Book Title: Abhinava Bhagawat Part 1
Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008082/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhinava bhAgavata bhAga H pahelA lekhaka : ratabAla saMpAdaka : dulerAya mATaliyA hara hara , mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira haThIbhAInI vADI, dilhI daravAjA bahAra, amadAvAda-38006 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhinava bhAgavata bhAga pahelA : lekhaka : saMtamAla * saMpAdaka : lerAya mAliyA : prakAzaka : mahAvIra sAhitya prakAzana madira haThIbhAInI vADI, dilhI daravAjA bahAra amadAvAda-380004 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakaH abubhAI zAha maMtrI : mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira haThIbhAInI vADI, amadAvAda-380 004 prathama AvRtti : mahAzivarAtrI 2040 tA. 29-2-84 kiMmata : vIsa rUpiyA suka : pravINacaMdra naTavaralAla gAmI praNava prinTarsa, 11/a vijaya kolonI amadAvAda-380 01 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI hariH be puSpa zrImad bhAgavata" svayaM prastAvanA che, svaya grantha che ane svayaM bhagavAnanuM vADmaya-svarUpa che. zrImad bhAgavata upara kAMIpaNa lakhIne sAhityamAM vadhAro karyA vinA kAMI vizeSa phala siha bhAgye ja thAya. vizvabharanA samasta sAhityane sAra-arka -tAtparya vagere je zabdathI vyavahAra karIe te zabdano vyavahAra zrImad bhAgavata mATe karI zakIe chIe. A tathyane lIdhe ja keIpaNa vyakti pratidina thoDI paNa paMktionuM vAMcana kare, ciMtana kare ane sTaNa kare te buddhi divya bane; jIvana uttama bane; ane bhagavAna anAyAse maLe. zrImad bhAgavatajInI eka saduktine A sthAne ullekha karuM kIri namArthI parAjaya" -mAna keIne paNa Azraya, - koInA paNa upayegI thavuM enuM nAma jIvana kahevAya. AvI ja eka sakti nIvarataravanI sA" -jIvanuM phala kevala tattvajijJAsA che. ane tavanA brahma-paramAtmA-bhagavAna evA traNa artha thAya che. eka trIjI sadukti "maNo uSAM vara kama sarvagrALunIvana" bhagavAna zrIkRSNa vRkSone yaza gAtAM mAnavane mArgadarzana ApyuM ke "dhanya jIvana cheA vRkSone ke teo pitAnAM mahatvanA patra- puSpa- phala-chAyA-mUla-vakala-kASTha-gaMdha- rasa-bharama- keyalA-nava pallava bAre bAra aMge dvArA bhedabhAva vinA pratyeka prANI mATe upayogI jIvana jIve che te manuSya vRkSo pAsethI jIvatAM zIkhe. AvA te vacanAmRto apAra che. niraMtara vAMcana-ciMtana-manana AvAM vAkayonuM thAya te mAnavanA jIvananI parama zuddhi-siddhi Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphaLatA prApta thAya, atu. lakhavAnI AvazyakatA na hatI te paNa prAsaMgika be puSe A samAdhibhASAnuM arcana karavAnI vRttithI AlekhyAM che. AvA granthane anuvAda, bhASAntara, vivecana, TIkA je kAMI lakhanAra lakhe che te bhagavAnanI upAsanA kare che ane samAjanAM svajane mATe divya mArgadarzana kare che. tapasvI, taTastha, zramazamasa5gna, sAdhuzIla, dezabhakta munizrI saMtabAlajI AvA ja bhaktajana hatA. emanA jIvananI thoDI paNa sampatti koIpaNa vyakti potAnA jIvanamAM umaegamAM le to teozrInI saMpatti te aDhaLaka raheze ja paNa lena ra aDhaLaka guNa samRddha thaze. AbAlavRddhane samaja paDe, budha-abudhane paNa bodha maLe evA nirmaLa bhAvathI emaNe "abhinava bhAgavata" gujarAtI bhASAmAM mUkvA tutya prayatana karyuM che te sadA AdaraNuya che. eTaluM ja nahIM paraMtu nAnAM bALako ane sAdhAraNuM varga nA ApaNe bhAratanA baMdhuja pAse A graMtha bhAthA rUpe mokalavA jevo che. lagnAdi prasaM. gemAM AvA prajonI lahANI thAya te mATe yajJa karyo manAze. muni saMtabAlane mArA upara akAraNa adhurAsa hato. maLavAnuM mana thAya tyAre parasapara parathI satA ane temAM mAnatA, emanA A AdaraNIya sajAne be zabdapupa sampIne viramuM chuM, zrI bhAgavata vidyApITha kRSNadhAma, selA kRSNazaMkaranA amadAvAda-380054 jayazrIkRSNa Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvaraMga saMtabAlajI mahArAjanA mukhethI rAmAyaNanuM zravaNa karavuM te eka lahAvA jevuM che. jAmanagaranA cAturmAsamAM enA sAptAhika kramamAM eka divasa rAmAyaNa ane eka divasa gItA para jAhera pravacana rahetAM emAM jaina ane jeneree je tarabaLa jJAna-bhaktine AnaMda lIdhe te temanI samyapha bhaktimAM pragaTa thate jaNA. mahArAjazrI jaina dharmane te eka mahAsAgararUpa mAne che ke jemAM sarva dharmanI saritA maLe che ane bhaLe che. ethI ja sarvadharma upAsanA emanAM bAra vratamAM satyazraddhA pachI turata ja sthAna pAmI che. dareka dharmane pitAnA adhiSThAna, anuSThAna, tattvajJAna ane kathAsAhitya heya che. e ja enI bahA, zIla, cAritra ane saMskAranuM ghaDatara karatAM hoya che jene tene dravyAnuyega, caraNanuyoga, karuNAga ane dharma kathAnuga kahe che. rAmAyaNa, mahAbhArata, ane bhAgavata enI leka-paribhASA ane zailImAM paNa dharmakathAnuyoga banavAnI pUrepUrI kSamatA dharAve che mAnavatA, nyAyanItimayatA, suvyavasthitatA, ane AdhyAtmikatAnA ArohaNanuM A graMtha mAdhyama banyA che ane je graMtha dvArA mAnavatA vikase, saMpUrNa nyAya--nItimayatAnuM mUlya vikase, sva ane samAjanuM koya thAya tevA AcAra-vicAronI vyavasthA sthapAya temaja prabhune samarpita thavAnA ke ahaMtA-mamatA ane kAma-dhAdi vikAre virAma pAmavAnA upacArothI nija zuddhirUpa mokSane sahAya maLe te graMtha dharmakathAnuga bananAruM vimala zAstra che, punita purANuM che. traNeya graMthAmAMthI A badhI sAmagrI ane prasaMge je vyavahAramAM sadAcAra ne nyAya-nIti Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piSaka che temaja nizcaye vyaktinI tananI, mananI AtmAnI zuddhi karato samAjane paNa satvazuddhi ne zreya pratye prerI mokSamArga prati derI jAya che, tene zodhI zeAdhIne saMtabAlajIe ucita sthAne sArI rIte upasAvyAM che ane abhinava sAdhanAne aMgarUpa banAvI che. ethI ja A graMtha abhinava rAmAyaNa, abhinava mahAbhArata ane abhinava bhAgavatanuM nAma pAmyA che. vizva vAtsalyamAM te prAsaMgika mahAbhArata ne prAsaMgika bhAgavatarUpe lakhAyA che. tatva maulika ane zAzvata che paNa prasaMgene pragaTa karavAnI zailI ane rajUAta abhinava che. enI navInatA emAM che ke kevaLa vAta, manoraMjana, ke mithyA gaNutA A loka-paralekanAM phaLe mATe thatAM anuSThAne ke kriyAkAMDAya cittazuddhi, vyavahArazuddhi ane samAjazuddhinAM sAdhano banI jAya te rIte tenI sajAvaTa karI che. AvI sajAvaTa Atmaviveka athavA te samyapha dRSTinAM locaniyA UghaDyAM heya tyAM ja saMbhave che te dRSTie abhinava bhAgavatane huM mUlavuM che. bhAgavata mahimA samyaka netrathI jotAM saMsAranAM bhautika sukhe nirmANa karatAM mithyA zAstro paNa sarvahita karatAM samyapha pariNAmamAM palaTI jAya che te bhAgavata jevuM bhaktirasa sIMcatuM zAstra samyapha jJAnadarzana ane cAritrane puSTa kare temAM zI navAI ? samyapha darzana e che ke je Atmatatvane jANI, jIvamAtrane Atmavata mAnI sarva sAthe Atmavata rahevAnuM zIkhave che. saMtabAlajI kahe che ke sAcA jJAnI zukadevajInA mukhethI bhAgavata pragaTayuM te samyaka jJAnanA prakAzathI jIvanane ajavALe che. kemake Atmavata sarvabhUteSu' e sUtra jemaNe vaNya; A bhAgavata te tyAgI zukajInA mukhe sayuM." (pA. 14) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zukadevajIe vyAsa bhagavAna pAsethI te sAMbhaLela, paraMtu emaNe te sAMbhaLIne AcAramAM vaNuM dIdhuM. sarva prANa pratye samabhAvasabhara AtmadaSTipUrvaka paramAtma-prAptinA dayeya pratye te evA to ekAgra banI gayA hatA ke temanAmAM dehabhAva ke strI-puruSa-bhAva sudhdhAM rahevA pAmyo na hato. emanI AtmasAdhanAnI utkRSTatA vyAsajIthIye vadhI gaI hatI. tethI saMtabAla kahe che? prANuM he nAnuM ke meTuM, nArInara mahIM paNa; AmA eka jue tethI, vyAsathIye vadhu zuka. sava pedA thayA che, bhagavAna thakI jayama; bhagavAna mahIM pAchA, maLavuM dhyeya che tyama. (pAna 16) jagatanA badhAM dravyamAM kevaLa Amadravya ja jJAne pagavALuM che; ethI saMsAranI utpatti, sthiti ane laya mATe e cetana tatva rUpa hari ja adhiSThAna rUpa che. jIvAtmA vibhAvathI saMsAra saje che; temAM Take che ane vibhAva dazA TaLe svayaMnA zuddha svabhAvamAM ja ramamANa rahe che. AvA AtmadravyanA jANakAra ane sarvAtmA sAthe divya-daSTie ekava mANanArA zukadevajInI vANumAMthI nIkaLela bhAgavatano mahimA varNavatAM saMtabAla kahe che : adhamI atipApI, sau tare ekasAmaTAM; evI A yugamAM Ape, bhakti bhAgavatI kathA. eTale ja kaLikALa tyAga ne tapa preraze; bhakti, karma tathA jJAna jAthI mokSa apaze. (pa. 7, 8, 9) bhAgavatane dhamakathAnuyoga bhakti, anAsakata karma, ane jJAnanI triveNathI muktinI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti jema gItAjIe kahI che te ja vAtane samyak jJAna, darzana ane cAritrathI mukti rUpe jaina darzane varNavI che. bhaktine jaine zradghApUrvaka samakita kahe te ane samakitanI dRDhatA, sthiratA ane prApti mATe dharmakathAnuyAganA mahimA bhagavAne vakhANyA che, bhAgavatane sa MtabAlajI dharmakathAnuyoganA aMza rUpe Atma-pariNAmamAM kevI rIte prayAje che tenA krama jotAM e pratyeAjanamAM tenA spaSTa darzananI viziSTatA najare tare tevI che. bIjA jaina sAhityakArA ane saMtabAlamAM eka viziSTa prakAranA taphAvata jovA maLe che. te e che ke teo jaina rAmAyaNu, ahAbhArata ke padyumnaritra vageremAM tresaTha salAkA puruSane athavA haripurANu AdipurANu jevA jaina purANane AdhAra graMtha mAnI rAmakRSNAdinuM caritracitraNa karavAmAM Ave che, jyAre satabAlajI sajanamAnya ane khAsa karIne hiMdudharmAMnA tulasI, vyAsajI vAlmIkijInA AdhAra graMthanI vastune emanema rAkhI temAM navA atha ane abhinava mUlyAnuM siMcana kare che, je siMcanamAM brAhmaNu ane zramaNu: paraMparAnA suMdara, zubha ane zuddha saMskAranA saMvAdasabhara samanvaya jovA maLe che ane ethI ja emanA graMthAnuM nAma rAkhyuM che abhinava rAmAyaNu abhinava mahAbhArata ane abhinava bhAgavata. A abhinava prayAgamAM jainatvanI syAda mudrAne sadharma upAsanA rUpe je vikAsa jovA maLe che te tenI viziSTatA che, SaDkarzIna jina aMga bhaNaje tattvane peAtAnI upAsanAmAM vaNI hiMdu darzananA prANu samAM rAmAyaNu, mahAbhArata, bhAgavata ane gItAjInI pAchaLa rahela zubha ane zuddha dRSTine tenA yathArtha sthAne mUkI jina-bhajanAmAM brahma-bhajanAne ekAkAra kare che. sAkAra nirAkAra, saguNu-niguNa ane jinadaSTi brahmaSTinAM sApekSa mUlyAne anekAMtazAstramAM samAvI levAnI tenI aneAkhI zailI jema jaina dRSTi gItAmAM jovA maLe che tema rAmAyaNa mahAbhArata ane bhAgavatamAM paNa te ja tattvadaSTi vaividhyapUrvaka vyApaka Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatI jovA maLe che. saMtabAlajI jainatva paraMparAgatabaddha mAnyatAmAMthI mukta thaI agama ane yugane sumeLa karatI mahAvIra ane gAMdhInI, AcArAMga ane gItAnI zAzvatI ane parivartana sAdhatI kAMta ane vaijJAnika sAdhanAne ajavALe che. prAgAtmaka sAdhanA-zailI emanI sAdhanAnI khUbI e che ke prameyAtmaka eTale zAstrArtha paraMparA para nahIM paNa prayogAtmaka che. vyakitagata ane sAmudAyika jIvanamAM satya ahiMsAnA prayoga karatAM karatAM je satyano anubhava thAya che te anubhavanA AdhAra para te cAle che. zrIkRSNa bhAgavatamAM samagratAnuM sarvAgI darzana karAvyuM te jIvanadarzanane lakSamAM rAkhIne sarvAgI ane samagra jIvananAM sarva kSetrane satya-ahiMsArUpI dharmanA prabhAvathI prabhAvita karavAnA mugalakSI bhagavadkAryanI preraNA levA saMtabAlajI abhinava bhAgavata AlekhI rahyA che ethI ja maMgalAcaraNamAM te kahe che: rahe A bhAratagrAma vizvake ke sadA sthita, te mATe pragaTayA rAmAyaNa ane mahAbhArata. ema vijJAnayuge A gAMdhI-prayoga te rUpe ne bhAla--nakAMThAno te saMdarbhe prayoga che. bhAgavata thakI evA grAmakebita kRSNane AlekhAze rUDI rIte bhAgavata kathAmRta. (pA. 1) A Alekhane mukhya hetu samyapha bhaktinI puSTi che te spaSTa karatAM saMtabAlajI prastAvanA rUpe kahe che: "eka arthamAM jJAnava rUpe je rAmAyaNane gaNue te mahAbhArata-graMtha karmavega rUpe che ane bhAgavatano graMtha bhakti rUpe che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvananAM A traNeya pAsAMothI samagra jIvana bane che. eTaluM ja nahIM balake saLaMga jIvana ane samasta jIvana athavA vyaktimAMthI ja samaSTi jIvana bane che. Ama te je ke bhaktine pAye jIvananAM samagra pAsAMomAM majabUtapaNe ropAI ja joIe; ema chatAM keTalIkavAra jJAna ane kamanI yogika tAlIma maLyA pachI ja bhakita sArthaka thAya che. e rIte gItA uparAMta rAmAyaNa ane mahAbhArata abhinava rUpe lakhAyA pachI ja A bhakti-graMtha bhAgavata lakhAya te paNa sahetuka ja che." A dRSTie A graMtha AlekhAya che. temAM bhAratIya darzane arka, ane svadharma yukta sevAkarmane marma chavA sAthe sthaLe rathane kSAyika samakiti ane bhAvI tIrthakara zrIkRSNa pratyenI bhaktine samyapha bhaktimAM pariNuta karI che. naranArI ekaSa ane pachAta zramajIvI gAmaDAne jIvamAtra sAthe ekatA sAdhatA AtmadhamathI te bhaktine puSTa paNa karI che. ahA ! dhanya che dehathA para prI-puruSanA bhAvathI para evI akSara puruSottama avinAzI zrIkRSNanI ke sacidAnaMda Atmatatva rUpa bhagavaMtanI bhagavatiH Anuzrutika atihAsika AdhAre bhAgavata purANa anuzrutika che. vyAsajIe zukadevane, gokarNadhaMdhukArIne, zukadeva parIkSitane ane sanakAdie nAradajIne A kahyuM ema karNopakarNa A kathA cAlI Ave che mATe te Anuzrutika itihAsa rUpe che. emAM sUryavaMza, caMdravaMza, diti-aditinAM saMtAna, manuvaMza, yaduvaMza ane deva dAna temaja mAnavonI vaMzAvalI Ave che. pArjITara, DolarabhAI mAMkaDa, kanaiyAlAla munzI vagere bIjAM purANo tathA vaMzAvalInA AdhAre ApI tene aitihAsika kaDI tarIke gaThave che. thoDI rasanI kSati Ave te vahorI laIne saMtabAle paNa jyAM banI zake tyAM A vaMzAvalInI paraMparA jALavI rAkhI che. Anuzrutika paraMparA jALavavA chatAM ane judA judA kALe janmelA mahA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSone eka vyAsapITha para vyavasthita rIte rajU karavA chatAM bhAgavata itihAsanA graMtha karatAM kRSNamAM pUrNa puruSAttamapaNu ArApI mukhyapaNe bhaktinA graMtha ja rahyo che. kharI rIte tA prAcIna daMtakayAe ane bhaktikrayAnA saMgama karI vyAsajIe temAM bhAratanA paurANika anukhAnA, adhiSThAne, ane paraparAne sAMskRtika khajAnA sadharyo che. sa MtabAle vaMzAvalInI ThaMDI sAthe bhAratanA prAcIna vArasAnA vaibhavane vidhavidha zailIthI rajU karIne SaDkAnA itihAsa pazu saMkSepamAM vaNI lIdhA che. eTaluM ja nahIM paNa mAnavatA, nyAya--nItimatA, varNAzrama-vyavasthA, ane ucca prakAranI AdhyAtmikatA para UbhelA dharmonA saMgama karI vizvanA sadhane sAthe besavAne raMgamAMca paNa pUrA pADela che. te kevI rIte e samAvatAM saMtabAla kahe che: "sa" savidyA ne sadUdha sarvAMgI mukti arthe che ane bhAgavataneA hetu paNa jIvane samaya ane sarvAMgI rIte baMdhanamukta karavAnA che.' parIkSitane zukadevajI kathA hetu kahe che kharI rIte te! jIvamAtra parIkSita che. prajJAparAdhathI sasAra tene gherI vaLyA che. meAha rUpI sanA DaMsanuM jene jhera caDayuM che te jIva saprayAga ane satsaMgarUpI yajJakama kare tA sauMsAranA jherathI mukta thAya che. te samAvatAM satabAla kave che mAyAvaze dhana Atma keruM, Asakta evA manathI thayeluM; nilepabhAve zuci ka thAtAM, te sa` badhA chUTI zIghra thatAM. (pA. 22) A zucikarma-kartavya krAMta prayAga karanArA vibhUti rUpa sa MtA ke avatArI yugapuruSa! cIMdhatA hAya che; kema ke teo avyakta nIti sAmAjika nyAya ane vizvazAMtine tAla meLavavAnA A prayAga Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI vizvane dharma dRSTie samAja racavA prere cheH avyakata nIti ne nyAya, vyakata vizvazAMtine, meLave tAla bane, pravegakAra saMta te. (pA. 24), yugapuruSa kRSNa ane gAMdhIjI yugAvatArI pragakAra hatA. ethI ja emanI kathA yuge yuge sarvAgI samAja-sAdhanAnuM preraka baLa banI rahe che. te vyakti tathA samAjanuM zreya karavA uparAMta mokSaprApti sulabha banAve che; kema ke vyakita-samAja bannenI sAdhanA samatolatA, hoya che te ja sarvAgI mokSaprApti thatI yathA. vyaktinI sAdhanA kiMtu ahIM ekAMginI banI, tethI A rASTramAM Aje samAja sAdhanA prati, ApavA jhoka mukhyatve sarvAgI sAdhanA bhaNuM, bhAgavata-prabhu pUrNa zrIkRSNanI kathA kahI. (pAna 34) bhAgavatane kAryapradeza brahmAe avyakatamAMthI vyakta sRSTi sarjavA manu ane zatarUpAne potAnA aMgamAMthI pragaTa karyA. manune pAca saMtAne thayAM; be putra priyavrata ane uttAnapAda, tema ja traNa putrIo AkRti, devahUti ane prasuti. AkRti ruci prajApatine, devahUti kardamajIne ane prasuti dakSa--prajApatine paraNI. emanA saMtAnothI AkhuM jagata chalakAI gayuM. bhAgavatamAM anuputro manuSyo, ditinA daitya, aditinA devo tathA avatArI ane vibhUtionAM jIvananI kathA AlekhI che. kharI rIte te te kathA mAnavakuLanA itihAsanI vikAsayAtrA che; deva, dAnava ane mAnavamAM paDelA zubhAzubha bhAvonI saMgrAma-kathA che ane zubhAzubhathI upara UThI zuddha AtmatatvamAM rata rahenArA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAthInI puruSArtha-kathA che. Ama dharma, artha, kAma ane mokSanA mAnavIya ane divya puruSArthonI bhUta, vartamAna ane bhAva kSitijene AMbavAne bhAgavatane prayAsa che. eTale enA kSetranI kSitija aMta ja nathI; paraMtu e avyakata anaMtane vyakta kRSNanA saguNa sAkAra vaiSNavI avatArathI AkArIne benamUna zilpa jevI kRtine kaMDArIne vyAsajIe eka ane anaMtane tALo meLavyo che. vyakti samAja ane samaSTi, ekAtmA, anaMta asaMkhya jIvAtmA ane paramAtmAnA susaMvAdI tAlanA ekarAgI rAsa-rasane je varNave che te ja kRSNanA graMthAvatAra premarasa rUpe bhAgavata che. jIvananAM sarva prazna ane kSetrane te sparzI jAya che. samagra jIvananA anubaMdhane joDanAra, vyavasthita karanAra, tUTelA anubaMdhane sAMdhanAra ane jIvananuM sarvAgI dhana karanAra graMthAvatAra bhAgavatane saMtabAle dharmAnubaMdha rUpe AlekhIne kRSNa ane bhAgavatanI anekhI zailInuM pitAnI rIte nirUpaNa karyuM che. temAM maulika tavo ane mULa bhAvone evAM to akabaMdha jALavyAM che ke vAcaka bhAgavatanuM adhyayana ne nididhyAsana karatAM karatAM svayaMne kRSNapa-kRSNakAra ke kRSNamaya bhAvomAM saheje layalIna karI prabhu sAthe anusaMdhAna sAMdhI de che ane e ja enuM mahatvanuM ne mukhya kAryakSetra che. bhAgavatanuM vastu dharma-saMsthApana ane dharmanI rakSA bhAgavatanuM vastuvidhAna jIvanavikAsanuM ArohaNa karAvatA prabhunA avatAra para racAyuM che. avatAronuM kArya duSTAnuM damana karI, saMtonuM rakSaNa karI dharmasaMsthApana karavAnuM che. covIsa avatAramAM zrIkRSNAvatArane bhAgavate pUrNAvatArI rUpe pragaTa karyo che. avatAre purANamAM, daza-vIsa je kahyA; te paikI zreSTha sarvAgI, prabhu zrIkRSNajI rahyA. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabhunu' dha sasthApana kAya brahmAjIe peAtAnA eka ja zarIramAMthI manu ane zatarUpAnuM sarjana karI tenAM satAneA dvArA sRSTine sabhara karI sRSTinI sakatA ane bhayAnakatA sRSTinA AdimAnavane bhaya ane aheAbhAvathI Azramugdha kare che tyAre te anyakata tattvane potAnA svAmI prabhu kra niyAmaka mAnI tenAM yajana, bhajana ane sevana kare che. Ama sadhanI utpattinA mULamAM prabhu-sevA ane bhajana rahelAM che. kapila bhagavAnanI yajana-bhajana dRSTi manuputrI devati ane kada RSine tyAM pragaTelA kapila bhagavAne yujana-bhajana bhaktine ekaDA chUTAvI dha-saMsthApananA AraMbha karyAM. kapile temanA pitAne Atmadharma samajAvatA paramAtmAne samarpita thaI sanyAsa dIkSA dvArA prabhunA kAryamAM joDAI javA rUpa yujana kA samajAvyuM. prabhu-yajana paramAtmA ane AtmA. lRne svarUpa mAM; sAdhanA kramazaH sAdhI, pAme siddhi pUrepUrI. sAcA saMnyAsInuM mUlya A rASTresa zreSTha che krama ke bhagava-kRtya teekathI ja ane jage. (pA, 44 pitAjIne IzvarAthe sevAyajJa rUpI yajana dvArA prabhu pAmavAnuM kahI mAtAjIne sAkAra-saguNu ghyAna-pUjA dvArA prabhu prApta karavAno rIta batAvatAM te kahe cheH prabhu-bhajana zuddha citte prabhu keruM, kapI sthULa zarIra je; he|mAro bhakata-bhakatA te, tene jarUra pAmaze. (pA. 41) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 atri-anasUyAnI vasela-sevA manunI bIjI putrI AkRtinuM ruci prajApati sAthe lagna thayuM. tenAthI yajJa ane dakSiNe jagyAM. tenA bAra putro paikI atri tathA anasUyAnuM dAMpatya sarvatra maMgala jenAruM ane sarvanA guNa grahaNa karI. sarva pratye vAtsalya varSAvanAruM hatuM. temanAmAM mArA-tArAne bheda na hato. temanI vizvavatsala sAdhanAthI AkarSAI satyanA trividha svarUpa jevA brahmA, viSNune maheza caMdra, dattAtreya ane durvAsA rUpe temanA meLe pragaTa thayA. temAM dattAtreyajI viSNunA avatAra rUpa hatA. dattAtreye sarvatra guNa joI, guNa tyAM guruzaraNabhAva vaheto karyo. Ama paramAtmA ekarUpa hovA chatAM trividha rUpe pragaTa thayA. AtmA eka rUpe toye, mukhya tridhA bhave bane; janma rakSA ane mRtyu, AkAre trisvarUpa te. (pA. 47) A kAraNe prabhubhakitanAM vajana, bhajana ane sevana evAM traNa varUpa rahyAM che. (2) nyAya-nItinuM sthApana satInuM samarpaNa bhaMjana, yajana ane sevanathI prabhumAM mana sthira thAya che, paNa prabhunuM kArya to anyAya-anIti rU5 adharmanuM nivAraNa karI nyAyanIti rUpa dharma sthApanAnuM che. e kArya manunI trIjI putrI prasuti je dakSa prajApatine ApI hatI tenI putrI satIe karyuM. bhagavAna zaMkarane vajJabhAga na ApIne madAMdha pitAe bhagavAna zaMkara pratye je sAmAjika anyAya karyo hato tenA nivAraNa mATe svayaM agnimAM Ahuta thaIne satIe nyAya-mUlyanI taTastha bhAve pratiSThA karI. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sattA ane dhana taNA mada rAkavAne sAcuM taTastha baLa niHspRha tyAM khape je; sakriya te yadi yathArtha rahe samAje, te satya jAti mahI dharma Take sadAye. (pA, 10) balidAna tAM mUta udAharaNa bhArata, sItA ne pAtI rAdhA gavAyAM gRhasthAzrame. (pA. 59) (3) dhruvanI nItisAdhanA anyAya pe'le dharathI zarU thaIne, vyApatA vegathI vizvamAM pachI; mATe jaMge nyAya khare ja IcchazA, teA pe'la enI gharathI karA tame. anunA putra uttAnapAde suruci rANI pratyenA meAhathI sunIti tathA tenA putra dhruvajI pratye anAdara batAvI anyAya karyo. te dhruvajIe tapa karI prabhu pAmIne nivAryA ane sunItinI sthApanA karI. Ama prANatyAga ane tapathI nyAya-nanAM mUlyAnI sthApanA tathA rakSA karavAnA marma batAvI saMtabAla kave che: "jene bhakti kharI jAgI, pekhe satra te ri; AtAmAM sarvAM prANImAM, jANe advaitatA bharI. AvuM ANI mumukSu je, vavana Acare; tema dhruva gati pAmI, nizce meAkSapade Thare, (pA. 71) (4) priyavratanu paropakArArtha jIvana manunA bIjA putra priyavrata mATA bhagavadbhakta hatA. temanI pAse brahmAjIe uttama saMtAna arthe gRhastha-jIvana gALavAnI mAgaNI karI. bhUkhe patnI ane cauda cauda satAnA chatAM tee A tarathI nirlepa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 rahI samAjahitArthe gRhajIvananuM sevana karI vAsanA kSaya karI. svavAsanA kSayArthe je, ne Ave jagahetue; satyaniSTha rahe saune, vizvAsapAtra vIra te. (pA. 28) Ama manu bhagavAnanAM be pu ane be putrIonA vaMzajomAMnA paramottama puruSonAM dRSTAMta dvArA dharmatatvanAM maulika udAharaNa ApI sarvadharma rahelA sAratatvane bhAgavata rajU kare che. zrImad rAjacaMdra paNa sarvadharmane sAra rajU karatAM kahe che be belathI bAMdhIo, sarva dharmane sAra; prabhu bhaje nIti saje, paraTha paropakAra. jagatanA badhA dharmanA saMsthApakAe eka yA bIjI rIte A vAta karI che. bhAgavate daSTAMta dvArA samajAvavAnI manahara zailIthI te vadhu spaSTa karI. kapilanuM bhajana-yajana, satI ne dhruvanI nyAyanIti ane priyavratanA paropakAramAM sarva dharmanAM bIja samAyAM che e sahaja rIte samajAvI dIdhuM che. (5) satyAthIne jIvanasaMgrAma aMtarAtmA ke paramAtmA ke parama satyAmAnuM mukhya kArya che azubha ane azuddha sAme zubha ne zuddhane sahAya karavAnuM. vyakti ane ane samAjanAM jIvanamAM zubha ane azubha, pApa ane puNya, nekI ane badI, pAka ane nApAka vRttio paDI hoya che. avatArI saMta ane vibhUtio azubha, pApa, badI ke duSTa vRtti sAme pratyakSa laData ApI, puNya, zubha ane bhadrane vijaya apAvavAne mArga batAve che. ethI ja duritAne vidArI bhadrane pratiSThita karavAnuM kArya ane tArI kArya gaNyuM che. dareka dharmo azubhane jItavAne neka Adeza Ape che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 vena-vadhu ane pApanA pratikAra bhAgavatakAra jIvanasaMgrAmamAM sajja ane sAvadha rahevAnI vAta karatAM kahe che ke jema vyaktigata azubha para tema sAmAjika aniSTa para paNa vijaya meLavavA joie. dhruvanA vazamAM vena nAme rAjA thaye. te krUra, pApI ane prajApIDaka hatA. tethI RSiee janahitArthe tenA sAmane! karI, tene mRtaprAya karI, tenI bhujamAMthI pRthu ane arcine pragaTa karyAM. (6) pRthu-arcinA pAvanA puruSA pRthu prabhune avatAra manAya che. teNe mRdutAthI, dharma vruddhithI khetI, geApAlana ane brahmadharmanI vRddhi karI, dharIne evI samRddha karI ke tenA nAma parathI te pRthvI kahevAya che. pRthune sa MtA, brAhmaNA ane sevakAne tathA praznaneA Teke hatA. tethI emaNe je saskRtinA pAyA nAkhyA, temAM mRdutA, yA, satya, tapa, tyAga ane zAMti sthira thayAM te vavatAM saMtabAla kave che anuSTupa saMta-dvija tapa tyAga ne prAmata jo bhaLyAM, tA thAye mRDutAnI tyAM bAhya bhItara ekatA. (pA. 73) zAla rAjye daMDa, prA mahI sugaThanA, hiMnne mahI tyAgatA; saMteAmAM tapa-tejanI vipulatA, e cAra bhegAM thatAM; tA teA bhAratamAM pharI vilasatI, satsa`skRtinI prabhA; te AkhA jagate prabhAvita karI, zAMti banAve sthirA. (41. 193-198) Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 Ama pRthue kruratA para saumyatAne, kAyaratA para vIratAne, kRpazutA para dAnA, krodha para kSamAnA ane asatya para satyane vijaya karI, zubhathI prajAnuM zreya ane zubha karyuM. te pachI ene anAdinA upadezathI te zubha ane azubhathIye para tevA nija Atmazuddhi rUpI maikSanA mArga prabaLa puruSArya karyA. ane aci paNa tenI sAthe ja AtmasAdhanAmAM rahI. kema ke sAthe eka para AtmA, AtmA svayaM saMdhAya che; AtmA sAthe para koya, ApeAApa sadhAya che. jIvana ne jagata bane, aeka ja bhinna che nahI"; tethI ja chevaTe tALA, e bannenA jaMtA maLI. (pA. 85) Ama uttAnapada rAjanA va zamAM pRthu, cetAgaze! ane khIjA aneka rAjavI azubhane akuzamAM rAkhI, zubhanuM samarthana karI, zuddha Atmatattva bakSI, jIvana ane jagatanuM zreya karavAmAM parama puruSAnI pagadaDI pADI gayA. (7 RSabhadevanA avadhUta-AtmayAga manunA khInna putra priyavratanA vardezamAM paNa bhagavAna RSabhadeva jevA tItha karane! janma thayA. te viSNunA avatArarUpa hatA. bharata kSetra ja evuM kSetra che jyAM, hiMde janmela je strIe, janmAve RSabhAdine. lAvI na zve zake ? te hiMda vizvazAMtine, zIghra prathama Satre mA, svapara-zreya patha A; masamAjanA pitA, thaI zakA manu jethI, vyakti samAja sasthA te, samaSTi sAra tattvane; tALA je meLave dharma, te dharmAM vizvadharma" haiA. (pA, 92, 93) Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAthI puruSa te che, bhava prapaMcane viSe comera bhAga vacce che, prabhu lakSya rahI zake. puraSArtha thakI nitya, kartavya karma Acare; majalakSI kare saune, sarva hitecchu saMta te. (5. 95) A lAlace bane, kadI pUrNa muktinI; svapara-zreya-mAge che, pasAra karavI rahI. (pA. 104) AtmAmAM sthira na thAya, kAyamI jyAM lagI mana; tyAM lagI mana mAyAmAM, vaLagyuM re' ciraMtana. (pA. 16) yegI kadI na mahAya, sAdhanAjanya siddhimAM; kema ke sAcI kAMti te che tyAgamAM, ne bhogamAM. (pA. 98) mAyA dayA judAM, eka pADe, bIja caDhAvatuM; janma vadhAratuM eka, bIju janma nivAravuM. (5. 99) bhagavAna RSabhanuM adhyAtma-darzana rahUgaNane samajAvatAM bharatajI kahe che : AtmA mukhya jage bIju, badhuM gauNa batAvavA; eka brahma kahyuM satya, bAkI badhuM jagata vRthA. na saMbaMdhI na saMbaMdha, choDavAnAM kallAM kadI; chADavAM meha-Asakti, te bane paranAM sadA. (pA. 108) Atmabuti sadA jenI, dehAdi para che ghaNuM; te chata paDI ghUme, jaMjALa bhavAnI. (pA. 112) savadahI taNe haiye, kAyama prabhujI vase; evuM mAnI sadA vate, pAme prabhukRpA sukhe. (pA. 121) AtmazuddhinuM amRta auSadha nAmajapa avatArI vibhUti ane parama saMtAnI gerahAjarImAM pApamAvA mukta karanAruM, saMsAramAMthI tAranAruM keI auSadha che? te praznane Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAba ApatAM anamilanA daSTAMtathI bhAgavata samajAve che, rAma karatAM nAma meTuM che. prabhusmaraNa badhAM pApa ane roga nivAravAmAM amRta bAdha vahe che. tethI ja kahyuM che ke nAma hadayane kamaLa karI karaNAthI amRta karanAruM che, phakta nAmeya thAya jyAM; sahadayA dayAbhakti, mekSa de zI navAI tyAM? (pA. 118) Atmasa grAma AtmA ja AtmAne mitra che ane te ja AtmAno verI che. puNya prere te mitra; pApa prere to zatru. tene ja deva-asarasaMgrAma kahe che. te ja daivI-dAnavI vRttio che. kumati jItI sumati siddha karavI te che mAnavatA, abhaya, satvasaMzuddhi, ahiMsA, dayA, kSamA, satya vagere divya guNe jema samAjamAM ane vyaktimAM che, tema kAma, krodha, lobha, ahaMkAra, verabhAva, darpa vagere AsurI guNe paNa vyakti ane samAjamAM paDelA che. jenI jevI vRtti tevA kula sAthe tene prIti thAya che ane tevI tenI prakRti banI jAya che. mAnavakulane itihAsa kahyA pachI devadAnava kulane itihAsa varNavatAM bhAgavata-kathAkAra kahe che ke manunI eka putrI prasUti dakSa prajApatine paraNAvI hatI. te dakSa prajApatine paMcajana prajApatinI putrI AsikanIthI thayela sATha kanyAmAMthI tene kazyapa sAthe paraNAvI hatI. te paikI aditinI vaMzaparaMparAmAM prabhu pratye prIti hevAthI divya guNa vadhyA tethI teo deva kahevAyA ane ditinI kukhe daitya jevAM ahaMkAra-pradhAna bALake thayAM. Ama aditinA deva ane ditinA dAnava vacce prakRtibhede vamanasya thayuM. devamAM prapattinI bhAvanA hatI. dAnamAM pratikAranI prabaLatA hatI. devomAM divya guNa tathA bhagavAna pratyenI yAcanA-prArthanA hevAthI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane dAnamAM abhimAna ane ahaMkAranI tIvratAthI dha, mAna, mAyA, lobha ane yuddhakhoravRttinI atyaMta vRddhi hevAthI bhagavAna devane pakSa letA hatA. jemAM jyAre bhogaparAyaNatA, dhaMmaDa avinaya ane anvaya-mada AvatA tyAre temanI zakti kSINu thatI. keTalAka zrApita thatA ane e takane lAbha laI asure temanA para AkramaNa karI temane harAvatA. indra eka bAjuthI bhegamasta rahI bRhaspati gurUne avinaya karyo ane bIjI bAjuthI vizvarUpane vadha karyo eTale devonI zakti nabaLI pache, tyAre vizvarUpanA pitAe putranuM vera levAnA hetuthI vRtrAsura pragaTa karyo. vRtrAsure devone trAhimAma karI dIdhA. AkhuM vizva azAMtithI UbharAI gayuM. verane badale premathI prArpaNa karI vizvazAMti sthApatuM udAharaNa rajU karavA dadhIci pragaTayA; kema ke vairane badale letAM, vaira bIja rahI pharI; phelAya vizvamAM jethI, ghora azAMti kAyamI. tevI vera bhUlI vahAle, vizvane je vadhAvaze; te ja satI dvije saMto taNuM traNa adA kare. (pA. 129) mAnavatAne mahimA A ghara trAsamAMthI muktino mArga batAvatAM bhagavAne devane dadhIci azvinI pAse jaI temanAM asthi mAgavA kahyuM; kema ke mANasa sivAya tevuM samarpaNa keNa karI zake? maharSinAM hADakAMnA vajathI vRtrAsurane harAvAnI vAta AvI ane dhIci bolI UThayA? ate nazvara A deha, mATI sAthe maLI jaze; mUla rakSArtha kAje te, svayaM te taja na spe? (pA. 131) devanI mAgaNIthI manuSyajanma sArthaka karavAno avasara prAta thavAnA AnaMdamAM dadhIcie prabhumAM lIna thaI sApa kAMcaLIne ane koI jAne janma sArthaka thai ja Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 taje tema deha tajI dIdheA. temAMthI va manAvI indra jyAre vRtrAsurane mAravA taiyAra thAya che tyAre yine tyAga vRtrAsurane pazu hRdayapalaTA kare che. khare jene dehAdhyAsa TaLe che te taraNAnI jema deha gheADe che. te satyAthInA AvA balidAnathI vRtrAsuranuM AtmabhAna jAgrata thatAM te prabhunI sevAmAM peAtAnAM tana, mana, dhana arpavAnI prArthanA karatA prabhuzaraNa pAme che; te prasaMga varNavatAM satabAla kave cheH suRSinAM tapa-tyAga ne bhaLe. prabhunI kRpA; kupAtra daitya to krama na pAme daivI pAtratA ? (pA, 131) jema dAnavAmAMthI daivI pAtratA pamAya che tema devemAM paNa jo vinaya uddhatAI Ave teA jaya-vijayanI jema dAnavapaNuM pamAya che. hiraNyAkasa ane hiraNyAkSa rUpe te daityakuLamAM avataryAM. ekane varAhanuM rUpa laI ane khInnatA nRsiMhanuM rUpa laI bhagavAne vadha karyAM. ane e ja kuLamAM pradlAda jevA satyAgrahI ne li jevA dAnI pragaTa karI, daityamAM paNa daivI guNunA vibhAvanI zakayatA batAvI che. janmanA kuLaneA nahIM paNu satsa ga ane ja meTiA che. satsaMge vAlIe vAlmIki ane ane che. te te mAnavakuLa ja labdha che mATe gaNAyA che. svapuruSA nA mahimA dAsIputra nArada mA maharSa manuSyajanma durlabha satsaMganA prabhAva bhale game te he! paNa garbhAvasthAthI ja jo satsa`gane susaMskAra pADavAmAM Ave tA jema pArasamaNunA sparzathI leAhatuM hema thAya che tema kaThAra daityakuLamAM paNa saumya sAttvikatA saheje pragaTe tenuM dRSTAMta pradlAda pUruM pADe che. nArade temane garbhAvasthAmAM ja brahmajJAna ApeluM. ethI to e dAnavakuLamAMye mahAmAnavapaNuM pAmI gayA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 pAyAnuM maulika jJAna, ga radi maLI zake; kemake brahma che vyApta, cha ne nikhile jaze. (pA. 170) ekane (brahmane jANI lo soe, zAstranicoDa e kahyo, kema ke ekane jAye, jANo saghaLuM tame. (pA. 171) sarvAgI prabhutA dhayeya, bAkI gauNa badhuM gaNo; te ja vyaSTi-samaSTinuM, svapara-eya sAdhaze. (pA. 176) tevA parama bhakatone ja, sarvAgI prabhutA vare, bIjA tyAgI pUre toye, ekAMgI sAdhanA dhare. (pA. 176) bhakta prahUlAde je baMdha nArada pAsethI sAMbhaLyo te haTyasthA karyo. te satyarUpI brahma mATe jIvanabhara laDayA, jhUjhathA ane aMte prabhune pAmI pitAne paNa uddhAra karyo. phare devatva daityatva, parama puruSArthathI; manutva pAmI AtmAthI, ate pAme para gati. (pA. 178) prahalAnuM adharma sAme dharmayuddha hatuM, jemAM dharmane vijaya thayo, ethI yudhiSThira mahArAje AcarelA vyavahAra--dharma tathA mokSa jyAM dharmanuM milana thAya che te vyApaka mAnava-dharmane samajAvatAM bhAgavata Alekhaka kahe cheH mAnava dharmanuM savarUpa mAnavInA vyavahAra-dharmamAM vastrama-vyavasthA samAjane suvyavasthita rAkhe che ane satyanI upAsanA mekSadharma pratye dorI jAya che. guNakarmathI varNa cAra che. cAra varNo ne Athame vaNemAM brAhmaNa zreSTha, rakSe samAja saMskRti, vaidyaka nyAya kare soMghAM, tyAga ne brahmacaryathI, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 banamAya sadA kSe, praznanAM kSatriye ane; dIsyo zukrIya bAkInI, sevA banavatA jage. (pA. 182) siMgAyuM maLa varNAnuM, AzrameA thArathI ahI, te cAramAMya che mukhya, brahmacarya prathaM karI, (yA. 184) bhavatRSNA rahe vaDI, naNI samULagI haze. te gRhasthAzramI kivA sanyAsI meAkSa meLave. (pA, 188) gRhasthAama pakAya, tethI A dezane bhale1; tyAgI tapasvI bhakatAnA, jemAMthI thAka jamatA. (pA. 190) DhASAdi che zatru, AtmAnA mukhya te kharA; aMkuze temane rAkhI, ate kSINu karI bhalA. (pA. 194) te mATe meAha sabadhA, DI vyU thAyare; leAhIsamAM jane sAthe, te mumukSu thAya che. (pA. 195) thANu ane sevakanI pUjyatA upannati saskAra denAra manuSya vizle supAtra ne sevaka brAhmaNaeNya te khuda prabhunA pUjanIya haiya tethI jaMge utkaTa sthAna tehanuM. (pA, 190) satAnA meAkSadAyaka dhama hAnilAbhA, sukhA-du:kheA, jayA-parAjaye; jaDe sau te rahyAM; AtmA, saccidAnaMdR ekalA. prANImAtra mahIM tevuM, eka Atmatva pekhate; vizvamaya chanI naya, prasanna ma-saMta zA. (pA, 188) je anAyAsa AyAsa, ne tAtmya taTasthatA, sAthe jIvanamAM pUrAM, te pAme pUrNa sAdhutA. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeo pAmela che. AvI pravRttilakSI-niti; te kAMtipriya saMtathI, thatI sadharma-sthApanA. (pA. 186) AvA saMto ane grAhmaNanuM vize bahumAna thAya che. pralAkhA vaMzamAM balirAjA thaI gayA. Ije temane harAvI temanI badhI saMpatti laI lIdhI ane temane prANarahita karI nAkhyA tyAre zAcArye temane sajIvana karyA ane dAdA malAdae mALA ApA te dhAraNa karIne balirAja bhaktizALI ane zakitazALI banI gayA ane indrapurI chatavA AvyA. deve ane indra jyAM tyAM chupAI gayA tyAre aditie kazyapajInI deravANI pramANe payovrata karyuM ane bhagavAna vAmana rUpe tyAM avataryA. bhAdaravA suda bArase brahmAjIe paNa stuti karatAM kahyuM? bhakta mAtA pitA jJAnI, bane Rju tapasvIo; te sthaLe janmavA Iche, bhagavatI vibhUtio. (pA. 222) balirAjA bhRgu pAse yajJa karAvI rahyA hatA tyAM ja hAthamAM chatra, daMDa ane jaLabharelA kamaMDaLa sahita vAmana AvI pahoMcyA. balie satkAra karI dakSiNe mAgavA kahyuM. bhagavAne traNa DagalAM jamIna mAgI. balie temanA caraNa pakhALI saMkalpa karI jevuM jamInanuM nuM dAna karyuM ke vAmane vizvarUpa dhAraNa karyuM. balinuM mana paNa vizvarUpa banI gayuM, be DagalAmAM bhagavAne balinuM sarvasva laI lIdhuM ane trIje pagale balie bhagavAnane caraNa svamastaka para padharAvavA mAgaNI karI. prabhue tene sutalamAM sthAna ApyuM. bali prabhunI kaseTImAM pAra UtaryA tethI kahevAyuM cheH satyAthI karI sakasoTI thAtI, vasuMdharA lakSmI sadara jAtI; teye caLanA satathI kadApi, je daitya evA balirAja nAmI. (pA. 225) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sma A pramANa liAe daityavaMzane peAtAnI ananya bhaktithI kRtakRtya karI nAkhyA. ganemAnuM dAMta zApI namratA, samatA mAtyAga prabhuahAthI pragaTAvavAnu kahI pachI have che; jIvanamAM gajagrAha jJAnathI je aha' Ave, te ahaMkAra ADajo. ne vizvamamatA-lakSe, vyaktitva vikasAvo; tA Akhare thaze. AtmArUpa AtmA thakI tamA, banIne prabhunuM aMga ka'muktiya pAmazeA. (pA, 201) jIvane ahaMkAra-vikArarUpI magaramacche pakaDayo che; mehirAbe graMtho che. te prabhune sAda kare ne aMtaryAmInI sahAya maLe teA temAMthI avasya mukta thAya. sAmAjika sauMgharSa ane samudrama thana A saMgrAma jema vyaktigata jIvanamAM che tema sAmAjika jIvanamAM daivI-AsurI rUpe saMdha ane svArthanI khecAkhe cI dekhAya che. samagra jIvana jANe paraspara vireAdhI hiteAnI kheMcanAmaMthanamAM jatuM heAya tema bane che. A saMdharSI vRttine samudra-mathana rUpe rajU karI che. jIvanamAM jhera ane amRta, mAhitI ane phasAmaNI, sAdhana-sannatA ane rakatAnAM krU paDela ja che ane je satya prabhunuM zaraNu le che tenI paDakhe prabhu rahe tethI te che. garviSTa tisa panna chatAM ahakArathI hAra che, jIvanasa`ghanuM mULa AnuM mULa bhItaramAM che, daivI-AsurIbhAva aMtaramAM che te dUra karI anyAya sAme AtmazuddhithI laDAya te ja divya guNA vijayI nIvaDe ane zivatvanI kRpA pAme. tethI te kahe cheH Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duSyane bhItare beThA, kAmanodhAdi sava te; eka bAju haNe tene, AtmaprakAza lAdhaze. kiMtu pachI samAje je, anyAya ne aniSTa te; TAvA kAja AtmAtha, mathe che, sarvathA jage. to ja sarvAgI AtmAnI prApti pUrNatayA thaze; bahirAtmA maTI chava, ziva siddhatva pAmaze. (pA. 203) evo chava jaganAM jhera kaMThe rAkhI kevaLa vAtsalyanAM amRta ja veraze. paNa ghamaMDI ne svacchaMdI te amane nahIM pAmI zake; mAnavInA mahA zatru, svachaMda ne ghamaMDa be; pese samUhamAM tyAre, khuda prabhu halI uThe, ravichaka saMyamI rIte, jyAre so jana cAlaze; tyAre mAnaje nice, dharmakArya thaze ja; (pA. 206) zive jhera kaMThe dharyA pachI lakSamIjI pragaTelAM. ane e pachI amRtakuMbha laI dhavaMtari jevA samudramAMthI pragaTa thayA tevA ja dee temanI pAsethI amRtakuMbha jhUMTavI lIdhe ne devane bhAga ApavA paNa nA kahI. aMdaroaMdara kaleza thavAthI chInave pazutAvALA daitya je devabhAga te, jAme paraspara kaleza ne chInavyuM sarI jaze. (pA. 209) lakSmI, saMpatti, sattA ke vaibhava sAMpaDe paNa AsurIbhAvane lIdhe te sukha-zAMti ApavAne badale kaleza, kalaha ane azAMti ApI cAlyAM jAya che. daityanuM kharekhara ema ja banyuM; jyAre devoe bhagavAnamAM vizvAsa rAkhI temanI ja sahAya mAgI. e sthitine lAbha laI bhagavAne mohinIrUpa dhAraNa karyuM. deve temAM mugdha na thayA paNa asuroe tenA rUpa pAchaLa mehita thaI amRtakuMbha vahe cavAnuM kArya mohinIne soMpI dIdhuM. mehinIrUpe khuda bhagavAna hatA. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 emaNe devone amRta ApyuM ne dAnavo amRta vinA rahI gayA. lobhI ne lAlacu Ama vadhu lAlacathI hAthamAM Avela paNa gumAve che; tyAre sthiratAthI prabhune Azraya lenAra pitA pAse je na hoya te pAme che. mATe saMtabAla kahe che? mUDha ravAthI Dare sauthI, lAlace DhaLI jate; kaSTa-lAlacamAM thI Ape satrabhu Azare. (pA. 212) devo e rIte prabhu pratyenI zraddhAthI saMgrAmamAM jItI gayA. deva-asura saMgrAma athavA jIvanamAM AvatAM durita ane ddha bhAvo vaccenA saMgrAmane sAra ApatAM saMtabAlajI kahe che? AtmAne paramAtmAne, sAdhe na jyAM lagI kame; kheMcAte tyAM lagI jIva, dehe kriyAdinA sukhe. mATe ja IzvarI niSThA, ne pratyakSa gurukRpA; cAlaje sAdhI saMgAthe, bhava-saMgrAma jItavA. (pA. 214) bhavasaMgrAma jItavo bahu muzkela che. kAmAdi doSathI nArada jevA paNa caLI gayA hatA, te daSTAMta ApI saMtabAla pharI. cetave che ? ziva nAradanA jevA, mahezvarAya kAmathI; na cetatAM paDayA heThA, cetI pAchA pharI caDhyA. mATe cetI sadA cAlI, satyAthI prabhuniSTa che; prabhu-guru-kupA pAme, nakkI bhavAMta te kare. (5. 217) dAnamAM dujhatA hatI eTale gurukRpA pAmavA chatAMya prabhukRpA na pAmyA. devomAM saujanya hatuM eTale bIjI nabaLAIo hovA chatAM prabhukRpA pAmyA; kema ke prabhu-kRpA ne'ya, duSTatA hoya tyAM lagI saujanme te maLe bane, bAhyAMtara sukhe vaLI. (pA. ra17) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 Ama deva-dAnava vaMzanuM vana karI pharI bhAgavatakAra mAnavavaza pratye Ave che. yugeyuge manunuM avataraNa mULamAM bhagavattattva rAkhI martya samAjane dharmArtha sthApavA mATe manu janme yugeyuge dezakALa nihALIne prazna ne dharma eyanuM anuputro tathA devA rakSaNu karatA ghaNuM (pA.219-20) Adya manu ane manvaMtaranI kathAmAM ApaNe joyuM ke manu zatarUpAnAM saMtAneAnI sRSTimAMthI bhagavAna kapile Atmava samajAvI yajana- pUjananuM sAdhana ApyuM. dhruve nItinA, stIe nyAyanA, priyavrate pApakAranA sa`skAra dRDha karI dharmamAtranA sAra rUpa prabhubhajana, nItipAlana ane parApakAranAM UMDAM mULa nAkhyAM. e ja rIte vyakti samAja ane samaSTinuM vyavasthita nirmANa karavA pRthue prajApAlana, atrianasUyA ane dattAtreyanuM guNudI jagavAtsalya, bhagavAna RSabhadeva bharatAdinI zreyAnubaMdhI adhyAtma-sAdhanA ane prabhu nAMmanA rasAyaNu sAthe varNAzrama-dharmanI vyavasthA samajAvI, prathama manvaMtare anuSyanA jIvanavikAsanA maulika satyanuM bIjAropaNa karyuM che. bhAgavatakAre e pachI manuSyajIvanamAM rahelA azubhanA gajagrAhanuM Alekhana karyuM . e ja gajagrAha devadAnava rUpe samAjamAM kevI rIte kAma karI rahyo che tenuM pradlAda, li, vRtra jevA dAnavA ane daivAnI prabhuniSThA batAvI, zubhA-zubhathI para tevI sarvA'gI Atmazuddhi pratye lakSya dAro, bhAgavatakAra karI vartamAna manvaMtare mAnavIya guNuvikAsanuM kArya karyuM. tenA itihAsa saMbhaLAve che, temAM varNa tathA jativyavasthAnuM mULa guNuka che, janma nahIM ta samajAvatAM kahe che Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 vaivAta manune vaMzavelo prathama vaivasta manu ni:saMtAna hatA, tethI vasiSTha RSi pAse varaNa yajJa karAvyo hato. te vakhate zraddhAe putrInI mAgaNuM karI, tethI IlA nAmanI kanyA prApta thaI. vasiSTha RSie e kanyAne ja putra banAvI tene anukumAra nAma ApyuM. te zaMkaranA zrApita pradezamAM mRgayA karavA jatAM pharI nArI banI gayo. vasiSTha RSinI prArthanAthI te eka adhikamAsathI bIjA adhikamAsa sudhI eka vakhata nara rUpe ane bIjI vakhata nArI rUpe raheto. jyAre te nArI rUpe hatA tyAre caMdrakumAra budhanA saMye ene purUravA nAme putra thayo. te vaMza caMdravaMza, ailavaMza, athavA puruvaMza tarIke prakhyAta thaye. manamAMthI ja vivarNo samAja manunA putra kaSanA vaMze kSatriye thayA. dhRSTathI dhAsTa nAmanA brAhmaNa thayA.diSTanA putra nAbhAgathI vaizya thayA. kAnana maharSi banI agnivezyAnana gAtra calAvI gayA. kiMjathI kSatriyo ane kSatriye pAchA jAtukarSanI jema brAhmaNa ne RSi paNa banI jatA. Ama AraMbhamAM ja manue e saMsakAra pADyo ke jAti ke vaNe e te guNuMkama-Azrita che. janmatho strI, puruSa ke varNavarNanA bheda nathI, kevaLa guNakarmathI che. AthI ja AraMbhanI vaMzAvalImAM saMtabAla sAra kADhe che : nArI bane che tema, strIo ane puruSa je; te mAnavuM paDe vizva, sApekSa deha beune. kiMjathI kSatriya thayA, ne kSatriya bane di; vaio paNa thatA ema mULa pratApa kamane. (pA. 231) bhAratIya saMskRtino eka kulAthe vyaktine tyAga, prAmAthe kula jIvana; rASTrA gAmane tyAga, AtmAthe tyAga sarvane. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratIya saMskRtino pAye tyAga che. vyakita kuTuMbamAM pitAnuM vyakitatva ogALI nAkhe; kuTuMba gAmanA hitamAM pitAnuM hita samajI gAma arthe ja jIvana jIve; gAma pitAnA badhA svArtha jatA karI rASTranuM sAcuM ne pAkuM ekama banI rahe ane rASTra vizvanAM ekaSa ne zAMtinuM, saMtulana jALavatAM adhyAtma arthe pitA savasva hemavA tatpara rahe evI bhAratIya saMskRtinI paraMparAne AraMbha karyo satI sukanyAe. sukanyAnuM samarpaNa manuputra zaryAti pitAnI putrI sukanyA sAthe yavana RSinA AzramamAM gayA. tyAM eka rAphaDAmAM AgiyA je tagatagATa joI sukanyAe kutuhalathI temAM bAvaLanI caLa ghoMcI. tethI temAMthI lohInI dhAra nIkaLI paDI. rAphaDe to yavana RSi para jAmI gayuM hatuM. avinayane kutUhalathI sukanyAe RSinI AMkhe vIMdhI nAkhI. RSine dha caDaze, paNa rAjavIe kSamA mAgI pitAnI putrI temanI sevAmAM arpaNa karI. kuTuMbanA hitArthe sukanyAe tanamana RSine arpaNa karyo. samarpita thaIne te RSinI sevA karavA tatpara thaI. tenA samarpaNathI RSine saMtoSa thaye ne tene kSamA ApI; kema ke ghaNa avinaya sAthe saMtane je abhaktie dUbhave tyAM maLe mAphI, phakta pUrA samarpaNe (pA. 234) sukanyAe ekadhArI patisevAthI azvinIkumAranI kRpA jItI lIdhI. azvinIkumAre pitA sAthe cyavana RSine siddhakuMDamAM snAna karAvyuM tyAM te RSine AMkho ane yauvana prApta thayuM. Ama patibhAve samarpaNapUrvakanI tanmayatAthI sukanyAe pitAnAM kAma-krodhAdi ane RSinAM kAma-krodhAdinuM zamana karyuM, ahaMne laya karyo. khuda cyavana RSie zaryAti rAjAne kahyuM: "tamArI putrInA tyAganapathI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM munimAnI mathAmuni bane che. te nArAyaNanAM sevA ane samapaNanI bhADAsAdhanA pAse mAruM tapasvIpaNuM ane munipaNuM vAmaNuM banI zuM che, kema ke tyAre tape te pUrNa, muni pachI mahAmuni, thavA nisarga saMyoge, je varSa kRpA karI. (pA. 234) nAbhAganI vyaniSThA manuputra nabhAgano sauthI nAno dIkaro nAbhAga gurukuLamAM abhyAsa karato hato tyAre ja tenA bhAIoe paitaka saMpatti vaheMcI laI tenA mATe kAMI ja na rAkhyuM. nAbhAge pitAne vAta karI. pitAe hyuMH "AMgirasa grAhmaNe yajJa kare che. tuM je vaizvadeva saMbaMdhI samAdhAna temane Apaze to teo yajJadhana tane ApI deze." ane kharekhara tema ja banyuM paNa. jo te dhana levA jAya che te ja eka kALA raMganA mAnavIe kahyuM : "A dhana mAre che. te mATe tArA pitA je nirNaya Ape te mane mAnya che. niSpakSapAtapaNe nyAya devAmAM satyanuM pAlana thAya te ja rAjyanItimAM satyanuM sthApana thAya. te nyAye nabhAge yA bhAga rudrane che tema svIkArI rudra devanI tarapheNamAM nyAya Ape. nAbhAge rudradevane praNAma karI temanI kSamA mAgI, te dhana temane arpaNa karyuM. teNe dAridraya maLe to tene vadhAvI lIdhuM. tenI brahmaniSThAthI prasanna thaI rudradeve badhuM dhana tene arpaNa karI dIdhuM. Ama nAbhAge nyAyanIti sabhara satyanuM sthApana karyuM. tene sAra ApatAM saMtabAla kahe che: nyAya nIti ane satya, sAcavaze je svabhAvathI; pAme dAridraya te te, pAmaze sukha kAyamI. (pA. 239) aMbarISanI prabhubhakita nAbhAganA putra aMbarISe pitAnA jJAnavArasAne pacAvI pitAnA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAM karmo yajJa puruSa bhagavAnanA sarvAtma svarUpane samarpita karI dIdhAM hatAM, tenAM sa aMge ne prANu prabhusevAmAM prabhumaya anI gayAM hatAM. te prabhu arthe ja jIvatA hatA, ethI bhagavAna sadA tenI rakSA karatA hatA; kemake prabhu pote sva bhaktone, bhaktine kAraNe jJAna, peAtAnAthIye vadhu gaNe; kathIye mahAna che. (5aa. 241) saurinI paramAtma prIti Ama samarpaNu, brahmaniSThA ane bhaktinI ekarUpa tripuTInuM nirUpaNu karI te dvArA zuddha cetanA sAthe samarasa thavAnuM udAharaNa ApatAM bhAgavatakAra kahe che ke saubhari RSine pRthvIpati mAdhAtA e peAtAnI pacAsa kanyA ApelI, te prayAsa - kanyA saurine samarpita thaI temanAmAM lIna thaI saurimaya banI, saurie pazu pacAseya patnIe sAthe vanamA rahI vAsanAzuddhi ne prabhubhaktithA zuddha caitanya sAthe ekava sAdhI lIdhuM ane ahIMnA kSaya dvArA Atma kathanA je mArga temanA pavitra dAMpatye vizva pAse rajU karyA tenA mama rajU karatAM saMtabAla kave che vyakti ane samaSTi e, bhale DhAye judAM chatAM; UMDe UMDeya bannemAM, che eka zuddha cetanA, (55, 244) A zuddha cetanA sAthe jeNe savAda sAme! te paramA-satya ane vyavahAra satyane tALA meLavIne satyamaya jIvana jIvI jAya che. enuM harizcaMdra udAharaNa che. harizcaMdranuM. satyapAlana rAja harizcaMdra satyane ja prabhu mAnatA; paramA-satyane vyavahAramAM tALA meLavatA. vacananuM pAlana e vyavahAra-satya che tema Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 3 mAnIne vizvAmitrane ApelA vacananA pAlana mATe pitAnI paTarANI tArAmatI ane putra rohitane tyAga karyo hato. rANI ane putre rAjAnA vacanapAlana mATe potAnI jAta vecIne dAsa-dAsI banIne paNa sAtha Apyo. aMte e satya zobhA pAmyuM. vizvAmitra prasanna thayA ne harizcaMdra udAharaNarUpa banyA; kema ke emaNe parama satya ne vyavahAru satyane tALe meLavI Apyo hato. nirapekSa paraM satya, sApekSa kRtimAM bane; tALA baneya satyane saunA sAtha thakI maLe. (pA. 246) avirata tapa dvArA gaMgA-avataraNa thatA je prabhupAdAthI, saMta triguNAtIta; te ja pAdathI janmelAM, tethI gaMgAjI punita. pApa harAya gaMgAthI, sAmAnya naranAM paNa; RjutA namratA zuddha, bhAve spa supAvana. (pA. 249) haricaMdranA vaMzamAM sagara thayo. sagaranA sATha hajAra putroe kapimuni para khoTA AkSepa mUkyo. tenA pariNAme te baLIne khAkha thaI gayA, sagarapAtra aMzumAne kapilane prasanna karI yajJapazune prApta karI azvamedha pUro karyo. uparAMta gaMgAjInuM avataraNa thAya te tenA sparza dvArA tenA kAkA sagaraputrone paNa uddhAra thaze evI munipreraNAthI aMzumAne, tenA putra dilIpe ane pautra bhagIrathe traNa peDhI avirata tapazcaryA karI. gaMgAjIne avanimAM vahetAM karyA ane sagaraputrane uddhAra karyo. traNa traNa peDhI sudhI anyanA uddhAra mATe khAkha jevA prANahIna thayelAne pAvana karAvavA je pAramArthika tapa thAya te tapazcaryA 3 vahetI gaMgA ja jIvanane zuddha kare che, pApane hara che. paramArtha tapanuM pratyakSa pratIka prabhunA padakamaLamAMthI pragaTatuM hAvAthI zuddha bhAve namratAthI prabhunA caraNanuM zaraNa lenAra tene prApta kare che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 bhagIrathI va'zanA pAvanA puruSA bhagIrathI vaMzamAM RtuparNI; tenA pautra sodAsanA vaMzamAM cakravI khaTyAMga thayelA. cakravatI chatAM savabhAgeApabhegamAMthI manane nivRtta karI bhagavAnamAM joDI bhaktithI te prabhupada pAmI gayA. na jenuM mana prANA ke, iMdriyAne vaze thayuM; zuddhAtmAnAM rahI tenuM, mana prabhuM mahIM bhaLyuM. (pA. rapa1) AvA khardUvAMganA putra dIrghabAhunA yazasvI putra raghu thayA. bhakti, geApAlana ane satyapAlana e A vaMzanI Teka hatI. e raghunA aja thayA ane ajanA putra dazaratha thayA. bhagavAna rAmacanu cugakAya sugRhasthI banI rAme, nyAya ne nIti sthApiyAM; rAmAyaNu jage tethI, pAmyuM Adarza graRRthatA, (pA. 263) AmUlAgra jagata zuddhi, kAje zastra prayANa jo; jAte prabhu kare tAye, jagata zuddhi thatI na tA. evI zIkha darda vizva, sidhAvyA yuga vIra e; tethI banyA mahAtmA ne, jagamAM vizvava Mdyate. (pA. 253) hArAnta dazarathane cAra putre thayA-rAma, lakSmaNa, bharata ane zatrughna zrIrAme lakSmaNane sAthamA rAkhI vizvAmitraneA yajJa tArAja karavA mathatA tamAma rAkSaseAne parAsta karI nAkhyA. ahalyAne udgAra karI, zivadhanuSa teADI, sItAjIne peAtAnAM karI lIdhAM. parazurAmajInA bhalA mATe temanA ganA cUrA karI, premamArge vALyA. pitAzrI dazaratha mahArAjanA vacananI rakSA mATe rAjapATa cheDayu ane vanamAM karatA rahyA. vanamAM paNukhAnI aghaTita mAgaNIthI akaLAI lakSamaNe tenAM nAka, kAna kApI tene kurUpa banAvI, kharadUSaNAdi rAkSaseAne parAjita karI, rAma lamaNe vanabhUmine ane RSi munione nirbhaya banAvyAM. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 rAmanI gerahAjarImAM bharate jhUMpaDImAM rahI gAdI para rAmanI pAdukA mUkI TrasTI tarIke rAmarAjyanuM saMcAlana karyuM. tethI saMtabAla kahe che : rAjataMtra ayodhyAnuM, rahI bharata jhUMpaDe; calAve ne bIjI bAju, lakSamaNa vase vane. najIkamAM rahI eka, baMdhu rAma upAsakta; dUra rahI bIje baMdhu, rAmartavya sAdhata. (pA. 256) zurpaNakhAnuM vera vALavA nimitte rAvaNe sItAnuM haraNa karyuM. rAme viSTi karI sItA prApta karavA prayatna karyo paNa viSTha rAvaNa na mAnyo. tene garvanA haraNa mATe rAme yuddha khelyuM, jemAM tene vadha karI tene dhULa cATato karyo ne rAvaNarAjyane vinAza karI vibhISaNane rAjyadhurA soMpI. cauda varSa pUrAM thayAM hatAM eTale puSpaka vimAnamAM ame dhyA pahecyA. rAma-bharata milana thayuM. ayodhyAnagarI AnaMdathI UbharAvA lAgI ane gurujano e rAmajIno vidhisara rAjyAbhiSeka karyo. kare kuTuMbanAM kRtyo, nilepI rahI prabhu; pharja adA kare tema, nirmohI mAnavo sahu. AkhAya jagatane rAma, zAMtisaMdeza khAsa de; tene ja rAmanA bhakto, AcarI acarAvaze. (pA. 258) zrIrAme samasta prajAne sAthe rAkho kazA ja nAta-jAta ke raMga vagerenA bhedabhAva rAkhyA vinA prajAkalpa zuM karavA mAMDayuM. samasta prANIone sukha devAvALA zrIrAmanA rAjavakALamAM kAyAthI ke vayathI nahi balake manathI paNa nAnA-moTA jIvamAtrane pitAthI jarA paNa kaSTa thavA nathI detA. tethI roga, ciMtA, zoka, bhaya, duHkhanuM nAma raghu na hatuM. ekapatnIvratadhArI rAmanuM jIvana rAjarSio jevuM kartavyapAlana, niSpakSapAta, satyapAlana, samatA ane saMyamathI Adarza gRhasthAzramanA udAharaNarUpa hatuM ane sItAjIe premathI, sevAthI, zIlathI, vinayathI, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnI buddhi ane lajA Adi guNothI rAmacaMdranuM citta corI lIdhuM hatuM jANe zarIre be paNa dila to eka ja hatuM. satya nyAya vize niSTha, Akho marya samAja A; tyAgathI ja rahe mATe, tyAgI zreSTha prabhuthIye. nitye vizve vakhANyuM che, saMyamapriya seva; saMsthAgata rahI nitye, tyAge jAgRti rAkhata. (pA. ra60) zrIrAme AkhuM bhUmaMDaLa AcArya tathA saMyamI brAhmaNone dAnamAM ApI dIdhuM ane rAmasItA baMnee zarIra paranAM vastra ane maMgala alaMkAro ja rAkhyAM. teo badhAe prasanna thaIne rAmane AkhI pRthvI pAchI soMpI. rAme pitRbhAvapUrvaka rahI prajAkalyANa karyuM. prajAmAM zIla ne tyAganI niSThA pUrI rahe eTale ceDAMka daMpatInI vAtane kAne dharI emaNe sItAne tyAga karI rAjA tarIke dharma barAbara pALe, vAlamIki AzramamAM sItAputra lava-kuze badhI vidyA zIkhI, zrIrAmanAM lazkara harAvyAM, zrIrAma-lakSamaNa paNa A bALakonA parAkramathI Azcarya pAmyA ane vicAravA lAgyA ke zastraprayAgathI kArya pUruM thatuM nathI to zuM karavuM ? je kArya zastrathI na patyuM te zrIrAmanA hRdayamAM pragaTela vAtsalyathI patyuM. te baMne putrone soMpI satA zrIrAmanuM dhyAna dharatAM dharatAM pRthvImAM samAI gayAM. satIjInA viraha pachI pitAnuM avatArI kArya pUruM thayuM mAnI zrIrAma paNa paraloka prayANa karI gayA. emaNe mAnavasamAja uparAMta rIMcha ane pazu jevA vA 2 mAnavene paNa uddhAra karI pratiSThA ApI. emano nirmaLa yaza pApone nAza kare che mATe RSi-maharSi ne munio rAmanuM zaraNuM grahaNa karI emanA ja nAmanuM smaraNa kare che. izvAku vaMzanAM nara-2ne che dehAdi vinAzI tyAM, mAtra AtmA sanAtana pAMpaNamAM rahI nimi, e yAdI de ciraMtana. (5. 263) Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 IrAkuvaMzanAM nararatnomAM nimirAjA thayA, jeNe dehamAtrane baMdhana gaNa dehAdhyAsa choDI dIdho hato ane deha paNa cheDavA chatA hatA. temane sajIvana karI rAjya kare tema leke devone prArthatA hatA. chevaTe dee prANImAtranI AMkhomAM irachAnusAra nivAsa karI prabhucitana karatA rahe tevI vyavasthA goThavI. temanA zarIranuM maMthana karI deha eTale janaka rAjAne pragaTa karyA. te vaMzanA badhA rAja deha chatAM videhI kahevAyA. teo nirAzakata, brahmajJa, ane zAstra tathA prajAnuM pAlana karanAra hatA tethI yAjJavalkya Adi RSijane ane brahmajJAnI gurujanenI sadA temanA para kRpA rahI hatI. sItAjI e ja videhavaMzI janakarAjAnAM putrI hovAthI te vaidehI paNa kahevAya che. Ama sUryavaMzanAM manu, zaryAti, sukanyA, ivAku, mAdhAMtA, dilIpa, harizcaMdra, raghu, aja ane zrIrAma tathA nimi ane janaka videhI jevAM nararatano saMkSepe khyAna ApI bhAgavatakAra caMdravaMzanuM varNana karI suryavaMzanA avatArI bhagavAna rAmanI jema ja caMdravaMzanA pUrNAvatArI kRSNacaMdranA yaduvaMzane varNavI navame skaMdha pUre kare che caMdravaMzanA parAkramI puruSe sUryavaMzanAM pratApa, pavitra ane vacanapAlaka nararatno ane bhagavAna rAma jevA yuvAvatArIne ItihAsa kahI have zukadevajI caMdravaMzane ItihAsa kahe che. virATapuruSa evA nArAyaNanA nAbhikamaLamAMthI brahmAjInI utpatti thaI. brahmAjInA putra atri maharSijInI AMkhamAMthI amRtamaya caMdramA jamyA. caMdra bRhaspatinI patnI tArAnuM apaharaNa karyuM. tene Thapake devAne badale zukrAcArye caMdrane pakSa lIdhe tethI asuro paNa caMdranA pakSamAM AvyA. mahAdevajI ane Ije bahatine pakSa lIdhe. tethI deva-asura saMgrAma tIvra banyo. aMgirAjIe brahmAne saMgrAma baMdha karAvavA vinaMtI karI. brahmAjIe Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 caMdrane Thapa Apyo ane tArA bRhaspatine pAchI ApI. tArAne caMdrathI budha nAmano putra thayo. te budha sAthe manuputrI ilAnAM lagna thayAM. naranArI aikya mATe halAvatAra vAsanAkSaya hetue, tyAgadizA rahI jatA je; puruSe te thaI moTA, jatA ja mokSanI bhaNI. vizvavAtsalya saMvedI, vAMche nArI-zarIrane; tathA nara ane nArI, ekya-pravega se kare. (pA. 266) manunA putra ilAne kudaratI rIte naranArI zarIra vArApharatI bhegavI vedanadaya-kama khapAvI vahelAM mokSa bhaNI javAne vega bane. nArI zarIre saMpUrNa vAtsalya ane nara-zarIre saMpUrNa puruSatvane prayoga karI nara-nArI aikyanI pAvanI kathAnuM IlA udAharaNa che. IlAne caMdraputra budhathI purUravA nAmane mahAparAkramI ane saundaryavAna putra thaye, tenAM rUpaguNathI AkarSAI uvazI tenI sAthe praNayathI joDAI. tenAthI tene Ayu, zretAyu, satyAguM, rAya, vijaya ane jaya nAme cha putro thayA, vijayane bhIma, bhImane pautra jAhUnuM gaMgAjIne khobAmAM pI gayo hato. janune putra puru hato. purunI pAMcamI peDhIe gAdhi thayA. parazurAmanuM avatArIkArya nyAya-sasthApana gAdhinI putrInuM nAma satyavatI hatuM. satyavatInuM RcIka RSi sAthe lagna thayuM hatuM. eka vakhata RSipatnI ane tenI mAtAe dareke potAne mATe Rcika RSi pAse putranI mAgaNI karI. tethI alaga alaga maMtrathI RSie baMne mATe caru pakavyA pachI snAna karavA gayA ane pAchaLathI putrI mATene caru mAtAe ane mAtA mATe caru putrIe ArogatAM mAtAnA peTe vizvAmitra ane dIkarInA peTe Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 jamadagni thayA. jamadagniputra parazurAma nyAyanI sthApanA mATe sattAdha ane kara haihaya vaMzane aMta lAvavA ekavIsa vAra pRthvI nakSatrI karI. aMte zrIrAmacaMdra sAthe yuddha karavA taiyAra thayA tyAre rAmanA viye, namratAe, zaurya ane preme temane jItI lIdhA. pariNAme samAjane rojI, rATI ane nyAya maLyA kare tevI dharma vyavasthA mATe ekAgra thayA; kema ke aMte nakkI thayuM e ke, ahiMsA zreSTha dharma che; satya ja che ahisAne, AtmA amUlya A jage(pA.269) rojI roTI tathA nyAya, pAme matsya pUrepUrAM; te rakSAya ahiMsAne, satya baneya sejamAM. dravyabhAve ahiMsA je, vyakti samAja Acare, te dhArmika bane vizva, vAtAvaraNa AkhuM. (pA. ra71) nyAya-saMsthApana mATe parazurAme prAraMbhamAM ghera-hiMsAthI kSatriya vinAnI putrI karavA prayatna karyo. rAmacaMdranA milana pachI emaNe dharmaya vAtAvaraNa racavA prayatna karyo. kSatriya-putrI sAthe lagna karI beya vacce verane sthAne sumeLa sA ane dharmanI lagAma saMto ne dinA hAthamAM rahe tevI vyavasthA karI; kema ke lagAma sarva dharmonI, rahe saMta dine kane, vyakti samAja sarvatra, ahiMsAdharma Acare. (pA. ra70) sAthosAtha parazurAme brahmakSAtra samAja Ubho karI evuM daSTAMta rajU karyuM ke ne je vera-vasulAta, rAgni na zamate yadi; to sATuM vairanuM levA, keI nA mathaze kadI. (pA. ra75) vizvarUpane vizvamaitrIyajJa janma varNa game te he, brahmateja pamAya che; mAtra guNe tape tyAge, mATe sau jAya te paMthe. (pA. ra78) Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAja gAdhine parama tejasvI putra vizvAmitra thayA. emaNe ghaNuM tapa karIne tapobaLathI brahmateja prApta karyuM. emaNe mAnavamAtra sAthe bhAvAtmaka ekatA sAdhate vizvamaitrIne Adarza ApI sarva sAthe ekatAne setu racato vizvametrI yajJa karyo, je zrIrAmacaMdra pAra pADo. harizcaMdra rAma navamedha yajJamAM hemavA zunaHzepane lAvelA. vizvAmitre varuNadinI stuti karI tene pAza baMdhanamAMthI mukta karyo ane naramedha yajJanI prathA paNa baMdha karAvI. eTaluM ja nahIM paNa pitAnA so putrane temaNe zunaHzepane pitAnA moTAbhAI tarIke svIkAravAnI AjJA karI. temAMthI moTI vayane pacAsa putroe zunaHzepane moTAbhAI tarIke svIkAravAnI nA kahI. vizvAmitre temane malera7 gaNyA ane madhura chaMdAe pitAthI nAnA 49 bhAIo sAthe maMtradRSTA zepane svIkAryA. te badhA madhujIMdA nAme mazahUra thayA. Ama vizvAmitre vaNu ke vayanA bheda vinA mAnavamAtrane mitra mAnI sarva sAthe maitrIne maMtra ApI bhAratamAM rahelA vidhavidha varNavicAra ane vyavasthAvALAne nALAnA maNakAnI jema eka bhAvanAnA sUtra parovavAnuM mahAkAya zrIrAma dvArA pAra pADavuM. nahuSa ne yayAtinuM patana purUravAnA eka putranuM nAma ApyuM hatuM. tenA vaMzamAM gutsamada, RdamAM zreSTha zaunakajI, Ayurveda pravartaka dhavaMtari ane nahuSa jevAM narara thayAM. nahuSa rAjAe Idrapada prApta karI idranI patnI zacIno sahavAsa karavA ceSTA karI, tethI brAhmaNoe tene IdrapadathI bhraSTa karI ajagara banAvI dIdho. tyArathI rAjayapada para yayAti beThe. mATe ja kahyuM che sattA jIravavI e te, bhAre kaThina kAma che. evuM ja vAsanAnuM che. nA jIte te nIce paDe. (pA. 280) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 yayAtie zukrAcAryanI putrI devayAnIne kUvAmAMthI bahAra kADhI. pariNAme tenI sAthe lagna thayAM ane tene kUvAmAM dhakelI denAra rAjA vRSaparvAe pitAnI putrIne tenI dAsI tarIke tenI sAthe bhUlanA prAyazcitarUpe mokalI. devayAnInI garbhAvasthA samaye zarmiSThA sAthe yayAtino saMbaMdha baMdhAtAM te paNa garbhavatI banI. AthI devayAnI risAIne piyara cAlI gaI. zukrAcArye gussAmAM AvI jaI yayAtine Ama Aye : "tuM bUDha thaI jA." rAjAne turata ja buDhApAe gherI lIdho. tene devayAnIthI yadu ane turvasu nAmanA be putro thayA ane zarmiSThAthI duSu, anu ane puru thayA. puranI pitRbhakti temAM purue pitAnuM yauvana ApI pitAne buDhApa jAte ja bharayuvAnImAM svIkArI lIdho. tene tyArathI mAtApitA khUba ja prasanna ane khuzI thayAM ne purune zraddhA hatI ke pAtra asatya paMthe je, jAya to pUrNa arpaNA; tyAM dharavA thakI aMte, ThekANe Avaze ekadA. (pA. 284) purunI zraddhA phaLI. yayAtine samaya jatA vAsanA kSINa thatAM vicAra AvavA lAgyA ke, akhaMDa AnaMdanuM dhAma AtmA; vilAya ne bhoga sadA bhajyAthI. ne vAsanA kSINa thatAM pharI, ahA ! AtmA chate thAya ja te tajyAthI. (pA. 27) Ama samajI eNe putrane javAnI pAchI ApI temaja bhUmaMDaLanI sattA soMpI. tenA anya bhAIone paNa judA judA vistAranAM rAjya sayAM. A purUvaMzamAM duvaMta, bharata cakravatI ane dAnezvarI raMtideva jevA mahApuruSe thayA. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 duSkRta ane bharata cakravatI kaNu ane meha, patha e che sadA judA; vAsanAkSayane eka, vAsanAvRddhinA bIjo. (pA. 2906 kSatriya rAjarSi vizvAmitrane menakAthI je putrI thaI tene kaNva munie AzramamAM ucherI mATI karI hatI. tenAM rUpa, vinaya ane tejathI Azrama ze|bhatA hatA. e AzramamAM ekavAra raibhya putra duSyaMta jaI caDhI ane zaku MtalA duSyaMta te ba Mnene parasparanuM AkaNuM thayuM. baMne saMyamI tathA niyama vaza rahenArAM hatAM hatAM Ama banyuM temAM baMnee kudaratane saMketa mAnI gAMdhava vivAhathI vidhisara. lagna karyA. AzramamAM ja zakuM talAe bharatane janma ApyuM. zrApane lIdhe duSyaMta A prasaMga bhUlI gayA hatA. bALaka te tapAvanamAM nirbhayatAthI UcharyA. AzramamAM jaI caDelA rAjAe siMhanA dAMta gaNutA bALakane joIne AzcayathI pUchyuM : 'tuM kANu che?' tyAM AkhI ghaTanA khullI thAya che. evAmAM zrApanI muddata pUrI thAya che ne duSyaMte samAdarabharyA utsAhathI mAtA-putrate apanAvI bharatane pATavIpada ApyuM. jage bharatanA janma, thaye| dRSTavaMta rAjathI; kAryo svapara-zreyArthe sIjhatAM tapa-tyAgathI. (5aa. 293) duSyaMtanA mRtyu pachI bharatanA rAdhirAja tarIke abhiSeka thayA, emaNe dI tamAne purAhita banAvI gaMgA taTapara paMcAvana ane yamunAtaTa para amrutera mahAyajJa karI apAra dhanarAzinuM dAna karyuM tethI 'parama yajJa'nuM biruda pAmelA. emaNe devAMganAone asarAnA khAmAMthI cheADAvI hatI. bhAgamaya aizva chatAM bharata Atma azva mAM sadAya rata rahetA tethI bharatane sa`sAranAM kAI pratyeAbhanA leAbhAvI zakatAM nahIM ane Darane eNe jItI lIdheA hatA. peAtAne satAne hAvA chatAM bharadvAjanI yeAgyatA joI temane peAtAnA dattaka tarIke svIkAryA. Ama vaMzavArasA karatAM guNunA vArasAne prAdhAnya Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 ApI cakravatI chatAM emaNe guNa pramANe gAdInI navI praNAlikA pADI svapara-zreyAthe zAsana che tevuM udAharaNa UbhuM karyuM. ethI ja bharata cakravatInAM tapatyAga vakhaNAya che. emanA nAma parathI A vizALa khaMDanuM nAma bhArata paDela che. - parepakArI raMtideva je vizva bhagavarUpa, jIva so laghu ke guru; te pachI sarvanA zreye, pitAnuM zreya che rahyuM. raMtideva taNuM AvA, vicAre jaga mAna; heye dharI sadA vate, te pAme sukha sau jIvo. (pA. ra95) bharatajInA dattakaputra bharadvAjanA putra manyune pAMca putro hatA. te paikI cethA putra nAnA putra saMskRtine guru ane raMtideva nAme be putro hatA. raMtideva nIti-nyAyathI je kAMI maLe tenI paNa mAlikI rAkhyA vinA jarUriyAtavALAne pate bhUkhyA rahIne paNa dAna detA hatA. temanI paragaju bhAvanAne raMga tenA AkhA parivArane lAgyo hato. badhAM bhUkhanuM duHkha joyA vinA dAna devAmAM ghara hatAM. eka vakhata aDatAlIsa divasa evA gayA ke anAjano dANo to ThIka paNa pIvAnuM pANe paNa pIvA na maLyuM. egaNapacAsame divase saMkaTa ane bhUkha yAsanA trAsathI AkhA parivAranAM zarIra kSINa thaI kAMpatAM hatAM. tevAmAM khIra, lApasI ne pANI maLyAM. je e parivAra bhojana karavA tatpara thaye, tevAmAM brAhmaNa, zuka, kUtarApAlaka ane cAMDAla eka pachI eka AvyA ane raMti devanA parivAre potAnuM bhojana ane pANI temane ApI dIdhAM ane pote bhUkha-tarasanI ribAmaNu dhIrajathI sahana karI. temanAM A tapatyAgathI khuda bhagavAna pragaTa thayA ane AkhA parivArane bhagavAnane maya banAvI dIdho. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 gAgyane brAhmaNaveza kSatriya rakata saMbaMdhe, svargIya asara thakI; nIpajyA RSi gaNothI, tema varNa ubhaya. (pA. 298) prAcIna kALamAM brAhmaNa, kSatriya, RSio, apsarAonA saMbaMdhothI mAnava samAjanA vikAsa ne vistAra thatA hatA. temAM uraca-nIcanA ke nAnA-moTAnA bhedabhAva na hatA. kSatriyamAMthA guNa vikAse brAhmaNa banI zakAtuM. bhAratanA pautra manA pAcamAM putra gargathI zani ane zanithA gAne janma thayo hato. gAryuM kSatriya chatAM brAhmaNaguNanI prAptine kAraNe enA thakI gAgya brAhmaNavaMza cAlyo. tenA putra mahAvIne pautra duritakSaya thayo. manyunA prathama putra bRhatakSatranA putra haratIe hastinApura vasAvyuM. tenA putra dvimIDhanA vaMzamAM sAnimAna hiraNyanAbha pAsethI yogavidyA zIkhI ne pAragata thayA na "prAzyasAma" nAmanI RcAonI cha saMhitA racI. ajamIDhanA vaMzamAM bharyAzva nAmane rAjavI thaye. tene pAMca putro thayA. tene lIdhe pAcAla pradeza nAma paDayuM tenA moTA putra mugalanA nAma para brAhmaNo mAM mogalya gAtra prasiddha banyuM che. muddagalanA putranuM nAma divodAsa ane dIkarInuM nAma ahalyA hatuM, je gautama maharSine ApyAM hatAM ane rAmacaMdranA caraNasparza mahattA pAmyAM hatAM. temanA putra zatAnaMda; zatAnaMdanA pautra zaradavAna ane urvazIthI kRpAcArya ane kRpI jagyA. kRpI droNAcAryane paraNAvyAM hatAM. Ama ApaNe tyAM brAhmaNa, kSatriya kula guNakarma pramANe thatAM ane lagna paNa brAhmaNa, kSatriya, asarAo parasparanI samajaNathI karatAM. mahAbhAratanAM pAtro sajIvana zaba thAya, zrI bhagavatapa vaDe; te pachI Atmavat haiyAM, kama ne palaTI zake ? (pA. ra99) Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapa bhAgavatakAra itihAsanuM varNana karatAM karatAM zrIkRSNane kAda samaya sudhI AvI pahoMcyA. emaNe dIvodAsanA vaMzamA pada ane dvapadanAM draupadI ane dhRSTadyunanuM varNana karyuM. ajamaDhanA putra RkSa ane kSanA putra saMvaraNa ane sUrya putrI tapatIthI kuru, ema kuru vaMzane AraMbha thaye. kurune cAra putro thayA 1. cedika te cedi dezano rAjA tha 2, bRhadrathana vaMza lAMbA cAle. jarAsaMdha tenA putra thAya 3. jahunune pratIpa ane pratApane devApi, saMtana ane vAnika nAme putro thayA 4. cothA putra parIkSitane kaMI saMtAna na hatuM. pratIpaputra devApi rAjya cheDI gAge vicaryA. zAMtanu rAjA thayA. zaMtanuM rAjAne gaMgAjIthI naiSThika brahmacArI evA bhIma janmelA ane mAchIrAjanI kanyA satyavatIthI citrAMgada ane vicitravIrya nAmanA be putro thayA. A ja satyavatIthI pArAzara muni dvArA dvaipAyana vyAsajIno janma thayo hato. mAtA satyavatInA kahevAthI vyAsajIe pitAnA saMtAnavihIna marelA bhAI vicitravIryanI patnIothI dhRtarASTa ane pAMDu nAmanA be putra janmAvyA ane temanI dArathI vidurajI thayA. dhRtarASTrane gAMdhArIthI se putra thayA. pAMDune kuMtIthI dharma, vAyu ne Idra dvArA anukrame yudhiSThira, bhIma ane arjuna thayA ane bIjI patnI mAdrIne azvinIkumAra dvArA sahadeva ne nakula yA. A pAMca pAMDavo dvArA draupadIne pAMca putro thayA. A sivAya pAMDavone pratyekane pariNIta patnIthI putra thayA hatA. arjunane subhadrA nAmanI patnIthI abhimanyu thayA e abhimanyunI patnI uttarAnI kUkhe parIkSita thayA hatA, paNa brahmAstrathI baLI gayelA. bhagavAna kRSNanA prabhAvathI bhasmIbhUta kAvAmAMthI e jIvatA jAgatA nIkaLI AvyA. Ama kurukSetranI laDAImAM parasparanA astra-zonA yuddhathI ghaNA vaMze nAza pAmyA. bhagavAna zrIkRSNa AthI ja bALapaNamAM je madhurAdvaitano premarasa pIdhe hato tenuM bharayuddha vacce ajunane gItA dvArA pAna karAvyuM, ane vibhUti ane virATadarzana dvArA mAnava Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava vaccenI ekatAnuM darzana karAvatAM zukajIe kahyuM : de maryo pazu maLe, che saMbaMdha paraspara; vyakticetanA saMge che vizvacetana sthira. tethI vera-vasulAte prANIo-rAcaze na ko'; mAphI kSamA ahiMsAthI ApI sanmArga lokhare. (pA. 303) parIkSita ! tamArA putro badhA ja beDa parAkramI che. te paikI janmejaya takSaka nAganA kRtyathI gusse thaI sarpayajJanI AgamAM sarvone hemaze ane janmejaya vera choDI premanA mAge pRthvI para rAjya karaze. janmejayano putra zatAnIka yAjJavalkaya RSi pAsethI traNa veda ne karmakAMDa kRpAcArya pAsethI astravidyA ane zaunaka pAsethI AtmajJAna meLavI paramAtmapada pAmI jaze. Ama parIkSitane bhUta, vartamAna ane bhAvino ItihAsa kahI je vaMzamAM bhagavAna kRSNa janmyA te vaMzanA pAvana sparzathI punita karI nava kaMdha purI kare che ane saMtabAlajI tenuM sarala bhASAmAM rasapAna karAve che : saMtabAlajInI adhyAtma-zailI Anuzrutika ItihAsanI paraMparAgata kaDIne kaDIne jALavI rAkhI. ekaeka pAtra ane vaMzanI khUbInuM varNana karatAM karatAM saMtabAlajI eka vAta spaSTa rIte kaMDAre che ke bhAratIya saMskRtimAM janmagata nahIM paNa guNakarmagata vikAsane ja pratiSThA che. bhAratIya saMskRti dehapradhAna nahIM paNa puruSArthapradhAna che. eTale strI-puruSa, ke varNavayanA bheda vinA puruSArthane ja prAdhAnya Ape che ane puruSArtha mATe tyAga, tapa, ane samarpaNamAM vaparanuM zreya raheluM che eTale e prakAranA prasaMgonuM Alekhana karavAmAM emaNe bhAgavatanA sAra-bhAganuM suMdara saMkalana karyuM che. samAjavijJAnane mane samajAvatAM samajAvatAM emaNe adhyA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 jIvidyAnA pIyUSane deha dohIne ApaNI samakSa rajU karyuM che. mANasamAM rahelI asura-cetanA sAme yuddha karI divya-cetanAnI vijayaprAptine mArga batAvatA rahevA chatAM emaNe lakSya te saccidAnaMda zaha-cetanAnI prApti pratye ja doravyA karyuM che. eTaluM ja nahIM paNa e prAptine mArga paNa svapara-zreyanI sAmudAyika sAdhanA che, samagratAnI upAsanA che, sarvanA sukhahita sAthe dharmAnubaMdha chee paNa emaNe vizvanA ArohaNa sAthosAtha batAvyA karyuM che, pUrNa puruSottama zrIkRSNanA pUrNAvatArI kAryanuM rekhAcitra rajU karatAM pahelAM emanA pahelAMnA avatAronI viziSTatA samajAvatI bhUmikA pahelA bhAgamAM pUrepUrI spaSTa karI che. bIjA bhAgamAM bhagavAna kRSNa nA avatArI kAryanuM Akalana karyuM che. A bhAga te e AkalanamAM adhiSThAnarUpe rahela adhyAmanA pAyAne majabUta karavAmAM upayogI nIvaDe toya ghaNe artha saze tema mAnI tenI vistRta carcA karI che. bhAgavata graMthAvatAranI parama bhaktithI jeNe pUjA karI che ane puSTi mArganA pAvanA sparzathI bhagavat svarUpanuM jeNe rasapAna karyuM che tevA ke. kA. zAstrIjI ja A pustaka para kazuM lakhavAnA adhikArI puruSa che. Ama chatAM ATaluM vistArathI lakhavAnI dhRSTatA meM eTalA mATe karI ke lokika jagatanI rasadaSTie lakhAyelA kathAmRtone adhyAtma daSTimAM ekarasa karI laukikane paramArthamAM palaTI nAkhavAne pArasa puruSArtha ane saMtabAlanA bhASyamAM dekhAya che. mULa svarUpane yathArtha rAkhIne bhAgavata-bhaktine pUrepUrI puSTa karIne bhAgavatakAranA Azayane yathAvat jALavIne emaNe je A adbhuta madhusaMcaya anuSTra ane kAvya dvArA saMcita karyo che temAM kauzalya-sabhara bhakti kaLA batAvI jainetara graMtha ne jaina dRSTie jovAnI AMkha ApI tethI mugdha thaIne ATaluM lAMbu lakhyA vinA huM rahI zakato nathI. jaina jagata Ane syAda daSTie jANe-mANe ane sarva dharmane pitAmAM khapAvavAnI jaina darzananI Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamatA ane sAgarapeTA valaNane vikasAve te bhAgavata, rAmAyaNa ne mahAbhAratanI tripuTI ene vyApaka Atma-dharmanI vyAsapITha parathI azubhanA nIMdaNu, zubhanA piSaNa, ane zuddhanA ArAdhananI eTale ke aniSTano inkAra ISTane svIkAra ane zuddhatA lakSe prayANa karatI AtmasAdhanAnA madhura guMjAravathI ahaMda pArAyaNa karavAne uttama avakAza apaze. eTaluM ja nahIM paNa brAhmaNa ane zramaNa paMraparAnA punita pravAhIne ekarasa ane ekarUpa banAvI dharmanA zAzvata svarUpane pragaTa karavAne tenA manerane pAra pADavAnuM sAmarthya paNa bakSaze, ane saMtabAlajInI sarvadharma upAsanAnA svapnane sAkAra karaze. AvuM maMgala darzana mane A pustakanA pAne pAne lAdhatAM AnA para ATaluM lAMbuM lakhavAnI anadhikAra ceSTA karI hoya te vAcaka mane mApha kare. vistArane doSa vahArIne paNa saMtabAla pratyenI ane bhAgavata pratyenI bhakti mane parANe lakhavA dhakelI rahI che. eTale emane vazavatIne je kAMsuMgheluM lakhAyuM te vAcakanA karakamaLamAM rajU karyA vinA rahI zakatuM nathI. -dulerAya mATaliyA saMta sAthI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAna naM. 5) - - - je ja je je ja anukramaNikA prakaraNa 1. maMgalAcaraNa 2. bhagavatI bhaktimahimA 2. gAkaNuM upAkhyAna 4. bhAgavata saptAhavidhi 5. phaLaprApita 6. vyAsa zukadeva saMvAda 7. kathA prAraMbha 8. nAradanuM pUvajIvana 9. parIkSita ane pAMDavakathA 10, bhagavAna kRSNanuM dvArakAgamana 11. parIkSita ane kaliyuga 12. parIkSitane zrApa 13. zukadevane upadeza 14. graMthAvatAra bhAgavata 15. maya ane vidurasa vAda 16. kaIma ane devahUti 17. bhagavAna kapilane ajayabhAga 18. devadUti mAtAne baMdha 19. atri-anasUyAnI vAtsalyabhakti 20. dakSa prajApatine mada 21 bhagavAna zaMkaranuM sarvarodhaka vibhUtitva 22. satIne mahiyara prema 23. satIne zarIratyAga 24. yajJavaMsa ane yajJapUrti 25. dhruvanI nyAya-nIti sAdhanA 26. nArada-kRpA 27. dhruvanI acaLa-bhakti 28. dharmamaya dhruvanIti 29, venarAjAno vadha 30, pRthurAjAnuM prajapAlana ) * 44 47 48 11 173 16 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. pRthu-arcinA puNya puruSA 32. puraMjana upAkhyAna 33. pracetAgaNanI pArivArika bhAvanA 34. pracetAgaNane paramA 35. priyavratanuM pApakArI jIvana 36. Anidhacarita 37, RSabhadevaritra 38 bhagavAna RSabhadevanA upadeza 39. muktidAtA avadhUtayeAga 40. jaDabharata avatAra 41, jaDabharata-radUMgaNu milApa 50 42. jaDabharata-ra0lRgaNu tattvasa MvAda 43. jaDabharatanuM Atmadarzana 44. ragaNane hRdayapalaTA 45. bhava-muktine upAya bhakti 46, sRSTivana ne sevAbhakti 47. ajAmila kathA 48. harinAma-mahimA 46. prAcetasa dakSanI utpatti 50. kSa-putrone nivRtti-mAga 51, vizvarUpanI kathA para, vRtrAsuranA utpAta 53. dadhIcinuM prANApaNu 54. indranuM prAyazcita 55. citraketu kathA 56. aMgirAnAranuM AzvAsana 57. zeSa bhagavAnanA sAkSAtkAra 58. satI pArvatIne zApa 59. vRtrAsurarUpe punarjanma 60. aditi-ditiva zava na 61. rud-gaNunI utpatti ge e 85 83 88 91 92 95 98 102 104 106 108 110 111 114 116 118 121 123 127 129 131 132 134 137 139 141 143 145 147 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa1 14 153 156 158 - 162 1 65 168 170 173 176 178 180 182 184 62. puMsavana vrata-vidhi 63. puMsavana vratanI phalazruti 64. ekAgratA dvArA prabhuprApti 65. jaya-vi jayane zApa 66. hiraNyakazipune varadAna 7. prasAdanuM prabhumaya jIvana 68, pradUlAdanI acaLa prabhuzraddhA 69, prahalAdanI prerakavANI 70, garbhAvasthAmAM nArada-bodha 71. nRsiMhAvatAra 72. prahUlAda-prArthanA ne prabhu varadAna 73, jaya-vijayanI kramaza: mukti 74, mayadAnavanA tripurano nAza 75. varNAzrama--racanA 6. Azramadharmane pAye brahmacarya 77, saddharma-sthApanA 78. pravRtti ne nivRttinI samatulA 79, zreSTha gRhasthAzrama 80. gRhasthano svadharma 81. saMnyAsIne Atmadharma 82, manvataronuM varNana 83, gaje drAkSa 84. gajendrane pUrva janma 85. samudra-maMthana 86. nIlakaMThanuM viSa-grahaNa 87, lakamI ane dhanva tari-prAgaTaya 88. mohinI-lIlA 89, deva-dAnava yuddha 90. bhagavAnanI alaukika mAyA 91, matva tarakathA 92, vAmana-avatAra 188 190 193 194 197 199 201 203 206 209 212 214 217 219 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa2 225 228 231 234 239 2 246 248 249 251 251 256 258 260 93. balirAjanI apUrva bhakti 94, masyAvatAra 85. vaivasvata manunI vaMzavela 96. vana-sUkanyA kathA 97. nAbhAga kathA 97, prabhupremI aMbarISa 98, agirasa gautra ane saubhari caritra 99. harizcaMdra AkhyAna 100. rAjA sagara ane aMzumAna 101, gaMgA-avataraNa 102. saudAsa ane khAMga 103. saMkSipta rAmacaritra 104. zrIrAmanuM Agamana ane bhAratano bhAtRprema 105. rAjyAbhiSeka ane rAmarAjya 106. kasoTI ane sItA-tyAga 107. IvAkuvaMzanA ujajavala ratane 108, caMdravaMza ane purUravA 109, pitRbhakta parazurAma 110. sahastrArjunavadha 111. pitRAjJA ane mAtRvadha 112, pitRvadhe pRthvI nakSatrI 113. vizvAmitra-vaMzakathA 114. devayAnI sAthe yayAtinuM lagna 115. puranI pitRbhakti 116. vAsanAkSaye mukti 117, duSyata-zaku talA 118, bharata cakravatI 119, raMtideva 12. gAryane brAhmaNavaMza 121. mahAbhAratanAM pAtro 122. itihAsanI jhAMkhI 263 270 273 275 278 280 284 287 290 294 298 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalAcaraNa rahe A bhAratagrAma, vizvake sadA sthita, te mATe pragaTayAM rAmAyaNa ne mahAbhArata. 1 ema vijJAnayuge A gAMdhIprayoga te rUpe ne bhAlanalakAMThAne te saMdarbhe prayoga che. 2 bhAgavata thakI evA grAmakendrita kRSNane, AlekhAze rUDI rIte bhAgavatakathAmRte have. 3 bhAratIya gAmaDuM vizva ke sthapAyA vinA kAyamI vizvazAMti zakya ja nathI, e vAta bhArate ekeeka bhAratIya nara-nArInA ghaTaghaTamAM ghUMTIne goThavI dIdhI che. tethI ja jeTalA avatArI, tIrtha karo ke yugapuruSa thayA, thAya che, temaNe gAmaDAMnuM anusaMdhAna sAdhyA vinA Daga bharyA nathI. kadAca bhUlya cUye bharyA te vaccethI araNyamAM ane gAmaDe javuM ja paDayuM che. A dezamAM cAra dhama saMsthApaka bhagavAne thayA, emanuM AvuM ja thayuM che. dA. ta. rAmane janma bhale adhyA jevI nagarImAM thayo, paNa vizvAmitra RSie emane rAkSasatatvanA nivAraNane nimitte paNa araNya bhaNI doryA ja hatA. ene pachI paNa zuM ? bhagavAna rAma ane lakSmaNane jo cauda varSane vanavAsa rahyo te sItAjI paNa rAmanI sAthe vanamAM ja gayAM ne ane apaharaNa pachI paNa azokavanamAM ja mukhyatve rahyAM. are prA. 1 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbhavatI thayA pachI sudhAM vAlmIki Azrama(vana)mAM ja aMta lagI rahevuM paDayuM hatuM ne ! bhagavAna mahAvIra ane bhagavAna buddha paNa bacapaNamAM bhale nagaromAM meTA thayA paNa dIkSA pachI banee tapathI mAMDIne dharmapracAra kAje paNa Akhare jiMdagIne bahu moTo bhAga teone aro ane gAmaDAMmAM ja vitAvavo paDyo ne ! A saMdarbhamAM je gAMdhIjIne joIzuM to paNa bharajuvAnImAM brahmacaryavrata dhAraNa karIne paNa teoe chevaTe te amadAvAda pAsenA (sAbaramatI vibhAgane lo ke, vardhA pAsenA segAMva vibhAgane lo, Akhare to) gAmaDAMne ja kendramAM rAkhIne jiMdagI pasAra karI ne ? bhale emanuM avasAna dilhInA biralA hAusamAM thayuM ! paraMtu mukhamAM te rAmarAjyanI kalapanAne kAraNe 'he rAma! ja AvI gayuM ne ! e kahevAnI jarUra na hoya ke rAmarAjaya ane grAmarAjyamAM kaze phera nathI. ApaNe paNa ahIM mathurAnA zrIkRSNa ke dvArikAnA zrIkRSNa karatAM gokuLa gAmaDAnA kRSNane halAvavA mATe have (prAsaMgika rAmAyaNa ane prAsaMgika mahAbhArata pachI prAsaMgika athavA abhinavarUpe) bhAgavatane ja carcIzuM. bhAgavata eTale bhagavAnanuM ja svarUpa ane e svarUpamAM gAmaDuM ane grAmajane sivAya bIjuM kaI mukhya tava nathI. Ama to bhAgavatamAM aneka bAbato che. paraMtu gAmaDuM, samAje 5chAta gaNuM kADhelA vargo ane nArIjAta e traNeya para bhagavAna kRSNa khuzakhuza che. eTaluM ja nahIM, janmatAMnI sAthe ja barAbara madharAte mathurAnagarI ane mAtA devakIjInI goda choDI jamanAkAMThAnA gokuLagAmanA nesaDAomAM gAmaDiyaNa yazodA govAlaNane janetA banAvI te mAtAnuM dUdha pI-pIne moTA thAya che. gAyone jate carAve che. gAyanAM mIThaDA gorasa cAkhe che. dahIM dUdha, malAI, mAkhaNa khAtAM khAtAM satata gopAla bALakanuM vAtsalyabharyuM sAMnidhya Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANe che. kumArAvasthAmAM nirdoSa gopIonI goThaDI sAdhI naranArI vaccenA abhedAmRtanI duniyA vrajamAM ane vRMdAvanamAM khaDI karI de che. kadAca A ja kAraNe 'vyAse chichuM jagata sarva AkhuMye vizvasAhitya vyAsanI eTharUpe banI gayuM haze! ane evA sAhityasvAmI vyAsajIne paNa bhAgavata lakhIne ja hAtha dhoI nAkhavA paDyA jaNAya che ! anukaraNa-pAtra evA rAmAyaNanuM yugAnurUpa rasapAna karyA pachI jema gurugama sAthe rAkhI vAMcavA jevA mahAbhArata graMtharahasyane navI rIte jo tema have gurugama sAthe rAkhI bhAgavatane paNa joI laIe. eka arthamAM je jJAnagarUpa rAmAyaNa graMthane gaNIe to mahAbhArata graMtha karmaga rUpa che, che. ane bhAgavatane graMtha have bhakti garUpa che. jema bhaktinA pAyA vinA jJAna ane karma yogarUpa na banatAM mAtra zuSkatA ane veTha vadhAranArAM bane che, tema jJAna ane karmanA sahArA vinA bhakti mAtra vevalApaNane DALa banI rahe che. eTale ja jIvananAM A traNeya pAsAMothI samagra jIvana bane che. eTaluM ja nahIM balake saLaMga jIvana ane samasta jIvana athavA vyaktimAMthI ja samaSTi jIvana paNa bane che. Ama to joke bhaktine pAyo jIvanamAM samagra pAsAMomAM majabUtapaNe ropAI ja joIe. pachI ja jJAna ane vairAgya kivA jJAnayoga ane karmayogano Adara thavA joIe. ema chatAM keTalIka vAra jJAna ane karmane vogika tAlIma maLyA pachI ja bhakti sArthaka thAya che, e rIte gItA uparAMta rAmAyaNa ane mahAbhArata abhinavarUpe lakhAyA pachI ja A bhaktigraMtha bhAgavata lakhAya te paNa sahetuka ja che. bhAgavatI bhaktimahimA jyAM bhAgavata saptAha-pArAyaNa thatAM rahe; tyAM virAjI jatA AvI khuda zrIkRSNa Akhare Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna padhAre tyAM kahene! zI kamI rahe? bhakti ne jJAna-vairAgya-triveNI tyAM svayaM vahe 2 eTale ja kalikALe bhAgavata kathA tANuM vyAkhyuM mAhAsya sarvatra, je jijJAsu suNe sahu 3 eka vakhata naimiSAraNayamAM bhagavata kathArasa pIvAmAM tathA pAvAmAM kuzaLa evA zrI munivara zaunakajIe sUtamunirAjane namaskAra karIne pUchayuM : "he sUta munirAjajI ! A viSamativiSama evA kalikALamAM kRpA karI Apa evuM agatyanuM sAdhana batAve ke jethI cintAmaNi ane kalpavRkSathI paNa adhika sukha ane rasAsvAda maLe ! ane sadAkALa bhagavAna kRSNa hAjarAhajUra rahyA kare !' prasannacitta gurudeva sUtajIe kahyuM: "hA, tamArI atUTa jijJAsu, abhIpsA ane pAtratA joI niSThApUrvaka brahmacaryanAM navAM mUlyone samajIne prANImAtramAM otaprota thaI zakanAra ane jeo anAsakta gRhastha evA rAjA janakanA suziSya banI rahenArA evA ane pitA karatAM putra savAyAnI kaheNuM sArthaka karanArA tevA zrI zukadevajIe je rasadhAma evuM bhAgavata kathAmRta parIkSita rAjAne pAyuM che, te huM tamane jarUra saMbhaLAvI zakIza, kAraNa ke tame sAcA viSNava che ane janma-janmAMtaranAM puthI samRddha che. A bhAgavatakathAmRta pIvA amRtanA kaLaza laI laIne devo paNa tyAM hAjara thayelA. apAra RSimunio te tyAM hAjara hatA ja, jyAre dee kahyuM : "A svarNAmRtanA badalAmAM amane bhAgavatanuM kathAmRta saMbhaLAvo.' tyAre hasIne zukadevajIe kaheluM: svarganA amRtanI tulanA bhAgavatakathAthI tame kare che te kadI thaI zake nahIM. bhaktinI gyatA na pAme teone bhAgavatakathA sAMbhaLavAno adhikAra kayAMthI maLI zake ? TUMkamAM deve paNa bhAgavatakathAmRtane svargIkRta karatAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhika mAne che, paraMtu teonI sudhAM bhAgavatakathAmRta pIvAnI yegyatA nathI te nathI ja. are, khuda brahmAjIne paNa parama Azcarya thayeluM ke parIkSita rAjAne bhAgavatakathAzravaNathI zI rIte mukti thaI gaI " eTale ke je kaliyugamAM mukti te dUra rahI, paNa muktine sAco mAga paNa maLavo azakya che, te kalikALamAM mukti ApanAruM A ajoDa sAdhana bhAgavatakathAmRta kyAMthI upalabdha thaI zakayuM ? prathama to khuda nAradaRSie brahma, pAse A sAMbhaLeluM, paraMtu vidhisara to nAradajIe zaunakAdi RSio pAsethI ja sAMbhaLyuM hatuM ke je zaunakAdi munioe sUtamunirAja jevA jJAnI guru pAsethI sAMbhaLela hatuM ane e satamunirAjane emanA gurudeva, akhaMDa brahmacArI ane vasudhaiva kuTuMbakama" tema ja Atmavat sarvabhUteSa e be mahA maMtrone AtmasAta karanAra zukadevajIe ekAMtamAM besI ekadA A bhAgavatakathAmRta premathI pAI dIdhuM hatuM ema prastAvanA karIne have zAMta prasannacitta sUtajIe bhAgavatakathAmRta zarU karatAM kahyuM : "eka vakhata sanakAdi cAra vizuddha citta evA baTuka RSio satsaMga mATe badarIvanamAM Avela vizAlApurInA sthAnamAM AvyA. tyAM to teone anAyAse hAthamAM taMbUra laIne devarSi nAradajI bheTI gayA. eTale sanakAdi cAra bAlamunioe kahyuM: "are ! mahAna muni nAradajI! Aje ApanuM hAM UtarI gayeluM kema dekhAya che ? Apa kayAMthI Ave che ? ane hAMphaLAphAMphaLA thaI Apa kyAM padhArI rahyA cho ? Apa jevA anAsakta bhUnimahArAjane A jAtanI halakI udAsInatA zA mATe AvI zake ? tarata ja nAradamuni mahArAja jhabakyA : "joke dekhAvamAM te bAlamunivaro dekhAe che, paraMtu Apa jJAnavRddha che. tethI ja Apa jANavA chatAM ajANu thaIne pUche che, e huM jANuM gaye chuM. ema chatAM Apa mArA mukha dvArA belAvI jagatabharanuM kalyANa karavA mAMgo Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA cheA, tethI huM paNu nikhAlasa haiye Apane kahI dauM chuM--bhArata vanI bhUmine jagatabharamAM sarve[cca samajIne ahIM Avele paraMtu e sarvocca bhUmimAM ja sarvAMnIca tattva dekhyuM tethI huM du:khI thaI gayeA. tyAM ja harikRpAe eka yuvatIne me joI. vaLI te yuvatI pAse be gharaDAM mANuse ALasa bharIne ALATatAM hatAM. meM teNIne pUchyuM : A kANu ?' teNIe kahyuM : "A ja e beTA che." vRddha bALaka ane mAtA yuvatIne najarAnajara dekhIne huM heMga thaI gayeA. paNa jyAre sAMbhaLyuM ke nRMdAvanamAM ja te dharaDImAMthI ja yuvatI khanI che, tyAre tarata samajAI gayuM ke e khIjuM krAI nahIM, bhaktisuMdUrI che, ane A emanAM jJAna ane vairAgya evA be gharaDAM putraratneA che. jyAM bhakti te bhagavadbhakatAnA hRdayamAM virAje, tyAM gharaDAM thayelAM evAM nAna ane vairAgya tA juvAna ane ajaraamara bane, temAM navAI ja zI ? eTale ja huM A sadeze| ApavA A taMbUrA laIne ma` jagatamAM jhaTajhaTa phrI levA mAguM chuM, ane kahevA mAguM chuM : mAnave ! jarApaNu zaMkA na lAve. A kalikALamAM eka mAtra bhikatane ArAdhA, eTale badhI ja rIte sukhI sukhI thaI jaze. bhagavAna khuda tA bhakatanA dAsa heAI tamArA paNa dAsa banI jaze. basa A ja kAraNe huM hAMphaLAphAMphaLA thaI jhapATAbaMdha jaI rahyo chuM." "nArada muninAM A vacane sAMbhaLI sanakAdi RSioe khuzI vyakata karI dIdhI." ema kahI sUtajIe paNa ATalI punaH prastAvanA karIne A vAta AgaLa calAvatAM kahyuM: zaunakAdi munie ! basa jyArathI bhaktanA huyakamaLa para bhakitae Asana jamAvyuM. tyArathI bhatavatsala zrIkRSNa bhagavAna jAte ja peAtAnuM paramadhAma tajIne bhAgavata saptAhamAM hAjara thaI javAnuM praNa laI beThA che.' ATaluM kahetAM sUtae sanakAdi tathA nArajInA saMvAdane thADA AdhAra laIne A vAta jarA have AgaLa laMbAvI. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAkaNuM upAkhyAna kuchoruvaMta mAbApa ! karatAM vAMjhiyAM sukhI; kiMvA he saMtati evI, je tAre peDhIo ghaNI. 1 adhamI ke atipApI, sI tare ekasAmaTAM, evI A yugamAM Ape, bhakti bhAgavatI kathA 2 sutajI vaghAH "sanakAdika cAra baTuka munie nAradamunine "A duniyAmAM koI evo adharma ke kaI evuM pApa nathI ke je bhAgavata saptAha yajJathI dUra na thaI zake ! ema kahIne teoe eka prAcIna kathA kahevA mAMDI : tuMgabhadrA nadIne kAMThe eka suMdaranagara hatuM. tyAM zrauta-smArta, baMne karmamAM nipuNa eka brAhmaNa raheto hato. tenuM nAma Atmadeva. Atmadevane dhuMdhulI nAmanI haThIlI strI hatI. bALaka na hovAthI banne jaNa (daMpatI) duHkhI duHkhI rahetAM hatAM. tevAmAM Atmadevane eka niHspRhI saMnyAsI maLyA. temanI pAse Atmadeve raDIne mAgyuM : "ApanI kRpAthI mane eka bALaka thAya." temaNe Atmadevane samajAvyuM: "bALakavaMta karatAM ni bALaka rahevuM te vadhu sAruM che.' paNa e vAta kAI rIte AtmadevajI brAhmaNane gaLe na UtarI, eTale eka phaLa ApyuM. te phaLa haThIlI dhuMdhulIe pite na khAtAM gAyane ApyuM ane pitAnI bahenanuM bALaka pite rAkhyuM ane aMTasaMTa saMbhaLAvI-banAvIne pitAnI bahenane dhAva mAtAnI jema potAnA ja gharamAM rAkhavAnI pitAnA bheLA patinI saMmati meLavI lIdhI. have A gAyanA peTe mAnavabALaka jagyuM. te hatuM sarvAMgasuMdara divya, nirmaLa ane sonerI zarIravALuM sahAmaNuM. brAhmaNe A bALakanuM nAma rAkhyuM Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gakaNuM. A rIte Atmadeva brAhmaNa daMpatIne be bALake maLyA. ekanuM nAma dhundhakArI ane bIjAnuM nAma gAkarNa. dhuMdhukArI hiMsaka, jUThe ane badhI rIte duSTa nIvaDyo. eka dahADe dhuMdhukArIe mAbApane gALa daIne gharamAMthI tagaDI mUkyAM. have raDato bApa kahe che: "kusaMtAna karatAM vAMjhiyAM badhI rIte ame sArAM'--ema khinna khinna thaI gayA. tevAmAM khabara paDavAthI gaNe AvI pitAne ja pitAne suMdara upadeza dvArA bharapUra dilAso Apyo. pitAnA vanamAM gayA bAda dhuMdhukArIe mane khUba mArI; dhana mATe Akhare kuvAmAM paDI te marI gaI. dhuMdhukArIne vezyAoe lUMTIne mArI nAkhe. ane te preta thayo. prete gokarNa pAse dayA mAgI. gokarNe kahyuM: "tArI sadgati karavA ame gayAmAM zrAddha karyuM, toya sadgati kema na thaI ?' gokarNanI A vAta sAMbhaLI dhuMdhukArI to cAlyo gayo. paraMtu gokarNae sUrya mahArAjane pUchayuM zuM karavuM ? sUrye kahyuM : bhAgavata saptAha saMbhAva. jarUra beDe pAra thaze." gokarNa jIe bhAgavata saMbhaLAvavA mAMDayuM. pazu, pakSIo ane mAnavo e sAMbhaLavA bharAvA lAgyAM paNa bAra kaMdhe sAMbhaLI dhuMdhukArI preta maTIne divyarUpadhArI mahA vaiSNava banI gayo. pahelAM saune navAI lAgI. A kaNa? e bIjuM kaI na hatuM. te hate pele dhuMdhukArI preta ! teNe gokarNajIne pretatA -mukti mATe mahAna AbhAra mAnya. Ama, ekAgracitta zraddhAbhaktiyukta thaI je bhAgavatakathA sAMbhaLaze tene beDo pAra thaze ja thaze." bhAgavata saptAhavidhi upajAti AstikatA preraka vANuMvaMtA, virakta ne vaiSNavI bhakta, vaktA; Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ags,5 ekAgra jijJAsusuyogya zrotA, bane haze bhAgavatI kathAmAM. 1 anuSyapa te te kathA pariNAme, tyAga ne tapa preraze; bhakti kama tathA jJAna-jAvI mokSa-apaze 1 na radamunine sanakAdi RSioe bhAgavata-saptAha zravaNane vidhi batAvatAM kahyuM : "bhadra, vyatipAtAdi kALe vajIne bhAgavata saptAha (1) bhAdaravo (2) Ase (3) kArtika (4) mAgasara (5) aSADha ane (6) zrAvaNa ema cha mAsamAM prAyaH karavuM. A kathAmAM vAtAvaraNa jamAvavA mATe vadhumAM vadhu jijJAsu sajajane bhegA thAya ema karavuM. kathAnI bhUmi paNa pavitra ane kaLApUrNa hovI jarUrI che. vakatA ane zrotA vacce pUrva dizA Ave to sAruM. ucca keTinA cAritryavaMta brAhmaNo paNa kathAmAM Ave ja. virakta ane viSNubhakta kathA vAMce, te ThIka gaNAya. paMDitAI bhale ochI heya paNa cAritrya sAruM heya, AstikatAne prere tevI vaktAnI vANuM hevI joIe. bhagavAna kRSNanAM pratimAjInuM pratiSThAna, zrotAonI aMtaHkaraNanI ArajU bharI prArthanA thayA bAda bhAgavatanA vaktAzrInuM paNa khArUM sanmAna karavuM ghaTe. sAteya divasa bhAgavatakathAmAM prAyaH hAjara rahevAnuM vrata le ane pALe, te ja pramANe cheDA cAritryazIla ane suzikSita brAhmaNa dvArA nirvine bhAgavatakathA pUrI thAya tevo jApa karAve, je zrotA tathA bIjA leke, dhana, saMpatti, ghara ane putrAdinI ciMtA choDI aDaga ekAgratAthI bhAgavata kathA sAMbhaLe, tene UMcAmAM UMcuM zravaNa phaLa maLe. bhAgavata-saptAha sArI rIte pAra paDe, mATe zrotA-vaktA vageree apAhAra ja levuM. divasane meTo bhAga kathAvacana-zravaNamAM ja joIe. ane kathAthI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivRtti le tyAre paNa bhagavAnanA guNe ja gAyA karavA joIe, upavAsa karavA joIe. upavAsa karavA karatAM ane alpAhArane vadhu mahattva ApIe chIe ke jethI AvyAkSipta evA manathI kathAzravaNa thaI zake. bhagavAna pratye jemane bhakti na hoya, tevAene bhAgavatakathA sAMbhaLavAno kaI adhikAra nathI. dALa, madha, tela, bhAre bhejana, vAsI ane ane bhAvathI daSita thayelA evA khorAkane na le. kAma, krodha, mada, mAna, matsara, lAbha, daMbha, meha tathA zreSathI te se jojana dUra ja rahevuM. veda, vaiSNava, brAhmaNa, guru, sevaka, strI, rAjA ane mahApuruSanI niMdAthI sAva aLagA rahevuM. kusaMga cheDI haMmezAM saccAI, pavitratA, dayA, mauna, saraLatA, vinaya ane udAratAthI ja vartavuM. pApIoe te bhAgavatakathA jarUra suyogya adhikArI pAsethI sAMbhaLavI ja joIe, jethI badhAM pApa baLaze. ane AmAM akiMcana bhaktane te bahu avakAza ja che. kathA pUrI thaye bhAgavata-graMtha ane vaktAnuM pUjana karI levuM, virakta zrotA karmazAnti mATe gItA pATha kare. gRhastha zretA bhale gAyatrI maMtra athavA dazama skaMdhane ekaeka leka bolI vidhipUrvaka havana kare ane Ahutio Ape ! kaMIka truTi rakhe rahI hAya to tene sApha karavA viSNu sahastra pATha kare ! TUMkamAM nAradajI ! bhAgavata kathA ja eka kathA A duniyAmAM evI che ke je bhoga ane mokSa baneya ApI zake." A rIte nAradajIne sanakAdike bhAgavata saptAha saMbhaLAvyuM, ane tarata bhakti, jJAna ane vairAgya traNeya haSTapuSTa thaI gayAM je joI nArada muni khuza khuza thaI gayA. "vAha ! mane te khuda harivara ja maLI gayA." eTalAmAM ja tyAM khuda zukadevajI pote pahoMcI gayA. temanI uMmara soLa varSanI ja dekhAtI hatI. teo paNa bhAgavata pATha ja lalakAratA hatA. tethI badhA zrotAoe UDIne svAgata karyuM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 nAradamunie tA pUjana paNa karyuM, zukadevajI mAlyA : A bhAgavatathAmRta e veda-vRkSanuM pAkeluM phaLa che, kalpavRkSa phaLa jevuM. kazuM temAMthI kADhI nAkhavA ceAgya che ja nahI. mATe bhagavAnanA premIjanA ! pralaya kALa lagI khuzIthI vAra'vAra pAna karyAM karo. A bhAgavatakathA mArA pitA mahAmuni bhagavAna zrIkRSNa dvaipAyana evA vyAsajIe racyuM che, je traNeya prakAranA Adhi, vyAdhi ane upAdhi tApathI mukta karI de che. bhAgavatakathA jIvanamAM vaNI lenArane khIjI phrAI sAdhanAnI ke zAstronI jarUra ja nathI. jyAM bhagavAna zrIkRSNa khuda Ave ane haThAvyA paNa haThe nahIM, tyAM khIjAM zuM joIe ? sva leAka, satyaleka, kailAsa ane vaikuThamAM paNa je nathI, te mahAna rasa bhAgavatamAM che." ATaluM zrI zukadeva kheAlA tyAM te cAra pAde sAthe-khuda rivara sAme hAjara thaI gayA. Aje paNa hari virAjI jAya che phaLaprApti anuSTupa AvI, bhAgavata kathA mahI'; kiMtu, azraddhALu na pekhaze. 1 vazastha zraddhA ane Adara sAtha je suNe, A bhAgavatI sudhAmayI; che devane durtaMbha tAya mAnavI saune, kathA ja ane te bhavasiMdhu-tAriNI. 2 bhagavAna khuda jyAre cAra pAdA sAthe zukadevajI kathita Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgavatakathAmAM AvIne virAchA gayA tyAre e kathAmAM bhagavAna zaMkara, pArvatIjI ane brahmAjI svayaM AvIne hAjara thaI jAya emAM navAI ja zI hAya re tyAM prahalAdajI karatAla bajAvavA lAgyA. uddhavajIe maMjIrAM hAthamAM laI lIdhAM. devarSi nArada vINuM banAvavA lAgyA. arjunacha khuda rAga AlApavA lAgyA. iMdra pote mRdaMga bajAvavA lAgyA ane zaunakAdi RSio vacce vacce jyaSa karavA lAgyA. jyAre parama tejasvI bhakti, jJAna ane vairAgya AnaMdathI nAcavA lAgI gayAM tyAre AvAM saMkIrtanothI bhagavAna rAjI thAya, te svAbhAvika ja hatuM. temaNe kahyuM: "varadAna mAgo." zrotA lokoe eka ja vacana mAgyuMH prabhu! "bhaviSyamAM jyAM jyAM bhAgavata saptAhakathA kharekhara bhAvapUrvaka thAya tyAM Apa ahIM khuda padhAryA tema avazya padhAratA jAo." bhagavAna vacana ApIne tarata ja tyAMthI aMtardhAna thaI gayA. pachI nAradajIe bhagavAna tathA emanA pArSadenuM laya karIne temane namaskAra karyA ane pachI zukadevajI Adi tapasvIone paNa namaskAra karyo. kathAthI AnaMdita thaI zrotAo pitApitAne sthAne cAlyA gayA te samaye zukadevajIe bhakti maiyAne enA ane putro jJAna tathA vairAgya sahita potAnA zAstramAM coTaLakanI jema sthApita karI dIdhAM. AthI ja bhAgavata zAstranuM yathArtha sevana karavAthI bhagavAna zrIhari sAcA vaiSNavonAM hRdamAM AvIne Aje paNa virAjI jAya che. A saMsAranA je cha daridratA ane duHkharUpI vyAdhiothI pIDita thaI rahyA che temaja je jIvo para mAyArUpI pizAcinIe kAbU laI lIdhe che ane je saMsAracakramAM gaLakA khAdhA kare che temanA kalyANa mATe paNa zrImad bhAgavata gaI rahela che. zonakajInA pUchavAthI pharI zrI sUtajI beyAH "bhagavAna zrIkRSNa svadhAma padhAryA ane kaliyuganAM trIsa varSathI Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 kAMIka vadhu samaya vItye tyAre bhAdaravA suda nomane divase zukadevajIe parIkSita rAjA pAse A kathA AraMbhI. tyAraba da kaliyuga pachI base varSa vItI gayA bAda aSADha mAsanI suda nemane divase mekaNujIe A kathA saMbhaLAvI hatI, ane tyArabAda kaliyuganAM trIsa varSa pAchAM nIkaLI gayA bAda kArtika suda navamIe sanakAdi RSioe A kathA karI hatI. niSpApa zaunakajI ! kaliyugamAM A bhAgavatakathA ja evI rasamaya ane badhI rIte uttama kathA che ke je saMsAranA rogane nAza anAyAse karAvI de che. saMtajane ! Apa zraddhA ane Adara sahita A bhAgavatakathAnuM pAna karo. A kathA hoya te bIjI kaI sAdhanAnI jarUra rahetI nathI. kAraNa ke A kathA je yathArtha sevAya to ApoApa jIvana saheje evuM banI jAya che ke pachI e jIvanathI sAce dharma kSaNa paNa vidAya laI zake nahIM. are ! khuda yamadeva paNa pitAne tene kAnamAM kahI de cheH "bhagavAnanI A bhAgavatakathAmAM kharekhara je rasataraboLa haya, tenAthI tame dUra ja raheje." matalaba mRtyu paNa bhAgavatakathAmAM taraboLa hoya tevAone pajavI zakatuM nathI. parIkSita piote ja e vAtanuM prabaLa pramANa che. zaunakajI ! A parama gUDha ane rahasyamaya vAta meM Apane kahI che. badhAM zAne A ja eka niceDa che. A bhAgavatanI kathAne zukadevajInuM zAstra kahe te paNa kahI zakAya. tenAthI UMcuM ke pavitra bIju kayuM zAstra heya? vaLI AnI vizeSatA te e che ke te sAva abhaNu lekene paNa bhaNelAo karatAM paNa AgaLa laI jAya che. kAraNa ke AmAM mukhyatve joIe che aMtarane Adara. e bane hoya eTale basa. bIju kAMI ja joItuM nathI. bhale pachI saMsArI he ke tyAgI he ! e bane sthitimAM paNa uddhAra thaI jAya che, mAtra zrotA ane vaktA banemAM parama rasamaya bhakti ane ekAgratA joIe. bAra kaMdharUpa A bhAgavatakathAne rasa kharekhara devadurlabha evo mahAna rasa che. AthI ja kahyuM che ke bhAgavatakathAnA rasapAna pachI Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 bhautika ke AkhyAtmika kaI paNa viSaya eve! nathI ke je traNeya lekamAM prApta na thaI zakatA hAya! matalaba A bhAgavatakathA pachI kazuM asAt rahetuM nathI.'' vyAsa-zukradeva savAda zrotA ucca, kathA ucca, kiMtu vaktA na ucca jyAM; tevI kathAnuM sAphalya yathArtha nIpaje na tyAM. 1 Atmavat sa bhUteSuSTa, e A bhAgavata te tyAgI sUtra jemaNe vaNyuM; zukajInA mukhe sayuM". zrImad bhAgavatanI zarUAta karatAM zaunakAdi RSierUpI zrotAAne uddezIne kuzaLa vaktA svarUpe zrI sUktamunijI kahe che: je game tevI cerDana kaeNtimAM jAya, tethe je kadI paNa svabhAvathI vipa rIta jaI zakatA nathI; jenI AgaLa duniyAnI mahAnamAM mahAna zaktie tuccha che; je jJAna ane satya svarUpe che evA ane ta zaktivALA paramasukhanA dhAmarUpa paramAtmAne hRdayapUrvaka namIe chIe. ApaNe e te! A pahelA joI gayA ke A bhAgavatapurANunA racanArA mahApuruSa zrI vyAsamuni che. vedanuM A bhAgavatapurANu e evuM pAkuM paripUrNa phaLa che, ke jemAMthI kADhI nAkhavA jevuM kazuM ja nathI, jema je phaLa zukAsvAti hAya, te mIThuM ja hoya che tema A bhAgavatakathA rUpI veLa paNa zukadevajI jevA suyegya puruSanA mukhAviMdathI kahevAyuM che mATe paramarasAmRtarUpa che. he zaunakAdi RSivara ! Ape A naimiSAraNya jevI parama Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavitra bhUmimAM dIrghayajJa karavAnuM vicAryuM, te paNa anAyAse mahAmaMgala kArya banI gayuM che." zaunakAdi RSio bolyAH "Apane suga amane thaye te paNa amArAM mahAna bhAgya ! kAraNa ke kathA game teTalI madhura hoya, paNa ene kahenArA zreSTha vaktA na hoya te tenI madhuratA, zrotAo game teTalA suyogya ane kathArasika hoya, te paNa ochI yogyatAvALA pAse evI kathA sAMbhaLavAmAM madhuratA jAgatI nathI. Apa te bane rIte supAtra che. jema ApanAmAM prakhara buddhi che tema ApanAmAM bhagavAnanI yathArtha zraddhA ane dhAraNA paNa che. eTale ja amArI AturatA vadhI gaI che." sata belyA: "sauthI pahelAM te paramAtmA ane pachI vyAsa gurune namIne zukadevajI viSe ja zarUAtamAM thoDuMka kahI dauM: taddana baTuka avasthAmAM zukadeva vairAgyavAsita thaI gherathI nIkaLI paDelA. Avo abedha lekhAte baTuka sAva nAnI umaramAM nedhAre (keIne paNa sahAro lIdhA vinA) ekAeka nIkaLI paDe, tyAre sagA pitAjIne keTaluM badhuM lAgI Ave! AthI vyAsa jevA jagadaguru paNa "e beTA! e beTA !" kahI virahavyathA ThAlavavA lAgyA tyAre zukadevajI pote javAba Ape te pahelAM zukadevanI vatI vRkSo ja bolI UThelAM Atmavat sarva bhUteSu" sUtranuM AthI vadhu bIjuM kayuM pratyakSa pramANa joI zakIzuM ? evA yogya mahApuruSanuM katheluM A rahasyapUrNa ane parama niHsvArtha bhakitane tAdaza paricaya karAve tevuM mahApurANa che. A kalikALamAM AyuSya paNa ochuM che ane A yugamAM leke paNa tarka pradhAna chatAM vAstavika rIte jotAM teo kamabhAgI paNa che ane maMdabuddhi paNa che. temane sAru tamo badhA svIkAre che. tevI ja pAmara dazA che. eTale ja zukadeva jevA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtamukhAmRtarUpI nIkaLelI bhagavAna kRSNanI A anubhUta prayAgakathA kahevAnuM mana thaI ja jAya che. Ama, vakatA paNa suyogya, graMtha paNa suyogya ane tamArA jevA zrotAo paNa suyogya-e badhuM joI ne saMtanA haiyAmAM akhaMDa bhagavAna che evA e paramasaMtane mukhethI kahevAyelI A parama rahasyavALI kathA Aje rajU karatAM mane AnaMda ja thAya che. jenI dhArA keI saMyogomAM dAtI-bhedAtI nathI evI sAcI bhakita A graMthanA jijJAsu zrotAone jarUra prApta thAya che. jyAM bhagavAnanuM cintana hRdayastha thayuM pachI karmo karavA chatAM ene baMdha thaI zakato nathI. dADhamAMthI jheranI kothaLI gaI pachI mahA viSadhara sApano DaMkha paNa zuM karavAne ? e A bhAgavatakathArasa saMsArane gherI vaLelA ajJAnAMdhakArane kadI na bujhAto akhaMDa dIvo che. have tame ekAgratAthI zravaNa karo" ema kahI bhAgavatakathA laMbAvI zrI sUtajIe AgaLa calAvyuM. kathA-prAraMbha prANI che nAnuM ke meTuM, nArI-nara mahI paNa; AtmA eka jue tethI, vyAsathIye vadhu zuka. 1 sava pedA thayA che, bhagavAna thakI jyama; bhagavAna mahIM pAchA, maLavuM dayeya che tyama. 2 munipravara zrI sUtajI bolyA : "zaunakAdi RSio ! jema agAdha sarovaramAMthI nAnA nAnA aneka pravAhI nIkaLe che, tema bhagavAnathI ja ekabAju AkhAye saMsAra (nAnA moTA chavo rUpe) Upaja che to bIjI bAju pAchA e saMsAramAM naitika mUlya Take Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 ane anyAya ke adharmanI pratiSThA na thAya te mATe teo viziSTa prakAre paNa avatAra dhAraNa kare che. AvA avatAre bIjo purAromAM daza kahyA che. ahIM bhAgavatamAM enI saMkhyA kulle maLIne cAvIsanI che. ane bIjI rIte kahIe te A jema bhagavAnanI saMkhyA che tema bIjA nAnAmoTA dharmakrAMtikAronI saMkhyA to ethI paNa vizeSa che ja. dA. ta. manu mahArAja tathA evA bIjA mahApuruSo (mahAmAnavo) thayA che, te sIdhesIdhA bhagavAnanA ja aMzarUpa gaNAya che. A badhA bhagavAnanA avatAro ane bhagavAnanA aMzarUpa avatAromAM bhagavAna kRSNa ja pUrNa puruSottama ane svayaM bhagavAna kahevAya che, ane tethI ja eka artha mAM teo jagadguru paNa kahevAya che. A bhagavAna jema pate AsaktithI rahita che, tema temane kharA. dilathI bhajanArA paNa AsakitathI rahita thaI zake che. tethI ja bhagavAna kRSNa paranA sevAmaya yArane lIdhe huM tamane kharekhara sadbhAgI mAnuM chuM. ane A bhAgavatakathA je vyAsajIe racI che te sAMbhaLavAnI tamArI jijJAsA joI mane AnaMda AnaMda thaI rahe che. tamAre lIdhe A kathA sAMbhaLanAra saune paNa ananya lAbha thavAne che. pahelAM A purANane vyAsajIe zukadevajIne abhyAsa karAvyuM. jyAre rAjA parIkSita gaMgAtaTa para mRtyuparyata nirAhArI rahevAne niyama laIne moTAmeTA RSimuniothI gherAInI beThA hatA, tyAre zukadevajIe emane A saMbhaLAvela. e zukadevajIe saMbhaLAvela, tyAre huM paNa tyAM zrotArUpe beTho hato. meM temanI pAsethI anubhavayukta grahaNa karyuM, te huM tamane saMbhaLAvuM chuM. vyAsajI bolyA : "naimiSAyamAMnA A dIrghakAlIna yajJamAM je munio hatA, temAM zaunaka sauthI vidvAna ane vRddha hatA. teo ja A badhAmAM kulapati hovAthI bolyA: Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 "satajI! Apa bhAgyazALI ane zreSTha vakatA che. zukadevajIe je kathA kahI, te ja Apa kahe. kAraNa ke zukamahimA te ecanA pitAnA mahimA karatAM paNa moTo che. teonA haiyAmAM nara- nArI athavA mAnava ane mAnavetara evA kazA chavabheda ja che nahIM. ame sAMbhaLyuM che ke vairAgyavAsI zukaputranI pAchaLa jayAre mohavaza vyAsapitA jaI rahela, tyAre rastAmAM saritajalamAM ke sarovarajalamAM nagnasnAna karatI strIoe nagnapaNe cAlyA jatA zukadevane joIne je nagnapaNuM nahotuM cheDayuM, te vRddhapitA vyAsajIne joIne choDI daI kapaDAM dhAraNa karelAM. ane jyAre vyAsa mahArAje Ama karavAnuM kAraNe pUchayuM tyAre strIoe spaSTa kahyuM ke, "mApha karaje munijI ! tamArI dRSTimAM te strIpuruSa vagerene bheda bharyo ja che, jyAre tamArA putranI dRSTimAM A bheda rahyo ja nathI." AvA che e zukadevajI. teo kurujAMgala dezamAM pAgala, mUMgA ane bhUkhanI mAphaka vicare che. to teoe zI rIte parIkSitarAjane A lAMbI bhAgavatakathA kahI haze ? vaLI parIkSitarAjA te samrATa hatA. teo gaMgAtaTa para A kathA sAMbhaLavA zA mATe beThA haze ? emaNe AmaraNAMta anazana kema karyuM haze ? AvA aneka prazno amArA manamAM UThe che. ane Apa jevA anubhavI jJAnI sivAya amane AvA praznonuM sAcuM samAdhAna bIju kANu ApI zakaze ?" nArai pUrvajIvana atikAmI ahaMkArI, spRhAvAna madamatsarI; cho!! toye prabhu pAme, sAcI kRSNa-kathA thakI. 1 pUrvajanme hatA, nIca gatimAM teya nArada; kRNa-kathAthI satsaMga banyA te prabhu-pArSada. 2 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 kRSNa kathA suNa je satsaMganA pratApathI; te thavA prApta satsaMga namratA pUrNa sAdhavI. 3 zaunakAdi RSione uddezIne sUtajI vidyAH "pitA parAzara mAmi dvArA mAtA satyavatInA garbhamAM bhagavAnanA-kalAavatAra evA magIrAja vyAsa jamyA. ekadA sarasvatI nadIne kAMThe teo zaucAdithI paravArIne ekAMta pavitra sthAne beThA hatA. saune sulabha evuM mahAbhArata racyA pachI paNa temane saMtoSa nahoto thaye. tevAmAM ja tyAM nAradajI pahoMcI AvyA. teonuM teoe bahumAna karyuM ane besADyA ke tarata teo bolyA: "Apa to khUba bhAgyazALI che, chatAM ko ciMtita cha vyAsa vadyA: "Ama te badhuM ja mArAthI thayuM che, chatAM kaMIka kamI rahI gaI che. mane khyAla Avato nathI ke mA kamI kaI che? Apa khuda brahmAjInA mAnasaputra che, jethI gupta medAne jANe che. prakRti ane puruSa bannenA svAmI evA brune paNa Apa pichANe che ane sUrya samAna traNeya lekamAM bhaNI zo cho. vaLI saunA aMtaHkaraNane joI paNa zake che. mATe zakya ja mArI kamI kaI che te batAvyo...' nArade kahyuM : "Ape Ama te badhuM ja karyuM che. paNa haju vadhu pramANamAM bhagavAnanAM yazagAna gAvAM paDaze. hA, Ape dharma Adi puruSArthone upadeza jarUra karyo che; paraMtu bhagavAna kRSNane gUDha mahimA savizeSa pramAzumAM gAyuM nathI. ApanI pAse e gAvAnI zakti to ghaNuM ja che, mATe smaraNa karI karIne bhagavAna zrI kRSNanI gaMbhIra lIlAonuM kIrtana kare. juo, huM Apane mArA ja eka pUrvajanmanI ghaTanA saMbhaLAvuM. huM pUrvajIvanamAM vedavAdI brAhmaNanI eka dAsIne kare hatA. bacapaNathI ja huM tyAgIonI sevAmAM raheta. huM eAchuM belato. A tyAgIloka varSARtumAM eka sthAne ja cemAsuM karatA. teo phakta bhagavAnanI sAcI lIlAo ja gAtA rahetA. huM paNa ghaNuM zraddhAthI Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ka dhyAnapUrvaka te gAyananuM eka eka pada sAMbhaLatA. tethI prabhumAM mArI ruci thaI gaI. cAra ja mAsamAM mArAmAM bhaktibhAva jAgI gayo. cAturmAsa pUruM karIne jatI vakhate te saMtagajanee mane bhagavata zaraNAgati rU5 guhyatama jJAnane upadeza Ape, jethI bhagavAnane samarpita karavAnI karma kaLA huM zIkhI gayo. bhagavAnanAM vAsudeva, pradyumna, aniruddha ane saMkarSaNa evAM cAra vikhyAta nAma che. A cAreyanA namarakAre khuda bhagavAna kRSNajIe jAte AvIne premarUpI bhaktinuM dAna karyuM. AthI ja mane lAge che ke Apa premamayI bhagavAnanI lIlAonuM varNana kare, jethI jJAnIthI mAMDIne vadhumAM vadhu ajJAnI che temanAM paNa badhAM duHkha dUra thaI zakaze. bhakti sivAya A kAmamAM bIjA badhA upAyo bhAre kaThaNa che. eka bhaktine upAya ja saraLa upAya che. vyAsajIe Akhuye pUrvakALanuM nAradajInuM jIvana jANavA IcchayuM, tyAre zrI nArada bolyA : "huM te bALaka hatA. comAsuM pUruM thatAM tyAgIo badhA cAlyA gayA. ahIM brAhma nI vasatimAM dAsIputrarUpe huM ja ekalo hato. bAkI mArA upara mArI mAne heta athAga hatuM. paNa zuM kare ? te pote parAdhIna hatI. chatAM mArI khAtara duHkha veThIne paNa lADa karAvatI, tevAmAM acAnaka te paNa eka divasa sarpadaMzathI paralokavAsI thaI. chatAM meM te temAM prabhudayA mAnI lIdhI ane uttara dizAmAM ekalavA nIkaLI paDyo. eka jaMgalamAM vRkSa taLe prabhu-ciMtanamAM masta banyuM. tyAM mane bhagavAnane sAkSAta anubhava thayo. romereAma pulakti thaI gayAM. paraMtu bhagavAna to cAlyA ja gayA ane huM pharI prabhudarzana mATe vyAkuLa banyo tyAre teoe kahyuM: "satsaMga ane niSpA55Nane lIdhe ja tane mArA anubhava thaI zakyo. have bIjA janmamAM tuM mArA pArSada thaIza. tArI A saMskAra-smRti akhaMDa raheze." ema AkAzavANuM thayA pachI e vANuM paNa pharI na saMbhaLAI. paraMtu emane A kRpA-prasAda pAmIne tyArathI prabhune Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 praNAma karIne huM bhagavAnanI lIlAonuM nirbhIkapaNe bALaka DhAvA chatAM krIna ane smaraNa karavA lAgI gayeA. mArI spRhA, madamatsara cAlyAM gayAM. mArI Asakti TaLI gaI. huM basa, ekamAtra kRSNaparAyaNa banyA. ane premathI mRtyu AvyA bAda A divya bhAgavata(bhagavAnanA pAda)rUpa zarIra maLI gayuM, A vINA khudda bhagavAne dIdhelI che. te sAthe laIne rAkaTAka vagara satra AkhAye jagatamAM huM viyaruM chuM. bhagavAna mArA haiyAmAM AvI satata da na Ape che. ApanA AtmasaMtASane paNa A eka ja (bhAgavatanI) thA) upAya che. jagatanA ahaMkArI ane viSayI mAnavAnA uddAranA pazu A ja upAya che." ema khelI nAradajI vidAya thayA." jyAre zaunakAdi RSioe pUchyuM : tajI ! nAradarmyAnae preraNA paNa ApI ane Ameya vedavyAsajI svayaM jJAnI che tA teoe nAradamuninA padhArI gayA bAda zuM karyuM. ' tyAre sUtajI khAlyAH "Apa saunI jijJAsA joI mane paNa A vAta kahevAnuM mana thaI jAya che. sAMbhaLeA. brahmanadI sarasvatInA pazcima kinArA upara zamyAprAsa nAmaneA eka Azrama che. tyAM vAravAra RSionA yajJA thayAM karatA hoya che. eTalAmAM ja cAre tarapha kheraDIonAM vananI bAjumAM vyAsajIneA peAtAnA paNu Azrama che. tyAM teo prathama te ekAgratAthI khesI bhaktibhAvamAM lIna banI gayA. kAraNa ke mAyAnI sAthe rahevA chatAM bacavAnuM sAdhana ekamAtra bhaktiyoga ja che. tethI paramahaMseAnI saMhitArUpa teoe A bhAgavata purANu racI kADhavuM, je sAMbhaLatAM ja zrIkRSNa bhagavAna tarapha Ape Apa bhakti jAgI jAya che, jethI zAka, meAhu ane bhaya naSTa thaI Aya che. temaNe sauthI pahelAM A mahAna zAstra emanA putra zukadevajIne bhaguAvyuM. zukadeva svayaM jJAnI chatAM bhagavAne ja tene A graMtha bhaNavA preryA hatA.'' Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 parIkSita ane pAMDavakathA (upati) mAyA vaze anyana Atma keruM, Asakta evA manathI thayeluM; nile pabhAve zucikama thAtAM, te sarva badhA chUTI zIghra jAtA. (anuSTupa) nArI jAti; dayALu che, ugAre adhamAdhama; hai zake preraNA tenI, rAjyamAM dharmanA puTa. : sUtajI kheAlyA : have huM parIkSita-janma, parIkSita--ka tathA meAkSa ane pAMDavenA svargAreAhaNunI vAta sauthI pahelAM kahIza. jethI ApoApa bhagavAna zrIkRSNanI aneka kathAonA udya thaI jaze. pAMDava-kaurava yuddhamAM pAMDaveAnA vijaya thaI cUkayo. bhImagadAthI duSTadhananI jAMdha cirAI gaI eTale mAlikane sAruM lAge mATe azvatthAmAe sUtelAM draupadI-mALakAnAM mAthAM UDAvI dIdhAM. jo ke A kI ghaTanAthI khuda durgaMdhana paNa du:khI ja thayA hatA ! AvuM adhamAdhama nRtya eka AcAryAM putra kare te kevuM ! arjune azvatthAmAne mAravAnuM vacana uccAryuM, paraMtu pazunI mAphaka bAMdhIne draupadI pAse azvatthAmAne jayAre arjune hAjara karyA, tyAre draupadIne azvatthAmAnAM patnI kRpI ane mAtA gautamI bannenI dayA AvI. chevaTe maNi sahita mukuTa utarAvIne azvatthAmAnI eTalI te! mAnahAni karI nAkhI ke je mRtyuthI paNa bhayAnaka vastu hatI ! pachI yudhiSThira, dhRtarASTra, gAMdhArI, kuntI, draupadI Adi saune bhadra kRSNe dhaumyAdi RSijanAnI sAtheAsAtha besI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 dharmopadeza Ape. pachI yajJa-dAnAdi kriyAo karAvI. have vidAya thavA bha. zrIkRSNa taiyAra thaI gayA. Ama chaLathI chInaveluM rAjya paNa kRSNakRpAthI pAMDavone prApta thayuM. jevA teo taiyAra thayA che turata uttarA reDI AvI. azvatthAmAthI pheMkAyelA brahmAstranI asarathI bhagavAne te uttarAnA garbhanuM kavacathI rakSaNa karyuM. tyArabAda pAMDavo sahita bhagavAna kRSNa zarazayyA para pihelA bhISmajI pAse gayA. dAdA bhIkhe bhagavAna kRSNanI aMdarathI ane bahArathI stuti karI ane dharmarAja vagere pAMDavonI mAphI mAgI lIdhI. te vakhate aneka RSimunio tathA rAjAo ane bhagavAna kRSNanI hAjarImAM aneka dhArmika prazno puchAyA, je badhAnA suMdara javAba maLyA. chevaTe bhIkhadAdA prabhulIna banI deha tajI beThA. temanI aMtyeSTikriyA karAvI dharmarAja vagere pAMDava bhagavAna kRSNa sAthe ja pAchI hastinApuramAM AvI gayA ane dharmaja yudhiSThira bhagavAna kRSNanI saMmatithI tathA kAkAzrI dhRtarASTra nI anujJAthI tyAMnuM dharmalakSI rAjyazAsana calAvavA lAgyA." - zaunakAdi RSio sUtajIne pUche che : "dharmarAja yudhiSThirane bhagavRtti te prathamathI ja na hatI. te teoe hastinApuranuM rAjya zI rIte calAvyuM ?" sUtajIe kahyuM : "vAMsa jema paraspara ghasAtAM agni pedA karIne bhasma thAya che tema kauravo khatama thayA hatA. ema chatAM dharmarAjane bhrAtRvadhanuM bhAre duHkha hatuM. te bha. kRSNa ane dAdAbhImanA upadezathI bhArita TaLatAM ane jJAna thatAM "je thAya te sArA mATe mAnI duHkha visarAI gayuM. bhAIo bhIma vagere paNa emanI AjJAvaza rahyA. pote bhagavAnavaza rahI, te vakhate evuM to rAjya dharmarAja yudhiSThire calAvyuM ke paristhiti parivartana thatAM ja varasAda niyamita varasavA lAge. gAya, nadI, samudra, parvata, vanaspati, latA auSadhi yathArtha rIte prajA kAje phaLavA lAgyAM. daivika, bhautika ane Atmika kaleza te prajAmAMthI vidAya ja pAmI gayA." Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 bha. kRSNanuM dvArakAgamana je Asakta laI eThuM sadAcAra pracAranuM; utArI pADatA kAnta saMta pravegakArane 1 tyAM ghauM kAMkarA peThe, janatAne janArdana; ughADA pADI te saune, pUjAve satya A jage. 2 avyakta nIti ne nyAya, ne vyakta vizvazAti che; meLave tAla bane, pragakAra saMta te. 3 AgaLa vadhatAM sUta belyA : "have bhagavAna kRSNa hastinApurathI vidAya thavA lAgyA ke vyAsamAtA satyavatI dhaumya-kRpAcArya vagere RSijane tathA draupadI, gAMdhArI, kuMtI, subhadrA, uttarA tathA bhIma-anAdi paNa yudhiSThira sahita vyathita thavA lAgyA." sata kahe che: "hastinApuranI nArIo kahe, "pralaya vakhate paNa je mULarUpamAM rahe ja che, evA AdipuruSa ane pUrNa brahmarUpa paramAtmA ja A che; kharekhara to AmanI bhaktithI ja jagatanI je paramavizuddhi thAya che te kadI yega, dhyAna vagerethI thatI nathI. kharekhara yaduvaMza A duniyAmAM saddabhAgI che ke jyAM bhagavAna khuda jamyA. rukimaNI ATha paTTarANuomAM paNa vadhu mAninI hAI ghaNI saddabhAginI nArI che ke jene vAraMvAra bhagavAnanA zarIranuM sparza sukha ane heTha dvArA amRtapAnanuM sukha maLI jAya che ! jenA smaraNa mAtrathI gopIo pitAnA dehanuM ja sAva bhAna bhUlI jAya che, kharekhara te dhanya nArIrane che." sUta AgaLa vadhatAM kahe cheH "...kurujAMgala, pAMcAla, zUra Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 sena, yamunAtaTavatI pradeza, brahmAvarta, kurukSetra, maya, sArasvata, marudhavuM vagere pradezo vaTAvI sauvIra ane AbhIra pradezanI pazcime Anarta dezamAM zrIkRSNa AvyA. rastAmAM temane khUba bheTa maLI. cheDA to thAkI ja gayA hatA. darastAmAM jyAM jyAM jalAza AvyAM, tyAM tyAM teoe UtarIne saMdhyAvaMdanakriyA vagere karyuM ja hatuM, pAMcajanya zaMkha vAgatAM ja dvArikAvAsI dhanyabhAgI prajA nAcatI nAcatI pitAnA svAmIne sAme levA gaI. madhu, bhoja, dazAha, ahaM, kukura, aMdhaka ane vRSNivaMzI yAdavo vIra hatA. svAgata mATe dvArikAmAM zaNagArane pAra na rahyo. sata tathA mAgadha baMdIjanoe stutigAna (biradAvalI) karyuM. devakI Adi sAteya vasudevapatnIene jevA vaMdana karavA kRSNa pAse gayA ke tarata temane godamAM besADI ja dIdhA. vAtsalya-jharaNuo temanAM stanamAMthI saheje kUTavA lAgI gaI. vasudevajIne caraNe paDI prabhue AzIrvAda lIdhA, tyAM to soLahajAra ekaso ATha rANIo rAjI rAjI thaI gaI. teonAM mukha ane lacane lajita thayAM. chatAM prathama manathI, pachI AMkhothI ane chevaTe putrAnA bahAnAthI dharAI dharAIne AliMgana karyuM. AvuM najaronajara joI jeo kAmIjano hatA teo to bhagavAna zrIkRSNane paNa atikAmI ane ati Asakta ja mAnI laI, TIkA karavA lAgI gayA. kevI sAzcarya mU khaMtA che ! paNa emAM emane zo vAMka ? kAraNa ke khuda soLa hajAra ekaso ATha rANIo ja ema samajI gaI ke duniyAmAM bhale A bhagavAna gaNatA hoya ! paraMtu amArA netrakaTAkSathI (juone 2) kevA pANI pANI thaI jAya che! basa jagatanI A ja navAI che ke jevI daSTi hoya tevuM ja Asakata mAnavIo-pachI game tevA zuddha pavitra gaNatAM heya ke pavitratA mATe Ama karIe chIe ema kahetAM heya paNa sAcA anAsaktane paNa teo-Asakta mAnIne ja TIkaTapaNuM ane Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAMsI mazkarI karavA lAgI jatAM ja hoya che. mAtra viralA ja AvA yugapuruSone oLakhIne (emanI) yathArtha kara karI zake che (matalaba ke, pravegakAra tarIkenI kadara karI zake che." parIkSita ane kaliyuga upajAti jugAra asatya taNe pitA che, dArU thakI to madavRddhi thAye, Asakti tIvra vyabhicArathI ja; hiMsA thakI nirdayatA atIva. 1 senuM te sarvanuM, vAhaka ekaluM bane, na je nyAyanIti sAthe, dhaniko jIvatAM zIkhe. 2 zaunakajI vagerene uddezIne sUtajIe kahyuM : "azvatthAmAe uttarArANInA garbhane naSTa karavA prayatna to karyA paNa bhagavAne e prayatnone niSphaLa banAvyA. A rIte parIkSita UgarI gaye. parIkSitanA bhaviSya viSe brAhmaNee kahyuM: "manuputra IkSavAkunI jema A svaprajApAlana karaze. rAmanA jevo pratijJa haze. A zaraNAgatavatsala tathA yAjJikemAM duSyantaputra bharatanI mAphaka vaMzane phelA karaze. bANa kaLAmAM arjuna jevo bahAdUra thaze ane e saMpUrNa rIte prANapremI haze." A jANuM sauthI vadhu AnaMda dharmarAja yudhiSThirane thayo. (1) pAMDava-koravone vaMza cAlu rahyo ane (2) suyogya putra maLe. tevAmAM maharSi maitreya pAse AtmajJAna pAmIne vidurajI hastinApuramAM AvI lAgyA. A satsaMgane lIdhe vidurajInI kRSNabhakti majabUta Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 : banne mRtyune cAlyA gayA. banI gaI. temanA sthAnamAM bhera mau gayAM. dharmarAja yudhiSThire bahu ja mAnathI tene sAkAra karyA. kANu ke kAkA viduccha dharmanA A avatArarUpa hatA. tyArabAda vidure dAkhavele raste dhRtarASTra ame grIdhArI banne jajju uttarAkhaMDamAM himAlaya tarapha vidurajI nIkaLI paDayAM, dharmarAja yudhiSThirane AnA khabara maLatAM tane prathama ne khUba khUba du:kha thayuM, paraMtu tevAmAM acAnaka nArada samajIe mAvIne dhamarAjane sAce dilAsA ApyA rtAva jevI gaMgAnI sAta dhArAnA pavitra sthaLe tee gayAM che ane khuzI bheTaze; cintA na karazeA." ema kahI te tevAmAM ja dharmarAja yudhiSThira, A divaseAmAM jenuM khUba ciMtana karatA hatA te nAneAbhAI arjuna dvArakA jaIne lagabhaga sAta mAse pAchA pharyAM. AthI tarata dharmAMrAe arjunane dvArakApurInA ane bhagavAna kRSNanA khabaraaMtara pUchavA mAMDacA, paNu arjune teA vajrAghAta jevA duHkhaprada samAcAra kahetAM kahetAM AMkhAmAMthI azrudhArAe TapakAvavA mAMDI. A sAMbhaLIne himAlaya tarapha pAMDavA paNu cAlavA lAgI gayA. teoe rastAmAM sAMbhaLyuM ke prabhAsamAM vidurajIe paNu paraleAkamAM prayANa karyuM che. Ama draupadI ane pAMDavAnA virahatA pe thADA vakhata tA prajAnuM AkhuM vAtAvaraNu zUnyakAra banI gayuM. paraMtu guNanidhi parIkSite gAdI para AvI badhuM sArI rIte pAchuM vAtAvaraNa saMbhALI lIdhuM. parIkSitanuM lagna uttaraputrI irAvatI saMgAthe thayeluM. tenAthI teene janamejaya Adi cAra putro thayA. evAmAM eka dRzya temaNe joyuM. eka zudra jevA jaNAtA mAnavI gAya tathA baLadane mAratA hatA. tenAthI tarata gAya ane baLadanuM parIkSita rAAe sArI peThe rakSaNa karyuM. e gAyarUpe pRthvI hatI ane eka pagavALA baLadarUpe dharmarAja . peAte hatA. A kaliyugamAM dharmarAjAnA tapa, pavitratA ane kyA e traNa pAyA naSTa thayA che; mAtra eka satyane! pAye ja majabUta che. tene teA kaliyuga naSTa nahIM ja karI Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zake. chevaTe kaliyuge pitAnuM sthAna mAgyuM. ane te rIte parIkSita rAjAe (1) jagAra (2) dArU (3) strIsaMge spaSTa thatA dUrAcAra ane (4) hiMsA, jemAM cAra prakAranA kramazaH doSe cheH (1) asatya (ra) mada (3) Asakti ane (4) nirdayatA. matalaba ke A jatanA A cAra daiSavALAM ja sthAne tAre yogya che tema kahyuM, kaliyuge jyAre vadhu eka sthAna mAgyuM tyAre (5) sonuM batAvAyuM. AmakalyANanI IcchAvALAe e pAMceya sthAnethI aLagA sadAya rahevuM ane dharmalakSI rAjAe, prajAvarganA sAcA sevake ane dharmopadezake te AnAthI dUra rahevuM; eTaluM ja nahIM janatAne paNa e adharmathI bacAvI ja levI." Sipravara satajIe kahyuM : "bhagavAna kRSNanI ciravidAya pachI ja kaliyugano prabhAva Ubho thayele ane phelAvA lAge. paraMtu jugAra, dArU, vyabhicAra ane hiMsA uparAMta basonuM e pAMca sthAnamAM ja kali rahevA lAgyuM, jethI rAjA parIkSitajIne thayuM-"A pAMcamAM phasAnAra jana)mAM je kali raheto hoya, to e bhajanamAM ne rahete !"--eTale parIkSita rAjAe eka arthamAM naciMtatA paNa anubhavI. kAraNa ke parIkSita rAjAnuM citta bhagavAna kRSNanA caraNamAM saMpUrNapaNe samarpita thaI cUkayuM hatuM." parIkSitane zrApa kyAreka ISTa-nenTonA, gaNe chupAIne rahe; mATe ja ISTa-nemAM, bheda na jJAnIo jue. 1 temAMya je aniSTanuM, bane nimitta bhakta ke', te che tyAM gUDha saMketa, nisargane mAnaje bhale. 2 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 AvI jyAM sasthA, vaktA, ne zrotA ho supAtra je; te tyAM khuda sAkAra, banI prabhu padhAratA. 3 satAjIe kahyuM: "parIkSita rAjAnuM citta bhagavAnanA caraNamAM saMpUrNa za ihatuM. AthI, emane mATe jiMdagI ane mRtyu bane paNa sarakhAM hatAM. ane bhaya nahoto. enI pratIti e ke brAhmaNanA zApane mana manAvI. takSanAga daMza mAravA AvavAnuM che ema jANavA chatAM badhA prakAranI Asakita tajIne gaMgAkinAre naiSThika brahmacArI cAlaka pAse teo bhAgavatakathArasa pIvA ekAgra thaI gayA. basa, A mukhya vAta ja samajI levAnI jarUra che..." A sAMbhaLI zaunakAdi RSio satakathanathI prabhAvita thaIne ekadama bolI UThyA : basa, basa. A lokadaSTie moTAmAM moTA yajJa ame karavA ahIM AvyA chIe, paNa Apa jevA prakhara anubhavInA mukhAraviMdathI bhAgavatakathA suNIne amane duniyAnuM bIjuM badhuM ja jANe sAva tuccha bhAse che ! svarga te zuM paNa A prasaMge khuda mekSa sAmethI Ave, te eneya bheTavA UThavAnuM amane jarAya mana nathI thatuM. tethI vadhu zuM kahIe ? bhAgavatakathA Apa jevA mahAna adhikArI saMta pAsethI sAMbhaLatAM bhagavAna kRSNanA vizvamaya jIvananuM jANe jAtasaMvedana thaI jAya che. Apa jagadaguru zrIkRSNajIvanalIlA, zakya teTalA vistArathI amane jarUra saMbhaLAvo. ame jarUra e badhuM jIravI zakIzuM. brahmAjI ane zaMkara bhagavAna paNa kRSNaguNanuM varNana pitAnA mukhathI pUrNapaNe karI zakatA nathI, paraMtu Apa jevA zrIkRSNakathArasamAM nimagna ane aMdarathI ane bahArathI (ema banne prakAranI) sAdhutAvALA RSijana te e guNonuM varNana jarUra karI zake cho. kAraNa ke ApanA haiyAmAM ja nahIM, balake meremamAM ekamAtra zrIkRSNa ramI rahyA che." khUba khuza thaIne sUtajI bolyA -"supAtra zrotAjane AgaLa sAcuM vakatRtva saheje khIlI UThatuM hoya che. bAkI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna zrIkRSNanA guNane pAra kaI ja nahIM pAmI zake, te huM kayAMthI ja pAmuM ? vaLI Apa bhale mane paramasaMta kahe ke mAne, paNa huM mArI UNu spaSTa rIte joI zakuM chuM. sAkAra chatAM nirAkAra evA khuda paramAtmAnA guNa karatAM paNa zrIkRSNa -guNa aneka daSTie vadhI jAya che; kAraNa ke vItarAgatAnI parAkASThA sAdhI mokSa pAma athavA mekSa pAmIne nilepatA anubhavavI e badhuM kaThaNa to ghaNuM, paraMtu rAgamaya vicAra, vANuM ane vartana najaronajara dekhavA chatAM e rAgamayatAne paNa vItarAgatAne cepa lagADI zake evI parama nile patA(saMsAramAM evuM jIvana jIvIne) batAvavI e badhAthI paNa kaThaNa che. A ja e pUrNa puruSottamanI vizeSatA che..." ema bolIne teoe sIdhesIdhuM kathAnuM ja maMDANa karavA mAMDayuM. sUtajI bolyA: "ekadA jaMgalamAM ekAkI pharatA rAjavIne khUba bhUkha tarasa lAgyAM. dUrathI Azrama joI bhUkha-tarasa nivAravA parIkSita rAjavI zamikamuninA te AzramamAM pahoMcyA. paNa zamikamuninA putra RSikumAra zRMgI bAjumAM ramavAmAM paDela, jethI rAjAne bhUkha-tarasa chatAM koIe kazo tene bhAva na pUchayo. kAraNa ke zamikamuni paNa dhyAna- magna hatA. rAjAne A na samajAyuM. teno ahaMkAra ghavAye. gussAmAM ne gussAmAM tene kazuM bhAna na rahyuM. teNe yAnI ane prazAMta muninA gaLAmAM marelA sApa dhanuSanA cheDA vatI paherAvI dIdho. bALaka mRgI RSikumArane AnI jANa thaI ke tarata te paNa tenA jevA saMtane aNachAjatuM bolI gaye "pUjya evA brAhmaNa ane temAMya maharSinuM AvuM apamAna karanAra koNa che? zuM jANe che e ? ema krodhamAM ne krodhamAM "jA tane sAce takSaka nAga karaDI mota Apaze. zamikamuni dhyAnathI paravArIne jue che to raDato RSikumAra A belI rahyo hato. paristhiti samajI laIne teo bolyAH "beTA! keTalIka vAra sAro mANasa paNa moTI bhUla karI besato dekhAya che. tyAM kSamA ApavI, te saMtonI pharaja che; nahIM ke AvAM Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 dha taraboLa zrApavacana ! paNa khera ! dIkarA ! tuM te nimitta banyo che ! RSi pitA-putra bane pArAvAra aphasosa kare che. ahIM parIkSitarAjAne paNa A apakRtyane pArAvAra pastAvo thAya che ane gaMgAkinAre AvI anazana-vrata laI bese che. tevAmAM kudaratI rIte RSisunio, brAhmaNe vagere mAtabara le tyAM AvI pahoMce che ane thoDI ja vAramAM tyAM zukadevajI avadhUta paNa jAte upasthita thAya che. kudaratanI kevI vyavasthita pejanA che ! parIkSita rAjA khuza khuza thaI gayA ane "A yuge kSaNabhaMgura kAyAvALA mAnavI mATe uttamamAM uttama kayuM kartavya ?" A saune mATe atimahattvane prazna pUchI nAkhe." zukadevane upadeza avatAro purANamAM, dazavIsa je kahyA; te paikI zreSTha-sarvAgI, prabhu zrI kRSNajI rahyA. 1 kiMtu aMdha ghaTe nA kaM, anukaraNa emanuM UrvIkaraNanA yatna, che paDe sarakhAvavuM. 2 zukadevajI bolyA : "rAjendra parIkSitajI A kALa eka rIte atizaya kaThaNa che, te eTalA mATe ke buddhizALI mAnavI jhINamAM jhINuM vAta tarata samajI jAya che, paNa AcarI zakatA nathI; havAI kalpanAomAM moTe bhAge rAce che. bIjI rIte A kALa atizaya saraLa paNa che. kAraNake bahu AcarI bhale na zake, paNa zrIkRSNa vAsudevanuM manamAM akhaMDa smaraNa rAkhe, eTale teTalethI ja tene beDo pAra thaI jAya che. anityamAM rAcavuM enA karatAM nityamAM rAcavuM zuM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 khATuM ? zarIra, putra, strI AdinA sthULa sabadhA anitya che; jyAre Izvara ja jenI pachavADe che, te sUkSma saMbaMdha nitya che. duHkhanI vAta e che ke mAnavIne uttama taka maLI che, chatAM te upalaka-eTale ke uparanuM -ja mukhyapaNe jue che. kharI rIte jovuM te e joIe ke A badhAM uparanAM dekhAtAM leAbhAmaNuAM dazyA pAchaLa paNa mULa kAraNa zuM che, ane te kAM che ? mArA pitA kRSNa dvaipAyane mane dvApara yuganA aMtamAM zrImad bhAgavatarUpI mahApurANanuM adhyayana eTalA mATe ja karAvyuM. Ama te mArI kudaratI ruci nirguNu paramAtmAmAM hatI, paraMtu A bhAgavatamAMnI bhagavAna zrIkRSNa jagadgurunI addabhuta lIlAee kharekhara mAruM hRdaya evuM te harI lIdhuM ke have enA ciMtana vinA mane kazuM kAMI ja gamatuM nathI. tArA jeveA yogya ane jijJAsu zrotA maLyA, eTale have mArA AnaMdanI kAI sImA rahI nathI, jo, sauthI pahelAM huM tane rAjiSa khAMgatI vAta kahIza. te rASine jyAre lAgyuM ke have mAruM AyuSya tUTavAmAM mAtra be ghaDI bAkI che, tyAre ja bhAgavata zravaNathI bhagavAnanA abhayapadane prApta karI lIdhuM hatuM; te tAre mATe te haju pUrepUrA sAta divasa jiMdagInA bAkI che, eTale jarUra tAruM ane tArA nimitte bhAgavata zravaNathI aneka jIvAnuM kalyANu thaze. mRtyu samaye gabharAIza nahIM. hA, zarIra ane tene lagatAM sabaMdhIonA sabadhAmAM ahu tA mamatA dUra rAkhI, mAtra kanya sabadha ja rAkhe ! zarUAtamAM te paikInA meAha-saMbadhathI chUTI vya-saMbaMdha nakkara banAvavA mATe te badhAMthI vegaLA ekAMtamAM rahevuM paDe, kharuM. ane sthira Asane pavitra jagyAe pavitra "OM" kAranA manane dumIne nakkara jApa paNa kare ! prANane pazu vaza karavA jarUrI teA che ja, chatAM jyAre mana caMcaLa thAya tyAre bhagavAnamAM tene lagADo devuM, jethI kramekrame jarUra vAsanAmukita thaI javAnI." rAjA parIkSite jyAre pUchyuM: 'manane mela maTADanArI dhAraNA kaI ?' zukadevajI khelyA "zarUmAM Asana : Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 siddhi ane prANune AyAma jarUrI che. iMdriyAne vaza rAkhavI paNa anivA`paNe jarUrI che. pachI A badhuM ja virATa samaSTinA aMga rUpa vizva che, tevI dhAraNA karavI joIe, matalaba ke jo piMDe sA brahmAMDa' e hakIkata rUpa nagada satya che. mAnava e virATanuM nivAsasthAna che, ema mAnavuM joIe. parIkSitajI ! virATa bhagavAnanuM A sthULa zarIravana che. buddhi dvArA manane samajAvI A sthULa rUpamAM sthira karavuM jarUrI gaNAya, ane zarIranI anivArya jarUrayAtA rAkhIne khIjI cheDI devI joIe. anivA` jarUriyAtAmAM paNa mAnave sAdAImAM bhavyatA ane saMyamamAM AnaMda khALavA joIe. bhagavAna para ananya premamaya bhakti na sadhAya, tyAM lagI bhagavAnanA sthULa rUpanuM ja mukhya ciMtana karavu. ghaTe.nina buddhithI mana vaza karI aMtarAtmAmAM ane pachI paramAtmAmAM sAdhaka sthira thaI jAya ! AmAM ja sAcI kRtakRtyatA che. Ama thavAthI triguNAtIta saheje thavAya che. kharekhare te zrIkRSNa tarapha ananya prema e ja sazreSTha dharma che." ATaluM kahIne sUta-zaunaka saMvAda yAda karI karIne zukadeva meAlyA : "brahmAne prabhue kahyuM ane brahmAjIe potAnA putra nArada RSine kahyuM. bhagavAnanA lIlAmaya avatArAnuM varNana karyuM. sAmAnya rIte purANAmAM dasa avatArAnuM vana Ape che. paNa ahIM saraLatA mATe huM cAvIsa avatAre vavuM chuM. (1) pahelA avatAra cAra sanakAdirUpa laIne RSione bhulAyeluM jJAna prathama ja tAjuM karAvyuM (2) dharmAMrAjanAM patnInA garbhamAM tapasvIrUpe nara-nArAyaNa thayA. (3) dhruva (4) pRthurAja (5) RSabhadeva (6) hayagrIva (cha) matsyAvatAra (8) kacchapAvatAra (9) nRsiMha (10) vAmanAvatAra (11) haMsAvatAra (12) manu avatAra (13) dhanvaMtarI (14) pazurAma (15) rAma (16) kRSNa tathA buddhu avatAra vagere cAvIsa avatArAnuM varguna ahIM sAva izArA rUpe karyuM che. prA. 3 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 paraMtu kRSNa-svarUpa upara ja mukhya madAra bAMdhyeA che. kRSNanuM catu. bhUja svarUpa joI tathA temanA cAra pAde! (sunaMdAdi) sAthe teene nihALI brahmA AnaMda pAmyA. pachI khuda bhagavAna pAsethI nArade sAMbhaLavA mAMDayuM, e ja bhAgavata have zukadevajI jAte saMbhaLAve che. graMthAvatAra bhAgavata vyakti-samAja bannenI, sAdhanA samatAlatA; hAya jo te ja sarvAMgI-mAkSa prApti; thatI yathA. 1 vyaktinI sAdhanA kiMtu, ahI' ekAMginI banI; tethI A rASTramAM Aje, samAjasAdhanA prati. 2 ApavA eka mukhyatve, bhAgavata prabhu pUrNa sarvAMgI sAdhanA bhaNI; zrIkRSNanI kathA kahI 3 zrI zukadevajI khelyA H rAnta parIkSita ! Ama ta| A bhAgavata pazu eka purANu ja che; chatAM te gAgaramAM sAgara samuM che. temAM sa, visa, sthAna, pASaNa, Uti, manvantara, izAnukathA, nirAdha, mukita ane Azraya ema dazeya viSayeAnuM varNana che paNa enA mULa AdhAra Azrayatattva che. tene yathAtha majabUta karavA mATe ja bAkInA nava viSaye varNavyA che. AmAM zrota ane mAM banne vicAradhArAo che. eTale ke vyaktigata sAdhanA ane samAjagata sAdhanA banneya che. paraMtu bannenI samatulA chatAM A kalikALane anurUpa samAjagata sAdhanA para jora vizeSa apAyuM che. AtmA peAte paramAtmArUpa hovA chatAM mAyAvaza thaI nileSa chatAMye kema Upaje che ane vistare che, te kharekharlR atyaMta cintanIya bAbata hevA chatAM Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 hakIktarUpe che ja. AthI, Akhare to A badhI bAbatone mana, vANI ane kAyAthI agamya chatAM anubhavagamya mAnI saMsAra kema thaye, e vicAra karavAne badale saMsAra kema karI chUTe tene ja vicAra mukhyapaNe kare jarUrI che. A daSTie bhagavAnanA paramabhakta vidurajI ane mitreyane je atisuMdara saMvAda che, te ja tamane huM saMbhaLAvI dauM "vidurajIe pitAnA bhAI dhRtarASTrane, dharmarAja yudhiSThira Adi pAMDavone pitAnA putra tathA putra mitrothI thayelA ghora anyAyane dUra karavA ane tema na thAya te duryodhana, duHzAsana Adine taddana cheDavA samajAvyA. paNa A vAta sAMbhaLI duryodhanAdie apamAnathI vidurajIne kADhI mukyA. paraMtu teone AvA apamAnanI kayAM paDI hatI ? teoe prabhAsa Adi suMdara tIrtho karyA ane vamunAtaTa para uddhavajI maLyA. teo premathI arasaparasa bheTI paDyA ane pitAnA ArAdhya deva ane bhagavadAtAra zrIkRSNa tathA AkhAye te parivAranA kuzaLakSema pUchayA. A vakhate uddhavajInI AMkhamAM virahAzrupravAha vahevA lAgyo. bacapaNathI ja teoe mati banAvI zrIkRSNabhakti daDha karI hatI ane pachI to varSothI teonI pratyakSa sevA karI hatI. tenuM vidurajIe nAmasmaraNa karAvyuM eTale rome rome bhakti Ulase te svAbhAvika hatuM. uddhava bolyA : samudramAM rahelI mAchalI caMdrane zuM jANe ? te bhagavAna kRSNane yAda na oLakhI zakyA. na karavo oLakhI zakyA." ema kahI bAlavaye, kizoravaye ane yuvAnavaye bhagavAna zrIkRSNa je je lIlAo karelI tenuM savistara varNana karyuM. uddhavajI pAse vidurajIe bhAgavata sAMbhaLavA IchayuM. paraMtu te badhuM mitreya kaheze, ema samajAvI vidurane vidAya karyA. vidurajI khUba pharatA pharatA TheTha haridvAramAM pahoMcyA, tyAM moyachanI mulAkAta thaI gaI. maigoyajIe kahyuM: "prathama prathama prabhuzrIe virATa zarIra pedA karyuM, A badhAnuM mULa mAyA ja che." A sAMbhaLatAM ja vidurajInI badhI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkAo dUra thaI gaI. vaLI maiitreyajI belyA : "Apa vyAsamuninA viryathI pedA thayA hoI sAkSAt yamadevanA jevA che. eTale have huM tamane zrI bhAgavata purANa ja kahI dauM chuM. jene zrI saMkarSaNa bhagavAne sanakAdi RSione saMbhaLAveluM. khuda brahmAjI paNa eka vakhata pitAnuM adhiSThAna keNa te samajI zakyA na hatA. chevaTe aMtaHkaraNamAM ja teo joI zakyA. ane bhagavAne svayaM kahyuM : tapa kare ane jema huM dekhAuM chuM tema mArAmAM AkhuM jagata che ja, mAtra tene vyakta rUpe pedA Ape karavAnuM che. tapanI sAthe kAmanA bhaLatAM suMdara sRSTinuM nirmANa thaze. A rIte prakRti ane puruSanA svAmI kamalanAbha bhagavAne A sRSTikartA brahmAjIne bhrama TALyo ane kAmanAne tapa tathA upAsanAne puTa ApI teone sRSTi utpanna karavAne rasa jagADaze. A rIte eka bAju sUta-zaunakane, eka bAju zukadeva-parIkSitane ane have vidura-maitreyano bhAgavata saMbaMdhI saMvAda AgaLa dhape che." moya ane vidura saMvAda anuSyapa be pAsAM kAmanAnAM A, lAlasA vAsanA tathA; lAlasA lobha darzAve, pratiSThA prANu vAsanA. 1 | upajAti parigraha, prANa tathA pratiSThA, e tripuTI cheDavI pUrI rIte te kAmanAnAM ubhaye ja pAsAM, jitAya che pUrNapaNe sadA te. 2 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 37 maitreyajI bolyA : "vidurajI ! have to samajI gayA hazo ke brahmAe sRSTi pedA karI, e vAta jema sAcI che, tema jagatamAM kALadravya paNa A kSetromAM A yuge vizeSa kAma karatuM hovAthI kALane paNa koI sRSTikartA kahe to vAMdho nathI. mULa te AtmA kahe ke paramAtmA kaho, te ja sRSTinuM mULa kAraNa che. kAmanAthI (kAmanAnAM be pAsAMH (1) lAlasA ane (2) vAsanA. lAlasAmAM parigraha mukhya che. vAsanAmAM prANa ane pratiSThA mukhya che. tene lIdhe) (jIvana) baMdhana thAya che. paraMtu je kAmanA sAthe saMyama-tapa bhaLe te baMdhana thatuM nathI ane thayuM hoya te te baMdhana dUra thaI jAya che. A rIte jotAM jema brahmA pedA thayA, tema zaMkara paNa pedA thayA. brahmAjIthI cAra nivRttiparAyaNa ane UrdhvaretA munio thayA. (1) sanaka (2) sanaMdana (3) sanAtana (4) sanakumAra jeo sRSTi vistAravA rAjI na hatA. tyAra pachI ziva pedA thayA. ziva dvArA pahelAM te raudrasUSTi pedA thaI, paNa pachI kalyANaprada sRSTi pedA thaI. eka vakhata svayaM janmelA brahmAjIne ATalI sRSTithI saMtoSa na thayo. e asaMtoSapUrvaka vicAra karatAM karatAM temanA pitAnA eka ja zarIranA be bhAga paDI gayA ? (1) puruSa (2) trI. puruSa te manu ane strI te zatarUpA. tyArathI ja saMbhegajanya sRSTi thavA lAgI. manubhagavAnanAM pAMca saMtAne thayAM: be puruSa saMtAna ane traNa nArIsaMtAna puruSasaMtAnanAM nAma hatAM : (1) priyavrata ane (2) uttAnapAda. ane strIsaMtAnanAM nAma hatAM (1) AkRti (2) devahUti ane (3) prasUti. AkRti ruci prajApatine paraNI, devadUti kadamajIne paraNuM ane prasuti dakSa prajApatine paraNI. ane emanAM saMtAnathI AkhuM jagata chalakAI gayuM. alabatta saMbhegI sRSTithI janmelA manue potAnA pitA pAse (rahevA mATe) pRthvInI mAgaNI karI. eTalAmAM bhagavAne ja varAhAvatAramAM AvI pRthvIne rasAtalathI bahAra kheMcI ANI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 eTale pRthvI upara AvI gaI ane pANa enI nIce AvI gayuM tyAra bAda vidurajI ! eka ghaTanA banI, te e ke kazyapamuninI patnI ditine kAmavAsanAe eTalI to gherI lIdhI ke pUjA karatA dhyAnamagna munikazyapajI sAthe saMdhyAkALe paNa teNIe vAsanA piSavA mAgaNuM karI. kazyapajIe AdarapUrvaka ditine khUba samajAvI. chevaTe thoDI dhIraja rAkhavA kahyuM, paNa teNe dhIraja na rAkhI zakI. e vakhatanA akALa RvivihArathI ditinI kukhe be rAkSasI bALake thayA, jemanAM nAma kramazaH (1) hiraNyAkSa ane hiraNyakazipu paDayAM. teo brahmAe pedA karelI AkhIye sRSTine trAhI pakAvarAvatA. ditine jeke saMdhyAnA rativihAra pachI pastAvo khUba thaye. ema chatAM koIpaNa nArI, game tevAM potAnAM saMtAno hoya toye emanuM bhaluM Icche che ane ciraMjIvIpaNuM paNa Icche che. eTale "e banene vadha chevaTe bhagavAnane hAthe ja thaze; bIjA keInA hAthe nahIM ane pitAne tyAM evo pratApI pautra thaze, ke jenI sahAyamAM AvelA bhagavAnanA hAthe e bane pitAnA rAkSasI putrone nAza thaze" ema bevaDI siddhi ditie kukarma karavA chatAM pazcAttApa ane prabhuprArthanA vATe prApta karI lIdhI." A rIte maitreyajIe vidurajIne kathAmRta pAtAM pAtAM have sarasvatI nadI para dIrghatapasyA karatA kardama muni je Izvara kRpAthI manuputrI devahUti jevI mahAna satI strI pAmyA ane devahUtie pitAnA zarIranI, prANanI ke mananI kazI phikara nahIM karIne jIvasaTosaTa vAsanA-rahitapaNe kaIma muninI sevA karI te suMdara kathA paNa kahevI zarU karI dIdhI. kardama ane devahuti he bhale vAsanA toye, sadadharmi-lakSya brahmanuM; gRhasthAzrama te tene saje saMtAna dharmenuM. 1 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAmAM bhAna bhUlelA gRhasthAzramI je jane Adarza temane saune, dAkhavya kapile kharo. 2 kaImamuni pitAnAM dharmapatnI manuputrI devahUti para khuza khuza thaI gayA ane bolyA : 'tamArI sarvottama sevAbhaktithI huM khUba prasanna thaye chuM. tame mArAmAM saMpUrNa samaparNa karI nAkhyuM che tenI mane khAtarI thaI cUkI che. mane jema bhagavAnanA AMtarika svarUpanI prApti thaI che tema bAhya svarUpe vibhUtie paNa paryApta sAMpaDI cUkI che. tenA upara have Apane saMpUrNa adhikAra huM mAnya rAkhuM chuM. bele ApanI zI IcchA che ?' ATaluM belI kardamamunie devahUtinA caherA sAme joyuM. devahUti belyAM : "mAre bIjuM zuM kahevAnuM hoya ? gRhasthAzramI pativratA strInI zI IcchA hoya, te Apa kyAM nathI jANatA ?" kardamaSi bolyA : hA; ApaNe lagna vakhate je karAra karyo che te huM kema bhU luM? paNa tyAga-tapathI TevAyeluM mAruM zarIra ane mArAM tyAga-tapamAM ekAgra thayeluM ApanuM kSINa-zarIra taMdurasta sudaDha zarIravALA saMtAna mATe kAryakSama thaze ?" devahUti belyAM : "jeo utkRSTa saMtAna prAptine ja gRhasthAzramane niceDa mAnI tyAgano tyAga sahajapaNe svIkArI zake che tene mATe AvuM dharyuM saMtAna azakaya nathI." A RSidaMpatInI vAta keTalI badhI vathArtha che! te ja kAraNe kadAca Adarza gRhasthAzramane Adarza saMnyastA zrama karatAMya e dASTae uttama gayo haze. je jaina dharma zramaNa-saMskRtimaya che te jaina dharmamAM paNa "sati ege hiM- bhikhuhiM gAracyA saMjattarA" eTale ke keTalAka tyAgI bhikSu karatAM paNa sAcA gRha sthAzrama saMvamadaSTie AgaLa gaNAya che. A rIte eka ja vAranA samAgama ekaekathI caDhe evI suMdara ane ekI sAthe nava kanyAo janmI. devahUtijIne AnaMda paNa thaye ane duHkha paNa thayuM. AnaMda Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 e vAtane ke suyogya saMtati janmI ! ane duHkha e vAtanuM ke AvA pavitra kardama RSi AgaLa meM mArI AvI jAtanI vAsanAmaya kAmanA kema rajU karI ? RSi tarata te vAta pAmI gayA ane kahyuM : "AmAM duHkha mAnavAnuM kahyuM kAraNa nathI. bhagavAnanI mahAna kRpAthI ja tamone vAsanAmaya kAmanA thayelI. haju thoDuM Apa vyaktigata tapa vadhAre ane pachI joI zakazo ke khuda bhagavAna pote ja ApanA garbhamAM padhAraze." ATaluM sAMbhaLatAM ja devahUtijI te prasanna prasanna thaI gayAM ane vAsanA je dharmavihIna hoya to pADe che, tema dharmasahita hoya te caDhAve paNa che ane kramekrame ApoApa te kSINa paNa thAya che ja te rahasya temaNe A anivANamAM pratyakSa anubhavyuM. devahUtine bhagavAna sivAya have jagatamAM kazuM ja dekhAtuM nahetuM ane khare ja parama prasanna mukhamudrA karIne maitreya munie bhakta vidurajInA AlAdamAM vRddhi karatAM karatAM kahI nAMkhyuM : ". maRSine ge RSipatnI devahUtine garbhamAM khuda bhagavAna padhAryA. e putranuM nAma "kapila' paDayuM. nava kumArIonAM nAma kramazaH A hatAM: (1) kalA (2) anasUyA (3) zraddhA (4) havibhU (5) gati (6) kriyA (7) khyAti (8) arundhatI ane (9) zAnti hatAM ane temanA pationAM nAma kramazaH A hatAM : (1) marIci (2) atri (3) aMgIrA (4) pulatya (5) pulaha (6) kratu (7) bhagu (8) vaziSTha ane (8) atharyo. AthI sRSTikartA brahmAjI paNa khuza khuza thaI gayA. kAraNa ke Adarza gRhasthAzramane Adarza AvAM RSio ane RSipaniIo sivAya bIju koNa ApI zake ? e ja rIte manuputrI devahUtinI kUkhe je kapilamuni AvyA teo mAyAma bhAna bhUlelAM saMsArI manuSyone sAcuM ane vyavahAru tAvajJAna zIkhavavAnA (A kALamAM A bhUmi para) mahAna nimitta rUpa banI gayA. mATe ja e kapila bhagavAna tarIke paMkAyA. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha. kapilane adhyAtmayoga sAcA saMnyAsInuM mUlya, A rASTra sarvazreSTha che; kema ke bhagavat kRtya teothI ja bane jage. 1 zuddha cira prabhu keruM kalpI sthULa zarIra je homAze bhakta bhakatA te, tene jarUra pAmaze 2 bhakta vidurajInI vAtomAM AgaLa vadhatAM vadhatAM treyajI bolyA : "bhakta vidurajI ! pitAne tyAM khuda bhagavAna jamyA tethI kardama RSi ati prasanna thaI temane praNAma karIne ekAMtamAM bolyA : huM viSayalelupa pAmara chuM, chatAM yogIne darzanadurlabha evA mahAna ane nirguNa niraMjana paramAtmA ! Apa svapara kayANa athe, bhaktajanane tyAM janma dhAraNa karIne bhaktajane upara mahAkRpA karI teone je mahattA apAve che, te joIne huM gadgadita thauM chuM. Apa ezvarya, vairAgya, yaza, jJAna, virya ane zrIthI paripUrNatayA yukta cho. huM te Apane mAre AMgaNe pratyakSa joIne kharekhara kRtakRtya thaI gaye ! have Apa jAte thaIne AjJA Apo te huM saMnyasta laIne kharekhara AgaLa vadhavA mAguM chuM." bhagavAna khuda belyA : "A5 kharekhara RSi ane mahAna che tethI mArI mahattA jarUra gAo cho bAkI meM kazuM vizeSa karyuM nathI. mArA ApelA kolane pALavA kAje mAre janma AtmadarzanamAM upayogI thaI zake tevA jijJAsu ane AtmAthIone mATe mukhyapaNe thayo che. kAraNa ke AtmajJAnane sUkamamAga hamaNAM paristhitivaza lepAI gayo che. bhale have Apa saMnyasta mAge jAo, paraMtu je kAMI prayogarUpe kArya kare ne IzvarApaNa buddhi rAkhIne ja karajo. jethI te kAryo mArA A mahAkAryanA ja aMgarUpa banI temAM madadagAra banI jaze. saMnya Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavRttithI prayoga khAtara ja badhAM kAryo karyo javAM e ja saMnyasta AzramanuM parama rahasya che. TUMkamAM saMnyAsa te vRttine ja saMnyAsa, karmane saMnyAsa nahIM, mArAM pratyakSa mAtAjI banyAM che e mahAna pavitra devahUtine te teo ahIM raheze to huM emane AtmajJAnamAM magna banAvI mUkIza. Apa e aMge kazI cintA na karaze." Ama, kardamamuni bhagavAnane pradakSiNuM karI vaMdIne prasannatApUrvaka potAnAM mahAna dharmapatnI devahUtijInI raja laI ravAnA thayA. have teo anAsakata bhAve saMnyasta dharma pALavA lAgI gayA ane prANimAtrane (samabhAve) pitAne AtmA viSe jovA lAgI gayA. e rIte aMte e paramapada pAmI gayA. A vakhate zaunakajIe sUtajIne pUchayuM ke mAtA devahUtine mekSa kevI rIte thayuM ?' tyAre sUtajIe kahyuM : Apa pUche che tevA ja jijJAsubhAve vidurajInA pUchavAthI trayajI nIce mujaba AgaLa ne AgaLa vadhe jatA hatA. gautreyajI belyA : "bhakatajI ! pitAjInI gerahAjarI pachI khUba sevAbhAvapUrvaka pitAnAM mAtuzrI pAse kapila rahevA lAgyA. e bidusarovara tIrthamAM kapila jarA pukhta thayA tyAre ekadA zAMta prakRtine samaye atizaya jijJAsAthI mAtAjIe pitAnA putra chatAM jagaduddhAraka evI e virala vibhUti AgaLa namrabhAve pUchyuM: "mArA prabhu ! viSaye to vinazvara che. chatAM emAM mana satata zAthI kheMcAyA kare che te kRpA karIne sAva saraLa bhASAmAM mane e samajAva !' kapila bolyA : ""mAtAjI ! mAnavInuM citta jo kharekhara svastha ane prasanna thaI jAya te viSayo athavA keIpaNa riddhi-siddhionI lAlacamAM mana jaI zakaze nahIM, ema chatAM mAnI le ke kadAca jaze, te paNa je mULa dhyeya mATe mAnava AvyA che te mULa geyathI te te aMzamAtra calita nahIM ja thAya ! cittanI kSubdhatA evAM sAdhaka-sAdhikAonI kadI ja nahIM thAya ane aMte te jyAM gayA pachI pAchuM pharavuM nathI paDatuM te ja paramapada evAM sAdhaka-sAdhikAone ApoApa prApta thaI ja jAya Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 che. mAtAjI ! dhyAna, ga, sAdhanA je kAMI kahe te ATalA mATe hovAthI eka arthamAM cittazuddhi e ja parama ga che, dhyAna paNa e ja kahevAya. bIje paNa ethIye saraLa mArga che, te e ke kapanAthI prabhucaraNamAM ane pachI prabhunI jAMgha, keDa, nAbhi, bhujAo, mukha, mIThuM smita ema kalpanA karatAM karatAM sAva bhaktimaya banI javuM. ema karavAthI sAdhaka-sAdhikAonuM haiyuM svayameva dravavA maMDI paDe che. A jAtanuM prabhumaya athavA vizvamaya banavAthI jaDa ane cetananuM alagapaNuM kayAM ane kevI rIte che, te badhuM yathArtha samajAI jAya che, anubhavAya che, saMvedAya che. A veLAe prabhukRpAthI prabhunI mAyAnuM sAcuM rUpa paNa sAthe sAthe samajAya che, anubhavAya che ane saMvedAya paNa che. mAtAjI ! niSkAma bhAve premamaya citta banAvIne je prabhu bhajAya che, te ja mArI bhakti che. zarUAtamAM bhale te tamaya ke jemaya haiya, paNa kamekrame te ja sattvamaya banI chevaTe mArA premasvarUpane athavA triguNAtIta-aprAkRta svarUpa-ne sudhA tevAM sAdhaka-sAdhikAe pAme ja che, pAme ja che. ahIM AtmA ane paramAtmA vacce abheda Ape Apa thaI jAya che. A bhUmikAnI pahelAM keTakeTalIye kaseTIo avazya thayAM karatI hoya che. jeo AtmA ane paramAtmA vacce bheda karavAmAM paDI jAya che teone te huM mRtyubhaya paNa jarUra upajAvuM chuM. bAkI abhedabhAva ane prANimAtramAM huM chuM ema mAnIne je mane upAse che, tene mRtyubhaya sAva saheje dUra thaI ja jAya che." maitreyajI belyAH "bhakta vidurajI ! A rIte khuda bhagavAnane zromukhe ja mAtA devahUtie ahaMkAra rUpI saMkarSaNa, buddhirUpI pradyuna ane I diyAdhiSThatA nIlasamAna varNana vALA aniruddhanuM svarUpa paNa samajI lIdhuM. A AkhuM brahmAMDa zuM ? virATa svarUpa zuM ? e suda samajI lIdhuM ane chevaTe to zraddha prajJAvaMta banI mAnavajanmamAM prakRti ane puruSane viveka thaI je AcaraNa thAya, te ja kSamArga che evo barAbara khyAla mAtAjIne Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 AvI gayo." devahUti mAtAne bodha paramAtmA ane AtmA, baMne svarUpa jIvamAM; mohamAyA vaze jIva, na khiI zako chatAM. 1 samajI zIdhra A zIkha, mAtAjI devahUti; sAdhanA kamazaH sAdhI, pAmyAM siddhi pUrepUrI. 2 maroya munijI bolyA, mahAtmA viduraprati, A mAtAputra - saMvAda, zraddhAthI taraze suNI. 3 kapila bhagavAna mAtA devahUtijIne kahe che: "mAtAjI ! A jIvamAM rahele AtmA ja svayaM paramAtmA banavAnI yogyatAvALo che. tyAM nathI zarIra ke nathI zarIrane lagatA kaI ja saMbaMdhe. tyAM to mAtra ekAMtika AnaMda ane zAMti ja hoya che; paraMtu meha ane mAthAne AdhIna banIne A jIva pitAnA Ama-paramAtma svarUpane bhUlI, je nAzavaMta vastu ane nazvara saMbaMdhe che temane ja zAzvata mAnavAnI pAyAnI bhUla karI, cha dumane (kAma, krodha, mada, mahAdi)ne pitA viSe apanAvI le che ane corAzI lakSajIvanirUpa saMsAramAM bhaTakyA ja kare che. ene mAMDamAMDa ghaNu ghaNA puNya saMgo pachI ja mAnavajanma prApta thAya che. mAnavajanmamAM paNa mAtAnA garbhamAM AvyA pachIthI bahAra AvatAM sudhImAM ene jarApaNu ochAM duHkhe sahevAnAM nathI AvatAM ! e sahIne e mAMDamAMDa kumAra, kizora ane yuvAna bane che. yuvAna banyA pachI koI vivekI ane jijJAsu mAnava ja satyAbhimukha athavA IzvarAbhimukha banI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 AgaLa vadhe che. bAkI moTA bhAganA jIvo to suMdara mAnavajanma, bharapUra juvAnI, satsaMga ane dharmamaya vAyumaMDaLavALuM sAdhanakSetra maLavA chatAM e badhAM sAdhanano sadupayoga karavAne badale dUrapayoga ja kare che ane vaLI pAchA corAsI lAkha chavayoninI gatimAM pherA pharyA kare che. jeo sanmArge vaLe che, temAM paNa keTalAMye RSimunio athavA sAdhaka-sAdhikAo Asaktine kAraNe karma, japa, tapa vagere te sArI peThe kare che, paNa svargamAM jaI vaLI pAchA corAsInA pherAmAM paDI jatAM hoya che. Akhare svargaloka paNa bhale UcA prakAranuM gaNAtuM hoya paraMtu, te Akhare te che mAtra bAhya sukha ja. bAhya sukhathI lalacAvuM nahIM. tema karavAthI AmA je sukha jhaMkhIne A badhI sAdhanA kare che, te sukha te ene maLatuM ja nathI. mATe ja pUjya mAtAjI ! mArI to Apane e ja vinaMti che ke anaMta prakAranAM puNyane kAraNe Apane A saMgemAM IzvarAbhimukha vicAro sUjhayA che ane Ape e ja pAyAne prazna uThAvyo che; to Apane mArI e ja vinaMti che ke ekamAtra bhagavAnanuM ja mana, vANI ane zarIrathI bhajana kare ! mArA namra mate te bhagavAna vAsudevanuM lakSya rAkhI karelI bhakti tarata ja sAMsArika bAbatothI virakti ane brahmasAkSAtkArarUpa jJAnanI prApti karAvI Ape che. A mArga jeonuM hRdaya unnata che ane mana sarala ane pavitra che, tevAM sAdhikAone mATe to sAva sahelo che. karavAnuM mAtra ATaluM ja ke zarIra che to ene lagatAM kAryo te karavAM ja, paNa IzvarAparNa buddhithI. ema thaze te Asakti ApoApa dUra thaI jaze ane sarvatra bhagavAnamaya jagata dekhAvAthI samatvabuddhi sahajamAM nIpajaze. anaMta kALe yogIjane je nathI prApta karI zakatA, te avazya AthI sahejamAM prApta thaI jAya che. Ama te bhagavAna eka ja che, ema chatAM sAdhaka-sAdhikAene vividha kakSAe vikAsa-krama yojAto hovAthI bhakti-sAdhanAne paNa e daSTie vividha prakAre thAya, temAM vadhe nathI." gautreyajI Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolyA : "bhakta vidurajI ! A apUrva sadUdha khuda bhagavAnanA ja zrImukhe kahevAya pachI zI khAmI rahe ? mAtAjI devahUti atyAra sudhI te jJAnI putra tarIke ja bhagavAnane nIrakhatAM hatAM, paraMtu have emaNe teozrIne ja bhagavabhAve bhajatAM kahyuM : "he prabhu ! kharekhara Apa ja saMpUrNa jIvana prabhu ane acitya anaMta zaktiothI saMpanna che. Apane je khuda brahmAjI paNa nahetA e LakhI zakyA, te huM te kaI visAtamAM che ane chatAM mArA jevI apavyakitanI godamAM anaMtasvarUpI evA Apa padhAryA ane mArI alpatAmAM mahattA bharI dIdhI. kharekhara ApanA guNe aparaMpAra che. bhale Apa mane mAtA kahe emAM ApanI ja vaDAI che; bAkI mArA nimitte Ape je A jJAnabhaMDAra khule mUkyo che, te sAMbhaLI aneka jijJAsuo pAvana thaI jaze ane paramadhyeyane paMtha pAmaze.' maitreyajIe vidurajIne kahyuM: "A sAMbhaLI kapila bhagavAna belyAH "basa mAtAjI! have Apane jarUra beDo pAra thaze." ema kahI pitAnuM preraNAkRtya pUruM thayuM jANuM teo tyAMthI cAlatA thayA ane devatijI sarasvatInA mukuTasamAna pitAnA AzramamAM bhegAbhyAsa karatAM karatAM samAdhimAM sthira thavA lAgI gayAM. chevaTe teo vRddha thavA chatAM vRddhatvaviDana banyAM, nArIdeha hovA chatAM nArInarathI bhinna evA mAtra AtmabhAvamAM tallIna thayAM, emanuM tejomaya divyazarIra vadhu ne vadhu dIpI rahyuM ane chevaTe paramAtamapada pAmI gayAM. je sthaLe teo A paramadazA pAgyAM, te sthaLa "siddhapadane nAme vikhyAta thayela che. ane jANe devahUti pate ja nArUpa banI gayAM hoya ema Aje e devahUtinadI khUba ja mahimAvaMtI che. kapila bhagavAnane kaIma-devahUtinA AzramathI IzAnakANu para AvelA samudra sthAna ApI dIdhuM. tethI te sthaLanI ahoniza prArthanA thatI hoya che. vidurajI ! kharekhara je A mAtA-putrane Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 saMvAda zraddhAthI sAMbhaLaze, teone avazya zrI haricaraNanI mIThI madhurI bhaktinI prasAdI maLaze ja maLaze.." atri-anasUyAnI vAtsalyabhakti AtmA ekarUpe toye, mukhya vidhA bhave bane janma, rakSA ane mRtyu AkAre trisvarUpa te. auoya muni belyAH "vidurajI ! svAyaMbhuva manu ane mahArANu zatarUpAjIne (1) priyavrata ane (2) uttAnapAda ema be putro ane AkRti, devahUti tathA prasUti nAmanI traNa kanyAe paNa hatI ja. mahArANI zatarUpAnI anumatithI bhAIo hovA chatAM (ane te jamAnAmAM bhAIbahena sAthe ja prAyaH lagna thatAM, chatAM) AkRtinuM lagna "putrikA-dhama pramANe ruci nAmanA prajApati sAthe thayuM hatuM. putrikA-dharmamAM zarata e hoya che ke pahelo putra kanyAnA pite laI jaI zake. e rIte je eka je AkRtine ruci prajApatithI jakhyuM, temAM puruSanuM nAma yajJa hatuM, je svarUpadhArI viSNu ja jANe sAkSAta hoya tevo hato. ane jeDAmAM je kanyA janmI hatI, tenuM nAma "dakSiNa hatuM, te paNa jANe sAkSAta lakSmI hoya tevI ja hatI. te bannene devatA jevA bAra putro thayA. te manvantaramAM marIci vagere sAta RSio paNa hatA ja. teone saptarSi kahI zakAya. ema A mavaMtaramAM pitAnAM pAMca bALake ane emanAM bALake ema comera manune mAnavavaMza phelAI gaye, temAM atri tathA anasUyAnuM dAMpatya paNa vikhyAta che." vidurajIe pUchayuM: "gurujI, upatti, sthiti ane laya karavAvALA brahmA, viSNu ane mahAdeve zuM karavAnI icchAe avatAra lIdhela ?" maitreya kahe : Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 "brahmAjIe brahmarSi atrine suSTi pedA karI vistAravAnI AjJA karI tyAre arijI tathA anasUyAjIe RkSa nAmanA kula parvata para jaIne mahAtapa karyuM. te parvata para nirvidhyA nAmanI nadIno jalapravAha kalakala karato vahI rahyo hato jethI badhAM vRkSe phulothI ladabada thaI gayAM. tapamAM A maharSidaMpatI Izvarane petAna jevAM ja bALake pitAne tyAM janma e zubha saMka9pa karatAM hatAM. maharSinuM tapa jANe emanA mastaka para evuM jhaLakI rahetuM hatuM ke jANe tenA te tapa:tejathI AkhuMye jagata ujamALa ujamALa banI jatuM hatuM. barAbara te ja vakhate brahmA, viSNu ane mahezvara pitAnAM vAhane ane zastrA sAthe sAkSAta tyAM padhArI gayA. atri maharSi belyAH "huM to eka ja jagadIzvaranuM dhyAna dharato hato, chatAM Apa traNeya kema padhAryA ?" devoe rimata karatAM kahyuM : "bhagavAna te bhaktone adhIna ja hoya che. tamAro daMpatIno saMkalpa evo hato ke jemAM traNe (utpatti, sthati ane laya)nuM svarUpa AvI jAya eTale brahmate jarUpe tamAre tyAM caMdramA, viSNu te jarUpe vegavettA dattAtreyajI tathA zaMkarateja rUpe durvAsA RSi padhAraze." ane maitreya beyAH "vidurajI ! samaya jatAM ema ja thayuM. e ja rIte aMgArA RSinI dharmapatnI zraddhAthI, pulaha RSinI dharmapatnI gatithI, kratu RSinI dharmapatnI kriyAthI, pulatya RSinI patnI havibhUthI ema aneka sRSTi pedA thaI ane vistarI gaI. dakSa prajApatine mada icchI madAMdhanuM zreya, kare je sAmane zuci toye tene gaNI zatru, vera vadhArate madI. manujInI trIjI putrI prasutinuM lagna brahmAjInA putra dakSa praja Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 pati sAthe thayuM. emanI soLa kanyAo paikI eka mahAdevajIne paNa apAI hatI. mUrtidevInI kUkhe nara-nArAyaNa bhagavAna pedA thayelA. temane nIrakhI AkhI pRthvI rAjI rAjI thaI gaI. teo yuvAna thatAM vAra ja ga dhamAdana parvata para cAlyA gayA. A nara ane nArAyaNa e ja eka arthamAM te vAsudeva ane arjuna ja gaNAya, jeo pRthvI parathI adhama ne bhAra utAravA mATe ja AvyA hatA. have mAre tamane eka khAsa vAta kahevI che, te dhyAna daIne tame sAMbhaLo. dakSa prajApati e mahAdevanA sasarA hovA chatAM evuM vartana AcaryuM ke te duHkhathI potAnI putrI satI (mahAdeva-panI)nuM vaheluM mRtyu thayuM. ane dhULa bALake to pedA thayAM ja nahIM ! kAraNa ke patiparAyaNa satIjIe yuvAvasthAmAM ja pitAne prANatyAga notarI lIdho. vAta ema banI hatI ke ekadA dakSa prajApati eka moTI sabhAmAM gayA hatA. moTA moTA ekeeka jaNe dakSa prajApatinuM sanmAna karyuM, paraMtu bhagavAna zaMkare jarApaNuM sanmAna na karyuM ! kAraNa ke temaNe joyuM ke dakSa prajApatine pitAnA brahmatejanuM atibhayaMkara abhimAna thayuM che. teo beThA rahyA ethI dakSa prajApatine atizaya kharAba lAgyuM ane teo saunI AgaLa udhADA thaIne bolI paNa UThayA : "je ke mane enuM kaMI nathI, paNa A mahAdevajI Ama to mArA putra jevA che, chatAM teoe mane mAna ApyuM nahIM. mane have pastAvo thAya che ke AvA jamAIrAja meM kyAM ne tyA ke jeone sAmAnya ziSTAcAranI paNa kayAM khabara che? kAraNa ke bhUtapizAca sAthe smazAnamAM pharanArA na gadhaDa gane sabhyatAne khyAla na hoya, te dekhItuM che." Ama kahI tyAMne va! maDadevajInuM evA vacanathI ja ghera apamAna karyuM. chatAM mahAdevajI te mita karatA rahyA. chatAM ethI paNa dakSane to kaMdhapAra parAkAThA e pahecI gaye ane AkhI sabhA mahAdevajInA pakSamAM hovA chatAM havethI zivajIne yajJabhAga na devo joIe.' ema kahI rAtA pILA banIne prA. 4 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ATaluM khAlI sabhA cheADI gharabhegA ja...(dakSa prajApati)...thaI gayA. A prasaMgane peAtAnA mahAna apamAnarUpa mAnIne teee eka meTi yajJa gAThavyeA, jemAM badhAMne nimA~traNA jarUra meAkalAvyAM, paNa eka mAtra peAtAnA A jamAIrAjane ane peAtAnI prANapriya putrI satIne praznapatie nima traNuthI bAkAta rAkhI dIdhAM. vidurajI ! kSa prajApati khUba ja buddhizALI hatA paNa abhimAna Ave tyAre mAnavI sAmAnya ziSTAcAra paNa bhUlA ja jAya che! tene te vicAra ekamAtra e ja Ave che ke mArA apamAnane badale jhaTajhaTa zI rIte vALuM ? jo ke mahAdevajIe te! dakSa prajApatinA bhalA mATe ja Ama karyuM hatuM, paNa madAMdhatA zANA mAnavIne paNa nAka nIcethI paNa nIce laI naya che. vidurajI ! yajJamAM sauthI prathama mahAdevajIne yAda karavA joIe ane peAtAnA prANuthI paNu lADakI evI putrI satIne paNa AvA mahAna prasaMge bhUlavI na joIe, paNa dakSa prajApatine emanI madAMdhatAe A badhuM ja kSaNuvAramAM bhulAvI dIdhuM." bha. zaMkaranuM sattvazAdhaka vibhUtitva vasa`tatilakA sattA ane dhana taNA mada rAkavAne, sAcuM tasTatha khaLa niHspRha tyAM khape je; sakriya te di yathArtha rahe samAje, tema te ma-jAtimahI' dha Take sadAye, 1 anuSTupa sAvadhAna rahe jema jaganAyaka tema sau; ma-samAja-mukhyAMgA he sarvatra zAMti tA. ra Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 vidurajIne uddezIne caitrayamunie AgaLa vadhatAM kahyuM : "Ama tA dakSa praznapati sabhA cheADIne cAlyA gayA, para Mtu jatAM jatAM bhagavAna zaMkarane mATe jematema, khUba bhUkhALA kADhatA gayA. A sAMbhaLI naMdIzvara nAmanA agraNI yakSe sabhAmAM AvI kahyuM : "kSaprApati AvA meATA mANasa heAvA chatAM bhagavAna zaMkara mATe game tevuM bejavAbadAra ane asabhya khele te sAruM na kahevAya. bhAre duHkhanI vAta che ke brAhmaNa jevA tyAgIe paNa thADAM leAbhalAlaca AgaLa ughADeche. AvuM calAvI zake che. kharI rIte te emaNe tarata AvuM melatAM kSajIne rAkavA joItA hatA !' zaMkarabhaktanI A sAcI vANI keTalAkane bilakula na gamI. e asa MtuSTa varganA pratinidhirUpe bhRguRSie e khelanAra yakSa upara AkSeA karyA ane kahyuM : 'ThIka che, mahAdeva tyAgI tA che, paNu emanA anuyAyIe dArU jevI apavitra vastuthI kayAM aLagA rahI zake che ?' TUMkamAM, bhale nAnA sarakhA vargone paNa A bhRguRSinA zabdane lIdhe kkSaprajApatinA avaLA vartanane pharI pAchA TekA maLI gayA. ane tethI e varganuM abhimAna pAMgarI UThayuM ane burAIne khATuM samarthana maLI gayuM. AthI ja meTAM mANusAe kaye vakhate zuM kheAlavuM ane kema vartavuM ? te bAbata dhaNA dhaNA viveka mAgI le che. nadIzvara yakSanuM kathana brAhmaNetne ke khuda prajApati dakSarAjane utArI pADanAra hatuM ja nahIM, mAtra spaSTa mAgadarzaka ane mIThA ThapakArUpa hatuM; jyAre bhRguRSie te eve vakhate ane jenI jarUra nahAtI athavA A vAtanI sAthe je vatane kazI nisbata na hatI, tevI bhaLatI vAta karIne ughADI rIte dakSaprajApatinA avaLA valaNane ajANatAM paNa Teke ApI dIdhuM ! adhUrAmAM pUruM evAmAM ja brahmAjIe dakSaprajApatine tyAranA prApationA adhyakSa banAvyA eTale tA emanA (dakSapraprajApati) dhamaDA kAI pAra rahyo nahIM. temaNe tA have yajJa para sa kastra 4 mAMDayA. ane tene AMtarika hetu eTale! ja ke zivane temanA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avinayane badale pUrepUro maLe che ane haju maLaze. juo, AkhI duniyA UgatA sUryane pUje che ke nahIM? mAre tyAM ziva nahI Ave, eTale ahIM (A zubha kArya mATe) bIjAMmAMnAM kAI AvatAM kyAM aTakavAnAM che ? ane banyuM paNa tevuM ja. ekadA kailAsa parvata paranA pitAnA je sthAna pAse ziva pArvatI prasannacitte besI mIThI majAnI tAtvika vAta karatAM hatAM, tyAM thaIne trASi, devo, pitRonI jeDAM vimAnamAM jaI rahyAM hatAM. gaMdharva-daMpatIo e yajJanI ja vAto karatAM karatAM UDI rahelAM. te vAtamAM dakSa prajApatinuM nAma sAMbhaLI satIjI ekAeka bolI UThayAM : "prabho ! ApanA sasarA AvA AvA moTA yajJo kare, jemAM Apane AmaMtraNa ja nahIM? eka te Apa emanA jamAIrAja ane vaLI yajJabhAganA sauthI prathama hakadAra, devonA paNa mahAdeva chatAM Ama kema thAya che ? ane RSio, de, gaMdharvo vagere ApanI gerahAjarI calAvI paNa le che. e badhuM kema cAlI zake che ?' mahAdeva balA H "satI ! A vAtane vadhu carcavAthI Apane duHkha thaze. eTale meM jANI joIne e vAta carcA ja nathI. ema chatAM have jyAre Ape anAyAse nimitta maLavAthI vastune cheDI ja che te have TUMkamAM kahI ja dauM. Apa jANo cho ja ke mAre phALe kudaratI rIte evuM kAma AvyuM che ke, je mAtra vyaktigata prazna na rahetAM jyAM vyaktigata prazna uparAMta samAjagata prazna paNa banI jAya che tyAM mArAthI vaDIla hoya, temane paripUrNa satya kahyA sivAya rahI zakAtuM nathI. ane AvuM nagna ane nagada satya moTAmAM moTA gaNAtA puruSo paNa jIravI zakatA nathI ! jeo moTe pade jAya, teoe vadhumAM vadhu nAnA banI javuM joIe. AvI sAdhanA saune siddha nathI hotI, eTale mAre ja sarvatra aLakhAmaNuM thavuM paDe che. adhUrAmAM pUruM AmAM te evuM thayuM che ke eka bAju mAre mArA sasarAne phALe bhaviSe AvanArI mahAna javAbadArIne kAraNe agamacetI vAparIne cImakInuM vartana Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 sabhAmAM batAvavuM paDayu tyAre temAMthI temaNe aMgata rIte peAtAnI nAnama mAnI lIdhI, apamAna gaNI lIdhu. jo teonuM mArA pratye jamAI jevuM AtmIyatva heAta tA vaDIla tarIke pAchaLathI paNa mane besADIne 'AvuM vartana (me) zAthI karyuM ?' tema mane pUchIne khulAse meLavI zakata. paraMtu temaNe tema teA na karyuM, paraMtu naheramAM mane utArI pADavA sivAya rahI rASA nahI, joke pariNAme e sabhAmAM ja meATAbhAganA lAkA kAcavAI gayA. ane adhUrAmAM pUruM bIjI bAju ApaNA mukhya anuyAyI paNa virAdha karyA sivAya rahI zakayA nahIM. joke nAhaka ane vANImAM ughADechoga kareluM apamAviSa ne te zAntithI jIravI lIdhuM, paraMtu guNAnurAgI mANaseA badhAM ja sahana zIla nathI hetAM. eTale teo tyAre sabhAmAM cUpa rahI zakayA hata ane pachI mArA upara rASa vyaktigata rIte utAryA heta tA vadhe na hatA. pazu madAMdhapaNuM jyAre mAjhA mUke che, tyAre AvI avadazA thAya ja che. adhUrAmAM pUru bhRguRSie ame bunne vacce samA dhAnanI bhUmikA bhajavavAne badale pAchuM ApaNA mukhya anuyAyInI vANInI sAme sAmudAyika AkSepanI bhUmikAe dakSaprajApatinuM ekalavAyuM uparANu` lIdhuM ! eTale have te baLatAmAM ghI humAyuM ane spaSTa rIte be pakSeA jevI khAje paristhiti thaI gaI che. eTale have ApaNe A bAbatamAM dhIraja rAkhI apamAtA gaLI jatAM ane ApaNA badhA ja anuyAyIone zAnti rAkhavA sUcavavuM. matalaba ke theADe samaya pasAra thavA devA, Ama thavAthI ekapakSI utpata game tevA AkarA haze tAya kadAca zamI jaze. atyAre A eka ja mA dekhAya che.' maitreyajI khelyA : viduSTa ! sAMbhaLyuM ? bheLA zaMbhu kevA udAra che! vyaktigata sAdhanA ane samAjagata sAdhanAnI samatulA jene sAcavavI che, tevA mahAtmAee A rIte samaya paDaca kamaLa vuM ja paDe che. paraMtu AvA DAMbhAe ekalA game teTalA sAma Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 rahe ane peAtAnA anuyAyIene sAga rakhAve teTalAthI ja kAMI AkhA samAja vyavasthita rahI zake nahi. AkhA samAjane vyavasthita rAkhavA mATe jyAre samAjanA prabaLa AgevAnAmAM be pakSa paDI jAya tyAre samAjamAM echAmAM AchuM eka sakriya taTastha khaLa evu hevuM ja joie, ke je banne pakSAne vizvAsa dharAvatuM heAya ane banne pakSe pAse nyAya yathA karIne pUrI rIte paLAvavAnI zakti dharAvatuM Aya. uparAMta nAnAmAM nAnA mAnavIne kayAMyathI anyAya na thaI jAya tenI cAkI paNa kharAkhara rAkhI zakatuM heAya. Ama nathI thatuM tyAM lagI mAna-samAja gU'cavADA bharelA heAvAthI yuge yuge sakaLa samAjanI sazuddhi karanAra vibhUti tattvanI jarUra paDe che. paNa vidurajI ! pAchuM ahI vyaktie peAtapAtAmAM paNa mamatArahita sAvadhAnI rAkhavI paDe che.' ja satIne mahIyara prema evA keA' kALa Ave ke, mAnavayatna nA phaLe; zuddhabhAve ghaNA chene, karyAM tAye vRthA ane. 1 ane kartavyanI vacce ke veLA bhrAnti thAya ke; haze sAcu* karyuM tenA, niNya jhaTa nA thaze. tyAre dhIraja rAkhIne, thADA kALa javA daI; zAntithI jo thatuM kA, tA temAM zuddhi AvatI. 3 satI khelyAM : 'prabhe ! Ape jAherasabhAmAM ApanA sasarAjInuM khIna kAI bhAve nahIM, paNa ApanA vaDIla tarIke theDuMka sanmAna karyuM... hAta te| Ave! duHkhada prasIMga ja na UbhA thAta. paraMtu e Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 huM samajI zakuM chuM ApanI jagata pratyenI javAbadArI vyaktigata saMbaMdhe karatAM ghaNuM moTI ane gaMbhIra che. e dRSTie Ape te vakhate emanu bIjAonI jema aMdha anukaraNarUpa sanmAna na karyuM, te ja jarUrI hatuM. eTale je thayuM te thayuM. vaLI mane ema thAya ke Ape emane kharAba lAgyuM che, evuM caherA uparathI kaLI jatAM vAra ja huM Apane prasaMga Ave mAruM vartana agya na hatuM paNa yogya hatuM te sAbita karI ApIza." ema kahIne kAMIka (tamArA sasarAjIno) kepa ocho karyo heta te vadhu sAruM thAta. paraMtu AvuM kahevAthI mArA pitA dakSacha kadAca tyAre to vadhAre gussA paNa karata! e paNa banavA jevA lAge che. eTale ekaMdare te je thayuM te yaMgya ja thayuM gaNAya. paraMtu have emane roSa dUra thAya ane Aje je be jUtha paDI gayAM jevuM banyuM che te TaLe, te mATe AmaMtraNa na maLavA chatAM ApaNe A mahAna prasaMga para jaI AvIe te ThIka, A mAro vicAra Apane kevo lAge che ? satInAM AvAM vacanane javAba ApatA hoya tema bha. zaMkara bolyAH "satI ! dakSane aMgata ke kuTuMbagata prasaMga hota te nimatraNa vinA paNa AtmIya bhAve javAmAM ApaNe vinaya zobhata, paraMtu A prasaMga AkhIye mAnavasahita devasUSTine che. vaLI IrAdApUrvaka ApaNane avagaNyAM che. Ama te tamArA upara tamArA pitAjIne apAra pyAra che. satI tarIke mAtra yAra ja nahIM, balake Adara paNa che. paraMtu mArA parane (nAka) gusso teozrIe tamArA upara paNa utAryo che. eTale huM te jaI zakuM nahIM, tema "tame jAo" ema paNa kahI zakuM nahIM, ema chatAM eka nArIne pitAnuM mahiyara paLe paLe sAMbharavuM zakaya che, temAM ya je pitAne piyaramAM A mATe samAroha prasaMga hoya te kaI nArIne javAnuM mana na thAya? e rIte tamAruM mana paNa thAya, te svAbhAvika che. paraMtu Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 tamo tamArA patimAM eTalAM badhAM ekaniSTa che ke emanuM tyAM ughADechoga thatuM apamAna tame ja vAra paNa sAkhI nahIM zake. ane tyAM AvuM banavAno pUro saMbhava hovAthI tamone tyAM mekalavAmAM ghaNuM moTuM jokhama mane dekhAya che. eTale paNa hamaNuM A vAta tame khoraMbhe nAkhI do, athavA mahayaranA saMbhAraNA thoDIka vAra bhUlI jAo, te jarUrI che.' matreya muni bolyA : "vidurajI ! Ama to satI ane zaMkara bane arasaparasa ekarUpa hatA, ema chatAM satIne mahiyara-prema A vArtAlApa pachI ocho thavAne badale vadhu uttejita banI gaye. tIne pitA karatAM mAtAnI yAda vadhu tAjI thaI gaI. A mahotsavamAM te kevI hAlatI haze ! najIkanAM sagAMvahAlAMomAM mArI bahenIo paNa pitAnA bharathAra ane bALaka sAthe vahelI vahelI jarUra pahecI gaI haze. eka huM ja jANe abhAgaNa haju tyAM pahoMcI zakI nathI. cAlane jhaTa haju paNa pahoMcI jAuM "taye mahesava mANavAne moko maLI jaze. Ama vicArI teo bheLA zaMbhune vanavavA lAgyAM : "huM A mahotsavamAM haju paNa pahoMcI javuM evuM mArA manamAM satata thayA ja kare che. zuM karuM ? zivajI belyA : "satI ! huM Apane mahiyaraprema samajI zakuM chuM. e mahiyaraprema ApaNu aMgata vikAsa uparAMta samAjagata sAdhanA mATe paNa anivArya jarUrI che, ema paNa mane haMmezAM lAgyuM che. paraMtu ahIM mAtra mahilara-prema ja Apane dakSa prajApatijI bhaNuM nathI kheMcI rahyo ! amArA sasarAjamAImAM pharI pAchuM manaHsamAdhAna thaI pUrvavat saMbaMdha baMdhAI jAya, tevI jAtanI ApanA maMtaHkaraNamAM UMDe UMDe paDelI lAgaNI paNa A kheMcANamAM ThIkaThIka bhAga bhajavI rahI che, ema mane sapaSTa lAge che. ane mArA namra mate Aje A ja eka moTuM bhayasthaLa che!" samaya pAkyA vinA (eTale ke dakSajInA manamAM pastAvAnI cheDI paNa lAgaNuM na janme tyAM lagI) jAte thaIne ane vinA nimaMtraNe Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 daDI tyAM javAmAM haDahaDatuM apamAna kadAca thaI jaze ! ApanuM apamAna to Apa sahI zakaze, paNa mAruM apamAna Apa nahIM saDI zake. ane tema thatAM Apa mArI ciMtA (nAhaka) umerI deze. enuM zuM ?' maitreyajI bolyAH ATaluM bolyA pachI zivajI cUpa thaI gayI. paNa emaNe e joI lIdhuM ke have mAre lIdhe je satI pitAne mahiyara nahIM jaI zake, to emane UMDuM duHkha thavA. ane parAdhIna paNuM paNa lAgavA saMbhava thaze. bhagavAna zaMkaranI cupakIdIe satIne mahiyara javAmAM anAyAse madada karI nAkhI. kazI bIjI taiyArI karyA vagara ke vidhisara AjJA mAgyA vagara cupakIdImAM ja AjJA joI, teoe mahiyara bhaNI cAlavA mAMDayuM. tarata ja zivagaNunA vaLAviyAo ane bIjAo temanI pAchaLa pahoMcyA. menA paMkhI, daMDo, darpaNa, kamala vagere khelanI sAmagrI, saphedachatra, cAmara ane mALa Adi zivajInAM rAjacihno ane zaMkha, duMdubhi vAMsaLI vagere dvArA gAtA-bajAvatA tathA piThiyA para satIjIne gauravabhera laI jatA teo sAthosAtha thaI gayA. A sAmaiyuM dakSarAjanI yajJazALAmAM te pahoMcyuM paNa tyAM na keIe satInuM sanmAna karyuM ke na keIe prabaLa IcchA chatAM rakhe dakSane mAThuM lAgaze, e bhaye satI sAme joyuM ! A haLAhaLa apamAnanI ghaNI UMDI ceTa dasUtAne paheAMcI te kharI ja, paNa te jANavA dIdhA vagara pitAne namaskAra karI potAnI mAtA je maMDapamAM beThelAM te tarapha vaLyAM. paNa te pahelAM te mAtAjIe jAte sAme pagale jaI satIne sukhada aligana ApI, chAtI sarasA cAMpI, vAtsalyarasathI tarabaLa banAvI mUkyAM. mAtRprema bIja jevA kyAM thaMbhe che? jo ke bahenoe paNa vasalarasa pIrasyo kharo paNa temAM kAMIka kutUhala bhAva ane kRtrimatA paNa hatI ja; jyAre mAtA mAM badhuM sahaja sahaja hatuM. A dazya dakSachamAM irSAgni jagAvI gayuM ane teo ne roSa vadhune vadhu bhabhUkI UThyo. satI para AnI paNa viparIta asara thaI. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satIne zarIratyAga zANita saMbaMdhathI nitya ucca che, vicAra saMbaMdha ja phakata eka te, pratyakSa AcArathI dAkhave satI, sAthe pati gaurava pUrNa sAcavI. 1 balidAna taNuM mUrta udAharaNa bhArate; sItA ne pArvatI rAdhA, gavAyAM gRhasthAzrame. 2 dakSa prajApatinA yajJamaMDapamAM satI dakSasRtA pitAne te anAdara thaze ja. pitRgharanA vAtsalya-rasapravAhamAM mahAna nArI kadI Adara-anAdaranI gaNanA karatI hotI nathI. jyAre satI te evo anAdara thaze, evuM vicArIne paNa AvelAM eTale e anAdarane te gaLI gayAM. jo ke ahIM mAtra anAdara ja nahIM, balake avahelanA thaI hatI te jAheramAM thayelI A haDahaDatI avahelanA mAtra vyaktinI na hatI. tethI jarA lAgyuM to kharuM, paraMtu pite je bAbatamAM keMdrarUpa heya; te sthaLe bhale satItvanI avagaNanA thaI, chatAM dakSatAe ene mana para AvI ke tarata kADhI nAkhI. paraMtu A avagaNanAnuM mULa bhagavAna zaMkare kahyuM hatuM te nIkaLyuM eTale satI na rahI zakyAM ane chaDeceka thatI bhagavAna zaMkaranI niMdA ane sarva devanA mahAdeva hovA chatAM, temane yajJamAga A yajJamaMDapamAM IrAdApUrvaka TALavAmAM Avyo tethI teone atizaya krodha caDhayo. jANe AkhAye jagatane bhasmasAta karI nAkhaze ke zuM, evuM mahAvikarALa meM satInuM thaI gayuM. satI sAthe AvelA zivajInA bhUtagaNe A dazya joI dakSarAjane mAravAnI hade taiyAra thayelA jevA satIe joyA ke tarata teone te satIe pitAnA teja-prabhAvathI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 rokayA paNa krodhAtura vadane teo belI UThayA : "pitAjI ! Apa vaDIlane mAre zuM kahevuM ? bhalA ! A jagatanA devomAM zaMkarathI moTo kAI deva che kharo ? je nathI ja te temano yajJabhAga nahIM* kADhayA pAchaLa kayuM kAraNa che ? zaMkara ja sarva prANuonA priya AtmArUpa che, teo prabaLa samabhAvI che. emane mana A jagatabharamAM koI nathI vahAluM ke nathI koI davaluM ! jagatamAM Apa sivAya evuM kaI ja nahIM hoya ke je bheLAzaMkarane virodha kare ! Apa jevA naguNa leke to guNemAM paNa doSa juo cho ! sajajana leke ema nathI jotA, teo guNane guNa tarIke ane doSane ja deSa tarIke jue che. enA karatAM vaLI saMtajane te kevaLa guNo para ja najara nAkhe che. doSo upara teonI najare jatI nathI. mahAsaMto to vaLI deSo jovAnI vAtane te dUra rAkhe ja che; sAthe sAtha bIjAnA nAnakaDA guNane paNa meTAmAM meTuM mahatva ApI de che, A sajajane, saMto ane mahAsaM tenI vAta te dUra rahI ! paNa tamoe te mahApuruSa upara paNa devA ropaNu ja karyuM che. je duSTa mAnavI A jaDa zarIrane ja AtmA mAne che, te mAnavI sadeva IrSyAgnithI baLate rahI mahApuruSonI nindA kare to temAM Azcarya jevuM kazuM nathI. AvA mAnavIno nitya-svabhAva mAnI AvI pitAnI nidAne mahApuruSo te mana para ja na le, te sAva svAbhAvika ja che. paNa mahApuruSenI caraNali AvA mAnavInA aparAdhe jarApaNa sahana karatI nathI ! ane evA mahAnidaka mAnavInuM teja harI le che. mane duHkhada Azcarya te e vAtanuM thAya che ke, jemanI AjJA jagatamAM prANImAtra uThAve che, temane ja Apa Sa kare che. Apa narakuMDamALA, citAnI bhasma ane hADakAM tathA vikharAyelI jaTArUpI bAhya vezathI zivane aziva gaNe che. paraMtu jagatabharanA de, jemaNe pitA upara oDhI lIdhA che, te puruSanuM aziva paNa ziva bane che, te mULa vAta Apa kema bhUlI jAo che AthI ja mAnave Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 0 ane dhruve emane ziva-zaMkara kahe che. deve sudhdhAM emanA caraNa para paDelA nirmAlyane peAtAnA zira para caDhAvavAmAM gorava mAne che. te mahAna puruSanI Apane mukhe thatI avagaNanAnA sAmaneA karavAnI tAkAta jemanAmAM na heAya, temaNe kAnamAM AMgaLI nAkhI, evuM sthAna game teTalA lAbhanuM manAtuM DrAya, tAye tene cheADIne tatkALa bhAgI chUTavuM joIe ! ane kAMIya zakti hoya te e bakavAda karanArI nira kuzajIsa)ne khecI dAkhaleA khesADavA joIe. vaLI jarUra paDaye peAtAnA prANane paNa jatA karatAM acakAvuM nahIM joIe ! dhama... tA vIratAneA che, kAyaratAnA nathI. mane peAtAne lAge che ke '"nIlakaDa bhagavAnanI niMdA karanArA evA ApanI putrI tarIke have huM A mAruM zarIra ja rAkhavA mAgatI nathI,' : maitreyajI khelyA : ' bhakta vidurajI ! ATaluM kheAlI sIe mauna laI lIdhuM. uttara dizA bhaNI mukha rAkhI tae besI gayAM. Acamana karI, temaNe pILuM vastra eDhI lIdhuM, AMkhe mI'cI. tee sthira Asane cAgasthita thaI gayAM. te satIe prANAyAma vATe prANa ane apAnane ekarUpa banAvI nAbhikamaLamAM tene sthira karyo. udana vAyune nAbhicakranI upara uDAvI dhIme dhIme buddhinI sAthe hRdayamAM prasthApita karyo. pachI gaLAthI TheTha bhammara vacce laI gayAM. je devIne nehavaza zaMkara bhagavAna gedamAM rAkhatA te ja A devIe badhAM aMgAmAM agni ane vAyu bharI dIdhAM ane paticaraNamAM ja manane tallIna karyuM. dakSasatA tarIkenuM abhimAna paNu cheADayuM. Ama, zarIrane yogAgnithI bALIne khAkha kahyuM. rAjavI dakSe A dazya najare najara joyuM, chatAM satIne na rokayAM. tethI saunA manamAM thayuM: A kharekhara drohI ane asahiSNu rAjavIne jIvatAM apakIrti ane maraNu pachI naraka maLaze. juene, keTalI badhI duSTatA che !! tyAM te ziva-pArSadA dakSane mAravA UbhA thayA. paraMtu bhRgu RSie Rbhu Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmane devone yajJakuMDamAMthI pragaTa karAvyA ane dakSane to bacAvI lIdhA, paraMtu yajJamaMDapamAne saune AnaMda to ApoApa palAyana thaI ja gaye !" yajJadhvaMsa ane yajJapUrti savaguNa balidAna, vizva vyartha na teya te. tameyukta-rajasta, sajAthI nAthavAM paDe. 1 raudra ne saumya be pAsAM, che ziva bhagavAnamAM vyaSTimAM ne samaSTimAM, jIvana paNa che bevaDA. 2 te paikI sAdhaje saumya, raudra pAra karI jaje, te maryajanmamAM nakakI, sAmaTI siddhi pAmazo. 3 bhakta vidurajIne uddezIne meroyamuni belyAH "Apa jANe ja che ke nAradamuni te moTe bhAge pharatA rahetA hoya che. ane ghaTanAenuM yathAsthAne yathAyogya varNana paNa karatA hoya che. satIjInA svecchAe zarIratyAganI vAta teoe bhagavAna zaMkarane vahelAmAM vahelI pahoMcADI. eTale mahAdevajI vicAramAM paDayAH satIjIe te svabalidAna ApI patibhakti tathA anyAya pratIkArane ahiMsaka mArga batAvI dIdhuM ane pitAnuM kalyANa karI gayAM, paraMtu dakSa prajApatinI yajJasabhAmAM jamA thayelAM paikInAM ghamaMDabharI rIte vatI prajapatine beTe mArge sAtha ApanArAne ATalA mAtrathI pitAnI bhUlane pUrepUro khyAla nahIM Ave, ane pastAvo thavAnI vAta dUra rahI jaze. eTale ene barAbara upAya karavo joIe. e vicAra pachI emanAmAM roSa UbharAI nIkaLe. emaNe pitAnI jaTAne laTa ukhADI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra ane dhaNuM gaMbhIra aTTahAsya karatAM karatAM bheAMya para pachADI. tA emAMthI eka meTA lAMkhe paheALA puruSa pedA thayA. enA lAMbA paheALA zarIranA eka cheDA tA. TheTha svargane aDavA mathatA hatA ! ane barAbara eka hAra hAtha hatA. medha jevA zyAma ene varNa hatA. ane sUryanA gALA jevI AgabhabhUkatI (tene) traNa AMkhA hatI. e puruSanI dADhI vikarALa hatI. agnijavALAe jevI e puruSanI lAla lAla jaTAo hatI ane gaLAmAM naramuMDa mALA hatI. aneka vidha zasra-asra peAtAnA hAthamAM e puruSe lIdhelAM. ziva-AjJA maLatAM ja te jorathI yajJazALA bhaNI doDavA lAgyA. enI pAchaLa zivajInA aneka gaNuA yajJazALAmAM paheAMcI gayA. ane jemaNe jemaNe bhagavAna zaMkaranu jANI joIne apamAna karyuM hatuM tathA dakSaprApatine khATe ravADe caDhAvelA te paikInA eka-ekane pakaDI tene pratyakSa kruDa ApavA zarU karI dIdhA. bhAganArA devAne pakaDI levAyA. teAye keTalAka nAsI gayA, tA teene javA paNu dIdhA. e zivapAdA paikInA maNimAne bhRgu RSine bAMdhI lIdhA, vIrabhadre praznapatine keda karI dIdhA, caMDIze pUSAdevane tathA na MdIzvare bhagadevane pakaDI lIdhA. AthI yajJamAMnA brAhmaNa sahita sau pobArA gaNI gayA ane AkhAye yajJazALAmAM pUrepUrI bhAMgaphoDa thaI gai. ramaNabhamaNu badhuM thaI gayuM. vIrabhadre bhUpRSTha.SatI dADhI-mUcha kheMcI kADhaca; bhagadevatAnI AMkha kheMcI lIdhI; pUSAnA dAMta kheMcI kADhayA ane dakSanuM mAthuM kheMcI kADhayuM. saune potapeAtAnAM burAM kRtyAne A rIte tarata badaleA maLI gayA. paraMtu badhA deveza vagere brahmAjI pAse gayA ane brahmAjIe te saune salAha ApI : "bhagavAna zaMkaranA tamA saue mahAaparAdha karyo ane tenuM ja A bhayaMkara pariNAma AvyuM che. paNa hajuye tameAne jo sAcA pastAvA thayA hAya tA eka upAya avasya che. tame! sau kazI zarata lAvyA vagara ke bahAnu dharyAM vagara vinA vilaMbe ane nila haiye mahAdevajI pAse jaIne mAphI mAgeA. te pharI pAchA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanA ja AzIrvAda pAmI zakaze. pharIthI temanI hAjarImAM yajJa paNa thaze ane dakSa prajApatinuM dhaDamAthuM saMdhAI jaze. jemanAM jemanAM aMgopAMge ghavAyAM che temane temane tathA marelAM saune punaH saMjIvanI maLaze. huM te tamArA vatI barAbara teonI kSamA mAgIne mAphI apAvIza, kintu tamAre saue eTaluM to samajavuM ja joIze, ke teo ja ApaNuM saumAM "mahAdeva" che. teo jema sakAraNa mahAroSa darzAvI zake che, tema kAraNa dUra thatAM mahAziSa paNa varSAvI zake che." tarata saue kabUla karyuM. brahmAjIe mahAdevane rIjhavyA ane saue AziSa meLavI lIdhI. eTaluM ja nahIM balake khuda bhagavAna vezvara paNa pragaTa thayA ane samajAvyuM ke, "eka arthamAM te huM pite ja brahmA ane huM pate ja zaMkara chuM." tyArabAda satIne punarAvatAra himAlayamAM thaye ane muni nAradajInA nimitte tapa dvArA pharI pAchA temanI sAthe zaMkarane suga paNa thaI gaye, Ama dakSatA tarIke hatAM tyAre potAnAM guru patnI (sItA)ne veSa dharyo hato tyAre jemane bhagavAna zive tyAga karyo hate, teo ja navAvatAre jaLyAM, eTale e (mahAna pativratA mahAsatI)ne hAMsapUrvaka zivajIe svIkAra paNa karyo. AvuM zivapArvatInuM joDuM advitIya ane akhaMDita che. tethI viSNu-lakSmI, sItArAma tathA rAdhAkRSNanI jema pArvatI-paramezvara tarIke zAzvata Adarane pAtra paNa che ja, virajI ! A caritra bRhaspatiziSya uddhavajI pAsethI sIdhesIdhuM meM sAMbhaLyuM che. AthI je jijJAsu mANasa sAcI bhaktithI hamezAM enuM zravaNa-kIrtana karaze, tenI saMsAravAsanA jarUra naSTa thaze." Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvanI nyAyanIti sAdhanA vaMzastha anyAya pelo gharathI zarU thaI, ne vyApa vegathI vizvamAM pachI; mATe jage nyAya khare ja Icchazo, te pela enI gharathI karo tame. 1 sata prayatna karyo pUrA, dila sAthe chatAM phaLa; je na dekhAya, toye te, rAkhe zraddhA sunizciLa 2 kema ke kAraNe sarve, jAmatAM vAra lAgatI; tethI vATa paDe jevI, ka" kArya phaLatAM ghaNI. 3 moyacha bayAH "vidurajI! sanakAdi, nArada Rbhu, haMsa, aruNi ane yati e badhA brahmAjInA putroe naiSThika brahmacarya pALavA gRhasthAzrama praveza na karyo. ethI emane keAI saMtAna na thayuM. jagatamAM jema satya ane brahmacarya che, tema asatya ane abrahma paNa che ja. brahmAjInA ja eka putranuM nAma hatuM adharma, adharmane paraNe koNa? mRSA pote ja adharmanI patnI banI gaI. adharma ane mRSA jevAM pati-patnImAMthI kevAM bALaka janme ? bALaka tarIke jo daMbha ane bAlikA tarIke janmI mAyA. e bannene potAne kaI saMtAna na hovAthI) niti nAmane mAnava laI gayo ane te bhAIbahenane ja paraspara paraNAvI dIdhAM. emAMthI lebha nAme putra ane nikRti (eTale ke ThatA nAmanI putrI thaI. temAMthI pedA thayAM dha ane hiMsA. ane emAMthI pedA thayAM kali (kala) ane durukti (gALa) basa, AmathA ja jalpA bhaya ane mRtyu ! bhaya Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 tathA mRtyunA saMyege jayAM yAtanA ane naraka, A che saMkSepamAM adhIne vaMzavAraso. ATalI oLakhANa yathArtha thaI javAthI mananI malinatA dUra thaI jAya che. have tame brahmaputra manu mahArAjanI vaMzAvaLI sAMbhaLoH harine aMza brahmAjI ! ane brahmAjInA aMzarUpa svAyaMbhuva manu mahArAjane zatarUpA mahArANuthI be putra thayA (1) priyavrata ane (2) uttAnapAda, bhagavAna vAsudevanI kaLAe janmavAthI e baMnene saMsArane surakSita rAkhavAnI joradAra tAlAvelI hatI. uttAnapAda rAjAne rANuo be hatI : (1) sunIti ane (2) suruci. te be paikI suruci nAnI chatAM vadhu vahAlI hatI." rAyajI kahe che : "bhaktajI juone, mAyAnuM devuM prAbalya che ! ! eka divasa uttAnapAda rAjA suruci rANIthI pedA thayelA putra uttamane pitAnI godamAM laI ramADI rahyA hatA. tevAmAM sunItine putra dhruva paNa doDIne AvI pahoMcyA ane uttamanI jema pitAnI gAdamAM besavAnI pitAnI icchA pragaTa karI. paraMtu aNamAnItIthI janmelA dhruva tarapha rAjA uttAnapAda haju najara kare te pahelAM te ghamaMDathI bharelI suruci tyAM doDI AvI ane chaNako karIne belIH alyA dhruva ! zuM karavA maMDyo che ! A godamAM te je rAjasihAsana para besI zake, te ja besaze. bhale tuM rAjaputra rahyo, paNa mArI kUkhe pedA kayAM thaye che ? mArI kukha vinA uttAnapAda rAjavInuM rAja siMhAjana tane kyAMthI maLe? nahIM ja maLe. mArI kUkhe tuM Ava pachI rAjavInI geda ane gAdI baneya maLI zakaze. tapasyA dAra zrI nArAyaNane sAdhI laIza te ja have tane tArA bIjA janma mArI kUkha maLI zakaze, samaye ke?' bALaka joke ummare nAnA hatA paNa svamAno hato. AvuM haDahaDatuM apamAna ane teya samA-bApanI hAjarImAM thayuM. eTale e svamAnI bALakane jabara dhakko lAge. e sthAna cheDate, jorathI raDate ane lAMbA lAMbA Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvAsa bharate pitAnI mAnA pAlavaDAmAM meM nAkhI hIbake hIbake te khUbakhUba raDavA lAgI gayo. sunIti mAtA pitAnA kIMmatI pAlavathI AMsu lUchatI ane teya pite duHkhada AMsu sAratI, e bALakanI vAta sAMbhaLavA lAgI. bApaDo bALaka te zuM kahI zake ? kahe toye keTaluM kahI zake ? paNa je lekAe A duHkhada dazya joyeluM, temanI pAsethI sAMbhaLI te bolI UThI : "beTA ! pahelAM tuM raDavAnuM sAva baMdha karI de. mArA dIkarA ! tArAM AMsuDAM joI mAruM lohI sukAI jAya che! mArA beTA ! tArAM kamanazIba che ke tuM mArI kUkhe ja ! huM to rAjAjIne dAsI jeTalIya vahAlI nathI. mATe have tuM eka vAra sakala-duHkha-nivAraka bhagavAnane samapita thaI jA. teo ja tAruM svamAna sAcavI-sacavAvI zakaze. have mAruM gaju nathI. huM mAtra te parama kRpALu pratyenI tArI prArthanAmAM to jarUra zAmela thaI zakIza. pitAnA nAnerA vahAlasoyA putrane hAthe karIne kaI kaThera mA tapane mAge dhakelavA rAjI hAya !" mAnA A zabda zabda haiyuM reDAtuM hatuM. putra mAnI premabharI vidAya letAM kahyuM : "bA ! bhale huM nA rahyo, paNu mane khyAla AvI gayo che ke bhagavAna ja mane bolAve che. tuM mArI jarIke have ciMtA na karIza, mAtra AzIrvAda ApatI raheje. tArA AzIrvAda vinA ekalI mArI tapasyA phaLa nahIM ApI zake." putrane mAe kaThaNa haiye AMsu pADayA vinA AziSa ApI dIdhIH beTA! pUrNa saphaLatA pAmaje." ane bALaka dhruvamAM samagra vizvanI himmata jANe ekaThI thaIne AvI gaI ! ! ! te jaMgalamAM UMDe UMDe jaI besI gayo. tyAM te nAradajI jhabakyA. tarata dhruva emane caraNamAM leTI paDayo. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArada-kRpA nAnuM baccuM chatAM matya, siMhasama bane kadI te rIte A laghu dhruva sau bhaktone jo vaTI. 1 maTADI roga de svAcya, je rIte kaTu auSadhi, kunimitta tene dore, mIThI susAdhanA prati. 2 atizaya hArdika bhAvathI vaMdana karatA evA bAlaka dhruvane uddezIne nArada RSi bolyA : "beTA ! tane tArI sAvakI mAtA surucinAM vacanabANoe ghAyala karI nAkhe che, tethI tuM ekalo aTUle cAlI nIkaLyo ane TheTha AvA gADha jaMgalamAM AvI pUgyo che ! paraMtu mAre tane kahevuM joIe ke haju tArI uMmara ega ke tapa mATe ghaNuM nAnI gaNAya. tAre te khAvuM pIvuM ne khelavuM-kUdavuM joIe. je mArga tuM pakaDavA mATe ATale dUra page cAlI Avyo, te mArgamAM moTA moTA munivara ane moTA moTA yogIo paNa thAkIne pAchA pharI gayA che; te tAre tArA bApujInAM lADa bhegavavA pAchA pharI javuM joIe. pukhtavaya thAya tyAre je IrachA janme te jarUra pAche A mAge Avaje. bAkI atyAre tAruM kAma nathI. tAruM gajuM paNa zuM ?" ema smita karatA jyAre nAradamuni belyA tyAre dhruva belI UDayo : "mahAmuni ! Apa to mArA jevA nAnA bALakane protsAhana ApavAne badale bIjI ja vAta karavA lAgI gayA ! sAMbhaLe tyAre. huM bhale uMmare nAno bALa rahyo, paNa kSatriya bALa chuM. sAce kSatriya bacce kadI saMpatti, sagAM ke prANanI paravA karato hato nathI.' nArade kahyuM: vatsa ! tArI vAta sAcI che paNa jema kSatriya bacyAmAM balidAna-bhAvanA hoya che, tema rajeguNanI mAtrA paNa savizeSa hoI zake che. tuM A uMmare ATalo Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 dUra nIkaLI Avyo. jyAre mane khoLo khUMdavAnI IcchA hoya, tyAre e baLe cheDI bhagavAnane kheLe besavA AvyuM, te tArI addabhuta balidAnavRtti te sUcave ja che, paraMtu abhimAna hoya to ? je balidAna pAchaLa mithyAbhimAna paDayuM hoya, te balidAnanuM kaI khAsa mUlya nathI." dhruva pharIthI nAradamuninI caraNaraja laI bodo : "mahAmUni ! mArA karatAM te Apa ja mane vadhu samajI zake. kahuM "mane abhimAna nathI !' te e to DaMphAza kahevAya. huM kaMI samaju nahIM. Apa ja mane sAco ane saraLa raste batAvo. bAkI have huM bhagavAnanI caraNaraja laI pUrNa rIte pAvana thayA sivAya pAche mAre ghare javAne nathI, eTaluM nizcita." dhruvanAM A vacAmAM nikhAlasatA, namratA chatAM aDaga valaNa spaSTa tarI AvatuM hatuM, jethI nAradajI khuza khuza thaI gayA ane bolyA : "beTA ! ciMtA na kara. tArI ce.gyatAnI mane have pUrepUrI khAtarI thaI gaI che. sunItimAtAe potAnA lADalA dIkarAne AzIrvAda sAthe rajA ApI dIdhI te tArI yogyatA mATenuM nAnuM-sUnuM pramANapatra na gaNAya !" tarata pharI eka vAra dhruvane potAnA caraNa upara DhaLI paDele joI RSijI gaddagadita thaI gayA ane mAthA para hAtha pheravatAM kahyuM : "beTA dhruva ! tuM yamunA tIra paranA madhuvanamAM pahoMcI jA. tyAM zrIharine kAyamI nivAsa rahela gaNAya che. temanuM eka nAma bhagavAna vAsudeva paNa che ja. tyAM traNa vakhata roja nahAI dhoIne nityakramathI paravArI Asana para besI " namo bhagavate vAsudevAya" para sthira bhAva rAkhI yathArtha prANAyAma ThIka ThIka karato raheje. kAraNa ke bhagavAnamaya thavA mATe zuddha prANa, zuddha mana ane indriya saMyamanI khAsa jarUra paDatI hoya che. potAnA parama guru tarIke hRdayamAM virAjamAna AtmAne ja paramAtmArUpa gaNuM emAM ekAgra thavAnI jarUra che." dhruva paNa have rAjI rAjI thaI bolyo : "apa ja khuda brahmAnA aurasaputra che. basa have ApanI kRpA thaI eTale Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhukRpA thavAnI, thavAnI ane thavAnI ja." ema bolI nAradaRSine traNa vAra parikammA karIne dhruva to madhuvana bhaNe nAradajInA mArgadarzana mujaba cAlI nIkaLe. nAradajI paNa dhruvajIne vidAya ApI tenA pitAzrI uttAnapAda (dhruvanA pitA) pAse AvI pahoMcyA dhruvanI acaLa prabhu-bhakti nimitta mAtra che matya, anyanAM duHkhamAM chatAM, UMDe the ghaTe tene, pastAvo dilane sadA. 1 aDADatA prabhu AvI, dhruva kaMThe svazaMkha jyAM, tatkALa jharavA lAgI, divya vANuM akhaMDa tyAM. 2 paLe The paLe rUThe, vicitra mAnavI mana; AtmalakSI banAvo te, thaze tame ja Izvara. 3 madhuvana bhaNuM dhruva cAlyA gayA pachI tenA pitAzrI uttAnapAdane pastAvAne pAra na rahyo. mo joIne nAradajI tyAM pahoMcyA. uttAnapAda rAjane satkAra pAmI teo bolyA : "rAjAcha! ATalA badhA zeka magna zAthI ?" tarata rAjAe pitAnuM peTa kholyuM: "enI sAvakI mAmAM pAgala banIne meM mArA dIkarA dhavane ghaNe anyAya karI nAkhyo. rakhe vanamAM ene keAI jherI jAnavara karaDe ke mArI nAkhe! he ke duSTa ! ke pitA thaIne mArA sagAputrane jAte tyAM dhaMkalI dIdhA ! !" nArada bolyA : "rAjAcha! Akhare mAnavI to nimitta che. hA, AvuM nimitta bananArane pastAvo thavo joIe. ane sadbhAgye tamane tarata pastA thaze che ! paraMtu A nimitte duranuM te kalyANa ja karI nAkhyuM che ! kharekhara e chokarA je meM Aja Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 sudhI kaI chokaro joyo nathI ! kevI tanmayatA ane keTalo badhe utsAha ! e parathI lAge ke "gabhraSTa sAdhaka thaIne have vega pUrNa karavA ahIM te AvI lAge che" enI sAvakI mAtA AvAM veNa na belI hota to enI bhaktine vega ze maLata? Apa ke enI mAtA sunIti tathA sAvakI mAtA suruci kazI cintA na karazo. e bALaka bhaktanA rakhevALa bhagavAna svayaM che. mane to lAge che ke ene nimitte tamAre yaza paNa comera phelAI jaze." AvAM nAradavayanee uttAnapAda rAjAne AzvAsana jarUra maLyuM, paNa cintA maTI nahIM. UlaTI bevaDI cintA thaI. "zuM karato haze ane kyAre Avaze ?' mAnavamananI kevI vicitratA che ! gusso paNa karAve che ane pAchuM pastAvo paNa karAve che! ahIM madhuvanamAM paheAMcI dhruve nirAMte yamunAsnAna karyuM ane pachI ekAgra cita karI bhagavAnane upAsavA besI gayo. phala, pAMdaDAM khAto sAdhanAmAM AgaLa vadho. jaLa tathA vAyu pIne divaso gujAryA. ghaDIbhara te evA dhruvanI vizvAtmaya sAdhanAne kAraNe prANimAtranA zvAsa jANe rokAI gayA ! AkhI pRthvI jANe mUkI paDI! AvuM kudaratI thAya tyAre devone pastAvo thAya ja. kAraNa ke rakhe amAruM kAMIka khUTavAI jAya ! bhagavAne devane zAMta karyA ane garuDe caDhI prabhu jAte padhAryA. vedamaya zaMkha dhruva gaLe aDADayo ane tarata vedamayI divyavANI e bALakamAMthI jharavA lAgI gaI. pachI te suMdara rIte bhagavAnanI stuti karavA mAMDI. bhagavAnane zrImukhethI kevA preraka zabado nIkaLyA : "tapasvI rAjakumAra ! dhanya che, tane, jyAM keina nivAsa na thayo, na thaze tevuM sthAna tane ApuM chuM. je vatsa! dharma, agni, kazyapa, saptarSi sahita nakSatro tane pradakSiNA karaze. A thaI paralekanI vAta A lekamAM paNa tArA pitA vanamAM vAnaprastha jIvana jIvavA jaze ane tane ja rAjya suprata karaze. tArA sAvake bhAI uttama zikAra+AM mota vahAraze. ane tArI sAvakI mAtA suruci agnimAM pesI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaze." ATaluM bolatA bolatA bhagavAna cAlI nIkaLyA. ane potAnA sthAnamAM pahoMcI gayA. vidurajI pUche che : rAyajI ! ATaluM badhuM thavA chatAM dhruvajI kema saMtoSa na pAmyA ?" moyajIe kahyuM, "dhruvane thayuM bhagavAna khuda mArI pAse cAlI-calAvIne AvyA, chatAM huM kema emane pArakhI na zakya ! have dhruva vatanamAM pAcho AvyA. dhruva Ave che eTalA khabara maLatAM uttAnapAda rAjanA haiyAmAM TADhaka vaLI. teo harSa ghelA thaI senAne gheDa banAvI vAjate gAjate svAgata karavA doDI gayA. mAtA sunItinA AnaMdane pAra na rahyo. surucie pastAvA sAthe aMtarathI dhruvanuM svAgata karyuM. uttama-dhruva bAMdhava-jeDI rUpe hAthaNI para besI rAjanagarImAM romera pharyA. prajA rAjI rAjI thaI gaI. nAradajInI vAtane yAda karI rAjA uttAnapAde dhruvane ja rAjagAdI sapI pote vana-prayANa karyuM. bhAratIya saMskRtimAM kartavya dharma ja pradhAnapada bhogave che ne !" dharmamaya dhruvanIti bAla bhaktine sAdhI, gRhive bhAga bhagavyA; e rIte vAsanA jItI, dhruva dhruvapade TharyA. 1 AvuM jANuM mumukSu je, dhruva jIvana Acare; teya dhruva-gati pAmI, nizca mokSapade kare. 2 jene bhakti kharI jAgI, pekhe sarvatra te hari, pitAmAM sarva prANamAM, jANe advaitatA bharI. 3 "uttAnapAda rAja te dhruvane sugya jANI gAdI soMpI vanamAM sAdhanAthe cAlyA gayA. tyArabAda prajApati zizumAranI putrI "zrI" Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara sAthe dhruvanAM lagna thayAM hatAM. jenAthI 'kalpa' ane 'vatsara' e me putra thayelA. dhruvanI bIjI patnI vAyuputro 'ilA' hatI. tenAthI eka utkala nAmanA putra thaye! tema eka kanyAratna paNa pAkavuM. a. bAju himAlaya upara mRgayA karatAM karatAM eka baLavAna yakSe uttamane mArI nAkhyA. tyArabAda uttamanAM sagAM mAtA suruci paNa svarge gayAM. yakSa dvArA pAtAnA bhAi uttama marAye te jANI krodha ane khethI bharelA dhruva yakSanagarI alakApurImAM jaI paheAMcyA ane eve teA zaMkha teNe vagADaco ke sau bhayabhIta banI gayAM ke A keNuM ?'' have A vAtane AgaLa laMbAvatAM zrI caitrayamuni kahe che : "vidurajI ! vAravara dhruve bahAdurI dekhADI, eka lAkha trIsa hajAra yakSeAe prathama tA tArIpha karI paNa pachI peAtAnuM badhuMya zastrAstrAnuM baLa dhruva para AMvI dIdhuM. Akhare dhruve ekAeka evI vIratA batAvI, ke Akhare dhAya yakSA yuddha medAnamAMthI bhAgI ja gayA!! joke ema chatAM emaNe aneka kapAvanArI mAyA racI ! paraMtu Akhare te| dhruvacha ja kAvyA. ane keTalAka yakSeA mRtyuzaraNu paNa thaI cUkayA. tevAmAM dhruvanA dAdA svAyaMbhuva manu pAte aneka RSiene sAthe laIne TheTha ahI paheAMcI AvyA ane dhruvajIne krodha rahita banavA samajAvyA. dhruva samajI paNu gayA. evAmAM ja tyAM atithi vibhUSaNa kubera khuda AvI gayA. ane veratyAga mATe dhruvane dhanyavAda ApI kahyuM : beTA ! tuM te bahu DAhyo che. mAtra nimittarUpa che. mATe je thayuM te sAruM ja thayuM che. tuM mArI pAse varadAna mAgI le. huM tArA upara bahu prasanna thaye chuM.' dhruve tA haricaraNamAM bhaktinI dRDhatA sivAya bIjuM kazuM na mAgyuM, kuberajIe te ApyuM paNa kharuM ane pote jAte jotajotAmAM aMtardhAna thaI gayA, dhrujIe paNa rAjanagaramAM pAchA pharI ghaNA suMdara yajJA pUrA karyo. prabhubhaktine lIdhe dhruvajIe prANImAtramAM zrIhirane joyA, dhruvajIe peAte zIlasa panna, brAhmaNubhakta, dInavatsala ane dharmamaryAdAnA rakSaka tarIke jIvana gALyuM. prajAne mana te dhruvaccha Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 03 kharekhara pitA rUpa ja banI gayA hatA. have dhruvajIe paNa bhAgakALa pUrA thayelA jANI badhuM ja putra utkalane soMpI pAta badarakAzrama tarapha pahAMcI gayA. tyAM dhruve mahAna sAdhanA karI. jene pariNAme viSNu bhagavAnanA be sevakaiA (naMda ane sunaMda) vimAna laI dhruva pAse AvI paheAMcyA ane potAnI oLakhANu ApI. A jANI namrasvabhAvI dhruva khuda kALa para paga mUkI e vijJAnamAM besI gayA. ane viSNudhAmanI acaLa gatine pAmI gayA. nAradajI have cAmara dhruvajInI praza sA karatA trileAkamAM pharatA pharatA kahetA hatAH kSatriyarAja tA zuM, balake brAhmaNa ane RSimunie paNu na pAmo zake athavA virala subhAgye ja pAmI zake tevI sarvocca gati khacapathI ja dhruvajIne maLI cUkI che!' aioyajI khelyA : 'vidurajI ! tame mArI pAse dArakIrti dhruvajInuM je jIvana sAMbhaLavAnI tIvra icchA rajU karelI te meM saMkSepamAM tameAne yathArtha rIte saMbhaLAvyuM che. A dhana yaza ane AyuSyanI vRddhi karanAruM paramapavitra ane maMgalamaya jIvana che. A suNanArane zIla tarata prApta thaI zake che. A jIvanacaritrane kharekhara savAre-sAMje ekAgrayittathI je vAMcaze-ciMtavaze, te sarvottama pada avazya pAmI jaze." ATaluM kahI caiToyamuni chevaTe vidurajI AgaLa vadIne cUpa thayA, venarAjAnA vadha kAka vAra ane evuM, dise khAdya bhItare mRdutA kerA, kintu srota vahe saMta-dvija, tapa-tyAga, ne prajAmato tA thAye mRdutAnI tyAM, bAhya-bhItara kaThAratA; jihAM, 1 bhaLyAM; ekatA. 2 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 rAjya daMDa, prajA mahIM sugaThanA, dvije mahIM tyAgatA; temAM tapa-tejanI vipulatA, e cAra bhegAM thatAM. 3 te te bhAratamAM pharI vilasatI saMskRtinI prabhA. ne AkhA jagane prabhAvita karI, zAMti banAve sthirA. 4 maitraya RSi bolyA: vidurajI ! dhruvajIe potAnA putra ukalane gAdI to soMpI; paraMtu dhruvajIno e suputra hAI ene sArvabhauma vaibhava ane rAjyasattA bane jANe jhera samAna ja thaI paDayAM ! janmathI ja utkala zAMtacitta, AsaktizUnya ane samadaSTi hato. ethI ene prANImAtramAM pitAno AtmA ane pitA viSe prANImAtrane AtmA dekhAto ane anubhavAtA. jagata AvA satpurupane tarata nathI oLakhI zakatuM. eTale ene cittabhramavALA samajIne prauDha maMtrIoe ene badale enA bhAI zrI-putra visarane rAja banAvI dIdhe ! vatsaranI vahAlI patanIthI puchaparNa, timaketu, ISa, UrjA, vasu ane jaya nAme cha putra thayelA. puSpANanI be strIothI traNa-traNa (ema kule che) putro thayA, temAMnI bIjI bhAryAnA sauthI nAnA putra vyujhane pitAnI strI puSkariNathI sarvatejA nAmane dIkaro thayo. sarvatejAne AkRti nAmanI nArIthI cakSu nAmane putra hatA. ane cAkSuSa mavaMtaramAM te ja "mana" tarIke prasiddha thaI gaye ! tene potAnI strI naDavalAthI bAra putra thayA. temAMnA sauthI nAnA udbhukane cha putro thayA ! te paikIne sauthI meTa aMga hatuM. te aMgenI patnI sunIthAthI phurakama venane janma thaye ! te eTale badhe duSTa thaye ke enA trAsathI taMga thaIne aMga rAja pite ja nagara cheDI cAlI gayA. A rAjarSi ucca keTinA hatA, paNa zuM kare ? te bahu trAsa pAmavAthI tathA prajAne trAsa na joI zakavAthI, A venarAjAne RSioe zrApathI nipANa karI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 nAkhyo. paNa zuM thAya ? rAjA to joIe ja, eTale enI jamaNI bhujAnuM maMthana karI munioe temAMthI ja viSNu-avatAra rUpa mahArAja pRthane bahAra kADhyA. A mahArAjA pRthue ja nagara, grAma vagerenI suMdara racanA karI hatI." A suNIne tarata ja vidurajI belI UThayA : "are munijI! aMga rAjA te ghaNuM zIlasaMpanna, sAdhu-svabhAva ane brAhmaNabhakta tathA mahAtmA hatA, chatAM emane A kamaLa dIkaro kema ja ? vaLI rAjA venane RSi munio jevA paNa kedhita thaIne zrApa Ape, e keTaluM yegya lekhAya ?' maitreyajI bolyA: "tamAro prazna sAce che. paNa jIvane A ja janmanAM karma nathI hotAM, aneka janmonAM heya che. TUMkamAM tamane ahIM A vAta kahI dauM. aMga rAjAe eka vakhata rAjarSirUpe azvamedha mahAyajJa karyo, paNa e aputra aMga rAjAne yajJa devoe na svIkAryo, tethI brAhmaNanI salAhathI emaNe putra mAgyo, te aMgapatnI sunathAne putra te the. paNa e putramAM pitAnA bApadAdAnA saMskArane badale, enI mAtA anIthAnA pitAzrI eTale e putranA nAne adharma)nA saMsakAra AvyA. te nAnapaNathI ja e te kUra banyuM ke nAnAM nAnAM bALakonAM khUna ja karI nAkhe ! ane jAnavaronI hatyAo karAvate. kazI maNa rAkhe ja nahIM. nagaravAsI prajA to trAhi trAhi pikAravA lAgI. mera "na"nI bhayaMkara dhAka phelAI. pitAnA putrane sudhAravA mATe aMga rAjAe upAye yojavAmAM kazI maNuM na rAkhI, paNa temAM saphaLatA na maLI. tyAre eka rAtre teo vicAramAM paDayA, palaMgamAM poDhayA paNa nidrA na AvI, tethI ekadama bichAnAmAMthI UThI, potAnI dharmapatnI sunIthAne sutI (bharanidrAmAM) mUkIne tamAma rAjapATa, mAlamilakata, patnI-parivAra choDI cAlI nIkaLyA. khUba tapAsa karI, paNa pachI zenA maLe ! Akhare A rIte vena gAdI para AvI vadhu julama karavA lAgI gaye, tethI tevaTe teneya RSioe janahita dhArIne Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 te khAtara bhasma karI nAkhyA. sunIthA, enA zabanI rakhevALI karatI rahI. tevAmAM eka vakhata sarasvatI nadIne kAMThe RSimunioe vicAra karI venanI bhujAonuM mAMthana karyuM. tA temAMthI eka putraputrInuM joDu nIkaLyuM, basa tenuM ja nAma te pRthu ane tenI dharma - patnI a!i pRthumAM bhagavAnanI ja kaLA UtarI. vidurajI ! tA rAjA pRthune khuda kuberajIe sAnAnuM sihAsana ane caMdre chatra temaja 'vAyu' deve be cAmara, IMdre mukuTa, dharmadeve mALA, yamadeve daMDa, brahmadeve kaca vagere ApyAM. siMhAsana para pRthu adbhuta rIte pati-patnIrUpe zezabhatAM hatAM. pRthu rAjAnuM prajApAlana hAjarImAM prazasAthI, ahaMtA guru-graMthitA; annene vadhavAnIya, vadhavAnIya, UThatI sa`bhavitatA. 1 prabhu mahiSa dvija munine prajA, apI zubhecchA pRthunA prayatnathI; ni:sa'gabhAve sva gRhasthI bhAgavI, mati. 2 vane tapasyA karavA thatI pRthu rAjA kheAlyA : "prajAjane ! tame sau mArI prazaMsA, mArI AgaLa pragaTa karavA bhegAM thayAM cheA. bhale prazaMsApAtra mAnavI hAya tA paNa tenI hAjarImAM tenI prazaMsA na karavI sArI. kAraNa ke tema thavAthI ahaMkAra ane gaurava'thi bannene vadhavAne saMbhava UbhA thAya che, mAnI laie ke jIravI zake tevuM pAtra tame mAnIne te bannenI sa bhavitatA na jue paratu ema chatAM haju eve. krAI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 guNa mArAmAM pragaTa thayAnuM pramANa nathI; tyAM lagI tame mArA kayA guNanI prazaMsA karI zakaze ?" pRthurAjano A namratAthI RSimuniAe jAte prajAjanene kahyuM : 'rAjamAM rajoguNa heAya teno prazaMsA na thAya para Mtu te sattvaguNanI prazaMsA amArI hAjarImAM Apa sau karA, te tA yAgya ja che. tema na thAya teA guNaceAratA kahevAya. mahArAjA pRthue je namratAnuM pragaTa--pramANe jAte pragaTa karyuM, te jotAM have te emanI prazaMsA anivArya rUpe karavAnuM saheje tamAre mATe dha thaI gayuM gaNAya. khIjI paNa vAta che; guNIjananI praza MsAthI durguNIjaneAmAM (pa) guNIjane banavAnI mahAbhilASA paNuM pragaTavI sulabha banatI haiAya che. eTale have te deva athavA izvaranA kalAvatAra tarIke paNa pRthurAjane praza MsavA sahaja kavya ja banI gayuM lekhAya...pachI te! saue devAMza tarIke ja pRthurAjAnI atizaya prazaMsA karI ane praznajaneA taraphathI khelAyuM : Apa jAte sujana-pUjA, rASTra rakSA ane vizALa nyAyarUpI izvarI kArya karavA nirmAyA hai| evI chApa ameA saune paDe che. amane AzA ja nahIM, balake khAtarI che ke Apa yogya ja karaverA prajA para nAkhI te bhaDALanA prajAkIya netAgIrI dvArA kudaratI Aphate vakhate upayAga karAvI zakazeA ja.' pRthurAjAe prajAjanano stuti pramANe vartavAnI prabhu prAthanA karIne prajA-kadara karI. temaNe cAtu samAjanI paNa kadara karI, tyAra bAdanAM izvarI kRtyo viSe bhakta vidurajIe varNana karavAno vinaMtI karI, tyAre muni maitreyajI khelyA : "pahelAM tA pRthvI anna cAratI hatI, paraMtu pRthurAjanI kanyA banI gaI. eTale dUdha dhArAnI mAphaka puSkaLa anna pedA karyuM, jethI prA khuza khuza thaI gaI. pRthurAjAe yajJo paNa karyA, paraMtu yajJAne nimitte indre pAkhaDa UbhuM karyuM, tethI te pAkhaDa dUra karavA pRthurAjAe indra sAthe sadhi karI nAkhI ane yajJAne badale have meAkSa mArgane saraLa karanArAM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 sAdhane tarapha bhagavAnanI kRpAthI lAgyA. indra te pRthurAjAne caraNe paDI gaye; kAraNa ke yajJamAMnA pazunuM haraNa karavAnI che je bhUla karelI te e rIte sudhArI. Ama jotAM devo karatAM mAnavatA ja chatI gaI. prajAjane e pRthurAjAnA dharmakRtyanI atyaMta prazaMsA karI nAkhI. basa, tevAmAM ja tyAM sUrya samAna tejasvI ane pratApI cAreya munizvara padhArI gayA. pRthurAjAe atyaMta bhAvapUrvaka praNAma karIne sanakAdika cAreya RSionAM stutya vacane grahyAM. pratyuttaramAM te cAra paikInA eka zrI sanatakumAra belyAH mAnavI mAtrane mukhya hetu te mokSa mArge javuM ane e mArgamAM AvavA mATe egya evAM bIjAM mAnane mArga saraLa banAvI de e che. rAjAjI ! tame AvA rAjavIne phALe AvelI kudaratI sevA sArI peThe bajAvI che, ane AgaLa upara bajAvavAnA che, je jANune tamane ame aMtarane dhanyavAda ApIe chIe." A sAMbhaLIne sahaja namra evA pRthurAjAe; te cAreya brahmAjInA putrone bhAre AbhAra mAnyo ane kahyuM "jema zrI harae muja raMka para karuNA kIdhI ane darzana ApyAM, tema Apa dayALu puruSoe paNa e IzvarI kRpA upara mahera-chapa mArI dIdhI ! ane kaSTa laIne padhAryA te badala Apane huM bahu ja RNI chu." tyAra bAda gheDI upadezAtmaka vAta karIne teo (cAreya munIzvara) pAchA svasthAne javA vidAya thaI gayA." geyajI bolyA : "vahAlA vidurajI ! bhagavAna, mahAmunio ane prajAnA AzIrvAde tathA sva-puruSAthe varSo lagI anAsaktapaNe bhega bhegavavA chatAM pRthurAja satata IzvarI kRtyarUpa potAnI rAjaya pharaja bajAvatA rahyA ! tathA chevaTe potAne rAjya-bhAra potAnA gya putrone soMpIne pite vAnaprasthAzrama svIkArI tapasyA mATe padhArI gayA." Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthu-acine puNya puruSArtha na vIratA vinA mekSa, hevI sajJAna te ghaTe; sajJAna-tapa arthe te, pUrNa saMnyasta joIe. 1 bIjI na sAdhanA strIne, khape mAtra samarpaNa dharmakAtyartha jethI te, ane mAdhyama uttama. 2 gRhastha nara-nArIya, avazya mokSa pAmaze; bane anusare je te, kAti priya saMtane. 3 muni mitreye vidurajIne uddezIne AgaLa vadhatAM kahyuM: "A pramANe moTA manavALA prajApati zrI pRthu mahArAjAe svaparakoya mATe ekabAju sau prajAjano tathA prANijanone eka Adarza nRpati tarIke rojI, roTI, salAmatI ane zAntinuM sukha RSimunionA AzIrvAdathI ApavA mATe pUrepUre puruSArtha karyo. te ja rIte bIjI bAju dharma-kSanA puruSArthanI dizAmAM AgaLa vadhavAnuM nakakI karI pitAnAM dharmapatnI sAthe te kALane anurUpa banI tapovana tarapha prayANa karyuM hatuM. teoe vanamAM paNa vAnaprasthAzrama rUpI AzramanuM yathArtha rIte AcaraNa karyuM. prathama prathama phalathI, pachI pAMdaDAthI, pachI mAtra pANu para ane pachI mAtra vAyu para rahevA lAgyA. je vIratA bahAra batAvelI, e ja vIratA emaNe bhItaranA duzmana kAma, krodha, mada, lobha, moha, matsara para vAparI. prAyaH teo mauna rAkhatA ane bahAranI ghera tapasyAnI sAthesAthe pRthu rAjAe AMtarika tapasyA paNa ghaNuM joradAra rIte karI. sahaja saMyama paripUrNapaNe sAdhI lIdho. emanuM citta saMpUrNapaNe zuddha thayuM. ahaMtA-mamatA vizvamayatAmAM layalIna banI gaI. jaDa-cetananuM bhedavijJAna hastAmalakata banI gayuM. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa64 riddhi-siddhio janma, paNa temane upayoga karavAnuM saheje TALI nAkhyuM. harimaya jagata pRthurAja mATe have kudaratI rIte banI gayuM. jayAM lagI AvI sthiti na thAya, tyAM lagI gamage ke dhyAnamAge game teTalo puruSArtha thAya, toye mehajanya pramAda aMze paNa rahI ja jate hoya che. pRthurAjA harimaya banatAM zarIrano aMcaLA svAbhAvikapaNe UI gayA. Asatine kAraNe je sukSma-sthULa zarIra baMdhAyuM hatuM, te paripUrNa anAsaktine kAraNe chUTI gayuM. A vakhate AkhAye jagata sAthenI je jIvanI cetanA hatI, te saunI sAthe pratyakSa saMbaMdhanI jema RNAnubaMdha pUrNa paNe, Ama anAyAse cukavAI gayA. A rIte pRthurAjA harinA aMzAvatAra hatA, te aMte paNa harimAM vilIna thayA." mahAtmA vidurajI kSatriya, brAhmaNa, RSi-muni tathA chevaTe brahmamaya evo A Akheya jIvanakrama sAMbhaLe AnaMda vibhora banI gayA. have maroya bolyA: "sAMbhaLI le jarA vidurajI ! pRthupatnI ane bIjI kazI ja sAdhanA na karavI paDI. sAcI strIne pati samapita bhaktithI badhI ja sAdhanAnuM mAkhaNa Ape Apa maLI jAya che. kAraNa ke tana, mana ane cetana sAthenA samaparNa karatAM bIjI koI viziSTa sAdhanA AkhAye jagatamAM kazI nathI. aci evI mahAna nArI banI gaI. jenI paramastuti karIne svargalokanAM devadevIo paNa dhanya dhanya banI gayAM. pRthu mahArAjAe parama puruSArtha ane kaThorathIye kaThora tapathI je mAMDamAMDa meLavyuM, te ja paramAtmapada pRthupatnI acine sarvathA samarpaNa mAtrathI maLI gayuM. aMte sauthajI vadyAH A bane mahAna vibhUtionuM vistRta varNana meM Apa AgaLa vidurajI! mAtra eTalA mATe nathI karyuM ke te banne mahAnubhAvonAM jIvana-ciMtanathI ApanuM ja kalyANa thAya ! A baMnenI jIvane jeo anAsakatabhAve ane ekAgratApUrvaka sAMbhaLaze Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 sabhaLAvaze ane jANuze tee paNa te ja pada pAmI javAnA ! are vidurajI ! sakAma bhAve paNa bhaNuro-bhaNAvaze te jarUra zuddhi ane tejasvitA tA pAmaze ja pAmaze; mAtra Adara ane zrA hAvI joIe. teA jarUra bhautika, pAralaukika ane AdhyAtmika sarva prakAre lAbha thaze ja thaze. amaMgala dUra thaI maMgala pragaTa thaze. kaliyuganA dekhe| tevAM sAdhaka-sAdhikAone pIDI nahIM zake. kAI pazu sAruM kAma karavA IcchanArAoe A jIvanavRttAMtA sAMbhaLI pachI ja kAI paNu sAruM kAma karavuM joIe.' purajana upAkhyAna thatA mAyA vacce jIva, kiMtu AvI prabhu sakhA; ugAre pAtrane evuM, kahe puraMjanI kathA. 1 jenI zraddhA na dare hA, sattA mULa prazna viSe; pekhI adhyAtma jhaMkhe je, te rAjya kAyamI Take. 2 RSi maitreyajI khelyA : "pRthurAjA pachI temanA meTA putra vijitASa rAnna thayA. paraMtu emanA atizaya prema peAtAnA nAnA bhAIe upara heAvAthI temaNe peAtAnA e cAreya nAnA bhAIone cAre dizAone adhikAra sAMpI dIdhA. hakSane pUnA, dhUmakeza ne dakSiNanA, vRkane dakSiNanA ane viSNune uttaranA rAjyAdhikAra mA gayeA. rAnna vijitAzvane indra dvArA a MtardhAna thavAnI siddhi athavA zakti maLelI, tathA tee 'aMtardhAna'ne nAme pazu oLakhAtA. Indra emanA pitAjInA azvamedha yajJa-dhADA laI javA chatAM temaNe IMdranA vadha na karyAM. te teA badhI ja rIte udAra hatA. emanI prA. du Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 bIjI eka dharmapatnI nabhasvatI hatI. tenI kukhe havina nAmane putra thayela. rAjya upara hovA chatAM emanI zraddhA daMDazakti para na hatI, mAnavIya ahiMsA para hatI. ethI ja emaNe rAjyAdhikAra putrone havAle soMpI pote yajJakAryamAM khUMpI gayA. paraMtu emanu thAkArya, sakriya AdhyAtmiktA sAthe ja saMkaLAyeluM hatuM. vidurajI ! havirdhAnanA cha putro paikI mahAbhAga bahiSada yajJakuzaLa ane yogakuzaLa nIvaDelA. emane prajApatinuM pada maLI gayuM hatuM. yajJAdine kAraNe teo prAcInabahi nAmathI paNa vikhyAta thaI cUkyA. brahmAjInA kahevAthI samudranI kanyA zatakRtithI temanuM lagna thayeluM. agni paNa mohita thAya, tevuM e zatakrutinuM rUpa hatuM. tenI kukhe pracetA nAmanA daza putro thayA. jeo pracetAgaNa tarIke oLakhAyA. te badhA dharmasa paraSo thayA. lagnane badale teoe bhara yuvAnImAM samudra-praveza karyo. tapa karI karIne harinI ArAdhanA karI. hari-ArAdhanAnI tapasyA karatAM pahelAM zrI zivajI(mahAdevajI)e kaheluM: "huM Apa saune je stotra ApuM chuM. tene zraddhApUrvaka Apa sau jApa karaje. TUMkamAM tAyukta A jApathI badhI ja maMgala kAmanA pUrNa thaI jAya che.' A pracetA gaNee bhagavAna zaMkaranI paNa bhAvathI pUjA karI. darzana ApI bhagavAna zaMkara vidAya thayA. A divasomAM prAcInabahiSa rAjane yajJo bahu ja gamatA. je mAnavI vAraMvAra jemAM mana caTADe che, tene te gamI jAya che ane bIju kazuM vicAravA paNu mana bhAgye ja taiyAra thAya che. paraMtu nAradajIne lAgyuM ke rAjA khUba guNiyala che. eTale teoe jAte temanI pAse jaIne AdhyAtmika mArga batAvI dIdhA. AdhyAtmika anusaMdhAna vinAnA badhA karmakAMDe niraIka che, eTaluM ja nahIM balake baMdhanakara paNa che ja, ema kahI puraMjana rAjAnuM udAharaNa paNa emanI AgaLa raju karI dIdhuM, "je eka nArImAM kAgrasta thayo, te aneka prakAranAM eNe pApe, hiMsA ane jUTha prapaMcathI karyo eTaluM ja nahIM paNa kAmaprasta dazAne Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lIdhe aneka ThekANe te patana pAme che. kAlakanyAne vaza thaI chevaTe e puraMjanane rovAno vAro AvI gayuM. chevaTe te marIne paNa vidarbharAjanI putrI vaidabharUpe thayo ane malayadhvaja rAjA(pati)nI sAthe kalA ja rA bhagavAnane caraNe samarpita thaI malaya parvatamAM sevAmAM khUMpI gaI. chevaTe malayarAjavI avasAna pAme tenI ciMtAmAM baLI maravA tayAra thaI paraMtu tenA mitra avijJAte pitAnI A badhI mAyA ja hatI. tuM nathI puruSa ke nathI strI AvuM brAhmaNarUpe badhuM samajAvyuM." nAradajI bolyAH "basa; rAjA prAcInabahi! tane paNa huM A puraMjananuM upAkhyAna kahIne cetavI dauM chuM. vidurajI! A rIte nAradajInI kRpAe puraMjanarUpI jIva ane avijJAta sakhArUpI Izvara ema paripUrNa rahasya rAja prAcInabahine batAvI ApyuM." pracetAgaNanI pArivArika bhAvanA de baMdha rAga ne dveSa, mAtra deha na baMdha de, liMga dehe rahI bane, janmAMtaro pamADaze. 1 prabhu lakSI gRhasthaya, saMnyAsIne ya dohyale; e mokSa khare pAme, chone saMsAramAM rahe. 2 rAjA prAcInabahine bhaktazreSTha nAradajInA adhyAtmaparasta upadezathI ghaNAM saMtoSa-samAdhAna thayAM. chatAM eka vAta pUchavAnuM mane thayuM ke "zarIra choDayA pachI bIje janme te ja zarIre karelAM kame bIjuM zarIra zI rIte bheLavI zake ? A prazna mane khUba khUba mUMjhavI rahe che. nAradajI ! Apa enuM samAdhAna karAvI de.' nAradajI bAlyA : "dhULa rIte athavA upalaka rIte jotAM tamArI mUMjhavaNa yogya Thare. paraMtu sUma rIte athavA UMDANanI rIte jotAM tamArI Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUMjhavaNa nirarthaka kare che. kAraNa ke jema sthULa zarIra che tevuM ja sUma zarIra paNa che. jene vaidika paribhASAmAM liMgazarIra' kahevAmAM Ave che. e liga zarIra sAthe ja maLe ahaMtA tathA mamatA joDAyela che. e ja mukhya kAraNe sthULa zarIra sarjAya che ane jyAM lagI meha-ajJAna, rAga-dveSa ke ahaMtA-mamatA haze tyAM lagI punajene maTavAnA nathI. ane janmaduHkha, jarA duHkha, ragaduHkha, maraNaduHkha e badhAM duHkhe suddhAM maTavAnA nathI. yajJayAgAdi paNa jyAM lagI A UMDANanAM mULiyAMne na aDe, tyAM lagI e rAga-SanAM maLiyAM te sAbUta ja rahevAnAM. evAM upalaka zubha kathiI bahu bahu svarga maLe paNa mokSa mATe te rAgadveSanAM mULa para ja prahAra thaIne ane aMkura sahita tenuM unmelana karIne ja japI zakAya. AthI ja prAcInabahi rAjavI ! tuM mAtra sthULa karmakaDemAM rAcavAnuM choDI de.' A sAMbhaLI rAjavI potAnA putrone rAjagAdI seMpIne tyAga-tapane AcaravA ane zAMtithI UMDuM manananididhyAsana karavA kapilAzramamAM pahoMcI gayA. "niSpA5 vidurajI ! prAcInahiM rAja tathA nAradajInA A preraka samAgamamAMthI je sAdhaka-sAdhikAo preraNA meLavI AcaraNane paMthe jaze, teo paNa gRhasthAzramI puraMjananuM rUpaka ane A tattvajJAna sAMbhaLI ane tyAga- tapamAM daDha thaI mekSanAM anaMtAnaMta sukha avazya pAmaze." have pharI pAchI vidurajIe pelI pracetAgaNa sAthenI adhUrI mUkelI vAta pakaDI laIne teo maioya RSine pUche che: "oyajI ! pracetAgaNa viSe pharIthI mane jarA vigatathI kahe !" maitreya muni bolyA : "rudrajI dvArA e pitRbhakta vinayI pracetAgaNa pAse pratyakSa hari garuDa para caDhIne tyAM vegapUrvaka AvI pahoMcyA. ane bolyA: "tame vinIta ane bhakta che. paraMtu haju vAsanAnA ane sumadhULa bane prakAranA aMze tamArA saumAM che, eTale tame eka sukanyAne paraNI lo. tame sau eka ja svabhAvanA heI sthULa zarIra judA judA bhale Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhAo che, paraMtu mULamAM ekarUpathI vadhu najIka che. eTale eka ja sukanyAne tame badhA paraNI leze te sthULa-sUkSma banne prakAranI vAsanAthI paNa mukta banI zakaze ane Adarza gRhasthAzramI thaI mokSa paNa jarUra meLavI zakaze. kaMDu RSi Ike mokalelI pracA suMdarIthI phasAI jatAM, tenA garbhe eka kanyA janmI che. te kanyAne vRkSAe pALI piSI che tathA caMdramAnI e kanyA para mahera UtarI che. te have vaye zIla-saguNavALI juvAna banI che, te tame sau ene ja paraNuM le. mAruM lakSya cUkyA vagara gRhasthAzrama bhogavaze te te Adarza gRhasthAzrama banI jaze. ane e mAraphata tamane mokSalAbha paNa thaI jaze." khuda bhagavAnanuM vacana hevAthI pracetAgaNe te vacanane mAthe caDhAvyuM. brahmAjInA AzIrvAde teo badhAe pelI vRkSakanyA mAriSA sAthe lagna karyA. jenA garbhathI dakSa prajApati evA dakSa jamyA ke yuvAna thayA pachI jemaNe marIci Adi bIjA aneka prajApatione pitapetAnI pharaja bajAvavAmAM lIna karI dIdhA hatA ! pracetAgaNane paramArtha sAthe eka para AtmA AtmA svayaM sadhAya che; AtmA sAthe para zreya, ApoApa sadhAya che. 1 jIvana ne jagata bane, cheka ja bhinna che nahIM, tethI ja chevaTe tALe, e bannene ja maLI. 2 arpaNayukta saMtone, samAgama, je thaze; svAntarazuddhi sAthe, to svayaM prabhu lAdhaze. 3 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitreye kahyuM: "vidurajI ! ghaNuM ghaNAM varSo gRhasthAzrama bhogavatAM bhogavatAM vItI gayAM. tyAre eka divasa pracetAgaNane ekAeka bhagavAnanAM "apramattatAsUcaka vacane yAda AvI gayAM ane teo pitAnI patnI mAriSAne potAnA (pukhta vayanA) saMtAnane sevArthe soMpIne pazcima samudra taTa para jAjalimunine Azrama pahoMcI gayA. ane tyAM rahI khUba khUba adhyayana, ciMtana ane nididhyAsana karyuM, evAmAM taka joIne nAradajI tyAM AvI pUgyA. tarata temanuM A pracetAgaNe kALajIpUrvaka Adara sanmAna karyuM ane AdhyAtmikajJAna meLavavA mATe teone upadeza ApavA vinavaNI karI. haricaraNamAM citta jeDI nAradaRSa belyAH "prANImAtramAM mAnavajanma ja sarvocca janma che. ane mAnavajanmamAM paNa layadhArI sAdhaka-sAdhikA ja sarvocca che. e lajya bIjuM kazuM nahIM, paNa eka mAtra AtmA. paramamAM parama kalyANanI parAkASTA paNa eka mAtra AtmA ja che. vaLI jema bhejana dvArA prANene tRpta karavAthI ApoApa badhI iMdriyone tAjagI maLI jAya che; jhADanAM mULiyAMne pANuM pAvAthI AkhAya jhADane dareka bhAgane poSaNa maLI jAya che tema eka mAtra paramAtmAnI ArAdhanA karavAthI AmAnI ArAdhanA ApoApa thaI jAya che. kAraNa ke jaDa-cetana athavA jIvana ane jagata baMnenA mahAniyamanI sAcI oLakhANu paramAtmAnI ArAdhanA vinA thaI zakatI nathI. eka AtmAne jANe e AkhA jagatane jANI zake che. paNa sAthosAtha jagatane jANyA vinA eka AtmAne jANI zakAto nathI, e vAta paNa teTalI ja sAcI che. jema sUrya ane sUrya prakAza e be eka bhinna che ja nahIM, tema jIvana ane jagata paNa cheka bhinna che ja nahIM. je paristhiti Ave, te paririthatimAM je mananuM samAdhAna meLavI sapuruSArtha avirata cAlu rAkhI zakaze, te jarUra paramAtmapada meLavavuM ghaNuM saheluM thaI paDaze. bIjo koI paNa sAdhane karatAM satsaMganuM sAdhana sarvoca gaNAya. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 aMtaHkaraNanI zuddhi sAthe satsamAgama prabhuprAptimAM khUba madadagAra banI jAya che. prabhune sAco pyAra athavA paramAtmapadanI oLakhANa te bhagavAna ke chevaTe saMtAmAM sarvathA samarpaNathI ja thaI zake. nispRhI tyAgInI saMpUrNa samarpaNutA bhagavAnane saheje saheje AkaSI ANe che. bAkI eka bAju sAdhujanonI avahelanA kare ane bIjI bAju bhagavAnane pAmavAne prayatna kare che, tevA dubuddhione bhagavAna prApta thaI zakatA ja nathI. bhagavAna te bhAvanAne bhUkhyA che ! sAcA sAdhaka-sAdhikA evA prabhune kSaNavAra paNa kema visarI zake ? " maitreyajI kaheH "vidurajI ! A rIte nAradaRSie aneka vAte karI. dhruvajI vagerenAM jIvanavRttAMto paNa saMbhaLAvyAM. pracetAgaNane haiye te badhAM vasI gayAM. ane te saue vidhipUrvaka ArAdhanA karI. bhagavAnaprApti paNa karI lIdhI. meM Aje tamane saMbhaLAvyuM, tenuM nAma ja mULe te prabhukathA che." zukadevajI kahe che: "uttAnapAdanA vaMzanuM varNana Ane kahI zakAya. have priyavratanuM paNa varNana AgaLa jatAM Avaze." ATaluM moya pravacana sAMbhaLIne vidurajI ekAeka belI UThayAH "Ape karuNA karIne mane ane mArA nimitte saune AdhyAtmika jJAna ApI dIdhuM. A pachI vidurajI meyajInI AjJA laIne baMdhujananI mulAkAta karavA mATe hastinApuramAM AvI pahoMcyA. A jIvanacaritra sAMbhaLaze, te bAhya ane AMtarika banne prakAranAM sukha jarUra pAmaze. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyavratanuM paropakArI jIvana jJAnI Toce caDhI kI paDe khAimAM cheka heTha, jANe kAmI atizaya anI kUtarAMthI pUrA te; che da*bhI ke vacana rUpa che-mAtra te jJAna tenuM, ke, AvyA te jagahitakRte vAsanA-nAza, hetu. 1 svavAsanA kSayAthe je, ne Ava jaga hetue; satyaniSTha rahe saunA vizvAsapAtra vIra te. 2 C have pAchA parIkSita ane zukadevajIne saMvAda zarU thAya che. kAraNake RSi maigeyajIthI tA vidurajIne atyAra sudhInAM teozrInA zrImukhethI sAMbhaLelAM vacaneAthI dhaNuM ghaNuM mananuM samAdhAna thaI gayuM hatuM. parIkSita rAnna paheleA ja eka ati mahattvanA prazna pUche che ke "mahArAnta priyavrata teA ghaNA meTA bhagavadbhakta hatA, teA tee gRhasthAzramanA prapoMcamAM kema paDayA ? ane paDayA tyAM lagI tA samAya che ke gRhasthAzramamAM paNa ekadhAruM. Adamaya vana heAya tA gRhasthAzramI paNa avasya mekSa pAme che, UlaTA etA tyAgIne paNa tyAgI banI(eTale ke tyAgamAMthI pedA thayelI pratiSThAne paNa tyAgI) jaLa-kamaLanuM jIvaMta udAharaNa banI jaI zake che. paraMtu priyavratarAja tA peAtAnI patnImAM eTalA badhA Asakta thaI jAya che ke ene amuka kALa lagI tA A AkhAye jagatamAM peAtAnI patnI sivAya kazuM ja dekhAtuM nathI. eka be nahIM paNu daza daza putro thayA ane tApaNu bhAga-tRpti thaI nahIM..-zuM bhegA bhegavyA karavAthI kadI kAInI tRpti thaI zakI che? agnimAM ghI heAmavAthI kadI agni khrujhAyA che? UlaTA e te vadhu ne vadhu pradIpta ja banatA hAya che. agiyAra agiyAra mALA ane hamezAM pAsene pAse Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAyAnI mAphaka rahe tevI rUpALI ane kahyAgarI nArI. paraMtu priyavrata rAjAne teTalethI saMtoSa na thayuM. zene thAya ? bhega vastu ja evI che. priyavrata rAjAe vizvakarmAnI putrI bahiSmatI sva-panI uparAMta bIjI strI sAthe paNa lagna karI nAkhyuM. eTaluM ja nahIM te bIjI strIthI paNa putro thaI cUkyA. eTale lAge che evuM ke kAMte mULe ja pAyA vagaranI bhakti haze, paNa Ama mAnavAthI paNa UMDe UMDe ema paNa lAgyA kare che ke priyavrata rAjAjIne kadAca anyAya thaI jato haze ane je emanI bhaktine pAyAvALI mAnIe chIe te AvI Asakti priyavratarAjAmAM saMbhave ja nahIM ema paNa lAge che. te AnuM samAdhAna kevI rIte karavuM ?"...zukadevajI bolyA: "tamAre prazna kharekhara khUba agatyanuM che. sAmAnya rIte te tame kahe che, evuM ja bane. paraMtu parIkSitajI ! eka sAva anokhI ane bIjI paNa vAta che ane te khUba yAda rAkhavA jevI che ke jyAre uttama saMtAne jagatane anivArya-jarUrI bane che tyAre yogabhraSTa ane parama vIra AtmA ane khAnadAna evA satyapriya dehadhArInI ja pasaMdagI karavI paDe che. manu mahArAjanA A priyavrata putra pAse khuda brahmAjIe AvIne te arthe mAgaNI karavI paDI hatI. ane tyAre ja priyavrata rAjAe paNa te mAgaNuM namrabhAve tarata svIkArI lIdhI hatI ! jo Ane pratiSThAnI dRSTie mApIe, to keTale moTo A tyAga gaNAya ! jema khuda brahmAjI priyavrata rAjAne vinavA AvyA, tema bI je paNa emanA jIvanamAM parama vIratAne ajaba namune che. eka vakhata khuda sUrya sAme priyavrata rAjAe heDa karI ane pite jANe bIjA sarya heya ! evuM AcaraNa karIne batAvI dIdhuM ! rAta dekhAI ja nahIM, matalaba sUryane paNa potAnI AgaLa namAvI dIdhA ! ATalI mahAna zakti brahmacArImAM ja saMbhavI zake ! A arthamAM te teo babbe patnIo ane cauda cauda saMtAna pedA karavA chatAM Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (e gUDhatatvanI daSTie to) chevaTa lagI e brahmacArI ja rahyA ! A jabUdIpAdi bhUmaMDaLe ane sAta dvipane pharatA sAteya samudro che. te samudra paikIne eka ja jaMbudvipane pharate ja khAre, bAkI badhA mIThA ane aMtimIThA samudro ja che. te tenA pratApe ja che. teonA putro paikInA traNe te avivAhita rahI avivAhitapaNe ja saMnyAsa lIdhe ane pahelI patnInA bAkInA sAtane ekeka dipa rAjataMtra mATe se. pitAnI prathama patnIthI thayelI putrI urja svatIne khuda zukrAcArya joDe ja teoe paraNAvI ane agni jevA pitAnA sAta putro sivAya bIjI bhAryAthI thayelA traNa putro AvatA manvataranA adhipatirUpe banI gayA ! A jAtanA priyavratarAjAnA jIvana ane kartavyapAlanathI spaSTa thAya che ke teo atikAmI hatA, paraMtu IzvaranA anusaMdhAnane kSaNavAra paNa cUkyA na hatA !' eTale ja kahI zakAya ke "satya jemanA jIvanamAM A badhuM karavA chatAM utkRSTapada bhagave che, teo ja kaMI atikAmIpaNunuM vartana kare che, te nisarga prerita ane vAsanAkSaya athe ja hoya che. A badhA vartanamAM paNa evI mahAvibhUtie IzvarI dayA lekhavI joIe. paraMtu emanA jIvanamAM chelle nirAzA jevuM jarUra sparzI jAya che ane IcchAo ke anicchAe tevI mahAvibhUtine mATe e badhA dhULa bhegene te tyAga thavA pAme ja che ! te ja jagatanI vairAgya dhArA akhaMDabhAva TakelI rahI zake ne ! bIjI vAta e ke vilakSaNa rUpa AvA atirAgI-ativairAgI jIvana-dhArakanA prathama patnInA prathama putranuM jIvana paNa bhAre vilakSaNa che ! je paNa huM have tamane kahIza." parIkSita rAjA e priyavratarAjanA agragaNya putra AgnIdhranuM jIvana sAMbhaLavA zukadevajI sAme ajaba ne ane ekAgra suNavA utsuka banI rahyA ! Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgnIdhracaritra saMyama-tapalakSI jyAM, mAnavI, daivIyegathI; janmAve ghamya saMtAne, e ja A bhUmi bhAratI. 1 prasave kRkha jeonI, AkaSI khuda Izane; pAke evI mahA strIo, phakta ghamiTha bhArate. 2 maharSimunio kerI, tethI ahI paraMparA varSothI cAlI AvI che evI A bhAratI dharA. 3 pitA devavrata rAjya pATa vagere Agrodha rAjakumArane soMpI prayANa karI gayA. AgnIdhra prajAne putra gaNune pUrepUruM pAlana karyuM. eka divasa leka-paralokanA vicAramAM emane thayuMH aputranI gati ja nathI te zuM karavuM ? e vicAramAM ja putraveNuM janmI. tethI teo sapurAnI kAmanAne kAraNe maMdarAcaLa parvatanI eka ghATInA ekAMta sthaLamAM jaI prathama te badhAye prajApatinA svAmI evA brahmAjInI upAsanA karavAmAM tallIna thayA. A sthaLa paNa evuM suMdara, rasALa ane ramaNIya hatuM ke surasuMdarIo krIDA karavA lalacAtI. brahmAnI upAsanAthI brahmAjIne preraNa thaI, ane pariNAme potAnI surasabhAmAMthI eka pUrvaciti nAmanI apsarAne pite ja AgnIdhra pAse mokalI ApI. e asarAnuM nRtya ane jhaNajhaNuM UThelAM jhAMjharathI jarAka AMkha UghaDI tyAM te addabhuta lAvazyavALI lalanA jovAmAM AvI. e asarA bhamarInI mAphaka eka phUla pAse jatI hatI ane tyAM enI vilAsapUrNa gati hatI. vaLI thoDI thoDI vAre lajAmaya le canathI tirachI AMkhe te AgnI tarapha nihALatI hatI ane jANe Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 kAMIka teone sA~bhaLAvatI hoya tema jhINuM chatAM mIThI vANI-- kalarava temaja e mATe smita sahita jyAre enuM mAM UdhaDatuM tyAre madhapUDAmAMthI jANe madha jharatuM heAya tevuM madhuruM vyaktitva najare caDhI jatuM. pachI te AsIkanI AMkhe paNa saheje UdhaDI gaI ane pachI te e yuvatInAM pharakatAM sUkSma vastrAmAM DAkiyuM karatAM karatAM guhyAMgA paNa najare caDhI gayAM. teNIne veNI vagere badhA ja zaNugAra Akrodhane khUba sahAmaNeA lAgavA mAMDayo ane dhIre dhIre AsIdhranA manamAM kAmavAsanA jora karavA lAgI gaI. Ama tapanI kriyA eka bAju sarI gaI ane peTa bharIne e lalatAMgI vinatA upara pUrepUrI mITa mAMDIne e jovA lAgyA. eTale peAte zaramAIne nAsI javA mAgatI heAya tema nAsavA lAgavA jANe maMDI gaI. A badhuM joI have AsIdhI na rahevAyuM. teo meAlI UMcA : 'huM tA rakSaNa ApanAra chuM. mArAthI DaravAnI jarAya jarUra nathI." ane pachI teA eka pachI eka evAM veNu nIkaLavA lAgyAM ke nayanA DhALIne ekAgra citte te apsarA sAMbhaLI ja rahI. AgnI paNu UbhA thaIne najIka AvavA lAgyA ane vANIthI e apsarAne dhAyala karI nAkhI. lalanAne vazIbhUta karanArI vANI AgnIvrate sahaja sulabha hatI ane te apsarA vANI-vazIkaraNane vaza thaI gaI. prasanna haiyAM bannenAM eka thayAM. ane tyAM ne tyAM gAMdhava vivAha paNa thaI cUkayo ! A rIte eka mAnavI rAjA ane eka apsarA rANIthI nAbhi Adi nava putro janmI cUkayA. RSabhadevacaritra hiMde janmela je zrIe, janmAve RSabhAIine; te hiMdu vizvazAMtine, zIghra lAvI na zve zake ? 1 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 prathama RSabhe be , svapara zreya paMtha A; thaI zakyA manu jethI, maryasamAjanA pitA. 2 vyakti, samAja, saMsthA ne samaSTi cAra tatvane, tALA je meLave dharma, te dharma, vizvadharma che. 3 nAbhirAjAnAM mahArANuM te ja suprasiddha evAM merudevI. teonI kukhe bALaka na hovAthI Rtvijo dvArA nAbhirAjAe vajana karAvyuM. Rtvija banelA RSioe evI te ekAgratAthI yajana karyuM ke khuda viSNu bhagavAne jAte AvIne vacana ApyuM : tame mArA jevA putranI kAmanAthI bhaktipUrvaka vajana kare che. marudevIjI evAM to vAtsalayamayI bhakitathI taraboLa che ke huM pite ja tyAM janma levA irachIza. AvI bhakitamaya tarabaLa mAtAnI kUkha mane game che." e vayanothI nAbhi pitA ane marudevI mAtA to khuza khuza thaI gayAM. Ama saMnyastarUpe UrdhvaretA-muni dharma pragaTa karavA zuddha svarUpe khuda prabhunA avatAra rUpe khuda zrI RSabhadevajI marudevImAtAnI kukhe jamyA. naiSThika brahmacArI zukadevajI bolyA: "priya parIkSita rAjana! tane kadAca zaMkA thaI haze ane thAya ja ke "khuda bhagavAna UThIne eka mAnavIya mAtAnI kukhe janma laI zake kharA?" paraMtu emAM zaMkA rAkhavAnuM kaMI ja kAraNa nathI. kAraNa ke pote ja AkhAye jagatanuM adhiSThAna che teNe mAnavIya jIvanathI ja 5mAtA evA mekSano mArga sApha karavA mATe mAnavIya mAtAnI kUkhe janma le anivArya banI rahe te dekhItuM che. A rIte nAbhinaMdanarUpe pite marudevI mAtAnI kukhe teo vaja, aMkuza vagere cihnovALA zarIra sAthe tathA samatA, zAMti, vairAgya ane aizvarya vagere guNavALI Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 cetanA sAthe janmyA heAvAne kAraNe emaneA sahaja prabhAva pratidina vadhatA jatA hatA. bacapaNathI ja emane joIne saune premanA hileALA AvatA, tethI emanuM nAma RSabha (zreSTha) deva rakhAyuM. eka vAra devendra seTI karavA mATe RSabhanA rAjyamAM vRSTi ja na thavA dIdhI. teA RSabhe peAtAnA prabhAvathI e IMdre aTakAvelA meghane mukta karAvI anaLa varSA varasAvI, AthI tenA pitA nAbhirAja khUba khuza thayA. nAnI uMmaramAMthI ja ATale badhA prabhAva joIne tathA prajA ane matrIonI marajI naNIne temaNe jAte RSabhadevane rAjyagAdI seAMpI. prajApriya sevAnI preraNA laI rAjya calAvavavAnI zikhAmaNu paNa ApI. A rIte peAtAnuM saMsAraka vya pUruM bajAvI te ane marudevI mAtA baneya jaNu himAlayanA kharikAzramamAM cAlyAM gayAM. ane tyAga, tapa Adi karI. chevaTe svasvarUpamAM lInatA pAmyAM. A bAju RSabhadeva rAjAe iMdra ApelI svaputrI jayantI sAthe lagna karI lIdhuM, ane zrauta-smAta (athavA svaparazreyaHsAdhaka) dharmanI samatulAvALuM jIvana-AcaraNa karyuM ane jagatanA mumukSu jIveA dvArA evuM AcaraNa (sAthe sAthe) karAvyuM paNa kharuM. emanA anAsaktimukta ane sama vI'ne pratApe bharata Adi se putro krame krame janmyA. A mahAyeAgI bharatajI e see seA putromAM sauthI adhika guNavAna ane sauthI adhika bhAgyavAna hatA, emanA ja nAmane kAraNe A ajanAbhakhaMDanuM nAma 'bhAratava' paDayu ane dine dine e nAma ja vadhu ne vadhu pracalita thatuM gayuM. emanAthI najIkanA nAnA nava bhAI (je kuzAvarta vagere) hatA, te kharekhara svabhAvathI ja zreSTha hatA. pachInA nava bhAIe kiva, hira vagere vadhu paDatA bhaktiniSTha hatA. emanuM pavitra rita AgaLa agiyAramA skaMdhamAM (bhAgavatamAM) nArada-vasudeva-saMvAdanA prasa`gathI Avaze. bAkInA jayaMtIkumAra vagere ekayAsI bhAIe pitAnA AjJApAlanamAM akSarazaH ekkA hatA. te zuddha yuna Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAganA rucivALA hoI zuddha brahmaNakamI banI gayA hatA. e sonA pitA bhagavAna RSabhanAthane jeke kazuM karavAnuM rahyuM na hatuM. teo kharekhara kRtakRtya ja banI gayA hatA. ema chatAM bIjAne sarva vyavahAra dharmamaya banAvavA mATe, teo paNa nAnAM-moTAM badhAM ja kAryone anukaraNapAtra banAvatA rahyA. ene pariNAme evuM te suMdara lekaghaDatara tyAM thayuM ke corI mAtra adazyamAna thaI gaI ane eka eka prajAjana pitAne khapatI cIjo vaDe atyaMta karakasarathI jIvananirvAha calAvatA thayA ane bIjAnI cIjavastu para dRSTipAta karatA paNa baMdha thaI gayA. Ama ekabAju rAjya jyAre sukharUpa ane sahaja rIte cAlavA lAgyuM tyAre samaya joIne teo pharatA pharatA brahmAvartana dezamAM padhAryA ane tyAM potAnA badhAya putrone lAvI AsapAsanuM suMdara vAtAvaraNa joIne zIkha ApavA mAMDI." bhagavAna RSabhadevane upadeza AtmAthI puruSa te ja, bhava-prapaMcane viSe comera bhega vacce je, prabhu lakSya rahI zake. 1 puruSArtha thakI nitya, kartavyakarma Acare; prabhulakSI kare saune, sarva hitecchu saMta te. 2 prabhuthIye prabhu bhakto, zreSTha kahyA tethI khare; prajAne sarvadA sAco, saha cIMdhyA kare sukhe. 3 bhagavAna RSabhadeve brahmAvatara pradezamAM moTA moTA brahmarSi puruSanI sabhAmAM prajAnI sAme ja ekAgracittavALA, vinayazIla ane premabhArathI susaMyamita pitAnA putrone uddezIne kahyuM : "A manuSya Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana to divya tapa mATe che, ke jethI aMtaHkaraNa paramavizuddha thaI jAya ane anaMta evA AtmAnaMda athavA brahmAnaMdanI prApti thaI zake. ApaNuM dharmazAstroe satsaMgane apUrva mahimA varNavyA che. mahApuruSonI sevA mukti tarapha kheMcI jAya che jyAre kAma puruSonA vyAsaMgane naraka tarapha paNa kheMcI jatAM vAra lAgatI nathI. sAcA saMto athavA yathArtha mahApuruSo teo che ke jeo samatAzIla, paramazAMta-krodhavihIna, nAnAM-moTAM sonuM hita ciMtavanArA ane saccAritryazIla hoya che athavA jeo upalaka najare jotAM bhale koIvAra saracAritryazIla na paNa dekhAtA hoya ! chatAM prabhuprema mATe ja jeone akhaMDa puruSArtha hoya che, bhale ne pachI bAhyadaSTie strI, putra, sAdhane Adi sAmagrIothI vITaLAyelA rahetA hoya teo paLa mAtrane pramAda koIvAra karatA nathI detA. AnuM ja nAma sAcA AtmAthI puruSa gaNAya. kAraNake emanA UMDA aMtaHkaraNanI mukhya ruci paramAtmA prati hoya che. A sabhara vizvamAM huM ane mAruM e be ja mukhya baMdhana che. vahAlA putro, yAda rAkhe, "kaIne kaI prakAranuM karma te sadaiva rahevAnuM. kAyAthI nahIM te vacanathI ane vacanathI paNa nahIM to manathI. paNa karma te rahevAnuM, te rahevAnuM ja. eTale kartavya karma sadaiva AcaravAM ane mArAmAM ja (bhagavAnamAM ja) mana, vANI ane kAyAne joDAyelAM rAkhavAM. anya jIvone paNa paramAbhAbhimukha banAvavAne puruSAthI sAthe ne sAthe karatA rahevuM. kAraNake sAmAnya jIvone kartavyakama ne UMDe ane sAce viveka heta nathI. je mAtra potAnuM ja kalyANa Icche che paNa ajJAnI jIvanuM ajJAna choDAvavA tarapha lakSya ja nathI ApatA, teo sAcA "guru' padane lAyaka che, ema na kahI zakAya ! are ! teo sAcAM mAtApitA ane sakhI-sakhA ke pati-patnI paNa nathI ja, bhagavAna pote je mAnavazarIra dhAraNa kare che, te to mAtra dharmatatvane sthira karavA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 mATe ja dhAraNa kare che. jema me mAnavazarIra dhAraNa karyuM" ja che ne ? paNa te dharma sthApanA mATe ane adharmAMnI thayelI sthApanAne uthApavA mATe ja. kAraNake zuddha satya, e ja mAru` hRdaya che. AthI ja sau mate RSabha eTale ke koSTha tarIke ALakhe che. pyArA putro ! tame! sau mArA tanuja che-Atmaja che!, mATe mArA mukhya putra bharatajInI tame sau sAcI sevA karA, tame nakkI mAnajo ke 'mArA bharatajInI sevA e kharA arthamAM tA mArI sevA che. eTaluM ja nahIM, bharatajInI sevA e ja sAcI prajasevA paNa che...' teoe (bhagavAna RSabhanAthe) brAhmaNA tarapha tarata nihALIne saune uddezIne kahyuM : "A brAhmaNeA e prajAnA guru heAvAne kAraNe eka arthamAM emane huM bhagavAna karatAM paNa vadhu mAnapAtra gaNuM chuM. kAraNake tee ja haMmezAM prajAne sAcA rAha cIMdhe che ane tyAga-tapalakSI kaThaNu jIvana jIve che! mATe vaDAlA putro ! evA brAhmaNAnI sevA e paNa mArI ja sevA che. A rIte suyeAgya rAjavI e jo devAMza che, te| A prazna ane rAjya baMnene dhalakSI banAvI rAkhanAra brAhmaNeA e eka arthamAM pUrepUrA deva ja che." : have naiSThika brahmacArI evA zukadevajI mAlyA "he parIkSita rAjana! bharatajIne rAjya soMpI A mujaba rAjA RSabhadevajI sAva nivRtta thaI gayA. ane vacce paNa teoe cheDI AMtarabAhya (ane prakArane) tyAga peAtAnA pratyakSa jIvanathI AcarI batAvyeA. basa, A prakAranA pUsaMnyAsa laI pachI te brahmAvata pradezathI paNa bahAra nIkaLI gayA ane aMte teA avadhUtanA jevuM te vavA lAgI gayA. ane chatAM seALe kaLAe khIleluM sau ane suvAsapU mAdhu emanI dareka ceSTAmAM vIMTaLAI vaLyuM hatuM. sarva prakAranI riddhie, labdhi ane siddhie caraNu cUMbatI dhUmatI hatI, chatAM bhagavAna evA tyAgapUrNa tyAganeAya tyAga karanArA-puruSe emanI kazI darakAra paNa karI na hatI !" prA. 7 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktidAtA avadhUtaga cagI kadI na mahAya, sAdhanAjanya siddhimAM, kemake sAcI kAMti te tyAgamAM che, na bhegamAM. 1 aMte te muktithI maTI, che bhakti bhagavAnanI; saMnyAsI ne gRhasthInI, dhArA, be sAdhanA taNuM. 2 A bemAM ke che zreSTha ? te ni kevuM devuM; pita-potAnI kakSAe, baMnenuM jarUrIpaNuM. 3 zukadevajIne parIkSita rAjAe pUchayuM : "bhagavAna RSabhadevane to janmathI ja AtmajJAna pUrepUruM hatuM, pachI teoe aNimA Adi siddhiono tyAga zA mATe karyo ? e tyAga na karIne jagatanA kalyANamAM ene upayoga karyo hota te, zuM cheTuM hatuM ?" zukadeva bAlyA : "parIkSita ! AnAM mukhya be kAraNe che: (1) caMcala citta egIne paNa kyAre pADI de ene bharoso nathI. eTale manane bharese pramAda karo egya nathI. ane (2) mAne ke RSabhadeva bhagavAna pote te mana para lagAma rAkhI zake, paNa AvA mahApuruSo dUragAmI daSTivALA hevAthI emanuM anukaraNa karI bIjA paNa bhaviSya paDI na jAya e mATe potAnuM jIvana jAgRta ane anukaraNIya ja rAkhe ! bIjI e vAta paNa teo samaje che ke siddhio dvArA je kalyANa thAya enA karatAM anekagaNuM ka9yANa siddhi pAmyA chatAM ene tyAga karanArA pAsethI sAdhake zIkhI zake che. Akhare riddhisiddhi e te rAhata mAtra che. kAMti emane tyAga che. Akhare to krAMtinuM vAhana bane, tyAMlagI ja siddhionI kImata che ! chevaTe to sAdhanarUpa zarIrane paNa chIe tyAgavAnI kaLA gIpuruSoe Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 zIkhI levI joIe ! jethI mRtyune avasara Avya mAnavI sukhe samAdhie marI zake. bhagavAna RSabhadeva kuTakAcala vanamAM cAlyA gayA. keka, beMka ane kuTaka Adi dakSiNa karNATakanA pradezamAM unmattapaNe bhagavAna RSabhadeva vicaravA lAgI gayA. ane eka vakhata vananA agnidAhamAM bhagavAna RSabhanAthanuM zarIra paNa baLIne bhasmIbhUta thaI cUchyuM. A rIte bhegIonA paNa paramanAtha evA RSabhadevanuM jIvana paramahaMsa saMnyAsIo mATe paNa AdarzarUpa banI gayuM. te jIvana namaskArane ja pAtra che. je zAMtacitta zuddhabhAvane mokhare rAkhI A jIvana egya zrotA-vaktA sAMbhaLe te te baMnene A yuge vAsudevAmAM ananya bhakti avazya thaI jAya che." zukadevajI kahe : "jue parIkSita rAjavI ! bhagavAna zrIkRSNa pAMDavonA svayaM mitra, guru, yaduvaMzarakSaka, kulapati ane upAsyarUpa hatA. paraMtu A badhuM te ThIka paraMtu mukti karatAMya mAre mana bhaktinuM mUlya anekagaNuM che. tethI ja bIjuM badhuM kaThaNu game teTaluM hoya, teye bhaktiyogathI vizeSa kazuMya kaThaNa nathI. evA bhagavAna RSabhanAthanA A apratima jIvanane namaskAra ! bharatacaritra mAyA dayA judAM; eka, pADe bIju caDhAvatuM; janma vadhAratuM eka, bIjuM janme nivAratuM. 1 jyAMthI A Athame mAyA, tyAMthI Uge dayA kharI, jethI mekSa maLe aMte, mAyA sau thAya vegaLI. 2 zukadeva bolyA : "bha. RSabhanAthane erasaputra bharatajI paNa eka arthamAM pitA karatAM savAyA thayA. bhakti to temanAmAM abhuta hatI. teo vizvarUpanI kanyA paMcajanI sAthe paraNyA. teone Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te strIthI sumati Adi pAMca putro janmyA. temaNe paramahaMsa saMnyAsIne dharmomAM mULa yajJakarma bhulAI na jAya, mATe yaza-punarutthAna zarUzarUmAM suMdara rIte karyuM. pachI gRhasthAzrama tajIne teo harihara kSetramAMnA pulahAzramamAM pahoMcI gayA. te AzramamAM rahenAra para khuda bhagavAnanuM viziSTa vAtsalya che. tyAM A kaliyugamAM paNa bhagavAnanI mulAkAta thatI rahe che. jyAM "cakranadI' nAmanI gaMDakI nadI vahe che. tyAM rahI bharatajI sUrya tejanI upAsanAmAM tallIna banI jatA. keTalIkavAra te teone zarIranuM ke karmakAMDanuM paNa kazuM bhAnasAna rahetuM nahIM. ekavAra gaMDakItIre teo zaucAdithI paravArI laI praNava jApa karatA beThA hatA. te vakhate e ja bharatajInI daSTi eka pyArI haraNa para paDI. e bApaDI khUba tarasI hatI ane gaMDakItIranuM mIThuM madhuruM pANuM pItI hatI. eTalAmAM ja eka ghaTanA banI gaI. gaMDakItIre jevI pilI haraNI pANI pIe che, te ja eka bhayaMkara siMhanI bhAre garjanAno avAja najIkanI guphAmAM thayele te A hariNIne kAne athaDAyo. eka te haraNa jAta ja Darapoka ane temAM vaLI siMhanI gajane sAMbhaLe eTale zI khAmI rahe! temAM vaLI nArI jati. hariNInuM te jyanuM mAthuM kALaju phaDaphaDa thavA lAgyuM ane AMkho phATI gaI ! eNe nadIne pele pAra javA mATI chalAMga mArI-e ThekI to gaI paNa te vakhate tene garbha potAnA sthAnathI haTIne yonidvArathI nIkaLI nadInA pravAhamAM paDI gaye. te kALiyAra mRgalIne garbha nadImAM paDayo. bhayabhItatA atizaya hatI. lAMbI chalAMga mArIne paNa pite zramita thaI hatI. mRgalAMonA TALAthI chUTI paDI gaI hatI. tarasa paNa haju pUrI chipAI nahotI. Ama te bApaDI thoDe dUra jatAM tarata mRtyu pAmI gaI. praNavane jApa karatA bharatajIe jyAre najaronajara joyuM ke A tAja janmeluM mRgabacyuM nadInA vahanamAM vahevA lAgyuM che, eTale tarata teo mALA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 eka bAju rAkhI pravAha sAthe doDayA ane tarata mRgabALane bacAvI pALa para na mUkatAM tene Azrama para laI AvyA. tyAM lagI tA yA hatI, paNa dhIre dhIre mRgabaccAne khavaDAve pIvaDAve. rakhe tene vAdha ke jherI jaMtu-jAnavara upADI jAya, phADI nAkhe ke Indra paheAMcADe ! te bhaye mATe bhAge potAnA hAthamAM ja rAkhe! pAse ja sUvADe ane peAtAnA hAthathI ja dhAsa khavaDAve. ema karatAM divaseA vItyA. have tA mRgabaccuM meTuM thaI gayuM hatuM. peAtAnI meLe haratuM-pharatuM, ghAsacArA caratuM ane peAtAnA rakSaNumAM pAte sazakta evA mRgalA banI gayeluM. chatAM have bharatajI tene jarAya aLaguM karavA taiyAra na hatA. kAraNa ke huve yAnu sthAna mAyAe pacAvI pADacu hatuM, dayA UMce caDAve che, paNa mAyA nIce pADe che. mRgalAne sparzI bharatajIne ghaNA mIThA lAgatA hatA. temAMya jyAre e seADamAM AvI bharAya athavA manuSya bALakanI mAphaka tene teo gAdamAM teDe tyAre peAtAnAM kAmaLa aMgAthI te mRgabaccuM paNu pyAra batAvA mAMDayuM hatuM. A badhAthI baMne vaccenI mAyA pragADha banye jatI hatI. eka putrapuravAra cheADayo ane A bIjo parivAra jANe mana para savAra thayeA ! A haraNuM paNa lADabhUkhyuM kayAreka mAnava bALakanI mAphaka jANe rusaNAM lIdhAM hAya ! tema paNa vatuM. AmAMthI jApa ane prabhusmaraNa bharatajI pAsethI chUTI gayAM ane Ane A khavaDAvavuM ne te khavaDAvavuM, ema AkhAya divasa e ja paLeAjaNamAM vItavA lAgyA. rAte pazu mRgabALanAM ja svapnAM AvavA lAgyAM. peAte japatapamAM hAya ane ghAsa caratAM caratAM jarAka bahAra nIkaLI jAya te tarata UbhA thaIne tenI pAchaLa doDe ane enAM pagalAM paDayAM heAya, te dharatIne paNa dhanyabhAgI mAne. jANye ajANye nRgabALa chupAI jAya te vikAmAM gherAI jAya ane raDavA lAgI jAya. mArA mRgalAne kAI hiMsaka prANI teA nahIM khAI gayuM hAya ! nahIM te hamaNAM dekhAtuM tuM ane eTalIvAramAM ya kAM ! Ama khelatAM kheAlatAM DUsakAM Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 bharavA lAge tyAM to pelo mRga dekhAya ane tarata te eTale moTA mRgale thavA chatAM, tene potAnI gAdamAM UcakI le. chAtI sarasa cAMpe ane bacIo bharavA mAMDe ! A rIte eka divasa bharata RSine kALa AvI gaye. paNa mRgalAmAM mAyA rahI gaI, tethI mRgarUpe jayA, je nimAM rahI gayuM mana, tyAM ja maLI gayuM tana sahavatana." jaDabharata avatAra tIvrAsakti na hoya te, zarIra-sparza bhAvanA; na UThe e hade jethI, pharI pedA thatA tiryo. 1 kadAca bAhya rIte, e, cho nIca gatimAM jate; kintu gharmAza; haiyAne, pharI ene uThAvate. 2 aMta samaye je nimAM javA jevuM mana hoya, te ja yoni maLe che. je bhAva yAda karI chava; aMtakALe pitAnuM zarIra choDe, te bhAva-bhAvita thavAnI te sthitine pAme che. e rIte mahAna RSi evA bharatajI paNa mRgayoni pAmyA. chatAM UMDe UMDe je adhyAbhatAne sparza thaI cUkele, te kaMI sAva cAlI jAya kharo ? nA. ane tethI ja zarIre mRga thavA chatAM pelI pUrva janmanI adhyAtma sthitinI smRti sAva naSTa nahotI thaI. eTale moTe bhAge ghaNIvAra mRganine pastAvo thayA karato : "je Asakita cheDavA meM ekAMta vAsa ane nisarga vAyu maMDaLane Azraya lIdhe. chatAM 'dayA'ne The. mAyA'mAM UMDe UtarI gayo ane A dazA AvI paDI. mAre te Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 mRgamAM paNa paramAtmA ja jovAnA hatA. ane jo e paramAtmadarzana karyA karyuM hAta tA mAhya (sthULa) zarIraspanI ATalI tIvra tAlAvelI na lAgata ane jo tIvra tAlAvelI na heAta teA uMmaralAyaka thaye huM e mRgalAne jarUra tajI zakata." Ama vicAra karatAM karatAM eka divasa pharI pAche vairAgya jAgye ane ahaMtA tathA mamatAnI vRttine mArI tee potAnAM mRgatinAM badhAM sagAMvahAlAM (peAtAnI sagI janetA mRgalI sahita sau)ne cheDI pharI pAchA bhagavatI kSetra zAligrAma tIrtha para pulaha RSinA AzramamAM mRga zarIre AvI gayA ane mRtyukALa Avye A zarIra jalamAM ane adhu bahAra' e rIte gaMDakI nadIne tIre ja premapUrvaka prANa tyajI dIdhA. have emane atima zarIre brAhmaNa yAninuM mAnavamaMdira prApta thayuM. AMgirasa getranA brAhmaNu koSThane tyAM emaneA janma thaye. paraMtu karmakAMDI brAhmaNu tee na banyA ane mUkhanI mAphaka avadhUta vRttithI pharavA lAgI gayA ! je kAMI maLe te lUkhuMsUkuM anna khAI zAMtithI (nairsAka bhikSuvRttithI) jIvavA lAgyA. chatAM zarIra-taMdurastI khUba suMdara hatI. eka vakhate putranI tAmasI kAmanAthI kAI DAkuonA saradAre eka mAnavabali caDhAvavA dhAreluM. te mAnavAli bApaDuM chaTakI gayuM ane A bharata sAdhujI enA mANusAnA hAthamAM AvI gayA. paraMtu navavaDAvI khavaDAvI jethI garadana para talavAra calAvavA jAya ke bhadrakAlImAtA kupita-kupita thaI gaI. ane pratyakSa caMDikAnuM rUpa laI mUrtine phADIne rUbarU pragaTa thaI gaI tathA te badhA ja DAkuonAM dhaDa-zira judAM karI nAkhyAM ! 'jevAM kare tevAM pAme' evuM dRzya Akhema khaDuM thayuM ane A bhadrakAlIe bhagavadbhuta paramahaMsane bacAvI lIdhA. ahI` zukadevajI kahe che "parIkSita rAjana ! sAcA paramahaMsa te AnuM mAthu mUkavAnA samaya Ave, tyAre peAtAnuM nAma! ke jee sa MtasvarUpa asalI Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 cUkatA nathI ! kAraNa ke teo deha ane AtmA vacce bheda barAbara jANuM anubhavI cUkyA che ! khUbInI vAta e paNa samajavA jevI che ke AvA mahAmuninI agniparIkSA saMkaTa ane pralobhana baMne rIte haju vAraMvAra thayA ja karatI hoya che. jenuM carama zarIra heya che tevA mahAtmAone AvI Dagale ne pagale sAnukULa-pratikULa, pratikULa-sAnukuLa ema zubhAzubha dividha (bedhArI) dazAmAMthI pasAra thaye ja chUTake thAya che !" jaDabharata-rahUgaNa milApa ucca sAdhaka ne bhakta mahAtmAneya ekadA; pasAra hAya thAvAnuM agni-kasoTImAM ahA ! 1 Aphato lAlace baMne kaseTI pUrNa muktinI; sva para zreya mAge te pasAra karavI rahI. 2 parIkSA karanArAMo, pastAye Akhare pUrAM, kiMtu tavAvuM pelAM te paDe che jJAnIne sadA. 3 zukadevajI bolyAH "rAjA parIkSitajI ! ekavAra sidhu sauvIra dezane svAmI rAjA rahUgaNu pAlakhImAM besI jaI rahyo hato. e rIte cAlatAM IkSamatI nadIne kinAre pAlakhI upADanArA majUronA jamAdArane vaccethI kaI majUra cAlyA jatAM eka majUranI jarUra paDI ane jogAnujoga A jaDabharata (brAhmaNadevatA) ja sAMpaDI gayA! pachI te pUchavuM ja zuM ? "A tagaDA hRSTapuSTa juvAnane laI laIe, te je barAbara upADaze" paNa jevI pAlakhI mAthA para lIdhI ke "rakhe rastAmAM koI nAne paNa jIva paga taLe kacarAI Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 : jAya !' te bhaye joI joIne jaDabharatajIe paga mUkavA mAMDayo. eTale e besanAra rAjane kayAMthI phAve ? eNe uparathI majUrAne sucanA tA ApI paNu e te! tema ne tema ja cAlyA karyuM, eTale trADa mArI : alyA! majUrA ! pAlakhI UMMcI nIcI kema kare che! !' tarata majUrA paikIe phariyAda karI garIbaparavara ! amArA kaI dASa nathI, A nave majUra ema kare che?' rAnae vicAryuM ke 'A navA majUrane doSa kadAca A jUnAmAM ya pesaze !' ema dhArI ghaNA TANA mAryA : are ! tuM dekhAvamAM te tAjomAjo che. ane juvAna hAvA chatAM vRddhanI mAphaka kema cAle che ?" paraMtu hu zAka ane udvegathI para evA jaDabharatajInI tA mastI ema ne ema rahI, kazuM khelyA vinA rajUgaNu rAkhanAM rajoguNabharyAM vanene premathI jIravIne zAMta rahyA. AthI ramaNu rAkhane lAgyuM : 'mArAM vacanenuM A eka majUraDe| apamAna karI rahyo che !' eTale emaNe prabhunA ananya bhakta evA jaDabharatajIne bahu meATA tiraskAra karI nAkhyA. chatAM jaDabharatajIe ene javAba suMdara AdhyAtmikapUrNa rIte ApI dIdhA. Akhare ragaNu paNa supAtra sAdhaka hatA, eTale A vacana sAMbhaLI, temanuM rajoguNI AvaraNa sarI gayuM ane pAlakhI uparathI ThekaDe! mArIne nIce UtarI gayA. ane jaDabharatanA caraNAmAM jhUkI paDayA. ane kSamA mAgavA lAgyA. janeI joIne kahyuM : aA dvijavara ! mahAtmA! meM Apane oLakhyA ja nahIM. ane huM Apane majUra dhArIne jema tema kheAlavA maMDI paDaco, paraMtu ApanA anyAtmasabhara pratyuttarathI have mArI sAna ThekANe AvI che. kharekhara Apa jJAnI puruSa che. mArAthI thayelI avajJAnI kSamA ApI have Apa mane upadeza Ape. kharekhara Apa adbhuta sAdhaka ane mahAna bhakta che !' Ama kahI, eka namra nikhAlasa sevakanI adAthI jyAre jJAna sAMbhaLavA e rastAmAM ja besI gayA, tyAre pAtratA joI jaDabharatajI paNa khIlI UDayA," Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaDabharata rahUgaNu tattvasaMvAda AtmAmAM sthira na thAya, kAyamI jyAM lagI mana; tyAM lagI mana mAyAmAM, vaLagyuM re ciraMtana. 1 vAte adhyAtmanI che ne! UMDI ne huM ghaNI mahIM; te uparachalI ne, buddhi stare rahe tihAM. 2 rAjA rahUgaNane uddezIne pilA avadhUta brAhmaNa kahe che : "kharuM kahuM ? tArAmAM rAjasattAnuM abhimAna AvyuM, eTale te sArAsArano vicAra gumAvI dIdhuM ane AvA prakAranuM durvartana karI nAkhyuM ! mane te tene koI harakhazeka nathI ane huM paNa tArA deze kema dUra thAya, te aMge jarUra vicArI rahyo chuM ane vicArIza. paNa tAre e paNa samajavuM joIe ke jyAM lagI paramArthatatvanI yathArtha jANakArI thatI nathI, tyAM lagI mANasa bhale pitAnI tArkikabuddhithI moTI moTI AdhyAtmika vAta DahoLyA kare, paNa evA vANIvilAsathI vikAsamArganI dizAmAM ekaDe maMDAta nathI ja ! paramArthatattvanuM yathArtha jJAna na thAya tyAM lagI mANasa bahu bahu to zubha karmo kare che. vedomAM paNa karmakAMDa upara khUba jora apAya che. tenuM kAraNa svarga lAlasA athavA bhautika lAlasA ja che. jyAM lagI bhautika lAlasAne masAle ja mAnavInA UMDANamAM bharelo che, tyAM lagI evo mAnavI khuda upaniSado vAMce, te paNa tene sAcuM ane maulika tattvajJAna e nimitte paNa thatuM ja nathI. mATe sauthI pahelAM te A mAyAvALA manane cetana sAthenA pitAnA anusaMdhAnane bhale nAne sarakhe paNa jAtaanubhava karAvavo joIe. te mana triguNAtItapaNAne paNa samajavA taiyAra thaI zake. bAkI to e (mana) bApaDuM satva, raja ane tamoguNathI yukata evI mAyAmAM Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 ja masta rahyA karatuM hoya che! AthI ja anubhavI sAdhake manane ja baMdha ane mokSanuM mULa sAdhana mAnIne cAle che ! pAMca jJAne- ndriya, pAMca karmendri ane ahaMkAra e mananI vRttio che ane pAMca prakAranAM karma, pRthvI Adi pAMca tanmAtrA ane eka zarIra te agiyAra emanA AdhArabhUta viSaya che. sparza, rUpa, gaMdha, rasa ane zabda e pAMca jJAnendriyanA viSayo che ane maLatyAga, saMbhoga, gamana, bhASaNa ane levuM-ApavuM vagere vyApAre e kameMdriyanA viSaye che. zarIra paranuM mArApaNuM vagere ahaMkArane viSaya che. AmAM kSetrajJa te eka arthamAM vizuddha jJAnarUpa che ane mAtra A badhAMnA sAkSIrUpe ja te rahe che. Ama to eka arthamAM AtmA ja paramAtmA rUpa che. A daSTie AtmA ane paramAtmA baMne kSetra che ema kahI zakAya. eka daSTie "AtmA ja paramAtmA rUpa paNa gaNuM zakAya, paNa chavarUpa prakRti sAthe AmA sIdhe joDAyelo che, eTale ene jIvAtmA tarIke kaheve vadhu che. paramAtmA A rIte sarvavyApaka che. ane kharI rIte kadI tene mAyA parAsta karI zakatI nathI, mAyA paNa enA tAbAmAM ja rahetI hoya che. eka bAjuthI jema e sAva ja nilepa ane samasta vizvamAM che, tema bIjI bAjathI e prANImAtranA aMtaHkaraNamAM rahI sau jIvone prerita paNa kare che. ahIM A ThekANe bhagavAna vAsudevane levAthI baMne rIte ThIka rahe che. kAraNa ke bhagavAna vAsudeva paranI bhakti ja Akhare kAma-krodhAdithI dUra karAvI manane AbhAmAM barAbara sthira karAvI zake che. ane mana ke citta kyAM lagI Atmasthira na rahe tyAM lagI saMsAranAM bhramaNa ochAM thavAne badale vadhe ja che. eTale hari ane savizeSe te pratyakSa gurunI zaraNAgati laIne e chae Atmaripuone mArI enA upara vijaya meLavI levo joIe. A ja eka amogha zastra che." Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaDabharatanuM Atmadarzana AtmA mukhya jage bIju, badhuM gauNa batAvavA eka brahma kahyuM satya, bAkI badhuM jagada vRthA...1 na saMbaMdhI na saMbaMdha, choDavAno kahyAM kadI; choDavAM meha-Asakti, te banne - paranAM sadA....2 rAjA rahUgaNe bharatajIrUpa brAhmaNakoSThane kahyuM: "have Apa mArA pUjApAtra brAhmaNa ja nahIM, are gurudeva ja nahIM, khuda pratyakSa bhagavAna banI gayA hatA tevA jaNAo che. mArI UMDA aMtakaraNanI paramabhakti ApanA tarapha soLe kaLAe zobhatI UchaLI rahI che; eTale have je Apane mArI AvI gyatA jaNAtI hoya te A pratyakSa dekhAtuM jagata mithyA che ane brahma athavA AtmA eka ja satya ane sanAtana che te kaI apekSAe ? te samajAvo." brAhmaNe sAva sAdI bhASAmAM kahyuM : "..tara mRgale vaikisUraNe ane bhUminA saMsarga -nayanabhramaNathI-pANurUpa dekhAtA e jalAbhAsa tarapha doDatA jAya che, tema tema eka bAju puSkaLa thAkane anubhava paNa kare che ane nirAzAneya anubhava kare che. tema A AnaMdabhUkhyo (athavA vAstavamAM svarUpabhUkhyo) AtmA DAdi para ane dehAdine kAraNe banelAM mamatAmaya saMbaMdhIomAMthI "AnaMda maLaze' evI meDamI bhramaNAthI pAmarapaNuM anubhavI dine dine vadhu ne vadhu parAdhIna banIne sAco AnaMda I bese che ! AthI ja anubhavI mahApuruSoe brahma athavA AtmA taraphanuM lakSa na cUkavA ane mehamamatAne badale dehAdi para tathA dehAdine kAraNe baMnenAM saMbaMdhIo para kartavya bhAve ja badhAM karmo karavA mATe A mahAsUtra ApyuM cheH "brahma satya jagatamithyA eTale brahmAnaMda ja sAce AnaMda che ane mohamamatAmaya Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 sabadhathI thatAM karmothI je Anada dekhAya che, te mAtra AnaMdAbhAsa ja che. hA, kavyU pUratI prasannatA jo emAMthI tAravI zakAya, te AtmalakSya paNa dRDha rahe che ane kartavya saMbaMdhA UlaTA vadhu sudRDha ane e ApaNAM dehAdinA saMbaMdhIe mATe paNa vikAsapreraka banI rahe che. Ama joIe teA vAta ekanI eka lAge che ane chatAM A vAtamAM nItinyAya pUrepUrAM sAcavI zakAya che, jyAre meAhamamatAvALA saMba MdhamAM saMbaMdhIene khuza karavA taraph mukhya lakSa hAvAthI nItinyAyanI khevanA rahetI nathI. jene kAraNe dhIredhIre cemeira jagjhavyavahAranuM A pAsuM aniSTA ane anyAyeAthI chavAI jAya che, ane mAnavajagatane rahevA mATe paNa kA sAdhaka khananuM nathI, te! khInna prANIo mATe tA zAntidAyaka rahe ja zI rIte ? A azAnti ke asukha dUra karavA mATe keTalAka leAkeA saMbadhAne zuddha karavAne badale saMbaMdhIe svArthanAM sagAM che.' kahI samULagAM temane ja cheDI de che. pariNAma e Ave che ke khIjA' saMbadhIemAM pAche e Asakta thaI rAga dveSa vadhArI mUke che. eTale ATalI mULa muddAnI vAta samajI levI jaIe ke 'saMbadhIo ke saMbadhA petei khAdhaka che ja nahIM. sabaMdhIe ke sabadhA mAMhenA meAhu bAdhaka che.' mAre potAne gatajanma jAta anubhava che ke huM bharatarAjA tarIke rAjapATa, gharabAra badhuM cheADIne gaMDakItIre AzramamAM AvI vasele, paraMtu 'saMbadhIone cheDayAM, eTale patyuM' ema mAnavAne lIdhe saMbadhIo paranI Asakti cheDavAnA anubhava, jyAM karavAne hateA te na karyAM, UlaTa sakti te bhItaramAM vadhI gaI. yeAni ethI ja pAmyA. sadbhAgye smRti tAjI rahelI. jethI A brAhmaNa janme avadhUtapaNe huM te kAraNe ja vicaruM chuM. Ama tuM rAjApaNAnuM abhimAna cheADIza, teA tane paNa 'AtmalakSI avAja satya che bAkI badhuM enA AgaLa gauNu che' tevA AnaMdaprAptinI dRSTie (A jagata) sAva tuccha ane mithyA gaNAze.' Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahUgaNunA hRdayapalaTe - kai ajJa - aparAdhInAM,apamAnA gaLI jaI jJAna mArge caDhAve A satAnI bhAratI bhUmi. svazreya sAdhavA chene, upAdAne na sajja che !; pranimitta khanI jAte, tA2e tene ya tAraze. 1 jage sarvocca ethI ja, satsaMga-mahimA kahyo; enA jevuM nathI khIjuM, sarvocca sAdhaneya kA' 3 brAhmaNu ane rAjA raddagaNunA saMvAda AgaLa cAle che. brAhmaNa kahe che H sauMsAramAM ekalI kaDavAza nathI, tema ekalI mIThAza paNa nathI, emAM ekalI kaDavAza hAta, tA jIvane vairAgya AvatAM vAra na lAgata. e ja rIte ekalI mIThAza haiAta tA mIThAzanA atizayapaNAne lIdhe paNa bairAgya UbhA thAta-paraMtu A eka evuM kaDavAza ane mIThAzanuM mizraNa che ke thoDAka vairAgya jAge tyAM ja rAga pAche jIvane pakaDamAM laI le che. ane rAganA pratyAdhAtarUpe dveSa jAge che. Ama rAgadveSanI dhaTImAM jIva pisAyA kare che. meha, mAyA ane tRSNA evAM joradAra che, ke satyamArga sUjhavA detAM ja nathI. kadI bhUlyecUkaze satyanI jhAMkhI thAya ke tarata pAchA mehamAyAnA paDade AvIne UbhA ja rahe che. A mAtra ekalA gRhasthInI ja dA nathI, khuda saMnyAsInI paNu evI ja dazA che. chatAM ceArAsI lAkha jIvayeAnimAM manuSya janma ja evA che ke jenA yathArtha upayAga karI levAya, te karmabandhananA pAzamAMthI kAyama mATe mukta thaI zakAya !'' A sAMbhaLI ragaNu rAjIrAjI thaIne khelyA : "kharekhara huM Aje kRtakRtya thaI gayA. Apa kaheA che, te sAva sAcuM che. mAnavajanmanI Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 mahattA devanI gati karatAM paNa mahAna che. kAraNa ke devagatimAM bhogavilAsa ane riddhisiddhi bhale maLe, paNa bhagavAnanuM nAma ane Apa jevA puruSono samAgama to sAMpaDato ja nathI. ekalA bhegathI te sarvanAza ja thAya ! kharI rIte te tyAganI dRSTi satata najara sAme hoya, to ja bhego kSamya banI zake che eTaluM ja nahIM balake apazya thavAne badale pathyapaNAmAM paNa pariNamI zake che. huM kevo mahAna saddabhAgI ke A muhUrtabharane paNa satsaMga mane keTakeTalI sAcI dizAnI samajaNa ApI gayo ! kharekhara A satsaMga prabhu kRpA vinA kadI prApta thaI zakato nathI. huM Apa jevA avadhUtaSIne te vAraMvAra namuM ja chuM. sAthe sAthe bALako, yuvAna che ke vayevRddha he paNa tattvavettA mAtrane mArA vAraMvAra namarakAra ho ! Ape kharekhara mArI AMkhonAM paDaLa toDI jJAnacakSuonuM dAna karyuM che. Apane upakAra mAnuM eTale ocho che." zukadevajI parIkSita rAjAne kahe che: "A rIte pitAnuM ajJAnavaza apamAna karanAra rahUgaNa rAjAne paNa e brahmarSie te karuNabhAve sanmArga ja dAkhavyo. na teo gusse thayA, ne abhizApa Ape ! rAjA rahUgaNa pitAnA pUrvavartanathI khUba ja pastA ane gadagadita bhAve te brAhmaNanI caraNaraja pitAnA mastake caDhAvI lIdhI. ane rahUgaNarAjAnuM AkhuM jIvana palaTAI gayuM." have parIkSita rAjA kahe che : "mahAbhAgavata munizreSTha ! Ape mane paNa AvAM dRSTAMta ApI ApIne kharekhara pAvana karyo ja che, paraMtu haju paNa jarA vadhAre cokhavaTa karIne kahe ke jethI te AtmajJAnane dI5ka te vacanonA vAcake ane zrotAone (saune) pAvana pAvana karI nAkhe ! tethI jeta pragaTI jAya." Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhava-muktine upAya bhakti Atmabuddhi sadA jenI dehAdi para che ghaNa; tevo jIva paDI ghUme je pALe bhavacakranI....1 thayA bharata Asakta, satsaMga viNa te rIte, bhUla khaMkherI te pAchA, mokSa pAmyA sukhe sukhera tenuM cAritra je gAze, ne bhAve suNazeya je; te pAmI riddhi ne siddhi, keme muktiya pAmaze...3 have parIkSitane zukadevajI kahe che : "he rAjan ! jyAM lagI deha pitAthI sAva bhinna hovA chatAM, tenA upara Atmabuddhi rahe tyAM lagI jIva moTe bhAge puNya, pApa ane puNya-pApathI mizra ja karmo karato rahe che. ane e traNeyanA phaLa svarUpe sukha-duHkha, harSazAka ane jaya-parAjaya tathA yaza-apayazanAM joDakAMmAM aTavAIne corAsI lakSa chavayonimAM bhaTakatA phare che. mAMDa mAMDa puNyanA saMcayathI mAnava deha sAMpaDe che. ane mAnavadeha sAMpaDe te e mekSanuM sAdhana paNa chava mATe banI zake che, paraMtu mAnavadeha pAmyA pachI je satsaMga mAraphata UMDI zraddhAgabhita vivekabuddhi na jAge te e jIva AtmalakSavihIna jIvana jIvI pharI pAchA cerAsI lAkha yonimAM bhamato thaI jAya che. jenA paribhramaNa kALanI pachI keAI sImA nathI ! tuM ane huM paNa evA anaMtakALa lagI saMsAracakramAM AthaDayA pachI koI mahApuruSanI kRpAmaya prasAdIthI ja A suMdara dazA saheja pAmyA chIe. TUMkamAM bhagavAna kRSNamAM A yuge je rIte citta khUMpADavAthI bhavabhramaNane samULage aMta Ave che, te aMge ahIM vArtA-carcA ApaNe rasapUrvaka karI rahyA chIe. bAkI sAmAnya Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 rIte mAnavI potAne A puNya nidhirUpa mAnavadeha mAtra dhana sAdhana kamAvAnI ja paLojaNamAM eLe cAlyo jAya, tevI rIte varte che. enI mana sahitanI sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabdanI pAMca jJAne diye vAraMvAra manane adhogatimAM laI jaI patana apAve che. mATe ja e pAMca indriyo tathA manathI harahaMmeza cetatA rahevuM jarUrI che. nahIM to mAnavI jIvatAM marelAM che, tevuM anubhavavAne. A viSayamaya saMsAramAM janma, jarA, roga, mRtyu vagere jAtajAtanAM anerAM duHkhe che, chatAM ikiyAsakta jIva kharo vakhata Avye pAmara banI jAya che. jethI je mAnava jIvana pAmI TheTha mokSa sudhI pahoMcI A sakala karmothI mukta thavuM che, te thaI zakato nathI. ane A mahAmUle samaya paNa sukhAbhAsI viSaya vikArI citanamAM pasAra karI nAkhe che. AmAM emaneya khAsa vAMka nahIM kADhI zakAya. kAraNa ke moTA meTA rAjarSio paNa rAgadveSa jItavAmAM niSphaLa jatA dekhAya che tyAM bIja enuM to gaja ja zuM ? AvI che. A aTapaTI saMsArarUpI aTavI! he rAjana ! have to tane jarUra A bhavATavInI gahanatAnA rUpaka parathI sAco rasto karyo ? te sArI peThe samajAI gayuM ja haze. have huM tane zrI RSabhanAthanA putra bharatajI ke jemanuM jIvana mRgabALamAM Asakta banavAthI mRga thayA bAda pharIthI brAhmaNa janma pAmI jeeAe avadhUta banIne badhI Asakti joI nAkhI hatI tathA avadhUtapaNAmAM rAjA rahUgaNanuM apamAna pAmIne paNa temane sanmArge dorelA, temanA ja jIvananI bIjI ghaNuM addabhuta ghaTanAo che te kahI saMbhaLAvuM. kharI rIte to te badhAnA mULamAM emanI (maharSi bharatajInI) aviratapaNe vilasI rahelI bhagavAna kRSNa pratyenI ananya bhakti ja rahelI che te ja saue vicAravAnI che. kAraNa ke jyAM AvI ananya bhakti hoya, tyAM AsaktinI jALa AvA parama pavitra bhakta AtmAne zI rIte sparzI zake? kharekhara emanuM A prA. 8 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 caritra ghaNuM kalyANakara, Ayu tathA dhananI vRddhi karanAruM, saMsAramAM yaza vadhAranAruM ane aMtamAM svarga-narakathI para evA zuddha mekSa padane ApanAruM che. je zrotA A jIvanane sAMbhaLe che athavA saMbhalAve che athavA e caritrane Adara kare che tenI badhI zubhecchAo saheje pUrI thAya che! ! bIjA koI pAse emane kazuM ja mAgavuM paDatuM nathI." sRSTivarNana ne sevAbhakti jage sAruM ane mAThuM, bane toya prabhuta; sthULarUpa gaNI ane, choDI sUkama bhaNI javuM. 1 bhaktimArga UMce e ja bIjAM sau sAdhane thakI; sau pApa-puNyathI mukti, pamAze phakta bhaktithI. 2 zukadevajI parIkSita rAjAne uddezIne bolyA : "rAjana ! je bharatajInuM vRttAMta me kahyuM te parathI bharatajInA putra sumati thayela, te tane khyAla barAbara ja have AvI gayo haze. teo vedaviruddha na hatA. vedapUraka ja hatA. paraMtu ghaNIvAra UMcI vAta sAMbhaLIne mAnavI pitAnI kakSA nathI chatAM UMcI kakSA mAnIne vAstavikatAthI vegaLo thaI jAya che, te potAne ja nahIM, balake jagatane paNa nukasAna karI bese che! eTale sumatirAjAnA jIvanathI khoTuM evuM anukaraNa na karavuM paNa vedane virodha na karatAM veda mAnanArAone UdamukhI banAvavA. sumatirAjAne rANuM vRddhasenAthI devatAjita putra thayo. e vaMzanA pratIharAjae pite zuddhacatta thayA pachI paramapuraSa nArAyaNane sAkSAta anubhava karyo hato. tevI ja rIte e ja vaMzamAMne gayarAjA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 paNu viSNubhagavAnanA aMzAvatAra manAyA hatA. Ama varNana karatAM karatAM jyAre priyavrattarAjanA vanamAM e vAta AvI emanA rathanA paiDAMnA caulAthI drIpA banI gayA tyAre parIkSitarAjate ghaNu Azcarya thayuM. paraMtu bhagavAnanI mAyA zuM nathI karatI ? e javAba maLye, tyAre parIkSita rAjAe A AkhI sRSTinuM varSoMna sAMbhaLavA ryuM, tyAre kahyuM, game teTaluM varNana huM karuM, teAya aMdhAruM ja raheze. kAraNake vANIne maryAdA che ane varNana asIma che ! chatAM TUMkamAM kahuM tA kamala samAna je jakhUddIpa che, te kamalanI mAphaka gALAkAra che, ane sAta dvIpa paikIne e bhItarane kAza che, ema darzAvI meru paryaMta vagerenuM vistArathI varNana karyuM. Ama tA bhAratavarSI karatAM khIjA ja khUddIpanA varlDa (eTale ke bhUmivibhAga) dhaNAM sArAM, phaLadrupa ane bhautika evAM aneka prakAranAM sukha ApanArAM che, paraMtu emAM kAmanA vizeSa heAvAthI ekaMdare uddhAra karavA mATe bhAratavarSAM sauthI uttama che. pachI aThThAvIsa prakAranI narakabhUmi vavI ke jyAM azubha karmonAM ghaNA anicchanIya kaLA bhe!gavavAM paDe che. kaMI narakabhUmi kayAM pApA karavAthI maLe che? te tAre jema samajI levAnuM che, tema tAre nimitte badhA lekAe samajavAnuM che. paNa eka amAM A bhagavAnanuM ja bhale adbhuta ane raudra svarUpa che paNa te sthULa ja che. bhagavAnanA sUkSma svarUpamAM javA pahelAM A sthULa svarUpanA paNu anubhava karI levA joie, jevA pApa ane puNya banne karmAnAM phaLanuM jJAna thaI jAya. chevaTe tA pApa ane puNya banne karmAne cheADI devAnAM che, paNa ekavAra bhagavAnanuM sUma svarUpa vicArAya ane enA upara jo bhakti jAme tA manamA tarata prAyazcitta karavAnA vicAra Ave che. matalabake gRti Ave che ane mAnavI sauMsArane tarI jAya che. Ane sAru dharmajJa, zraddhALu ane dhIrapuruSa tapasyA, brahmacarya, iMdriyadamana, mananI sthiratA, dAna, satya, AMtara-bAhra pavitratA tathA yama-niyama jevAM sAnethI mana, rANI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ane kAyAthI karAyelAM moTAmAM moTA pApane paNa nAza karI zake che. paraMtu e badhAM karatAM bhaktino mArga sAva sahelo che. sUryanA AvatAM ja aMdhakAra cAlyo jAya che, tema paLavAramAM badhAM pApa pibArA gaNuM jAya che. vizeSa vAta to e che ke bIja sahita badhAM pApe e thakI naSTa thaI jAya che, bIjAM sAdhanamAM te kAMIka paNa khAmI rahI jAya che, paraMtu bhaktinA mArgamAM game tevAM bhayaMkara pApe pUrvajanmanAM bAkI rahyAM hoya ke A janmanAM navAM thayAM hoya, te badhAM ja eka sAmaTAM baLIne samULagAM naSTa thaI mukitane mArga-IzvaraprAptino mArga sAva saraLa banI jAya che." ajAmila kathA banyA kusaMgathI pApI ne adhamI ajAmila; bhagavannAmathI pAcho, thaye dharmiSTha brAhmaNa 1 caritra bhAvathI je A, bhaNaze teya vaikuMTha, pAmI jaze ane mRtyu, taraze te sanAtana. 2 zrI zukadevajI beyA : "parIkSita ! zrI bhagavAnanA caraNanA guNAnurAgI bhakatajanone kAMI paNa prAyazcitta karavAnuM bAkI rahetuM ja nathI. temane yamadUtanuM meTuM paNa jevuM paDatuM nathI te pachI narake javAnI to vAta ja kayAMthI hoya ? A bAbatamAM bhagavAna viSNu ane yamarAjanA dUtone saMvAda tane huM saMbhaLAvuMH "kanyakuja (kanoja) nagaramAM eka dAsIpati brAhmaNa rahetA hatA. enuM nAma ajAmila hatuM. te dAsInA saMsargamAM dUSita thavAthI tene sadAcAra prema mULa ja naSTa thayo hate. kyAreka te vaTemArguone Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 bAMdhIne lUMTI letA. kyAreka jugAramAM saune ekasarakhA harAvI deto. keInuM dhana dagAkhorIthI laI le to koInI cerI karI letA. Ama ghaNuM nidha ane mahAvyasanonA phaMdAbharyA kAmamAM te khUMpI gayo hatA. A rIte mahAanItithI kuTuMbanuM khANuM pINuM kamAto ane mAnava tathA mAnavetara prANIone satata satAvyA karatA. ema karatAM karatAM te eMzI varSane bUDha thaye. tene kule dasa putra hatA. temAM badhAthI nAnAnuM nAma nArAyaNa hatuM. enA upara pelI dAsI(mAtA)ne paNa atimaha hatA ane ajAmile te jANe "nArAyaNa nAmanA e putrane hRdaya ja soMpI dIdhuM hatuM. bALakanI totaLI vANamAM e laDha banI gayo hato. pite khAya te potAnA bALakane paNa khavaDAve, pite pIe to sAthe sAthe potAnA nArAyaNane paNa pANI pIvaDAve. e nArAyaNa nAmanA A nAnA putramAM e tanmaya banele ke mRtyu najIka AvI gayuM che enI paNa ajAmilane khabara na rahI. evAmAM traNa yamadUto ene mRtyu mATe levA AvyA. temanA hAthamAM phAMsI hatI ane temanuM moDhuM paNa vAMkuM ane kadarUpuM hatuM. e traNenA zarIranAM rimerAma khaDAM thaI gayAM hatAM. te samaye pele nAne nArAyaNa jarA dUra dUra ramate hato. pelA traNa yamadUtAnA caherAo joIne e (ajAmila) khUba gabharAI jaI moTethI bUma pADI UThyo : "nArAyaNa, are nArAyaNa! tuM kyAM che ?" tyAM to bhagavAna viSNunA pArSade tyAM AvI pahoMcyA ane yamadUtanA kArya (mRtyu)ne niphaLa banAvI mUkyuM. yamadUtoe temane pUchayuM paNa kharuM ke "tame dharmarAjAe amane ApelI AjJAne kAM niSphaLa banAvo che ? tarata pArSadoe kahyuM: "puNya, pApa ane badhA dharmo karatAM dharma saca vastu che ane e dharmane sAra bhagavannAmasmaraNamAM che. e A ajAmile kaI ne kaI rIte karyuM ja. eTale have ene bIjA kayA prAyazcitta nI jarUra nathI. ane e amaratvane ja prApta che. jo ke yamadUtene haju pUruM samAdhAna na thayuM, paNa teone khAlI hAthe Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 pAchA to pharavuM ja paDyuM. A bAju ajAmilane thayuM "kharekhara A svapna hatuM ke sAcuM hatuM ? mane trAsaprada yamadUtothI bacAvanAra te pelA devapuruSo ja hatA. mArA jevo mahApApI te puruSonI madada zI rIte meLavI zakyo ?' ema vicAratAM vicAratAM emanA jIvanamAM pUrNa pastAvA sAthe zuddhi ane sAcuM valaNa pArSadanA darzana mAtrathI AvI gayAM. tyArabAda triguNAtIta thaI amilanI vivekabuddhi bhagavAnamaya banI gaI ke tarata tyAM pelA pArSade (ke jemane) emaNe joyelA te pite ja hAjara thaI gayA. ajAmile temane bhAvapUrvaka mAthuM namAvIne namaskAra karyo. emanAM darzana pAmIne e tIrthasthAnamAM gaMgAtaTa para sthULa deha chUTI gaye ane ajAmila vaikuMThavAsI banI gayA. basa rAjana ! parIkSita ! A rIte kalikALamAM nAmane ja mahimA sauthI moTo che. AvA bhagavAna nAmane dhAraNa karanArA ajAmilanuM AkhyAna paNa bhAvathI sAMbhaLaze, te amRtattva avazya pAmI jaze. harinAma-mahimA camata mahApApI-pAse cho jAya! toya te, prabhu nAma thakI pAchA, teone pharavuM paDe. 1 amRta karanAruM che, phakta nAmeya thAya jyAM; sahudayA - dayAbhakti, mekSa de zI navAI tyAM ? 2 ajAmilanuM udAharaNa sAMbhaLI tAjubI pAmelA rAjA parIkSita bolyA : "he zukadevajI! A Ape evI vAta kahI che ke AkhAye jagatane tAjuba thaze ke "devAdhideva yamarAjanA vazamAM jIva mAtra che Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 ane emanA ja dUtanuM apamAna thAya ane yamarAjanA AdezanI ja avagaNunA thAya tA tA ana thaI naya !' mATe Apa sivAya A vAtanuM samAdhAna khInnAI karI zake tema nathI. teA Apa ja e vAtanuM samAdhAna karI karAvI Ape! te sAruM." zukadevajIe kahyuM : "tamArI zaMkA bilakula vAjabI che. khuda yamadUte e paNa tarata yamarAja pAse jaIne A ja zaMkA karI prazna pUchyo hatA. yamadUta kahe : "jagatabharanA jIvAnA karma phaLadAtA yamarAjajI ! jo ApatI AjJAnI paNa Ama avahelanA tharo, tA jagatanA jIvAnI karmIvyavasthA cAlaze zI rIte ?' ema kahI annamalanA pApAnI yAtanA mATe ame| tene upADI lAvavA tA gayA, paNa jevuM ajAmile nArAyaNanuM nAma lIdhuM ke tarata cAra siddho tyAM jhaDapathI AvI paheAMcyA ane mAlyA rara mA, Dara mA ame tArI rakSA arthe AvI gayA chIe' te! A zuM ?" dhamarAja khelyA H zAstro ane RSi-muniAnA kathana karatAM A eka navI ane ajaba vAta che, eTale Azcarya tA jarUra thAya ja paNa e yathA che, mArA upara ane sau upara je paramAtmA birAje che teonuM nAma anicchAe paNa krAI peDhAre tA te game teve! mahAna pApI Deya tAye tenAM pApe kSaNavAramAM ja baLIne khAkha thaI jAya che. AvI vyaktie apavAdita ane mArA zAsanathI para che. AthI mArI zikSA tyAM cAlI zakatI nathI. mATe bhagavAnanuM nAma je bhUlathI paNa le, tyAM have pachI tamAre javuM ja nahIM! ane bhUlathI kadAca jaI caDhaLyA haiA te tarata vagara kahyuM pAchA pharI javuM! ane mAre pAse tevA ja pApIe ne--adhamI Ane lAvavA ke je bhagavAna ane bhagavAnanA nAmanI ghRNA ja karyA kare che! bhagavAnanuM nAma lIdhA pachI, paNa te arjumalane ahIM lAvavAnA prayatna karyA, te ghaNuM ja ajugatuM thayuM gaNAya, prabhunA aparAdha e eka arthamAM mArA peAtAnA pazu aparAdha ja karyo gaNAya. cAle! bhUlathI je thayuM te thayuM. te parama Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 kRpALu che, tethI mArI ane tamArI saunI bhUlA jatI karI kSamA Apaze ! mATe badhAM pAponuM sAcu ane nakkara prAyazcitta paNa bhagavAnanuM nAmasmaraNa ane bhagavAnanuM ja kIna che. huM have tamArA vatI e. paramaprabhu ane sarvAntaryAmIne namaskAra karI kSamA mAgI lauM chuM." zukadevajI kheAlyA : '"ema kahIne khulAsA karatAM karatAM khudda yamarAjajIe paramakRpALu paramAtmAnI kSamA mAgI lIdhI, mATe A dAkhalA uparathI he parIkSita ! tAre paNa ema samajavuM joIe ke badhI ja pApavAsanAe AmUlAgra nimU La karavAnuM kAma mAtra bhagavAnanuM nAmasmaraNu, guNusmaraNu ane kIna-bhajana ja kare che. jee vAraMvAra bhAvapUrvaka bhagavAnanuM nAma uccAre che temanA haiyAmAM premamayI bhakti ApoApa janmI jAya che. tratA, tapeA, tyAge! je na karI zake, te eka mAtra bhAvapUrvakanA prabhusmaraNathI karI zakAya che. jyAM bhajanane rasa cAkhavA maLyA, tyAM viSaya rasa phikko saheje saheje ja banI javAne. bAkI bhajanane! sAceA rasa cAkhyA vinA je khIjI rIte vAsanAvijaya mATe prayatnA kare che tene lIdhe vAsanA upara uparathI naSTa thAya che ane taka maLatAM pharIthI te pAMcaravA mAMDe che. TUMkamAM jyArathI khuda yamarAjA pAsethI yamadUtae A badhuM barAbara ekAgratAthI sAMbhaLyuM che, tyArathI te have bhale mahApApI hAya! paNa prabhunuM nAma lete haiAya, tA tyAMthI dUra ja rahyA kare che. eTaluM ja nahI e yamadUtA bhagavAnanA bhakatathI bahu ja Dare che ane temanI sAme AMkha paNa mAMDI zakatA nathI, basa parIkSita ! A Ama teA itihAsa ja che, paNa atyaMta rahasyamaya ane gepanIya che. mane paNa malayAcaLa parvata para birAjelA agastya RSi dvArA ja zrIharinI pUjA karatAM karatAM sAgana ApIne pachI ja saMbhaLAvyeA hatA. sAthe sAdhaka parakhI pachI ja meM tane Aje tArI zraddhAbhakti joIne ja te saMbhaLAvye che!!'' A Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcetasa dakSanI utpatti janmelA krodha-agnine, AtmavicAra vArie; samAve jIva je dehe, triguNAtIta thAya che. 1 sarva dahI taNe haiiye, kAyama prabhujI vase; evuM mAnI sadA vate, pAme prabhu-kRpA sukhe. 2 zukadevajIne rAjA parIkSitajIe pUchyuM : "Apa saMkSepamAM te trIja kaMdhamAM svAyaMbhuva mavaMtaramAM devatA, asura, manuSya, sarpa, pazupakSI vagerenI sRSTi zI rIte thaI ane vadhI te te jaNAvI dIdhuM che, paNa have e ja vAtane jarA vistArathI huM sAMbhaLavA IcchuM chuM. prakRti Adi kAraNonuM ya parama kAraNa te bhagavAna pote ja che. teo khuda je zakitathI ane je prakAre enI pachInI sRSTi pedA kare che, te mAre sAMbhaLavuM che." sUtajI kahe cheH "zaunakAdi RSie ! paramayogI vyAsanaMdana zrI zukadevajIe rAjarSi parIkSitane A suMdara prazna sAMbhaLI abhinaMdana karyuM ane have zukadevajI bolyA: "rAja prAcInabahinA dasa chokarA ke jemanuM nAma pracetAgaNu" hatuM. jyAre teo samudranI bahAra nIkaLyA ane joyuM ke pitAnA pitAnI ekAMtika nivRttiparAyaNatAne kAraNe AkhIye pRthvI jhADothI chavAI gaI che. tethI teone pracetAgaNane) vRkSo upara aparaMpAra krodha AvI gayo ane vRkSane bALavA pote agni ane vAyunI suSTi khaDI karI dIdhI. jyAre vRkSe bhaDake baLI rahyAM hatAM tyAre vRkSonA rAjAdhirAja caMdramAe pracetAgaNane krodha zAMta pADavA A pramANe kahyuM: "mahAbhAgyavAna pracetAo ! Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 sa A vRkSA teA bApaDAM dIna che. emanAthI vera na karI, Apa tA prajAnI abhivRddhi karavA icche che! ane Apa prajApati che, te sau jANe che. vaLI zrIhira bhagavAne saMpUrNa vanaspati ane ASadhie prajAnA hitArthe, emanA ( prajAnA ) khAnapAna arthe banAvI che. samasta prajAnA hRdayamAM zaktimAna bhagavAna birAje che. eTale Apa A AkhA saMsArane bhagavAnanuM nivAsasthAna samajI tenI kadara kare teA khuda bhagavAna paNu rAjI rAjI thaze. bhayaMkara krodhane AtmavicAra dvArA je peAtAnA zarIramAM ja samAvI le che te kALakrame sattvaguNu, rajoguNu ane tameguNa ema traNeya guNeA para vijaya meLavI zake che. mATe have je jhADa bacI gayAM che, te jhADAne Apa na bALazo. jue A pramlecA apsarAnI putrI suMdarIne A jhADAe ja pe!SaNa ApyuM che. jene Apa sau patnI tarIke svIkAra karI prajAnI abhivRdghinA kAmamAM lAgI jA !' pratyetAe caMdramAnA kathananeM svIkAra karI zAMta thayA. e kanyAthI pracetAgaNu dvArA prAcetasakSanI utpatti thaI gaI, pachI enI prasRSTithI traNe le! bharAI gayA. emaNe vidhyAcalanA nikaTavartI patA para jaIne kaThAra tapa karyuM. prApati dakSe bhagavAnanI khUba stuti karI. Ama vidhyAcalanA adhamaNu tImAM jyAre stuti karI tyAre bhaktavatsala bhagavAna khuda pragaTa thaI gayA. garuDa para te birAjamAna hatA. pratyakSa bhagavAnane vaMdana karyAM. bhagavAne kahyuM : tamArI tapazcaryA sala thaI che. mArI paNu sRSTinI abhivRddhinI ja chA hatI. have huM dakSa ! 5oMcajana prajApatinI kanyA asikanIne tame patnI tarIke svIkAra karI gRhavAsa bhAgave.' kahI bhagavAna tyAM ja aMtardhAna thaI gayA.' Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakSa-putrone nivRtti mArga jANyA vinAnuM viSayI-rahasya. svIkArI le, je viSaye virakti; vaccethI pAchA viSaye vaLI te, paDI jatA bhoganI khAI mAMhi. 1 rahasya viSe ke, jANa nilepa je rahe; chatAM samatva - ekava - sAdhavA viSaye vahe. 2 te ja sAcI viraktinA svAmI banI zake jage, sakta chatAM azuAsakta saMpUrNa saMta te ja che. 3 brahmacaryaniSThAvAna zukadevajI bolyAH "rAjA parIkSita have bhagavAnanA khudanA zaktisaMcArane lIdhe dakSa prajApati samarthatAsaMpanna banI gayA hatA. emane paMcajana-putrI asikanInA sahaye harya nAmanA dazeka hajAra putro utpanna thayA. paNa navAInI vAta te e banI ke teo dazahajAra Ama sthULa rIte judA judA bhale dekhAtA, paraMtu te saunuM AcaraNa ane saunA svabhAva paNa jANe ekarUpa jaNAtA. dakSa prajApatie jyAre te saune prajotpattimAM vizeSa rasa levAnuM sUcavyuM ke tarata te badhA ekIsAthe tapasyA karavAnA vicAra sAthe pazcima dizA tarapha cAlI gayA. jyAM siMdhu nadI ane sAgaranA saMgama para AvelA nArAyaNa sarovara nAmanuM tIrtha AveluM che. ane jyAM moTAmoTA munie ane siddha mahAtmAo vase che, tyAM te sau pahoMcI gayA. jevuM nArAyaNa sarovaramAM te saue snAna karyuM ke tarata te saunuM aMtaHkaraNa saphaTika jevuM vizuddha banI gayuM ane emanI buddhi bhAgavata-dharmamAM lAgI gaI. chatAM pitAne ApelA vacana para mustAka rahI tapasyA karatA ja rahyA, UtrathIye ugra tapa karatA rahyA. tyAM te parIkSaka nAradamuni tyAM Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 AvI lAgyA ane belyA "tame tamArA pitAjInA vacana pramANe prajotpatti karavA taiyAra thayA che paNa lAge che mUrkha ziromaNi. are mUrkha ! tame je sRSTine aMta nathI parakhyo ke joye. te sRSTi karaze zI rIte ? A te moTA khedanI vAta che. sAMbhaLe ? eka evo deza che ke jemAM mAtra eka ja puruSa che. eka evuM chidra che ke jyAM peThA pachI bahAra nIkaLavAne koI rasto ja nathI. eka evI strI che ke je bahurUpiNI che. eka evo puruSa che ke je vyabhicAriNune pati che ! eka evI nadI che ke je AgaLa ane pAchaLa baMne bAju vahyA kare che eka evuM vicitra ghara che, je paccIsa padArthonuM baneluM che. eka evo haMsa che ke jenI kahANI ghaNI vicitra che ! eka evuM cakra che ke je charA ane vajathI baneluM che ! ane potAnI meLe ghUmatuM rahe che ! bhUkha leke ! tame tamArA pitAjInA ucita AdezanI pAchaLanuM mukhya rahasya nahIM samajI le ane upara meM batAvI, te vastuone joI jANuM nahIM lo, tyAM lagI tamArA pitAjInI AjJAnusAra sRSTi kema karI zakaze ?' nAradamuninAM A vacano para, te badhA vicAra karavA lAgI gayA. jAte buddhizALI te teo badhA hatA ja, teo svagata vicAra karavA lAgyA te jaNAyuM, nAradamuninI vAta to sAcI che ke "A liMga zarIra ke je sAmAnyarUpe jIva tarIke oLakhAya che. pRthvI para Avelo jIva te ja AtmAnuM anAdithI baMdhana che. e baMdhanane aMta parakhyA vinA mAnavajIvana prApta karIne je mekSa mATe anupayogI che evAM karmomAM mazagUla rahevAthI zo lAbha che ? kazo lAbha ja nathI. khare. khara sAva eka to khuda Izvara te ja che ! kharekhara te jAgrata, svapna ane suSupti e traNeya avasthAo ane e avasthAonA abhimAnIothI bhinna e badhAne sAkSI che ! e Izvara ja saune DeluM adhiSThAna athavA AdhArasthaLa che! paraMtu kharI rIte IzvaranuM adhiSThAna athavA IzvaranuM AdhArasthaLa kAI ja nathI ! tethI ja Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 te sarvocca che, bhagavAna che. e pramANe prakRti AdithI atIta ane niyukta evA paramAtmAne parakhyA-joyA vinA bhagavAna pratye asamarpita evAM (jemane mithyAkarmo kahI zakAya, tevAM) karmo karavAthI zuM lAbha? paramAtmAne parakhyA-joyA pachI jIvane saMsAramAM pAchuM pharavuM ja paDatuM nathI. je pote svayaM ane aMtajatirUpa che evA paramAtmAne jANyA parakhyA vinAnAM karmo to bahu bahu te svarga sukha bhautika sukha ApI zake ane pharI pAchA corAsI lAkha jIvaninA cakramAM phasAI bhamavuM paDe, tevAM karma karyA karavAM e to sAva phijala che ! AmAM je buddhi kAma kare che, te ja satva, raja ane tama guNethI yukta thavAne lIdhe vyabhicAriNuM strInA jevI ja che. A buddhimAM jyAM lagI viveka na jAge, tyAM lagI azAntidAyaka karmo banavAnAM ane teno kaI artha nathI, A kulaTA strI jevI buddhine parAdhIna banelA jIvanI sahaja svataMtratA naSTa thaI cUkI che. ane te anaMta janmathI e buddhine mAryo bhaTakyA ja kare che ! mAyA ja eka nadI che. tapa-vidyA Adi e nadInA kinArAo che. paNa kinArA para ahaMkAra Adi doSone kAraNe ene vega ghaNe vadhI jAya che. sauthI moTA AzcaryanI vAta to e che ke e mAyA nadIne pravAha eka bAju sRSTi pedA karavA pAchaLa che, to bIjI bAja pralaya tarapha paNa eno pravAha vahyuM jAya che. e pacIsa tanuM adbhuta ghara che. puruSa ja enuM Azcaryamaya AzrayasthaLa che. te ja samasta kAryakAraNamaka jagatane adhiSThAtA che. A jANavuM te ja sAcI svataMtratAne mAge che. te vinAnI svataMtratA e svachaMdatArUpa che. ane evA karmo vyartha karmo che. bhagavAnanuM AvuM sAcuM svarUpa batAvavAvALuM zAstra ja hasa samAna, nIrakSIravikI che. te baMdhana ane mukti; cetana ane jaDa e saune vegaLuM vegaLu Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 karIne dekhADI de che. AvA adhyAtmazAstrarUpI haMsane Azraya chaDI bahirmukha banAvavAvALA karmathI kaze lAbha nathI. cakra te kALa pote ja che, te akhaMDa pharato rahe che ! e kALanI dhArA tIkhI vaja jevI che. ane te sArAye jagatane pitAnA bhaNuM kheMcI rahela che. eTale kharI rIte karma sthira buddhithI vivekabuddhithI ja karavAM joIe." Ama vicArI te haIzvoe badhAe ekamatathI nizcaya karI lIdho. ane nAradamunine parikramA karIne jyAM jaIne pachI kadI pAchuM na pharavuM paDe, tevA mokSamArganA sAcA pathika banI gayA. nAradajI paNa pitAnuM kAma pUruM thayeluM jANuM prabhubhajanamAM masta banIne pAchA pitAnA rAjanA kArya mujaba kalekAMtaramAM vicAravA lAgI gayA. paNa A vAta sAMbhaLI dakSa khUbakhUba nAkhuza thayA. jo ke brahmAjIe dakSa prajApatine ghaNuM sAMtvana ApyuM, jethI dakSe e ja asikanI patnIthI zabalAdhu nAmane bIjA eka hajAra putro pedA karyA. teo paNa pitAnA pitAnI AjJAne kAraNe e ja nArAyaNa sarovara para tapa karavA gayA. ane teoe "OM namo nArAyaNAya puruSAya mahAtmane, vizuddhasarvAdhisthAya, mahAkaMsAya, dhImahi e maMtrane abhyAsa karI maMtrAdhipati bhagavAnanI ArAdhanA karavA lAgyA. tyAM paNa nAradamunie ane teone paNa temanA bhAIone mAge javA sUcavyuM, AthI teo te mAge gayA ane dakSa prajApatine nArada para khUba gusso AvI gayo. teoe viSayonI kaTutA jANyA vinA viSayanivRttine mAge potAnA bALakane mokalyA, te khoTuM karyuM. mATe tame bhaTakatA ja rahe ! evo zApa ApI dIdhA ! nAradajIe munidharma pramANe te apakAraneya mAthe caDhAve." zukadevajI bolyA : "parIkSita rAjA ! tyAra bAda brahmAjIe bahu bahu prema, dhIraja ane zAMtithI samajAvyA eTale dakSa prajApatie pharI pAchI pitAnI dharmapatnI asikanI thI sATha kanyAo janmAvI Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 te badhI putrIo potAnA pitA dakSa prajApatine ghaNo badhe Adara ane prema karatI hatI. sAThamAMthI daza kanyAo dakSa prajApatie dharmane paraNAvI. tera kanyAe kazyapane paraNavI. sattAvIsa kanyAo caMdramAne paraNavI. be bhUtane, be aMgirA RSine, be kRzApane tathA cAra tArya nAmadhArI evA kazyapane paraNAvI. tenAM saMtAne ghaNAM ja thayAM ane duniyAbharamAM phelAyAM. te paikI aditinI vaMzaparaM. parAmAM bhagavAna pote potAnA aMzarUpa vAmanarUpe avatAra dhAraNa karela." vizvarUpanI kathA nArAyaNa kavacathI sahu daitya jItI, deva taNuM pramukha Indra thatA pharIthI; aizvaryavaMta jhaTa vizvarUpa - kRpAthI. prAyazcitte hadaya zuddhi thavAthI sAcI. sAcA guru taNI thAye, ziSyathI avahelanA; toye te jIravI Ape, mIThI zikhAmaNe sadA. 2 zukadevajI belyA : "Indrane trilokI azvarya maLavAthI ghamaMDa thaI gayeluM. tethI garvane kAraNe Indu dharmamaryAdA tathA sadAcAramaryAdAnuM ullaghaMna karavA mAMDeluM. eka divase bharI sabhAmAM teo pitAnI patnI "zacI' sAthe sihAsana para beThelA. ogaNapacAsa marudgaNa, ATha vasuo, agiyAra rudro, Aditya, RbhugaNa, vizvadevA, sAdhyagaNuM, be azvinIkumAra vagere emanI sevAmAM hAjara hatA. siddha, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 cAraNuM, gaMdharva, brahmavAdI, munigaNa, vidyAdhara, apsarAo, kinara, pakSI ane nAga paNa sevA-stuti karatAM hatAM. te vakhate bRhaspatiguru padhAryA. teo saunA parama AcAryuM che. ema chatAM indra na UbhA thayA ke na AsanAdithI guru-satkAra karyo ! eTalI hade ke teo Asana para ja beThA ja rahyA. te ezvarya doSa joI buhaspati AcArya cUpacApa tyAMthI cAlI jaI ghera pahoMcI gayA. tyAra pachI indrane samajAyuM kharuM ke "meM gurunI avahelanA karI che !' eTale indra pote ja sabhAmAM A ghaTanA badala kheda vyakta karyo ane pite aizvarya madamAM bhUlyA, te yAda karI khUba pastAvo karavA lAgI gayA. A kSati devonA zatru asuranA khyAlamAM tarata AvI gaI. teoe badhAe pitAnA guru zukrAcAryanA AdezathI hathiyAro varasAvyAM. deve maravA lAgyA, tyAre e badhA devo brahmAjIne zaraNe gayA. brahmAjIne devonI A dazAthI karUNuM UpajI ane tvaSTAputra saMyamI vizvarUpa RSinI madada mAgavA mATe devone salAha ApI. teoe tema karyuM. tyAre vizvarUpajI bolyA: 'tamArI IcchA, mArI pAse purohitapaNuM karAvavAnI che ! je ke e kAma zAstramAM halakuM gaNAya che, chatAM Apa vaDIlanI AjJAne lIdhe, huM e kAma jarUra karIza. ane kharekhara e kAma eNe suMdara rIte cAlu rAkhyuM ane "nArAyaNakavaca, OM namo nArAyaNAya ane " name bhagavate vAsudevAya" e maMtrane sahRdaya apanAvAthI tamArI jarUra badhI rIte rakSA thaze ane kharekhara e rIte deve sarva prakAranA bhayathI mukta thayA. A vizvarUpa dvArA prApta thayelI vaiSNavI vidyA dhAraNa karI raNabhUmimAM asurone Ije jarUra jItI lIdhA. eka kozika gotrI brAhmaNe pitAnuM zarIra mabhUmimAM A kavaca dharIne cheDayuM te e brAhmaNanA hADakAne gaMdhavarAja citrarathe te sarasvatImAM laI javAM paDelAM, e vAta paNa vizvarUpe indrane saMbhaLAvIne zraddhA prathamathI majabUta karelI." Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRtrAsurane utpAta vairano badale letAM, vaira--bIja rahI pharI; phelAya vizvamAM jethI, azAnti kAyamI. 1 mATe satI dvije saMta, tyAge tathA tape karI; gharathI mAMDIne vizva, banAve zAti kAyamI. 2 tethI vaira bhUlI hAle, vizvane je vadhAvaze. te ja satI dvija saMte taNuM RNa adA kare. 3 zukadevajI bolyA : ". paraMparAthI meM evuM sAMbhaLyuM che ke vizvarUpanAM traNa mAthAM hatAM. teo eka meDhethI somarasa ane bIje moDhethI surApAna karatA hatA. ane vaLI trIje meDhethI anna paNa ekI sAthe khAtA hatA. e vizvarUpanA pitA tvaSTA vagere bAra Aditya devatA hatA. ethI teo yajJa samaye pratyakSarUpe UMcA svarathI (UMcerA avAjathI) belIne ghaNuM ja vinayathI devatAone Ahuti ApatA hatA. paraMtu emanI mAtA asura kuLanI hatI. AthI aMdarakhAnethI teo daityanA pakSapAtI hatA. ane gupta rIte asure athavA daityane paNa yajJabhAga ApatA hatA. AthI bhaviSya vizvarUpajI daityone sahAre laI pitAne nAza karaze-raMjADaze..." ema mAnI temanI pAse deve ke AvI talavArathI traNeya mAthAM utAro nAkhyAM. brahmahatyAnuM A pApa tarata inDe na svIkAratAM eka varSa pachI pitAnI zuddhi mATe cAra bhAgamAM vaheMcI nAkhyuM. pRthvI, vana spati, strI ane pANae e jhIlI lIdhuM. tyAra bAda vizvarUpanA pitA tvaSTA, indra - zatru pedA karavA havana karavA lAgyA. prA. 9 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 tema ja A A parIkSitajI tarata anvAhApacana nAmanA dakSiNAgnithI eka evo mahAbhayaMkara daitya pedA thayo ke jANe pralayakAlIna lokanAzaka vikarALa kALa kAM na hoya ! te dine dine khUba vaye jatA hatA. te jANe baLatA pahADanI samAna kALa hato ane enA zarIramAMthI saMdhyAkALanAM vAdaLAM jevI dIti nIkaLyA karatI hatI! enA mAthAnA vALa ane dADhImUcha tapelA tAMbA jevAM lAla raMganAM ane cakSuo baporanA sUrya jevAM DarAmaNu hatAM. traNa khUNAvALuM trizala laIne jyAre e nAcavA lAgI jato, tyAre pRthvI kaMpavA lAgI jatI. ane evuM jaNAtuM ke jANe pitAnA trizula upara eNe AkAzane upADI rAkhyuM heya !" vAraMvAra bagAsuM khAvA meM ughADato tyAre giriguphA jevuM te mukha jANe AkhA AkAzane pI jaze ke zuM ? jIbhathI badhAM nakSatrane cATI jaze ke zuM ? pitAnI vizALa ane vikarALa dADhavALA mukhathI jANe traNeya lokane gaLI jaze ke zuM AvA tenA bhayaMkara rUpane joI badhA leke DarI jatA ane ahIM tahIM bhAgI javA lAgatA ! tvaSTAnA A tame guNuM putranuM nAma vRtrAsura paDI gayuM hatuM. moTA moTA de potapotAnA anuyAyIo sahita tenA upara tUTI paDatA, paraMtu devonAM zastrAstro ja te gaLI jato. devAnA AzcaryanI AthI sImA ja na rahI ! devane prabhAva ja jANe cAlyo gaye ! te sau dIna, hIna ane udAsa thaI gayA ane AdipuruSa zrInArAyaNane zaraNe jaI prArthanA karavA lAgyA. devanI prArthanAthI khuda bhagavAna emanI sAme pazcima bAjuthI pragaTa thaI gayA. temanA hAthamAM zaMkhAdi hatAM. temanI sAthe temanA soLa pArSada hatA. devoe sASTAMga praNAma gadgaditabhAve karyo. AthI prasanna thaI bhagavAnane teone dadhIci jevA vrata, tapa ane jJAnamaya RSinA aMganuM vizvakarmA dvArA Ayudha banAvI vRtrAsurane mAravAne saphaLa IlAja batAvI dIdho." Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAcinu prANApaNu aMte nazvara A deha, mATI sAthe maLI jaze; mUlya-rakSA kAje teA, svaya' te tajavA na zve... 1 suRSinAM tapa tyAga, ne bhaLe prabhunI kRpA; kupAtra daitya tA kema ? na pAme daivI pAtratA ?... 2 brahmacaryaniSTha zukadevajI khelyA : "rAjA parIkSitajI ! devedra hita devAne e vAta kahI khuda AvelA ri aMtardhAna thaI gayA. athavavedI dhIci RSi pAse devae bhagavAne batAvelI vAta pramANe hArdika yAcanA karI. e sAMbhaLI dudhIci RSi bahu khuza thaI gayA. Akhare jo vinazvara zarIra paDI javAnuM, tA pachI parArthe tene apavAmAM AnaMda ja thAya ne? ane sAcI sAdhanA jo vizvacetanA sAthe A zarIramAM rahelI svacetanAnuM anusaMdhAna karavuM te ja che, teA pachI samaya Avye samaya gumAva AnA hAya ja zAne ? tee tarata prabhumaya svarUpanuM dhyAna karatA karatA, evA tAvilIna thaI gayA ke sApa, kAMcaLIne taje tema zarIra, prANa, mana, buddhi badhuM ja chUTI jaI tee prabhumAM lIna thaI gayA. have vizvakarmAe dadhIci RSinAM hADakAMthI vajra banAvIne IMdrane suprata karI dIdhuM. airAvata hAthI para savAra thaI daivedra ane itara deve cAlI nIkaLyA. daityAe peAtAnuM baLa ajamAvavAmAM khAmI na rAkhI, paNa eka tA daivI zakti ane paNa pAchI IzvarAbhimukha thaI jAya, tyAM daityanuM zuM vaLe ? thAkIne daityo nAsabhAga karavA lAgyA, tyAre vRtrAsure maLa dAkhavI lIdhA bAda chevaTe kahyuM, 'khuda bhagavAna icche che ane khuda RSie mane mAravA peAtAnuM zarIradAna karI nAkhyuM che. tyAre Akhare huM maravAneA ja. te pachI zA mATe Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 bhagavAna ane RSimuninI IcchA mujaba he IMdra ! tuM tAruM vaja khuzIthI calAvatuM nathI ? ethI to mane dhanyabhAgI mRtyu lAdhI jaze. A mRtyunI bIjAne kadara bhale na he, paNa mane te pUrepUrI kadara che ja.ema kahI te prabhuprArthanA karavA lAgI gayuM : "mArAM mana ane vANI sadAya ekamAtra ApanI sevAmAM ja che. huM Apa sivAya, svarga ane bhegapabhoge te zuM khuda mokSanIye paravA nathI karato. mane janma-mRtyu-jarA ane rogonIye cintA nathI. mAtra ApanA vaurIothI mane dUra rAkhaje ane ApanA parama bhakta sAthe mane sadAne mATe meLavI Apaje. jemAM deha gehAdimAM mohagrasta che, tevA ApanA abhakatathI mane sadAne mATe vegaLo rAkhaje." jagatamAM A vakhate tretAyuga besI ga hato. vRtrAsura ane Idra vaccenuM viracita ane dharmacarcA karatAM karatAM sArI peThe paraspara yuddha cAlyA karyuM. eka vAra te vRtrAsura, arAvata hAthI sAthe khuda devatAonA iMdrane ajagara sApane gaLe, tema gaLI paNa gaye, paraMtu nArAyaNakavacane AdhAra hovAthI AbAda rIte emAMthI UgarI gayA. ane chevaTe vRtrAsura bhUmi para paTakAI paDyo. A vakhate maharSio sahita gAMdharvo vagere saue iMdravijaya para puSpavRSTi karI. bIjI bAju vRtrAsuranuM aMtara teja khuda bhagavAnamAM vilIna thaI gayuM. ane sau jijJAsuoe Ama thatuM spaSTa joyuM-anubhavyuM" IndranuM prAyazcitta nyAya rakSA anivArya, svaratha samAja sthApavA; kintu thayeluM je ethI, te sthaLa-pApa TALavA. 1 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 karavA paDatA yatnA, vAravAra Take jethI, zAbhe satya; ahiMsAthI ne thAya - svapara zreya, mAhyAbhya tara ubhaye; vizvamAM zAnti kAyamI. 2 ahiMsAye te virAgathI; sattAna-virAgathI. 3 zukadevajI kheAlyA : mahAdAnI parIkSita rAjan! vRtrAsuranA vadhane kAraNe IMdra uparAMta leAka ane leAkapAla vagere sau tatkSaNa tA prasanna prasanna thaI gayA. temAM bhaya ane ciMtA badhAMya jatAM rahyAM. sAtheAsAtha A yuddha pUruM thayA pachI sau pAtapeAtAne sthAne cAlyA gayA. kAma patI gayuM eTale pachI teA keAI IMdra pAse vidAya mAgavA pazu na AvyuM," rAjA parIkSitajI pUche che: "ApanI AgaLa mArI zaMkA e che ke jyAre AkhuM jagata A vijaya pachI sukhI thayuM, te pachI IMdrane peAtAne sAthI aprasannatA vyApI gaI ?" zukadevajI kahe che: "he rAjana ! tamArA savAla ghaNuM mahuttva che. kAraNa ke game tevA halakA jIva hAya, tAye tenI sthULahatyA Akhare te hatyA karanArane pastAvAnI AgamAM saLagAve che. temAM paNu jyAre samAjasevaka evI brAhmaNa zAkhAnA game tevA paNa brAhmaNunI hatyA thAya tyAre te| evaDI vyathA thAya e dekhItuM che! temAM vaLI jyAre A vijaya pachI sau pAtapeAtAne sthAne caMdrane vagara madhye cAlyA gayA eTale e pastAve! thAya ane aprasannatA janmAve te dekhItuM ja hatuM. indradeva AnA dilAse meLavavA mAnasarezavaramAM jaI chupAyA. AthI satyarUpI prabhudhyAnanI indrane pUrI taka maLI gaI. A bAju indranI gerahAjarImAM svanuM rAjya saMbhALatArA nahuSa rAjAnI ja indrapatnI zacI para dAnata bagaDI. zIe Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 nahuSane kaLApUrvaka RSimunione aparAdhI banAvI abhizApa apAvI sarpa banAvI mUke. IMdra pazcAttApe pAvana thaI pAche have IMdralokamAM AvI karIne sthira banI gaye. IjharAya svargamAM sthira thayA pachI brahmaSi oe tyAM pahoMcI jaI bhagavAnanI ArAdhanA mATe devatAonA A Idrane yajJa-dIkSA ApI. basa have ja IndranAM vRtrAsuravadhanAM pApane je bhAra hato, te sAva jaDamULathI khaMkherAI cUka. matalaba ke anyAya-nivAraNa mATe keTalIka vAra laDAImAM sthaLa hiMsA anivArya banatI hoya che. ema chatAM e sthaLahiMsAthI paNa bacI javAya, teTaluM sAruM. ahiMsA jeTalI vadhe, teTaluM ja satya vadhu dIpe che, ane satya jeTaluM dIpe che teTaluM ja jagata baMne prakAranAM sukha-zAMti pAmI zake che !!! Ama surAsura saMgrAmamAM davavijya ane chevaTe vijayanA garvane badale thayelAM dhULa pApano paNa pastAvo karavAthI vahelI vahelI pApamukti thAya che. A mujaba A vyAkhyAnamAM AvatuM vRtrAsuranuM varNana chevaTe pApamuktinI preraNA pAya che. satya bhagavAnanI bhaktimAM vadhAro kare che. ethI A IdrAkhyAna je sadA-sarvadA vAMcaze-sAMbhaLaze-sevaze, tethI temanAM dhana ane yaza vadhaze. zatru para vijaya pAmaze. AyuSya ane maMgala vadhaze tathA nAnAM-moTAM badhAM pApathI paNa avazya mukti meLavavAno mahAmArga sUjhI jaze. citraketu kathA akAraNe adeya, IrSA je thAya keIne; toye tyAM jAgRti rAkhI, vartavuM nitya sAdhake. 1 kemake Akhare AtmA, che eka prANimAno; te sAdhavA paDe revuM, mera sAvadhAna che. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 rAjavI parIkSitajIe bahu jijJAsA bharI rIte pUchayuM : "he zukadevajI ! bhagavAnanI bhakita ( ane te paNa niSkAma bhakita) to satvaguNu ke triguNAtItatA pAmelA devI cho athavA RSimuni one paNa ati-durlabha hoya che. te meTebhAge tamoguNa ane bahubahu te rajoguNa evA vRtrAsurane bhagavAna zrI nArAyaNanA caraNenI ananyabhAvane zI rIte thaI zakI ? A saMsAramAM anaMta prANIo che. te paikI mAtra mAnava ja mokSa meLavI zake ane mAnavomAM paNa keI viralA ja sagevAMga zuddha rahI te sthitine AMbI zake. AvI kaThina sthitimAM je devane satAvanAre mahAzatru gaNAya, te asurAdhipati rame vRtrAsura yuddha vakhate prabhucaraNarata rahI, indrane prasanna kema karI zake ? e samajatuM ja nathI. Apa jarA A vAtane saraLa rIte samajAyA kRpA karo." A prazna sAMbhaLIne zukadevajI khUba ja rAjI thayA evuM zaunakAdi RSiene kahetA sUjI have zrI zukadevajIe zuM kahyuM ke emanA ja zrImukhe varNave che zrI zukadevajI bolyA : "parIkSita rAjana! tamAre prazna pUchIne tame jagata para upakAra karyo che. kAraNa ke A eka prAcIna ItihAsa che ! je meM mArA pitAzrI vyAsajI, devarSi nAradamuni tathA maharSi devalajI pAsethI paNa barAbara sAMbhaLe che. A prAcIna kALanI vAta che: sUrasena nAmanA dezamAM cakravatI-samrATa mahArAja citraketu rAjya karatA hatA. te vakhate pRthvI prajAnI irachA anusAra anna, phaLa vagere badhuM ApyA karatI hatI. jyAM nItimaya vyavahAra ane dharmalakSI vRtti che, tyAM AvuM bane ja emAM navAI nathI. aneka rANIo citraketu rAjAne hatI. suMdaratA, udAratA, yuvAvasthA kulInatA, vidyA ane vIrya sAmartha tathA rAjavInAM adhaya tathA sAmarthyamAM kamI nahotI. rANIo paNa eka ekathI rUpa guNamAM caDhe tevI hatI chatAM saMtAna ekeyane eka paNa nahetuM thayuM. A citraketu AkhI pRthvIne jANe ekachatrI kamI lIsA huM A che. te tenI Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 samrATa hoya tevA rAjavI hatA, chatAM eka saMtAna na thavAne kAraNe bApaDA bhAre ciMtAgrasta ane duHkhI rahetA hatA. ekavAra aMgirA RSi tyAM padhAryA. acAnaka AvA mahAna RSi padhAratAM rAjAe vidhipUrvaka arcA-pUjA karI mukhya Asane besADyA pachI rAjA nIce bhoMya para besI gayo. tenA vinayathI RSijI khUba prabhAvita thaI prasanna mane belyAH "guru, maMtrI, rASTra, durga, khajAne, senA ane mitra rAjAothI gherAyeluM hovAthI tuM sukhI che ne ? kharI rIte to jene AdhIna potAnuM mana che, tene ja adhIna; panIo, prajA, maMtrI, sevaka, vyApArI, dIvAna, nAgarika, dezavAsI, bIjA rAjAo ane putrAdi hoya, tema A badhA tamAre AdhIna che ne ? paraMtu Apane cahere jotAM koI moTI cintA tamone heya evI mane chApa UThI che. te kharekhara zuM che ?' RSijI jANatA hovA chatAM aMke karavA citraketune pUche che. citraketu rAjAe kahyuM: "tapa, jJAna vagere dvArA Apa jANavA chatAM mane je pUche che te namratAthI mAre kahevuM joIe. ane rAjAe saMtAna bhAvanI vAta kahI ane e duHkha dUra karavA RSijIne prArthanA paNa karI. tarata ja aMgirA RSie tvaSTAdevanuM yajana "caru nirmANa karIne karyuM ane te prasAda sauthI moTI kRtaghuti paTarANIne ApI "putra thaze' ema kahyuM. samaya para suMdara putra thavAthI zarasena dezanI prajA paNa rAjI thaI gaI ane citraketu rAjAnA AnaMdanuM te pUchavuM ja zuM ? ghaNAM varSo pachI putra thatAM snehabaMdhana khUba vadhatuM cAlyuM. paNa rANuM ane putra para rAjAne neha vadhatAM bIjI rANIonI IrSyA vadhI paDI. samaya joIne teoe bALakane jhera ApyuM. ekane eka putra javAthI paTarANI, rAja tathA prajA sau duHkhapUrNa rIte raDavA lAgyAM. je jANuM tarata aMgirA ane nArada bane RSie tyAM AvI pahoMcyA. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgirA-nAranuM AzvAsana keI Aje gayA keI, javAnA keIema je; saMsAranI gati A tyAM ! kathI zeka zuM vaLe? 1 hethI na mAtra AvaDe ke dilAsa daI nAsatAM, kiMtu pratyakSa hoMcIne, sayi je banI jatAM. 2 tevA RSi-munionuM, bhArata tethI vizvamAM dharmamUrti gaNAve che, vizva guru bane sadA. 3 putranA zaba AgaLa zaba jevI hAlatamAM AvI paDelAM rAjArANane baMne munioe A mujaba kahyuM : "tamo e jANe che kharAM ke A marI gayeluM bALaka pUrva janmamAM tamAruM zuM saguM hatuM ? jema pANI ane retI bane maLe che ane pachI vikharAI jAya che tevuM ja A AkhAya saMsAranuM che. samayanA dhorI pravAhamAM maLavuM ane vikharAvuM banyA ja karavAnuM. zAzvata to e che ke je sadAya eka sarakhuM rahyA kare che. AvA to eka mAtra bhagavAna ja che. jeo prANI mAtranA adhipati che. kAraNa ke bhagavAnarUpa parama AtmAmAM janma-mRtyune vikAra che ja nahIM temane nathI icchA ke nathI kazI apekSA ! eTale ke evA bhagavAnanuM ja cintana karavuM joIe. parivartanazIla A saMsAramAM mRtyu e anivArya dazA hoI tenAM zoka ciMtA karavA nakAmA che." brahmacArI zukadevajI parIkSita rAjAne uddezIne kahe che: "maharSi aMgirA tathA devarSi nAradajInI A divyavANathI citraketu rAjAne jarA zAnti te thaI ane AMsu lUchI teo bolyAH Apa bannenI sAdI sIdhI vANI paNa mArA zuSka ane nirAzA manamAM navapallavapaNuM ane AzAne Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 saMcAra karI de che. te kharekhara Apa koNa che, te to mane kahe ? tarata aMgirA maharSi vadyAH "putranI tArI atIcchA pUranAra huM pita aMgirA RSi chuM. ane bIjA mArI bAjumAM ane tArI sAme UbhA che te khuda brahmAjInA putra nAradajI che. jyAre tArI khekhinna dazA (bhagavAne tuM bhakta hovA chatA) joI eTale tane khedamukta karavAnA hetue ame banne ahIM AvI pahoMcyA chIe ! kharuM pUche, to ane bhagavAnanA bhaktone sAcuM bhAna karAvavA ja jagatamAM bhamI rahyA chIe. huM jyAre pahelAM Avelo tyAre joyuM ke tArA haiyAmAM utkaTa saMtAna lAlasA che. eTale jJAnane badale saMtAna ApyuM ! zarUAtamAM abhimukha thayelA ke thanArA mAnavIne bhagavAnanA ame saMdezavAhaka mAnavI bhagavAna paranI zraddhA daDhIbhUta karavA, tevA jijJAsApriya mAnavInI je jAtanI tenI prabaLa IcchA hoya te pahelI pUrI karI nAkhIe, paNa jevI zraddhA jarAka daDha thaI ke tarata eka kasoTI pratikULa ane pachI sAnukULa ApIe chIe, jethI te ghaDAI ghaDAIne bhaktimAM majabUta banI jAya. tane e to khyAla have ja gayo haze ke putramAM sukha nathI." basa AvuM ja sattA, dhana, mAla, jamInajAyadAda ane patnInuM paNa samajavuM! kharI rIte te A badhAM mananAM ja ramakaDAM che. ane te kapita ane sAva nakAmAM che. kemake emAM kazuMya sukha che ja nahIM ane chatAM sukha bhAse che e ja vicitratA che.' tyAM ja nAradajI samaya joIne belI UThayA : rAjA citraketu! aMgirARSinI vANuthI tAruM haiyuM dravI uThayuM che. jijJAsA jAgI UThI che je joI huM tane A eka "maMtropaniSada' ApuM chuM te dhAraNa karI che. bhagavAna zaMkara Adi paNa zrI saMkarSaNa devane zaraNe gayA che. ane abhinnatA meLavI lIdhI che. tene paNa Aje e ja vAta suNAvI dauM chuM. teone vAsudeva, pradyumna, aniruddha ane saMkarSaNa ema judAMjudAM nAmothI saMbaMdhI zakAya che. ene ja zaraNe tame jAo eTale rAjAjI ! tamane sarva prakAre saMtoSa thaze." Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeSa bhagavAnane sAkSAtkAra mULa te ziva che jIva, kiMtu ajJAna mehathI; zivasvarUpa bhUlIne, bhavabhramaNamAM paDyA. 1 nimitte mehanAM khUba, temAM rahyA chatAMya je, sAdhe nilepatA te te, mekSamArga bane kharo. 2 devarSi nArade zabamAM pAcho te jIvane belAvI temanI AgaLa nAradajI bolyA: "he jIvAtmA, tArA pitAjI, mAtAjI ane have te jhera ApanArI vimAtAe paNa pastAvo karIne vinave che. pharI tuM AyuSya prApta karI A rAjasiMhAsanane ane bhogane bhagava." jIva bolyo : "mAre mArAM kharAM mAtapitA kone mAnavAM ? ane kenI vinaMtithI pAchA pharavuM ? kAraNa ke AvAM te mArAM anaMta janmajanmAMtaro thayAM che. jema sonuM vagere kharIda vecANanI cIjo eka vepArInI pAsethI bIjA vepArI pAse Ave ane jAya che tema A jIva paNa aneka yonimAM paribhramaNa karavA aneka pAse Ava-ja kare che. jyAM lagI leNa-deNanA saMbaMdho hoya tyAM lagI te rahIne pachI pAcho prayANa AdarI de che. kharI rIte te mAnava-jIvanano sAra mokSa athavA paramezvaranI prApti che. te mArga A jAtanuM para sparanuM kartavya samajavAthI ja saraLa thaI paDe che." have parIkSitarAjAne zrI zukadevajI kahe cheH "basa, ATaluM kahIne pele jIva te cAlyA gaye. paraMtu e jIvanA AvA kathanathI, eka bAju saune Azcarya thayuM, te bIjI bAjuthI kartavya saMbaMdha ane moha saMbaMdha vacce bheda barAbara saune samajAvA lAgI gaye. pelI bAlahatyA karanArI mAtAoe hArdika prAyazcitta paNa yamunAnA taTa parI nAkhyuM. A rIte aMgirA ane nAradamuninA AvavAthI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ane A prakAranA rUpaka upadeza vagerethI saune viveka jAgI gayo. citraketu rAjA paNa vidhisara thayunAsnAna karIne piMDa-tarpaNadi vidhi patAvIne bane RSionA caraNamAM leTI paDyo tyAre devarSi nArade bhagavasvarUpane suMdara upadeza Ape. rAjA citraketue A upadezanI asarathI sAta divasa sudhI lagAtAra ekalA pANI para upavAsa karyA. jene lIdhe jJAna prApta thayuM. e jJAna pachI emane parama pavitra evuM zeSa bhagavAnanuM darzana thayuM. eTale ke jagatanA adhiSThAnane suMdara anubhava thaI gayo. AthI emanAM badhAM pApa jhADIjhUDIne sApha thaI cUkayAM. tyAre ene jANe bhagavAna khuda belatA hAya ! tevuM suMdara saMvedana thayuM. e A jAtanuM hatuM : "jIvA Ama te zivasvarUpa athavA paramAtmasvarUpa ja che. paraMtu paramAtmA svarUpane bhUlI jagatamAMnA bAhyabhAvo para hAI jAya che, tene lIdhe ja te bIcAre janma-janmAMtaranA cakramAM paDI jAya che. paraMtu ghaNIvAra moha pamADanArI vastuothI (e jJAnane lIdhe) alaga bhAgavA mAMDe che, te paNa barAbara nathI. Akhare bIjAone mohavAsanA lAge tyAM rahIne (sage rahIne ja) nirmohatA ane nirvAsanAmaya banAvAnuM che, te na bhUlavuM joIe. zarUAtamAM bhale mehaka lAgatI vyakti ke vastuothI dUra rahe ! paNa Akhare to emanI sAthe cITakI rahevA chatAM nirlepatA-anAsakti siddha karavAnI che ! te ja sarvANi pUrNatA prApta thaI zakaze. nahIM te rahI gayelI adhUrAza upara caDhaDhyA pachI paNa nIce ja pADavAnI che !" A saMvedana pachI jevI AMkha khole tyAM te bhagavAna zeSa jANe eTalI saMvedanA karAvI aMtardhAna ja thaI gayA. emanI dizA bhaNa namaskAra karI, have citraketu rAja meru parvata para vicAravA lAgI gaye." Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satI pArvatIne zApa bhogI ghaNA jage pAke, tyAganA rAgIye thatA; kintu rAga taNA tyAgI, ajemAM keka janmatA. 1 trilokanAranuM haiyuM, tyAM ja TharI jatuM khare, tevA mahAna te tyAgI-tapasvI savibhUti che. 2 svacchedI ne ghamaMDI te jane evI vibhUtinAM; mUlya jANe nahIM mUkhaM, tethI kare avatA. 3 bhagavAna saMkarSaNa aMtardhAna thayA, te dizAmAM namaskAra karI have citraketu vidyAdhara AkAzamAM nibaMdha rIte vicarI rahelA hatA. emanA zarIranuM bala ane indriyanI zakti ghaNuM vadhI gaI hatI. jethI moTA moTA munivare, siddho ane cAraNe emanI stuti karavA lAgyA. e vidyAdharanI preraNAthI badhA vidyAdharanI manahara ane suMdara strIo emanI pAse bhagavAnanA guNa ane lIlAonuM gIta gAyA karatI ane emane AnaMda pamADatI hatI. evAmAM eka vakhate te citraketu vidyAdhara bhagavAna taraphathI prApta thayelA tejomaya vimAna para besIne kyAMka javA nIkaLe, tyAM ja eNe joyuM ke bhagavAna zaMkara meTA moTA munivaronI sabhAmAM siddha-cAraNe vacce beThA che. ane sAthosAtha bhagavatI satI pArva, tIjIne emanI godamAM emaNe besADyAM che, eTaluM ja nahIM balake eka hAthathI pArvatIjIne AliMgana ApIne pite besI gayA che ! A joIne citraketune acaMbo lAgyo ane mAThuM paNa lAgyuM. eTale te pitAnuM vimAna tyAM laI jaI hasI-mazkarI karato satI pArvatIjI barAbara sAMbhaLe tema ghAMTA pADI pADIne bolavA paNa lAgI gayo : "are ! are ! zaMkarajI te AkhAye jagatane dAkhale besADanAra Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14ra tAre A ja hetapUrvaka jIvana-zikSaka che. dharma dizAnA sarvocca gurudeva che. e badhAM prANaemAM zreSTha gaNAya che, chatAM pitAnAM patnIne zarIre vIMTAIne besI gayA che meTA moTA jaTAdhArI brahmacArIo, brahmavAdIo ane ghaNuM meTA tapasvI munionI vaccevaca A Dhabe besI gayA che. are ! sAdhAraNa puruSa paNa potAnI patnI sAthe AvuM vartana ekAMtamAM ja karI zake, jyAre A moTA vratadhArI ane mahAna gaNAtA hovA chatAM badhAnI sAme paNa A te AvuM vartana dAkhavI rahyA che !! tyAM have kene ane zuM kahevuM ?" ahIM parIkSita rAjAne mahAna zukadevajI kahe che: "bhagavAna zaMkaranI buddhi to agAdha che ane evuM ja mahAna emanuM gAMbhIrya che! chIchare sAdhaka mahAna haiya, tAye AvuM apamAna jhaTajhaTa sahI na zake ! ane ema thAya te ugra gusse paNa saheje saheje AvI ja jAya ! paNa emaNe te prasaMgane haLavethI lIdhe. ane prasannatApUrvaka jhaDapI paNa lIdhe. sAcuM pUche te citraketu gAMdharva pote A bhagavAna zaMkaranA mahAprabhAvanA kazA jANakAra ja na hatA. eTale ja emanA jevA rAgane tyAgI bhagavAna zaMkarane ye samaje ? paraMtu Ave TANe pArvatIjI zAMta na rahI zakyAM ane A ji te diyanA ati abhimAna paratve tiraskArapUrvaka zAsana karanAre duniyAmAM A ja eka mAnavI che ke zuM ? jaNAya che te evuM ja ke, brahmAjI, bhRgu, nArada Adi ane emanA vArasadAro sanakAdika parama maharSio, kapiladeva, manu mahArAja je dharma rahasya nahetA ke nathI jANatA, tevuM rahasya A citraketu jANI gayo lAge che ! nahIM to dharma mArgane oLaMganAra amAruM vatana teo kema calAvI le che ? ke je A citraketune mana sarAsara dhanathI viruddhanuM che ! AthI ja have mane kahevA de ke brahmA Adi sau jemanuM dhyAna dharyA kare che tevA parama maMgala rUpa bhagavAnanuM ane emanA anuyAyI A mahApuruSanuM AvuM haDahaDatuM dhAra apamAna (are tiraskAra !) Ave samaye khule khulluM A adhama kSatriya Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 kema karI zakata ! kharekhara teA A mANase bhAre bhayaMkara apamAnanu kAma karyuM che! bhagavAnarUpe Ne pote ja heAya tevuM zAsana karavAnI kuceSTA athavA sAhasa pazu teNe ja karyAM che. ethI A mAnavI badhA prakAranA daMDane (zikSAne) pAtra hAya ema mane teA sarAsara spaSTa lAge che." eTaluM belI dhagI UThatAM kahyuM : "he durmati ! tane pArAvAra gaI AvI gayeA jaNAya che! tane bhagavAnanA caraNa-kamaLamAM rahevAne lagAre adhikAra nathI, mATe tuM pApI yonimAM ja -AsurI yAnimAM ja jhaTapaTa cAlye! ! jethI karIthI AvI mahAna bhUla karavAnI khe! bhUlI jAya.'' ATaluM sAMbhaLyA pachI teA parIkSita rAjAne zukadevajIe kahyuM ke, citraketu khU" kAkalUdI karavA lAgI gayA. peAtAnI bhUla paNa ene samajAI gaI, paNa meADuM thayuM hatuM ! eTale have zikSA sahana karyA vinA chUTA na hatA. mAnavI peAtAnA svacchaMda ane ahu kAramAM mahAnathIye mahAna vibhUtine jANe pAte kahevAne adhikArI mAnI apamAna karavAnI hade pahoMcI jAya che. A svacchaMda ane mithyAbhimAnane jyAre bhayakara khadale maLe che, tyAre ja ene potAnI bhUlanuM kAMIka bhAna thAya che, paNa te vakhate meADuM thaI gayuM hAya che ! khera. paNa citraketunuM hRdaya eTaluM ucca gaNAya ke je A karyu vacana suNIne sAme krodhI na thatAM teNe zaMkara-pArvatInI kSamA mAgI tenA caraNukamaLamAM leATI gayA ane peAtAnAM pApane zrApa paNa rAjI thaIne mAthe caDhAvyA. vRtrAsurarUpe punarjanma bhUlabha'DAra-sa'sAre, jJAnI ajJAnI benI; nAnImoTI thaze bhUlA, zaMkA na kAMI te mahIM, 1 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 sAcavI satyanuM mULa, vate jJAnI sujAgrata; chatAM bhUlya phaLe tenAM, bhogave sukhamAM rata. 2 parANe duHkha pAmI te, bhUlanAM phaLa bhogave, chatAM cete na ajJAnI, saMsAracakramAM bhame. 3 naiSThika brahmacArI zukadevajI bolyA : "parIkSita rAjana ! citraketue khuzIthA satI pArvatIjIne abhizApa (zA5) grahaNa karI lIdhe, tethI pArvatIjIne bhAre Azcarya thayuM. citraketu sAco bhagavadbhakata hatA, tethI zApathI na Daryo. dhArata to te paNa satIjIne sAmethI zApa ApI zakata, paNa pote pArvatI satIjInA krodhanuM kAraNa Apyu, tethI tenuM ja pariNAma AvyuM te snehapUrvaka sAmethI svIkArI lIdhuM. AthI bhagavAna zaMkare khulAso karatAM satI pArvatIjIne kahyuM : "satIjI! bhagavAnanA je kharekharA bhakta hoya che tenI A ja khUbI che. eTale "citraketunA AvA vartanathI Azcarya pAmavA jevuM kaMI nathI. svapnamAM thayelAM sukhaduHkha jema jAgrati pachI mithyA puravAra thAya che, chIpamAM cAMdInI bhramaNa dUra thatAM ja chIpa spaSTa jaNAI rahe che, tema bhagavAnanA bhakatane satya ja vahAluM hevAthI jarAka satya jokhamAtAM, enuM duSTa pariNAma veThavuM pyAruM lAge che. jethI satya pratye je potAnI niSThA che, te dUra thaI jAya ! A rIte citraketu sAcA arthamAM bhagavAnane bhakata hato ane rahI zakaryo hato. karmaphaLarUpe svarga maLe ke naraka maLe, tenI ciMtA kadI (bhagavAnanA sAcA) bhaktane heya nahIM." te (bhagavAnabhakta) te pratyeka prANImAM paramAtmAne pekhe che ane pratyeka ghaTanAmAMnA tathyane tarata pArakhIne svIkArI le che. tethI zApa maLavA chatAM rAjI thato thato citraketu gAMdharva pitAnA vimAna para caDhIne nizcitapaNe cAlatA thayo! ! bhagavAna zaMkaranA citraketu saMbaMdhanA A varNanane sUNune Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 have pArvatIjI niHzaMka banI gayAM. basa parIkSitajI ! A ja vivAdhara citraketu satI pArvatIjInA abhizApa(zApa)ne kAraNe dAnava nino Azraya laI tvaSTAjInA dakSiNagnithI pragaTa thayA hatA ane tenuM nAma paNa tevuM ja rakhAyuM hatuM "vRtrAsura." je rAkSasonimAM janmavA chatAM bhagavAnane bhakta ja rahyo hato, emAM kazuM ja Azcarya nathI. rAjana ! tArI je zaMkA hatI, te mATe meM ATalo badhA lAMbo vistAra karIne A vAta samajAvI che. parIkSitajI! A mAtra "citraketu'ne ja ItihAsa nathI. eka arthamAM te te prANuM mAtrane mATe jarUrI e bhaktajanane A itihAsa che. A itihAsa vAMcatA vAMcatAM bhakatamAM rahelI haribhakti anAyAsapaNe vadhu daDha thaI jAya che ! jeo A 'citraketu'ne ItihAsa sabhAnapUrvaka sAMbhaLaze ane jIvanamAM ene sAkAra banAvaze, te evA sabhAna puruSane kadIye janmabaMdhana ke saMsArabaMdhana naDaze nahIM. tevo sAce zrotA bhagavAnanI parama zraddhA pAmIne Akhare muktine paNa avazya bheTI zakaze." aditi-ditivaMzavarNana haiyeya IzvarI putro-kADhI dayatva temanuM; joDatA divyatA saMge, jage divyatva vAghatuM. 1 baliprahUlAdanAM nAme, rAkhavAM yAda sarvadA; hiraNyakazipu tema, rAvaNAdi bhUlI javA. 2 tyArabAda zukadevajI bolyA : "rAjavI parIkSita ! savitAnAM patnI pRzrinA garbhathI ATha saMtAne thayelAM. temAM sAvitrI vagere prA. 10 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 traNa dIkarIo ane agnihotra vagere pAMca putro hatA. bhaganI patnI siddhinI kukhe traNa putro ane eka putrI thaI. AziSa nAmanI te putrI khUba suMdara ane sadAcArI hatI. dhAtAnI cAra patnIone kramazaH cAra putro thayA hatA. dhAtAnA nAnA bhAI vidhAtAne kriyA nAmanI patnIthI parISya nAmanA pAMca anirUpa bALake thayAM hatAM. varuNajInAM patnI carSanI kukhe bhRguRSi pAkyA. varuNanA putranuM nAma vAlmIki hatuM. mitra ane varuNathI agatya tathA vasiSTha RSi jagyA hatA. bali para kRpA karavA mATe upendrarUpamAM khuda bhagavAna viSNue vAmanAvatAra dharelo je viSe huM vizeSa vivecana AThamA skaMdhamAM karavA IcchuM chuM. parIkSitajI ! Ama meM aditinuM TUMkamAM vaMza-varNana karyuM. have huM kazyapajInAM diti nAmanAM patnInuM varNana karIza. kAraNake temAMthI ja eka bAju bali ane bIjI bAju prahUlAda jevA bhakto pedA thayelA. ditinA mukhya be putro thayA : (1) hiraNyakazipu ane (2) hiraNyAkSa. te be putro sarva dAnanA vaMdanIya hatA, A viSe DuM te ApaNe joyuM ja che. ahIM have thoDuM vistArathI kahuM chuM..." thoDIvAra thaMbhIne tarata zukadevajI kahe cheH "moTA thayelA hiraNyakazipunI patnInuM nAma kayAdhu hatuM. jyAdhunA cAra putro paikI sauthI nAne praphalAda. prahUlAdane siMhikA nAmanI eka bahena paNa hatI. viciti nAmanA dAnava sAthe teNunAM lagna thayelAM tene lIdhe rAhu nAmane putra thayela. A te ja rAhu ke jenuM mAthuM amRtapAna samaye bhagavAne potAnA sudarzana cakrathI kApI lIdheluM. (je prahUlAdane meTA bhAI hatA) tene kRti nAmanI patnIthI paMcajana putra thaye. prahUlAdanA bIjA eka bhAInI patnI "dhamanIthI vAtApi ane Ibala Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147, nAmanA be putro thayelA. mahiSAsura paNa prahUlAdanA eka bIjA bhAI anulAdane putra ja hatA. pralAdane putra virocana thayela, virecananI patnI devInA garbhathI daityarAja bali janmelA. baline aMzanA nAmanI patnIthI bANa vagere se putro thayelA, daityarAja balinI ghaTanA kharekhara yAda rAkhavA jevI che, je huM tane pachI kahIza. baliputra bANAsura bhagavAna zaMkaranI ArAdhanA karavAthI zaMkaranA gaNone mukhiye banI gayelA. bANAsuranA nagaranI rakSA karavA Aje paNa teonI pAse bhagavAna zaMkara taiyAra ja che. ditinI kUkhe hiraNyakazipu ane hiraNyAkSa sivAya bIja egaNapacAsa putra thayA hatA. jo ke teo te badhA vAMjhiyA ja rahelA, te badhA marudgaNa tarIke suprasiddha che. IMdra e badhAne pitA samAna devatA banAvI lIdhA hatA. marudga NanI utpatti sevAdharma khare zreSTha, ne madhuM mokSa sAdhana; temAM UMDe bhaLe svArtha, vaMThatuM toya te paNa, 1 kadI virAgya AThe jyAM, vaira DaMkha bhabhUkatA; tyAM dharmastaMbha dharmiSTha, jAgI sone jagADavAM. 2 sva-svasthAne pachI saune, karavAM dharmamAM rata; jethI jage bane zAMti, mAnava thakI zAzvata. 3 naiSThika brahmacArI zrI zukadevajI bolyA : "rAjana parIkSitajI ! bhagavAna viSNudeve devonA adhyakSa evA indrane pakSa laI diti sannArInA be putro : (1) hiraNyakazipu ane (2) hiraNyAkSane Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 sadaMtara mArI nAkhyA hatA. jethI ditinuM hRdaya zekAgnithI sArI piThe vihavaLa thaI gayuM hatuM. ane tethI te e vicAra tarapha paNa vaLI gaI ke, "joke zarIra Akhare vinazvara ja che...Ide zarIranI vinazvaratA dhyAnamAM na lIdhI, nahIM te ATalI hade na jAta ! khera have mAre e indranI paNa zAna ThekANe lAvavA kAMIka to karavuM ja paDaze. te potAnA patizrI kazyapa muninI sevAmAM lAgI gaI. evI ekAgratAthI sevA kare, ke jANe duniyAmAM kazyapa muni sivAya ditine bIju kazuM dekhAya ja nahIM ! kazyapajI e sevAthI prasanna ane mugdha paNa thaI gayA. eka divasa kazyape kahyuM : "tArI je IcchA hoya, te tuM kaze. ja saMkoca lAvyA vinA khuzIthI mAgI le. pati je prasanna thAya te patnI mATe jagatamAM keAI paNa cIja evI nathI ke je patinA vazamAM hoya, te patnIne maLe nahIM! patnIne mana pati paramezvararUpa ja gaNAya che ane eka rIte joIe to khuda bhagavAne ja nArI mATe patirUpa dhAraNa karyuM che. tethI patnI paNa patine bhagavAna ke prabhu mAnIne ja pUje che. evI pativratA patnIne jagatamAM pati sivAya bIjuM kazuM ja zreSTha lAgatuM nathI. huM kalyANa ! te mArI sevA atizaya bhakti ane premathI karI che, mATe tArI je kAMI sArI ke mAThI paNa UDI IcchA hoya, te niHsaMkocapaNe mane kahI de. huM tarata tuM icchIza, ema ja karIza." diti bolI : "mArA nAtha! Apa to mAruM sarvasva (sarva kAMI) che, mATe mAruM badhuM jANe ja che, chatAM mAre maDhethI te vAta kaDhAvavA Icche che to bhale niHsaMkocapaNe chatAM namrabhAve huM spaSTa kahIza ke, mArA be putrane inDe marAvI nAkhyA, to have Apa kRpA karI ane e putra Apa ke je e Idrane ja mArI nAkhe te ja mArI IcchA tRpta thAya ! A sAMbhaLI kazyapajIne khUba duHkha thayuM ane thayuM ke ditinuM haiyuM haju vairane DaMkha rAkhI rahyuM che ! moha kevI bUrI cIja che ! mAre ja e DakhabharI vAsanAnA nimitta banavuM paDayuM ! khera thatAM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 have vacana ApyuM che, te pUruM te karavuM ja.' teoe kahyuM : ti 1 huM tane batAvuM chuM, te vrata tAre eka varSa lagI ekAgratAe karavuM paDaze. emAM jo jarAka kasUra thaI ke tarata e devendrazatru thavAne badale devamitra ja banI jaze.' ditie kahyuM : 'mane Apa je vidhi batAvaze| te ja huM akSarazaH AyarIza.' kasyapajIe kahyuM : 'A vratanuM nAma 'pu...savana' vrata che. ekavAra patisaMga karyA pachI paripUrNa sayama karI eka mAtra patimAM ekAgra thaI 'patinuM teja ja mArI kUkhamAM che', e eka ja vicAra rAkhavAnA che... Ama tA AiMta daDha nizcayavALI ane dhAreluM pAra pADavAvALI hatI. paNa A khabara vAyuvege keMdrarAjane paheAMcI gayA ane te veza badalIne ditimAnI sevAmAM lAgI gayA, eka divasa utAvaLamAM ne utAvaLamAM kritimAM azuddhi AvI gaI, jethI kapaTamAM IMdra phAvI gayA ane e garbhanA (ekamAMthI) egaNupaccAsa TukaDA karI nAkhyA. jo ke te garbha maryA te! nahIM ja paNu IMdranA mitrarUpe egaNupaccAsa evA maruddagaNurUpe e ditiputro banI gayA, ditie pelA anAvaTI sevakane Ama thavAnuM kAraNa pUchatAM IMdre pete karelA kapaTaneA ekarAra karyo ane aMtarathI kSamA mAgI lIdhI ane kahyuM : 'mArI snehamayI mAM ! mAravA chatAM garbha na maryAM, temAM bhagavAnanI, RSimuninI kRpA uparAMta ApanI asAdhAraNa pavitratA paNa che!' A bhrUNIne nArAja na thatAM dviti rAjI rAjI thaI gaI.." puMsavana vrata-vidhi svacchaMdane pratibaMdha, aha'tA-mamatArUpe; te beune haTAvI je, vizvamayatva keLave. 1 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 saMpUrNa muktine sAra, te ja gya ekalAM vizvamayatva-vyaktitva, sAdhI sarvoparI thatAM. 2 sau pelAM je patipatnI, sAdhe A otapretatA; te te baMneya pAme che, saMpUrNa mukta yogyatA. 3 rAjA parIkSite pUchayuM : "bhagavana zukadevajI! Ape "pusavana vrata' viSe vakhANa te khUba khUba karyA, paNa e vratane vidhi haju nathI batAvyuM, te te kahI batAvavA kRpA karo." - zukadevajI belyA : "parIkSita ! A vrata badhI kAmanAo pUrI kare tevuM vrata che. A vrata dhAraNa karanArI nArI patinI AjJA laIne mAgazara suda ekamathI enI zarUAta karI de pahelAM (meM agAu je kahelI, te) marudgaNunA janmanI kathA sAMbhaLe ane brAhmaNonI AjJA laI le. pachI savAre dAtaNathI dAMta sApha karI nAhI le. be sapheda vastra pahere ane AbhUSaNo paNa paherI le. savAramAM kazuM paNa moMmAM khAvAnuM nAkhatAM pahelAM lakSmI-nArAyaNanI pUjA kare ane nIce mujaba kahe : - "Apa pUrNa kAma che. sadA-sarvadA Apane badhuM prApta che. tethI ja ke InI pAse Apane levA-devAnuM na hovAthI Apa ni:spRhI ja che. huM Apane vAraMvAra namuM chuM. e mArA ArAdhyadeva ! Apa kRpA, vibhUti, teja, mahimA Adi guNethI haMmezAM bharapUra che. Ane lIdhe ja ( A badhI cIjo bhagarUpa hovAthI) Apa bhagavAna che. Apa sarvazakitamAna ja che. huM Apane vaMdu chuM. are mAtA lakSmIjI ! Apa nArAyaNa bhagavAnanI ardhAganA che. ane mahAmAyA svarUpa paNa che. bhagavAnanA badhA ja guNo ApanAmAM paNa che ja. e mahAbhAgyavatI jaganmAtA ! Apa mArA para prasanna thAo ! huM Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 Apane vAraMvAra namuM chuM..' he parIkSita ! A pramANe kahIne stuti karIne - ekAgracitte % namo bhagavate mahApuruSAya, mahAnubhAvAya, mahAvibhUtipataye saha mahAvibhUtabhibalimupaharAmi (eTale ke kAra svarUpa-mahAnubhAva, samasta mahAvibhUtionA svAmI evA bhagavAna puruSottamane ane emanI mahAvibhUtione huM namaskAra karuM chuM. ane emane pUje pahAranI sAmagrI samarpita karuM chuM..A maMtra dvArA haMmezAM (prati reja) viSNubhagavAnanuM AvAhana, artha, pAgha, Acamana, snAna, vastra, yajJopavIta, AbhUSaNa, gaMdha, puSa, dhUpa, dIpa ane naivedya Adi nivedana karI pUjana karavuM. je naivedya vadhe, tene OM namo bhagavate mahApuruSAya, mahAvibhUtipataye ravAhA... (mahAna azvaryonA Adhipati, bhagavAna puraSottamane namaskAra che, huM emane mATe ja A haviSyanuM havana karI rahI chuM.) A maMtra bolIne agnimAM bAra Ahutio ApavI. rAjana ! je sAdhikA badhA prakAranI saMpattione meLavavA mAge che, eNe dararoja bhaktibhAvathI bhagavAna lakanInArAyaNajInI pUjA karavI joIe. kAraNa ke teo ja baMne (lakSamI ane nArAyaNa baMne) samasta IcachAone pUrI karavAvALA ane sarvottama varadAtA che. tyArapachI bhaktibhAvapUrvaka ghaNuM ghaNuM namratAthI bhagavAnane sASTAMga daMDavata karavA ane dazavAra pUrvokata maMtrano jApa karavo. ane pharI A jAtanA stotrane paNa pATha kare che lakSamInArAyaNa! Apa baMne sarvavyApaka che. ane A saMpUrNa carAcara jagatane aMtima kAraNarUpa paNa Apa bane che, ApanuM bIju koI kAraNa nathI. he bhagavana! lakamIjI ApanI ja mAyA-zakitarUpa che. te ja svayaM avyakta prakRti paNa che, tene pAra pAmavo atyaMta kaThaNa che. he prabhu! Apa ja A mahAmAyAnA adhIzvara che, ane Apa svayaM paramapuruSa che, Apa pite samasta yajJarUpa che. ane A che vajananI prakriyA. Apa jAte phalanA upabhokatA che. ane A ja che ene upanna karavAnI prakriyAo. mAtA lakSmI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra pite ja ene vyakata karavAvALA ane enAM bhaktA che. Apa pote ja samasta prANIonA AtmarUpa che. ane lakSamIjI ja e badhAMnAM zarIra, Idriya ane aMtaHkaraNa che. mAtA lakSmIjI je nAma ane rUpa che, te Apa e nAma - rUpa banenA prakAza tathA AdhAra che, pratye ! ApanI kIrti pavitra che. Apa bane ja trilekInA varadAnarUpa paramezvara che, AthI mArI moTI moTI AzA-abhilASA ApanI kRpAthI jarUra pUrNa thavAnI ja." he parIkSita ! A prakAre parama varadAtA bhagavAna lakSmInArAyaNanI stuti karIne tyAMthI naivedya haTAvI nAkhavuM ane Acamana karAvIne pUjA karavI, bhagavAnanI pUjA karI pachI patine sAkSAt bhagavAna samajI parama premapUrvaka emane je priya hAya, tevI cIjo patinI sevAmAM upasthita karavI. tyAre e patinuM paNa kartavya che ke ghaNA ja hArdika snehe pitAnI patnIne priya evA padArtho lAvIne teo ene Ape ane enAM nAnAM moTAM badhAM kAma kare, te enuM phaLa bannene jarUra maLe che. A mATe je patnI A vrata na karI zake tema hoya te ghaNuM ekAgratAthI ane sAvadhAnIthI e patnInA patie ja AnuM anuSThAna karavuM joIe. A bhagavAna viSNunuM vrata che, ane niyama laI vacce kadI cheDavuM na joIe. je A niyama le te pratidina mALA, caMdana, naivedya ane AbhUSaNa AdithI bhaktipUrvaka brAhmaNa ane saubhAgyavatI strIonuM pUjana kare te pachI bhagavAnane emanA dhAmamAM padharAvI de, visarjana karI de. tyArabAda Atmazuddhi tathA samasta IcchAonI pUrti mATe pahelethI ja nivedita karele prasAda grahaNa kare ! sAdhvI strI A vidhi bAra mAsa AcaraNa karI mAgazara vada AThame udyApana saMbaMdhI upavAsa pUjana vagere kare ! te divase prAtaHkAle ja snAna karIne pUrvavat viSNubhagavAnanuM pUjana kare ane ene pati pAyajJanI vidhithI dhRtamizrita khIranI agnimAM bAra Ahuti Ape. te pachI brAhmaNa Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 jyAre prasanna thaIne AzIrvAda Ape te ghaNuM AdarathI mAthuM TekavI te brAhmaNane (caraNamAM) namaskAra kare ane emanI AjJA laIne bhejana pachI mauna rahe ane pahelAM AcAryane bhajana karAvI pachI bhAIbaMdhonI (bhAIbahenanI sAthe) pote bhojana kare te bAda havanamAMthI bacelI ghI mizrina khIra patnIne Ape, te prasAda strIne saputra ane saubhAgyadAna denAre thAya. puMsavanavratanI phalazruti vizva prANIkayanI pelAM, nR-nArI ekya sAdhavuM; jethI kame krame Ave, vizvamayatva pAdharuM. 1 bhoga ne tyAga banaiya, palAM chepUrva - pazcima viruddha teya banenA, tALAne sAdhaje kama. 2 vyaktitvathI UThI jethI, vizvamaya pAmazo; sarvoparIva sAthe te, triveNI svAda cAkhaze. 3 brahmacArI zukadevajI bolyA: "rAjana parIkSita ! A puMsavanavrata eka rIte nara ane nArI vaccenI ekatAmAM gRhasthAzramI nara nArI mATe aikayAmRta nidhinI garaja sAre che. yathAvidhi A vratane je strI Acare, te to saubhAgya, saMpatti, saMtAna, yaza ane Adarza gRhasthAzramanI dizA pAme ja che. sAthe sAthe saubhAgyane saMbaMdha enA pati sAthe levAthI, tene pati paNa cirAyupaNuM pAme che. je kanyA gRhasthAzramamAM paDavA icche che, te paNa jo yathAvidhi A Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 puMsavanavRta Acare to zubha lakSaNavALo (ane patnI gauravamAM mAnanAre pati bhaviSyamAM anAyAse pAme che. jema gRhasthAzramecchu kanyA rUDo pati pAme, gRhasthAzramI nArI patiekatA pAme tema vidhavA athavA avivAhitapaNuM pasaMda karanArI kanyA paNa A puMsavanavratathI prabhurUpa (athavA AtmArUpa) patine pAmI jIvanane vikAsa avazya sAdhI zake che. kAraNa ke Akhare nara ane nArInuM mULa ane cheDo prANa mAtra sAthenI otapretatA ja che. je AvAM vrata (ke jemAM vAsanAkSayanI sAdhanAnuM mULa raheluM che te dvArA paNa krame krame avazya sAdhI zakAya, TUMkamAM apabhecchA, yazapratiSTharachA paripUrNa thAya che ane chatAM AvA vratamAM saMyama, tyAga, tapa, dharmabhAvanA vagere hevAthI AtmA-paramAtmA tarapha prayANa paNa anAyAse thaI jAya che. rogI nArI nIrogI banI jAya che, kurUpA nArInuM surUpamaya teja pragaTa thAya che. A vratane karanAra ke sahAyaka bananAra puraSa je mAMgalika zrAddha karmo sahita kare to emanA saddagata pitRdevo paNa prasanna prasanna thaI jAya che. matalaba ke A vratathI mAtra pati-patnInI ja ekatA nathI thatI ! te ekatA thavA uparAMta saMgata ane hayAta baMne prakAranA vaDIlo paNa prasanna thaI AzIrvAda varasAve che. A prakriyA dvArA khuda bhagavAnanI paNa ArAdhanA sAthe sAthe thaI jAya che. he parIkSita ! A rIte meM tamane marudgaNunI maMgalakathA uparAMta A mahAna puMsavanavratano mahimA paNa saMbhaLAvI dIdho. bole, have bIju zuM jANavA Icche che...?" parIkSita rAjA bolyA: "Apa jevA naiSThika brahmacArI jyAre ATalA UMDANathI nara-nArI viSe cekhavaTapUrvaka kahI zake che, tethI mArA jevA apagna ane gRhasthAzramamAM magnane brahmacaryane vizALa artha sajhI rahe che. ane e paNa khyAla AvI rahe che ke "kAyAthI dhULa rIte paLAtuM brahmacarya khUba jarUrI hovA chatAM Akhare te te paNa eka sAdhana mAtra che. te khyAla spaSTa AvI jAya che. ane vAta Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 paNa sAcI che ke Akhare nara ane nArInA dehAkAro-zarIra-cihno -bhale bhinna bhinna rahyA paNa baMnene AtmA te kyAMka paNa ekatva bhajanAra che ja. ane Akhare te enI ja prApti karavA mATe evI sAdhanAnA khADA-TekarA oLaMgavA ja paDe che. paNa mane ahIM eka mukhya zaMkA e rahe che ke sAdhaka mATe te A badhuM che paNa siddha gaNAtA bhagavAna paNa jaNe sAmAnya sAdhakanI mAphaka rAgadveSavaza thatA hoya tema ApaNA A vaidika graMthomAM tya-saMhAra kare che. bhaktonI madade gheraghera ane TheraThera deDe che. te A badhuM zuM che? kharI rIte to teo triguNAtIta thayA che. kAyA ane mAyAthI virahita thayA che. to zAstromAM AvuM varNana karavAne mULa Azaya che che ? te kapA karIne mane samajAve. kAraNa ke mAnava te A badhuM jarUra kare, paNa bhagavAnane temAM sAthe bheLavavAnI zI jarUra ? A sAMbhaLI zukadevajI AnaMti thaI belI UThayA : "parIkSitajI ! vAha re vAha ! tamAre A prazna ghaNe prAsaMgika che Ama te bhagavAna jAte kazuM ja nathI karatA, paNa bhagavAnanI lIlAthI A badhuM thavA pAme che. tethI ja kahevAyuM che. manuSyayana ane IzvarakRpA.' matalaba ke jema manuSyanA puruSArthanI jarUra che tema e puruSArthamAM ahaMtA-mamatA, rAga-dveSa, svachaMda-pratibaMdha na bhaLI jAya te mATe jema bALaka pitAnA paga para cAlato na thAya, tyAM lagI tene ThelaNa gADI jevA AdhAranI jarUra paDe che. tema mAnavasAdhaka pite samatAyukta sAco ane majabUta yegI na bane tyAM lagI lIlAmaya bhagavAnanI (athavA avyakta tattvanI) tene sahAya maLavAnI jarUra UbhI thAya che. bIjA zabdomAM kahIe te AvA mAnavasAdhakane vizvamaya" banAvavAnA AvA avyakta tavanA paNa prayatna cAlu rahe che. je lapaDAka paNa mAre che ane lADa paNa karAve che. jethI sAdhaka mAnava paripakava samatAmaya bane ! Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAgratA dvArA prabhuprApti karo dhikkAra sakAra, na tenI prabhune tamA; svamAM ekAgra he saue mAtra che teTalI tamA. 1 thaye ekAgra AtmAmAM, do ghaTe guNa vadhe, prabhu - prApti thaze pUrI, doSahIna guNavaDe. 2 vyaSTinI cetanA ema, samaSTi cetanA bhaNI; vahI, tALa maLe sAce, ahaMtA mamatA TaLI. 3 zukadevajI belyA : "...bhagavAna te samatva bhAvI ja che. ema chatAM bALakone calAvavA mATe jema ThelaNagADIne AdhAra vaDaloe Apavo paDe che, tema bhagavAnane paNa arthAthI chatAM nikhAlasa bhaktane (tene vikAsa thatAM pahelAM) AdhAra Apavo paDe che. kharI rIte te tenuM nikhAlasapaNuM e ja jagatamAMnA avyakta tatvane AkaSIne nikhAlasa sAdhaka-sAdhikAne madada karavA prere che. bhagavAna samatA-dhArI che ane rahevAnA ja. A eka prasaMga ApanA ja pUrvaja ane vaDIla dharmarAja yudhiSThira vakhate banyo hato te ja TUMkamAM kahuM.." ema kahIne brahmacArI zukadevajIe potAnI vAta AgaLa laMbAvIH "rAjasUyayajJamAM jyAre dharmarAja yudhiSThire ja jotajotAmAM narI AMkhe cedirAja zizupAla bhagavAna kRSNamAM samAI gaye- eve vakhate tyAM maharSi nArada hAjara hovAthI yudhiSThire teone ja pUchayuM. "...A kevI vAta ! meTA moTA bhakto paNa bhagavAna kRSNamAM nathI samAI zakatA. jayAre zizupAla je ahaMkArI ane laMpaTa Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 puruSa bhagavAna kRSNamAM zI rIte samAya ? rAjA vene bhagavAnanI niMdA karI te RSi-munioe tene narakamAM mokalelo te zizupAlane bhagavAnamaya banavArUpI mukti kema hoI zake ? peTa bharIne zizupAla tathA daMtavatra bane bhagavAnane gALo Ape che. chatAM te banenuM bhagavAnamAM samAI javAnuM banI gayuM ! A jarAya samajAtuM nathI. kharekhara to ghaNuM ajugatuM paNa lAge che. A praznanuM samAdhAna kare..." Ama kahI parIkSitajIne zukadevajI kahe che. tyAre nAradajI have dharmarAja yudhiSThirane samajAve che: "tamArI vAta sAcI che paNa cAhe te bhAve paNa bhagavAnamAM je ekAgra vadhu thaI zake che, tene chuTakAro vahele thaI jAya che. e arthamAM joIe te cAhanAra karatAM bhagavAnane dhikkAranAra vahelAmAM vahelo bhagavAnamaya thaI jAya che. bhale dhikkAramaya bhAve paNa bhagavAnamAM je ekAgra bane che tenA de bhagavAnanA nAmasparzathI bhAgavA ja mAMDI jAya che. bhamarImAM ekAgra thayelI IyaLa' Akhare bhamarI bane che, te bIju zuM che ? gopIoe AkhIye pitAnI kAmavAsanA bhagavAna para ja DhoLI dIdhI. A ja rIte bhayathI kaMsanI ane vidhathI zizupAla tathA daMtavakatra rAjAnI bhagavAnamayatA AvI gaI. lehInA saMbaMdhathI paNa bhagavAnamaya banAya che ane sneha ane niHspRha bhaktithI paNa bhagavAnamaya banavuM sauthI sAruM che. kAraNa ke ethI satata saccidAnaMdamayatAne anubhava thAya che. dhikkArAdine kAraNe zarUAtamAM te manamAM bhAre vedanA thayA kare che. eTale Akhare to dhikakArAdi bhagavAnane bhajavAnI sAdhanAmAM je AnaMda maLa joIe tene chAMya maLato nathI. jyAre nirapRhI ane samajadAra bhakta khUba khUba AnaMda sAdhanAmAMye mANe che ane sAdhya pAmyA pachI paNa mANe ja che, AthI dhikkAranAra bhale bhagavAnane pAmI zake ane kadAca sahaja snehe bhagavAnane cAhanAra karatAM te bhakta bhagavAnane Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 vahele pAmI zake, paraMtu e jyAM lagI bhagavAnane kharekhara pAme nahIM, tyAM lagI sAdhanAmAM e duHkhIne du:khI ja rahyA kare che. ethI ja dhikkArane mArga kaI paNa bhakta pasaMda karatA nathI. vena rAja te koI paNa bhAve eza-ArAmamAM magna rahelo ane eNe hiMsA tathA baLarIne ja upayoga karelo. pachI ene narakamAM javuM ja paDe ne ?' A vistRta uttarathI dharmarAja yudhiSThirane samAdhAna thayuM. jaya-vijayane zApa viSNu samIpa vaikuMThe, vase teya vikatA cUke teo paDe ni, aMte bhale caDhe chatAM. 1 mATe viveka che mukhya, dharmamAM prANa rUpa te; maLe satsaMgathI mATe, satsaMga mukhya che jage. 2 rAja yudhiSThire nAradajIne pUchyuM: "RSivara ! bhagavAnane pArSado para paNa asara karI zake evo zApa keNe Apela che ane e zApa kevA prakArane hato ? bhagavAnanA ananya premI jIvane paNa saMsAramAM AvavuM paDe, e vAta te vizvAsa mUkavA jevI na gaNAya tevI che. vaikuMThamAM rahevAvALA jIvone Avo sAmAnya deha maLe, e vAta ja gaLe Utare tevI nathI. te pachI A badhuM kema banyuM ? te Apa jarUra samajAve !" nArada RSi bolyA : "che te navAI jevI chatAM e vAstavika banI che. vAta ema che ke eka vakhata brahmAnA mAnasaputra sanakAdi RSie traNeya lokamAM svecchAvihAre vicarato vicaratAM TheTha vaikuMThamAM pahoMcI gayelA. Ama te sanakAdi ghaNuM prAcIna Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 che chatAM pAMca varSanA bALaka jevA ja lAge ! vaLI vastra paNa na pahere eTale emane sAmAnya bALaka samajIne dvArapALAe rokI dIdhA. eTale emane mAThuM lAgyuM ane kudaratI rIte emanA moDhAmAMthI AvuM bolI paDAyuM ke "mUrkha ! bhagavAnanuM viSNadhAma to rajoguNa tamoguNathI rahita che. chatAM tamArAmAM e bhAva AvI gaye, mATe tame ahIM rahevA mATe nAlAyaka che ! mATe have tamo baMne dvArapALA) vahelAmAM vahelI take asura nimAM cAlyA jAo !" A vacanane prabhAve e nIce javA lAgyA ke tarata A bolanArA sanakAdi RSione dayA AvI ane pharI kahyuM : "hA traNa janmamAM A zApane pUro karI tame baMne pharIthI jarUra A viSNulokamAM AvI zakazo !" basa A bhagavAna viSNunA vaikuMThanA be dvArapALane A kAraNe saMsAramAM AvavuM paDayuM. e baMne ditinA vahAlA dIkarAo tarIke jamyA. e bannenAM nAme kramazaH (1) hiraNyakazipu ane (2) hiraNyAkSa hatAM. mULa te viSNu bhagavAnanA ja pArSade hevAthI dAnavonA samAjamAM sarvazreSTha prasiddha thayA. viSNu bhagavAne jAte nRsiMharUpa dhAraNa karIne hiraNyAkSane mAryA hatA." muni nArada AgaLa vadhatAM jaNAve che: "jyAre hiraNyakazipue pitAne ja putra pralAda bhagavatapremI hovAthI pitAne mithyAbhimAnane dhakko lAge, tevuM bolyA ane vartavA lAgyo, tyAre pralAdane kAmuke ja mArI nAkhavA vicAryuM. paraMtu pralAda te bhagavAna viSNune pyAre bhakta ane prANuM mAtra pratye samadarzI banI cUkyo hato. pachI e dAnava pitAne mAryo zI rIte mare ? ghaNA prayane dAnavapatie potAnA putra pralAdane mAravA mATe karyA. paNa dAnavapatinA e prayatno bhagavAna viSNue sadaMtara niSphaLa banAvyA hatA. bIjA janmamAM teo baMne vizravA muninI zinI (kaikasI) patnIne garbha rAkSasarUpe rAvaNa ane kuMbhakarNarUpe jaLyA. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 te vakhate bhagavAna rAmAvatArarUpe pragaTelA. bhagavAna rAmanuM jIvana tamane mArkaDeya muni saMbhaLAvaze, he yudhiSThira ! A tArI mAsInA e be chokarA zizupALa ane daMtavakatrarUpe A kSatriya kuLamAM AvyA che. zrI kRSNanuM sudarzanacakra aDatAM ja teo pApamukta thaI gayA. te baMnee bhale vairabhAve chatAM bhagavAnane vAraMvAra yAda karelA tethI teo baMne bhagavAnane pAmI gayA ane mULa sthiti para bhagavAnanA pArSada tarIke teo vaikuMThamAM paNa pahoMcI gayA. hiraNyakazipune varadAna je nimitte caDha UMce, te upakAra oLave; svachaMdI ne ghamaMDI te, sauthI heThA paDe jage. 1 mAtra tape ane tyAge, sarvAgI zreya nA thatuM, vyakti ne vizvane Atma-tALe maLe ja te thatuM. 2 parIkSita rAjavIne zukadevajI kahe che keH "muni nAradajIne tamArA vaDIla sadgata dharmarAja yudhiSThira pUche che ke "nAradajI ! pitA thaIne paNa hiraNyakazipue potAnA snehapAtra putra prahUlAda para ATale badho TheSa zA kAraNe karyo ? ane prahalAde paNa mahAtmA puruSa thaIne pitRdrohI kahyuM kRtya karyuM, ke temanAthI temanA pitA hiraNyakazipune pitAnA ja sagA dIkarA prahalAda upara ATale badho roSa Avyo ? ane kharekhara to Apa mane e jaNA ke "pralAda kaI sAdhanA karIne bhagavAnamaya banI gayA... nAradajI bolyA: "yudhiSThira ! sAMbhaLa.bhagavAne jyAre varAhAvatAra dharIne bhAI hiraNyAkSane Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 mArI nAkhyo tyAre hiraNyakazipune dhA zAka thaye| ane gussA paNa khUba AvyA. teNe dAMta kacakacAvI trizula upADI bharI sabhAmAM kahI dIdhuM drimUrdhA, RkSa vagere daiyA ane dAnavA ! tame mArI A vAta sAMbhaLI vinA vila Mbe ene agala karI nAkhA ! sAMbhaLeA. pelAM tA A viSNu (je bhagavAna kahevAya che te) ze! zuddha ane niSpakSI hatA, paNa davAe enA pakSamAM ene laI lIdheA che. have huM evA viSNune jIvatA nahI rAkhu. A trizULathI tenuM gaLuM kApI e leAhIthI raktabhUkhyA e bhAI hiraNyAkSanuM taNuM karIza, tA ja A mAruM 'bhAI gayA'nuM duHkha kAMIka bhUMsAze. eTale tame jaladI jaI brAhmaNeA ane kSatriye! [je tapa, dAna, vrata ane svAdhyAya vagere kare che, tene lIdhe ja viSNu jIve che ane puSTa rahe che, tethI te] badhAne (zubha karma karanArAone) mArI nAkhe ! brahmaNA, gAyA, vedya vagerene bALI nAkheA.' AthI managamatI te vAta pramANe teoe gAme, nagarA, jhADA phADayAM, teADayAM ane bALyAM. Ama thavAthI prAtA trAhi trAhi peAkArI UThI, bIjI bAju mAtA diti, hiraNyAkSanI patnI vagerene hiraNyakazipue kliAse paNa ApyA. uzInara dezanA suyajJanA dAkhaleA ApatA kahyuM : 'e suyajJa maratAM chAtIphUTatA saune bALa mAnavanA rUpamAM yamarAje samAdhana karyuM : 'Apa tA sau samajadAra dekhAe che, pachI raDA che zA mATe ? eka dina te ApaNe saune e mArge javAnuM che, tamArA karatAM te huM bALaka ja lAkhagaNe sArA nahIM ! kAraNa ke mane mArAM makhkhApe huM nAneA chatAM cheDI dIdhA che, teA paNa masta thaIne rahI zakuM chuM, jayAre zikArI kAI pa`khIne mAre ane enAM (sagAMvahAlAM) DacA kare tema tame raDayA karI che, tA zikArIe tA pelAM badhAM reAnArAMene pazu laI lIdhAM! tema tamArI paNu e ja dazA thavAnI !' bALakarUpI yamanA khAdhathI rAjAnI rANIe samajI prA. 11 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 gaI, tema tame paNa samajI jAo!" A vAta sAMbhaLI hiraNAkSane zika cheDI badhAM e sagAMo pitApitAne kAme vaLagI gayAM. eTale hiraNyakazipue vanamAM jaI moTuM tapa karyuM. enAthI brahmAjIe hiraNyakazipune evuM varadAna ApyuM ane enA AkhA zarIra para kamaMDaLanuM pANI chAMTI enA aMge aMgamAM ane rome romamAM teja ane baLa bharI dIdhuM tyAre gadgadita thaI brahmAjIne caraNe paDI hiraNyakazipue evuM varadAna mAgyuM ke brahmAthI sajelA keI sarjanathI huM maruM ja nahIM. jema ke na mAnavathI maru ke na pazupakSIthI maruM ! gharanI aMdara nahIM, tema bahArathI paNa na maruM. AkAzamAM ke pRthvImAM na maruke na zastrAdithI mara. yuddhamAM koI mAro sAmane karI ja na zake. IMdrAdi badhAMmAM mAre mahimA vadhe. Ama yogI tapasvIomAM paNa huM jarUra akSara azvarya pAmele banuM !' brahmAjIe bheLAbhAve uparanuM tapa joI varadAna ApI dIdhuM." prahalAdanuM prabhumaya jIvana je prANa kare dveSa, gebrijadeva-dharmane mAro ne saMtane dveSI, banI te nAza pAmate. pratyakSa gurune pAmI, jAta sepe samagrathI; kiMvA anya upAyathI, pAme prabhu pade sthiti. tevA saMte tathA bhakta, prabhu-pegAma je dIe; tene jhIlya thaze mukti, oLagye durgati thaze.. 3 brahmAjI pAsethI varadAna pAmyA pachI hiraNyakazipue duniyA Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 mAM hAhAkAra macAvyo. tethI devo trAhi trAhi karI bhagavAnane zaraNe pahoMcI gayA. le ane lokapAlane kaI raste na sUjhayo, eTale te saue indriyone saMyama karI tathA manane ekAgra karI khAvuM, pIvuM ane sUvuM vagere cheDI nirmaLadaye bhagavAnanI ArAdhanA karI. tarata eka divase megha jevI gaMbhIra AkAzavANI saMbhaLAI. je avAje badhI dizAo guMjI UThI. sAdhujanene abhaya ApanArI te vANI A prakAranI hatI..."divyajano ! gabharAo nahI ! tamAruM saunuM kalyANa thAo. A mahAdaityanI mane prathamathI khabara che ! paNa have te huM ene sAva miTAvI daIza. tame badhA thoDo vakhata dhIraja rAkhe ! je kaI prANu jyAre deva, gAya, brAhmaNa, sAdhu, dharma ane mArA para dveSa kare che, tyAre jaladI ene cokkasa vinAza thAya che! jyAre A mahAdaitya pitAnA ja mahAtmA sarakhA bhaktaputra prahUlAdane droha karaze tema ja e mahAbhaktajananuM aniSTa karavA Icchaze, tyAre Aje brahmAnA varadAnane kAraNe je mahA samartha dekhAya che, tene paNa huM avazya mArI nAkhIza." A vANI dee sAMbhaLI, eTale emane saune khUba nirAMta thaI. emanuM badhuM duHkha jANe nAza pAmyuM ! jANe ke hiraNyakazipu marI na gaye hAya teTalI hade samAdhAna thayuM. ane teo bhagavAnane praNAma karI potapotAne sthAna vidAya thayA. AgaLa bolatAM nAradajIe yudhiSThirane kahyuM..."yudhiSThira ! daityarAja hiraNyakazipune vilakSaNa evA cAra putro hatA. jemAM Ama to prahUlAda sauthI nAno hato. chatAM guNathI ghaNe ghaNo te moTA hatA. te saMtasevI, brAhmaNabhakta, saumya svabhAvI, satyAgrahI ane jitendriya hato. te badhAM ja prANIone IzvaranA ja aMza mAna hovAthI prANImAtra sAthe samabhAve vatI zakato. badhAne te (prahalAda) vahAla lAgatA hatA. te vaDIlo pratye vinayI ane badhAne hitecchu ho. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 Ama te moTA pratye Adara rAkhanAra, sarakhe-sarakhA sAthe bhAIcArAthI vartanAra ane nAnA pratye vAtsalyabhAve vartanAra banI gayo hatA. sone mAnapAtra chatAM pralAda e namrAtinA rahI zakato hato. dukhethI te kadI gabharAte nahIM. indriya, prANu, mana ane zarIra enA vazamAM hatAM. koIpaNa prakAranI kAmanA (eTale lAlasA-vAsanA)thI te dUra ja raheto. kharuM pUche te bAhya veze eTale ke zarIre bhale daityamAM te janmyo paNa pUrI rIte daityatA rahita ane daivIbhAvathI saMyukta e mahApuruSa e banI gayuM hatuM. tyatAnuM to emAM lagAre sthAna nahotuM ! jema bhagavAnanA guNe anaMta che, tema bhagavadbhakta prahalAdajImAM paNa anaMta guNa (eka ekathI caDhe tevA) hatA. mukhya guNa to prabhu samapa NatA eTale ke janmathI ja te prabhu bhakta tarIke "avatarelo jIva jaNAI raheto hato. AthI nAnapaNathI ja ramata karatAM karatAM paNa bhagavAnamaya banI jatA hatA, bhagavAnane khudane pralAda para ane sneha hato, ane tethI prahUlAda kahetA ke "bhagavAne jANe potAnA kheLAmAM ja sadA mane rAkhyo che ane pitAnuM miThuM AliMgana ApI rahyA che !" tethI ja tenI khAtAMpItAM, haratAM-pharatAM, sUtAM-jAgatAM ane keInI sAthe vAta karatAM paNuM ekAgratA te mAtra ekalA bhagavAnamAM ja rahyAM karatI hatI ! e rIte e raDato, hasate paNa badhuM bhagavAna vAte ja. kyAreka mane mana bhagavAnamaya-AbehUba bhagavAna banI jato. satsaMgathI paNa je sukha na maLe, te prahUlAdane saheje maLI gayeluM." A sAMbhaLIne dharmarAja yudhiSThire nAradajIne pUchayuM ke AvA bhakata putra para te pitAe gaurava levuM joIe, tene badale pitA ja pitAnA AvA bhakta putra para zAthI ThebI banyA, te samajAtuM nathI. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prahlAdanI acaLa prabhuzraddhA satAnAnI prabhu-zraddhA, na je mAbApane game; te mAkhApA nathI devA, dAnavArUpa che khare. aMte tA prabhu-zraddhAe, tevAM satAna Ugare; na Ugare kuLA tenAM, jANeA aneka nizcaye, 2 1 yudhiSThiranA praznanA uttara ApatAM nAradajI vigate kahe che : byuviSTira ! tame! kadAca jANatA ja haro! ke daityAe mahApuruSa zrI zukrAcAryajIne peAtAnA purAhita banAvelA zrI zukrAcAryane be putro hatAH (1) zaMDa ane (2) amarka, e banne rAjamahela pAse rahI (tee) hiraNyakazipunA putra pradzAda ane khInna bhaNAvavA yAgya daitya khALakAne bhaNAvatA hatA. joke prahUlAdane ! bhaNutara (ke jemAM prabhu pratyenI zraddhA kAcI paDe tevuM hatuM te) gamatuM nahetuM. chatAM bhaNavA khAtara bhaNI pATha jemane! tema te gurujIne saMbhaLAvI dete. eka divasa evuM khanyuM ke bALakane gedamAM laI hiraNyakazipue prahalAdarUpI bALakane pUchyuM : 'beTA ! tane kaI vAta sArI lAge che?' pratlAdane bhAvatuM hatuM ane vaidya batAvyA jevuM thaI paDayuM. pradlAde kahyuM : 'vahAlA pitAjI ! saMsAranAM prANI mAtra ghAsathI DhaMkAyelA evA saMsArUrUpI aMdhArA phUvAmAM huM ane mAruM' e be mahArogathI AMdhaLA banI athaDAyA kare che, eTale harizaraNamAM jo gharabAranI mamatA cheADI tanmaya thaI naya ! kevuM sAruM. mane A vAta ja sAcI ane sArI lAge che, pitAjI !' AvI hiraNyakazipune bahu kharAba lAgyuM. kAraNa 'harizaraNu'vALI vAta ATalA nAnA bALakamAM kayAMthI AvI? rakhe guruone (zaMDa ane amarkane) ghera chupAIne kAI viSNubhakata rahela haze, je prahUlAda vagere bALakone bhaDakAvatA haze ! Atho Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1}} hiraNyakazipue ane guruene A bAbatamAM jhINavaTatho tapAsa karavA kahyuM. eka divasa kheMcI bharIne (cuMbana karIne) pralAdane gurujateAe pUchyuM` tA prAde spaSTa kahyuM : mehamAyAgrasta lekeAmAM ja 'ahaM' ane 'mamatvane rAga haiAya che ane vadhe che. khAkI bhagavAnanI kRpA jenA jenA upara thAya che, te tee te anAyAsapaNe ahutA-mamatAthI virakata banI ya che. mArA upara bhagavAnanI anAyAsa kRpA DhAvAtho, huM bhagavAnamAM parANe kheMcAI jauM chuM.' A sAMbhaLI sAma, dAma, daMDa, bheda vagere bhrUNA anucita upAya pelA ane guruoe lIdhA paNa temAM teo phAvyA nahIM, eka divasa prahUlAdanA pitAe pradlAdane pUchyuM: 'beTA prazrlAda! te` gurujI pAsethI sArI vAta sAMbhaLI heAya te kahe,' pratlAde kahyuM : (1) 'zravaNa, (2) kIrtana, (3) smaraNa, (4) sevA-pUjA, (5) arcanA, (6) vaMdana, (7) dAsabhAva, (8) sakhAbhAva ane (9) AtmanivedanarUpa nava prakAranI bhakita che. A nava prakAranI samapUva kanI bhakti thaI jAya, te ja uttama prakAranuM bhaNatara che. paNa A vAta tA gurujIe mane zIkhaDAvI ja nathI !' tarata te krodhathI dhrUjI UThayo ane guruputrane khelAvI dhamakAvavA mAMDayoH mUrkha brAhmaNu ! bALakane te AvI asAra zikhAmaNu kayAre ApI? zI rIte ApI ? nIce ! mane lAge che ke tuM amArA zatrune ja Azrita lAge che !' gurue khulAse ApatAM spaSTa kahyuM : 'A tamAre dIkare kAInA bahekAvAthI bahekayo nathI. ame te! AvI zikhAmaNu ane kadI ApI nathI. A zikSA te enAmAM sahaja svAbhAvika rIte bacapaNanI sAthesAthe janmI che ane vikasI che.' tyAre hiraNyakozapue khuda pradlAdane pUchyu : khela re bALaka ! tuM AvuM kAMthI zIkhyA che ?' pratlAda melyA : 'pitAjI! viSayAsakata puruSa AvuM na zIkhavI zake ! te dekhItuM che.' A vANI sAMbhaLI pitA hiraNya A Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 kazipune bevaDo krodha AvyuM : "ATalo nAne bALaka eka bAja gurunuM haDahaDatuM apamAna kare che ane bIjI bAju mArI AgaLa paNa AvI bhagavAnanI tArIpha karatAM e lAjate nathI. A duHkha kone kahevuM? teNe tarata A prahUlAdarUpI bALakane potAnI gAdamAMthI laIne nIce paTakI dIdhe. daityane bolAvI jorathI bolyoH "daityo! tame badhA maLIne A chokarAne mArI ja nAkho ! kharekhara A chekare maravA lAyaka ja che ! kAraNake ene kAke "hiraNyAkSa A chokarAnA pApe ja mAryo gayo ! tame mAne ke na mAne ! paNa mane lAge cheH mArA bhAIne ghAtaka viSNu ja A rUpe mArI sAme AvI gayelo jaNAya che! eTale A cheka bALaka hovA chatAM jarAya vizvAsane pAtra te nathI ja nathI. eTale putrarUpe A mArA kaTTara zatrune tame jaladI ThAra ja karI nAkhe ! roga zarIramAM ja pedA the, te zuM ene dUra na karavo ? mATe huM kahuM chuM ke Ane keI ne keI sthaLe laI jaI mArI ja nAkhe!" Ama thavAthI dUra daitye praphalAda para jorathI dhasI jaI khUba mAravA lAgyA, paNa prahalAdane vALa paNa vAMka na thaye! A joIne hiraNyakazipune kedha khUba vadhI gayo. teNe madenmatta hAthIthI kacaDA. jherI sApane DaMkhe marAvyA. pahADa uparathI nIce paTakyo. daitya-gurue dvArA kRtyA nAmanI rAkSasI pedA kIdhI, ane kaSTa ApyuM. vaLI zaMbarAsura nAmanA dethI mAyAnA prayogo karAvyA. aMdhArI koTaDImAM nAkhe. jhera pIvaDAvyuM, khAvuM baMdha karAvI barapha, agni, samudra vageremAM vAraMvAra nAkhyo chatAM jyAre pralAdane vALa paNa vAM ke na thAya tyAre hiraNyakazipu khUba muMjhAye. zunazepanI jema pitAnAM avaLAM karmathI pitA vireAdhI thayele, tevuM ja AmanuM mArA viSe thaze. huM kadAca A putrane hAthe marIza ema lAge che." paNa daityoe hiraNyakazipune kahyuM : "ApanI zaktio abhuta che. gabharAo nahIM." tyAre hiraNyakazipue gRDadharmanI pharaje samajAvavAnuM temane kahyuM paNa AthI Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 UlaTuM ja banI gayuM ane eka divasa kAyavaza gurue bahAra gayelA, tyAre pratlAde te ja pAtAnA sAthI vidyAthI one laI eka bAju besI te saune suMdara dharmopadeza ApyA, khelavAkUvAnuM cheADI pradlAdajInI AvIdha zikSAmAM ja e badhAM bALaEne AnaMda paDavA lAgyA, ekAgracitte te badhAM daitya-bALaka pratlAdajIne ja sAMbhaLana vAmAM masta banyAM ! prahalAdanI preraka vANI mAnava jiMdagInAM sau, sAdhanA pUrNAMkamAMthI; ghaNIvAra maLe kiMtu, prabhu te martya yatnathI. daityamAMthI khanI matyu sAdhI paramAtmatA; mAnava janmanA aMte, e ja hetu rahyo sadA. jyAre gRhasthIpaNAnA kAryavaza gurujI bhaNAvavAnA kALa daramiyAna bahAra gayA. eTale bALakAne te gurujI bahAra gayA. eTale 'ramavuM' 'phUkyuM' ja game! pradUlAdajIne paNa bALakoe ramavA mATenI hAka mArI paraMtu pradlAdajI abhyAsa karavAne samaye ramavAmAM zAnuM dhyAna parAve ? emaNe pelAM bALake ne bahu mIThI vANIthI peAtAnI pAse melAvIne besADayAM. karatAM te badhAM beThAM, eTale jJAnI evA prahalAdajInI vANI saheje sarI paDI : "mArA bALamitro ! jue; bIjA kAI paNu karatAM jagatamAM mANasa ja eka evuM sattama prANI che ke te dhAre te tatkALa paramAtmAne oLakhI zake, ane paramAtmAne dekhavA mATe A mAnava janma che. khAnapAna bhAga vagere mAnavetara prANIe paNa kare che ja. mAnavajanmanI kAMIka parama vizeSatA che. te e ke te janmejanmanAM saoNMcelAM khATAM karmIne dUra kare ane Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcAM karmone Acare. khAvA, pIvA ke bhegavavA mATe bahu samaya gumAvavAnI jarUra nathI. ane bALamitro ! e badhuM to keTalIkavAra anAyAse paNa prArabdha(pUrve karelAM karmovazAta maLI jAya che ! jyAre paramAtmAnI prApti te mAtra mAnava jidagInA zuddha ane pUrepUrA prayatnothI ja thaI zake che ke mAnava jIvanamAM khUba bhege bhogavavA hoya te sAdhano meLavavAM paDe che. jeTalAM vadhu sAdhane meLavAya teTalo vadhu prayatna karavo paDe. ane A viSacakra evuM che ke mAnavI emAMthI ja UMce AvI zakatA nathI. chevaTe mahAmUlI jiMdagI hAthamAMthI sarI jAya che ane paramAtmAnI prApti mATe puruSArtha karavAne samaya ke meke ja maLatuM nathI. kAma, krodha ane lakSamAM ja vadhAro thAya che. AvA mAna mAnava-deha maLavA chatAM dAnavarUpa ja che, jyAre ApaNe dAnava gatimAM janmavA chatAM ucca mAnava banI e mAge prayatna AdarIe, to dAnavamAMthI mAnava, mAnavamAMthI deva ane devamAMthI paramAtmapadanI prApti jarUra karI zakIe tema chIe ! ApaNe je ema mAnIe ke "bALaka zuM karI zake che paNa evuM nathI. Aje ApaNe bhale nAnA bALaka hAIe, paNa bhUtakALa aneka janmonA anubhava laIne pachI ahIM AvyA chIe, eTale AjathI ane atyArathI ja ApaNe paramAtmAne oLakhavAmAM lAgI javuM joIe. ApaNe je bacapaNa khelakUdamAM gumAvI daIe, yuvAnI bhoga bhogavavAmAM gumAvI daIe to ghaDapaNamAM Idriya DhIlI thayA pachI zuM karI zakavAnA ? eTale ja A dizAmAM atyArathI vadhumAM vadhu puruSArtha kare jaIe. ahaMtA-mamatA, svachaMda-pratibaMdha ane rAga-dveSanA phAMsalAmAMthI jhaTa jhaTa nIkaLI javuM joIe. to ja ApaNe paramArthanI sAcI vAta samajI ya kiMcita paNa sAcI nakkara dizAnuM AyaraNa karI zakIzuM. mitro ! bhagavAnanI prApti mATe kAMI prabaLa prayatna karavo paDe, tevuM paNa nathI. kAraNa ke teo (bhagavAna) samasta (nAnA meTA) jIvomAM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 enI rIte virAjI rahyA che, je eka vAra paNa prANI mAtramAM rahelA paramAtmAne ja pekhI prANI mAtranI upAsanA karavA lAgI jaIe, to dhIre dhIre prANI mAtramAM rahelA paramAtmAne paNa krame krame sAdhatA ja thaIe. ApaNuM saune bALamanamAM paNa je ziva, satya ane saudaryanI tamannA che te e sivAya bIjA kazAmAMthI maLI zakaze nahIM. sauMdarya, mAdhurya ane tamAma azvaryanI khANa mAtra paramAtmA ja che mATe ApaNe AsurI durguNane kADhI, tenI upAsanA karavA mAMDIe !! bhagavAnanuM kharuM svarUpa mAyAne lIdhe ja aMdhArAmAM paDeluM dekhAya che. e mAyAne paDade haTAvavAnI pahela thatAM ja krame krame paramAtmasvarUpa ApaNI najIka sArI peThe paramAtmA AvIne jAte ja dekhADI de che. bALakee kadI AvI vAta gurujano ke kaI vaDIla pAse sAMbhaLI ja nahotI, eTale teo kudaratI rIte khUba khuza thayA. ane jijJAsApUrvaka pUchayuM : "A vAta prahalAdajI ! tamee kenI pAse sAMbhaLI " ane jyAre prahUlAdajIe nAradajInuM nAma lIdhuM tyAre to e bALakane Azcaryane pAra na rahyo. ane belyA : "are mitravara ! tamane vaLI nAradajI kyAre ane kyAM maLyA ? ApaNe sau te ApaNuM je be guruputro che, te sivAya bIjA koI gurune joyA ja nathI te pachI bIjA guru maLyAnI vAta ane temAMya nAradaRSi maLyAnI vAta te bane ja zI rIte ? A vAta ame jarAya samajatA nathI. tame ja e vigatathI amane kahI saMbhaLAvo..." garbhAvasthAmAM nArada-bAdha pAyAnuM maulika jJAna, garbhe rahyAM maLI zake; kemake brahma che vyApta, jIve ne nikhile jage. 1 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 ekane jANI le saue, zAstra nicoDa e kahya kemake ekane jANya, jANaze saghaLuM tame. 2 bhaktahadaya prahalAdajI pitAnA mitra evA daitya bALakanA gaMbhIra praznonA uttara ApatAM belI UDyA : "mitra eka rIte moDhAmeDha RSi nAradajI sAthe vAta nathI karI, paraMtu brahma sarvavyApI ane sadAkALa sarva sthaLe mojUda che, ema joIe te tame saune mArI vAta ja sAcI lAgaze. mArA pitAzrI daityarAja hiraNyakazipu ekavAra tapa karavA gayA. e makAna khoTA lAbha uThAvI Indra sahita devoe daityo para caDhAI karI. daityo TakI na zakyA. mAlamattA, strI, bALake saune ema ne ema mUkI jIva laIne nAThA. pAchaLa mArAM pUjaya mAtAjIne paNa keda karIne devarAja indra laI javA lAgyo. tevAmAM RSi nArada bolyA: "A garbhavatI ane nirdoSa bAIne na raMjADe, gauravabhera emane mukata karo !" devarAja bolyAH "RSijI ! e bAIne herAna karavAnI leza paNa icchA nathI, paNa hiraNyakazipuno e garbha ati zaktizALI hevo svAbhAvika che. mATe te garbha janma pAme ke tarata tene mArI nAkhI pachI e bahenane ame tarata cheDI daIzuM.' nAradajI bolyA : devarAja Indra! e garbha zaktizALI to avazya che ja. paraMtu hiraNyakazipue te garbhAdhAna TANe prabhusmaraNa kareluM hoI tathA bAI kayAdhu paNa sadAnI bhaktiparAyaNa heI te garbhastha bALaka daityaputra hovA chatAM devaputrathI ye vikAsamAM AgaLa e ane bhagavAnanA paramabhakatarU5 janmaze, mATe e garbhane mAravAne tamAro vicAra to khuda tamArI jAtane ja nahIM sAthosAtha bhagavAnane mAravA barAbara thAya tevuM che. te evo pratApI che ke tame mArI paNa nahIM zake." A sAMbhaLI devendra mArAM pUjya mAtAjIne tarata gauravabhera cheDI mUkyAM eTaluM ja nahIM paNa keda karyA tenI paNa hArdika kSamA mAgI. bhaga Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17ra. vAnanI jema mArAM e pUjya mAtAjIne sArI peThe samajAvyAM ane kahyuM : "beTI! jyAM lagI tArA patizrI tapa karIne pAchA na phare tyAM lagI tuM ahIM mArA Azrama para ja rahI jA." e rIte nirbhayatApUrvaka mArAM mAtuzrI pachI AzramamAM ja rahI gayelAM ane prema tathA bhaktithI nAradamuninI sevAmAM khUMpI gaya'. tyAre RSi nAradajIe bhAgavata dharmanuM rahasya ane vizuddhajJAna ema bevaDo upadeza ApyA karyo hate. A badho bodha ApatI vakhate RSi nAradajI mArA upara paNa barAbara daSTi rAkhatA hatA ! alabatta mArAM pUjya mAtAjIne A badhAM bhakita-jJAna yAda nahotAM rahI zakayAM paraMtu devaSi nAradajInI kRpAthI e badhuM mane haja paNa ane pUrepUruM yAda rahI gayuM che. jo tame paNa mArI A vAta para pUrepUrI zraddhA jALavI rAkhaze to tamane saune paNa mArI mAphaka ja bhakita ane jJAna lAdhaze ! kAraNa ke zraddhAthI te sAva napAvaTa gaNAtAM naranArI-AbAlavRddhanI buddhi paNa mArA samAna zuddha thAya ja che ! jema janma, astitvane anubhava, vRddhi, pariNAma, kSaya ane vinAza e the bhAva-vikArA zarIramAM ja dekhAya che. AtmAnI sAthe ene koI lagavADa nathI ja. paNa sAthosAtha AtanA jJAnamaya hovAne lIdhe ja jaDa evA zarIramAM mamatva-buddhi thavAne lIdhe jJAnavirodhI ajJAnapaNuM paNa vedAya che, eTale ja "ane mAruM" evA jUThA bhAve AtmAnI sahAya laIne choDI devA joIe. jema mATI ane sonuM jANakArI dvArA juduM pADI zakAya che, tevuM ja AtmAnuM che. eka evA zuddha AtmasvarUpane jANI levAthI badhuM ApoApa jaNAI ja rahe che. jo ke Ama joIe te nAnAM moTAM prANuM mAtramAM AtmA che ja ane chatAM AtmA jude paNa che ja. mATe mitre ! tame vayathI bhale nAnA rahyA paNa zraddhAmaya bano te kharekhara moTAthI paNa moTA kSaNavAramAM thaI zakaze ane jJAna-bhakita sAthe evAM kAma kare che jethI Akhare tame vizuddha AtmAvALA thaI paramAtma Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 padane oLakhI chevaTe to te padane pAmI paNa zake ja. Ama te A pada pAmavA mATenAM aneka ane judA judA prakAranAM sAdhana che. paNa niSkAma evI prabhubhakita samAna bIju kAI ajoDa sAdhana che ja nahIM. niHsvAthI mArgadarzaka gurune meLavI temAM sarvathA samarpita thaI jaI bhakitasudhArasa ApaNe saue peTa bharIne pI le joIe. jethI "tUDI naMhI eka harinI raDha rahe ane karma bIja je rAga-dveSanA aMkurathI phuTe che, te karma bIja taddana kSINa thaI jAya. A bhagavAnamAMnI tanmayatAne keI brahmasukha kahe che, te koI nirvANa sukha kahe che ! mATe mitro ! tame saune A sukha prabhukRpAthI zIghra prApta thAo ! bAkI bhegasAmagrI ane ghana vagere to nakAmAM ja che. te badhAM kSaNabhaMgura hovAthI kAMI sukha ApI zakatAM nathI. eTale bhagavAnamaya banI javAnI vAta ja ApaNe saue bacapaNathI zIkhI levI joIe !" tya bALaka upara pralAdajInA A sahaja-bodhanI asara ghaNI UMDI thaI eTaluM jANatAM ja e chekarAne bhaNAvanAra zikSake khUba gabharAyA ane hiraNyakazipu AgaLa, emaNe cADI khAdhI. hiraNyakazipu A vAta sAMbhaLatAMveMta dhUMApUMA thaI gaye. prahalAda pitAne putra hovA chatAM have hiraNyakazipune pralAdanI hatyAnA ja vicAre rAtadina AvavA lAgI gayA. "vinAzakALa viparIta buddhi' ema anubhavIoe kahyuM ja che ne ?" nRsiMhAvatAra svayaM devatva sAmethI, Ave teAye nahIM game; devatvane ja dhikakAre, detyonI daityatA jage. 1 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 kAya che. Aja paNa davAnI Aga (mATe ja)supAtre daityatA pese, tyAre te hAMkI kADhavA; karavI paDatI vizva-vibhUtine kaTheratA. 2 hiraNyakazipune daitya bALakonA zikSakoe jyAre phariyAda karI ke "have amAre sAru bALakene zIkhavavA-samajAvavAnuM kAma rahyuM ja nathI. ApanA A putra prahUlAde amArI sthiti atyaMta kaphoDI karI nAkhI che. je daitya bALake amArA para zraddhALu ane parama vinayathI vartatA hatA te ja bALake have amane vAta vAtamAM evA prazno pUchatA thayA che ke jemane javAba ame te kazo ja ApI zaktA nathI.' matalaba have badhA daitya bALake prahUlAda tarapha paramazraddhALu thaI gayA che. samayasara Ane upAya nahIM levAya to A ApaNo A daityaloka paNa devaloka ja banI jaze." A sAMbhaLIne hiraNyakazipanAM reme roma IrSAnI Aga bhabhUkI UThI. eka divasa ghaNuM vinaya sAthe pralAda pitAnA pitA pAse Ubho hate. te vakhate hiraNyakazipu barADI UThazeH "bahArathI sabhyatA dekhADanArA duSTa che karA ! huM tArAM karatUka jANI gayo chuM. tuM te kuputra pALyo ke je potAnA pitAnA zatrune pUjavA lAgyo, paNa have to badhAya bALakone TavavA lAgyo che, kharuMne ? prahUlAda hAtha joDIne pitA hiraNyakazipune vinave che : "pitAjI ! bhagavAna ja ApaNA senA paramapitA che, temanA tarapha A daitya bALake vizvAsu bane, emAM to mahAzobhA che. kAraNa ke duniyAmAM ethI moTuM to bIju koI ja nathI ! bApujI ! Apane duzmana to krodha ane ghamaMDa che, je kRpA karIne Apa dUra karo ane bhagavAnanuM zaraNuM svIkArI le eTale beDo pAra thaze ! bhagavAna to bhAre dayALu-kRpALu che! bhUtakALanA badhA gunAo mApha karI nAkhe, evA parama udAra che! paNa jyAM ahaMkAra, garva, darya ane e dizAnuM mahAbala hoya, tene e vacane ceM game ? teNe te spaSTa kahI dIdhuM: "have tuM mAro sage pAse ja ramADanA Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 dIkaro che toye kaTTara zatru che. tane mAre jAte ja mArI nAkhavo paDaze. durbhAgI ! tAre jala-sthalamAM rahele viSNu A staMbhamAM paNa haze ja. ane jevI e khaMbhAne eNe lAta mArI ke cArebAju e bhayaMkara avAja vistaryo ke jema AkhuM jagata kaMpavA lAgyuM, tema e pote paNa kaM. tyAM te nRsiMha rUpa e ja thAMbhalAmAMthI pragaTa thaI bahAra nIkaLyuM. jevo hiraNyakazipu potAnI gadA uThAvI, e rUpane mAravA jAya che, tevo ja te pote ja nIce paTakAI paDyo. nahIM manuSya, nahIM pazu evA A rUpe, na divasa na rAtri, na gharamAM na bahAra evA UMbarA upara barAbara saMdhyAe e mahAna rAkSasane paraleke prayANa karAvI dIdhuM. enI sahAya karavA AvelA daitye paNa parAjita thaI cUkyA. A nRsiMhAvatAre te nakhane ja jyAM Ayudha banAvI dIdhelAM tyAM koInuM zuM cAle? hiraNyakazipu paDI jatAM deva, mAna, pazu-pakSIo sarve AnaMda pAmyA. devIe te harSathI nAcI UThI. brahmA, rUka, indra, RSio, pitara, siddho, vidyAdhare, nAga, manuo, prajApatio, gaMdharvo, cAraNe, yakSa, kipUra, vaitAlike ane kinnaroe pitApitAne lagatAM saMtoSa ane naciMtatA pragaTa karI parama kRpALu bhagavAnanI parama ane hArdika stutio kyAMya lagI karyA karI. bhagavAnane pArSade bolI UDyAH "he zaraNAgata vatsala bhagavAna ! ApanuM AvuM rUpa to ame Aje ja dIThuM! prabho ! A kAMI daitya, daitya ja cheDe hato ! ! e te Apane ja (amArA sAthIrU5) sevaka hatA. sanakAdikanA zApe bApaDo daitya bole, tene ApanA hAthe Aje 3 dvAra thaI gaye. Ape te hiraNyakazipurUpa daityapaNane e bApaDAnA prabhuta AtmAthI vikhUTuM pADIne emane mULa pArSada bhAvamAM lAvI mUkavAne parama upakAra kIdhe. tethI kharI rIte A ene vadha nathI, paNa udhAra ja che " Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajlAda--prArthanA ne prabhu varadAna tyAgI bhAgeA pharI pAchA, bhAgave paramA thI; vizvahitArthe bhaktone, bhagavanmaya bhAvathI. tevA parama bhaktone ja sarvAMgI-prabhutA vare; bIjA tyAgI pUrA tAye, ekAMgI-sAdhanA dhare. ', sarvAMgI prabhutA dhyeya, khAkI gauNu badhuM gaNuA; tA ja vyaSTi-samaSTinuM, svapara zreya sAdhaze.. 2 bhagavAnane peAtAne paNu kAIvAra evA kreAdhAveza thaI jate hAya che, ke te vakhate pAchA temane saccidAnaMdamaya khunAvI mUkavA, e kAM asAdhAraNa heAya che. savAla thaze ke 'bhagavAnane puchu jo krodhAveza ATalI hade AvI zakatA DhAya te bhagavAnanuM bhagavatapada kAM rahyuM ?' paNa kharekhara evuM nathI, bhagavAna tA eka arthamAM samaSTirUpa che ane samaSTi upara duHkhakAraNu hAya tene nivAravAmAM khInna paribaLA pAtapeAtAnI zakita-maryAdA mujama sahAyaka na bane ane samaSTi paranuM duHkha-nimitta mahA bhayaMkara rUpa dhAraNa kare te tene nivAravA khuda bhagavAnane jyAre ekale hAthe e badhuM kAma karavu paDe tyAre kAma, kedha ane leAbha AkhAye jagatanAM ekaThAM thaI bhagavAnamAM pragaTa thatAM dekhAya, te asvAbhAvika nathI. alabatta mAyAne vA bhagavAna nate thatA nathI, paNa mAyAne pAtAmAM (peAtAnI kAyAmAM) prakaTa thavA daI pete te AvI paristhitimAM paNa nileSa rahI zake che. bhagavAnanI A mahA khUbI RSimunie sahita brahmA-zaMkara jevA paNa nathI samajI zakatA jyAre bhagavAnamaya banelA mahAbhakata Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 A vAta samajI jAya che. bhagavAnanA A krodhAvezane jema RSimanio ke brahmA-zaMkara na nivArI zakayA, tema khuda lakSmIjI pote paNa na nivArI zakyAM ! Akhare tyAM brahmAjIe jAte eka mAtra prahalAda bhaktane prabhu pAse kahIne mokalyA ke "beTA ! bhagavAnanI pAse tamo jAte ja jaI bhagavAnane zAnta kare !' eka bIjI rIte paNa prAda ja A kArya sArI peThe karI zake tema hatuM. kAraNa ke pitAnA pitAnA kAdhAvezanA nimitta paNa pite jAte ja banyA hatA. basa brahmAjIne Adeza maLatAM ja bALaka prahUlAda te bhagavAna viSNu (je atyAre nRsiMhAvatAra rUpe banelA te)nA caraNamAM leTI paDayA. vANI karatAM vartana ja vadhu prabhAva pADe che. prahUlAda bhakatane jotAMvaMta bhagavAnanuM vAtsalyasvarUpa eLe kaLAe khIlI UThyuM. AMkhamAMthI amRta varasavA lAgyuM ane pralAda tarata e amRtarasamAM nimagna banI gayA. addabhuta bhAvasamAdhi ApeApa lAdhI gaI. te samaye je bhagavataprArthanA thaI, te evI to ajoDa hatI ke jene kyAMya jeTa ja na maLI zake." A bhagavataprArthanA jyAre khuda bhagavAnane prasanna karI zake te pachI bIjA ne prasana na kare ? bhagavAna svayaM bolI UThayA : janma tuM daityaputra che, paNa guNakame tuM mAre lADake dIkare banI gayo che. mane anahada prasannatA thavAthI tene varadAna ApavAnI mahecchA thaI che. mAgI le, beTA ! yatheccha varadAna mAgI le !" paNa prahUlAdane prabhucaraNathI vizeSa kazuM mAgavAnuM mana na hatuM. chatAM bhagavAne te kahyuM : "tAre tArI jAta mATe nahIM, paNa AkhAye jagatanI sAttvikatA-vRddhine kAraNe bhego bhegavI tArA bhoga mATe banelI nimittabhUta nArIo ane samasta nArIjAti sahita narajAti ane prANI mAtranuM kalyANa thaze." bhakta prahalAda be H "je ke huM Apane sauthI nAnero bhakta chuM. mArA pitAjIe prA. 12 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ajJAnavazAt ApanI avajJA karI che te mApha karI, emane paNa ApanA caraNumAM svIkAra karo,'' bhagavAne kahyuM: "beTA ! have e ciMtA tuM na kara, e ciMtA have tArA jevA mahAbhaktane kAraNe mArA para AvI che." tyAra bAda bhagavAna teA aMtardhAna pAmI gayA. prad lAde bhagavAnanI icchA mujaba peAtAnA pitAnI aMtyeSTi kriyA karI nAkhI. A rIte saue maLIne pratlAdane daityarAja banAvyA ane sarva deve pAtapeAtAne sthaLe sIdhAvI gayA,' jayavijayanI kramazaH mukti cAhe te bhAvathI bhakto, bhaje prabhune kharA; vikAsa pAmIne, kramazaH meAkSa pAmatA. te kare devatva daityatva, parama puruSAtha thI; manuSya pAmI AtmAthI, aMte pAme para' gita. nAradamuni kahe che: "yudhiSThirajI ! A prakAre bhagavAnanA e ane pA dA (jaya ane vijaya) ditinA putra tarIke mahAna daityA thaI gayA. khuda bhagavAne e khnene A rIte mAryA. temAM e bannenuM paramahita ja hatuM, ema chatAM e bannenI sAva mukti RSienA zApane kAraNe na thaI ane pharI pAchA kuMbhakarNa ane rAvaNurUpI rAkSasIkuLanA rAkSasa tarIke janmyA ane sau jANe che ke te janmamAM paNu avatArI mahApuruSa bhagavAna rAmacaMdrajIne hAthe tee mAryA gayelA ane bhagavAnanuM nAma letAM letAM emanA jIvanane aMtaDhALa AvelA te ja banne pharI ekavAra A yugamAM paNa bhagavAna kRSNarUpI avatAramAM bhagavAnanA parama zatrurUpe zizupALa ane daMtavakatra nAmanA khe mahAna zatru tarIke pedA thayelA temaja jota Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 jetAmAM teo bane paNa bhagavAnamAM ja pAchA samAI gayA che! ThIka che, A vAta te ahIM A benI ja karI, paraMtu kharI rIte te mahAbhAratamAM jeTalA bhagavAna kRSNa sAthe duzmanI rAkhatA hatA, te saunuM aMte te kalyANa ja thayuM che. kAraNake koIne koI bhAve bhagavAnane je aheniza yAda rAkhe che, te saunI sagati thAya ja che ! je bhagavAnamaya smaraNathI bhagavanmaya bane ane teonI sarva pApothI ane sarva karmabaMdhanathI mukti thAya te dekhItuM ja che ! jema bhamarIe pakaDelI kIDI game te kAraNe paNa bhamarInuM rUpa dhAraNa karI ja le che, tema game te rIte paNa bhagavAnane mAnanArAM bhagavanmayA banI zake che! Ama bhagavAnanA paramabhakta jevI dazA bhagavAnanA paramazatru manAtA lekanI paNa anAyAse thAya ja che ! AmAM kazI navAI nathI. yudhiSThira ! te mane pUcheluM ke bhagavAna sAthe dveSa karavAvALA zizupALa vagerene bhagavAnanI sArUpyatA kema prApta thaI! te viSe vigatavAra tane meM samajAvI dIdhuM! matalaba ke A AkhyAnamAM prabhu dvArA be mahAna daityane mRtyunI kathA te che ja. sAthosAtha bhagavAnanuM avatAracaritra paNa che ja. sAthosAtha ghaNI ajoDa evI A AkhyAnamAM prahUlAdabhakti paNa che. bhagavAnanAM guNa ane lIlAenuM tathA jIva, jagata ane IzvaranuM paNa suMdara varNana che. uparAMta devo tathA daityanAM pada-parivartananI vAta paNa A AkhyAnamAM che ja. mATe ja A AkhyAnane ghaNuM ja ekAgratAthI je ciMtavI dhyAnamAM barAbara laI zakaze tevA jijJAsu bhaktazretAo avazya bhagavAnane abhayapadavALA vikaMThapadane pAmaze ja." Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayadAnavanA tripurano nAza anuSTrapa vaze vizvavibhUti sI, riddhi-siddhi ya jehanA te prabhu jyAM thatA mUrta, te sadA dhanya makA. 1 evI ja bhomakA eka, jage ajoDa bhAratI; daityatA pazutA veNa, mAnavatA jahIM khIlI. 2 "prabhu-gAnamAM sadA masta evA nArada munijI bolI UThayAH "are dharmarAja yudhiSThira ! Apa ghaNu sadabhAgI chekAraNa ke tamArA gharamAM khuda sAkSAta parabrahma-paramAtmA AvI vasyA che ane vividha rIte tamane saune AnaMda karAve che! Dagale ne pagale khaDekhaDA rahI madade karyA kare che! jemanAM darzana mATe moTA meTA siddhazvara munio aneka prakAranAM japatapa karI jidagInI jiMdagIo phanA karI nAkhe, chatAM je maLI na zake, evA parama zAMta ane paramAnaMdAnubhavasvarUpa paramAtmA tamArI sAthesAthe vasIne sevA uThAvavA harapaLe tatpara rahe che. e ja tamArA mAmera bhAIzrI bhagavAna zrIkRSNa che. zaMkara ane brahmA, jenuM varNana karavAmAM pitAnI badhI ja buddhizakti kharacI nAkhe che, chatAM je varNavI zakatA nathI, te bhagavAna zrIkRSNa pote che, bIjA koI nahIM ! e ja saunA eka mAtra ane ajoDa ArAdhya deva che. mAyAvI mayAre jyAre bhagavAna zaMkaranI kamanIya-kIrtine kalaMka lagADavA icchayuM tyAre bhagavAna zaMkaranI kIti-rakSA paNa teoe ja karI hatI." dharmarAja yudhiSThira belA : "bhagavAna zaMkaranI kIrtine kalaMka lagADavA mayadAnave jyAre iccharyuM ane bhagavAna kRSNa temane madada zI rIte karI ? te Apa jarA spaSTa rIte samajAvo te sAruM." Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 nArada muni vadyA : "ekavAra e ja bhagavAna zrIkRSNa pAsethI sukti meLavI devAe sadhaLA asurane jItI lIdhelA. te vakhate eka eka dAnava saMgaThita thaI mayadAnava pAse gayA ane krIthI devA sAme yuddha AryuM". zaktizALI evA mayadAnave peAtAnI zakti dvArA seAnA, cAMdI ane loDhAnAM traNa mahAna vimAna banAvyAM. te mAtra vimAna nahAtAM, traNa nagara ja hatAM! temAM aparimita sAmagrI bharI hatI. te gupta rIte AvA karI zakatAM. daitya senApationA manamAM traNe lAka ane leAkapatie upara vairabhAva tA hatA ja. pelAM vimAneAmAM rahI corIchUpIthI te badhAMnA nAza karavA lAgI gayA. tyAre leAkapAlAnI sAthe badhIye prajAe bhagavAna zaMkarane zaraNe gaI. kRpALu zaMkare 'DarA mA' ema kahIne pAtAnAM dhanuSyabANu e traNe vimAnA para cheDI mUkavAM, jANe AganI lapaTA ja nIkaLavA mAMDI ! AthI te traNeya jANe baLavA lAgyAM ane badhA daityAdhipatie niSprANu banI gayA. mAyAvI mayadAnava pAse ghaNuA upAyA hatA. eNe pote jAte banAvelA amRta kUvAmAM sau niSprANa daityAdhipatiene lAvI lAvIne nAkhavA mAMDayA. te siddha amRtarasane spa thatAM ja pAchA asurA tejasvI ane majabUta zarIra-prANavALA khanA jatA. te vAdaLAne vidI karavAvALI vIjaLImAMnI AganI mAphka pharI tAjAmAjA thaI taiyAra thaI jatA. jyAre bhagavAna zrIkRSNane khabara paDI gaI ke peAtAne saMkalpa pAra na paDavAne kAraNe bhagavAna zaMkara udAsa thaI gayA jAya che ?' tyAre bhagavAna viSNu pAta gAya banyA. ane brahmAjI vADA banyA. tee ane jaNu khare bapAre te traNeya purAmAM gayA ane amRta rasanA AkhAye vA mAMnuM badhuM amRta pI gayA. jo ke rakSaka daityA jotA hatA! paNa mAyAvaze te te baMnene kazuM na karI zakayA. mayadAnave te rakSaka daityone A bhagavAnanI apAra lIlAnuM varNana karIne dilAsA ApI dIdhe. bhagavAna zaMkarane khuda bhagavAne hathiyAra banAvI, abhijita Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 nakSatramAM laDavA mekavyA ane bhagavAna zaMkare traNeya vimAnene bhasma karI nAkhyAM. devo-devAMganAe rAjI rAjI thaI gayAM. nAcavA lAgI gayAM. hA, tyArathI bhagavAna zaMkara purAri' nAme prakhyAta che." varNAzrama--racanA varNomAM brAhmaNa zreSTha, rakSe samAja saMskRti vaidyaka nyAya kare seMghAM, tyAga ne brahmacaryathI. 1 jAnamAla sadA rakSe, prajAnAM kSatriyo ane vaizya, zudroya bAkInI, sevA bajAvatAM jage. 2 A rIte ja rahI Ape, ma-samAja premathI; zAntithI jIvIne aMte mokSe jAya prayatnathI. 3 nAradajIne vaLI dharmarAja yudhiSThire pUchayuM : "munijI ! dharmathI ja mANasane jJAna, bhagavaprema ane sAkSAt bhagavAnanI prApti thAya che. Apa pote paNa prajApati evA brahmAjInA (khudanA) putra che. ApanI tapasyA, yoga ane samAdhine kAraNe brahmAjI (ApanA pitA) paNa bIjA putronI apekSAe ApanuM ja adhika sanmAna kare che. uparAMta nArAyaNa-parAyaNa, dayALu, sadAcArI ane zAnta tathA brAhmaNa dharmanA mukhamAM gupta rahasyane paNa Apa jeTaluM jANe che teTaluM bIjA koI jANatA nathI. mATe evA Apa ja mane varNa ane AzramonA dharmo uparAMta sanAtana dharmanuM paNa zravaNa (huM je karavAne mAruM chuM, te kahevA) karAvavA kRpA karo.' nAradajI belyA : "kharI rIte te yudhiSThira ajanmA evA bhagavAna ja A samasta dhanuM mULa kAraNa che. A ja prabhu carAcara jagatanA kalyANane Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 mATe dharma ane dakSaputrI mUrtinA dvArA potAnA aMzathI avatAra dhAraNa karIne, barakAzramamAM tapasyA karI rahyA che. e nArAyaNa bhagavAnane namasarakAra karIne emanA ja mukhathI sAMbhaLelA sanAtana dharmanuM huM varNana karuM chuM. sarva vedasvarUpa bhagavAna zrIhari emanuM tattva jANavAvALA maharSionI smRtio ane je vaDe AtmaglAni na thaIne AtmaprasAdanI prApti thAya, evuM kama e ja dharmanuM mULa che. AvA dharmanuM sevana, cAra varSomAM je mukhya kare che, teone brAhmaNa kahevAya che. zama, dama, tapa, pavitratA, saMtoSa, kSamA, saraLatA, jJAna, dayA, bhagavatparAyaNatA ane satya e badhA saguNo brAhmaNonAM lakSaNo che. emanA pratye bhakti rAkhIne vIratApUrvaka prajAnuM pAlana kare che, te kSatriya kahevAya che. artha, dharma ane kAma e traNe puruSArthonI rakSA karavI ane udyogaparAyaNa rahevuM, tema ja vyAvahArika nipuNatA AcaravI e badhAM vezyanAM lakSaNa che ane A traNeya varNonI rakSA karavI, e zaoNnuM lakSaNa che. matalaba ke teo vinamrapaNe AkhAye samAjanI sevA bajAve che. je maLe temAM rAjI rahI ane kuLa-sevA karIne tathA patiparAyaNa rahI zake te ja satI nArI che. A rIte cAra varSe ane nArI jAtithI Akheya mAnavasamAja ekaMdare sukhI, svastha ane zAntimaya rahI zake che. A AkhA samAjanuM lakSya brahmacarya bhaNI rahe, te paNa jarUrI to che ja, paraMtu e kAma Azrame para nirbhara che. A AzramamAM munivarga sarvocca kahevAya che. ane teo yuge yuge manuSyonA guNe ane karmo joIne mULa tattva jALavI navI navI Dhabe ja dharmanI ane kartavyonI vyavasthAnI racanA kare che. matalaba ke jema khetaramAM khAtara, pANI ane khUba kheDa thayA kare te ja pAka sAre pAke, paNa khAtara na hoya ane kheDamAM rasa na hoya te khetara hevA chatAM ane bIja hovA chatAM chevaTe badhuM ja bIja sahita naSTa thAya che. tema Akhare to artha ane kAma banemAMthI svArtha lAlasA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ane vAsanA dUra thatAM saMpUrNapaNe kAmanA naSTa thaI aMte mokSa 25STa thAya che. AnA mATe varNAzrama racanA RSi-munioe yathArtha rIte A dezamAM yuge yuge pheraphAra karIne jALavI rAkhI che, ane te ja A dezanI viziSTatA che." Azramadharmane pAyo brahmacarya upajAti A dezanI saMta paraMparAe, sAthe lIdhI bhAratanI prajAne; sadadharma dvArA jaga-prema chatI, yuge yuge varNa-vizuddhi kIdhI. 1 anuSyapa siMcAmuM mULa vargonuM, Azrame cArathI ahIM; te (Azrama) cAramAMya che mukhya, brahmacarya prathaM karI. 2 nArada RSi dharmarAja yudhiSTharane AgaLanI vAte vizada rIte rajU karatAM kahe che : "dharmarAja ! mAnava zarIra e dharmanuM sarvazreSTha sAdhana hevAthI tenA gakSemanI ciMtA prathama karavI rahI. saMrakSaNa tathA poSaNathI saMvardhana ane svAthyane vicAra cAra varNonI racanAmAM rahe che. yuge yuge je je vaNenI vizeSa jarUra paDe che, temane te te mahatva A bhAratadezamAM maLI rahyuM hoya che. matalaba ke ahIM jAtigata varNa racanA nathI paNa guNanirbhara vaNaracanA che. tevI ja rIte e varNaracanAnI pAchaLanuM pIThabaLa je dhArmika-AdhyAtmika raheluM che, te Azrame dvArA sthApita karAya che. tene mukhya pAyo Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 brahmacamAM rahelA che. tethI ja prathama Azrama brahmacaryAzrama tarIke lekhAya che. gurukuLamAM nivAsa karavAvALA brahmacArI pAtAnI IdricAne vaza rAkhI potAne chellAmAM chellA cAkara mAnI gurucaraNamAM sudRDha anurAga rAkhe ane guru rAjI rahe, te rIte gurunuM hitakArya karatA rahe ! savAre ane sAne guru uparAMta agni, sUrya ane zreSTha devatAonI upAsanA kare! ane mauna rahI ekAgratAthI gAyatrIne jApa kare, tathA beya vakhatanuM saMdhyAvaMdana, ATApe ! guru jyAre melAve tyAre pUrNa paNe anuzAsanamAM rahI temanA dvArA (guru dvArA) vedAnuM adhyayana kare! pATha zarU karatAM pahelAM tathA aMte gurudevanA caraNamAM mAthuM rAkhI praNAma kare ! zAstrAjJA mujaba kaTimekhalA, mRtraca, vastra, jaTA, daMDa, kamaMDala, janeAI tathA hAthamAM dAbhaDe dhAraNa kare ! savAre ane sAMje bhikSA mAgI gurune batAvI AjJA laI pachI te bhAjana kare! kAI koI divase upavAsa paNa kare ! theADu' enDru khAya ane zIlarakSA barAbara kare ! tAnAM kavyA nipuNatAthI pUrAM kare ! gRhasthA sAthe te kAma pUrate ja vyavahAra kare! juvAna guru-patnI sAthe paNa brahmacArI baTuka vadhu paDatA paricaya na rAkhe ! jyAM lagI naranArI bannemAM mULe AtmA che ane te ja yathArtha che; evuM sahaja jJAna na thAya tyAM lagI nara ane nArI bannene gADha sa Mparka rahe, te jokhamarUpa gaNAya. AvI zIlarakSA jema brahmacArIne jarUrI che, tema gRhasthAzramIne mATe paNa brahmacarya lakSya jarUrI che, khAnapAnamAM kaiphI cIjo athavA mAMsAdi varjya cIjo kAIpaNa sagAmAM na levI joIe. caMdana tathA AbhUSaNeA cheDavAM joie. Ama dvitinA leAkeA peAtAnI zakti anusAra adhyayanalIna ane ciMtanalIna ja rahe. brahmacaryAzrama pUrA thaye gRhastha, vAnaprastha ane sabhyasta AzramamAM kramazaH jaI zakAya. vAnaprasthIe khaDadhAnya, kaMdamULa, phaLa Adi seva, meATe bhAge jhUMpaDI ane pahADanI guphAmAM rahe! TADhataDakA sahana kare ! keza, rezama, nakha ke aMge zRMgAra na rAkhe. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 vaLI eTaluM badhuM tapa paNa na kare ke jethI zarIrasvAthyane hAni thAya! kAyAnI mamatA toDe ane samatA jeDe mRtyu Ave to ene amRtaLo mAnI prANatyAgane paNa apanAvI le ane pAMca mahAbhUtamAM vilIna karI nAkhe ane prANuM mAtra sAthe potAnA AtmAne lIna kare. Ama vAnaprasthI jIvana paNa ciMtana ane sAhitya sarjana tathA Atmonnati mATe khUba sAdhaka banAvI zakAya che." sadadharma-sthApanA je anAyAsa-AyAsa, ne tAdAmya taTasthatA; sAthe jIvanamAM pUrAM, te pAme pUrNa sAdhutA. 1 jeo pAmela che ApI, pravRttilakSI-nivRtti, te krAtipriya saMtethI, thatI sadharma sthApanA. 2 maharSi nAradajI AgaLa vadhatAM kahe che : "dharmarAja ! A saMsAramAM mAnava-janma meLavavA sahelA nathI. ghaNA puNyasaMcaye e prApta thAya che. paraMtu e paya saMcayane bhogalisAnI tRpti mATe ja upayoga thAya to puyasaMcaya kSaya pAmIne pApa athavA adharma prApti paNa e ja janmamAM pArAvAra thaI zake che. TUMkamAM mAnava-janma svargadvAra athavA narakadvAra paNa jarUra banI zake che. kharI rIte mAnava janma pAmIne mokSa bhaNuM pragati thAya, te ja sAce mAnava-puruSArtha che ! jema varNonA pAlanathI sva para kalyANa sAdhavAmAM madada maLe che, tema Azramane pAlanathI sva para kalyANamAM avazya ane vyavasthita gati thAya che. brahmacaryane pAye majabUta he:ya to gRhasthAzrama paNa ghaNe sAdhaka nIvaDe che, paraMtu nakakara sAmagrI jagatane ApavA mATe gRhasthAzrama pachI vAnaprasthAzrama saue nakkIpaNe Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 sevavo joIe. te ja janma-maraNa tathA jIva, Izvara ane jagatanuM sAcuM svarUpa parakhAI jAya ! eTaluM ja nahIM jagatane paNa vAnaprasthAzramI jIvananuM anubhavapUrNa cintana prApta thAya ! ema chatAM kharekhara brahmavicAranuM samarthya heya athavA brahmavicAranuM sAmarthya sarvatra phelAvavuM ane vadhAravuM hoya te pUrNa paNe saMnyasta seva anivArya che. A bhAratavarSamAM enuM pAlana puSkaLa5Ne thayeluM hovAthI A deza tyAgI-tapasvI saMnyAsIonA deza tarIke ja mazadra che. prathama te saMnyAsamAM mAnava zarIrarUpI sAdhanane sAdhanarUpe taMdurasta ane svastha banAvI mUkavuM paDe che ane mAyAmamatA ane ahaMtA jaDamULathI kADhI nAkhavA mATe zarIra sivAyanI je kaI cIja-vastu che, te saune choDavI ja paDe che ane parigraha, prANa ane pratiThAnI mamatA pUrNapaNe tajIne pagapALA vAraMvAra gAmaDe gAmaDe ghUmavuM paDe che. moTebhAge tevA saMnyAsIo jaMgalamAM ane amuka samaya pUratA te vastrarahita rahetA hoya che, pahere tyAre paNa ochAmAM ochAM vastra pahere oDhe che. teo samaje che ke "vastra aMgarakSaNArthe che, vilAsa-vaibhava mATe nathI ja !' A vAta AvA saMnyAsIo barAbara samajIne varte che. saMnyAsI te e arthamAM prANuM mAtrane hiteSI ja che. sAthosAtha teo prANuM mAtranA pAlaka paNa che ja ! A saMnyAsI badhA ja lagavADa dUra karavA ekAkIpaNe vicare che. suSupta ane jAgrata e banne dazAthI para rahelI AtmadazAne barAbira oLakhI le che. kharI rIte te ghaNIvAra jema baMdhana e eka prakAranI mAyA che, tema eka arthamAM mekSa (je mAtra kAlpanika ke mAnasika vikalpa rUpa hayapaNa mAyA ja che. AthI sAcA saMta jIvita ke maraNa bemAMthI ekeyane kadI AvakAratA ke avagaNatA nathI, sAcA saMta sAcAM zAstra upara prIti kare, kadI vAdavivAdavALA tamAM guMcavAI na jAya. mAtra vyAkhyAna ApI devAnA dhaMdhAmAM na paDatAM anubhavayukta vacane ja supAtra zretAo AgaLa anAyAse Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ane sahaja bhAve kahe. sAdhuo ciha rAkhe ke na rAkhe emanuM mukhya cina AtmAnuM anusaMdhAna ja hAya ! bahArathI bhale lAghariye ke pAgala jevA lAge paNa bALaka jevA teo nikhAlasa ane khUba pratibhAsaMpana paNa hoya che." pravRtti ne nivRttinI samatulA bhavatRSNA rahe UMDI, jANe samULagI ha; te gRhasthAzramI kiMvA saMnyAsI mekSa meLave. 1 hAni-lAbha, sukha-du, jaya-parAja jaDe sau te rahyAM; AtmA saccidAnaMda ekale. 2 prANI mAtra mahIM tevuM, eka Atmatva pekhate; vizvamaya banI jAya, prasanna karya-saMta ze. 3 muni nAradajI gurudeva dattAtreya temaja bhakata prahalAdane atihAsika saMvAda varNavatA varNavatA bolI UThayA : "dharmarAja yudhiSThira ! eka samaye bhagavAnanA parama premI bhakta prahalAdajI pitAnA keTalAka maMtrIonI sAthe ja (prajAhadayanI vAta jANavAnI IcchAthI) vasati uparAMta vana tathA girimALAomAM viharI rahyA hatA. te samaye bhakta pralAdajIe joyuM ke sahya nAmanA mahAparvatanI taLeTImAM kAverI nadIne kAMThe eka muni paDI rahelA. emanA zarIranuM nirmaLa evuM brahmateja zarIra paranI dhULane kAraNe DhaMkAI ja gayeluM. teo eka mahAna siddha puruSa che, evI lokone jarAya khabara na hatI. paNa hIrAne jhaverI tatkALa pArakhI zake, tema bhagavAnanA paramabhakta praphalAdajIe tarata emane oLakhI lIdhA hatA. jethI prahUlAdajIe pitAnA mAthAne e mahApuruSane caraNe TekavIne bhAvapUrvaka praNAma Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 ryAM ane emanI vidhipuraHsara pUna paNa karI. pachI kAMIka jANuvAnI sacchAthI A jAtane prazna karI lIdhA ke 'bhagavan ! ApanuM aura sAmAnya udyoga ane bhegapradhAna mAnavI jevuM khUba haSTapuSTa jAya che! tA saMsAranA sAmAnya niyame jotAM udyogI dhana meLavI zake ane evA binakA ja mATe bhAge bhAgeAmAM kharaDAya che, eTale te khAnapAnathI haSTapuSTa thAya che; khIjuM kAraNa mane samanatuM nathI. tA bhagavAna ! Apa kAMI udyoga tA karatA nathI, UlaTA mastapaNuM mekira thaI paDayA raheA che, te jotAM Apa pAse udyoganagara dhana tA haiAya ja nahI. athavA Apane mAlamalIdA te khAvApIvAmAM maLe ja zAnA ? ane te bhaktarUpI brAhmaNu devatA ! vinA mAlamalIde AvuM haSTapuSTa zarIra rahe zAnuM ? A praznane saraLa ane zIghra uttara sAMbhaLavAnI mArI manISA che, te kRpA karIne samajAvene ! Ama te Apa catura, vidvAna ane samartha dekhAe che. ApanI vAta paNa madhura ane adbhuta jaNAya che, teA mAre e samajavuM che ke AnuM mULa kAraNu zuM che?' tatkALa A sAMbhaLI guru dattAtreya sasmita kheAlI UThavA "prabhukRpAe bhakta dila haiAI tame Ane mULa marma samajyA tA che! ja, chatAM jagahitArthe pUcheA che, tA TUMkamAM kahI dau': 'sukha ja AtmAnuM svarUpa che. te nivRtti ane pravRttinI samatulAthI ja prApta thaI zake tema che, jyAre mAtra kripAtmaka nivRtti ke pravRttinI doTamAM mULe tRSNA paDelI heAya che. jethI nathI pravRtti sukha ApI zakatI ke nathI nirmatta sukha ApI zakatI ! UlaTa tRSNAne kAraNe pravRttimAM rahe! paNa sasAraparibhramaNa ja ene lIdhe vadhyAM kare che. evA ajJAnI jIva svarga-naraka ane pazu-prANI jevI nIca gatimAM AvA karyA ja kare che, jema sevALa vagerethI Dha kAyelA pANIne ajJAnI tarasyA jIva na jotAM jhAMjhavAnI pAchaLa jhAvAM mAre che tema AtmAthI bhinna vastumAM sukha zAdhavAvALA sasArI jIva saMsAramAM svacchaMda ahetA mamatA sAthe jhAvAM mAryA kare che. tethI Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 tapa kara, japa kare, zubha gaNAtAM kAma kare paNa (tevo jIva) aMte halakI gatine ja prApta thAya che. tene dhana maLe, toya duHkha ane na maLe teya duHkha. uparAMta je sattA maLI te narakagAma thaI paDe che. mATe huM e badhuM choDI jIva mAtramAMthI jJAnAnaMda lUMTayA karuM chuM. tethI dareka vakhate harSa-zokane badale mAtra prasanna rahuM chuM. Ama tRSNa na hovAthI saheje zarIrane poSaka sAmagrI alpa prayAse maLI jAya che ane Atmagaurava pUrepUruM sacavAI rahe che." evo paramahaMsapaNane sAce Adarza samajI dattAtreya saMnyAsI pAsethI anujJA laI prahUlAdajI ane maMtrIo pitapatAne sthAne te gayA, paNa A anubhavayukta vacane te saunA manamAM karAI rahyAM." zreSTha gRhasthAzrama upajAti saMskAra denAra manuSya vive, supAtra ne sevaka - brAhmaNe ya te; khuda prabhunA pUjanIya hAya, tethI jage utkaTa sthAna tehanuM. 1 anuTupa gRhasthAzrama paMkAya, tethI A dezano bhalo; tyAgI tapasvI bhaktone, jemAMthI zeka janma. 2 dharmarAja yudhiSThira bolyA : "he nAradajI! Apa devanAya RSi ja che, te mAnavanA RSi-maharSi hovA viSe zaMkA ja kayAM che? paNa mAre to mArI pitAnI vAta ApanI pAse pahelI jANI Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 levI che. nAradajI! mArA jevo eka gRhasthAzramamAM rapa mAnavI sahelAmAM sahelI rIte ane vahelAmAM vahelI take kaI sAdhanA karIne paramapada pAmI zake, te kRpA karIne pahelAM batalAvI de !" maharSi nAradajI bolyA : "mAnavI mATe gRhasthAzrama kaze bAdhaka nathI, UlaTe vadhu sAdhaka che ja. mAtra ahaMtA ane mamatA ja mAnavIne nIce pADe che. ahaMtA-mamatA samULI mAravAno ke haTAvavAne eka sahelAmAM sahele raste te bhagavAnamAM potAnI jAtane samapI devI te che. ene lIdhe vahelAmAM vaheluM paramapada AsAnIthI pApta thaI jAya che. je bhagavAnamAM potAnI jAtane samape che, tene bIjA paNa tevA ja bhagavatapremI bhaktone vAraMvAra satsaMga anAyAse maLI jAya che. AvA satsaMganuM mUlya anahada hoya che ! tene lIdhe bhagavAnanI lIlArUpI amRtanuM sadAya pAna karavAne tene maLI ja rahe che. moTA moTA munivaranI sevA paNa AvAM samapita sAdhaka ke sAdhikAone anAyAse maLI rahe che. Ama karavAthI tevo mAnavI tarata samajI jAya che ke "sagAMsnehI, svajana, dhanamAla tathA chevaTe potIkuM gaNAtuM zarIra paNa je chUTI javAnuM ja che, te ahaMtA ane mamatA zA mATe koInI karavI ? hA, kartavyabhAve gRhasthAzramI tarIke sadaiva potAnI pharaja bajAvye javI ! e judI vAta che !" AthI kudaratI vyavahAra ja evo banI jaze ke bahArathI bIjAMnI jema, tevo sAdhaka puruSa paNa rAgI ja lAgaze, paraMtu aMtarathI te parama dorAgI ja haze. potAnI asaravALAM patIkAM svajanenI AvazyakatAo dinapratidina ghaTADate ja jaze. te barAbara samajaze ke anivArya evI AvazyakatAothI je vadhu saMcita karAze te te bIjAone mATe kudarate je anivArya AvazyakatA nimI che, temAM tUTa pADIne samAjane cera banI javA pAmaze ! e cAra mAnavI kharekhara te daMDane pAtra che ! haraNa, UMTa, gadheDAM, vAMdarAM, UMdara, sApa, paMkhI ane mAkhI jevAM nAnAM Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 moTAM badhAMya prANIo pratye patIkAM saMtAnanI jema sAcI dizAmAM janAra mAnavIoe vartavuM joIe, artha ane kAmane mATe vadhu samaya sAdhana ane saMpatti nahIM vitAvavAM joIe. eka vAta e paNa yAda rAkhavI joIe ke "prAmANika prayatnothI pitAne pitAnA hakanI je sAmagrI maLe te nAnA moTA saune vahecIne pachI bAkInI pote pitA mATe vAparavI joIe. kuTuMbIjanemAM je strI paranI mamatA haTAvI zake che, te gRhastha kartavyane marma jarUra samajI zakyo che, tema jANavuM. kAraNa ke nArInI tana-bhoganI mamatA haTI gaI, te badhAM pratyenAM pitAnAM kartavya yathArtha bajAvI zake che. kharekhara to te nArI-tana-bhegA mamatA chUTavAne kAraNe khuda bhagavAna para paNa vijaya meLavI zake che. kAraNa ke tevAM sAdhaka-sAdhikA anaMta evA AtmAne barAbara oLakhI zake che. varSomAM paNa brAhmaNa sarvazreSTha eTalA mATe ja kahevAya che ke je saMskAronuM sadeva dAna karI Atmajyotine jhaLahaLatI rAkhe che ! evI rIte pitRzrAddhane mahimA gRhasthAzramIne mATe savizeSa eTalA mATe che ke tene lIdhe vaDIlanA guNenI smRti mana para tAjI rahe che. AtmAnI oLakhANa satata tAjI rAkhavA mATe puNyasaMcaya moTAmAM moTuM sAdhana che. AthI puNya karma athavA zubha karma gRhasthAzramI mA khAsa karavA joIe. jema kALanI pavitratA puNya saMcaya mATe tathA zreya prAptinA prayatna kAje jarUrI che, tema kSetranI pavitratA jevI paNa jarUrI che. bhagavAna ane AtmA prANI mAtramAM hovA chatAM eka mAtra manuSyamAM ja vadhu prakaTa che ane manuSyomAM paNa jemAM tapayogAdi vadhu che. te zreSTha pAtra gaNAya ! eTale bhagavAnanI pratimAnA avalaMbane bhagavAnane bhale paje, paNa supAtra mAnavAmAM bhagavAna vadhu sakriya che ema mAnI tevA supAtra mAnavane vadhu seva ! khuda bhagavAna paNa A ja kAraNe supAtra mAnava athavA brAhmaNane pUje ja che ! ! !" Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhasthane svadharma gRhastha nitya kartavyo, dharmalakSya banAvavAM; AtmajJAna taNI vAte, anyathA che nirarthakA. 1 dave ne pitRo sAthe, pAyAnA samAjasevake; tathA samAja pratyeya, dAnapravAha vALa. 3 kema ke vyaktithI zobhe, jema samAja sarvadA; tema samAjathI vyakti, zele AbAda sarvathA. 3 meSa dharmanI vAtone yudhiSThira rAjavI pAse AgaLa laMbAvatAM munizrI nAradajIe kahyuM : "gRhastha puruSe jema AtmajJAna mATe mathavAnuM che, tema pitAnAM gRhastha kartavya paNa barAbara bajAvavAnAM che. nahIM to AtmajJAna mATe prayatna paNa beTI dizAmAM javAne athavA adhUrA rahevAne pUrato bhaya che. devone anna samapavAmAM ke pitRone (zrAddhadina nimitte) anna ApavAmAM paNa samAjasevArUpI brAhmaNe ne vIsaravAnA nathI. dhana-saMpa ne paNa vadhu sagavahAlAMne ja bhojana karAvavAmAM paDI javAnuM nathI. ema thavAthI zraddhA vageremAM kSati thavAne pUro saMbhava rahe che. yogya evAM janane paNa annadAna karavAmAM teone paramAtmasvarUpe joIne ja annadAna karavuM joIe. je keTalAka le ke pazuonuM bali AvAM kRtyo vakhate caDhAve che, te khoTuM che !! pitRo ane kaSimunio nyAyathI meLavelA anAdi ahiMsaka padArthothI ja khuza rahe che. ahiMsA je bIjo ekeya dharma nathI. te mana, vANuM ane zarIrathI pALavo joIe. dharmajJa purUSe jhINavaTathI dharmane vicAra karavo jarUrI che. emAM na kyAMya saMkucitatA heya (kAraNa ke saMkucitatAthI sAcA prA- 13 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 dharmamAM bAdhA paDavAthI te vidhama bane che !) prANute paNa potAnuM kartavya(rUpa svadharma prayANu) cUkavuM na joIe. daMbha ke chaLa paNa dharmane nAme na thavuM joIe. varNAzramanuM maulikatva jALavI dharmane paNa yugAnukULa banAvI devo joIe. e ja sAcuM svadharma pAlana gaNAya. dhana ane dharmane meLa bhAgye ja maLe che, mATe dhanalAbha tana choDI dharmane dareka kAryamAM mukhya gaNune cAlavAthI ja dharma paLI zake. koI vAra ene mATe prANa paNa jatA karavA paDe te taiyArI rAkhavI joIe. saMtelI jana haMmezAM sukhI rahI zake che. mATe iMdriyonI lupatAne vaza na thavuM. vyaktinAM ane samAjanAM paNa teja, vidyA, tapa ane yaza to bacI zake ! vivekanI dharmamAM Dagale ne pagale jarUra paDe che. vidyA, tapa ane bIjuM badhuM ya, saMtoSa na hoya ane dhana lupatA ke yazalolupatA heya to nakAmuM che. tamoguNa ane rajoguNane savaguNathI tathA sattvaguNane paNa uparathiI vaza karI levo. joIe. A badhA mATe IzvaraniSThAnI sAthosAtha gurubhakti paNa jarUrI che. chevaTe te gurubhakti ja badhA doSathI ugArI zake che. gurudevane te sAkSAta paramAtmasvarUpa eLakhavA joIe. je durbaddhi puruSa gurudevane sAmAnya manuSya gaNe avinayathI vate che, tene mATe zAstrazravaNa ane mahAna kriyAo paNa vyartha banI jAya che. kharI rIte te dharmarAja ! gurudeva ja mekSamArga mATe bhomiyArUpa che. kAraNa ke teo niHspRhI, sakala cha pratye AtmIyatAvALA ane (anAyAse) upakAraka banI jatA hoya che." saMnyAsIne Atmadhama kAmakrodhAdi che zatra, AtmAnA mukhya te kharA; aMkaze temane rAkhI, aMte kSINa kara bhalA. 1 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 te mATe mAha saMbaMdha cheDI katavya Acare; lehIM sagAM jane sAthe, te mumukSu thAya che. 2 prabhu zraddhA karI puSTa, satsaMga ne gurukRpA, sAdhI letAM thaze kSaNa, krodhAdi duzamane badhA... 3 nAradabASijI dharmarAja yudhiSThirane uddezIne AgaLa kahe che : jema khetI, vepAra e badhAM zarIrarakSAnAM sAdhane kharAM paNa tene pariNAme bhagavAnanI prApti moTAbhAganA mANasane thatI nathI. tene mATe bIjI kriyAo ane ekAgratA sAdhI levI paDe che. tevuM ja dharmane eThe tapa-tyAga ke dhyAnAdi kare paraMtu je krodha, kAma, mada, meha, lobha ane matsara athavA pAMca Idriyo ane mana vaza na thAya, te te tapatyAgano koI artha nathI !! kharI rIte to bhale amuka samaya mATe paNa kuTuMba kabIlAthI (lohInA saMbaMdhIonI mamatAthI) dUra thaI Asana siddha karI manane kAramAM ekAgra karavAnI jarUra rahe che ! manane saMkalpathI mukta banAvI svastha prasanna rAkhavAnI kaLA mATe prANAyAmane paNa upayoga karavo jarUrI che. chevaTe to GDA manane zeAdhI hadaya sAthe sumeLa sAdhI cetanAmAM parAvavA prayatna kara joIe. jethI citta zAMta thAya ane kAmavAsanAnI ceTa AtmAne pADI na zake ! je citta prasanna, svastha ane zAMta rahe te brahmAnaMdane sparza, tevA cittane jarUra thaI jAya che. A rIte dhAdi upara kAbU na meLavAya te saMnyAsa lIdhA pachI paNa kAmAdi vAsanAnA Avege gRhasthAzrama bhaNuM dorI jAya che. vamelA bhoge pAchA bhogavavAne cALe evA leke caDI jAya che. zarIrane ja AtmA mAnI AvA leke cAreya Azramone bagADI mUke che. DhAMgI banI javA pAme che. AvA patitono saMga na karo ke temane pratiSThA paNa na ApavI. UlaTa tevA DhoMgIonA Dhago to samAjamAM Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 udhADA thAya, tethI ja jahemata uThAvavI ! jethI lAke cetIne cAlI zake. rAga, dveSa, lAbha, roka, mAha, bhaya, mada, mAna (bIjAnuM apamAna-bInanuM sAruM joIne khaLavu vagere) vagere jIvanA kharekharA zatru che, kAraNa ke temAM rajoguNa-tameguNa ja prAyaH mukhya hoya che. ethI ja satsaMga ane pratyakSa gurudevane zraddhA-bhakti sahita Azraya laI prabhu-zraddhA daDha karI jJAnarUpI talavArathI rAgadveSAdi zatruene nAza karI AtmasthiratA sAdhI levI joIe. jarA paNa pramAda karyA gayA samajavA ! AsthiratA na Ave tyAM lagI Dagale te pagale patananuM jokhama UbheluM che ja. Ama tA meAkSamArgane nAme dharmIne eThuM bhautika ane AdhyAtmika ane prakAra AvI zake che, paNa bhautika lAlasA upara vijaya meLavI meAkSamArgI ke dharmImAta yathA rAta siddha karI levA joIe ! yudhiSThira ! eka vAra meM saMtAnI avahelanA karelI, tene pariNuAme huM dAsIputra pada pAmele. paNa saOtAnI sevAthI karI mArA paNa udghAra thaI ja gayA, tema saMtasevAthI ja bhagavAna prasanna thaI jAya che, yudhiSThira ! tame badhA khUba sahabhAgI che, jethI tamAre tyAM khuda bhagavAnane avatAra thaI cUkayo che !" nAradajInI vANI sAMbhaLI yudhiSThiranuM mana ati prasanna thaI garyuM ! bhagavAna kRSNe kharekhara bhagavAna che, e jANIne navAI jarUra lAgI, paraMtu nAradajI zA mATe khAtu khele ? tee tA sAcuM ja khele, tevI khAtarI paNa hatI ja. tethI yudhiSThire zakA zahera na karI, basa Ama ja devatA, asura, manuSya AdinI saMpUrNa rIte sRSTi thayelI che !'' Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manvataronuM varNana rAjA parIkSite have pUchayuM : "gurudeva ! zukadevajI ! Ape svAyaMbhuva manunA vaMzanuM vistArathI varNana karyuM . e ja vaMzamAM emanI kanyAo dvArA marIci vagere prajApatioe pitAnI vaMzaparaMparA barAbara calAvelI. have Apa kRpA karI bIjA manuonuM varNana kahI saMbhaLA! bhagavAnane mahimA anaMta che, je je manvataramA janma dhAraNa karI bhagavAne vividha lIlAo karI che, ane moTA meTA mahApuruSoe jemanuM varNana karyuM che, te mane Apa jarUra saMbhaLAvo. ame vizALa ane bheTI zraddhAthI e varNana sAMbhaLavA IcchIe chIe. gayA mavaMtaramAM bhagavAne je lIlAo karI, vartamAnamAM je karI rahyA che, ane bhaviSyamAM paNa je karaze te badhuM Apa amane saMbhalAvavA kRpA kara !" zukadeve kahyuM: "parIkSitajI! svAyaMbhuva manunI putrI AkRtimAM yajJapuruSanA rUpe dharmane upadeza karavA mATe tathA devahUtimAM kapila bhagavAnarUpe jJAnano upadeza karavA putra tarIke bhagavAne janma dhAraNa karyo hato. temAM meM kapilanuM varNana te A agAu ja trIja kadhamAM karI dIdheluM, have yajJapurUSanI vAta karuM chuM. parIkSitajI ! ! svAyaMbhuva manu samasta kAmanAo ane bhoLene tyAga karI ghara choDIne zrImatI zatarUpA sAthe cAlI nIka nyA hatA ane sunaMdA nadInA taTa para eka page pRthvI para UbhA rahI varSo lagI emaNe ghora tapa karyuM. te vakhate teo bhagavAnanI stuti karatAM kahetA hatAH "jagata jemane jANatuM nathI, paNa jeo jagatane barAbara jANe che, te ja paramAtmA che. je vizvanA prANI mAtramAM sabhara bharelA che. mATe saMsAranA sarva jacetana padArtho parano moha choDavo joIe ane mAtra upaga pUrate ja jaDacetananA saMbaMdhane upayoga karavo joIe. tRSNAne sarathA jyAga karavo ghaTe. prabhunI sattAthI ja vizvanI vastI che. te anaMta Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 ane vAstavika satya parabrahma evo AbhA ja paramAtmA che ? vizvarUpa che!! emanAM aneka nAme ane aneka zaktio che. teo bIjane dAkhale batAvavA pitAnI maryAdAmAM rahIne kartavya karmo satata karyA ja kare che. Akhare to teo ja sarva dharmonA pravartaka ane jIvanadAtA che. ekavAra evA svAyaMbhuva manu bhagavAna upaniSadarUpa zrutine pATha karatA hatA. tyAM jhokuM AvyuM ane tarata temane khAvA mATe temanA upara rAkSaso tUTI paDayA. te ja vakhate aMtaryAmI bhagavAna yajJapuruSa potAnA putra yAmanI sAthe tyAM AvI pahoMcyA ane asurane saMhAra karI nAkhyo. bIjA manunuM nAma svAciSa hatuM. te agninA putra hatA. tenA putra chumAna, suSeNa ane rAciSmAna Adi hatA. te mavaMtaramAM IMdranuM nAma rozana hatuM. pradhAna devagaNa, tuSita Adi te kALe hatA. urjataMbha Adi vedavAdI gaNa tyAre saptarSio hatA. te vakhate vedazirA RSine tuSitA nAmanI patnI hatI. tenA garbhathI bhagavAne "vibhu nAmano avatAra dhAraNa karyo. teo AjIvana naiSThika brahmacArI rahyA. te kAraNe aThAsI hajAra RSio vataniSTha banI brahmacArI thaI gayA. trIja manu priyavratanA uttama putra hatA. te manunA putronAM nAma pavana vagere hatAM. e manavaMtaramAM vaziSThajIne paNa pramada vagere sAta putro hatA. ane satya vagere devatAonAM pradhAna jUtha hatAM. te vakhate InuM nAma satyajita hatuM. te vakhate dharmanAM suvratA patnIne garbhe puruSottama bhagavAne satyasenane nAme avatAra grahaNa karela. satyavrata nAmanA devagaNuM paNa emanI sAthe hatA. tyAre duSTa yakSa-rAkSase vagereno saMhAra karela. cethA manunuM nAma tAmasa hatuM, te trIjA manunA sagA bhAI thatA hatA. temanA pRthu vagere daza putra hatA. satyaka Adi pradhAnagaNa ane IMdranuM nAma trizikha hatuM. mavaMtaramAM jyotirdhAma vagere saptarSio hatA. te vakhate vaidhRti vagere devoe naSTa Aya vedone bacAvelA. e vakhate RSipatnI hariNInA garbhe Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 harinA rUpamAM bhagavAne janma laI zAhanI cUDamAMthI gA~drane mokSa karAve." A vize parIkSita rAjAe gajendramokSanI prazaMsanIya, puNyamaya ane zubhamaMgalakArI kathA sAMbhaLavA cAhI. jemAM bhagavAna zrI harinA yazanuM mahAvarNana che. e vakhate sutacha belyAH "he zaunakAdi RSio ! rAjA parIkSita AmaraNAMta anazana karIne ja A kathA sAMbhaLavA beThA hatA. eTale temanA ja prerAyelA zukadevajI AnaMdapUrvaka e kathA kahevA lAgI gayA." gajendramAkSa pravRtti ne nivRtti che, tema Apatti saMpadA; bannemAM samatA sAdhI, prabhulIna bane sadA. 1 te yogakSemanI ciMtA seje prabhu karye jatA; je svaccheda ahaMtA ne-rAgadeSa nahIM thatAM. 2 zukadevajI bolyAH "parIkSita ! kSIrasAgaramAM eka trikUTa nAmane moTA ane UMco parvata hato. te parvatanAM cAMdI, senA ane leDhAMnA zikhare hatAM. e zikharo emera jANe jhagArA mAratAM hatAM. vaccenI sapATa jamIna para paNa ratnanI khANa ane raMgaberaMgI phUlovALA bagIcA ane sarovara hatAM. guphAo paNa mane hara hatI. tyAM jema vAgha-siMha rahetA tema A suMdara-sthaLo para ramyakaDAo karavA mATe deva-devAMganAo paNa AvatAM. khAsa karIne temanI rasika krIDAo RtumAna udyAna nAmanA ati suMdara bagIcAmAM savizeSa thatI. emAM vividha vRkSo paNa hatAM. te bagIcAmAM paNa eka manoramya sarevara hatuM. jemAM sonerI kamaLa khIlelAM rahetAM. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 jyAM bhamarAonA guMjArava thatA rahetA. tyAM gaja ane hAthaNuonAM jhuMDa paNa rahetAM. eka vakhata hAthIne bahu tarasa lAgI. tethI te e sarovara para AvI pahoMcyo. ane sarovaramAM paDI piTabhara pANI pI pachI pitAnI pyArI hAthaNIo tathA baccAMo para sUMDhathI pANuM DhoLI snAna karavAmAM mastAna banyo hato. tevAmAM eka kaidhe bharAyelA baLavAna grAhe enA pagane barAbara jorathI pakaDI lIdhepaNa ghaNuM jera karavA chatAM te pitAnA pagane cheDAvI na zakyo. koIvAra hAthI pilA grAhane pANImAMthI kheMcI bahAra kAMThA lagI lAve to kaIvAra mahA hAthIne pele grAha (jalacara prANuM) aMdara UMDANamAM kheMcI laI jAya. Ama pArasparika baLa ane dAva ajamAvatA. 1 ja. Ama para ajamAvatAM ghaNo samaya vItyuM paraMtu bemAMthI ekeya jaNa jItavA na pAmyuM ! aMte hAthI Ama te duniyAnuM sauthI gaMjAvara ane baLavAna prANuM gaNAya che, paNa Akhare tenI kAyA DhIlI thaI. te thAkI gayo. teNe vicAra karyo : Aje huM A grAhanA phAMsalAmAM dherAI cUkyo chuM. je mane mArA majabUta sAthI hAthIo paNa mane AmAMthI na choDAvI zakyA, te bApaDI hAthaNIo zI rIte cheDAvI zakaze. mATe have huM sarvazaktimAna evA eka mAtra paramAmAnuM zaraNuM laI lauM ane te pramANe eka ja paramAtmAne zaraNe stuti karavA lAgI gaye ! e stutimAM bhArobhAra bhakti hatI ! tethI khuda sarvazakitamAna Izvarane te ananyabhAve bhajavA lAgI gayo ! jyAre bhagavAnane have pUrI khAtarI thaI ke gajendrane ahaMkAra maravA paDyo che ke tarata guruDa para AvIne paNa temaNe pUrepUruM dhyAna ApI tyAMne tyAM grAha pAsethI gajene pUrepUrI rIte bacAvI lIdhuM !" Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gajendranA pUrvajanma mAnathI je ahu' Ave, te ahakAra cheADo; ne vizvamayatA lakSya, vyaktitva vikasAvo, 1 tA Akhare thaze. AtmA-rUpa AtmA thakI tame; banIne prabhunuM aMga - karma mukti pAmaze. - zukadevajI khAlyA : "parIkSitajI! gajene ahaMkAra TaLIne teNe bhagavAnanI jevI zaraNAgati svIkArI ke tarata bhagavAne gajeMdranI sAthe grAhane bahAra lAvI, tenA mukhamAMthI pakaDele gajene paga cheDAvI ApyA ! ane tarata tyAM brahmA, zaMkara Adi devA, RSie, gadhA vagere bhagavAnanI A zaraNAgatavatsalatAne khuba vakhANavA lAgI gayA. sva mAM duMdubhie vAgavA lAgyAM. ga dharyAM ane ampsarAe nAcavA lAgI gayAM. ahIM te gra!ha paNa tatkALa Azca pAmavA ceAgya evA nya zarIravALA banI gayeA. mULa te! te ' nAmane eka zreSTha gaMdhava ja hatA. devalaRSinA zApane kAraNe gaMdha'nI A dazA thayelI, bhagavAnanI eka kRpAdRSTine kAraNe te sAva mukta thaI gayA ! eNe bhagavAnane caraNe mAthu` TekavI bhAvapUrvaka praNAma karyA. ane tarata bhagavAnane suyaza gAvA lAgI gayeA ! bhagavAnanI kRpAthI grAhanAM badhAM pApa-tApe naSTa thaI gayAM. te bhagavAnane pradakSiNA karI bhagavAnanAM caraNAmAM praNAma karI, jotottAmAM tA peAtAnA mULa sthAnamAM cAlyeA gayeA. e ja rIte gajene peAtAne bhagavAnane sparza thatAM veta ja enuM ajJAna paNa samULaguM jatuM rahyuM. te khuda bhagavAnamaya banI gayA. eTale ke pItAMbaradhArI caturbhuja banI gayo. pU janmamAM gajeMdra draviDa dezane pAMDacavazI rAja ja hatA. enuM nAma iMdradhumna Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 hatuM. te ghaNe yazasvI ane bhagavAnanA zreSTha upAsaka hatA. eka vakhata rAjapATa cheADIne te malaya parvata para rahetA hatA. teNe jaTA vadhArI tapa karavA mAMDayuM, eka divasa snAna patAvI, te maunavratI thaI manane ekAgra karI sazaktimAna bhagavAnanI ArAdhanA karavA lAgI gaye. te ja vakhate daivayetre peAtAnI ziSya maMDaLI sAthe agastya RSi tyAM AvI paheAMcyA. ane iMdradyumna para krodhe bharAyA. ane khelyA : "dradyumna ! tuM ahaMkAravaza thaI kheATe mAge caDhI gayeA che. mATe tane hAthInI ceni maLeA !'' RSi tA cAlyA gayA. ane hAthIe paNa peAtAnA karma mArge ja A dazA pamAI che, te premathI tene sahana karI levI.' ema mAnyuM, AthI hAthInI yAnimAM janma maLavA chatAM te vikasita manavALA mAnavInI mAphaka bhagavAnane sabhArI zakayo. bhagavAne paNa A rIte tene petAne pAda ja banAvI dIdhA! tarata ja bhagavAna pote pazu garuDa para besI svadhAma (e pArSadanI sAthe ja) paheAMcI gayA ! kuruSa zirAmiNa rAjavI ! meM tamane kalimala haTAvI duHsvapnane dUra karavAvALI mA amRtakathA suNAvI dIdhI ! ethI ja duHsvaptanI asara maTADavAvALI ane zAMti, utttata ane svagIyatA devAvALI A gaje kathA brAhmaNe prAtaHkALa jaMge ke tarata meATebhAge prAnArUpe kahe ja che ! khuda bhagavAne paNa AnI tArIpha pAtAnA zrImukhe karelI hatI ! bhagavAnanAM khudanAM A vacane cheH 'je leAka rAtane pAchale paheAra jAgI mAruM ane mArA bhaktonuM smaraNu kare che te badhAM pApAthI chUTI jAya che. uparAMta je leke brAhmamRta'. A gajeMdrastutinuM niSThApUrvaka ekAmratApUrvaka stavana kare che, tene maryAM pachIthI huM nirmaLa buddhinuM dAna paNa karIza ja.'' A rIte he parIkSita rAja ! bhagavAne Ama kheAlI devA vagerene AnaMdita karatAM thayAM, peAtAnA zreSTha zaMkha vagADaye ane vAhana garuDa para besIne svadhAma javA ravAnA thayA." Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudra-maMthana duzmane bhItare beThA, kAmakrodhAdi sarva te; eka bAju haNe tene, AtmaprakAza lAdhaze. 1 kiMtu pachI samAje je, anyAya ne aniSTa te, TALavA kAja AtmAtha, mathe che, sarvathA jage. 2 te ja sarvAgI-AtmAnI, prAptipUrNatayA thaze; bahirAtmA maTI jIva ziva siddhatva pAmaze. 3 zukadevajI bolyA: "parIkSita rAjana meM tamane goMmekSanI jema eka uttama vAta kahI dIdhI, tema have raivata mavaMtaranI vAta kahuM chuM. sAMbhaLe. pAMcamA "manunuM nAma ja raivata hatuM, te cethA manu tAmasanA sagA bhAI ja hatA. e pAMcamA manune arjuna, bali, vidhya vagere keTalAya putro hatA. te mavaMtaramAM IMdranuM nAma hatuM vibhu, ane te kALe bhUtaraya Adi devonAM pradhAna jUtha hatAM ! uparAMta hiraNyomA, vedazirA, UrvabAhu vagere saptarSio hatA, te paikInA eka zubhra RSinAM patnInuM nAma vikuSTha hatuM. emanA garbhamAM aMzAvatAra tarIke khuda bhagavAne vaikuMTha nAmane avatAra dhAraNa karyo. ane emaNe ja lamIdevInI prArthanAthI emane prasanna karavA vaikuMThadhAmanI racanA karelI. vaikuMThaloka duniyAmAMnA badhAM dhAmA karatAM zreSTha lekhAya che. te vaikuMThanA kalyANamaya guNa ane prabhAvanuM varNana Ama te huM TUMkamAM trIjA sakaMdhamAM karI cUkyo chuM. vaLI vistArathI e kahevuM paNa saheluM nathI ja. uparAMta bhagavAna viSNunA saMpUrNa guNenuM varNana to kaI karI ja nathI zakatA.' ema karavuM e to pRthvInA paramANunI gaNatarI karavA jevI ja vAta gaNAya. chaThThA "manuM Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 cakSunA cAkSuSa putra nAme hatA. emanA pUra, puruSa, suthuna vagere keTalAya putro hatA. te kALe IMdranuM nAma hatuM maMtrama ane pradhAna devagaNa Aya Adi hatA. te manvataramAM haviSyamAna ane vIraka Adi saptarSie hatA. jagatpati bhagavAne e vakhate paNa vairAjanI patnI saMbhUtinA garbhathI ajita nAmanA aMzAvatAra pragaTa karela ke je avatAre samudramaMthana karI devA mATe amRta kADheluM! ane bhagavAna pote paNa kAcabAnuM rUpa dhAraNa karI maMdarAcalanA ravaiyAnA AdhAra rUpa banyA hatA. have parIkSitathI na rahevAyuM ane teo bolyA : "bhagavAne khade kSIrasamudranuM maMthana zI rIte karyuM ane kayA kAraNe athavA kayA uddezathI pitAnI pITha para maMdarAcala(parvata)ne dhAraNa karyo? te vakhate devatAone amRta zI rIte maLI zakayuM ? amRta sivAya paNa bIjI kaI vastuo temAMthI nIkaLI ? bhagavAnanI A lIlA khUba abhuta che. Apa kRpA karIne saMbhaLAve ?' have sUtajI beyA : "zaunakAdi RSie ! brahmacArI zukadevajIe prathama te A prazna karavA badala parIkSita rAjAnuM abhinaMdana karyuM ane pachI teo zAMta, svastha ane prasanna citte bolavA lAgI gayA. zukadevajI bolyA : "parIkSitajI A te vakhatanI vAta che ke jyAre asura jUe potAnA tIkSaNa hathiyArothI devatAone harAvI nAkhyA hatA ! aneka jaNAe to tyAM mRtyu paNa netarI lIdhAM hatAM ! kAraNa te jamAnAmAM durvAsA RSinA abhizApane lIdhe AkhAM traNe jagata ane khuda devone Idra paNa zrIhIna thaI gayela. tyAM lagI ke yajJayAgAdi dharmakarmone ja lepa thayelo ! A badhI durdazA joI Ika, varuNa Adi devoe ApasamAM khUba ja vicAryuM paNa teo koI cokkasa nirNaya para pahoMcI na zakayA ! tethI badhA ja devo sIdhA sumerunA zikhara para beThelA brahmAjInI sabhAmAM pahoMcI gayA. ane ghaNI namratAthI A badhuM temane kahI saMbhaLAvyuM. khuda brahmAjIne paNa lAgyuM ke jyAre atyAre IMdra, vAyu Adi samartha devatAo paNa Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 zaktihIna banI gayA che, tyAre tenI sthiti ghaNu vikaTa ane saMkaTagrasta thaI gaI che. ane enAthI sAme asure beTI rIte phUlI phAlI rahyA che. tyAre brahmAjIe ekAgra mane prabhune saMbhAryA. pachI thoDI ja vAramAM bhagavamaya brahmAjIe praphUlita mukhe devatAone kahyuM : "devatAo! huM, zaMkarajI, tame badhA tathA asura daitya, manuSya, pazu-paMkhI, vRkSa ane svedaja Adi samasta prANu ke jeo bhagavAnanA virATamAMthI eka atyaMta svalpatisvalpa aMzarUpe racAyela che. sau maLIne bhagavAnanuM ja ApaNe zaraNa svIkArIe ! je ke bhagavAnanI vizALa daSTimAM te nathI keI vadhapAtra ke nathI te kaI anAdarapAtra ! te paNa pralayane samaye teo rajoguNa, satvaguNu ane tamoguNane svIkAra karyA kare che. e bhagavAne A vakhate prANI mAtranA karaNane mATe sarvaguNa svIkArela che. mATe ja A jagatanI sthiti ane rakSAne pavitra avasara che. mATe ApaNe badhA te ja jagadguru-paramAtmAnuM zaraNa svIkArIe. te bhagavAna devanA priya che tema devo paNa bhagavAnane vahAlA che ja. eTale ApaNe teo jarUra kalyANa karaze ja. zukadevajI kahe cheH "ema devone taiyAra karI brahmAjI te badhAMne sAthe laI bhagavAna ajitajI pAse vaikuMTha dhAme AvyA ke je dhAma tamomaya prakRtithI haMmezAM dUra che ! paNa kaMI dekhAyuM nahIM, tethI brahmAjIe ekAjhamane vedavANa dvArA bhagavAnanI stuti karI prasanna thavA vinaMti karI." A pachI zukadevajIe kahyuM : "basa e ja vakhate bhagavAna khuda pragaTa thaI gayA. saue temane sASTAMga praNAma karyA. bhagavAnane kahyuM : vAsuki nAganuM rAMDhavuM ane maMdarAcala parvatane rave karI kSIrasAgarane dhIraja ane krodhita thayA vinA mathavA lAge, lobha na karaze. ane kazuM khAsa nahIM maLe, amRta te tamone ja maLaze." A sAMbhaLI brahmA, zaMkara ane deve vagere sau khuzI khuzI thatAM ravAnA thayA. bhagavAna te te pahelAM ja aMtardhAna thaI cUkyA hatA." Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIlaka'ThanuM viSa--grahaNa mAnavInA mahA zatru, svaccha'' ne ghamaMDa e; pese samUhamAM tyAre, khuda prabhu halI UThe. 1 saheje ghaTanA evI, banI jAya jage pachI; icchAe ke anicchAe, matyabuddhi sIdhI thatI. svaicchika sa'camI rIte, jyAre sau jana cAlaze; tyAre ja mAnajo nizca dharma kAya thaze jage. 3 zukadevajI khelyA : "parIkSita ! tyArabAda devA potAnA pramukha iMdrajI sahita badhA asuranA adhipati evA li pAse paheAMcI gayA. hathiyAra vinA devAne AvelA joI daityA tA A takane durlobha laI devane paDavA mAgatA ja hatA. paraMtu daityarAja khali tane dulyama levAmAM mAnatA na hatA. emaNe tA UlaTuM sa Mdhine avasara AvelA naNI khUba premathI te saune AvakArI lIdhA. UMcA AAsanathI nIcA UtarI sAme jaIne devAne mAna paNa ApyuM. deve khUba rAjI thayA. IMdra ane devAe asurarAja baline ucca Asane besavA vinati karI. tema thayA bAda khAlyA : 'khuda bhagavAnanI icchA che, te devA - dAnave ApaNe sAthe kAM na maLIe ?' li hatA asurarAja, paNa samaju hatA, tarata samata thaI gayA ane temanA senApatie paNa saMmata thaI gayA. sAmAnya rIte mANasane laDAInI vAte cAhe teTalI gamatI haiAya, yuddhamAM vijayanI game teTalI caTapaTI hAya, para Mtu vATAghATAnuM dvAra UdhaDatuM hAya teA kudaratI rIte te saune game che. gamavuM ja joIe ! ene lIdhe tA devA ane dAnavA vacce tarata sadhi thaI gaI ane daiva-asurA saue bhegA maLI - Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudramaMthanano udyama karavo zarU karyo. tyArabAda maMdarAcaLa parvatane ukheDI to nAkhyo paNa dhAryA karatAM A kAma ghaNuM kaThaNa nIvaDyuM. jema tema karI bannenA saMyukata baLane lIdhe samudrakAMThA lagI te laI gayA. paNa samudranI aMdara jyAM lagI maMdarAcaLa mUke nahIM tyAM lagI samudramaMthana thAya zI rIte ? maLe te baMneya vargane pitapotAnI bahAdurInuM ghamaMDa hatuM. e ghamaMDane lIdhe ja parvata bannenA hAthamAMthI chaTakA hate. chaTakatAM teNe keTalAya devone tathA asurone sArI peThe khAkharA karI nAkhyA. e badhAne utsAha bhAMgI gayuM ke tarata bhagavAna garuDa para besI tyAM AvI pahoMcyA ane bhagavAnane jotAM ja saune utsAha pAchA pUrvavat thaI gayo. bhagavAnanI amRtamayI dRSTi paDI te pahelAM ja "dhamaMDa" sarI paDayuM. bhagavAne ramatAM ramatAM garuDa para parvata mUkI dIdhuM ane pote savAra thaI te parvata para besI samudrataTanI yAtrA karI. pachI garuDajIne vidAya karI bhagavAna ekalA tyAM rahI gayA. nAgarAja vAsuki nAgane, deva ane asarae amRtamAM temane paNa bhAga raheze ema kahIne, A kAmamAM emane sAtha lIdhela. basa, have ene doraDAM mAphaka vIMTIne ghaNuM prema ane AnaMda sAthe amRta mATe samudrane mathavo zarU karyo. e samaye pahele pahela ajita bhagavAna vAsuki nAganA mukhanI bAjumAM maMthana mATe lAgI gayA. te joI deve paNa tyAM ja AvIne ekAgra thaI gayA, paraMtu bhagavAnanI A ceSTA daitya senApatione pasaMda na paDI. teoe kahyuM: "pUchaDuM te nAganuM azubha aMga gaNAya ! ame kyAM kama chIe te pUchaDuM pakaDIe ?' ema kahIne jevA eka bAju ubhA rahI gayA ke tarata marmALu rimata karIne khuda bhagavAne devatAonI sAthosAtha nAganuM pUchaDuM pakaDI lIdhuM. basa A rIte sau samudramaMthanamAM ane amRtanI zodhamAM pitapatAnuM sthAna saMbhALI laI lAgI gayA. paraMtu durbhAgyavaza parvatane pakaDI rAkhavA chatAM te DUbavA lAge. jo samudramAM parvata DUbI jAya te badhuM ja karyuM - Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 kAravyuM dhULamAM maLI jAya ! devo ane asure jevA nirAza thayA ke tarata ajita bhagavAne kAcabAnuM rUpa dhAraNa karI samudrajaLamAM pesI pitAnI pITha upara maMdarAcaLa parvatane upADI lIdhe. bhagavAna pote te satyasaMkalpa che. ane bhagavAnanI zakti paNa anaMta che. temane mATe A sAmAnya bAbata gaNAya ! pachI bhagavAne badhAmAM baLa siMgyuM. nAgarAja vAsukine jambara zvAsocchuvAsathI devo-asure pAchA nisteja thayA ke tarata te ja vakhate bhagavAnanI preraNAthI devatAo upara vAdaLAnI varSA thaI ane vAyumAM zItaLatA ane sugaMdhane saMcAra thayo. kaThina parizrame paNa amRta haju na nIkaLyuM, tyAre bhagavAne jAte samudramaMthana karavA mAMDayuM ke tarata hAlAhAla nAmanuM ugra viSa samudramaMthanamAMthI nIkaLyuM ane UDavA lAgyuM, tethI prajA mAtra zivazaraNe gaI. sadAziva te pArvatIjI sAthe tyAre kelAsa para hatA, tyAM praja ane prajApatie temanI hRdayathI prArthanA karI. teo te haMmezAM parama dayALu ja che ! satIjIne samajAvI dIdhAM. satI potAnA pati bhagavAnane prabhAva jANatAM ja hatAM ! eTale khuzIthI saMmata thayAM. emaNe e kAlakUTa viSane pIvA hatheLI phelAvI ane e haLAhaLa jhera gaTagaTAvI gayA, jIravI gayA. AthI ja zaMkara pite nIlakaMTha kahevAya che. je dUSaNarUpa hatuM, te ja have bhUSaNarUpa banI gayuM. mahAnanI khUbI ja mahAna hoya che ! AthI devo ane asura khuzakhuza thaI gayA. pachI kAmadhenu nIkaLa, te brahmavAdI maharSi munioe rAkhI lIdhI. ucca zravA nAmane gheDa nIkaLe, je levAne balirAjane lebha thayo. bhagavAne prathamathI kaDI rAkheluM, tethI je te lebha ja karyo ! pachI arAvata nAmane cAra dAMtavALa manohara hAthI nIkaLe. ema eka pachI eka have suMdara cIje samudramaMthanamAMthI nIkaLavA lAgI gaI hatI." Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSmI ane dhavaMtari-prAgaTya chInave pazutAvALA, haiye je devabhAga te jAme paraspara kaleza, ne chInavyuM sarI jaze. 1 bUrA bhalA to nice, badale zIdhra sAMpaDe, mATe prabhu taNuM nAma, yAda rAkho paLe paLe. 2 zukadevajI kahe che: "parIkSita rAjana ! A rIte samudramAMthI nIkaLelA jherane bhagavAna zaMkarajIe pI lIdhuM. kAmadhenune brahmavAdI RSioe laI lIdhI. tyAra pachI ujhavA nAmane gheDa (ke je) caMdramAnA jevo zveta varNano nIkaLe te asurarAja balie lIdhe. tyAra pachI moTA cAra dAMtavALo airAvata hAthI nIkaLyo. tyAra bAda kaustubha nAmane padmarAga maNi samudramAMthI nIkaLyA. maNi ajita bhagavAne laI lIdho tyAra bAda svarganI zobhA vadhAranAruM kalpavRkSa e samudramaMthanamAMthI nIkaLyuM, je mana:kAmanA pUranAruM hatuM. tyAra bAda AbhUSaNethI opatI evI apsarAo nIkaLI, te devoe vilAsa mATe rAkhI lIdhI. tyAra bAda zobhAmUti khuda lakSmIjI pragaTa thayAM. jANe AkhuMya jagata enI sevAmAM tatpara thaI UThayuM. kAraNa ke e to khuda bhagavAnanI ja nitya zakti che ne ! te hAthamAM mALA laI 'varane pasaMda karavA Amatema ghUmI. paraMtu potAne gya "vara" ahIM lakSamIjIne maLe ja nahIM. lakSamIjIne manemana lAgyuM "durvAsA Adi tapasvI che. paNa krodha para emaNe vijaya meLavyo nathI ! bahaspatimAM jJAna che. paNa pUrI anAsakti nathI ! brahmA vagere Ama prabhAvazALI to che ja, paNa kAma para haju vijaya meLavyo nathI. ika AdimAM aizvarya te khUba che. paNa jyAre bIjAne Azaro emane vAraMvAra levo paDato hoya che, to e azvarya zA kAmanuM ? prA. 14 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 parazurAma jevA RSi, dharmAtmA teA che ja, paraMtu prANI mAtra pratye prema bharI samatA tee rAkhI zakatA nathI ! zikhi jevA rASi tyAgI tA. khUba che ja, paNa mAtra tyAgathI ja mukti maLI zake nahIM, kAvI mAM vIratA ghaNI che. paNa kALa AgaLa te vIratAnuM kAMI cAlatuM nathI. sanakAdi RSiemAM viSayAsakti te nathI, paNa satata advaita samAdhimAM ja rahe emanI sAthe lagna zI rIte karuM ? mArkaDeya Adi RSie dIrghAyu tA jarUra che ja. paraMtu emanAM zIla maMgala mAre anurUpa che ja nahIM ! hiraNyakazipumAM zIla magala tA che ja, paNa AyuSya kathA chUTe, tenA kAMI se! ja nathI. bhagavAna zaMkaramAM ghaNuM badhuM sAruM che, paNa tee hamezAM amaMgala vaizamAM ja rahe che ! have bAkI rahyA mAtra viSNu bhagavAna ! teemAM tA sarva prakAranI saMpUNutA che. kazI ja khAmI nathI ! paNa te mane cAhe che ja kAM ? tenuM zuM ? paraMtu Akhare emanI pasaMdagI karyA sivAya emane mATe khIjo upAya ja naheAte, kAraNa ke emanAmAM badhA ja umadA guNe hatA. kharekhara kahIe teA huIjI AvA parama puruSa vinA bIjA kAne varavA mATe cUMTI zake ! ethI lamIjIe eka mAtra peAtAnA Azraya sthAna rUpe emane ja pati tarIke cUMTayA ! ane gaLAmAM suMdara varamALA samaya huM kSaNu gumAvyA vinA ArapI dIdhI, pachI jyAM peAtAnuM kAyamI sthAna che, te viSNu bhagavAnanI chAtI para ThIka ThIka mITa mAMDI enI sAme joI pAse ja maunapaNe UbhI rahI gaI ! bhagavAne paNa khuzo thaI lakSmIne peAtAnA hRdayakamaLamAM sthAna ApI dIdhuM ! lakSmIjIe paNa tyAM virAjamAna thaI karuNAmaya daSTithI traNe leAka, leAkapati ane petAnI prANapyArI prajAnI AbAdI karI nAkhI, te vakhate zaMkha, ka, mRga Adi vAjAM vAgavA mAMDayAM. gaMdha' tathA apsarAo paNa nAcavA lAgI gayAM. ethI ThIka ThIka muvAja thavA lAgyA. nA. rudra, agirA Adi badhA prajApatie puSpavarSA karatA karatA bhagavAnanAM guNu, Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 svarUpa ane lIlA AdinuM yathA varNana karavAvALA maMtrothI emanI stuti karavA lAgyA. parIkSitajI! kharekhara devatA, prApati ane prajA e badhAM ja lakSmIjInI kRpAdAthI zola Aphri uttama guNAthI sauMpanna thaIne ghaNAM sukhI thaI gayAM. bAkI daityo ane deveza para lIjInI kRpA na thavAthI daitya nabaLA, udyogarahita ane nirlaja jaja banyA tathA devatAe lAlI thaI gayA ! tyAra bAda samudramaMthanamAMthI vAruNI nIkaLI jene daityee bhagAnatI anumatithI laI lIdhI, tyArabAda deza ane daityAnA samudramaMthanathI eka uttama puruSa nIkaLyA. emanA hAtha khUba jADA ane lAMbA hatA. e puruSanuM gaLu zaMkha jevuM caDhAvautAra jevuM hatuM. zarIrane raMga suMdara ane AMkhamAM lAlimA hatI ! gaLAmAM mALA ! aMge aMgamAM AbhUSaNeAnI sajjatA hatI. zarIra para pILuM pItAMbara ! kAnamAM camakatAM kuDale, paheALI chAtI, taruNa vaya, siMhasanuM parAkrama, anupama sauMdaryAM, cIkaNA ane ghUgharALA vALa zira para laherAtA hatA. chabi ghaNI suMdara. emanA hAthamAM kaMkaNa ane amRtabhaye! kaLaza hateA. teeka bIjA koI nahIM paNu viSNu bhagavAnanA aMzarUpa ane AyurvedanA prarUpaka, yajJabhetA evA mazadUra dhanvaMtari deva hatA. daityee tarata ja temanA hAthamAM amRtakaLaza chInavI lIdhA, tethI deve nirAza nirAza thaI gayA. eka emanA mukha para taravaratA lAgyA. tarata bhagavAne dilAsA ApyA ane kahyuM : 'jue, hamaNAM ja e badhAmAM jhaghaDA thavAnA' ane tema ja thayuM, teomAMnA ja khelavA lAgyuM : devAe pazu mahenata karI che. mATe temane paNa bhAga maLave. 4 joIe. tA ja dha jaLavAya.' Ama aMdaraaMdara huM huM tuM tuM thatuM hatuM. tevAmAM ja bhagavAne eka meAhajanaka ajoDa nArInuM rUpa varI lIdhuM...." Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hinI-lIlA saunI kriyA che sarakhI jaNAya, te bhAvabhede phatabheda pAme; satya prabhuniSTha kare game te, te teya mukti-pada meLave che. 1 mUDha svAthI Dare sauthI, lAlace DhaLI jato kaSTa lAlacamAM ya, mATe prabhu Azaro. 2 zrI zukadevajI parIkSita sajAne kahe che: "basa; jevI daityamAM aMdaroaMdaranI huMsAtuMsI thavA lAgI ke te ja paLe catura ziromaNi khuda bhagavAnane jAte ja atyaMta adUbhuta ane avarNanIya rUpa dhAraNa karI lIdhuM. zarIrane raMga lIlA kamaLa jevo ane jANe joyA ja karavAnuM mana thaI jAya tevo. ekeeka aMgapratyaMga AkarSaka hatAM. bane kAna ati suMdara ane karNikA-kUlathI suzobhita hatA. suMdara gAla, UMcI nAsikA ane ramaNIya mukhAraviMda, navI juvAnane kAraNe stana barAbara ubharAyelAM ane kanaka kaLaza jevAM manahara hatAM ane stananA bhArathI kamara pAtaLI thayelI jaNAtI hatI. mukhamAMthI nIkaLatI sugaMdhane lIdhe gaNagaNatA bhamara tUTI paDatA jaNAtA hatA ! pitAnA lAMbA lAMbA kezapAzamAM e rUpa-suMdara nArIe khIlelAM vela pupanI mALA guMthIne rAkhelI hatI. saMdara gaLAmAM kaMThAbhUSaNa ane suMdara bhujAomAM bAjubaMdha suzobhI rahelAM hatAM. svaccha ane veta vastro paherI te mahAna nArI UbhI rahI hatI. keDamAM karadhanI tathA suMdara ane caMcaLa caraNomAM jhAMjhara rUmajhUma rUmajhUma karI rahyAM hatAM. lajajALuM simata, nAcatI evI tIrachI bhamaro ane vilAsabharI AMkhe sAthe mahinarUpadhArI bhagavAna tya senApationA cittamAM vAraMvAra kAmoddIpana karavA lAgI gayA ! dailya bolI UThayA : "ahe ! kevI suMdarI che!' tarata te badhA temane Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 pAse doDI gayA. kAmamohita thaIne pUchavA lAgyA : "are kamalanayanI! tuM keNa che? kyAMthI AvI rahI che ? ane zuM karavA Icche che? suMdarI ! tuM kAnI putrI che? tane joI amAruM saunuM mana vyAkuLa thaI gayuM cheamArA saunA manamAM eka prakArane khaLabhaLATa macI gayo che! kharekhara vidhAtAe ja dayA karIne ahIM amArI pAse tane mekalI che ! ahA mAninI ! ema to ame leke eka ja jAtinA chIe, chatAM paNa tane ekane ja cAhIe chIe, mATe amArAmAM aMdara aMdara jaTila gAMTha paDI gaI che ! e suMdarI !. tuM ja amAro jhaghaDo maTADI de ! ame badhA kazyapajInA putra hoI te rIte sagA bhAIo chIe. ame lokee amRta meLavavA mATe ghaNuM prayatna karyo che ! tuM ja nyAya toLI niSpakSabhAve amane vahecI Apa ! jethI pachI amArAmAM mAMhomAMhe kaI prakArane jhaghaDe ja na thAya !" jyAre badhA daityoe A prakAranI eka sAthe ane eka sAmaTI prArthanA karI tyAre tIrachI najare hasIne mahinarUpa bhagavAna ne kahyuM : "Apa le ke te badhA RSi kazyapajInA putro che, jayAre huM to kulaTA chuM. mArA jevI kulaTA nArI upara Apa jevA ke nyAyabhAra kAM nAkhe che ? vivekI puruSa chAcAriNe strIone kadI vizvAsa ja nathI karatA ! he daityo ! kUtarAM ane vyabhicAriNe strIonI mitratA kadI kAyamI nathI banI zakatI ! e te navA navA zikAra zodhyA kare che paraMtu AvA kathanathI te teo badhA UlaTA vadhu mohAI gayA ! lAga joI mehinI rUpadhArI strIrUpe bhagavAna beyAH "huM je kaI rIte A amRta vaheMcI dauM, emAM tame sau saMmata cho ?' badhAe kazo ja hicakicATa karyA vagara e vAta kabUla karI lIdhI. tyAra bAda eka divasano upavAsa karI badhAe snAna karyuM. agnihavana karyo. ge, brAhmaNa ane prANIone ghAsacAro ane annavastra vagerenuM dAna karyuM tathA brAhmaNe dvArA svaryayana karAvAyuM, badhAM ja kapaDAM paherI kuzAsana Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 para besI gayA. bhavya bhavanamAM pUrvAbhimukha badhA sthira thayA tyAre amRta-kaLaza hAthamAM laI mehinIe sabhAmaMDapamAM praveza karyo. dhIrI cAla ane e mohinI kumArInI AMkhe jANe madamasta banelI hatI ? teNae daityane chAMTe amRta paNa na ApatAM devone ja vaheMcI dIdhuM ! ketu devo vacce corIthI pesI jaI amRta pIvA lAge. bhagavAna A joI gayA ane tenuM mAthuM dhaDathI juduM karI nAkhyuM ! dhaDane amRna nahotuM arthe paNa mAthAne aDeluM tethI mAthuM amara thaI gayuM ane dhaDa chUTuM paDI gayuM. brahmAjIe ene graha banAvI dIdho je rAhupe pUname ane amAse, sUye tathA caMdra tene udhaDe pADele, tethI badale levA mATe e banne para te AkramaNa karato rahe che ! de amRta pI lIdhuM ke tarata bhagavAne e daityonI sAme pitAnuM asala rUpa prakaTa karI dIdhuM. ane mohinIrUpa tyAgI dIdhuM. parIkSita ! je de ane devo banee ekIsAthe, eka hetue, eka vastu mATe, eka vicAra ane eka ja karma karyuM, chatAM phaLamAM banne vacce bheda thaI gayo. kAraNa ke devoe bhagavAnanI caraNaraja lIdhelI, tethI prabhukRpAe te hinImAM mugdha na banyA ! rahasya e che ke bhagavAnane ja mukhyatave najaramAM rAkhI, je karmo thAya che te kharekhara pAparahita saphaLatA pAme che, jema mULamAM pANI siMcavAthI vRkSa vikase che, tema..." deva-dAnava yuddha AtmAne paramAtmAne sAdhe, na jyAM lagI keme; kheMcAte tyAM lagI jIva daheDhiyAdinA sukhe. 1 mATe ja IzvarI - niSThA, ne pratyakSa gurukRpA; cAlaje sAdhI saMgAthe, bhavasaMgrAma jItavA. 2 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 nahIM to puruSAthI, prabaLa puruSArtha te, maTya thavA chatAM vyartha, thaI bhAva vadhAraze. 3 brahmacArI zukadevajI kahe che: "parIkSitajI ! joke devo ane dAna banee ghaNuM sAvadhAnIpUrvaka samudramaMthananI kriyA te eka sarakhI karI paraMtu bannenA bhAva judA judA hatA. prabhu tarapha devAnI niSThA hatI jyAre dAnavonI vimukhatA hatI. AthI devone amRta pIvA maLyuM jyAre dAnave ne amRtanuM eka biju paNa na maLyuM. devonI saphaLatA joI dAnavone ghaNI adekhAI AvI ane baMne vacce yuddha AvI paDyuM. matalaba ke daivAsura saMgrAma AvI paDyo ! vividha prANIo para caDhI asure devo sAme laDavA lAgyA. laDAI jabaradasta jAmI gaI. bali nAmanA asure jyAre mAyA racI tyAre devoe bhagavAnanuM ciMtana karyuM. pariNAme garuDa upara savArI karIne khuda bhagavAne tarata ja te sthaLe AvI pahoMcyA. jevA bhagavAna AvI pahoMcyA ke turata dAnanI kapaTarUpI mAyA adazya banI gaI. Ama chatAM rAkSasa bevaDA jorathI khuda bhagavAnanI sAme thayo. kAlanemi nAmanA rAkSase khuda bhagavAna sAme trizULa ajamAvyuM, paNa bhagavAne (kAlanemine) potAnA vajathI ramatAM ramatAM ene tarata trizaLa sahita uDAvI dIdhA ! mAlyavAna vagere rAkSasonAM paga, mAthuM ane dhaDa bane aLagAM paDI gayAM. parIkSita rAjan ! bhagavAnanI devo paranI ahetukI kRpAthI temane gabharATa nIkaLI jaIne asAdhAraNa himmata AvI gaI ! navA usADane saMyAra thaye. ike baline Thapako Apyo paNa balie kahyuM : "amAruM bhale je thavAnuM hoya te thAya paraMtu ame to laDavAnA ja. laDatAM laDatAM hAra ane mRtyuthI vadhu bIju zuM thavAnuM hatuM ? IMdranA mArathI bali pitAnA vimAnamAMthI nIce paDI gayo chatAM himata uda nahIM ! Ama devo ane asuro vacce laDAImAM apUrva nAza thavA pachI brahmAjIe joyuM ke nAradajIne have laDAI baMdha Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 thAya te mATe melavA joIe. kAraNa ke AkhI pRthvI leAhIthI kharaDAI cUkI hatI ! te rIte RSi nAradajI tyAM AvI paheAMcyA ane devAne kahyuM : 'bhagavAnanI bhujAonI chatrachAyAthI Apa leAkAe amRta paNa meLavyuM che. ane ApanA upara lakSmIjInI paNa mahAna kRpA UtarI che. mATe Apa leAkA have svecchAe laDAine eka taraphI khaMdha karI de. kAraNa ke A asurA hAraze ane maraze taiya jAte laDavuM nahI" cheDe tema temanI AsurI prakRtine kAraNe lAge che!' deve e daiviSa nAradanI vAta tarata mAnI lIdhI ane potAnA krodhane vArI ekI sAthe te zrRdhA ekataraphI saMgrAma baMdha karIne svamAM sIdhAvI gayA. svamAM dAnavo sAme jIta ane rakSA joine saue yazeAgIta gAyAM. yuddhamAM bacelA dhA daitye line laI astAcalanI yAtrAe gayA, ane tyAM zukrAcAryanI sajIvanI vidyAthI marelA badhA asure pharI pAchA sajIvana thaI gayA. IMdriyAmAM cetanA ane manamAM marazakti pharIne AvI gayAM. bila AmatA tyAgI chatAMya rAkSasI hatA, AthI hAra ane nAza pAmyA pachI paNa AvI sajIvanatA pAmyAthI te khene jANe bhUlI ja gayA ! AnuM ja nAma che izvarInAyA ! parIkSitajI, e mAyAthI bhagavAnanI kRpAne lIdhe jee aLagA athavA va Mcita che, teo jAtajAtanAM duHkha, parAjaya ane kaleza pAmavA chatAM jyAM jarAka kAIne sahAre kAMIka DIka thAya tyAM tarata pAchA tAjamAna thaI jAya che. Ama emane! jIva pharI pAze. janma-mRtyunA cakkaramAM paDI jAya che! ethI ja je IzvarIkRpA pAme che, te jIva ja A jagatanI mAyAne tarI pAra UtarI zake che. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanI alaukika mAyA ziva nAradanA jevA, mahezvarAya kAmathI; na cetatAM paDayA heThA, cetI pAchA caDhavA pharI. 1 mATe cetI sadA cAlI, satyAthI prabhuniSTha je; prabhu-gurukRpA sAthe, nakakI bhavAMta te tare. ra - prabhu - kRpAnA'ya duSTatA hAya tyAM lagI; saujanye te maLe ane, bAhyAMtara sukhA vaLI. 3 zukadevajIe kahyuM : "parIkSita ! jyAre bhagavAna za kare jANyuM ke khuda bhagavAne' 'meAhitI'nuM rUpa laI asurAne mugdha karIne devAne amRta pivaDAvI dIdhuM che, tyAre teo pAjIne sAthe laI bhagavAnanA nivAsasthaLe gayA. bhagavAne svAgata karyuM. tyAre te bolyA : 'samasta devAnA ArAdhyadeva ! Apa vizvavyApI, jagadIzvara ane jagatsvarUpa che. samasta sacarAcara padArthonuM mULa kAraNa, Izvara ane AtmA paNa Apa pote ja che. A jagatane! AraMbha, madhya ane aMta paNa Apa thakI ja che. chatAM Apa jAte Adi, madhya ane atathI rahita che. ApanA avinAzI svarUpamAM draSTA, dRzya, bhAtA ane bhAgya eve kaze! bhedabhAva che ja nahIM ! vAstavamAM Apa saccidAna dasvarUpa cheA. kalyANecchu mahAtmA badhA prakAranI bhAsakti tathA kAmanA cheDI ApanA caraNukamaLanI ArAdhanA kare che. Apa amRta svarUpa, prAkRta guNethI rahita, zAkanI te chAyAthI pazu dUra ane svayaM paripUrNa brahma che. Apa kevaLa AnaMdasvarUpa che. nivikArI che. uparAMta ApanAthI bhinna kazuM nathI, paNa Apa sauthI nirALA che ! jema AbhUSaNamAMnuM snuM ane sAduM Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 senuM banne samAna ja che tema. ema chatAM kutUhala thavAthI ame AvyAM chIe te Apa kRpA karIne e mohinI rUpa amane batAvo !' tyAre mita veratAM bhagavAna bolyA : "e vakhate amRtakaLaza daityanA hAthamAM cAlyo gayo hato. eTale mAre Ama karavuM paDeluM. e rUpa kAmettijanA karanAra hovAthI Apa jevA niSkAmIne e rUpa batAvavAnuM che artha " eTaluM bolatAM bolatAM te parIkSitajI ! bhagavAna aMtardhAna thaI gayA. zaMkarajI te dUra dUra jotA ja rahyA. basa tevAmAM eka suMdara bagIcuM dekhAyuM. emAM kevAM majAnAM rasuMdara vRkSa raMgaberaMgI phUlethI ane lAla lAla kUMpaLothI vyApta hatAM ! emaNe e paNa joyuM ke emAM eka manahara suMdarI daDo uchALI uchALIne ramI rahI hatI ke karajI e suMdarInI ceSTAomAM eTalA badhA kAmAtura thaI gayA ke pAse beThelAM pArvatIjInuM zaMkarajIne lakSya na rahyuM ane lajajA cheDI. teo UbhA thaI tyAM javA lAgyA. pelI vAyuthI ardha vastra banelI mahinI zaMkarajIne AvatA joI ekadama zaramAI gaI ! te eka jhADathI bIjA jhADanI pAchaLa lapAI jatI ane jeravA hastI hatI. paNa kayAMya jarAya UbhI rahetI na hatI. bhagavAna zaMkaranI IkiyA temanA kAbUmAM nahotI rahI, eTale temAM paNa pelI suMdarInI pAchaLa ja deDavA lAgI gayA ! ane parANe hAtha pakaDI hAthI hAthaNIne AliMgana kare, tema hRdayathI te suMdarInI chAtI sAthe potAnI chAtI bhIDI dIdhI ! paNa e to bhagavAnanI mAyA ! eTale zaMkaranA hAthamAMthI tarata chUTIne bhAgI ane zaMkara bhagavAna paNa enI pachavADe ja bhAgyA ! basa Ama zaMkaranuM vIrya khalana thaI cUkyuM ! te amogha hovAthI kahe che ke jyAM jyAM te paDayuM tyAM tyAM sane -cAMdInI khANa banI ! Ama zaMkara nIce paDathA ke tarata temane bhAna thaI gayuM ! eTale bhagavAna belyA : "devaziromahi! mArI srarUpI mAyAthI tame je ke vihita te sArI piThe thaI gayA ane chatAM tarata pAchA paDone paNa svayaM cetI gayA Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 ane brahmacaryaniSThAmAM pAchA tatkALa tallIna banI gayA tethI mane AnaMda thayela che mArI mAyA evI ja che ke tame tarata cetI gayA ! bAkI ajiteMdriya jIvanuM to emAMthI koI paNa rIte chUTavAnuM gajuM nathI ! jAo have tamane mAruM varadAna che ke atyAre te tame ATalA paNa mohita thaI cUkyA, paraMtu have kyAre paNa mArI mAyAthI tamo mohita ke calita thaze ja nahIM !" pradakSiNA karIne bhagavAna zaMkara kalAsamAM pahoMcI to gayA japaraMtu devI pArvatI AgaLa pharIpharI lajijata thaI teoe te prasaMganA patananI kSamA mAgI lIdhI ! parIkSitajI ! AvI che. viSNu bhagavAnanI aparaMpAra lIlA ! Ama meM A samudramaMthananA samayanuM ane pitAnI pITha para maMdarAcaLa dhAraNa karavAvALA bhagavAnanI mAyAnuM tamArI AgaLa vistArathI varNana karyuM. je bhakta vAraMvAra AnuM zravaNa ane kIrtana kare che, tene puruSArtha kadI ane koI paNa saMyogomAM niSphaLa jatA nathI ! A lIlAonuM gAyana saMsAranAM, samasta kaleza ane paraamane maTADI de che. bAkI A AkhyAnathI parIkSita rAjana ! tane eTaluM to spaSTa samakyuM haze ja ke bhagavAnanAM caraNakamaLa kadI duSTa janone lAdhatAM nathI ! teo to "bhagavAnanI mAyAmAM ja gaLADUba rahe che. ane duSTajananI kAmanA eka pachI eka navI navI jamyAM ja karI che. jyAre prabhubhakatonI kAmanA pUrNa thayA kare che ane chatAM prabhu emanI nikaTa ja rahyA kare che. kAraNa ke emanAM mana mULa prabhumAM ja che. kAmanA pUrti emane mana goNa rahetI hoya che." mavaMtara-kathA mULamAM bhagavattattva rAkhI maryasamAjane; dharmArthe sthApavA mATe, manu janma yuge yuge. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 deza-kALa nihALIne prajA ne dharma beyanuM; manuputra tathA do, rakSaNa karatA ghaNuM. 2 saMsAra Ama cAle, tyAM mukhya bhAratI bhUmi; AryatA vikasI tethI, tenuM mUlya mahArathI. 3 zrI zukadevajI parIkSitane have AgalA sAta mavaMtare viSe kahe che: "parIkSitajI ! vivaravAnaputra zrAddhadeva pote ja sAtamA manuM che. A vartamAna mavaMtara ja emane kAryakALa che. e vaivasvata manunA IvAku Adi daza putro hatA ane Aditya, vasu vagere devatAe e visvatanA pravAna gaNe hatA. puraMdara e emane Indra che. kazyapa aAdi saptaRSio che, A mavaMtaramAM kazyapapatnI aditinI kukhe AdityanA nAnA bhAI tarIke vAmanarUpe ja bhagavAna viSNue avatAra lIdho hato ! have AgaLa AvavAvALA sAta mavaMtarenuM varNana karuM chuM. e te meM tamane pahelAM (bhAgavatanA chaThThI rakaMdhamAM) batAvyuM che ja, ke bhagavAna sUryane be patno hatI. ekanuM nAma hatuMH (1) saMjJA ane bIjInuM nAma (2) chAyA. te baMneya vizvakarmAnI putro hatI. koI trIjI "vaDavA' paNa hatI. (paNa mane pitAne saMjJAnuM ja nAma kadAca bIjuM paNuM pADayuM hoya ema lAge che !) te paikI pelI saMjJAthI traNa saMtAne thayAM : (1) yama, (2) yamI ane (3) zrAddhadeva ane bIjI saMjJAthI traNa saMtAno thayAM (1) sAvarNi, (2) zanaizcara ane (3) tapatI nAmanI kanyA ke je saMvaraNanI patanI thaI. jayAre saMjJAo vaDavAnuM rUpa dhAraNa karI lIdhuM tyAre teNuthI be azvinIkumAra thayA ! AThamA manvataramAM sAvarNimatu thaze ane tenA putro thazeH (1) nirmoka, (2) virajaka Adi. parIkSita ! tyAre sutA, viraja ane amRtaprabha nAme devagaNa haze. e devatAone IMdra thaze; virocanaputra bali ! viSNu bhagava.ne vAmanAvatAra laIne e bali pAsethI traNa paga dharatI mAgI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 hatI. paNa pAchaLathI emaNe emane AkhuM trilokapaNuM ApI dIdhuM. rAja baline eka vAra to bAMdheluM, paraMtu pachI pAchA prasanna thaIne emaNe svargamAM paNa zreSTha evA sutala lekanuM rAjya ApI dIdhuM ! teo Aje tyAM ja IMdranI jema ja virAjamAna che ! AgaLa jatAM teo pote ja iMdra thavAnA ane pachI samasta aizvathI paripUrNa evA drapadane paNa parityAga karIne paramasiddhi prApta karaze ! gAlavathI mAMDIne amArA pitA vyAsa te AThamA mataramAM saptarSi thaze. A samaye teo badhA gabaLathI AzramamAM virAjamAna che! devaguhya patnI-sarasvatIthI sArvabhauma nAmane bhagavAnane avatAra thaze. te ja prabhu-puraMdara IMdra pAsethI rAjaya chInavIne rAjA baline apAvI deze ! varuNanA putra dakSasAvarNi navamA manu thaze. pAra, marIcigarbha Adi tyAre devagaNu thaze. addabhuta nAmanA te denA iMdra thaze. tyAre ghutimAna vagere saptarSi e haze. AyuSmAnanI patnI aMbudhArAnA garbhathI RSabha rUpa bhagavAnane avatAra thaze. abhuta nAmane IMdra tyAre haze ane e bhagavAnanI ApelI trilekIne upabhega karaze. dazamA manu te upalekaputra brahma sAvarNi ! jemanAmAM badhA prakAranA saddaguNa haze ! bhuriveNu vagere emanA putra haze ane haviSmAna vagere saptarSio che. suvAsana, viruddha Adi devatAgaNa tyAre haze ane zaMbhu nA mane Idra haze ! vizvasajanI patnI vicInA garbhathI bhagavAna vizvaphasenanA rUpamAM aMzAvatAra laIne zaMbhu nAmanA IMdra sAthe mitratA karaze. agiyAramAM mana thaze atyaMta saMyama evA dharma sAvarNi. emanA satya, dharma Adi daza putro thaze ane vihaMgama Adi devagaNa haze, aruNAdi saptarSie tyAre haze ane AyakanI patnI vidhutAnA garbhathI dharmasetunA rUpamAM bhagavAnane aMzAvatAra thaze, ane e ja rUpe teo trilekInuM rakSaNa karaze. bAramA manu thaze nukasAvarNa. temanA devayAna, upadeva, devazreSTha vagere putro thaze te mavaMtaramAM RtadhAmA Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 nAme Idra thaze. ane hArita Adi deva gaNa tathA tapobhUti, tapasvI agnIdraka Adi saptarSi thaze. satyasahAnI patnI sUtAnA garbhathI svadhAmAne rUpe bhagavAnane aMzAvatAra thaze ane te rUpe ja te bhagavAna, te avaMtaranuM pAlana karaze. temAM mana thara parama ji. di devasAvaNi. citrasena, vicitra vagere temanA putra thaze. sukarma ane sutrAma vagere devagaNa ane IdranuM nAma divati . te vakhate nirmoka vagere saptarSie thaze. devahetranI patnI bRhatInA garbhathI yogezvara bhagavAnano aMzAvatAra thaze. ane te bhagavAna diva patine Idrapada Apaze. caudamA manu sAvarsi. uru Adi temanA putro. pavitra Adi devagaNa. te kALe IMdranuM nAma zuci. agni vagere saptarSie thaze. tyAre satrAyaNanI patnI vatAnAnI kUkhe bRhadrabhAnunA rUpamAM bhagavAna avatAra grahaNa karaze ane karmakAMDane vistAra karo. parIkSita ! bA coda mavaMtare bhUtakALa, vartamAna ane bhaviSya ema traNe kALamAM cAlu rahe che. temanA dvArA sahastra catugIvALA kapanA samayanI gaNanA thAya che. A badhA manue, manuputra, saptarSio ane devenuM nirmANa karanArA maLe te bhagavAna pote ja che. je zrutiothI dharma cAle che, te naSTa thatAM, tapa dvArA pharI saptaSio e janmAve che. vAmana-avatAra bhakata mAtA pitA jJAnI ane Rju tapasvIo; te sthaLe janmavA icache, bhagavatI vibhUtio. . sura, asura hai kiMva, marya ke prANIo badhAM zubhAzubha thakI yukta, bahAre zubha lAvavA. 2 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 zuddhanuM lakSya rAkhIne, mAtra mAnava-dehathI, karavo yatna saMgAthe, zraddhA deva-gurumayI. 3 rAja parIkSita pUche che : "bhagavan! pite ja zrIhari te badhAnA svAmI che, to pachI emaNe rAja bali pAse dIna-hIna jevA banIne zA mATe traNa DagalAM pRthvI mAgI ? vaLI te maLI gayA pachI paNa baline bAMdhe zA mATe ? to bhagavAnanI yAcanA ane binagunegArane bhagavAna baMdhana kema Ape ? te mArI mukhya rAjA che, tenuM Apa samAdhAna karI Ape !" zukadevajI kahe che : " kSita ! jyAre Ide bali asurarAja)ne harAvI enI badhI saMpatti harI lIdhI ane baline prANurahita karI nAkhyo tyAre sarve asuro potAnA guru zukrAcArya pAse jaI temane vinavavA lAgyA, to temaNe saMjIvanI vighAthA sau asurone jIvatA karyA ! AthI pharI gurukRpAne lIdhe, bhUgukuLanA brAhmaNa guruonI dayAmaya AziSathI balirAja sajaja thaI gayA. dAdA pralAdajIe kiMmatI mALA ApI, eTale zaktizALI banI i drapurI jItavA te badhA asure AvyA. A vakhatanI asaronI mahAzaktine joI deva ane IMdra kaMpI gayA. Ide pitAnA gura bRhaspatijInI salAha mAgI tyAre bRhaspati gurue kahyuM : "bhRgukula brAhmaNanA cAre hAtha Aje asura upara, temanI bhaktine lIdhe che. vaLI balinA dAdA prahlAda bhaktanI paNa asure upara dayA UtarI che. mATe AvA samaye tame deva-devAMganAo sau amarApurI cheDI jyAM tyAM chupAI jAo !" gurunuM kahevuM mAnI badhA devoe tema ja karyuM. devonI mAtA aditi Ama te kazyapaRSinI dharmapatnI hatI. eka vakhata tapa pUruM thaye aditi pAse kazyapani AvyA hatA. aditie kazyapamuni AgaLa pitAnI A bAIka(devo) je bhUMDI dazA thaI hatI, te kahI temanI doravaNI mAgI. kazyapajIe samaya pArakhIne pAyAnI ja vAta kahI nAkhI, matalaba ke temaNe kahyuM : Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 brahmAjI pAsethI bhagavAnanI parama kRpA Utare, te aMge je vrata karavAnuM (je pAtratane pratApe khuda paramAtmA jAte kukhe avatarI zake te) sUcavyuM. ane te mATe phAgaNa suda ekamathI mAMDIne suda terasa lagI brahmacarya pALavuM ane bhUmizayyA para suvuM ane traNeya vakhata pavitra rahevuM ! kusaMga na karavo ! jUThuM na bolavuM ! jhINAmAM jhINuM dayA pALavI ! terazane divase vidhi jANavAvALA brAhmaNane bolAvI zAstrokta vidhithI bhagavAna viSNune paMcAmRta snAna karAvavuM! te divase maTI pUjA karAvavI ane dUdha-khIra banAvI viSNu bhagavAnane arpaNa karavI. kharekhara te atyaMta ekAgra cittathI te khIrathI bhagavAnanuM pUjana karavuM ghaTe ane prasanna karyA pachI jJAnI-AcArya ane gara brAhmaNone vastra, AbhUSo ane gAyo Adi ApI saMtuSTa karavA joIe. he priye ! Ane paNa bhagavAnanI ArAdhanA ja samaje ! e ja rIte bIjA brAhmaNe tathA AvelA mahemAnone paNa potAnI zakti pramANe jamADavA joIe ane dakSiNa paNa ApavI joIe. te ja rIte kudaratI rIte AvelAM bIjA tathA dIna-asamartha evAMone paNa dAna ApI saMtuSTa karavA joIe. A ja kharekhara bhagavAnane prasanna karavAno upAya che. pachI sagAMvahAlAMone bhojana karAvI pite paNa karavuM. mane brahmAjIe A "payovrata vidhi kahI che. devI ! tame bhAgyazALI che, eTale jarUra tema karI zakaze. saMyamamaya ekAgratA rAkhI zakazo. AnuM nAma "sarvAyajJa" ja kahevAya. tapa, yajJa ane vrata badhuM ja AmAM AvI jAya che. A rIte priye! tamArI IcchA paripUrNa thaze." pitAnA patideva kazyapanA kahyA pramANe aditie ghaNI ja sAvadhAnI rAkhIne A vrata karyuM. ane khUba bhAvabhaktithI prArthanA karI tethI bhagavAne prakaTa thaIne kahyuM : "devatAonI mAtA aditi ! tArI IcchA pUrNa thaze ane huM kazyapaRSinA vIryamAM aMzarUpe praveza karI tamene mAtA banAvI huM tamArA putrarUpe avetarIza. have kAnajI ! tamAre kazyapaRSimAM paNa mane ja je Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 ane e niSpApa RSinI bhAvapUrvaka sevA karavI, A vAta gupta rAkhajo. sArI vAte jeTalI gupta rahe, teTaluM tenuM phaLa adhika miSTa ane !' ATaluM kahIne bhagavAna aMtardhyAna thaI gayA. peAtAnI ja khe khuda bhagavAna janma dharaze, e jANI aditi kRtakRtyatA anubhavavA lAgI gaI ane ghaNu ja premathI kazyapanI sevAmAM khU pI gaI. satyazI syapa7 tarata ja A vAta jANI gayA. ane aditine ekadA rAjI rAjI karI nAkhI. khuda brahmAjI paNa aditinI kUkhe avatarelA bhagavAnanI stuti karI gayA. A rIte bhAdaravA suda bArazane divase abhijita mudde mAM bhagavAnane janma thayeA. tethI A tithine vijayA khAraza' paNa kahe che. A vakhate aditinA AnaMdanI aviSe na rahI, thAAvAramAM bhagavAne vAmana rUpa dhAraNa karI lIdhuM. ahI bhRgu vagere RSione yajJa cAlu hatA ja, tyAM te hAthamAM chatra, daMDa ane jaLa bharelA kama`DaLa sAthe AvI paheAMcyA. e rUpa I balirAjAne na thayA, ane Asana ApyuM. pachI svAgata karI caraNAmRta pIdhuM. te caraNAmRta balie mAthe caDAvyuM. lirAjanI apUrva bhakti satyAthI kerI sukaseATI thAtI, vasudharA lakSmI sudUra jAtI; teAye caLe nA satathI kApi, che daitya evA lirAja nAmI. 1 satya jyAM bhagavape, ne namrutva-tyAga sAtha hai ! sAnukULa thaze aMte, tyAM sau jaga sa''dhI. 2 *, 15 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zukadevajIe rAjA parIkSitane kahyuM : "rAjan ! hAthamAM chatra, daMDa ane pANIthI bhareluM kamaMDala laIne padhArelA A vAmanAvatAra rUpI bhUdeva, jyAM zukrAcArya karAvatA hatA te ja azvamedha yajJanA moMDapamAM pravezyA, temanI kamara para muMjanI mekhalA ane gaLAmAM jAI hatI ! mAthA para jaTA ane bagalamAM mRtamRganA cAmaDAnuM Asana hatuM. emanA sukhanI prabhA joIne bhRguvaMzI badhA ja purAhiteA (khuda zukrAcArya guru sAthe ja) prabhAvita thaI gayA ! ane agnienI sAthe saue UbhA thaIne vAmana bhagavAnane satkAra karyAM. vAmanAvatAra mujaba aMge bhale bhagavAnanAM nAnAM nAnAM hatAM pazu khUba khUba maneramya ane darzInIya hatAM. emane joine lirAjAne ghaNA AnaMda thayele. AdarabhAve emaNe vAmanAvatAra bhUdevanA paga pakhALyA ane pUjA kIdhI tathA ai yaraNujI lirAjAe mAthe caDhAvyuM ane kahyuM : ApanA caraNeAne pakhALavAthI huM ane mArA vaMza pApa mukta thayA chIe. have kRpA karI Apane caraNe zuM dharuM ? te Apa te ja pharamAve ! kAraNa ke mane lAge che / mArI pAsethI Apa kAMIka pazu levA icchA che. e ja rIte mAruM mana Apane je kAMI icchA, te tana, mana, prANa, sAdhana sahita badhu ja ApavA talase che.' te ja samaye bhagavAne balirAjAnA dAdAjI pradlAda bhaktane ane balirAjAnA pitAzrI vIrAyanane yAda karyAM. ane emaNe potAnuM AkhuM AyakhuM' jarA paNa sAca lAvyA vinA samarpita karI nAkhyuM hatuM enI yAdI ApIne kahyuM ; 'tuM paNa e ja lidAna-pravINu vaMzanA sapUta che. paraMtu mAre mAtra tArI pAse traNa DagalAM jeTalI jamIna ja mAgavI che!' hasIne balirAja melyA : 'are bhUdeva ! Apa je mAge te badhu ja ApavA huM taiyAra chuM.. tyAre Apa te kevaLa traNu DagalAM jeTalI jamIna ja mAge che! haju vicAra karI Apa je kAMI vadhu mAgavuM hAya, te khuzIthI mAgI le. Ama te Apa koDha che| paraMtu ApanI vrudghi haju Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 bALaka jevI che. bALaka jema ramakaDuM mAgI le che, tema Ape paNa bALakanI mAphaka traNa DagalAM pRthvI ja mAgI ! haju paNa huM khuzIthI kahuM chuM : Apa vadhumAM vadhu je kAMI che, te badhuM ja mArI pAsethI mAgI le !..' vAmana bhagavAnarUpI vAmana brAhmaNukumAra khelyA : 'balirAnta ! tamArI vAta sAcI ja che, paNa brAhmaNNAe ke yAkAe haMmezAM gheADuM khapa pUratuM mAgIne tRpti mANavI joIe, e rIte meM kahyuM che, te ja atyAre mAre mATe pUratuM che!' balirAjAe hasIne 'tathAstu' kahyuM eTale vAmana bhagavAne traNa DagalAM pRthvI svIkAravAnA saMkalpa pUrA karavA pANI bharelA pAtrane upADayuM. tevuM ja balirAjAne zukrAcAryajI kahevA lAgyA : are mUrkha liroja ! tuM haju bhramamAM paDayo lAge che. A beThelI mUrti e kaI nathI khuda bhagavAna pote ja che ! traNa DagalAMmAM te tee tAruM badhuM ja khUMcavI leze ! mATe haju karavuM heAya tA pharI jA.' paraMtu rAjA lie guru zukrAcAryanuM satya kAje na mAnatAM satyane ja te vaLagI rahyo. huM mAnuM chuM 'Apa gurudeva, kadI satyane apalApa karavAnI salAha mane Ape! ja nahIM! A te mArI parIkSA karatA jaNAe che !' tyAM te te rAjAnI sAcAM me enAM ghareNAM paherelI dharmapatnI vidhyAvalie jevA jaLathI bharele! sAnAnA kaLaza lAvI mUkayo ke tarata ja khudR lirAjae ane temanI dharmapatnI ema bannee e vAmana bhagavAnanA caraNA pakhALyA ane e caraNujaLa bhAvapUrvaka mAthe caDhAvyuM. hAthamAM jaLa laI traNa pagalAM pRthvI ApavAnA saMkalpa tA balirAjAe te pahelAM ja karI nAkhyuM hatA ! A bhayaMkara jokhama uThAvIne paNa balirAjA A bhUdevarUpadhArI vAmana bhagavAnanuM hArdika svAgata karI temaneA khela akSarazaH uDAvavA tatpara thayA. eTale te samaye AkAzamAMnA deva, gaMdharvA, vidyAdhare, siddho, cAraNA ema saue rAja balirAjAnA A kAryanI bhUmUiri Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 prazaMsA karI ane divya phUle varSAvyAM. duMdubhi vAgavA lAgI gayAM ? "dhanya che, jemaNe AvuM duSkara kArya karyuM...!" tyAM ja eka addabhuta ghaTanA banI. vAmana svarUpa kramazaH vadhavA lAgyuM ane have khuda balirAjAe joyuM ke vizvarUpa bhagavAnanA zarIramAM cAreya gati sahita samasta jagata samAyuM che. tyAre be DagalAmAM badhuM ja bhagavAne laI lIdhuM ane trIjuM mAgyuM to balirAjAe potAnuM mAthuM dharyuM. eTale tarata prabhu prasanna thaI gayA. daityo sahita balirAjAne sutala lokamAM mokalyA. indrane niSkaTaka rIte svarganuM rAjya sayuM ane upedra rUpe pote ja pRthvInuM pAlana karavA lAgyA. Ama aditimAtAne khuzakhuzAla karI nAkhyAM. viMdhyAvali rANI ane balirAjAe satya ane samarpaNane pati dAnava hovA chatAM bhakta prahUlAdanI jema Adarza AcarI batAvyuM. AthI ja parIkSita rAjana ! pralAda bhaktanI jema je daityarAja balirAjAnI A mahAna kathA sAMbhaLaze, teone parama gatinI prApti thaze ja." masya-avatAra che bhagavAna sadA mukta, jagasvAmI sanAtana chatAM te jaga-zreyArthe, avatAra dhare paNa. 1 tene lepa nahI lAge, nile pI vItarAgane tevI te temanI kakSA, kahI vaidika daSTie. 2 jaina daSTi kahe siddha thayA pachI na janma le, jagat cha mahIM kiMtu, ucca AtmA ahIM bane. 3 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 parIkSita rAjAe pUchyuM : 'bhagavAnanAM kAma ghaNuM adbhuta heya che, ekavAra bhagavAne masyAvatAra dhAraNa karI saune Azcaryacakti karelAM. to mAre Apane caraNe mukhya prazna e che ke bhagavAna pite te sarvazaktimAna che, siddha, buddha ane mukta che, to teoe karmabandhananA baMdhane baMdhAyela ane lokaniMdita tathA parataMtra evI masyani pitAne janma levA mATe kema pasaMda karI ? A jarAya samajAya evuM nathI, to Apa e viSe samajA!" sUtajI zInakAdi RSione kahe che ke, "Avo prazna jyAre parIkSita rAjAe pUchyo, tyAre mahA brahmacArI zukadeva muni belyA." - zukadevajI kahe che : parIkSitajI ! tamArI vAta yathArtha che. Ama te bhagavAna pite vizvanA jIva mAtrane prabhu che ane sarva prakAre saMpUrNa zaktisaMpanna che, paraMtu gAya, brAhmaNa, deva, sAdhu, veda, dharma ane A jagatanI artha rakSA khAtara vAraMvAra avatAra dhAraNa karatA hoya che. teo aMtaryAmIrUpe prANI mAtramAM ramI ja rahelA hoya che. chatAM upalA kAraNe vizvakalyANa mATe emane paNa avatAra dhAraNa karavAnuM hoya che ! tyAre game te UMcI ke nIcI yoni pasaMda karI le che. ema chatAM teone e yonione kaze lepa lAgato ja nathI kAraNa ke teo sadA triguNAtIta che ! e daSTie jue parIkSitajI! eka bAju pAchaLanA ka9pane aMte brahmAjInA sUI javAne kAraNe brahma nAmane naimittika pralaya thayo hate. te samaye bhUka vagere badhA leke samudramAM DUbI gayA hatA. ane vakhate brahmAjIne suvAne samaya thatAM vede emanA (brahmAjInA mukhamAMthI sarI paDyA ane tarata hayagrIva nAmanA baliSTha daitye te cerI lIdhA. AthI ja bhagavAnane svAvatAra dhAraNa karavuM paDe. te kALe satyavrata nAmane udAra rAjavI bhagavataparAyaNa rAjarSi banele... te kevala pANI pIne tapasyA karato hato. te ja satyavratajI vartamAna mahAka9pamAM rajUryadevatAnA putra zrAddhadevane nAme vikhyAta thayA. ane Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 bhagavAne temane vaivasvata mana banAvI mUkyA ! eka divase teo kRtamAlA nadImAM nAna sAthe tarpaNa karatA hatA. tevAmAM tenI aja limAM eka nAnI mAchalI AvI gaI. draviDa dezanA rAja te satyavrata khebAmAMnI te mAchalIne parama dayApUrvaka nadImAM pAchI nAkhI te e mAchalIe kahyuM : "bI jalacarone Dara lAge che. mATe mane tuM ja rakSA Apa." satyavrata rAjAe tene potAnA pAtranA jaLamAM rAkhI lIdhI ane Azrama para gaye. tyAM eka rAtamAM kamaMDaLamAM te eTalI badhI vadhI gaI ane bolIH "A vAsaNa mane nAnuM paDe che !' temAMthI kADhI moTA maTakAmAM rAkhI paNa e te vadhatI ja cAlI, chevaTe sarovara, mahAsarovara ane Akhare samudramAM nAkho tyAre bolIH "rAjana ! samudramAM na nAMkha ! kAraNa ke tyAM bIja jalacaro mane khAI jaze !" paNa satyavrata rAjAe kahyuM : "mAchalInA rUpe Apa bhagavAna ja che ! Apa ja jagatanI utpatti, sthiti ane layanA svAmI che !" A pramANe jayAre satyavrata rAjAe kahyuM tyAre bhagavAna bolyA : "satyavrata ! AjathI sAtame divase, jyAre sUrloka Adi traNe loka pralayanA samudramAM DUbI jaze, tyAre tuM samasta jInAM sama zarIrane sAthe laIne saptarSio sAthe nAva para caDhI jaje ! chATAmeTAM anya prakAranAM bIje paNa tuM sAthe ja temAM laI leje. tyAre comera aMdhAruM thaI jaze, mAtra RSionA tapaprakAzane sahAre laI, hiMmata rAkhI naukAmAM tuM tarata caDhIne besI jaje ! ane cAre bAju naukAne ghumAvaje. jyAre pracaMDa AMdhI Ave, tyAre paNa naukA bhale Dagamage, paNa tuM himmata na hArato ! tyAre huM AvI jaIza. vAsukinAga dvArA e naukAne mArAM ziMgaDAM sAthe bAMdhI deje. brahmAjInI rAta pUrI thAya tyAM lagI huM tane paNa cakakara cakkara samudramAM pheravyA karIza ! e vakhate te prazna karIza te aMge huM uttaramAM upadeza ApIza. tyAre tane brahmajJAna thaze." ATaluM kahI bhagavAna aMtardhAna thaI gayA. e samaya AvI gayuM ane satyavrata rAjAe Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 saptarSionA kahevA mujaba ja karyuM." have zukadevajI parIkSita rAjAne kahe che: "parIkSita ! satyavrata rAjAnI prabhuprArthanA aNuM masyAvatAra rUpa bhagavAne satyavrata rAjAne Atmatatvane upadeza karyo. A rIte jJAna, bhakti ane karma ema traNe yogathI yukta masyapurANuM che. basa Ama, brahmAjInI nidrA tuTI ane pAchalA pralayane aMta thaye. hayagrIva asurane mArI tenI pAsethI vede laI bhagavAne pAchA brahmAne suprata karI dIdhA. A rIte e ja satyavrata rAjA jJAnavijJAnathI saMyukta thaI A ka5mAM vivasvata manu thayA. je koI jIva bhagavAna ane satyavratanA A zreSTha saMvAdarUpI AkhyAna sAMbhaLaze, te avazya pApamukta thaze ! je jIva A masyAvatAranuM kIrtana karaze, tenA badhA ja zubha saMka9pa siddha thaI jaze ane te parama gati pAmI jaze. A rIte parIkSitajI ! huM paNa e samasta jagatanA matsya bhagavAnane namaskAra karuM chuM." vivasvata manunI vaMzavela che ajANye thayuM pata, teya tenAM kaTu phaLa ravecchAe bhegave moTA, svastha rahe samAja te. 1 nArI bane naro tema, strIo ane puruSa je te mAnavuM paDe viSe, sApekSa deha beuno. 2 dvijathI kSatriya thAya, ne kSatriya ane dvijo; vaio paNa thatA ema, mULa pratApa karmano. 3 parIkSita rAjAe jyAre zukadevajIne pUchayuM keH "Ape badhAM mavaMtare ane emAM bhagavAnane avatAra e be mukhya vAta to Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230. bhagavAne temane vaivasvata mana banAvI mUkyA ! eka divase teo kRtamAlA nadImAM nAna sAthe tarpaNa karatA hatA. tevAmAM tenI aMjalimAM eka nAnI mAchalI AvI gaI. draviDa dezanA rAjA te satyavrate babAmAMnI te mAchalIne parama dayApUrvaka nadImAM pAchI nAkhI te e mAchalIe kahyuM : "bIjA jalacarane Dara lAge che. mATe mane tuM ja rakSA Apa. satyavrata rAjAe tene pitAnA pAtranA jaLamAM rAkhI lIdhI ane Azrama para gayo. tyAM eka rAtamAM kamaMDaLamAM te eTalI badhI vadhI gaI ane bolIH "A vAsaNa mane nAnuM paDe che !' temAMthI kADhI meTA maTakAmAM rAkhI paNa e to vadhatI ja cAlI, chevaTa sarovara, mahAsarovara ane Akhare samudramAM nAkhI tyAre belI : "rAjana ! samudramAM na nAMkha ! kAraNa ke tyAM bIja jalacare mane khAI jaze !" paNa satyavrata rAjAe kahyuM : "mAchalInA rUpe Apa bhagavAna ja che ! Apa ja jagatanI utpatti, sthiti ane layanA svAmI che!" A pramANe jayAre satyavrata rAjAe kahyuM tyAre bhagavAna bolyA : "satyavrata ! AjathI sAtame divase, jyAre bhUrloka Adi traNe leka pralayanA samudramAM DUbI jaze, tyAre tuM samasta jIvonAM sUkSma zarIrane sAthe laIne saptarSio sAthe nAva para caDhI jaje ! chaTAmeTAM anya prakAranAM bIje paNa te sAthe ja temAM laI leje. tyAre comera aMdhAruM thaI jaze, mAtra RSionAM tapaHprakAzano sahAro laI, hiMmata rAkhI naukAmAM tuM tarata caDhIne besI jaje ! ane cAre bAju naukAne ghumAvaje. jyAre pracaMDa AMdhI Ave, tyAre paNa naukA bhale Dagamage, paNa tuM himmata na hArato ! tyAre huM AvI jaIza. vAsukinAga dvArA e naukAne mArAM ziMgaDAM sAthe bAMdhI deje. brahmAjInI rAta pUrI thAya tyAM lagI huM tane paNa cakkara cakkara samudramAM pheravyA karIza ! e vakhate tuM prazna karIza te aMge huM uttaramAM upadeza ApIza. tyAre tane brahmajJAna thaze." ATaluM kahIM bhagavAna aMtardhAna thaI gayA. e samaya AvI gayo ane satyavrata rAjAe Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 saptarSionA kahevA mujaba ja karyuM." have zukadevajI parIkSita rAjAne kahe che : "parIkSita ! satyavrata rAjAnI prabhuprArthanA suNa masyAvatAra rUpa bhagavAne satyavrata rAjAne Atmatatvane upadeza karyo. A rIte jJAna, bhakti ane kama ema traNe yogethI yukta masyapurANa che. basa Ama, brahmAjInI nidrA tUTI ane pAchalA pralayane aMta thayo. hayagrIva asurane mArI tenI pAsethI vede laI bhagavAne pAchA brahmAne suprata karI dIdhA. A rIte e ja satyavrata rAjA jJAnavijJAnathI saMyukta thaI A kapamAM vaivasvata manu thayA. je koI jIva bhagavAna ane satyavratanA A zreSTha saMvAdarUpI AkhyAna sAMbhaLaze, te avazya pApamukta thaze ! je jIva A masyAvatAranuM kIrtana karaze, tenA badhA ja zubha saMka9pa siddha thaI jaze ane te parama gati pAmI jaze. A rIte parIkSitajI ! huM paNa e samasta jagatanA matsya bhagavAnane namaskAra karuM chuM." vivasvata manunI vaMzavela che ajANye thayuM pata, toya tenAM kaTu phaLa; ravecchAe bhogave moTA, svastha rahe samAja te. 1 nArI bane naro tema, strIo ane puruSa je te mAnavuM paDe viSe, sApekSa deha beuna. 2 kijathI kSatriye thAya, ne kSatriya ane dvije; vai paNa thatA ema, mULa pratApa karmane. 3 parIkSita rAjAe jyAre zukadevajIne pUchayuM keH "Ape badhAM manvetara ane emAM bhagavAnane avatAra e be mukhya vAta to Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 kahI, paNa mArI icchA e che ke e vaivasvata manunA samayanA ane pachInA bIjA nAmAMkita rAjae vize paNa jANuM! ane javAba ApatAM zukadevajI kahe che: "vistArathI te e nAmAMkita rAkhaenuM varNana karatAM varSonAM varSo vahI jAya ! paNa huM TUMkANamAM te paikInuM keTaluMka varNana karIza, sUtajI kahe che : zaunakAdi RSie ! brAbhavAdI RiSaenI sabhAmAM parIkSitane have upalA praznanA saMkSipta uttara ApatAM mana bhagavAna zukadevajI kahe che : vahAlA parIkSita ! pralayanA samaye teA prANI mAtranA AtmArUpa parama puruSa paramAtmA ekalA rahe che. teve ja samaye ekadA paramAtmAnI nAbhimAMthI eka suvarNamaya kamalakAza pragaTa thaye ! ane emAM cAra mukhavALA brahmAjIne ArzAvarbhAva thayA. brahmAjInA manathI marIci ane marIciputra kazyapa thayA. kazyapanAM dharmapatnI rUpe dakSa prajApatinAM putro aditi thayAM. tenAthI ja vivasvAna (sUrya) janmyA. vivasvAnanI sanA nAmanI patnIthI zAhadeva manune janma thayA. e zraddhAnA ja garbhathI zrAddhadeva manune daza putro thayA. jo ke prathama / vaivasvata manu niHs tAna ja hatA. paNa sarvasamartha vaziSThe sauMtAna prApti karAvavA mATe varuNu yajJa karAvelA, te vakhate zraddhAe hAtAne vinatI karI putrI mAgI, tethI putrane badale DemanAra banelA brAhmaNe teve sa'kalpa karyA, tethI IlA nAmanI kanyA prApta thaI. kanyAne joIne zrAddhadeve pUchyuM : 'Ama kema thayuM ?' vizaSTha RSie khulAsA karI bhagavAna pAse te kanyAne ja putra banAvI devA vInavyuM ane bhagavAne tema karI paNa ApyuM! tenuM nAma ja ghumnakumAra ! Ama kanyAmAMthI eka suMdara putra banI gayA ! paraMtu pharI eka vakhata mRga pAchaLa mRgayA karatAM evA pradezamAM AvI te caDayo ke te ane sAthI badhA ja naramAMthI nArI banI gayA. A pradezane bhagavAna zakare evuM kaheluM ke 'ahI je puruSa Avaze te strI chanI jaro.' AthI ja Ama thayuM hatuM, paNa guru vaziSThanI zaMkara prArthanAthI te eka mAsa Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 nArI ane eka mAsa na rahe. A ja vanamAM nArI banyA pachI caMdrakumAra budhanA saMyoge tene purAvA nAmane putra thayele. purUravAne rAjaya saMpI chevaTe tapa karavA cAlyo gayo. te pachI vaivasvata manue jAte paNa yamunA taTa para putrakAmanAthI tapa karyuM . temane IvAku Adi dasa putro thayA. temAMnA ekanuM nAma pRSadhra. te gAyonI rakSA karatA. eka divasa te gauzALAmAM gayo. paNa tyAM gAya khAnAra vAghane mAravA jatAM vAghanA te kAna ja kapAye paNa aMdhAruM hovAne lIdhe hathiyAra lAgavAthI eka gAya marI gaI. ajANatAM thayelA A pApane lIdhe te zakarUpa banI gaye. chatAM ucita tapa tyAgane kAraNe chevaTe te te parabrahma paramAtmAne jarUra pAmI gayo, e manune sauthI nAne putra "kavi' nAme hate. te paNa kizorAvasthAmAM ja rAjyabhava choDI tyAga ane tapane mArge parama pada pAmI gaye. brahmalIna ja thaI gaye. zukadevajI rAjA parIkSitajIne uddezIne manunA vaMzavelanI vAta karatAM karatAM AgaLa kahe cheH "rAjana ! manuputra karuSane kAraNe kAruSa nAmanA kSatriye thayA. teo dharmapremI, brAhmaNabhakta ane uttarIya pratAnA rakSaka puravAra thayA. dhRSTathI dhArTanAmanA kSatriyo thayA. paNa dhIre dhIre e ja zarIra chatAM teo AgaLa jatAM brAhmaNa thaI gayA. bIjA manu vaMzamAM kAnana maharSi jAtkAryane nAme prakhyAta brAhmaNa thayA. "AnivemyAnana" gAtra emAMthI ja cAlyuM che. diSTanA putra nAbhAga, potAnA karmane kAraNe vaizya thaI gayA. temAM dhArmika vRtti ghaNI hatI. e rIte teomAM marutta nAmanA cakravatI paNa thayA che. marute je yajJa karAve tenI tulanAmAM bIjA ke InAya yajJa AvI zakatA nathI ! krame krame A vaMzamAM tRNabiMdu rAjA kharekhara guNanA khajAnArUpa thayA hatA. jemane alabuvA asarAdevIe potAnA pati tarIke pasaMda karelA. emanA keTalAka putra ane IDaviDA nAmanI kanyA janmI. tenA thakI munivara vizravAe uttama Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 vighA pAmIne IDAvaDAnA garbhamAMthI lokapAla kuberane janmAvyA. emAMthI vaMzavRddhi thaI ane vizAla thakI ja vizAlI nagarI vasI che ! kRSAzvaputra samadare yajJa dvArA yajJapati bhagavAnanI ArAdhanA karelI ane tyAgezvara saM tenA Azraye mukti meLavI. somadattanI putra sumati ane sumatinA putra janamejaya gaNAya, A badhA tRNabiMdunI kIrtivRddhimAM sahAyaka thayA. vana-sukanyA kathA ghaNA avinaya sAthe, saMtane je abhaktie; dabhave tyAM maLe mAphI, phakta pUrA samarpaNe. 1 tyAge-tape te pUrNa, muni, pachI mahAmuni, thavA nisaga saMgo, saje svayaM kRpA karI. 2 taravuM tAravuM bane, kriyA je dharmamAM vasI te dharma banAvAya, mAtra mahAmuni thakI. 3 mahAmuni taNuM tethI, prayogazIla-jIvana; jage jhaMkhe sadA de, ne mahAmAnave paNa 4 bhAI parIkSita ! manuputra rAja zaryAti vedapAThI ane UMDA abhyAsI hatA! suMdara ane rUparUpanA bhaMDAra jevI eka sukanyA nAmanI kanyA paNa emane tyAM janmI hatI. eka divasa teo A kanyAne sAthe laI pharatA pharatA cyavana RSinA AzramamAM acAnaka pahocI gayelA. sukanyA te pitAnI sakhIo sAthe A vananAM vRkSa joI rahI hatI ! tevAmAM enI najara UdhaInA rAphaDA tarapha gaI. tenA chidramAMthI be Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 AgiyA jevuM dekhAI rahyuM hatuM ! kharI rIte UdhaIe karelA rAphaDAmAM vacce yavana RSinuM tapasvI zarIra hatuM. zarIra rAphaDAmAM DhaMkAI gayuM hatuM paNa vacce be ughADI tagatagatI AMkho jANe AgiyA jevI banI gaI hatI. bALasulabha kutUhalathI sukanyAe pAsenA bAvaLanA jhADamAMthI zULa laI e bannene vIdhI nAkhI. pariNAme e AMkhomAMthI ghaNuM lehI nIkaLI paDayuM ane te ja vakhate zaryAtinA seniTenAM maLamUtra baMdha ja thaI gayAM! rAjA zaryAti tethI sAtharya duHkhita thaI belI UThayAH "are sainike ! tamArAmAMthI koIe paNa cyavana RSine avinaya te nathI karyo ne ? A Azrama yavana RSine che ! sukanyAe gabharAtAM gabharAtAM kharI vAta kahI dIdhI ! rAjA zaryAtie tarata rAphaDAnI aMdarathI RSine khullA karI putrInI gaphalatanI khUba mAphI mAgI ane pitAnI e sukanyAne yavana RSi sAthe paraNAvI pUrNapaNe samarpita karI dIdhI ! pachI cyavana RSinI anumati laI te pAchA potAnI rAjadhAnImAM pahoMcyA. ahIM prastAva hRdayano pAmI hatI. tethI sukanyA parama krodhI cyavanamunine paNa patibhAve tana, mana ane sAdhanathI samarpita thaIne paLe paLe rAjI rAkhavAmAM lIna banI gaI hatI ! have te sukanyA mATe jagatamAM je kaMI patIkuM che, te mAtra cyavanamunimAM dekhAvA lAgyuM hatuM !! jyAre ATaluM badhuM tAdAzya thaI jAya, te tevAM pati-patnI vRddha hoya, to paNa bane anAyAse yuvAna banI jAya che ! ! eTaluM ja nahIM teo baMne mana ane cetanathI parama abheda anubhave che ! paMcamahAbhUtanI zarIrabhinnatA e baMnene eTalI ja jaDarUpe judAIvALA banI jAya che ! AvuM be bhinna zarIradhArI enuM aikya siddha thayA pachI bAkI zuM rahe ? kudaratanAM badhAM to paNa pachI e baMnenI sevAmAM vAre vAre anAyAse hAjara thaI jAya che. eTale ja Akasmika rIte tyAM bane azvinI kumAra AkarSAI AvyA. azvinIkumArane samarasamAM bhAga joIto hato Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 ane cyavanamunine mana peAtAmaya banelI patnI sukanyAne tana, mana ane cetana traNeyathI tRpta karI devI hatI! kAraNa ke ajANatAM ke kutUhalavazatAthI thayelI sukanyAnI bhUlanuM prAyazcitta pUruM thaI cUkayu hatuM ! azvinIkumAre e zrI cyavanamunine kahyuM : 'juo ! have ApanAthI sAva najIkamAM siddha puruSoe banAvela kuMDa che. kRpA karIne temAM Apa amArI sAthesAtha snAna karI !' jevA cyavanamuni kuMDamAM snAna karI bahAra nIkaLyA evA e traNeya eka sarakhA yuvAna ane sarvA MgasuMdara zarIravALA banI gayA! kaMThamAM kamaLAnI mALA, kAnamAM kuMDala ane yuvatIeAnAM mana haraNa karanArAM sukha ane vastra paridhAnavALA traNeya ekarUpa banI gayA ! A traNumAMdhI peAtAnA hRdayadeva-hRdayasvAmI prANanAtha kayA? te zeAdhavA mATe tarata sukanyAe e traNeyane pUchyuM : 'mApa traNumAMthI mArA pyArA patirAja ane muni kANu che ?' azvinIkumAre tarata batAvI ApyA ane e mattusatIne aniMdana ApatAM kahyuM : 'klinA prayane beDALapaNuM ke DeALapaNuM, ghaDapaNu ke juvAnI, rugNAvasthA ke nIrAgIpaNuM ema badhuM ja sarakhuM che. paNa satIjI ! Apa jevAMnA samarpaNanI kadara karI badhA prakAre tamane pUrepUrA sataSa ApavA e paNa kudaratanI pharaja che. basa A rIte peAtAnuM kArya bajAvI, tee bunne vimAna dvArA svarge sidhAvyA. cyavanamuninA manamAM thayuM : eka arthamAM have mArA navA janma thayA gaNAya eTale mArA sasarA zaryAtirAjA AvI gayA pachI emane rAjapA thaI jAya pachI 4 ame paraspara zarIraspaza karIe te yathArtha dharma jaLavAya nahI tA dharma karatAM kAmavAsanA mukhya banI jaze.' temaNe pAtAnA mananI vAta potAnI dharma patnI sukanyAne kahI, sukanyA A sAMbhaLIne vadhu Ana dita thaIne khAlI : 'mArA Atmadeva ! ApanuM prama munida A rIte sa MvedIne huM to mArA prabhu! kRtakRtya thaI gaI chuM!' cyavana Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 muni bolyA: 'mArI bhAgyavatI mahAzakti ! je paramAtmAnI kRpAthI mArI AMkhonI vedanA tAre nimitte AvI mAro parama kedha parama kSamAmAM palaTayo, e rIte huM tAro paNa AbhArI chuM. parama kAmavAsanA paDI heya te ja parama krodhabhAva vAtavAtamAM UgI Ave! tevI dazAmAMthI kAM to jAte nArI banavuM paDe ane kAM nara-nArI abhedasAdhanAnA prAga karavA paDe. te ja puruSanAM kAma, krodha ane lobha jaDamULathI jaya ! eTaluM ja nahIM duniyA mATe paramasAdhu puruSa ja svaparayakAraka nimitta banI zake !' haju A vAta cAlatI hatI tyAM ja rAjA zaryAti AvI pahoMcyA. pahelI rAjAne asara e thaI ke "avanamuni Azrama para upasthita nathI ane A suMdara yuvAna pAse ekAMtamAM ane ekalI mArI suputrI sUkanyA beThI che. arere ! AnuM satItva kyAM cAlyuM gayuM ? mArI sukanyA gharA patinI sarvabhAve samarpita thaIne sevA karatI, te zuM kevaLa daMbha hato ke zuM ? paraMtu A asara kSaNika ja rahI ! tarata UThIne pitAne bhAvathI vaMdatI te sukanyA bolI UThI: "jema huM ApanI ja suputrI sukanyA che, tevA ja A ApanA ja jamAIrAja cyavanamuni che !" cyavanamuni paNa zaryAti. rAjAne sasarArUpe mAnIne page paDI gayA, tarata rAjA bolyA: 'bhale. have Apa mArA sagapaNathI jamAI he paraMtu Apa te muniomAM paNa mahAmuni che eTale Apane caraNe ja amArA jevA gRsthAzramamAM lathabatha thayelAnuM mAthuM zAme ! sukanyAe javAnI zI rIte AvI e darzAvIne pitAnA pitAnI vAtamAM sUra purAvyo ke tarata yavanamuni belI UThayAH 'ApanI A mahAna putrIe mAre parama krodha ane suSupta kAmavAsanA bane chemArAmAM pitAnI patAve UMDA samarpaNapUrvakanI tathA A rApane evA to sarAsara cheda uDADayo che ke te daranA A kAna kAMI AgaLa mAruM tapasvIpaNuM Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 thata anya mAna A ane munipaNu vAmaNuM banI gayuM che ! e rIte bhale huM muni rahyo, paNa Apa bannene upakArothI dabAIne Apa banene bhAvathI vAraMvAra vadu chuM." tarata rAjA zaryAti daMDanI mAphaka paDIne vana muninA caraNamAM leTavA lAgyuM. sAthosAtha sukanyA paNa ane pitA putro ane belI UThacAM: "basa, Apa jevA mahAmunionI AvI namratA ja jagatane dharmabhInuM rAkhI zake che! taravuM ane tAravuM bane kriyA eka ja vibhUti mAraphata vyApaka bane te kAma saheluM nathI ja. yavana munie kahyuM : "tamArA jevAM sahAyaka maLI jAya, te sAva sahelAmAM saheluM bane che. te have puravAra thaI gayuM. parIkSitajI ! Ama Adarza zaryAti rAjavI, mahAsatI sukanyA ane mahAmuni racyavanajInI triveNInA parasparanA guNalakSI saMvAdathI AkhuMya vAtAvaraNa divya ane bhavya banI rahyuM ! maharSi cyavane azvinIkumArone somayajJamAM bhAga ApavAnI vAtane kAraNe khuza thayelA sukanyAnA pitAzrI rAjA zaryAti pAse somayajJa karAze. atyAra sudhI semapAnanA adhikArI azvinI kumAre na hovA chatAM emane samarasanuM pAna karAvyuM tethI I; pitAnI sattA A rIte gUMcavAI rahelI jaNa jaladI jaladI gusse thaI gayo. rAjA zaryAtine mAravA jevuM teNe pitAnuM vaja uThAvyuM ke tarata RSi vanaie enA (idanA) hAthane ja thaMbhAvI dIdho. AthI badhA devoe tyArathI azvinIkumArane somapAnamAM bhAga ApavAnI svIkRti Apa dIdhI. pahelAM vaiva tarIke mAnI devI azvinIkumArane samapAnamAM bhAga ApatA na hatA te ApavA lAgyA tethI e kArya patI gayuM ! rAjA zaryAtine traNa putro hatAH (1) uttA nahiM, (2) Anarta ane (3) bhUraNa. AnIne putra revata hatA jeNe samudramAM kuza sthalI nagarI vasAvelI jemAM rahIne ravata Anarta Adi de nuM rAjya karato hato. tene eka putra hatA. temAM sauthI meTA kukumI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 hatA. enI dIkarI raivatIne laine kukunnI brahmA pAse gaye. ene vara getavA mATenI vAta mUkI, brahmAjIe nArAyaNanA aMzAvatArarUpa mahA baLavAna baladevajInuM ThekANuM batAvyuM ane A kanyA temane suprata karavA jaNAvyuM, brahmAjInuM kahevuM mAnIne baladevajIne petAnI dIkarI sAMpI pate tapa karavA nara-nArAyaNunA Azrama badarIvana bhaNI cAlI nIkaLyA.' nAbhAge thA mUDha svAthI bhale pAme, anyAya ne anItie, dhananA DhagalA taiye, duHkhI duHkhI thaI jaze. nyAya-nIti ane satya, sAcavaze je svabhAvathI, pAme dAridraya tAye te, pAmaze sukha kAyamI. 2 1 "parIkSitajI ! manuputra nabhaganA sauthI na!nA dIkarAnuM nAma nAbhAga hatuM te meTA vidrAna hatA. e ghaNA vakhata sudhI gurukuLavAsamAM rahyo. AthI ene naiSThika brahmacArI mAnIne khIjA bhAIee paitRka--saMpatti vaheMcI lIdhI ane ene mATe kazuM ja na rAkhyuM. jyAre te gurukuLamAMthI pAchA ghera AvyA ane peAtAne bhAga mAgye, tA tarata e bhAIee kahyuM : 'A pitAjIne peAtAne ja ame tA tArA bhAgamAM rAkhyA che!' pitAjI pAse e nAbhAg ye ane A vAta karI tyAre tenA pitAjI kheAlyA : 'te hAMsI kare che, paNa tuM hAMsImAM e vAta mAnI na le ! khera, tane huM eka rastA sIdhA batAvuM. A jo meTA buddhimAna AMgirasa gAtranA brAhmaNNA A samaye yajJa karI rahyA che, paNa chaDhe divase yajJa pUrI thavAmAM vaizvadeva sabaMdhI maDAgAMTha UbhI thaze, mATe tuM e sajjananI pAse Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 jana vIzvadeva saMbaMdhI be sUkto batAvI de ! teo yajJa pUrA karI turata svargamAM javA mAge che, te svarga mAM jatAM pahelAM yajJamAM baceluM badhuM dhana tee tane ApI deze !' A pramANe nAbhAge pitAjInA kathana pramANe ja karyuM ane AMgirasa gotranA brAhmaNoe paNuM badhuM baceluM yajJadhana choDI svarga-prayANa karyuM. je e dhana "nA bhAga levA mAMDe che, tyAM tarata keI kALA raMgane mANasa AvIne Ubho rahyo. eNe ene kahyuM? A baceluM je kAMI yajJanuM dhana che te mAruM che !' nAbhAge kahyuM : "AMgirasa gotrI brAhmaNoe svargamAM jatAM pahelAM A vadheluM badhuM dhana potAne ApyuM che..." tyAre pelA mAnavIe kahyuM : "ApaNA vivAdane tArA pitAjI je nirNaya Ape te mane kabUla che !" tarata nAbhAge pitA pAse jaI A vize pUchayuM to pitAjIe kahyuM: 'eka vAra dakSa prajApatinA yajJamAM RSi lokee nizcaya karyo che ke havethI yajJamAM je bace te badhuM rudradevanuM che eTale A dhana to rudradevane ja maLavuM joIe. tarata nA bhAga samajI gayA ke A puruSa kadAca pote ja bhagavAna jaNAya che ! ane te puruSane te praNAma karavA lAgyo ! ane bhUlanI kSamA mAgI. tyAre te kALe puruSa be : "bhAI ! tArA pitAe pakSapAta rahita ane sAce nyAya Ape che ane tuM paNa kazuM chupAvyA vinA sAva sAcuM kahe che, tethI huM tArA upara kharekhara rAjI thaI gaye chuM ! tuM vedane artha te barAbara jANe che eTale te jANavAnI vizeSa jarUra rahetI nathI. huM tane sanAtana brahmatanuM jJAna ApuM chuM. ane yajJamAM bacyuM che te mArA aMzarUpa che, te dhana paNa tane ApuM chuM. tuM ene jhaTa svIkAra karI le !" ema kahI satyapremI rudra bhagavAna aMtardhAna thaI gayA. je manuSya savAra ane sAMja ekAgra cittathI A kathA sAMbhaLe che te jarUra pratibhAzALI ane vedajJa te thAya che ja paNa sAthe sAthe pitAnA ravarUpane paNa jANI zake che ja !" Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhupremI aMbarISa prabhu pote svabhaktone, potAnAthIye vadhu gaNe tethI rakSA kare pUrNa, aMbarISa kathA bhaNe. 1 bhakti te kAraNe jJAna-karmathIye mahAna che; te sadA bhaktine pAye sAbUta rAkhavuM paDe. 2 zrI zukadevajI bolyA : "parIkSita ! nAbhAgane eka putra thayela. jenuM nAma aMbarISa hatuM. te bhagavAnane parama premI ane udAra dharmAtmA hato. je brahmazApa koIthI rokyo ne re kAya, te paNa bhagavAnane parama bhakta hevAthI aMbarISane sparza karI nahoto zakyo !" A jANuM Azcaryacakita thaI rAjA parIkSite pUchayuM: bhagavAna ! huM e parama jJAnI aMbarISa rAjarSinuM jIvanacaritra sAMbhaLavA mAguM chuM.. kAraNa ke A jagatamAM game te prabhAvazALI mAnavI heya paNa te kadI brAhmaNane zApa nivArI zakatA nathI to AmAM ene apavAda kema ?..." zukadevajI AnA pratyuttaramAM vistRta rIte kahe cheH "rAjana parIkSita ! aMbarISa mahAbhAgyavAna rAjavI hatA. pRthvInA sAteya dIpa, acala saMpatti ane ajoDa ajaya ene saheje sAMpaDelAM. sAmAnya kSatriya mAnavI mATe kadIye A sulabha nathI. evI mahAna cIje anAyAsa prApta thavA chatAM teo e badhIye cIjone svapnavata samajatA hatA. kAraNa ke e samajatA hatA : jene lIdhe manuSya ghora narakanAM kAma kare che te dhanadolata te cAra divasanI cAMdanI jevI che !" kAraNa ke emane parama prema kRSNa upara tathA bhagavAnapremI saMta upara ja hato, tethI AkhuM jagata ane enI samagra saMpattie ene mATInA DhagalA prA. 16 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 jevI ja lAge, temAM zI navAI ? te manathI sadA bhagavAna zrIkRSNa caraNakamalanuM smaraNa karatA rahetA. enI vANI meATe bhAge bhagavAna zrIkRSNanA guNa ane lIlAonA varNanamAM mazagUla rahelI hatI. te peAtAnA ja hAthe bhagavAnanuM maMdira vALIjhUDI svaccha karI sAvatA. jyAre joIe tyAre temanA kAna teA bhagavAnanI ja mAMgalamadhura kathAe zravaNu karavAmAM ja zakAtA ! enI AMkhe! bhagavAnanuM smaraNu karAvanArAM maMdira-mUrtiomAM coMTayA karatI ! 'mezAM bhagavAnanA bhakatA ane bhagavAnanA sevakAnA zarIraspa mAM ja peAtAnA zarIranI saphaLatA mAtA hatA. enuM nAka bhagavAnanA caraNukamalamAM rahelI tulasInI divya suvAsamAM masta rahetuM. tenI jIbha bhagavAnane dharAvelI prasAdIrUpe kA prasAdamAM ja masta banI jatI. kharISanA paga bhagavAnanAM kSetromAM pagapALA paryaTana karavA talasatA hatA. mAthu paNa zrIkRSNa-caraNuvaMdanAmAM ja magna rahetuM. A aMbarISe potAnAM badhAM ja karmI yajJapuruSa indriyAtIta bhagavAnanA tarapha emane sarvAtmA sasvarUpa samajIne samarpita karI dIdhAM hatAM. A bhaktinA cepa praznamAM paNa pUrepUre phelAyelA. svaga tA e prajAne mana sAva tuccha banI gayela ! te prajAne bhAga nahI, paNa tyAga ja pyArA lAgatA hatA. Ama aMbarISanAM badhAM kavyA huMmezAM Asakti rahitapaNe thatAM. khuda bhagavAne rAja a'kharISanI rakSA kAje eka vajra ApI rAkheluM. e vajra bhagavad virAdhIone rajADatuM paNu bhagavadbhakatAnI rakSA paNa sAtheAsAtha kaye jatuM. aMbarISanI dharmapatnI paNa guNAthI bharelI ane bhakata pradhAna hatI. eka vAra rAA aMbarISe bhagavati mATe peAtAnAM patnInI sAthe sAthe dvAdazIpradhAna ekAdazI vrata karavAnA saMkalpa karyo. vratanI prApti pachI kArtika mAsamAM emaNe traNa rAta sahitanA upavAsa karAvyA ane eka divase yamunAjImAM snAna karone madhuvanamAM bhagavAna Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 3 zrIkRSNanI pUjA karI. chevaTe brAhmaNonA guNa gAIne temane bhajana karAvyuM. lAkha gAye dAnamAM ApI. te gAyonA zIgaDAM senAthI ane kharIe cAMdIthI maDhAvela hatI. basa te ja vakhate tapasvI durvAsA RSi acAnaka tyAM mahemAna rUpe pahoMcyA. rAjA aMbarISe UThIne temanuM sanmAna karyuM. bhejananuM AmaMtraNa ApyuM. teo aMbarISane tyAM bhajana karavAnuM nakkI karIne nadIe gayA ane snAna karyuM. A bAju dvAdazI thoDI bAkI rahelI tethI aMbarISa rAjAe mAtra pANI laI lIdhuM. kAraNa ke zAstrIya dRSTithI pANuM e bhajana gaNAya che ane nathI paNa gaNAtuM. bhagavAnanuM smaraNa karI pANI pIdhA pachI guru durvAsAjInI vATa joI besI rahyA. teo AvyA ane gusse thaI bolyA : "tuM dhanamadamAM ane tArA azvaryA madamAM chakI gayuM che, jethI brAhmaNane bhUkhe rAkhI te pAraNuM karyuM ! pite meDA thayA ane samaya vItI na jAya mATe rAjAe pANI pIdhuM, jethI eka daSTie pAraNuM gaNAya ane pAraNuM na gaNAya ! te vAtane tapasvI chatAM krodhI banI gayelA durvAsA RSie khyAla ja na karyo, eTaluM ja nahIM paNa potAnA tapa prabhAve jaTAmAMthI kRtyA nAmanI rAkSasI pedA karI. paraMtu aMbarISa rAjAne kRtyA kAMI na karI zakI. laTuM bhagavAne aMbarISa bhaktanI rakSA kAje vajI tyAM mokalyuM, te vaje kanyAne pitAne ja potAnI AgathI bALIne rAkhalA DhagalArUpa karI nAkhI. eTaluM ja nahIM balake durvAsA RSa bhAgavA lAgyA te temanI pachavADe te paDI gayuM! duvAjI A vatrAsa nivAravA brahmAjI pAse gayA. teo kazuM ja na karI zakatAM bhagavAna zaMkara pAse gayA. bhagavAna zaMkare paNa bhagavAnanA bhaktanuM jyAM bhagavAna pote rakSaNa karatA hoya tyAM potAnI nirUpAyatA batAvI, eTale teo sIdhA vaikuMThamAM bhagavAna pAse pahoMcyA ane jyAM bhagavAna pote paNa bhaktatrIsa nivAraNa AgaLa potAnI Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 majabUrI gAvA lAgyA ane bhakta pAse javAnI salAha ApI. eTale chevaTe RSi durvAsAjI rAjA aMbarISa pAse gayA ane page paDI gayA. rAjA aMbarISe lajijata thaI durvAsAjInI caraNa laI vajane vInavI kaSTamukti karAvI. aMbarISa rAjA pitAne rAjyabhAra bhakta-putrone sepI vanavAsI banelA ane chevaTe mukti pAmI gayA. AMgirasa getra ane saubhari caritra vyaSTi ane samaSTi che, bhale haiye judAM chatAM, UMDe UMDeya banemAM, che eka zuddha cetanA. 1 nArI-nara mahIM meha, chUTI AkarSaNatamAM; bIjuM eka mahIM lIna, je thaI jAya aMtamAM. 2 sarvAga muktine mAga, te sahela banI jaze; nArI mukhya rahe mAM, arpaNa seluM ehane. 3 aMbarISa rAjAne traNa putro hatAH (1) virUpa, (2) ketumAna (3) zaMbhu. virUpanA pRSada ane tene putra rathItara thayo. te saMtAnahIna hato. tethI vaMzavela rAkhavA teNe aMgirA RSine prArthanA karelI. aMgirA RSie rathItaranI patnIne mAdhyama banAvI tenA dvArA brahmatejasaMpana keTalAya putre pedA karyA ! kharI rIte rathItaranI patnIthI te pedA thavAne kAraNe rathItaragotra hovuM joItuM hatuM paNa te putronuM gotra aMgirA RSinA brahmatejanA zaktipAtane lIdhe ja pedA thayA hevAthI te badhAM saMtAne AMgirasa gotranAM ja kahevAyAM. rathItara rAja kSatriya, paNa A saMtAne agira RSinAM ja hovAthI brAhmaNa ja kahevAyAM ! IkSavAku manunI nAsika Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 mAMthI janmelA kahevAya che. te kuLamAM puraMjaya e baLavAna rAja thayo hato ke jenuM vAhana khuda Indra banelA ane e rIte datya para deva ane deve ke purajanI madadathI ja vijaya meLavele. AgaLa jatAM e ja puraMjaya kuLamAM yuvanAzvano putra mAMdhAtA rAja thaye, jeNe janmatAM ja bacapaNamAM ja iMdranI tarjanI AMgaLI cUsI dUdhatuti karI hatI. eNe ekalAe sAta dIpavALI pRthvInuM zAsana kareluM. rAjA mAMdhAtAnA traNa putra ane pacAsa kanyAo hatI. te paccIseya kanyAoe ekalA sIri RSine pati tarIke pasaMda karelA. Ama to saubhari moTA tapasvI hatA, paraMtu ekadA DUbakI lagAvI tyAM masyarAjane pitAnI patnIothI bahu sukhI jaIne saubhari RSine paNa paraNavAnuM mana thaI gayuM ane sAmethI mAMdhAtA pAse mAtra eka kanyA mAgI, paNa emane te pacAseya kanyA maLI gaI; paNa tapa khoI beThA ane bhegamAM tRti kyAMthI maLe? vedAcArya saubharine eka divasa vicAra karatAM karatAM vicAra AvI gaye keH "masyarAjanA bhAgo joI huM bhegarasika te banI gayo, paNa tRpti ane AnaMda bhAgomAM nahIM paNa bhogenA tyAgamAM che. temane ema paNa lAgyuM ke "tyAgI mokSAthI puraSAe bhegIonA bheganirIkSaNI hamezA dUra rahevuM. ekAkI rahI viSayothI mana mukta rAkhavuM. teoe ekalA rahI ekAMtamAM petAnAM iMdriya tathA manane paramAtmAmAM parAvavuM, indriyone bahirmukha thavA na devI. puruSane sa ga karavo. kaTalA khedanI vAta che ke eka masvarAja ane mAchalIne bhagomAM Asakta joI, huM e hade caDhayo. emAMthI ekane badale pacAsa kanyAone paro , paNa bhegamAM te tRpti ja kema maLI zake ? ema ciMtana karatAM karatAM saubhari RSi vairAgyAdhIna banI gayA ane saMsArathI sarvathA mukta banI gayA ! teo vanamAM cAlyA, to tyAM paNa pacAseya kanyAoe RSijInI sAthesAtha vanaprayANa karyuM. vanavA jaI parama saMyamI Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 saubharijI ghera tapa karI paramAtmAmaya banI gayA. parIkSita ! A rIte te pacAseya patnIoe jyAre pitAnA patinI AvI suMdara AdhyAtmika gati joI tyAre jema vALAe agnimAM lIna thaI jAya tema e saubhari RSijInA prabhAvathI satI thaI saubhari RSimAM lIna thaI samarpita thaI chevaTe saubharimaya banI cUkI, jANe ekAvana dehe alaga alaga hatA, te ekAtamarUpa thaI gayA ! harizcaMdra AkhyAna upajAti rAjA harizcaMdra susatyavAne mahIM pratiSThita mahAna jANe rohita tArAmatI putra-rANuM be sAthI sadA tethI ja satya zALyuM te. anuTupa nirapekSa para satya, sApekSa kRtimAM aneka tALo baneya satyane saunA sAtha thakI maLe. brahmacArI zukadevajI belyA : "eka aMbarISa mAMdhAtAno zreSTha patra kahevAya. tene tenA dAdAe (yuvanA) pitAnA putra tarIke svIkAreluM. teno putra yauvanAzva ane yauvanAzvane putra hArita hato. A traNe rAjAo mAMdhAtA mahArAjanA vaMzamAM uttama lekhAtA hatA. mAMdhAtAnA bIjA putra purukutsane nAgavaMzanI kanyA narmadA paraNI hatI. e narmadA potAnA bhAI nAgarAjAnI preraNAthI purukunTane rasAtalamAM laI gaI hatI. viSNu jevI zakti dharAvatA puruka garvo sAme yuddha karI gAMdharvazaktinA durupayogane mAta karyo hato. tethI prasanna thayelA nAgarAja pAsethI evuM suMdara varadAna maLyuM hatuM Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b 247 thI A mAM A vAta sama. ke "tamAruM A AkhyAna sAMbhaLanArane kadI sapane bhaya raheze ja nahIM. e ja vaMzamAM tribaMdhana nAmano putra hato, ane te tribaMdhana rAjAne satyavrata nAme putra hatuM. je trizaMku nAmathI vikhyAta thayele, te guru vaziSThanA zApathI caMDAlapaNuM pAmela. AnA mukhya kAraNamAM (1) bIjA keIne paraNatI brAhmaNa kanyAnuM teNe apaharaNa kareluM, (2) pitAnA gurunI gAyanuM rakSaNa na karatAM gAyane nAza thavA dIdhelo, ane (3) maMtrathI prakSaNa nahIM karelAMne teNe upayoga karela. A traNa doSo te trizaMkurAjAne khIlAnI jema cUbhI rahyA hatA ! harivaMzamAM A vAtanI noMdha Ave che. vizvAmitra RSinA prabhAvathI te mAnavazarIre ja svargamAM gayo hato. devatAone e nahetuM gayuM, eTale devoe trizaMku rAjAne UMdhe mAthe pAcho pADela. paraMtu vizvAmitra RSinA pratApe te nIce nathI paDyo. te trizaMkuno putra harizcaMdra thayela. harizcaMdrane nAradajInI kRpAthI ja rahita nAmane ekano eka putra thayela. satyane kAje rAjA harizcaMdra pitAnAM paTarANI tArAmatIne ane putra rohitane paNa tyAga karyo hato, jene lIdhe Akhare vizvAmitra guru rAjA harizcaMdra para prasanna thaI gayA hatA. tArAmatI jevI satI bhAgye ja thaze ! matalaba harizcaMdranI satya-vaphAdArImAM rANuM tArAmatI ane putra rohitane phALe jarAya ocho na hato ! parama satyane pAmavA mATe vyavahAru rIte satyane AcaravuM ja paDe che. evA vyavahAru satyane nirapekSa evA parama satyanI sAthe tALA meLavavAmAM ekalo mAnavI game teTalo samartha hoya te paNa paryApta thaI zakato nathI. A daSTie sarvasaMga-parityAgI sAdhunuM mUlya vadhu che, paraMtu tevA krAMtipriya sAdhune pUraka, preraka vagere paribaLAnI jarUra paDe che ! ! ! A dRSTie harizcaMdra rAjAnuM jIvana adbhuta gaNI zakAya tevuM che. jagatamAM satya bhagavAnanI pratiSThA raheze tyAM lagI rAjA harizcaMdra kadI bhulAze nahIM !" Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA sagara ane aMzumAna sajjananuM kare bUruM, tenuM phaLa maLe kuTu; sajjana tA kare tene, kaTune badale mIThuM. 1 hiMsAnA mArga aMte tA nakAmA niSphaLa Thare; jJAnI tethI kahe nitya saphaLa ahiMsA khare. 2 harizcaMdranA putra rAhitanA pautra capa thayA, caMpApurI teNe vasAvI. AgaLa jatAM e vazamAM sagara nAmane khUba yazasvI rAgna thayeA. e sagara rAAnA putroe ja pRthvI khAdIne dirayA banAvyA, jethI dariyAnuM nAma sAgara paDayu. ema kahevAya che. sagara rAjAe peAtAnA guru aunI AjJAthI yavana, zaka ane bara vagere AMtanA mAnavasamAjanI hiMsA naheAtI karI, paNa kheATI pratiSThA dUra karAvI halakA ane virUpa jarUra banAvelA ! pachI sagara rAjAe ova RSinI AjJAthI ane upadezathI saMpUrNa vaida ane devatAmaya A-svarUpa sarvazaktimAna bhagavAnanI ArAdhanA mATe azvamedha yajJa karyA. azvamedha yajJanA gheADA cheADele te indre cerelA. sagaranA putroe te dhADA gAtA mATe AkhI pRthvIne khAdI kADhI hatI ane e kAraNe kapila muni jevA pavitra muni upara emaNe AkSepa karyA hatA. khATI rIte kapila muni upara sagaranA sATha hajAra putroe AkSepa mUkayo, tethI muni tiraskAranA phaLarUpe te badhA khaLIne khAkha thaI gayA ! jo ke kapilamuni teA khuda sAMkhya darzInanA praNeta! ane bhagavAnanA avatArarUpa heAI tee tA krodha kare nahI' ane zApa Ape ja nahIM, paNu kharAba karmanuM phaLa te kharAba maLatuM heAya ja che ! ! ! sagaranI bIjI kezinI nAmanI rANIne peTe asama Mjasa nAmane Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 putra thayeluM. tene putra aMzumAna hamezAM dAdA sagara rAjAnI sevAmAM ja raheto hato. e aMzumAna dAdAnI AjJAthI azvamedhane gheDA gotavo zarU karyo ! kapilamuninA caraNamAM paDIne stuti karavA mAMDI Ape jagakalyANa mATe ja jama dharyo che!' kapila prasanna thaI gayA ane bolyA : "beTA ! A tArA yajJanuM pazu che. te khuzIthI tuM laI jA ane tArA kAkAo je pitAnA beTA karmanuM phaLa pAmyA che teone paNa gaMgAjalane nimitte jarUra uddhAra thaze !" A sAMbhaLI bhAvapUrvaka aMzumAne pradakSiNA karI lIdhI. yajJapazu(azvamedha yajJanA gheDA)ne laI Avyo. sagara rAjAe ghoDo AvyA pachI e azvamedha yajJanI prakriyA pUrI karI lIdhI. have sagara rAjA e aMzumAnane badhe ja kAryabhAra soMpIne pote nivRtta thaIne A gurune pratApe parama padanI prApti paNa karI lIdhI !" gaMgA-avataraNa thatA je prabhupAde thI, saMte triguNAtIta; te ja pAdothI janmelAM, tethI gaMgAjI punita. 1 pApa harAya gaMgAthI, sAmAnya naranAM paNa RjutA - namratA-zuddha bhAve space supAvana. 2 naiSThika brahmacArI zrI zukadevajI bolyA : "parIkSita rajan ! sagarapautra aMzumAne gaMgAne avatAravAnA prayAsa zarU karI dIdho. ghaNuM lAMbI ane ghera tapasyA karI. vaLI temanuM avasAna pachI aMzumAnaputra dilIpa paNa meTI tapasyA kare. dilIpanA mRtyu pachI tene putra bhagIrathe paNa tapasyA sArI peThe karI tyAre gaMgAjI pote varadAna devA mATe pragaTa thayAM ! A veLAe namratApUrvaka bhagIrathe Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 kahyuM : "Apa matyalokamAM padhAro!" gaMgAjI kahe che : "huM te khuzIthI AvuM, paNa (1) mArA vegane sahana karanAra joIe. (2) uparAMta badhA loko pApone mArAmAM padharAvaze, te huM e pApa kevI rIte dUra karI zakIza ? e savAla che !" bhagIrathe kahyuM : "mAtAjI ! rudra bhagavAna A5nA vegane jarUra sahana karaze. ane mahA pavitra evA tyAgI-tapasvIo ApanAmAM sAmAnya lokoe verelAM pApAne Apane sparza karI prakSINa karI deze !' AthI gaMgA prasanna thaI gayAM. kharekhara parIkSitajI ! zivajIne prArthanA karavAthI bhagavAna zivajIe e gaMgAbhAra avazya sahana karI lIdho ! tyArabAda rAjarSi bhagIratha tribhuvanapAvanI gaMgAjIne pitAnA pitRo hatA tyAM laI gayA ane emanI rAkha para gaMgAjaLano sparza thatAM ja te sagaraputrono uddhAra thaI gaye ane te badhA svargamAM gayA. te pachI je sAmAnya mArI paNa nikhAlasa, namra ane zuddha banI zraddhApUrvaka gaMgAjalane paze ene uddhAra kema na thAya ? jarUra thAya. A huM gaMgAne mahimA kahI rahyo chuM emAM koI navAI nathI. kAraNa ke gaMgAjI khuda bhagavAnanA evA caraNemAMthI pragaTa thayela che ke je bhagavAnanA caraNanuM zraddhA sAthe ciMtana karatAM moTA meTA munivare nirmala thaI jAya che ane satva, raja ane tama nAmanA traNe saMsAradAyaka guNethI UbhAM thayelAM, thatAM ke thanArAM karmabaMdhane kApIne bhagavatasvarUpa banI jAya che. have e zaMkA tamane na hovI joIe ke na rahevI joIe ke sAmAnya leke paNa gaMgAjaLanA sparzathI kevI rIte mumukSu banI jAya ? parIkSita ! A gaMgAmahimAnI vAta zAMta gaMbhIra bhAve vicArI javI jarUrI che. ahIM gaMgA lAvanAra evA bhagIrathavaMzamAM RtuparNa nAme rAjavI che, je nalarAjAne mitra hato ane jemaNe nalarAjAne pAsA pheMkavAnuM zIkhaveluM hatuM. AnA badalAmAM nalarAjAe paNa RtuparNa rAjavIne azvavidyA zIkhavI hatI. e ja RtuparNanA putra sarvakAmano putra sudAsa thayo. te sudAsane putra thayo saudAsa, Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 tenI dharmapatnInuM nAma hatuM madayantI. saudAsa rAjAne keI mitrasaha ane kyAMka kaI kaI kamAlapada paNa kahe che. vaziSTha gurunA zApathI te rAkSasa banI gayo hato ane kamavazAta te saMtAna vagarane ja rahyo hato." saudAsa ane khaTavAMga na jenuM mana prANe ke, indriyone vaze thayuM zuddhAtmAmAM rahI tenuM, mana prabhu mahIM bhaLyuM. 1 methI te vade matya, dago na keI no sago; chatAM dago karI nAkhe, tenAthI daitya che bhale. 2 je kheMcAze prabhu pratye, tene prabhuya kheMcaze; pUro pitA bhaNI kheMcI, prabhumaya banAvaze. 3 ahIM rAjA parIkSita pharIthI pUche che ke, "bhagavana ! huM e jANavA icchuM chuM ke rAja chatAM mahAtmA evA saudAsane vaziSTha jevA mahAna ane zAMta gurudeve zApa zA mATe Ape ? jo A vAta mane khullI jaNAvavA jevI lAge to kRpA karIne jarUra kahe !" parIkSitane praznano uttara ApatAM zrI zukadevajI belyA : "... rAja saudAsa eka vAra mRgayA karavA gayeluM. tyAM eNe kaI rAkSasane mArI nAkhyo ane e rAkSasanA bhAIne choDI dIdho tethI te vera levA rAjA saudAsane tyAM ja rasoIyA rUpe rahyo ane eka divase guru vaziSThane mAnava-mAMsa khavaDAvI dIdhuM. te khabara guru vaziSThane paDatAM emaNe saudAsano vAMka mAnI prathama te zApa dIdhuM : "tuM rAkSasa thA !' paraMtu rAjA sodAsane AmAM vAMka na hovAthI te "bAra varSa rAkSasa Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2para rahe evuM vaziSThajIe karyuM. e rAjA saudAse paNa pANInI aMjali laI guru vaziSThane paNa zApa ApavA vicAryuM. paraMtu rAjA saudAsanI dharmapatnIe "gurune zApa na apAya !" evI manA karI, tethI te "rApa" devAnA saMka9pavALuM bebAmAMnuM pANI teNe potAnA paga upara nAkhyuM. tethI tenA paga kALA paDI gayA. A kAraNe rAjA saudAsa mitra ane kamASapAda paNa kahevAya che ! kadamASapAda rAkSasa rUpe teNe eka kAtura samayanA brAhmaNane, te brAhmaNanI patnInI tene nakhAvAnI hArdika vinaMtI hovA chatAM khAI gayo. tethI mUelA brAhmaNa pachI brAhmaNupatnI paNa satI thaI gaI. te pahelAM e evuM belI gaI ke "he ra na ! tuM paNa tArI patnI madayaMtI sAthe sahavAsa karavA cAhIza, te ja paLe marIza !' bAra varSe zApamukta thayA pachI je te rAjA saudAsa patnIne sahavAsa karavA jAya che ke tarata zApanI khabara hovAthI tenI patnIe tene manA karI. A rIte kramazaH paNa te aputra marI gayA. paraMtu te pahelAM ja enA kahevAthI vaziSTha RSie ja majayantIne garbhAdhAna karAvyuM hatuM. sAta sAta varSa e garbha udaramAM rahyA pachI guru vaziSTha paththara-prayoga karI te garbhane bahAra kaDhAvyo. tethI tenuM nAma azmaka rakhAyuM tuM. azmakane putra mUlaka thayo. parazurAmajI pRthvIne nakSatrIya karatA hatA tyAre rAjapUtANIoe mulakane chUpAvI rAkhela tethI tenuM eka nAma "nArI kavaca" paNa paDeluM ane te nakSatrI pRthvI pachI paNa jIvaMta raheze. tene putra dazaratha, dazarathane putra aDaviDa ane aDaviDane putra vizvAsa. e vizvAsane putra te ja ApaNA mahAmAnya rAjA ane cakravartI samrATa khavAMga thavAM. yuddhamAM emane kaMI jItI zakayuM nahIM. temaNe devatAonI prArthanAthI daityone vadha karyo hate. jyAre khavAMga rAjane khyAla Avyo ke tAnI jiMdagI mAtra be ghaDInI che, tyAre tarata teo potAnI rAjadha nAmAM AvI gayA ane bhagavAnamAM cittane lagADI dIdhuMeNe vicAryuM : devoe varadAna mAgavAnuM kahevA chatAM meM te bhautika vastu hovAthI Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2pa3 mAgyuM nahIM ! mAruM mana prANamAM nathI teTaluM samAjasevakarUpI brAhmaNa para che." matalaba saMsAra te mAyA-khela jevuM che. ajJAnavazAt ja mana para te jUThe hovA chatAM mAthe caDI beThe che eTale bhagavAnanuM zaraNa ja sAcuM che. bhagavAne rAjA khaTvAMganI buddhine pahelethI ja pitA tarapha kheMcI lIdhelI. Ama viSavarasa choDI zarIra Adi anAma padArthomAM je ajJAnamUlaka Atmabuddhi hatI, te tajI dIdhelI, tethI ja paramAtmalIna banI zakyA ! A AmasvarUpane ja bhaktajane "bhagavAna vAsudeva' rUpe oLakhe che." saMkSipta rAmacaritra AmUlAgra jagatazuddhi kAje zastraprayoga jAte prabhu kare toye jagatazuddhi thatI na te. 1 zAne zastraprayogone, cAlu rAkhe manu-suto ! ahiMsA zreSTha che dhama, te mAnI sava cAlaje. 2 evI zIkha daI vizva, sidhAvyA yuga vIra eka tethI banyA mahAtmA ne jagamAM vizvavaMdya te. 3 have parIkSita rAjAne brahmacArI zukadevajI kahe che: "khaTvAMganA putra dIrghabAhunA parama yazasvI putra "raghu thayA. raghunA putra aja ane ajanA putra thayA suprasiddha evA mahArAjA dazaratha ! devatAonI prArthanAthI sAkSAta parabrahma paramAtmA bhagavAna zrIhari pote ja pitAnA aMzAzathI cAra rUpe dhAraNa karIne e mahArAja dazarathane cAra mahAna putrI tarIke janmI cUkyA ! emanA nAma kramathI (1) rAma (sauthI mahAna evA bhagavAnarUpa rAma) lakSamaNa, bharata ane Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zatru che. he parIkSita rAjana ! sItApati bhagavAna zrI rAmanuM caritra te tattvadarzI RSimunioe ghaNuM badhuM varNavyuM che ane te tame aneka vAra sAMbhaLyuM che ! bhagavAna zrIrAme potAnA pitAjI dazaratha mahArAjanA satyanI rakSA kAje rAjapATa cheDayuM ane vanavanamAM pharatA rahyA ! emanAM caraNakamala eTalAM badhAM sukemALa hatAM ke parama sukumArI zrI janakIjInAM karakamaLAne sparza paNa te caraNakamaLa sahana karI zakatAM na hatAM ! te ja caraNe vanavanamAM ughADe aNuvANe page pharavAthI thAkI jatAM tyAre hanumAnajI ane lakSmaNajI e ja caraNakamaLAne dabAvI dabAvI emanI thakAvaTa maTADI detA ! zapaNakhA ughADI ati vAsanAne kAraNe jyAre eka mahAna satInI hAjarImAM vAsanAdhijanaka mAgaNI karavA lAgI gaI tyAre bhagavAna rAmanI marmajJa hAjarImAM e dazya brahmacarya premI ane sanArIpUjaka lahamaNuM sahana na karI zakAya ane e kumArInA nA kAna kApI rU5gava maTADavA teNune kurUpa banAvI mUkI. pariNAme zrI rAmane potAnI priyatamAM satI nArI jAnakIjIno viyAga sahevo paDayo !! A viyegane kAraNe emanI kALadhUma bhamaro kheMcAI gaI, jethI khuda ratnAkara sAgara paNa bhayabhIta thaI gaye. te pachI emaNe samudra para pula bAMdhyo ane laMkAmAM jaI duSTa rAkSasone jhADanA gharSaNathI utpanna thayelI Aga jema vRkSone ja bhasma karI nAkhe che tema bhasmIbhUta karI nAkhyA ! ! tevA mahAna kAsala nareza hamezAM ApaNA saunI rakSA karo !! evA bhagavAna zrI rAme vizvAmitra RSinA yajJane tArAja karavA mathatA tamAma pakSasone laghubaMdhu lakSmaNanI sAme parAsta karI nAkhyA ke jeo meTA meTA rAkSasanI gaNanAmAM hatA, parIkSita che ! janakapuramAM sItAjIne svayaMvara thatA hatA. jyAM saMsAramAM sauthI vadhu cunaMdA evA vIra kSatriya rAja narabaMkAo upasthita thayelA. janaka mahArAjanI daDha pratijJA hatI ke "bhayaMkara evuM zivadhanuSa uThAve Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 te ja vIra bahAdura jAnakIne varI zake.' traNase| se| cunaMdA vIra kSatriyarAjo sAthe maLIne A dhanuSyane svayaMvara sabhAmAM lAvavA zaktimAna thayA hatA, te ja zivadhanuSyanA vAtavAtamAM uThAvIne bhagavAna rAme cUrecUrA karI mUkayA ! kharekhara teA parakSitajI! e jAnakI bIjI kAI nahIM, paraMtu bhagavAne jene peAtAnA vakSa:sthaLamAM (chAtI para) huMmezane mATe sthAna ApyuM che, te lakSmIjIne avatAra hatI ! janakapurI mithilAmAM teNI ja annatI hatI ! teNI guNu, zIla, avasthA ane zrIrAmane anurUpa ja hatI tethI zivadhanuSa te DI te sItAne rAme peAtAnI karI lIdhI, eTaluM ja nahI paNu jemaNe ekavIsa vAra pRthvIne nakSatrI karI mahAga sthAna prApta kareluM te parazurAmajInA bhalA mATe, temanA ganA paNa cUrecUrA karI nAkhyA ! pitRvacana kAje prANe samAna priya rAjya, lakSmI, premI~ hitecchu mitro ane mahelAne cheDI potAnAM dharmapatnI zrI sItAjI sAthe vanayAtrA karI hatI ! kema ke teenI kazAmAM Asakti nahetI ! temaNe sItAnuM apaharaNa karanArA rAvaNunI bahena grUpa khAnA baMdhue khara-dUSaNu vagerenA aa parAjaya karyAM ja para Mtu laMkAdhIza khuda rAjA rAvaNunA gava haraNu mATe tene paNu vadha karI tene dhULa cATate karo mUko ! tyAra bAda hAre rAkSasIe madAdarInI sAthe ja rAtI rAtI laMkAthI nIkaLA laMkAnI samarAMgaNa bhUmi para AvI paheAMcI, khUba khUba kalpAMta karavA lAgI ane ekarAra karyA : 'sItA jevI jagatanI mahAna tejasvI strI upara kruSTi nAkhI, tethI ja jagatanA sauthI mahAna lekhAtA evA rAvaNurAjane sadRSTie vinAza thaI cUkayo !' rAvaNanA zatru pAse UbhI UbhI e kahevA lAgI gaI ke 'A ApanI ja aNusamaja ane kAmavAsanAnI vRddhine kAraNe A badhuM thayuM che ! badhI bAjuthI cetavavA chatAM Apa vaTa lagI na cetI zakA ! tenuM ja A atizaya kharAba pariNAma sthULa ane sUkSma ema banneya daSTie che. Ape jAte thaIne lakArAjyanI Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2pa6 pAyamAlI ane adhamAdhama durgatine netarI lIdhI che ! ! vinAzakALe viparIta buddhi !" zrIrAmanuM Agamana ane bhAratane bhAtRprema rAjataMtra ayodhyAnuM rahI bharata gUMpaDe; calAve, ne bIjI bAju lamaNa vase vane. 1 najIkamAM rahI eka baMdhu, rAma upAsa, dUra rahI bIje baMdhu rAma kartavya sAdhate. 2 eTale ja vadAyuM che bharata je na hoya te, jage dharmadhurA bIje vahAvI zake na koI. 3 brahmacArI zukadevajI kahe che : "kAsalAdhIza bhagavAna zrIrAmacaMdrajInI AjJAthI vibhISaNajIe potAnA svajana saMbaMdhIone pitRyajJanI vidhithI zAstrAnusAra abheSTikarma karyuM. te pachI bhagavAna zrI rAme azokavATikAnA azoka vRkSanI nIce beThelAM satI sItAne joyAM. sItAjI bhagavAna rAmacaMdrajInA virahavyAdhithI pIDita tathA atyaMta durbaLa banI gayelAM. pitAnAM prANapriya ane ardhAginIrUpa zrI sItAjIne atyaMta dIna avasthAmAM joI zrI rAmajInuM hRdaya prema ane kRpAthI bharAI AvyuM. e ja rIte bhagavAna rAmanuM darzana thatAM sItAjInuM haiyuM paNa prema ane AnaMdathI UbharAI gayuM. have sItAjInuM mukhakamaLa paNa khIlI UThayu. bhagavAna zrI rAme vipaNane badhA rAkSasanuM svAmitva ane laMkAnagarI rAjyataMtra reyA pachI lAMbA AyuSyanA AzIrvAde paNa ApyA, pachI prathA satI sItAjIne vimAnamAM besADI potAnA bhAI Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 lakSamaNa tathA sugrIvajI temaja sevaka hanumAnajInI sAthe pote paNa beThA. A prakAre cauda varSa pUrAM karI ayodhyAnagarI tarapha yAtrA karI te samaye brahmA vagere pAlagaNe bhagavAna rAmacaMdrajI para ghaNuM premathI puchapanI varSA karatA rahyA hatA ! A bAja brahmA vagere bhagavAnanI lIlAonAM guNagAna gAyA karatA hatA tyAre bIjI bAju bharatajI kevaLa mUtramAM pakavelI thUlI khAtA hatA. jayAre bharatajIne khabara paDI ke pitAnA vaDIlabhAI bhagavAna rAma padhAryA che, tyAre teo puravAsI, maMtrI ane purohitane sAthe laI tema ja bhagavAnanI cAkhaDIo pitAne mAthe rAkhI rAmanI AgevAnI (sAmiyuM) karI lAvavA naMdIgrAmathI sAme javA nIkaLI paDyA ! sAthosAtha bhAratanI nIkaLavAnI jANa thatAM badhAM AbAlavRddha adhyAvAsIe paNa nAcagAna karatAM bharatajInI sAthesAthe AnaMda vibhora banI cAlI nIkaLyAM! A nAcagAnanA AnaMdanAda comera gUMjato thaI ga! brAhmaNanA vedavanie paNa jANe gagana gajavI mUkavA lAgyA. senerI dhajA pharakavA lAgI. vaLI raMgaberaMgI dhajAothI sajAvelA ratha, suMdara sAjathI sajAvelA ghoDAo tathA sonerI kavaca paherelA sainike paNa sAthe sAthe cAlavA lAgyA. zeTha zAhukAra, zreSTha vArAMganAo, pAyala cAlavAvALA sevake ane mahArAjAone gya nAnI-moTI badhI vastuo emanI sAthe ja hatI. tapasvI tarIke emaNe jaTA vadhArI mUkelI joI bhagavAna rAma te duHkhI duHkhI thaI gayA ! bharatajInI AvI mahAtapasvI dazA dekhI bhagavAna rAmacaMdrajInuM hRdaya bharAI AvyuM ! ! ! bhagavAna rAmane jotAM ja bharatajI gadgadita thaI gayA, AMkhamAM AMsu chalakAyAM ane bhagavAna rAmanA caraNamAM DhaLI paDayA. prabhunI sAme emanI cAkhaDIe rAkhI, hAtha joDI UbhA rahI gayA. A bhAgyazALI samaye bhagavAnanI AMkhe paNa AMsuDAMthI chalakAI UThI. emaNe bane hAthe pakaDIne ghaNI vAra sudhI bhAI bharatajIne pitAnI 17 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 chAtI sarasA cAMpI rAkhyA; jANe bhagavAnanA netrajalathI bharatajI snAna karatA hoya tevuM apUrva dazya banI gayuM! e pachI sItAjI ane lakSmaNajI sAthe zrI rAmajIe brAhmaNe ane vaDIlone namaskAra karyA. te ja vakhate AkhIye ayodhyAnI prajAe bhagavAnanA caraNemAM praNAma karyA. e vakhate uttara kesalamAM rahevAvALI samasta prajA pitAnA svAmI rAma bhagavAnane ghaNuM lAMbA samaye AvelA joI phUla varSA karatI karatI AnaMdathI nAcI UThI ! bharatajIe bhagavAnanI pAdukA lIdhI, vibhISaNe zreSTha cAmara, sugrIve paMkhe ane hanumAne sapheda chatra dharyuM. parIkSitajI ! zatrune paNa dhanu vagere, satAjIe tIrtha jalavALuM kamaMDala, aMgade sonAnI talavAra ane jaMbuvAne DhAla lIdhI. A saunI sAthe bhagavAna rAmajI puSpaka vimAna para virAjamAna thayA. cAre bAju yathArathAne strIo besI gaI. baMdIjane stuti karavA lAgyA. e samaye puSpaka vimAna para bhagavAnanI evI zobhA thaI gaI ke jANe caMdranA graho sAthe udita thayo hoya ! A pramANe bhagavAna rAme bhAIonA abhinaMdana svIkArI temanI sAthe ayodhyAnagarImAM maMgala praveza karyo. rAjyAbhiSeka ane rAmarAjya kare kuTuMbanAM kRtyo nilepI rahI prabhu; pharja adA kare tema nirmohI mAnavo sahu. 1 AkhAye jagane rAma, zAntisaMdeza khAsa de; tema ja rAmanA bhakto, AcarI acarAvaze. 2 bhagavAna rAmacaMdrajInA praveza pachI ayodhyApurI AnadatsavathI khIlI UThI ! prabhue potAnI mAtA kausalyA, bIjAM mAtAo, Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 gurujane, barobariyA mitro ane nAnAonuM yathAyogya sanmAna karyuM ane emane saune UMDA sneharasa pIdhe. rAmanI pAchaLa sItAjI ane lakSamaNajIe badhAMe pratye yathAyogya vyavahAra karyo. Ama, varSone viyega pachInA parasparanA milanathI jema muDadAmAM prANasaMcAra thAya tema jANe saumAM navajIvana vyApI gayuM, AnaMdaAnaMda jAgI UThayo. mAtAoe sItA ane rAma-lakSamaNune pitAnI gAdamAM besADI AMsuethI jANe abhiSeka karI nAkhyo ! AthI jANe saunuM roga-zekanuM badhuM darda-duHkha maTI gayuM! tyArabAda vaziSTa gurue bIjA sAthI dvija-guruone sAthe laI araNyavAsanI bhagavAna rAmanI jaTAne vidhisara rIte utarAvI nAkhI ane bahaspatie jema IMdrane abhiSeka karele, tema cAreya mahAsamudronAM pANIthI A bhaSeka vidhi paNa karyo. e prakAranA vidhisaranA snAna pachI zrI rAme suMdara vastra, phUlamALAo ane alaMkAro dhAraNa karyA. badhA bhAIoe ane khuda jAnakIjIe paNa suMdara suMdara vastro ane ghareNuonI sajAvaTa karI. AvAM vastrAlaMkArathI opatAM sItAjIne paDakhe besADI rAma khUba dIpI UThayA ! bharatajIe emanAM caraNomAM paDI jaIne sItArAmane prasanna karI mUkyAM ane Agrahabhera pite sthApelI rAmacAkhaDI gAdI parathI uthApI ane khuda bhagavAna rAmane rAjayagAdIe besADI dIdhA. rAme paNa have rAjasihAsana svIkArI lIdhuM ane samasta prajAne sAthe rAkhI kazA ja nAta, jAta ke raMga vagere. nA bhedabhAva rAkhyA vinA pitRbhAvapUrvaka prajAkalyANa karavA mAMDayuM. prajAne paNa emAM potAnA pitRpadanA darzana thayAM. parIkSitajI ! samasta prANIone sukha devAvALA parama dharmA bhagavAna zrI rAma thayA, tyAre have te tretAyuga, paNa saune lAgavA mAMDayuM ke kRtayuga athavA satayuga AvI lAge che ! tyAre vana, nadIo, parvata, varSA, dvIpa ane samudra e badhAM ekasAmaTAM kAmadhenunI jema avadhanArInI sarva prajAonI samasta kAmanAone pUrNa karavA zaktimAna thaI gayelA Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 dekhAtAM hatAM ! IdriyAtIta bhagavAna zrI rAmane rAjyakALa daramiyAna koIne zArIrika roga to dUra rahyo, paNa mAnasika ciMtA paNa thatI na hatI ! are, buDhApAnuM duHkha, nabaLAI, bIjuM nAnAM moTAM duHkhe, zoka, bhaya ane thAka paNa nAmamAtranuM jora karI zakatAM na hatAM ! bhagavAna zrI rAmanA prasanna madhura mukhane nihALavuM ane vANuM suNuvI e paNa kAMI sAmAnya lahAvo naheAte ja. bhagavAna rAme ekapatnIvrata dhAraNa karI rAkheluM. emanuM jIvanacaritra atyaMta pavitra ane rAjarSionA jevuM ja mahatvanuM hatuM ! teo pitAnA jIvanathI ja Adarza gRhasthAzramI jIvana jIvI batAvatA zobhI rahetA hatA. satI ziromaNi sItA paNa potAnA patinA hRdayanA bhAva parakhIne jIvana jIvI rahetI hatI. sItAjIe premathI, sevAthI, zIlathI, vinayathI, potAnI buddhi ane lajajA Adi guNethA potAnA pati evA bhagavAna zrI rAmanuM citta saMpUrNapaNe corI lIdhuM hatuM, jANe rAmasItAnAM zarIra be, paNa dila te eka ja hatuM! ! !" TI ane sItA-tyAga nitya viSe vakhANe che, saMcamapriya sevaka prabhuthI ye gaye zreSTha, pote ja prabhue khuda. 1 satya-nyAya vize niSTha, AkhA matya samAja A tyAgIthI ja rahe mATe, prabhuthI zreSTha e sadA. 2 rAkhavI jAgRti pUrI, saMyamapriya sevake; saMsthAgata rahI nitya, te ja dharma TakI rahe. 3 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 dhIzukadevajI parIkSita rAjAne kahe che : "bhagavAna zrI rAme guru vaziSThajIne pitAnA AcArya banAvIne ghaNI ghaNI uttama sAmagrIothI yukta yajJo dvArA potAnA sarvadeva rUpa svayaMprakAzita AtmAnuM pote ja yajana karyuM, emaNe heAtAne pUrva dizA, brahmAne dakSiNa, avaryuM ne pazcima ane uddagAtAne uttara dizA ApI dIdhI. ane enI vacce je bhUmi vadhelI te paNa bhagavAna zrI rAma AcAryane ApI dIdhI. emane e nizcaya ja hatuM ke saMpUrNa bhUmaMDaLane ekamAtra adhikArI te niHspRhI brAhmaNa ja che! A prakAre emaNe AkhuM bhUmaMDaLa dAnamAM ApI dIdhuM. mAtra zarIra uparanAM vastra ane alaMkAro ja pitA pAse rAkhyAM. e ja prakAre mahArANuM sItA pAse paNa keva mAMgalika vastra ane AbhUSaNa ja bacelAM. AvuM jyAre AcArya Adi brahmAe joyuM ke bhagavAna zrI rAma to brAhmaNone ja pitAnA ISTadeva mAne che, emanA hRdayamAM brAhmaNe pratye atyaMta sneha che, tyAre emanAM haiyAM dravI gayAM. teo badhAe prasanna thaIne maLelI A bI pRthvI bhagavAnane pAchI e pI ane kahyuM : "prabhu ! A5 ja - ane Apa eka ja - sarva jagatanA parama svAmI che ! Apa to amArA hRdayamAM rahI ajJAna timiranA ApanA AmaprakAzathI nAza karI nAkhe che ! eTale je AvI sthiti che, te bhalA ! Ape amane zuM nathI ApyuM ? badhuM ja maulika tava ApI dIdhuM che ! ApanuM jJAna anahada che, Apa ja sarvazreSTha jana paikI paNa sarvazreSThAtizreSTha che. je kAyAthI ke vacanathI te nahi ja, balaka mavI paNa nAnA-moTA jIvamAtrane pitAthI jarA paNa kaSTa nathI thavA detA, teonA hRdayamAM ApanAM caraNakamaLa A pe sevA che. chatA jayAre Apa brAhmaNone potAnI iSTadeva mAne che, tyAre ame Apane A mahAguNane zI aMjali apae ? ApanA A rAmarUpane ame vaMdana-namaskAra karIe chIe." "parIkSita ! AvA bhagavAna rAma ekadA pite rAtrine samaye Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 chupAIne rAjA tarIke praznanI paristhiti jANavA mATe pharatA hatA, tyAM kaI pati-patnIne Ama khelatAM sAMbhaLyAM : 'bhale rAme sItA jIne rAvaNane tyAM lAMkhe| vakhata rahevA chatAM rAkhyAM paNa huM rAma jeve! strI-lebhI nathI ke tane rAkhI lauM !' AvI paristhitimAM bhagavAna rAma pAse khIjo upAya na rahyo, jethI emaNe sItAne vana melyAM. sadbhAgye vAlmIki RSi tyAM maLI gayA ane garbhavatI sItAne gauravabharyAM Azraya sAMpaDI rahyo, jethI rAja tarIkenA dharma paNa jaLavAyA ane pati tarIkene dharmo paNa sacavAyA. vAlmIki jInA AzramamAM ekIsAthe khelaDAMnA janmelA kuza ane lava banne khALakA dhanuvidyA zIkhI rAmathI savAyA bahAdura banI gayA ! jema rAmane e khAkA thayA tema lakSmaNa, bharata ane zatrughnane paNa babbe bALako thayA hatA. bharatajIe diviSayamAM kareDA gadharmenA parAjaya karI ghaNuM dhana peAtAnA meATAbhAI bhagavAna rAmane caraNe dharI dIdhuM. lakSmaNajIe madhuvanamAM madhuputra lavaNu nAmanAM rAkSasane mArI tyAM mathurA nAmanI nagarI vasAvI. Akhare sIta jI paNa peAtAnA ane vIraputrone vAlmIki caraNe sAMpaDe bhagavAna zrI rAmanA caraNamAM dhyAna parovI pRthvImAM samAi gayAM! sItA jevAM ekanaSTha patiparAyaNu satIchanA viraha pachI bhagavAna rAma paNa peAtAnuM bhagavatkArya athavA avatAranRtya pUruM thayuM jANI paraleAka-prayANa karI gayA. kharekhara te devAnI prArthanAne kAraNe ja dharmaglAni dUra karI adharmAtthAna thatuM rAkavA ane dharmanI punaHsthApanA karavA mATe ja teoe janma dhAraNa karelA. mAnavenA samAja uparAMta, temaNe rIcha ane pazu jevA mAnavene! paNa udghAra karI nAkhyA emanA nirmaLa yaza aneka pApAne paLavAramAM naSTa karI nAkhe che! kahevAya che ke emanA nirmaLa yazanI ujajavalatAne lIdhe diggajo paNa kAzane ThekANe UjaLI camaka dhAraNa kare che.' Aje hajAro varSa rAmane gaye thayAM chatAM meATA meTA RSi-ma-munie Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 temanA nAmane DhAMsathA gAyA ja kare che ! svargIya deveza ane pRthvI paranA meATA meTA narapationA mukuTamaNue emanAM caraNakamaLanI sevA karyA kare che, parIkSita ! huM evA bhagavAna rAmanuM zaraNu grahaNu karuM chuM. jemaNe bhagavAna zrIrAmanAM darzana ane sparzI karyAM, emane saDavAsa athavA emanA guNNAnuM anusaraNa karyuM, temAM kesala dezavAsI prAjane te jyAM moTA moTA yogasAdhanAvALA yAgI paNa mAMDa mAMDa jAya, tevA puNyaleAkamAM saheje saheje paheAMcI gayA che! A uparAMta je mAnavI potAnA kAna dvArA bhagavAna zrI rAmanuM pavitra jIvanacaritra sAMbhaLe che, temane saraLatA, kAmaLatA AdiSNunI prApti anAyAse thAya che. parIkSitajI ! evA guNeAnI prApti teA thAya ja che, uparAMta samasta kaba dhanathI tevA zrotAe mukta paNu thaI zake che !..'' ikSvAkuvaMzanAM ujvala ratnA sugRhasthI banI rAme, nyAya ne nIti sthApiyAM; rAmAyaNa jage tethI, pAmyuM. Ada-graMthatA. 1 che DhahAdi vinAzI tyAM, mAtra AtmA sanAtana, pAMpaNamAM rahI nima, e yADhI de ciratana. 2 zukadevajI A kathAne gI lakhAvatAM kahe che: "huM parIkSitajI ! bhagavAna rAma manuSya avatAra dhAraNa karI khadhI ja mAnavamaryAdAo akSarazaH pALatA hatA, pAte vaDIle ane gurue pratye khUba khUba vinaya sahita vatA hatA; teA pachI bharatAdi bhAIe ane samasta prajAjanA paNu bhagavAna zrI rAma pratye khUba khUba vinayaktithI ja varte te svAbhAvika che. Ama, rAmarAjya Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 kudaratI rIte jagatane AdarapAtra banI gayuM ! bhagavAna rAmanA putra kuzanA putra atithi nAme thayA. e ja IkvAkuvaMzamAM sUryAza evA vajanAbhane janma thayela ane jaimini-ziSya yogAcArya hiraNyanAbha paNa thayA hatA. kAsadezavAsI yAjJavalkaya RSie khuda e ja hiraNyanAbhanI ziSyatA svIkArI lIdhI hatI. A ja vazamAM chellA takSaka putra bahunala thayelo, jene huM rAjan ! tArA pitA abhimanyune hAthe yuddhamAM vadha thayela. sAva chele kaliyugamAM A IkavAkuvaMza samApta thaze ane e IkvAkuvaMzano chellAmAM chele rAja haze mitraka have huM tane sau prathama to jUnI vAta kahI dauM. he rAjana parIkSita ! je ivAkuvaMzanuM meM upara saMkSepamAM varNana karyuM, temAM IkunA ja putra nimi thaI gayA che. nimie yajJa AraMbhele ane e yajJanA Rtvija tarIke rAja nimie guru vaziSThajIne pasaMda karelA. vaziSTha gurUe rAjA ni.mane kahyuM : "he rAjana ! yajJa mATe te Rtvija tarIke mane pasaMda karyo che te ghaNuM sArI vAta che. paraMtu A pahelAM ja I mane Rtvija tarIke lagna mATe pasaMda karela hoI, IkanuM yajJakArya patAvI pachI huM tArI pAse AvI zakIza. rAjA nimine thayuM H kSaNane ze bhAse ? mATe bIjA Rtvijane pasaMda karIne yajJakArya zarU karI ja dauM. paraMtu A vAta nimirAjAe guru vaziSThajIne kahevI joItI hatI, te na karI. guru vaziSTha to idranuM vAkRtya vaheluM vaheluM patAvI nimirAjane yajJa patAvavA ahIM AvI pahoMrayA. paNa emaNe joyuM te potAne jANa karyA vinA nimirAja te bIjA Rtvijane gurusthAne sthApI yajJakArya zarU karI AgaLa dhapAvI rahyA che ! tyAre teoe abhizApa ApatAM kahyuM : "A nimirAjane pote vicArazIla che ane paMDita paNa che tene ghamaMDa thayo che. ethI enuM zarIra paDI jAya !" AvI samartha guruno abhizApa niSphaLa te kema thAya ? paraMtu nimirAjAe Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 265 paNa sAmethI e ja abhizApa ApatAM kahyuM : "Apa samartha che. che ja, paraMtu Ape dharmane pratikULa vartana karI A abhizApa A che mATe ApanuM zarIra paNa paDI jAya ema huM IcchuM chuM " Ama kahevAthI eka bAju jema nimirAjAnuM zarIra paDI gayuM tema bIjI bAju guru vaziSThanuM paNa zarIra paDI gayuM ane guru vaziSTha mitrAvaruNa dvArA urvazInA garbhamAM janma dhAraNa karI lIdhe bIjI bAju ahIM nimirAjAnuM zaba paDeluM tyAM satrayAganI samApti pachI de AvyA tyAre tyAM hAjara rahelA badhA lokoe temanI AgaLa nimirAjAnA zabane sajIvanatA ApavAnI vinaMtI karI. devoe jevuM kahyuM : "bhale tema thAo." tyAM khuda nimirAja sajIvana thayA pachI jAte kahyuM : "guru vaziSTajIe mane je abhizApa Ape che. temAMthI have tava huM e tAravuM chuM ke mane have dehabaMdhana khapatuM nathI. mATe je deDa gaye che, te te zA mATe te pharI pharI dharavo ? huM je zarIra pharIthI dhAraNa karIza, to te navuM zarIra paNa ekadA to chUTavAnuM ja che ! eTale mAre to zarIra ja nathI joItuM. devoe nimirAjAnI IcchA ane tyAM upasthita rahelA lokenI IcchA baneya jANIne evo vaccene raste kADhayo ke pAMpaNavALA prANImAtranI AMkhamAM nimirAja pitAnI IcchAnusAra nivAsa kare ane tyAM rahI pitAnA kAyamI e sekama zarIrathI prabhuciMtana karatA rahe ! Ama palaka ughaDe ane biDAya tethI nimirAjA che. ene khyAla raheto hoya che. kahevAya che ke maharSioe emanA zarIranuM maMthana karyuM, temAMthI vaideha eTale ke janaka rAja jagyA ane temanuM nAma mithila paNa paDyuM, kAraNake maMthanamAMthI janmyA hatA. A rIte mithilAnagarInA janaka mahArAja e paNa nimirAja ane pAMpaNavALAM kANuM mAtranI pAMpaNamAM rahI prabhu bhajana karanAra paNa nimirAja ! A vaidehane vaMza lAMbe cAle ane e vaMzanA badhA Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 rAjAo deha chatAM videhI kahevAyA. A vaMza para yAjJavazya Adi guruonI sadA mATe kRpA ja rahuM !" caMdravaMza ane purUravA devAMganA-bhega ati maLyAM chatAM, na mAnavI tRpta thatA jarA tarA; tyAM marya-strI-bhegathI tRpti maLe? mATe ja te tyAgadizA kharI bane. 1 vAsanAkSaya hetue, tyAgadizA grahI, jatA je; te thaI moTA puruSo mekSanI bhaNI. 2 vizvavAtsalya saMvedI, vAM che nArI zarIrane; tathA nara ane nArI ekya-prayAga te kare. brahmacArI zukadevajI kahe cheH "parIkSita ! have huM tane caMdramAnA parama pavitra vaMzane khyAla ApuM. A vaMzamAM purUravA jevA moTA moTA ane zuci kItivALA rAjAe thaI gayA che e te tuM jANe che ke, hajAra mAthAMovALA virATa puruSa evA nArAyaNanA nAbhi-sarovaranA kamaLathI brahmAjInI upatti thaI. e brahmAjInA putra atrimaharSi paNa guNanI vizeSatAne kAraNe brahmA jevA ja hatA. temanI AMkhomAMthI amRtamaya caMdramA jamyA. brahmAjIe e caMdramAne brAhmaNa, oSadhi ane nakSatranA adhipati banAvI dIdhA. emaNe traNe leka para vijaya meLave ane rAjasUya yajJa paNa karyo. A pachI emane garva kAMIka vadhI gayuM ane e caMdramAne e baLathI bRhaspati-patnI tArAne harI lIdhI. bRhaspatinI vAraM Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 vAranI vinati chatAM ati mane kAraNe pAchI ApI ja nahIM ! A paristhitimAM e nimitte deva-dAnava yuddha thayuM, zukrAcArya jIe pazu bRhaspati paranA aMgata dveSane vaza thaI asuronI sAthe caMdramAnA pakSa lIdhe. mahAdevajIe paNa samasta bhUtagaNAnI sAtheAsAtha peAtAnA vidyAguru aMgirAnA putra bR'spatineA ja pakSa lIdheA. devarAja iMdre paNa samasta devatAonI sAthe peAtAnA guru bRhaspatine ja pakSa lIdhe!! A kAraNe devAsura sa...grAma kharekhara bhaya kara banI gayA ! sadbhAgye agirA RSie brahmAjInI pAse jaI A saMgrAma bdha karAvavA vina ti karI. ane pariNAme brahmAjIe cadramAne ghaNA ThapakA ApyuM ane tArAne enA pati ahaspatine havAle karAvI. jyAre bRhaspatine khyAla AvI gayA ke tArA tA garbhavatI thaI cUkI che tyAre bRhaspatie tArAne kahyuM : 'duSTA ! mArA kSetramAM tAre peTe bIjA kAInA garbha che. e garbhane tuM tajI de Dara nahIM huM tane bALaza naDDI...! kAraNa ke nArIgaurava mATe sAcavavuM che ane saMtAnane paNa mane khapa che. vaLA tuM devInI jAta hAvAthI nirdoSa paNa che ja.' patinI A vAta sAMbhaLIne tArA khUba zaramAI gaI. teNIe camakatA bALakane peAtAnA garbhathI aLageA karI nAkhyA. paNa e bALakane joI bRhaspati ane caMdramA ane meAhita thaI gayA ane e bALakane meLavavAnI kha'tene icchA thaI AvI bhune ekabIA A Aka meLavavA khAtara jhaghaDA karavA lAgyA. RSie ane devatAo tArAne pUchavA lAgyA ke kharekhara A saMtAna kevuM che ? paNa tArA lAvaza spaSTa kAMI kheAlI zakI nahIM. tyAre bALake khuda paNu gusse thaI mAtAne pUchyuM. tevAmAM khuda brahmAjI pe|te tyAM AvyA ane pUchyuM tyAre tArAe dhIretho javAba ApyuM! : caMdramAthI !' Ama caMdramAne e bALaka maLyuM ane enuM nAma 'budha' rAkhyuM, kAraNa ke e bALakanI vruddhi garbhamAM paNa jaNAI AvatI hatI ja. AvA buddhimAna putra meLavI cadramAne dhaNA AnaMda thayA. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 A ja budhane IlAnA garbhathI purUravAne janma thayelo, jenuM varNana, parIkSita ! meM A pahelAM ja tArI pAse karyuM che. eka divasa IdasabhAmAM devarSi nAradajI purUravAnAM rUpa-guNa, udAratA, zIla-svabhAva, dhana-saMpatti ane parAkramanAM gIta gAtA hatA. te sAMbhaLI urvazInA haiyAmAM kAmabhAvane udaya ekAeka thaI A be ane kAma pIDita thaI te devAMganA purUravA pAse AvI pahoMcI. Ama te jo ke urvazIne mitrAvaruNanA abhizApane kAraNe ja mRtyulokamAM AvavuM paDayuM hatuM, chatAM purUravAnuM rUpa kharekhara mutimAna kAmadeva samAna ja suMdara sAMbhaLI surasuMdarI urvazI tyAM AvelI. purUravAne paNa urvazIne joI atizaya kheMcANa thayuM. romAMca thaI Avyo ane te belI UThoH "suMdarI ! huM tAruM svAgata karuM chuM. ApaNe lAMbA kALa lagI sAthe vidhurIe evI mArI tIvrachA thAya che. urvazI belI : "evI kaI abhAgaNI devAMganA hoya ke je Apa jevA AkarSaka puruSanI AvI tIvrachAne pitAnuM sadbhAgya na gaNe ! huM ApanI tIvrachA mujaba jarUra kAmasukha bharapUra paNe arpavA ApanI sAthe viharIza. paNa mArA zirachatra ! mArI ATalI zarata cheH A mArAM thApaNa be racha bacyAM che, te tamane saMpuM chuM, temanuM tame barAbara rakSaNa karaje. huM kevaLa ghI ja khAIza. ane maithuna samaya sivAya tamane nagna rUpe nahIM paDuM." purUvAe prema sAthe te zarata kabUla karI lIdhI. urvazI kAmazAstrokata rItathI purUravA sAthe viharavA lAgI gaI. devonAM vihAra sthaLa jevAM ke citraratha, naMdanavana Adi upavanamAM purUvA sAthe vihAra karavA lAgI. urvazInA zarIramAMthI anAyAse suvAsa phelAtI hatI. Ama dhaNA varSo sudhI purUravA rAja enI sAthe sukhacenathI viharyA. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitRbhakta parazurAma saMte pachI brAhmaNa kSatriya kare, samAja-saMskAra taNuM surakSaNa saMte tathA brAhmaNa mArgadarzana, cAle na te kSatriya, jIvate mUA. 1 sAcA kSAtragaNe pedA karavA jamadagnie; bhagavaddabhAva sAthe ja, karyA aneka yatnane. 2 aMte nakkI thayuM che ke, "ahiMsA zreSTha dharma che satya ja che ahiMsAne AmA amUlya A jage. 3 brahmacArI zukadevajIe kahyuM : "parIkSita ! urvazInA garbhathI pururavA rAjAne kulle cha putro thayelA-Ayu, zretAyu. satyAyu, raya, vijaya ane jaya. te paikI vijayane putra bhIma thaye. bhImane kAMcana, kAMcano hetra ane hetrane putra thayo ja hatuM. A januM te ja ke jeNe gaMgAjIne khebAmAM pI lIdhelI. jadununo putra puru, purune balAka, balAkane ajaka ane ajakane kuza thayo. kuzanA cAra putra paikI meTA kuzabunA putranuM nAma gAdhi. gAdhinI kanyAnuM nAma satyavatI hatuM. RcIka RSie gAdhi pAse e kanyAnI mAgaNI karI te tenA badalAmAM eka hajAra sapheda zarIravALA ane temanA ekaeka kAna kALA hoya tevA gheDA mAgyA. varuNa pAse RSie mAgaNI karI, tethI tevA gheDA maLyA ane e rIte zrI RcIka RSi satyavatI sAthe paraNyA. sarasvatIe ane enI mAtA banee putranI mAgaNI karI. tethI alaga maMtrothI RcIka RSie caru pakavyA. paraMtu evAmAM ja jyAre cIka RSi snAna karavA gayA tyAre Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 sarasvatInI mAtAe sarasvatI mATe pakavelA caru mAgI laI peAtA mATe je caru hatA, te putro sarasvatIne ApI dIdhe!! jyAre RcIka RSine A bhedanI khabara paDI tyAre RcIka RSie dharma patnIne ghaNA ghaNA ThapakA ApyA ane kahyuM : 'tane je putra thaze te krUra janmaze ane je bhAi thaze te brahmavettA thaze.' paraMtu cIka RSi pAse sarasvatIe bahu bahu prAthanA karI tyAre RSi khelyA : 'sAruM, tArA putra eve! nahIM thAya paNa pautra eveza thaze! basa.' e ja sarasvatInI kUMkhe jamadAgninA janma thayA, sarasvatI samasta lekene pavitra karavAvALI paramapuNyamayI kozikI nadI' rUpa banI gaI. reNu RSinI kanyA reNukA sAthe jamadagninAM lagna thayAM. Ama tA reNukAnA garbhathI jamadagni RSine vasumAna vagere dhaNA putro thayelA, te paikI badhAyathI nAnA hatA tenuM nAma parazurAma hatuM. emane yaza AkhAya saMsAramAM mazahUra che. kahevAya che ke haihayava zane aMta lAvavA mATe svayameva bhagavAne ja parazurAmarUpe aMzAvatAra grahaNu karyo hatA, jemaNe ekavIsa vAra pRthvIne kSatriyahIna karI nAkhelI. jo ke kSatriyoe emane aMgata rIte te koI bhAre aparAdha karyo nahotA, paraMtu kSatriyo hu duSTa, brAhmaNAnA abhakta, rajoguNI ane vizeSe te! tameAguNo thaI gayA hatA. AthI pRthvI upara bhArarUpa tee thayelA. enA phaLasvarUpe ja bhagavAna parazurAme pRthvInA bhAra utAravA e badhAno nAza karI nAkhele.'' sahastrArjunavadha lagAma sa dharmAMnI, rahe satAdvijo kane; sarva vyakti samAja satra, ahiMsA mukhya dharma che. 1 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 rAjI roTI tathA nyAya, pAme matya pUrepUrAM; tA rakSAya ahiMsA ne satya banneya se'jamAM. 2 dravyabhAve ahiMsA jo, vyakti samAja Acare; tA dhArmika ane vizva-vAtAvaraNa AkhuM' ce. 3 rAjA parIkSita pUche che: "bhagavan! kharekhara te samayanA kSatriye viSayalAlupa thaI gayelA, paraMtu emaNe evuM khuda paramajInuM zuM bUruM karyu. athavA emanA kayeA aparAdha karyo ke jethI vAra vAra temaNe kSatriyAnuM nikadana kADhyu ?" zrI zukadevajIe javAba ApatAM kahyuM : "parIkSita ! e divaseAmAM haiDuya vaMzanA adhipati arjuna hatA. te zreSTha kSatriya hatA. emaNe aneka prakAranI sevA-zuzruSA vaDe bhagavAna nArAyaNanA vaMzAvatAra dattAtreyajIne prasanna karIne eka hunnara hAtha ane emanA kAI paNa zatru yuddhamAM emane parAjaya na ApI zake, tevuM varadAna meLavI lIdheluM. sAtheAsAtha prakriyAnuM agAdha bhaLa, atula saMpatti, tejasvitA, vIratA, kIrti ane zArIrika baLa emaNe bha. dattAtreyanI kRpAthI meLavI lIdheluM. Ama, te yeAgezvara ja banI gayela. emaNe azva paNa evuM prApta kareluM ke samathI sadhana ane sthULathI paNa sthULa rUpa dhAraNa karI le ! evI aneka siddhi paNa prApta karelI. AkhA saMsAramAM kazI kaTAka vinA te vicaryA karatA. eka vAra gaLAmAM vaijayaMtI mALA nAkhIne suMdara strIo sAthe narmadA nadImAM jalavihAra karI rahelA te vakhate temaNe potAnA hajAra hAthAthI narmadApravAha rokI dIdhA. rAvaNunA zibira paNa te sthaLe DhAMka hateA. narmadAdhArAe UlaTI cAlavA lAgI, jethI eka zikhira DUbavA lAgyA. vaLI sahasrabAhu arjune vAtavAtamAM ene Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27ra (rAvane pakaDI lIdhele ane potAnI mAhitI nagarImAM keda paNa kare, paNa pulatyajInA kahevAthI hADela. eka divasa sahastrabAhu arjuna zikAra khelavA jaMgalamAM nIkaLI gayA hatA. devavaza te jamadagni muninA Azrame pahoMcyA. tyAM kAmadhenu hatI. kAmadhenune lIdhe te Azramane vaibhava dekhAya ane haihayAdhipati sahastrabAhu arjunanI dAnata bagaDI ! mAgyA vagara ja e kAmadhenu emaNe paDAvI lIdhI. Azrama para bahArathI AvyA pachI parazurAme A jANyuM ethI ceTa lAgI gaI. haju sahastrabAhu ajuna nagarImAM paheAMce te pahelA ja tyAM parazurAmajI pahoMcI gayA. emanA zarIra para kALuM mRgacarma hatuM ane hAthamAM pharasI ane dhanuSyabANa hatAM. emanI jaTA te sUrya-zI jhaLakI rahelI ! badhA kSatriyone kApI nAkhI emaNe pelI kAmadhenu lAvI pitAjIne pAchI soMpI dIdhI ane sahastrabAha sahita kSatriyonI je dazA karelI, te pitAjI tathA bhAIone kahI nAkhI. A bhayaMkara kRtya suNIne jamadagni RSi bolyA : "beTA ! hAya ! hAya ! hAya ! ! ! teM bahu kharAba kRtya karyuM ! sarva devamaya evA naradevane (sahastrabAhu arjunane) kharekhara te nAhaka ja vadha karI nAkhyo. beTA ! ApaNe to game tevA bahAdura hAIe, toya brAhmaNa chIe ! ! ! brAhmaNane sAco vIradharma kSamAM che. vairanI vasUlAta karavI, e ApaNane chAje ja nahIM. kSamAne kAraNe ja ApaNe lokonA pUjanIya chIe ane ethI badhAnAya dAdA evA brahmAjI khuda paNa kSamA baLane kAraNe ja brahma pada pAmyA che. sUryanI mAphaka brAhmaNe zebhe che, te mAtra kSamAne kAraNe ja. sarvazaktimAna bhagavAna zrI hari paNa kSamAvAne upara ja jaladI prasanna thaI jAya che. ane mArA dIkarA ! je hajAranA nyAya mATe phanA thanAra kSatriyone ApaNA jevA munirUpa brAhmaNane hAthe vadha thAya, te te Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 hatyAnuM pApa kadAca brAhmaNuMvadhathI paNu vadhI jatuM hAya che!!! mATe bhagavAnanuM smaraNa karI, khU" pazcAttApa karI tathA je RSimunionAM pavitra pagalAMthI pAvana thayelAM che tevAM tIrthonuM paryaTana karIne A lAgelA mahApApane pUrepUruM dhoI nAkha.' pitAjItI A vAta sAMbhaLI tarata utAvaLe karelA A anakArI kRtyathI parazurAma kharekhara pastAvA lAgI gayA !!..'' pitRAjJA ane mAdha upati ayeAgya lAge tApa suyeAgya, vaDIla-AjJA vizvAsa ceAgya; banAvI pALe rahI citta zuddha, vaTAvI te jokhama thAya siddha. 1 anuSTupa nAnIce kSati mATe sau,cete matya samAjamAM; satya premabhayu" nyAyI vAyumaMDaLa, te sadA. 2 zukadevajI khAlya! : "he rAjana parIkSitajI! bhagavAna parazu rAmajIe 'jevI ApanI AjJA' eTaluM kahI peAtAnA pUjya pitAjI jamadagninI AjJA akSarazaH tarata uThAvI lIdhI ane eka varSa lagI te (parazurAma) tIrtha yAtrA ja karatA rahyA. ema samaya purA karIne pharIthI peAtAnA AzramamAM pAchA pharyAM." pra. 18 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 eTaluM kahI brahmacArI zukadevajI pharI pAchA bolyA: "A eka dahADAnI vAta che ! parazurAmanAM pUjaya mAtAjI reNukAjI gaMgAtaTa para gayAM hatAM! emaNe joyuM ke gaMdharvarAja citraratha kamaLaphUlonI mALA paherIne asarAo sAthe jalakrIDA karI rahyA hatA. Ama te reNukA gaMgAtaTe pANuM bharavA Avela, paraMtu A gaMdharvarAja ane apsarAonI jalakrIDA jovAmAM evI sazagUla banI gayAM ke pote pANI bharavA AvyAM che e vAta ja bhulAI gaI! ahIM AzramamAM patidevane havana karavAno samaya thaI gayo che, e reNukAne bhAna ja na rahyuM ! eTaluM nahIM balake gaMdharvarAja citraratha para enuM mana paNa kaIka kheMcAI gayuM hatuM. have havanano samaya te vItI cUkelo. te jamadagni muni rakhe zApa deze! A mAne te bhIlI paDI gayAM! eTaluM ja nahIM balake bhayabhIta paNa banI gayAM ! cUpacApa jhaTapaTa te Azrama para AvyAM. eka kora pANI mUkI, hAtha joDIne pati pAse te UbhAM rahI gayAM. jamadagni munie reNukAne. mAnasika vyabhicAra jANuM lIdhe. ane krodhAtura thaI ekadama bolI UThayA : mArA vahAlA putro ! A pApaNIne tame mArI ja nAkho. paNa A AjJA tyAM upasthita jamadagniputrAmAMnA koIe svIkArI nahIM, paraMtu parazurAmajIe evI AzA paNa akSarazaH mAnI tarata mAtA ane sAthosAtha badhA bhAIone paNa mArI nAkhyA. kAraNa ke teo (parazurAmajI) potAnA pitAzrI jamadagninA yoga ane tapano prabhAva pUrepUre jANatA ja hatA ! parazurAmajInA kRtyathI jamadagni muni khuza thaI gayA ane prasanna thaIne kahyuM : 'beTA ! tArI je kAMI IcchA hoya te tuM mArI pAsethI have jaladI mAgI le ' taka joIne parazurAmajI tarata bolyA: "basa, pitAjI ! mAre bIju zuM savizeSa mAgavAnuM hoya ? mArAM pUjya mAtuzrI ane mArA snehabhAjana badhA bhAIo pAchA hatA. te ja rIte sajIvana thaI jAya ! eTaluM ja mAre mAgavAnuM che. Apa kRpA karI Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 eTaluM ja ApI de. ane sajIvana thayA bAda emAMnA keAIne e yAda na rahe ke emane meM kAI rIte mAryA che. eTalI ja vAramAM ekAeka UMdhamAMthI UThI tarata beThAM thaI jatAM heAya tema parazurAmajInAM mAtAjI tathA bhAIe kuzaLatApUrNAMka beThAM laI gayAM ! kharI rIte tA parazurAmajI peAtAnA pitAjInuM AvuM mahAna tapa aNutA hatA tethI te AvuM pApakRtya karavA tatkALa taiyAra thaI zakayA hatA ! ! !' pitRvadhe pRthvI nakSatrI ne jo vara vasUlAte vairAgni na zamatA di; tA sATu vairanuM levA, kAI nA mathaze. kaDhI. vizvamayatva pAmI je, prabhu kare kriyA judI; na ke!' anusarI tene, apavAda kriyA gaNI. che kahevAyuM tethI ja, e samatha vibhUtinuM; karyuM tevuM karI nA kA", kahe tevuM karA sahu. 1 brahmacArI zukadevajI kheAlyA : "parIkSita ! sahastrabAhu ajunanA je putro mahAna vIra evA bhagavAna parazurAmathI hArIne bhAgI gayA hatA. teone peAtAnA pitAnA vadhanA DaMkha khUba pIDI rahyo hatA. emane vairanI vasUlAta levAnI yAdI vAraMvAra AvatI hatI. teo Amatema jatA-AvatA pharatA khAtA-pItA paNa eka kSaNavAra paNa emane cena paDatuM nahetuM. eka divasanI A vAta che jyAre parazurAmajI peAte peAtAnA bhAIe sAthe vanamAM gayelA Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra76 ane Azrama para jamadagni RSi sivAya koI puruSa na hato. te takane dUrlAbha laI te sahastrabAhu ajananA putro AzramamAM ekAeka pahoMcI gayA. jamadagni maharSi sAva ekalA agnizALAmAM beThelA hatA ane samasta vRttio sAthe ekamAtra bhagavAnanA ja cintanamAM magna thaI gayA hatA. emane bahAranI kAMI sudhabudha nahotI. e ja samaye pelA pApIoe jamadagni RSine tatkALa mArI nAkhyA ! e badhAoe pahelethI ja vaurAgni samAvavA AvI jAtane nizcaya kyAreya karI nAkhyuM hatuM. tethI bhagavAna parazurAmanAM pUnya mAtAjI reNukA khUba karagaryA. A nirdoSa RSine nAhakanA kAM mArI nAkhe che ? paraMtu e badhAoe A mahAnaRSi patnInI eka vAta sAMbhaLI ja nahIM ane baLapUrvaka maharSinuM mAthuM kApI sAthe ja laI gayA. parIkSita ! vastutaH joIe te te nIca kSatriya atyaMta kara hatA. satI reNukA te duHkha ane zekathI Atura banI gayAM, eTaluM ja nahIM balake chAtI ane mAthuM paTakI paTakIne jorazorathI raDavA lAgI gayAM. e mArA parazurAma! tuM jyAM gaye hA, tyAMthI jaladI jaladI ahIM AvI ja ! ane parazurAmajIe mAtuzrInuM A rUdana sAMbhaLIne tyAMthI deTa mUkI jhaTapaTa AzramamAM AvI gayA ane pitAjInI A dazA thayelI joI, teo sudhAM khUba khUba vyAkuLa banI gayA. jorathI bolI bolIne moTe moTethI raDavA lAgI gayA. A rIte parazurAma ghaNuM ghaNuM duHkhI te thayA ja paNa sAthe sAthe tenA gussAne pAra na rahyo ane pitAjInuM zabarUpa baneluM zarIra potAnA bhAIone soMpI dIdhuM. pote parazu uThAvI kSatriyone saMhAra karavAne nizcaya ApameLe tarata karI lIdhe ane tyAMthI cAlI nIkaLyA. Ama parIkSita ! parazurAme te mAhiSmatI nagarImAM jaIne sahastrabAhu ajunanA putronAM mAthAMo kApI kApI nagarInI vacce vacce eka moTo bhAre parvata ja Ubhe karI dIdhA. jo ke mAhiSmatI nagarInI zobhA to brAhmaNaghAtI e Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 sahastrabAhu anaputronA A mahAduSkRtya pachI cAlI ja gayelI, kAraNa ke Akhare zobhA mULa tA sukRtyeAnI ja heAya che. RSinA vahI rahelA lAhInI eka meTI bhayaMkara nadI nIkaLI, jene joIne ja brAhmaNudrohIonuM haiyuM ka"pI UThayuM. bhagavAna parazurAmajIe jyAre joyuM ke vamAna kSatriyA ghaNA atyAcArI thaI gayA che, AthI he parIkSita ! bhagavAne peAtAnA pitAnI hatyAne nimitta banAvI ekavIsa vAra pRthvIne nakSatrI banAvI mUkI ane kurukSetra najIkanAM pAMca talAve! jANe lAhIthI bharelAM banAvI dIdhAM. eTaluM ja nahI. potAnA pitAjInuM mAthu ane dhaDa (banne) joDI dIdhAM ane yajJA dvArA sadevamaya AtmasvarUpa bhagavAnanuM yajana karyuM, jemAM emaNe pUrva dizA heAtAne, dakSiNa dizA brahmAjIne, pazcima dizA adhvaryuM ne ane uttara dizA sAmavedI gAyana karanArA uddagAtAne ApI dIdhI. e ja prakAre agnikANu vagere vidizAo gArAne ApI. kazyapajIne vacalI dizA ApI. upadraSTAne AryAvarta ApyuM. tathA bIjA sabhyAne anyAnya dizA ApI dIdhI. tyAra bAda yAtasnAna karI peAte pApa mukta thaI gayA ane brahmanadI sarasvatI nadInA taTa para vALa vagaranA sUnI mAphaka roAbhAyamAna thayA. A rIte jamadagni RSi saptarSi maDaLamAM sAtamA RSi thaI cUkayA ! pachI bhagavAna parazurAmajI krodhajita thayA, tee AvatA manvaMtaramAM saptarSi maMDaLamAM rahI vedane vistAra karaze. have te teo kAine daMDa na detAM zAMtacitte mahendra parvatamAM vase che ke jyAM siddho ane gadhA ane cAraNe! emanA cAritryanuM mIThA avAje gAyana kare che. A prakAre he rAjA parIkSita ! bhRguva MzAmAM bhagavAna parazurAmarUpe avatAra laIne pRthvIne kheAkharUpa thayelA rAjAenA ghaNI vAra vadhu kale." Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvAmitra vaMzakathA janme varNa game te hA, brahmateja pamAya che; mAtra guNe tape tyAge, mATe sau jAya te pathe, 1 sattA dIpe tape tyAge, kintu sattA maLyA pachI; jo na rahe tapa-tyAga, tA sattA zIghra dhAravI ? 2 zrIzukadevajI khelyA : "are parIkSita ! mahArAja gAdhinA eka putra prajvalita agni jevA parama tejasvI je vizvArphamatra thayA. emaNe ghaNuM tapa karIne e tapAbaLathI kSatrivapaNAne tyAga karIne brahmateja prApta karI lIdhuM ! e vizvAmitrajIne seA putra hatA. emAM vacalA putranuM nAma madhucchaMdA hatuM. te parathI seAe putra madhucchaMdA nAme ja mazahura thayA. vizvAmitrajIe bhRguva'zI ajItanA putra ane peAtAnA bhANeja evA zunaHzeSane (jenuM nAma devarAta paNa hatuM, tene) peAtAnA dattakaputra tarIke svIkAryo ane peAtAnA putrAne paNa kahI dIdhuM ke, tame have Ane tamArA mATe bhAI ja mAnajo !' A zunaHzepa te ja hatA ke je harizcaMdranA yajJamAM yajJapazunA rUpamAM vecAtA lAvelA, paraMtu vizvAmitrajIe prApati, varuNu Adi devatAenI svAta karIne pAzabaMdhanathI cheDAvI lIdhe! hatA ! vizvAmitrajInA putrAmAM jee meTA hatA, temaNe zunaHzeSane meTAbhAI tarIke svIkArI levAnI vAta gaLe na UtaratAM peAtAnA pitAjIne nA pADI, teA vizvAmitrajIe gusse thaI zrApa ApyA : 'duSTA ! tame badhA mleccha thaI jAe.' A prakAre ogaNapacAsa jaNu mleccha banI gayA. paNa vacalA putra madhucchaMdAe potAnAthI nAnA paMcAsabhAIe sAthe pitAjInI AjJA mAnI lIdhI. jethI matrA zunaHzeSa te ekAvaneya nAnA bhAI Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 ne moTA bhAI banI rahyo ane vizvAmitrajI pitAnI AjJA mAnanArA A badhA putro para rAjIrAjI thaI gayA ane bolyA : "tame badhAe mArA vacananuM sanmAna karI mArA svamAnanI rakSA karI, tethI kharekhara tamArA jevA suputro pAmI huM dhanya thaye chuM. huM tamene AziSa ApuM chuM ke tamane paNa suputro ja maLavAnA. pyArA sapUto ! A zunaH zepa paNa tamArA ja gotrane che. tame enI AjJAmAM raheje ! tamAruM kalyANa thAo !" rAjana parIkSita ! vizvAmitrajIne pelA eka ekathI bIjA putro hatA, jemanAM nAma aSTaka, hArIta, jaya ane kratumAna vagere hatAM. Ama vizvAmitrajInAM satAnAmAMthI A kauzika getramAM keTalAye bheda paDI gayA ane A zunaHzepane moTe bhAI mAnavAne kAraNe ene prakAra ja kAMIka bIjo thaI gaye ! parIkSita ! purUravAnA eka putranuM nAma hatuM Ayu. Ayune pAMca putro thayA hatA : nahuSa, kSatra, raji, zaktizALI raMbha ane anenA. kSatravRddhane putra suhAtra hato. suhetranA traNa putro. temAM sauthI nAne hato mRtsamada. tene putra zunaka thayo. A zunakanA ja putra thayA RgavediyomAM zreSTha evA munivara zaunakajI ! sahetranA bIjA putra kAzyano putra kAzi thaze. kAzine rASTra, rASTrane dIrghatamAM ane dIrghatamAnA putra dhavaMtari thayA. Ayurveda-pravartaka gaNAya che te dhavaMtari A ja. teo yajJamAtranA bhoktA ane bhagavAna vAsudevanA aMza che, tethI ja emanuM smaraNamAtra sarva roganAzaka banI zake che. dhanavaMtarinI peDhImAM ghumAna thayA. teo kuvalayAzva vagere nAme paNa jANItA che, te ghumAnanA alaka vagere thayA. parIkSita ! A alarkanA jeTaluM yuvAnI jALavIne lAMbAM varSo lagI koI rAjAe rAjya nathI bhogavyuM ! evA kSatravRddhanA vaMzamAM kAzithI pedA thayelA narapatio thayA. evI ja rIte rajie paNa devAnI prArthanA karI daityone parAjita karyA hatA ane Idrane svarganuM rAjya apAvyuM hatuM. atre temane khoLe ja rakSAbhAra pelo, paNa rajinA Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyu bAda temanA putrae idane svarga pAchuM na soMpyuM. Akhare iMdrane hAthe te badhA mAryA gayA, emAMthI koI na bo ! kSatravRddhi vaMzanA narapatio pachI have he parIkSita rAjana ! tane huM nahuSavaMzanuM varNana saMbhaLAvIza, je jANIne tane ghaNe AnaMda thaze !" devayAnI sAthe yayAtinuM lagna anuSya sattA jIravavI e te, bhAre kaThina kAma che; jene AtmA paDe jhAMkho, te bhale vegaLa rahe. 1 evuM ja vAsanAnuM che, nA jIte te nIce paDe; sAvadhAna caDhe UMce, vAsanAkSaya sAdhIne. 2 zikhariNa prabhuzraddhA rAkhI, zuci mana karI Ama-parakhI, viveke jhIlI tyAM, gahana dhvani te jAgRta rahI; mA saiAnA zreye, kudarata chatAM anya karaze, tame jANe tyAM te, jarUra bhavitavyatva ja haze! 3 zrI zukadevajI kahe che: "parIkSita ! jema zarIrane cha Idri hoya che tema nahuSarAjane cha putro hatA." Ama nahuSavaMzanuM varNana zarU karatAM zrI zukadevajI beyA ane nahuSakathA AgaLa calAvatAM pharIne kahyuM : "e cha nahuSarAjAnA putra kramazaH A hatA : (1) yati (2) yayAti () saMyati (4) Ayati (5) viyati ane (6) kRti. Ama te nahuSa rAjA pitAnA moTA putrane rAjya ApavA mAgatA hatA, paraMtu eNe (yatie) rAjya lIdhuM ja nahi. kAraNa ke Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 rAjyaprAptinA pariNAmathI te barAbara suparicita hatA. apavAdanI vAta judI che. mAkI meTA bhAganA lAkA rAjayasattAmAM UMDA UtaravA mAMDe eTale dAvapeca vageremAM pAraMgata thavA maDavAnA ane sAthesAtha AtmasvarUpane samajI zakavAnA ja nahIM. jyAre nahuSarAe IMdrapatnI AcIne sahavAsa karavAnI ceSTA karI ke hdharAjane brAhmaNAe caMdrapadathI pADI ajagara banAvI dIdhA. tyArathI rAjapada para yayAti kheDA. rAnna yayAtie cAra dizAemAM potAthI nAnA cAreya bhAIene niyukta karI dIdhA ane peAte zukrAcAryanI putrI devayAnIne ane daityarAja vRSaparvAnI putrI zarmiSThAne patnIerUpe svIkArIne pRthvInI rakSA karavA mAMDI.'' tyAM ja parIkSita prazna kare che: zukadevajI ! zukrAcAya te brAhmaNa ane yAti tA kSatriya, e banne sasarA-jamAI kema banyA ? A pratileAma (UlaTuM) lagna zI rIte thayuM ? kSatriyakanyAne brAhmaNu muratiyA paraNe te samajI zakAya paNa kSatriya muratiyAne brAhmaNa putrI zI rIte paraNI zake ?' tyAre zukadevajIe kahyuM : "parIkSita ! sAMbhaLa, A samajavA jevI vAta che. daityarAja vRSaparvAne tyAM eka meDI mAninI kanyA hatI, enuM nAma zimA hatuM. te eka divasa peAtAnI guruputrI devayAnI sAthe ane hArA sakhIenI sAthe pAtAnI dhAnInA eka bAgamAM pharI rahI hatI. e mahAsarevaramAM kamaLa khIlelAM ane bhamarAo dhaNu! madhura svarathI guMjArava karatA ghUmI rahyA hatA. sarAvaranI pAse paheAMcatAMveta te suMdara kanyAoe peAtapAtAnAM va tA dhATa para rAkhI dIdhAM ane talAvamAM praveza karIne kheAkhe khAkhe jala uchALI u. vIne badhI pArasparika jalakrIDA karavA lAgI gaI. te ja samaye ane te ja sthaLethI pArvatIjI sAthe pADiyA upara besIne bhagavAna zakara nIkaLyA. emane nihALIne badhI ja kanyAe atyaMta sadAca pAmI gaI ! ane e dhIoe jhaTapaTa sAvaramAMthI bahAra nIkaLI vastro paherI lIdhAM. utAvaLane lIdhe zamAe ja Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 ajANatAM devayAnInA vastrane pitAnuM samajIne paherI lIdhuM. ene lIdhe devayAnI AganI jema dedhathI bharapUra banIne bhabhUkI UThI ane bolI paDI : "A juo to kharAM ! A dAsIe kevuM anucita kAma karI nAkhyuM ! rAma ! rAma ! ! jema kUtarI yajJamAMnuM bali upADI jAya, tema eNe mAruM vastra paherI lIdhuM ! je brAhmaNoe tapobaLathI A saMsAranuM sarjana karyuM, jeo parama puruSa paramAmAnA mukharUpa che, jeo potAnA hRdayamAM paramAtmAne dhAraNa karI rAkhe che, jemaNe sakaLa jIvonA kalyANArthe vaidika mArga dekhADyo che, vizeSa te zuM balake lakSmIjInA ekamAtra AzrayasthAna evA parama pAvana vizvAtmA khuda bhagavAna sudhdhAM je brAhmaNonuM vaMdana stavana kare che, te brAhmaNomAM paNa zreSTha evA ame bhaguvaMzIya brAhmaNe chIe; jayAre A (zaniSThA)no bApa pote asura che, vaLI amAro ziSya paNa che. Ama hevA chatAM A duSTA zarmiSThAe jema zadra veda bhaNI le, tema mAruM vastra paherI lIdhuM che ! ! Ama, phAve tema devayAnI gALo devA lAgI gaI, tyAre zarmiSThA paNa krodhathI rAtI pILI thaI gaI, nAgaNunI mAphaka lAMbA lAMbe zvAsa levA lAgI gaI. eNe potAnA dAMtathI hoThe dabAvyA ne te paNa bolavA lAgI gaI H ". . bhikhAraNa ! tuM ATalI badhI bahekI UThI che, te tane tArI vAtane deI khyAla che khare jema kAgaDA-kUtara amArA daravAjA para roTalAnA TukaDA tarapha tAkatA rahe che, tema tame leke paNa zuM tAkatA nathI rahetA ?' A prakAre zarmiSThAe kaDavI kaDavI vAto karIne gura5trI devayAnIne tiraskAra karyo ane dhavaza enAM vastra chInavIne kUvAmAM haDaselI dIdhI. pachI zarmiSThA te cAlI gaI, paNa ahIM kUvAmAM pANI keDa samANuM ja hatuM. tevAmAM yayAtirAjA zikArane nimitte pharatA pharatA A sthaLe AvI pUgyA. emane tarasa lAgelI, ethI emaNe kuvAmAM joyuM. tyAM te temAM paDelI pilI kanyA devayAnIne joI. te vakhate te vastrarahita hatI eTale pitAne dupaTTo Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 ApyA ane hAtha pakaDI ene bahAra kheMcI kADhI. e vakhate devayAnIe premabharI vANImAM dhIra yayAtirAjane kahyuM : vIra ziznamaNi rAjana ! Aje Ape A rIte paNa mArA hAtha pakaDayo che, te have A mArA hAtha khIjA kAI na pakaDe ! ema huM icchuM. huM kUvAmAM paDI javAthI jo mane acAnaka ApanAM darzana thayAM che, te A ApaNA saMbaMdhane bhagavAne ja karAvI ApelA saMbaMdha samajave dhare ! Ama thavAmAM ApaNe ApaNI ke koI mAnavInI A kRti na mAnavI joIe. vIrazreSTha ! pahelAM meM bRhaspatiputra kacane zApa ApI dIdhA hatA, ethI eNe paNa mane zApa ApI dIdhA hatA. ethI eNe paNa mane zApa evA ApI dIdhele, je kAraNe brAhmaNa sAthe te! mAAM lagna thaI zake tema nahatuM !' vAta ema banelI ke gRhapatiputra kaca zukrAcArya pAse mRta saMjIvanI vidyA zIkhyA, zIkhyA pachI te ghera javA lAgyA tyAre devayAnIe tene varavA inkyu paNa guruputrIne te patnI tarIke kema svIkArI zake? eTale devayAnIe tenI vidyA niSphaLa jAya ema kahyuM ane kace devayAnInuM lagna brAhmaNa sAthe nahIM thAya. ema A kudaratI ghaTanA banelI Ama tA vIra yayAtine A zAstra-viruddha lagna pasa Mda nahAtuM; paraMtu jyAre rAja yayAtie joyuM ke khuda sAme cAlIne prArabdha (ahIM bhavitavyatA rUpa prArabdha lAge che, mATe) ApelI bheTa tarIke A che, tA svIkAra karavA ja joIe! vaLI mAruM A kanyA tarapha kudaratI rIte AkarSaNa paNa thAya che. A mAtra meha nathI !! ema jo Akhare rAja yayAtie kanyA devayAnInI vAta khuzIthI svI kArI lIdhI ane pachI peAtAnA rAjya bhaNI te cAlI nIkaLyA," brahmacArI zukadevajInI A adhUrI vAta AgaLa sAMbhaLavA mATe parIkSita rAja Atura banI gayA ! Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purUnI pitRbhakti nibha ka namratA che jyAM, ne vizvAdhInanA na ; tyAM bhikSuvRttivALAo, navAM mUlyo racI zake. 1 pAtra asatyapaMthe , jAya te pUrNa arpaNa tyAM dharavA thakI aMte, ThekANe Avaze kadA. 2 zukadevajI bolyA : "parIkSita rAjana! AgaLanI vAta have sAMbhaLo. ahIM vira rAjA yayAti jevA tyAMthI pitAnA rAjya tarapha cAlyA gayA ke tarata devayAnI retI-kakaLatI-pITatI pitAnA pitA zukrAcArya pAse pahoMcI ane zarmiSThAe pitAne je hAla karyA hatA te badhA ja kahI saMbhaLAvyA. zarmiSTAnA A vartanathI zukrAcAryajIne atizaya kharAba lAgyuM, emanuM mana ja bhAMgI gayuM. teo potAnA purahitapaNuMnI khUba nindA karavA lAgI gayA. emaNe vicAryuM ke AvI purohitagIrI karavI, enA karatAM te kabUtara (pArevAM)nI jema khetara ke bajAramAMthI dANe dANA caNIne AjIvikA calAvavI te sAruM ! AthI pitAnI kanyA devayAnIne sAthe laI, teo nagara cheDIne tyAMthI jhaTapaTa cAlI nIkaLyA. jyAre vRSaparvAne A khabara paDI eTale zaMkA AvI ka roSamAM ne roSamAM gurujI cAlI nIkaLyA che, te rakhe zatrunI chata karAvI de athavA mane kadAca zApa daI de. tethI zukrAcAryajIne prasanna karavA tae jAte temanI pAchaLa pAchaLa gayA ane gurucaraNomAM jaI zira DhALI dIdhuM. zukrAcAryane ke to kSaNika hevAthI tarata ja UtarI gaye. paNa pachI kahyuMH je ziSya vRSaparvA, huM mArI putrI devayAnIne to nahI ja choDI zakuM. mATe devayAnInI je IcchA hoya te tu pUrI karAvI nAkha Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 te vAta tarata patI jaze. vRSaparvAe takALa saMmata thaI guruajJa mAthe caDhAvI. devayAnIne vRSaparvA rAjAe bahu vInavI tyAre devayAnIe kahyuM ke huM jyAM paraNIne jauM, tyAM potAnI sakhIo sAthe zarmiSThA mArI sevAmAM AvIne rahe." zarmiSTAe paNa pitA ane parivAranI muzkelI joI tarata te vAta svIkArI lIdhI ane potAnI eka hajAra sakhIo sAthe devayAnInI sevA karavA mAMDI. devayAnIne pAchuM pahelAM karatAM vadhu gaurava maLavAthI te paNa rAjI rAjI ja thaI gaI. zukrAcAryajIe yayAtinAM lagna devayAnI sAthe karAvI ApyAM ane kahyuM : yayAtirAja ! je je ho A zarmiSThAne kadI tArI seja pAse AvavA na dete !" thoDA ja divasomAM devayAnI te garbhavatI banI cUkI. ene garbhavatI joIne zarmiSTAe eka vakhata ekAMtamAM rAja yayAti pAse jaI potAnI sAthe paNa samAgama karavAnI AjIjIbharI prArthanA karI. RtukALa vakhatanI zarmiSTAnI prArthanA yayAti rAjAe svIkArI ane miSTAne paNa gabha rahI gaye. A vAta jaNAyA vagara kema rahe ? devayAnIne A jANuM ati duHkha thavuM sahaja hatuM. te krodhAtura banI risAIne piyera cAlI gaI. pAchaLa pAchaLa thayAtirAja gayA ane khUba karagaryA, paNa te mAnI nahIM. zukrAcArya paNa duHkhada ghaTanA jANuM khUba gusse thayA ane rAjA yayAtine zrApa ApI dIdho : 'jA, jUThA ! tuM kharekhara nArI-laMpaTa che ane maMdabuddhi che. jA, have tArA zarIramAM jhaTajhaTa buDhApe AvI jaze. A zrApa sAMbhaLI teNe zukrAcAryajIne kahyuM : "AthI te nukasAna ApanI potAnI dIkarIne ja thaze. kAraNake ApanI putrI sAthenA ATalA ATalA bhAge bhegavyA pachI ene ane mane banene tRpti thaI nathI." zukrAcArya belyA : "tyAre je, je potAnA rAjIpAthI tene javAnI A paze, te tArA bUDhApAnI adalAbadalI karI zakaze !' rAjadhAnImAM te pAchA AvyA. divase gayA, mahinAo gayA ane thoDAM varSo paNa gayAM. devayAnIne be putro thayAH (1) yadu Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 : (2) tu su. zarmiSThAne paNa traNa dIkarA thayelA H (1) kuchyu (2) anu ane (3) puru, yadu jyAre juvAna thayA, tyAre pitA tarIke hevA chatAM rAjA yayAtie eka divasa ekAMtamAM tene kheAlAvI kahyuM : 'beTA ! tuM naNe che ke tArA ja nAnAe mane zrApa Apyo, tethI huM khUDhA thaI gayA, have tuM jo tArA pitA eTale ke mane tArI juvAnI ApI buDhApA laI laIza, te| tArI mAtAjI upara ane mArA upara meTA upakAra thaze.' paNa teNe kahyuM : pitAjI ! Apa bIju je kAMI mAgazeA te jarUra ApIza, pazu mAMDamAMDa mane maLelI juvAno tA nahIM ja ApI zakuM. bhale, mAruM potAnuM mRtyu thAya!' ane evA ja javAkhA khIjA traNa dIkarAoe paNa ApI ddhA. zukadevajI kahe cheH rAjana! kharuM pUche tA te cAreya dIkarAe zarIrAnurAgI banI gayA. jo vyAnurAgI heAta te! A vAta tarata svIkArI leta ane cetanAbhimukha paNa te banI jAta. have rAA yAtie ummaramAM sauthI nAneA paNa guNamAM meTA evA purune kheAlAvI pUchyu 'khAla tuM zuM icche che ?' lAMbuM-TUMkuM vicAryA vagara tarata te jorathI khelI UMco : ApanI ja kRpAthI manuSyarUpe banI zakAyuM che. ane kharekhara teA A zarIra paNa ApanA mukhya nimitte maLyuM che. mATe evA kayA kapUta heAya ke khuda pAta.nA pitAno AjJAne yApe ? mAtAjI--pitAjInA upakAra tA eTalA meATA che ke emanI icchApUrti mATe maravuM paDe teya bahetara che. huM khuzIthI mArI juvAno te zuM mArA jIva paNa ApavA taiyAra chuM.' basa. parIkSitajI ! e dIkarA pururAje potAnA pitAne buDhApe laI tarata ja peAtAnI juvAnI ApI dIdhI. A rIte yayAti rAja te juvAno pAchI pAmIne te devayAnI sAthe yatheccha bhAge bhAgavavA lAgI gayA. devayAnI paNa tana, mana ane vacana uparAMta sArI sArI cIjavastue ApI sAteya dvIpanA ekachatrI ane peAtAnA parama priyatama evA rAnta yayAtine badhI ja rIte khuza khuza karI Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 detI hatI. eka bAjuthI cakravartI samovaDA rAjA yayAtie samasta vedoe pratipAdelA sarvadevasvarUpa yajJapuruSa bhagavAna zrI harinuM moTI moTI dakSiNe sahita mahAyajJothI sArI peThe yajana karyuM. Ama varSo lagI teNe nispRha rIte vajana karyA karyuM. jyAre bIjI bAju jANe sadA juvAnInI mAphaka rAjA yayAtie devayAnI sAthe akhaMDapaNe bhoge bhegavyA ja karyA, paNa viSayabhoga bhogavavAthI tRpti na thaI te na ja thaI !" vAsanAkSaye mukti jAthA. 1. upajAti akhaMDa AnaMdanuM dhAma AtmA, vilAya te bhoga sadA bhajyAthI; ne vAsanA kSINa thatAM pharI, ahA! AtmA chato thAya ja te tyajyAthI. aMte te e ja che sAce, AtmAne prabhu-prAptine; mAga te grahI maryo ! sArtha jIvanane kare. 2 brahmacArI zukadevajI bolyA : "rAjana parIkSita ! rAjA yayAtine A rIte nArIne adhIna banI viSayone yatheccha upabhega karavA chatAM tRpti na thaI. ethI ekadA khUba vicAramAM paDyA : "arere ! satata bhege bhegavavAthI tRpti te na ja thaI ane huM dine dine mAruM svatva paNa gumAvI rahyo chuM ! mane AtmAne te jANe vicAra ja Avato nathI ! ! jyAre tRptinuM, sukhanuM ane zAntinuM keMdra te AtmA eka ja che !" A vicAra ane vivekamAMthI vairAgya Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 saheje janmI cUkyo. eka divasa taka joIne devayAnIne uddezone yayAtie kahyuM : "priye ! araNyavAsI RSimunio gujaMjALamAM paDelA atirAgIonI satata ciMtA karyA karatA hoya che ! A bApaDAne uddhAra kyAre thaze ?" eTaluM kahI eka viSayabhogI gAmaDiyAno dAkhalo ApatAM kahyuM : "devayAnI ! te bicAre gAmaDiyo viSayalaMpaTa ane mArA jevo hato. tethI tenI kathA Aje tane kahevA IcchuM chuM. sAMbhaLa H eka hato khUba kAmAtura evA bakarA. te ekale ekale vanamAM pitAnI vahAlI cIja gotato pharato hato. tevAmAM eNe joyuM ke karmavazAt eka bakarI kUvAmAM paDI che ! te bakarI khUba kAma hato. tethI vicAravA lAgyo ke A bakarIne zI rIte bahAra kADhyuM ke jethI bhogo bhegavavAnI majA paDe ! evuM vicArI kUvAnI aDakhe-paDakhenI jamIna potAnA ziMgaDAthI khodI kADhI ane rasto taiyAra karI nAkhe. jevI rUpALI bakarI kUvAmAMthI nIkaLI to e bakarIe e bakarAthI prema karavA cAhyo. kAraNa ke te bakare haSTapuSTa yuvAna ane bakarIone sukha devAmAM kuzaLa ane yA hatA. jyAre bIjI bakarIoe joyuM ke "kUvAmAM paDelI bakarIe potAnuM premapAtra cUMTI kADhayuM che, to e bIjI bakarI - oe paNa te ja bakarAne potAno pati banAvI dIdho. te pahelethI ja patinI zodhamAM hatI ane bakarAne te kAma rAjAe gherI lIdhe hato !! te ekale ja e badhI bakarIo sAthe bhoga bhogavavA lAgyo ane potAnI sUjhabUjha ThAmUkI gumAvI beThe. jayAre kUvAmAMthI nIkaLelI priyatamA bakarIe joyuM ke pitAne pati bIjI bakarIe sAthe vihAra karI rahyo che, tyAre te bakarIthI A sahana na thaI zakyuM. e bakarIone jaNAyuM ke A bakare to ati kAmI che ! enA premane kAI bharese ja nathI ane mitranA rUpamAM A bakaro dumananuM kAma karI rahyo che, jethI bakarI khUba duHkhI thaI pitAnA asala pAlakane ghera javA cAlI nIkaLI. tyAre A dIna ane kAma para enI mAvAnI majA karIne nIkaLe to Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 bakaro e risAyelI bakarIne manAvavA kAje "meM meM' kare e bakarInI pachavADe pachavADe cAlI nIkaLyo. paNa te rastAmAM te na manAvI zakaze. pelI bakarIno mAlika brAhmaNa hatA. teNe dhamAM ne dhamAM bakarAnA laTakatA aMDakozane kApI ja lIdhe, ane pachI e bakarInuM ja bhaluM karavA mATe pharIthI ene joDI paNa dIdho. e bakarInA mAlikane AvA keTalAya upAya AvaDatA hatA. Ama aDakeza joDAvAthI te bakarAe divase lagI viSaya-sevana karyuM, paNa Aja lagI bakarAne e bakarI ne bhegathI saMtoSa na ja thaye te na ja thayesuMdarI ! mArI paNa e bakarA jevI ja kAmamayI dazA che !!! tArA vAsanAmaya premapAzamAM baMdhAIne huM paNa atyaMta dInahIna thaI gayela che. tArI mehamayI mAyAmAM phasAIne khuda huM mArA pitAnA cetanadevane sAva visArI beTho chuM. he priye! A pRthvImAM jeTalAM dhAnya (cekhA java Adi), suvarNa, jAnavare ane strI che e badhAM eka mAnavI pAse saheje haya, teye saMtoSa ApI zakatAM nathI. vAta ema che ke ghInI Ahuti nAkhavAthI jema Aga bhabhUkI UThe che, tema bhoge bhogavavAthI bhagavAsanA chUTatI nathI paNa vadhe ja che. paraMtu jyAre mAnavI vastu sAthenA rAgadveSabhAvane na rAkhe tyAre te ApoApa samadazI bane che ane evA samadaza mATe badhI dizAe sukhamaya banI jAya che. kharekhara to viSayatRSNa ja badhAM duHkhanuM udgama sthAna che ! ghaNuM kaThinatAthI mAMDa mAMDa maMdabuddhi lekA, e viSayatRSNAne tyAgI zake che. zarIra bhale gharaDuM thAya paNa viSayatRSNa te haMmezAM navA navA prakArathI banI ja rahetI hoya che. mATe je AtmakalyANa karavA mAge che, teNe bhagavAsanA tajavI ja rahI ! are, bIjAM pAtro to zuM, paNa potAnI sagI janetA bahena ke patnI sAthe paNa ekAsane aDIne na besavuM joIe. iDhiye eTalI badhI baliSTa che ke moTA meTA vidvAnone paNa vicalita karI nAMkhe che. viSaya-sevana karatAM karatAM mArAM pra. 19 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 keTalAM badhAM varaso vItI cUkyAM ! chatAM kSaNe-kSaNe bhega-lAlasA vadhatI ja jAya che. eTalA mATe devayAnI ! have bhega-vAsanA tajIne mAruM aMtaHkaraNa paramAtmA prati samarpita karI daIza. mane pitAne bhagavAnamAM lagADI daIza ane pachI sukha-duHkhAdithI upara UThIne ahaMkAra-mukta thaI haraNuo sAthe vanamAM vicaravA IcchuM chuM ! A leka-paralokanA bhAge to asata che ema samajI temane na bhegavavA joIe, na emanuM mukhyapaNuM citavavuM joIe ! emane mukhya banAvavAthI to janma-mRtyu rUpa saMsAranI ja prApti thAya che ane bhegone bhegavavAthI te AtmanAza thAya che ja. ATaluM samajI je vAsanAkSayanI dizAmAM kamekrame AgaLa vadhe te ja sAce AtmajJAnI banI zake che. Ama kahI temaNe pharIthI putra purunI juvAnI pAchI ApI buDhApa laI lIdho. bIjA putrone paNa rAjyo ApyAM paNa vadhumAM vadhU rAjaya ane dhana vagere A khA bhUmaMDaLanuM hara purune ApI. enA bIjA moTA bhAIone emane vaza soMpI; vyavasthA karIne pote vanamAM cAlI gayA. varSo pachI Asakti mAtrathI chUTI teo triguNamaya liga zarIrathI chUTI gayA ane prabhumaya banI rahyA, tema devayAnIjI paNa A badhI prabhunI mAyA samajI kramazaH vAsanAkSaya karIne bhagavAna banI gayAM !" duSyata-zakuMtalA AkarSaNa ane meha, paMtha be che sadA judA; AkarSaNe caDe AtmA, te paDe meha pAmatAM. 1 vAsanAkSayane eka vAsanAvRddhine bIje; eka dharmAvidhI ne, dharma viruddha che bIje. 2 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 291 brahmacArI zukadevajI bolyA: "parIkSita rAjana ! je vaMzamAM tamAre janma thayo che, te ja puruvaMzanuM have huM varNana karuM chuM. A vaMzamAM ja ghaNA rAjAo ane brahmaSio thayA che ! janame. jaya e puruputra hatA. emane ghaNuM peDhIo pachI raudrAzva rAjavI thayA. ghatAcI asarAthI temane dasa putro thayelA te paikI moTA zrIyu ane tene putra raMtibhAra thaye ane raMtibhAra putra sumatino putra raivya thayo. e ja rabhyane putra duSyatarAja thayo. eka vAra keTalAka sainiko sAthe duSyatarAja jaMgalamAM dUra-sudUra nIkaLI gayeluM. tevAmAM te acAnaka kaNva muninA Azrama para jaI caDhyo ane tyAM ekalIaTUlI eka prakAzamayI bALAne duSyata rAjAe joI. ekalI-aTUlI hovA chatAM prasannamukhI te bALAne teja-aMbAra Azrama para jANe prabhAva pADI rahyo hoya ema lAgatuM hatuM. te bALAne jotAveMta ja duSyata rAja AkarSAI cUkyo ! ajANI bALA sAthe game te bahAnuM kADhI te vAta karyA vinA na rahI zakyo. te bolyoH mArA hRdayane AkarSita karavAvALI o suMdarI! tuM lAge che to kSatriyakanyA ! pachI ahIM RSi-AzramamAM zAthI ? jo harakata na hoya te tAruM AkhuMya jIvanavRttAMta sAMbhaLavAnI mArI tIrachA che ! purUvaMzaja evo huM kharekharuM kahuM chuM ke mArA cittane, ATaluM badhuM ane ATalI jhaDapathI A duniyAmAM Aja lagI keAI devakanyA sudhI AkaLI zakI nathI ! eTale kAMIka mane A AkarSaNa pAchaLa kaI agamya kAraNu lAge che !" zakuMtalA paNa AkarSAI cUkI hatI. te belI : "ApanuM kahevuM mukhyatve satya che. huM kSatriya rAjarSi vizvAmitrajInI putrI chuM. paraMtu menakA apsarAe bacapaNathI mane ekalIaTUlI vanamAM tajI dIdhelI. karavamuni ja enA sAkSI che. kamalanayana ! AzramamAM suMdara bhAta taiyAra che. icche te tenuM bhajana karI zake che. ApanI bIjI zI sevA karuM ? je ThIka lAge te Apa ahIM ja rokAI jAo." A sAMbhaLatAM ja duSyata rAjA Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 peAtAneA hRdayaprastAva mUkavA sAtra adhIre khanI gayA ane kheLye : "he praNayarasajJe! mahAkraye ! kuzika vazanI kanyA hai|vAthI ja Atithya pravINatA tArAmAM tarata UbharAyelI najare paDe che. tuM naDutI ja hAIza ke rAjakanyAe Ate ja peAtAnA patine pasaMda karI zakavAnI zakti dharAvatI hAya che.'' zakuM talA paNa rAjavInA A udgArIthI prasanna prasanna thaI gaI !!! teNe lajjAtha mukha nIcuM DhALI dIdhuM ane ceDI vAra sAva mUMgI UbhI rahI. duSyaMta rAja paNa bhAvavibhora thaI A mU`gI samatithI prabhAvita thaI cUkayo ! deza, kAla ane zAstra traNeyane sumeLa joI gAMdhava - vidhithI vidhisara bannee sUsAkSIe arasaparasanI cIjonuM AdAnapradAna karI haiyA sAthe haiyAne cAMpI dIdhuM ! te rAtri AzramanivAsa thayeA. Ama te bannene sadgavAsa thaI cUkayo. kaNva RSi tathA AzramavAsIkhene paNa A gAMdhalagnanI jANa thatAM te sasAmAnya paNa thaI cUkayu. khAlaka AzramamAM ja janmyuM paNa e jAN IzvarAvatAra rUpa banyuM ! atizaya bahAdura e duSyaMtakumAranuM nAma bharata apAyuM. siMhabacca!nAM dAMta gaNutA bharatane joI prathama te! rAjA duSyaMtanI jarA gaphalata thaI. te melyuM : "are, tuM te RSikanyA ane evI kanyAne putra huM kema svIkAruM ?'' paraMtu evAmAM ja AkAzavANI thaI: "puruvaMzanA satyapriya rAjavI ! bhUlI na jA, A AzramamAM rahelI kanyAnA pAlaka RSijI ane RSikumAra bhale hAya, para Mtu e kuzikavAnI te kanyA che jenuM nAma zakuM talA che, te tArI ja hrapriya ardhAMganA che ane tamA banne gAMdha vidhie lagnanA pavitra budhane badhAyAM che. tene lIdhe ja A IzvarazAvatAra tArA ja suputra che !'' tarata ja peAtAnI gaphalatanI vAravAra khinna hRdaye zakuMtalA pAse kSamA yAcI, e bannene duSyaMte rAjAe samAdarabharyA utsAhapUrvIka apanAvI lodhAM ane bhAva Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 vibhoratAthI zakuMtalA mahArANapaNe ane bharata mahArAja kumArapaNe vikasavA lAgyAM." bharata cakravatI jage bharatane janma thayo duSyatarAjathI; mahAkAryo sIjhajyAM tenAM, Akhare tapatyAgathI. 1 samane nathI doSa, kema ke temanAM badhAM kAryo svapara-zreyArthe, ekeeka ja sIjhatAM. 2 brahmacArI zukadevajI kahe cheH "rAjA parIkSita ! pitA duSkatanA mRtyu pachI parama yazasvI bALaka bharata cakravatI samrATa thayo. eno janma ja khuda jagatapitA bhagavAnanA aMzathI thayo hato. AthI Aja paNa sArI pRthvI para enuM mahimAgIta premathI gavAya che. enA jamaNA hAthamAM cakranuM cihna hatuM ane pagamAM kamalakezanuM cina kudaratI hatuM ! mahAbhiSekavidhithI rAjAdhirAjanA pada para ene abhiSeka thayo. bharatanI zakti apAra hatI. bhArate mamatAnA putra dIrghatamA munine purohita banAvI gaMgAtaTa para gaMgAsAgarathI mAMDIne gaMgAtrI paryata paMcAvana jeTalA pavitra azvamedha yajJa karyA. e rIte yamunAtaTa para paNa prayAgathI mAMDI yamunetrI lagI eNe aThThotera azvamedha yajJa karyA. e badhA yamAM apAra dhanarAzinuM eNe dAna kareluM. bhAratanuM yajJasaMbaMdhI agnisthApana uttama guNavALA sthAnamAM thayeluM. tyAM bharate pratyeka brAhmaNane eka eka suMdara gAya apelI. AvA mahAyajJothI A lekamAM te rAjA bharatane "parama yajJa" biruda maLyuM ja. aMtamAM eNe mAyA para paNa vijaya meLavI lIdho ane devonA parama guru bhagavAna zrIharine paNa prApta karI Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 lIdhA ! hAthI-ghaDAo paNa ghaNuM ghaNuM dAnamAM apAyA hatA. AvuM na koI rAjA karI zakayA hatA ane na kaI karI zakaze ! hAthathI svarga-sparza zuM kaI karI zake ? paNa eNe e karI batAvyuM hatuM ! rAjA bharate devone harAvI rasAtalamAM je devAMganAo asure laI gayA hatA, temane paNa teNe ja cheDAvI hatI ! teNe varSo lagI eka chatrI zAsana calAvyuM. pRthvI-AkAza jANe mitra banIne rahI zakyAM. paraMtu ATaluM badhuM bhegamaya azvarya paNa bharatane lobhAvI na zakyuM. Akhare saMsArathI teNe udAsIna banIne bhegamaya azva karatAM Atmamaya ezvarya anekagaNuM caDhiyAtuM che, te teNe siddha karI ApyuM. saMsArI gRhasthAzramamAM vidarbharAjanI traNa kanyAo bharata samrATanI patnIo hatI. paNa temanAM saMtAna bharata samAna na thaI zakyAM. teo bhAratane mAtra pati tarIke ja nahIM, potAnA sarvasvarUpe mAnatI hatI; tethI saMtAnane tajI zakelI. maruta samayajJathI rAjI thaI marudgaNee bharatane bharadvAja nAmanA mahAna putra AmULe to A putra bRhaspatijInA bhAI utathyanI patnI mamatAmAM bRhaspati aurasa ane utathyane kSetraja ema baMnene putra hovAthI enuM nAma bhAradvAja paDeluM. ene ukera ane pAlana- piSaNa marudgaNoe kareluM. te ja bharatane vaMza rAkhanAra dattakaputra banI rahyo ! 2tideva anuTupa pitA jevA bane saMgI, ahaMtA-mamatA vacce; dIvA thakI bIje dIve, je rIte pragaTaDyA kare. 2 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 295 je vizve bhagavarUpa, jIvA sau laghu ke guru; tA pachI sarvanAM zreye, peAtAnuM zreya che rahyuM. 2 ratideva taNA AvA vicArA jaga-mAnave; huMce dharI sadA vate ! te pAme sukha sau jIveA. 3 tt naiSThika brahmacArI zukadevajI khAlyA : "parIkSita ! (bharatajInA dattakaputra) vitatha athavA bharadvAjanA eka ja putra manyu hateA. te mRtyunA pAMca putro hatA : (1) gRhakSatra (2) jaya (3) mahAvIya (4) nara ane (5) ga. te paikI nara (ceAthA)ne putra hatA. saMskRti ane saMskRtinA kramazaH be putro hatA : eka guru ane khIja ratideva. are parIkSitajI! eratidevane nirmala yaza A leka uparAMta paralekamAM paNa gavAyA karatA, tee dhana kamAvA mATe keAI vizeSa udyoga karatA naheAtA, kudaratI rIte je kAMI maLI jatuM, te te ja svIkArIne cAlatA. vaLI AvI rIte nItinyAyathI kudaratI je kAMI maLI jatuM tenI paNa mAlikI rAkhyA vagara khIjAe (jarUriyAtavALAe)ne ApI detA hatA ane vastu maLavA chatAM dAnamAM ne dAnamAM pete te bhUkhyA paNa ghaNI vAra rahI jatA hatA ! teme jema parigraha na rAkhatA, tema parigrahavRtti paNa na rAkhatA. mamatArahitapaNuM e emanA sahaja guNa banelA. emanA haiyAmAM anahada dhIraja hatI. rAMdevanI A paragaju sahaja bhAvanAne raMga emanA kuTuMbanAM nAnAM-moTAM saumAM ekasarakhA lAgelA; dIve dIvA pragaTe che, tema kaseATI paNa seAnAnI ja thAya ne? kathAranI kaseTI thADI ja thAya che ! eka vakhata teA lagAtAra aDatAlIsa divasa tA evA vItyA ke emane anAjanA dANA tA ThIka paNa pAvaLu pANI sudhdhAM pIvA na maLyuM. egaNupaccAsame divase savAramAM ja ratidevane kAMIka khAra, lApasI ane pANI maLyAM. AkhuM kuTuMka ja Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkaTagrasta thayeluM. bhUkha-pyAsanAM mAryA sI kAMpatAM hatAM. paraMtu jevuM A lokoe bhajana karavA cAhyuM tevAmAM ja acAnaka eka brAhmaNa atithinA rUpamAM AvI pUgyo ! khuda ratideva te saumAM bhagavAnanAM ja darzana karatA hatA. eTale emaNe khUba zraddhAthI atithi devo bhava"nI bhAvanAthI AdarapUrvaka brAhmaNane bhojana karAvyuM. brAhmaNadevatA te bhojanathI tRpta thaI cAlyA gayA. brAhmaNa devatAne jamADyA pachI je anna vadheluM te ratideva ane kuTuMba vacce saue vahecI lIdhuM ane jevA e sahakuTuMba bhojana karavA icche che, tyAM to bIjA zuddha atithirAja AvIne AMgaNe UbhA rahyA ! aDatAlIsa aDatAlIsa divasanA bhUkhyAM emanA kuTuMbanAM AbAlavRddha AvI kaseTImAM paNa lagAre na DagyAM. ne AvanAra para rAja karyo ane na bhagavAnane ke kudaratane doSa Ape, tema ja na brAhmaNa ane zadra vacce bheda bhALe. evI ja aDaga zraddhAthI ane atithi devo bhava' bhAvanAthI te A atithine bhagavAnanuM smaraNa karI ane pIrasI jamADI dIdhe. jevA e atithirAja paNa khAIpIne ravAnA thayA. tyAM to kUtarAone laI eka trIjA atithi AvI AMgaNe UbhA rahyA ane bolyA : "huM ane A kUtarAM bahu bhUkhyAM chIe. amane kAMIka khAvAnuM Apo." raMtideve to brAhmaNa devatA ane zadidevatAnI jema temanuM ja nahIM, kUtarAMonuM paNa svAgata karI atyaMta AdarabhAve je kAMI annapAna bacyuM hatuM, te lagabhaga badhuM khavaDAvI dIdhuM. have ane te hatuM ja nahIM. mAtra pANI hatuM teya eka jaNa pUratuM ja hatuM ! te kuTuMbamAMnAM sI vaheMcIne pIvA mAgatAM hatAM, tyAM te eka cAMDAla atithi AvIne AMgaNe UbhA rahyA ane beyA : "huM atyaMta nIca gaNAto cAMDAla chuM, mane pANI pivaDAvo!" enI vANImAM thAka bharapUra hatA. e vacana sAMbhaLI raMtidevanuM hRdaya karuNAjaLathI bharAI gayuM. te enuM tarasa-duHkha dekhIne sakriya sahAnubhUtithI duHkhI duHkhI thaI gayA ! e ja samaye Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 ratidevanA mukhamAMthI addabhuta vANI sarI paDI : "huM bhagavAnanI ATheya siddhiothI yukta parama gati nathI cAhate. bIju to zuM, mekSanI IcchA paNa nathI karatuM. huM mAtra cAhuM chuM to te) eTaluM ja ke duniyAbharanAM prANIonA hRdayamAM e rIte sthira thaI jAuM ke badhA jInuM duHkha huM ja sahana karuM, jethI bIjA kaI paNa prANIne duHkha lagAreya na rahe ! A ati pipAsu mAnavI pANI pIne jIvavA IcchatA hatA. amAruM paNa ene ApI devAthI enA jIvanI rakSA thaI te have mArI ane mArAM A kuTuMbIjanonI bhUkhatarasanI pIDA, bhUkhatarasanI zarIra-zithilatA, glAni, zeka, kheda, meha e badhuM ja jatuM rahyuM ! huM ane kuTuMbIo sukhI sukhI thaI gayAM!' Ama kahI raMtideve peluM vadheluM badhuM ja pANI e cAMDAlane ApI dIdhuM. jo ke pANI vinA raMtideva ane tenAM kuTuMbIjane maratAM hatAM, chatAM paNa sahaja svabhAve teo badhAM eTalAM karuNA hatAM ke badhuMya ApyA vinA teo (badhA) rahI ja na zakayAM ! ahA, kevI akhUTa dhIraja ! parIkSitajI ! A badhAM atithio kharekhara te atithi nahetAM, IzvarIya mAthAnAM judAM judAM rUpa ja hatAM. matalaba khuda bhagavAna ja tyAM AvI pahoMcyA hatA ! have jevI kasoTI pUrI thaI ke tarata bhagavAnanAM traNeya svarUpa brahmA, viSNu ane maheza pragaTa thayAM ane parANe mAgavA kahyuM, paNa raMtidevane bhagavAna khuda maLyA pachI bIjuM zuM mAgavAnuM hoya? teo anAsakta banI bhagavAnamAM lIna banI gayA. saMtadevanAM e badhAM kuTuMbIjane paNa bhagavAnamaya banI rahyAM." Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 gArmeno brAhmaNavaMza anuTupa kSatriya rakta-saMbaMdha, svargIya apsarA thakI; nIpajyA eka bAjue, tema RSigaNe thakI. 1 nIpajyA anya bAjue, tethI ubhaya varNano; thayo vikAsa e bethI, kramazaH matye jAtane. 2 brahmacArI zukadevajI belyAH "parIkSita rAjana ! manyuputra gargathI zani ane zanithI mAgyane janma thaye hato. jo ke Ama te gArbe kSatriya hatA. chatAM emanI brAhmaNaguNa-prAtine kAraNe enA thakI brAhmaNavaMza ca 9 gaNAya. ema emanA e brAhmaNa vaMzamAM mahAvIrya thayo ane ene putra duritakSaya thaze. duritakSayanA traNa putro thayA H (1) tracyAruNi (2) kavi ane (3) puSkarAruNi, e traNeya brAhmaNa ja gaNAya ! bIjI bAju bRhatakSatrane putra hastI thayo, jeNe hastinApura vasAvyuM hatuM. tenA traNa putro thayA H (1) ajamaDha (2) dvimIDha ane (3) purumIDha. ajamIThanA putromAM priyamedha Adi brAhmaNa thayA. A ja ajamaDhanA eka putranuM nAma bahadidhu hatuM. te bahadiSano putra bRhadUdhanuM thayuM. brahaddhanuno bahatakArya ane bahata kAryano putra jayadratha thayele. ene vizada, pachI senajita ane senajitanA cAra putro thayA. Avo kramazaH bRhadidhune vaMza varNavAya che. e ja rIte dimaDhano vaMza paNa sAre cAle. te vaMzamAM je hiraNyanAbha thayo teNe yogavidyA prApta karelI ane "prazyasAma" nAme RcAonI cha saMhitAo paNa karI hatI. dimaDhanA bhAI purumIDhane kAMI saMtAna nahetuM thayuM. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 ajamIThanI bIjI eka patnInuM nAma natinI hatuM. tenA garbhe nala nAmano putra janmela. A vaMzamAM maryAzva nAmane rAjavI thayele. temanA pAMca putro thayA H (1) mugala (2) kavInara (3) budiSa (4) kAMpilya ane (5) saMjaya. A pAMcane lIdhe paMcAla nAma paDyuM, A mugalanA nAma para ja brAhmaNa gotramAM maulya gautra pracalita thayuM che. te muddagalanuM eka saMtAnajoDuM jamyuM. jemAM eka putra, tenuM nAma divodAsa tathA eka kanyA, tenuM nAma ahalyA, jenuM lagna maharSi gautama sAthe thayeluM. gautamanA putra zatAnaMda. e zatAnaMdanA putra satyadhRtinA putranuM nAma zaradvAna hatuM. urvazI asarAmAM e mahAyo, temAMthI be bALaka thayAM : (1) putranuM nAma kRpAcArya, AgaLa jatAM mazadura thayA ane (2) kRpI kanyA hatI, te droNAcAryanI AgaLa jatAM patnI banI. ahIM lagI meM thoDuM bharatavaMza varNana karyuM, jethI he parIkSita rAja! e khyAla AvyA haze ke kSatriyamAMthI guNavikAse brAhmaNa jarUra banI zakAya che ja. e ja rIte svagIya asirAo sAthe paNa mAnavIya saMbadha ane enI prajA thaI zake che. RSio sAthe paNa e kALamAM kSatriya kanyAonAM lagna thatAM ja hatAM. Ama gRhasthAzramIthI mAMDIne RSimunionA sudhdhAM lehasaMbaMdha nIpajelA che ! A rIte mAnava jatamAM aneka prakAranA prayogo thayA ja karyA che !' mahAbhAratanAM pAtro anuTupa sajIvana zabe thAya, zrI bhagavatkRpA vaDe, te pachI Atmavat haiyAM, kema nA palaTI zake? 1 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 00 tyAM alabatta pratyakSa gurune cega joIe; svapuruSArtha mAMheya prabhu-guru kRpA khape. 2 kaThora sAdhanA siddha evA samartha je kare, sAruM-mAThuM bhale toye, vizva-zreyArtha te Thare. 3 zrI zukadevajI belyAH "...parIkSitajI ! bharyAzvanA putra madgalane je jeDakuM janmeluM. temAM je putra janmela; te putranuM nAma divodAsa hatuM, te didAsanA putra miyu hatA. miceyunA cAra putro hatA. temanAM nAma : (1) cyavana (2) sudAsa (3) sahadeva ane (4) sAmaka, somakanA so putro paikIno mATe hatA, tenuM nAma hatuM jatu ane sauthI nAnAnuM nAma hatuM pRSata ! e pRSatane putra pada thayo. te dupadanI putrInuM nAma draupadI ane putranuM nAma dhRSTadyumna vagere hatAM. dhRSTadyumnane putra dhRSTaketu hato. bharyAzvanA vaMzanA thayelA narapatie pAMcAla kahevAyA. ajAmIDhane eka putra hato tenuM nAma RkSa hatuM. RkSanA putra saMvaraNanuM lagna sUryaputrI tapatI sAthe thayeluM. tene ja putra te kurukSetrane kuru thayela. kurane cAra putra thayelA. tenA ja vaMzamAM cedipa te cedi dezane rAja thaye. vaLI e vaMzamAM cedipanA moTAbhAI bRhadrathano vaMza lAMbo cAle. tenI ja eka dharma patnInA garbhamAM eka zarIranA be TukaDA utpanna thayA. ethI e bahAra pheMkAI gayelA, paraMtu jarA nAmanI eka rAkSasIe A banne TukaDAone "jIvo ! jIve !! ema kahI sAMdhI nAkhelA. tethI ja e bALakanuM nAma jarAsaMgha paDeluM. kuruputra parIkSitane te koI saMtAna na hatuM, paraMtu kuruputra jadunano vaMza cAlyo. te vaMzamAM pratIparAjA thayA. pratIparAjAne traNa putro hatA H (1) devApi (2) saMtanu ane (3)vAhanIka, devApi rAjyavAraso (pitR rAjyavArasa) choDI jagalamAM cAlyA gayelA. teo brAhmache ne nimitte vaidika mArgathI bhale vicalita thayA, ema chatAM Aje Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 paNa kahevAya che ke teo gasAdhanA kare che ane yogIonA suprasiddha sthAna "kalApa" gAmamAM rahe che. jayAre kaliyugamAM caMdravaMzane nAza thaze, tyAre satyayuganA prAraMbhamAM pharIthI caMdravazanI sthApanA karaze. saMtanuM rAja dvArA gaMgAjIthI naiSThika brahmacArI evA bhISma janmelA. teo samasta dharmajJAmAM sarvocca ane bhagavAnanA parama bhakta tathA parama jJAnI hatA. te saMsAranA samasta vIrenA agragaNya netA hatA. emaNe pitAnA guru parazurAmajIne saMtuSTa karyA hatA. saMtanune mAchIrAjanI kanyA satyavatIthI be putro thayelA H (1) citrAMgada (2) vicitravIrya, citrAMgadane e ja nAmanA gAMdha mArI nAkhelA. A ja satyavatIjIthI prAzara RSi dvArA mArA pitA (jagazuru kahevAtA) vyAsajIne janma thayele, ane e bhagavAnane kalAvatAra rUpe svayaM bhagavAna kRSNa dvaipAyana kahevAyA. emaNe dezanI rakSA karI. he parIkSita! meM e mArA pitAjInA zrImukhe purANomAM sarvazreSTha zrImad bhAgavatanuM adhyayana kareluM. bhAgavatapurANa to kharekhara parama gopanIya ane atyaMta rahasyamaya che. ethI ja bhagavAna vyAse potAnA parama priya ziSya "pela' Adine enuM adhyayana na karAvatAM mane ja bhaNAvyuM. kAraNa ke eka te huM emano putra, vaLI bIjA "zAnti" Adi guNo paNa emaNe vizeSa pramANamAM mArAmAM joyA ! saMtanunA bIjA putra vicitravIryanAM lagna kAzIrAjanI ane putrIoH (1) aMbikA ane (2) aMbAlikA sAthe karelAM. bhISmajI e bannene svayaMvaramAM baLapUrvaka lAvIne karelAM. e bannemAM vicitravIrya rAjavI eTalA badhA Asa. kta thayA ke emAMthI emane rAjayamAM thayelA ane mRtyu pAmyA hatA. mAtA satyavatInA kahevAthI vyAsajIe potAnA e saMtAnavihIna marelA bhAI vicitravIryanI patnIothI dhRtarASTra ane pAMDu nAmanA be putrI janmAvyA ane emanI dAsIthA trIjA putra vidurajIne janmAvyA. dhRtarASTranI patnI gAMdhArIthI se dIkarA jamyA. te paikI sauthI moTA hatA, te ja duryodhana, uparAMta gAMdhArIne eka putrI hatI. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 teNInuM nAma hatuM du:zalA. pAMDunAM patnInuM nAma ku MtI hatuM, zApavaza pAMDu tenI sAthe saDavAsa karI zakatA nahIM, tethI ku MtIne dharma, vAyu ane iMdra dvArA kramazaH traNa putro : (1) yudhiSThara (2) bhIma ane (3) arjuna thayA. A traNeya mahAna vIreA hatA, pAMDunAM khAM patnI hatAM mAdrIjI, emane azvinIkumAranA sahavAse je e guNa putro janmyA temanAM nAmeA kramazaH sahadeva ane nakula hatAM !!! A pAMca pAMDavA dvArA draupajInA garbhathI je parIkSita ! tamArA pAMca kAMkA pedA thayA H (1) yudhiSThiraputra prativindhya (2) bhImasenaputra zrutasena (3) arjunaputra zrutakIrti` (4) nakulaputra zatAnIka ane (5) sahadevaputra zrutakarmA, A sivAya paNa patnI pauravIthI yudhiSThirane devaka, bhImapatnI hiDaMbAthI dhaTotkaca ane arjunapatnI kAlIthI sarvAMgata nAmanA putra thayelA. sahUdevanI patnI pUrvAMtakumArI vijayAthI saheAtra ane nakulanI kareNumatIthI namitra rAjA thayeA. arjunane nAgakanyA ulUpInA garbhathI IrAvAna ane maSNupuranarezanI kanyAthI babhruvAhananA janma thaye, e lagnasamayamAM zarata mujaba peAtAnA mAtAmaha(nAnA) ne ja putra gaNAyA. vaLI arjunane subhadrA nAmanI patnIthI he parIkSita ! tamArA pitA abhimanyune janma thayele, je abhimanyue badhA atirathIAne jItI lIdhA hatA, e ja abhimanyujInAM dharma - patnI uttarASTranI kUkhe tamArA janma thayele. he parIkSita ! te samaye kuruva zanA nAza thayele. mahAbhAratamAM azvatthAmAnA brahmAstrathI tame paNa baLI gayelA, paraMtu bhagavAna zrIkRSNanA prabhAvane kAraNe tamA e bhasmIbhUta thayelI kAyAmAMthI jIvatA jagatA nIkaLI AvyA !' itihAsanI jhAMkhI A khATu' athavA sAcuM, cheDe sApekSa sau Thare; UMDu haice paDeluM te, aMte te! satya siddha che. 1 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ de maryo pazu maLe che saMbaMdha paraspara vyaktinI cetanA saMge, che vizva-cetanA sthira. 2 tethI vaira vasUlAta, prANIo ! rAcaze na ke". mAphI kSamA ahiMsAthI, ApI sanmArga lyo kharo. 3 brahmaniSTha brahmacArI zukadevajI bolyA : "parIkSita ! A tamArA putro te ahIM sAme beThelA ja che. jemanAM nAma kramazaH (1) janamejaya (2) zratasena (3) bhImasena ane (4) ugrasena che. teo badhA ja bahu parAkramI che. jyAre takSanAga karaDavAthI tamAruM mRtyu thaze tyAre ati duHkhada vAtane jANune A janamejaya to khUba krodhita thaze ane sarpayajJanI AgamAM sarpone hema karaze, azvamedha yajJa paNa karaze ane badhI bAjuthI pRthvI para vijaya pAmI yajJo dvArA bhagavAnanI ArAdhanA karaze. e janamejayane putra zatAnIka thaze. je yAjJavalakya RSi pAse traNeya veda ane karmakAMDanuM zikSaNa meLavaze, kRpAcArya kanethI astravidyA paNa zIkhI leze, uparAMta zaunaka RSi jevA anubhavI puruSa pAsethI AtmajJAna meLavIne paramAtmapada pAmI jaze! e zatAnIka rAjAne sahastranIka ane ema e rAjavaMza paraMparAmAM asIma kRSNane putra nemicakra pedA thaze. jyAre hastinApura gaMgApUrathI vahI jaze tyAre nemicakra kauzAMbIpurImAM sukhapUrvaka nivAsa karaze. teno putra thaze citraratha; citrarathane putra kaviratha ema vaMzaparAgata chelle chelle kSemaka rAjAnI sAthe ja e vaMza pUre thaze. have huM tamane bhaviSyamAM thavAvALA magadha dezanA rAjAone varNavavA irachIza." ema kahI teo AgaLa vadyA : "jarAsaMdhane putra sahadeva thaze ane ema chevaTe vizvajita rAjAno putra ripuMjaya thaze. A badhe bRhadratha rAjAno vaMza kahevAya ! e badhAnuM zAsana eka hajAra varSanI aMdara-aMdara cAlaze. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 parIkSita rAjana ! yayAtiputra anu'nA vaMzamAM je citraratha adhavA rAmapAda rAjavI thayA, tenA ja mitra ayeAdhyArAja zrI dazarathathayelA. bIjA saMtAna na thavAthI rAmapAda rAjAnI gAMde ratha kanyA zAMtA AvI. zAntAnuM lagna je RSya zrRMgamuni sAthe thayeluM te RSyazrRMga vibhAMDaka RSi dvArA haraNIthI ja janmelA, eka vAra rAjA rAmapAdanA rAjyamAM ghaNA vakhata lagI varasAda na paDaco tyAre gaNikAe pAtAnA nRtya, saMgIta, vAdya, hAvabhAva ane AliMgana ane bheTAthI mugdha banAvI RSyazruMga RSine e rAjyamAM laI AvelI, jethI varasAda thayA. eTaluM ja nahIM, balake emaNe ja iMdrarAjanA yajJa karAvI Apele, jethI rAmapAda rAjAne tyAM paNa putra janmyA. e ja rIte putravina rAjA dazarathanA paNa e RSipratApe cAra dIkarA thayA ! rAmapAdanA vazamAM satkarmAnA putra adhi ratha rAnna thayele. alabatta tene peAtAne tA kAI sa MtAna na hatuM. ekadA te ga gAtaTa para krIDA karatA huMte, tevAmAM e ja gaMgA nadInA pravAhamAM eka paTArImAM eka nAnuM sarakhuM bALaka vahetuM najare dIThuM, te bALaka e ja kuntIne karyuM hateA. kuntIne sA kanyAvasthAmAM ja garbha rahyo, tethI te bALakane gaMgApravAhamAM vahevaDAvI dIdhuM. adhirathe te sAMpaDelA bALakane peAtAnA sagA putra ja anAvI dIdhA ! zrI zukadevajI khelyA : "parIkSita rAjan ! A rIte adhirathaputra karNa nyA. enA putranuM nAma hatuM bRsena ! ! yayAtinA putra druzruthI babhrane janma thayeA. babhrunA vaMzamAM pracetA rAja thaye ane pracaitAne se| dIkarA thayA. temaNe uttara dizAnA plesTezana rAja rUpe satkAryo karyAM hatAM ! yayAtiputra tu suthI e peDhImAM marut rAjA thaye, te rAA satAnahIna hatA. AthI teNe puruvaMzI rAjA duSyaMtane pAtAneA dattakaputra banAvI dIdhA, paNa te rAjya kAmanAthI peAtAnA vazamAM chevaTe pAchA pharyAM. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Coed Clay AvyAsa TY / vyasana \ cA (mA haiyAM tyAM gI (5 hAdA ga ] Igyana, sarvadhanA . vyAMga satyazradhdhamAlikI hakI madhya 34 aru TAITala : zaurya prinTarI * ratanapaLa * amadAvAda * phena 337735