Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 257

२४२
स्थानाङ्गसूत्रे पूर्वोक्तानि प्रायश्चित्तानि प्रव्रज्यादायकानां भवन्ति । प्रव्रज्यादानं चायोग्यानिरस्य योग्यानां विधेयमिति तदयोग्यान मुत्रषट्केन निरूपयति____ मूलम्-तओ णो कप्पंतिं पवावेत्तए, तं जहा-पंडए, वाइए (वाहिए) कीबे १ । एवं मुंडावित्तएर, सिक्खावित्तए३, उव. ट्रावित्तए ४, संभुंजित्तए ५, संवासित्तए ६ ॥ सू० ७० ॥ ___ छाया-त्रयो नो कल्पन्ते प्रवाजयितुं, तद्यथा-पण्डकः, वातिकः, (व्याधितः) क्लीवः । १ । एवं मुण्डयितुं २, शिक्षयितु ३, उपस्थापयितु ४, संभोजयितु ५, संवासयितुम् ६ ॥ मू० ७० ॥ मरणकी परवाह नहीं करता हुवा अपने ऊपर या परके ऊपर प्रहार करने वाला अनवस्थाप्य के तृतीय भेद में परिणत किया गया है ऐसा व्यक्ति घोर परिणामों वाला होता है । सू०६९॥ ____ये पूर्वोक्त प्रायश्चित्त प्रव्रज्यादायकों को होते हैं, अतः प्रव्रज्यादान अयोग्यों को छोडकर योग्यों को दिया जाता है इसलिये सूत्रकार सूत्र षट्क से अयोग्यों का निरूपण करते हैं " तओ णो कप्पंति पवावेत्तए-" इत्यादि
सूत्रार्थ-ये तीन प्रत्रज्या देने के योग्य नहीं होते हैं, जैसे-एक पण्डक द्वितीय वातिक और तृतीय व्याधित, इसी प्रकार से ये मुण्डित करने के लिये, शिक्षा ग्रहण करने के लिये, महावतों में व्यवस्थापित करने के लिये, उपधि-आहार आदि से साथ में संभोग करने के लिये और -अपने पास रखने के लिये योग्य नहीं होते हैं। ઉપર પ્રહાર કરનાર સાધુને અનવસ્થાના ત્રીજા ભેદમાં મૂકી શકાય છે, એવો सा धार परियाभोवाणे डाय छे. ॥ सू. १८ ॥
સૂત્રાર્થ–પ્રત્રજ્યાદાયકોને આ પૂર્વોક્ત પ્રાયશ્ચિત્ત લાગે છે. તેથી અયોગ્ય વ્યક્તિઓને પ્રત્રજ્યા અપાતી નથી પણ ચગ્ય વ્યક્તિઓને જ પ્રવ્રજ્યા અપાય છે. તેથી હવે સૂત્રકાર નીચેનાં ૬ સૂત્રો દ્વારા એવી અયોગ્ય વ્યક્તિઓનું नि३५४३ ३ छ-" तओ णो कप्पंति पवावेत्तए" त्याह
સૂત્રાર્થ-નીચે બતાવેલી ત્રણ પ્રકારની વ્યક્તિઓ પ્રવજયા દેવાને પાત્ર ગણાતી नयी-(१) ५७४, (२) पाति:, (3) व्याधीत. मात्र प्रा२ना मनुष्य भुउित કરવાને ચગ્ય ગણાતા નથી, શિક્ષા ગ્રહણ કરવાને એગ્ય ગણાતા નથી, મહાવ્રતમાં સ્થાપિત કરવાને ગ્ય ગણાતા નથી, ઉપધિ-આહાર આદિની અપેક્ષાએ સાંગિક કરવાને ચગ્ય ગણાતા નથી અને પિતાની સાથે રાખવાને ગ્ય પણ ગણાતા નથી.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨