Book Title: Vishwa Ajayabi Jain Shraman
Author(s): Nandlal B Devluk
Publisher: Arihant Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005142/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vizA ajAyabI na zamAA graMtha zreraka8 pa.pUA. devazI rAjyazasUrIzvarajI ma.sA. saujanya sAhityapremI eka galakata = bhAca cha Jain Education Intematon Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anell fledici de '10 thviIragatinIthI8thaSTi tIkSakazya zrI nIti zrI zatruMjaya girira vika jIvana dAna isa grantha ke abhyAsa kA kArya pUrNa hote hI niyata samayAvadhi meM zIghra vApasa karane kI kRpA kareM - jisase anya vAcakagaNa isakA upayoga kara sakeM. ka | | | to kIpI vI8 , en dezzi A pRthvI para zuddha sonAnA cAMdInA, ratna lakSmI ane sarasvatI devInA nivAsasthAno kyAM samudra khArA kema hoya che ? A dharatI Aje paNa | mahAkAya vRkSo upara jinAlayo hoya khA mahAkAya manuSyonI - - AvA to ghaNA ghaNA praznonA javA A abhinava tI covihAra chaThTha karI zrI siddhAcala girirAjanI 7-7 yAtrA 40 0 thI vadhu vakhata karanAra bhikha tapasvI nikaTabhavamokSagAmI pa.pU. gacchAdhipati . A tIrthamAM bhojanazALA-dharmazALa thA lAyanA bALasAvinabhAI AyArya zrI vijayaarihaMtasiddhasUrIzvarajIkhakasaEral Use pAlItANAthI 5 ki.mI. dUraLyA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B SSA 3gpNa GEB TI | Cel-rI-zArihAdikSArIkRgNI vaE3 TI rajanI chatrachAyAmAM 90 lyofilaz diler jazo ? -nA pahADonI hAramALA kyAM AvelI che ? tIrtha saMcAlaka : . ? A pRthvI para seMkaDo sUrya-caMdra che te kayAM che ? zrI maMgala arihaMta siddhAcala dhAma kalpavRkSa che te kyAM che ? nava nidhAno kyAM che ? jaina TrasTa - pAlItANA. 1 ? devatAI nagaro kyAM AvelA che ? tI kyAM AvelI che ? tIrtha sthaLa : to A tIrtha Apaze... to cAlo... zrI aDhIdvIpa saha 170 jinamaMdira tIrtha nI mulAkAte...!!! pAlItANA-amadAvAda hAIve, -bhAtAkhAtAnI vyavasthA cAlu che. po. pAlItANA. 'tAdatead.mbhiAvanagara hAI-ve para.. phonaH (02848) 252316. For Private & Persona Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtharAjanA preraka : mArgadarzaka - parama pUjaya AcAryadevazrI vijaya rAjayazasUrIzvajI ma.sA. parama pUjaya dAdA gurUdevazrI vijaya labdhisUrIzvarajI ma.sA.nA parama kRpApAtra tIrtha prabhAvaka pa.pU. gurUdevazrI vijaya vikramasUrIzvarajI ma.sA.nA parama paTTaprabhAvaka AjIvana gurUnizrAsevI, bhAratIya darzana zAstranA adhyetA, jainAgamanA parama abhyAsI, jainodvAra tathA jirNoddhAranA prakhara himAyatI, zrI bharUcatIrtha (dakSiNa gujarAta) zrI uvasaggaharaMtIrtha (madhyapradeza) zrI kulapAkajI-haidrAbAda (dakSiNa bhArata) zrI banArasa tIrtha (uttara pradeza) zrI goDIjI pArzvanAtha-padmAvatI tIrtha (amadAvAda-gujarAta) Adi. aneka tIrthonA mArgadarzaka tathA uddhAraka, siddhahasta lekhaka, jagatanI aneka bhASAo uparanuM adbhuta prabhutva dharAvanAra, kalA sAhityanA marmajJa, sUrimaMtra samArAdhaka, pratibhAsaMpanna kAvyakAra, prakhara pravacanakAra, prakAMDa paMDitavarya, mahAna tapasvI, jayotiSa zAstra ane zilpazAstrAnA prakhara jJAtA, anekavidha zAsanaprabhAvanAnI lhANI karanAra, pa.pU. A. deva zrImad vijaya rAjayazasUrijI ma.sA jemanA zubha haste AjasudhImAM saMkhyAbaMdha zrI pArzva-padmAvatI pUjano, pratiSThAo, anuSThAno, aMjanazalAkAo aneka sthaLe thayA che ane AjepaNa thatA rahyA che. sUcita zramaNagraMthayojanAnuM suMdara-saphaLa prakAzana pUjayazrInI akhUTa vAtsalyatA ane zubha preraNAne AbhArI che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : jaina zramaNa : graMtha preraka pa.pU.A.zrImadvijayarAjayazasUrIzvarajI ma.sA. : saMpAdaka : naMdalAla bI. devaluka wwwww Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : WI vi ajAyabI : jena zramaNa graMtha preraka pU.pU.A.zrI rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. graMtha saMpAdaka : naMdalAla bI. devaluka graMtha prakAzaka ane paryAptasthAna : zrI arihaMta prakAzana padmAlaya'', 2231-bI, 1 hIlaDrAIva, porTa kolonI pAchaLa, vAghAvADI roDa, sarakITa hAusa pAse, bhAvanagara-364002 phona naM. (0278) 2562690 anya saMparkasthAna : * hitezabhAI ena. devaluka mo. : 9725149632 - yogezabhAI ena. devaluka mo. : 9429949156 * nikuMjabhAI ena. devaluka mo. : 9375758989 * graMtha kiMmata - rUA. 500/ TAIpa seTIMga: arihaMta komyuTara grAphiksa jaina vidyArthI gRha kampAunDa sonagaDha (ji. bhAvanagara) mudraka: smRti ophaseTa sonagaDha-364250 phona : (02836) 244081 graMtha prakAzana : 1 - jAnyuArI 2010 graMtha uparanuM AvaraNa citra: mahAvIra grAphIksa, prakAza cazmAvALAnI upara hAIkorTa roDa, bhAvanagara, mo. 9824882346 graMtha aMdaranuM astara TAITala citraH pArasa grAphIksa, 107, royala kompaleksa, hajUra pAyagA roDa, bhAvanagara, mo. 9825505487 nika sI. narena, amadAvAda (siddhahema vyAkaraNanI zobhAyAtrAnuM citra taiyAra karanAra) Jain Education Intemational Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 'anaTamANI prastAvanA (AzIrvacana)..............pa.pU.A.zrI vijaya rAjayazasUrizvarajI ma.sA. 20 parovacana (prakAzada-saMpAdakanuM nivemba).....nalAla devalai --- 27 prArthanA saMveLA.........pU.munizrI jayadarzanavijyajI ma.sA. (nemipremI) --- pa1 (vibhAga-1 nAnano sone maDhazo thaNA2 : zramaNa aNagAra zramaNAdhipati bhagavAna mahAvIrano jayakArI vizvaprabhAva-viziSTa darzana -pa.pU, jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) (mahAmaMtra navakAra thakI AtmoddhAra - 56. pratyeka bhava puruSapradhAnarUpe ------- 56 trIjA bhavanI AzAtanAo ------ 57 aDhAramAM bhavanA kaThora karmabaMdha -- pa7 27 bhavomAM paNa uttama padavIo- 58 aMtima bhavanI viziSTa. ghaTanAo -- 58 janmapUrve ja abhigraha ------------ 58 eka ja bhava chatAMya be mAtA-be pitA pa9 bALapaNanAM be parAkrama ------------ 59 vaDIla baMdhunI AmnAya ----------- 59 (gRhasthAvasthAnI vividha vAto ----- pa9 (bAra parSadAyukata samavasaraNamAM 12 cAritrajIvanano sAdhanAkALa ------- 59 guNadhArI arihaMta mahAvIradeva ---- 62 gozAlaka sAthenA RNAnubaMdha ------ 60 tapasyAnA 13 abhigraho ane 13 nava puNyAtmAoe nikAyita karela viziSTatAo : ------------------- 62 tIrthakara nAmakarma : ---------------- 61 cauda rAjalokavyApI dharmaprabhAva ---- 63 paramAtmAnA dasa mahAzrAvako uparAMta mahAvIra prabhunA bhakata rAjAo - 63 aneka zrAvikAo ------------------ 62 paramAtmAnA paryAyavAcI aparanAmo 64 zramaNa bhagavAnanA 11 gaNadharo ane paramAtmAno saMyata parivAra -------- 64 aneka zramaNa-zramaNIo ----------- 62] . vividha vizeSatAo ---------------- 64 ( ena zramaNa saMghano vizvavyApI prabhAva [ gaNadharapzaSTha H gautama zramaNa -pa.pU. AcArya zrIvijayanaMdighoSasUrijI mahArAja | -pa. pU. zrI jayadarzana vi.ma.sA. (nemilomI) zramaNasaMghanA samartha sukAnIo - saMpAdaka (paMnyAsa zrI maNivijayajI dAdA --- 87 buddhivijayajI (bUTerAyajI) ma.---- 88 pU. gaNivarya zrI mukitavijayajI --- 89 pU. munirAjazrI vRddhivijayajI ma.--- 90) (A. zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI ma.- 91 upA. zrI vIravijayajI gaNivarya--- 92 A. vijayakamalasUrIzvarajI ma.---- 93 (A. dAnasUrijI ma. A. vijayadharmasUrIzvarajI ma. ----- 94 A. vijayapremasUrIzvarajI ma.sA.-- 95 Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : adhyAtmamArganA sAdhanAniSTha cAritradharo saMpAdaka 107 113 (A. vijayaaruNaprabhasUrijI ma. -- 97 (A. kIrtisenasUrijI ma.--------- 100 (A.zrI darzanaratnasUrijI ma.sA. - 102 A. vijayaAnaMdaghanasUrijI ma.--- 98 A.zrI kamalaratnasUrijI ma.sA. - 101 A.zrI ajitaratnasUrijI ma.sA. 104 (A. vijaya kanakazekharasUrijI ma. - 99 ) A che ANagAra amArA (bhAga-1). -pa.pU, jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) bAhu tathA subAhu munirAja ----- 107 (prasannacaMdra rAjarSi munirAja ----- 109 (pAdalipta sUrirAja ------------- 112 bhavadeva munirAja --------------- 107. metAraja munirAja -------------- 109 arNikAputra sUrirAja ------------ 112 kiraNavega munirAja ------------- 107 rAjarSi nami munirAja ---------- 110 abhayadeva sUrirAja ------------ 112 rAjarSi naMdana munirAja --------- 107 meghakumAra munirAja -------------- 110 bhadrezvara sUrirAja ---------------- 112 zaMkha rAjarSi munirAja ---------- amarakumAra munirAja ---------- 110 ratnAkara sUrirAja---------------- 112 megharatha munirAja --------------- 107 sthUlibhadra munirAja ------------ 110 jagacaMdra sUrirAja --------------- 113 drAviDa ane vArikhillajI ------ 107 sunakSatra ane sarvAnubhUti munirAja 110 dhanezvara sUrirAja --- nami vinami munirAja ---------- 107 sukozala ane kIrtidhara munirAja 110 hemacaMdra sUrirAja ---------------- 113 zAMba-pradyumna munirAja --------- draDhaprahArI munirAja ------------- 110 zIlaMkAcArya sUrirAja ----------- 113 samarAditya munirAja ----------- 107 dazArNabhadra munirAja ------------- 110 AcArya vardhamAna sUrirAja ------- 113 aNagAra DhaMDhaNa munirAja -------- 107 rohiNeya munirAja -------------- 110 zrI malavAdI sUrirAja -------- 113 gajasukumAra munirAja ---------- 108 khaMdhaka munirAja --------- ---------- 110 zrI bappabhaTTa sUrirAja ---------- 113 avaMti sukumAla munirAja ------- 108 harikezI munirAja --------------- 111 zrI zivazarma sUrirAja ----------- 113 kuragaDu munirAja ----------------- 108 durbalikA puSyamitra munirAja ---- 111 zrI munisuMdara sUrirAja ---------- zAlIbhadra munirAja ------------- 108 abhayakumAra munirAja ----------- 111 zrI ciraMtanAcArya sUrirAja ----- 113 viSNukumAra munirAja ------------ thAvastrAputra munirAja------------ 111 zrI AnaMdavimala sUrirAja ----- dharmaruci munirAja --------------- 108 bhIma munirAja ----------------- 111 zrI vijayasena sUrirAja -------- sanatakumAra munirAja ------------ 108 | baLabhadra munirAja -------------- 111 A. nemicaMdra sUrirAja ---------- mAsatuSa munirAja ---------- 108 rAjarSi udayana munirAja ------- 111 zrI vIrAcArya sUrirAja --------- vaiyAvaccI naMdiSeNa munirAja --- 108 dharmazarma munirAja ---------------- 111 zrI priyagraMtha sUrirAja ---------- 114 vajAyudha munirAja --------------- 108 kSamAzramaNa devaddhigaNi munirAja 111 jagataguru hIrasUrijI sUrirAja -- 114 puMDarIka munirAja --------------- 109 zrIyaka munirAja ----------------- 111 maho. samayasuMdara gaNirAja ----- 114 vajabAhu munirAja--------------- 109 arjunamAli munirAja------------ 111 zrI siddharSi gaNirAja ------------ 114 paMthaka munirAja ----------------- 109 vijaya munirAja ---------------- 112 zrI jinabhadra gaNirAja ---------- 114 jhAMjhariyA munirAja ------------ 109 AryarakSita munirAja------------- 112 paM. harSakula gaNirAja ------------ 114 dhanA munirAja ------------- 109 siddhasena divAkara sUrirAja ----- 112 zrI jinavallabha gaNirAja ------- 114 atimukata mahArAja ------------- 109 vajasvAmI sUrirAja -- -------- 112 upA. zrI lAbhavijayajI gaNirAja 114 anAthI munirAja --------------- 109 mAnadeva sUrirAja ------------- ------ 112 zrI zAMticaMdra upAdhyAyarAja ----- 115 siMha munirAja ------------ 1/9 mAnatuMga sUrirAja --------------- 112 zrI sakalacaMdra upAdhyAyarAja ---- 115 kapila munirAja ----------------- 109 umAsvAti sUrirAja ------------- 112 zrI yazovijayajI upAdhyAya rAja 115 113 * = = = Jain Education Intemational Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa sAdhvI brAhmI-suMdarI ------------ 115) sAdhvI zrImatI --- ------- 115 sAdhvI yazomatI ----- ------ 115 sAdhvI prabhaMjanA ---------- ---- 115 sAdhvI puSpacUlA ---------- ---- 115 sAdhvI manoramA ----------------- 115) sAdhvI vijyA ------------------ 115 sAdhvI rAjImatI ----------------- 116 sAdhvI caMdanabALA --------------- 116 sAdhvI jayaMtI ---------- sAdhvI mRgAvatI ----------------- 116 sAdhvI suvratA -------------------- 116). sAdhvI padmAvatI -- sAdhvI mahAsenA kRSNA ----------- sAdhvI devAnaMdA ------------------ 116 sAdhvI priyadarzanA ---------------- 116 sAdhvI yakSA------ 116 sAdhvI yAkinI mahattA --------- 116 16 [ coda pUrvadhArIonI sAmudrika jJAna-saMpadA-pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) (prabhu saMbhavanAthajIno zAsanakALa 120) (tapasvI jaina muninI bhaviSyavANI 123) (jinasenasUrijIno khulAso ----- 125) munisuvratajIno zAsanakALa ----- 121 samaMtabhadra AcAryanA dharmalAbha - 124 sAmudrika nimittanI bhaviSyavANI 125 tIrthakara mahAvIradevano zAsanakALa 121 guNasUri kevaLInI bhaviSyakathanI 124 mAnavajAti mATe sarvajJanI vANI 125 subhadrasUri kevaLInI AgAhI --- 122 pramodasUrinI sacoTa satyavANI -- 124 zramaNa jIvananI ajAyabI=dhyAnayoga -5.pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) | (itihAsanA jharUkhethI ------------ 129) dhyAnayoga paraMparA --------- 129 dhyAnayoga saMbaMdhI Agamika sAkSI pATho --------------------- 131 anya tIrthikonA mate dhyAnasAdhanA 131 dhyAnayoga mATe pUrvabhUmikAo -- 132 dhyAnayoga saMbaMdhI tattvajJAna ----- 133 prabhu mahAvIra ane dhyAna tapa --- 135 dhyAnasAdhanAnI sAvadhAnIo ane lAbha ---------------------- 136 (dhyAna mudrAo vize ------------- 137 yAnayogIo vizenI oLakha---- 138 | pariziSTa vigato ane preraka bAbato --------- ------------ 138 vibhAga-2 'sAdhanA na paDyuM [ saMcama kaba hI mile -pU. pravacanaprabhAvaka A. zrI ravimaratnasUrijI ma.sA. (pAvanIya dIkSAnA svIkAranuM anupama dezya ...142) (pravajyA prasaMganuM anumodanIya darzana.....145) pariSaha-upasarga vijetA zramaNa-zramaNIo -pU.A.zrI vijaya ajitazekharasUrijI ma.sA. saMpAdaka zArAsAhityanA samartha saMpAdako: samakAlIna sarjaka sUrivaro A. zrI vijayadarzanasUrIzvarajI ma.151) (A. manoharakIrtisAgarasUrijI ma. 156 A. vijayapUrNacaMdrasUrIzvarajI ma. 165 A. kaMcanasAgarasUrIzvarajI ma.-- 152 A. vijayarAjendrasUrIzvarajI ma. 158 A. vijayamukitaprabhasUrijI ma.sA.166 A. sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma. 153 A. mahAbalasUrijI ma.sA.----- 159 A. yazovijayasUrIzvarajI ma.---- 168 A.zrI dolatasAgarasUrIzvarajI ma.155, (A. vijayaguNaratnasUrIzvarajI ma. 160, A. zreyAMsacandrasUrijI ma.sA. --- 169 ) Jain Education Interational Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : (A. vijayavIrasenasUrIzvarajI ma. 170) (A. municaMdrasUrijI ma.sA. ----- 173) A. vijayapradyumnasUrijI ma. ---- 170 A. vijaya ajitazekharasUrijI ma.175 A. vijaya hemaratnasUrIzvarajI ma. 172 A. kalpayazasUrIzvarajI ma. ------ 176 (A. zrI amitayazasUri ma.sA. - 177 A. abhayazekharasUrIzvarajI ma.sA.178 A che aNagAra amArA (bhAga-2) -5.pU. jayadarzana vi.ma.sA. nemipremI) VVV (saMyamIonA sAcA sAthI -------- 181 prasiddhi ane ADaMbaramukata ------ 181 paThana-pAThana sivAya maunadhArI - 181 padavInA vyAmohathI mukata ------- 182 jJAnopAsaka ane satyagaveSaka---- 182 vizeSaNone vyathA mAnanArA------ 182 titikSAnA svAmI ---------------- 182 jAherAta vinAnAM pAraNAM -------- 182 mahAmaMtra navakAranA prabhAvaka ---- 182 ugravihArI AgamavizArada------ 182 viziSTa kriyAruci sAdhakAtmA ---- 182 pravacana prabhAvaka ----------------- 182 avagrahadhArI zAsanaprabhAvanA -- 182 bejoDa zAsanasaMrakSaka-prabhAvaka - 183 zuddha gaveSaka --------------------- 183 svAdhyAyalakSI ------------------- 183 abhigrahapUrvaka tapapAraNAM ------ 183 navakAranA viziSTa anuprekSaka ---- 183 uttama jJAnAbhyAsI ------------- 183 kalyANaka bhUminA pravAsI ------- 183 sAmUhika pravrajayA grahaNa karanAra 183 lokasaMparkathI para ----------------- 183 kavikulakirITa vizeSaNayukata ------ 183 vividha bhASAnA jANakAra ------ zAstravivecanakartA --------------- pravacana-dAna vinA paNa prabhAvakatA prabhubhakitaparAyaNa ------ 184 ugra tapalabdhivAna --- -- 184 ucca dhyAnayogI ----------- (samabhAve vicaraNa --------------- 184 savizuddha AcAraka --------------- 184 jinabhakitapremI mahAtmA--------- 184 siddhigirinA sAdhaka ------------- 184 pAraNAM vagaranI vardhamAna tapa sAdhanA --- abhyAsamAM agresara ------------- 185 navakAranA ajoDa ArAdhaka ----- 185 brahmacaryalakSI sAdhaka-------------- 185 daivI zakitayukata sAdhako -------- 185 maunanA mahAsAdhako ------------- 185 mastakano loca karanAra viziSTa labdhivAna--------- ----------- 185 saMsAra mAMDatA pUrvaja saMsAra chAMDatA185 titikSAyukata tapasvI ------------ 185 atyalya upadhi dhAraka------------ 185 nAstikatAnAzaka zakitamAna------ 185 dhyAnapremI, AgamaabhyAsI ----- 185 samagra parivAranI samUha dIkSA --186, zuddha gocarI-gaveSaka -------------186 bhikSAlabdhi yukata----------------- duSkatagaha satata karanAra --------- 1860 varasItapa samrATa ---------------- 186 zrutasaMrakSaka munirAja -------------186 ekAkI vicaraNa karatA mahAtmA -- 186 aNizuddha AlocanA lenAra ------ 186 sthiravAsI AcAravaMta mahAtmAo 186 viziSTa ziSyasaMpadA puNyavAna --- 186, viziSTa mahAbhiniSkramaNa kartA----186 atyalma kApa kADhanArA ---------- 187 (AjIvana tapasvI zramaNI varga--- 187 nArIzibiranAM sakSama sukAnI ---- 187 kalyANakabhUmi uddhAraka ---------- 187 khAkhI vairAgI jIvana-kavana ---- 187 kokilakaMThI zAsanaprabhAvaka ------ 187 sAgArika aNasaNa karI saMsAra choDanAra - 187 verAna pradezamAM vicaraNa ------- 187 pUjA ane stavanaracayitA ------- 187 zAstravettA ane racayitA -------- 187 viSamatA vaccenA samatAsAdhaka--- 187 | pethaDa zAha maMtrI ---------------- 187 spardhAniSNAta ------------------- 188 AyaMbila tapaprabhAvaka ---------- paraThavavAnI kALajIyukata -------- navapadajInI oLI AjIvana---- 188 bhikSAcaryAthI gocarI gItArtha --- 188 maraNAMta kaSTamAM paNa samAdhivaMta - 188 saMskRta-prAkRta vizArada ---------- 188 | nirdoSa bhUminI gaveSaNA -------- 188 jIvadayAyoti ----------------- 188 viziSTa rIte saMsAratyAga -------- 188 ugra tapasvinI --------------- vIsa sthAnaka tapanA tapasvinI --- 188 paramAtmA bhakitanA rAgI ------ 189 dhyAnayoga ane ekAMtapremI ----- 189 vaiyAvaccanA khapI --------------- 189 jJAnagarbhita vairAgI -------------- 189 sAMsArika uccAbhyAsa pachI (dIkSita ----------- 189 186 --- 188 3 Jain Education Intemational Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa ciMtaka ----- (AjIvana cha vigaI tyAgI------ 189) (bhayamohanIya vijetA ----------- 190 (jJAnabhaMDAra parimArjaka ----------- 190 ziSyA banAvavA niHspRhI------- 109 AyaMbilathI varasItapa----------- 190 nAmanAnI akAmanA ------------- 100 svayaMno loca svayaM karI letAM ---- 189 nAdurastI vacce paNa svastha sthiti 190 puruSavargamAM upadeza na ApanArAM 190 DoLInA vihAramAM sahAyikA ----- 189 vRddha sAdhu-sAdhvInA yogakSema sUkSmanAM sAdhikA ---------------- 190 dIrdha dIkSA paryAya ----------------- 189 ---------- 190 pAThazALA-pravRtti protsAhaka ---- 191 pramAdavijetA ------------- sva-para samudAya samabhAvI ------ 190 | ugra vihArI --------------------- 191 vizeSa abhigamadhArI------------ 189 dhAraNAzakitanA svAmI ---------- 190 navakAra camatkAra anubhavakartA --- 191 abhinavajJAna sthAnake ---------- 190) (vardhamAna tapanAM viziSTa tapasvinI 190, AdhyAtmika anubhUtivaMta -------- 191 ( jJAnajyoti hemacaMdrAcAryajI -pa.pU. jyadarzana vi.ma.sA. (nemipremI)] jJAnajyoti hemacaMdrAcAryajI------ 193 labdhivAna munipadathI AcAryapada 195 (camatkAronI hAramALA ----------- 196 janmaprasaMga---------- ----------- 193 rAjAo uparanuM varcasva --------- 15 ahiMsApracAra kArya -------------- 1960 bacapaNamAM ja saMyamamArge saMcaraNa 194 jinAlayasarjana ----------------- 195 sacoTa bhaviSyavettA ------------- 197 devI sarasvatInI divyakRpA------- 194 jinAgama sarjana ----------------- 196 zAsanadevInI viziSTa kRpA------- 194 mahAmaMtra navakArano rAga---------- 196 jaina zramaNadarzananI prAcInatA -prA. haMsAbahena ena. hiMDocA (zramaNa ane brAhmaNa paraMparAo : 200 tIrthakaro ane zramaNa-paraMparAnI prAcInatA ------------------------ 201 mahAvIra pUrvenA anya prAcIna . tIrthakaro : ----- ------------- 203 buddhano bauddha dharma ane mahAvIra : 204 (siMdhukhINanI saMskRtimAM zramaNa dharmanAM eMdhANa --- ------ 205 ( vibhAga-3. zramaNa saMtanI zreSThatA: aitihAkSika papa | pathaviraNa vijJAnanA zramaNa pitAmaha H RSabhadeva -DaoN. samIra ke. prajApati (RSabhadevano paricaya : ---------- 210). (paryAvaraNanI vibhAvanA : -------- 211 RSabhadeva-vyakitatva ane paryAvaraNa014) paryAvaraNa vijJAnanA pitAmaha : RSabhadevano kALa (samaya) ane jainadharmopadezaka RSabha ane 28Sabhadeva ----------------------- 211 paryAvaraNa : ---------------------- 211). (paryAvaraNa ----------- ------------- 215 zramaNa-dharmanI paraMparA (cAra mahAvrata ane bAra aNuvrata 220 zrAvaka-zrAvikAnI saMkhyA --------- 220 jinAlayo-jinapratimAo ------- 221 jinAgamo-zAstrapAThI ------------ 221 -pa.pU, jayadarzana vi.ma.sA. (neoimI) (pravacana-paraMparA ----------------- 221 gRhamaMdiro -- 221 cAritra pradAna -------------------- 221 pAThazALAo --- 221 varasIdAna ---------------------- 221 paramAtmA-pUjA . --- 221 pauSadhazALAo---------- -------- 221 gaccha-vyavasthA ---------------- 221 Jain Education Intemational Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : 0 0 0 # 0 0 0 # 0 0 0 ------- 0 0 0 # 0 0 0 225 0 0 0 = # 0 0 0 = # 0 0 0 0 (zrutajJAnano mahimA -------------- 225 jinapratimA sarjana --------------- 225 vyApArika nItimattA ------------- sAta caMdaravAno upayoga--------- 225 | satyazALI ane sattvazALI ------ 225 dhArmika saMsthAono vahIvaTa ----- 225 bhakSyAbhaDhya vicAra -------------- sAta puNyakSetra ------------------- saMyamIonI viziSTacaryA ------- pAlitANAnI 99 yAtrAo ------- 226 cakravAla sAmAcArI --------------- paMdara karmAdAnano tyAga ----------- TrasTIo dvArA vahIvaTa------------ dharmaparivartanakALa ----------------- yationo vItela kALa ----------- pApakRtano parihAra ------------- dharmaprotsAhaka rAjazAhI ---------- viziSTa jJAnI mahApuruSo --------- 226 -brahmacaryanI nava vADanI surakSA - 226 # 0 (avagrahamAM vicaraNa ------------- 221 (kSatriyakuLanI mahattA ------------- 223 zramaNapradhAna vyavasthA ------------ 222 strIonI maryAdA ---------------- 223 dAnavyavahAra --------------------- devI-devatAnuM sthAna-mAna--------- 223 dharmapracAra kArya ----------------- DolI vagere sAdhanono paNa jIvadayAnAM sukAryo-------------- 222 anupayoga ----- 223 devI-devatAnAM sAnidhya ----------- ekAkI vicaraNa -------- 223 cAturmAsika vyavasthAo pAriSThApanikA samiti --------- ekAMta sAdhanAo prAsuka pANIno vyavahAra --------- parigrahaviramaNa mahAvrata -------- upadhAna tapanI ArAdhanA-------- 224 paramAtmA bhakita ---------------- saMdezavyavahAra -------------------- 224 vironAM vizeSa sanmAna ------- 222 jinavANI zravaNa-kartavya -------- 224 rAjakAraNamAM paNa dharma --------- 222 uchAmaNIo dvArA Upaja ------- 224 jIrNaprAya vastra paridhAna ---------- 223 lagnAdi prasaMgomAM dharmotsava ---- 224 sAdhu-sAdhvIonI pratikramaNa pratikramaNa mAMDalI phakata zramaNonI 224 mAMDalI ------------ ------------- 223 zAstrasarjana-kArya----- ------------- 224 maMtra ziramora navakArArAdhanA --- 223 vAdIonA vijayo--------------- 224 labdhivAna mahApuruSo ------------ sAdhuonI bhikSAcaryA ----------- 224 kALadharma pachInI vyavasthA -------- 223 aSTaprakArI pUjAvidhAna ---------- 225 naisargika upacAra --------------- 223 bhavabhIru zrAvakavarga-------------- 225 maraNAMtika aNasaNa ------------- 223) vividha dharmakAryo pravartanArA prabhAvaka jainAcAryo # 0 " # 0 " # 0 # 0 11 # 0 1 # 1 # # -saMpAdaka A. vijaya ruprabhasUrijI ma---- 229 A. vijayasubodhasUrIzvarajI ma. 230 A. vijayaamRtasUrIzvarajI ma. - 231 A. vijayajinendrasUrIzvarajI ma. 232 A. vijayasamudrasUrIzvarajI ma. - 233 A. vijayaUdradinasUrijI ma. -- 234 A. vi.sthUlabhadrasUrIzvarajI ma. - 235 A. vijayamahAbalasUrIzvarajI ma. 237 A. vijayapuNyapAlasUrIzvarajI ma.239 (A. naradevasAgarasUrijI ma. ---- 240 A. amarasenasUrIzvarajI ma. --- 242 A. ratnabhUSaNasUrijI ma.------- 243 A. vijaya hemaprabhasUrIzvarajI ma. 244 A. vijayaratnacaMdrasUrijI ma. -- 245 A. guNazIlasUrijI ma.sA.------246 A. vijaya caMdrayazasUrIzvarajI ma. 248 A. vijayaratnazekharasUrIzvarajI ma.250 A. ratnAkarasUrIzvarajI ma.. ------ 250 (A. vijaya nityAnaMdasUrijI ma. 251 A. vijaya vIrendrasUrijI ma.sA. 254 A. vijaya vasaMtasUrIzvarajI ma. 255 A. vinayasena sUrijI ma. ------ 255 A. razekharasUrijI ma.sA.---- 255 A. harSasAgarasUrijI ma.sA. ---- 256 | A. vijaya pradIpacaMdrasUrijI ma.sA258 ( kSamAzramaNa-jena zramaNa (jena sApunI lokottara dazA) -pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. paramArthatA ----------------------- 260) (tIrthakara bhagavAnanI chatrachAyA ---- 260). navakAra-niSTha AtmA ----------- 261 maryAdAthI mahAna------------------ 260 gurvAjJAnI mahattA ----------------- 261 dasa yatidharma ---------------------- 261 lokottara saMbaMdha ------------------- nirbhayatA ------------------------- 261 | vinaya-vivekanI parAkASThA -------261 dharma ane mokSapuruSArtha ------------ 260) (mada-mAna mukata ------------------- 261) bAra bhAvanAo ----------------- 260 261 Jain Education Intemational Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 jaina zramaNa pUcho thaze nirjarA vizvavyavasthAnI ajAyabI - sAdhanAthI siMhitA sAdhako maitrI Adi cAra bhAvanAo 261 261 261 261 saMyamanA 17 prakAra 261 aDhAra hajAra zIlAMgarathadhAraka --- 261 satata vihArI 261 vimAna 261 261 kSamAzramaNanuM biruda pariSa vijapa pudgala prItithI para 262 262 devonuM sAMnidhya 262 pAMca mahAvratonI 25 bhAvanAo 262 hatI karo sthUla ane sUkSmano tAvana saMte pasaMta-vasaMta 262 262 262 262 262 262 - 262 262 262 262 262 262 tribhojana tyAga 263 saMsAramAM chatAMya saMsArathI vimukha 263 zUnyamAMthI sarjana 263 sUkSmakita jAgarana 263 bhikSukanI upamA 263 263 uttama kriyA yoga spardhAvihoNI sthiti 263 labdhionA bhaMDArapratikuLatAnA paMcI apratipAtI guNadhArI bhASAsamiti ke vacanagupti saMsArIo mATe upadeza AzAtanA varjana mRghdhAMti dazA vANIno atizaya bhAvAcAryanAM lakSaNa - AtmaprazaMsAbhAva AgamavettA saMghamIo jJAnagarbhita vairAgyavAsa dehAdhyAsathI dUra kudarata paNa vaphAdAra gAma-nagara araNya vicaraNa nitijJAyukta tapa lokAtIna jJAnI vAstavika AnaMdasthiti suMdara nimitto haLukarmI AtmAono vizrAma sonAnI paNa beDI anokhA vyavahAra saMgharSa abhAva snAnAbhAva chatAMya pavitratA paradoSa pAcana vIsa vasA dayAnI zakayatA sAdhana ane sAdhanA pariNati ra Atmazodhana avasara pArivArika parama saMbaMdho utkRSTa abhayadAna paramAtmya bhakita sevA-vaiyAvacca puNyAnubaMdhI puNyabaMdha -- zithilAcArI paNa aniMdanIya karaNa-caraNa sittarInA svAmI dehAdhyAsathI mukita vyavahAra-nizcayanI gUMthaNI ArAdhaka-rakSaka-prabhAvaka jAvijetA guNa sahajAnaMda dazA tattvajJAtA * 263 263 -263 263 263 263 263 263 263 264 264 264 264 264 -264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 -265 -265 265 -265 265 265 265 265 jaina-zramaNonAM gurjara itikRti nirUpaNamAM yogadAna tIrthasthAnaparicaya (yAtrAvarNana)-- 272 abhilekhasaMgraha 274 rAhanAtinAM samIkaraNa vijAtIya aparicaya lokottara dazA AdhunikatAthI vimukhajJAnakriyAno sumeLa AhAra-nidrA kAbU hAyoparA mathI zAyika zAzvata zramaNa saMsthA asaMkhya yogasthAna AtmazuddhinAM lakSyo karmasattAnuM jJAna ane bhAna AdhyAtmika UMcAI prabhunI gerahAjarI sva-para upakArI duSkara duSkara kArya jAta prati kaThora pApavisarjana pUrvabhavonI sAdhakadazA syAdvAdanI saMjaya dRSTi - AlocanA zuddhi sAgArika asala zAstrasarjana zakita mAnavagatinI saphaLanA nivRtti e ja pravRtti devone paNa durlabha cAra prakArI pUraNA saMvara samAdhi jJAtA-draSTAvasthA 267 ahiMsA-saMghama ane tapatriveNI 267 267 267 267 267 -267 Do. raseza jamInadAra guNasthAna vicAraNA viSacakranI sAme amRtayoga mukitano paNa lobha nahIM jainAcAryonA prAkRta sAhitya dvArA yogadAna - 276 ---- G -265 265 265 265 265 265 266 266 266 266 266 266 266 266 266 266 266 266 266 266 266 267 267 267 267 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : zramaNadarzana e ja jainadarzana -prA. nAnakabhAI kAmadAra (saMgha : --------------------------- 283) (AcAra ----------------------- 284) (zrutaH 284 ) zArajJAnanA vidyA vAridhi samA zramaNa adhinAyako saMpAdaka A. vijayarAjendrasUrijI ma.--- 287 A. AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. 289 | A. buddhisAgarasUrIzvarajI ma. -- 292 A. vijayalabdhisUrijI ma. ---- ra93 A. vijayabhadrakarasUrIzvarajI ma. 294 A. vijayaamRtasUrIzvarajI ma. - 295 | A. vijayadharmadhuraMdharasUrijI ma.- 297 A. vijayapuNyAnaMdasUrIzvarajI ma.299 (A. vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma. 300 A. ratnasuMdarasUrijI ma.sA. ---- 303 ( A. vijayanaMdighoSasUrIzvarajI ma. 304 zramaNa jIvanano ujAsa : batrIsa batrIsI -5. gaNivaryazrI yazovijayajI mahArAja ly l 0 (1. dAna batrIsI ----------------- 310). 2. dezanA batrIsI --------------- 311 3. mArga batrIsI ---------------- 4. jinamahattva batrIsI --------- 311 5. bhakita batrIsI -------------- 6. sAdhu-sAmarthya batrIsI ------- 7. dharmavyavasthA batrIsI --------- 8. vAda batrIsI ----------------- 312 9. kathA batrIsI ----------------- 312 10. yogalakSaNa batrIsI -------- 313 11. pAtaMjalayogalakSaNa batrIsI 313) l l l l l l l 0 (12. pUrvasevA batrIsI ----------- 313 13. mukita aSaprAdhAnya batrIsI313 14. apunabaMdhaka batrIsI ------- 314 15. samyagdaSTi batrIsI -------- 314 16. IzAnugrahavicAra batrIsI -- 314 17. deva-puruSakAra batrIsI ------ 314 18. yogabheda batrIsI ---------- 314 19. yogaviveka batrIsI--------- 20. yogAvatAra batrIsI -------- 21. mitrA-batrIsI-------------- 315 ( 22. tArAditraya batrIsI -------- 315 (23. kutarkagrahanivRtti batrIsI ----316 24. saddaSTi batrIsI------------316 25. kalezatAnopAya batrIsI ----- 316 26. yoga mAhAbhya batrIsI -----316 27. bhikSu batrIsI-------------- 317 28. dIkSA batrIsI -------------- 317 29. vinaya batrIsI ------------- 317 30. kevalibhukita vyavasthApana batrIsI -------------------- 317 31. mukita batrIsI ------------- 317 32. sajjana stuti dvArniMzikA -- 318 0 315 315 tejavI tapa-paraMparAnA samartha saMcamadharo A. vijaya siddhisUrIzvarajI ma. 319 (A. vijayatrilocanasUrijI ma.-- 325 A. vijayabhakitasUrIzvarajI ma.- 321 A. caMdrasAgarasUrIzvarajI ma. ---- 326 A. vijayamukitacaMdrasUrijI ma. - 323 A. vijayaraMgasUrIzvarajI ma. --- 327 A. vijayayazodevasUrijI ma. --- 324 -saMpAdaka A. vijayajitendrasUrijI ma.---- 328 A. vijayaprabhAkarasUrijI ma. --- 329 A. vijayadhanezvarasUrijI ma. --- 332 jaina zramaNa-sArasvatonI sAhityasAdhanA -Do. bhAratI zelata (amaracaMdrasUri --------------------336). (upAdhyAya vinayavijayajI -------- 337 mahAmanISI muni caturavijayajI -- 336 munizrI jinavijayajI ----------- 338 icana zramaNone maLelA mAnavaMtA birado (zrI gautama svAmI --------------- 342 ) (zrI prabhava svAmIjI ------------- 343 zrI jaMbusvAmI ------------------- 342 A. vajasvAmI sUrijI mahArAja 343 -prA. bipinacaMdra trivedI) A. vRddhavAdIsUrijI mahArAja --- 343 (A. siddhasena divAkarasUrijI ma. 343, Jain Education Intemational Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa A. siddhasena divAkarajIsUrijI ma343 A. devardhigaNi kSamAzramaNa ---- 343 A.zrI zIlAMkasUrijI ma. 344 A. zrI siddharSisUrijI ma. 344 A. udyotanasUrIzvarajI ma. 345 345 345 347 A. zrI abhayadevasUrijI ma. zrI kRSNaRRSi (kRSNarSi) ma. ----- A. zrI zAMtisUrIzvarajI ma. ---- 345 A. zrI abhayadevasUrijI ma. --- 345 A. zrI abhayadevasUrijI ma. ----346 A. zrI municaMdra(caMdrasUri) ma. ---346 A. zrI (vAdi) devasUrijI ma. --346 A. zrI jinadattasUrijI mahArAja 346 A. zrI jinacaMdrasUrIzvarajI ma. - 347 A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma. -- 347 A. zrI rAmacaMdrasUrijI A. zrI jagacaMdrasUrijI ma. ---- 347 A. zrI jinaprabhasUrijI ma. ---- 348 A. zrI jinakuzalasUrijI ma. --- 348 A. AnaMdavimalasUrijI ma. 348 A. zrI meruttuMgasUrijI A. zrI hIravijayasUrijI ma. --- 349 A. zrI jinacaMdrasUrijI ma. 349 A. zrI vijayasenasUrijI ma. --- 349 A. zrI vijayadevasUrijI ma. 350 pU. zrI ratnazekharajI mahopAdhyAya zrI yazovijayajI ma.350 pU. zrI AnaMdaghanajI - pU. zrI yazovijayajI mahArAja -- 350 mUlacaMdajI mahArAja ------ 351 zrI AtmArAmajI mahArAja ----- 351 A. vijayakamalasUrIzvarajI ma. 352 A. vijayadAnasUrIzvarajI ma. --- 352 A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI (kAzIvALA) mahArAja ----------- 352 348 350 350 Jain Education Intemational jItavijayajI dAdA 352 353 353 --- 354 munirAja zrI nyAyavijayajI ma. - 352 munipravara zrI caturavijayajI 353 zrI bhadraMkaravijayajI gaNivara ---- 353 puNyavijayajI mahArAja pU. paM. abhayasAgarajI munirAja vidyAvijayajI ma. ----- 354 pU. munirAja maMgaLavijayajI ma.- 354 A. vijayanemisUrIzvarajI------- 354 A. azokacaMdrasUrIzvarajI ma. --- 354 A. vijayajayadevasUrIzvarajI . A. vijayadarzanasUrIzvarajI ma. -- 355 A. vijayanaMdanasUrIzvarajI ma. -- 355 A. vijayapadmasUrIzvarajI ma. --- 355 A. vijayaamRtasUrIzvarajI ma. - 355 A. vijayakastUrasUrIzvarajI ma. - 355 A. vijayajitendrasUrIzvarajI ma. 355 A. vijayarAmasUrIzvarajI ma. ----356 A. vijayadakSasUrIzvarajI ma.-----356 A. vijayasuzIlasUrIzvarajI ma. -356 A. vijayadharmadhuraMdharasUrIzvarajI --356 A. vijayacaMdrodayasUri ma. -------356 A. buddhisAgarasUrIzvarajI ma. - 357 A.AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. - 357 A. mANikayasAgarasUrIzvarajI 357 A. caMdrasAgarasUrIzvarajI ma. -- 357 A. nityodayasAgarasUrIzvarajI ma.358 A. yazobhadrasAgarasUrIzvarajI -- 358 A. vijayanItisUrIzvarajI - | ------ 35A. vijayaharSasUrIzvarajI ma. --- 358 A. vijayamaMgaLaprabhasUrijI ma.- 358 A. vijayajinendrasUrIzvarajI ma. 358 A. vijayapadmasUrIzvarajI ma. --- 359 A. vijayamohanasUrIzvarajI ma.- 359 A. vijayapratApasUrIzvarajI ----- 359 11 A. vijayaprIticaMdrasUrIzvarajI ma. 359 A. vijayayazodevasUrIzvarajI ma. 360 A. vijayajayAnaMdasUrIzvarajI ma. 360 A. vijayakanakaratnasUrIzvarajI ma.360 A. vijayasUryodayasUrIzvarajI ma. 361 A. vijayalabdhisUrIzvarajI ------361 A. vijaya gaMbhIrasUrIzvarajI - 361 A. vijayalakSmaNasUrIzvarajI -----361 A. kIrticaMdrasUrIzvarajI ma. ------361 A. vijayabhadraMkarasUrIzvarajI -----362 A. vijaya sthUlabhadrasUrIzvarajI -- 362 A. vijayarAjayazasUrIzvarajI -- 362 A. vijayavAriSaNasUrIzvarajI ma. 362 A. vijayavIrasenasUrIzvarajI ma. 363 A. vijayavallabhasUrIzvarajI ma. 363 A. vijayalalitasUrIzvarajI ma. - 363 A. vijayavikAsacaMdrasUrIzvarajI -- 363 A. vijayaiMdradinnasUrIzvarajI ma. 363 A. vijaya DhIMkArasUrIzvarajI ma. 364 A. vijayajanakacaMdrasUrIzvarajI ma. 364 pU. munizrI puNyavijayajI munizrI vallabhadattavijayajI ------364 vijayabhuvanaratnasUrIzvarajI ma. ---364 padmavijayajI mahArAja A.vijayakanakasUrIzvarajI ma. ----364 jItavijayajI ma. A.vijayapremasUrIzvarajI ma. -----365 A. vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI ma. 365 A.vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI 365 A. vijayabhuvanasUrIzvarajI ma. -- 366 A. vijayayazodevasUrIzvarajI ma. 366 A. vijayamerusUrIzvarajI ma.----- 366 A. vijayakanakasUrIzvarajI ma. --- 366 A. vijayasudarzanasUrIzvarajI ----- 366 A. vijayahimAMzusUrIzvarajI ma. - 366 364 364 365 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vizva ajAyabI : 371 371 (A. vijayarAja tilakasUrIjI ma. 367) A. vijayamAnatuMgasUrIzvarajI --- 367 A. vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI ma.367 A. vijayajayaghoSasUrIzvarajI ma. 367 A. vijayajitendrasUrIzvarajI ma. - 367 A. vijayavIrazekharasUrIzvarajI ma.367 A. vijayapuNyapAlasUrIzvarajI ma.367 pU. vijayarUcamacaMdrasUrIzvarajI ma.- 367 A. vijayarAjendrasUrIzvarajI ma. -367 A.vijaya amRtasUrIzvarajI ma.368 munipravara zrI mohanalAla mahArAja368 A. vijayarAjendrasUrIzvarajI ma. - 368 A. bhUpendrasUrIzvarajI mahArAja -368 AjayaMtasenasUrIzvarajI ---------- 368 A. vijayatIrthendrasUrIzvarajI ma. - 369 5. hiMmatavimalajI gaNivarya------369) (A.raMgavimalasUrIzvarajI ma.------369 A. kalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma. 369 | A. bhrAtRcaMdrasUrijI ma.---------- 369 A. vijaya zAMtisUrIzvarajI ma. -- 370 A. vijayahimAcalasUrIzvarajI ma.370 A.vijayaAnaMdaghanasUrIzvarajI -- 370 munirAja jJAnasuMdaravijayajI --- 370 munirAja zrI jitendravijayajI -- 370 munirAja zrI devendravijayajI----- 370 munirAja zrI hitezvaravijayajI -- 370 gujarAtanA gujarAtIbhASI zramaNavaryone maLelAM birudo (madhyakALanA saMdarbhamAM) --------- 370 taruNaprabha(sUri)jI : ------------ 370 jinapadma(sUri)jI --------------- munisuMdara (2) ------------- (pAzvacaMdra-2/pAsacaMda ------------ 371 munisuMdara (2) ------------------ 371 guNavinaya (vAcaka) 1----------- 371 siddhicaMdra (gaNi) ---------------- guNavinaya (vAcaka-1) ---------- yazovijaya (upAdhyAya)-3------ 372 yazovijayajI (upAdhyAya)-3 --- 372 jazavijaya ---------- -------- 372. vijayadeva-2 --------- kRpAsAgarajI ----------- jinaraMga-(1) ---- .......----------- 372 samaracaMdra(sUri)/samarasiMgha samarasiMha ----------------------- 373 jJAnavimalasUri'/ nayavimala (gaNi) --------------- 373 dIpavijaya-(2) --------------- 373 372 u cha l t vibhAga svapnadraSTA zamaNAdhanAyakona yugana maMtravidyAnA viziSTha zramaNasAlo -pa. pU. A. zrI municandrasUrijI ma. sA. (zrI gautamasvAmIjI --------------- 376 14 pUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmIjI 376 zrI pAdaliptasUrijI ------------- 377 vidyAsiddha Arya khapUTAcArya ----- 378 A. mahendrasUrijI --------------- 378 (A. mAnadevasUrijI ------------- 378 ) vRddhavAdIsUri ane siddhasena divAkarajI ----------- ----------------- 379 | A. mAnatuMgasUri---------------- 380 zrI naMdiSeNajI ane ajita-zAMtistava ---------------- 380 A. yazobhadrasUrijI ------------- 381 vAdIvetAla zAMtisUri ma. sA. --- 382 maMtravAdI A. jinaprabhasUrijI -- 382 A. merUtuMgasUrijI -------------- 383 yugapradhAna A. jinacandrasUri---- 383 jaina zAsananA puNya prabhAvaka duraMdara AcAryo saMpAdaka A. vijayavallabhasUrIzvarajI ma. 385 (A. vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI ma. 394 A. vijayanemisUrijI ma. -------386 A. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. --- 396 A. vijaya nItisUrIzvarajI ma.- 388 | | A. kIrtisAgarasUrijI ma. ------ 398 A. vijayakezarasUrIzvarajI ma. -- 393) (A. dharmasUrIzvarajI ma.sA. ------ 399 (A. premasUrIzvarajI ma.---------- 402 A. vijayarAmasUrIzvarajI ma.--- 404 A. vijayasuzIlasUrIzvarajI ma. 405 (A. guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. 406 Jain Education Intemational Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 13. (A. kailAsasAgarasUrIzvarajI ----- 407 A. subodhasAgarasUrIzvarajI ma. 412 A. vijayaazokaratnasUrijI ma. 415) A. vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.416 A.hemaprabhasUrIzvarajI ma.sA. --- 417 A. zrI hemabhUSaNasUrijI ma. --- 419 'zramaNa' zabdanA paryAyavAcI artho, uddabhava ane vikAsa -DaoN. maNibhAI I. prajApati Niggatha (nigraMtha) : ------------- 424 (tAvasa (tApasa) : --- AjIviya (AjIvika) : ------- 425 sakka (zakra) ---------- ------------ 424 geruya (garika, parivAyaga pAdanoMdha --- ------------- 428 parivrAjaka) ---------------------- 425 Arya mahAgirijI-Arya suhasigirijI pU.paM.zrI guNasuMdaravijayajI gaNI jainAcArya-dvaya pratibodhita samrATa saMprati -------------------- 435 Arya suhastisUrijI saMsthApita avaMti pArzvanAtha tIrtha -------------------- 436 jaina guphAo ----------- ---------- 438 A0 susthitasUri ane A0 supratibaddhasUri ------------ 438 AcAryazrI jayAnaMdasUri --------- 439 (prasiddha AryAo : -------------- 443 traNa ziSyaparaMparAo : ---------- 443 vAcakavaMza paraMparA (vidyAdharavaMza) :443 -prA. DaoN. mahAkAnta jayaMtilAla jozI 446 zramaNa paraMparAnA tejasvI zramaNo H eka paricaya (vi.saM. 1300 thI 1000) prastAvanA ---- AnaMdavimalasUri jinaprabhasUri : 446 hIravijayasUri -- somasuMdarasUri --- 447 dharmasAgarasUri -- jinabhadrasUri : --- 447 vivekahardhasUri --------- lakSmIsAgarasUri 449 ) 448 450 450 'jinacaMdrasUri --------------------- 450 | samayasuMdaragaNi ------------------ 450 pAdaTIpa ------------ 451 anya sahAyaka graMtha sUci -------- 45ra zratamAM ziromaNi : pAMDityamAM pArasamaNi. pU. munizrI ratnatrayavijayajI ma.sA. ----456 (zrutamAM ziromaNi : pAMDityamAM pArasamaNi ---------- zrata kaMThastha karavA dvArA karmanirjarA karatA mahApuruSo ------456 (eka zabdanA anekArtha sAhityakArako --- -------------456 zramaNopAsakonI zrutabhakita ------ 457 saMyamajIvanamAM satata zrutabhakita karanArA mahApuruSa -------------- 458 zramaNa bhagavaMto dvArA ------------ 458 zrutabhakitanA vividha prakAro ----- 459 50nI saMkhyA dvArA itihAsanI praznottarI ---- -------- 46 1 | sUrimaMtra sahitanA sAdhaka surivAro | saMpAdaka) A. vijayalakSmaNasUrIzvarajI ma.-463 A. devendrasAgarasUrIzvarajI ma0 - 464 A. vijayavikramasUrIzvarajI ma. -- 466 A. vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma. 468 (A. kalyANasAgarasUrIzvarajI ma.-469 A. zreyAMsaprabhasUrijI ma.sA. -- 471 A. labdhisUrIzvarajI ma.sA.---- 473 A. vijayaazokacaMdrasUrijI ma.-474 A. jayazekharasUrIzvarajI ma.sA. -476 A. jagavallabhasUrijI ma.sA. -- 477 A. vijayarAjayazasUrIzvarajI ma.478 A. caMdrAnana sAgarasUrijI ma.sA.478 Jain Education Intemational Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 kaccha-vAgaDa samudAyanA saphaLa sUtradhAro zrI padmavijayajI mahArAja 482 zrI jItavijayajI mahArAja ------ 482 munizrI hIravijayajI mahArAja-- 484 aDhIdvIpamAM ja vicaraNa -------- 502 vidyAcAraNa ane jaMghAcAraNa munivaro tIrthaMkara bhagavAnanuM zAsana - guNasthAnaka vicAra zramaNa saMghanI prabuddha pratibhAo A. vijayaharSasUrIzvarajI ma.sA. 489 A. vijayamaMgaLaprabhasUrijI ma.- 490 A. arihaMtasiddhasUrIzvarajI ma. 491 A. naMdivardhana sAgarasUrijI ma. 494 A. vijayavIrazekharasUrijI ma. - 495 A. vinaya vASiLa sUrinI ma. 497 mokSamArgI zramaNadharmane bhAvavaMdanAo --5.pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) cha Avazyako ane traNa zakitaono | sadupayoga saMyamajIvanamAM samarpaNa rucijanyavikAsa 504 bhASAsamiti ane vacanagupti ! --- 505 AzAtanAo ane virAdhanAo 505 sarvavirati ane sUkSma sAdhanAo 505 saMyama vinA mukita nathI 505 pUrvabhavonA saMskAra thakI saMyama saMprApti 505 saMyamanA sattara prakAra ane daza yatidharma viSe -506 sAdhUnAM darzanaM puNya -506 pAMca mahAvratadhArIo lokottara saMbaMdho bhikSAcaryA pariSaha-upasarga vijaya dainika carcAo mAnavadehanI sArthakatA ogho dAMDo pAtrA vijayakanakasUrIzvarajI mahArAja - 484 vijayadevendrasUrIzvarajI mahArAja 485 502 502 503 503 503 503 504 504 504 --------- 514 daMDAsaNa 514 sUpaDI-caravaLI515 muhapatti vizva ajAyabI : -saMpAdaka 'kaMcanavijayajI 486 A. vijayakalApUrNasUrijI ma.-- 487 vibhAga-5 pariziSTa padArtho ane prerakaparicaya zRMkhalA zramaNa-upakaraNano paricaya 515 516 516 --saMpAdaka A. mahAsenasUrijI ma.sA. ----- 498 munizrI jaMbUvijayajI mahArAja-- 498 506 506 507 saMyamIonAM upakaraNa kaivalyajJAnanI prAptinA prakAro --- 507 lokottara vyavahAro 507 sAdhuvezanI mahattA 507 vihAra ane sthiratA 508 saMyamadharmanI jayaNA pradhAnatA ---- 508 jaina zramaNanI vividhatA --------- 508 AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja -516 517 518 muhapatti sAdhuveza ogho che aNamUlo Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa sadInA samayajJa saMtaro A. varzanAra sUrIzvaranI ma. - 521 A. vijayamanoharasUrijI ma. ---- 522 A. vijayavibudhaprabhasUrijI ma. - 523 A. zrI vijayadevasUri ma. ------- 524 A. vijayaaraviMdasUrIzvarajI ma. 525 A.zrI mahAnaMdasUrijI ma.sA.-----526/ vidhavidha sAdhanAo-vividha sAdhako indrabhUti, agnibhUti ane vAyubhUti gaNadhara 542 sudharmAsvAmI ane prabhAsa gaNadhara 542 vyakata-maMDita-mauryaputra gaNadhara ---- 542 akampita, acalabhrAtA ane metArya gaNadhara 542 542 jaMbusvAmI ane sthUlabhadrajI vIrazAsananA cha zrutakevaLIo anAthI muni 542 543 543 araNika muni arjuna mALI 543 vajrasvAmI sudhInA 10 pUrvadharo -- 543 draDhaprahArI 543 naMdiSaNa muni 543 ArdrakumAra 543 ilAcIkumAra 543 jhAMjhariyA muni 543 aSADhAbhUti muni 543 cilAtIputra 544 544 544 544 544 544 RSabhadatta mahAtmA jamAli muni sAla ane mahAsAla munirAja munivara gAgalI kauDinsa, datta, sevAla sAdhuo ---- A. vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma. 527 A. vijayajayakuMjarasUrIzvarajI ma. 529 A. vijayanaracaMdrasUrijI ma. ----- 530 A. siMhasenasUrijI ma. 531 A. viratnasUrIzvarajI ma.sA. -- 532 mana:paryayajJAnI dharmaghoSasUri halla-vihalla munivara hastipAla rAjarSi aSADhAcArya caMDarudrasUrijI AcArya prabhavasvAmI AcArya ratnaprabhasUrijI AcArya siMhagiri AcArya mAnatuMgasUrijI jainAcArya kakkasUrijI AcArya saMbhUtivijayajI - zrI kAlikAcAryajI brahmavratalakSI jayasuMdara ane somadatta muni dharmaruci mahAtmA bALamuni dhanazarmA AnaMda muni siMha muni AcArya paramadevasUrijI AcArya vAdidevasUrijI AcArya AnaMdavimalasUrijI AcArya hIravijayasUri AcArya vijayasenasUrijI paMnyAsa siddhicandrajI --5.pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) AcArya dharmasiMhasUrijInI dharma-laganI AcArya jIvAnaMdasUrijI 544 545 545 545 545 545 545 546 546 546 546 546 547 547 547 547 547 547 547 547 548 548 548 -saMpAdaka A. razmiratnasUrIzvarajI ma.sA. - 533 A. udayakIrtisUrijI mahArAja ---536 A. bhAnucaMdrasUrIzvarajI ma.sA. ---- 538 A. hemacandrasUrIzvarajI ma.sA. --- 538 A. rAjahaMsasUrijI ma.sA. ------ 539 548 548 | vRddhavAdidevasUrijI 548 A. bhagavaMta jinezvarasUrijI ----- 548 valkalacirI mahAtmA 549 hirakezI muni 549 suvrata munirAja 549 549 549 549 549 549 550 150 550 550 550 550 550 ----- 551 ------ 551 551 bappabhaTTasUrijI AryarakSitasUrijI 15 zrI dhanezvarasUrijI A. devaratnasUrijI zrI kASThamuni vagere prabhAvako upAdhyAya yazovijayajI AryasamitasUrijI munisuMdarasUrijI zrI naMdiSeNa muni zrI bhadrezvarasUrijI saubhAgyalakSmIsUrijI A. deva premasUrIzvarajI paM. pravara caMdrazekhara vijayajI caMdanabALA pramukha sAdhvIjI yAkinI mahattarA sAdhvIjI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zramaNasUtra vivecana zramaNasUtranI pazcAta bhUmikAmAM vinobAjInI preraNA graMtha paricaya - vivecananuM vivecana catuHsUtrI vivecanA : maMtra--samrATano mahAkhajAno samAdhidAnA triveNI saMgama niSTakArI dharma cAra gatimAM gati-pragati - paMca namaskArathI paramapada ghaTakAyatAthI A mA mathAnivAraNa ATha siddhionI agamapeTI navanidhiono nidhAnakhajAno durlabha prApti gaNadhara guMphita - bAra prakArI tapa jevo japa tera kAThiyAono kaDAko vizvavyApI zrInavakAra siddhinAM saphaLa sopAna guNa-garimAyukata asaMyamathI saMyama sudhI arihatamAMthI ahita azAMti unmUlana savva pAvapaNAsaNo parama vaI maMgale 554 554 555 --- 555 sattAvIza guNa sAdhunA labdhi-upalabdhi-bhaMDAra maLavuM ane phaLavuM - 560 - 560 560 560 560 560 560 560 560 - 561 - 561 -561 561 561 561 561 -561 - 561 561 561 - 561 561 -------- aMtima zaraNuM zrInavakAra paudgalika prapaMcothI para 561 anaMta covIsI jinano juhAra --562 rAkha ane lAkha 562 zreSTha dhyAna -562 562 562 562 - sAdhaka svarUpa vicAraNA : sAdhya nirNaya 555 556 ratnatraya arthAt samyaktva, samyag jJAna ane samyak cAritra 556 tiraskArano abhAva akSarajJAna ane vidyA - vidhi-vidhAnanI mahattA- udAtta vicAraNA pAThazALA sAme pApazALA - samApanA sarjaka AcAra-vicAra-parivartana cakravRddhi vyAja samuM vaLatara trANamukita-upAya pracaMDa zani-UjavaMsaka cAra-cAra zAstronA samanvaya cAra anuyogamAM zrInavakAra doSa-hAsa-guNa-vikAsa lokottara zAsanane lokottara maMtra---563 maraNa samaye zaraNa siddhi vacce anAsakita - asisa jApa-sAdhana bahumAna ziramora mahAmaMtra zraddhAno paraco prathama padanI gati dUdhano sAra dhI kuvikalpo sahevA varNanAtIta maMtra eka navakAravALInuM phaLa mananAt trAyate : jagatpreSTha vastunI prApti UMDANamAM kheDANa Amika pramANabhUta -562 -562 -562 562 562 -562 -562 -563 -563 -563 -563 -563 563 -563 -563 563 -563 -563 -563 563 564 -564 -564 -564 564 564 -564 564 vizva ajAyabI : -DaoN. mukunda koTecA sAdhanA athavA ArAdhanA zrAvakano sAdhanA-mArga -- -5.pU. zrI jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) parihata ciMtAkArI lAdhikArI zubhAzubha apekSAo pApavipAkanuM svarUpa jJAna khajAno dharSalAni nyAya camatkArika ghaTanAo ratnatrayI tattvathI indriyonuM vargIkaraNa AtmazuddhinI upAsanA vividha yoga-saMyoga zramaNa dharma siddhi ane samAdhAna. -------- arihaMtANaMno vyApaka artha ekamAtra zaraNa kiMvadaMtIo dharmatrayanAM gaNito - vividha dAtA parameSThi vyAkhyA - asamAdhihartA AlaMbana plAna jaya bApavina ka navakAranI zuddhatA sthira jApa ane sthitaprajJadazA navakAra jApanI mudrAo parama ane carama arihaMta ane siddha vivecana -- vividha vistAra 557 557 557 557 navakAra zaraNa navakAramAM cha AvyaMtara tapa navakAranuM UrvIkaraNa -564 -564 564 -564 -564 564 -565 -565 565 -565 565 -565 565 -565 565 -565 565 565 -565 565 566 566 566 566 566 566 566 566 566 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 17 66 trIjA bhave nistAra ------------- nAmanAnI akAmanA --------------- 566 dhyAnayogInA anubhavo ------------ pa66 kAra ane hoMkAra ---------------- Atmazuddhi ane mukita ------------pa66 AcAra-vicAra-uccAra zuddhi ------pa67 cAra veLA ane traNa vaMdana ---------567) (sarjana-visarjana ane jatana --------567) namo ane mokSa --------------------pa67 Adhi-bhautika-daivika ane AdhyAtmika -----------pa67 vividha sthAne smaraNa --------------pa67] navakAranI navalI vAto ------------pa67 ( ArAdhanAnI paraMparA--- (maMtrasamrATa zrInavakAra --------------pa67 gati-pragati mukita -----------------pa67 jApa-dhyAna-laya --------------------pa67 cAra gatinA cakarAvA --------------pa67 kaSAya catuSka + mohanAza ---------pa67 arihaMtANaM nama: ------------------ pa68 akAraNavatsala--------------------- pa68 sarvazubhanuM zuddhakAraNa---------------pa68) -Do. kavina zAha ---pa67 jaina zramaNanI lAkSaNikatAo ( zramaNopAsako ane zrAvako 5.pU. jayadarzana vi. ma.sA. nemipremI) (vimala maMtrI - 581 576 581 -- 579 (rAjavI zreNika ---------------------pa76) ceDA rAjA --- 576 varuNa zrAvaka -------- ---576 AnaMda zrAvaka---------------------- 576 kAmadeva zrAvaka---------------------576 culanIpitA zrAvaka --------------- surAdeva zrAvaka--------------------- 576 cullazataka zrAvaka ------------------ pa76 kuMDakaulika zrAvaka -- -------- 577 zakadAlaputra kuMbhAra zrAvaka -------- 577 mahAzataka zrAvaka-- -- pa77 naMdinIpitA zrAvaka---------------- 577 lAMtakapitA zrAvaka -- 577 puNiyo zrAvaka -------------------- 577 kAmagajendra zrAvaka ---------------- 577 jinadAsa zrAvaka ------------------ pagasena zrAvaka ------- - pa77 vAgura zrAvaka --------------------- 577 jIraNazeTha zrAvaka------------------ pa77 dhanAvaha zrAvaka-------------------- 578 siddhArtha zrAvaka ----------- --------- pa78 sulasa zrAvaka 578 gobhadra zrAvaka -------------------- 578, niMda maNiyAra zrAvaka -------------- 578) RSabhadatta zrAvaka ----------------- 578 sudarzana zrAvaka -------------------- 578 rAjA naMdIvardhana zrAvaka------------ 578 dadhivAhanAdi rAjA zrAvako ------ pa78 naMdaAnaMdAdi zramaNopAsako ------ 178 rAjA municaMdra -------------------- 579 rAjA pAzekhara------------------- 579 vaMkacUla ---------------- 579 zrIkAMta zreSThI -------- - 579 zrI dAmannaka -------------- zrI priyaMkara rAjA ----------------- 579 zrI saMprati rAjA ------------------ pa79 bhogasAra brAhmaNa ---- 59 subuddhi maMtrI ---------------------- 579 lalliga zrAvaka --------------- ---- 580 cAciMga zrAvaka-------------------- 580 bhakitayogI jAvaDazA ------------- 580 dAnezvarI jagaDUzAha--------------- brahmavratadhArI dedAzA -------------- 580 navakAra ArAdhaka pethaDazA -------- 580 | sAdharmika vAtsalyapUrNa jhAMjhaNazA - 580 sajjana maMtrI --------------------- 580 zAntanu maMtrI--- 580 vAgabhaTTa maMtrI --------- 581 | udayana maMtrI -------- vastupALa-tejapALa maMtrI ---------- | bAhaDa maMtrI 581 samarAzA osavAla -------------- zrI karmAzA --- ------------ zrI kumArapALa mahArAjA 581 | saMgrAma sonI - nRpasiMha zrAvaka ----------- 581 lUNiga zrAvaka ------------ 581 rAjA vikramAditya ---- mANekacaMda zeTha --- vyasanI sALavI ---------- gaMdhAra zrAvaka ------------ motIzA zeTha----------- 582 zAMtidAsa zeTha -------------------- 582 narasI kezavajI vagere ------------- 582 vikramasiMha vagere bAroTa --------- 582 anupamAdevI vagere zrAvikAo --- 582 bahAdurasiMhajI vagere zrAvako ----- 583 N N N S 8O imuni sAthe be ghaDI --pU. pravartaka munirAjazrI harIzabhadravijayajI ma.sA. | jaina zramaNa bhagavata H eka virala vyaktitva -pro. Do. prahalAda paTela Jain Education Intemational Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vizva ajAyabI : | bhAratabhUSaNa mahApuruSo -saMpAdaka munizrI mohanalAlajI ma.sA. ---- pa95 A. kIrticaMdrasUrIzvarajI ma. ------ 599) pAsa rajUrIzvaranI ma.sA. ----- 601 paM. zrI abhayasAgarajI ma.--------596 A. pAsAgarasUrijI ma.sA. ----- 600 A. vijayaabhayadevasUrijI ma.---602 A. vijaya yazodevasUrijI ma.--- 598) samakAlIna zAsanadIpaka sUrivaro -saMpAdaka A. vijaya jinendrasUrijI ma.------ 606 A. zIlacaMdrasUrijI ma. -----------617 A. kalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma. 626 mA. niraratnara rasUrinI ma. ---- 607 A. kundakundasUrIzvarajI ma. -------618 A. vijayadinottamasUrIzvajI ma.. 628 zA. nitaratnasAra sUrIzvaranI 5. 608 A.azokasAgarasUrijI ma. ------- 618 A. mukitasAgarasUrijI ma. -------629 mA. caMdraratnanI rajUrIzvaranI ma. - 609 A. vijayakalpajayasUrIzvarajI ma. - 620 A. ajitayazasUrijI ma.sA.----- 630 A. vijayaomakArasUrijI ma. ---- 610 A. jinacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. A. vIrayazasUrIzvarajI ma.sA. ---- 631 A. sthUlabhadrasUrijI ma.sA. ------ 611 A. hemacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma.--620) A. pAyazasUrIzvarajI ma.sA. ----632 5. caMdrazekharavijayajI mahArAja --- 613 A. yazovarmasUrijI ma.sA. ------- 622 A. kIrtisenasUrijI ma.sA. -------633 A. navaratnasAgarasUrIzvarajI ma. -613 A. guNayazasUrijI mahArAjA ---- 623) A. somacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. --- 633 A. vijaya padmasUrijI ma.-------- 616) A. vijaya kIrtiyazasUrijI ma. --- 625 viSayono tyAga....saMcamano rAga e ja sAco mArga -A.zrI kalpayazasUrIzvarajI ma. ratnatrayInA sAdhaka zramaNo -saMpAdaka paM. bhadraMkaravijayajI gaNivara ------639 (gaNivarya mahodayasAgarajI ma.sA. -653) ((DahelAvALA)(saparivAra maNiprabhavijayajInI saMyamasuvAsa -641 paM. devendrasAgarajI ma.sA. --------- 655 saMyamanA mArge) -------------------- 663 munirAja zrI jitendravijayajI ma. - 644 paM. ratnasenavijayajI ma.----------- 656 A. zrI rAmacaMdrasUri samudAyanA pa.pU. paM. padmasenavijayajI gaNivarya ----- 646 pU.vIravijayajI ma.sA. ------------ 657 A.zrI prabhAkarasUri ma.sA.nAM paM vajasenavijayajI mahArAja ----- 647 j. ITInata vinA nI ......658 ziSyaratnonI tapasyAnI anumodanA 665 paM. harSazIla vijayajI mahArAja --- 659 kulabhUSaNavijayajI ma.sA. ---------647 paM. kulacaMdravijayajI ma.sA. -------- 666, paMzrI bhadrazIlavijayajI mahArAja -- 648 paM. zivasAgarajI -- ------- 661 paM. vizvaratnasAgarajI ma.sA. ------ 666 paM. prazAMtavallabhavijayajI ma.sA.-- 662 paM. kulazIla vijayajI gaNivara ---- 650| muni sarvoyaraHIVRnI ma.TI. -... 668 'sarvodaya stavanA' ------------------ 668 munirAja zrI devaratnasAgarajI ma.- 663 paM. mukitacaMdravijayajI mahArAja --- 651 gaNivarya labdhicaMdrasAgara ma.sA.--- 669, (paM. municaMdravijayajI mahArAja ----- 651) (paM. zrI raviratna vi. ma.sA. ------- 663) jaina saMghanI AdhArazIlA -pU.sAdhvIjI zrI vAcaMcamAzrIjI ma.(bahena mahArAja) (zramaNIsaMghanuM yogadAna ------------ 675) (tavArIkhanI tejachAyA --------------677) (vaMdanIya AyaMgaNa -----------------079) jinazAsana ane sAdhvIsaMgha -pa.pU, bhavyaguNAzrIjI ma.sA. sA. zrI ratnacUlAzrIjI ma.sA. ----691) (sAdhvIranA zrI padmayazAzrIjI ma. - 992) (sA. nirmamAzrIjI mahArAja-------- 696) sA. zrI vAcaMyamAzrIjI ma.sA. ---- 691 bA mahArAja : pAlattAzrIjI ----- 694) (sA. puNyarekhAzrIjI ma.sA. --------698) Jain Education Intemational Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma naka pa. pU. A. vikramasUrIzvarajI ma.sA. AzIvRSTi he ziSyadeva! tamArA haiyAmAM gurubhaktinA amRta jharaNAM jharI rahyAM che. te jharaNAM vizALa sAgara bane ane AtmAnI akhUTa....atUTa...anaMta zaktinA svAmI banI, pU. svargIya gurudevezanA nAmI praziSya banI, zAsananI sevA karI muktinA mIThA mevA levA khUba khUba saMyamanI pAlanAmAM apramatta banI, jJAnopAsanAmAM rakta mevA levA khUba khUba saMyamanI pAlanAmAM apramatta banI, jJAnopAsanAmAM rakta banI. mahAjJAnI banI dhyAnI thaI dukhasahasUri ma.sA. sudhInI pATa paraMparA calAvanAra bano e ja. paMnyAsa vikrama vi.nA anu. vi.saM. 2020, mahAvada-5 lAlabAga-muMbaI pU.A.deva zrImad vijaya rAjayazasUrIzvarajI ma.sA.nI dIkSAnA prathama dine varasAvela zubhAziSa. , ThA IIT U>: e sadgurunI AMtarika abhilASA sadA saphaLa bane che. pa. pU. A. rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. 2 ma Jain Education Intemational Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 6666266666662646266 vizva ajAyabI : 09 9999 99999 9999 jaina zramaNa : eka vizva ajAyabI prastAvanA JYOTI PRI vihAra jyAre paNa karIe chIe, tyAre amArI tarapha lokonAM netro vismayabharyAM hoya che. temano prazna hoya che--"A loko zA mATe khullA page cAle che?'' keTalAMkanAM netro ahobhAvathI bharyAM hoya che--"aho! sAdhu-saMtonuM jIvana keTaluM dhanya che!" keTalAMka potAnI jijJAsA rokI zakatAM nathI mATe najIka AvIne pUche che--"tame kyAM jAo cho? kyAM sudhI cAlatA rahezo? ekAda pAdayAtrA pUrNa karIne to tamArA eka mukhya maThamAM to sthira thaI jazo ne? emanA praznonA javAba ApavA ja paDe che. jaina zramaNo zrAvakonA--potAnA upAsakonA athavA koI anya lokonAM makAnomAM rahe che tethI teone khUba ja Azcarya thAya che," : zuM A sAdhuo jiMdagIbhara pravAsa ja kare che?" pU.AcArya deveza rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. jaina zramaNone lokoe nadI sAthe sarakhAvyA che. 'vahevuM' e ja nadIno dharma che. sthira thayeluM jaLa, taLAva ke sarovara banI zake, paNa nadI to na ja banI zake. itihAsavido kahe che "saMskRtinI zarUAta nadInA kAMThe ja thAya che. nadI potAnA zItaLa ane svaccha jaLathI mAnavane tRpta kare che. evI ja rIte zramaNo janasAdhAraNanI jijJAsAne tRpta karI temanI AMtarasUjhane vikasita kare che. A badhAmAM nadInuM vahevuM khUba jarUrI gaNAyuM che. sAdhu jIvanamAM-- jaina zramaNamAM 'padayAtrA' sauthI vadhu ajAyabI prere tevuM AcaraNa che. alpakAlIna padayAtrAo Aje paNa rAjakIya AMdolanone saphaLa banAve che. padayAtrAnI A vizeSatA jo bhAratanA tamAma sAdhu-saMtoe svIkArI lIdhI hota to, maTha ke AzramanI paraMparA cAlu na thaI hota. Azrama-maTha ke potAnuM nija sthAna jaina zramaNa paraMparAmAM kyAreya meLa khAtuM nathI. sa999 99999 999999 909rti 266666262620626666666 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 9 99999939999 99999 zrI AcArAMga sUtranA TIkAkAre jaina sAdhu bhagavaMtanA paryAya zabdamAM sauthI zreSTha zabda mAnyo che-- 'aNagAra.' 'AgAra eTale ghara' ane aNagAra eTale ghara vinAno.' loko ghara vinAno artha sAMbhaLIne gabharAI jAya che, paraMtu eno bhAvArtha UMDo che. sAdhu ghara vinAno che eTale "vizva ja enuM ghara, vizvanA mAnavo e ja eno parivAra, vizvanA jIva mAtra e ja eno svajana varga che.'' AvA zramaNone Aje paNa loko 'vizvanI ajAyabI' jevA samaje che. ghara eTale gRha....ane gRhamAM rahe te gRhastha...paNa 'jaina zramaNa vizvastha che.' gRhastha nathI. SAQAQAQAQARAQANAQAQA QARAQAQARQARAQANAQAQA nAnA bALakane potAnI koI ciMtA karavAnI hotI nathI. potAnI mUDI UbhI karavAnI nathI hotI, paNa mAbApa tenA mATe sarvasva nyochAvara karatAM ja hoya che. e ja rIte zrAvako-jaina upAsako sAdhu-saMto mATe potAnuM sarvasva arpaNa karavA sadA samAtura ja hoya che. anya sAdhuonA ane bhUtakALanA vihAranA anubhavono ullekha to bhavya ja che, paNa huM mArA sAdhu- H jIvananA vihAranA anubhavo vicAruM chuM to, mane potAne Azcarya thAya che. koIvAra rAjamahelomAM ane gavarnara hAusamAM paNa mukAmo karyA che. koIvAra mukAma na maLe, to basa-sTenDamAM paNa rAta vitAvI che. basa-sTenDa jevA Azraya na maLyA to koI jhADa nIce paNa rokANa karyuM che. koIvAra pazuonI gamANamAM aDadhI jagA karIne rAta gALI che, to koIvAra khAlI thayela jelamAM paNa samaya gALyo che. 'vihAra-padayAtrA' sAdhu jIvananI vizeSatA che. emAMya gujarAta ane rAjasthAna jevA pradezothI dUra vihAra thAya che, tyAre avanavI avanino paricaya thAya che. 'vihAra-padayAtrA'--paribhramaNa bhale jaina sAdhunuM potAnI sva-sAdhanAnuM kartavya hoya, paNa enAthI je paropakAra thAya che, te ananya che. puSpano parimala pavana prasarAve che, to puSpanI parAgane bhamaro prasarAve che. jaina zramaNo adhyAtma-utthAnanAM sarvottama puSponA parAgane bhramararUpe karI cAre dizAmAM prasarAve che. jaina dharmanA mahAnamAM mahAna saMtane paNa maLavuM sulabha hoya che, kAraNa ke teo mukta rIte viharatA ane vicaratA ja hoya che. AvAM suMdara kartavyonI jyAre lokone jANa thAya ke jaina sAdhu paisAne sparzatA ja nathI, beMkamAM khAtAM paNa rAkhatAM ja nathI, koI thApaNa koI ThekANe rAkhatAM nathI tyAre jijJAsuo Azcarya pAme che : "tamAruM jIvana kevI rIte cAle che?'' sAdhunuM jIvana cAlI rahyuM che bhAratIya saMskRtimAM sthapAyela sAdhu-saMtonI sevAnA Adarza para ane jaina zrAvaka saMghamAM teonA sAdhu-saMto pratye rahelA agAdha guru prema upara....! ochAmAM ochI AvazyakatAthI jIvana calAvavuM. jevuM maLe tevuM laIne--paherIne ke ArogIne jIvana vitAvavuM...A pravRttionA badalAmAM sahune prabhumaya banAvavAM. zAzvata paramAnaMdanA dhAma jevA mokSa sthAnanI prApti mATe sahune vadhumAM vadhu jAgRta karavAM A jaina sAdhuonuM dhyeya hoya che, mATe ja AvA dhyeyadhArI sAdhuo Aje paNa "vizvanI ajAyabI'" samAna che. 70 sUkSmamAM sUkSma ahiMsakatA..... satata jAgRta rahI keLavelI aparigrahatA.... koI paNa jAtanA AgrahathI rahita manovRttirUpa anekAMtamayatA.... sadA paribhramaNa dvArA siddha thatI aNagAritA... udara-pUrti pUratA ja annanI AvazyakatA.... 21 Jain Education Intemational 66666666226262666666*6 baMne Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : ysri@909a9a9a9a9a9a9a9aQaqawamagagawag AvI anekavidha vizuddha pravRttio AdaratA jaina sAdhuone vizvanI ajAyabI'mAM gaNAya che. A zrI naMdalAlabhAI devaluke A graMthamAM evAM aneka zramaNa-zramaNIonAM udAharaNo ApyAM che. kadAcit che. S jeTalAM udAharaNothI A vizALa sAtaso pAnAno graMtha UbharAyo che, te udAharaNo to vAstavika udAharaNono to ? che kadAca bahu ja nAno vibhAga che. alagArI jevA kTalAya sAdhu-bhagavaMtono-emanI AtmasAdhanAno paricaya 8 # meLavavo muzkela hoya che. keTalAka mahAtmAonI to Atma-sAdhanAno itihAsa teonA kALadharmanI sAthe kALamAM che garakAva thaI jAya che, chatAMya atre je udAharaNo-daSTAMto ane kathAnako ullekhavAmAM AvyA che. te paNa jaina chuM * zramaNanI ajAyabI mATe sakSama mAnI zakAya tevAM che. | zrI naMdalAlabhAI AvA Adarza graMthonA saMpAdana ane prakAzana mATe jANItA che. emanI dhagaza anerI che. huM emanA jevo niyamita ane dhairyazALI patra-lakhanAra meM koI ATalAM varSomAM joyo nathI. emanA patralekhananA satata huM che ane sakhata pravAhe mane A graMthanI prastAvanA sAthe joDyo che. prastAvanAmAM lakhatAM pUrve ane saMpAdana ka 8 pahelAM pastakanI paMkti-paMktine cakAsI levI joIe. paNa te mArAthI banI zakyuM nathI. viduSI sA. ratnasUlAzrIjI che ane tenA sAdhvImaMDaLane paMktione tathA tenI hakIkatone cakAsavAnuM kArya suprata karyuM hatuM. teoe jyAM jyAM mAruM zuM dhyAna doravA jevuM hatuM tyAM mAruM dhyAna doryuM che ane zakya sudhAro karyo che. zrI naMdalAlabhAIne meM bahu premathI TakorIne kahyuM che ke tamArI lekhana-prajJAne mAtra saMdarbha graMthomAM na laI ra 8 jAo, kAraNa saMdarbha graMtho moTA bhAge utArA jevA hoya che. vividha lekhako dvArA prApta thatI mAhitIomAM vaividhya che ja hoya che, paNa viSayanAM UMDANa ane spaSTIkaraNanI apekSA rAkhI nathI zakAtI. Ama, to teo kahe che ke "huM vRddha che huM chuM, kAma nahIM karI zakuM, paNa hajI temanI lekhanI vRddha thaI nathI ane thaI hoya to ya vRddhano artha gharaDI ke ghasAI che gayelI nahIM karavAno, paNa vRddhano artha vadhI gayelI-vyApaka banelI ane phelAI gayelI karavAno che. emanI che vRddhAvasthAne laIne have temanI lekhanI meM kahyuM tevA arthavALI banI che, mATe koI sArthaka kArya karatAM jAya, tevI mArI mAM huM bhAvanA che....AziSa che. che. jaina zramaNo AvI vizvanI ajAyabI samA che, chatAMya vizvanuM dhyAna AkarSita eTalA pramANamAM kema thatuM AG nathI? vizvanI ajAyabI samA rahevA mATe AvuM gauravabharyuM dhyAna jALavI rAkhavA mATe je mArA vicAromAM Ave che che ane huM lakhuM chuM--A rIte huM koIne salAha ke upadeza ApuM chuM, tevuM koIe mAnI levuM nahIM, paNa je Urmio che ane vicAro aMtaramAM UchaLe che, tene huM tene mArA karatAM paNa koI vadhu pavitra ane vadhu zAsana-niSThAvALA-vadhu Na samartha ane utsAhI zramaNo sudhI pahoMcADavAno prayAsa karuM chuM. chellAM baso ke traNaso varSa pUrvenA kALanA varNanamAM je maMtrasiddhi-je yogasiddhi ane je dhyAnAbhyAsa 8 che zramaNavargamAM hato, temAM oTa AvI che. jo A aMge eka nakkara ane saghana prayAsa thAya to khUba ja moTI upalabdhi chuM thaI zake che. jaina zramaNoe zAstranAM pAnAMo upara ekAgra thaIne jarUra paDe to ucca koI paNa sAdhakanI sAthe mukta chuM . mane carcA karIne paNa lokone Azcarya pamADe tevI sAdhanAo karavAnI jarUra che. camatkAra dekhADavA nahIM, tevuM kahevuM che A eka vAta che. atizayavALI zakti ane labdhinuM zuM kAma che? ApaNe to mokSamArganI ArAdhanA karavAnI che. maMtra- ra 8 taMtra-yaMtranI vAta jaina sAdhune zI jarUra hoya? AvuM kahenArAMo jaina zramaNaparaMparA sAthe anyAya karI rahyA che. AvI ja . vAtothI eka mahAna zaktionA saMparkathI dUra thaI rahyAM che athavA dUra bhAgI rahyAM che. pUrvAcAryoe karelI zAsana Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 23 che prabhAvanAne jo ApaNe vakhANatAM hoIe....anumodanA karatAM hoIe to, vartamAnakALamAM e zaktinA vikAsathI che che dUra na jaIe. AvI zaktio apUrva sAdhanAnA baLathI pedA karavI ja joIe. hA, AvI zakti svahita mATe ja huM nahIM, paNa zAsanahita mATe ja vaparAvI joIe. A mATe agraNI jaina zAsanapremI zrAvako ane sAdhu-sAdhvIjI huM zu bhagavaMtoe kamara kasavA jevI che. hamaNAM japa-jApano prabhAva vadhato jAya che, paraMtu sAdhakoe svalpa phaLathI saMtoSa che R na pAmatAM zAstropadiSTa phaLa sudhI nirdhArapUrvaka pahoMcavuM joIe. huM jo, ema kahevAmAM Ave ke A kALa kharAba che, siddhio thatI nathI, to anya dharmanA anuyAyIomAM anya che sAdhu-saMtomAM je Aje paNa dekhAI rahyuM che te kevI rIte dekhAya? mATe paraMparAnAM ane sAdhanAnAM anusaMdhAno karIne che Ni jaina dharma para thayelAM tamAma AkramaNone dUra karavAnI javAbadArI vartamAna zramaNoe mAthe levI joIe, to jaina che zramaNone vizvanI ajAyabI'rUpe loko svIkAraze...jaina zAsananA gauravathI bhAvita ane prabhAvita thaIne che mAM mokSamArge AgaLa vadhaze. * prakAMDa vidvatatA :- A guNa paNa vizvane herata pamADe tevI zakti che. AvA zramaNavidvAno chuM che. Aje thoDA-ghaNAM che, paNa je prakAMDatA vizvane mugdha karavA mATe joIe tevI zaktio sudhI ame pahoMcI zakyA mAM hoIe tevuM lAgatuM nathI. huM samasta bhAratanA ane pazcimanA tamAma dArzanika graMtho para adhikRta rIte lakhIne saphaLa thayelA jaina zramaNa- che # vidvAno jaNAtA nathI. vikasatA vijJAne UbhI karelI samasyAonuM nivAraNa ane UbhA karelA vivAdonuM nikhAlasa che paNa samAdhAna, eka zramaNa nahIM to samasta zramaNoe bhegA thaIne paNa karavuM joIe. che mane to UmaLako Ave che ke jagatanA koIpaNa prAcIna ane apUrva graMtho para te-te paraMparAne nyAya ApIne 4 che paNa te paraMparAne vItarAga-paraMparA sAthe joDavAnuM adhikRta kArya jaina zramaNoe ja karavuM joIe. jyAM vyaktigata Ne prayAsothI thatuM zakya na lAge tyAM koI paNa jAtanA sAMpradAyika ke gacchIya bhedothI para thaIne sahuno sahakAra saMpAdana chuM che. karIne paNa vizvane jaina zramaNonI aNamola advitIya zaktino paricaya karAvavo ja joIe. A prastAvanAmAM dareka vastuno vistRta nirdeza karavo zakya nathI, paNa je zramaNo Atura che teo AvA chuM unmeSo karI zakaze ane jarUra AvI dizAmAM saphaLatA prApta karaze. che. jaina zramaNasaMsthA Akhare eka saMsthA che. saMsthA tenI dharI para AdhArita hoya che. saMsthAno vikAsa eka che S netRtvathI thAya che. vizvanI ajAyabIrUpe pUrabahAramAM pragaTAvavAmAM jaina zramaNa saMsthAnI eka kamInA che, temAM eka mAM che netatva nathI. eka netRtvano artha e nathI ke eka vyakti ja badhuM kare, paNa vyakti ke vyaktino samUha je kare te eka ja che ja nirNayathI kare ane te nirNaya gajabanI zakti Ape che. ketholika khristI dharmanA popa eka ja che. pramukhasvAmI che [Ne potAnA saMpradAyanI eka ja mukhya vyakti che. terApaMthamAM mahAprazajInI vAta ja pramANabhUta thAya che. vizALa chuM zuM sAmarthyazALI mUrtipUjaka saMghanI A mATe dayanIya dazA che. emanA zramaNonuM dhyAna hajIpaNa eka netatvanI mahAnatA che 8 ane bhavyatA para gayuM nathI. AvA netA banavAnI jeo kSamatA dharAve che teoe zAsananAM sarvanuM hita kevI rIte re jaLavAya te para dRSTi ApI nathI. potAnI dRSTithI eka vizALa sAdhu-sAdhvIno ke zrAvaka-zrAvikAono samUha thayo eTale jIvana kartavyanI jANe itizrI mAnI lIdhI che. emaNe e khyAla karavo joIe ke je potAnI dRSTinI vizALatA huM che te kharekhara vizALatA nathI, pUrNatA nathI ane je mahAna zaktio vizvane jainadharmathI prabhAvita karI zake ema che che che tevI ghaNI mahAna zaktio temanA dAyarAnI bahAra che. OsagagagapagaQaqagaQaQaQaqagaQaqaga Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 vizva ajAyabI : AssagaQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ29a9 jo zramaNa saMghano bhAvimAM bananAra eka netA hoya to AjathI potAnA vyaktitvane zAsanamaya rIte vikasita che kare ane sarvanA hitamAM potAnI zaktione samAyojavA tatpara rahe. AjanA yugamAM saphaLatA meLavavA mATe potAnI re uccatA dekhADI bIjAne nIce dekhADavAthI saphaLatA nahIM maLe, paNa jo zAsanamaya vikAsa karavo haze to pratyeka vyakti, A saMpradAya, gaccha ane saMghanI zreSTha vyaktiono samAdara karavo paDaze. zuM zAstrane vAstavika rIte nahIM samajavAthI pedA thayelA pUrvagrahone kAraNe mUkIne ja potAnA cAturya ane e Na mAdhuryathI sahune zAsananI zRMkhalAmAM joDavA paDaze. che kadAcit eka ja Avo netA na thAya to hAtha joDIne besI rahevAnI jarUra nathI. zAsananAM te te kAryone che lakSyamAM rAkhIne te te kAryo mATe thoDA ghaNA zramaNonA samUhane netRtva soMpavuM joIe. ra jaina sAhityanA nAme bhUtakALathI Aja sudhI je je sAhityanuM sarjana thayuM che, je je paraMparAono AviSkAra 8 thayo che te badhuM samasta jaina zramaNoe maLIne punaH vicAra karI eka vartamAna samasta zAstronI samUha vAcanA karIne e valabhImAdhurI vAcanA jevA prayAsonI yAdI na ApI zakAya! huM AzAvAdI chuM. vizvamAM jaina zramaNo ajAyabIrUpe rahe, AdaraNIya bane ane samasta dharmanA sAdhu-saMto mATe anukaraNIya che bane evI prabaLa icchA mArAmAM rahyA ja kare che. keTalAka jaina zramaNonuM vAtAvaraNa kaMIka AthI viparIta Ave che, paNa che chatAMya mArA jevA vicAra karavAvALA ane prayAsa karavAvALAno toTo nathI. tethI ja huM eka AzAvAdamAM chuM ane A huM rahIza. jene jarAti zAsanama'nA mudrAlekha ane zAstranA mahAna ciMtane A.cetanA mArAmAM jagADI che. e ja che zuM mArA jIvanano sarvocca AnaMda che. naMdalAlabhAIno A vizALa graMtha AvI rIte paNa koIne preraNAnAM pIyuSa pivaDAve tema banI zake che, paNa che AjanA yuganI vyastatA jotAM moTA graMthonI sarjanayAtrA-lAibrerInI zobhA mATe hoya che. sAco sAhitya-pracAra 8 zuM to "lokamilApa TrasTe zarU karelA abhiyAnamAM ja dekhAya che. gItApresa gorakhapuranI sAhitya pravRtti paNa ghaNuM che mArgadarzana kare che. zrI naMdalAlabhAI athavA bIjA koIne paNa Avo prayAsa karavAnuM mana thaze to mArA AtmAne huM zAMti thaze. TUMkuM lakhAya-sAcuM lakhAya e AjanA yugamAM bahu ja jarUrI che. prastAvanAnA aMte eTaluM ja kahIza ke vikasatA vizvamAM jo tamArI pAse kaMIka aNamola-adbhuta ane e huM arthapUrNa che, to A vizva tenuM grahaNa kare che. pracAra ane prasAranAM mAdhyamo Aje eTalAM zaktimAna che ke huM che. bhUtakALamAM sarva sAdhAraNa rIte AvI zaktio sulabha na hatI. A izArAno khyAla jene paNa Avaze te jarUra zuM jinazAsananI sevAmAM saphaLa thaze. aMte to jIvananuM lakSya AtmAthI paramAtmA thavAnuM che. huM paramAtmA banuM, sahu paramAtmA bane e ja che 2 abhilASA. 2020202QWOWOK202020R000220R002020292 mAgazara vada-9, guruvAra, tA. 10-1ra-09, ja pAlitANA vi. rAjayazasUri sa999999999999999 Jain Education Intemational Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FI * | * * * * * * * || * * l* D* * Ui* *i *i HiI* *i *i # U* *i *i Ii* * Ni* | suprasiddha mahAna nAcArya pUjaya AcArya rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. jemanI jillA para sarasvatIno vAsa che, jenA mukha para prasannatAno. { AvAsa che, jemanA para lokono ananya vizvAsa che evA jainAcArya | rAjayazasUrIzvarajI ma. sAheba aneka AtmAonA ziratAja che. pUjyazrIe potAnI sauhArdamayI, samanvayI, yugInadRSTiyukta, AzAvAdI puSTimaya prajJAthI sAmAjika kSetre, rAjakIya kSetre, cikitsA kSetre dhArmika kSetre temaja adhyAtmika kSetramAM eka anokhI dRSTi ane aneka navI dizA bharyA pta mArgadarzano karyA che. ApanuM A mArgadarzana aneka AtmAonA jIvananuM jAgaraNa banI gayuM che. jJAnAbhyAsaH-gujarAtanA naDiyAda gAmamAM dharmaniSTha pitA * jinadAsabhAInA kulane tathA mAtA subhadrAbahenanI ratnakukSine Ape pAvana karI. | mAtA subhadrAe garbhakALa daramyAna jaina dharmamAM batAvela cauda mahAsvama aMtargata rahela zveta hAthIne svamamAM joyo. A svaprathI sUcita thatuM hatuM ke garbhasthita AtmA bhAvimAM koI mahApuruSa banaze. pUjyazrIe vyAvahArika zikSaNa mahAnagarI muMbaImAM prApta karela. vyAvahArika zikSaNa sAthe dhArmika abhyAse ApanA hRdayamAM vairAgyanA bhAva aMkurita karyA. mAtA subhadrAnA putra ramezane vizvavirala vibhUti, labdhidhArI pU. dAdAgurudeva labdhisUrIzvarajI ma.sA.nI aMtima sevAno lAbha puJyogathI prApta thayo ane teozrInI svargabhUmi lAlabAgamAM ogaNIsa varSanI uMmare teozrIe jaina dIkSA grahaNa karI muni rAjayaza. nAma dhAraNa karI Ape pUjya gurudeva A.deva vikramasUrIzvarajI ma.sA.nA caraNomAM jIvana samarpita karyuM. | muni jIvananA prAraMbhakALathI ja ApanA jIvananuM lakSya hatuM guru AjJAnuM pAlana tathA jJAnAbhyAsa, gurubhagavaMtanA sAMnidhyamAM jenAgama-vyAkaraNa-nyAyazAstra-darzanazAstra-yogazAstra-karmasiddhAMta, tattvArathasUtra AdinA parizIlana sAthe jyotiSazAstra, vAstuzAstra, zilpazAstra, kAvyAnuzAsana-zabdAnuzAsana, chaMdAnuzAsanano paNa UMDo abhyAsa karyo. prakhara prajJAzaktithI Ape bAIbala, kurAna, zrImad bhagavad gItA, mAM rAmAyaNa, mahAbhArata Adi anya dharmagraMthonuM paNa parizIlana karyuM. A abhyAsa ane ciMtana dvArA ApanuM vyaktitva eka prauDha medhAvI banI khIlI UDyuM. tenAthI bhil ApanI pratibhA anekamukhI banI vistRta ane vizruta banI. pravacanaprabhAvakatA - pUjyazrI prakhara pravacanakAra che, gahana ciMtaka che. teozrInI vANImAM zAstranA gahana viSayane paNa saraLa zailImAM prastuta karavAnI kaLA che. negeTiva eprocane pojhiTIva eproca pradAna karavAnI vizeSa dRSTi. che. navayuvakone prabhAvaka dRSTithI samajAvavAnI kaLA che. jIvanamAM jaTila samasyAnuM samAdhAna paNa pUjyazrInI vANImAMthI sahajatayA prApta thAya che. mAtra kaMThamAMthI nahIM paNa romaromamAMthI vyakta thatI teozrInI vANIe aneka AtmAone mugdha karI *| dIdhA che. aneka AtmAonA jIvanamAM parivartana ANyuM che. Aja sudhImAM seMkaDo viSaya para jAhera pravacanA thaI cUkyA che. nAgapuramAM cAturmAsa tathA zeSakALamAM paNa "navabhArata', "lokamata samAcAra', "dainika bhAskara', 'hitavAda' Adi dainika patromAM teozrInAM seMkaDo pravacano prakAzita thaI cUkyAM che. amadAvAdathI. prakAzita thatA "jayahiMda' vartamAnapatramAM Aje paNa gujarAtImAM dararoja teonAM pravacana prakAzita thaI rahelA F * F] # E 5| * * | * || * || ** 5* 5** || * | * | E * || * || * || *F #F #F * F =*F * * *H +]E #F #F * ACHARYASPIR A TOIR Jain Education Intemational Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * Ui * * * Ui#l# *i *i *i * * * * * Ni* !* Ii | * AcAryazrIe potAnA guru bhagavaMta vikramasUrIzvarajI ma.sA. sAthe gujarAta, mahArASTra, rAjasthAna, * FaaN AMdhrapradeza, bihAra, baMgALa, karNATaka, tAmilanADu, uttarapradeza, madhyapradeza Adi prAMtomAM hajAro kilomiTara pagapALA vicaraNa karela che ane hindI-gujarAtI-marAThI-aMgrejI-saMskRta bhASAmAM dhArAbaddha pravacano Apela che. FE A prAMtonI skUla, koleja, TAunahola, roTarI klaba, lAyansa klaba ane anya jAhera saMsthAomAM teoe * jIvananirmANa arthe temaja mUlyazikSaNa mATe bulaMda nAda jagAvyo che. jelamAM paNa temanI vANI prabhAvita siddha 5] thaI che. vizvavikhyAta banArasanI vizva hindu vidhAlaya, banArasa jaina vidyApITha ane anya saMskRtabhASI. *| saMsthAnomAM paNa pUjyazrInAM pravacano Ayojita thayela che. prabhAvI lekhanI-Azu kavitva zakti pUjyazrI jema prakhara pravacanakAra che, tevI ja rIte siddhahasta jha4) lekhaka che. lagabhaga 86 pustakonuM Alekhana tathA saMpAdana temanA dvArA thaI cUkyuM che. teo dvArA Alekhita || 'bhaktAmara darzana graMtha'ne vidvAnoe vaizvika graMthamAM sthAna Apela che. A graMtha hindI, gujarAtI, iMgliza jha4) bhASAmAM Alekhana karAyela che. siddhahasta lekhakanI jema Apa Azu kavitva zaktinA paNa svAmI cho. keTalIya vAra thoDI miniTomAM ja Ape kAvyaracanAnuM kArya karyuM che. chellAM keTalAka cAturmAsathI pUjyazrI svayaM racita gIta para ja ravivArIyA saMgItamaya zibiranuM bhavya ane suMdara Ayojana saphaLatA sAthe pAra pADI rahyA che. temanI lekhanI ane kAvyamAM temanI pracaMDa manISA ane vidvattA ane bhAvanAonuM ucca ane svaccha jagata vyakta thatuM dekhAya che. | tIrthoddhAraka :-nadharmanA prANa samAna prAcIna tIrthanA vArasAnuM saMvardhana ane saMrakSaNa karI AcAryazrIe || eka itihAsanuM bhavya-navya sarjana karyuM che. suvarNamaya A itihAsa yuga yuga sudhI jaina itihAsanI gAthA gAto raheze. teozrIe pUrva bhAratamAM uvasaggaharaM tIrtha, pazcima bhAratamAM bharUca tIrtha, amadAvAdamAM preraNAtIrtha, aMkalezvaramAM caMpApurI tIrtha, uttara bhAratamAM pArzvanAtha bhagavAnanI kalyANaka bhUmi bhelapura banArasa tIrtha, dakSiNa bhAratamAM AdIzvara bha.nuM kalyANakajI tIrtha Adino jIrNoddhAra karAvI jainadharmanI cAre bAju patAkA laherAvI che. maMdiranirmANanuM kArya eTale hRdayamAMthI sahaja bhAve pragaTelI paramAtmabhaktino sahajAnaMda che. paramAtmA prati *| kRtajJabhAvanI sahaja abhivyakti che. muktimArganI sAdhanA prati avirata gati che. jaina pherapraNetA susaMskAranAM bIjAropaNanA hetu sAthe pUjyazrIe madrAsa, cennaImAM vyApakarUpe jaina phera, saMskAra samAroha, saMskAra pradarzananuM bhavyAtibhavya samAyojana karela. A mAM ahiMsA, vyasanatyAga, jha, garbhapAta nirodha, zizu saMskAravardhana, mahApuruSonuM jIvanadarzana, yoga viSayaka aneka vAto tathA bhAratIya AcAra-pracAra ane prasAra hajAro citro dvArA karavAmAM Avela. lAkho lokoe A jaina joyo ane thI madha, mAMsa, guTakhA, tamAku Adi aneka vyasanono tyAga karela. hajAro strIoe garbhapAta nahIM karAvavAno niyama karela. saphaLatAnuM rahasya -ApanA jIvanamAM saphaLatAnI cAvI che gurukuLavAsa, AjIvana gurusevA, | gurukRpAthI ja teozrImAM jJAnapratimA, zrutajJAna, anubhavajJAna, vastRtvazakti, udAratA, sAtvikatA, * *| nirbhayatA, nirNAyaka zakti, vizALa-udAra vicAradhArA, sahiSNutA, nirAgrahatA ane samayajJAtA Adi aneka !i | guNono vikAsa thayela che. aneka gurubhakta, zrotAgaNa, vidyArthIo ane zikSakonAM hRdayasiMhAsana para *| 'rAjA'nuM sthAna prApta karela che. bhAratanA bhUtapUrva rASTrapati zrI jelasiMha jJAnI, bhUtapUrva uparASTrapati bhairIsiMha zekhAvata, bhAratanA te bhUtapUrva pradhAnamaMtrI zrI morArajIbhAI desAI, gujarAtanA bhUtapUrva mukhyamaMtrI zrI cimanabhAI paTela, zrI | chabIladAsa paTela, zrI kezubhAI paTela, gujarAta rAjyanA vartamAna mukhyamaMtrI zrI narendrabhAI modI, Arogya maMtrI zrI azokabhAI bhaTTa, madhyapradezanA padAdhikArI nItina gaDakarI, vijaya daDa, zrImatI AbhA pAMDe tathA jayavaMtIbahena Adi aneka mahAnubhAvo pUjyazrInA AzIrvAda pAmI dhanyatA anubhavatA hatAM. %E #F #* *H %E #F #F #F *EL #LE #* F *]EL *IE * F[* 5* 5* Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 29 ( purovacana) (vizva ajAyabI : jena zramaNa) "saMpA-prakAzanuM nAma nivedana " have ka muvaka naMdalAla devaluka ta da jaina zramaNa eka vizva ajAyabI : amAruM chelluM prakAzana maMgalavacana namaskAra vitarAga vaMdanA, aNagAra vaMdanA, navapada vaMdanA devadevI vaMdanA, anya zrI RSabhadeva paramAtmA rAjAomAM, sAdhuomAM ane tIrthakara bhagavaMtomAM Adi, arthAt prathama thayA. Ama, bhAratIya saMskRtinI viziSTa paraMparAomAM jaina zramaNa saMskRtie je mahAna yogadAna ApyuM che, tenAthI samasta mAnavajagata niraMtara bAhya ane AtyaMtara daSTie nirAmaya thatuM rahyuM che. AryAvaMtanI A gauravavaMtI punItapAvana bhUmi upara je je agaNita prAtaHsmaraNIya mahApuruSonAM pAvana pagalAM paDyAM te sau vaMdanIya vibhUtione, sauprathama paramatArake vItarAga paramAtmA jeo AtmaprakAzanA svAmI ane traNeya loka mATe maMgalasvarUpa banyA che, je saunA tAraka ane dhAraka rahyA che, evA trijaganAyakane paMcAMga praNipata karuM chuM. maMgala ane kalyANane karavAvALAM naveya padone trividha namaskAra hojo. jAgrata samyagudRSTi devadevIone stavI, dhyAna dharI teonI vizeSa sahAya icchuM chuM. aNagArone paNa vAraMvAra vaMdanA karuM chuM. jaina AcAravicArane pALanArA ane anumodana karanArA temaja preraNA ApanArA sarva upakArIone paNa bhAvathI vaMdanA karuM chuM. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 AjanA saMkrAMtikALamAM ApaNI pAse je vizvavatsala pUjya tIrthaMkara bhagavaMtonI, dhruvatAralA samA siddhonI, labdhinidhAna gaNadharonI, saMyama ane sarasvatInI saurabha phelAvanAra zrutasaMpanna sUrivaryonI prabhAvazALI paraMparA che, tenA uccatama Adarzone najara samakSa rAkhavA, jainazAsanamAM teonAM mUlyavAna pradAnane smaravA, teonAM caraNe amArI bhAvabhInI vaMdanAne samarpavA, ame eka adanA sevaka tarIke vizva ajAyabI : jaina zramaNa ratnAkara jevo vizALa ane ciMtAmaNI jevo durlabha mahimAgraMtha Apa saunA hAthamAM mUkI rahyA chIe. A amAruM chelluM prakAzana che. emAM pUrve thaI gayelA prAtaHsmaraNIya, vartamAna jinacovIzInA chellA tIrthaMkara zrI mahAvIra bhagavAnanI pATa-paraMparAnA paTTanAyaka ane paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmIthI mAMDIne parama vaMdanIya pU. A. zrI vijayasiMhasUrIzvarajI sudhInA keTalAka parama prabhAvaka caritro ane vikramanI vIsamI sadInA pravartamAna zre0 mU. jainasaMghanA vividha gacchanA keTalAMka samudAyavartI AcAryo, ane upalabdha thayA te pUjya paMnyAsajIo, vidvAna ane tejasvI munivaryo vagerenAM jIvanacaritronI AchIpAtaLI jhAMkhI karAvatuM darzana A graMthamAM che. tapAgaccha sAdhusamudAya vijaya, sAgara ane vimala--ema traNa zAkhAomAM vaheMcAyelo che. tapAgacchanI vijaya zAkhAmAM bhagavAna mahAvIranI zramaNa-paraMparA 71mI pATe paTTadhara parama pUjya paM. zrI maNivijayajI dAdA bahu moTA, mahApratApI sAdhupuruSa thaI gayA. atyAranI vijaya zAkhAnA vizALa varganA AdipuruSa tarIkenuM bahumAna A bhadrapariNAmI munivarane ghaTe che, tema nikaTanA vartamAnamAM zrI buddhivijayajI (buTerAyajI), zrI muktivijayajI (mULacaMdajI), zrI vRddhivijayajI (vRddhicaMdrajI), zrI vijayAnaMdasUrijI (AtmArAmajI), zrI kamalasUrijI, zrI siddhisUrijI, zrI nemisUrijI, zrI vallabhasUrijI, zrI dAnasUrijI, zrI nItisUrijI, zrI kezarasUrijI, paM. zrI dharmavijayajI (DahelAvALA), zrI premasUrijI, zrI mohanasUrijI, zrI bhaktisUrijI, zrI labdhisUrijI, zrI kanakasUrijI, zrI cAritravijayajI (kacchI), zrI puNyavijayajI, zrI darzanavijayajI (tripuTI mahArAja), zrI jaMbUvijayajI Adi A paraMparAmAM thayela che. vizva ajAyabI : tapAgacchanI 59mI pATe sAgara zAkhA pU. upAdhyAya zrI sahajasAgajI mahArAjazrI saM. 1755thI pravartamAna banela che. temAM paNa be peTAzAkhA thaI : eka, zrI gautamasAgarajInA ziSya zrI jhaverasAgarajInA ziSya AgamoddhAraka AcAryazrI AnaMdasAgarasUri 71mI pATe thayA; ane bIjI, zrI nemasAgarajInA ziSya zrI ravisAgarajInA ziSya zrI sukhasAgarajInA ziSya AcAryazrI buddhisAgarajI 72mI pATe thayA. tapAgacchanI vimala zAkhA zrI sudharmAsvAmIjInI 56mI pATe AvelA pU. A. zrI AnaMdavimalasUrIzvarajInA ziSya zrI RddhivimalajI mahArAjathI zarU thAya che. jyAre tapAgacchamAM muni zAkhA tarIke oLakhAtA sAdhusamudAyanA mULapuruSa munivaryazrI mohanalAlajI mahArAja che. ane tristutika tarIke oLakhAtA samudAyanA pravartaka zrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAjathI e paraMparA cAlI Ave che. e ja rIte, acalagacchanA sthApaka AryarakSitasUri mahArAja dvArA saM. 1169mAM vidhi pakSa tarIke pravartAvela, jemAM zrI jayasiMhasUri, zrI mahendrasUri A paraMparAnA ja pratApI purUSo thaI gayA. A sarva vaMdanIya vibhUtione lAkha lAkha vaMdanA hojo! daidIpyamAna prabhAvanA cakravartionA paTakhaMDanAM sAmrAjyane nAmazeSa karI nAkhato kALa tIrthaMkara paramAtmAnA mokSamArgane nAmazeSa karI zakyo nathI.....rAjA mahArAjAone siMhAsano parathI pheMkI devAmAM saphaLa banato kALa mokSamAM gayela ekeya Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 29 AtmAone tyAMthI bahAra kADhavAmAM saphaLa thayo nathI. saMsAramAM sukhanuM parivartana joIe che.....jyAre adhyAtmamAM vRttionuM parivartana joIe che. ema kahevAya che ke kALa zAsana amITa che. paNa kALanI amITatAne potAnAM dharmasaMskArapUta jIvana vaDe ghaDIbharane mATe thaMbhAvI denAra, kALane paNa AzcaryanA bhAvathI ghaDIbhara palakAro mArato aTakAvanAra, kALanI samudrataraMgonI retInA kinArA para pavitra pagalIo pADI pAchaLa AvanAra anyone mArga batAvI janAra be cAra nathI paNa hajAro che. (graMtha prerakazrI gurudevanuM yogadAna) doDheka dAyakA pahelA sauprathama bhAvanagaramAM ane te pachI muMbaI vAlakezvaranA cAturmAsa daramyAna pa.pU.A.zrI rAjayazasUrIzvarajI ma.sA.nA darzana vaMdanano lAbha maLyo. pachI to saMparka cAlu rahyo. 1993-94mAM pUjyazrInI preraNAthI mahArASTranA nAgapuramAM zrI padmAvatI graMthanuM vimocana zrI chabIladAsa mahetAnA varad haste zAnadAra rIte goThavAyuM. prasaMgopAta pUjyazrInI preraNA maLatI rahI. covIsa graMthonuM yazasvI prakAzana thayuM amArI graMthazreNIno chello graMtha jaina zramaNa uparano pragaTa thaI rahyo che temAM paNa pUjyazrIe anugrahanA maMgala megha varasAvyA che. (guNagrAhI zramaNono guNavaibhava :) paMcendriyo para vijaya prApta karIne jemaNe saMyamanI siddhi prApta karI che, darzana, jJAna ane cAritranI saMprApti dvArA mokSapadane je pAme che, kevaLajJAnanI prAptinA mArga para pahoMcIne AtmAnA virATa svarUpane nIrakhIne temAM je ramamANa rahe che te sau ApaNI vaMdanAnA adhikArI che. tIrthakaro rAjavaMzIya hatA, gaNadharo ane keTalAye AcAryo jainetara hatA. siddhasena divAkara ane haribhadrasUri Adi brAhmaNavaMzanA hatA, svayaMprabhasUri anya kuLamAM janmyA hatA. vartamAna paraMparAnA pU. cAritravijayajI buMdelakhaMDanA brAhmaNa hatA. zrI buddhisAgarasUrijI ma. paTela hatA. vartamAna zramaNa samudAyamAM paNa ghaNA jainetaro che. jainadharmamAM vyaktinA mUlyAMkanano AdhAra tenA jAti, kuLa ke uMmara upara nathI, paNa tenAM jJAna, darzana ane cAritranA vikAsa upara avalaMbe che. (zramaNonI ArAdhanA : mokSaprAptinuM eka mAtra lakSya) mokSano upAya yoga che. emAM jJAna-darzana-cAritra e ratnatrayI che. pUrvanA saMskAro ane bhavitavyatAnA yoge A ratnatrayInI ArAdhanA alaga alagarUpovALI bane che. koIne dhyAna, koIne jApa, koIne tIvra tapa phAve che. A badhAM sAdhanomAMthI chevaTe mukti ja carama dhyeya che. koI A ja bhavamAM mokSe jAya, koI vaLI bhAvimAM mokSe ja javAnA hovA chatAM turata mokSa na meLave paNa bIjA bhavamAM dhanasamRddhi meLavI zAsanavRddhimAM tene viniyojI AgaLa vadhe, koI vaLI deva banI zAsanarakSA kare. (mokSamArganI paraMparAmAM deva, gura, dharma ArAdhya che.) vItarAga sarvajJa deva, mahAvratadhArI guru, ane zrutacAritrarUpa dharma ane tenA AdhArarUpa caturvidha saMgha e dharmArAdhanAnA sAkSAt lakSaNo che. dharmArAdhanAmAM samyaphadraSTi devI devatAo dharmasurakSA, saMkaTa vidana haraNa ane tapa-vairAgyamAM vRddhi-sahAya ApatA rahe che. kAusagnadhyAna sAthe samyadraSTi devI-devatAonuM smaraNa sAdhanAmAM Jain Education Intemational Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 vizva ajAyabI : sahAyaka che. zAsananuM vaidhyAvRtya, zAMtipradAna, samyaphadraSTi AtmAne tvarita sUkSmarUpe sahAya ApatA devIo devo vaMdanIya, pUjya upAsya mAnavAmAM AvyA che. saMsAra dAvAnaLa ane kalyANa maMdira jevI stutio dvArA jANavA maLe che ke sauthI prathama ArAdhya vItarAga che pachI Agamo, pachI samyadraSTi devatAo ArAdhya che. jainadharma-jainazAsana lagabhaga trIjA ArAnA aMtabhAgathI potAnI zuddha prarUpaNA mujaba cAlyuM Ave che. tIrthakara bhagavaMtoe A zAsananAM vikAsa-akhaMDitatA mATe dareka kSaNe suvizuddha dezanAo ApI zraddhALu zrAvakone pragatinA paMthe vALyA che. bIjA zabdomAM kahIe to covIsa tIrthaMkara paramAtmAoe kevaLajJAna prApta thayA pachI sarvaprathama kartavyarUpe punaH caturvidha zrIsaMghanI sthApanA karI che. cAlatA AvelA zAsanane vega Apyo che. jenadharma anekAntavAdI hovAthI dharmaprabhAvanA athavA AtmakalyANa vividha kSetre ane vividha rIte thaI zake ema kahI zakAya. karma jema mULa prakRtirUpe ATha che tema tenA kSaya mATenI dharmapravRttio paNa aneka che. e pravRtti karavAnI pAchaLa AtmakalyANa, mokSaprApti ane zAsanaprabhAvanA chupAI che. jyAM jyAM AtmArthI jIvo AtmonnatinAM kArya karavA taiyAra thAya che tyAre tyAre pUrvasaMcita karma anusAra te dharmArAdhanA pasaMda kare che athavA eja kSetramAM potAnI zakti-buddhi vApare che. darzanamohanIya karmanA kSaya mATe jema darzanazuddhinI pravRtti Avazyaka che, tema jJAnAvaraNIya karmanA kSaya mATe jJAnanI ArAdhana jarUrI che. TUMkamAM je rIte jIve karma bAMdhyAM che te rIte ja tenA kSaya mATe puruSArtha karavo paDe che, ane thAya paNa che. eka vAta nizcita che ke, mokSaprAptinI yogyatA zrI caturvidha saMghanA cAreya aMgomAM pragaTa thatI hoya che. jainadharmanI moTAbhAganI kriyAomAM ekalA indro ja nathI devIone paNa sthAna apAyuM che. eja ghaTanA nArIjAti paratvenI sammAnanI bhAvanA pragaTa kare che. aneka jagyAe strIonI upekSA thaI che, jyAre atre zrAvikAone paNa viziSTa sthAna apAyuM che. A zrAvaka-zrAvikAo ja tIrthakaronA pUjanIya mAtA-pitA hatA. (prabhAvaka zramaNonI saMyamayAtrA jinazAsana eTale prakarSa puNyavaMtA paramAtmAnuM zAsana temAM puNyavaMtA puruSo pAkatA ja rahyA che ne pAkaze. mULa kAraNamAM A adbhuta zAsananI prApti ja ugra puNyanA udaye thAya che. vartamAna samayanA covIze tIrthakaronI je kaivalya paripATI pRthvInA paTala para avatarI, tenAM kalyANako je saMsArabhaMganAM raMga, rU5, jAti, deza, kALane karmanA saMkulathI upara UThavA mATe eTalAM sAmarthyavAna gaNAya che ke tenAthI kalyANayAtrAnuM bIjuM koI ja avalaMbana nathI. brAhmI ane suMdarInI kathA dvArA e samayanI sAmAjika racanAno khyAla ApI sAthosAtha RSabhadevanI putrI ane bAhubalijInI bahenane zobhe tevuM valaNa jainasamAja samakSa mukAyuM che e noMdhapAtra ghaTanA che. (zramaNo prAcIna samayamAM kyAM-kevI rIte vAta karatA?) prAcIna samayamAM zramaNo nirdoSa bhUminI gaveSaNA arthe vastI vagaranAM udyAnomAM ke nagara ke gAmathI bahudhA dUra ja rahetA. nagaranuM vAtAvaraNa samAdhi ke dhyAna mATe anukULa nahIM rahetuM hoya. karmanI nirjarA vipula pramANamAM thAya ane navA karmano baMdha ocho thAya te rIte ja nagaranI bahAra vAsa karatA. pariNAme, janasaMparka ocho thavAthI svAdhyAya pravRtti vipula pramANamAM thaI zakatI. e samaye gAma bahAra udyAno AdinI vyavasthA rahetI. emAM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 31 sAdhusaMto utAro karatA. vaLI, sAdhusaMto seMkaDonI saMkhyAmAM vicaratA. tethI AvAM udyAnomAM rahevAthI saMyamadharma paNa barAbara paLAto. gAmamAMthI jijJAsuo udyAna sudhI AvIne dharmabodha meLavatA. (zramaNa saMsthA ke traNa vargo ) jainazAsana manohara udyAna che. A udyAnamAM aneka zramaNapuSpo khIlyAM, pAMgaryA ane jagatane vItarAgano mArga batAvyo. jinazAsananA udyAnamAM khIlelAM aneka puNyazALI zramaNapuSpoe A bAgane navapallita karyo. potAnA aMtaranA teja ane baLathI aMdhArAM ulecIne divyajyoti pragaTAvI. A zramaNa saMsthAmAM zAzvata ane cauda pUrvanA sAra evA zrI namaskAra mahAmaMtranA tRtIyapade mahattvanuM sthAna pAmelA tathA traNa tattvamAMnA gurutattvanA agrasthAne birAjanArA evA AcAryapadanI jainazAsanamAM anerI mahattA che. AgamazAstromAM AcAryane tIrthakara tulya gaNAvAyA che. tIrthakaroe prarUpelA mArgane lAMbA kALa sudhI suvizuddha prarUpaNA vaDe aneka bhavyAtmAone yathAvasthitapaNe pichANa karAvanArA AcAryadevo che. AjanA saMkrAMti ane viSamakALamAM paNa zAsananI dhurAne vahana karanArA AcAryadevo ApaNA saunA parama upakArI rahyA che. jainazAsanamAM AcAryane rAjA gaNavAmAM Ave che. je padarzananA jJAtA ane zAsananA dhorI prabhAvaka hoya, jemanI pratibhA atyaMta ujjavaLa hoya tevI yogyatA mujabanA sAdhuone dIrdhadraSTA saMghonI vinaMtIthI AcArya potAnI pATe yogya munine AcAryapade sthApIne teomAM rahelI zaktine satkAre che. yogyatAne sUcavanArA zramaNa saMghanA traNa bheda che : AcArya, upAdhyAya ane sAdhu. AcAryo mukhyatve dharmadezanAnuM ane paropakAranuM kartavya adA kare. upAdhyAyo sAdhuo samakSa adhyayananuM kArya saMbhALe; ziSyone vidyAdAna ApanArA, ayogyane yogya karanArA sAyaNA, vAyaNA, coyaNA ane paDIcoyaNAnA kramathI ziSyono vikAsa kare; gacchanA tamAma sAdhuone bhaNAvavAnI javAbadArI upAdhyAya bhagavaMtonI hoya che. jyAre trIjo varga sAdhuono che. sAdhanA kare te sAdhu. kahe che ke, sAdhu banavuM hajI saheluM che, paNa sAdhu banI sAcA sAdhupaNAmAM jIvavuM e ghaNuM agharuM che. mokSamArge AgaLa vadhavA sAdhakone paNa sahAyaka A sAdhuo bane. che. AvI vyavasthA hovAthI dharma-utthAnanuM kArya saheje vegIluM bane che. (sAdhu-vaiyAvacca supAtradAnanAM suphaLa ) A zramaNa bhagavaMtonI sevAbhaktino mahimA anekagaNo gavAyo che. cakravartI mahArAjA bharata ane mahAbalI bAhubalIjI pUrvajanmamAM bAhu-subAhu hatA. saMyama laIne 500-500 sAdhuonI vaiyAvacca-bhakti karIne apUrva phaLa pAmyA. prathama tIrthakara zrI RSabhadeva prabhunA AtmAe dhanasArthavAhanA bhavamAM pU. A. zrI dharmaghoSasUrIzvarajI mahArAjanA sAdhuonI apUrva bhakti karIne samyakdarzana prApta karyuM. aMtima tIrthakara zrI mahAvIra prabhunA AtmAe nayasAranA bhavamAM sAdhuvaryonI bhakti karI ane mArga dekhADyo to emane samyakadarzanarUpa mArga prApta thayo. kRSNa mahArAjAe pU. guruvaryone utkRSTa bhAvathI vaMdanA karIne aMtima cAra nArakInuM AyuSya toDyuM. yAvatakSAyika samyakta ane tIrthakara nAmakarma upAmyuM. zAlIbhadrajIe saMgama govALanA bhavamAM sAdhu bhagavaMtane haiyAnA umaLakAthI khIranuM dAna karyuM ne 99-99 peTIo rUpa Rddhi-samRddhi prApta karIne samAdhirUpa saMyama paNa pAmyA. naMdiSeNa munivare jJAna, vRddha, bAla guruvaronI kasoTImaya vaiyAvacca dvArA kevaLajJAnanI prApti karI. revatI zrAvikAe paramAtmA mahAvIranI bhakti dvArA ucca devalokanI prApti karI che. prabhunI bhakti karavAmAM nimitta banela revatI zrAvikA amara banI gaI. Jain Education Intemational Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 vizva ajAyabI : ( pucaprabhAvaka zramaNonuM puNya smaraNa caturvidha zrI saMghanA maulimaNi samA agiyAra gaNadharonAM pagale pagale nirdabha ane nirdoSa jIvanasAdhanAnA dvIpastaMbha samAna yugadivAkara mRtopAsanAnI akhaMDa jyotathI zobhatA zrImad mallavAdIsUrijIe nyAyadarzananA apUrvakoza samA dvAdazAra nayacakranI racanA karI, kSamAzramaNa devardhigaNi jemanA mahAmeLAvI puNyavAna netRtvamAM jainAgamonI "vallabhIvAcanA" aMtima nirNayanA rUpamAM pariNamI, tathA devavAcaka ane kSamAzramaNa vAcanAnA pAThAMtarane paNa paramAdara draSTithI svIkArI, je bhagavAna mahAvIranA "draSTivAdanA bAramAM aMganA aMtima jANakAra, mArA nirvANa pachInA hajAramAM varSe thaze." evA bhAvi kathanane saMpUrNa sArthaka karyuM. zrImad pUjyacaraNa siddhasena divAkarajIe eka ja guruvacane lokamahattAne tRNavat mAnI kalyANa maMdira stotra, batrIsa-batrIsI, nyAyAvatAra ane sanmatitarka jevAM aneka prakAzapuMja graMtharatno racyAM. jaina saMskRtimAM vahemo, camatkAro, kalpita ADaMbaro ane AkarSaNone bilakula sthAna nathI tevI AcArya samantabhadranI vANIno gebI avAja ApaNane sAMbhaLavA maLe che. saMyamaniyamanI prabhAvI sAdhanAnA baLe pAdaliptasUrijI zatruMjaya, giranAra, aSTApada, sametazikhara ane mathurA jevAM tIrthanAM darzana pachI ja AhArapANI vahoratA ane jemaNe nAgArjuna rasAyaNavAdIne zatruMjayanI jinasAdhanA karavA preryA, te kharekhara to jinaparaMparAnuM AcAryaratra kahevAyA. mAnadevasUrijI jevA sarvapraNamyasUrIzvarajInA bane khabhA para lakSmI sarasvatI ubhaya vizajatA, A joI temanA gurudeva AcArya pradyotanasUrinI AcArasaMbaMdhI zaMkA eka mahAniyamano aMgIkAra karI pariharI ane zAMtistavastotra racI mahAmArI maTADI dIdhI. emanA guNo Aje paNa pUjAya che. AcArya mAnatuMgasUrijInA agaNita upakAro koNa vIsarI zake? jemanA pratyeka zloka maMtragarbhita che, jemanA zloke zloke sAdhanAvidhi che tevA "bhaktAmara stotra'nA ane 21 padonA "namiuNa" stotranA racanAkAra e samasta zrI saMghanA sadaiva vaMdanIya rahyA che. kSatriya vaMzamAM janma lenAra AcArya bappabhaTTasUrijI jemaNe potAnA saMyamadharmanI parIkSA karavA puruSaveSamAM AvelI gaNikAne tiraskRta na karI paNa virAgano vijaya samajAvyo, citrakAro ane kalAkArone jinadharmamAM puraskRta karyA. "caturvizati jinastuti', "sarasvatI stotra' racyAM. nava Agamo para saMskRta TIkA racI AgamonA gUDha samajAvanAra navAMgI vRtikAra AcArya abhayadevasarijIe zAsanadevInI AjJA pALI satata AyaMbilavrata, zAstraTIkA racavA rAtrionAM manomaMthana ane atyAdhika zrama laI bhavya kArya karyuM ane jayatiuhaNa nAmanA batrIza zlokanA stotrane racI zrI staMbhana pArzvanAthajIne pragaTAvyA. dhanya che temanA tapobaLane kharataragacchanA sthApaka AcArya jinadattasUrijI, AkAzamAMthI paDatI vijaLIne thaMbhAvI anekane rakSaNa ApyuM. gaNadharazataka jevI 150 padyaracanAomAM temanI zaktinAM darzana thayAM. saMdoha dohAvalI, gaNadhara samApti, upadezarasAyaNa uparAMta aneka prAkRta, apabhraMza bhASAmAM graMtho racI mRtopAsanAnAM suphaLa vitarita karyA. rAjasthAnamAM to A. jinadattasUrijI kalpavRkSa tarIke oLakhAtA hatA. AcArya dharmaghoSasUri je vyAkaraNa, nyAya ane AgamonA pAradarzI vidvAna hovA uparAMta zAsanarakSAmAM maMtrazaktinA sAmarthyavALA hatA, temaNe brAhmaNa, mAhezvarI, vaizyo ane kSatriyone upadeza ApI jaina banAvyAM. sattaramI sadImAM hIravijayasarijI ane kharataragacchAdhipati jinacaMdrasUrijInAM jJAna. tapa ane cAritranA tejaprabhAvathI jaina saMskRtino dhvaja punaH gaganamAM laherAyo. A banne prabhAvaka AcAryonI jJAnasaMpadAthI pahelI ja vAra Jain Education Intemational Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 33 dilhIdarabAramAM jainadharme tejanuM UMceruM Asana mAMDyuM. mogala samrATa akabara A bane sUrivarSothI khUba ja prabhAvita hatA. 1940mAM temaNe hIravijayasUrijIne "jagadguru biruda ApyuM ane vijayasenasUrijIne savAI hIrasUrinuM biruda ApI zAhI ThAThamAThathI sanmAnita karyA. akabare hIravijayasUrijIne zatruMjaya tIrtha bheTamAM ApyuM. yAtrikonA verA mApha karyA ane bhAratanAM badhAM ja tIrthomAM derAsaro, upAzrayone rakSaNa ApyuM. jagadguru hIravijayasUrijI jevAnAM tyAga, saMyama, sadAcAra, tapa ane cAritranA prabhAve zahenazAha akabare bArakozanA taLAvamAM thatI mAchImArI baMdha karAvI. piMjarAnAM pakSIo mukta karyA. bAra divasa mATe jIvahiMsA baMdha karAvI. Ama vidharmI zAsaka para prabhAva pAtharanArA hIravijayasUri jevA AcArya zAsananA bhUSaNa banyA. jJAnakSetre, darzanakSetre, cAritrakSetre, tIrtharakSA, tIrthanirmANakSetre, saMghaprabhAvanA kSetre, rAjakIyakSetre temanuM yogadAna mastaka jhukAvI de che. Aje paNa zAsanane jayavaMtu banAvatA vartamAna zramaNonAM yogadAna dAda mAMgI lya tevAM che. dvAdazAniyacakranuM saMpAdana karanArA zrutabhAskara pU. jaMbuvijayajI ma. hoya ke minI yazovijayajI samA A. yazodevasUri hoya. vyasananI badImAM khUMpelI prajAne mukta karAvatA pU. paM.zrI caMdrazekharavijayajI ma. hoya ke yuvAAlamane zraddhAsaMpanna banAvatA AcArya ratnasuMdarasUri hoya ke AcArya hemaratnasUrijI hoya. jhera utArI vairAgyanAM dAna karanAra pUjyapAda rAmacaMdrasUrijI ma. hoya ke pachI yuvAnomAM zibiramAdhyame dharmajAgRti ANanArA pUjyapAda bhavanabhAnurijI ma. hoya, ke pachI AgamonA addabhUta jJAnI pu. jayaghoSasUrijI ma. hoya. dhanya A zramaNonA puruSArthane! nAmanAnI khevanA karyA vinA kAryo karI rahelA muktinA mahAphirastAone lAkha lAkha vaMdanAo. (zramaNasaMsthAnuM kenazAsanamAM abhuta cogadAna) anaMta upakArI arihaMtadevanuM zAsana aciMtya upakArI che, jayakArI che ane maMgalakArI che. aNamola ratnonA jhaLahaLatA tejapuMjothI jinazAsana jagatanA jIvo upara upakAradhodha vahAvyA ja kare che. zAsananA punIta prabhAve uttama ane amUlAM ratno ApaNane satata maLatAM rahyAM che. jaina zramaNaparaMparA dvArA samaye samaye viziSTa pratibhAono prakAzapuMja A dharatI para relAyo. paMcama gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmInI pATaparaMparAe aneka vaMdanIya paramaprabhAvako thayA. A badhA puNyapuruSoe dhananI, sattAnI kyAreya lagIre icchA rAkhyA vagara eka eka kSetramAM potAnA jIvanano anokho prabhAva batAvyo che. rAjyAzraya ke rAjasattAnI A zramaNa saMsthAe kyAreya jhaMkhanA karI nathI paNa rAjyakartAone bodha ApavAmAM A zramaNo kyAreya zaramAyA nathI. eka kALe zramaNono upadeza bAdazAha akabaranA daravAje AMbI gayo te ApaNe jANIe chIe. mAtAe ApelA samyaka jJAnanA abhuta pradAnane kAraNe AryarakSitasUrijIe AkhA parivArane saMsAratyAga karAvyo. zAsananA AdhArastaMbha samA aneka zramaNoe jIvanabhara jJAna ane zIladharmanI sugaMdha prasarAvI samakita zAsananA mugaTamaNi banIne A zramaNasaMsthAe zramaNa saMskRti dvArA jIvananuM rasAyaNa banAvI adabhUta saMjIvanI nIpajAvI aneka tANAvANA vacce mAnavajIvanane eka navoja AkAra Apyo. samyagu jJAna, samyagu darzana, samyagu cAritranI nirmaLa ArAdhanA, paropakAranI vahetI gaMgA, unnatinAM aneka zikharo sara karatA rahIne zaraNAgata jIvonuM apAra kalyANa karatA rahe, sanmArgano rAha batAve, nijakalyANa to sAdhe ja, paNa jagakalyANa mATe paNa athAka parizrama uThAve. AvA mahapuruSono dehabhava bhale kALakrame vilIna thaI jAya paNa teono guNavaibhava bhavyAtmAonA aMtarapaTa para sadeva smRtiviSaya banI gayo che. Jain Education Intemational Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 vizva ajAyabI : A graMthanI eka adbhuta lekhamALA "zramaNasaMghanI prabuddha pratibhAo' che lekhamALamAM pasaMda karAyelAM pAtro zIrSakanI sArthakatA sAthe atyaMta susaMvAditA dharAve che. keTalIka evI pratibhAonuM darzana karAvyuM che, jene navA yuganA loko vismarI cUkyA che. vAstavamAM temanI pratibhA prastuta lekha karatAM anekagaNI UMcI che, paNa yIabhAve DhaMkAI gaI che, to evA paNa aneka pratibhAvaMta mahAtmAo che, jemane anne sthAna ApI zakyA nathI to paNa lokahadayamAM kAyama birAjita che. kyAMka koI paricayomAM atizayoktipUrNa citra rajU thayuM che chatAM guNAnurAga buddhithI RSiguNa anumodanArUpa sukRta anumodanA karavA mATe A lekhamALAmAM lekhAMkita thayelA vividha guNo jarUra dIvAdAMDIrUpa che. ApaNA pUrvaja mahAtmAo paratve bahumAnabhAva utpanna karAvavA mATe ane vividhaguNone AtmasAt karavA mATe padacihnarUpa AvI prabuddha pratibhAonuM vadhu ne vadhu darzana samAja sanmukha prastuti pAme te Avazyaka che. mArA jevA aneka ajenone jijJAsAbhAve paNa lagabhaga badhA ja jainAcAryonA satata saMparka ane sAMnidhyamAM rahevAnuM sadbhAgya sAMpaDyuM che. A prabhAvakomAM rahelAM tapa, tyAga, jJAna vairAgya, AcArazuddhi, vicArazuddhi ane sAdI saraLa nikhAlasa jIvanazailIthI prabhAvita thanAro ghaNo moTo varga che. AtmabhAvamAM sthira rahenArA, saMyamasAdhanAnA divyAkAzamAM viharanArA bahuzruta jJAnIone amArI lAkha lAkha vaMdanAo. | sUcita jenazramaNa graMthamAM je te vibhAgamAM je te lekhamALAmAM AgaLanA pAne saMpAdakIya noMdhamAM lekhakazrInA paricaya sAthe je te lekhano sArAMza Apela che eTale atre A vistRta purovacana noMdhamAM verAgyakathAo sivAya je te lekha saMbaMdhe kazoya ullekha nathI karI zakatA tenI sujJa vAcako noMdha lya. ( vairAgyanA prabaLa kAraNo) jaina zramaNapaNAnI saMprApti saMsAra vairAgya vinA azakya che paNa vairAgyanI varALa paNa aneka prakAranA citra-vicitra nimittothI udbhavatI jovA maLe che. pUrvakALamAM jaina munibhagavaMtonA saMparka-satsaMga ane sadupadezathI paNa anekone saMyamamArge saMcaravA bhAvanA thatI hatI ane hajAronI saMkhyAmAM sAmUhika dIkSAo thatI hatI. tevA vairAgI saMyamIomAMthI nikaTabhavI AtmAo potAnA cAritrAcAra, niHspRhitA, nAmanAnI akAmanA, aMtarmukhatA, guNAnurAga vagere guNothI yukta ane parasparivAda, prabhAvakatA pAtharavAnI spardhakavRtti, virAdhanAo-AzAtanAo vagere dUSaNothI vimukta rahI AtmasaMyama ane ArAdhakabhAva dvArA evI to AdhyAtmika pragati sAdhatAM hatA ke saMsAratyAganA nimittAnI jema cArA koIka nimitta baLe aMtarmuhUta jevA alpakALamAM kSapakazreNie caDhI kaivalyajJAna upArjI letA hatA. AdhyAtmika jIvana mATe saMyama che. tene zAsana prabhAvanAo karatAMya AtmArAdhanAo mATe je prayoje che teo dhAmadhUma ane dhamAdhama ke phaTATopa ane pradarzana jevA kolAhalathI para banI dhyAnayogamAM lIna banI mANI-jANI zake che. bahu ja saraLa bhASAmAM kahevuM hoya to kahI zakAya ke AdhyAtmika utkarSa eTale guNaThANe abhirohaNa-pragati-vikAsa. chaThThA-sAtamAM guNasthAnakathI paNa upara janArAne adhyAtmano amRta oDakAra hoya che, te mATenI prAraMbhika bhUmikA che saMyama saMcaraNa sAthe vividha guNomAM vicaraNa. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 35 AvI ja keTalIya vairAgyakathAo nitya bhaktAmarastotrapAThI zAsanaprabhAvaka sva. 5.pU. A.deva vikramasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI mahAtmA pa.pU. vIrasenasUrijI ma.sA. temanA jhariyA nagaranI sthiratA daramyAna ghaNAne suNAvatA hatA sAthe stuti-stavana ane sajhAyo zIkhaDAvatA hatA ane vividha vArtAo dvArA dharmasiMcana paNa karatA hatA. teozrI te samaye munirAja pade hatA, paNa nirdoSa bALavayane kAraNe ghaNAnI sAthe aneka bALako dharmaraMge raMgAI sAmAyika-pratikramaNa-pauSadha karatAM thayA hatA. te samaye jaina zramaNonI vairAgya vArtAo rasapUrvaka sAMbhaLatAM potAno virAga paNa vadhato jato hato, tevuM varaso pachI Aje 5.pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma.sAne saMsmaraNa thatAM pUjyazrIne spaSTa anubhavAya che. ame pharI navI kalamathI A navA graMtha mATe puruSArtha mAMDyo tyAre amArI lekhanImAM syAhI pUravA samAna amuka lekho amArI bhAvanAnusAra racI ApavA tyAMthI paNa zrutasahAyatA pradAna karANI che. zrutasevA ane kartavyabuddhithI jinazAsananI zrutagaMgAne vahetI devAnA phakta namra prayAsarUpe aneka prakAranA lekho sAthe aneka vairAgIonI AtmakathAo jevo viziSTa lekha paNa pUjayazrI dvArA sahajamAM sarjAI gayo che. vartamAnamAM paNa aneka sAkSaro-vidvAno ane jJAnI mahAtmAo vicare che, jemaNe khAsa zrama laI amane hArdika sahAya sAthe vadhAI bakSI suMdara lekho racI ApyA che. zAMtithI karela vAMcana jinazAsananI garimA samajAvaze ane AvuM daLadAra sAhitya vAraMvAra sarjana pAmavuM paNa duSkara jaNAya che. lekhako lAkhkho bhale hoya paNa te badhAyane graMtha mAdhyame bhegA karavA ane jinazAsananuM najarANuM nakkaratAthI prastuta karavuM te paNa sukALabaLe saMbhavita thavA pAmyuM che. AvA saMpAdanathI zramaNo nikaTa thAya, svasthAnathI pArasparika anumodanA dvArA zrutajJAnano pracAra karI AtmalAbha meLave tevI zubhApekSAo amArI mahatvakAMkSAo che. vairAgya ghaTanAnA mukhya sAkSInA nAmollekha sAthe te te vairAgIonI manobhAvanAne sparzatA A sAthenA abhinava lekho satya kathAvArtAone AdhAre pa.pu.munizrI jayadarzavijayajI ma.sAhebe saMkalita karela che. saMsAra eTale viSayakaSAyano saravALo ane guNAkAra, vanahastino paga bhUlamAM sarovaranA kAMThe co ane jayAre khUMpelo paga kADhavA gayo, bIjo paga balka vadhAre ja UDe jatA te phasAI gayo. AvA vizALakAya hAthIne kema bacAvAya, koNa bacAve? basa te ja pramANe viSacakra jevA viSama saMsArama sapaDAyela jIva jema jema sukha mATe havAtIyAM lagAve tema tema duHkha ja hAthamAM Ave, tevI vicitratA che. kaMcana-kAminI, kuTuMba ane kAyAnI mohamAyA athavA paisA ane parivAra pAchaLa jAna kurabAna karavA taiyAra ajJAnI jIva kaI rIte arthanA anartho athavA rUpa mATe mUrkha banI viSAdo-viDaMbanAo ane vyAdhio sahe che teno Acho paricaya atrenA lekha dvArA ApavAmAM Avyo che. bhagavaMta mahAvIre Apela madhubiMdunuM daSTAMta tAttvika paNa kAlpanika che, jyAre atrenA pAtro vAstavika che. phakta upadezAtmaka rUpe kaMIka rajU karatAM potapotAnI dAstAno jaNAvI rahyA che. temane sAMbhaLavA eTale temanA jIvana anubhavathI bodhapATha levo evo ahIM saMketa che. dIrgha bhUtakALa vItI gayo paNa lAgaze ke teo jANe nikaTamAM ja jIvI gayA. jIvyA tyAre rUpIyA mATe laDyA ke rUpanA kAraNe paDyA. hAla to temanI jAhojalAlInA mahela paNa khaMDera dekhAya che, temanA itihAso paNa navAnavA prasaMgone kAraNe dhIme-dhIme bhUMsAya che ane keTalAya to temanI kabara upara bAga-bagIcA banAvI ramata-gamata karatAM jaNAya che. Jain Education Intemational Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : vairAgyabhAvanA jAgRta thavAmAM vividha nimitto vicitra bhAga bhajave che ane vairAgyavAsita jIvane saMsAranA koI baMdhano rokI zakatA nathI. teo mahAbhiniSkramaNa mATe mahAparAkrama ke mahAprayANa kare te temanI svAbhAvika jIvana ghaTamALa banI jAya che. to cAlo amuka vairAgIonI AtmakathA alaga alaga pAnA upara alpAkSaramAM AvakArIe. prastuta lekhamALAmAM maryAdita virala viraktonI vArtA rajU karAI che, bAkI to vartamAnamAM viharatA-vicaratA tamAma sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonI vairAgya vAsanA vize pRcchanA ke anuprekSA karavA jevI che. pUrvabhavonA suMdara saMskAro ke vartamAnanI virATa chalAMga vagara saMsArasamudra oLaMgavAnuM parAkrama dukara che. kadAca saMyama paNa zrIvijayalakSmI sUrijI viracita upadezaprasAdanA bhAga-4 pravacana naM. 271 pramANe mohagarbhita ke du:khagarbhita vairAgyabaLe sulabha banI jAya che, chatAMya saMyamadhArAnI guNazreNIe ArohaNa phakta jJAnagarbhita vairAgyathI thAya che, te mATe suvizuddha saMyamIonA jIvana-kavana vAMcavA jevA che. saMsAramAM rahIne dharma Adaravo anukULatAo vacce adhUro dharmAcAra che, jyAre saMsAratyAgI dharmapuruSArtha karavAmAM mokSapuruSArthanA mahAmArga sudhI saphaLa saphara ne mahAnaMda maLe che, bhale saMyamasAdhanAo pratikULatA-upasargo ke parisahIthI pattharasamI kaThora lAge. mATe ja zAstro jaNAve che ke lAkhonA dAna ApavA sahelA che, zAsananI prabhAvanAo karavI paNa sugama che, nitanavI zodhakhoLo ane saMzodhano vacce jinazAsananI asmitA ane prabhAvanA deza-videza sudhI vistAravI paNa sulabha che tathA mahAmedanIne saMbodhI mahAsaMmelana dvArA prabhuzAsanano mahAyajJa prasAravo e paNa saraLa che, bAkI durlabha ane atidurlabha che AtmakalyANa hetu saMyama saMprApta karavuM, gAma-nagara ane vanavihAro vacce paNa samabhAve AtmaraNa karavuM, viSaya-kapAyo upara vijaya meLavavA AtmAmAM ja TharavuM ane phakta adhyAtma mATe ja jIvavuM ke maravuM. - vizuddhakoTinA saMyamIo thakI ja vasuMdharA bahuratnA che, prakRti paNa saMskRti banI satyaM-zivaM-suMdarama svarUpe sohAya che ane AtmAmAMthI mahAtmA banI paramAtmA sudhInI pragati pAmavAno mahAmArga hoya to te che bhAgavatI pravrajyA. itihAsanA suvarNa pAnAo saMyamI sAdhakonA jIvanavaibhavanI prazasti kare che, paNa te jhAkajhamALa vacce paNa viraktAtmAo anAsakta hoya che. caramAvartamAM pravezelA nikaTabhavI jIvone jevuM bhAvacAritra labdhisvarUpe lAdhe che tenI zlAghA paNa saMpUrNa karavI duSkara che. lAkhkhonI uthalapAthala karanArA nabIrAonI jIvanacaryA temanI raheNI-karaNIthI pArakhI zakavI sahelI che, paNa kroDa sAgaropamanA karmo khapAvI rahelA saMyamapUtonI kharI pahecAna temanI raheNIkaraNIthI karavI khUba muzkela che. temane pArakhavA jhaverI jevI jhINI dRSTi ke jJAnaprajJAno prakAza atyAvazyaka che. tapasyAnA tAraliyAo : eka viziSTagraMthanI samAlocanA) mAnavajIvanano AjasudhIno itihAsa ema bole che ke jIvanamAM koIpaNa kAma, koIpaNa suMdara vicAra ke koIpaNa maMtra ane koI paNa zubhapravRtti kaThora tapasyA vagara siddha thatI nathI. tapa mAnavInI kSaNabhaMgura sthitine amaratAnI Toca upara mUke che. ane tapa dvArA ja mAnavI kSaNajIvI pravRttine zAzvatarUpa ApI zake che. hajAro lAkho tArAomAM koI koI eka tArAne dhruva evuM nAma maLe che tenI pAchaLa yugonuM akhaMDa tapa Jain Education Intemational Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa dharabAyeluM hoya che. jagatanA aneka dharmomAM jainadharmazAsana eka viziSTa chApa dharAve che. jamAnAothI ekadhAro prabaLa prabhAva pADI rahyo che tenA kAraNomAM eka kAraNa tapasyA che. jainadharma jevI kaThina tapazcaryAo jagatanI bIjI koI saMskRtimAM maLatI nathI. jema divasa uge ane Athame, sudano caMdra vikAsamAna thAya ane vadanA aMdhArA gADhA banatA jAya, mahinAo pramANe Rtucakra badalAyA kare paNa jainadharmamAM AhAravihArathI mAMDIne aneka prakAranI tapasyAo akhaMDa gaMgAnA pravAhanI mAphaka niraMtara vahetI rahI che. sAdhathI mAMDIne moTA AcAryo A tapazcaryAne niyamitapaNe AcaratA hoya che. jenAthI tana mananI taMdurastI suMdara rIte jaLavAI rahetI hoya che. kahe che ke A tapasvI saMyamIonA sAcA nirmaLabhAvo zetAnane paNa saMta banAve che, A saMyamayAtrIo pRthvI karatAye vadhu sahanazIla banI pRthvIne paNa zaramAvanArA mAluma paDyA che. A tapasvIonA manana ciMtanathI ja jainadharma zobhAyamAna banyo che. tapa ane vaiyAvaccano suMdara samanvaya paNa atre jovA maLe che. A tapasvIonI najara sAme saMsAra nahIM paNa dharma hoya che. jainazAsanamAM AvA tejasvI tAraliyAo koNa haze? kyAM haze? talAzanI rozanI jyAre AryasaMskRtinA virATa kSetra para patharAya che tyAre AvI pravRttimAM AjIvana rata rahenArI zramaNa saMsthA ja najara samakSa dRzyamAna thAya che. zveta AvaraNamAM sajja rahenArI A saMsthAnI AcAra maryAdA ja kAMIka evA prakAranI che bhale adakerI saMkhyA hoya paNa enuM gaurava ane garimA virATa brahmAMDane AvarI levA mATe paryApta banI rahe che. A garavI zramaNasaMsthAne bhaviSyanI bhItaramAM laI janAra vartamAnakALe zuM koI tattva ja vidyamAna nathI? eno sajjaDa javAba ApavA mATe hamaNAM ja eka graMtharAjano saphaLa prayAsa anubhavAyo. pU. zrI bhuvanabhAnusUri samudAyanA prabhAvaka paMnyAsazrI caMdrazekharavijayajI mahArAjazrInA ziSyaratna pU. guNavaMtavijayajI mahArAjazrIe mUrtipUjaka saMpradAyanA Azare 15 thI 17 vartamAnagonA sAdhu sAdhvIjIonI Azcaryajanaka ArAdhanAo ane preraka prasaMgonuM saMkalita kareluM eka suMdara pustaka pragaTa karyuM che je vAMcyA pachI ema lAge che ke itihAsanA suvarNAkSaro paNa jhAMkhA paDe che. A graMthanuM nAma apAyuM che vizvanI AdhyAtmika ajAyabIApaNA sAdhu sAdhvI bhagavaMto bhAga-1 A graMthamAM ApavAmAM AvelA saMkhyAbaMdha prasaMgo vartamAnakALanA ane najIkanA bhUtakALanA che. saMcaya karanAra munizrI noMdhe che ke ATalA prasaMgo to gALI cALIne mUkAyA che. AnAthI anekagaNA prasaMgo samAvI zakAyA nathI. kalpanA karI zakAya tema che ke keTakeTalA sAdhu sAdhvIoe AvA prakAranI kaThIna tapasyAthI jainadharmane kevo ojasavaMto banAvyo che? eka sAdhvIjI mahArAja pAraNA vinAnA lagAtAra 900 AyaMbila ke, 901mA divase 45 upavAsa zarU kare, 4pamA upavAse 25 AyaMbila zarU kare Ane ghora tapasyA ja samajavIne? evA traNa sAdhvIjI vidyamAna che jeoe 200 oLIo pUrNa karI che ane 300 pUrNa karavAnI bhAvanAthI AgaLa vadhI rahyA che. eka tapasvIratna AcArya bhagavaMte dIkSA paryAya daramyAna 3001 upavAsa karyA ene camatkAra ja samajavonebe sAdhu bhagavaMto lIMmaDIthI amadAvAdano vihAra cothA divase pUro karyo. dhana aNagAra ane mASatuSa muni haju Aje paNa vartamAnamAM vidyamAna che. eka mahAtmAe dIkSA pUrve 32 oLI karI ane jIvana daramyAna 100 + 75 oLI karI. AkhA jIvanamAM 10,000 AyaMbila karyA. eka sAdhvIjI bhagavaMta Jain Education Intemational Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3c vizva ajAyabI : AjasudhImAM 4500 jeTalA upavAsa karI cUkyA che. jemanA mATe vizeSaNo vAmaNA lAge, alaMkAro ochA paDe evA ghaNA sAdhvI bhagavaMtonI tapasAdhanA pAse mastaka jhUkI paDe che. mAtara tIrthamAM sumatinAtha prabhunA vizALa jinAlayamAM mahattarA padmazrI sAdhvIjInI pratimA Aje vidyamAna che. jenI kathA sAmAnya mAnavIne romAMcita karI jAya che. eka sAdhvIjI mahArAje 19 varSamAM 19 jeTalA varSItapa karyA evI saMkhyAbaMdha vigato A graMthamAM samAvavAmAM AvI che. dharmadhajA pharakatI rAkhavA mATe saMyamI jIvonI tapasyAo keTakeTalI upakAraka banI rahetI hoya che. AvuM preraNAdAyI sAhitya mAtra jainadharmane ja nahIM paNa pratyeka mANasane pathadarzaka banI rahetuM hoya che ane jIvanane dhanyatAno anubhava karAvatuM hoya che. (labdhiono madhapuDo : gautama zramaNa ) 145ra gaNadharomAM eka anokhI vibhUti eTale prabhuvIranA prathama gaNadhara. gautamanI garimA ApaNane kadAca temanA prathama gaNadharapaNAmAM dekhAya, kadAca temanI anaMta labdhiomAM dekhAya ke kadAca pacAsa hajAra kevalInA gurupaNAmAM dekhAya paNa A gautama zramaNane mana temanI garimA hatI prabhuvIranA ziSyatvamAM. kyAM ahaMkAranA hAthI upara ArUDha thaIne prabhuvIranA samavasaraNa tarapha dhamapachADA karatA doDI rahelA garvISTha indrabhUti ane kyAM prabhuvIranA vacanAmRtane natamastake pI rahelA vinayamUrti gautamasvAmIe pacAsa hajArane ramataramatamAM kevaLajJAna ApI dIdhuM paNa pote kevaLajJAna vinAnA sAva korA temAM ja temanA, vinayaguNanI parAkASTAnA darzana thAya che. nirmaLa avadhijJAna ane mana:paryayajJAna hovA chatAM prabhunI hAjarImAM teno upayoga kyAreya mUkyo nahoto. je kevaLajJAna mATe khuda temanA guruvaryane sADAbAra varSa jIvaleNa upasargo sahana karavApUrvakanI ghora sAdhanA karavI paDI. je kevaLajJAna mATe metArya munivara taDake zekAyA, je kevaLajJAna mATe baMdhaka munivara cAmaDe cIrAyA, gajasukumAla mahAmuni aMgAre tapyA e kevaLajJAna pacAsa hajArane ApI dIdhuM paNa potAnI pAse nahIM-e gautama zramaNane anupama dAnezvarI ja samajavAne? labdhio AvI AvIne gautamane coMTatI ane tethI ja gautama zramaNa labdhiono madhapUDo kahevAyA. vepArIvarga navA varSanA copaDAmAM gautamasvAmInI labdhi hajo! evuM khAsa lakhe che. gautamazramaNane lAkha lAkha vaMdanAo. (jyotirdhara zramaNonuM yugadarzana ) chellA be dAyakAmAM jainonI prabaLa dharmabhAvanAe jora pakaDyuM che. tenAthI jaina dharma pratye saunI AzA, zraddhA ora vadhI jAya che. Ama thavAnuM kAraNa pU. AcArya bhagavaMtonA AcAravicArano prabhAva jaNAya che. mahAna vibhUti hemacandrAcAryane videha thayAne navaso varSa thayAM chatAM kavitA ane vyAkaraNa, chaMda ane alaMkAra, itihAsa ane purANa, koza ane nyAya, yoga ane adhyAtma, tyAga ane tapasyA, japa ane dhyAna, saMyama ane sadAcAra, rAjakAraNa ane lokakalyANa evAM vividha kSetrone AvarI lenAruM cha sAta zataka jeTalA dIrdhakALa sudhInuM ciraMjIva kArya bhAgye ja bIjI koI vyaktie karyuM haze. tenA pratApe ja sArasvatayuganAM atre pagaraNa maMDAyAM. pATaNamAM rAjalakSmI, sarasvatI ane dharmano triveNI saMgama racanAra A vidyAnidhie e samayanAM AMdolano jhIlyAM ane katiomAM vahAvyAM. Jain Education Intemational Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNA 39 tattvavizArada, zAstrasarvajJa, zrutakevalI upAdhyAya pU. zrI yazovijayajI ma. kAzImAM 500 naiyAyiko-paMDitone parAjita karI nyAyAcArya nAme sukhyAta thavA chatAM bhAre vinamra ane ratnatrayInA paramopAsaka hatA. e bIjA hemacaMdrAcArya ane jaina saMpradAyanA zaMkarAcArya gaNAyA che. vikrama saM. 1743mAM DabhoInI puNyabhUmi upara temanuM aMtima comAsuM hatuM. u. yazovijayajInA pracaMDa puraSArtha aMge pU. gaNizrI yazovijayajI ma.nA lekha khAsa vAMcavA bhalAmaNa che. | vipula ane vaividhyasabhara sAhityasarjanamAM lAvaNyasamaya, samayasuMdara, jinaharSa, RSabhadAsa, udayaratna, sahajasuMdara, guNavijaya, dIpavijaya ane jayavaMtasUri vagerenuM bhAre yogadAna noMdhAyeluM che. vIsamI sadInA sUricakravartI AcAryapravara vijayanemisUridAdAnuM nAma agra haroLamAM che. graMthasaMrakSaNa, kadaMbagiri, zerIsA, rANakapura, khaMbhAtanAM tIrtho ane gAmaDAMonAM jinAlayono uddhAra karAvyo. sAgarAnaMdasUrijIe AgamajJAnanA prasAra dvArA, munizrI puNyavijayajIe prAcIna graMthanA saMzodhana dvArA, premasUrIzvarajIe aneka dIkSArthIone UbhA karyA. e ghaTanAo dvArA jainazAsanano jayajayakAra pravartato rahyo. arvAcIna yugamAM vallabhasUrijIe Thera Thera sarasvatI-maMdiro sthApavAnI ghoSaNA karI. (zramaNonI pAdavihArayAtrA ) prAcIna bhAratavarSamAM AjanA jevI jhaDapI dhAMdhaladhamAla na hatI. so-baso mAIla dUranI prajA dharmanI vAto koI paNa mAdhyamathI jaladI jANI zakatI na hatI. A prajAne teonAM gAmomAM jaI upadeza apAto te ja sthira ane rUDha banato. sAdhuo saMyamanuM pAlana karatAM karatAM ucca AcAra-vicAranA pracAra dvArA janasAmAnyane dharmanA nItiniyamothI avagata karAvatA. pariNAme pAdavihAra dvArA dharmano pracAra thato, dharmano prabhAva raheto ane dharmanI mahattA samajAtI. dharmanA AgavA siddhAMto daDha thatA ane dharmanI AgavI vizeSatAo prajAjIvanamAM sthira thatI. prabhu mahAvIre zAsananI sthApanA karyA pachI 30 varSa sudhI ja prabhunizrAmAM zAsananuM saMcAlana thavA pAmyuM. prabhunA nirvANa pachI Aja sudhI zAsanane calAvanArA pUjya AcAryabhagavaMto ja che. svapara upakAranA dhyeya sAthe samagra bhAratamAM padayAtrA dvArA seMkaDo mAIlo sudhI vicaraNa karIne dharmajyotane jalatI rAkhavAmAM A sAdhuvaroe je bhoga Apyo che tenuM mUlya AMkI zakAya tema nathI. Aje paNa je je pradezamAM jaina sAdhuono vihAra cAlu che, te pradeza anya pradezonI sarakhAmaNIe dharmasaMskAranI dRSTie alaga tarI Ave che. pAdavihAra karavAthI aneka jIvonA pratyakSa saMparkamAM avAya che. gAmogAma lokonA rItarivAja, bhASA, mAnyatAo jANIne upadeza apAya che ane pariNAme, yogya jIvomAM dharmamAM zraddhA daDhamUlapaNe aMkita karI zakAya che. lAkha lAkha vaMdana hajo AvA parama tyAgI mahAtmAone!!! (zramaNa bhagavaMtono uttama dharma che nirdoSa AhAranI gaveSaNA karavA mATe A dharmamAM uttama vyavasthA che. bhamaro jema puSpane kalAmaNA na thAya te rIte rasa le che, tema munio zrAvakone tyAMthI AhAra svIkAre che. te paNa zarIrane mAtra Teko ApavA mATe AMta-prAMta nIrasa ane nirdoSa bhikSA (gocarI)-gAya care te rIte svIkAre che. jaina sAdhuonI traNa vizeSatA : gocarI, loca ane vihAra. A traNathI sAdhusaMsthA ApameLe ja judI tarI Ave evI A paddhati che. Jain Education Intemational Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 vizva ajAyabI : potAne mATe je bhikSA taiyAra na hoya. pote je bhikSA taiyAra karAvI na hoya ane je bhikSAnI utpattine pote anumodI na hoya, evI bhikSA ja jaina sAdhuonA upayogamAM Ave che. AvI bhikSA grahaNa karavAnI paddhatine gocarI nAma apAya che. A rIte sAdhuo aneka gharomAM pharIne potAnA jIvananirvAha mATe jarUrI AhAra meLavI le che. sAmI vyaktine takalIpha pahoMcADyA vinA tema ja koIpaNa jAtanA sAvadya ke AraMbha vinA potAnI jarUriyAta mujabano AhAra meLavavo e gocarInuM mukhya lakSaNa che. A gocarI jainazAsananuM eka apUrva pradAna che tethI ja Aje paNa jainamunio jyAM jAya tyAM jenonI vasatI na hoya to paNa sau emane "padhAro padhAro" kahIne satkAre che. sAdhuo bIjAne bhArarUpa na thAya te rIte 47 doSothI rahita gocarIdharma kIdho che. koIpaNa jAtanI hiMsA ke pApa vinA sAdhu potAnA saMyamajIvanano nirvAha kare te eno sAra che. munijIvanamAM locano mahimA : munijIvana svAvalaMbI, AtmAbhimukha ane sahanazIlatAnA pAyA upara che. je zarIra dvArA cIkaNAM karmo bAMdhyAM che te zarIrane kaSTa ApI karma khapAvavAM. sakAma nirjarA karI karma rahita thavA gocarI, loca ane vihAratraNa mukhya che. vihAra dvArA koI eka ghara-makAna-gAma ke zrAvaka pratye gADha mamatva ke rAga-dazA baMdhAtI nathI. loca paNa cha mahine athavA paryuSaNa pahelAM to avazya karAve ja. loca karanArane aThamanuM ane karAvanArane chaThanuM phaLa maLe che. maraNa samaye, vyAdhionA vAvaMToLa vacce, samAdhinI jyota jALavI rAkhavI e sahelI vAta nathI. jIvate jIva sAmethI kaSTone AmaMtraNa ApIne ene veThavAnI Teva pADavAmAM Ave to ja zAMtithI mRtyu pAmI zakAya. sAmethI duHkhane bolAvI ene saharSa bheTI levAnI taiyArI eTale ja loca! zarIranI zobhA jaina sAdhu mATe varyuM che. kema ke A zobhA ja brahmacaryanI ghAtaka che. vALa e zarIranI zobhA gaNAya che, mATe dara cAra mahine ke cha mahine vALane hAthathI ukheDavAnI prakriyAne jaina sAdhuoe jIvaMta rAkhI che, je locanA nAme oLakhAya che. loca eka mAtra jaina sAdhuonA jIvanamAM ja jovA maLe che. je prakriyAne mAtra sAMbhaLavAthI ke ekAda vALa kheMcavAthI bhalabhalA mAnavInuM mana dhrUjI UThe che e prakriyA 9-10 varSanA bAlamunithI mAMDIne 90 varSanA vRddha sAdhuo hasatA moMe karAvatA hoya che. (sAdhu jIvananI preraka AcArasaMhitA) jaina sAdhunuM jIvana sAva sAduM ane sIdhuM che. emanA jIvanamAM je AcAra-vicAranAM darzana ApoApa thAya che te tenA jIvanamAMthI sIdho upadeza che. pAMca mahAvrato emanAM jIvana-kavananI mukhya cAvI che. e dvArA ja teo samakitI, bhavabhIru, mokSanA anugAmI aparigrahI tarIke prasiddhi pAme che. kahe che ke sAdhuveza ane sAdhupaNuM e banneno subhaga samanvaya sadhAI jAya to duniyA jotI rahe ane AtmA mukti taraphanA uryAnamAM sauthI AgaLa nIkaLI jAya. jaina sAdhu mATe mAtra bhAratamAM ja nahIM, paNa paradezomAM paNa khUba UMcuM mAna che. sAdhujIvananA tamAma AcAro preraka che; paNa temAM ye vihAra, gocarI ane loca Adi vizeSa preraka che. khullA page ane khullA mAthe sadAkALa vicaranAra A munibhagavaMto zAsananA kIrtistaMbho che. A zramaNoe saMsArI jIvonI dharmazraddhAne avicaLa rAkhI che. taMtravidhAnA baLanI paraMparA ane zramaNa-sAdhako :) ema kahevAya che ke maMtrazaktithI, saMyama ane tapanA baLathI zramaNomAM apUrva labdhi hoya che. paNa teno Jain Education Intemational Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa nAmanA ane kAmanA mATe upayoga karavAmAM mAnatA nathI. zAsananI prabhAvanAno ja jyAM prazna hoya, jyAM zAsanahelanAthI bacAvavAnI jarUriyAta UbhI thAya, tyAM ja A zakti vaparAya. dA.ta. pU. upAdhyAya zrI zAMtivijayajIe kaTakanA killA mATe, zrI vajasvAmIjIe sukALamAM saMghane laI javA mATe evI zaktino upayoga karyo hato. e batAve che ke AvI zaktino upayoga apavAdI AcaraNAmAM ja thato hoya che. thoDAM varSo pUrveno ja itihAsa tapAsazuM to maMtra-taMtra vidyAnA jANakAra sAdhuo ane yatio jovA maLaze. A badhI vidyAo kAcA pArA jevI hovAthI pace to UgI nIkaLatI ane na pace to phUTI nIkaLatI. ethI ja paDato kALa joIne A vidyAonuM AdAnapradAna baMdha thayuM. zramaNoe yoga tathA maMtrasAdhanA dvArA jainazAsana upara mahAna upakAro paNa karyA che. tenI noMdha avazya levI ja joIe. marakI vagere jevA bhayaMkara rogonA nivAraNa mATe 'uvasaggahara', saMtikara vagerenI racanA thaI, jenA upayogathI jainadharmano prabhAva jarUra vadhyo che. ( puNyaprabhAvaka zramaNono prabhAva ) sukomaLa zAlibhadrajIe kSaNabhaMgura saMsAranI paLanAe vilaMba vinA tyAga karyo, tenA pAyAmAM jinazAsananI uccatama preraNA dharabAyelI hatI. rUpavatI yauvanAono svAmI acAnaka ja rAjamahelonAM suMvALAM sukhone taNakhalAnI mAphaka choDIne nirjana vananI vATa pakaDe che e ghaTanA vizvanA itihAsamAM asAdhAraNa gaNAya che. yauvanapradIpta saudaryanA bhaMDArasamI vIrAMganA kozAnA adamya AkarSaNa sAme taruNa sthUlabhadrajInA hRdayano dhabakAra gajaba rIte TakarAyo ane pachaDATa khAvAne badale pachaDATa khAnArane ja emaNe UMcakI lIdhI. dhanya sthUlabhadrajI! temanA prabhAve juo to kharA, vilAsanI dAsI jinazAsananI dAsI banI gaI! vAsanAne paga taLe kacaDI unnata mastake AgaLa vadhatA muni sthUlabhadrajInA kadame kadame vIrAMganA kozA paNa dharmI banIne pApo pakhALavA lAgI. AvAM dRSTAMtothI samajAya che ke nArI e upAsaka che vAsanAnuM sAdhana nathI. Avo hato ApaNA prabhAvaka zramaNono prabhAva. jaina maharSionA prabhAvane kAraNe aneka rAjA-mahArAjAo, rANIo, rAjakumAro saue rAjavaibhavano tyAga karyo ane pachI Atmabhava prApta karavA A badhA zrImaMto ane zreSThIoe bhogavilAsanA vAdhA choDI daIne yogasAdhanAno mArga apanAvyo. jemanAmAM sattva ane zakti pragaTyAM te saue sAdhujIvanano svIkAra karyo. kSatriyo ane brAhmaNo khUba ja moTI saMkhyAmAM sAmela thayAM ane itihAsanAM tejasvI pAtro banI gayAM. siddhasena divAkarajIe kalyANamaMdira stotranI racanA dvArA avaMti pArzvanAthanI pratimA svayaM pragaTAvI. mAnatuMgasUrijInI bhaktAmara stotranI racanA dvArA 44 beDIonA tALAM svayaM tUTI gayAM. baMdha dvAra svayaM khulI gayAM. mahopAdhyAya yazovijayajI, AnaMdaghanajI, vinayavijayajI, jJAnavimalavijayajI, udayaratna, devacaMdra Adi baso jeTalA pratApI ane prabhAvI jaina zramaNoo aDhAramI sadIne soLe zaNagAra sajAvyuM. A sadImAM thayelAM stavano, sajhAyo, pUjAo vagere Aje paNa derAsaromAM bhaktibhAvathI gavAya che. AnaMdaghanajInAM dArzanika pado, nemarAjula bAramAsA ane sthUlabhadra phAga e aDhAramI sadInA yuganI mahAna deNa hatI. tIrtha mALAo ane caitya paripATI paNa A samayamAM noMdhapAtra rIte sarjAyAM. saMtakavi tirUvalluvaranI RcAo Aja paNa tamilamAM narasiMha mahetAnAM prabhAtiyAMnI mAphaka gavAya che. 1975mAM madrAsamAM A saMtakavinuM bhavya smAraka racAyuM. je bhavyAtibhavya hatuM. bhAratamAM koI saMtakavinuM AvuM smAraka racAyAnuM jANamAM nathI. Jain Education Intemational Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 vizva ajAyabI : (bhakti ane mukti ApanArA zramaNonA zubhamaMgala nAmo) jainadarzanamAM AtmAnI bhakti vadhAranArAM keTalAMka pavitra nAmo jagaprasiddha che, jemanA jIvananI eka eka pravRtti AdaraNIya hatI. zreNika abhayakumArathI pratiSThita banelI magadhanI eka vakhatanI rAjadhAnI rAjagRhI jyAM prabhu mahAvIre cauda comAsA karyA. jyAM munisuvratasvAmInAM cAra kalyANako thayAM, e rAjagRhI sAthe saMkaLAyelAM zubha nAmone yAda karo. metAryamuni, zAlibhadrajI, meghakumAra, naMdiSeNa, jaMbusvAmI, zaabhavasUrijI, puNiyo zrAvaka A badhA mahApuruSoe mAnavajIvananA utkarSa mATe aneka bhUmikAo sarjI ApI. navA jaino banAvanAra tarIke amara nAmanA meLavanAra ratnaprabhasUri, hemacandrAcAryajI, jinadattasUrijI, vardhamAnasUrijI, rAjapUtAnAmAM rAjapUtone jainatvanI dIkSA ApanAra jinezvarasUrijIe paNa moTuM kAma karyuM. madhyapradezanI aitihAsika nagarI ujjaina sAthe saMkaLAyelAM nAmomAM zrIpALa rAjA, rAjA saMprati, rAjA vikramAditya, mAnatuMgasUrijI, kavi dhanapAla, zobhana muni, avaMtikumAra ane siddhasena divAkarajI A badhAM nAmonuM Aje paNa gheraghera smaraNa thAya che. (svapnadRSTA zramaNono prabaLa puruSArtha) vividha aitihAsika kALakhaMDomAM prAcInakALathI jaina AcAryo ane munivara AdinuM vividhakSetre ghaNuM pradAna raheluM che. isvIsananI prAraMbhanI sadImAM gujarAtamAM sthira thayelA jainAcArya pAdaliptasUrijI, jemanA nAma parathI siddha nAgArjune pAlitANA vasAvyuM. prAcInakALamAM vAcanA ApIne jJAnano phelAvo thato hato. prathama AgamavAcanA A. zrI bhadrabAhunA samayamAM pATalIputramAM thaI. bIjI AgamavAcanA samrATa saMpratie ujjainamAM Arya suhastisUrijInI nizrAmAM karAvI. trIjI AgamavAcanAmAM AryarakSitasUrijInuM pradAna hatuM. cothI AgamavAcanA mathurAmAM thaI. skaMdilasUrijI temAM mukhya hatA. AjanuM vallabhIpura, je maitraka rAjAonA samayamAM gujarAtanI rAjadhAnI gaNAtuM tyAM vikrama saM. 510mAM jaina siddhAMtagraMtho ane Agamo pustakArUDha thayA. te sAMskRtika vidyAdhAma vallabhImAM jaina sarIzvaro ane sAMskRtika pravRttio ghaNI rIte AplAvita karI hatI. devardhvigaNi Adi sthavironI je aitihAsika pariSada maLelI, jyAM eka samaye ekIsAthe 500 AcAryoe cAturmAsamAM padharAmaNI karelI. ziromaNi gaNAto kalpasUtra graMtha paNa jyAM lakhAyelo e vallabhIpuranA jainamaMdiramAM seMkaDo lahiyAonI mUrtio najare paDe che. chaThThA saikAmAM thayelA jinabhadra gaNi kSamAzramaNa uparAMta cUrNivyAkhyAnakAra jinadAsa gaNi mahattara, AThamAM saikAnA jinabhadrasUri, jinadattasUri, haribhadrasUri, bappabhaTTasUri, udyotanasUri, jinasenasUri, dazamA saikAnA pArtha muni, AcArya siddharSi, hariSeNAcArya vagere mukhya hatA. jaina saMskRtie vikramanI vIsamI sadImAM virATa chalAMga bharI jemAM ApaNane cidAnaMdajI, hukama muni, amRtavijaya, jazavijaya, raMgavijaya, dayAvijaya AdinAM stavano Aje paNa derAsaro upAzrayomAM guMjatA rahyAM che. sAhityakSetramAM abhidhAna rAjendrakoza e vIsamI sadInuM anupama ane ajoDa pradAna che. vizvakoza samAna Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa A prakAzanamAM 60,000 zabdonuM saMkalana che. vijayarAjendrasUrijInI A sarvocca deNagI che, jemaNe 700 sthAnakavAsI parivArone maMdiramArgI banAvyAM. 43 ahiMsA ane jIvadayA kSetre zramaNonuM yogadAna : ahiMsA ane jIvadayA e to jainasAdhuonA prANa gaNAya che. ahiMsA emanI rageragamAM vyApelI hoya che. rAjAo teonA Ava suMdara AcArothI prabhAvita thatA ane ahiMsAnA pracAramAM pravRtta thatA. zrI hemacaMdrAcArye mahArAjA kumArapALane pratibodha pamADIne aDhAra rASTromAM jIvadayAnuM custa pAlana karAvyuM. A samayamAM ghoDAne paNa gALIne pANI pivaDAvAtuM. zrI hIravijayasUrijIe akabara bAdazAhane pratibodha pamADIne ahiMsAnA ArAdhaka banAvyA hatA e itihAsa bahu romAMcaka che. e pachInA jainAcAryoe paNa ahiMsAnA pracAra mATe khUba ja mahattvanAM kAryo karyAM che. hamaNAM ApaNe tyAM chellA duSkALamAM jainoe mabalakha phaMDa ekaThuM karIne pazudayAnuM suMdara dRSTAMta pUruM pADyuM. gAmegAma pAMjarApoLo dvArA pazuo mATe je kAma thayAM ane thaI rahyAM che temAM jainAcAryono ja mukhya prabhAva pravarte che. Aje A dharatInI dhULamAM kaNekaNamAM ahiMsA ane jIvadayAnA uccatama saMskAro dharabAyelA che. jainadharmanI jIvadayAnI A utkRSTa bhAvanAnI, bhAvimAM mAnavajAtino itihAsa lakhAze tyAre suvarNa akSare noMdha levAze. jJAnaprAptinA kAraNabhUta graMthomAM zramaNonuM yogadAna anaMta jJAna AtmAno ujjavaLa ane adbhuta guNa che. vItarAga paramAtmAe prarUpela arthapUrvakanI dezanA sAMbhaLI, paraMparAthI jANI-samajI, ciMtana-manana karI, te pachInA zramaNoe jIvavijJAna, AtmAnuM vijJAna, karmanuM vijJAna, pudgalAdinuM vijJAna, vizvanI racanA, jaDa-cetana svabhAvanuM nirUpaNa suMdara rIte karela che. AvA graMtho pAmara jIvone samajavAM paNa bahu ja agharAM ane duSkara che, to nirmANanI vAta ja kyAM rahI? mATe ja A sarva graMtho vizva mATe AdaraNIya banI zakyA che. A graMthonI pAchaLa kharekhara sAkSIbhAva ja che. kartAbhAva na hovAthI ja aneka doSa-dUSaNathI rahita che. graMtharacanAnI eka AgavI paraMparA jainasaMghamAM cAlatI AvI che. nAmUrta niSyate hiMvit| e nyAye AdhAra vinA kAMI paNa na lakhavuM-e paraMparAne jaina zramaNo barobara vaLagI rahyA che. tethI ja A sarva graMtho Aje paNa Thera Thera vaMcAI rahyA che. anekAneka graMthonuM vAMcana-manana karIne graMtharacanA karavAnuM kAma haju paNa cAlu ja che. hiMdI bhASAmAM AvuM nirmANakArya pU. zrI AtmArAmajI mahArAje chellI sadImAM khUba moTA pAye karyuM. A pachI chelle karmasAhityanuM moTA pramANamAM saMskRta bhASAmAM navasarjana karavA-karAvavAnuM zreya siddhAMtamahodadhi pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja tathA teozrInA samudAyane phALe jAya che. zramaNa bhagavaMtoe mA sarasvatInI kRpAthI graMthonI racanA karI te adbhuta che. zrI abhayadevasUrijIe navAMgI TIkA; padarzanavettA zrI haribhadrasUrijIe yoga ane nyAyanA suMdara graMtho; zrI hemacaMdrAcArye vyAkaraNa, chaMda, alaMkAra vagerenuM vipula sarjana karyuM. pU. upAdhyAyazrI yazovijayajIe nyAyanA graMthonI racanA karI. uparAMta, jyotiSa, vaidaka vagere tamAma viSayomAM jainamunionuM bhAre moTuM pradAna che. jainadharmanI prabhAvanAmAM rAjyAzraya ane zramaNo rAjAone prabhAvita karI, jainasAdhuoe paheluM kAma rAjAone dharma samajAvavAnuM karyuM. sAdhuo sAmethI Jain Education Intemational Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : jaIne rAjyAzrita banyA hoya evuM thayuM nathI; paNa rAjAonI pAtratA joIne, teonI jijJAsA jANIne, sAdhuo sanmAnapUrvaka rAjasabhAomAM jatAM ane dharmopadeza dvArA rAjAone prabhAvita karatAM. tyAra pachI rAjyamAM dharmano pracAra thAya te svAbhAvika hatuM. rAjadharmI to prajAdharmI e ukti anusAra saMprati, siddharAja, akabara, kumArapALa Adi rAjAo upadeza pAmIne jainadharmane zraddhApUrvaka svIkAratA thayAM ane pariNAme jIvadayA amAri, jinamaMdira, upAzraya, sadAvrato AdinA nirmANakAryo thayAM. rAjA saMpratie savA karoDa jinapratimAo ane savA lAkha derAsaro karAvyA. Ama rAjavIo dvArA gajabanI zAsanaprabhAvanA thaI. (jaina maharSio ane pAvanakArI bhUmio che bhArata ane bhArata bahAra jainonuM eka eka tIrtha, eka eka maMdira ane eka eka upAzraya prAcIna vaibhavanA prabaLa purAvA che. prAcIna khaMbhAtamAM pUjayapAda zrI abhayadevasUrijIe eka stotra racIne pragaTa prabhAvI sthaMbhana pArzvanAthanI mUrti pragaTa karI. paMdaramAM saikAnI prAcIna nagarI mahesANAmAM pU. A. zrI kailAsasAgarasUrijInA sadupadezathI UbhA thayelA gaganacuMbI devAlayamAM zrI sImaMdharasvAmInI vizALakAya pratimAnAM darzana jIvamAtrane mokSagAmI banAve che. zrI zIlaguNasUrijInA preraka prasaMgonA saMsmaraNo tAjAM karAvatuM raLiyAmaNuM paMcAsara juo. jaina itihAsane samRddha karanAra paTaNA juo, jenI sAthe syulibhadrajInI kathA saMkaLAyelI che. umAsvAti vAcaka, jainAcArya bhadrabAha, Arya mahAgirijI, Arya suhastijI ane vajasvAmInA pAdavihAra vaDe pavitra banelI A bhUmimAM 84 jeTalI vAdazALAo hatI. maMtrazAstrIo ane kalAvidonuM e moTuM mathaka hatuM. rAjA zreNikanI rAjadhAnI -AjanuM rAjagRhI-aMtima kevaLI jaMbusvAmI, dhanA zAlibhadra ane sulasA zrAvikA A nagaramAM ja jamyAM. prasannacaMdra rAjarSine A nagaramAMthI ja kaivalyanI prApti thaI. AvI pAvana bhUmione lAkha lAkha vaMdanA! (sAdhuonAM upakaraNo : gocarInAM vAhaka kApAtro gaNAyAM che. je tarANI, cetano, pAtrA Adi nAme oLakhAya che. A pAtrA lAkaDAmAMthI bane che. enA upara raMga karavAmAM Ave che, je sArI rIte dhoI zakAya che. (zramaNono rAjavIo ane maMtrIo uparano abhuta prabhAva :) zramaNasaMghanuM tapobaLa to juo! gujarAtanA takhta para ArUDha thayA pachI vIra vanarAje jainadharmane rAjadharma banAvyo tyAre lATa, saurASTra ane gujarAtanI eka karoDa prajAmAMthI aDadho karoDa mAnavono dharma banavAnuM mahAbhAgya jainadharmane prApta thaI cUkyuM hatuM. zivapUjaka solaMkI rAjAonA kALamAM jainadharmanuM prAdhAnya rahyuM; ane mahArAjA kumArapALanA samayamAM to e jainazAsananI jAhojalAlI parAkASThAe pahoMcI hatI. mahArAjA kumArapALe baMdhAveluM pATaNanuM tribhuvanavihAra ane tAraMgAnA DuMgara upara padharAvelI paMcANuM IcanI pratimA ane dIva baMdara uparanuM navalakhA pArzvanAthanuM maMdira rAjavIonI jinabhaktinuM jvalaMta udAharaNa che. ane e tatkAlIna jainadharmanA suvarNakALanuM pratibiMba pADe che. kahevAya che ke rAjA kumArapALe caudaso cummAlIsa maMdiro baMdhAvyAM hatAM! thANAnuM munisuvratasvAmInuM derAsara varSo pahelAnuM prAcIna maMdira che. navapadajInA ananya upAsaka zrIpAla mahArAjA ane mayaNAsuMdarInI jIvanaskRti A tIrtha sAthe saMkaLAyelI che. AbudelavADAnAM jaina derAsaro upara pharapharatI dhajAo kevaLa jinazAsananA madhyakAlIna prabhAvane ja mAtra jAgRta nathI karatI; balka, e kALamAM jainazAsane sarjelA prajAvatsala rAjavIo ane maMtrIonI prakAzavatI gauravagAthAne paNa tAjI kare che. ane te Jain Education Intemational Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 45 kALanA mAnava-audAryanI jhAMkhI karAve che. prajAdharma banelo jainadharma rAjataMtro sudhI potAno avAja pahoMcADI zakato hato. gujarAtanA jaina mahAtmAo-zAMtu, Abhu, muMjAla ke udayana mahetA, vastupAla-tejapAla, aMbaDapethaDa ke jhAMjhaNA vagere jainamaMtrIo svayaMbaLe UMcA darajjai pahoMcyA hatAM. rAjA-prajA vaccenI A kaDIo kevI AzIrvAdarUpa hatI te joIe. rANA pratApa jyAre aravallInI girikaMdarAmAM bhaTakatA hatA tyAre jinazAsananI preraNA pAmI jaina maMtrIzvara bhAmAzAe mahArANA pratApane caraNe lAkho sonAmahoronI bheTa dharI dIdhI hatI. jainadharmanA eka parama anuyAyInI samayasUcakatAe mevADanI dharatI para jhaMDo pharakato thayo. viradhavalanA maMtrI tejapAle ane mAMDavagaDhanA pethaDazAhe darbhAvatI-DabhoInAM jinamaMdironA nirmANakALamAM sAro rasa lIdho hato. eTaluM ja nahIM, paNa dharma ane rAjyazAsana vacceno samanvaya sAdhyo hato. navamI sadI pahelAno itihAsa tapAsatAM khyAla Ave che ke giritIrtha, jyAM bhojarAjAe saMskRta vidyApITha sthApI hatI, jyAM eka samaye 300 jinamaMdiro jhaLAMhaLAM thatAM hatAM, tyAMnA dharmapremI maMtrIzvaro pethaDazA ane jhAMjhaNazAnuM jainadharmamAM je apratima yogadAna hatuM te amara raheze. kahevAya che ke, vastupAla teraso tera ane pethaDazAhe coryAsI jinamaMdiro baMdhAvyAM. | kuMbhAraNAnA maMtrI dharaNazAe batrIza varSanI uMmare brahmacaryanuM vrata aMgIkAra karI, rANakapura (dharaNavihAra)mAM 99 koDa sonAmahora kharca 1444 sthaMbha sahitanuM nalinIgulma vimAna jevA caumukhajInA bhavya maMdiranI 1946mAM pratiSThA karAvelI. ema kahevAya che ke bhAratabharamAM AnA jevuM bIjuM ekeya maMdira jaNAtuM nathI. vastupAle vaDodarAnA pArzvanAtha jinAlayano karAvelo jIrNoddhAra cirasmaraNIya raheze. udayana maMtrIe khaMbhAtamAM udayanavasahI nAmanuM banAvarAveluM jInamaMdira Aje paNa saune cittAkarSaka lAge che. siddharAjanA maMtrI sarjana zreSThIe giranAra revatagiri) para saM. 1885mAM karAvelo jIrNoddhAra jinabhaktinuM preraka udAharaNa che. DuMgarapuranA rAjA somadAsanA maMtrI osavAla sAdarAe acalagaDhamAM karelI jinabhakti prazaMsApAtra banI gaI. bAhaDa maMtrIe koraTAjI ane jodhapura pAsenA sAMcoramAM baMdhAvelAM jinamaMdiro temanI jinabhaktinA prabaLa purAvA che. madhyapradezanA mAMDavagaDhanA gyAsuddIna bAdazAhanA saMgrAmasonI maMtrIe chUTe hAthe lakSmIno dhodha vahAvIne mAMDavagaDha dhAra, maMdasaura vagere sthaLoe sattara jeTalAM vizALa jinamaMdironuM nirmANa karAvIne itihAsa sarjyo che. A sarva prabhAva ane pratApa jainAcAryonI preraNA ane jainonI udAratAne AbhArI che. (tIrthasthAno ane jinamaMdiromAM sArthakanAmI zramaNonuM preraka yogadAna :) tIrthasthAno ane jinamaMdironAM sarjana e mukhyatve to zrAvakasaMghonI pharaja che. pU. AcAryadevAdi munivaryo A aMge upadezathI jarA paNa AgaLa nathI vadhatA. A kAraNe ja pUrvanAM tIrtho sarvamAnya banI zakyAM hatAM. pUjya munivaryo mAtra upadezaka ja rahe ane zrAvako nirmANakAryomAM dila daIne rasa le to tIrthonI AbhA ora rIte khIlI UThe. chellI sadImAM je je tIrthasthAno uddhAra pAmyAM ane vikasyAM; jevAM ke, kadambagiri, hastagiri, sametazikharajI, bharUca, pAvApurI, zaMkhezvarajI, bhadrezvara Adi-enA vikAsa ane saMvardhanamAM je je pUjaya AcAryoe-zramaNoe upadeza dvArA tIrthabhakti karAvI te anupama ane ajoDa che. AvI pravRtti pUrvakALamAM paNa anya mahApuruSoe karI-karAvI-anumodI che. hemacaMdrasUri-tAraMgAtIrthayajasvAmI-jAvaDazA-zatruMjaya tIrthano uddhAra ityAdi tarata ja smaraNe caDe. paMdaramI sadImAM pU. A. zrI somasuMdarasUrijI mahArAjano 1800 sAdhuono parivAra hato. ane e kALamAM zAsanaprabhAvanA karanArA pU. zrI jJAnasAgarasUrijI, pU. zrI kulamaMDanasUrijI, pU. Jain Education Intemational Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : zrI jayacaMdrasUrijI, pU. zrI guNaratnasUrijI, pU. zrI somasuMdarasUrijI, pU. zrI ratnazekharasUrijI, pU. zrI jayAnaMdasUrijI, pU. zrI jinabhadrasUrijI, pU. zrI jinavardhanasUrijI vagere aneka mahAmunio thayA. A 1800 sAdhuomAM mukhya zrI munisuMdarasUrijI hatA. zrI jayAnaMda kevalI bhASAMtara graMthamAM A bAbatonI chaNAvaTa sArI rIte thaI che. (rASTrIya pravAhomAM jainAcAryoe bajAvelI kAmagIrI : jainAcAryonI tamAma pravRttio saMgha ane vizALa samAjane upakArI ja hoya che. rASTrIya pravAhone alaga pADIne kAmagIrI bajAvavAno prazna ja raheto nathI. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya Adie potAnI maryAdAmAM rahIne upadezadAna karyuM, to ethI rASTrane ghaNo lAbha thayo. A rIte jainAcAryonI pravRttio sarvajanahitakArI ja rahI che. vartamAnamAM paNa sAmAjika ane zaikSaNika kAryomAM jainAcAryo preraNA ApatA ja rahyAM che. ( saMghano abhyadaya, sAdharmika bhakti ane zikSaNamAM zramaNonI preraNA :) sAdharmika bhaktino prabhAva-lAbha Adi samajAvIne AcAryo A kartavya aMge zrIsaMghone sajAga banAve che. paryuSaNanA divasomAM A kArya adA thAya che ja. bAkInA samayamAM paNa A maryAdAno lopa na ja thavo joIe. arvAcIna yugamAM zrI vallabhasUrijIe zrAvakonI paristhiti ane dhArmika zikSaNa kSetre ajJAna avasthA joI te tarapha samAjanuM dhyAna dorI Thera Thera sarasvatImaMdiro sthApavAnI ghoSaNA karI, tema chatAM, teozrIe sAta kSetranI upekSA prAyaH karI ja nathI. sAdharmika baMdhuonA prakhara hitaciMtaka e dharmamArganA puNyapravAsIe bhAre moTI nAmanA meLavI. (jJAnabhaMDArone samRddha karavAmAM jainAcAyanI dilacaspI ane deNagI :) jainAcAryoe navI graMtharacanA karIne ane jUnA graMthone hastalekhana dvArA navajIvana bakSIne jJAnabhaMDArone je samRddhi ApI che te vizvamAM ajoDa gaNAya che. jesalamera, khaMbhAta, pATaNa, amadAvAdanA jJAnabhaMDAronA vikAsasurakSA-mUlyAMkana mATe pU. puNyavijayajI mahArAje ghaNo parizrama lIdho. purANI pratonuM vAMcana-saMzodhana karyuM. A kSetramAM atyAre pU. tapasvI munizrI jaMbUvijayajI mahArAje ane anya aneka munivaroe A kArya sArI rIte saMbhALyuM che. lIMbaDI, bhAvanagara Adi zaheronA jJAnabhaMDAromAM varSo jUnI hajAro hastalikhita-surakSita prato Aje ya A vAtanI sAkSI pUre che. AjanA vikasatA vijJAnayugamAM ApaNI dharmazraddhA TakAvI rAkhanArA ane mArgadarzaka banatA evA upadezakonA seMkaDo graMtho pUrvAcAryoe racelA che, je Aje paNa mojUda che. evA vipula graMthabhaMDArone sAcavI vadhAre samRddha banAvavA joIe. A pAyAno marma samajI jainoe jJAna paratve kevI bhakti juo! divALI pachInI navA varSanI prathama pAMcame jaino jJAnapaMcamI tarIke Ujave che. jJAnanI pUjA thAya che. graMthonAM pradarzana yojAya che ane jJAnane AzAtanAthI bacAvavA kALajI levAya che. jainadharmanA lAkho-karoDo graMthomAMnA ghaNA haju paNa apragaTa sthitimAM, prAcIna tADapatro para, suMdara maroDadAra akSaroe vividha zAhImAM, hastalikhita rUpamAM graMthAgAramAM paDyA che. alabatta keTalAka graMtho-TIkAo A darzananA mahAprabhAvazALI AcAryo bhagavaMto dvArA pragaTa paNa thayA che. chatAM pATaNamAM, suratamAM, rAjasthAnamAM, bhAvanagaranI zrI yazovijayajI graMthamALAnA ane AtmAnaMda sabhAnA graMthAgAramAM, amadAvAdanA bho. je. vidyAbhavanamAM, lAlabhAI dalapatabhAI saMzodhanakendramAM, zeThazrI kasturabhAI lAlabhAI jevA zrAvakavaryonA aMgata bhaMDAromAM ane Jain Education Intemational Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 47 anyatra jaLavAyelA jJAnabhaMDAro cunIlAla gAMdhI vidyAbhavana, mahAvIra jaina vidyAlaya vagerenA graMthabhaMDAromAM badhI maLIne vIsa lAkha jeTalI hastaprato hovAno pUrato saMbhava che. pAlItANAnA Agama maMdira, sAhitya maMdira ane vIrabAI jaina pAThazALAmAM paNa alabhya graMtho che. vaDodarA, khaMbhAta, lIMbaDI, DabhoI, iDara, jesalamera, pATaNa, viramagAma, jAmanagara vagerenA graMthabhaMDArone vizeSa samRddha-surakSita karavA joIe. A bhaMDAro AtmAnAM sAcAM vizrAmasthAno che, amRtanuM pAna karAvanAra parabo che. jaina zAstrabhaMDAromAM digaMbara saMpradAyanA jJAnabhaMDAro paNa ullekhanIya che. temAM udayapuranA bhaTTArakajI yazokIrti jaina graMthabhaMDAra tema ja dakSiNa bhAratanA bhaTTAraka cArukIrtijI mahArAja (muLabaddhi) zravaNa belagolA, uparAMta vArANasI ane jayapuranA graMthAgAro vizeSa ullekhanIya che. aprakAzita evAM pustakonI hastaprato paNa lAkhonI saMkhyAmAM vidyamAna che. hastapratonI sArI evI saMkhyA dakSiNa bhAratamAM tAMjoramAM, trivendrama, maisUra tathA madrAsa annAmalAI pAse sArA pramANamAM sacavAyelI che. tirUpatinI saMskRta yunivarsiTI pAse paNa have saMgraha thavA lAgyo che. A sivAya paNa banne saMpradAyanA graMtho mahArASTramAM pUnAnI bhAMDArakara orienTala insTITyUTa pAse paNa sAro evo saMgraha che. Dekkana koleja pAse paNa che. muMbaInI mAdhavabAga pAsenI lAlabAga jaina pAThazALA pAse paNa ThIka saMgraha che. suratamAM zrI hukamajI munino bhaMDAra ane jena AnaMda pustakAlaya, DabhoImAM munizrI jaMbUvijayajIno bhaMDAra, chANImAM munizrI puNyavijayajInA be moTA bhaMDAro, vaDodarAmAM prAcya vidyAmaMdira, gAyakavADa orIenTala graMthamALA ane haMsavijayajInA jJAnabhaMDAromAM sAro evo saMgraha che. khaMbhAtamAM zrI zAMtinAthajIno bhaMDAra tathA zrI vijayanemisUrijIno jJAnabhaMDAra, amadAvAdanA DelAnA bhaMDAramAM, pAlaDImAM jaina prAcya vidyAmaMdiromAM, gujarAta vidyAsabhAmAM vipula pramANamAM hastapratono saMgraha che. kaccha-koTaDAmAM paNa saMgraha che. nAhaTAjIno bIkAnerano saMgraha tathA udepuranA jaina graMthabhaMDAro ullekhanIya che. rAjasthAnamAM jodhapuranA mahArAjAno saMgraha paNa suMdara che. uttaramAM vArANasI pAse sarasvatIbhavana ane vArANasI saMskRta yunivarsiTI, nAgarI pracAriNI sabhA; bihAramAM nAlaMdA, darabhaMgA Adi sthaLomAM paNa sArA pramANamAM hastapratono saMgraha che. paTaNA yunivarsiTI, baMgALamAM kalakattA yunivarsiTI, naMdiyA ane zAMtiniketanamAM paNa sArA evA saMgraho che. paMjAbamAM hoziyArapuramAM, lAhoramAM paMjAba yunivarsiTImAM, kAzmIramAM jammumAM paNa hastapratono sAro evo saMgraha che. videzomAM paNa hastaprato ThIkasaMkhyAmAM hovAnuM jaNAya che. ( jaina zramaNonuM videzIone bhAre AkarSaNa ) jainAcAryo dvArA racAyelA sAhityanuM Aje paNa bhAre moTuM AkarSaNa videzIone che. uparAMta, jaino dvArA nirmAyeluM zilpa sthApatya paNa AkarSaNanuM kendra rahyuM che. videzIone chellA be-traNa dAyakAmAM jJAnasaMzodhana ane tattvajJAnanuM gheluM lAgyuM che. pUrvAcAryoe lakhelA vijJAnanA ghaNA graMtho teone khUba ja upayogI banI gayA che. A graMtho kevaLIbhASita hovAthI, jJAnane AdhAre lakhAyelA hovAthI, satya tarapha kheMcI jatA hoya che. vilAsa, vaibhava ane samRddhinA raMgarAgathI kaMTALIne A videzIo have bhAratanI AdhyAtmika samRddhine samajavA mathAmaNa karI rahyA che. emAM ye zramaNa saMskRtinA UMDANamAM DokiyuM karavA rasa ane rUci jAgRta thayAM che. jainAcAryo tarapha pUjyabhAva vadhato jAya che. AtmAne AdhyAtmika vicAro dvArA AtmazAMti maLaze ja evI zraddhA teomAM daDha thatI jAya che. Do. hasamukhabhAI dozIe eka jagyAe yathArtha noMdhyuM che ke, samagra vizvasAhityano vIsamI sadInA pUrvArdha, Jain Education Intemational Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : jenI tarkazuddha vicAraNAthI ujvaLa thayo hato; IzvaranA astitvano niSedha karIne paNa jeNe vizvamAM pravartI rahelI koI agamya caitanyazaktino sadA puraskAra karyo hato, evA mahAna sAhityAcArya banarDa zoe sarvazaktione prArthanA karatAM eka jagyAe lakhyuM che ke, "pharIne mAre janma dhAraNa karavAnuM bane to mane jaina banAvaje." sAhityakSetre jainAcAryonuM adbhuta AdAnapradAna :) saMskRta sAhityanA gujarAtanA eka labdhapratiSThita sAkSaravarya prA. zrI esa. ema. paMDyA sAheba eka vistRta noMdhamAM lakhe che ke, "gujarAtanA vividha aitihAsika kALakhaMDomAM prAcIna kALathI jaina AcAryonuM ane sUrIzvaronuM sAhityakSetre ghaNuM mahattvanuM pradAna raheluM che. prAcIna kALakhaMDamAM girinagara (jUnAgaDha), valabhI, jaMbusara, AnaMdapura (vaDanagara) ane bhRgukaccha (bharUca) vagere gujarAtanAM sAMskRtika kendro hatAM. brAhmaNa ane bauddha vidvAno uparAMta jainAcAryo ane sUrivaryoe sAhityasarjana, vivecana ane vidvattApUrNa pravRttio niraMtara calAvI hatI. isavIsananI prAraMbhanI sadImAM gujarAtamAM sthira thayelA jainAcArya pAdaliptasUri ke jemanA nAma parathI siddha nAgArjune pAdaliptapura (pAlItANA) vasAvyuM te A mahAna AcArya sAhityakAra hatA ane emaNe ghaNI aitihAsika kRtionI racanA karI hatI. bIjA saikAnA pUrvArdhamAM thayelA manAtA vajabhUti nAmanA bhRgukacchanivAsI jainAcArya te samayanA mahAna ane prakhyAta kavi hatA ema 'vyavahArasUtra'nA bhASyamAMthI jANavA maLe che. prAcIna vidyAdhAma valabhImAM nAgArjunanI adhyakSatAmAM I.sa. 300nA arasAmAM taiyAra thayelI jainazrataparaMparA tatkAlIna sAhityika pravRttino khyAla ApanArI banI rahe che. A uparAMta, "naMdIsUtra'nA kartA devardhvigaNi kSamAzramaNa, mahAna jaina tarkavAdI kavi ane stutikAra siddhasena divAkara tema ja. mahAna tArkika ane tattvajJa malavAdI ane emanI kRtio gujarAtanA A prAcIna kALakhaMDanI uttama sAhityika samRddhino pUrato khyAla Ape che. maitrakakALa (lagabhaga I.sa. 471 thI 788) ane anumaitrakakALa (I.sa. 788 thI 942)mAM sAMskRtika vidyAdhAma valabhImAM jaina sUrIzvaroe sAhityika ane sarjanAtmaka pravRttine ghaNI AplAvita karI hatI. chaThThA saikAmAM thayelA jinabhadragaNi kSamAzramaNa, ke jemane hemacaMdrAcArye zreSTha vyAkhyAnakAra tarIke navAjyA hatA. e uparAMta, koThAryavAhigaNi kSamAzramaNa, siddhasena gaNi, cUrNi-vyAkhyAkAra jinadAsa gaNi mahattara, AThamA saikAnA jinabhaTTasUri, jinahnasUri, haribhadrasUri, bappabhaTTasUri, udyotanasUri, jinasenasUri, dasamA saikAnA pArzvamuni, siddharSi harizeNAcArya vagere vidvAno mukhya che. maitrakakAlanA eka prasiddha mahAkAvya "harivaMzapurANa', je I.sa. 783-84mAM vaDhavANamAM racAyuM hatuM, enA kartA jinasenasUri punnATasaMdhanA digaMbara sAdhu hatA. emAM harivaMzamAM janmelA vasudeva, balarAma, kRSNa tathA ariSTanemi (neminAtha) jevA nAyakonAM caritra AlekhavAmAM AvyAM che. anumaitrakakALamAM zIlAcAryajIe racelAM "caupanamahApurisacariyanuM jainasAhityakSetre viziSTa sthAna che. emAM AveluM 'vibudhAnaMda' nAmanuM nATaka prA-solaMkIkALanuM eka mAtra jJAta rUpaka che. gujarAtanA itihAsano suvarNakALa kahI zakAya evA solaMkIyugamAM to jainAcAryo ane sUrivaryone hAthe vipula pramANamAM sAhityasarjana thayuM. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArye siddharAja jayasiMhano adhika prema saMpAdana karIne sAhityakRtio uparAMta koza, vyAkaraNa, alaMkAra Adi zAstromAM mahattvanuM pradAna karyuM. emanuM 20 sarganuM Jain Education Intemational Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 48/1 dayAzraya' mahAkAvya prasiddha che. "siddhahemazabdAnuzAsanaane "kAvyAnuzAsana' emanA anukrame vyAkaraNa ane kAvyazAstranA graMtho prasiddha thayA che. emanAM agiyAra rUpako paikI "nalavilAsa', 'nirbhayabhImavyAyoga' prakaraNaupako kaumadImitrAnaMda ane mallikAmakaraMda' jaina rAmakathAne AdhAre racAyeluM "raghuvilAsa', harizcandrano vRttAMta AlekhatuM "satya harizcaMdra' vagere prasiddha che. emano guNacaMdrasUrinI sAtheno nATyazAstrIya graMtha "nATyadarpaNa" paNa prasiddha che. jaina sUrioe mahApuruSonAM jIvana AlekhatAM caritrakAvyo, paurANika kAvyo ane stotrakAvyo racavAmAM mUlyavAna pradAna kareluM che. udayaprabhasUriracita "dharmAsyudaya' ke 'saMghapaticarita' vastupAlane lagatAM mahAkAvyomAM sahuthI moTuM che. emAM vizeSataH dharmakathAonuM Alekhana che. amaracaMdrasUrinuM 'mahAbhArata' ane 'padmAnaMda' mahAkAvyo tarIke prasiddha che. "bAlabhArata' mahAbhAratano sAra che, 'padmAnaMda'mAM jaina tIrthakara AdinAthanuM caritra AlekhyuM che. devaprabhasUrie raceluM 18 sarganuM pAMDavacarita', 'nAyAdhammakahA' ane 'triSaSTizalAkApuruSacaritamAM prApta thatI jaina-paraMparA pramANenI pAMDavacaritakathAnuM Alekhana karatuM mahAkAvya che. A uparAMta sUrAcArye raceluM 'RSabhanemi-kAvya" ke "nemi-nAbheyasiddhasaMdhAna kAvya', hemacaMdrasUrinuM 'nAbhaya-nemi', abhayadevasUrinuM 'jayaMtavijaya', jinaprabhasUrinuM 'zreNikacarita' paNa paurANika prakAramAM mUkI zakAya evAM kAvyo che. caritakAvyomAM RSabhadeva ane neminAtha uparAMta anya tIrthakaronAM ya caritra nirUpatAM mahAkAvyomAM mANikyacaMdrasUrinI be racanAo-(1) zAMtinAthacarita (ATha sarga) ane (2) pArzvanAthacarita (nava sarga), udayaprabhasUrinuM 'neminAthacarita', sarvAnaMdanuM "caMdraprabhacarita'. munidevasUrinuM "zAMtinAthacarita', vijayacaMdrasUrinuM munisuvratasvAmIcarita' noMdhapAtra che. A uparAMta, saMskRta-prAkRtamAM bIjAM paNa saMkhyAbaMdha caritakAvyo A kALamAM lakhAyelAM maLI Ave che-jema ke, ratnasUrinuM 'amarasvAmIcarita', jinapAlavijayanuM 'sanakumAracarita', mAnatuMgasUrinuM 'zreyAMsacarita', hemacaMdrAcAryanuM 'triSaSTizalAkApuruSacarita' vagere prasiddha che. nATyaracanAnA kSetre rAmacaMdrasUrinA mUlyavAna pradAna uparAMta I.sa. 1151nI AsapAsa racAyeluM devaprabhasUrinuM 'caMdralekhA vijayapAla' prakaraNa kumArapALa ane arNorAjanA saMgharSane pAMca aMkomAM nirUpe che. A ja sUrinA eka bIjA moTA paNa anupalabdha rUpaka "mAnamudrAbhaMjana'no ullekha prApta thAya che. emanI trIjI nATikA "vilAsavatI' apUrNa prApta thAya che. rAmacaMdramunie racelA cha aMkanA prabuddharohiNeyamAM aThaMga cora rohiNeyanA dharmaparivartananI kathAnuM Alekhana che. bAlacaMdrasUrinuM "karuNAvajAyudha ekAMkI jainadharmanA mahisApradhAna dharmanuM gaurava karavA racAyuM che. narendraprabhasUrie 1500 zlokapramANanuM eka 'kAkusthakeli' nATaka racyuM hatuM, paNa A nATaka hAla upalabdha nathI. jayaMtasiMhasUrie 'hammIramadamardana' nAmanA aitihAsika nATakamAM, pAMca aMkamAM vastupAla ane vIradhavale gujarAta paranA muslima AkramaNane je parAkramathI mArI haThAvyuM enuM nirUpaNa karyuM che. meghaprabhasUrinuM "dharmAbhyadaya' gujarAtanuM eka noMdhapAtra chAyArUpaka che, jemAM darzANabhadranA jIvanacaritranuM Alekhana che. bIjA eka ajJAta jaina kavie raceluM tIrthakara neminAthanA jIvanane lagatuM 'zamAmRtam" paNa chAyArUpaka che. jaina sUrivaryonuM stotrasAhityanA kSetre paNa apUrva pradAna che. solaMkIkALa ane e pachI racAyelA prabaMdhagraMthonI racanAmAM prabhAcAryanuM "prabhAvaka carita', merUtuMgAcAryanuM prabaMdhaciMtAmaNi' Adi paNa prasiddha che. solaMkIkALa pachInAM kAvyomAM devavilAsagaNinA 'hIrasaubhAgyam', pratiSThAsomanA "saubhAgyamu" vagere prasiddha che. Jain Education Intemational Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48/2 (AtmalakSI cAritracUDAmaNi zramaNo : Ama to sAdhu mAtranuM mukhya dhyeya AtmalakSitA ja hoya che; sarvavarita svIkAravA mATe jainadIkSAno svIkAra anivArya bane che. virati eTale aTakavuM. dezivarita/sarvavatino zabdArtha jainazAsanamAM nAnImoTI aneka pratijJAonuM vidhAna che. A pratijJAo vagara khAdhe ane vagarapIdhe, AzAno saMbaMdha cAlu rAkhavA mAtrathI baMdhAtAM hajAro pApomAMthI mAnavIne mukti apAve che ane tyAgadharmanA sonerI sopAna para kramazaH agresara thavA prere che. vizva ajAyabI : avirativALuM jIvana pApa kare ke na kare, paNa pApamaya che. virativALAnuM jIvana, jyAre enuM pAlana cAlatuMkarAtuM hoya teTalo samaya pAparahita hoya che. udAharaNa tarIke, sAmAyika, pauSadha, upavAsa Adi mATe paccakkhANa-bhASya ghaNuM upayogI che. zramaNonAM sAragarbhita vyAkhyAno dvArA zAsanaprabhAvanA : dharma pAmavAnuM pagathiyuM vyAkhyAna-zravaNa che. dharmanuM AcaraNa karavuM atyaMta mahatvanuM che; paNa dharmanuM AcaraNa zA mATe karavuM ane kaI rIte karavuM e pAyAnI samajaNa meLavavI e vadhu mahattvanuM che. A kAmagIrI jainazramaNo vyAkhyAna-pravacana dvArA adA kare che. jaina sAdhuono moTAmAM moTo upakAra ja 'mokSamArganuM jJAna' ApavA svarUpa A dharmopadeza che, enA dvArA Aja sudhImAM je zAsanaprabhAvanA ane dharmapragati thaI zakI che e bIjA dvArA zakya nathI. zramaNo kevaLajJAnI-prarUpita dezanAne vyAkhyAnamAM jijJAsune vAyaNA-vAcanA rUpe ApatA hovAthI, e sAragarbhita dezanA jIvo mATe khUba ja upakAraka ane zAsanaprabhAvanA mATe nimittarUpa banI rahe che. A mATe ATha prabhAvaka (samitanA 67 bolanI sajjhAya)nI vAto upayogI che. svAdhyAyapriyatA ane zramaNo : svAdhyAyapriyatA e zramaNajIvananI anokhI vizeSatA che. zramaNo svAdhyAyapriya ja hovA joIe. svAdhyAya vinA zramaNatva zobhe ja nahIM. svAdhyAya eTale svanuM-AtmAnuM-jAtanuM adhyayana. svAdhyAyathI ja AtmAnA svAbhAvika guNonuM darzana thAya che. vaibhAvika doSono khyAla Ave che. mATe svAdhyAya zramaNajIvananuM avinAbhAvI aMga che. bhakti-sAdhanAmAM zramaNono prabaLa puruSArtha : bhakti dravyathI ane bhAvathI thAya. vItarAganI bhakti to zramaNo bhAvathI, stotrastavanAdi bolavA athavA ciMtvanAdi pUrvaka kare. bAla-vRddha-jJAnI-tapasvI zramaNonI vividha rIte AhArapANI, vaiyAvacca, khabara-aMtarAdithI bhakti karI saMyamamAM sahAya kare, sthira kare. udAhaNa joIe to, bAhubalIe pUrva bhavamAM 500 sAdhuonI sevA karelI. haiyAthI je komaLa hoya ane kAyAthI kaThora hoya te ja AtmakalyANa sAdhI zake. jainadharmanI bhaktibhAvanA to jagajAhera che. kema ke tenAM eka eka tIrtho jagatamAM ajoDa che. gaganacuMbI maMdiro ajoDa che. dedIpyamAna munivaro paNa ajoDa che. jainazAsananI bhaktisAdhanAnI A jvalaMta gAthAo che. jema zramaNo bhAvabhaktipradhAna che, tema jainazAsanamAM zrAvakanuM jIvana dravyabhaktipradhAna che. prabhu jinezvaranI AjJAnI ArAdhanAne bhAvabhakti kahevAya che ane AvI AjJA-ArAdhanAnA dhyeya sAthe prabhunAM darzana-pUjanAdi karavAM e dravyabhakti Jain Education Intemational Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 48/3 kahevAya che. A sivAya maMdira-mUrti-sarjana, stuti-stotronI racanA, pUjA-arcanA-vaMdanA-guNagAna-A sarva dravyabhaktinA prakAro che. dravya-bhAvabhakti vRddhigata thatI rahe te mATe zramaNoe khUba prayatna puruSArtha karyA che. bhAvabhaktino saMdeza to teonA jIvananI pratyeka paLamAMthI phelAya ja che; sAthosAtha dravyabhakti paNa vRddhigata thayA ja kare che. pariNAme zramaNonA sadupadezathI maMdira-mUrtinAM nirmANakAryo Aje paNa thatAM ja rahe che. A uparAMta, prAkRta ane saMskRta, tathA chellAM varSomAM gujarAtI bhaktisAhitya zramaNonA hAthe moTA pramANamAM racAyuM che-- jemAM zrI zubhavIranuM pUjAsAhitya, zrI padmavijayajI paMDita, zrI rUpavijayajI paMDita, zrI dIpavijayajI paMDita, zrI AtmArAmajI mahArAja, zrI labdhisUrijI mahArAja AdinI racanAo Aje paNa agrasthAna dharAve che. vartamAnakALamAM paNa A racanAkAryano pravAha vaNathaMbhyo vahI ja rahyo che. A sivAya paNa zrI hIravijayajInA bhakta zrI RSabhadAsa kavi AdinI racanAo paNa saMghamAnya che. | (jainAcAyoMnI kavitvazaktino anero prabhAva :) zrI siddhasena divAkarajI zIghrakavi hatA. kalyANamaMdira-stotranI racanA dvArA emaNe je camatkAra saryo te ghaTanA itihAsamAM amara banI gaI. e kAvya dvArA avaMtI pArzvanAthanI pratimA svayaM pragaTa thaI. pU. A. zrI mAnatuMgasUrie bhaktAmara stotranI racanA karI : 48-48 beDIonAM tALAM svayaM tUTI gayAM, baMdha hAra svayaM khUlI gayAM! kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArye sADAtraNa karoDa zlokapramANa navya-bhavya zAstranuM sarjana karI mahAbhArata kArya karyuM. mahAmahopAdhyAyajI zrI meghavijayajIe saptasaMdhAna mahAkAvya racyuM. eka eka zlokamAMthI sAta sAta caritronA artha nIkaLe evI tenI racanA che! AvI divya zaktine vaMdana karyA vinA rahI zakAya ja samayasuMdare aSTalakSI graMtha racyo ane eka vAkyanA ATha lAkha artha kADhavAmAM AvyA! AvI adbhuta kavitvazaktine ahobhAvapUrvaka koTizaH vaMdana karyA vinA kema rahI zakAya? (guNagrAhI zramaNonI suvAsa ane sahavAsa : mArA bAlyakALathI ja nitya zramaNone vAMdavA jatI vakhate mArA manamAM ananya dharmabhAva pragaTa thato. sAdhuonA sahavAsathI mArA aMtaramAM zAzvata AnaMdanI laherIo AvI jatI. zAstronI vAto sAMbhaLavAno mane khUba ja zokha hato. anubhave ema lAgyuM che ke, Agama sAhityanA kevaLajJAnanA ane gItAnI sthitaprajJatAnA gaMbhIra ciMtanathI mAnavamananAM DahoLAyelAM nIra nIkhI jAya che. AtmasaMpadA ane AtmasAmarthya prApta karavA jJAnI munionA saMga khUba ja lAbhadAyI ane phaLadAyI nIvaDe che. citta prasannatA anubhave che. AtmapariNati zuM che teno khyAla Ave che. nirlepI sAdhuono sahavAsa AtmAnA vikAsanI maMgala ghaDI banI jAya che. saMsAranA mUka sAkSI banI jaIe to e parama avasthA puNyodayanI nizAnI che. jema jema sAdhuono satsaMga vadhato gayo tema tema AtmajAgRti mATe mana taDapatuM rahyuM che. saMsAranAM tamAma padArtho anitya che, kSaNabhaMgura che. lImaDAnA rasa jevo kaDavo ane kathIra jevo halako A saMsAra, e viSe A sAdhubhagavaMto pokArI pokArIne yugothI kahetA AvyA che emAM kaMIka tathya hovuM joIe. roja ekAda vAra ekAMtamAM AtmAnA rAjyamAM cAlyA jaIe ane rAganAM, dveSanAM, krodhanAM, vAsanAnAM paDaLo utArI AtmAnA sAcA svarUpane nIrakhavA thoDI mathAmaNa karazuM, temAM koI saMtanuM mArgadarzana sAMpaDaze to Atmadarzana ane divya anubhUti avazya thaze ja. jemanA nayanomAMthI sarvanuM kalyANa karato prazama rasa sadA vaheto hoya evA guNIjana sAdhuonA sahavAsathI ApaNA rAga-dveSa pAtaLA paDI jAya che, doSonuM visarjana thAya che ane eka mAtra AtmadarzananI raDha lAgI jAya che. Jain Education Intemational Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48/4 Aje jyAre mAnavI aneka Adhi-vyAdhi-upAdhimAM sapaDAyo che, kuTuMbajIna kaluSita banatuM jAya che, tyAre gAmaDe gAmaDe vicaratA jainasAdhu A viSamakALamAM sauno visAmo banI zake tema che, je visAmo pAmIne AjanA azAMta ane atRpta mAnavInuM aMtara cidAnaMdamAM ramatuM thaI jaze. mAnavabhava jo muktinuM maMgala dvAra che, to cAritra tenI gurucAvI che. jainasAdhu A muktidvArane kholavAno pracaMDa puruSArtha karanAra dharmayogI che. Ama, sAdhuono saMga mAnavajIvananAM hitamAM che. nirmaLa cAritrasaMpadAno maghamaghATa yuga-yugothI vahetI AvelI zrI jaina saMghanI paraMparAgata gauravagAthAmAM bhAratIya itihAsano je eka noMdhapAtra mahimA gaNAvAyo che te zrI caturvidha saMghamAM sAdhvIo ane zrAvikAonuM sthAna zramaNa saMskRtie svIkArelI nArI pratiSThAno virala namUno che. vizva ajAyabI : rAjamahelamAM rahenArI caMdanabALA tapasvInIomAM agresara banI zramaNIsaMghane ajavALatI gaI. bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM jema prathama sAdhvI thavAnuM mAna caMdanabALane ghaTe che tema sAdhvIomAM paheluM kevaLajJAna thayAnuM mAna mRgAvatIne ghaTe che. brAhmI, suMdarI, rAjImatI vagere sAdhvIjIonI paraMparA tejasvI nakSatranI jema jinazAsanamAM dIpI rahI che. sAdhvI samudAyamAM mukuTamaNi-Agama praviNA yAkinI mahattarAnA svAdhyAya samayanA eka ja zloke hirabhadra jevA tejasvI brAhmaNa paMDita ucca koTInA 1444 graMthonA racayitA zrI haribhadrasUri thayA. zramaNa saMghamAM temane joDavAnuM mAna yAkinI mahattarAne phALe jAya che. sAdhvIzrI sunaMdA, zrI rAjImatI, zrI mRgAvatI jevA mahAna ratnonI ujjavaLa jIvanajyotathI jainazAsana Aje paNa gaurava anubhave che. jJAna bhaktinA samanvayasamI sulasA mAtra zraddhAne baLe mahAvIra prabhunA padmanI pAMkhaDI jevA svaccha ane sukomaLa hRdayamAM Asana jamAvI zakI ane ema kahevAya che ke bhAvI covIzImAM sulasA satIno jIva paMdaramA tIrthaMkara nirmama thaze. celaNA, devAnaMdA, priyadarzanA jevI tArikAonI eka nakSatramALA ahoniza ghUmatI rahI che. trizalA mAtA jema itihAsamAM amara banI gayA tema devAnaMdA mAtAno puNya prakAza paNa niraMtara camakato ja rahevAno. zrAvikAonuM zraddhAkendra A karmayoginIo svabhAvathI ja sahanazIlatA, dhairya, dayA, karuNA ane akhUTa vAtsalyapremI srIratno vairAgya ane tapasyAno kaThina mArga pasaMda karI saMcare tyAre tenI RjutA ane namratA, emanA saMyama ane niyama kharekhara vaMdanIya banI rahe che. emAMye jaina darzanamAM to japa, tapa ane saMyama sAdhanAnA niyamo ghaNAM ja kaparA che, vrato AkarA che, sAdhvI jIvana khAMDAnI dhAra upara cAlavA jevuM ati dohyaluM che. vaLI ugra tapa, ugra vihAra, ugra upasargo samatAbhAve sahana karavA e jevI tevI vAta nathI. yakSA Adi sAdhvIjIonA mArmika prasaMgo vAraMvAra vAgoLavA jevA che. jaina darzanamAM jema satvazALI zramaNonA caritro AlekhAyA tema prabhAvaka zramaNIonA caritro paNa manane ullasita karanArA che. samavAyAMga, jaMbuDhIpaprajJapti, kalpasUtra ane Avazyakaniryukti Adi graMthomAM tIrthaMkaronI upAsikAonA ullekho ThIka ThIka prApta thAya che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 48/5 (prakAzapUMja samI mahAna krAMtidarza Ayaratno) komaLatA ane lAlityanA kudaratI vaibhavI vAtAvaraNanA kocalA bhedIne A asidhArAvrata svIkAravA, pALavA, nibhAvavA ane saMsAranA suMvALA sukhone lAta mArI nUtana AdarzonI eka navI ja duniyA ubhI karavI e eka bahu ja moTuM krAMtikArI darzana jinazAsanamAM parApUrvathI pravartatuM jovA maLe che. vartamAna jagatamAM sudhArAnA vahetA pavanamAM "samAna hakka Apo', 'strIone samAna banAvo' vagere vicAromAM ja pAyAnI bhUla che. kharekhara to puruSa karatA strI kyAreya nAnI nahotI, che paNa nahIM, mAtra eNe enI maryAdAmAM rahIne jagatanA dareka kSetre AgavuM pradAna noMdhAvyuM che. * juo, rUpasenanA hAthInA AtmAne sAdhvIjIe nagaranI bahAra jaI pratibodha hoto karyo? * saMprati rAjAnA pUrvabhave bhikSukapaNAmAM dIkSA lenAra AtmAne kRpA karIne enA AtmAmAM zuM anumodanAno camatkAra hoto karyo? ka taraMgavatI taraMgalolAnA caritramAM eka jJAnI sAdhvIjI mahArAje zrAvaka vargane samajAvIne zuM pratibodha hotA karyA? * kuberadattA sAdhvIjIe vezyAnA ghare utAro laIne pAraNe jhulatAM bALakane aDhAra nAtarAnI sajhAya kahIne zuM tenA mA-bApane coTadAra rIte pratibodha karI upakAra nahoto karyo? * zayyAtara zrAvikAne tyAM moTA thayelA vajasvAmI ghoDIyAmAM sUtA sUtA sAdhvIjInA mukhethI sAMbhaLIne zuM agiyAra aMgo hotA bhaNyA? * giranAranI guphAmAM muni sthanemi jyAre cAritrathI vicalita thayA tyAre sAdhvI rAjImatie temane saMyamamArge sthira hotA karyA? jinazAsanamAM AvA to aneka dAkhalA sAkSI pUre che. keTalAka zAstro to strIomAM kAmazata guNa che ema kahetA, strIo ratnagarbhA che eTaluM svIkAratA, saMyamano kaThina mArga emanA mATe akathya che evuM paNa sUcavatAM, paraMtu jinazAsane e vicAradhArAmAM tumUla yuddha macAvI parivartana lAvI dIdhuM che. A ghaTanA paNa itihAsamAM noMdhapAtra che. (samarpaNa bhAva ane saMkalpazakti) jainazAsanamAM samaye samaye evA samartha zAsanaprabhAvikA sAdhvIratno nIkaLyAM-jeoe puSya AcchAdita zaiyyA ke rezamI gAlIcAvALI bhUmi upara cAlyA pachI ekAeka pUrvanA koI puNyodaye domadoma sAhyabI ane zrImaMtAImAMthI bahAra nIkaLI kaThIna evAM sAdhvIvrato pALI duniyAne AzcaryathI stabdha karI dIdhI. samayakALanA dhasamasatA pracaMDa puranI sAme himAlaya jevI makkama tAkAtanuM virala darzana karAvyuM. bhoga, vaibhava ane aizvaryanI asAratAno khyAla AvI gayo eTale to gujarAtanA eka vakhatanA mahAmaMtrIzrI kapardinI ekanI eka atyaMta svarUpavaMtI lADakI putrI je roja karoDa sonAmahoronA dAgInA paherI yuvAna sakhIo sAthe sukha samRddhimAM ja haMmezA masta rahenArI pUrvabhavanA pAvaka saMskAroe mahAna prabhAvakazrI AryarakSitasUrijI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48/6 vizva ajAyabI : mahArAjanA prathama darzana upadezathI-kSaNabhaMgura evAM vaibhavI jIvananA caLakATano sadAne mATe tyAga karI teo agiyAramI sadInA mahAna sAdhvIratna banI gayAM. jaina darzanamAM varNavAyela vividha prakAranA tapa ane tapasvinIonI ujaLI paraMparAno vizALa pravAha akhkhalitapaNe vaheto rahyo che. vartamAnamAM paNa evAM asaMkhya sAdhvIjIoe utkRSTa tapasyAothI zAsananI aitihAsika paraMparAne zobhAvI che ane e jaina zAsananI ciraMtana samRddhi banI rahI che. (vyApaka ane marmasparzI jJAnopAsanA jaina zAsanamAM vyApaka jJAnopAsanA dvArA seMkaDo zramaNIratno ke jemanA vinaya, viveka, vAtsalyabhAvathI yugo sudhInA dharmasAdhakone guru-guraNI sevA; Agama sevA, saMyama, niyama, paripAlana ane preraNA prApta thayAM che; ane jeoe AgamanA gUDha rahasyonuM pratipAdana karI saMyama jIvanamAM kharekhara divyatA pragaTAvI che. A zIlasaMskAra dhAriNIoe potAnAM virala ane advitIya vyaktitvavaDe bhaktiparAyaNatA zuM kahevAya e kharekhara batAvI ApyuM che. janmajanmAMtarathI AtmAnA AvaraNa upara chavAyelI malinatA dhovA cAritranI suMdara ArAdhanA ja avalaMbanarUpa banI rahe tema che. je je strI ratnoe Aja sudhImAM tyAgamaya jIvana aMgIkAra karIne saMyamavirAganI zAzvatI suvAsa phelAvI che teo sAce ja bhakti, zraddhA ane vaMdanAnA adhikArI che. namana ho e mahAdevIone tyAgamUrti tapasvIone............ A AryabhUmi upara zrutasaMpanna zramaNo jevA ja sarasvatInA akhaMDa ArAdhako ane pAMDityamAM pArasamaNi jevA tejasvI pAtro A zramaNIvRMdamAM paNa najare paDe che. (sAdhanAzramanI suvAsa ) samaye samaye thayelA siddhi mArganA zIdhra sAdhako evA A zAsana dIpikAo dharma saMskRtine ajavALatA rahyAM che e ApaNuM ahobhAgya che. jaina sAhityamAM Aja sudhImAM zramaNonA je suyogya pramANamAM stutio, caritra lekhano, mahimAgAno gavAyA che temanI sAme A viduSI sAdhvIjIo viSe bahu ja ochuM lakhAyuM che. bahu ja ochuM bolAyuM che. zrAvikAomAM dharmacetanAnI jyota jhaLahaLatI rAkhavAmAM A sAdhvIratnoe gajabano parizrama uThAvyo che. vAstavamAM to A paramaviduSI mahodayAoe AtmasaMyamano yoga keLavI, buddhi vaibhavanA baLe potAnA sAdhanAzramane Aja sudhI kharekhara apragaTa rAkhela che. vartamAnamAM kevAM kevAM ugra tapasvinIo ane zAstronA UMDA abhyAsIo vicare che tenI taTastha samIkSA graMthastha karavAno samaya AvI gayo che. Aje jayAre jaina saMskRti sAme aneka paDakAro ane mAyAvI chalanAo UbhI thaI rahI che tyAre dharma saMskRtinuM siMcana karatA ane nArI samudAyanI punaH pratiSThA karatA prakAzanonI Aje tAtI jarUriyAta che. (AcAra saMhitAnA Adarza jIvana vRttAMto) vairAgyano akhUTa bhaMDAra, utkRSTa saMyamI, saraLa ane sAttvika manobaLa dharAvatA prazAMta puNyAtmAonA yazasvI vyaktitvane, emanA svAdhyAya saMyamane, amRta varasAvatI emanI draSTine stuti vaDe artha pradAna karIe chIe. ghaNIvAra to eka ja parivAramAMthI aneka strI ratnoe pravrajyA paMthe prayANa karI apratima tapazcaryAnA baLe Jain Education Intemational Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa saMyama dharma ujALyo che. prajJAjyotisamA pratibhAsaMpanna ane kAryazailImA jIvamAtranA kalyANa mATenI udAttamaya bhAvanAne AtmasAta karanAra A labdhisaMpanna sAdhvIratnonI utkRSTa ane amaradena yugo sudhI preraNAno akSaya stotra samI banI raheze. anekAnta draSTikaLA hastagata karanAra zAsananI A dhruvatArikAone lAkha lAkha vaMdanA!! 48/7 kSamA ane vinamratAnI mUrti samA, kSamAnA vizALa sAgara jevA A badhA pravartinI pUjyazrIonA jIvanagAna ane A agAu zramaNI bhagavaMto aMgeno atre graMtha dvArA temanA saMyama jIvananA mUlyo ane Adarzo, zrI saMghanA nirmANa-vikAsa ane tenI teja chAyAnA pariprekSyamAM prastuta karavAmAM AvyA che. ratnatrayInI sAdhanA prati haMmezA jAgRta rahetA evA asaMkhya kaSAya vijetAonA saMyama jIvananI preraka ghaTanAone te graMthamAM graMthastha karAyela che. zve. mU. saMghanA tamAma gaccha samudAyanA AjJAnuvartI prabhAvaka sAdhvI caritro pratyeka jainanA gharamAM sAMsArika jIvanane saMskAramaya banAvavA, uccattama AdhyAtmika jIvana tarapha laI javA upayogI nivaDaze evI amArI parama zraddhA che. (jIvanasAphalya zamaNAMno sAkSAtkAra prAcIna-arvAcIna maMdironI nagarI pAlitANA mAruM janmasthAna. A pavitra bhUminAM annajaLathI A zarIra poSAyuM, paNa te jIvana-uchera saMgharSa ane kALI garIbI vacce thayo. gharamAM anAjano dANo na hoya to paNa ekAMtarA divase be-pAMca sAdhu-bAvAone bhojana karAvavA nimitte ghera teDI lAvavAnI mArA pitAzrI bhagubhAIne manamAM eka gajabanI dhUna hatI. mArAM dharmaparAyaNa mAtuzrI saMtokabA pAchalAM bAraNethI gharanAM ThAmavAsaNa vecIne paNa AMgaNe Avela atithione premabhAvathI bhojana karAvatAM. e preraNAdAyI prasaMgo amArAM kumaLAM mana upara ghaNI umadA chApa mUkI gayA che, e ja amAro mUlyavAna vAraso che. jaina gurukuLa hAIskUlamAM mArA abhyAsakALa daramiyAna te vakhatanA gurukuLanA Adarza gRhapati ane sanniSTha samAjasevaka zrI phUlacaMda hiracaMda dozIe mArI jIvana mAMDaNImAM dila daIne vividha raMgo pUryA. mArA jIvanaghaDataramAM emanA ane DaoN. bhAIlAlabhAI bAvIzInA ghaNA upakAro rahyA che, jenI noMdha levI ja joIe. vatananAM dhArmika pravAho ane sAMskRtika vaheNoe paNa mArI suSupta zaktione jAgRta karI che, je mArA jIvanasAphalyamAM pariNamI. daza-bAra varSanI kumaLI vayathI ja mArA dharmaparAyaNa pitAzrI sAthe sohAmaNA zatruMjayanI asaMkhya vAra pradakSiNA karI haze. te vakhate girirAjanAM pagathiyAM caDatAM caDatAM vimalAcalagiri siddhAcalagiri bheTyA re dhanya bhAgya hamArA....... evAM bhAvavAhI stavanomAM mArA kAne satata athaDAtA rahetA madhura svaroe mArI jijJAsAvRtti sateja karI. jinamaMdiromAM rAgarAgiNIthI bhaNAvAtI bhAvavAhI pUjAo ane bhaktirasathI chalochala UjavAtA aThThAI mahotsavo, zAMtisnAtra jevI pUjAo ane bhavya aMgaracanAo najare nihALI. ujamaNAM-upadhAno ane cha'rI pALatA saMgho joyA. kalAko sudhI pratibhAzALI jaina munivaryonAM hRdayasparzI vyAkhyAno tema ja AtmAne aMtaramukha banAvI Urdhvagamana karAve evA zAsananA vividha prasaMga pravAho joIne hRdayamaMdiramAM dharmapuruSArthanA aneka bhAvollAsa jAgatA hatA. zatruMjaya tIrthanuM eka eka pagathiyuM ane tenA sparzamAtrathI kaMIka AtmAo bhaktibhInI banI bodhibIjanI sanmukha dazAne pAmI gayA che. evA A mahimAvaMta tIrthanI bharapUra aMjanazalAkAthI aMjita Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : thayelI jinezvara bhagavaMtonI prAcIna camatkArika mUrtionAM darzana ane sevApUjAno satatapaNe lAbha maLato rahyo. aneka prakAMDa paMDitonAM haiyAnI mIThI hUMpha, sahavAsa ane saMparkanI gAMTha baMdhANI. 48/8 e vakhate mArA manamaMdiramAM eka suMdara svapna hatuM. yathAyogya samaye zramaNajIvana aMgenuM prakAzana karavAnI paNa eka jhaMkhanA sevI hatI. e vakhate e kalpanAnA taraMgovALuM eka svapnuM ja hatuM, paNa sAhityakSetre sADA cAra dAyakAnI majala pachI Aja e sonerI-svapnAno sAkSAtkAra thato joIne mArA svargastha pUjya pitAzrI bhagubAI tathA mAtuzrI saMtokabAne paNa manomana vaMdI lauM chuM, jemanuM jIvana vairAgyapradhAna hatuM. zrAvakanA AcAradharmanuM jemaNe akSarazaH pAlana karyuM hatuM. mArA mAtuzrIne AyaMbilamAM apAra zraddhA hatI. pAlItANA jaina zeThIyA phaLImAM amAro vasavATa hato. saMskAra ane sUjha mAtra abhyAsathI prApta thatAM nathI, te to saMtAnone vArasAmAM mA-bApa taraphathI ja maLatAM hoya che. vAcana, manana ane vaktRtvano gaLathUthImAMthI maLelo A saMskAravAraso ane je vArasAnuM amAre mana bhAre moTuM gaurava hatuM ane che. janme bAroTa (brahmabhaTTa) paNa dharma jaina AcAravicAra. jaina dharma paratvenI akhUTa dilacazpI ane amArI ananya AsthAne laIne AvA eka mahAna pavitra ane dhArmika prakAzananuM saMpAdana karavAnuM virATa Ayojana-je mArI zakti bahAranuM gaNAya, chatAM paramapUjya AcArya bhagavaMto, jaina zreSThIvaryo ane sAkSaronA sahayoganI apekSAe A kAma hAthamAM lIdhuM. saunI sadbhAvanA ane premalAgaNInuM A pariNAma Apa saunAM caraNakamaLamAM sAdara rajU karuM chuM. bAroTo sarasvatI-zAradAnA putro gaNAya che. vaDavAonA kalA-saMskAra, sAhityanAM amIsiMcana ane vahAlabharyA kuTuMbanA sathavArAe ja Aje mane UjaLo karI batAvyo ane koIka daivI zaktie ja A Ayojana siddha thaI zakyuM che. abhyAsakALa pachI ekAda dAyakA sudhI bhAvanagara jillAnA sakriya rAjakAraNamAM kAma karyuM. bhAvanagara jillA koMgresanA yuvaka-saMgaThaka ane taLAjA tAlukA koMgresanA maMtrI tarIkenI kAmagIrI daramiyAna 1956 thI 1964 sudhI akhabArI pratinidhitvano bahoLo anubhava maLyo. patrakAritAnA kSetramAM to mAruM mana haMmezAM hiloLe caDatuM. samAjajIvananA saLagatA savAlone vAcA ApavA haMmezAM navacetanA prApta karyAnI anubhUti thatI. e arasAmAM bhAveNAnA prajAvatsala mahArAja puNyazloka zrI kRSNakumArasiMhajInA adhyakSasthAne sAMskRtika pravRttionAM maMDANa karyA. jillAnAM yuvaka-yuvatIone yAtrA-pravAso karAvyAM, rAjyakakSAnI grISma-zibironuM saMcAlana karyuM ane te dvArA ghaNo janasaMparka sadhAya. 1964mAM rAjakAraNano sadaMtara tyAga karyo tyAM sudhImAM sArAnarasA aneka anubhavonuM bhAthuM maLI cUkyuM hatuM. svargastha murabbI zrI baLavaMtabhAI mahetAnI aMgata salAhathI 1964 thI 1980 sudhInA samayamAM gejheTiyara kakSAnA vividha mAhitIpracura evA asmitA graMthazreNInA (bhAvanagarathI mAMDIne vizvanA vyApane AvarI letA) pacIza saMdarbhagraMthonuM yazasvI pradAna karyuM, je graMtho gujarAtanA graMthabhaMDAronAM AbhUSaNa jevA banI rahyA che. mArA vaDIla baMdhu bAlubhAI tathA nAnAbhAI dhIrUbhAI mArA jIvanakAryane haMmezA biradAvatA vizvanuM maMgaladarzana : aMtamAM, vItarAga-darzana ja vizvanuM maMgala-darzana karAvaze evI amArI parama zraddhA che. maryAdAo jovA, aparAdho sAMbhaLavA, khaNakhoda karavA ApaNe jhaTa taiyAra thaI jaIe chIe; paNa jainadarzananA je prema, karuNA, Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa ahiMsA, muditA-tA caturvidha amRtasarovaramAM DUbakI mAraze, tene ja parama zAMti ane zAzvata sukha prApta thaze. aparAdho khamAvavA e ja moTAmAM moTuM maMgala-darzana che, ane eTale ja jainadarzananA anuyAyIo jagatanA sarva jIvone khamAve che. ApaNe prArthanA karIe ke, saune prApta thajo bhagavAna mahAvIra jevI kSamA, gautamasvAmI jevo vinaya, jaMbUsvAmI jevo tyAga, bharata cakravartI jevo vairAgya, bAhubalIjI jevuM baLa, sthUlibhadrajI jevuM brahmacarya, vajrasvAmI jevI zAsanaprabhAvanA, siddhasena divAkarajI jevI kavipratibhA, kAlakAcArya jevI zAsanarakSA, haribhadrasUri jevI namratA, mAnatuMgasUri jevI stuti, hemacaMdrAcArya jevA guruvarya, hIrasUrijI jevuM ahiMsA-pravartana ane mahAmahopAdhyAya yazovijayajI jevI zrutopAsanA!!! jainaM jayati zAsanam! samApana ane AbhAradarzana 49 jainazAsananA prabhAvaka sUrivaryo, jJAnasaMpanna munivaryo, ArAdhako, sAkSaro, lekhakonI kalame lakhAyela A graMthaprakAzamAMnI paricayAtmaka lekhamALAo pUrvakAlIna ane vartamAnakAlIna viziSTa pratibhAone jANavA, samajavA ane temanI nirALI jIvanazailIno abhyAsa karanArAMone A sarvagrAhI prakAzana ThIka ThIka rIte upakAraka ane upayogI banI raheze. graMthanuM kathAvastu ApaNane kAMIka preraNA kare che ema vAcakane jarUra lAgaze. itihAsa kathAo AlekhIe ke vyaktiparicayo graMthastha karIe tyAre ApaNuM potAnuM maulika ke koI ApaNI svataMtra vicAradhArA ke mAnyatA hotI nathI, sivAya ke bhASAmAM yogya rajUAta hoya. itihAsanI A saMskAra gAthAmAM atre je kAMI pragaTa thayuM che te ghaNA badhA AdhAro, saMdarbho, rUbarU mulAkAto, patrakAratva ane aneka jainadharmanA prakhara abhyAsIonA abhigamo, ciMtako ane sArasvatonI siddhio ane tenA jIvanano niSkarSa sAdara rajU karavA mATeno amAro A gauravapUrNa puruSArtha eka satsaMkalpa banI raheze. viziSTa noMdha : prastuta thaI rahela zramaNagraMthane sAghAMta vAMcatA sujJajanone avazya pratIti thaze ke je vividha lekhakoe zrama laI graMtha sarjanamAM potapotAno phALo noMdhAvI amane upakRta karyA che, tethI jainettara samAja tathA videzamAM vasatA jaino paNa lAbhAnvita thaze ane jinazAsananI garimA guMjaze. ' amArA aneka graMthomAM sahAyatA ApI amane niHsvArtha zrutapAtheya puruM pADanArA mahAtmA jayadarzanavijayajI taraphathI saMdezo maLela che ke temanA tamAma lekho A.deveza haribhadrasUrijI, ka.sa. hemacaMdrAcAryajI, upAdhyAya pravara yazovijayajInI aneka sAhitya racanAonA AdhAre tathA AgamagraMthonA sahAre satata svAdhyAyanA saMge gurugamathI sarjAyA che, jethI paNa graMthanuM gaurava vadhe che. taduparAMta vihAra daramyAna thatI jJAnagoSThI thakI traNa AcArya bhagavaMto ane vidvAna mahAtmAo sAthe maMtraNA karI lakhAyA che. tamAma lekhone prAjJa muni bhagavaMtone darzAvI graMthanI sukhada samApti sAthe A bhavano virAma icchela che, chatAMya avasare zrutasevArthe yathAyogya vicAra-vinimaya sAdhavA manane mokaLuM rAkhI presadoSa vagerenI koIpaNa rahI jatI skhalanAo badala trividha micchAmi dukkaDam mAMguM chuM. vAcakavRMda khUba khullA dilathI zramaNagraMthane vadhAvazo tevI zubhApekSAo asthAne nathI ne? ame to zramaNasaMghanI viziSTa pratibhAonA gauravane A virATa graMtha dvArA, mahAvirATane jovAno, Apa Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 vizva ajAyabI : saune amArA darzanamAM sahabhAgI banavAno saMkalpa laIne beThA chIe. A virATa graMtha e satsaMkalpanuM ja phaLa che. A amArI pratiSThA nathI paNa jainazAsananI pratiSThA banI raheze. A virATa AyojanamAM zrI nemisUri samudAyanA 5.pU.A.zrI hemacaMdrasUrijI ma.sA. taraphathI amArI samagra graMthazreNIne ThIka ThIka protsAhaka baLa maLyuM che. evuM ja protsAhana zrI bhaktisUri samudAyanA prabhAvaka AcAryazrI labdhisUrijInuM ja hatuM. lablivikrama samudAyanA prabhAvaka AcArya zrImad vijaya rAjayazasUrIzvarajI ma.sA., tad pU. sA.zrI vAcaMyamAzrIjI ma.sA., pU.sA.zrI ratnasUlAzrIjI ma.sA., pU. pravartakazrI harizabhadravijayajI ma., zrI rAmacaMdrasUri samudAyamAMthI pa.pU.A.zrI mukticaMdrasUrijI ma.sA. tathA pa.pU.A.zrI pUrNacaMdrasUrijI ma.sA., zrI bhuvanabhAnusamudAyamAMthI pa.pU.A.zrI guNaratnasUrijI ma.sA., pa.pU.A.zrI razmiratnasUrijI ma.sA., pU.paM.zrI bhuvanasuMdaravijayajI ma.sA., pU.paM.zrI guNasuMdaravijayajI ma.sA., pU. gaNivaryazrI yazovijayajI ma.sA., pU. munizrI jayadarzanavijayajI ma., zrI sAgarAnaMdasUri samudAyamAMthI pa.pU.A.zrI harSasAgarasUrijI ma.sA., nItisUri samudAyamAMthI pU. munizrI hArdikaratnavijayajI, zrI bApajI mahArAjanA samudAyamAMthI pa.pU.A.zrI municaMdrasUrijI ma.sA., zrI vAgaDa samudAyamAMthI pUpaM.zrI pUrNacaMdravijayajI ma.sA., bhaktisUri samudAyamAMthI pa.pU.A.zrI hemacaMdrasUrijI ma.sA., zrI vallabhasUri samudAyamAMthI gacchAdhipati pa.pU.A.zrI nityAnaMdasUrijI ma.sA., acalagacchanA pU. munizrI devaratnasAgarajI ma. vagere taraphathI ghaNI moTI huMpha, preraNA ane sahayoga prApta thayo che. graMthane vaividhyasabhara banAvavAmAM jyAM jyAM mAhitI lIdhI che te sauno RNasvIkAra karatAM AnaMda thAya che. jenazAsananA aneka jJAtAoe, zreSThIoe ApelA sahayoga mATe paNa ame saunA atyaMta RNI chIe. A graMthaprakAzanamAM jANeajANe paNa jainadharma ke paraMparA viruddha koIpaNa jAtano ullekha thayo hoya ke koIpaNa vigatamAM jarA sarakho paNa anAdara ke aviveka thayo hoya ke bIjI koI kSatio rahI javA pAmI hoya to aMta:karaNapUrvaka kSamA mAMgI laIe chIe. graMthanA chApakAmamAM dharmapremI jJAnacaMdajI jaina tathA temanA putro nijezabhAI tathA nilayabhAIe khUba ja kALajI laI noMdhapAtra sevA ApI che. prapharIDiMganA kAryamAM paNa bhAvanagaranA jANItA kavi rAhI odhAriyAnuM yogadAna noMdhapAtra rahyuM. saMbaMdhakartA sauno aMtarathI khUba khUba AbhAra. naMta siddhAtmAone namaskAra, anaMtAnaMda AtmAone siddhipadanI prApti karAvanAra mahAna girirAja zrI zatruMjaya e jagatanuM sarvazreSTha mUlyavAna javAhira che. jaitA saMskRtinuM darzana karAvatuM A eka anupama najarANuM che. Jain Education Intemational Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5*5*5*5*5*5*5*15*5*5*5*5*5*5*5*5*5*5*5 *5*5*5*5*5*5*5*5*5*5* zrI dAta-prema-bhuvatabhAtu-jayaghoSasUri-jayasoma vijayebhyo tamaH prArthanA ane saMveThanA vizva ajAyabI jaina zramaNa prarzAsta cattAri zaraNaM pavanjhAmi janma-jIvata ane mRtyutI ghaTamALo bhavobhavathI ataMtIvAra karI he bhagavaMta! have ame thAkI gayA. A bhavamAM jyAre Apa jevA vItarAgI deva, paMcamahAvratadhArI guru ane mahAmaMtra tavakArarUpI dharma purAtata puNyakarmanA udayathI hAtha lAgyAM che tyAre bebhAta jevA ame kaMIka sabhAna banyA chIe. lothapotha thayela musApharane jema vizrAMti jevA cAra mahAvRkSo mArga vacce maLI jAya ane kathaLelI koI kAyAto zrama utarI jAya tema he prabho! maraNa pUrve ja yAra zaraNa jema anusarazuM. arihaMta, siddha, sAdhu ane Alekhaka : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) jIvita-mahotsavatI dharmatA e cAreya mahAzaraNo phakta amArA asamAdhimaraNane de toya amane mahAtaMto mahotsava banaze ane * 80(14 * [5] aTakAvI zaraNagrahaNa pUrve atyaMtI sukRta anumodanA, svayaMtI duSkRtagarbha satata cAlu rahe, temAM Atma prazaMsA ane paraviMdA jevo viparyAyasa na thAya te mATe he vibho! amArA jevA bALajIvonuM jatana karajo, rakSA karajo, hita paNa karajo. arihaMte zaraNa pavAmi Jain Education Intemational devAdhideva he tIrthaMkara bhagavAna! A mAtavabhava, jitadharma ane zramaNa athavA zramaNopAsakapaNuM vagere je je maLyA te te Apa bhagavaMtatI aciMtya kRpAtuM ja phaLa che. have te maLyA pachI kyAMya mAtakapAya uchALA mArI ta jAya, ArAdhanAo ke ApanA zAsatatI prabhAvatAo karatAM ame karyuM ke meM AdaryuM tevo ahaMkAra aphaLAI na jAya mATe ja to ApanuM zaraNuM cAhyuM che. spaSTa samajAya che he bhagavan! ke Apa amane tamAruM amArA ta maLyA hota to ame koNa hota? ane kevA hota? chatAMya ame A mAtavadehamAM ta hota toya rUDuM A zAsata to jarUra hota, tAtparya e che ke Apa hatA to ame astitvamAM chIe, bAkI jevA pAmara vitA paNa ApatuM parama zAsana cAlatuM hatuM ane cAlavAnuM. jyAre ame phakta madhyakALanI eka nAtI kaLI jevI zAsatazrRMkhalAtI ghaTatA chIe. ApazrItA guNasiMdhutA mAtra biMdu chIe. he tIrthapati! ApanA caraNa zaraNa sAthenuM bAkInuM bhavabhramaNa bace te ja hAdirka prArthanA che. ************** 5] ** **=*< ! ka 15*15*15*15*5*5*5*5*5*5*5*5*5*15*15*15*15*15 ]] ] Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** * 5* * * * | * || * L * 5| * || * || * || * || * || * || * || * || * |* || * siddha zaraNe pavajhAmi muktiApurInA rahevAsI ane amArA jIvanamAM ekamAtra AzI he siddho: jitegAronA zrImukhethI H siddhagatinI saukhyaprada vAto nisuNI, dunvayI badhAya sukhone choDI-tarachoDI ane ApanI sAkSIe sAdhanA prAraMbhI che. anaMtakALa pUrve ApanI mukti sAthe ja amArI paNa avyavahAra rAzithI mukti | thaI che, te prathama upakAra Apano thatAM ja ame ekendriya ke vikasendriya maTI paMcendriyapaNe janma pAmyA ane jIvI rahyA chIe. amArA sAmAyika, pratikramaNa, pauSadhathI laI saMyamasAdhanAnA saDaLa paribaLo Apa jevA ugAmInA lakSyo sAthe sAdhanA-ArAghanarUpe-svarUpe goThavAyelA che. Apa to niraMjana-nirAkArasahajAnaMdI-svarUparamaNatAthI bharapUra cho. loka jagatane siddharasvarUpanI paNa azraddhA haze, jayAre ame to ApatA aMta:karaNazaraNathI prArthIe chIe ke bhavAMte paNa amArI zraddhA na Dage, siddhinI sAghanAo na tUTe ane siddhagati sudhI pratyeka bhavamAM sagati to jarUra pAmIe. eTaluM ja basa sAt zaraNe pavanjhAmi aDhIvIpanA vizALa bhUkhaMDamAM vicaraNa karI rahelA tamAma zramaNa-zramaNIo he bhagavan! amAre mana 2 Adarza banI rahejo. koI prati paNa irSyA, asUyA ke rAga-dveSa na thAya, koIpaNa sAdhu AbhAtI AzAtanA dvArA bhavabhramaNa ke du:kha-dorbhAgyagamana na thaI jAya te mATe hAdirka saMvedanA thAya che. ame AraMbha-samAraMvAthI bharapUra saMsAramAM khadabadI rahA chIe, jayAre amArA pUjayotipUjaya sAdhu-sAdhvI bhagavaMto kama jevA saMsAramAM kamaLanI jema tirlepa banI amane mArganirdeza karI rahyA che, je amAruM ahobhAgya che. he gaNadharo, kRtagharo, bahuzruto ane yAdapUrvadhArI! he rAkaLa zramaNa-zramaNIo ! ApanA guNAnuvAda ke guNAnurAga karI amAre koI jaza nathI khATI javo ke daMbha-dekhADo nathI karavo.bake ApanA jIvanakavananA lekhana-vAMcana ke zravaNathI phakta amArA paNa cAritra mohanIya karma kapAya ane saMyamasaMprAmi-saMyoga sadhAya tevI bhAvaprArthanA. kevali pannata dharma-zaraNe pavanajhAmi trikAlaabAdhita jJAnanA svAmI, paMcamajJAnI he prabho! Apa to rAga-roSa ane moha-ajJAnathI para ] cho. yathArthavAdI, karUNA vatsala ane satyarUpaka cho. zuM dharma ane zuM adharma, zuM puNya ne zuM pApa uM athavA zuM upAdeya ane zuM heya te badhuMya kaSAya-viSayatA kAdavI kIDA jevA ame zuM samajIe? covIza. *ii kalAkatA divasamAM amArI takalAdI gharmalezyA keTalI ochI-AchI ane pApalezyAo mATe keTalA badhA | 5 kalAko? he paramAtmA! jo ame zramaNopAsaka banI rahIe to vyavahAradharmamAM savizuddha batAvajo ane jo zramaNapaNe jIvana zobhAvIe to nizcayadaSTine prabuddha zuddha karajo. kumArapALa bhUpALanI jema ame saMvedanA sAthe prArthanA karIzuM ke Avato janma daridra-sevaka ke anAtha jevo maLe to cAlaze paNa kevalI bhagavaMtanA dharma vagarano nahi cAle. kevaLI prajJama dharma amAro janmasiddha adhikAra hojo. sAthe amArA dharmadIpamAMthI anekonA jIvanadIpa jhagamagI UThe, sau parama kalyANa pAme tevI ekamAtra aMtyAbhilASA. he paramAtmAna! ame kaMI nathI, je paNa chIe tamArA zaraNya chIe. prArthaT : paramaguspadapaMkajabhamara bhavopArI saSNasvacanamevADA || * || * || * |* || * |* F * || * || * || * || || * || * || * 5* 5* 5* 5* 5* 5* 5* 5* 52* 5* 5* 5* 5* || * 5* 5* B * 5* 5* 5*5* * * 5* 5|* Jain Education Intemational Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RYAMARAwari iPALNPKNan RE PERMERAMAN VINA and 44 HAL maMgalamahAsayakAmA 6 (namukkAro) 6 namo arihaMtANaM _ namo siddhANa namo AyariyANaM namo uvajjhAyANaM namo loe savya-sAhaNaM eso paMca- namukkAroM sava-pAva-ppaNAsaNo maMgalANaM ca savvesi paDhama havai maMgalaM ALBAR Jain Education Intemational Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intemational ajAyabI : faIa vibhAga-1 nizAsanano sone maDhayo zaNagAra : zramaNa aNagAra jaita ama * zramaNAdhiita bhagavAna mahAvIrano jayakArI vizvaprabhAva-viziSTa darzana * jaina zramaNa saMghano vizvavyApI prabhAva * gaNadhazreSTha : gautama zramaNa * zramaNasaMghanA samartha sukAnIo * adhyAtmamArganA sAdhanAniSTha cAritradharo * A che aNagAra amArA (bhAga-1) * cauda pUrvadhArIonI sAmudrika jJAna-saMpadA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa zramaNAdhipati bhagavAna mahAvIrano jyakArI vizvaprabhAva-viziSTa darzana anumodaka : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) 1008 lakSaNavAna, zramaNAdhipati, caramatIrthapati mahAvIradeva vize eka navI ja paddhatithI UMDANanuM kheDANa karatA A lekha prastuta karI rahyA che siddhahasta lekhaka 5.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) lekhamAM prabhujInI tIvra tapasyA, pUrvabhavonI rahasyamaya vAto tathA aneka jIvaMta pAtro sAthenA aMtima RNAnubaMdha uparAMta aMtima nirvANasAdhanA dvArA aMtima bhavanI pUrNAhUtine rocaka rIte rajU karavAmAM AvI che. Jain Education Intemational 55 je samayakALamAM mithyAtvIo, vaidika paraMparAmatIonuM jora hatuM, yajJamAM pazuothI laI mAnavIo paNa amarakumAranI jema homAtA hatA, vasumatInI jema strIo bajAramAM vecAtI hatI, kAlasaurika kasAInI jema dararoja pAMcaso jeTalA pADAone mArI nAkhanAra pApIo hatA ke revatInI jema kAmaNaTmaNathI sapatnIone parezAna karI zakanAra mAMtrika-tAMtriko hatA tyAre viSamatA vacce paNa samatAnI sAdhanA karI karmanI bAdhanAo, upasargo, parisaho, aMtarAyo ane vighnonI phojane haDaselI vizvavikrama-vizvaajAyabI ane vizva-prabhAva sthApanAra eka mahAparAkramI mahApuruSano janma thayo. loko bhale temane mahAvIra tarIke oLakhe-navAje, paNa te nAma temanA lokottara kAma ane dharma mATe cUkavela dAma sAme bahu ja nAnuM paDI jAya che. bhAraMDanI jema apramatta, kAdavathI kamaLanI jema nirlepa tathA suvarNanI jevA tejasvI-ojasvI ane mahAprabhAvika mahAvIra prabhu viSe kaMI paNa lakhavuM te phakta temanA prati bALabhakti vyakta karavA jevI ceSTA gaNAze. te bAbata lekhakazrI svayaM lekha dvArA ja jaNAvI rahyA che. vizeSamAM yogAnuyoga zramaNa tIrthaMkara bhagavaMtano A lekha vi.saM. 2065nI caitrI oLInA prathama dine arihaMtapadanI ArAdhanA AyaMbila ane japa sAthe karatAM pUnA mukAme lekhakazrIe racyo ane ThIka mahAvIra janmakalyANakanA divase caitra sudi 13nA pUrNa karyo, tevuM lekhakazrIe jaNAvatAM savizeSa AnaMda thayo che. taduparAMta teo jaNAve che ke temanA bacapaNa jIvanano vikAsa paNa jhariyA mukAme prabhu mahAvIradevanA daherAsaramAM upAsanA karatAM thayo, tethI teo cAritrajIvana pUrve dara varase dhanaterasanA divase sajoDe paramAtmA mahAvIradevanA koI paNa jIvanaprasaMga upara raMgoLIo kADhatA ane kula maLI doDhasothI vadhu stavano saMyamagrahaNapUrve racyAM. temAM aneka racanAo to bhagavAna mahAvIradeva vizenI hatI. zikharajI-RRjubAlikA, pAvApurI vagere tIrthonI 36 vAra jAtrA pachInA Anubhivaka lakhANathI samRddha lekhane sau koI bhAvathI vAMce tevI zubhApekSA. bhagavAna mahAvIrakAlIna zramaNo vize tathA gaNadharazreSTha gautama zramaNa vize bIjA be lekho paNa A lekha sAthe saMkaLAyela racanAo jANavI. --saMpAdaka Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 vizva ajAyabI : nimnAMkita che vividha vigato je dvArA temanI mahAnatAno Achero paricaya thaze. (1) mahAmaMtra navakAra thakI AtmoddhAra : nayasAra nAmanA prathama arjana bhavamAM jaina mahAtmAonI bhakti-vizrAmaNA thakI maLela namaskAra mahAmaMtranI ArAdhanA jIvanAMta sudhI karI puNyaprabhAve bIjA ja bhavamAM devagati ane tRtIya bhavamAM tIrthapati AdinAtha prabhunA pautra marIci nAme janma pAmyA, eka ja kALamAM eka ja kSetramAM be tIrthakaronA jIvAtmA janmIne kauTuMbika saMbaMdhathI joDAyA. te ja namaskAra mahAmaMtre cAritraprApti sudhI pahoMcADI dIdhA ane bIjarUpe vavAyela mahAmaMtranA saMskAra cheka soLamA bhavathI pharI udayamAM AvatAM paccIsamA bhavamAM to ghora tapa ane tIrthakara nAmakarmanI nikAcanAmAM pheravAI gayA. aMtima bhava tIrthakara mahAvIrarUpe kevaLajJAna upArjI jyAre jIvananI prathama dezanA pharamAvI tyAre paNa viSaya hato tIrthakara bhagavaMtanA guNonuM varNana devendra mATe paNa gRhasthadharma ane cAragatinA corAzI lAkhanA cakkara.' durlabha che, kAraNa ke anaMtA guNane samajAvavA mATe tenuM Azcarya thAya tevI vAta che ke aMtima bhavanI sAdhaka AyuSya ochuM paDe che, jIhA nAnI bane che. pratyeka tIrthapatio dazA je 12TI varasa jevI dIrgha cAlI temAM mukhyatayA mauna guNonA sAgara ane mahAkhajAnA jevA kalpanAtIta aizvaryanA svAmI hoya che. tevA devAdhideva vartamAna covIzInA ane dhyAna yogane vahI kendramAM navakArane rAkhI dharmadhyAna ane zukladhyAna vaDe cAra ghAtakarmo khapAvyAM. aMte kevaLI banI tIrthakara zramaNAdhipati zramaNa bhagavAna mahAvIranAM mokSe sidhAvyA. prathama bhavamAM sAdhu vaiyAvacca mukhya banI jIvana-kavananI viziSTa vAto atre eTale paNa rajU karavAmAM ane aMtima bhavamAM caturvidha zrIsaMghanI vaiyAvacca dvArA AvI che ke teonuM parAkramI jIvana, tapasyA, karmajaMga, AtmakalyANa pAmI gayA, je ziramora satya ghaTanA che. AyubaLa, puNyasAmrAjya vagere aneka bAbato pUrve thayela AdinAthajIthI laI pArzvaprabhujI sudhInA tamAma bhagavaMto (2) pratyeka bhava puraSapradhAnarUpe : jIvadaLa ja karatAM sAva alaga paDI jAya che. evuM viziSTa hatuM ke je je mukhya bhavo thayA, badhAya puruSarUpe thayA. eka mAtra vIsamA bhave siMhano avatAra maLyo te paNa . vartamAnano jaina samAja paNa temanA jIvananI badhIya mAdA siMhaNarUpe nahIM ane ogaNIsamA tathA ekavIsamA bhave vizeSatAothI mAhitagAra nathI banI zakyo, tyAM jainetaro je sAtamI ane cothI narakagati thaI te ja napuMsakarUpe thaI, mATe to zuM kahevuM? kAraNa ke badhAya nArakIo kudaratI te ja rUpe hoya che, bIjo zramaNa bhagavAna mATe sarvasva lakhavA kalamane paNa koI vikalpa nathI. bAkInA nAnA moTA tamAma bhavo puruSapaNe zarama naDavAnI, chatAMya jeTaluM jaNAvAya te badhuMya kamAla prApta karanAra teo puNyazALI hatA. sAmAnya rIte puruSa kamAla jevuM lAgavAnuM ane kadAca lakhanArane virAma karavo paDe kaThoratA mATe ane strI mRdutA mATe prakhyAta che, tethI paNa dareka ke vAMcanArane ArAma pharamAvavo paDe tevuM vizALa-agAdha ane bhavamAM jIvadaLa kaThora banato rahyo ane kaThora-naThora karma gaMbhIra jIvana paramAtmA mahAvIradevanuM vItI gayuM. atre to bAMdhato rahyo. jene khapAvavA aMtima bhavamAM to tapa-tyAgano phakta alpAMze AkarSaka bayAno rajU karAyAM che, te paNa phakta jANe topamAro ja goThavI devo paDyo. pUrvabhava saMcita manane rAjI karavA, guNAnuvAda dvArA guNAnurAga vadhAravA kaThoratA na hota to kadAca sAdhanAkALa nAno hota, ane mahA-mahAna-mahAvIradevane lekhanIthI vadhAvavA. tapazcaryA ochI hota ane upasarga-parisahanA itihAso Jain Education Intemational Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 jaina zramaNa alaga ja racAyA hota, kAraNa ke 19mA mallinAthajIne to dIkSAnA divase ja kevaLajJAnanI prApti pUrvabhavanA karela tapanA prabhAve thaI hatI, paNa sAthe e paNa kharuM ke 27mA bhavanuM ugna parAkrama na hota to devapradatta mahAvIranA badale teo mAtA-pitA dvArA apAyela vardhamAna nAme ja vikhyAti pAmata. (3) trIjA bhavanI AzAtanAo : dAdArUpe tIrthaMkara RSabhadeva maLyA, mokSamArga khullo hato, cAritra sudhI paNa pahoMcyA, paNa cAritrika virAdhanAo vacce saMyamajIvana pasAra thayuM, kAyAnI virAdhanA thakI sAdhuveza choDI tridaMDI, chatra, pAvaDI, snAna, janoIvALA banyA. vacananI virAdhanAmAM ziSyanI prAptinA vyAmohamAM utsUtra prarUpaNA karI eka koTAkoTI sAgaropama saMsAra vadhAryo ane manathI kuLano mada thatAM nIcagotrakarmano baMdha karyo. cAritrajIvana sAthe AyuSya samApta thayuM paNa te saMyamanI virAdhanAe AgAmI bIjA tera bhavamAM jinazAsana na ApyuM, balke mAnavabhavamAM brAhmaNakuLanI prApti ane tethI cheka soLamA bhavamAM cAritra ane tapa udayamAM AvyAM, paNa vizAkhAnaMdInA kAraNe niyANuM karyuM ane viziSTa baLa mAMgI tapanuM phaLa gumAvyuM. trIjA bhavamAM game tema eka ziSya kapila nAme thayo te ja aMtima bhavanA ziSya gautamasvAmI banela. (4) aDhAramAM bhavanA kaThora karmabaMdha : niyANuM udayamAM AvatAM tripRSTa vAsudevano bhava maLyo je AraMbhasamAraMbha tathA krodha lezyAthI vyApta banyo. tenA kAraNe zayyApAlakanA kAnamAM dhagadhagatuM sIsuM nakhAvI hatyA karI, vanarAja siMhano paNa saMhAra karyo ane aneka rANI paikI aNamAnItI vijayavaMtI nAmanI rANI sAthe abolA karI verabhAvanA utpanna karI te traNeya prasaMgone kAraNe chellA 27mA tIrthaMkaranA bhavamAM sAdhakadazAmAM sAmAnya kheDUta kAnamAM khIllA ThokI gayo, siMhano jIva mAnavabhava pAmI dIkSita thayo; paNa bhagavAnane dekhatAM ja dIkSA choDI saMsAramAM pAcho vaLyo ane pelI rANIe vyaMtarI kaTapUtanA banI prabhujIne bAdhanA karI upasarga dvArA sAdhanA bagADI, paNa sauthI zreSTha bAbata e banI ke traNeya ghaTanAo samatAthI sahana karI laI mahAvIradeve karma khapAvI dIdhAM ane kevaLI banyA. anya koI jIvadaLa hota to kadAca vairAnubaMdha ja vadhata ane saMsAra paNa. Jain Education Intemational 57 chatAMya aDhAramA bhavanA niSThura jIvanAMte karmarAjAnI sajA sAtamI nArakI, vIsamA bhavamAM siMhAvatAra ane ekavIsamA bhavamAM pharI cothI nArakImAM bhramaNa thatAM du:khasaMtApa vadhyAM hatAM. ahIM vizeSatA e banI ke 25mA naMdanaRSinA bhavamAM pUrA eka lAkha varasanA dIrgha saMyamajIvanamAM lAgalagATa 11, 80, 645 jeTalAM jaMgI mAsakSamaNo karI nAkhyAM chatAMya amuka nikAcita karme bhagavAnanI paNa zarama na rAkhI, chellA bhavamAM pIDAo pahoMcADI, tyAre nikaTanA rakSaka devo paNa pramAdavaza prabhunI rakSA na karI zakyA, A badhAya pUrvabhavonI virAdhanAo tathA AzAtanAonuM bayAna ke jJAna koIne ja na hatuM, paNa svayaM potAnA caraNakamaLamAM DaMkha mAratAra caMDakauzika jevA dRSTiviSa sarpatA AtmAto uddhAra karatAra patitapAvana bhagavAna mahAvIrane koTI koTI vaMdanA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 vizva ajAyabI : bhagavaMte ja potAnA pUrvabhavonI vAto dezanAdinA mAdhyame vizvavikrama mAsakSamaNanA tapa dvArA karmone khapAvI nAkhyAM ughADI pADI daI, sau bhavyAtmAone jANe karaNAbhAvathI hatAM. komaLa banavAno saMdeza pAThavI dIdho. loko paNa zramaNa te 27 bhavamAM sauthI nAnuM AyuSya phakta 72 varasanuM bhagavAnanI satyavANI upara ApharIna pokArI gayA ane chellA bhavamAM thayela, jyAre pApodayathI 33 sAgaropama jevo anekone bhayabhIrutA jAgI hatI. pratyeka tIrthakaro potAnI virATakALa 19mA nArakInA bhAvamAM vItela. bhUlo lagIra na chupAvI anyanA doSo DhAMke che. tAtparya AtmaprazaMsA ane paraniMdAthI para temano AMtarakhajAno (6) aMtima bhavanI viziSTa ghaTanAo : anAdikALanA bhavabhramaNano aMta karAvato chello bhava tIrthakara guNavaibhavavAna hoya che. prabhunI padavIrUpe prApta karyo, paNa te caramabhavamAM paNa carama (5) ra7 bhavomAM paNa uttama padavIo : tIrthapatie aneka avanavA vikramo-prasaMgo ane Azcaryo samakitanI saMprApti pachInA bhavonI kadara jJAnI bhagavaMto kare jagatane dekhADyAM che, je thakI temanuM devapradatta mahAvIra nAma che ane tevuM mokSapurInA bhomiyA jevuM samyakta caramAvartamAM sArthaka bane che. te paikInI amuka ghaTanAo nijJAMkita jANavI. ja pragaTe che. nayasAranA bhavamAM sAdhuonI bhakti thakI thayela (ka) janmapUrve ja abhigraha : devAnaMdA pragati aMtima bhavamAM muktimAM pheravAI gaI, paNa bhikSAdAna brAhmaNInA garbhamAM vikAsazIla garbharUpe avadhijJAnI bhagavaMte thakI utpanna bhogAvalI kameM dareka bhavamAM bhogavipulatA phakta 82 divasa vizrAma lIdho, te pachInA hariNigamaiSI deva ApI. trIjA bhavathI paMdaramAM bhava sudhI thayela brAhmaNabhavomAM dvArA thayela garbhAharaNa thakI teo brAhmaNakuMDathI kSatriyakuMDa paNa Rddhi-samRddhi savizeSa hovAthI mAna-kaSAya utpanna thayela. nagarInA rAjA siddhArthanI rANI trizalAnI kUkhe sthAnAMtara jyAre 25mA bhavanA ghora tapa thakI Atmazuddhi uddabhavI, tenA pAmyA. garbhAvasthAmAM ja mAtA-pitAnA mohane pichANI temanI kAraNe 27mAM tIrthakara tarIkenA bhavamAM utsutra prarUpaNA ane jIvitAvasthA sudhI saMyama na levAno saMkalpa karyo kAraNa ke mithyApracAranA pApano kSaya karavA sAdhanAnA 12TI varasanA anyathA mohabhaMganA nimitte temanA jIvanabhaMganI zakyatA kALamAM adhikatama mauna rAkhyuM ane kevaLajJAna thatAM ja jJAnabaLe dIThI. pratidina cha-cha kalAka dezanAno dhodha vahAvI loka-samAjane sanmArga dekhADI sATuM vALI lIdhuM. | tIrthakaro haMmezAM uttamakuLa gaNAtA ugrakuLa, rAjakuLa, bhoga-ikvAku ke kSatriyakuLamAM athavA harivaMza ke jJAtakuLamAM | tIrthakaradevanI utkRSTa padavI pAmanAra teo trevIsamAM janma pAme che. chatAMya brAhmaNakuLamAM devAnaMdAnI kukSimAM bhave mUkAnagarImAM piyamitra cakravartI thayA hatA ane 18mAM devalokathI evI UpajavAmAM pUrvabhavanuM nIcagotra karma udayamAM bhave vAsudeva tripRSTa banela, te pUrve 16mA bhavamAM rAjaputra AvyuM hatuM, je garbhAharaNanA accherAthI nAza pAmyuM ne vizvabhUti ane trIjA bhavamAM cakravartI bharataputra ane kSatriyavaMzamAM janmyA. mAtA-pitAnA hitArthe abhigraha lIdho RSabhadeva bhagavAnanA pautra marIcirUpe paNa janma thayela. tyAre garbhAvAsano sAtamo mAsa cAlu hato. paccIsamA bhavamAM rAjasukha chAMDI naMdanarAjarSi banI bhagavAna mahAvIra paranA saMgamadevanA upasargo V Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa pac (kha) eka ja bhava chatAMya be mAtA-be svarUpa maujUda che. jema bharatacakrI thakI AdinAthajI pitAH aSADha suda 6 thI bhAdaravA vada 13 sudhInA mAtA- pUjAyA hatA tema bhAI naMdIvardhananA nimittathI bhagavAna pitA devAnaMdA ane RSabhadatta tathA te pachI janmadAtrI mahAvIranI nAmanA vizvavyApI banI hatI. trizalArANI ane rAjA siddhArtha banyA, je alaukika ghaTanA che. () gRhasthAvasthAnI vividha vAto : janmapUrve ahIM koI ja tIrthakaranA jIvanamAM tevI ghaTanA jovA ja dhana-dhAnya-rAjakoSamAM vRddhi thavAthI mAtA-pitAe maLI nathI maLatI. chatAMya paramAtmAnI kRpAthI brAhmaNa mAtA-pitA rAkhela nAma hatuM vardhamAna, je hAla ochuM pracalita che. pitA to taddabhave ja mukti pAmI gayAM che, jyAre rAjA-rANI, karatAMya mAtAnA atyaMta AgrahathI rAjA samaravIranI kanyA mAtA-pitA devaloka sidhAvyAM che. bhagavAnanI 28 varasanI yazodA sAthe lagnagraMthithI joDAyA, paNa alpa varasomAM ja uMmare trizalA rANI-siddhArtha rAjA devagati pAmyAM jyAre saMsAratyAgI banyA. temanAM dharmapatnI yazodAdevIno to devAnaMdA tathA RSabhadatte to prabhunI dIkSAnA pachI dIrghakALe itihAsa paNa bhAgye ja jANavA maLe che. uMmara 28 thI thayela kevaLajJAna pachInI prabhujInI dezanA sAMbhaLI hatI, te 30 varase ema be varasa bhAInI vyathA dUra karavA rAjamahela jaNAve che ke te beu dIrdhAyu hatAM. trizalAdevI tathA siddhArtha rahyAM, chatAMya potAnA mATe banAvela bhojana-pANI paNa na rAjA aNasaNa laI mRtyu sAdhI ekAvatArI deva tarIke lIdhAM ane sAdhu jevuM jIvana jIvI moTAbhAInI anumati 12mA devaloka sidhAvyAM che. diIkSA mATe sahajamAM meLavI lIdhI hatI. (ga) bALapaNanAM be parAkrama : nAnI ATha (7) cAritrajIvanano sAdhanAkALa : sADAbAra varasanI uMmare ja AmalakI kriIDAnA samaye devatA dvArA thayela varasanI sAdhakadazAmAM prabhujI phakta be ghaDI jeTaluM ja UMdhyA, parIkSAmAM uttIrNa thaI bAhubaLanAM darzana karAvavAM ane bAkI apramatadazAthI dhyAnayoga ane tapa tathA maunanI mahAvIra tarIke jAheramAM AvavuM, uparAMta mAta-pitAnA ArAdhanAo karI, prathama upasarga paNa gopa dvArA rAza AgrahathI pAThazALA javuM paNa tyAM bhaNAvanArane ja ugAmavAno thayo ane aMtima upasarga paNa gopadvArA kAnamAM dharmabodha ApI bhaNAvavuM ke jenendra vyAkaraNanI racanA khIlA ThokavAno thayo hato. karavI te vismayakArI prasaMga kahevAya. janmakalyANakanA tarata pachInA indra racita meruzikharanA snAtra mahotsava samaye indra mahArAjAnI sahAyatA ApavAnI vinaMtIne paNa potAnA baLanI zaMkA karatAM devendranI zaMkA nivAravA phakta ThukarAvI prabhu svakarmanI nirjarA hetu cothA, AThamA ane pagano aMgUTho dabAvI mahAmerune mULathI kaMpita karI devo te dasamA cAturmAsa pachI lATa, vajabhUmi jevA anArya myuccha paNa AzcaryakArI prasaMga hato. ahIM koI ja tIrthakaranA vize pradezomAM icchApUrvaka vicaryA. jyAM page cUlo raMdhAvAno, zaMkA indrane thaI na hatI. bALapaNamAM paNa vardhamAnakumAranuM kUtarAonA AkramaNa thavAnA, kUvAmAM utAravAnA ke vicitra apamAno thavAnA prasaMgo banyA chatAMya samatAthI sahana karI AcaraNa yogIpuruSa jevuM nirmaLa hatuM. AtmazuddhinA mAlika banyA. (gha) vaDIla baMdhunI AmnAya : 28 varasanI jaghanyamAM utkRSTa parisaha-kaTapUtanA vyaMtarI dvArA yuvAvasthAmAM mAtA-pitAnA virahathI vyathita chatAMya vairAgI zItavarSAno pAMcamA cAturmAsa pachI, madhyamAM utkRSTa upasarga prabhujI cAritra mATe taiyAra, chatAMya jyeSTha bhrAtA naMdIvardhananA AgrahathI temane pitAnI gerahAjarImAM pitAtulya mAnI vadhu be eka ja rAtrimAM abhavya saMgama dvArA 20-20 prakAranA varasa saMsAramAM rahyA ane pachI mahAbhiniSkramaNa karyuM che, je upasargo ApavAno, dasamA cAturmAsa pachI thayo je kAraNe vartamAnanA kuTuMbo mATe bodhaprada Adarza che. cAritra pachI lAgalagATa cha mAsanA cauvihArA upavAsa thaI gayA ane kevaLI bhagavAnanI upAsanA vaDIlabhAI naMdIvardhane bhAvathI karI utkRSTamAM utkRSTa vedanA kevaLajJAnapUrvanA chellA cAturmAsa pachI hatI balka paramAtmAnI hAjarImAM ja potAnI bhaktibhAvanA kharakavaidya dvArA kAnamAMthI khIllA kheMcAtA je thaI che. te darzAvavA nANA-diyANA-nAdiyAMmAM tIrthakara mahAvIradevanI kalpanAtIta bInAo che. pratimAjI pratiSThita karAvI hatI, je tIrtho Aje paNa sAkSI indra dvArA prabhujInA mAsiyAI bhAI siddhArtha nAmanA Jain Education Intemational Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 vyaMtara dvArA prabhujInI kAyAmAM saMkramaNa karavuM, pUchanArane vyaMtara dvArA ja javAba maLavA, prabhu dvArA lagabhaga maunadhArI sthiti, bhUlathI tApasane bheTavA hAtha prasAravAnI gRhasthavidhi pachI cAlu cAturmAsamAM tApasonI aprIti TALavA prathama cAturmAsamAM cAlu varSAkALa chatAMya vihAra ane gRhasthonA vinaya na karavA vagere pAMca abhigraho, zUlapANi yakSanA pracaMDa kALacakra prayogathI zramita bhagavAnane alpakAlIna nidrAvasthAmAM dasa svapno AvavAM. acchedaka nAmanA pAkhaMDInA hitamAM vihAra, caMDakauzika jevA dRSTiviSadhArI nAgane pratibodha, gaMgAnadIne naukA dvArA oLaMgatAM sudraSTa nAmanA deva dvArA thayela upasarga ane kaMbala-saMbala deva dvArA thayela rakSA, aneka vakhata acAnaka Avela Aphato vakhate indra athavA siddhArtha vyaMtara dvArA duSTonI hatyA ane bhagavAnanI rakSA uparAMta ghora tapa ane saMpUrNa mauna dvArA zubhadhyAnamAM rahI karmanirjarAnI atUTa laganI, pachI agiyAramA cAturmAsa pachI dravya-kSetra-kALa-bhAvathI dhArela bhISmAbhigrahanuM pAraNuM caMdanabALA dvArA pAMca mAsane paccIsa divasanA upavAsanuM ane kevaLajJAna pUrve indranuM prabhujIne vAMdavA AvavuM vagere lAkSaNika ghaTanAo paramAtmAnA sAdhakakALanI vizeSatAo banI gaI. anya koI tIrthaMkarono sAdhakaitihAsa tevo jovA nathI maLato. sAramAM mahAbhiniSkramaNa pachInAM sADAbAra varaso pratikULa-anukULa banneya prakAranA upasargonI viSamatA vacce samatA dhAravAthI prabhujI karmavijetA banI kevaLI banyA hatA. : (8) gozAlaka sAthenA RNAnubaMdha pUrvabhavano eka virAdhaka jIva citrakAra maMkhalI ane tenI patnI bhadrAnA saMtAnarUpe gAyo bAMdhavAnI gozALAmAM janmyo hato, tethI nAma paDI gayuM hatuM gozAlaka. prabhu mahAvIradevanA bIjA cAturmAsa pachInA vihAramAM mAsakSamaNanuM pAraNuM rAjagRhInA vijayazreSThIe karAvI lAbha lIdho tyAre tenA ghera paMcadivyo pragaTelA dekhI anna-pANI ane aizvaryanA lobhathI sAme caDI gozALo prabhujIno ziSya banI gayo ane te paNa bhikSAvRttithI sAthe rahevA lAgyo. prabhujI maunadhArI hatA, tethI teno svIkAra ke tiraskAra na karyo. pAchaLathI te ja gozAlakanA aneka sthAnanA geravartana, kutUhalavRtti ane kaDavAM vacanothI lokoe gerasamajamAM bhagavAnane pIDA pahoMcADI, chatAMya te vacce prabhujI anAryabhUmi tarapha gayA, te pachI potAnA aMgata Jain Education Intemational vizva ajAyabI : bhAga paDya MAT|| betamUta parikarayukta alaukika prabhupratimAjI svArthathI ziSya banela gozALo bhagavaMtathI dUra thaI gayo, pAcho keTaleka vakhate bhego paNa thayo ane sevA karavA lAgyo. navamA cAturmAsa pachI vihAra karatAM kUrmagrAmamAM gozALAe vaizikAyana nAmanA tApasane atizaya satAvavAthI tApase jyAre gozAlA upara tejolezyA choDI tyAre karuNAbuddhithI bhagavAne tarata zItalezyA prayoga karI tene bacAvI lIdho. te pachI prabhujI pAsethI tejolezyA sAdhavAnI vidhi samajI bhagavaMtane ekalA choDI zrAvastI nagarImAM AvI cha mAsa sudhI chaTTanA pAraNe chaThTha tapa karI tejolezyA sAdhI lIdhI. adhUrAmAM pUruM pArzvaprabhunA cha ziSyo, jemaNe dIkSA choDI dIdhI hatI, temanI pAsethI aSTAMga nimittanuM jJAna meLavI jJAnanA ajIrNa abhimAnathI unmatta banI gozALo potAne tIrthaMkara jaNAvato ekalo vicaravA lAgyo, tethI paNa prabhujInI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 61 pratiSThAne ajJAnIonA kAraNe dhakko lAgyo hato. pachI to paNa banAvI lIdhA, tIrthakaranI padavI pachInA 14 cAturmAsa prabhu mahAvIradeve bIjI-trIjI koI ciMtA karyA vagara dasamuM vItI gayAM ane bhagavAnanI uMmara jyAre lagabhaga 56 cAturmAsa zrAvastI nagarImAM tapa-tyAga ane jJAna-dhyAna sAthe varasanI thavA AvI hatI tyAre te ja prAcIna zrAvastI vitAvyuM. dasamAM cAturmAsanA tapa pachI saMgamadevano cha mAsI nagarImAM chaThThanA tapasvI AnaMdamuni mAraphata dhamakIo pAThavI bhayaMkara upadrava bhagavAne vekyo. zrAvastInA ajJAnIjano dvArA gozALAe upadrava macAvyo, chatAMya prabhujI tathA gautama kArtikasvAmInI pUjA ane bhagavAnanI upekSA thaI, paNa te pachI gaNadhara vagerene nizcala jANI potAno prabhAva pAtharavA to sUrya-caMdra potAnA mULa vimAna sAthe prabhujInI prabhutAne gozALo prabhujI pAse Avyo. ghaNA vAda-vivAda pachI paNa vAMdavA pRthvIloke AvI gayA, je AzcaryakArI vizeSatA banI tenuM asatya satya na banatAM kopAyamAna teNe potAnA che. temanA gayA pachI dharaNendra paNa AvIne parAkramI paramopakArI paramaguru mahAvIraprabhu upara tejoleyA prakSepI mahAvIradevanI prazno pUchI bhakti karI hatI. agiyAramuM dIdhI. te ghaTanA samaye prabhubhaktithI vacce paDanAra sarvAnubhUti cAturmAsa vizAlA nagarImAM vItI gayuM. te pachI camarendrano ane sunakSatra nAmanA munirAjo tejolezyAthI khAkha thaI utpAta ane vIraprabhu dvArA rakSAnI ghaTanA banI. pAMca mAsane kALadharma pAmI anukrame AThamA ane bAramA devalokanA bhAgI paccIsa dinanA upavAsanuM pAraNuM abhigraha pUrNa thatAM vasumatI banI gayA. tejalezyA to zalAkA puruSa bhagavAna hovAthI kanyAnA (candanabALA) hAthe thayuM. te pachI to trIjA ane cothA temane pradakSiNA ApI gozAlAnI kAyAmAM ja pravezI gaI. devalokanA indro bhagavaMtane vaMdana karavA padhAryA ane anukrame tethI te sAtame divase bhagavAnane khamAvI utpanna thayela vihAra karI caMpApurI padhArela mahAvIradevanuM kevaLajJAna pUrvenuM sabuddhithI potAnI mAyA potAnA ziSyo pAse pragaTa karI mRtyu bAramuM cAturmAsa svAdidatta nAmanA brAhmaNanI pAmI bAramA devaloka sidhAvI gayo, jyAre prabhujIne cha-cha agnihotrazALAmAM vyatIta thayuM. tyAM cAramAsanA upavAsa mAsa sudhI tejalezyAnI garamI thakI lohInA spaMDila thaI bhagavAnane thayA hatA ane temanI ghora tapasyAthI prabhAvita gayA, je bimArI siMhamuninA AgrahathI revatI zrAvikAe pUrNabhadra ane mANibhadra nAmanA be mahardhika yakSo dararoja vahorAvela bIjorAnA kaTAhathI dUra thaI hatI. prabhujInI sevA karatA rahyA. cAturmAsa pachInA gALAmAM gautama gaNadharanA pUchavAthI bhagavaMte gozALAnA govALa dvArA kAnamAM khIllA ThokavAno ane kharaka vaidha pUrvabhavano Izvara nAmano bhava ane tyAre karela udAya tIrthakara, dvArA khIllA kADhavAnA mahAupasargo thayA pachI ja badhAM gaNadhara ane pratyeka buddha muni bhagavaMtanI mAnasika ghAtakarmo kSaya pAmyAM ane sametazikharajInI nikaTanA kSetra AzAtanAnI vigato jaNAvI. te ja saMskAra thakI zruta, RjuvAlikAnI prAkRtika bhUmi upara zAmaka gRhasthanA kSetramAM jinazAsana tathA samakitanI virAdhanAnA kAraNe te aneka bhavo vaizAkha suda dasamanA zubha dine vijaya muhUrte prabhujI cauvihAra bhaTakI A bhavamAM guradrohI gozAlaka banyo che tathA bAramA chaThTha tapamAM goduhikA mudrAmAM kevaLajJAnI banyA, te badhIya devaloka pachI paNa aneka bhUMDA bhavone karIne aMte jyAre ghaTanAo jemaNe najare dIThI hoya te dRSTine paNa dhanya che. dIrghakALa pachI kevaLajJAnI thaze tyAre potAnI kevaLajJAnI tIrthakara bhagavaMtanI sevAmAM te pachI to khalanAone pArSadA sAme khullI pADI saune pratibodhaze. ochAmAM ochA eka karoDa devo rahevA lAgyA, samavasaraNo vItarAgI prabhune thayela pIDA pachI paNa gozAlaka pratinI racAvA lAgyAM. caturvidha saMgha tathA gaNadharonI sthApanAthI samabhAvanA saune tIrthakara mahAvIradevanA prati anurAgI aneka sthAne dIkSAo thavA lAgI. jaina zAsanano banAvI gaI hatI, je satya hakIkata che. jayajayakAra thaI gayo. kula maLI 16, 000 jeTalA ziSya 9) nava puNyAtmAoe nikAyita karela praziSya bhagavaMte kevaLI thayA pachI dIkSita karyA. tIrthakara nAmakarma : kaivalyajJAna pachInA trIsa varasanA paNa bIjI tarapha chUTA paDelA gurudrohI gozALAe kevaLI paryAyamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranuM nimitta laI je labdhi ane aSTAMganimittajJAnanA camatkAro dvArA tethIya vadhu je puNyAtmAoe bhAvikALanA tIrthakara banavA karmanikAcanA bhakto taiyAra karI potAne tIrthakararUpe jAhera karyA ane ziSyo karI te zrAvaka-zrAvikAonAM nAma che-zreNika, supArtha, poTila, Jain Education Intemational Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 vizva ajAyabI : udAyI, daDhAyu, zaMkha, zataka zrAvaka ane zrAvikArUpe sulasA kRSNA, jayaMtI vagere aneka zramaNIonAM nAma-ThAma khyAtanAma ane revatI. covIzeya tIrthapatimAM sauthI vadhu nava che. aneka nAmo to cirakALanA itihAsapravAhamAM vahI jatAM mahAbhAgIo prabhuvIranA samayakALamAM thayAM, je zreSTha upalabdha paNa nathI thatAM, kAraNa ke paramAtmAnA zubhahaste dIkSita nANAnubaMdha tarIke oLakhAya che, kAraNa ke te sau sAdhuonI saMkhyA 14,000 ane sAdhvIonI saMkhyA bhagavAnanI hAjarImAM janmyAM hatAM ane temanA tIrthamAM ja chatrIsa hajAra hatI. temAMya aMtarmukhI AtmAoe AMtarasAdhanA nikAcanA karanArAM thayAM che. karI mukti sAdhI che, jethI prabhunizrAthI 700 sAdhuo ane (1) paramAtmAnA dasa mahAzrAvako uparAMta 1400 zramaNIo mokSe gayAM hatAM. aneka zrAvikAo : trIsa varasanA nAnA tIrthaMkaraparyAyamAM (12) bAra parvadAyukta samavasaraNamAM 12 paNa prabhujIe 1,59000 zrAvako tathA 3,18,000 guNadhArI arihaMta mahAvIradeva : azrutapati indranA zrAvikAone viziSTa dharmabodha ApI vratadhArI banAvyAM, bAkI hukamathI snAtra mahotsava thayo, pachI zakendra-izAnendra, amarendra, temano bhaktaparivAra to ghaNo ja vizALa hato. temAMya balIndra, hariNagamaiSI deva, 56 dikumArikAo, navalaukAMtika pUrvabhavanA puNyathI dasa ghanADhaya zrAvako to prabhunizrAthI deva vagerenA paricaya ane kevaLajJAna kalyANaka pachI to satata ekAvatArI deva banyA che, temanAM nAma che AnaMda, kAmadeva, aneka deva-devIonA AgamanathI zobhAyamAna samavasaraNanI culanIpitA, surAdeva, cullazataka, kuMDakaulika, saddAlaputra, dezanA ane 35 atizayayukta vANInA kAraNe brAhmaNa maTI mahAzataka, naMdInIpitA, lAMtakapitA. te pramANe paramopAsaka zramaNa gaNadhara bananArA 11 vidvAnonI dIkSA, kula maLI zreNika, puNiyA zrAvaka, caTaka rAjA vageree viziSTa 4400nI saMkhyAmAM vaizAkha suda 11nA divase apAyela ArAdhanAo karI hatI. sudarzana zreSThI, jIraNazeTha, cAritradAna, pAMcaso corono saMsAra-tyAga, rohiNeya corathI nAgasArathI, DhaMkakuMbhAra, kuNika, abhIci, varuNa vagere ArAdhaka laI darzANabhadranA mahAbhiniSkramaNa-mahotsava, paMdaraso zrAvakonAM nAma prakhyAta che. zrAvikAmAM zreSTha sulasA, revatI, tApasonAM vairAgya ane kevaLajJAna, para7nI saMkhyAmAM jayaMtI, bhadrA, dhAriNI, zivAnaMdA, zyAmA, dhanyA, bahulA, jaMbUkumAra sAthe thayela sau dIkSita puNyAtmAo vagere prasaMgo puSpA, agnimitrA, azvinI, phAlganI, yazodayA, yazodA, uparAMta abhayakumAra jevA mahAmaMtrIonAM jIvana parivartana yazomatI, pRthvI, sudarzanA, zeSavatI, subhadrA, somA, vijayA, sAthe aMtima rAjarSi udAyanane saMsAramAMthI kADhavA prabhujI pragabhA, sAdhudAsI vagere aneka maryAdAzIla zrAvikAonAM dvArA thayela lagabhaga 1600 mAila jevo lAMbo vihAra vagere nAmano ullekha Aja sudhI paNa jovA maLe che. prabhujIe ghaTanAo romAMcaka gaNAya che. apApApurImAM goThavAyela sthApela caturvidha zrIsaMghamAM zramaNopAsako-upAsikAonA aMtima samavasaraNamAM lAgaTa 48 kalAka cAlela dezanAo kAraNe paNa jinazAsanano jayajayakAra anekavAra thayo hato. vagerenI vAto Azcaryaprada satya ghaTanAo che, sAthe nakArAtmaka (11) zramaNa bhagavAnanA 11 gaNadharo ane bAbata e paNa che ke kula maLI 363 pAkhaMDIo paramAtmA aneka zramaNa-zramaNIo : gaNadharomAM indrabhUti, prarUpita zuddha dharmanA virodhIo paNa prasaMge prasaMge prabhujInI agnibhUti, vAyubhUti, sudharmA, maMDita, mauryaputra, akampita, dezanA suNavA AvatA hatA. vIraprabhunAM chidro jovAnA alabhrAtA, metArya, prabhAsanAM nAma koNa nathI jANatuM? uddezyo hatA, paNa jevA samavasaraNamAM praveza thAya temanA zramaNomAM dhanA-zAlibhadra, udAyana rAjarSi, prasannacaMdra rAjarSi, manobhAvo palaTAI jatA hatA, jIvanAMta sudhI paNa teo darzANabhadra rAjarSi, hastipAla rAjarSi, zAla-mahAzAla, virodha karatA rahyA paNa atizayayukta paramAtmAnuM jvalaMta meghakumAra, amarakumAra, abhayakumAra, AdrakumAra, sarvAnubhUti, zAsana AgaLa cAlatuM rahyuM, jyAre mithyAmationA mata sunakSatra, naMdISeNa, jamAlI, rohiNeya, siMhamuni, RSabhadatta, kALAMtare nAza-vinAza pAmI gayA. hala-vihalla, zivarAjarSi vagere zramaNonI jema zramaNIomAM (13) tapasyAnA 13 abhigraho ane 13 caMdanabALA, mRgAvatI, celaNA, prabhAvatI, padmAvatI, zivA, viziSTatAo : 12aaaa varasanI ghora tapasyAomAM jayeSThA, sujayeSThA, aMgAravatI, devAnaMdA, priyadarzanA, mahAsena- saMgamadevanA upadrava samaye lAgaTa cha mAsanA cauvihAra Jain Education Intemational Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa upavAsa, 13 utkRSTa abhigraha sAthe poSa vada 1nA prAraMbhela aneka guNo samAviSTa thaI jAya che, jene lekhamaryAdAnA kAraNe cauvihArA upavAsa 5 mAsane 25 divasa pachI kauzAMbI nathI lakhI zakAyA, paNa sAramAM covIseya tIrthakaromAM nagarImAM caMdanabALAnA hAthe aSADha suda 10nA pAraNuM thatAM nibiDa karmasattAdhArI paNa mahAvIra bhagavAna hatA ane pUrNatA pAmela ane tarata pachI vihAra karI caMpApurI padhArI nAmane sArthaka karatA mahAparAkramI mahApuruSa paNa teo ja bAramAM cAturmAsamAM karela cAra mAsanA cauvihAra upavAsa hatA. cAritra jIvanano prAraMbha paNa chatapathI thayela ane hatA. 120 upavAso nava vAra ane 90-90 upavAsa be vAra nirvANakalyANakane paNa cauvihArA chaThTha ane dezanAnA dhodhathI karela. 229 chaThTha ane 1 varasamAM phakta 349 pAraNAM sAdhyo hato. bhalabhalA mAnavaMtAMonA manane jhUkAvanAro ghora choDI bAkI badhAya divaso covihArA upavAsanA karI tapa tapanAra bhagavaMtane bhAvavaMdanA. vizvavikrama sthApela che. pUrvamAM naMdanagaDhaSinA bhavamAM karela ATalI dIrgha tapayAtrAmAM paNa phakta aDatAlIsa miniTa 11,80,645 mAsakSamaNano tapa Aja sudhI vizvanI (aMtarmuhUrta jeTalo samaya) jeTalI ja nidrA=pramAdavijayanuM ajAyabI jevo che, vizvavikrama che. pratIka kahevAya, te badala prabhune bhAvAbhinaMdana pAThavyA vagara vartamAnakALamAM paNa aneka tapasvIo ugra tapa sAdhI na rahI zakAya. jeo potAnI TacalI AMgaLI upara pRthvI rahela jovA maLe che, paNa te badhAMya ekamate svIkAra kare che AkhIyane chatranI jema jhIlI zake tevA atula baLavAna prabhu ke paramAtmA mahAvIradevanA tapanI tole temano tapa na gaNI potAnI zakti Abhadamana, indriyavijaya ane zakAya, kAraNa ke zramaNa bhagavAnanI taposAdhanAnI 13 kevaLajJAna- prApti mATe prayoje tethI vadhu tapanAM savizuddha vizeSatAo hatI je nijJAMkita jANavI : lakSya bIjAM kyA kahI zakAya? (ka) karmanirjarAlakSI ta: sukhazAtApRcchA, bahumAna ke (14) cauda rAjalokavyApI dhamaprabhAva : dareka prabhAvanAdi AkarSaNothI para titikSAguNayukta AtmalakSI hato. tIrthakaronI AMtarika sAdhanA-ArAdhanA brahmAMDanA sarvAzane (kha) badhAya upavAso cauvihArA hatA eka paNa tivihArA zuddhi-cetanA ane zubhratA bakSe che, tema paramAtmA upavAsa na hatA. cha mAsI tapamAM paNa jaLanI apekSA na rAkhI mahAvIradevanA cyavana-janma-dIkSA-kevaLajJAna-kalyANako uttarAhatI. (ga) tapanI mAtrA paripUrNa ane pAraNAM sAva ochAM phAlyunI nakSatramAM thayA ane ekamAtra nirvANakalyANaka hatAM. (gha) dIkSAkalyANakathI laI kevaLajJAna kalyANaka sudhIno svAtinakSatramAM sadhAyuM hatuM. te pAMceya samaya nArakImAM tapa niraMtara ane sAtatya bharela hato. (3) cAlu vihAramAM cheka ajavALAM thayAM hatAM ane du:khI jIvone paNa zAtAno anubhava anArya bhUmi sudhI jaIne paNa tapasyA jALavI hatI. (2) thayela hato. kevaLajJAnanA pachI to pRthvI upara UtaratA mAnava-dAnava ane tiryacothI upasargonA vaNajhAra vacce paNa devatAo, pradakSiNA detAM pakSIo, chae RtuonAM phaLa-phUlanI aNanama hato. (cha) kSamAbhAvanA sAthe paropakAra buddhithI upaja uparAMta vRkSo dvArA namana-arcana vagere cotrIsa atizayo bharapUra hato. (jha) mauna ane dhyAnapradhAna pratikULatA vacce saue najare nIrakhyAM hatAM, te ja kAraNa che Aje sAkSAt parAkramI hato. (jha) dharmadhyAna ane zukladhyAna vacce chaThThA- bhagavAnanI gerahAjarI chatAMya bhagavAnanuM zAsana jayavaMta che. sAtamA guNasthAnakano hato. (Ta) aneka prakArI sukho choDyAM chaThThA ArA sudhI sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikArUpI caturvidha pachIno vairAgya bharapUra hato. (6) pUrvabhavanA tapasaMskArathI zrIsaMgha ArAdhanA ane zAsanaprabhAvanA karatA raheze, sabhara hato (Da) devo ke mAnavonI sahAyatA vagarano gupta- vizvazreSTha dharmanA mULanAyaka mahAvIradevane gaMbhIra-jAherAta vagarano ane nirjarAlakSI ke abhigrahayukta AsajJopakArI caramatIrthapati tarIke vizvanA sau dharmo hato. (Dha) pariNAmamAM kaivalyajJAna ane mukti sudhI paNa saharSa svIkAre che. ahiMsA ane AcAra samRddha tIrthakara pahoMcADI vacce tIrthakaranI padavI pradAna karanAra hato. prabhunuM zAsana che tyAM sudhI ja saMsAramAM sukha-zAMti-samAdhivartamAnanA tapasvIo mATe Adarza samAna, mada ke samRddhi che, pachIno samaya ghora aMdhakAra-arAjakatA ane krodharahita kSamAzramaNa bhagavaMtano te tapa atula kalpanAtIta aMdhAdhUMdhIthI aTavAyela kALa banI jaze. A ane vismayakArI hato. uparokta 13 guNomAM bIjA paNa (15) mahAvIra prabhunA bhakta rAjAo : rAjA Jain Education Intemational Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 vizva ajAyabI : jyAre jainadharmI bane che tyAre prajA svayaM anukaraNa kare che. paramAtmAnI utkaTa sAdhanAo, devatAI sAMnidhya uparAMta atizayothI prabhAvita rAjAomAM zreNika, ceTakarAja, kAzI- kauzalanA navamallI, nava lacchI rAjAo, naMdIvardhana rAjA, udAyana, zatAnika, caMDapradyota, zAla-mahAzAla, vAsavadatta, prasannacaMdra, adInazatru, gAgalI, namirAjA, nagneti, karakaMDU, puNyapAla, paradezI, jitazatru, dadhivAhana, kanakadhvaja ane maMtrIomAM mukhya abhayakumAra, dhanyakumAra, sudarzana, uparAMta aneka rAjAonA rAjamaMtrIono samAveza thAya che. tevA bhakta rAjAo thakI cAlela zAsananI paraMparAne AgaLamAM vegIluM joza apAvanAra rAjA saMpati, vikramAditya, khAravela, kumArapALa vagere aneka rAjavIo thaI gayA che, aneka maMtrIoe vastupALa-tejapALa, pethaDazA, vimalazAnI jema jaina saMskRtino jayakAra karyo che. (16) paramAtmAnA paryAyavAcI aparanAmo : aneka sthAnanA vicaraNa pachI guNasaMpanna vividha nAmo, upanAmo ane vizeSaNo bhagavAnane maLyAM temAM mukhya nAmo A pramANe jANavAM. vardhamAna, mahAvIra, jJAtaputra, trizalAnaMdana, siddhArthasuta, kAzyapa, zramaNabhagavAna, nigraMtha, videhadinA apatya, devArya, sanmati, mahAmAhaNa-gopa- nirdhAmaka-sArthavAha, vaizAlika, zramaNaArya, carama tIrthaMkara, devAdhideva vItarAga prabhu vagere vagere vadhAre prasiddha che ane apracilata nAma hAlamAM nAmazeSa thayAM che, paNa aneka prakAre ani-avana-sanmAya ke kathAvArtAomAM ke jIvanacaritra graMthomAM jovA maLe che, je tyAMthI jANI levAM. (17) paramAtmAno saMyata parivAra : 11 gaNadharo, 300 caudapUrvadhArIo, 700 kevaLIo, 700 vaikriyalabdhivaMto, 500 mana:paryavajJAnIo, 1300 avadhijJAnIo, 400 vAdIothI zobhatA 14000 sAdhuo ane 36000 sAdhvIomAMthI 700 sAdhuo, 1400 sAdhvIo mukti meLavI gayAM to 200 jeTalA saMyamIo abhayakumArAdinI jema anuttara devalokanA bhAgI banyA che. zrAvakonI saMkhyA 1,59,000 tathA zrAvikAo 3,18,000 jeTalI vizALa hatI ane paramAtmAnuM zAsana pUrA 21,000 varasa cAlavAnuM che. (18) vividha vizeSatAo : ekAkI dIkSA, ekAkI vicaraNa, aneko upara upakAronI helI varasAvI aMte ekAkI mokSe sidhAvI sadAya mATe akSayasukhanA svAmI banI janAra prabhu mahAvIradevanA jIvananI aneka vizeSatAo sthaLasaMkocanA kAraNe nathI lakhI zakANI, je kSamya gaNavI, kAraNa ke aneka mahAmAo tathA zrAvakavaryoe paramAtmAnA mahAna jIvana-kavanane aneka rIte prakAzita karela che. kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryajIe to potAnA triSaSTi zalAkA puruSa caritranA dasamA parvane zramaNAdhipati mahAvIra prabhu mATe racI dIdhuM che. anya nAnI-nAnI vizeSatAomAM potanapura nagaranA rAjA ripupratizatrunI bhadrArANIthI utpanna mRgAvatI putrI sAthe ja pitArAjAe karela viSayAMdha lagna ane te thakI janma pAmela tripRSTa vAsudevanI kahANI te bhagavAnano 18mo bhava ane kuLamada nAmanA azubhakarmono udaya hato. varasIdAna pachI paNa ardhavastranuM dAna soma brAhmaNane, caMDakauzika jevA dRSTiviSa nAga hetu bhagavAne karela paMdara upavAsa, paramAtmAnuM saMpUrNa mauna paNa siddhArtha vyaMtaranuM bhagavAna vatI badhAyane javAba devuM, kevaLajJAna pachI meghakumAranuM sthirIkaraNa, brAhmaNa mAtA-pitA devAnaMdA-RSabhadattane bhagavAna dvArA ja dIkSAnuM dAna, hAlika kheDUtano bhagavAnane dekhatAM ja dIkSA choDI bhAgI chUTavAno prasaMga chatAMya prabhunI samatA, durdarAMka deva dvArA bhagavAnanI AzAtanAnI mAyAjALa, gautamasvAmInI mukti mATe sUryakiraNo grahI aSTApadajInI jAtrA karavA apAyela preraNA, aMbaDa parivrAjaka dvArA sulasA zrAvikAne pAThavela vizeSa dharmalAbha, zreNikarAjano jIvanapalaTo ane aneka rANI. tathA putronI bhagavaMta pAse thayela dIkSA, aMtakALe apApApurI nagarImAM bhagavaMtanuM padhAravuM ane hastipALa rAjAnI zulkazALAmAM utAro, aMtima soLa pahorI dezanA dvArA papa55 puNya-pApanAM adhyayana tathA 36 adhyayana apraznavyAkaraNanA prakAzI karela pAMcamAM ane chaThThA ArAnI nirguNatAnuM varNana uparAMta AgAmI covIzInI vAtonuM prakAzana vagere vigato temanA pAvanakArI aciMtya ane upakArI jIvana-kavananI ghaTanAo che. paramAtmAnI samasta caritrakathA to siddhahasta lekhako mATe paNa lakhavI duSkara che, mATe phakta paramAtmAnAM kIrtana, arcana ane samarpaNabhAvathI jIvanakathAnA lekhanane atre saMkSepa karatAM anya bAbato avasare avatAravA bhAvanA rAkhI che. -astu. Jain Education Intemational Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa _65 jana zramaNa saMghano vizvavyApI prabhAva -pa.pU. AcArya zrIvijayanaMdighoSasUrijI mahArAja zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInI paTTaparaMparAmAM thaI gayelA keTalAka prabhAvaka AcArya bhagavaMtono sAmAnya paricaya atre vAMcavA maLe che. sAthe teonA vizvavyApI prabhAvanAM kAraNo paNa darzAvyAM che. chellA 2500 varSamAM samagra bhAratavarSamAM ghaNA ghaNA AcAryabhagavaMto-zramaNa bhagavaMto thaI gayelA che. temAMthI phakta zrI vajasvAmI, zrI devaddhi gaNi kSamAzramaNa, yAkinI mahattarArUnu, zrI haribhadrasUrijI, kaLikALasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryajI, zrI hIravijayasUrijI, upAdhyAya zrI yazovijayajI tathA chelle chellA saikAmAM thayelA vizvavyApI prabhAva dharAvanAra zrI AtmArAmajI, zrI vijayanemisUrijI, zrI vijayavallabhasUrijI, zrI vijaya udayasUrijI, zrI vijayanaMdanasUrijI, zrI puNyavijayajI, zrI jaMbUvijayajI tathA adhyAtmavidyAnA anubhavIomAM munizrI amarendravijayajI tathA upA. zrI bhuvanacaMdrajIno paNa sAmAnya paricaya karAvyo che. lekhakazrI parama pUjya AcAryazrI vijayanaMdighoSasUrijI mahArAja jainadarzana ane vijJAnanA kSetramAM saMzodhaka che. parama pUjya zAsana samrATa A.zrI vijaya nemisUrizvarajI mahArAjanA samudAyanA gauravarUpa pU.A. zrI vijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya pU. AcAryazrI vijayanaMdighoSasUrijI mahArAjanA vaijJAnika saMzodhana pAchaLa pArjacaMdragacchanA parama pUjya upAdhyAya zrI bhuvanacaMdrajI mahArAjanI preraNA che. A saMzodhanathI prabhAvita thayela amadAvAdanI isaro ane pI. Ara. ela. jevI dezanI agragaNya vijJAna saMzodhana saMsthAonA jaina-jainetara vijJAnIoe prAyogika saMzodhana karavA mATe eka prayogazALAnuM Ayojana karavAno anurodha karyo. tenA phaLasvarUpe teonI preraNAthI "bhAratIya prAcIna sAhitya vaijJAnika 2674 ewu zizu"(Reserch Institute of Scientific Secrets from Indian Oriental Secriptures-RISSIOS)nI amadAvAdamAM sthApanA karavAmAM AvI. ApaNA mAnanIya bhUtapUrva rASTrapati DaoN. e.pI.je. abdula kalAma paNa teonA saMzodhana kAryathI prabhAvita thayA che ane dezanA agragaNya vijJAnIo DaoN. pI.sI. vaidya, DaoN. jayaMta vikhu nAralIkara, DaoN. narendra bhaMDArI (pI. Ara. ela.) pro. (DaoN.) ke. vI. marDiyA (yu.ke.) vageree temanA aMgrejI pustaka "Scientific Secrets of Jainism" nI prastAvanA, komenTsa lakhI ApI che. "citralekhA" jevA nAmAMkita pratiSThita sAptAhike paNa "AbhAmaMDaLa" aMgenA temanA Jain Education Intemational Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 vizva ajAyabI : saMzodhananI tA. 24, eprila 2006nA aMkamAM vizeSa prakAre noMdha lIdhI che. vibhinna samAcAra patronA patrakAroe paNa temanA kAryane avasare avasare biradAvyuM che. temAM sau prathama aMgrejI dainika "TAImsa opha inDiyA" (amadAvAda AvRtti)nA taMtrI ane pIDha patrakAra zrI tuSArabhAI bhaTTe tA. 2 ogasTa 1997, zanivAranA "TAImsa opha inDiyAmAM temanA aMge eka suMdara lekha lakhyo, "janmabhUmi-pravAsI" (muMbaI)nI ravivAra tA. 6-5-2001nI pUrtimAM zrImatI avaMtikAbahena guNavaMtabhAIe paNa temanA jIvana ane kArya aMge lakhyuM. zrI tuSArabhAI bhaTTa tA. 17 jAnyuArI 2003nA punaH nyUyorkathI prakAzita thatA gujarAtI sAptAhika "gujarAta TAImsa" (gujarAtI)mAM "retImAM rekhAcitro kolamamAM pUjya AcAryazrI zrI vijayanaMdighoSasUrijI mahArAjanA kAryane eka zakavartI kArya tarIke biradAvyuM. I.sa. 2004mAM amadAvAdamAM kobAmAM bharAyelI AMtarASTrIya jaina DaoNkTarsa konpharansamAM kvonTama mikeniksa ane jaina darzana upara 40 miniTa aMgrejImAM slAIDa zo sAthe pravacana Apela. te sAMbhaLI tyAM hAjara rahela Agama saMzodhaka parama pUjaya munirAja zrI aMbUvijayajI mahArAja khUba prasanna thayelA ane temaNe teone abhinaMdana ApelA. amerikAsthita jainonI sarvamAnya saMsthA jenA (Jain Associations IN Narth AmericaJAINA)nA ejyukezana kamiTInA ceramena zrI praviNabhAI ke. zAha jainA taraphathI prakAzita thatAM dareka pustako prakAzita karatA pUrve temane jovA mATe sudhArA vadhArA karavA mATe mokale che arthAt saMpAdana mATe temanI madada le che. e sAthe teoe ghATakopara (pUrva) sthita saMghavI lebamAM zrI madhubhAI saMghavI, zrI rohitabhAI saMghavI tathA zrI saumilabhAI saMghavI dvArA baTAkA, baTakAnI sukI vephara, Adu, mULA, gAjara, zakkariyA, DuMgaLI, lasaNa vagere anaMtakAyanA mAikroskopika parIkSaNa karAvI tenI viDiyo utArAvI che, to sAthe sAthe bahAranAM khAdya padArthomAM pANIpurInuM pANI, breDa, pinjhAno vAsI roTalo, keDabarI cokaleTa tathA zrIkhaMDa vagerenuM paNa parIkSaNa karAvela che. A prayogonAM pariNAmo joI ghaNA lokoe anaMtakAya tathA bajAranA khAdyapadArthono tyAga karyo che. pUjyazrIe vijJAnakSetre karelA bhAre moTA puruSArtha badala abhinaMdana sAthe lAkha lAkha vaMdanAo. -saMpAdaka vizvanI koI paNa saMskRtinI sarvotkRSTatAno AdhAra, temAM saMskAronuM siMcana karanAra, te kALanI mahAna vibhUtio upara ja che. teonI viziSTa uttama prakAranI buddhinI prabhAvayukta kalpanAo ane te dvArA sarjana pAmelI uttamottama kRtio tatkAlIna prajAnuM amUlya dhana che ane te ja bhaviSyanI AvanArI peDhIono amUlya vAraso che. keTalAka manuSyo svayaM mahApuruSa hoya che to keTalAkane samaya mahApuruSa tarIke prasthApita kare che, Ama chatAM baMne prakAranA mahApuruSo potAnAM viziSTa kAryo dvArA, te kALanA mukuTamaNi banI tene zobhAve che. temanA sattvathI prajA sattvazALI bane che. teo potAnA cAritryanI nirmaLatAthI samAjane pavitra banAve che. temanA guNothI prajA paNa guNavAna bane che ane tejathI tejasvI bane che. temanA prakAzathI saMskRti adhika dedIpyamAna bane che. zAsanakartA, tattvaciMtako, samAjasevako, dharmaguruo badhA ja temanI buddhipratibhAno lAbha le che, mArgadarzana meLave che. mahApuruSo ane kALa paraspara ekabIjA sAthe saMkaLAyelA che. kALa mahApuruSane janma Ape che e vAta jeTalI sAcI che teTalI e vAta paNa satya che ke mahApuruSonuM jIvanakArya kALanI zobhA banI rahe che. temanuM adbhuta vyaktitva yuganI jyota banI rahe che. Jain Education Intemational Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa bhAratIya saMskRtimAM tyAganuM aneruM mahattva che, pachI te game te paraMparA hoya. bhAratIya janamAnasa upara tyAganI eka viziSTa asara pahelethI ja rahelI che. bhAratamAM dhaNAM dhArmika saMpradAyo tathA paraMparAo che. darekano AdhAra te te saMpradAya ke paraMparAnA sAdhu saMnyAsIo che. jo sAdhu-saMnyAsI ke guru bhagavaMta na hoya to koI paNa paraMparA lAMbu TakI zakatI nathI e eka nakkara vAstavikatA che. bhAratamAM brAhmaNa paraMparA tathA zramaNa paraMparA hajAro varSathI cAlI Ave che. darekane potAnA nIti-niyamo hoya che ane e nIti-niyamonuM je koI paraMparA custapaNe pAlana kare che te dIrdhajIvI bane che. alabatta, koI paNa paraMparAmAM dravya, kSetra, kALane anusAre nIti-niyamomAM sAmAnya pheraphAra paNa thatA rahe che. e parivartana koI karatuM nathI paraMtu ApoApa rahe che. Ama chatAM je te paraMparAnA mULabhUta siddhAMtomAM koI chUTachATa svIkArya banatI nathI. zramaNa paraMparAmAM jaina paraMparA tathA bauddha paraMparA Ave che. Ama jovA jaIe to zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI ane gautama buddha baMne samakAlIna hatA ane baMne paraMparAno udbhava paNa vaidika paraMparAnA yajJa-yAgAdimAM thatA pazubilanA virodhamAM ja thayela ema itihAsakAro mAne che. vastutaH jaina zramaNa paraMparA to zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI pahelAM paNa hatI ja. hA, tenuM svarUpa thoDuM bhinna hatuM eTaluM ja. eTale jaina zramaNa paraMparA bauddha zramaNa paraMparAnI mAphaka taddana navI nathI. RSabhadeva bhagavAnathI jaina paraMparA cAle che. itihAsakAronI dRSTie jaina zramaNa paraMparA ane bauddha zramaNa paraMparA mAsiyAI bahena jevI che. kyAMka to evuM paNa kahevAyuM che ke bauddha paraMparA bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAmAMthI udbhava pAmI che athavA to gautama buddha prathama te paraMparAmAM saMnyAsa lIdhA pachI te mArga AtyaMtika lAgavAthI madhyama mArga tarIke buddhe eka navI paraMparA prasthApita karI. kahevAya che ke jyAre sikaMdara potAnA sAmrAjyano vistAra yuddha karatAM karatAM vadhArato vadhArato bhArata tarapha AvI rahyo hato tyAre teNe tenA gurune pUchyuM hatuM ke huM pUrvanI mahAna AdhyAtmikabhUmi bhAratamAM jaI rahyo chuM to tyAMthI pAchA vaLatA tamArA mATe zuM lAvuM ? tyAre tenA gurue kahyuM ke jo zakya bane to mArA, tArA tathA samagra dezanA kalyANa mATe eka 67 jaina sAdhune leto Avaje. tyAra pachI sikaMdara bhArata Avyo ane pAzcAtya itihAsakAronA mata pramANe teNe bhAratanA te vakhatanA mahAna rAjavI pauruSa sAthe yuddha karI tene harAvyo, paraMtu pauruSanA sattva AgaLa potAnuM kAMI vizeSa mahattva na hovAnI pratIti thatAM pauruSane tenuM rAjya pAchuM soMpI pote jyAre pAcho javA taiyAra thayo tyAre tene potAnA gurunAM vacano yAda AvyAM ane potAnA sevaka dvArA koIka jaina sAdhunI tapAsa karAvI. jaina sAdhu to maLyA paraMtu khuda samrATa sikaMdarane paNa maLavA mATe AvavAnI teNe nA kahI dIdhI to tenA dezamAM javAnI to vAta ja kyAM karavI ? jaina sAdhunI A prakAranI khumArI joI sikaMdara tAjuba thaI gayo ane te jAte jaina sAdhunAM darzana karavA Avyo. ane te jaina sAdhune potAnI sAthe AvavA Agraha karyo paraMtu temaNe AvA mahAna cakravartI jevA samrATa sikaMdaranI vinaMtIno asvIkAra karyo. A ja che jaina sAdhunuM sattva. AvA tyAga ane tapanA kAraNe ja jaina sAdhu samagra vizvamAM prakhyAta che. kadAca A pRthvI ane bhAratanA astitvano AdhAra AvA tyAgI tapasvI saMta puruSo ja che. jo kadAca A prakAranA tapasvI mahApuruSo A pRthvI upara na hota to A samagra pRthvI upara pApano bhAra eTalo badho vadhI gayo hota ke tenA kAraNe A pRthvI upara jIvavuM paNa lagabhaga azakya banI jAta. AvA paropakArI saMta puruSo je niHsvArthabhAve samagra sajIvasRSTinA yogakSemanI ciMtA kare che te kAraNathI teono prabhAva paNa samagra vizvamAM paDe che e vAtamAM koI zaMkA nathI. tyAgamAM jaina paraMparAnA niyamo ati kaThina che. tenA kAraNe bahu ja ochA jaina zrAvaka-zrAvikA saMyama dharma aMgIkAra kare che, paraMtu temanA cAritryanI suvAsa eTalI utkRSTa hoya che ke deza temaja paradezamAM paNa teo pratye atyaMta bahumAnapUrvaka jovAmAM Ave che, eTaluM ja nahIM mAtra jaino to bahumAnapUrvaka jue paraMtu jainetaro-ajaina paNa temanA pratye eTalo ja Adara dharAvatA hoya che. A paristhiti AjanI nathI balke trIjA ArAnA aMtathI e ja pramANe thatuM AvyuM che ane itihAsa teno sAkSI che. jaina paraMparAmAM vyaktinA kuLane ke gotrane khAsa mahattva ApavAmAM AvyuM nathI, paraMtu je te vyaktinI AMtarika pariNatine mahattva ApavAmAM Ave che. jo vyaktinI AMtarika pariNita zuddha hoya to pachI te koI paNa paraMparAmAM ke kuLamAM Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 janmyo hoya tene najaraaMdAja karavAmAM Ave che. te ja kAraNe bhagavAna mahAvIrasvAmInA zramaNa saMghamAM mAtra vaNika ke vaizya kuLanAM ja loko pravrajyA aMgIkAra karatA nahotA paraMtu kSatriya, brAhmaNa ane zUdra jAtinAM lokone paNa sthAna ApavAmAM AvatuM hatuM. tyAM koI ja jAtano bhedabhAva rAkhavAmAM Avato nahoto. e dRSTie zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInuM zAsana ane saMgha sAcA arthamAM binasAMpradAyika (sekyulara) hato. bhagavAna mahAvIrasvAmI pote kSatriya hatA, to temanA paTTaziSyo gaNadharo brAhmaNa hatA. bIjI bAju udayana jevA rAjarSi kSatriya hatA ane rikezI to cAMDALa kuLamAMthI AvatA hatA. eTaluM ja nahIM jyAre samagra jinazAsananI dhurA saMbhALavAnI hoya ke soMpavAnI hoya tyAre gacchanAyaka guru bhagavaMta potAnA ziSyomAMthI te aMgenI yogyatA ane pAtratA konI che tenI parIkSA karatA ane tema karatAM potAnA ziSya parivAra ke zramaNasaMghamAM koI yogya vyakti na jaNAya to anya dArzanika paraMparAmAMthI tevI koI yogya vyaktine zodhI tene yogya zikSaNa ApI samagra jinazAsananI dhurA tene soMpatA. zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInI paraMparAmAM Arya prabhavasvAmIe potAnA aMtima kALa samaye jinazAsananI dhurA soMpavA mATe yogya ziSyanI tapAsa karI to potAnA ziSya parivAramAMthI koI yogya temane maLyo nahIM paraMtu te samaye vidyamAna jaina zramaNa saMgha ane zrAvaka saMghamAM paNa koI yogya vyakti na jaNAtAM chevaTe anya brAhmaNa paraMparAmAM vidyamAna zayyabhava bhaTTane yogya jANI temane pratibodha karavA potAnA be sAdhune mokale che. e prasaMganuM rocaka varNana kalpasUtranI vRttimAM upAdhyAya zrI vinayavijayajIe karela che. emAM khAsa e ja jovAnuM che ke sAmAnya rIte e jamAnAmAM zramaNo ane brAhmaNomAM jabaradasta jAtivaimanasya hatuM tema chatAM bhikSA levA Avela jaina sAdhunA AcArane kAraNe temane kyAreya apamAnita karavAmAM AvatA nahotA, paraMtu pUrepUrI Atithya bhAvanA sAthe teone khape te AhAra pANI vahorAvavAmAM AvatAM. te ja rIte zrI prabhavasvAmInA be sAdhuo zayyabhava bhaTTane tyAM sAdhuo mAtra be vAkya ja bole che ke "go harTa! ado STa! tattva na jJAyate param|" A vAkyo zayyabhava bhaTTa sAMbhaLe che ane tenA upara vicAra kare che. tene eTalI ja khabara che ke jaina sAdhu kyAreya khoTuM bole nahIM. A jaina sAdhu pratyeno vizvAsa. A ja vizvAsanA kAraNe Jain Education Intemational vizva ajAyabI : teone dharmabodha thAya che. haju Aje paNa jaina sAdhuo pratyeno A vizvAsa akhaMDa ane askhalita che e vAtamAM koI zaMkA nathI. sAmAnya rIte badhA ja sAdhu-saMnyAsI pratye lokone pUjyabhAva ane ahobhAva hoya che, paraMtu jaina sAdhu pratyeno pUjyabhAva sauthI viziSTa che. sAmAnya saMnyAsI jo bhikSA levA Avyo hoya to koI paNa gRhastha te saMnyAsIne potAnA makAnanA daravAjethI ja bhikSA ApIne ravAnA karI de che. kadAca koI viziSTa athavA ciraparicita saMnyAsI hoya to tene potAnA dIvAnakhaMDamAM besADe che, paraMtu jaina sAdhu nibaMdha cheka rasoDA sudhI jaI zake tema che ane jAya che. temane koI aTakAvatuM nathI kAraNa ke koI paNa paraMparAnAM lokone jaina sAdhu pratye evo aTala vizvAsa che ke A pAMca mahAvratone dhAraNa karanAra sAdhu kyAreya ayogya AcaraNa karaze nahIM. A vizvAsa jaina zramaNasaMsthAnI mUDI che, saMpatti che. e vizvAsanA pAyA upara ja samagra jaina samAja ane jinazAsananI bhavya imArata khaDI che. to e sAthe jaina zramaNa saMsthAmAM karAvAto abhyAsa/ adhyayana paNa sauthI viziSTa che. Aje samagra vizvamAM adhyayana mATe mahAvidyAlayo ane vizvavidyAlayonI sthApanA karavAmAM AvI che ane temAM jeNe abhyAsa karyo hoya ane tenuM pramANapatra prApta karyuM hoya to ja tene samAja svIkAre che, paraMtu jaina zramaNa saMsthAnA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto A prakAranI koI paNa koleja ke yunivarsiTImAM gayA vinA ja potAnA guru bhagavaMta ke vadhumAM vadhu koIka paMDita pAse adhyayana karI vidvAna bane che ane samagra samAja teone paMDita ke vidvAna tarIke mAnya kare che. sAmAnya rIte jaina zramaNa-zramaNI je adhyayana kare che teno viniyoga potAnA tathA samAjanA kalyANa mATe ja kare che. ghaNA jaina zramaNo nizALa ke skUla/kolejanuM pagathiyuM paNa caDyA na hoya chatAM teo saMpUrNa samarpita bhAva sAthe adhyayana karatA hovAthI temAM anya koI paNa vyavahAru zikSaNa saMsthA karatA vadhu yogyatA hoya che. emaNe vyavahAru zikSaNasaMsthA dvArA ApavAmAM AvatI upAdhio (DigrI)nI koI AvazyakatA hotI nathI. eTaluM ja nahIM samagra samAja emanA vacanane eka anullaMghanIya AjJA tarIke svIkAre che. jaina zramaNonI zikSaNanI vizeSa vyavasthA khAsa dhyAna Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 69 kheMce tevI hoya che. sau prathama to koI paNa zramaNa zramaNI te thatAM ja temane yogya jANI bAlyakALamAM vAcanAcAryanI potAnA guru ke guraNI pAse ja adhyayana kare che. Ama chatAM padavI Ape che. A rIte pote anya sarve sAdhuo karatAM vayamAM kyAreka koIka saMyogomAM vadhu ke anya paraMparA saMbaMdhI adhyayana ane cAritraparyAyamAM nAnA hovA chatAM anya sarvene Agamono karavuM hoya to jaina samAja temanA adhyananI saMpUrNa javAbadArI abhyAsa karAvavA samartha bane che ane vayamAM ane nibhAve che. sAmAnya rIte jaina zramaNa-zramaNI dhana saMpatti cAritraparyAyamAM moTA sarva temano vinaya kare che. rAkhatAM nathI, kAraNa ke teoe grahaNa karelAM pAMca mahAvratomAM AvA mahAjJAnI vajasvAmIno prabhAva te samaye pAMcamA parigraha viramaNa vratamAM koI paNa anAvazyaka cIja- vidyamAna sarva kSetromAM hato ane sau koI temanI agAdha vastuno saMgraha karavAno niSedha che. tethI gharabArano tyAga karela zaktio joI Azcarya pAmatAM hatAM. saMnyAsIne arthAt zramaNa-zramaNIone dhana saMpatti rAkhavAnI AvA ghaNA vidvAna AcArya bhagavaMtonAM jIvanacaritra hotI nathI. Ama chatAM dravyanA abhAve temanAM koI paNa kArya kalpasUtranI sthavirAvalImAM prApta thAya che. tyAra pachI paNa e aTakatAM nathI, kAraNa ke samagra zramaNa saMsthAnA yogakSemanuM vahana prakAranA vidvAna AcArya bhagavaMtonI paraMparA asmalita cAlu karanAra zrAvakasamAja che ane kyAreka to jainetara samAja paNa temAM potAnI rIte yogadAna ApatA hoya che. A zikSaNanI rahI che. temAM devaddhi gaNi kSamAzramaNa maukhika Agama paraMparAnA prAyaH chellA AcArya hatA. te kALa sudhImAM prabhu vyavasthA dvArA chellA ghaNA saikAothI ghaNA ghaNA zramaNo zikSaNa mahAvIrasvAmIe nirUpelA AgamomAM ghaNA lupta thaI gayela meLavI mahAna AcArya banyA che. ane je hatA temAM paNa zaMkAspada sthAno ghaNAM hatAM ane zrI A prakAranA AcAryonI paraMparAmAM ghaNA AcArya devaddhi gaNi kSamAzramaNa mahArAjane lAgyuM ke have jo A kaMThastha bhagavaMto thaI gayA che paraMtu ahIM phakta maryAdita pRSThomAM tenuM Agamone lipibaddha karavAmAM nahIM Ave to have pachInA nirUpaNa karavAnuM hovAthI darekano samAveza zakya nathI, to kALamAM te paNa lupta thaI jaze eTale teoe eka mahAna keTalAka AcArya bhagavaMto mahattvapUrNa hovA chatAM kALanI krAntikArI pagaluM bharyuM ane samagra bhAratamAM te kALe vidyamAna gartAmAM temanuM nAma nAmazeSa thaI gayuM hovAthI temanI vizeSa prAyaH sarva AcArya bhagavaMtone nimaMtraNa mokalI vallabhIpuramAM hakIkato aitihAsika dRSTie prApta na hovAthI ApavI zakya 500 AcAryonuM eka saMmelana bharyuM ane saune samajAvI saune nathI tethI A lekhamAM gaNyAgAMThyA bahu ja alpasaMkhyaka je kAMI zrutajJAna kaMThastha hatuM tene pustakArUDha karAvavAnuM bhagIratha zramaNonI yazogAthAnuM guNagAna karavAmAM Avaze. te paraMparAmAM tathA krAntikArI kArya karyuM, jenA pariNAme kSatavikSata avasthAmAM sauprathama smaraNa karIe Arya vajasvAmInuM. Arya vajasvAmI paNa jeTaluM bacyuM hatuM teTaluM zrutajJAna ApaNA sudhI pahoMcyuM che. jaina paraMparAmAM thayela sauthI viziSTa jJAnI mahApuruSa che. atyAre upalabdha A alpa jaina graMtho paNa ApaNane teoe mAtra cha mahinAnI bALa vayamAM ja mAtAne udvega Azcaryacakita kare tevuM tattvajJAna Ape che. AjanA vijJAnanI utpanna karI pote potAnA pitA muninuM sAMnidhya prApta kare che ghaNI kharI vAto A AgamomAM vikIrNa svarUpe veravikhera ane pitA muni tathA temanA gurujI mAtra cha mahinAnA bALaka vajane pAlana poSaNa mATe zrAvaka-zrAvikAne sope che ane tyAM avasthAmAM prApta thAya che ane e jyAre ApaNe jANIe chIe tyAre ApaNA e pUrvajo upara ApaNane ahobhAva pedA AvatAM jatAM zramaNIo arthAt sAdhvIjIo dvArA karAtA svAdhyAyanA zabdo sAMbhaLI sAMbhaLI sADA traNa varSanI uMmaramAM thayA vagara raheto nathI. teo agiyAra aMganA jJAtA bane che. tyArapachI yogya uMmaramAM tyAra pachI Avo ja vizvavyApI prabhAva dharAvanAra eka Arya dhanagiri mahArAja tathA Arya mahAgiri mahArAja temane bIjA AcArya Ave che, jemanuM nAma jaina-jainetara sau bhAvapUrvaka pravajyA Ape che paraMtu tyAra pachI teo pote agiyAra aMganA le che. e che 1444 graMthonA racayitA yAkinI mahattarAsunuM jJAtA hovA chatAM potAnA gurajIne potAnA jJAna aMge kAMI bhagavAna haribhadrasUrijI mahArAja. AcArya zrI haribhadrasUrijI vAta karatA nathI. A che jainazAsanano vinaya guNa. gurajIne mahArAje ghaNA graMthonI racanA karI che, paraMtu jaina-jainetaro saumAM prasaMgavaza Akasmika ja ziSyanA jJAnanI jANa thAya che ane temane amara banAvanAra graMtho che "yogadRSTisamuccaya', Jain Education Intemational Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : 1/ >*r/ FR/ ' S 'yogabindu', 'yogazataka' ane 'yogaviMzikA'. A cAra graMthoe zrI hemacaMdrAcAryajInuM. temano prabhAva samagra vizvamAM jainetara samAjamAM paNa vistAryo sarasvatInA kinAre vasI, che. yogane lagatA jaina-jainetara dareka paraMparAnI vAtone potAnI sarasvatInA nIranuM pAna buddhinA prabhAva dvArA viziSTa rIte nirUpI jagata samakSa rajU karI karI, sarasvatInI che. temAMya khAsa karIne A cAra graMthono krama paNa bahuta upAsanA karI, adbhuta che. yogamAM vizeSa ruci gharAvanAra jIvo mATe teoe sarasvatInI prasannatA vistRta racanA karI che ane tenuM nAma ApyuM prApta karanAra gujarAtanA 'yogadRSTisamuccaya', je lagabhaga sADA sAtaso gAthAthI vadhu A vidyApuruSe vidyAnA gAthA arthAt zloko dharAve che. to madhyama rucivALA jIvo mATe koI paNa kSetrane potAnA teoe yogabindu' ane 'yogazataka' nAmanA graMthanI racanA karI sparzathI navapallavita karyA che. jemAM yogabindu graMthamAM lagabhaga savA traNaso gAthA che ane kaLikALasarvajJa vinAnuM rAkhyuM nathI. Aje yogazataka' graMthamAM tenA nAma pramANe phakta so zloka arthAtu zrI hemacaMdrAcAryajI A mahApuruSanA janmane gAthA che. tenA karatAM paNa atyaMta saMkSeparucivALA jIvo mATe A 920 varSa thaI gayAM hovA chatAMya gujarAtanI prajA temane badhAno sAra mAtra vIza gAthAmAM ApI 'yogaviMzikA" graMthanI gauravabhera smare che. temanI kRtio haju Ajeya gujarAtanI racanA karI che. yoganA kSetramAM temanI A racanAo maharSi prajAne gauravAnvita kare che. teoe nirmANa karela vividha pataMjalinA 'yogasUtra'nI racanAne yAda apAve che. jaina paraMparA viSayonA amApa sAhityamAMthI upalabdha thoDuM paNa sAhitya e maharSi pataMjali ja che. mAtra gujarAtanA ke bhAratanA ja nahIM balake, yuropanA vidvAnone teono Avo ja eka adabhuta graMtha che paDadarzana paNa maMtramugdha kare che. e sAthe sAthe prajAmAM navasaMskAronuM samuccaya', jemAM te kALe vidyamAna sarva dArzanika paraMparAomAM sicana karavAnI apUrva sAmAjika javAbadArI paNa teoe vizeSa mahattva dharAvatAM cha darzananI vizeSa ane mULabhUta saMpUrNapaNe nibhAvI che. A saMskArasiMcananA bahumUlya, mahAna pAyAnI samaja ApI che. haja Aje paNa bhAratIya dArzanika ane atyaMta kaThina kAryamAM te samayanA be mahAna rAjAo, paraMparAnuM adhyayana karanArAne chaye darzananuM eka sAthe nirUpaNa gurjarezvara siddharAja jayasiMha ane paramAhaMtu kumArapALa joItuM hoya to temaNe A graMthanuM avazya adhyayana karavuM ja advitIya sAtha ane sahakAra Apyo hato e nirvivAda hakIkata paDe. A graMthanI sauthI moTI vizeSatA e che ke jyAre koI che. A baMne gurjarapatio kaLikALa sarvajJanA jIvanakArya sAthe paNa vyakti A graMthamAM nirdiSTa je te darzananuM adhyayana karato eTalA badhA saMkaLAyela hatA ke A be gurjarezvaro dvArA zrI hoya tyAre tene evuM lAgatuM nathI ke A huM anya paraMparAnA hemacaMdrAcArye karAvela kAryonA ullekha vagara temanA vidvAnanI pAse adhyayana kare che. arthAta AcArya zrI jIvanacaritranuM Alekhana apUrNa lAge che, tevA AlekhanathI haribhadrasurijI je te dArzanika paraMparAne vaphAdAra rahIne ja e pratyeka jIvanacaritralekhakanuM mana atRpta rahe che. zrI nirUpaNa kare che. kyAMya potAnI aMgata mAnyatA ke potAne jenA hemacaMdrAcAryanA 'saMskRta vyAkaraNa' - 'prAkRta vyAkaraNa'- upara zraddhA che te darzananI mAnyatAne vacce lAvatA nathI. te "siddhahemacaMdrazabdAnuzAsana'nA smaraNanI sAthe tenA preraka sivAya anya koI paNa darzanano pakSa lIdhA vagara zaddha nirUpaNa gurjarezvara siddharAjanuM smaraNa thayA vinA rahetuM nathI. tevI ja kare che. A tyAre ja zakya bane ke jyAre graMthakAra AcAryazrIe rIte "vItarAgastotra' ane 'yogazAstra'nA smaraNanI sAthe je te paraMparAnuM koIpaNa jAtanA pakSapAta vagara adhyayana karyuM paramahaMtu kumArapALanuM paNa paramahaMtu kumArapALanuM paNa smaraNa thAya che. kaLikALasarvajJanA hoya ane te kharekhara pacAvyuM hoya. e ja kAraNe temanA A ghaNA kharA graMthonI racanAmAM, tenI pratilipi karAvavAmAM ane graMthoe Aja dina sudhI jaina-jainetara dArzanika paraMparAmAM te graMthonA pracAra-prasAramAM eka yA bIjA svarUpe siddharAja viziSTa sthAna TakAvI rAkhyuM che. jayasiMha athavA mahArAjA kumArapALa nimitta banyA che. A baMne rAjAo temanAthI atyaMta prabhAvita hatA. A zrRMkhalAmAM bIjuM yazasvI nAma che kaLikALasarvajJa Jain Education Intemational Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 71 hemacaMdrAcArye temanA jIvanakALa daramyAna kahevAya che prAcIna kALamAM saMskRta bhASAmAM dareka viSayanuM sAhitya ke sADA traNa karoDa zloka pramANa sAhityanI racanA karI hatI. padyamaya ja racavAmAM AvatuM hatuM eTale vyAkaraNa, kAvya, chaMda jemAM "siddhahemacaMdrazabdAnuzAsana' (saMskRta vyAkaraNa), ane tenA guNadoSa vagerenuM jJAna pratyeka viSayanA vidvAna mATe "abhidhAna ciMtAmaNi', "anekArthasaMgraha', "nighaMTuzeSa'-A traNa Avazyaka hatuM ane tene dhyAnamAM rAkhI kalikALasarvajJa zrI saMskRta zabdakoza, "saMskRta dvayAzraya mahAkAvya', "liMgAnuzAsana', hemacaMdrAcAryajIe "kAvyAnuzAsana'nI racanA karI che ane A prAkRta vyAkaraNa', 'dezI nAmamAlA', "prAkRta kayAzraya vAta teoe tenI "alaMkAracUDAmaNi TIkA" ane "vivekavRtti'mAM mahAkAvya", "kAvyAnuzAsana', "chaMdonuzAsana', "pramANamImAMsA' spaSTarUpe kAvyane lagatA viSayono nirdeza karIne jaNAvI dIdhI (rjana nyAyano graMtha), 'triSaSThizalAkA mahApuruSa caritra', che. sAthe sAthe kavitvamAM nipuNatA prApta karavA e viSayonuM yogazAstra mukhya che. temaNe racela saMskRta stuti-stavanomAM jJAna paNa Avazyaka che tema jaNAvyuM che. ('kAvyAnuzAsana', anyayogavyavaccheda batrIzI', 'vItarAgastotra', "mahAdevastotra', svAdhyAya-1, sUtra 8 thI 13 prakA. zrI mahAvIra jaina 'sakalAut stotra'no samAveza thAya che. vidyAlaya, muMbaI). A mahApuruSa eka jIvaMta vizvakoza hatA. zrI kAvyAnuzAsana'nI vyavasthA khUba paddhatisara ane hemacaMdrAcArya mahAna yogI hatA. vaiyAkaraNI hatA, zabdazAstrI vaijJAnika che. "kAvyAnuzAsana' mammaTanA "kAvyaprakAza"ne anusare hatA, naiyAyika hatA, kavi hatA, dharmopadezaka hatA ane che, paraMtu baMnemAM khAsso taphAvata che. prathama to "kAvyaprakAza' tattvaciMtaka paNa hatA ane tethI ja temanuM kaLikALasarvajJa biruda anuSpa chaMdamA che, jyAre kAvyAnuzAsana sUtrAtmaka paddhatie yathArtha hatuM ane che. AvI virala bahumukhI pratibhA gujarAtanA lakhAyeluM che. phakta 208 sUtramAM kAvyanA mukhya mukhya siddhAMtonuM ane bhAratanA itihAsamAM bhAgye ja jovA maLaze. gujarAtanA kathana karI devAmAM AvyuM che ane e sUtranA pratyeka zabdanI solaMkIonA suvarNayuganuM e mahAna, amUlya ratna hatA, jenA samaja, vyAkhyA ane udAharaNa alaMkAracUDAmaNi TIkAmAM prakAza vaDe samagra solaMkIyuga jhaLAMhaLAM thaI rahyo hato. ApavAmAM AvI che. mAtra udAharaNa ja ke samaja ja nathI gujarAtI bhASAnA purAdhA paNa A ja mahApuruSa che. ApI paraMtu temanA purogAmIoe batAvelI vyAkhyA vageremAM paramahaMtu gurjarezvara kumArapALa dvArA zramaNa bhagavAna paNa parivartana karyuM che ane tene jaina dArzanika dRSTikoNathI zrImahAvIrasvAmInA ahiMsAnA saMdezane bahujana samAjanI saMskArita karavAmAM AvI che ane A ja temanI pratyeka vyakti sudhI pahoMcADI samagra gujarAtane ahiMsAmaya buddhipratibhAmAMthI nIkaLelI maulikatA che. AnAM keTalAMka buddhipratibhAmAMthI nIkaLelA banAvanAra ane e rIte prANI mAtra upara kRpA varasAvanAra udAharaNa joIe : udA ahiMsA ane karuNAnI sAkSAt mUrti hatA. kaLikALasarvajJa zrI (1) kAvyanA hetu tarIke pratibhAno svIkAra to dareke hemacaMdrAcAryajInA prabhAvanA kAraNe ja haju Ajeya samagra karyo ja che paraMtu tenA prakAra ane tenI vistRta samaja koIe gujarAtamAM sAmAnyatayA ahiMsAno prabhAva TakI rahyo che. ApI nathI. te mAtra zrI hemacaMdrAcArye ja ApI che. teoe Aje A mahApuruSanA janmane 900-900 varSa vItI pratibhAnA be vibhAga batAvyA che : eka sahaja pratibhA ane gayAM chatAMya gujarAtanI prajA temane gauravabhera smare che. bIjI pAdhika pratibhA. mAtra jJAnAvaraNIya karmanA sAhityasarjananI sAthe sAthe teoe prajAmAM saMskAronuM siMcana kSayopazamathI prApta pratibhA te sahaja pratibhA che ane teo karavAmAM paNa kAMI nyunatA rAkhI nathI. ahIM ApaNe phakta bhagavAna mahAvIranA agiyAra mukhya ziSyo-gaNadharonI temanA eka ja graMthanA vizvavyApI prabhAva aMge samIkSA karIzuM. pratibhAne sAhajika pratibhA gaNAve che. ('kAvyAnuzAsana', adhyAya-1, sUtra 5, 6, 7 ane tenI TIkA) jyAre mannArAdhana "kAvyAnuzAsana' paNa teoe sarjelA sAhitya-udyAnanuM dvArA ke devatAnI ArAdhanA dvArA devatAnI prasAdIrUpe prApta kIrtirUpI sugaMdhathI maghamaghatuM divya-alaukika puSpa che ane pratibhAne teo pAlikI gaNAve che ane te baMne prakAranI samagra vizvamAM tenI sugaMdha atyAra sudhI prasaratI rahI che ane pratibhAne vyutpatti ane abhyAsa dvArA saMskArita karavAnuM kahe bhaviSyamAM prasaratI raheze emAM koI zaMkAne sthAna nathI. Jain Education Intemational Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 vizva ajAyabI : kAvyAdarza'mAM daMDI ane "kAvyaprakAza'mAM mammaTa pratibhA, prabandha ane tenA bhinna bhinna prakAronI paNa samaja ApI vyutpatti ane abhyAsa traNene saMyukta rIte kAvyanA kAraNabhUta anya kAvya saMbaMdhI graMthomAM rahelI kAvya ane rasa tathA nAyakamAne che, jyAre zrI hemacaMdrAcAryajI mAtra pratibhAne ja kAvyanA nAyikAnA nirUpaNano jemAM vipula pramANamAM prAyogika upayoga kAraNabhUta mAne che ane vyutpatti tathA abhyAsane pratibhAnA thAya che tevI nATaka saMbaMdhI vivaraNanI khoTane pUrI karI che. sahAyaka tarIke mAne che. (Kavyanusasana, R. B. teoe alaMkAracUDAmaNi TIkA ane vivekavRttimAM ApelAM Athavale's Note. P. 10). udAharaNo teonAM vizALa vAcana, manana, ciMtana ane teno (3) kAvyanA prayojanamAM paNa teono mata bIjA karatAM sAhityasarjanamAM viniyoga karavAmAM temanA prabaLa sAmarthyanuM judo paDe che. kAvyaprakAzamAM mammaTa dhana, vyavahArakauzala ane sUcana kare che. anarthanivAraNano paNa kAvyanA prayojanamAM svIkAra kare che, zrI esa. ke. De jevA keTalAkano abhiprAya evo che ke jyAre kalikAlasarvajJa teno sakAraNa, saMpUrNapaNe asvIkAra kare "kAvyAnuzAsana'mAM koI maulikatA nathI. ("kAvyAnuzAsana', 2 che. teo kahe che ke AnaMda, yaza ane priyapatnInI vANInI cho. parIkha, Introduction, P. CCCXXXI) paraMtu temano jema upadeza dvArA kartavyanuM bhAna karAvavAnuM -ema traNa potAno maulikatA aMgeno prayojana kAvyanAM che, jyAre dhanane teoe arnakAntika kahyuM che khyAla koIka alaga haze eTale ke kAvyanI racanA karanArane dhana maLe ja evo ekAMte ane AvI maulikatAnuM koI niyama nathI. vaLI vyavahArakauzala anya zAstranA tattva bahu pAchaLathI adhyayanathI paNa prApta thaI zake che ane anarthanivAraNa anya bhAratIya sAhityamAM prakArathI paNa thaI zake che. tethI teno kAvyanA prayojanamAM umerAyuM che, paraMtu prAcIna samAveza thaI zake nahIM. ("kAvyAnuzAsana', adhyAya-1 sUtra 3 kALanA sAhitya ane tenA ane tenI TIkA) siddhAMtono vicAra karatAM, AvA sAhityasarjana (4) arthAlaMkAra vibhAgamAM tenI zarUAtamAM ja upamA pAchaLa mukhya be hetuo alaMkAranI vyAkhyA ApatAM kahe che ke hRdya sAdhamupaHI, mAtra jagadguru zrI hIrasUrIzvarajI ma. rahelA hoya che. eka to samAnatA hovAthI ja upamA alaMkAra banato nathI paNa e upamA manohara hadayaMgama hovI jarUrI che ane to ja te kAvyanI tatsaMbaMdhI pUrva sAhityamAM jyAM kyAMya paNa doSa najare paDe tene zobhA banI rahe che ane A hadya zabdano adhikAra pratyeka dUra karavAno ane bIjo te siddhAMtonI vistRta sAdI samaja alaMkAra mATe che. mAtra upamA alaMkAra pUrato ja maryAdita ApavI. A baMne hetuo, kAvyAnuzAsana'nI racanAmAM tenA nathI, tema teoe svayaM "alaMkAracaDAmaNi' TIkAmAM jaNAvI kartAe barAbara siddha karI ApyA che ane potAnI AgavI dIdhuM che. matalaba ke tA (Charm) pratyeka alaMkAra mATe zailIthI vyavasthita karI ApI, abhyAsu vidyArthI upara mahAna jarUrI che. upakAra karyo che. (5) zabdAlaMkAra vibhAga teozrI mAtra ATha ja e rIte tyArapachI zramaNasaMghanA tejasvI mahAna prabhAvaka sutromAM patAvI, ati saMkSipta svarUpa ApI, binajarUrI peTA AcArya tarIke ghaNA ghaNA AcAryo thaI gayA che chatAM te saumAM vibhAganI jhaMjhaTamAMthI vidyArthIne mukta kare che. tenI sAme sauthI vadhu prabhAvazALI nAma Ave che jagadugara zrI arthAlaMkAranuM 31 sUtromAM vistRta nirUpaNa karyuM che. A vastu hIrasUrIzvarajI mahArAjanuM. teoe te jamAnAmAM je temanI, zAbdika camatkRti karatAM arthanI camatkRti taraphanI vizeSa ahiMsAnuM jIvadayAnuM alaukika kArya karyuM che tenI to abhiruci ane pakSapAtane sUcita kare che. itihAsamAM kyAMya joDa jaDe tema nathI. Ama pratyeka vibhAga temanI buddhinAM tejakiraNothI jema kalikAlasarvajJa mATe eka jainetara kavie kahyuM : navasaMskAra pAmI dedIpyamAna banelo che. A graMtha mAtra kAvya "pUrvaM vIrajinezvare bhagavati prakhyApi dharma svayaM, pUrato maryAdita na rAkhatAM, AThamA adhyAyamAM teoe nATaka, prajJAvatyabhaye'pi maMtriNi na yAM kartuM kSamaH zreNikaH / Jain Education Intemational Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 93. avanezena vumArapAnanRpataratAM nIvarakSA vyadhAta, yazovijayajI eka mahAna samartha jJAnI ane vidvAna mahApuruSa caracAraHIgha varajdhAM ja parama: zrI demacaMdro : " Ave che. kahevAya che ke temane sAkSAt sarasvatI prasanna hatAM. (pUrvanA kALamAM zramaNa bhagavAna zrImahAvIrasvAmI pote A aMge teoe pote lakhyuM che ke ja dharmadezanA ApatA hatA ane magadhanA mahArAjA zreNika "mAM tUThI muja upare, japata jApa upagaMga | temanA parama bhakta hatA. eTaluM ja nahIM cAra buddhinA nidhAna zArada sAra dayA karo, Apo vacana taraMga ||" maMtrIzvara abhayakumAra paNa teonA sAtha sahayogamAM hatA to teo paNa jIvadayAnuM je kArya teo kAlasaurika kasAya pAse na karAvI bALapaNathI atyaMta zakyA tenA karatAM paNa vadhu abhayadAnanuM kArya zrI hemacaMdrAcArya tejasvI ane gurunA vacanAmRtanuM pAna karI mahArAjA paramAItu kumArapALe buddhizALI hatA. teno karAvyuM hatuM). paraco ApaNane temaNe eka dRSTie jovA jaIe to zrI hemacaMdrAcArya karatAM nAnapaNamAM phakta jagadguru zrIhIravijayasUrijI mahArAjanuM abhayadAna- mAtAnI sAthe upAzraye jIvadayAnuM kArya vadhu kaThina hatuM, kAraNa ke zrI hemacaMdrAcAryanI jatAM tyAre mAtra sAdhu sAthe sahakAramAM babbe hindu rAjAo hatA ane temAMya bhagavaMtanA mukhethI zrI kumArapALa mahArAjA to temanA parama ziSya jevA hatA ane "bhakatAmara stotra'no bhUtakALamAM zrI hemacaMdrAcAryajIe temano jIva bacAvyo hato pATha sAMbhaLatAM mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI eTale te teone guru tarIke svIkAre ane temanA upadeza ke sAMbhaLatAM ja kaMThastha Adeza anusAra jIvadayAnuM pravartana karAve temAM kAMI navAI thaI gayela prasaMgamAMthI maLe che. banyuM che evuM ke mAtAne nahotI. alabatta, e kArya paNa atyaMta kaThina hatuM paraMtu cAturmAsa daramyAna eka niyama evo hato ke munirAjanA jagadguru zrI hIravijayajInuM kArya to tenA karatAM paNa atyaMta mukhethI zrI bhaktAmarastotra'nuM zravaNa karyA pachI ja navakArazInuM kaThina ane jokhamI hatuM kAraNa ke temanI sAthe nahIM balake paccakhANa karavuM ane eka vakhata gAmamAM sakhata ane satata temanI sAme eka yavana muslima bAdazAha hato. te chatAM temanA varasAdanA kAraNe nadInA pele pAra Avela upAzrayamAM jaI cAritra ane sAttvikatAnA kAraNe te muslima bAdazAha paNa zakAyuM nahIM eTale mAtAe te divase cauvihAra upavAsa karyo. prabhAvita thayo ane pote to sadaMtara mAMsAhArano tyAga karyo tenI jANa bALa jasavaMtane thaI eTale eNe mAtAne pUchayuM ke paraMtu tenA AkhAye rAjyamAM bAra mahinAmAMthI judA judA "mA! mA! tame Aje kema kAMI khAdhuM nathI?" tyAre mAtAe mahinA ane divaso bhegA karI lagabhaga cha mahinA saMpUrNa potAnA niyamanI vAta karI. eTale bALa jasavaMte turata kahyuM ke ahiMsAnuM abhayadAnanuM pravartana karAvyuM e kAMI nAnIsUnI ghaTanA "mA! mane te AvaDe che." potAnA bALakanI AvI vAta nathI. A AkhIye ghaTanAnuM rasaprada varNana hIrasaubhAgya' sAMbhaLI mAtAne Azcarya thayuM ane jijJAsAvaza pUchayuM "kharekhara mahAkAvyamAM karavAmAM AvyuM che. jemanuM kahyuM yavana bAdazAha tane AvaDe che?" to bALa jasavaMte pharIvAra tema ja kahyuM ane paNa mAnato hoya teno prabhAva kevo vizvavyApI haze tenI mAtAnI samakSa AkhuMye "bhaktAmarastotra' ekapaNa bhUla vagara ApaNe mAtra kalpanA ja karavAnI rahe che. tyAra pachI temanI bolI gayo. te sAMbhaLI mAtAne apAra harSa thayo ane bALakane ziSya paraMparAmAM AcArya zrI vijayasenasUrijI mahArAja ane vahAlathI chAtIsaraso cAMpI dIdho. A prasaMga banyo tyAre AcArya zrI vijayadevasUrijI mahArAja thayA jemanA nAme bALaka jasavaMtanI uMmara mAtra cAra ja varSanI hatI ane te atyAre vijayadevasUrasaMgha cAlI rahyo che. zrIhIravijayasUrijInI jamAnAmAM atyAranI mAphaka be aDhI varSe bALakane nizALamAM sAthe temanA ziSyo zrI bhAnucaMdra upAdhyAya, zrI zAMticaMdra ke ke.jI. vageremAM mUkavAmAM nahotA AvatA. e jamAnAmAM to upAdhyAya vagere paNa evA ja prabhAvaka mahApuruSo hatA. sAta-ATha varSanuM bALaka thAya pachI ja nizALe mUkavAmAM e paraMparAmAM AgaLa vadhIe to mahAmahopAdhyAya zrI AvatuM. je bALakane gujarAtI bhASAno kakko bArAkhaDI paNa na 10 Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 AvaDatAM hoya te bALaka AvuM saMskRtanuM mahAna stotra mAtra sAMbhaLIne anAyAsa ja yAda rAkhI zake te bALakanI prajJA kevI adbhuta haze tenI to ApaNe kalpanA paNa na karI zakIe. teoe temanA jIvanakALamAM seMkaDo graMthonI racanA karI che. teone sarasvatI devInuM evuM adbhuta varadAna hatuM ke temanI lekhanImAMthI je nIkaLe arthAt lakhAya te phAinala ja hoya pachI teone temAM koI pheraphAra karavAnI jarUra ja na rahe. kahevAya che ke jenA nAmanA aMte rahasya zabda AvatA hoya tevA 350 graMtho racela che dA.ta. 'nyAyarahasya', 'upadezarahasya' vagere. ApaNe evA sadnasIba chIe ke upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAjanA svahaste lakhAyelI 'adhyAtmasAra', 'karmaprakRti'vagere ghaNA graMthonI hastaprato atyAre | paNa gujarAtanA vividha graMthabhaMDAromAM prApta thAya che. teonI saMskRta sAhityanI sevA to amUlya che ja paraMtu tatkAlIna gujarAtI bhASAmAM teoe lakhela stavana, caityavaMdana, stuti vagere paNa evAM adbhuta che ke tenuM rasapAna karavAmAM anero AnaMda Ave che. A gujarAtI sAhitya racanA paNa nAnIsUnI saMkhyAmAM nathI. temanA mAtra gujarAtI sAhitya aMge paNa ghaNA saMzodhakoe pIeca.DI.nI upAdhi meLavI che ane meLavI rahyA che. zrI buTerAyajI mahArAja zrI AtmArAmajI mahArAja tyAra pachI vikramanI vIsamI sadImAM jinazAsananA mahAna zAsanaprabhAvaka puruSomAM jemanI gaNanA karI zakAya tevA zrI ma, |zAsanasamrATa AcArya zrIvijayanemisUrijI AtmArAmajI mahArAja, AcArya yugavIra zrIvijaya vallabhasUrijI mahArAja, zrIvijaya AcArya udayasUrijI mahArAja, AcArya mahArAja zrIvijayanaMdanasUrijI vizva ajAyabI : mahArAja, pUjya AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAja vagere hatA. jemano prabhAva vizvavyApI hato. vartamAnamAM vizvavyApI zrI vRddhicaMdrajI mahArAja prabhAva dharAvanAra pUjya virya AgamasaMzodhaka munirAja zrI jaMbUvijayajI mahArAja che. zrI AtmArAmajI mahArAja mULe paMjAbanA hatA ane teo sthAnakavAsI paraMparAmAMthI saMvegI paraMparAmAM Avela. Ama to vartamAna paraMparAnA ghaNA sAdhu bhagavaMtonA pUrvaja sthAnakavAsI paraMparAmAMthI saMvegI paraMparAmAM Avela che, paraMtu temAM cAra mahApuruSa mukhya che : eka pUjya zrI buTerAyajI mahArAja, bIjA temanA zrI mULacaMdajI mahArAja ziSya zrI mULacaMdajI mahArAja, trIjA zrI vRddhicaMdrajI mahArAja ane cothA zrI AtmArAmajI mahArAja. zrI AtmArAmajI mahArAjanA vakhatamAM amerikAmAM eka sarva dharma pariSada bharAvAnI hatI ane e samaye jainadarzananA vidvAna tarIke teone nimaMtraNa ApavAmAM Avela paraMtu te kALamAM jaina ke hindu samAjamAMthI koIpaNa vyakti paradeza jAya to teno tenA samAjamAMthI bahiSkAra karavAmAM Avato hato. tevA kaparA saMjogomAM zrI AtmArAmajI mahArAje mahuvA (saurASTra)nA zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI nAmanA tAjA ja berisTara banela eka yuvAnane jaina darzananuM aMgrejI bhASAmAM zikSaNa ApI evA taiyAra karyA ke svAmI vivekAnaMdanI sAthe teoe paNa vizvadharma pariSadamAM jaina darzananuM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 95 hato. nAma rozana karyuM ane prabhAvaka zakti che. Aje 125 varSa pachI emane samagra emanuM samagra jIvana ja AzcaryakArI prasaMgothI bharapUra paNa temaNe tyAre ApelAM che jene sAmAnya loka camatkAranA nAme mUlave che. e AzcaryanI pravacano eTaluM ja mahattva paraMparA temanA janmathI ja zarU thAya che. nUtana varSanA maMgala dharAve che. A rIte zrI divase janma, mAtAnuM nAma divALIbahena, pitAnuM nAma AtmArAmajI mahArAjano lakSmIcaMdabhAI ane ethIya vadhu moTuM Azcarya e ke temano paNa vizvavyApI prabhAva kALadharma zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInA nirvANa kalyANaka arthAtu divALInA divase thayo. vaLI je jagyAe pa.pU. zAsana- janma thayo hato tenAthI phakta pacAsa ja DagalAM dUra kALadharma dhamATa AcAryazrI thayo. (janma vi.saM. 1929, kArataka suda-1, mahuvA, zAsanasamrATa tapAgacchAdhipati vijayanemisUrIzvarajI kALadharma-vi.saM. 2005, Asovada-0)), divALI, mahuvA). yugapradhAna AcArya mahArAja eka mahAna A vAtane kAvyamaya bhASAmAM kahIe to A pramANe kahI zrIvijayanemisUrIzvarajI mahArAjadhugapradhAna mahApuruSa hatA. zakAya. temanuM saMkSipta jIvanacaritra kukhe divALI, jatu divALI, aMta divALI varI; A pramANe che. soraTha-saurASTranI AdhyAtmika bhUmimAM seka seke nagara madhupurI dhanya thAtuM ubhaya aMke tuM dharI." ane kyAreka to dAyake dAyake mahAna vibhUtiono janma thato nUtana varSanA maMgala prabhAte ja janma hoya eTale rahyo che ane e vibhUtionA pAvana maMgaLakArI jIvanadIpe svAbhAvika rIte ja te divase caMdra vRzcika rAzimAM hoya ane aneka lokamAM adhyAtmano dIpa pragaTAvyo che. ane e ja kAraNe jyotiSazAstramAM vRzcika rAzi brahmAMDa ane adhyAtmanA gUDha Aje paNa kAThiyAvADanA vatanI koI paNa pradezamAM hoya to tenuM rahasyo sAthe saMkaLAyelI che, to mAtA-pitAe caMdra karatAM ya teo gaurava laI zake che. nirmaLa niSkalaMka cAritra ghaDataranI jemanI nema che tevuM nemacaMda' parama pUjya zAsanasamrATa tapAgacchAdhipati yugapradhAna nAmAbhidhAna karyuM. AcArya zrIvijayanemisUrIzvarajI mahArAja paNa vikramanI AvA alaukika mahApuruSano janma ja jANe dharmapuruSa vIsamI sadInA AvA ja mahAna AdhyAtmika mahApuruSa hatA. thavAne mATe thayo hoya tema pUrva bhavanAM tathA mAtA pitAnA eka vakhata boTAdanagaramAM vi.saM. 1966mAM vIsamI saMskAronA kAraNe mAtra soLa varSanI yuvAna vayamAM, e sadIno mahAna jAdugara mahamada chela pUjya AcArya jamAnAmAM jyAre koI jAtanAM vAhanavyavahAranAM sAdhano nahotAM zrIvijayanemisurIzvarajI mahArAjane maLavA mATe Avyo. tyAre mAtra UMTa upara besIne mahuvAthI bhAgIne bhAvanagara vilakSaNa mANaso potAno paricaya vilakSaNa rIte ApatA hoya paMjAbaranA paMjAbarana pUjya gurudeva zrI vRddhicaMdrajI mahArAja pAse dIkSA che. e rIte mahamada chele potAno paricaya koI jAdu dvArA levA AvyA. eTaluM ja nahIM pUrvAvasthAmAM ja mAtA-pitA, Apyo eTale pujya AcAryazrIe tenAthI jarAya aMjAyA vinA anya vaDIlo tathA nyAyAdhIza jevAthI jarA paNa DaryA vinA mahamada chelane Takora karI ke "bhAI, tArI jAduvidyAno upayoga potAnA deDha nirNayane jaNAvI detAM acakAtA nahIM. saMyama koI saMta mahAtmAne satAvavAmAM karato nahIM." pachI temaNe traNa levAnI utkaMThA, utsukatA ane tAlAvelI to eTalI ke pUjaya bAjoTha maMgAvyA ane eka upara eka traNe ya bAjaTho mUkAvI guradeve mAtA-pitAnI rajA vagara dIkSA ApavAnI nA pADI to pote te upara beThA ane jAdugara mahamada chelane kahyuM : AmAMthI svayameva dIkSAnAM vastro dhAraNa karI pUjya gurudeva samakSa vacalo bAjoTha tame kheMcI lo ane mahamada chele te kheMcI lIdho upasthita thaI gayA. e eka jamAno hato jyAre yuvAno gharethI to paNa pUjyazrI eka bAjaTha upara havAmAM addhara rahI mahamada bhAgIne sAdhu banatA hatA. chela sAthe vAto karatA rahyA. A joI mahamada chela pUjyazrIne namI paDyA. tene thayuM jaina sAdhuomAM Aje paNa AvI mahAna mAtra cAra varSanA TUMkA gALAmAM ja pUjya gurudeva zrI tA . Jain Education Intemational Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 vizva ajAyabI : vRddhicaMdrajI mahArAjano kALadharma thayo paNa e TUMkA gALAmAM to zerIsA, staMbhatIrtha (khaMbhAta), mAtara, vallabhIpura, ghoghA, munizrI nemavijayajIe saMskRta-prAkRtano abhyAsa karI Agama taLAjA, dAThA, mahuvA, rANakapurajI, kuMbhAriyAjI, kAparaDAjI vAMcavAnI guru cAvI grahaNa karI lIdhI eTaluM ja nahIM vagere aneka tIrthonA uddhAra teozrIe karAvela che. temAMya jIvanaghaDataranA zreSTha pATha paNa zIkhI lIdhA. rAjasthAnamAM Avela kAparaDAjIno uddhAra to jIvanA jokhame pUjya AcAryazrI jIvadayAnA mahAna jyotirdhara hatA. karAvela. te tIrthoddhAranuM varNana karatAM kyAreka teo potAnA mukhe vi.saM. 1965mAM mahuvA ane tenI AsapAsanA dariyAkAMThAnA ja kahetA ke "kharekhara ! kAparaDAjInA uddhAra vakhate jATa lokono o re vAha vahyI dADA vagere no ugra virodha ane bhayaMkara tophAna hovA chatAM bhairavajInuM mAchImArI baMdha karAvI jIvadayAnA mahAna kAryano prAraMbha karyo. nA na roDa, A sthAnAMtara karAvyuM tyAre mane mArA zarIrano ke jIvanano paNa sthAnAMtara karAvyuM tyAre mana eka vakhata pUjyazrI amadAvAdamAM zeTha haThIsiMhanI vADIethI moha rahyo nahoto. te vakhate kadAca mRtyu thayuM hota to paNa zaheramAM jaI rahyA hatA tyAre eka mANasane bheMsonA ToLAne eno mane koI aphasosa na thAta." bIjA badhAM tIrthonA dorI jato joyo. AcAryazrInI cakora daSTie jANI lIdhuM ke uddhAramAM to teoe phakta upadeza ApI ane pratiSThAdi vidhi A mANasa bhesone katalakhAne laI jAya che. karaNALu ja karAvI che jyAre kAparaDAjI uddhAramAM teoe potAnI samagra AcAryazrIthI A sahana na thaI zakyuM. teoe kezavalAla jAta samarpita karI dIdhI hatI. Aje paNa zrI svayaMbhU pArzvanAtha vakIla vagere zrAvakone upadeza ApIne te jIvone kasAI pAsethI prabhunuM cAra majalAnuM e bhavya gaganotuMga jinAlaya tenA choDAvyA ane e ja vicAramAM jIvadayA upara darekanAM haiyAM jiNoddhAraka , che te jirNoddhAraka AcAryazrInI kIrtigAthA gAtuM UbhuM che. valovAI jAya tevuM vyAkhyAna vAMcyuM ane hajAronI saMkhyAmAM to dareka tIrthonI rakSAmAM teonuM mArgadarzana levA mATe haNAtA abola jIvonA uddhAra mATenI hAkala karI ane te ja te vakhatanA berisTaro zrI cImanalAla setalavaDa, zrI bhUlAbhAI vakhate jIvadayAnI TIpanI zarUAta karI. jotajotAmAM jIva desAI tathA AgevAna zreSThIo zeTha zrI kastUrabhAI maNibhAI, choDAvavAmAM rU. doDha lAkhanI TIpa thaI gaI to e pazuone zeTha zrI manasukhabhAI bhagubhAI, zeTha zrI lAlabhAI nibhAvavA mATenA phaMDamAM rU. sADA cAra lAkhanuM apUrva bhaMDoLa dalapatabhAI, zeTha zrI kIkAbhAI premacaMda, zeTha zrI kastUrabhAI ekatra thaI gayuM. A rIte ThekaThekANe teoe upadeza ApIne lAlabhAI vagere pUjya zrI nemisUrijI mahArAja pAse AvatA. jIvadayAnAM aneka kAryo karAvyAM. yAda rahe ke A vAta 100 tIrthoddhAra ane tIrtharakSA e emanA paramadhyeya hatA. varSa pahelAMnI che. rAjasthAnamAMthI yatio pAsethI pANInA mUlya vecAvA saM. 1983nA varSamAM bhIno dukALa paDyo. te vakhate AvatI hastalikhita prato zrAvaka zreSThIo pAse kharIdAvI AcAryazrI amadAvAdamAM pAMjarApoLa (rilipha roDa) upAzraye potAnA ziSyo dvArA tenI sUci tathA prakAzanayogya hoya to birAjamAna hatA. teo jaina sAdharmiko tathA anya manuSyonAM potAnA ziSyo dvArA saMpAdana karAvI te graMthone adhyayana yogya duHkha joI na zakyAM ane duSkALa rAhata phaMDa zarU karAvyuM. temanA banAvatA. yAkinI mahattarAsUnu bhagavAna zrIharibhadra - 1 upadezathI mAtra aDadhA kalAkamAM e jamAnAmAM rUpiyA traNa mahArAja tathA mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA lAkhanuM phaMDa ekatra thaI gayuM. badhAne sahAya karatA temAMthI alabhya aprakAzita graMthone sau prathamavAra prakAzita karAvavAnuM zreya bacelI rakama sAdharmikone madada karavAmAM vAparavAmAM AvI tathA teone maLe che. kaLikALasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryajI viracita "zrI amadAvAdamAM AvatA jaina sAdharmikone jamavAnI agavaDa paDatI siddhahemazabdAnuzAsana' bRhad vRtti ladhunyAsa sAthe zrI hatI te dUra karavA temAMthI rUpiyA pAMca hajAra judA mukAvI manasukhabhAI bhagubhAI TrasTa dvArA prakAzita karAvI te haju Aje pAMjarApoLamAM jaina bhojanazALA zarU karAvI, je Aje paNa paNa "siddhahema saMskRta vyAkaraNano abhyAsa karanArane upayogI cAlu che. thAya che. e sAthe sAthe dareka zAstramAM niSNAta pU. A. zrI AcArya zrIvijayanemisUrijI mahArAjanA vakhatamAM jo darInAtha, ke vakhatamAM jo darzanasUrijI, pU. A. zrI udayasUrijI, pU. A. zrI naMdanasUrijI, koI zreSTha kArya hoya to te tIrthoddhAranuM che. jANe temano janma pU. A. zrI vijJAnasUrijI, pU. A. zrI padmasUrijI, pU. A. zrI ja tIrthoddhAra mATe thayo hoya tema kadaMbagiri (pAlitANA pAse), amRtasUrijI, pU. A. zrI lAvaNyasUrijI tathA pU. A. zrI Jain Education Intemational Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 99. kastUrasUrijI jevA AcAryonI eka viziSTa paraMparA UbhI karI prayojanapUrvaka zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI teoe sthApanA jIvaMta jJAnabhaMDAranuM nirmANa karyuM. karAvI ane tenA Azraye ghaNA ghaNA madhyama varganA ane keTalAka parama pUjya zAsanasamrATa AcAryazrI vijaya uccavarganA vidyAthIo ucca zikSaNa meLavI zrI mahAvIra jaina nemisUrIzvarajI mahArAjanA kALadharma bAda temanA paTTadhara parama vidyAlaya ane zrI vallabhasUrijI mahArAjanuM nAma rozana karI ziSya pUjya AcArya zrI vijayaudayasUrijI ane temanA paTTadhara rahyA che. Aje temanuM samAjopayogI A kArya zata zata kaLAe pa. pU. A. zrIvijayanaMdanasUrijI mahArAja temanA mahorI UhyuM che. e sAthe teoe Agama prabhAkara zilpasthApatya ane jyotiSazAstranA jJAnanA kAraNe samagra zrutazIlavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjane paNa dezanA ane paradezanA jainasamAja mATe AsthAnuM eka mahAna sArI rIte taiyAra karyA ane jaina samAjamAM sau prathama vakhata vaijJAnika paddhatie prAcIna jaina graMthonuM saMpAdana kArya karavAnuM sthAna hatA. teoe zarU karAvyuM. teo dvArA samIkSAtmaka rIte saMpAdita jaina AjanI navI peDhI mATe sAva aparicita AvA AgamonuM prakAzana paNa zrI mahAvIra jaina vidyAlaye karyuM che. parama yugapradhAna AcAryazrInA jIvananI kAMIka jhAMkhI karAvavAno A pUjya AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja pote eka sAmAnya prayatna karavAmAM Avyo che. bAkI temanuM viziSTa skUla-kolejamAM bhaNyA nathI paraMtu teoe prApta karela jJAna dvArA jIvanacaritra "zAsanasamrATa' pU. munizrI zIlacaMdravijayajI (hAla eTalA vizvaprasiddha banI gayA hatA ke prAcIna zAstronA adhyayana AcArya) e lakhyuM che te vAMcavA jevuM che. adhyApanamAM teonI eka pramANabhUta parIkSaka tarIke nimaNUMka paMjAbakezarI yugavIra AcAryazrI vijaya karavAmAM AvatI hatI ane bahAranI yunivarsiTIomAM te vallabhasUrIzvarajI mahArAja paNa A yuganA gaI peDhInA eka DaoNkTareTanA eka mAnya mArgadarzaka (gAiDa) gaNAtA hatA. AvA mahAna dharmaguru hatA, jemano mahApuraSa kapaDavaMjanA vizAnImA jJAtinA gauravasamAna hatA. prabhAva vizvavyApI hato ane temanA mArgadarzana nIce anya ghaNA vidvAno paMDita zrI tenuM kAraNa eka temanuM dalasukhabhAI mAlavaNiyA, zrI ratilAla dIpacaMda desAI, zrI krAMtikAraka sarjana che ane te "jayabhikhkhuM', zrI amRtalAla bhojaka, prAcInalipinA niSNAta che zrI mahAvIra jaina zrI lakSmaNabhAI bhojaka vagere aneka lokoe prAcIna sAhityanI vidyAlaya. je jamAnAmAM sAcavaNI tathA saMzodhana-saMpAdanamAM apUrva kArya karyuM che ane tenA vyAvahArika zikSaNa ApavuM te pariNAme zrI mahAvIra jaina vidyAlaya dvArA AgamazreNi tathA mahApApanuM kAraNa mAnavAmAM amadAvAdasthita zrI lAlabhAI dalapatabhAI prAcya vidyAmaMdira AvatuM hatuM ane tene amuka dvArA aneka prAcIna graMthonuM prakAzana zakya banyuM che ane e rIte loko/AcAryo eka prakAranuM jaina samAjamAM eka viziSTa saMpAdana paddhatinA teo puraskartA mithyAtva mAnatA hatA te banyA. temanI sAthe temanA guru tathA gurubhAI zrI caturavijayajI kALamAM koInI paNa paravA mahArAja tathA zrI ramaNikavijayajI mahArAja paNa A karyA vinA pacAsa varSa pachInA zrutajJAnanA uddhAranA mahAna kAryamAM joDAyela hatA. paMjAbakezarI yugavIra bhArata ane vizvanI kalpanA AvA ja AgamonA mahAna saMzodhaka ane saMpAdaka AcAryazrI vijaya karI pote jaina vidyArthIo, atyAre munirAja zrIjaMbUvijayajI mahArAja che, jeo vizvanI vallabhasUrIzvarajI mahArAja jeo AgaLa ucca zikSaNa prAyaH 19thI vadhu bhASAnA jANakAra che. mULa to temano viSaya meLavavA muMbaI vagere darzanazAstra che ane eTale ja teonuM sauprathama zakavartI mahAna mahAnagaromAM AvatA hatA teone rahevAnI ane jamavAnI kArya dvAdazAniyacakra' nAmanA mahAna prAcIna graMthanuM samIkSAtmaka bhayaMkara agavaDa paDatI hatI te dhyAnamAM laI teo mATe kevaLa saMpAdana hatuM, jene teone vizvavyApI prasiddhi ApI che. rahevAnI ane jamavAmAM abhakSya anaMtakAyarahita zuddha sAttvika atyAre teo zrI mahAvIra jaina vidyAlaya dvArA prakAzita thatA AhAra teone maLI rahe tevA zuddha ane AtmalakSI ekamAtra Jain Education Intemational Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 Agama prakAzananA saMpAdaka che mukhya ne Jain Education Intemational AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAja pachI teone vinaMti thatAM teoe A kArya saMbhALyuM che ane Aje 85 varSa karatAM vadhu uMmaranA hovA chatAM divasarAta Agama saMzodhananA mahAna kAryamAM racyA pacyA rahe che. munizrI jaMbUvijayajI mahArAja pa.pU. zrutazIlavAridhi Agama saMzodhaka darzanazAstrI munipravara zrI jaMbUvijayajI ma.sA. mATe lakhAyela A prazasti durbhAgye teozrIno kArtika vada-12, zukravAre, tA. 13 navembara, 2009nA rAjasthAnamAM eka akasmAtamAM kALadharma pAmatAM zraddhAMjalI bane che. teonA kALadharmathI samagra jaina samAje eka mahAna saMzodhaka, AgamajJAtA jIvadayAnA mahAna jyotirdhara gumAvyA che. jaina samAjamAM najIkanA bhaviSyamAM teozrInI khoTa pUrI thAya evI koI ja zakyatA jaNAtI nathI. zrI e ja rIte jainadarzananirdiSTa adhyAtma vidyAmAM bhAratamAM ane bhArata bahAra jo koInuM nAma gaurava ane AdarapUrvaka levAtuM hoya to te che sva. parama pUjya adhyAtmaniSTha munirAja amarendravijayajI mahArAja. teoe jainajainetara saune kharekhara AtmakalyANamAM upayogI mArgadarzana maLe tevo prayatna karela che ane te dRSTie teoe lakhela be pustako khUba ja zrI amarendravijayajI mahArAja mahattvapUrNa che. eka che ApaNe AtmanirIkSaNa karIzuM?' ane bIjuM che 'AtmajJAna ane sAdhanApatha'. A baMne pustakonI gujarAtI bhASAmAM pAMca vizva ajAyabI : pAMca, cha cha AvRttio prakAzita thaI che ane e sivAya hindI ane aMgrejI bhASAmAM paNa te prakAzita karavAnI mAMgaNI AvelI che. taduparAMta teoe 'vijJAna ane adhyAtma' nAme paNa eka suMdara majhAnuM pustaka jaina samAjane caraNe dharyuM che, jenuM vaijJAnika mahattva che. AjanA yugamAM vijJAnaniSTha navI peDhI mATe e pustaka paNa khUba ja agatyanuM che, jeno aMgrejI anuvAda paNa prasiddha thayela che. e pachI emanAM pustakonuM saMzodhana, saMpAdana ane anuvAdanuM kArya saMbhALanAra parama pUjya upAdhyAya zrI bhuvanacaMdrajI mahArAja paNa bahumukhI pratibhA che. teo jainadarzana ane adhyAtmanA niSNAta to che ja, paraMtu sAthe sAthe vijJAna ane aMgrejI bhASAnA paNa teo sArA abhyAsu che. teo mULa kacchanA bidaDA gAmanA hovAthI kacchI bhASAnA paNa jANakAra che ane te ja kAraNe teo kacchI kavi tejanA kAvyono saraLa aMgrejI bhASAmAM anuvAda paNa kare che. teo AtmaniSTha sAdhaka hovAthI saMpradAyamukta che ane tethI avAranavAra vipazyanA sAdhanA paNa kare che. pote paNa eka acchA kavi che. teoe mahAna tArkika yAkinImahattarAsun bhagavAna zrI haribhadrasUrijI dvArA racita prAkRta gadya *"paMcasUtra"no saMskRtamAM zlokabaddha padyAnuvAda paNa karyo che. 5.pU.upA.zrI bhuvanacaMdrajI ma. A rIte samagratayA jotAM jaina zramaNasaMsthAnA mahAna AcAryoe paddhatisara koI vizvavidyAlaya, koleja ke yunivarsiTImAM zikSaNa meLavyuM na hovA chatAM samagra samAja ane vizva upara temano acittva prabhAva rahyo che ane raheze e vAtamAM koI zaMkA nathI. enuM kAraNa eTaluM ja che emanuM zikSaNa kyAreya arthalakSI rahyuM nathI paraMtu paropakAralakSI rahyuM che. ahIM to mAtra keTalAkano ja sAmAnya paricaya Apyo che. bAkI A viSaya bahugahana che. * paMcasUrata graMthanA racayitA zrI ciraMtanAcArya kahevAya che. tenA para TIkA haribhadrasUrijI ma.sA.nI che tevI vAta prasiddha che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 39 riddhi-siddhinA adhiSThAtA : jaina zAsananI ananya vibhUti : prasanna ane prazAMta : sAdA ane saraLa, vinayavaMta, vidhAbhaMDAra : lakSaNavaMtA lokottara maNadhazreSTha gautama zramaNa mahAvIra prabhunA prathama ziSya : prathama gaNadhara. 7 abhimAna karatAM dIkSA pAmyA. zoka karatAM kevaLajJAna pAmyA. rAjA vikramAdityanuM navuM varSa guru gautamasvAmInI smRtine jagADatuM Uge che. * vizvakalyANanI bhavya bhAvanAnA pratIka samA bhadra puruSa. vaiyAvaccanA apratima pratihArI : kSamAvaMta yugapuruSa. zramaNa saMskRtinA dhvajadhArI. guruAjJAnA akhaMDa upAsaka. sAdhanA ane samatA temanA jIvanamAM kendrasthAne hatI. akSINa labdhinA svAmI. mahAna AtmalakSI zreSTha sAdhaka. cauda vidyAnA pAragAmI. anaMtajIvonA tAraka : saMghanAyaka. bhagavAna mahAvIranA saMdezavAhaka mumukSu dharmapuruSa. : - abhivaMdaka : pa. pU. zrI jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) phakta vartamAnakAlIna jaina itihAsamAM ja nahIM, apitu vaidika yazogAthAmAM paNa jemanuM nAma vikhyAta che tevA gaNadharazreSTha gautamasvAmI gRhasthadazAmAM brAhmaNazreSTha hatA. bhagavAna mahAvIra sAthe cAlI Avela pUrvabhavanI prIti ane vaidika paraMparAnA pracAramAM vItela pUrvabhave temane janmathI brAhmaNa, guNakhajAnAthI vaizravaNa ane jIvananA madhyakAle gaNadhara zramaNa banAvI dIdhA hatA. janma samaye bhagavAnanuM zAsana na maLyuM, nirvANa samaye bhagavAna pote na rahyA, paNa pacAsa varSanI pAkaTa vaye jyAre dehane ArAma karAvavAno samaya hato, tyAre ja teozrI pramAda khaMkherI jAgyA. mAna ane mana mUkI kevaLIbhagavAnane jhUkI gayA. jIvanotthAnanI te paLa hatI. paramAtmAnA aMtevAsI banI gayA pachI padAnusArI, akSINamahAnasI, cAraNalabdhi vagere aneka siddhionA svAmI banI gayA hatA, chatAMya sIdhAsAdA jIvanane tapa ane tyAgathI, jJAna ane vairAgyathI pariNati ane pravRttithI evuM to dIpAvyuM ke temanI suDola kAyA, rUpavAna deha, guNavAna AtmA ane bRhaspati buddhithI AkarSAI aneka jaina ane jainetaroe potAnuM jIvana temanA caraNe samarpita karI dIdhuM. je je temanA caraNe-zaraNe gayA te sau gautamasvAmInI vAtsalyabhAvanA, paropakAra buddhi tathA AtmazuddhithI prabhAvita bhAvita thaI kevaLI banI gayA. paNa kevaLIonA guru svayaMnA paramaguru paramAtmA pratinA prazasta rAgane kAraNe phakta vairAgI pade rahyA paNa prabhunI hAjarImAM vItarAgI na banI zakyA, chatAMya chadmasthAvasthAmAM paNa aImuttAnI Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : AMgaLI pakaDe tyAre bALaka banI jatA, samavasaraNamAM prazno pUche tyAre juvAnI pAmI jatA ane vAcanAo Ape tyAre vRddharUpamAM saune dekhAtA hatA. zaraNAgata pratyekane oLakhavA-pArakhavAnI tIkSaNa medhAzaktine kAraNe gurupadethI ziSyo pratyenuM anukULa vartana, cAritranI zuddhi ane paramAtmAnA vacananI bhakti temane paNa mukti sudhI je rIte pahoMcADanArI banI che teno Achero paricaya lekhaka mahodaya pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) prastuta lekha dvArA vinamrabhAve pradAna karI rahyA che. amArA saMpAdita pUrva graMthamAM paNa zramaNa gaNadhara gautamasvAmI viSe teozrIe lekhanI calAvela hatI. nAno A lekha guru-ziSyanA pAramArthika saMbaMdho viSe prakAza pAtharaze. vinaya, prema, jJAna, saujanyatA, maitrIbhAvanA uparAMta siddhAMtonI vaphAdArI vagere viSe mArgadarzana Apato tathA te dvArA je abhinava anumodanAnI zailIthI lekharacanA karavAmAM AvI che, te saune guNAnurAga ane guNAnuvAdanI mahattA samajAvaze, to lekhakanuM lakhANa ane vAcakanuM vAcana sArthaka banaze. -saMpAdaka abhinaMdana bhagavAnane hatA ane sauthI ochA gaNadhara 10 prabhu pArzvanAthajIne hatA, chatAMya carama tIrthaMkara mahAvIra prabhunA agiyAra gaNadharomAM paNa sarvazreSTha ane jyeSTha gautamasvAmInA jIvananI vAto sauthI vadhu lokamAM pracalita che, kAraNa ke loko camatkArane namaskAra kare che, jyAre camatkArika zaktionI utpattinA kAraNabhUta parama namra ane bALasahaja gautamasvAmI paramaguru paramAtmAnA prati evA namaskAra-bhAvathI jIvI gayA che ke jenA kAraNe temanuM jIvana ja svayaM labdhio-camatkAro ane AzcaryonuM kAraNa banI gayuM hatuM. evA pavitratama puruSanA caraNAraviMdamAM bhramara banI AsevanA karavA cAlo ApaNe paNa sau temanA lokottara guNonI bhAvabharI anumodanA karIe, guNAMza paNa grahaNa karIe, aMtaHkaraNane svaccha karI Atmazuddhi karIe. (1) he indrabhUti! tame to apApAnagarInA somila bharatakSetranI aMtima eTale vartamAna covIzInA brAhmaNanA yajJamaMDapathI dUra-dUra AkAzamArgathI UtaratA devone tIrthakaronuM jayavaMtuM zAsana ane mokSamArga loka samakSa rajU dekhI ane lokamukhe sarvajJa padhAryAnA samAcAra suNI temane karanAra puMDarIkasvAmI, varadatta, zubhadatta, indrabhUti, sudhamAM indrajAlika mAnI paramAtmA mahAvIrane vAMdavA nahIM paNa vagere 145ra gaNadharo paikI anaMtalablinidhAna, temanI sAthe vAdavA-prazno pUchI haMphAvavA ane potAthI vidvAna AdeyanAmadhArI, 50000 ziSyonA guru, puNyAnubaMdhI anya koI nathI ema mAnI pAMcaso ziSyo sAthe birudAvalInA -puNyanA svAmI, cAra-cAra jJAnanA dhaNI tathA caramabhavI jayajayakAra sAthe samavasaraNa tarapha gayA hatA. gayA guru uparAMta paramAtmA mahAvIradevanA parama vineya pU. banIne paNa tyAM jaIne ziSyo sAthe ja bhagavAnanA gautama gaNadhara urphe indrabhUti ke gautamasvAmInuM nAma kAma ziSya banI gayA. paramAtmAnA atizayano prabhAva to hato jagatamAM khyAtanAma che. sauthI vadhu 116 gaNadharo ja paNa te sAthe ApazrImAM beThelI saraLatA, nirabhimAnatA Jain Education Intemational Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa ane haLukamitA jIvo viSenAM samAdhAna prabhujI pAse maLatAM pAI paraMparA ane mahAvIra paraMparA e baMnene ekabIjAmAM sammilita karavAnuM gautamasvAmInuM ja pragaTa thaI gaI. dhanya che ApazrInI medhAvI prajJAne ke koI IkArya jaina samAja parano temano mahAna upakAra gaNAvI zakAya. haThAgraha vagara Apa aMtevAsI banI gayA. (2) dhanya che ApanA ziSya parivArane ke jeo vinIta-samarpita hovAthI Apa sAthe ja vaizAkha suda 11nA dIkSita thaI gayA ane anumodanIya to e che ke kula maLI 4400nI saMkhyAmAM vizvavikrama dIkSAo eka divasamAM ja 11 gaNadhara padavIo sAthe thaI temAM nimitta to Apa ja cho. anyathA paramAtmA zAsanadhurA kone soMpata? kuMDalapura (nAlaMdA) jyAM zrI gautamasvAmIno janma thayo. | (3) phakta ApazrIe pUchelA praznanA javAbamAM bhagavaMte tenA prati vahAvela vAtsalyathI rAjaputrano paNa saMsAratyAga, pharamAvyuM ke upUneI vA, vigameI vA, dhuveI vA ane teTalI jema dIvAmAMthI dIvo pragaTe tema Apa thakI 50,000 jIvo tripadI suNatAM ja aDatAlIsa miniTa jevA kSullaka saMsAra oLaMgI gayA, je amArA sau mATe AnaMdadAyaka vAta samayamAtramAM dvAdazAMgInI racanA karI nAkhanAra, brAhmaNa che. bhAvabharI anumodanA vidvAnane jaina zramaNa banAvI daI prathama divase ja pada-padavI (5) tuMgiyA nagarInA zrAvako jemanA dvAra abhaMga pradAna karI denAra kevaLajJAnI prabhujIe kadAca Apa jevA rahetA, rAtre paNa corIno bhaya na hovAthI rAmarAjya jevuM jJAnapuMgavane pAmavA ja AjubAlikAthI ugra vihAra karyo hato. vAtAvaraNa hatuM, tyAM jaI nagarInA pravacanarasika zrAvako zAsanasthApanA Apa vagara kema thAta? gaNadharavAda dvArA sAthe paNa bhikSAbhramaNa samaye jJAnagoSThI ane saune jIvAjIva, puNya-pApAdi tatvo jagate na jANyAM hota to bhAvita-bhAvita karI devAnI saMgamazakti mATe baMdhAya jainazAsanano jayajayakAra Apa vinA koNa karata? mahAtmAomAM ApanuM ja nAma bolAya, kAma vakhaNAya temAM (4) pacAsa-pacAsa varasa sudhI gRhasthavAsa, chatAMya he gautama prabho! ApanI madhura vANI-vartana ja jAdu karI gaI cAritrajIvananI zubha zarUAta ane rUpa-svarUpavAna kAyAnI lAge che. gaNadharazreSTha chatAMya zrAvako prati paNa AdarabhAva te mAyA tyAgI chaThThanA pAraNe chaThThanI tapasyA, eTaluM ja nahIM guNonI anumodanA ane ovAraNAM karIe chIe. paNa bhikSA hetu paNa svayaM ja javAno puruSArtha tathA aImuttA (6) paramAtmA mahAvIradevanA samavasaraNamAM badhuMya jevA bALakumAra sAthe bALa jevI ja bhASAmAM vArtAlApa ane jANavA chatAMya bALaka banIne puchAtA prazno ane bhagavAnanA javAbathI thato anekone lAbha, te veLAnI vismayakArI ane zaraNanAM ApazrInI cittasthiti-prasannatA vagere ane dezanA pUrNAhUti | svIphara pachI sonAnA siMhAsananI pAdapITha uparathI anekone samAdhAna ApatI ApazrInI dezanA vagere kharekhara vinayaguNanI parAkASThA hatI. tethI ja zramaNa saMsthA ane gRhasthonI zAstrasApekSatA khUba lAMbo kALa cAlela hatI. jyAre Aje vinayAdi upacAro gauNa thayA, ane zramaNapradhAna dharmanI mahattA dhaTatAM vikhavAdo, asamAdhAno, vividha sAmAcArIo, matamatAMtaro ane bhedabhAvo svayaMbhU utpanna thayAM che, AvI viSamatA vacce tatvaprarUpaNA ane syAdvAda-dharmanAM rahasyo jANavA ApanI kRpA nahIM maLe? | (7) vANijyagrAmanA ArAdhaka gaNAtAM tathA zrAvikA zaMkAnuM samAdhAna | Ah ri Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : zrI gautamasvAmIne prabhu mahAvIranAM guruviyoganI vedanAmAMthI ja jIvanano navo rAha mavyo. rAgadraSTino para hatA, AmasiddhinuM amRta pragaTa cayuM ane jIvanamAM kevaLajJAAnano divya prakAza vyApI gayo. upadeza Apyo hato ane te ja siMha mRtyu pAmI jyAre kheDUta banyo tyAre ApanI miSTabhASA ane bodhaprada zailIthI dIkSita thayo hato jyAre vAsudevanA jIva ApanA guru bhagavAna mahAvIra upara dveSa dhArI dIkSA tyajI daI saMsAramAM pAcho vaLyo hato, te ghaTanA sAkSI Ape che ke Apa pUrvabhavothI upazamabhAvI zAMtadAMta hatA, tethI ja aMtima bhavamAM aneka jIvo AkarSAIne dIkSita thayA ane tIrthakara bhagavaMta karatAMya Apa pAse ziSya saMpadA cAragaNI adhika hatI. ApazrInA pracaMDa puNyanI koIkane to ISya ja thAya, chatAMya vItarAgI prabhunI pramoda bhAvanAnA prabhAve sau Aje paNa bole che "zrI guru gautama samarIe, vAMchita phaLa dAtAra''. (9) A paNa kevI anupama vAta ke he gaNadhara zreSTha gautama bhagavaMta! ApazrInI pAse je je paNa dIkSA le te ziSyo Apa jevA samartha gurunI kRpAthI kevaLajJAna varI jAya, savAyA banI jAya ane badhAyane dIkSA, bhikSA ane kaivalya jJAna zikSA ApyA pachI sAva chelle bhagavAnanA nirvANa pachI ja muktipurInI saphara mATe kevaLI banI vicaraNa karo cho. sAlamahAsAla-gAgalI tathA mAta-pitA ema pAMca saMyamIone pRSTa caMpAnagarIthI pAchA prabhu pAse caMpAnagarI tarapha jatAM phakta ApazrInA prabhAve ane ApazrInA saMyamAnukULa vartanathI ahobhAva ane bhAvazuddhimAM kSapakazreNI lAgatAM cAlatAMcAlatAM ja kevaLajJAna thaI gayuM ane samavasaraNamAM jyAre kevaLInI parSadAmAM beThelA temane jatAM aTakAvyA tyAre bhagavaMtanA kahevAthI potAnA ja ziSya-praziSya jevA kevaLIone micchAmi dukkaDama ApI khamAvyA. gurupadathI ziSyane khamAvavAnI ghaTanA sonI AMkho bhInI karI de evI che. (10) he goyama svAmI! janma jaina to jainI dIkSA ApanI pAse le te svAbhAvika gaNAya, paNa kauDinya-datta ane sevAla jevA 1500 tapasvI tApaso ApanI gaganagAminI vidyA, sUryanAM kiraNo grahI aSTApadajInI yAtrA tathA sthULakAya chatAMya skUrti vagerethI aMjAI ApanA ziSyo banI jAya, pAchI devatAI vastrothI dIkSA ApyA pachI bhikSAno prabaMdha karavA paNa ziSyo mATe Apa jevA guru jAya ane thoDI-sI khIrane akSaNamahAnasI labdhithI paMdarasonAM pAtra ane peTa bharI pIrasanArA Apa jevA labdhivaMtano satsaMga pAmanArA kaivalyalabdhivAna banI gayA hatA. te prasaMga to anya koI gaNadhara ke tIrthakara bhagavaMtanA jIvanamAM paNa banyo jovA nathI mujane melo re TaLavaLano baM re, vaLI koma AMtu vAlA*: , mautama kahI koNa khovAparo che, koNa karaze jo sAra che zivAnaMdAnA zrAvaka AnaMdane ugratapa-tyAga prabhAve gRhasthAvasthAmAM viziSTa kSetro sudhInuM avadhijJAna utpanna thavuM ane zArIrika azaktine kAraNe saMthArAmAM beThAM ArAdhanA karavI tevuM suNI jANI ApazrI gaNadhara bhagavaMta chatAMya jJAnabahumAnArthe temanA ghera gayA. tyAM tattvacarcA karatAM avadhijJAnanA kSetra saMbaMdhI alanA thaI, chatAMya potAnA jJAnano upayoga karyA vagara sIdhA ja Ape to bhagavAna pAse padhArI zaMkAnuM samAdhAna mAMgyuM, prabhunI AjJA thatAM ja mAnavijetA Apa to zrAvakanI AzAtanA TALavA sAdhupade chatAMya pharI AnaMda zrAvakane micchAmi dukkaDama AnaMdapUrvaka ApavA gayA ane jainazAsananA itihAsamAM jJAnanuM bahumAna hovuM ghaTe tenuM jIvatuM udAharaNa pIrasI dIdhuM. dhanya che laghutAbhAvane! (8) bhagavAnanA 18mA tripRSTa vAsudevanA bhavamAM temanA rathanA sArathI banelA ApazrIe vAsudevanA hAthe marI rahela siMhanI vedanA dUra karavA saumya bhASAmAM tene maraNAMta Jain Education Intemational Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 83 , hase . . A rUDhavAkya bhadaMtanA zrImukhathI Apa prati chUTe ane nikaTavartI aneka pramAdIone jhaMkAra thaI jAya; guruziSyanI A gUDha-gaMbhIra nIti-rItithI aneruM je vAtAvaraNa utpanna thatuM hatuM te to najare nihALanAra puNyazALI ame to nathI ja. (13) cAritra-jIvananA prathamanA lAgaTa trIsa varasa sudhI Apa he gautamajI! paramaguru paramAtmAnA aMtevAsI gaNadhara, dIrghavihArAdi choDI lagAtAra nitya paramAtmAnI dararojanI be prahara jevI dezanA ane pacAsa-pacAsa varasa sudhI jIva (AtmA) saMbaMdhI gUMca praznane paNa koI samakSa rajU na karanAra ApazrIe dararojanA traNa-cAra prazno pUchI-pUchIne kula 36,000 jeTalI jijJAsAo lokahitArthe prabhujI pAse ThAlavI dIdhI hatI. devAdhideve paNa deva, mAnava ke samagraloka saMbaMdhI badhAya praznonA saMtoSakAraka pratyuttaro ApI dIdhA hatA, je Ajeya paNa pAMcamA aMga bhagavatIsUtrarUpe sudharmAsvAmIjInI kRpAthI upalabdha che. dhanya che jJAnapipAsAne! Sta ! IL:TFIT : . 'nA & " paM. ' ' tApasone khIranAM pAraNAM karAvatA zrI gautamasvAmI maLato. dhanya che ApanA zAlIna, udAra ane saujanyabharapUra svabhAvane! (11) apramattatA kevI ke aSTApadajI upara jaIne jinabiMbone vAMdIne paNa vizrAma nahIM. balake suvarNakamaLa upara birAjita thaI vithamaNa jevA devone puMDarIka-kaMDarIkanI kathAvArtA kahI saMyamI uparanI zaMkA dUra karavA puruSArtha karyo, eTaluM ja nahIM ApanI bodhazailIthI bhAvita tiryagajajbhaka devatA to AyunAM aMtima pa00 jeTalAM varaso sudhI devatAI raMga-rAgavilAsa madhye paNa udAsa banI gayo. vairAgya prabhAve tyAMthI cyavI mAnavabhava pAmI phakta traNa varasanI bALavaye saMsAra chAMDanAra vajasvAmI nAme dasapUrvadhara banI devaloka sidhAvI gayo. he gautama! ApanA nirvANa pachI paNa ApanI dezanA prabhAve koI zAsana-prabhAvaka-rakSaka ke ArAdhaka bane te satya bInA anekonA jIvanAnubhavo che, mATe paNa loko mahAvIra bhagavAnanI jema ApazrIne gautama bhagavaMta kahI navAje che. je Apa mahApuruSanA AdeyanAmakarmano pratApa-prabhAva che. kadAca mATe mAMgalika prasaMge sakala zrIsaMgha-saMyamIo ApanuM nAma bole che. (12) paramAtmA prati he gaNadhara zreSTha! Apano prazasta rAga te kevo ke vAraMvAra ApanA zrImukhe "he bhadaMtA zabdo AvI jAya ane prabhunI paNa kapA kevI ke teo pratyeka praznonA javAbamAM "he gautama!' nA zabdo vAparI ApazrInA nimitte anekone pratibodhe. "samaya goyama mA pamAyae" [ jena tIrthomAM pAvApurI eka viziSTa prakAranuM sthAna dharAve che. te E indrabhUti gautamanuM prabhu sAthenuM milana atre thayuM. (14) bhagavAna vIranA cheka trIjA marIcinA bhavathI ja temanA kapila nAmanA ziSyarUpe Apano pAMgarelo paricaya, pachI 18mA bhavamAM vAsudevanA rathasArathirUpe thayela janma uparAMta anya bhavomAM paNa thayela yoga-saMyoga vacce paNa akabaMdha guNavikAsa ane doSanAza dvArA ApazrInuM he gItamAM aMtimabhavanuM samarpaNa kharekhara vinayaguNanI parAkASThA che. te prazastarAgane paNa prabhujIe na prazasyo chatAMya cirakALathI daDha banela sneharAga ApazrI paramAtmAnA nirvANa-kalyANaka sudhI na tyAgI zakyA te paNa eka ciraMjIvI caramAvatArInA jIvana-kavananI Azcaryaprada ghaTanA mAnIe chIe. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 vizva ajAyabI : dIkSita agiyAra paMDitone bhagavAna mahAvIranAM AzIrvacano : (15) he bhagavaMta! gozALAnuM zrAvastImAM AvI sarvajJa bhagavAna viruddha vadavuM-vartavuM dekhI tenA upadravanI AgAhI-anumAna Ape ja karyA hatAM. AnaMdazrAvakanI saMyamabhAvanA, gozALAnI khyAti tathA potAnI ja tejolezyAthI potAnA maraNa pachInI gati, uparAMta mRgAputranA pApavipAka, hAlika kheDUnI vicitra vartaNUka ke jamAli muninA bhAvibhAva vagere saMbaMdhI prazno bhagavAnane pUchI ApazrIe lAge che ke vinayAdi kAraNothI svayaMnA jJAnano upayoga prabhujInI hayAtImAM na karatAM kevaLInuM gaurava vadhAryuM, te paNa ghaTanA Aja sudhI jJAnopAsaka saharSa vadhAve che. jJAnanA ajIrNa abhimAnanI jhalaka paNa mukha upara na AvavA denAra ApazrInI namratAnI anumodanA. (16) paramAtmAnA AgrahathI duHkhI-duHkhI mRgAputranA darzanArthe tenAM rAjA-rANI mAtA-pitAne tyAM jaI mukhe muhapatI bAMdhI durgadhane sahana karatAM jugupsAne jItI vairAgya vadhAravo, tathA te pachI prasaMge-prasaMge ahiMsAdharmanI prarUpaNA karI lokabhAvanAne daDha karavI te paNa ApazrInA jIvananI jIvaMta ghaTanA che. (17) "he goyama! bAjunA gAmamAM devazarmA brAhmaNa rahe che te tamArAthI bodha pAmaze" tevI bhagavaMtanI aMtima hitavANI suNI bharI bharI aMtima dezanA lokamedanI, devonA AvAgamana ane jhAkajhamALa choDI ApazrI ekalA sAva ekalA ja prabhujInI AjJA zirodhArya karI teothI vikhUTA paDyA, paramAtmAnA vacana uparanI kevI atUTa zraddhA, kevI namratA ane kevI laghutA', devazarmA to bodha na pAmI zakyo balka pAchAM vaLatAM lokamukhe samAcAra maLyA ke mahAvIradeva to sadAya mATe amane choDI muktipurImAM pahoMcI gayA che. trIsa varasanA satata sAnnidhyane toDI-tarachoDI vikhUTA thaI gayA che. pachIno Apano vilApa Ajeya jaina itihAsamAM amara che. kadAca saMsArIo paNa tevI lAgaNIthI raDyA nahIM hoya, jyAre Apa to dhIra-gaMbhIra chatAMya saraLa bALaka jevA hatA. ' (18) jema mAna e ja ApanA utthAnanuM kAraNa banyuM, jema niHspRhitA e ja labdhinI upalabdhio banI tema vilApa e ja kevaLajJAna ane nirvANa pachInA bhagavaMta sAthenA cirakAlIna milApanuM kAraNa banyuM. kevA anupama puNyazALI Apa hatA ke doSo ja bhagavaMta maLyA pachI gaNo banI gayA! pApakarmo ja puNyamAM palaTAI gayAM ane aMte pApa-puNya paNa nirjarAnA hetu banI gayA ane besatA mAsanA UgamatA paroDhe sUryodaya pUrve ja kevaLajJAnarUpI mahAmUryathI Apa svayaM prakAzita thaI gayA. (19) guNAnurAga ane pramodabhAvanAmAM Apane he gautama bhagavaMta! na pahoMcI zakAya. 14000 sAdhuomAM zreSTha saMyamI tarIke bhagavAna dhanA aNagAranuM nAma le, zreNika jevA AraMbha-samAraMbhamAM beThelAne bhAvi tIrthakaranA jIvadaLa tarIke savizeSa navAje, udAyana jevA aMtima rAjarSi mATe temanI dIkSAne mahattva ApI tIrthakara ugra vihAra kare ane chelle paNa hastipAla rAjAnAM ATha svapnanA AdhAre bhagavAna bhAvibhAvanI umadA kathAo ane siddhAMtonI prarUpaNA kare tyAre potA karatAMya bIjAnuM mahatva vadhatuM dekhAya chatAMya ApazrInI mukhanI malaka ochI na thAya tyAre paNa pramodabhAvanA atyaMta chalakAya te badhuMya ApazrInA guNavaibhavane AbhArI che. (20) vaDIlo pratyenI AmanyA paNa kevI anupama? uMmara tathA dIrghaparyAyamAM moTA paNa phakta traNajJAnanA dhaNI evA pArthaprabhunA saMtAnIya kezI gaNadharane sAmethI maLavA cArajJAnanA dhaNI Apa padhAro, zivarAjarSinA mithyAjJAnane dUra karavA ane bhagavaMtanI asaMkhya dvIpa-samudranI prarUpaNAne samajAvavA paNa Apa jevA jJAnIpuruSa ajJAnInI sanmukha sAmethI jAya, mAsakSamaNanA pAraNe mAsakSamaNa karanAra paNa = " 5" Jain Education Intemational Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) ::f amadA - - jaina zramaNa pAraNA mATe vyavasthita yajamAnane tyAM mahemAna bananAra zrI gautamasvAmInI nirvANabhUmi , tApasane paNa bodha pamADavA sAmethI tenI pAse javuM ke zrAvaka bodha papA ratA echI tenI pa la de che. zrI guNiyAjI tIrthamAMnuM bhagavAna ja rA nA mahAvIranuM jaLamaMdira AnaMdane paNa sAme pagale jaI khamAvavA te caramabhavI tarIkenA caramaguNonA vikAsarUpe gaNAya che mATe to Apa mAnamukta mahAyazasvI gaNadhararUpe gaNAyA cho. (21) kevaLI banyA pachI tIrthakara bhagavAnanA aMtevAsI ApanI paNa devoe bhagavAnanI jema arcanA-pUjanA karI, bhale 34 atizaya vagere phakta tIrthakarone vare paNa devo anaMtaladhi nidhAna to Apane bhagavAnanI gerahAjarImAM bhagavAna jema zrI gautamasvAmIjIno pavitra deha jyAM paMca mahAbhUtamAM vilIna thayo te bhUminA mAnatA rahyA. tethI logaTa bAra varasa sudhI pRthvItalane pAvana paramANu, vAtAvaraNamAM Ajeya alaukika divya zaktino anubhava karAve che. karI 92 varasanI jaipha vaye kaivalyajJAna chatAMya aMtima sAdhanA banI jIvana jIvI janArA kevA lokottara puruSa hatA ke ApanA mAsakSamaNano ugra tapa karI pUrNa karI aMte muktipurImAM ane bhagavAnanA praznottaranA pATho gurumukhe bhagavatIsUtrathI sidhAvI gayA cho. dhanyAtidhanya ApanA jIvana-kavanane aneka sAMbhaLanArA pethaDa maMtrI ke saMgrAma sonI ApanA nAma upara vidvAnoe kathAvArtAmAM kaMDAryA che. eka eka suvarNamudrA caDhAvI jJAnapUjana kare, vIsasthAnaka tapamAM (22) gotrakAmadhenu gAya, takalpataruvara ane paNa gautamapadanI ArAdhanA chaThTha karI karAya, ApanA nAmanAM ma=ciMtAmaNi ratna, traNeya tattvo manavAMchita pUranAra ane te pUjano-mahApUjano cAlu thaI jAya, gautamalabdhitapa ke gautama ja traNa akSaranA samanvayathI banela zabda gautama e to gautama gaNadhara tapanuM pravartana thaI jAya, ghera-ghera ApanA phoTAo gotrIya ApazrInuM guNagarvIluM, gauravavaMtuM nAma che ane ApanA pUjAya ke daherAsaromAM mUrtio paNa goThavAya-pUjAya. kyAreka nAmasmaraNathI paNa lokonAM kAma siddha Ajeya paNa thAya che. bhUlamAM gautamabuddha ane gautamasvAmInA nAmamAM aikyatA hovAthI loko bhUla paNa karI de che, chatAMya jaina zAsananA (23) "maMgala gautama prabhu" bolI mAMgalika itihAsamAM ApanI amarakathA AgAmI aneka varaso sudhI veLAe loko ApazrIne yAda kare che. agnibhUti ane gavAze. vAyubhUti be ApanA bhrAtA gaNadharo chatAMya he indrabhUti! loko to phakta Apane ja vadhu smaraNamAM le che. muni (25) he gaNadhara zreSTha! te ja bhavamAM muktine bhagavaMtonA bhikSAbhramaNakALe ApanI labdhio sAthe Apane kheDanArA Ape amArA jevA adhUrA musApharo mATe paNa smaraNamAM levAya che. vepArIo potAnA dezI copaDAmAM mokSamArgamAM dhapavA tera-tera prArthanA sAthe jayavIyarAya sUtra ApanuM nAma mokhare lakhe che. besatA mAsanA mAMgalikamAM banAvyuM, jagaciMtAmaNi sUtra dvArA tIrthakaro ane tIrthanI ApanA aSTako, chaMdo bolAya che, divALInA devavaMdanamAM sparzanA karAvI, anya paNa keTalAMya sUtro dvArA paNa ApazrInI arcanA thAya che. te badhuMya ApazrInA pratikramaNanA paMthe caDAvyA. sAdagI bharela jIvanacaryA dvArA AdeyanAmakarma tathA zubhakarmono puNyodaya prabhAva che. zramaNone paNa svazakti-pradarzananA sthAne Atmadarzana mATe mUka saMdeza-saMketa Apyo. pacAsa hajAra ziSyonAM yogakSema te kevAM (24) he gautama svAmI! Apa badhAya paMDitomAM zreSTha karyA haze ke saghaLAya saMsAranistAra pAmI gayA, kevI hatA, 14=14 vidhAonA pAragAmI hatA. sAmAjika jAhojalAlIvALo kALa ane kevA jhAkajhamALavALA prasaMgo dRSTie paNa AdaravAna banyA hatA ane chatAMya haze, ApazrInI pAvanakArI nizrAmAM. lagnagraMthithI joDAyA tevI vAta jaNAvAyela kyAMya nathI, tevA pavitrapuruSa Apa badhIya vaidika pravRtti choDI, pariNatine (26) mahAnizItha Agama graMthamAM ApazrIe mahattva ApavA bhagavAna mahAvIranA caraNazaraNe saziSya bhagavaMtane sAvaghAcAryanAM anaMta bhavabhramaNonA pUchelA prazno, parivAra cAlyA gayA, mana:paryayajJAnI chatAMya manane ja gautamapRcchA nAmanA praznottarI graMthamAM darzAvAyela ApazrInI mAranArA, vItarAgI upara rAga karanArA ane vaddha chatAMya bALa jijJAsA, uttarAdhyayanasUtramAM 32 adhyayano paikI kezI Jain Education Intemational Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : BN Res | vIra nivArNanA samAcArano zoka zlokarUpa banyo, vedanA vaMdanA banI, AghAd ghAtI karmano ghAtaka banyo ane vyathA eka etihAsika kathA banI gai. mahAvIradeva sAthenA badaNAnubaMdha pUrA karavA ja brAhamaNa maTI zramaNadharma svIkAryo hato. prauDha ane pIDha chatAMya bALa saraLano bhAga bhajavI anekonAM dila bhIMjavI dIdhAM hatAM. eka ja bhavamAM spaSTa be prakAranA jIvana dvArA jIvanaparivartanano bodha ApanArA ApazrIne bhAvavaMdanA! (27) he bhagavaMta goyamasvAmI! vidvAno ane sAkSaroe racela ane darzAvela Apa kSamA-zramaNanA jIvanacaritranA abhyAbhyAsanA tAraNarUpe evuM lAgyuM che ke bhale Ape ja amane saune sAmAyika-pratikramaNa-pauSadhaupadhAnAdinAM kriyA sUtro bakSyAM, Ape ja pratiSThAo, cha'rIpAlita saMgho ke zAsanaprabhAvaka anuSThAno viSe mArgadarzana ApyuM,paNa ApazrI pAse zAsanaprabhAvanA karatAMya zAsana-ArAdhanAnI je laganI, vairAgyajIvanI ane mAdhuratAnI saMjIvanI jevI hatI, tevI jIvanakathA jvalleja jovA maLe che. jIva-maitrI, jaDavirakti ane jinavacana sevA-bhakti Apa mahAzayanI kevI anupama ke ATaATalI sevA-sarvoccatA ane saujanyatA chatAMya kyAMya sattAvAhI sUra nahIM, rAga-dveSanAM pUra nahIM ane jIvanAMte to mukti mATe paNa Atura nahIM. chatAMya bhagavaMtanA pagale-pagale ApazrI paNa bhavavirAma karI siddhagatine varI gayA cho. have "OM hIM arihaMta uvajhAya zrI gautamasvAmine namaH'no jApa karIe ke ApanI stutistavanA karIe. Ape Apela jJAna bhaNIe ke Apa jevo tapa karIe te badhuMya amArA potAnA svArtha mATe bane che, ApazrI to paramArtha pAmI gayA cho. lokottara zAsananA lokottara mahApuruSane lokasamAja keTalo jANe? A sAthe guNAnurAga sAtheno guNAnuvAda pUrNa karatAM atre alpArAma karIe chIe, paNa te pachI Apa jevA mATe thAvuM chenI maMgalabhAvanA sAthe mAMgalika karIzuM. sarvAriSTa praNAzAya, sarvAbhiSTArthadAyine sarvalabdhi nidhAnAya zrI gurugautama svAmine namaH aMgUThe amRta vase-labdhitaNo bhaMDAra zrI guru gotama samarIe-vAMchita phaLa dAtAra. gotama gaNadharAya namo nama: gautamIya adhyayana ke pachI pratimAzataka graMthamAM ane vipAkasUtramAM pharamAvAyela ApazrIno vArtAlApa, zrIpALarAjAnA rAsamAM ApazrIe zreNikarAjane pharamAvela zrIpALa-mayaNAnuM jIvanacaritra, triSaSTi zalAkApuruSa caritranA dasamA parvamAM AvatI ApanI viziSTa ghaTanAo vagerenA svAdhyAya-paThanapAThanathI evuM ja lAge ke Apa haja pRthvItaLa upara ja vicarI upakAro karI rahyA cho! namo siddhANaM padathI ApazrInA AtmAne vaMdana karavA manane manAvavuM paDe che. satya che Apa siddha-buddha, niraMjana-nirAkAra cho chatAMya aneka prasaMgo-citro ane kathAnako ApazrInI jIvaMta mUrti manamaMdiramAM darzana karAvI ApazrInI abhyarthanA mATe prere che. pharI AgAmI kALamAM ApazrI jevA gaNadhara zreSTha koNa thaze tenuM kyAMya bayAna jovA nathI maLatuM, kadAca ApazrIe carama bhavamAM carama tIrthapati bhagavAna Jain Education Intemational cation International Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 29 1) zramaNazaMghanA samartha sukAnIo | 2500 varSano jainazAsanano itihAsa ema kahe che ke siddhAMta ane zAsana rakSA khAtara zuddha prarUpaka guNavALA A zramaNa saMsthAnA saMghanAyako ane jyotirdharone prasaMge prasaMge aneka tANAvANAmAMthI pasAra thavuM paDyuM che. kALabaLanI sAme paDakAra pheMkIne paNa zAsananI Ana-zAna vadhArI che. so TacanA sonA jevo zAsanano mUlyavAna vAraso jALavavAmAM A pratibhAsaMpanna saMghanAyakonI romAMcaka vAto itihAsanA pAne jovA maLe che. A pUrve thaI gayelA jainAcAryomAM ghaNA ajaina hatA. ane vartamAnamAM paNa keTalAka jainAcAryo jainetara che. nazvara vaibhavanA AtmaghAtaka-raMgarAgane zAstravacano dvArA oLakhI saMsArI mAyAne phagAvI daI jinadharmanuM amRtapAna karAvanArA vikramanI vIsamI sadInA tIrthoddhArako, AgamagraMthonA saMzodhako, ahiMsA dharmanA prasArako evA keTakeTalA dhanya nAma thayAM che. jaina zAsananI A mahAna vibhUtiomAM pU. vRddhicaMdrajI mahArAja, zAsanasamrATa pU. nemisUrijI mahArAja, siddhAMta mahodadhi pU. premasUrijI mahArAja, jyotirdhara yugapuruSa pU. rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, titikSAnI mUrti pU. bhuvanabhAnusUrijI ma., mahuDI tIrthanA sthApaka pU. buddhisAgarasUrijI mahArAja, AgamoddhAraka pU. AnaMdasAgarasUrijI mahArAja, ArAdhaka tapasvI pU. siddhisUrijI mahArAja, revatagirinA uddhAraka pU. nItisUrijI mahArAja, vyAkhyAna vAcaspati pU. mohanasUrijI mahArAja, mahAna jyotirdhara pU. labdhisUrijI mahArAja, paMjAba kesarI pU. vallabhasUrijI mahArAja, saMskRti zaNagAra pU. kesarasUrijI ma., kacchavAgaDanA dezoddhArako, aneka dhuraMdharo, pado, A badhA parama vaMdanIya AdaraNIya saMtone kAraNe bhAratabharamAM jainadharmano vijayanAda hamezA gAjato rahyo che. zrI sudhamAM svAmInI 71mI pATe thayelA gujarAtanI dharatI para aneka pavitra tIrtho che, temAM bhoyaNIjI eka prabhAvaka ane pavitra tIrtha che. bhoyaNIjInI sARtakAlIna zramaNa saMghanA bAjumAM aghAra nAme gAma che. tyAM vIzA zrImALI jJAtinA mahAna sUtradhAra; prathama pIyuSa yonidhi; parama tapasvI jIvaNadAsa zeTha vasatA hatA. temanA dharmapatnInuM nAma pUjya paMnyAsa zrI maNivijayajI dAdA gulAbadevI hatuM. saM. 185ranA bhAdaravA sudamAM gulAbadevInI carama tIrthapati zrI mahAvIra prabhue paccIsaso varSa kukSie eka putraratnano janma thayo. bALakanuM nAma motIcaMda pUrve caturvidha zrI saMghanI sthApanA karI. prabhujI 72 varSanuM pADyuM. zALAnuM sAmAnya zikSaNa prApta karIne motIcaMda pitAnA AyuSya pALI, aghAtI karmano nAza karI nirvANa pAmyA. dhaMdhAmAM joDAyA ane dhaMdhArthe kheDA jillAnA peTalI gAmamAM prabhujInI pATe zrI sudharmAsvAmIjI AvyA. tyAra bAda carama AvI vasyA. A arasAmAM temane sAdhu-ziromaNi paM. zrI kevalI zrI jaMbusvAmIjI AvyA. A pATaparaMparAmAM jagadaguru kIrtivijayajI mahArAjano mAtara tIrthe samAgama thayo ane zrI vijayahIrasUrIzvarajI 58mI pATe thayA. 69mI pATe paM. temanA upadezathI vairAgyavAsita banyA. AgaLa jatAM dIkSA zrI kIrtivijayajI gaNi thayA. temano janma khaMbhAtamAM saM. levA tatpara banyA. saM. 1877mAM pAlI mukAme pU. paM. zrI 1816mAM thayo hato. temaNe saM. 1861mAM dIkSAgrahaNa karI kIrtivijayajI mahArAje temane 25 varSanI bharayuvAna vaye dIkSA hatI. temanA ziSya paM. kastUravijayajI gaNi thayA. temano janma ApI zrI maNivijayajI nAme jAhera karyA. saM. 1837mAM pAlanapuramAM thayo hato. temaNe saM. 1870mAM - teozrI mahAtapasvI ane ugra vihArI hatA. enAthI pU. paM. kIrtivijayajI mahArAja pAse dIkSAgrahaNa karI hatI. prabhAvita thaIne aneka puNyazALI AtmAo temanA ziva temanA ziSya paM. zrI maNivijayajI dAdA zrI sudharmAsvAmInI banyA. saM. 1912mAM zrI bUTerAyajI, zrI mUlacaMdajI ane zrI 71mI pATe thayA. vRddhicaMdajIne dIkSA ApI. Jain Education Intemational Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : ( zrI maNivijayajI dAdAnA apratIma guNoH saMvegI ziratAja- mahA yogIrAja bAlyAvasthAthI ja sadguNI ane dhArmika vRttivALA pU. zrI buddhivijayajI (bUTerAyajI) ma. mAbApanA usaMgamAM UcharelA A mahAtmAnA guNonuM zuM varNana karavuM! mAtApitAe emanA jIvanamAM evI to akSaya paMjAba, rAjasthAna ane gujarAtamAM jainazAsanano DaMko suvAsa mUkI ke je temanA jIvanaparyata akhUTa rahI. A vagADanAra paMjAbI sAdhuomAM zrI bUTerAyajI mahArAja prathama vinIta munivare potAnI zArIrika zakti pahoMcI tyAM sudhI paMktimAM birAje che. teo dharmagraMthonA UMDA abhyAsI ane nAnAmoTAM sarvanI gocarI-pANI vagere vaiyAvaccamAM satata kriyAkAMDamAM nipuNa sAdhuvarya hatA. udyama karyo. prasanna mukha kadI plAna karyuM nahIM. sAnukULa- zrI bUTerAyajI mahArAja janme zIkha hatA. temano pratikULa prasaMgomAM, vihAramAM, tapasyAmAM, kadI paNa vacana ke janma vi. saM. 1863mAM ludhiyANA najIka dulavA gAmamAM vadana vikArI kyAM nahIM. emanA vyaktitvamAM thayo hato. temanuM janmanAma buTTAsiMha hatuM. mAtAnuM nAma maLatAvaDApaNAno mahAna guNa hato. tethI game te samudAyanA karmAda ane pitAnuM nAma TekasiMha hatuM. mAtA kamadane munivaryo sAthe temane hRdayano saMbaMdha baMdhAto. 86 varSanI susvapnathI sUcita eka putra janmyo. eTale mAtAne manomana vRddhAvasthAe potAnuM zarIra sAva azakta hovA chatAM, potAnI evI pratIti to hatI ja ke putra asAdhAraNa haze. emAM jarUriyAtonI upekSA karI, rAMderamAM ratnasAgarajInI tabiyata bALaka buTTAsiMhane dhArmika vAcana ane kriyAkAMDamAM vizeSa mATe muni zrI siddhavijayajIne dIkSA ApI ke tarata ja ci hatI. te joIne mAtAne potAnI zraddhA daDha thatI dekhAtI mokalI ApyA. sAthe zrI zubhavijayajIne paNa mokalyA. hatI. eTale guruvaryanI AvI avasthAmAM temane choDI javA, e ziSyone mAtAe putramAM dharmanA saMskAro siMcavAmAM khUba ja kALajI gamyuM nahIM paNa guvaMjJAno anAdara paNa karI zakyA nahIM lIdhI hatI. ane aMte pariNAma e AvyuM ke guru-ziSyono pharI meLApa buTTAsiMhanuM mana tatkAlIna zIkha dharmanA sAdhuo karatAM thaI zakyo nahIM. jaina yatio ane sthAnakavAsI sAdhuo pratye vadhu AkarSAyuM temane navakAravALI gaNavAno vizeSa abhyAsa hato. hatuM. mAtAnA AzIrvAda laI, ghara choDI nIkaLelA buTTAsiMhe jJAnadazAmAM jAgrata, pramAdanA parihArI, haThAgrahathI vegaLA aneka sAdhuono samAgama karyo. vi. saM. 1888mAM rahI, jJAnAdi AcAranuM sevana karatAM jyAM sudhI zArIrika dilhImAM eka sthAnakavAsI sAdhu pAse dIkSA laI zrI sthiti nabhI zakI tyAM sudhI apratibaddha vihAra karI, bUTerAyajI mahArAja nAme jAhera thayA. tapasyAo karI, samAcArInuM zuddha yathArtha ArAdhana karI, akiMcana nirlepa evA A bALabrahmacArI mahAtmAe lagabhaga zrI bUTerAyajInuM prathama lakSya saMskRta ane ardhamAgadhI pa9 varSa paryata vizuddha cAritra pALI bhavya jIvone bhASAnuM jJAna saMpAdana karIne zAstronuM UMDuM adhyayana karavAnuM dharmaparAyaNa karyA. jiMdagIbhara ArAdhanApurvaka kharekharuM kArya hatuM. A parizIlananAM suphaLa prApta thayAM. tenAthI samagra karyuM. aNAhArI padanA A sAcA abhilASIe jIvanamAM jainazAsanamAM eka mahAna krAMti AvI. temaNe sthAnakavAsI ghaNI vAra cAre AhArano tyAga karI, aNAhArIpada mATe saMpradAyane mAnya evA batrIsa AgamonuM jhINavaTapUrvaka vAraMvAra rAtata prayatna sevI, chevaTe AThamane divase paNa cAre adhyayana karyuM. A krama pAMceka varSa cAlyo. pariNAmasvarUpa, AhArano tyAga karyo ane pUjyazrI saM. 1935mAM Aso temanA manamAMthI mUrtipUjAno virodha nIkaLI gayo. suda 8ne divase kALadharma pAmyA. teozrIe saM. 1877mAM janme zIkhasaMtAna hovAthI temanuM manobaLa khUba deDha dIkSA grahaNa karI; saM. 1922nA jeTha suda 13ne divase hatuM. potAne yogya lAge te mata vyakta karatAM teo kadI paMnyAsapada arpavAmAM AvyuM. saM. 1923mAM temane haste zrI acakAtA nahIM. pariNAme aneka vAranA zAstrAdhyayanane AdhAre muktivijayajIne gaNipada ApavAmAM AvyuM. vartamAnamAM mUrtipUjA ane muhapattinA praznone temaNe hiMmatapUrvaka jAhera lagabhaga 1000thI vadhu sAdhuo pU. maNivijayajIdAdAnA karyA ane te pramANe anusaravAno anurodha karyo. parivAramAM vicare che. gujarAnavAlAnA cAturmAsa vakhate temaNe potAnA A matane saMgha Jain Education Intemational Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa samakSa vaheto mUkyo, zAstrIya rIte siddha karI batAvyo. jainazAsananA gaganamAM eka tejasvI tAralA hatA. pariNAme, ziyAlakoTa, patiyAlA, papanAkhA, amRtasara, pU. mULacaMdajI mahArAjano janma paMjAbamAM pasarUra, rAmanagara, aMbAlA Adi aneka sthaLoethI temane ziyAlakoTamAM vi. saM. 1886mAM bhAvaDA jaina jJAtimAM upakeza anusaranArA saMgho thayA. emAM be prakhara ziSyono umero thayo. vaMzamAM baraDa gotramAM thayo hato. temanA pitAnuM nAma sukhA saM. 1902mAM ziyAlakoTamAM mUlacaMdane dIkSA ApI ane saM. zAha ane mAtAnuM nAma bakorAbAI (mahatAbadevI) hatuM. 1908mAM rAmanagaramAM vRddhicaMdane dIkSA ApI. A tripuTIe bALaka mULacaMda nAnapaNathI ja bahu tejasvI hatA. dekhAve satyadharmanI mazAla prajvalita karI jainazAsananA pracAra-prasAra zaktizALI ane pratibhAzALI lAgatA. nAnapaNathI ja mATe vihAra Adaryo. saM. 1911mAM siddhAcalajInI yAtrAe vyAvahArika zikSaNa sAthe sthAnakamAM javAnI Teva paDI. AvyA. bhAvanagara cAturmAsa karyuM. ahIM pUjyapAda upAdhyAyajI sAmAyika kare, pratikramaNa kare ane "thokaDA'no mukhapATha kare. zrI yazovijayajI mahArAjanA sAhityanuM avagAhana karyuM. e AgaLa jatAM, sAdhuono paricaya pragADha thatAM niyama levAnI comAsuM vitAvIne saM. 1912mAM amadAvAda mukAme pU. icchAo jAgI ane eka samaya evo Avyo ke temane dIkSA maNivijayajI dAdA pAse saMvegI dIkSA lIdhI. zeTha premAbhAI, levAnI bhAvanA thaI. mAtApitAe prastAvane saharSa anumodana hemAbhAI, dalapatabhAI Adi temanA zrAvako thayA. A ApyuM. soLa varSanI uMmare saM. 1902mAM RSi bUTerAyajI tripuTIe gujarAtamAM rahIne yatio sAme jehAda jagAvI. mahArAjanA varad haste dIkSA grahaNa karI. saMvegI dharmanI vijayapatAkA pharakAvI. sAdhuone sammAnanIya zrI bUTerAyajI mahArAja ane mULacaMdajI mahArAja-baMne sthiti ApI. cha varSa jeTalA lAMbA samaya sudhI paMjAbamAM guruziSya-ghaNI krAMtikArI vicArasaraNI dharAvatA hatA. ene vicarI dharma pratyenA vAdavivAda ane matabhedo zamAvyA. saM. lIdhe zAsanamAM pesI gayelI AcAra zithilatAo ane 1929mAM punaH gujarAtamAM padhAryA tyAre temanA ziSya karItio nAbUda thaI zakI. jinapratimAnI pUjA karavI ke nahIM AtmArAmajI mahArAja sAthe 17 sAdhuoe saMvegI dIkSA tathA muhapatti bAMdhavI ke nahIM, te vize samAdhAna na thatAM saM. grahaNa karI, e eka aitihAsika ghaTanA hatI. 1903mAM paMjAbamAM rAmanagaramAM muhapattino doro toDI zrI bUTerAyajI mahArAjanI paDachaMda kAyA joIne thatuM ke nAkhyo. ethI saMghamAM ghaNo uhApoha thayo, paraMtu potAnI te samaye temanA jevA prabhAvI saMvegI sAdhu sthAnakavAsImAM ke zaMkAnA samAdhAna mATe bUTerAyajI mahArAja potAnA be ziSyo yatiomAM paNa koI na hatA. teo pratApI hatA ane satya zrI muLacaMdajI ane zrI vRddhicaMdajI sAthe eka hajAra mAila tathA saMyamanI mUrti hatA. teozrIe mUlacaMdajI mahArAjane karatAM paNa vadhu aMtarano kaThina ane ugra vihAra karIne pU. gujarAta, vRddhicaMdajI mahArAjane kAThiyAvADa, AtmArAmajI maNivijayajI dAdA pAse amadAvAda AvyA. teozrInA mahArAjane paMjAba ane nItivijayajI mahArAjane surata - satsaMgathI atyaMta prabhAvita thaIne, traNee pU. dAdA pAsethI taraphanA pradeza bhaLAvyA hatA. pariNAme teozrI ziSya-praziSya pharI saMvegI dIkSA levAno nirNaya karyo. zatruMjaya mahAtIrthanI Adino vizALa samudAya Ubho karI zakyA hatA. e satyavIra yAtrA karIne saM. 1912mAM amadAvAdamAM AvIne traNee mahAyogI saM. 1939mAM amadAvAdamAM kALadharma pAmyA. e saMvegI dIkSA lIdhI. zrI bUTerAyajInuM nAma buddhivijayajI, zrI zIkhasaMtAnane dhanya che, je zrI mahAvIra prabhunA zAsanamAM mULacaMdajInuM nAma muktivijayajI ane zrI vRddhicaMdajInuM nAma saMghanAyaka banyA.! vRddhivijayajI rAkhavAmAM AvyuM. vIsamI sadInA, jainazAsananA rAjA gujarAtamAM e samaye sAcA tyAgI-saMvegI sAdhuonI pU. gaNivarya zrI muktivijayajI saMkhyA ghaNI ja ochI thaI gaI hatI. kaThina sAdhanAmArga ane (mUlacaMdajI) mahArAja pratikULa saMjogone kAraNe samagra gujarAta, saurASTra, kaccha ane rAjasthAna tema ja paMjAbamAM-kula maLIne pacIsathI trIza vIsamI sadInA jaina-zAsananA rAjA tarIke oLakhatA te jeTalA ja saMvegI sAdhuo chUTAchavAyA vicaratA hatA. yati pU. gaNivarya zrI mukti-vijayajI (mULacaMdajI) mahArAja ane zrIpUjyanI saMkhyA uttarottara vadhatI jatI hatI. moTAM Jain Education Intemational on Intermational Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GO vizva ajAyabI : | ga0 nagaromAM teonuM baLa paNa ghaNuM vadhyuM hatuM. paMjAbathI AvelA sadguNothI zobhatA samartha zAsanaratna A traNa sAdhumahArAjoe jaina sAdhusamAjamAM eka krAMtikArI pagaluM bharyuM ane ene lIdhe zrI bUTerAyajI mahArAja saMvegI pU. munirAjazrI vRddhivijayajI dIkSA dhAraNa karI jyAre paMjAbamAM pAchA pharyA tyAre tyAM ghaNo (vRddhicaMdajI) mahArAja khaLabhaLATa macI gayo, paraMtu teozrInA prabhAvathI paMjAbanA gaI kAlanA tema ja AjanA keTalAya prakhara AcAryo vatanI ane janma brahmakSatriya evA AtmArAmajI mahArAja tema ja munivaronuM gurupada zobhAvanAra parama pratApI zrI ane emanI sAthe 18 sAdhuo paNa paMjAbamAMthI vihAra karIne vRddhicaMdajI mahArAja temanI kriyA-tatparatA, zAMtipriyatA ane gujarAtamAM AvyA ane saMvegI dIkSA dhAraNa karI, Ama, nirAbhimAnIpaNAne lIdhe jainazAsanamAM jANItA che. paMjAbI sAdhuono gujarAta para moTo upakAra thayo. teozrIno janma paMjAbamAM lAhora jillAmAM rAmanagara pUjyazrIe saMghanI vAraMvAra vinaMtI hovA chatAM zaheramAM vi. saM. 1890nA poSa suda 11ne divase thayo hato. AcAryanI padavI levAnI nA pADI hatI. jIvanabhara gaNi ja pitAnuM nAma dharmajaza ane mAtAnuM nAma kRSNAdevI hatuM. temanuM rahyA. tema chatAM, teozrInI tapazcaryA ugra ja rahI; potAnuM saMsArInAma kRpArAma hatuM. jJAtie osavAla hatA. zAsanaprabhAvanA atyaMta prabhAvazALI ja rahI. kRpArAma gAmaThI nizALe abhyAsa karI cauda varSanI uMmare dukAne pU. zrI mULacaMdajI mahArAje amadAvAda, pAlitANA beThA. e samaye paMjAbamAM DhaMDhaka matanuM prAbalya hatuM. Adi sthaLomAM yatio-zrIpujyonuM jora hatuM te toDI nAkhyuM. dharmavRttivALA kRpArAma paNa te matanI kriyAo karavA lAgyA. temane vaMdana karavAnuM. temanA sAmaiyAmAM javAnuM, temanI pAsethI daramiyAna kRpArAmanuM vevizALa karavAmAM AvyuM hatuM paNa koI padavI levAnuM baMdha karyuM. temanA sthApanAcArya upara chevaTe rUmAla kAraNasara te tUTyuM. bIje ThekANe vAta cAlatI hatI, paNa te oDhADavAnuM paNa na svIkAryuM. pAlitANAmAM to yationuM eTaluM mulatavI rahI. A vakhate saM. 1903mAM pU. bUTerAyajI badhuM jora hatuM ke sAdhuo pAlitANAmAM AvI, chAnAmAnA mahArAje muni mULacaMdajI tathA zrI premacaMdajI sAthe DhaMDhaka matano yAtrA karIne cAlyA jatA. eve samaye zrI mULacaMdajI mahArAje tyAga karyo. kRpArAmamAM vairAgyabhAvanA jAgI. saM. 1905mAM darzanavijayajI mahArAjane cAturmAsa mATe pAlitANA mokalyA. dIkSA levAno vicAra karyo, paNa te pAra paDyo nahIM, paraMtu zrI darzanavijayajI mahArAja vAdamAM ane pravacanamAM eTalA bUTerAyajI mahArAje saM. 1908mAM aSADha suda 13ne divase pAraMgata hatA ke yuvAnavarga yatio pAse javAne badale emanI dilhImAM dIkSA ApI temane zrI vRddhicaMdajI nAme ghoSita karyA. pAse javA mAMDyo. yationuM jora ochuM thayuM. te pachI khuda zrI vRddhicaMdajI mahArAje dIkSA grahaNa karIne abhyAsa mULacaMdajI mahArAje ja pAlitANAmAM padhArIne bhaktisaMgIta ane bhaktimAM khUba dhyAna ApyuM. pachI teo gujarAtamAM tema ja vividha rAgarAgiNImAM pUjA bhaNAvavAno pracAra karIne AvyA. ahIM teozrInI puNyapratibhA khUba vistarI. saM. lokonA dila jItI lIdhAM.. 1912mAM amadAvAdamAM zrI bUTerAyajI mahArAja, zrI prakhara cAritrapAlaka sAdhubhagavaMta mULacaMdajI mahArAja mULacaMdajI mahArAja ane zrI vRddhicaMdajI mahArAjanI vaDI dIkSA saM. 1944nuM comAsuM pAlitANAmAM, girirAja zatruMjayanI paM. zrI maNivijayajI dAdA pAse thaI. zrI vRddhicaMdajInuM nAma chAyAmAM, vitAvatA hatA tyAre teozrInI tabiyata bagaDI. munizrI vRddhivijayajI rAkhavAmAM AvyuM. A pachI teozrIe ziSya parivAra sAthe bhAvanagara padhAryA. vRddhicaMdajI mahArAja grAmAnugrAma vihAra karIne dharmopadeza ApavA mAMDyo, tema ja khaDe page vaiyAvacca karavA lAgyA. saM. 1945nA mAgazara suda zAsanahita mATe aneka kAryo karavA mAMDyA. temanI vANI atIva madhura ane prabhAvI hatI. vaLI teozrI eTalA namra 6ne divase bapore 3-30 kalAke 19 varSanI vaye pUjyazrIe hatA ke koInI sAme saheja paNa kaDaka valaNa dAkhavatA nahIM. deha choDyo. bhAvanagaranA saMghe dAdAsAhebanA prAMgaNamAM temanA pArthiva dehano agnisaMskAra karyo ane tyAM ja A mahAna zrI bUTerAyajI mahArAjanA svargavAsa pachI zrI mULacaMdajI mahArAja, ke jeo temanA gurubhAI hatA temane vaDIla mAnyA prabhAvakanuM samAdhimaMdira baMdhAvyuM. ane temanA bhaktivinayamAM potAnI mahattA samajI, zatruMjaya Jain Education Intemational Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa aMgenI laDatamAM teozrIe AgavuM kArya karyuM. bhAvanagaramAM saMgha vacce cAlatA jhagaDA miTAvyA. jainadharma prasAraka sabhA' tathA jaina dharmaprakAza' mAsika paNa teozrInI sadbhAvanAnuM phaLa che. pUjyazrI dIkSA lIdhA pachI paMjAbamAM traNa varSa rahyA. saM. 1911mAM gujarAtamAM AvyA. pachI paMjAba gayA ja nahIM, gujarAtamAM 38 comAsAMmAM aDadhoaDadha to bhAvanagaramAM ja karyAM. bAkInAM vallabhIpura, pAlitANA, amadAvAda vagere sthAne karyAM. jIvananI chellI ghaDI sudhI jaina vidyAzALA tema ja pAThazALA mATe ciMtA sevyA karI. saM. 1949mAM vyAdhie jora karyuM. 'arihaMta siddha sAhu'nA dhyAnamAM vaizAkha suda 7nI rAtanA 9-30 kalAke bhAvanagaramAM dehotsarga karyo. temanAthI dIkSita thayelA paM. zrI gaMbhIravijayajI, zrI dharmasUrijI (kAzIvALA), zrI vijayanemisUrijI Adi 10 sAdhuo hatA, jemAM keTalAka prakhara pratApI munivaro ane sUrivarono samAveza thAya che. Aje paNa teozrInA nAma pAchaLa seMkaDo sAdhuonI paraMparA che. (saMkalana : zrI tapAgaccha zramaNavaTavRkSamAMthI sAbhAra.) nyAyAaunidhi, kuvAditimirataraNI pU. AtmArAmajI mahArAja atyaMta prabhAvazALI yuvAna sAdhu hatA. adhyayana-adhyApana pratye temane apAra lAgaNI hatI. temanI grahaNazakti ane smaraNazakti ajoDa hatI. rojanI 300 gAthAo kaMThastha karI zakatA. ardhamAgadhI ane saMskRta bhASAnuM zAstrIya jJAna saMpAdana karIne AgamonA keTalAka pAThonA khoTA artho sudhAravAnuM bhagIratha kArya temanA hAthe thayuM. AgamanA graMtho uparAMta vedo, upaniSado, purANo, bhagavad gItA, rAmAyaNa, mahAbhArata, zAMkarabhASya Adi hindu dharmanA, tema ja kurAna ane bAibala jevA anya dharmagraMthonuM temaNe UMDuM parizIlana karyuM hatuM. I. sa. 1983mAM zikAgomAM bharAyelI vikhyAta sarvadharma pU. AcAryadeva zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI pariSadamAM bhAga levA mATe jaina dharmanA pratinidhi tarIke pUjya (zrI AtmArAmajI) mahArAja AcAryapravarane AmaMtraNa maLyuM hatuM, paraMtu jainasAdhu samudra pAra jatA na hovAthI e pariSada mATe mahuvAnA yuvAna berisTara zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIne taiyAra karIne mokalavAmAM AvyA hatA. A mATe teozrIe taiyAra karelo 'zikAgo praznottara' nAmano graMtha jainadharmanA pAyAnA siddhAMto para ghaNo prakAza pADe che. A pariSadamAM pU. AtmArAmajI mahArAja gayA hota to svAmI vivekAnaMda sAthe meLApa thAta! pU. AtmArAmajI mahArAja je teonuM sthAnakavAsI nAma che ane zrI vijayAnaMdasUri teonuM saMvegI dIkSA pachI AcArya thayA bAdanuM nAma che. A baMne nAmano rAMyukta prabhAva paMjAba, rAjasthAna, gujarAta Adi prAntomAM eTalo asarakAraka rahyo ke baMne saMyukta nAme 'AtmAnaMda' nAmanI aneka zALAo, kolejo, pAThazALAo, pustakAlayo, davAkhAnAMo, dharmazALAo AdinI sthApanA thaI. paMjAbamAM to jyAM jaIe tyAM 'AtmAnaMda'nuM ja nAma guMjatuM hoya! prakAMDa paMDita pU. AtmArAmajI mahArAja paMjAba ane gujarAtanI dharatI para bhavya ane vizALa zAsanaprabhAvanA prasarAvanAra mahAna sAdhu hatA. chellA be saikAmAM thayelA bahuzruta prabhAvaka jainAcAryomAM AtmArAmajI mahArAjanuM sthAna mukhya che. pU. AtmArAmajI mahArAja janma kapUra brahmakSatriya jAtinA hatA. teozrIno janma vi. saM. 1892nA caitra suda 1 ne maMgaLavAre paMjAbamAM jIrAnagara najIka laherA gAmamAM thayo hato. temanuM janmanAma dittArAma hatuM. mAtAnuM nAma rUpAdevI ane pitAnuM nAma gaNezacaMdra hatuM. pitA gaNezacaMdra mahArAjA raNajItasiMhanA sainika hatA. laherAnA jAgIradAra attarasiMha zIkha dharmaguru hatA. emanI icchA dittAne zIkha dharmaguru banAvavAnI hatI, paraMtu gaNezacaMdra ekanA eka putrane sAdhu banAvavAnI icchA dharAvatA na hatA. tethI attarasiMhe temane jelamAM pUryA. jelamAMthI bhAgIne te attarasiMha sAme bahAravaTe caDyA ane eka vakhata uparIonI sAthe jhapAjhapImAM goLI vAgavAthI mRtyu pAmyA, paraMtu dittArAmanA lalATe saMsAratyAganI rekhA lakhAyelI hatI te teo bhUMsI zakyA nahIM. pitAnA mitra 91 jodhamala osavAlane tyAM UcharatA dittAne jaina sAdhuono saMparka thato rahyo. sAmAyika-pratikramaNa Adi dhArmika kriyAomAM rasa paDavA mAMDyo. AgaLa jatAM, laherAmAM AvelA be sthAnakavAsI jaina sAdhuo gaMgArAmajI mahArAja ane jIvaNarAmajI mahArAjanI chApa dittAnA mana upara amITa paDI. emaNe dIkSA levAno saMkalpa karyo. jodhamala osavAlanI nAmarajI chatAM dittAne dIkSA mATe saMmati ApavI paDI. vi. saM. 1910mAM 18 varSanI vaye mAlerakoTamAM jIvaNalAlajI mahArAjanA haste dIkSA lIdhI ane AtmArAmajI nAma rAkhavAmAM AvyuM. saM. 1910mAM dIkSA grahaNa karyA pachI teozrI 17 sAdhuo sAthe gujarAtamAM AvyA. 22 varSanA dIkSAparyAya pachI saM. 1932mAM bUTerAyajI mahArAja pAse saMvegI dIkSA lIdhI. e jamAnAmAM A eka aitihAsika ghaTanA hatI. saM. 1932nuM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : cAturmAsa bhAvanagara karIne teozrI rAjasthAnamAM thaI paMjAbamAM gayA. aneka sthaLe teozrInI pratimAnI ane pAdukAnI pAMca varSa vicaryA. tyAra bAda pAchA gujarAtamAM, amadAvAda, sthApanA thaI. zatruMjaya tIrtha ane giranAra tIrtha para paNa surata, rAdhanapura, mahesANA, pAlitANA Adi sthaLoe pUjyazrInI pratimAo sthApavAno nirNaya thayo che barAbara e cAturmAsa karyA. samagra jaina samAja para pUjyazrIno khUba ja temanI akSarakIrtinuM ujjavaLa dRSTAMta che. teozrIe potAnA prabhAva hato. samudAyanA uttarAdhikArI A. zrI vallabhasUrIjI tathA A.zrI teozrI paMjAbI, gujarAtI, hindI, ardhamAgadhI, saMskRta kamalasUrijIne banAvyA. jethI teonI ziSya paraMparAmAM Adi bhASA upara khUba ja prabhutva dharAvatA hatA. tethI aneka "AtmavallabhajI" ane "Atmakamala' zAkhA nIkaLI. graMthonA adhyayana uparAMta dharmazAstronI carcA karatA. mahAna vacanasiddha vibhUti graMthonI racanA e paNa temanA sAdhujIvananuM bhagIratha kArya hatuM. pU upAdhyAya zrI vIravijayajI gaNivarya pU. AtmArAmajI mahArAja vidvAna hatA te sAthe vinayazIla paNa hatA. jeTalA lokapriya ane sammAnanIya hatA teTalA janma : saM. 1908 : paDavA gAma (bhAvanagara). lokacAhaka ane lokAdara dharAvanAra paNa hatA. A guNo vize dIkSA : saM. 1935 aMbAlA (paMjAba). upAdhyAyapada : temanI AsapAsa aneka prasaMgo noMdhAyA che, jenI suvAsa ghaNA saM. 1957 (pATaNa). svargavAsa : saM. 1975 (khaMbhAta). lAMbA samaya sudhI jaina zAsanamAM phelAtI raheze. paMjAbamAM jaina, pUjya upAdhyAya zrI vIravijayajI gaNivara zAMtinI mUrti hindu, musalamAna, zIkha dharmo vacce cAlatI visaMvAditAne samAM hatA. preraNAnuM kendrasthAna hatA. teozrI bhAvanagara pAsenA miTAvI zakyA; cAre dharmIo vacce sumeLa ane sahakAranI bADI-paDavAnA vatanI hatA. bhAvasAra jJAtimAM janmyA hatA. pU. bhAvanA sthApI zakyA ane pariNAme emanA bhaktajanomAM mAtra munivara zrI thobhaNavijayajI mahArAjanA paricayathI jaino ja nahotA, paraMtu zIkha ane musalamAno paNa temanA custa vairAgyavAsita banyA hatA. lagna thayAne thoDo samaya thayo hato, anuyAyIo banyA hatA. te jamAnAnA dharmajhanUnI mAnasa chatAM saMyamanA rAge paMjAbamAM dIkSA levA mATe gayA, paraMtu dharAvatA lokomAM Avo ekhalAsa sthapAya e nAnIsUnI siddhi saMbaMdhIone khabara paDatAM paMjAbamAMthI pAchA laI AvyA. temanA nathI. mAtuzrIe kahyuM ke, "tuM mAre ekano eka putra che. mArI saMbhALa sATha varSanA AyuSyamAM teozrIe aneka bhagIratha koNa le? tAre putra thAya pachI dIkSA levI hoya to khuzIthI kAryo karyA. lokomAM dharma pratyenI adbhuta jAgRtI ANI. leje." vIrajIbhAIe mAtAnI A vAta kabUla rAkhI. zikSaNa ane saMskAranA kSetre aneka samAjopayogI kAryonI eka vakhata vIrajIbhAI ATha AnA ane tapelI laIne ghI pravRttionI racanA karI. jyAM jyAM vicaryA tyAM tyAM vyakti, levA mATe jatA hatA, tyAM rastAmAM eka brAhmaNe samAcAra ApyA kuTuMba, saMsthA ke saMghanA vyaktigata ke sAmUhika praznonAM ke, "vIrajI! tArI vahue dIkarAne janma Apyo che." basa, A nirAkaraNa karyo. e mahAmanA sAdhuzreSTha saM. 1953nA sAMbhaLI hAthamAMnI tapelI ane ATha AnA pelA brAhmaNane ApI cAturmAsa mATe gujarAnavAlA (hAla pAkistAnamAM) tarapha vihAra dIdhAM ane kahyuM ke, "mArI mAtAne kahejo ke vIrajI dIkSA levA karatA hatA tyAM temanI tabiyata bagaDI. ugra vihAra thaI zakyo gayo." A samAcAra maLatAM mAtAne paNa khAtarI thaI ke have nahIM. hAMpha caDavA lAgyo. gujarAnavAlA pahoMcyA. jeTha suda vIrajI pAcho nahIM Ave. vIrajIbhAI sIdhA paMjAba pahoMcyA. 7ne divase sAMje pratikramaNa karyA pachI rAtre ekadama zvAsa aMbAlAmAM pU. AtmArAmajI mahArAje temane dIkSA ApI ane caDyo. teozrI UThIne Asana upara beThA. ziSyamaMDaLa doDI potAnA ziSya jAhera karyA. dIkSA grahaNa karIne munizrI AvyuM. temaNe Asana upara besIne traNa vAra 'aha, ahaMnuM, vIravijayajI jJAna-dhyAnamAM lAgI gayA. teozrI vyAkhyAna aham' ema maMtroccAra karyo ane bolyA, "lo bhAI, aba sarasa ApatA. uparAMta acchA kavi, gAyaka ane samartha munivarya hama calate hai saba ko khamAte haiM." ane teozrInA paNa hatA. zuddha cAritrapAlananA prabhAve teozrInA jIvanamAM bhavyAtmAe nazvaradeha choDI dIdho. pUjyazrInA kALadharma camatkAra jevA aneka-prasaMgo banelA. teozrI vacanasiddha paNa pAmyAnA samAcAra jotajotAmAM samagra bhAratavarSamAM phelAI hatA. te vizenA eka-be prasaMgo noMdhapAtra che : Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa teozrI guruvaryo Adi sAthe saurASTramAM padhArelA tyAre bhAvanagara pAse sANodara gAme pUjya munizrI dAnavijayajI mahArAja (paMjAbI) Adie savAre vihAra karyo ane pote navakArasI vAparavA rokAyA. teozrIe pachI ATha vAge vihAra karyo. pU. dAnavijayajI mahArAja dasa mAila cAlIne koLiyAka pahoMcyA, to pU. vIravijayajI upAzrayamAM beThA hatA! zrAvakoe kahyuM ke, "pUjyazrI to ATha vAgyAnA ahIM AvI gayA che! tame kema moDA paDyA?" A sAMbhaLI badhA Azcaryacakita thaI gayA! zihoramAM mUMgo nAme popaTa upAzrayamAM kAma kare. eka vakhata pUjya upAdhyAyajI mahArAja padhAryA. popaTa upAdhyAyajI mahArAjanA paga dAbe. pUjyazrIe pUchyuM ke, "koNa che?'' popaTa mUMgo hovAthI zI rIte javAba Ape? tyAM to upAdhyAyajI mahArAja bolyA ke, '"are bola, bolato kema nathI?...............'' ane popaTa bolato thaI gayo! eka vakhata teozrI khaMbhAtamAM vyAkhyAna ApI rahyA hatA. tyAM acAnaka pU. upAdhyAyajI mahArAja potAnA hAthamAM rahelI muhapatti masaLavA lAgyA. A joIne zrAvakoe pUchyuM, to kahe, "bhAvanagara-vaDavAnA upAzrayamAM pATa saLagatI hatI te olavI nAkhI.' zrAvako Azcarya pAmyA ane bhAvanagara tapAsa karAvI to khabara maLyA ke te samaye pATa saLagI hatI ane ApoApa bujhAI paNa gaI hatI! dIkSA pachInA prathama varSe ja zrI rAmavijayajI mahArAjane temaNe vyAkhyAna karavAno Adeza Apyo ane vyAkhyAna sAMbhaLIne pITha thAbaDatAM kahyuM ke, "tU acchA vyAkhyAtA hogA." A bhaviSyavANI eTalI badhI sacoTa pUravAra thaI ke emanA mUrtimaMta udAharaNa rUpe AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanuM cAritra sAkSIbhUta che. AvA camatkAro pachI tAbaDatoba tyAMthI vihAra karI jatA! (saMkalana : 'zrI dAna-prema vaMzavATikA'mAMthI sAbhAra.) jainazAsanamAM jeo 'saddharmasaMrakSaka' tarIke prasiddhi pAmyA evA pU. AcArya zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja sAheba janma : saM. 1908 sarasA (paMjAba), yati dIkSA : saM. 1920 (paMjAba), sthAnakavAsI dIkSA : saM. 1929 jIrA (paMjAba), saMvegI dIkSA saM. 1932 amadAvAda, Jain Education Intemational 93 AcAryapada : saM. 1957 pATaNa ane svargavAsa : 1983 jalAlapura (navasArI). saddharmasaMrakSaka pUjya AcAryadeva zrImad vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja. pU. munivara zrI lakSmIvijayajI mahArAjanA ziSya, pU. AtmArAmajI mahArAjanA prabhAvaka paTTadhara ane zrI sudharmAsvAmIjInI 74mI pATane potAnA pracaMDa cAritraprabhAvathI ane nIDara paDakArathI zobhAvI janArA A mahApuruSa aneka rIte pU. AtmArAmajI mahArAjanA uttarAdhikArI hatA. koInI ye zehamAM nahIM taNAvAnI, satyanA nirUpaNamAM siMha jevo nAda jagAvavAnI ane niHspRhatAnI parAkASTAnI kaLA temaNe pU. AtmArAmajI mahArAja pAsethI meLavI hatI. bAra varSanI uMmare temaNe tidIkSA meLavI hatI, pU. kamalavijayajI mahArAjanA lalATe brahmanuM teja jhagArA mAratuM hatuM. teozrI moTe bhAge hindImAM ja bolatA ane bolatA thoDuM, paNa nAbhinA UMDANamAMthI zabdo evA nIkaLatA ke mumukSuo mATe to e bola mArgadarzaka mazAla banI jatA. bhalabhalA rAjA-mahArAjane zaramAve rUpanA dhAraka A mahApuruSa hiMsAnA himAyatI rAjavIo samakSa ahiMsAno evo sacoTa ane sajjaDa upadeza ApatA ke sahavartIone ya tyAre ema thaI jatuM ke, mahArAja A keTaluM badhuM kaDaka saMbhaLAvI rahyA che! paraMtu teozrInAM vacanonI dhArI asara thatI. pU. AtmArAmajI mahArAjanI pATapUjyazrIe vaphAdArI ane vIratAthI dIpAvI. jIvanamAM evA prasaMgo AvyA ke jyAre kaDavA thaIne ya satyanI rakSA karavAno prasaMga Ubho thayo tyAre gharanA ke paranAno bheda rAkhyA vinA teozrIe je zAstracustatA dAkhavI teno itihAsa khUba gauravabharyo che. khumArI, satyaprIti ane pavitratA to teozrInI ja. jIvananAM chellAM varSomAM zaheramAM rahevAnuM thatAM, tyAM thaI rahelo maryAdAno sArvatrika lopa joIne teozrI bolI UThyA ke, "zaherI loga caMdana kI citA se jalAyeMge, to lakaDI se jalAnevAle gAmaDe maujUda haiM. mRtyu bigADanA nahIM hai." ane pUjyazrI zahera choDIne, gAmaDAmAM jaIne sAdhanAmAM magna banyA. aMte eka moTA zaheranI pAse AvelA gAmaDAmAM ja temanuM jIvana samAdhipUrvaka pUrNa thayuM. teozrIe zAsananI rakSA kAje potAnI jAtano vicAra karyA vinA je nyochAvarI dAkhavI te virala kahI zakAya tevI hatI. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 sakalAgama rahasyavedI, jyotiSamArtaMDa mahApuruSa pU. AcArya zrI vijayadAnasUrIzvarajI ma. pU. AtmArAmajI mahArAjanA samudAye ekatrita thaIne zrI kamalavijayajI mahArAjane AcAryapadArUDha karavAno nirNaya lIdho ane pATaNamAM e prasaMga UjavAyo tyAre zrI vIravijayajI mahArAje saunI icchAne mAna ApIne upAdhyAyapadano svIkAra karyo hato. pU. AcAryazrI kamalasUrIzvarajI mahArAjanI pATane zobhAvatA pU. upAdhyAya zrI vIravijayajI mahArAja samartha munivarya hatA, paraMtu saM. 1975mAM teozrI svargavAsI banatAM A pATa-paraMparA para zrI kamalasUrIzvarajI mahArAje zrI dAnasUrIzvarajI mahArAja ane zrI labdhisUrIzvarajI mahArAjane samarpita karyA. zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjA ane zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA jevAM be aNamola ratnanA ghaDavaiyA tarIke zrI dAnasUrIzvarajI mahArAjAe jainazAsanane je pradAna karyuM che tenuM to mUla ja thAya tema nathI! jhIMjhuvADAnA vatanI A mahApuruSe 22 varSanI vaye pU. upAdhyAya vIravijayajI mahArAjanA ziSya banIne, saMyama svIkArIne, jJAna-dhyAna ane japa-tapanI evI to bhISmasAdhanA karI ane karAvI ke A yugamAM eka prakhara vidvAna, eka custa cAritrapAlaka ane bhIma-kAnta guNanA anerA dhAraka tarIke zrImad vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjAnAM nAma ane kAma ekI avAje vakhaNAI gayAM! teozrI jyotiSa viSayanA ajoDa abhyAsI hatA. sakala AgamonA rahasyanA vettA hatA. tethI 'sakalAgama rahasyavedI' tarIke suprasiddha banelA. A puNyapuruSano prabhAva koI ora ja hato! sAdhusaMsthA jyAre oTamAM hatI tyAre temaNe 60-70 ziSyonuM sarjana karyuM, te e vAtanI sAkSI pUre che ke kaThora cAritraparyAyanA sAdhaka-ArAdhakane evo ja ziSyasamudAya moTI saMkhyAmAM maLI rahe che. koIpaNanI bhUla thAya to enI sAme puNyaprakopa ThAlavavAnI javAdArI adA karanArA ane pachI pAchuM eTaluM ja vAtsalya vahAvanArA e mahApuruSe jJAna ane cAritranAM evAM bIja vAvyAM ke, ene vikasAvanArA be mahApuruSo-zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjA ane zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA rUpamAM ApaNane maLI AvyA! te samaye koI paNa carcAspada bAbatamAM pU. dAnasUrIzvarajI vizva ajAyabI : mahArAjano bola pramANa gaNAto. ATalI hada sudhI teozrInI pratiSThA hatI tenA mULamAM temanuM agAdha jJAna ane UMDI cAritraniSThA hatAM. pATaDI jevA nAnA gAmane potAnI svargArohaNabhUmi dvArA aitihAsika banAvI janArA A mahAtmAnI tavArIkho nIce pramANe che : janma : saM. 1924 jhIMjhuvADA, dIkSA : saM. 1946 ghoghA, AcAryapada : saM. 1981 chANI ane svargavAsa : saM. 1992 pATaDI. navayuga-pravartaka, zAstravizArada pU. AcAryazrI vijayadharmasUrIzvarajI (kAzIvALA) mahArAja prAkRtika dRzyothI nayanaramya mahuvA nagarImAM 'zyAmavaccha' jevA pavitra khAnadAna kuLamAM rAmacaMdra zeTha ane kamaLA zeThANI udAra, saraLa, ziyaLasaMpanna ane jainadharmanA raMge raMgAyelAM rahetA. satyacarita kuTuMbomAM cAritrazIla saMtAno janme che ane sva-paranAM kalyANamaya kAryo karIne jagatane UrdhvagAmI banAve che. AvA eka puNyazALI daMpatIne tyAM pUjyazrIno janma thayo hato. janmanAma mULacaMda hatuM. bALapaNathI dharma pratye vizeSa ruci dharAvatA mULacaMdane zALAnA zikSaNamAM bahu rasa paDyo nahIM, eTale pitAe dukAne besADI dIdhA. vepAra-dhaMdho karatAM karatAM mULacaMda saTTAne ravADe caDI gayA. emAM eka vAra moTI khoTa khAdhI. pitAe Thapako Apyo. A AghAtathI mULacaMdanI vairAgyavRtti jAgI UThI. te bhAvanagara AvyA. tyAM pU. zrI vRddhivijayajI mahArAjanA vyAkhyAna zravaNano avasara prApta thayo. mULacaMda munivaryazrInI vANIthI atyaMta prabhAvita thayA. teNe dIkSA levAno aTala nirdhAra karyo. pU. zrI vRddhivijayajI mahArAja pAse dIkSA laI muni dharmavijayajI banyA. saMsArI jIvananI taDakI-chAMyaDImAMthI mukta thayelA pUjyazrIe saMyamajIvana svIkArIne nizcaya, karyo ke gurudevanAM caraNonI sevA karyA vinA sUvuM nahIM, paThanapAThana ane dIkSApAlanamAM nirudyamI ane nirutsAhI thavuM nahIM, asaMyamanAM Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa sthAno upasthita karavAM nahIM, TUMkI dRSTine sthAne jainazAsanane vizALa pariprekSyamAM jovAnI pravRttio calAvavI. AvA niSThAvAna nirNayothI teo bahu ja TUMkA gALAmAM nyAya, vyAkaraNa, sAhitya, koSa uparAMta AgamanA aThaMga abhyAsI banI rahyA. samAjamAM dIrghadRSTi dharAvatA diggarAja paMDito taiyAra karavAne irAde, atyaMta parizrama veThIne, keTalAka vidyArthIo ane munirAjone sAthe laI jaIne banArasa (kAzI)mAM puNyapavitra 'zrI yazovijayajI mahArAja'nA nAme saMskRta pAThazALA sthApI. A pAThazALAmAM sarva prakArano vyavasthita abhyAsa AraMbhAyo. taduparAMta, pUjyazrInA athAka prayatnothI vyAkaraNa, kAvya, nyAya, koSa Adi graMtho ane vizeSAvazyaka jevA Agamika graMthonuM prakAzana thayuM. A graMtho vinA mUlye bhAratamAM ane pAzcAtya dezomAM mokalavAmAM AvyA. Ama, teozrInA varad haste jainazAsananI abhUtapUrva sevA thaI eTaluM ja nahIM, paNa pUjyazrIe pragaTa karelAM A graMthonAM vivaraNoe paNa sAhityakSetre adbhuta prabhAva pAtharyo. dA. ta. nyAyanA graMtho zAMkarabhASyanA bhaktoe joyA tyAre khabara paDI ke mahAvIrasvAmIno syAdvAda saMzayavAdAtmaka nathI, paNa nirNayAtmaka satya che. pArasparika phlezo ane mithyA vAgyuddho samAvavA mATe sarvathA sakSama che. te ja pramANe, Amika graMthone joyA pachI paMDitone dharmAstikAya ane adharmAstikAyanI maryAdAno khyAla Avyo. pUjyazrI zAstronI carcA-vicAraNA, vAda-vivAda ane nUtana arthaghaTano karavAmAM pAraMgata hatA. pariNAme, teozrI sAme koI virodha TakI zakato nahIM. aMgreja rAjyamAM gorAo cAmaDAnA bUTa paherIne AbunA jaina maMdiromAM jatA. e bAbata Do. thomasanA mAdhyamathI laMDananI pArlAmenTa sAthe patravyavahAra karIne pUjyazrIe A durvartana baMdha karAvyuM hatuM. A prasaMgo temanI tejasvI pratibhAnA sAkSI banI rahyA che. vyaktitva so TacanuM sonuM banyA vagara vaktRtvamAM prabhAvakatA, himakAmikA ane madhuratA AvatA nathI. pU. zrI vijayadharmasUrIzvarajInA vyaktitvamAM paNa gurudevanA AzIrvAda hatA, brahmacaryadharmanI niSThA hatI, udhADA pustaka jevuM sarvathA nirdabha jIvana hatuM. jagaDu zAhanA annabhaMDAronI jema pUjyazrInAM jIvana-kavana paNa anya jIvo mATe khullAM hatAM. AMkhomAM samatArasa hato. kAna anyanAM duHkhadarda sAMbhaLavAM tatpara hatA. caraNa game te sthaLe ane samaye dharmopadeza karavA 95 mATe sadA taiyAra rahetA. veda-vedAMta-upaniSad-bhagavadgItA mahAbhArata Adi graMthomAMthI zloko TAMkatA jaI vyAkhyAna ApatA. AcAryazrInI dalIlo zrotAvargane bahu saraLatAthI samajAI jatI. AvA vaktavya-kauzalyane lIdhe teozrI mAMsAhAra-virodhI caLavaLane saphaLa banAvI zakyA hatA. kIDAonA saMhArathI banatAM rezamanAM vastrono tyAga karI, zuddha khAdI paridhAna karavAno pracAra karyo. pUjyazrInA A abhiyAnoe jainazAsanamAM navI havAno saMcAra karyo. dIkSAparyAya daramiyAna sImita pradezomAM ja vihAra karIne pUjyazrI aTakyA nahotA, paraMtu baMgALa, bihAra, AsAma, orissA, uttarapradeza, madhyapradeza, mAravADa, khAnadeza, vidarbha, saurASTra, gujarAta, mahArASTra Adi prAntomAM vihAra karIne jainadharma pratyenA vidharmIonA ajJAnagerasamajane dUra karyAM hatAM. evA e ahiMsA, saMyama ane tapodharmanA AcAraka ane pracAraka pUjyazrIe saM. 2033nA bhAdaravA suda 14 ne divase zivapurI mukAme deha choDyo, tyAre gAmegAmanA zrAvako zokamagna banI gayA hatA. pUjyazrI pAchaLa agaNita guNAnuvAda sabhAo thaI hatI. Aje paNa teozrInA ziSya-praziSya samudAya dvArA zAsananA nUtana abhigamono pracAra-prasAra thato rahe che. saujanya : zrI 108 zaMkhezvara pArzvanAtha bhaktivihAra jaina TrasTa, zaMkhezvara. ji. pATaNa siddhAntamahodadhi suvizAlagacchAdhipati gurudeva sva. pU. AcAryadeveza zrImad vijayapremasUrIzvarajI ma.sA. eozrI eka janmasiddha apratima vairAgyavAna yugapuruSa hatA. rAjasthAna mULa piMDavADAnivAsI zrAvaka bhagavAnadAsa ane zrImatI kaMkubAInA e suputra. emanuM janmathIzubha nAma premacaMdajI hatuM. janma vi.saM. 1940 phA.su. 15 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ex zrI premacaMdabhAI sAdhudIkSA levA surata vyArAthI lagabhaga 36 mAIla (60 ki.mI.) pagapALA cAlI relagADI pakaDI pAlItANA pahoMcI gayA, ne tyAM vi.saM. 1957 kA.vada 6 sakalAgama-rahasyavedI prauDha gItArtha AcAryadeva zrImad vijaya dAnasUrIzvarajI mahArAjanA dIkSita ziSya banI muni premavijayajI thayA. cAritra jIvanamAM emaNe nitya ekAsaNAM, garujanonI sevA, apramatta sAdhucaryA, tyAgavRtti ane svAdhyAya-dhyAnane AtmasAt karyA. prakaraNazAstro ane darzanazAstronI sAthe AgamazAstronuM gaMbhIra ciMtana emano mukhya vyavasAya banI gayo. Azcarya e thAya che ke eozrI paMDito pAse ochuM bhaNyA chatAM zrI 'syAdvAda ratnAkara', 'anekAMtajayapatAkA' Adi mahAna darzanazAstronuM paNa vAMcana jAte karatA. temaja sUkSmabuddhithI eozrIe pUrvadharamaharSi viracita kammapayaDI. paMcasaMgraha jevA gaMbhIra ane jaTIla zAstra lagAvI, bIjAone bhaNAvI, 'saMkramakaraNa', 'mArgaNAdAra' vagere mahAna zAstronI saMskRtamAM racanA karI. temaja ziSyo pAse 15-15, 20-20 hajA2 zloka pramANa 'khavagaseDhI' ThiIbaMdho' vagere gaMbhIra zAstronI racanA karAvI. vi.saM. 1980mAM paMnyAsa, vi.sa. 1987mAM upAdhyAya ane 1991mAM AcArya banelA. pU. AcAryadevazrInuM saMyamajIvana khUba prazaMsanIya hatuM. eozrImAM kaData brahmacarya, aparigraha, aMtarmukhatA, maunapUrvaka iryAsamiti igamana, vikathAtyAga vagere keTalIya adbhuta sAdhanA hatI. aMtima samaye zArIrika gADha asvasthatA joI sAdhu emane havA nAkhavA gayA to eozrI tarata kahe 'bhAI! vAyukAya jIvo mare! paMkhA baMdhakaro' vihAramAM kyAMya paNa doSita bhikSA na levI paDe e mATe 15-17 mAIla paNa cAlI nAkhatA. eozrI samartha zAsanaprabhAvaka AcArya zrI vijayarAmacaMdrasUrijI ma., zrI vijayajaMbUvijayajI ma., zrI vijaya yazodevasUrijI ma. vagere lagabhaga 300 ziSyapraziSyonA gacchAdhipati hatA, ane parivAraneo vyartha vikalpo Adi doSothI bacAvavA zAsravyavasAyamAM magna rAkhatA. cha'rI pALatI saMghayAtrA, ujamaNAM, pratiSThAaMjanazalAkA mahotsavo, dIkSA-utsavo, dharma-sthAnodghATana vagere keTalAya kAryo eozrInI nizrAmAM thayelA. muMbaI Jain Education Intemational vizva ajAyabI : dvibhASI rAjyanI vidhAnasabhAmAM AvelA bAlasaMnyAsapratibaMdhaka bilanA virodhamAM emaNe bhAre AMdolana jagAveluM. eA baLa para mukhyamaMtrI zrI morArajI desAIe 'zuM zetAnanirmANa para pratibaMdha nahi? ne saMtanirmANa para pratibaMdha?' vagere muddA para aitihAsika bhASaNa karI bhAre bahumatithI bilane uDAvI dIdheluM. pU. AcAryadevazrIne varSo sudhI chAtImAM duHkhAvo cAlelo, tathA chellA 4-5 varSa prosTeTagraMthI ane hRdaya para dabANanI vyAdhi rahetI, keTalIka vAra asahya darada upaDatuM. chatAM emAM eozrI sahiSNutA-zAMti-samAdhi adbhuta jALavatA. khaMbhAtamAM vi.saM. 2024mAM vaizAkha vada-11 sAMje ekAeka vyAdhi vadhI gaIU. lagabhaga 80 munio sAthe hatA. emaNe navakAramaMtranI dhUna calAvI, pUjyazrI khUba samAdhamAM hatA, e 'vIra! vIra! khamAvuM chuM' bolatA rAtre 10-40 miniTe svargavAsa pAmyA. AkhA bhAratanA saMghomAM pUjyazrInA viyogathI vajrAghAta jevuM duHkha thayuM ane eozrInA adbhuta sadguNa-sukRta-sAdhanAonI zAsanarakSA-prabhAvanAnI anumodanArthe jinendrabhakta mahotsavo tathA thayA. AvA pU. gurudevazrInI anupama kRpAthI jaina-jainetara zAstromAM je yatkiMcitkRti prApta thaI enA AdhAra para caityavaMdana-pratikramaNa sUtrone citromAM sAkAra karavAmAM AvyA. -ziSyANu paMnyAsa bhAnuvijaya (pa.pU. vardhamAnataponidhi yavAzibira AdyapraNetA AcAryadeva zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.) saujanya : zrI Atma-kamala-vIra-dAnanA paTTadhara siddhAMta mahodadhi gacchAdhipati pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnI ( 127) janmazatAbdI vikrama saMvata 1940 phAgaNa suda-15thI vikrama saMvata 2067 phAgaNa suda 15 varSa (19)mI ane (20)mI sadInA navazataka prabhAvaka ziSyo (900 ziSyonA) praziSyo parivAranA muni bhagavaMtonA upakArI gurudevane zata zata vaMdanA. pU.paM.zrI kaivalyabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrI tribhuvanabhAnuzAsanasevA TrasTa zrI bharatabhAI eca. zAha e3 naMdanavana sosAyaTI, vizvabAga-aMdherI vesTa, muMbaI-58nA saujanyathI. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNA adhyAtmamArganA zALAbhiSTha zArikAdhaze zramaNadharma Akhare to eka AdhyAtmika khoja che. bhautikajIvananA sAme cheDe adhyAtmanI duniyA che. AMtarakaSAyo ane viSayanI abhIpsAo zamAvI AtmaguNonA UMcA sukhanI anubhUtinI e divya sRSTi che. suripuraMdara pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA. ane kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya jevA aneka pUjyavaryoe yoga-adhyAtmanA graMthomAM adhyAtmasukhanI dizA cIMdhI che. te mArgane anusarIne sAdhaka AtmAo adhyAtmamArganI naiSThika sAdhanAmAM gaLADUba bane che. AvA karmayogIo ane adhyAtmayogIo aneka sAdhaka AtmAo mATe eka UMco Adarza sthApI jAya che. varSonA dIkSA paryAya daramyAna gAmegAma vicarI, aneka sthaLoe cAturmAsa karI potAnI vAcaspatirUpI vyAkhyAnamALAthI aneka jaino ane jainetarone jainadharmanA saMskAranuM siMcana karanArA sAdhanAniSTha cAritradharonAM jIvanakavana anerI preraNA ApI jAya che. 3 mojuM pharI , saMgItapremI, saraLamUrti bALakone zikSaNa ApavAmAM sauthI vadhu kALajI rAkhavI joIe pU. AcArya zrI evuM mAnanArA che. teozrI kahe che ke, " mahAtmA isu khriste kahyuM che te sAcuM che ke, devaloka bhavya che, suMdara che, mahAna vijayaaruNaprabhasUrIzvarajI mahArAja che; paNa aphasosa! tenuM dvAra eTaluM nAnuM che ke temAM praveza garavA gujarAtanuM chANI gAma to saMyama svIkAravAmAM karavA mATe bALaka banavuM paDe che!" bALakane devasamAna mAnatA vizvavikhyAta baneluM che. pUjyazrI paNa e ja latAnA puSpa che. sUrivara bALako mATenA zikSaNanI satata ciMtA sevatA hoya che. dAdA jamanAdAsabhAI, kAkA dalasukhabhAI, mAtA ane traNa evI ja bIjI lAkSaNikatA pUjyazrIno saMgItaprema che. baheno-eka ja kuTuMbamAMthI eka karatAM vadhu bhavyAtmAo asAra pratikramaNamAM stavana-sajhAyo gAtAM gAtAM tallIna banI jatA saMsArane choDIne vIraprabhunA zAsanamAM viharavA tatpara banyA hoya che. teozrInAM AvAM gIta-saMgItathI ArAdhakomAM hoya tyAM japa-tapa-saMyamanuM sAmrAjya hoya emAM zI navAI! bhaktibhAvanuM mojuM pharI vaLe che ! pUjyazrIne saM. 2043nA pUjyazrIe paNa A ja vAtAvaraNamAM vairAgyano aMcaLo - vaizAkha suda 6ne zubha dine zrAvati tIrthamAM pU. gurudeva zrI oDhavAno nizcaya karyo. saM. 1978nA bhAdaravA suda 9ne vijayabhadrakarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste AcArya padavI divase janmelA A puNyAtmAe saM. 2001nA mAgazara suda ApavAmAM AvI. Aje paNa pU. AcAryazrI vijaya 7ne zubha divase khaMbhAta zaheramAM pUjyapAda AcAryadeva zrI aruNaprabhasUrIzvarajI mahArAja apramattabhAve zAsanaprabhAvanAnAM vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja hastaka pravrajyA aMgIkAra karI vividha kAryomAM vyasta hovA chatAM mahuvA Adi paMcatIrthonI ane zrI aruNapravijayajI mahArAja banyA. dIkSA grahaNa yAtrA karI guMdI gAme samAdhipUrvaka saM. 2049, phA.su. 12nA karIne teozrI pU. gurudevanI nizrAmAM svAdhyAya-tapanuM kAladharma pAmyA. Aje OMkAratIrthamAM gurumaMdira nirmANa thayela ahorAta ArAdhanA karatA rahyA che. pUjyazrInI sUrivara che. teozrInA nAmane dhanya banAvatuM OMkAra tIrtha chANIthI 13 tarIkenI be viziSTatAo sahu koIne prabhAvanuM kAraNa banI rahe ki.mI. dUra hAIve Taca aDAsa gAme vihAradhAma nirmANa thayela che. aruNanI prabhA jevI saraLatA ane prasannatA mukha para che. kalazAkAre jinAlayamAM zrI labdhi pArzvanAtha prabhu birAje prakAzatI hoya evA e pUjyazrI bALakomAM ati priya che. che. darzanArthe padhAro.... pUjyazrInAM caraNe zatazaH vaMdanA! vaizAkha 1LA "nA bhAdaravA Jain Education Intemational Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 vizva ajAyabI : AgaloDa sthita zrI maNibhadra tIrthanA uddhAraka, vakattApura tIrthanA sthApaka japa-tapa pUrvakanI vividha yogasAdhanAnA sAdhaka pU. AcAryazrI vijayaAnaMdaghanasUrIzvarajI mahArAja pUjya AcAryazrI vijaya AnaMdaghanasUrIzvarajI mahArAjano janma saM. 1977nA zrAvaNa vada pAMcame rAjasthAnanA sirohI rAjyanA pAlaDI (mAyalI) gAme bibalosA paramAra gotramAM thayo hato. temanA pitAnuM nAma catarAjI pamAjI, mAtAnuM nAma kaMkubAI ane temanuM janmanAma cUnIlAlajI hatuM. cUnIlAla mAtra doDha varSanA thayA ke temanAM mAtuzrI svargavAsa pAmyAM. pitA catarAjInAM moTAM bhAbhI camanIbAIe temane UcherIne moTA karyA. pUrvanA puNyayoge ane A janmanA dharmasaMskAroe temanI dharma pratyenI rUci uttarottara khIlatI gaI. bALavayathI ja pratikramaNa, pauSadhAdi vrata-niyamo temanA jIvana sAthe vaNAI gayAM. kumAravaye pahoMcatAM hindI, aMgrejI sAthe vyAvahArika zikSaNa saMpAdana karyuM. teja buddhi ane sAlasa svabhAvanA kAraNe teo saumAM priya banyA hatA. 16 varSanI vaye temane dattaka putra tarIke jodhapura rAjyanA bagaDInagaranA zrI lAlacaMdajI caMdanamalajI ane temanAM dharmapatnI lakSmIbAIe khoLe letAM temane muMbaI javAnuM thayuM. muMbaI gayA chatAM vrata-niyamo to cAlu ja rahyAM ane AgaLa jatAM A saMskAro vairAgyabhAvamAM pariNamyA ane teo dIkSA levA tatpara banyA. saM. 2008nA aSADha suda 14nA divase temanI e bhAvanana sAkAra banI ane dIkSA aMgIkAra karavApUrvaka teo pUjyapAda AcAryazrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara pU. A. zrI vijayabhuvanasUrijI mahArAjanA ziSya banI munizrI AnaMdaghanavijayajI nAme jAhera thayA. munijIvananA uSAkALe teozrIe gurugama banI "karmagraMtha', "prakaraNa', 'cAya" tathA AgamazAstrono UMDo abhyAsa karyo. jyotiSazAstra ane maMtravidyAnuM paNa vizada jJAna prApta karyuM. tapa-japa ane yogasAdhanA : pUjyazrIe saMyamasAdhanA ane jJAnopAsanAmAM AgaLa vadhavA sAthe japatapa ane yogamAM paNa uttarottara AgaLa vadhatA rahI eka samartha sAdhaka tarIke nAmanA prApta karI che. teozrIe varasItapa-2, caumAsI-1, aThThAI-5, 23 kalAka maunapUrvaka satata 500 AyaMbila, zrI zaMkhezvara pArzvanAthanAM 108 aThThama vagere tapazcaryA karI che. IDaragaDha para zrI zAMtinAtha jinAlayanI pAchaLa AvelI prAcIna guphAmAM rahIne aSTAMga yogasAdhanA tema ja vividha Asano siddha karyA. ahIM guphAmAM traNa varSa daramiyAna tApUrvaka savAkaroDa navakAramaMtrano jApa karyo. IDara pAMjarApoLamAM rahIne divasa daramiyAna mAtra be vAra 500 grAma dUdha para rahIne 9 lAkha navakAramaMtrano jApa karyo. 500 AyaMbilamAM 9 lAkha navakAramaMtrano jApa prAyaH mauna rahIne karyo. uparAMta, tAraMgA tIrthanI guphAmAM 20 divasanA AyaMbilapUrvaka zrI RSimaMDala mUlamaMtrano eka lAkhano jApa acalagaDha (Abu)mAM eka varSa rahI ekAsaNAM sAthe zrI siddhacakra mUlamaMtrano jApa, posInA tIrthamAM cAra mAsa daramiyAna pAMca aTTama ane 6 AyaMbila karI, savA lAkha uvasaggaharaM stotrano jApa, giranArajI para guphAmAM rahI ekAsaNAM sAthe eka lAkha navakAramaMtrano jApa, AgaloDa (u. gu.)mAM 21 divasa zrI mANibhadravIranI sAdhanA karela. pUjyazrIe IDara ane tAraMgAnI guphAno jIrNoddhAra karAvI tathA acalagaDhanI Toca parano rUma ripera karAvI, te te sthAnonI tIrthapeDhIne arpaNa karela. pUjyazrIne saM. 2039nA aSADha suda 6nA roja ghANerAva (rAjasthAna) sthita kIrtistaMbha tIrthe pU. A. zrI vijayahimAcala-sUrijI mahArAje AcAryapade ArUDha karyA. saM. 2046nA jeTha suda pAMcame vaktApura (sAbarakAMThA)mAM pU. gurudevazrI vijaya-bhuvanasUrijI mahArAja Adi tathA caturvidha saMghanI upasthitimAM "yogadivAkara'nI padavI arpaNa karavAmAM AvI. pU. A. zrI vijayaAnaMdaghanasUrijI mahArAjanA ziSya parivAramAM munizrI jayacaMdravijayajI, munizrI bhuvanAnaMdavijayajI, munizrI rAjayaza-vijayajI, munizrI pradIpacaMdrasUrijI ma. ane munizrI mahAhaMsavijayajI che. zAsanaprabhAvanA : pUjyazrInI preraNA ane nizrAmAM zAsanaprabhAvanAnAM anekavidha kAryo saMpanna thayAM che. temAM vijApura pAse AgaloDamAM zrI mANibhadravIranA prAcIna Jain Education Intemational Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 jaina zramaNa sthAnano uddhAra karAvI, tene tIrtharUpe sArI rIte vikasAvyuM che. saraLa svabhAvI : pravacanaprabhAvaka eka bAju navuM tIrtha sAbarakAMThAmAM hiMmatanagarathI 8 ki. mI. pa. pU. A. zrI vijaya dUra vaktApura gAme 'OM zrI pArzva-padmAvatI jaina zve. mU. tIrtha nAme sthApI, tyAM paNa jinAlaya, upAzrayo, dharmazALA, kanakazekharasUrijI ma. sA. bhojanazALA AdinuM Ayojana karAvI, saM. 2046mAM aneka tIrthonI pratiSThA mahotsava UjavavApUrvaka vikasAvavAmAM AvI rahyuM che. zreNiothI zobhato marudharI A uparAMta saMprati mahArAjAkAlIna 24 jinabiMbathI yukata deza, pAMca bhavya jinAlayothI vaTapallI (zrI zatruMjaya AdInAtha jaina tIrtha) tIrthanI sthApanA maMDita nayanaramya khivAndI karavAmAM AvI che. rAjasthAna madhye rAnI sTezanathI muMDArA jatA gAma. temAM dharmamUrti suzrAvaka 10 kImI. dUra ramaNiyAjI tIrthanI sthApanA karela che. uparAMta caMdanamalajInAM dharmapatnI bamaNA-pATaDI jatA mAlavaNa cokaDI pAse kheravA gAmamAM paNa jatanAbahenanI ratnakukSithI tIrthanI sthApanA karela che. janma pAmela bALaka A uparAMta, jUnAgaDha talATI-maMdira, jasanagara, kuMdanamalanA kuMdana samA kAlukokIna (rAjasthAna)mAM zikharabaMdha derAsara. sumerapara rUpalAvaNyane joIne koNa kahe (uMdarI), belApura (thANA) ane mAmalatadAravADI-malADa ke A mAtra gharano dIpaka nathI, paNa jinazAsanano sitAro che! (muMbaI)mAM jinAlayo, devadevInI pratiSThA, nADolamAM zrI pitAjI samagra kuTuMbane saMsAranI jaDa ukhADanAra cAritranA mArge padmanAbhasvAmI jinAlaye zrI pArzva-padmAvatInI pratiSThA, prayANa karavA-karAvavAnI bhAvanAmAM ramatA hatA. tethI ja acalagaDha (Abu)mAM yakSa-yakSiNInI pratiSThA tathA vaDAlI bALakanA vyAvahArika zikSaNane mukhyatA na ApatAM dhArmika (banAsakAMThA) gAme sosAyaTImAM zikharabaMdha derAsara ane saMskaraNa mATe borDiMgamAM mUkyo. bIjI bAju, parama upAzrayanuM nirmANa, kherojamAM jinAlayanuM zilAropaNa, zAsanaprabhAvaka vyAkhyAna vAcaspati pU. A. zrI amadAvAda-nAraNapurAmAM haripArkamAM, hiMmatanagaramAM vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA vairAgyane daDhAvanArA, mahAvIranagaramAM tema ja ekalArA, maToDA ane DarAmalI gAme saMsAranA rasane kSINa karanArAM pravacano vAMcavA-sAMbhaLavAno tathA rAjasthAnamAM choTI sAdaDImAM upAzrayonuM nirmANa uparAMta suyoga prApta thayo. tethI saMsAra uparathI mana UThI gayuM. 1. tAraMgAjIno, 2. bhadrezvara tIrthano, 3. jesalamerano ane 4. bhavocchedaka tAraNahAra, asImopakArI evA pU. pitAzrI sametazikharajIno-ema AgaloDathI 4 saMgho, pAlIthI caMdanamalajIe potAnI be lADalI dIkarIone saMyamamArge siddhAcalagirino, porabaMdarathI giranArajIno, pAlitANAthI sthApita karIne, saMyama mATeno potAno mArga khullo thayo bAra gAunI saMghayAtrA sAmudAyika tathA 99 yAtrA, ekalArAthI jANIne saM. 2011nA jeTha sudI-pAMcame potAnA suputraratna tAraMgAjI, vaDAlIthI tAraMgAjI, hiMmatanagarathI posInAjI kuMdana sAthe kalakattA mukAme pUjyapAda gurudevazrI A. AdinA cha'rIpAlita yAtrA saMgho; cArabhujA (rAjasthAna)nA raste vijayarAmacaMdrasUrijI mahArAjazrInA varada haste dIkSA svIkArI. nirmANAdhIna 'himAcalanagara'nuM khAtamuhUrta; AgaloDa, saM. 2046 vaizAkha sudI 12nA divase muMbaI, pAlitANA, vaTapallI, ramaNiyA ane vaktApuramAM upadhAnatapanI caMdanabALA upAzraye pU. A. bhagavaMtazrI mitrAnaMdasUrijI ArAdhanA vagere anekavidha dharmakAryo pUjyazrInI nizrAmAM ma.sA.nA varada haste gaNi-paMnyAsa padavI thaI. susaMpanna banyAM che. pUjyazrInA varada haste aneka zAsanaprabhAvaka kAryo pravartI rahyAM che. evAM kAryo mATe pUjyazrI tyArabAda munizrInA vinaya vaiyAvacca, aucitya, dhIratA, nirAmaya dIrdhAyu prApta karo evI zAsanadevane hArdika abhyarthanA gaMbhIratA ane zAstronuM paThanapAThana, pUjya pratyeno samarpita tathA pUjyazrInAM caraNAraviMdamAM koTizaH vaMdanA! bhAva vagere guNonA prabhAve vaDIloe saM. 2058, mahAsuda AThamanA divase muMbaI lAlabAga upAzraye parama tapasvI saujanya : zrAvaka bhaktonA saujanyathI vardhamAna taponidhi pU. A. zrI prabhAkarasUrijI ma.sA.nA varada Jain Education Intemational Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 haste AcArya pade ArUDha karyA. pote AcArya hovA chatAM potAnA anaMtopakArI saMsArI pUjya pitAzrI-guru bhagavaMtazrInI khUba ja utsAha- ullAsapUrvaka samatAbhAve ane prasannacitte apramattabhAve, vinayaviveka, namratApUrvaka je apratima sevA-bhakti-vaiyAvacca - karavA dvArA pU. guru bhagavaMtazrIno sauthI vadhAre priya manobhiSTa evo karmanimUlaka muktipradAtA evo mahAmUlo svAdhyAya karAvavA dvArA apUrva zAtA samAdhi ApavA dvArA, gurune pramudita karI rahyA. AvA kalikAlamAM paNa AvA zAMta vinayavaMta sevAbhAvI utkRSTa bhakti karanArA suputra ratna jovA ke maLavA muzkela che. gurukRpAthI teozrInA zrImukhethI lIdhela koI paNa tapanA paccakakhANa dvArA te te prAya nirvidane paripUrNa thAya che tevo ghaNAne anubhava che. temanA zrImukhethI ajitazAMti ane saMtikara sUtro sAMbhaLavAM jevAM che. potAnA guru bhagavaMtanI niSkAma sevAbhaktinA pratApe teozrIne paNa sevAbhAvI ziSya munizrI kIrtidhvaja vijayajI ma. suMdara ArAdhanA karI rahyA che. pUjyazrInA pravacano lakhavA ane e AtmasAta karavArUpa svAdhyAyanI tenA uparathI pravacananI taiyArI karavA karavA satata preraNA ApanAra pU. paMnyAsa zrI bhadrAnaMdavijayajI gaNivarya (mAstara ma. sAheba)no upakAra bhUlyA vagara chellA ghaNA varSothI suMdara pravacano dvArA anekanA hRdayamAM pUjyazrIe sthAna prApta karyuM che. alpa comAsAmAM paNa teozrI anekonA anekavAra rAhadAra banyA che. saM. 2045nA vaizAkha vada-6ne divase mumukSu lAlacaMdakumAra pUjyazrInuM ziSyatva svIkArIne munizrI kIrtidhvajavijayajI nAma dhAraNa karI suMdara saMyamajIvana jIvI rahyAM che evA e parama zAsanaprabhAvaka AcAryadevezane zatazaH vaMdanA. saMkalanakAra : munizrI cAritrabhUSaNavijayajI ma. saujanya : kokIlAbahena vinubhAI zAha, 53 sAgarakuMja nepayansI roDa, muMbaInA saujanyathI 5. pU. AcAryazrI kIrtisenasUrijI mahArAja sAheba pU. A. zrI kIrtisenasUrIzvarajI mahArAje 24 varSanI uMmare vairAgyavAsita banI, sukhamaya saMsArano tyAga karI, siddhAMtamahodadhi, saccAritra cUDAmaNi pUjya AcAryadeva zrImad vijayapemasUrIzvarajI mahArAjAdi 100 uparAMta pU. sAdhu vizva ajAyabI : bhagavaMtonI punIta nizrAmAM mahArASTranA vaNI gAme saM. 2011nA vaizAkha suda 7nA divase dharmatIrthaprabhAvaka pU. A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAja pAse bhAgavatI dIkSA svIkArI. satata gurukuLavAsamAM rahI vinaya, viveka, bhakti sAthe jJAnadhyAna ane tapa-tyAgamAM AgaLa vadhI AgamavAcana ane prakaraNAbhyAsa dvArA potAnA jIvanane pavitra banAvyuM. temanI yogyatAne anulakSI vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAje saM. 2040nA dhanaterasanA divase pannA-rUpA dharmazALA-pAlitANAmAM bhagavatIsUtranA joga karAvyA ane hastagiri tIrthe saM. 2041-nA phAgaNa suda 3-nA divase 300 uparAMta pU. sAdhusAdhvIjI mahArAjo ane caturvidha saMghanI vizALa upasthiti vacce mahAmahotsavapUrvaka gaNi padathI alaMkRta karyA tathA saM. 2042nA phAgaNa vada 3ne divase zrI zaMkhezvara tIrthe vizALa caturvidha saMgha vacce paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. tyArabAda vi.saM. 2050 mahA suda-8ne zanivAre zrI zatruMjaya mahAtIrthe ratnatrayIdhAmamAM AcAryapadathI vibhUSita karyA. hAla 54 varSano dIkSAparyAya. Aje 79 varSanI uMmare paNa pUjyazrI suMdara ArAdhanA karIkarAvI rahyA che. chellAM 35 varSothI gurvAjJAnusAra judAM judAM kSetromAM-kaccha, mAravADa, muMbaI, saurASTra, gujarAta, banAsakAMThAmAM cAturmAsa karI zAsanaprabhAvanA pravartAvI che. pUjyazrI uttama lekhaka paNa che. DIsAthI nIkaLatA "rakhevALa' dainika patramAM temanI "AdhyAtmika ciMtana' nAmanI kolamamAM lekhamALA prasiddha thaI rahI che, jenA AdhAre 8 moTAM pustako tema ja saMskRta, AdhyAtmika, kathAo vagere kula maLI 25 jeTalAM pustako prakAzita thayAM che. 'jJAnadIpaka prakAzana TrasTa' mAraphata pUjyazrInAM pustako prakAzita thaI rahyAM che. pUjyazrInI dIkSA bAda temanA saMsArI parivAramAMthI sAdhvI zrI caMdradharmAzrIjI, sAdhvI zrI caMdradarzanAzrIjI, sAdhvIzrI amIrasAzrI Adi dikSita thaI nirmaLa saMyamanI ArAdhanA karI rahela che. temanAM saMsArI dharmapatnI jaDAvabahena mAtuzrInA Jain Education Intemational Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa avasAna bAda hAla sAdhvIjIzrI caMdramAlAzrIjI tarIke suMdara saMyamanI ArAdhanA karI rahyAM che, jemaNe vardhamAnatapanI 100 oLI pUrNa karI che. uparAMta, 45 upavAsa, mAsakSamaNa, vIzasthAnaka tapa, dharmacakratapa, bhavaAlocanA, siddhagirimAM AyaMbila tapathI be cAturmAsa, kalyANaka bhUmionI yAtrAo ane suMdara jJAnAbhyAsa karI jIvanane dharmamaya banAvyuM che. pUjyazrInuM ciMtana-manana-dezanA bindunuM mAdhyama mukhyatayA paMcasUtra-prathamasUtra : cAra zaraNa svIkAra, svadoSadarzana ane paraguNa anumodana' che. pUjyazrInA sadupadezAnusAra zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM 'zrI zaMkhezvara vardhamAnasUri jJAna ArAdhanA TrasTa' dvArA hAi ve upara zrI 'zrI vardhamAnasUri jJAnamaMdira', 'zrI vardhamAnasUri zAstrasaMgraha', pAThazALA, kAryAlaya, svAdhyAya hola vagere sAkAra thaI rahela che. A vardhamAnasUri eTale AjathI 700 varSa pahelAM thayela zrI vastupAla-tejapAlanA guru ane zrI zaMkhezvara mahAtIrthanA adhiSThAyaka devAtmA. pUjyazrIne temanA pratye apAra bhakti che. pU. AcArya zrI kIrtisenasUrijInuM saMsArI nAma kAMtilAla. pitAnuM nAma govardhanabhAI ane mAtAnuM nAma raMbhAbahena hatuM. temano janma saM. 1987nA mAgazara vada 1-ne divase aMbApara (kaccha) mAM thayo hato. pUjyapAdazrI hAla pAlitANA madhye jaya zatruMjaya ArAdhanA dhAma' madhye birAjamAna che. jyAM devAdhideva zrI mahAvIrasvAmI jinamaMdira, bhavya jJAnamaMdira, zrI sudharmasvAmI pravacana haoNla, zrI gautamasvAmI svAdhyAya haoNla, sUrimaMtra paMcapITha, zrI tribhuvanasvAmInI pratimA, 8 nAnA upAzraya, dhyAnamaMdira Adi vizALa saMkula che. jenA saujanyadAtA devendrabhAI ratilAla zAha, pATaNavALA (hAla pArlA-muMbaI) che. ziSya parivAramAM paM. kIrtiratna vijayajI ma., muni tIrtharatna vijayajI ma. Adi pa che. saujanya : jaya zatruMjaya ArAdhanAdhAma TrasTa, pAlitANA rAjasthAnaratna 100 + 23 vardhamAna olInA tapasvI pa.pU. A.zrI kamalaratnasUrijI ma.sA. mahApuruSo dharatInAM AbhUSaNo hoya che, emanuM samagra jIvana AtmakalyANa sAthe lokakalyANa mATe ja samarpita hoya che. emaNe potAnuM jIvana mAnavasamAmAM mAnavIya mUlyone pratiSThita karavA mATe arpaNa karyuM hoya che. 101 pUjya gurudevanAM karakamaLo dvArA aneka pratiSThA, lagabhaga 60 dIkSA thaI. emano janma piMDavADA (rAjasthAna)mAM vi.saM. 1987nA bhAdaravA vada sAtame thayo hato. pitAnuM nAma kisturacaMdajI ane mAtAnuM nAma naMdinIbahena hatuM. mAtApitAnA susaMskAra ane pU. siddhAMtamahodadhi A. bha. zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA.nA suparicayathI emanI vairAgyabhAvanA prajvalita thaI. teo roja bahu ThAThamAThathI parivAra sAthe snAtrapUjA bhaNAvatA hatA. emaNe potAnA gharanuM vAtAvaraNa jinendra bhaktimaya banAvyuM. e ja kAraNe emano zAsana taraphano anurAga ane saMsAra tarapha udAsInabhAva dinapratidina vadhato gayo. emaNe ekatrIsa varSanI bharayuvAna vaye brahmacaryavrata lIdhuM ane vi.saM. 2025nA vaizAkha suda 7nA roja piMDavADAmAM sahakuTuMba dIkSA grahaNa karI. samagra parivAranI dIkSA, vaDI dIkSA eka ja divase thaI. pitA ane be putronI gaNi padavI ekaja divase thaI. rAjasthAnamAM eka kuTuMbanA 6 sabhyonI dIkSA eka ja divase sarvaprathamavAra thaI. emaNe rAjasthAnanI kIrtimAM cAra cAMda lagAvI eka Azcarya sarjI dIdhuM. teo mevADa dezoddhAraka A.bha. zrI jitendra sU.ma.nA suziSya banyA. dIkSA samaye pU. AgamaprajJa A.deva zrI vijayajaMbU sU.ma., (pU.A.bha. zrI hIra sU.ma., pU.A.bha. zrI bhuvanabhAnusU.ma.,) pa.pU. A.zrI vijayajitendrasUrijI ma., pU. A.bha.zrI guNaratna sU.ma. te vakhate muni hatA (e vakhate paMnyAsa, munirAja) vagere vizALa parivAra sAthe upasthita hatA. gauravamaya parivAra : piMDavADAnA zreSThIvarya zrI kasturacaMdajI haMsarAjI prAgdhATa parivAra bahu gauravazALIche. A parivAranA 6 sabhyo dIkSita thayA. kisturacaMdajI haMsAjInA putra, putravadhU, be pautra temaja be pautrI. kisturacaMdajI haMsarAjajIno parivAra nIce mujaba che H 1. dharmacaMdajI kisturacaMdajI, 2. kAlidAsajI kasturacaMdajI, 3. pukharAjajI kisturacaMdajI, putrI-1. saMtIbahena, 2. paMkubahena. pU. gurudevanA cAturmAsa sthaLo nAgaura, mAMDavalA, cAMdarAI, mokalasara, gaDhasivAnA piMDavADA, takhatagaDha, maMDAra, mAMDavalA, pAlImAravADa, pADIva, Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 pADIva, khamanora, kozIthala, sanavADa, iMdora, ratalAma, muMbaI, muMDArA, solApura, ratalAma, dAMtarAI, vApI, takhatagaDha, surendranagara, udayapura, amadAvAda, pAlanapura, sAdaDI(rANakapura), kheDabrahmA, sirohI, jodhapura zrIpAlanagaramuMbaI, bhAyaMdara, pAlItANA pATaNa, vaDodarA, rAjakoTa (saurASTra), bherutAraka dhAma annAdarA vagere sthaLoe cAturmAsa karela che. emanA vAtsalyabhAvanA kAraNe maitrI ane karuNAnI emanA dvArA evI ajanna dhArA vahI rahI che, je rASTra ane samAjanuM kalyANa karatI niraMtara pravAhamAna che. saMyamanI zuddha sAdhanAmAM vipula jJAnano apUrva saMgama emanA jIvanamAM maLe che. emanuM jIvana sAduM paraMtu sAna ane kriyAnI pAMkho dvArA UDatuM mokSamArga tarapha uDDayana karI rahyuM che. ApaNe emanI anumodanA karatAM apAra gauravanI anubhUti karIe. pUjya gurudeva zrI AcArya bhagavaMta zrImad vijaya kamalaratnasUrIzvarajI ma.sA.nI zubhanizrAmAM sAbaramatI yAtrikabhuvana pAlitANAmAM vikrama saMvata 2061mAM 250 bhAIbaheno comAse rahela hatA. tenuM Ayojana muMbaInA bhAIo taraphathI hatuM. vardhamAna siddhagiri upadhAna tapa muMbaI taraphathI Aso suda 12 di. 14-10-05thI upadhAna thayuM hatuM, ane vikrama saMvata kArtika suda 14 + 15 di. 15-112005thI saMghavI dharamacaMdajI pukharAja kasturacaMdajI haMsarAjajI parivAra, piMDavADA taraphathI navvANuM yAtrA thaI hatI. emanA ziSyo pU.A.vi.darzanasUrijI ma.sA., pU.A. ajitaratnasUrijI ma.sA., munizrI zAMtiratna vi.ma.sA., munizrI gaNadhararatna vi.ma.sA. DIsA pAse dAMtIvADA kolonI gAme chokarIonI dIkSAo 2062mAM pU. gurudevonI nizrAmAM thayela. caitrI oLI jIrAvalAjI mahAtIrtha pAsenA dAMtarAI-nagaramAM pUjyonI nizrAmAM 11 divasIya mahotsava sAthe thayela. saujanya : zrI zAMtilAla dharamacaMdajI koThArI mahetA sTrITa, pIMDavADA (rAjasthAna) taraphathI pa.pU. A.zrI darzanaratnasUrijI ma.sA. pa.pU. gurudeva AcArya zrI ma.no janma vi.saM. 2011nA zrAvaNa suda-7, tA. 12-7-'55nA bapore be vAgye Jain Education Intemational piMDavADAmAM kAlidAsajInA ghera kamaLAbenanI kukSie thayo. vikrama saMvata 2054 vaizAkha suda-6 muMDAra (ramaNIyAtIrtha) (rAjasthAna)mAM AcAryapadavI thayela. vizva ajAyabI : hindIpradeza ane maru dezanI sukkI ane durgama bhUmimAM vicaraNa karavuM ane ajJAnAMdhakAra taLe dabAyelA jIvonA jIvanapathane jJAnaprakAzathI prakAzita karavo e keTaluM kaThina ane duSkara kArya che. AvA pradezamAM satata vicaravuM, dharma prabhAvanA karavI ane dharmaprakAzathI A pradezane prakAzita karavo. AkarI kasoTI ane AkarI sAdhanA che, jeNe emanI yazapatAkAne gagananI UMcAIe laherAtI karI che. emanA vizALa lalATa ane camakatuM kapALa bhAvinA koI akalpya saMketa Ape che. teo vyavahArika navamA dhoraNa sudhI bhaNyA. teo zALAmAM paNa prathama naMbare AvatA hatA. emanI avirata sAdhanAnuM ja A pariNAma che ke emanI nizrAmAM moTAM zAsanaprabhAvaka kAryo, upadhAna vagere thayAM che. emanI nizrAmAM mahotsavo je zAMti, ekatA, saMtoSa ane ullAsanA vAtAvaraNamAM saMpanna thAya che, emanA preraNAsrota pote ja che. saraLatA, smita laherAvatI saumyatAno ja A prabhAva che ke sadbhAvanAnI punIta dhArA pravAhita thaI saune AnaMdathI pallavita karI de che ane bhavyAtmAonAM mana mohI le che. AvA ananya saMgha ane zAsananA utkarSanA uccA vicAradhArI sAdhaka ane siddha puruSa tarapha kRtajJatA abhivyakta karavAmAM zabdonI zakti aparyApta sAbita thaI rahI che. pUjyazrIne dharmanI sAthe ja dharmanI vasiyata kauTuMbika paraMparA rUpe maLI hatI. emanAM mAtA-pitA, bhAI-bahena samagra parivAra pravrajyAnA pAvana patha para agresara thaI dharmazAsanane alaMkRta karavAmAM saphaLa rahyo che. samagra parivAra sAthe rAjasthAnanI suprasiddha pAvana piMDavADAnI dhanyadharA para janmI vi.saM. 2025mAM vaizAkha suda sAtame pitA gurudevanI sAthe dIkSA grahaNa karI ane muni zrI kamalaratnavijayajI ma.nA suziSya banyA. emaNe pU.A. bha. zrI guNaratna sU.ma.nI pAvana nizrAmAM 15 varSa rahIne emanA jamaNA hAtha tarIke Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 103 sevA karI teo guNabAhu nAme prakhyAta thayA ane pUjyazrInI guNaratnasUri ma.nI sevAmAM 15 varSa sudhI rahyA. sevAne pUrNa sevAnI sAthe sAthe kuzAgra buddhi tathA gurudevanI kRpAthI jIvanamaMtra banAvyo ane sevA mATe ja emanAM romaromamAM jaina graMthonuM niSThApUrvaka adhyayana karyuM ane nyAya-vyAkaraNa, evI divyatA bharI hatI ke emaNe aneka AkarSaNono paNa AgamagraMthonA vidvAna banyA. vi.saM. 2051mAM poSa vada-6ne tyAga karyo ane kyAreya dUra na gayA. dhanya che emanI pUjyazrIne pU.A.bha. zrI raviprabha su.ma., pU.A.bha. mahAbala - bhakti! dhanya che emano samarpaNabhAva! sU.ma. vageree zrI zatruMjaya girirAja para gaNi padathI yuvAnone game evI rocaka zailImAM vyAkhyAna vibhUSita karyA. ApavAnI adbhuta kuzaLatAne kAraNe pUjyazrI atyaMta rAjasthAna pradezanuM e parama saubhAgya che ke lokapriya thayA che. kAryadakSatAthI zAsanaprabhAvaka kAryo karI pUjyazrInI dIkSA-vaDI dIkSA Aja pradezamAM thaI ane rahyA che. rukSa-sUko raNapradeza emanA vicaraNa ane upakArathI paMnyAsa padanuM alaMkaraNa paNa vi.saM. 2053 mAgazara suda- dharmaplAvita banyo che. maMDavAriyA-dIkSA, piMDavADA-dIkSAthI 3 zivagaMja ane AcAryapadanuM alaMkaraNa vi.saM. 2054 emanI kIrtine cAra cAMda lAgyA che. Ama zrI jinezvara vaizAkha suda-8ne maMDArA pAlI mAravADamAM thayuM. pUjyazrInAM devanA zAsanane tathA sadharmane emaNe akSuNya banAvI dIdho zAsanaprabhAvaka satkAryo ApaNane AkarSita kare che. A che. emanAM aneka guNonuM ane pachAta hindIbhASI dezanI pradezamAM vicaraNa karIne pUjyazrIe sadharmanI jyota aMdhakAramaya bhUmine prakAza tarapha laI janArI pravRttinuM ame prajvalita karI che. e bhautikatAthI saMtrasta arthAtu sAMsArika sammAna karIe. dhUMdhaLA padane Alokita karI tene dizA nirdezamAM sahAyaka gulAbanAM phUlonI seja para cAlavuM saraLa che. paraMtu banI rahI che. ApanI kAcI dIkSA vakhate munizrI kAMTAonI tIvra vedanA sahI enA para cAlanArA to divAkaravijayajI nAme ghoSita thayA hatA. hakIkatamAM teo gaNyAgAMThI vyakti ja maLe che. aNadhArI ane kaSTaprada divAkaranI mAphaka Alokita thaIne ApaNA pathane prakAzita paristhitione pAra karavAno banAva lokone Azcaryacakita kare karavAnI kRpA karatA raheze. che. Aja ApaNI sAme paNa evo ja AzcaryakAraka banAva jJAna ane vairAgyano suyoga banyo che. chellAM trIza varSothI apUrva kaSTa sahana karI baMdhubelaDIe Aja aprApya zrIsiddha hemalagvRttinI hindIbhASI pradezo ke jyAM jinavANI-varSAnA abhAve saMpUrNa vRtti guNaratnAvRtti jevI navI TIkA racI devadravya, zAstrIya satya ane dharmanAM bIja naSTa thavA mAMDyAM hatAM. e tarapha emanuM dhyAna gayuM. teo A pradezane dharmanA abhyAsuone suvidhA karI ApI che. emanA upadezathI Aja sudhImAM 31 hajArathI paNa vadhAre pustako chapAI choDathI pharI navapallavita karavAnI daDha bhAvanA banAvI kaSTo cUkyAM che. sanmArga prakAzanathI prakAzita saMskRta jaina pravacana tarapha dhyAna ApyA vinA teo lakSya tarapha AgaLa vadhavA lAgyA. emaNe apUrva kaSTa sahana karI ApelA upadezonuM prathama pratane saMzodhita karavAnuM zreya paNa emane maLe che. pariNAma e AvyuM ke keTalAMya sthaLe sudhAro thaI gayo. ApanAM prasanna mudrA ane zAMta svabhAva sarvane AkarSe che. AkhA comAsAmAM ane zivagaMja comAsAmAM apUrva temano janma, dIkSA, paMnyAsa padavI rAjasthAnamAM thavAnA zAsanaprabhAvanA thaI che. AkhA comAsAmAM sADApAMca kalAka kAraNe teo paNa rAjasthAnanuM ratna che. emaNe 13 varSanI cAturmAsa pravezanI zobhAyAtrA cAlI. basso to svAgata bAlyAvasthAmAM dIkSA lIdhI. emanA nAnAbhAIe 11 varSanI benara lAgyAM. comAsAmAM 15 svAmIvAtsalya, siddhitapa, uMmare dIkSA lIdhI ane nAnI bahena tema ja moTI bahene 9 mAsakhamaNa vagerenI tapazcaryAoe navo rekorDa sthApita karyo. varSa tema ja 18 varSanI bAlyAvasthAmAM dIkSA lIdhI. emanI 34 zobhAyAtrA nIkaLI vagere. zivagaMja cAturmAsamAM anukaraNIya ane anokhI evI gurubhakti hatI ke teo pAraNAMnI apUrva bolI, upadhAna vagere thayAM. emanA ziSyotemanA paropakArI dIkSA-zikSAdAtA gurudeva vagerenI nizrAmAM praziSyo pU. muni bhAvezarana vi.ma., pU. prazamaranavi.ma., pU. covIsa varSa sudhI rahyA. dIkSA pachI pU.A.bha. zrI dAnaratna vi.ma., pU. ratnezaranavi. ma., pU. lAbharanavi. ma., Jain Education Intemational Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 vizva ajAyabI : 5. kiraNaratnavi. ma., pU. akSayaratvavi.ma., pU. piyuSaratna alpAyumAM vairAgyadIpaka vaDe Alokita mahAtmAne ame sAdara vi. ma. che. teo ajoDa zAsanaprabhAvaka che. jema kheDUta vaMdana karIe chIe. putranAM lakSaNa pAraNAmAM-A nyAye potAnI hariyALI khetI joI prasanna thAya che ema ja bALakamAM susaMskAranAM darzana thavAM lAgyAM. potAnA AtmAnA khetarane hariyALA choDothI pallavita joI , saMskRta, nyAya, vyAkaraNa, jyotiSa, AgamaamArAM roma-roma praphullita thaI rahyAM che. A badhuM emanI cheda-graMtha-kammapayaDa, hindI-gujarAtI bhASA para adhikAra kRpAnuM ja phaLa che. dharAvanAra emanI kalama "zrI siddha hemalavRtti para 5-6-7 emanAM mAtA deva thayAM che jeo emane kyAreka adhyAyanI guNaratnAvRtti rUpe avatarita thaI. teo moTA moTA kyAreka svapnamAM saMketa kare che. AkhA (ma.pra.) cAturmAsa graMtho saraLa bhASAmAM bhaNAve che. emaNe "kammapaDi'nI ApanI jarAya icchA nahotI, paraMtu rAtre mAtAnA rUpamAM | gujarAtI TIkA paNa lakhI che. AvI deva thayelI mAtAe kahyuM ke "AkhA cAturmAsa mATe jainadarzanamAM tapane karmonI nirjarAnuM sarvottama sAdhana jA, bahu lAbha thaze." ane kharekhara evuM ja thayuM. gaNipada mAnavAmAM Ave che. emanuM samagra jIvana svAdhyAya rUpI pachInuM sarvaprathama AkhAnuM vi.saM. 2051nuM cAturmAsa yazasvI tapasAdhanAmAM lIna rahyuM che. zrI bhagavatIjI sudhInAM yogohana, ane aitihAsika thayuM. nikhI (jAlora-rAjasthAna)nA gAmanA varSItapa, 77 vardhamAna tapanI oLI, zrI siddhagirijInI jagaDAo maTADyA che ane devadravya bacAvela che. cauvihAra chaThThapUrvaka sAta yAtrA, vardhamAna vidyA sUrimaMtranI pAMce emanI puNyaprakRti paNa apUrva che. teo jyAM jAya pIThanI ArAdhanAnI sAdhanA sAthe dainika pratyAkhyAna tathA che tyAM aneka zAsana prabhAvanAnAM kAryo thAya che. pU.A.bha., parvatithinI vizeSa tapasyAonI emanI niyamita ArAdhanA mahAbalasUri ma. tathA puNyodaya vi.ma. e patramAM emanI cAle che. emanA tapa-prabhAva, vizuddha cAritra ane maMgaLa khUba prazaMsA karI che. emaNe pU.A.bha. sudarzana sU.ma., pravacanothI jinazAsana Alokita thaI rahyuM che. pU.A.bha. vibudhaprabha sU.ma., pU.A.bha. rAjatilaka sU.ma., nAnA dehamAM vipula jJAnano sAgara dharAvanAra emanI pU.A.bha. mahodaya su.ma., pU.A.bha. raviprabha sU.ma., saMghayAtrA svopakAra ane paropakAra rUpI "tijJANe tArayANaM' pU.A.bha. guNaratna sU.ma., pU.A.bha. mahAbala su.ma., bhAvane abhivyakta karatI jIvanasaritAnA kinArAone pU.A.bha. puNyapAla sU.ma. vageree potAnI nizrAmAM relamachela karatI kalyANapatha para AgaLa vadhI rahI che. vyAkhyAna karAvI emanA para prazaMsAnA puSpo varasAvyAM che. emanuM jIvana zveta vastra jevuM che. emanI saMyama rUpI saujanya : zrAvaka bhaktonA saujanyathI cAdara sarvatra sapheda ja sapheda jovA maLe che. emanA ziSyo mu. zrI prAzarativijayajI ma., mu.zrI dIpakaratnavijayajI ma., mu.zrI nyAyavizArada taruNaratnavijayajI ma., mu.zrI AnaMdaratnavijayajI ma., mu.zrI pa.pU. A.zrI ajitaratnasUrijI ma.sA. abhayaratnavijayajI ma., mu. 1I Agamaratnavi.jayajI ma., hindIbhASI pradezane dharmaAbhAthI Alokita karanAra mu.zrI yogaratnavijayajI ma. ratnadIpa! piMDavADAnA zrI mahAvIrasvAmI jinaprAsAda yukta saujanya : zrI zAMtilAla dharamacaMdajI koThArI piMDavADAnagarImAM kAlidAsabhAI ane kamaLAbahenanA pAvana mahetA sTrITa, pIDavADA (rAjasthAna) taraphathI prAMgaNamAM vIrendrakumAra nAme eka kamaLabIja vi.saM. 2014nA mAgazara suda teraze UgyuM, je vikasIne jinazAsanane potAnI suvAsathI samagra rASTrane surabhita karavA lAgyuM. samyaka cAritranA paryAya vimala, pRthvI samA kSamAzIla, caMdra jevA saumya, AkAza jevA divya nakSatrothI alaMkRta thaIne saMyama pAlanamAM vajasamAna dRDha jinazAsana-staMbha banI sarasvatIputra ane prANImitra rUpe zobhAyamAna thayA. mAtra agiyAravarSanA Jain Education Intemational Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 105 A che aNagAra amArA (bhAga-1) pa.pU. jayadarzana vi. ma.sA. (nemipremI) mAnavano deha maLyo eTale ochAmAM ochI ciMtA roTI, kapaDAM ane makAnanI rahevAnI, kAraNa ke tiryaMcone kapaDAM ane makAnanI upAdhi nathI satAvatI. te traNeya AvazyakatAo anivArya kharI paNa vartamAnamAM phezana ane vyasananA jamAnAmAM jANe harIphAIo ja cAlI rahI ' hoya tema traNa AvazyakatAo ja traNa prakAranA vilAsavikAra vadhArAnuM kAraNa banatI cAlI che. tenI pUrti hetu artha ane kAma-puruSArthamAM aTavAyelA AdamIone dukAna ane makAna-AgAra vagara cAle tema nathI, jyAre bIjI tarapha eka viparItarUpe traNeya anivAryatAone ochAmAM ochI karI nAkhI adharmano parihAra karI rahelA aNagArIo AgArIo mATe AzcaryabhUta jIvana jIvatAM jvalaMta udAharaNo che. jyAre mahela choDI jaMgalanI vATe janAra, makAna choDI mahAna mArgane anusaranArA ane artha-kAma choDI dharma-mokSa puruSArthane ja pasaMda karanArI anokhI Alama ALasa khaMkherI UbhI thAya che, tyAre avanavA prasaMgo ApameLe rajU thaI jAya che, vAto vArtAo banI jAya che ane itihAsanAM pAnAMomAM sudhAro-vadhAro thaI jAya che. gRhasthane kadAca sAta peDhIno jaza maLe, tyAre sAdhupuruSone sAgaropamo sudhIno amarapaTTo maLI jAya che, je hakIkata che. A che aNagAra amArA' nAmanA A lekhanA prathama vibhAgamAM 108 prAcIna prasaMgo levAyA che, jyAre bIjA bhAganA 108 paricayo sAva arvAcIna yuganA jANavA. amArI lAgaNI bharela mAMgaNIno saprema svIkAra karI bahumukhI prabhAvaka pratibhAsaMpana pa.pU jayadarzana vi. ma.sA.nI lekhanI pharI navA graMthasarjana mATe sahajamAM saphara karavA cAlI che, je dvArA unmukha dekhAtA yuvAvargane jaina zramaNanA sIdhA-sAdA lebAzamAM eka viziSTa ujAsa jovA maLaze, nAstika varga Astika banaze. pUrvakAlIna mahApuruSone anuvartanArA mahAtmAone zodhavA paNa koIka jijJAsuvarga kadama mAMDaze. kyA gAmanA ane zuM nAmanA evA praznonA sthAne navI jijJAsA jAgaze ke te te mahAtmAe kyA nimittathI dIkSA lIdhela, keTalAM varasano paryAya thayo ane temanA jIvananI viziSTa sAdhanAo che. kaI kaI ? rAmaer kara saka - Jain Education Intemational Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 vizva ajAyabI : kALa-keTaloya kaparo AvI caDyo chatAMya lokamAnasa eTaluM spaSTa svIkAra karatuM thayuM che ke Ajeya cAreya phirakAomAM zvetAmbara mUrtipUjaka saMghanA zramaNa-zramaNIo utkaTa tapa-tyAga, jJAna-dhyAna ane sarvamAnya vyavahAra-dharmane pALatAM-paLAvatAM nizcayalakSI jIvaMta jIvana jIvI rahyAM che. bAkI jyAM mArgAnusArI jIvitone paNa anekAMtavAdanA svIkAra pachI dhikkAra nathI karAto, tyAM zithilAcArIne paNa tiraskAra na karatAM uccAdarzone anumodavAno abhigama AcAryapuMgava haribhadrasurijIe apanAvI anekonAM haiyAMmAM siddhAMtonI kaDavAzane paNa haLavAzathI vadhAvavAnI kaLA ApI dIdhI che. lekhamALAnAM pAtrone trikALa vaMdana karI temanA guNane sparzavA puruSArtha karavA jevo che. -saMpAdaka corAzI lAkha jIvayoninA vikRta cakarAvAmAM asaMyamane kAraNe aTavAyelA jIvAtmAnI kyAM adhamadazA ane kyAM vizvanI AThamI ajAyabI gaNAtA eka saMyamI sAdhunI ucca dazA. hakIkatamAM jIvano asaMyama e ja saMsAra che ane jIvAtmAno jinakathita saMyama te ja muktino mahAmArga che. narakagatimAM dharma saMbhaLAvanAra koI nathI, tiryaMcagatimAM dharma samajanAra koI nathI, devagatimAM saMyamadharma AcaranAra koI nathI mATe ja cAra gatinA cakarAvAmAM ekamAtra draSTAMta dazathI durlabha manuSyabhavamAM ja jinavANI, zravaNa-AcaraNa ane AtmotthAnano avasara maLavAthI paramAtmA paNa mAnava-janmane biradAve che. mAnavaMtA mAnavabhavano sAra che saMyama ane jemAM yama ane niyamanA be pATA upara jIvana gADI samyak prakAre gati-pragatithI muktimahele pahoMcatI hoya to teno zreya saMyamadharmanA sAdhaka saMyamI sAdhune phALe jAya che. vartamAna avasarpiNI kALanA paMcama ArAnA aMte duuhasUrijI nAmanA AcArya bhagavaMtanI sAdhanA cAlaze tyAM sudhI chaThThA ArAnA duHkhono prAraMbha nahIM thAya paNa temanA kALadharma pachI saMyamI sAdhaka eka paNa nahIM rahevAthI prabhujInuM zAsana paNa AgAmI utsarpiNI kALanA bIjA ArA sudhI viccheda pAmI jaze, kAraNa jyAM sAdhu dharmanI ArAdhanA karanAra eka sAdhu ke sAdhvI bhagavaMta na hoya tyAM zrAvaka ane zrAvikAcAranI kalpanA paNa kema karI zakAya? A raMga-rAga-vilAsano icchApUrvaka tyAga karI bhautika jhAkajhamALa vacce paNa alipta rahI AtmAnI gaveSaNA karanAra saMyamIothI aDhI dvIpa pAvana che. paMdara-karmabhUmimAM vicaraNa karI svaparakalyANa sAdhI janAra nikaTanA bhUtakAlIna saMyamIothI vasuMdharA bhAvita pAvita to che ja paNa temAMye viziSTa parAkramI sAdhakonI yazogAthA atre prastuta karatAM romaharSa anubhavAya che, ke jinezvaranA saMyamapaMthe saMcarI vIsavasA dayA pALatA, 22 prakArI pariSaha sahetAM ane 17 prakAre saMyama sAcavatA AvA aNagAro jo ApaNane na maLyA hota to Aja sudhI avirata cAlelo saMyamamArga sAcAno sAthI hama sAthI banI saMyamIone zAzvata mokSasukha bakSanAra kema gaNAyo hota? atItanA itihAsamAM pAra vagaranA saMyamIo sAdhanA karI gayA, temAMthI ane phakta maryAdita nAmono ja ullekha karatAM kSobha anubhavAya che kAraNa ke phakta maryAdita lakhANa mATe ja kalama calAvavAmAM AvI che, chatAMya je vivecana che tenA sArarUpe "saMyama kabahI mile" bhAvanA ja vikasAvavA jevI che. to cAlo vizvanI AThamI ajAyabI jevA bhUtakAlIna bhavyapuraSArthI saMyamI sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonA guNopavanamAM vicaraNa karatAM temanI sAdhanA sugaMdha mANIe. Jain Education Intemational Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 107. (1) bAhu tathA subAhu munirAja : beu (6) megharatha munirAja H eka pArevAnI jIvadayA mahAtmAomAM vikasela vaiyAvacca nAmano apratipAtI guNa khAtara dehadAna karavA taiyAra thaI gayela rAjavI megharathe temane caramabhavamAM cakravartI bharatarAjA tathA bAhubalI nAmathI jIvadayA ane ahiMsAnuNathI evuM to zAtAvedanIya ugra karma prasiddhi ane siddhi apAvI gayo, kAraNa ke eka pAse hatI bAMdhyuM ke prathama bhavanA rAjA zrISeNano jIva rAjarSi megharatha 500-500 sAdhuonI bhikSAbhakti ane bIjA munirAja banI sarvArthasiddha devaloka jaI sukha bhogavI bAramA-aMtima pAse hatI vRddha, glAna, tapasvI tathA bALamunionI vizrAmaNa bhave cakravartI ane soLamA tIrthaMkara zAMtinAtha bhagavAnano -bhakti, je guNa guNAkAra pAmI gayA. avatAra pAmI mokSe sidhAvI gayo. (2) bhavadeva munirAja : nAnAbhAI tarIke (7) drAviDa ane vArikhillajI munirAja : lagnanA tarata pachI moTAbhAI bhavadatta munirAjanA AgrahathI yuddhamAM haNAyelA nirdoSa dasa karoDa sainikonAM balidAna pachI dIkSita thaI cAritravAna banyA, paNa sAMsArika patnI virAgI banelA beu pakSanA netAoe saMyama svIkArI ghora nAgilAnA mohapAzamAM virAdhaka banatAM zivakumAranA rAjaputra tapanI dhUNI dhakhAvI. pazcAttApa ane tapanA bevaDA prahArathI bhavamAM tapa tapI Atmazuddhi karI lIdhI. prAyazcitta ane karmasainyane jItI laI siddhAcala girirAjathI ja dasa karoDa cittazuddhie temane caramabhavamAM jaMbukumAra rUpe janma ApI munivaro sAthe mukti-saphara kheDI lIdhI, je dhanya divasa hato aMtima kevaLI banAvI mokSe mokalI ApyA. kArataka suda punamano. (3) kiraNavega munirAja : hAthInA bhavamAM (8) nami vinami munirAja : te ja pramANe kakkaTa sarpano maraNAMta upasarga aThThamatapanI vezyA sAthe phAgaNa suda dazamanA zubha dine rAjyalAlasAnA tyAga guNathI navakAranI zaraNAgatithI sahana karI pachInA bhavamAM AThamAM bhAvita-pavitrAtmA nami ane vinami mahAtmAo vimalAcala devalokathI cyavI cothA bhavanA rAjA kiraNavege saMyamano girivarathI aNasaNa karI be karoDa muni bhagavaMtonI sAthe svIkAra karyo. pharI marubhUtinA prathama bhavanA zatru kamaTTa mukti varI gayA. AdinAtha prabhunI pATa paraMparA zobhAvanAra mahAsarpa banI mRtyu apAvyuM paNa navakArarAganA guNathI - te be mahAtmAono vinayaguNa vikhyAta-khyAta che. samAdhimaraNa pAmanAra maharSi 10 bhave puruSAdANIya pArthaprabhu (9) zAMba-pradhumna munirAja H vAsudeva kRSNanA banI gayA. be naTakhaTa putro dvArikA dahananA avasare ja saMsAra tyAgI neminAtha prabhunA caraNa-zaraNa prabhAve karmavijetA banavA | (4) rAjarSi naMdana munirAja : ekAkI vicaraNa sAdhaka banI gayA ane ghaTanA e banI ke pitA saMsAra tyAgI dvArA karma khapAvavA jhajhUmelA rAjaputra naMdanakumAre paccIsa na zakyA paNa be putro to bhADavAnA DuMgarathI bhAvanagaranI lAkha varasanA dIrdha AyuSyamAM aMtima eka lAkha varasa mATe nikaTanA siddhakSetrathI sADAATha karoDa munirAjo sAthe mokSe saMyama to svIkAryo, paNa tapaguNamAM evo vizvavikrama sthApyo ke agiyAra lAkha eMzI hajAra ane chasso pistAlIsa mAsakSamaNa karI aneka karmono bhUkko bolAvI dIdho, aMte (10) samarAditya munirAja : agnizarmAnA carama tIrthapati bhagavAna mahAvIra banI gayA. ekapakSIya verajhera sAme pratyeka bhavamAM kSamApanA guNathI pragati (5) zaMkha rAjarSi munirAja H sAtamA bhavamAM pAmanAra guNasena rAjaputrano jIvAtmA aMtima bhavamAM potAnI priyatamA rANI yazomatIne tyAgI, vairAgI banI dIkSA samarAditya banI dIkSA jIvanamAM pharI pAchA girisena caMDAlanA lenAra rAjA anya koI nahIM paNa ramA tIrthaMkara neminAtha pracaMDa upasarga vacce kSamAguNathI vikasela puNyaprabhAve kevaLI prabhuno ja chellethI trIjo bhava. te bhavamAM zIladharmanA guNathI banI kevI rIte mokSe gayo, te mATe samarAditya kevaLI caritra pragati pAmatAM teo saMyamaprabhAve aparAjita nAmanA devaloke vAMcazo. deva banI gayA ane navamA bhave to rAjImatIno tyAga karI (11) aNagAra DhaMDhaNa munirAja : pArakI giranAramaMDaNa AbAlabrahmacArI prabhu thayA. labdhithI maLela modakane paNa nemiprabhunA namra nirdezathI ghoratAnuM pAraNuM karyA vagara nirdoSa bhUmimAM cUra-cUra karI gayA. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 vizva ajAyabI : paraThavatAM jemanAM karma ja cUra-cUra thaI gayAM ne kevalajJAnI prabhAvaka munirAja viSNukumAra svayaM ArAdhaka paNa hatA. banI gayA tevA rAjaputra maTI saMyamajUrA bananAra DhaMDhaNa (10) dharmaruci munirAja draupadIe pUrvabhavamAM munirAjanA AhArasaMjJAvijaya guNane bhAvabharI vaMdanA. nAgazrI brAhmaNInA avatAramAM je ghora tapasvI mahAtmAne vadhI (12) gajasukumAra munirAja : potAnI putrInA paDela kaDavI tuMbaDInuM zAka vahorAvela, jemAM jherI tattva hovAthI vyAmohamAM mUDha banI gayela somila sasarAe jyAre muni gurvAjJAthI paraThavavA jatAM aneka kIDIonAM akALa maraNa dekhI hatyAnA gojhArA pApane mAthe vahorI nUtana dIkSita jeo jIvadayA ane karuNAbhAvathI te jherI zAka svayaM vAparI gajasukumAlanA mastake mATInI pALa bAMdhI aMgArA mUkI dIdhA jaI kALadharma pAmI ekAvatArI deva banela che te hatA dharmaci tyAre svadoSa darzana ane paraguNadarzananI kaLAne varelA aNagAra. gajasukamAle saLagatA uttamAMga vacce karmapUMja saLagAvI nAkhI (18) sanatakumAra munirAja : cakI rAjA maTI mukti sAdhI lIdhI hatI. rAjarSi bananAra sanatakumAre potAnI kaMcanavarNI kAyAmAM kIDA ' (13) avaMti saumAla munirAja : nalinI- paDelA dekhI vairAgya buddhithI phakta saMyama ja na lIdho, paNa gulma vimAnanI vAto sAdhuonA svAdhyAya vacce sAMbhaLatAM ja ' lAgalagATa sAtaso varasa sudhI rogodayane samatApUrvaka sahana acAnaka jAtismaraNa jJAnathI jAgRta banI janAra bhadrAputra karI kAyAnI mAyA ja vosarAvI dIdhela. ghUMka lagADavA mAtrathI avaMtie aNagArI AlamamAM praveza karI jhaTa AtmakArya kAyA kanakavarNa thAya tevI labdhi lAdhI, chatAMya upacAra karyA sAdhavA smazAna bhaNI kadama mAMDyAM. eka ja rAtrimAM pariNata vinA sanata devaloka ekAvatArI thayA. jJAnaguNathI ziyAlaNInA maraNAMta kaSTane sahI 32-32 ' (19) mAsatuSa munirAja : jJAnAvaraNIya karmanA mAnuSInA tyAgI pharI pAchA nalinIgulma vimAne pahoMcI gayA. ghora udae mane ga ghora udaye jemane gurue rAga-dveSa TALavA Apela zabdo "mAM (14) kuragaDa munirAja : tapasvI munionI rUSa, mA tuSa' paNa jeo gokhI na zakyA, ane bAra varasa sAme mahA parvatithinA paNa kSudhA-vedanAnA ghora udaye jemane sudhI ajJAna pariSadane sahana karatAM "mAsatuSa, mAsatuSa' ghaDo bharI kUra khAvA lAcArI AvI tevA dekhAtA asaMyamI bolatAM bolatAM ja jemanAM AvaraNo tUTI jatAM kevaLajJAnI paNa bhItarathI ghora saMyamI sAdhaka mahAtmA sahavartI sAdhuonA banI gayA tevA pariSahavijetA ajJAnamAMthI jJAnamAM javA Akroza pariSadane sahetAM khAtA-khAtAM paNa kevaLI banI samatA guNa mATenA preraka che. bhaktiparInA mAlika banI gayA jyAre te ja rasanAnA rAgamAM () vaiyAvaccI naMdiNa munirAja : saMsArI kaMDarIka marI nArakI thayA che. avasthAmAM potAnI kurUpatAnA kAraNe mAmAnI sAta-sAta (15) zAlIbhadra munirAja : jemanA gharamAM dIkarIo taraphathI maLela jAkArAne kAraNe verAgI banI dIkSita dararoja 33-33 peTIo AbhUSaNa-vastra-dhAnyAdinI thanAra A mahAtmAe bAra-bAra hajAra varasa sudhI ghora tapane devalokathI UtaratI hatI tevA gobhadra zeThanA suputre 32-32 tapI, chaThThane pAraNe chaThTha karI. strIvallabha banavAnuM niyANuM patnIono tyAga karI suMvALA zarIre paNa kaThora evo karela ane vasudeva kRSNanA pitA vAsudeva banI 72 hajAra saMyamamArga evo dipAvyo ke pUrvabhavanA dAnaprabhAve strIonA pati banyA hatA puNyAnubaMdhI puNya upArja saMyamI sAdhaka tarIke ekAvanArI | (21) vAyudha munirAja rAjA zrISeNano jIva banI AvatA bhavamAM ja nitAra pAmI jaze. AThamA bhave cakrI vajAyudha banyo. eka lAkha 92 hajAra (16) viSNukumAra munirAja : saMyamajIvanamAM strIno parivAra-tyAgI cAritra laI jemaNe lAgeTa eka varasanA jemaNe lAgaTa cha hajAra varasa tapasyAmAM vitAvelAM jethI cauvihAra upavAsa karI azubha karmo khapAvyAM hatAM te munirAja labdhivAna thayela jemanA jIvanamAM IcchAsiddhi guNa vikasela dasamA bhave megharatha rAjA banI jIvadayA guNathI bAramA hato. tethI jainazAsana upara Avela duSTa rAjA tathA maMtrInI bhave cakrI zAMtinAtha ane 16mA tIrthakara zAMtinAtha banI Aphatane potAnI, labdhithI nivArIne saMghanI rakSA karela tevA gayA che. Jain Education Intemational Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 109 (22) puMDarIka munirAja : hajAra-hajAra varasanuM potAnA bhikSAnA pAtrAnI hoDI banAvI ramatA hatA paNa tarata cAritrajIvana pALI, saMyamanI virAdhanA karI nAkhanAra ane pachI sthavira muninA kaDaka sUcanathI pazcAttApa pAmatAM upacAranA bahAne AcAra-vicArathI bhraSTa thanAra kaMDarIkanAM zukladhyAnamAM AvI gayA. prabhunI samakSa ja iriyAvahiyA cAritra upakaraNo meLavI vairAgyathI dIkSA lenAra moTAbhAI paDikrammatA kevaLI bananAra bALa munirAja aImuttA hatA. paMDarIka phakta traNa divasanuM cAritra pALI bhAvanAnI zuddhi (28) anAthI manirAja : dehamAM pravezela dardanI guNathI cheka sarvArthasiddha devaloke pahoMcI gayA. AvatA bhavamAM vyathAthI vairAgI banI saMsAra tyAgI janAra A mahAtmA to mukti thaze. svayaMne anAtha gaNatA hatA. vanavAsI banI bharayuvAvasthAmAM (23) vajabAhu munirAja : sALA udayasuMdaranI jhADa nIce dhyAna dharatA khaDA hatA, jemane joI zreNika mIThI majAka jemane gaMbhIra banAvI gaI ane manoramA sAthe mahArAja bodha-prabodha pAmyA hatA tathA temanA titikSA guNathI lagna karI pAchA vaLatAM nAgapura-ayodhyAnI adhavacce ja eka prerAI prabhuvIrane zaraNe janAra rAjA zreNikanA upakArI dhyAnastha munirAjanI saMyamacaryA dekhI jemaNe tAjAM lagnane kahevAyA che. vAsI saMsArabhramaNa jevuM gaNI dIkSA laI lIdhI, tevA (29) siMha munirAja : gozALAnI tejolezyathI bhavyapuruSArthI vajabAhu AtmotthAna pAmI gayA che. prabhu mahAvIra devanI kAyA karamAvA lAgI. lohInA spaMDila (24) paMthaka munirAja : jemanA guru AcArya cAlu thaI gayA. te ghaTanA lokamukhe sAMbhaLI ekAMtasevI siMha zelaka hatA. auSadhopacAramAM bhAna bhUlyAne pramAdamAM paDI aNagAra jaMgalanA vanavibhAgamAM raDavA lAgyA. temanI paDilehaNa-pratikramaNa-pavitrAcAra cUkavA lAgyA tyAre 498 vyathAthI ja prabhu vIre temane bolAvI revatI zrAvikAnA gharanA ziSyo zithilAcArI AcAryane choDI gayA, paNa eka mAtra bIjorApAkathI upacAra karyo ane te pachI rogamukta dazA dekhI paMthaka munirAje vinaya-vivekathI gurune vaza karI pharI siMha munirAja zAMta thayA hatA. AcAravaMta banAvI dIdhA te paMthaka munirAja paNa mokSapaMthI thayA (30) kapila munirAja : kozAbIthI zrAvastI nagarI vidyAbhyAsa karavA AvanAra garIba brAhmaNa putra kapila, | (25) jhAMjhariyA munirAja : nAma hatuM madanabrahma vAsanA-vilAsamAM phasAI gayo ane vidhavA brAhmaNInA munirAja paNa khaMbhAtamAM eka kAmI strInI mAyAthI pagamAM mohapAzamAM teno pati banI gayo. sAMsArika jimedArI vahana jhAMjhara bharAI jatAM ane pachI lAgela kalaMkathI bahAra nIkaLatAM karavA rAjA pAse be mAsA sonuM levA jatAM cora tarIke teo jhAMjhariyA muni tarIke oLakhAyA. jIvanAMte ujjainImAM pakaDAyo ane ciMtanamAM caDatAM potAnAM pApakarmono pazcAtApa rAjAnI gerasamaja ane maraNAMta upasarga vacce adbhuta samatA karatAM kevaLI banI gayAno itihAsa sarjAI gayo. dAkhavI teo aMtakRta kevaLI banI mukti pAmI gayA che. (31) prasannacaMdra rAjarSi munirAja potanapura (26) dhannA munirAja : kAkaMdI nagarInA dhanADhya nagaranA rAjA maTI rAjarSi banI janAra te mahAtmAne smazAna zreSThI dhanya nAme hatA. prabhu mahAvIranI sacoTa dezanA suNI bhUmimAM eka paga upara UbhA rahI kAusagga karatAM badhIya nArI-najarANAMno tyAga karI cAritra to lIdhuM ja paNa dhyAnabhaMgano avasara Avyo. potAnA sAMsArika putranA mohamAM tapa ane tyAga-guNa evo khIlyo ke chaThThane pAraNe chaThTha ane tenI rakSA zatruothI karavAnA durgAnamAM teo manomana zatruo pAraNe paNa mAkhI suddhAM pasaMda na kare tevo rUkSa AhAra laI sAthe laDavA lAgela paNa loca karela mastaka para hAtha jatAM ja kAyA ogALI nAkhI. cauda hajAra sAdhuomAM zreSTha ArAdhaka pharI zuklalezyA pAmI tatkALa kevaLajJAnI banI kalyANa sAdhela sarvArthasiddha devaloka pAmyA. (20) atimukta mahArAja - nAnI bALa (32) metAraja munirAja H ghora tapasvI chatAMya uMmaramAM ramatAM-ramatAM saMsAra tyAgI gautamasvAmInA paDakhAM karuNAbhAvanI pradhAnatAthI eka krauMca pakSInI rakSA hetu sonAnA sevavA lAgyA. bALa sulabha ceSTAmAM IMDila bhUmi jatAM javalA guma thayAnuM rahasya manamAM ja gopavI zreNika rAjanA hatuM. Jain Education Intemational Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 vizva ajAyabI : sonInA maraNAMta upasargane jIvadayA hetu sahana karanAra A banI gayA che, temanI gurubhakti AgAmI bhavamAM muktinAM mahAtmA aMtakRta kevaLI banI mokSe sidhAvyA hatA. pAchaLathI sukha apAvaze. jUra karma AcaranAra sonI paNa rAjAnA bhayathI dIkSita thayela (38) sukozala ane kIrtidhara munirAja : je ghaTanA aitihAsika che. pitA munirAja pAse jaI dIkSA laI lenAra beu munivaro putra (33) rAjarSi nami munirAja : dAhajvaranI ane pitA hatA. temAM kIrtidhara rAjAnI rANI ArtadhyAnamAM pIDA vacce caMdana lasoTatI rANIonA be kaMkaNanA avAja paNa marI sahadevI moTI vAghaNa banI ane jyAre te ja vAghaNe beu jeo sahana na karI zakyA tevA namirAjA saMkalpa pramANe mahAtmAne potAnA jhapATAmAM laI prahAra karyA tyAre samatAdAhajvaranI pIDA zAMta thatAM ja saMsAra choDI sAdhu banI gayA guNanA dhaNI beu aMtakRta kevaLI banI muktigAmI banI gayA. tyAre temanA sattvanI parIkSA levA svayaM Idra paNa brAhmaNanuM rUpa (39) draDhaprahArI munirAja : saMsArIpaNAmAM laI Avela, jemane sacoTa javAbo ApI potAnA utkaTa u8 lUMTaphATa karatAM eka sAthe brAhmaNa, gAya, brAhmaNI ane jIvatA vairAgyanI pratIti karAvela. garbhanI codhArI hatyA karI nAkhanAra tatkALa tApa-pazcAttApa (34) meghakumAra munirAja H zreNika rAjAnA thatAM virakta banI janAra A vairAgIne dIkSA pachI gAmaputrarUpe phakta eka sasalAnI jIvadayA pUrvabhavamAM pANI nagaravAsIonA bhayAnaka upasargo thayA. te vakhate svadoSadarzana rAjakuLamAM janma lenAra A rAjaputre prabhuvIranI vANI suNI karatAM-karatAM temane kevaLajJAna thayuM hatuM te satya ghaTanA saMsAra choDyo, paNa saMyamajIvananI prathama rAtrie ja saMyamakathA kahevAya che. mahAtmAonAM saMghaTTA sahana na thatAM dIkSA choDavAno kuvicAra (40) dazArNabhadra munirAja : rAjA maTI rAjarSi karI nAkhanAra pharI prabhuvANIthI pratibodha pAmI saMyamamAM sthira bananAra aneka dhanADhyo paNa saMsAratyAgI banI thaI ekAvatArI devagatine pAmI gayA che. zAsanazobhAmAM nimitta banyA che. temAM eka rAjavI che dazArNa (35) amarakumAra munirAja : janmathI brAhmaNa nagaranA rAjA dazArNabhadra. prabhujInI zobhAyAtrAmAM idra jemano paNa mahAmaMtra navakAranI daDha zraddhAthI rAjA zreNika ane parAbhava karyo ane mAnabhaMgathI jeo virakta banI gayA tevA rAjagRhInA sabhAjanone camatkAra dekhADanAra bALakumAra amara rAjarSie cAritra grahaNa karI indrane jhukAvela tathA svayaM paNa svecchAe saMyamI banI to gayA chatAMya te ja rAtrinA mAtA bhadrA samarpitabhAvathI vrata pALI devagati pAmela. brAhmaNInI kaTArIthI maraNane zaraNa thayA paNa namaskAra mahA (41) rohiNeya munirAja : jinavANInAM phakta maMtranA prabhAve kALadharma pAmI bAramA devaloka sidhAvI gayA che. cAra-pAMca vAkyoe ja jene coramAMthI ziramora vairAgI (36) sthUlibhadra munirAja : kozA vezyAnA banAvI dIdhela tevA lohakhUra coranA putra rohiNeye mohabaMdhanamAM sAMsArikapaNe bAra-bAra varasa bagADI nAkhanAra abhayakumAra jevA buddhinidhAnane paNa potAnI buddhithI haMphAvI maMtrIputra sthUlibhadra pitA zakaTAlanA aNadhAryA maraNathI ane aMte potAnAM duSkAryo jAhera karI saune saunuM pAchuM soMpI rAjaprapaMcathI vairAgI banI dIkSita thayA pachI indriyavijetA cAritra lIdhuM ane samarpitabhAvathI sAdhanA karI rAjagRhIthI evA to banyA ke corAsI covIsI sudhI temanA brahmacarya- devaloka sAdhyo che. guNanI prazaMsA caturvidha zrIsaMgha karaze, je virala ghaTanA (42) baMdhaka munirAja H pUrvabhavamAM cIbhaDAnI kahevAya. chAla utArI potAnI kaLAnI prazaMsA karatAM je azubha karma (37) sunakSatra ane savanubhUti munirAja: baMdhAyela te rAjaputra aMdhakanA bhavamAM saMyamajIvanamAM ja udaya guradrohI gozALAnA tejovezyA prakSepa vakhate bhagavAna AvavAthI cAlu vihAramAM eka rAjA (sagA saMsArI banevI)e mahAvIradevanI manAI chatAMya guranA anurAgamAM jeo temanI kAyAnI cAmaDI mArAne mokalI utarAvI, chatAMya prabhujIne bacAvavA vacce paDyA ane vezyAnI bhISaNa UrjAthI samatAnA bhaMDAra temaNe tevI viSamatA vacce paNa kevaLajJAna baLI marI kALadharma pAmI AThamAM ane bAramA devalokanA deva lIdhuM. Jain Education Interational Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 111 (43) harikezI munirAja : janma nIca gotra jaMgalI pazuo paNa upazAMta banI gayA hatA. lAgaTa 115 evA cAMDAla kuLamAM paNa vairAgyabaLe cAritra svIkArI ugra tapa varasa ane cha mAsanuM akhaMDa tapa karI temaNe ugra sAdhanAo dvArA jeo ucca gotra karmanA udayavALA banyA hatA tathA karI che. jemanA tapanA baLe devo paNa AkarSAIne temanI sevA karatA (49) rAjarSi udayana munirAja : paramAtmA hatA tevA mahAtmA thakI lokasamAjane aneka camatkAro jovA mahAvIranA svahaste rAjA tarIke dIkSA lenArA aMtima rAjarSi maLela, (uparAMta te vacce paNa nirdoSa teoe AtmasAdhanA thayA. jemane cAritradAna karavA prabhujIe lagabhaga 1600 karI che.) mAila jevo ugra vihAra karela hato. temanI dIkSA khUba (44) dubalikA puSyamitra munirAja : zAsanaprabhAvanA sAthe saMpanna thaI hatI. saMyamajIvananI svAdhyAyanA evA to rasiyA hatA ke pratidina 700-900 ujjavala sAdhanA karI jeo aMta samaye paNa samAdhi TakAvI gAthAo gokhI jatA hatA. kAyAthI durbaLa paNa manobaLathI devagati pAmyA hatA. baLavAna jemane lIdhelo AhAra ane vigaIo paNa svAdhyAya (50) dharmazarma munirAja : bhISaNa uSNatA laganInA prabhAve tarata dhAtu banI pariNamI jatAM hatAM ane vaccenA vihAra pradezamAM lAgela bhayAnaka tRSA tathA pitA muni alpAhAra to bhasma thaI jato hato tevA mahAtmA thayA che. dvArA putrarAgamAM sacita pANIno upayoga karI laI pAchaLathI (45) abhayakumAra munirAja : gRhasthAvasthAmAM prAyazcitta laI levAnI bhalAmaNa chatAMya jemaNe tRSA parisaha rAjA zreNikanA suputra, 500 maMtrIomAM ziramora, cAra-cAra sahana karI prANa choDyA paNa pratijJA na toDI tevA saMyamI buddhinA dhaNI tathA kuzaLa rAjanItijJa chatAMya saMsAra-prapaMcothI munirAja parisahavijetA banI devaloka sidhAvyA che. para thaIne AtmakalyANa sAdhavA pitAnA kopano lAbha uThAvI (51) kSamAzramaNa devaddhigaNi munirAja : saMyamI banI janAra evA aMtarmukhI sAdhaka banI gayA ke teo parApUrvathI cAlatI Avela maukhika vAcanA grahaNa karanArI ekAvatArI devatA thayA che ane AvatA bhave mukti leze. zakti ochI paDavAthI zratadhArAmAM oTa AvatI aTakAvavA (46) thAvastrAputra munirAja : paramAtmA jemaNe saghaLAya 84 Agamone pustakArUDha karavA karAvavAmAM neminAthanA zAsanamAM dvArikA nagarInA zreSThI thAvasthAnA jIvanano moTo bhAga vyatIta karI nAkhyo tathA jemanA kAraNe dhanADhya putre jyAre jinavANI zravaNathI virakta banI cAritrano Aje aneka Agamo upalabdha che te upakAra devardhvigaNi svIkAra karyo, tyAre temano varaghoDo vAsudeva zrIkRSNa kADhela. mahAtmAno che. te dhanapatinI pAchaLa hajAra anya haLukarmI AtmAo paNa (52) zrIyaka munirAja : zakatAla maMtrInA putra, dIkSita thayA hatA. aMte te mahAtmA AtmakalyANa pAmyA che. sthUlibhadranA sagAbhAIe rAjaprapaMcathI virakta thaI cAritra (47) bhIma munirAja : mahAbhAratanA mahAyuddha lIdhuM, pachI paryuSaNa mahAparvamAM sAdhvIbahena yakSAnA AgrahathI pachI vijaya meLavanAra chatAMya kaSAya tathA saMsAravijaya mATe parANe upavAsa karI tapa sAdhyuM paNa AyubaLa khUTatAM cAlu dIkSA lenAra mahAtmA bhIme aneka prakAranA abhigraha sAthe upavAsamAM ja kALadharma pAmI gayA chatAMya mRtyu-samAdhinA tapasyA Adarela temAMya talavAranI dhAra upara koI pAraNuM baLe devagatine pAmI ArAdhaka banI gayA karAve to ja bhIkSA vahoravI Avo ghora abhigraha cha mAse (53) arjunamAli munirAja H dararojanI 7pUrNa thayo hato. ghora abhigrahadhArI teo siddhagirithI mukti 7 paMcendriya jIvonI hatyA lAgaTa cha-cha mAsa sudhI karanAra pAmI gayA che. tathA zreSThI sudarzanathI bodha ane prabhuvIrathI pratibodha pAmI (48) baLabhadra munirAja : zrIkRSNanA sagA dIkSA lenAra te sAdhune dIkSA pachI AkhAya gAmano Akroza moTAbhAI baLabhadra khAsa strIonA anukuLa upasargathI bacavA sahana karavo paDyo ane te sahetAM bhikSA na maLatAM tapovaddhi ane rUpa dekhI aTavAtAM lokone bacAvavA nagara choDI vanavAsI sAdhaka banyA hatA. temanI titikSAthI AkarSAI Jain Education Intemational Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 (54) vijaya munirAja H kRSNa pakSamAM mahinAnA 15 divasanuM vizuddha brahmacarya vrata pALavAnuM jemanA puNyodaye hatuM, temane sAme AtmotthAna mATe patnI paNa zukla pakSanA 15 divasanA brahmavratavALI ja maLI chatAMya beue maLI AjIvananuM saMpUrNa brahmacarya vrata pALyuM che. jIvananI AdheDa vayamAM cAritra laI viziSTa brahmavratadhArI teo kevaLI banI mukti varyA che. (55) AryarakSita munirAja : vidvAna banI kAzIthI pAchA ghera Avela AryarakSita mAtAnI khuzI mATe dRSTivAda pUrva sudhInuM jJAna prApta karavA jaina aNagAra banI gayA. jJAnanI dhUNI evI to dhakhAvI ke korA vidvAna maTI nakkara jJAnI puruSa banI gayA. mAtA rUdra somAnA brAhmaNa putra zramaNa saMsthAnA nAyaka banI gayA ane jinazAsananA te mahAtmAe cAra anuyoga dvArA jinapraNita jJAnano pravAha calAvyo. (56) siddhasena divAkara sUrirAja : gurupradatta prAyazcitane samAjathI para banI vahana karatAM lAgeTa ATha varasa sudhI akhaMDa AyaMbila karanAra te manobaLI mahAtmAe rAjA vikramane pratibodhyA. zivaliMgamAMthI pArzvanAthajI pragaTa karyA. kalyANamaMdira jevAM gUDha saMskRta kAvyo racI kavi tarIke kAvyaprabhAvaka banyA ane munirAjamAMthI sUrirAja banI prabhunI pATaparaMparA zobhAvI che. (57) vajasvAmI sUrirAja : bALamunimAMthI svAdhyAyabaLe devatAone AkarSita karanArA, vidyAsiddhi dvArA saMghasurakSA karanArA vidyAprabhAvaka tathA siddhionA sadupayoga dvArA jinazAsananI unnati karAvanArA vajasvAmInA puNyaprabhAve bauddha rAjA-prajA paNa jenI banyA hatA tevA vajasvAmInA jIvanakavana upara pAchaLanA mahAtmAoe kAvyo racyAM che. | (58) mAnadeva sUrirAja : jayA, vijyA, aparAjita ane padmAvatI jemanI pAse padhArI vArtAlApa karatA hatA, jemanI sAdhanAzaktithI aneka camatkArika ghaTanA sarjANI hatI tathA jemanAM tapa-tyAgathI aneka jainasaMgho prabhAvita hatA tevA bRhatugacchanA mAnadevasUrirAja AtmAnubhUtithI bhAvitAtmA tathA yogI puruSarUpe siddhi-prasiddhi pAmyA che. (59) mAnatuMga sUrirAja dhArA nagarInA rAjA bhojanA darabAramAM labdhivAna bANa ane mayUra kavionI vizva ajAyabI : zakti dekhI aMjAI janArane tathA rAjA bhojane paNa acaMbo dekhADI jainadharmAnurAgI banAvanAra sUrijIe prabhAvika bhaktAmara stotra racI phakta prathama jinarAja AdinAthanuM ja nahIM, paNa jainazAsananuM gaurava vadhArI dIdhuM che. (6) umAsvAti sUrirAja : mAtA-pitAnAM sAMsArika nAma uparathI jemanuM dIkSita nAma bolAya che teo zrutagAmI puruSa thayA che. temanA dvArA racAyela tattvArthasUtranI ajoDa racanA Ajeya saMkSeparuci jIvo mATe zrutapAtheya samAna che. prabhu mahAvIranA nirvANa pachInAM traNaso varasamAM ja zreSTha zrutasAdhakarUpe teo amara banI gayA che. (1) pAdalipta sUrirAja phakta sAta varasanI komaLa vaye cAritra laI munirAjamAMthI sUrirAja bananAra teo ATha prabhAvako paikI siddha prabhAvaka gaNAya che. gaganagAminI vidyAbaLe pratidina pAMca tIrthonI jAtrA karI pachI ja paccakhANa pAranArA teo siddhapuruSa hatA, jemanA pezAbamAM paNa zaktio hatI, ane jemanA thakI pAlitANA nagarI vasI che. (62) arNikAputra sUrirAja H jemanA nimitte sAdhvI puSpacUlAne kevaLajJAna thayuM hatuM tevA karuNAthI bharapUra AcArya bhagavaMta svayaM gaMgAnadI pAra karatAM devatAI upadrava vacce paNa potAnA rakta thakI apakAyanA jIvonI virAdhanAnA kAraNe pazcAttApa karatAM aMtakata kevaLI banI mokSe sidhAvI gayA che tevI virala ghaTanA jANavA-suNavA jevI che. (63) abhayadeva sUrirAja : 16-16 varasa sudhI phakta juvAranA roTalA vAparI jeo dehamamatvathI para banelA, kAyAmAM koDha pravezavA chatAMya upacAranI paravAha na karanAra teone aNasaNa karatAM rokI devIe sahAyatA bakSI, jenA kAraNe jinazAsanane 11mAMthI 9 aMgo upara temanI racelI TIkAo saMprApta thaI tevA sUrirAja devagati pAmyA che. | (64) bhadrezvara sUrirAja : jinazAsananA aneka AcArya bhagavaMto padavI pachI ugra tapasAdhako thayA che jema ke dharmaghoSasUrijI, vardhamAnasUrijI, mAnadevasUrijI tema AcArya bha. bhadrezvarajIe AjIvana mATe chae cha vigaIno tyAga rAkhI tapasvI mahAtmA rUpe nAma kamAyela che. temanA thakI jinazAsananI lakhalUTa prabhAvanA thavA pAmela. (5) ratnAkara sUrirAja : AcArya padArUDha temane potAnI addhi gArava karavAnI bhUla jayAre eka zrAvaka Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 113 thakI samajANI tyAre tarata ja mAnakaSAya choDI AtmaciMtanathI (1) zrI malavAdI sUrirAja : zrutadevatA potAnI kSationo jAheramAM svIkAra karavA saMskRta bhASAmAM sarasvatI bhagavatInI kRpAnA pAtra ajeya, vayovRddha chatAMya ratnAkara paccIsI' jevI racanA karavA dvArA prAyazcitta karyuM che. bhalabhalA bhejAbAjane vivAdI vAdamAM haMphAvanAra tathA samyaka te racanA Aje paNa khUba gavAya che. jinadharmano pracAra-prasAra karI zithilAcAra ane asatuM (66) jagacaMdra sUrirAja : bAra-bAra varasa tattvonI sAme AMkha dekhADanAra A AcArya bhagavaMta ATha sudhI akhaMDa AyaMbilanA tapa dvArA jeo haLukarmI banyA hatA, prabhAvakomAM vAdI prabhAvaka tarIke oLakhAyA che. teo jemane rANAe paNa tapAnuM biruda Apela tathA temanA bhayamohanIya karmavijetA kahevAyA che. jIvanaprasaMgathI prAraMbha thayela tapAgaccha Ajeya paNa aneka (02) zrI bappabhaTTa sUrirAja H bALadIkSito sAdhu-sAdhvI bhagavaMtothI zobhAyamAna che tevA sUrirAja paikInA eka bALamuni phakta sAta varasanI uMmare dIkSA laI majabUta manobaLanA mAlika tarIke oLakhAyA che. abhyAsa sAthe vidvatA pAmI pAchaLathI AmarAjA dvArA thayela | (to) dhanezvara sarirAja : jemanA racela-zatruMjaya brahmacarya vratanI kaparI parIkSAmAM uttIrNa thaI anekonA mAhAsya nAmanA virATa graMtha pachI anekone zatruMjayanI mArgadarzaka sUrirAja banela che. temanA jIvananA viziSTa pAvanatAno paricaya thayo che tathA je graMtha upara aneka prasaMgone kAraNe teo viziSTa brahmacarya vratadhArI mahApuruSa rUpe pravacana-prabhAvakoe vyAkhyAna zreNI calAvI che. lekhakoe pakAyA che paMkAyA che. lekho lakhyA che tevA sUrirAja jJAnopAsaka hatA tathA (73) zrI zivazarma sUrirAja : zrataudyAnanAM jJAnasaMpadA dvArA zAsanaprabhAvaka banyA hatA. vividha vRkSo paikI Agama, nyAya, anya darzana zAstronI jema (68) hemacaMdra sUrirAja : mahAmaMtra navakAranA tIrthakara prabhupraNIta karmasAhitya savizeSa AkarSaNa dharAve che aDasaTha akSaronA rahasyonA jJAtA, sthAvara 68 tIrthonI jema tevA gahana viSaya upara paNa jemanI prajJA-pariNata dRSTi paDela jaMgama jJAnatIrtha jevA somacaMdra munirAjamAMthI hemacaMdrAcArya rUpe tevA A zivazarmasUrijIe kammapayaDI jevA jaTila graMtho racI pragati sAdhanAra jemanI jJAnasAdhanA-upAsanA yAda karyA vagara kamasAhitya rAri karmasAhitya rasikone vividha pAtheya pUruM pADela che. itihAsanI vAto adhUrI rahe che tevA jagabhUjya AcArya (74) zrI munisuMdara sUrirAja : viziSTa maMtro bhagavaMta thakI gujarAtamAM dharmadhArA vahetI rahI che. ane zrutajJAnopalabdhi prabhAve jeo dhyAnayogamAM AgaLa (69) zIlaMkAcArya sUrirAja : prabhuvIranI vadhatAM zatAvadhAnI tarIke eka sAthe 108 kaTorIonA pATaparaMparAmAM thayela aneka pUrvadharo, dhRtadharo ane avAjane zabda-dhvanithI pArakhI zakatA hatA tevA medhAvI zrutaprasArakomAM jJAnapravAha samA zIlaMkAcAryajI thaI gayA che, mahApuruSa zAMta-upazAMta hatA. zatAvadhAnI teo jJAna ane jemanA jIvanamAM AcAravicAranI uccatA jovA maLe che, mATe dhyAna yogIpuruSa hatA. uNodarI vagere tapathI temanuM jIvana ja AcArasamAM pracArarUpa "AcArAMga sUtra Agama'nI TIkA pavitra hatuM. temanAM zrIhaste lakhAyelI nUtana dIkSitone abhyAsa karAvavAmAM ... (75) zrI ciraMtanAcArya sUrirAja H dekhAvamAM Ave che. khUba nAnuM paNa mananIya-ciMtanIya ane anuprekSaNIya zrI (70) AcArya vardhamAna sUrirAja : nAma paMcasUtra' nAmanuM sUtra jemanI racanA che, jenA upara sArA pramANe guNa dharAvatA AcArya bhagavaMta vardhamAna tapanI evA pramANamAM TIkAo, avacUrio racANI che te temanI AyaMbilanI oLImAM pragati sAdhatAM jyAre somI oLI sadhI zrutasAdhanAnI phaLazruti che. anya aneka racanAo karI jaNAya pahoMcI gayA, tyAre te mahAtapanI pUrNAhUti mATe zaMkhezvara pati mATe zaMkhe che, je hAla anAryonA upadravone kAraNe vinAza pAmI che ke che, je hAla anAya pArzvanAthanI chatrachAyA vAMchatA te pradeza tarapha vihAra mAMDyo luptaprAya che. paNa adhavacce ja kALadharma thatAM mati pramANe gati nyAye (76) zrI AnaMdavimala sUrirAja : zaMkhezvara tIrthanA ja adhiSThAyaka thayA che. saMyamajIvanamAM cAraso jeTalA chaThThano tathA vIsa-vIsa vAra Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 vizva ajAyabI. : vIzasthAnaka tapano yajJa karanAra teonI saumya mukhAkRti tathA denAra teo nikaTanA zAsanaprabhAvaka sUrirAja thaI gayA che, titikSAthI pratibodha pAmela mANekacaMda zeTha tapAgaccharakSaka jeo svayaM tapasvI-tyAgI-saMyamI ane jJAnI-dhyAnI tarIke adhiSThAyaka mANibhadra vIra banyA ane sAkSAt darzana ApI khyAtanAma banI gayA che. saMgharakSAnuM vacana ApyuM che tevA AcArya bhagavaMta prabhuvIranI (8) maho. samayasaMdara gaNirAja : phakta 61mI pATaparaMparAe thayA che. saMskRtanA eka ja vAkya "nAno te sautha" uparathI | (77) zrI vijayasena sUrirAja : nikaTanAM potAnI prajJAzaktithI ATha lAkha artho racI jinazAsananA cAraso varasamAM ja thayela AcArya bhagavaMte akabara jevA jJAnavaibhavano khajAno khullo karI denAra gaNivaryazrIjInI jJAnagoSThI- premInA darabAramAM jaI yogazAstrano eka ja jJAnapariNati kevI haze teno aMdAja vidvAnava zAMtithI zloka "namo durvArAgAdi" upara potAnI pratyutpannamati- ekAMtamAM besI kADhavo rahyo. zaktithI 700 jeTalA artho batAvI anekone vismita karyA (83) zrI siddharSi gaNirAja : jugArImAMthI ane muslima bAdazAhane paNa prabhAvita karI dIdhela tevA aNagArI banI, mAtAnA kaDavA ThapakAthI jIvanaparivartana buddhimAna ane zAsanaprabhAvaka thaI gayA. pAmanAra temaNe evI to vairAgyanI velI khIlavI dIdhI ke (78) A. nemicaMdra sUrirAja : pUrvakALanA Aje sAva kAlpanika chatAMya siddhAMtothI bharapUra temanI racanA 84 ane vartamAnakALanA 45 AgamonA abhyAsI teozrIe upamiti bhavaprapaMca kathA' nUtana dIkSitonI vairAgya pariNati paDatA kALane lakSamAM laI sarve jJAnapremIonA lAbhArthe badhAya mATe khAsa vaMcAvAya che. AgamonAM sArabhUta pravacana sAroddhAra' vagere aneka nAnA (84) zrI jinabhadra gaNirAja : je dharmadhyAnathI moTA graMthonI racanA karI zrutapravAhane vaheto rAkhyo che, te zukladhyAna sudhI vadhavAno mArga che, te jinezvaro to potAnA temanI zrutalagananI pratIti karAvatAM sAkSIbhUta graMtho che. jIvanamAM kheDI kevaLajJAnI banI jAya che, paNa temanAM pagale (79) zrI vIrAcArya sUrirAja ? paramAtmAnuM pagale viSamakALamAM paNa dhyAnayoganI sAdhanA karavA jemaNe zAsana tapa ane tyAgathI khUba jhaLahaLatuM rahyuM che. eka ekanA "dhyAnazataka' jevA gahana AcAragraMtho racI jinazAsananI sevA vikrama toDe tevA akhaMDa upavAsa, AyaMbilanA tapasvIo ke bajAvI che tevA gaNirAja jJAnIpuruSa hatA. abhigrahadhArI mumukSuo paikI A. vIrAcAryajIe kahevAya che (85) paM. harSakula gaNirAja : "namo ke AjIvana aTTAIne pAraNe aThThAInuM tapa karI vizvavikrama arihaMtANaM' e mahAmaMtra navakArano prathama ane parama pada Ubho karyo che, jemanA prabhAve aneka kSetromAM jinAlayonI che, jenA upara gaNirAje pUrA ekaso artha karI dekhADyA che. pratiSThAo thaI che. jo ke te pachI to te ja pada upara anya aneka artho vartamAna (80) zrI priyagraMtha sUrirAja : jinazAsana kALanA mahAtmAoe karyA che, chatAMya namaskAra mahAmaMtranI "ahiMsA paramo dharmathI vAsita che. prasaMge-prasaMge anuprekSAo mATe paM. harSakula gaNijInuM eka nAma che. ahiMsAcAra dvArA zAsanaprabhAvanAo thavA pAmI che. te ja (8) zrI jinavallabha gaNirAja : pramANe bephAmapaNe bakarAM-gAya jevAM nirdoSa pazuonI katala saMyamajIvananI AcArasaMhitAmAM AhArasaMhitAnuM sthAna ane aTakAvavA sUrijIe aMbikAdevInI ArAdhanA karI jIvatA mahattvanuM che tenI gaveSaNA karanAranA vrataniyamo AtmazuddhinuM bakarAne mAnavIya bhASAmAM bolato karI daI ahiMsAdharmano kAraNa bane che. saMyamadehanI rakSArthe bhikSAcaryA karanArane pracAra karela hato. bhagavAnanI AjJA pramANe gocarItaNA 42 + 5 = 47 (81) jagatagura hIrasUrijI sUrirAja : doSonuM jJAna-vijJAna ApatuM sAhitya "piMDa-niryukti muslima jevA bAdazAhane pratibodhanAra, mithyAcArIonI gaNivarajInI viziSTa racanA che. Aphato vacce paNa aNizuddha saMyama pALanAra tathA (87) upA. zrI lAbhavijayajI gaNirAja : 'hIrapraznottara' jevA graMtho racI potAno jJAnavAraso ane kone zAsanane prApta aneka prajJApuruSoe aneka graMtho evA banAvyA Jain Education Intemational Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 115 ke jenA upara agaNita artho thAya. yogazAstra bloka naMbara- sarAga saMyamathI trIjA bhavamAM yugalinI rUpe janmI ane 5 eka upara ja pAMcaso artha jaNAvanAra gaNirAje potAnI pAchaLanA bhavamAM dIkSA laI pragati sAdhatAM aMtima bhavamAM jJAnazaktino paricaya Apyo che. svAdhyAya rasikatA tathA jyAre potAnA pati AdinAtha banyA tyAre zrImatIno jIva saMyamasAdhanA vagara pUrvaracita graMtho upara potAnI tarkabuddhithI zreyAMsakumAra banI varasItapanuM pAraNuM karAvanAra thayo. viziSTa vivecano kevI rIte lakhAya? (93) sAdhvI yazomatI : rAjA zaMkhanI rANI (88) zrI zAMticaMdra upAdhyAyarAja : A. yazomatIe patinA pagale cAritra grahaNa karyuM ane niraticAra bhagavaMta hIrasUrijInA AdezathI ja zAMticaMdra upAdhyAye cAritranI pAlanA evI suMdara karI ke temanA pati je-te akabara bAdazAhane pratidina jinavANI zravaNa karAvI karuNA pachInA bhavamAM aparAjita deva thayA tyAre yazomatIno bhAvathI bhAvita karela tevAM pravacanaprabhAvaka upAdhyAya jIvAtmA temanI devI rUpe ja janma pAmyo chatAMya devalokanA labdhidhArI paNa hatA tethI zAsanaprabhAvanA hetu potAnI sukhamAM paNa anAsakta rahI aMtima bhavamAM rAjImatI banI labdhino prayoga karI bAdazAha-maMtrI tathA maulavIone mukti pAmI gayo che. camatkAra dvArA namaskAra karAvela. (94) sAdhvI prabhaMjanA : A prabhaMjanA saMsAra (89) zrI sakalacaMdra upAdhyAyarAja : mAMDavA eTale lagna karavA nIkaLelI; paNa soLa zRMgArayukta abhigraha sAthenA kAussagnamAM vidana AvatAM jemaNe kapaDavaMja kanyAe lagnanA divasamAM ja sAdhvI suvratA pAsethI saMsAranI mukAme hoLI cakalA sthAne tapovRddhi sAthe dhyAnayogamAM ja asAratA sAMbhaLI ane te haLukarmI AtmAne tarata ja sthira rahI kAyAnI mAyA vosarAvavAnI, 17 bhedI pUjA racI jJAnagarbhita vairAgya thatAM saMsAra choDavA taiyAra thaI hatI. prabhubhakti karavAnI tathA potAnAM jJAna ane tapanI bevaDI lagnanA divase ja saMyamanI laganIthI saMsAra tyAgI sAdhvI siddhi sAdhavAnI 3-3 kriyAo eka sAthe karI hatI, tevA padathI kevaLI banI mokSe janAra A ja AtmA hato. mahAtmA mahApuruSa thaI gayA. () sAdhvI pupacUlA : mAtA sAdhvI | (90) zrI yazovijayajI upAdhyAyarAja : puSpAvatIe devaloka sidhAvI narakagatinAM dRzyo svapnamAM phakta pAMca varasanI bALa vaye bhaktAmara stotrane vagara bhaye dekhADI potAnI putrI puSpacUlAne pratibodhita karyA. te ja sAdhvI kaMThastha karI potAnI mAtAne aTTamanuM pAraNuM karAvanAra, puSpacUlA jyAre arNikAputra AcAryanI gocarI lAvI nirdoSa mahAmedhAvI temaNe jJAnayogI banI jainazAsanane bejoDa graMtho bhakti karavA lAgI tyAre vaiyAvacca guNathI acAnaka varasatA bakyA che, taduparAMta pracAra pAmI rahela yativAda, zithilavAda varasAda vacce ja kevaLajJAna thayuM hatuM je eka virala satya sAme paDakAra karI maraNAMta kaSTo paNa sahI zAsanarakSA RRtathI bInA banI che. karI che. (96) sAdhvI manoramA : ikvAku vaMzanA (91) sAdhvI brAhmI-suMdarI : gRhasthAvasthAmAM ayodhyAnA rAjaputra vajubAhunI navoDhA patnI manoramA lagna pitA RSabhadeva pAsethI lipi ane gaNitamAM niSNAta pachI saMsAravilAsathI umukha rahI pati vajabAhu sAthe ja bananAra, pAchaLathI prabhu AdinAthajInA zramaNI saMghamAM cAritra mArganI musAphara banI hatI. manoramA tathA vajabAhunA saMsAratyAgI banI pavitra jIvana jIvanAra beu bahena sAthvInA makkama vairAgyanA kAraNe ja manoramAno bhAI udayasuMdara ane zIlasaMyamathI yukta madhura vANInA phakta alpa bolathI ja bIjA 25 rAjakumAro paNa saMyama grahI sAdhanAo karI bAhubalI munirAja mAnakaSAyathI mukta banI kevaLI banyA AtmakalyANa sAdhI gayA che. hatA. beu sAdhvI paNa mukti varyA che. (7) sAthvI vijyA ? je vijayazeTha-vijyA (2) sAdhvI zrImatI : lalitAMga devanI zeThANInA jevA viziSTa brahmavratadhArIno phakta eka divasa prANapriyA svayaMprabhAdevIno jIva bIjA bhavamAM zrImatI rANI bhojana-bhaktithI satkAra karavAmAM corAzI hajAra sAdhuone banyo. temanA pati vajakaMdha rAjA sAthe cAritra svIkArI sAmUhika bhikSAdAna jeTalo lAbha vimala kevaLIe jaNAvyo te Jain Education Intemational Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 vizva ajAyabI : ja vijyA kumArI zeThANI maTI sAdhvI banI sAdhanA ane sadupadeza tathA jIvadayAbuddhithI sAMsArika putra karakaMDu tathA aMtarmukhI guNa thakI kevaLI banI te ja bhavamAM bhavathI vistAra sAMsArika pati dadhivAhana vacceno bhISaNa saMgharSa virAma pAmyo pAmI muktine varyA che. hato ane aneka nirdoSonI hatyA thatI aTakI hatI. vicakSaNA | (98) sAdhvI rAjImatI : nava-nava bhavanI sAdhvIo thakI geramArge janArA pratibodha pAmI vairAgI banyA prItithI rAjakumAra nemakumAranI tarapha AkarSAyela rAjaputrI rAjImatIe jyAre temanAthanI pAchaLa-pAchaLa saMsAra tyAgI (104) sAdhvI mahAsenA kRSNA : rAjA zramaNIpaNuM svIkAryuM, tyAre temanA thakI patitAcArI rahanemi zreNikanI aneka rANI saMyama mArge saMcarI, temAM A rANI bodha-prabodha pAmI kevaLI banyA ane sAdhvI rAjImatI paNa mahAsenA kRSNA dIkSAjIvanathI tapa-tyAgamAM agresara banI. paramAtmA neminAthajInI paramakRpAthI paramapada mokSane pAmI aitihAsika noMdha pramANe vardhamAna AyaMbila tapanI pUrI so gayAM che. oLI vagara pAraNe pUrI karanAra A sAdhvI bhagavAna mahAvIra | (99) sAdhvI caMdanabALA : ApI prabhune bhikSA devanA zAsanamAM tapa prabhAve kevaLI banI mukti varI gayAM che. ane lIdhI jemaNe dIkSA tevI rAjaputrI vasumatInuM aparanAma (105) sAdhvI devAnaMdA : saMsArI pakSe prabhu vaMdanabALA sAdhvIpaNAmAM paNa kAyama rahyuM. chatrIsahajAra mahAvIradevanI prathama mAtA brAhmaNa patnIrUpe hatA. paNa sAdhvIonA adhipatinI pravartinI banyAM. jemanI saumya bhagavAnanA kevaLajJAna pachI bhadrika pariNAme pati RSabhadatta mukhAkRti tathA upazamabhAvathI ajaino paNa virAgI banyA hatA sAthe ja dIkSita thaI haLukarmitAnA kAraNe te ja bhavamAM mokSe tevAM caMdanabALA sAdhvI ziSyAne khamAvatAM kevaLI banI gayA. sIdhAvI gayA che. (100) sAdhI jayaMtI : potAnA nivAsasthAne (106) sAdhvI priyadarzanA : paramAtmA aneka mahAtmAone vasatInuM dAna karanAra zayyAtarI zrAvikA mahAvIranI ja sAMsArika suputrI potAnA pati jamAlI sAthe jayaMtI jijJAsA baLe prabhuvIranI ane gaNadharonI kRpA pAmI dIkSita thayAM pachI pati jamAlI muninA mithyAgrahamAM sAMsArika dIkSita thayAM. jJAnayogathI ja pragati sAdhavAmAM kevaLajJAna rAgathI kheMcAI prabhujInA paMthathI alaga thaI gaI hatI tyAre upAryuM ane muktipurInA vAsI banI gayAM che. Dheka zrAvakanA kImiyAthI pharI sanmArga maLatAM mAna mUkI manane (101) sAdhvI mRgAvatI : sUrya ane caMdranA svastha karI prabhuzaraNe saparivAra Avela, je samarpaNa bhAvathI idronuM mULa vimAna sAthe pRthvImAM avataraNa thavAthI jemane sadgati paNa sAdhI che. samaya ane dizAbhrama thayo hato tathA aMdhArI rAtre upAzraye (107) sAdhvI cakSA : zakaTAla maMtrInI sAta pAchA vaLatAM guraNI caMdanabALAnA ThapakAthI jeo AtmaniMdA putrIomAM sauthI moTI putrInuM nAma yakSA hatuM. phakta eka ja karatAM karatAM madhyarAtrie kevaLI banI gayAM te sAdhvI mRgAvatI vAra sAMbhaLe ane medhAzaktithI avadhArI le tevI dhAraNA mokSe sidhAvyAM che. zakti hatI. sthUlibhadranI pAchaLa-pAchaLa dIkSita thanAra teo (102) sAdhvI suvatA : saMsAraprapaMcothI taMga potAnI nirdoSatAnI khAtarI karavA zAsanadevInI kRpAthI banI cAritra lenAra madanarekhAnA rUpe ja teNIne cAritramArge sImaMdhara svAmIne vAMdI AvyAM che tevI kiMvadaMtI che. sAdhanA sAdhI devaloka sidhAvyAM che. vALela. teNInuM nAma sAdhvI suvratA paDyuM, jyAre dIkSita jIvanamAM potAnA ja sAMsArika be putro caMdrayazA ane (108) sAdhvI cAkinI mahattA H jemanA thakI namikumAra ekabIjAnI sAcI oLakhANanA abhAve eka hAthI paNa navuM samajavA-jANavA maLe temane gurupade sthApI jIvanamAM mATe yuddhanA medAne UtaryA tyAre suvratA sAdhvIe ja te beune sudhAro-vadhAro karavAnA abhigamavALA cittoDagaDhanA potAnA upadezathI yuddha karatA vAryA hatA. rAjapurohita ane paMDita haribhadra brAhmaNa maTI zramaNa banyA (103) sAdhvI padmAvatI : te ja pramANe ane AcAryapade pahoMcyA pachI paNa potAnA bhavopakArI tarIke ahiMsAcAra pALanAra-paLAvanAra sAdhvI padmAvatInI madhyasthI, sAdhvI yAkinIne potAnA graMthomAM navAjatA rahyA che. Jain Education Intemational Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa uparokta satya prasaMgonA aNagAra gharabAra choDI artha ane kAmapuruSArthathI vimukha banI mokSa athavA dharmapuruSArthanA sathavAre devaloka ke mAnavabhava jevI sadgatie ane amuka zramaNa-zramaNIo to muktinA mAMDavA sudhI pahoMcI janAra thaI gayAM che. temanI pAse phakta sarvaviratino pariveza ja na hato paNa sAthe pariNatino Atmapraveza paNa hato, jethI zAMta -dAMta, jJAnI-dhyAnI, tapasvI-tyAgI, yamI ke saMyamInAM vizeSaNo paNa ochAM paDe tevA mahAtmAo hatA. tIrthakara bhagavaMte je mArge vicaraNa karyuM, te mahAmArgane "mahAjano yena gataH saH panthA" nyAye anuvartanArA hatA. koIka sAdhanA thakI sAdhupade hatA, koIka mauna dvArA munipade. keTalAya bhadaMta vairAgI jIvana jIvI gayA che to koIka saMta vItarAgI banI AtmakalyANa sAdhI gayA che. pAMca prakAranA Azravanirodha, pAMca indriyanigraha, cAra kaSAyonA jayakartA tathA traNa prakAranA daMDathI viratu ema 17 prakAre saMyamane vahana karatA te-te saMyamIo vividha prakAranI ArAdhanA ane zAsanaprabhAvanAnA baLe jinazAsananA gauravane vadhAranArA hatA. kyAM krodha kaSAyathI AviSTa sApa ne siMhanA avatAra, kyAM hasti ane zvAna jevA mAnayukta bhavo, kyAM mAyA bharela mArkAra ane ziyALanA janmo ane kyAM matsya ke bhUMDanA lobhI ane bhUMDA bhogI bhramaNo! corAzI lAkhanA cakkaramAM kyAM durlabha mAnavabhava pAmyA pachI paNa jaMgalanA zikArI athavA nagaranA bhikhArI jevA kSullaka janmArA ane kyAM kaMcanakAminIthI laI kAyAnI paNa mAyA vasarAvI Atma-sAkSAtkAra mATe macI ane mathI paDanArA mAnavaMtA mahA-mAnavIo, jinazAsananA sUrirAjathI laI munirAja sudhInA aneka sAdhako RSi-maharSi ke rAjarSi banIne paNa Atma-ramaNatA dvArA saMyama upavanamAM viharanArA vizvanI AThamI ajAyabI jevA zAsanazaNagAra banI zuddha-prabuddha pavitra-pAvana jIvana jIvI sakaLa jIvasRSTine abhayadAna tathA sukhazAtA arpI svayaM paNa zAzvata sukhanA sahabhAgI banavA pratibhAva pragati karanArA banyAM che. jANe pUrvabhavonI adhUrI sAdhanAone AgaLa dhapAvavA ja temano janma thayo hoya tevAM sAdhu-sAdhvI bhagavaMto phakta gata covIzImAM ja nahIM, balka AdinAtha prabhuthI laI tIrthakara mahAvIradevanI pATa-paraMparAmAM Aja sudhI jovA maLI rahyAM che, te gauravavaMtA jinazAsananI ja balihArI che. 117 aDhAra hajAra zilAMgarathanA dhAraka, savizuddha saMyamavAhaka aneka aNagAroe ADaMbaro ane amanacamanathI para rahI aMtarmukhI ke AtmalakSI ArAdhanAo karI kAyAno kasa kADhI lIdho che. upasargo, pariSaho ke aMtarAyonI phoja vacce paNa jIvanAMta sudhI dharmabaLe aNanama rahI dhavala-dhavala banI gayAM che. avirata pATaparaMparA tevA sAdhu-saMtone janma ApI vasuMdharAne bahuratnA banAvatI rahe temAM Azcarya pAmavA jevuM nathI, kAraNa ke samudramAMthI keTaluMya pANI ulecAya ke TAyara-TyUba vageremAM keTalIya havA bharAya ke zoSAya chatAMya prakRtipradatta havApANI ochAM thatAM nathI tema game tevI viSamatA vacce paNa samatA rAkhI mamatA tyAgI jayavaMtA jinazAsanamAM bhUtakALanI jema bhAvimAM paNa bhavyajIvo sAdhaka-ArAdhakarUpe janmI-jIvI jayavaMtA banI jaze te nirvivAda satya che. prastuta lekhamALA dvArA phakta bhUtakAlIna ane phakta 108 ArAdhakonuM varNana ja atisaMkSepamAM AlekhyuM che, tethI te sivAyanA aneka sAdhakonI mAhitIo adhUrI ja rahevA pAmI che, je badala kSamAyAcanA, paNa sAthe prAcInanI jema arvAcIna mahAtmAonI paNa saMyamayAtrAnI laMbAI-UMcAI avagAhavA jevI che, jethI lokottara zAsananA lokottara mahApuruSone pichANI zakAya. jainetaromAM ekAda mArgAnusArI saMta pAke toya keTalAya temanA bhakta banI maTha-maMdiro khaDAM karI de che ane cirakAlIna navI paraMparAo calAvavA prerAya che jyAre sAva khAkhI-vairAgI ane naisargika jIvananAM jIvaMta pAtrone duniyAno moTo bhAga nAma-kAma ke gAmaThAmathI oLakhato paNa nathI. mAna-sanmAna to dUra paNa alaukika jIvana chatAMya jIvavAnI paNa spRhA vinAnA cAreya saMjJAone vaza karavA aDhIdvIpanI cAreya dizAonI aNagArI Alamane zramaNopAsaka-zramaNopAsikAo paNa sArI rIte oLakhI nathI zakyA ke nathI oLakhI zakavAnAM kAraNa ke zrAvaka-zrAvikAo prabhu prasthApita caturvidha zrIsaMghanAM bhale sadasyo-sabhyo gaNAya paNa paMcaparameSThimaya mahAmaMtra navakAramAM teo mATe sthAna-sanmAna na hovAthI teo zramaNonI nikaTa chatAMya jIvanacaryAthI ghaNA dUra rahI gayA che. kyAM vIsa vasAnI dayA ane kyAM gRhasthonI phakta savA vasAnI dayA? vartamAnanA dareka gaccha-samudAya ke saMpradAyamAM je-je Jain Education Intemational Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 bhAvAtmAo bhavabhIru banI bhavya yatidharma ArAdhI rahyA che te sau mAnArDone mana mUkI namaskAra karavA. jyAre jyAre paNa "namo loe savvasAhUNaM'' pada, jAvaMta kevi sAhU, sakalatIrtha ke aThThAIsunA pATho dvArA kSamAzramaNone trikALa vaMdana thAya tyAre tyAre bhAvavaMdanAthI aneka gaNA prakAra dhyAna sayama jIvana caryA GOSANER vistra paDila heNa vizva ajAyabI : cAritramohaniyAdi azubha karmone sAgAriko khapAvI deze. kadAca te mATe paNa prastuta lekha racanA prerAyela hoya to paNa lekhakanI lekhanI ane sAdhakonI kathanI sArthakatA pAmaze, tevo sabaLa vizvAsa che. OM namo loe savvasAhataM pazcima pAtra pari deva caMdana svAdhyAya "" rAI pratikramaNa dvAdazAvarta vaMdana zudhda AhAra gaveSaNa Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 119 cauda pUrvadhArIonI sAmudrika jJALa-saMpadA rajUkartA : pa. pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) Aje bhautikajJAnanA kSetramAM jhaDapI vikAsa jovA maLe che, jyAre bIjI tarapha AdhyAtmika, dhArmika athavA saMskAralakSI jJAnakSetro sidAvAM lAgyAM che. sukhanAM sAdhano vadhyAM paNa sukhanA badale duHkha vadhyuM che, mAnavagatinI A te pragati kahevAya ke avanati te sujJa ane prAjJano viSaya bane tema che. bIjI tarapha anAdikALathI vivekavihIna dazAne kAraNe je gatimAM unnatinI apekSA ja rAkhI na zakAya, tevAM pazu-paMkhIno pUrvakALa jevo naisargika hato tevo ja Ajeya paNa che. chatAMya mAnavajAtine upayogI pazu-prANIo mATe je hamadardI dharmavettAonA dilamAM hatI tevI karuNA katalakhAnAnA kALamAM konA kALajAmAM bacavA pAmI haze te prazna che. khAsa jIvadayAnA bhAvathI tuccha gaNAtI tiryaMcagatinA ahiMsaka jIvone samajavA caudapUrvadhArIoe je rIte zAstromAM prANImAtranI vizeSatAo darzAvI che, temAMthI alpAMzane prastuta karato A lekha sAmudrika zAstranI upAdeyatA tarapha AMgaLI cIMdhaNuM kare che. gurugamathI avadhArI sau eka-bIjA jIvamAtrano Adara kare tevI bhAvanA sAthe pIrasAyela padArthone sau vAMce-vAgoLe ane vimarzanA kare tevI zubhApekSA asthAne nathI. lekhamAM ja badhuMya vyavasthita jaNAvavA lekhakazrIe jahemata uThAvI che, mATe vistAranI AvazyakatA nathI. -saMpAdaka arihaMta siddha 'AcArya 'upAdhyAya saE Jain Education Intemational Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 vizva ajAyabI : eka hajAra ane ATha lakSaNothI yukta jemanI kAyA nAmanA pUrvano svAdhyAya paNa thato hato. Aje dasapUrvadhArIo sohAmaNI hoya che tathA aneka prakArI zubhanAmakarmanA udayathI paNa na rahyA, chatAMya pUrvenI abhUta, AnaMdakArI ane Azcarya jemanA zarIramAM khAsa to jamaNA sAthaLamAM je AkRtinI karAvatI vAto jJAnavArasAmAM je prabhu vIranirvANanA paccIsoromarAjI vikasita thAya che, te AkRti tIrthakara bhagavAnane paccIsa varasa pachI paNa jANavA maLe che, temAM pUrvakALanA oLakhavA hetu lAMchana bane che, jemake pitA jitArI ane zrAvaka zrImukha, lalliga, kumArapALa, vastupALa-tejapALa uparAMta mahArANI senAdevInA naMdana trIjA tIrthapati saMbhavanAtha prabhunuM zrAvikA jayaMtI, suhaMsI, sunaMdA, manoramA, anupamAdevI lAMchana ghoDo che. vagerenI jijJAsA ane suvihita zramaNonI lekhanI paNa kAma te ja tIrthakara bhagavaMta trikALa abAdhita kevaLajJAnanA karI gaI che. dhaNI hovAthI temane sarve jIvonA bhavobhavanuM ane bhAvinuM jJAna uttama koTinAM bhaktivaMta zrAvaka-zrAvikAo hetu to hoya ja, paNa sAthe teo parama jyotiSa vidhAnA lakhAyela graMtho ane prabaMdhomAMthI Ajeya paNa jaina-jainetara pAraMgata hovAthI nimittazAstra, sAmudrika zAstra, zukana samAjane ghaNuM ja jANavA-samajavA maLe tema che. prastuta che zAstra, pazu-pakSInA vijJAnathI paNa bharapUra hoya che, sAthe prathama traNa tIrthakara bhagavaMtanA lAMchana sAthe saMbaMdha dharAvatA potAnI jJAnazaktino upayoga-prayoga phakta AdhyAtmika vikAsa baLada, hAthI ane ghoDA jevA tiryaMconI lAkSaNikatAnI vAto, mATe prayoje che ne ke sAMsArikonA sAMsArika duHkho dUra karavA ghoDo pANImAM tarato ke AkAzamAM UDato ke divyazaktivALo ke temane bhautika sukhanuM jJAna bakSavA. atre prastuta hakIkato sAMbhaLatAM avizvAsa thAya; hAthI kALAne badale sapheda ke ATha nakkara satya chatAMya aneko mATe sAva ajanabI banaze temAM sUMDhavALo airAvata jevo vicAratAM ja vismaya thAya athavA zaMkA nathI, kAraNa ke jainadarzanamAM hAthI, baLada, ghoDA, hariNa, baLadane sAmAyika ke upavAsa jevI ArAdhanAo karato jANI popaTa, mora, kabUtarathI laI mAchalAM, sarpa vagere tiryaMconA paNa jijJAsA thaI jAya, paNa bhUtakALamAM ja nahIM, babbe jIvananI pragati-daihika lakSaNo, uttamatA, jAtivaMtatA ane vartamAnakALamAM paNa tevI ghaTanAo banI zake che, je mATe jarUra guNadoSonI vAto Ave che. che lakSaNajJAnanI athavA viziSTa jJAnInA sAMnidhyanI. sarvaprathama pUrvakALamAM jyAre yAMtrika sAdhano na hatAM tyAre sainyamAM vartamAna covIsInA trIjA tIrthaMkara prabhu saMbhavanAthajInA kumArapALa rAjAnA agiyAra lAkha ghoDA, zrIpALa rAjAnA lAMchana ghoDAnI viziSTatA nikhkhAMkita che, je vAMcI tiryaMconI paNa upAdeyatA, uttamatA ane ullAsitAno 9000 hAthIo vagerenA AMkaDA yuddhanAM sAdhano rUpe vaparAtA hatA tethI te te pazu-paMkhInI guNavattA mATe cakAsaNI karAtI aMdAja AvI jaze. hatI ane saMbaMdhI sAmudrika zAstranA vettA paNa hatA. Ajeya (1) prabhu saMbhavanAthajIno zAsanakALa : paNa uttama kabutarone guptacara banAvI eka sthAnathI bIje sthAna ekavAra kAMpilapura nagarImAM saMbhavanAthajI padhAryA, tyAMnA rAjA saMdeza pAThavavAnA kAryamAM upayogamAM levAya che. mAdA pazune jitazatru ane rANI kamalAne prauDhAvasthA sudhI paNa koI choDI nara baLada, ghoDA, hAthInI zaktino upayoga mAnavIya saMtAnanI prApti na thaI hatI. tenuM kAraNa pUchatAM prabhujIe kAryo mATe karI sAMsArika vyavahAra calAvAya che, vaLataramAM jaNAvela ke rAjA jitazatrunA jIve pUrvabhavamAM siMhaNanAM be gharamAM pALelA kUtarAnI jema upayogI prANIonuM rakSaNa paNa baccAMne tenI mAtA siMhaNane mArI nAkhI anAtha karyA hatAM, mAnava ja kare che. uparAMta zikAranA zokhamAM aneka pazu-paMkhIne haNyAM hatAM. tethI caudapUrvadhArI bhagavaMta bhadrabAhusvAmIjIe potAnA A bhavamAM teo niHsaMtAna hatA. bhagavaMte tene puNyakArya jJAnapravAhane vistAravA tathA vahevA devA hetu pazuparIkSA vadhAravA sUcanA karI, jethI jinAlayamAM jinabhakti tathA ke pakSIparIkSA jevA sAmudrika zAstranA pATho potAnA upAzrayomAM jinavANI zravaNa karatAM rAjA jIvadayAnAM kAryo vineya- ladhidArI cUlabhadra mahAmuni pAse lakhAvyA vizeSathI karavA lAgyo. pachI sAva vRddhAvasthAmAM rAjabhAra koI hatA, tethI loka samAjane jinazAsananA gauravanuM jJAna thatuM bhAgyazALIne sopavA hetu jyAre sAmaMtonI salAhathI paMcadIvya hatuM. zAsananI prabhAvanA thatI hatI ane sAthe vidyApravAda karyo tyAre phakta cAra varasanI uMmaranA lakSaNavaMtA ghoDAne Jain Education Intemational Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 121 kapilapuramAM vecavA Avela eka kuMbhAra upara ja hAthIe kaLaza kamalazA zreSThI jyAre dayAmaNI bhASAmAM ghoDAne karyo ane bAkInA cAra divyo paNa kuMbhAra pAse ja pragaTa thayA. ugAravA prabhujIne vinavavA lAgyA tyAre munisuvrata bhagavAne tethI zarta pramANe rAjA jitazatrune rAjavAraso kuMbhAra jevA temane AzvAsana ApatAM jaNAvela ke ghoDo kezavALIne kAraNe sAmAnya vyaktine soMpavo paDela. te pachI jyAre rAjA prabhujI lAkSaNika che ane devatAI guNavALo che. pAse vairAgyathI sarvavirati levA gayo tyAre kuMbhAra vizenA bIje ja divase jyAre karuNAbhAvathI bhagavAna rAjA vismayakArI prasaMga viSe khulAso ApatAM saMbhavanAtha jine ane sAmata sAthe yajJamaMDape padhAryA tyAre agnizarmAe ahiMsA jaNAvela ke kuMbhAra pAse je vachero ghoDo hato tenA AgalA dharmano upadeza grahaNa karavAne badale krodhAvezamAM bhagavAna ane DAbA paganI kharI sonerI raMganI caLakATa mAratI hatI, jainamani bhagavaMtonI AzAtanA karI. aitihAsika ghaTanA e tethI tevAM viziSTa lakSaNavaMtA ghoDAnA kAraNe kAMpilapuranuM rAjaya banI ke je dhagadhagatA agnikuMDamAM ghoDo homAvAno hato temAM kuMbhArane prApta thaI gayuM. Ama sAmAnya vyaktinA puNyanA brAhmaNa agnizarmAne ja te ghoDAe narasiMhanuM bhayAnaka rUpa laI udayamAM puNyazALI ghoDAnuM sAMnidhya jANI jitazatru khuza homI dIdho, je mRtyu pAmI chaThThA narake cAlyo gayo. ghoDo thayo hato, tathA navA rAjAnuM nAma abhayasiMha rAkhyuM hatuM. kamalazA zreSThInA ghare gayo ane tenA ja lakSaNaprabhAve zreSThInI te pachI rAjA jitazatru dIkSita thaI ugra tapa tapI lakSmI khUba vadhI. brAhmaNo yajJakartAnA acAnaka maraNathI devaloke gayela. te pachInA bhavamAM manuSyabhavamAM saMtAna sukha gabharANA ane keTalAke dIkSA lIdhI to keTalAke zrAvakadharma meLavI pharI cAritrapratApe svarga pAmI aMtima bhavamAM svIkAryo. mahAvidehamAM janma laI mukti meLavaze, tevuM prabhue bhAkhela brAhmaNonA AgrahathI pazuhiMsAnA pApanuM prAyazcitta samajAvavA bhagavaMte tyAM zAstro prarUpyAM. te ghaTanA potAnA (2) paramAtmA munisuvatajIno zAsanakALa : pitAnA samayanI bhagavAnanA mukhathI sAMbhaLI rAjA surendradatta vIsamA tIrthapatinA jIvaMta avasthAmAM brAhmaNonI jJAti yajJa paNa potAnA pitA caMdrazekhara tathA zreSThI kamalazAnI jema dIkSita ane homahavananA nAme bakarAM uparAMta aneka ghoDAonA thayA. te pachI te ja samavasaraNanA pavitra sthAne rAjAnA putra balidAna karatI hatI, cotarapha hiMsA vyApelI hatI. te mithyAtvI sUryakAMte munisuvrata bhagavAnanI yAdamAM daherAsara baMdhAvyuM hatuM. bhUdavAna pratibodhI hisAcAra baMdha karAvavA jyAre bhagavAna jJAnI bhadrabAhusvAmI paNa bharUca nagare potA dvArA svayaM vihAra karI bharUca nagare (te samaye bhRgukacchamAM) padhAryA, nepALathI pATalIpatra pAchA na vaLavAnI saMghAjJAnA bhaMganI tyAre revA nadInA jamaNA kAMThe devatAoe samavasaraNa rayuM. AlocanA levA AvyA hatA ane te ja jinAlayanI nizrA laI nagarano rAjA surendradatta rANI caMdrakAMtA sAthe jinavANI suNavA aThThama tapa karyo hato. pratimAjInA adhiSThAyaka deve sAkSAt Avela. nagarazeTha paNa Avela. prabhujIe jinezvaranA kartavya sImaMdharasvAmIjIne pUchI jaNAvela ke saMghAjJA bhaMganA prasaMgamAM mujaba rAjAne ja pratibodhavA surendradattanA pitA caMdrazekhara rAjA AcArya bhagavaMta svayaM dhyAnayoganI sAdhanA-upAsanAnA kAraNe ane temanA nagarazeTha kamalazAnI ghaTanA suNAvI. nirdoSa hatA. prasaMga evo hato ke agnizarmA nAmanA brAhmaNe te ja caudapUrvadhArI bhadrabAhasvAmI svayaM pote pazuazvamedha nAme yajJa prAraMbhela, jemAM dezAMtarathI paNa aneka vipro paMkhInA lakSaNavattA hatA, chatAMya potAnA jJAnanI AvI gayA hatA. pUrtiyArIrUpe gaMdhAra dezamAMthI uttama gaMbhIratAthI aneka vAto garbhita rAkhI che. lakSaNavALo ghoDo laI AvavAmAM Avela, jenI kezavALI (3) tIrthakara mahAvIradevano zAsanakALa : je lIlA sonerI raMganI caLakATa mAratI hatI. te ghoDo jyAM ghoDAnA pAchaLa DAbA paganI jAMghamAM popaTa AkRtinuM cihna hoya rahe tyAM dhanasaMpatti khUba vadhe tevo puNyavaMto hato. prabhujI paNa te lakSaNavaMto azva gaganagAmI hoya che tevI vAta prabhu mahAvIre potAnA pUrvabhavanA mitranA jIvane A bhavamAM ghoDArUpe haNAto turkastAna jevA anArya dezamAM vicaraNa karatI vakhate tyAMnA jANI rAtorAta sATha yojana jeTalo ugra vihAra karI padhAryA ajaina-anArya sArthavAha vajakaMdhane jaNAvela hatI. hatA, jemAM ghoDAnuM puNya jora karI rahyuM hatuM. Jain Education Intemational Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 vizva ajAyabI : ghaTanA e hatI ke vIra prabhujI khAsa svecchAe karmo nAsikAnA beu tAranI cAmaDIvALo, kvoSNa zvAsavALo, suMdara khapAvavA turUSka, kaMdahAra, bahulI jevAM adharmI kSetromAM vicaryA daMtapaMktivALo ke AkAzI raMganA dAMtavALo, sonerI gucchAdAra che. aneka upasargo kSamA dhArI athavA khapAvI kevaLI banyA che. kezavALIyukta, peTa upara zaMkhanA cihnavALo ghoDo lakSaNavaMto jyAre te dhanavAha sArthavAha vajajaMghe prabhunA vezane joyo, hoya che. acAnaka dayALutA guNa tathA bhadra pariNAmathI tene jAtismaraNa te ja pramANe lakSaNahINA azvane kAraNe upAdhi vadhe tevuM jJAna thaI gayuM. jJAna vaDe joyuM ke pote paNa pUrvabhavamAM jainadharmI paNa banI zake che. azvanI vizeSatA hoya che ke te nidrA levA dIkSita sAdhu hato, paNa jAtimadamAM AvI potAnA cAritra- paNa jamIna para besato nathI. paNa jamIna para besato nathI, balle UbhAM ja ArAma karI le paryAyamAM moTAne vaMdana na karavAnA AzayathI guruthI chUTA paDI che. pavanavegI azvo thakI paradezanI sapharo kheDAI hoya tevI nIca gotrakarma bAMdhela, jethI anArya bhUmimAM janma thayo. vAto paNa jANavA maLe che. chatAMya prabhune dekhI je pUrvabhava joI kaMpArI AvI tethI pUrvakALamAM athajAtinI khUba kadaradAnI hatI, jyAre potAnA ujvaLa bhAvi mATe vIraprabhune pUchyuM. javAbamAM - vartamAnamAM ghoDadoDanA vepAramAM saTTo karI kamAnAra teno paramAtmAe paNa lAbhAnulAbha jANI vajajaMghane potAnA durupayoga kare che. yuddhanA samayamAM upayogI azvasenA hAlanA jAtivAna hajAra ghoDAomAMthI uparokta popaTanA cihnavALA tabakke zastrayuga cAlato hovAthI anupayogI gaNAtI hovAthI ghoDA upara savAra thaI zatruMjayanA zaraNe javA mArgadarzana ApyuM, aMgrejonA samayakALamAM krUratAno zikAra thavA lAgI hatI, jethI kAraNa ke sArthavAhanuM AyuSya phakta traNa divasa ja bAkA hatu aneka jIvadayApremIoe ghoDA-ghoDIne paNa pAMjarApoLamAM rAkhI ane anArya bhUmi turkastAnathI cheka AryakSetranA pAlitANA sudhI mAvajata karI che. javAno bIjo koI upAya raheto na hato. jema azva mATe lakSaNajJAna svataMtra che, tema hastiparIkSA | gaganagAmI te ghoDA upara savAra thaI gupta rIte mATe paNa abhyAsa karanArA jovA maLe che. bIjA tIrthakara vajajaMghe siddhagirinI saphara karI lIdhI, ghoDAne tyAnAM ajitanAtha prabhunA lAMchana hAthI viSe khUba ja TUMkamAM vanapradezamAM ja mukta karI daI moTA UMce zikhare pahoMcI aMta agresara prastuta che avanavI vigato. samayanA aNasaNabhAve cotho devaloka paNa sAdhI lIdho che. AgAmI kALamAM mukti pAmaze. (4) subhadrasUri kevaLInI AgAhI : pUrvakALamAM rAjakuLomAM khAsa karIne hAthIno upayoga thato hato. A badhIya lokottara ghaTanAothI azvanAM uttama lakSaNo savArI mATe hasti upara aMbADI mUkI rAjA-rANInA viSe bodha to thAya ja sAthe lokottara jinazAsananA vanavihAra, koI mahAgraMtha ke mahApuruSanA sanmAna prasaMge jJAnakhajAnAmAMthI keTaluM badhu meLavI zakAya che teno AnaMda paNa uparAMta vasaMtotsava jevA AnaMda-pramodanA kAraNomAM uparAMta Ave. halla-vihallanA secanaka hAthInI jema yuddhanI nobato vakhate ke ceDA rAjAno jAtivaMta ghoDo, kumArapALa mahArAjanA pachI koI navA rAjAne zodhavA dIvya karavA mATe hAthInAM zukano agiyAra lAkha ghoDAomAMthI jAtivAna atho uparAMta levAmAM AvatAM hatAM. hAthaNI upara savArI na karavAnI jJAnI mahArANA pratApano vaphAdAra ghoDo vagere kathAnakonuM dohana karyA puruSonI AjJA hovAthI phakta hAthInI vizeSatAo jANavApachI jaNAze ke sadAya mATe mAnavajIvanamAM ghoDA jevA mANavA jevI kahevAya. prANIonI upayogitA keTalI che? aneka rAjavIone paNa brahmadvIpathI vepAra karavA Avela ratnasiMha nAmanA ghoDAoe vijayamALA paherAvI che. cakravatIno ghoDo paNa sArthavAhe siMhala nAmanA rAkSasa dvIpamAM kumavatI nagarInA brahmacarya prabhAve pAMcamo devaloka sAdhI le che. siMhavAhana rAjA pAse sapheda raMgano hAthI joyo, jenA UbhA rahetI vakhate pAchalA pagamAMthI koI paNa paga prabhAve rAjAnI rAjalakSmI sArI evI vRddhi pAmI hatI. jamInathI lagIra UMco rAkhanAra azva, aNiyArA akhaMDita te samAcAra sArthavAhe potAnA rAjA abhayasiMhane ApyA, jethI kAnavALo ghoDo, caLakatI saumya AMkhovALo, lIlAzayukta saMpattinA lobhamAM rAjAe kapaTa karI potAnA koTavAla mAraphata Jain Education Intemational Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa hAthInA mahAvatane paisAthI phoDI hAthI samudramArgathI potAne tyAM kabajAmAM karI dIdho, jevo ujjvaLa hasti brahmadvIpamAM Avyo tyAMnI samRddhi vadhavA lAgI ane siMhala nAmanA dvIpanI samRddhi ghaTavA lAgI. siMhavAhana rAjA hAthI guma thavAthI ciMtita thaI gayo, paNa jyAre nikaTamAM padhArela kevaLI bhagavaMta samudrasUri pAsethI khulAso maLyo ke hAthI brahmadvIpanA rAjAnA puNyathI tyAM surakSita rIte pahoMcI gayo che ane kyAreya pAcho nahIM Ave tyAre rAjAe tIvra vairAgya thatAM saMsAra choDI dIdho, munipaNe tIvra tapa tapI AThamo devaloka sAdhI lIdho. amuka bhavo pachI muktine va2ze tevuM kevaLIe dIThuM che, paNa badhIya ghaTanAomAM mukhya che hAthInI uttamatA. rAjA dazArNabhadranI zobhAyAtrAne jhAMkhI pADanAra hato, indrano airAvata hAthI tema ceDA rAjA ane kuNikanA khUMkhAra yuddhamAM kendramAM hato secanaka hAthI temaja siddhahema vyAkaraNanI zobhAmAM vadhAro karanAra hato rAjAzAhI hasti, balke akramanuM ugra tapa niraMtara tapI aMta samaye maraNAMta upasargamAM paNa navakAra zaraNa laI AThamA devaloke janAra hato eka hAthI je pArzvanAtha bhagavAnano marUbhUti nAmanA prathama bhava pachIno hAthIrUpano bIjo bhava hato. svayaM trevIsamA tIrthaMkaranI sevApUjA karanAra hato kalikuMDa tIrthanI sthApanAmAM nimitta eka hAthI. tevI ja rIte zrIpALa rAjA ane kumArapALa rAjAnI hastisenAnI vigato jANavA temanAM jIvana-caritra jovA jevAM che. AryarakSitanI svAgata yAtrAnA hAthIno upayoga vartamAnakALamAM sarkasa jevA manoraMjanamAM thavA lAgyo, paNa jinAlayo ke tIrthasthAnomAM Ajeya paNa hAthInI pratikRtio zobhA vadhAratI jovA maLe che, tenA mULa kAraNamAM pUrvakALanI cAlI AvatI hastipUjA, hastipAlanI vidyA tathA nimittazAstravettAnI AgAhIo thakI vadheluM hAthInuM gaurava gaNAya che. (5) tapasvI jaina muninI bhaviSyavANI : tIrthaMkaronI mAtA tathA cakravartIonI mAtA cauda svapnamAM je sarvaprathama gajavarane jove che, tenI uttamatA ane lakSaNo caudapUrvadhArI bhadrabAhusvAmIjIe kalpasUtrajInI ane bArasAsUtranI jJAnadhArAmAM prAkRta ane saMskRta beu bhASAmAM khUba sArI rIte AlekhI che, mATe paNa svapnavAMcana thAya che, ane khAsa jinAlayomAM paryuSaNa parva samaye uchAmaNIo paNa thatI jovA maLe che. 123 je hastinA pAchaLanA jamaNA paganA sAthaLamAM zveta raMganuM OM evuM AkRtinuM cihna hoya tevo hAthI mAlikanA parivAranI aneka rIte unnati kare che, jemake dvArikA nagarIno garIba brAhmaNaputra zaMkara tevA hAthIne pAmI dhanapati banI gayo hato. svamAnathI jIvavA ane ApakamAI karI garIba mAtA-pitAne hUMpha ApavA paradeza Avela. teNe mAsakSamaNanA tapasvI munine je pramANe pAraNAnA divase annapANI pratilAbhela, te tenA hitamAM thayuM. potAnI takalIpha dUra karavA muni bhagavaMtane vinaMtI karatAM, tene yogyAtmA jANI tapasvI sAdhue jaNAvyuM ke zaMkara cAra divasa pachI viziSTa lakSaNavALA hAthIne pAmaze. te ja pramANe caMpAnA vRkSa nIce vanamAM ArAma karatA zaMkarane sAme caDI madalipta gaMDasthaLavALA OMOM AkRtiyukta vanahastie sUMDhathI upADI rAjAnA mahelanI nikaTa lAvI dIdho. jyAM badhIya cokhavaTa barAbara jaNAtAM rAjAe dasa lAkha suvarNamudrA zaMkarane ApI nyAla karI dIdho ane hAthIne mahAvatonI surakSAmAM sAcavI lIdho. rAjalakSmI vadhI ane hAthInA prabhAve dhanavAna banI gayela brahmaputra zaMkara ane tenA pitA kapile aDadhI lakSmI jinazAsananA udyotamAM kharcI nAkhI, pitA-putra bannee zrAvakadharma svIkArI devagati sAdhI. uparokta vAta thaI lAkSaNika hAthInI tema udara upara bhramaranA AkAranuM zveta cihna je hAthIne hoya te rAjyalakSmI ane Rddhino nAza karanAra bane tema paNa sAmudrika jJAtAnuM kathana che. hakIkatamAM saMpatti-sukha-sagavaDo puNya pasAye vadhe che, chatAMya temAM hAthI-ghoDA-baLada vagere tiryaMco paNa nimitta bane che mATe ja pUrvakALamAM jyotiSInI jema azvahasti-RRSabha-parIkSAnA niSNAto potAno vyavasAya svataMtra rIte calAvatAM zAstromAM jovA maLe che. zyAma raMganA hAthI madhya jAtivaMta kahevAya che. laMbagoLa lAla ane nAnI AMkhovALA hAthI uttama kahyA che tema ja zveta raMganA pUchaDAnA kezavALA hAthI paNa samRddhidAtA bane che. manuSya karatAM paNa lAMbuM Ayu bhogavatA hAthIo zuddha zAkAhArI chatAMya baLavAna, vIryavAna, zAMta prazAMta tathA dIrgha smaraNazaktivALA zAstrakAroe varNavyA che, mATe paNa jIvadayAnA himAyatIo rakSA kare che. hAthI-ghoDAnI jema prathama tIrthapati AdinAtha bhagavAnanA lAMchanathI oLakhAtA vRSabhanA viSe paNa Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 vizva ajAyabI : samajavA-jANavA jevuM abhinava jJAna che, jemake kaMbala ane | (0) gaNasUri kevaLInI bhaviSyakathanI : saMbala nAmanA be vacherA baLado jinadAsa zreSThIne tyAM upavAsa- kozaladezanA zaMkhapurI nagaranA raNavIra ane yazomatIno putra sAmAyika-dharmazravaNa ane akALa mRtyu samaye paNa navakAra caMdrazekhara janma pUrve mAtAnAM cauda svapnamAM nimitta banyo hato. smaraNa thakI devaloka jaI kaMbala-saMbala devatA banyA ane kevaLI guNasUrijIe jyAre vihAra karatAM te nagaramAM padhAryA gaMgAnadI oLaMgI rahela prabhuvIrane thayela devatAI upasargo tyAre dezanA suNavA Avela rAjA padhazekhara tathA rANI vacce sahAyaka banyA hatA krUratAno bhoga banela baLada mRtyu padmAvatI sanmukha raNavIra putra caMdrazekharanA cakravartIpaNAnI tathA pachI zUlapANi yakSa banyo hato ane vaDhavANa nagarInI nikaTa tenA dvArA jainazAsananA jayajayakAranI vAta jaNAvI. je pramANe paramAtmA mahAvIradevane paNa upasarga karyo hato. kevaLIe bhAkhyuM te ja pramANe jamaNA paganI ghUMTaNa nIce cha'rI pALatA aneka pUrvakAlIna saMghomAM baLadagADInI sapheda raMganA valayathI yukta cihnavALI eka vacherIne saMkhyAnA AdhAre saMghanuM gaurava gaNAtuM hatuM. prabhu mahAvIradevanA caMdrazekhara jyArathI jaMgalamAMthI anAtha dazAmAM laI ghera samakAlIna dasa zramaNopAsaka dhanADhyone tyAM gayonA vizALa Avyo tyArathI raNavIranA gharamAM lakSmI vadhavA lAgI. vADAo hatA. gozALAno janma paNa gAyonA nivAsasthAnamAM ekadA caMdrazekharanI AyudhazALAmAM cakraratna ane anya ratno thayela hovAthI nAma gozAlaka rAkhavAmAM Avela hatuM. tAtparya utpanna thayAM, te pachI cha khaMDa sAdhI caMdrazekhara cakravartI banyo, ke gAya-bheMsa-baLada-pADAonI mAvajatano e kALa hovAthI ja che. jemAM vAcharaDo nimitta banI gayo. cotarapha ahiMsaka karuNA-dayAnuM vAtAvaraNa hatuM. te ja bhavamAM aMtAvasthAmAM raNavIra, yazomatI ane tethI te kALathI Aja divasa sudhI khetIkArya, cakravartI caMdrazekhare cAritra laI cotho devaloka sAdhyo ane zakaTavahana kArya mATe baLadonI upayogitA sauthI vadhu tyAMthI cyavI pAcho manuSyabhava laI saMyama grahI kevaLI banI hovAthI vRSabhonAM viziSTa lakSaNonI vAta prastuta che. mukti paNa pAmI gayAno prasaMga che. | (6) samatabha AcAryanA dharmalAbha : (8) kevaLI bhagavaMta pramodasUrinI sacoTa vallabhIpuranA nirdhana suvarNakAra subhadra tathA sukAMtA zrAvaka- satyavANA * * che. zAtA. satyavANI : eka ja pAThazALAmAM sAthe dhArmika abhyAsa zrAvikAne tyAM padhArela AcArya bhagavaMte UMce avAje dharmalAbha karI yuvAvasthAmAM pahoMcanAra vaNikaputra kumudane ja potAnA pati Apyo tethI tyAM pravacana hetu padhArela rAjA sabaMdha ane rANI tarIke svayaMvaramAM rAjakumArI kanakasuMdarIe pasaMda karyo ane sukezIne Azcarya thayuM. tenA khulAsAmAM jJAnI bhagavaMte thApaNamAM - hAhAkAra thaI gayo. rAjakuMvarInA haThAgraha sAme rAjAne paNa rakhAyela sonAmahorano alpakAlIna thayela durupayoga ane tethI jhUkavuM paDyuM, paNa paherAmaNI ke dAyajAmAM kazuMya ApyA vagara baMdhAyela lAbhAMtarAya karmanI vAta rAjAne jaNAvI. uparAMta sAdAIthI lagna patAvI devAmAM AvyAM. dhArmikatAthI bharapura sonI subhadranA ghera janma thanAra caLakatA lIlA raMganA rAjaputrIe potAnA duHkhanivAraNa ane lAbhAMtarAya karmanA zIMgaDAvALA baLadanA nimitte nikaTanA bhaviSyamAM ja te kSayopazama mATe jayAre maMDalapura nagare padhArela kevaLI bhagavaMtane pati-patnIne pAchA vizeSa dhanaprAptinA yoga hovAthI moTe pUchyuM tyAre nikaTanA kALamAM janma lenAra vRSabha vatsalanA avAje dharmalAbha saNAvyAnI vAta jaNAvI. te pachI rAjAe ja prabhAve nirdhanatA dUra thavAnI AgAhI pramodasUri kevaLIe karI. navA janmela vatsane laI suvarNakArane pAMca lAkha suvarNamadrAo te ja pramANe kumudanA ghara AMgaNe viyAyela gAyanI ApI, bIjI tarapha potAnI rAjalakSamI paNa khUba vadhavA lAgI. azuci dUra karavA jatA je khADo khodayo te ja bhUmimAMthI A tarapha dhanaprApti chatAMya lobha vamaLamAM na sapaDAtAM subhadra lAkha suvarNamudrAnI kaDA nIkaLI. tenI mAlikI kumudanI thaI sonI tathA sukAMtAe te pachInA pAMcamA varase ja badhuMya dhana gaI. vepAra karatA te sonAmahora karoDAdhika thaI gaI. dharmakSetramAM kharcI nAkhI cAritra lIdhuM tathA devaloke gayAM, jyAMthI pAThazALAmAM abhyAsa karI tattvajJAnI bananAra cyavI bhaviSyamAM mahAvidehathI muktine pAmaze. sAramAM lIlA kanakasuMdarInI preraNAthI kumuda vaNike zatruMjaya tIrthe manohara raMgavALA zRMgavALA baLado tenA svAmIne dhanavRddhi karAvavAmAM jinAlayo baMdhAvyAM. khUba zAsanaprabhAvanAo karI karAvI, tethI nimitta bane che evI je ArSavANI che, te satya che. aparAdhI rAjAe kSamApanA karI kumudane potAnA mahele bolAvI Jain Education Intenational Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 125 lIdho te pachI to jinazAsanano mahimA vadhAratAM kumuda- AgrahathI rAjA zAMta paDyo, balka eka tarapha lAkSaNika baLadanA kanakasuMdarI, rAjA-rANI uparAMta kumudanA mAtA-pitAe paNa mAlika sAraMgane putrahIna rAjAe rAjavAraso paNa Apyo ane cAritra grahaNa karyuM. ugra tapa tapI sau devaloke gayAM, jyAMthI pUrve nimittajJane paNa tenA jJAnanI kadara karatAM rAjAe kedathI cyavI amuka bhavo pachI muktipadane paNa pAmaze. mukta karI ekalAkha suvarNamudrA sAthe rahevAnuM ghara bakSisamAM (9) jJAnAcArya jinasenasarijIno khalAso ApI dIdhuM. pUrvabhavamAM bhIla ane bhIlaDI avatAra samaye rAjA meghavAhana rAjAe paNa paraMparA pramANe lakSaNavaMtA baLadanI ane rANI mRgAvatInA jIve ajJAnadazAmAM daza divasa sudhI pUjA karI. vRddhAvasthAmAM putravihoNA rAjA-rANI ane kuSTarogI popaTaDInAM be baccAMone piMjarAmAM pUrI mAtA-pitAno viyoga putravALA pradhAne caMdrasUri nAmanA jainAcArya pAse cAritra laI karAvyo hato. tenA kaDavA vipAkarUpe A bhavamAM vRddhAvasthA Urdhvagamana karyuM hatuM. nikaTa chatAMya rAjA-rANIne saMtAnaprApti thaI na hatI, paNa A ja pramANe bahu ja ochAM vicitra lakSaNovALA pAchaLathI jainamuni bhagavaMta pAsethI AlocanA laI dIkSA paNa prANIo thakI dhanasaMpati ke kuLa-khAnadAnano nAza paNa saMbhavita lIdhI hatI, tethI aMtarAyakarma kSINa thatAM saMtAnaprAptino yoga bane che, tevuM jJAna jemane hoya che teo tevAM pALatuM tyAM padhArela jinasenasUrijI pAsethI rAjAe jANyo. rAjAne janAvarone baMdhanamukta karI ekAMta pradezamAM choDI de che, custa jaina dharma ane bhadrabhAvanAvALo jANI jaNAvyuM ke AvatA paNa katala nathI karatA, kAraNa ke gAya-baLadamAM to mAsamAM saurASTrano eka sArthavAha jyAre baLada vecavA Ave vaidika paraMparA pavitratAno vAsa jove che. Ajeya anAryonA tyAre udarabhAgamAM svastikanA citavALo baLada kharIdI hiMsAvAdano pratikAra karatI keTalIya gozALAo-pAMjarApoLo levAthI saMtAnaprApti thaze. te ja pramANe ghaTanA paNa banI ane davAkhAnAMo jaino ane kRSNadharma mAnatA vaiSNavo calAve ane rANIne cirakALa pachI garbha rahyo. svapnamAM caMdrane mukhathI che. bicArA mUka prANInI duA laI zAtAvedanIya karma bAMdhe che. praveza karato joyo, tethI navajAta zizunuM nAma zaziprabha jIvadayAnA kSetramAM samagra vizvamAM jeno mokhare rahyAM ane rAkhavAmAM AvyuM. yuvAvasthAmAM zaziprabha jyAre rAjA banyo, rahevAnAM kAraNa ke mUka pazunI hiMsA nivAravA prabhu AdinAtha, tenA mAtApitA rAjA-rANI ane maMtrIe jenI dIkSA laI saMbhavanAthajI, zAMtinAthajI, munisuvratasvAmI, neminAthajI, devaloka sAdhyo. Ama saMtAnasukhanI prAptimAM paNa lAkSaNika pArzvaprabhujI ane paramAtmA mahAvIradevathI laI vicaratA baLadanI kharIdI nimitta banI hatI. sImaMdhara svAmInA jIvananA prasaMgono abhyAsa karavA jevo che. (10) sAmudrika nimittanI bhaviSyavANI : phakta pazu ja nahIM, pakSIonI vizeSatA samajAvatuM jo ke sughaTanA-durghaTanA badhuMya puNyapApathI sarjAya che, paNa alaga zAstra eTale racAyuM ke jethI loko te lAcAra chatAMya jenI pAsenA baLadanA pAchalA DAbA paganI jIvasRSTi prati karuNA vahAvI temanI yogya kadaradAnI kare kharInA mULamAM kaMkaNane AkAre lAla raMganuM cihna hoya athavA kamase kama temanI upayogitA vicAre. hiMsaka tevo baLada tevA svAmIne rAjasukha apAve che, tevuM vItarAga pazupaMkhIne pALavA-poSavAnI AjJA nathI, tema ahiMsaka pazuprabhue vidyApravAda pUrvamAM je prakAryuM che, te nakkara satya che. paMkhImAM paNa mAdA jAti upara kAmano boja nAkhavAnI ke tenI khAtarI karAvato banela prasaMga e che ke ranavatI nagarInA savArI karavAnI AjJA zAstromAM jovA nathI maLatI. rAjA sUrasena ane kIrtimatI rANInI suputrI svarUpavAna uparokta prasaMgothI karmavijJAna, pApanA vipAka, puNyanA madanarekhAne eka nimittanI AgAhI pramANe rAjapradhAnanA putrane mIThAM phaLa vagerenuM jJAna vadhaze, uparAMta yaMtravAdanA jhaDapI badale pradhAna dvArA ja paricaya karAvela eka sAraMga nAmano kALamAM paNa zAMti-samAdhinAM dhoraNa samajAze. kuMbhAra putra paraNI gayo. (11) mAnavajAti mATe sarvajJanI vANI : jo ke sacoTa bolanAra te sAmudrikavettAne ekavAra sauthI buddhimAna prAza ane mokSagatinA ArAdhaka manuSya mATe rAjAnA kopathI kedakhAne javuM paDyuM, paNa tenA kahevA pramANe paNa tIrthakara bhagavAnanAM 1008 lakSaNonI jema cakravartI, ja ghaTanA banyA pachI madanarekhA ane tenI mAtArANInA vAsudeva, prativAsudeva ane baLadevathI laI nava nArado ane Jain Education Intemational Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 vizva ajAyabI : lakSaNavaMtA rAjAo, mahApuruSo ke mahAsatIonA kAyika zAstra nAmanA graMthamAMthI avagrAhita che. gurudevonI kRpAthI lakSaNonuM jJAna vItarAgI bhagavaMte ane gaNadharo uparAMta aneka viSayomAM UMDANathI kheDANa karavA mArga maLyo, jeno caudapUrvadhArIoe anAdikALathI pIrasyuM che, jarUrata che phakta sahajAnaMda che. tevA pavitra abhyAsakonI, jemake jAnu sudhInA lAMbA AvA aneka anupama graMthone kalikAlasarvajJa hAthavALA, vizALa tejasvI lalATavALA, javanI AkRtiyukta hemacaMdrAcAryajIe paNa rAjA kumArapALanI madhyasthIthI aMguThAvALA, aNiyArAM nAka ke AMkhavALA, mAthAnA pana prakAzita karyA che, je mATe jaina ja nahIM paNa jenetara sUkSmavALavALA ke lAla hAtha-paganA taLiyAMyukta, hAthI-haMsa ke samAja paNa lAbhAnvita thayo che. vRSabhanI gativALA, chAtI upara vizALa romarAjIvALA, jesalameranA jJAnabhaMDAro jevA bahugrAhya jJAnakhajAnAo parvatanA zikhara jevA mastakavALA puruSo janasamAjamAM aneka sthAnomAM vartamAnakALa surakSAyA che, je mahAgauravanI sadAcArI, uttama, jIvadayApremI tathA ziSTa hoya che. vAta che. te ja pramANe kAyika mudrAo, uparAMta AyurvedazAstranA te ja pramANe ardhacaMdra AkAranA kapALavALI, dADimanI adhyanathI ArogyavijJAna vilasI zake che. suMdara Arogya kaLI jevI daMtapaMktivALI, sukumAra paganI pAnIvALI, mAMjarI ArAdhanA-sAdhanAnuM maMdira bane che. sarvajanahitAya kAryo sAdhI cakSuvALI vagere lakSaNavALI nArIo pativratA ke satI strIo zakAya che. muktimArga-musApharo mATenuM mahApAtheya che hoya che. kalpasUtra'nA vAcana-samaye ane khAsa to cauda jJAnavikAsa, cetanAnuM jAgaraNa tathA ziSTa pravRti, je mATe svapnanA varNanamAM lakSmIdevInA varNana samaye je satyo lakhANa avasare vicArela che. -astu. bhadrabAhusvAmIjI tathA aneka anya zAstrakAro dvArA pIrasAyAM che, te vAMcatAM-vicAratAM jJAnanuM sanmAna karavAnA ane cauda (( ) ( ) -nI( So pUrvadhArIonAM ovAraNAM levAnI bhAvanA thaI jAya tevuM che. tevuM ja lAkSaNika che nimittazAstra, jemAM prasthAna ke zubhakAryAraMbhanA vakhatanA zubha zukana ke apazukana vize aneka mAhitIo che. jaina rAmAyaNa ne jaina mahAbhAratathI laI 2 - sanama 33 mAmana zrIpALa rAjAnA yuddhanA prasaMgo vakhatanA zubhAzubha saMketo samajavA samayano bhoga ApI zAstrAdhyayana karavA jevuM che. samakitI AtmAne zastra paNa zAstra banI surakSA bakSe che; jyAre mithyAmatione zAstra paNa zastra banI pApa lezyA utpanna kare che, mATe abhinavajJAna mATe jhaMkhanAre vinaya bahumAnapUrvaka gItArthonI sevA-upAsanA tathA yogodrahana sAthe zAstrAbhyAsamAM jhaMpalAvavuM tevI vItarAganI paramAjJA che, anyathA akALa ke avidhino abhyAsa arthavidagdha ke mugdha-gAMDapaNadazAnI 4-prANAyAma 5-pratyAhAra 1 - dha UTI paNa anubhUtio karAvanAra nIvaDI zake che. sAMsArika yuvAvasthAmAM govaMDImAM cAlatA devanAra katalakhAnAnI pratyakSa gupta mulAkAta samaye nirdoSa pazuonI kaMpArIothI kaMpI gayela hRdaya ahiMsApracAra-kAryamAM laI gayela. tevI ja koI hamadardIthI premALa pazu-paMkhIo prati dayA vadhAravA uparokta nAno lekha caudapUrvadhArI bhadrabAhusvAmIjInI kRpAthI, viziSTa brahmacArI sthUlibhadrasUrijInA svahaste lakhAyela saMskRta bhASAnA sAmudrika 67- DAna 8- samAdhi varapara prApti che ?-gama Jain Education Intemational Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 127 zramaNa jIvananI ajAyabI-dhyAyoga prastutakartA : pa.pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. jyAre zramaNajIvanane samajAvatA nUtana graMthanuM kArya AdaryuM tyAre zramaNo taraphathI suMdara AvakAra maLaze tevI apekSAo hatI, jeno AkAra Aje AdheDa vayamAM sAkAra thato dekhI svAbhAvika AnaMdanI anubhUtio thAya, je sAhajika che. aneka vidvAno taraphathI suMdara lekha sAmagrIo prApta thayA pachI zramaNajIvananI ajAyabI jevI ajaba-gajabanI dhyAna sAdhanA upara amArI draSTi pahoMcI, je zreSTha sAdhanA ane sAdhakonI pIchANa karavA jarUrI hatI. kAraNa ke avAranavAra gurubhagavaMtonA zrImukhathI mAMgalikomAM eka paMkti sAMbhaLavA maLatI ke : OMkAra bindu saMyuktaM, nityaM dhyAyanti yoginaH te paMkti uparathI phuraNA thAya ke yogio kone kahevAya? temanuM dhyAna kevuM hoya vagere. graMtha prakAzananA chellA divasomAM te bAbatanuM ciMtana ame khAsa navakAra camatkAra anubhavakartA ane dhyAnayogamAM aneka saMghone joDanArA pa.pU. jayadarzana vijayajI pAsethI maMgAvyuM ane teoe tarata potAnI svAdhyAya noMdhanI parAvartana karI traNa-cAra divasamAM ja dhyAnayogI zramaNo vize nUtana lekhanI racanA karI nAkhI. zramaNa jIvananI ajAyabI dhyAnayoga nAmano te lekha sAkSarI bhASAmAM prAcIna-arvAcIna aitihAsika kathAo-pramANo ane tattvajJAna sAthe sarjAyelo che, je aneka jaDa mAnyatAone bhAMgI zake che. dhyAnapremIo cAra-pAMca vAra lekha vAMcana karaze to vizeSa lAbhanuM kAraNa banaze tevo lekhakazrIno abhiprAya che. kAraNa ke A vartamAnamAM deza-videzamAM cAlatI Advertisement praNAlikAthI bhalabhalA grAhako vastunI guNavattA samajavAmAM ghokho khAya che, tema dharmakSetramAM paNa jarUratathI vadhu jAherAto, pracAro, pracAra-sAdhanothI bALajIvo dizAbhrama pAmI jAya che ke sAco dharma kyo? ADaMbaro vacce paNa nirADaMbara dazAbhogI yogIpuruSone oLakhavA, nivRttine ja zuddha dharmapravRtti rIte svIkAravA ane saMyamasAdhanAnA sukharasAsvAdane svayaM pAmavA aneka rogomAM prazasta ane zreSTha je dhyAnayoga che tevA agiyAramAM dhyAnatapanI vAtone ThIka agiyAra muddAo dvArA racI mokalavA badala ame lekhaka mahodayanA sadAya bhaNI rahIzuM. prastuta graMtha sarjanamAM siMhaphALo noMdhAvavA badala ame pUjyazrInA AbhArI chIe. prAMte lakhavAnuM ke laukika vyavahAramAM QuantitynA baLane mahattva apAya che, jyAre lokottara dhArmika vyavahAramAM QualitynA dhoraNa guNasthAnakanI UMcAIne navAjAya che, tevA lokottara jena zAsananA dhyAna sAdhakone amArI bhAvavaMdanAo. vizvanA aneka dharmomAM zreSTha jaina dharma, chatAMya tenA pAlanakartA alpa janasaMkhyAmAM ane temAMya dhyAnayogarUpI adhyAtmane varelA sAdhako to atya5 thayA ne thavAnA. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 vizva ajAyabI : dasaNassa zako cho . hAlamAM 6 tapassa NamA cArittassI che? vaidaka zAstro, purANo ke Agamo ema aneka dharmazAstromAM dhyAna ane kAussagga para vajana devAmAM AvyuM che te zA mATe? Aje phakta prasannacaMdra rAjarSi, anAthImuni, avaMti sukumAla ke zrIpALa rAjAnA dhyAnayoganI vArtAo vAMcavA maLe che, paNa tevA dhyAna dharanAra AtApanA lenAra ke saMlInatA karanArA yogIo kema dekhAtA nathI? AvA to aneka prazno vartamAnamAM manamAM uThavAnA kAraNa ke bhautikavAdanI vegIlI gatinA ThIka pratirUpa dhyAnayoga gatine nahIM paNa sthiratA-saMyama ane ekAgratAne pragati kahe che. anuSThAno ane pUjA-pAThonI dhAmadhUmathI viparIta dhyAnasAdhanA ekAMtika ane AMtarika ArAdhanA che, tenA kriyAkalApo nokhA-anokhA ane lokottara che. aneka artha ane kAma puruSArtha pAchaLa aTavAyelo AdamI prakAranI lAkSaNika upalabdhio pachI paNa vijJAnanI zodhe anAdi samayakALathI eTalo badho vyasta che ke paisA ane zAMti-samAdhi nathI ApI tenI sAme kaThIna jaNAtI dhyAnaparivAranI paLojaNamAM tene divasanA 24 kalAka ochA paDe che, kAyotsarganI sAdhanAthI yogIoe kaivalyajJAna saMprApta karI varasanA 360 divaso TUMkA lAge che, mATe ja te sarakAranI jema sanAtana ane zAzvata muktisukhanI anubhUtio karI che. paMcavarSIya yojanA ja nahIM paNa pAMca-sAta peDhInI ciMtA mAthe rAkhI jIvana varaso, mAso ane divaso jhapATAbaMdha vItAve che. svayaM tIrthakara prabhu paNa potAnA chadmasthakALamAM tenuM samasta dhyAna kaMcana ane kAminI, artha ane kAmamAM kendrita ke dhyAna ane kAyotsargane pradhAnatA ApI Atmazuddhino che; tenI paLo-kSaNo badhIya ekAgratA sAthe vyasta che, te potAnA A yajJa mAMDe che; je darzAve che ke cha prakAranA bAhya tapa karatAM lakSyo vIMdhavAmAM masta che ane jo icchA viruddha thayuM to ja jema cha prakArI atyaMtara tapanI zakti tejavaMtI che tema cha trasta che, bAkI peTI-peDhI-pratiSThAnA potIkA bhAvonI prakArI mAnasika tapamAM paNa cakravartI jevo koI tapa hoya to pUtimAM tene samAdhi-sukhAnaMda ane sahajAnaMdano vi ita cha dhyAna tapa. te mATe saiddhAMtika sUtra che.... anubhava hovAthI te dharmathI gabharAya che ane mokSanI paMtomudattamitte vittavatthAI,mevalyamAM vAtothI paNa vahema pAmelo che. malyAnuM jJAnaM, nonaniroNo niNAne tu . barAbara tethI viruddha eka aNagAra-zramaNa ane saMyamI tAtparya e che ke eka ja vastumAM aMtarmuhUrta mAtra je AtmA pravRttine nahIM paNa nivRttine lakSyamAM rAkhI jyAre dharma cittanI ekAgratA thAya tevuM dhyAna dhasthAne hoya che ane puruSArtha AdarI paLa-paLane dhyAnayoganI sAdhanAmAM lagAve che, jinezvaro to yoganirodha jevA utkRSTa dhyAnane dhare che. zAstrakAro tyAre paramAtmA mahAvIradevanI jema sAdhanAmAM sADAbAra varasa to dhyAnayogane agninI upamA Ape che, je karmakASThane tatkSaNa evA jhaDapathI pasAra thaI jAya che ke jagatajano vimUDha banI bALI nAkhe che. prasaMgocitta atre prazasta dhyAnayoganI UMDAI jAya che ke kaI rIte yogIo koIpaNa kAmakAja vagara divaso sudhI javA anuprekSAo jANavI. bAkI zubhathI viparIta azubha pasAra karI zakatA haze. temano samaya loka saMparka vagara ane aprazasta lezyAonI atre kalpanA paNa na karavI. bAra laukika pravRtti vinA ane koI sAthe salAha-maMtraNA- prakAranA karmanirjarAkArI tapamAM vItarAgI bhagavAne dhyAna vAtacIta paNa na karatA kaI rIte vItato haze? nivRtti e tapane agiyAramAM krame darzAvyo che, kAraNa ke te sUkSmatara ja pravRtti kevI rIte mAnI zakAya? tevA saMto-maharSio ke ane kaSTasAdhya che, sAthe lakhalUTa karmonI nirjarA paNa te ja rAjarSiothI laI tIrthakara sAdhako zenuM dhyAna dhare che? Akhoya yoga karAvI zake che. mATe te atyaMtara dhyAna tapane samajavA divasa mauna ane dhyAna dvArA kADhI teo kyo lAbha prApta kare Jain Education Intemational Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 129 ArAdhavA ane muktinA mArge dhapavA prastuta che alpAMze samarAditya kevaLI caritramAM dareka bhavamAM rAjA vaktavya. guNasenanA jIvanuM dharmadhyAna ane agnizarmAnuM apadhyAna, (1) itihAsanA jharUkhethI : bhUtakALanA saMyamI temaja A pALIya temaja prabhu pArzvanAthacatrimAM dareka bhavamAM marUbhUtinA jIvanuM sAdhako ane ArAdhaka gRhasthonA jIvanamAM dhyAnanI jyoti je zubhadhyAna ane kaThora kamaThThanuM azubhadhyAna varNavAyela che. rIte jhaLahaLatI jovA maLe che te vize anveSaNa karatAM spaSTa dharmadhyAna dharanArA devalokanI UMcAI pAmyA ane Arta jaNAze ke bharatakSetranA cothA ArAmAM kALaprabhAve ane uttama raudradhyAna karanArA narakanI nIcAIe utarI gayAnA daSTAMto saMghayaNabaLane kAraNe aneka saMyamIoe dhyAna sAdhIne kharekhara pIrasAyA che. jayAnaMda kevaLI caritra uparAMta AdinAtha AtmAnuM ja paramArtha sAdhI lIdhuM che. anAthI maninA darzana prabhunuM jIvana caritra paNa khAsa dharmadhyAna samajavA avagAhavA rAjA zreNikane vanavagaDAmAM ekAkI dhyAna karatI avasthAmAM jevuM che. thayA hatA. DhaMDhaNakumArane uccatyAgabhAvanA vacce modaka - durgAnathI dhavalazeTha, mammaNa zeTha, bhadrA zeThANI, paraThavatAM kevaLajJAna thayuM hatuM. paramAtmA mahAvIranA ananya subhUma ane brahmadatta jevA cakravartIo durgatigAmI kevI rIte bhakta siMha aNagAre dhyAnayoga sAdhavA hetu ja ekAkI banyA teno itihAsa samajavA jevo che. vicaraNanI anujJA lIdhela hatI. prasanacaMdra rAjarSi ( dhyAnayoga paraMparA : eka varasanA cauvihAra smazAnabhUmimAM dhyAna karatA AtApanA laI rahyA hatA ane upavAsa karanArA muni bAhubalI ke hajAra varasanI chadmastha temane vicitra saMkalpo-vikalpo vacce AtmadhyAna lAdhyuM hatuM. khAtAkhAtAM kevaLI banI janAra kuragaDu munirAja pAse AtmaniMdA ane paraprazaMsArUpI zAstrIya dhyAna hatuM je zukladhyAnamAM pheravAI jatAM paMcamajJAnI banyA hatA. jhakarIyA muni, ASADhAbhUti ke cilAtIputra vagere mahAtmAo paNa zubhabhAvanA baLe dhyAnayogI banyA hatA. dharmaraci aNagAra pAse kALadharma samaye karuNAbharI jIvadayAnI lAgaNIo hatI, to anuttaravAsI deva banyA. amarakumAra ane avaMtisukumAla pAse prazasta bhAvadhArAnI mUDI hatI tethI mRtyu paNa mahotsava banyA hatA. prAyazcitta ane vinaya tapanA sathavAre atimuktakumAra samavasaraNamAM prabhu mahAvIradevanI samakSa iriyAvahI paDikkamatAM bALamuni chatAMya prauDha kevaLI banI gayA hatA. dhannA ane zAlibhadra munirAjoe sarvajJanI anujJA meLavI vaibhAragiri parvate rAjagRhI nagarImAM dhyAnanI dhUNI dhakhAvI pAdapopagama aNasaNa karI dehatyAga karela hato. bIjI tarapha daDhaprahArI, arjunamALI jevA sAdhako upazama bhAvabaLe guNaThANe vadhyA ane mukti varyA che. viSama maraNAMta upasarga vacce paNa aMdhaka muni, sukozala muni ke pArthaprabhunA jIva kiraNavega munirAje samatA sAcavI dhyAnabaLathI AtmakalyANa sAdhyAnA prasaMgo satya che. gRhasthomAM paNa ilAcIkumAra, valkalacirI, kapilazAstrI, rAjA zrIpALa, jIraNa zreSThI jinAgamomAM batAvelI mokSamArganI sAdhanA dhyAna vagerenI zubhra bhAvanAo uccadhyAnamAM pariNata thayela hatI ane ane yoga svarUpa ja che. vartamAna caturvidha saMghamAM yathAzakti, devatAonA sAnidhya paNa prApta thayAnA ullekho jovA maLe che. teno abhyAsa ane tenI upAsanA cAlu che. kAyotsarganI bemuddAo Jain Education Intemational Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 vizva ajAyabI : paryAya vItAvanAra bhASabhadeva bhagavAna dhyAnayogI purUSo thayA. thayA. te lekhana ane parimArjana pravRttionA prAdurbhAva thakI te pachI to cheka munisuvratasvAmI bhagavaMtanA zAsanakALa zramaNasaMghamAM svAdhyAya yoga vadhyo, jyAre dhyAnasAdhanA sudhInA rAjarSioe paNa dIrdha cAritra paryAyane ujvaLa dhyAna ghaTavA lAgI. te pachI to vIra saM. 130 thI vIra saM. 510 sAthe dIpAvela. naMdanalASi je bhagavAna mahAvIrano paccIsamo sudhI te paraMparA cAlI. pachI 9aaaaN pUrvanA jJAtA bhava te paNa ghora tapasvI ane pUrA lAkha varasanA dIkSAkALa AryarakSitasUrijInI adhyakSatAmAM trIjI vAcanA thaI tyAre daramyAna jaMgala-parvata-nadItaTa vagere sthAnathI dhyAna ane AgamagraMtho cAra anuyogamAM vaheMcAyA. te samayakALa 84 kAyotsarga nAmanA chellA be atyaMtara tapane ArAdhanAra thayA. jeTalA AgamagraMtho hatA tevo itihAsavettAono abhiprAya che. puruSAdANIya pArzvaprabhunA saMtAnIya sAdhubhagavaMto ane zrutakevaLI bhadrabAhu svAmi dhyAnayogI hatA ane pAchaLathI paramAtmA mahAvIra bhagavaMtanA samakAlIna saMyato rAjagRhi, thayela bIjA bhadrabAhusvAmI te brAhmaNa maTI zramaNa banela ane nAlaMdA, zrAvastI, vaizAlI vagere nagarIonI nikaTanA parvata, varAhamihiranA laghubhrAtA uparAMta saMskRtanA prakAMDa vidvAna guphA, udyAnonA pavitra-zAMta-prazAMta sthAnamAM saMyama sAdhanA mahAtmA thayA hatA, jeo nimittavetA ane sAthe vividhakaratA jovA maLe che. te samaye zAstro ane Agamo pustakArUDha niryuktio racanArA svAdhyAyayogI mahApurUSa hatA, tevI na hovAthI maukhika vAcanAonuM pradAna-AdAna savizeSa hatuM. aitihAsika noMdha che. pAMcamI vAcanA sudhI dhyAnayoga prabaLa lekhana-prakAzana-vitaraNa kArya nagaNya hovAthI aNagAro rahyo. kAraNa ke cothI mAthurI vAcanA mRtadhara skaMdilasUrijInA mATe dhyAnayoga sAdhavA mokaLuM medAna hatuM, ane tenI netratva heThaLa mathurAmAM vIra saM. 827 thI 840 vacce thaI, phaLazruti paMcamajJAna sudhInI jovA maLe che. zrata kevaLI te ja samayakALamAM pAMcamI vAcanA AcAryadeva nAgArjunanI bhadrabAhusvAmI jeo syulibhadrajInA gurUpade hatA teo AgevAnI heThaLa dakSiNapathanA zramaNasaMghane sAthe laI saurASTranI mahAprANa dhyAna sAdhavA cheka nepAla sudhI vicarela hatA, je vallabhInagarImAM saMpanna karI. saMghayaNa ane smaraNabaLanA darzAve che ke bAra-bAra varasa sudhI cAlanAra te ArAdhanA sapramANa dvAsa thavAne kAraNe lagabhaga vIra saMvata 980nA jJAnI evA zrutakevaLIne paNa keTakeTalI upAdeya hatI. svAdhyAya varase A. devardhigaNi kSamAzramaNanI AgavI sUjhathI jevo Adarza tapa nathI, paNa te tapa dasamA krame che, jyAre vismaraNa thayela Agama pAThone prathamavAra pustakArUDha dhyAna tapa tethI paNa sUkSmanI ArAdhanA hovAthI karavAmAM AvyA. nAgArjunanI vAlamI vAcanAnA pATho agiyAramAM krame goThavAyela che. AcArya bhUtadina ane cothA kAlakasUrijI pAsethI meLavI, prabhu vIra nirvANa pachInA 160 varase naMdarAjAnI skaMdilI vAcanA sAthe samAyojana karI AgamagraMthone svAdhyAya rAjAzAhI samaye pATalIputramAM samasta jaina zramaNa saMghanI hatuM pustakArUDha karAyA, tyArathI lekhana ane vAcana prathama vAcanA thaI. bIjuM sAdhu samelana rAjA bhikhurAya ? pravRtio eTalI badhI vadhI ke saMyamIono mahatvano khAravelanI adhyakSatA heThaLa kumArI nAmanA tIrtharUpa parvata upara samaya temAM vItavA lAgyo ane te vadhatAM vadhatAM Aje aneka jyAre maLela, tyAre jinakalpanI tulanAvALA balisaha, prakIrNaka graMthothIya vadhatAM vividha prastakonA viSayomAM pheravAI nakSatrAcArya, devAyArya, senAcArya vagere nigraMtho ane Arya gayo che. svAbhAvika che ke tevA viSama kAraNothI tIkSNa tapa * dhyAna sAdhanA durbaLa paDI ane kALaprabhAve dhyAnayoga te susthita, supratibaddha, zyAmAcArya, umAsvAti vagere traNasothI vadhu vikalpI zramaNo eka sthAne padhAryA hatA. cAritrAcAranA dhoraNe utarato gayo jyAre pustakIya dhoraNe ja poINI vagere 300 zramaNIo hAjara hatI te sabhA caturvidha pracAra pAmato rahyo. hakIkata e che ke Aje dhyAnayoganA zrIsaMghanI thayela hovAthI rAjavI bhikhurAya khAravelanA abhyAsI ane jJAtAo jUja mAtra che. vartamAnamAM samakAlIna cUrNaka, sIvaMda vagere 700 zrAvako ane rANI svAdhyAyAdinA kAraNothI pustaka prakAzana azakyaparihAra gaNAya pUrNamitrA jevI 700 zrAvikAo paNa dvitIya vAcanA vakhate che, paNa te kALanA dhyAnayogIo tapamAM eka kadama AgaLa upasthita hatI. rAjA bhikhurAyanI bhAvanA mujaba prathamavAra hovAthI te pravRttiothI paNa para hatA. te eka ajAyabI bharelI ghaTanA lokone lAge che. prabhu vIranirvANanA pachInA zAstrapATho valkala, bhoja ane tADapatra upara lakhavAnA cAlu Jain Education Intemational Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 131 dIrdhakALa sudhI pustaka lekhana, vAMcana jaina zramaNo mATe upAdeya ArAdhako gaNatarI karAya teTalA ane kAyotsarga karI deha nahatuM gaNAyuM je satya hakIkata che. mamatvathI paNa mukta banI sadAya mATe muktipurInA musAphara ) dhyAnayoga saMbaMdhI Agamika sAkSI banI janAra AtmAo te paNa savizeSa ochA jANavA. paMdara pATho : AcArAMga sUtranI gAthA purisA! attANameva li anAe liMge je siddha thanArA puruSo-nArIo jaNAvAyA che, temAM abhiNigijja, evaM dukhA pamokakhasi | uparAMta atya5 saMkhyAe anyaliMgathI (jenettarakuLathI) paNa 3ra-parisararasa natyi vagere, ThANAMgasUtranI gAthA mukti varanArA dhyAnayoganA prabhAvathI AtmakalyANanI thone phALe vava vaDaMEyAre, taM-naEI keDI pAme che. dazavaikAlika ane tattvArthasUtranI TIkAomAM paNa ANAvijae; avAyavijae, vivAgavijae, dhyAna prabhAva varNita che. saMvinA vagere, samavAyAMga AgamasUtra-jJAna (4) anya tIthikonA mate dhyAnasAdhanA : saMvaranone, sUyagaDAMgasUtra jJAnone rasadardU thaI jaina zramaNo mATe jinezvara paramAtmAe je pramANe dhyAnayoganI vaDarane UI savaro ! 3vavArpha jhUma-se vike te adbhUta vigato prakAzI che, te ja pramANe zramaNa zabdano jJAne! jJAne-vide-gUUAte-taM naEA (1) chUTapeTe upayoga karanAra bauddho-sammAM vAcA, sammA kammanto, bhaTTAne (ra) sAthe (3) ghanene (4) sammA AjIvo, sammA vAyAmo, sammA sati, sammA samAdhi sukkejjhaanne| (samyaka bhASA, karma, AjIvikA, vyAyAma, smRti ane satuM taduparAMta-dazAzrutaskaMdhamAM darzAvela dasamakArI samAdhi)nI pUrvabhUmikA bAMdhI sammodiddhi, sammAM saMkaSpo samAdhisthAnanuM varNana te rIte dazavaikAlika sUtranI cUlikA simyaka draSTi ane saMkalpa)ne dhyAnayoga jaNAve che. temanA mata rasaMviravA 3QUINUT vagerenA pATho khAsa zIla ane prajJA sAthe zubha bhAvanA dhyAnasamAdhi bane che teo dhyAnayoganI vAto kare che. sthAnakavAsI saMpradAyane mAnya dhyAnanA pAMca aMga vitarka, vicAra, prIti, sukha ane samAdhi saMITttamAM ane digaMbarone mAnya samayasAra graMthomAM jaNAve che. vipazyanA nAme vizeSathI jovAnI draSTine teo dhyAnayoganI aneka vAto upalabdha che. zubhadhyAna jaNAve che ane tenA cAra uttarottara zuddha krama jaNAve che. mUrtipUjaka saMpradAyane mAnya pratikramaNa sUtromAM paNa AvatA zabdo-tassa uttarI karaNeNaMthI laI pAvANaM kammANa vaidika saMskRtimAM yogasUtranI racanA karI maharSi nizvAyaNaThAe hAmi kAussagga, athavA annatya sUtramAM pata pataMjalie dhyAnane viziSTa yoganI upamA ApI che. tenI AvatA zabdo-tAvakArya ThANeNaM, moNeNaM, jhANeNaM, pragatinA ATha krama rUpe yama, niyama, Asana, prANAyAma, apANe, vosirAmi, karemi bhantasUtramAM AvatA zabdo pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna, samAdhinuM suMdara vizleSaNa karyuM che. paDikkamAmi, nindAmi, gariyAmi, apANe vosirAmi, haThayoga sampradAya, bhAgavata purANa, nyAya ane vaizeSika arihaMta ceiANuM sUtramAM AvatA zabdo-saddhAe, mehAe, darzanamAM upaniSada ane gItAmAM paNa prANAyAma ane dhyAna dhIIe, dhAraNAe, aNupehAe vaDaDhamANIe DAmi saMbaMdhI aneka mAhitIo pIrasANI che. maNamaharSie paNa kAussagga, icchAmi ThAmi kAussaga vagerenA sAkSIpATho AtmaciMtana, haMvisarjana, prANavIkSaNa, Asakti vagere dhyAnayoga ane tethIya vadhIne kAyotsargane sAdhavA mATe prayukta viSayo upara padArtho pradAna karI zarIra, indriya, prANa, thayA che. buddhi, mana vagerene jaina darzananI jema jaDasiddha karI batAvyA che. nikaTanA dhyAnaciMtaka yogasAdhaka araviMda jeo nANampi sUtramAM spaSTa ullekha che ke jhANuM ussaggo eka dArzanika ciMtaka tarIke prakhyAta che. teo MEDITATION vi a, abhintarao tavo hoI. taduparAMta bhagavatIsUtra, ane CONTEMPLATION nAmanA be zabdono prayoga karI mahAnizIthasUtra vageremAM paNa dhyAnayoga sAdhavAnI praNAlikA, jaNAve che ke kaI rIte te dvArA ekAgratA ane sacoTatA utpanna prayojana, phaLa tathA siddhio saMbaMdhI ullekha jovA maLe che. thAya che. te pachIno zabdaprayoga che SELFjema hIrAnA vyApArIo ochA hoya che tema dhyAnayoganA chA hoya che tema dhyAnayoganA INTEROSPECTION. Jain Education Intemational Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 vizva ajAyabI : Aryadeza bhAratavarSanI bhomakAmAM dhyAnayoganI vizeSatA te mATe kathAnuyoganI racanAo che. dekhI CHRISTIAN vagereoe paNa Atmazuddhi nAmanA viSaya (5) dhyAnayoga mATe pUrvabhUmikAo : dhyAna upara jora Apela che ane manozAMti, samAdhi sukha mATe teo nAmanA atyaMtara tapanI vAto sAMbhaLI pustako vAMcavA ke bhautika AkarSaNothI para banI hindustAnanI sparzanA karavA koIkane dhyAna karatAM dIThA ane dhyAna dharavAnI icchA thaI gaI AvavA lAgyA che. svAmi nArAyaNa saMpradAya ane vaiSNava teTalA mAtrathI A sAdhanA nathI thatI. kAraNa ke tevuM saMpradAyamAM paNa harekRSNa, hare rAma saMgaThananI jema prabhu prArthanA, bagadhyAna to kharca karyA vagara, tapamAM joDAyA vagara ke saMvedanA ane arcanA dvArA layalIna banavA bhakti-yoganI nAmanA kADhavA mATe koI paNa Thaga karI zake che ane vAtA vahetA thaI che. tenA mULa uddeza che bhAva athavA dhyAnanuM potAne dhyAnayogI tarIke jAhera karAvI zake che. te mATe zajIkaraNa. vartamAnamAM lagabhaga badhAya dharmo ane dharmIo dhyAnayogathI siddhi pAmanArA aneka maharSi ane saMtoe je dhAMdhala-dhamAlathI dUra thaI Atmazodha-AtmazAMti sAmAnya niyamAvali darzAvI che te jANavA jevI che. AbhagaveSaNAnI vAto karatA thayA che, tethI dhyAnayoganA jema ke ekatvabhAvanAnI prabaLatA manamaMdiramAM ramaNa kare viruddhamAM koI ja dharma nathI, koI matAMtaro nathI, chatAMya jainadarzanamAM te bAbatanuM je viziSTa tattvajJAna pIrasAyuM to ja dhyAnayoga sAdhI zakAya. saMyamI sAdhuoe te mATe loka che te lekhAge avagAhavA jevuM che. paricaya ocho karavo paDe, bhaktonI bhIDa ane badhAyane pamADI devAnI bhUkha upazAMta karI jaMgala, guphA, nadItaTa, kaMdarAo ke aneka AtmAo zubhadhyAna baLe kevaLajJAna pAmyA che, aMte nirjana sthAna zodhavA paDe. ochAmAM ochuM zahero-nagaro ane dhamAdhama thatA sthAno choDI, gAma-tIrthasthAnane aMtara AtmAmA siddhacakranI mAMDaNI hAlA banAvavA paDe. kyAreka samUha ke samudAyamAM paNa vasavATa thAya to paNa pariNatimAM ekatva bhAvanA hovAthI -----namo siddhAnuM nama InsArA---- namoloesabbasAhaNaM akaLAmaNo na thAya. tAtparya loko ane lokacAhanAnI --tema mAriyA apekSAvALA jIvo-dhyAnayonanI UMcAI sudhI na pahoMcI -- namo saNassa zake, kAraNa ke A sAdhanAnI bhAvanA che.... "egoDahaM natyi A-----namo NANassa me koI, nAhamanassa kassai." -namo carittassa vicAra ane AcAra, AsthA ane AcaraNanI dUrI -----mo teva ochI karatA AkarSaNo-ADaMbaro ane asUyA jevA dUSaNothI dUra thavuM paDe. prAta:kAla ane rAtrizayana pUrve tathA zAMtapaLomAM mauna ane jApano mahAvaro ubho karavo paDe. vinamratA, samatA ane aMtarmukhatA vagara dhyAnAnaMda ane siddhio hAtha na lAgI zake. pApadhikkAra buddhi thakI utpanna prAyazcitta tapa ke saMsAra tyAgarUpI purUSArtha karyA pachI paNa vinaya ane vaiyAvacca guNa sAthe svAdhyAya nAmanA tapa dvArA nirveda-saMveganI pariNati keLavyA pachI agiyAramA dhyAna nAmanA tapa sudhInI sparzanA 3ii ---no karitA thAya che ane saMsAramAM rahIne dhyAnayoganI sAdhanA te gajA karatAM lAMbI chalAMga jevI jyAre saMyamI sAdhaka jo dhyAnanI agatyatA, vyApakatA ane prAraMbhathI aMta sudhI dhyAnayogathI vaMcita rahe to cAritrAcArano pUrNa napho vAstavika prakriyA jinAgamomAM ane prakIrNa-graMthomAM jainAcAryoe je rIte rajU karI che, te rIte bIje kyAMya jovA maLatI nathI. gumAvavA jevo betAla sarjAya che. aMta sudhI ghA jevo Jain Education Intemational Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 133 aDola Asana, prANAyAma, saMpUrNa mauna, baMdha AMkha dhyAnayogIe pratyeka duHkhanI kSaNo mATe vagere bAhya tattvo che, jyAre zvAsasaMzodhana, nAsAgra draSTi, svadoSadarzana ane sukhanI paLomAM paraguNadarzananI kaLAne pugalaciMtana, saMvedanAnI anubhUti sAthe upekSA ane tethIya vikasAvavI paDe. jene parAdhInatA ke para taraphathI pIDAno vadhIne jJAtA-draSTA dazAmAM rahI bhaMgajJAna dvArA deha ane dahInuM vAraMvAra anubhava che tevo jIva Arta-raudradhyAnanA prabhAve ke sacoTa bhAna vagere atyaMtara sAdhanAo che, jene manonigraha, verajherabuddhinA AMzika vAtAvaraNa vacce dhyAnayogamAM samatva indriya, saMyama, AtmaciMtana sAthe nikaTano saMbaMdha che. TakAvI na zake. jeTalA UMDANathI potAnI bhUlo samajAya teTalI upazama-viveka ane saMvara te traNa kramathI khUnI jevA jhaDapathI te te bhUlo sudharatI jAya ane Atmazuddhi khIlatI pApIo paNa muni banI mokSa pAmI gayAno itihAsa che. jAya. dhyAnayoga sAdhanAra saMyamIoe nizcayadharmanI te dhyAnanI pUrvabhUmikA rUpe ThANAMga sUtramAM Asana, sAdhanA mATe pratikramaNa, paDilehaNa ke kriyA-pratisevanAnI AtApanA, vibhUSAvarjana ane parikarmavarjananI vAto Ave che upekSA na karavI. kAraNa ke tema karavAthI kyAreka dhyAnAbhAsa tema Avazyaka niryuktimAM dIrdhakAlIna zvAsa nirodha ane dIrdha jevI sthiti to kyAreka yaMtravatuM sAdhanAbhAsa jevI viSamatA ucchavAsano niSedha sva ane paraghAtanI draSTie jaNAvyo che. utpanna thAya che. mATe nityakramanI sAdAI-saccAI ane taduparAMta aneka prakAranI zArIrika-mAnasika zaktiothI sacoTatA guNane sAcavI mamatA tyAgI samatA sAdhavAnI che. te saMpanna te dhyAnayogI jyAre dhyAna prakriyAne zanaiH-zarna: mATe paisA-parivArathI paNa para banI jyAre dhyAna sAdhavA AtmasAtuM kare che tyAre lokamedanIthI vyAptasthAna ane potAnA vicAronI Asakti toDI, kAyAnI mAyAno paNa nirjana vana ema badhuMya anukULa banI pariName che. tyAga karavA tattvadraSTA banavuM paDe che. te vacce vijAtIya paramAtmA mahAvIra devanA apratibaddha vihAra, ekAMtavAsa ane vikAronA nAza mATe azuci, anitya, azaraNa vagere kevaLajJAna pachInA devatAI vaibhava vagerenI vItarAgatA uparAMta bhAvanA keLavavAnI hoya che. nirvANa pUrve potAnA ja tIrtha upara paNa nirmoha dazA te utkRSTa pUrva athavA uttara dizAmAM dhyAnayoga zIdhra sAdhI zakAya dhyAnayoganI parisImAM gaNAya che. jIvaMtAvasthAmAM parahita ane che. zakya hoya to padmAsana, sukhAsana ke vajAsanamAM dhyAna aMta samaye Atmahita jevI te sAdhanA kevI hatI? sAdhavo bAkI te bAbata ekAMtika niyama nathI. brahmamuhUrta, prabhu AdinAthajInI kaLA-zilponA jJAnadAna naisargika vAtAvaraNa, naisargika brahmacarya, niraMtara zubhalezyAo pachInI paNa virAgitA kevI jambara hatI? tathA uNodarI vagere tenA AlaMbana tattvo che. temAMya saMyamI (6) dhyAnayoga saMbaMdhI tattvajJAna : mUrtipUjaka sAdhake to vadhu AgaLa vadhavA dhyAnayogamAM lAgatA che. saMghonA saMyato mATe racAyela pAkSika sUtramAM AvatA bola- zramanAM visarjana mATe svAdhyAyayoga ane tenA paNa aiyaM niMdAmi, paDupanuM saMvaremi, aNAvayaM paccakhAmi thAkane utAravA dhyAnayoga ema dhyAna ane svAdhyAyanA vagere dvArA gUDhanirdeza evo che ke bhUtakALanuM rovuM nahi, hiMcake ja jhAlatA rahevAmAM thokabaMdha karmanirjarAno avasara bhaviSyane jovuM nahi tema vartamAnanuM umadA vAtAvaraNa che, je saMsArIo ke AgArIone Adhibhautika upAdhio khovuM nahi. anya arthamAM bhUtakALanI smRti, bhAvinI vacce azakya che. saMyamIone paNa dhyAnayoganI sparzanA karavA kalpanAo ane vartamAnanI Asakti choDI dhyAnayoganI zAsanaprabhAvanA jevo prazasta vyAmoha tajavo paDe che ane svanI sAdhanA thaI zake che. ArAdhanA sAcavavA mAnApamAna vacce paNa paramAtmA jema vaijJAnika ekAgratA dvArA bhautika zodha kare che tema pArzvanAthanI jema kamaTha ane dharaNendra jevA jIvo mATe te ja layalInatA dvArA eka sAdhaka AdhyAtmika saMzodhano kare tulya manovRtti sAthe samatvapravRttio goThavavI paDe che. tevA upasargo, pariSahone sahajatAthI jItanArane alpajJAnIo che, rAga-dveSathI para bane che. A yoga sUkSmanI sAdhanA che. isukhristanI jema bhagavAnanI padavIo paNa ApI de che, bhale svAnubhavano viSaya che. vinaya-viveka pachInI udbhavatI pachI temanA ISTadeva trikALajJAnI vItarAgI na paNa hoya. AtmajAgRti che. jAgarUkatA ane samatAnA samanvayathI ughADo thato mokSamArga che. vaibhAvika kaMko uparano vijaya che. Jain Education Intemational Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 vizva ajAyabI : vicitra udaya samaye paNa samatvasvabhAvathI TakAvI purAtanakarmo mUrdhani ahaM dhyAnamA khapAvI AjJA-vicaya, apAya vicaya, vipAka ane saMsthAna ----garbhe vicayathI vicArI dharmadhyAna TakAvavAno ane vadhAravAno che. AjJArUci, nisarga rUci, sUtrarUci ane avagADharUci e cAra dharmadhyAna utpanna karavAnA lakSaNa che. vAcanA, pratikRcchanA parivartana ane anuprekSA dvArA dharmadhyAna sthira thAya che ane temAMya ekatva, anitya, azaraNa ane saMsAraanapekSA dvArA dharmadhyAnanI dhArA UMce jAya che. tattvArthasUtranI TIkAmAM ullekha che ke ratnatrayInA rAgI cothA, pAMcamA ane chaThThA-sAtamAM guNasthAne rahelA anukrame samyagdaSTi, vratadhArI ane saMyamadhArI zrAvako uparAMta nircantha sAdhu-sAdhvIo dharmadhyAna dharavAnA adhikArI che. jyAre zukladhyAna to zreSThatama dhyAna hovAthI sAMsAriko mATe duHsAdhya anAdinA azubha-dhyAnane zubhamAM parivartana karavuM ane muni-mahAtmAo mATe paNa purUSArtha sAdhya sAdhanA che. e ja mAnavanuM parama kartavya che.' emAM ja mAnava jIvananI sArthakatA rahelI che. caudapUrvI ke zrutakevaLI paNa phakta zukla dhyAnanA be caraNa sparzI zake che, tenA nAma che pRthaQvitarkasthitaprajJatAno vikAsa che. satyAnveSaNano purUSArtha che ane savicArI ane ekatvavitarka-avicArI. beumAM dravya ane Aja dharmadhyAnathI AtmAnubhUti pragaTe che. vAsanA ke paryAya upara sUkSma-smatara ciMtana karI dhyAnanI paLo vItAvAya upAsanA be prakAranA vicAronA pravAhane ahaMbhAvathI che. mukta banI ahaMbhAvathI yukta banI nihALavAnI - A. deva haribhadrasUrijI kRta yogabindu, ka.sa. lAkSaNikakaLA che. jeNe A yogathI AtmAne jANyo teNe hemacaMdrAcAryajI kRta yogazAstra vagere graMtho ane upAdhyAya duniyAne pIchANI mATe prabhu mahAvIra deva kahe che-ne vi yazovijayajI kRta aneka racanAo avagAhavA jevI che. jemAM jANai, se savvaM jaanni| paradarzanamAM ullekhita samrajJAta ane asamrajJAta samAdhinI tevA AtmasAkSAtkAra mATe lekhana, vAMcana, zravaNa, vAto mUkavAmAM AvI che. artha, vyaMjana ane yoganI saMkrAntine darzana vagerenI jarUrata nathI hotI paNa ciMtana, manana, vicAranI upamA apAI che. vitarkano artha zrutajJAna nididhyAsana pachInI dazA AtmaramaNa kahevAya che. bAhya darzAvAyo che vagere sUma vAto nyAyanI tIkSNa zelImAM manane vaza karI pUrvabhavIya saMskArothI yukta AMtaramanane zuddha samajAvAI che. karavA hetu dhyAnayoga che. dhyAna karatAM mana bhaTakI paNa zake, te pachInA be dhyAna sUkSmakriyA anivRtti ane zvAsocchavAsanI gati viSama paNa thaI zake. ThaMDI-garamI vagere samucchinnakriyA apratipAtI je zukla dhyAnanA trIjA cothA RtuonA parivartana parezAna paNa karI zake paNa te vacce paNa vibhAga che, jemAM anukrame mana, vacana ane kAyAnA AtmanirIkSaNarUpI satyanI zodhakriyA akhaMDa rahe tyAre siddhio yogonA svaicchika rUMdhana dvArA muktipurInI saphara kheDAya sadhAya che. temAMya kevaLajJAna pUrvenI aneka siddhio che, tenA adhikArI kevaLI bhagavaMto bane che. navara anitya ane aciraMjIvI hovAthI te-te ladhiomAM paNa dhyAnayogIo mohAtA nathI. pUrvakALanA saphaLa saMyamIonI sAdhanAo svAdhyAya ane dhyAna tapathI dIpatI hatI. jyAre jaina darzanamAM cAra prakAranA dhyAnamAMthI Arta ane ugrAcArIo ane jinakalpasAdhako jinezvaranI jema dhyAna ane raudradhyAna heya jaNAvAyA che. jyAre dharma ane zukladhyAna kAyotsargane potAnI sAdhanA banAvatA hatA. tevA ArAdhako upAdeya. dharma eTale jIvano asalI svabhAva tene karmonA bhagavAnanA anuyAyI paNa svayaM bhagavAna jevA bhAgyavAna Jain Education Intemational Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 135 hatAM. pustaka vagara phakta mastakanA baLathI svAdhyAya jyAre thAya mukhyatayA cauvihAra tyAre te taNakhA jevI sthiti bane che. jyAre temAM dhyAna dvArA upavAsI rahyA. prANa pUrAya tyAre te ja cinagArI jvAlA banI karmo bALI dIdhutapanA phakta nAkhe che. amuka samaya sudhI mAnasika prazasta ekAgratA te eka divasanA dhAraNA bane che jyAre dhAraNAnA guNAkAra dhyAna bane che. tethI pAraNA pachI pharI svAdhyAyanI dhAraNA dhyAnamAM sahelAIthI pheravI zakAya che, paNa tapanI helI ema svAdhyAya vagara dhyAnanI kalapanA paNa bhrAmaka bane che. sadAya uNodarI dhyAna pachI laya ane samAdhi dhyAnanA guNAkAranuM phaLa hoya che. nAmanA bIjA mananA dhyAna pachI ja vANI ane kAyAnI ceSTAno nigraha zakya tapathI yukta hatA. bane che paNa te dhyAna sAdhavAnI prAraMbhika zarta che, upazAMta mana aNagArI prabhue ane prazAMta vAtAvaraNa. lokothI saMkIrNa-sthAna ane kolAhalathI icchAone vaza dhamadhamatA kSetro dhyAnayoga mATe ayogya Thare che, chatAMya karI je sAdagI dhyAnasAdhanA yogInI pariNati upara nabhe che. jJAna- sevI te ja darzana-cAritranI rUcivALAno vairAgya, upekSAvRtti, vRttisaMkSepa tapa bArabhAvanAo ke maitrI vagere cAra bhAvavistAra prazasta hoya banela ane che, tethI te paNa dhyAnayoganI prAraMbhika avasthAo bane che. sAdhanAkALamAM prAsuka bhikSA dvArA jIvana nirvAha thakI rasatyAga ane aneka vAranA dhyAnAbhyAsathI dhyAna choDyA pachI nAmano cotho tapa temanI tapaselI hatI, tethI to saMgamanA paNa sAdhaka pratyeka paristhitimAM dhyAnajanita prajJA ane upadrava samaye chamAsI tapa karI dIdhela paNa koI rasagRddhi sevI sthitaprajJatA sAcavI zake che. na hatI. page cUlA raMdhAyA ke tejalezyAno dAha vyApI gayo jyAM sudhI bakqtta ubhI che tyAM sudhI dhyAna DahoLAya chatAMya samatA jALavI te kAyakaleza tapa hato ane potAnA che, te ja rUavRttinA ciMtanathI keLavAya che. paNa kharuM dhyAna ghAtI karmanA kSayanI lInatAthI svanI sAdhanArUpI lInatAvALo to vicArajanita aneka citro jonAra AtmAnuM karavAnuM che, salInatA nAmano chaThTho bAhya saMlInatA nAmano chaThTho bAhya tapa saMvegabharapUra hato. kAraNa ke citro vAraMvAra phare che, jyAre tene jJAtA-draSTA bhAve bhautikazAstrIo tallIna banI zodha kare tema bhagavaMte saMlIna jonAra AtmA sthira hoya che. tattvanI sArabhUta vAta e che banA kavaLajJAna lAdhala. kahevAya che ke pUrvabhavAnA A ke jema jema dhyAnalakSI jIvana bane che tema tema ahaMkAra to 18mA tripRSTa vAsudevanA bhavanI kaThoratAnuM prAyazcita karavA ogaLato jAya che. vastu ane vyaktipratinA rAgadveSa vilaya teo jAta upara kaThora ane jagaprati komaLa rahyA te atyaMtara pAmatA jAya che ane vibhAvI padArthomAM Atmabuddhi tuTI jatAM prathama prAyazcita tapa hato. dhyAnayoga sAdhavA sthAna, samaya, deha ane AtmabhAna sacoTa thAya che. te che dhyAnayoganI mudrA, AhAra, vihAra-nidrA, mAna-sanmAnathI laI vastraparidhAna siddhio. saMbaMdhI paNa apratibaddhatA ane anAgrahavRttirUpI mahAvinaya nAmano bIjo atyaMtara tapa sAthe hato, tethI ja to anyane tattvono sAra e che ke jovuM-jANavuM paNa AsaktithI aprIti thavA detA na hatA. paricayamAM AvanAra saunuM bhaluM karI na lepAvuM te svastha-saumya ane svaccha dhyAnayoga che. te devA rUpI bhAvanA e to vaiyAvacca nAmano tapa hato. pUrva-pUrva mATe potAnA AtmAne ja mitra ane bhrAtA banAvavo paDe che. thayela tIrthakarone smaraNamAM rAkhI svamAM ramaNatA te to svAdhyAya () prabhu mahAvIra ane dhyAna tapa : kramazaH nAmano zreSTha tapa hato. Ama dasa prakAranA tapano topagoLo cha bAhya ane cha atyaMtara tapanI tejasvitA je prabhu mahAvIra sAdhanA samaye sAthe rAkhI pratimAdhArI bhagavAna jayAre nAsAgra draSTithI be lAMbI bhUjAo sAthe sthANunI jema sthira khaDA je samajavA jevI che. prathama tapa aNasaNa te mATe zAbAzI dhyAna dharatA hatA tenuM varNana ka.sa. hemacaMdrAcAryajIe triSaSThi bhagavaMtane ke jeo sAdhanA mATe sADA bAra varasa sudhI Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 vizva ajAyabI : caritranA parva 10-3-1damAM karela che. ane te sAthe kAyAno vyutsarga nAmano chello atyaMtara tapa paNa teozrIe e rIte AtmasAtu karela ke AtmajAgaraNane kAraNe maunadvArA mana-tanavacana badhAyane vaza karI kAyAnI mAyA vosarAvI dIdhela jethI sUrya-caMdra ke iMdra paNa avAranavAra bhagavaMtanA darzana-vaMdana-zAtApRcchA mATe padhAratA hatA. vyakti, vastu ane paristhitinI phariyAdo na karanArA teo dehaprati paNa upekSAbhAvavALA hatA, tethI ja svanA vicArone upekSAbhAvabaLe vaza karI mahAdhyAnayogI mahApurUSa oLakhAyA che. svAnubhavo pachI kevaLI bhagavaMte gaNadharo mAraphata je zratadhArA vahAvI che te to phakta izArAo ane mArgadarzikAo che bAkI te upara vicAravinimaya karatAM AcAra-vicaraNa te ja zreSTha AjJApAlana kahI zakAya. tevA prabhu darzita bAra prakAranA tapane sAdhI dehathI dehI AtmA sudhInI pragati sAdhavA saMyama mArganI prarUpaNAo che. bhagavAna mahAvIradevanI bhadrA, mahAbhadrA, sarvatobhadrA pratimA daramyAna eka pula upara animeSa draSTipAta, trATaka dhyAna uparAMta sAdhanA daramyAna tirachI bhIMta upara eka eka prahora sudhI tIvra dhyAnanI vAto Avazyaka niryuktimAM jovA paNa haLavAza anubhavAya che. prAraMbhika te guNa aMte jatA maLe che. atre atyalya prastuti che. vairAgI maTI vItarAgI thavA sudhI pragati karAve che; kAraNa ke dhyAnAgnimAM nikAcita karmo choDI azubha karmo bhaLabhaLatA (8) dhyAnasAdhanAnI sAvadhAnIo ane lAbha baLavA lAge che. : eka svastha mAnasa dharAvanAra pratyeka vyakti nAnAmoTA, skUla ke sukSma dhyAna karavAnA adhikArI bane che ane jema jema daDha ciMtA, caMcaLatA, ALasa, saMzaya, nidrA, pramAda vagere abhyAsa vadhe che tema tema nAzavaMta mAnavIya kAyA chatAMya kAThIyAone jItI mananA Avezo ane indriyonA AvegonuM tenA vaDe ja zAzvata prAkRtika suMdaratAne pAmI zakAya che. niyamana karI dhyAna dharavuM. dehanA sAta kendro upara paNa zaktimAna devatAone paNa dhyAnayoga durlabha che jyAre AlaMbana dhyAna karI zakAya che. vividha AlaMbano chatAMya amuka mAnava to yogabaLe muktinA minAre gayAno itihAsa che. lekhAgre lakhAze, te te pramANe sAvacetIothI cittane bhAvita paNa A sAdhanA karavA pUrve jinakathita puNya-pApa, heya- karI dhyAna upAdeya bane che. dizA, Asana, samaya ane upAdeya ane khAsa karIne zeyanI paribhASAo samajavI paDe. saMkalpanI niyamitatA dhyAnayogane sabaLa-saphaLa banAvI dIrdhadraSTA ane gaMbhIratAdi guNothI yukta sAdhaka sAdhanA mATe de che. nirAlaMbana dhyAnathI laI nirvikalpa samAdhi sudhI kharo Thare che. uNodarI sAthe brahmamuhUrtamAM jAgaraNa, prANAyAma, pahoMcADI de che. saraLa vyAyAma ane saMkalpa sAthenA dhyAnanuM phaLa che, nikaTanA phakta saMsAratyAgIo ja dhyAna sAdhI zake tevuM nathI, samayamAM icchApUrti, devatAI sAnidhya, karmanirjarA, saMvaratattvanI alpa pramANamAM te ja sAdhanA sAMsAriko paNa ArAdhI saMprApti ane jinAjJA pAlananA lAbho. jema jema zuddhi vadhe lAbhAnvita thaI zake che. pAyo che sadAcAra ane savicAra. tema tema svanA sahajamaLa ane anAdi doSo dekhAvA lAge, bhagavAnavIranI vAta-rava nIe gphiu (paLone pAme te satAmaNIo thAya ane dhyAna vinA cena na paDe. umadA dhyAna- paMDita che) paNa zubhadhyAnanA Adarzo taraphano nirdeza che. mAnava yogamAM ujAgara dazA anubhavAya che. nidrA ke vizrAma vinA manovikArathI je dvArA rahita thaI bhagavAna banI zake che te mATe Jain Education Interational Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 137. premALa sUcana che. vikAramukta vyakti sahajAnaMdI thAya che, bAhya dhyAnayoganA pagathIyAM alaga-alaga jANavAM. prAraMbhamAM anveSaNathI camatkArika zaktio hAthaveta thaI zake, paNa duHsAdhya A yoga zanaiH-zanaiH suabhyAsathI susAdhya ane rAgadveSa pAtaLA na paDe, jyAre attara-anveSaNathI saMpUrNa satya vividha prakAre lAbhakArI banaze temAM zaMkA na karavI. dharmadhyAnanA saMprApti thAya, vItarAgitA vikasI jAya che. jema jema mana cAra prakAranA abhyAsa pUrve mahAmaMtra navakAranA jApa je sAva AtmalakSI bane tema saMvedanAo samajI zake chatAya tenI vedanA saraLa ane sabaLa che temAM cittane parovavuM ane jyAM sudhI na bhogavatAM te phakta sAkSIbhAvathI zAMta-prazAMta rahI zake che. jarUra lAge tyAM sudhI navakAravALI, navakArapaTa, jinasArikhI prazasta dhyAnathI icchita vikalpo dvArA saMvedanAo utpanna karI jinapaDimA ke paramAtmAnI dhyAna mudrAnA citra upara ke ekAgratA anubhavI zakAya che. vicitra karmodaya samaye paNa kamaLabaddha navakAranuM citra sanmukha rAkhI dhyAna dharavuM. dhyAnayoga dvArA kartA-bhoktA bhAva na rahetAM jJAtA-draSTA mananA saMyama mATe anAnupUrvI jApa, zaMkhAvarta ke naMdAvarta bhAva jAgrata rahe che paNa sAdhake sAvadhAnI rAkhavAnI che ke jApa, kAyAnA AjJAcakrathI laI mUlAdhAra cakra sudhInA sAta jema dehanA dardane te pIchANI zake che tema mananA darda ane cakro upara dhyAna, paramAtmAnI navAMgI pUjAnA 13 sthAna davAnI jANakArI tenI pAse hovI joIe athavA anya sAdhaka upara eka eka navakAra gaNatA be pUjA karI prathama pAsethI potAnI pragati-avanati pUchI zake che. athavA aMtima pUjA lalATa upara karIne paNa 27 navakAra jo dhyAna sAdhaka gRhastha che to jIvanamAM sAdAI ane cAra vAra gaNI dhyAna karI zakAya che. paMca parameSThinA saccAI be guNo keLavIne dhyAna dhare ane avadhijJAna sudhInA paMcavarSIya raMganuM AlaMbana dhyAna ke arihaMta-siddha-AcAryalAbho prApta kare ane jo te sAdhaka saMyamI sAdhu che to te upAdhyAya-sAdhunA citro/kriyAonuM dhyAna, navapadajInuM sacitra Arthika ane anya vyavahArothI sarvathA para banI, lokasaMparka ke dhyAna vagere sAva saraLa prAraMbhika dhyAnanI rItio che. temAM lokacAhanA vagerenI upekSA karI saMpUrNa brahmavratane kendramAM paNa jo zraddhA ane saMkalpanuM amRta bhaLe pachI dhyAnayoganI goThavI ekAMtamAM nIravatA vacce pUrvakAlIna maharSionI jema prabaLatA khUba vadhI jAya che. dhyAnayoga sAthe ane paMcamajJAna sudhInA phaLo meLave te mATe DAyaMdana bhAga ane nA caityavaMdana bhASya ane anya prakIrNaka graMthomAM darzAvAyela avasare zAsanaprabhAvanAo jevI cAhanAone jatI karavI paDe piMDastha, padastha dhyAna ane tethI AgaLa rUpastha ane che ane mukti meLavavAno sUkSma lobha-kaSAya paNa jItavo paDe rUpAtIta dhyAna karavAnI kaLA zIkhavA jevI che. che. anAsakta dazA vikasAvI prazastarAgane paNa nAthavo paDe che. pravacanasAroddhAramAM nirdeza karAyela yogamudrA, jinamudrA, tevI anupama ArAdhanA thakI utpana sUkSma zaktione muktAzukti mudrA sAthe paNa dhyAna karavA jevuM che. hAthanA beu kAraNe Aje tIrthakaronI gerahAjarI chatAMya bharata-airAvata paMjA ane AMgaLIonA upayoga sAthe paMcaparameSThi mudrAmAM kSetramAM vaNaciMdhI zAsana prabhAvanAo avirata thatI rahe che ' paNa yogIo ekAgratApUrvaka jApa-dhyAna karatA jovA maLaze. ane aneka zramaNo ane zramaNopAsakone potapotAnA maharSi pataMjalie yogasUtra nAmanI temanI racanAmAM darzAvela adhyavasAyo pramANe prabhubhakti ane paramArtha sAdhavAnA bhAvo yoganA yama-niyamathI laI dhyAna-samAdhi sudhInA ATheya kramo nA _niyathI laI bhAga vyavasthita jaNAze. sva. A.bha. bhuvanabhAnusUrIzvarajI paramAtmA bhaktirUpI saraLa yogathI paNa mananI ma.sA. taraphathI paNa AtmaciMtanane lagatuM sAhitya varaso pUrve malInatA nAza thatAM kuzaLa cittanI cetanAo jAgRta thAya che sacitra prakAzita thayuM che, te paNa avagAhavA yogya che. ane bhaktinA samayakALa sudhI samAdhibhAva utpanna thAya che. nitya ra ane TavIya pariNa karmonI jema suzIla ane kuzaLa cittanI udIraNA zubha kAusaggo ane prAyazcitto te paNa dhyAnayoga sAdhavA mATe nimittone sevI karI zakAya che. AmaMtraNa samAna che. artha sAthe sUtranuM ciMtana karavAthI mana (9) dhyAna mudrAo vize : uparokta tAtvika ane ane AtmA vaccenI dUrI dUra thAya che ane mana svayaM sAtvika vigato vAMcatA dhyAnayoga khUba ja kaThIna ane kaThora AtmalakSI banI jAya che. lAgaze paNa dareka prakAranI kakSAnA sAdhako mATe thAya che. Jain Education Intemational Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 vizva ajAyabI : AtmalakSitA sAthe karAtA jApanuM mahatva savizeSa pachInI vAto che uttama kALa, lAyabaLa ane jJAna sAthenI hovAthI AcArya bhagavaMto paNa sUrimaMtranA jApa-dhyAna mAnasa dhyAna sAdhanA. zaktiothI kare che. vAlImuninA jApa-dhyAna prabhAve savaNa mihilAe DajhamANIe, na me DajhaI jevA mahArathInA vimAno paNa khalana pAmyA hatA, te kiMcaNanI tAtvika vAto karanArA nami rAjarSi jevuM dhyAna jainakathAnuyogamAM jovA maLe che. Aje kadAca jovA na maLe, kAraNa ke mahAvIra prabhuno kALa | tIrthakara bhagavAna mahAvIra potAnA sAdhanA kALamAM vItI gayo ne duSamA nAmano viSama kALa cAle che. chatAMya urdhva-adho ane tiryaMgu ema traNeya lokanuM dhyAna dharatA hatA. jinavacanabhAvitamati vALA jUja AtmAo-saMnoImUnA manane lalATa pradezanA AjJAcakramAM kendrita karI hoTha ane nAka nIveLA pattA suvaravaparaMparAne smaraNamAM laI giranAra ke vaccenA trikoNa sthAne netrone joDI zAMtamukhAkRti sAthe saumya iDaranI guphAomAM ke lokasamudAya vacce paNa ekAMtasevI dhyAna temanuM jIvana hatuM. tethI tamAma jinapratimAonI banI dhyAnayoga mATe puruSArtha karatA jovA maLe to khAsa nayanAkatio lokAkarSaNanuM kAraNa bane che balka jinezvara anumodavA yogya kahevAya. bhagavaMtanI mUrti svayaM dhyAnayoga sAdhanA mATe sAdhanA AvA dhyAnayogIo pArakI ciMtA, paradoSadarzana ane bane che. jyAM sudhI gatarUpa (rUpAtIta) dhyAna sudhI na parapariNati-praNayathI para hoya che. zuddhi pAmelA sAdhakone pahoMcAya tyAM sudhI mATe jinAlayone jinabiMbanA satata upadezanI paNa jarUrata nathI hotI, to pachI pustakAlekhana, sAnidhya jarUrI che. patra vAMcana ke dharmakathananI paNa jarUrata kyAMthI rahe?, papAtika sUtramAM jaNAvAyA vIrAsana, kamalAsana, tevA yogIo jAheramAM AvatA nathI, ane AvavuM paDe vAsana, bhadrAsana, sukhAsana, daMDAsana, godohikAsana ke toya jAherAto dvArA potAnA puNyano saphAyo karatAM nathI. utkaTikAsana, siddhAsana ke padmAsana vagere jANI samajI yogya gurvAjJA prApta tevA dhyAna yogIo kharA jJAnI ane mudrA sAthe dhyAna karAya che. koI paNa Asanano ekAMta khAkhI vairAgI hoya che. temano paricaya AdhuniktA ke bhautika Agraha na karavo. draSTithI na thaI zake. teo padavIdhArI paNa hoya athavA padavInI pUraka-kurmaka ane recaka dvArA zvasanakriyAne saMtulita spRhA vinAnA paNa hoya. ziSyasaMpadA rAkhI hoya athavA karI dhyAna sAdhanA karavI tevo saMketa lagabhaga dareka dharmomAM sahAyatA vinAnA Atmanirbhara paNa hoya. kadAca lokasamUha jovA maLe che. vividha prakAranA prANAyAma-vyAyAmathI vacce paNa rahe toya aMtarathI nyArA hoya, bhakto banAvI ke kAyAne kasI pachI dhyAnarUpI agnithI karmono kasa rAkhI potAnA guNagIta gavaDAvanAra na paNa hoya. tevA saMyato kADhavA bhalAmaNo karavAmAM AvI che. vyAkhyAnakAra, lekhaka ke ciMtaka vagere birUdo vagara paNa purUSArtha karyA pachI paNa saphaLatA na sAMpaDe ke bimArI, saMyamayukta sahajAnaMdI hoI zake. zAsanaprabhAvakatA ochI lAcArI, becenI, zrama ke asthiratA vagere doSo satAve to paNa hoya chatAMya ArAdhakatA jabbaradasta hoya. kAraNa ke nirAza na thavuM, paNa pharI udyama karavo. kAraNa ke tIrthakarakathita anAmI siddha padanI sAdhanA mATe ane niraMjana nirAkAra banavA mATe a5bhavI AtmAone aneka bAhya dhyAnatapanI vAto-vArtAo trikAlasaMbaMdhita hoya che temAM pravRttiothI virAma levo pasaMda paDe che, tyAre ja aMtaramAM zaMkA na karavI. prastuta lekhamAM to phakta saMketa ja darzAvAyA che, bAkInuM jJAna gurUgamathI levuM. TharI zakAya che. (10) dhyAnayogIo vizenI oLakha : (11) pariziSTa vigato ane preraka bAbato : uttamA-hayAtmacintA-paracintAdhamAghama jainadarzanAnusAra dhyAna sAdhanA agiyAramA atyaMtara tapa tarIke oLakhAya che. cha bAhya tapo vaTAvI pAMcamAM atyaMtara tapanI racAtA.....tevuM ArSavacana che. paNa tevA utkRSTA AtmaciMtako virala ja rahyA ne rahevAnA kAraNa ke dhyAna te sAdhanAne karatAM aneka sAdhanAo aMtarAyo dUra haTe che. sAdhanAno mULa pAyo che, jIvAtmAno caramAvatamAM praveza. Atmahita sadhAya che. jIvAtmAone abhayadAna maLavAthI prakRti paNa sAnukULa banI jAya che ane avanavA Jain Education Intemational Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 139 camakAro sarjAya che ane khUbI e che ke A tapanI koI pIDAnA samaye te asAdhya bane che. jeno tapa-upavAsa vagere ADaasara hotI nathI. svAdhyAya mATe che ke jeno svAdhyAya paNa tapapreraka che tene zrAvakAcAranA je cha Avazyako che. temAM cothuM je dhyAnayoga khUba saraLa che. bAkI AhAra-AcAra niyamana pratikramaNa Avazyaka che te pAponA atikramaNathI pAchA vaLI vinA dhyAnatattvanI sparzanA durlabha che. svAdhyAya te jJAna dhyAna ane kAusagga sudhI pahoMcavAnI bhUmikA che ane bIja che, dhyAna te siMcana che, kAyotsarga te dharmavRkSa che. zramaNajIvanamAM te ja dhyAnane cothA svAdhyAyayogathI prajJAvaMta ane mukti tenuM phaLa che. mATe paNa zubhadhyAnarUpI siMcana banI sAdhavAno nirdeza che. AzrayadvAranA nirodhIkaraNa vinA sa . sadA mATe jarUrI che. saMvara ane nirjarAkArI dhyAnayoga te AkAzamahela jevI prathamanA traNa saMghayaNa baLavALA mATe dhyAna sAdhanA kalpanA banI rahe che. moha-mUcha-mamatva vagere vikAronA sahaja saraLa che. vartamAnakALanA jIvo mATe zubhadhyAnanI utsarga mATe kAyavyatsarga che ane tenI pUrvabhUmikA bane che aviratadhArA duHsAdhya che. mATe paNa dhyAnaviSayamAM lokonuM dhyAnayoga. vibhAvadazAthI mukta banavAnA dharma ane dhyAnanA dhyAna ochuM ane jJAna nahivatuM hovAno zoka-saMtApa na purUSArtha vaDe ATheya karmo vyutsarga pAmavA lAge che. ane zuddhi- rAkhavo. dhyAnayogIo na dekhAya to bIjA-trIjA vizuddhi vadhatA AtmAnI cetanAnuM jAgaraNa thAya che, jenuM chelluM anuSThAno anupAdeya mAnI vyavahAradharmanI upekSA na karI phaLa che samAdhi. nAkhavI. te dhyAnavettA, dharmavettA ane jJAnavettA hoya che. rUpa, dhyAna ane kAyotsarga nizcayanI sAdhanA che. te prApta rasa, gaMdha, sparza ane zabdarUpI pugalomAM te mohAto nathI, karavA vaiyAvacca ane svAdhyAyarUpI vyavahAra dharma sadAya meLavavA ba drazyamAna badhuMya jaDa che, AtmA ja cetana ane arUpI jevo che. prAMte sArabhUta jaNAvavAnuM ke jJAna uttama che, jyAre che tene jANavA-samajavA mATe dhyAna tapanI jarUrata che. te ja dhyAna uttamottama, jJAnanuM phaLa je virati che, te che zramaNo dhyAnanI dhArA zIgha na tUTe mATe ja maMdiro, upAzrayo- mATe dhyAna sAdhanA. tIrtho-sthAnako ke anuSThAnonA Azrayo che. -astu. zubhasevanathI saMvega Ave dharmaruci vikase ane dhyAnayogathI bhavanirveda janme che. te mATe ja pAMca samiti ane samudramAM motI traNa guptiono vistAra jaNAvAyo che. jyAM samitio nathI. bhava che, mAnava tyAM sadAcAra nathI ane jyAM guptio nathI tyAM chIpa laI pAcho pharyo; saddhiyAra nathI, kAraNa ke asamita ane agupta AtmA micguNa prabhumAM aneka saMkalpa-vikalpothI dizAhIna banI zake che. bharyA che, mAnava jema prakAzane jovA bIjA prakAzanI ke sUryane hAtha joDI dekhavA bIjA sUryanI jarUrata nathI rahetI tema jJAna pAcho pharyo. dhyAnane jANavA-mANavA bIjI-trIjI sAdhanA upAdeya nathI banatI. AtmaramaNatA mATe jagata sAthe mitratA ane aprIti nivAraNa atyAvazyaka tattvo che. verajheranI bhAvanA ke pratizodhanI khevanA sAthe dhyAna dharI na zakAya. te mATe zAstra kathita vivikta zayyAsana ane saMsargayAga vagere khAsa jarUrI bane che. nIDaratA dvArA lInatA AvI zake che, je mATe dInatA, laghutA, nyUnatAthI mukta thavuM Avazyaka che. jene AtmazraddhA ke saMkalpa nathI te uttama dhyAnayogane kema sAdhI zakavAno? dhyAnayoga svAdhInatApUrvaka svaicchika sAdhavAno che, parAdhInatA ke anaMtajJAna, anaMta yAyi anatvI an inek thazaeate Jain Education Intemational Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D r ul, I nA ajAyaba? CHI E mahilA vibhAga-2 vibhAga-2 " zArdUnAM darzana puNya huM kara kara saMyama chaba hI male - pariSaha upasarga vijetA zramaNo-zramaNIo * zAstra sAhityanA samartha saMpAkko ane sarjas rivo - A che aNagAra amArA & 11TH 1 & kiDo ll / RE kA dAyakAta : 1 DA: rasa, bhaf/.roja jIna , jemAM tA. 2 kara jJAnajyota hemacaMdrAcArya - jena zramaNananI prAcInatA Jain Education Intemational Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 141 saMyama kaba hI mile pU. pravacanaprabhAvaka A. zrI razmiratnasUrijI ma.sA. gurujI amAro aMtanadi, amane Apo saMyamanuM dAna. hajAro varSothI che. maharSio ane tattvaciMtako dvArA mAnava avatArano bhAre moTo mahimA gavAyo che. mAnavabhavane maMgalamuktinuM parama dvAra gaNAvyuM che. to zuddha cAritrane maMgaladvAranA udghATananI zreSTha cAvI gaNAvI che. kalyANavAMchuM AtmAone saMbodhIne mahApuruSo dvArA pokArI pokArIne vAraMvAra kahevAmAM AvyuM che ke saMsAra choDavA jevo che to saMyama jaldIthI levA jevuM che. kahe che ke saMyama maLatAM ja puNya jAgatuM thaI jAya che. bhavabhramaNa ghaTADavA, aviratimaya jIvana sudhAravA, svacchaMdIpaNAno tyAga karavA, indriyo upara kAbU lAvavA bhAgyazALIno Atama sAdhuveSa levA thanaganI rahyo hoya che. saMyama lenAra koI judI ja duniyAmAM rAcato hoya che. mUkI jagatanI mAyA, yuvAna che hajI tArI kAyA, Atama uThyo che jAgI, cAlyo jA he vairAgI. - pU. tapAgacchAcArya zrI premabhuvanabhAnu samudAyanA 275 jeTalI dIkSAnA dAnezvarI pa.pU.A.zrI guNaratnasUrijI ma.sA.nA ziSyaratna pravacana prabhAvaka A.zrI rasimaratnasUrijI mahArAjazrIe A TUMkA lekhamAM ghaNI badhI vAta spaSTa karI dIdhI che. lekhaka AcAryazrI bahu ja kAcI uMmaramAM ja sAdhu bhagavaMtono sahavAsa meLavavA sadbhAgI banI zakyA che. 400 jeTalA vividha graMthono pUjyazrIe abhyAsa karyo. pUjyazrInI kavitvazakti ane tarkazakti ajoDa manAya che. hiMdI, gujarAtI ane aMgrejImAM 55 jeTalA pustakonuM Alekhana karyuM. rAtrI pravacano ane yuvAzibiromAM hajAro yuvAnonA jIvana parivartana karI dharmamArge vALyA. potAnA gurudevanI nizrAmAM Aja sudhImAM thayelA aitihAsika AyojanomAM teo saphaLa mArgadarzaka rahyAM. pUjyazrI 32 varSanA dIkSAparyAyamAM 32 jeTalA ziSyo dharAve che. jeo jJAna, dhyAna ane svAdhyAyamAM satata magna hoya che. pUjyazrI jagatanI bAra bhASAnA acchA jANakAra che. vIza hajAranI mAnava medanI vacce amadAvAdamAM varSo pahelAM bhuvanabhAnusmRtimaMdiranI pratiSThA prasaMge saMskRtamAM apAyeluM pUjyazrInuM pravacana kAyama mATe yAdagAra banI gayuM. kolejo AdimAM aMgrejImAM pravacano Ape che. rAmAyaNa ane mahAbhArata uparanA pUjyazrInA jAhera pravacanoe bhAre moTuM AkarSaNa jamAvyuM che. skUla kaoNlejo ane jelomAM pUjyazrInA pravacanothI anekonA jIvanamAM parivartananA zrIgaNeza thayA che. surata-amadAvAdamAM samUha rAtribhojanatyAganA TharAvo karAvyA che. pAMca pAMca hajAra arjanabaMdhao pUjyazrInA cAhaka ba mahAmeghAvI guruziSyanI A joDIe A graMthanA saMpAdaka upara maMgala kRpA varasAvI che. pUjyazrIne lAkha lAkha vaMdanAo. - saMpAdaka Jain Education Intemational Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 vizva ajAyabI : vizvavidyuta virala vibhUti dhIra vIra gaMbhIra zramaNa sthApanA karI.... bhagavAna mahAvIre sADhA bAra varasanI ghora tapazcayo AdarI. je jinazAsananA pratApe rohiNiyA jevA luTArA hatyArA e tapasAdhanAnA prabhAve paramAtmAne vaizAkha suda dazamanA zAsananA camakatA cAMda sitArA banI gayA..arjuna mALI jevA divase kevaLajJAna prApta thayuM -e kevaLajJAnarUpI arIsAmAM khUnI mahAmuni banI gayA...sthUlIbhadra jevA kAmI coryAsI paramAtmAe duniyAne joI....kevI hatI A duniyA? rAgathI covIsInA amara nAmI thaI gayA... covIsInA amara nAmI raMgIna mohathI malina ane dveSathI dIna ane hIna banelI A pApI puNyazALI banI jAya...vAmana virATa banI duniyAne joI paramAtmAnA hRdayamAM apAra karuNA umaTI AvI ja jAya..evuM A jinazAsana ApaNane maLyuM che paNa phaLyuM che (vyavahAranaya) ane paramAtmAe A jayavaMtA jinazAsananI ke nahIM? e ciMtana karavuM jarUrI che. phaLyuM kyAre kahevAya? pAvanIya dIkSAnA svIkAranuM anupama zya sannhi 13 * * * jo che: AN APR? to IIMS - jainadharmanuM lakSya mokSaprApti che; ane mokSane prApta karavAnuM prathama sopAna tyAga-vairAgya eTale ke pravajyAdIkSAno svIkAra che. e parama pAvanIya dIkSAnA svIkAranuM darzana uparokta citramAM drazyamAna thAya che. A mahAmaMgalakArI vidhinA prAraMbhe dIkSArthI dvArA caturvidha zrIsaMghanI hAjarImAM nANa samakSa zrI tIrthaMkara paramAtmAne ane pUjya gurudevane kriyApUrvaka vaMdana karavAmAM Ave che. tyArabAda dIkSAdAtA pU. gurudeva samakSa "mane dIkSAno veza Apo' evI bhAvapUrvakanI vinaMtI kare che. gurumahArAja dIkSA ane jIvadayAnA pratikarUpa ogho (rajoharaNa) dIkSArthIne arpaNa karatAM dIkSArthI te grahaNa karI nRtya karavA dvArA AnaMda vyakta kare che. tyArabAda dIkSArthI ogho laIne, saMsArI vastrano tyAga karavA ane sAdhuveza paridhAna karavA ane tene anurUpa mastakanA vALA utAravA snAnagRhe jAya che. ane tyAM snAnAdi karI, sAdhuvezamAM sajja banI punaH sabhAmaMDapamAM AvatAM; A sAdhuveze nUtana munirAjane joI sau koI jayakArapUrvaka harSa vyakta kare che, ane A harSollAsanA divya vAtAvaraNamAM nUtana munirAjanI dIkSA-kriyAvidhi AgaLa cAle che. Jain Education Interational Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 jaina zramaNa paramAtmA mahAvIradevanI prathama dezanA niSphaLa, bIjI bhIDAya. kRSNa cANUra mallane phADI nAMkhyo to kaMsanI tAkAta dezanA saphaLa tarIke lekhANI : kAraNa..pahelI dezanAmAM koI zUnya thaI gaI tema saMyamasvIkAra dvArA saMsAra mallane cUra karI cAritra levA taiyAra na thayuM ne bIjI dezanAmAM Wholesale nAMkho to karma hIromAMthI jIro thaI jaze. 4411e dIkSA lIdhI. ekIsAthe ATalI dIkSAo thAya.. ramanAra sacina hoya, homa grAunDa hoya chatAM zUnya rane kalpanA karI juo e dazya kevuM nirALuM haze? ATa-ATaluM AuTa thAya e nAlezI kahevAya. ema AtmA homa grAunDa mANasa jANe che...samaje che chatAM mANasa kema taiyAra thato samAna mAnavabhavanI pIca maLI hoya tyAre saMyama sAdhanAnA nathI? vairAgyazatakamAM kahyuM che traNa guMDA roga-vRddhAvasthA-mRtyu cokkA ane chakkA ja lagADavAnA hoya. karmanI kAtila bolIMga AtmanI pAchaLa paDyA che "jo jAgata hai so pAvata hai...jo Ave ane emAM eka paNa rana eTale saMyama lIdhA vagara zUnya sovata hai so khovata hai..." rane AuTa thAya, e bhayaMkara nAlezI kahevAya. anaMtakALathI ApaNo AtmA saMsAranI AsaktinA mAnava jIvanano eka ja sAra, saMyama vinA nahIM uddhAra... kAraNe meIDa phora ica adhara banI vAraMvAra durgatinA dvArA eka jagyAe bahu sarasa vAta lakhelI vAMcI.... khakhaDAvyA kare che. gadheDA, kUtarA ane DobAnA bhavomAM jaI vasavATa karyo che. saMsAra AtmAne samajAve che mAya Diyara ! saMsAra eka evI rAta, jyAM kyAre prabhAta nathI tuM mAro sAtha choDIza nahIM...tuM mArI sAthe prema kara...premamAM saMyama eka evuM prabhAta, jyAM jyAre rAta nathI. duHkha to sahavuM ja paDe ne bhAI! mArA premanA badale duHkhonI saMsAramAM sukha dekhAya paNa duHkha ja duHkha hoya hAramALA bhogavavA taiyArI rAkhaje. ne saMyamamAM duHkha dekhAya paNa sukha ja sukha hoya... mokSamAM zuM banyuM che? mokSane pAmavA mATe saMyama levAya beTA! sArI cAraNI laI Ava.pappA badhI kANAvALI che.mokSamAM baMgalo nathI, bairu nathI, bAbo nathI, gADI nathI, ja che...kANA vagaranI cAraNI nahIM tema duHkha vagarano saMsAra vADI nahIM, TI.vI. nahIM...viDiyo, inTaraneTa, kamyuTara kazuM nahIM..buTanA khokhAmAM paga mUkI bUTano AbhAsa, ema nathI. kabaDI nathI, krikeTa nathI ke khokho nathI ke chUpAchUpI saMsAramAM sukha nahIM, khAlI khokhA che. mATe ja zAlIbhadro, nathI...kAraNa ke zarIra ja nathI ne! dhannAo ane abhayakumAro saMyamanA mArge vaLyA. | mATe saMyama laIza nahIM...mAro AjJAMkita dAsa banIne samyagadarzanajJAnacAritrANi mokSamArga.. raheje...divasanuM paNa saMyama lenAra bhikhArI samrATa saMprati banI mokSamAM javAno rAjamArga nezanala hAIve cAritradharma' gayo..anaMta AtmAe piyunathI prAIma minisTara ke caparAsIthI cIpha minisTaranI jema saMyamanA prabhAve mokSa sAmrAjyanA bhoktA banI gayA ne bane che ne banaze. svAtaMtrya AMdolana vakhate tilake sUtra ApeluM : tuM mane jIvato rAkhavA viSaya vAsanAmAM DUbI mara... "svarAja amacI janmasiddha adhikAra Ahe" ema jJAnIo kaSAyanA kacarAne kolDrIMkanI jema pI jA..zivajI kAlakuTa jhera ApaNane sUtra Ape che : "mokSa amacI janmasiddha adhikAra pI gayA ne nIlakaMTha kahevANA...tuM mArA mATe saMsAranA tamAma Ahe.." pApone rAcImAcIne kara...vara maro ke vadhu maro mAruM tarabhaNuM jenA jIvanamAM bAremAsa vasaMta te saMta... bharo....tAruM je thavuM hoya te thAya tuM ane huM eka bIjA mATe khAtA svAda nahIM, khAdhA pachI pramAda nahIM, tenuM nAma sAdhu sarjAyA chIe eka dUje ke liye....mATe mArI vAta mAnI jA jenuM jIvana sAdu, tenuM nAma sAdhu ne saMyamane jAkAro ApI de. sahana kare te sAdhu...sahAya kare te sAdhu saMsAranI A vinaMtI kyo DAhyo AtmA svIkAre? ghara brahmacaryanuM pAlana..loca ane vihAra A traNeya sAdhu bALIne tIratha na karAya...ghara vecIne varo na karAya, bhalabhalAne jIvananA pAyA che. bhUcATatA karI nAMkhanAra A saMsAramallanI sAme to bAtha ja "sarvajIvasnehapariNAmaH saMyamaH" che. Jain Education Intemational Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 saMyama jIvana eTale vizvanA tamAma jIvo pratye sneha pariNAma! vizvanA tamAma jIvo mArA che...mArA snehI che...svajana che...AtmIyajana che...dareka jIva mAtA che, pitA che, bhAI che...emane kema mArI zakAya? chaHkAyanI hiMsA vagara saMsAranuM eka paNa sukha maLI zake nahIM...mATe saMsArano tyAga karI saMyama svIkAra eja muktino upAya che. paMcaparameSThInuM pravezadvAra eTale zramaNa jIvana! zramaNa banyA vagara upAdhyAya, AcArya, arihaMta ke siddha banI zakAtuM nathI. Aja divasa sudhI bhUtakALamAM anaMta arihaMtomAM Arhattva pragaTeluM bhaviSyamAM anaMtA jIvomAM pragaTaze. vartamAnamAM mahAvidehamAM 20mAM pragaTeluM che. e tamAmanuM mUla saMyamajIvana che. dareka tIrthaMkaranA pharajiyAta pAMcakalyANaka hoya che. emAM trIjuM kalyANaka saMyama jIvanano aMgIkAra che. tAraka tIrthaMkaro saMyama grahaNa karI ghora sAdhanA karI ghAtikarmono kSaya kare che. kevaLajJAna pAmI mokSe sidhAve che. je je puNyAtmAo nikaTa mokSagAmI, AsannabhavI hoya temane samyakdarzanarUpI ratnanI prApti thAya che. caramAvarttamAM pravezI dvibaMdhaka, samRtabaMdhaka ane apunabaMdhakadazAne oLaMgI traNa karaNapUrvaka samyagdarzana prApta karI paritta saMsArI bane che. samyagdaSTa AtmAnA haiyAmAM eka ja raNakAra sadaiva gUMjato hoya 'sasnehI pyArA ho saMyama kaba hI mile!'' zAstromAM samyagdaSTinI cittavRttinuM varNana karatAM jaNAvyuM che ke 'mave tanu: citta mokSa' enuM tana saMsAramAM hoya paNa mana to haMmeza eka ja jhaMkhanA karatuM hoya kyAre mokSa jAuM? "sampAvarzanapUtAtmA na ramate movo' mATe ene saMsAramAM kaMTALo Avato hoya kyAre nIkaLuM? kyAre nIkaLuM? UMghamAM paNa ene pUcho zuM joIe? to javAba eka ja maLe. saMyama! saMyama! saMyama! ajaina rAmAyaNamAM hanumAnajIe chAtI cIrI to emAM rAma lakSmaNa ane sItA dekhANA. ema sabhyaSTinI chAtI cIro to emAM dhana na maLe, parivAra, dukAna, dhaMdho kazuM na maLe. maLe mAtra saMyama...enA roma romamAM...aNu aNumAM...2ktanI kaNa kaNamAM eka ja javAba hoya saMyama! saMyama kaba hI mile" no raNakAra sadA enA haiyAmAM gUMjato ja hoya... vizva ajAyabI : sAdhunA hAthamAM...haiyAmAM... ane hoThamAM ogho hoya zrAvakanA hAthamAM bhale caravalo hoya....paNa haiyA ane hoThamAM to saMyama ja ramato hoya....This is Oogha, not for bogha je hoya bogho ene na game ogho. bAkI badhAne game. sAdhu mahAvratadhArI hoya, zrAvaka mahAvratapyArI hoya....aNuvratadhArI hoya. vItarAga paramAtmAno sAdhu eTale jIvatuM jAgatuM cAritra! e hAle tyAre, bole tyAre...bese tyAre... khAye pIye--koI paNa kAma kare tyAre saMyama ja nItaratuM hoya. mATe sto enI dareka kriyAmAM karmonI nirjarA ja thAya che. ema zAstramAM kahyuM che. kahyuM paNa che. kSititalazayanaM vA prAntabhaikSAzanaM vA sahajaparibhavo vA nIcadurbhASitaM vA mahati phalavizeSe nityamabhyudyatAnAM na manasi na zarIre du:vamutpAyanti ||10|| "mokSarUpI moTA phaLane meLavavA mATe niraMtara udyamI thayelA yogIjanonuM pRthvItala para suvuM, lukhkhuM ane sukuM bhikSAnuM bhojana, svAbhAvika parAbhava ke nIca puruSonA durvacana, A sarvamAMthI koIpaNa temanA mana ke zarIrane viSe kAMIpaNa duHkha utpanna karI zakatA nathI." cAritra mATe upamAono ToTo nathI. cAritraratnAnna paraM hi ratnaM, cAritravittAnna paraM hi vittaM / cAritralAbhAnna paro hi lAbhazcAritrayogAnna paro hi yogaH || 'cAritrarUpI ratnathI bIjuM koI zreSTha ratna nathI. cAritrarUpI dhanathI bIjuM koI zreSTha dhana nathI. cAritrarUpI lAbhathI bIjo koI zreSTha lAbha nathI ane cAritrarUpI yogathI bIjo koI zreSTha yoga nathI." tattvAmRtamAM jaNAvyuM che ke indro sahita devatAo paNa sArA cAritravALAnI pUjA kare che ane cAritra vagarano mANasa to A jagamAM potAnA putrovaDe paNa niMdAne pAme che. upadezamAlAkAre sarasa preraNA karI che, "je cAritrane viSe AraMbhAdika azubhakarmano prayAsa karavo paDato nathI. kharAba strI,putra ane svAmInA durvacanonuM duHkha prApta thatuM nathI, rAjA vigerene namaskAra karAvAto nathI, bhojana, vastra, dhana ane rahevAnA sthAnanI ciMtA hotI nathI, vaLI jemAM jJAnanI prApti thAya che ane maryA pachI svargAdikanI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 145 prApti thAya che tevA mokSane ApanArA cAritrane viSe che kevaLajJAna thayuM. pRthvIcaMdrane rAjyasiMhAsana para beThA-beThA buddhimAna bhavya prANIo! tame yatna karo... kevaLajJAna thayuM. bharata cakravartIne ArilAbhavanamAM kevaLajJAna vaLI parvakathAmAM kahyuM che-- thayuM... aSADhAbhUtine bharatanuM nATaka karatA karatA kevaLajJAna dIkSA gRhItA dinamekameva, yenogracittena zivaM sa yAti / thayuM...A karAmata che saMyamanA bhAvonI. saMbhavanAtha bhagavAna na tat savitu talavameva, vaimAnikaH thatu vizarghanaHAradA vakhate eka bALakane saMyamanA bhAva jAgyA. dIkSA laI nAcatAje manuSyo ugracittavaDe dIkSA laI eka divasa paNa pALI nAcatA paDI gayo...deva banIne Avyo...vAha! vajasvAmI traNa le te mokSe jAya, nahIMtara vaimAnika devalokamAM to jAya ja. varSanI uMmare dIkSA lIdhI yugapradhAna banyA...dhanya che doraDA para nAcatA-nAcatA ilAcIkumAra eka naTaDInI che. saMyamadharmane.. dhanya che suvizuddha saMyamadharone! pAchaLa pAgala banyo.." saMyamanA bhAvomAM caDhatAM ja saMyamanI tAkAta to che ja. saMyamanA bhAvonI paNa IlAcIputrane kevaLajJAna thaI gayuM... guNasAgarane lagnamaMDapamAM tAkAta adbhuta che. - pravajyA prasaMganuM anumodanIya darzana >> KS,SS. TI T nA jainadharma e tyAgapradhAna dharma che; ene tenuM aMtima ke ekamAtra lakSya mokSa che; ane te tyAga-vairAgyapravrajyAnA mArge ja prApta thAya che. ane te kAraNe ja je koI bhAI ke bahena pravajyAnA punita paMthe paga mAMDe che e prasaMganuM (uparokta) darzana paNa anumodanIya banI rahe che. A kalyANakArI mArganA utsuka dIkSArthI nANa samakSa deva-guru-dharmanI sAkSIe prApta karela rajoharaNa sAthe sabhAmaMDapamAM sAdhu-sAdhvIveze sauprathama padhArI ubhaDaka bese che. tenA kratuM kapaDuM DhAMkIne bhAI hoya to vaDA sAdhu ne bena hoya to vaDA sAthvImahArAja kuMbhaka prANAyama karIne dIkSArthInA mastaka para bAkI rAkhelA sAta vALano loca kare che. A vALa temanA mAtuzrI bahumAnapUrvaka kapaDAmAM grahaNa kare che. dIkSA-kriyAvidhi AgaLa cAlatAM mAtApitAnI punaH saMmati laI gurudeva dIkSAnI pratijJA levaDAve che. nAmakaraNa vidhipUrvaka nAma jAhera karAya che. tyAra bAda nUtana dIkSitane "tamAro kalyANamArga nirvighna bano ane cAritra suMdara rIte pALo' evA zubha bhAvapUrvaka traNavAra mAMgalika vAsakSepamizrita akSatathI sau koI vadhAve che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kailAsasAgarasUri AzadhanA phAunDezana TrasTa (rajI. naM. i/ 13903, amadAvAda) zrI mahAvideha tIrtha dhAma, dahegAma-moDAsA hAive, navA babalapurA, ji. gAMdhInagara pi.naM. 382 305 phona. (02016) 267100, 25100 pAvanadharA jyAre jinAlayothI maMDita bane che tyAre te dhanyatA anubhave che ane mAnava jyAre te jinAlayamAM prasthApita karelA devAdhidevanA nayanono kRpApAtra bane che tyAre te pAvana banI zAMti pAmI jAya che mATe ja paramAtmAnA jinAlayonI daze diziomAM atI AvazyakatA che. "tAre te tIrthanI zAstrokta ukti anusAra bhArata varSanI bhUmi tIrtha bhUmi bane che tyAre ja tene Arya saMskRtino anero vAraso prApta thAya che. garavI gujarAtanI pAvanIca dharA para amadAvAdathI mAtra 35 ki.mI.nI dUrI upara dahegAma-moDAsA hAive para sthita navA babalapurA gAmanI sImAmAM praduSaNamukta AhalAdaka vAtAvaraNamAM pa.pU. gacchAdhipati A.zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI aMtima icchAne sAkAranuM svarUpa ApavA svarUpe zrI kailAsasAgarasUri ArAdhanA phAunDezana TrasTe bhagIratha prayatno AdaryA che. jenA phaLa svarUpe devAdhideva zrI sImaMdharasvAmijI paramAtmAnuM eka majalIya devavimAna sadRzya zilpakaLA ane naksIonA khajAnA samAna bhavya ane stavya jinAlaya jinazAsananI vijayapatAkA laharAvatuM nirmANa pAmyuM che. AnA nirmANamAM preraNA ane mArgadarzana maLyuM pUjyapAda gurudevazrInA aMtimaziSya mu. zrI saMcamasAgarajI ma.sA. tathA mu. zrI vidhodayakIrtisAgarajI ma. sA. ane sahayoga maLyo bhAratabharanA zrI saMghono. A jinAlayano prANa rahyo che jayaNA ane maMtra banyo che. prAcIna paddhati A baMnenA sulabha meLavI sonAmAM sugaMdha bhaLe tema jinAlayanI bhavyatA AhalAdaka ane bhavya banI javA pAmela che. jhAjhA hAtha raLiyAmaNAnI uktine sArthaka karavAno amAro saMkalpa ja nahi paNa draDha nirNaya rahyo che tethI ja amo ApanA zrI saMghano sAtha sahakAra icchI rahyA chIe. TIpe TIpe sarovara bharAya ane kAMkare kAMkare pALa baMdhAyanI paMkti lokamukhethI anekavAra sAMbhaLI che paNa ame A tIrthamAM tene kathanIno viSaya na banAvatA karaNIno viSaya banAvavA zrI saMghanA udAra hAthanI ane dilAvara dilanI jarUra che. gautamabhAI zAMtilAla tanamanA razmibhAI e. zAha hasamukhalAla maMgaLadAsa zAha me. rasIkalAla ratIlAla 108/17, nirmala epArTamenTa, maMgalama navajIvana vidhAlaya hAIskUlanI ela.ke. TrasTa bilDIMga, 132 phuTa rIMga roDa, nAraNapurA, sAme, pAMcakuvA, amadAvAda-2 amadAvAda-380063 rANI satI mArga, phona (o) 22175780 phona (o) 26443525 malADa (isTa) muMbaI 400097 (rahe.) 26639184 (rahe.) 27454482 phona (rahe.) 28774646, 28991919 mo. : 98256-27840 mo. : 98256-60028 mo. : 98200-85900 Jain Education Intemational Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 147 pariSaha-upasarga vijA zramaNo-zramaNIo pUjya AcArya zrI vijaya ajitazekharasUrijI ma.sA. pariSado ane upasargo A be zabdo sAdhu jIvana sAthe hamezA tANAvANAnI mAphaka gUMthAyelA rahyA che. bhagavAna mahAvIra paramAtmA pachIno 2500 varSano itihAsa ema bole che ke siddhAMta ane zAsananI rakSA khAtara zuddha prarUpaka guNavAlA A zramaNa saMsthAnA aDIkhama nAyakoe pArAvAra yAtanAo majhethI sahI che. prasaMge prasaMge aneka AMTIghUMTImAMthI hasate mukhe pasAra thayA che. anaMta anaMta jIvonA hitanI kALajI lenArA A zramaNo para gaMbhIra AkramaNo ochA nathI thayAM, chatAM kALabaLanI sAme paDakAra pheMkIne zAsananI Ana ane zAna vadhArI che. A dezamAM kyAreka maMdiro toDyA che, to kyAreka Agamo saLagAvAyA che, ane kyAreka sAdhuonA khUna paNa thayA che to kyAreka sAdhvIjIonA nirmaLa zIla paNa jokhamamAM mUkAyAM che chatAMya zAsana Aje aDola UbhuM che, tenA kAraNamAM pratibhAsaMpana zramaNanAyakonI ati dUranI vAto to dUra rahI paNa sAva najIkanA bhUtakALamAM vikramanI vIsamI sadImAM pU. zrI AtmArAmajI mahArAja, zrI kamalasUrijI mahArAja, zrI sAgarajI mahArAja, zrI dAnasUrijI mahArAja, zrI nemisUrijI mahArAja, zrI labdhisUrijI mahArAja, zrI premasUrijI mahArAja Adi mahApuruSoe gajabano puruSArtha karyo joI zakAya che. evA ja pUrvakAlIna prabhAvaka zramaNone paNa atre yAda karyA che. AvA upasarga vijetA pUjya jainAcAryono ApaNane paricaya karAvanAra prastuta lekhamALAnA lekhaka pUjya AcArya zrI vijaya ajitazekharasUrijI ma.sA. vartamAnakAlIna jaina zAsanamAM agragaNya vidvAna mahAtmAonI haroLamAM gaNAya che. pUjya AcArya zrImad vijaya prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSa dharmajita-jayazekhara-abhayazekharasUri Adi pavitra guruvaryonA parama kRpApAtra ziSya che. jJAna-sAdhanA karavI tathA jJAna-sAdhaka anyane sahAyaka thavuM, sAdhakanA ruci-rasa UbhAM karavAM e pUjyazrIno zreSTha guNa che. jJAnAvaraNIyakarmanA adbhuta kSayopazamathI zAstranA kaThinajaTila gaNAtA padArthone sahelAIthI bIjAnA magajamAM utAravAnI hathoTI dharAvanAra pUjyazrI zreSTha pravacanakAra che. jyAM jyAM vicaraNa kare che tyAMnI vyaktine pUjyazrInA nirdabha-niSkapaTa, zAMtipriyatA vagere guNavaibhava pratye AkarSaNa sAhajika thaI jAya che. pUjya AcAryazrInI nizrAmAM thatA upadhAna tapa, cha'rIpAlaka tIrthayAtrA, aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava Adi prasaMgo AnaMdollAsapUrvaka saMpanna thayA che. prasaMgo vacceya pUjyazrInI prasannatA hRdayasparzI pravacanothI zrotAone dharma hRdayagamya thAya che evA pUjyazrI vakatRtvakalAnI jema lekhanakalAmAMya mAhira che. bALa-yuvAna-vRddha dareka pUjyazrI dvArA likhita 50 jeTalA pustakonuM rasapUrvaka vAcana kare che. syAdvAdamaMjarI-pratimAzataka, dharmasaMgrahaNI bhAga-1 tathA bhAga-2 jevA nyAya pracUra zrI naMdIsUtra, zrAddhavidhiprakaraNa Adi graMthonA karela suMdara anuvAdanuM vAcana caturvidha saMghamAM thaI rahyuM che. AvA guNanidhi pUjyazrInA caraNe lAkha lAkha vaMdana karI pUjyazrI likhita lekhamALAnuM avagAhana karIe... -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 vizva ajAyabI : zramaNa e che je karmabaMdhanane toDavA sadA prayatnazIla che. pANI vAparI levA kahyuM. A mRtyu ApanArI Apattine oLaMgI karmanirjarA mATe ane niraticAra saMyamanA mArge TakI rahevA je jaIne pachI sadguru pAse prAyazcitta laI levA salAha ApI kaSTo zramaNa dvArA sahana karAya che te pariSaha kahevAya che. tevI pote nadI oLaMgI gayA. dhIme dhIme cAlatA nadIe pahoMcI ja rIte deva-manuSya-tiryaMco dvArA hAsya-krIDA-pradveSa-pratijJAbhaMga- bAlamunie khobAmAM pANI laI mukha sudhI lIdhuM tyAM ja vicAra kuzIla sevana-bhaya-AhAra-svarakSA Adi kAraNothI zramaNane Avyo ke je prANa kyAreka to javAnA ja che enI rakSA mATe sAkSAt karAyelo upadrava te upasarga. potAnuM AtmabaLa phoravI, apakAyanA asaMkhya jIvonI hiMsA kema karuM? tethI A sacitta sattva pragaTa karI AvA upasargo-pariSahone samatApUrvaka sahana jaLa to huM sarvathA nahIM pIuM' ema vicArI teNe te jaLa karI AtmakalyANa sAdhanAra aneka zramaNa-zramaNIo hAthamAMthI dhIme dhIme pAchuM nadImAM mUkI dIdhuM ne nadI utarI jinazAsananA gaganamAM tAralAnI jema camakIne bhavyAtmAone sAme kAMThe gayo. tyAM tRSAne kAraNe cAlI na zakavAthI paDI gayo preraNA ApI rahyA che. te chatAM paNa teNe bahu bairya rAkhI, paMca parameSThInuM smaraNa karatAM ujjayinI nagarInA hastimitra zreSThIe patnInA maraNa maraNa pA maraNa pAmI svarge gayAM. pachI vairAgya pAmI nAnI vayanA putra sahita dIkSA lIdhI. eka zramaNa nirjana sthAnamAM ekalo tRSAthI ati vyAkuLa vakhata dukALa paDavAthI bIjA sAdhuo sAthe vihAra karI bhojakaTa hoya to paNa maryAdA oLaMgIne sacitta jaLa vApare nahIM. nagara tarapha jatAM mArgamAM eka aTavAmAM AvyA. tyAM hastimitra rAjagRhInA cAra vaNika mitroe bhadrabAhusvAmI pAse sAdhune pagamAM tIkSNa kAMTo vAgyo. aTavImAM teno ilAja zakya dharmopadeza sAMbhaLI dIkSA lIdhI. zratamAM pAragAmI thayA pachI nahoto ane AgaLa cAlavAnI zakti paNa na hatI. tethI teoe ekAkI vihAranI pratimA dhAraNa karI. A pratimAno sAthenA sAdhuoe vArApharatI uMcakIne dhIme dhIme aTavI pasAra kalpa-AcAra evo che ke vihAra tathA azanAdi sarva kAryo karavA taiyAra thayA paNa aTavImAM AhAra vagere dulema hovAthI divasanA trIjA pahoramAM ja karavA ane cotho prahara zarU thAya putra sahita bIjA sAdhuone samajAvIne AgaLa javAnI rajA te vakhate jyAM hoya tyAM ja teNe kAusagga dhyAnamAM bAkInA ApI. pote cAre AhArano tyAga karI anazana karyuM ane sAta prahara UbhA rahevuM. Avo kalpa pALatA ziyALAnI RtumAM kALadharma pAmI devalokamAM gayA. eka vakhata teo trIjA pahore vaibhAragirithI utarI rAjagRhI eka kivadaMtI pramANe pravacanamAM moDA AvelA zreSThIe nagaramAM AvyA. tyAM AhArAdi karI teo pAchA judA-judA jyAre potAnI rAha na jovA mATe Takora karI ke "sAheba, vaibhAragiri tarapha cAlyA. temAM eka muni guphAnA dvAra pAse amArA ane vastrAdithI tamAruM saMyama nabhe che'. tarata pahoMcyA, bIjA muni nagaranA udyAnamAM pahoMcyA, trIjA muni AnaMdaghanajI mahArAje rokaDuM parakhAvyuM ke "anna to peTamAM gayuM, udyAna samIpe pahoMcyA ane cothA muni nagaranI bahAra te pAchuM nathI ApI zakato paNa le A tArA ApelA vastro pahoMcyA tyAre cotho prahara zarU thaI gayo eTale teo te-te ane tyAM badhA vastro choDI "AzA auranakI kyA kIje, jJAna sthaLe ja kAyotsargamAM UbhA rahyA. temane ati dAruNa ThaMDI sudhArasa pIje' gAtAM gAtAM vananI vATe cAlI nIkaLyA. lAgavAthI guphAne dvAre rahelA muni rAtrinA pahelA prahare, zramaNa to gocarImAM 'bhikSA maLe to saMyamavaddhi, na maLe udhAnamAM rahelA bIjA prahare, udyAnanI bahAra rahelA trIjA to tapa vRddhi evI bhAvanAmAM masta hoya. prahare ane nagaranI bahAra rahelA cothA prahare samAdhipUrvaka mRtyu pAmI svarge gayA. ujjayinI nagarInA dhanamitra vaNike guruno upadeza sAMbhaLI vairAgya pAmI putra dhanazarmA sahita dIkSA lIdhI. eka sAdhune telanuM mAliza, snAna, snigdha AhAra vagereno vakhata grISma RtumAM madhyAhna samaye bIjA sAdhuo sAthe tyAga hovAthI rukSa thayelA zarIrane ziyALAmAM ThaMDI bAdhA elagapura nagara tarapha jatA mArgamAM tRSNAthI ati AkuLa padA pahoMcADe to paNa svAdhyAyAdi veLAnuM ullaMghana karIne bIje vyAkuLa thavAthI dhIme-dhIme cAlatAM bAlamuni dhanazarmA pAchaLa yati nA sthAne vihAra kare nahIM. sthAna vi rahI gayAM. putra premathI dhanamitra muni paNa pAchaLa rahyA. mArgamAM tagarA nagarInA datta vaNike ahanmitrAcArya pAse nadI AvatA dhanamitra munie putra munine te nadInuM sacitta dharmopadeza sAMbhaLI vairAgya pAmI patnI bhadrA ane putra araNika Jain Education Intemational Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 149 sAthe dIkSA lIdhI. putrasnehathI datta munie iSTabhojana vaDe nAzavaMta deha vaDe DAMsI ne tRptI thatI hoya to huM kalyANa ja araNika muninuM poSaNa karyuM paNa tene koIpaNa vakhata bhikSA levA pAmyo chuM' evI zubhabhAvanAmAM muni rAtrimAM ja kALadharma pAmI mATe javA dIdho nahIM. datta muni maraNa pAmatA ekavAra bIjA svarge gayA. muni potAnuM rudhira-mAMsa khAtA jIvone haNe nahIM manioe araNika munine bhikSA levA mokalyA. unALAmAM ke manamAM tenA pratye dveSa lAve nahIM. madhyAhna veLAe bhikSATana karatA mArgamAM tApa ane zrama - pATalIputra nagaranA rAjA navamAM naMdanA maMtrI zakaTAlano lAgavAthI araNika muni eka dhanikanI havelI nIce chAyAmAM moTo putra sthalabhadra kozA nAmanI vezyAne ghera ja raheto hato. UbhA rahyA. e dhanika paradeza gayo hato. tenI strIe kAmadeva vararuci brAhmaNanA kAvatarAne kAraNe kopAyamAna thayelA rAjAthI jevA araNika munine bArImAMthI jotA atyaMta kAmAtura thaI kuTuMbanI rakSA karavA zakapAla maMtrInA kahevA pramANe sthUlabhadranA dAsI dvArA bolAvI tene potAnA mahelamAM rAkhyA. araNika paNa nAnAbhAI zrIyake pitAnuM mastaka rAjasabhAmAM chedI nAMkhyuM. e tenA snehamAM Asakta thaI viSayasukha bhogavavA lAgyA. A pahelAM ja zakapAla maMtrIe jhera cUMsI lIdhuM hatuM. jethI zrIyaka te tarapha AkhA nagaramAM zodha karavA chatAM araNika muninA kaMI pitRhatyAno doSa na lAge. rAjAne punaH vizvAsa thatAM zrIyakane khabara na maLavAthI sAthenA sAdhuoe tenI mAtA bhadrA sAdhvIne maMtrI mudrA ApI. zrIyake te sthUlabhadrane ApavA jaNAvyuM. pitAnuM vAta karI. A vAta sAMbhaLI putranA atyaMta zokathI tenuM citta bhramita thatAM te gAMDI ghelI thaI AkhA nagaramAM "he araNika! kumaraNa-rAjyaciMtAnA atiduSTa pariNAma ane saMsAranI aniyatA A badhAno vicAra karatA sthUlabhadra vairAgya pAmI, tyAM he araNika!" ema uMce svare bolatA pharavA lAgI. ekavAra havelInI bArImAM beThelA araNike mAtA sAdhvIne A avasthAmAM ja loca karI, rAjAne dharmalAbha ApI AcArya saMbhUtivijaya pharatI joI, saMvega pAmI, tarata nIce utarI mAtAne azrusahita pAse dIkSA grahaNa karI. gurunI sevA karatA zrutasAgaranA pAragAmI thayA pachI eka vakhata varSAkALanA samaye sthUlabhadra pagamAM paDI namaskAra karyA. tene joI svasthacitta thayelI mAtAne potAno sarva vRttAMta kahyo. te sAMbhaLI mAtA sAdhvIe tene pharIthI munie parasa bhojana karIne kozAnA ghare cAturmAsa karavA cAritra aMgIkAra karavA kahyuM tyAre araNika bolyo, "he mAtA! anujJA mAMgI. gurue temane yogya jANI AjJA ApI. huM vrata pAlana karavA zaktimAna nathI, mATe mane AjJA Apo to sthUlabhadrajI kozAnA ghare AvyA tyAre teNe atyaMta prasanna thaI huM anazana karuM" te sAMbhaLI harSa pAmI bhadrA sAdhvIe saMmati potAnI citrazALA taiyAra karI. cAra mAsa rahevA ApI. sthUlabhadra ApI. araNike tarata guru samIpe AvI, sarva sAvadhayoganuM muni cha rasavALo AhAra karI potAnA cAritradharmamAM dhyAnamagna paccakhANa karI, sarvajIvone khamAvI, potAnA pApanI niMdA, thayA. kozAe potAnA rUpa-lAvaNya-caturAI-nipuNatA-gItagaha karI, arihaMtAdi cAra zaraNA svIkArI nagaranI bahAra jaI saMgIta, nRtya, vacana, kaTAkSa, vigaI bharapUra AhAra, pUrvenA sUryanA kiraNothI tapelI zilA para pAdapogamana anazana karyuM. smaraNo vageree badhA ja upAyothI munine calAyamAna karavA, dharmadhyAnavaDe ati dArUNa uSNa parisahane sahana karI, paMca emanA hRdayamAM prema ane kAmane utpanna karavA AkaMTha prayatno namaskAra maMtranuM dhyAna karatAM araNika muni svarge gayA. karyA. munine kSobha pamADavAnA atyaMta tIvra upAyo paNa jyAre niSphaLa gayA tyAre kozAe kAmecchAno tyAga karI, pramANapUrvaka, grISma ke zarada RtumAM nIce mArganA uSNa dhULa-pattharono zuddha hRdayathI upadeza saMbhaLAvavA vinaMtI karI. sthUlabhadra muninA paritApa, aMdara tRSAno dAha ane mAthe agana varasAvatA upadezathI pratibodha pAmI kozAe zrAvakadharmano svIkAra karyo. sUryanA kiraNothI atyaMta pIDA pAmavA chatAM zramaNa snAnanI ke tIMjaNAnI icchA mAtra paNa kare nahIM. zramaNa jANe che ke pApanA heturUpa rAga-dveSanuM mULa strInA jevuM bIjuM kAMI nathI. tethI teno tyAga karavAthI ja cAritranuM caMpAnagarInA jitazatru rAjAnA putra zramaNabhadra dharmadhoSa pAlana supere thAya che. vikramanI vIsamI sadInI zarUAtamAM guru pAse dharma sAMbhaLI zuddha vairAgyathI dIkSA lIdhI. jyAre samagra gujarAta, rAjasthAna, paMjAba maLIne mAMDa 25-30 dhRtasAgarano pAra pAmI ekAkI vihAranI pratimA dhAraNa karatA saMvegI sAdhuo chUTA-chavAyA vicaratA hatA tyAre zrI mULacaMdajI eka vakhata zarada RtumAM moTI aTavImAM kAussagga dhyAne rahyA mahArAje paMjAbathI gujarAta AvI sthAnakavAsI mata choDI hatA tyAre tIkSNa mukhavALA hajAro DAMrA temanA zarIre vaLagIne amadAvAdamAM pU. maNivijayajI dAdA pAse saMvegI dIkSA lIdhI. lohI pIvA lAgyA. temanA DaMkhathI atyaMta vedana thavA chatAM "A Jain Education Intemational Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 vizva ajAyabI : temaNe yationuM varcasva ghaTADI, zAsanano uddhAra karavA jyAM amane Ape to amArI AvI kaphoDI sthiti na thAya!!" dIkSAnI zakyatA jaNAya tyAM dIkSArthInI saMmatithI svajanonA zramaNa kaThora bhASA bolanAra para manamAM paNa dveSa na virodhane avagaNI vinA vilaMbe dIkSA ApatA A rIte dhIre have rU. 2 mirara lAve kAraNa ke tiraskAra karanAra para kopa karavo e to bALaka dhIre saMvegI sAdhuonI saMkhyA 100 upara pahoMcADI. A sAme ke mUrkhanuM kAma che. amadAvAdamAM khaLabhaLATa thayo ane svajanonI saMmati vagara dIkSA na ApavAno TharAva karavA nagarazeTha pAse caturvidha saMgha mULacaMdajI mahArAjanA jamAnAmAM sAdhuo ochA hatA, bhego karAvyo tyAre zrI mULacaMdajI mahArAje lokonA AkrozathI eTale ghaNAM nagarone sAdhuono lAbha maLato nahIM. emAM jarAya vicalita thayA vagara tyAM saMghanA AmaMtraNathI padhArelA paM. mahesANAmAM eka-be tapasvI sAdhuo AvelA ane teo zrI dayAvimalajI, paM. zrI ratnavijayagaNi...vagere jemanA tarapha roTalA-roTalIno sukko TukaDo ane thoDuM pANI vahoratA. AthI zrI saMghane atyaMta pUjyabhAva hato evA, darekane sakaLasaMghanI mahesANAnA zrAvakomAM evI mAnyatA ane prathA thaI gayelI ke ke "sAdhu mahArAja gocarImAM Ave tyAre roTalA-roTalIno lukhkho samakSa pUchyuM "teomAMthI koNe mAtA-pitAnI rajA laIne dIkSA tAju nA lIdhI hatI?" te badhAmAMthI eka paNa sAdhubhagavaMte mAtA-pitAnI 1 nAno TukaDo ja mAtra vahorAvavo joIe. jaina sAdhune bIjuM kazuM rajA lIdhI nahotI ema jANI saMghanA AgevAnone Azcarya thayuM. vahorAvI zakAya nahIM." AthI bIjA sAdhuo mahesANA javAnuM pachI mULacaMdajI mahArAje saMghane samajAvyuM ke zAsananA sUtradhAra pasaMda karatA nahIM. zrAvakoe sAdhubhakti mATe yogyadRSTi rAkhavI tarIke jo ApaNane sArA-sArA sAdhuo joIe to sAdhuo ghaTe e vAta mahesANAnA zrAvakone mAThuM na lAge e rIte kAMI jhADa para nathI ugatA! e to tamArAmAMthI ja AvavAnA yuktipUrvaka krame krame samajAvavA mULacaMdajI mahArAje AjIvana che. tame ja jo aTakAvazo to zuM paristhiti thaze? mATe mAtA AyaMbila vratadhArI devavijayajI mahArAjane mahesANA cAturmAsa pitAnI rajA sivAya dIkSA ApavI nahIM evo TharAva karatAM jene mATe mokalyA. devavijayajIe mahesANA jaIne lukhkho, nIrasa dIkSA levAnI bhAvanA hoya tene mAtA-pitA mATe nahIM, trAsa na thoDo AhAra laI potAnI ArAdhanA cAlu karI, vyAkhyAnamAM Ape, sAdhuo pAse AvatA na aTakAve evo TharAva karavo bhagavatI sUtra' aMtargata supAtradAna, gurubhakti, sAdhuo joIe! ! bhego thayelo saMgha vikharAI gayo. mATenA zuddha AhAra-pANI, udAratA ane umaLakA sahitanI sAdhu bhakti vagere viSayanI lokone anekAMta dRSTie samajaNa emanA jIvanano ja bIjo eka prasaMga. amadAvAdanA ApI. AthI mahesANAnA saMghane dAnadharmanuM sAcuM rahasya ujamabAInA upAzrayamAM zAsananA uddhAranI ke evI ja koI samajAyuM ane sAdhuone vahoravAnI prathAmAM pheraphAra karyo. utAvaLathI svajanonA virodhane avagaNI eka yuvAnane tenI saMmatipUrvaka dIkSA ApavAnI vidhi cAlatI hatI. te vakhate - zramaNa sArI bhikSA maLe to potAne labdhimAna mAnI dIkSAno virodha karanAra keTalAka sagA-saMbaMdhIoe upAzrayanI garva na kare ane lukhkhA roTalA paNa na maLe to potAne jaghanya bahAra bumAbuma cAlu karI. thoDIvAramAM vAtAvaraNa ugra banatA na mAnI pazcAtApa kare nahIM. keTalIka strIoe to mULacaMdajI mahArAjanA nAmanA chAjiyA jagatanA koIpaNa jIvane koIpaNa prakAre takalIpha nahIM levA paNa cAlu karyA. mULacaMdajI mahArAje A badhAthI jarA pahoMcADavAnA potAnA saMkalpane jALavavA jarApaNa saMkleza paNa asvastha thayA vagara upAzrayanI aMdara dIkSAnI vidhi vagara zramaNa samatApUrvaka AvA kaSTo sahana kare che ane yathAvatuM cAlu rAkhI ane niyata kramAnusAra pUrI karI dIkSA saMyamanI jyotane jvalaMta ane ujvaLa banAve che. e jANe apAI gaI. sagA-saMbaMdhIo babaDatAM babaDatAM cAlyA gayA. che ke sAdhanA karatA thato karmakSaya e saravALA barAbara che, paNa saMghanA AgevAnone A na gamyuM ane mULacaMdajI mahArAja jyAre upasarga-pariSaha sahatA thato karmakSaya e varga nahIM paNa pAse nArAjI vyakta karI. mULacaMdajI mahArAje kahyuM mane paNa rAzI abhyAsa barAbara che. pachI AvI valle ja maLatI takane A badhuM nathI gamatuM paNa jaina zAsanane jIvaMta rAkhavuM hoya to kyo zramaNa choDe? AvA asaMkhya karmono bhukko bolAvanAra sAdhuo to joIze ne bhAI! A vAtamAM badhA saMmata thayA kaSTone bhUtakALamAM jemaNe sahyA che, vartamAnamAM je sahe che ane ke tarata temaNe kahyuM ke "to saMgha have TharAva kare ke saMghanA dareka bhaviSyamAM saheze e sarve zramaNa-zramaNIone amArI bhAvabharI AgevAna potAnA kuTuMbamAMthI eka-eka yuvAnane dIkSA mATe vaMdanA. Jain Education Intemational Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 151 zAstrazAhityaMbA samartha saMpAdako: | W. samakAlIna sarjaka sUrivo pUrvapuruSoe ApelA aNamola zAstravArasAnA saMrakSaNa ane saMvardhananI gaMbhIra javAbadArI AjanI peDhInA zire che. aneka khyAtanAma saMsthAo ane saMgho grantha-prakAzananA kSetre kAryarata che. TakAu kAgaLo upara zuddha hastaprato taiyAra karI prAcIna zAstravArasAne navuM dIrdha jIvana ApavAnuM paNa khUba jarUrI che, to prAcIna lipimAM lakhAyela hastapratone ukelI tenI presakopI taiyAra karavAnuM kArya paNa khUba khaMta ane cIvaTa mAMgI le che. aneka hastapratono AdhAra laIne zuddha pAThovALI saMpAdita nakala taiyAra karavAnuM kArya khUba kaThina che. Aje aneka mahAtmAo AvI kaThina kAryavAhI paNa khUba utsAhathI karI rahyA che. kaThina granthonA saraLa bhAvAnuvAda, bhASAntara ke saMpAdananAM kAryo Aje suMdara cAle che, to prAkRta, saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM zAstrasaMgata abhinava granthonI racanAnuM kArya paNa kayAMka kayAMka ThIka pramANamAM thaI rahyuM che, te paNa khUba utsAhajanaka che. AtmArAjano plAnA sArI zAstravizArada : nyAyavAcaspati pU. AcArya zrI vijayadarzanasUrIzvarajI ma. najIkanA bhUtakALamAM thaI gayelA puNyanAmadheya samartha vidvAna AtmasAdhaka pUjyapAda AcAryazrI vijayadarzanasUrIzvarajI mahArAjano janma tIrthAdhirAja zrI zatruMjayathI pAvana thayelA bhAvanagara jillAnA saurASTranA kAzamIra tarIkenA birudadhAraka mahuvA zaheramAM thayo hato. saM. 1943nA poSa suda 15 ne maMgaLavAre pitA kamaLazIbhAI ane mAtA dhanIbahenane tyAM putraratnano janma thayo. poSI pUrNimA, maMgaLakArI divasa, kamaLa samA suvAsita pitA ane dhanya dhanya mAtA-pachI bALakanuM nAma paNa rAkhyuM suMdarajI. kartavyaniSTha jIvana, vyavahAramAM sAdagI, sahanazIlatA, audAryapUrNa manovRtti, niraMtara paropakAranI bhAvanA, vItarAganA dharma pratye avihaDa vaphAdArI vagere mAtAnA saMskAravAsita guNonI gherI asara bALaka suMdarajInA mAnasa para prathamathI ja chavAI gaI hatI. emAM pUjyapAda parama tapasvI zramaNa zreSTha zrI khAMtivijayajI mahArAjano saMparka thayo ane suMdarajIbhAI saMyama aMgIkAra karavA kaTibaddha banyA. saMskArI kuTuMbanI saMmati maLatAM saM. 1959nA aSADha suda 10nA maMgaLa dine bhAvanagara mukAme, suriziromaNi zAsanasamrATa pUjyapAda AcAryapravara zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA varada haste mahAmahotsavapUrvaka dIkSA ApavAmAM AvI ane munizrI darzanavijayajI nAma ApavAmAM AvyuM. pUjyazrInA adbhuta samarpaNabhAva, gurusevA, jJAnaprAptinI utkaMThA ane saMyamapAlananA prabhAvathI prerAIne guruvaryazrIe temane saM. 1969mAM kapaDavaMja mukAme paMnyAsapada, saM. 1973mAM sAdaDI mukAme upAdhyAyapada ane saM. 1973mAM khaMbhAta mukAme AcAryapadathI alaMkRta karyA. adhyayanamAM tema, adhyApanamAM paNa pUjyazrI ananya sAdhAraNa hatA. "zrI dharmaratna prakaraNa" nAmaka zAstragraMthamAM pU. AcAryazrI zAMtisUrIzvarajI mahArAje nirdezelA 'bhAvasAdhunA lakSaNonI jhAMkhI pUjyazrInA jIvanathI thaI AvatI. (1) sapanA maggANu sAriNI kiriyA, (2) saddhA pavarA dhamme, (3) panavANijamunu mavA, (4) visthAnuM apamAno, (6) nAmo saLira[ , (6) gurugo jugAjugago ane (7) guru bAraNAM paramaM-AvAM bhavasAdhutAnAM sAta lakSaNonI jhAMkhI pU. AcAryadeva zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjane teozrImAM thaI hatI. ane tenA paripAka rUpe gurudeve temane prathama paTTadharapade sthApyA hatA. pUjyazrIe pacIsa hajAra zlokapramANa vRtti lakhI che, je mULa graMthane samajavAmAM bhomiyAnI garaja sAre che. emanA ja anya graMtha "tattvArthasUtra' paranA vivaraNane samajAvanAra gUDhArthadIpikA' nAmanI vRtti lakhI che. paryuSaNa-mAhAbhya graMthane vArtha lakhI che Jain Education Intemational Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 vizva ajAyabI : darzAvato "paryuSaNa kalpalatA' nAmano suMdara graMtha racyo che. A bahupramANa. jANe saMtonI khANa, zivAbhAI zrAvakakule - uparAMta, aneka nAnA-moTA graMthonuM nirmANa karIne pUjyazrIe mANekabAI kUkhe pragaTyuM ratna amUla. saMsAranA phaLa svarUpe jIvanakALa daramiyAna jJAnopAsanAno Adarza pUro pADyo che. bIjuM ratna jenuM teja amApa. nAme caMdu. rUpanA aMbAra nAnuM - teozrInI nizrAmAM zAsanaprabhAvanAnAM aneka sukayo kAMti Ape aSTineminI yAda. thayAM che. upadhAna, pratiSThA, aMjanazalAkA, udyApana, dIkSAdi caMdu-kAMtinI joDI hare phare dharmanI joDI. caMdubhAIne mahotsavo, saMghayAtrAo Adi aneka kAryo dvArA temaNe aneka laganI lAgI satasaMge susaMskAre mIThAM AhalaraDA raNakAre jIvone bodhiratna prApta karAvyuM che. pUjyazrInA jJAna- jAgya saMyamanA bhAva. cAra-cAra mahinA pharyA yAtrAnA nhAne sAdhanAmaya jIvanane jotAM teozrIne anyAyavAcaspati' ane paMjAba sudhI. mAtA-pitAne jANa thatAM laI AvyAM ghare zAstravizArada' jevAM zreSThatAsUcaka birudo paNa maLyAM che. caMdanabahena dharmasaMganI sAthe lagnagraMthI ghare paNa mana na vikArI pUjyazrInA varad haste thayelI pratiSThAomAM zrI tAladhvaja bane. anAzaktabhAva dhare. putra-putra saMtAnarUpe janmyA. brahmavrata (taLAjA) tIrthamAM be vAra thayelI pratiSThA jesara, jasaparA, svIkAra karyA. saMyamabhAva jora kare. ubhaya daMpatI ekamanA thaI surendranagara, zihora, ghoghA, taNasA, mahuvA, kapaDavaMja vagere e bhavyapaLanI pratikSA kare. bAlazizu hasamukha sAta varSa pUrNa sthAnonA jaina-jainetara samAjamAM cirasmaraNIya banI rahe evI kare. pUrva saMskAre te paNa gurusaMge zubhabhAve caDhe. susampanna banI hatI. AzcaryanI vAta banI tyAM kAMtibhAIne maLyA pUjya 84 varSanA sudIrdha dIkSAparyAyamAM pUjyazrIe jina- labdhisUri aNagAra. mumukSu banyA. mAta-pitAne vinavyA. zAsananA itihAsamAM suvarNAkSare aMkita thAya evAM sukAryo saMyamanI saMmati maLI. 1987 vaizAkha sudI 10 kAMtibhAI karyA! eka mahAgraMtha racAya eTalI pravRttio karI! saM. muni kaMcanavijaya banyAM. pU. lamaNasUrIzvarajI ma.ne jIvana 2018nA caitra vada 4ne divase tIrthAdhirAja zrI zatrujayanI arpaNa karyA. vaDI dIkSA chANI nakkI thaI. caMdubhAI harakhAyA, chAyAmAM nazvara dehano tyAga karIne svargArohaNa pAmyA. temanI lAga Avyo jANI patnI ne putra sAthe vaDIdIkSA prasaMge chANI guNAnuvAda sabhAomAM pUjyazrInA gauravapUrNa jIvanakAryonI padhAryA ne prasaMga patAvI cAlyAM tIrthabhUmi pavitra girirAjanI jhAMkhI thaI. teozrIno janmazatAbdI mahotsava paNa temanI chAyAmAM. yAtrA karI dAdAnI kRpA meLavI pU. A. AgamoddhAraka apUrva kIrtigAthAno paricAyaka banI rahyo! evA mahAmUrivarane AcAryadevazrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma.sA.nA caraNamAM koTi koTi vaMdanA! zaraNa aMgI karyA. ThavaNIe traNenI dIkSA thaI. pa.pU.A.zrI devasUrijI ma.sA.nI puNyasmRti nimitte pa.pU. vaDIla baMdhu caMdubhAInI dIkSA thaIne pU. labdhisAgarajI A.zrI hemacaMdrasUrijI ma. tathA pa.pU. A.zrI pradyumna-sUrijI ma. nI nAme khyAta thayA e jAma thatAM pU. kaMcanavijayajI ma.no preraNAthI zrI guNAnurAgI zrAvaka bhaktonA saujanyathI manobhAva jANI pU. vaDIlabaMdhu ma. pAse rahevAnI gurudeve pU. "kAkA mahArAja"nA hulAmaNA nAmathI anumati ApI. upasaMpadA prApta pU. kaMcanavijayajI ma., pU. sAgarajI ma.nI nizrAmAM rahI jJAnagoSThI sAthe saMyama AcAra oLakhAtA niratIcAre pALatAM saMskRta-vyAkaraNa-kAvya nyAyAdi abhyAsamAM pa.pU.A.zrI kaMcanasAgarasUrIzvarajI ma. AgaLa vadhyAM sAhityakSetramAM caumukhI vaddhi pAmatA gayA. pU. garavI gujarAta mahAna sAgarajI ma.sA.nI sevAnA sathavAre teozrInA Agama kAryamAM kheDA jillo kalAsaMskRtinuM dhAma prathama naMbare sahayogI banyA. teonAM mukhya kArya hatAM Agama karpaTavANijya purANuM nAma ane AgamamaMdira. temAM pAyAnI ITathI mAMDI zIkhara sudhInA kapaDavaMja Aje jenuM nAma jyAM kAryamAM teozrInuM yogadAna koI anokhuM hatuM. vinaya karatA hastakalApradhAna vaijJAnika udyoge gurutaNo pAme mati suvistAra ane karatAM kArya abhyAsathI kalA banI niprAma toya upaje mati suvicAra e bhede vanayika ne kArmikI buddhi mI. kaMcanasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kapaDavaMja tAluko khyAta. jANe jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamI vRddhi pAmatA "zilpa sarvadharmanuM dhAma dhanADhya loka sAhityamAM niSNAMta birUda" pAmyA. AgamamaMdiranA kaNe che, Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa kaNenI mAhitIthI to vAkepha hatA. te mATe tana-mana ane samayano pUro bhoga Apyo. A teonA jIvananI saubAgyadAyaka suvarNa paLa hatI. mahArAja'nA hI sahu koInA lADakavAyA pU A. kaMcanasAgarasUrIzvarajI ma.sA. pU. "kAkA hulAmaNA nAmathI oLakhAtA hatA. sahu e nAmathI ja saMbodhatA hatA. eka adbhuta kArya to teoe te karyuM je khUba kaThIna ne gahana hatuM. duHsAhya hatuM. e kAma hatuM zrI zatruMjaya girirAja upara birAjamAna dareka pratimAjI uparanA zilAlekhane vAMcI lakhavAnuM. roja savAre ATha vAge e pAvana dharAnI zreNIne sparzI paramAtmAnA darzana karI pAvana banI zIlAlekhane vAMcavAnA lakhavAnA ne siddhagiri bheTyAnA AnaMdane vAgoLatA pAMcavAge utaravAnuM kahezo have ke A kArya kevuM ?? A paMkti lakhatAM Azcarya thAya che ke teozrIe mAsakSamaNa karyuM haze? mAsakSamaNa to ghaNAM kare. maunapaNe paNa ghaNAM kare che paNa A pUjyazrIe to kAMI ora ja dhUNI dhakhAvI hatI. tana-mana-vacana badhuM ja samarpaNa prabhunA caraNe jJAnanAM zaraNe. AgamagraMthanA vAMcana sAthe eka AdarzanuM darzana karAvyuM hatuM. divALI parvanA divasomAM 21-21 divasanA mauna sAthe kAgaLanI pAvApurIno tAdRzya cItAra sAthe bhavya pradarzana goThavatA te paNa parama upakArI paramAtmAnA aMtarathI nAma smaraNa sAthe....je bhavyAtmA jIvonuM AkarSaNa banI jatuM hatuM. teonI AgavI kalAnuM e pratika hatuM. vizeSamAM pU. sAgarajI ma.nA racela graMthonuM parilekhana karI hastalekhananuM kArya karyuM. temAM paNa teoe alpaparicIta saiddhAntika zabdakoSane pAMca bhAgamAM prasiddha karI saMghanA caraNe Agama vAMcana karanAra jijJAsuvargane sarala bane e hatune lakSyamAM rAkhI A dRSTAMto teonA jIvananI sAdhanA-jJAna, jijJAsA ne sevAnA Adarzo che. paropakAritA, saralatA, bhakti, sadAcArI hatAM eTalA ja satyanAM AgrahI ne spaSTa vaktA hatA. vihAra mAeTa jyAre asAmarthya anubhavyuM tyAre amadAvAda mukAme sAbaramatInI varasoDAnI cAlamAM AvelAM zrI AnaMda-caMdrodaya jinendra jJAnamaMdiranuM kArya sevAbhAvathI svIkArI kharI paDatI eka bhavya imAratane jIvaMta banAvI zrI zatruMjaya girirAja khaDo karyo. jeno prabhAva prasiddha thatAM bhAvuko navvANuM yAtrA kare che. kA.sudI 153 pUrNimAMe bhAthu ApavAmAM Ave che. A teonI paropakAravRttino pUraka che. TrasTIgaNa paNa AdarapUrvaka saMghanI bhakti kare che. Aje pU. A. zrI pramodasAgarasUrIzvarajI ma.sA. te sthAnane pUjyazrInI bhAvanAne anurUpa khUba alaukika banAvI rahyA che. upadhAna, occhava Adi zAsana prabhAvanA sAthe A adbhUta kAryothI svapara kalyANakArI kAryothI jenI jIvanagAthA ujvala che tevA pU. kaMcanasAgarajI ma.sA. anukrame gaNipada, paMnyAsapada ne AcAryapadathI zobhatA aMta samayane najIka jAmI kahe che ke have huM 10 minITa chuM. ArAdhanA karAve kahI svayaM badhu vosirAvI namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna dharatA kALadharma pAmyA. pUjyazrInuM vihArakSetra, gujarAta, kAThIyAvADa, mahArASTra, mALavA, mAravADa ane dakSiNakSetra hatuM. anekanuM preraNAbaLa hatuM teonA kuTuMbamAM lagabhaga 30 thI batrIsa sabhyo dikSIta banI kalyANa sAdhI rahyAM che ne sAdhI gayAM che. e punita saMyamazvarasUrIjInAM caraNakamalamAM koTI koTI vaMdana. 5. pU. AgamoddhArakazrI hasta dIkSita ziSya gItArtha gacchAdhipati vaDalAsAya gheghUra pU. A.zrI sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma. janma : phA. su. 12, 1980 4 gaNi : mA. su. 6, 2025 x dIkSA : a. su. 5, 1987 * upAdhyAya : a. su. 7, 2038 * paMnyAsa : mahA su. 3, 2028 * gacchAdhipati : mA. su. 2, 2050 x AcArya : A. va. 8, 2039. vaDalAnI oLakha 6 varSanI vaye saMyamasvIkAra-pitA-mAtA-bahena sAthe parivAramAMthI 22 dIkSA * gujarAta-kapaDavaMjanuM gaurava * AgamoddhArakazrInA hastadIkSita laghuvaya aMtima ziSya * vyAkaraNa-sAhityaAgama-karmagraMthanA prakhara abhyAsu, Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 vizva ajAyabI : * pU. paM. gurudevazrI abhayasAgarajI ma.nA parama mitra. ma. vidyAzALAmAM cAturmAsa hatA ane teozrInI ajoDa preraNA * pU. gacchAdhipati mANikyasAgara sU.ma.nA kRpApAtra * 32 ane upadeza maLatAM temanI nizrAmAM ja a. su. 5-nA traNe varSanI vayathI prAyazcita ApavAnA adhikArI. * zatAdhika dIkSA jaNAe dIkSAno svIkAra karyo. A hatuM bhavAMtaranI ArAdhanAnuM hatA. mAMDavagaDha-ayodhyApuram-uvasaggaharaM-nAgezvara 24 suMdara phala, jene eka camatkAra tarIke gaNI zakAya. AthI paNa jinAlaya Adi aneka tIrthonA pratiSThAkAraka * jaMbudvIpa vadhu camatkArika ghaTanA banI dIkSAnA doDha mAsa bAda eTale ke maMdiranA svapnazilpI * pitA muni labdhisAgarajInA zrA. va. 5-nA pU. gurudevazrIe sAta navA dIkSitonA dIkSAnA AjIvana vaiyAvacca * 81 varSanI vaye paNa apramatta, doDha mAsanA gALAmAM UgelA vALano loca azakya jaNAtAM jJAnamagna, svAdhyAyI gItArthatA-vAtsalyatA-saralatA- sAteya nUtana dIkSitone muMDanano Adeza karyo. pote vyAkhyAna sahajatAnA svAmI * kapaDavaMjanA pU. sAgarajI ma.nA bhavya ApavA padhAryA. A bAju gurudeva ke jeo nUtana bAlamuni smArakanA praNetA. * bAMsavADA-bibaDoda jirNoddhAranA preraka sAta paikI hatA. teozrIe pU. amarendrasAgarajI ma.ne vinaMtI evAmAM saM. 1987mAM mAtApitA ane putra hasamukha karI ke tame mAro loca karI Apo. tame khAnagImAM cIpiyo (A tripuTI) zatruMjaya tIrthanI yAtrA karavA padhAre che. maMgAvI lo ane upara agAzImAM baMdha bAraNe vyAkhyAna UThatAM dharmasaMskAronA adbhuta saMcayanA baLe traNe aSADha suda pahelAM mAro loca karI Apo. loca kare te sAdhu kahevAya. muMDana paMcamInA zubha dine dIkSA grahaNa kare che. jharamara meghavarSA kare te muMDiyo kahevAya. guru ma. Thapako Apaze ke prAyazcita devakRpA varSAvI AnaMda vyakta kare che. hasamukhabhAInI vaya sAta Apaze te laI laIzuM paNa ATaluM mAruM kArya karI Apo! ane varSanI hatI. teozrI navAM nakkora zvetavastromAM bAlasUrya samA mane sAdhutAmAM rAkho. teozrIe paNa A vAtano svIkAra karyo prakAzI rahyA! e joIne ja nAma rAkhavAmAM AvyuM ane guru ma.nI AjJA na hovA chatAM paNa gurujI (nAnA bALa bAlamunizrI sUryodaya-sAgarajI. pU. AgamoddhArakazrInA ziSya sAdhu)nuM vacana mAnI locanuM kArya karyuM. temAM paNa bhavAMtaranI tarIke ghoSita thayAM. ArAdhanAnuM baLa ja kAma karI gayuM ema jaNAya che. teone sAta varSanI laghuvayamAM dIkSA maLI. temAM A bAlamuni suMdara bhaNe ane kaThora saMyamanI sAdhanA vartamAna jIvananAM mAtA-pitA AdinI preraNA karatAM bhUtakALanI karavAmAM udyamavaMta rahe tevA uttama bhAvathI te vakhatamAM kaThora ArAdhanAnuM baLa A vartamAna saMyamamArganuM mukhya kAraNa saMyamanA pAlaka tapasvI ane zAsanasevArata pU. dharmasAgarajI samajAya che, kemake gurudevano janma thayo tyAre teonA ma. pAse ekAkI mUkyA. jethI saMyama ane bhAvanAmAM vyAghAta pitAzrIe potAnI gRhiNIne jaNAvyuM ke "tane saMbhALanAra putra na Ave. ahIM AgaLa bAlamunine pU. bAlamuni AvI gayo che to mane saMyama mATe rajA Apa." tyAre abhayasAgarajI ma. sA. sAthe bhaNavAno ane bAla vaya prApya aganAe kahyuM ke "zuM tame mane nahIM tAro? saMsAramAM tophAna mastIno anubhava karatAM AgaLa vadhyA. 3 varSa vitAvyAM. DUbADavA mATe mUkIne jazo?" AvA parasparanA saMvAdamAM nakkI tyAra bAda uttarottara vikAsa vadhatAM abhyAsAdimAM suMdara pragati, thayuM ke putra sAta varSano thAya ane tenI marajI hoya to tene karI. tenA phaLasvarUpe saMskRta bhASAmAM aneka parIkSAo ApI laIne dIkSA levI. A jAtanA mAnasika nirNaya thayA bAda mArA jenA abhyAsagraMtho pI.eca.DI.nA graMtho karatAM paNa vadhu hatA gurudevanA pitAzrI potAnI dukAne beThA ane vizAla kuTuMbanI ane sAgara samudAyanA "ratna' tarIke prasiddhi pAmyA ane pU. javAbadArI sAthe dukAne beThA. ane putranI uMmara phA. su. 12- paM. abhayasAgarajI ma. sAthe uttarottara aneka cAturmAsa thayAM nA sAta varSanI thatAM pitAjIe potAnI patnIne kahyuM ke- ane temAM aneka Agamika viSayonuM adhyayana maLyuM ane sAthe "ApaNo vAyado pUro thayo che." priyatamAe uttaramAM jaNAvyuM sAthe gADha mitratA baMdhAI. ke-"huM taiyAra ja chuM." A pachI aThavADiyAmAM ja pati-patnI gacchAdhiti pU. A. mANekasAgarasUrijI pAsethI paNa ane putre gherathI prayANa karyuM ane 3 mahinA sudhI saMpUrNa apUrva Agama-zAstronuM adhyayana Adi suMdara lAbha maLyo. saurASTranI tIrthayAtrA karI ane gAmegAmanAM jinAlayo juhArI AmAM paNa pUjyazrIe batAvelA sAdhanAnA mArge karelI cheka i. su. ra-nA amadAvAda AvyA ane tyAM pu. sAgarajI ArAdhanA A phaLa ApanArI banI, jeozrIe gurudevane Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 155 pAlitANAmAM upAdhyAyapada tathA AcArya padathI alaMkRta karyA. teo Aje chellAM 14 varSathI gacchAdhipati padane zobhAve che ane vizALa sAgara samudAyanuM saphaLa saMcAlana kare teozrInA saMsArI saMbaMdha dharAvatA 27 puNyAtmAo saMyamasAdhanA karI rahyA che e paNa eka AzcaryakArI ghaTanA che. pUjyazrInA varada haste aneka pratiSThAo, aMjanazalAkA, upadhAna Adi anuSThAno UjavAyAM che. vaMdana hajo e puNyavaMtA prabhAvaka AcAryapravarane! [saMkalana : munizrI guNaratnasAgarajI ma.] saujanya : pa. pU.gacchAdhipati A.ma.zrI sUryodayasAgarasUrijI ma.sA.nA AzIrvAdathI zrI guNaratnasAgarajI ma.sA.nI preraNAthI mohanabhAI sAgaramalajI kocaranI smRtimAM kuMjalatAbena ramezacaMdra kocara parivAra, mahIdapura (madhyapradeza) jinAgamasevI avirata Agama upAsaka pU. A.zrI dolatasAgarasUrIzvarajI ma. pUjyazrIno janma uttara gujarAtamAM mahesANA najIka AvelA jetapura nAmanA nAnakaDA gAmaDAmAM thayo hato. teo janme paTela jJAtinA hatA. pitA galadAsa ane mAtA divALIbahenanA A lADakavAyA putranuM nAma zaMkara hatuM. A bALaka bhaviSyamAM jinazAsananuM tRtIya pada pAmI ATalo mahAna banaze te kalpanAtIta hatuM, paraMtu mANasanuM pUrva janmanuM puNya ene jIvamAMthI ziva banavA tarapha prere che, te zaMkaranA jIvanathI phalita thAya che. vatanamAM bALapaNa vitAvIne zaMkara rAjanagara-amadAvAda AvIne rahyo. te eka mAtApitA jevuM vAtsalya dAkhavanAra zrAvakadaMpatI sAthe raheto hato. tyAM dina-pratidina sAdhu-sAdhvIjIono samAgama, jinAlayamAM devadarzana, lokottara parva-prasaMgo, tapajapa-ArAdhanA AdimAM joDAvAnA prasaMgo temanA jIvanamAM banatA rahyA ane tenA pariNAme zaMkaranA dhArmika saMskAronuM saMvardhana thatuM rahyuM. dhana kamAvAnA dhyeyathI gAma choDIne amadAvAda AvI vaselA zaMkare eka divasa dharmadhana kamAvA mATe saMsAra choDavAno nirNaya karyo. saM. 1995mAM pUjyapAda AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara pUjya mAlavadezoddhAraka AcArya zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAja (te vakhate munizrI caMdrasAgarajI mahArAja)nA paTTadhara gacchAdhipati AcAryazrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanuM comAsuM amadAvAda, zAhapura, maMgaLa pArekhanA khAMce hatuM, tyAM thatI dareka ArAdhanAmAM joDAtAM zaMkaranuM mana prAMte vairAgyavAsita banyuM ane 1996nA kArataka vadamAM saMyama grahaNa karyuM, paraMtu kema jANe, samaya pUro pAkyo na hoya tema, mohapAzamAM paDelAM kuTuMbIjano AvI caDyAM ane saMyamI nUtana munine parANe jetapura laI jaI pharI saMsArI banAvI dIdhA. najarakedamAM rahetA A puNyAtmA kAcI mATInA na hatA. punaH saMyama prApta karavA makkama ane aDaga rahyA. eka divasa lAga zodhI jetapurathI nAsI chUTyA. ekazvAse mahesANA doDI, tyAMthI gADI pakaDI amadAvAda AvyA. pUjyapAda gurudevazrInAM caraNomAM punaH jIvana samarpita karyuM. dIkSA grahaNa karI munizrI dolatasAgarajI banyA. kuTuMbIjano taraphathI punaH viTaMbaNA na thAya te kAraNe temanA saMsargathI dUra rahyA. gurunizrAmAM saMyamasAdhanAnA mArge AgaLa vadhI thoDA ja samayamAM pU.A.zrI kumudasAgarajI mahArAjanA varada haste vaDI dIkSA grahaNa karI. saMyamanI mastImAM masta banelA A sAdhake jJAna, dhyAna, vinaya, vaiyAvaccane potAnA jIvanano maMtra banAvyo. jJAnadhyAna ane ArAdhanAnA nitanavA guNo vikasAvatA gayA. potAnI AgavI buddhipratibhAe saMskRta, prAkRta, nyAya, kAvya Adi kSetromAM khUba ja vikAsa sAdhyo. karmasAhityanA viSayamAM to apUrva vidvattA prApta karI. saM. 2022mAM gaNipada prApta karI zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM lIna banyA. pUjyapAda sAgarajI mahArAje paNa jinazAsananA aNamola khajAnAnuM suvyavasthita saMyojana karyuM, tenA saMrakSaNa mATe Agama maMdira jevA benamUna zilpanI jinazAsanane bheTa dharavAmAM AvI. 45 Agamone mudrita karI 'AgamaratnamaMjUSA' rUpe prakAzita karI tathA anya aneka dharmagraMthonuM prakAzana karavAnuM bhagIratha kArya karyuM pUjyazrIe pU. gurudevazrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja samakSa potAnI bhAvanA jaNAvI ke "potAnA nAma pramANe jinazAsananI dolatane saMrakSavA ane saMvardhavA ja jIvana samarpita karIza." pU. gurudevazrI atyaMta prasanna thayA ane AzIrvAda ApI protsAhita karyA. saM. 2028mAM surata-sthita pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrI mANikyasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI anumati ane AzIrvAdathI pUjyazrIe zrutabhakti karavA kAje jinAgamanI Jain Education Intemational Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 sevanA karavAno bhekha lIdho. AjaparyaMta navAM 6 AgamamaMdira mATe 45 mULa AgamonI be nakala potAnI nizrAmAM taiyAra karAvI. 'AgamaratnamaMjUSA' nuM punarmudraNa karAvI, ekAgratApUrvaka zrutabhakti karatAM karatAM 'jinAgamasevI' nuM hulAmaNuM nAma prApta karyuM! saM. 2043mAM pU. gurudevazrInI icchA AcArya pada arpaNa karavAnI thaI. pUjyazrInI anicchA chatAM, pU. gurudevanI AjJAne zirodhArya karI, amadAvAda-nAraNapurAmAM vaizAkha suda 6-ne divase prathama upAdhyAya pade sthApyA. tyAra pachI pU. gurudevanI kRpAdRSTino pUjyazrIne bahu alpa samaya lAbha maLyo. saM. 2043nA aSADha suda 6-nA divase amadAvAda- AMbAvADI mukAme pUjya gurudevazrIno svargavAsa thatAM asahya AghAta thayo. 2044nA phAgaNa vada 3-nA divase gurumaMdiranI pratiSThAvidhi bAda, pU. A. zrI rAmasUrIzvarajI mahArAja DahelAvALA, pU. A. zrI darzanasAgarasUrIzvarajI mahArAja tatkAlIna pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeveza cidAnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjA AdinI zubha nizrAmAM ane zramaNazramaNIvRMdanI vizALa upasthiti vacce zrI parama AnaMda zve. mU. jaina saMgha-pAlaDI (amadAvAda)nA AMgaNe mahAmahotsavapUrvaka pUjyazrIne AcAryapadavIthI alaMkRta karavAmA AvyA. Aje AyuSyanA navamA dazakane pUrNa karatA pUjyazrI avirAma puruSArthathI AgamakAryomAM ja pravRtta rahe che. koI emanA A zrama vize pUche to hasatA mukhe uttara ApatA hoya che ke, "AgamanI sevA to mAre mana eka kalpavRkSa che. satata emAM vyasta rahevAne kAraNe AMtara-mana avarNanIya AnaMdanI anubhUti kare che!" pUjyazrInI preraNAthI prabhuzAsanamAM bIjI AgamavAcanAnI aitihAsika nagarI ujjaiyaNInagarImAM jyAM zrIpAla mahArAjA, zrI mayaNAsuMdarIe zAzvatA navapadajInI ArAdhanA karI hatI te prAcIna sthaLano jIrNoddhAra karAvanAra pUjyapAda AcAryadeveza zrI caMdrasAgara sUrIzvarajI mahArAjA dvArA saMsthApita zrI siddhacakrArAdhanatIrthe tAmrapatra saTIka AgamamaMdiranI racanA thaI. potAnA janmasthAna jetapura (mahesANA) mukAme 3cAturmAsa karI grAmavAsIone seMkaDonI saMkhyAmAM jaina banAvyA. teonI samyagdarzananI zuddhi mATe zrI munisuvrata svAmi bhagavaMtanuM bhavya zikharabaddha jinAlaya banAvarAvyuM ane vizva ajAyabI : aSTAhnikA mahotsava pUrvaka aMjanazalAkA-pratiSThAno zAnadAra prasaMga ujavAyo. paramAtmA mahAvIradevanA samaye vidyujhmAlI deva dvArA gRhasthajIvanamAM kAryotsargamudrAmAM dhyAnArUDha rahelA prabhunI pratimAjI banAvI hatI jenI udaya rAjarSi dvArA nitya pUjA thatI hatI. kALakrame te pratimAjI upalabdha na rahI tenA jevA ja mahAvIranI sapramANa kAyAyukta paMcadhAtumaya be pratimAjI nirmANa karAvyA. prathama pratimAjI pAlitANA jaMbUdrIpa madhye mULa jinAlayanI bhamatInI pAchaLa nUtana zikharabaddha jinAlayamAM sthApana karAvyA. temaja bIjI pratimAjI pUnAkAtraja zrI vardhamAna jaina AgamatIrthe sthApita karyA. bhAratavarSamAM chaThThA naMbare ane mahArASTramAM sarva prathama nirmANa pAmI rahelA zrI vardhamAna jaina AgamatIrthapUnAnA suvarNa AgamamaMdirane pUjyazrInuM mArgadarzana sAMpaDI rahyuM che. jinAgamanA saMrakSaNa ane saMvardhana karatAM A sUrivara A tIrthanA vikAsa pAchaLa kaMIka sonerI svapnAM avagAhI rahyA che ! teozrInI A manobhAvanA jinazAsanamAM uttarottara AgaLa vadhI sAkAra banI raheze emAM zaMkAne sthAna nathI. dhanya che e sUrivarane! dhanya che pUjyazrInI AgamasevAne! saujanya : pU.A.zrI naMdIvardhanasAgarasUri ma.sA. tathA pU. A.zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI sAgara parivAra taraphathI gurvAzAnA ajoDa dhAraka, bAraDolInA panotAputra, khamatIdhara sAhityasarjaka pU. AcArya bhagavaMta zrI manoharakIrtisAgarasUrIzvarajI ma.sA. gujarAtanA sapUta saradAra paTelane yAda karo eTale bAraDolI yAda Ave. bAraDolI najara samakSa khaDuM thaI jAya. bAraDolIno Akhoya nakazo AMkha samakSa ramI rahe. bAraDolInI saDako ane pahoLA pahoLA mArgo AMkha AgaLa UMcakAya. bAraDolInAM katArabaMdha makAno, vANiyAvAsanI meDIo ane pATIdAronAM TrekTaro najara samakSa racAI jAya. saradAra paTelavALA pelA bAraDolInA satyAgrahanI pRSThabhUmi te ja A nagarI. paNa samayanA vaheNa sAthe saMdarbho paNa badalAtA hoya che. saradAravALuM bAraDolI kyAre koI divyAtmAnA nAma sAthe paNa saMkaLAI jAya. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 157 kone khabara ke jinazAsanane ujALanAra jinadharmanI kone khabara, emanA hAthe zarU thanArI sarjanayAtrA kyA ujvaLa paraMparAmAM ujamALI yazakalagIo umeranAra ane kyA mArge vicaraNa karaze? kevAM Urdhva zikharo sara karaze? saMyamajIvana dvArA prazAMtapaNe AgaLa vadhI, potAnA tapobhUta jaina dharma to mahAsAgara samo che. enuM UMDANa tamane hAtha jIvanamAM potAnI divya kalama dvArA uttama sAhityika kRtio na lAge. aMdara paDyAM che mabalakha motI, paNa e mATe jagatanAM caraNe dharanAra eka divyAtmA rUpI choDa A ja marajIvA banavuM paDe. DUbakI lagAvavI paDe. jIvanI paNa paravA bhUmimAMthI pAMgaraze? kone khabara? koNa jANI zake? karyA vagara UMDANamAM je Utare, te bhare motIthI muThThI! saMvata 1984nI sAla hatI. bhAdaravA suda ekamano kinAre UbhA rahIne tamAzo jonArA pastAya. aMdara paDela zubha dina hato. dharmapremI zrAvaka nagInadAsabhAI zAhanuM ghara jIvAtmA motIothI muThThI bharIne bahAra Ave. hatuM. tyAre e zubha ghaDIe emanAM dharmapatnI kamaLAbahenanI paNa jJAna sAgaranAM motI muThThImAM pakaDavAnuM kArya kukSie eka putraratnano janma thayo. nAma pADyuM manahara. agharuM che, kAraNa ke emAM DUbavAnuM che, agAdha UMDANamAM basa, A bALaka manahara e ja prazAMtamUrti AcArya bhagavaMta sarakavAnuM che; jIvasaTosaTano khela khelavAno che, moha pU. zrI manoharakIrtisAgarasUri mahArAja. mAyAno parityAga karavo paDe. temaNe bAraDolImAM ja prAthamika zikSaNa grahaNa karyuM. | munimAMthI AgaLa vadhatAM vadhatAM AjanA prazAMtamUrti bacapanathI ja emanI grahaNazakti khUba teja. bALaka manaharane AcArya bhagavaMta banelA pU. zrI manoharakIrti bALapaNathI ja dharma ane tapa pratye abhiruci. pitA sAgarasUrIzvarajI mahArAja to khamatIdhara sarjaka che. zabdonAM nagInadAsabhAI ane mAtA kamaLAbahene siMcelA dhArmika motI pakaDanArA che. aMtaramAM paDelI uttamottama kathAone saMskAra ane bALaka svayaMnA aMtaramAM pragaTelo dharmano dIvo kaMDAranArA che. saraLa bhASA ne sahajapaNe sarI paDatA zabdo. ane A badhAnA saravALA rUpe bALakanuM ghaDatara thayuM. lakhANamAM UMcAI paNa eTalI ja ane UMDANa paNa eTaluM 21 varSanI uMmare saM. 2005nA kArataka vada dasamanA ja, chatAM vAMcanArane lakhANano bhAra na lAge. jharaNuM vahe ja, chatA vAcanArane lakhANanA bha zubha divase muMbaI khAte emaNe dIkSA aMgIkAra karI ne ema kathA vadhe jAya. jJAnadaSTi khUlatI jAya. mana praphullita teo vItarAganI vATe cAlI nIkaLyA. jIvanano sAco rAha banatuM jAya. saraLatA chatAM zreSThatA. coTadAra saMvAdo ane emane lAdhI gayo. jIvana dhanyatA anubhavI rahyuM. hRdayane sparzI jato zabdapravAha. vAta ema banI ke meTrika thayelA yuvaka manaharane teozrI utkaTa cAritranAM ArAdhanA ane jJAnasAdhanA chAtrAlayamAM yoganiSTha AcArya zrI buddhisAgarasUrijI karatAM karatAM saM. 2016nA mahA vada pAMcamanA zubha dine mahArAja viracita "yogadIpaka nAmano graMtha vAMcavA maLyo ne jUnA DIsA nagaramAM gaNi-paMnyAsa pada pAmyA ne anekavidha dRSTi badalAI gaI yuvAnanI. manamAM dIkSAnI tIvra tAlAvelI rIte zAsanaprabhAvanA karatAM karatAM pU. gurudeva AcArya jAgI ne te yuvAna manahara pU. zrI subodhasAgara mahArAjano bhagavaMta zrI subodhasAgarasUrIzvarajI mahArAjAe temanI ziSya banyo. A nUtana munirAjane nAma apAyuM muni savizeSa yogyatA jANI amadAvAdamAM sAbaramatI khAte saM. manoharakIrti sAgarajI. muni manoharakIrti sAgarajIe 2031nA mahAsuda pAMcame temane AcAryapadathI alaMkRta karyA. jJAnasAdhanAno AraMbha karyo. ane tapomArgI, saMyamamArgI pUjyazrInuM saMpUrNa jIvana gurvAzAmaya che. gurujIne ane AtmamArga muni zrI manoharakIrti sAgarajInI saMpUrNapaNe samarpita thayeluM che. guruno zabda e emano zabda jJAnayAtrA ati vegavaMtI banI. teo svAdhyAyamagna banI che. jyAre juo tyAre. gayA. alpakALamAM jainadarzananuM samagra jJAna meLavI lIdhuM. pUjyazrInA ziSya-praziSya parivAramAM pU. paMnyAsazrI saMskRta ane prAkRtano UMDo abhyAsa karyo. emanA hRdayanI sudarzanakIrtisAgarajI mahArAja, munizrI anaMtakIrtisAgarajI bhItaramAM eka sattvazALI sarjaka lapAIne beTho hato. basa, mahArAja, munivaryazrI zAMtisAgarajI mahArAja, vyAkhyAna A sarjakane hAthamAM kalama pakaDavAnI javAra hatI. vAcaspati paMnyAsa pravara pU. zrI udayakIrtisAgarajI Jain Education Intemational Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 mahArAja(hAla AcArya), muni zrI vizvodayakIrtisAgarajI mahArAja tathA muni zrI vidyodaya kIrtisAgarajI mahArAja zobhAyamAna che. pU. AcArya bhagavaMta zrI manohara kIrtisAgarasUrIzvarajI mahArAjanI sarjanayAtrA vaNathaMbhI AgaLa vadhatI rahI che. Aja dina sudhImAM aMdAje 60 karatAM paNa vadhAre graMthonuM Alekhana emanI yazasvI kalama dvArA saMpanna thayuM che. emanI pravAhI ane prAsAdika zailIne kAraNe emanAM graMthonuM vAcana karanAro varga khUba vizALa che. kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya dvArA saMskRta bhASAmAM racAyela covIsa tIrthaMkara paramAtmAonAM jIvanacaritro saraLa ane prAsAdika gujarAtI bhASAmAM utAravAno saMkalpa pUjyazrIe karyo hato. emanI nema hatI ke A tIrthaMkara ciratronAM alaga alaga pustako bane. mAtra saMkalpa karavAthI kAma banatuM nathI, paNa pUjyazrIno saMkalpa gajavela jevo hato. emaNe A mahAkAya kArya tarata ja AraMbhI dIdhuM ne taiyAra thaI gayAM covIsa tIrthaMkara paramAtmAonAM covIsa pustako vattA jaina rAmAyaNa' ane jaina mahAbhArata' ema kula chavvIsa pustako pragaTa karyAM. emaNe vipula sAhitya sarjana karyuM che. zabda sAtheno sathavAro emaNe kyAreya choDyo nathI. emaNe vaividhyasabhara dizAomAM sAhityasarjana karyuM che. je sUra emanAM pustakomAM pragaTa thAya che, e ja sUra emanI vANImAM pragaTa thAya che. vANI ja chevaTe to sarjananuM darpaNa che. darpaNamAM je pratibiMba paDaze te vANI-vartananI tasvIra jevuM ja raheze. covIsa tIrthaMkara paramAtmAonA covIsa pustako uparAMta jaina mahAbhArata' ane jaina rAmAyaNa' ema emaNe tatsamaye chavvIsa pustako saraLa prAsAdika zailImAM gujarAtImAM prasiddha karyA che. pUjyazrInuM A kArya jainajagatanA itihAsamAM suvarNAkSare aMkita thaze ane e uparAMta paNa saMkhyAbaMdha graMtho emanI kalamaprasAdIrUpa pragaTa thayA che. tapa, sAdhanA, upAsanA ane sarjanakArya A caturkoNIya udyamo emanA sAdhujIvanamAM kendrasthAne rahyA che. saujanya : a.sau. rezamAbena ketanabhAI zAha, amadAvAda taraphathI vizva ajAyabI : jainatattvajJAnanA cArTonA saMpAdaka, zibiravAcanA ane sAttvika sAhitya dvArA dharma jAgRtino zaMkhadhvani phUMkanArA pUjya AcAryazrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja pU. AcArya zrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja. teozrInI janmabhUmi surendranagara. pitAnuM nAma maganalAla ane mAtAnuM nAma zakarIbahena. temane traNa putro. sauthI nAnA putra ramaNikalAlano janma saM. 1989nA mAgazara vada 12nA divase thayo. pitAzrIno vyavasAya mahArASTranA jalagAMvamAM cAlato hato, paNa ramaNikalAlanI cAra varSanI vaye mAtA svargavAsI thatAM pitAe jalagAMva choDyuM ane surendranagara AvIne rahyA. ramaNikalAlanA mAmA muMbaI rahetA hatA. te traNe bhANejane abhyAsArthe muMbaI laI gayA. mAmA-mAmI sAcavatAM ane vyAvahArika tema ja dhArmika zikSaNa maLe tenI kALajI rAkhatAM. parivAra mUrtipUjaka varganA sahavAse derAsara javAnI zraddhAvALo thayo hato. mAtA samAna mAmIe pADelA saMskAro bALaka ramaNikamAM UtaryA, jethI roja derAsara javuM, pUjA karavI, pAThazALAe javuM, vyAkhyAno sAMbhaLavAM-lakhavAM, ema uttarottara dharmakriyAmAM rasa levA lAgyA prAraMbhamAM bAbu pannAlAla hAiskUlamAM tathA koTanI hAiskUlamAM meTrika sudhI abhyAsa karyo. A daramiyAna prabhupUjAmAM, aMgaracanA karavAmAM temanuM mana vadhu ne vadhu lIna rahevA lAgyuM. bhavya aMgaracanAthI prasannatAnI vRddhi karatA. rajAnA divasomAM kalAkonA kalAko derAsaramAM ja hoya. A badhAM bhAvinAM eMdhANa hatAM. vaLI, teo najIkanA muMbaI-bhUlezvara lAlabAga upAzraye AvAgamana karatAM suvihita sAdhu bhagavaMtonI vairAgya nItaratI vANI sAMbhaLavA jAya. vyAkhyAnazravaNathI arihaMta paramAtmAnI vAstavika oLakhANa thaI. saMsAranA raMgarAga ane mojazokhanI bhayaMkaratA samajAI. jIvonA bheda, navatattva, navapada, paMcaparameSThI, ATha karma, sAmAyika, pauSadha, dezivarita, sarvavirati, samyaktva--A sarva jainazAsananAM mahattvanAM aMgonI samaja maLI. saM. 2006mAM pAlitANA-AyaMbila bhavanamAM pU. gurubhagavaMtanI nizrAmAM cAturmAsamAM sAthe rahI jJAnAbhyAsa karyo. divALI lagabhagamAM sametazikhara Adi pUrva dezanAM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 159 evI rAkhe "nuM astitva tIrthonI, kalyANakabhUminI yAtrA karI, jemAM ramaNikalAla paNa svarUpa, 12. bAra ArAnuM kALacakra, 13. samakita prAptijoDAyA ane saMyama svIkAravA mATe badhA utsAhI banyA. granthibheda, 14. cauda guNasthAnaka, 15. nigodathI mokSa, 16. saM. 2007nA vaizAkha suda 9 nA divase pAMca munionI 6 vezyA-jAMbuvRkSa, 17. bAvIza abhaNya, 18. narakanA duHkho vaDI dIkSA sAthe sI. pI. Tenka-mAdhavabAganA vizALa maMDapamAM ane kAraNo, 19. homa Tu hospiTala laI janArA Adhunika varasIdAnano varaghoDo Utaryo ane bhavya rIte dIkSA thaI. abhakSyo. pUjyazrInAM caraNomAM bhAvabhInI koTizaH vaMdanA! ramaNikalAla pU. munivarya zrI bhAnuvijayajI mahArAjanA ziSya saujanya : pa. pU. vardhamAna taponidhi yuvApratibodhaka, saMghahitaciMtaka, rUpe saMyama svIkArI munizrI rAjendravijayajI banyA. A.bha.vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna pU. prazAMtamUrti A.zrI rAjendrasUrIzvarajI ma.sA.nA 58 varSanA saMyama dIkSA aMgIkAra karIne pUjyazrI uttarottara sAdhanAmAM paryAyanI anumodanArthe tathA bALajIvone upakArI zrutaprakAzanonI lAgI gayA. pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrI vijayapremasUrIzvarajI anumodanArthe zrI dharmanAtha po.he. jainanagara che. mU.pU. saMgha navA mahArAjA aSTapravacanamAtA, prakaraNa, karmasAhitya Adi zAstra zAradAmaMdira roDa, saMjIvanI hospiTala pAse, amadAvAda-7 svAdhyAya aMge samajAvatA. pUjyazrI bhAnuvijayajI mahArAja saMskRta bhASAnA saraLa niyamo, vyAkaraNa, nyAyabhUmikA, madhurabhASI parama pUjya AcArya oghaniryukti vagere zIkhavatA. zrI mahAbalasUrijI ma.sA. pUjyapAda gurubhagavaMtazrI bhuvanabhAnusUrijI saritAno kudaratI mahArAjazrIe teozrInI yogyatA nihALI zrI bhagavatIsUtranAM niyama che : je sAgaramAM yogoddhahana karAvI malADamAM saM. 2035nA vaizAkha sudI-6ne maLI jaIne potAnuM astitva divase gaNi pada ane saM. 2038nA mahAsuda-10ne divase jALavI rAkhe che. e pramANe naDiyAdamAM paMnyAsa padathI vibhUSita karyA paMnyAsazrI teozrI "mAmAM mahArAjanA rAjendravijayajI mahArAjane kolhApuramAM 2043nA vaizAkha saMbaMdhathI rahelAM-pU.A. suda-6ne divase AcArya pade AruDha karavAmAM AvyA. hAla vijaya mahAnaMdasUrIzvarajI 58 varSanI dIkSA paryAya. A sudIrdha saMyamaparyAyamAM pUjyazrInI ma.ne gurupade sthApyA; nizrAmAM zAsana-prabhAvanAnA anekavidha kAryo thayAM che. tyArathI jIvanaparyata kyAreya jainadarzananI saMkSepamAM samaja 1Le mATe sacitra jaina tattvajJAna chUTAM paDyA nathI. haMmezA citrAvalI gujarAtI-hindI pustakanuM prakAzana thayuM. maLIne-bhaLIne sAthe ja rahyAM vicaryA hatA. te pUjyazrI lekhakaAcArazuddhi-vicArazudhino pAyo "AhArazudhi' che te ciMtaka-madhurabhASI jApa-dhyAna sAdhaka A. zrI vijaya upara 22 ??? tathA anekavidha navI abhakSya khAna-pAnanI mahAbalasUrIzvarajI ma.sAno janma prabhAvazAlI DabhoItIrtha samajUtI sAthe AhArazuddhi pustaka gujarAtI-hindI-marAThImAM bhUmimAM dharmapremI-pU. pitAzrI maNilAlabhAInA kuLamAM ane prakAzita thayuM. dharmazraddhALuM pU. mAtuzrI-lIlAvatIbahenanI kukSIthI vi.saM. | divyadarzana TrasTa taraphathI 5.pU.A.rAjendrasUrIzvarajI 1994, vaizAkha suda-8nA thayo hato. putraratnanuM nAma hIrAlAla ma.sA.nA mArgadarzananAnusAra taiyAra thayA che, je dareka saMghomAM pADyuM..."yathA nAma tathA guNa' khANamAMthI kADhelAM hIrAne jema pAThazALAmAM upayogI che. pAsAM pADIne; pANIdAra banAvavAmAM Ave che tema mAtA-pitA 19 paTTonI nAmAvalI taraphathI maLelAM saMskAronA siMcana bAda, gurupade rahelAM pU. 1, zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI, 2. gaNadhara bhagavaMta mAmA mahArAje vadhu UMDANathI dhArmika abhyAsa vagere karAvA gautama svAmI, 3. vizvadarzana-cauda rAjaloka, 4. jaMbudvIpa dvArA jIvana parivartana karAvyuM ane saMyama levAnI bhAvanA prabaLa lavaNa samudra, 5. aDhIdvIpa, 6. meruparvata-jyotiSa cakra, 7. banatAM; vaDodarA-koThIpoLamAM vi.saM. 2008 phAgaNa suda-7nA sakalatIrtha-vaMdanA, 8. naMdIzvaradvIpa-bAvana jinAlaya, 9. jIvanA zubhadine...pU. pratApasUrijI ma. ane pU. yugadivAkara dharmasUrijI 563 bheda, 10, navatattva-hoDI-samadra, 11. ATha karma-jIvanuM ma.nA varada haste dIkSita' thaIne pU. mahAnaMdasUrijI (te vakhate 1. A sAruM karavAnA che Jain Education Intemational Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 | vizva ajAyabI : pU. munirAja zrI mahAnaMdavijayajI) ma.nA ziSyarUpe zaraNuM yuvAvaktA-A. zrI vijaya mahApadmasUrIzvarajI ma. AgaLa svIkAryuM ane pU. bAlunirAja zrI mahAbalavijayajI ma.nA vadhArI pUrNa karI rahyA che. hAla e puNyabhUmi upara...zrI nAmathI saMbodhavAmAM AvyA. nIlakamala pArzvanAtha prabhunuM zikharabaMdhI jinAlaya ane vi.saM. tyArabAda paMca-pratikramaNa, prakaraNa, bhASya, karmagrantha 2059mAM mULanAyakanI pratiSThA bhoMyarAmAM...covIsa hAthavALAAdi dhArmika abhyAsamAM AgaLa vadhyA. saMskRta ane prabhAvazALI zrI padmAvatI mAtAjInI mUrtinI vi.saM. 2061mAM jyotiSano sAro evo UMDo abhyAsa karIne sAhityanA temaja navagraha saMbaMdhI bAkI rahelI cAra jina-mUrti, navagrahapustakonA vAMcananI ruci vadhatAM lokabhogya pustakonuM prakAzana kSetrapAlanI mUrtinI vi.saM. 206pamAM rahelI cAra jina mUrti, karatAM rahyAM. jemake-gujarAtI-hindI-aMgrejI bhASAnA bodhadAyaka navagraha-kSetrapAlanI mUrtinI vi.saM. 2065mAM pratiSThA thaI che. suMdara suvicAronA saMgraharUpe "vicAra vaibhava' laghukathAnA pU. sAdhu-sAdhvIjI ma.nA "jaina upAzraya", "jaina dharmazALA', 'jaina saMgraharUpe "kaNa ane kSaNa', 'vicAra-varSA' "makaranda "paryuSaNa- bhojanazALA' ane 'vividha lakSI hola'nuM nirmANa karavAmAM bhojanazALA ane parAga' vagere pustako pragaTa karyA. sAthe sAthe sacitra Ta karyA. sAthe sAthe sacitra Avela che. nityadarzikA' (pholDara-mInI Albama)tathA yaMtra-maMtra- vihAra daramyAna...1500 thI 2000 pU. sAdhuprabhAvayukta "zrI bhaktAmara-stotra'nI pokeTa buka prakAzita karI. sAdhvIjI ma. ane vizALa saMkhyAmAM darzanArthI-yAtriko padhAratAM teozrIe gIto-stavanonI temaja zrI padmAvatI mAtAjInI rahe che. stuti-AratIrUpe eka racanA karI. je ghaNAM sthaLe haMmezA saujanya : pa. pU. mahApadrasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI bolAtI hoya che. pArzvapadmAvatI dharmadhAma TrasTa, varamANA (ji. vaDodarA) taraphathI muMbaI cembara tIrthamAM vi.saM. 2037, mAgazara suda yuvAna jAgRti preraka : vyAkaraNavizArada panA pAvana dine...pU. yugadivAkara gurudevanA varada haste - 275 dIkSAdAnezvarI 'gaNipada' tathA pU. zatAvadhAnI A. zrI jayAnaMdasUrIzvarajI ma.nA varada haste vi.saM. 2047 mahA suda-11nA "paMnyAsa-pada' pa.pU. AcAryazrI ane vi.saM. 2051, mahAsuda 13nA zubha dine..muMbaI- vijayaguNaratnasUrIzvarajI ma.sA. borivalI-jAmalIgalI jaina saMghanA AMgaNe pU. vizadavaktA A. vinaya-viveka jevA zrI kanakaratnasUrIzvarajI ma.nA varada haste "AcArya-pada' arpaNa saguNothI saMpanna ane karavAmAM Avela. jinazAsana pATaparaMparAne pUjyazrIe sAdharmika utkarSa ane keLavaNI mATe samaye samaye je dharmaprabhAvaka 'darbhAvatI TrasTanI sthApanA karavApUrvaka vaDodarA-amadAvAdI mahApuruSonI bheTa maLI che poLamAM "mAnava-maMdiranuM cAra mALavALuM makAna nirmANa karAvela temAM tapAgacchIya ane tyArabAda pU. yugadivAkarazrInA "puNyasmAraka' rUpe eka vijayapremasurIzvarajI virATa mahAna kArya karavAnI bhAvanAthI vaDodarAnI najIkamAM mahArAjanA samudAyamAM pU.A. varaNAmAM gAmanI bahAra "zrI pArtha-5gAvatI-dhamedhAma' TrasTanI zrI guNaratnasUrijI mahArAja sthApanA karavA dvArA levAmAM AvI...lIdhAM bAda vi.saM. 2055 eka virala vibhUti che. zrAvaNa vada-14nA (paryuSaNa parvamAM) tabiyata bagaDatAM muMbaI pUjyazrIno janma rAjasthAnamAM pAdaralI mukAme saM. kAMdivalI (pazcima)nA zrI munivratasvAmi-jinAlayanA 1989nA poSa sudi-4ne divase umadA, dharmasaMpana, saMskArI upAzrayamAM "kALadharma pAmyA ane tyAM ja "agnisaMskAra karIne parivAramAM thayo. putranuM nAma gaNezamala rAkhavAmAM AvyuM. darI'nuM nirmANa karavAmAM AvyuM. pitA hIrAcaMdajI ane mamatALu mAtA manubAInA uchaMge emanI bhAvanAnuM bAkI rahela kArya teozrInA pU. vAtsalyathI UcharatA gaNezamalane zaizavakALathI uttama gurudevazrI pU. saraLahRdayI mahAnaMdasUrijI ma. tathA ziSyaratna pU. Jain Education Intenational Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 161 dharmasaMskAra maLyA. aMgrejI mAdhyamamAM poddAra mAravADI RSinI sakjhAya saMbhaLAvIne aMtima nirdhAmaNA karAvI. kolejamAM meTrIka sudhIno vyAvahArika abhyAsa karyo. cAra varSa dAdAnuM rajoharaNa pUjyazrI haMmezA potAnI pAse gurusmRti sudhI philma sTAra zazikapura paNa gaNezabhAI sAthe eka ja beMca tarIke sAcavIne rAkhe che. para bhaNatA hatA. pUjyazrI chellAM ghaNAM varSothI rAjasthAna-gujarAtamAM ja pU.A. deva zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja ane vicArI rahyA che. rAjasthAnamAMnI pUjyazrInI zAsanaprabhAvanA vaDIlabaMdhu zrI jitendravijayajI mahArAjanuM umadA ane preraka adabhuta ane viziSTa koTInI che. yuvAvargane dharmamArge jIvana joyA pachI gaNezamalane paNa saMsAravAsa Akaro thaI vALavAmAM pUjyazrIno phALo noMdhapAtra che. teozrInI nizrAmAM paDyo. vevizALa thayela hovA chatAM pUrvabhavanA puNyodaye yuvAno mATe 55 jeTalI jJAnazibiro yojAI che ane temAM saguruono samAgama pAmI ekavAra porTugalarAjyanA lagabhaga 40 hajAra yuvAnoe dharmabodha prApta karyo che. damanamAM bhAgI gayA. mohavaza pitA pAchA laI gayA. ghuTo pUjyazrInI preraNAthI "opana buksa ekjhAma" akhila bhAratIya laI pitA mAravA AvyA toya mumukSunI eka ja vAta..mAre stare levAmAM Ave che. pUjyazrInI pravacanazailI mIThI-madhura dIkSA ja levI che. chelle pitAnI AjJA pAmI pravrajyA ane talasparzI che. jaina rAmAyaNa upara teozrInAM jAhera aMgIkAra karavA parama bhAgyazALI banyA. pravacanomAM jaina-jetaro bhAga le che. te pUjyazrIno khAsa saM. 2010nA mahA suda-8ne divase dAdara muMbaI viSaya che. evI ja rIte, sAdhanA-ArAdhanAnA kSetre paNa mukAme saM. moTAbhAI munirAja zrI jitendravijayajI mahArAjanuM pUjyazrI apramattabhAve avirAma anekavidha pravRttio calAvatA ziSyatva svIkArIne munizrI guNaratnavijayajI banyA. 14 varSa rahyA che. pUjyazrI nirdoSa gocarInA AgrahI che. teozrIe sudhI dAdA premasUrijInI nizrAmAM chAyAnI jema rahI vardhamAna tapanI 69 oLI, aneka aTTAI-aTTama ane nitya jJAnasaMpAdana karI tathA zuddha kriyAnuSThAna ArAdhI anaMta puNya ekAsaNAM sAthe 10 varSa ane 10 mahinA sudhIno dUdha upArjana karatA rahyA. pUjyapAdazrInA vizeSa kRpApAtra banI, vigaino tyAga karyo hato. pUjyazrInI nizrAmAM 35 jeTalAM karmasAhityanA sarjananA pAyAnuM kAma hAtha para laI, yAdagAra upadhAna tapa thayAM che. 25 jeTalI aitihAsika jJAnagaMgAnI dhUNI dhakhAvI ane da0 hajAra zloka pramANa pratiSThAo thaI che. temAM acalagaDha (Abu) dayAlazAha killA, prAkRta, saMskRta "khavaraseDhI' mUlapayaDIbaMdho udaya mitra ane ghANerAva, ajArI tIrtha, nAkoDA tIrtha, nAMdiyA, rAjikAvAsa, upazamanAkaraNa jevA virATakAya graMtho lakhyA, jenA vakhANa deza khivAMdI, nIMbaja, pAvApurI, bherutArakadhAma, bhaTAra roDa pAlI, videzamAM barlinanA pro. kalAujha brune 'gAgarameM sAgara bhara surata aThavAlAInsa, mAlagAMva, khyAvara, rAjakoTa, diyA'nA zabdomAM karyA. pUjyazrIe A uparAMta, "jaina AnaMdanagara, vAtapurA, sAtasama tIrtha AdinI aMjanazalAkA mahAbhArata', kare! karma, tArI gati nyArI'. 'joje karamAe nA pratiSThA mahotsavamAM 35-35 hajAra bhAvikoe bhAga lIdho Tenzana Tu pIsa'. 'eka thI rAjakamArI' (mahAsatI aMjanA) hato. teozrInI nizrAmAM lagabhaga 108 jeTalAM bhavya sau cAlo siddhagiri jaIe', "sacitra jaina rAmAyaNa' ane ujamaNAM thayAM, jemAM sAbaramatI, bIkAnera, jodhapura, pAlI, sacitra jaina tattvajJAna' Albama vagere hindI, gujarAtI ane jAlora, sAMcora, sirohI, piMDavADA, pAlanapura, surata aMgrejImAM uttama ane vipula pramANamAM sAhityasarjana karyuM che. aThavAlAInsa Adi mukhya che. teozrInI preraNA ane nizrAmAM pUjya siddhAMtamahodadhi A. zrI premasUrijInA viziSTa kapApAtra rAmUhika aThThamatapanI ArAdhanA zaMkhezvaratIrthamAM pAMcavAra hatA mATe ja sto (1) chelluM samudAya vyavasthApatraka 4800thI 5500nI saMkhyA thaI hatI. pUjyazrInI nizrAmAM pUjyazrIe muni guNaratna vi. pAse lakhAvyuM. (2) pUjaya 32 jeTalI navapadajInI oLI thaI che. ginesa buka oNpha premasuridAdAno ogho muni guNaratna vi.ne maLyo. (3) pujya jenAjamAM aMkita jirAvAlAjI tIrthamAM 3200 oLI thaI ane dAdA premasUrijIe aMtima samaye nirdhAmaNA mATe khaDe page e sAthe sAthe 1800 aTTama thayAM-e Aja sudhIno rekorDa che. sevAmAM rahetA "guNaratnane bolAvo" ema kahI yAda Ajaparyata 50000 bhAvikoe ArAdhanAno lAbha lIdho che, karyA..turaMta AvI jJAnasAra, vivekASTaka tathA jhAMjharIyA uparAMta 46 jeTalA cha'rIpAlita saMgho pUjyazrInI nizrAmAM Jain Education Intemational Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI 11 162 vizva ajAyabI : nIkaLyA che. pUjyazrIno puNyaprabhAva che, jyAM paga mUke che, tyAM yuvatIonI dIkSA. (3) pAvApurI bherutAraka tIrthamAM mahAna ApoApa itihAsa sarjAya che. aMjanazalAkA pratiSThA (3) pAlitANAmAM sAmUhika 38 yuvakapUjyazrInA kuTuMbamAMthI bIjI pAMca vyaktio dIkSita yuvatIonI dIkSA je 982 varSa pachI ekI sAthe jainazAsanamAM thaI che, jemAM moTA bhAI ane guruvarya pU. AcAryazrI thaI che. dareka ThekANe hajAronI saMkhyAmAM samUha sAmAyika, vijayajitendrasUrijI mahArAja, pU. A. zrI haThIsiMganI vADImAM traNa vAra pAMca-pAMca hajAra puruSonI samUha razmiratnasUrIzvarajI mahArAja (bhANeja), sAdhvIzrI | sAmAyika thayela puSpalatAzrIjI ma. (bhAbhI), pravartinI zrI puNyarekhAzrIjI eka sAthe dIkSAo ApI mahArAja ane sAdhvIzrI manISarekhAzrIjI mahArAja (banne 9 dIkSAo zaMkhezvaramAM 2061 poSa suda 7, kalikuMDamAM 2059 bhatrIjIo) taduparAMta teozrInA ziSya-praziSyanI saMkhyA hAla mAha suda 6 80 jeTalI che, jemAM aneka sAkSara munivaryo che, jema ke 10 dIkSAo pAvApurI (rAja.)mAM saM. 2019 vaizAkha suda paMnyAsazrI vIraratnavijayajI mahArAja, sva. munizrI vizvaratnavijayajI mahArAja, sva. munizrI mokSaratna vijayajI mahArAja, 11 dIkSAo pAdaralImAM 2044, jeTha sudI 10. vardhamAna tapomUrti AcAryazrI puNyaratnasUrIzvarajI mahArAja, . AcAryapadavI sAthe viddhavarya AcAryazrI yazoratnasUrIzvarajI mahArAja, 108 12 dIkSAo takhatagaDhamAM 2040, phAgaNa suda 7. aTTamanA ArAdhaka AcAryazrI raviratnasUrIzvarajI ma., prabhAvaka 13 dIkSAo zaMkhezvarajImAM 2054, jeTha suda-10. tathA pravacanakAra AcArya rasimaratnasUrIzvarajI ma., paM. saMyamaratna vi. paM. vairAgyaratnavi., vardhamAnatapanI 120 oLI tapasvI, 2063 phA.su. 6 ri8 dIkSAo suratamAM 2056, phAgaNa suda-7. padmabhUSaNa vi. Adi 90 ziSyo. 3i8 dIkSAo pAlitANAmAM 2058, mahAsuda-4. pUjyazrI pAse jJAnArjana karanArA aneka-aneka prabhAvaka mahAtmAo che, jemAM A. zrI mukticaMdrasUma., be, traNa, pAMca, nava, dasanI to saMkhyA aneko che. kula 260 A.zrI kalApUrNa sU.ma., A. zrI puNyapAlar- ma dIkSAo ApI che. kanakadhvaja sU.ma, A. zrI jayasuMdara sU. ma., A. zrI 2057nA phAgaNa suda-3 pUjyazrInA upadezathI kalAprabhasa ma, upA. zrI vimalasenavi. ma. upA. zrI nirmANa thayela Abu taLeTI saMghanI bherutAraka tIrthadhAmamAM bhavya akSayavi. ma., paM. zrI kalpataru vi. ma., munizrI mokSaratna vi. aitihAsika aMjanazalAkA prasaMge pUjyazrI sAthe 17 AcArya A.zrI yugabhUSaNasUrijI ma.sA. Adi mukhya che. bhagavaMto ane ekaso pacIsa jeTalA sAdhubhagavaMto, pAMcaso pUjyazrIne yogyatA anusAra amadAvAdamAM gaNi sAdhvIjIo, pAMtrIsa-cAlIsa hajAra jeTalAM zrAvaka-zrAvikAo padavI ane jAloramAM paMnyAsa padavI apAyA bAda saM. daza divasa mahotsava, arbudagiri sahastraphaNA pArzvanAtha pratiSThA 2044nA dvitIya jeTha suda-10 ne divase pAdaralI mukAme vakhate dararoja avanavI prabhAvanAo sAthe prabhunA janma samaye adbhuta zAsana prabhAvaka-mahAmahotsavapUrvaka AcAryapade 25 hajAra pUjAjoDa, lagna samaye 25 hajAra zAla adhiSThita karAyA che. hAla pU. A. zrI guNaratnasUrijI prabhAvanAmAM Apela. mahArAjano saMyamaparyAya 55 varSano che. pUjyazrI sva-para pAvApurI-mAlagAMvanI aitihAsika aMjanazalAkA kalyANanI pravRttiodvArA zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM vadhune vadhu pratiSThAomAM pUjyazrInI pAvanIya sahanizrA hatI. preraNAdAtA banI raho e ja abhyarthanA sAthe pUjyazrInAM saMghavI bherumala hukamacaMdajI bAphanA parivAra caraNomAM koTi koTi vaMdanA! Ayojita zrI mAlegAMva zatruMjaya cha'rIpAlaka saMgha (2000 pUjyazrInAM aneka mahAna zAsanaprabhAvaka kAryo yAtrika), pAlitANA-giranAra tIrtha cha'rIpAlaka saMgha (traNa jagaprasiddha thayAM. (1) jagajayavaMta zrI jIrAvalA varamANa- hajAra yAtrika), zrI ke. pI. saMghavI parivAra Ayojita zrI mUMgathalA tIrthoddhAra (2) suratamAM sAmUhika 28 yuvaka- mAlagAMva-rANakapura cha'rIpAlaka saMgha (pAMca hajAra yAtrika), Jain Education Intemational Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 163 zrImatI tArAbena harakhacaMdajI kAMkariyA, kalakattA Ayojita pUjya gurudevanI nizrAmAM amadAvAda-dillI nezanala pAlitANA-giranAra cha'rIpAlaka saMgha, saMghavI pukharAja hAIve naM. 14 Taca zrI sumerapura vardhamAna jaina borDiMga chogamalajIno takhatagaDha-jIrAvalA saMgha, saMghavI tArAcaMdajI hAusanA prAMgaNanA vizAla bhUkhaMDamAM bhagavAna mahAvIranA ratanacaMdajI Ayojita prAcIna praddhatino zrI nAralAI-zaMkhezvara siddhAMtone prAcIna-arvAcIna TekanolojInuM mizraNa karI vizvanI charIpAlaka saMgha. (saMghavI ruganAthamala samarathamala dozI, sauthI UMcI 25 phuTanI prabhuvIranI pratimAmAMthI alaMkRta dillI Ayojita) zrI bhaMDAra-zaMkhezvara-siddhAcala cha'rIpAlaka bhavyAtibhavya ati adbhuta zrI abhinava mahAvIra ghAma' saMgha zrI lalitakumAra bhUramalajI sAdariyA Ayojita AkAra laI rahyuM che. piMDavADA-zaMkhezvara tIrthano bhavya cha'rIpAlaka saMgha Adi 46 pUjyazrInI nizrAmAM thatAM tamAma aitihAsika aitihAsika saMghomAM nizrA pradAna karI che. AyojanomAM pUjyazrInI sAthe sadA chAyAnI jema rahI prabhAvaka | dara varSe 3-4 charIpAlaka saMghonI vinaMtI thaI jAya AcArya zrI razmiratnasUrIzvarajI ma. sA.nuM kuzaLa saMyojana hoya che. zrI zatruMjaya mahApuram siddhavaDa paTAMgaNa ghaTIpAga-Adapura che. pUjya A. bha. zrI no projekTa hoya to mAtra eka ja sahune taleTIthI 2214 yAtrikonI aitihAsika navvANu yAtrA mokSamAM laI javAno-emanA upadezano raNako-aviratithI (Ayojaka : zrImatI pAnIdevI mohanalAla muthA sonavADiyA bhAgo, viratidhArI bano-dareka cAturmAsamAM mAtra ane mAtra TrasTa, cennAI, mAMDavalA)nA pUjyazrI nizrAdAtA che. A ArAdhanA sivAya bIjI vAta nahi. navvANumAM be hajAra ArAdhakoe chaThTha karI sAta yAtrA karI. pUjyazrInI nizrAmAM amIjharaNAnA camatkArika banAvo saMghavI haMsarAja, ramezabhAI ane surezabhAIe jaMgalamAM maMgala 1. mAlagAMva-pAlitANA cha'ripAlaka saMgha daramyAna 3 pariyANA karI pUjyazrInI preraNAthI zatruMjaya kAyamI mahApuramUnI racanA tIrthamAM amIjharaNA-bIjA divase bajANAnA zaMtinAtha cAra dvAra, chatrIsa pAlaghara siddhavaDa ane gheTIyAgano saMpUrNa daherAsaramAM AkhA gabhArAmAM Akho divasa amIjharaNA jIrNoddhAra karela. A navvANumAM pU. paM. zrI razmiratna vi.(hAla AcArya) Adi 175 sAdhu-sAdhvI bhagavaMtoe navvANa karela. 2. surendranagara cAturmAsamAM zrI vAsupUjyasvAmI jinAlayanI hamaNAM ja pAlitANAmAM pUjyazrInI nizrAmAM muMbaInA eka varSagAMTha para saMpUrNa derAsaramAM amIjharaNA. bhAgyazALIe rokerUpa 1110 yuvAnone covihAra chaThTha sAta 3. sumerapura bhecokanA jinAlaye jIrAvalA pArzvanAthanI yAtrA karAvIne apUrva lAbha lIdhela. pratiSThA pachI mukhathI amIjharaNA pUjyazrInA mArgadarzanamAM zrI nAkoDAtIrtha jaina peDhI, po. 4. tribhuvanatAraka tIrtha, kamalAneharu hAusiMga borDa, pAlImAM mevAnagara (rAja.) taraphathI vinAmUlya ghera beThA vizvaprakAza pratiSThA bAda mULanAyaka zrI mahAvIrasvAmIne eka mahinA patrAcAra pAThyakramano hindI korsa chellA 30 varSathI calAvavAmAM sudhI dUdha, dahIM, ghI, kesara, cokhA AdinA Azcaryajanaka Ave che. jemAM prathama varSa jaina paricaya, dvitIya varSa jaina virala ghaTanArUpe amIjharaNA. hajAro sthAnakavAsIo vizArada, tRtIya varSa jaina snAtaka (B.J.) nI DigrI tathA AkarSaka moMmA AMgaLA nAMkhI gayA. mUrtipUjAmAM zraddhA vadhI. inAmo ApavAmAM Ave che. Aja sudhI eka lAkha vidyArthIo 5. zAhIbAga-giradharanagaramAM piyUSabhAInA gRhajinAlayamAM A korsamAM joDAI cukyA che. pratiSThA vakhate rAtre 5 kalAka sudhI amIjharaNA thayA, pUjya A. bha. zrI tathA pUjyapAda prabhAvaka yuvA hajAro darzanArthIonI lAIna lAgI. pravacanakAra AcArya zrI razmiratnasUrIzvarajI ma. sA.nA 6. bhaTAra roDa surata zrI vAsupUjya jinAlayanI aMjana pratiSThA mArgadarzanamAM zrI nAkoDAtIrtha peDhI saMcAlita eka bIjI paNa thaI ne bapora pachI amIjharaNA thayA. saMghane lAbhadAyI yojanA cAle che. dara varSe traNa zibiro 7. surata-aThavAlAInsa zrI saMgha nirmita zrI vAsupUjya svAmInI goThavI paryuSaNa ArAdhako taiyAra karI koI paNa cArja-bahumAna aMjana pratiSThA thaI ne amIjharaNA. lIdhA vagara dUra dUranA hiMdIbhASI saMghomAM paryuSaNArAdhaka 8. pAlI-naherunagara bharatabhAI gRhajinAlayamAM AratI vakhate karAvavA mokalavAmAM Ave che. dararoja toraNa cAle che. Jain Education Intemational Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 pUjyazrInI nizrAmAM aneka aitihAsika pratiSThAo thaI che. 1. acalagaDha tIrthamAM zrI kuMthunAtha jinAlayanI pratiSThA 2. nAkoDAtIrtha-zAMtinAthajI derAsaramAM siddhacakramaMdira pratiSThA 3. jAlora-tIrthamAM khAmotarAvAsamAM pratiSThA 4. bAmaNavADAjI tIrthamAM sametazikhara jalamaMdira pratiSThA pa. nAMdiyA tIrthamAM zrI caMDakauzika pratibodha maMdira-aMjana pratiSThA 6. pAvApurI tIrtha aMjana pratiSThA 6. pATaNa-jogIvADA aitihAsika pratiSThA 7. katAragAma-maNibhadranI pratiSThAmAM upasthiti (paM. razimaratnavi.) gheTIpAga 99 IcanA AdinAtha bhagavAnanI pratiSThAmAM hAjarI 7. saMghavI bherutAraka dhAma aMjana pratiSThA (2017) 8. rAjInAvAla zAMtinAtha jinapratiSThA 9. dayAla killAtIrtha zAMtinAtha pratiSThA 10. nIMbaja munisuvratasvAmI pratiSThA 11. mAlagAMva sumatinAtha pratiSThA 13. kailAsanagara (rAja.) pratiSThAmAM upasthiti (paM. razmiratna vizva ajAyabI : 22. janmabhUmi pAdaralInA AdanAtha jinAlayanI aMjanapratiSThAmAM upasthiti 23. bAvara-muNokolonI zrI sumatinAtha jinAlayanI bhavya aMjanapratiSThA 24. surata amarolImAM belagAmanA mUlanAyakanI bhavya aMjanazalAkA 25. surata-nAnaparA-mAravADI mahollA zrI mahAvIrasvAmI pratiSThAmAM upasthiti 2. amadAvAda-navaraMgapurA-devAMgaNa baMgalojhamAM gRha jinAlaya bhavya pratiSThA 27. bAmaNavADA-zItalanAtha rathamaMdiranI bhavya aMjana pratiSThA 28. piMDavADA-zaMkhezvara pArzvanAtha jinAlaya pratiSThAmAM upasthiti (munirAzmiratnavi.) 29. pAlIgaMNamAM bhavya pratiSThA 30. pAlI tribhuvana tAraka tIrtha kamalA neharu hAusiMga borDamAM bhavya pratiSThA 31. surata aThavAlAInsa zrI vAsupUjyasvAmI jinAlaya aMjana pratiSThA 32. rAjakoTa AnaMdanagara zrI vAsupUjya jinAlaya aMjanapratiSThA 33. zrI rAjakoTa jAganAtha dinezabhAI pArekhanA gRhajinAlayamAM AdinAthanI pratiSThA 34. zrI pUraNa hemarAjajInA phArmahAusamAM zrI caMdraprabhasvAmInI aMjana-pratiSThA 35. aDAjaNapATIyA makanajIpArkamAM pratiSThA 36. ajADaNa grIna hilsa zrI mahendrabhAInA gRhajinAlayamAM pratiSThA 37. maMDAramAM zrI pArzvanAtha dharaNendra-padmAvatImaMdira pratiSThA (paM. razmiratva vi.) 38. delavADAmAM jinAlayonI pratiSThAmAM saMpUrNa hAjarI 39. katAragAma-zatruMjaya sthApanA tIrtha preraNA-pratiSThA 40. surendranagara saradAra sosAyaTImAM prabhupratiSThA 41. surata-aThavAlAInsa abhiSeka pArka zrI pannAlAla chogamalanA gRhajinAlayanI pratiSThA 14. pAlI-naherunagara zrI munisuvratasvAmI pratiSThA upasthiti (5. razmiratna vi.) 15. surendranagara vimalanAtha prabhu pratiSThA 16. surendranagara pUrvavibhAga jayahiMda so.mAM zAMtinAtha pratiSThA maMgalamUrti pratiSThA 17. thuMbA vimalanAthajI jinAlaya 18. pAlI-zrIpAla so. kezariyA AdinAtha pratiSThA 19. zrI bharatabhAI jecaMdajI poravAlanA zrI zaMkhezvara pArzvanAtha-gRhajinAlayanI bhavya pratiSThA 20. zrI ke.pI. saMghavInA gRha jinAlaya umarA-suratanI bhavya pratiSThA 21. surata-aThavAlAInsa aMjanazalAkA epA.mAM AdinAtha gRhajinAlayanI pratiSThA Jain Education Intemational Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 42. jodhapura hAusiMga borDa pratiSThA 43. bhaTAraroDamAM dAdAguru jitendrasUrijI gurumUrti pratiSThA 44. marolImAM dAdAguru jitendrasUrijI gurumUrti pratiSThA 45. bhImamAM dAdAguru jitendrasUrijI gurumUrti pratiSThA 46. pAvApurI jIvamaitrIdhAma jalamaMdiramAM aMjana caumukhajI pratiSThA 47. netarA-mahAvIra vihAradhAma prabhu mahAvIra pratiSThA aSTakoNa maMdira 48. bhAnapurA zrI supArzvanAtha pratiSThA 49. sAtasaNa tIrtha pratiSThA 50. zrI jIrAvalAtIrthamAM be AdinAtha tathA padmAvatIdevInI pratiSThA. saujanya : * pa.pU. dIkSAdAnezvarI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA.nA praziSya munirAja matiratnavijaya ma.sA. temaja tapasvIratna munirAjazrI pavitraratnavijaya mahArAja sAhebanA saM. 2065nA cAturmAsa nimitte jhaverI pArka TrasTa taraphathI * pU.sA.zrI jyotirekhAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI mAlagAMvanivAsI saMghavI bherUtAraka dhAmanA nirmAtA bherUmalajI hukamIcaMdajI bAphanA parivAra ha: sva. tArAcaMdabhAI, mohanabhAI, lalitabhAI, babItAbahena, bhAratIbahena, caMdrAbahena taraphathI * samUbena tejarAjajI sAMcoravAlA taraphathI kathA--kalamanA kuzaLa kasabI ane sarjana-saMpAdananA kalAsvAmI pU. A.zrI vijayapUrNacaMdrasUrIzvarajI ma. pUjya AcAryazrI vijayapUrNacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma zravaNagocara thatAM ja AMkha ane aMtara samakSa eka samartha sAhityasarjaka khaDA thaI jAya che, jeo zabdanA zilpI, kalamanA kasabI ane bhAva-bhASAnA bhaMDAra che. pUjyazrI AkAra-AkRtithI bhale ochA jANItA hoya, paNa akSara- AlekhanathI to Thera Thera suprasiddha che. jainajagatanA jANItA mAsika 'kalyANa'-nA mAdhyame pUjyazrI khUba khUba prasiddha che, to vaLI pUjyazrInI lekha-prasAdInA kAraNe 'kalyANa' mAsika paNa khUba khUba prasiddhi pAmyuM che. 'kalyANa'mAM niyamita aneka kolamo lakhvA uparAMta, lekhonuM saMpAdana paNa pUjyazrI karatA 165 rahyA che. teozrInI lekhanakaLA ane saMpAdanasUjha evI AgavI che ke, jenA sparze prAcIna kathAnako jIvaMta banI jAya che ane prAcIna sAhitya paNa navA zaNagAra pAme che. pUjyazrI mitabhASI che, paNa 'kalyANa' ane kalamanA mAdhyame anekonI sAthe kalAkonA kalAko mauna vArtAlApa karatA hoya ema lAge. teozrInuM sAhitya sarvatomukhI che. ciMtana, kathAlekhana, saMpAdana, saMkalana : A ane AvI sAhityanI vividha kSitijone ajavALatAM emanAM keTalAMye pustako prakAzita thayAM che. judI judI saMsthAo dvArA prakAzita AvAM nAnAM-moTAM pustakonI saMkhyA 100 AsapAsanI thAya che. jo ke e badhAM ja prakAzano bhAre mAMgane kAraNe Aje aprApya che. AthI pUjyazrInA sAhityanA vyavasthita prakAzana mATenI anekAneka mAgaNIlAgaNIne mAna ApIne saM. 2046-nA mauna ekAdazIne zubha divase 'saMskRti prakAzana-surata' saMsthAnI sthApanA karavAmAM AvI che. savA--doDha varSanA TUMkA samayamAM A saMsthA dvArA 10 pustako prakAzita thaI cUkyAM che. A sAhityane saMdha-samAje evI aMtaranI lAgaNIthI vadhAvI lIdhuM che ke Aje pUrve prakAzita pAMca pustako aprApya banI cUkyAM che. A siddhahasta lekhaka AcAryazrIe lekhananI zarUAta lagabhaga 25 varSa pUrve karI hatI. 25 varSanA samayamAM pUjyazrInI kalame aneka aitihAsika Agamika kathAo, jainasAhityanI zreNIbaddha kathAo, saMskRtipoSaka anekAneka vArtAo, ciMtana-mananathI bharapUra sAhityanI bheTa jainasaMghane maLI che, enuM mUlya AMkI zakAya tema nathI. saM. 2041nA phAgaNa suda 3-nA divase hastagarimAM gaNi pade ane saM. 2044nA phAgaNa vada 3-nA muMbaI zrIpAlanagaramAM paMnyAsa pade pratiSThita karAyA bAda, pU. gacchAdhipati AcAryabhagavaMta zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste saM. 2047nA vaizAkha suda 6-nA zubha divase suratamAM AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. saM. 2001nI dhanaterazanA divase nAsika-mahArASTramAM janma pAmIne 'prakAza' nAma dharAvanAra pUjyazrInA pitAnuM nAma bAbubhAI, mAtAnuM nAma zAMtAbahena ane bhAInuM nAma mahendra hatuM. bAbubhAInuM mULa vatana tAraMgAnI taLeTImAM vaseluM koThAsaNA gAma. dhaMdhArthe teozrI mahArASTramAM TAMkeda-ghoTImAM thoDo samaya rahIne nAsikamAM sthira thayA, eTaluM ja nahIM, eka AgevAna tarIke nAsika uparAMta AsapAsanAM keTalAMya gAmomAM Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 vizva ajAyabI : prasiddha thayA. pU. munirAja zrI muktivijayajI mahArAja AMkha AgaLathI ojhala thayelo ApaNo prAcIna itihAsa punaH (pachIthI AcArya)nA paricaye teozrI saMyamamArge vaLavAnI prakAzamAM dIpI UThe, teozrI zrutanA parama upAsaka che. teonI bhAvanA dharAvatA thayA. prakAza-mahendra e vakhate nAnA hatA, preraNAthI teozrInA vidvAna ziSya munirAja zrI chatAM pitAjI sAthe sAthe pUjA, pratikramaNa, pauSadha Adi yugacandravijayajI ma.nA mArgadarzanathI muMbaI govALiyA TenkanA ArAdhanAo karatA ane dIkSAnA viSayamAM kaMI pUchavAmAM Ave vizALa medAnamAM thayela zratamahApUjAnuM Ayojana evuM bhavya tyAre "pU. pitAjI je kare te ame karavAnA" evo javAba ane aitihAsika thavA pAmela che jenA darzana mATe lAkho ApatA. bAbubhAI dIkSA le emAM nAsikanA AgevAno saMmata darzanArthe Avela. pUjyazrIno ziSya-praziSya parivAra paNa hatA, paNa nAnAM bALakonI bAbatamAM saMmati na hovAthI saM. zaktizALI ane zrutajJAna pratye ruci dharAvanAra che. pUjyazrInA 2011nA vaizAkha suda 7-ne divase murabADa pAsenA ghasaI jIvanamAM upadhAna-ujamaNA-pratiSThA-dIkSA saMgho Adi anekavidha gAme bAbubhAIe najIkanAM sagAMonI hAjarImAM gupta rIte kAryakramo satata cAlu hoya che. zaktananA strotasamAM pUjya saMyamano svIkAra karyo. potAnuM nAma zrI jayakuMjaravijayajI ane sUrivaranA caraNomAM koTi koTi vaMdana. emanA ziSya tarIke prakAza-mahendrane zrI pUrNacaMdravijayajI ane saujanya : aMbara mahendrabhAI dozI, kalakattA zrI muktiprabhavijayajI nAme jAhera karAyA. lekhana ane pravacana dvArA jainasaMdhone pU. munirAja zrI muktivijayajI mahArAjanI kaDaka dekharekha nIce saMyamaghaDatara cAlu thayuM. prAraMbhanAM thoDAM ja varSomAM jAgRta banAvanAra suMdara ane saMgIna abhyAsa karI lIdho. emAM dhIme dhIme zrI pU. AcAryazrI vijayamuktiprabhasUrijI pUrNacaMdravijayajI mahArAjanAM rasa ane ruci lekhanamArge vadhu masA, vaLyAM ane thoDA ja varSomAM eka siddhahasta lekhaka tarIke teozrI suprasiddha thayA. prAraMbhe zazadhara, zramaNapriyadarzI, upAMzu, siddhAMta mahodadhi sva. caMdra, niHzeSa, satyadarzI Adi aneka upanAmothI teozrIe pU. AcAryapravara zrI lekhanano prAraMbha karyo. zrI pUrNacaMdravijayajI mahArAjanA mULa vijayapa masUrIzvAra jI nAme lekhana zarU thayA bAda to teozrI saMgha-samudAyamAM khUba mahArAjano suvizALa ja jANItA-mAnItA banI gayA. pUjyazrIne "jema lekhanazakti sAdhusamudAya najara samakSa svata:siddha che, evI ja rIte saMpAdana-saMkalananI kaLA paNa aMkita thAya ane svayaMvaza che. dharmano marma', "pAnuM phare, sonuM khare', "sAgara vyAkhyAnavAcaspati, pracaMDa chalake motI malake', 'siMdhu samAyo biMdumAM', "biMdumAM siMdhu pratibhAnA svAmI pU. bhAga 1-2-3 Adi "pU. gacchAdhipatinAM pravacana'-pustako, AcAryadeva cUMTeluM ciMtana (pU. paMnyAsajI mahArAjanA pravacanAMzo), vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI smRti na thAya evuM bane muktino mAraga mITho', (pU. A. zrI vijayamukticaMdrasUrijI ja nahI! A mahApuruSa mana samakSa pratyakSa thAya eTale mahArAjanA pravacanazo) tathA pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI siMhagarjanAnA svAmI pU. AcAryadeva zrI gaNivara, pU. A. zrI vijayaravicaMdrasUrIzvarajI mahArAja, pU. vijayamukticandrasUrIzvarajI mahArAjanI yAda Ave ane emanI A. zrI vijayajinaprabhasUrIzvarajI mahArAja Adi "kalyANa'nA yAda AvatAM emanI sAthe paDachAyAnI jema jIvanabhara rahIne ekI avAje AkAra pAmelA vizeSAMko vAraMvAra vAMcavAnuM mana AcArya pada sudhI pahoMcela prazamarasapayonidhi pU. AcArya zrI thAya, evI pUjyazrInI saMpAdanazailInA bolatA purAvA che. vijayajayakuMjarasUrIzvarajI mahArAjanI yAda Ave ane emanI yAda sAthe saMkaLAIne yAda AvI jatAM be nAma eTale--pU. A. siddhahasta sAhityasarjaka pU. A. zrI vijayapUrNacaMdra zrI vijayapUrNacaMdrasUrIzvarajI mahArAja tathA pU. A. zrI sUrIzvarajI mahArAja varSothI sarasvatI sAdhanAmAM lIna che. vijayamuktiprabhasUrIzvarajI mahArAja. saMsArI vatana nAsika. teozrInI A sAdhanA satata AgaLa vadhatI rahe, jenA prabhAve Jain Education Intemational Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 167 pitA bAbubhAI ane mAtA zAMtAbahene Apela dharmasaMskAronuM para birAjamAna thayA bAda zAstrIya satyonI rakSA karavA TANe dhAvaNa pIne UcharelI prakAza-mahendranI bAMdhavabelaDI eTale koInI paNa zehazaramamAM paDyA vinA kaDakamAM kaDaka banyA vinA jANe rAmalakSamaNanI ajoDa joDI. emAM mukhya upakAra jo rahetA nathI. samartha pravacanakAranI sAthe sAthe samartha lekhaka koIno hoya to te hato te vakhate "laghurAma' tarIke lokajIbhe tarIke paNa teozrI prasiddhi pAmyA che. vijayamukticaMdrasUrI gavAI gayela pU. munirAja zrI muktivijayajI mahArAjano! graMthamALA' taraphathI pragaTa thayela zrAvakajIvana, jIvanane jIvI tuM vairAgyanA raMga relAvatI emanI dezanAnA zravaNe zrotAonAM jANa, jaya zatruMjaya, rANakapuranI bhItaramAM, vArtA re vArtA, haiyAM DolI UThe! emAM bAbubhAInuM mana vairAgyavAsita banyuM nAnakaDI vArtA, sAhasanA zikharethI, jiMdagI eka jhaMjhAvAta, ane emaNe saMyamI banavAno nirdhAra karyo. temAM vaLI paththara ke prabhu? zrAvake zuM karavuM joIe? vagere aneka siddhAMtamahodadhi pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjano AkarSaka pustako pUjyazrInI vidvattA, rasikatA ane meLApa thatAM potAnA putro prakAza ane mahendrane paNa sarjanazaktino paricaya karAve che. saMyamamArganA sAthI banAvavAnI bhAvanA jAta thaI. pUjyazrIno janma nAsika (mahArASTra)mAM saM. 2004nA vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijayarAma-caMdrasUrIzvarajI vaizAkha suda 8nA divase thayo. dIkSA dhasaI mukAme saM. mahArAjanI vANInA zramaNe emAM vega Avato gayo ane saM. 2011- nA vaizAkha suda 7nA divase thaI. saM. 2042nA 2011nA vaizAkha suda 7 nA divase dhasaI (mahArASTra) mukAme mAgazara suda bIjanA divase amadAvAda mukAme gaNipada, saM. traNeya saMyamamArganA pathika banyA, ane munizrI 2044nA caitra vada 4nA divase muMbaI-bhUlezvara-lAlabAgamAM jayakuMjaravijayajI, munizrI pUrNacandravijayajI ane munizrI paMnyAsapada pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA muktiprabhavijayajI nAme jAhera thayA; temAM munizrI varada haste thayela. jyAre AcAryapada surata-gopIpurAmAM saM. muktiprabhavijayajI muni zrI jayakuMjaravijayajInA ziSya banyA. 2047nA dvitIya vaizAkha suda 6-nA teozrInI AjJA ane pU. munirAja zrI muktiprabhavijayajI mahArAja maMgala AzIrvAdapUrvaka potAnA pitA-gurudeva pU. A. zrI nAnapaNathI tIkSNa buddhi, sahanazIlatA, samarpitatA Adi vijayajayakuMjarasUrIzvarajI ma.nA varada haste thayela. viziSTa guNo dharAvatA hatA, jenA prabhAve suMdara zrutasAdhanA, jainazAsananA javAbadArIbharyA tRtIyapade birAjamAna pU. A. vardhamAnatapanI 31 oLI, zrI siddhagirirAjanI 99 yAtrA, zrI vijayamuktiprabhasUrIzvarajI mahArAja Aje aneka rIte covihAra upavAsa sAthe eka ja divasamAM siddhAcalanI 7 jainasaMghane potAnI AgavI zaktino paricaya ApI rahyA che. yAtrA, AzritavarganA yogakSemanI satata ciMtA, zAsananI mUrisamrATa sUrirAmanA samudAyamAM nahivat thaI gayela sUrimaMtra prabhAvanA-rakSA karavAnI adbhuta dakSatA Adi guNothI samRddha paMcaprasthAnanI ArAdhanAno punaHprAraMbha karADa mukAme saLaMga saMyamajIvana dhArI rahyA che. pU. gurudevonI AjJAthI pAMce piTIkAnI ArAdhanA karI pUjyazrIe karela. teozrInA pravacanapIThane zobhAvI tyArathI tarkabaddha yuktio sAthe ziSya parivAramAM AcAryazrI zreyAMsaprabhasUrIzvarajI, munizrI zAstrasiddha satyane madhura chatAM mArgastha rIte zrotAo sudhI puNyaprabhavijayajI, munizrI dharmarakSita vijayajI, munizrI pahoMcADavA dvArA pU. gurudevonA haiyAmAM aneruM sthAna pAmyA AtmarakSitavijayajI, munizrI pArtharakSita vijayajI, munizrI che. nAnI uMmaramAM dIkSA levA chatAM gurunizrAe ane darzanarakSitavijayajI, munizrI prazamarakSitavijayajI, munizrI gurukRpAe teozrInuM jIvana-ghaDatara abhuta rIte thayuM che. yazArakSitavijayajI, tathA bALamunizrI pUrNarakSitavijayajI, pUjyazrInI jJAnarAzi jaina saMgha mATe khUba khUba upayogI nIvaDe Adi zramaNo aneka rIte taiyAra thaI zAsana prabhAvanA saha che. jaina samAjane jyAre jyAre jAgRta karavAno ane svaArAdhanA karI rahyA che. teozrIe potAnA gurudevanI asatyanI sAme sanAtana satyane khulluM mUkavAno vakhata Avyo pAvananizrAmAM rahI karelA aneka kAryo paikI baMgAla-bihAramAM che tyAre tyAre pUjyazrI kalama ane vANIne kAme lagADyA vi.saM. 2060thI vi.saM. 2064 pAMca varSa vicaraNa daramyAna vinA rahyA nathI. pravacana pIThethI nIce UtaryA bAda bilakula thayela kAryo kharekhara mahatvanA gaNI zakAya evA ciraMjIva zAMta ane saumya tema ja hasamukhA lAgatA pUjyazrI pravacanapITha hatA. vi.saM. 2060 kalakattA cAturmAsamAM mAtra be mahinAmAM Jain Education Intemational Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 vizva ajAyabI : TolIgaMja khAte jinAlaya nirmANa, vi.saM. 2061mAM khare ja vAtsalya ane sametazikhara mahAtIrthano 650 yAtriko sAthenuM aitihAsika prasannatAnI mUrti che! cAturmAsa, * zikharajI bhomiyAjI-zAMtinAtha jinAlayamAM mahAmahopAdhyAya 108 pArzvanAtha bhagavAnanI aMjanazalAkA tathA pratiSThA, ke yazovijayajI mahArAjAnA zatruMjayamaMDana AdinAtha jinAlaya nirmANa, zikharajI jJAnasArasUtranI "samazIla mano tIrthamAM upara nIce mULanAyaka bhagavAnanA parikaranuM nirmANa, yasya sa madhyastho mahAmuniH" * sametazikhara bhAtAghara jirNoddhAra, ke jalamaMdira pAse paMktinI jIvaMta kRti ane "citta nUtana upAzraya nirmANa, * zrI vAsupUjya svAmI kalyANaka prasanna re pUjanaphaLa kahyuM" e bhUmi caMpApurI tIrtha jIrNoddhAra, * prabhu mahAvIranI kalyANaka paMktimAM AnaMdaghanajI bhUmi lachavADa-kSatriyakuMDa jirNoddhAra, * suvidhinAtha kalyANaka mahArAjAe vIMdhelI-cIMdhelI bhUmi kAkaMdItIrtha jirNoddhAra, * bhAgalapura jirNoddhAra, * cittaprasannatAnI jhaLahaLatI jhAMkhI karAvatuM vyakti che eTale pU. rAjagRhI cAturmAsa, * zrI munisuvratasvAmI kalyANakabhUmi AcAryazrI yazovijayasUrijI mahArAja. rAjagRhI- tIrthanA pAMce pahADanA agIyAra maMdirono teozrIno janma saM. 2002nA mahA vada 13ne jirNoddhAra, ke temaja kalakattA TolIgaMja-sametazikhara dhe. zukravAra, tA. 1-3-1946mAM jhIMjhuvADAmAM eka saMskArI ane koThI-sametazikhara bhomiyabhavana-pAvApurI nayAmaMdira dharmaniSTha parivAramAM thayo hato. bALapaNathI pUrNimAnA caMdra jevuM kumAraDIha-laThavADa-caMpApurI-bhAgalapura Adi aneka sthaLe prasanna mukhakamaLa aneka jIvonA AkarSaNanuM kendra hatuM. pitA vijayarAmacandrasUri gurumaMdiranuM nirmANa ke A badhA kAryo ke jayaMtIlAle ane mAtA kaMcanabahene bALakano uchera paNa pUratA je thatAM varSonA varSo pasAra thaI jAya te mAtra pUjayazrInI vAtsalya-bhAvathI karyo. samaya jatAM teo zrutabhaktinA mahAna kunehabuddhi ane nirNAyaka kAryazaktithI mAtra cAravarSamAM thavA puraskartA banyA. pUjyazrInuM saMsArI nAma jazavaMtabhAI. pAmyA hatA.je dvArA pUrvabhAratanI kalyANakabhUmiomAM navA bALapaNathI ja jazavaMtabhAInAM dharmaprIti, tapa-japanI ArAdhanA itihAsanuM sarjana thavA pAmyuM hatuM. je jirNoddhAromAM lagabhaga ane jJAna-dhyAnamAM rasa vadhatA ja rahyA. evAmAM gurudevazrI traNa karoDa rUpiyAno vyaya thayo haze. pUrvabhAratanI kalyANaka AcAryabhagavaMta zrI OMkArasUrijI mahArAjanI kRpAdRSTie bhUmionA jirNoddhAranA mArgadarzaka tathA preraka pUjyazrIne paNa jazavaMtabhAInI dharmajyota prajvalita karI ane saM. 2013pUrvabhAratanA chatrIsa saMghoe sAthe maLI pAvApurI samavasaraNa nA mahA suda 10-nA divase jhIMjhuvADAmAM dIkSA laI pU. A. tIrtha cAturmAsa daramyAna vi.saM. 2064 zrAvaNa vada-8 zrI OMkArasUrijI mahArAjanA vinaya ziSya muni yazovijayajI ravivAranA roja suvarNAkSarI prazasti dvArA pUrvabhArata nAme jAhera thayA. AgaLa jatAM, pU. A. zrI OMkArasUrijI kalyANakabhUmi tIrthoddhAraka tarIkenI mahAna padavI enAyata mahArAjanA varada haste saM. 2042mAM jUnA DIsA mukAme karela. pAMca varSamAM pAMca pAMca kalyANaka tIrthonA jirNoddhArano paMnyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM AvyA. saM. 204panA suvarNAkSarI itihAsa sarjanAra sUridevane zatazaH vaMdanA. mahA suda pAMcamane divase banAsakAMThA jillAnA vAva gAme pU. saujanya : sAgara mahendrabhAI dozI, kalakattA A.zrI himAMzusUrIzvarajI mahArAjanA varada haste AcArya zrutabhaktinA mahAna puraskartA padavIthI alaMkRta karavAmAM AvyA. pU. A.zrI yazovijayasUrIzvarajI ma. prakhara pratibhAnA dhAraka, zAsanaprabhAvaka ane saujanya zIla vyaktitva dharAvatA A mahApuruSa sAce ja anekavidha sAdhujIvananI samAcArInA pAlanamAM sadAya sajAga ane zAsanakAryothI saMyamajIvananI suvAsa prasarAvI rahyA che. samayabaddha rahenArA pU. AcAryadevazrI yazovijayajI mahArAjanuM pUjyazrIno alpa paricaya paNa ApaNane prasanna vadana, tyAgI jIvana aneka guNothI mahekI rahyuM che. pUjyapAda bApajI samatApUrNa hRdaya ane neha nItaratAM nayanonI triveNImAM snAna mahArAjanA samudAyamAM uccatama pade birAjamAna pU. sUrivarya karatAM hoIe evo anubhava karAvI jAya che. A. bha. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 169 OMkArasUri ma.sA.nI traNa dAyakAthI paNa vadhu samaya sudhI satata gAma : jakhau, (kaccha) vahI rahelI gurukapAnA pUjyazrI anupama vAhaka che. bhaktiyoga janma : vi.saM. 1997 jeTha vada-7 tA. 16-6-41 muMbaI jA . vi 17 je tada. emano priyamAM priya yoga che. prabhu pratye pAMgaratI pUjyazrInI bhaktidhArAmAM ApaNe sahajapaNe pariplAvita thaI UThIe 6 dIkSA : vi.saM. 2013 mahAvada-5, mulunDa, muMbaI chIe. vihArayAtrAmAM paNa satata ciMtana-manana-saMkalana-lekhana gaNipada : vi.saM. 2034, vaizAkha suda-3, borasada Adi cAlatAM ja hoya. yAtrAmAM viharatAM teozrInuM darzana paMnyAsapada : vi.saM. 2039, caitra suda-4, valasADa nayanaramya hoya che. samudAya : zAsanasamrATa pUjyapAda A. nemisUrIzvarajI A. zrI yazovijayasUri ma.sA.nAM vAcanAnAM keTalAMka mahArAjAno pustakonAM nAma :- dIkSA vaya : 16 varSa + dIkSA paryAya : 50 varSa "darisaNa narasie', "RSabha jinezvara prItamamAharo', sUriparyAya : 12 varSa + gurudeva : pUjyapAda A. astitvanuM paroDha', "anubhUtinuM AkAza', "sohibhAva nigraMtha', yazobhadrasUrIzvarajI mahArAjA (kaccha-sutharIvALA) AtamajJAnI zramaNa kahAve', "prabhuno pyAro sparza, Apa hi Apa bujhAya', 'AtmAnubhUti', "roma roma parama sparza', "mere pUjyazrInuM vatana kacchanuM jakhau gAma. pitAnuM nAma avaguNa cita na dharo'. ThAkarazI nAgazI ane mAtAnuM nAma lIlAbAI. svanAma zAMtilAla. temano janma muMbaImAM tA. 16-6-1941ne pUjyazrInAM pAvana pagale teozrInA pitAzrI munirAja somavAre thayo. sevAgrAma (vadhu), gurukuLa (sonagaDha) ane zrI jinacaMdravijayajI mahArAja suMdara saMyamasAdhanA karI rahyA mulunDamAM vyAvahArika zikSaNa pAMca dhoraNa sudhInuM lIdhuM. paMca che. tathA laghubaMdhu vidvadvarya A. vijaya zrI municaMdrasUri pratikramaNa, cAra prakaraNa, traNa bhASya, cAra karmagraMtha, tattvArthasUtra, mahArAja saMzodhanakSetre haraNaphALa bharI rahyAM che mAtuzrI hemalaghu-prakriyAno abhyAsa karyo. saM. 2013nA mahA vada sAdhvIzrI kalpalatAzrIjI mahArAja tarIke vicArI rahyA che tathA pAMcama ne maMgaLavAre pUjyapAda zAsanasamrATazrInA samudAyanA pU. laghubaMdhu paMnyAsa rAjezavijayajI tarIke suMdara saMyamasAdhanA karI A. zrI vijayayazobhadrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tarIke rahyA che. Ama, potAnA kuTuMbIjano ane anya aneka pavitra dIkSA aMgIkAra karIne munizrI zreyAMsavijayajI mahArAja banyA. AtmAone pUjyazrIe saMyamamArga saMbodhyo che. vartamAna gujarAta, mahArASTra, karNATaka, tAmilanADu, orissA, baMgALa, jinazAsananA sitArA samA A AcAryadeva zAstronA gUDha bihAra, madhyapradeza, uttarapradeza, hariyANA, paMjAba, rAjasthAna abhyAsI che. ucca koTinA adhyAtmaciMtaka che. AnaMdaghana Adi samagra bhAratavarSamAM vicaryA. AtmAnA ekaniSTha ArAdhaka che. agaNita anuSThAnonA upAsaka che. AvA mahAsamartha dharmAtmAnA varada haste zAsananAM - teozrInI vizeSa pravRttiomAM sAhityasarjananuM kArya mAMgalika kAryo dIrgha kALaparyata thatAM raho e ja hArdika noMdhapAtra che. pUjyazrIe aneka graMtho pragaTa karyA che. pUjayazrIne abhyarthanA sAthe pUjyazrIne zatazaH vaMdanA! zaikSaNika zibiromAM paNa khUba rasa che. bALakonI jJAnazibironuM paNa Ayojana karyuM che. saujanya : kuladIpaka pU. munizrI hemayazavijayajI ma.sA.nA saMyama jIvananI anumodanArthe mahetA kaMcanabahena kALIdAsa pustaka prakAzana-pArzvanAthacaritra traNa AvRttibhIkhAlAla parivAranA saujanyathI dhanyakumAracaritra be AvRtti-zAMtinAthacaritra-vardhamAna dezanA gautamakulaka-upadezataraMgiNI-upadezaprAsAda bhAga 1-2-3 sAhityasarjaka : zAstravettA tathA bArasA sUtra caritra. hAlamAM triSaSThi zalAkA purUSacaritra - pa.pU.A.zrI zreyAMsacandrasUrijI ma.sA. bhAga 1-4 hindImAM prakAzananuM kAma cAlu che. nAma : zAMtilAla dhArmika zibira-vi.saM. 2031-33-35-36-37-38 pitA : ThAkarazI nAgazI loDAyA amadAvAda pAMjarApoLa tathA godharA 2034-37 muMbaI, mAtA : gaMgAbena (lIlAbena) borIvalI, dolatanagara, 2039 tathA 2043 amadAvAda Jain Education Intemational Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 vizva ajAyabI : zAmaLAnI poLa, 2035 divALI zibira, pustaka prakAzanadhArmika zikSaNa zibira tathA tIrthayAtrAmAM vizeSa rasa. 36 varSathI saLaMga beAsaNAM cAlu che. dIkSA muMbaI-gaNi pada-borasada, 2034 panyAsa padavalasADa 2039 thayela che. pratiSThA-burahAnapuravimalanAthaprabhunI tathA zAMtinAtha vADI tathA pAThazALA ane bahenonA upAzrayanuM udghATana A badhA kAryakrama teozrInI nizrAmAM burahAnapura madhyapradezamAM thayela che. saujanya : zrI jaina neminAtha che. mU. tapagaccha jaina saMgha, DobIvalI (IsTa) muMbaInA saujanyathI . prasiddha pravacanakAra, saMsiddha sAhityakAra, paMca mahArAja' tarIke prasiddha saMgaThanapremI pU. A.zrI vijayavIrasenasUrIzvarajI ma. "vIra-senAnA sainika' zrI vIrasenasUrIzvarajI mahArAja paNa chANI gAmanI ciMtAmaNi khANamAMnA ja eka ratna che. pUjyazrIno janma saM. 1999nA bhAdaravA suda pAMcame thayo hato. nagara ane kuTuMbanA dharmamaya vAtAvaraNamAM UcharelA pUjyazrIne zaizavakALamAM ja vairAgyano raMga lAgyo hato. saM. 2014nA vaizAkha vada 6 ne maMgaLa dine chANImAM ja pU. A. zrI puNyAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadIpaka tarIke pravrayA aMgIkAra karI munizrI vIrasenavijayajI banyA. pUjyazrInAM be baheno ane laghubaMdhu paNa saMyamamArganA sahapaMthI banyAM che. saMyama svIkArIne pUjyazrIe pU. gurudevanI nizrAmAM anekavidha ArAdhanA karI che. 11 aThThAI, 16 upavAsa, varSItapa Adi ArAdhanA karI che. gurubhakti ane saMyamasAdhanA sAthe saMgaThanaprema e teozrInI vizeSatA che. saMghamAMnAM kusaMpa ane vaimanasyone kuzaLatAthI dUra karavAmAM pUjyazrInI AvaData ajoDa che. dakSiNa bhAratanA ramaNiyA, vedAnA, arasIkere, karnala Adi saMghomAMnA vaimanasyo miTAvI jinazAsanano jayajayakAra pravartAvyo che. tethI to ghaNA teozrIne "paMca mahArAja' tarIke oLakhe che. pU. gurudevazrIno saMskRtanA suprasiddha vidvAna hovAno vAraso pUjyazrIe paNa jALavI rAkhyo che. "chANIzataka', bhadraMkara bhaktAmara', "saMghazataka' Adi saMskRta racanAo karI che. 200 jeTalAM hindI muktako racI "gAo aura pAo' nAmano suMdara saMgraha prakAzita karyo che. gujarAtI hovAne lIdhe gujarAtI gIto ane muktakonI racanAo karI che, e navAI pamADe tevI vAta nathI, paraMtu teozrInuM marAThI ane telugu bhASAmAM sAhityasarjana Azcarya janmAve tevuM che. pUjyazrIe prabhu mahAvIraDuM' nAmanI telugu bhASAmAM pustikA racI che. paDho aura baDho', vairAgyarasamaMjarI', 'dilanuM dIpa', 'preraNA', 'pravacanamAdhurI' Adi marAThI racanAo paNa je te pradezomAM atyaMta Adara pAmI che. chellAM nava varSathI "labdhikRpA' mAsikanuM saMpAdana karI rahyA che. Ama, pUjyazrI eka samartha sAhityakAra tarIke janajIvananA saMskArane samArjita-saMvardhita karIne jinaprabhuno jayajayakAra pravartAvI rahyA che. uttara pradezanA baharAIya jillAmAM AvelA zrAvastitIrthanA uddhAra mATe pU. gurudevazrI sAthe rahIne mArgadarzana-preraNA ApI mahAna yogadAna Apela che ane e ja tIrthasthaLe saM. 2043nA vaizAkha suda 6 ne zubha dine pUjyapAda gurudevazrIe teozrIne AcAryapade ArUDha karyA. aneka zAsanaprabhAvanA karatA zrI kAratIrtha (vaDodarA)nuM nirmANa svapnanA sAkAra karavAnI tamannA apUrva hatI. saMyama ArAdhanA karatA vi.saM. 2049 Aso vada-10nA pAvana dine zrI labdhisUrIzvarajI jJAnamaMdiradAdara-muMbaI mukAme kAladharma sasamAdhi. evA e saMgaThanapremI, prasiddha pravacanakAra, mahAna sAhityasarjaka AcArya zrI vijayavIrasenasUrIzvarajI mahArAjane zatazaH vaMdanA! saujanya : pU. gaNivaryazrI vikramasenavijayajI ma.nI preraNAthI zrAvakabhaktonAnA saujanyathI dhIra-gaMbhIra ane meghAvI ciMtaka, prabhAvI pravacanakAra, pa. pUjya AcAryazrI vijayapradhumnasUrijI mahArAja jainadharmanAM sAteya kSetronAM pAtaLAM paDelAM vaheNone punaH khaLakhaLa vahetA jharaNArUpe parivartita karanAra, vIsamI sadInA zAsana-prabhAvaka AcArya bhagavaMtomAM mUrdhanya samA ane jaina saMghamAM 'zAsanasamrATa' gaNAyelA mahAna AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM AcAryazrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara AcAryazrI hemacaMdrasUrIzvarajInA saMsArI laghubaMdhu ane ziSya AcAryazrI vijayapradyumnasUrIzvarajI mahArAja potAnA vidvattA, zAstrAdhyayana ane prabhAvaka pravacanazaktinA yoge zukratArakanI jema camakI rahyA che. Jain Education Intemational Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 171 janma : vatana : parivAra teozrInuM mULa vatana jaMbusara pAsenuM aNakhI gAma. vi.saM. 2003nA Aso vada 12nA roja emano janma. saMsArI nAma pravINakumAra. pitAzrI hIrAlAla dIpacaMda zAha ane mAtuzrI prabhAvatIbahena pAsethI dharmasaMskAronuM siMcana thayuM. vyavasAya arthe pitAzrIe vasavATa amadAvAda-sAbaramatI khAte karyo. zAsanasamrATa AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja jyAre sAbaramatImAM cAturmAsa birAjamAna hatA tyAre ghare padhAratAM sAdhu-sAdhvIjInAM darzana-vaMdanano lAbha sau kuTuMbIjano sAthe A bALa pravINane paNa maLyo. kuTuMbamAM dIkSAnAM prathama dvAra kholyAM vaDIlabaMdhu hasamukhabhAIe. teo saM. 2005mAM munizrI hemacaMdravijayajI nAme dIkSita thayA. te pachI bahena haMsAbahena saM. 2009mAM sAdhvIjI zrI hemalatAzrIjI banyAM. saM. 2012mAM mAtA prabhAvatIbahena sAdhvIjI zrI padmalattAzrIjI banyAM ane saM. 2017mAM pitAzrI hIrAbhAI munizrI hIravijayajI mahArAja banyA. e ja varSamAM 13 varSanI vaye mAgazara suda 5-nA roja pravINakumAre surata khAte pUjya AcAryazrI meruvijayajI mahArAjanA varada haste bhAgavatI dIkSA grahaNa karI ane potAnA vaDIlabaMdhu munirAjazrI hemacaMdravijayajInA ziSya munizrI pradyumnavijayajI banyA. Ama Akhoye parivAra pAMca sabhyonA dIkSA-aMgIkAra dvArA jaina zAsanane samarpita thayo. sAdhu padathI AcArya pada | munizrI pradyumnavijayajInAM saLaMga traNa cAturmAsa (saM. 2022 thI 24) pUjya AcAryazrI vijayaamRtasUrijI mahArAjanI nizrAmAM thayAM. te daramiyAna vidvAna AcAryazrI vijayadharmadhuraMdharasUrijInA nikaTa paricayamAM rahevAnuM thatAM teonA AcAravicAra ane jJAnasaMskArano UMDo prabhAva muni pradyumnavijayajI upara paDyo. prAraMbhamAM potAnA gurumahArAja tema ja vaiyAkaraNa paMDita zrI baMsIdhara jhA ane te pachI darzanazAstranA prakAMDa vidvAna paMDitazrI durgAnAtha jhA pAse karelA nyAya ane vyAkaraNanA abhyAsane kAraNe koIpaNa viSayane sUmatAthI grahaNa karavAnI zakti tathA te viSayane spaSTatAthI vicAravAnI dRSTi emane prApta thaI. saM. 2036mAM surendranagara mukAme gaNi padavI ane saM. 2039mAM jesiMgabhAInI vADI, amadAvAda khAte paMnyAsa padavIthI teo vibhUSita thayA. te pachI saM. 205ranA mAgazara suda-6 (tA. 27-11-1995)nA roja zrI po. he. jainanagara, amadAvAdane AMgaNe paMcaparameSThInA tRtIya pada samuM AcAryapada emane pradAna thayuM. muni rAjahaMsavijayajI jevA vicakSaNa ziSyaratnano sAtha emane prApta thayo che. upAdhyAyajInA graMthonA UMDA adhyayanamAM ane e graMthonI prApya hastapratone AdhAre zuddhi sametanAM saMzodhanasaMpAdanamAM teo otaprota rahe che. "samyakatva SasthAna caupaInuM zAstrIya saMpAdana enuM eka suMdara udAharaNa che. emanAM pravacanomAM paNa upA. yazovijayajInA graMthono prabhAva achato nathI raheto. parisaMvAdo ane pravacanamALA upAdhyAya yazovijayajI : vyaktitva ane vAma", akabara-pratibodhaka mahAna jainAcArya zrI hIravijayasUri' tathA paMDita vIravijayajI' vizenA vidvattAsabhara parisaMvAdo muMbaInI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jevI saMsthAe AcAryazrI pradyumnasUrijInI nizrAmAM yojayA che. A parisaMvAdoe mahAna sAdhubhagavaMtonA abhyAsamAM eka navuM parimANa umeryuM che. pUjya mahArAjazrI jyAM cAturmAsa birAjamAna hoya te sthaLoe A parisaMvAdo yojAyA hoI A traNeya parisaMvAdo anukrame vizvanaMdikara jaina saMgha, amadAvAda, mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA, kezariyAjI nagara, pAlitANA ane jainanagara, amadAvAda khAte yojAyA hatA. saM. 2055nuM varSa e zAsanasamrATa AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajInA svargArohaNanI ardhazatAbdInuM varSa hatuM. e nimitte A. zrI hemacaMdrasUrijI ane A. zrI pradyumnasUrijIe AMbAvADI jaina upAzraya khAte saLaMga ATha divasa (kArataka vada pa-thI 12/8 thI 15 nave. 1998) zAsanasamrATazrInA jIvananAM vividha pAsAMo vize ATha pravacano ApyAM. A. pradyumnasUrijIe A pravacanazreNImAM nijI dRSTikoNathI zAsanasamrATazrInA jIvananuM je punarmulyAMkana karI ApyuM te samagra saMghanI eka aitihAsika ghaTanA gaNI zakAya. A pravacanazreNI eTalI to lokapriya banI ke amadAvAda zaheravistAranA pAMjarApoLanA upAzraya khAte tyAMnA sthAnika saMghonA AgrahathI pUjya mahArAjazrIne samrATazrI vize bIjI pravacanazreNInuM Ayojana karavuM paDyuM. pUjya mahArAjazrIno saM. 2055no cAturmAsa operA sosAyaTI khAte hato. e saMghanA yajamAnapade pUjya AcAryazrI Jain Education Intemational Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 vizva ajAyabI : vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA nirvANa-ardhazatAbdI saMsArI nAma-manubhAI mahotsavanI ujavaNI atyaMta bhavya rIte karavAmAM AvI. enA kALadharma : vaizAkha suda-6, vIra saM. 2535, naDiyAda, eka bhAga rUpe "zAsanasamrATuM pravacanamALA' graMthanuM vimocana vi.saM. 2065 gujarAta rAjyanA tatkAlIna rAjyapAla zrI suMdarasiMha bhaMDArInA jeozrInAM nAma ane kAmathI Akho jainasaMgha jANIto haste karavAmAM AvyuM. che. prakhara pravaktAonAM AMgaLInA veDhe gaNAtAM nAmomAM jaMgama 'pAThazALA' : keTalAMka varSothI suratathI prakAzita jeozrInuM nAma lokabatrIzIe gavAI rahyuM che, evA pUjya thatuM 'pAThazALA' sAmayika sAce ja jIvanaghaDatara mATenI pUjya AcAryadeva zrImad vijaya hemaratnasUrIzvarajI mahArAjAe AcAryazrInI jaMgama pAThazALA banI rahyuM che. zeTha zrI zreNika soLa varSanI UghaDatI uMmare pravrajyA svIkArI hatI. bhAIe eka sabhAmAM kaheluM ke "pUjya mahArAjazrInuM 'pAThazALA' vardhamAnataponidhi sva. pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya jevuM hAthamAM Ave che ke eka ja beThake vAMcI jAuM chuM." bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanA kRpApAtra banyA hatA. 25 paMDita rUpavijayajI mahArAja racita 45 AgamanI varSanI yuvAvaye teozrI pravacananI pATe birAjamAna thayA moTI pUjA pratye emanA manamAM evI apAra prIti che ke pote tyArathI lagAvIne Aja sudhI satata teozrInI pravacanadhArAo jyAM paNa cAturmAsa-sthiratA karI hoya tyAM te pUjA ThAThamAThathI vahetI rahI che. vANInA asmalita pravAhamAM teo hajAro saMgItabaddha rIte pUrA hRdayollAsathI bhaNAvavAnuM Ayojana teo haiyAMone bhIMjavI zake che. codhAra AMsue raDAvI zake che. khamIra ane khumArIthI yuvAnone jhUmatA ane jhajhUmatA karI AcAryazrI pradyumnasUrijInA vyaktitvamAM guNAnurAgitA, zake che. vairAgya nItaratI vANIthI aMtarane tarabatara kare che saraLatA, namratA ane pAradarzitA che. emanI mukhamudrAnI ane bhagavAnanI bhaktinI vAto karatAM AkhI sabhAne prasannatA ane namra hRdayanI mAdhuryanI chAlaka ApaNAM haiyAMne paramAtmamaya banAvI zake che. pravacanadhArAnI sAthosAtha bhIMjavI jAya che. emano satsaMga ane sAnidhya sadeva sukhakara - teozrInI lekhanadhArAthI paNa jaina saMgha ajJAta nathI. jemanA ane zAtAdAyaka banI rahe che. cAlo jinAlaye jaIe" ane "risarca opha DAyaniMga Tebala', pUjyazrInA varada haste zAsanaprabhAvaka kAryo thatAM rahe e ane bijhanesa silekzana' jevAM besTa selara pustako ghara ja abhyarthanA. zAsananA A tejasvI tArakane koTi koTi gharamAM vaMcAya che. je pustakonA AdhAre Aja sudhImAM vaMdanA: lekhana-saMkalana : prA. kAntibhAI bI. zAha anekavAra opana buka ekjhAmanAM Ayojano thayAM che. pAThazALAmAM A pustako TeksabUka tarIke vaparAya che, to saujanya : guNaguNAnurAgI suzrAvako taraphathI aneka sAdhusAdhvIjIo A pustakonA AdhAre vAcanA zreNInAM yuvA hRdayasamrATa Ayojano kare che. yuvApeDhIne jhakajhoratA pUjyazrInAM anya pUjya AcAryadeva zrImad prakAzano che "yuvAhRdayanAM oparezana' 'yaMgasTara', "yauvana vIMjhe pAMkha', yauvana mAMDe AMkha, yauvananI AsapAsa, yauvananI vijaya hemaratnasUrIzvarajI mahArAja majhadhAra, "yuvA zibira pravacano' ane "mAnasa zibira janma : vi.saM. 2007, ce. su.-10 bhAlaka (visanagara), pravacano' novelanA Azika banelA yuvAno A pustakone dIkSA : vi.saM. 2023, jeTha suda-5, borasada. jyAre hAthamAM le che tyAre nIce mUkavAnuM nAma letA nathI. vaDI dIkSA : vi.saM. 2023, a.sa.-2, khaMbhAta. yuvAnothI chalochala UbharAtA pravacanamaMDapomAM jyAre gaNi pada : vi.saM. 2045, aSADha vada-8, surata. pUjyazrI vyasano, phezano, TI.vI., vIDio ane moDarnayuganI paMcAsa pada : vi.saM. 2048, ce. su. 5, vilhoLI. | vikRtio sAme jhajhUmatA hoya tyAre zauryabharyA siMhanI AcArya pada : vi.saM. 2053 kI.va. 9, amadAvAda. adAmAM aneka yuvAnoe nihALyA che. pravacananI pUrNAhuti mAtA-kaMcanabahena paTavAra pitA-tArAcaMda paTavA | thAya te pahelAM to hajAro yuvAnoe UbhA thaIne hAtha joDI dIdhA hoya ane AjIvana vyasanone tilAMjalI ApI dIdhI Jain Education Intemational Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 173 hoya evAM nayanAbhirAma dazyo anekavAra sarjAyAM che. lAkho pUjyazrInI preraNAthI chellAM 12 varSathI bhAratabharamAM yuvAnone pUjyazrIe vyasanamukta karyA che. phezanamukta karyA che. jaina elarTa grupanA yuvAno vividha sevAo bajAvI rahyA che. TI.vI., vIDionI vikRtiothI bacAvI lIdhA che. hajAro yuvAno Aje Thera Thera bhaktiprArthanA, pUjA, AratIthI paramAtmAnA parama bhakta banAvyA che ane jIvanamAM sadAcArI zubhAraMbha karIne sAdharmika sahAya, anukaMpAdAna, bhUkaMpa- rAhata, banAvyA che. Aje lAkho yuvAnonA hRdayamAM pUjyazrInuM eka relarAhata, duSkALa rAhata, saMghasevA, sAdhusAdhvI vaiyAvacca, anokhuM AgavuM ane aMgata sthAna che, mATe ja kharA arthamAM noTabUkavitaraNa, pustakavitaraNa, phUTavitaraNa, hospiTalomAM pUjyazrI yuvAhRdaya-samrATa che. vijhiTa, mUMgA-baherAM zALAnI vijhiTa, anAthAzramo gurukRpA ane adhyAtmanA sUmabaLathI pUjya mulAkAtothI mAMDIne pAMjarApoLamAM pazuonI sevA, gurudevazrInA varada haste keTalAMka kAryo evAM thayAM che ke jenAthI ghAsavitaraNa, goLavitaraNa, jaLapradAnathI mAMDIne bimAra jainasaMghanA itihAsamAM keTalAMka suvarNo pRSTho umerAyAM che. pazuo mATe haratu pharatuM davAkhAnuM, pazuone navakAra maMtranuM amadAvAda mukAme bhuvanabhAnunagaramAM je guru- pratiSThA zravaNa karavA sudhInAM kAryo bajAve che. amadAvAda mukAme mahotsava UjavAyo, teno mUlAdhAra pUjya gurudevazrI ja hatA. yojAyelA bhuvanabhAnu pratiSThAmahotsavamAM 1000 yuvAno tathA 90 ekara jamIna para patharAyelA bhuvanabhAnunagaramAM ATha mAnasa maMdiramAM yojAyelA pratiSThA mahotsavamAM hajAro divasamAM 30 lAkha mANasonuM padArpaNa thayuM hatuM. bhavya yuvAnoe jAte kArasevA ApIne-lAkho bhAvikonI medanIne jinAlaya, pradarzana, pravacanakakSa, zramaNa-zramaNIvihAro, zrAvaka saMbhALI hatI. hamaNAM ja thoDA samaya pahelA naDiyAda mukAme kALadharma pAmyA. nivAso, bharatacakrI bhojanagRho, jeNe najare joyuM che temanA mukhamAMthI "vAha! vAha!' nA zabdo sarI paDyA che. saujanya : borasadathI zrI siddhAcalagiri cha*ripAlita saMgha Ayojaka guNAnuvAda sabhAo, AcArya padapradAna, vizALa rathayAtrA : mAtuzrI zAMtAbena naTavaralAla mohanalAla vAsaNavALA parivAra ane bhavya pratiSThAmahotsavano lahAvo aneka loko mANI azokabhAI, mahendrabhAI atulabhAI manojabhAI zakyA hatA. jJAnayAtrAnA athAka pravAsI zrI zatruMjaya tIrthadhAma-bhuvanabhAnuM mAnasa maMdira pUjya AcArya municaMdrasUrijI ma.sA. mahArASTramAM muMbaIthI 80 ki.mI.nA aMtare zAhapura AsanagAMva e. pAse eka ati bhavya tIrthanuM navanirmANa dAdAzrI IzvarabhAI (pU. pUjyazrInA mArgadarzana nIce thaI rahyuM che. vizvamAM Aja munizrI vilAsavijayajI sudhImAM nirmANa thayelI imAratomAM prastuta sthApatya. mahArAjA), kAkAzrI cInubhAInI zilpakalA, bilakula anokhI che. 76476 skaveraphuTanAM (pU.A.bha. OMkArasUrIzvarajI vizALa raMgamaMDapanI upara ekapaNa pIlaranA AdhAra vinA mAtra mahArAjAnI) dIkSA 1990 mahA paththaronA saMyojanathI taiyAra thayelo Doma ajoDa AkhA vizvanI suda 10nA divase thayela. vaDIla ajAyabI gaNAya che. paMcadhAtumaya bhagavAna AdinAtha baMdhu zrI yazovijayasUrijI (3")nI camatkArika bhavya pratimAjInuM nirmANa prAcIna mahArAjAnI dIkSA vi.saM. 150 jinabiMbono AdhAra laIne karavAmAM AvyuM che. vizALa 2013mAM thayela. pU.A.bha. vaTavRkSanI zItala chAyAmAM sAkSAta kSetrapAla deve Asana grahaNa municaMdrasUrijInA parivAramAMthI 20thI vadhu vyakti saMyamamArge karyuM che. prastuta tIrthanA pratiSThA mahotsavamAM bhAratabharamAMthI ane eka ja parivAramAMthI zAsanaprabhAvaka traNa traNa pAMca lAkha jaino UbharAyA hatA. pa00 uparAMta sAdhu- AcAryonI bheTa A parivAre ApI. sAdhvIjI bhagavaMtonA pAvana sAnnidhyamAM saMprApta thayuM hatuM. dAdAzrI vilAsavijayajI mahA tapasvI 60 varSanI pUjyazrInI preraNAthI nirmANa thayeluM A tIrtha jaina-ajaina vayovRddha uMmare (6 varSanA dIkSA paryAyamAM) paNa 31, 45, hajAro yAtriko mATe AsthA ane zraddhAnuM kendra banyuM che. 60, 70 upavAsa karyA. Jain Education Intemational Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 kAkAzrI OMOMkArasUrIzvarajI mahArAjA jaina samAjamAM eka ati sanmAnanIya AcArya tarIke prasthApita thayA. saM. 2044mAM tapAgaccha zramaNa mahAsaMmelananuM saMcAlana karI AcAryazrIe saMgha ekatAnuM adhUruM kArya paripUrNa karyuM ane saMgha ekatAnA zilpI tarIke jANItA banyA. pitAzrI jinacaMdravijayajI 94 varSanI vayovRddha uMmare paNa tapa tyAga kriyA AdimAM vyasta rahetA apramattapaNe sAdhanA rata che. vaDIla baMdhu A. yazovijayasUrIzvarajI bhaktimArga yogamArganA pathadarzaka che. prasannatA, samarpaNabhAva, sAkSIbhAvanA svAmI che. A haribhadrasUrijI, AnaMdaghanajI, devacaMdrajI, u. yazovijayajInA graMtho upara emanI vAcanA tathA pustako bhaktimArganI mArgadarzikA samAna che. AvA saMyamarasika ane puNyavaMta parivAramAM vi.saM. 2007 i.sa. 1951 phAgaNanI ajavALI caudase kuLane ajavALanAra putraratna mahendrano janma thayo. moranA IMDAne jema cItaravA na paDe tema pUrvabhavanI ko'ka prabaLa vairAgyavAsita ArAdhanA laIne Avela putra mahendra mAtra 12 varSanI bALa uMmare prathama upadhAna tapa karI mokSamALA paherI. saMsArIpakSe kAkA, saMgha ekatAnA zilpI A. kArasUrijI ma. pAse saMskRtanI prathama buka karI jJAnayAtrAno prAraMbha karyo. 13 varSanI uMmare bIju upadhAna tapa-pAMtrIsu karI sAdhanA kSetre vadhu dRDha banyA. AtmAne vairAgyathI vAsita karyo. mAtra 15 varSanI uMmare zatruMjayanI 99 yAtrA karI zarIrane paNa kasyuM. saMskRtanI bIjI buka prakaraNAdi tathA tattvArtha kaMThastha karyA. dharmaparAyaNa pitAzrIne paNa saMyamanI bhAvanA hatI ja. mAtA-pitA sahita samagra parivAra vi.saM. 2023nA mahA suda 10nA divase viratinI vATe saMcaryo, saMyama laI abhyAsamAM gUMthAI gayA. dIkSA jIvananA 'pAMca'mAM ja varSe pU.A. bha. zrI kAravijayajI ma. sAthe banAsakAMThAnA vAva tAlukAnA bepaNa nagare (benAtaTa nagare) pratiSThA prasaMge javAnuM thayuM. tyAM eka kabATamAM dhAtu-pArAyaNa' graMthanA adhUrA pharmA joyA. pUchaparacha karatAM jaNAyuM ke eka munirAje saMpAdana-mudraNakArya zarU karela paNa te pUruM thaI zakyuM nathI. vizva ajAyabI : pU.A. zrI OMkAravijayajI ma.ne adhUrA graMthane pUrNa karavA jarUrI sAmagrI meLavavAnA prayAso AdaryA. saMsArIpakSe kAkA AgamaprajJa munirAja zrI jaMbUvijayajI mahArAje saMzodhana saMpAdananI keTalIka samaja ane mahattvanI sUcanAo karI saphaLatAnA AziSa ApyA. A AziSanI amIvarSAthI saMzodhana kAryane baLa ane vega maLyo ane dhAtupArAyaNathI sAhitya sarjananA zrIgaNeza thayA. dhAtu-pArAyaNathI zarU thayelI A sarjanayAtrA Aja sudhI avicchinna rIte cAle che. pravacanasArodvAraTIkA, pravacana sArodvAra viSamapada TIkA, kathAratnAkara, dharmaratnakadaMDaka, dharmasaMgraha, dasasAvagariyam Adi graMtho prAcIna tADapatrIya ane hastalikhita pratonA AdhAre saMzodhita saMpAdita karI saMghane samarpita karyA. prabhAvaka cAritra, jaina saMskRta sAhityano itihAsa bhAga 1-2-3 vagere graMthonA zramasAdhya saMpAdano sarvatra AvakAra pAmyA che. saMzodhana saMpAdana mATe ghaNA badhA sAdhu-sAdhvIjI paMDito pUjyazrInuM mArgadarzana Icche che. pUjyazrI paNa saMzodhana kSetre rasa-ruci dharAvatA ghaNA vidvAno ane mahAtmAo sAthe sva-para gacchanA bhedabhAva vinA sahakAra Ape che. koI paNa pU. sAdhu-sAdhvIjI athavA paMDitavarya Adine saMzodhana-saMpAdana mATe jarUrI mArgadarzana ApavuM, jarUrI sAmagrI meLavI ApavI. prUpho joI ApavA, prastAvanA lakhI ApavI, sudhArA-vadhArA karavA vagere aneka bAbatamAM sahAyaka thatA rahyA che. saMparkamAM AvanAra ruci dharAvanAra vyaktine kakSA mujaba kArya soMpI protsAhita paNa karI rahyA che. prasiddhinI ghelachAthI lAkho yojana dUra evA pUjyazrI Aje sakaLa saMgha mATe sAhitya saMzodhana-saMpAdana kSetre dIvAdAMDI samAna banyA che. vidyajjanone AdaraNIya hovA sAthe bALakone paNa atipriya che. bALako mATe bodhapAThasabhara kathAo pUjyazrI pIrasatA rahyA che. sarvakSetragrAhI prasaMgakathAo lakhavAmAM pUjyazrInI hathoTI che. "zAMtisaurabha"mAM 'prasaMga-parimala' kaoNlamamAM 'munInd'nA upanAmathI niyamitapaNe vArtAo pragaTa thAya che. prasaMga parimala, prasaMga navanIta, prasaMga sudhA, prasaMga zikhara, prasaMga kalpalatA, prasaMga vilAsa, prasaMga suvAsa, prasaMga prabhA, janaka kathAparImala vagere pUjyazrInA kathApustako aghAvadhi pragaTa thayA che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 175 sahunI vacce chatA sahuthI alipta rahIne zrutanI C.A. sudhIno vyavahArika abhyAsa karIne yauvananA duniyAmAM magna banIne jJAnAnaMdamAM mahAlatA, gaMbhIratA, manamohaka mahelanA musAphara banavAne badale saMyamajIvananA saraLatA, namratA, nikhAlasatA, jevA guNonA svAmI alagArI zikhara sAdhaka thavA thanaganatAM pUjya munizrI ajitazekhara vyaktitvasaMpanna evA pUjya AcAryadeva bahumukhI vyaktitva vijayajInuM saMyamajIvananuM ghaDatara pU.A.de.zrI vijaya dvArA potAnuM AgavuM sthAna jaina zAsanamAM vividha kSetromAM bhuvanabhAnusUri ma.sA., pU. gacchAdhipati A.de.zrI vijaya satata ApI rahyA che. te sAthe banAsakAMThA, marUbhUmi jayaghoSasUri ma.sA., pU. A.de.zrI vi. abhayazekharasUri ma.sA. (mAravADa), surata, muMbaI, amadAvAda vagere vicakSaNa kSetramAM Adi guru bhagavaMtoe prema-vAtsalya lAgaNIthI vairAgyanI sAthe cAturmAsa tapa, upadhAna, pratiSThA, ujamaNA, dIkSA, zAstranA jJAnanuM avagAhana karAvyuM. jenA prabhAve saMyamajIvanamAM cha'rIpAlitasaMgha, jJAnabhaMDAranirmANAdi anekavidha zAsananI - aneka prakAranI saMpadA, caturvidha zrIsaMghanA Adara-bahumAna, unnatinA kAryo karI rahyA che. prItisaMpadA, AcAra saMpadA prApta karI, deva-guru kRpAnA baLe saujanya : kuladIpIkA pU. sAdhvI zrI paramarucizrIjI ma.nA samarpaNabhAva, svAdhyAya, sAdhanA, svacchatA, svasthatA, saMyamajIvananI anumodanArthe mahetA kaMcanabahena kALidAsa sAttvikatA, svAtmazuddhi Adi saMskArane Atmapradeza sAthe daDha bhIkhAlAla parivAra tilaka roDa, ghATakopara (pUrva) muMbaInA taraphathI karyA...potAnA AtmAne navanidhAnamaya-paramaguru-gurudevanI AjJAne vaphAdAra, pavitratA, prasannatA, prabhAvakatA, puNyAtyatA, saraLatA namatA. vidvattA Adi aneka guNanA bhaMDAra prAmANikatA. prajJAtizaya, parama audAryanidhi, parama AcAra pUjya AcAryadiva zrImad vijaya saMpannatA banAvyo. ajitazekharasUrijI mahArAja sAheba - pUjya gurudevano AjJAMkita A mahAtmA jyAM paNa aMjana! tuM CAnI DIgrI meLavIza to tArA thoDA cAturmAsa kare che tyAM sakala zrIsaMgha samakSa jJAnavANInI thatI rUpiyAnA kamizana mATe kaMpanIe karela AraMbha-samAraMbhanA pApa rasALazailIthI rajUAta ke jemAM kyAMya pAMDityanI pracUratA na upara tuM sikko lagAvIza? AvA pApa karIne tAre keTalI Ave. bhASAnA ADaMbara vinAnI rajUAta Adi dvArA zrotAvarga durgatiomAM rakhaDavuM che? AtmAne keTalA karmonA bhArathI bhAre bhIMjAI jAya, prabhuvacana-zAsana para bahumAna bhAvanA aMkurA karavo che?' pUjyapAda A.bha.zrImada vijaya bhavanabhAnasari pragaTI jAya. A pravacana paddhatinI sAthe caturvidha saMghane mahArAja sAhebe pU. bhAI mahArAjazrI abhayazekhara vi.ma.ne svAdhyAyaupayogI graMthonA saraLa bhASAmAM anuvAda karyA che mAsakhamaNanA pAraNArthe Avela pujyapAda gurudevazrInI jemake svAvAda maMjarI, pUjya sUripuraMdara A.zrI haribhadrasUri saMyamayukta vairAgyavANIthI bhIMjAyelA aMjane kahyuM-'to pachI zuM mahArAja racita dArzanika graMtha dharmasaMgrahaNI graMtha bhAga-1 tathA karuM?' bhAga-2 pUjya mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja racita pratimA zataka graMtha, zrI naMdisUtra malayagirijI TIkAnA viSamapada pUjyapAda gurudevazrI-saMsAra choDI de. bhAvAnuvAda, paryuSaNanA pahelA traNa divasa tathA paryuSaNanA aMjana : mAtAjI hA pADe to saMsAra tyajI saMyama cothAthI sAtamA divasanA pravacanano (pratAkAra) zrI zraddhA vidhi svIkAruM ane te samaye dhanyamAtA suzIlAbahene kahyuM "sAhebajI! graMtha (jene lAIpha menejamenTa kornarUpa mahattA samajAvIne) pragaTa ene dIkSA levAnI bhAvanA haze to huM tene aMtarAyabhUta nahIM karAyA. zrIsaMgha sabhyanA mukhamAM ramatAM karyA. gujarAtI bhASAmAM banuM...ane te vi.saM. 2033no dhanya divasa...dhanya 50 pustako hindI bhASAmAM 20 pustakonA mAdhyame paLa...pUjyapAda gurudeva A.bha.zrI vijaya bhuvanabhAnusUrizvarajI I tvajaya bhuvanabhAnusUrizvarajI prabhuzAsananA tAttvika padArtha sa-rasa saraLa rIte sarvajanasamakSa mahArAjanI preraNA jaina jagatamAM ajoDa vidvattA. adbhuta udAratAthI khullA karyA che. pravacana zailI, saraLatA Adi aneka guNothI viziSTa evA zrI ajitazekharavijayajI mahArAjarUpe zrIsaMgha hRdayamAM sthAna bAhya ADaMbara karatAM AMtarika ArAdhanAne priya karatAM pAmyA. jemanA parivAramAMthI cAra dIkSita ane cAreya AvA bahuzrutadhara mahAtmA mATe zrI saMvegaraMgazALA graMthakAra hRdayanA udgAra kADhe che. jhaLahaLatA AcArya mahArAja sAheba.... Jain Education Intemational Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 | 'te bahuzrutadhara mahAtmA ciraMjIvajo, ke jeozrI tIrthakara bhagavaMtonI gerahAjarImAM AgamazAstra jaTila padArtha bhavyajIvonA dilamAM sthira kare che, prakAzita kare che' A mahAtmA A.zrI.vi. ajitazekharasUrijI ma.sAnI nizrAmAM sAhajika rIte traNa moTI saMghayAtrA aneka upadhAna, aMjanazalAkA, pratiSThA saMpanna kAravIne potAnA hasamukhA svabhAva paramazAMti nircAja zrI saMghavAtsalya-vidvattA Adi guNono paricaya karAvyo che. AvA mahAtmA potAnI jJAnasaMpattithI zrI jainazAsana aneka hRdayamAM ciraMjIva kare evI paramakRpALu paramAtmAne prArthanA. saujanya : zrI zaMkhezvara pArzvanAtha che. mU.tA. jaina saMgha mAtuzrI jayAlakSmI ArAdhanA bhavana, 115, manubhAI pI. vaidha mArga, tilaka roDa-ghATakopara (pUrva) muMbaI taraphathI vardhamAna tapa samArAdhaka : madhura pravacanakAra : kaviratna pU.A. deva zrI kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. AvA che guruvarya amArA "abhinaMdana hai jyotirmaya kiraNoMkA, abhinaMdana hai tumhAre amRtamayI zaraNoMkA, svarga bana jAtI hai miTTI jinTe kara abhinaMdana haiM tumhAre maMgalamaya caraNoMkA !" janma : vi.saM. 1992, zrAvaNa vadI 10, tA. 12-81936 rAdhanapura, gujarAta dIkSA : vi.saM. 2025 mAgazara suda-4, tA. 22-11-1968, vApI (gujarAta) guru : dakSiNakezarI AcAryadeva zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. vaDI dIkSA : vi.saM. 2025, jayeSTha vadI 11, cikapeTa | (beMglora). vizva ajAyabI : dAtA : 5.pU. jayaMtasUrIzvarajI ma.sA. ane tIrthaprabhAvaka pa.pU. vikramasUrIzvarajI ma.sA. upAdhyAya-pada : vi.saM. 2058, mahAsudi 12, tA. 14-2-2003, maisUra. dAtA : dakSiNakezarI, AcAryadeva zrI sthUlabhadra sUrIzvarajI ma.sA. AcAryapada : vi.saM. 2059, jayeSTha sudi 1, tA. 1-6 2003, zrI siddhAcala sthUlabhadradhAma, devanahallI | (karNATaka). dAtA : dakSiNakesarI AcAryadeva zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. zrI labdhivikrama sthUlabhadra paTTAlaMkAra, zrI saMkaTamocana pArthabhairavatIrtha sthApaka vardhamAnataponidhi, zAsanaprabhAvaka, kaviratna pU.A. deva zrI kalpayazasUrIzvarajI ma.sA.no janma rAdhanapura gAmamAM thayo hato. kavikulakirITa pU.A. zrI labdhi sUrIzvarajI ma.sA.e rAdhanapurane "ArAdhanApura' kahI rAdhanapuranI janatAmAM je dharmanI jyota prajvalita thaI rahI hatI tenA teo sAkSIrUpa hatA. ahIM 25-25 jinamaMdironI hAramALAnI ronaka Aje paNa AkarSaNano namUno banI UbhI che. aneka upAzrayothI rAdhanapura nagarI suzobhita che. ' kahevAya che ke A dharatInA kaNa-kaNamAM suvAsa phelAyelI che ane e suvAsa mAnA premanI che. jyAM mAtA premanuM siMcana kare tyAM eno lADalo dIkaro dhruvatArAnI jema jagata AkhAno sitAro banI camakI UThe che ema ja A. zrI kalpayazasUrIzvarajInAM mAtA kAMtAbahena ane pitA manasukhalAlabhAIe prabhudarzana, pUjA, gurubhakti, dharmazravaNa jevA amUlya saMskAronuM siMcana karyuM hatuM. pariNAme 19 varSanI nAnI uMmaramAM mahAna upadhAna tapanI ArAdhanA karI che. pU. AcArya zrI sAdhutAmAM rahIne kriyAzuddhi sAthe vIza sthAnaka tapa, varSa tapa, jJAnapaMcamAdi ane vardhamAna tapanI oLImAM AgaLa vadhatAM vadhatAM 74 varSanI uMmaramAM vardhamAna tapanI 102 oLInI pUrNAhuti karI cUkyA che. dhanya che AvA zAsanaratnane. bhAratIya saMskRtimAM saMnyasta thavuM e sauthI moTo yoga che. gItAmAM zrIkRSNa pAMDavone saMbodhita karatAM kahe che : yaM sanyAsamiti trAhuyoge te viddhi pAMDavaH" Jain Education Intemational Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 jaina zramaNa arthAt je saMnyAsa che eja yoga che. e dRSTie AcArya deva mahArAja 39 varSathI yogIjIvana jIvI rahyA che. emanuM jIvana jJAnayoga, karmayoga ane bhaktiyogano samanvaya che. gItAmAM yogIne tapasvI, jJAnI ane puruSArthI vyakti karatAM paNa UMco kahyo che. vi.saM. 2025mAM bRhatta tIrthasthApaka dakSiNakezarI pU.A. bhagavaMta zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nuM sAMnidhya prApta thayuM. pU.zrInI dinacaryA, tapAnurAgitA, nikhAlasatA, madhurabhASitA, vinamratAdi guNoe emane saMyamano rasa cakhADyo eTale ke saMyamano rasAsvAda karavA AkarSita karyA. saMsAranI asAratAnuM darzana karatAM karatAM vairAgyabhAva enA hRdayanA aNue aNumAM otaprota thaI gayo. chevaTe vi.saM. 2024mAM pU.zrInAM cAturmAsa vApImAM thayAM ane pU.zrInA sAMnidhyamAM rahI cAturmAsa-ArAdhanA karI emaNe dIkSA aMgIkAra karI, sAthe ja vApInivAsI azokakumAra (hAlamAM amitayazasUrIzvarajI ma.sA.)nI paNa dIkSA thaI. Aje paNa AcAryamahArAja guru-AjJAnuM pAlana karatAM jJAna, dhyAna, tapAdi dharmAnuSThAnamAM rata madhura pravacana dvArA aneka saMghamAM dharmaprabhAvanA karatAM karatAM jaya-vijayano dhvaja laherAvI rahyA che. AcArya ma.sA.nI divyavANIe hajAro, lAkhone sAdhanAmAM rAjamArga para prasthApita karyA che. emanA jAduI hAthonA sparze na jANe keTalIya vyaktiomAM navI cetanAno saMcAra karyo. emanA preraka jIvane anekonI dizAnuM rUpAMtara karyuM. emanI pAvana saMnidhi adhyAtmanAM navAM kiraNo prasarAvatI rahI che. tethI AcAryazrI sAdhaka ja nahIM, lAkho sAdhakonA anuzAstA che. AcAryazrI brahmarSi che, kAraNa ke sAdhanAnA navA navA prayogonI zodha kare che. teo devarSi che, kAraNa ke teo saune jJAnano prakAza vaheMcI rahyA che. teo rAjarSi che, kAraNa ke teo eka dharmasaMghanA anuzAstA che ane maharSi che, kAraNa ke teo satata mahAnanI zodhamAM prayatnazIla rahe che. AcArya ma.sA. saraLa hradayI, mRdubhASI, saraLa bhASAnA vyAkhyAnakartA game tevo abhaNa hoya ke bALaka hoya, saune saraLa zabdomAM tattvano marma samajAve che ane AcArya ma.sA.nuM kahevuMya che : 177 vaijJAnika yuga meM jInekA basa usako adhikAra milA, jisako jIvanameM vikAsakA AdhyAtmika AdhAra milA.' A.ma.nI bhItaramAM sarasvatIno akhUTa khajAno, vidyAno bhaMDAra ThAMsI ThAMsIne bharelo che. je emanA aMtar AtmAne sparza karI le che emano A saMsAramAM beDo pAra thaI jAya che. pUjyazrImAM kavitvazakti, pravacanazAlInatAnAM darzana thAya che. pUjyazrIe saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM jinastavana, sajjhAya, bhaktAmarastotra, ratnAkarapaccIsI, sakalArhata, ciMtAmaNistotra vagerenI gurjara kAvyamaya svaracanAo karavA sAthe vItarAgastotrano kAvyamaya gujarAtI anuvAda, SoDazaka anuvAda, labdhikalpajharaNAM, vicAravaibhava, pAvanakIdhAM dhAma, saMskRtastuti, guruaSTaka, pAMDava caritraThANAM upadeza ratnAkArano gujarAtI anuvAda bhAga-1-2 vagere vividha racanAonI bheTa emaNe zAsanane dharI che. AvA AcArya bhagavaMtanAM caraNakamaLomAM koTizaH koTizaH namana ! "dinakI AtmAko ciraNoMkI jarUrata nahIM, aura bAharI camanako najarokI jarUrata nahIM, inakI tArIpha meM hama kyA zabda bayAM kare jo sUraja khuda haiM unako ujAloM kI jarUrata nahIM." saujanya : vi.saM. 2065nI sAlanA anumodanIya cAturmAsanI anumodanArthe zrI amIjharA pArzvanAtha zve. mUrtipUjaka jaina saMgha, sAMgalI, mahArASTranA taraphathI vardhamAna taporatna, svAdhyAyapriya pa.pU.A.deva zrI amitayazasUri ma.sA. samudAya : jainaratna, vyAkhyAnavAcaspati, kavikula kirITa pa.pU. A. devazrI labdhisUrIzvarajI ma.sA. tIrthaprabhAvaka, tanipuNa pa.pU. A.deva zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA.nA paTTadhara dakSiNa kezarI pa.pU.A. deva zrI sthUlabhadra sUrIzvarajI ma.sA. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 vizva ajAyabI : janma : vi.saM. 2004, bhAdaravA vada-4, tA. 22-9- sUrIzvarajI ma.sA.)nI sAthe dIkSita thaIne jJAna, dhyAna, tapamAM 1948, vApI (gujarAta) AgaLa vadhatAM gurudeve namaskArathI trIjA pada AcAryapadanI dIkSA : vi.saM. 2025, tA. 22-11-1968, vApI, gujarAta padavI para ArUDha kayo. vaDI dIkSA : vi.saM. 2025, jeTha vada-11, beMglora. AcAryazrI amitayazasUri ma.sA.nuM jIvana saraLa, vaDI dIkSA dAtA : pa.pU. A.devazrI jayaMtasUrIzvarajI ma.sA. sAdagIpUrNa, maunadhArIvratavALuM, svAdhyAyarata che. AcAryazrIno vadhAremAM vadhAre samaya aMtasAdhanAmAM vyatIta thAya che. ane pa.pU. A.deva zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA. pratibhAsaMpanna, saMghasnehasarjaka, nispRha ziromaNi, tapasyA : vardhamAna tapanI 100 oLI, navapada oLI, poSa nikhAlasahRdayI, sadaivasmaraNIya, parama zAsanaprabhAvaka dazamI, 24 tIrthakara ekAsaNA, vIza sthAnaka oLI amitayazasUri ma.sA.nuM cAritryamaya jIvana kharekhara sAdhuvagere. zrAvaka sarvane mATe preraNAdAyI che. AgamavAcana : prakaraNa, bhASya, karmagraMtha vagere graMthonuM vAcana. dareka cAturmAsane ArAdhanAthI suvAsita karavAM. badho ja jyotiSa, nyAya, kAvya vagereno abhyAsa. samaya, dareka paLa dharmanI jyota prajvalita karavI, svAdhyAyagraMtha saMzodhana : zrAvakaprajJapti, jIvasamAsa, jaina dharma viSayaka dhyAna tapa mATe preraNAstrota banI rahevuM e emanuM parama lakSya praznottara, pravacana sAroddhAra, darzana-ratna ratnAkara graMthano ' dhyeya che. emanuM madhura smita haMmezAM kAca jevuM spaSTa pragaTe gujarAtI anuvAda, daMDaka-laghusaMgrahaNI-hindI anuvAda. che. cAturmAsa : guruAjJAe visanagara (gujarAta) cipeTa, saujanya : vi.saM. 2065nI sAlanA anumodanIya cAturmAsanI rAjAjInagara (beMglora), iDara, vaDAlI (gujarAta) vagere anumodanArthe zrI amIjharA pArzvanAtha . mUrtipUjaka jaina saMgha, saMghomAM ArAdhanAmaya cAturmAsa thayAM. sAMgalI, mahArASTranA saujanyathI. padavI : paMnyAsa pada-vi.saM. 2059, mahA suda-12, tA. samartha tArkika : jaina tattvajJAnanA viziSTa jJAtA 14-2-2003, maisUra, zAsana-prabhAvaka AcAryapada : vi.saM. 2059, jeTha suda1, tA. 1-6-2003, zrI siddhAcala sthUlabhadradhAma, devanahallI, beMglora. pa.pU. A.zrImad vijaya padapradAtA : aneka bRhatuM tIrthasthApaka dakSiNakezarI pa.pU. AbhayazekharasUrIzvarajI ma.sA. - A.deva zrI sthUlabhadra sUrIzvarajI ma.sA. (pUjyazrIno janma bhAdaravA vada pAMcama saM. 2010, vihAra : gujarAta, mahArASTra, karNATaka, tamilanADu, AMdhrapradeza, tA. 16-9-54, surata mukAme). madhyapradeza, uttarapradeza, bihAra, baMgAla, rAjasthAna, "akSaya! tane tArI proDakzana enjiniyara tarIkenI saurASTra, kAThiyAvADa vagere. keriyara brAiTa dekhAya che, mane emAM pApanI dhamadhokAra aneka sAdhu-sAdhvIonAM caraNa-kamaLa-sparzathI pAvana kamANI dekhAya che. tuM moTI kaMpanIonA plAnTonA plAna vApI zahera nivAsI pitA amRtalAla, mAtA zAMtAbahenanI banAvaze! pachI e plAna mujaba cAlatA plAnTomAM pANI be kukSie eka ratnae janma lIdho. nAma rAkhavAmAM AvyuM vageremAM keTalA badhA jIvono AraMbha-samAraMbha thaze? ane azokakumAra. bacapaNathI ja mAtA-pitA ane vaDIloe dharmane hAthamajUrI karatA keTalA mAnavo bekAra thaze? tane thoDA siMcana karyuM, jenA pariNAme vaiyAvaccanA aMkura putra-ratnamAM hajArano pagAra maLaze paNa tuM keTalAM badhAM pApono jAgRta thayA. paropakArI pU. gurudeva A. zrI azubhAraMbha karaze? tane jaina tarIke buddhi A mATe maLI che sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA paricayamAM AvavAthI vairAgya ke tAruM ane bIjAnuM hita thAya evI pravRttio karavA maLI pAko thaI gayo, jenA pariNAme vi.saM. 2025nA varSamAM rAdhanapuranivAsI kumudacaMdra (hAlamAM A. zrI kalpayaza Jain Education Intemational Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 179 saM. 2030 (I.sa. 1974)nA aSADha mahinAmAM ma.nA sAhitya upara lakhAyelA graMtho pU. sAdhu-sAdhvIjI sAvarakuMDalA mukAme yuvAvarganA uddhAraka pU. AcArya bhagavaMta bhagavaMtomAM jJAnAbhyAsa mATe, atyaMta lokapriya banyA che. zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjazrInA savAranA samasta dvAdazAMgIno pAyo eTale naya-nikSepa ane saptabhaMgI. lagabhaga cAreka vAgye muMbaI yunivarsiTInA proDakzana enji. A traNe viSaya para svopajJavRtti-bhAvAnuvAda sAthe racelA bIjA varSanI parIkSA ApI vaMdana mATe AvelA vIsa varSanA eka-eka viMzikA graMthamAM mANavA maLatI viSayanI apUrva yuvaka akSayakumArane upara mujaba preraNA ApI rahyA hatA. chaNAvaTa karatI temanI sUmaprajJA ane anuprekSA para, dAdAjInA parivAranI sAta dIkSA ane potAnI prabuddhavarga ovArI gayo che. "haMsA! tuM jhIla maitrI bahenanI dIkSAthI dharmaraMge raMgAyelA A yuvAnane pU. guru sarovaramAM' vagere lokabhogya banelAM pustako jena-jainetara mahArAjazrInI preraNAe jhATako Apyo. tyAM ja saMkalpa karyo janatAmAM ja nahIM, vidvAnomAM paNa atyaMta AdarapAtra banyAM, AjIvana brahmacarya pALavuM ane comAsA pachI zIdhra dIkSA banI rahyAM che. zrI saMghamAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonA samartha levI. vAcanAdAtA tarIke paNa teozrI sArI khyAti pAmyA che. tIvra buddhipratibhAnA kAraNe yunivarsiTImAM sekanDa renka pUjyazrInI sarvAgINa yogyatA joI vi.saM. 2017nA pAmelA tathA moTI moTI opharo AvavAnI zarU thaI hovA vaizAkha sudi bAraze pUjyapAda gacchAdhipatizrI AcArya chatAM eka ja jhATake dIkSAno nirNaya lIdho. bhagavaMta jayaghoSasUrIzvarajI mahArAje emane AcAryapade sthApita karyA. dharmasaMskArI mAtA suzIlAbahene paNa emanI tIvra bhAvanA joI rajA ApI. mohanabhAInA A cothA saMtAne AcArya pada pachI potAnA gurudevanA dakSiNa saM. 2031nA kArataka vada dazame bIjA traNa mumukSu sAthe mahArASTranA adhUrA kAryo upADI laI tyAM TheraThera dIkSA lIdhI ane potAnA nAnA kAkA mahArAja pU. aMjanazalAkA, pratiSThA, upadhAna vagere kAryakramo paNa jayazekharavijayajI ma.nA prathama ziSya thayA (pa. zAsanaprabhAvaka rIte saMpanna karI rahyA che. jayazekharavijayajI mahArAja pAchaLathI AcArya ma. thayAM). atyAra sudhImAM teozrI dvArA lagabhaga 45thI vadhu pachIthI emanA nAnAbhAI tathA mAtAe paNa dIkSA lIdhI. graMtho pustakonAM lekhana-saMpAdana-saMzodhana thayelAM che. tIvra buddhipratibhA, tIkSNa tarkazakti, adabhUta dhAraNA- teozrInA haste bhaviSyamAM paNa ghaNA graMthonA sarjana dvArA zaktinA kAraNe atyaMta TUMkA gALAmAM ja nyAya, vyAkaraNa, jaina zrata sAhitya samRddha thatuM rahe evI maMgaLakAmanA che. Agama prakaraNa graMthonA prakAMDa tajjJa thayA. mAtra samudAyamAM teozrInI nizrAmAM saM. 2060mAM thANA-pAlitANAno ja nahIM, samasta tapAgacchamAM agraNI jJAtA tarIke UbharI aitihAsika cha'rIpAlita saMgha saMpanna thayo. AvyA. hAla teozrIno covIza ziSyo-praziSyono parivAra prabaLa sattvabaLe nabaLI kAyAmAM paNa be vAra che. tattvanA ane sattvanA prakhara AgrahI pUjyazrI dIrdhakALa apramattabhAve mAsakSamaNa karyA. ekavAra mauna aThThAI karI. sudhI jaina saMgha upara aneka rIte upakAra zreNI varasAve tevI mAtra dasa varSanI uMmarathI dareka suda pAMcamanA upavAsa zarU zubhecchA. karyA. atyAra sudhImAM lagabhaga 178 aThThama thaI gayA ne vardhamAnatapanI 36 oLI karI che. vizeSa prakAre zArIrika pratikULatA na hoya to lAMbA lAMbA vihAromAM paNa ekAsaNAM e emano rojiMdo krama che. nirdoSa gocarI ane sUkSma saMyamanA AgrahI pUjyazrI tArkika ane tAttvika pravacanakAra tarIke prasiddha che. temanA nyAya para, karmasAhitya para ane maho. zrI yazovijayajI Jain Education Intemational Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 zrI vItarAgAya namaH suvizAla gacchAdhipati pa.pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nI viziSTa kRpAthI svAdhyAyapremI pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. dvArA thayelA saMskRta-prAkRta-nyAya-karmasAhitya-Agama-vyAkaraNa kAvya-prakIrNaka zAstrAbhyAsa uparAMta jaina-jainettara darzananA talasparzI adhyayana sAthe mahAmaMtra navakAra viSayaka DIPLOMA jevI gahana anuprekSAtmaka sparzanA tatpazcAta, 250thI vadhu zrIsaMghomAM thayela 270thI vadhu navalakhA navakAra jApanA bAra varSIya anuSThAno tathA 108thI vadhu saMghomAM navalakhA navakAra ArAdhaka maMDaLanI sthApanA, sAhitya sarjana ane saMzodhana kArya sAthe 200thI vadhu stavana-stutionI racanAo siddhAcalajInI 99 yAtrAo. vividha zrIsaMghomAM ArAdhanAobharyA cAturmAsa, paThana-pAThana tathA zAsanaprabhAvaka kAryakramo. 37 a namaH | tapasvIratna gurudeva paM.pU. jayasoma vi.ma.sA.nI pAvanakArI kRpAthI thayela be aThThAI, namaskAra mahAmaMtra tapa, navapadajInI 40thI vadhu AyaMbilanI oLIo, vardhamAna AyaMbila tapanI 47 oLIo, 1008 ekAMtara AyaMbila, aneka aThThama-chaThTha ane upavAsa sAthe vIsa varasathI sAtatya sAthenA ekAsaNA-bIyAsaNAnA tapa ane vrata sAthe 18000thI vadhu ki.mI.no vihAra ane aneka saMghomAM ArAdhakabhAva mATenI javalaMta jAgRti abhiyAna. jIvanamAM bIjI vAra pUrNatAnA ArevAre Avela vi ka navalakhA tavakAra jApatI svayaMnI sacoTa ArAdhatA. 3 hIM arihaMta-uvAca zrI gautama svAmine namaH deva-guru anugrahathI vividha zrIsaMghomAM thayela 108thI vadhu viSayo uparanI jJAna zibiro, pa1thI vadhu prakArI jJAnavardhaka spardhAo, paramAtmAbhakti mahotsavo, anukaMpA ane jIvadayA sAthenI bhavyAtibhavya caitya paripATIo, jJAnazALA protsAhana pravRttio, parIkSAo, cAreya anuyoga upara lAkSaNika pravacano ane mithyA ADaMbaro vinA sthAnakavAsI zrIsaMghomAM apAyela navalakhA navakAra jApanI sAmahika pratijJAo, jinAlayo ane upAzraya saMbaMdhI gatividhio ane kAryakramo sAthe abhinava jJAnapadanI ArAdhanAo je je anamoDa zrIsaMgho kapaDavaMja (hoLI cakalA), navasArI (mahAvIranagara sosAyaTI), surata (pAlanapura pATIyA) mIrA roDa (zAMtinagara), tAlAsopArA (Atmavallabha sosAyaTI), panavela (je. mU.pU. saMgha), kalyANa (rAjasthAna jaina saMgha), muluMDa (jhavera roDa), nAlAsopArA (zubha-maMgala saMgha), ciMcavaDagAma (pUnA) tigaDI (pUnA) tathA talagAma DhamaDhere tIrtha bRhad muMbaInA 50thI vadhu saMgho, pUnA jillAnA 45thI vadhu saMgho, bhIMvaDI tathA DoMbIvalInA 20thI vadhu saMgho uparAMta lonAvAlA vagere 100thI vadhu bhAratavarSIya zrIsaMgho. che : saujanya :. - sau. jayalakSamIbena kIrtibhAI dozI-parivAra (madrAsa tathA beMgalora) Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 181 A che aNagAra amArA (bhAga-2) prastutakartA : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) prabhu mahAvIra deve prasthApita saMghanA gaNadharo paikI sudharmAsvAmInI pATaparaMparAne Aja sudhI avirata jainasaMgha sudhI pahoMcADI jana-jananuM kalyANa icchanArA ane karanArA aneka sUrirAjothI laI munirAjone bhAvavaMdanA karI A navalI ane nAnI lekhamALA vartamAnamAM vicaratA ke sAva nikaTanAM 100-100 varasamAM ja thaI gayela bharatakSetranI 25ii5 (sADA paccIsa) AryabhUminA avvala aNagAronI AchI oLakhANasvarUpa jANavI.. aitihAsika ane prAcIna kathAnako karatAMya kyAreka arvAcIna ane jIvaMta dRSTAMto lokone vadhu AkarSaNanuM kAraNa bane che. nAstikonI nAstikatA AstikatAmAM pheravAya che ane pachI deva-guru-dharmano rAga vadhatAM ane dharmaSa TaLatAM verAga vadhe che. prastuta lekhamALAnAM cAritrika pAtronAM paricaya nAma-ThAma-kAma ke gAmanAM nAma vagara gupta rIte prastuta karAyAM che, kAraNa ke nAnA lekhamAM atyalpa ja vigatono samAveza thaI rahevAthI aneka mahAtmAonI saMyamasAdhanA vize lakhavuM-jaNAvavuM azakya thAya tema che, uparAMta sau bhAvasAdhakonI bhAvAnumodanA phakta temanA jIvana-kavananI sparzanA karyA vagara na thaI zake. je je vigato che te vartamAnamAM vicaratA virAganI vATanA vaTemArgu jevA mani bhagavaMtonI che. tethI eka aMdAja bAMdhI zakAya ke kahevAtA kaparA kALamAM paNa prabhuzAsananI kaparI sAdhanA karanArAM beThA ja che, je bAkInAM sADAaDhAra hajAra varasanA AgAmI AgaMtuka sAdhakone mArgapAtheya pUruM pADaze. bhAvikALanA Adarzo mATe cAlo vartamAnamAM ja viharIe. - saMpAdaka (1) saMyamIonA sAcA sAthI : nikaTanA bhUtakALamAM thayela te gacchAdhipati A. bhagavaMta svayaM tapasvI-tyAgI ane saMyamIonA rAgI hovAthI temanA kALadharma pachI paNa temane yAda karI zraddhAMjali denAro varga bahoLo che, jemanA thakI anekone saMyama mArga mokaLo maLyo che tathA samudAyamAM paNa aneka saMyamI-jJAnI-tyAgI mahAtmAo jovA maLe che, tenuM kAraNa temanI saMyamasAdhanA che. (2) prasiddhi ane ADaMbaramata : tapasvI te A. bhagavaMta lagabhaga jIvanamAM cauda hajArathI vadhu AyaMbila ane aneka upavAsa ThAma cauvihArapUrvaka karanArA vartamAna kALamAM ja vizvavikrama samA 289 jeTalI vardhamAna tapanI oLIo pUrNa karI kALadharma pAmyA. zArIrika pratikULatAo vaccenuM paNa ugra tapa "deha dukhe mahAkalaM"nA nyAye AtmasAt karanArA temanI titikSA kevI haze? (3) paThana-pAThana sivAya maunadhArIH vartamAnakALamAM eka AcAryabhagavaMta vizALa gacchanA adhipati Jain Education Intemational Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 tathA bALadIkSita tethI AbAlabrahmacArI chatAMya zrutagAmI gItArtha puruSa che. svAdhyAyanA pAMceya prakAro temanA jIvanamAM vaNAyela jovA maLe che. jJAnI-saMyamIo ane tapasvItyAgIo prati vizeSa kRpALu che, teo mukhyatayA maunasAdhanA dvArA ja gacchano bhAra vahana kare che. (4) padavInA vyAmohathI mukta : pUrvabhavonI sAdhanAthI ucca khAnadAnamAM janmI, vilAsI mahAnagarIthI dIkSita banI puNyaprabhAve anekavidha zAsanaprabhAvanA svayaM karatA ane ziSya parivAra dvArA karAvatA teo AcAryanI padavI levA dharAra inkAra kare che. padavIdAtA gurudevonI udAratA chatAMya pada mATenI potAnI ayogyatA jaNAvatAM temanI AMkhomAM aneka vAra AMsu chalakAya che. (4) jJAnopAsaka ane satyagaveSaka : sArAmAM sArI lekhakIya zakti bacapaNathI dharAvatA A mahAtmA vartamAnamAM paNa pustakaprakAzanakArya svecchAthI hAthamAM letA nathI. kaMkotrIo ke patrikAo dvArA Atmaprazasti karAvavAmAM mAnatA nathI. zakya teTalo jJAnapracAra pravacananA ke paricitonI jijJAsA saMtoSa pravRtti dvArA karI sAva sAcI jJAnopAsanA karI rahyA che. | (6) vizeSaNone vyathA mAnanArA : AcArya pada sudhI pahoMcyA pachI paNa phakta potAnA nAma sivAya bIja-trIjAM koI paNa vizeSaNone na icchatA, tathA ziSyapraziSyo pAse paNa te bAbata pracAra na karAvatA badhe jAhera vAcanAmAM paNa tevAM vizeSaNono potAnA mATe pratikAra karatAM te mahApuruSa jANe anAmI sAdhanA karatAM nAmI mahApuruSa banI devaloka sidhAvyA che. () titikSAnA svAmI jANe pUrvabhavanI adhUrI sAdhanA AgaLa vadhAravA janma thayo hoya tema nikaTanAM varasomAM ja traNa hajArathI vadhu upavAsanuM tapa karanAra, bhAvi covIzInA kSetra giranAra mukAme paramAtmAbhaktinA AkarSaNa svarUpa samavasaraNa daherAsara khaDuM karAvanAra teozrI jIvaMtAvasthAmAM sAdagInA dhAma hatA. niHsRhitA-kriyAruci vagere AMkhe vaLage tevA guNavAna hatA. () jAherAta vinAnAM pAraNAM : vardhamAna tapanI purI so oLI sudhI pahoMcI janAra A mahAtmAe hAlamAM ja jyAre . ukA tapanuM pAraNuM karyuM tyAre na koI kaMkotrIo chapAvI, na jAherAto karI ke na potAnA gurudevane vizva ajAyabI : paNa somI oLInI pUrNAhutinI jANa karI, balake potAnAM sukRtone pUrvakALanA mahAtmAnI jema sAva sugupta rAkhI tapa ane puNya vadhAryuM che. 9) mahAmaMtra navakAranA prabhAvaka : jIvanamAM navakAranA camatkAranA anubhavakartA jUja sAdhuo paikI jemanuM nAma khyAtanAma che, ane kone navakAra jApamAM gurukRpAe joDyAM che, svayaM paNa svayaMnI sAdhanA pUrato ja upadezano abhigama rAkhe che tevA aNagArI temanI aneka khUbIone jeo aMtarmukhatAmAM vALI rahyA che tevA sAdhako vartamAnamAM paNa che. (10) ugravihArI AgamavizArada ; vartamAnakALanI AdhunikatAno upayoga zAstrapATha-saMzodhana mATe karanAra, videzI aneka bhASAonA jANakAra, ajaina lekhakone paNa jainadharmathI prabhAvita karanAra te mahAtmA bahuzruta jevA chatAMya vinamra ane pada-padavInI spRhAthI mukta phakta munirAja pade che, chatAMya nevuM jeTalI ucca uMmare paNa DoLIvaDIlacera vagara pAdAcArI che. (11) viziSTa kriyAruci sAdhakAbhA : jIvanamAM navakAranA 68 upavAsane tathA vividha prakAranAM tapo tapanAra, bhikSAcaryAmAM nirdoSa gocarInI apekSAvALA, jaipha vaye paNa apramatta sAdhanA karanArA teo khAkhI-vairAgI che. upadhAna-yogakriyAo ke dIkSA-dAnAdinI kriyAo mATe jeono bulaMda avAja vakhaNAya che tathA vizuddha saMyamAcArI che. (12) pravacana prabhAvaka : anekavidha zaktionA mAlika chatAMya vardhamAna tapanI 108 oLI pUrNa karanAra, samudAyanA saphaLa sukAnI te AcArya bhagavaMta nikaTamAM kALadharma pAmyA paNa kyAreya pravacano mATe mAika ke lAiTano upayoga na karyo, badhe jIvanAMta sudhI sAhityasarjanamAM paNa cAMdanInA nirdoSa prakAzano upayoga karyo hato. (13) avagrahadhArI zAsanaprabhAvanA : muMbaIthI pUnA sudhInA vistAramAM nAnAM-moTAM gAmaDAM-nagara vagerenI apekSA-upekSAthI para rahI vividha sthAne jinAlayo ane upAzrayo mATe preraNA karI anekone maMdiramArgI sAmAcArI dvArA jAgRta karanAra te mahAtmA eka chatAMya aneka jevAM kAryo kuzaLatAthI pAra pADe che. aneka jinAlayonI pratiSThA jemanA haste thavA pAmI che. Jain Education Intemational Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 183 (14) bejoDa zAsanasaMrakSaka-prabhAvaka : lagabhaga 350 gAthA jevA 'paSmIsUtra'ne gokhI janArA bAra pAlitANAnA zikharabaMdhI pratyeka jinAlayanI pratyeka pratimAjIne varasamAM to 425thI vadhu saMskRta-prAkRta graMthono abhyAsa karI 3-3 khamAsamaNa dvArA vAMdanAra uparAMta pravacanazakti dvArA janArA mahAtmA Aje nathI rahyA chatAMya potAno jJAnavAraso anekone sanmArga darzAvanAra tathA jinazAsana viruddha aneka jemane soMpyo teo nUtanAcArya banyA che ane tevI prakArI sarakArI tathA jainettaronI takarArane korTe caDhI dUra umadA jJAnaparaMparA thakI ja Aje paNa jJAnAbhyAsa Takyo ne karAvanAra temane aneka bhAviko oLakhe che. A. bha. nikaTamAM vadhyo che. ja kALadharma pAmyA che. (20) kalyANaka bhUminA pravAsI : eka ja (15) zuddha gaveSaka : bhikSAthI laI sAbu, kapaDAM, samudAyanA be mahAtmAo nikaTanA ja bhUtakALamAM vIsa-vIsa auSadhi, nakhakotaraNI vagere paNa vidhipUrvaka yAcanArA ane te mokSakalyANaka bhUmi zikharajInI ane anya aneka tIrthonI ja rAtri pUrve pAchA devAnI TekavALA eka mahAtmA hAla sparzanA koInI paNa sahAyatA vagara karI AvyA che. vikaTa paMnyAsa che. padadhArI chatAMya pIvAnA ane kApanA pANI mATe jaMgala pradezamAM paNa sAikalavALo to zuM paNa bhikSA mATe paNa paNa gaveSaNA kare che. temanI carcA prAcIna kALa jevI hovAthI koI zrAvakonI sahAyatA lIdhA vagara bhUtakALa jevI caryA koIkane kUtuhala ke Azcarya thAya che, chatAMya gaveSaNA karavAmAM pALanAra Ajeya paNa che. zarama nathI rAkhatA. | (21) sAmUhika pravajyA grahaNa karanAra (16) svAdhyAyalakSI : vartamAnakALamAM vIsa mAtA-pitA sAthe cAra putrI ane be putro ema eka sAthe eka varasathI vadhu dIkSA paryAya chatAMya koI paNa pada-padavInI ja gharamAMthI ATha-ATha jaNAnI sAmUhika dIkSA pUrvakALanI AkAMkSA vagara munirAja lagabhaga samaya svAdhyAya-pravacana sAmUhika dIkSAne yAda karAve tevI ghaTanA che. koIka jJAnI ane sAhitya racanAmAM vitAve che. koInIya niMdA karavI to jaNAvI zake ke pUrvabhavanA dIkSito ja pAchA A bhavamAM dUra, paNa sAMbhaLavAmAM paNa rasa nathI dAkhavatA. aneka prakArI jIvAnaMda vaidyarAjanA mitronI jema alaga alaga rUpe janma zAsanalakSI zakti chatAMya zAsanaprabhAvanA karatAMya pAmyA hoya. AtmArAdhanAmAM savizeSa otaprota jovA maLaze. (22) lokasaMparkathI para: eka padastha mahAtmA (17) abhigrahapUrvaka tapapAraNAM vardhamAna- aneka rIte samartha chatAMya prAcIna jinAlayonA jIrNoddhAra choDI tapanI poNA basso jeTalI oLI sudhI pahoMcI janArA te nUtana jinAlayonI pratiSThA, cha'rI pALatA saMgho, upadhAna ke AcArya bhagavaMta vartamAnamAM paNa amuka prasaMge tapanAM pAraNAM pAlitANAnI navvANuM jAtrA jevA lokasaMparkanAM kAryo svayaM abhigrahapUrvaka kare che ane kaDaka abhigraha paNa sAMja sudhImAM uThAvatA nathI, svIkAratA nathI, viziSTa brahmacaryavratadhArI che, pUrNa thAya tevA prasaMgo bane che. bAladIkSita teo hAlamAM paNa gRhasthonA atiparicayathI svayaMnI pavitratA na jokhamAya te cha-ATha kalAka navakAra tathA sUrimaMtranA jApa maunapUrvaka karatAM mATe jAgRta che. jovA maLe tema che. (23) kavikulakirITa vizeSaNayukta : (18) mahAmaMtra navakAranA viziSTa nikaTanAM varasomAM kALadharma pAmelA A. bhagavaMta svayaM anuprekSaka : svAdhyAyano cotho prakAra che ciMtana-manana- saMskRta bhASAmAM vaktavya pradAna karatA hatA, traNa hajArathI vadhu anuprekSA. A atyaMtara tapanA prabhAve dhyAnayogI te paMnyAsajI - stavana, sajajhAya-stutio evA prAsa-anuprAsa sAthe racyA zArIrika rIte nAdurasta paNa manobaLathI majabUta hovAthI tathA che, je Aje paNa lokahaiye gavAya che, bolAya che. lakSaNavaMta mukhamudrA tathA hAthanI laMbAIvALA hatA. Ajeya potAnI vAdazaktithI aneka jainetarone paNa jaina dharmanA rAgI paNa nikaTamAM kALadharma pAmela temanAM pustako navakAra banAvela hatA. mahAmaMtranA vistArane prakAzamAM dekhAya che. | (ra4) vividha bhASAnA jANakAra : phakta 14 (19) uttama jJAnAbhyAsI : eka ja divasamAM varasanI uMmare dIkSita, vartamAnamAM trIseka varasanA dIkSA Jain Education Intemational Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 vizva ajAyabI : paryAyamAM trIsathI vadhu ziSyonA saphaLa sukAnI, deza-videzanI lekhaka, zIghrakavi ane vyAkhyAtA hovA chatAMya lokasaMparkathI bAra-bAra bhASAnA jANakAra saMskRtamAM saDasaDATa bolI janAra vadhumAM vadhu para rahe che. teo guNAnurAgI mahAtmA Ajeya paNa anekavidha pravRttio (30) samabhAve vicaraNa : "gAme vA nagare vacce jJAnadhyAna ane svAdhyAyamAM rata jovA maLe tema che. vA"nA nyAye nAnAM gAma ke moTAM nagara vagere sthAnanA (5) zAstravivecanakata : upAdhyAya bhedabhAva vagara aneka sthaLoe vicaraNa karatA ane yazovijayajI jevA jJAnI puruSonI racanAnA AdhAre tathA saMghajAgRti tathA saMgha ekatA mATe puruSArtha karatA mahAtmAo potAnA viziSTa kSayopazamathI saMskRta-prAkRta bhASAmAM nUtana Ajeya paNa jovA maLe che, eTaluM ja nahIM cAturmAsa mATe racanAo karanArA, paThana-pAThana sivAyanI pravRttiothI para paNa nAnAM gAma ke moTAM zaherano vibhAga rAkhyA vinA dareka rahI, dhyAnayogamAM samaya vyatIta karanArA tathA aneka ziSyo kSetrone lAbha ApanAra sAdhu-saMto che. sAthe vicaraNa chatAMya sAva sIdhuMsAduM jIvana jIvanArA padastha (31) savizaddha AcAraka : jinazAsananI mahAtmA Aje paNa che. paraMparA phakta dharmapracArathI nahIM paNa savizuddha AcArathI (26) pravacana-dAna vinA paNa prabhAvakatAH cAlavAnI tevI akathya zraddhAthI sAdhako Ajeya ochI mitabhASI te A.bha. vartamAnamAM ziSyo-praziSyone saMkhyAmAM jAherAto, pracAra ke pUjA-pUjano jevA kAryakramothI vyAkhyAnamAM utAre che paNa svayaM jinavANI zravaNa karAvyA paNa para rahI savizuddha saMyamacaryA dvArA ArAdhanA karatAM jovA vinA paNa dIrdha tapasyAnA prabhAve anerI prabhAvakatA dharAve che. maLe che. khAkhI vairAgI jevA temane ke temanI sAdhanAone na loko sAmethI temane vAMdarA ane basa-gADIthI darzanArthe padhAre oLakhI zakanAro varga moTo che. che. nAnA eka samudAyanA teo gacchAdhipati pade birAje che. (32) jinabhaktipremI mahAtmA : eka mahAtmA (ra7) prabhubhaktiparAyaNa : mIrAM ke narasiMha Aje paNa evA che, jemaNe cAritrajIvanamAM caityavaMdanano rekorDa mahetAnI prabhubhaktine jhAMkhI pADI de tevI bhagavadbhaktinA saryo che. jinAlayo dITha caityavaMdana karanAra paNa bhAgye ja svAmI ane AcAryapade paNa nAnA bALakanI jema prabhubhakti jovA maLe. jyAre A mahAtmAe amadAvAda ane ane dhyAnayogamAM raMgAI-bhIMjAI janAra te aMtarguNIne loko siddhagirinAM pratyeka jinAlayanAM pratyeka jinabiMbo sAme adhyAtmayogI kahI oLakhe che. pratiSThAmAM amIjharaNAM thavAM caityavaMdana karI rekorDa upasthita karI dIdho che. caityavaMdana vinA ke kaMkupagalAMnA camatkAro sarjAvA tevI ghaTanA temane mana temane cena nathI hotuM.. sAmAnya hatI. (33) siddhigirinA sAdhaka : pUrva bhavothI (28) ugra tapalabdhivAna : 43 varase sajoDe tapa-tyAga laI AvI sAdhanAne AgaLa dhapAvI rahela AcArya saMyama grahI, vardhamAna tapanI 10073 oLIo, bhagavaMto eka-be vAra nahIM paNa 360thI vadhu vAra cauvihAra AyaMbilathI pAraNAM karatA 18 siddhitapa, mahAmaMtranA 68 chaThTha karI vimalagirinI 7-7 jAtrAo karI AtmAne upavAsa, 45 AgamonA yogoddhahana AyaMbila dvArA tathA vimala-nirmaLa karI dIdho che. utkRSTa 170 tIrthakarone lakSamAM lAgaTa 70 varasa sudhI ekAsaNAthI ochuM tapa na karanAra laI teozrIe 170 tIrthapati jinAlaya sarjanamAM potAnuM teozrI AcAryapade ArUDha thaI devaloke saMcaryA che. temanI amUlya mArgadarzana ApyuM che. hAlamAM ja kALadharma pAmyA che. kAyA paNa tapa prabhAve labdhivAna thaI hatI. (34) pAraNAM vagaranI vardhamAna tapa (29) ucca dhyAnayogI : vartamAnakALamAM paNa sAdhanA : nAnI uMmarathI tapamAM jhaMpalAvI bharayuvAvasthAmAM pratidina 7 thI ATha kalAka sudhI dhyAnayoga sAdhatAM cotrIsamI vardhamAnatapanI oLIthI pUrI somI oLI sudhInI AtmasAkSAtkAra karanAra tathA eka sAthe 33 kalAka sudhI sAdhanA vagara pAraNe karI janAra yuvAtapasvI Aje paNa jovA UbhI kAusagga mudrAmAM nirjana pradeza ane guphAmAM maLe che. cAlu tapamAM paNa ullAsapUrvaka pravacano pradAna karI AtmasAdhanA karanAra yogI puruSa vidyamAna che. svayaM tattvajJa, lokone dharmamArge joDe che; jethI zAsanaprabhAvanAo thAya che. Jain Education Intemational Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 185 (35) abhyAsamAM agresara : sAMsArika lokonuM zaktivALA tathA sevA-vaiyAvaccamAM mokhare rahenArA aneka jJAna bhautika kSetromAM vadhatAM have dareka viSayanA jema DigrI- mahAtmAo dareka samudAyamAM jovA maLe che. dara varase be vAra holDaro ane DiplomAdhArako jovA maLe che, tema Agama, loca karAvanArA mahAtmAo to aneka paNa dasathI vadhu nyAya, karmasAhitya tathA vividha viSayo upara viziSTa abhyAsa mahAtmAo varasamAM svecchAe cAra vAra loca karAvatA jovA karI DigrI lenArA ane potAnA zrutajJAnano lAbha anyane paNa maLe tema che. ApI jainazAsananI prabhAvanA karanArA jUja mahAtmAo (41) saMsAra mAMDatA pUrvaja saMsAra chAMDatAH Ajeya paNa upalabdha che. sAMsArikAvasthAmAM lagnagraMthi mATe sagAI sudhI pahoMcelA ane (36) mahAmaMtra navakAranA ajoDa lagna pUrve ja vairAgya thatAM cAritra grahaNa karI cheka AcArya ArAdhakaH dhanADhya kuTuMbamAMthI dIkSita chatAMya vairAgya baLe pada sudhI pahoMcelA be sUrirAjo jovA maLe che. vArdhakyanA aMtarmukhI jIvana jIvanAra, AcAryanA pada sudhI pahoMcyA pachI kinAre AvI gayA chatAMya vairAgyamAM oTa jovA na maLe tevA paNa ADaMbaro ane AkarSaNothI para banI rahI 36 karoDa sAdhako thakI anekono vairAgya vadhe tema che. jeTalA navakAranA jApa japI janArA teo vadhu samaya (42) titikSAyukta tapasvI : prabhuvIranA mahArASTramAM vicaraNa karatA rahyA hatA. nikaTamAM kALadharma pAmI kALanuM ugra tapa jenuM nAma guNaratnasaMvatsara che. temAM 480 devaloka sidhAvyA che. divasamAM 407 upavAsa Ave che. tevo tapa prathama saMghayaNabaLa (37) brahmacaryalakSI sAdhaka : jemanA dareka chatAMya duSkara, chatAMya vartamAnakALamAM eka munirAja mahAtmAe pravacanamAM tathA pratyeka pravRttimAM sAdhako mATe caturtha vratanI prAraMbha karyo ane sAro evo tapa AgaLa nirvidana cAlyA mahattA tathA pustakomAM paNa te bAbata UMDuM ciMtana jovA maLe pachI chelle Avu ja pUrNa thaI jatAM kALadharma pAmI devaloke che tathA jemanA potAnA cAritrabaLa tathA zAsanadAjhathI aneko sidhAvyA che. ane khAsa yuvA varga susaMskArita thayo che evA zAsanaratna (43) atyalya upadhi dhAraka : AcArya pada mahAtmA Ajeya paNa AdheDa vayamAM paNa yuvA jema zobhe che. | sudhI pahoMcyA pachI paNa eka nUtana dIkSita jeTalI ochI upAdhi (38) daivI zaktiyukta sAdhako : vartamAnamAM rAkhanAra tathA svayaMnI upAdhi svayaM ja upADI vihAramAM paNa zAsanarakSaka devo jemane anupama sahAyatA karatA hoya vicaranAra te AcAryabhagavaMta tapa ane vairAgyanI mUrtisamAM tathA parArthalakSI hAthamAM lIdhela pratyeka kArya divya zaktithI pAra khAkhI vairAgI paNa nikaTanA bhUtakALamAM kALadharma pAmyA che, paDI jatAM hoya tathA sUrimaMtranA jApathI jeo aMtarmukhI chellA divaso sudhI pAdavihArI rahyA hatA. sAdhanAmAM paNa mAhira hoya tevA aneka AcArya bhagavaMto tathA (44) nAstikatAnAzaka zaktimAna : mithyA zAsanarakSaka mANibhadravIrano sAtha meLavanAra mahAtmAo paNa TeTI deva-devIonI pUjA-bhaktimAM bhramita ke jainetarone paNa vItarAga prabhunAM darzana-pUjA sudhI joDI nAstikatAno nAza (39) maunanA mahAsAdhako : chellAM trIsa karavA kaTibaddha tathA ajainavarganA maTho, jela-skUla-koleja ke varasathI lagAtAra mauna pALanAra tathA uNodarI ane tapa dvArA dhaMdhAkIya sthaLoe paNa jaI pravacano ApI phezanapotAnI AtmasAdhanAne agresara dhapAvanArA aneka anya vyasanathI mukta karanAra traNa jeTalA pravacanaprabhAvako sAdhanAguNathI zobhatA mahAtmA mUrtipUjaka jaina samAja tathA vartamAnamAM paNa che. sthAnakavAsI paraMparAmAM paNa vidyamAna che. phakta prabhustuti ane 45) dhyAnapremI, AgamaabhyAsI : phakta svAdhyAya pATa, paccakhANa pradAna ane mAMgalika dAna sivAya tera mAsamAM ja pistAlIsa Agamono abhyAsa gurukRpAthI mauna rAkhe che. pUro karI janAra tathA kaccha, mahArASTra, gujarAta vegere (40) mastakano loca karanAra viziSTa kSetromAM vicarI aneka prakArI ArAdhanA karanArAM sAdhulabdhivAna ke eka ja divasamAM 7 thI 10 loca karavAnI sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAnA jIvanakavananI vigato meLavI cAra Jain Education Intemational Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 bhAgamAM tenuM prakAzana karI saune guNAnurAga darzAvanAra gaNivara Ajeya paNa che. (46) samagra parivAranI samUha dIkSA pUrvakALanA eka ja kuTuMbanAM aneko cAritramArganA musAphara banI gayAM hoya tevAM dRSTAMto banatAM hatAM. vartamAnamAM paNa eka sAthe eka ja parivAranA 23 jeTalA mumukSooe saMsAra tyAgI saMyamanA sopAne saMcaraNa karyuM hoya tevA prasaMgo banyA che. sAmUhika 27thI 35 dIkSAo thayAnI ghaTanA paNa banI che. (40) zuddha gocarI-gaveSaka : gocarInA 42 doSa ane mAMDalInA 5 ema 47 doSo TALavAno puruSArtha karI rahela mahAtmAo Ajeya paNa jovA maLe che. zikharajInA cha'rI pALatA saMghamAM paNa svecchAe eka-be ki.mI.nA dUranAM gharomAM jaI gocarI lAvI vAparanAra mahAtmAo paNa che tathA phakta caNAnA loTa upara AyaMbila karanAra paNa Ajeya che. (48) bhikSAlabdhi yukta : vartamAnamAM paNa eka AcArya bhagavaMta avasara joI svayaM gocarI gaveSaNA karatA jovA maLe che, tIrthaMkaro paNa svayaMnI bhikSA kevaLajJAna pUrve svayaM gaveSaNA kare che tevA abhigamavALA AcArya bhagavaMta labdhisaMpanna che. balke gocarI mAMDalImAM paNa badhAya ziSyapraziSyone gocarI vaheMcI pachI ja svayaM pAtrAmAM bhikSA grahaNa kare che. : (49) duSkRtagAM satata karanAra jinAlayamAM jaI ke ekAMta sthAnamAM besIne dararoja be thI traNa kalAka sudhI UbhAM-UbhAM duSkRtanI garha ane sukRtonI anumodanA karatAM bhakti karanAra eka mahAtmA nikaTamAM kALadharma pAmyA che ane hAlamAM paNa lagabhaga traNa jeTalA sAdhako tevI rIte ja potAnA haiyAthI prabhumilana karatA jovA maLe che. (50) varasItapa samrATa : chellAM cAlIsa varasathI saLaMga covihArA varasItapa ane pAraNe biyAsaNuM, temAMya dasa varasItapa covihArA chaTTathI eka varasItapa pAraNe AyaMbilathI ane eka varasI tapa covihArA aTTamanA pAraNe aThThamathI karanAra te mahAtmA hAla AcAryapade ArUDha che. bALadIkSita che, ghora tapanI sAthe dhyAnayogamAM paNa pravINa che. vizva ajAyabI (51) zrutasaMrakSaka munirAjo vartamAnakALanA jhaDapI jamAnAmAM jyAM badhuMya kArya kampyUTaro karavA lAgyAM che, tevA samaye paNa hastapratonI jema lahiyAo pAse AgamagraMtho ane zAstro lakhAvanArA tathA vizuddhakoTinI jayaNApUrvaka suvarNa zyAhIthI zrutano samuddhAra karAvanArA mahAtmAo jovA maLe che. te mATe cAlatI saMsthAo ane kAryavAhIo joI jUnA jamAnAnI yAda tAjI thAya tema che. (52) ekAkI vicaraNa karatA mahAtmA : pUrvakALanI jema gurvAzAprApta apavAda mArgathI ane viziSTa kAraNothI ekAkI vicaraNa karI rahela ane sva-paranI sAdhanAmAM saMyamajIvana zobhAvI rahela lagabhaga dasathI vadhu mahAtmAo alaga-alaga samudAyanA jovA maLe che, jeo saMyamI, jJAnI ane tapasvI-tyAgI paNa che. (53) aNizuddha AlocanA lenAra zAsanaprabhAvanA hetu paNa thatI ajayaNAnI tathA cAritrika aticAronI savizuddha AlocanA vistArathI laI saMyamazuddhi jALavanArA uparAMta svayaM gacchAdhipati pade toya anya AcArya bhagavaMta pAse potAnI AlocanA karanAra AcArya bhagavaMta paNa paricaya karI zakAya tevA che. (54) sthiravAsI AcAravaMta mahAtmAo : jaMghAbaLa kSINa thavAthI tathA DoLI ke bIjAM trIjAM sAdhanono upayoga TALI eka ja sthAne sthiravAsa svIkArI saMyamamArganI zuddhi jALavI rahela aneka sAdhu tathA savizeSa sAdhvI bhagavaMto pAlitANA vagere tIrthakSetro choDI nagara ane gAmamAM paNa 10thI vadhu saMkhyAmAM jovA maLe che. (55) viziSTa ziSyasaMpadA puNyavAna : lagabhaga basso jeTalI ziSyA-praziSyAono bahoLo samudAya saMbhALanAra ane aneka AtmAone saMsAranistAra karAvI saMyamamArge joDanAra lagabhaga traNa jeTalAM sAdhvI bhagavaMta vartamAnamAM paNa bhUtakALanA bahoLA sAdhu-samudAyanI yAda karAve tevA guruNI pade birAje che. (56) viziSTa mahAbhiniSkramaNa kartA : mAtA-pitAnA AdarathI lagnagraMthithI joDAyA pachI paNa prathama divasathI ja saMpUrNa brahmacaryavrata pALI viziSTa vairAgya ane jJAnathI bhAvita jJAnagarbhita vairAgyathI saMyamamArga sudhI pahoMcanAra cAra sAdhvI bhagavaMto vartamAnamAM paNa vicaratAM jovAM maLe che, temAM eka to pravartinIpade paNa che. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 187 (57) atya* kApa kADhanArA : dIkSAdinathI (63) sAgArika aNasaNa karI saMsAra vIsa-vIsa varasa sudhI prathama divase vahorela saMthAro vAparanArAM, choDanAra : saMsAra choDavA gharanAM lokonI anumati na varasamAM ekAda vAra ja kApa kADhanArAM ane vastro svayaM rajA le maLatAM cha vigaInA tyAga pachI chelle sAgArika aNasaNa karI tyAM sudhI kApa kADhyA vagara calAvanArAM sAdhvI bhagavaMto saune jhukAvanAra eka zramaNI Ajeya paNa ugra tapa sAdhanAthI Ajeya jovA maLe che. rUpavAna ane svarUpavAna nArIvargane jhaLake che. tapa-saMyama ane prazamabhAve kahevAya che ke sAkSAt temanA thakI vagara upadeze bodha maLI jato hoya che. padmAvatIdevI paNa temanAM sahAyikA banyAM che. (58) AjIvana tapasvI zramaNI varga : (64) verAna pradezamAM vicaraNa ke rAjasthAna dIkSAdinathI kALadharma sudhInA 55 jeTalAM varasanA ane paMjAbanI jhAMkhI vastImAM khAsa gurvAjJApUrvaka vicaraNa karI saMyamaparyAyamAM kyAreya paNa biyAsaNAthI ochuM tapa ke vata na be sAdhvIsamudAya khAsa tyAM dharmapracAra karI jinazAsananI karI AjIvana chUTA moDhe na vAparanAra traNathI cAra zramaNIo garimA jayavaMtI karatA jovA maLe che. temanA vicaraNathI nikaTamAM ja kALadharma pAmyAM che tathA tevI ja taposAdhanAthI kaMdamULa, rAtribhojana-tyAga sAthe tapa-tyAgamAM paNa potAnA jIvanane pavitra rAkhanAro varga Ajeya paNa che. lokasamAja joDAya che. (59) nArIzibiranAM sakSama sukAnI : phakta (65) pUjA ane stavanaracayitA : vartamAnamAM baheno samakSa ja, tema ja pATa upara beThA vagara zAstrIya paNa avanavAM bhakti-stavano ane bhagavAnanI pUjAnI DhALo maryAdA jALavI pravacano pradAna karanArAM saMyamaikalakSI racI lokomAM dezI rAga dvArA sinemA taraphI dUSaNano pratikAra sAdhvIjIo vartamAnamAM paNa che ane tevI maryAdA rAkhIne karanArAM sAdhvI bhagavaMto che. temanA banAvela stavano loko phakta kanyA ane strIvargane phezanAdi dUSaNothI bacAvanArAM bhakti-bhAvanAmAM khAsa gAya che, uparAMta saMskRtamAM stuti zramaNI bhagavaMto puruSa sAme pravacana nathI detAM. racanArAM sAdhvI bhagavaMto paNa che. (60) kalyANakabhUmi uddhAraka : aneka kaSTo (66) zAstravettA ane racayitA : veThI zikharajI, zrAvastI, caMpApurI jevI kalyANakabhUmi sudhI vajasvAmInA kALanI jema Ajeya paNa amuka sAdhvI bhagavaMto jaI amuka varaso sudhI gocarI-pANInI agavaDo veThIne paNa nyAyanA gahana viSayo bhaNe che, 45 AgamomAMthI aneka tIrthabhUminA jIrNoddhAra mATe jhajhUmanAra pAMcathI sAta sAdhvI Agamono talasparzI abhyAsa karI DigrIo meLave che, bhagavaMtonAM nAma mUrtipUjaka saMghamAM khAsa prakhyAta-vikhyAta che. uparAMta amuka graMtharacanA karI samAja samakSa sadvAcana dhanya che temanI nIDaratAne. pIrasanAra varga paNa jovA maLe che. (61) khAkhI vairAgI jIvana-kavana : nikaTanAM (67) viSamatA vaccenA samatAsAdhaka : varasomAM eka sAdhvIjI thaI gayAM, jemaNe saMsAra choDyA pachI gharamAMthI bhAvapUrvakanI vinaMtI chatAMya anumati na maLatAM chelle pAMtrIsa varSa jeTalA dIkSA paryAyamAM kyAreya koIneya TapAla suddhAM mahAparAkrama karI vanavagaDAmAM jaI vaDanA jhADa nIce svayaM nathI lakhI. sagA-snehIo AvavuM hoya to potAnI icchAthI sAdhvIveza paherI bhAvadIkSita thanAra, ke nA chUTake bhAgIne paNa Ave, bAkI koI kAryakrama ke anuSThAna nimitte bolAvavA gRhatyAga karI aNagArI AlamanI adakerI zobhA samAna karavAnI vAta nahIM. sAdhvIjIo Aje paNa jovA maLe che. (2) kokilakaMThI zAsanaprabhAvaka madhurava (68) pethaDa zAha maMtrInA samayakALanI katAnI jema zAstrIya rAgamAM stavana-sajhAya-stuti gAvAnI jema jIvanamAM svayaM navakAranA camatkAra anubhavo karI kaLA bhAgye ja koIkanI pAse hoya che. susvara nAmakarmanA lokomAM navakAra jApano prasAra-pracAra karanArAM jUja sAdhuudayathI amuka samudAyanAM traNa jeTalAM sAdhvI bhagavaMto sAdhvI bhagavaMto Ajeya che, temAMya alaga alaga saMgItajJa che, sAthe kaMThamAMthI khaMjarI, maMjIrAMnA avAja kADhI samudAyanA cAra mahAtmAo to aneka bhAvikone gItanA avAjamAM saMgItanA prANa pUre che. navalAkha navakAranA jApamAM vyavasthita joDI rahyA che, Jain Education Intemational Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 188 vizva ajAyabI : jemAM A lekhanA lekhakazrIno paNa siMhaphALo noMdhAyela bananAra eka sAdhvI bhagavaMta nikaTanAM varasomAM samAdhi pAmI gayAM che, je maraNAMta upasarge paNa saMyamasaphaLatA kahevAya. (69) spadhaniSNAta : cAturmAsamAM vividha (75) saMskRta-prAkRta vizArada : lagabhaga prakArI jJAnavardhaka spardhAo rajU karI saMghanI bahenone pAMcathI vadhAre sAdhvI bhagavaMtonAM lakhANa tathA patravyavahAra dharmabhAvanAmAM jakaDI rAkhanArAM traNathI vadhu sAdhvI bhagavaMto paNa saMskRta bhASAmAM jovA maLyAM che, uparAMta prAkRta ke saMskRta pacAsathI vadhu prakAranI spardhAnAM niSNAta jovA maLe che. kALa bhASAmAM bolanAra, lakhanAra ane samajAvanAra aneka sAdhuane kSetra pramANe temAM Adhunika prakArI spardhAono umero paNa sAdhvI bhagavaMto pIDha abhyAsI chatAMya prauDhatA ane kare che. gaMbhIratAthI saMyamajIvana vahI rahyAM che. (70) AyaMbila tapaprabhAvaka : navakAranA japa (06) nidoMSa bhUminI gaveSaNA : pacAsa ane AyaMbilanA tapanA mArAthI hArTaeTeka, harapisa ane varasa jeTalA lAMbA dIkSA paryAya chatAMya tabiyata vagerenAM kAraNa kensara jevI dIrdhakAlIna bimArI vacce paNa saMpUrNa Ayu choDI kyAreya paNa caMDila ane mAtru paraThavavA saMDAsabhogavI samAdhipUrvaka deha tyAganArAM eka sAdhvIjI jIvanamAM bAtharUmano upayoga na karanArA ane nirdoSa bhUminI gaveSaNA vardhamAna tapanI 112 oLI sudhI pahoMcI kAyAnI mAyAthI dvArA saMyamaddhi jALavanArAM aneka sAdhvI bhagavaMto Ajeya para banela hatA. jovA maLe che. (71) paraThavavAnI kALajIyukta : jJAnanI (77) jIvadayAjyoti : khAsa zrAvakaAzAtanA nivAravA ochAmAM ochuM lakhavuM, patrikA ane zrAvikAone preraNA pradAna karI gozALAthI laI katalakhAnAM kaMkotrI vagere binajarUrI pracArasAmagrIthI bacavuM tathA baMdha karAvavAnI pravRtti karI rahela be sAdhvIo jo ke prasaMgocitta vadhI gayela kapaDAM-kAgaLa vagerene paNa nirdoSa sthAnakavAsI saMpradAyamAM jovA maLyAM che, chatAMya garbhapAta, sthAne jAte jaI paraThavavAnI kriyA karanAra zramaNI varga Ajeya bhUNahatyA ke mAsikadharma apAlananAM pApothI nArI jagatane paNa jovA maLe che. bacAvavA upadeza ApatAM aneka sAdhvI bhagavaMto che. (02) navapadajInI oLI AjIvana : dIkSA- (78) viziSTa rIte saMsAratyAga : sAsudinathI laI cAlIsa varasa jeTalA paryAyamAM dareka varase caitra ane Aso mAsanI AyaMbila oLI karanArAM, temAMya amuka prasarAvI pachI pravrajyA lenAra alaga alaga samudAyanAM oLI eka ja dhAnyanI ane amuka oLI lUNa vagaranA dasathI vadhu sAdhvI bhagavaMto paricayamAM AvyAM che, jeo dhAnyathI karanArAM sAdhvI bhagavaMto Ajeya paNa jovA maLe che, saMsAra tyAgI saMyamanAM kharAM rAgI banI vividha prakArI temanA jIvanamAM anya tapanI ArAdhanA paNa che. ArAdhanAthI dipAvI rahyAM che jinazAsanane. (73) bhikSAcayathI gocarI gItArtha : (79) ugra tapasvinI : lagabhaga 211 upavAsa saMyamajIvananA prAraMbhathI moTI paryAya sudhI nitya bhikSA mATe ane 311 upavAsa eka eka vAra karI kAyAno kasa kADhanArAM bhramaNa karanAra ane temAMya ziSyA-praziSyAo mATe paNa A zramaNIne divya sAMnidhyanI prApti sahaja hovAthI kahevAya gaveSaNA karI bhaktino lAbha-satata lenAra bharatacakrInA jIvana che ke kyAreka kyAreka temanA upara kesaravRSTi paNa thAya che. bAhumuninI yAda apAve tevAM puruSArtha sAdhvI bhagavaMto dareka loko taraphathI tapacakrezvarInuM biruda maLela che tathA dilhI tarapha samudAyamAM be-traNathI vadhu jovA maLaze. vicaraNa vaghAre che. (04) maraNAMta kaSTamAM paNa samAdhivaMta : (80) vIsa sthAnaka tapanA tapasvinI : je TrakanA akasmAtamAM saMyamajIvananI sukhadayAtrAmAM vidana AvI vIsa sthAnaka vidhipUrvaka tapa karanAra tIrthakara nAmakarmanI paNa jatAM aMtasamaya nikaTa chatAMya sahavartI sAdhvI bhagavaMto pAsethI nikAcanA karI zake che tevo tapa eka sAdhvI bhagavaMte 400 mahAmaMtra navakAra sAMbhaLI sAgArika aNasaNa karI svargavAsI akramathI karyo, eka sAdhvIjIe 20 vAra 20upavAsathI karyo Jain Education Intemational Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa ane eka sAdhvI bhagavaMta to 108 mAsakSamaNanI ArAdhanA karatAM 45 mAsakSamaNa karI cUkyAM che. (81) paramAtmA bhaktinA rAgI : dareka gAmanagara ane tIrthomAM pahoMcI pratyeka pratimAjInI samakSa bhAvathI sAmudAyika caityavaMdana karavAnI paraMparA karanAra sAdhvIsamudAya vartamAnamAM paNa vicare che. lagabhaga 45thI vadhu saMkhyAmAM eka ja parivAramAMthI dIkSita sau paramAtmabhakti dvArA lakhalUTa puNya upArje che. : (82) dhyAnayoga ane ekAMtapremI samudAyamAM paNa ekAMtapUrvaka dhyAnayoga ane bhakti dvArA AtmasAdhanA karanArAM tathA mukhyatayA maunane pasaMda karanArAM aneka sAdhvI bhagavaMto jovA maLaze. temAMya dhyAnayogathI prabuddha banI phakta tattvajJAna ane AdhyAtmika pravacano pradAna karanArAM paNa jUja saMyamIo che. (83) vaiyAvaccanA khapI : game tyAre game te prakAranI sevA pradAna karatAM temAMya bALa, glAna ane tapasvI tathA vRddhone savizeSa sAcavatAM sAdhvI bhagavaMtothI aneka samudAyomAM ziSyA-praziSyA vRddhi pAmI rahI che. apratipAtI guNa sAdhu samudAya karatAMya sAdhvIsamudAyamAM savizeSa vikAsa pAmelo jovA maLe che. (84) jJAnagarbhita vairAgI : dIkSA levA mATe 3-3 vAra ghara choDI nIkaLI gayela ane sAdhvI veza choDAvI ghare pAchAM lAvanAra nAstika lokonI uparavaTa jaI cothI vAra pharI makkamapaNe gRhatyAgI dIkSita thanAra ane tapa-japanI viziSTa ArAdhanAo jIvanamAM karI janAra sAdhvIjI hAla paNa aNagArI AlamamAM zobhAyamAna che. (85) sAMsArika uccAbhyAsa pachI dIkSita : C.A., M.Com. ke B.Com. jeTalo abhyAsa uparAMta DokTara banyA pachI paNa cAritramArge vaLanAra zikSita ane pIDhajJAnI varga khUba ocho chatAMya tevAM sAdhu-sAdhvI bhagavaMto Ajeya paNa vicarI rahyAM che, jeoe saMyama jIvanamAM paNa dasa-paMdara lAkha zloka pramANa saMskRta abhyAsa karyo che. (86) AjIvana cha vigaI tyAgI : saMyama jIvananA prAraMbhathI AjIvana mATe chae cha vigaIno mULathI tyAga, uparAMta phaLa-mevA-mIThAIno tyAga rAkhI saMyamajIvanane vahanAra te sAdhvI ugra tapasvinI che. lagabhaga 189 52 jeTalAM varasItapa karI nAkhyAM che tathA vividha abhigrahapUrvaka pAraNAM karanArAM anya saMpradAyamAM eka sAdhvIjI che. (87) ziSyA banAvavA niHspRhI : jemanA jIvananAM vairAgya ane prajJAthI AkarSita thaI temanI pAse dIkSA levA AvatA anekane potAnAM guruNI athavA gurubahena pAse dIkSita thavAnI bhalAmaNa karatAM, adhyAtmalakSI eka sAdhvIjI Ajeya jovA maLe che. temaNe svecchAe dIrdha paryAya chatAMya eke ziSyA banAvI nathI. (88) svayaMno loca svayaM karI letAM : paramAtmAnI jema potAnA hAthe ja potAnA mastakano loca karanArAM, cAlu mAsakSamaNanA tapamAM paNa adhavacce loca karAvanArAM uparAMta loca mATe anyanI sevA kadIya na vAMchanArAM sAdhvIjIo ochAM paNa vartamAnamAM jarUrathI jovA maLe che, jeo anyane paNa loca karI Ape che. (89) DoLInA vihAramAM sahAyikA : jaMghAbaLa kSINa thayA pachI sthiravAsanA sthAne DoLImAM paNa vihAra karI saMyamazuddhi jALavanArAM eka vayovRddha sAdhvIjInI DoLI temanI ziSyA ja svecchAe upADe tevAM puNyazALI sAdhvI mAtRhRdayA oLakhAtAM hatAM. hAlamAM ja kALadharma pAmyAM che. vaiyAvacca guNanI parAkASThA Ajeya paNa che. (90) dIrgha dIkSAparyAya : sAdhvI samudAyamAM eka bAladIkSita sAdhvI bhagavaMtanI dIkSAparyAya vartamAna kALamAM 90 varasano thavA Avyo je satya hakIkata sAMbhaLI evuM lAge ke phakta saMyama levA mATe ja A bhava maLyo hoya tevI temanI pUrvabhavanI cAritrika sAdhanA kahI zakAya. dhanya che tevI pavitratAmUrtine. (91) pramAdavijetA : rAtrinA samaye phakta traNa cAra kalAkanI ja nidrA laI AhAra ane nidrA upara savizeSa kAbU meLavI lenAra eka AcArya bhagavaMta hAlamAM ja thaI gayA ane be-traNa mahAtmAo tathA pAMcathI vadhu sAdhvI bhagavaMto nikaTanA paricayamAM Avela che, jeo savizeSa saMyamalakSI jaNAya che. (92) vizeSa abhigamadhArI : kAyika zakti ochI chatAMya zakya anyanI sevA karatAM paNa svayaM koInIya gocarI-pANIthI laI paDilehaNa sudhInI koI paNa sevA na Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 vizva ajAyabI : jhaMkhatAM amuka sAdhu-sAdhvI bhagavaMto svAvalaMbI abhigamapUrvaka jIvanakavananI vAto, pustako ke sAhitya mAdhyamathI loka sudhI saMyamajIvanane zobhAvatAM eka ja guru-guraNInA ziSya- pahoMcADI samudAyavAda ke saMkucitavAdathI dUra rahI saunA ziSyarUpe jovA maLe che. guNAnurAgI jUja mahAtmAo Ajeya paNa che. | (93) abhinavajJAna sthAnake ke pratidina eka (9) dhAraNAzaktinA svAmI ke dIkSA pachI navo zloka racI ke gokhI pachI ja navakArazInuM paccakhANa dararoja navI 100-100 jeTalI gAthAo eka ja divasamAM pALatAM eka AcArya bhagavaMta nikaTanAM varasomAM kALadharma pAkkI karI janArAM ane gurvAjJApUrvaka 11 aMgonA pAThasUtrone pAmyAM che ane tevA ja abhigamathI nitanavA jJAnapadanI kaDakaDATa pAkkA karI bolavAnI zaktivALAM sAdhvI bhagavaMto ArAdhanAmAM ujamALa amuka sAdhu-sAdhvI bhagavaMto Ajeya Ajeya che, je lagabhaga pUrvakAlIna yakSA-kSadinA sAdhvInI paNa jJAnayogI banavA jhaMkhe che. yAdazaktinI paraMparAne yAda devaDAve tevAM che. (94) bhayamohanIya vijetA : nIDaratApUrvaka (100) vardhamAna tapanAM viziSTa tapasvinI aparicita kSetromAM paNa vicaratAM athavA ajenone paNa : AyaMbilanI vardhamAna tapanI 100 + 100 (bassomI) nIDaratAthI pratibodhatAM tathA sAdhu mahAtmA jevI dhagaza, oLI aThThamanA pAraNe AyaMbila karI pharI aTTamathI pUrNa ullAsa ane nirbhayatAthI anekone dharmamArge joDatAM traNathI karanAra tathA te pachI paNa AyaMbila tapane AgaLa AgaLa vadhu sAdhvI samudAya caTapaTA praznonA paNa samAdhAnakArI dhapAvanAra sAdhvIjI Aje paNa hayAta che. vardhamAna tapanI javAba ApI saMtoSe che. lAgaTa 100 oLI karanAramAM teo dRSTAMtarUpa che. (5) AyaMbilathI varasItapa H chae (101) jJAnabhaMDAra parimArjaka : lagabhaga vigaIonA tyAgathI AyaMbilanAM pAraNAMthI varasI tapa haju alagaalaga samudAyanAM cArathI pAMca sAdhvI bhagavaMto vividha sukara gaNAya paNa A sAdhvI bhagavaMte aThThAIne pAraNe purimu sthAnanA jJAnabhaMDArone suvyavasthita karI prAcIna hastalikhita AyaMbilathI taposAdhanA karI badhAya vikramo pAchA karI dIdhA prato, nUtana AgamagraMthonI nakalo uparAMta vividha jJAnasaMpadAne che. te pUrve aTTamanA pAraNe ekAsaNAMthI pAMca varasItapa paNa surakSita karavAnuM sukArya karI rahyAM che. temanI jJAnalaganIne temaNe ja karela hatAM. dhanyavAda. (96) nAdurastI vacce paNa svastha sthitiH (12) nAmanAnI akAmanA : pracAra karatAMya chellAM pAMtrIsa varasathI kAyika rIte azAtA vedanIya karmanA AcArazuddhine pradhAnatA ApanArAM tathA phakta jinazAsananuM udaya vacce paNa samatAnA sAdhikAe sAhityasevA dvArA RNa pheDavA mATe ja zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM UtaravA chatAMya jJAnagaMgAne vahetI rAkhI che. viduSI che, uparAMta aneka vizeSa pracAramAdhyamone pasaMda na karanAra sAdhu-sAdhvI varga gAthAonAM stavana ane sajhAya, aneka prakArI pUjAo madhura Ajeya paNa vidyamAna che. duniyAnA vyavahArathI teo ghaNAM kaMThe gAya che, sAthe savA karoDa navakArajApa pUrNa karela che. alipta rahe che. (90) vRddha sAdhu-sAdhvInA yogakSema (103) puruSavargamAM upadeza na ApanArAM : ciMtakaH traNa AcArya bhagavaMto tathA pAMcathI vadhu sAdhvI zAstra ane sAmAcArIne vaphAdAra rahIne be sAdhvI samudAyanAM bhagavaMtonI preraNAthI pAlitANA, vAghaladharA, kAmazeta vagere aneka sAdhvI bhagavaMto Ajeya paNa puraSavargane pratibodhavA alaga alaga aneka sthAnamAM vRddhAvasthAmAM sthiravAsI thanAra pravacana pradAna nathI karatAM ke kadIya sudharmAsvAmInI pATa upara zramaNa-zramaNIo mATe yogya mArgadarzana apAyela che. hAlamAM besIne nArIvargane paNa dharmamArge na joDatAM, nIce Asane besI te mATe yogakSema karanAra jarUrathI che. jJAnadhArA vahAve che. | 98) sva-para samudAya samabhAvI : cAreya (104) sUkSmanAM sAdhikA : gRhasthonI phirakAonA viziSTa sAdhakono paricaya karI temanA guNonI ArAdhanAo sthULa hoya che, aNagAronI sUkSma tethI niMdA hArdika anumodanA pravacanamAM karanAra uparAMta temanAM karavI to dUra paNa niMdA sAMbhaLavAnI paNa AlocanA Jain Education Intemational Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 191 AyaMbilathI pUrI karanArAM ane mukhamAMthI kaTu vacana nIkaLatAM vadhu guNAtmAone potAnAM saMzodhana ane prakAzanamAM laI ke bIjAnA manaduHkhanuM kAraNa banatI bhASAnA badale svayaM aneko sudhI jinazAsananI sAMpratakAlIna garimAne pahoMcADavI aTTama sudhInuM tapa karI letAM eka sAdhvIjI ma.sA. hAla paNa te paNa eka sukRta-anumodanarUpa anuSThAna gaNAze. birAje che. asaMkhya adhyavasAya sthAnathI asaMkhyaudezI (105) pAThazALA-pravRtti protsAhaka Theka- AbhA utthAna pAmI zake che. pUrvabhavanI sAdhanAbaLe ja ThekANe bALasaMskaraNa hetu pAThazALA mATe preraNA denAra tathA vartamAnanA tapasvIo, tyAgIo, zIlavratadhArI ane jJAnIo pApazALA jevAM TI.vI., novela, bibhatsa sAhityathI bALakone uparAMta dhyAnIo ke prabhAvaka-ArAdhaka varga jinazAsanane bacAvavAnI nemavALA pAMcathI vadhu sAdhu bhagavaMta ane sAtathI zobhAvI rahyo che. aneka prakArI guNavAno thayA che ane vadhu sAdhvI-bhagavaMto alaga alaga samudAyamAM Ajeya jovA thavAnA. maLe che. bhUtakALane to hAra-torA ke dhUpa-dIpathI aneko savAre (106) ugra vihArI : saLaMga 900 AyaMbila paNa IrSyA-asUyA-spardhaka vRtti ke azAstrIya pravRttithI para upara 45 upavAsanI tapazcaryA sAthe cheka navasArIthI zaMkhezvara banI vartamAnakALanA AcAravaMtone anumodanAra kharo sudhI vihAra cAlu upavAsamAM karI lAMbA tapanuM pAraNuM paNa anumodaka gaNAya. ahiMsA paramo dharmanI jema AcAraH nirdoSa AyaMbila sAthe karanAra sAdhvIbhagavaMta Aje paNa jovA prathamo dharma banI jenA jIvananuM aMga banI jAya tenI maLe che. temaNe zreNItapa ane siddhitapa jevAM tapa paNa pAraNe prabhAvakatA nakkara ane cirAyu bane che. te bAbatanA susAkSI AyaMbila sAthe karyA che. che tIrthakara, gaNadhara, zratadharo vagerenA jIvanaprasaMgo. (107) navakAra camatkAra anabhavakata : paramAtmA mahAvIranuM zAsana temanA nirvANa pachI je jemanA pavitra jIvanamAM pavitratama mahAmaMtra navakAranI saddhara ekavIsa hajAra varasa sudhI cAlavAnuM te kevI ArAdhanAothI ArAdhanA che, jemane mRtyumukhathI paNa navakAre bacAvyAM che tevA teno Acho paricaya ja uparokta lekha Ape che. sAdhu-saMto karatAM sAdhvI bhagavaMtonI saMkhyA vadhAre che, je nakkara haju paNa zAstrIyatAne vaphAdAra sAro evo satya che. te mATe khAsa nikaTanAM dasa varasamAM prakAzita thayela zramaNa-zramaNI varga AdhunikavAdamAM nathI aMjAyo. aneka pustakonAM dRSTAMto vAMcI javA bhalAmaNa che. sAMsArika avasthAmAM karoDonI saMpattio ane videzonI saphara (108) AdhyAtmika anubhUtinaMta : choDI UDatA plenanI musApharI ane domadoma vaibhava choDI zAsanaprabhAvanAo karatAMya svanI ArAdhanAne pradhAnatA ApI dIkSA levI ane vairAgI banI AtmasAdhanAnA vikaTa mArgane lAgalagATa 15 varasa sudhI saMpUrNa mauna sAthe vividha tapano hasatA mukhe kApavo te kharo dharmapuruSArtha kahevAya. abhyAsa karanAra alaga alaga saMpradAyanAM be sAdhvI bhagavaMto pAMcamA ArAmAM bharatakSetra ane airAvatakSetrathI svayaMnA jIvanamAM adhyAtmathI bharapUra che, uparAMta aneka mokSamArga jarUra baMdha che paNa mokSapuraSArthI mahAtmAo A camatkAronA anubhavaka paNa che. bhavanuM bhAthuM bharI parabhavamAM sArAM dravya-kSetra ane kALane - uparokta dRSTAMto anAmI che. kAraNa ke sAMpratakAlIna pAmI kalyANane vare temAM zaMkA na karavI. temAMye ughADA che, jIvaMta che. saMkSepamAM atya5 paricayo lakhAyA che ane mokSa kSetravALA mahAvidehanA sAdhako to kevA cArA haze, anekagaNuM lakhavAnuM rahI jAya che mATe tIrthoddhArako, keTalA savizuddha lecchAdhArI haze. apramatta ane anupama haze tIrthasthApako ke viziSTa ArAdhako ane prabhAvakonA paricayo tenI to phakta kalpanA ja karavI ane karmo khapAvavAM. lakhANamaryAdAne kAraNe avatArI nathI zakAyA chatAMya koIneya vItarAganuM jayavaMtu zAsana janma-jarA-mRtyunA anyAya na thAya tevA bhAvathI devagurukRpAthI uparokta nivAraNa mATe che te mATe puruSArtha karanAra aneka guNapratibhAo nAma vinAnI paNa sarvathA satya jANavI. anya aNagAro kharekhara vizvanI eka ajAyabI svarUpa ja che. guNAnurAgI mahAtmAoe lakhela pustako paNa joI levAM ane emAMye keTalAya to pada-padavI, pratiSThA ane nAmanAnI Jain Education Intemational Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 vizva ajAyabI : kAmanAthI para svazreyArthe AtmasAdhanA karI rahyA che te tenA vaLataramAM 18000 zIlAMga rathanA dhArakonuM jANavuM chadmasthone duSkara che. zIlabaLa, tapasvIonuM tapobaLa ane ArAdhakonuM lAkhkho loko vepAramAM phAvI jAya ane dhanavAna banI ArAdhanAbaLa cotarapha prasare, sarvasAmAnya jIvasRSTinuM kalyANa jAya paNa be-pAMca TakA nukazAnI paNa karanArAM nIkaLe. tema kare, amaMgala ane azubha TaLe, sahajAnaMdadazA maLe tevuM dharmamArge jhaMpalAvyA pachI nAno evo TakAvarga sAdhanAthI bhraSTa prAthIe to asthAne nathI. thanAro paNa bane, AlocanAzuddha banI punarjIvana pAmanAro karaNasittarI ane caraNasittarI, jJAna ane kriyAyoga paNa bane paNa tethI jinazAsananI garimA ochI-AchI nathI uparAMta dasa prakArI yatidharma savizuddha bane. sarvajIvo prati thatI badhe tevA utAra-caDhAva vacce paNa jena jayati maitrIbhAva puSTa bane, udAra ane udAttavAdathI syAdvAdanAM zAsanamuno nAda guMjato ja rahe che. rahasyo hAthaveMta thAya tevI zAsanadevane maMgala prArthanA sAthe prastuta lekha paramaguru paramAtmAnI paramakRpAthI, paMca virAma. parameSThi pade birAjatAM sarve sthaviro ane gItArthonA jAvaMta ke vi sAhu te sarve sirasA maNasA AzIrvAdathI ane khAsa to AtmaphuraNAthI lakhAI gayo jenA | matyaeNa vaMdAmi. dRSTAMto varasothI hAla sudhI noMdhyAM, jANyAM hatAM teTaluM ja lakhI zakAyuM che. 1-12 . . ]. J Ucwche jhoLa / KI che piMya parameSTimA -- chevasi pratimA , kaMthA ghasala mAnI preraNA tadaily Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 193 zALa jayoti hemacaMdrAcAryajI racayitA : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) jinazAsananI jJAna-paraMparAne bahuvegI banAvI denAra, bahuzruta, jJAnapuMgava, zAsananA mahAArAdhaka, prabhAvaka tathA kalikAlasarvajJanuM biruda dharAvI zrutavArasA dvArA ciraMjIva banI janAra AcAryapravara hemacaMdrasUrirAjanA smaraNa vinA, mahAgraMtha paNa adhUro rahI jAya tethI khAsa temanA jIvananI viziSTa ghaTanAone prastuta karI rahyA che. jJAnopAsaka pa.pU. jayadarzana vi. ma.sA. (nemipremI), jemaNe temanA racelA aneka graMtho, caritro tathA sAmudrika zAstro upara ciMtana-manana karI prasaMge prasaMge nAnA-moTA lekho racyA che ane potAnA aMgata prakAzanamAM paNa sthAna ApyuM che. atre prastuta lekharacanAne vAMcI kalikAlasarvajJanI zAsanaprabhAvaka zakti tathA aMtarmukhatA guNane sau anumode tevI maMgalabhAvanA. ati saMkSepa paricaya paNa sau jJAnapremIonA AnaMdamAM umero karaze, zubhAbhilASA sAthe atre viramIe chIe. - saMpAdaka bejoDa ArAdhaka, mahAna zAsanaprabhAvaka, sarasvatIlabdhaprasAda tathA labdhivAna uparAMta kalikAlasarvajJanuM biruda meLavanAra AcArya bhagavaMta hemacaMdrAcAryajInI jIvana-kavananI kathAvArtAo che. teozrInA jIvaMta jIvananI sArabhUta vAtonuM saMkalana karatAM paNa lekhanuM sAruM laMbANa thaI jAya, tethI ati saMkSepamAM romaharSa vAtone paNa saprema vadhAvavA yogya che. (1) janmaprasaMga : gujarAta-mahArAjyanA dhaMdhukAnA vatanI dhArmika zreSThI cAciMga ane zrAvikA pAhinInA pAvana gRhamAM panotA putra tarIke janma pAmanAra caMgadeva jyAre mAtAnI kukSimAM hato tyAre mAtA pAhinIe svapnamAM dIThela ke koI divya zaktie potAnA be strI hAthothI teNIne ciMtAmaNiratna ApyuM, je teNIe AcAryadeva devacandrasUrijIne saprema bheTa karyuM ane teNIne romAMca sAthe harSAzru jharI paDyAM. vi.saM. 1145nA kArtika pUrNimAnA divase janma pAmanAra te bALakanA janma samaye divya AkAzavANI guMjela ke "he pAhinI! tAro putra bhAvimAM tattvajJAtA tathA jinazAsanano mahAprabhAvaka mahApuruSa thaze." saumya mukhAkRti ane rUpanA aMbAra zizunuM nAma caMgadeva phoIbAe rAkhyuM paNa pAchaLathI te ja nAma be vAra badalAyAM che. jJAnajyoti hemacaMdrAcAryajI thoDAM ja varaso pachI je aitihAsika satya ghaTanAprasaMgone pUrA hajAra varasa vItI jatAM dasa saikAo pUrA thaze te satya hakIkato bharatakSetranA vartamAna pAMcamA ArAmAM huMDA avasarpiNI kALanA kalikALamAM paNa mahAmaMtra navakAranA Jain Education Intemational Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 vizva ajAyabI : (2) bacapaNamAM ja saMyamamArge saMcaraNa : sahAyaka muni pradAna karavAmAM AvyA. sarasvatIne prasanna karavA jinAlayamAM darzanArthe padhArelA devacaMdrasUrijI AcArya kAzmIranI saphara to dUranI vAta paNa khaMbhAtathI prathama divasanA bhagavaMtanA bichAvelA Asana upara bALa gaMgadeva svayaM AvI vihAramAM ja ujjayantAvatAra nAmanA jinAlayamAM paramAtmA besI gayo tyAre AcAryazrI hasI paDyA ane caMgadeva paNa neminAthanI pratimA sAme manobhAvanA sAthe rAtrinA cha mukta mane hasavA lAgyo. devacaMdrasUrijIe pAhinIne pUrve kalAkanA lAgeTa sarasvatInA dhyAnamAtrathI devI bhagavatI prasanna Avela svapnanuM smaraNa karAvI buddhimAna suputranI mAMgaNI thaI gaI. cheka kAzmIra sudhI dUra-dUranA pradezomAM kaSTamaya karI. lAgaNIpUrvaka cAciMga zreSThIne upAzraye bolAvI putramoha vihAra to dUranI ja vAta, paNa svayaM bhAratI sarasvatI devI tyAgI caMgadevane cAritra mArge vahorAvavA sUcanA karI. phakta nikaTa AvI prabhu neminAthajInA jinAlayamAM sAkSAtu pragaTa ekAda vAra sAMbhaLatAM ja jene pATho smaraNamAM AvI jAya che thaI. siddha sArasvata thavAnuM varadAna ApyuM ane rAjAtevA medhAvI caMgadevane pitAzrIe gharamAM jaI gurudevanI vAta mahArAjAne paNa pratibodha karavAnI zakti arpaNa karI. prakarSa jaNAvI. badhAya aTapaTA praznonA javAbamAM dharmamaya puNyodayathI phakta eka ja divasanA saMyama vihAramAM saMyamajIvananI tarapheNamAM ja caMgadevanA cAturIbharyA javAba sarasvatInA kRpApAtra bananAra munirAja somacaMdra zrImukhathI sAMbhaLI, mAtApitA beue caMgadevane bhAvabharI gRhavidAya gaMgApravAhanI jema sarasvatI stutinA zloko racI nAkhyA. te arpe tyAre A tarapha caMgadeve paNa upakArI mAtA-pitAno pachI vItarAga prabhunA zAsanano jayajayakAra karavA vyAmoha tyAgI vihAra Adaryo. gujarAtanA mahAmaMtrI sAhityasarjanamAM divaso vitAvavA lAgyA. jyAM devInI udayananI vyavahArakuzaLatA thakI dhaMdhukAthI vihAra karI khaMbhAta divyakRpA avatarI hoya tyAM zAstrasarjana karavAM na paDe, te to padhArela AcArya bhagavaMtanA zrIhaste mahA suda caudasanA zubha svAbhAvika rIte racAvA lAge tema saMskRta-prAkRta bhASAmAM dine caMgadeva dIkSita thayo. nAma paDI gayuM muni somacaMdra. pATho lakhAvA lAgyA. (3) devI sarasvatInI divyakupA : (4) zAsanadevInI viziSTa kRpA : gRhasthAvasthAmAM gRhane ja pAThazALA banAvI dhArmika abhyAsa pATaNanivAsI koI gRhasthanA namra sUcanathI mAMtrikakarI janAra, saMyamI sAdhujIvanamAM prAraMbhathI ja jJAnayogI banI tAMtrikothIya vadhI aneka zAsanaprabhAvaka divyazaktio saMprApta gayA. cauda pUrvenA jJAtAo tathA zAstronA pAragAmInAM karavA jyAre somacaMdramuni gurvAjJA laI A. devendrasUrijI jIvanacaritro guru pAsethI suNI-nisuNI pote paNa viziSTa sAthe gauDa pradezamAM vicaraNa karavA pATaNathI prasthAna karI phakta jJAnI banavAnA manorathamAM cheka kAzmIra jaI zrutadevatAne kherALu gAme padhAryA. tyAM vidyAdhArI koI mahAtmAnuM rUpa laI prasanna karavAnA saMkalpavALA banyA. bhAvabhInI AMkhe jyAre zAsanadevI upAzrayamAM AvI. gauDa deza na javA balka giranAra gurudevathI dUra thaI cheka kAzmIra javA potAnA manobhAvane rajU sudhI DoLImAM laI javA te mahApuruSe mAMgaNI karI. jevI karyA tyAre devacaMdrasUrijIe paNa saprema anumati pradAna karI, DoLInI vyavasthA gAmanA mukhI pAse karIne beu mahAtmAo kAraNa ke temAM ziSya karatAMya zAsananuM vadhu hita thavAnuM pAchA vaLyA, tevI ja temanI sevAbhaktithI prasanna thayela teozrIne spaSTa jaNAyuM hatuM. somacaMdramunine eka saMghATaka- zAsanadevIe temane beune rAtorAta giranAra mukAme mUkI dIdhA. svayaM mULa svarUpe pragaTa thaI, vRddha mahAtmAnuM rUpa saMharI aneka camatkArika auSadhio ApavA lAgI. devone AkarSavA tathA rAjAone vaza karavAnI be vidyAo arpaNa karI dIdhI paNa te be vidyAnuM vismaraNa na thAya tethI amRtanuM kamaMDala rAtrinA sAme dharyuM, je rAtri hovAthI devendrasUrijIe na pIdhuM, paNa divya saMketano hArda samajI janAra somacaMdra te amRta ghUMTa rAtri hovA chatAMya pAna karI gayA ane te divasathI teo zirasA vande sUrIzvaram namastasmai namastasmai namastasmai namo namaH zAsanaprabhAvaka zaktivAna banI gayA. Jain Education Intemational Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 195 (5) labdhivAna manipadathI AcAryapada paNa traNa-traNa vAra apamRtyuthI bacAvI jainadharmano rAgI sudhI: somacaMdra munivaranI dRSTimAtrathI nAgapuranivAsI banAvyo. vi.saM. 1199nA mAgazara vada cothanA zubha divase dhanadazreSThI tathA zrAvikA yazodAnA gharanI nikaTabhUmimAM daTAyela pUrva AgAhIo pramANe ja tribhuvanapAlanA putra kumArapALa sonAnI lagaDIo je pApodayane prabhAve kALA kolasA banI gaI gujarAtanA rAjA banI gayA. jemanA mAdhyamathI jIvanAMta sudhI hatI te pharI pAchI suvarNamaya banI gaI, uparAMta nirAzA-hatAza aDhAreya dezomAM amAri-pravartana sAthe zAsanaprabhAvaka kAryo thaI gayela zreSThInAM cAreya saMtAnone gharanA khUNAmAM kolasAnA saMpanna karAvyAM che. irAnanA rAjA bAdazAha mahamadane rAjA sthAne suvarNamudrAnA DhagalA dekhAvA lAgatAM saune Azcarya thavA kumArapALa upara cAlu cAturmAsamAM AkramaNa karato aTakAvavA lAgela. dhanada zeThe pAchI prApta thayela lakSmI muni somacaMdranA chAvaNImAMthI palaMga sAthe upaDAvI kumArapALanA zaraNe karyo nAme temanA gurudevane arpaNa karavA icchatAM devacandrasUrijIe te hato, badhe maraNAMta kaSTathI mahamadane abhaya apAvI rAjA ja anudAnanI rAzi prabhunA jinAlayanA sarjanamAM vAparI kumArapALa mAraphata ja muslima dezamAM paNa cha-cha mAsanI nAkhavAnuM mArgadarzana ApatAM nAgapuramAM eka nUtana jinAlaya amAri ghoSaNA karAvI hatI. anya aneka rAjAo paNa A. sarjAI gayuM. pratiSThA paNa zubha muhUrtamAM thaI jatAM jayakAra thaI deva hemacaMdrAcAryajInA caraNa-zaraNathI unnata banI gayA che. gayo. tevI labdhionA svAmI banavA chatAMya vinaya, namratA, () jinAlacasarjana : AcArya bhagavaMtanuM vivekanA svAmI evA somacaMdramunine gurudeve pATaNa saMghane mArgadarzana, rAjA kumArapALanI gurubhakti tathA vAgabhaTa maMtrInI preraNA karI sAva nAnA dIkSAparyAya ane yuvAvayapUrve ja AcArya kAryazakti thakI pATaNamAM prathama jinAlaya tribhuvanapAla caitya padavI pradAna karI. nAnI uMmare ja zAstragAmI banI janAranuM nAmanuM taiyAra thaI gayuM, jemAM AbAlabrahmacArI neminAtha gujarAta AkhAye bahumAna karyuM ane jIvanamAM trIjuM nAma paDyuM paramAtmAnI pratimAjI pratiSThita thaI. pUrve 32 dAMtathI karelA AcArya hemacaMdrasUri. te trIjuM nAma jIvanAMta sudhI sthira rahyuM mAMsAhAranA pApathI virata thaI prAyazcittanA peTe kumArapALe tathA te ja nAme teozrI aitihAsika puruSa banI gayA. 32 jinAlayo baMdhAvI ApyAM. 24 jinAlayo 24 (6) rAjAo uparanuM varcasva : vi.saM. ikalikAla sarvajJa pUjya 1193nA pATaNAdhipati rAjavI siddharAja jayasiMhe mALavAnA zrImad hemacaMdrAcAryajI tathA rAjA yazovarmAno ghora parAjaya karI dhArA nagarIno jJAna bhaMDAra gurjarezvara paramahaMta zrI kumArapAlana gADAMo bharI pATaNamAM maMgAvyo. rAjA bhojano lakhela graMtha sarasvatI kaMThAbharaNa rAjA siddharAjanA hAthamAM AvI gayo. tethI paNa caDhiyAto graMtha potAnA nAme sAthe te paNa saMskRta bhASAmAM racavAnA koDa thayA. te mATe aneka vidvAnomAMthI hemacaMdrAcAryajIe ja bIDuM jhaDapyuM. rAjavI mAraphata kAzmIrathI jUnA vyAkaraNanA pATho maMgAvI tenuM parimArjana karI phakta eka ja varasamAM "siddhahema vyAkaraNa'nI racanA karI nAkhI, jemAM savA lAkha zloko racANA hatA. nUtana graMthane hAthInI aMbADIe caDhAvI svAgatayAtrA sAthe pATaNanA rAjamahelamAM vAjate-gAjate vadhAvI susvAgatam karyuM. rAjAe gujarAtanA 300thI vadhu lahiyAone AmaMtrI graMthanI nakalo taiyAra karAvI hindustAnanA khUNekhUNe ravAnA karI. Ama A. hemacaMdrAcAryajInI sAdhanA tathA rAjavI siddharAjanI sAdhanAnA subhaga sumeLathI beu aitihAsika pAtra banI gayA. bIjI tarapha siddharAjanA dveSapAtra rAjA kumArapALane Jain Education Intemational Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 tIrthaMkaronAM, 4 daherAMo zAzvata 4 nAmatIrthaMkara prabhunAM uparAMta bAkInAM cAra daherAsaramAM prabhunI caumukhI, azokavRkSa, rohiNI devI ane gurumUrtinI pratiSThA paNa karAvI. tAraMgAnA ajitanAtha bhagavAnanuM uttuMga jinAlaya, yUkAvihAra nAmanuM jainamaMdira vagere aneka jinAyatananA praNetA hatA A.bha. hemacaMdrAcAryajI. jJAnayoga sAthe kriyAyogano subhaga sumeLa temanA jIvanakavananuM ujjavaLa jamA pAsuM hatuM. kumAravihAra nAmanuM pArzvaprabhunuM jinAlaya uparAMta kula maLI cauda hajAra jinAlayonuM sarjana thavA pAmyuM. (8) jinAgama sarjana : phakta saMskRta vyAkaraNa ja nahIM, balke triSaSTi zalAkA puruSa ciratra jevA sAkSarI bhASAnA caritragraMtho, Agama graMthonI vivecanA, svayaMnI prajJAthI viracita aneka graMtho uparAMta kAvyo vagerenI racanA sarasvatInI kRpAthI saraLatApUrvaka karI. je-je sarjana thatuM gayuM tenI nakalo sAtaso lahiyAo rAkhI taiyAra karAvI dezavidezamAM jainasAhitya mAdhyame zAsanaprabhAvanAo karI-karAvI. kahevAya che ke lagabhaga sADA traNa karoDa zloka pramANa sAhityanuM sarjana karatAM jyAre kAzmIrathI AvatAM tAlapatro khUTI gayAM tyAre AcArya bhagavaMtanI kRpAmAtrathI rAjA kumArapALanAM pAraNAM vagaranA eka ja upavAse vRkSadevatAe navAM tAlapatro bAgamAM utpanna karI dIdhAM. muni bhagavaMta rAmacaMdra, guNacandra ane mahendra munirAjanI sahAyatAthI aneka prakArI jJAnakhajAno jainazAsanane samarpI, jJAnabhaMDAro racAvI jJAnIpuruSa aitihAsika banI gayA. (9) mahAmaMtra navakArano rAga : cauda pUrvenA jJAtA, labdhionA svAmI ane prabhAvakatApracura koI paNa jainI mahAtmA navakAranI ArAdhanAthI vaMcita hoya te kema bane? kAraNa ke mahAmaMtra navakAra to jinazAsanano pravezadvAra che. pitA cAciMga zreSThI to saMyamanAM sopAna sara na karI zakyA, paNa mAtA pAhinI sAdhvI padathI pragati pAmatAM paryAyadhArI banI, jyAre aMtimAvasthAmAM AvyAM tyAre mAtA sAdhvInI samAdhi mATe putrAcArya svayaM mAtAne navakAra saMbhaLAvavA lAgyA ane badhAyanI vacce jAhera karatAM jaNAvela ke teo potAnA upakArI saMsArI mAtAnI smRtimAM svayaM eka karoDa navakArano jApa japaze. jyAM phakta vidhi ane zuddhi sAthenA nava lAkha navakArano jApa jIvAtmAne durgatimAM javA na de, tyAM saMkalpa sAthenA eka karoDa navakAranA ArAdhaka vizva ajAyabI : alpabhavI hoya temAM zuM Azcarya ! kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryajInAM racita aneka graMtho-kathAnakomAM temaNe navakAranA camatkArika prasaMgo tathA tattvapadArtho pIrasI dIdhA che, je teozrInA navakArapremanA sAkSIbhUta che. (10) camatkAronI hAramALA : jenA haiye zrInavakAra tene jIvanamAM thAya camatkAra ane jyAM camatkAra jovA maLe tyAM lokapravAha namaskAra kare temAM zuM Azcarya! jema khaMbhAta nikaTamAM jina caityamAM ja sAkSAt sarasvatIe darzana dIdhAM tema zAsanadevIe deva ane rAjAnA vazIkaraNa maMtra ApyA. jema nAgapuranA dhanada zreSThIne mahAtmAnI dRSTi paDatAM ja dhana prApta thayuM, tema traNa upavAse koDinArathI aMbikA devIe pratyakSa darzana ApI siddharAja jayasiMhanA bhAgyamAM saMtAnayoga che ja nahIM tevI bAtamI ApI. zatruMjaya ane giranAranI jAtrA karI gurudeva rAjA kumArapALane satyadharma samajAvavA brAhmaNonI caDhAmaNIthI somanAtha pATaNa paNa padhAryA ane mahAdevanA maMdiramAM pravezI yogavidyAthI ja sAkSAt mahAdevane pragaTa karI dIdhA. temanI ja pAse mokSamArga jainadharmamAM ja che tevI udghoSaNA karAvI kumArapALane pratibodhita karI dIdhA hatA. jainAcAryanI IrSyA karanAra bhRgupurano sanyAsI devabodhi jyAre pATaNa Avyo, kamaLanALanA dAMDA banAvI pAlakhImAM besI rAjasabhAmAM AvI camatkAro dekhADyA tathA rAjamahelamAM jyAre brahmA-viSNumahezanAM darzana karAvI kumArapALane pUrvaja mULarAja vagerenA darzana karAvyAM. tyAre kumArapALanI zraddhA jainadharmathI DagI zaivadharmamAM vadhavA lAgI tyAre yogazaktino prayoga karI AcArya bhagavaMta vyAkhyAnanI pATathI addhara AkAzamAM sthira rahI pravacana devA lAgyA te pachI bAjunA upAzraya khaMDamAM rAjA sAthe vAgbhaTTa maMtrIne laI jaI tyAM covIza tIrthaMkara bhagavAnane samavasaraNamAM birAjamAna darzAvyA uparAMta kumArapALanA pUrvajo pAse ja jainadharmanI prazasti karAvI, pharI kumArapALa rAjavIne jainadharmamAM sthira karI dIdho ane haLavI bhASAmAM jaNAvI dIdhuM ke te camatkAra nahIM paNa indrajALa ja hatI. AvA to nAnA-moTA aneka camatkAronA prasaMgo jIvanamAM anubhavyA athavA anubhava karAvyA hatA. (11) ahiMsApracAra kArya : jainadharmano mULabhUta siddhAMta jagajAhera karavA kAzInA rAjA jayaMtacandrathI laI cheka kAzmIranA rAjA sAthe maitrIkarAra karI potAnI mAlikInA Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa aDhAreya dezomAM mAchImArI, katalakhAnAM, hiMsAkhorInuM zakya teTaluM nivAraNa rAjA kumArapALanA mAdhyamathI karAvyuM. sAmadAma-daMDa ane bhedanItithI cotarapha ahiMsAvAda prasarAvyo. temanAthI pratibodhita kumArapALe to potAnA sainyanA aDhI lAkha ghoDAone gALeluM pANI pivaDAvavuM cAlu karela uparAMta ghoDAonA asvAra paNa pUMjaNIthI palANane pUMjI pachI ja savArI karavA lAgyA. mArI zabda bolanArane paNa sajA thavA lAgI. phakta ahiMsA ja nahIM sAteya vyasanonI hakAlapaTTI deza-nagaromAM thavA lAgI ane cAreya tarapha zAMti-samAdhinuM vAtAvaraNa phelAvA lAgyuM. kaMTakezvarI devIe jyAre gurudevanI manAIthI rAjA kumArapALa pAsethI navarAtrinA divasomAM 2400 bakarAM tathA 24 pADAnuM balidAna na maLavAthI krodhAvezamAM rAtrinA samaye rAjavIne trizULa mArI koDha rogathI bimAra banAvI dIdhA tyAre paNa pazuhiMsAne TALI AtmahatyA karavA sudhI taiyAra thaI janAra rAjA kumArapALane abhimaMtrita jaLa chaMTAvI paLavAramAM gurudeve nIrogI banAvI dIdhA hatA, je ahiMsA dharmanI parIkSAmAM eka moTI saphaLatA svarUpa ghaTanA hatI. (12) sacoTa bhaviSyavettA : devI sarasvatInI kRpAmAtrathI bahuzruta banelA AcArya hemacaMdrAcAryajI je je AgAhIo karatA te satya paDatI hatI, jema ke uttama vyAkaraNa graMtha banAvI ApavAnuM Apela vacana siddharAja jayasiMhane sArthaka thayuM, putrayoga nathI te vAta paNa siddharAjane spaSTa karI te satya TharI. AgAhI pramANe je vi.saM. 1199 mAgazara vada cothanA divase ja rAjA kumArapALane rAjagAdI maLI. udayanamaMtrI mAraphata rANInA mahelamAM sUvA na javA mATe kumArapALane mokalyo, tenuM pAlana karatAM kumArapALa bacI gayA. rAtre rANI mahela upara vIjaLI paDavAthI mRtyu pAmI gaI. bharUcamAM maMtrI AdmabhaTTane narmadA devI thakI je upadrava thayo te devI padmAvatInA kahevA pramANe dUra to thayo ja ane AcAryabhagavaMte ja nUtana jinAlayanI pratiSThA karAvI te pachInI saMghavI devInI badacAlathI thayela navA upasargane nAthavA hemacaMdrAcAryajI labdhiprayoga karI AdmabhaTTane daivI upadravathI bacAvavA AkAzamArgathI UDI kSaNavAramAM bharUca sudhI AvI gayA ane potAnA siddha vacanothI ja saighavI devIne nAthI lIdhI, jyAre pAlitANAnA cha'rI pAlitasaMghanA zubha prasthAna samaye ja karNa nAmano baLavAna rAjA gujarAtane dhamaroLavA 197 sasainya pATaNa tarapha AvavA lAgyo tyAre paNa AcArya bhagavaMtanI AgAhI pramANe ja rAjA karNa potAno hAra jhADamAM phasAI javAthI mRtyu pAmI gayo ane siddhagiri tathA giranAranI jAtrA nirvighna pUrNatA pAmI. tethI paNa vadhu devI tribhuvana svAmIe traNa upavAsathI pragaTa karI rAjA kumArapALano bhUtakALa-bhaviSyakALa jANI lIdho. rAjA siddharAja jayasiMha tathA potAnI sAtheno pUrvabhavathI cAlI Avato saMbaMdha kahI Apyo. bhAvimAM AgAmI covIzInA prathama tIrthaMkara padmanAbhanA agiyAramA gaNadhara zatabaLa nAmathI temanI mukti thaze tevI sacoTa AgAhIo karI. te badhIya ghaTanA pachI rAjA kumArapALe gurudevane bharacaka rAjasabhAmAM kalikAlasarvajJanI mahApadavI ApI hatI; tethI ja Ajeya paNa A. bhagavaMtanA nAma AgaLa te vizeSaNa umerAya che. jJAnayogI hemacaMdrAcAryajIe potAnA kALadharmano samaya nikaTa jANI sakaLa saMgha sAthe kumArapALane paNa AmaMtrI saune khamAvyAM. potAnA aMtima samayanI sacoTa bhaviSyavANI karI. potAnA maraNa pachI kumArapALa rAjAno paNa svargavAsa nikaTamAM jANI temane cetavyA, eTaluM ja nahIM potAnA svargagamana pachI bAlacandra muninA kAvAdAvA ajayapALanA upadravonI saMbhAvanA jANI potAnA uttarAdhikArI tarIke rAmacandrasUrijIne niyukta karyA. tathA rAjA kumArapALanA mAdhyamathI phakta ahiMsAdharmano ja jayajayakAra nahIM, balke jJAnamArgathI paNa ciraMjIva banI janAra kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajInI jIvaMtaavasthAmAM sAdharmika bhakti, anukaMpAdAna uparAMta navakAranI ArAdhanA khUba phUlIphAlI hatI. jemanI jIvaMtAvasthAmAM koI IrSyALu paNa TakI na zakyA tathA prabhu vIre divALI kalpamAM bhAkhela te pramANe prabhuvIranA zAsanakALamAM mahAprabhAvaka sUribhagavaMta jagata upara upakAranI helI varasAvI aMta samaye aNasaNa karI jyAre devaloke sidhAvyA tyAre caturvidha zrIsaMgha gamagIna banI gayela, chatAMya Azcarya e che ke aNagArI temanI mukti AgArI chellA traNa bhava pachI thaze. Ajeya paNa kumArapALanA prabhuzAsananA viziSTa jJAnI mahApuruSanI gauravagAthA gaganamAM guMje che, tevA zAsanaprabhAvaka sUridevane bhAvabharI vaMdanA. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNadharma viSayaka vavajJALa/ vavajJAnanI vAcchatA Roopa Dose of Your Face on an anna MP propoocoop saMgrAhaka : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. nemiprema) DO 06 (c)(c) OCT 00 0 0 0 0 S PCS ) (1) koDonA dAna sahelA che, paNa nItino paiso ane nAmanAnI akAmanA agharA che. (2) parvatithinA paccakhANa saraLa che, paNa saMpUrNa AjIvananuM brahmacarya duSkara duSkara che. (3) mAsakSamaNanI ghora tapasyA zakya che, paNa abhakSya, rAtribhojana ke TI.vI. vagere dUSaNatyAga bhAre che. (4) saMsAramAM rahI dharma karavo game che, teno bhAvArtha evo che ke saMsAra game che. (5) kaDakaDATa sUtro gokhavA e ramata che, paNa bhAva-bhAvArtha ke daparyArca sudhI pahoMcavuM gahana che. (6) kadAca mAnavabhava paNa sulabha che, chatAMya jinAjJAvAsita buddhi ane pariNati durlabha tattva che. (7) te zrAvaka kharo che je saMyamano abhilASI che athavA saMyamIne sevAdAtA, sahAyaka che. (8) cAritrAcAranA pAlana vinA, saMcamI saMbaMdhI abhiprAyo ke saMyama saMbaMdhI apalApo hAsyAspada che. (9) mahAmaMtra navakArano prathama zabda namo=namaskArabhAvathI mohanIyakarma jItavAno maMtra. (10) jinazAsana samudAyavAda ke saMkucitavAdathI nahi balka cAdvAda ke anekAMtavAdathI jayavaMtu che. (11) agiyAra pratimApArI zrAvakathI bAra pratimAdhArI zramaNa uccasthAne birAje che. (12) jaMgama tIrthanI upekSA karI sthAvara tIrthanI jAtrAo haravA-pharavA jevuM banI zake che. (13) anarthakArI arthanA jore dharmIo ke saMyamIone mUlavavA mahAanartha utpanna karI zake che. (14) sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikArupI caturvidha zrIsaMghane svayaM tIrthakaro namaskAra kare che. (15) sUrirAjathI laI munirAjane samabhAve vAMdanAra zrIkRSNa ke zreNikanI jema tIrthakara bane che. (16) zramaNonI AMkho zAstra hovAthI sUkSma ane saMsArIo karatAM dIrgha hoya che. (10) matamatAMtaronA aneka kAraNomAM eka kAraNa atireka ke pratibaddhatA paNa hoya che. (18) jeTalA aMze jinAjJAo gamI, teTalA aMze namo arihaMta ANaMno jApa sAco. (19) AzrayasamAdhivALA jIvo saMyama pAmI jAya, toya cAritrAcAranI UMcAI na sparzI zake. (20) vinayathI . tattvaprema upaje, ane tethI viveka, tethI tattvajJAtA satyagrAhI hoya che satyAgrahI nahi. (21) zramaNadharmanI sAdhanAo puNya ke sukha mATe nathI, paNa nirjarA ane mokSa mATe che. (22) janamAMthI jena banavA phakta jJAnadhyAna tathA tapatyAganI be mAtrAo umeravI paDe che. (23) saMyamathI pata ke patana temanA che jenI pAse tapa-tyAga ane titikSAnI tridhArI talavAra nathI. (24) mAna-sanmAna ke anukULatAo vacce saMyama saraLa che, apamAna ke pratikULatA vacce kaThIna che. (25) vartamAnanA zramaNo cothA ArAnA udAharaNo darzAve, chatAMya gRhastho chaThThA ArAnI taiyArI kare che. (26) zrAvakone dukAna ke makAnanA tema zramaNone maMdiro-upAzrayonA mamatva mAraka bane che. (20) namorUpI prathama zabdane ArAdhI mokSarUpI zabdAtIta maMgala sAdhavuM te navakAra-sAra che. : sajanyaH zrI rAjakumAra pannAlAlajI pojharaNA tathA zrImatI surekhAbahena aMjatajI pokaraNA : anumodaka : 'nemipremI ArAghaka maMDaLa-muMbaI-pUnA a 24/2008 FOGO Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 199 jaLa zramaNadarzananI prAcInatA (paurANika ane aitihAsika pariprekSyamAM) prA. haMsAbahena ena. hiMDocA jainadharma (zramaNadarzana) prAcInakALamAM udbhavyo hovA chatAM te dharma saMbaMdhe mukhya traNa brAnta khyAlo pravarte che. Ama chatAM vaidika sAhitya, jaina Agamo ane bauddhagraMthomAM maLatAM keTalAMka navAM saMzodhano darzAve che ke jaina (zramaNa) dharmadarzananAM mULa ati prAcInakALamAM ja jaNAya che. bhAratIya saMskRtinI dhArA be pravAhamAM vibhakta che. zramaNaparaMparA ane brAhmaNaparaMparA. A banne paraMparAo Rgvada paraMparAthI prabhAvita che. Rgvada ane purANo mahAkAvyomAM nivRttipradhAna ane pravRttipradhAna paraMparAono nirdeza che. brahmAnA sanakAdi putro jaMgalamAM jaI nivRttamArgI thayA pachI brahmAe anya putro utpanna karyA jemaNe prajA saMtatino vistAra karyo. bhAgavata zivapurANanAM tapasyAnAM varNano jaina graMthonA varNana sAthe lagabhaga sAmya dharAve che. bhagavAna RSabhadeva je paraMparAmAM thayA te zramaNa munionI paraMparAno ullekha Rgyeda ane atharvavedamAM jovA maLe che. manusmRtimAM nAtha licchavIo, malla vagere kSatriyone nRtya eTale ke binabrAhmaNa kahevAya che. bAvIsamA tIrthaMkara neminAtha kRSNanA kAkAnA putra hatA, jyAre trevIsamA tIrthaMkara pArzvanAtha kAzI nareza azvasena ane vAmAdevInA putra hatA. TUMkamAM siMdhu saMskRtinI draviDa prajAno dharma jainadharma hato tevuM purAtattvavido mAne che. jaina dharmanA udbhava temaja zramaNa-paraMparA aMge vidvatu-jagatamAM keTalAMka bhrAmaka mato pravarte che, jevA ke jaina dharma vaidikI-brAhmaNa dharmamAMthI janmyo che, jaina dharma bauddha dharmano ja eka phAMTo che, jaina dharma mahAvIra bhagavAne sthApyo che vagere.. prastuta lekhamAM lekhikAbahene aneka graMthonAM avalokana temaja parAmarzanA aMte pravartamAna bhrAnta khyAlonuM nirAkaraNa karavAno prayAsa karyo che. temaja jaina dharma prAcInatama dharmomAMno eka che, vaidika sAhityathI paNa pUrveno che. mahAvIra svAmInI pUrve zramaNaparaMparAnA Adi pravartaka bhagavAna RSabhadevanuM nAma maLe che; Ama jainazramaNa darzananI prAcInatA siddha karavAno namra prayAsa karyo che. A abhyAsapUrNa lekhamALAnA lekhikAbahena DaoN. haMsAbena hiMDocA saMskRta viSayamAM ema.e., pIecaDI. thayA che ane saurASTra yuni. rAjakoTanA saMskRta bhavananA adhyakSa tarIke ane prophesara tarIke varSothI sevA ApI che. temaNe porabaMdara gurukuLa mahilA kaoNlejamAM vyAkhyAtA tarIke sAta varSa sudhI ane saMskRta Jain Education Intemational Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 vizva ajAyabI : akAdamI ane inDolojikala rIsarca insTiTyUTa dvArakAmAM dasa varSa sudhI sevA ApI che. teo 1989thI pIecaDI.nA gAiDa tarIkenI svIkRti pAmyA che. temanA mArgadarzana heThaLa 12 vidyArthIo pIecaDI. ane 15 ema.phila. thayAM che. temaNe 03 yujIsI rIsarca projekTasa pUrA karyA che te paikIno eka uttara jagannAtha saMskRta kAvyazAstra parano che. temanA 09 saMskRta pustakonuM prakAzana thayuM che. temaNe rAjya, rASTrIya ane AMtararASTrIya kakSAnA seminAra, konpharansIjhamAM chellA 30 varSa daramyAna 100 karatAM vadhAre saMzodhana pepara rajU karyA che. ghaNA ja saraLa, nikhAlasa ane sAlasa svabhAva dharAvatAM DaoN. haMsAbahena gujarAtI sAhityamAM gauravazALI ratna che. -saMpAdaka jaina dharma (zramaNadarzana) vastutaH ati samAveza thAya che. banne paraMparAomAM keTalIka samAnatAo prAcInakALamAM udabhavyo hovA chatAM, te dharma saMbaMdhI hovA chatAM baMne vacce spaSTa bheda paNa che. zramaNa-paraMparA keTalAka bhrAnta khyAlo pravarte che. evA bhrAnta khyAlomAM (muni-paraMparA) tyAga ane nivRttipradhAna rahI che, jyAre mukhya traNa che : (1) jaina dharma vaidika-brAhmaNa dharmanA brAhmaNa-paraMparA pravRttipradhAna che. "baMne paraMparAonA aMtarane pratikAramAMthI ke vaidikI hiMsAnA virodhamAMthI athavA to vaidika- TUMkamAM kahevuM hoya to eTaluM ja kahI zakAya ke brAhmaNa-vaidika brAhmaNa dharmamAMthI janmyo che. (2) jaina dharma e bauddha dharmano paraMparA vaiSamya upara pratiSThita che, jyAre zramaNa-paraMparA sAmya ja eka phAMTo che. (3) jaina dharma mahAvIra svAmIe sthApyo. upara pratiSThita che,' zramaNa-paraMparA vedonuM prAmANya ke jAtinA A traNeya AkSepo have nirAdhAra siddha thaI rahyA che. vaidika AdhAre purohita ke gurupadano svIkAra karatI nathI, eTaluM ja sAhitya, jaina Agamo ane bauddha dharmagraMthomAM maLatA keTalAka nahIM zramaNa-paraMparAnA IzvaravAda, paramANu-siddhAMta, karmasiddhAMta aMtaraMga purAvA temaja itihAsa-purAtattva viSayaka thayelAM paNa brAhmaNa-paraMparAthI judA prakAranA che. baMne paraMparAo vacce keTalAMka navAM saMzodhanone AdhAre have moTA bhAganA vidvAnono zAzvata virodhanuM paNa darzana thAya che. vaiyAkaraNa pataMjali abhiprAya thayo che ke jaina dharma (zramaNa-paraMparA)nAM mULa atyaMta pANinI muninA eka sUtra uparanA bhASyamAM zAzvata virodha prAcIna kALamAM nakhAyAM che. te dharma vedakAlIna che. keTalAkanA dharAvatAM sApa-noLiyo, gAya-vAgha jevA vaMtonAM udAharaNo mate to te dharmanAM eMdhANa prArvedika ke prAgaitihAsika kALamAM sAthe brAhmaNa-zramaNanuM paNa udAharaNa Ape che.* paNa vartAya che. teno svataMtra rIte vikAsa thato rahyo che. te vaidika vAstavamAM A baMne paraMparAo RgavedakALathI pracalita dharmanA virodhamAMthI Ubho thayo nathI ke vaidika dharmamAMthI sarjAyo che ane paraspara prabha che ane paraspara prabhAvita thatI rahI che. RgvadamAM ja nathI, ke bauddha dharmano te phAMTo nathI. te dharma mahAvIrasvAmIe nivRttipradhAna ane pravRttipradhAna A baMne paraMparAno nirdeza che. sthApyo nathI, paNa mahAvIra pUrvenA 23 tIrthakaroe tene prabodhyo purANo ane mahAbhAratamAM jaNAvyuM che ke sRSTisarjana samaye brahmAe prathama sanakAdi putro utpanna karyA. teo jaMgalamAM jaI paurANika ane aitihAsika purAvAonA pariprekSyamAM nivRttamArgI thaI gayA. te pachI brahmAe anya putrone utpanna jaina zramaNadarzananI ati prAcInatA siddha thAya che. karyA, jemaNe pravRttipaMthI rahIne prajA-saMtatine vistArI. zramaNa ane brAhmaNa paraMparAo : (mahAbhArata, zAntiparva-340. 72-73, bhAgavatapurANa-3 12). - jainadarzana ke jaina dharmanuM prAcInatama nAma che | jaina dharma vaidika kALathI AraNyaka-kALa sudhI vAtarazanA zramaNaparaMparA. zramaNonA dharma tarIke oLakhAyo che. zramaNa-paraMparAnI bhAratIya saMskRtinI dhArA mukhya be pravAhomAM vibhakta che : zramaNa-paraMparA ane brAhmaNa-paraMparA vadika paraMparA). 1. paMDita sukhalAlajI, jaina dharmano prANa, pR. 29 zramaNa-paraMparAmAM mukhyatve jaina ane bauddha e be saMpradAyono 2. mahAbhASya, 2-4-9 Jain Education Intemational Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 201 prAcInatAnA aneka nirdezo-ullekho vaidika temaja jaina dharma (vo. 9, pR0 76)mAM RSabhaputra bharatanA nAma parathI graMthomAM prApta thAya che. bhAratavarSanuM nAmakaraNa thayuM :tIrthakaro ane zramaNa-paraMparAnI Brahmanical purans prove Rishbha to be the father of that Bharat from whom india took to prAcInatA name Bharatvarsha.3 jaina dharma-prabodhaka 24 tIrthakaro thaI gayA. 24mA zramaNa-paraMparAnA RSio "vAtarazanA' (nagna) tarIke tIrthakara vardhamAna mahAvIra svAmI (I.sa. pUrve pa39-467)nI paNa oLakhAtA. 'bhAgavata'nA AdhAre jaNAya che ke vAtarazanaparvenA 23 tIrthakaro paikI zramaNa-paraMparAnA Adi pravartaka tarIke zramaNonA dharmanuM pravartana RSabhadeve karyuM. RSabhanuM nAma maLe che. temano AvirbhAvakALa atyaMta prAcIna dharmAna da vAtArazanAnAM zramaNAnAmanAyo che. mRSINAmUrNapabdhinAM zuklayA tanUvAvatAra . (5-3-20) jainAgamo ane purANonAM varNano pramANe jaMbudvIpanI RSabhanA nava putro paNa vAtarazanA banyA hatA. dakSiNe rahelA bhArata dezamAM prAcIna kALamAM cauda kulakara thayA. (bhAgavata, 11-2-20) temAMnA chellA kulakara rAjA nAbhi ane temanI patnI marudevInA putra te prathama tIrthakara RSabha. dIkSA laIne RSabha tapasvI Rgaveda (10-166-2)-yajurveda (9-25) vageremAM banyA. teo nagna rahetA ane jaina kalAnI prApta thayelI RSabhanA ullekha che.* "dharmopada' "nyAyabiMdu' vagere prAcIna RSabhanI pratimAomAM zira para keza sAthenuM ghora tapasvInuM rUpa bauddha graMtho paNa RSabhano jaina tIrthakara tarIke ullekha kare che. aMkita thayuM che. hiMdupurANo (bhAgavata pa-3; 5-6; "mahApurANa' (18-60)mAM jaNAvyuM che ke te samaye svayaMbhU zivamahApurANa -2)mAM temanAM vaMza, mAtApitA ane RSabha sivAya koIne deva mAnavAmAM na AvatA. 'bhAgavata'nI tapazcaryAnuM je varNana che te jaina graMthonA varNana sAthe sAmya dharAve kathA anusAra teo viSNunA 22mAM avatAra che. DaoN. rAdhAkRSNanuM kahe che : "jaina-paraMparA pramANe, jaina RSabhe sauthI prathama kRSi, rasoI, zilpa, vANijya, dharmano udaya RSabhadevathI thayo, jemaNe keTalIya sadIo pUrve brAhmI lipi vagerenI zogha karIne ane jaina dharmano upadeza janma dhAraNa karyo hato. A prakAranI paryApta sAkSI upalabdha ApI bhAratIya saMskRtinA vikAsamAM bahumUlya phALo Apyo. che ke jenA AdhAre kahI zakAya che ke IsunI eka sadI pUrve temanuM cihna vRSabha (Akhalo) che. RSabhane khetInA deva (God paNa evAM loko hatAM ke je RSabhadevanI pUjA karatAM hatAM, je of Agriculture) mAnyo che. temaNe ahiMsApradhAna dharma sauthI pahelA tIrthakara hatA emAM koI saMdeha nathI ke vardhamAna prabodhyo. 20mA tIrthakara munisuvratanA samaya sudhI IvAku, tema ja pArzvanAthanA pahelAMthI jaina mata pracalita hato. drAviDo, nAgo, yakSo, asura vagere temanA upadezane anusaryA. bhAgavata purANa e vAtanuM samarthana kare che ke RSabha jainamatanA saMsthApaka hatA.' RSabhano putra bharata cakravartI gaNAyo. e rIte 14 | RSabhadeva je paraMparAmAM thayA te vAtarazanA-zramaNa kulakaro pachI 63 zalAkA puruSo thayA, jemAM 24 tIrthakara, 12 munionI paraMparAnA ullekha prAcInatama graMtha RgavedamAM paNa cakravartI, 9 baladeva, 9 vAsudeva ane 9 prativAsudeva che. maLe che. malayagirikRta 'AvazyakavRttimAM bharata, sagara, maghavA vagere 12 cakravartIonAM nAma maLe che. munayo vAtarazanA pizalgA vasate malA. RSabhadevanA putra prathama cakravartI bharata parathI ApaNA vAtasyAnuM prAji yatti yaduvAso avikSata. dezanuM nAma bhAratavarSa paDyuM evuM jainapurANo ane _ (10-136-2) AgamagraMthomAM kahyuM che. keTalAMka hiMdu purANo paNa A vAtanuM 3. Kalpsutra, Introduction, P. XVI samarthana kare che, bhAratanA prAcIna rAjavaMza, jaina enTIkverI 4. Dr Radhakrishnan, Indian Philosophy, Vol, p. 287 pa. DaoN. rAdhAkRSNanuM, bhAratIya darzana, bhA. 1, pR0 264 Jain Education Interational Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 vizva ajAyabI : A vAtarazanA muniomAMnA mukhya muni kezInI stuti paNa vAtyo uparAMta vaidika sAhitya (R. 8-6-18; RgvadamAM che : kezyagni kezI viSe kazI bibharti rodazI (2) taittirIya saMhitA 2. 4. 9. 2)mAM zramaNa-paraMparAnA sAdhu 10-136-1) yationA ullekha maLe che. jainomAM 'yati' saMjJA pracalita rahI kezI eTale kezadhArI RSi jaina-paraMparAmAM phakta che. keTalAka samaya pachI vaidika sAhityamAM yatio tarapha RSabhanI pratimA zira para keza dhAraNa kare che. virodhanI bhAvanA pragaTa thatI jovA maLe che, je pUrve nahotI. tAMDyabrAhmaNa (14-11-28; 18-1-9)nA TIkAkAre zramaNa-paraMparAnA jaina yatio nagna rahetA. Rgvada yationuM je varNana karyuM che tenAthI spaSTa che ke teo zramaNa(7-21-5; 10-99-3) tema ja atharvaveda (20-136 paraMparAnA muni hatA. 11) vageremAM ulikhita ziznadevo saMbhavataH zramaNa-paraMparAnA nagna yatio haze. lohAnIpuramAMthI kAyotsarga mudrAmAM je A rIte prAcInatama vaidika sAhityamAM zramaNa-paraMparAnA nagnamUrti prApta thaI che te bhAratanI sahuthI prAcIna mUrti che. astitva saMbaMdhI aneka nirdezo prApta thAya che, jenAthI zramaNaane te jaina tIrthakaranI manAI che.* paraMparA ke jainadarzananI vedakAlInatA siddha thAya che ane sAthe sAthe Adi tIrthakara RSabhadevanI aitihAsikatA pramANita thAya vaidika sAhityanA taittirIya AraNyamAM ketu, aruNa ane vAtarazanA traSionI stuti karavAmAM AvI che : ketavo aruNAsakya | RSayo vAtarazanAH pratiSThAM zatadho hi | zramaNadharmanI A ja zAkhA "AhaMta' (ahaMta) ane samAditAso sahastradhAyasa | "nirjhantha' nAme pAchaLathI prakhyAta thaI. bhagavAna mahAvIranA samayamAM enuM nAma nirjhantha dharma' rahyuM che, ema pAli ane jaina sAhityamAM varNana che ke bhagavAna RSabhanI dIkSA ardhamAgadhI sAhityamAMthI jaNAya che. bAvIsamA tIrthaMkara sAthe bIjI cAra hajAra anya vyakti paNa dIkSita thaI hatI. ariSTaneminI pUrve ja "AhaMta' nAma pracalita thayuM hatuM. teo vAtarazanA-zramaNa-paraMparA sAthe saMbaMddha che. ariSTaneminA tIrthakALamAM pratyeka buddha paNa ahaMtu kahevAtA vAtarazanA-zramaNo mATe 'vAya' zabda paNa prayojAyo evo nirdeza bauddha graMthamAM thayo che. "ahaMnuM' zabda RgvadamAM che. zramaNa paraMparA sAthe saMbaddha vAtyono ullekha RgvadamAM prayojAyo che. emAM jena yatione "pavanavasana" eTale ke nagna thayo che : darzAvyA che. 'padmapurANamAM paNa jaina dharma mATe "Ahata dharma anu vAtAstava sakhyamayuranu devA bhamire vIrya te | evo zabdaprayoga thayo che : (R. 1-163-8) AhaMta sarvamatacca muktidvAramasaMvRttam (padmapurANa, temanuM varNana atharvaveda (a) 15)mAM paNa che. teo 13-35). vaidika vidhithI pratikULa AcaraNa karatA hatA. manusmRti vaidika-paurANika sAhityamAM nirjhantha dharmarUpe jainadharma (adhyAya-10)mAM nAtha, licchavIo. malla vagere kSatriyone ullekhAyo che. AcArya sAyaNe potAnA bhASyamAM nircantha vAtya mAnya che. e vAtyo viSe DaoN. ke. pI. jayasvAla kahe che saMbaMdhI eka vAkya udgata karyuM che : kanyA : kaupInottarI : "teo vAyo athavA binabrAhmaNa-dharmIya kSatriyo kahevAya saMguNadInAM tyAgino yathApAta rUpadharA nirgaLyA niSparigrahA che. temane potAnAM gRha-smArako hatAM. temanI sarakAra janataMtrIya rIti saMvartazrutiH | ta. A. bhASya, 10-63). jaina saMpradAya hatI, teo avaidika upAsanA karatA ane temanA potAnA potAnA guruvaryo mATe nirgastha (nijhaMtha) zabdano prayoga nirALA dharmaguruo hatA. teo jaina dharmanA puraskartA hatA."7 prAcIna kALathI karato rahyo che. "jaina Agamo pramANe nigUMtha' ane bauddha piTako mujaba " niSNeDha' aitihAsika sAdhanone 6. ke. riSabhacana : jainadharmanA pracAra, zrI mahAvIra jaina AdhAre ApaNe eTale sudhI jANI ane kahI zakIe chIe ke vidyAlaya suvarNamahotsava graMtha, pR0 10 8. IsibhASiya, 1-20 9. Modern Review, 1929, P. 499 9. AcArAMga-1, 3, 1, 108 Jain Education Intenational Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 203 jaina paraMparA sivAyanI bIjI koI paraMparAmAM guruvargane mATe videha kahevAyo. temanI ahiMsAtmaka pravRttine kAraNe temanuM nircantha' zabda pracalita ke rUDha thayelo nathI."10 dhanuSya pratyaMcAhIna pratIka mAtra rahyuM. AhaMtu zabdanI mukhyatA pArzvanAthanA tIrtha sudhI rahI. bAvIsamA tIrthaMkara neminAthano janma yAdavakuLamAM thayo bhagavAna mahAvIranA samayamAM 'nircantha' zabda vadhAre pracalita hato. te vAsudeva kRSNanA kAkAnA putra hatA. potAnA lagnaprasaMge thayo. mahAvIrakAlIna sAhityamAM mukhyatve niSNathaMpavayaNe bhojana arthe thatI pazuhiMsA nihALI emaNe saMsArano tyAga (nircandapravacana)no mukhya nirdeza che.11 tethI ja jainadarzanazAstra karyo. raivataka (saurASTranA giranAra) parvata upara cAlatA thayA, 'nirjhanthapravacana' kahevAya che. bauddha sAhityamAM bhagavAna tyAM tapazcaryA karI ane jJAnanI caramasImAe pahoMcIne tyAM ja mahAvIrane nirgasthanAtha-putra kahyA che. temAM jaina zramaNa mATe nirvANa pAmyA. bhagavAna vAsudeva sAthe saMbaddha mahAbhAratano vAraMvAra 'nigUMDha' zabda maLe che. azokanA zilAlekhamAM paNa samaya lagabhaga manAya che, tethI neminAthano paNa te samaya teno ullekha thayo che. aitihAsika gaNAya. Ime viyApaTA hohanti nirgADha supi me kaTe | vaidika sAhitya temaja purANomAM neminAthanA ullekha mahAvIra svAmI pachI jainadharmanA thatAara ane prApta thAya che." temAM ariSTanemi (neminAtha) viSe je vigato digaMbara ema be bhAga paDyA tyArathI A dharma mATe jaina' maLe che tene AdhAre spaSTa samajAya che ke teo jaina tIrthakara zabda spaSTa rIte prayojAvA lAgyo. che. Rgvada (10-178-1) aitareya brAhmaNa 20-2, yAska nirukta (10-12) ityAdi vaidika sAhityamAM temane jIvana nircanya dharmanA mukhya pravartako neminAtha ane pArzvanAtha ane maraNano sAgara pAra karavAne samartha ane hiMsAnivAraka hoya ema lAge che.12 nirUpyA che. jema ke-- mahAvIra pUrvenA anya prAcIna tIrthakaro : ariSTanemi pUtanAjamAzuM svarUpe tIrthamihA huvema | covIsa tIrthakaro paikI Adi tIrthakara RSabhadeva, (*-10-178-1) ekavIsamA tIrthaMkara nemi, bAvIsamA neminAtha ane trevIsamAM neminAthano samaya anizcita che, paraMtu temanI pUjApArzvanAtha viSe aitihAsika vigato prApta thAya che. anya bhakti pArtha ane mahAvIranA prAdurbhAva pahelAM mahAbhAratanA tIrthakaronAM aitihAsika ke nakkara pramANa upalabdha nathI. pachInA divasomAM sthApita thaI cUkI hatI ane (I.sa. pUrvenA yajurvedamAM pahelA tIrthakara RSabhadeva, bIjA tIrthakara 9mA saikAmAM) pArzvanAtha pahelAM jaina dharma vidyamAna hato ane ajita ane bAvIzamAM ariSTaneminA ullekha maLe che.13 bhagavAna ariSTanemino itihAsa sAco che. ekavIsamA tIrthaMkara naminuM sAmya keTalAka vidvAna trevIsamA tIrthaMkara pArzvanAtha (I.sa. pUrve 877'uttarAdhyayana'mAM varNita nami sAthe batAve che, je mithilAnA 777)no janma banArasamAM thayo hato. teo kAzInA rAjA rAjA hatA. temanA anAsakti saMbaMdhI vacano pAli ane azvasena ane vAmAdevInA putra hatA, aitihAsika samrATa saMskRta sAhityamAM uddhata thayelAM jovA maLe che. te paraMparAmAM brahmadattanA vaMzaja hatA. A brahmadatta jaina praNAlikA pramANe 12 janaka thayA, je videha (jIvanamukta) hatA ane temano deza paNa cakravartIomAMnA eka hatA. Dr guerinot jekobI Ara.sI. majamudAra vagere pratipAdita kare che ke pArzvanAtha eka 10. paMDita sukhalAlajI, jainadharmano prANa, pR. 22 aitihAsika vyakti hatA.jaina mAnyatA pramANe teo 100 varSa 11. bhagavatI. 9-6-383 jIvyA hatA ane mahAvIra pUrve 250 varSe eTale ke I.sa. pUrve 12. paMDita sukhalAlajI, jaina dharmano prANa, pR. 34 777mAM sametazikhara upara nirvANa pAmyA hatA. A rIte 13. DaoN. rAdhAkRSNana, bhAratIya darzana, bhAga-1 pR-264 44. J.P. Jain Jainism The oldest living Religion, P. 22 14. uttarA0, 9 Dr H. L. Jain, Voice of Ahisma 16. sadara-pR. 24 sept-octo. 1958 Jain Education Intemational Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 vizva ajAyabI : che. 18 temanI dharmopadeza-pravRttino samaya I.sa. pUrvenI 8mI sadI bauddhadharmanA sthApaka gautama buddha ane mahAvIra baMne gaNI zakAya.17 samakAlIna hatA. bauddha graMthomAM jaina nirgastha saMpradAyanA aneka hArmsavartha kahe che : "pArzvanAtha paurANika vyakti karatA viSayonuM buddha tathA temanA ziSyoe najare joyuM hoya evuM vadhAre vAstavika che. kharekhara te jainadharma (I.sa. pUrve 776)nA varNana maLe che. 20 bauddha piTakomAM prApta nirgastha saMpradAyanA saMsthApaka rAjavI hatA ane temanI pachI paNa ghaNA vaMzajo pUrA AcAra-vicAranA nirdezo aitihAsika dRSTie mahatvapUrNa che. thayA pachI temanA anugAmI mahAvIra AvelA ane temane kevaLa gautamabuddha mahAbhiniSkramaNa karIne potAno navo ja sudhAravAdI gaNI zakAya. cheka gautamanA samayanA AraMbhathI A saMpradAya sthApyo ane teno pracAra karyo, jyAre mahAvIre to saMpradAya pA prasthApita karelo ane nigraMtha tarIke jANIto thayo kaLaparaMparAthI je jaina dharmano mArga prApta thayo hato teno svIkAra karI teno mAtra vyApaka pracAra karyo. gautama buddha AcArAMgasUtra' parathI jaNAya che ke chellA tIrthakara "piTakomAM kyAMya evuM nathI kahetA ke huM je kahuM chuM te prAcIna bhagavAna mahAvIranAM mAtApitA pArzvanAthanAM upAsako ane che. enAthI viparIta mahAvIra to jaNAve che ke teo zramaNonA anuyAyI hatAM. mahAvIre (I.sa. pUrve 539-467) pArzvanAthano jUno cAlyo Avato dharma ja prabodhe che. ekavAra koI navo dharma pravartita karyo nathI, paNa paraMparAthI-prAcIna pArzvapatyikoe mahAvIrane keTalAka prazno pUchaDyA to temaNe samayathI RSabha-pArSAdi dvArA pravartita dharmano ja upadeza karI pArzvanAthanAM vacanonI sAkSI ApI. 21 mahAvIre to kharekhara teno vyApaka pracAra karyo. pArzvanAthe caturyAmadharma upadezyo. pArzvanAthanA te samayanA nirjhantha saMpradAyanA anuyAyIo sAthe mahAvIre teno svIkAra karyo, paNa ekanuM umeraNa karI paMcayAma- potAnA sudhArA tema ja pheraphArono samanvaya karyo che. dharma prabodhyo ema 'uttarAdhyayana sUtramAMthI spaSTa thAya che. buddhe potAno navo dharma pravartita karatAM pahelAM ghaNA paMtho jainadarzananA 'uttarAdhyayana sUtra'mAM pArzvanAthanA anuyAyI svIkAryA hatA ane choDyA hatA. nirguntha saMpradAyamAM paNa temaNe kezi ane mahAvIranA anuyAyI gautama vacce rasaprada saMvAda rajU praveza meLavelo. buddhe potAnA jIvananuM je varNana karyuM che, ane thayo che. emAM baMne pota-potAnA guruonA siddhAMtonI enI jaina AgamomAM varNavela AcAro sAthe sarakhAmaNI karavAthI mULabhUta ekatAne oLakhe che ane mAnya kare che. teo e niHsaMdeha rIte jANI zakAya che ke buddhe bIjA paMthonI jema jaina pArzvanAthanA caturyAma (ahiMsA, satya, asteya ane aparigraha) paMthamAM paNa ThIka ThIka jIvana vitAvyuM hatuM. 24 tethI ja teo jaina temaja mahAvIranAM paMcayAma (udAratAnuM umeraNa)nAM dRSTibiMduo AcAra-vicAronuM khaMDana karI zakyA che. bauddha graMthomAM jainIone carce che ane niSkarSa tArave che ke mULabhUta rIte temAM koI bheda bauddhamatanA pratihaMdIo tarIke ulekhyA che. nathI, eka ja che. bauddha piTakomAMnA "dIrghanikAya' ane "saMyuktanikAya'mAM gautamabuddhano bauddha dharma ane mahAvIra : nirgastha jaina saMpradAyanAM cAra mahAvratonI paNa carcA che. jaina dharma e bauddha dharmanI zAkhA ke phAMTo che, evA AnAthI samajAya che ke bauddhone jainonI vadhAre purANI matanuM prabaLa dalIlo ane pramANo dvArA khaMDana karyuM DaoN. harmana praNAlikAono paNa khyAla hato. "dIdhanikAya'nA sAmajhaphalajekobIe19 temaNe siddha karyuM ke bauddha graMthomAM darzAvela nAtaputta suttamAM zreNika biMbisAranA putra ajAtazatru kuNike potAnI nigUMDha (dIrghanikAya, su. 2) bIjA koI nahIM, paNa jainonA nAtapurNa mahAvIra sAthe thayelI mulAkAtanuM varNana buddhanI samakSa chellA tIrthakara mahAvIra vardhamAna hatA ane tIrthakara e bauddha dharmanI apekSAe prAcInatara che, bauddha dharmathI tenI sarvathA 20 majhimanikAya su. 14, 56; dIrthanikAya su. 29, 33 pRthaktA che. 21. bhagavatI. 5-9-224 17. DaoN. eca. sI. roya, prAcIna bhAratano itihAsa pR. 47 22. uttarAdhyayana a. 23 18. jagatano itihAsa, graMtha-2, pR. 1198 23. majijhamanikAya, su. 26 19. juo -sacred Books of the east, vol. II, 24. paMDita sukhalAlajI, jaina dharmano prANa, pR. 55 XLV Introduction Jain Education Intenational Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 205 karyuM che. bauddha graMtha "majijhamanikAya'mAM nirgastha sAdhuo buddhane yogIonI nagnamUrtiono samAveza thAya che. mUrtividhAnakahe che ke temanA guru nAtaputta sarvajJAtA che. bauddha dhammapada' mUrtipUjA ane nagna e jaina saMskRtinAM mukhya be prAcIna lakSaNo (a. 422)mAM RSabha ane mahAvIrane anukrame prathama ane che. RSabhadeva paNa nagna svarUpe vicaratA ane temanI chellA tIrthakara tarIke darzAvyA che. bauddha vidvAna Aryadeva paNa pratimAo nagna svarUpanI maLe che. Ane AdhAre DaoN. vebara jaina dharmanA mULa sthApaka tarIke RSabhadevane ullekha che. bauddha jevA ghaNA vidvAnono evo mata che ke siMdhukhINanI saMskRtimAMthI graMthonAM "nigUMDha' (graMtharahita, baMdhanarahita) loko vardhamAnanA maLI Avela nagna pratimAo e zramaNa-saMpradAyanI eTale ke anuyAyI che. jaina sAdhuonI hovI joIe. bIjI keTalIka siMdhu-mudrAo | 'uttarAdhyayanasatra'mAM gautama (mahAvIranA anayAyI) evI prApta thaI che jenA upara kAyotsarga AsanavALI eTale ane kezI (pArzvanAthaA anuyAyI)no udyAnamAM vArtAlApa thAya UbhA rahelA devonI pratimAo che. 'kAyotsarga Asana (mudrA) che ane aMte baMne potapotAnA guruonA dhArmika siddhAMtomAM e zramaNa jaina saMpradAyanI vizeSatA che. 'AdipurANa'mAM RSabha ekatA svIkAre che. A darzAve che ke mahAvIranA avataraNa athavA vRSabhanI tapazcaryAomAM kAyotsarga AsananuM varNana che. pahelAM, bauddha dharmanI sthApanA pUrva purANo jaina dharma astitvamAM mathurAnA karjhana saMgrahAlayamAM I.sa. pUrve bIjA saikAnI hato. mahAvIre to temAM mAtra sudhArA-vadhArA karyA. kAyotsarga AsanavALI, jaina RSabhadevanI zilA paranI UbhI cAra pratimAo jovA maLe che.26 vRSabha (Akhalo) e jaina bauddha piTakomAM samAgamasutta, prAsAdikasutta vageremAM RSabhanuM cihna che. mahAvIranA nirvANanI carcA thaI che. temAM jaNAvyuM che ke mahAvIranuM nirvANa "pAvA'mAM thayuM hatuM. "sabhiyasutta' pro. esa. zrIkaMTha zAstrI nodhe che : "I.sa. pUrve 3000 (suttanipAtanuM)mAM nirdeza che ke mahAvIra, gosAlaka vagere cha thI 2500no samayagALo sUcave che ke siMdhu nadInI saMskRtimAM dhArmika netAo gautamabuddha karatAM vaya ane jJAnamAM moTA hatA. nagnAvasthA ane yogasAdhanA, vRSabhanI ane bIjAM cihnonI jaina Agamo ane bauddha tripiTakomAMthI pramANo-avataraNo upAsanAvALA jana dhamane maLatA saMpradAyA hatA upAsanAvALA jaina dharmane maLatA saMpradAyo hatA, ane tethI siMdhu uddhata karIne eka abhyAsI anithI niI tArave che ke saMskRti anArya athavA avaidika Arya-mULamAMthI nIkaLelI hovI mahAvIra buddha karatAM 21 varSa moTA hatA. joIe; kAraNa ke jaina dharmanuM mULa anArya athavA chevaTe 'When Mahavir was 56 years old, Buddha prAnvedika-Arya hovAnuM manAya che." must be at least 35, so the maximum possible purAtattvavido siMdhu saMskRtine draviDa prajAnI mAne che. te seniority of Mahavir could be 21 years 25 sauthI prAcIna prajA che. RSabhadevanA putra rAjakumAra draviDa Ama AvAM paurANika-aitihAsika pramANothI siddha prajAnA Adi janaka hatA evuM paNa kahevAya che. keTalAka thAya che ke jaina dharma e bauddha dharmanI zAkhA nathI, paraMtu te to vidvAnono evo mata che ke jaina dharma draviDa prajAno dharma hato bauddhadharmathI paNa agAunA prAcIna samayathI cAlyo Avato ane te prajA bhAratanA AryonIye pahelAMthI vasavATa karanArI svataMtra pRthaka dharma che. hatI. siMdhukhINanI saMskRtimAM Ama siMdhu khINanI saMskRtinAM jainadharmamAM edhANa vartAya zramaNa dharmanAM eMdhANa che, je enI prAcInatA, vedakAlInatA ke prAgaitihAsikatA sUcave che. jaina saMskRtinA eka abhyAsI vidvAna noMdhe che : siMdhukhINanI saMskRtino samaya sAmAnyataH I.sa. pUrve mohanajo-daro ane harappAnI siMdhu khINanI saMskRti jaina 3000no aMkAya che. te saMskRtinAM mohanajo-daro ane harappA saMskRtinI keTalIka purAtattvIya vastuo (Antiquity) para nAmanAM sthaLoethI maLI AvelA prAcIna avazeSomA prakAza pheke che. alabatta, ApaNe e nakArI na zakIe ke 25. Muni Nagraji, The contemporanety and the bhAratIya saMskRtinA banne pravAho (zramaNa ane brAhmaNa) chronology of Mahavir & Buddha (jena bhAratI zodha 26. jyoti prasAda jaina, jainadharma sahuthI vadhu prAcIna ane jIvaMtadharma aMka, vi.saM. 2020) P. 42-47. (gujarAtI anuvAdaka : hemanta je. zAha) Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 vizva ajAyabI : paraspara aneka bAbatomAM prabhAvita che. bhAratIya saMskRtinA sAhityamAM paNa te saMbaMdhI aneka ullekho prApta thAya che. enA nirmANamAM A baMne pravAhoe phALo Apyo che e paNa satya AdhAre spaSTa thAya che ke jaina zramaNadarzana siMdhukhINanI saMskRti che ke bannemAM keTalIka samAnatAo ane keTalAka sarakhA jeTaluM prAcIna athavA to vedakAlIna che. (3) jaina dharma vaidika siddhAMto che. paraMtu e paNa eTaluM ja satya che ke te bannene temanI dharmanA pratikAramAMthI sarjAyo nathI ke vaidika dharmamAMthI udbhavyo potAnI khAsiyato ane ekabIjAthI bhinnatAo paNa che. 27 nathI, tenI vicArasaraNI ghaNI bAbatomAM vaidika dharma karatAM judA vividha paurANika ane aitihAsika pramANomAMthI nIcenA prakAranI hoI spaSTa thAya che ke te eka svataMtra-potAnI rIte niSkarSo phalita thAya che ? Ubho thayelo dharma che ane tenI sudIrgha paraMparA prApta thAya che. (4) jaina zramaNadarzana bauddhadharmanA phAMTA svarUpa nathI, paNa te (1) jaina dharma vizvanA prAcInatama dharmomAMno eka che. to mahAvIra ane gautama buddhanI pUrvethI cAlyAM AvatAM dharma(2) siMdhukhINanI saMskRtimAM tenAM eMdhANa vartAya che ane vaidika darzana-paraMparAo zramaNa ane brAhmaNa samaye samaye ekabIjAthI prabhAvita thatAM rahyAM che. 29. Mohanlal Mehta, Jain calture P.6 ! nathI - rs. IS TS.. samayaDutra prApti vadhatA 91 pA2Aga. Jain Education Intemational Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mrkz kz kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr kr km tapAgacchAdhipati parama pUjya AcArya bhagavaMta zrI vijaya rAmasUrIzvarajI DahelAvALAnA divya AzISathI temanA pAdhara parama pUjya gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI vijaya abhayadevasUrIzvarajI ma.sA.nI maMgala preraNAthI temanA ziSyaratna pU. gaNivaryazrI mokSaratnavijayajI ma.sA.nA mArgadarzanathI sarvopayogI kAryonA nirmANanI jhAMkhI surata gururAma pAvanabhUminA darzanArthe padhAro parama zAMtino ahesAsa karAvatuM kudaratI sauMdaryathI bharapUra AcArane anurUpa zuddha vAtAvaraNamAM surata-aDAjaNa-pAla jakAtanAkA pahelAM tApI nadInA kinAre tapAgacchAdhipati pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya rAmasUrIzvarajI ma.sA. (DahelAvALA)no tapomaya deha jyAM paMcabhUtamAM vilina thayo che e agni saMskAranI pAvanabhUmi sInI AsthAnuM kendra banI che. rAma maMtra phAunDezana dvArA AcArya bhagavaMta zrI vijaya abhayadevasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI vividha saMgho, TrasTI, udArIta gRhasthonA udAra sahakArathI A bhUmimAM hAla tatkAlIna gurumaMdira (pannA) gRha jinAlaya, vizALa sabhAmaMDapa, pravacanapITha, rasavaMtIgRha, paraba, bhAtIgRha ophsinuM nirmANa kArya karela che. aneka saMgho-samAjonI caityaparIpATI Ave che ane ArAdhanA anuSThAna kare che. bhAvimAM zikharabaddha jinAlaya, gurumaMdira, be upAzraya, rbhojanazALA, AiLAnuM suMdara nirmANanI yojanA che. jemAM lAbha levA vinaMtI che. vadhu vigata jANavA mATe pU. gurudevano temaja TrasTa maMDaLano saMparka sAdhavA vinaMtI che. saMparka : zubha maMgala phAunDezana 'guru rAma pAvanabhUmi' pAla jakAtanAkA pahelAM, aDAjaNa, surata-395009 phona : (0261) 2780340 (mo.) 98240 29829 Do. dinezabhAI zAha (mo.) 98251 43482 zramaNa-zrAddhanI zreSTha bhaktinuM kAma eTale zrI vardhamAna zrI jaina vihAradhAma gurubhagavaMtotI sevA maLavI e parama saubhAgya che. vihAra karIte Avaze eTale pUchAze! svAmi zAtA che jI? pachI vinaMtI karaze...bhAta pANIto lAbha dejo jI A che AThe mahitA dhamadhamatA vihAra dhAma (hAIve para) 1. abhaya-mokSa jaina vihAradhAma Asodara cokaDI, vaDodarAthI pAlitANAnA rUTamAM ane ANaMdathI vaDodarAnA rUTamAM (vAsada-rborasada vacce) 2. zrI vijayarAmasUrIzvarajI jaina vihAra dhAma zeracA klola), amadAvAdathI mahesANA rUTamAM amadAvAdathI 20 ki.mI.) 3. zrI vijaya rAmasUrIzvarajI saMgha yAtrA dhAma polArapura, amadAvAdI pAlitANA rUTamAM, (dhaMdhukAthI 15 ki.mI.sa pAlitANA tarapha) 4. vardhamAna jaina vihAradhAma nAnI Akhola, kaMDalA-bADamera rUTamAM, kIsAthI 4 ki.mI., DIsA-rAdhanapura hAIva para lAbha levAnI jANakArI mATe saMparka : 9724648699, 9377029829, 9824093132 cAreya dizAmAMthI vihAra karIne AvatA 5. sAdhu sAdhvIjI mahArAjo-mumukSuone vizrAma ApI bhaktino lAbha levAtI ucca bhAvanAthI DIsA cAra rastA (Ara.TI.o. pAse) bhagavaMta zrI vijaya rAmasUrIzvarajI ma.sA. (DahelAvALA)nA bhIlaDI taraphanA hAIve para pa.pU. tapAgacchAdhipati AcArya AzIrvAdathI teozrInA ziSyaratna pa.pU. gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI vijaya abhayadevasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI AditAza jitAlaya, be upAzraya, 5000 skevara kUTanA vizALa hola sAthe bhaktibhavana, sAdhAraNa bhavata, dharmazALA, bhojanazALAnuM nirmANa karavAmAM AvyuM che. jyAM zeSakAlatA 8 mAsa daramyAna 1200 lagabhaga sAdhu-sAdhvIjI ma.sA. padArpaNa thatAM supAtra dAnano lAbha maLe che. amAruM AmaMtraNa che. padhAro....juo...juo....te lAbha lyo. vardhamAna jaina vihAra dhAma mu.po. nAnI Akhola, Ara.TI.o. pAse, DIsA cAra rastA hAIve, ji. banAsakAMThA (u.gu.) saMparka phona (02044) 200213, 201013 ISSSSSSSSSSSSSSSS Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga-3 zramaNa saMrakrutinI zreSThatA : aitisiDa paraMparA * paryAvaraNa vijJAnanA pitAmaha : 26Sabhadeva * zramaNadharmanI paraMparA - hihidha dharmachAyo pravartAvanArA prabhAvaka sUrivaro * kSamA zramaNa : jena zramaNa jena sAdhunI lokottara dazA * jaina zramaNonA gUrjara ItikRti nirUpaNamAM yogadAna * zramaNadarzana eja jainadarzana - zAstrajJAnanA vidyAvAridhi zramaNAidhanAyaDo * zramaNano jIvana ujAsa : batrIsa bakSI * ugratapanA tejasvI tapodhano * jaina zramaNa sArasvatonI sAhityasAdhanA - jena zramaNavayane maLelA mAnavatA pado ane birUdo "H L 1 Jain Education Intemational Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 209 209 zrI zatruMjayamaMDana : marudevA naMdana paryAvaraNa vijJAnanA zramaNa pitAmaha : 25Sabhadeva (triSaSTizalAkApuruSacaritra mahAkAvyanA saMdarbhe eka adhyayana). -DaoN. samIra ke. prajApati bhAratIya saMskRti prAcInakALathI paryAvaraNavAdI rahI che. vaidika saMskRti prAcInakALathI paryAvaraNavAdI rahI che. vaidika saMskRtino prAcIna graMtha Rgvada to prakRtino pUjArI graMtha che. zramaNa pitAmaha RSabhadevanA RgledakAlIna vividha saMdarbho jotAM lekhake temane mAtra jaina paraMparA ke zramaNa saMskRtinA ja Adyapravartaka nahIM, paraMtu samagra bhAratIya saMskRtinA Adyapravartaka batAvI paryAvaraNanI umadA vibhAvanAne kharekhara ujAgara karI che tathA pitAmaha zabda jemane mATe sayukti sArthaka che, evI umadA bhAvanA supere vyakta karavAmAM AvI che. ApaNe jANIe chIe ke AvA mahApuruSo (tIrthakaro Adino)no janma sAmAjika, sAMskRtika asaMtulana vartAya tyAre ja thato hoya che. RSabhadevano janma eTale avasarpiNI (UtaratI kakSAno) kALa. mAnavInI zArIrika kSamatAono hrAsa, prakRtinuM asaMtulana, zikSaNa, saMskAra, kalA vagereno bhArobhAra abhAva. AvA samaye emaNe janma dhAraNa karI samAjamAM vyavahAra, zikSA, kalAo, vidyAo, daMDanIti, saMskAra, Adarza zilpa sthApatya vagerenuM vyavasthita pracalana karyuM. loko asaMskArI viveka ane kalA vinAnuM aNaghaDa jIvana jIvatAM hatAM ane emAMthI bahAra AvI vivekapUrNa jIvana jIvatAM thAya, lokakalyANanI divya bhAvanA pragaTAve e ekamAtra uddezyathI sAmAjika ane sAMskRtika paryAvaraNanI sarvAgI zikSA amalamAM mUkI, sAthe guNAtmaka paryAvaraNanI paNa eTalI ja AvazyakatA hatI, ene mATe RSabhanA virATa vyaktitvanAM maMgala darzana paryApta manAze. Jain Education Intemational Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 vizva ajAyabI : RSabhadevanuM vyaktitva dharmane preraka vItarAgI, AdarzarUpa, samatvayukta ahiMsA tathA nirverapaNAnI bhAvanAthI yukta che, je vizeSa karIne AcArya hemacandrAcAryajIe vibhinna stotro dvArA vyakta karyuM che. jainadharma e vizvavyApI mAnavadharma che. tenA pAyAmAM ahiMsA, karuNA, dayA, saMyama, samatA ane zuddha cAritrya jevI majabUta ane suvarNanI IMTo goThavAyelI che, jenuM nakkara caNatara bhASabhadevanA zuddha cAritrya dvArA ja zakya bane. sUcita lekhamALAnuM sarjana karyuM che DaoN. samIrakumAra ke. prajApatie, jeonuM uttara gujarAtanA zikSaNasAhityajagatamAM noMdhapAtra pradAna che. pATaNa jillAnuM maNuMda gAma temanuM vatana. janma tArIkha 12-7-1969. sAmAnya sthitimAM paNa saMskRtamAM ema.e., pIeca. DI. sudhIno pUrI laganathI abhyAsa karyo ane AgaLa AvyA. temanA adhyApakIya anubhavamAM teo rAdhanapuranI zrI e. TI. catavANI ArTsa ane je. vI. gokaLa TrasTa komarsa kolejamAM paMdara varSathI saMskRtanA vyAkhyAtA ane pI.jI. TIcara hemacaMdrAcArya uttara gujarAta yunivarsiTI, pATaNa dvArA saMskRta viSayanA pIeca.DI.nA mAnyatA prApta mArgadarzaka tarIke sevA Ape che. temanAM traNa pustako saM.sA. akAdamI gAMdhInagaranI Arthika sahAyathI prakAzita thayela che, uparAMta 'dvAdaza devatA' zreNI aMtargata saMskRta sAhityamAM zrIkRSNa uparanuM prakAzana khUba ja lokAdara pAmyuM che, uparAMta vividha jarnalsa sAmayiko, sattara jeTalA svAdhyAyalekho prakAzita thayAM che. pradhAna saMpAdaka tarIke traNa pustako ane sahasaMpAdaka tarIke kula cha pustako pragaTa thayAM che. rAjya, rASTrIya ane AMtararASTrIya saMskRta parisaMvAdo ane adhivezanomAM kula batrIsa lekhonI prastuti thaI che. yujIsInA mAinara risarca projekTamAM 'uttara gujarAtanAM jJAtipurANo ane sthaLa purANonuM sAMskRtika adhyayana' viSaya upara dhyAna kendrita karyuM che. vividha sAMskRtika ane zaikSaNika saMsthAonuM sabhyapada dharAve che. DaoN. prajApati maLavA jevA mANasa che. dhanyavAda. -saMpAdaka paryAvaraNa prakatinuM vizALa AMgaNuM che. manuSya potAnI svIkAre che. "jinasahasravasunAma'mAM tIrthakara RSabhadevanuM ziva, vivekazanyatA, nijI svArtha ane bhogavAdanI dRSTine kAraNe zaMkara, prajApati, nAbheya vagere aneka nAmothI smaraNa karavAmAM prakRtinAM saMtulana ane anuzAsanano bhaMga karI rahyo che. AvyuM che.' jo A badhAne ekarUpa mAnavAnI kalpanAne sAcI prakatithI laIne sAmAjika, sAMskRtika temaja AdhyAtmika mAnavAmAM Ave to lAge che ke samagra bhAratIya saMskRti tIrthakara praduSaNane phelAvIne potAnA ja paga upara kuThArAghAta karI rahyo RSabhadevathI utpanna thaI che ane emane prajApati tathA che. tyAre paryAvaraNanA rakSaNa ane vardhana mATe RSabha-caritra saMskRtinA Adya praNetA kahI zakAya. vedorUpI kalpataranuM phaLa preraka ane upAdeya banI rahe che. evuM trizaSTizalAkA (nijhAmavAtaro nitane....mA. 1-2-3) evuM bhAgavatapuraSacaritramAM AvatA temanA caritranA parizIlanathI thAya che, purANa (9-1-10) ane viSNupurANa (1-15-126) vagere jenuM vyApaka nirUpaNa nIce mujaba karyuM che. graMthomAM dakSa prajApatinI be putrIo- diti ane aditino ullekha che. ditithI daitya ane aditithI Aditya nAmanA putro 1. bASabhadevano paricaya : utpanna thayA. AmAMthI ditithI utpanna daityone veda-virodhI jaina paraMparA tIrthakara RSabhadevane zramaNa saMskRtinA netAnA rUpamAM mAnavAmAM AvyA che. Adyapravartaka ane emanA dvArA pravartIta jainadharmane anAdi tarIke vaidika sAhityamAM daityono ullekha hiraNyagarbha, RSabha, Jain Education Intemational Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 211 kezina vagere nAmothI maLe che ane emanA anuyAyIone jarmana jIvazAstrI Ernst Haeckel ne jAya che, jeNe I.sa. vAtarazanA muni, asura, daitya, rAkSasa, parameSThI, trAtya, ahaMta, 1866mAM ene mATe 'oekologie' zabdano prayoga karyo. paNi vagere nAma ApavAmAM AvyAM che. travedamAM emane tyAra pachI aMgrejImAM 'Ecology' zabdano prayoga thavA vAtarazanA munio ane kozinane "digambara' tathA sarvajJa lAgyo; jenuM tAtparya che pazuo ane vanaspationo pArasparika vItarAga' mAnyA che. zrImadbhAgavata (skaMdha-5)mAM jhaSabhadevane saMbaMdha tathA emanA paryAvaraNanuM adhyayana A study of rAjA nAbhi ane marudevInA garbhathI digambara saMnyAsI ane animals and plants in their relation to each UrdhvaretA munionA dharmane pragaTa karavA zuddha sattvamaya vigrahathI other and to their environment mAnava samudAyathI pragaTa thayAno ullekha che. tri.za.pu.ca.mAM aneka janmottaro Ano vizeSa saMbaMdha hovAnA kAraNe Ane Human pachIno RSabha-janma "nAbhi kulakaranAM strI marudevA'nA udarathI Ecology paNa kahevAyuM che, jeno samagra saMbaMdha samAjazAstrathI thayelo darzAvyo che. rahyo che. Aje to aMgrejImAM Ane study of Environmental science Ecology kahevAya che, jene bhAratIya saMskRti prAcInakALathI paryAvaraNavAdI rahI che. paryAvaraNa adhyayananuM vijJAna kahI zakAya. emAMya Rgvada to prakRtino pUjArI graMtha che. sUryavo bhava' kahI te sUryanI sAthe ja vanaspati jagatane surakSita rAkhavAnI prasiddha bhUgoLavettA savIndrasiMha paNa kahe che ke salAha Ape che ane pachI sUryane "na: sUryaraca saze mA, "paryAvaraNa eka avibhAjya samaSTi che, jenI racanA bhautika, yuyothA: (2. 33. 1) kahI ene 'AtmA khataratarayuSa" TH7Wpaya' jaivika temaja sAMskRtika tattvovALAM pArasparika kriyAzIla taMtrothI banAvI dIdho che. atharvaveda to vizuddha jaLaprAptinI kAmanA kare thAya che. bhautika tattva mAnava nivAsa kSetranI parivartanazIla che : zuddhA na mAratanta kSaranuM ! (bhUmikUvatta, 12.1.30), vizeSatAo, emanA prasaMgo tathA pratibaMdho, avasthAone jyAre manusmRti jaLamAM maLamUtra vagere visarjita na karavAnuM nizcita kare che. jaivika tattva jIvamaMDaLanI racanA kare che ane AhvAna kare che.' sAMskRtika tattva mukhyarUpathI mAnavanirmita che, je sAMskRtika paryAvaraNanI racanA kare che. | tIrthakara RSabhadevane jaina saMskRti to Adya pravartaka mAne jainAcAryo paNa paryAvaraNanI samasyAthI sArI rIte ja che, paraMtu upara mujaba RSabhadevanI prAcInatA jo paricita hatA. paryAvaraNanI samasyAo emanI sAme hatI. sarvasvIkRta bane to emane paryAvaraNa vijJAnanA pitAmaha AthI emaNe pahelI vyavasthA e ApI ke vyakti prayatnapUrvaka mAnavAmAM koI vivAdane avakAza na rahe (!) cAle, prayatnapUrvaka rahe, prayatnapUrvaka bese, prayatnapUrvaka UMdhe, 2. paryAvaraNa vijJAnanA pitAmaha : prayatnapUrvaka bhojana kare ane prayatnapUrvaka bole. A prakAranA 2Sabhadeva saMyatajIvanathI pApakarmothI baMdhAya nahIM.' tri.za.pu.ca. mahAkAvyane AdhAre RSabhadevanuM caritra jainAcArya RSabhadevanA caritramAM paryAvaraNanI uparyukta citraNa karatAM pahelAM paryAvaraNanI vibhAvanA spaSTa karI vibhAvanA keTalI sArthaka thAya che; te jovAno prayatna karIe : laIe : (2) aSabhadevano kALa (samaya) ane paryAvaraNa : (1) paryAvaraNanI vibhAvanA : RSabhadeva eTale jaina tIrthakara, jaina ane tIrthakara A paryAvaraNano zAbdika artha che pari+AvaraNa arthAta be zabdo paryAvaraNane ja vyaMjita kare che, jema ke "jaina" zabda cArebAjuthI gherI lenAra. AthI paryAvaraNamAM sajIva ane "jina" zabda parathI niSpanna thayo che, 'ni' dhAtuthI banela nirjIva badhAM ja tattvo samAI jAya che. jina' rAga-dveSAdi saMpUrNa doSothI rahita paramAtmAnuM sarva DaoN. bhAgacandra jene vividha graMthomAMthI saMkalana karIne sAdhAraNa nAma che. bIjo artha thAya che rAga-dveSAdi samagra paryAvaraNanI samakAlIna prakriyA upara bhAra ApatAM kahyuM che ke doSone jItanAra paramAtmA. ahaMnuM, vItarAga, parameSThI vagere "paryAvaraNane vijJAnanA svataMtra kSetramAM sthApita karavAnuM zreya "jina"nA paryAyavAcI zabda che. ' la che. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che.11 212 vizva ajAyabI : jeo gRhano tyAga karI cAritramArga aMgIkAra karI vRkSonI pUrti baMdha thavA lAgI ane jIvananirvAhAdi saMgharSa zarU yogasAdhanAnI pUrNatA para pahoMcI saMpUrNa "ghAtI karmAvaraNono thayo. A saMgharSanuM samAdhAna mAnavAdi jIvasRSTi mATe Avazyaka kSaya thaI javAthI jyAre emanAmAM kevalajJAna pragaTa thAya che, hatuM AthI loka-vyavahAra ke samAjaracanAnuM nirmANa jarUrI tyAre teo "tIrtha'nI sthApanA kare che, tIrtha' zabdano artha banyuM, jene ApaNe sAmAjika paryAvaraNa kahIzuM. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka temaja zrAvikArUpa caturvidha saMgha' thAya che. A sthitimAM nAnAM-nAnAM kuLa banAvavAmAM AvyAM; A prakAre tIrthanI sthApanA karanAra tema ja ukta caturvidha saMghanA jemanA nAyakone 'kulakara' kahevAmAM AvyA. manusmRtimAM ane sthApaka tathA dvAdazAMgI (sUtrAMgo)nA prayojaka hovAthI teo purANomAM jemane "manuM kahevAya che. tri.za.pu.ca.mAM kulakara saMjJA tIrthakara kahevAya che.... A tIrthakaro trIjA-cothA ArAmAM thAya yugaliyAMo (joDakArUpe janmela)nA rAjAne mATe vaparAya che. ahIM RSabhadeva sAtamAM nAbhikulakaranA saMtAna kahevAyA che. RSabhadevano janma cothA ArAnI pUrve (trIjA ArAne (1-2-206) svayaM rAjA nAbhie RSabhanI "rAjA' tarIke pUrNa thavAmAM 3 varSa ane 8.5 mAsa bAkI hatA tyAre) sthApanA karI. (1-2-901). mahAkAvyamAM kahyuM che ke "lokamAM avasarpiNIkALamAM thayo hato. A kALanA prathama ArAmAM jeo maryAdAnuM ulalaMghana kare che teone zikSA karanArA rAjA manuSyo traNa palyopama sudhI jIvanArA, traNa gAu UMcA hoya che" (1-2-897). e samaye hAkAra, mAkAra ane zarIravALA, cothe divase bhojana karanArA, samacaturaDha dhikkAra ema traNa prakAranI daMDanIti pravartatI hatI. guNa ane saMsthAnavALA, sarva lakSaNothI lakSita, vajaRSabhanArA saMhanana karmAnusAra ugra, bhoga, rAjanya ane kSatriya evA cAra bhedathI (saMghayaNa)vALA ane sadA sukhI hoya che. vaLI teo krodharahita, lokonAM kuLanI racanAno ullekha paNa prApta thAya che. jema mAnarahita, niSkapaTI, lobhavarjita ane svabhAvathI ja adharmano ke ugra daMDanA adhikArI evA ArakSaka puruSo te ugra kuLavALA, tyAga karanArA hoya che. prakRti paNa keTalI emanI sAthe anukULa prabhunA maMtrI vagere te bhogakuLavALA, prabhunI samAnavayavALA ke emanA manorathone pUrNa karanArAM maghAMgAdi (bhatAMga, tUryAga mitro te rAjanyakuLavALA ane bAkInA kSatriyakuLavALA thayA." dIpazikhA, jyotiSikA, citrAMga, citrarasa, mayaMga, gehAkAra hindu dharmazAstro mujaba matadehanA agnisaMskAra thAya che. ane anagra) daza prakAranAM kalpavRkSo hoya che! jema ke 'sUryAga' avasarpiNI kALanA AraMbhe mahApakSIo potAnA mALAnA nAmanA kalpavRkSo traNa prakAranAM vAjitro Ape che. bhUmi paNa kASThanI jema yugaliyAnA mRta zarIrone upADIne samudramAM nAMkhI zarkarA karatAM atyaMta svAdiSTa ane nadI vagerenAM jaLa amRta detA hatA, paNa A kALanA cothA ArAmAM te anubhAvano nAza samAna madhuratAvALAM hoya che. paraMtu A avasarpiNInA ArAmAM thayo. anukrame dhIme dhIme AyuSya saMhananAdika ane kalpavRkSono eka ghaTanA mujaba kAkatAlIya nyAye yugaliyA paikI eka prabhAva nyUna-nyUna thato jAya che (1.2.111-128). puruSa bALakanuM mRtyu thayuM. te bALaka puruSa)nuM klevara tyAM ja A prakAre RSabhadevanA trIjA ArAnA kALamAM "manuSyo paDyuM rahyuM (1-2-739-740). AnAthI samajI zakAya che ke eka palyopama sudhI jIvanArA, eka gAu UMcA zarIravALA mRtadehano nAza na thAya to te prAkRtika paryAvaraNane duSita ane bIje divase bhojana karanArA hoya che. A ArAmAM pUrvanI karanAra nIvaDe; je rogonuM mULa banI zake. eTale e samaye jema zarIra, AyuSya, pRthvInuM mAdhurya ane kalpavRkSono mahimA mRtadehane samudramAM pheMkI devAmAM Avato haze, jeno upabhoga ocho thato jAya che" (1.2.132-133). anya jIvo paNa karI zake. svayaM pakSIo paNa A vAtathI Ama prAcInakALamAM vyaktinuM jIvana vanaspati upara ajANa nahotAM. Aje paNa mAnavetara yonio karatAM nirbhara hatuM. sthAnAga sUtra (1058)mAM sarvanI jarUriyAto pUrNa mAnavayoni prakRtithI viruddha jaIne aneka duHkhothI piDAya che. karanArAM daza kalpavRkSono ullekha che. eTale ke e samaye enAthI ApaNe jJAta chIe. A mATe SUTI TLavuM vartanta (3AvazyakatAo sImita hatI ane te pUrti paNa vRkSothI thaI jatI 28) evo gItAno siddhAMta samajavA jevo che. hatI. prakRti ane mAnavano saMbaMdha gADha hato, paraMtu uparyakta ghaTanA dvArA ja nAbhikulakare eka uttama avasarpiNI kALa prabaLa banatAM bhUminI guNavattA ghaTatI gaI, Jain Education Intemational Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa sAmAjika paryAvaraNanuM dRSTAMta pUruM pADyuM che ke "A yugaliyAmAMthI puruSa bALakanuM mRtyu thavAthI enI sAthenI bALA ekalI paDI gaI. mAtA-pitA vinAnI ane yugaliyAthI chUTI paDelI bALAno RSabhadevanI patnI tarIke svIkAra karyo." (12-741-756). RRSabhadevanA samaya pUrve vastIniyaMtraNa paNa hatuM. dareka eka yugaliyArUpe saMtAnotpatti karyAnI paraMparAno ullekha yugala prApta thAya che. RSabhadevanI jo vaMzaparaMparA joIe to prathama vimalavAhana, bIjA cakSuSamAna, ema anukrame yazasvI, abhicaMdra, prasenajita, marudeva ane sAtamA nAbhikulakara. A nAbhikulakaranA putra eTale RSabhadeva (1.2.146-206) A eka mAtAnAM be saMtAno (yugaliyAo) paraspara joDAIne saMtAnotpatti karatAM. dharmazAstro (manusmRti, a-3)mAM to puruSa ane strInI sAtamI ke pAMcamI peDhI sudhInAM lagna-saMbaMdhI maryAdAo ane doSono vicAra karyo che. RSabhadeva A vAtathI avagata haze, eTale ja RSabhadevanA samayathI eka vyAvahArika (lokavyavahAra)mArganuM pravartana thayuM. emAM vivAhamArganI rIti pravartI (1-2-881). mahAkAvyamAM ullekha che ke 'mokSamArganI jema lokono vyavahAramArga paNa RSabhadevathI ja pragaTa thavAno che'.14 tri.za.pu.ca. pramANe A kALamAM lokavyavahAra pravartAvA pAchaLanuM eka kAraNa e paNa hatuM ke manuSyo dakSa nahotAM, pazunI peThe AcaraNa karatAM hatAM, evuM ahIM sAbita thAya che.15 (1) asatpuruSone zikSA ane satpuruSonA pAlana mATe potAnA aMgIbhUta hoya evA maMtrIonI nimaNUMka karI, corI vagerethI rakSA mATe dakSa ArakSakonI nimaNUMka karI, sudRDha sainya mATe utkRSTa hAthIo, ghoDAo, ratha, pAyadala, baLavAna senApati tathA pazuonI upayogitAne jANatA hoya ema gAya, baLada, UMTa, mahiSa ane khaccara vagere pazuone paNa vasAvyAM. (1.2.924-933). RSabhadeva sarva rAjAomAM prathama rAjA thaI potAnI prajAnuM apatyanI mAphaka pAlana karavA lAgyA. AthI emaNe (3) RRSabha-vivAhathI dattakanyA eTale ke bIjAe sAmAjika paryAvaraNa aMtargata keTalAka rAjanaitika ane sAMskRtika ApelI kanyA sAthe lagna karavAno prAraMbha thayo tathA cUDA, sudhArA karyA. jema ke-- upanayana, kveDA vagerenI prathAno paNa prAraMbha thayo. potAnuM kartavya samajI RSabhe lokonI anukaMpA mATe A badhuM pravartAvyuM (1.2.970-971) evo nirdeza mahAkAvyamAM che. (2) 'kalpavRkSono viccheda thavAthI loko kAcuM anna khAtAM hatAM. AvuM anna jIrNa thayuM nahIM' kAraNa e hoI zake 213 ke te avasarpiNIkALamAM lokonI rogapratikAraka zakti kSINa thaI haze. AthI RSabhe khorAka pakavavAnI (rAMdhavAnI) judI judI paddhatio aMtargata agnimAM khorAkane pakavavAnI paddhati zIkhavI. A paddhatinA bhAgarUpe emaNe mATIno piMDa maMgAvI ghaDAnI racanA karI ane zilpomAM prathama kuMbhakAranuM zilpa temaNe pragaTa karyuM ane e ghaDAmAM agnithI anna rAdhavAnI paddhati zIkhavI. lokone ghara banAvavA vadhaka-makAna bAMdhanAra, citrothI yukta ghara karavA citrakAra, vastra banAvanAra kurvida (vaNakara), keza ane nakhathI pIDita loko mATe nApita (vALaMda) banAvyA. Ama te pAMca zilpo kuMbhakAra, citrakAra, vardhaka, vaNakara ane nApitanA darekanA vIza-vIza bheda karIne so prakAre thaI so zilpo pragaTa karyAM. lokonI AjIvikAne mATe tRNahara, kASThahara, kRSi ane vyApAra vagere karmo utpanna karyAM, jagatanI vyavasthA mATe sAma, dAma, daMDa ane bheda-A cAra (nIti) upAyonI kalpanA karI. (1.2 934-959). potAnAM saMtAnone bottera kalAo, hastI, azvAdi bhedavALAM lakSaNonuM jJAna, aDhAra lipio, gaNita, maNi vagere parovavAnI kaLA, vAdI-prativAdIno vyavahAra, rAjA, adhyakSa ane kuLagurunI sAkSIthI pravartAvyo. hastI vagerenI pUjA, dhanurvedAdi zAstro, baMdha, dhana, vadha ane goSThInuM pravartana vagere zIkhavyAM. mAtA, pitA, mAruM ghara vagere jevA mamatAyukta sAmAjika saMbaMdha pravartAvyA. RSabhanI lagnavidhinuM darzana karI loko paNa vasrayukta ane AbhUSaNayukta thavA lAgyAM. (1.2.960-967). A badhuM karavA pAchaLano uddeza e hato ke loko asaMskArI, viveka ane kalA vinAnuM aNaghaDa jIvana jIvatAM hatAM, loko pazutvamAMthI bahAra Ave, sukhI ane vivekapUrNa jIvana jIvatAM thAya evI lokakalyANanI bhAvanA pravartAvavA teo sAmAjika ane sAMskRtika paryAvaraNanI sarvAMgI zikSA amalamAM lAvyA. triza.pu.ca.mAM paNa kahyuM che ke RSabhe prajApAlana mATe navIna vyavahAranIti, daMDanIti tathA tyAjyagrAhyanA vivekathI lokane jANItAM karyAM. A kAraNe prakRti paNa Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 RRSabhanA rAjya upara anukULa thaIne pravartI (1.2.980982). A prakAre jema paryAvaraNanuM sAmAjika ane sAMskRtika svarUpa che, ema enuM guNAtmaka svarUpa paNa che, jemAM kAruNya, sahAnubhUti, sahiSNutA, paropakAravRtti, saMyama, samatA, ahiMsA, aparigraha jevA guNo vidyamAna hoya che. te asAMpradAyika hoya che. enuM svarUpa sArvajanika, sArvabhaumika ane lokamAMgalika che. vyakti, samAja, rASTra ane vizvanuM abhyutthAna A prakAranA paryAvaraNathI saMbhavita che. (3) RRSabhadeva-vyaktitva ane paryAvaraNa : AjanuM sAdhutva saMzayAtmaka rahyuM che. sAdhutva e dharmanI pAyAnI IMTa che. tethI lokonA dharmathI vimukha banavA pAchaLanuM eka kAraNa A paNa hoI zake, jene paryAvaraNanuM pAyAnuM duSaNa mAnI zakAya. jainAcAryoe sAmAnyataH je sAMsArika mAtra samatAno vicAra karIe to samatA mAnavatAnuM pariNAma che. barbaratA, pazutA, saMkIrNatA samatAno virodhI svabhAva che. rAga-dveSAdibhAva enA vikAratantu che. RjutA, niSkapaTatA, vinamratA ane zAntavRtti enI pariNati che. sahiSNutA ane saccaritratA eno dharma che. Ama samatAnI sattA mAnavatAnI sattAmAM joDAI jAya che. A be sattAo stutiomAM emanuM guNAnurAgI vyaktitva pragaTa thavA pAmyuM che. AtmAnI vizuddha avasthAnA guNa che. AvuM guNAtmaka paryAvaraNa to RSabhanA vyaktitvathI ja pratyakSa thaI zake. indrAdi devatAo vageree RSabhadevanI karelI ahIM eka-be udA. darzanIya che. RRSabhanuM vyaktitva to dharmane preraka, vItarAgI ane AdarzarUpa che. AvuM vyaktitva to sAmAjika, dhArmika ane AdhyAtmika paryAvaraNa mATe paNa upAdeya banI rahe evuM che. keTalAMka udAharaNa ahIM darzanIya che. vizva ajAyabI : yuvAvasthAne prApta thayelA gRhavAsI arhato to siddhAnta (rAMdheluM anna)nuM bhojana grahaNa kare che, paraMtu prakRtimaya jIvana jIvatA RSabhadeva to uttarakurukSetrathI devatAoe lAvelAM kalpavRkSanAM phaLo ja ArogatA hatA ane kSIrasamudranA jaLanuM ja pAna karatA hatA (1.2.683-684). jyAre RSabhe saMsAra-tyAga karyo tyAre kaSAyanI jema vastra, mAlya ane AbhUSaNono tyAga karyo, ujvaLa ane jhINuM devadUSya vastra skaMdha upara dhAraNa karyuM. (1.3.62-64). teo madhura phaLa ane svAdiSTa jaLane grahaNa karatA nathI. zarIra para snAna ke vilepana karatA nathI ke vastrAlaMkAra ane puSpone paNa grahaNa karatA nathI. (1.3.104-105). RSabhadeva jyAre udyAnamAM pravezyA ke tarata ja aneka prakAranI vanaspatio, vRkSo, auSadhio, pazuo, pakSIo, kAmuka strI-puruSo upara vasaMtamAsamAM kAmadevano prabhAva jema vistare ema emano prabhAva paDavA lAgyo. 'kumArasaMbhava'nA trIjA sarganI jema hemacandre ahIM mahAkAvyamAM mAnava ane mAnavetara jagata uparano prakRti prabhAva, prakRti-saundaryavarNana karI prAkRtika paryAvaraNanA rakSaNa ane vardhanane ja sUcita karyuM che (1.2.985-1016). duHkhomAMthI uThAvI uttama vItarAgasukhamAM pahoMcADe tene dharma'brahmacaryarUpI mahAtejavALA sUryasamAna, sarva parigrahono tyAga kahyo che.deg ane AvA dharmanuM anusaraNa karanArane 'vItarAgI' kahyo che, arthAt jenAmAM rAga ane dveSano Atmantika abhAva sUcita thAya che.18 indre karela stutimAM kahyuM che ke "RRSabha to trasa ane sthAvara jaMtuonI hiMsAno parihAra karavAthI abhayadAna ApanArI dAnazALArUpa, sarvathA mRSAvAdano parityAga karavAthI hitakArI, satya ane priya vacanarUpI sudhArasanA samudra, adattAdAnano tyAga karavArUpI khudAI gayelA mArgamAM prathama paMthI, kAmadevarUpI aMdhakArano nAza karanAra, akhaMDita karanAra, nirlobhI, paMcamahAvratano bhAra upADanAra, saMsArasiMdhune taravAmAM kAcabA samAna, pAMca samitine dhAraNa karanArA, vacananI saMvRttithI zobhatA ane zarIranI sarva ceSTAothI nivRtta evA traNa guptidhAraka tamane ame namaskAra karIe chIe' (1.3.83-91). bAhubalInA pautra zreyAMsanA chaDIdvAre RRSabhanuM samatva ane ahiMsAthI yukta vyaktitva A pramANe varNavyuM che : "RSabha prabhu niHsaMga-mamatArahita nirAhArIpaNe vicare che. teo sUryanA AtapathI uddega ane chAyAthI khuza thatA nathI, paraMtu baMnemAM parvatanI peThe samAna bhAva rAkhe che tathA zItamAM virakta ane uSNamAM Asakta thatA nathI ane jyAM-tyAM rahe che. saMsArarUpI hastImAM kezarIsiMha samAna te yugamAtra dRSTi karatAM eke kIDI paNa pIDA na pAme tevI rIte saMcAra kare che' (1.3.271-274). Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 215 RSabhaputra bharate karela stutimAM nirverapaNAnI bhAvanA svavikAranuM bhakSaNa karI jAya che. mAnI puruSo maryAdAnuM vyakta thaI che. jema ke lIlAthI potAnA pUMchaDAne halAvato mRga ullaMghana karI avagaNanA kare che. lobhathI potAnA nirmaLa UMcA kAna karI ane mukhane namAvI potAnI nAsikAthI A guNagrAmane dUSita kare che. Ama A cAra kaSAyothI yukta vAghanA mukhanuM AdmANa kare che (suMghe che). A taruNa mArgAra mANasa mokSa meLavI zakato nathI" (1.2.1020-1027). (bilADo) mUSakane AliMgana kare che. bhujaMga (sApa) nakula RSabhadeve gRhasthone koIpaNa prakAranI pIDA (hiMsA) na (noLiyA)nI pAse nirbhaya thaI mitranI jema beTho che (vagere). thAya te mATe mAdhaka thAya te mATe mAdhukarI vRttithI aneka gharethI thoDo thoDo AhAra he deva! A bIjAM paNa niraMtaranA vairavALAM prANIo ahI grahaNa karavAno vicAra karyo (1-3-240). Ama sUkSma nirvera thaIne rahyAM che. A sarvanuM kAraNa tamAro atulya prabhAva ahiMsAno paNa emaNe khyAla karyo che.20 che. (1.3.543-549). Ama jemanI vacce janmajAta zatrutA RSabhadeve ApelI dezanAmAM saMsAra-sAgara taravA mATe che, emanI vacce utpana nirverapaNuM paryAvaraNanI dRSTie preraka sarva viSayo, sarva padArtha-saMgano tyAga karavAnuM kahyuM che. A banI rahe ema che. saMsAra cAra gativALo, kSetradoSayukta, zIta, vAta, Atapa ane (4) jainadhamopadezaka bhASabha ane payaviraNa : jaLathI tema ja tadha, baMdhana ane sudhA vagere pIDAthI yukta jainadharma haMmezAM paryAvaraNavAdI rahyo che. tri.za.pu.ca.nA paraspara, matsara, amarSa, kalaha, cyavana vagere duHkhothI yukta prAraMbhe ja dharmanI vyApaka vibhAvanA ApI hemacaMdra potAno mAnyo che. AvA saMsAranuM poSaNa karavAnI nA kahI che paryAvaraNavAdI dRSTikoNa sUcita karI dIdho che, jemAM dharmanuM (1.3.553-556). (1.3.553-556). kharekha kharekhara RSabhe batAvela A mAhAbhya, dharmanA prakAra (dAna, zIla, tapa ane bhAvanA) ane paryAvaraNanAM vidano che, eTale A vinonA nAzathI ja dhArmika e prakAronI vibhAvanA vyApakatAthI raja karI che. 19 temaja AdhyAtmika paryAvaraNanuM jatana ke rakSaNa thAya evI RSabhacaritra aMtargata temanA janmathI laI nirvANakALa sudhImAM vyaMjanA samajI zakAya che. temanA vyaktitva, AcAra-vicAra, stutio, dezanA (dharmopadeza) RSabhe mokSanI kalpanA vyakta karatAM kahyuM che ke "jJAna, vagere dvArA dharmanI A vibhAvanA supere vyakta thaI. jema ke- darzana ane cAritrarUpI traNa ujvaLa ratnonuM pAlana karanAra "pRthvI upara evuM paNa dravya (dhana) hoya che. je anaitika puruSo ja mokSane meLavI zake che."2 krodhAdi vikArabhAva, rIte saMgrahita, bina upayogI ane asAmAjikatA UbhI asamatA, viSamatA, uddhatatA vagerenI pRSThabhUmithI utpanna thAya karanAruM hoya che; je samaya Avye dAnamAM ApI devAthI che. samyagdarzana-samyajJAna ane samyakyAritranA samanvitaparyAvaraNa mATe upAdeya banI rahe che; evo sUcitArtha ahIM rUpamAM A vikArabhAva tirohita thaI jAya che. cAritranuM samyaka prApta thAya che, jemake "RSabhe jyAre sAMvatsarika dAna ApavAnuM paripAlana karyA vinA darzana ane jJAnanI ArAdhanA thaI zake zarU karyuM tyAre indranA AdezathI kubere prerelA jaMbhaka devatAo nahIM. darzana ane jJAna samatAnAM mULa kAraNa che. AthI ghaNAM kALathI bhraSTa-naSTa thayela nadhaNiyAtuM, maryAdAne ullaMghana cAritrane dharma kahe che. cAritra vItarAgIo ane gRhasthIo karanAruM, giri ane kuMjamAM raheluM, ghara, smazAnAdi sthAnomAM mATe zreSTha mAnyuM che, jema ke- gUDha rU, suvarNa ane ratnAdikada dravya sarva jagyAethI lAvIne | sarva sAvadhayogano tyAga eTale cAritra. te ahiMsAdika ApavA lAgyA" (1.3.18-22). vratanA bhedathI pAMca prakAranuM kahyuM che : ahiMsA, satya, acaurya, RSabhadeva saMsArIone joI emanA patananA kAraNarUpa brahmacarya ane aparigraha. A pAMca vrata pAMca-pAMca bhAvanAe cAra kaSAyonuM je ciMtana kare che te sopamAM ahIM varNavyuM che yukta thavAthI mokSArthe thAya che. (1.3.617-618). ke "A saMsArarUpI kUpamAM araghaTTa ghaTiyaMtranA nyAya vaDe jaMtuo mahAkAvyamAM pAMca vratonI vyAkhyA sahita vyApaka vibhAvanA rajU potAnAM karmathI gamanAgamananI kriyA kare che. mohAMdha vyaktino thaI che. A uparAMta gRhasthonAM pAMca aNuvrata, traNa guNavrata janma rAtrinI jema vyatIta thaI jAya che. rAga-dveSa ane moha ane cAra zikSAvrata ema bAra vrata kahyAM che, jemAM ekendriyathI udyamavaMta prANIonA dharmane mULamAMthI chedI nAkhe che. krodha laIne paMcendriya sudhInA jIvone saMpUrNa abhayadAna prApta thAya e uddeza che (1.3.625-640). Jain Education Intemational Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 paryAvaraNanA pAyAmAM ahiMsA pachI saMyamanuM zAstra batAvatAM kahyuM che ke rAjyalakSmI to aneka yonimAM pAta karAvanArI, pIDAdAyaka, abhimAnarUpa phaLavALI ane nAzavaMta che, A mATe saMyamarUpI rAjya grahaNa karavAnuM kahyuM che.22 Ama RSabhacaritra uparathI phalita thAya che ke jainadharma vyaktivAdI che ane vyaktinI pavitratAmAM vizvAsa kare che. vyaSTi upara ja samaSTi AdhArita che ane samaSTi ja sAmAjikatA che. paryAvaraNa mAnavane eka evI AcArasaMhitA zIkhave che ke jenAthI e evI jIvanapaddhatino upayoga karI zake, je koIne paNa kaSTadAyI na thAya. ImAnadArI ane ahiMsAvRttithI dravyArjana karavuM, aNuvratonuM pAlana karavuM, jevAM naitika tattva AvI ja AcArasaMhitA sAthe joDAyelAM che. jainadharmanI A ja AcArasaMhitA paryAvaraNane surakSita rAkhavAnuM ananya ahiMsaka sAdhana che. bIjuM e ke RSabha dvArA pravartita A jainadharma to mAnavadharma che. mAnavanI aMtima UMDAI sudhI pahoMcIne bIjAnA kalyANArthe vicAra kare che. A ja enI ahiMsA che, enuM kAruNika rUpa che. mAnavatA paryAvaraNano AdhAra che. ahiMsA, saMyama, samatA ane karUNA mAnavatAnAM aMga che, paryAvaraNanAM rakSaka che. hemacaMdre zuddha caritrayukta RSabha-caritra dvArA sAmAjika, sAMskRtika, prAkRtika ane AdhyAtmika ema paryAvaraNanI samagratAne sAMkaLI lIdhI hovAthI kahI zakAya ke RRSabhadeva to svayaM paryAvaraNapuruSa che, paryAvaraNa vijJAnanA pitAmaha che.23 saMdarbhasUci: AcArya binasena, binasahasranAma' 1-2; 2-3 Avi / vela, 10, 136, 1-71 1. 2. 3. zrImadbhAgavatapurALa, 5-3-20 | 4. triSaSTizanA puruSacaritam 1-2-209-210 | 5. nAdvA mUtraM purISaM vA niSThIvanaM samutsRjeta / abhedyaliptamanyadvA lohitaM vA viSAgni vA // 7. 6. DaoN. bhAgacandra jaina, 'jainadharma aura bhAratIya buka korporezana, dillI, prathama saMskaraNa 2001, . 2-31 aMjali zrIvAstava, 'purANoM meM paryAvaraNa zikSA', anubhava manusmRti 4-56 paryAvaraNa', nyU 8. vizva ajAyabI : paddhiziyA hAisa, phalAhAvAva, prathama saMora, 2009, pR. 41 nvIndra, samayasArAdhivAra, ahiMyA mandira, villI, 1959, 1015 9. nainadharma gaura paryAvaraNa', prathama sakhta, pR. 11 10. ejana, pR. 2. 11. A kALa avasarpiNI ( cha ArA) ane utsarpiNI (cha ArA) evA bhedathI be prakArano che. avasarpiNI eTale Utarato ane utsarpiNI eTale caDato kALa. A kALacakra bAra ArAonuM gaNavAmAM AvyuM che. AnA mATe vigate varNana juo. jhainavarzana (le. munizrI nyAyavinayanI, 'zrutanidhi', zAradAbena cimanabhAI ejyukezanala risarca senTara, amadrAvAva, 2003) C, 3, pATIpa-11 12. jainadharma gaura paryAvaraNa, pR. 30 13. taddopra-mona-rAkhanya-kSatramevaizcaturvidhAna janAnAsUtravad vizvasthitinATakasUtrabhRta // tri.za.pu.7.1-2-974| 14. tathApi nAtha! novAnAM vyavahArapathoDapi hi! tvayaiva mokSavartmeva samyak prakaTayiSyate // tri.za.pu.7.1-2-763 | 15. svAmina: zikSayA vRkSo, tooDamUSitoDavisaH / antareNopadeSTAraM, pazavanti narA api // tri.za.pu.va. 1-2-973 | 16. yAreyavivejJIte vyaMdhAt vimu: || tri.za.pu.7.1-2-983 | 17. saMsAra du:vata: satpAt yo dharatyuttame zuddhe ratnakaraNDa zrAvakAcAra, le. samantabhadra vIrasevA mandira, vilhI. 1955 1 rUsthAne patte kRti dharmaH || tattvArtharAkhavArtio 1-2-3| te. ataM, mAtIya jJAnapITha, hAzI, 1944 1 durgatiprapataJjantudhAraNAd dharma-uccate // tri.za.pu.7. 1-1-152 I 18. A mATe vyApaka nirUpaNa juo, munizrI nyAyaviSayanI, nainavarzana, pR. 170-171 tathA temaSandrata 'vItA stavastotra' / Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 217 19. tri..pu.va. 1, 1, 146-2011 22, anandAnandaniHcandranirvANapratikAra||. 20. mAdhukarI vRtti eTale bhramara jema aneka puSpo upara besI vaII: ! saMyaHRILe tad gukhyate vo vivivenA II jarA jarA rasa cUsI potAnI tRpti kare paNa puSpone tri..pu.. 1-4-8441 kalAmaNA (pIDA) na thAya tema muni paNa aneka gharethI 23. prastuta zodhapatramAM koMsamAM Apela saMkhyA mULa thoDo thoDo AhAra grahaNa kare. trizaSTizalAkApuraSacaritra mahAkAvyanI zloka saMkhyAne 21. jJAnavarzanavaritraratnatritayamunam II tri.sa.pu.ghu. 1-3 sUcita kare che. 5741 che anasana ja kags che, paNa : oscoo nI " oes | darzana prAyazcita jJAna prAdhina dharmalAbha - VOLOP PG * * cAgni prAyazcitta * vihAra * less - SENDEX Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. * * * * * * * * * * samo sAmo : mokSa mokSa khAmemi savrajIve, sarve jIvA khamaMtu me sAMvariSTha micchAmi dukkaDama * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 16 * * * * * * * * * * * * * * jinezvara prabhunuM suNI kathana, TALavA anAdi bhava-bhramaNa, sArthaka karavA mAnava janmane, banavuM paDaze jena-zramaNa. zrutAturAgI zrAvako krama zrutAturAgI zrAvako | zrI aMjubena amitabhAI zAha-beMgalora | zrI jazavaMtabhAI jayaMtilAla zAha-bhAvanagara | zrI dInAbena paMkajabhAI bhaNasArI-haidrAbAda | saMdhyAbena mahendrabhAI mahetA-muMbaI zrI zAmajIbhAI kezavajI zeTha-jhariyA. zrI sitAbena vipulabhAI mahetA-muMbaI | zrI hInAbena kiraNabhAI mahetA-madrAsa | zrI kirITabhAI nagInadAsa mahetA-muMbaI | zrI hasamukhabhAI ema. zeTha-kalakattA zrI kAzmIrAbena hasamukhabhAI zAha-muMbaI 11 zrI rekhAbahena surezabhAI zAha-muMbaI 12 | zrI IMdubena manubhAI zAha-muMbaI 13] zrI jeThamalajI vIracaMdajI sonIgarA-pUnA 14 | zrI hemalatAbena surezabhAI zAha-pUnA 15 | zrI jayazrIbena kiraNarAja caupaDA-punA zrI razmibena rAjeza zAha-pUnA 13] zrI atulabhAI popaTalAla zAha-pUnA 18 zrI rAjIvabhAI rasikalAla zAha-pUnA 19 | zrI likhezabhAI vasanajI zAha-pUnA zrI caMdrakAMtabhAI bhAgacaMda zAha-pUnA zrI savitAbena kAMtilAlajI solaMkI-pUnA zrI caMcalabena nagarAjajI zrIzrImAla-pUnA | zrI saritAbena mahendrabhAI zAha-pUnA 24 | zrI tarUlatAbena mahendra zAha-pUnA | 25 | zrI zIlAbena rAjezabhAI zAha-pUnA | 26 | zrI nilImAbena arUNabhAI zAha-pUnA. zrI kizorabhAI nAnAlAla jhaverI-pUnA 28 zrI prakAzabhAI ratilAla zAha-pUnA | zrI premilAbena kizorabhAI zeTha-pUnA 30 zrI vIrabALA hasamukhabhAI zAha-pUnA. zrI ramezabhAI pukharAjajI koTariyA-panavela 32 zrI himAMzubhAI kanakabhAI pArekha-kalyANa | 33] zrI manasukhalAla jasarAjajI dhArIvAla-ghoDanadI 3i4 | zrI arUNAbena satISabhAI saMghavI-surata. | 35 | zrI muktAbena mahendrabhAI zAha-navasArI | 26 | zrI raMjanabena azokabhAI saMghavI-kolhApura : preraka : gacchAdhipati pa.pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nA praziSya tathA paMnyAsa pa.pU. jayasoma vi.ma.sA.nA ziSya pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) : anumodakaH dha , navalakhA navakAra ArAdhaka maMDaLa-muMbaI, pUnA, beMgalora, madrAsa tathA 39 vividha kSetronA 18000thI vadhu sadasyo tathA 108thI vadhu maMDaLo che * * * * * * * * * * * * * * * * * 09 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * | || zubha bhavatu sarveSAma * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa zramaNadharmanI paraMparA nAmanA A lekha dvArA lekhaka munirAja prastuta karI rahyA che pUrvakAlIna maryAdAo, paraMparAo ane kalyANakArI sAmAcArIo. prabhu mahAvIra devanA nirvANa pachInAM aDhI hajAra varasa jaina zAsane aneka bAhya ane atyaMtara saMgharSomAM vitAvyAM che. tenA kAraNe zAsanaprabhAvane koI vakhata jhAMkhapa lAgI ane koI samaye zAsanano jayajayakAra thayo. zramaNa-dharmanI paraMpA icchAmi.. eka tarapha siddhAMtarakSA hetu vratadharmIo jhajhUmatA rahyA ane bIjI tarapha kALa pramANe bAMdhachoDa karavAnI vRtti-pravRttio paNa vadhatI cAlI, jenA kAraNe kevaLI bhagavaMtonI gerahAjarImAM ekamAMthI cAra phirakAo udaya pAmyA. sAdhvAcAra ane gRhasthAcAranI mULa dharmakaraNIone dhakko lAgyo. tethI viSamatAo vadhavA lAgI. dharmapuruSArthamAM siddhAMto mATe laDanAre dhanapuruSArthamAM potAnA harIpha sAthe ja vepAra-dhaMdhA-beTI-vyavahAra uparAMta sAmAjika niyamomAM jIvavAnuM hovAthI prasaMge samAdhAna e thayuM ke sau potapotAnI mAnyatAo pramANe dharmAcaraNa kare, paNa dharmanA nAme kalaha ke kaMkAsa na kare. tevA sagavaDiyA samAdhAnanA kAraNe aneka maryAdAone jhUkavuM paDyuM che ane bhavya bhUtakALanI zAlInatA ane giramAne chAMTA UDyA che. have vartamAna mizrita bhAvovALI ArAdhanA cAlatI hovAthI mULa mokSapuruSArthamAM oTa AvI che ane muktimArga TUMko banavAne sthAne lAMbo thayo che. tAtparya mokSaprApti mATe bhava ja badalavo paDe, kAraNa ke kALakrame bharata-airAvatanI dharmadhurA dharatIkaMpamAM nukazAna pAmI che. ONCA.COM saMzodhaka : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) prastuta lekhanA mAdhyame 5.pU. jayadarzanavijayajI jaNAvI rahyA che ke bhAvinI ciMtA have konA mAthe? lekha maryAdAnA kAraNe amuka viSayo upara ja samIkSAtmaka lakhANa karyuM che. bAkInI bAbato sujJajanoe svayaM vicArI levA jevI che. zramaNAcAranI viziSTa mAhitIonI sAthe zramaNopAsakanA jIvanamAM paNa dareka utAracaDhAva rajU karAyA che, kAraNa ke zrAvaka-zrAvikAnI sevA vinA sAdhu-sAdhvInI saMyamajIvananI kalpanA na karI zakAya, ane sAthosAtha zramaNo vinA zrAvakone sAco mArga-AzIrvAda ane preraNAprakAza Adi koI pradAna na karI zake. tethI caturvidha zrIsaMgha maLIne bhagavAnanuM tIrtha bane che, jene svayaM tIrthaMkaro paNa "Namo titvasa" kahIne vaMdana kare che. 219 lekhanI vigatone sau taTasthatAthI avagAhe, zakya teTalI sAdhanAonI zuddhi vadhAre, bhUtakALanA AdarzothI bhAvino mArga "masthaLa yaMti" mokaLo banAve tevI zubhApekSAo asthAne nathI. lekhAMte paNa 68 muddAo uparAMta amuka gaMbhIra bAbato tarapha lakSya devA jevuM lakhANa ame saprema vadhAvIe chIe. --saMpAdaka Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 vizva ajAyabI : AtmAnA asaMkhya Atmapradezo ane asaMkhya potapotAnI avadazAno aMdAja Avaze, karI cUkela adhyavasAya sthAnako. tethI dharmanA paNa asaMkhya prakAra. temAMthI sAdhanAono garva nahIM satAve ane pramAdanA-paryAvaraNamAMthI sUmanA sAdhako mATe tIrthakara bhagavAna praNita je paga kADhI levA puruSArtha jAgaze tevI apekSAo sevI che. zramaNadharma che, te atigahana, gaMbhIra, gUDha ane caturvidha zrIsaMghanAM zramaNopAsako ane gauravavaMto che, bharata ane airAvatakSetro 5-5 temAM zramaNopAsikAono AdarabhAva zramaNa-zramaNI prati vadhe, janmakalyANaka pAmatA covIza tIrthapatio uparAMta 5 jainetaro siMha jevA parAkramI jinazAsanane abhivaMde tathA mahAvidehakSetranA 160 vijayomAM vicaratA utkRSTa 160 zAsanano prabhAva-pratApa deza-videzamAM chavAya tevA bhAvathI tIrthakarothI pavitra-bhAvita aDhI dvIpano bhUvistAra che, je aneka ciMtakoe potAnA vicArane vahevA dIdhA che, te paikI A zAzvata che. zramaNadharmanI paraMparA, jemAM sAdhvAcAranI viziSTa paNa eka namra prayAsa jANavo. mAhitIo prastuta che te paNa sUrya-caMdranI jema zAzvata ane anAdi-anaMta siddha che. tenuM varNana kalpanAtIta che, paDatA kALaprabhAve cautarapha dharmaprabhAvanA hAni jevuM chatAMya pUrvakAlIna sAmAcArIo, AcArasaMhitA tathA bhale dekhAya, paNa te vacce paNa savizuddha ArAdhanAnA khapI vividha kalpo viSe jANavA jevuM hovAthI ane AtmAo caturvidha zrIsaMghamAM hoya ja che, tethI paNa jaina alpamAtrAmAM rajU karAyuM che. zAsana jayavaMtuM che, purAtanakALanA Adarzone AMkha sAme Aje paNa rakhAya to naitika baLa maLaze, dharmapuruSArthamAM vRddhi thaze sAkSara ane sujJa varga taTasthabhAve vAMcaze to pAmaze ke avanavA camatkAro sarjAze ane parabhavanI yAtrA paNa sukhada hAla mokSamArga bharata ane airAvatakSetrathI baMdha kema thayo? banaze, je nirvivAda che. pUrvakAlIna saMyama-sAdhanA keTalI prabaLa hatI ane vartamAnamAM kALa, saMghayaNa ane jJAnahAninA kuprabhAve kaMIka aMze sAdhu lekhamAM kaMIka aMze zramaNopAsakanA pUrvakAlIna sAdhvI saMsthAmAM ane ghaNe aMze zrAvaka-zrAvikA vargamAM AcAra-vicAranI paNa samIkSA karavAmAM Avela che, kAraNa ke dharmahAninAM paribaLo praveza karI gayAM che. bhAMgyuM toya bharUca teo sIdhA ja zramaNavarga sAthe saMkaLAyelA hatA. bhUtakALanI jevA nyAye phakta jaina dharmanA ahiMsA-saMyama-tapa-kSetramAM dhakko bhavyatA ane bhaviSyakALanI bhayaMkaratA vacce vartamAnanI kSaNo nathI lAgyo, paNa jenetara dharmo paNa aneka viSamAtrAthI verAI mATe samIkSA svayaM karI levI paDe, kAraNa ke hAla vItI rahyo cherAI gayA che. bakuza ane kuzIla kalaMkothI kharaDAyela kALa huMDA avasarpiNInA pAMcamA ArAno che, je dhasamasato sAdhanAomAM paNa kevaLIoe mokSanAM bIja dIThAM che te ja chaThThI ArAnI dharmazUnyatAmAM pheravAI jaze. sauthI AnaMdaprada vAta che ane hAla kahevAtA abhyadayakALamAM (1) cAra mahAvata ane bAra aNuvata : dharmanI mAtrA jarUra vadhI ke vadhaze, paNa guNavattAnA dhoraNane paramAtmA mahAvIradevanA pUrve sAdhu-sAdhvI bhagavaMto mATe cothuM dhakko lAgyo che, tene koI nakArI na zake. brahmacaryavrata alaga na hatuM, paNa strIne parigraha mAnI tenA prastutinA pAThana pachI sAcAM ane sArAM ArAdhakone tyAgano ullekha cothAvratamAM ja karI devAto hato. pAMcamA ArAmAM jIvo jaDa ane vakra vadhAre hovAthI mahAvrato cAranA badale pAMca covIzamAM prabhue prakAzyAM Bche. (2) zrAvakazrAvikAnI saMkhyA : prathama tIrthaMkara AdinAthajInA zrAvako suharAI "trikAla vaMdanA suhadevasi nAsAnI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 221 dIrghakALanA vicaraNa chatAMya phakta 2,08000 ane zrAvikAo (8) pauSadhazALAo : marabhUti, rAjA 5,54,000 tema prabhu vIranA zrAvako phakta 159000 ane daMDavIryathI laI cheka prabhuvIranA AnaMda kAmadeva vagere zrAvikA pUrA AryakSetramAM phakta 318000 kahevAya che, tenuM zrAvaka-zrAvikAo pAse potapotAnI svataMtra pauSadhazALAo kAraNa bAravratamAMthI adhikAMza grahaNa karanAra teo jANavA, hatI, jemAM parvatithie saMsAra choDI cokhkhI sAdhanA karanAra bAkI jainamatio aneka hatA. eka varga hato. cAlu pauSadhamAM suvrata zeTha-sudarzana zreSThI (3) jinAlayo-jinapratimAo : aSabha vagerene upasargo thayA hatA. devanA putra bharatacakrIe bharAvela ratnamaya pratimAo | (9) gRhamaMdiro : bharatacakrIthI laI rAvaNa jevA aSTApade ane naMdivardhane bhrAtA bhagavAna mahAvIranI laMkApatine tyAM paNa gharajinAlayo hovAnAM zAstrapramANo jovAM hAjarImAM ja pratiSThA karAvela nANA, dIyANA, nAMdIyA maLe che. saMgha maMdira ke tIrtho bAMdhavAmAM dhanAzA poravAlanI mukAmanI mUrtio jagavikhyAta che. bhagavAnanI hAjarImAM ja jema zrAvaka varga jAgRta hato, mahAtmAo phakta mArgadarzana te te bhagavAnanI pratimA pUjANI hatI, temAM Azcarya nathI, ApatA hatA, paNa svayaM AraMbha-samAraMbhanA bhayathI kAraNa ke prabhu vItarAgI hatA. jinAlayonA sarjanamAM UMDA UtaratA na hatA. () jinAgamo-zAstrapATho : zAstranI vAcanAo (10) pAThazALAo : dhArmika pAThazALAo prabhu vIranA nirvANanAM 980 varasa pachI sudhI maukhika ThekaThekANe na hatI paNa mukhya-mukhya nagaromAM jarUra hatI, devANI hatI. graMtho ke zAstro lakhavAmAM paNa virAdhanA hovAthI karmagraMtha sudhInA ane bRhadsaMgrahaNI sudhInA padArthonA abhyAsa niSedha hato, pAchaLathI smRtibaLa ghaTavAthI devardhigaNi karanArI mayaNAsuMdarI, namartAsuMdarI jevI ke brAhmIsuMdarI kSamAzramaNa thakI tADapatra vagere upara suvarNAdi akSaromAM jevI kanyAo hatI, nizALanA abhyAsa karatAMya dhArmika zAstralekhana prAraMbha thayo che. abhyAsanI mahattA hatI. bhaNavuM-bhaNAvavuM kartavya gaNAtuM, te (5) pravacana-paraMparA : gautama gaNadharathI laI vyavasAya rUpamAM na hatuM. vajasvAmI jevA laviMtoe udyAnamAM jhADa nIce, cabUtarA (11) paramAtmA-pUjA : sADha porasInAM upara ke koInI azvazALA, zastrazALA ke kArakuna vibhAgamAM paccakakhANa sudhI vAsakSepa pUjA karanArA, madhyAhe aSTaprakArI dezanAo pharamAvI che. zramaNadharma prAkRtika hovAthI nadI pUjA, pratidina saMdhyA-AratI pUrve cauvihAra-tivihAra karI kinAre, zAMta-prazAMta kadaratI vAtAvaraNamAM pravacana ApavAnI lenAro ane AratI pachI pratikramaNa karanAro varga bahoLo paraMparA hatI. hato. paramAtmAnuM jinAlaya ke sevApUjA, pUjArI ke (6) cAritrapradAna : caDatA pariNAme, utkaTa munimajInA bharose choDI devAtuM na hatuM. kumArapALa rAjAnuM virAgya sAthe acAnaka uddabhavela prasaMgane kAraNe vizeSa jIvanacaritra vAMcavuM. jAherAta, ADaMbara, zobhAyAtrA, varasIdAna ke udghoSaNA vagara 12) gaccha-vyavasthA : prabhu vIranA 11 paNa anekoe pravrajyA grahaNa karI che, te mATe paramAtmA gaNadharo vacce nava gacchonI sthApanA ane alaga-alaga neminAtha, pArzvanAthathI laI prabhu munisuvratasvAmI ke vAcanA vyavasthA hatI. aneka gaccho pravartana pAmyA hatA, AdinAthajInA jIvanaprasaMgo avagAhavA. saunA gacchAdhipati paNa jovA maLe che ane vacce-vacce prabhAvaka yugapradhAno paNa thayA che. kalikAlasarvajJa (7) varasIdAna : vartamAnanI jema Theka-ThekANe hemacaMdrAcAryathI laI A. hemavimalasUrijI sudhInI upAzrayo-sthAnako na hatAM paNa yaMtI zrAvikA ke bhadrA pATaparaMparA jANavI jevI che. zeThANInI jema ke hastirAjAnI peThe zrAvaka-zrAvikAo potAnA nivAsasthAnano eka vibhAga vihAramAM vizrAma (13) avagrahamAM vicaraNa : mahAtmAo avagrahamAM vicaratA hatA, niyatakSetromAM sthiravAsa thato hato. levAthI laI cAturmAsa mATe paNa pradAna karI aDhaLaka rAga-dveSanA abhAve mAsakalpanI jema dIrghakAla eka ja kSetrapuNyopArjana karatA hatAM. Jain Education Intemational Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 vizva ajAyabI : sthiratA ke vicaraNa karanArA mahAtmA hatA. cAriSa-zuddhinA cAturmAsa vitAvatA hatA. prathamathI ja cAturmAsa karavAnAM sthAno kAraNe lokono AdarabhAva paNa jaLavAyela hato. ke jaya bolAvavAnI praNAlikA phakta viziSTa kAraNothI banatI (14) zramaNapradhAna vyavasthA : sakala zrIsaMgha hatI. te mATe paDApaDI ke pUrvayojanAonI saMyamIone zramaNapradhAna hato, gRhasthapradhAna nahIM. temAMya puruSapradhAna jarUra na hatI. dharmazAsana hovAthI strIvarga maryAdAzIla dekhAto hato. strIo (20) ekAMta sAdhanAo : prasaMge prasaMge karatAM puruSonuM jora ane puruSo karatAMya sAdhu-saMsthAnI lokaparicayathI para banI smazAna, vana-vagaDA, giriguphA, nadI AjJAo pradhAna hatI. sAdhvIvarga puruSa vacce ke pATe besI taTa ke ekAMta pradezamAM paNanAMDha garSi u pravacana deto na hato. yAkinI mahattarA tenI sAkSI che. abhayakumAra ke anAthImuninI jema dhyAna-kAyotsarga (15) dAnavyavahAra : vastupALa-tejapALa ke karanArA mahAtmAo hatA. cAturmAsa praveza viSe prabhu vimalamaMtrInI jema nAmanAnI kAmanA vagara sAteya kSetromAM AdinAthajInA jIva dhanasArthavAha, saptarSi munirAjo ke bharapUra dAna denAra varga hato. kIrtidAna karatAMya guptadAna prabhu mahAvIradevanA jIvana viSe abhyAsa karavA jevo che. vadhAre thatuM hatuM. moja-zokhanAM sAdhano na hovAthI vadhArAnI (21) parigrahaviramaNa mahAvata : nikaTanA lakSmI zatruMjaya tIrthe pratimA bharAvavAmAM ke aMte sAteya kSetro bhUtakALa sudhI aneka mahAtmAo alpaupadhi tathA akiMmatI pachI anukaMpAdAnamAM paNa vaparAtI hatI. rAjAo paNa sanmAna vastuonA vyavahAravALA hatA. ratnonI mALA jevA parigrahathI karatA hatA. kaluSita thayela ArAdhanAonA prAyazcitta peTe AcAryapadaghArI (16) dharmapracAra kArya : sauthI vadhu jinazAsananI ratnAkarasUrijIe saMskRtamAM racela "ratnAkara paccIsI'nA prabhAvanA ane pracAra rAjA saMpatinA kALamAM thayAM. tethI bhAvo Ajeya parigraha pApano bhaya darzAve che. jinazAsananI garimA cIna, jApAna, kAbula, gAMdhAra, raMgUna, (22) paramAtmA bhakti : saMgIta-bhakti ke barmA, baMgalAdeza, pAkistAnathI laI zrIlaMkA vagere aneka viziSTa prasaMge phakta siddhacakra mahApUjana zrIpALarAjAnA dezone sparzI gaI hatI. AcArapradhAna jaina dharmanA pracAra mATe kALathI ane zAMtisnAtra jevAM mahApUjano rAmarAjyamAM paNa koI ADaMbaro-AkarSaNo karavA paDatAM na hatAM. bhaNAvAtAM hatAM, paNa te kyAreka ja thatAM pUjano bhAvabhaktithI (17) jIvadayAnAM sukAryo : rAjA kumArapALa, bharapUra hatAM. saMgIta paNa vyavasAya na hato, balba maMdodarInI jagaDuzA, bhAmAzA vagerenAM jIvana-kavanathI khyAla Avaze ke bhaktinI jema saghaLuMya nirvAja hatuM. teonI puNyalamIthI abhayadAnanAM kevAM anupama kAryo thayAM. (23) sthavironAM vizeSa sanmAna : zrIsaMghamAM Thera Thera pAMjarApoLa, mRta pazuono kudaratI nikAla, katalakhAnAM jJAnasthavira (viziSTa abhyAsI) paryAya vira (vIsa varasathI dArUbaMdhInAM kAryo, mAchalAMonI paNa dayA, ghoDAone paNa vadhu varasanA dIkSita), tathA vayasthavira (60 thI uparanI gALela pANInI vyavasthA ajAyabI jevI che. umranA) sAdhu bhagavaMto vizeSathI pUjanIya gaNAtA hatA, mATe (18) devI-devatAnAM sAnidhya : sAdhakonA ja traNa jJAnanA dhaNI kezI gaNadhara cArajJAnadhArI sAdhanAbaLathI svayaM devatAo divyazaktionuM avataraNa gautamasvAmI pAse padhArI pAMcamahAvratadhArI banyA che. karatA hatA. pratiSThA samaye uchALela bAkaLA pAchA jamIna (24) rAjakAraNamAM paNa dharma : covIseya upara na paDavA, jinAlayonAM chatro pharavAM, amIjharaNAM thavAM ke bhagavaMtanA nirvANanA nikaTakALa sudhI saMpati, khAravela, rAtre paNa rAsa-gItanA maMgala avAjo AvavA athavA svapnamAM vikrama ke kumArapALa rAjAnI rAjazAhImAM dharmanI pradhAnatA paNa devatAI saMketo thavAnA aneka prasaMgo ullekhanIya che. hatI. kasAIpravRtti, nazAnI vastu, dArU vagere jugArAdi ' (19) cAmasika vyavasthAo : AdrA nakSatra vyasanone lagIra protsAhana na hatuM. nyAyataMtramAM lAMca-rizvata pachIno prathama varasAda jyAM paDe, tyAM virAdhanAthI bacavA ke dagAkhorInuM jora na hatuM. kadAca Aje dharmamAM rAjakAraNa mahAtmAo sthAnika mahAjanonI vasatI yAcI varasAdI jovA maLaze. kA ... Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 223 (25) jIrNaprAya vastra paridhAna : sAdhuonAM ochA hatA. te mATe prabhu AdinAthanA jIve jIvAnaMda vastro jIrNaprAya rahetAM. temAMya trevIsamA tIrthaMkara prabhu vaidharAjanA bhavamAM karela ahiMsaka upacAra jANavA jevo. pArzvanAthanA sAdhuone to mUchanI alpatAne kAraNe raMgIna (31) maraNAMtika aNasaNa : prabhu vIranA vastronuM paNa paridhAna hatuM. jinakalpadhArI mahAtmAo vanavAsI nirvANa pachI saMkhanA karanAra athavA vajasvAmInA hatA, vastravihIna sAdhako hatA. vastronA kApa paNa kadAcita ja bALamuninI jema uparAMta thayelA aneka prabhAvaka ArAdhaka kADhI apUkAyAdinI virAdhanA TALanArA hatA. mahAtmAo aMtasamaya Avye aMtima ArAdhanArUpe upavAsa (26) sAdhu-sAdhvIonI pratikramaNa ane saMlekhanA karI icchAmRtyune varatA hatA. vartamAnamAM paNa mAMDalI : cha Avazyako prati ullAsa sakaLa zrIsaMghamAM jovA bhakta parajJA dvArA eka eka upavAsathI saMthAro karanAra jovA maLato hato. temAMya cothuM Avazyaka pratikramaNa che, je mATe maLe che. rAIya ane devasIya beu pratikramaNa sAdhuo zrAvaka sAthe karatA (32) kSatriyakuLanI mahattA H tIrthakarone na hatA, paNa temanI mAMDalI alaga besatI hatI. sAmAyika, janmadenAra kSatriyavaMzanA rAjAonAM ghera paNa mAMsAhAra vagere caityavaMdana, devavaMdana vagere ArAdhanAonuM mahattva hatuM. dUSaNo hatAM, paNa kAdavamAM nirlepa kamaLanI jema tIrthaMkara bhagavaMto nemaprabhu ke pArzvanAthajInI jema janma laI yAdavakuLa (ra7) maMtra ziramora navakArArAdhanA : pratyeka vagerene paNa mAMsAhAra, dArU vagere choDAvavAnA ane kALamAM mahAmaMtra navakAranA viziSTa ArAdhako, pracArako vizvasamagramAM ahiMsAdharma pravartanArA thayA hatA. caturvidha zrIsaMghamAM jovA maLaze. temAMya vajasvAmI, hemacaMdrAcArya, hIrasUrijInI jema bhAvaDazA, pethaDazA, (33) strIonI maryAdA ? zIlavaMtI zrAvikAo motIzA jevA zreSThIonI navakAra camatkAra ghaTanAo jANavA sAdhvI bhagavaMtonI jema mAthe oDhatI hatI. ubhaTaveza jovA jevI che. vartamAnamAM abhyadayakALanI nikaTatAnA kAraNe pharI maLato na hato. ghera ghera mAsikadharmanuM pAlana ane sAdharmikonI bhaktino Adara vyavahAra hato. gharomAM vaDIlonI maryAdA navakArano juvALa dekhAya che. paLAtI hatI. te mATe mayaNAsuMdarI, anupamAdevI jevAM (28) labdhivAna mahApuraSo : tapa ane cAritrapAtronAM jIvana-kavana jovA jevAM che, AjanuM vAtAvaraNa svAdhyAyanI prabaLatAnA kAraNe utpanna vividha labdhiono viSama che. samUha, chatAMya tethIya niHspRha jIvana jIvanArA jainazramaNo (34) devI-devatAnuM sthAna-mAnaH dhArmika kAryo svazaktione gupta rAkhatA hatA, prasaMga Avya zAsanarakSA, ke anuSThAnomAM sahAyatA levA ke zAsanarakSAhetu devatAI zaktinuM prabhAvanA mATe Apa mAnatuMgasUrijI, pAdaliptAcAryajI ke AhvAna avazya thatuM hatuM, je mATe abhayakumAra maMtrI ke A. khapUTAcAryanI jema teno upayoga apramatta bhAve karatA ceDArAjA vagerenA itihAsa jovA jevA che, paNa tethI 34 hatA. atizayayukta devAdhidevanuM gaurava ghaTatuM na hatuM. devI-devatAnAM | (29) kALadharma pachInI vyavasthA : sAdhu- pujano ke AratIo-AkarSaNo vartamAnakALa jevAM na hatAM. sAdhvInA mRtadehane agnisaMskAra karavAnI ke uchAmaNIo (35) DolI vagere sAdhanono paNa bolavAnI praNAlikA na hatI. kALadharma pachI temanI kAyAne anupayoga : pUrvakALanA gAmaThI mArga, aTavIo tathA vana-vagaDAmAM ekAMtamAM vosarAvavAmAM AvatI hatI, jeno saMdezanI asugamatA vagere kAraNe vihAro pratikULatAthI kudaratI nikAla thato hato, paNa hAlamAM AryarakSitasUrijI bharapUra, chatAMya DolI vagere sAdhanonA upayoga karanAra pachInI vyavasthA saMghanA zrAvako saMbhALe che. AlocanAnA bhAgI banatA hatA. siddhasena divAkarasUrinuM (30) naisargika upacAra : glAna, azakta, daSTAMta jagajAhera che. bIjI tarapha jaMdhAbaLakSaye arNikApatra bimAro mATe Ayurvedika, naisargika ane yogasAdhanA dvArA AcAryajInI sthiravAsanI vAto che. upacAra thayA hatA. auSadhionA jANanArA hatA. uparAMta (36) ekAkI vicaraNa : pratikULa-anukULa vanaspatio tejavaMtI hatI, zArIrika zramane kAraNe rogo upasargone samabhAve sahevA, AMtarasAdhanA, dhyAnayoga sAdhavA Jain Education Intemational Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 vizva ajAyabI : ke lakhalUTa nirjarAnA zubha hetuthI saMvegI munio gurvAttApUrvaka (42) uchAmaNIo dvArA Upaja ? saMghamALa, kiraNavega rAjarSi (pArthaprabhuno cotho bhava), rAma rAjarSi, upadhAna, daherAsaranI prANapratiSThA vagere prasaMgo uparAMta prabhu mahAvIra ke bhadrabAhasvAmInI jema ekAkI vicaraNa paryuSaNa parvAdimAM cauda svapna dvArA devadravyAdi Upaja tathA dvArA paNa zAsanaprabhAvanA-ArAdhanA karanArA hatA. suyogya vyavasthA A. bhadrabAhusvAmInA kALathI pAraMparika AnaMdaghana paNa tevA sAdhaka thayA che. rIte cAle che. jJAnadravya, gurudravya, sAdhAraNadravya vagerenI (3) pAriSThApanikA samiti : nagaro tathA vyavasthA ati prAcIna che. gAmomAM nikaTanA khullA vistAramAM caMDila javAnI praNAlikA (43) lagnAdi prasaMgomAM dhamotsava : rAjA hatI. vADA vagereno paNa upayoga saMghayaNabaLane kAraNe na dazaratha ane tenA pUrvaja rAjAo prabhu AdinAthajInA kALa hato. manakakumArane pitA muni zayyabhavasUrijIno paricaya sudhImAM je je thayA temAMnA anekoe lagnAdi sAMsArika paNa IMDilabhUminI nikaTa thayo hato. vastro, kAgaLo ne vadhAro prasaMgonA vilAsane ghaTADavA, athavA zuddhabuddhithI nava, sAta, paNa bhUmimAM paraThavAto hato. jIvana jayaNApradhAna jIvAtuM hatuM. pAMca vagere divasono paramAtmA bhaktino mahotsava karyo hato. (38) prAsuka pANIno vyavahAra : eka mata evo dharmamayakALa vartamAnamAM jovA nathI maLato. pramANe 18 prakAranAM ane anya mata pramANe dasa prakAranAM (44) pratikramaNa mAMDalI phakta zramaNonI : dhovaNanAM pANI (cokhA, phaLa, rAkha vagerethI saMsakta thayelI tapAnuM birUda dhAraNa karanAra prabhuvIranI 44mI pATane upavAsa, AyaMbilAdi tapamAM pIvAno vyavahAra zramaNasaMghamAM zobhAvanAra jagazcaMdrasUrijI pachInA kALamAM thayela hato, paNa upAdhyAya yazovijayajI pachInA kALamAM temAM vijayacaMdrasUrijInA samayakALa vi.saM. 1285 sudhI zrAvakonuM doSa vRddhine kAraNe hAla phakta uSNajaLano vyavahAra che. saMdhyAkALanuM pratikramaNa alaga thatuM hatuM. pAchaLathI zrAvakonA (39) upadhAna tapanI ArAdhanA : paramAtmA ullAsane vadhAravA temanuM Avarjana sAdhuonI mAMDalImAM thayuM mahAvIradevanA nirvANanA pachInAM 600 varUsa sudhI upadhAnanI che. sUma sAdhananI surakSA hetu zramaNono paricaya gRhastho ArAdhanA karanAra vidhivAra AlocanA, AjIvananAM brahmacarya. sAthe atyalpa raheto hato. pratidina caudaniyama, ane jIvanamAM zrAvakanAM 12 vrato (45) zAstrasarjana-kArya : lalliga zrAvakanI uccaranArA dekhAtA hatA. chellAM 1950 varasothI zrutabhaktithI ranonA prakAzamAM je pramANe rAtriveLAmAM paNa upadhAnatapanI ArAdhanAmAM sAmAcArI badalANI che. A. haribhadrasUrijInA graMthonuM sarjana-kArya cAlu hatuM tema (40) saMdezAvyavahAra : jyAM sudhI Adhunika pUrvakALamAM mahAtmAoe potapotAnA kSayopazama pramANe vAhana-sAdhano na hatAM, tyAM sudhI saMdeza vyavahAra baLadagADI, Agama, nyAya, karma sAhitya upara tathA aneka prakIrNaka viSayo ghoDA, sAMDhaNI UMTa, hAthI ane vikalpa kabUtara mAraphata cAlato upara rAtrinA cAMdanI prakAzamAM paNa kalama calAvela che. hato. khepiyAo paNa eka gAmathI bIje gAma saMdeza pAThavatA (46) vAdIonA vijayo ? paramAtmA hatA. aMgreja zAsanakALa pachI saMdeza vyavahAra deza-videzI mahAvIradevanI hayAtImAM uparAMta temanA pachI paNa jhaDapI banyo che. vRddhavAdIdevasUrijI jevA siddhAMtarakSA karanArA mahAtmAo | (41) jinavANI zravaNa-kartavya : pratidina thayA che. brAhmaNo-bauddho ane anArya rAjAonI sabhAmAM jinavANInA zravaNane khUba mahattva apAtu hatuM. saMgrAma sonI anekavAra vAdamAM jainoe vijaya meLavyo che, siddhAMtarakSA thaI ke pethaDa maMtrIthI laI akabara rAjA vagere paNa nitya pravacana che. vartamAnamAM vAda-vivAda ghaTyA che, paNa vikhavAdo UbhA zravaNa karatA hatA. prabhu pUjA-pratikramaNa uparAMta tapasyA vagere karatAM paNa pravacanadAna tathA jinavANI zravaNanuM mahattva vi.saM. () sAdhuonI bhikSAcaya : 42+5=47 2000 sudhI savizeSa hatuM. doSarahita gocarI saMprApta karavI tathA jaina zramaNonI saMkhyA savizeSa hovAthI jainetarone tyAM paNa bhikSAbhramaNano vyavahAra rahyA che. parIta tapasyA vagere Jain Education Intemational Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 225 hato. pAchaLathI jainakuLonI sthApanAo thavAthI zreSThI dvArA baMdhAvAyela savA-somAnI TUMka, uparAMta motIzA AryarakSitasUrijInA samayakALa pachI te vyavahAra hAlamAM zeTha vagerenI sakhAvato aitihAsika che. baMdha jevo che. bhikSAdAnano pUro lAbha jainone phALe jAya che. (53) sAta caMdaravAno upayoga : gharomAM (48) aSTaprakArI pUjAvidhAna : gRhastho pANInA, ghInA, chAzanA tema snAtrapUjA ke pravacananI pATa potAnA svadravyathI prabhupUjAnA AgrahI hatA. daherAsaramAM paNa upara ema sAta sthAne caMdaravAno upayoga thato hato. pIvA zaddha ghInA dIvAno upayoga hovAthI vAtAvaraNa pavitra mATenA prAsuka pANIno joga zrAvakonA gherathI ja thaI jato rahetuM hatuM. pUSpapUjA paNa rAtrinA samaye kudaratI rIte bAMdhelA hovAthI nirdoSa bhikSAcaryA paLAtI hatI. zrAvikA suhaMsI, kApaDamAM kharI paDanAra puSpo dvArA thatI hatI. prathama vAsakSepa anupamAdevI, tema prabhu vIrakALanI bhadrA zeThANI, jayaMtI pUjA sADhaporasInA kALa sudhI cAlu rahetI hatI. zrAvikAnAM jIvana jANavA jevAM che. (49) bhavabhIra zrAvakavarga : cAritra sudhI na (54) satyazALI ane sattvazALI : pahoMcanAra paNa cAritranI bhAvanAthI yukta evo cAritropAsaka mahAtmAo ugravihArI, kAlikAcArya jevA sattvazALI, zrAvakavarga pApothI Darato hato. bhavAlocanA, nitya sAmAyika, haribhadrasUrijI jevA satyapakSI hatA. vastupALa-tejapALa, pratikramaNa, parvatithinAM pauSadha uparAMta caturthavratAdi niyamo, bAhaDamaMtrI vagerenAM sattva uparAMta satya prazaMsAmAM che. satyanI pudgala vosirAvavAnI kriyA, nitya paramAtmAbhakti vagere surakSAnA kAraNe tuMgiyA nagarInI jema zrAvakonA AvAso rAtre kAryakramo samAjamAM tathA rAjaparivAramAM paNa jovA maLatA paNa khullA rahetA hatA. hiMsA-asatya-corI vagere pApo hatA. ceDArAjA, hastipAla rAjA, udayana maMtrI ke atyalpa hatAM. vAgabhaTTa maMtrI udAharaNa che. (55) dhArmika saMsthAono vahIvaTa : jinAlayo, upAzrayo, zikSaNadhAmo ke tIrthono vahIvaTa suMdara (50) zrutajJAnano mahimA : caturvidha zrIsaMghamAM rIte gRhastho saMbhALatA hatA. sAdhusaMsthA sIdhI rIte mArgadarzaka dhArmika paThana-pAThana, gurudevo dvArA kalAko sudhInI vAcanA tathA banatI hatI, paNa sAdhu-sAdhvIonI mAlikInAM sthAno tIrtho kalpasUtrajI uparAMta bArasAsUtrajI vagerenA bhabhakAdAra na hatAM. vividha saMghomAM vicaraNa karI dharmabhAvanA vRddhi varaghoDAo, vyAkaraNa-nUtanagraMthanA hAthInI aMbADIe varaghoDA mATe temano puruSArtha hato. vartamAnamAM vilAso vadhavAthI vagere uparAMta 84 AgamagraMthanI bhAvapUjA vagere ka.sa. dharmabhAvanAmAM oTa AvI ane jAgRti mATe sAdhusaMsthA hemacaMdrAcAryajInA kALa sudhI savizeSa hatI. jAgRta thaI che. (51) jinapratimA sarjana: aSADhI zrAvakanI (56) bhakSyAbhaDhya vicAra : caturvidha zrIsaMghamAM jema svahaste, vAlukAmaya pratimAjI bharAvanAra, ratnamaya, dUdha, dahIMthI laI, ana-phaLAdi vagereno vaparAza tathA ghareluM lekhamaya, sphaTika, hIrA, mANeka, ratna tathA vividha mUlyavAna bhojanano uttamottama vyavahAra hato, hAlamAM ja aMgrejonA jinamUrtio potAnA hetu sarjana karAvanAra zrAvako hatA. zAsanakALa pachI AdhunikatAno pavana phUMkAyA pachI khAnapAna kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajInA kALa sudhI to ane raheNIkaraNI uparAMta paheravezamAM gRhasthone dharakhama jinabiMbanI pIThikA vagere upara nAma kotaravAnI pravRtti na pheraphAra thayo che. jethI viSamatAo khUba vadhI che. hatI. Ajeya paNa saMpatirAjAnI bharAvela pratimAjIo nAma (57) sAta pacatra : sAdhu-sAdhvI, zrAvakavagaranI jovA maLe che. zrAvikA, jinabiMba-jinAlaya ane jinAgama evAM sAta (pa) vyApArika nItimattA : badhIya komamAM kSetromAM tana-mana-dhananuM yogadAna te atiprAcIna paraMparAthI sukhI prajA jaina hovAnuM mukhya kAraNa dhaMdhAkIya rIte teo cAlI AvatI ghaTamALa che. prabhu mahAvIranA dasa dhanADhaya nItimaya hatA, dharmArAdhanA karI bapore vyavasAye jatA, sAMje zrAvako vastupALa-tejapALa uparAMta jagaDuzAnAM dAna sAteya to pAchA vaLatA hatA. huMDI dvArA levaDadevaDa thatI hatI. zreSThI kSetrone saddhara karanArAM jovA maLe che. jinadAsa tathA kuMjIdevInI ghaTanA savacaMda zeTha ane somacaMda (58) saMyamIonI viziSTayaya : Jain Education Intemational Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 vizva ajAyabI : sUtraporisImAM phakta navAM sUtro, artha porisImAM sUtronA ahiMsaka banAvyA. te ja pramANe brAhmaNone gautamasvAmIe, vistAra, utsargamArgathI purimanAM paccakhANe, ekAsaNAM, bauddhone vajasvAmIe tathA anekone mAnatuMgasUrijIe nakhakhotaraNI ke kAtara vagere vAcIne sAMjapUrve ja pAchAM labdhiprayogathI satyamArge caDAvyA hatA. karavAnI praNAlikA, atyalpa upadhidvArA saMyamanirvAha, (64) cationo vItela kALa : AcAramuhapattino upayoga, AtmaciMtana vagere prabhuvIranA vicAranA utAranA kAraNe na sAdhu, na gRhastha evA vacalA saMyamIonI zobhArUpa AjasudhI jovAya che. rastethI AjIvikA calAvanAra yationA kAraNe jaina zramaNa (59) pAlitANAnI 99 yAtrAo : vi.saM. saMsthAmAM bhAre garabaDa cAlela, jenA kAraNe A. hIrasUrijI, 2035 pUrve bhAgye ja pAlitANAnI 99 sAmudAyika yAtrAo jJAnavimalasUrijI, rUpavijayajI ke upAdhyAya thatI, kyAreka to zatruMjayanI yAtrAo paNa baMdha hatI, pratidina yazovijayajIne pratikAra karatAM sAruM evuM veThavuM paDela, jethI eka ja yAtrA dvArA vi.saM. 2035nI AsapAsa koI kacchI vartamAna zramaNa saMgha UjaLo che. parivAre sAmudAyika 99 yAtrAno prAraMbha karyo, te pUrve (65) pApakRtano parihAra : upAdhyAya siddhagirinI 99 yAtrAo svataMtra karanAra virala loko hatAM. yazovijayajI ane paMDita vinayavijayajInA pUrvakALa sudhI (60) cakravAla sAmAcArI : icchAkAra- divya, utpAta, aMtarIkSa, bhIma, aMga, svara, lakSaNa, mithyAkAranI jema dazavidha cakravAla sAmAcArIomAM vyaMjananimitta zAstra, saMgIta, nATaka, zilpa, cikitsA, zastrAstra pratilekhanA, pramArjana, bhikSAcaryA, isamiti, AlocanA, nAmanAM zAstro pApazruta tarIke pracAra pAmyAM hatAM, jyAre gocarIbhakti, pAtrazodhana, vihArabhUmi gaveSaNA, caeNDilabhUmi- vartamAnamAM teno ja durUpayoga karI nitanavI zodho dvArA jayaNA ane pratikramaNarUpI AcaraNA uparAMta kAlagrahaNa, vaijJAnikoe bhautikavAdane phelAvyo che. pratibhAvahana, sthavirakalpa vagere sAmAcArI A. (66) dharmaprotsAhaka rAjazAhI : rAja parivAra hIrasUrIzvarajI ma.sA. sudhI vyavasthita cAlatI hatI. taraphathI dharmI-jano, vidvAno ane samAjasevakone khAsse (61) paMdara kamadiAnano tyAga : jaMgalAdi protsAhana maLatuM hatuM. akabara jevA bAdazAhe amArikarma, daMta vANijyAdi uparAMta pazupAlana vagere karmabaMdhananAM pravartana karAvyAnA itihAsa che. jaina sAdhu-sAdhvI bhagavaMtone kAraNovALAM vyApAra choDI kApaDa, vAsaNa, jhaverAta ane mATe lokono Adara anero hato. gharomAM mAtA-pitAnA Adara kariyANAMno vepAra karanArA lakhalUTa lakSmI chatAMya sAteya hatA. temAM prathama tIrthapatithI laI vIsamA tIrthaMkara sudhInA kSetromAM dAna ApI dharmasthAnone saddhara rAkhanAro dharmI aneka rAjAoe prauDhavayamAM cAritra grahaNa karyA che. zrAvakavarga aMgrejonA sattAkALa pachI khUba ghaTI gayo che. (67) viziSTa jJAnI mahApuruSo : aMtima (6) TrasTIo dvArA vahIvaTa : dareka saMghomAM kevaLI jaMbusvAmI thayA, tyAM sudhI mana:paryayajJAnI, tathA tIrthomAM tyAMno mahAjanavarga dekharekha rAkhato hato. udAra avadhijJAnI, caudapUrvadhArIo, zratadharo aneka hatA. temanA dAtA ane dhArmika ArAdhakonA hAthamAM dharmasthAnanA nirvANa pachI phakta mokSamArga bharata-airAvatamAM baMdha na thayo, vahIvaTa rahetA hatA. sakhAvato karanAra saMghapati ane paNa pulAkalabdhi vagere paNa nAza pAmyAM, chatAMya hAlanA kALa saMghaveNanuM biruda pAmatA hatA. TrasTIonA hAthamAM sattA sudhI jAtismaraNajJAnavALAM dRSTAMto jovA maLe che. aMgrejI niyamo pramANe AvI jethI te pada dharmabaMdhanakartA na (68) brahmacaryanI nava vADonI surakSA : raMga-rAga-vilAsanuM vAtAvaraNa na hovAthI tathA bAhya vAtAvaraNa (3) dharmaparivartanakALa : prabhuvIranA nirvANa paNa sIdhuMsAduM hovAthI caturthavrata pAlanamAM zramaNa saMsthAnI jema pachInA nikaTakALamAM thayela labdhidhArI A. zrAvakavarga paNa agresara hato. vimalamaMtrI, dedAzAha, ratnaprabhasUrijIe osiyA nagarImAM osavAla vaMzanI pethaDazA vagerenAM dRSTAMto tathA rAjA kumArapALanI dinacaryA sthApanA karI aneka kSatriyone potAnA prabhAvathI jaina ane samajavA jevAM che. vartamAnamAM vikRti-vilAsa-viDaMbanAo rahyuM. Jain Education Intemational Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 227 | vadhI che. nArIvargamAM maryAdAo vadhAre tUTI che. uparokta muddAo darzAvI phakta izAro karavAno namra prayAsa karyo che ke zuM tevI AdarzatA Aje sevI na zakAya? jo ke jinazAsananI AcArasaMhitA haju bIjAM sADAaDhAra varasa jIvavAnI paNa UtaratA kALamAM uttamatA bharI ArAdhanAo kadAca nahIM rahevAnI. jo pUrvakAlIna kulIna AcAra-vicAra na samajAya to vartamAna ane bhAvimAM adharma paNa dharma banI jAya ke asadAcAra paNa sadAcAramAM khapI jAya. vartamAnamAM aneka prakArI ArAdhanAothI dharmavistAra vadhyo lAgaze paNa UMDANa chIcharuM thayuM che, ke je nakkara satya che, kAraNa ke aneka prakAranAM asatyo vacce satya pisAI rahyuM che. jinAjJA samarpita caturvidha zrIsaMghamAM pravartI rahI aneka prakArI sAmAcArIo bhale yathAvat rahI paNa eTaluM jarUrathI svIkAravA jevuM ke je vastrapAtra, AhAra-nidrA, AcAravihArAdi prabhu mahAvIradevanI upasthiti samaye jaNAtAM hatAM, temAM zramaNa saMsthAnI maryAdA haju paNa ghaNIkharI bacI che, paNa lokapravAhamAM taNAyela zrAvakadharmanI roTI-kapaDAM-makAnanI rItarasamo bahu jhaDapI parivartana pAmI vilAsitA tarapha AgekUca karI gaI che, jethI dharmabhaMgANane aTakAvI zakanAra hoya to mAtra che zramaNa-sAdhanAo. chellA cha dAyakAothI videzI vicArothI AryabhUmimAM paNa AdhunikatA-bhautikatA ane ADaMbaroe je rIte praveza karyo che tethI gRhasthone ugArI levA zramaNoe jANe AdhunikatA apanAvI sudhArAvAdIone paNa dharmabhraSTa thatAM bacAvavAnI bhAvanAthI aneka prakArI AdhunikatA ArAdhakavargamAM utArI che, jenA kAraNe thoDoghaNo paNa dharma vadhyo che. Trena-basa dvArA tIrthayAtrAo, prabhAvanAdinI jAherAto ke kaMkotrI-phleksamAM AvatAM nAma-phoTA, AkarSaka citrolakhANo pachI thatI tapasyAo, sAmudAyika chaThTha ke siddhagirinI 99 yAtrAo, saMgItIya bhASAmAM bhaNAvAtAM nUtanaprakArI pUjano, deva-devIonI vadhatI jatI arcanAo, hAive upara nUtana jinAlayo, sosAyaTIonI racanA ane te vacce jinAlayonI pratiSThAo anekavidha dhArmika lakhANo, pustako ane paracUraNa patrikAo, kumArapALanI AratI, koI paNa nimitta laI karAvAtAM sAmUhika upadhAna, besatA mAsanA mahAmAMgaliko, chAzavAre svAmivAtsalya, pravezAdi nimittanI navakArazIo, ilekTrikala mahApUjAo, puSpo dvArA thatI sajAvaTo, aMgaracanAo, harIphAIo vagere vagere prabhAvaka tattvone kAraNe dravyArAdhanAo sapramANa vadhI che, temAM zaMkA nathI, paNa teTalA ja aMzamAM avidhi ane AzAtanAo paNa vadhavA lAgI che teno aMdAja ke raMja paNa anekone nathI hoto. utsarganA sthAne paDatA kALanA nAme DolI, vahIlacera, pagarakhAM vagereno bephAma upayoga, lAiTa-mAika dvArA dharmapracAra, kIrtidAna ane protsAhana vagere spardhaka pravRttione sAdhvAcAramAM gItArthoe ughADI sahamati nathI ApI, chatAMya abUjha gRhastho AkarSaNomAM aMjAyAM che, tethI sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonI AcArarakSAnI paNa darakArathI para jaNAya tevI pravRttio pAMgaravA lAgI che. zramaNonuM saMyama te to vizvaajAyabI che. tene AkarSAtI lokamedanI, thatAM sAmUhika vaMdana, vadhI rahela bhaktavarga ke bahoLA ziSyasamUha ke ajJAnIonI vAhavAha, pada-padavI-pratiSThA ke nAmanA, lokacAhanA vagere tattvo sAthe bahu dUranA saMbaMdho che, badhe te puNyodayamAM paNa niHspRhitA, zaraNAgata vAtsalya, sarvajIva samadRSTi, tattvajJAnadAna, vairAgya aMtarmukhatA, viSayakaSAyavijaya, rAga-dveSakSaya ane mukhyatayA ArAdhakabhAva sAthe sIdho ane pahelo saMbaMdha che. gRhastho ke saMsArIo vacce ja rahI sAva temanI nikaTa paNa vRtti-pravRttithI dUra-sudUra jeo rahI zake che te sAdhvAcAranI uttamottama sAmAcArIo pALI zake che, svaparanuM kalyANa karI zake che. bAkI svAdhyAya, kSamApanA, potAnI alanAonI savizuddha AlocanA, kartavyabuddhi ane RNamuktinI bhAvanA, vinaya, viveka, grAmAnugAma aviratavihAra uparAMta jinAjJA gurvAjJA vaphAdArI vagere vinA jeo zrAvakazrAvikAone dharma pIrasavA gayA temano svayaMno dharma sagavaDiyo banI jatAM vAra na lAgI. keTalA zrAvakone tapamAM ke japamAM joDyA, keTalAne sAmUhika 99 karAvI, keTalA cha'rI pALatA saMdho kADhyA, keTalI pratiSThA karAvI, keTalI uchAmaNIo joradAra thaI, keTalAM pustako lakhI nAkhyAM ke keTalAM upadhAna karAvI keTalAMne dharma pamADI dIdho, keTalI saMsthAone-samitio racI-cAvI te saMyama nathI paNa zAsanaprabhAvanAo che, tenI kiMmata svanI Jain Education Intemational Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 vizva ajAyabI : sacoTa ArAdhanAo sAme sAva ochI che, te badhIya hakIkatamAM zramaNadharmanI sAmAcArI mATe pakhIsUtramAM jhAkajhamALa vacce paNa je nirlepa rahyA te tIrthakaranI jema tarI AvatA prAkRta zabdo "kevalI paNatamsa, saccAhiThigayA ane jeo prabhAvanAnA prakAzapuMjamAM aMjAI gayA te asa, Nava-baMbharcara gurUmsa, kukhi saMbalamsa, pramAdanA kAraNe nigoda sudhI cAlyA gayAnI cetavaNIo guNajJAhiassa, paMcamahaqya juussa' vagere vizeSaNo zAstro Ape che. che, jethI saMyamI zobhe che. prastuta lekhamALAnI amuka vigato dazavaikAlika, zramaNo lokeSaNAthI vimukha banelA hoya che, temanI uttarAdhyayana, AcArAMgasUtra, piMDaniryukti, ochI jarUriyAto, AtmanirbharatA, ochAM kApa, bhikSA-locaoghaniyukti ke mahAnizitha mahAmUtranA AdhAre lakhANI vihArAdinA zramo, mAnApamAnamAM samatAbhAva, paropakAra buddhi che, kAraNa ke jyAre gRhasthonAM dharmaparivartanano koI kALa ane vagere tathA duHkhI jIvo prati karuNA, guNIjano mATe pramoda bharoso nathI tyAre zramaNe veza karatAMya vRttine vadhu sAcavavI ane jinAjJAbaddha jIvanAcAro temanI mUDI hoya che. rakhe na paDe che. hAlanA vilAsI vAtAvaraNamAM nagaranAM nAgarikone ja koI temane jUnavANI mAnI le. jyAM sarakAra ane sahakArIvarga jamAnAvAdanA jaDabAmAM tANI- viparItapaNe saMsArIone jIvavAnuM ochuM ane kheMcI jAya che, tyAM Azritone dharmamArge joDI rAkhavA, pravacana jarUriyAto vadhAre hovAthI jhaMjhALa vaLagelI hoya che. tethI mAdhyamathI paNa prabhuvANIne pIrasatAM javuM ke sAmudAyika saMyamamAM duHkha ane saMsAramAM sukhanI bhramaNAo thAya che. ArAdhanAo karAvavI te paNa karuNAvaMta sAdhubhagavaMto mATe temanI pravRttio dehalakSI vadhu hoya che, jyAre zramaNonI vRttipaNa kaparuM banI gayuM che. pravRtti beu dehAtIta AtmalakSI hoya che. bIjI tarapha navakalpI vihAro, vizuddha saMyamacaryAo, jIvanAMte saMsArI saMsArathI kaMTALI jAya che, jyAre sagAM-vahAlAMnI paNa mamatAthI para rahI, zAsana mATe ja sarvasva saMyamAnuSThAnathI maraNAMta sudhI saMyamI jIva parezAna nathI sAdhanAone samarpita karanAra zramaNavarga paNa atyalpa che ane banato. tevI aneka prakAranI sUkSma sAdhanAnA baLe tevA mahAtmAo saMgharSa, kalaha, spardhaka vRttio, zramaNa kALadharma pachI sadA mATe amara banI jato hoya jAherAto, asUyA, paraparivAda ke svArthavRttithI para rahI che ane saMsArIne thoDAM ja varaso ke divasomAM duniyA sAdhanAo karatA hoya che. bhUlI jatI hoya che, vadhu zuM lakhavuM? H unnn) | In '= 1 maths ball!!!..Thi Ilala: RAN tAlukA AASA EAS i ka / . ( * ). F * ! ja che pUjya gurudevonA Agamana prasaMgano varaghoDo Jain Education Intemational Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 229 jo vividha dharmakAryo pravanAza - prabhAvaka janAvAya jainazAsananI vartamAnanI jAhojalAlInA mULamAM te te samaye thayelA bahuzruta AcAryabhagavaMtonI kartavyaniSThAno ane zAsanaprabhAvanAnAM kAryono phALo mahattvano che. arihaMta paramAtmA pachI, jagatanA jIvo para upakAra karavAnI dRSTie, AcAryabhagavaMtonuM pradAna mokhare che. jainazAsananI sevA, rakSA ane prabhAvanA mATe ja jemaNe avatAra lIdho hoya tevA aneka zramaNabhagavaMtonI ajoDa vidvattA, adbhuta graMtharacanA ane mahAna zAsanaprabhAvanAthI ApaNo itihAsa ujvaLa che. nIDara ane prabhAvaka vyAkhyAnakAra UchALatI hoya evI dharmaparAyaNa nagarI khaMbhAtamAM AvyA. tyAM pU.A.zrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma.sA eka jainetara vaidya dvArA eka dharmaniSTha, deva-guru-dharma-upAsaka zreSThIvarya zrI kasturacaMda amaracaMdane tyAM AvyA. jainakuLane chAje pujyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijayamaprabha- ane zobhAve tevA dharmanA susaMskArothI dina-pratidina sUrIzvarajI mahArAja eka darzanadurlabha zramaNabhagavaMta hatA. mohanabhAImAM parivartana thavA lAgyuM. niraMtara pUjaya sAdhutejasvI ane UMcI kAyA, UjaLo gaura vAna, camakatuM rekhAMkita sAdhvI bhagavaMtanA gamana-AgamanathI ane teonI bhAvabharI. vizALa lalATa, karuNArda ane vedhaka AMkho, suDoLa garavI bhaktithI haiyuM AnaMdita ane vikasvara thavA lAgyuM. temanI nAsikA, prabhAvazALI caherAne vadhu prabhAvazALI banAvatI dhavala prAmANikatAthI zeTha paNa khuza hatA, tethI pagAra paNa vadhArI dADhI ane yama-niyamathI saMyamita banela deha para zobhatAM dhavala Apyo. zeThane tyAM acUka prabhunAM darzana karatAM ane sUryAsta vastro, jANe purANakALanA koI RSivaranuM smaraNa karAve evuM bAda vAparatA nahIM. jyAre dezAMtara jAya tyAre phoTAnAM darzana bhavya ane divya bAhya vyaktitva prathama darzane ja prabhAva pAthare karatAM. parvanA divase pauSadha karatA. khaMbhAtamAM zAsanasamrATa che! pUjyazrInuM bAhya vyaktitva RSivaranuM che, tema AMtarU pUjyapAda AcArya mahArAjAdhirAja zrI vijayanemisUrIzvara vyaktitva sUrivaranuM che. A vyaktitvano suyoga Ajanma che. mahArAjanA puNyaprabhAvaka darzana tathA samAgamanA kAraNe jainadharma janme vipra, paNa kameM jaina evA A mahAtmA anokhA zramaNa- pratye sArI abhiruci pragaTI; tyAga, sarvatyAganA punIta paMthe bhagavaMta hatA. prayANa karavA haiyuM utkaMThita banyuM, jenA phaLasvarUpe saM. teozrIno janma gujarAtamAM IDara pAsenA nAnakaDA 1985nA kArataka vada 10nA zubha dine khaMbhAta pAse vatrA dezottara gAmamAM saM. 1962nA Aso vada 13 (dhanaterasa)ne mukAme 23 varSanI bharayuvAna vaye paramezvarI pravrajyA aMgIkAra zubha divase thayo. pitAnuM nAma motIrAma upAdhyAya. mAtAnuM karI pUjyapAda zAsanasamrATazrInA ziSya gItArthaziromaNi pU. nAma sUrajabahena, nAnAbhAI sukhadeva ane nAnI bahena A. zrI vijayodayasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya "munizrI jaDIbahenanA parivAramAM potAnuM saMsArI nAma mohanabhAI meruvijayajI'nA nAmakaraNathI jAhera thayA. dhAraNa karIne vatsalatAthI poSAtA hatA. bhAratIya ajoDa gurubhakti, abhuta ane sacoTa jJAnazakti, varNavyavasthAmAM mokhare gaNAya evA brAhmaNakuLamAM janmyA nIDara ane prabhAvaka pravacanakaLAnA triveNI saMgama rUpa pUjyazrIne hovAthI haMmezAM veda-upaniSada ane gItAnA zlokonA guMjArava saM. 2015mAM ghATakopara (muMbaI)mAM upAdhyAya pade vacce divaso pasAra thatA hatA. AvA gharamAM janma lenAra (upadhAnatapanA puNya-prasaMge) tathA saM. 2019nA vaizAkha suda mohanabhAInuM bhAvi kaMIka alaga ja nirmANa thayuM hoya tema, ne divase pAlitANA (jyAM kAMkare kAMkare anaMtA AtmAo vyAvahArika zikSaNa khapa puratuM laIne dharmasAdhanAnI choLo siddhipadane pAmyA che evA prAyaH zAzvata tIrtha)mAM paMcaparameSThI Jain Education Intemational Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 vizva ajAyabI : upAzraya-vyAkhyAnakhaMDa : bhAvanagara, pAleja, AdIzvarajI-pAyadhunI, moracUpaNA, zihora, sAbaramatI pAlitANA-kezariyAjI nagara, boTAda, dolatanagara (muMbaI). pUjyapAdazrInA varada haste aneka puNyAtmAonI dIkSA, vaDI dIkSA tathA sva-para samudAyanA pUjayone gaNi pada, paMnyAsa pada, upAdhyAya pada, AcArya pada-pradAna. zrIsaMghone devadravyamAMthI mukti, AyaMbila khAtAonuM navanirmANa. punaruddhAra, nibhAvaphaMDa Adi zAsanaprabhAvanA. bhagavaMto paikInA tRtIyapade-AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. pU. gurudevazrInI AjJA ane karAvela pratijJAnA kAraNe vaDavA- bhAvanagaramAM "ekIsAthe saLaMga paMca-prasthAna'nI bhavya ane maMgalamaya ArAdhanA thaI. pUjayazrI jevA dhIragaMbhIra, tejasvI, prabhAvI, dIrgha dRSTA, nIDara, spaSTavaktA, paropakArI, zAsanaprabhAvaka AcAryazrInI nizrAmAM, temanA varada haste suvarNAkSare aMkita thAya tevAM suMdara zAsanaprabhAvanAnAM kAryo thayAM che. jenI yatkiMcita rUparekhA nIce mujaba che : aMjanazalAkA-pratiSThA : (1) zrI AdIzvarajIpAyadhunI-muMbaI, je vikramarUpa zAsanaprabhAvanA thayela ane dIkSA kalyANaka varaghoDo, bRhad muMbaInI navakArazI, pratiSThA samayanI hAjarI ityAdi prazaMsanIya thayela. (2) dolatanagaraborIvalI-muMbaI jinAlayanA upara vartamAna covIzI tathA zAzvatAjina. (3) zAstrInagara-bhAvanagara. (4) oDhavaamadAvAda, (5) zrI sosAyaTI-vaDodarA, (6) vidyAnagarabhAvanagara. (7) zihora-zrI mArudevA prAsAda gaganotuMga caumukha bhavya ane vizALa jinAlaya. (8) taLAjA-zrI sumatinAtha jinAlayanI 19 derIo. pratiSThA : kaLAparA (rAjasthAna), svarUpagaMja (rAjasthAna), bhAnaparA (mevADa), kolAbA (muMbaI), zihora, bhAvanagara, sAbaramatI (caumukhajI), varateja, agiyALI, varala, vallabhIpura (caumukhajI) zrInagara (goregAma-muMbaI), dolatanagara (borIvalI), jaina maracanTa (vaDodarA) Adi. udyApana : dolatanagara, sAbaramatI, zihora, bhAvanagara, mahuvA, amadAvAda. upadhAna tapa : sAbaramatI, vAMkalI, ghATakopara, pAleja, pAlitANA (traNavAra), dolatanagara (cAra vAra), zihora, cha'rIpAlita saMgha : thANA tIrtha, agAzI tIrtha, zerIsA tIrtha, ghoghA tIrtha, pAlitANA tIrtha, (lIMbaDI tathA pAMjarApoLa- amadAvAdathI), jhaghaDiyA tIrtha, rANakapura Adi paMcatIrtha, kAparaDAjI tIrtha Adi. zAzvatI navapada oLInI ArAdhanAo : pUjyazrInI nizrAmAM chellAM dazeka varSathI caitrI oLInI sAmudAyika ArAdhanA judAM judAM zahero ane tIrthasthAnomAM thaI che. temAM vi. saM. 2048mAM paNa bhAvanagara zaheramAM oLInI sAmudAyika ArAdhanA adbhuta zAsanaprabhAvanApUrvaka susampanna thayela. pa. pU.A.zrI indrasenasUrijI ma.sA., pa.pU.A.zrI siMhasenasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI zAMtinagara jaina saMgha-usmAnapurA, - amadAvAdanA saujanyathI parama zAsanaprabhAvaka pU. A. zrI vijayasubodhasUrIzvarajI ma. . taponidhi AcArya zrImad vijayabhaktisUrIzvarajI mahArAjanAM ziSyaratno paNa potapotAnI AgavI viziSTatAothI zAsanane potAnuM viziSTa pradAna karanArA rahyA che. A sahumAM AgaLa tarI AvatuM nAma eTale bAMdhavabelaDI pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja ane 5. A. zrI vijayasubodha-sUrIzvajI mahArAja. pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja pUjyazrInA saMsArIpaNe nAnAbhAI che, teozrI samudAyanA gacchAdhipati che, paraMtu rAjyano sarva kAryabhAra pradhAna calAve tema, samudAyanuM saghaLuM kAmakAja pU. A. zrI vijayasubodha-sUrIzvarajI mahArAja ja calAvatA. baMne bAMdhavo rAma-lakSmaNanI joDI gaNAya. ekabIjAnA paripUraka banIne game tevAM vizALa ane virATa kAryo paNa saraLatAthI pAra paDe. pUjyazrIno janma saM. 1972nA vaizAkha suda 7nA divase thayo hato. temanuM janmanAma zeSamala hatuM. mAtApitA rAjasthAnamAMthI mahesANA AvIne rahyAM ane tyAM zeSamalane abhyAsa mATe zALAe besADyA. temane dharma pratye paNa khUba laganI hatI. temanAmAM paropakAravRtti paNa khUba hatI. 'gAMvamA madu ta movo' ane 'tena tyajona muMgiyAH' jevAM sUkto pUjyazrInA jIvanamAM pahelethI ja caritArtha thayAM hatAM. pU. gurudeva zrI bhaktisUrIzvarajI mahArAjanI sUyagaDAMga sUtranI amRtadezanA sAMbhaLIne saMsAra pratye tIvra aruci janmI ane Jain Education Intemational Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 231 turata dIkSA levAnI bhAvanA thaI. rAtadivasa dIkSA levAnuM ja labdhisUrIzvarajI mahArAja, 2. pU. paM. zrI aruNavijayajI gaNi, raTaNa karavA lAgyA. mAtAe paNa bhAI zeSamalanA utkaTa 3. pU. paM. zrI zAMticaMdravijayajI gaNi, 4. munizrI vairAgyane joIne anumati ApI. saM. 1988nA poSa vada 10 vidyAcaMdravijayajI mahArAja mukhya che ane praziSyomAM munizrI ne zubha divase vIramagAma mukAme pU. gurudeva zrI puNyavijayajI mahArAja, munizrI caMdrazekharavijayajI mahArAja, bhaktisUrIzvarajI mahArAjanA varada haste dIkSA thaI ane nAma munizrI bhadrasenavijayajI, munizrI jayacaMdravijayajI mahArAja, ApyuM munizrI subodhavijayajI. kharekhara, munizrI yathAnAmaguNa munizrI haripheNavijayajI mahArAja, munizrI dhanapAlavijayajI bodha ApavAmAM atyaMta kuzaLa hovAthI aneka puNyazALI mahArAja, munizrI vimalabhadravijayajI mahArAja, munizrI jIvone pratibodhavAmAM saphaLa rahyA. potAnI A sAhajika hemaMtavijayajI mahArAja, munizrI zIlabhadra-vijayajI mahArAja, pratibhAthI teozrIe aneka jIvone cAritrapaMthe caDAvyA. munizrI dharmacaMdravijayajI mahArAja Adi che. pUjyazrInA pUjyazrI jyAre bulaMda kaMThe kathAgIto lalakAratA, tyAre bhalabhalAM ziSyo-praziSyo vidvAna, vyAkhyAnakAra ane zAsanaprabhAvaka pASANahaiyAM paNa pIgaLI jatAM. pUjyazrIne kathAkathanazelI varelI banyA che. pa.pU. A. zrI bhAnucaMdra-sUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. hatI, tethI haMmezAM seMkaDo AbAlavRddha bhAviko teozrInA A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU.A. zrI kathAmRtathI dhanya dhanya banatAM. pU. A. zrI ratnazekharasUrizvarajI ma. tathA paM. zrI kulacaMdra vi. K. C. ma.sA. vijayasubodhasUrIzvarajI mahArAja bhalabhalA nAstikane dharma Adi ziSyaratno pU. gurudevazrInAM dareke dareka kAryomAM sAthe pamADI custa ArAdhaka banAvI detA. saM. 2010nA mahA suda rahIne suMdara suvyavasthA karI rahela che. jyotirvida pU. A. pAMcame pUjya gurudevazrIe temane paMnyAsa padathI alaMkRta karyA labdhisUrIzvarajI ma.sA., mahAtapasvI A. zrI tathA saM. 2029mAM muMbaI-goregAMva zrIsaMgha tathA anya zrIsaMgha zAMticaMdrasUrIzvarajI ma.sA., mahAvidvAna pU. paM. zrI tathA anya zrIsaMghonI AgrahabharI vinaMtIthI mAgazara suda bIje aruNavijayajI ma.sA. tathA muni zrI vidyAcaMdrajI ma. vi. temanA javAharanagaramAM teozrIne AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. samartha ziSyo che. A bAMdhava-belaDInAM jJAnadhyAna ane tapatyAgane prabhAve saM. 2047nA mAgazara suda 11nA pUjyazrInuM jainadharmano sUrya pUrNa kaLAe khIlI UThyo. teozrI jyAM jyAM amadAvAda-giradharanagaramAM Avela catrabhuja hospiTalamAM padhAre tyAM tyAM jotajotAMmAM saunAM dila jItI le. teozrInI patharInuM oparezana karavAmAM AvyuM. oparezana bAda nabaLAI vidvattAthI vidvAno aMjAI jatA. aneka saMghomAM vadhatI cAlI, svAthya bagaDatuM ja cAlyuM. mAgazara suda 13nA jAhojalAlIbharyA comAsAM karI ArAdhanAonI relamalachela rAtre 9-25nA kALadharma pAmyA. aMtima samaye pUjyazrInI varasAvI che, hajAronAM jIvanamAM vrata-paccakhANa-tapatyAganI AtmapariNati ane samatA anokhI hatI. pUjyazrInA raMgoLI pUrI che. hiMganaghATa, pUnA siTi, pUnA-AdinAtha nazvaradehane zaMkhezvara lAvI, temanA ciraMjIva evA zrI sosAyaTI, doMDa (bArAmatI), vAI (mahAbalezvara), muMbaI- bhaktinagaramAM agnisaMskAra karavAmAM AvyA. sva-para marIna DrAiva vagere aneka sthaLoe aMjanazalAkA-pratiSThA kalyANamAM jIvanane ujvaLa ane parama upakArI banAvanArA karAvI che. A uparAMta, parama pUjya gurudevazrI bhakti- evA A mahAsamartha AcArya bhagavaMtane koTi koTi vaMdanA! sUrIzvarajI ma.nI aMtima bhAvanAne sAkAra banavA mATe A saujanya : 5.pU.A.zrI hemacaMdrasUrijI ma.sAnI preraNAthI morabI bAMdhavabelaDIe muMbaImAM 108 zrI pArzvanAtha bhagavaMtonAM pratIka nivAsI (hAla-madrAsa) zrI yogezabhAI jayasukhalAla saMghavI taraphathI rUpe 108 zrI pArzvanAtha sAmUhika mahAmaMdirano upadeza Apyo. prabhubhaktoe teozrIno Adeza jhIlI lIdho ane zrI zaMkhezvara hAlAradezoddhAraka-kaviratna-parama zAsanaprabhAvaka mahAtIrthamAM 84000 co. phUTanA vistAramAM vizvabharanuM ajoDa pU. AcAryazrI vijayaamRtasUrIzvarajI ma. evuM vizALa jinAlaya nirmANa pAmyuM. teozrInA vizALa ziSya-praziSya samudAyathI jainazAsananI anekavidha pravRttio pUjyapAda AcAryadevazrIno janma sojItrA (ji. kheDA) thatI rahe che. pUjyazrInA ziSyomAM 1. pU. A. zrI gAme saM. 1955nA Aso suda bIje thayo hato. pitAnuM nAma mANekacaMda, mAtAnuM nAma parasanabahena ane temanuM saMsArI nAma Jain Education Intemational Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 vizva ajAyabI : aMbAlAla hatuM. temanA pitAzrI karavAmAM AvyA. te vakhate aDhI mAsa paryata bhavya mahotsava vyApArArthe prathama udela ane UjavAyo hato. tyAMthI khaMbhAta AvyA. ene lIdhe jainazAsananA pracAra ane rakSA mATe teozrInA upadezathI khaMbhAtamAM pUjya guru-bhagavaMtonA lAkhAbAvaLathI "zrI mahAvIrazAsana' nAmanuM patra zarU thayuM hatuM, paricayamAM AvavAnuM thayuM. saM. je Aje paNa jainadharmano pracAra ane rakSAnuM kArya kare che. 1978nI sAlamAM teozrI prabhAsapATaNanA prakhyAta nUtana mahAmaMdiranuM tathA dhaniyAvADA yogazAstranuM adhyayana karatA hatA DIsA) derAsaranuM zIlAropaNa pUjyazrInI nizrAmAM thayuM hatuM. ane te vakhate teno artha paNa lIMbaDInA zrI subAhu jinanA mahAmaMdirano jIrNoddhAra lakhatA. eka vAra teozrI rAtre pUjyazrInA upadezathI thayo hato. pUjayazrInA haste dIkSAo paNa khATalA para sUtA hatA. tarasane aneka thaI hatI. kAraNe jAgyA ane nIce pANI mUkeluM te pI gayA, paNa chelle pUjyapAda AcAryazrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAja khyAla Avyo ke temAM khUba kIDIo hatI. bhAre virAdhanA jainazAsananA apramatta sAdhaka, ArAdhaka, prabhAvaka ane rakSaka thavAthI te pApa dhovA vadhu jAgRta banyA ane saMyamano bhAva hatA. pUjyazrInAM aneka kAryo ane guNonI bhUri bhUri jAgyo. anumodanApUrvaka teozrIne koTi koTi vaMdanA! 1980nA kArataka suda 15 ne divase pauSadha pArIne gAma bahAra jaIne dIkSA lIdhI. pAchaLathI saMbaMdhIo AvyA saujanya : zrI harSa puSyAmRta jaina graMthamALA, jAmanagaranA saujanyathI paNa dIkSitanI daDha bhAvanAne joI ThaMDA paDI gayA. Ama, saM. kalamanA kasabI, vividha graMthonA sarjaka 1980nA kArataka suda 15nI dIkSA thaI ane pU. zrI ane parama zAsanaprabhAvaka kapUravijayajI mahArAjanA ziSya tarIke munirAjazrI amRtavijayajI nAme jAhera thayA. nUtana munirAjazrInA jJAnanA pU. AcAryazrI kSayopazama joradAra nahIM, paNa abhyAsa satata kare. ATha kalAka vijaya jinendrasUrIzvarajI mahArAja gokhe tyAre cAra gAthA AvaDe, pachI te manamAMthI jAya nahIM. hAlAra pradeza saM. 1992mAM khaMbhAtamAM jainazALAmAM comAsuM karyuM ane hAlAradezoddhAraka' pUjya jainazALAnI rakSA karI zrIsaMghane ArAdhanAmAM daDha banAvyo. AcAryadeva teozrI zAstronA UMDA abhyAsI hatA. teozrIe saMskRtamAM vijayaamRtasUrIzvarajI "saMkSipta zrAddhadharma', "caturvizati caityavaMdanAdi stutayaH', mahArAjanA prabhAvapUrNa jayavijaya kathAnaka' vagere graMtho lakhyA che. nyAyanA viSayamAM cAritrajIvanathI prabhAvita tarkasaMgraha upara "prabhA' nAmanI TIkA lakhelI che, je apragaTa che. thayelo pradeza che. teozrInA uparAMta aneka gujarAtI pustako lakhyAM che. amRtabindu lakhyAM guruvarya taponidhi AcArya zrI che, pUjAo racI che. teozrInI jaina darzanane samajAvavAnI vijayakapUrasUrIzvarajI saraLa Dhabane kAraNe jyAM jyAM vicaryA tyAM tyAM deDha dharmazraddhA mahArAja ane pUjyazrI, utpanna karI che. saM. 1999mAM phAgaNa suda 3nA pUjyAda saMghasthavira pUjyapAda bApajI mahArAjanI AjJAnusAra vicaratA AcAryazrI vijayasiddhisUrIzvarajI dAdAnA zubha haste pU. zrI hatA. vizeSataH hAlAranI prajAne dharmAbhimukha karavAnuM zreya A manaharavijayajI tathA pU. zrI kapUravijayajI mahArAjanI mahApuruSone maLyuM che. varSo pUrve kacchamAMthI vIsA-osavAla AcAryapadavI sAthe sAthe pU. zrI amRtavijayajI mahArAjane jJAtinA vaNiko ahIM AvIne vaselA ane vyApArAdi mATe upAdhyAyapada pradAna thayuM ane tyAra bAda, phAgaNa suda 10 nA muMbaI ane AphikA Adi dUra dUranA pradezomAM paNa gayelA. divase amadAvAda jaina vidyAzALAmAM AcAryapadathI alaMkRta prAcInatAnA purAvA jevA A pradezane dharmavANIthI navapallavita Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 233. rAkhavAnuM kalyANakArI kArya A mahAtmAo dvArA thatuM rahyuM. AcAryazrI vijaya jinendrasUrIzvarajI mahArAjane bhAvabharI aneka mahAtmAo A pradezamAMthI taiyAra thayA, temAM pU. A. zataza: vaMdanA! zrI vijayajinendrasUrIzvarajI mahArAja paNa eka che. saujanya: zrI harSa puSyAmRta jaina graMthamAlA, jAmanagara jainazAsananI javalaMta jyotane akhaMDita rAkhavAmAM je mahApuruSonuM jabbara yogadAna che tevA maharSionA sahAyaka zikSaNa, samAja ane rASTranA navotthAnanA preraka banI rahevAnI pUjyonI paraMparAne teozrIe paNa barAbara ahiMsA ane ekatAnA saMdezavAhaka, khAdInA jALavI rAkhI che. "vIrazAsana' nAmathI prakAzita thatA himAyatI, rASTrIya saMta sAptAhikanuM prakAzana baMdha thatAM "mahAvIrazAsana' nAmathI saM. pU.A.zrI vijayasamudrasUrIzvarajI ma.sA. 2009mAM pAkSikanuM prakAzana, je khetazIbhAI vAghajIbhAI guDhakAnA taMtrIpade prAraMbhAyuM te ja khetazIbhAI saM. 2010nA yugavIra AcAryadeva zrI jeTha suda 11ne zubha divase paramezvarI pravajyA svIkArI che. vijayavallabhasUrIzvarajI munivara zrI jinendravijayajI banyA ane gurunizrAe mahArAje jainazAsanamAM eka navo jJAnAdinI ArAdhanA karatAM gurumukhe zAsananI mahAnatA, ja yuga pravartAvyo hato. pU. zAsanarakSaka sUripuraMdaronI gauravakathAo ane rakSAmaMtranI gurudeve sAdharmika kSetre pravartatI mahopakAritA saMbhALIne teozrIe paNa zAsananA anekavidha udAsInatA dUra karI, sAtesAta praznomAM kalamanI karAmatathI satyano saMdeza janamAnasa sudhI kSetrone navapallita karyA hatAM. pahoMcADavAno prAraMbha karyo. teozrInI saMyamanI utkRSTa sAdhanA zilpI TAMkaNAthI mUrti ghaDe tema tema ja vistaratI jatI zakti-bhaktithI AkarSAI pU. gurudeve teozrIe potAnA ziSyateozrIne paMnyAsa padavIthI alaMkRta karavA kahyuM, paraMtu praziSyone ghaDyA hatA. pUjyapAda daramiyAna pU. gurudeva svarganI vATe saMcaryA. tyAra pachI AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja paNa e ja teozrInA vaDIla gurubaMdhu pU. paM. zrI rAjendravijayajI gaNivare gurudevazrInI zikSA, saMskAra ane preraNA jhIlIne zAsanasevAmAM paMnyAsa padavI ApI. tyArabAda teozrIne saM. 2038mAM pU. ma9 raNanAra A. zrI vijayasomacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste pUjyapAda AcAryazrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja jAmanagaramAM zrI namaskAra mahAmaMtranA tRtIya pade-AcArya pade eTale jemaNe anupameya gurubhagavaMta zrI vijayavallabhaArUDha karAtAM pU. AcArya zrI vijayajinendrasUrIzvarajI sUrIzvarajI mahArAjanAM pAvana caraNonI ananyabhAve sevA karI mahArAja nAme prasiddhi pAmyA. hatI, jemaNe pU. guruvaryanA atala jIvanasAgarane avagAhavA "zrI mahAvIrazAsana'nI jema "jainazAsana' sAptAhika prayatna karyo hato, jemaNe pU. gurudevanI gaMbhIra jIvanagaMgAmAMthI teozrInA preraka baLathI Aje prakAzita thaI rahyuM che. AgamAdi udAtta bhAvanAo ane uttama vicAronAM nirmaLa nIra prAcIna graMthonA rakSaNa mATe teozrInI preraNA sAkAra thaI rahI khobalekhobale pIdhAM hatAM, jemaNe haMsa banIne e ArAdhya che ane hastalikhita graMthonA sva. pU. A. zrI vijayamAnatuMga gurunA mAnasarovaramAMthI kinAre AvatAM dhIratA, samatA, sUrIzvarajI mahArAja prerita navasarjanane vega maLI rahyo che. kAryadakSatA, dIrdhadarzitA ane sevAbhAvanArUpI sAcAM motIno aMjanazalAkA-pratiSThA, nUtana jinamaMdironAM nirmANa, cha'rI cAro caryo hato, evA e jhaLahaLatI jyota samA AcAryadeva pAlita yAtrA saMgho Adi zAsanaprabhAvaka kAryonI hAramALA dvArA zAsananA zaNagAra hatA. pUjyazrIno janma rAjasthAnanA pAlI hAlAranI prajAne paNa dharmarakSA ane zAsanaprabhAvanAnA pATha gAmamAM saM. 1948nA mAgazara suda 11 (mauna ekAdazI)nA teozrI bhaNAvI rahyA che. mULamAM hAlAra pradezanA ane zubha divase dhAriNIdevInI pavitra kukSie thayo hato. pitAnuM bahutayA hAlAra pradeza (jAmanagara jillA)mAM vicaratA nAma zobhAcaMda bAgarecA mahetA. potAnuM saMsArI nAma pUjyazrI hAlAra pradezamAM jainazAsananI jyotane aNanama sukharAja. bALapaNamAM ja mAtApitAnuM avasAna thayuM. e banAvI rAkhavAmAM saphaLatAne varelA "hAlArakezarI' pUjyapAda samayamAM sukharAjajInI saMsAra pratyenI Asakti chUTI gaI. Jain Education Intemational Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 vizva ajAyabI. : bALapaNamAM ja gaMbhIra, ekAMtapriya ane virakta banI gayA. UjavavAnI samitimAM I.sa. 1976mAM bhArata sarakAre pU. A. pAlImAM padhAratA sAdhu-saMtonI sevA karatA. paMjAbakesarI zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjane lIdhA hatA. khUba ja lAMbo AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA saMparkamAM vihAra karIne AcAryazrI dilhI pahoMcyA tyAre aneka saMghoe, AvatAM preraNAnA eka ja amIbiMdue sukharAjanuM jIvana dhanya dareka saMpradAye ekatrita thaIne pUjyazrInuM bhavya sAmaiyuM karyuM hatuM, banI gayuM. 19 varSanI bharayuvAna vaye saM. 1997nA phAgaNa e jainazAsananA itihAsanI eka yAdagAra ghaTanA che. vada 6 ne ravivAre surata mukAme AcAryazrI vijayavallabhasUrijI - pUjyazrInA varada haste jammu ane hathuMDI rAtA mahAvIra mahArAjanA varada haste dIkSAgrahaNa karI ane upAdhyAyazrI tIrthe jinAlaya, pAlitANAmAM vallabhavihAra Adi nirmANakAryo sohanavijayajI mahArAjanA ziSya munizrI samudravijayajI tarIke thayAM che. murAdAbAda, pUnA, rAjasthAnanAM aneka gAmomAM pratiSThA jAhera thayA. saM. 2003nA kArataka suda 13ne divase gaNi pada aMjanazalAkAonA mahotsavo UjavAya che. paMjAba ane ane mAgazara vada pAMcame paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM rAjasthAnamAM aneka sthaLoe upadhAno karAvyAM che. gujarAta, AvyA. saM. 2008nA phAgaNa suda 10 ne divase upAdhyAya rAjasthAna, paMjAba Adi pradezomAM zikSaNa ane samAjanA pade sthApavAmAM AvyA ane saM. 2009nA mahA suda 3nA sudhArA mATe aneka saMsthAo sthApavAnI preraNA ApI che. divase muMbaI-thANA mukAme AcArya padathI alaMkRta karavAmAM saMyama, tapa ane puruSArthanI samartha mUrtino deha 87 varSanI uMmare AvyA. lathaDe che ane pUjyazrI tA. 10-5-77ne maMgaLavAre savAre 6- I.sa. 1962nA bhArata-cIna yuddha vakhate pU. 00 vAge murAdAbAda mukAme navakAramaMtranuM smaraNa karatAM AcAryazrIe pratijJA lIdhI ke yuddha baMdha na thAya tyAM sudhI bhAta svargArohaNa sAdhe che. hajAro bhaktajanonI azrubhInI AMkho ane mIThAIno tyAga karyo. pUjyazrIe yuddha daramiyAna lohInI samakSa agnisaMskAra thayA ane tyAM bhavya samAdhimaMdira boTalo ane dhAbaLA sainikone pahoMcADavAnI preraNA karI hatI. bAMdhavAmAM AvyuM. dhanya che evA saMgha-samAjapremI, dharmapremI, teozrInI rASTrabhakti eTalI uttama hatI ke haMmezAM khAdInAM rASTrapremI sAdhuvarane! vaMdana hajo e mahAna zAsanaprabhAvaka vastro ja dhAraNa karatA. uttama rASTraprema uttama mAnavapremamAM sUrivarane! pariNamyA vinA rahe nahIM. sAteya supAtra kSetro uparAMta duSkALa, bhUkaMpa, relasaMkaTa jevI viSama paristhitimAM pUjyazrInI preraNA saujanya : pa.pU. A.zrI nityAnaMdasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI nIce aneka rAhatakAryo UbhAM thayAM hatAM. kaccha-aMjAranA bhUkaMpa AtmAnaMda jaina sabhA 2/82 rUpanagara-dilhI-110009 samaye jAmanagara sthita hatA, tyAMthI bhUkaMpagrasto mATe kapaDAM 50,000 thI vadhu paramAra kSatriyone jaina bhojananI vyavasthA karAvI hatI. rAjasthAnamAM uparAuparI traNa varSa duSkALa paDyo tyAre pU. AcAryazrI bIkAneramAM hatA, tyAMthI banAvanAra, parama zAsanaprabhAvaka, gacchAdhipati vijayavallabha rilIpha sosAyaTInI sthApanA karI ane anAja- pU. A.zrI vijayaiMdradintasUrijI ma. kapaDAM-ghAsacAro Adi rAhata pUrI pADavA prerita karyA. paMjAbakesarI, yugadeSTA AcAryapravara zrI vijayavallabhaludhiyANAmAM Atma-vallabha phrI jaina homiyo auSadhAlaya, sUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM gacchAdhipati pU. AcAryazrI hoziyArapuramAM Atmavallabha auSadhAlaya, jAmanagaramAM siddhana vijayaindradinasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma ghaNuM ja AdaravaMta udyogagRha, rAjasthAnamAM varakANA vistAramAM nirakSaratA dUra che. teozrIno janma vaDodarA pAse AvelA sAtapurA nAmaka tethIno jA tA karavA aneka zALAonI sthApanA dvArA pUjyazrIe potAnA gAmamAM thayo hato. pitAnuM nAma raNachoDabhAI ane mAtAnuM gahana mAnavapremano paricaya Apyo che. nAma bAludevI hatuM. saM. 1980nA Aso vada 9ne zubha divase pUjyazrInA mArgadarzana ane nizrAmAM muMbaI mukAme saM. bAludevIe eka putraratnane janma Apyo. bALakanuM nAma 2017mAM pU. gurudevazrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI mohanalAla pADyuM. pitAno dhaMdho khetIno hato. mohanalAlanuM janmazatAbdI ujavaNI vakhate pUjyazrInI samAjotkarSanI bhAvanA mana dhaMdhAmAM ke saMsAramAM lAgatuM na hatuM. aDhAra varSanI uMmare ane jainazAsananI ekatAnI bhAvanAnAM darzana thayAM hatAM. evI dIkSA aMgIkAra karavAnI mAtApitA pAse AjJA mAgI ane ja rIte bhagavAna mahAvIrasvAmInA 2500mA nirvANamahotsava AjJA maLatAM saM. 1998nA phAgaNa suda pAMcame narasaDA Jain Education Intemational Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 235 (ANaMda) gAme pU. A. zrI vijayavikAsacaMdrasUrijI pradezomAM viharyA che. pUjyazrI jyAM jyAM gayA tyAM tyAM dIkSA mahArAjanA ziSyaratna munirAja zrI vinayavijayajI mahArAja mahotsavo, aMjanazalAkA-pratiSThAo, upadhAna tapa, pAse pravajyA aMgIkAra karI mohanabhAI munizrI indravijayajI yAtrAsaMdho--ema vividha dhArmika utsavonI dhUma macI rahe che. banyA. tyAra bAda bIjovAmAM vaDI dIkSA thaI. dIkSA grahaNa pUjyazrInI dinacaryA, pravacanazailI ane saumya-madhura vyaktitva karIne pUjyazrI zAstrAbhyAsa, tapazcaryA ane gurusevAmAM anekone preraNAdAyI banI rahyuM che. gurudevanA kALadharmane 8 varSa ekAkAra banI gayA. saM. 2011nA phAgaNa vada 3 ne divase thaI gayA che. aMbAlAnI puNyadharA para temaNe chello zvAsa suratamAM pU. A. zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjanA varada lIdho. gurudeva pachI temanI paTTa paraMparA para kramika paTTadharanA haste muni zrI indravijayajI mahArAjane gaNi padavI pradAna rUpamAM vartamAna gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya karavAmAM AvI. tyAra bAda teozrI satata 12 varSa sudhI nityAnaMdasUrIzvarajI ma.sA. ArUDha che. evA e samartha boDelI kSetranAM gAmomAM vayovRddha munizrI jinabhadravijayajI zAsanaprabhAvaka AcAryadevane aMtaHkaraNapUrvaka koTi koTi vaMdanA! mahArAja sAthe vicaratA rahyA. tyAM pahelAM jeo jaina hatA, paNa saujanya: pa.pU. A.zrI nityAnaMdasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI varSothI kabIrapaMthI banI gayA hatA tevA 50,000thI vadhu AtmAnaMda jaina sabhA 2/82 rUpanagara-dillI-11OOO7 paramAra kSatriyone jainadharmI banAvyA. derAsara, upAzraya, pAThazALA banAvavAnI preraNA ApI. uparAMta, A paramAra dakSiNakezarI, mahAnazAsanaprabhAvaka paramapUjya kSatriyomAMthI 80 jeTalA bhAIoe dIkSA aMgIkAra karI A.de.zrI vi.sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. jainazAsanano jayajayakAra vartAvyo. pUjyazrInuM A bhagIratha kArya mahAna vyaktitva ne kRtitvanA svAmI zAsanaprabhAvaka 5. jainazAsananA itihAsamAM advitIya ghaTanA tarIke lekhAze. pU. gurudevazrIno janma pUjyazrInI AvI utkaTa zAsanaprabhAvanAnA prabhAve gujarAtanI dharmanagarI teozrIne paMjAbakesarI AcAryadeva zrI vijayavallabhasUrIzvarajI rAdhanapura nagarImAM dharmaniSTha mahArAjanI janmazatAbdInI ujavaNI pachI, varalI derAsarajInI zrImaMta kAMtilAla varadhIlAla pratiSThA prasaMge saM. 2017nA mahA suda pAMcama, tA. 1-2 dozI parivAramAM zrImatI 1971nA zubha divase pU. A. zrI vijayasamudrasUrijI tArAbahenanI kukSie vikrama mahArAjanA varada haste AcArya padavI ApavAmAM AvI. tyAra saMvata 1990, phA.su. 15 bAda saM. 2018mAM prazAMtamUrti zrI vijayasamudrasUrIzvarajI (pUrNimA)nA pAvana divase mahArAjanuM svAthya bagaDatAM pU. AcAryazrIe gacchAdhipati puNyapuruSano janma thayo. tarIkeno bhAra pU. A. zrI vijayaindradinasUrIzvarane soMpyo. janmathI tejasvI bAlakumAranuM pUjyazrI zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmInI 2500mI nAma vasaMta pADyuM. rAdhanapuranA vasaMtakumAra jainazAsananA nirvANa- zatAbdI prasaMge pU. prazAMtamUrti AcAryabhagavaMta sAthe mahAsaMta ane puNyabhUminA prabhAvaka puruSa banyA. dilhI padhAryA hatA. bhagavAna mahAvIrasvAmIno 2600 janmakalyANaka mahotsava rAjadhAnI dilhImAM bhArata sarakArane nyAyasaMpanAdi guNothI alaMkRta zrI pitAjI kAMtilAla temanI nizrAmAM badhA ja jaina saMpradAyonA AcAryo-sAdhu tema ja dharmamAtA tArAprabhAbahenanA susaMskAronAM siMcanathI sAdhvIjInI upasthitimAM manAyo hato. ane tyAra bAda paMjAba, AtmAnAM guNapuSpo vikasita banatAM rahyAM. apAra saMskAro ane saMtonI vANIthI bALaka vasaMtakumAranuM mana vairAgyavAsita banyuM. hariyANA, uttara pradeza, rAjasthAna, madhyapradeza Adi pradezomAM vihAra karIne saMghazAsananAM sAte ya kSetronAM zAsanakAryo karyA lAlabAgamAM birAjita vyAkhyAnavAcaspati, kavikulakirITa hatAM. pU. gurudeva saM. 2034mAM kALadharma pAmatAM pUjyazrIe che pU.A. zrI vi. labdhisUrIzvarajI ma.sA.nI amRtamayI vANInuM samudAyanI sarva javAbadArIo kuzaLatAthI upADI lIdhI. pIyUSapAna karI pUjyazrInAM ja karakamalothI vikrama saMvata pUjyazrInAM caraNakamaLa gujarAta, mahArASTra, rAjasthAna, paMjAba, 2007, vaizAkha suda-6 nA divase rAdhanapuramAM saMyamajIvanano hariyANA, uttara pradeza, madhyapradeza, kAzmIra Adi vividha svIkAra karI takanipuNa pUjya gurudeva zrI vikramavijayajI Jain Education Intemational Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 vizva ajAyabI : ma.sA.nA ziSyaratna pa.pU. munirAja zrI sthUlabhadravijayajI bhagavAnanuM tIrtha banAvavAno mahAna saMkalpa karyo. ma.sA. tarIke prakhyAta thayA. dAnavIra zrI kapUracaMdajInI udAratA ane bhAratavarSanA chANI nagaramAM badhA ja sAdhumahAtmAonI vacce pU. saMghonI tathA gurubhaktonI udAratAthI 117 jinAlayayukta 44 dAdA gurudevazrIe jJAna-darzana-cAritra traNenA triveNI- kalyANamaMdira gokhanA nirmANanI sAthe bhavya itihAsanA saMgamanI sAdhanA nihALI pUjyazrIne "jJAna-darzana-cAritranA sarjanatArUpa avaMti pArzvanAthanI 81"nI zvetavarNIya pratimA, mahAna ArAdhaka tarIke biradAvyA. mULanAyaka 71"nI nAkoDA pArzvanAthanI zyAmavarNIya pratimAthI pU.A.de.zrI vi. vikramasUrIzvarajI ma.sA.e ziSyamAM suzobhita devavimAnatulya zrI nAkoDA-avaMti 108 pArzvanAtha saMpUrNa yogyatA nihALI sametazikhara tIrthamAM vi.saM. 2018nA jaina tIrthadhAma vikrama-sthUlabhadravihAranuM vizAlakAya prathama vai.suda 6nA zubhadine gaNi pada ane vi.saM. 2031nA mahAtIrthanuM nirmANa thayuM ane pUjya AcArya bhagavaMtanA pAvana mahAsuda-12nA divase rAdhanapuramAM paMnyAsa padavI arpaNa karI sAnnidhyamAM ane zilpakalAmanISI pUjya AcAryazrInI pitAzrI kAntilAlabhAIne 70 varSanI vayovRddha uMmare saMyama preraNAthI vi.saM. 2055 vaizAkha sudi-7, 22-4-99nA jIvana ApI gurubhAI zrI kamalayaza vijayajI ma.sA. banAvI divase pUjya gurudevazrInA sAnnidhyamAM bhavyAtibhavya dazAliMkA utkRSTa vaiyAvacca karI jIvana saphaLa banAvyuM. dAvaNagiri, mahotsavapUrvaka aMjanazalAkA-pratiSThA saMpanna thaI. mahAna visanagara Adi saMghomAM pArasparika matabhedone amRtavANI, tIrthadhAma lAkho jainonuM parama zraddhAsthala banyuM che. tIrthadhAmamAM dIrdhadarzitA, cAturyatathI miTAvI maitrIbhAvanuM sarjana karyuM. dharmazALA, bhojanazALA ane zrI labdhi-vikrama sthUlabhadrasUrIzvarajI ArAdhanAbhavananuM suMdara nirmANa thayuM che. AcArya padapradAna : pUjyazrImAM saMpUrNa yogyatA nihALI amadAvAdamAM vi.saM. 2043, po.va. 1nA prazAMtamUrti pU.A. pUjya AcArya bhagavaMtanI preraNAthI Tumakura hAive roDa zrI vi. navInasUrIzvarajI ma.sA.e AcArya pada pradAna karI para vi.saM. 1995nA kamalAkAra bhavya jinAlayamAM zrI labdhi pArzvanAtha bhagavAna, zrI gautamasvAmI, dAdAgurudeva zrI pU.A. zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA. tarIke jAhera karyA. labdhisUrIzvarajI ma.sA.nI gurumUrti, adhiSThAyaka bhairujI ane - pUjya AcArya bhagavaMtanAM karakamalo dvArA aneka aMbikAdevI-padmAvatIdevInI pratiSThA saha "zrI pArzva labdhidhAma" aMjanazalAkAo, jinamaMdironI pratiSThAo, sAdharmikono mahAnatIrthanI suMdara sthApanA karAvI. pratipUrNimAno meLo, zrI uddhAra, cha'rIpAlitasaMgha, upadhAna, udyApana Adi anekAneka labdhi-vikrama-sthUlibhadrakRpA bhavana saha dharmadhAmanA saMkalanathI zAsanaprabhAvaka kAryonI zRMkhalAbaddha zreNI racAI che, te eka AhalAdakArI tIrthanuM navanirmANa thayela che. avismaraNIya ane anumodanIya che. pUjya AcArya bhagavaMtanA zrI siddhAcala-sthUlabhadradhAma :-AphlAdakArI jIvananI mahattvanI vizeSatA e hatI ke AbAla-garIbaamIra badhAMne ja sadA mATe samadaSTithI nihALI dharmalAbhanA vAtAvaraNa, bhavya girimAlA, vizAla jala sarovarathI nayanaramya AziSanI amIvarSA varasAvatA. naisargika vAtAvaraNamAM zrI labdhi-vikramakRpAvatAra dakSiNakezarI pUjya AcArya bhagavaMtanI akhaMDa sUrimaMtra sAdhanA ane Apa pUjyazrInAM karakamalo dvArA prathama aMjanazalAkA pUjyazrInA ziSyaratna AcArya zrI candrayazasUrIzvarajI ma.sA.nI pratiSThA : IDara nagaramAM goDI pArzvanAthanA jinAlayamAM zrI 51 divasIya mANibhadravIranI sAdhanA saha chAyAdarzane naminAtha bhagavAnanI aMjanazalAkA karAvI zrI goDI pArzvanAtha saMkalpabaLathI zrI siddhAcala-sthUlabhadradhAma mahAna tIrthanI prabhunI pratiSThA hetu citradurgA padhAryA. citradurgA nagaranI pUjayoe sthApanA karI. aMjanazalAkA pratiSThAmahotsavanI anumodanA karNATaka prAMtamAM * cikapeTa-beMgaloranuM paramazraddhA kendra 80 varSa prAcIna ja nahIM samagra bhAratavarSamAM thaI. zrI AdinAtha jinaprAsAda (cikapeTa)no jIrNoddhAra saha dakSiNa bRhatutIrthasthApaka pU. gurudevazrI :- navanirmANa dakSiNakezarI pUjya gurudevazrInI preraNA ane karNATaka prAMtamAM lAkho jainonI vastI hovA chatAM paNa zilpakalAmanISI pUjya AcAryabhagavaMtanA mArgadarzanathI zvetAMbarIya tIrtha na hovAnA kAraNe pUjyazrIe eka pArzvanAtha gajAvalI, haMsAvalI, sarpAvalIthI AkarSita thaMbhAvalI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 237 nakkAzIyukta maMDovaramAM bhavya koNI dvArA ArasapASANamAM jha aMtima vidAya : vi.saM. 2059, jeTha suda-13, bhavya jinAlaya banI rahyuM che. guruvAra, tA. 12-6-2003nA prAtaH 11-05 miniTe zrI * 45 jinAlayanA pratiSThAcArya. :-beMgalora ane namaskAra mahAmaMtranuM zravaNa karatAM zrI siddhAcala-sthUlabhadradakSiNabhAratamAM pUjya gurudevazrInI preraNA ane prakaSTa dhAmamAM ja sarvane nirAdhAra choDI vidAya thayA. pUjyazrInA puNyaprabhAvathI 45 jinAlayonI aMjanazalAkA- pratiSThA saha pArthivadehanAM aMtimadarzana hetu beMgalora, karNATaka, tamilanADu, mahAmahotsava mahAna zAsanaprabhAvanA pUrvaka pUjyazrInAM Adhrapradeza, mahArASTra, gujarAta Adi aneka zrI saMghonA karakamalo dvArA thaI. hajAro gurubhaktoe padhArI eznapUrNa zraddhAMjali arpaNa karI. * zrI caMdraprabhulabdhidhAma vikrama skulabhadra vihAra : pUjya gurudevazrInI aMtima kriyA samaye hajAro gurubhaktonAM amadAvAdathI 28 ki.mI. ane aMbAjI-hiMmatanagara hAive nayanomAMthI codhAra AMsu vahI rahyAM hatAM. samAdhisthaLa para bhavya smRti maMdiranA nirmANa saha tIrthanuM nirmANa kArya pUjya para ciloDA cokaDIthI 5 ki.mI. dhaNapa gAmamAM 84 gurudevazrInI divyakRpAthI AjIvana aMtevAsI ziSya jinAlayayukta navanidhimaMdira, navagrahamaMdira saha zrI caMdraprabhulabdhidhAmanI sthApanA pUjya gurudevazrInI preraNAthI thaI. dakSiNa bhAratatIrthaprabhAvaka pU.A.zrI vi. candrayazasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM pUjyazrInI nirdezanAnusAra bhavyatAthI thaI tIrthadhAmamAM zrI mahendrabhAI popaTalAla mahetA (iDaravALA)nI pramukha udAratA ane aneka dAnavIro, saMgho tema ja gurubhaktonI rahyuM che, je bhAratavarSanuM benamUna tIrtha banaze. divya zaktinA udAratAthI vizAla tIrthadhAmanuM nirmANa thaI gayuM che. dharmazALA dhanI sUrideva sadA AziSa varasAvo. bhojanazALAnI suMdara suvidhA che. jenI pratiSThA sthalabhadra saujanya : pa.pU.A.zrI caMdrayazasUrijInI preraNAthI gurukRpA prApta pU.A.zrI caMdrayazasUrijI ma.sA.nI nizrAmAM zeTha motIzA rIlIjIyasa enDa cerITebala TrasTa, bhAyakhalA-muMbaI 2061mAM saMpanna thaI. 400027 taraphathI * jIrNoddhAra : gujarAtamAM pUjyazrInI preraNAthI iDara saMyamamUrti, vAtsalyavAridhi ane anupama bAvana jinAlaya ane nAnA pozInAM tIrthonA jirNoddhAranuM kArya vyaktitvane dhAraNa karanArA cAlu che. * zrI siddhAcala-sthUlabhadradhAmamAM pU. AcAryadiva zrImad mukhyamaMdiranI aMjanazalAkA pratiSThA : mahAnatIrthasthApaka, vijayamahAbalasUrIzvarajI mahArAja sUrimaMtra samArAdhaka, dakSiNakezarI pUjya gurudevazrInA zarIramAM aMtima samayamAM bhayaMkara vyAdhi hovA chatAM dAdAnI mukhya TUMka saurASTranA sAvarakuMDalA pAse gAdhakaDA gAmamAM janmelA nirmANa karavAnI bhavyatama bhAvanAnI abhivyakti AjIvana manasukhabhAI te ja pU. AcAryazrI vijaya mahAbalasUrIzvarajI aMtevAsI pU.A.zrI candrayazasUrIzvarajI ma.sA. sammukha rAkhatAM mahArAja. "dUdhavALA" tarIke oLakhAtA manasukhabhAI jema pU. gurudevazrInI bhavyatama bhAvanA pUrI karavA ziSya jJAtimAM, vepArIvargamAM jANItA hatA, tema dhArmika kSetramAM paNa mukhyamaMdiranAM nirmANanAM kAryano daDha saMkalpa karI dAdA zrI dharma-ArAdhanA, devabhakti, gurubhakti, sAdharmika sevA vagere zaMkhezvara tIrtha peDhInA apUrva sahayogathI TrasTamaMDaLanA sahayogathI satkAryothI ane vinaya, viveka, saraLatA, aucitya Adi ane gurubhakta zrI mahendrabhAI pI. mahetAnI sakhata mahenatathI sadguNothI suvikhyAta hatA. jIvanabhara yAda rahe evI dhanya vijJAnayugane Azcarya thAya tevI mahAnacamatkAra svarUpa zloka paLa kyAreka maLI Ave che. manasukhabhAInA jIvanamAM paNa bolIne pUjya gurudevazrIe aMjanazalAkA karAvI. vi.saM. eka evI puNya paLa AvI. pavitratAnI pratimUrti jevA 2059, jeTha suda3nA vyAdhigrasta zarIre paNa pUjayapAda AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI atiprasannatApUrvaka dAdA AdinAthanI mukhyamaMdiramAM pratiSThA mahArAjano puNyaparicaya thayo ane manasukhabhAIe AtmAne svahaste karAvI. dakSiNabhAratane pAlitANAnI yAda apAve evuM 'mahAtmA' banAvavAnuM lakSya nizcita karyuM. A bhAvanA mahAna tIrtha arpaNa karyuM. dharmatIrthaprabhAvaka pU. AcArya zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI Jain Education Intemational Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 vizva ajAyabI : mahArAjanA satata samAgamathI, bhavya preraNAthI tema ja yogakSema karavA sAthe saMyamanI suMdara ArAdhanA karIne pAMca varSa mArgadarzanathI daDhatara banI. siddhAMtamahodadhi pU. A. zrI pUrve suratanA cAturmAsa daramiyAna samAdhipUrvaka svargagamana vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA sadupadezathI aneka sAdhI saMyamano sundara Adarza mUkatA gayA che. pU. munizrI mumukSuone ArAdhanA karavA mATe anukULatA karI ApanArA mahAbalavijayajI mahArAje dIkSA aMgIkAra karI apramattapaNe ane saMyamanI saMgInatAlIma ApanArA mumukSumaMDaLamAM mukhya jJAna-dhyAna, vinaya-vaiyAvacca, saMyama-tapa vagere jIvananAM saMcAlaka sthAne rahIne be varasa sudhI saphaLa saMcAlana karanAra aMga banAvyAM. vaLI dherya, gaMbhIra, audAryaAdi guNo sAthe manasukhabhAIe aneka dIkSArthIone taiyAra karI e dvArA saMyamajIvanamAM nAnAmAM nAno doSa paNa na lAge enI takedArI pUjApAzrInA anahada AzIvaoNda meLavyA. rAkhIne, gurukRpAnA pAtra banIne, Aje potAnA ziSyasaM. 2007mAM 28 varSanI bharayuvAnImAM praziSyomAM eka Adarza khaDo thAya evuM yogakSema karI rahyA che. manasukhabhAIe potAnAM dharmapatnI vimalAbahena (uM. 24) sAthe teozrInI tAraka nizrAmAM nAsika ane mAlegAMvamAM aMdherI-muMbaI mukAme upadhAna tapanI ArAdhanA karI ane tyAre aitihAsika cirasmaraNIya upadhAna tapanI ArAdhanA tathA 77ja sajoDe brahmacarya vratano svIkAra karI saMyamamArge javAnA 36-17 Adi choDanA udyApanamahotsava, aneka sthaLe potAnA deDha nirdhArane parivAra samakSa vyakta karyo. cAra varSanA jinabhaktimahotsava UjavAyA che. anerI zAsanaprabhAvanA thaI potAnA putra pravINane pUjyapAdazrInI zItaLa chAyAmAM, potAnA hatI. pUjyazrInI pAvana nizrAmAM cha'rIpAlaka yAtrA saMgho gurudevazrI mitrAnaMdavijayajI mahArAja pAse bhaNavA mATe mUkIne nIkaLyA che. emAM paNa anerI zAsana prabhAvanA thaI hatI. saMyamamArga tarapha makkama kadama uThAvyuM. potAnA A putrane "kuLa muMbaI-borIvalI caMdAvarakara lenamAM navanirmita bhavya nahIM, paNa zAsanane ajavALe' evI udAtta bhAvanAthI janmatAM jinAlayanI aMjanazalAkA-pratiSThA prasaMge pUjayazrIe adbhuta ja namaskAra mahAmaMtranuM zravaNa karAvanArA A pitAnI yogadAna ane zAstrIya mArgadarzana ApyuM che. zrIsaMgha A bAbata dharmabhAvanAnuM phaLa Aje ApaNe pU. AcAryazrI teozrIne mahAna upakArI mAne che. nAsikanA cAturmAsamAM vijayapuNyapAlasUrijInI pratibhAmAM joI zakIe chIe. 250 gharamAM 183 sAmudAyika siddhitapanuM bhavya anuSThAna potAnA ATha varSanA putra pravINane dIkSA ApavA aMge pUjyazrInA upadezathI ane teozrInI vAtsalyamathI amIvRSTi kuTuMbIono moTA pAye virodha hovAthI saM. 2011nA vaizAkha rUpa nizrAmAM ja thayuM hatuM. pAraNAM prasaMge bhavyAtibhavya suda 7nA divase khAnagI rIte vaNI (ji. nAsika) mukAme pU. mahotsava UjavAyo hato. pUjyazrInAM pratyeka cAturmAsa A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste saMyama aitihAsika ane anerI zAsanaprabhAvanAyukta thayAM che. pratyeka apAvyuM. tyArabAda manasukhabhAIe pote paNa thoDA ja divasamAM sthaLe suMdara dharmadarzana karAvI bhavyAtmAone dharmakAryomAM saM. 2011nA jeTha suda-5 nA divase muMbaI-bhAyakhalAmAM utsAhita ane ullasita banAvyA che. tema ja tapAgacchAdhipati adhyAtmayogI pU. paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryanA pU.A.bha. zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA zubha haste bhavya samArohapUrvaka potAnAM dharmapatnI sAthe dIkSA svargagamana avasare teozrInA saMyama-jIvananI anumodanArthe aMgIkAra karI ane manasukhabhAI muni zrI mahAbalavijaya nAme amadAvAda-navaraMgapurAnA AMgaNe Ayojita paMcAlikAzrI pU. A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya jinabhakti-mahotsava thayela ane 111 choDanuM bhavyaudyApana banyA. A mATe pUjyazrInA moTAbhAI ghoghArI jJAtinA Aje paNa amadAvAdavAsIo mATe yAdagAra saMbhAraNuM banI AgevAna tathA goDIjI jaina derAsara-muMbaInA TrasTI zrIyuta rahyuM che. pUjyazrInA upadezathI nAsikanagaramAM "pU. A.zrI bAvacandabhAI dUdhavALAnI vinaMtI ane sahayoga apUrva rahyo | vijayaprema-sUrijI jaina pauSadhazALA', 'pU. A.zrI tathA vimalAbahena sAdhvIzrI vimalakIrtizrIjI tarIke pravartinI vijayarAmacandra-sUrIzvarajI pravacana hola" tathA "mahArASTrasAdhvIzrI jayAzrIjI mahArAjanAM ziSyA sAdhvIthI kesarI pU.A. zrI vijayayazodevasUrIzvarajI jaina guramaMdira'nuM niraMjanAzrIjI mahArAjanAM ziSyA banyAM. Aje teozrI bhale navanimANa thayuM che. pUjyazrInI pAvana nizrAmAM vaNA hayAta nathI paNa potAnAM ziSyA-praziSyA AdinuM suMdara (surendranagara), gAdhakaDA (saurASTra), mAlegAMva (mahArASTra) vagere Jain Education Intemational Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa sthaLoe zAnadAra-yAdagAra pratiSThA mahotsavo UjavAyA che ane zrIsaMghomAM pUjyazrIe ekatA karAvI che. pUjyazrInA ziSyo pU.A. zrI vijayapuNyapAlasUrIzvarajI mahArAja tathA pU. paMnyAsa zrI bhavyabhUSaNavijayajI Adi 16 ziSya-praziSyo jainazAsananI ArAdhanA-2kSA karavA sAthe anerI dharmaprabhAvanA vistArI rahyA che, jyAre pU. munirAja zrI caMdradarzanavijayajI mahArAja paNa vRddhavaye potAnA gurudevanI ajoDa vaiyAvacca, saMyama ane tapadharmanI utkRSTa sAdhanA karatAM karatAM samatA ane samAdhipUrvaka mRtyune mahotsava banAvI gayA che. tema ja potAnA vizALa saMsArI kuTuMbane saMyamadharmanI anumodanAnuM bhArobhAra AlaMbana ApI gayA che. pU. munirAja zrI mahAbalavijajI mahArAjanI yogyatA jANI pU.A. zrI vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAje teozrIne saM. 2041nA phAgaNa suda 3nA divase zrI hastagiri mahAtIrthanI chatrachAyAmAM gaNi pade ane muMbaI-lAlabAgabhUlezvaramAM saM. 2044nA caitra vada 4nA divase potAnA saMsArI putra ziSya-muni sAthe paMnyAsa pade birAjamAna karyA ane saM. 2047nA dvitIya vaizAkha suda 6nA divase teozrInA ja varadahaste AcArya pade abhiSikta karyA. 88 varSano vayaparyAya, 54 varSano saMyamaparyAya ane 17 varSano sUripada paryAya dharAvatA pUjyazrI Aje paNa yuvAnane zaramAve tevI sAdhanAnA svAmI che. sarvagrAhya vyaktitvanA svAmI che. zAsanadevane eka ja prArthanA ke, pU. AcAryazrI vijayamahAbalasUrIzvarajI mahArAja jainazAsananI suMdara ArAdhanA, rakSA ane prabhAvanA dvArA sUripadane zobhAve ane sahunuM yogakSema kare! pUjyazrInAM caraNomAM koTizaH vaMdanA. saujanya : nayanAbena mukezakumAra milApacaMdajI bokaDIyA parivAra, potAnA upara thayelA guru upakAranI smRti nimitte maMDAranivAsI hAla-pUnA temaja vimalayAtrA cha'ripAlaka saMgha nimitte siddhAMtaprabhAvaka pU. A. bha. zrImad vijayapuNyapAlasUrIzvarajI ma.sA jinazAsanamAM AgavI prajJA, pratibhA ne prabhAvakatAnA dhAraka, karmasAhityanipuNa, anupameya saMyamadhAraka pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanI chatrachAyAmAM vitAvanArA bALadIkSita bALapaNa zrI pU. Jain Education Intemational A. 239 vijayapuNyapAlasUrIzvarajI mahArAjanA nAmathI jainajagatamAM bhAgye ja koI ajANa haze. saM. 2011nA vaizAkha suda 7nA zubhadine vaNI (nAsika) mukAme pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA varadahaste dIkSita banelA ane pravINa maTIne muni puNyapAlavijayajI' tarIke navAjAyelA pUjyazrI svapitA-muninI bhAvanAne anurUpa AdhyAtmika jIvanavikAsa sAdhavA sAthe tyAga-vairAgyanA mArge khUba ja AgaLa vadhI rahyA che. mAtra 8 varSanI vaye paMcapratikramaNa, navasmaraNAdi pUrNa karanAra pUjyazrI Aje to saMskRta, prAkRta, nyAya, vyAkaraNa, kAvya, sAhitya, AgamazAsra vagereno saMgIna abhyAsa pUrNa karavA sAthe, agAdha abhyAsanuM prabhAvaka puNyadarzana karAvI rahyAM che. pariNAme, teozrInI pravacanazakti AkarSaka banI rahI che. jainadharmanAM tattvo, vividha ane rasapoSaka dRSTAMtono teozrI pAse vipula bhaMDAra che. svaramAdhuryathI pravacanamAM teozrIe AgavI zailI sthApita karI che. pUjyazrInI vANImAM madhuratA ane gaMbhIratAno samanvaya che. jyAre koI stavana ke sajjhAya pUjyazrInA madhura kaMThe sAMbhaLavA maLe tyAre vahetAM jharaNAMnA manorama saMgItano anubhava thAya che. pUjyazrInI vyAkhyAnavANImAM vairAgyanI choLo UchaLe che, bhaktirasanuM pAna thAya che. pravacanazakti jevI ja pUjyazrInI sarjana zakti che. Aje teozrIe 'divyadIpa'nA upanAme racelAM aMjanazalAkA-gIto lokakaMThe guMjI rahyAM che, to jinabhakti-gurubhaktinAM tema ja anya prAsaMgika gIto ane kulako paNa Thera Thera gavAya che. pU. A. zrI vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanuM vizeSa vAtsalya prApta karanAra pUjyazrIne zAstrAnusAritA to jANe vArasAmAM maLI che! kudarate bakSelI pravacanazaktine cAra cAMda lagADI de evI teozrInI zAstrAnusAritA anukaraNIya ane abhinaMdanIya che. teozrInA AvA suMdara ghaDataramAM pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja, pU. A. zrI vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAja, pU. A.zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma., pU. paM. zrI padmavijayajI gaNivarya, dAdA gurudeva pU. A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAja tathA pitA gurudeva pU. A. zrI vijayamahAbala-sUrIzvarajI mahArAjano phALo che. sADA cAra varSanI bALavayathI upakArI pUjyoe adhyayana, susaMskAronuM vAvetara, saMyamanI rakSA, zAstrAnusAritAno vAraso vagere je je upakAronI helI varSAvI che tene prasaMge prasaMge teozrInA pravacanAdimAM yAda karyA vagara Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 vizva ajAyabI : rahetA nathI. A teozrInI janmasiddha kRtajJatAnuM pratibiMba che. zrImad vijaya yazodevasUrIzvarajI mahArAjAnI anupasthitimAM pUjyazrInA pU. paMnyAsa zrI bhuvanabhUSaNavijayajI gaNivara tathA mahArASTranI dharatIne dharmathI dhabakatI rAkhavAnuM....mahArASTranA pU. paMnyAsa zrI vajabhUSaNavijayajI gaNivara Adi pAMca saMghone sadharma ane sanmArganuM darzana karAvavAnuM kArya ubhaya vinIta ziSyo pragurudeva tathA gurudevanI suMdara sevAbhakti sAthe pUjyo vicaraNa ane pravacano dvArA karI rahyA che. mahArASTramAM jJAnAbhyAsAdipUrvaka saMyamajIvanamAM AgaLa vadhI rahyA che. Thera-Thera pUjyazrInA sAMnidhyamAM upadhAna, tapo, jinAlaya, pUjyazrInI yogyatA joIne saM. 2042nA mahA suda 2-nA upAzraya nirmANa, aMjana pratiSThA, ughATana, utsavo Adi divase pUjyapAda AcAryazrI vijayarAmacandra-sUrIzvarajI dharmAnuSThAno satata ujavAtA ja rahe che. 4 varSa pUrve nAsika mahArAje amadAvAda-zrI zAMtinAthanI poLamAM gaNi pade mukAme ubhaya pUjyono saMyama ardha zatAbdi mahotsava ArUDha karyA. tyArabAda saM. 2044nA caitra vada 4 nA divase bhavyatAthI ujavAyo hato. mahArASTranA saMgho ubhaya pUjyone pitA gurudeva sAthe ja teozrIne paNa paMnyAsa pade prasthApita mahArASTra saMdhopakArI, mahArASTra sadharma saMrakSaka, mahArASTra karyA ane e ja pUjyapAda gacchAdhipatizrInA varada haste saMgha sanmArgadarzaka Adi vizeSaNothI navAje che. tAjetaramAM ja saMyamajIvananA 36mA varSanA aMtima divase 36 guNothI mahArASTranA AMgaNe saMghanA bhAvikonI svayaMbhU bhAvanAthI vibhUSita evA AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. vaLI nirmANa pAmela zrI zaMkhezvara pArdhAnyudaya tIrtha vaNI Adi, 8 e ja puNyadine padapradAtA pU. gacchAdhipati paNa AcArya aMjana pratiSThA mahotsavo, 2 zatAbdi mahotsavo Adi padanA 56mA varSamAM padArpaNa karI rahyA hatA e kevo prasaMgo ullAsabhera ujavAyA che. tyArabAda girirAjanA 3bhavyatama yogAnuyoga! 3 zAnadAra cha'rI pAlaka saMgho, eka pachI eka lagAtAra Aje jyAre lokaherIno pracaMDa pavana cAre bAju phUMkAI saMpanna thayA che. A varSe paNa girirAjanA sAnidhyamAM bhavya rahyo che, jyAM tyAM jamAnAvAdanuM tAMDavanRtya AMkhe caDe che, cAturmAsa, upadhAna tapa, 3-3 navvANuM yAtrAo tathA bhalabhalA paNa jamAnAvAdanI nAgacUDamAM bhIMsAtAM jovA maLe tyArabAda cha'rIpAlaka saMghonA prasaMgo ujavAyA... che, tyAre jenI ati AvazyakatA che evA zAstrasaMmata mArgane zAsananI ArAdhanA dvArA svopakAra ane prabhAvanA zAstrIya nItithI samajAvanArA durlabha thatA jAya che, tyAre tathA surakSA dvArA paropakAra sAdhanArA mahopakArI ubhaya pUjyazrI e zAstrasaMmata mArgane bALabhogya rIte suMdara zailImAM mahApuruSonA caraNAraviMdamAM anaMtazaH vaMdanAvalI... samajAvI zake che. teozrIne A kaLA sAhajika varI che. saujanya : nayanAbena mukezakumAra milApacaMdajI bokaDIyA parivAra, AvI AgavI kaLAnA svAmIne jyAre sAMbhaLIe tyAre potAnA upara thayelA guru upakAranI smRti nimitte bhaMDAranivAsI bhAvikone sva. pUjyapAda AcAryazrI vijayarAmacandrasUrIzvarajI hAla-pUnA temaja vimalayAtrA cha'ri pAlaka saMdha nimitte mahArAja smRtimAM AvyA vinA rahetA nathI. 62 varSanI vaya paryAya, 54 varSano saMyama paryAya, ane 17 varSano sUripada 5.pU. AcAryazrI paryAya dharAvatA jinazAsananI ArAdhanA, rakSA ane naradevasAgarasUrijI prabhAvanAmAM tatpara pUjyazrInI vANI sAMbhaLavI e jIvanano eka lahAvo che. "vAtsalyabharyA vacana' ane 'prabhAvakatAsabhara mahArAja sAheba pravacana' A baMnenA subhaga milane pitA-putra, guru-ziSyanI pU. AgamoddhArakazrInA A belaDInAM pAvana pagalAM jyAM jyAM maMDAya che tyAM tyAM ziSyaratna mAlavadezoddhAraka aitihAsika zAsanaprabhAvanA sarjAya che, azAstrIyatA dUra thAya AcAryazrI caMdrasAgarasUrIzvarajI che, klezono zAstrIya ukela Ave che, zrIsaMgha lokottara mahArAjanA ziSya vAtsalyasiMdhu, madhuratAno anubhava kare che. prazAMta cAritramUrti gacchAdhipati mahArASTranI dharmavimukha janatAne dharmAbhimukha pU. A. zrI devendrasAgarabanAvanArA mahArASTra dezoddhAraka pU.A.bha.zrImad vijaya sUrIzvarajI mahArAjanA vidvAna rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA tathA mahArASTra kesarI pU.A.bha. ane saraLahRdayI ziSyaratna pU. AcArya zrI Jain Education Intemational Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa naradevasAgarasUrIzvarajI mahArAjano janma banAsa-kAMThAnA vAva gAme saM. 1998mAM caitra va0-11nA dine thayo hato. pitAnuM nAma bhUdharabhAI, mAtAnuM nAma maNibahena ane temanuM janmanAma sevaMtIlAla hatuM. saM. 2010mAM pU. sAdhvIzrI mahodayazrIjInA sauhArdapUrNa sUcanathI sevaMtIlAla pU. A. zrI devendrasAgarasUrijI mahArAjanA paricayamAM AvyA ane pUrvabhavanA puNyodaye saM. 2012nA vaizAkha suda 3nA divase zrI zatruMjaya tIrthanI chatrachAyAmAM saMyamamArgano svIkAra karyo. dIkSA pachI thoDA ja samayamAM kSayopazamanI tIvratAthI vyAkaraNa, nyAya, karmagraMtha Adino pU. gurudevazrInI nizrAmAM suMdaratama ane talasparzI abhyAsa karyo. tyArathI sva-para samudAyanA sAdhu-sAdhvIone vAcanAnI viziSTa zailI dvArA AgamanAM anupAna karAvavA nimittabhUta banyA che. atyAra sudhInI 51 varSanI saMyamayAtrAmAM, anekavidha zAsanaprabhAvanAnAM prasaMgomAM lagabhaga 35 uparAMta sthaLoe pratiSThA karAvI che. khApara tathA pAMDuranA-haidrAbAdanAM A traNa sthaLo para aMjanazalAkA-pratiSThA 108 choDanAM ujamaNAM saha thayela che. 21thI vadhu udyApanamahotsava saha upadhAna tapa UjavAyAM che. surata, katAragAma, visanagara, uvasaggaharaM tIrtha, kalakattA, bAraDolI, nagapurA, yevalA, zirapura TIMToI, sikaMdarAbAda, kolhApura Adi sthaLomAM upadhAnatapanI ArAdhanAo thayela che. pUjyazrInI preraNA pAmI aneka puNyAtmAoe dIkSA prApta karI che. pUnAnA 175 varSa prAcIna zrI goDIjI pArzvanAtha jinAlayanA jIrNoddhAra mATe pUjyazrInI eka mAtra preraNA pAmI zilpakaLAsamRddha jinAlaya thayela che, jenI pratiSThA saM. 2047mAM thaI. AvuM jinAlaya AkhA mahArASTramAM bIjuM nathI tathA zrI kulapAkajImAM caumukhajI jinAlayanA aitihAsika jIrNoddhArano prAraMbha thayo. chellAM 22 varSathI tAttvika rIte praznottarI zailIthI 'zrI bhagavatIjI sUtra' tathA 'zrI malayasuMdarI caritra' upara Agavo prakAza pAtharI rahyA che. pUjyazrInI nizrAmAM ghaNA cha'rIpAlita saMgho nIkaLyA che. nAnI-moTI aneka zAsanaprabhAvanA karatAM-karAvatAM gujarAta, saurASTra, mahArASTra, uttarapradeza, bihAra, baMgALa, orissA tAmilanADu, karnATaka, AMdhrapradeza Adi aneka pradezomAM vicaryA che. pUjyazrInI uttama prabhAvanAnuM mukhya aMga koI paNa hoya to te e che ke, dareka zrIsaMghamAM pUrNa aikya ane pUrNa sahakAra tathA premasaMpAdana karIne ja kArya kare che. niHspRhatAthI thayelAM AvAM bhavya kAryo sva-paranI sAdhanAnAM suMdara dRSTAMto banI rahe Jain Education Intemational 241 che. pU. AcArya padavI saM. 2049mAM vaizAkha mAse suda6nAdine pAlitANA mukAme bhavya rIte thaI hatI. pUjyazrInA traNa ziSyo paikI mukhya vayovRddha ziSya munizrI nararatnasAgarajI kheDA cAturmAsamAM saM. 2041nA Aso suda 13ne divase suMdaratama ArAdhanA karI kALadharma pAmyA. bIjA ziSyo-munizrI caMdrakIrtisAgarajI (hAla AcArya candrakIrtisAgarasUrIzvarajI ma.sA.) ane pUjya vayovRddha munizrI puNyakIrti sAgarajI ma., praziSya munirAjazrI padmakIrtisAgarajI ma. suMdara prabhAvanA karatAM jayavaMtA vartI rahe che. evA e virya AcAryapravarane zatazaH vaMdanA! 2059 varSanuM kolhApuranuM comAsuM aitihAsika banyuM hatuM. 'zrI bhagavatI sUtra' vAcananA mAdhyame ArAdhanAnuM vAtAvaraNa ati adbhuta banyuM. dararoja suvarNa-rajatathI sUtrapUjA, saMghapUjA va. ullAsabhera thayela. upadhAna tapanI ArAdhanA ullAsabhera zarU thayela. Ama pUjyazrIne pagale aneka dharmaArAdhanAo puNyakSetromAM thaI rahela. pUjyazrInA varadahaste 21thI adhika upadhAna tapa, ujamaNAM sahita dareka upadhAna tapanA mAdhyame aneka AtmAonI dIkSAo thaI che. satata 19varSathI 'bhagavatI sUtra'nuM comAsAmAM sUtravAcana, haidrAbAdamAM cha pratiSThAo, eka aMjanazalAkA thayAM che. chellAM be cAturmAsa suratamAM birajamAna banI aneka dharmakAryomAM nizrAdAtA banyA che. surata-katAragAma saMghanI sthApanA vi.saM. 2034mAM pUjyazrInI nizrAmAM thaI tyAre 30 gharo hatA, Aje 1300 uparAMta gharo che. zrI upadhAna tapa aneka tapasyAo gata cAturmAsa katAragAma ArAdhanAmaya banyuM hatuM. katAragAma bAda zirapura-balasANA cha'ripAlita saMgha, visanagaratAraMgA cha'ripAlaka saMgha kailAsanagara saMghanuM cAturmAsa suMdara ArAdhanAmaya pasAra thayuM anekavidha tapazcaryA zrI bhagavatIsUtra pravajyA, pratidina aThThAI tapa, mokSadaMDaka tapa, zrI vAvapathaka jainamitramaMDaLa taraphathI 300 uparAMta AyaMbila oLI thayela che. cAturmAsa bAda nUtana jinAlayamAM zrI mahAvIra paramAtmAno bhavya pratiSThA mahotsava tathA 300 lagabhaga puNyAtmAono pUjyazrInI nizrAmAM sAmudAyika varSItapanI ArAdhanAno prAraMbha. 650 AyaMbila, cAturmAsa kailAsanagara-cAturmAsa pUrtinI bhavya ujavaNI 6511 sAmAyikathI pAraNAno lAbha aneka pUjano saha tapamahotsava ujavAyo pUjyazrIno AThamo varSItapa cAle che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 gaNi candrakIrti ma.sA. (hAla AcArya) 93 oLI, muni pAkIrtisAgarajI 51 oLI ArAdhI rahyA che. chellA be cAturmAsa surata thatAM aneka dharmakAryanA nizrAdAtA banyA. cAturmAsa bAda zirapura-balasANA cha'rIpAlita saMgha, zirapura upAzraya nirmANa mATe lAkho rUpiyAnuM phaMDa, mAlakatAraMgA cha'rIpAlita saMgha Adi anuSThAno yojAyA. pUjyazrInA dIkSA paryAya 50 varSanI pUrNatA (va.su-3) nimitte zrI amadAvAdamAM zrI vAva pathaka amadAvAda vADIe kubaDIyA amIcaMdabhAI parivAra ha. kAntAbena taraphathI anekavidha pUjano saha mahotsava yojAyo jemAM 600 uparAMta AyaMbila tapa-2000 sAmAyika-lAkho rUpiyAnuM jIvadayA phaMDa vi. thayela. mahotsava cira avismaraNIya banI gayo. mokSadaMDa tapa, sAMkaLI aTTAI, aThThAI tapa vi. tapazcaryA sAthe zrI vAva pathaka jaina mitramaMDaLa kailAsanagara taraphathI "vardhamAna tapanA 80 uparAMta pAyA 30 uparAMta ArAdhakoe ArAdhanA karavA dvArA cAturmAsa dIpAvyuM che. bhAvanagaramAM paNa zrI bhagavatIjI sUtranA pravacano, aneka prakAranI tapazcaryAo, ArAdhanAo karavA-karAvavA dvArA suMdara zAsana prabhAvanA saMpanna thayela. nUtana A.bha.zrI caMdrakIrtisAgarajI ma.zrInI 9mI oLInuM pAraNuM thayela tathA vizALa saMkhyAnI upasthitimAM kA. su. 14 dine 100 oLIno zubha prAraMbha pU. nUtana AcAryazrIe karela. pUjyazrInI nizrAmAM mudaraDA (ji. mahesANA) gAme zrI upadhAnatapanI bhavya ArAdhanA-amadAvAda zrI kaMthanAtha jaina saMgha-pAlaDImAM 170 uparAMta zrI rAMteja tIrthamA zAzvatI oLInI ArAdhanA. bAlola tIrthamAM zrI vimalanAtha dAdAnI ArAdhanA nimitte aTTama tapa, mahotsava sAthe zrI siddhAcala mahAtIrthanI mULa taLeTImAM zrI siddhAcalajI bhavya taLeTInuM bhavya nirmANakArya saMpanna karAvI pUjyazrI amadAvAda padhAryA. pUjyazrIno zrI kuMthunAtha saMghamAM zAnadAra praveza (cAturmAsa) thayo tyArathI anekavidha ArAdhanAothI dhanya banI rahyo che. zrI saMghamAM varSItapa uparAMta aneka tapazcaryAo, anumodanIya dAnapravAha vaherAvI saMghanA kAryamAM vega Apyo che. aitihAsika cAturmAsa saMpanna thaI rahela che. vizva ajAyabI : pratibhA saMpanna vidvAna pUjya A. zrI amarasenasUrIzvarajI ma.sA. chANI dIkSAnI khANI ne cAritArtha karatA dharmaniSTha zrAvaka caMdubhAInA suputra kamalAbahenanA dulArA suputra te zazIkAntabhAI. temano janma saMvata 1993, tA. 19-9-1937nA bhAdaravA sudI 14nA thayo. putranA lakSaNa pAraNAthI janmathI prabhAvazALI nAma pramANe guNane dhAraNa karanAra temanA parAkramathI divase divase mAtA-pitAnA susaMskAroe dharmamAM joDyA sAthe vahevArika jJAnamAM paNa aMgrejI hindI gujarAtInuM sAruM jJAna prApta karyuM. chANImAM pU. AcAryadeva zrI bhuvana tilaka sUrIzvarajI ma.sA.nA cAturmAsamAM dharmano sAro evo raMga lAgyo. mAtA-pitAnA saMskArathI roja pUjAdarzana paramAtmAnI suMdara aMgaracanA dharmamAM paMca pratikramaNa Adi zIkhela hatA. sonAmAM sugaMdha dIkSAnI raDha lAgI. gurudeva sAthe vihAra ane saMvata 2013 mahA suda chaThThanA khaMbhAta mukAme dIkSA pUjya dAdA gurudeva zrI pU. jaina ratna vyAkhyAna vAcaspati AcAryadevazrI labdhisUrIzvarajI ma.sA. hAthe grahaNa karI. dharma divAkara pUjya AcAryadevazrI bhuvanatilakasUrIzvarajI ma.sA.nuM ziSyatva grahaNa karI vaDI dIkSA saMvata 2013 mahAvada 13 grahaNa karI jJAnAbhyAsa. vaiyAvaccamAM tathA tapasyAmAM vizeSa ruci. cAra prakaraNa bhASya kamagraMtha, saMskRta prAkRta tathA tapasyAmAM varSItapa. paMdara soLa siddhitapa, traNa vakhata zreNItapa, vIzasthAnaka covIsa paramAtmAnA ekAsaNA poSadazamI cAturmAsamAM aTTamanA pAraNe aTTama Adi vividha tapasyA sAthe (sAMsArika vaDIla baMdhu) guru viraha pachI gacchAdhipati tapasvI rana AcAryadeva zrI azokaratnasUrIzvarajI ma.sA. sAthe vicaraNa aneka yogodrahana pachI bhagavatI sUtramAM yogohana pachI saMvata 2052 vaizAkha suda chaThThamAM AcArya padavIthI gadaga mukAme vibhUSita karyA. pUjya AcAryadevazrI sAthe vicaraNa karatA 68thI adhika aMjanazalAkA pratiSThA dIkSA upadhAna tapa ujamaNA yAtrAsaMdhonA muhUrta Adi pradAna karI rahyA che. temanA madhura pravacanathI sArI saMkhyAmAM bhAgyazALI lAbha laI jIvanane kRtArtha karI rahyA che. dareka zAstrano UMDANathI abhyAsa sAthe jyotiSa zAstra tathA zilpa saujanyaH kubaDiyA jAsudabahena maphatalAla, vimaLAbahena lIlAdharabhAI vAvavALA) cAMpAnera sosAyaTI, usmAnapurA, amadAvAda-13 taraphathI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa zAstranuM paNa sAruM evuM jJAna dharAve che. temaNe saMyama jIvanamAM 51mAM varSe praveza karyo che. A varSa 52mAM varSamAM praveza karaze. pUjyazrInuM jIvana sAdagImaya, tyAgamaya nispRhAdi joI aneka jIvone anukaraNI rahe che. pravacana prabhAvaka jyotiSa zilpajJa pUjya AcAryadeva zrImad vijaya amarasena sUrIzvarajI ma.sA. dIrgha Ayu banI zAsananI dhvajA laherAvo eja manokAmanA. saujanya : munizrI ajitasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrI jaina zve. mUrtipUjaka Tempala TrasTa, 4 tho meIna roDa, gAMdhInagara, beMgalora-560009 taraphathI 5. pU. AcArya zrI ratnabhUSaNasUrijI mahArAja pU.A. zrI ratnabhUSaNasUrijI ma.no janma saM. 1993nA zrAvaNa vada 6ne divase mosALa jetapura (kAThI) gAme soraTha vIsA zrImALI jJAtimAM thayo hato. temanuM nAma ramezacaMdra hatuM. pitA jIvaNalAla dozI ane mAtA chabalabahenanAM be saMtAnomAM ramezacaMdra moTA hatA. temanAthI cAra varSa nAnA chabIladAsa hatA. ramezacaMdranI mAtra cha varSanI uMmare mAtA svargavAsI banyAM. dAdImA kapUrabahene baMnene UcherIne moTA karyA. kuTuMba khUba dharmaparAyaNa hatuM, tethI ramezacaMdre bALavayamAM sArA evA saMskAra pAmI, mAtra 10 varSanI vaye pAMca pratikramaNano dhArmika abhyAsa saMpanna karyo. bAlavayamAM ja aticAra paNa moDhe karyAM ane saMvatsarI pratikramaNamAM bolIne saune maMtramugdha banAvyAM. dhorAjI pAsenA potAnA vatananA moTImAraDamAM vyAvahArika prAthamika abhyAsa, mAdhyamika abhyAsa amarelImAM ane pitAzrI dhaMdhArthe kalakattA vasavATa karatAM tyAM hAiskUlamAM aMgrejI mAdhyamathI abhyAsa karI meTrika pAsa thayA. saM. 2009mAM pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja kalakattA padhAratAM, teozrInA samAgamathI A dharmaparAyaNa kuTuMbamAM vairAgyanI bhAvanA pragaTI. temAM saM. 2013mAM aSADha su. nA pitA zubha divase jIvaNalAlabhAIe dIkSA aMgIkAra karI. pU.A. zrI vijaya mAnatuMgasUrijI mahArAjanA ziSya munizrI jayabhUSaNavijayajI nAme jAhera thayA. tyArabAda saM. 2014mAM, amadAvAdamAM 243 bIjA zramaNasaMmelananA aitihAsika prasaMga pachI turata jeTha suda 6nA divase ramezacaMdre pU. A. zrI vijayasiddhisUrIzvarajI (bApajI) mahArAjanA varada haste dIkSA aMgIkAra karI, pU. A. zrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna pU. A. zrI vijaya jitamRgAMkasUrIzvarajI ma.nA ziSya muni ratnabhUSaNavijayajI nAme ghoSita thayA. e ja rIte kuTuMbanA chellA sabhya chabIladAse paNa saM. 2018mAM caitra vada pAMcamane divase amadAvAdamAM dIkSA aMgIkAra karI. teozrI saMsArI pakSe moTAbhAI pU. ratnabhUSaNa-vijayajI ma.nA ziSya munizrI kulabhUSaNavijayajI banyA. pUjyazrIe 35 upavAsa, be mAsakhamaNa, varasItapa, siddhitapa saMskRta be buka na thAya tyAM sudhI cha vigaIno mULathI tyAga, vandvonI vaiyAvaccamAM agresara Ama kuTuMbanA sarvasabhyo, tyAga mArgano svIkAra karI, jinazAsanane caraNe jIvana samarpita karI, zAsanazobhAmAM vRddhi karI rahyA che. pU. munizrI ratnabhUSaNavajayajI mahArAje dIkSA lIdhA pachI paNa dharmAbhyAsamAM khUba AgaLa vadhI vizada ane UMDu jJAna prApta karyuM. zarUAtamAM 'siddhahema vyAkaraNa', 'nyAyazAstra' vagereno tema ja 45 Agamono TIkA sahita gurumukhe abhyAsa karyo. teozrIe daseka dharmagraMtho lakhyAM jemAM 'ratnaciMtana' pustakamAM potAnA ciMtanano khajAno Apyo che. teozrIe dIkSA lIdhI tyArathI te saM. 2032mAM pU. guru mahArAja svargavAsa pAmyA tyAM sudhI eka paNa divasanA viyoga vinA satata gurusevA karI AjIvana aMtevAsI banI gurudevanI ananyakRpA ane AzIrvAda meLavyAM che ane e gurukRpA baLe Aje paNa pUjyazrI saMyamanI ArAdhanA, AdhyAtmika sAdhanA ane jJAnanI upAsanAmAM uttarottara vRddhi karI rahyA che. pUjyazrInI AvI utkRSTa yogyatA jANIne temane saM. 2045nA poSa vadi 1-ne divase gaNi-paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. tema ja saM. 2050nA mahA suda 8nA divase AcArya-padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. pU. AcAryazrI ratnabhUSaNa-sUrijI ma. sva-para kalyANa mArge AgaLa vadhI vividha dharmakAryo dvArA AgaLa vadhI sArI evI zAsanaprabhAvanA pravartAvI rahyA che. teozrIe varasI tapa, aThThAI, jJAnapaMcamI, navapadanI oLIo vagere tapasyA karI che. siddhagirijInI 99 yAtrA ane temAM chaTTapUrvaka sAta yAtrA karI hatI. pUjyazrIe prAcIna hastapratonuM saMzodhana tema ja prAcIna paddhati mujaba atyAre paNa lahiyAo pAse AgamAdi zAstragraMtho lakhAvavAnuM kArya karAvI rahyAM che. teozrIe dareka Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 vizva ajAyabI : dharmagraMthonuM saMpAdana karela che ane te prakAzita thayela che. temAM ghaTanAthI bulAkhIdAsanuM mana paNa saMsAra parathI UtarI gayuM. adhyAtma ranamaMjUSA' ane 'ArAdhanAnuM maMgalamaya bhAthuM" e be temaNe dhArmika abhyAsamAM vadhu rasa levA mAMDyo. saMyamajIvana noMdhapAtra che. pUjyazrInI nizrAmAM zAsanaprabhAvanAnAM anekavidha mATe vahAlasoyAM mAtApitA saMmati ApatAM na hatAM. tethI kAryo susaMpanna thayAM che-jevAM ke, prabhupratiSThAo, dIkSAo, bhIlaDiyAjI tIrthanI yAtrAnuM bahAnuM kADhIne gherathI nIkaLI paDyA. cha'rIpAlita yAtrA saMgho, nAnI moTI sAmudAyika ArAdhanAo, rAjasthAnamAM sAdaDI mukAme 5.pU. A. zrI occhava-mahotsavo vagere. saM. 2047nuM cAturmAsa vijayamahendrasUrIzvarajI mahArAja pAse pahoMcyA ane dIkSA mATe sametazikharajI tIrthe karyuM. teozrI tathA vayovRddha pU. muni zrI vinaMtI karI. pU. AcAryazrInA Adeza pramANe pU. paM. zrI jayabhUSaNa vijayajI ma. tathA niHspRhI-vaiyAvaccakArI pU. kasturavijayajI mahArAjanA varada haste zeSalI tIrtha (luNAvA)mAM munizrI kulabhUSaNa vijayajI ma. (saMsArIpakSe pitAzrI ane saM. 2017nA aSADha suda 7ne divase dIkSA grahaNa karI laghubaMdhu) AdinI nizrAmAM A cAturmAsa daramiyAna suMdara bulAkhIdAsa pU. A. zrI vijaya mahendrasUrIzvarajI mahArAjanA ArAdhanA thavA sAthe bhAratabharamAM ajoDa evuM bhaktAmara maMdira ziSya munizrI hemaprabhavijayajI nAme jAhera thayA. tathA bhomiyAjInuM maMdira nirmANa pAmyAM tenI aMjanazalAkA dIkSA grahaNa karI tyArathI ja potAnA jIvanamAM pratiSThA Adi zAsanaprabhAvanApUrvaka saMpanna thayela. gurubhakti mATe prathama sthAna ApatA rahyA. saM. 2022mAM pU. pUjyazrI dvArA A rIte jJAnaprasAranAM, dharmaprabhAvanAnAM gurudevanI chatrachAyA gumAvI. te pachIthI pU. paM. zrI ane tIrthabhakti-jAgRtinAM kAryo uttarottara AgaLa vadhatAM maMgaLavijayajI (pachIthI pU. AcAryazrI)nI nizrAmAM raho e ja abhyarthanA sAthe e kAryo mATe pUjyazrI svastha AjJAnusAra saMyamajIvana vitAvatA rahyA ane sAdhanAnirAmaya dIrdhAyu pAmo evI zAsanadevane prArthanA sAthe ArAdhanA dvArA gurudevanA kRpApAtra banI rahyA. pUjayazrI saM. pUjyazrInAM caraNe zatazaH vaMdanA! 2031mAM pAlitANAmAM cAturmAsa hatA tyAre pU. A. zrI vijayamaMgalaprabhasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM saujanya : zrI jayanagara je.mU. jaina saMgha, vApI 'bhagavatIsUtra'nAM yogoddhahana karyA. saM. 2032nA mAgazara suda jinazAsananA tejasvI tAraka tIrthoddhAraka pAMcame gaNi pada ane mAgazara suda chaThThane divase paMnyAsa pa.pU. AcAryadeva zrI vijaya nItisUrIzvarajI padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. pUjyazrInAM vihArakSetra gujarAta ane rAjasthAna rahyAM che. rAjasthAnanA khivAndI para ma.sA.nA samudAyanA vartamAna gacchAdhipati pUjyazrInI asIma kRpA che. saM. 2042mAM teozrI khivAndI pa. pU. AcArya zrI cAturmAsa sthita hatA tyAre aneka zrIsaMghonI AgrahabharI vijaya hemaprabhasUrIzvarajI mahArAja vinaMtIthI pUjyazrIne AcArya pade ArUDha karavA pU. A. zrI anAdikALathI anaMta bhavasAgaramAM paribhramaNa karatA vijayaarihaMta-siddhasUrIzvarajI mahArAjane amadAvAdathI jIvane mahAna puNyodaye jainakuLamAM janma maLe che. evA koI khivAndI padhAravA nimaMtraNa ApyuM. AcAryadeva ugra vihAra prabaLa puNyane lIdhe gauravavaMtA gujarAta pradezanA amadAvAda karI khivAndI pahoMcyA. saM. 2043nA mAgazara suda 6ne zubha pAsenA karolI (tA. dahegAma)mAM saM. 1989nA jeTha suda pAMcame divase agaNita mAnavamaherAmaNa vacce mahAmahotsavapUrvaka zAha manasukhalAla pAnAcaMdanAM dharmapatnI zaNagArIbahena AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. pU. paMnyAsa (pArvatIbahena)nI kukSie eka putraratnano janma thayo. bALakanuM AcAryazrI vijayahemaprabhasUrIzvarajI mahArAja tarIke jAhera nAma pADyuM bulAkhIdAsa. karolInI nizALamAM bulAkhIdAse thayA. pUjyazrI haMmezAM namaskAra mahAmaMtrano ane saMtikarano gujarAtI cAra dhoraNa sudhIno abhyAsa karyo. pachI dhaMdhArthe zraddhApUrvaka jApa kare che. teozrInI pAvana nizrAmAM aneka mAbApa sAthe amadAvAda AvI vasyA. amadAvAdamAM sAta dIkSA, pratiSThA, upadhAna, saMgha, udyApano Adi mahotsava thayA dhoraNa sudhIno abhyAsa karI kApaDanI dukAnamAM nokarIe rahyA. che ane thaI rahyA che. paMnyAsazrI lalitaprabhavijayajI, sva. daramiyAna temanAM bahena zAMtAbahena lagna pachI TUMka samayamAM ja munizrI jayapravijayajI, gaNizrI muktinilayavijayajI, vidhavA thatAM, dIkSA laIne sAdhvIzrI snehalatAzrIjI banyAM. A munizrI AtmaprabhavijayajI, gaNizrI ahaprabhavijayajI, Jain Education Intemational Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 245 munizrI hiraNyapravijayajI, gaNizrI prazamezaprabhavijayajI, pachI aviratapaNe ArAdhanA-sAdhanA ane jJAnayajJa munizrI hrIMkAraprabhavijayajI, pU. munizrI yaza:pravijayajI cAlyo. ma.sA., munizrI nItipravijayajI ma.sA. munizrI nyAya, sAhitya, vyAkaraNa, karmagrantha, saMskRta, prAkRta, hemaharSavijayajI ma.sA., munizrI bhAnuprabhavijayajI ma.sA. , sA. Adi abhyAsa gurusevA ane saMyamasAdhanAmAM masta banyA. munizrI hemavimalavijayajI ma.sA. Adi ziSya-praziSyaratnothI vIMTaLAyelA pUjyazrI anekavidha zAsanaprabhAvaka kAryomAM vyasta acchA lekhaka ane pravacanakAra paNa banyA. gurukRpAnA baLe, yogodrahana karI pUjya rAma abhaya gurudevanA haste vi.sa. hoya che. evA tapasvI--yazasvI-tejasvI AcAryadeva nirAmaya dIrdhAyu pAmI zAsanaprabhAvanA vaDe jayavaMtA varto evI 2052 mahA suda-5nA zubha dine kuvALA nagaramAM gaNi padathI abhyarthanA sAthe pUjyazrInAM caraNomAM koTi koTi vaMdanA! vibhUSita thayA. pa.pU. gacchAdhipati AcAryazrI vijaya vi.saM. 2054nA vaizAkha sudamAM paMnyAsa pada ane arihaMtasiddhasUrIzvarajI ma.sA. 2065mAM vaizAkha sudI-panA vi.saM. 2055nA mAgazara suda 10nA roja 33 varSanI yuvA kALadharma pAmatA samudAyanI javAbadArI pUjyazrInA zIre vaye sUri pada pAmyA. tyArathI vijayaratnacaMdrasUri tarIke Avela ane te samaye zrI saMghanI upasthitimAM gacchAdhipati oLakhAya che. pade niyukta karela zuddha saMyamanA cAhaka pUjyazrI samudAyanA pUjyazrIe nAnI vayamAM ghaNI zAsanaprabhAvanA karI che. sudIrgha samaya sudhI vAhaka bane tevI zAsanadevane prArthanA. gujarAta, saurASTra, rAjasthAna, madhyapradeza, mahArASTra Adi saujanya : tIrthoddhAraka pa.pU.A.zrIvi. nItisUrIzvarajI ma.sA.nA prAMtomAM vihAra karI janajAgRti lAvyA che. samudAyanA gacchAdhipati pa.pU.A.zrIvijayaM hemaprabhasUrizvarajI zAntibhAIne pa suputro ane 4 suputrI ma.sA.nA 2065nA zatruMjaya tIrthe thayela cAturmAsanI janma nAma : rajanIkAMta, janma : vi.saM. 2021, poSa anumodanArthe- sAMDerAvanivAsI zAha manaharalAla javAnamalajI va jalajI vada-8, tA. 24-1-1965, ravivAra, janmasthaLa : pAlaDI paramAra parivAra Uniqe Steel, 10, Raghunay Kulu (ji. banAsakAMThA) u. gujarAta, mAtA : madhubahena, pitA : Street-Chennai-3 zAntilAla popaTalAla voharA, vyAvahArika abhyAsa : DahelAvALA samudAyanA 7 dhoraNa. pa.pU. A.zrI vijayaratnacaMdrasUrijI ma. dIkSA : saM. 2036 dvi, jeTha vada-1, tA. 29-6 1980, ravivAra. dIkSAsthaLa : varalI jaina upAzraya-paMkaja | gujarAtanI pavitra bhUmimAM banAsanI bhUmi jagavikhyAta menzana, muMbaI. vaDI dIkSA : saM. 2036, aSADha suda-11, che. badhAM ja kSetramAM A bhUminuM yogadAna preraka rahyuM che. vaDI dIkSA sthaLa : AdIzvara jaina dharmazALA-pAyadhunI-muMbaI. banAsakAMThAnA tharAda gAmanI samIpe pAlaDI gAma pUjayazrInuM dIkSAnAma : munizrI taruNacandravijayajI ma.sA. vaDI dIkSA janmasthAna, saMvata 2021- nA poSa vadi 8-nA pavitra divase nAma : muni zrI ratnacandravijayajI ma.sA. dIkSA/vaDI pUjyazrIno janma thayo. grAmINa saMskRtimAM pUjyazrIno uchera dIkSAdAtA : pa.pU. paramopakArI gacchAdhipati AcArya bhagavaMta thayo. mAtApitA taraphathI dharmasaMskAro gaLathUthImAMthI ja maLelA. zrI vijayarAmasUrIzvarajI ma.sA. (DahelAvALA) gurudeva : pa.pU. 2034mAM bahenanI dIkSA thaI tyArathI mana vairAgI banyuM. saraLasvabhAvI A.bha. zrI vijaya abhayadevasUrIzvarajI ma.sA. saMyamajIvananI sudaDha tAlIma, gacchanAyaka A. bha. vidyAdAtA gurudeva : pU. dAdAgurudeva gacchAdhipatizrI. gaNi vijayarAmasUrijI ma.sA.nI chAyA ane nijI dhagazanA pariNAme pada : saM. 2052 mahA suda-5 paMnyAsa pada : saM. 2054 saM. 2036nA dvi jeTha vada-1nA svarNima divase muMbaInA vaizAkha suda-7 : gaNi-panyAsa pada sthaLa : zrI surendraguruvara varalI upanagaramAM pravrajyA svIkArI ane basa pachI to rajanI ! basa pachI to rajanA janmabhUmi kuvALA (banAsakAMThA) u. gujarAta. upAdhyAya padA banyAM taruNacandravijaya gaNI abhayacandra vijayajInuM ziSyatva AcArya pada sthaLa : dhAnerAbhavana jaina dharmazALA pAlitANA. svIkArI vaDI dIkSAmAM banyA ratnacandra vijaya. ziSyo : munizrI udayaratna vijayajI ma.sA., munizrI Jain Education Intemational Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 hitaratnavijayajI ma.sA., munizrI rAjadarzanavijayajI ma.sA., bAlamuni zrI jinAMgadarzanavijayajI ma.sA., bAlamuni cakSudarzana vijayajI ma. praziSyo : munizrI razmiratnavijayajI ma.sA., laghu- bAlamuni zrI candradarzanavijayajI ma.sA. kuTuMbamAM dIkSita : saMsArI bhANeja (1) muni udayaratna vijayajI ma. saMsArI bhatrIjo : (2) muni rAjadarzana vijayajI ma.sA. saMsArI baheno : (3) sAdhvIjI zrI guNadakSAzrIjI ma. (4) sAdhvIjI zrI rAjaratnAzrIjI ma. (5) sAdhvIjI zrI vinItaratnAzrIjI ma. (6) sAdhvIjI zrI darzanaratnAzrIjI ma. bhANejIo : (7) sAdhvIjI zrI mAvaguNAzrIjI (8) sAdhvIjI zrI pratiguNAzrIjI (9) sAdhavajI zrI zuddhiratnAzrIjI bhatrIjIo : (10) sAdhvIjI zrI raviratnAzrIjI (11) sAdhvIjI zrI vAkyaratnAzrIjI (12) sAdhvI AdharatnAzrIjI. saujanya : pU.A.bha. ratnacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya-praziSya munirAja udayaratna vijayajI-rAja-caMdra-jinAMga-cakSu-darzanavijayajInI preraNAthI gurubhakto taraphathI: vizva ajAyabI : pU. munizrI guNazIlavijayajI dIkSA grahaNathI ja adhyayana, vinaya, vaiyAvacca, tapa AdimAM lIna banyA. kAvyavyAkaraNa-nyAya Adino suMdara abhyAsa karI pUjyapAdazrInA tathA svagurudevanA vizeSa kRpApAtra banyA. saM. 2027thI pU. gurudevazrInI nizrAmAM cAturmAsa karI madhura vajratva, saumya svabhAva Adi guNo vaDe anekonAM dila jItI lIdhAM. pravacana mATe 4-5 mAila nitya AvAgamana ane eka divasamAM traNa traNa pravacana e to teozrInA jIvanano nityakrama banI gayo! saM. 2037mAM jAmanagaramAM bALamumukSu hitezakumAre pUjyazrI pAse dIkSA grahaNa karI, pUjyazrInuM ziSyatva svIkArI munirAjazrI harSazIlavijayajI nAma dhAraNa karI Aje suMdara jJAna-dhyAna-pravacanamAM AgaLa vadhI rahyA che. saM. 2039mAM jAmanagara-osavAla kolonImAM zA petharAjabhAI rAyazIbhAIe pUjyazrInI preraNAthI ajoDa upadhAnatapa karAvela. kalakattAthI pUjyazrInI preraNA pAmIne 68 divasano bihAranI kalyANaka bhUmiono aitihAsika saMgha zrImatI nIlamabahena kAMkariyA tathA zrImatI tArAbahena kAMkariyA taraphathI nIkaLela. tema ja bhavAnIpuramAM upadhAnatapanI ArAdhanA paNa yAdagAra thayela. vi.saM. 2049nI sAlamAM ghATakopara zrI saMghamAM cAturmAsa daramiyAna pUjyazrI pratidina 60 phUTa-zaMkhezvara pArzvanAtha ArAdhanA bhavanamAM preraNAtmaka pravacano dvArA suMdara dharmajAgRti lAvela, jenA pariNAme cAturmAsamAM aneka zAsanaprabhAvaka kAryo thavA pAmela. saumya svabhAva, paropakAravRtti, pravacanapaTutA-A sarva guNonI suvAsathI maghamaghatA pUjyazrIne gacchAdhipati parama gurudeve emanA gurudevanI sAthe gaNi padathI vibhUSita karyA hatA ane saM. 2047nA dvitIya vaizAkha suda 13nA divase muMbaIghATakoparanA AMgaNe pUjyazrIne paMnyAsa pade ArUDha karavAmAM AvyA. vi.saM. 2048nI sAlamAM amadAvAda-dazA poravADa cAturmAsa daramyAna paNa pratidina-raMgasAgara zrI saMghamAM pUjyazrInAM prabhAvaka pravacano yojAtAM baMne sthAnomAM suMdara ArAdhanAo saMpanna thavA pAmI. pUjyazrInA gurudevazrInA kALadharma bAda vi.saM. 2049- mAM jAmanagara-zAMtibhuvana cAturmAsamAM anekavidha zAsanaprabhAvaka mahotsava UjavAyA. cAturmAsa bAda vi.saM. 2050mAM saMghavI zrI dilIpabhAI bhAIcaMdabhAI meghajI mArU parivAra taraphathI jAmanagara-pAlitANAno 24 divasIya bhavya cha'rIpAlaka saMgha nIkaLela. anekavidha guNothI zobhatA pa.pU. A. zrI guNazIlasUrijI ma.sA. mosALa baragaDA (kerAlA)mAM saM. 2001mAM janmelA gulAbakumAra bAlyAvasthAthI ja zAMta saumya svabhAvanA hatA. sahunI sAthe haLImaLIne rahetA. saM. 2009mAM pitAjI dhanajIbhAI sAthe pUjyapAdazrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjano paricaya thatAM ja dharmasaMskAro khIlI UThyA. saM. 2011mAM agiyAra varSanI vaye pitAzrI sAte upadhAna vahana, karI saMyamajIvananI tAlIma meLavI. saM. 2014thI saM. 2019 sudhI, pAMca varSa, pUjyapAdazrIjInI sAthe rahI saMyamajIvananI tAlIma meLavI. saM. 2019mAM pitAzrI dhanajIbhAI saparivAra dIkSita thaI pU. munirAja zrI bhadrazIlavijayajI banyA, tyAre gulAbakumAra temanA ziSya tarIke munirAjazrI guNazIlavijayajI nAme jAhera thayA. Jain Education Intenational Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 247 pUjyazrIjIne tapasvIsamrATa pU. AcAryadeva zrImad vijaya e ja varSamAM zrI siddhAcalajI mahAtIrthamAM sAbaramatI yAtrika rAjatilakasUrIzvarajI mahArAjA tathA suvizAla gacchAdhipati bhavanamAM thayela yAdagAra bhavya cAturmAsa. vi.saM. 2063mAM pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya mahodayasUrIzvarajI zrI siddhAcalajI mahAtIrthamAM beMgalora bhuvanamAM khaMbhAta mahArAjAe svahaste bhorola tIrthamAM vi.saM. 205ra vai.su. parivAra Ayojita bhavya navANu yAtrA. 7- nA puNyadine AcArya pade abhiSikta karyA. pUjyazrIe mAgazara mahinAmAM mumukSu bhavyAkumArI pradIpabhAI AcArya padapradAna bAda sUrimaMtranAM pAMce prasthAnonI ArAdhanA bhIvaMDIvALA tathA mahA mahinAmAM mumukSu maMgaLAbahena apramattapaNe karI. anekavidha zAsanaprabhAvaka kAryo pUjyazrInI ramaNikalAla vaDecA-DIsAvALAno bhavyAtibhavya pravrayA nizrAmAM UjavAtAM ja rahe che. vi.saM. 2013mAM amadAvAda mahotsava zAhIbAgamAM, vi.saM. 2016mAM borasadamAM, vi.saM. mahA mahinAmAM ja zrI siddhAcalajI mahAtIrthamAM hIrA2057mAM vAMkAneramAM, vi.saM. 2059mAM mahesANAmAM. bhavya upadhAna tapa pUjyazrInI nizrAmAM yojAyela. vi.saM. 201pamAM zAMtA yAtrika gRhamAM jirNoddhArita zrI mahAvIra svAmI borasada nagaramAM UjavAyela bhavyAtibhavya aMjanazalAkA jinAlayamAM bhavya pratiSThA mahotsava...muMbaI bhAratanagara jaina pratiSThA mahotsavamAM zrI saMghane pUjyazrInuM prabaLa mArgadarzana saMgha, grAnTaroDanI atyAgrahabharI cAturmAsanI vinaMtIno svIkAra. maLela. vi.saM. 2057mAM borasadathI mAtaratIrthano ane vi.saM. tyAMthI amadAvAda thaI amadAvAdamAM paNa pUjyazrInA 1060mAM borasadathI zrI siddhAcalajI mahAtIrthano bhavya AcAryapadanA 11 varSanA pUrNAhuti prasaMge bhavya mahotsava cha'rIpAlaka saMgha saMghavI bharatabhAI kezavalAla vAsaNavALA ujavAyela. tyAMthI ANaMdamAM AnaMda-maMgaLa ArAdhanAdhAmamAM parivAra taraphathI khUba ja ullAsapUrvaka nIkaLela. pratiSThA mahotsava tathA nUtana upAzrayamAM uddaghATanano maMgala prasaMga khUba ja suMdara rIte ujavAyela. pUjyazrInA laghugurubaMdhu pU. munipravara zrI kulazIla vi.ma. ane pUjyazrInA ziSyaratna pU. mu. zrI harSazIlavi. ma.. muMbaI mahAnagaramAM padharAmaNI karatA pratyeka sthAnomAM dvArA saMpAdita. lekhita- "eka majenI vArtA", "eka sarasa bhavya sAmaiyuM, navakArazI, pravacano, saMghapUjananI hAramALA vArtA', "zramaNa bhagavAna mahAvIra', 'covIsa tIrthaMkaracaritra' sarjAI...khAsa karIne kacchI dazA ozavALa samAjamAM pUjyazrI Adi aneka sacitra pustako jainasamAjamAM khUba ja lokapriya AcAryapada pradAna bAda prathamavAra padharAmaNI karatA hovAthI banyAM che. apUva ullAsa pravartato hato. muMbaI mahAnagaramAM muluMDamAM jeTha vi.saM. 2060mAM raMgasAgara cAturmAsamAM pUjyazrIe suda 6nA divase pUjyazrIno bhavyAtibhavya praveza thayela. sUrimaMtranI paMcaprasthAnanI 84 divasanI akhaMDa ArAdhanA muluMDamAM paNa cAreya divasa vividha sthAnomAM praveza-navakArazI maunapUrvaka karIne ArAdhanA-sAdhanAno anero Adarza Ubho pravacano, saMghapUjanonI zreNIo racANI. tyAMthI bhAMDupa padhAratA karela. pUjyazrInI sUrimaMtranI ArAdhanA nimitte raMgasAgara pUjaya tapasvIratna paMnyAsa zrI bhadrazIla vijayajI ma.nI saMghamAM bhavyAtibhavya dazAddhika jinabhakti mahotsava puNyatithi prasaMge zAMtisnAtra mahotsava, vikrolInI zAnadAra ujavAyela. vi.saM. 1969mAM zAMtivana pAlaDI khAte caitya paripATI, vikrolImAM anekavidha zAsana prabhAvanA, tyAMthI pUjyazrInA sadupadezathI nirmita thayela vijaya aMdherI thaI pArlAmAM pUjyapAda gacchAdhipati A.bha. rAmacaMdrasurIzvarajI ArAdhanA bhavana khAte zrI vijaya hemabhUSaNama.nA darzana, vaMdana, traNa divasa sthiratA, zAMtAkrUjha, ciMtAmaNi pArzvanAtha svAmI jinAlayano bhavyAtibhavya dAdara, bhUlezvara, masjidabaMdara, zrIpAlanagara, tAradeva Adi aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava UjavAyela te ja sAlamAM sthAnomAM suMdara zAsanaprabhAvanA karatA pUjyazrIjIno khaMbhAtamAM A. zrI kaivalyaratnAzrIjInI vardhamAnatapanI 10mI bhAratanagara jaina saMghamAM aSADha suda-9nA bhavyAtibhavya oLInI pUrNAhUtino mahotsava vi.saM. 2062mAM borasadathI cAturmAsa praveza thayela. bhAratanagara saMghano utsAha ane kalikuMDa tIrthano cha'rIpAlita saMgha, naroDAtIrthamAM poSa gurubhaktono ullAsa, gurupUjanAdinI apUrva uchAmaNI, dazamInA-zAsana prabhAvaka aThThama tapanI ArAdhanA. DIsA anekavidha zAsanaprabhAvanAnA kAryopUrvakanuM yazasvI cAturmAsa. nagaramAM mumukSuRSikSa kumArIno bhavya dIkSA mahotsava ane cAturmAsa bAda zAhapura tIrthano ATha divasano bhavyAtibhavya Jain Education Intemational Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 cha'rIpAlaka saMgha, poSa mAsamAM marIna DrAIvamAM su. umedacaMdra bhogIlAla zAhanA nivAsasthAne navanirmita zrI AdinAtha svAmI gRha jinAlayamAM bhavya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava. punaH gurudevazrIno gujarAta tarapha vihAra. vaDodarA, subhAnapurAmAM cAturmAsanI jaya. mArgamAM paNa bhAyaMdara, virAra, vApI, surata, borasada vigere sthAnomAM paNa aneka zAsanaprabhAvaka prasaMgo. amadAvAda nagaramAM mumukSu vIracaMdabhAI DAbA tathA temanI suputrI jinalakumArIno bhavyAtabhavya pravrajyA mahotsava. vaDodarA, subhAnapurA vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ArAdhanA bhuvanamAM vi.saM. 2064nuM yazasvI avismaraNIya cAturmAsa. vAcanAzreNI Adi anekavidha anuSThAno, aneka sAdhvIjI bhagavaMtonI mAsakSamaNa Adi utkRSTa tapazcaryAo, anekavidha ArAdhanAsabhara cAturmAsa pUrNa thayA bAda vi.saM. 2015mAM amadAvAda, zAMtivana pAlaDImAM mu.zrI harSazIlavijayajI mahArAjanA gaNi-paMnyAsapada pradAna nimite UjavAyela bhavya mahotsava. surabhita vATikA ceriTebala TrasTanA upakrame zrI sumatinAtha svAmi jinAlayano bhavyAtibhavya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava bAda koThorA (kaccha) nivAsI zrI bhAgacaMdabhAI dAmajI dharamazI parivAra Ayojita 1000 thI adhika yAtriko 150thI vadhAre sAdhu sAdhvIjI bhagavaMto sAtheno 19 divasano rAjanagarathI pAlitANA sudhIno bhavyAtibhavya cha'rIpAlaka aitihAsika avismaraNIya yAtrA saMgha. tyArabAda suratanivAsI zrI pravINacaMdra nagInadAsa zAha parivAra Ayojita vallabhIpura-pAlItANA mahAtIrthano bhavya cha'rIpAlita saMgha. vi.saM. 2065maM ja amadAvAda-pAlaDI raMgasAgaramAM pUjyazrInA sadupadezathI prAraMbhita thayela varSItapanI sAmuhika ArAdhanA. pUjyazrInI nizrAmAM prativarSa zAsanaprabhAvanAnA kAryo saMpanna thatAM rahe che. anekavidha pUjyazrInI nizrAmAM anekavidha zAsana prabhAvanAnA kAryo saMpanna thatA rahe che. pU. AcAryadeva zrImad vijayaguNazIlasUrIzvarajI mahArAja prakhara prabhAvI vyaktimattA dvArA aneka zAsanaprabhAvaka kAryomAM jayavaMtA varto e ja maMgaLakAmanA sAthe pUjyazrInAM caraNomAM bhAvabhInI vaMdanA...... saujanya : zrI ramezabhAI sUrajamalajI caudharI-haidrAbAda taraphathI vizva ajAyabI : dakSiNabRhata tIrthasthApaka pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA prabhAvaka ziSyaratna zilpakalAmanISI mahAna zAsana prabhAvaka pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya caMdrayazasUrIzvarajI ma.sA. IDara nagarano dhanya avatAra, pitA choTAlAla, mAtA kAMtAbahenanA pyArA-dulArAno janma I.sa. 1966, caitra suda1nA pAvana divase thayo. IDara gAmamAM zrI labdhisamudAyanA ane prazAMtamUrti pUjya paMnyAsa zrI padmavijayajI ma.sA.nA dharmasaMskAra ane mAtApitAnA susaMskArothI bacapaNathI ja sunIlakumAranuM jIvana nirdoSa, sahaja ane dharmamaya hatuM. 10 varSanI bALavayamAM akSayanidhi tapArAdhanA karatAM kaMThanI madhuratA, buddhi-cAturyatA vANImAM nikhAlasatA, paThanapAThanamAM gahanatA joIne mahAna zAsanaprabhAvaka zrI labdhi. vikramapaTTAlaMkAra pa.pU.A. devazrI vijaya sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nI pAse 3 varSanI saMyamajIvananI tAlIma laIne darzanajJAnacAritryano samarpaNabhAva lAvI 14 varSanI bALavayamAM vi.saM. 2038, phAgaNa suda trIjanA divase IDaranagaramAM harSollAsapUrvaka saMyamajIvanano svIkAra karyo. saMyamajIvana sAthe ja pUjya gurudevazrInA sAMnidhya ane kRpAbaLathI vyAkaraNa, nyAya, kAvya, koza, tarkazAstra, zilpavAstu ane AdhyAtmika graMthonA zAstra graMthonA adhyayana sAthe gurusamarpaNa dvArA bALavayamAM tejasvI prabhAvaka banyA. dakSiNakezarI pUjya gurudevazrInA puNyaprabhAvathI pUjya munirAjazrIe aneka tIrtho, jinamaMdiro, dharmasaMskAra sthaLonuM mArgadarzana karIne zilpavAstukalA, jaina saMskRtikalA, dharmakalA dvArA ekavIsamI sadInAM mahAna tIrtho zrI nAkoDA avaMti 108 pArzvanAtha jaina tIrthadhAma, zrI pArzvalabdhidhAma bheTa zrI siddhAcala sthUlabhadra dhAma, candraprabha labdhidhAma, 84 jinAlaya jevo mahAna tIrthonI gurukRpAthI pUjyazrIno prabhAvaka kAryazakti tathA guNarasika tIrthonI zAsanane bheTa maLI. jinabhaktimAM tanmayatA, tIrthanirmANa-kAryonA saMkalpa sAthe nirmANa karAvavAnI zakti, zAsanabhaktimAM magnatA jevA aneka guNo dvArA jIvanane zAsanaprabhAvaka, mahAna banAvyuM che. zrI nAkoDA avaMti 108 pArzvanAtha jaina tIrthadhAma vikrama sthUlabhadra-vihAranI aitihAsika pratiSThAveLA vAstu Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 249 zilpakalAmaniSI ane zrI siddhAcala sthUlabhadra para jinAlayanI mahAzakti, guru sthUlabhadranI kRpAzakti eTale zAsanaprabhAvaka pratiSThA vakhate dakSiNa bhAratanA jainasaMghonI upasthitimAM tathA pUjya AcAryadeva zrI caMdrayazasUrIzvarajI ma.sA. zrI ANaMdajI kalyANajI peDhInA adhyakSazrI zreNikabhAI dvArA samasta dakSiNa bhAratanA jaina saMgho ane dazahajAra gurudevazrInA sAMnidhyamAM pUjya munirAjazrIne "dakSiNa bhArata uparAMta zrAvaka-zrAvikA janasamUha vi. aitihAsika padavI dharmaprabhAvaka padavIthI udghoSita karyA. samAroha Ayojita karI potAnA zAsana prabhAvaka, kAryazakti - pUjya gurudevazrInA puNyaprabhAva ane ziSyamAM viSayAsaktatA, dIrghadRSTi jevA guNothI prabhAvita pUjayazrI guruzakti dvArA bhAratavarSanAM ajoDa, advitIya, sthUlabhadrasUrIjI ma.sA. pUjyazrIne paMnyAsa padanI anujJA zilpa sthApatyanA benamUna devanahallI 108 pArzvatIrthamAM pUjya ' arpaNa karI vikrama saM. ....... gurUdevazrInI 51 divasIya sarimaMtranI sAdhanAthI ane pUjya dakSiNa bhAratamAM gurudevanI ciravidAya pachI munirAjazrIne zrI vIramANi-bhadranI divya chAyA, divya gurukRpAthI zAsanano, samudAyano, moTo kAryabhAra 39 varSanI saMketanAM darzanathI pahADa para dakSiNa bhAratanA benamUna zrI uMmare gaMbhIratA sAthe saMbhALI be varSamAM ja paMdara siddhAcala sthUlabhadradhAmamAM mukhyamaMdira, bAvana jinAlaya, jinAlayonI pratiSThA eTaluM ja nahIM gujarAta rAjyamAM gheTI pAga maMdira, varSItapa maMdira, labdhi dAdAvADInuM nirmANa 2062mAM pAlitANA padhArI ghaNA tIrthamAM corAzI pUjyazrInI akhaMDa sAdhanAnuM pariNAma che. cipeTa (beMgalora) jinAlayanI vaizAkha vadI 11nA 2062nI aitihAsika zrI AdinAtha prabhunA maMdirajInA jIrNoddhArano prAraMbha pUjya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava ujavAyo jemAM dezabharamAM AcArya bhagavaMtanI preraNAthI ja thayo. navanirmita jinAlayamAM eka lAkha vyaktioe kAryakramamAM bhAga lIdho. amadAvAdamAM 21mI sadInI aitihAsika zilpakalA pUjya munirAjazrInA eka sAmuhika cAraso jinAlayamAM abhiSekanuM anuSThAna paNa mArgadarzananuM suphaLa che. dakSiNa bhAratanI devanagarI eka prabhAva ane rAjanagaranA itihAsamAM itihAsa sarjaka (devanahallI)mAM guruziSyanI sAdhanAnuM apUrva yogadAna rahyuM mahAbhiSekanuM ArAdhana thatAM samasta pATanagaranA saMghomAM che. guhRdayamAM emaNe potAnuM eka apUrva sthAna banAvyuM che. pUjyazrIno apUrva prabhAva paDyo. sAbarakAMThA, mahesANA gurukapAe aneka zAsanasevA-zaktiono prAdurbhAva thayo che. aitihAsika abhiSeka utsava ujavIne gujarAta rAjyamAM eka pUjya gurudevazrInAM AdhyAtmika pravacanonA prabhAve, gura apUrva paramAtmA bhaktino moTo maherAmaNa Ubho karyo. je preraNAnA baLe teo paNa pravacana-prabhAvaka banyA che. varasoDAnA itihAsamAM na thaI zake te pUjyazrIe 12 gurudevazrInI preraNAthI navanirmita zrI caMdraprabha labdhidhAma mAsamAM zAsana prabhAvaka kAryanI zRMkhalA sarjAvI. iDara (amadAvAda), zrI zatruMjaya tIrtha (porura-cennaI) saha IDara nagaramAM AcAryapadavI maLI. pUjyazrInuM potAnA gAmamAM nA tIrthonA tIrthoddhAramAM emanuM apUrva yogadAna che. praveza thatAM eka aitihAsika nagarapraveza ane 27 divasano dakSiNa bhAratamAM emane badhAM kayUTara mAinDa' tarIke ja dIkSA mahotsava ujavI mAnavasevA anukaMpAnA prabhAvaka kArya oLakhe che. cAritramAM uccatA, kAryamAM kuzaLatA, jinazAsananAM karela che. zAsanaprabhAvaka kAryomAM temanI rAtadivasanI sAdhanA suvarNAkSare 1. zrI pArzvanAtha jainamaMdira TrasTa, gAMdhInagara, pU. aMkita thaI zake evI mahAna che. saMgharSo vacce samanvayatA ane caMdrayazasUrijI ma.sA. 2. zrI siddhAcala sthUlabhadradhAma TrasTa, zAsana prati AyahaDa zraddhAthI maitrIpUrNa paNa zAsanano devanahalI, beMgalora, sthUlabhadrasUrijI ma.sA. 3. zrI arihaMta jayajayakAra karAvI zAsananAM kAryo prabhAvaka rIte Ayojita labdhi zAsana cerI. TrasTa, ghaNa5 cadraprabha labdhidhAma. ema. pI. kare che. emanI sAdhanAnA pratApe dakSiNa bhAratanA ghara-gharamAM mehatA. 4. caMdraprabha sthUlabhadrasUri puNyaprabhAvaka TrasTa jaiinama jayati zAsanamu no divyanAda guMjato thayo che. okalIpurama vikramasUrijI ma.sA. 5. zrI sthUlabhadrakRpA oma prabhukRpA ane gurukRpAthI emane vi.saM. 2059, jeTha suda caMdralabdhi mahAsaMgha gujarAta, labdhisUrijI ekama, tA. 01-06-2003nA roja pUjya gurudevazrIe AcArya padathI alaMkRta karyA che. labdhi samudAyanI saujanya : siddhAcala skulabhadradhAma, zAsanaprabhAvaka TrasTa, gAMdhInagara-beMgalora 50009 taraphathI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 mahimAvaMtI tIrthothI maMDita marUdharabhUmimAM saMyamanI khANa samAna mAlavADA nagarane janmathI pAvana karanArA suNatara samAjanAM prathama AcArya bhagavaMta zrImad vijaya ratnazekharasUrIzvarajI ma.sA. lekhaka : munizrI ratnajyotavijaya jI ma.sA. * jyAre puNyano udaya jAge tyAre ja nAnI uMmaramAM dila vairAgyavAsita bane. zAzvata girirAjanI yAtrA mATe pAlitANA Aveka eka suzrAvakanI salAhamAtrathI mAtra dhArmika abhyAsa lakSya banAvI Aja thI 70 varSa pahelAM mahesANA saMskRta pAThazALAmAM 19 varSanI uMmare ratanacaMdabhAIe praveza karyo. bhAvImAM zubha udaya thavAno hoya tyAre ja zubha sthaLe javAnuM mana thAya. dhArmika abhyAsa karatAMkaratAM potAnuM dila vairAgyavAsita banyuM. balajabarIthI ghera lAvavA chatAM potAno samaya dhArmika abhyAsa karAvavAmAM pasAra karavA lAgyA. mAtra eka ja vakhata bhojana karIne saMtoSa mAnIne mauna rAkhatA. AvI zuddha ane kaThora sAdhanA dekhI parivArajanone jhUkavuM paDyuM. paraMtu mohanAM kAraNe rajA nahi ApI. tyAre potAnAM mAmA (A. ratnAkarasUrinAM dAdA) pAse bhADu laI mahesANA pahoMcyA. bhAvanA sArI hoya to sadguruno saMyoga maLI jAya. munitilakavijayajI (bhAbharasamudAyanAM)no saMyoga maLyo. emanI pAse saMyama svIkAryo. tyAgI gurune prApta karI mana moralo nAcI uThyo. paraMtu kudaratane A maMjUra na hatuM. mAtra pAMca varSanA paryAyamAM gurunuM chatra khovuM paDyuM. traNa ratnanI traNa karaNa vaDe sAdhanA karatA saMyama jIvanamAM otaprota banyAM. gacchanAyaka A. zAMticaMdrasUrijInAM haste vi.saM. 2015mAM bhAbharanagaramAM paMnyAsapadathI vibhUSita banyA ane navAkSetramAM zAsana prabhAvanAnAM kAraNe gujarAta choDI mahArASTramAM anekavidha kaSTo sahana karI zAsananAM kAryo karAvyA. viziSTa yogyatA maLI sAmethI AjJA ApI vi.saM. 2029mAM sAMgalI mukAme AcArya padavIthI alaMkRta karAvyA. vyaktino cAre bAjuthI zubhodaya jAge tyAre kyAMkathI azubhodaya jAge. (karnATaka) bIjApuramAM cAturmAsa madhye ma.sA.nI bimArI thatAM DokTarone batAvatA keMsaranI bimArI nIkaLI. DokTaroe kahyuM ke vizva ajAyabI : tAtkAlika muMbaI laI javA paDaze ane oparezana karAvavuM paDaze. AvI gaMbhIra paristhiti hovA chatAM jIvanAM cAritrAcArane bhAra ApI zrAvakagaNanI AjIjIne nakArI kADhI. koIpaNa prakAranA yaMtrano upayoga karyA vinA vaDIlonI AjJA maMgAvI DoLIno upayoga karI mIraja mukAme gayA. DokTaroe paNa oparezana karI saphaLatA meLavI. cAturmAsa pUrNa karI muMbaI AvyA tyAre hArTano humalo thayo. vAraMvAra vyAdhi AvavA chatAM samatA rAkhI saMyama jIvanamAM aDaga rahetA hatAM. hArTanA humalA vakhate bhaktavarga emyulansa lAvI khaDepage hAjara hovA chatAM hAthanA izArAthI nA pADI dIdhI. upAzrayamAM ja badhI vyavasthA karAvI cAritrAcAranAM bhAvathI jIvaleNa bimArIthI ugarI gayA. vyAdhinI sAme vairAgyanAM zastrathI jhajhumI Akhare jIta meLavI. "jJAnAbhyAsa e sAdhuno prANa che' e vAkya emanA manamAM evuM ghara karI gayuM ke chellI uMmara sudhI avanavA caityavaMdana - stuti Adi kaMThastha karatAM gayAM. DoLImAM beThA beThA paNa arihaMtapadano jApa karatA. vApatA pUrve arihaMtapadano jApa karI pachI ja vAparatA. kalpasUtra upara saM. laghuTIkA, Avazyaka niryukti dIvikA bhASAMtara, zrAddhavidhinuM bhASAMtara, prabaMdha paMcazatI Adi graMthonuM kArya karela. potAnA hAthe ja mAlavADA nagaramAM khuzAlacaMda tathA dhanapAla baMne bhAIne rajoharaNa arpaNa karI muni ratnettuvijayajI, muni ratnatrayavijayajI nAma rAkhI jinazAsanane be mahAna ratna arpaNa karela. kalikuMDa tIrthoddhAraka A.vi. rAjendrasUrijI sAthe vAMkalI gAmamAM cAturmAsa mATe navADIsAthI vihAra karIne jatAM bIjA divase savAre caMDIsarapAlanapura vacce akasmAtathI DoLI pheMkAI gaI. DoLavALA paDI gayA. aMte pAlanapura hospiTalamAM svargavAsI banyA. AvA arihaMtanAM aNagAra...jinazAsananAM zaNagAra....koTi koTi vaMdanA... che saujanya : pU. muni zrI ratnatrayavijayajI ma.sA.nI preraNAthI zA kAntilAla devAjI - hIrANI parivAra mAlavADA mastara dezanA kohinUra rasamA AcAryadeva zrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA. lekhaka : muni ratnatrayavijayajI ma.sA. janma badhAne maLe che, paNa enI camaka ane camatkAra jIvana dvArA thAya che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 251 jaba hama Aye jaga meM, jaga hase tuma royI darekanI vAta sAMbhaLI dareka vyaktine sAthe laI jIrNoddhArano karaNI aisI kara calo, tuma haso jaga roya |1| nirNaya karyo tyAre sAMcora saMgha harSollAsanAM vAtAvaraNathI guMjI AvuM ja kAMI pUjyazrInAM UThyo. jIvanamAM banyuM. vi.saM. 2015mAM bIju mukhya kAma atiprAcIna zrI jIrAvalA tIrthanAM mAlavADA gAmamAM zrAvaNasuda jIrNoddhAra mATe koI AcArya AgaLa na vadhatA. pUjyazrIe pUrNimA (rakSAbaMdhana)nAM divase sAhasikatApUrvaka mUlanAyakane utthApana karAvyAM. te joI ke.pI. thatA gajANI parivAramAM AnaMdanI saMghavI, tArAcaMdabhAI vi. paNa AzcaryamAM garakAva thaI gayA. urmio uchaLI. pitA uttamacaMda, AvI aneka durlabha ghaTanAo pUjyazrInAM jIvanamAM mAtA raMgudevInA lADIlA AvatI rahe che. prabala puNyodayathI zAsananI prabhAvanAmAM nimitta khuzAlacaMda AgaLa vadhavA lAgyA. bane che. meTrIkanI parIkSA ApI pharavAnI marudharadezanAM jAlora jillAmAM Avela rAmasIMga ane icchAthI mAunTa Abu gayA. tyAM tavAva gAmamAM aitihAsika aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava AgaLa AcAryazrI guNaratnasUrijInI nizrAmAM saMskAra zibira ujavAyela. cAlatI hatI. temAM baMne mitroe praveza karyo. prathama zibiramAM vairAgyamayavANI sAMbhaLI traNa varSamAM dIkSA na lauM tyAM sudhI sametazikhara mahAtIrthamAM "cha'rI pAlita saMghamALanA divase gurudevanAM saMyama paryAyane 32 varSa pUrNa thatAM mAtra 15 miThAI ane ghIno tyAga karyo. jo abhigraha aTala hoya to miniTamAM 32,000nI 332 gauzALAmAM tithi noMdhAI gaI. saphaLatA nizcita prApta thAya. mAtAnI chatra chAyA khoyA pachI " parivArajane mahArASTramAM ghaDatara mATe A. ratnazekharasUrIzvarajI zAsanadevothI eka ja prArthanA AvAM zAsanaprabhAvaka pAse mokalyA. AcAryabhagavaMtanI tabiyata nAtaMdurasta hovA chatAM vibhUtine zatAyuM ardha ane zAsanakAryamAM sahAyaka bane e ja kAkAzrI rAjamalajInA Agraha kAraNe mAlavADA dIkSA ApavA ja abhyarthanA. padhAryA. suMdara rIte dIkSA mahotsava ujavAyo. gurudevanI icchA pU. munizrI ratnatrayavijayajI ma.sAnI preraNAthI hatI ke kohinUra ratnanuM nAma navuM ja ApavuM ema vicArI muni ratnandravijaya nAma rAkhyuM. gurudeva sAthe rahI rAdhanapuramAM paMDita saujanya: zA kAlUcaMdajI celAjI saMghavI parivAra-sAMcora bAMdhI abhyAsa karAvyo. paraMtu dhAryuM kAMI thatuM nathI. mAtra pAMca (satyapura tIrtha) varSanA saMyama paryAyamAM gAdavanI chatrachAyA khoI nAMkhI. puNya zAMtidUta, gacchAdhipati, jainAcArya saMyoge kalikuMDa tIrthoddhAraka A. rAjendrasUrijInuM milana thayuM. pa.pU.zrImad vijaya nityAnaMdasUrIzvarajI emane sAthe rAkhI jJAnAbhyAsa AdimAM AghaLa vadhArI yogyatA jANI kalikuMDa tIrthamAM vi.saM. 2049mAM phA.su. panA divase ma.sA. paMnyAsa padavavI ane vi.saM. 2052mAM mahAsuda 13nAM divase vizvamAM sarvatra zAMti, AcAryapadavI arpaNa karI. AcArya zrI ratnAkarasUri nAmathI sadbhAva, sahayoga, sauhArdranA alaMkRta karyA. pUjyazrInI jIbhamAM evI mIThAza che ke AvanAra samarthaka, rASTrIya vicAradhArAomAM ari paNa amI thaI jAya. aneka saMghomAM varSo sudhI kalahanAM AdhyAtmika abhivyaktinA prakhara kAraNe khoravAyela kAryono AraMbha karAvavA rAta divasa tananI apekSA rAkhyA vinA mahenata karela. lagabhaga dareka ThekANe saphaLatA pravaktA, Atma vallabha darzanane prApta karela. AcaraNa dvArA caritArtha karI satyapura tIrtha (sAMcora)mAM je mahAvIra svAmInuM jinAlaya bhautikavAdanA trAsamAM sarvatra che. jenA nAme A nagarane tIrthanI upamAM pAmela che. "jayauvIra sarvadharma sadbhAva rAkhI sarvajana saccauri maMDaNa" evA tenAM jIrNoddhAra mATe 17-17 varSathI kalyANa mATe cetanA ane vikAsano paDelo jhaghaDo aneka AcAryo AvavA chatA saphaLatA meLavI na zaMkhanAda karanArA, jinazAsanamAM agaNita kAryo zAMti ane zakyA. paNa pUjyazrIe dareka vyakti upara samabhAva rAkhI saraLatAthI pUrNa karanArA AcArya bhagavaMta zrImad vijaya Jain Education Intemational Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 vizva ajAyabI : nityAnaMda surIzvarajI ma.sA.nA asAdhAraNa vyaktitvathI bhAgye soMpI. emanI asIma kRpA ane prazikSaNathI temanuM vyaktitva ja koI aparicita haze. vadhu ne vadhu vikasatuM rahyuM. bhAratanI rAjadhAnI dilhImAM zrI cImanalAlajI jainanAM guruvarya indranA aMgata saciva mukhya salAhakAra tarIke dharmaparAyaNA patnI zrImatI rAjarAnInI kukSie teozrIno varSo sudhI kAma karI aneka samudAya-vikAsanAM kAryo karyA. janma thayo. anila, sunIla tathA pravINa traNeya putrothI potAno emanI nirNayazakti, vinayaviveka, zAsanasevAnI utkaMThAthI bhAgyabhaMDAra bharelo joI mAtApitA apAra khuza thatAM. prabhAvita thaI paramAra kSatriyoddhAraka cAritra cUDAmaNi A.bha. mahAtIrtha hastinApurIjImAM mAtAnAM hAlaraDAMnI sAthe zrImad vijaya indradina sUrIzvarajI ma.sA.e emane vi.saM. sasaMskAronuM paNa saMvardhana thavA lAgyuM. pitAnA premasabhara 2044mAM ThANAmAM gaNi padavI, vi.saM. 2047mAM vijaya anuzAsanamAM jIvanaghaDatarano AraMbha thayo. tIvra buddhi, madhura vallabha smAraka, dilhImAM paMnyAsa padavI thA vi.saM. 2050mAM vANI sAthe vaDIlo pratye vinamratAnA guNanA kAraNe teo saunA tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya tIrtha-pAlitANAmAM AcArya padavIthI priya pAtra banyA. pitAjInuM hRdaya daDha rASTrabhaktithI sabhara hatuMvibhUSita karatAM uttara bhAratIya kSetronI dekharekhanI javAbadArI to sAthe sAthe saMsAra prati viraktino bhAva emane saMnyasta- soMpI. jIvana jIvavA mATe AkarSI rahyo hato. jAlanA (mahArASTra)nA be phirakAono vivAda emaNe mAtA-pitAnA dharmasaMskAronuM amRta pInAra traNeya mArmika pravacano dvArA ukelyo ane dveSanA dAvAnaLane premabALakone saMsAranI vilAsitAnI camakadamaka prabhAvita na karI gaMgAthI bujhAvI nAkhyo. pariNAme sakaLa saMghe temane 'zAMtidUta' zakI. parivAramAM dIkSAnI vAta nIkaLatAM baMne moTAbhAIonI padathI alaMkRta karyA. gaMgAnagaramAM Atmavallabha kanyA vAtane samarthana ApatAM emaNe kahyuM : "ame nAnA hovA chatAM mahAvidyAlayanI sthApanAnI preraNA ApI nArI-utkarSanuM kAma saMyama pAlanamAM zUravIra sAbita thaze." putronI prabaLa bhAvanA karyuM. tethI sakaLa saMghe 'zikSA-saMta' padathI vibhUSita karyA. samajI saM. 2024nA mAgazara sudI dazamane divase mAtra nava pIlIbaMgA, hanumAnagaDha, sUratagaDha, nohara bhAdarA vagere varSanI uMmare uttara pradezanA baDauta zaheramAM jinazAsanaratna, kSetromAM maMdironA jIrNoddhAranAM karelAM agaNita kAryonA kAraNe zAMta tapomUrti, rASTrasaMta A.bha. zrImad vijaya samudra "jIrNoddhArapreraka padathI temane alaMkRta karAvyA. khauDa, cAturmAsa sUrIzvarajI ma.sA.nAM kara-kamaLoe mAtApitA, traNe bhAIo daramyAna 36 komanAM agragaNya lokoe "jJAnagaMgA bhagIratha ane bAbAjI kula cha sabhyoe eka sAthe bhAgavatI pravajyA padathI tathA tIrtha, maMdira ane dharma-sAdhanA kendronA jIrNoddhAragrahaNa karI. sva-para-kalyANArtha jIvana samarpita karyuM. guru kAryanA pariNAme 19 kalyANakonI bhUmi ayodhyA tIrtha-sakaLa samudrae munizrI nityAnaMdavijaya nAma ApI saMsArI pitA zrI saMgha dvArA "kalyANaka tIrthoddhAraka padathI ane goDavADa mani zrI anekAMta vijayajI ma.sA.nA ziSya ghoSita karyA. kSetranA lATADA gAmamAM saMkrAMti kAryakramamAM sthAnakavAsI guru samudranI chatrachAyAmAM bAla muniono sarvAgI saMpradAyanA to sAmAnya saMta zrI rUpa munijI ma.sA.e emane vikAsano AraMbha thayo. emaNe saMskRta, prAkRta, nyAya, zAla oDhADI paMjAba mArtaDa' padathI sammAnita karyA. vyAkaraNa, sAhitya sahita jainAgamonu talasparzI adhyayana karyuM. zrImad nityAnaMdasUrIzvarajI ma.sA.nA abhinaMdanIya bALavayamAM ja pravacana-praviNatA prApta karI teoe guru guNothI AkarSAI digaMbarAcArya zrI puSpadaMta sAgarajI samudranA patra vyavahArano saMpUrNa bhAra upADI lIdho ane tera mahArAje pote upAzraye AvI vividha viSayo para varSanI uMmarathI ja gurvAzAthI vividha vivAdonA nirNaya ApavA vicAravinimaya karyo. zrI Atmavallabha-samudraIndrakA lAgyA. dasa varSa sudhI temaNe A javAbadArI nibhAvI. muni pATaparaMparAnA teo evo prathama AcArya hatA ke temaNe zrI anekAMta vijayajI to maunapUrvaka lAMbI lAMbI tapasyAmAM kolakAttAmAM cAturmAsa karI jinazAsana-prabhAvanAno suvarNa lIna thaI gayA ane mAtra traNa varSanA saMyama paryAyamAM kALadharma itihAsa racyo. sameta zikhara mahAtIrthamAM emaNe zrI jaina zve. pAmyA. guru samudra asvastha thatAM bAlamunionI saMbhALanI tapAgaccha-dAdAvADI, sametazikhara pahADa para zrI saMbhavanAtha javAbadArI emaNe pU. gaNivarya zrI janaka vijaya ma.sA.ne bhagavAnanI nirvANa TUMka para caraNa pAdukAnI pratiSThA, rAmapuramAM Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa zrI Atmavallabha jainabhavana vagere jina-zAsana-prabhAvanAnAM kAryo karAvyAM. dakSiNa bhArata pravAsanAM be varSo daramyAna pU. gurudevonI yaza-patAkA laherAvavAnI sAthe loka-kalyANa, sAdharmika utkarSa, jIvadayA, jinazAsana ane paropakAranAM lagabhaga 100 karoDanAM racanAtmaka kAryo karAvI teo janajananI zraddhAnA kendra banI gayA. 19 varSothI nirmANAdhIna zrI hisAra mahAtIrthanuM nirmANa emanA prabhAve druta gatie pharI zarU thayuM. enI aitihAsika aMjanazalAkA-pratiSThA vakhate ludhiyANAthI 800 yAtrI spezyala yAtrA-Trena laI pahoMcyA hatA. A vizeSa avasare tIrtha TrasTa dvArA emane 'zAsana- divAkara' padathI suzobhita karavAmAM AvyA. A.bha. zrImad vijaya janakacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA AdezathI temaNe paMjAba kesarI jainAcArya. zrImad vijaya vallabha sUrIzvarajI ma.sA.nI svargArohaNa ardhazatAbdI rASTrIya stare ujavavA mATe tatkAla dakSiNa bhAratathI dilhI pahoMcI mahotsavane aitihAsika rUpa ApavAmAM mahattvanI bhUmikA bhajavI. dilhInA vallabha smArakanI puNyadharA para samudAyavaDIlanA AzIrvAda ane dezanA lagabhaga pratyeka saMgha, mahAsabhA tathA mahAsaMghanI AgrahabharI vinaMtIthI emaNe samudAyanI lagAma hAthamAM lIdhI ane zrI Atmavallabha-samudra-indradina paTTaparaMparAnA teo kramika paTTadhara banyA. pachI samAnA cAturmAsamAM caturvidha saMghe emane gacchAdhipati padathI vibhUSita karyA. muni hatA tyArathI teo vayovRddha munijano pratye vinaya, sevA ane sammAnanI bhAvanA rAkhatA. bacapaNamAM zrI vallabhadatta vijayajI ma.sA. asvasthya thayA tyAre emaNe anupama sevA karI. sAyarAmAM paM. pravara zrI jayaMta vijayajI ma.sA.nA abhinaMdana samAroha tathA iDaramAM samudAyanA vaDIlonA 81mA janmotsavanuM bhavya Ayojana karI emanA kALadharma pAmyA bAda maMdira-nirmANa, pratiSThA vagere kAryo saMpanna karAvatAM emanuM vyaktitva nIkharI UThyuM. kacchamAM zrI pArzva-vallabha-indradhAmanI aMjanazalAkA pratiSThA vakhate A.bha. zrI vijayavasaMta sUrIjI ma.sA.ne 'tapa-cakravartI', vayovRddhA sAdhvI jagatazrIjI ma.sA.ne 'zAsanacaMdrikA' alaMkaraNa pradAna karIne tathA amadAvAdamAM sAdhvIzrI sujJAna zrI ma.sA. tathA sAdhvI subuddhizrIjI ma.sA.nA 81mA janmadina tathA dIrdha Jain Education Intemational 253 saMyamaparyAyanI anumodanArthe mahAmahotsava UjavI vaDIlo pratye potAnuM kartavya nibhAvyuM. iDaramAM samudAya vaDIle zAla oDhADI vAsakSepa ApI AzIrvAda ApyA te avismaraNIya ghaTanA che. muni zrI lakSmIcaMdra vijayajI ma.sA.ne 'Adarza gurucaraNa sevI', muni zrI dharmaratna vijayajI ma.sA.ne 'niHspRhasevAzIla' padathI vibhUSita karavAmAM emano vAtsalyabhAva pragaTa thAya che. emanA cAra ziSyo tattvaciMtaka munizrI cidAnaMda vijayajI ma.sA., muni zrI nijAnaMda vijayajI ma.sA. tathA munizrI mokSAnaMda vijayajI ma.sA. ane munizrI puNyAnaMda vijayajI ma.sA. emanA AzIrvAdathI svapara-kalyANamAM tallIna che. bhaktonI aDadhI vyathA to emanI madhura vANIthI ja dUra thaI jAya che. sahavartI munio, AcAryonI teo mukta kaMThe prazaMsA kare che. jaitapurAmAM zrI Atmavallabha samudAyanA kendra zrI vijayavallabhasAdhanA-kendranA nirmANanI preraNA ApI pUrvavartI gurudevo pratye emaNe samarpaNabhAva pragaTa karyo che. lAtura ane bhUjanA bhUkaMpa, kAragIla yuddha, sunAmI vibhiSikA, bihAra pUra vakhate Arthika sahayoganI apIla dvArA tathA svadezI khAdI dhAraNa karI rASTraprema emaNe vyakta karyo che. zrI vijayAnaMdasUri vidyApITha-nAgaura, zrI Atmavallabha jaina kanyA mahAvidyAlaya-zrI gaMgAnagara, zrI vijayavallabha skUla-jaDiyAlA, guru zrI Atmavallabha jaina sI.sai. skUla-sunAma, jainAcArya zrI vijaya indradinnasUri ke.jI. skUla-boDelI, zrI vijaya vallabha vidyAvihAraamadAvAda, nAgArjuna yunivarsiTI guMTura, AMdhra pradezakA zrI Atmavallabha jaina myUjhiyama tathA senTara sAutha kampereTiva rilijiyasa senTara vagere saMsthAo dvArA emano zikSaNa-prema vyakta thAya che. jaina dharmanA vibhinna viSayo para emanA 35thI vadhAre pustako pragaTa thaI cUkyAM che. teozrInA jIvananuM suvarNajanma mahotsava varSa (50muM varSa) zramaNa-zramaNIo tathA pUjya mAtAjI mahArAjanI zubha bhAvanAo emane prApta thaI che. guru vallabhanuM svapna jaina yunivarsiTI' emanuM sAkAra thAya tevI zubhakAmanAo samagra dezanA zrI saMdho emane pAThavI rahyA che. jaina yunivarsiTIno pAyAnA patthara mUkavAmAM Avyo tyAre AcAryazrIe dravya ane miThAIno tyAga karyo che. AcAryazrIno khuDAlA cAturmAsa praveza Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 vizva ajAyabI : rAjA-mahArAjAnA zAhI yuganI yAda devarAvato hato. khuDAlA indravijaye paNa dIkSA aMgIkAra karI ane paramAra jaina saMghe pravezotsavamAM 24 hAthI, 51 ghoDA-UMTa sahita cAra kSatriyoddhAraka AcArya zrImad vijaya indradina sUrIzvarajI ki.mI. lAMbo praveza julusa kADhyo hato. mahArAjanA ziSya banyA ane nAma dhAraNa karyuM muni zrI varSa 2008mAM cennAI cAturmAsamAM sarimaMtranI cAra vIrendravijaya mahArAja. dIkSA grahaNa karyA pachI emaNe pIThikAonI sAdhanA pragaca prabhAvI kezaravADI tIrthamAM saMpanna vyAkaraNa, koSa, kAvya, Agama, jyotiSa vagere viSayanA thaI. AcAryazrInI jApa-sAdhanAmAM tapa dvArA bala devA mATe eka abhyAsano AraMbha karyo ane thoDA ja samayamAM vidvAna bahene 121 upavAsanI sudIrgha tapasyAno kIrtimAna banAvyo. munirAja banI gayA. jaina divAkara AcArya zrImad AcAryazrI zatAdhika aMjanazalAkA-pratiSThA karAvI cukyA che. vijayaindradinasUrIzvarajI mahArAjanA suyogya netRtvamAM bIjA aneka dIkSA, cha'rIpAlaka saMgho kaDhAvyA che. aneka dhArmika viSayonuM jJAnasaMpAdana karyuM ane prasiddha vaktA, lekhaka ane kavi tarIke prakhyAta thayA. emaNe gujarAta, varSa 2009nuM cAturmAsa dilhImAM karyA bAda 12 rAjasthAna, mahArASTra, paMjAba, hariyANA, himAcalapradeza, uttara kalyANakonI bhUmi hastinApuramAM 25 karoDanI lAgatathI nirmita pradeza vagere prAMtomAM vihAra karyo sAthe sAthe aneka tIrthonI 151 phUTa uMcuM zrI aSTApada tIrthanI aitihAsika aMjanazalAkA yAtrA karI. vaDodarA (gujarAta), vilepArle (muMbaI), nAgapura pratiSThA tA. 2 -12-2009nA roja saMpanna karAvaze. AvA (mahArASTra), ludhiyANA (paMjAba), navaraMgapurA (amadAvAda) adamya puruSArthI, mahAna zAsanaprabhAvaka, gacchAdhipati vagere sthaLoe svataMtra cAturmAsa karI jinazAsananI jainAcAryanA caraNomAM koTi koTi vaMdanA prabhAvanAnA mahimAnI abhivRddhi karI che. saujanya : zrI AtmAnaMda jaina sabhA, vaDodarA ane paMcamahAla jillAmAM nUtana jainamaMdira 2-82 rUpanagara dilhI-110007 bane. bhAIomAM susaMskAronuM siMcana, vRddhi ane jaina zraddhAne saraLatA, sahajatA zAsanaprabhAvaka sudaDha banAvavA jaina dharmano prasAra-pracAra karIne mAnavatAnI moTI sevA karI che. navanirmita pAvAgaDha tIrtha ane bIjAM A.zrI vijaya vIrendrasUrIzvarajI ma.sA. aneka gAmo-zaheromAM nirmANAdhIna maMdiro, upAzrayo ane AcArya zrI vijayavIrendra sUrijI mahArAja jainazAsana pAThazALAo mATe dAnavIra mahAnubhAvone preraNA ApI adhUrAM ane vijayavallabha samudAyanA Adarza ane ujvaLa nakSatra kAryo pUrNa karAvyAM. aneka pratiSThAo, aMjanazalAkAo ane che. teo svabhAve atyaMta saraLa, udArahRdayI, madhura, cha'ripAlita saMghonA AyojanomAM emanuM yogadAna prazaMsanIya milanasAra, zAMta svabhAva, ciMtanazIla sAdhaka che. UMcA rahyuM che. emanI mahekatI zAsanaprabhAvanAone najaramAM rAkhIne gajAnA vicAraka vaktA, kavi ane sArA lekhaka che, jagatanA jenadivAkara AcArya zrImad vijayaindradina sUrIzvarajI kolAhalathI dUra, ekAMtasAdhanAmAM lIna, samatA yogyatA mahArAje hastinApuramAM gaNi pada ane bhAratanI rAjadhAnI upAsaka vyaktitvanA svAmI che. dilhImAM AMtararASTrIya stare nirmita vijayavallabha smAraka emano janma gujarAtanA atyaMta prAkRttika vanAMcalamAM aMjanazalAkAnA pratiSThA mahotsavanA zubha avasare "paMnyAsa AvelA pANIbAda nAmanA gAmamAM thayo. emanA pitA ati pada'thI alaMkRta karyA. teo bhArata hRdayanA kavi che. emaNe dhArmika prakRtinA vyakti che. AcArya vijayavIrendrasUrijInuM racelAM bhajano ane stavano gAtAM loko bhaktimAM lIna thaI bacapaNanuM nAma viSNukumAra hatuM. janmathI ja emanAmAM maulika jAya che. jevA teo uttama kavi che, evI ja emanA kaMThamAM pratibhA hatI. kuzAgra buddhi viSNukumAre saraLatA, sahajatApUrvaka madhuratA che. navA navA viSayo grahaNa karI lIdhA. agiyAra varSanI nAnI teo jinazasananI abhUtapUrva sevA karI rahyA che. sane uMmaramAM choTA udayapura zaheramAM emanI dIkSA thaI. emanI 1990mAM cAturmAsa emaNe uttara bhAratanA sauthI moTA sAthe ja emanA pitA munirAja zrI gautamavijayajI ane be ludhiyANAmAM karyA. ArAdhanA ane sAdhanAnI dRSTie emanAM nAnA bhAIo munirAja zrI harisenavijaya ane muni zrI A cAturmAsa apUrva rahyAM. A cAturmAsamAM emaNe navI Jain Education Intermational Jain Education Intemational Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 jaina zramaNa peDhImAM dharmasaMskAra mATe bAlaindra dhArmika zibiranuM Ayojana karyuM ane cAturmAsamAM emaNe aneka stavano ane bhajanonAM be saMkalano "indrasaurabha' nAme prakAzita karAvyAM. AcArya zrI vijayavallabha sUrijI mahArAjanA svargArohaNa ardhazatAbdI varSamAM cAturmAsamAM emanA sAnnidhyamAM aneka racanAtmaka kAryakramonA AyojanamAM samagra samAjamAM abhUtapUrva utsAha ane umaMga jovA maLato. gurubhaktonA saujanyathI 2011nA vaizAkha suda-6 saMgamaramAM pU.A. zrI bhuvanatilaka sUrIzvarajI ma.nA haste pU.A. vikrama sUrIzvarajI, pU. A. jayaMtasUrIjI ma.nI AcAryapadavI prasaMge thayela. gaNi padavI panyAsa pada mahA vadI-3 2011nA OMkAra tIrthamAM, aMjanapratiSThA pU. A. zrI puNyAnaMdasUrIjI, pU.A. vAriSeNa sUrI ma.sA.nA haste thayela. pUjya vAriNa sUrIjI ma.sA. karakamalo dvArA mahAvIradhAma karnala AMdha pradeza aMjanapratiSThA prasaMge AcAryapadathI vibhUSita karela. gujarAta, mahArASTra, A, karnATaka, baMgALa, bihAra, rAjasthAna, madhyapradeza, tAmilanADu Adi dezomAM vicarela. 44 cAturmAsa karela che. aneka zAsanaprabhAvanA sAthe varSItapa, 500 AyaMbila, 66 aTTama, aThThAI, vardhamAna oLI, navapada oLI Adi tapasyA karela che. pUjyazrInA ziSya pravartaka zrI vajasena vi. praziSya pravacanakAra munizrI vallabhasena vi.ma.sA. (saMsArIbhAI) sAthe ugra vihAra kare che. teozrInI 1 bhatrIjIe dIkSA grahaNa karela che, je sAdhvI pAvanayazAzrIjI ma. nAme zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. pUjya munizrI virAgasena vijayajI ma.sA. teozrInA saMsArIbhAI hatA. tapa, tyAga, jApadhyAna Adi dvArA ArAdhanA karI rahyA che. saLaMga covihArA 40 varSItapa karanArA mahA tapasvIratna pU.A.bha. zrI vijaya vasaMtasUrIzvarajI ma. mahAna zAsanaprabhAvaka pa.pU. A.bha. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyanA uparokta pUjyazrI chellAM 40 varSothI saLaMga covihArA upavAsathI varSItapanI mahAna tapazcaryA karI rahyA che. temAM paNa 10 varSItapa covihAra chaThThA dvArA karyA. 1 varSItapa covihAra chaThThanA pAraNe AyaMbilathI karyuM ane eka varSItapa covihAra aTTamanA pAraNe aTTamathI karyuM che. 9 varSanI bAlyavayamAM dIkSita thayelA A mahAtmAe 28 varSanI uMmarathI saLaMga varSItapano prAraMbha karyo che. teo anekavAra hastinApuramAM dhyAna zibiro calAve che. mahA tapasvI sUrijInA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA. saujanya : zrI AtmAnaMda jaina sabhA, dilhI taraphathI pa.pU. A.zrI vinayasena sUrIzvarajI ma.sA. pUjyazrI gujarAtanA dIkSAnI khANI samA vaDodarA najIkanA chANI tIrthanA suzrAvaka pitAzrI somacaMdabhAI giradharadAsa zAhanA lADakavAyA, mAtA kamalAbahenanA dulArA kirITabhAI nAmathI prasiddha pU.A. zrI bhadraMkarasUrIjI ma.sA. tathA (saMsArI mAmA) pU. A. zrI puNyAnaMda sUrIjI ma.sA.nuM sAMnidhya maLatAM vairAgya bhAva pragaTa thayA ane mahArASTranA nAgapura nagare upadhAna tapa mAlAropaNa prasaMge 2021 poSa suda-15nA dIkSA grahaNa karela ane pU. marAThAvADA dezoddhAraka pU.A. zrI vAriSeNa sUrIzvarajI ma.nA paTTadhara ziSya ratna tarIke prasiddha thayela, jeozrInA saMsArIbaMdha che. vaDI dIkSA saujanya : zrI jaina che. mU. saMgha-mu. akalerA | (ji. jhAlAvADa-rAjasthAna) pa.pU.A. zrI ratnazekharasUrIzvarajI ma.sA. beMglora (karNATaka) sthita kaMkubahena jevaMtarAja poravAla mAtuzrInI pavitra kukSie divya svapna ane divya saMketanA anusAra phAgaNa vada4, guruvAre tA. 14-31963nA zubha dine savAre 9=30 vAge eka tejasvI bALakane janma Apyo te bALakanuM nAma ramezakumAra pADavAmAM AvyuM. nAnapaNathI ja mAtAnA ane phaIbA tathA bahenanA saMskAro heThaLa nirmANa pAmela A bALakane dharmanA susaMskAro ApavAmAM AvyA. nAnapaNathI ja ati sarala, namra, vinayI Jain Education Intemational Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 vizva ajAyabI : ane dayALu Adi susaMskArone kAraNe bALaka rameza saune priya vyavahArakuzaLatA, dIrdhadraSTA, yazasvI mArgadarzaka, sAhityaprakAzaka banI gayo. pAThazALAmAM paNa bhaNavAmAM khUba ja hoziyAra, Adi anekAneka guNo joIne pU. gurudevazrIe gaNimAMthI ati tejasvI buddhipratibhA joIne pAThazALAnA paMDitajIe paNa 2056 phAgaNa sudI-7nA dine paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. kahyuM ke A bALakane zAsananA caraNe samarpita karavAmAM Ave paMnyAsa pada dhAraNa karyA bAda pU. gurudevazrInA dareka kAryamAM to bhaviSyamAM A bALaka eka samartha AcArya banI zake tevI pachI te upAzrayanuM kArya hoya ke derAsaranuM kArya hoya, pUrI saMbhAvanA che. phaIbAe paMDitajInI vAta jhIlI lIdhI ane pAThazALAnuM hoya ke jJAnamaMdiranuM hoya, zrI 108 TrasTamAM thatAM bALaka dIkSA ja le evA saMskAro ApavAmAM AvyA. daza dareka kAryomAM ane dareka kSetromAM pU. gurudevazrIno paDyo bola varSanI nAnI uMmaramAM phaIbAnI sAthe kalakattAthI nIkaLelA 1 jhIlI lenAra A paMnyAsazrIno mukhya phALo rahyo che. pAlitANA parvatano cha rIpAlita saMghayAtrA cAlIne karI ane pU. gurudevazrInI eka bhAvanA hatI ke paMnyAsajI ma.ne dAvaNagirimAM upadhAna paNa karyA. nAnI uMmarathI A bALakanA AcArya padathI vibhUSita karavAmAM Ave to kharekhara zAsanane AvA ullAsita bhAvo joIne phaIbAe mAtApitA ane upayogI banI raheze. atyArasudhImAM anekAneka parivArone parivAranA saue dIkSA apAvavA mATe saMmata karyA. atizaya dharmAbhimukha karavAmAM A paMnyAsajI ma.nI eka labdhi rahI ullAsa-umaMganA vAtAvaraNanI sAthe tathA rAjAzAhI che. zAsanaprabhAvanA, sAdhusAdhvI-vaiyAvacca ane ThAThamAThathI helikopTara dvArA puSpavRSTinI sAthe bhavyAtibhavya sAdharmika bhakti, vidyAdAna, sAteya kSetronI bhAvathI bhakti te varSIdAnanI yAtrA sAthe aMdAjita pacIsa hajAranI medanI samakSa temanAM jIvanasUtro rahyAM che. mA. suda-5-nA zubhadine A tejasvI bALake saMyamajIvanano svIkAra karyo. 36 guNothI yukta evA AcAryapade ArUDha karavA mATe bhaktisUri samudAya tathA zrI 108 pa.bha.vi. jaina TrasTanA saMyamajIvana svIkAryA bAda ramezamAMthI A bALaka have samagra dRSTigaNanI icchAnusAra A paMnyAsajI ma.no munizrI ratnazekharavijayajI ma.sA. banyA. A nAnA bhavyAtibhavya AcAryapada pradAna samAroha prasaMga 2062 bAlamuninI vaDI dIkSA pU. gacchAdhipati gurudevazrInA varada haste vaizAkha suda-10 (prathama), tA. 7-5-2006 ravivAranA zubha pUnAmAM vaizAkha suda-6nA dine susaMpanna thaI. A nAno dine prabhAte zubha maMgaLa yoge zrI bhaktivihAra jaina TrasTanA bALamuni (bhaktisUri samudAyamAM) sauno priya banI gayo. AMgaNe bhAre AnaMda ullAsathI, hajAronI medanI vacce saraLatA, namratA, vinaya, svAdhyAyaruci Adi viziSTa susaMpanna thayo. pU.A.zrI atyAre aneka saMghomAM vicarI guNone kAraNe A nAnA bAlamunine dararojanI 50-60 zAsanaprabhAvanAnA abhuta kAryo karI rahyA che. gAthA kaMThastha karavI ramatavAta thaI paDI. dararojanA 8 thI 10 saujanya : pAlanapuranivAsI (hAla muMbaI) rasilAbena paMDito pAse abhyAsa karatAM karatAM A bAlamunie araviMdabhAI zAha parivAra taraphathI bhASyaprakaraNo, karmagraMtha, paMcasaMgraha, kammapayaDI, tattvArtha, lokaprakAza, vizeSAvazyaka bhASya, dravyaguNaparyAyano rAsa, prAcIna tIrthoddhAraka...zAsanaprabhAvaka...mAlava ziromaNi pannavaNA sUtra (Agama) samakitanA 67 bolanI sajhAya, pa.pU. AcAryapravara zrI harSasAgarasUrijI sImaMdharasvAmI bha.nuM 125, 150, 350 gAthAonAM stavano vyAkaraNa, nyAya, sAhitya, chaMda, kAvya, alaMkArazAstra, Agama | ma.sA. vAcana, ciMtana-manana ane zilpazAstra Adino khUba ja suMdara tapAgacchIya sAgara-samudAyanA eka aNamola abhyAsa karI A nAnA bAlamunine moTA yogodvahana karAvavA javAhirano janma kapaDavaMja (gujarAta)nI dhanya dharA para saM. dvArA viziSTa pravacanazakti abhuta joIne pU. gacchAdhipati 2018mAM thayo. pitAzrI naMbakabhAI ane mAtAzrI gurudevazrI zaMkhezvarajImAM mA.va. 4ne divase munimAMthI gaNi suzIlAbahenanA lADapyAramAM minezakumArano uchera thayo. pada ApavAmAM AvyuM. gaNi pada dhAraNa karyA bAda A mAtApitAnA dharmasaMskAroe temanI vikAsayAtrAthI sau koI gaNivaryAnI addabhUta zAsanaprabhAvanA, pravacanazakti. mugdha banI rahetA. Jain Education Intemational Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa cauda varSanI bAlya avasthAmAM ja vairAgI banI minezakumAre potAnI saMyamarUpI jIvana naukAne suvizAla gacchAdhipati pU.A.bha. zrI devendrasAgarasUrijI mahArAjAnA caraNomAM samarpita karI pU. gurudevanI asImakRpAthI pUjyazrIe alpa dIkSA paryAyamAM aneka prakaraNagraMtha, karmagraMtha, jyotiSagraMtha ane AgamagraMthonuM vizeSa pramANamAM adhyayana karyuM. gujarAta, mahArASTra, koMkaNa, madhyapradeza, rAjasthAna Adi aneka prAMtomAM vicarIne hajAro lokone dharmayukta ane dharmacusta banAvyAM. vyavahAramAM kuzaLatA, hRdayamAM udAratA, svabhAvamAM namratA, vANImAM madhuratA, caherA para hasamukhatA, kAryamAM buddhimattA, aMtaramAM saraLatA Adi aneka guNothI temanuM vyaktitva ane kRtitva zAsana vacce UpasI AvyuM che. pU.AcAryazrI prakhara vaktA, lekhaka, zAsanaprabhAvaka tIrthoddhAraka prabhAvazALI yuvApraNetA saMtaratna che. navakAra mahAmaMtranI viziSTa sAdhanA-ArAdhanA ane pravacanakalAthI zrotAone maMtramugdha karavAnI gajabanI kalA che. mInI pAlitANA nAmathI jagaprasiddha kAtraja pUnA sthita jaina AgamatIrthanuM vizALa maMdira, vizALa dharmazALA bhavana AdinA nirmANakAryamAM pUjyazrInA mArgadarzana ane dekharekhamAM mukhya bhUmikA rahI che. tIrthanA vikAsamAM kuzaLa saMcAlana ane mArgadarzana maLatuM rahyuM che. cAra ziSyo praziSyonA tAraNahAra ane samagra jaina cAturmAsasUci (muMbaI)nA Adyapreraka ane mArgadarzaka rahyAM che. pUnA sthita kAtraja AgamatIrthanA nirmANanI sAthe sAthe osavAla maMdira, DI.esa.ke. sosAyaTI, kumAra geleksI, viThThalavADI ane indraprastha jevA pUnAnA vividha saMghonA jinamaMdira Adi tathA bArAmatI, sAMgalI, nigaDI, khaMDAlA, coka, paralI, poyanADa, alIbAga, dApolI, aMdherI sporTa kompleksa, malADa, vAlakezvara, prAcInatIrtha DhaMkakiMgarI, parAsalI, vahI, ghasoI Adi mAlavAnAM aneka tIrtho, maMdiro ane saMghanA saphaLa preraka mArgadarzaka rahyAM che. 257 vizvavikhyAta mahArASTranA pUnA-kAtraja mahAtIrthamAM jinazAsanaprabhAvaka sAgarasamudAyaratna mAlavaziromaNi pU.paM.zrI harSasAgarajI ma. saM. 2062, phAgaNa vada- 2, zukravAra tA. 17 mArca, 2006nA roja AcAryapada upara bhAre ThAThamAThathI ArUDha thayAM. pUjyazrInA AcAryapada pradAna mahotsava daramiyAna tapa-japa kriyAno ghughavato mahAsAgara * 360 pauSadha * 3600 pratikramaNa * 36000 sAmAyika * 3600000 zrI navakAra mahAmaMtrano jApa * 360000000 namo AyariyANaM padano jApa * samavasaraNayukta 45 AgamanI bhavya racanA + 45 AgamastUpanuM nirmANa * devavimAna tulya kAtraja tIrtha * 36 jinAlayomAM viziSTa pUjana pUjyapAda zrI sAgarajImahArAjanA samagra sAhityanuM pradarzana * sAgara ratnatrayI pradarzana * divya paMca prasthAna ratha * sUrimaMtrano darzanIya paTa * mahAvizAla padapradAna maMDapa * suvarNa, hIrAmotIthI prabhujInI bhavya aMga-racanA * eka ja divasamAM samagra pUnAnAM jinAlayomAM 18 abhiSeka-pUjana * 180 zahera-gAmomAM mahotsavonAM Ayojano * zrI maNibhadrasUrimaMtra zAMtisnAtra jevA mahApUjananuM Ayojana * 500 pratibhAono sAmUhika janmotsava * jIvadayA, sAdharmika bhakti, anukaMpAdAna jevAM aneka sukRtyo susaMpanna thayA. vizALatA, gaMbhIratA, dayALutA, vidvatA, udAratA, manoharatA, jJAnIpaNuM, snehALatA, sAdhutA, virAgamayatA, saraLatA, tyAgIpaNuM, dhairyavAnatA, zauryatA, lakSyasiddhatA, viveka, suMdaratA, hitakAritA, suvaktA, madhuratA, saumyatA, nirmaLatA, zubhASito, namratA, sukAryazIlatA vagere aneka sadguNonA mahAsAgara evA jinazAsanaprabhAvaka, sAgarasamudAyaratna pU. AcArya zrI harSasAgarasUrIzvarajIe marubhUmithI mahArASTra sudhI aneka gAmo ane zaheromAM 45,000 kilomITaranI padayAtrA (vihAra) karI jinazAsananI adbhuta prabhAvanA karI A padayAtrA dvArA temaNe hajAro vyaktione sadharmamAM sthira karI harSamaya ane dharmamaya jIvana jIvavAnuM alabhya mArgadarzana ApyuM. tema ja seMkaDo vyaktiomAM mumukSutAnuM bIjAropaNa karI ananya upakAranI gaMgA vahAvI che. A tejovalayayukta mahAmanISIe hrIMkArasAdhanA, navakAramaMtraanuSThAna, tapa-japa-saMyama, aMjanazalAkA, Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 pratiSThAdi, divya anuSThAna, cha'rIpAlita saMgha, upadhAna, ujamaNAM, tIrthoddhAra, yogohananI divya kriyA dvArA potAnA vyaktitvane tejovalayayukta banAvyuM che. emanA sAMnidhyathI jIvanamAM divya zAMtino anubhava thAya che. emanA maMgalakArI AzIrvAdathI vyaktinAM tana-mana AdhyAtmika UrjA-sabhara banI jAya che. jJAnarUpI prakAza phelAvanArA zrI harSasAgarasUrijIe vyAkaraNa, AgamagraMtha, vAstu, jyotiSa, maMtropAsanA, Ayurveda, zilpa, dhyAna, yoga-sAdhanA, adhyAtma vagere anekavidha viSayomAM UMDANasabhara jJAna prApta karI enuM manomaMthana karyuM ane jana-upayoga mATe saraLa, subodha bhASAmAM 27thIye vadhAre pustakomAM prakAzita karyuM. samagra jaina cAturmAsa sUcI ane sAgara jaina paMcAga dvArA ghara-gharamAM jJAna-jyota jhaLahaLatI karI che. pUjyazrInA caraNomAM koTiza vaMdanA. saujanya : sAgara parivAra taraphathI pU. sUrimaMtra samArAdhaka A.bha. zrImad vijaya pradIpacaMdrasUrIzvarajI ma.sA pUjya gurudevazrIno janma cUDA (bheMsANa-soraTha) nivAsI zAsanapremI pitA caMpakalAla savacaMdabhAI rUpANI ane dharmapremI mAtA maMjulAbahena caMpakalAla rUpANIne tyAM tA. 31-12-1961nA roja porabaMdara (saurASTra) madhye thaye hato. jenA parama pagale bhAvInA anekAneka gAmonI dharatImAM jJAnanA pradIpa pragaTAvavAnuM haze evuM ja arthasUcaka nAma pADavAmAM AvyuM A bALakanuM ci. pradIpakumAra. samaya pasAra thatA zaikSaNika kArakirdI pUrI karatA teozrIe mikenikala enjiniyarIMga puru karyuM. zarUAtathI ja tejasvI temaNe cesa tathA kerama jevI aneka spardhAomAM rAjyakakSAnA anekavidha inAmo meLavyA. bAlyakALathI ja zAMta ane gaMbhIra, ciMtaka evA temaNe yuvAvasthA daramyAna ja acAnaka A bhayanAka saMsAranI asAratAnuM bhAna thayuM. dhIme-dhIme vairAgyabhAvomAM khUba vRddhi AvI. mokSa ja meLavavA yogya che. Jain Education Intemational vizva ajAyabI : tevI khAtarI thaI ane tenA puruSArtha svarUpa pravrarjA aMgIkAra karavAnI tAlAvelI jAgI ane sAMsArika jIvananI kSaNabhaMguratAne AtmasAta karI vairAgyabhAve viratInI vATe viharavA mATe 5.pU. saptatIrtha sthApaka, yogadivAkara AcArya bhagavaMta zrImad vijaya AnaMdaghanasUrIzvarajI mahArAjanuM ziSyatva aMgIkAra karyuM. vi.saM. 2043nA vaizAkha vada-6 tA. 18-5-1987nA zrI mANIbhadra vIra jaina zve. tIrtha AgaloDa mukAme pUjyazrInI dIkSA thaI ane nAma rAkhavAmAM AvyuM muni zrI pradIpacaMdravijayajI ma.sA. teozrInI vaDIdIkSA vi.saM. 2043nA jeTha suda-10nA amadAvAda mukAme thaI. saMyama grahaNa karyA bAda samarpaNabhAva dhAraNa karavA sAthe vinaya-vaiyAvacca jJAna prAptinI tAlAvelI sAthe saMskRta, nyAya, kAvyakoSa, AgamagraMtho, jyotiSa zAstra ane vividha darzanazAstro Adino pAragAmI ane talasparzI adhyayana karyo. temanA pUjya gurudevazrInI AjJA ane AzISathI iDaragaDha pahADa para niyamita ekAsaNAnI tapazcaryA sAthe saLaMga be varSa sudhI rahIne AtmakalyANArthe ArAdhanA karelI che. teozrInI sUkSmaprajJA, viziSTa kSayopazama, gaMbhIratA, namratA, saraLatAdi guNonA kAraNe temanA pUjya gurudevazrIe yogyatA jotA temanA ja dIkSA sthaLa zrI mANibhadra vIra jaina che. tIrtha AgaloDa mukAme vi.saM. 2054, vaizAkha suda-6, zukravAra tA. 1-5-1998nA upAdhyAyapade alaMkRta karyA. anekavidha zAsananA kAryo karatA pUjyazrInI uttarottara vadhatI jatI yogyatA jotA nAnI vaye ja saMprati mahArAjAnA jinabiMbathI yukta zrI vaTapallI (vaDAlI) zatruMjayadhAmatIrthe vi.saM. 2060, mahAsuda-14, guruvAra tA.5-2-2004nA AcAryapade ArUDha karyA ane zAsananI javAbadArI soMpI. zAsananA anekavidha kAryo jemake pratiSThA, upadhAna, dIkSA, cha'rI pAlita saMdha, navvANu yAtrA, zibiro AdinA pUjyazrI saphaLa saMcAlaka temaja kuzaLa mArgadarzaka che. temaja AvA aneka AyojanomAM pUjyazrIe temanA gurudevazrInI sAthe rahI nizrA pradAna karI che. teozrInA ziSya parivAromAM pU.munizrI mahAhaMsavijayajI ma.sA. Adi muni bhagavaMto che. pUjyazrI maulika ane tAttvika pravacana zakti dharAvavAnI sAthe bahumukhI pratibhAsaMpanna, vidvAna ane vizruta gurubhagavaMta ne lAkha lAkha vaMdanAo. saujanya : gurubhakto taraphathI Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 259 259 kSamAzramaNa-jaLa zramaNa (jena sAdhunI lokottara dazA) saMkalanakartA : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) jIvananI saMdhyAveLAe paNa jAgRta thayela amArA AtmAne ahobhAva Upajyo ke parama zaktipuMja ane mAnavacetanAnA prarohaka uparAMta jaina zAsananA svapnadraSTAo viSe kaMIka anumodanIya lakhavuM, prakAzavuM ane vizva ajAyabI jevA jene zramaNonAM jIvana-kavana viSe lokabhogya bhASAmAM avataraNa karI jaina tathA jainetara samAjane evuM najarANuM ApavuM ke jethI cirakALa sudhI saMyamI sAdhakonI sugaMdhI sajjana puruSone prakAza pAtharatA paMthamAM maheka ApatI rahe. kadAca jIvananI poNI sadInA lAMbA samaya sudhInA graMthasarjanakAryamAM amAro A anupama artha amArI ja Atmazuddhi tathA sadgatinuM kAraNa bane tevA zubhabhAvothI ane aneka saMyamI mahAtmAonA hArdika sahayogathI pharI eka bhagIratha kArya pAra paDI rahyuM che, jeno svayaMne sahajAnaMda che ja sAthe vAcakavarga paNa avanavuM kaMIka pAme tevI bhAvanAthI prastuta graMthanA mukhya preraNAdAtA paramAtmA neminAthajInA parama rAgI "nemipremI' upanAma dharAvatA amArA aneka graMthomAM zratagaMgAnI dhArA vahAvatA mahAtmAe A viziSTa lekha khAsa amArI bhAvanAnuM sanmAna karatAM racI Apyo che. zramaNanI lokottara dazA vizenuM A lakhANa lekhakazrIne temanA sva. dAdAgurudeva pa.pU. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nI nitya cAlatI zramaNa-vAcanAonI banAvela TUMkI noMdhamAMthI upalabdha thayuM che. lagabhaga vIsa varasa jUnI karela hitazikSA noMdhane vIsa sAla bAda nyAya ApavA temaNe kasAyelI kalama calAvI che jaina zramaNa saMskRtinA zAMta, mauna ane kSamAzramaNanA sarvAga saMpUrNa adbhuta AMtara vaibhavanI viziSTa vigatone sau zAMtacitte vAMce tevo lekhaka mahodayano manoratha che. prastuta mahattvanA lekha uparAMta anya aneka lekho racI ApI teozrIe jJAnagItArtha guradeva gacchAdhipati pa.pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nI pAvanakArI nizrAmAM thayela anekavidha abhyAsa-svAdhyAyAdi yoganA zramane amArA nUtana graMthamAM vizrAma Apyo che. pUrvabhavothI cAlatI AvatI jJAnasAdhanA, tapasAdhanA ke bhaktisAdhanA uttarottara kevI rIte vadhatI hoya che teno Achero paricaya alaga-alaga lekhamALAnA vAcana pachI thaze. lagabhaga vIsa lAkha zlokapramANa saMskRta ane prAkRta, prAcIna zAstro, graMthonA suabhyAsa pachI anubhavI kalamathI lakhatA lekhaka munirAjanA ame sadAya RNI rahezuM, kAraNa ke temanAM lekha-lakhANo koI paNa jAtanI apekSA vagara sahajabhAvathI zrutasevArthe racAyAM che. zramaNonI sAragarbhita vAcanAono sAra zramaNopAsakone paNa jANavA-mANavA maLe tethI vadhu AnaMda zAno hoya? astu. --saMpAdaka Jain Education Intemational Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26o vizva ajAyabI : cauda rAjalokarUpI vizALa vizva zAzvata, sthira ane navakAra dvArA to satkAra phakta jaina zramaNapadathI prAraMbha thaI anAdi sthita che. temAM avanavA aDhaLaka prasaMgo nitya tathA sAdhakathI siddha sudhInA pAMca parameSThiono ja zakya che, mATe paLe paLe sarjAya che, jemAM Azcarya pAmavA jevuM kazuMya nathI, paNa paMca maMgala mahAzrutaskaMdha gaNAtA namaskAra maMtra dvArA chatAMya tAjamahela jevI nAcIja kalAkRtine jo ajAyabI phakta pAMca parameSThionI ja pavitratA, paramatA ane mAnavI paDatI hoya to kahevuM paDe ke AkarSaNamAM prabhAvakatA prazaMsAI che, tethI temAM gRhasthone navAjatuM koI sapaDAyelAMonI e vyAkhyA rAga-dveSathI bharapUra hovAthI pada nathI. saMsAraAlama bhale tevI ajAyabIomAM mohAya paNa tAttvika AraMbha-samAraMbhathI trAsa pAmI arihaMta zaraNe dRSTie rAga-dveSathI ane ADaMbarI AkarSaNothI para eka jaina gayela amArone tathA temanI ajaba-gajabanI UMcAIne zramaNa te ja vizvanI zreSThatama ajAyabI che, saMsAramAM rahevA anumodavA prastuta navaluM najarANuM najara karI levA jevuM chatAMya saMsArIothI nokhI-anokhI aNagArI Alamane lAgaze, vAcana pachInuM pAcana amRta oDakAra apAvaze, to karoDAdhika namana vaMdana karavAnI abhilASA Upajaze, jo cAlo, aparicita AlamanA aNagArane oLakhavA anumodavA temanA jIvana-vaibhavamAM UMDA UtaravA maLaze to. ane abhivaMdavA hetu hetathI temanI viziSTatAone vINIe. paMca mahAvratanI parAkASThAne pAmelA tIrthaMkara prabhunI (1) paramArthatA : saMsAra samagra svArthanA sakaMjAmAM ahiMsA thakI jIvo jAti vairabhUla bhUlI jAya, temanA sapaDAyelo che, pArivArika saMbaMdho sadhaLAya svArthathI kharaDAyelA satyavacanathI vANInA 35 guNo vikasI jAya, acaurya mahAvrata che, jyAre jaina zramaNa paramArtha paropakAra-pavitrAcArathI bharapUra prabhAve temanA Apela padArthonI corI karanAra paNa dharmadhanathI hovAthI vizva samagranuM kalyANa icchanAra ane karanAra hovAthI nyAla thaI jAya, brahmacarya vrata-pratApe karoDAdhika devo jhakI jhakI udAtta hoya che. jAya ane aparigraha vrata prabhAve sonAnA siMhAsana sAthe 34 (ca maryAdAthI mAna : sAMsArika gatiatizayo vacce rahevA chatAMya jIvanAMte mukti maLI jAya te che vidhiomAM koI maryAdA jovA na maLe ane hoya toya phakta sarvaviratinI sarvazreSTha sAdhanA. tevA mahAprabhu tIrthakara sAmAjika vyavasthA mATe, jyAre jaina saMyamInI jIvanapragati paramAtmAe evo to agama-nigama saMyamapaMtha dekhADI dIdho che sIdhI ja vrata-niyamothI vaNAyelI hovAthI dareka pravRttio ke saMsAramAM rahevA chatAMya eka jJAti saMsArathI ja ane maryAdAthI gUMthAyelI jovA maLe che. saMsArIothI ja para hoya che. lokonI nikaTamAM chatAMya (3) lokottara saMbaMdha : pitA-putrane mAtA-putrIthI lokasaMjJAthI khUba dUra hoya che, uparAMta nivRtti ja jemanI laI badhAya kauTuMbika saMbaMdho lohInI sagAI kahevAya che, jyAre pravRtti hoya che, te che sAdhu-saMsthA. cAritrajIvanamAM guru-ziSyanA saMbaMdho dharmasagAIvALA lokottara kaI kaI rIte jaina zramaNa janasamUhathI alaga paDe che, kevI hovAthI prazasta hoya che. aMte rAga-dveSa paNa nAza karAvanAra kriyA-prakriyAthI jina bane che tathA sAdhanonI sahAyatA laI sAdhanA hoya che. karatAM-karatAM kyA prakAre siddha banI zake che teno Acho paNa anero (4) dharma ane mokSapuruSArtha : je AhArapANIthI paricaya A lekhamALAmAM gurukRpAthI mukAyo che. kadAca tethI utpanna zakti sAMsArikone artha ane kAma puruSArthamAM tANI koIkanI nAstikatA nAza pAme athavA AstikatA adhika adakerI jaI naSTa-bhraSTa thaI jAya che, te ja zaktino upayoga jaina bane, kAraNa ke suthAra-luhAra-mocI-hajAma-bhaMgI-koLI-majUra- saMyamI dharma ane mokSa puruSArthamAM vAvato hovAthI jIvana saphaLa paiso ke parivAra, vepAra ke vANijya vagara paNa jemanI jIvanayAtrA banI jAya che. jvalaMta banI jagataupakArI bane che te che ahiMsApratipAlaka (5) tIrthakara bhagavAnanI chatrachAyA : vizva saMyamI AtmA. dazavaikAlikamAM mATe ja jaNAvAyuM che ke "devA vi samagramAM karaNAbhUta tIrthapationA siddhAMtane anusaranAra ja taM namaMsaMti, jasma dhame sayAmaNo." pAramArthika kalyANa pAme che, jyAre dunyavI siddhAMto korTanA prabhue racelA caturvidha zrIsaMghamAM bhale sAgarika evo kAyadAonI jema vAraMvAra badalAya che. prabhue sthApela siddhAMto zrAvaka-zrAvikArUpI gRhastha varga sanmAna pAme, paNa mahAmaMtra trikAla abAdhita hoya che. Jain Education Intemational Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa (6) gurvAjJAnI mahattA : saMsAra Akhoya kAvAdAvA, prapaMco ane ThagAInI sagAIthI kalaMkita che, jyAre jaina sAdhune mAthe paramaguru paramAtmA, dIkSAdAtA, jJAnadAtA athavA nizrAdAtA guru hovAthI tenuM jIvana AjJA ane prajJApradhAna bane che. (7) nirbhayatA : sAteya prakAranA bhaya saMsArIone sadAya satAve che, jyAre abhayadAnadAtA eka saMyamIne koInoya bhaya nathI hoto. kAraNa ke saMsAra Akhoya saMjJA ane hiMsApradhAna jIvana jIve che, jyAre zramaNanuM jIvana jayaNApradhAna hoya che. (8) mada-mAna mukta : zAstrakathita ATheya prakAranA abhimAnanA kAraNe saMsArIomAM saMgharSavRtti sateja hoya che, tethI jenI lAThI tenI bheMsa' jevo nyAya varte che, jyAre jainamunipaNuM jJAna, tapa, rUpa, Rddhi vagerenA abhimAnathI rahitapaNe dIpe che. (9) navakAra-niSTha AtmA : jaina zramaNa eTale sAdhupadathI siddhapada sudhInA paMcaparameSThi paikIno eka sAdhaka athavA siddhAtmA, jagatamAM te pAMceyathI pUjya koI nahIM, mATe ja jagata navakArathI bahAra che, jyAre jagatapUjya navakAraniSTha che. (10) dasa yatidharma : kSamA, mArdava, Ava, mukti, tapa, saMvara, satya, zauca, Akicanya ane brahmacaryanI nava vADo vacce saMyamI AtmA surakSita hovAthI saMsArathI lepAto nathI, balke saMsAramAM rahevA chatAMya saMsArIothI para hoya che. (11) vinaya-vivekanI parAkASThA H eka tarapha deva-guru-dharma prati utkRSTa vinaya ane bIjI tarapha heya-upAdeya ane jJeya tattvonA vivekathI zobhatuM saMyamajIvana vinayanI pAMkha ane vivekanI AMkhathI mukti saphara karanAruM hoya che. (12) bAra bhAvanAo : rUpiyA, paisA ane bhAva-tAlathI cAlatA saMsAramAM lagabhaga kRSNa, nIla ane kApota lezyAo vyApe che, jyAre saMyamInuM jIvana bAra prazasta bhAvanAothI bharapUra hovAthI tejo-padma ane zukla lezyAthI vIte che. (13) paLe paLe nirjarA : tera kAThiyAonA naDatarathI saMsArI jIva pratipaLa vividhakarmabaMdhathI lepAya che, jyAre jaina saMyata khAtAM-pItAM-sUtAM UThatAM ke bolatAM-cAlatAM paNa apramattatAnA kAraNe nirjarA karI ujjvaLa bane che. 261 (14) vizvavyavasthAnI ajAyabI : cauda rAjalokanA vizALa kSetraphaLamAM pRthvI upara sUrya-graha ke devimAno bhaTakAtAM nathI ke pRthvI nIce naraka tarapha UtarI jatI nathI athavA samudra mAjhA mUkato nathI, temAM kAraNa che saMyamInI sacoTa sAdhanA. (15) sAdhanAthI siddhinA sAdhako : saMsAranI sevanA bhavabhramaNA ane duHkha-doSa ja vadhAre che, jyAre saMyama lenAra upakaraNa dvArA aMtaHkaraNane vizuddha banAvI sAdhano vinA sAdhanA dvArA ja upAsanA karatAM paMdara prakArathI siddhi gati pAme che. (16) maitrI Adi cAra bhAvanAo : sarva jIvo prati mitratAbhAva, guNavAna prati pramoda, doSavAna prati karuNA ane mithyAtvI prati mAdhyasthabhAva tene ja UpajI zake che, je saMyamI bAra + uparokta cAra = 16 bhAvanAothI bharapUra che. (17) saMyamanA 17 prakAra : pAMca Asavanirodha, 5 indriyanigraha, 4 kaSAya jaya ane traNa daMDa virati ema 17 prakArathI saMyama ane saMyamI zobhe che, jyAre saMsAranuM paryAyavAcI nAma che asaMyama, Asakti, ADaMbara ane athaDAmaNo. : (18) aDhAra hajAra zIlAMgarathadhAraka yatidharma 10x10 prakAranA samAraMbha tyAgI x 5 indriyo vaza karanArA x 4 saMjJAnA vijetA x 3 mana-vacana-kAyAthI viratax 3 karavA-karAvavA anumodanAthI rahita sAdhu 18000 prakAre zIlavrata pALanArAM hoya che. (19) satata vihArI : kyAM gADI-ghoDAnI parAdhInatAvALuM gRhasthajIvana ane kyAM satata pAdAcArI banI AryakSetramAM sarvatra vicaraNa karI dharmabhAvanA jagADatuM, Atma ane paranA upakAra karatuM saMyamajIvana! (20) viharamAna 20 tIrthaMkaro : sImaMdhara, yugamaMdhara, bAhu, subAhu vagere covIza tIrthapationuM jIvaMta zAsana vartamAnamAM mahAvidehakSetre amara tape che, jenA prabhAve aneka saMsArIo saMsAratyAgI banI, kevaLI banI mukti paNa pAmI gayAM che. (21) kSamAzramaNanuM biruda : saMsAra Akhoya Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 vizva ajAyabI : verajhera okanAro, bhavobhava bagADanAro, matsyagalAgala anukULatA vacce jIve che, jyAre jaina zramaNanI sAdhanA-bApanA nyAyathI dUSita che, jyAre saMyamajIvana varanArAM duzmano, na pAme mATe prabhujIe pratikULatAne ja prema karavAno abhigama virodhIo ane miththAmatione paNa sahenArA kSamAzramaNa ApI kamAla karI dIdhI che, pote paNa tevuM ja jIvI gayA che. kahevAya che. (30) apratipAtI guNadhArI : saMsArIonI 2) pariSaha vijaya : saMyamajIvanamAM AvI sevA saMsAra vadhAranArI kahI che, jyAre saMyamIonI vaiyAvacca zakanArA sudhA, tRSAthI laI ajJAna ane samyakatva sudhInA aneka prakArI chatAMya apratipAtI hovAthI guNa vikAsa vinA bAvIza prakAranA upasargo vacce paNa aDaga rahI saMyamajIvana pAchI nathI vaLatI, aMte kaivalya ane mukti apAve che. jIve che mATe e khAvAnA nahIM paNa khAMDAnA khela kahevAya che. (31) bhASAsamiti ke vacanagati : vacana| (3) padagala prItithI para : eka jaina yatinI baLano sadupayoga karI eka sAdhu AtmA dharmabhAvanA phelAve che upAsanA 23 prakAranA pugalonI mamatA toDanAra, viSaya- athavA mauna vaDe paNa upadeza Ape che, jyAre saMsArI bhASA kaSAyanA kATamALamAM dabAI gayela AtmAnI prIti-nIti pApavardhaka hovAthI vAtAvaraNane vikArI banAve che. jANanAra, bhautikatAthI vimukha savizuddha AdhyAtmika hoya che. (32) saMsArIo mATe upadeza : prabhu (ra4) devonuM sAMnidhya : covIse prakAre devatAI paramAtmAe pharamAvela che ke saMyamIoe saMsAra choDyo eTale zaktinuM sAMnidhya phakta eka pavitrAtmAne ja saMbhavI zake che, saMsArIone paNa manathI choDI devAmAM paNa saMsArIoe jyAM mATe ja to sAgAriko devIbaLane pUje che, jayAre aNagArIo sadhI dIkSA na maLe tyAM sudhI saMyamIone na choDavAnAM. devAdhideva sivAya koIneya mastaka jhukAvatA nathI. (33) AzAtanA varjana : ArAdhanAnA baLane 5) pAMca mahAvatonI 25 bhAvanAo : e . toDI nAkhI tetrIsa prakArI gurunI AzAtanA ane corAzI saMyamasAdhanA mATe phakta paramAtmAe pAMca mahAvrato ja nathI prakArI jinAzAtanAnuM varjana phakta cAritrajIvanamAM zakya che, jitAzAnanA pharamAvyAM, babbe mahAvratonA rakSaNa hetu mahAvADanI jevI 25 bAkI avidhi AzAtanA e to saMsAravardhananuM mULa kAraNa che. bhAvanAo paNa darzAvI che, jenI kalpanA paNa saMsArapaNAmAM (3) macharahita dazA : roTI-kapaDAM ane karavI azakya che. makAnanI mUcha e ja che saMsAra, mATe to Aje hoTalo() sthala ane sUkSmano taphAvata : hospiTalo ane havasakhAnAMo vadhyAM, jyAre eka jaina zramaNa dezavirati dharma pALatAM zrAvaka-zrAvikAno dharma paNa bhagavAne te traNeya AvazyakatAo mUcharahita pUrI karI karma khapAve che. pUla jaNAvyo, jyAre sarvaviratidhArInI saghaLIya sAdhanAo sUkSma kahI che, to jenI pAse dezavirati dharma paNa nathI tenI (35) vANIno atizaya : tIrthakara prabhunA 34 dazA zuM kahevAya? atizayo ke vANInA pAMtrIsa guNono abhyAsa karatAM khyAla Avaze ke pUrvabhavomAM temaNe kevI ugra sAdhanAo dvArA guNa(27) saMte-pasaMte-uvasaMte : duniyA AkhIya vikAsa karyo, je saMsAramAM rahenArane zakya nathI. lobha-pralobhana ane parigraha-prapaMcathI jAjvalyamAna, azAMta, kSobhAyamAna che, jyAre prabhu mahAvIranA munirAjo prabhunI pATa (36) bhAvAcAryanAM lakSaNa : chatrIsa guNadhArI paraMparAne zAMta-prazAMta-upazAMta banI dIpAvI rahyA che, je AcAryapadadhArI pATa, padavI, pratiSThA ke ADaMbara-AkarSaNathI ajAyabI kahevAya. para hoya che. ziSyo ke bhakto dvArA apAtAM vizeSaNo jemane (28) labdhionA bhaMDAra : gaganagAminI vidyA pasaMda nathI hotAM tevA 36 guNadhArI AcArya bhagavaMto ane AhAraka vagere aThThAvIsa labdhio phakta saMyama-jIvanamAM aMtarmukhI paNa hoya che. pragaTI zake che, vartamAnanA yaMtravAdamAM te kALanA maMtravAdanI (37) AtmaprazaMsAbhAva : lokone vismaya kalpanA paNa gRhastho karI zake tema nathI. karAvanAra ArAdhanAo karavA chatAMya kyAMya potAnI ApabaDAI (29) pratikaLatAnA paMthI saMsAra Akhoya potA dvArA ke ziSya dvArA ke bhakto mAraphata na karAvanAra Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 263 S savizuddha saMyamIne devatAo paNa namana kare che, udAharaNa che che, gaNadhara-guMphita 45 Agamono, je thakI AtmaramaNatA prabhu mahAvIra deva. vilase che. (38) rAtribhojana tyAga : AjIvana sudhI (46) jJAnagabhita vairAgyavAsa : saMsAranuM sUryAsta pachI bhojana pANI na levAM ane maraNAMta kaSTa Abe asAra svarUpa svAnubhUtino viSaya banyA pachI je vairAgya chate lIdhela paccakakhANa na choDavAM-toDavAM te to vartamAnanI uddabhave che, te ja saMsArathI niSkramaNa karAve che, mATe jaina zramaNa viSamatA vacce phakta samatAdhArI jaina zramaNane ja zakya che. saMsthAno pAyo majabUta vairAgya che, je Azcarya upajAve che. (39) saMsAramAM chatAMya saMsArathI vimukha : (47) dehAdhyAsathI dUra : sauthI duSkara kAyAnI jaina zramaNa saMsArIpaNAmAMthI ja saMsAra chAMDI sAdhu bane che, mAyAno tyAga 47 prakArI bhikSAdoSanA tyAgathI sukara banI saMsArIo sAthe ke vacce ja saMyama pALe che, chatAMya lokonI jAya che. kyAM saMsArIonI dehazobhA pAchaLa kharcAtI zaktio nikaTa hovA chatAMya lokasaMjJAthI khUba ja dUra hoya che, mATe ja ane kyAM zramaNonI nirlepAvasthA! mokSanI dUrI nikaTa bane che. (48) kudarata paNa vaphAdAra : vizvanI | (40) zanyamAMthI sarjanaH saMsAramAMthI vismayakArI ajAyabI che kudarata ane te ja kudarata saMyamInI mahAbhiniSkramaNa karI mahAparAkrama karanAra pUrvakAlIna saMskArone sAdhanA thakI anukULa banI rahe che. cha RtunAM phaLa-phUla UgavAM, zUnya-zUnyamAM pheravI, nita navA saMskAra dvArA puNyAnubaMdhI vRkSonuM paNa jhUkI-jhUkI javuM te tIrthaMkaraprabhunI zramaNasAdhanAne puNyasarjananI pAvanakArI paLo pedA karavA lAge che ane pUrNa AbhArI che. bane che. (49) gAma-nagara araNya vicaraNa : AgAra (41) sUkSmazakti jAgaraNa : saMyamanI savizuddha ane gharabAra choDyA pachI eka sAdhaka jaMgalane paNa maMgala mAne, ArAdhanAothI sUkSmAtisUkSma zaktio vikasita thAya che. phakta gAmamAM paNa dharmanAM kAma dekhADe ke nagaramAM nAgarikothI para banI zuddhabhAvanI paNa sArI asara pratyakSa dekhAya tyAM zuddhAcArano AtmasAdhanA samabhAve kare tevuM phakta zramaNo ja karI zake che. prabhAva-pratyakSa camatkAro paNa sarje temAM Azcarya nahIM. (50) titikSAyukta tapa : tapasyAnA 50 guNo (42) bhikSakanI upamA : eka bhikhArI paLa-paLa zAstramAM darzAvAyA che te saMyamIne varI zake che. gRhastho pAse ArtadhyAnathI karmo bAMdhe che jyAre beMtAlIsa doSarahita bhikSA ugra tapa hoya paNa cAritranI talapa na hoya evuM bane mATeja gaveSanArA jaina bhikSuka gocarIcaryAmAM ghaNuM ja sahIne phakta nitya navakArazI karanAra sAdhunuM nAma navakAramAM che, gRhasthonuM kukSinA saMbala mATe AhAra-pANI grahI karma chAMDe che. nathI. (43) uttama kriyA yoga : jinAjJA viruddha, (51) lokAtIta jJAnI : jJAnanA guNomAM pa1 ahiMsAvimukha, mithyAmationAM dharmAcaraNo kriyAkAMDamAM khapI prakAre vikAsa sAdhanAra eka jaina zramaNa ja jina banI ke jAya che, jyAre ahiMsApradhAna AcArazuddhithI utpanna jaina sAmAnya kevalI banI jagatane jJAnaprakAza bakSI zake che. koI zramaNanI dainika zramaNakriyAo paNa amRtakriyAyoga hoya che. sAMsArika sajjana nahIM, kevaLajJAna prApti te vizvanI zreSThatama (44) spardhAvihoNI sthiti : lokajagatamAM dekhAdekhI, caDasAcaDasI, harIphAIo, azubhanuM jora jovA (para) vAstavika AnaMdasthiti : miththAmatinA maLaze, jyAre bhAvazramaNa zAsanaprabhAvanAnA nAme paNa sukhAnaMda kSaNika, bhrAmaka, nAzavaMta ane phakta kAlpanika hoya che, spardhakabhAvo mithyA AkarSaNa-ADaMbara-anavasthAthI para hoya che. jyAre samakitI zramaNAvasthAnuM sukha vAstavika, svAdhIna (45) AgamavettA saMcamIo : haravA-pharavA, ciraMjIvI ane nakkara hovAthI aMte zAzvata sukhamAM pheravAya che. moja-majA ke raMga-rAga-vilAsa vinA paNa jemanA mukha para (53) suMdara nimitto : jene kunimitto, kusaMskAro prasannatA chalakAtI jovA maLaze te jaina zramaNa upara upakAra ane kukalpanAothI bacI bhUta, bhAvi ane vartamAnanA nabaLA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 vizva ajAyabI : prasaMgothI bacavuM hoya temane asAra saMsAra choDyA vagara na (1) sAdhana ane sAdhanA : AgArIono cAle. jyAM mAtra-mAtra suMdara nimitto sarjAya che te sAdhudharma dhana-puruSArtha, aNagArIono dharma-puruSArtha te ja pramANe zobhAyamAna che. saMsArIone sAdhanamAM sukhAnubhUti ane zramaNone sAdhanAmAM - (54) haLukarmI AtmAono vizrAma : jema AtmAnubhUti hovAthI baunA vaccenA bhedo spaSTa taravarI UThe eka taravaiyo AbhUSaNothI laI vadhArAnAM vastrono bhAra paNa che. nathI rAkhato tema bhavasamudra taravA jaina zramaNa paNa vadhArAnI (62) pariNati rakSA : asaMyamI AgArikane koI sAmagrI vagara aparigrahI rahI haLukarmI banI anAdi pratipaLa padArthonI rakSaNaciMtA satAve che tethI vezyAo zyAma saMsAra oLaMgI jAya che. bane che, jyAre aNagArI nispRhI hovAthI teno zrama padArtha | (55) sonAnI paNa beDI : gRhastho dAna-zIla- nahIM, paNa pariNatirakSA mATeno hoya che. tapa-dharma ArAdhI puNyopArjana kare che; dharmI banyAno saMtoSa (63) Atmazodhana avasara : duniyA AkhIya anubhave che, jyAre jaina zramaNo puNyane paNa sonAnI beDI nitanavI zodhakhoLa karavAmAM vyasta che, chatAMya sukhano sparza mAnI tene paNa toDI saMvara nirjarAlakSI sAdhanAo kare che, je nathI, jyAre ajAyabI e che ke bhautika bhUtAvaLothI dUra khasI AzcaryakArI che. AtmazodhanamAM UMDA UtaranArane sahajAnaMda tathA (56) anokhA vyavahAra : gRhasthajIvananA badhAya zAzvataAnaMdanI siddhi lAdhe che. vyavahAro ajJAna, svArtha, rAga-dveSa ane viSaya-kaSAyathI (64) pArivArika parama saMbaMdho : pati-patnI ke kalaMkita jovA maLe che, jyAre zramaNavarga ThIka tethI viparIta pitA-putra, mAtA-putrI ke be bAMdhava athavA be bhaginI ke aneka prakArI udAtta dRSTiothI gUMthAyelo hovAthI lokottara saghaLA kaTuMbe paNa jo dIkSA lIdhI hoya to cAritrajIvanamAM vyavahAramArga bane che. temanA paricayo phakta guNavikAsa, guNAnurAga ane guNAnuvAda (57) saMgharSa abhAva : gRhasthone gharabAra ke mATenA ja rahe che. saMsAra calAvavA khUba saMgharSomAMthI pasAra thavuM paDe che, Arta- (65) utkRSTa abhayadAna : gRhastho bahu bahu to raudradhyAnathI paLo kharaDAya che, jyAre zramaNajIvananI ajAyabI parivAranI, kuTuMba-samAjanI ke dezanI sevA karavA manoratha e che ke siddhAMtonA vivAda hovA chatAMya vikhavAda ke gharSaNo sevaze, jyAre jaina zramaNa phakta mAnava jIvo ja nahIM paNa pazunathI hotAM. dharmadhyAna savizeSa hoya che. paMkhI, jIva-jaMtu ke nigodanA kSullaka jIvone paNa trANa ApI (58) nAnAbhAva chatAMya pavitratA : jaina svayaM RNamukta bane che. zramaNane snAna-zobhA ke vibhUSAnuM varjana chatAMya temanI (66) paramAtma bhakti : ugra vihAra, vikaTa pavitratA, paramArthatA ane preraNA mATe jagata AkhuMya temane bimArI ke pratikULatAo vacce paNa zramaNo prabhudarzana, abhivaMde che. sukhazAtA pUche che ane anukULatAo bakSe che. caityavaMdana ke bhakti vinA pANI paNa nathI vAparatA, sUryAsta (59) paradoSa pAcana : duniyAmAM eka-bIjAnA pUva ja pIvAnA pANIne paNa svecchAe vosirAvI kAyamI vrato doSo ughADA pADavAnI vRtti-pravRttio jovA maLe che. jyAre pALe che, je ajAyabI che. saMyamIne svaguNanuM to pAcana to hoya ja che, uparAMta paradoSa- (67) sevA-vaiyAvacca : anAthAzrama, vRddhAzrama, pAcana-prabhAve doSavAna prati paNa AMkha ADA kAna hoya che. pAMjarApoLa ke hospiTalo vagere dvArA jIvone zAtA ApavAnAM Maa nI tA zAnI zALAnA . Ama, kAryo zubha kahevAya paNa zuddha sevA ke vaiyAvacca to AtmarakSA samAraMbhathI bharapUra saMsAra jIvananAM aNuvrato dvArA zrAvaka mAtra mATe saMyamI banavAmAM che, jemAM saune zAtA ApavAnuM zakya savA vasA dayA pALI zake che, jyAre vIsa vasA saMpUrNa dayA ane ugra zAtA vedanIya karmano baMdha phakta dIkSA jIvanamAM ja (68) puNyAnubaMdhI pucabaMdha : saMsAra mAMDIne zakya bane che. dharma karanAra korA puNyane utpanna kare che, je phakta devagatinI Jain Education Intemational a Intermational Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 265 2 karAve paNa pachInI durgatino bharoso nahIM jyAre pIvA, paheravA-oDhavA badhAya upara saMpUrNa aMkuza hovA chatAMya sarvaviratidhArI kSamAzramaNo puNyAnubaMdhI puNyathI sagatinI jaina zramaNa pAse jevo AnaMda svAdhyAya, dhyAna, prabhubhakti, paraMparA ane paraMparAe mukti pAme che. kriyA-vaiyAvaccano hoya che tevo AnaMda to gRhasthonI kalpanA | (da9) zithilAcArI paNa anidanIya dakAno bahArano hoya che. vacce koI devALuM kADhe toya jema tema karI kamAya tema (76) tattvajJAtA : janma jevo koI roga nathI, saMsAratyAgIne paNa AcAra-vicAra sahaja na pALI zakanAra ke icchA jevuM koI duHkha nathI ane sukha jevuM koI pApa nathI zithilAcArI athavA zItalAcArI pUjanIya bhale na bane paNa tevI tattvaSTi ja zramaNono vairAgya bane che ane vairAgI niMdanIya paNa na kahevAya. AtmAne sAdhanamAM nahIM paNa sAdhanAmAM sukhAnubhUti hoya che, (70) karaNa-caraNa sittarInA svAmI cAra je vismayakArI che. piMDavizuddhi, 5 samiti, 12 bhAvanA, 12 pratimA, 5 (77) sahanazaktinAM samIkaraNa : je taDakAindriyanirodha, 25 pratilekhana, 3 gupti ane 4 abhigraharUpI chAyA, mAna-apamAna, duHkha-darda sAMsArika jIvo paisA-parivAra karaNa sittarI tathA 5 mahAvrata, 10 yatidharma, 17 saMyama, 10 ke kaMcana-kAminI mATe veThe che, te ja takalIpho jaina zramaNo dharma vaiyAvacca, 9 brahmacarya, 3 ratnatrayI, 12 ta5, 4 kaSAyanigraha mATe sahe che. temanI sahanazIlatA kevI ane keTalI te mATe caraNa sittarI che. aitihAsika pAtro vicAravAM. (71) dehAdhyAsathI mukita : sAMsArika jIvono (78) vijAtIya aparicaya : saMyamamArganA ghaNo kharo samaya kAyAnI mAyA, dehamamatvanA kAraNe ALa- musApharo sukhethI saMyamayAtrA vahe che, temAM mukhyakAraNa strIne paMpALamAM jAya che, jyAre jaina zramaNo te ja paLone dehAdhyAsa puruSonAM ane puruSone strIonAM AkarSaNo je gRhasthAvasthAmAM toDavA dehAtIta dazA anubhavavA ane dehamukti meLavavA prayoje pIDe che tevAM vijAtIya AkarSaNo, paricayo ane vilAsI che, je vismayakArI che. abhigamo nathI hotA. (02) vyavahAra-nizcayanI gUMthaNI : (09) lokottara dazA : anuttara vimAnavAsI saMsArIonI pravRtti ane pariNati banneya saMsAravardhaka hovAthI devonA sukhane jaina zramaNo oLaMge che, tenAM aneka kAraNomAM vAraMvAra rati-aratinuM kAraNa bane che, jyAre zramaNanI pravRtti eka kAraNa che ke teo pugalono sahAro le che paNa te jaDanI dhArmika vyavahAra hovAthI bharapUra chatAMya pariNati nizcayanayanI parAdhInatA-gulAmI nathI svIkAratA ane sadAya savRttithIhovAthI sahajatAthI aMtarmukhatA vikase che. saspravRttimAM lokone joDe che. (03) ArAdhaka-rakSaka-prabhAvaka : athavA to (80) AdhunikatAthI vimukha H lAiTa, mAika, koI jaina zramaNa nikaTabhavI hovAthI savizuddha ArAdhaka haze chApAM-novela uparAMta aneka prakAranAM bhautika AkarSaNothI para athavA zAsanasiddhAMtono rakSaka banaze athavA ochAmAM ocho rahI je AtmAnaMda zramaNAvasthAmAM hoya che tenuM mULa kAraNa che jinazAsanano prabhAvaka banI gaurava mANaze, paNa niSkriya jovA AstikatA, paheravA-oDhavA vagerenA sukhane te kSullaka mAne che. nahIM maLe. (81) jJAnakriyAno sumeLa : dunyavI vyavahAramAM (74) jAtavijetA guNa : rAjAo ane yoddhAo ajJAna bharapUra kriyAo hovAthI janmavuM, jIvavuM ane maravuM jagatavijayane mATe zaurya phorave che, jyAre saMyamI sAdhaka te ja badhuMya lakSyahIna bane che, jyAre jaina zramaNa lagabhaga jagathI para banI AtmAmAM beThelA rAga-dveSane jItavA mathe che, jJAnapradhAna jIvato hovAthI tenI kriyAo paNa saphaLa bane che, tethI te indriya, mana ke AtmavijetA kahevAya che, tenI khumArI ane parabhava paNa sudhare che. tene hoya che. (82) AhAra-nidrA kAbU : naMdanaRSinA 11 (05) sahajAnaMda dazA : haravA, pharavA, khAvA, lAkha 80 hajAra 645 mAsakSamaNa, prabhu mahAvIranI 12 / Jain Education Intemational Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 varasanI sAdhanAmAM 48 miniTanI nidrA ke AdinAtha paramAtmAnI hajAra varasanA gALAmAM phakta 24 kalAkanI nidrA ajAyabI ja che. (83) kSAyopazamikathI kSAyika : prAraMbhanI sAdhanA-ArAdhanAo kSAyopamika hoya che, paNa jema jema temAM sthiratA vadhatI jAya tema tema kSAyika guNa vikase che ane kSAyikatAnAM lakSyo khUba UMcAM hovAthI lAMbI jiMdagAnI saMyamanI mastImAM pasAra thAya che. (84) zAzvata zramaNa saMsthA : jema 84 lAkha jIvayonimAM bhamADanAra saMsAra zAzvata che, tema temAMthI mukta thavAnA upAyo Apato jinakathita sarvavirati dharma paNa zAzvata che. mahAvidehamAMthI to sadAkALa sadAbahAra che, je eka ajAyabI che. (85) asaMkhya yogasthAna : jema duniyAdArI asaMkhya prakAranA vyApAra vANijya ane vyavahArothI dhabake che tema zramaNa saMsthAmAM paNa asaMkhya yogo hovAthI teonI AdhyAtmika pragati aneka mArgathI thaI zake che, phakta jarUrata che jJAnavikAsanI. (86) AtmazuddhinAM lakSyo : jaina zramaNonI ajAyabI e che ke teo sukha mATe nahIM paNa guNa mATe, duHkha mATe nahIM paNa doSa mATe jhUre che, atyalpa sAdhano dvArA AtmasAdhanA kare che, vividha anuprekSAohetu jApa ane jAtamAM Thare che anyane paNa ThAre che. (87) karmasattAnuM jJAna ane bhAna : eka mAtra tIrthaMkara prabhu ja karma, baMdha, saMvara, nirjarAnI vAto kare che, te karmavijJAna gRhasthone na hovAthI bhayaMkara bhAvino bhaya nathI hoto, paNa zramaNo karmasattAnI parAdhInatAne pichANI tene haMphAvavA dharmapuruSArthathI jIve che. (88) AdhyAtmika UMcAI : jema jema parvata upara Arohaka pragati kare tema nIcenAM nadI-nALAM dekhAtAM baMdha thaI jAya che, tema sAdhakane paNa AdhyAtmika uccatA hovAthI sArA-narasA, ucca-nIcanA bheda dekhAtA baMdha thAya che, te ja samabhAva ajAyabI utpanna kare che. (89) prabhunI gerahAjarI H bharatakSetramAM sAkSAt tIrthaMkara paramAtmA vicaraNa nathI karI rahyA, paNa temaNe karela sAdhanArAdhanAnA prabhAve Ajeya paNa temanA kaThora saMyamamArgane vizva ajAyabI : saprema vadhAvI hasatAM-hasatAM zramaNadharma pALanArA sAdhuo jovA maLe che. (90) sva-para upakArI : jaina zramaNane koI bhakto paricito maLavA, pUchavA Ave to te tenA lAbha mATe hoya che ane koI ja maLavA na Ave to zramaNanA potAnA lAbhamAM jAya che, kAraNa ke teTalo svAdhyAya AtmalakSitA vadhe che, je satya che. (91) duSkara duSkara kArya : abrahma vAsanAmAM phasAyela kyAM saMsArI jIvo ane bhalabhalAnA bhejAne bhIMjavI nAkhatI zramaNanI brahmacaryasAdhanA. Aje paNa AbAla brahmacArI aneka sAdhu-sAdhvI saMyama sAdhI rahyAM che. (92) jAta prati kaThora : saMyama jIvananI goThavaNI ja prabhujIe evI karI che ke jIvane potAnA prati komaLatA tyAga karI jagatajIva prati karuNAvaMta banI rahevAnuM hoya che, tethI viparIta gRhasthajIvanamAM jAtaprati komaLatA ane para prati kaThoratA hoya che. (93) pApavisarjana : eka asaMyata prANAtipAtathI laI mithyAtvazalya sudhInAM badhAMya pApo mAthe laI bojhIla bane che, jyAre zramaNadharma svIkAranAra naveya prakAranA puNyane bAMdhe che, azubha saMvare che aMte zubhAzubha paNa nirjare che. (94) pUrvabhavonI sAdhakadazA : pUrvanA bhavamAM karelI aneka prakArI tapa-japa, jJAna-dhyAnanI sAdhanA-ArAdhanA vagara bhAvazramaNa dharma hAthamAM na Ave. vartamAnamAM sthitaprajJatA sAthe saMyamanI sapharamAM sAco AnaMda mANatA aneka zramaNo pUrvanI sAdhanA vadhArI rahyA che. (95) syAdvAdanI saMjaya dRSTi H anyanA vicArone paNa syAdvAdathI supere sahevA, anekAMtavAdanI udAra vicAradhArAthI mithyAtvIonA paNa guNa ja jovA, thAya to koInA sArA kAryanI anumodanA ja karavI, paNa niMdA koInIya nahIM, te zramaNadharmanI ajAyabI che. (96) AlocanA zuddhi : zramaNAtmA pApoprati paLe-paLe jAgRta hovAthI pratidina pratikramaNa, prAyazcitta, parArthakaraNathI evo to vizuddha bane che ke tenuM sAMnidhya mAtra paNa pavitratAnuM janana kare che. (97) sAgArika aNasaNa OM mRtyu samayanI samAdhisAdhanA gRhasthone atyaMta durlabha che, jyAre nitya tapa Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 267 tyAgamAM rahelA bhAvazramaNone aMta samaye aNasaNa ke sAgarika nakalI ane nazvara hoya che, jyAre jaina zramaNanI samAdhi saMvaranA maraNa khUba sahaja banI zake che. dharanI hovAthI zAzvata sukha sudhI pahoMcADanArI bane che. | (98) zAstrasarjana zakti H je AcAra-vicArathI (106) guNasthAna vicAraNA : gRhasthajIvanamAM uttama hoya te ja lokajagatano bhomiyo banI zake, bAkI bahubahu to pAMcamA guNasthAnakanI sparzanA bhagavAne dIThI che, AsaktithI aTavAyelo saMsArI zAstra na jANe tethI ja to jyAre saMyamI sAdhaka chaTTA-sAtamAM guNaThANAthI zubhAraMbha karI zAstrasarjana, dharmasamarthana ane pApavarjana zramaNonI sattA che. terame guNasthAne kevaLIpaNe jIvI aMte mukti sidhAvI zake che. (99) mAnavagatinI saphaLatA : devatAone (107) viSacakranI sAme amRtayoga : jema cAritranI samajaNa che, paNa AcaraNa na hovAthI je cAritra- jema saMsAranI ALapaMpALa vadhe, rAga-dveSarUpI viSacakramAM jIva sAdhanA durlabha che te eka mAtra 84 lAkhanA cakkaramAM karoLiyAnI jema phasAto jAya, te viSamacakrathI chUTI janAra vivekavAna mAnavIne ja saMprApta thAya che, kadAca bIjI bhASAmAM saMyamI sAdhakane avAranavAra karmanirjarArUpI amRtayoga avasara kahIe to jaina zramaNapaNuM mAnavabhavanI sArthakatA che. maLI rahe che. (100) nivRtti e ja pravRtti : saMsAranI 108) muktino paNa lobha nahIM : paramaguru bhASAmAM gati ane bhAgadoDanI pravRttine kadAca pragatinuM kAraNa paramAtmAnA siddhAMtonI vaphAdArI sAthe vahetI saMyamadhArAmAM kahevAya che, paNa zramaNAvasthAmAM sAMsArika ghaTamALonI lobhakaSAya paNa evo naSTa-bhraSTa thaI jAya che ke bhAvasaMyamIne nivRttithI ja cAra kaSAya ane pAMca viSayajayanI pravRtti prAraMbha mukti jhaTa pAmavAno lobha paNa naDato nathI, chatAMya mokSa thAya che, te paNa ajaba jevI vAta che. thaI jAya che. (101) devone paNa durlabhaH zaktimAna, baLavAna, jinazAsana-zaNagAra eka aNagAra keTalI badhI divya labdhiyukta devo paNa karoDAdhika saMkhyAmAM tIrthakara rIte guNonI ane sukhonI UMcAI upara hoya che teno paramAtmAnI sevA karavA paDApaDI kare che. tenuM ekamAtra kAraNa che atya5 paricaya uparokta vigatothI jANavo-mANavo. ke prabhujInI zramaNasAdhanA thakI utpana puNyano vipAkodaya. bAkI lekha maryAdAnA kAraNe haju ghaNuMya lakhavAnuM rahI jAya che, je saMtavya gaNavA namra sUcanA che. strI, kAcuM pANI ane (102) jJAtA-draSTAvasthA : ajJAnI badhuMya karyA agnikAyanA sparza vagara paNa sukhethI jIvI zakanAra hoya kare che, jJAnIne saghaLuMya thayA kare che, kAraNa ke sthitaprajJatA, to te che mAtra jaina zramaNa, mastakanA kezano loca, ugra dIrghadRSTi ane jJAtA-draSTAvasthA phakta nirdabha jaina zramaNamAM vihAra tathA bhikSAcaryAnA mAnApamAna vaccenI samatA, vizrAMti le che, je gRhasthone zakya nathI. samyakaArAdhanA, sneharAga, kAmarAga ke dRSTirAgathI paNa para (103) ahiMsA-saMyama ane tapatriveNI : je rahI samakadarzananI ArAdhanA, mUcharahita jIvanazailI, traNa tattvo dharmasiddhAMtano pAyo che, jenA vinA dharma paNa indriyadamana sAthe manonigraha, madarahitAvasthA, parigraha, ADaMbara banI zake che tevI ahiMsA paramo dharma:, AcAro padavI ke prasiddhithIya para, svAdhyAya ane tapalakSI sAdhaka kaI prathamo dharma ane tapasA nirjarAnI zAstrIya vAto phakta jaina rIte siddhagati sudhInI saphaLa saphara karI zake che, te kalpanAtIta zramaNajIvanamAM ja sArthaka zakya che. vAto sattvazALI saMyamInA jIvanamAM AcArapradhAna banI tANA(10) cAra prakArI preraNA : saMyamanA sAdhakane vANAnI jema goThavAI jAya che. grahaNa ane Asevana zikSA rati-aratinAM bAdhaka tattvo sAme guru taraphathI sAraNA-vAraNA- dvArA eka jaina zramaNa gItArthonI zubha nizrAthI utsargacoyaNA-paDicoyaNArUpI je protsAhana-preraNA maLe che, teja apavAdamArge paNa parisaha, upasargo ke aMtarAyonI phoja vacce saMyamI zramaNanI jIvana-sAdhanAnuM pAtheya bane che, tevI preraNA- paNa phakta kartavyabuddhi ane RNamuktinI bhAvanAthI kevI kevI pIyUSa vANI che. ja rIte svayaMnI ArAdhanA ane zAsananI prabhAvanA karI zake che, (105) saMvara samAdhi : paisA-parivArathI sukhInA te mATe nikaTanA bhUtakALanI aitihAsika ghaTanAo vAMcavI mukha para je zAMti-samAdhi dekhAya che te Asavajanita, takalAdI, joIe. vartamAnamAM paNa sarvavirati dharmanI savizeSa vigato Jain Education Intemational Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 jAhera karatAM aneka zAsanapremIonAM pustako-prakAzano jovAM maLaze, tenuM adhyayana karavA jevuM che. pada ane padavI-pratiSThAnI paDApaDI karanAra sAMsArika jIva vagovAya che jyAre zAsanadAjha sAthe yogyatA chatAMya padavIno moha paNa na rAkhanAra eka saMyamI AtmAnAM gIto gavAya che. gRhasthonI kyAM Azrava samAdhi ane kyAM eka aNagAranI saMvara samAdhi? tuccha mAna-sanmAna. anukULatA-zAtA, viSaya saMpadA ke zarIra zobhA prati paNa sadA udAsInabhAvavALA eka sAdhakanI kyAM te AtmamastI ane kyAM bharapUra apekSAothI dabAyela sAMsArika sajjana. jaina zramaNa pAse ArAdhanAo karatAMya sabaLa evo ArAdhakabhAva je hoya che te ja pravRtti karatAMya pariNatinI pakkaDavALo ane pariNAme mukti sudhI pahoMcADanAro aMtaravaibhava khUba ja sugupta khajAnA jevo hoya che. AtmaprazaMsA ane paraniMdA, svano utkarSa ane parano apakarSa, spardhakavRtti ke mithyA ADaMbaro jene naDatAM nathI, je sAdhaka nAmanAnI kAmanAthIya para che ane aMtarmukhI che-te vidvAna jJAnI paNa che. tyAgI ja nahIM, paNa yogI paNa che, guNI ja nahIM paNa sAco sukhI paNa AvA lokottara AcAra pALanArane pracAramAM paDavuM paNa nathI paDatuM balke tenuM mauna paNa bhASA bane che, jIvana ja anya mATe saMdeza-upadeza bane che. tevA guNavAna, labdhivAna zramaNo bhavAMtaramAM sukha-samAdhizAMti ane samRddhi pAme ke nikaTabhavI banI rUpAtIta siddhagatine paNa saMprApta karI le temAM koI Azcarya nathI, kAraNa ke anAdikALathI muktinI sapharano rAjamArga saMyama rahyo ane rahevAno. saMsAramAM rahI savizuddha dharmanI ArAdhanAo azakya che. zramaNadharmamAM tarka karatAMya tattva-titikSA ane taTasthatA vadhu mahattvanI gaNAya che. saMsArIone bahAranAM sukha hoya che, paNa aMdarathI duHkhI hoya che, jyAre jaina zramaNo aMtarAtmAthI ane aMtaHkaraNathI sukhI-sukhI hoya che. puNyodayamAM paNa udAsInatA-mAdhyasthabhAva tathA niHspRhatA temano AMtaravaibhava hoya che. jJAnI chatAMya namra-vinamra, vinayaviveka, zAMta-dAMta, zama-upazama, tapasvI-tyAgI, anAsakta, anAvRtta, sahanazIla, svAdhyAyI, samabhAvI, apramatta, jinAjJAsamarpita, jJAnagarbhita vairAgI evA to aneka guNothI alaMkRta teo zramaNa ja nahIM kSamAzramaNa kahevAya che, temane paNa kyAreka azubha karama zarama rAkhyA vinA pIDe, chatAMya tevA karmodaya prasaMge paNa karmAdhIna banatA nathI. vizva ajAyabI : eka saMsArIno ullAsa bhautika jhAkajhamALa utpanna kare che, jyAre saMyamIno ullAsa AdhyAtmika camatkAro sarje che. duniyA camatkArane namaskAra kare che, jyAre saMyamIo namaskArane camatkAra kahe che. temanI pAchaLa loko keTalI saMkhyAmAM AkarSAyAM, keTaluM dhana vAparyuM, keTalI uchAmaNIo thaI, bhaktavarga ke ziSyavarga keTalo vizALa banyo te badhuMya zramaNadharmanI jarUriyAta nathI hotI, phakta vyAvahArika zobhA bane che ane zAsanaprabhAvanA karatAMya zAsanarakSA ane tethIya vadhIne AtmaArAdhanAnuM temane mahattva vadhu hoya che. zAsanarAgano prazasta rAga hovAthI bahAranI duniyAmAM bhamavuM nathI paDatuM, paNa AMtarakhoja mATe ja bhramaNa hoya che. AvI lokottara sAdhanA karatAM-karatAM kyAreka nAnI-moTI Abhoga-anAbhogathI bhUla ke skhalanA thaI jAya toya pApa karatAM pazcAttApa karavAnI tako vadhu maLe che, kAraNa ke zramaNadharma ja sAdhanA ane siddhi mATe sarjAyela che, AcArapradhAna, tIrthaMkara pradatta, gurvAjJA ane bahumAnathI dhabakatuM evuM to cetanavaMta che ke kudarata paNa jhUkavA lAge che, samudra-pRthvIsUrya-caMdra jevI mahAsattAo paNa maryAdA rAkhe che. mATe ja kahevAya che ke AcAranAza pachI ja zAsananAza thaI zake tyAM sudhI jaina zAsana jayavaMtuM rahe che, anekonuM kalyANa kare che. devatAo paNa je saMyamanI jhaMkhanA kare che, cakravartIothI laI rAjA-prajA sau jene abhivaMde che, te zramaNadharmamAM naMdI sayA saMjame'nI ukti keTalI sArthaka te anubhavavA 'saMyama kabahI mile'nI hArdika prArthanA atyAvazyaka che. vizALa bajAramAM koIka ekAdanI dukAna devALuM kADhe toya bAkIno vepAra Thappa thai jato nathI, tema saMyama grahI patita thanAra naMdISeNa, ArdrakumAra, araNika ke anya aNagAranI nakArAtmaka vAtomAM rasa levA karatAM haribhadrasUrijI, hemacaMdrAcAryajI ke hIrasUrIzvarajI jevA mahAbhAgInI hakArAtmaka vAtomAM vicArone goThavatAM saMyama ane saMyamIo pratye bahumAna vadhaze. gurubahumAna ane gurukRpAthI sarjAyela nAno A lekha moTI ane sAcI vAtonA khapI AtmAone sAro gamaze, tevI zubhAbhilASA sAthe virAma. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa. 269 jana-zramaNonAM gurjara ItikRti nirUpaNamAM yogadAna -DaoN. raseza jamInadAra gujarAtanA itihAsano suvarNakALa kahI zakAya tevA solaMkIyugamAM to jaina zramaNone hAthe mana bharIne vipula pramANamAM sAhityasarjana thayuM. kalikAla sarvajJa hemacandrAcAryajIe sAhityakRtio uparAMta koza, vyAkaraNa, alaMkAra AdinuM mahattvanuM pradAna karyuM. tema aneka sUrivaroe mahApuruSonA jIvanacaritra AlekhatAM caritakAvya, paurANika kAvya, ane stotrakAvya racavAmAM paNa bhAre yogadAna ApyAM. amaracaMdrasUrijInuM "bAlabhArata' ane 'padmAnaMda' mahAkAvyo tarIke prasiddha che. "bAlabhArata' e "mahAbhArata'no sAra che tema 'padmAnaMda'mAM jaina tIrthakara AdinAthanuM carita AlekhAyuM che. solaMkI kALa ane e pachI racAyelA prabaMdhagraMthonI racanAmAM prabhAcAryanuM prabhAvaka carita', merUtuMgAcAryanuM prabaMdhaciMtAmaNi' Adi prasiddha che. saMyamasuvAsathI maghamaghatA jaina zAsananA A udyAnamAM rahIne jema pUrva mahApuruSoe vizvane Azcaryacakita karI de tevuM virATa sAhityasarjana karyuM, "saMmatitarka, "anekAMta mata', 'jayapatAkA' ane 'syAvAdamaMjarI' jevA graMthano vAraso Apyo tema vartamAnamAM paNa gujarAtanA kALakhaMDanI uttama sAhityakRtionA A lekha dvArA ApaNane Achero khyAla maLe che. A lekhamALA rajU kare che DaoN. ramezabhAI jamInadAra, jeo itihAsa ane saMskRtinA marmajJa ane abhyAsI che. jainadharma ane saMskRti paratveno temane bhAre lagAva jaNAya che. itihAsanirUpaNamAM buniyAdI jJApakono teo mULabhUta dRSTivat abhyAsa karIne potAnA maulika arthaghaTanathI te te ghaTanAne viziSTa rIte prastuta kare che. itihAsanA AlekhanamAM temanI zailI AgavI ane nirAlI che. gUjarAta vidyApIThamAM uccasthAna upara rahIne varSo sudhI sevA ApI che. temanI samarpaNabhAvanAne so so salAma. -saMpAdaka Avazyaka sUtro ane tenA racayitA pUjya jagaciMtAmaNi - zrI gautamasvAmI ajitazAMti - zrI naMdiSeNamuni namoDahaMta - zrI siddhasena divAkara|saMtikara - zrI munisuMdarasUri uvasaggahara - zrI bhadrabAhusvAmI nimiuNa - zrI mAnatuMgasUri saMsAradAvA - zrI haribhadrasUri bhaktAmara - zrI mAnatuMgasUri laghuzAMti - zrI mAnadevasUri kalyANamaMdira - zrI siddhasena divAkara sakalatIrtha - zrI jIvavijayajI sakalADahatu - zrI hemacaMdrAcArya guruvaryo Jain Education Intemational Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 vizva ajAyabI : dharmane bhaugolika baMdhana hotAM nathI, hoI zake ja nahIM. brahmacarya ane aparigraha. zrAvakasaMgha jo ke A vratonAM enAM svarUpa sAmAnyataH sarvavyApI ane sacarAcara hoya che. yathAzakti pAlana kare che, je aNuvratothI khyAta che. A pAMca eTale koI khAsa ke cokkasa pradezanA saMdarbhamAM dharmano alaga mahAvratamAM eka che aparigraha. jaina Agama graMtho to rIte vicAra karavo muzkela che. paraMtu koI eka pradezamAMthI ke bhikSuoe pustaka parigrahaNa rAkhavo nahIM ema spaSTa sUcave vistAramAMthI hAthavagAM thatAM jJApakanA saMdarbhamAM dharmanA vattA- che. paraMtu dharma-sAhityanI vRddhi ane tenA vikAsanI sAthe ochA prabhAva-prasAranI carcA avazya thaI zake. tema bhASAnA bhikSuo mATe vistRta sAhitya smRtibaddha rAkhavuM muzkela banatuM pariprekSyamAM paNa dharma-prasAra-pracAranI carcA upAdeyI nIvaDI zake. gayuM. eTale samayAMtare jJAnanA anivArya sAdhana tarIke pustaka | gujarAta e bhAratano bhaugolika maryAdA sacavato eka parigraha jarUrI kaho ke Avazyaka thaI paDyo. tethI pustako have bhUkhaMDa che. eTale rASTrakakSAe thatI gatividhi rAjyakakSAe thAya bhikSuo vAste anivArya-Avazyaka gaNAyAM. pariNAme, jJAnanA paNa kharI ane nA paNa thAya. jo ke hakIkatamAM gajarAtanAM pratyakSa svarUpa tarIke pustaka-pUjA prAraMbhAI ane kArtika zukla itihAsa ane saMskRti sthaLa-samayanA paripekSyamAM, bhAratanA para - paMcamI jJAnapaMpanI tarIke UjavAvA lAgI. AthI derAsaromAM itihAsa ane saMskRtinI lai Avatti gaNI zakAya. ahIM pustakone sthAna prApta thatuM gayuM, je saMdarbhe pustakAlayonAM ApaNe sAhityika jJApakonA AdhAre gujarAtanAM itihAsa ane Astatva nimANa pAmyA. janadha vikAsa ane astitva nirmANa pAmyAM. jainadharmanI paribhASAmAM pustakAlaya saMskRtinAM (have pachI "itikRti' zabda prayoga karyo che.) zanimahArathI sukhyAta thayAM. AlekhanamAM jainadharmanA zramaNoe karelAM yogadAnane AMzika ApaNe ethI abhijJa chIe ke tanamananA zuddhikaraNa rIte mUlavavAno yathAzakti prayAsa karyo che. kAje mAnavajIvanamAM tIrthanAM mAhAsya pratyeka dharme svIkAryA che. pUrvakAlathI ApaNA dezamAM dhArmika kSetre be paraMparA jIvana anuyUta dhAMdhala ane dhamAlathI dUra laI jaI vahetI AvI che : brAhmaNa paraMparA ane zramaNa paraMparA. brAhmaNa AtmazAMti prApta karAvanAra tIrthayAtrA eka amogha auSadhi che. paraMparA drAnI AsapAsa vikasI che. traNanA ekAdhika artha hA, jainadharmamAM tIrthayAtrAnuM mahattva vadhAre jovuM prApta thAya che. pracalita che, paraMtu dharmanA saMdarbhamAM ati-prArthanA ane A dharmanA bhikSusaMghe ane zrAvakasaMghe tIrthonI jALavaNI ane yajJayAgAdi karma ema be artha vadhAre yogya che. AthI ja nirmANamAM tathA navaracanAmAM khUba ja umadA phALo Apyo che. brAhmaNadharmamAM aneka prakAranI stuti ane prArthanA tema ja tIrthonI navaracanAmAM eka bAbata noMdhapAtra che ke maMdironA yajJayAganI vividha vidhinAM mahattva viziSTa svarUpe jovAM prApta jIrNoddhAra ane navI mUrtionI pratiSThA jainoe mAtra thAya che. zramaNa paraMparAno vikAsa sakSamAMthI thayo che. samano dharmabhAvanAthI karI che, jemAM purAvazeSIya dRSTinI apekSA rahelI eka artha thAya che sarakhuM-samAna. zramaNa dharmomAM AthI ja koI nathI. navI pratimAnI pratiSThA samaye agAunI mUrti apuja UMcanIcanA bheda hotA nathI, jAti, raMga, liMganA tathAkathita rAkhI nA zakAya tethI teno saMgraha jovA maLato nathI, chatAMya koI paNa prakAranA bhedabhAva vinA sahune sarakhuM sthAna hoya che. tathinI kAra che. te tIrthanI navaracanA dvArA dharmanA sAtatyane jALavI rAkhavAno zramaNa dharmomAM be paraMparA mukhya che. jaina dharma ane bauddha dharma. ane te temano prayAsa sAce ja prazasya che. te zramaNa dharmomAM paNa saMkucita aneka vicArasaraNI vidyamAna che tIrthonI navaracanA sAthosAtha jainasamAjano anya umadA jo ke brAhmaNa dharmanA saMkhyAtIta saMpradAyanA bhaktoe UMca- ane savizeSa agatyano phALo che pustakasaMgrahano ane enI nIcanA bhedabhAvane anumati bakSI nathI. keTalAya saMpradAya A yathAyogya jALavaNIno. mAtra pustaka-saMgraha karavo eTaluM ja bAbate ujAgara che ja. anukAlamAM bhrAmaka vAto dvArA keTalAka pUratuM nathI. vAMsovAMsa tenAM jatana jALavaNI karavI eTalAM ja saMpradAyamAM bhedabhAva jovA maLaze, je itihAsI hakIkata nathI. jarUrI che. ahIM dhyAnArya bAbata e che ke mAtra jainadharmanA jainadharmamAM tyAgIvarga bhikSasaMgha tarIke oLakhAya che ane graMthonAM A pustakAlayo nathI. ati virala ane aprApya evA , gRhasthavarga zrAvakasaMgha tarIke sukhyAta che. zrAvakasaMghanI tulanAmAM ghaNA jainetara graMtha-hastaprata ityAdithI Ajeya A pustakAlayo bhikSusaMghane keTalAka vizeSa niyamonAM kaDaka pAlana karavAnAM hoya samRddha che ane samRddha che ane tethI ja jaina jJAnabhaMDAro vidvAnonA upayoga che. AmAM pAMca mahAvrata mukhya che : ahiMsA, satya, asteya, vAstanAM sarvasAmAnya graMthAlayo tarIke tenuM kAThuM UpasI AveluM Jain Education Intemational Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 271 che, je bAbata temanI abhyAsaniSThA ane audAryanI dyotaka che. avaziSTa avazeSa, aitihAsika sthaLavizeSano abhyAsa karavAno jAhera mAlikInAM A prakAranAM pustakAlayo sthApavAnI pravRttika moko aMke thaI zake che. samAjamAM pravartI rahelI vibhina prakriyAmAM jainoe atyaMta mahattvanuM tema prazaMsanIya kArya aMke raheNIkaraNI ane rItarivAjono paricaya thAya che. A sAthe karavAmAM pAchuM vaLIne joyuM nathI. ApaNA dezamAM jaina dharma mArgamAM AvatAM gAmanA jJAnabhaMDArano alabhya lAbha hAthavago pustakonA saMgrahamAM ane pustakAlayonI sthApanAmAM tema ja tene thAya che, jethI temane anveSaNanI anukuLatA saMprApta thAya che. saMgaThita svarUpa bakSavAmAM atyaMta Avazyaka phALo noMdhAvyo che. sonAmAM sugaMdha bhaLe tema cAturmAsanA sthAyI vasavATathI jainonI ThIka ThIka vastIvALA lagabhaga pratyeka gAmamAM ekAda zramaNone lekhana-sarjana-adhyayana-anveSaNa-kArya karavAnI jJAnabhaMDAra nA hoya evuM bhAgye ja bane e prakAranuM bhogIlAla aNamola taka sAMpaDe che, kaho ke teo kAryarata rahI zakAya che. sAMDesarAnuM vidhAna khasUsa aMke karavA jevuM che. tethI aprApya Ama, jaina zramaNone saMprApta thayelI vihAranI ane zakavartI ghaNA graMtha anveSaNArthe prApta thAya che, je bAbata anukULatA ane cAturmAsanA sthAyI vasavATathI aMke thatI jJAnabhaMDAranI aitihAsikatA sUcita kare che. amUlya taka; temAMnA ghaNAkharA zramaNanI jijJAsAvRtti ane pustakonA saMgraha karavA, tenAM jatana-jALavaNI karavAM ke pravRttizIlatA tema ja iti-kRti paratvenI ruci-dRSTi-vRttine tene saMgaThitarUpa ApavAM emAM ja jainasamAje nizivam mAnyuM savizeSa poSaka nIvaDe che. pariNAme, tIrthasthaLono sAmAnya paNa nathI. sAthosAtha pustakaprakAzananI pravRttinuM mahattva vicArI A aMtaraMgI paricaya, maMdiro ane pratimAonAM sUkSma avalokana saMlagnita pravRtti paNa sArI rIte amalI banAvI che, kaho ke karavAnI prApta thatI suvidhA, maMdira-2canA ane pratimA hAtha dharI che. A pravRttine lIdhe ja jaina sAdhuonA jJAnano sthApananA lekhonAM vAcana ane saMpAdana jevA itihAsa ane lAbha sarvasamAjane maLyo che ema kahevuM yathAyogya che. Aje saMskRtinA ghaNA graMthanA nirmANamAM jaina sAdhuono viziSTa phALo jyAre vidvAna lekhakane potAnAM lakhANa ke sarjanane prakAzita rahelo joI zakAya che. khAsa karIne, tIrthonAM varNana ane enAM bAbate prakAzakanI zodhamAM javuM paDe che, temAMya vaLI mAhAbhyanuM gaurava gAtA graMthonuM bAhulya savizeSa jovuM prApta itihAsa, vivecana ke kavitAnAM pustaka to prakAzaka jaldI thAya che. iti- kRtinI dRSTie paNa A prakAranA pustakanuM chApavA tatpara hotA nathI; tyAre varSothI aviratapaNe gatizIla mahattva adakeruM hoya che; kAraNa temAM mAtra tIrtha-maMdira-pratimAne rahelI jaina samAjanI prakAzana-pravRtti kevaLa jainavarga vAste ja varNana hotAM nathI, paNa vAMsovAMsa pratimA-lekho ke zilAlekhono nahIM paNa mAnavasamAja mATe AzIrvAda samAna che ema kahevuM abhyAsa hAthavagA thAya che, sthaLa vizeSanAM bhaugolika varNana jarAya khoTuM nathI. jainonI pustaka-prakAzananI ane jovAM maLe che, sthaLanAmono-pUrvakAlIna ane samakAlInapustakAlayonI sthApanAnI prastuta pravRttimAM bhikSusaMghanAM preraNA viziSTa paricaya prApta thAya che, samAjajIvananuM AchuM-ochuM ane jJAna tema ja zrAvakasaMghanAM Arthika-audAryano subhaga Alekhana paNa kyAreka jANavA maLe che, to ghaNIvAra jainetara samanvaya dRSTigocara thAya ja che. tIrthavarNana paNa aMke karI zakAya che. AvI badhI itikRtine jaina zramaNo koI paNa sthaLe lAMbA samaya sudhI nivAsI sAvarIya savizeSa upayogI, kyAreka jJApakIya dRSTie paNa, mAhitI rahI zakatA nathI. phakta cAturmAsa daramiyAna ja. ahiMsAnA ApaNane jainazramaNo saMpaDAvI Ape che. saMdarbhe, teo je te sthaLe sthAyI nivAsa karI zake che. jJAtavya A prakAranAM yAtrAvarNanayukta graMthavizeSanAM mUlyAMkana eTaluM ja ke jaina sAdhuo varSano moTo bhAga vihAramAM vyatIta karatAM itikRti sAdhaka munizrI vidyAvijayajI ('mArI kare che. temanA A prakAranA vihArakArya daramyAna kaho ke kacchayAtrA, prastAvanA pRSTha 11) noMdhe che : "koI paNa rASTranA pagapALA pravAsa vakhate, teo eka gAmathI bIje gAma, eka ghaDataramAM, vizeSataH itihAsaghaDataramAM mamattAMto vadhAre vistAramAMthIpradezamAMthI bIjA vistAramAM-pradezamAM vihAra prAmANika (jJApaka tarIke) mAnI zakAya che. te samaye cAlatA karatA rahe che. A kAraNe teone vividha sthaLa-nagara-pradeza- sikkAo, zilAlekho ane graMthAMte ApelI prazastio vagere vistArano pratyakSa paricaya thAya che, vidhavidha saMskRtino samAgama uparathI koI paNa vastuno nirNaya karavAmAM muzkelI UbhI thAya thAya che. vihAra vakhate mArgamAM AvatAM zilpakRti ane sthApatya, che, tyAre te te samayanAM pravAsavarNano e muzkelIonA Jain Education Intemational Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 vizva ajAyabI : nivAraNamAM suMdara sAdhana tarIke kAmamAM Ave che. A ja lakSaNanAM avalokanathI sUcita thAya che ke temAMthI savizeSa kAraNathI Adhunika lekhakone bhAratanI tatkAlIna sthiti saMbaMdhI sAMskRtika mAhitI prApta thaI zake che. jo ke A badhAM ja pustaka kiMI paNa nirNaya karavAmAM dezI ke paradezI musApharonAM jainadharmane kendrastha rAkhIne ja nirmAyAM hovA chatAM temAMthI bhAratayAtrAvaLano upara vadhAre dhyAna AkRSTa karavuM paDe che; babbe dharmatattva bAda karatAM zeSataH itikRtine upayogI-upAdeyI ghaNI je je yAtrike noMdhelI vigato sAcI che, prAmANika che ema vigata upalabdha thAya che. jainatIrthanAM varNananI vAMsovAMsa copAsa svIkAravuM paDe che. AvelAM jainetara tIrthanA mitAkSarI paricaya prastuta karavAnuM pUrvakAlIna jaina sAdhuoe gujarAtanAM itikRtinA audArya sUcaka to che ja, dhyAnArha paNa. A ApaNI sAMskRtika AlekhanamAM sAro phALo noMdhAvyo che. temaNe lakhelA graMthone dharohara che. je te tIrthanA tatkAlIna itihAsa, sthaLanAmono sAmAnya rIte traNa vibhAgamAM mukI zakIe : (1) vividha tatkAlIna-samakAlIna nidiSTa paricaya, sAthosAtha tenAM kemika tIrthanA paricaya, (2) prabaMdha sAhitya ane (3) prabhAvaka rUpAMtaranI vigata, je te tIrthanI bhaugolika sthiti uparAMta puruSanAM caritra. alabatta, A badhAM pustaka hakIkatamAM tyAMnAM yAtAyAta varNana, badhAM ja varNanamAM jhINAmAM jhINI dharmadaSTithI vyApta che; chatAM emAMthI paNa mukhyatve gujarAtanA vigatanA ullekha, vivAdAspada vigatonA samarthanAM vidvajjanonAM sAMskRtika itihAsane sparzatI mAhitI sArI rIte tAravI zakAya maMtavya ke avataraNa, zilpa-sthApatya lekha ke maMdiranAM citrache, to ghaNIvAra rAjakIya vigato paNa hAthavagI thAya che. vaLI Alekhana, maMdira vizeSanI sthApanA ke jIrNoddhAra sAthe kyAreka rAjakIya vigatanI coksAInA samarthanamAM A graMtho saMkaLAyelA vyaktivizeSa-rAjAo, maMtrIo, zrImaMto, rAjya upayogI thaI zake che. Ama pUrvakAlIna jaina zramaNonA samagra vagerenI mAhitI, maMdiraracanA ane enAM jIrNoddhAra tema ja sAhitya vize agAu vistRta mAhitI, "jaina sAhityano pratimApratiSThAnAM lakhANanAM sAnuvAda paricaya-A badhI bAbata gujarAtI sAhityamAM phALo' (manasukha kIratacaMda mahetA), bIjI jana zramaNonI itikRti paratvenI abhirucinAM-abhimukhatAnAM gujarAtI sAhitya pariSadano ahevAla ane jaina sAhitya. trIjI ghAtaka che. gujarAtI sAhitya pariSadano ahevAla ItyAdimAM jovI prApta prAcIna tIrthamALA saMgraha bhAga-1 thAya che. bhogIlAla sAMDesarAe naina kAma sAdityamAM vijayadharmasUrinA A graMthamAM (1922) pacAsa tIrthamALAnAM punarAta (1952) ane mAdAnya vastupAta sAhitya maMDana tathA avalokana che. prAraMbhe dezanA bhaugolika vibhAga pramANe saMkSipta saMta sAhityamAM temano cho (1957)mAM tathA sAra prastuta karyo che. tIrthonAM A varNanamAMthI keTalIka sAMskRtika jinavijayajIe prAcIna garatanA sAMskRtika tihAsanI mAhitI aMke karI zakAya che. sAdhana sAmagrI (1933)mAM vikramanA agiyAramA saikAthI | mArI kacchayAtrA : vidyAvijayajInA A pustakamAM ogaNIsamAM saikA sudhInI ghaNI jainakRtionA ullekha karyo che. (1942) aitihAsika dRSTi dhyAnArha bane che. "kaccha e to eTale have ahIM A lekhamAM Adhunika jaina sAdhuoe purAvazeSono khajAno che" evA vidhAna sAthe "kacchanA gujarAtanAM itikRtinA nirUpaNamAM zo phALo Apyo che tenuM purAtattva' vize munijIe eka alaga prakaraNa phALavIne avalokana saMkSepamAM karIzuM. khAsa karIne prasiddha thayelAM gujarAtI itihAsadRSTinAM darzana karAvyAM che. uparAMta cha zabdanA pustakono samAveza karavAno upakrama rAkhyo che. vibhinna arthanAM saMkSipta varNana prastuta karIne te paratve Adhunika jaina sAdhuonA sarjanane sAmAnya rIte bhogaulika mAhitI, samAja-dharma-jIvananAM vividha pAsAM, tIrthasthAna mahimA, abhilekha, prabhAvakacaritra, rAsasaMgraha, pUrvakAlIna ane arvAcIna rAjakIya sthitimAM parimANa, keLavaNI itihAsa vagere vibhAgamAM mUkI zakAya. viSayaka noMdha ane audyogika jIvananI mAhitIthI ApaNane tIrthasthAnaparicaya (cAkAvarSanA abhinna karyA che. itikRtinA saMdarbhe A pustaka jJApakIya banI rahe che. Adhunika jaina zramaNonA graMthano moTo bhAga A vibhAgamAM samAviSTa thaI jAya che. A prakAranAM pustakanAM zaMkhezvara mahAtIrtha bhAga 1-2 : jayaMtavijayajInA A graMthamAM (1942)nA pahelA bhAgamAM aitihAsika varNana che Jain Education Intemational Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa ane pariziSTamAM 65 zilAlekhanA sAnuvAda ApavAmAM AvyA che. bIjA vibhAgamAM A tIrtha saMlagnita je je kalpa, stotra, stuti, zloka hAthavagAM thayAM che te ahIM prastuta che. A tIrthavarNana itihAsI che. Abu bhAga 3 (acalagaDha) jayaMtavijayajInA A pustakamAM (1946) acalagaDhanA sarvazreSTha UMcAI dharAvatA zikharathI AraMbhI taLeTI sudhInI aitihAsika mAhitI darzAvI che. A mArgavarNananI AsapAsanAM medAnamAM tema ja najIkamAM AvelAM jaina-vaiSNava-zaiva vagere tIrtho tathA maMdiro tema ja kudaratI ane mAnavakRta anyathA surakSita pUrvakAlIna darzanIya sthaLavizeSanAM varNana ahIM prastuta che. munizrIe Abu bhAga 1 thI pamAM Abu ane AsapAsanA vistAramAM AvelAM jaina ane jainetara tIrthono aitihAsika paricaya Apyo che. bhAga 2 ane 5mAM abhilekhonI vizada chaNAvaTa karI che. temanAM A pustakamAM phoTAonuM bAhulya dhyAnArha banI rahe che. mAtra pahelA bhAgamAM ja 51 phoTA prakAzita che. A badhA graMthamAM munizrInI UMDI sUjha ane samaja varNaviSaya paratve jovAM prApta thAya che, tema ja itihAsa pratyenAM svarucivRttirdaSTino pratyaya thAya che. AbunI girimALAnAM AvAM vistRta varNana anyatra jvalle ja jovA maLaze. Abu bhAga 4 (arbudAcala pradakSiNA, 1948) jayaMtavijayajInA A pustakamAM 97 gAmano saMkSipta paricaya prastuta che. AmAMnAM 71 gAmamAMthI abhilekha maLyA che. pratyeka gAmanuM sUkSma avalokana prastuta karyuM che. jaina paribhASA ane anya-mAnya zabdonI samajUtI varNa-viSayane vizeSa prasphuTa kare che. arbudAcalanI bRhat pradakSiNA ane laghu pradakSiNAnAM koSTaka ApyAM che, je anukramanI garaja sAre che. jayantavijayajInAM bIjAM be pustaka-uparimAlA tIrtha (1948) ane Abu bhAga 1 (tIrtharAja Abu, trIjI AvRtti 1950) paNa itikRtine upAdeyI che. nAkoDA tIrtha: munizrI vizAlavijayajInuM A pustaka (1953) Ama to najIkanA mAravADa vistAramAM AvelA pUrvakAlIna jainatIrthano ApaNane paricaya karAve che. Ama to eka kALe A pradeza ApaNA bhaugolika vistAra aMtargata hoI ahIM eno nirdeza Ameja karyo che. A tIrthanuM Adhunika nAma mahevAnagara che. vizAlavijayajI mahArAja tIrthonAM varNana ApaNane sapaDAvI ApavAmAM mAhera che. vihAra vakhate je je 273 tIrthanA paricayamAM AvyA teno abhyAsa karI mitAkSarI chatAM sarvagrAhI paricaya ApatI bAra pustikA emaNe prakAzita karI che. hA, emanAM lakhANamAM phoTAnAM pramANa bahu ochAM jovAM prApta thAya che. bhorola tIrtha : munizrI vizAlavijayajI, 1954. A sthaLavizeSa banAsakAMThA jillAmAM AveluM che. A uparAMta bhIDiyA, tharAda, DhImAvAva ane DuA tIrthano paricaya ApaNane karAvyo che. be jaina tIrtha (cArupa je pATaNa najIka AveluM che ane maMtraNA je siddhapura najIka AveluM che) nAmanA A pustakamAM (1955) ApaNe saMkSipta mAhitIthI avagata thaIe chIe. cAra jaina tIrtho (1956)mAM munizrIe mAtara, sojitrA, dhoLakA ane kheDAthI ApaNane paricita karyA che. uparAMta emanA bIjA eka pustaka--kAzI, gAMdhAra, jhaghaDiyA (traNa tIrtho)mAM (1957) ApaNane sArI mAhitIthI jANakAra kare che. A traNeya tIrtha dakSiNa gujarAtamAM AvelAM che. kAvI jaMbUsara tAlukAmAM che, jhaghaDiyA nAMdoda tAlukAmAM AveluM che ane gaMdhAra bharUcathI uttara-pazcima ekatAlIsa kilomITaranA aMtare sthita che. A uparAMta vizAlavijayajInAM anya tIrthavarNanamAM ghoghAtIrtha (1958), bhIlaDiyAtIrtha (1960), muMDasthaLa mahAtIrtha (mUMgathalA, 1960), rAdhanapura eka aitihAsika paricaya (1960), ArAsaNa tIrtha kuMbhAriyAjI tIrtha (1961), serisA, bhoyaNI, pAnasara ane bIjAM tIrtho (1963) ane sAMDerAva-eka aitihAsika paricaya (1963)no samAveza thAya che. bhIDiyA tIrtha uttara gujarAtamAM AveluM che. ghodhAtIrtha bhAvanagarathI ekavIsa kilomITaranA aMtare AveluM vallabhIpura maitraka rAjAonA samayamAM agatyanuM baMdara hatuM. ApaNI kahevata che 'laMkAnI lADI ane ghoghAno vara' A kahevatamAMnuM ghoghA te A mahAtIrtha ghoghA ja che. bhIlaDiyA tIrtha uttara gujarAtamAM AveluM che ane enuM pUrvakAlIna nAma bhImapallI hatuM. bhImapallIno rAjA arNorAja vAghelA kumArapALano samakAlIna hato. muMDasthaLa mahAtIrtha (mUgathalA) Abu parvatanI dakSiNe AveluM che. A pustakamAM ATha phoTA che, jemAM eka abhilekhavALo che, AbunI dakSiNapUrvamAM ArAruNanA DuMgara AvelA che. zarUAtamAM ATha citra che, je zilpasthApatyanAM adhyayana-anveSaNa aMge upAdeyI banI rahe che. pariziSTamAM 161 pratimAlekha prastuta che,je tatkAlIna rAjakIya itihAsa vAste khUba ja upayogI che. pustaka Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 ghaNuM sAruM che.* amadAvAdanI pharate AvelAM A cha tIrthaserisA, bhoyaNI, pAnasara, vAmaja, upariyALA ane vaDagAmaaMge saMkSipta paricaya hAthavago thAya che. sAMDerAva rAjasthAnanA jodhapura jillAmAM AveluM che. munizrI kanakavijayajInuM pustaka bhAratanAM prasiddha jaina tIrtho dhyAnayogya che, jo ke AmAM mukhyatve gujarAta samastanAM 70 uparAMta jaina tIrthano paricaya ApaNane lekhake saMpaDAvI Apyo che. keTalAMka nagaranI pUrvakAlIna itihAsI mAhitI paNa upalabdha karAvI ApI che. abhilekhasaMgraha Ama to, jaina zramaNonA tIrthavarNanamAM avAranavAra abhilekha aMgenA ullekha Ave ja che, paNa temaNe abhilekhonA svataMtra graMtha paNa ApaNane saMpaDAvI ApyA che. abhilekhavidyAnA vikAsamAM jainaAcAryonAM yogadAna dhyAnArha rahyAM che. prAcIna jaina lekhasaMgraha : bhAga 1 ane 2 (1921, munizrI jinavijayajI). A pustakakdayamAM jainAcArya jinavijayajIe je abhilekhone pRthakRta karyA che, jemAM samayanI dRSTie jUnAmAM jUno lekha vikrama saMvata 996nI (IsavI 940) sAlano hastakuMDIno lekha che ane chevaTano lekha vikrama saMvata 1903nI (IsavI 1847) sAlano amadAvAdano lekha che. Ama, vikramanI dazamI sadIthI vIsamI sadI sudhInA (eka hajAra varSanA samayagALAnA) lagabhaga 557 lekhono saMgraha A pustakamAM che. ApaNe ethI abhijJa chIe ke AcArya jinavijayajI gujarAtanA sukhyAta vayovRddha purAvid hatA. gujarAtanA AlekhanamAM emanAM lekhanakAryo cirasmaraNIya raheze, temanA sarjana-saMpAdana-saMzodhanakAryanuM phalaka ghaNuM vistRta rahyuM che. sAdhujIvana daramyAnanA emanA sarjanagraMtha ane tyArapachInA sAdhucarita jIvananA mukhyatve adhyayanaanveSaNa-saMpAdana-graMthoe gujarAtanA itikRtinA ghaDataramAM ane caNataramAM virala yogadAna bakSya che. noMdhapAtra bAbata e che ke A lekhanA lekhakanA vidyAvacaspatinA zodhanibaMdhanA teo parIkSaka hatA. emanAM ATalAM saMpAdana temanI AjIvana vidyopAsanAnAM ane abhyAsaniSThAnA pariNAmarUpa ghotaka dRSTAMta che : zatruMjaya tIrthodvAra prabaMdha' (1917) 'kumArapAla * prakIrNa vizva ajAyabI : pratibodha' (1920), 'prabhAvakacarita' (1931), 'prabaMdhaciMtAmaNi'(1933), 'vividha tIrthakalpa' (1934), 'prabaMdhakoza' (1935), purAtana prabaMdha saMgraha' (1936) vagere. jayaMtavijayajI saMpAdita Abu bhAga 2 (arbuda prAcIna jaina lekhasaMgraha, 1938) ane Abu bhAga 5 (arbudAcala pradakSiNA jaina lekhasaMdoha, (1949) A be graMtha abhilekhavidyAnA dhyAnArha lakhANa che.* prathama graMthamAM 664 lekhano samAveza karyo che. mULa lekhanI nIce TippaNImAM prAptisthAnano nirdeza che ane vAMsovAsa je te lekhano gujarAtI anuvAda prastuta che. pustakanI zarUAtamAM lekhonI sthAnavAra anukramaNikA ApI che ane pariziSTamAM gaccha, gotra, zAkhA, gAma, deza, parvata, nadI, rAjAo, maMtrIo, gRhastho, aTako vagerenI akArAdi samajutI jijJAsuo-abhyAsuone upayogI thAya tema che.* bIjA pustakamAM paNa pratyeka mULa lekha TippaNa sahita ApavAmAM Avyo che ane tarata gujarAtI anuvAda Apyo che. A pustakamAM kula 645 lekhono samAveza che. A badhA lekha vikrama saMvata 1017thI 1977 sudhIno (IsvI 960 thI 1920) samayapaTa dharAve che.* A baMne lekhasaMgraha lekhakanI UMDI sUjha, anveSaNavRtti, itihAsa-saMskRti paratvenAM ruci-dRSTi-vRtti ane dhIrajane abhivyakta kare che. vizAlavijayajI racita rAdhanapura pratimA lekhasaMgraha (1960) paNa abhilekhavidyAne gatizIlatA bakSe che. munizrIe pustaka-prAraMbhe rAdhanapura nagarano itihAsI paricaya ApaNane saMpaDAvI Apyo che. te pachI 486 abhilekha sAnuvAda rajU karyA che. caraNanoMdhamAM pratyeka lekhanuM prAptisthAna nirdezAyuM che, to pariziSTamAM rAdhanapuranA ullekhavALI racanAo prastuta karI che. ahIM prabhAvakonAM caritra, rAsasaMgraho ane itihAsaviSayaka graMthanA ullekha karavAmAM AvyA che. AcAryazrI puNyavijayajIno graMtha-bhAratIya jaina zramaNa-saMskRti ane lekhanakalA (1936)mAM khAsa karIne gujarAtanI zramaNasaMskRtinuM vistArathI Alekhana karavAmAM AvyuM che. lekhanakalA ane jJAnabhaMDAronA anveSaNakArya paratve jainonA dhyAnArha ane viziSTa phALAnI noMdha paNa prastuta che. A pustaka kharekhara vAcanakSama che. muni puNyavijayajI gujarAtanA zraddheya prAcyavidyApaMDita hatA. prAkRtanA UMDA abhyAsu ane anveSaNakAra munizrI lipizAstramAM nAgarI lipinA asAdhAraNa Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 275 niSNAta hatA. jJAnabhaMDAronA vyavasthApanamAM ane saMzodhanamAM rAsAonA kathAsAra ApyA che, jethI aparicita zabdayukta temanAM yogadAna khUba ja gaNanApAtra rahyAM che. hastalikhita mULa rAsane samajavAmAM saraLatA sAMpaDI rahe. kathAsAranI graMthonI varNanAtmaka sUci taiyAra karavAmAM temanAM khaMta ane caraNanoMdhamAM ApelI aitihAsika TippaNIo upayogI mAhitI dhIraja tema ja abhyAsaniSThA ane maulika dRSTi khasUsa jovAM prastuta kare che. pustakAMte Apelo "kaThina zabdArtha saMgraha prApta thAya che. saMskRta ne prAkRtamAM temanAM ghaNAM saMpAdana guruvarya samabhAvI vAcakane sahAyabhUta nIvaDI rahe che. manizrI caturavijayajI sAthe thayelAM che : dhamabyudaya vijayendrasurino graMtha mahAkSatrapa rAjA rudradAmAM (1949) ane vasudevadiMDI (1930-31) vagere. A (1937) itihAsa anveSaNamAM anokhI bhAta upasAve che. lakhanArane vidyAvAcaspatinA zodhakArya daramyAna vakhatovakhata hAMsa mizrita evA A nAnA graMthamAM paryAlamAM lAMbA emanAM mArgadarzana saMprApta thatAM rahetAM hatAM. amadAvAda sthita kALa sudhI zAsanastha rahelA ane pazcimI kSatrapothI khyAta lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranI rAjavaMzanA mahAyoddhA rAjA rudradAmAnA rAjakIya vyaktitvano sthApanAmAM emanI preraNA dhyAnAI rahI che. emano hastaprata vigatavAra paricaya uparAMta zaka jAtinuM mULa, zaka prajAnA saMgraha paNa emaNe A saMsthAne bheTa Apyo che. bhAratAgamana, sudarzana taLAva, rudradAmAno girinagarano rolalekha prAcIna gujarAtanA sAMskRtika itihAsanI sAdhana- jevI dhyAnArya bAbatone vizeSarUpe pRthakakRta karI che. sAmagrI (1973) e munizrI jinavijayajIno amUlya graMtha jaina paraMparAno itihAsa bhAga 1 ane 2 (1952 che. vikrama saMvatanA dazamA zatakathI ogaNIsamAM zataka sudhInA ane 1980) e trimaninA anveSaNakAryane ApaNI pratyakSa kare zakavartI graMthono mitAkSarI paricaya A graMthamAM che. uparAMta che. A traNa muni che : darzanavijayajI, jJAnavijayajI ane lekhanaparvata, graMthaprazastio, sikkAo, zilAlekho, sthApatya nyAyavijayajI. A baMne bhAgamAM 1200 varSanAM jainAcAryo, tema ja gujarAta bahAranA rAjyanA itihAsamAM gujarAtane jaina munivaro, sAdhvIjIo, rAjavIo, zeTha-zeThANIo, sparzatI bAbatonI noMdha, videzI sAhitya, prasaMgo sAthenI viddhatupurUSo, dAnavIro, vividha vaMzo, sAhityanirmANa, sAlavArI vagere vigata prastuta karIne anaveSaNakAryane upAdeyI lekhanakalA, tIrtho ane tenAM mAhAbhya, vidhavidha ghaTanAo jevI mArgadarzana aMke karavAnI suvidhA saMpaDAvI ApI che. munizrI itikRti bAbatonA AdhAra-paricaya ApavAmAM AvyA che, jinavijayajI 1920mAM gUjarAta vidyApIThanI sthApanA jethI tatkAlIna sAMskRtika pravAhonI ThIka ThIka mAhitI ApaNI mahAtmA gAMdhIjIe karI tyAre pahelaprathama zarU thayelA pratyakSa thAya che. hajI A aMgenuM anukArya cAlI rahyuM che ane zodhavibhAga-gUjarAta purAtattva maMdiranA prAdhyApaka ane saMbhavataH graMthakAryarUpe te prakAzita paNa thayuM hoya. samagra adhyakSa hatA, je vibhAga cAra dAyakAnA aMtarAla pachI punazca graMthatIrtha gujarAtI bhASAmAM viziSTa bhAta aMke karatuM 'itihAsa ane saMskRti vibhAga tarIke 1963thI A bhagIrathakArya sImAcihnarUpa banyuM che-banaze. lakhanAranA vaDapaNa heThaLa kAryarata thayo che. ahIM ulikhita graMthavizeSa mAraphate Adhunika jaina vidyAvijayajIno graMtha sUrIzvara ane samrATa (1919) zramaNoe gujarAtanAM itihAsa ane saMskRtinAM nirUpaNamAM ApaNA rAjyane rASTra sAthe lUtAtaMtunI jema sAMkaLI le che. yathAzakti paNa dhyAnayogya yogadAna bahyuM che enI avazya Ama to AkhuMya pustaka hIravijayasUrIzvara ane bAburI noMdha ApaNe levI rahI. A uparAMta ghaNA jaina sAdhuoe bAdazAha akabaranA jIvana tema ja kArakirdI upara itihAsI potapotAno viziSTa phALo saMskRta-prAkRta graMthonAM saMzodhanaprakAza pAthare che. uparAMta tatkAlIna rAjakIya ane sAMskRtika saMpAdana dvArA tema ja vividha prakAranA lekha-nibaMdha mAraphate mAhitIthI ApaNane ujAgara kare che. ApyAM che. ahIM A noMdhamAM prasiddha thayelAM mAtra gujarAtI aitihAsika rAsasaMgraha bhAga 1 ane 2 (1919) pustakonI samAlocananI maryAdA svIkArI hovAthI ghaNA ane bhAga 3 (1921) ane bhAga 4 (vidyAvijayajInA jainAcAryonAM ke jainazramaNonAM zodhakAryano ullekha karI zakAyo sahayogamAM 1922) munizrI vijayadharmasUrinA anveSaNakAryano nathI, kSamAprArthanA sAthe. samRddha paripAka che. A cAreya bhAgamAM prAraMbhe saMgRhIta bha kArya cAlI rahyuM che graMthakAryarUpe te punazca , Jain Education Intemational Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 vizva ajAyabI : jainAcAyoMnA prAkRta sAhitya dvArA ghaNIkharI rASTrIya prAdezika bhASAmAM A sAmagrI saMgRhIta che. cogadAna A kAraNe ApaNA rASTranA pratyeka pradeza ane pratyeka samayakhaMDane vAste vattAochA pramANamAM koIne koI sAmagrI emanI DaoN. raseza jamInadAra katiomAMthI hAthavagI thAya che. alabatta AraMbhanA ApaNe ethI abhijJa chIe ke purAvastu, sikkA, jainAcAryonAM lakhANa vizeSataH prAkRta bhASAmAM nimAryA hovA abhilekha vagere prAthamika jJApaka bhAratIya itikRtinA chatAMya, jaina zramaNoe upadeza to zakyataH pradeza bhASAnirUpaNanAM dhyAnArha sAdhana che; chatAM mAhitI prApta karavA bolImAM ApavAnuM valaNa akhatyAra kareluM jaNAya che. A vAstanAM eTalAM ja noMdhapAtra sAdhana che sAhityanAM. sAhityika pariprekSyamAM ApaNA dezanI pratyeka pradezabhASA, je te sAdhano sAMpradAyika che ane binasAMpradAyika paNa, tema ja bhASAaMtargata bolI ane te dvArA nirmAyelA sAhityane lokakathA ane lokavArtA svarUpeya che. A badhAM sAhityika gatizIlatA bakSavAnuM, kaho ke vikasavAnuM, parokSa-pratyakSakArya paNa sAdhana sadIothI sarjAtAM rahyAM che ane surakSita thatAM AvyAM emaNe karyuM che. A bAbata ghaNI dhyAnA gaNavI rahI. che. khAsa karIne sAMpradAyika ane sAmAjika saMsthAo ane jainAcAryonirmita graMthanAM pRthakakata avalokanathI spaSTa komonA prayAsa dvArA. jainonA jJAnabhaMDAra AmAM AgavI bhAta thAya che ke emaNe kevaLa dharmopadeza saMdarbhe lekhanakArya karyA nathI, upasAve che. hA, e kharuM ke A prakAranAM sAhitya moTe bhAge tema ja dharmetara evA koI ekAda viSayane emaNe emanA prAdezika ane dhArmika prabhAvathI yukta hovA chatAM atyalya hoya svAdhyAya ane anveSaNanA parighamAM goThavyo nathI. emaNe to che ke nathI hotAM tyAre rASTrIya itikRtinAM te te kAlakhaMDanAM mAnavajIvanane sparzatA ane e jIvanane anusmRta evo koI AlekhanamAM alabatta upayogI gaNAyAM che. paNa viSaya AvarI lIdho nA hoya evuM banyuM nathI. arthAt dharma hindu, muslima, jaina ane bauddha e cAra dharmagata ane sAhityane nirUpatA graMtho uparAMta itihAsa, saMskRti, komamAMthI moTe bhAge jainadharmIoe A kSetre vizeSa pradAna karyA abhilekhavidyA, khagoLa, jyotiSa, maMdira, sthApatya, zilpa, che. jo ke emaNe nirbheLa itihAsanA graMtha pramANamAM ghaNA rAjakAraNa, auSadhivijJAna, sRSTividyA, sthaLanAmavidyA, ochA ApyA che, toya temanAM dhArmika vADmaya itikRtine AtmatattvavidyA, sthaLavarNana, yAtrAvarNana, bhUgoLa jevA upAdeyI strotathI sabhara che e svIkAravuM rahyuM. enuM mukhya saMkhyAtIta viSayane samAvI letA ghaNA graMtha emaNe ApaNA lakSaNa e che ke jena AcAryoe aitihAsika cokkasAIthI samAjane meLavI ApyA che lekhanakAryane vikasAvyAM che. kevaLa emanAM lakhANamAM jainazramaNonAM AvAM ciraMjIva dAyitvanI bhUmikA kaI kAlAnukramanI prazaMsanIya cIvaTa jovI prApta thAya che. khAsa hoI zake ? A bAbate ghaNAM kAraNa darzAvI zakAya. eka to karIne ApaNA rASTranA pUrvakAlIna itikRtinAM nirUpaNamAM to saina hoya jaina koma Arthika rIte samRddha ane saMpanna che. bIjuM garthi, kI) jaina vAlmaya amUlya sAdhana tarIke avalokAyuM che. prabaMdho, mAnavakalyANArthe zAstrabodhita dAna ApavAmAM A koma caritro, vaMzavarNano vagere sAhityaprakAra dvArA jaina zramaNoe audAryathI samRddha che. mokSa vAste dharmajJAna prApta karavuM Avazyaka emanI itikRti paratvenI ruci-dRSTi-vRttino pratyaya karAvyo che. che evuM A koma sahajarIte svIkAre che. pariNAme dhArmika jyAM sudhI kAlAnukramanI coksAI ane zraddheyatAne saMbaMdha che tyAM tyI sAhityanA saMrakSaNa ane enA vistaraNakAryane ane rAjA. sudhI jaina sAhitya anya sAMpradAyika sAhitya upara sarasAI vitaraNakAryane agratA aMke karavAnI pratibaddhatAnI preraNA A sAbita karavAne adhikArI che. ApaNo evo avazya anubhava komane jainazramaNo mAraphate hAthavagI thaI che. A saMdarbhe aMke thayo che ke ajJAta ane zaMkAspada evI ghaNI tArIkha sAhityane chApavAnI ane prakAzita karavAnI protsAhakatA emane jenonI guravAvalInI sahAyathI niNita karAI che. prApta thaI che. pariNAme chinnavicchinna sAhitya-stotra-sAdhana A uparAMta dhyAnArya bAbata e che ke jainonAM sAhityika saMgaThita ane ekatrita karavA kAje A koma utsAhaprerita thaI. sAdhana puSkaLa che, vaividhyapUrNa che ane vAMsovAsa ApaNA dezanA A vAstu emAM potAnI prakAzanasaMsthAo ane te mATenI itihAsayuganA lagabhaga pratyeka kAlakhaMDane AvarI le che. mudraNasaMsthAo sthApavAmAM agresara rahI. A badhI prAkRttika Jain Education Intemational Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 299 prakriyAthI graMthasaMcaya ane graMthasaMgraha thavAthI jJAnabhaMDAro tulanAtmaka abhyAsa A graMthathI ApaNane sulabha thAya che. vyavasthita rIte astitvamAM AvatA gayA. pariNAme sAmAnya jainadharme ghaNA pamasji ApaNane bakyAM che, jemAM janatAne ane abhyAsuone eka ja sthaLethI mabalaka mAhitI vizeSa jJAta che vimalasUri racita rAmakathAne nirUpato graMtha. te aMke karavAnI sulabhatA ane suvidhA hAthavagI thaI. uparAMta prApya paNa che, paNa je upalabdha nathI ane saMbhavataH kALakramamAM aprApya ane aprasiddha graMtha-sAhitya hAthavagAM banyAM. pariNAme pahela prathama racanA che te malavAdIsUriracita "pArita'. eka jainonI ThIka ThIka vastI dharAvatAM pratyeka gAma graMthAlayathI sajja tarapha A graMtha rAmakathAne nirUpe che ane bIjI bAju tatkAlIna thayAM. vidyAprApti ane vidyAvistaraNanA kSetramAM jainonuM A sAmAjika paraMparAone paNa pRthakakRta kare che. ApaNA rASTranA amUlya pradAna gaNI zakAya. AmAM sonAmAM sugaMdha bhaLe tema pUrvakAlanA sAmAjika pravAhone kaho ke samAjanI nItirItine jainazramaNone suprApta thayelA cAturmAsa ane vihAranA lAbhathI ApaNI pratyakSa kare che. A badhA paumacariya rAmacaritrane jJAnabhaMDAra vistAra pAmatA gayA kema ke ubhaya prakriyAthI anokhI bhAtathI Alekhe che. emAMnA ghaNAne svAdhyAyarata banAvyA. (A mATe juo lekhakano IsvInA prAraMbhamAM cAra saikAnAM bhAratIya itikRtine A graMthamAno bIjo lekha). nirUpato graMtha che vijJA. A prAkRta graMtha amUlya ane bhAratIya itikRti vAstenI aneka jJApakIya sAmagrImAM aDhaLaka mAhitI ApaNI sAme pratyakSa kare che. Ama to enuM prAkata vAmano samAveza thAya che. A sAdhananuM mahattva e klevara jJAnakoza jevuM che. A graMtha koI eka lekhakanuM kartRtva che ke dezanA pratyeka bhUbhAgane ane pratyeka itikRtinA hoya ema jaNAtuM nathI. balka ekAtIta ajJAta evA samayakhaMDane A bhASA-sAhitya sIdhI rIte sparze che. A sAdhana jainazramaNonA puruSArthanuM pariNAma che. A hakIkatamAM, eno vizeSataH dhArmika ane varNanAtmaka savizeSa hovA chatAM mukhya varNaviSaya che phalAdezano, paNa sAMskRtika itihAsanA pramANabhUta, zraddheya, guNajJa ane chUTIchavAI paNa puSkaLa AlekhananI dRSTie enAM mahattva ananya ane ajoDa che ane itikRtijJa mAhitI ApaNane avazya saMpaDAvI Ape che. thoDuMka tethI te kevaLa phalAdezano graMtha tarIke sImita na rahetAM AcamanasvarUpe ahIM avalokIzuM. samakAlIna saMskRtine (ane keTalIkavAra pUrvakAlIna saMskRtine yativRSabhalikhita tinoyaTUtti (IsavInI bIjI paNa) vyakta karato AkAra graMtha banI rahe che. graha-nakSatra-tArA sadI) sRSTividyAne sparzato pUrvakAlIna prAkRta graMtha che. kudarata, vagere prAkRttika tattvonI sahAyathI ke janmakuMDalI AdhArita prakRti, AkAra, kada, sRSTinA vibhAga, pUrvakAlIna, bhUgoLa, phalAdezano nirdeza ahIM jovo prApta thato nathI, paraMtu manuSyanI rAjakAraNa, pUrvakAlIna bhAratIya itihAsa, zakazAsanano AraMbha sAhajika pravRttika prakriyAnAM nirIkSaNathI-tenA aMgenA vividha tenI vaMzIya sAlavArI, saMvata, jaina siddhAMto, paurANika prakAranA bhAva saMdarbhe phalAdezanuM nirUpaNa thayuM che. AthI manuSya anuzrutio jevA saMkhyAtIta viSayane lekhanakAryanA parighamAM A sAthe tenA zarIranAM halanacalana, temanI raheNIkaraNI vagere graMtha AvarI le che. pUrva samayamAM gaNitavidyAnA vikAsanA bAbatanA viSayamAM vipula ane vaividhyapUrNa varNana A graMthamAMthI abhyAsa vAste A pustakanAM mahattva ane upayogitA ananya prApta thAya che. graMthanAma svayaM enA varNaviSayathI ApaNane ujAgara kare che. prastuta graMthamAMthI mAnavazAstrI, prANIzAstrI, IsvInI cothI sadImAM lakhAyelo graMtha vanaspatividda, samAjazAstrI, AyurvedajJa, mAnasazAstrI, ratitakaraNa jaina tattvasAhityamAM anerI bhAta upasAve itihAsakAra, dharmavid, vijJAnavizArada jevAM saMsAranAM badhAM che. jinAcArya siddhasena divAkare A graMtha lakhyo che. emanI kSetranA adhyetAne vipula sAmagrI hAthavagI thAya tema che. pUrve jainadarzanamAM tarkazAstra saMdarbhe koI saLaMga siddhAMta pracalita tatkAlIna bhAratIya saMskRtinI suMdara bahumukhI tasavIra A na hato. AthI jainadarzanomAM tarkavijJAnanA prameyone sthira karavA graMthamAM pratibiMbita thayelI jovI prApta thAya che. emaNe A graMtha racyo hovAnuM samajAya che. emanI pUrve isvInI pAMcamI sadImAM sarvanaMdIe racelo graMtha che bhAratamAM pravartatA tattva saMbaMdhI badhI vicAradhArAne emaNe * A graMtha balissahasu vAcanAnA prasaMge vidyApravAdapUrvamAMthI TIkAtmaka rIte saMkalita karI che. badhA dharmanA vaicArika pravAhono "aMgavijjA' Adi zAstronI racanA karI che. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 vizva ajAyabI : tofmA. pallava rAjAonI sAlavArI nirNita karavAmAM somadeva likhita nItivAvasthAmRta graMtha IsvInI dazamI prastuta pustaka upayogI thaI zake che, kema ke tenI racanA pallava sadIno che. ApaNA dezanA rAjakAraNanAM vijJAna ane kalAne rAjavI siMhavarmAnA rAjyaamalanA bAvIsamA varSe thaI hatI. nirUpato suMdara graMtha che. zaka saMvatanA pracAra-prasAra bAbateya A graMtha sarasa mAhitI A uparAMta jainazramaNoe lakhelAM caritranirvAda ane A uparAMta te ApaNane saMpaDAvI Ape che. zaka saMvatono sIdho nirdeza karato racelA paNa vAraMvAra rAjakAraNa bAbate ThIka pramANamAM saMbhavataH A pahelaprathama hovAnuM sUcavI zakAya. mAhitI saMpaDAvI Ape che, je dvArA tatkAle pravartamAna rAjakIya jhanUdvIpa-prajJapti-saMpradR isavInI sAtamI sadImAM siddhAnto ane vividha rAjavaMzonI mAhitI ApaNe hAthavagI padmanaMdI racita sRSTividyAno graMtha che. jaina paraMparA uparAMta pUrva karI zakIe chIe. dA.ta. navamI sadImAM lakhAyeluM jinasenanuM samayanI bhUgoLanuM vigatathI varNana AmAM che, to AThamI gaDhipurANa A bhUmikA saMdarbhe avalokavA jevuM pustaka che. sadImAM udyotanasUrijIe lakhelo graMtha che vanayamAnA. lekhaka pote rASTrakUTa rAjA amoghavarSa 1lAnA salAhakAra ane emAMnA varNaviSayane dhyAnamAM letAM raMgadarzI kAdambarI tarIke dharmaguru hatA. pariNAme temanAM varNana zraddheya gaNI zakAya. ene oLakhAvI zakAya. tatkAlIna rAjakAraNa ane itihAsa bhAratIya itikRtinAM graMthapRSTha paratve avalokana karatAM saMbaMdhita vipula sAmagrI ApaNane A graMthamAMthI prApta thAya che. AvA ghaNA jaina guruonI rAjakIya pravRttionI vigato jAbAlIputra (vartamAne jAlora, rAjasthAna)nA gurjara rAjA hAthavagI thAya che. A uparAMta vividha pradezanAM itikRtine vatsarAjanA praNayane AlekhavA viSe tatkAlIna rAjakAraNa AlekhavA vAste upayogI evAM Abhilekhika jJApakane ekatrita samAjakAraNanI ghaNI vigata emAM varNavavAmAM AvI che. karI, saMpAdita karavAmAM jainAcAryoe amUlya phALo pradatta karyo pratibhAvaMta sarjaka haribhadrasUrie AThamI sadImAM je che te dhyAnArha rahevuM joIe. ApaNA dezanI saMkhyAtIta sarjanakArya karyA hatAM temAM eka che samajavA . A graMthanAM pradeza bhASAmAM A prakAranA ghaNA graMtha upalabdha che. AmAnAM adhyayanathI rAjasthAnanA AThamI sadI AsapAsanA sAMskRtika ghaNA munie samAjane ke rAjAne satkArya tarapha vALavA vAste itihAsanI vaividhyasabhara hakIkata hAthavagI thAya che. AthI dharmetara evAM ghaNAM kArya karyA hovAnA sAhityika purAvA rAjasthAnanAM itikRti vize ApaNAM jJAnamAM vRddhi thAya che. graMtha upalabdha che. hemacaMdrAcArya Ano zreSTha namUno che. gaMga, cAvaDA, ghaNo moTo che ane sAMskRtika pAsAne samajavAmAM enI homarUla zAsako vagere dvArA saMcAlita keTalAMka evAM rAjya che, upAdeyatA nakArI zakAya tema nathI. Ama to A graMtha jenA udaya AvA guruvaryanI preraNAthI thayA che. dharmakathAnI kakSAno che tema kalpitakathAnA parighamAM samAvI saMkSepamAM. ahIM nirdiSTa thoDA izArAthI spaSTa karavAnuM zakIe tema chIe. jo ke graMthamAM ekasAthe vibhinna bAbatonI ucita mAnyuM che ke ApaNA rASTranA itikRtinAM nirUpaNamAM samarasa gUMthaNI thaI hovAthI rASTrIya virAsata vize ThIka jainAcAryonA prAkata vADamaye ghaNuM pradAna bakyuM che. A jJApaka pramANamAM prakAza patharAyelo joI zakAya che. mukhyatve graMthano sAhityika hovA chatAMya emAMnA ghaNA ApaNA rASTranAM uddeza rAjasthAnanA sAMskRtika itihAsanA nirUpaNamAM upAdeyI itikRtinA nirUpaNamAM jainAcAryanA prAkRta vADmaye ghaNuM pradAna thavAno che. bakyuM che. A jJApaka sAhityika hovA chatAMya, emAMnA ghaNA Agama sAhitya hakIkatamAM dharmasAhitya che. paNa temAM AcAryanI tAlIma, cIvaTAI. anveSaNa paratvenI jAgati ane prasaMgopAta rAjakIya mAhitI varNavAI che. Agama sAhityanAM savizeSa to itikRtinI ghaTanAo paratvenAM ruci-dRSTi-vRttine bAra aMga che, jemAM vipa[itra agiyAramuM aMga che. be vibhAga kAraNe enI zraddheyatA jokhamAI nathI, balka vizvasanIya rahI (duHkhavipAka ane sukhavipAkomAM kula vIsa adhyAya che. A che ane A tarapha aMgulinirdeza karavAno A ladhulekhano graMthamAMthI rAjakIya paristhitinI vigato saMprApta thAya che; khAsa matalaba che, jethI yuvApeDhInA itikRtinA anveSako A bAbate karIne rAjAzAhI aMtargata rAjavyavasthA viSayaka navamI sadIno vadhu sakriya thaI zake ane A prakAranAM ane A viSaya paratve A graMtha che. rAjAzAhI vaMza paraMparAgata hatI. rAjAzAhI UMDANathI anveSaNakArya karI itihAsI vigatone prajA-pratyakSa daramyAna vahIvaTa vagerenI ghaNI mAhitI hAthavagI thAya che. kare zake. Jain Education Intemational Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 279 hA, hajI ghaNI prAkRta racanAo hastapratAvasthAmAM dharAya e jarUrI che. AthI, ApaNA dezanA rAjakIya ane te jJAnabhaMDAromAM surakSita che ja. vahelI take sahu prathama AvI miSe sAMskRtika itihAsane sparzatI rasaprada evI ghaNI hakIkatahastapratanI jo nA thaI hoya to sArasUcio taiyAra karavI ghaTanA-prasaMgane prakAzamAM lAvI zakAya, je dvArA itikRtinA jarUrI che. AvI hastaprato hajI abhedya rahI che. temanAM yogya ghaNA praznArtha ukelanI dizAmAM gatizIla rahI zake. citrakalA, saMpAdana hajI thayAM nathI. anveSaka jijJAsuo hajI AmAMnI abhilekhavidyA ane sulekhanavidyAnA vikAsane samajavAmAM A moTAbhAganI hastaprato sudhI pahoMcI zakyA nathI. A kAraNe hastapratonAM kALajIpUrvakanAM saMpAdana thAya te Avazyaka che. A hastapratonAM sUcikaraNa, saMpAdana ane prakAzana vahelI take hAtha graMthonA itikRtinA saMdarbhe anveSaNa thavAM joIe, jethI dharAya e samayano takAjo che. A prAkRta jJApakonA tulanAtmaka vartamAna peDhIne mAnavavidyAo, samAjavidyAo ane vijJAnanA ane varNanAtmaka abhyAsa thAya e paNa jarUrI che, jethI viSayomAM ApaNA rASTra karelAM yogadAnanuM mahattva prajA pratyakSa adhyetAone emAM saMgRhIta ane surakSita vipula ane thaI zake. itihAsI sAhityanI jANakArI saMprApta thaI zake. ghaNI saMdarbha : ahIM prathakRta vigata vAste jijJAsuo A lekhakanA A pustakanAM jarUrI prakaraNa vAMcavA vinaMtI che : samayanI itikRti mAhitI saMpaDAvI ApatI AvI paTTAvanIo kSatrapakAlIna gujarAta : itihAsa ane saMskRti, jJAnabhaMDAramAM surakSita hovA chatAMya kema jANe hajI sUryaprakAza (lA.da.bhA. vidyAmaMdira, amadAvAda, 2006), itihAsa : pAmI zakI nathI. agratAkramanA dhoraNe A paTTAvationAM saMkalpanA ane saMzodhano, (gUjarAta vidyApITha, 1989), saMkalpanA ane saMzodhano, (ga saMpAdana, tulanAtmaka adhyayana, saMzodhana ane prakAzana hAtha itihAsa saMzodhana (gUjarAta vidyApITha, 1976). vi.saM. 2059nA panavela nagaranA paryuSaNa mahAparva daramyAna udghATana thayela nUtana ArAdhanA bhavana pachI pa.pU, jayadarzana vi. ma.sA.nI pAvanakArI nizrAmAM nIkaLela zobhAyAtrA tathA tapasvIono varaghoDo. anumodaSTha : zrI je. mUrtipUjaka jaina saMgha-panavela Jain Education Intemational Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirmodara, niDimA ane niAgamanA saMrakSaka pUjya munirAja zrI guNabhadravijyajI mahArAja O pUjya munivaryazrI guNabhadravijayajI mahArAjano janma vi.saM. 1951nA mAgazara suda 6ne somavAre madrAsa zaheramAM thayo hato. temaNe pUjyapAda kavikulakirITa AcAryazrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM pUjya upAdhyAya zrI jayaMtavijayajI mahArAja pAse dIkSA aMgIkAra karI hatI, moTI uMmare dIkSA lIdhI ane pAchalA varSomAM pakSaghAta thayo; tethI pUjyazrIe koI ziSya karyA na hatA. pUjya munirAjazrI ghaNo samaya saurASTramAM vicaryA. temAM savizeSa mAMgaroLa bAju sthiratA karI hatI. mAMgaroLamAM pUjyazrIe zrI navapallava pArzvanAtha prabhujInI pratimAnA khaMDitapaNAnuM tathA zrI munisuvratasvAmI Adi sarva jinamaMdironI pratiSThA ItyAdi kAryonuM UMDuM saMzodhana karyuM hatuM. zrI mAMgaroLa jaina saMghanA varSo jUnA copaDAmAMthI aMjanazalAkA-pratiSThA vagerenI aitihAsika noMgho ane vipula sAhitya zodhI prakAzita karAvyuM hatuM. seMkaDo varSothI khaMDita pratimAjIonuM visarjana karAvyuM hatuM. mAMgaroLanA vaDInA derAsaramAM, nAdurasta tabiyata hovA chatAM, jJAnabhaMDAranI amUlya hastaprato joI-tapAsIne tene rakSita banAvI, sarva jinamaMdironI badhI ArasanI tathA pASANanI pratimAjIonAM lepa-opa, cakSu-TIkA vagere jarUrI kAryo, satata ATha mahinA sArI evI jahemata laI, jAti dekharekha nIce taiyAra karAvyAM. pUjyazrInuM sauthI vadhu mahattvanuM-yazasvI kArya che teozrIno atyaMta lokapriya grantha 'veranA vamaLamAM'. Aja sudhImAM A granthanI 9-9 AvRttio pragaTa thaI che ane haju eTalI ja lokacAhanA pAmI rahela che. teozrI vi.saM. 2042nA zrAvaNa vada 10ne zukravAra; tA. 29-8-86nA roja jUnAgaDha mukAme samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA hatA. zAMta, saumya ane saMyamIjIvanathI sAdhujIvanano Adarza sthApI janArA e mahAtmAne zatazaH tasavIrakAra : zrI lakSmaNabhAI bI. TAMka (kezoda) vaMdanA! : saujanyAtA : zrI madhurIbahena cImanalAla zeTha ceriTebala TrasTa-muMbaI ha: jyotinabhAI zeTha menejiMga TrasTI, 106 dAmajI zAmajI udhogabhavana, vIrA desAI roDa, aMdherI (vesTa) muMbaI 400058. Teliphona : 0223735001, 26735005 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa L zramaNadarzana e ja jainadarzana prA. nAnakabhAI kAmadAra zramaNa zabdano pAribhASika artha bauddha ke jaina sAdhu' tevo thAya che. A arthamAM ja zramaNadarzana e ja jainadarzana che e siddha karavA anya pramANonI khAsa jarUra rahetI nathI. bhAratamAM vaidika yuganA praveza pahelAMthI tenI pratispardhI paraMparArUpe tenI aneka zAkhAo, upazAkhAo hatI. vedo apauruSeya hatA, jyAre zramaNo vedanA apauruSeya ane Izvararacita svarUpanA virodhI hatA. jaina sAhityanA prAdurbhAvane I.sa. pU. 300 athavA zramaNa paraMparAnA ugama pachI baso varSathI pahelAM mUkI zakAya tema nathI, chatAM savAla e rahe che ke bhagavAna mahAvIra pahelAM bhagavAna pArzvanAthanI zruta saMpatti zuM hatI? zAstro spaSTa kare che ke AcArAMga vagere agiyAra aMgonI racanA mahAvIranA anugAmI gaNadharoe karI, paraMtu pUrva zruta artha spaSTa kare che ke bhagavAna pArzvanAtha paraMparAthI cAlyo Avato prakAzapuMja bhagavAna mahAvIrane prApta thayo. sUcita lekhamALAnuM sarjana prA. zrI nAnakabhAI kAmadAranA hAthe thayuM. zrI nAnakabhAI bhAvanagaranI zAmaLadAsa ArTsa kaoNlejamAM abhyAsa pUro karI e ja kolejamAM lagabhaga 30 varSa sudhI adhyApaka tarIke suMdara sevA ApI (1975 thI 2005) je paikI bAra varSa sudhI tattvajJAna ane dharma, darzana temaja bAkInAM varSomAM manovijJAna viSaya zIkhavatA hatA. 1986mAM manovijJAnamAM pIeca.DI. karyA bAda A viSayamAM anusnAtaka ane pIeca.DInA mArgadarzaka tarIke sevA bajAvI. 19 vidyArthIone pIeca.DI. kakSAnuM saphaLa mArgadarzana pUruM pADI hAlamAM nivRtta jIvana pasAra karI rahyA che, chatAM ghaNA saMzodhakamitrone prasaMgopAta preraNA ane protsAhana ApatA rahyA che. e emanuM jAmApAsu rahyuM che. ghaNA ja namra, premALa ane sAhityarasika zrI nAnakabhAI kAmadAranI zikSaNajagatamAM eka pratibhAzALI vyaktitvanI suMdara chApa Aja sudhI aNanama rahI che. zrI nAnakabhAIne dhanyavAda. --saMpAdaka 281 I Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 vizva ajAyabI : | (noMdha - jainadarzanamAM karmavAda para vistata khyAla apAyo kadAca pAchaLathI sAMkhyadarzane IzvaranA astitvano svIkAra karatAM che. anyadarzanomAM karmavAda viSe ATalI UMDANa, gahanatA, tene vaidika mAnyatA maLI hoya tema kahI zakAya. gaMbhIratA jovA maLatI nathI. AthI zarUAtamAM jainadarzanano jaina ane bauddha sAhityano saMbaMdha nakkI karavA mATe karmavAda zuM che? karma aMgenI TUMkI jANakArI rajU karI che. A lagabhaga savAso varSa sudhI pazcimanA judA judA vicArako jevA viSaya ati gahana che jenuM Alekhana saMkSiptamAM karyuM che.) ke prA. zAsena, prA. vebara ane prA. jekobInA ekabIjAthI | zramaNa zabdano pAribhASika artha baddha ke jaina sAdha' bhinna bhinna maMtavyo pragaTa thayAM' e paikI prA. jekobIno mata tevo ane zramaNa saMskRti eTale 'bauddha ane jainakALamAM pravartelI svIkArIe to paMDita sukhalAlajI kahe che teTaluM tAratamya avazya saMnyAsapradhAna saMskRti' tevo thAya che. A arthamAM ja joIe nIkaLI zake ke jaina saMpradAya ane bauddha saMpradAya baMne zramaNa to zramaNa darzana e jainadarzana che. te siddha karavA bAkI kaMI da saMpradAya che ane tethI temano saMbaMdha bhAIcArA jevo che. chatAM, rahevApaNuM rahetuM nathI. Ama chatAM zramaNa zabdathI zuM abhipreta abhiSe eka eka bAbata noMdhanIya che ke buddha potAnA mata sAthe koI che ane hiMdu saMskRti sAthe ja AvI zramaNa saMskRti kyAre samakAlIna ke pUrvakAlInano svIkAra karatA nathI. temaNe mAtra potAnI mAlikI viziSTatA darzAvI che jyAre mahAvIra spaSTapaNe upasthita thAya che. potAnA tatkAlIna bhagavAna pArzvanAtha saMpradAyanA anuyAyIo sAthe potAnAM sudhArAo athavA parivartanono samanvaya kare che, hindustAnamAM brAhmaNa athavA vaidika dharmAnuyAyI eTale jene atyAre jaina darzana tarIke oLakhAvIe chIe te saMpradAyano virodhI saMpradAya zramaNa saMpradAya kahevAya che. A bhagavAna mahAvIrano AcAra-vicArano vAraso kharekhara zramaNa saMpradAya bhAratamAM vaidika yuganA praveza pahelAMthI koIne koI saMpradAyanI bheTa che ke kema te nakkI karavuM jarUrI che. svarUpe pradezamAM hato. tenI aneka zAkhAo ane upazAkhAo paNa hatI, jemAM sAMkhya, bauddha, jaina, Ajivika vagere nAmo uttarAdhyayana sUtra adhyayana 23. gAthA 12 pramANe prakhyAta che. AmAMnI keTalIka to zarUAtamAM vedanI virodhI "cAujjAmo ya jo dhammo jo imo pNcsikkho| rahI paraMtu pAchaLathI eka yA bIjAM kAraNothI vaidika sAhityamAM desio baddhamANeNa pAseNa ya mhaamunnii||" lupta thaI gaI, jemake pahelAnA vaiSNava ane zaiva Agamo vaidika "A cAturyAma dharma che, jenuM pratipAdana mahAmuni saMpradAyathI judA hatA eTaluM ja nahIM paraMtu tenA virodhI paNa pArzanAthe karyuM ane para pArzvanAthe karyuM ane paMcazikSAtmaka dharma che tenuM pratipAdana hatAM ane AthI vaidika saMpradAyanA samartha AcAryo temane mahAmuni vardhamAne karyuM." A hakIkata parathI ApaNo prazna jarA vedavirodhI hovAthI vedamAM sthAna ApatA na hatA. AvuM kaMIka vadhu saraLa bane che. bhagavAna mahAvIrane AcAra-vicArano je sAMkhyanI bAbatamAM paNa hatuM tevo paMDita sukhalAlajIno mata AdhyAtmika vAraso maLyo te kayA kayA svarUpe ane kaI kaI che, paraMtu ahIM eTalI spaSTatAnI jarUra rahe che ke vedo paraMparAthI prApta thayo? A praznano saMkSepamAM nizcita javAba apauruSeya hatA jyAre bIjA badhA Agamo pauruSeya hovAnA mAM pAruSa hovAnA e che ke prAtIne je rasa e che ke mahAvIrane je AdhyAtmika vAraso maLyo te pArzvanAtha saMdarbhe temane vedamAM sthAna na maLyuM hoya te svAbhAvika che. bhagavAnanI paraMparAgata bheTa che ane A vAraso mukhyatve traNa svAbhAvika rIte ja vedanA apAru5ya ane prakArano che. (1) saMgha (2) AcAra ane (3) zrata. Izvararacita svarUpano svIkAra karato nathI eTalI vAta to paMDita upalabdha prAcIna jaina sAhityane Agama tarIke sukhalAlajI paNa svIkAratA hoya tema jaNAya che. AthI ja 1. sArtha gujarAtI joDaNIkoza. 9mI A. guja. vidyApITha. pA. 5. The sacred Book of the east vol, xxll Intro. p. 19 & 18 2. harzana bAra ciMtana paMDita suvatInagI. dvitIya phaMDa pA. 50 6. rezana kAra vatana paMDita sukhanAnanI uve 2 pR. 11 3. ejana. pR. 50 7. uttarAdhyayana sUtra adhyayana 23. 4 opcit p. 51 8. paMDita sulatAnanI tarzana gAra ciMtana ghag 2-9 4 Jain Education Intemational Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa oLakhavAmAM Ave che, jemAM koInA koI svarUpe pArzvanAtha athavA temanI paraMparAnuM sUcana thayuM che. pAMca mukhya dhArmika graMthomAM...AcArAMga, sUtrakRtAMga, sthAnAMga, bhagavatI ane uttarAdhyayana sUtrano samAveza thAya che, jemAM pArzvanAtha paraMparAno vAraso hovAnuM paNa jovA maLe che, eTaluM ja nahIM temAM aneka jUnI vAto koIne koI svarUpe surakSita rahI che. digaMbara-zvetAMbara graMthomAM varNana jovA maLe che ke pArzvanAtha bhagavAnano janma kAzI-banArasamAM thayo ane temanuM nirvANa sammetazikhara hAlanA pArzvanAtha pahADa para thayuM. baMne saMpradAyanA caritra viSayaka sAhitya dvArA eTaluM to nirvivAda che ke pArzvanAthanuM dharmapracArakSetra pUrva-bhArata khAsa karIne gaMgAno uttara ane dakSiNa bhAga-hatuM. jo ke pArzvanAthanI vihAra bhUminI sImA bAMdhavI muzkela che, paraMtu temanI pArzvapatvikane nAme oLakhAtI ziSyaparaMparAnI vihArakSetra sImAno nirdeza jaina ane bauddha graMtho dvArA nakkI thAya tema che. mujaphphara jillAnuM vaizAlI athavA hAlanuM basADha, vAsukuMDa kahevAmAM AvatuM prAcIna kSatriyakuMDa ane baniyA tarIke oLakhAtuM vANijyagrAma A badhe ThekANe pArzvapatyika loko rahetAM ke jyAre mahAvIrano jIvanakAla cAlato hoya che. mahAvIranAM mAtApitAne paNa jainagraMthomAM pArzvapatyika mAnavAmAM AvyAM che.10 temanA mAtRpakSanA dAdA ceTaka tathA moTAbhAI nandIvardhana vagere pArzvapatyika hoya to navAI nathI. gaMgAnA dakSiNe AveluM rAjagRhI ke je Aje rAjagira tarIke oLakhAya che temAM jyAre bhagavAna mahAvIra dharmopadeza karavA AvyA tyAre tuMgiyA nivAsI pArzvapatyika ane pArzvapatyika sthavira vacce cAlatI dharmacarcA gautama dvArA sAMbhaLe che.11 tuMgiyA rAjagRhI najIka koI nagara hovuM joIe, jene AcArya vijayakalyANasUri Adhunika taMgI gAma tarIke oLakhAve che.12 A badhA uparathI eka vAta siddha che ke jaina AgamomAM jovA maLe che te pramANe rAjagRhI vageremAM mahAvIra ane pArzvapatyiko maLyA hatA. temanI vANI paNa prAkRta 9. opcit p. 5 10. AcArAMga, 2, bhAvacUlikA 3. sUtra 401 11. bhagavatI, 2, 5 12. A. vijayakalyANasUri kRta. zramaNa bhagavAna mahAvIra pR. 371 283 ardhamAgadhImAM graMthastha jovA maLe che ane brAhmaNa sivAyano varga zramaNa-eka arthamAM zrama karanArA-kahevAto jemaNe saMskRta bhASA sAme-prAkRta bhASA apanAvI kemake sAmAnya mAnavI A bhASA vadhu saraLatAthI samajato. AthI bhagavAna mahAvIre A vArasAne apanAvI lIdho hoya te zakya che. have ApaNe saMgha, AcAra ane zruta viSe vicAra karIe. saMgha H bhagavatI 1-9----76mAM kAlAsavesI pArzvapazcikanuM varNana che. je pramANe te koI sthavirane maLyA ane temaNe sAmAyika, saMyama, pratyAkhyAna, kAyotsarga, viveka vagere cAritryasaMbaMdhI muddA para prazna karyA. viroe A praznonA je javAba ApyA, je paribhASAmAM ApyA ane kAlAsavesIe je prazno je paribhASAmAM karyA e para ApaNe vicAra karIe to ApaNe nizcitarUpe kahI zakIe ke A prazno ane paribhASAo jaina paribhASA sAthe saMbaMdhita che. bhagavatI 5-9-226mAM keTalAka thero (vRddha sAdhuo)nuM varNana che. te rAjagRhImAM maryAdApUrvaka bhagavAna mahAvIra pAse jAya che ane temane A parimita lokamAM anaMta rAtadivasa ane parimita rAtadivasa aMgenA prazna pUche che. mahAvIra bhagavAna pArzvanAthano havAlo ApatAM kahe che ke purisAdANIya pArzva dvArA lokanuM svarUpa parimita kahevAyuM che. pachI, te apekSAbhedathI rAta-divasanI anaMta ane parimita saMkhyAno khulAso kare che, je sAMbhaLI therone mahAvIranI sarvajJatAnI pratIti thAya che ane mahAvIranuM ziSyatva svIkAre che. sUtrakRtAMga (2-7-71, 72, 81)mAM pArzvapazcika udaka peDhAlanuM varNana che, jemAM nAlaMdAnA eka zrAvakanI udakazALAmAM jyAre gautama hatA tyAre temanI pAse eka pArzvapatyika AvyA ane temaNe gautamane keTalAka prazno pUchyA. eka prazna e hato ke tamArA kumAra-putra vagere nirprantha jyAre gRhasthone sthUlavrata svIkAra karAvo cho tyAre e sAbita nathI thatuM ke niSiddha hiMsA sivAya anya hiMsaka pravRttiomAM sthUlavrata ApavAvALA nigraMthonI saMmati che? amuka hiMsA na karo-evI pratijJA karAvatI vakhate ApoApa phalita thAya che ke bAkInI hiMsAmAM ApaNI saMmati che. AvA praznonA gautame vistArapUrvaka javAba ApyA, jenI udaka peDhAlane pratIti thatAM gautamanA javAbo sayuktika lAgyA ane temaNe cAturyAmadharmathI paMcamahAvrata Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 vizva ajAyabI : svIkAravAnI icchA pradarzita karI jethI gautama tene potAnA bAhyAcAra che, jyAre sAmAyika samatva ke samabhAva, nAyaka bhagavAna mahAvIra pAse laI gayA, jyAM udaka peDhAla paccakhANa-tyAga, saMyama-indriyaniyamana, saMvara-kaSAyanirodha, paMcamahAvrata pratikramaNadharma sahita aMgIkAra karI mahAvIra viveka-aliptatA athavA sadasaddhiveka, vyutsarga-mamatvatyAga, saMghamAM bhaLe che. hiMsA-asatya-adattAdAna ane bahiddhAdANathI virakta vagere uttarAdhyayanasUtramAM bhagavAna pArzvanAtha paraMparAnA paTadhara AMtarika AcAro mAnavAmAM AvyA che.* ziSya kumAra zramaNa kezI ane bhagavAna mahAvIranA saMghanA bauddha graMthomAM 7 pUraNakAzyape karelA nigraMthonA varNanamAM prathama gaNadhara gautamano saMvAda aneka viSayo upara jovA maLe "ekazATaka (ekavastra) vizeSaNa Ave che. "acala' vizeSaNa che.13 jemAM gautamanA mULagAmI javAbanI yathArthatA joIne kezI AjIvako dvArA Ave che. ninthanuM "ekazATaka' vizeSaNa khAsa paMcamahAvrata svIkAre che ane e rIte mahAvIranA saMghanuM aMga karIne pArzvanAthIya nigraMtha tarapha saMketa kare che. sarvAdhika bane che. jaina paraMparA pramANe prathama tIrthakara bhagavAna RSabhadeve vizvasanIya AcArAMgamAM varNita bhagavAna mahAvIranA jIvana ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraharUpa dvArA ApaNe e to jANIe chIe ke temaNe gRhatyAga karyo paMcamahAvratono upadeza Apyo hato. tyAra pachInA bIjA tyAre eka-vastra (cela) dhAraNa karyuM hatuM. dhIme dhIme teno paNa tIrthakara ajitanAthathI trevIsamA tIrthaMkara pArzvanAtha sudhI tyAga karI saMpUrNa acelatva svIkAra karyo hato. temanI A cAturyAmadharmano upadeza ApavAmAM Avyo, jemAM brahmacarya ane acelatva bhAvanA potAnI maulika hatI ke pArzvanAtha pachInI aparigrahane "divALargo veramai"--bAhyavastuo grahaNa paristhitimAMthI grahaNa karI hatI te prazna ahIM asthAne che. karavAno tyAgamAM bheLavI devAmAM AvyA. ajitanAtha bhagavAna ahIM mAtra bhagavAna mahAvIre sacelatvamAMthI acelatva tarapha RSabhadevanAM pAMca mahAvratone A prakAre cAturyAmamAM zA mATe prayANa karyuM e ja prastuta che. keravI nAkhyAM te hajI aitihAsika mImAMsA dvArA spaSTa thayuM A uparAMta pArzvanAtha paraMparAnA je cAra dhAma (1) nathI.14 mahAvIranuM darzana, e ahIM siddha karI zakAya che. sarvaprANAtipAta (2) sarvamRSAvAda (3) sarva adattAdAna ane uparanAM thoDAM udAharaNo eka vAta spaSTa kare che ke (4) sarva bahiddhAdANathI vairAgya hatA tene paMDita sukhalAlajI pArzvapatyiko jyAre bhagavAna mahAvIra athavA ziSyone maLatA kahe che tema jJAtaputrae potAnI dRSTi anusAra vikasAvyA che tyAre saMyamanA judA judA aMgonA artha aMge ane tattvajJAna ane je Aje paNa jaina ane bauddha paraMparAmAM vArasArUpe jovA aMge vicAra karatA hatA, jemAM mahAvIra pArzvanAthane maLe che.20 risIvALI' eTale ke puruSomAM Adeya' evA vizeSaNathI tae navAjatA, temanA siddhAMto apanAvatA ane paMDita sukhalAlajI kahe che tema, "pArzvanAthano paraMparAgata saMgha ane mahAvIrano zvetAmbara ane digambara baMnenA vADamayamAM jaina zratanA navasthApita saMgha-baMnemAM AvI carcAo kaDIrUpa banatI, 15 dvAdazAMgono nirdeza maLe che. AcArAMga vagere 11 aMga ane 12mAM dRSTivAda aMgano eka bhAga, 14 pUrva, A badhA prasiddha AcAra che. Agamone prAcIna samajavAvALA bhAgomAM jyAM jyAM koI pArzvanAthIya nigraMthono AcAra bAhya ane AMtarika be . svarUpano che. sanyasta, nirgathatva, sacelatva, zIta, tApa (mAtA) 16. ejana. pR. 11 vagere bAvIsa vipattiomAM pratyeka sahana karavI, judA judA 17. aMguttaranikAya, chakkanipAta, 2-1 prakAranAM upavAsa, vrata ane bhikSAvRttinA kaThora niyama vagere 18. AcArAMga-1-9-1 13. uttarAdhyayanasUtra. adhyayana 23. gAthA 23 thI 32 19. sthAnAMga sUtra. 266 patra 201 a 14. uttarAdhyayanasUtra saMpA. sALI drA prakAzana sanmati jJAnapIra 20. paMDita sukhalAlajI, sarzana mIra ciMtana rASTa-2 pR. 17 AgrA 2 TIppaNa-pR. 441 21. pakhaMDAgama (dhavalA TIkA), khaNDa 1, pR. 6, "vAra815. paMDita sukhalAlajI. "rarzana para vitana', vaE-2 pR. 10 saMgliA ....' Jain Education Intemational Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 285 anagAra dharma svIkAranI kathA che. tyAM kAM to sAmAyika Adi vikramanI AThamI sadIthI jUnI nathI-temAM 'pUrva' zabdano artha agiyAra aMga vAMce che athavA to te caturdaza pUrva vAMce che karatAM kahevAyuM che ke mahAvIre prathama upadeza Apyo mATe tene tema kahevAyuM che. A badhA ullekho parathI ApaNe prA. "pUrva' kahevAyuM. 26 jyAre bhagavatImAM keTalIka jagyAe bhagavAna jekobI kahe che tema kahIe to "the origin of the extant mahAvIranA mukhathI evuM kahevaDAvAyuM che ke amuka vastu jaina liteature can not be placed earlier than puruSAdAraNiya pArzvanAthe je je kahI che te huM kahuM chuM ane jyAre about 300 B.C. or two centuries after than origin ApaNe zvetAmbara-digaMbara zruta dvArA e joIe chIe ke of the sect. jaina sAhityanA prAdurbhAvane I.sa. pU. 300 mahAvIranuM tattvajJAna e pArzvanAtha vagere kevalajJAnI mahApuruSo athavA paraMparAnA Ugama pachI basso varSathI pahelAM mUkI zakAya (tIrthakara) je dharmamArga prakAzI gayelA tene vikasAve che27 tyAre tema nathI."23 ahIM prazna mAtra e rahe che ke mahAvIranA 'pUrva' zabdano artha samajavAmAM koI muzkelI rahetI nathI. pahelAM bhagavAna pArzvanAtha athavA temanI paraMparAnI zruta saMpatti pUrvazruta'no artha spaSTa rIte e ja che ke je mahAvIra pUrve zuM hatI? pArzvanAtha paraMparAthI cAlyuM AvatuM hatuM ane je koInA koI rUpe zAstromAM to spaSTa kahevAyuM che ke AcArAMga vagere 11 mahAvIrane prApta thayuM.8 aMgonI racanA mahAvIranA anugAmI gaNadharoe karI 24 A rIte sarvAgI vicAra karatAM jaNAya che ke vaidika jinadAsa mahattarakRta nandIcUrNi, tattvArtharAdavArtika vagere sAhitya sAthe ja Ugama pAmela zramaNa sAhityano eTale anusAra aMgazAstro eTale jinabhASita ane zabdasUtranA rUpe darzanano vAraso jainadarzanane prApta thayo che. graMthita zAstro che.25 nandIsUtranI jUnI vyAkhyA-cUrNi-je 25. tattvArthavArtika-1, 20, 12 22. bhagavatI ra-1, 11-9 jJAtA dharmakathA 11-11-432, 17-2-617 27. munizrI nyAyavijayajI-jainadarzana 9mI AvRtti. 23 SBC part 1 vol. XXII Introduction p. XIIII prastAvanA pR. 8. 28. sacred Books of the east vol xxll intro. p. xliv 24-26. nadIsUtra (vijayadAnasUri saMzodhita) cUrNi, pR. 111 a. pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA.nI preraNAthI tathA TrasTIMgaNanA. saujanyathI vi.saM. 2063nA. ciMcavaDagAma-pUnAnA cAturmAsa daramyAna mahAmaMtra navakAranA 18 ekAsaNA karanAra tapasvI zrAvikA saMghanI eka jhalaka anumodaka : zrI mahAvIra svAmi jaina Tempala TrasTaciMcavaDagAma-pUnA Jain Education Intemational Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dAna-prema-bhuvanabhAna-yaghoSasUra-jyasoma vijayeco nama: 'jid-zramaNa abhivaMDaLI graMthasarjana sahAyaka : pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI). OCSOCSOCSDSDO (c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)SONha jainazAsana ane jainasaMgha = tIrthaMkara paramAtmAnI pavitratama thApaNa ane jainazramaNa ke -thApaNanA rakSaNahAra. tevA dharmarakSaka saMyamIo thakI jaita jayati zAsanamuM che ane te kAraNathI jinadharma gRhasthapradhAta na rahetAM zramaNa-pradhAna che, tevA bhAvasaMyamIone vaMdana-tamata. namana karavA mATe sUtra che mahAmaMtra navakAra. kAraNa ke paMcaparameSThi zramaNone karela che namaskAra nakArAtmaka dharmavalaNathI vAre-ugAre che sAthe naThArA tattvo ke narakagatithI ja bacAve che. nazvarajagatanA nAzavaMta padArtho sAme saMyamane sAdhanArA zramaNonI che je kevI nakkara dharmazraddhA ? zraddhAnA sathavAre jitavANItuM zravaNa zramaNopAsakone karAvanArA che jaina zramaNo. pAponI pichAta karAvI, pApothI vAratAra, saMsArathI tAravAra ane saMsArano moha choDAvatAra che saMyamI sAdhuo, zrama laI zAsana ArAdhatA-rakSA ane prabhAvatA karatAM zramaNo che jagata-mahAta. mahAna puNyodayathI bhAgavatI dIkSA sudhI jIvAtmA pahoMce che. mada-manoratha ane madatanI manISA rahita temanuM jIvana-kavana manuSyabhavane sArthaka karavA sAdhaka DI. dazAyukta hoya che. temanA nirgatha zramaNAdhipati tIrthakarone bahuzruto kahe che ! mahAgopa ke mahAmAyaNa. samo loe savva sAhUNaM nAmanA paMcamaMgaLa mahAzrutaskaMgha navakAratA pAMcamAM padathI che jemane nitya namata-vaMdana-arcana karAya che. sAmAjIka maryAdAo jemanA thakI che jaLavAyelI che, tevA zramaNottamone narendro ane devendro paNa tama batI navAje che. JAIN SHRAMAN ONLY CAN LEAD THE ETERNAL WORLD, BECAUSE HIS HIGHNESS HAS RENUNCIATED PERISHABLE WORLD MATTERS AND 3 I EARTHLY AFFAIRS FOR LIFE LONG PERIOD. TEERTHANKARS ARE THEIR GUIDE AND PRIDE. NON-VIOLENCE, TRUTH, UNTHEFT, CELEBACY AND NONADDICTIONS ARE FIVE GREAT-OATHS OF THEIR SURVIVAL. salahita zramaNone bhAvabharI bhAvavaMdanAo : abhinaMs : sava. kaMcanabena zAMtilAla zAha-parivAra (beMglora) Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa zAstrajJAnanA vidhA vAridhisamA zramaNa adhinAyako sarvajJa prabhunA zAsananI ajoDatA tenA avvala ane aDhaLaka zAstrakhajAnAne AbhArI che. jaina zAsanano bhavya jJAnakhajAno mAtra tenA zrutabhaMDAromAM ja sacavAyelo nathI, paNa jIvaMta zrutabhaMDAra samA zrutadharo vizALa saMkhyAmAM Aje paNa vidyamAna che. pAMca praharano svAdhyAya e zramaNajIvananI nitya kriyA che. sUtra ane arthanuM viniyojana e jaina zAsananI AgavI zrutaparaMparA che. sva-para darzananAM zAstronuM gahana adhyayana karIne vidvattAthI opatA vidyAvAridhi samA sUrivaro ane munivarothI jaina zAsana dIpe che. nAgamonA prakAMDa vidvAnothI jaina saMgha Aje paNa samRddha che. dArzanika granthonA abhyAsIo, vyAkaraNa ane nyAyazAstranA pAraMgato, prAkaraNika granthonA vidvAno tathA jyotiSa ane zilpazAstra jevA vidyAzAstranA pAragAmIo paNa Aje jaina saMghamAM vidyamAna che. zruta-adhyayananI sAthe saMskRta-prAkRta-gurjaragirAmAM abhinava granthonuM sarjana karanArA zAstrasarjako paNa Aje dRSTigocara thAya che, te vartamAna jaina saMghanuM UMcu gaurava che. A zAstravettAoe jainazAsanamAM eka navo ja yuga pravartAvyo che, apUrva cetanA pragaTAvIne abhinava saMskAro ApyA che. bhinnabhinna viSayanA niSNAMtoe potAnA samagra jIvanane tapa, tyAga, saMyama ane svAdhyAyanI suvizuddha ArAdhanA karavApUrvaka jinazAsananI sevA, rakSA ane prabhAvanA karavAmAM joDI dIdhuM hatuM. guNaratnanA sAgarasamAna AvA aneka pUjyo ane AvA prakhara vidyAvAridhione koTizaH vaMdanA! zrI saudharma bRhattapAgacchIya (tristutika) mahAna zAsanaprabhAvaka, kriyoddhAraka ane zrI abhidhAna rAjendra vizvakoSa'nA sarjaka pU. AcArya pravarazrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja zrI saudharma bRhattapAgacchIya paraMparA bhagavAna mahAvIranA pAMcamA gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmIthI akhaMDapaNe pravartamAna che. e paraMparAmAM 58mI pATa para samrATa akabara pratibodhaka mahAna AcAryazrI vijayahIrasUrijI mahArAja thayA. e paraMparAmAM 62mI pATe zrI vijayaprabhasUrijI, 63 mI pATe kriyoddhAraka zrI ratnasUrijI ane 67mI pATe zrI pramodasUrijI mahArAja thayA. zrImad vijayarAjendrasUrijI mahArAja emanA ja ziSya hatA ane 68mI pATe teozrI AcAryapade AvyA. prAtaHsmaraNIya zrImad vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAjanA pUrve yativargamAM zithilAcAra vyApI gayo hato. zramaNasaMskRti chinnabhinna thaI rahI hatI. AvA samaye jainasaMghane prabhAvaka mahApuruSonI Jain Education Intemational 287 atyaMta AvazyakatA hatI. AvA kaparA kALamAM te vakhate ja kriyoddhAraka mahApuruSo thayA. temAM zrImad vijayarAjendra sUrIzvarajI mahArAja eka samartha kriyoddhAraka hatA. zrImo janma saM. 1883nI sAlamAM poSa suda 7nA divase bharatapuramAM thayo hato. pitAnuM nAma RSabhadAsa, mAtAnuM nAma kesarabAI ane temanuM potAnuM nAma ratnarAja hatuM. mANekacaMda temanA vaDIla baMdhu hatA ane premA temanI nAnI bahena hatI. ratnarAja nAnapaNathI ja lAgaNIzIla, sAhasika tema ja dharmAbhimukha hatA. 14-15 varSanI vaye teo potAnA vaDIlabhAI sAthe jyAre kesariyAjI tIrthanI jAtrAe gayA hatA tyAre pAchA pharatI vakhate jayapura pAsenA aMbara gAmanA rahevAsI zeTha kanaiyAlAlajIne bhIlonA humalAthI bacAvyA hatA ane temanI putrInI vyaMtarabAdhA dUra karI hatI. temanAM parAkrama ane paropakArathI zeThazrI prabhAvita thayA. temane potAnI putrInuM sagapaNa ratnarAja sAthe karavAnI bhAvanA thaI ane temaNe potAnI bhAvanA ratnarAjane jaNAvI, paNa ratnarAje spaSTa zabdomAM kahyuM ke "huM to tyAgamArgano pathika chuM. saMsAranAM Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 vizva ajAyabI : baMdhanamAM paDavAnI mArI icchA nathI." jAtrA pachI teo mATe eka aNamola khajAno che. A uparAMta, zrImade potAnA vaDIla baMdhu mANekacaMda sAthe vepArArthe silona sudhI nAnAmoTA kula 61 graMthonI racanA karI che. temAM "abhidhAna gayA ane ghaNI saMpatti prApta karIne pAchA bharatapura AvyA. rAjendra', "pAIe sadaMbarI', "zrI kalpasUtra bAlAvabodha', temanAM mAtApitAnI temaNe khUba sevAbhakti karI. kALakrame "kalpasUtrArtha prabodhinI', "zrI siddhacakrapUjA', "zrI mahAvIra temanAM mAtApitAnuM dehAvasAna thayuM. pachI moTAbhAInI paMcakalyANaka pUjA', devanaMdanamALA' ityAdi graMtho prasiddha che. anumati meLavIne 21 varSanI yuvAna vaye ratnarAje pU. A. zrImad vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja ugra tapasvI paNa zrI pramodasUrijI mahArAjanA upadezathI prabhAvita thaIne hatA. kriyodvAra pachI potAnA zramaNyanI vizeSa zuddhi karavA udayapuramAM yatizrI hemavijayajI mahArAja pAse zrI mATe teozrIe ugra tapasvInuM jIvana svIkAryuM. Atmazuddhi pramodasUrijInA ziSya tarIke cAritra grahaNa karyuM. yatizrI mATe teozrIe sarvaprathama abhigraha dhAraNa karavA zarU karyA. ratnavijayajI nAma dhAraNa karyuM. abhigrahanI pUrti mATe teozrIne ghaNI vAra sAta-sAta divasa paNa zrImad pote eka zuddha zramaNajIvana jIvavA mAgatA sudhI nirAhAra rahevuM paDatuM hatuM. teozrIe AjIvana caumAsI hatA. AthI saM. 1926nI sAlamAM aSADha suda 10nA divase parvano chaThTha ane saMvatsarI parvano aThThama karyo. e sivAya baDA pote jAvarAnagaramAM zrIpUjyapadanA samasta vaibhavano tyAga karyo kalpano chaThTha, dara varSe caitrI ane Aso mAsanI oLI tathA ane kriyoddhAra pUrvaka zrI dhanavijayajI ane pramodarucijI sAthe dara mahine 10nuM ekAsaNuM karatA hatA. e sivAya mAMgatuMgI saMvegI sAdhupaNuM svIkAryuM. pahADanAM jaMgalomAM teozrIe cha cha mahinA sudhI aThThAInA zrImanA jIvananuM jAgatika mahattvanuM kArya che pAraNe aAI karIne navakAra maMtranI ArAdhanA karI hatI. "abhidhAna rAjendra' nAmanA vizvakoSanI racanA. A mAMgatuMgI parvata, svarNagiri parvata (jAlora) ane modarAnuM vizALakAya koSa sAta bhAgamAM pUrNa thayo che. jaina AgamanAM cAmuMDavana e badhAM sthAno teozrInAM tapasyAsthAna hatAM. rahasyone ukelavAnI A koSa Masterkey che. dasa hajAra zrImade potAnA jIvanamAM aneka dhArmika tema ja pAMcaso chAsaTha pRSThomAM lagabhaga sATha hajAra zabdonI samagra lokopayogI kAryo karyA che. svarNagiri tIrthanAM jinAlayomAM vyAkhyA karavAmAM AvI che. A koSa eTale mAtra zabdonA bharelA zAstragraMtho bahAra kaDhAvI rAjAnA kabajAmAMthI mukta arthono ja saMgraha nathI, paNa emAM zabdathI saMbaMdhita karAvI teno uddhAra karyo. mohanakheDA tIrthanI sthApanA karI. matamatAMtara, itihAsa ane vicAronuM paNa pUrepUruM vivecana che. evI ja rIte, teozrIe koraTAjI, bhAMDavapura ane pAlanapura nyAya, darzana, jyotiSa, dharma, alaMkAra ityAdi viSayaka tIrthano paNa uddhAra karyo. aDhIso varSothI samAjamAMthI bahiSkata pramANo emAM upalabdha che. tema ja zabda, utpatti ane karAyelA cIrolA ane AsapAsanAM ATha gAmonA saMghonA liMgabheda sAthe te kayA ThekANe kayA arthamAM vaparAyo che tenA 500 parivArano teozrIe uddhAra karyo. nAnImoTI kula 27 badhA ja saMdarbho A koSamAM upalabdha che. A eka evo pratiSThA-aMjanazalAkA karAvI, jemAM sauthI mahAna prakharatama saMdarbhagraMtha che ke emAM zramaNasaMskRtino eka paNa zabdasaMdarbha kArya rAjasthAnanA itihAsamAM 800 varSamAM pahelI vAra chUTyo nathI. zabdanA mULa sAthe teno kramika vikAsa paNa AhoramAM 900 pratimAonI aMjanazalAkA karI ane sauthI Apelo che. "abhidhAna rAjendranI racanA karIne zrImade mahattvapUrNa ghaTanA vItarAga pratimAnI sAthe vAtacIta karavI vizvapuruSonI zreNImAM potAnuM sthAna surakSita karyuM che. zrImadanuM ane tenAthI prabhAvita 700 sthAnakavAsIoe muhapatti choDI samagra jIvana ane tenuM jIvaMta pratIka A "abhidhAna rAjendra mUrtipUjAne svIkArI. A rIte jAvarA, maMdasaura, nImaca ane koSa' che, je vizvasaMskRtinuM avismaraNIya maMgalAcaraNa che. nimbAheDAnA seMkaDo jenone prabhupUjAnA anupama mArgamAM 63mA varSamAM temaNe A graMtharacanAno prAraMbha siyANA joDyA. AvI rIte, dharmanAM tema ja lokopakAranAM aneka kAmo (rAjasthAna)mAM saM. 1946mAM karyo hato ane sADAcauda varSamAM na karI zrImade potAnA jIvanamAM akhUTa yaza upArjita karyo. 80 A graMtha saM. 1960mAM suratamAM pUro karyo hato. sAhityanI varSanuM dIrdhAyu bhogavI teozrI saM. 1963mAM poSa suda 6nI samRddhimAM Apato A mahAgraMtha jijJAsuo ane abhyAsuo rAtre rAjagaDha mukAme svargavAsI thayA. dhanya e sAdhujIvana! koTi koTi vaMdanA e sAdhuvarane! Jain Education Intemational ation Intermational Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa AgamoddhAraka pUjyapAda AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja anaMtI utsarpiNI ane avasarpiNImAM vItarAga prabhunuM zAsana amaratvane pAmeluM che. e amaratAne nityasiddha rAkhavA baMne kALanA arihaMta bhagavaMtoe zAsananA mULamAM amRtane sIMcIne udAtta ane udAra bhAve zAsanano pAyo dRDha karyo che. amRtasabhara mULane vikasvara banAvavAnI anupama zakti sAdhujano, mahApuruSo ane Atmazreyaskaro ja pAmI zake che ane jeo janmadharIne svaparanA zreyArthe jIvananA aMta sudhI mahAnatAno guNa jALavI rAkhe che tema ja koI mahAna kArya dvArA e siddha karI zake che. evI vibhUtio vaMdanIya banI jAya che. AgamoddhAraka parama pUjya AcAryapravara zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja eka vaMdanIya vibhUti hatA. gauravazALI gujarAta evo prApta che ke jyAM jainadharmanI jyotane jvalaMta rAkhavAmAM AcAryazrI zIlaguNasUrijI, navAMgI vRttikAra zrI abhayadevasUrijI, kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryajI, upAdhyAya zrI yazovijayajI, 5ramArhata rAjavI kumArapALa mahArAjA AdinuM mahAna yogadAna rahyuM che. e gujarAtanA kheDA jillAmAM, kapaDavaMja zaheramAM, gAMdhI parivAramAM, pitA maganabhAInA khAnadAna kuLamAM, mAtA yamunAbahenanI udaravATikAmAM vIra saMvata 2401, vi. saM. 1931nA aSADhI amAvasyA eTale 'divAsA' nA maMgala divase eka panotA putrano janma thayo. putranI mukhakAMti pramANe nAma rAkhavAmAM AvyuM. hemacaMdra. saMskArI mAtApitAe pAMca varSanI uMmare hemacaMdrane abhyAsa mATe nizALe mUkyA. 'putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI.'-e nyAye bALapaNathI ja hemacaMdramAM jJAnamAM paMDitAI, buddhimAM caturAI, vANImAM gaMbhIratA, hRdayamAM mRdutA nayanomAM dayAdratA, aMtaramAM AdratA ane svabhAvamAM sAhasikatA jevA aneka guNo pANIdAra jhaverAtanI jema caLakatA hatA. te sAthe ja tattvajJAna pratye vizeSa jijJAsA ane ciMtanazIla prakRtino paNa vikAsa thato jato hato. eTale ja 12 varSanI vaye mANeka nAmanI kanyA 289 sAthe hemacaMdranuM sagapaNa thayuM tyAre sarva kuTuMbIjanonA AnaMda vacce teo to udAsIna ja rahyA hatA. mAtApitAe nArAjagInuM kAraNa pUchyuM tyAre kahyuM ke, "mane lagnagraMthithI joDazo nahIM. mAre zAzvata sukhanI prApti arthe dIkSA levI che." tema chatAM, hemacaMdranAM lagna karI nAkhavAmAM AvyAM. mANeka vinayI, vivekI, AjJAMkita hovA chatAM hemacaMdrane saMsArarasathI bhIMjavI zakI nahIM. tenuM mana vadhu ne vadhu vairAgyavAsita cAlyuM. eka divasa moTAbhAI maNilAla sAthe amadAvAda AvyA. baMne bhAIoe dIkSA levAnI bhAvanA darzAvI. gurudeve mAtra maNilAlane dIkSA ApI. AthI hemu nirAza vadane ghera pAchA pharyA, paraMtu temano dRDha saMkalpa koI kALe calita thAya tema na hato. eka aMdhArI rAte bhAgIne hemu gurudevazrI jhaverasAgarajI mahArAja pAse pahoMcyA. tyAM gurudeve dIkSA ApI, paNa saMsArI vargane jANa thatAM sagIra vayanA hemacaMdrane saMsAramAM pAchA laI AvavA mATe zvasurapakSa saphaLa thayo. Akhare pitAe putrano dRDha manobhAva jANI lIdho. pitA taraphathI saMmati maLatAM hemacaMdre lIMbaDI AvIne gurudevazrI jhaverasAgarajI mahArAja pAse, 16-17 varSanI uMmare, saM. 1947nA mahA suda pAMcame dIkSA lIdhI. baMne putro pAchaLa pitAe paNa dIkSA lIdhI. pU. gurudevanA sAMnidhye saMyamanI sAdhanA sAthe tapa, jJAnAbhyAsa, dhyAna, bhakti, vinaya, vaiyAvacca Adi ullAsathI karavA lAgyA ane paM. zrI kamalavijayajI mahArAja pAse vaDI dIkSA pAmyA. koI bhavitavyatAnA yoge pUjyazrInA phakta cha mAsanA dIkSAkALamAM ja gurumahArAja jhaverasAgarajI kALadharma pAmyA. gurudeva pAse rahIne satata svAdhyAya karavAnI icchA manamAM rahI gaI. agAu 'siddhAMtaranikA vyAkaraNa' traNa ja mAsamAM kaMThastha karIne potAnI svAdhyAyanI tIvra rucinI pratIti karAvI hatI. vaLI, koI paNa hisAbe roja 500 zlokonuM vAcana karavuM evo teozrIno aTala nirdhAra hato. pU. gurudevanA virahane manamAM samAvI pharI pAchA zAstrAbhyAsamAM lIna banI gayA. vyAkaraNa, kAvya, nyAya Adino abhyAsa karyo ane prAMte AgamonA navAvatAra mATe jIvana samarpaNa karyuM. zAstranA yogolrahana Avazyaka che. saM. 1960mAM bhAvanagaramAM pUjyazrI nemivijayajI mahArAja ane munizrI AnaMdasAgarajI mahArAja yogoddahana karatA hatA, tyAre amadAvAdanA zrIsaMghane munizrI AnaMdasAgarajI mahArAjane padavI ApavAnA manoratha thayA. zrI saMghe vinaMtI karI. maMgala muhUrte paM. nemivijayajI mahArAje zrI bhagavatIjI yogamAM praveza karAvyo. gaNipada ane paMnyAsapada Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 vizva ajAyabI : ApavAnuM muhUrta kADhI ApyuM. saM. 1960nA jeTha suda 10ne zlokapramANa 100 graMthonuM saMpAdana. 2. rAA lAkha zlokapramANa divase pU. AnaMdasAgarajI mahArAja paMnyAsapadathI vibhUSita graMthonuM vAcanAdAna. 3. 70 hajAra zlokapramANa Agamika thayA. tyAra pachI aneka sthaLoe vihAra karatAM teozrI aneka graMthonuM sarjana. 4. 70 hajAra zlokapramANa aneka viSayanA prakAranI zAsanodyotakara pravRttiothI racyApacyA rahetA. khAsa graMthonuM maulika sarjana. 5. 15 hajAra zlokapramANa saMskRta karIne jUnA-purANA, hastalikhita, khavAI gayelA, agocara- prastAvanAo 80 graMtho para. 6. 40 hajAra phulaskepa kAgaLa aprApya AgamagraMtho zodhI-saMmArjita karI-prakAzita karavAnI pramANe gujarAtI bhASAmAM Agamika Adi graMthonA padArthonuM pravRtti satata hAtha dharavAne lIdhe sajjana AtmAoe varNana. 7. Agama tathA prakaraNagraMthonuM saMgemaramara, pASANa pUjyazrIne "AgamodvAraka' upapadathI saMbodhavAnuM AraMvyuM hatuM. tathAtAmrapatramAM kaMDarAvI dIrdhAyuSyapradAna. 8. bhinna bhinna pUjyazrInAM A kAryothI prabhAvita thaIne suratanA zrIsaMghane sthAnamAM sAta vakhata AgamavAcanA (dareka vAcanA lAgata che AcAryapada pradAna karavAnI bhAvanA thaI hatI. pUjyazrInI mAsa sudhI.) anicchA chatAM muhUrta kADhavAmAM AvyuM. vi. saM. 1974nA anya zAsana prabhAvanA : yathAvAmaguNa pUjyazrI vaizAkha suda 10 ne divase mahAmahotsavapUrvaka, suratanA caturvidha AgamanA mahA uddhAraka banyA, te ja teozrInA jIvananI saMghanA harSollAsa vacce taponiSTha AcAryadeva zrI mahAna siddhi che. bAlyakALathI tattvajJAnamAM rasa hato ja. vijayakamalasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM ane asaMkhya saMyamajIvana svIkArIne zAstrono abhyAsa pratye ora laganI sAdhu-sAdhvIonI upasthitimAM naMdinI vidhi, sAta lAgI. haMmezAM 500 zlokonuM vAMcana karavAnuM vrata e ja khamAsamaNAM, sAta Adezo, bRhad naMdIsUtra zravaNa Adie svAdhyAyaprItinAM darzana karAve che. AjathI lagabhaga 80 varSa karIne AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. pUjya gurudeve pUrve, pUjyazrInI amRtavANInA prabhAve eka ja jhaverI kuTuMbe kahyuM ke, "AjathI tamAruM nAma AcAryazrI AnaMdasAgarasUrijI eka lAkhanuM dAna jAhera karyuM. e zrutapremI dAnavIra che paraMtu bhAviko to teozrIne "sAgarajI mahArAja nA gulAbacaMdabhAI jhaverInI bhAvanAne AvakArI, temanA vaDIlanuM ubodhanathI ja oLakhAvatA rahyA. nAma joDI, vi. saM. 1964mAM devacaMda lAlabhAI jaina AgamagraMthono uddhAra karIne to pUjyazrIe amara pustakoddhAra phaMDa' nI sthApanA karavAmAM AvI ane te sAthe nAmanA prApta karI ane peDhI dara peDhInA bhAviko mATe vividha graMthonuM prakAzana AraMbhAyuM. paDatara kiMmata karatAM aDadhI jJAnabhaMDAra samRddha karI ApyA, paNa "Agama-maMdiro'nA kiMmate pustako ApavAno nirNaya thayo. A pustaka-prakAzana nirmANakAryathI to AgamavANIne yAvacaMdradivAkarI amara karI pravRttimAM pUjyazrIe potAno amUlya samaya Apyo. AgamonI dIdhI. sATha varSanA sudIrdha dIkSAparyAyamAM avirata ane avirAma presakopIo taiyAra karavAthI mAMDIne sarvAMgasuMdara chApakAma thAya kAryarata rahetA pUjyazrI saM. 2006mAM suratamAM sthiratA hatI tenI paNa kALajI letA. vaLI, saMskRta-prAkRtanA tAttvika upadeza tyAre svAthya kathaLyuM. vaizAkha vada pAMcamanI bapore pUjyazrI ApatA graMtho, caritragraMtho ane samAcAra graMtho sAdhubhogya bane ardhapadmAsane navakAramaMtra gaNatA hatA, ziSyo "arihaMte zaraNe te rIte 175nI vizALa saMkhyAmAM saMpAdita karIne prakAzita pavanjAmi' saMbhaLAvatA hatA ane caturvidha saMgha namaskAra na karAvyA. tema ja 80 jeTalAM pustako para prauDha-gaMbhIramahAmaMtra saMbhaLAvatA hatA, tyAre dhyAnastha padmAsana avasthAe vidvattApUrNa prastAvanAo lakhI. Agama, siddhAMta prakaraNa, yoga jIvanadIpa bujhAyo. 100thI adhika sAdhuo ane 300thI ane vividha carcAspada praznone lagatA ane graMthonuM navasarjana adhika sAdhvIjIono vizALa parivAra dharAvatA divaMgata karI saMskRta, prAkRta, hindI, gujarAtI Adi bhASAmAM pragaTa AcAryabhagavaMtane temanA paTTadhara zrI mANijyasAgarasUrIzvarajI karyA. vi. saM. 1971thI 1977 daramiyAna pATaNa, kapaDavaMja, mahArAjazrInI nizrAmAM caturvidha saMghe devavaMdana karyuM. pU. surata, amadAvAda, pAlitANA ane ratalAma (mALavA)mAM seMkaDo gurubhagavaMtanA agnisaMskAra sthaLe ramaNIya gurumaMdiranI racanA sAdhu-sAdhvIone Agama-vAcanA jAheramAM ApIne Agama karavAmAM AvI. saM. 2007nA mahA suda 3 ne divase saMbaMdhI paThana-pAThanAdinI zithila paDI gayelI vyavasthAne gurumUrtinI sthApanA karavAmAM AvI. majabUta banAvI varSothI kaMThopakaMTha cAlI AvatI AgamaANamika tathA sAhityakSetre yogadAna : 1.8 lAkha vAcanAne vizuddha mudrita rUpa ApyuM. Jain Education Intemational Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utarma ane saMto jaina zramaNa 291 evuM ja bIjuM mahAna bhagIratha jIvanakArya Agama- dezavidezathI aneka bhAviko UmaTI paDyA. jaLayAtrA, maMdiranA nirmANanuM che. eka vakhata pUjyazrI devardhigaNikSamA- kuMbhasthApanA, akhaMDa dIpaka, jvArAropaNanI vidhi, zramaNa bhagavaMte Agamone pratArUDha karI kALanA paMjAmAMthI dezadipAlapUjana, navagrahapUjana, aSTamaMgala, adhiSThAyakAdi bacAvyA hatA. tema pUjya AgamoddhArakazrIe Agamone pUjananAM vidhividhAna thayAM. pUjyazrInA avirAma puruSArthathI zIlotkIrNa karAvI abhUtapUrva kArya karyuM. saM. 1994mAM bhagIratha kArya susaMpanna thayuM. pUjyazrI jAmanagara cAturmAsa sthita hatA tyAre saurASTranAM aMtarIkSajI tIrtha rakSArthe 600 purAvA laMDana tIrthasthAnonI yAtrA karavA zrI popaTalAla dhArazI ane zrI - prIkAunsIlamAM rajU karI tIrtha zvetAmbara mUrtipUjaka saMghanuM ja kAunsIlamAM rAja karI tIrtha zvetAmbara cunIlAla lakSmIcaMda taraphathI cha'rI pAlita saMgha kADhavAnI che. tevI jita hAMsala karI sAthosAtha sametazikharajI, bhAvanA thaI. saMdha tIrthAdhirAja zatruMjaya-pAlitANA padhAryA kesariyAjI. makSIjI. bhoMyaNIjI tIrtharakSAnA prasaMgo paNa tyAre pUjyazrIne vicAra Avyo ke jenAgamone ArasapahANamAM tIrtharakSA mATe mahatvanA pUravAra thayA hatA. kotarAvAya to kalikAlanA prabhAve thayelA sthAnakavAsIo, evuM ja bIjuM nirmANakArya suratamAM "zrI vardhamAna jaina terApaMthIo je batrIzasUtra vagere mAne che te sAme, uparAMta tAmrapatrAgama maMdira bAMdhavAnuM thayuM. "zrI AgamoddhAraka digaMbaronI jema Agamaviccheda paNa na thavA pAme te mATe saMsthAnI sthApanA karI. pAlitANAsthita suratanA jhaverI ArasapahANamAM ja utkIrNa karAya to zAzvata kAma thaI zake. nagInadAsa jhaveracaMdanA kuTuMbI ratanabahene suratanI jagyA te mATe zrI zatruMjaya tIrtha, pAlitANA ja uttama sthaLa kahevAya. ApI. saM. 2003nA phAgaNa vada ne guruvAre zeTha mANekalAla A mATe giritaLeTImAM 9 hajAra vAra jamIna saMpAdana manasukhalAla saMghavIne hAthe bhUmikhanana thayuM. vaizAkha vada karavAmAM AvI. pUjyazrIe tatkAla tyAM ja sthira thavAno bIjane budhavAre zeTha mULacaMda vADIlAla mANasAvALAne hAthe nirNaya karyo. cAra dhAramaya prAsAda madhye caumukha bhagavaMto evuM zilA-sthApana thayuM. rAtadivasa kAma cAlyuM. traNa mALanA madhyamaMdira, cAlIsa devakulikA, cAra devAlayo ane eka mukhya viziSTa vizALa devavimAna samA zrI mahAvIra prabhunA bhavya maMdira racIne kramazaH vartamAna covIzInA covIza, vIza jinAlayamAM bhIMto para tAmrapatro lagAvavAmAM AvyAM. saM. vihAramAnanA vIza ane eka zAzvatA-ema pistAlIza 2004nA mahA suda 3 ne divase pratiSThA-mahotsava caumukhajI (45 x 4 = 180 jinabiMbo) sthApana karavAnuM UjavAyo. prAMgaNamAM "AgamodvArakazrInI sAhityasevAno nakkI thayuM. pistAlIza caumukhajI pAMca meru ane cAlIza paricaya Apato khaMDa bAMdhavAmAM Avyo, jemAM pUjyazrInI samavasaraNa para birAjamAna karavAnuM nakkI thayuM. tvarita gatie sAhityasAdhanAnI jhAMkhI prApta thAya che. pUjyazrInI kAma cAlyuM. seMkaDo kArIgarone kAme lagADavAmAM AvyA. 334 zAsanaprabhAvanAnA A suvarNakaLazo uparAMta paNa teozrInI zilAomAM Agamo kotarAyAM. 26 zilAomAM "kammapayaDI' anekavidha pravRttiono bhavya itihAsa che. gujarAtamAM duSkALa Adi mahAna prakaraNo kotarAyAM te sAthe "zrI siddhAcakra gaNadhara paDyo tyAre teozrInI hadayasparzI vANIthI pIgaLIne aneka maMdiranI racanA karavAno nirNaya thayo. maMdiramAM navapadanuM zreSThIoe potAnA dhanabhaMDAra khullA mUkI dIdhA hatA. mahAmaMDala ane dIvAlo para covIsa paTomAM te te tIrthaMkara pUjyazrInA samayamAM aMgreja sarakAre tIrthasthAnono kabajo sahita temanA gaNadharo ane devardhigaNi kSamAzramaNa sudhInI levAnI peravI karI tyAre samatAnA sAgara sAgarajI mahArAje pATaparaMparA lIdhI. Ama, zrI vardhamAna jainAgama maMdira' ane rAtadivasa eka karIne, aneka saMghone, peDhIone, zrAvakone zrI siddhacakra gaNadhara maMdira' taiyAra thayAM. pUjyazrInA varad jAgRta karIne sametazikharajIno pahADa kharIdI levAnI vyavasthA haste A prasaMge 2500 pratimAjIne eka ja divase ekIsAthe karI hatI. Ama, pUjyazrIe dharmajAgRti mATe agAdha ane aMjanazalAkA karavAnuM bhagIratha kArya paNa vIsanI zatAbdinI avirata prayatno karyA. kolakattAmAM gujarAtI jJAnamaMdiranI eka apUrva zAsana prabhAvanA hatI. saM. 1999nA mahA vada sthApanA karI. aneka saMghonA parasparanA matabheda miTAvyA. bIja ane pAMcamanA aMjanazalAkA pratiSThAno avasara Avyo. aneka puNyAtmAone dIkSA pradAna karIne saMyamamArganA mahA-maMgaLakArI tera divasanA mahotsavanuM Ayojana thayuM. sahacArI banAvyA. Azare cAraso uparAMta sAdhu-sAdhvIono Jain Education Intemational Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 vizALa ziSya-praziSya samudAya khaDo karyo! Ama, pa. pU. AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA pratyeka kAryamAM mahAnatAnI mudrA Upase che! koTi koTi vaMdana hajo e mahAtmAne! saujanya : pa.pU.A.zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI sAgara parivAra taraphathI zrI ghaMTAkarNa mahAvIra mahuDI tIrthanA sthApaka, vizALa graMtharAzitA kartA, yoganiSTha pU. AcAryapravara zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAjA vizva ajAyabI : gujarAtanA kAzI samA jJAnatIrtha mahesANAmAM 'zrI yazovijayajI jaina-saMskRta-prAkRta pAThazALA'mAM praveza meLavyo ane tyAM ja jainadarzananuM uttama ane talasparzI adhyayana karyuM. tathA vRddhAvasthAnA kAraNe sthiravAsa rahelA pUjya upakArI guruvarya zrI rUpasAgaradI ma.sA.nI sevA-suzruSA tathA aMtima niryAmaNA di sevAno amUlya lAbha meLavyo. e ja samayamAM khristIdharmanA pracAraka pAdarInI sabhAmAM paMDita bahecaradAse hindudharma tathA AryatvanA saMskAronuM pUrNa jatana karavA tathA rakSaNa karavA mATe sabhAne saMbodhIne dharmarakSaNanuM kArya karyuM. bahecarabhAIne eka yatizrInA jJAnano lAbha tathA sadguNAnurAgI pUjyazrI kapUravijayajI ma.sA. Adi aneka tyAgI tapasvI pUjya guruvaryonA samAgamathI jJAnano lAbha maLyo che ane tyArathI bahecarabhAIne saMyama svIkAravAnI bhAvanA thaI. evAmAM tapasvIratna munivarya zrI sukhasAgarajI mahArAja pAlanapuramAM birAjamAna hatA. bahecarabhAI tyAM pahoMcI gayA ane dIkSA levAnI bhAvanA darzAvI. saM. 1957nA mAgazara suda 9ne zubha divase mahAmahotsavapUrvaka dIkSA grahaNa karI. yathAnAma tathAguNA buddhinA mahAsAgara banyA. zIla, saMskAra ane suvizuddha saMyamanI saurabhathI sadA surabhita guNiyala gurjaradezanI zasyazyAmalA ratnagarbhA bhUmi para eka divasa eka tejapuMja pragaTyo. e bhUmi te suramya AmraghaTAo vacce zobhatAM prAcIna jaina uttuMga jinAlayo vaDe zobhatI vijApura (vidyApura) nagarIH ane te divasa vi. saM. 1930nA mahA mAsano kRSNa pakSanI caturdazIno dhanya divasa. te dhanya divase pATIdAra jJAtinA agragaNya zrI zivAbhAI paTelanI zIlavatI bhAryA aMbAbahenanI ratnakukSIe tejasvI putrane janma Apyo. jhagamagatuM bhavya lalATa, premasAgara samAM nayano, prabhAvazALI mukhAraviMda ane sasmita cahero, AbAlavRddha saune AkarSI rahyo. phoIe nAma pADyuM bahecaradAsa. zaizavakALathI bALakamAM mahAtmAnAM lakSaNo dRSTigocara thatAM hatAM. ekavAra nAnakaDA bahecarane jhADanI DALIe jhoLI bAMdhIne suvaDAvyo hato, tyAM upara moTo sApa AvIne beTho. sau hataprata thaI gayAM, prArthanA karavA lAgyAM. eTalAmAM sApa ApoApa dhIme dhIme sarakIne cAlyo gayo. A vAta sAMbhaLI eka mahAtmAe bhaviSyavANI bhAkhI ke, 'yaha laDakA baDA saMta yogI hogA' ane bALaka bahecare moTA thatAM evAM lakSaNo batAvavA paNa mAMDyAM. bahecara bhaNavAmAM pUjyazrInuM bIjuM mahattvanuM pradAna graMtharacanAnuM che. temaNe eka pachI eka ema ekaso AThathI adhika graMtho jemAM pAMtrIsathI adhika saMskRta graMthonI racanA karI pragaTa karIne dharmajyotane jhaLahaLatI rAkhI. aneka bhAvikonAM aMtaramAM jJAnajyotano prakAza prasAryo. sthAnakamArgI saMpradAyanA zrI amIRSi jevA ane ramata-gamatamAM agresara rahevA lAgyo. gujarAtI, saMskRta, munio A graMthonA prabhAvathI pU. zrI buddhisAgarajI mahArAjanA aMgrejI Adi bhASAo sArI rIte zIkhIne pAMca dhoraNa sudhI to prathama naMbara prApta karyo. mitro pAsethI dhArmika abhyAsanI vAto sAMbhaLI pAThazALAe javAnuM zarU karyuM. namaskAra mahAmaMtra vidhipUrvaka vinayasaha guru pAsethI grahaNa karyo. mukhapATha karyo. rAtribhojana ane kaMdamULano tyAga karyo. jotajotAmAM pAMca pratikramaNa, cAra prakaraNa, traNa bhASya ane karmagraMthano saMgIna abhyAsa pUrNa karyo. artha-bhAvArtha-paramArthanuM parizIlana karyuM. hajI paNa vadhu adhyayananI jhaMkhanA jAgI. pUjya tapasvI ravisAgarajI mahArAja sAhebanA samAgama dvArA adhyayana saraLa banyo. ziSya banyA ane zrI ajitasAgarajI mahArAja banyA. pUjyazrInA samAjasevAnAM kAryo ane graMthaprakAzanothI prabhAvita thayelA aneka rAjarAjezvaro temanA darzanane jhaMkhatA, darzana pAmI tRSTi anubhavatA. sAkSaro samAdhAna pAmatA, samAjasevako preraNA pAmIne kartavyazIla banatA. vaDodarAnareza zrI sayAjIrAva gAyakavADanI vijJaptithI pUjyazrIe rAjamahelamAM padhArI karelAM pravacanathI mahArAjA khUba prabhAvita thayA hatA. ane vijayAdazamIne divase thatI pADAnI hiMsA nahi karavAnI pratijJA Jain Education Intemational pUjyazrI yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna, samAdhi ane aSTAMga yoganI sahajabhAve sAdhanA karI pAraMgata banyA hatA. kalAkonA kalAko sudhI sahaja samAdhibhAvamAM aDola rahetA. apUrva AdhyAtmika ojasvaMta lokottara zaktine prabhAve aneka daivI zaktio AkarSAIne pUjyazrInI sevAmAM upasthita rahevA lAgI. potAnI pratibhA, prajJA ane puruSArthanI zaktio dvArA pUjyazrI samAja ane zAsanaprabhAvanAmAM satata kAryazIla rahevA lAgyA. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 293 lIdhI hatI. mANasAnareza, pethApuranareza, iDaranareza, astitvanI anubhUti sau koIne thAya che. kAraNa? kAraNa ke suvAsa varasoDAnareza Adi aneka rAjarAjezvaroe zikAra, mAMsAhAra, kadI maraNAdhIna banatI nathI. e to ciraMtana hoya che. zAzvatI maheka vyasano, jugAra Adino tyAga karyo hato. pUjyazrInI paMDitAIno to Ajeya evIne evI ja anubhavAya che. prabhAva gujarAtanI sImA pAra cheka banArasa sudhI pahoMcyo hato. saujanya : a.sau. zrImatI lopAbahena saumilabhAI-bhAvanagarI kAraNa ke pUjyazrIno jaina dRSTie "IzAvAsyopaniSad graMtha hIla amadAvAda taraphathI bhAvArtha" (gujarAnuvAda) graMthanuM adhyayana karIne tyAMnA mahAvaiyAkaraNIo ane naiyAyikoe teozrIne "zAstravizArada'nI rjanaratna vyAkhyAna vAcaspati) 58 zAstragraMthonA mAnada padavI ApI hatI. tathA pUjyazrI yogazaktinA prabhAve | sarja- saMpAdaka, jainazAsananA mahAna jyotirdhara, AtmasAkSAtkAranI divyazaktionA prabhAve bhaviSyavANInuM kavikulakirITa ubodhana karatA jaNAvyuM ke rAjA sakaLa mAnava thaze. rAjA na pU. A. zrI vijayaladhisUrijI ma. sA. anya kahAvaze. eka khaMDa bIjA khaMDa gharabeThA vAta karaze. sAyansanI vidyAvaDe zodho ghaNI calAvaze je gupta ne jAheramAM mahAna dharmadhuraMdhara jainAcArya zrImad vijayalabdhidivya vAdyo vAgaze. AvI aneka bhaviSyavANI uccArI hatI. je | sUrIzvarajI mahArAjanA puNyanAmathI bhAgye ja koI ajANyuM ApaNe saue 100 varSa pachI paNa Aje anubhavI rahyA chIe. haze! teozrIno janma uttara gujarAtamAM bhoyaNIjI tIrthanI saM. 1970nA mAgazara mahAsuda pUrNimAne divase pethApura najIka AvelA bAlazAsana nAmanA nAnakaDA gAmamAM thayo nagaranA AMgaNe bhAratabharanA zrIsaMghoe ekatrita thaIne hato. pitA pItAMbaradAsa ane mAtA motIbahenane tyAM saM. pUjyazrIne mahA-mahotsavapUrvaka AcAryapade ArUDha karyA hatA. 1940nA prathama poSa suda 12ne zubha divase teo avataryA. saue A prasaMgano khUba lAbha lIdho hato. mAtApitAe vahAlasoyA bALakanuM nAma lAlacaMda rAkhyuM. paraMtu saM. 1981nA varSamAM, 24 varSano bharapUra ane mAtApitAnA dhArmika saMskAro ane bAlyavayathI sAdhuvividha kAryothI samRddhine varelo dIkSAparyAya pUro thayo. jeTha vada 3 sAdhvIjIonA sahavAsane lIdhe lAlacaMdamAM vairAgyabhAva jAgyo ne divase mahaDIthI vihAra karIne vijApura vidyAzALA upAzraye hato. AgaLa jatAM. zrI jinezvaradevoe prabodhelo mArga ja padhAryA. "oma arNa mahAvIra' no ajapAjApa cAlu thayo. saMsAranI mAyAmAMthI mukti apAvavAmAM samartha che ema pUjyazrIne bhaviSyanuM darzana thaI cUkyuM hoya tema AsapAsa joyuM. svIkArIne mAtra 19 varSanI bharayuvAna vaye bAlabrahmacArI sarva ziSya samudAya hAjara hato. prasannatApUrvaka nayano mIMcyAM ane prAtaHsmaraNIya pU. AcArya zrI vijayakamalasUrIzvarajI samAdhistha thayA. sau svamuM jotAM hoya tema joI rahyA. pUjyapAda mahArAja pAse bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI munizrI AcArya zrI mahAprayANa karI cUkyA hatA. e jotAM ja saunI labdhisUrIzvarajI nAme ghoSita thayA. teozrInA gahana jJAnano AMkhomAMthI azrudhArAo cAlI. jIvananI aMtima kSaNa sudhI jJAnajyotine akhaMDa prakAzita rAkhanArA A mahAtmAe traNa paricaya temaNe saMpAdita karelA 'kAdazAra nayacakragraMthanA cAra divasa pahelAM to ekI sAthe 27 pustako presamAM mokalyAM hatAM. bhAgamAMthI maLI Ave che. A graMthanuM prakAzana dAdaranA jaina nazvara deha para paNa evI ja dIpti prakAzatI hatI. pUjyazrInA jJAnamaMdiranA upakrame uparASTrapatizrI sarvapallI rAdhAkRSNananA svargagamananA samAcAra vIjaLI vege gAmogAma ane nagara nagare zubha haste thayuM hatuM ane e vakhate pU. sUrIzvarajIe pahoMcI gayA. 50-50 mAIlanA aMtarathI lAkho bhAviko umaTI nirvANagIrA saMskRtamAM vaktavya ApIne saune maMtramugdha karI paDyA. vijApura mAnavamaherAmaNathI chavAI gayuM. jeTha vada 4ne dIdhA hatA. pUjyazrI vAknatvazaktimAM paNa pAraMgata hatA. divase bhavya smazAna yAtrA nIkaLI. 'jaya jaya naMdA, jaya jaya teozrImAM vidvattA ane kavitvano subhaga samanvaya thayo hato. bhadrA'nA jayakArathI gagana chavAI gayuM. lAkho AMkho azrudhArA tethI temanAM pravacano sAMbhaLavA asaMkhya bhAviko ekatrita thatA vahAvatI rahI ane pUjyapAda gurudevano kSara deha paMcamahAbhUtomAM hatA. iDaranA zrIsaMghe saM. 1971mAM pUjyazrIne "rjanaratna vilIna thaI gayo. mAtra ekAvana varSanA AyuSyamAM bhavyatama vyAkhyAna vAcaspati'nA mAnavaMtA birudathI alaMkRta karyA hatA. sAdhanA, ane prabhAvaka saccAritrane lIdhe mahAna pUrvasUrionI paMktimAM prakAzI rahyA. - pUjyazrI khyAtanAma kavi hatA. teozrInI agaNita kAvyakRtio saraLa ane suMdara hovAne lIdhe eTalI lokapriya Ajeya vijApuranA jainamaMdiranA parisaramAM pUjyazrInA Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 vizva ajAyabI : nIvaDI ke Aje paNa mahAnagaronA mahAna jinAlayothI mAMDIne bhavya banI hatI. ekAda lAkha mANasonI azrubhInI AMkhoe nAnAM gAmaDAMnAM AbAlavRddho naranArIonA kaMThe gavAtI pUjyazrIne aitihAsika vidAya ApI te prasaMge Thera Thera saMbhaLAya che. A racanAone teozrInA bhaktomAM ekalAkha guNAnuvAdasabhAo ane utsavo thayA hatA. muMbaImAM pustako dvArA prasarAvavAmAM AvI che ane chatAM A pustakonI tAradevanA prakhyAta cokanuM (navajIvana sosAyaTI pAse) mAMga satata cAlu ja hoya che! AvA asAdhAraNa prabhAvane "AcArya labdhisUrIzvarajI coka' nAmakaraNa karIne RNa adA lIdhe teozrI "kavikulakirITa'nA nAme oLakhAya che. karavAno vinamra prayatna thayo che to, pUjyazrInI janmabhUmipUjyazrIe racelA saMskRta, gujarAtI, hindI bhASAmAMnAM bAlazAsanane 'labdhinagara' nAma ApavAno stutya nirNaya gItonI saMkhyA traNa hajAra upara thavA jAya che. A levAyo che. Ama, aneka kSetramAM amApa prabhAvanA dvArA bhaktigItomAMnA bhAva ane hRdayasparzI laya eTalAM to suMdara jinazAsanamAM zAzvata sthAnanA adhikArI AcAryabhagavaMtanuM hoya che ke A bhaktigItonA prabhAvathI keTalAka puNyAtmAoe nAma suvarNAkSare aMkita thayeluM che. evA e mahAna saMyamajIvana svIkAravAno nirNaya karyAnAM dRSTAMto banyAM! 58 sUrIzvarajIne koTi koTi vaMdana! varSanA sudIrdha dIkSAparyAyamAM pUjyazrIe aneka nAnAmoTA, zrAvasti tIrthoddhAraka, karNATakakesarI', gadyapadyanA, gujarAtI, hindI, urdU ane saMskRta bhASAmAM mahAna tapasvI, samartha sAhityArAdhaka lokopayogI tathA vidraznogya graMthonuM nirmANa, saMkalana ane pU. A.zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI ma. saMpAdana karIne sAhityanI ajoDa sevA karI che. teozrIne anekavAra anya dArzaniko sAthe vAda-vivAda karavAnA prasaMgo kRtithI bhadraMkara, AkRtithI bhadraMkara, vRttithI bhadrakara, upasthita thayA hatA. temAM paNa pUjyazrIe dareka vakhate vijaya prakRtithI bhadraMkara, pravRttithI bhadraMkara evA bhadraMkara prabhAvazALI prApta karyo hato. kuzAgra buddhi, tIkSNa tarkazakti ane adbhuta vyaktitvathI zobhatA, yathArAmaguNa pU. A. zrI vijayabhadrakaravAkacAturyathI teozrI pratispardhIne parAsta karatA. narasaMDAmAM sUrIzvarajI mahArAja vyAkhyAnavAcaspati pUjayapAda AcArya AryasamAjIo sAthe vivAdamAM mUrtipUjAnI sArthakatA siddha bhagavaMtazrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA paTTAlaMkAra dharmakarI hatI. khaMbhAta pAsenA vaTAdarA gAmamAM mukundAzrama nAmanA divAkara pU. A. zrI vijayabhuvanatilakasUrIzvarajI mahArAjanA saMnyAsIe sanAtanIo sAthe veda viSayaka zAstrArtha calAvyo paTTadhara rUpe sUryasamAna dIpI rahyA che. garavA gujarAtanI tyAre pUjyazrIe "veda hiMsAvAdI che, ane jainadharma dayAmaya che' punItapAvana nagarI chANImAM saM. 1973nA mahA vada 6ne ema pratipAdita karI ApyuM hatuM. paMjAbamAM to aneka sthaLoe divase temano janma thayo. zaizavamAMthI ja saMyamajIvananA vAdavivAdonA prasaMgo upasthita thayA hatA ane dareka vakhate zaNagAra sajavAnAM svapnAM sevavAM mAMDyAM, paraMtu traNa bhAIo pUjyazrIe vijaya meLavyo hato! jema kavitvapaNAthI tema vacce eka ja putra eTale dIkSAnI anumati meLavavI atyaMta vAdavijayamAM paNa ATha prabhAvakomAM gaNanA thAya che. e kaThina banI gaI. sAme pakSe, temane dIkSAnI bhAvanAnI bharatI pUjyazrIne varelI siddhi paNa avismaraNIya che. evI caDe ke himAlaya jevo avarodha paNa nahIM naDe tenI jaina zAsananI prabhAvanA karavA mATe pUjyazrIe Thera Thera pratIti thAya. eka divasa koI suvarNa paLe pravrajyA aMgIkAra jinamaMdironI pratiSThAo, udyApano, upadhAno, cha'rI pALatA karavAnA nizcaya sAthe gharamAM koIne pUchyA vinA nIkaLI saMgho, dIkSAo, padapradAno, sAdharmika vAtsalya tathA anya paDyA. pU. dAdA gurudeva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja maMgalakArI mahotsavo moTI saMkhyAmAM karAvyA hatA. ghaNIvAra pAse pATaNa pahoMcyA. pU. gurudevazrIne prArthanA karI ke, dIkSA viparIta sthitimAM aDaga rahIne, siMhagarjanA karIne, vijaya pradAna karo. saM. 1989nA aSADha suda 11nA zubha dine pU. prApta karIne AcAryapada zobhAvyuM hatuM. satata svAdhyAya ane gurudeve dIkSA pradAna karI ane saMsArI mAmA pU. A. zrI tapazcaryA pUjyazrIno uttama guNa hato. tethI ja teozrInA bhuvanatilakasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna munizrI ziSya-praziSya samudAyamAM vidvAno, kavio, vaktAo moTI bhadraMkaravijayajI tarIke jAhera karyA. saMkhyAmAM che. pUjyazrInI pATe ATha-ATha AcAryo vicarI sAthe ja zikSA cAlu thaI. AraMbhathI ja aMtaranI rahyA che, jIvana bhavya hatuM, tema teozrInI aMtima yAtrA paNa avirAma laganIthI ATha-dasa kalAka ekadhAruM adhyayana zarU Jain Education Intemational Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 295 karyuM. koI maLavA Ave to zodhavA paDe, pUjyazrI koI ekAMta vihArathI jinazAsananI prabhAvanA mATe pUjyazrIne caraNe koTi mALiyAmAM beThAM beThAM abhyAsamAM lIna thaI gayA hoya! koTi vaMdanA! pariNAme traNa ja varSamAM saMskRta TIkA vAMcatAM thaI gayA. pote saMskRta zlokonI racanA karavA lAgyA. tethI samudAyamAM 'paMDita vi. saM. 2048nA caitrI oLInA divasomAM aMkalezvara mukAme mahArAja tarIke prasiddha thavA lAgyA. pU. A. zrI gaMbhIra svargavAsa pAmyA che. aMkalezvaramAM tathA OMkAra tIrthamAM vizAla sUrIzvarajI mahArAja to ramUjamAM kahetA ke, "A to koI gurumaMdira nirmANa thayela che. kAzIno paMDita lAge che!" dharma, nyAya, vyAkaraNa, kAvya pU. 3OMkAratIrtha sthApaka A.zrI puNyAnaMdasUrijI ma.nA saMyamaAdimAM apratima nipuNatA prApta karI. Aje vRddhAvasthAmAM paryAyanI anumodanArthe gaNivarazrI vikramasenavijayajI ma.nI preraNAthI paNa yuvAnane zaramAve eTalA utsAhathI vidyopAsanA karI bhaktonA saujanyathI rahyA che. roja daseka kalAka vAcana-manana-lekhana cAle ja, pIyUSapANi zAstravizArada-kaviratna pariNAme teozrI aneka graMthonuM saMpAdana-lekhana-prakAzana karI pUjyapAda AcAryabhagavaMta zakyA che. pUjyapAda zrI yazovijayajI mahArAjanA gahana gaMbhIra dArzanika graMtha "adhyAtmopaniSada', 'vijayollAsa zrImad vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAja mahAkAvya' para saraLa, sugama ane suMdara TIkAo lakhIne zAsanasamrATa zrI vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjazrI saMskRtanA pragalma ane prakhara vidvAna tarIkenI pratibhA siddha jinazAsananI suvizuddha paraMparAmAM thayelA paramaprabhAvaka karI che. atyAre pU. A. zrI haribhadrasUrIjI mahArAjanA mahApuruSa hatA. teoe jaina zAsanamAM eka navo ja yuga mahAgraMtha "lalitavistarA' ane tenI paMjikA upara pravartAvyo hato ane zAsananA sAta-sAta kSetromAM vacalA gIrvANagirAmAM TIkA racI rahyA che. pUjyazrIe dazavaikAlika', gALAmAM pravezelI zithilatA dUra karI. apUrva cetanA pragaTAvI 'uttarAdhyayana' jevA Agamika graMtho tema ja "lalitavistarA', ene abhinava saMskAro ApyA hatA. 'tattvanyAyavibhAkara' jevA dArzanika graMthonA gujarAtI anuvAdo samrATa akabaranA darabAranA navaratnonI jema temanA ApI sAhityopasanA karI che. ziSya-parivAramAM nava AcAryabhagavaMto ratnasamAna hatA. e AvI akhaMDa ane agAdha sAhityasevA sAthe pUjyazrI navaratnamAMnA eka pUjyapAda zAstravizArada AcArya mahArAja dUra-sudUranA aneka pradezomAM satata viharatA rahyA che. zrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAja paNa e ja sUrIzvarajInI gujarAta, mAravADa, mALavA, uttara pradeza, karNATaka, mahArASTra, zikSA, preraNA ane saMskAra jhIlIne vidvajjagatamAM gauravavaMtA AMdhra Adi prAntomAM jinazAsananI dharmajyota prasarAvI rahyA sthAnane prApta karanAra pUjyapuruSa hatA. pUjyazrInA nAmanI che; tenA phaLa svarUpe, cikamaMgalUra-karNATakamAM ghaNA saMghoe jema ja emanuM jIvana ane jIvana daramyAna karelAM kAryo amRta ekatra thaIne upadhAnamALA prasaMge pUjyazrIne karNATakakesarI' rUpa banI gayAM. nI padavIthI vibhUSita karyA che. evI ja bIjI temanAmAM rahelI bALasulabha saraLatA, nirbheLa zAsanaprabhAvanA bihAra, uttara pradeza Adi prAMtonI paNa che. nikhAlasatA ane haiyAmAM UbharAto durlabha pramodabhAva, pahelA uttara pradezamAM AvelI zrAvasti nagarI bhUgoLamAMthI bhUMsAI ja paricayamAM koIne paNa potAnA karI levA paryApta hatAM. gaI hatI. zrI saMbhavanAtha prabhunI A kalyANaka bhUmi para teozrI zAstronA mArmika vidvAna, uttama kavi, samartha pUjyazrInI preraNAthI saMbhavanAtha bhagavAnanuM svargavimAnasadeza dharmopadezaka, mahAna tattvajJa ane dIrdhadaSTi dharAvanArA vizALa saMgemaramaranuM bhavya jinAlaya khaDuM karavAmAM AvyuM - pUjyapuruSa hatA. ane upAzraya-dharmazALA AdinAM nirmANakAryo thayAM. AvA muMbaInAM upanagaromAM gauravavaMtu sthAna dharAvanArA mahAna zAsanaprabhAvanAnAM kAryothI prabhAvita thaIne teozrIne dolatanagara ane pAlitANAmAM zrI zatruMjaya girirAjanI saM. 2016nA mAgazara suda 6ne divase AMdhrapradezanA yAtrAe janAra pratyeka yAtrALune UDIne AMkhe vaLage evA zrI AdonImAM AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. tapa kezariyAjI vIraparaMparA prAsAdathI zobhatuM kezariyAjI nagara" ArAdhanA ane sAhityasarjana mATe, vividha prAntonA Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 vizva ajAyabI : temanI amogha upadezabhakti ane virATa kAryazaktino kuTuMbIjanone A samAcAra maLyA tyAre teo ghaNAM vyathita AbehUba paricaya karAve che. thaIne gurudeva pAse AvyA, paraMtu munizrInI saMyamaniSThA ane temano vidvAna ane cAritrazIla vizALa ziSyasamudAya nizcayabaLa joIne sau prasana ane saMtuSTa thayAM ane sakaLa temanAmAM rahelI ziSyone aneka rIte taiyAra karavAnI kaLA, saMghanA ati Agrahane vaza thaIne boTAdamAM cAturmAsa mATe apUrva dhagaza ane tenA mATe ApelA bhoganI pratIti karAve kRpA darzAvI. - tyAra pachI gurudevanA vineya ziSyaratna tarIke temanAmAM kavitvazakti sahaja ane vArasAgata AvelI teozrIe potAnI pratibhAno bahumukhI vikAsa sAdhyo. tIvra hatI. vartamAnamAM bhAvika bhaktonAM hadayane raNajhaNAvatI, buddhimattA, cittanI ekAgratA ane niSkAma gurabhaktinA pratApe hRdayanA tArane jhaMkRta karI detI hajAro gujarAtI stutionA teozrI thoDA ja vakhatamAM nyAya, sAhitya, vyAkaraNa, vedAMta, AdyakartA pUjyazrI hatA. covIza tIrthaMkara paramAtmAnI stutithI mImAMsA, sAMkhya Adi itarazAstromAM tema ja AgamonA pUjyazrIe A stutiracanAno prAraMbha karyo hato. talasparzI abhyAsamAM pAraMgata banyA. vizALa abhyAsa ane jaina-jainetara tIrthadhAmothI zobhatI saurASTranI pavitra anupama kavitvazaktithI vANI vahAvavAnI vizeSatAne lIdhe dharatI para boTAda nAmanuM nagara che. A nagaramAM dharmiSTha teozrI gurudevanA kRpApAtra banI cUkyA hatA. tethI saM. parivAra tarIke desAI bhavAna vastAnuM kuTuMba prakhyAta hatuM. 1985mAM mahuvA mukAme pU. gurudeva dvArA yogodrahana emanA putra hemacaMda bhavAnane tyAM zrI divALIbahenanI karavApUrvaka teozrI gaNipaMnyAsapadathI vibhUSita karavAmAM ratnakukSie saM. 1952nA mahA suda 8nA zubha dine eka AvyA. AgaLa jatAM, saM. 1991nA jeTha vada 15 ne divase putrano janma thayo. pAMca-pAMca bhAIo ane eka bahenanA upAdhyAyapadathI ane saM. 1992nA vaizAkha vada 4 ne divase lADIlA A lAlanuM nAma pADavAmAM AvyuM amRtalAla. janma rAjanagaramAM mahAmahotsava sAthe, pUjyazrInA karakamalathI ja tathA dIkSA pUrva bhavanI puNyAI ane kuTuMbanA saMskAro laIne AcAryapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. sUrisamrATe teozrIne UcharatA amRtalAla sAce ja A lokamAM amRta-lA madhura AcAryapada sAthe sAthe "kaviratna' ane 'zAstravizArada'nAM be hatA. emAM saM. 1966mAM sUrisamrATa AcAryabhagavaMta zrI birudo paNa ApyAM! uparokta baMne birudo sArthaka bane evuM vijayanemisUrIzvarajI mahArAja potAnA vizALa ziSya parivAra pUjaya AcAryazrInuM vyaktitva hatuM. kavitvazakti vArasAgata sAthe boTAdane AMgaNe padhAryA. zAsanasamrATazrInA prathama darzane hatI. pUjayazrInA saMsArI baMdhu zrI zAmajIbhAI mAstara racita ja amatalAla para anokho prabhAva pAtharI dIdho. potAnI jema "ratnAkara-paccIsI' Aje paNa sakaLa jaina samAjamAM mukta kaMThe ja prabhAvita banelA narottamabhAI, lavajIbhAI Adi pAMca gavAya che, jyAre pUjyazrIe racelI stuti ane anya mitromAMthI bhAI narottamadAse kuTuMbanI anumati lIdhA vinA stutio paNa saMghamAM hozehoMze gavAya che. ja dIkSA laI munizrI naMdanavijayajI nAma dhAraNa karyuM. e pUjyazrInA AvA prabhAvazALI vyaktitvane lIdhe temano jANIne amRtalAlanI akaLAmaNa ora vadhI gaI. emaNe kAkA ziSya-praziSya parivAra paNa dina-pratidina vistarato ja rahyo. dvArA kuTuMbanI bIjI rIte saMmati mAgI, ke te dharmanA abhyAsa traNeka vIzI jeTalA lAMbA dIkSAparyAya daramiyAna teozrInA arthe mahesANA javA icche che. saue rAjIkhuzIthI rajA ApI prabhAva nIce aneka racanAtmaka kAryo thayAM che. muMbaIane amRtalAla mahesANAne badale sIdhA pahoMcyA jAvAla dolatanagaramAM cAturmAsa daramiyAna teozrInA u (rAjasthAna) sUrisamrATa pAse. tyAM jaI pUjya gurubhagavaMtane zaMkhezvara pArzvanAtha jaina derAsara, zrI amRtasUrijI jJAnazALA, potAnI manokAmanAthI avagata karyA. saMyama svIkAravA jaina upAzraya, jainonA vasavATa mATe zrI unnatisadana, jaina abhilASA vyakta karI. gurudeve to prathamathI ja A ratnane vardhamAnatapa-nivAsa, zrI AyaMbilakhAtuM tathA pAThazALAnuM pArakhI lIdhuM hatuM. saM. 1971nA aSADha suda pAMcamane zubha makAna, sAhityavardhaka sabhAnuM makAna vagere sthAyI kAryo thayAM. dine dIkSA ApavAmAM AvI. pU. guradeve amatalAlane svaziSya pAlitANAmAM paNa zrI kezariyAjInagara sthita (1) cAra banAvI munizrI amRtavijayajI nAme ghoSita karyA. mALanuM zrI kezariyAjI vIraparaMparA mahAprAsAda, (2) zrI Jain Education Intemational Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 297. amRtapuNyodaya jJAnazALA, (3) zrI vRddhanemi amRtavihAra, vikAsa keTalo vizALa che? buddhinI sUkSmatA keTalI badhI che? (4) zrI kAMtilAla lalubhAI jaina bhojanazALA, (5) zrI teonI jIvanavADImAM ghaNAM guNa-puSpo khIlyAM hatAM paNa sumatibahena phakIracaMda jaina dharmazALA, (9) zrI prAgajIbhAI teoe potAnA pitAguru paM. zrI puNyavijayajI mahArAjanI jhaveracaMda jaina dharmazALA, (7) zrI rUpacaMdajI jasarAjajI jaina je akhaMDa sevA varSo sudhI karI ane uttarakALamAM potAnA dharmazALA, (8) zrI kezavadAsa bulAkhIdAsa jaina dharmazALA praguru AcArya mahArAja zrI vijayaamRtasUrizvarajI vagere sthAyI kAryo thayAM. mahArAjanI sevA karI hatI, te kArya karatI vakhate te te AvA puNyaprabhAvI AtmAe pAlitANA jevI pUjayonAM manane satata saMtoSa Apyo hato te noMdhapAtra ja nahIM tIrthAdhirAjanI pavitra bhUmi parathI saM. 2030nA poSa vada 6 paNa dRSTAMta pAtra che. potAnuM badhuM teonA dhyeyamAM samAvI ne somavAre suMdara samAdhipUrvaka svargavAsa karyo tyAre mAtra devAnuM kArya koI AvA yogI puruSa ja karI zake. koI pAlitANAmAM ja nahIM, paNa aneka grAma-nagaromAM pUjayazrInA niHspRhI saMta puruSa ja karI zake tevuM A kArya hatuM. svargArohaNa mahotsavo ujavavAmAM AvyA, je teozrInA teonI tamAma pravRttimAMthI niSkalaMkatAnI sugaMdha satata vyApaka prabhAvanuM pratibiMba pADe che. dhanya che e mahAtmAne, AvatI hatI, to vRttimAMthI prasaMge-prasaMge niSkaSAyatAnI jeozrIe amRta banIne jIvana amara banAvyuM. vaMdana hajo pratIti thatI hatI. A jIvanasiddhine teonA jIvananI e parama sUrivarane! vizALatAne udAttatAne samajavA mATe ApaNI buddhino 'gaja saujanya : pa.pU.A.zrI vijayadevasUrijI ma.sA.nI puNyasmRti - TUMko paDyo hoya tevuM lAge che. nimitte pa.pU. A.zrImad vijaya hemacandrasUrijI ma.sA. tathA pa.pU. A puSpa to ApaNane alpa lAgyuM. mAtra sATha varSamAM A.zrImad vijayapradhumnasUrijI ma.sA.nI preraNAthI guNaguNAnurAgI teonI jIvanalIlA saMkelAI gaI. jyAre teonA paripakava suzrAvako taraphathI anabhava kaLano hAtha anubhava-phaLano lAbha zrI saMghane, sAhitya-kSetrane vidhivyAkaraNa-vidyAvAridhi, jyotirvid dinamaNi, vidhAnanA kSetrane maLavAnI raLiyAmaNI ghaDI AvI tyAre ja darzana sAhityanA marmajJa, samartha kAvyaracanAkAra, teoe paraloke prayANa karI dIdhuM. suvAsa to prasarI rahI. je je jANe che teonI AMkhamAM nAmasmaraNa sAthe ja ahobhAva samatAnA sAgara : chalakAya che, eTale ema kahevAnuM mana thAya che ke, prasannatAnI pU. AcAryazrI jIvatI-jAgatI mUrti eTale pU. A. zrI vijayadharmadhuraMdharavijayadharmadhuraMdharasUrIzvarajI mahArAja sUrIzvarajI mahArAja. mahAna vyaktinI udAttatAno vicAra karatAM karatAM jainazAsananA itihAsamAM aneka vibhUtimattA prakAze kavione parvatanI unaMgatA yAda Ave che ane dariyAnI che. temAM pUjyazrInuM nAma paNa avicaLa jhaLake che. teozrInAM agAdhatA yAda Ave che, to koI kavine vajanI kaThoratA yAda svAdhyAya-tapathI prApta thayelA dharma-jJAnanA graMtho ane Ave che ane kusumanI komaLatA yAda Ave che, paNa kazuMka zAsanaprabhAvanAthI prerAIne karelAM agaNita dharmakAryo temanI lokottara darzana teonA jIvanamAM thAya che. kazuMka asAdhAraNa bahumukhI pratibhAnA paricAyaka che. teozrInuM mULa vatana dekhAya che, je teo jemanI vacce hoya che temanAthI temane judA jhAlAvADamAM mULI pAsenuM khATaDI gAma. pitA pItAMbaradAsa pADe che. mUThI UMcerA sthApe che. jIvAbhAI dhaMdhArthe bhAvanagara AvI vasyA. emanAM bIjAM AvA puruSothI ja pRthvI vasumatI kahevAI che. keTalAka patnI sAMkaLIbahenanuM bhAvanagaramAM piyara hatuM. saM. 1974nA AvA mahAna puruSone duniyA jANatI hoya che ane keTalAka caitra vada pAMcamane divase sAMkaLIbahenanI kukSie eka mahApuruSo ajANyA ja rahI jatA hoya che. teonuM jIvana putraratnano janma thayo. yathAvAmaguNa bALakanuM nAma dhIrajalAla bagIcAnA eka khUNAmAM UgelA kevaDAnA phUla jevuM hoya che. rAkhavAmAM AvyuM. mAtA sAMkaLIbahena bALakanA pUjya dharmadhurandharasUri mahArAjanA jIvanane jeNe jIvanaghaDataramAM khUba ja rasa letAM hatAM, paraMtu daivayoge emanuM najIkathI joyuM che, temaNe anubhavyuM che ke temanA hadayano duHkhada avasAna thayuM. dhIrajanI vaya tyAre mAtra ATha varSanI Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 hatI. dhIrajane, zrI yazovijayajI jaina gurukuLamAM bhaNavA mUkyA ane tyArathI bALakanI manovRttimAM vairAgyanA aMkuro phUTavA mAMDyA. saM. 1985mAM pU. paM. zrI amRtavijayajI gaNino samAgama thatAM pitA-putranI vairAgya-bhAvanA vadhu baLavattara banI ane saM. 1988nA mahA suda 10ne zubha dine jAvAla kSetranA utsAhI zrI saMghanA mahotsava vacce pU. zAsanasamrATazrInA AzIrvAda sAthe pitA-putra dIkSA grahaNa karI. pItAMbaradAsa munizrI puNyavijayajI nAme pU. paM. zrI amRtavijayajInA ziSya banyA ane dhIrajalAla munizrI dhuraMdharavijayajI nAme munizrI puNyavijayajInA ziSya jAhera thayA ane sAce ja AgalAM varSomAM pU. munivara dharmadhuraMdhara tarIke sarvatra paMkAI gayA! bahu ochA samayamAM teozrIe paMDita zazinAtha jhA pAsethI navya nyAyanA 'muktAvalI' pachInA 'mAthurI', 'paMcalakSaNI', 'siMhavyAghra jagadIzI', 'siddhAMtalakSaNa' Adi graMtho, sAhitya-mImAMsAnA graMtho, saMskRta mahAkAvyo AdinuM UMDuM jJAna prApta karyuM. saMskRta bhASA para ananya kAbU jamAvyo. saMskRtamAM patralekhana ane kAvyaracanA sahaja banI rahyAM. pUjyazrI saMskRtamAM saraLatAthI bolI paNa zakatA hatA! pariNAme, pUjyapAda zAsanasamrATazrIne 175 zlokonuM zikhariNI chaMdamAM raceluM, anya dUtakAvyo samuM 'mayUradUta' khaMDakAvya racI mokalyuM. A samayamAM ja teozrIe hemacaMdrAcArya viracita kAvyAnuzAsana ane zabdAnuzAsanano UMDo abhyAsa karyo hato, eTale A dUtakAvyamAM teozrInI kAvyakuzaLatA uttama rIte nIkharI AvI. adhyayanaprIti tIvratara hovAthI saM. 1994nA khaMbhAtanA cAturmAsa daramiyAna pUjyazrI aMgrejI paNa zIkhyA ane tolsatoyanI vArtAo ane zeksapiyaranAM nATakono abhyAsa karyo. Ama, gujarAtI, hindI, prAkRta, saMskRta marAThI, aMgrejI Adi aneka bhASAo pUjyazrIne sahajasAdhya banI. anekAneka mahAgraMthonA adhyayanathI teozrInI pratibhA paNa phalavatI banI. pariNAma svarUpa, pUjyazrIe zatAdhika graMthonI racanA karI. eTalA ja apragaTa graMtho pragaTa thavAnI pratIkSA karI rahyA che. emAM ATha smaraNanI pAdapUrtinA prakAzathI to pUjyazrInI apratima pratibhAno paricaya maLI rahe che. pAdapUrtinI bAbatamAM to teonI pratibhA-kudaratanI bakSIsa hoya tevI jaNAtI. siddhacakrapUjananI pahelI covIsInA sADAbAra zloka maLyA vizva ajAyabI : nahIM, to e paNa teoe pUrNa karyA che. Ama, aneka prakAranAM dharmakAryo vacce paNa teozrIe darzanasAhityanA A agaNita graMtho lakhIne Azcarya khaDuM karyuM che! 1972mAM pUjyazrInI preraka nizrAmAM pAlitANAmAM naMdalAla devaluka saMpAdita bhAratIya asmitA' nAmano daLadAra graMtha bhAvanagaranA mahArAjAnA varahaste pragaTa thayo hato. Ama sAhityakArone pUjyazrIe khUba ja protsAhana ApyuM hatuM. dIkSA thaI tyAre mAtra 13 varSanA bALamuni zrI dhuraMdharavijayajI mahArAjamAM koI vizeSatA dekhAtI nahotI. ekavaDo bAMdho, ghauMvaNuM sAmAnya zarIra, sAva mitabhASI ane ekAkI prakRtine lIdhe sAmAnya chApa paDatI hatI, paraMtu pUjyapAda gurudevazrIno sahavAsa ane anya AcAryadevo pAsethI mArgadarzana pAmIne sattaramA varSe to eka prabhAvazALI munivara tarIke samagra samudAya para anokhI chApa aMkita karI ApI. e chApa uttarottara vikasatI cAlI. pUjyazrIe karelAM gujarAta-muMbaInAM mukhya zaheronAM 46 cAturmAsa enAM jIvatAM-jAgatAM pramANapatro che ke teozrInI upasthiti hoya tyAM mahAmahotsavapUrvaka aMjanazalAkA, pratiSThA, upadhAna, udyApana, saMghayAtrA AdinA anekAneka utsavo UjavAyA ja hoya. AvI apUrva zAsanaprabhAvanAnA phaLasvarUpa pUjyazrIne saM. 2007nA kArataka vada 6ne divase gaNi padavI ane vaizAkha suda 3 (akSayatRtIyA)ne divase paMnyAsa padavI arpaNa karavAmAM AvI. virala evo bhavya utsava muMbaI mukAme saM. 2021nA mahA suda 7 ne somavAre UjavAyo hato, jyAre pUjyazrIne AcAryapadathI alaMkRta karavAnuM pharamAna zAsanazaNagAra, gItArthagaNamukuTamaNi pUjyapAda AcAryazrI vijayaudayasUrIzvarajI mahArAje ane parama zAsanaprabhAvaka jyotiSazAstra pAraMgata pUjyapAda AcAryazrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAje karyuM. dasa divasa cAlelA A mahotsavamAM aneka prakAranA dhArmika ane sAMskRtika kAryakramo rAkhavAmAM AvyA hatA. vizALa saMkhyAmAM jaina ane jainetara mahAnubhAvoe hAjarI ApI hatI. bhAvanagaranA mahArAjA kRSNakumArasiMhajIthI mAMDIne aneka mahApuruSoe pUjyazrIne abhivAdana pAThavyAM hatAM. prasaMge bhAratabharanA viziSTa vidvAnoe abhinava AcAryazrIne 1. vyAkaraNavidyAvAridhi, 2. siddhAMtabhAratI, 3. darzanaciMtAmaNi, 4. viziromaNi ane 5. jyotirvidinamaNi jevI upAdhiothI navAjyA hatA. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 299 AcAryadevonA jIvanakramamAM sahaja banI gayelAM thayo. saMkalpane kalpatarunI upamA ApI che. mananA manorathone sAmAnya kAryo to pUjyazrInI nizrAmAM thatAM ja rahetAM hatAM, saMkalpamAM sudaDha karI do eTale phaLa maLyA vagara rahe ja nahIM. paraMtu yathAnA dhuraMdhara kArya na thAya to nAma dIpe nahIM. evAM pUjyazrInA manonikuMjamAM paNa nAnapaNathI vairAgyabhAvanAnAM kAryomAM pUjyazrInI dekharekha nIce pAlitANAmAM girirAja mULa ropAyAM hatAM ane AgaLa jatAM, e saMkalpanA kalpavRkSane zatruMjayanI taLeTImAM jaina saMghanA bhavya vArasAne darzAvatAM ane vikasavAnuM vAtAvaraNa maLyuM hatuM. mAtApitAne saMyama zramaNaparaMparAnA bhavya itihAsanI jhAMkhI karAvatA "kesariyA svIkAravAnI vAta karI, paNa anumati maLI nahIM. mitro sAthe vIraparaMparAprAsAda' nAme vizALa cetyanuM nirmANa e mukhya che. bhAgIne umeTA pahoMcyA. tyAM e saMkalpa phaLIbhUta thayo. sakhata ane satata parizramane pariNAme hoya ke game tema, saM. zrAvasti tIrthoddhAraka AcAryadeva zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI 2030thI pUjyazrInI taMdurastI jokhamAI. kensaranuM nidAna mahArAjanuM ziSyatva svIkArI, saM. 2004nA poSa vada pAMcame thayuM, chatAM teozrInI pravRttimAM saheje zithilatA na AvI. dIkSA grahaNa karIne munizrI puNyavijayajI nAme ghoSita thayA. vyAdhi vadhato cAlyo. 2033nuM comAsuM amadAvAdamAM hatA. saMyama svIkArIne munizrI zAsanaprabhAvanAnAM anekavidha kAryomAM tyAM vyAdhinI vedanAe mAjhA mUkI. saM. 2034nA vaizAkha mAsa tallIna banI gayA. zAstro Adino talasparzI abhyAsa karyo. sudhI A vyAdhinI AzAtA sahana karatA rahyA. vaizAkha vada jyotiSazAstramAM savizeSa pAraMgata thayA. e uparAMta, 11ne divase zukravAre A tejasvI tAraka zAMti ane pUjyazrInA be guNavizeSa saunA AkarSaNanuM kendra banI rahyA : samAdhipUrvaka divyasRSTimAM vilIna thaI gayA, paraMtu apUrva 1. teozrInI kathA-AlekhananI zailI hRdayaMgama che. subodhaguNagarimAthI opatI teozrInI yaza:kAyA to suvAcya kathAonA sarjaka tarIke teozrI ajoDa yAvacaMdradivAkarI amara che. 60 varSanA alpa AyuSyamAM 47 sAhityasAdhanA karI rahyA che. "sughoSA', "zAMtisaurabha', varSano sudIrdha dIkSAparyAya pALI, 13 varSanA sUripadaparyAyamAM "mahAvIra-zAsana'mAM teozrInI kathAo prasiddha thaI che, eka dRSTimAM na samAya tevAM ane teTalAM vividha ane vizALa AbAlavRddha saumAM atyaMta priya thaI paDI che. Aja sudhImAM kAryo karI gayA! uttama koTinI samatA, samartha koTinI vidvattA, lAkho prato prasAra pAmI che ane tenI mAMga satata thatI rahe Adarza koTinI saMyama-sAdhanA-svAdhyAyaprIti-sarjakatA- che. evI ja bIjI vizeSatA saMgItamaya svaromAM stavanasatsaMgamagnatA AdinA adbhuta guNothI opatI bhavya sajhAyo gAvAnI che. pUjyazrI madhura ane bulaMda avAjamAM jIvanayAtrA pUrNa karI gayA. ziSya-praziSya parivArano vizALa stavano gAIne saunAM mana harI le che. teozrInA bhakto ane vAraso mUkI gayelA pUjyazrInI zAsanasevA amara banI che. zrAvako A sumadhura saMgItAvalimAM lIna banI mahAna pUjyazrIne koTi-koTi vaMdanA. ArAdhako banI rahe che. pUjyazrI tapamAM paNa AgaLa vadhatA ja rahyA che. zrI OMkAratI-bhadrakaradhAma-mahAvIralabdhidhAmApaka varSItapa, siddhitapa, cattAri aTTa, 16-11 upavAsa, sumadhura saMgItanA jJAtA, sAdhaka saMta, sUrimaMtra vizasthAnaka Adi tapa sAdhavAmAM agresara rahyA che. pUjyazrIne ArAdhaka, harSakalaza saMkulanA sthApaka, dakSiNabhUSaNa kAnapuramAM saM. 2043nA poSa suda 1ne zubha divase pU. A. pU. AcAryazrI zrI vijayabhadraMkara-sUrIzvarajI mahArAje AcArya padavI pradAna vijayapuyAnaMdasUrIzvarajI mahArAja karI ane muni zrI puNyavijayajImAMthI AcAryazrI punItapAvana chANI nagarIne vaDodarAnA mahArAjA puNyAnaMdasUrIzvarajI mahArAja banyA. Aje paNa gAyakavADe "dIkSAnI khANa' tarIke oLakhAvI che. chANI viSe zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karI rahyA che. teozrInA 9 ziSyapraziSyo pAMca bhANiyAoe dIkSA grahaNa karela che. kahevata paDI gaI che ke, "gAma chANI-dIkSAnI khANI.' bhAgye ja koI ghara evuM haze ke jyAMthI koI saMyama-ArAdhaka zrI vidvAna A. vAriSeNasUrijI tathA sva. A. vIrasenasU. nAme viraprabhunI zAsanasevAmAM na saMcaryuM hoya! evI e pavitra prasiddha ziSyo che. pUjyazrInI preraNAthI vihAradhAma tathA bhUmimAM saM. 1987nA poSa vada 6ne divase pUjyazrIno janma alaukika anupama vizvamAM prathama OMmAM paMcaparameSThInI Jain Education Intemational Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 vizva ajAyabI : sthApanA, pratiSThA teozrInA haste ja saM. 2059 mahAvada- 3, 19-2-2003nA anumodanIya thaI. traNa bhatrIjIoe paNa dIkSA grahaNa karI che. pU. dAdA gurudevanI chatrachAyAmAM chANImAM cAturmAsa samaye teozrInAM saMsArI mAtAe upadhAna tapa karAvavAno amUlya lAbha lIdho. evA e zAMtamUrtitapasvIratnasAdhaka saMta svasAdhanA karavApUrvaka aneka jIvone zAsanarasanA icchuka banAvI rahyA che. lAkha lAkha vaMdana hajo. e parama zAsanaprabhAvaka sUrIzvarajIne! pUjyazrInI bhAvanAnA sahAre gaNivara vikramasenavijayanA mArgadarzana anusAra chANIthI 9 ki.mI. hAive Taca padamalA gAme zrI OMkAra jaina tIrtha-bhadraMkaranagara vihAradhAmarUpe nirmANa thayuM, jemAM trizikharI jinAlaya, kalpasUtramaMdira, rAyaNapagalAM maMdira, gurumaMdira, zAsanadevadevI maMdira, vizALa 2-upAzraya, pravacanahaoNla, bhojanazALA tathA adyatana dharmazALA nirmANa pAmela che, jemAM vizvamAM prathama evA vizAla % nI sthApanA-temAM paMcaparameSThInI pratiSThA-aMjanazalAkA saM. 2059, mahA va. 3nA pUjyazrInA haste thaI tathA pUjyazrInI preraNAthI geTave oNpha koMkaNanA sthAnane pAmela panDALA hila sTezane mahAvIralabdhi dhAma nirmANa thayela che. temAM rathAkAra jinAlaya, bhojanazALA-dharmazALA-upAzraya Adi taiyAra thayela che, jenI aMjana-pratiSThA pUjyazrInA haste saM. 2061, po. va. 6 nA thaze. poSa va. 5 nA pUjyazrI saMyamajIvananA 58mAM varSamAM praveza tathA jIvananA 75mA varSamAM praveza karaze. teonAM caraNe vaMdanA.... 2062mAM aneka saMghoe bhegA thaIne pUjyazrIne dakSiNabhUSaNa padavI Apela. pUjyazrInI preraNAthI viTAcipaluna, yakSabA Adi jinAlayanA kAryo cAlu che. divALImAM sUrimaMtranI sAdhanA kare che. pratidina pUjyazrInA prabhAvathI OMkAratIrtha vRddhi pAmI rahyuM che. saM. 2064nuM cAturmAsa 56 ThANA sAdhu-sAdhvI 200 zrAvaka-zrAvikA sAthe aitihAsika thayuM. tIrthamAM pAMca dIkSAo thaI, saM. 2069nA pUjyazrInI nizrAmAM gaNivara vikramasena vi.ma.nI preraNAthI aDAsa (ANaMda) vaDodarA-amadAvAda nezanala hAIve para zrImatI caMdrAbena rasikalAla (mAsararoDavALA) parivAra nizrAmAM harSakalaza saMkula madhye zrI pArtha-labdhibhadraarUNaprabha vihAradhAmamAM kalazAkAre jinAlamAM zrI labdhipArzvanAtha prabhunI aMjana-pratiSThI mAga.vada-5nA thayela che. pUjyonI preraNAthI tArApura cokaDI pAse vihAradhAma tathA zrI zaMkhezvaratIrthanI najadIka pAnavA gAme navagrahamaMdira saha vihAradhAma thaze, nenapurA cokaDI vihAradhAmamAM zrI labdhisUri sAdhanA sadana nirmANa pAmela che. pUjyazrI zatAyu banI zAsanazobhA vadhAravAmAM nimitta bane eja maMgala bhAvanA... saujanya : pU. gaNivarazrI vikramasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI bhAratanagara jaina che. peDhI, jaina Tempala, balarAma bhavana, grAnTa roDa, muMbaInA saujanyathI zabdAdi zAstranA viSayamAM jehanI pratibhA ghaNI, vaLI pUrNimAe janma sAdhyo pUrNatA varavA bhaNI; zrI devasUrizcaraNakamale madhukara samAje guMjatA, laghu hemacaMdra zuM avataryA kalikAlamAM pharI dIsatA. pU. A.zrI vijayahemacaMdrasUrIzvarajI ma. pU. AcAryazrI vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja eka sva-para upAsaka AtmasAdhanAnA dhyeyane varelA ane e mATe satata prayatnazIla rahelA zramaNa zreSTha che. judA judA viSayanI vidvattAthI zobhatuM emanuM jIvana che ane potAnA pAMDityane gopavavAnI zAlIna manovRttithI e vizeSa zobhAyamAna ane AdarapAtra banyuM che. satata vidyAniSTha rahevAnI sAthe sAthe, teozrIe potAnI sAdhanAmAM ja taponiSThA keLavI che e virala che. akhaMDa jJAnopAsanA ane jIvanasparzI tapasvitAno Avo saMgama bahu ocho jovA maLe che. e mArga enA sAdhakane khUba unnata bhUmikAe dorI jAya che, eTaluM ja nahIM, teozrI jevI ruci vidyA ane tapasyA pratye dharAve che, evI ja prIti ane bhakti potAnA sAdhudharmanI badhI kriyAo tarapha dharAve che. potAnI zakti, saphaLatA ane vidvatAne chupAvI rAkhavAnI manovRttinA teozrI cAhaka che. pU. A. zrI vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI virala siddhinAM mULa emanA kauTuMbika saMskAromAM, pUrvajanmanA saMskAromAM ane nAnapaNamAM ja aMtaramAM pragaTelI sAdhujIvana pratyenI abhirucimAM ropAyelAM hoya ema lAge che. teozrInI janmabhUmi jaMbusara pAsenuM nAnuM sarakhuM aNakhI gAma. gAmamAM jainanuM eka ja ghara. e ghara te emanA dAdA dIpacaMdabhAI ane dAdImA DAhIbahenanuM ghara. e bannenAM jIvanamAM dharmazraddhA sArI rIte siMcAyelI. teo gharamAM gharaderAsara rAkhIne pUjAbhakti Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 301 kare ane sAdhumahArAjo ane sAdhvImahArAjonI ullAsapUrvaka vada pAMcamane zubha dine koTha-gAMgaDa mukAme, kuTuMbaparivAra ane bhakti-sevA karIne jIvanane kRtArtha banAve. A dharmasaMskAro caturvidha saMghanI vizALa upasthitimAM pU. munirAja zrI emanA putra hIrAbhAI ane putravadhU prabhAvatIbahenamAM UtaryA. meruvijayajI mahArAje hasamukhabhAIne dIkSA ApIne pU. muni zrI hIrAbhAIne traNa putro ane be putrIo ema pAMca zrI devavijayajI mahArAjanA ziSya tarIke munizrI saMtAnono parivAra. paheluM saMtAna putrI indu, bIjuM saMtAna putra hemacaMdravijayajI nAme ghoSita karyA. bAra varSanA bALabhikSu dhanasukha, trIjuM saMtAna putra hasamukha, cothuM saMtAna putrI haMsA munizrI hemacaMdravijayajIne to managamatI amUlya ane apUrva ane pAMcamuM saMtAna putra pravINa. A pAMca bhAI-bhAMDuomAMnA vastu maLyAno AnaMda thayo. teozrI jJAna-dhyAna, tapasyA ane vaceTa hasamukhabhAI te ja ApaNA AcAryazrI gurunI bhaktimAM ekatAna banI gayA. bhUkhyAne bhAvatAM bhojana vijayahemacaMdrasUrijI mahArAja. saM. 1993nA poSI pUnamanA maLe pachI eno lAbha levAmAM zI maNA rahe! ema divase emano janma. tyAra bAda, hIrAbhAI vyavasAyArthe bALamuninI saMyamayAtrA sukhapUrvaka AgaLa vadhatI rahI. dIkSA potAnA kuTuMba sAthe amadAvAda AvyA ne sAbaramatImAM vasyA. lIdhA pachI pUrAM bAra varSa adhyayanamAM lIna banI gayA. te samaye hasamukhabhAInI uMmara to nAnI hatI, paNa bhAvino teozrInI abhyAsa pratyenI jhaMkhanA joIne gurudeve temane koI zubha saMketa kaho ke, temane bacapaNathI ja ramata-gamata zAstrIjI pAse pANinInA vyAkaraNano abhyAsa karavA mUkyA. pratye ochuM AkarSaNa hatuM ane abhyAsa pratye vadhAre ruci hatI. vyAkaraNanI sAthosAtha nyAya, sAhitya ane AgamagraMthono paNa buddhi paNa evI tejasvI ke thoDuM bhaNe ane koThAmAM vadhAre vasI UMDo abhyAsa karyo. bRhad gujarAta saMskRta pariSadanI jAya ane e badhA karatAM vadhAre AkarSaNa dharma pratye hatuM. dasa parIkSAo ApI. 'siddhAMtakaumudI', 'prauDha manoramA', 'laghu varSanI sAva pAMgaratI uMmare ja emanA manamAM evA evA zabdenduzekhara', 'paribhASenduzekhara', "vAkayapradIya', 'vaiyAkaraNa', bhAva jAgatA ke, vItarAga paramAtmAnA dharmanuM zaraNa svIkArIne bhUSaNasAra' Adi vyAkaraNanA tathA "muktAvalI vyAptipaMcaka', mArA jIvanane ujamALa banAvuM. A bhAvanA emanA manane siddhAMta lakSaNa', 'vyutpattivAda', "kusumAMjali' vagere nyAyanA khAna-pAna ane mojamajAnA sAmAnya AnaMda pratye kheMcAI tema ja ziSTa sAhityanA graMthono bAra bAra varSa sudhI satata jatAM rokI rAkhatI. evAmAM saM. 2002nI sAlanuM 5. pU. A. abhyAsa karyo. prathama, madhyamAM, zAstro ane vyAkaraNAcAryanI zrI vijayaamRtasUrijI mahArAjanuM comAsuM munizrI parIkSAomAM uttIrNa thayA. prAcIna tema ja navIna nyAyazAstrano devavijayajI, munizrI puNyavijayajI, munizrI dhuraMdharavijayajI ane kAvyono abhyAsa karyo ane jaina dharmanA prANarUpa ane Adi parivAra sAthe sAbaramatImAM thayuM. hasamukhabhAIne to A saMyamanA AdhArarUpa AgamasUtronuM adhyayana karyuM. vaLI, managamato suyoga sAMpaDyo! emanI dharmarucine khIlavavAno saMpAdana paddhatino bodha meLavIne potAnI jJAnopAsanA upara avasara AvI Ubho. emanA hRdayamAMno dharmaraMga vadhu pAko jANe suvarNakaLaza caDAvyo. banyo. A pachInA varSe, saM. 2003nuM comAsuM pU. tapasyAmAM paNa sahaja ruci vartatI hatI. vardhamAna tapanI zAsanasamrATazrInuM thayuM. teozrI sAthe pU. A. zrI oLI, vIzasthAnaka tapanI oLI, aThThAI tapa vagere suMdara vijayodayasUrijI mahArAja, pU. A. zrI vijayanaMdanasUrijI tapasyA paNa anumodanIya che. kuTuMba prathamathI ja dharmanA raMge mahArAja, pU. munirAja zrI meruvijayajI, pU. munirAja zrI raMgAyeluM, emAM AvA panotA putre tyAgadharmano bhekha lIdho, devavijayajI Adi hatA. A prasaMge hasamukhabhAInI tyAga- eTale enI asara kaTuMbIjano para thayA vagara rahe? emanAM vairAgya-saMyamanI bhAvanAno vikAsa karavAmAM khAtara-pANInuM pagale emanA parivAramAMthI cAra vyaktioe saMyamamArgano kAma karyuM ane tyArathI emane saMsArarasa phikko lAgavA svIkAra karyo. saM. 2009mAM nAnI bahena haMsAe dIkSA lIdhI; mAMDyo. pachI to zALAno abhyAsa choDIne amadAvAdamAM emanuM nAma hemalatAzrIjI che. saM. 2017mAM nAnAbhAI luNasAvADAmAM cAturmAsa birAjatA pU. munirAja zrI pravINakumAre dIkSA lIdhI; A vidyAvyAsaMgI munizrInuM nAma meruvijayajI (vartamAna AcArya zrI vijaya meruprabhasUrijI) pradyumnavijayajI che ane teo pU. A. zrI vijaya hemacaMdraane pU. munirAja zrI devavijayajI (vartamAna AcArya zrI sUrijInA ziSya banyA che. saM. 2017mAM pitAzrIe dIkSA vijayadevasUrijI)nA sAnidhyamAM rahIne, saM. 2005nA mahA lIdhI emanuM nAma munirAja zrI hIravijayajI rAkhyuM ane 1 Jain Education Intemational Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 teozrI pU. upAdhyAya zrI meruvijayajI mahArAjanA ziSya thayA. bAra varSanA gALAmAM je kuTuMbanI pAMca vyaktioe pravrajyA aMgIkAra karI hoya evI dharmaparAyaNatA sAme saheje mastaka jhUkI jAya! pUjyazrI pUjyapAda zAsanasamrATazrInA zubhAzIrvAda meLavavA bhAgyazALI thayA che, eTaluM ja nahIM, paNa saM. 2005mAM pU. zAsanasamrATazrI virAjatA hatA te samaye pravrajyA prApta karI hatI. adhyAtmanI bhUmikAmAM vaDIlanI vidyamAnatA ziSyanA saubhAgyamAM pUraka bane che. e agamyatva gaNAya che. pachI to varSo sudhI pU. zAsanaprabhAvaka A. zrI vijayameru-prabhasUrijI mahArAjanI satata kALajIpUrvaka jJAnAdhyayana karAvavAnI tamannA ane uttama saMyama-saMskAro sIMcavAnI cIvaTa, pUjya guruvaryazrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjanI sAcavaNI, hUMpha vagere jIvanavikAsanAM aMga banI gayAM. e paNa eTaluM ja mahattvanuM che ke temanA dAdAguru pUjyapAda pIyUSapANi AcAryabhagavaMta zrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanI vyakti pArakhavAnI ane prasaMge prasaMge yogya preraNA pAvAnI vilakSaNa kaLAno lAbha chelle chelle sAro maLyo. AvA jJAnathI ane zIlathI ojasvI dhIra-gaMbhIra prakRtithI paripakva banelA A munipravaranI yogyatA joIne pU. A. zrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAje bhagavatIsUtranA yogoddahana karAvavApUrvaka saM. 2023nA kArataka vada 6ne zubha dine suratamAM gaNi padathI ane saM. 2024nA vaizAkha suda 10nA tIrthAdhirAja siddhagirinI chAyAmAM-pAlitANA nagare paMnyAsa padathI alaMkRta karyA. tyAra bAda saM. 2031nA poSa vada 7ne divase bhAyakhalA-muMbaImAM upAdhyAyapada pradAna thayuM ane saM. 2033nA mahA suda 10nA divase amadAvAdarAjanagara sthita, nagarazeThanA vaMDAmAM, pU. zAsanasamrATazrInA samudAyanA 10-10 AcAryabhagavaMtonI nizrAmAM, jJAnadarzana-cAritranA anumodanIya kAryakramo ane bhavyAtibhavya mahotsava yojIne zAsananA zreSTha evA AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. sAhityasarjana : pUjyazrIe mAtra aDhAra varSanI vaye racela kIrtikallola kAvya' temanI jJAnagarimAno khyAla Ape che. saMskRta bhASAmAM vividha chaMdomAM rANakapura tIrthano aitihAsika paricaya A khaMDakAvyamAM Apyo che. vyAkaraNanA vizva ajAyabI : prayogo ane sAhityanA lAkSaNika bhAvothI sabhara A kRti sAhityanA zikhare birAje tevI che. teozrInI anya racanAomAM 'aSTAdaza pApasthAnakAlocanAzataka', 'kalyANamaMdirapAdapUrti-vRtti', 'jinadAsazreSThIkathA', 'dvAtriMzad dvAtriMzikA', 'surasuMdarI-cariyuM-chAyA', 'nemisaubhAgya kAvyam', paramAtmaprArthanA dvAtriMzikA', 'gautamasvAmInAM traNa stotro', 'zramaNastuti-So'SikA', 'cAra aSTako' vagere tema ja saMpAdana karelA graMthomAM siddhahema-bRhavRtti', 'abhidhAnaciMtAmaNi', 'vIzasthAnaka pUjanavidhi' vagere ane gujarAtI racanAomAM 'sarvajJasiddhi', 'aitendrastuticaturvizati', 'amitagatikRta AtmaniMdAtmaka batrIzIno padyAnuvAda', 'AtmaprabodhapaMcavizaMtikAno padyAnuvAda' 'covIza jinastutio', 'vIzasthAnakapUjA-kathA' zrAvakakavi RRSabhadAsakRta 'zrI hIravijayasUri rAsa'nuM gadyAnuvAda sahitanuM saMpAdana, 'zrI gautamAdi stotrasaMdoha'nuM saMkalana, upAdhyAya yazovijayajI mahArAjanAM noMdhapAtra stavano/sajjhAyono saMcaya 'bodhiratnamaMjUSA' zAsanasamrATa pravacanamALA vagere. pUjyazrInuM sAhitya sAce ja janamanane upakArI ane upayogI che. graMthalekhana sAthe pUjyazrInI vyAkhyAnazailI paNa preraka, prabhAvaka ane AhlAdaka che. Agama jevA gUDha viSayone samajAvavAnI rIta evI saraLa ane sacoTa che ke saune maMtramugdha banAvI de. potAnA pUjya gurumahArAja saumyamUrti AcArya bhagavAna zrImad vijayadevasUrIzvarajI mahArAjazrInI sAthe ne sAthe, paDachAyAnI jema varSo sudhI rahyA, vicaryA-te daramyAna dIkSA, vaDIdIkSA, padapradAna, upadhAna, ujavaNAM tathA cha'rI pALatA saMgho vagere khUba ja thayA. pUjyazrI hemacandrasUrijI ma.nI nizrAmAM saM. 2059nI sAlamAM mahA vada-3nA bhavya aMjanazalAkA pratiSThA-mahotsava merudhAyajainatIrtha (abiyApura)mAM UjavavAmAM Avyo tathA amadAvAda-kAMkariyAmAM nUtana nirmita zrI zatruMjaya tIrthAvatAra prAsAdamAM paNa vaizAkha suda-7, bhavya aMjanazalAkA, pratiSThA mahotsava UjavavAmAM Avyo. 2065mAM cAturmAsa, muMbaI mATuMgA karyuM. taono ziSya-praziSya parivAra paNa prazaMsanIya che. ziSyomAM-A. zrI vijayapradyumnasUrijI ma., pU.A.zrI rAjahaMsasUrijI ma.sA. munirAjazrI darzanavijayajI, paM. zrI Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 303 guNazIla vijayajI, munirAja, zrI lalitAMga vijayajI- siMcana karanAra (saMsArIpaNe pitAzrI) pU. gurudeva devasuMdara munirAja, zrI jagaccandravijayajI tathA praziSyomAM paM. zrI vi.ma.sA.ne thato haze. puMDarIkavijayajI ma., paM. zrI mandItivijayajI ma., sva. muni phaLa-phUlathI ladAyeluM, haryuMbharyuM vRkSa kone AkarSaNanuM zrI subodhavijayajI, munizrI kAntivijayajI, munizrI kAraNa nathI banatuM e prazna che. divyayazavijayajI, munizrI prItivijayajI, muni zrI malayagiri vijayajI Adi che. pUjyazrInI vANI janagaNane gajaba AkarSaNarUpa banI rahI che. emanA mukhethI vaheto jinavANIno asmalita pravAha saujanya : guNaguNAnurAgI suzrAvako taraphathI zrotAgaNane taraboLa ane oLaghoLa karI nAkhe che. pravacana 225 thI vadhu pustakonA sarjaka : jemanI kalamamAM holamAM jagyA na maLavAthI bArI ane gelerImAM UbhA rahIne camatkArika zakti dharabAyelI che emanI vANInuM amRtapAna karanArA zrotAone jozo to khyAla Avaze ke be-be, traNa-traNa kalAka khaDe page UbhA rahIne pravacana pU.pU. jainAcArya zrImad vijaya sAMbhaLavA chatAM lezamAtra kaMTALatA nathI. ratnasuMdarasUrijI ma.sA. - hariyALI jema AMkhone ThaMDaka ane manane tAjagI Ape kheDUta jyAre dharatI para che ema pUjyazrInI vANI paNa zrotAgaNanA tana-manane ThaMDaka bIja vAve che tyAre khuda kheDUtane Ape che ane avanavI tAjagIthI bharI de che. paNa khyAla nathI hoto ke A emanI vANI AkarSaNarUpa che to emanI kalama bIjamAM keTalI zakita ane AlaMbanarUpa che. zakyatAo chupAyelI che. paNa jyAre e bIja vRkSanuM rUpa le che suvizALa vRkSa aneka mAnavIone AlaMbanabhUta bane che tyAre sahathI vadhu AnaMda e ema pUjyazrInI kalama paNa aTavAtA-athaDAtA jIvo mATe kheDUtane thAya che, kAraNa bIja aneruM AlaMbana puru pADe che. pote vAvyuM hatuM. aneka samasyA vacce gherAyelA mAnavInA hAthamAM jo AjathI 41 varSa pUrve emanI kalame lakhAyeluM ekAda pustaka paNa AvI jAya to paLaAvuM ja eka bIja jinazAsananI jamIna para vardhamAna be paLamAM enI samasyAonuM nirAkaraNa thaI jAya evI taponidhi, nyAya vizArada sva. pU.A. zrI bhuvanabhAnasarIzvarajI camatkArIka zakti emanI kalamamAM dharabAyelI che. ma.sA.e vAvyuM hatuM. e bIjamAM chupAyelI zakti ane emanA A samyaka sAhitya keTalAyane paDatA bacAvyA che. zakyatAonI kalpanA kadAca koIne nahIM hoya paNa Aje e to keTalAne Thokara khAtA aTakAvyA che, niHsahAyane sahAyarUpa bIja AcArya ratnasuMdaravijayajI ma.sA.nA nAme vRkSarUpe banIne banyA che to niralaMbonone AlaMbana pUruM pADyuM che. 225 saMsAranA sApa-saMtApathI saMtapta thayelA aneka prANIone zItaLa pustako pragaTa thaI cUkyA che paNa Aje navA ekAda-be pustako chAyA ane mIThA phaLa ApI rahyuM che. sivAya badhA ja aprApya che. 25-50 hajAra ke lAkha sudhInI 2013nI sAlamAM caitra vada bIjanA zubha dine jyAre nakalo bahAra paDavA chatAM lokonI mAMga saMtoSAtI nathI. pU. gurudevane jIvana samarpita karyuM ane saMyamasAdhanAno yajJa zarU vANI AkarSaNarUpa che, kalama AlaMbanarUpa che to emanuM karyo tyAre na pote jANatA hatA ke na duniyA jANatI hatI ke haiyu AmaMtraNarUpa che. lIluchama vRkSa jema badhAyane AmaMtraNanuM A samarpaNa ane A sadhanA emane kaI siddhi sudhI kAraNa bane che tema A saMtanuM snehasabhara hRdaya paNa sajjanapahoMcADaze. durjana, dharma-adharmI, sukhI-duHkhI ane guNavAna-doSavAna Aje e bIjanI saphaLatA ane sarasatA joI sahathI badhAyane AmaMtraNarUpa che. vadhu AnaMda to bIja vAnAra pU. gurudevane temaja bIjane jalanuM emanA romaromamAM vaNAyelI ane chavAyelI Jain Education Intemational Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 maitrIbhAvanA, prema, hUMpha ane vAtsalyane nicoDa emanI vANI ane kalamamAM jovA maLe che. jenuM haiyuM premasabhara hoya tenI vANI ane kalama priya na bane to ja Azcarya che. saujanya : mahAsukharAya hIrAcaMda dozI (mahuvAvALA) parivAra hAla bhAvanagara sva. mAnakuMvarabahena mahAsukharAya, devendrakumAra mahAsukharAya, preraNAbena devendrabhAI, hArdika deendrabhAI, samI saumya hArdikabhAI bena svAtI jItendrabhAI salota, dakSesa sAgara moIta, pautrI : jharaNA hArdikakumAra pArekha taraphathI jainI vijJAnI : saMzodhaka pa.pU.A.zrI vijayanaMdighoSasUrIzvarajI mahArAja : eka paricaya pU. munizrI yazovijayajI ma.sA. pAlitANA (hAla sva. pa.pU. sAhitya kalAratna caMpAnivAsa, akSaya tRtIyA A.zrIvi. yazodevasUrijI ma.sA.) vizva ajAyabI : zrI bRhatsaMgrahaNI sUtranI prastAvanAmAM lakhAyela uparokta zabdo zvetAmbara mUrtipUjaka jaina masAja mATe Aje 72 varSa pachI paNa eTalA ja sAcA che. zve. mU. jaina samAja pAse Aje eka evo jaina vijJAnI nathI ke jeNe vijJAnanI sAthe sAthe jainadarzanano paNa gahana abhyAsa karyo hoya. A ApaNA samAja mATe moTAmAM moTI kamanasIbI che. AnI sAme digambara samAjamAM ghaNA ghaNA dezanI agraNI vijJAna saMzodhana saMsthAomAM vijJAnI tarIke pharaja bajAvatA ane chatAMya jainadarzanano talasparzI gahana abhyAsa karanArA vijJAnIo che. "Aje saMkrAMtino yuga pasAra thaI rahyo che. jo ke AjanI kahevAtI krAMtinA vaheNa to sAmAjika ke dhArmika vizuddha siddhAMtone vinAzane Are ghasaDI rahyAM che. eNe to saMskRtinA pAyA paNa hacamacAvI nAkhyA che. paNa je sAcI ane zubhaniSThAnI krAMti je je kSetramAM thaI rahI che ane dina pratidina AzcaryakArI ane ajaba ghaTanAo banI rahI che ane vijJAnano jamAno je anilavege jhaDapI pragati karI rahyo che, roja roja avanavA tahevAra prayogasarjana, navIna navIna zaktionuM AviSkaraNa, pAzcAtya bhUmimAMthI vizeSe karIne zravaNagocara thatuM jAya che, tyAre khedanI vAta che ke jaina samAja hajuM jAgrata thaI zakyo nathI. jemanA saiddhAntika tattvo samAtana satyathI bharapUra che, svayaMbhUsiddha vaijJAnika rasAyaNonA nirdezo aMtargata saMkhyAbaMdha verAyelA paDyA che. 'ghara beThA gaMgA' jevA sadyogo chatAM te siddhAMto pAchaLa mananapUrvaka, jhINavaTabharyo parAmarza kare tevA, rAtridivasano jAte bhoga ApI padArthAnveSaNa kare tevA bAhoza vaijJAnikone saMgrahI zakyo nathI. eTaluM ja Aje ApaNA zvetAmbara mUrtipUjaka jaina samAja pAse jaina Agamo ane prAcIna sAhityanuM saMpAdana-saMzodhana karIne prakAzana karanArI saMsthAo, sAdhuo ane vidvAno paNa ThIka ThIka nahi enA utpAdana mATenI dizA ja zUnya che tyAM pagaluM pADyuM pramANamAM che. paraMtu vaijJAnika ane temAMya prAyogika saMzodhana ja kyAMthI hoya? A bInA zaktisaMpanna jaina samAja mATe kaMI ochI zocanIya nathI." karanAra saMsthA, vijJAnI, vidvAna ke temane mArgadarzana ApanAra sAdhu koI ja nathI. Aje ApaNo zvetAmbara mUrtipUjaka zrAvaka samAja A kSetramAM bhAre udAsIna che. e sAthe sAdhu samAjamAM paNa jainadarzananI sAthe Adhunika vijJAnano abhyAsa karanArA sAdhuo paNa khAsa koI vizeSa najare paDatA nathI. varSo pahelAM adhyAtmaniSTha pUjya munirAja zrI amarendravijayajI mahArAje 'vijJAna ane adhyAtma'nAmanuM adbhuta pustaka lakhela-Apela. tyAra pachI athavA te samaya daramyAna jaina bhUgoLa ane khagoLanA kSetre vaijJAnika saMzodhana karavA mATe Agama vizArada parama pUjya paMnyAsa pravara zrI abhayasAgarajI mahArAje athAga prayatno karyA hatA. tyAra pachI temanI pasethI ja preraNA laI jainadarzana ane vijJAnanA kSetramAM saMzodhana karanArA ane samagra sAdhu samAjamAM vijJAnI tarIke nAmanA meLavanAra Aje phakta eka ja munirAja che. temanuM nAma che parama pUjya AcAryazrI zrI vijaya naMdighoSasUrijI mahArAja. parama pUjya zAsana samrATa AcArya zrI vijayanemisUrizvarajI mahArAjanA samudAyanA gauravarUpa pU. AcAryazrI vijayanaMdighoSasUrijI mahArAjanA vaijJAnika saMzodhana pAchaLa pArzvacaMdragacchanA parama pUjya upAdhyAya zrI bhuvanacaMdrajI mahArAjanI preraNA che. Aje ApaNA samAjamAM jeTalA AcArya bhagavaMto che teTalAM ja navA navA tIrtha banI rahyAM che ane have to sAdhu Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa munirAjo tathA samartha sAdhvIjIo paNa tIrtha nirmANa karAvI rahyA che tyAre e tIrthomAM ArAdhanA-sAdhanA karavA janAra navI peDhIne ApaNe taiyAra nahIM karIe to e tIrtha nirmANano phAyado zuM ? bhaviSyamAM e tIrthono vahIvaTa koNa karaze ? A navI peDhIne dharmamAM rasa letI karavI haze to ApaNe ApaNA pratyeka siddhAMtanI vaijJAnika prAyogika sAbiti ApavI paDaze. vartamAna yuvA peDhI ane bhaviSyanI peDhI-bALako ApaNI vAto mAtra dalIlo-tarkanA AdhAre svIkAratI nathI, svIkAraze nahI. teNe to khape che mAtra prAyogika vijJAnasiddha hakIkato. ApaNA sAdhu samAje ane zrAvaka samAje A dizAmAM avazya vicAravuM paDaze. tIrthonI pAchaLa abajo rUpiyA kharca karanAra zrAvaka samAje AvI eka vaijJAnika prayogazALA pAchaLa paNa karoDa rUpiyA kharcavA paDaze. ApaNA saunA sadnasIbe vijJAnanA viSayamAM adhikRta vidvAna-vijJAnI kahI zakAya tevA parama pUjya AcAryazrI zrI vijayanaMdighoSasUrIzvarajI mahArAja A muMbaI nagarImAM ghaNA varSo bAda padhAryA che. teo mAtra jaina darzananA vidvAna ke vijJAnanA mAtra jANakAra nathI. e baMne aMge teoe gahana adhyayana ane UMDuM ciMtana karyuM. 25-30 varSanA ciMtanamAM teoe judA-judA viSayo ane siddhAMtone anulakSI vaijJAnika saiddhAMtika saMzodhana karyuM che. ApaNA mAnanIya bhUtapUrva rASTrapati DaoN. e.pI.je. abdula kalAma paNa teonA saMzAdhanakAryathI prabhAvita thayA che ane dezanA agragaNya vijJAnIo DaoN. pI.sI. vaidya, DaoN. jayaMta viSNu nAralIkara, DaoN. naredra bhaMDArI (pI.Ara. ela.), pro. (DaoN.) ke.vI. rDiyA (yu.ke.) vageree temanA aMgrejI pustaka ``Scientific Secrets of Jainism"nI prastAvanA, 305 komenTsa lakhI ApI che. temanI saMsthA taraphathI 1. Scientific Secrets of Jainsm (English Edition) 2. jaina darzananAM vaijJAnika rahasyo (gujarAtI AvRtti) 3. AbhAmaMDaLa : eka saiddhAMtika tathA prAyogika saMsazodhana (aprApya) 4. SaT Avazyaka : eka vaijJAnika vizleSaNa (le. DaoN. javAharabhAI pI. zAha) 5. jaina dharma vijJAnanI karoTIe ? ke vijJAna jaina dharmanI kasoTIe ? (gujarAtI AvRtti) 6. jaina dharma vijJAnakI kasoTI para ? yA vijJAna jaina dharma kI kasoTI para ? (hindI AvRtti) 7. AbhAmaMDaLa : jainadarzana tathA prAyogika saMzodhana (gujarAtI) tathA 8. Arue : A Theoretical and Practical Research (English) pustako prakAzita thayela che. vibhinna samAcAra patronA patrakAroe paNa pUjya AcAryazrI vijayanaMdighoSasUrijI mahArAjanA kAryane avasare avasare biradAvyuM che. temAM sau prathama aMgrejI dainika "TAImsa oNpha inDiyA" (amadAvAda AvRtti)nA taMtrI ane pIDha patrakAra zrI tuSArabhAI bhaTTe tA. 2, ogasTa 1997, zanivAranA "TAImsa oNpha inDiyA'mAM temanA aMge eka suMdara lekha lakhyo, jenAthI pI.Ara.ela.nA vijJAnI DaoN. narendrabhAI bhaMDArIno saMparka thayo. tyArabAda 'janmabhUmi-pravAsI' (muMbaI)nI ravivAra tA. 6-5-2001nI pUrtimAM zrImatI avaMtikAbahena guNavaMtabhAIe paNa temanA jIvana ane kArya A saMzodhanathI prabhAvita thayela amadAvAdanI Isaro ane pI. Ara.ela. jevI dezanI agragaNya vijJAna saMzodhana saMsthAonA jaina-jainetara vijJAnIoe prAyogika saMzodhana karavA mATe eka prayogazALAnuM Ayojana karavAno anurodha aMge lakhyuM ane Ara. Ara. zeThanI kuM. muMbaI dvArA prakAzita karyo. tenA phaLasvarUpe teonI preraNAthI "bhAratIya prAcIna sAhitya vaijJAnika rahasya zodha saMsthA' (Research Institute of Scientific Secrets from Indian Oriental Scriptures-RIISSIOS)+{ amadAvAdAM sthApanA karavAmAM AvI. "mAnavatAnI maheMka" pustakamAM teno masAveza thayo che. to zrI tuSArabhAI bhaTTe tA. 17 jAnyuArI 2003nA punaH nyUyorkathI prakAzita thatA gujarAtI sAptAhika "gujarAta TAImsa (gujarAtI)mAM 'retImAM rekhAcitro' kolamamAM pUjya AcAryazrI zrI vijayanaMdighoSasUrijI mahArAjanA kAryane eka zakavartI kArya. tarIke biradAvyuM ane Ara.Ara. zeThanI kaMpanI dvArA prakAzita 'retImAM rekhAcitro' pustakamAM paNa te lekha ApavAmAM Avyo che. "citralekhA" jevA nAmAMkita pratiSThita sAptAhike paNa "AbhAmaMDaLa" aMgenA temanA saMzodhananI tA. 24 eprila 2006nA aMkamAM vizeSa prakAre noMdha lIdhI che. I.sa. 2004mAM amadAvAdamAM kobAmAM bharAyelI AMtarASTrIya jaina DaoNkTarsa konpharansamAM DaoN. sudhIrabhAI zAhanA AmaMtraNathI kvonTama mikeniksa ane jaina darzana upara 40 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 vizva ajAyabI : miniTa aMgrejImAM slAIDa zo sAthe pravacana Apela. A (Scientific dto the prime minister of India) sAthe pravacana sAMbhaLI tyAM rahela Age saMzodhaka parama pUjya temanI mulAkAta thaI hatI. munirAja zrI jaMbUvijayajI mahArAja khUba prasanna thayelA ane hamamAM ja tA. 24 phebruArI 2008nA muMbaI temaNe teone abhinaMdana ApelA. dolatanagaramAM 9000 jaina jainetara sagRhasthonI hAjarImAM I.sa. 2005mAM "niramA yunivarsiTI opha sAyansa parama pUjya A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAje teone jaina enDa TekanolojImAM bharAyela '92mI inDiyana sAyansa dharmanuM mahAna pada AcAryapada arpaNa karyuM. te vakhate kogresamAM bhAga letA pUrve "divyabhAskara' amadAvAde teno amadAvAdanI suprasiddha vijJAna saMsthAnA agraNI vijJAnI tathA InTaravyu lIdho hato. A '92mI InDiyana sAyansa konTesa'mAM bhAratanA muna mizananA mukhya vijJAnI DaoN. narendrabhAI ja mAnanIya rASTrapati DaoN. kalAme rUbaru aMgata mulAkAta lIdhI bhaMDArIe pUjya AcAryazrI vijayanaMdIghoSasUrijI mahArAjanA hatI. A vAtanI ghaNA sAmayiko, samAcArapatroe noMdha lIdhI AbhAmaMDaLa, jainadarzana tathA prAyogika saMzodhana (sudhArA vadhArA hatI. vizva hindu pariSadanA "sAdhanA' sAmayikamAM paNa 19, sAthe gujarAtI bIjI AvRtti) tathA AURA : A phebruArI 2005nA aMkamAM pUjya munizrInA kArya aMge eka Theoretical and practical Research (English. lekha prakAzita thayela. Edition)nuM vimocana karela ane te ja divase rAtre 9-0 vAge pUjya AcAryazrI zrI vijayanaMdIghoSasUrijI mahArAjanA I.sa. 2008mAM amerikAnI northa kerolInA sthita AgrahathI A viSayamAM saMzodhana karanAra vijJAnI DaoN. amerikana bAyogrAphikala InsTiTyUTe paNa temane vividha amarezabhAI mahetAe AbhAmaMDaLa, vAstuzAstra ane prakAranA traNa evorDa ApavAnI darakhAstra mokalela paraMtu sAdhu roganidAna aMge suMdara oDiyo vijhayuala pravacana Apela. jIvanamAM te yogya na lAgavAthI pUjya munizrIe teno asvIkAra karela. to jaina samAjanA mahAna dAnezvarI zrAvaka samAjane amerikAsthita jainonI sarvamAnya saMsthA jainA (Jain amAro khAsa anurodha che ke samagra vizvanI ApaNA jainonI sau prathama A prakAranI saMsthAne pUrepUro Arthika sahayoga Ape Association In North America-JAINA)nI ejyukezana kamiTInA ceramena zrI praviNabhAI ke. zAha jainA taraphathI jethI temanA mArgadarzana anusAra ApaNA bhAratIya vijJAnIo ane temAMya khAsa karIne jaina vijJAnIo AvuM adbhuta prakAzita thatAM dareka pustako prakAzita karatA pUrve temane jovA prAyogika saMzodhana kArya karIne jaina dharmanA pAyAne majabUta mATe sudhArA vadhArA karavA mATe mokale che arthAta saMpAdana mATe banAve ane navI peDhImAM jaina dharma pratye aDaga zraddhA utpanna temanI madada le che. sAthe sAthe temanA mArgadarzana anusAra (zAMtAkrUjha)nA ja muMbaImAM copATI jaina saMgha (traNa vakhata), mATuMgA jaina vijJAnI DaoN. vinodabhAI DI. zAha temanI potAnI prayogazALAmAM jainadarzana pramANe ukALelA pANI ane kAcA saMgha (traNa vakhata), sAyana jaina saMgha, juhu jaina saMgha, marIna DrAIva jaina saMgha, jaina adhyatma sTaDI sarkala (traNa vakhata), pANImAM kharekhara zuM taphAvata che te aMge eka viziSTa saMzodhana karI rahyA che. temanA dvArA ja teoe gaI sAla ja muMbaImAM khetavADI jaina saMgha (be vakhata), navajIvana jaina saMgha, zAMtAkrUjha jaina saMdha, borIvalI jaina saMgha (dolatanagara) kAMdIvalI mATuMgAmAM yunivarsiTI insTiTyUTa kemikala TekanolojImAM zaMkaragalI jaina saMdha (be vakhata) zAMtinagara jaina saMgha (mIrA bharAyela Innovation Creativity and Enterprise nAmanA eka AMtararASTrIya seminAramAM bhAga lIdho hato ane roDa), je. bI. nagara, aMdherI (pUrva), zAMtAvADI aMdherI tyAM amerikAnI hAvarDa yunivarsiTInA bAyo-TekanolojI ane (pazcima) jaina saMgha, tAradeva jaina saMgha, vilepArlA jaina saMgha neno-TekanolojInA prophesara jyorja vhAITasAIjha sAthe tathA (mahAsukhabhuvana), kAMdivalI je. mU. jaina saMgha (zrI bhAratanA nAmAMkita vijJAnIo pro. Ara.e. mazalekara munisuvratasvAmI jaina derAsara), muluMDa (tAMbenagara jaina saMgha), (Chairma, CISR New Delhi) pro. sI. ena. Ara. rAva dineza bhuvana jaina saMgha, ghATakopara (pUrva), gItAMjalI jaina saMgha (borIvalI-pazcima), dolatanagara jaina saMgha (borIvalI pUrva) (be kare, Jain Education Intemational ation Intermational For Private & Personal use only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 307 vakhata), ratananagara jaina saMgha (borIvalI), zeTha motIzA A prayogonAM pariNAma joI ghaNA lokoe anaMtakAya tathA AdIzvara jaina derAsara saMgha (bhAyakhalA), devakaraNa mULajIbhAI bajAranA khAdyapadArthono tyAga karyo che. jaina derAsara-upAzraya, malADa (cAra vakhata) Adi vividha temanA saMzodhanane lagatI eka viDiyo sIDI gaI sAla saMghomAM jaina dharma ane Adhunika vijJAna aMge saMzodhAtmaka rAvAtmaka bahAra pADavAmAM AvI che ane tenA vimocana samAraMbhamAM jaina oDiyovijhayuala pravacano ApelAM ane ghaNA yuvaka tathA DaoNkTarsa keDarezana, muMbaInA agraNI DaoNkTarsa DaoN. bharatabhAI yuvatioe jJAna meLavela che. tathA suratamAM zatruMjaya TAvara paramAra. DaoN. sujalabhAI zAha vagere 100 karatAM paNa DaoNkTarsa (aDAjaNa pATiyA) ane kailAsanagara ane navasArImAM paNa padhAre padhArela. jarUra jaNAze to have pachI paNa te prakAranI sIDI haka ja teoe oDiyo vijhayuala pravacana Apela. prakAzita karavAmAM Avaze. e sAthe teoe ghATakopara (pUrva) sthita saMghavI lebamAM vadhumAM teo amadAvAdasthita DaoN. amarezabhAI mahetA zrI madhubhAI saMghavI, zrI rohitabhAI saMghavI tathA zrI dvArA ema.sI. upara paNa eka viziSTa ane vistRta prAyogika saumilabhAI saMghavI dvArA baTAkA, baTAkAnI sUkI vephara, Adu, saMzodhana karAvI rahyA che ane saMgIta cikitsA aMge paNa teo mULA, gAjara, zakkariyA, DuMgaLI, lasaNa vagere anaMtakAyanA saMzodhana karAvI te saMbaMdhI vibhinna bhAratIya zAstrIya rAgonI mAIkroskopika parIkSaNa karAvI tenI viDiyo utArAvI che te adabhata oNDiyo viDiyo sIDI taiyAra karavAnuM temanuM Ayojana sAthe sarakhAmaNI karavA dUdhI, kAcAkeLA, pAkAM keLA tathA sUMTha che. ane sUkI haLadaranAM paNa mAIkroskopika parIkSaNa karAvI tenI - paNa viDiyo utarAvI che to sAthe sAthe bahAranA khAdya saujanya : pa.pU.A.zrI vijayanaMdighoSasUrIzvarajI ma.sA.nA | ziSya pU. munizrI jinakIrtivijayajI ma.sA.nI preraNAthI saMghavI zrI padArthomAM pANIpUrInuM pANI, breDa, pinjhAno vAsI roTalo, devakaraNa mULajIbhAI jaina derAsara peDhI zrI jagavallabha pArzvanAtha keTabarI cokaleTa tathA zIkhaMDa vagerenuM paNa parIkSaNa karAvela che. jaina derAsara relve sTezana sAme, malADa (vesTa) muMbaI-64 taraphathI utthAna chatAMya patana rAjA zatabaLa ane rANI caMdrakAMtAnA suputra mahAbaLakumAre pitArAjAnI dIkSA pachI rAjagAdI saMbhALI, dIrghakALa rAjasukha bhogavyA pachI cAraNa munirAjanI AgAhI pramANe mArI pAsethI bodha pAmI mRtyu pUrvenA ThIka eka mAsa pUrve ja rAja tyAgI dIkSA svIkArI, 22 divasa aNasaNa karI jIvanAMte paNa maraNa sudhArI bIjo devaloka meLavI lalitAMga deva banyo, paNa tyAM paricayamAM AvelI svayaMprabhA devImAM evo to mohAyo ke devatAI sukha karatAMya priyAmilananuM sukha zreSTha banI gayuM. huM svayaMbuddha maMtrI mahAbaLa jevA svAmInA maraNathI nirveda pAmI dIkSita thayo ane saMyama prabhAve te ja devalokamAM indranA sAmAnika devarUpe upanyo. joyuM ke mArA svAmI to potAnI svayaMprabhAnA cyavanathI jhUratA sevakanI jema dIna-duHkhI banI beThA che eka strI pAchaLa AvA mohAMdha na banavA meM mitradevane khUba samajAvyo paNa te ekano be na thayo, aMte avadhijJAnano upayoga karI meM joyuM ke pelI svayaMprabhA to devatAI puNya khatama karI nAgila ane nAgazrI nAmanA daMpatInI sAva garIba ane kaMgALa sAtamI dIkarI banI che ane nirnAmikA nAmanI te kanyA pArakA halakA kAma karI peTagujAro karI rahI che. AvI durdazAyukta teNI upara mitra devanuM mana lAgeluM dekhI koI upAya na maLatAM aMte AsaktinA upAyarUpe mArA ja kahevAthI lalitAMga devalokathI AvI te rAMkaLI banela nirmAmikAne potAno paricaya ApI pharI rAgiNI banAvI, tethI teNIe aNasaNa karI deva sAthenA saMyoga mAMgyA ane tapadharma prabhAve pharI bIjI vAra svayaMprabhA devI banI. pAchA tevA ja beunA yoga ane bhoga cAlu thayA. paNa adhavacce ja lalitAMgadevano jIva AyuSya pUrNa thaye tIrthayAtrAmAM ja yavI gayo ane pharI svayaMprabhA anAtha jevI taraphaDavA lAgI. AvA takalAdI kSaNabhaMgura bhogasukhonI bhUMDI bhUtAvaDa dekhI mahAbaLanA utthAna ane patanano pratyakSa prasaMga jonAra huM maMtrImitra kaMI ja karI na zakyo. balka manomana bhAvanA bhAvI ke AvI Asakti bhavAMtare paNa mane na naDajo. (sAkSI-svayaMbuddha maMtrIdeva) Jain Education Intemational Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kama zrI kli-hIra-buddhi-tilaka-zAMticaMdra-rattazekharasUrico nama: parama pUjya AcAryadeva zrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya munizrI ratnatrayavijayajI ma.sA.nI preraNAthI AjasudhI 25 dhAmirka paurLAomAM thayela sAMTha veSanuM vitaraNa krama pAThazALAnuM nAma gAmanuM nAma vidhArthInI saMkhyA zrI zAMtinagara jaina dhAmirka pAThazALA amadAvAda 350 zrI sadharmabhakti jainadhAmirka pAThazALA, kiraNapArka amadAvAda 100 zrI tapovana saMskAra dhAma navasArI 25) zrI yazovijayaz2a jaina gurukula pAlitANA 100 zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama pAlitANA 100 zrI siddhakSetra jaina zrAvikAzrama pAlitANA 160 zrI pAdalipta jaina bAla mitra maMDaLa pAlitANA zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha jaina pAThazALA mAlavADA zrI satyapura samyam jJAna jaina pAThazALA sAMcora zrI kaMcatANa bAlaka maMDaLa sItArA zrI sumatirakta bAlaka maMDaLa karAI zrI ciMtAmaNiratna bAlaka maMDaLa zrI supArzvanAtha bAlaka maMDaLa rAmasItA zrI padmaprabha bAlaka maMDaLa bhavAnI zrI jaina rAja grupa zrI sumatirA yuvakamaMDaLa, zAMtinagara kAmadAvAda 17. zrI dipUnama yuvA grupa, pAyaghanI. muMbaI zrI goDIjI AratI maMDaLa mAlavaIST 19. zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha jaina pAThazALA dvAva 20. zrI caMdraprabha bAlaka maMDaLa voDA zrI ajitanAtha yuvaka maMDaLa morabI 22. zrI rAmacaMdrasUri sakhyAti pAThazALA dAMtarAI 23. zrI padmanAbha yuvaka maMDaLa. udayapura 24. zrI jagacaMdrasUri jaina ghAmirka pAThazALA udayapura zrI bAla saMskAra zibira bhInamAla 250 zrI pujArI saMskAra zibira zikharajI * sIjanya: zA mulatAnamala chogAjI putra-skumArapAla, pAla, chata mAlavADA (rAjasthAna) vAI 12. 13. 18. = 5. 25 Jain Education Intemational Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa zramaNa jIvanano ujAsa : batrIsa bIsI pUjya bhuvanabhAnusUrIzvarajI praziSya, pU. gaNivaryazrI yazovijayajI mahArAja mAnavajIvananAM parivartano krame krame satata gatizIla rahetA hoya che. bahu ja jhaDapathI badalAtA jatA samayakALamAM mAnavavyavahAranA ane vartananA svarUpo paNa jhaDapathI badalAvA mAMDyA che. kalpanAtIta TekanolojInA Agamana sAthe jUnA mUlyo, jUnI saMskRti, jUnI rAkha rakhAvaTa bhUMsAtA jAya che. purANI jIvanazailI, sadIothI racAtA sAhityanA vividha svarUpo paNa badalAtA jAya che. have mahAkAvyo, khaMDakAvyo, chaMdobaddha kAvyo racAtA nathI. AkhyAno, lokasAhitya paNa bhUlAtuM jAya che tyAre samayakALa mujaba navAM navAM arthaghaTanonI khAsa AvazyakatA rahetI hoya che. nahIMtara taMdurasta samAjanA koIpaNa kSetrane kuMThita thatA vAra nathI lAgatI. 309 jaina zramaNa saMghanA prakAzapuMja samA upAdhyAya yazovijayajI ma.nI varSonI AkarI svAdhyAya tapazcaryA thakI samagra jina ane jainetara samAjane prApta thayelI ATha bhAganI graMtha zreNI batrIza batrIzI sabhyajJAnano mahAsAgara hovAnuM manAya che. samagra jIvanane AvarI letA jIvana vyavahAranA dhoraNonI jhINAmAM jhINI vigato temAMthI maLe che. bhaktinA vividha svarUpo, derAsaranuM nirmANa, jinabiMba vidhAna, aMjanazalAkA, pUjAnA prakAro, jinapUjAnuM adhikAritva, jinAlaya nirmANa pAchaLanI dharmabhAvanA evuM ghaNuM ghaNuM A batrIzImAM kahevAyuM che. ryA paNa anAraNa paMjA nA deva yA mA sA nyAyAcArya yazovijayajInA A graMthanuM jaina ane jainetara darzana sAhityanA 45 Agamo, 180 upaniSado, 22 gItAnA pATho, 27 jeTalA purANo, manusmRti jevI 30 smRtio ane aneka adhyAtmika graMthonA abhyAsa udAharaNo sAthe suMdara prakAzana thayuM che. A gaMbhIra rahasyovALA lekhanI rajUAta pU. zrI bhuvanabhAnusUri samudAyanA prakAMDa vidvAna gaNivara zrI yazovijayajI mahArAje TUMkANamAM chatAM khUba mArmika rIte karI che. lekhaka pUjyazrIno TUMko paricaya paNa joIe. caramatIrthAdhipati mahAvIra mahArAjAnA zAsananA aMtima pUrvadhara devardhigaNIkSamAzramaNajInI janmabhUmimAM janma laIne 'nareza' nAmane dhAraNa karI 12 dhoraNa sudhIno vyAvahArika abhyAsa baroDA mukAme pUrNa karIne 18 varSanI yuvAnavaye pUjya vardhamAnataponidhi bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyarata pArzvaprajJAlayatIrthapreraka paMnyAsapravara zrI vizvakalyANavijayajI mahArAjanA ziSya muni yazovijaya' banyA. pUjyapAda gacchAdhipati jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA., pU. jayazekharasUrijI ma.sA., pU. jayasuMdaravijayajI ma.sA., pU. abhayazekharasUrijI ma.sA., pU. ajitazekharasUrijI ma.sA., pU. kalyANabodhisUrijI ma.sA. tathA maithila paMDita harinArAyaNa mizrajI pAse svadarzana-paradarzanano sAMgopAMga abhyAsa karyo. padarzananA 1200 jeTalA granthonA padArtho-paramArthone AtmasAt karyA. dIkSA pachI sAtamAM varSe bhASArahasya graMtha upara saMskRta Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 vizva ajAyabI : vyAkhyA + hindI vyAkhyA racI tyArathI prAraMbhAyelI sarjanayAtrA AjasudhI vaNathaMbhI cAlI rahI che. syAdvAda rahasya, nyAyAloka, vAdamAlA, SoDazaka, adhyAtmopaniSad, batrIsa-batrIsI vagere grantho upara saMskRta, hindI, gujarAtI bhASAmAM vivaraNo racyA. prabhubhakti mATe saMvedananI suvAsa vagere pustako prakAzita karyA. to saMyamIonA jIvanaghaDatara mATe saMyamInA kAnamAM-dilamAM-sapanAmAM romaromamAM vyavahAramAM jevA vAcanAlakSI pustakonuM paNa nirmANa karyuM. hAla 'dravya-guNa-paryAyano rAsa' grantha upara nUtana saMskRta-gujarAtI vyAkhyA + saMpAdana karI rahyA che. aneka ziSyonuM ghaDatara, pravacana, yuvAzibira, dhyAnazibira AdinI sAthe vardhamAnatapanI 100mI oLInI paNa hAla jAmanagara mukAme pUrNAhuti karI che. ApaNe IcchIe ke doDha lAkha zlokapramANa saMskRta sAhityanI racanA karanArA A prabhu zAsananA sitArA sUrya banIne kRtAdikSetre vadhune vadhu prakAza pAtharatA ja rahe. temanI vidvattAnuM eka pAsu 'tulanAtmaka nIti', 'samanvayAtmaka nIti' che. tenuM avvala udAharaNa che batrIsa-batrIsI' grantha upara racAyela 50 hajAra loka pramANa "nayelatA' saMskRtavyAkhyA. mULa grantha batrIsabatrIsIno paricaya ughaDatA pAne tamane maLaze. dhanya zramaNa ! vaMdana ho tujane!! saMpAdaka arihaM ta, zramaNa eTale mahopAdhyAya pU. yazovijayajI mahArAjA! ane siddha sudhI Avo ja eka graMtha yAne kAtrizadvAtrizikA! ! ! arthAtu. pahoMcavAno mAgI batrIsa-batrIsI cAlo! A graMtharatnanA paricaya sAthe zramaNyane jaNAvavAne kAraNe, jANavA-mANavAnuM saubhAgya prApta karIe. arihaMta ane siddha upadiSTa 1. dAna batrIsI mAM kSA mAM | dAna kyAre apAya? kyAre na apAya? emAM utsargabatAvavAne kAraNe apavAda, vyavahAranayathI ane nizcayanayathI dAna, laukika dAna ane arihaMta,. ane lokottaradAna...vagere saMbaMdhI UMDANapUrvaka vizleSaNasiddhane batAvavAnA vivecana A dAna batrIsImAM che. kAraNe zramaNa e. anukaMpA dAna sAMsArika sukhane ane supAtradAna mokSane jinazAsanamAM Ape che-A vacana dvArA paNa mahopAdhyAyajI ma.sA. AgavuM sthAna zramaNanI upakAritA sUcave che. yogyakALe alpadAna paNa dharAvanAra parameSThimAM AgavuM sthAna dharAve che. mArgasamUhamAM upakArI che jema ke varasAdamAM alpa dANAnI vAvaNIthI paNa cauTAnuM mahattva che, kAraNa ke e cokathI ja judI-judI maMjIlA anAjanI vRddhi thAya che. bhagavAne dIkSA vakhate 1 varSa sudhI tarapha AgaLa dhapI zakAya che. zikSaNamAM paNa 10muM tathA 12muM dAna ApyuM. tethI sAmAnya lokoe paNa dharmanA avasare dhoraNa mahattvanuM gaNAya che. kAraNa ke 10mA ane 12mAM anukaMpAdAna karavuM joIe. dazavaikAlikamAM sAdhune gRhasthanI dhoraNathI alaga-alaga mArge AgaLa dhapavAnuM thAya che. tevI sevAno niSedha karela che te utsargathI jANavuM, sakAraNa temAM ja rIte A zramaNa pada paNa mahattvanuM che kAraNa ke ahIMthI ja lIdhela chUTa e utsarga bAdhaka na bane. asaMyatane sAdhupaNAnI arihaMta, siddha, AcArya tathA upAdhyAya tarapha AgaLa vadhI buddhithI ApeluM dAna eTale caMdanane bALIne aMgArano dhaMdho A zakAya che. A zramaNonA upakAro anaMtA che kAraNa ke AjanuM rIte jANI vidhipUrvaka dAna ApanAra paramAnanda bhAgI thAya sudhI haribhadrasUri, hemacaMdrasUri vagere aneka zramaNo anekAMta che-ityAdi bAbatone jaNAvanArA zramaNa avazya janahRdayamAM jaya patAkA, vItarAga stotra vagere graMtharatnonI bheTa ApavA| dayAne prasturita kare che. dvArA zAsananI dhurAne vahana karatA AvyA che. AvA ja eka Jain Education Intemational Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 2. dezanA batrIsI dharmopadeza kone, kyAre, kevI rIte apAya? tenI suMdara chaNAvaTa A batrIsImAM che. bAla, madhyama ane paMDita avasthAnA zrotAnI mAhitIvALo zramaNa avazya lokahitane karanAra bane. pAtrane anusarI muni dezanA Ape. jema vaidya dardIne anusarIne davA Ape te rIte guNanI utpatti ane klezano nAza thAya tevI rIte dharmadezanA zramaNa Ape. jene bolavAmAM viveka na raheto hoya tevA abhimAnI mANasanI vANI jhera samAna che. mATe temaNe to mauna ja rahevuM. jyAre vivekI zramaNanI vANI amRta samAna che. bALajIvanI dRSTimAM dharma to kevaLa bAhyavezamAM ja samAyela che. tenAmAM vivekadRSTi hotI nathI. dharmanA nirNaya mATe bAhyavezane anurUpa AcAranI paNa je tulanA kare te madhyama che. dharmanA mApadaMDarUpe sarvaprayatnathI saiddhAMtika tattvanI je parIkSA kare te paMDita jIva che. paMDitanI bhUmikAe rahI zramaNane mUlavavA joIe. evo aMgulInirdeza granthakArazrI 2jI batrIsInI 6ThThI gAthAmAM kare che. vivekahIna vyaktinA ugra AcAro paNa tyAjya jemake gurumahArAjane potAno potAno paga na lAge tenI kALajI rAkhavI ane temanA AdezanI taddana upekSA karavI. AvA jIvane ThaMDIthI bacavA AgamAM kUdI paDanArA mUrkha sAthe sarakhAvyA che. mATe ja zramaNanI bhakti vivekIthI ja zakya che. ekAsaNAnuM phaLa caDe ke upavAsanuM? to tAtkAlika javAba maLe ke upavAsanuM. paraMtu zrI dazavaikAlika sUtramAM sAdhune mATe ekAsaNuM nitya taparUpe batAvela che. te eTalA mATe ke nitya ekAsaNAmAM svAdhyAya-sevAdi mukhya yogo sIdAtA nathI. niraMtara ke ekAMtara dIrghakAlIna upavAsamAM anyayogo sIdAvAnI zakyatA ghaNI rahelI che. mATe nitya ekAsaNA karanArA zramaNa paNa pUjanIya che. bhAvanAjJAna vinAnA jIvanI dharmabuddhi tene lAbha karAvanArI banatI nathI. paraMtu nukazAnakArI bane che. mATe zramaNabhaktimAM bhAvanAjJAnane avazya joDavuM. 3. mArga batrIsI mArga eTale rasto. mokSamArga be prakAre che : (1) bhagavAna sarvajJa jinezvaradevanuM vacana (2) azaTha saMvigna gItArthanuM AcaraNa. AnI ja vistRta chaNAvaTa yAne mArga batrIsI. 311 azaTha saMvigna ziSTa zramaNanI AcAraNA e mokSamArga che. jItavyavahAra che. mATe gItArtha saMvigna zramaNanI pravRttinI niMdA na karavI. dravya-kSetra vagerene AzrayIne saMvigna gItArthe nakkI karela AcaraNA e paNa AjJA ja che. AvuM upadezapadamAM haribhadrasUrijI jaNAve che. jema napho dhaMdhAmAM mukhya che tema karmanirjarA | mukhya dhyeya che. eTale ja sto vipula karmanirjarA kAraka tarIke svasthAnagata apavAdane batAvela che. janmAMdha vyakti samAna agItArtha sAdhu+zrAvakone mokSamArge cAlavA mATe jJAnadRSTivALA gItArthanuM AlaMbana jarUrI che. vIryaMtarAyakarmanA udayane kAraNe zakti na hovAthI AcAramAM zithila hovA chatAM paNa zraddhAthI yukta zramaNane "saMvignapAkSika" kahevAya che. zuddha rIte AcAra pALanAra "saMvigna" kahevAya che. A be mokSamArga kahI zakAya. paNa svecchAcArIpaNuM to kaniSTha che. A rIte zrAmaNyanI parakha karavI. 4. jinamahattva batrIsI anya laukika devo karatAM tAraka tIrthaMkara paramAtmA kevI rIte mahAna che? A viSayanI sva-paradarzananA zAstrasaMvAda ane che.yukti dvArA vistRta chaNAvaTa eTale ja jinamahattva batrIsI. yathArtha mArgadarzaka hovAthI arihaMta paramAtmA mahAna che. "kAyama zuddha hoya te ja sonuM kahevAya. paraMtu jamInamAM rahela dhULamizrita sonAne zuddha karyA bAda paNa sonuM na kahevAya"------ A vAta jema khoTI che tema "doSo jene bhUtakALamAM vaLagelA hoya ane sAdhanA dvArA doSono mULamAMthI uccheda karIne vItarAga atIndriyArthadarzI thavAthI atyAre paramAtmArUpe jaNAya chatAM tene paramAtmA na kahevAya"-A vAta khoTI che. AvI zuddha mAhitI jana-mana sudhI pahoMcADavA tanatoDa mahenata karatAM zramaNo paNa jinamahattvane vadhAranArA che. tathA temanI vAtanuM akSarazaH pAlana karavAnI kozIza karavAthI paNa zramaNo jinanuM ane jinAjJAnuM bannenuM mahattva vadhArI jANe che. 5. bhakti batrIsI vItarAga tIrthaMkara e mahAna che' mATe temanI sarvotkRSTa bhaktinI preraNAtmaka vAta mahopAdhyAyajI ma.sA. A batrIsImAM kare che. arihaMtaprabhune vize bhakti sarvaviratidhara zramaNone saMpUrNa hoya che. tathA gRhasthone AMzika hoya che. jinAlaya baMdhAvanAre derAsara mATe zuddhabhUmi zAstranItithI kharIdavI. khIjAne aNagamo na thAya teno khyAla rAkhavo. te mATenI Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 vizva ajAyabI : jamIna kharIdatI vakhate sAmenAne saMtuSTa karavo. vaLI AsapAsa lokavyavasthA paNa evI rIte prasiddha che ke gAyanuM dUdha bhakSya rahenArAnuM paNa sanmAna karavuM -ityAdi upadeza paNa zramaNone che paNa gAyanuM lohI abhakSya che. AbhArI che. pratiSThA traNa prakAre che. (1) vyakti pratiSThA, (2) jaina siddhAMta mujaba mAMsa abhakSya che tenuM kAraNa temAM kSetre pratiSThA, (3) mahApratiSThA. prANapratiSThA-aMjanazalAkA aikAMtikI nigodanA jIvonI utpatti che. nahIM ke prANInuM aMga karanAra potAnA AtmAmAM ja vItarAgatA vagere guNonI che mATe. A rIte upAdhyAyajI ma.sA. bauddhamatanuM sacoTa khaMDana che ke A rIte upAdhyAya sthApanA kare te mukhya prANapratiSThA. pratimAmAM bAhyapratiSThA to kare che. upacAra che. upacArathI karAtI pratiSThAthI paNa pUjakanA manamAM pratimAmAM paramAtmabuddhi thavAthI pUjakane lAbha thAya che. ityAdi taduparAMta madyapAna, maithunasevana vagere kaI rIte tAttvika, mArmika ane AdhyAtmika vANI zramaNopadiSTa ja che. doSAdhAyaka che? tenuM sacoTa nirUpaNa A batrIsImAM karavAmAM AvyuM che. ATalI badhI rIte doSadarzana karAvI doSothI janane dareka vAtanuM mUlyAMkana karI batAvI zramaNa potAnI upakAra bacAvanArA zramaNo vizvamAM avvala kakSAnA che. zreNimAM na bhUlI zakAya tevA upakArano vadhAro karI de che. 6. sAdhu-sAmagra batrIsI 8. vAda batrIsI AThamI batrIsImAM pUjya upAdhyAyajI ma.sA. vAda cAritramohanIya karmanA hAsathI prApta zramaNajIvananI aMgenI vicAraNA rajU karatA vAdanA prakAra, adhikAra, phaLa, saMpUrNa saphaLatA zemAM? tenuM vistRta pratipAdana A batrIsImAM viSaya vagere darzAve che. zuSkavAda, vivAda ane dharmavAda A traNa che. (1) tattvasaMvedana jJAna, (2) sarvasaMpankarI bhikSA, (3) vAdanA prakAra che. je vAdamAM duSTa prativAdI hArI jAya to jJAnagarbhita vairAgya-A traNa saMpUrNa zramaNyanI AdhArazilA ApaghAtAdi kare ane vAdI hArI jAya to dharmaladhutA thAya tevo che. eTale ja sto zramaNa AvA jJAnathI jJAnI hoya, bhikSAthI bhikSuka hoya ane vairAgyathI virakta hoya. bhikSAdAtAne takalIpha vAda=zuSkavAda daridravAdI dhanAdinI icchAthI je vAda kare ane na paDe te rIte, sAdhu mATe banAvela na hoya tevI rasoI grahaNa chaLa-kapaTa-jAtivaDe paNa jItavAno manasUbo rAkhe te 'vivAda' karanArA zramaNa cAritranI samRddhithI pUrNatAne pAme che. vairAgyanA kahevAya. A be vAda tyAjya che. trIjo che dharmavAda! Avo vAda karanArA prativAdI svazAstrajJa paNa nijadharmano aMdhatraNa prakAra : (1) du:kha garbhita, (2) mohagarbhita ane (3) anurAgI nahIM, satyAgrahI ane pApabhIru hoya to sva-parane jJAnagarbhita. duHkhagarbhita vairAgya ArtadhyAnarUpa che. mohagarbhita lAbha ja thAya che. AvA dharmavAdI dvArA jainazAsananI dhvajAne vairAgya paNa jIvane durgatimAM laI jaI zake che. jyAre zramaNa gaganamAM laherAvanArA zramaNo zuM bhUlAya? jarA yAda karo pAse rahenAro je syAdvAda parikarmita vivekadRSTithI yukta kurabAnI......!!! jJAnagarbhita vairAgya hoya che. te jIvane mokSamArge pragati karAve che. A rIte zramaNyajIvanamAM raheluM ghaNuM badhuM apanAvavAnuM 9. kathA batrIsI bAkI che. A rIte viSamakALamAM svAcArapAlana dvArA dIvAdAMDI navamI batrIsImAM granthakArazrI kathA, kathAnA prakAra, samAna zramaNonuM mahattva samajI ja zakAya che. e samajAya to kathAnA lakSaNa, akathAnuM tathA vikathAnuM svarUpa, lakSaNa, prakAra, ja sAdhusAmagsa batrIsI samasyAno artha che. phaLa,kathA kahevAnuM phaLa, dharmakathAnA adhikArI, dharmakathA karanAranI 7. dharmavyavasthA batrIsI sAvadhAnI ityAdi bAbatone mukhya prameyarUpe vaNI le che. sAtamI batrIsImAM mahopAdhyAyajI mahArAje bhakSya arthakathA, kAmakathA, dharmakathA ane mizrakathA ema cAra bheda kathAnA pADavAmAM Avela che. dhana meLavavAnA upAyabhUta vidyA, abhakSya vagerenI vyavasthA darzAvI che. AmAM bauddhamatanI dalIla 'bhAta ekendriyanuM zarIra che chatAM bhakSya che tema mAMsa prANInuM zilpa, sAma, dAma, daMDa, bheda svarUpa upAya vagere jemAM zarIra che mATe te bhakSya che" darzAvI tenuM khaMDana karyuM che. jenuM mukhyatayA Ave te arthakathA kahevAya che. rUpa, vaya, veza, zRMgAra bhakSaNa thaI zake te bhakSya' AvuM zAstramAnya nathI. paNa "jenuM vagerenuM varNana kAmakathAmAM thAya che. dharmakathAnA 4 bheda (1) bhakSaNa pApanuM kAraNa na bane te bhakSya." A ja rIte peyApeyanI AkSepaNI, (2) vikSepaNI, (3) saMvejanI, (4) nirvedanI. A cAreyanAM paNa cAra-cAra bheda hoya che. A badhAnuM hRdayaMgama Jain Education Intemational Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa varNana A batrIsImAM che. uparokta sarvamAhitI dharAvanAra zramaNa dharmakathA dvArA jana-manane AkarSita karI prabhunA zAsanane AgaLa dhapAve to temane mahopakArI kahevAmAM Azcarya zuM? 10. yogalakSaNa batrIsI navamI batrIsImAM jaNAvela dharmakathA vagere sAMbhaLavAthI yogya zrotAne tenA phaLasvarUpe yoganI prApta thAya che. AthI 10mI batrIsImAM yoga, yoganuM lakSaNa, yoganA prakAra, yogano kALa, yoganA adhikArInA-anadhikArInA lakSaNa, yoganA mukhya ghaTako, nizcaya-vyavahArathI yoganuM svarUpa, yoganuM phaLa vagere bAbato mukhyatayA vaNI levAmAM AvI che. mokSanI sAthe saMbaMdha karI Ape tevI pravRttine yoga kahevAya che. carama pudgalaparAvartamAM ja jIvane yoga prApta thAya che. te mokSanuM aMtaraMga kAraNa che. tathA mukhya kAraNa che acarama pudgala parAvartamAM mithyAtvathI abhivyApta thayelo jIva mokSamArgane sanmukha thato nathI. kAraNa ke acaramAvartakALamAM jIvo bhavAbhinaMdI bhAvone ja pakaDI rAkhatA hoya che. yogadRSTi samuccaya vagere granthomAM bhavAbhinaMdI jIvanA lakSaNa batAvela che ke te jIva (1) zudra, (2) lobhativALo, (3) dIna, (4) matsarI, (5) bhayabhIta, (6) zaTha, (7) ajJAnI ane (8) niSphaLa AraMbhavALo hoya che. A badhI bAbatone jagata sudhI pahoMcADanArA zramaNone vizvanI ajAyabI nahIM kahIe to bIjuM zuM kahIzuM? 11. pAtaMjalayogalakSaNa batrIsI granthakArazrI 11mI batrIsImAM pAtaMjala yogadarzanamAnya yogalakSaNanI samIkSA kare che. pAtaMjala mata pramANe cittanAM pAMca prakAra che. (1) kSipta, (2) vikSipta, (3) mUDha, (4) ekAgra ane (5) niruddha. AmAMthI ekAgra ane niruddha A be dazAmAM ja samAdhi hoya che. paNa, pAtaMjalonI A vAta barAbara nathI. dareka avasthAmAM AMzika samAdhi saMbhavI zake che. ityAdi vistRta chaNAvaTa ane pAtaMjala TIkAkAronI samIkSA karavAmAM AvI che. anya darzanonI mAnyatAnA nirAkaraNo dvArA satyamArganI oLakhANa ApanArA zramaNo jaina zAsananA ratna samAna che. navapadanA hRdayasthAne birAjelA che. 12. pUrvasevA batrIsI yoganA lakSaNanI vicAraNA karyA bAda yoganI 313 pUrvasevAnI vistArathI carcA 12mI batrIsImAM karela che. pUrvasevA eTale prAthamika upAya. purazcaraNa, AdisevA vagere paNa yoganI pUrvasevAnA paryAyavAcI nAmo che. granthakArazrI yogabiMdu granthanA AdhAre pAMca prakAranI pUrvasevA A batrIsImAM batAve che. gurupUjana, devAdipUjana, sadAcAra, tapa ane mukti adveSa--A pAMca prakAre pUrvasevA che. mAtA, pitA, kalAcArya, svajano, jJAnavRddha, vayovRddha Adi guruvargane trikAlavaMdana, teonI niMdA na karavI ke niMdA na sAMbhaLavI, Ave to UbhA thavuM, Asana ApavuM vigere gurupUjana, pavitratAthI ane zraddhAthI puSpAdi caDhAvI devonI bhakti karavI te devapUjana. pUrvasevAnA tRtIya ghaTaka sadAcAra, dAna, sudAkSiNya, dayALutA, dInodvAra, kRtajJatA vigere 19 prakAra che. pUrvasevAmAM cothuM ghaTaka tapa. cAndrAyaNa tapa vagere laukika tapo paNa Adidharmika jIvo mATe uttama ArAdhanA banI zake che. pUrvasevAnuM pAMcamuM caraNa che mukti advaiSa. mukti adreSa ane muktirAgamAM svarUpa tathA phaLanI dRSTie paNa bheda dekhADavAmAM Avela che. pUrvasevA sahita saMpUrNa yogamArga darzAvatA granthakArazrI zramaNa itihAsanA sonerI pRSThomAM eka navuM pRSTha umere che. 13. mukti adveSaprAdhAnya batrIsI bAramI batrIsImAM pUrvasevAnuM nirUpaNa karyA bAda pUrvasevAmAM mukti adreSa atyaMta mahattvanuM cAlakabaLa che'-e vAta granthakArazrIe 13mI batrIsImAM vistArathI karela che. mukti adveSanI pUrvasevAmAM mukhyatA darzAvavAnI sAthe viSAdi prakAranA pAMca anuSThAna, abhavyamAM mukti adveSa hoya ke nahIM? ityAdi bAbatonI vistRta chaNAvaTa che. bhogatRSNAno aMtaramAM saLagato dAvAnaLa mokSasAdhanAne saLagAvI nAMkhe che. mATe mokSasAdhanAne TakAvavAmAM, saphaLa karavAmAM bhogatRSNAno virodhI evo mukti adveSa mahattvano bhAga bhajave che. viSa, gara, ananuSThAna, tadbhutu, amRta-A pAMca anuSThAnomAM prathamanA bemAM Asakti che, jyAre trIjAmAM ajJAnatA che. tethI te anuSThAno phaLavAna banI zakatA nathI. paNa chellA be anuSThAno saphaLa che. kAraNa ke temAM jJAna sAthe bhAvonI zuddhi che. mukti adveSathI sAdhaka nirbhaya bane che, dharmakriyAnA AsvAdane mANe che, zraddhA vadhe che ne mAnasika prasannatA paNa vadhatI jAya che. A rIte mukti adveSathI zarU thayelI AdhyAtmika yAtrA paramAnaMdamAM paripUrNa bane che. ATalA UMDANathI mokSamArga dekhADI, svayaM anubhavI mokSe janArA zramaNo zramaNo ja che. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 vizva ajAyabI : temanI kakSAe koIpaNa AvI zake tema nathI. anugraha eTale zuM? tenuM tAtvika svarUpa zuM che? A aMge vividha darzanazAstromAM aneka mAnyatAo pravarte che. granthakArazrI 14. apunabaMdhaka batrIsI bhagavad anugraha aMge khAsa karIne pAtaMjalamatanuM nirUpaNa ane caudamI batrIsImAM dharmAdhikArI tarIke apunabaMdhakanuM samIkSaNa karI jaina darzanamAM bhagavad anugraha kevA svarUpe mAnya vistArathI nirUpaNa karavAmAM Avela che. apunabaMdhaka jIva dharmano che? tenuM sacoTa nirUpaNa 16mI batrIsImAM kare che. ApavA adhikArI che. bhavAbhinaMdInA doSo ravAnA thatA suda pakSanA lAyaka evo darzana-jJAna-cAritramaya mokSamArga to jinezvaroe caMdranI jema prAya: vadhatA guNavALo jIva apunabaMdhaka kahevAya che. Apela ja che. Aja to temano anugraha che. A mArgane apUbaMdhakajIvano pariNAma AMzika rIte mokSane anukULa hoya che. apanAvanArA zramaNo ja saMpUrNatayA jinendra mArge cAlI zake gurusevA vagere karavA pAchaLa tenA aMta:karaNamAM mukhyatayA che ane maMjhIla meLavI zake che. hA! zramaNonI pAchaLa pAchaLa AtmakalyANano Azaya hoya che. tethI tenI pUrvasevA vAstavika temanI bhakti karavApurvaka cAlanArA zrAvako paNa zramaNa banI jANavI. apunabaMdhaka jIva bhadraka pravRttivALo hovAthI zAMta ane ja zake che. paNa zramaNya vinA mokSa nathI. udAtta bane che ane te granzidezanI najIka pahoMcato jAya che. je krodha vagerethI herAna na thAya tene zAMta kahevAya che. jenuM 17. daiva-puruSakAra batrIsI aMtaHkaraNa umadA hoya te udAtta kahevAya. apunabaMdhaka, nasIba baLavAna ke puruSArtha baLavAna? A samasyAnuM samyagdaSTi vagere karatA paNa UMcI bhUmikAe rahenArA zramaNo sacoTa samAdhAna meLavavA mATe sadIothI lAkho-karoDo loko to vaMdanIya che, paNa tenA mukhakamalamAMthI jharatI vacanasuvAsa satata prayatna karI rahyA che. mAtra Astika ja nahiM kahevAtA paNa sUMghavA yogya che. kAraNa ke te suMghavAnuM saubhAgya nAstika lokonA manamAM paNa AvI samasyAo avAranavAra apunabaMdhakane ja prApta thAya che. cAlo! zramaNa yogya, UbhI thatI hoya che. granthakArazrI 17mI batrIsImAM A zramaNavacanapAnayogya ApaNI jAtane banAvatA jaIe. bAbatanI nizcaya-vyavahAranA pariprekSyamAM suMdara majAnI chaNAvaTa rajU kare che. vAstavamAM bhAgya ane puruSArtha baMne baLavALA che. 15. samyagdaSTi batrIsI, nizcayanayanA mate bhAgya ke puruSArtha paraspara apekSA vinA paMdaramI batrIsImAM samyagdaSTi jIvanuM vistArathI svataMtra rIte potapotAnA kAma kare che. jayAre vyavahAranaya gauNa nirUpaNa karela che. samyagdarzananA liMga, samakita prAptinI mukhyabhAve bhAgya ane puruSArtha baMnene kAraNarUpe svIkAre che. prakriyA. samyagdarzanano mahimA, phaLa tathA samakitInI sAMsArika dharmaparaSArthamAM nasIba karatA puraSArtha para bhAra vadhAre Apavo pravRtti batAvyA bAda samakitI ane bodhisattvanI sarakhAmaNI joIe. jyAre sAMsArika bAbatomAM puruSArtha karatA nasIbane joIe. jyAre sAMsaka karela che. tyArapachI atyaMta vistArathI gaMbhIrapaNe ziSTalakSaNanI vadhAre mahattva ApavuM joIe. eTale ja to zramaNanI bhaktino navyanyAyanI paribhASAthI ahIM vistRta mImAMsA karavAmAM avasara sAme cAlIne zodhavo ja paDe ane zramaNya prApta karavA Avela che. rAga-dveSanA atyaMta tIvra pariNAmasvarUpa granthine mATe aMtarathI mahenata karavI ja paDe. bhedanArA samyagdaSTi kahevAya che. zuzruSA, dharmarAga ane devaguru AdinI pUjA A traNa cihna dvArA te oLakhAya che. eTale 18. yogabheda batrIsI zramaNabhakti e ApaNAmAM rahela samyaktanI nizAnI che. A yoga vizAradoe adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA ane ja zramaNanuM zuM sthAna che te jaNAvavA mATe pUratuM che cAlo! vRtti saMkSepane yoga kahela che. ucita pravRttithI yukta jIvanuM traNa lokanA tamAma zramaNo pratye ApaNuM hRdaya taraboLa banAvI jinavacanAnusAre thatuM tattvaciMtana ke je maitrI vagere bhAvothI daIe. saMyukta hoya, te ciMtana adhyAtma kahevAya. 16. IzAnugrahavicAra batrIsI (1) maitrI=bIjAnA sukhanI icchA. te cAra prakAre che. dareka AstikadarzanakAro koIne koI svarUpe bhagavAnanA (2) karuNA=bIjAnA duHkhone dUra karavAnI IcchA. tenA cAra prakAra che. (3) muditA=AnaMda. te cAra bhede che. (4) anugraha, karuNA, kRpA, dayAne svIkAre che. paraMtu bhagavAnano madhyasthapaNuMupekSA, udAsInatA. tenA paNa cAra prakAra che. A Jain Education Intemational Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 315 cAreya bhAvanA adhyAtmamAM upayogI che. A yogabheda ane karyA bAda A sopAnone caDhI zake che. eTale sto ja zrAmane yogamArgathI vAkepha zramaNa mokSamArge svayaM to abhisarpaNa karatAM aharniza jhaMkhavAnuM che. ja hoya sAthe yogya jIvane karAvavA mATe paNa samartha hoya. mATe 21. mitrA-batrIsI ja sto zramaNonA pagamAM paDI kAkalUdI karajo ke "mane mokSamArga batAvo." temanA caraNomAM samarpita thajo to avazya mitrA eka yogadRSTi che. tenuM nirUpaNa A ekavIsamI mokSamArga prApta thavAnI gereMTI prabhu Ape che. dhanya zramaNa! batrIsImAM che. mitrA dRSTimAM darzana tattvabodha tRNAgnikarNatulya dhanya zramaNya! atyaMta maMda hoya che. pUrve jIva oghadRSTimAM hato have yogadaSTimAM pravezyo che. 19. yogaviveka batrIsI ahIM tenAmAM AtmaguNaruci pragaTe che. bhogasukhamAM tene yoganA adhyAtma vagere pAMca bhedo che. tema tenA kaMTALo Ave che. tene yogAgarUpe prApta thayela hoya che "yama" avAjora prakAro aneka che. 19mI batrIsImAM yoganA avAntara kaSTa veThIne paNa te prabhubhakti ane gurusevA premathI kare che. tevA prakAra saMbaMdhI vyavasthA batAvela che. yogadaSTi samuccaya granthanA jIvane AcArabhraSTa ke pApIjIvo para dveSa thato nathI. AdhAre traNa yoga batAvyA che. (1) icchAyoga (2) zAstrayoga mitrAdeSTimAM sogAvaMcaka yoganI mukhyatA che mATe sAdhaka ane (3) sAmarthyayoga. icchAyama, pravRttiyama, sthitiyama ane ahobhAvathI guNAnurAga dvArA zramaNanA AlaMbane yathArtha siddhiyama A pAMca yamanI paNa vAta A batrIsImAM che. A guNasthAnaka meLavIne aMte paramAnaMdane prApta kare che. Ama yama-yoga 13mAM guNaThANe rahelA mATe kAmanA nathI. kAraNa ke mitrAdaSTivALA jIvano AtmavikAsa paNa zramaNAlaMbane che. evuM e AnAthI para che jyAre zrAvako paNa Ane yogya nathI jyAre A ekavIsamI batrIsImAM nirUpita karAyela che. sAdhu-zramaNa A badhAne AtmasAt karanArA hoya che A ja sto mokSe javAno sahelo mArga che. hA! je zramaNane paripUrNatayA 2. tArAditraya batrIsI samarpita thAya che te zrAvaka avazya A mArge te zramaNanI sAthe tArA nAmanI bIjI yogadRSTimAM mitrAdaSTinI apekSAe javAnuM saubhAgya prApta karI zake che. thoDo vikasita spaSTa bodha hoya che ke jene zAstrakAroe chANanA 20. cogAvatAra batrIsI agninA kaNanI upamA ApI che. yama vagere ATha yogAMgamAMthI 'niyama'no ahIM lAbha thAya che. kheda vagere ATha doSomAMthI pAtaMjaladarzanamAM batAvela yoganA vividha prakArono udvega nAmano doSa ravAnA thAya che. adveSa vagere ATha jainadarzanamAM samavatAra karavAnuM mahattvanuM kArya granthakArazrI guNomAMthI tattvaviSayaka "jijJAsA' nAmano guNa ahIM pragaTa 20mI batrIsImAM kare che. thAya che. niyamamAM pAMca vastuo samAviSTa che. zauca, saMtoSa, yoga=samAdhi enA be bheda (1) saMprajJAta ane (2) svAdhyAya, tapa ane izvarapraNidhAna. asaMprajJAta. saMprajJAta samAdhinA cAra bheda : vitarka, vicAra, trIjI balAdaSTimAM bodha draDha hoya che ane te sAnaMda ane sAsmita. vitarka saMprajJAta samAdhinA be bheda che. sAdhanAprayoganAM samaya sudhI Take che te tattvabodha lAkaDAnA savitarka ane nirvitarka saMprajJAta samAdhinA 4 bheda che. zabda, bhai che. rAi, anidaNanA udarota samAna agnikaNanA udyota samAna che. tattvajijJAsAnA prabhAve artha, jJAna ane vikalpa. vicAra saMprajJAta samAdhinA be bheda tattvazravaNanI prakRSTa icchA svarUpaguNa ahIM pragaTa thAya che. che. savicAra ane nirvicAra. A pramANe savitarka, nirvitarka, dharmasAdhanA daramyAna kSepa(-mananI bIje javAnI pravRtti) savicAra ane nirvicAra A cAra samApattimAMthI chellI jIllA nAmano trIjo doSa paNa ravAnA thAya che. A dRSTivALA jIvone nirvicAra samApattino abhyAsa prakRSTa thatAM citta kleza Asana siddha thAya che. vAsanAthI zUnya ane sthira evA pravAhane yogya bane che. cothI diprAdeSTimAM prANAyAma nAmano yoga hoya che. temAMthI RtaMbharA pragaTa prajJA thAya che. te prajJA AgamapramANa ane anumAnapramANathI paNa caDhiyAtI che. A cAreya sopAnAMne AvA jIvo prazAMtavAhitA sabhara hovAthI yogasAdhanAmAMthI caDhavA mATe zramaNa samartha che ane zramaNa ja zramaNyane prApta temanuM citta UThI jatuM nathI. AdarathI tattvazravaNa kare che. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 vizva ajAyabI : tattvazravaNathI zramaNa upara tIvra bhakti pragaTe che. tenA dvArA adhyavasAyonI sthiratA paNa lAMbI hoya che. AnI laukika rAgAdi ghaTavAthI vItarAga paramAtmAnI ahobhAvapUrvaka asara paNa thAya che. jemake mukhAkRtinI saumyatA, zarIranI kAMti aMtaHkaraNamAM sthApanA thAya che. tenA smaraNa-ciMtana- vigere vikase che. lokapriya bane che. sAtamI 'prabhAdRSTi' tadAkAratAthI dayAjanya prabhusparzanA=samApatti thAya che. dhyAnanA kAraNe atyaMta rocaka bane che. ahIM jIvomAM A rIte tArA, balA ane diprA e traNa daSTinuM vizada tattapratipatti nAmaka guNa pragaTe che. A yogIone thato varNana pU. upAdhyAyajI ma.sA.e A batrIsImAM karela che. AtmAnubhava madhyAhnakAlIna sUryaprakAza samAna hoya che. AtmatattvanuM asaMgapaNuM-caeNrya-dhruvatA vagere ahIM vadhu vizada 23. kutarkagrahanivRtti batrIsI svarUpe jaNAya che. AThamI 'parASTi'mAM 'samAdhi' nAmanuM samakitIne heyapadArthamAM heyapaNAno upAdeya padArthamAM aSTama yogAMga maLe che. AsaMga nAmaka doSa TaLI jAya che. 9 pAdeyapaNAno abhrAnta saMvedanAtmaka nizcaya hoya che. tattvapravRtti nAmaka guNa pragaTe che. AvA yogIomAM sarvaprakAre vedyapadArthone vize Avo saMvedanAtmaka nizcaya-vedha saMvedya pada, vizuddhi pragaTelI hoya che. temanuM mana nirvikalpa hoya che. A enAthI ulaTuM avedha saMvedyapada. avedhasaMvedyapada para vijaya dRSTi samAdhiniSTha che. dhyAtA-dhyeya-dhyAnanuM jyAM saMkalana hoya prApta karyo hoya to zuM maLe? tenuM vistRta varNana 23mAM tene "dhyAna' kahevAya che te dhyAnamAMthI saMkalana pratibhAsa nIkaLI batrIsImAM karAyuM che. jAya ane abhedabhAve dhyeyasvarUpa ja mAtra anubhavAya to tene avedyasaMvedyapada mahAmithyAtvanuM kAraNa che. te jItAya to samAdhi" kahevAya. AvA samAdhiniSTha zramaNonA AlaMbane kutarka ApameLe ja ravAnA thaI jAya che. ApaNe paNa samAdhi prApta karIe! londriya padArthanuM svarUpa jo mAtra tarkathI jANI zakAtuM 25. lezatAnopAya batrIsI hota to atyAra sudhInA sudIrghakALamAM jabbara tArkika puruSo mokSamAM javAnI prabaLa icchA hovA chatAM kaMIka thaI gayA. temaNe te atIndriya padArthono nirNaya potAnI naDatararUpa bane che. A naDatararUpa tattvane 'karma', 'avidyA', buddhinA baLe ja sacoTapaNe karI lIdho hota. paNa tevuM na "adraSTa', 'pAsa' vagere vibhinna-vibhinna nAme vibhinna darzano banavAthI te atIndriya padArthono abhrAnta nirNaya to kaLakhAve che. paNa te saMkleza pedA karAvanAra tattva che eTaluM sarvajJavacanathI ja thaI zake-tema mAnavuM rahyuM. kutarkanA Agrahano nakkI. tyAga kare ja kevalajJAnanI prApti zakya bane. mATe kutaryAgraha AthI pU. upAdhyAyajI ma.sA. kleza ane tenA ucchedanA grasta banI kyAreya paNa zramaNane azramaNa kahevAnI-mAnavAnI hetuo A batrIsImAM rajU kare che. vividha darzanomAM pravartatI bhUla na ja karavI. Ama chelle kutarkane choDavAnI sonerI judI-judI mAnyatAo jaNAvIne tenI samIkSA A batrIsImAM zikhAmaNa ApIne granthakArazrI 23mI batrIsI pUrNa kare che. karavAmAM AvI che. samyagujJAna ane sadanuSThAna e karmarUpI 24. saddaSTi batrIsI klezane dUra karavAno sacoTa upAya che. zramaNanA jIvanamAM A 24mI batrIsImAM pU. upAdhyAyajI ma. yoganI chellI beya vastu AtmasAt thayelI hoya che. ekapaNa tattvanI cAra dRSTinuM nirUpaNa kare che A chellI 4 dRSTio graMthibheda gerahAjarImAM zrAmaya TakI zakatuM nathI. Aja zramaNyanI mahattA pachI prApta thAya che. pUrvokta cAra dRSTi caramAvartamAM graMthibheda che che. tenA pratyeka aMganI mahattA che. pahelAM maLe che. pAMcamI 'sthirAdeSTi'mAM pratyAhAra nAmanuM pAMcamuM 26. coga mAhAya batrIsI yogAMga prApta thAya che. bhrama nAmano doSa nAza pAme che ane pU. upAdhyAyajI ma.sA. 26 mI batrIsImAM yogano sUkSmabodha nAmano guNa pragaTa thAya che. chaThThI kAntAdRSTimAM rahelA mahimA varNave che. zAstranuM rahasya yoga che. mokSanI kaDI yoga jIvane dhAraNA nAmanuM chaThuM yogAMga prApta thAya che. "anyamud'-2 che. vinone zAMta karanAra ane kalyANanuM kAraNa yoga che. nAmano doSa TaLI jAya che. "mImAMsA' nAmaka guNa pragaTa thAya che. AvA jIvo pAse prakRSTa AtmabaLa hoya che. zubha dhanavAna mANasane patnI-putrAdi vaDe jema saMsAranI vRddhi thAya che tema zAstro paNa yoganA abhAve paMDitone saMsAravRddhi Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 317 karAvanAra thAya che tathA yoga sahitanA zAstro saMsAra hAsa 29. vinaya batrIsI karAvanArA thAya che. yogarUpI kalpavRkSathI A lokamAM labdhio dIkSA paNa vinayagarbhita hoya to ja saphaLa bane. maLe che. paralokamAM abhyadaya ane aMte paramAtmapadanI prApti svacchandatApUrvakanI hoya to nahIM ja. mATe ja pU. upAdhyAyajI thAya che. A yoga eTale ja zrApya che. mokSanI keDI ma. vinayabatrIsImAM vinaya, vinayanI vyutpatti, vinayanA prakAro, zrAmANya che, vidanone zAMta karanAra ane kalyANanuM kAraNa zrAmapya che. mATe kahI zako cho ke zAstranuM rahasya zramaNya vinayanuM phaLa, vinayanI AvazyakatA, vinayano mahimA, apavAdamArge zithilAcArIno vinaya paNa kartavya vagere bAbatonuM che. zramaNyayukta pAMDitya mokSajanaka bane. anyathA saMsArajanaka hadayaMgama nirUpaNa kare che. vinaya jJAnAvaraNIya vagere karmone dUra bane. zramaNyakalpavRkSathI icchita labdhi ane aMte parapada karanAro che. vinaya jJAnAvaraNIya vagere karmone dUra karanAro che. prApta thAya. cAlo! AvuM zAmaNya yAne yoga ApaNAmAM paNa mokSadAyaka dharmavRkSanuM te mULa che. tenA mukhya pAMca prakAra che : pragaTAvIe. (1) lokopacAra, (2) arthavinaya, (3) kAmavinaya, (4) 27. bhikSa batrIsI, bhayavinaya ane (5) mokSavinaya. tenA avAMtara prakAro ghaNA che. bhikSu batrIsI yAne zramaNa batrIsI!!! 26mI ekAda gAthA ApanArA vidyAgaruno paNa kAmaya vinaya karavo. batrIsImAM varNavela yogavaibhava bhAvazramaNane ja maLe che. mATe vinayanuM phaLa sparzajJAna che.te samAdhiniSTha cittamAM janme che. 27mI batrIsImAM bhAvazramaNanuM vistArathI varNana 5. samAdhi cAra prakAranI-vinayasamAdhi, zrutasamAdhi. tapasamAdhi upAdhyAyajI ma. kare che. dazavaikAlikasutranA dazamA adhyayana ane AcArasamAdhi. gurunA vacanane (1) sAMbhaLavuM. (2) mujaba bhAvazramaNanA lakSaNa A batrIsImAM batAvela che. zramaNa svIkAravuM, (3) AcaravuM ane (4) nirAbhimAnatA rAkhavI akhaMDa-nirmaLa brahmacaryapAlaka hoya. tenA upAyarUpe guruvacana tenAthI vinayasamAdhi prApta thAya. Agama bhaNavA, temAM ekAgra pAratanya satata pALanAra hoya. pAMca mahAvratamAM sadA rakta thavuM, tenAthI bhAvita thavuM ane bIjAne paNa joDavA. tenAthI hoya. potAnA mATe banAvela AhAra te vAparatA nathI. zrutasamAdhi prApta thAya che. AlokanI icchA vinA. paralokanI kaSAyamakta hoya che. parigrahathI ane guhasthasaMbaMdhathI paNa icchA vinA, kIrtinI AzaMsA vinA, niSkAmabhAve tapa karavo sadAmukta hoya che. te dehanA mamatvathI rahita, hAtha-paga-vANI te tapasamAdhi ane te ja prakAre AcAra pALavAthI AcAra upara saMyama dharAvanArA ane indriyavijetA hoya che. tathA samAdhi. Avo vinaya avazya jIvanamAM AtmasAta karavo ane lAlasAthI AsaktithI rahita ane satkAra-pujAnI icchA vinaya jeno prANa che tevA zramaNane avazya gurUpade sthApI sevAvagaranA hoya che. ratnatrayInA poSaNa mATe sarvasaMpankarI bhikSAne bhakti karavI. karanArA zramaNa bhAvabhramaNa kahevAya che. bhAvazramaNane aMtarathI 30. kevalibhakti vyavasthApana batrIsI vaMdanA karajo ane AvuM 'bhAvazrAmasya' ApaNane paNa prApta . thAya tevI prabaLa bhAvanA karajo. kevaLajJAnI paramAtmA AhAra kare ke nahIM? A bAbatamAM digaMbaro ane zvetAMbaro vacce vivAda che. digaMbaronA 28. dIkSA batrIsI mate AhAra na kare. teonI A zAstra viruddha ane tarkaviruddha 27mI batrIsImAM varNavela zramaNa dIkSAthI yukta ja mAnyatAnuM coTadAra ane joradAra khaMDana pU. upAdhyAyajI ma.sA. hoya. mATe pU. upAdhyAyajI ma. 28mI batrIsImAM dIkSAnuM potAnI AgavI zailImAM 30mI batrIsImAM rajU kare che. AvA vistArathI varNana kare che. "dIkSA' zabdanI vyutpatti. dIkSAnA zramaNo sAcA mArgane dekhADanArA na hota to zuM hAlata thAta? adhikArI, dIkSAnA prakAra, dIkSAkAlIna anuSThAno ane kSamAnA "dA zA mANI zuM huM tA naTu na haMtA raHIT WII" prakAro, dIkSA pariNamananuM phaLa, dIkSitanI aMtaraMga pariNati, 31. mukti batrIsI zuddha upayoga svarUpa dIkSA, dIkSA aMge digaMbara mata-samIkSA vagerenuM varNana A batrIsImAM karavAmAM Avela che. A batrIsImAM muktinuM svarUpa svadarzana ane paradarzananA pariprekSyamAM navya nyAyananI gUDha paribhASAthI rajU karI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 mahopAdhyAyajI ma.sA.e kharekhara kamAla karI dIdho che! naiyAyika 'caramaduHkhadhvaMsa=mukti'--AvI mAnyatA dharAve che. zarUAta tenA khaMDanathI ja thAya che. aMte jainadarzana mujaba sarvakarmakSaya=mukti mAnyatA prasthApita thAya che. (1) saMgrahanayAnusAra AvaraNanA ucchedathI vyaMgya sukha=mukti (2) vyavahAranayAnusAra prayatnasAdhya saMpUrNakarmakSaya=mukti. (3) RRjusUtrAdinayAnusAra nirmaLa jJAna-sukhAdinI paraMparA=mukti jaladIthI zramaNopAsanA dvArA A muktine prApta karIe. 32. sajjana stuti dvAtriMzikA 1 thI 32 batrIsI sudhI vividha viSayonuM vizada pratipAdana karI aMtima maMgala svarUpe chellI batrIsImAM sajjanonI stavanA karavAmAM Avela che. sajjananA guNo pratyenA anurAgathI temanI stuti-prazaMsA karavAthI guNamatsara dUra thaI, guNaprAptinA aMtarAya ravAnA thaI, guNavaibhava prApta karI jIva mokSamArge AgaLa vadhe che. A vAta thaI dvAtriMzad dvAtriMzikA mULa grantha ane svopakSavRttinI! A dareka paMktinI aMdara rahelA rahasyArtho ane gUDhArthone pragaTa karavAnuM kAma 1150 granthonA 11500 zloka dvArA nayalatA saMskRta vivaraNa kare che. * nigamagaccha, kannaDabhASAnA amudrita graMthonA sAkSIpATho. Agamika (zvetAMbara) sAhityanA 117 sAkSIpATho. AgamottarakAlIna sAhityanA 264 sAkSIpATho. * * digaMbara sAhityanA 78 sAkSIpATho. * cAreya veda, 179 upaniSad, 27 purANa, 14 saMhitA, 30 smRti, jaiminIya brAhmaNa vagere brAhmaNa graMtho, 36 sUtrasvarUpa graMtho, 16 nighaMTu grantho vagere granthonA sAkSIpATho chelle granthakArazrI potAnI guruparaMparAnuM smaraNa kare che tathA potAnA gurunA upakAro ane temanI udAratAne yAda kare che. gurudevazrI nayavijayajI mahArAjAnA upakArone yAda karI temanI pratye kRtajJatA vyakta karatA ne potAne maLelA jJAnano vAdaLanA vilayathI virAga I pitA-mAtAe Apela mAruM nAma vimalakIrti. I bhAvanAne vyakta kare che. 1 saMpUrNa yaza temane ApatA teo potAnI namratA ane samarpaNa -pitA vipulavAhane mArI pAse vacana laI rAjya mane IsoMpI dIdhuM ane pote phakta pavananA sapATAmAM vikharAtA vAdaLane mahelanI agAzIthI dekhI vairAgya pAmI gayA. kyAMka kALajhapATo jIvana jhUMTavA tamAco mArI de, !te pahelAM ja icchAthI badhuMya tyAgI devuM tevI! bhAvanA jAgI uThI. mAre ja temano rAjyAbhiSekathI mAMpaNa vilakSaNa dIkSAbhiSeka karavo paDyo paNa cAritra laI1 -pitAzrIe evuM to saMyama dIpAvyuM ke kALadharma pAmI navamA Anata devalokane pAmI gayA paNa vizeSatA e hatI ke gRhasthAvasthAmAM bhayAnaka dukALanA samaye caturvidha ! zrIsaMghane anna-pANI pratilAbhI je samAdhi ApI hatI tethI tIrthaMkara nAmakarmanI nikAcanA karela teja zubhakarmane cAritra laI vIzasthAnaka tapa vaDe gADha karyuM ane trIjemaMja bhave trIjA tIrthaMkara saMbhavanAtha nAme banI gayA,mAM tIrthaMkaro paNa pUrvabhavathI vairAgyavAsita kevA hoya che te hakIkata mArA parivAranI che. 1 I ' (sAkSI--vimalakIrti)! pUrA 50,000 zlokapramANa ane 8 bhAgamAM mudrita thayela te prakAzana divyadarzana TasTa liDa dhoLakAthI prApya che. vizva ajAyabI : AvuM tulanAtmaka sAhitya paNa aMte to eka zramaNanI dena che. A jaina zramaNe vizvane zAMti tathA ahiMsAno upadeza Apyo. potAnuM gumAvIne paNa bIjAne ApavAno neka rasto darzAvyo. utsarga-apavAdanuM saMtulana batAvyuM. 'A Ama ja che'--AvI mAnyatAne choDI A Ama paNa che ane Ama paNa che'--AvI udAra dRSTi jagatane batAvI. zuM nathI ApyuM A zramaNe? chatAM sadaMtara upekSita rahyA A zramaNo! itihAse anyAya karyo, sarakAre anyAya karyo, badhAMyanAM anyAyo sahana karIne paNa potAnuM AgavuM sthAna zramaNa saMsthAe TakAvI rAkhyuM che. vizvanI jo koI ujjvaLa saMsthA hoya to te che-- zramaNa bhagavAna mahAvIranI nirmaLa zramaNa saMsthA! dhanya zramaNa! dhanya zrAmaNya! Jain Education Intemational kArataka suda pUnama, jAmanagara I I li. bhuvanabhAnusUri praziSya gaNI yazovijaya Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 319 che tejasvI tapa-pausanA samartha saMyamadhaze | zramaNa jIvana eTale tapomaya jIvana, bAreya prakAranAM tapanI choLo zramaNadharmamAM saheje UDatI hoya che. Ama to svAdhyAya, dhyAna, kAyotsarga vagere UMcA darajjAnAM tapa che, paNa vizeSa karIne upavAsaAyaMbila Adi mATe tapa zabda vizeSa rUDha thayelo che. caturvidha saMghamAM tapadharmano jayaDaMko khUba vAgI rahyo che ane emAMya saMyamavarga to kamAla karI rahyo che. vardhamAnatapanI 200 oLIne paNa vaTAvI gayelA tapasvIo jaina saMghanuM AbhUSaNa che. vardhamAna tapanI 100 oLI pUrNa karanAra tapasvIonI saMkhyAno AMka to ghaNo moTo che. 500 AyaMbila ke varasItapa jevI tapazcaryAo Aje khUba sahaja banelI jaNAya che. A badhA ugra tapasvIothI jaina zAsana jayavaMtu che. siddhitapa vagerenA tapArAdhako jaina saMghanI jAjvalyamAna tapasvI-paraMparA avicchinnapaNe Aja dina sudhI pravartamAna che. caturvidha saMghamAM tapadharmano prabhAva khUba chavAyelo che. zrAvaka-zrAvikAsaMdha vizeSarUpe cAturmAsa daramyAna vividha tapaanuSThAnomAM joDAya che. zramaNa-zramaNI vRMdamAM tapadharmano mahimA vizeSarUpe jovA maLe che. varasItapa, siddhitapa, zreNitapa, bhadratapa, mahAbhadratapa, dharmacakratapa, samavasaraNatapa, siMhAsanatapa, mAsakSamaNatapa Adi vividha tapazcaryAone ArAdhatAM zramaNa-zramaNIo jainazAsananI tejasvI tA-paraMparAnA samartha vAhako che. nirdoSa bhikSAvRttine jALavIne ane kaThora saMyamacarcAonA pAlananI sAthe AvA ugra tapAnuSThAnonuM vahana ati duSkara che. aSTavidha prabhAvakamAM tapasvInuM paNa sthAna che. A tapasvI saMyamadharo sAcA arthamAM tapa-prabhAvaka banI jaina zAsanano prabhAva vadhArI rahyA che. AvA vayovRddha ane cAritravRddha pUrvapuruSonI haroLamAM besI zake evA mahApuruSa hatA ane pUjyazrInI ugra ane dIrgha avicchinna tapasyAno vicAra karatAM to kadAca ema lAge ke 105 varSanI ati vRddha vaye paNa jIvananI aMtima ghaDI sudhI potAnI tapasyAne sAcavI rAkhanAra kharekhara advitIya AcArya haze! bAhya- atyaMtara tapanA akhaMDa ArAdhaka, vayovRddha- jJAnavRddha ane cAritravRddha, parama zraddhaya pU. AcAryapravara zrI vijaya siddhisUrIzvarajI (bApajI) mahArAja vikramanI vIsamI ane ekavIsamI sadImAM jJAna ane cAritranuM ArAdhana karanAra je munivaro ane AcAryadevo thaI gayA, temAM sauthI vayovRddha pU. A. zrI vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAja hatA. pUjya bApajI mahArAja pAMca vIzI karatAM lAMbA AyuSyane dhAraNa karanAra ane cAra vIzI karatAM vadhAre samaya sudhInA dIkSAparyAyane dhAraNa karanAra pU. AcArya mahArAjano janma vi. saM. 1911nA zrAvaNa suda 15-rakSAbaMdhananA punIta parvane divase mosALa vaLAdamAM thayo hato. emanuM potAnuM vatana amadAvAdakhetarapALanI poLamAM hatuM. hAla paNa emanAM kuTuMbIjano tyAM ja rahe che. A poLa amadAvAdanI madhyamAM mANekacokanI pAse Avela che. ema kahevAya che ke A poLanI najIkamAMthI bhadrano killo ane eno TAvara te kALe joI zakAtA hatA! emanA pitAnuM nAma manasukhalAla ane mAtAnuM nAma ujamabahena hatuM. baMne dharmaparAyaNa ane potAnAM saMtAnomAM dharmanAM saMskAro paDe Jain Education Intemational Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 vizva ajAyabI : evI lAgaNI rAkhanArAM hatAM. temane cha putro ane eka putrI adbhuta prabhAva pAtharatAM. jJAnopAsanA pUjyazrInuM jIvana banI hatAM, temAM AcArya mahArAja sauthI nAnA hatA. emanuM saMsArI gaI hatI. eka bAju ugra ane dIrgha tapasyA ane bIjI bAju nAma cUnIlAla hatuM. cUnIlAla vyAvahArika zikSaNa laI pitA, satata jJAnasAdhanA. bAhya ane atyaMtara tapano eka ja tathA bhAIone dhaMdhAmAM madada karavA lAgyA. jIvanamAM ATalo sumeLa virala gaNAya. prAcIna dharmapustako mAtapitAnI AjJAne vinIta cUnIlAle zirodhArya karI hAthe lakhAvavAM e teozrInI priyamAM priya pravRtti hatI. gAmaane amadAvAdamAM ja AkAzeThanA kUvAnI poLamAM rahetA paragAmanA aneka lahiyAo pAse AvAM pustako lakhAve ane kharIdiyA kuTuMbanAM caMdanabahena sAthe emanAM lagna thayAM. e lakhAI rahyA pachI ekadhArA pIThaphalakanA AdhAra vinA caMdanabahena cUnIlAla karatAM phakta cha mahinA ja moTAM hatAM kalAkonA kalAko sudhI besIne prAcIna mULa pratonA AdhAre ane khUba ja dharmapremI hatAM. lagna to karyuM, paNa aMtarano enuM saMzodhana kare. zAstrasaMzodhananuM A kArya cheka 90 varSanI as vairAgya dUra na thayo. be-traNa varSa gRhasthajIvana bhogavyuM na uMmara sudhI, AMkhoe kAma ApyuM tyAM sudhI, aviratapaNe bhogavyuM ane vaLI pAchI vairAgyanI bhAvanA tIvra banI ane karatA rahyA. e ja rIte, pUjyazrIe japa, dhyAna ane (yoga) tevIsa varSanI bharayuvAna vaye cUnIlAle aphara nizcaya karI haThayogano paNa abhyAsa karelo. lIdho ke have saMyama lIdhe ja chUTako. pharI pAcho gharamAM saMsAra ugra ane dIrgha tapasyA mATe to pU. bApajI mahArAjanuM ane vairAgya vacceno gajagrAha zarU thayo. jIvana eka Adarza banI gayuM hatuM. saM. 157thI teozrI kuTuMbanA sajjaDa virodhamAM koNa sAdhu dIkSA ApavA comAsAmAM ekAMtare upavAsanuM comAsI tapa karatA hatA ane taiyAra thAya? eTale potAnI meLe sAdhuveza paherIne jhAMpaDAnI 72 varSanI uMmarathI aMta samaya sudhI 33 varSa sudhI ekAMtare poLanA upAzrayamAM rahyA ane chevaTe jaMgama yugapradhAna samA upavAsanuM vArSika tapa cAlu rAkhyuM hatuM. AmAM kayAreka be traNa te samayanA mahAprabhAvaka parama zraddheya zrI maNivijayajI upavAsa paNa karavA paDatA ane kyAreka 105 DigrI jeTalo tAva dAdAe emane lavAranI poLamAM saMghanI upasthiti vacce AvI jato to paNa tapobhaMga thato nahIM. pUjyazrInuM AyaMbila bhAgavatI dIkSA ApI. vi. saM. 1934nA jeTha vada bIjane paNa asvAdavratanuM uttama daSTAMta hatuM. ATalA ugra tapasvI hovA divase cunIlAla munizrI siddhivijayajI banyA. chatAM teozrI kadI krodhane vaza na thatA. haMmezAM samatAbhAva dhAraNa karatA. e vAta teozrInA tapasvI jIvana pratye Adara te varSanuM prathama comAsuM siddhivijayajI ma.e gurudevanI utpanna kare tevI che. bahu nArAja thAya tyAre teozrI du:kha nizrAmAM amadAvAda karyuM. comAsA bAda pU. maNivijayajI dAdAe muni siddhivijayane rAMdera kharataragacchIya muni sAthe mAtra eTaluM ja kahetA : 'hatuM, tAruM bhaluM thAya!" samatA ane lAgaNIthI bharelA ATalA zabdo koInA hRdayane sparzI ratnasAgarajInI sevA karavA mokalyA. nUtana muni guru AjJA tahattI karI vaiyAvacca mATe pahoMcI gayA. e ja varSe Aso javA basa thaI paDatA. pUjyazrIno eka mudrAlekha hato ke manane jarAya navaruM paDavA na devuM, jethI e nakhkhoda vALavAnuM tophAna suda-8nA pUjya maNivijaya dAdAnA svargavAsa thatAM siddhivijayajInA haiye apAra vedanA thaI. guru ma.nI gerahAjarImaM paNa emanI AjJA mujaba vaiyAvacca-sevA karatAM teozrInI tapa, japa, dhyAna, svAdhyAya ane rahyAM. eka varSa rAMdera pachI 8 varSa sUrata vaiyAvacca-sevAnI yoganI sarva pravRttio pAchaLa A AtmajAgRti ja sAthe adhyayana tapa-japa karatAM rahyAM. surata zahera mahArAjazrInuM satata kAma karatI rahI. AvI apramattatAno pATha khUba rAgI rahyuM. vi. saM. 1957nI sAlamAM bhAre utsavapUrvaka pU. paMnyAsazrI caturavijayajI mahArAjanA varada haste munizrI zIkhavavA pUjyazrInuM caritra khUba upayogI thAya tema siddhivijayajI mahArAjane paMnyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM che. AvyA. vi. saM. 1975nI vasaMtapaMcamIne divase mahesANAmAM temaja pUjyazrInA varada haste aneka pratiSThAo ane pUjyazrIne AcArya padavIthI alaMkRta karavAmAM AvyA hatA. aMjanazalAkAo thaI che ane seMkaDonI saMkhyAmAM dIkSAo thaI teozrIno kaMTha madhura, bhalabhalAne mohI le evo hato, eTale che. pUjyazrIno ziSyasamudAya 40 uparAMtano che. e darzAve jJAna sAthe vANInI prAsAdikatAthI pUjyazrInAM pravacano Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 321 che ke teozrI ziSyamohamAM phasAyA na hatA. pUjyazrIne to phakta eTalAthI ja saMtoSa ane AnaMda thato ke amuka bhAI ke bahenane dharmabodha thayo che! bhale pachI te game tenA ziSyaziSyA bane. pUjyazrImAM AvI nirIhavRttinAM darzana thatAM hatAM. tema chatAM, dareka ziSya pratye pUrI vatsalatA dharAvatA ane temane zAstrAbhyAsa ke sAdhanA mATe joItI badhI sagavaDanI satata kALajI rAkhatA. vaLI potAne to saMpUrNa svAzrayI ane svastha rAkhavAno ja prayatna karatA, jethI sevA levAnI jarUra paDe nahIM. tema chatAM, potAnA gurudevane kadI vIsarI zakyA nahIM. saM. 1995mAM sANaMdamAM pU. maNivijayajI dAdAnI mUrtinI pratiSThA thaI ane pU. bApajI mahArAja te vakhate jaI zakyA nahIM to chevaTe bImArI ane cha'rIpAlita saMghanA AdyapraNetA pU.A. bhaktisUrijI ma.sAnI nizrAmAM cANasmAthI zaMkhezvarano cha'rI pAlita saMgha jemAM sarva sakhata tApa hovA chatAM vihAra karIne, sANaMda jaIne ArAdhako pauSadhamAM hatA. gurumUrtinAM darzana karyA tyAre ja saMtoSa pAmyA. rAdhanapura pAsenuM samI gAma rUnA vepAranuM moTuM mathaka gaNAya uparAMta, eka ajaba vAta to juo : vi.saM. 1995 che. e gAmamAM vIzAzrImALI jJAtimAM zrI vastAcaMda varSa pahelAMnI A vAta che. amadAvAdanA rAjamArga para eka prAgajIbhAInuM dharmiSTha ghara hatuM. jainazAsananI moTAmAM moTI vayovRddha sAdhu, bALaka pA pA pagalI mAMDe tema, thoDuM thoDuM zAzvatI oLInI tapazcaryAnI zarUAtanA maMgala dine saM. cAlavAno prayatna karI rahyA che ane emanA manamAM, 85 1930nA Aso suda 8nA zubha divase vastAbhAInAM varSanI jaipha uMmare giranAra ane zatruMjayanA pahADo caDhIne tyAM tapasvinI suzrAvikA hanubAIe putraratnane janma Apyo. birAjamAna devAdhidevanAM darzana karavAnA koDa jAge che ane mAtApitAe mahotsavapUrvaka bALakanuM nAma mohanalAla rAkhyuM. pU. bApajI mahArAja, e uMmare dhImI dhImI gatithI majala mAtApitAnA dhArmika saMskAro bALakamAM UtaryA, abhyAsamAM kApIne, DoLInI madada lIdhA vinA, baMne girirAjonI yAtrA buddhipratibhAnA camakArA dekhAvA lAgyA, thoDA vakhatamAM karIne pAchA pharyA. vaMdana ho e tapasvI sUridevane ! paMcapratikramaNa ane navasmaraNa sudhI pahoMcI gayA. yauvananA Agamana sAthe mohanalAlamAM tapazcaryAnI vasaMta khIlI. saujanya kuladIpikA pU. sAdhvIzrI siddhadarzanAzrIjI ma.nA vidhisahita vIsa sthAnakatapa, cosaThapahorI pauSadha, cAra varasa saMyamajIvananI anumodanArthe mahetA kaMcanabena kAlIdAsa bhIkhAlAla samosaraNa tapa, siMhAsana tapa Adi tapazcaryA karIne dIrgha bharaDavALA) parivAranA saujanyathI tapasvI banI gayA. evAmAM pU. A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI vartamAnamAM vardhamAna tapanI preraNA dvArA mahArAja samI padhAryA. mohanabhAI para vairAgyanI asara AyaMbilatapanuM vyApaka mahattva darzAvanArA tapomUrti prabaLa banI. emano pavitra AtmA jAgRta banI gayo. emane vacanasiddha mahApuruSa, zAsanadIpaka ane apUrva saMyamajIvana svIkAravAno utsAha thayo. samInA saMghanI bhAvanAthI potAnA panotA putra mohanabhAInI dIkSAno zAsanaprabhAvaka mahotsava samImAM ja UjavAyo. saM. 1957nA mahA vada pU. A.zrI vijayabhaktisUrIzvarajI ma. 10ne divase pU. A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAje saMgha bhAratabharamAM gAmegAma AyaMbilatapanuM mahattva darzAvI, samakSa dIkSA pradAna karI. sabhAjanoe cokhAthI vadhAvyA. pU. AyaMbila zALAono pAyo nAkhanAra pU. A. zrI gurudeve mohanalAlane munizrI bhaktivijayajI tarIke potAnA vijayabhakti-sUrIzvarajI mahArAja samIvALAne nAme jagaprasiddha ziSya banAvyA. munizrI bhaktivijayajI mahArAja paNa che. pragaTaprabhAvI zrI zaMkhezvara pArzvanAthajIthI gujarAtanA zAstravizArada, jainadharmanA samartha jJAtA kAzIvALA AcAryadeva suprasiddha vaDhiyAra pradezanA zaMkhezvara gAmathI sAta gAu dUra zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanI sevA bhaktibhAvathI karatA Jain Education Intemational Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 vizva ajAyabI : rahyA ane jJAna-tapanA mArge AgaLa vadhatA rahyA. aneka tIrthakamiTI tathA ghaNAM gAmonA AgevAnonI bhAvanAthI mahAroganAzaka ane sarvasiddhidAyaka zrI AyaMbila tapa dvArA pUjyazrIno ardhazatAbdI mahotsava dhAmadhUmapUrvaka UjavAyo. vardhamAnatapanI jIvanabhara ArAdhanA ane preraNA karatA rahyA. yathArAmaguNa AcAryazrI mahAna taponidhi hatA. dasa vidyAbhyAsamAM zAstra ane vyAkaraNAdimAM pAraMgata thayA. pU. cIjo vAparavAno niyama kaDakapaNe pALatA. rAjasthAna, gurudeva to kAzI padhAryA hatA ane tyAM vidvAno taiyAra karavAnI gujarAta, uttara pradeza, muMbaI Adi pradezomAM vicarI, bhAvanAthI "zrI yazovijayajI pAThazALA'nI sthApanA karI hatI. sametazikharajI, giranArajI, zatruMjaya Adi tIrthonI ghaNI munizrI bhaktivijayajIne pU. gurudevanAM darzananI bhAvanA thatAM yAtrAo karI; kalakattA, banArasa, muMbaI Adi aneka kSetromAM teozrI lAMbo vihAra karIne kAzI pahoMcyA ane tyAre dIrgha cAritraparyAyamAM kula 58 cAturmAsa karI, zAsananAM aneka guruziSyanuM hRdayaMgama milana thayuM hatuM. kAryo susaMpanna karyA. teozrI nitya prANavallabha zaMkhezvara pratyeka jagyAe AyaMbila khAtAM zarU karAvavAM ane dAdAnuM smaraNa karatA. vihAramAM vAraMvAra zaMkhezvara tIrthanI yAtrA tapobhAvanAnI saMvRddhi karavI e pUjyazrInAM AgavAM dharmakAryo paNa karatA. pUjyazrIe aMtima cAturmAsa samImAM karyuM. 85 hatAM. saM. 1975nA aSADha suda bIjanA zubha divase varSanI vRddhAvasthAe karmodayavaza mAMdagIe gherI lIdhA, chatAM kapaDavaMjamAM pU. A. zrI vijayavIrasUrIzvarajIe teozrIne paNa AtmavizvAsa prabaLa karIne pUjyazrIe aMtima sAdhanA zrI gaNi padathI ane pAMcamane divase paMnyAsa padathI vibhUSita zaMkhezvaratIrthamAM karavAnI bhAvanA darzAvI. potAno nazvaradeha karyA. saM. 1989mAM zeTha jIvatalAla pratApazI tathA zeTha zaMkhezvara tIrthadhAmamAM choDavAnI icchA vyakta karI. DaoNkTaronI nagInadAsabhAI Adi AgevAnonI vinaMtIne mAna ApI nA hovA chatAM apUrva AtmabaLa darzAvI, ziSyo-praziSyo sAthe muMbaI padhAryA. te samaye bhUlezvara-lAlabAganuM cAturmAsa zaMkhezvara padhAryA. pUjyazrInAM ziSyaratno-pU. paM. zrI yAdagAra banI rahyuM. saM. 1992mAM ziSyasamudAya sahita premavijayajI gaNi, pU. paM. zrI subodhavijayajI gaNi, pAlitANA padhAryA tyAre vIramagAma, samI Adi saMghanA (vartamAnamAM sarva AcAryazrIo) Adie ghaNI sevA karI. AgevAnonI AgrahabharI vinaMtIthI pU. AcAryadeva zrImad pUjyazrIne hAthamAM upADIne zaMkhezvara dAdAnAM darzana karAvyAM. vijayasAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAje pUjyazrIne vaizAkha suda pUjyazrIe bhAvabhInI prArthanAthI aMtima icchA darzAvI ke, "he 4ne zanivAre prAta:kALe vizALa mAnavasamudAyanI upasthitimAM dAdA! bhavobhava tAruM zaraNa, tAruM zAsana prApta thajo"--ane AcArya padathI alaMkRta karyA. A uparAMta, upariyALA tIrthanI mALA hAthamAM laI mahAmaMtrano jApa japatAM japatAM tallIna thaI gayA. saM. 2015nA poSa suda 3ne pavitra dine vijaya muhUrte, pAMca maNakA bAkI rahetAM nazvaradehano tyAga karI, svargagAmI banyA. 30 varSa pachI pUjyazrInuM svapna sAkAra thayuM : pUjyazrInI smRtinA smAraka rUpe zrI pArzvanAtha bhagavaMtanI bhakti ane mahimAnI vRddhi svarUpe "zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra mahAprAsAda' nirmANa thavA pAmyuM. pUjayazrI vacanasiddha mahApuruSa, vardhamAnatapanA preraka, dharmabhAvanAnA dhotaka, aikyanA anurAgI, upariyALA tIrthanA uddhAraka, ghaNA rAjapuruSonA pUjaya ane vizALa ziSya samudAya dharAvatA hatA. 21 ziSyo, 42 praziSyo ane ghaNAM ja sAdhvIjIono samudAya vartamAnamAM vicArI rahyo che evA pUjyapAda zAsanaprabhAvaka gurudevazrIne koTizaH vaMdana! pa.pU. A. bhakitasUrijI ma.sA.nuM saMkhezvasukAme samAdhimaraNa thayuM e smRti nimitte emanA ziSyoe saujanya : pa.pU.A.zrI hemacaMdrasUrijI ma.sAnI preraNAthI pUA, premasUrijI ma.sA. tathA pU.A. subodhasUrijI ma.sA. nirmANa karAvela zrI yogezabhAI jayasukhabhAI saMghavI, morabInivAsI vizvanuM bejoDa-ajoDaevuM zrI 108 pArzvanAtha bhakitavihAra mahAprAsAda, (hAla madrAsa taraphathI) Jain Education Intemational Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa. 323 saMyama, sarasvatI ane sadoditatAnA joI trIjA bhAIe paNa e ja paMthe prayANa karavAno saMkalpa | triveNI-saMgame pratiSThita evA karyo. mahAsukhabhAI saM. 1987mAM dIkSA svIkArIne munizrI malayavijayajI banyA. tyAra bAda saM. 1989mAM mahA suda pU. AcAryazrI 10nA divase zrI zatruMjayanI godamAM pU. A. zrI vijayadAnavijayamukticaMdrasUrIzvarajI mahArAja sUrIzvarajI mahArAjanA varada haste saMyama svIkArIne muktilAle * mahApuruSonI mahAnatA mAtra susaMskArI parivAramAM munizrI mahodayavijayajI nAma dhAraNa karyuM, paraMtu mAtA maNijanmavAmAM ja nathI hotI, paNa janma pAmyA bAda janmane ja bahenanA AgrahathI vaDI dIkSA vakhate nAma badalIne zrI muktikhatama karavAnI sAdhanA e mahApuruSanI mahAnatAno mApadaMDa vijayajI rAkhavAmAM AvyuM. AgaLa jatAM, vaceTa bhAI kAMtilAla hoya che. pU. svargagata AcAryadeva zrImad vijayamukticaMdra- s8, paNa saMyama svIkArIne munizrI ravivijayajI mahArAja banyA. paNa saMyama svIkArIne munA sUrIzvarajI mahArAjanA vizALa jIvana para dRSTipAta karIzuM to DI to traNe putrone zAsanane caraNe dharIne mAtA maNibahena jIvanane te purA lAgyA vinA nahIM rahe ke e mahApuruSa hatA. rAdhanapuramAM dhanya banAvI gayAM. traNe bhAIo AcArya padane varyA hatA. janmelI e jIvanagaMgA AgaLa jatAM aneka pavitra pravAhothI | munizrI muktivijayajI mahArAja nAnapaNamAM paripuSTa banIne rAMdhejA mukAme samAdhinA mahAsAgaramAM vilIna vyAvahArika abhyAsamAM AgaLa rahetA, tema zAstrAbhyAsamAM thaI gaI. rAdhanapurathI rAMdhejA sudhI ane saM. 1971thI saM. paNa AgaLa rahevA lAgyA. rAtadivasa joyA vinA satata 2038 sudhInA kALamAM patharAyelI e jIvanagaMgAnuM thoDuM abhyAsa magna rahevuM e pUjayazrInuM eka mahAna lakSaNa banI amRtapAna karIzuM to jaNAze ke e muktilAla kharekhara muktinA gayuM. pUjyazrI mAnatA ke koI sAdhune dharmazAstronuM jJAnasaMpAdana ja lAla hatA. rAdhanapura eTale dharmasaMskAronI nagarI. pU. A. karavuM hoya to ochAmAM ocho dasa varSano samaya Apavo zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja kahetA ke "rAdhanapuranI joIe. emAM gurukRpA bhaLe to to kahevuM ja zuM! pUjyazrI upara AgaLa "A' lagAvIe to ja tene sammAna ApyuM gaNAya. e pU. A. zrI vijayadAnasUrijI mahArAjanA cAra hAtha hatA. rAdhanapuramAM maNilAla ane maNibahenanuM nAma dharAvatAM daMpatIne teozrIe temane ghaDavAmAM khUba ja kALajI lIdhI hatI. dIkSA tyAM saM. 1971mAM eka putraratnano janma thayo. mAtApitAe pachInAM thoDAM ja varSo pachI pUjyazrIne pravacana mATe taiyAra karyA tenuM nAma muktilAla pADyuM ane muktilAla kharekhara muktilAla hatA. rAdhanapuramAM ja sagAM-vahAlAM-paricito samakSa munizrI banyA. zrI maNibhAIne traNa putro thayA : mahAsukhalAla, muktivijayajI mahArAje prathama vyAkhyAna karIne saunAM mana kAMtilAla ane muktilAla. maNibhAI dhaMdhArthe AkolAmAM rahetA mohI lIdhAM hatAM. saM. 1993mAM pUnAmAM cAturmAsa daramiyAna hatA, paraMtu temanuM mana vAraMvAra dIkSA levA mATe jhaMkhatuM hatuM. pU. gurudevonI nizrAmAM 7-7 kalAkanI vAcanAno akhaMDa lAbha saM. 1975-mAM svargavAsI thayA tyAM sudhI emanI e bhAvanA laI atyaMta jJAnavRddhi karI hatI. A cAturmAsamAM mAtA sAkAra na banI, paraMtu vairAgyanAM bIja traNe putromAM ropAI gayAM maNibahenanI tabiyatanA samAcAra maLatAM traNe baMdhuo murabADA hatAM. emAM muktilAla nAnapaNathI bhaNavAmAM hoMziyAra hatA, cAturmAsa bAda turata rAdhanapura tarapha vihAra karavA lAgyA. saM. paraMtu cAra aMgrejI dhoraNathI AgaLa bhaNyA nahIM. mahAsukhabhAI 2010mAM pU. paMnyAsa zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryanI nizrAmAM sAthe vepAra arthe muMbaI gayA. tyAM pU. A. zrI sAgarAnaMda- cAturmAsa vakhate munizrI muktivijayajInA yuvAnInA utsAhane sUrIzvarajI mahArAjanuM cAturmAsa hatuM. muktilAla teozrInA eka navo ja dizAbodha maLyo. namaskAra mahAmaMtrAdi viSayaka paricayamAM AvyA. teozrInI nizrAmAM dhArmika abhyAsamAM ciMtananI dizA maLatAM pUjyazrInA jIvanamAM eka navo ja prakAza AgaLa vadhyA ane vardhamAna tapano pAyo nAkhyo. A arasAmAM phelAyo, jenA prabhAve teozrInI vRtti-pravRttimAM saMghavAtsalya, munivarya zrI rAmavijayajI mahArAja UgatA sUryanI adAthI maitrI Adi aneka guNonI vizeSa khilavaNI thavA pAmI. prabhAva pADI rahyA hatA. muktilAlanA moTAbhAI eka vAra pUjayazrI vAraMvAra A cAturmAsane yAda karIne dhanyatA teozrInA vyAkhyAnamAM AvyA ane haMmezAM vyAkhyAna anubhavatA. pUjyazrInA jIvana-sAgaranuM peTALa Ama to sAMbhaLavAnI Teva paDI gaI. aMte saMyama svIkAravAnI bhAvanA DhagalAbaMdha tejasvI ratnonA prakAzathI jhagArA mArI rahyuM hatuM, daDha thaI. baMne bhAIonI dIkSA aMgIkAra karavAnI manokAmanA paraMtu emAM ye nirIhatA, saMyamapriyatA, svAdhyAyarasikatA Adi e, Jain Education Intemational Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 vizva ajAyabI : guNo to evA viziSTa koTinA hatA ke enI joDa jaDavI muzkela vacce paNa temanuM mana tema ja dhyeya saMyamajIvananI anumodanA che. saMyamapriyatA to evI ke vijAtIyanA paricayathI sAva tarapha ja rahetuM. kALa vaheto rahyo. jesiMgabhAI bhaNI gaNIne aLagA rahetA. sAdhvIjIo ke strIo sAthe bahu bolatA nahIM. yauvanavaya pAmyA. gRhasthadharmane svIkAratAM teo paraNyA ane je sAdhu-sAdhvI AvI maryAdAnA premI na hoya emanA sAthe sAthe peDhInI aneka javAbadArIo paNa saMbhALI lIdhI. paricayamAM AvatA ja nahIM. teo pratye pUjyazrIne svAbhAvika kartavyanI kasoTImAM kuzaLatA dAkhavI vyavasAyamAM nAmanA ja aruci rahetI. meLavI. bajAramAM peDhInI AbarU paNa khUba vadhArI. A badhuM svAdhyAya pratye vizeSa rUci e pUjyazrIno viziSTa prApta chatAM temane mana to jinapUjA, pravacanazravaNa, japa-tapa guNa hato. nitya navuM meLavavAnI tamannA pUjyazrIne chellAM ane ArAdhanA ja mukhya hatAM. varSomAM aMgrejI abhyAsa mATe prayatnazIla rAkhatI. navasArI vi. saM. 1981mAM pU.A. zrI vijayadAnasUrIzvarajI cAturmAsa pachI to teozrIe aMtaramukhI ArAdhanA vadhu mahArAja, pU. paM. zrI premavijayajI mahArAja tathA pU. munizrI pramANamAM AraMbhI dIdhI. sAMje pratikramaNa bAda turata ja sUI rAmavijayajI mahArAjanuM comAsuM amadAvAdamAM hatuM. jatA ane rAtre sADAbAra-eka vAge jAgIne savAra sudhI pravacanamAM mAnavamedanIno pAra raheto nathI. guru bhagavaMtonI svAdhyAyamAM khovAI jatA. jIvananA prAraMbhakALe kaMThastha kareluM abhilASA phakta "savi jIva karuM zAsanarasI' hoya che. teo keTaluMya zruta A rIte pUjayazrIe chellAM varSomAM pharI tAjuM Avela takone sAdhI le che. pU.paM. zrI premavijayajI mahArAje karI lIdhuM hatuM. sva-para samudAyanA suvihita sAdhuo sAthe zrAddharano pArakhI lIdhAM ane eka divasa pauSadhamAM rahelA haLI-maLI javAnI pUjyazrInI milanasAra vRtti to suprasiddha zrAvakone pUchyuM, "bolo bhAI, A jesiMgabhAI cAritra le che. A sarva guNonA yogathI jIvanamAM je zAMti-zuddhi to temanI sAthe koNa koNa taiyAra che?" A vAtamAM anubhavI zakAya eno bharapeTa AsvAda mANIne pU. ArAdhakoe sAro evo utsAha darzAvyo. sArA evA AcAryadevazrI mRtyumAM paNa samAdhi sAdhI gayA, tyAre abhigraho thayA. jesiMgabhAIe paNa nirNaya jaNAvyo ke, zAsanane eka mahAvaktA, samartha svAdhyAyavIra ane "AvatA comAsA pahelAM dIkSA levI, nahIMtara aSADhI saddaguNabhaMDAra sAdhuvarya gumAvyAno zoka vyApI vaLyo. lAkha caudazathI upavAsa karavA." AvA abhigrahathI sarva kuTuMbIjano lAkha vaMdana hajo e mahAna sAdhuvaryane! akaLAI UThyA, paNa siMgabhAI temanA nirNayamAM makkama saujanya : pa. pU. A.zrI prabhAkarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI hatA. Akhare temanI makkamatAno vijaya thayo. saM. 1981nA zrAvaka bhaktonA taraphathI phAgaNa suda bIjano divasa dIkSA grahaNa mATe nakkI thayo. e mahAna tyAgI, vairAgI, samatAnA sAgara, puNya divasa AvI pahoMcatAM pU.A. zrI vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste jesiMgabhAIe ane bIjA paNa navakAramaMtranA ArAdhaka, vacanasiddha mahAtmA, sAthIoe dIkSA grahaNa karI. jesiMgabhAI maTI munizrI samartha zAsanaprabhAvaka, mahArASTra-kesarI jazavijayajI banI gayA. saMsArano tyAga karI, tyAganA mArge pU. A. zrI vijayayazodevasUrijI ma. zrI rAmavijayajInA ziSya banI gayA. A dIkSA-mahotsavanI saM. 1944nA caitra vada 13nA zubha divase dharmanagarI bhavyatA nIrakhI pU. A. zrI vijayavallabhasUrijI mahArAje amadAvAdamAM pUjyazrIno janma thayo. temanuM saMsArI nAma paNa muktakaMThe prazaMsA karI ke, "yaha to isa kAlake zAlibhadra jesiMgabhAI hatuM. pitAnuM nAma lAlabhAI ane mAtAnuM nAma kI dIkSA huI." gajarAbAI hatuM. kuTuMba jainadharma pratyenI zraddhA, bhakti ane dIkSA bAda munizrI jazavijayajI jJAnasAdhanAmAM saMskArathI raMgAyeluM hatuM. AvA dharmaparAyaNa kuLamAM janmavAnuM layalIna banI gayA. saMyamajIvananI kriyA karavAmAM ekatAna bhAgya jesiMgabhAIne prApta thayuM. kuTuMbanA dharmanA saMskAro ane banI, gurvAjJAnuM pAlana-vinayAdi guNa sAdhavAmAM utsuka banI, deva-guru uparanI deDha zraddhA-A pramukha guNo temanAmAM anya munirAjo mATe eka AdarzarUpa banyA. saMyamayAtrAmAM bAlyavayathI ja vaNAI gayA hatA. bhoga-upabhoganAM-dhano pragati karatA rahyA. yogyatA pramANe saM. 1995mAM gaNi Jain Education Intemational Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 325 paMnyAsapada, saM. 2004mAM upAdhyAyapada ane saM. 2005mAM indrazrIjI nAme jAhera karavAmAM AvyAM. AcAryapade ArUDha thaI AcAryazrI vijayayazodevasUrIzvarajI - jenI jhaMkhanA UMDe UMDe varSothI bharI hatI te prApta thatAM tarIke jAhera thayA. pUjyazrInI saMyamasAdhanAmAM tema ja manizrI trilocanavijayajI saMyamasAdhanAmAM lAgI gayA. zAsanaprabhAvanAmAM paNa agresara rahyA. teozrIe mahArASTra dAdAgarudevonuM ane potAnA gurudevanuM saMyamajIvana AMkha sAme ane khAnadezamAM vicarI tyAMnI prajAmAM dharmazraddhAnuM adbhuta rAkhI tapa-tyAga, jJAna-dhyAna, vaiyAvacca ane siMcana karyuM. anaMtA upakAra karyA, je mahArASTra kadI vIsare tema AjJAMkitapaNAne AtmasAta karyA, guru samarpaNabhAva ane gurunathI. mahArASTramAM teo "mahArASTra kesarI' tarIke ja oLakhAtA AjJA teozrIno jIvanamaMtra banI gayo. teozrI tapasvI rahyA. pU. A. zrI vijaya yazodevasUrIzvarajI mahArAjanuM sthAna tarIke prasiddhi pAmyA. teozrImAM eka bIjI paNa vizeSatA viziSTa hatuM. hatI ke, teozrI haMmeza doSarahita gocarI vAparavA-lAvavAmAM sAvadhAna rahetA. anya sAdhuone vAcanAmAM paNa gocarInA saujanya : pU.paM. zrI zivAnaMdavijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrI 42 doSono evo suMdara khyAla ApatA ke sAdhuo te supArzvanAtha jaina che.mU.pU. saMgha-cokIpeTha-dAvaNagiri (karNATaka) doSamAMthI bacavAno khyAla rAkhe. vaLI, "deha duHkhama, mahA gurvAjJAne jIvanamaMtra banAvanArA, phalam' A maMtra teozrInA jIvanamAM UMDe sudhI vaNAI gayo tapomUrti, parama sahiSNu hato. dehanuM duHkha sahana karavA zraddhAnuM AtmabaLa joIe ane aMtarAtmAmAM sahanazIlatA pariNamavI joIe-ema teozrI pU. A.zrI vijayatrilocanasUrijI ma. mAnatA. A vAtanI pratIti pUjyazrInA jIvananA aMta sudhI pUjya AcAryazrI vijayatrilocanasurijI mahArAjano jovA maLe che. janma pavitra ane dharmavAsita evA sthaMbhanatIrtha (khaMbhAta)mAM manizrI trilocanavijayajI mahArAjane temanI saM. 1954nA mAgazara vada 11ne divase thayo hato. temanA saMyamajIvananI utkaTa sAdhanAnI yogyatA jANIne saM. pitAnuM nAma popaTalAla, mAtAnuM nAma jayakArabahena ane 2015nA vaizAkha suda 6nA ahamadanagaramAM paMnyAsa padathI temanuM potAnuM janmanAma tribhuvana hatuM. tribhuvane bAlyavayamAM ane saM. 202nA mAgazara suda 2 ne divase amalaneramAM ja pitAnuM chatra gumAvyuM hatuM, paNa vahAlasoyI mAtAe bevaDI AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA hatA. pU. A. zrI javAbadArI saMbhALI putra tribhuvanamAM ucca saMskAro ane vijayayazodeva-sUrIzvarajI mahArAjanA ziSya parivAramAM sau sadgaNonuM AropaNa karyuM. samaya jatAM mAtAne putrane prathama sUripadArUDha thanArA pUjyazrI hatA. pU. gurudeva sAthe paraNAvavAnA koDa jAgyA. mAtAnA Agrahane vaza thaI tribhuvane chelluM comAsuM mahArASTra choDI rAjasthAna-sirohImAM karyuM. saM. saMsAra to mAMDyo, paNa temanuM mana saMsAramAM lAgyuM nahIM. temAM 2018mAM pU. gurudeva kALadharma pAmyA. pU. A. zrI eka putrIno janma thayo. saMsAranuM baMdhana vadhyuM ane sAthe temanI vijayatrilocanasUrijIne A AghAta kAramo hato, paNa samatA manovedanA paNa vadhI. teo dIkSA levAno nizcaya karI, have keLavI hatI. javAbadArI samajyA hatA. mahArASTravAsIonI konuM zaraNa levuM te vicAravA lAgyA. evAmAM prakhara tyAgI- ciMtA dUra karavA teozrI potAnA ziSya parivAra sAthe mahArASTra vairAgI pU. muni zrI jazavijayajI (AcAryazrI padhAryA ane te pradezane potAnI karmabhUmi banAvI. gurudevanuM vijayayazodevasUrijI) mahArAjanuM apramatta saMyamajIvana joI sthAna saMbhALI anaMtI kRpAno varasAda varasAvyo. e pradezamAM teozrInuM zaraNuM levAnuM nakkI karyuM. pravrajyAnA mArge javA mATe gAmegAma vicArI zrAvakone zrIsaMgha pratyenI pharajo ane teo ja nahIM, temanAM dharmapatnI paNa tatpara banyA. saM. zAstrokta vyavasthA vagere samajAvI doSothI vAryA. yuvAna 1989nA jeTha vada 11ne divase khaMbhAtamAM pUjyapAda bhAI-bahenone paNa vaDIlone nitya vaMdana karatAM tema ja AcAryazrI vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste devadarzana, pUjA ane guruvaMdana AdimAM rasa letAM karyA. A bhAgavatI pravajyA aMgIkAra karI ane pU. munizrI pradezanAM nAnAM-moTAM zAsanakAryo ke matabhedo mATe teozrI jazavijayajInA ziSya tarIke munizrI trilocanavijayajI nAme sadA jAgRta rahetA. amalanera taraphano pU. A. zrI. ghoSita karavAmAM AvyA ane teozrInAM dharmapatnIne sAdhvIzrI vijayatrilocanasurijI mahArAjano vihAra cAlu hato. cAra Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 vizva ajAyabI : pAMca mAilanuM aMtara bAkI hatuM. pUjyazrI eka pachI eka suzrAvikA pradhAnabahenanI kukSie saM. 1940nA kArtika suda vicAramAM gUMthAI rahyA hatA. amalanera saMghanA matabheda 11nA maMgala dine thayo hato. saMsArI nAma cimanabhAI hatuM. miTAvI sarvanuM kalyANa karIzuM. gurubaMdhune bheTIzuM. tevAmAM teo nAnapaNathI dhArmika abhyAsamAM ghaNI ruci dAkhavatA hatA. sAmethI kALa samI eka embeseDara kAra AvI ane dhakko pa. pU. AcAryazrI vijayanItisUrijI mahArAjanA nikaTa lAgyo. sAthenA zramaNabhagavaMto ane AsapAsanA sau bhegA paricayamAM AvI teozrI dharmakriyAmAM tattvajJa ArAdhaka tarIke thaI gayA. bhakto paNa AvI pahoMcyA. amalanera lAvI atyaMta jANItA banyA. dharmAbhyAsa sAthe japa-tapamAM paNa vadhu upacAro zarU karyA. gAmegAmathI saMghanA AgevAno ane rasa dAkhavavA mAMDyA. tyAM yogya vaye, mAtApitAnA AgrahathI bhAvika bhakto zAtA pUchavA AvavA lAgyA. "huM zAtAmAM chuM. temanAM lagna phUlIbahena sAthe karavAmAM AvyAM. te vakhatanA mArI ciMtA karazo nahIM. moTaravALAno koI doSa nathI, tene lokamAnasane mAna ApI teozrI muMbaImAM zeThazrI nagInadAsa kAMI kahezo nahIM, laDhazo nahIM." Ama raTaNa cAlu hatuM. karamacaMdanI peDhImAM dharma sAthe arthopArjananA praznane hala karavA baMdhaka muni, gajasukumAla mahAtmA ane metAraja munine joDAyA hatA. saMsAramAM paDyA chatAM dharmabhAvanA evI ja thayelA upasargo yAda kare che. potAnI vedanAne haLavI banAve prabaLa ane kAryarata hatI. teo vardhamAnatapanI oLInI saLaMga che. pU. A. zrI vijayabhuvanabhAnusUrijI mahArAja ArAdhanA ArAdhanA, vItarAga prabhunI aSTaprakArI pUjA, vyAkhyAnazravaNa, karAve che. "mahAtmA, jAgo cho ne? sAvadhAna! sAvadhAna! sAMje pratikramaNa, parvatithie pauSadha Adi dharmapravRtti aneka kharo avasara Avyo che." ane kharekhara mahArASTra nirAdhAra ArAdhaka puNyAtmAo sAthe pAyadhunI sthita zrI goDIjI jaina banyuM. haMsalo UDI gayo! dIpaka bujhAI gayo! gurudeva derAsara-upAzrayamAM karatA. goDIjImAM sAmAyika-pratikramaNachellI kSaNa sAdhI gayA. baMne bhava sudhArI gayA. samatAnA pauSadha AdinI sAmUhika ArAdhanA prasaMgopAta thatI. temAM sAgara, karuNAvatsala, parahita-ciMtaka ane gurvAjJAmaMtrane teozrI saunA lADIlA dharmanetA banI rahyA. temanI dekharekha jIvanamAM utAranArA pU. A. zrI vijayatrilocanasUrijI ane doravaNI nIce anupama harSollAsathI dharmakriyAo thatI mahArAja sAhebanAM caraNe koTizaH vaMdanA! hatI. AvA 80-90 ArAdhakonI eka maMDaLI hatI ane tenA pU. paMnyAsa zrI zivAnaMdavijayajI mahArAjazrInI preraNAthI teo AgevAna hatA. A sarva dhArmika pravRttionA phaLasvarUpe zrI supArzvanAtha jaina (ema.pI.) saMgha, cokIpeTha, devanagiri teozrIe muMbaImAM kuMbhAra TukaDAmAM bhADAnA makAnamAM zrI (karNATaka)nA saujanyathI vardhamAna tapa AyaMbila khAtAnI sthApanA karI ane khUba prema, Adara ane khaMtathI aneka puNyAtmAone zrI vardhamAna siddhacakrArAdhana tIrthoddhAraka, mAlavadezoddhAraka ane AyaMbila tapamAM joDI AgaLa vadhAryA. mohamayI muMbaI zrI vardhamAna AyaMbila tapanA prakhara prasAraka nagarImAM AvI dhArmika pravRttiomAM aneka jIvone sAMkaLavA pU. A.zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI ma. e ghaNuM kaThina kArya hatuM, paraMtu teozrI evAM kAryo saphaLatAthI pAra pADI khUba anumodanAne pAtra banyA hatA. pU. AcAryazrI cAMdrasAgarasUrIzvarajI cimanabhAI pU. AgamodvArakazrInAM tAtvika mahArAja zrI vardhamAna vyAkhyAnothI khUba prabhAvita thayA hatA ane tenA pariNAme AyaMbila tapa ane zAzvatI vairAgyanI bhUmikAe sthira thaI, saMsAranA kIcaDamAMthI nIkaLavA zrI navapadajI oLInI mathAmaNa karavA lAgyA. temanAM dharmapatnI phUlIbahenanI prabaLa ArAdhanAnA prasAraka tarIke mohadazA ane bAdhaka manovRttinA kAraNe dharmamArge doranAra vizeSa prasiddhi pAmyA hatA. upakArI pU. A. zrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAja paNa pUjyazrIno janma amadAvAda dIkSA ApavAnA prazna dvidhAmAM hatA, paraMtu cimanabhAIno dozIvADAnI poLamAM saMkalpa daDha hato. aMte pU. AgamoddhAraka AcAryadevazrInI hUMpha kUvAvALA khAMcAmAM zeThazrI maLI. eka vakhata goDIjImAM dharmakriyAmAM rasa letA 80 jeTalA jezIMgabhAI paTavAne ghera ArAdhakone ema hatuM ke cimanabhAI paristhitivaza dIkSA laI Jain Education Intemational Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 327 zake tema nathI, paraMtu cimanabhAIe joradAra saMyamaraMga rAkhyo. oLI karI hatI. pa. pU. AgamoddhArakazrInAM vyAkhyAnonA stavanAdi lalakArI badhAMne saMyama tarapha vALavA abhigraha pracAra-prasAra mATe "siddhacakra' mAsikanuM saMpAdana saM. 1986thI ApavA mAMDyo ane prAMte pote paNa vairAgyanA mArge bhAgavatI 1989 ane saM. 2003thI 2018 sudhI karyuM hatuM. A dIkSA grahaNa karI 'muni zrI caMdrasAgarajI' nAme saMyamajIvanano uparAMta, aneka graMthonuM saMpAdanakArya ane nUtana graMthonuM lekhana svIkAra karyo. dIkSA bAda pUjyazrIe jJAnAbhyAsamAM ekAgra paNa karyuM. pUjyazrI saM. 2019nA phAgaNa vada 6ne divase banI siddhahema vyAkaraNa para prabhutva meLavyuM. zuddha pATho sAthe suratamAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. pUjyazrInA 45-50 mULa mAtra chapAvI ane "AnaMdabodhinI' nAme suMdara ziSyo-praziSyo vartamAnamAM vicArI rahyA che ane viddhabhogya TIkA lakhI, vidvAnomAM agragaNya sthAna meLavyuM. zAsanaprabhAvanAthI pUjyazrInI pratibhAne ujvaLa prakAzathI pUjyazrInI pratibhA, vANI, zakti, paDachaMda kAyA, meghamalhAra zobhAvI rahyA che! koTi koTi vaMdana hajo evA pUjayavarane! samo bulaMda avAja tema ja tyAga-tapa-saMyamanuM ojasvI baLa pU. A.devazrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI saMdhamAM aneka dharmakAryonI paraMparA vadhAranAruM nIvaDyuM. sAgara parivAranA saujanyathI mAlavAnI-urjananI puNyabhUmimAM vIsamA tIrthaMkara zrI munisuvratasvAmInA zAsanakALamAM zrIpAla mahArAjA ane saMyamajIvananA utkRSTa sAdhaka ane mayaNAsuMdarIe navapadajInI cirasmaraNIya ArAdhanA karelI te mahAna tyAgI-tapasvI sthAna jIrNazIrNa banI gayuM hatuM. teno pUjyazrIe AmUlacUla uddhAra karAvI zrI siddhacakArAdhana tIrthanI punaH sthApanA karI. pU. AcAryazrI vijayaraMgasUrIzvarajI ma. bhavya dharmazALA, AyaMbila khAtuM, jJAnamaMdira, bhojanazALA, pUjyapAda AcAryazrI vijayaraMgasUrIzvarajI mahArAjano upAzraya AdinA nirmANa sAthe zrIpAla-mayaNAsuMdarInI navapada janma vaDodarA pAsenA darAparA nAmanA eka nAnakaDA gAmamAM ArAdhanAnI bhUmi sAthe saMlagna prAcIna cha-sAta derAsarono saM. 1965mAM kArataka vada amAvasyAnA divase thayo hato. uddhAra karI, zrI kezariyAjInI dehapramANa te ja varNanI navI pitAnuM nAma manasukhalAla ane mAtAnuM nAma gaMgAbahena hatuM. pratimA bharAvI tenI sthApanA karI, je pratimA samakSa zrIpAla teozrInuM janmanAma DAhyAlAla hatuM. Adarza mAtApitAnI mahArAjA ane mayaNAsuMdarIe ArAdhana karela te pratimAjI chatrachAyAmAM bALaka DAhyAbhAIno uchera thayo hato. gAma sAva hAla dhUlevAjImAM kezariyAjI tarIke prakhyAta che e lokoktine nAnuM hatuM tethI dhArmika ane vyAvahArika zikSaNanI sagavaDa na ciraMjIva banAvI. AthI samagra ujjaina jaina saMghano paNa hovAthI DAhyAbhAIne bhaNavA mATe pAlitANA tIrthakSetramAM punaruddhAra thayo ane vikAsa thayo. mAlavAmAM paNa aneka sa thayo. mAlavAmAM paNa aneka Avela gurukuLamAM mUkavAmAM AvyA. dhArmika saMskArono vAraso gAmomAM jainadharmanI jhAMkhI banelI chAyAne tejasvI banAvI. gaLathUthImAM ja maLelo, tethI DAhyAbhAI khUba ja apramattabhAve pUjyazrIne pAlitANAmAM pU. AgamodvArakA dhArmika zikSaNa levA lAgyA ane ahIM AvanAra yAtrikonI AcAryadevanA varada haste saM. 1998mAM gaNipada ane paMnyAsa sevAbhakti karavAmAM paNa rasa levA lAgyA. prabhubhaktimAM to padathI vibhUSita karavAmAM AvyA ane 2007nA mahA suda apAra ruci hatI ja, tethI siddhagirinI 99 yAtrA karI. vadhu 10nA maMgala dine pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrI dhArmika abhyAsa karavAnI tAlAvelI lAgatAM teozrI mANijyasAgara-sUrIzvarajI mahArAjanA varada haste surata- mahesANAnI pAThazALAmAM dAkhala thayA. enAthI ya AgaLa gopIpurAmAM mahotsavapUrvaka AcArya padathI alaMkRta karavAmAM bIjAM be varSa zivapurInI boDiMgamAM rahIne dhArmika abhyAsamAM AvyA. teozrIe navapada ArAdhaka samAja ane pachI zrI sArI evI pragati karI. tyAra bAda temane pU. A. zrI siddhacakra ArAdhaka samAjanI sthApanA karI. Aje paNa prativarSe vijayayazodeva-sUrIzvarajI mahArAjano nikaTano paricaya thayo hajAro ArAdhako A samAjanI doravaNI nIce zrI ane prAMta saM. 1993nA kArataka vada pAMcamane zubha dine siddhacakrajInI oLInI ArAdhanA kare che. pUjyazrIe zrI siddhAMtamahodadhi pU. AcArya bhagavaMta zrImad vardhamAna AyaMbila tapanI zrI navakAra mahAmaMtranA 68 akSara vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste aThThAvIsa varSanI pramANa 68 oLI karI hatI. tema ja navapadajInI 114 bharayuvAna vaye bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI pU. A. zrI Jain Education Intemational Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 vizva ajAyabI : vijayayazodevasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya munizrI sAdhuvarganI navakAramaMtranI akhaMDa dhUna vacce, padmAvatInI vijayaraMgavijayajI tarIke ghoSita thayA. ArAdhanA pUrvaka ane paMcamahAvratanA uccAraNapUrvaka aMtima dIkSAdAtA ane dIkSAguru-bane mahAtmAo ucca ArAdhanA karI samAdhipUrvaka A nazvara jagatamAMthI vidAya kakSAnA saMyamI, tapasvI ane tyAgI sUrivaro hatA tethI lIdhI-kALadharma pAmyA. samagra jaina samAjamAM A samAcArathI teozrIne paNa saMyamajIvananI uttama tAlIma maLI, jJAna gherA zokanI lAgaNI phelAI gaI. tapanI uttama vRddhi thaI ane aMtaraMga guNono vikAsa thayo. saujanya : pU. paMnyAsa zrI zivAnaMdavijayajInI preraNAthI zrI sevA-vaiyAvaccanA guNo to prathamathI ja vikaselA hatA. kevaLa supArzvanAtha jaina zvetAmbara mU.pU.saMgha, cokIpeTha devagiri 6 varSanA dIkSAparyAya pachI gurvAjJAthI juduM comAsuM karIne (karNATaka) taraphathI vyAkhyAna ApavAmAM paNa adbhuta kuzaLatA prApta karI. saM. mevADadezoddhAraka 222 pratiSThA kAraka 400 2031nA kArataka vada 10 ne divase pUnA mukAme gaNi pada ane saM. 2032nA vaizAkha suda pAMcame dhUliyA mukAme aThThamanA tapasvI paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. tyAra bAda, 5. pU. A.zrI mahArASTramAM pUjyazrInAM aneka prabhAvaka cAturmAsa thayAM. vijayajitendrasUrIzvarajI mahArAja teozrInI nizrAmAM pratiSThA, upadhAna Adi aneka mahotsavo mabhUmi rAjasthAnamAM pAdaralI gAma che. temAM anerI zAsanaprabhavanAsaha bhavya rIte ujavAyA. teozrInI hIrAcaMdajI nAme eka suzrAvaka vasatA hatA. temanAM dharmapatnI utkRSTa saMyamasAdhanA, vizALa jJAnaprApti, yazasvI zAsanakAryo manubAInI kukSie saM. 1979nA vaizAkha vada ne divase eka karAvavAnI kuzaLatA Adi guNothI prerAIne saM. 2038nA putraratnano janma thayo. putranuM nAma jeThamalajI rAkhyuM. mAtAnA mahA vada 6ne divase maMcara (pUnA) mukAme AcArya pade ArUDha prabaLa saMskAra vaDe A. zrI maMgalaprabhasU.ma.nI preraNAthI dhArmika karavAmAM AvyA. saMskAravALA thayA. zALAkIya zikSaNa laIne vepAradhaMdhArthe muMbaI pU. AcAryazrI vijayaraMgasUrIzvarajI mahArAjanA AvelA jeThamalajIne pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI viziSTa prabhAvathI mahArASTra ane khAnadezanA zrIsaMgho mahArAjano pAvanakArI saMparka thayo ane teo saMyamI banavAnA pUjyazrInA ati nikaTanA paricayamAM AvyA. manorathavALA thayA. saMsAranI jaMjALamAM jakaDAI cUkyA hovAthI juramAM saM. 2040mAM cAturmAsa sthita hatA tyAre A manoratha saphaLa banAvavA ghaNo puruSArtha karavo paDyo, paNa niyama mujaba UbhA UbhA pratikramaNa karatAM ekAeka paDI aMte vijayI banIne savA varasanA bALakane mAtA-pitAne javAthI jamaNA aMge lakavA (pakSaghAta)nI asara thaI ane soMpIne saM. 2008nA jeTha suda pAMcame muMbaI bhAyakhalAmAM tabiyata bagaDI. tyArathI teozrI nAilAje besaNAM karavA saMyama svIkArIne muni zrI jitendravijayajI mahArAja banyA lAgyA. jIbha upara ajaba kAbU dharAvatA hatA. haMmezAM ane gurupade pU. munivarya zrI bhAnuvijayajI mahArAjane sthApita pAdavihAra karavAnA AgrahI hatA. tabiyata lathaDI pachI karyA. kayAreka DoLIno upayoga karatA. tabiyata lathaDyA pachI gurusamarpaNabhAva, jJAnadhyAnanI tAlAvelI, tapaprema svajIvana vize vizeSa sabhAna thaI gayA hatA. ArAdhanAno Adi guNonA prabhAve thoDA ja samayamAM teozrIe adbhuta vega paNa vadhAryo hato ane samAdhibhAvamAM savizeSa lIna pragati sAdhI. pUjyazrInA nAnAbhAI gaNezamalajIe paNa vaDIla rahetA hatA. ahamadanagaranuM comAsuM thayuM tyAre pratiSThAnAM baMdhunA saMyamajIvanathI AkarSAIne be varSa bAda dIkSA lIdhI. kAryo pUjyazrI ane gurubaMdhu zrI vijayadhanapAlasUrIzvarajI ane muni guNaratnavijayajI banyA. muni zrI jitendravijayajI mahArAjanI nizrAmAM suMdara rIte UjavAyAM hatAM. tyAra bAda mahArAja para gajabanI gurukRpA hatI, ethI thoDA ja varSomAM pUjyazrInuM chelluM comAsuM saMgamanera mukAme thayuM. cAturmAsa jJAna-dhyAna ane tapa-japanAM kSetre pUjyazrIe khUba ja suMdara daramiyAna suMdara ArAdhanA karI-karAvI. saM. 204panA pragati sAdhI. aThThama emano priya tapa. 400 aThThama karIne A kArataka vada 4ne divase sakaLa saMghanI upasthitimAM, vizALa kSetramAM mahAna siddhi meLavI. taduparAMta karmasAhityanA sarjanamAM Jain Education Intemational Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 329 paNa suMdara phALo Apyo. pU. dAdA gurudevanA kALadharma bAda pUjyazrIno mudrAlekha hato. "zrAvaka pAse gocarI mAMgavI, pUjyazrInI preraNA "mArI bhAvanA che ke koI mevADa saMbhALe, chokarA, chokarI mAMgavA paNa paisA mAMgavA nahi, nahiMtara koI mAravADa saMbhALe e vAtane lakSamAM laI teozrIe potAnI sAdhunI kiMmata koDInI thaI jAya.... vihArabhUminA kendra tarIke mevADane pasaMda karyuM. A pradezano ghaNI 30-35 ki. mI. no rojibdo vihAra hato. rIte uddhAra karavo jarUrI hato. vizALa ane mahAna jinamaMdiro sukalakaDI kAyAmAM joza ane khumArI jovA jevI hatI. saM. jarjarita thaI gayAM hatAM, kayAMka maMdiro sArAM hatAM, to pUjakono 2061mAM mevADamAlavAnI pratiSThAo pUrNa karI ati ugra abhAva hato. A badhI khAmIone najara samakSa rAkhIne pU. vihAra karI surata pahoMcyA. tyAM tAva caDhyo-utare ja nahiM. paMnyAsajI jitendravijayajI gaNivare khUba ja kaSTo sahana karIne varSothI davA lIdhela nahI mATe upekSA karI.roga vadhatAM tapAsa mevADamAM vicaraNa cAlu rAkhyuM ane pUjyazrInA prayatnothI thoDAM karAvI. lIvaranuM keMsara tharDa sTejanuM khyAla Avyo chatAM apAra varSomAM mevADa pradeza dharmajAgRti anubhavI rahyo. pUjyazrInI samAdhi. mArI to TIkiTa kyAranI pUrI thaI gaI che. vagara pAvanakArI preraNAthI mevADa mAlavA AdimAM 400 maMdirono TIkITanI musApharI che. game tyAre TI. TI. Ave utaravA taiyAra jIrNoddhAra thayo. derAsaronA jIrNoddhAra sAthe hajAro zrAvaka chuM-samAdhAna e ja svarga che, pratikuLatAmAM prasannatA Adi zrAvikAonA jIrNoddhAra karyA. sthAnakavAsI terApaMthIone sUtro AtmasAt karelA. Aso suda-2nA rAtre 1.52 miniTe jinapUjAnI zAstrIyatA samajAvI jinapUjaka banAvyA. 222 surata bhaTAra roDamAM namaskAra mahAmaMtra sAMbhaLatAM sAbhaLatAM jeTalAM maMdironI aMjanazalAkA pratiSThA karAvI. 25 uparAMta svargavAsI banyA. 107 ziSyo tathA 201 ziSyAonA upadhAnatapa thayAM. 75 dIkSAo thaI. bikhare phUla jevA 25 uparAMta pustako prakAzita thayAM, jemAM "rasabaMdho' nAmano 25 hitaciMtaka gurudevazrIno sadA mATe viraha thaI gayo. amara hajAra zloka pramANa saMskRta-prAkRta graMtha pragaTa thayo che. raho pUjya gurudevazrI! pUjyazrInA mArgadarzana nIce 25 jeTalA jJAnabhaMDAro sthApita (pUjyazrInA vistRta jIvana mATe paM. zrI razmiratna thayA. pUjyazrInA kuTuMbamAMthI cha : mumukSuoe dIkSA aMgIkAra vi. saMpAdita "sUri jitendra jIvana jyota' tathA 'namAmi sUri karI che. jitendra mAM pUjyazrInuM vistRta jIvana che.) mevADa pradezamAM isvAla, sirasa, mAMDalagaDha, saujanya : pU.sA.zrI jyotirekhAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI dayAlakilA tIrtha, nAgezvara, bhadraMkaranagara, lAluneDA, bhIma, mAlagAMvanivAsI saMghavI bherUtArakadhAmanA nirmAtA bherUmalajI vighnaharAtrilokapati pArzvanAtha vArANasI dhAma Adi aneka hukamIcaMdajI bAphanA parivAra, sva. tArAcaMdabhAI zrI mohanabhAI nAnAMmoTAM tIrthonAM jIrNoddhAra, vikAsa, vistAra tathA rakSaNa zrI lalitabhAI bItAbahena, bhAratIbahena, caMdrAbena taraphathI mATe ane tene sakSama ane sudaDha banAvavA bhagIratha ane satata prakhara tapasvI, sAhityasarjaka ane mahAna parizrama uThAvavA badala pUjyazrIne "mevADadezoddhAraka' tarIke oLakhavAmAM AvyA. gaNipadavI vakhate 20 hajAra zAsanaprabhAvaka : vardhamAna taponidhi, 224 mAnavamedanI hAjara hatI. teozrInI yogyatA pramANe, zrI aThThamatapanA ArAdhaka saMghanI namra vinaMtIo thavAthI ane pU. gurudevazrInI AjJAne 5.pU.A.zrI vazavartIne saM. 2044nA phAgaNa vada 3ne zubha divase - tijajyau rAjasthAnanA daloTa mukAme AcArya pade ArUDha karavAmAM ma.sA. AvyA. tyAre 30 hajArathI vadhu mAnavamedanI hatI. anekavidha zAsanaprabhAvanA dvArA jinazAsanano jayajayakAra pravartAvanAra potAnA paropakArI pUjyazrIno saMyamaparyAya 54 varSano hato. pUjyazrInI ane prabhAvazALI samAdhAnavRtti jabaradasta hatI mATe khumArI sAthe kahI zakatA vyaktitvane lIdhe hatAM ke pa4 varSanA saMyamaparyAyamAM mane pa4 miniTa paNa jinazAsananA caturvidha saMghano ArtadhyAna thayuM nathI! mAna-apamAna darekamAM samadaSTi jemanA pratye avihaDa rAga ja Jain Education Intemational Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ragaragamAM vyApI vaLelo che tevA zrI vijayaprabhAkaravijayajI mahArAja paNa pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM vinaya, viveka, mamatA, udAratA, vidvattA, vyavahArakuzaLatA, paropakAritAne lIdhe atyaMta lokapriya mahAtmAnI khyAti dharAve che. jyAM 25 jeTalAM jinamaMdiro jinazAsananI Alabela pokArI rahyAM che, jyAMthI asaMkhya bhavyAtmAo pravrajyAnA punIta paMthe paLyA che, te virAganagarI rAdhanapuramAM zeTha ratibhAI bhUrAbhAI dozInAM suzrAvikA dharmapatnI hIrAbahenanI ratnakukSie saM. 1992nA phAgaNa vada 1 (dhULeTI)ne divase teozrIno janma thayo. pUjyazrInuM saMsArI nAma bAbubhAI hatuM. bAbubhAI kusaMgane pratApe bAlyakALamAM unmArge caDI gayA hatA, paraMtu pU. munivaronA satsaMge tarata ja sanmArge caDI gayA. cha varSanI kumaLI vaye AyaMbilanI oLI karavAnuM mana thayuM ane hoMze hoMze karI. nAnapaNathI ja dhArmika saMskAro surdaDha ane suvikasita thayA. kuTuMba dhaMdhArthe muMbaI AvyuM, temAM parama zAsanaprabhAvaka suvizALa gacchAdhipati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanAM pravacanonI pragADha asara thaI. mAtApitAnI dhArmika vRttie bAbubhAIne protsAhana pUruM pADyuM. teo saMyamajIvananA pUrvasaMskaraNa rUpa aneka vrata-niyamo dhAraNa karavA lAgyA. jIvana saMyama mATe, mokSa mATe ja che evI dRDha zraddhA sevavA lAgyA. rAtribhojana ke hoTalamAM khAvAnuM baMdha karyuM. Aso vada 8thI kArataka suda 5 sudhI miSTAnna letA nahIM. potAne vAparavA maLatA paisA dInaduHkhIne ApI detA. 14 varSanI uMmare cAra mitroe thoDA paisA bhegA karyA ane mahAvIra janmakalyANakanA divase 70 puNyavAnone eka AnAnI prabhAvanA karI hatI. bAbubhAInI A dharmapravRtti ane cAritrapravRttithI pitA ratilAla paNa khUba ja rAjI rahetA. teo icchatA ke potAnI hayAtImAM ja bAbulAlanI dIkSA thAya ane banyuM paNa ema ja. bhavatAriNI dIkSAdAtA pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanI pAvana nizrAmAM dAdaramuMbaImAM saM. 2010nA mahA suda 4ne zubha divase pravrajyA svIkArIne bAbubhAI 17 varSanI yuvAna vaye pU. A. zrI vijayamukticaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya banI munizrI prabhAkaravijayajI nAme ghoSita thayA. atyAra sudhI temaNe pAMca upavAsa pAMca vakhata, cha upavAsa cha vakhata, sAta upavAsa, ATha upavAsa agyAra vakhata, nava upavAsa traNa vakhata vizva ajAyabI : temaja 16 upavAsa, 30 upavAsa, 33 upavAsa, 42 upavAsa karIne jaina jagatamAM tapasvIone preraNA mATe krAMti sarjI che. atyAra sudhI AyaMbilo 5070 temaja tIrthaMkara tapanA AyaMbilo paNa 1000 karela che. 60 hajAra kilomITarathI vadhAre pagapALA vihAra temaja saurASTra, gujarAta, mahArASTra, bihAra bhAratanA dasathI bAra rAjyamAM temaNe dharma pamADyo che. gurukRpAnA baLe ane phaLasvarUpe pUjyazrImAM sAdhanA- svAdhyAya-zAsanasevAnA anekAneka guNono vikAsa thayo. svapara kalyANanI pravRttiomAM tapazcaryA e saMyamajIvanano pAyo che. pUjyazrIe to saMsArIpaNAmAM paNa tapa-sAdhanA para vizeSa ruci darzAvI hatI. sAdhupaNAmAM to A guNano anekagaNo vikAsa thayo. pUjyazrIe Aja sudhImAM chaTTanAM pAraNe cha-- eka mAsa, cAranAM pAraNe cAra-eka mAsa, pAMca upavAsa pAMca vArathI mAMDIne 9, 10, 11, 12, 13, 20, 30, 33, 42 upavAsanI ArAdhanA doDha varSamAM karI che. Aja sudhImAM sattara so uparAMta upavAsa karyA che. vIzasthAnaka tapanI oLI, 108 aThThama pUrNa karyAM. 24 bhagavAnanA caDhatA UtaratA, vaLI caDhatA A so-oLI uparAMta eka hajAra AyaMbIla karyAM che. AyaMbila, 100 oLI pUrI thaI gaI che. pUjyazrInI vardhamAnatapanI 95mI oLI nimitte 99 choDano bhavya ughApana mahotsava tema ja 94 ane 96mI oLI nimitte bhavya ujamaNAM amadAvAda-navaraMgapurAmAM UjavAyAM hatAM. evI ja rIte, pUjyazrInI preraNA ane nizrAmAM 20 jeTalAM ujamaNAM, 15 cha'rIpAlita yAtrAsaMgho amadAvAda, jAmanagara, borasada Adi sthAnomAM upadhAnatapanI ArAdhanA, aneka bhavyAtmAone dIkSApradAna, 15 jeTalA navA saMghonI sthApanA ane sthiratA, 40 jeTalAM nAnAMmoTAM jinamaMdironAM nirmANa, pAMca derAsaronA jIrNoddhAra, aneka upAzrayonuM nirmANa, 13/14 pAThazALAonI sthApanA Adi mahAna prabhAvaka kAryo thayAM che. pUjyazrIe amadAvAdamAM zrI kRSNanagara jaina saMgha ane zrI bApunagara jaina saMgha AdinI sthApanA karAvI che. teozrI dvArA jyAM saMgho sthapAyA, e Aje sArI rIte vikAsa pAmyA che. 20 gharono saMgha 1600 ghara sudhI pahoMcyo che. jyAM jyAM cAturmAsa thayAM che, tyAMnA Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 331 zrIsaMghomAM ArAdhanAnAM pUra UmaTyAM che. dAna-zIla-tapabhAvanAnA DaMkA vAgyA che. saM. 2047mAM 9 derAsaronI pratiSThA, 2019mAM sAta derAsaramAM pratiSThA pUjyazrInI preraNA-nizrAthI thaI che. rAjakoTamAM raiyA roDa tathA zramajIvI sosAyaTI naM. 3mAM zikharabaMdhI derAsaro baMdhAyAM che. vardhamAnanagaramAM saM. 2047nA cAturmAsamAM anekavidha tapArAdhanAo ane anuSThAno thayAM che. pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA svargavAsa nimitte, temanI dIrgha ane ujvaLa saMyamasAdhanAnI anumodanArthe bhavya mahotsava teozrInI nizrAmAM UjavAyo che. pUjyazrInAM apramatta jIvanacaryA, satata AtmaciMtana ane sva-para kalyANanI tIvra bhAvanAnA kAraNe saMgha ane zAsananAM aneka kAryo susampanna banI rahyAM che. 2059mAM borasadanA comAsAmAM paryuSaNa ane aThThAI karI AThe divasanAM be vyAkhyAna choDIne badhAM vyAkhyAna vAMcyAM hatA. pUjyazrInI mahAna tapazcaryAo ane zAsanaprabhAvanAnAM aneka kAryonI jema teozrInuM adhyayanaphaLa thoDuM thoDuM paNa bhavya che. vividha graMtho ane sAhityanA talasparzI adhyayanane lIdhe pUjyazrInI vidvattA ane vaknatvazaktino adbhuta vikAsa sadhAyo che. teozrI madhura ane saraLa vANImAM gahana ane bhAvapUrNa pravacano karavAmAM kuzaLa che. teozrInAM prabhAvazALI pravacanothI prerAIne aneka bhAviko, khAsa karIne, yuvAvargamAM dharmajAgRtinA juvALa AvyA che. evI ja rIte, potAnA agAdha abhyAsanA phaLasvarUpe pUjyazrIe sAhityanuM vipula sarjana karyuM che. lokopakArI-lokabhogya sAhityasarjanamAM teozrI agresara rahyA che. dharma, adhyAtma, samAja, vijJAna Adi viSayone sAMkaLIne vartamAna saMdarbhamAM dharmasaMsthApanA ane jainadarzananI mahattA pratipAdita karatA 40 thI vadhu graMtho racyA che, jemAM vijJAna ane jainadarzana' bhAga 1-2, "saMskRtinuM vijJAna", "zramaNopAsakanuM jhagamagata jIvana', 'vilaya cinagArI', "preraNAnI paraba', "mahAmaMtranuM vijJAna'. jIvanamAM maunano camatkAra', "vItarAgavacananuM sarvazreSTha vijJAna', sApekSavAdanuM vijJAna", "premasUridAdA', "jIvananuM amata'. AtmavAda', "jIvana ane vrato', 'krodhano dAvAnaLa ane upazamanI gaMgA', 'ciMtananuM caitanya', 'AcArasaMhitA", "adezya eTama bomba', 'zatribhojana kema nahi?", "bALabhogya navakAra', dharmanuM vijJAna', "sArthavAha', "mAruM vahAluM pustaka', "huM pustakanI sAthe', ciMtananI sAthe sAthe praznotarI Adi nUtana zailIthI lakhAyelA graMtho che. vijJAna viSayaka graMthonI to hajAro nakalo khapI gayelI che ane dezavidezamAM lokapriya paNa thayelI che. evI anekavidha zAsanaprabhAvanA dvArA bahumukhI pratibhAne upasAvatA sAdhuvarane saM. 2041mAM mAgazara suda 6ne divase pAlitANAmAM pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAje gaNi pada, saM. 2044nA phAgaNa vada 3ne divase amadAvAdamAM pU. A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste paMnyAsa pada ane saM. 2046nA phAgaNa suda 11ne zubha divase borasada mukAme pU. A. zrI vijayarAjatilaka-sUrIzvarajI mahArAjanA varada haste AcArya pada pradAna karavAmAM AvyAM. padapradAnanA A divase, prasaMgane anulakSIne borasadamAM jIrNoddhAra pAmI rahelA zrI AdinAtha jinamaMdira mATe sAruM phaMDa thayuM. borasadamAM tAjetaramAM 2059mAM upAzrayanA jIrNoddhAra mATe 27 lAkhanuM phaMDa karela ane nUtana upAzrayanuM uddaghATana karI vidyAnagara cAturmAsa karela che. bahAragAmanA saMghoe tema ja bhAvikoe jainamaMdiramAM devadravya ane svadravya arpaNa karI suMdara lAbha lIdho. jIvadayAmAM paNa anumodanIya phALo noMdhAyo. A prasaMge pUjyazrInA saMsArI saMbaMdhIoe paNa dravyano anupama savyaya karyo hato. sAdhanA-ArAdhanAmAM utkRSTa sthAne birAjatA A sUrivara nirAmaya dIrdhAyuSya pAmIne zAsanaprabhAvanAnAM sarvotkRSTa kAryo saphaLatApUrvaka pAra pADatA raho ane te mATe zAsanadeva pUjyazrIne saMpUrNa svAstha bakSo evI abhyarthanA sAthe pUjyazrInAM caraNomAM koTi koTi vaMdanA! mahArASTra mAlegAvamAM lAkhkhonA phaMDathI 68 tIrtha maMdira banAvela che. pUjyazrInA aMtaramAM audAryatA, AMkhomAM nirmaLatA, svabhAvagata saraLatA, sArvatrika sAdagI, saMgha paropakAra parAyaNatA-paraspara AtmIya sabhAva dvArA zrI saMghanI samanvayatA mATeno prayatnonA utkRSTa guNavaibhava Adara bhAvathI mastakane jhukAvanAro che. 2010mAM vallabhavidyAnagaramAM comAsAnA bhavya sAmaiyA bAda sAdharmika vAtsalya tathA ziravaDa karatA pUrNa thayuM. darekane 45 rUpiyAthI tathA goLanA ravAthI bahumAna thayuM. caMdramaNi tIrtha peDhI banAsakAMThAmAM 2034mAM navA DIsAmAM 1 : Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 cosaTha pahorI pauSadha bhAIbahena maLIne sADAcAraso karAvyAM hatAM. 2061nuM comAsu rAjakoTa zramajIvI sosAyaTImAM saMpanna thayuM. 2035mAM vAvamAM temanI nizrAmAM bhojana pratikramaNa karatA bhAbharamAM 2036mAM bassothI aDhIso jaNa puruSo pratikramaNa karatA hatA. ja saM. 2052mAM auraMgAbAdathI sametazikharano cha'rIpAlita saMgha 1800 ki.mI. jeTaluM aMtara cAlIne (sauthI jhaDapI) divasa 58mAM sametazikhara pahoMcyo hato. auraMgAbAdamAM 2051nA cAturmAsamAM tyAM jhauharIvALAnuM derAsarano jIrNoddhAra rUA. 50 lAkhanA kharce phakta aDhI mAsamAM ja pUruM karela hatuM. jemAM 3 derAsaranuM 1 (eka) derAsara banAvAmAM AvyuM hatuM. jemAM 5-ghummaTa, 3 zikharavALuM derAsara banAvyuM. je auraMgAbAdanI eka aitihAsika ghaTanA banelI. tyAM pU.A.bha. prabhAkarasUri ma.sA.nI nizrAmAM upadhAnatapanI ArAdhanA karAvAyelI jemAM eka sthAnakavAsI vyakti (parivAre) dareka upadhAna karanArane prabhAvanAmAM sonAnI ceIna ApI hatI. je paNa eka adbhuta prasaMga hato. pUjyazrInA haste munizrI dharmajJavijayane ghaNI padavIo ApI hatI ane ujamaNA paNa thayA hatA ane munizrI gaNi banyA ane nAma badalIne dharmadAsa gaNi banyA. je hAlamAM paMnyAsajI ma.sA. tarIke AcArya bhagavaMta sAthe ja vicarI rahyA che. pUjyazrIe mAlegAMvamAM 68 tIrthadhAma banAvela che. aneka derAsaranA jIrNoddhAra karAvyA che. temaja vihAradhAma, upAzraya vagere banAvyA che. saujanya : gurubhaktonA taraphathI mahAna tyAgI, vairAgI, nispRhI ane zAMtamUrti pU. A.zrI vijayadhanezvarasUrijI ma. pU. A.zrI vijayadhanezvarasUrIzvarajI mahArAjano janma saM. 1975nA phAgaNa vada 7nA divase mahArASTranA ahamadanagaramAM thayo hato. pitA motIlAla ane mAtA ratanabahenanA lADIlA putranuM nAma dhanarAjI hatuM, paNa bAbubhAInA lADabharyA nAme vadhu jANItA hatA. aDhaLaka saMpattino vAraso mUkIne mAtApitA svarge sidhAvyAM. mAtApitAnA sukhathI vaMcita banelA bAbubhAInI saMbhALa bhAbhIe mA jevI mamatAthI lIdhI. sukhasAhyabI vacce temane dharmasaMskAro paNa uttarottara maLatA rahyA. dhArmika ane vyAvahArika abhyAsa tathA Jain Education Intemational vizva ajAyabI : duniyAdArIno anubhava letAMletAM bAbubhAI yauvanane UMbare AvIne UbhA rahyA. vaDIla bhAbhIe keTakeTalA koDa sevI bAbubhAIno lagnaprasaMga manAvyo. puNya varase tyAre cAre bAjuthI varase tema dharmapatnI cAMdIbahena paNa susaMskArI ane dharmaparAyaNa maLyAM. bAlyavayamAM paDelA saMskAro jAgatA hatA. zrIsaMgha ane samAjanAM kAryomAM rasa levA lAgyA. AgaLa jatAM ahamadanagaranAM be daherAsaranA pramukha-TrasTInI javAbadArI saMbhALI saMgha-zAsanane paNa vaphAdAra banyA. pU. sAdhu-sAdhvI mahArAjonAM bahumAna sahita vaiyAvacca-bhakti karavA lAgyA. bAbubhAI dharmakAryomAM agresara to hatA ja, emAM have pUjya AcAryazrInA samAgamano ane upadhAnatapano puNyayoga sAMpaDyo. tethI sajoDe upadhAnatapamAM joDAyA ane temAM teone rasa lAgyo. teonA jIvanamAM eka navuM ja parivartana AvyuM. upadhAnanA chellA divase teonAM nayano sajaLa banI gayAM. saM. 2010mAM pUjya yazodevasUri Adi ahamadanagara padhAryA. cAturmAsanA e divaso hatA. dIkSA levAnI e utkaMThA bAbubhAImAM tIvra banI hatI. cAturmAsa pUrNa thatAM caturvidha saMgha samakSa vidhipUrvaka sajoDe caturthavratanAM paccakkhANa lIdhAM. saM. 2011nA phAgaNa vada 4 dIkSA divasa nakkI thayo. zrI saMghanA agresara ane zaheranA nagarazeTha tarIke pratiSThA pAmelA bAbubhAInI dIkSAno prasaMga saune mana AnaMdamaMgalano utsava banI rahyo. temanA sammAnasamAraMbhamAM jaino tema ja jainetaro, sarakArI adhikArIo, pramukha nAgariko vizALa saMkhyAmAM upasthita hatA. bAbubhAI sAthe temanAM dharmapatnI cAMdIbahena paNa dIkSA levA tatpara hatAM. e dhanya divasa AvI pahoMcatAM A bhAgyazALI daMpatIne, dhanavaibhava ane saMsArano tyAga karatAM jovA sthAnika temaja pUnA, saMgamanera, nAsika vagere sthaLethI 80 hajAranI mAnavamedanI UmaTI hatI. vizALa dIkSAmaMDapamAM siddhAMtamahodadhi pU. AcArya pravara zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste rajoharaNa svIkArI dIkSArthIone nAcI UThatAM joI jonArAM paNa dhanya banI gayA. prAMte dIkSA aMgIkAra karatAM dhanarAjabhAI pU. A. zrI vijayayazodevasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya banAvI muni zrI dhanezvaravijayajI nAme ane cAMdIbahenane sAdhvIzrI caMdrayazAzrIjI nAme udghoSita karavAmAM AvyAM. pU. munirAja zrI dhanezvaravijayajI mahArAja dIkSAjIvananA AraMbhathI ja japa-tapa, jJAna-dhyAna, vaiyAvacca ane saMyamanI utkRSTa sAdhanAmAM lAgI gayA. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 333 pU. munizrInI yogyatA joI vaDIloe temane saM. AcAryazrInI preraNAthI ane zubha nizrAmAM zrIsaMgha ane 2042mAM amalanera mukAme gaNi pada ane saM. 2044mAM zAsananAM aneka kAryo prabhAvanApUrvaka susaMpanna banyAM che. ahamadanagaramAM paMnyAsa pada pradAna karyuM ane saMgamaneranA pUnAthI pAlitANA zrI siddhagiri tIrthano cha'rIpAlita yAtrA saMgha, mahAna puNyodaye saM. 2047nA jeTha suda 11nA zubha dine upadhAna Adi suMdara rIte yojAyAM che. AcArya pade ArUDha karI AcAryazrI vijayadhanezvarasUrijI pU. paM. zrI zivAnaMdavijayajI mahArAja sAhebanI preraNAthI mahArAjanA nAme ghoSita karavAmAM AvyA. tyArathI pU. zrI supArzvanAtha jaina mUrtipUjaka saMgha dAvaNagiri (karNATaka)nA saujanyathI azucipUrNa kAyAnI mAyA-mamatA vezyAvikAra vaze vairAgya 1 pUrvabhavamAM huM zreSThiputra jinadharma nAme hato. eka [ sadAcArI-dharmI ane rAjavI zrISeNanI rANI tridaMDI parivrAjake rAjAne rAjI karI laI mArI pITha! abhinaMditAnA ame be putro IduSaNa-biMduSeNa. banyuM evuM ke. upara garamAgarama dUdhapAkanuM pAtra mUkAvI potAnuM pAraNuM duSaNanA svayaMvara prasaMge zrIkAMtA nAmanI eka kanyA sAthe ! T karela. dhagadhagatA thALanA kAraNe pIThamAM radhira-mAMsa-medai iAvela svarUpavAna anaMtamaNikA nAmanI vezyA upara ane : uchaLI paDatAM huM vilakho paDI gayela ane potAnA! beu mohAyA. sArAmAM sArI kanyAo paraNavA AvI hatI, pApodayane zamAvavA meM evI vyAdhigrasta pITha sAthe dIkSA | 'paNa eka vezyAnA vyAmohamAM ame beu rAjAzAhI! laI lIdhI. tyAM paNa pIThane pholatAM kaMka ane gIdhaDAo! !" i khAnadAnInI khuvArI bolAvI eka gAya mATe laDI rahelA IbaLadonI jema be bhAIo ja paraspara laDavA lAgyA amane, prati paNa samatA rAkhI meM saudharma indranI padavI lIdhI.. I ! laDatA dekhI prajA vismaya pAmI gaI. rAjApitAnI salAha te pachInA bhAvamAM hastinApuranA rAjA azvasenanI rANI ! ! paNa gaNakAryA vagara yuddha karavA lAgyA. zoka-saMgrAmane sahadevInA saMtAnarUpe janmyo. tyAMnuM mAruM nAma potAnA mAthe laI pitA zrISeNa rAjA tathA rANI | sanakumAra. moTo thaI cakravartI paNa banyo ane 1abhinaMditA, zikhinaMditA ane satyabhAmA nAmanI rANInI! hamamatvanA pUrvabhavanA tyAga prabhAve maLela svarUpavAna, sakhI ema cAreya jIvAtmAo amArAthI taMga AvI tALapuTa jkAyA upara huM mustAka hato. paNa mArA rUpanI parIkSA jhera bharyA kamaLane suMdhI maraNa pAmI gayA. tevA vikaTa samaye, 1 levA vijaya ane vaijayaMta nAmanA be devo jyAre amane maNikuMDalI nAmanA vidyAdhare AvI bodha Apyo ke brAhmaNanuM rUpa laI AvyA tyAre nAnAvasthA pachI kulIna kanyA choDI je vezyA mATe tame mA-bApa ane AbhUSaNoyukta suMdara paristhiti vacce mArI kAyA! tuMrAjavaibhava khoyA te anaMtamatikA vezyA to tamArI pApodaye rogathI gherAI gaI hatI. kSaNavAramAM pUrvanI !pUrvabhavanI bahena che. phakta bhava badalAyo ane pUrvabhavanI! suMdaratA bihAmaNI banI gaI hatI. tethI makhamAMthIAM kanakalatA ane pAlatA nAmanI be baheno A bhavamAM be! ; kADhela ghUMkamAM ja khadabadatA kIDA utpana thaI gayA hatA.! IbhAIo banyA ane pA nAmanI trIjI bahena vezyAnA potAnuM ja zarIra ane temAM utpanna kIDAo dekhI sukhane dekhI niyANAnA prabhAve A bhavamAM vezyA! ! anaMtamatikA banI che. jene mATe ame khuvAra thavA utaryA mane potAnA abhimAna upara dhikkAra vachUTI! ! hatA. A durghaTanAe amArI AMkho kholI dIdhI. bahArano 1 gayela. tatkALa kAyAmAyA choDI-chaMDI dIkSA lIdhI. | TyuddhavirAma karI tarataja viSaya vilAsa ane krodhakaSAyane 'rAgIone roganA udaya chatAMya vairAgya nathI thato hoto! | jItavA ame vairAgyavAsita banyA. cAritra paNa lIdhuM, je Azcarya che. pUrvabhavanI strI bIjA bhave puruSa ane A bhavano puruSa (sAkSI-cakrI sanakumAra) AvatA bhavamAM strI ke pazu banI jAya tevo che! saMsAra. (sAkSI-duSeNa-biMduSeNa), Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SOBR00020202293293 OMI2 WIJ OPIS che : huM chuM ke huM chuM huM 4 S/QQ/HQQAQQASQQSSZQISQQysag29agag zrI kli-hIra-buddhi-tilaka-zAMticaMdra-ratnazekharasUribhyo nama: parama pUjya AcAryadeva zrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya munizrI ratnatrayavijayajI ma.sA.nA athAga mahenatathI taiyAra thayelA vividha jJAnabhaMDAronI yAdI jJAtabhaMDAronAM nAmo gAmanuM nAma pustaka-prata saMkhyA ja - zrI raMjanavijayajI jaina pustakAlaya mAlavADA 12,000 zrI raMga-kanaka vimala jJAna bhaMDAra mAlavADA 4,000 zrI devaddhigaNi jJAnabhaMDAra sAMcora 6,000 zrI hIrasUrIzvarajI jJAna bhaMDAra sAMcora 3,000 zrI samayasuMdara jaina jJAna bhaMDAra sAMcora 2,000 zrI govAliyA TeMka jJAnabhaMDAra muMbaI 2,000 zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha jJAna bhaMDAra vilepArle 2,000 zrI aMdherI gujarAtI jaina saMgha bhaMDAra IlabriIja 5,000 zrI miyAMgAma jaina jJAna bhaMDAra mIyAgAma 3,000 zrI vAsupUjya svAmI jaina jJAnabhaMDAra, nAraNapurA amadAvAda 3,000 zrI AtmAnaMda jaina jJAna bhaMDAra vaDodarA 4,000 zrI zvetAmbara koThI jaina bhaMDAra zikharajI 4,000 zrI jaina pustakAlaya, bhomIyAjI bhavanA zikharajI 3,000 zrI ajitanAtha jaina jJAnabhaMDAra 3,000 zrI padmanAbha jaina jJAnabhaMDAra udayapura 1,000 zrI mukticaMdrasUri jaina jJAnabhaMDAra sAtArA 1,000 zrI AdIzvara vIzA poravALa jJAnabhaMDAra, pAyadhunI muMbaI 2,000 | munizrI ratnatrayavijayajI ma.sA. dvArA saMpAdita pustakonI yAdI ratnasaMcaya bhAga 1 thI 4 (gujarAtI) 6. vividha viSaya vicAramALA bhAga 1 thI 9 -(gujarAtI) ratnasaMcaya bhAga 1 thI 4 (hindI) 7. upadeza pada bhAvAnuvAda (gujarAtI) 3. vividha tIrthakalpa sacitra (gujarAtI) 8. sAgaramAM mIThI vIraDI (sakjhAyo) 4. covIza tIrthakaronAM devavaMdana (hindI) 9. zikharajInA 31 TuMkonA 31 caityavaMdana (hindI) . 5. saMvAda maMjUSA nATako (hindI) 10. rAmasIna pratiSThA vizeSAMka (hindI) 201220KBP020204529062992/19962906193219 udayapura 17. .: prAptisthAna : - zrI pArasa-gaMgA jJAnamaMdira bI, 103-104, kedAra TAvara, rAjasthAna hospiTala sAme, zAhIbAga, amadAvAda-4 phona (079) 22860247, rAjendrabhAI : mo. 94265 39076 OSQQASCQ6QQISQQQQQQQQQQQQao Jain Education Interational Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 335 - 335 jaLa zramaNa-sArasvatonI sAhityasAdhanA -DaoN. bhAratI zelata jaina zramaNa saMghamAM graMtharacanAnI eka AgavI paraMparA cheka lAMbA samayathI cAlatI Ave che, je kAma AjasudhI cAlu ja che. pUrve jema abhayadevasUrijIe navAMgI TIkA, haribhadrasUrijIe yoga ane nyAyanA graMtho ApyA tema hemacandrAcAryajIe vyAkaraNa, chaMda, alaMkAra vagerenuM vipula sAhityasarjana karyuM, upAdhyAya yazovijayajIe nyAyanA adbhuta graMthonI racanA karI, yoganiSTha AcArya buddhisAgarasUrijIe 108 graMthonuM nirmANa karyuM tema Agama graMthonA saMpAdaka ane saMzodhaka AgamavizArada pAlitANAnA jaMbudvIpanA sarjaka pU. paM. zrI abhayasAgarajI mahArAjazrIe tema ja kacchanI bhUmi para rahIne munizrI jaMbUvijayajI, muni amarendravijayajI, paM. ratnacaMdravijayajI vageree puSkaLa pramANamAM sAhityasarjana karyuM. zramaNa saMghamAM AvA asaMkhya zramaNa sArasvato jovA maLe che. AcArya jJAnavimalasUrijI, pU. vIravijayajI ityAdi sArasvato paNa smaraNIya che ja. hindI bhASAmAM AvuM nirmANakArya pU. AtmArAmajI mahArAjazrIe chellI sadImAM khUba ja moTA pAye karyuM. e pachI chelle karmasAhityanuM moTA pramANamAM saMskRta bhASAmAM navasarjana karavA-karAvavAnuM zreya siddhAMta mahodadhi pU. AcAryazrI premasUridAdAne phALe jAya che. zraddhA saha jJAnaupAsanA karatA sArasvato paNa bhagavAna mahAvIranA zAsananI kaMDArAyelI keDIo para avirata musApharI karatA "pathikagaNa'nI mAphaka zratayAtrArthe satata pravAsa karI ja rahyA hoya che. AvA samartha sArasvato gadya ke padya sAhityaracanA thakI potAnI suvAsa musApharInA paMthamAM satata prasarAvatAM mArgamAM Daga mAMDe che. AvA asaMkhya sArasvatonA jIvana-kavanane vAcA ApavAmAM Ave to ekAda daLadAra graMtha nahIM paNa graMthazreNInuM sarjana Avazyaka banI rahe. sarasvatInA akhaMDa ArAdhakonAM hRdayasparzI pAtronA TUMkA paricayo kharekhara preraka ane pavitra che. zramaNa sArasvatonA kAryane prastuta karanAra DaoN. bhAratIbahena zelata sAhitya ane saMskRtinAM pUjaka che. gujarAtanA zikSaNajagatamAM temanuM nAma AgaLa paDatuM che. mahesANA temanI janmabhUmi-zaikSaNika kArakirdI ajoDa che. aneka projekTomAM saMpAdaka tarIke yazasvI kAma karyuM che. bhAratIya lipizAstra, abhilekhavidyA, sikkAzAstra, hastapratavidyA, saMskRta bhASA ane sAhityamAM niSNAta gaNAyAM che. 15 jeTalA saMzodhana ane saMpAdanane lagatA graMtho temaja 300 jeTalA saMzodhana ane mAhitIprada lekhonuM vividha sAmayikomAM prakAzana, vividha rASTrIya ane AMtararASTrIya kakSAnI konpharanso ane seminAromAM temanI zaktinAM darzana thayAM che. haju temanI pAkaTavaye paNa amadAvAdamAM sthira thaIne saMzodhakanuM kAma cAlu ja che. khUba khUba dhanyavAda. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 vizva ajAyabI : amaracaMdrasUri : (I.sa.nI 13mI sadI). amaracaMdrasUrie sAhitya, vyAkaraNa, chaMda, alaMkAra, subhASita, kalA, purANa vagere viSayone AvarI letI cauda amaracaMdrasUri solaMkI kALanA eka agragaNya kavi hatA. kRtionI saMskRta racanA karI che : vastupAlanA sAhityamaMDaLamAM emanuM agrima sthAna hatuM. kavinA potAnA graMtho ane prabaMdhagraMthomAMthI emanA jIvana vize mAhitI 1. "padAnaMda mahAkAvya'; 18 sargomAM vibhAjita A prApta thAya che. prabaMdhakozamAM jaNAvyA anusAra sarasvatInuM mahAkAvyamAM RSabhadevanA caritanuM Alekhana karavAmAM varadAna prApta karyA pachI amaracaMdra aneka graMthonI racanA karI. AvyuM che. mahArASTranA ane anya aneka rAjAoe emanuM sanmAna karyuM. 2. "caturvizatijinendrasaMkSiptacaritAni' : A graMthamAM jainonA A kavi vize mAhitI maLatAM ja vAghelA rAjA vIsaladeve covIsa tIrthakaronuM saMkSipta caritra varNavavAmAM AvyuM che. (I.sa. 1244-1284) potAnA maMtrI vaijala dvArA temane 3. "bAlabhArata' : mahAbhAratanA sArarUpe racAyeluM potAnA darabAramAM Azraya mATe AmaMtraNa ApyuM ane "bAlabhArata' 44 sargomAM vibhAjita mahAkAvya che. bharasabhAmAM AsanAdinuM sammAna karyuM. darabAramAM pravezatAM ja 4. "svAdizabdasamuccaya' : cAra ullAsamAM vibhAjita kavie be camatkArapUrNa zloko uccArI visaladevanI stuti karI. vyAkaraNa viSayaka graMtha che. A zloko sAMbhaLIne sabhAjano AnaMda pAmyA ane rAjA 5. chaMdoratnAvali' : navA adhyAyomAM vibhakta chaMdo vizeno visaladeva paNa khuza thayA. pachI rAjAe zreSTha kavio samakSa graMtha che. potAnuM kAvya rajU karavA amaracaMdrane anujJA ApI. amaracaMdra 6-7. "kAvyakalpalatA vRtti' ane "kavizikSA TIkA' : A baMne vividha kavio dvArA ApavAmAM AvelI 108 samasyAonI graMtho alaMkAra vizenA che. pUrti karI. sabhAjano Azcaryacakita thaI gayA ane sabhA sAMja kAvyakalpalatAparimala' : kAvyakalpalatAnI kArikA 69 sudhI cAlu rahI. chevaTe "kavi sArvabhauma' tarIke amaracaMdrano uparanuM eka vivaraNa darzAvanAra graMtha che. svIkAra karyo. kavi amaracaMdra A biruda prApta karyA pachI 9. "kAvyakalpalatA maMjarI' : "kAvyakalpalatAvRtti' paranI TIkA visaladevanA darabAramAM sthAna prApta karyuM. amaracaMdra ane gauravarNa paMDita vacce padma maMtrI samakSa 10. "alaMkAraprabodha' : "kAvyazAstra' viSaya uparano A graMtha vAdavivAda thayo. temAM vijayanI mAnyatArUpe paDo amaracaMdrane | upalabdha nathI. jayapatra ne "brahmandu biruda ApyuM. 11. "sUktAvali' : subhASitono saMgraha che. hAla upalabdha nathI. amaracaMdra "veNI-kapANa-amara' tarIke paNa prasiddha hatA. 12. "kAvyakalApa' : "prabaMdhakoza'mAM A graMthane zAstra tarIke bAlabhArata' mahAkAvyanA agiyAramA sargamAM chaThThA zlokamAM oLakhavAmAM Avyo che. hAla upalabdha nathI. prabhAte dadhimaMthana karatI suMdarInI vilola veNInI tulanA kavie kAma 13. arisiMhanA "sukata saMkIrtana' mahAkAvyanA pratyeka sarganA anaMganA kapANa sAthe karI che. kavi amaracaMdra rAjA aMtima cAra zlokonI racanA amaracaMdra karI che. emAM vIsaladevanA rAjyamAM sabhAkavi tarIkenuM sthAna prApta karyuM hatuM. vastupAla mAhAbhyanI prazaMsA ane mahAkAvyanA kartA pATaNanA TAMgaDiyA vADAnA jena maMdiramAMnI amaracaMdranI mUrti tarIke arisiMhano ullekha che. nIcenA lekhamAM saM. 1349 caitra vadi 6ne zanivAre (28 14. 'ekAkSaranAmamAlikA' : saMskRta zabdakoSano graMtha che. phebruArI, I.sa. 1293) vAyaTIya gacchamAM zrI jinadattasUrinA ziSya paM. mahendranA ziSya madanacaMdra A mUrti pratiSThita karAvI mahAmanISI muni caturavijayajI hovAnuM jaNAvyuM che. A parathI amaracaMdrasUrino svargavAsa saM. (janma : I.sa. 1926mAM) 1349 (I.sa. 1293) pahelAM thayo hoya. vastupAla maMtrInA samagra bhAratamAM jainasAhityanA saMgrAhaka ane saMrakSaka sAhityamaMDaLamAM temano samAveza e temano samaya I.sa. 13mI tarIke prasiddha muni caturavijayajIno janma sane 1926mAM thayo sadI hovAnuM sUcave che. hato. jaina dharma ane saMskRtinA pravartaka muni zrI Jain Education Intemational Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 337 kAntivijayajInA teo ziSya hatA ane prakhara vidvAna tathA "vasudevahindI'nuM emaNe saMpAdana kareluM che. jaina Agamo, vikhyAta graMthasaMpAdaka munizrI puNyavijayajInA guru hatA. 20 dArzanika graMtho, nATako, kAvyo, kathAgraMtho, prabaMdho vagerenAM varSanI uMmare dIkSA laIne temaNe saMskRta, prAkRta, apabhraMza vagere saMpAdana temaNe karelAM che. prAcIna bhASAo ane kAvya, koza, alaMkAra, jaina Agamo vagere sagata caturavijayajI vRddha hovA chatAM navA ane jUnA sAhityano gahana abhyAsa karyo. potAnA guru kAMtivijayajI vicAronI samanvaya-mUrtirUpa hatA. prAcyavidyAvid sadgata DaoN. sAthe prAcIna hastaprata-sAhityanA bhaMDAronA samuddhAranuM kArya bhogIlAla sAMDesarAnA zabdomAM munizrIne bhAvAMjali.... hAtha dharyuM. dareka graMtha-bhaMDAramAMnA graMthonI savistAra vigatavAra "zI zI saMbhAruM ne pUjuM, zI zI puNya vibhUtio? sUci taiyAra karAvI. bhaMDAramAMnA uddhAra mATe nANA ekatra puNyAtmAnAM UMDANo to Abha jevAM agAdha che." karavAmAM paNa mukhyatve caturavijayajIno hisso hato. 1939nA eprila mAsamAM pATaNamAM hemasArasvata satra' UjavAyuM ane upAdhyAya vinayavijayajI bhaMDAro rAkhavA mATenA makAnanuM uddaghATana karAyuM tyAre mauna rahI (I.sa.nI 17mI sadI) badhAM kAryo aMgata dekharekhathI karyA ane eno yaza potAnA guru vikrama saMvatanA sattaramA zatakanA aMtamAM ane aDhAramA kAMtivijayajIne Apyo. A uparAMta lIMbaDInA jJAnabhaMDArone zatakanA prAraMbhamAM thayelA upAdhyAya vinayavijayajI suprasiddha vyavasthita karI hastapratonI vigatavAra sUci prasiddha karavAno yaza temane ghaTe che. hastapratalekhana-kalAmAM teo atyaMta pravINa jaina vidvAna ane kavi hatA. gujarAta, mAravADa ane mALavA hatA. teozrIe ghaNA lahiyAo taiyAra karyA ane tADapatranA emanA vihAra pradeza hatA. gujarAtamAM surata ane AsapAsanA prAcIna graMthonI zuddha kalAtmaka nakalo temaNe bIjA lahiyAo sthAnomAM teo vAraMvAra vicaryA hatA. saMskRta ane gujarAtImAM emaNe vipula sAhitya-racanA karI che. suratanA jaina maMdirono pAse karAvI hatI. paricaya ApatI "sUryapuratyaparipATI' emaNe saM. 1989 munizrI caturavijayajInA jIvananAM sauthI mahAna kAryomAM (I.sa. 1932-33)mAM racI che. A uparAMta suratamAM saM. AtmAnaMda jaina graMthamAlAnuM prakAzana, munizrI puNyavijayajI 1716 (I.sa. 1959-60)mAM "dharmanAtha stavana' ane jevA Adarza ziSyanuM ghaDatara ane chedasUtronuM prakAzana mukhya rAMderamAM 'neminAtha bAramAsa-stavana', "puNyaprakAza (ArAdhanA) hatAM. AtmAnaMda jaina graMthamALAnA saMvardhana mATe temaNe khUba stavana' ane 'bhagavatIsUtranI sajhAya" e traNa kRtio jahemata uThAvelI ane A graMthamALA taraphathI 87 jeTalA anukrame saM. 1728 (I.sa. 1671-72), saM. 1729 (I.sa. saMskRta-prAkRta jaina graMtho prasiddha karavAmAM AvyA che. 1672-73) ane saM. 1738 (I.sa. 1981-82)mAM racI | munizrI caturavijayajInI vidvattAno vAraso temanA ziSya che. temanA samakAlIna mahAna naiyAyika upAdhyAya, munizrI puNyavijayajIne maLyo che. ghaNAM kharAM graMthasaMpAdano yazovijayajIno apUrNa rahelo "zrIpAla rAsa' temaNe rAMderamAM guru-ziSya sAthe maLIne karelAM che. munizrIno jIvanavyavasAya pUrNa karyo. A gujarAtI racanAo uparAMta emanI ghaNI saMskRta vidyAvyAsaMga hato eTale jIvanabhara temaNe potAnI kRtiomAM "kalpasUtra' uparanI "subodhikA' TIkA (saM. kartavyabuddhithI darekane sahAya karelI. emanuM valaNa sAMpradAyika 1996=I.sa. 1939-40) ane jaina vizvavidyA nahotuM. jainetara vidvAnone paNa emaNe eTalA ja utsAhathI (cosmology)nuM vivaraNa karato "lokaprakAza" (saM. sahakAra Apelo. DaoN. yAkobI, biMga, AlsaDorpha jevA jarmana 1708=I.sa. 1651-52) graMtha noMdhapAtra che. "lokaprakAza" vidvAno, iTalInA TisatarI, jhekoslovekiyAnA DaoN. vinTaraninja, graMtha emaNe jUnAgaDhamAM racelo. phAnsanA DaoN. silvana levI, amerikAnA normana brAuna jevA indradata' nAme saMskata khaMDakAvya vinayavijayajIe pAzcAtya vidvAnone paNa teozrIe saMzodhanakAryamAM madada karI mahAkavi kAlidAsakRta 'meghadUta'nI paripATIne anusaratAM bIjAM hatI ane ApaNA jJAnabhaMDAronA pracArane vega Apyo hato. keTalAMka dUtakAvyonI paddhatie racyuM che. 131 maMdAkrAntA chaMdanA teozrI padavIdhara nahotA, chatAM anekagaNuM kArya emaNe ekale zlokonuM A kAvya emaNe jodhapuramAM rahIne lakhyuM che. e samaye hAthe karyuM hatuM. zrI puNyavijayajInA sahakArathI prAkRta graMtha suratamAM nivAsa karatA tapAgacchanA AcArya vijayaMprabhasUrine Jain Education Intemational Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 vizva ajAyabI : uddezIne lakhAyelo e kAvyAtmaka vijJaptilekha che. kartAe pUrve thaze, kemake taraNinagaranA upAzrayanI zrIne nahIM to, tArA irzAdurga-IDaramAM AcAryane vaMdana karyA hatAM tathA emanAM jevAthI paNa eka ja zrI joI levAnuM zakya nathI. e upadezavacano sAMbhaLyAM hatAM. enuM upakAravazatAthI smaraNa zramaNavasati-upAzrayanI vacamAM indranI sudharmA sabhAnI karIne, teo caMdra dvArA AcAryane saMdeza pAThavIne potA pratye zobhAnuM anukaraNa karato, motInA caMdaravAthI yukta thatA, vividha snigdha premadRSTi rAkhavA vinaMtI kare che tathA malina pUrvapakSa racanAyukta staMbhovALo vyAkhyAnamaMDapa tuM joIza. e maMDapanI choDIne pote zuddha paMthane anusare che enI khAtarI Ape che. madhyamAM suMdara pagathiyAMvALu, sAlaMkAra, sughaTita, suvilasita, prAraMbhamAM kavi jodhapuranI samaddhinuM ane nagarazobhAnuM catuSpAda indrAsana jevuM anupama siMhAsana che. e siMhAsana varNana kare che tathA jodhapurathI nIkaLI dakSiNa dizAe jatAM kayAM upara virAjelA, aneka guNothI yukta devasabhAmAM beThelA kayAM sthAno jotAM surata sudhI javuM enI sUcanA AlaMkArika ja enI sacanA AlaMkArika indranI jema zraddhALu zrAvakonI sabhAmAM zobhatA, kAryane varNana dvArA kavi caMdrane Ape che. surata jodhapuranI dakSiNe che. hitakArI, o yuganA tapAgacchAdhipati AcAryazrIne, he caMdra! dharmopadezaka gura ghaNe lAMbe aMtare nivAsa karatA hoI maLavAnuM tuM vaMdana karaje. tArAM atula puNyo saphaLa thaze, tAro janma azakya hovAthI sudhAkara-caMdra dvArA emane saMdeza mokalavAnI sulabhya thI * sulabdha thaze ane AkAzamAM tArI gati kRtArtha thaze. sarva kalpanA hRdayaMgama che. pahelAM to caMdranuM svAgata karIne kavi enA AtaMkonA zamanamAM nipuNa gurunuM tuM darzana karIza, eTale tArA kulanI-samudranI prazaMsA kare che ane pachI tApIne taTe zobhatA saMkala anatho gaLI jaze, duSTa kaSTo nAza pAmaze, rogo ja 2SNa surata nagaramAM tapAgacchanA AcAryazrInAM darzane jaIne potAno thaze, dIrgha doSo maraNa pAmaze ane viyogo vinaSTa thaze." saMdezo emane pahoMcADavAno che e kahIne je mArge caMdrane javAnuM "tyAM avasara meLavIne, ekAMtamAM gurunAM pAdapadmano che enuM suMdara varNana kavi kare che. tArA svaccha kara-kiraNavaDe sparza karIne, he vijJa! tuM kaheje ke jodhapuranI dakSiNe pahelAM jhAloranuM nirIkSaNa karI, kavi Apa Apano ziSyANa vinayavijaya A vijJapti pAThave che." caMdrane sirohImAM jinamUrtione namaskAra karI pAvana thavA kahe mahAna sArasvata munizrI jinavijyajI che. e pachI Abu ane acalagaDhanuM vistRta AlaMkArika varNana ane siddhapurano kevaLa nAmollekha karyA pachI rAjanagara (sane 1888 - 1976) amadAvAdanuM lAMbuM alaMkArapUrNa varNana che. e kALe paNa prAcyavidyAnA kSetre bahumUlya pradAna karanAra muni zrI amadAvAda pazcima bhAratanuM eka atisamRddha nagara hatuM ane e jinavijayajI AMtararASTriya kakSAnA bahuzruta vidvAna hatA. samRddhinuM pratibiMba "indradUta'nA A varNanamAM paDeluM che. e pachI emaNe purAtattvanA saMzodhanakAryamAM potAnuM samagra jIvana vyatIta 'lATa dezanA tilaka samAna' vaDodarAno paricaya ApatAM kavi karyuM hatuM. teozrI bhAratIya vidyAbhavana, muMbaImAM pAyAnA e nagaranI madhyamAM Avela "maMDala'-mAMDavI upara caDIne paththara samAna hatA. mahAtmA gAMdhI dvArA sthapAyela gujarAta nagaranuM avalokana karavA caMdrane sUcave che ane vaDodarAnI vidyApIThamAMnA purAtattva maMdiranA teo saMcAlaka hatA. dakSiNe AveluM bharUca "mArA jevuM bIjuM nagara bhalokamAM bIjuM jodhapuranA rAjasthAna prAcyavidyAmaMdira, pratiSThAna ane pUNenA che kharuM?' ema kahalathI jovA mATe TekarA upara vasyuM hovAnI bhAMDArakara orienTala risarca inasTiTyUTamAM temanuM bahumUlya ramya kalpanA kare che. e pachI jyAM "indradUta'no vijJaptilekha pradAna rahyuM che. kavie pAThavyo che te A kRtinuM mukhya varNanasthAna e jamAnAnuM | muni zrI jinavijayajIno janma mevADanA rUpAyelI moTuM baMdara ane vepArI kendra surata Ave che. suratanuM varNana nAmanA gAmamAM saM. 1944 (I.sa. 1888)mAM thayo hato. karatAM kavi caMdrane saMbodhe che : temanuM nAnapaNanuM nAma kizanasiMha hatuM. jJAtie paramAra rAjapUta tyAM gopIpurAnI madhyamAM kailAsa parvatanI sAthe spardhA hovA chatAM samagra jIvana jaina dharmane samarpita karyuM hatuM. saM. karato ane prauDha zobhAnA vidhAnarUpa zrAvakono mahAna upAzraya 1959 (I.sa. 1902-03)mAM sthAnakavAsI sAdhu pAse dIkSA che. he subhaga! sphaTika jevI svaccha kAntivALI enI bhItomAM laI kizanalAla muni thayA. prApya vidyAnI aneka zAkhAonuM tAruM pratibiMba paDatAM tuM lAkho rUpa dhAraNa karIza e ucita ja jJAna meLavavA temaNe paribhramaNa AdaryuM. saM. 1966(I.sa. Jain Education Intemational Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 339 1909-10)mAM pAlI pAse bhAkharI gAmamAM jaina mUrtipUjaka emAM taruNaprabhasUri (saM. 1411)kRta samyakatva tathA zrAvakanAM dIkSA grahaNa karI jinavijayajI nAma dhAraNa karyuM. dIkSA pachI bAravrata uparanI 15 kathAo tathA 8 prakIrNa kathAo, AcArya vijayavallabhasUri sAthe joDAyA ane pharatAM pharatAM zrAvakavratAdi aticAra, somasuMdarasUrikata upadezamALAnI pa3 pATaNanA hastalikhita graMthabhaMDAronuM avalokana karyuM. tyArabAda kathAo, yogazAstranI 13 kathAo, gRhasthadharmanA guNonuM varNana, vihAra karIne pATaNathI mahesANA AvyA, jyAM temane munizrI mANijyacaMdrasUri (saM. 1478)kRta 'pRthvIcaMdra caritra' ane kAntivijayajI, munizrI caturavijayajI ane munizrI hemahaMsagaNi(saM. 1500)kRta 'namaskAra bAlAvabodha', vijayajIno paricaya thayo. munizrI kAntivijayajI pAse "auktika prakaraNa' pariziSTamAM caudamA saikAnuM gujarAtI gadya temane aneka alabhya graMtho vize mAhitI prApta thaI. prAcIna vagere kRtiono saMgraha karelo che. jarmana vidvAno bhUMDarsa, graMthonA saMpAdana-saMzodhananI tAlIma maLI. A traNe munio zroDariMga vagerenA nimaMtraNathI prAcIna bhAratIya graMtho vize jinavijayajInA jIvananI preraNA banyA. temaNe munizrI vicAra-vinimaya karavA jarmanI gayA hatA. 1930mAM kalakattA kAMtivijayajInA smArakarUpe zrI kAMtivijaya jaina zAMtiniketanamAM adhyayana-adhyApana kArya zarU karyuM. siMghI itihAsamALAno prAraMbha karyo hato. temanA lekho gujarAtI graMthamALAmAM temaNe pa6 jeTalA graMthonuM saMpAdana karI prakAzita sAmayika, gujarAtI', 'jena hitaiSI', 'muMbaI samAcAra' vageremAM karyA. muMbaImAM kanaiyAlAla munazInA AgrahathI bhAratIya chapAtA. vaDodarAmAM gAyakavADa orienTala sirijhamAM vidyAbhavanamAM joDAyA. jesalameranA graMthabhaMDAranI mulAkAta laI 'kumArapAla pratibodha'nuM saMpAdana karI pragaTa karyo. keTaloka samaya hastapratonI pratilipio karAvI. rAjasthAna sarakAre racelI teozrIe pUnAmAM bhAMDArakara risarca insTiTyUTamAM kAma karyuM. (1950) samitimAM hastaprata saMgraha, saMrakSaNa, prakAzananuM kArya ahIM temaNe "jaina sAhitya', saMzodhaka samitinI sthApanA karI, karyuM ane rAjasthAna prApya vidyAmaMdiranI sthApanA karI jaina sAhitya saMzodhana' nAmanA traimAsikano AraMbha karyo. emAM munizrI jinavijayajIe itihAsa viSayane lagatA jaina dharmane lagato itihAsa, sAhitya, tattvajJAna, kalA vagere aneka graMthona aneka graMthonuM saMpAdana karyuM. pravartaka kAMtivijayajI jaina viSayone lagatA lekho prakAzita karavAmAM AvyA. itihAsamAlA zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara siMdhI jaina A samiti dvArA "kharataragacchapaTTAvali', graMthamAlA dvArA 'vijJapti triveNI', "kapArasakoza" "AcArAMgasUtra', "kalpa-vyavahAra-nizIthasUtro' "jItakalpasUtra', "zatruMjaya tIrthoddhAra prabaMdha', jaina aitihAsika gUrjara kAvya 'vijayadeva mAhAbhya" jevA graMthonuM saMpAdana karI pragaTa karavAmAM saMcaya', "prAcIna jaina lekhasaMgraha', "prabaMdha ciMtAmaNi', AvyA. A uparAMta haribhadrasUri AcAryanA samaya-nirNaya vize 'vijJaptilekhasaMgraha' jevA alabhya graMthonuM prakAzana karyuM. saMzodhana karyuM ane saMskRta bhASAmAM lakhelA lekhamAM aneka prabaMdhakoza', kumArapAla prabaMdha', 'vastupAlacaritra', vimalaprabaMdha pramANo dvArA haribhadrasUrinA samaya vize nirdhAraNa karyuM. vagere aneka graMtho prakAzita karyA. pUnAmAM sarvarsa opha inDiyA sosAyaTInA kAryAlayamAM 1952mAM jarmanInI prasiddha orienTala sosAyaTInA mahAtmA gAMdhI sAthe mulAkAta thaI. temanI sAthe vicAra- sammAnya sabhya banyA. 1961mAM bhArata sarakAra dvArA padmazrI vinimaya karyo ane gAMdhIjInA vicArothI prabhAvita thayA. sane eNvorDa prApta thayo. A uparAMta zrI vijayadharmasUri jaina sAhitya 1920mAM gUjarAta vidyApIThanI sthApanA thatAM munizrI temAM suvarNacaMdraka ane rAjasthAna sAhitya akAdamI dvArA "manISI'nI joDAyA. gAMdhIjIe gujarAta purAtattva maMdiranI sthApanA karI padavI enAyata karavAmAM AvI. 1963mAM muMbaInA bhAratIya ane tenA AcAryapade munizrI jinavijayajIne niyukta karyA. vidyAbhavananA mAnArDa sabhya banyA. temaNe saMskRta, prAkRtanA mahattvanA graMthonuM saMpAdana karyuM. bhAratIya vidyA ane purAtattvanA advitIya vidvAna moggalAna therakRta "pAlizabdakoza', "abhidhAnappadIpikA', | munizrI jinavijayajI 89 varSanI vaye amadAvAdamAM tA. 3 'prAkRta kathAsaMgraha', 'pAlI pAThAvalI', 'prAcIna gujarAtI gadya jUna, 1976nA roja avasAna pAmyA. mahAna sArasvata ane saMdarbha' jevA aneka saMzodhanapUrNa graMtho prakAzita karyA. prAcIna vidyopAsaka vidvAnanI bhAratIya vidyAnA kSetre amUlya sevAo gujarAtI gadya saMdarbha purAtattva graMthAvalImAM prakAzita karAyo. sadAye ciraMjIva raheze. Jain Education Intemational Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: - bhavya derAsara zrI ratnavATikA logassa cadroya tIrthadhAma TrasTa-aDAlaja sAbaramatI-mahesANA roDa, epha.sI.AI. goDAunanI sAme, aDAlaja, ji. gAMdhInagara. phona : 079 - 32508995 pU. AcAryadeva zrI caMdrodayasUrIzvarajI ma.sA. * mULanAyaka zrI zaMkhezvara pArzvatAtha prabhujI * covIza derIomAM 24 prabhujI birAjamAna * sUri maMtratA pAMceya prasthAna * gabhArAmAM mULanAyaka zrI munisuvrata svAmI tathA navagrahatA prabhujI, zloka, yaMtra tathA navagraha sAthe birAjamAna karavAmAM Avela che. * zrI padmAvatI devI, zrI aMbikA devI, zrI ghaMTAkarNa mahAvIra, zrI mANibhadravIra tathA zrI kSetrapAla dAdA birAjamAna che. bhAratabharatA zrI mutisuvrata svAmItA phoTA sAthetI tathA pAMca kalyANaka tathA tIrthaMkara mAtAtA cauda svaptonA phoTA lakhANa sAthe tathA vartamAta covIzIto sacitra itihAsa mUkavAmAM Avela che. A prakAranI ArTa gelerI dezamAM sau prathama che. Party Visal Parol Pump dara besatA mahine, sudI-pUnama, vadI-7 (sAtama) tathA ravivAranA divase bhAtu ApavAmAM Ave che. ON Keyplan mon sRs - Way to Mahesana Way to Gandhinagar Chandred # // zAsana samrATa zrI vijya nemisUribhyo namaH 1 ATOR D for padhAro...padhAro... jaina sAdhu-sAdhvIjI ma.sA. vihAradhAma padhAro... Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa jaina zramaNone maLelAM mAnavaMtAM birudo --prA. bipinacaMdra trivedI cheka prAcIna samayathI Aja sudhImAM jaina zramaNone maLelAM mAnavaMtAM birudo, pado, lADakavAyAM nAmo e rAjasattA-siMhAsana ane zrIsaMghothI mAMDIne janahRdayamAMthI UMDA Adara ane sammAnanI saravANIrUpe vahetAM rahyAM che. A birudo ane padonA pAyAmAM zramaNavaryono gajabano prabhAva, yazakIrti tema ja sevAnI suvAsa, tapanuM teja, kAryakSetra ane jJAnavidyAnI vyApakatA darzAve che. je te samaye te te zramaNonAM mahAna kAryonI gavAhI ane teonA virATa vyaktitvano paricaya-pamarATa sUcave che, jenI A lekhamALAmAM mAtra nAnakaDI jhAMkhI namrabhAve karAvI che. pUro saMbhava che ke keTalAMka nAmo rahI paNa gayAM hoya. laukika dunyavI vyavahAramAM jema minisTara, cIpha minisTara, prAima minisTara athavA presiDenTa ke promoTara vagere padavIo prakhyAta che, jema lAyansa ke roTarI klaba jevI samAjasevI saMsthAo taraphathI prasaMge prasaMge viziSTa vyaktione vividha svarUpe vividha evorDothI navAjavAmAM Ave che tema jinazAsananA vyavahAro paNa AcArya, upAdhyAyaeN, sAdhupadathI cAle che. arihaMtanI padavI phakta devapUjita tIrthaMkaro mATe ja che, jyAre siddho niraMjananirAkAra ane padAtIta dazAmAM saMsAramukta dazAmAM sthira che. 341 guNAnurAgathI bharapUra jinazAsananA zramaNone temanI vividha kAryakuzaLatA dekhI zrIsaMgho ke gRhastho pada padavI ke birudothI navAje emAM Azcarya nathI. prastuta lekhamALAmAM maryAdita ullekho sAthe eka jainetara vidvAna lekhaka aneka mAnavaMtA padadhArakonuM surekha citra rajU karI rahyA che, paNa vizeSatA to e che ke padavInI spRhA vinAnA zramaNothI ja padasthAna zobhe che. bIjI tarapha amuka mahAtmAo to potAnI yogyatA chatAMya pada birudono svIkAra mATe TheTha sudhI spaSTa inakAra karatA rahyA che ane tethIye vadhIne aneka sAdhu-sAdhvI bhagavaMto phakta sAdhu-padathI sAdhanA karI muktine varI gayAnA asaMkhya dAkhalA itihAsanA pAne noMdhAyelA che chatAMya zArIrika ke anya pratikULatAo rahita saMvegI ane cAritravAna sAdhu-saMto jo padastha bane to te thakI zAsananI suMdara prabhAvanAo ane udyota thAya te nizaMka che. hakIkatamAM pada ane birudono svIkAra eTale gaMbhIratA sAthe amuka-amuka prakAranI jimmedArIo sAthe maLato amuka prakArano adhikAra. te badhAMya pada pariNatithI ane birudo bAhozIthI zobhAyamAna thAya tyAra pachInI zAsanaprabhAvanAo ciraMjIvI banI UThe che. sUcita zramaNagraMthamAM moDethI paNa AvanAra A viziSTa lekhano sAdara svIkAra karI mAnavaMtA ane gauravavaMtA zramaNone abhivaMdanA karIe chIe. padanA krama vagere vize vIza sthAnaka tapa ArAdhanA vidhi samajavA jevI che kAraNa ke anAmI siddhapadanA ArAdhakone kharekhara pada ke padavIonA vyAmoha hotA nathI. ahI birudone kakkAvAra, samayavAra, gacchavAra goThavavAno ke saMpUrNa yAdIno nahIM paNa birudonI namUnArUpa ApavAno namra hetu che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 vizva ajAyabI : A lekhanI rajUAta karanAra prA. bipinacaMdra ra. trivedInuM vatana galasANA, tA. dhaMdhukA (ji. amadAvAda) che. janma tA. 7-9-1947nA roja mosALanA ziyANI, ji. surendranagaramAM. saurASTra yuni.mAMthI arthazAstra sAthe 1973mAM ema.e. thayA pachI kavizrI boTAdakara koleja-boTAda, pachI sI.ena. komarsa kaoNlejavisanagaramAM ane 1981thI je. ema. zAha ArTsa-komarsa kaoNleja, jaMbusaramAM adhyApaka tathA arthazAstra vibhAganA adhyakSa. sane 2009thI spe. nivRtti lIdhI. arthazAstra uparAMta lokasAhitya, sikkAzAstra, purAtattva, itihAsa va.mAM kalama calAve che. hiMdImAM 'vedavANI', 'paropakArI" jevA uccakakSAnAM sAmayikomAM lekha prakAzita thayA, jenA phaLasvarUpe DaoN. bhavAnIlAla bhAratIya jevA vidvAnanA "Aryalekhaka koza'mAM sthAna maLyuM. - paryAvaraNa, aMdhazraddhA nirmUlana, bhAratIya saMskRti, zikSaNa vagere para saMkhyAbaMdha vyAkhyAno tathA 6 jeTalAM reDiyo pravacano ApyAM che. A vistAramAM udghoSaka tarIke sevAo ApelI che. staMbhezvaratIrtha (kAvI-kaMboI) aMge oDiyo-viDiyo sI.DI. banAvavAmAM yogadAna ApyuM. 'AkAzavANI'nA lokasaMgItanA gAyaka kalAkAranI pasaMdagI samitinA vaDodarA reDiyo sTezananA (1990 thI 93) sabhya hatA. gujarAta rAjaya abhilekhAgAra (AkaIjha)mAM bharUca ji.nA sabhya tarIke levAyA che. samAjasevA ane lekhanapravRttimAM otaprota prA. bI. Ara. trivedInA nAnAM-moTAM pacIseka pustako saMpAdita/prakAzita thayela che. temanI pAse sikkAsaMgraha ane aMgata pustakAlaya che. sane 2007mAM nA. mAhitI niyAmakazrInI kacerI-bharUca dvArA "maLavA jevA mANasa'mAM temano paricaya vistRta rIte levAyo che, bharUca jillA "heriTeja kamiTI'mAM sthAna pAmanAra prA. trivedIe muMbaI sthita zrI harSadabhAI zeThanI vI.sI.DI. janmabhUmi jaMbusara : eka jhalaka'nuM Alekhana karyuM che. bharUca jillAnA gauravavaMtA sAhityakAronI saMpAdanasaMkalana samitinA sakriya sabhya evA prA. bI. Ara. trivedIe trIseka pustakomAM prakaraNo lakhyAM che. mAtRbhASA pratyenI mamatAthI prerAIne temaNe gujarAtI bhASAmAM sImAcihnarUpa pagalAM pADanArAMo' lekhamAM viziSTa keDI kaMDArI janArAone yAda karIne temanI mahattAne aMjali ApI che. gujarAtI bhASAnA itihAsapremIone to A lekha "janarala naoNlejanA eka bhAgarUpe khAsa upayogI thaze evuM amAruM namra mAnavuM che. dhanyavAda. -saMpAdaka saranAmuM : prA. bipinacaMdra ra. trivedI 25-jayamahAdevanagara, jaMbusara-ji. bharUca 392 150. anaMta labdhi nidhAna : pU. zrI gautama svAmI (bharatakSetre kevalI paraMparAmAM) AkharI | tIrthakara bhagavAna zrI vardhamAna svAmI (mahAvIra kevalajJAnI' : pU. jaMbusvAmI svAmI)nA 11 gaNadharo paikI teo prathama hatA. bhagavAna carama tIrthapati zrI mahAvIra bhagavAnanA zAsanamAM mahAvIra ane gautama svAmI vacceno saMvAda samagra saMghanAyakanI bIjI pATe AcArya jaMbUsvAmI thayA. bhagavAna jinAgamazAstramAM agatyano che. temanI vaccenA sauthI vadhu mahAvIranA paMcama gaNadhara zrI sudharmA svAmI jaMbUsvAmInA praznottaro Azare 36,000 bhagavatI sUtramAM che. potAnA ati dIkSAguru ane vidyAguru hatA. ugra tapa, uttamottama bhAva ane dhyAnanA kAraNe teo jaMbukumArano janma vIra nirmANa pUrve 16mA varSe lablinidhAna paNa che. dIpotsavIe copaDApUjanamAM "zrI gautama rAjagRhInagaramAM thayo. pitAnuM nAma RSabhadatta, mAtA dhAriNI. svAmInI labdhi hojo' ane nUtanavarSanA maMgala prabhAte "zrI temane 8 rUpavatI patnIo hatI. Arya sudharmAsvAmIe gautama svAmInA rAsa'nA mAMgalika zravaNanI paraMparA varSothI cAlatI AvelI che. jaMbUkumAra sahita 527 mumukSuone rAjagRhanA guNazIla Jain Education Intemational Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa caityamAM munidIkSA ApI. zrI jaMbUsvAmIne 36 varSanI vaye kevalajJAna prApta thayuM. avasarpiNIkALamAM bharatakSetre kevalI paraMparAmAM jaMbUsvAmI chellA kevalajJAnI thayA. OM 'zrutadhara paraMparAmAM sarvaprathama cauda pUrvadhara' 'mahAna yugapradhAna' : pU. zrI prabhava svAmIjI kevalajJAnanA viccheda pachI zrutadharonI paraMparAmAM Arya prabhava svAmI sarvaprathama cauda pUrvadhara hatA. Arya sudharmA svAmI prabhavanA guru hatA. zramaNaparaMparAmAM zramaNa gaNanAyaka Arya jaMbUsvAmI pachI Arya prabhava svAmI AvyA. viMdhya narezanA putra, kSatriya rAjakumAra prabhavano janma jayapuranagaramAM thayo. potAnA nAnAbhAIne gAdI apAI tethI lUMTaphATanA mArge caDyA, avasvApinI vidyA ane tAloTinI vidyAthI te badhAMne nidrAdhIna karIne majabUta tALAM ughADI zakatA! prabhava eka samaye 500 coronA nAyaka banyA. AvI rIte dhanasaMpatti prApta karavA rAjagRhImAM dhanADhya RSabhadatta zreSThInA ghera pahoMcyA. temanA putra jaMbUkumAranAM te divase ja 8 kanyAo sAthe lagna thayela. jaMbU para prabhavanI vidyAnI asara na thaI. i'AThamA kavi prabhAvaka', vAdajayI 'zrutakevalItulya' : A. zrI siddhasena divAkarajIsUrijI mahArAja navoDhAo sAthe prathama rAtrie paNa pati-patnI vacce adhyAtmanI carcA cAlatI hatI! prabhava para A banAvanI bhAre asara thaI. teNe potAnI baMne vidyA jaMbUne ApI badalAmAM spaMbhinI ane vimocinIvidyA meLavavAnI vAta karI paNa . jainAgamanidhisaMrakSaka : A. zrI devaspriMgaNi kSamAzramaNa (zrI devavAcaka) temaNe valabhImAM pAMcamI AgamavAcanA dvArA dareka prApta jaMbUnA amRtamaya upadezathI prabhavane pApakarmo badala pastAvo banAvavAnuM stutya ane bhagIratha kArya karyuM. temano janma ghaNuM Agamo pahelI vakhata pustakArUDha banAvI Agamone ciraMjIva thayo. prabhave potAnA sAthIo sAthe Arya sudharmA pAse dIkSA lIdhI, tyAre 30 varSanI uMmara hatI. pachI samartha zrutadhara, caudapUrvanA jJAtA, zramaNasaMghanA nAyaka yugapradhAna banyA. karIne saurASTranA verAvaLa/prabhAsapATaNamAM mAnavAmAM Ave che. tyAMnA rAjA aridamananA rAjasevaka kAmardhi kSatriyanA putra hatA. mAtAnuM nAma kalAvatI, nAnapaNanuM nAma devardri hatuM. : 'labdhi prabhAvaka yugapradhAna', 'aMtima daza pUrvadhara maharSi' : AcArya zrI vajrasvAmIsUrijI ma. vIranirvANa saM.496mAM janma. teo prathama udayanA 18mA yugapradhAna hatA. AyuSya 88 varSanuM hatuM, jemAMthI 8 varSe gRhaparyAyamAM hatA. chellAM 36 varSa yugapradhAna paryAyamAM vyatIta thayAM. 9 'vRddhavAdI' : (mukunda muni) A. zrI vRddhavAdIsUrijI mahArAja brAhmaNa parivAramAM gauDadezanA kauzala gAmamAM janma. 343 mULa nAma mukuMda. suprasiddha anuyogAcArya Arya skaMdila vidyAsAgara gaccha)nI pAsethI vRddhAvasthAmAM potAnA vairAgyabhAvane kAraNe dIkSA lIdhI. vidvAnomAM sanmAnapUrNa sthAna meLavyuM. AcArya skaMdila pachI temanA uttarAdhikArI bananAra mukuMdamuni sarvatra durjeya banyA. vaDodarA pAse tarasAlImAM saMskRtanA vidvAna siddhasenane vAdamAM harAvI ziSya banAvI, vRddha uMmare paNa vAdakuzala AcArya banI 'vRddhavAdI' tarIke prasiddha banyA. temano samaya vi.saM.nI pAMcamI sadIno che. pu (sarasvatI kaMThAbharaNa'--A. zrI siddhasena divAkarasUrijI mahArAja uccakoTinA sAhityakAra diggaja vidvAna, zvetAMbaradigaMbara baMne paraMparAnA vidvAnomAM Adara pAmanAra zrI siddhasena brAhmaNavaMzanA hatA. janma ujjayinImAM. pitA devarSi, mAtA daivazrI. siddhasena yuvAnavaye prakAMDa paMDita banyA. temanI keTalIka vAdajathI vigato agAu ApI che. AcArya kaMdilasUrie mathurAmAM cothI Agama vAcanA karIne je Agamo lakhyA hatA teno vAraso A devarkiMgaNi pAse hato, jyAre A. nAgArjunasUrie valabhImAM je vAcanA karIne Agamo lakhyA hatA teno vAraso A. bhUtadintasUri ane A. kAlakasUri (caturtha) pAse hato. temane tapAsI eka cokkasapATha taiyAra karavA vIra saM. 980mAM valabhImAM moTuM zravaNasaMmelana thayuM. temAM eka cokkasa pATha taiyAra thayo. A pAMcamI AgamavAcanAnA vAcanAcArya zrI devardrigaNi hatA, ke jeo potAnI gaNadharaparaMparAnA gaNanAyaka paNa hatA. A pUrve AgamavAcanAo thaI te mukhapATharUpe thaI, cothI vAcanA lipibaddha thaI, pAMcamI Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 vizva ajAyabI : AgamavAcanA zrI devaddhigaNinA netRtvamAM samagra AgamonA apAI. temanI prajJA eTalI tIvra hatI ke temaNe eka divasamAM saMkalparUpe lipikaraNa sAthe apUrva rIte thaI. * hajAra zloka kaMThastha karela! THE "AgamoddhAraka", "prakhara bhASyakAra' : A. kAnyakunjanA "Ama" rAjA taraphathI A. bappabhaTTasUri zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa ane gauDa dezanA rAjA dharmarAja taraphathI bauddha vidvAna temano valabhI sAthe saMbaMdha hato. ApazrI Arya vardhanakuMjarano cha mAsa zAstrArtha cAlyo, aMte A. bappabhaTTano suhastisUrinI paraMparAmAM thanAra vajasenazAkhIya hovAnI vijaya thavAthI temane 'vAdikuMjara kesarI'nuM biruda maLyuM ane saMbhAvanA che. zrI siddhasenagaNie temanI bhAvapUrNa zabdomAM ja enazachie temanI bhAvapaSTa zabdomAM jainadharmano mahimA vadhyo. temaNe bAvana 'prabaMdha' lakhyAM che. prazaMsA karI che. temAMthI uparokta vizeSaNo sAMpaDe che. temano temaNe ghaNA rAjAone bodha karI jainazAsananI mahattA janma vIranirvANa saM. 1011mAM, yugapradhAnapada vi.saM. vadhArI hatI tethI temane maLela aneka birudomAM eka 1025mAM, kALadharma vi.saM. 111pamAM 104 varSe thayo hato. "rAjapUjita' paNa hatuM. AgamanA vyAkhyAgraMthomAM niyukti pachI bhASyano krama 'vimalapati', 'tattvAditya', "nyAyazailI TIkA Ave che. niryakti ane bhASya prAkRtamAM padyabaddha che. niyuktinI racayitA agresara' : pU.A.zrI zIlAMkasUrijI tulanAmAM bhASya arthane vadhu spaSTa kare che. bhASyanI racanA mahArAja niryukti para thaI che. pU. zrI jinabhadragaNijI viziSTa saMskRta ane prAkRta baMne bhASAo para temanuM prabhutva bhASyakAra hatA, temanA 9 graMtho maLe che. hatuM. AcArAMga sUtra (12,300 zloka) ane sUtrakRtAMgasUtra para "mahAnizIthasUtranA punaH jIrNoddhAraka' : (13325 graMthapramANa)nI Aje maLatI vizALa TIkAo temanI pU. A. zrI haribhadrasUrijI mahArAja vidvatAnuM suphaLa che, jenI racanA prAyaH vi. saM. 907mAM thaI prakAMDa vidvAna, prakhara tarkavAdI, saMskRta-prAkRta graMthonA che. temaNe moTAbhAganA graMtho gAMbhu gAme racyA che. graMthakAra hatA. dIkSAguru jinabhaTTa (jinabhadra) hatA. janma paNa siddhavyAkhyAtA', 'vyAkhyAtacUDAmaNi' : citrakUTa nivAsI agnihotrI hatA. citoDanareza jitArInA A. zrI siddharSisUrijI mahArAja rAjapurohita hatA. temaNe 1440 graMtho banAvyA che ane temAM zrImAla gotramAM zrImAlapura (bhinnamAla)mAM janmelA dareka viSayane AvarI lIdhela che. temAM "samarAIaikahA' nAmano mULa "siddha'nAma dharAvatA A. zrI siddharSisUrijI rAjA virAgyajanakagraMtha ajoDa che. dharmapAlanA maMtrI suprabhadevanA pautra hatA. pitA zubhaMkara, mAtA A pUrve A. devarkiMgaNie 84 Agamo sahita lamI, patnI dhanyA. 'zizupAlavadha' mahAkAvya lakhanAra prasiddha mahAnizIthasUtrane pustakArUDha kareluM paraMtu te sUtra bheja-udhaI- mahAkavi mAgha temanA pitrAI bhAI hatA. saDAne kAraNe veravikhera thaI jatAM teno pUrvApara saMbaMdha joDI pU. | 'siddhIne jugAranI Teva hatI, AthI mAtA lakSmIe eka zrI haribhadrasUrie "mahAnizIthasUtra'no pUrNa jIrNoddhAra karelo. moDI rAtre krodhathI kahyuM-"game tyAre rakhaDatA-bhaTakatA temano samayagALo vi.saM. 757 thI 827 sudhIno manAyo che. maryAdAvihIna putra mATe mArA gharamAM koI sthAna nathI, jyAM 2 "rajapUjita', "vAdikuMjara kesarI' : A. zrI ughADAM dvAra hoya tyAM cAlyo jA!' AthI gharanAM bAraNethI (bhadrakIrtisUri) bappabhaTTasUrIzvajI mahArAja pAcho pharIne siddha mArgamAM eka upAzrayanAM dvAra khullAM hatAM zAstrArthamAM vijayane kAraNe temane A biruda maLeluM. te tarapha gayo to tyAM vividha prakAranI mudrAmAM svAdhyAyajanma kSatriya vaMzamAM vi.saM. 800mAM thanAra pAse DuvAmAM. dhyAnarata munione joIne tenuM hRdayaparivartana thayuM, bIjI tarapha pitAnuM nAma bakha, mAtA bhaTi, saMsArI nAma sUrapAla. zvetAMbara pitA tene khoLatAM khoLatAM AvI pahoMcyA, paNa deDhabhAvanAthI paraMparAmAM moDhera gacchanA AcArya siddhasena temanA guru hatA. siddha A. gargarSinA haste dIkSAgrahaNa karI, zrI durgasvAmInA mAtApitAe potAnuM nAma rAkhavAnI zarate A bALakane dIkSA ziSya banI jainadharmanuM gahana adhyayana karyuM. pachI bauddhadarzanano ApavAnI saMmati ApI, vi.saM. 807mAM moDherAmAM dIkSA abhyAsa karavAnI tAlAvelI lAgI paraMtu baMne pakSanA Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 345 AcAryoe--"dharma (mata) badalatAM pahelAM eka vakhata to mane karanAra A. zrI abhayadevasUrino svargavAsa pATaNamAM thayo hato. maLavuM' evuM vacana lIdheluM jethI 21 vakhata AvAgamana karavuM temano samayagALo vi.nI 11mI-12mI sadIno gaNAya che. paDyuM paraMtu guradeve chevaTe 'lalita vistarA' nAmano graMtha muni 'ladhisaMpanna mahAna tapasvI' : zrI siddharSine Apyo eTale teo jainadharmamAM sthira thayA. kRSNaSi (kRSNarSi) mahArAja zrI ratnaprabhasUrie AcArya siddharSine vyAkhyAtR mULa nAma kRSNa, vipra parivAramAM janma. kaThora saMyamI cUDAmaNi' kahyA che. ane tapasvI. hArilavaMzanA pravartaka yugapradhAna A. hArilasUri 6000 zloka pramANanI "upamiti bhavaprapaMca kahA' (hariguptasUri)nI paraMparAmAM zrI yakSamahatara pAse dIkSA laI nAmaka kathAgraMtha lakhanAra A. zrI mahAnavyAkhyAnakAra, samartha gaI "kRSNarSi' nAme oLakhAyA. teo eTalA prabhAvaka hatA ke graMthakAra, ajoDa dArzanika, medhAvI sUrivara hatA. vIranirvANa saM. 105pathI pravartato hArika vaMza (saM. 1310) pachIthI "kRSNarSigaccha' nAme prasiddhi pAmyo. temanuM bhAvapUrNa uparokta graMtha mAtra bhAratano ja nahIM, vizvano smaraNa karavAthI aneka prakAranI pIDA/upadravamAM zAMti maLe ! pahelavahelo rUpaka graMtha che, je vi.saM. 962mAM pUrNa thayA pachI temanI pAse Amosahi, khelosahi, viSposahi, jallosahi va. enuM vAcana bhinnamAla nagaramAM thayeluM. upazamabhAvathI paripUrNa labdhisaMpanna hatA. A kathAvAcana sAMbhaLI jainasaMghe A. zrI siddharSisUrine 'siddha ja "vAdivetAla', 'vAdI cakravartI', "kavIndra' : vyAkhyAtA' padavI ApI hatI. A. zrI zAMtisUrIzvarajI mahArAja 1 'dAkSiNyAMka', "dAkSiNyacihna', "svaparasamaya vAdIomAM vetAlanI jema durjeya hovAthI teo vizArada' : A. zrI udhotanasUrIzvarajI mahArAja "vAdivetAla', 'vAdI cakravartI'nI padavI pAmyA hatA. temanA vividha darzanonA dhuraMdhara vidvAna, vividha viSayonA dIkSAguru vijayasiMhasUri thArAprada gacchanA AcArya hatA. viziSTajJAtA. saMskRta-prAkRta bhASAnA prakAMDa paMDita, zrI zAMtisarino janma vaizyavaMzamAM, zrImAla gotramAM kuvalayamALA' nAmanI gadya-padya mizrita mahArASTra prAkRtamAM UNa (unatAyu)-banAsakAMThAmAM thayelo. pitA dhanadeva, mAtA paNa bANa kavinA jevI abhuta graMtharacanA karanArane dhanazrI, bALapaNanuM nAma "bhIma'. temanA upadezathI aneka svaparasamaya vizArada' tathA temanA zarIranA jamaNA bhAge rAjakumAro 700 zrImALI kuTuMbo jainadharmI thayela. keTalAMye sAthiyA'nuM cihna hovAthI 'dAkSiNyAMka/"dAkSiNyacihna' nAme paNa sthaLe jinamaMdiro baMdhAyAM. prasiddha thayA hatA. pATaNamAM rAjA bhIme temanI vidvattAthI prabhAvita thaIne Fi "navAMgI TIkAkAra' : A. zrI kavIndra' ane 'vAdI cakravartI', 'vAdi vetAla'nI padavIthI abhayadevasUrijI mahArAja alaMkRta karela. sAhityakSetramAM temanI prasiddhi TIkA-graMthakArarUpe (A nAmanA anya AcAryazrIo thayA che paraMtu) jaina che. "pAiyaTIkA' (uttarAdhyananI TIkA) jaina sAhityamAM vadhu AgamonI sugama vyAkhyAo ApI caturvidha saMghanI zraddhAnA prasiddha che. vi.saM. 1096mAM kALadharma pAmyA. sudaDha AlaMbanarUpa banI 'navAMgI TIkAkAra' tarIke prasiddhi | nyAyavanasiMha', 'tarkapaMcAnana', 'AjarSi' : pAmanAra (zrI buddhisAgarasUrijInA ziSya) caityavAsano tyAga A. zrI abhayadevasUrijI mahArAja karI suvihitamArgI paraMparAno svIkAra karanAra A. zrI jaina paraMparAmAM eka karatAM vadhAre abhayadevasUri thayA abhayadevasarino janma vaizya kuTuMbamAM dhArAnagarImAM vi.saM. che, ahIM jemanA vize mAhitI apAya che temanI prasiddha kRti 1072mAM thayo hato. pitA mahIdhara zeTha, mAtA dhanadevI, janma "vAdamahArNava-TIkA' che, teo rAjagacchanA AcArya hatA. nAma abhayakumAra, je TIkAo lupta thaI gaI che tenI TIkA rAjakumAra abhayadeve zrI pradyumnasUri pAse munidIkSA dhAraNa racavAnA kAryano prAraMbha karavAnI preraNA zAsanadevIe ApatA karelI. jainadarzana, vaidika darzananA niSNAta; nyAyakSetramAM nava aMga-Agama para TIkA lakhavAmAM saphaLa thayA, temAM vizeSatA meLavavAthI ane vAdakuzaLa hovAthI teone droNAcAryano mahAna sahayoga maLyo. anya sAhityalekhana paNa 'nyAyavanasiMha', 'tarkapaMcAnana, 'rAjarSi'nI padavI prApta thaI Jain Education Intemational Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 hatI. temaNe A. siddhasena divAkaranI 'sanmatitarka' graMtha para saMskRtamAM 25,000 zlokapramANa 'tattvabodhinI'/vAdamahArNava TIkA (vRtti) racI hatI. temano samaya vi.saM. 1075thI 1150no mAnavAmAM Ave che. IF 'maladhArI' : A. zrI abhayadevasUrijI mahArAja puSkara pAsenA hAMsoTa (harSapura)mAM praznavAhanakulanA zramaNo 'harSapurIyagaccha'thI prasiddha thayA. temAM thayelA zrI vijayasiMhasUrinA ziSya A. abhayadevasUrithI harSapurIyagacchanuM nAma 'maladhAragaccha' paDyuM. zrI abhayadevasUri zarIra pratye ekadama nirlepa-udAsabeparavA hatA. eka divasa pATaNamAM rAjavI karNadeva yuvarAja jayasiMha sAthe rAjamahela jaI rahyA hatA tyAre teoe melAM kapaDAMvALA A.zrIne joyA tethI prabhAvita banI 'maladhArI biruda ApyuM. teo parama zAMta, nispRhI, mahAna tapasvI, jinAgama Adi zAstronuM UMDuM jJAna dharAvatA yogavidyAnA abhyAsI hatA. aneka rAjA-mahArAjAo, maMtrIo-zreSThIone jinazAsananA parama bhakta banAvyA hatA. vi.saM. 1168mAM samAdhipUrvaka svargavAsa pAmyA. E saiddhAMtika' : A. zrI nemicaMdrasUrijI saiddhAMtika' : A. zrI municaMdra (caMdrasUri) ma. 'navakalpavihArI': 'sauvIrapAyI' teozrI paramatyAgI, zrutanA samartha jJAtA, graMthakAra hatA. yazobhadrasUrijI pAse nAnIvaye dIkSA laIne ziSya banyA, u. vinayacaMdranA vidyAziSya hatA. janma DabhoImAM, vi.saM. 1094mAM saMvegI sAdhuone pATaNamAM utArA aMge paDatI muzkelIo dUra karAvI. vikrama 1129/39nA gALAmAM zrI nemicaMdrasUrine sarvadevasUrinA haste AcAryapadanI padavI maLelI (zrI nemicaMdrasUrie zrI municaMdrasUrine potAnA gurubhAI tarIke darzAvelA che). e ja varSamAM temane potAnI pATe sthApana karyA hatA. A baMne AcAryo saiddhAMtika' tarIke prasiddha hatA. A. zrI municaMdrasUrijIe pAchalI vaye khAvAmAM badhAM dravyono tyAga karI mAtra osAmaNano ja upayoga karatA, tethI temane 'sauvIrapAyI' kahevAmAM AvyA che. temanA parivAramAM Jain Education Intemational vizva ajAyabI : 500 sAdhuo ane ghaNAM sAdhvI mahArAjo hatAM. temaNe ghaNA graMtho lakhyA che. vi.saM. 1178mAM pATaNamAM samAdhipUrvaka svargavAsa. 'vAdIndra', 'vAdidevasUri', 'kavi cakravartI', 'saiddhAMtika' : A. zrI (vAdi) devasUrijI ma. J! : 'dAdA' : A. zrI jinadattasUrijI mahArAja kharataragaccha paraMparAnA mahAna jyotirdhara parama prabhAvI AcArya, mahAna pUjyabhAvanA pratIkarUpa 'dAdA' saMbodhanavizeSaNathI jANItA pU. A. zrI jinadattasUrijI mahArAjano janma vaizyavaMzamAM humbaDagotramAM dhavalakapura (dhoLakA)nA zreSThI vAsTiMgane tyAM vi.saM. 1132mAM thayelo. mAtAnuM nAma saMvAhaDadevI; upAdhyAya dharmadeve temane vi.saM. 1141mAM dIkSA ApI somacaMdra nAma ApyuM. vi.saM. 1169mAM AcAryapada. jainadarzana, maMtravidyA, yogavidyAmAM pAraMgata. kharataragacchane majabUta banAvyo. prAkRta-apabhraMzanA vidvAna. vi.saM. 1211mAM ajame2mAM svargavAsa, tyAM samAdhistUpa che. He 'baDA dAdA', 'maNidhArI' : AcArya zrI jinacaMdrasUrIzvarajI mahArAja rAjasthAnamAM Abu parvata pAse maMDAra (maDAhaDA) gAme vi.saM. 1143mAM vIranAga zreSThIne tyAM janma. mAtA jinadevI. saMsArI nAma pUrNacaMdra. nAnapaNathI ja camatkArI vyaktitva. zrI municaMdrasUrie temane vi.saM. 1125mAM dIkSA ApI 'muni rAmacaMdra' nAma ApyuM. vyAkaraNa-sAhitya-siddhAMta va.mAM pAraMgata banI zAstrArtha-sAmarthya meLavyuM. gurudeve vi.saM. 1178mAM AcAryapada ApyuM. A. zrI ratnaprabhasUrie potAnA graMthamAM guru zrI vAdidevasUrine sahRdayI, saiddhAMtika, tArkika, vaiyAkaraNI, kavi cakravartI jevAM vizeSaNothI navAjyA che. karNATaka narezanA guru digaMbarAcArya vAdI kumudacaMdra sAthe A. zrI devasUrine pATaNanI rAjasabhAmAM zAstrArtha thayo. vi.saM. 1181mAM jItyA, tethI pATaNanA rAjAe 'vAdIndra'nuM biruda ApyuM. pATaNamAM bhavya jinAlaya baMdhAvI dIdhuM, je 'rAjavihAra' nAme jANItuM thayuM. A vijayanI siddhirUpe A. devasUri have vAdidevasUri nAme prasiddhi pAmyA. keTalAye rAjyAdhikArIo ane pAMtrIsa hajAra kuTuMboe jainadharma svIkAryo. ApazrI kuzaLa graMthakAra paNa hatA. kharataragacchanA zrI jinacaMdrasUri mahArAjanA mastakamAM maNi hovAthI 'maNidhArI' kahevAyA tevI janazruti che. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 347 temano janma vikramapura (rAjasthAna)mAM vezyavaMzanA zreSThI UT "kavi kaTAramala' : rAsalane tyAM vi.saM. 1997mAM. mAtAnuM nAma dellaNadevI. dIkSA AcArya zrI rAmacaMdrasUrijI vi.saM. 1203mAM ajameramAM. mAtra 8 varSanI ladhuvayamAM vi.saM. samartha sAhityakAra hatA. gurjara nareza siddharAje temane 1205mAM bikAneramAM sUripada arpaNa thayuM. pU. zrI (guru) "kavi kaTAramalla'nI padavI ApelI. A. zrI hemacaMdrAcAryajI jinadattasUrinA svargavAsa pachI vi.saM. 1211mAM gacchano temanA guru hatA. kumArapAlanI gAdIe AvanAra bhatrIjA saMpUrNa bhAra temanA para Avyo, potAnA gurujInI jema 'dAdA' ajayapAle A. zrI rAmacaMdrasUrine tAMbAnI dhagadhagatI pATa para nAme prasiddha thayA. vi.saM. 1223mAM dilhImAM kALadharma. besADI (vi.saM. 1230mAM) mArI nAkhyA. temano 'nATyadarpaNa' ri "kalikAla sarvajJa', 'jJAnano mahAsAgara' : graMtha, 11 nATako, batrIzI stotro, 'kumAravihArazataka', AcArya zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja vyAlaMkAra graMtha' va. mukhya che. teo kAvyazAstra, zabdazAstra, gujarAtanA mahAna jyotirdhara, siddha sArasvata, nyAyazAstranA vidvAna, saphaLa prabaMdhakAra kavi ane viziSTa advitIya-adabhUta savA lAkha zloka pramANa "siddhahema vyAkaraNa'nA racayitA, jJAnanA mahAsAgara A. zrI 19 "tapA', "hIrA/hIralA', "kriyoddhAraka' : hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja vize jeTaluM lakhIe teTaluM ochuM AcArya zrI jagaTyadrasUrijI mahArAja che. temanI sarva racanAonuM zloka pramANa sADA traNa karoDa teo mahAna tapasvI, AgamanA UMDA abhyAsI, gaNAya che. DaoN. piTarsane temane 'jJAnano mahAsAgara' kahyA che. vAdavijetA, prabhAvI sUrivara, kriyoddhAraka hatA. temanA tapanA pUjya AcAryazrIno janma dhaMdhukAmAM vi.saM. 1145mAM prabhAve 'tapA'nA birudathI 'tapAgaccha' nIkaLyo che, je zreSThI, moDha jJAtinA agresara cArjiMgane tyAM, mAtA vartamAnamAM paNa tamAma gacchomAM sauthI moTo che. teo pAhinIdevIe putrane (-caMgadevane) bhAInA hAthamAM sopyo, vaDagacchanA pu. zrI maNiratnasUrinA ziSya ane paTTadhara tathA temaNe vi.saM. 1154mAM ATha varSanA caMgadevane dIkSA ApI sudharmA svAmInI pATa paraMparAmAM 44mAM paTTadhara hatA. 'muni somacaMdra' nAme tathA khaMbhAtamAM AcAryapade alaMkRta karI nAnapaNamAM jinadeva nAma. pitA zreSThI pUrNacaMdra poravAla A. hemacaMdrasUri nAme jAhera karyA. solaMkIyugamAM siddharAja hatA. maNiratnasUri pAse dIkSAthI "muni jagacaMdra' tarIke ane kumArapALane mahAna banAvavAmAM temano phALo che. siddharAja oLakhAyA. mevADamAM kriyAzithIlatAne dUra karavA vizuddha pachI gAdIe AvanAra kumArapALane temaNe khaMbhAtamAM gaNadhArI cUtravAlagacchanA paM.zrI devabhadramaNine maLyA, temanA bacAvelo, jethI te vi.saM. 1199mAM gujarAtano rAjA banyo. sahayogathI diyoddhAra karyo. sAmAnyajanathI rAjAdhirAja sudhI temano lokakalyANa ane rAjakalyANanA kAraNe vyApaka prabhAva hato. kAvya-vyAkaraNa tyAgI-verAgI-saMvegI tathA cAritradharmanA custa AgrahI chaMda-alaMkAra-itihAsa-purANa-koza-caritra-yoga-adhyAtma, zrI jagacaMdrasUrie kriyoddhAra darzAvavA adbhuta "hIra" darzAvyuM, nyAya ane siddhAMta, pramANazAstra ane darzanazAstra va.nA teo tethI temane 'hIralA'nuM biruda apAyuM. bIjA ullekha pramANe samartha sarjaka, saMyojaka, saMzodhaka-saMpAdaka hatA. tethI temanA udayapura pAse AghATapura (AhADa) gAme 32 digaMbarAcAryo samayanA sarva vidvAnoe ekatra thaIne temane "kalikAlasarvajJa'nuM sAthe vAdamAM vijaya meLavavAthI mevADanA rANA jaitrasiMhe temane biruda ApeluM, je paNa temane mATe ochuM paDe! hIrAnuM mAnavaMtu biruda ApatAM teo "hIralA jagazcaMdrasUri'nA nAme vikhyAta thayA. saMskRta, prAkRta, apabhraMza ema traNeya bhASAmAM temanI kalama viharI, te traNeyanA koza ane vyAkaraNanI racanA karI, gurudeva maNiratnasUri svargavAsI banyA tyArathI temaNe vyAkaraNano graMtha "siddhahema zabdAnuzAsana', cAra koSagraMtho, cheka sudhI AyaMbila tapa AhADapuramAM nadIkinAre cAlu karela. 'dayAzraya mahAkAvya', "yogazAstra' va.nI racanA karI. vi.saM. mevADa rAjavI jaMtrasiha (bAramAM varSa) darzana karavA AvyA to 1229mAM svarge sidhAvyA tyArapachIno saMskRta bhASA ane jagacaMdrasUrinA rUpa-tejaprabhAva vadhela. tethI bolI UThyA gujarAtI bhASAno samaya "hamayuga' tarIke paMkAyo che. 'gurudeva mahAtapasvI' che ane 'tapA'nuM biruda ApyuM, tyArathI Jain Education Intemational Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 vi.saM. 1285thI AcArya jagacaMdrasUrinI ziSyaparaMparA 'tapAgaccha'rUpe prasiddha pAmI. ApazrInuM svargArohaNa vi.saM. 1295-96nI AsapAsa thayeluM. ! 'pUrNa sarasvatI', 'pratyakSa sarasvatI' : AcArya zrI jinaprabhasUrijI mahArAja vi.saM.nI teramI sadImAM kharatara gacchanA prabhAvI ane vidvAna AcArya, padmAvatIdevInA sAdhaka, maMtravidyAsaMpanna, vinayI, samartha graMthakAra AcArya hatA ane zrI jinasiMhasUrinA ziSya tathA paTTadhara hatA. vatana hAlavADI, tAMbI gotra, pitA ratnapAla, mAtA khetaladevI. nAnapaNanuM nAma suhaDapAla, bAlyavayathI ja sateja, buddhivAna, hoziyAra, vikrama saM 1326mAM zrI jinasiMhasUrie dIkSA ApI. vi.saM. 1341mAM kiDhavANAmAM AcAryapada ApIne zrI jinaprabhasUri nAma ApyuM. dilhInA bAdazAha mahamada taghalakane maMtravidyAno paricaya Apyo. begamanI vyaMtarapIDA dUra karI tathA rAjasabhAmAM keTalAka camatkAro karyA. sadA ochAmAM ochI pAMca navI gAthAo racyA pachI ja AhAra levAnI pratijJAthI ghaNA graMtho ane stotro racyAM. temane 'ghUrNa sarasvatI' ane 'pratyakSa sarasvatI' ema be birudo maLyAM hatAM. LF (tRtIya) dAdA gurudeva : AcArya zrI jinakuzalasUrijI mahArAja kharataragaccha zramaNa-paraMparAmAM prasiddha evA 4 dAdA gurudevomAM tRtIya dAdA gurudevathI prasiddha che. teo jaMgama yugapradhAna, bhaTTAraka ane ardho lAkha vyakti-samudAyane jainadharmI banAvI cUkyA hatA. nAkoDA tIrtha pAse samiyANA (sivAnA)nA maMtrI, chAjaDa gotranA osavAla jillAgaranA putra hatA. janma vi.saM. 1337/1330. mAtA jayaMtIdevI. janmanAma karamaNa. saMvata 1347mAM zrI jinacaMdrasUri pAse dIkSA lIdhI tyAre munizrI kuzalakIrti nAma rakhAyuM. saM. 1377mAM pATaNamAM AcAryapada maLatAM zrI jinakuzalasUri nAme udghoSita karyA ne jinacaMdrasUrijInI pATe sthApyA. temano svargavAsa hAlanA pAkistAnanA devarAjapura (dezaura)mAM vikrama saMvata 1389mAM thayelo. tyAM banAvAyelo stUpa hAlamAM nathI. kharatara gacchamAM aneka gAma-nagaromAM Avela dAdAvADImAM temanI pAdukA pratiSThita thayelI che. vizva ajAyabI : [ 'kriyoddhAraka', 'sAdhuziromaNi' : AcAryazrI AnaMdavimalasUrijI mahArAja tapAgacchanI pATaparaMparAmAM 56mI pATe thanAra A. zrI AnaMdavimalasUrijI mahAna tyAgI, tapasvI, prabhAvI ane zAstronA pAragAmI, te samayanA muniomAM mugaTa samAna ziromaNi, zatruMjayatIrthanA uddhAraka tathA mahAna kriyoddhAraka hatA. vi.saM. 1547mAM IDaramAM janma. pitA vIzA osavAla gotrI meghajI, mAtA mANekadevI. janma nAma vAghajI. bacapaNathI ja dharmasaMskArI. pAMca varSanI vaye vi.saM. 1552mAM dIkSA maLI, muni amRtameru' nAma apAyuM. uttama jJAnaruci ane tIvra yAdazakti. saMvata 1570mAM dAdAguru zrI sumatisAdhusUri ane gurudeve temane AcAryapada ApI 'zrI AnaMdavimalasUri' nAmathI udghoSita karyA. pU. gurudevanI AjJAthI vi.saM. 1582mAM vaDAlI/ cANasmA pAsenA vaDAvalI gAme keTalAka saMvigna sAdhuone laIne kriyoddhAra karyo ane zuddha saMvegImArga calAvyo. saMvata 1583mAM gacchanAyaka thayA. temano mANekacaMda nAmano zrAvaka ziSya zatruMjayanI jAtrAe jatAM siddhapura pAse magaravADAmAM lUMTAru bhIla lokoe humalo karyo ane emAM teo zatruMjayanA dhyAnamAM mRtyune bheTyA-temAMthI mANibhadravIranI utpatti thaI. temaNe zAsakarakSakavIrane sau prathama magaravADAmAM sthApana karI tapagacchazAsananA rakSaka banAvyA. saMvata 1566mAM A. zrInuM svargArohaNa. putra maMtraprabhAvaka' : AcArya zrI merutaMgasUrijI acalagacchanI pATaparaMparAmAM 11mA paTTadhara, mahAna graMthakAra, maMtraprabhAvaka AcArya, vyAkaraNa-kAvya-caritra-darzanAdi vividha viSayo para sAhitya sarjyuM che. AcAryazrI mahendraprabhasUrinA ziSya. janma mAravADAnA nANA/nANI gAmamAM vahorA parivAramAM vi.saM. 1405 pitA zeTha vairasiMha porapAla, mAtA mAladevI. dIkSA vi.saM. 1418mAM, vi.saM. 1926mAM gurudevanA haste AcArya padavI, vi.saM. 44mAM pATaNamAM gacchanAyakapade zaMkhezvara pAse lolADAmAM cAturmAsamAM hatA tyAre vi.saM. 1444mAM mahamada begaDAnA hallAne maMtrabaLe rokI rAkhelo, 'OM namo devadevAya'thI prAraMbhAyelA 'jirAvalA stotra'nI racanA karI vaDanagaramAM brAhmaNa nagarazeThanA putrane Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 349 sarpadaMzanA jherathI mukta karavAnA kAraNe ghaNA nAgarabrAhmaNo jaina ane rAjagRhInI pAMca pahADIo (jaina zvetA. saMgha) banelA. saM. 1471mAM pATaNamAM svargavAsI. arpaNa karyA. A pharamAna Aje paNa amadAvAdamAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI pAse mojUda che. bAdazAha iii "sUrisamrATa', "jagadguru' : AcArya zrI - hIravijayasUrijI mahArAja akabare saM. 1940mAM phatehapura sikrImAM AcAryazrIne jagadguru' tarIke oLakhAvyA hatA. temanA haste apUrva temanA samayamAM jainazAsananA nabhomaMDaLamAM sUryasamAna zAsanaprabhAvanA thaI hatI, temAM keTalIka graMtharacanA paNa thayelI. tejasvI, mahAsamartha, paramaprabhAvI AcAryapravara hatA. potAnA temanI pachIno yuga "hIrayuga'thI prasiddhi pAmyo. jJAna, darzana, cAritra-tapobaLathI tapAgacchIya zramaNaparaMparAmAM, zrI sudharmAsvAmInI pATe Avela paTTadharomAM, 58mI pATe thayA. para "yugapradhAna', '(caturtha) dAdA' : AcArya zrI gurudevazrI vijayadAnasUrie temane potAnI pATe tapAgacchanA jinacaMdrasUrijI mahArAja nAyaka tarIke sthApelA. (vadhu mATe A lekhamAM anyatra juo) pU. zrI hIravijayasUrino janma vi.saM. 1583mAM A nAme eka karatAM vadhu sUrijI thayela che paraMtu (prahalAdapura) pAlanapuramAM osavAla parivAranA karAzAhane zvetAmbara kharataragacchanI zramaNa paraMparAmAM thayela A tyAM. mAtA nAthIbAI. janmanAma hIrajI. bALapaNathI ja jinacaMdrasUri "caturtha dAdA' tarIke prasiddhi pAmyA. saMvata vAkazakti, grAhyazakti, vyaktitva prabhAvazALI. bAra varSanI 1670mAM bilADA (mAravADa) gAme svargavAsa. temane bAdazAha uMmare mAtApitA gumAvyA. upAzrayamAM zrI vijayadAnasUrinI akabare "yugapradhAna'nuM paNa biruda ApeluM. vairAgyasabhara vANIthI dIkSA levAno nirdhAra karyo. temanA haste ka "savAI hIra' : saM. 1596mAM dIkSA svIkArI muni hIraharSa nAma svIkAryuM. thoDA A. zrI vijayasenasUrijI mahArAja ja samayamAM vyAkaraNa, sAhitya, siddhAMtamAM pAraMgata banyA. tapAgaccha zramaNaparaMparAnA samartha vidvAna, vAdakuzaLa, | caMpAbAI nAmanI zrAvikAe cha mAsanA upavAsa jAhera paramaprabhAvI, prabaLa upakArI AcArya hatA. teo karyA. ATalA lAMbA samayanA upavAsanI akabarane navAI hIravijayasUrinA ziSya ane paTTadhara hatA. temanA dIkSAdAtA zrI lAgI. khAtrI karIne zrAvikA caMpAbAIne mahele nimaMtrI, tenA hIravijayasUrinA guru zrI vijayadAnasUri hatA. mukhe zrI hIravijayajInA prabhAvanI vAta jANI. darzana ApavA mATe padhAravA akabare patra lakhyo. gaMdhAra birAjatA zrI ApazrIno janma saM. 1604mAM nADalAI (mAravADa)mAM. hIravijayasUrijI amadAvAda jaIne phatepura sikrI saM. 1939mAM pitA karmAzAha, mAtA koDamade, nAnapaNanuM nAma jayasiMha. saM. jeTha mAsamAM AvI pahoMcyA. bAdazAha akabara sAthe 1613mAM zrI vijayadAnasUri pAse mAtA ane putra jayasiMhe rAjabhavanamAM pahelavahelA meLApa vakhate akabare sanmukha dIkSA laIne (anukrame) "sAdhvI kalyANazrIjI' ane 'muni AvIne sammAna karyuM. tyArabAda pU. sUrijI cAra varSa sudhI A jayavimala' nAma dhAraNa karyo. muni jayavimalanA vidyAguru zrI pradezamAM vicaryA. hIravijayasUri hatA. temanI pAse vyAkaraNa, koza, sAhitya, chaMda, nyAya, jinAgamono UMDo abhyAsa karyo. akabara bAdazAha zrI hIravijayasUri ane temanA ziSyo-praziSyo va.nA upadezathI hiMsAtyAganA 'amAri' saM. 1928mAM AcAryapada maLavAthI A. pravartana, jainonI dharmabhAvanA ane tIrthabhaktine jALavavAnAM tema vijayasenasUrijI nAma ghoSita thayuM. temanI vidvattAthI akabara ja lokahitanAM aneka kAryo karyA, jenI yAdI hajI lAMbI thAya. bAdazAha khUba prabhAvita thayelo ane temanA upadezathI jaina dharmaguruo ane dharmasthAnonI rakSAnuM vi.saM. 1947mAM jIvadayAnA keTalAMka vadhu pharamAno jAhera thayelAM. akabare temane pharamAna kADhavAmAM AvyuM. varSamAM cha mAsa zikAra-mAMsAhAra para lAhoramAM "savAI pIra'nuM biruda ApeluM. temanA hAthe cAra pratibaMdha mUkI ahiMsAnuM pharamAna kADhavAmAM AvyuM. zrI lAkha jinapratimAonI pratiSThA thayelI. keTalAMka tIrthasthAnono hIravijayasUrijInI mAgaNI mujaba siddhAyala (muMjaya), jIrNoddhAra thayelo. khaMbhAta pAse akabarapurAmAM vi.saM. giranAra, tAraMgA, kesariyAnAthajI, Abu, sametazikharajI 1671mAM svargavAsa. Jain Education Intemational Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zCho vizva ajAyabI : T "jahAMgIrI mahAtapA' : A. zrI temanA samakAlIna munivaroe temane "zrutakevalI' vizeSaNathI | vijayadevasUrijI mahArAja navAjyA che. agAdha pAMDityathI temane vidvAnoe 'nyAyavizArada' zrI zvetAMbara mUrtipUjaka tapAgaccha aMtargata je birudathI alaMkRta karelA. 'vijayadevasUrasaMgha' che te jemanA nAma parathI zarU thayelo te temanA ziSyonI saMkhyA bhale thoDI hatI paraMtu teo samartha vidvAna, mahAna tapasvI parama prabhAvaka jainAcArya A. zrI aneka viSayonA talasparzI vidvAna hatA. 'navya nyAya'nA UMDA vijayadevasUri mahArAjano janma 'ukeza' jJAtimAM vi.saM. abhyAsane kAraNe 'navya nyAyanA avatAra' ane 'tArkika 1934mAM IDaramAM. pitAnuM nAma thIrA. mAtA rUpAdevI. ziromaNi' kahevAyA. temaNe jaina siddhAMto ane AcArone navya bALapaNanuM nAma vAsudevakumAra. mAtA-putra baMnee amadAvAda nyAya dvArA tarkabaddha karyA! bAlyavayamAM dIkSita banIne gurudeva khAte zrI vijayasenasUrijInA varad haste vi.saM. 1643mAM sAthe kAzInA vidyAdhAmamAM bhaNavA gayA tyAM darzanazAstra ane dIkSA lIdhI ane 'muni zrI vidyAvijaya' banyA. saM. 1657mAM vidyAnI vividha zAkhAo para bhAre prabhutva meLavI AcAryapade birAjyA. temanA zrI vijayasiMhasUri ane zrI 'paDadarzanavettA' tarIke paMkAyA. darbhAvatI-DabhoImAM vi.saM. vijayaprabhasUri be mukhya AcArya-ziSyo hatA. temanI AjJAmAM 1743mAM svargavAsI thayA, tyAM pAdukA-smAraka thayuM. prAkRta2500 sAdhuo, 5000 sAdhvIo, sAta lAkha zrAvako hatA, saMskRta-hiMdI-gujarAtIne vipula sAhityanI bheTa dharI. chatAM ATalA vizALa saMghanA adhyakSapadanuM sucAru saMcAlana | thi "kiyoddhArako' kareluM! bAdazAha jahAMgIre zrI vijayadevasUrinI tapasAdhanAthI jainasaMghamAM jAgRta praharInuM A biruda eka karatAM vadhu prabhAvita thaIne vi.saM. 1964mAM mAMDavagaDhamAM temane zramaNavaryone prApta thayuM che. jaina dharmamAM zuddha saMyama pAlanane (jahAMgIrI) 'mahAtapA'nuM biruda ApeluM. bahu UMcuM sthAna apAyeluM che, paraMtu kyAreka zuddha saMyamamAM Ui "bAlasarasvatI' : pU. zrI ratnazakharajI muzkelIo-avarodho praveze che jenuM kAraNa che azuddhio! eka A biruda temane bAlyavayamAM khaMbhAtanA bAbIe sIdhA rastAmAM aDacaNa UbhI thatAM te khoTI rIte phaMTAI jAya ApeluM. che paraMtu mULa rastAne pharIthI sudhArI levAya to pahelAMnI mAphaka upara vAcakarAja' : mahAmahopAdhyAya zrI dhabakato thAya che. maMdira jUnuM thAya, teno uddhAra (marAmata) thAya yazovijayajI mahArAja to te 'jIrNoddhAra' kahevAya che te rIte kriyAnI-AcaraNanI temanI zuddha prarUpaNA pratye zrI jJAnavimalasUri (ja.saM. zithilatAne dUra karavAnI zuddhikaraNanI kriyA eTale 'kriyoddhAra' 1994 svargavAsa saM. 1772)ne abhuta Adara hato, tethI je eka prakAranI jAgRtino samayagALo darzAve che. eka teo temane 'vAcakarAja'thI saMbodhatA. jaina dharmamArgamAM/zramaNasaMghamAM pravezelI suSuptione 1 yogIrAja' : pU. zrI AnaMdaghanajI | kAraNe peThelI azuddhione pArakhI laIne tenA mAlinIkaraNane (samaya Azare vi.saM. 1960thI 1730) dUra karavA zuddhikaraNa karavAnuM bhagIratha kArya karanAra prabaLa 'SaDradarzanavettA', "upAdhyAyajI', "vartamAna puruSArthI mahAna zramaNo 'kriyoddhAraka tarIke sthAna pAmyA che. mahAvIra', "zrutakevalI', "nyAya vizArada', "navya zramaNa paraMparAmAM tapa-saMyama-ahiMsA sadA agrasthAne nyAyanA avatAra', 'tArkika ziromaNi' : rahyAM che paraMtu zramaNa bhagavAna mahAvIra pachI AThaso-hajAra pU. zrI yazovijayajI mahArAja varSe saMyamapAlanane badale amuka zramaNonAM jIvanamAM maMdiravikramanI sattaramI sadImAM temano janma. eka ja upAzrayamAM kAyamI nivAsa, sukha-suvidhAno upayoga vAkyamAM kahIe to "mahAna jaina munivara' hatA. amadAvAdanA caityavAsa'nA nAme DokAvA lAgyo. evA sAdhuomAM jainasaMghe-zrIsaMghe samarpita karelA upAdhyAyapadanA birudathI teo | cityavAsI' hatA je pachIthI 'yati' ane AgaLa jatAM 'gorajI" 'upAdhyAyajI' banyA pachI to temanA vizeSa nAmane badale A tarIke oLakhAyA (jo ke temanI keTalIka maryAdA bAda karatAM pada ja temanuM nAma banI rahyuM! temanAM vANI-vacano-vicAro temanuM pradAna paNa rahyuM che). AthI eka tarapha 'yati' ane bIjI 'TaMkazALI' vizeSaNathI oLakhAya che. zAstronA sarvajJanA arthamAM Jain Education Intemational Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa tarapha zuddha sAdhudharmanA pAlanamAM kaDaka AcaraNa dharAvanAra 'saMvegI' zramaNano varga Ubho thayo. je zramaNo zithilAcArane dUra karavA agraNI banyA te AdaranA ApoApa adhikArI banI lokahRdayamAM sthAna pAmI kriyoddhAraka' tarIke paMkAyA. jemake---(* nizAnI karela 'kriyoddhAraka' aMge A lekhamAM anyatra vigata ApI che) zrI jinavallabhasUri (kharataragaccha) * zrI jagacaMdrasUri (bRhattapAgaccha) zrI jayazekharasUri (nAgorI tapAgaccha) zrI AryarakSitasUri (vidhipakSa) soLamI sadInA kriyoddhArako zrI pArzvacaMdrasUri (saM. 1564) * zrI AnaMdavimalasUri (saM. 1582) zrI dharmamUrtisUri (saM. 1602) zrI jinacaMdrasUri (saM. 1614) aDhAramI sadInA kriyoddhArako zrI satyavijayagaNi zrI jJAnavimalasUri vikramanI vIsamI sadImAM kriyoddhArako zrI kuzalacaMdragaNi (pArzvacaMdragaccha) mahArAja zrI bhrAtRcaMdrasUri, zrI mohanalAlajI (kharataragaccha), zrI gautamasAgarajI (acalagaccha), zrI buTerAyajI (tapAgaccha), zrI mUlacaMdajI, zrI vijayakamalasUri. OM vIsamI sadInA) jainazAsananA rAjA : pU. gaNivarya zrI muktivijayajI (mUlacaMdajI) mahArAja spaSTa vaktA, nIDara pracAraka, sAhasavIra, jainazAsananA gaganamAM eka tejasvI tAralA samAna hatA. janma paMjAbamAM ziyAlakoTamAM vi.saM. 1886mAM. pitAnuM nAma sukhA zAha, mAtA bakorAbAI (mahatAba devI). soLa varSanI uMmare saM. 1902mAM pU. buTerAyajI mahArAjanA varada haste dIkSA. guru ziSya baMne krAMtikArI hatA. jyAre saMvegI sAdhuonI saMkhyA ochI thaI gaI hatI tyAre temaNe krAMtikArI pagaluM bharyuM jethI so varSamAM saMvegI zramaNonI saMkhyA 100% vadhI. svargavAsa saM. 1945mAM bhAvanagara. puM 'paMjAba dezoddhoraka', 'nyAyAMbhonidhi', 'kuvAditimirataraNa' : pa.pU. zrI vijayAnaMda sUrIzvarajI mahArAja (zrI AtmArAmajI mahArAja) 351 prakAMDa paMDita pU. AtmArAmajI mahArAja paMjAba ane gujarAtanI dharatI para bhavya ane vizALa zAsanaprabhAvanA prasarAvanAra mahAna sAdhu hatA. chellA be saikAmAM thayelA prabhAvaka AcAryomAM paNa temanuM sthAna mukhya che. janme kapUra-brahmakSatriya. janma vi.saM. 1892mAM paMjAbamAM jIrAnagara pAse laherA gAmamAM. janma nAma dittArAma, pitA gaNezacaMdra, mAtA rUpAdevI. zIkha dharmaguru banavAne badale vi.saM. 1910mAM 18 varSanI vaye mAlerakoTalAmAM jIvaNalAlajI mahArAjanA haste dIkSA laI 'AtmArAmajI' nAma rAkhyuM. atyaMta prabhAvazALI evA pU.zrInA adhyayana-adhyAtma, grahaNazakti-samajaNazakti ajoDa hatA. dezavidezamAM mahAnadharmavettA tarIke prasiddha hatA. sane 1893nI zikAgomAM bharAyelI sarvadharmapariSadamAM jainadharmanA pratinidhi tarIke bhAga levA AmaMtraNa maLeluM paNa tyAM javAmAM-samudra pAra karavAnA niSedhanI-muzkelIne kAraNe temaNe mahuvAnA yuvAna berisTara zrI vIracaMda rAghavajIne taiyAra karIne mokalela. AryasamAjI ma. dayAnaMda sarasvatIjI ane pU. AtmArAmajI vacce zAstrArtha karavA milana nA thaI zakyuM! 'AtmAnaMda' nAmathI aneka zALAo, kolejo, pAThazALAo, pustakAlayo, davAkhAnAo, dharmazALAonI sthApanA thayelI. teo aneka bhASA para prabhutva dharAvatA hatA. jainadharma vize temaNe ghaNuM lakhyuM. temAM 'jaina tattvAdarza' daLadAragraMtha mukhya che. (jaina) pUjAsAhitya hiMdImAM ApanAra teo prathama hatA. paMjAbamAM dhArmika vikhavAdo samAvanAra gujarAnavAlA (hAla pAki.) khAte saM. 1953mAM svargavAsa pAmyA. isaddharmasaMrakSaka : pU. AcArya zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja pU. AtmArAmajI mahArAjanA prabhAvaka paTTadhara ane zrI sudharmA svAmIjInI 74mI pATane potAnA pracaMDa cAritraprabhAvathI ane nIDaratAthI zobhAvanArA, ahiMsAnA himAyatI, rAjavIone paNa ahiMsAno sacoTa-sajjaDa upadeza ApanArA pU. AcAryadevazrIno janma saM. 1908 sarasA (paMjAba)mAM, yatidIkSA saM. 1920 (paMjAba), saMvegI dIkSA saM. 1932mAM amadAvAda, AcAryapada-saM. 1957mAM pATaNamAM Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 ane svargavAsa saM. 1983mAM jalAlapura-navasArImAM thayela. maiM 'sakalAgama rahasyavedI', 'jyotiSamA' : pU. A. zrI vijayadAnasUrIzvarajI mahArAja ApazrI jhIMjhuvADAnA vatanI hatA. bAvIsa varSanI vaye pU. upAdhyAyajI vIravijaya mahArAjanA ziSya banelA. jyotiSanA ajoDa abhyAsane kAraNe jyotiSamArtaMDa' kahevAyA. badhA AgamonA rahasyanA jJAtA hovAthI sakalAgama rahasyavedI' tarIke paMkAyA. AcAryapada saM. 1981mAM chANImAM maLeluM. svargavAsa saM. 1992mAM pATaDImAM thayela. 'navayugapravartaka', 'zAstravizArada' : pU. AcArya zrI vijayadharmasUrIzvarajI (kAzIvALA) mahArAja padma 'vAgaDa-uddhAraka' : pUjya zrI jItavijayajI eiei saurASTra kAzmIra samA mahuvAmAM jaina dharmI khAnadAna parivAramAM rAmacaMdra zeTha ane kamaLA zeThANIne tyAM bALa 'mULacaMda'rUpe janma. nAnapaNathI ja prabaLa vairAgyavRtti, tethI pU. zrI vRddhivijayajI mahArAja pAse dIkSA laI muni dharmavijayajI banyA. jainazAsanane vizALa pariprekSyamAM jovAnI vRtti. bahu TUMkA gALAmAM nyAya--vyAkaraNa-sAhitya-koSa ane AgamanA aThaMga abhyAsI banyA. banArasa (kAzImAM) 'zrI yazovijayajI mahArAja'nA nAme saMskRta pAThazALA sthApI. jaina graMthonuM prakAzana karI deza-videzamAM niHzulka mokalAvyA. zAstronI carcA-vicAraNA, vAda-vivAda, nUtana arthaghaTanomAM paNa pAraMgata. vaktavya-kauzalyathI mAMsAhAravirodhI caLavaLamAM saphaLa. ahiMsaka vastro tarIke khAdI apanAvI. jainazAsanamAM navI havA UbhI karI. vividha prAMtomAM pharI jainadharma pratye vidharmIonA temano janma saM. 1946mAM mAMDalamAM. pitA chaganalAla, mAtA divALIbahenanuM eka mAtra saMtAna. mULa nAma narasiMha. mAtA-pitAnAM avasAna bAda banArasa ane pachI baMgALa pahoMcI dIkSA lIdhI ne muni zrI nyAyavijayajI nAma pAmyA. nyAyazAstronuM gahana adhyayana karIne 'nyAyatIrtha' ane 'nyAyavizArada' padavI pAmyA. saMskRta-prAkRtamAM kalama calAvI. ajJAna-gerasamajane dUra karyAM. saM. 2073mAM zivapurI mukAme nAgapura ane ujjayinInA brAhmaNoe paMDitarAja azvaghoSa svargavAsa. ane kavirAja kAlidAsa evAM prazastivacano sAthe mAnapatra arpaNa karyAM. temaNe 'jainadarzana' nAmano ajoDagraMtha lakhyo. jaina zramaNo mATe rASTrabhAvanAnAM dvAra kholyAM hatAM. temano janma kacchanI khamIravaMtI dharatInA manapharA gAma (tA. bhacAu)mAM. mULa nAma jayamalla, pitA ukA zeTha. mAtA avalabAI. 12 varSanI uMmare thayela AMkhono duHkhAvo cAra varSa cAlyo. pratijJA karI ke"jo A du:kha maTI jaze to mAruM jIvana sAdhupaNAmAM vitAvIza." temane paraNAvavAnI icchA mAtA-pitAnA manamAM vadhatI jatI hatI tyAre jayamallanA aMtaramAM dIkSA levAnI adhIrAI vadhatI hatI chevaTe putra jItyo! vizva ajAyabI : saM. 1925nA akSayatRtIyAe pU. munipravara zrI padmavijayajI mahArAje dIkSA ApI tyAre munizrI jItavijayajI nAma paDyuM. dIkSAmahotsavamAM be camatkAra thayA. je kUvAnA pANIthI jayamalle chelluM snAna karyuM te kUvAnuM pANI mIThuM thayuM! je jIrNa rAyaNanA vRkSa nIce dIkSAkriyA thaI tene punaH phaLa AvyAM!! saM. 1938nA vaizAkhamAM kacchamAM palAMsavA gAme guru mahArAjano svargavAsa thatAM muni jItavijayajIne AMcako lAgyo paNa thoDA ja samayamAM svasthatA prApta karI punaH zAsanasevAmAM lAgI gayA. Jain Education Intemational 'vAgaDa' jevA pachAta pradezamAM dharmasaMskAra kema vadhe? tenI suMdara bhAvanA sAthe 55 varSanA dIkSAparyAyamAM 30 jeTalAM comAsAM to kaccha-vAgaDamAM ja gALyAM ne UdhdhikaraNanA arthamAM 'vAgaDanA uddhAraka' banyA! temanAM AjJAvartI sAdhu-sAdhvIonI paraMparA hajI paNa 'vAgaDavALA' nAme jANItI che. saMvata 1980mAM palAMsavA gAme svargavAsa thayo. e pahelAM nAdurastIne kAraNe pAMca comAsAM ahIM ja gALelAM. tethI te gAma gauravazALI gurutIrtha banI gayuM! 'nyAyatIrtha', 'nyAyavizArada' : pU. munirAja zrI nyAyavijayajI mahArAja jaina jJAna bhaMDAronA uddhAraka : pU. munipravara zrI caturavijayajI saM. 1926mAM chANI-vaDodarA mukAme dhArmika kuTuMbamAM janmelA zrI caturavijayajI mahArAja jaina jJAnabhaMDAronA uddhAraka, prAcIna jaina graMthonA mahAna saMpAdaka-saMzodhaka ane TocanA vidvAna hatA. mULa nAma cUnIlAlajI, pU. zrI kAMtivijayajI mahArAja pAse DabhoI mukAme saM. 1946mAM Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 353 dIkSA laIne muni zrI caturavijayajI tarIke ghoSita thayA. nimagna, zAstragraMthonA uddhAramAM UMDA UtaryA. bhAratavarSanI tyArapachI vihAra, abhyAsa-adhyayanamAM UMDA UtaryA. zAstrokta saMskRti, vidyA, kaLA, sAhitya va.nA prakAMDa paMDita banyA. jaina bAbatane jhINavaTathI samajI zakatA. akSaro-suMdara pustaka AgamonA ajoDa ane samartha jJAtA banyA. jaina sAhityanA lakhavAnI paddhati paNa suMdara. temanA nidarzana heThaLa 30-40 vividha viSayonA prAcIna graMthonuM Adhunika namUnedAra Dhabe lahiyAo graMtho lakhavAnuM kArya karatAM. lekhana-saMzodhana kaLAmAM saMzodhana-saMpAdana karavA lAgyA. vaDodarAnA zrIsaMghe temane paNa pote pAraMgata. lIMbaDI, chANI, vaDodarA, pATaNa, bhAvanagara "AgamaprabhAkara'nuM biruda ApyuM. virala graMthonI jALavaNI va.nA graMthabhaMDAro vyavasthita karyA. amuka lahiyAone saMzodhana karavAmAM siddhahasta kalAvizArada banyA. citrakalA, lipizAstra, karyA bAda suMdara presa-kaoNpIo karavAnuM kAma zIkhavADyuM. zrI zilpa-sthApatya-mUrtio, sikkA, citra va. purAtattvazAstranuM paNa AtmAnaMda jaina ratnamALAnuM saMzodhana-saMpAdana paNa temanuM bahoLuM jJAna meLavyuM. jesalameranA jJAnabhaMDArono uddhAra karyo mahAna kArya che. saM. 1996mAM kALadharma pAmyA. pUjaya munirAja tethI prabhAvita thaIne bhAratamAM 'prAkRta TeTsa sosAyaTI' zrI puNyavijayajI jevA temanA prakhara ziSya hatA. sthapAI. kasturabhAI lAlabhAI zeThe sane 1957mAM 'lAlabhAI IT "paMnyAsajI mahArAja' : pUjya paMnyAsa zrI dalapatabhAI bhAratIya vidyAmaMdira' (ela.DI. insTi.)nI bhadraMkaravijayajI gaNivara sthApanA karI. pATaNamAM saM. 1995mAM "zrI hemacaMdrAcArya jaina jJAnamaMdira' sthApyuM. gujarAtI sAhitya pariSadanA sane paMcAsajI mahArAja' tarIke jainajagatamAM lADIlA 1959nA adhivezanamAM itihAsa-purAtattva vibhAganA adhyakSa saMbodhanathI jANItA-mAnItA pU. zrI bhadraMkaravijayajIe banelA. namaskAra mahAmaMtranA mahimAne vistAravAnuM kArya karyuM. mULa nAma bhagavAnadAsa, janma saMvata 1959mAM pATaNamAM. pitA ! "mAlavoddhAraka : pU. paMnyAsapravara zrI hAlAbhAIne muMbaI rahevuM paDatuM hovAthI temano uchera paNa abhayasAgarajI mahArAja muMbaImAM thayo. anicchAe lagnagraMthithI joDAyelA paNa prabaLa bhUgoLa-khagoLanA zAstravettA, yogavidyAnA ArAdhaka, vairAgyavRttine kAraNe saM. 1987mAM pU. zrI rAmavijayajI Agama-vAcanAkAra, jaMbUdvIpa yojanAnA nirmAtA, mahArAjanA ziSya tarIke "munizrI bhadraMkaravijayajI' tarIke mAlavoddhArakazrIno janma u.gu.mAM janma unAvA uddaghoSita thayA. 'AcArya'padano inkAra karyo. saM. 2007mAM (mIrAMdAtAra)mAM. pitA mUlacaMdabhAI (upAdhyAyazrI dharmasAgarajI pAlitANAmAM paMnyAsapadathI alaMkRta thayA. "tapa" para bhAra mahArAja), mAtA maNibahena (sAdhvIzrI saguNAjI mahArAja) mUkyo. siddhacakra mahApUjanano pracAra vegIlo banAvyo. saM. janmanAma amRtakumAra. temanA bhAI-bahene paNa dIkSA lIdhelI. 2036mAM samAdhimRtyu pATaNanI bhUmi para ja thayuM! bAladIkSAnA virodha-aDacaNa vacce pU. dharmasAgarajI | 'AgamaprabhAkara' : pU. munipravara zrI mahArAjanA ziSya muni zrI aruNodayasAgarajI banyA. pitApuNyavijayajI mahArAja putra have guru-ziSya banyA! tapa, jJAna ane kaLAnA triveNI saMgama samAM pU. saM. 2029mAM paMnyAsapada apAyuM tyAre puNyavijayajInuM vatana kapaDavaMjamAM, janma saM. 1952mAM aruNodayasAgarane badale 'paMnyAsa zrI abhayasAgarajI' jJAnapAMcama. pitA DAhyAbhAI, mAtA mANekabahena. bacapaNanuM nAma nAmakaraNa thayuM. "caMdra para Utarelo mAnavI kharekhara caMdra para maNilAla. vidhavA mAtA ane 14 varSanA maNilAle dIkSA levAnuM pahoMcyo hato ke kema?' te viSayaka praznone sacoTatAthI vyakta nakkI karyuM. saM. 1965mAM chANImAM pU. kAMtivijayajInA ziSya karyA. mahesANAmAM "bhU-bhramaNa zodha saMsthAna' sthApyuM. vizvanI manizrI cataravijayajI mahArAjanA ziSya tarIke dIkSA laI muni aneka saMsthAoe temane sabhyapada enAyata karyuM. aneka zrI puNyavijayajI banyA. be divasa pachI mAtAe pAlitANAmAM bhASAo para temanuM prabhutva hatuM. (pitAputranI) have guru- " dIkSA lIdhI ane sAdhvI zrI ratnazrIjI mahArAja banyA. ziSyanI joDIe mALavA-mevADamAM dharmavihoNAM lokomAM pharIne dIkSAgrahaNa pachI puNyavijayajI mahArAja abhyAsa jAgRti lAvyA. doDhaso maMdirono jIrNoddhAra indoranI eka peDhI dvArA karAvyo eTale 'mAlavoddhAraka tarIke paMkAyA. temanuM bIjuM Jain Education Intemational Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 vizva ajAyabI : agatyanuM kArya "jaMbUDhIpa nirmANa'nuM che. judI judI aneka karI zAstronuM UMDuM avagAhana karyuM. saM. 1964mAM bhAvanagaramAM saMsthAoe temane padavIo, sabhyapada, dezavidezomAMthI mokalela mahAmahotsavapUrvaka AcAryapadavIthI alaMkRta thayA. chellAM 100 jo ke 'AcAryapada' to temaNe svIkAryuM ja nahIM. saMvata varSamAM yogodrahana, paMcaprasthApananI ArAdhanA ityAdi zAstrIya 2043mAM temanAM dharmakAryonI dhUrA pU. paM. zrI azokasAgarajI vidhipUrvaka karIne AcAryapadavI prApta karanArA teo sarvaprathama mahArAje saMbhALI lIdhI. AcArya banyA. tethI AcAryonA cakramAM cakravartI ane AgaLa "vyAkhyAtR cUDAmaNi' : jatAM vizALa ziSya-praziSya samudAyathI "zAsanasamrATa' nAme pUjya munirAja zrI vidhAvijayajI mahArAja khyAta thayA. jJAnavRddhi ane jJAnoddhArarUpe traNeka lAkha zloka parimANavALA graMtho ane TIkAgraMtho lakhyA. jJAna-guNasaMpanna A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja (kAzIvALA)nA tejasvI ziSyaparaMparA racI. jIvadayAno hRdayasparzI bodha ziSyaratna, zAsanadIpa, vyAkhyAtR cUDAmaNi, zAsanaprabhAvaka Apyo. tIrthoddhAra karyo. saMvata-2005mAM cAturmAsamAM eTale zrI vidyAvijayajI mahArAja. mULa nAma becaradAsa. janmabhUmi mahuvAmAM ja svargavAsa thayo. jainAgamonA siddhAMtone samajavA banArasa pAThazALAmAM gayelA. pachI dIkSAgrahaNa karI munizrI vidyAvijayajI banyA. baMgALathI F "prazAMtamUrti' : laIne siMdha-kaccha-saurASTra ane gujarAtamAM vicarIne madhara ane pU. A. zrI azokacaMdrasUrIzvarajI mahArAja prabhAvazALI ane nirmaLa cAritryathI jinazAsananI sevA karI. vatana pATaNa pAse sariyada, pitA zeTha zrI vIracaMda E "sarAkajAti-samuddhAraka' : maganabhAI, mAtA jhabalabahena. janma vi.saM. 1969mAM. pU.paM. pU. munirAja zrI maMgaLavijayajI mahArAja zrI surendravijayajI gaNie vi.saM. 1987mAM dIkSA ApI munirAja zrI azokavijayajI nAma ApyuM. A. zrI zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanA A ziSya vijayarAmasUrijInA haste cANasmAmAM vi. saM. 2009mAM Agama-graMthomAM ullekhita jaina nagarIo ane zrAvaka kuLonI gaNipada-paMnyAsapada alaMkRta, saM. 2023mAM AcAryapada vyApaka zodha calAvI zodhI ApyuM ke "sarAka' e "zrAvaka' apAyuM. zabdano apabhraMza che. bihAra ane baMgALanI sarAka jAti kuLadharmathI zrAvaka che. bihAranI bhUmimAM lAkho "sarAka' vase che. F "mAlavakesarI' : temanA kuLadevatA pArasadeva che! pachI jainadharmanA zikSaNa- pU. A. zrI vijayajayadevasUrIzvarajI mahArAja saMskAra vismRta thayAM. sarAka jAtine mULa zrAvaka saMskAramAM vatana gujarAta sarahade kuvAlA gAma. pitA TIlacaMdabhAI. lAvavA pU. munirAja zrI maMgalavijayajI mahArAje prayatna karyo mAtA pUtaLIbAI. mULa nAma jIvanalAla. saMvata 1994mAM pU. te jaina itihAsamAM eka nUtana pRSTha umerI jAya che! paM. zrI surendravijayajI mahArAjanA haste dIkSAthI munizrI para "zAsanasamrATa', "sUricakravartI', jayaMtavijayajI nAme jAhera thayA. rAjasthAna-madhyapradezamAM cakacakravartI', "vizvagura', "mahArAjAdhirAja' : vihAra karIne jAgRti lAvyA. tethI (vIranirvANa saM. 2501mAM pU. AcArya deveza vijayanemisUrIzvarajI AcAryapadathI alaMkRta thayA pachI) indora-vallabhanagaranA jinamaMdiranI pratiSThA prasaMge mAlavAnA aneka saMghoe temane vItarAga zAsananI mahAna vibhUti pU. AcArya zrI mAlavakesarI' padavIthI vibhUSita karyA. vijayanemisUrIzvarajI mahArAja mahAna vyaktimatA ane abhuta saguNone kAraNe vIsamI sadInA sauthI moTA sUri cakra "zAstravizArada', "nyAyavAcaspati' : cakravartInuM mAna pAmyA. pUjyazrIno janma dharmapremI lakSmIcaMda A. zrI vijayadarzanasUrIzvarajI mahArAja devacaMda ane divALIbAnA gRhe saM. 1929mAM "nemacaMda'rUpe janma mahuvA (ji. bhAvanagara)mAM saM. 1943mAM. pitA thayo. bhAvanagaramAM saM. 1945mAM pU. vRddhicaMdrajI mahArAja pAse kamaLazIbhAI, mAtA dhanIbahena. saMvata 1959mAM sUri nemacaMde dIkSA lIdhI ane 'munizrI nemavijayajI' banyA. saM. ziromaNi pU. AcAryapravara zrI vijayanemisUrIzvarajI 1949mAM gurudevanI zILI chAyA gumAvI paNa svasthatA prApta mahArAjanA varad haste dIkSA apAI. tethI munizrI Jain Education Intemational Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 355 darzanavijayajI nAma rAkhyuM. saM. 1973mAM AcAryapada maLyuM. vijayanemisUrIzvarajI mahArAja pAse saM. 1971mAM dIkSAthI prakAMDa vidvAna, samartha zratadhara, sakSama graMtha nirmAtA. muni zrI amRtavijayajI nAma ghoSita thayuM. zAstra-AgamamAM 'syAdvAdabiMdu nAmano navAya para jANIto graMtha lakhyo. ane anupama kavitvamAM pAraMgata banyA. saMvata 1992mAM pU. jJAna-sAdhanAmaya jIvanane anulakSIne "nyAya vAcaspati', zrI sUrisamrATanA haste AcAryapadanI sAthe "kaviratna' ane zAstravizArada' jevAM zreSThatAsUcaka birudo apAyAM che. zAstravizArada' birudo arpaNa thayela. graMthonI TIkAo ane E "nyAya vAcaspati', "zAstravizArada', 'vairAgyazatakagraMtha' lakhela che. saM. 2030mAM pAlitANA khAte siddhAMtamAta", "kavirana', 'vAtsalyavAridhi ! samAdhipUrvaka svargavAsa. pU. AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja S: "dharmarAjA' : pUjya 28 varSanI uMmare 'AcArya" banyA te asAdhAraNa ghaTanA AcArya zrI vijayakasUrasUrIzvarajI mahArAja paikInI eka che. boTAdamAM saM. 1955mAM zAha hemacaMdabhAI- janma amadAvAdamAM, saM. 1957mAM pitA amIcaMdabhAI jamanAbAIne tyAM janma. bALapaNanuM nAma narottama. sa. kInakhAbavALA ane mAtA aMbAbahenanA putra "kAMtilAla'rUpe. 1970mAM pU.A. zrI vijayaudayasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya AcAryazrI vijayasiddhasUrIzvarajI/bApajI mahArAja paNa te ja tarIke dIkSA lIdhI ane 'munizrI naMdanavijayajI' banyA. kAzInA kuTuMbanA hatA; saMvata 1976mAM zAMtimUrti vAtsalyavAridhi pU.paM. prakAMDa paMDita zazinAtha jhA, paMDita mukuMda jhA pAse abhyAsa. zrI vijJAnavijayajI pAse dIkSA meLavI munizrI kastUravijayajI Agama, darzana, vyAkaraNanuM UMDuM jJAna. graMtharacanA paNa karI che. banyA. zrutabhakti-cAritryabhakti-gurubhaktino triveNI saMgama saM. 1983mAM 28mA varSe nAnI vaye AcAryapada apAyuM thayo. 39 pustakonuM saMpAdana-sarjana-bhASAMtara karyuM. tethI uhApoha thayo, paraMtu temanI yogyatAne kAraNe te zamI pAlitANA-siddhagiri para bAvana devakulikAothI atyaMta gayo. saM. 2032mAM zatruMjaya prati abhikramaNa karatA hatA tyAre zobhAyamAna jinaprAsAdomAM 504 prabhujInI pratiSThA karI, dhaMdhukA pAse tagaDI gAme mahAprayANa. saMvata 2032mAM sojItrA mukAme svargavAsa, tyAM "dharmarAjA'nI gurumUrti gurumaMdiramAM che. UF "zAstravizArada', "kavidivAkara' : pU. A. zrI vijayapaghrasUrIzvarajI mahArAja IF "siddhAMta vAcaspati', "jyotiSamAds', zAstravizArada', 'vinayaguNanidhAna' : pU. AcAryadeva zrImad vijayapadhasUrIzvarajI mahArAja pU. A. zrI vijayajitendrasUrIzvarajI mahArAja zAsanasamrATa tapAgacchAdhipati, zrImad vijayanemisUrIjInA ziSyaratna. janma poravADa jJAtimAM saM. 1955mAM. bacapaNanuM udayapura mukAme hemarAjajI bhUpacaMdajI koThArI ane nAma popaTalAla. saM. 1971mAM dIkSA laIne munizrI hamIbAIne tyA sa. 1950mAM bALake jita hemIbAIne tyAM saM. 1950mAM bALaka jitamalajIrUpe janma. padravijayajI banyA. gurujI pAse jJAnopArjana karI zAstronA kApaDanA vepArI banyA. vijayanemisUrIzvarajIe saM. 1976mAM prakAMDa paMDita banyA. saMskRta-prAkRta-gujarAtI para prabhutva. saMvata jitamalane dIkSA ApI munizrI jitavijayajI nAme ghoSita 1992mAM AcAryapadathI vibhUSita thayA te prasaMge agAdha karyA. saMvata 201pamAM upAdhyAyapada ane AcAryapada ApI pU. vidvattA ane samartha sAhityasarjananA upalakSyamAM 'zAstravizArada' AcAryadeveza vijayanemisUrIzvarajInA paTTaprabhAvaka zAsanadIpaka, ane "kavidivAkara" biruda apAyAM. jJAnopAsanA, svAdhyAya siddhAMtavAcaspati, jyotiSamArtaDa, zAstravizArada, phaLarUpe doDhaso graMtha ApyA. saMvata 2028mAM amadAvAdamAM vinayaguNanidhAna 'AcArya zrI vijayajitendrasUrijI' nAma samAdhipUrvaka svargagamana. apAyuM. cAturmAsa daramyAna gujarAta-saurASTra-kacchamAM nAnAM moTAM sthaLoe amRtavANI vahAvI, saM. 1992mAM aMjAraIF "kaviratna', "zAstravizArada' kacchamAM traNa gaccho vacce ekatA-zAMti sthApI. jinazAsanamAM pU. AcAryazrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAja tapa ane jJAnasAdhanAnuM preraka vAtAvaraNa racI pAlitANA mukAme janma boTAdamAM saM. 1952mAM desAI hemacaMda bhavAnane saM. 2024mAM namaskAra mahAmaMtranuM raTaNa karatAM karatA tyAM. mAtA divALIbahena. mULa nAma amRtalAla. sUrisamrATa zrI samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. Jain Education Intemational Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 vizva ajAyabI : pif "dravyAnuyoganA jJAtA : pU. AcArya zrI 1988mAM pU. zAsanasamrATazrInA AzIrvAda sAthe pitA-putre vijayarAmasUrIzvarajI mahArAja dIkSA grahaNa karI. pItAMbaradAsa munizrI pukhavijayajI nAme pU. saM. 1950mAM boTAdamAM zrI dalIcaMdabhAI aMbAbahenanA paM. zrI amRtavijayajInA ziSya ane putra dhIrajalAla munizrI bALaka tribhuvanadAsa tarIke janma. pUjya AcArya zrI dhuraMdharavijayajI nAme munizrI puNyavijayajInA ziSya jAhera vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanA paricayamAM AvI taLAjAmAM thayA. mAmAe karelA polIsa kesamAM aDIkhama rahyA ane 34 saM. 1982mAM dIkSA. Agamono UMDo abhyAsa karelo. gahana divasanA munisaMmelanamAM dhuraMdhara AcAryonA sahavAsamAM viSayone saraLatAthI samajAvavAnI viziSTa zailI hatI. rahevAno amUlya avasara prApta thayo. saMskRta-lekhana-vaktavya dravyAnuyoganA viSayamAM pahelethI niSNAta hatA. tethI pU. para ananya kAbU meLavyo. adhyayanaprIti kAraNe gujarAtIgurumahArAje temane paMnyAsapadavI prasaMge dravyAnuyoganA jJAtAnuM hiMdI-prAkRta-saMskRta-marAThI-aMgrejI bhASA para kAbU meLavyo. sArthaka vizeSaNa ApeluM. navya graMthonI vividha racanA karelI. satata vihAra, aneka dharmakAryo vacce darzanasAhityanAM lakhANono aSTApadanI pujAnA arthonI saMkalanA paNa viziSTa koTinI hatI. AMkaDo 100 graMthone vaTAvI gayo. temane AcAryapada arpita prakaraNa graMtho ane AgamagraMtho paNa saraLa rIte samajAvelA. saMvata thayuM tyAre bhAvanagara mahArAjA zrI kRSNakumArasiMhajIthI mAMDIne 2019mAM AcAryapadathI vibhUSita thayA. garadevane samarpita. jaina, jainetara mahAnubhAvoe upasthiti ApI. saMvata 2034mAM samudAyanA aneka sAdhuone niHspRhabhAve sahAyaka banyA. 60 varSa samAdhipUrvaka kALadharma. IT "kavi divAkara' ? pUjya A. zrI [E "vyAkhyAna-vAcaspati' : vijayadakSasUrIzvarajI mahArAja, pU. AcArya zrI vijayacaMdrodayasUri mahArAja janma mahesANA, saMvata 1968thI 2048. suratanA cImanabhAI khImacaMdabhAI ane kamaLAbahenanA putrarUpe saM. 1984mAM janma, nAma suraviMdacaMda, saM. 2000mAM Uaa "marudhara dezoddhAraka', "rAjasthAnadIpaka', dIkSA laIne muni zrI caMdrodayavijayajI nAme pU. A. zrI jainadharmadivAkara', 'tIthaprabhAvaka', "zAstravizArada', "sAhityaratna', "kavikulabhUSaNa' : vijayakasturasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya jAhera thayA. gurubhaktimAM tatpara rahIne jJAna meLavyuM. dharmapreraka pUjya AcAryazrI vijayasuzIlasUrIzvarajI mahArAja vyAkhyAnazailIthI vyAkhyAna vAcaspati' tarIke paMkAyA. saM. u.gu.nA cANasmA gAme saM. 1973mAM janma. 2029mAM AcAryapade virAjita thayA. parivAramAMthI ghaNAMye mAtApitAnuM nAma caMcaLabahena ane caturabhAI. saMvata dIkSA lIdhI che. 1988mAM paMdara varSanI kumaLI vaye udayapuramAM aNagAra E "yoganiSTha AcAryazrI', "zAstra vizArada' : jIvanane svIkAryuM. pU. zAsanasamrATanA varadhaste vaDI dIkSA thaI. saM. 2021mAM AcAryapadArUDha thayA. graMthasarjanano AMkaDo 108 pU. AcAryapravara zrI buddhisAgarasUrIzvarajI ma. graMthone vaTAvI gayo. mahuDI (madhupurI)mAM zrI ghaMTAkarNa mahAvIratIrthanA sthApaka, prakAMDa prabodhamUrti, samartha vAdavIra, vizALa graMtharAzinA kartA, | "vyAkaraNavidhAvAridhi', "siddhAMtabhAratI', 'zAstravizArada'nI padavI meLavanAra AvA zAsanaprabhAvaka darzanaciMtAmaNi', "kaviziromaNi', "jyotirvidra AcAryazrIno janma vijApura (vidyApura)mAM, vi.saM. 1930mAM dinamaNi' : mahesANAmAM "zrI yazovijayajI jaina-saMskRta-prAkRtapU.A. zrI vijayadharmadhuraMdharasUrIzvarajI mahArAja pAThazALAmAM praveza meLavyo. vAdavivAdamAM pahelethI ekkA tapa-tyAga-vairAgya-jJAna-saMskAra-namratA-prasannatAthI- hatA. yogasAdhanAmAM pAraMgata banyA. 108 graMtho racyA. jhaLahaLatI A vibhUtinuM vatana jhAlAvADanuM pATaDI. pitA zAha vaDodarAnA rAjavI sayAjIrAva gAyakavADe mahelamAM temanI pItAMbaradAsa jIvAbhAI dhaMdhArthe bhAvanagara vasyA. saM. padharAmaNI karelI. aneka rAjavIoe temanA upadezathI kuTevo 1974mAM patnI sAMkaLIbahene pU.zrIne janma Apyo. choDelI. banArasanA vyAkaraNazAstrIoe ane naiyAyikoe yazovijayajI jaina gurukuLamAM pAlitANA. dAkhala thayA, saM. temane "zAstravizArada'nI padavI ApI. saMvata 1970mAM Jain Education Intemational Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 357 pethApuramAM bhAratabharanA zrIsaMghoe temane AcAryapade ArUDha Fi siddhacakArAdhana tIrthoddhAraka, mAlavakaryA. saMvata 1981mAM vijApura vidyAzALAnA upAzraye dezoddhAraka', "zrI vardhamAna AyaMbilatapa ane samAdhistha thaIne pa1 varSanI uMmaramAM mahAprayANa karyuM tyAre zAzvatI zrI navapadajI oLI ArAdhanA prasAraka' lAkho bhAviko UmaTyA. : pU. A. zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAja R "sva-para-zAstra rahasya niSNAta', "sAkSara pU.zrIno janma saM. 1940mAM amadAvAdamAM, mAtAziromaNi', "AgamoddhAraka', "AgamasamrATa' : pitA pradhAnabahena-jezIMgabhAI paTavA. saMsArI nAma pU.A. zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja cImanabhAI. pUjya AgamoddhArakazrI pAse dIkSA meLavI "muni janma kapaDavaMjamAM maganabhAI gAMdhI-yamunAbahenanA zrI caMdrasAgarajI' banyA. "siddhahema vyAkaraNa' para prabhutva parivAramAM vi.saM. 1931mAM bALaka "hemacaMdra rUpe paraMtu 16- meLavyuM. mAlavAmAM jainadharmane tejasvI banAvyo. "zrI siddhacakra meLavyuM. mAlavAmAM ? 17 varSe lIMbaDImAM zrI gurudeva jhaverasAgarajI pAse saM. ArAdhaka samAjanI sthApanA karI. saM. 2019mAM suratamAM 1947mAM dIkSA-vyAkaraNa-kAvya-nyAya-Agamono abhyAsa. samAdhipUrvaka kALadhame. saMvata 1960mAM paMnyAsapada maLyA pachI jUnA-purANA, zAsanakaMTakoddhAraka : hastalikhita khavAI gayelAM AgamagraMtho zodhI-saMmArjita karI pU.A. zrI haMsasAgarasUrIzvarajI mahArAja prakAzanapravRtti satata hAtha dharavAthI 'AgamoddhAraka' kahevAyA. janma saM. 1954mAM "ThaLiyA' gAmamAM. mAtA-pitA saMvata 1974mAM AcAryapadathI alaMkRta, nAma apAyuM A. Ujamabahena-dIpacaMda jerAjabhAI, saMsArInAma haThIcaMda. AnaMdasAgasUrijI. 'Agama-maMdironuM nirmANa, Agamika tathA muMbaImAM saM. 1987mAM pU.A. zrI dAnasUrIzvarajI mahArAjanA dhaba sAhitya kSetre yogadAna, ananya zAsana prabhAvanA, 'zrI siddhacakra haste vIsa hajAranI mAnavamedanI vacce dIkSA (te vakhate munizrI gaNadharamaMdira', 'zrI vardhamAna jaina tAmrapatrAgamamaMdira' (surata), caMdrasAgarajI, pachIthI) pU.A. zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI "zrI AgamoddhAraka saMsthA' ane 'gujarAtI jJAnamaMdira mahArAjanA ziSya tarIke muni zrI haMsasAgarajI nAme ghoSita kalakattA'nI sthApanA. sametazikharajI pahADa aMge jAgRti va. thayA. TUMka samayamAM dharmazAstronuM tathA AgamonuM suMdara jJAna ApazrInuM avismaraNIya pradAna che. prApta karyuM. bhAvavAhI kRtionI racanA karI. caturvidha saMghanI phira saumya ane prazAMta mUrti : pU.A. zrI vizALasabhAmAM suratanA zrIsaMghe 'zAsanakaMTakoddhAraka'nI padavI mANikyasAgarasUrIzvarajI mahArAja ApavAnI ghoSaNA karI, te padavIdAna samAraMbha pAlitANAmAM 5.5. AgamoddhAraka, AgamamaMdirasthApaka AcAryadeva muni zrI amarazI mahArAjanA haste thayo. saM. 2029mAM zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara, saumya ane taLAjAmAM AcAryapadethI alaMkRta karAyA. prazAntamUrti A. zrI mANijyasAgarasUrijIno janma vi.saM. "saMgaThanapremI sUrivara' : pU. A. zrI 1948mAM jaMbusara, ji. bharUcamAM. janmanAma mohanabhAI, nityodayasAgarasUrIzvarajI mahArAja pitA pAnAcaMdabhAI, mAtA gaMgAbA. vyavasAyArthe surata vaselA AdariyANA, ji. surendranagaramAM saM. 1998mAM janma. mohanabhAIe pU. AgamoddhArakazrInI nizrAmAM 19 varSe pitA talakazIbhAI. mAtA maraghAla pitA talakazIbhAI, mAtA maraghAbahena. (sAMsArika pakSe kAkA saMyamamArgano svIkAra karyo. saM. 1992mAM AcAryapade ArUDha ane pachIthI pu. AcAryazrI) gaNivarya zrI darzanasAgarajI karIne gujIe potAnA paTTadhara banAvyA. saM. 2006mAM mahArAja pAse saM. 2012mAM dIkSA, munizrI nityodayasAgara samudAyanA gacchanAyaka banyA. pU. AgamoddhArakazrInA adhUrA banyA. bhAratanA vividha bhAgomAM ghUmyA. rAjasthAnanA saMghomAM kAryane, pustakAkAre zatAdhika graMthorUpe mudrita karavAnuM upADI ekatA ane AtmIyatAnuM vAtAvaraNa sarjI 'saMgaThanapremI levAthI A. zrI mANijyasAgarasUrIzvarajI moTe bhAge sUrivara' tarIke paMkAyA. khuDAlA (rAja.) mukAme saM. 2043mAM ciMtanamagna mudrAmAM jovA maLatA. saMvata 2031nA caitra AcAryazrI tarIke alaMkata thayA te dhanya prasaMge kAmaLInI bolI mAsamAM svargavAsa. moTI rakamanI thayelI. Jain Education Intemational Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 vizva ajAyabI : phika "sarAka-samAjauddhAraka : pU. AcAryadeva zrI apAI. phalodhimAM saM. 1988mAM AcAryapade, saM. 2016mAM yazobhadrasAgarasUrIzvarajI svargArohaNa. janma kapaDavaMjamAM. saMsArI nAma mukuMdabhAI vADIlAla = "khAkhI mahAtmA' : pU. A. zrI parIkha. mAtA jIvakorabahena. saMsArI sukhone lAta mArIne vijayamaMgaLaprabhasUrIzvarajI mahArAja pU.A. zrI kaMcanasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste saM. pitA suzrAvaka UjamazIbhAI himajIbhAI, mAtA 1996mAM dIkSA, te ja varSe pU. AgamoddhArakazrInA haste saMtokabahenane tyAM vi saM. 1951mAM janma. bALapaNanA pAlitANAmAM vaDI dIkSA. saM. 2047mAM baDauda (mAlavA)mAM maNilAla, saM. 1973mAM jAte ja sAdhuveza paridhAna karelo. AcAryapada, pUjyazrInA kuTuMbamAMthI 32 jeTalI dIkSAo thaI pachI pa.pU. AcAryadeva zrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja pAse che. bihAra-baMgALanA "sarAka" ("zrAvakano apabhraMza) samAjanA vidhipUrvaka pravrajyA svIkArI, munirAja zrI maMgalavijayajI uddhAra mATe jhajhUmavAthI 'sarAka-samAja uddhAraka tarIke mahArAja tarIke ghoSita thayA. bhAbharamAM pahele mALethI oLakhAyA. paTakAyelA zeTha para potAno rajoharaNa traNa vakhata pheravIne beThA [ revatagiritIrtha jINoddhAraka' pU. AcAryapravara karyA! eka zeThanA navapariNIta putrane sarpadaMza vakhate tenA zrImad vijayanItisUrIzvarajI kAnamAM bhaktAmaranI gAthA kahetAM jhera UtarI gayeluM! saMyamabaLe janma vAMkAneramAM saM. 1930mAM, dazA zrImALI jJAtinA AvA camatkAro karIne pote to mauna ja rahetA. saM. 1992mAM phUlacaMda neNasI pArekhane tyAM, mAtA cothIbahena. pU. munirAja paMnyAsapadavI to svIkArI paraMtu guja.-rAja.nA zrIsaMghonA zrI kAMtivijayajI mahArAje saM. 1950mAM dIkSA ApI 'muni Agraha chatAM AcAryapadano inkAra karyo tethI "khAkhI mahAtmA' bhAvavijayajI' nAma ApyuM. tyArapachI pU. pratApavijayajI kahevAyA. saM. 2030mAM AcAryapada svIkAravuM paDyuM. saMvata mahArAjanA varada haste dhAmadhUmathI vaDI dIkSA thatAM temanA 2042mAM svargavAsa. ziSyarUpe munizrI nItivijayajI nAma ghoSita thayuM. saMvata UiT "maradharakesarI', "mIThA mahArAja' : pU.A. 1959-1960mAM amadAvAdanA jJAnabhaMDAranA uddhAra mATe zrI vijaya jinendrasUrIzvarajI mahArAja agragaNya zrAvakone preraNA ApI. saM. 1974mAM UMjhAmAM ane mAravADanA pAlI ji.mAM jojAvara gAme vIsA osavAla saM. 1977mAM pAlitANA "sevAsamAja' saMsthAnI sthApanA khImarAja zeThane tyAM mAtA pAbubAInI kukhe saM. 1970mAM karAvI. saM. 1976mAM AcAryapada prApta. revatagiri (giranAra) janma. "mane kaMThamALa maTaze to dIkSA laIza' e pratijJA pALI. tIrthanA jIrNoddhAranuM kArya saM. 1978mAM verAvaLa padhAratAM saM. 1989mAM dIkSA-vaDI dIkSA dhAraNa karI. pUjyapAda zrI AraMbhya. 1985mAM khUba zAnadAra pratiSThA-mahotsava hIravijayasUrijI mahArAja pachI 400 varSanA itihAsamAM UjavAyo. cittoDamAM 7 majalAvALo jaina kIrtistaMbha, saphaLatAthI, sUjhapUrvaka, zAstravidhithI pratiSThA karAvavAmAM mokhare AjubAjunAM nAnAM-moTAM zilpakAmavALAM jainamaMdirono saM. rahyA. prakRtipremI-jaMgalamAM maMgala' karatA hovAthI "mIThA 1995mAM jIrNoddhAra AraMbhyo.. saMvata 1998mAM mahArAja tarIke ane aneka tIrthonA uddhAraka tarIke prakhyAta, ekaliMgajImAM samAdhipUrvaka svargagamana thatAM udayapuramAM saM. 2029mI zivagaMja mukAme kALadharma pAmyA. agnisaMskAra karavAmAM AvyA. para "golavADa kesarI' : para "dharmadhuraMdhara', 'jinAgama rahasyavedI' : pU. A.zrI vijayapaghrasUrIzvarajI mahArAja pU.A. zrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja rAja.nA sirohI ji.nA vIravADA gAme saM. 1988mAM mAravADanA 'thAvalA' ji. jAloramAM osavAla vaMzamAM hoya solaMkI gotramAM vIsA poravADa jJAtimAM haMsarAjajI to evA sAniya 25 acalAjI-bhUrIbAI daMpatIne tyAM putraratna prApta thayela te lakSmIbAIne tyAM janma. trevIsamA varSe pU.A. zrI hukamAjI saM. 1958mAM gurumahArAja A. zrI vijayajinendrasUrijInA haste vIravADAmAM pravajyA aMgIkAra vijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA haste dAhodamAM dIkSA karI. Jain Education Intemational www.jainelibrary.one Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 359 temaNe mAravADa jaMkazanamAM 'jinendravihAra' samRddha saMsthA AcAryapada. temanAM vyAkhyAnomAM vidvatA ane vAkachaTAno sthApI. anya maMdiro uparAMta AburoDamAM samavasaraNa AkAranuM samanvaya thato. 'tithi' aMgeno khUba abhyAsa. tithinI satyatA bhAratabharanuM prathama maMdira bAMdhavuM zarU karyuM. khaDAlA saMghe aMge teo DagatA nahIM. tethI jainasaMghamAM goDavADakezarI'nI padavI ApI. saM. 2033mAM AcAryapadathI "tapAgacchayatithisaMrakSaka" tarIke jANItA thayA. khUba ja mahenata alaMkRta karAyA. pratiSThA, abhiSeka, mahApUjana, lekhanamAM laIne jainasamAja mATe paMcAga taiyAra karAvyAM. jyotiSavidyA, pravINatA prApta karI. muhUrtAdi, vidhiniSedho ane utsarga-apavAdanA, maMtra-taMtrapara "prakAMDa paMDita', "vyAkhyAna vAcaspati', vidyAnA UMDA abhyAsI hatA. sAdAI, svAzraya, alagArIsamartha vyAkhyAnakAra' : phakkaDa svabhAvane kAraNe bhaktomAM khAkhI bAvA' tarIke prasiddha. pU. AcArya zrI vijayamohanasUrIzvarajI mahArAja saMvata 2033mAM jUnAgaDha pAse mAMgarola gAme samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA tyAre caMdanavRSTi thayelI. bacapaNanuM nAma motIcaMda. janma saM. 1932mAM mAtA jaDAvabahenanI kUkhe pAlitANAmAM. pitA zrI mULacaMdabhAI. E "vividha kalpa-Alekhaka', prAkRta bhASAvizArada' : motIcaMdabhAI lagnagraMthithI joDAyelA hatA to bIjI tarapha pU.A. zrI vijayaprIticaMdrasUrIzvarajI mahArAja pAlitANAmAM bAbu buddhisiMhajI jaina pAThazALAmAM mukhya dhArmika ane saMskRta zikSaka tarIke niyuktithI dharmaniSThA vadhatAM chevaTe janma rAMderamAM saM. 1953mAM. saMsArI nAma prItamalAla dIkSA laIne muni zrI mohanavijayajI banyA. adhyayanapriyaprakRti ukAbhAI. saMvata 1973mAM laghudIkSA ne pachI vaDI dIkSA laI ane saMyamajIvananAM guNo pahelethI ja ane Izvaradatta madhura kaMTha munizrI prItacaMdavijayajI banyA. saM. 2002mAM AcAryapade hovAthI temanAM vyAkhyAnomAM jaina-jainetara samAja UmaTato. ArUDha karAyA. saM. 2016mAM kALadharma pAmyA. vividha kalpanuM dhrAMgadhrA, pAlitANA, goMDala, sAyalA, vIrapura, rAjakoTa va. Alekhana temanuM avismaraNIya kArya banyuM. prAkRtabhASAnuM paNa rAjyanA mahArAjAo paNa vyAkhyAna sAMbhaLavA AvatA. pU. UMDuM jJAna hatuM. gurudeva zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja to lADathI ja | UiF "parama jyotirdhara', "yugadivAkara' ? 'paMDitajI' kahIne ja saMbodhatA. abhuta vyAkhyAnazaktine lIdhe pU. AcAryazrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja sAdhusamudAyamAM teo 'samartha vyAkhyAnakAra' athavA janma saM. 1960mAM vaDhavANamAM. saMsArI nAma 'vyAkhyAnavAcaspati' tarIke jANItA hatA. anya gurudevo paNa bhAIcaMdabhAI. pitA hIrAcaMda raghubhAI zAha, mAtA vaknatvazaktinA abhyAsa mATe temanI pAse mokalatA. ApazrI chabalabahena. saMvata 1976mAM dIkSA maLI. munivarya zrI ekalA jJAnavAdI na hatA; sAthe kriyAvAdI paNa hatA. bhAyakhalA pratApavijayajI mahArAjanA ziSya tarIke munizrI dharmavijaya muMbaImAM jamInanA prazna temanA vyAkhyAnathI eka zrotA-bhakta eka zrotA-bhakta nAme ghoSita thayA. dAdAguru pU. zrI vijaya mohanasUrIzvarajInI tA. 30 thI 40 lAkha kharcavA taiyAra thayelo. khaMbhAtamAM zrI preraka nizrA sAMpaDI. 'dravyAnuyoga'nA eka uccatama vidvAna sthaMbhana pArzvanAtha maMdirano jIrNoddhAra karavA lAkho rUpiyAno banyA. pU. gurujIe saM. 2007mAM AcAryapadavI ApI. saM. phALo ekaTho thayelo! temane AcAryapada saM. 1980mAM apAyuM. 2020mAM vAlakezvaramAM upadhAnatapa mAlAropaNa prasaMge muMbaInA svargavAsa saM. 2001mAM DabhoImAM thayela. tamAma saMghoe "yugadivAkara'nuM biruda arpaNa karyuM. ApazrIe Ura "samartha vidhividhAnakAra', "tapAgaccha soeka jinamaMdironA jIrNoddhAra karAvyA. samyajJAna-dhArmikatithisaMrakSaka", "khAkhI bAvA : zikSaNanA pracAra-prasAra mATe tathA jaina sAhityanA nirmANapU.A. zrI vijayapratApasUrIzvarajI prakAzanamAM UMDo rasa lIdho. temanA amRta mahotsavanI ujavaNI janma verAvaLa pAse AdarI gAme saM. 1947mAM. pitA mATe lAkhonuM phaMDa ekatrita thayeluM je macchuDema honAratanA odhavajI, mAtA dUdhIbahena. saMsArI nAma madanajIbhAI. rAhatakAryamAM apAvI dIdhuM! saMkhyAbaMdha upAzrayo, dharmazALAo, zAsanaprabhAvaka AcAryadeva zrI vijaya mohanasUrijI mahArAjanA AyaMbila bhavano, pAThazALAo, bhojanazALAo, davAkhAnAM, ziSya banI dIkSA lIdhI. temanA ja haste saM. 1992mAM saMgho, padayAtrAo mATe preraNA ApI. Jain Education Intemational Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 F 'sAhitya-kalAratna' : pU. AcArya zrI vijayayazodevasUrIzvarajI mahArAja AMtararASTrIya khyAtiprApta, AjIvana jJAnopAsaka, kalAmarmajJa, sAhitya kRtionA sarjaka-saMpAdaka zAsana prabhAvaka tarIkenuM ajoDa ane bahumukhI vyaktitva. janma saM. 1972mAM. bacapaNanuM nAma jIvaNalAla. pitA vIzAzrImALI jJAtinA nAthAlAla vIracaMda, mAtA rAdhikAbahena. janma pahelAM pitAnI ane pAMcamA varSe mAtAnI chatrachAyA gumAvelI. DabhoInI saMgItazALAmAM joDAIne kliSTa rAga-rAgiNIonI svaralilipa zIkhyA. suMdarakaMTha sAthe jainasaMghanA protsAhanathI nRtyakalA zIkhyA. dIkSA levA 17 vakhata nAsabhAga karavI paDelI chevaTe pAlitANA pahoMcyA. saM. 1987mAM kadambagiri tIrthanI pavitra chAyAmAM pU. A. zrI vijayamohanasUrIzvarajI pAse dIkSA laI temanA praziSya muni zrI dharmavijayajI mahArAjanA ziSya banI munizrI yazovijayajI nAma dhAraNa karI pU. gurudevanI chAyAmAM zAstrAbhyAsathI virala pratibhA banyA. 18 varSanI uMmare 'saMgrahaNIsUtra' jevA daLadAragraMthano anuvAda karyo. 125 avadhAno karyAM. prAraMbhamAM ja 60 avadhAna karyAM hoya tevA te prathama muni che! zilpa-jyotiSa-sthApatya-itihAsa-maMtrazAstra va.mAM temanI vidvatA sarvatomukhI rahI, rASTranA agraNIo temanI mulAkAta letA, jainasamAjanA AcAryo ane munirAjo, zrAvako, saMgItakalAnA mahArathIo joDenA saMbaMdho bhAvapUrNa rahyA. AgamamaMdiranA AyojanamAM mArgadarzaka banyA; vizvazAMtiArAdhanA satra, vaDApradhAna zAstrIjInA vakhatamAM pote jAhera bhASaNo dvArA 17 lAkhanuM sonuM 'suvarNabonDa' mATe ekatra karAvela. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA graMthonA prakAzana mATe 'yazobhAratI jaina prakAzana samiti' tathA 'citrakalA nidarzana' va. sthApyAM. bhagavAna zrI mahAvIra svAmInI zAstrIya kathAne 35 suMdara citromAM citrakAra zrI gokuladAsa kApaDiyAne mArgadarzana ApI taiyAra karAvyAM ne gujarAtI-hiMdI-aMgrejImAM traNe bhASAmAM teno paricaya Apyo. AvuM kAma pahelI vakhata ja thayuM che jeno lAbha vizvakakSAe levAyela che. rASTrapati girijInA haste sanmAna/kendra sarakAra dvArA padavIno inkAra karyo. jo ke temanI anicchA chatAM vizALa janasamUha vacce temane 'sAhitya kalAratna'nI padavI enAyata thaI. vaDApradhAne eka saMtanuM virala sammAna karyuM hoya tevo pahelo banAva banyo. vaDApradhAna morArajI desAIe vizva ajAyabI : jAte kAMtelI khAdInuM kApaDa ane pachI zAla oDhADIne dabadabAbharyA samAraMbhamAM sammAna karyuM. AcAryapadanI ujavaNInuM A kharca bhArata sarakAranA AdezathI gujarAta sarakAre karyuM. pUjaya AcAryazrInA amRta mahotsava vakhate gujarAtanA rAjyapAlazrI ane bhAratanA vaDApradhAna vI.pI. siMgha pAlitANA jaina sAhityamaMdiramAM padhArelA te paNa abhUtapUrva banAva kahevAya. : zatAvadhAnI sUrivara' : pU. A. zrI vijayajayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja bhAdarakAMThAnA jetapuramAM saM. 1992mAM jIvaNabhAI jhaverabhAI zAha ane sAMkaLIbAInA bALaka jeThAlAla tarIke janma. saMvata 1992mAM dIkSA. muni zrI jayAnaMdavijayajI nAma ApIne pU. munizrI yazovijayajI mahArAjanA ziSya jAhera karAyA. amadAvAdamAM vyAkaraNa, nyAyatIrtha, sAhityatIrthanI parIkSAo ApI. 'zatAvadhAnI' tarIke paNa vikhyAta thayA. 7 vyAkhyAnavizArada' : pU.A. zrI vijayakanakaratnasUrIzvarajI mahArAja janma dhaMdhukA pAse dholerAmAM zeTha ratibhAI ane maNibahenane tyAM. boTAda pAse alAumAM saM. 1998mAM pravrajyA aMgIkAra karI munizrI kanakavijayajI nAme ghoSita thayA. satata adhyayana ane ciMtanazIla cAritrya. saMvata 2037mAM AcAryapada arpaNa thayuM. maiM vyAkaraNavizArada', 'nyAyatIrtha' : pU.A. zrI vijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAja janma vi.saM. 1988mAM DabhoImAM. mAtA maNibahena, pitA cImanabhAI. saMvata 2004mAM rAjakoTa pAse traMbA mukAme pU. upAdhyAya zrI dharmavijayajIe dIkSA ApI munizrI sUryodayavijayajInA nAme jAhera karyA. jainasaMgho ane sAdhusamudAyomAM vi.saM. 2017mAM buka-paMcAgo avanavI-ophaseTa prinTiMga dvArA AkarSaka-vyavasthita Dhabe taiyAra karavAnuM mAna temanA phALe jAya che. pUjya yugadivAkara zrI gurudeve temane potAnA jIvananA aMtima zvAsa lagI sAthe ja rAkhyA! 6 jaina ratna vyAkhyAna vAcaspati', 'choTe AtmArAmajI', 'kavi kula kirITa' : pU. AcArya devazrIvijayalabdhisUrIzvarajI jaina zAsananA A mahAna jyotirdharathI koNa ajANa Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 361 haze? uttara gujarAtamAM bhoyaNIjI tIrtha pAse bAlazAsana AcAryapada apAyuM. temaNe sUrimaMtranI pAMce pITho (paMcaprasthAna) gAmamAM saM. 1940mAM pitA pItAMbaradAsa ane mAtA siddha karela. pravacanono asAdhAraNa prabhAva, aneka nagaromAM motIbahenane tyAM bALaka lAlacaMdarUpe janma. mAtra 19 varSe jAhera sanmAna samAraMbhomAM bahumAna thayeluM. dakSiNa bhAratamAM pU.A. zrI vijayakamalasUrIzvarajI pAse dIkSA laI munizrI noMdhapAtra zAsanaprabhAvaka kAryothI 'dakSiNadIpaka' ane 'dakSiNalabdhivijayajI nAme ghoSita thayA. 4 bhAgamAM 'dvAdazAra nayacakra' dezoddhAraka' jevI padavIo apAI. dAdara-muMbaImAM saM. graMtha lakhyo jenA vimocana mATe uparASTrapati zrI sarvapallI 2018mAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. rAdhAkRSNana AvelA tyAre saMskRtamAM vaktavya ApeluM. US "vidarbhanA vijayavaMta vihArI' : vaknatvazaktimAM pAraMgata, saMskRta-prAkRta-hiMdI-gujarAtI para pU. A. zrI vijayabhuvanatilakasUrIzvarajI samAna prabhutva. iDaranA zrIsaMghe temane jenarana vyAkhyAna vAcaspati'nA birudathI saM. 1971mAM alaMkRta karelA. paMjAbI saM. 1962mAM chANI-vaDodarAmAM bALaka chabIladAsa jaina samAjamAM "choTe AtmArAmajInA hulAmaNA nAme jANItA (gubhAI) tarIke khImacaMdabhAI-sUrajabahenane tyAM janma. hatA. mUlatAna jevA vikaTa pradezamAM temanA pravacanathI seMkaDo nAnapaNathI ja maMtramugdha banAve tevo kaMTha. pUjya A. zrI mAMsAhArIoe mAMsAhAra choDela. vividha bhASAomAM traNeka vijayalabdhisUrIzvarajI pAse saM. 1978mAM umeTAmAM dIkSA laI hajAra gIta racyAM. 58 graMthonI racanA/saMpAdana. AvA munizrI bhuvanavijaya tarIke jAhera thayA. saM. 2001mAM asAdhAraNa prabhAvathI 'kavikula kirITa' tarIke oLakhAyA. pAlitANAmAM pU. gurudevanA haste AcAryapada meLavI alaMkRta thayA. khAnadezamAM vidanahara pArzvanAtha tIrthasthApaka pU.A. zrI UR "dakSiNa bhAratamAM jinazAsanano DaMko 'vidarbhanA vijayavaMta vihArI' tarIke prasiddha thayA. saMvata vagADanAra' : pU.A. zrI vijaya 2028mAM dAvaNagiri (karNATaka)mAM kALadharma. gaMbhIrasUrIzvarajI "rASTrasaMta", "kavikulatilaka', zatAvadhAnI' : saMsArI vatana bhoyaNI tIrtha pAse zobhAsaNa, janma saM. pU.A. zrI kIrticaMdrasUrIzvarajI mahArAja 1950, saMsArI nAma umedacaMda, saMvata 1965mAM pU.A. zrI vijayakamalasUrijInA haste dIkSA laI A. zrI saM. 1972mAM khaMbhAtamAM vIzA zrImALI jJAtimAM mULacaMdabhAI-khImakorabAInA bALaka kAMtilAla tarIke janma. vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanuM prathama ziSyatva svIkAravAnuM saubhAgya prApta karI munizrI gaMbhIravijayajI nAmathI jAhera cANasmA pahoMcI pU. munirAja zrI lakSmaNavijayajI mahArAja thayA. dakSiNa bhAratamAM dharmapracAra karavA vihAra karyo. pAse sa. 1989mAM dIkSA laI munizrI kItivijayajI banyA. haidrAbAdanA jinamaMdirano jIrNoddhAra karAvyo. hiMsaka devanI sAme vidvattA, sAhityasarjana, zatAvadhAna vidyAmAM ane niraparAdhI jIvonAM balidAna baMdha karavA bodha ApI saphaLatA zAsanaprabhAvanAmAM ujjavaLa kIrti prApta karI. dakSiNa bhAratamAM meLavI. madrAsamAM zrI labdhisUri lAibrerI ane beMgaloramAM ahiMsAdharmanA prasAra para bhAra mUkavAthI vizALa janasamudAya labdhisUri jaina dhArmika pAThazALAsthApI. maisUramAM gAyo vacce 'rASTrasaMta'nuM biruda maLyuM. joDIne thatI khetI baMdha karAvI. maisUra nareza paNa pravacanano 6i "zrAvasti tIrthoddhAraka', karNATakakesarI', lAbha letA. saMvata 1993mAM AcAryapada maLyuM. "paMDita mahArAja' : E "dakSiNa-dIpaka', "dakSiNa dezoddhAraka : pU.A. zrI vijayabhakarasUrIzvarajI pU. AcArya zrI vijayalakSmaNasUrIzvarajI saMvata 1973mAM chANI-vaDodarAmAM janma. dAdAgurudeva pratibhAzALI vyaktitva dharAvanAra pU. AcAryazrIno zrI vijayalabdhisUrijI pAse pATaNa pahoMcI saM. 1989mAM janma mAlavAnI jAvarA nagarImAM saM. 1953mAM osavAla dIkSA meLavI ane (saMsArI mAmA pachIthI) pU.A. zrI jJAtimAM pitA mULacaMdabhAI ane mAtA dhApubAIne tyAM bhuvanatilakasUrijI mahArAjanA ziSyaratna munizrI bhadraMkaravijayajI tarIke jAhera thayA. adhyayanazIlatAne kAraNe dolatarAma bALakarUpe. pUjya gurudeva zrI vijaya labdhisUrIzvarajI mahArAje saM. 1991mAM gaNipada ApyuM. saM. 1993mAM saMskRta zloka racanA karavA lAgyA eTale samudAyamAM "paMDita Jain Education Intemational Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 2 vizva ajAyabI : mahArAja' tarIke prasiddha thayA. TIkA ane dArzanika graMthonA ArAdhanA, adhyayanazIlatAmAM talabhAra kamI na AvatI. saMvata anuvAda dvArA gujarAtI sAhityanI sevA karI. gujarAta, 2043mAM amadAvAdamAM pU. A. zrI vijayanavInasUrIzvarajI mAravADa, mALavA, bihAra, uttarapradeza, karNATaka, mahArASTra, mahArAjanA varadhaste temane AcAryapadathI alaMkRta karAyA. AMdhra jevA prAMtomAM jinazAsananI dharmajyota prasarAvI. tethI pUjyazrIe bharUca tIrthoddhAranuM kArya paNa saphaLatAthI pUrNa karyuM. 'karNATakakesarI'nI padavI arpaNa thaI. saMvata 2026mAM saMvata 2043thI saM. 2045nA gALAmAM pAMcapIThikA tapa pUrNa AdonI-AMdhrapradezamAM AcAryapada apAyuM. saMvata 2048mAM karIne nAnI vaye paMcasUrimaMtra pIThikAnA sAdhaka tarIke siddhi aMkalezvaramAM svargavAsa thayo. prApta karanAra virala sUrivara banyA! AvA mahAna tapasvI( 'darzana-jJAna-cAritranA triveNI saMgamanA mArgadarzakane koTi koTi vaMdanA. mahAna ArAdhaka' : (devanahallI-beMgaloranA) zrI DR vizvavikramI ArAdhaka", "ugravihArI nAkoDA avaMti 108 pArzvanAthatIrthanA preraka : tapasvI', "marAThAvADauddhAraka' : pU. A. zrI labdhivikrama paTTAlaMkAra : pU.A.zrI vijaya vijayavAriSeNasUrIzvarajI mahArAja sthUlabhadrasUrIzvarajI pUjyazrIno janma chANI-vaDodarAmAM kamaLAbahena ane janma saM. 1990mAM dharmaniSTha mAtA-pitA tArAbahena- somacaMdabhAInA saMtAnarUpe thayelo. ahIM 80 gharamAMthI 125 kAMtilAla dozIne tyAM rAdhanapuramAM bALaka vasaMtarUpe bhAgyavaMto pravrajyAnA punita paMthe prayANa karanArA nIkaLyA. (vanakALamAM dAdA gurudeva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI jemanA 6 baMdhuomAM 4 baMdhuoe dIkSA lIdhI evA dhArmika mahArAja ane) pU. gurudeva zrI vikramasUrIzvarajI mahArAjanA vAtAvaraNamAMthI AvatA pUjyazrIe potAnA traNeya baMdhuo sAthe sAnnidhyano lAbha maLyo hato. temanI pAse saM. 2007mAM saM. 2014mAM pU. AcAryazrI vijayalabdhisUrIzvarajInA ziSya rAdhanapuramAM dIkSA meLavI munizrI sthUlabhadravijayajI tarIke tarIke zrI vAriSaNavijayajI nAme jAhera thayA. saM. 2043mAM jAhera thayA. pUjya dAdAgurue prasanna thaIne 'darzana-jJAna- pU.A. zrI vijayabhadrakarasUrIzvarajInA haste sUripadathI cAritranA triveNI saMgamanA mahAna ArAdhaka' tarIke biradAvela. zobhAvavAmAM AvyA. saMvata 2043mAM AcAryapada. maMdironA jIrNoddhAra ane jUnA marAThAvADamAM prajAne dharmAbhimukha banAvI tyAM dharmagraMthonAM prakAzana mATe prayatnazIla rahyA. prathamavAra udhApana, upadhAnatapa, aMjanazalAkA mahotsavo hi, "sUrimaMtra pIThikAsAdhaka', "bharUca UjavavAno yaza meLavyo. tethI aneka saMghoe "marAThAvADa tIrthoddhAraka' : pU. AcAryazrI uddhAraka'nI padavI ApI. nepAlamAM mUrtipUjaka zramaNa tarIke vijayarAjayazasUrIzvarajI mahArAja praveza karanAra pUjyazrI pahelA che! ugra tapazcaryAmAM paNa jinazAsanamAM viziSTa sAdhaka, acchA pravacanakAra, "vardhamAnatapanI 87mI oLI pUrNa karI (saM. 2047) 88mI zAstrAbhyAsamAM sadA magna, jyotiSa-zilpazAstramAM bahoLuM oLI ThAmacauvihArI ekadattIthI karI rahyA che. ekadattI jJAna, gujarAtI-saMskRta-prAkRta-hiMdI-marAThI-rAjasthAnI- ThAmacovihArI oLI karanAra pU. zrI vizvavikrama aMgrejI jevI bhASAo para samartha bhASAvid tarIkeno kAbU dharAvanAra AcAryapravara che. teozrInI preraNAthI vividha dharAvatA pU.A. rAjayazasUrIzvarajIno janma naDiyAdamAM saM. saMghomAM aneka AyaMbila khAtAM sthapAyAM che." 2001mAM pitA jinadAsa ane mAtA subhadrAbahenanA para "paMcamahArAja', 'vIra-senAnA sainika' : lADakavAyA saMtAna ramezabhAI tarIke thayelo. bhautika pU.A. zrI vijayavIrasenasUrIzvarajI mahArAja sukhasAhyabI vacce paNa bhaktinuM jharaNuM vahetuM rahyuM, jethI saM. dIkSAvatA parivAramAM chANI-vaDodarA mukAme ApazrIno 2020mAM zrI vijayavikramasUrIzvarajI mahArAja pAse dIkSA saM. 1999mAM janma. saMvata 2014mAM chANImAM ja pU.A. zrI laIne munizrI rAjayazavijayajI banyA. teozrInI ananya kazaLatA joIne pU. AcAryazrI bolI UThatA ke-"rAjA mAruM vIrasenavijayajI banyA. dakSiNa bhAratamAM vividha saMgho vaccenA rAjya saMbhALaze paraMtu muni rAjayaza vijayajInI vinamratA, Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa aMtarane ochuM karavA badala 'paMca mahArAja' tarIke prasiddha thayA. saMskRta, hiMdI, gujarAtI uparAMta marAThI ane telugumAM paNa sAhitya racyuM che. 363 e vidyAnuM sAcuM svarUpa samajAvI mahendra jainapaMcAga' racIne nUtana praNAlikA sthApanAra pU. AcAryazrIno janma saM. 1955mAM rAdhanapura mukAme, mAtA-pitA zeThazrI kesarIcaMda ane pArvatIbahenanA putranuM saMsArI nAma bhogIlAla. maNibahena nAmanAM dharmasaMpanna nArI sAthe lagna. mAtApitAnI chatrachAyA vahelI gaI. patnI paNa gujarI gaI. vairAgyabhAva sAthe pU. gurudeva zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja pAse paMjAba gayA. saM. 1982mAM dIkSA devAI, munizrI vikAsavijayajI nAma maLyuM. te ja varSe jayapuranI vizvavikhyAta vedhazALAnI mulAkAta lIdhI. tyAMnuM yaMtra zrI mahendrasUrijI mahArAjanA 'yaMtrarAja'graMtha parathI che te anusaMdhAne khagoLa-gaNita-jyotiSamAM rasa-abhyAsa vadhyo. saMvata 1989mAM tithicarcAno prazna thayo, teno janma vaDodarAmAM saMvata 1927mAM. pitA dIpacaMda, mAtA icchAbahena. saMsArI nAma chaganabhAI. saMvata 1943mAM muni zrI harSavijayajIe dIkSA ApI. dAdAguru pU. zrI AtmArAmajI mahArAja)e nAma ApyuM. munizrI vallabhavijayajI. baMnenI joDIe jinamaMdiro uparAMta sarasvatI maMdironI mahattA pichANelI. paMjAbane mukhya karmabhUmi ukela Ape tevuM hajI jainapaMcAMga nathI e jANI duHkha sAthe banAvanAra pU.A. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI jJAnaprasAra, saMghaekatA, samAjasudhAraNA, dharma-darzana-samAjane joDavAmAM mAnanAra karmavIra hatA. AthI 'sudhAraka' ane 'samayajJa' jevA vizeSaNothI temane navAjavAmAM AvyA. mahAvIra jaina vidyAlaya temanI deNa che. saM. 1990mAM jayapura pahoMcyA. aneka paMcAMgonA vyavasthita adhyayana-saMzodhana dvArA jainadharma mATe 'mahendrapaMcAMga' banAvyuM, je zodha jainasamAja mATe upakAraka che. zrIsaMgho vatI zeThazrI kasturabhAI lAlabhAInA haste 'abhinaMdanapatra' apAyela. saMvata 2027mAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. 'paMjAbakesarI', 'yugavIra AcArya deveza', 'sudhAraka', 'samayajJa-samartha samayadraSTA' : pU.A. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja maiM 'marudharadezoddhAraka' : pU. A. zrI vijayalalitasUrIzvarajI mahArAja pu 'paramAra kSatriyoddhAraka' : pU.A. zrI vijayaiMdradinasUrIzvarajI mahArAja zrI mahAvIra jaina vidyAlaya mATe sevA-sahayoga ApanAra ane pU.A. zrI AtmArAmajI mahArAjanA aMgatamaMtrI samA pU.A. zrI vijayavallabhasUrijInA sahAyaka samA paMjAbanA uparokta muni paMjAbanA hatA. paMjAbanA gujarAnavAlA jillAnuM bhAkhariyArI gAma temanuM vatana. saMvata 1937mAM janma. mULa nAma lakSmaNadAsa, pitA dolatarAma. saM. 1954mAM pU. munizrI vallabhavijayajI mahArAja pAse dIkSA laIne munizrI lakSmaNavijayajI tarIke ghoSita thayA. saM. 1993mAM vIsalapuramAM paMjAba kesarI, yugadraSTA AcAryapravara zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM gacchAdhipati pU.A. zrI vijayaindradinnasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma ghaNuM AdaravaMta che. pitA raNachoDabhAI, mAtA bAludevI, janma vi.saM. 1980mAM vaDodarA pAse sAtapurA gAmamAM. bacapaNanuM nAma mohanalAla. saMvata 1998mAM pravrajyA aMgIkAra karI munizrI indravijayajI banyA. boDelI-vaDodarA vistAranA 50,000thI AcAryapadathI vibhUSita thaIne AcAryazrI vijayalalitasUrijI vadhu paramAra kSatriyone jainadharmI banAvyA, temAMthI 80 jeTalA tarIke ghoSita thayA. zAstravettA, prabhAvazALI vaktA, saMgItajJa evA AcAryazrIe aneka sthaLoe vihAra karyo, paraMtu mukhya bhAIoe to dIkSA lIdhI je abhUtapUrva ghaTanA banI rahI. saM. 2027mAM zrI vijayasamudrasUrijInA haste AcAryapadavI apAI. saM. 2034mAM pU. gurudeva kALadharma pAmatAM samudAyanI kAryakSetra mAravADa rAkhI pachAta jainono uddhAra karavAnA puruSArthane javAbadArI kuzaLatAthI uThAvI. kAraNe 'marudharadezoddhAraka'nuM biruda apAyuM. saM. 2006mAM kALadharma pAmyA. pri mahendra jaina paMcAganA praNetA' pU.A. zrI vijayavikAsacaMdrasUrIzvarajI mahArAja samartha zAstravettA, bhAratIya paMcAgone vyavasthita karIne maiM 'tIrtharakSaka', 'tapasvIratna' : pU.A. zrI vijaya hIMkArasUrIzvarajI mahArAja pU.zrInI preraNAthI nUtana jinamaMdironAM nirmANa, prAcIna jinamaMdironAM jIrNoddhAra, aneka tIrthonAM uddhAra-vikAsa-rakSaNa thayAM che temAM paNa sametazikharajI tIrthanA rakSaNanuM kArya ajoDa che. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 ' 'sarva-dharma-samanvayI' : pU.A. zrI vijayajanakacaMdrasUrIzvarajI mahArAja bALapaNamAM jemanI mukhAkRti joIne munivarya zrI haMsavijayajI bolI uThelA ke--A bALaka dIkSA leze' te surendra DAhyAbhAI goradhanadAsa (zAha) bhagata-mAtA tArAbahena. temanA parivAramAMthI ATheka dIkSAo thayelI che. saMvata 2000mAM varakANAtIrthe pU.A. zrI vijayalalitasUrijI mahArAjanA haste pravajyA laIne munizrI caturavijayajI mahArAjanA ziSya muni janakavijayajI tarIke ghoSita thayA pachI A. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA haste vaDI dIkSA thavAthI temanA ziSya banyA. grAmoddhAranAM kAryo karavA ApazrIe AcAryapadano inkAra karyo Ama chatAM pU.A. zrI vijayasamudrasUrIzvarajIe temanI yogyatAne kAraNe traNa munivarone bahumAnapUrvaka vizeSa pada ApavAnI jAherAta karI jemAM AgamaprabhAkara munirAjazrI puNyavijayajIne 'zrutazIlavAridhi', munizrI janakavijayajI gaNine sarvadharma samanvayI' ane munizrI vallabhadattavijayajIne Adarza gurubhakta'nuM pada ApyuM. sane 1984mAM vaDodarAmAM pU.A. zrI vijayaindradinnasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste AcArya padavI prApta karI. khAsa karIne paMjAbamAM sadAcAra, yuvAcetanA, vizvabaMdhutvanI bhAvanAnuM siMcana karyuM. munizrI nemacaMdajI sAthe dhyeya aura prayoga-eka praznottarI' e pustaka hiMdImAM ahiMsaka samAjaracanA mATe che. ghaDiyA pahADa-IDara para ApazrInuM samAdhisthAna che. 'zrutazIlavAridhi' : pU. munizrI puNyavijayajI (mATe agAunuM lakhANa juo.) maiM 'Adarza gurubhakta' : munizrI vallabhadattavijayajI (mATe agAunuM lakhANa juo.) pu. 'saurASTrakesarI' : pU. zrI vijayabhuvanaratnasUrIzvarajI mahArAja kAThiyAvADanI dhIMgI dharatInI taLapadI bolImAM jemanuM kalAko sudhI sumadhura vyAkhyAna sAMbhaLatAM na dharAIe te zrI vijayabhuvanaratnasUrIzvarajI mahArAja to rAjasthAnanA khetAsaranA osavAla jJAtinA zeTha kuMdanamalajI ane gaurIbAIne tyAM saM. 1978mAM putra dhanarAjI nAme janmelA vizva ajAyabI : hatA. saMvata 1996mAM zirapura-khAnadeza mukAme dIkSA aMgIkAra karI munizrI bhuvanavijayajI banyA, I.sa.1979mAM AcAryapadathI alaMkRta thayelA. 17 cAturmAsa to saurASTramAM ja karelA. dhrAMgadhrAmAM saurASTrakesarI'nuM biruda apAyuM. saM. 2043mAM svargavAsa thayo. U 'vAgaDa samudAyanA Adha mahAtmA' : pU. dAdA zrI padmavijayajI mahArAja bharUDiyA (kaccha-vAgaDa)mAM vi.saM. 1866mAM mAtA rUpAbAInI kUkhe, mAtA devazIbhAInA osavAla vaMzI parivAramAM vi.saM. 1866mAM janma. yati dIkSA saM. 1883, saMvegI dIkSA saM. 1911, vaDI dIkSA saM. 1928, gurudeva tapAgacchIya dAdA zrI maNivijayajI mahArAja. svargavAsa saM. 1938. palAMsvA (kaccha). 9 'kaccha-vAgaDa dezoddhAraka' : pU. AcAryapravara zrI vijayakanakasUrIzvarajI mahArAja saMsArI nAma kAnajIbhAI nAnajIbhAI caMdurA. janma vAgaDanA palAMsvA gAme vi.saM. 1939mAM. mAtA navalabAI. saMvata 1962mAM dIkSAthI muni kIrtivijayajI nAme ghoSita. saMvata 1962mAM vaDI dIkSA vakhate kIrtivijayajIne badale kanakavijayajI nAma rakhAyuM. dAdAguru pU. zrI jItavijayajI dAdA 'vAgaDa dezodvAraka' vi.saM. 1978mAM kALadharma pAmyA pachI pUrAM 40 varSa sudhI pU.paM. zrI kanakavijayajI mahArAje vAgaDa paragaNAnI dharmarakSAvRddhinI vyApaka javAbadArI svIkArI. saM. 1989mAM AcAryapade birAjyA. saM. 2019mAM bhacAumAM samAdhibhAvamAM kALadharma pAmyA. maiM 'vAgaDa dezoddhAraka' : pU. zrI jItavijayajI ma. (mATe agAunuM lakhANa juo.) 9 'siddhAMta mahodadhi' : pU. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja janma vi.saM. 1940mAM nAMdiyAtIrthamAM, vatana piMDavADA (ji.zirohI), karmabhUmi vyArA, dIkSA saM. 1947mAM pAlitANAmAM, saM. 1991mAM AcAryapada rAdhanapuramAM, svargavAsa saM. 2014mAM khaMbhAtamAM. mULanAma premacaMda bhagavAnabhAI, mAtA kaMkubAI glAnamunionI sevA, zrutasAdhanA, niHspRhatA, brahmacarya, dIkSA-dAnavIra, vAtsalya, Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 365 tapa-tyAga, samatAnA guNothI zobhatA pU. AcAryazrIe aneka temanA vyaktitvathI dAnanI saravANI vahetI! graMthonuM saMzodhana-saMpAdana ane sarjana karyuM. temanA pAMDityathI hita tapa-tyAga, tejasvitA-titikSAnI pAvanabhUti jainetara paMDito paNa AkarSAtA. vaDodarA rAjamahelamAM padhAravA : vardhamAna taponidhi : pU.A.zrIvijaya nimaMtraNa maLeluM. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. para jainazAsananA jyotirdhara' : pa.pU. zrI tapa-tyAga-tejasvitA-titikSAnI pAvanamUrti, agaNita vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja ziSya samudAyanA preraka, protsAhaka, kuzaLa pravaktA, samartha jainazAsananA A mahAna jyotirdhara, yugapuruSa, sAhityasarjaka, pU.A.zrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI suvizALa gacchAdhipati, parama gItArtha, siddhAMtaniSTha, samartha mahArAja sAhebano janma saM. 1967mAM amadAvAdamAM. vyAkhyAna vAcaspati pa.pU. AcAryapravarazrI mATe jeTaluM lakhIe saMsArI nAma kAMtilAla cImanalAla, mAtA : bhUrIbahena. teTaluM ochuM. vizeSaNono pano paNa TUMko paDe! pitAnuM nAma AjanI sI.e. samakakSa (tyAranI jI.DI.e.) parIkSA pasAra choTAlAla, mAtA samarathabahena. bALapaNanuM nAma tribhuvana. karI. laMDananI prathama bekiMga parIkSA puraskAra uttirNa karelI. janma saM. 1952mAM dahevANamAM, vatana pAdarA (ji. paraMtu moTAbhAInA yuvAnavaye mRtyuthI saMsAranI kSaNabhaMguratA vaDodarA)mAM, dIkSA saM. 1969mAM gaMdhAratIrtha, AcAryapada saM. pAmI jaIne nAnAbhAI popaTalAla sahita saM. 1991mAM pU. 1992mAM muMbaImAM, svargavAsa saM. 2047mAM amadAvAda upAdhyAyajI zrI premavijayajI mahArAja pAse cANasmAmAM dIkSA khAte. dIkSA paryAya 77 varSa ane 6 mahinA. chellA saikAmAM thaI aMgIkAra karI cha darzano ane vyAkaraNa, sAhitya, nyAya, kAvya, gayelA mahAna jainAcAryono itihAsa pUjyazrInA jIvanakAryanI caritra karmagraMtha vagereno UMDo abhyAsa karI prakAMDa vidvAna noMdha vinA apUrNa gaNAya. banyA. "divyadarzana' sAptAhikamAM ane graMthalekhanamAM kalama pAdarAmAM te vakhate dhArmika vAtAvaraNa khUba hatuM. paraMtu calAvI. prabhAvazALI pravacanakArane 'jena dhArmika zibiro'mAM bALaka tribhuvanane dIkSA levAmAM kauTuMbika-kAnUnI avarodho khUba 5-5 kalAka asmalita vAcanA ApatA. vyaktitva, vaktatva, naDelA! mahAmusIbate dIkSA meLavI, saM. 1969mAM prathama netRtvathI jinazAsananA zaNagAra banI rahyA. vardhamAna taponidhi cAturmAsa sinoramAM, pU. dAnavijayajI mahArAjanI tabiyata tarIke jaina zAsanamAM sAruM evuM mAnapAna pAmyA. sArI nahIM tethI vyAkhyAna ApavAnI javAbadArI ApazrInI "pravacana-prabhAkara' : pU. AcAryazrI AvI, samakitanA saDasaTha bolanI sarujhAya vize evuM sarasa vijayabhuvanasUrIzvarajI mahArAja vyAkhyAna ApyuM ke saune pratIti thaI-"A yuvaka bhaviSyamAM parama prabhAvaka AcArya bhagavaMta zrIma samartha vyAkhyAtA thaze!' cAritrya, zailI, zAstrAbhyAsathI teo vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA prathama vineya evA A paMkAvA lAgyA. temanI pAse dIkSA lenArAonI saMkhyA vadhavA ziSyaratnanI janmabhUmi devAlI-udayapuramAM. saMsArI nAma lAgI, sAthe sAthe dIkSAno virodha karanArAonI aDacaNamAM paNa bhagavatIlAla, pitA lamIlAla dharmapremI hatA. dIkSA levA vadhAro thatAM vividha sthaLoe avAra-navAra korTamAM javuM paDeluM. mAM javuM paDatuM. kauTuMbika aDacaNane gaNakAryA sivAya saM. 1980mAM mALavAnA joke pratyeka vakhate nirdoSa TharelA! amadAvAdamAM saM. 1976mAM rAjoda gAme A. zrI vijayadAnasUrIzvarajI mahArAja pAse cAnA vyasana, kutarAone mArI nAkhavAnI vyavasthA, bhadrakAzimAM dIkSA laI pU. munivaryazrI rAmavijayajI mahArAjanA prathama bakarAbali sAme joradAra AMdolana upADyuM. devadravya, ziSya manizrI bhavanavijayajI banyA. saMvata 2005mAM bALadIkSA vyavahAru keLavaNI, samAjasudhAro, tithicarcA vagere zAsanaprabhAvanAnAM aneka kAryo karyA. saM. 2047mAM AgaloDa viSayomAM ApazrInA vicAro spaSTa, tattvadarzana ane zAstrAdhAre (u.gu.)mAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. rahetA. temAM temanI nIDaratA bhaLelI chevaTe khUnanI dhamakI suddhAM paka "vacanasiddha mahAtmA', "mahArASTra-kesarI' : maLavA lAgI paNa pote aDaga rahyA. joke saMgha ane zAsananAM pU.A. zrI vijayayazodevasUrIzvarajI mahArAja parvo, ujavaNI vagere kAryo temanA varadahaste thayAM che eTalAM koInA hAthe nathI thayAM. AcArapAlanamAM bahu custa rahyA, janma saM. 1944mAM amadAvAdamAM pitA zrI lAlabhAI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 vizva ajAyabI. : ane mAtA gajarAbAInA saMtAna jesIMgabhAIrUpe. saMvata 5 "mAlavadeze saddharma saMrakSaka' : pU.A. zrI 1981mAM dIkSA prasaMge chevaTe patnI-putro-putravadhUo UlaTabhera | vijayasudarzanasUrIzvarajI AgaLa AvyAM. jesIMgabhAI munizrI jazavijayajI banI pU. zrI prazAMtamUrti A. zrI vijayabhuvanasUrIzvarajI mahArAjanA rAmavijayajInA ziSya banyA tyAre dIkSA-mahotsavanI bhavyatA A paTTAlaMkAra-ziSyano janma udayapura pAse prAcIna nIrakhI pU.A. zrI vijayavallabhasUrijI mahArAje prazaMsAmAM devAlItIrthamAM ozavAlavaMzamAM lakSmIlAlajI-kaMkubahena daMpatIne kahyuM ke-"yaha to isa kAla ke zAlIbhadrakI dIkSA huI." saMvata tyAM putra saMgrAmasiMharUpe saM. 1970mAM thayelo. saMvata 1988mAM 2005mAM AcAryapade ArUDha thaI A. zrI bharayuvAnImAM dIkSA lIdhI. saM. 2019mAM AcAryapadavIthI vijayayazodevasUrIzvarajI tarIke jAhera thayA. mahArASTra- alaMkata thayA. mAlavA dezamAM aneka saMkaTo veThI zAsanaprabhAvanA khAnadezamAM vicarI prajAmAM dharmazraddhAnuM je siMcana karyuM. tethI karI tethI tyAMnA jainasamAje (khAsa karIne sthAnakavAsI 'mahArASTra-kesarI' tarIke oLakhAyA. svargavAsa saM. 2028mAM. agraNIoe) "mAlavadeze saddharma saMrakSaka'nuM biruda ApyuM. gi "prazAMtamUrti' : pU. AcAryazrI # "giranAra-sahastravana tIrthoddhAraka', "ajoDa | vijayabherusUrIzvarajI mahArAja ugra tapasvIratna' : pU.A. zrI khaMbhAta pAse nAranA umedabhAI-nAthIbahena nAmanA vijayahimAMzusUrIzvarajI mahArAja daMpatIne tyAM janma. pUrva nAma maganabhAI. saMsArI bhAI janma mANekapura (vijApura), pitA phUlacaMdabhAI, mAtA mathurabhAIe paNa dIkSA lIdhelI. kuMvarabahena, bALapaNanuM nAma hIrAlAla. temanA kuTuMbamAMthI paNa saM. 1961mAM 13 varSanI uMmare maganabhAI pU.paM. zrI dIkSAo thaI che, virodha-vaMToLa paNa sahana karavo paDyo che. caturavijayajI gaNivaranA varad haste dIkSA pAmI, pU.A. zrI saMvata 2029mAM AcAryapada. jUnAgaDha zrI giranAratIrtha ane vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya munizrI maMgaLavijayajI zrI neminAtha bhagavAnanI dIkSA ane kevalajJAna kalyANakanI banyA. temanA saMsArI laghubaMdhu zrI mathurabhAI pU.A. zrI bhUmi pratye atUTa zraddhAne kAraNe tenI khyAtine punaH jAgRta vijaya merusUrIzvarajI mahArAja samatA-svAdhyAyaniSThA- karavA bhavya jinaprAsAda, samavasaraNa maMdira bane te mATe kRtopAsanA-vinaya-vivekane kAraNe samudAyamAM 'prazAMtamUrti prayatnazIla rahyA. saMvata 2044nI akhAtrIje 1751 tarIke sammAnanIya rahyA. saM. 2019mAM AcAryapada apAyuM AyaMbila upara eka upavAsa karI anicchAe zeraDInA rasathI jethI A. zrI vijayabherasUrIzvarajI mahArAja gauravAnvita karyA. ThAma covihArapUrvaka pAraNuM karyuM. pachI punaH AyaMbila zarU "bhIma-kAnta' : pU. AcAryazrI karela. saM. 2047nA bhAdaravA suda-pAMcame 1151 AyaMbila | vijayakanakasUrIzvarajI mahArAja niraMtara thayAM pachI paNa te cAlu rAkhela.. ApazrI pU.A.zrI vijaya premasurIzvarajI ma.sA.nA tapasvIsamrATa' : pU.A. zrI vijayarAja samudAyamAM thayA. jainasAhityane Adhunika zAstrIya paddhatithI tilakasUrIjI mahArAja lakhavAnI preraNA-prasAra ApanAra, sudhArAnA nAme bagADa na janma caloDAmAM saM. 1972mAM. mULa nAma ratilAla sarjAya te mATe "kalyANa' mAsikanA prakAzana dvArA dharmasAhitya- premacaMda. saMvata 1990mAM dIkSA, saM. 2029mAM AcAryapada. sastA darathI samayasara pahoMce te mATe khevanA rAkhanAra pU. saMvata 2044mAM cAturmAsamAM 263mI oLI pUrNa karI, A AcAryazrI vAtsalya, caMdranI AhalAdaka zItaLatAno guNa dharAvatA tapazcaryA potAnI rIte AgavI che. 266 oLInAM lagabhaga paraMtu zAsanasiddhAMtanI rakSAprasaMge ugratAnA darzana karAvatA. 12,000thI vadhu AyaMbila thAya te paNa anokho vikrama dharmayuddhanI paLomAM ApazrInI kalamamAM ane jabAnamAM vIrarasa kahevAya. vaheto! bAladIkSAvirodha, sudhArakavAda, kesariyAjI prakaraNa, "hastagiri tIrthoddhAraka', "AgamadivAkara' : aMtarikSajI prakaraNa jevA prasaMgoe lakhela lakhANano--'kalyANa' pU.A. zrI vijayamAnatuMgasUrIzvarajI mahArAja mAsikamAM temanI kalamano tIkho AsvAda-levo ja rahyo! zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI ratnAvalInA Jain Education Intemational Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 367 eka ratnarUpa evA A AcAryazrIno janma vaDhavANamAM saM. mAtA jotAbahena, saMsArI nAma vIracaMda, saM. 2011mAM dIkSA, 1962mAM. pitA jhuMjhAbhAI, mAtA divALIbahena. saMsArI nAma saM. 2046mAM AcAryapada. maphatalAla, jJAtie vIzAzrImALI. temanA parivAramAMthI paNa siddhAMtaprabhAvaka', pravacanapradIpa' : pU. A. pravrajyAnA paMthe janAra nIkaLyAM che. saMvata 2029mAM zrI vijayapuNyapAlasUrIzvarajI mahArAja AcAryapada maLyuM. AgamanA talasparzI jJAnane lIdhe "Agama dIkSA saM. 2011mAM vaNI (nAsika) mukAme. pitA divAkara' tarIke oLakhAyA. gurudeva pU.A.zrI vijayapremasUrIzvarajI ma.sA. dvArA thaI, 36 temanA saMkalpa-mArgadarzanathI zrI hastagiri tIrthAdhirAja varSa bAda AcAryazrI, agAdha abhyAsa, prabhAvazALI zrI zatruMjaya girirAjanI 1250 phUTa UMcerI TUMka che tyAM 320' vyAkhyAnakartA. 4 320'nI laMbAI-pahoLAIvALuM bhavyocga 72 devikulikAyuta jinAlaya 125' (phUTa)nI UMcAIvALuM nirmANa para "saurASTradIpaka', "ugra vihArI' : pU.A. zrI thayuM je bhAratabharamAM sauthI vizALa jinamaMdiranI nAmanA pAmyuM. | vijayasucakacaMdrasUrIzvarajI mahArAja saMvata 2044mAM kALadharma pAmyA. janma saM. 1984mAM mahesANA pAse sAlaDI mukAme maNibhAI ane motIbahenanA saMtAnarUpe. saMvata 2003mAM ["dharmatIrthaprabhAvaka', "siddhAMtasaMrakSaka' : dIkSA saM. 2019mAM AcAryapada, guranuM nAma paM. zrI pU.A. zrI vijayamitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAja kanakavijayajI mahArAja | mULa vatana u.gu.nuM lIMca. janma nAma manubhAI. pitA choTAlAla, mAtA sonabahena. janma saM. 1984mAM. A kaTuMba '(dhoLakA) kalikuMDatIrtha preraka-mArgadarzaka' : lIMcathI vepArArthe da. mahArASTranA satArA ji.mAM masUra gAme pU.A. zrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja vaseluM. smaraNazakti gajabanI, lekhanazakti suMdara, kuMbhoja janma tharAda pAse moTI pAvaDamAM saM. 1993mAM, tIrthasthAnanI rakSA mATe mahArASTramAM rahI nUtana maMdironuM ane bacapaNanuM nAma ramaNabhAI, mAtA pArvatIbahena, pitA upAzrayonuM nirmANa karyuM. anekavidha zAsanaprabhAvanA karI. bAdaramala. saMvata 2004mAM dIkSA laI munizrI rAjendravijayajI T "siddhAMta divAkara' : pU.A. zrI nAma dhAraNa karyuM. saMskRta-gujarAtI-hiMdI para suMdara prabhutva. vijayajayaghoSasUrIzvarajI mahArAja graMthonuM lekhana-saMpAdana ane 'zAMti saurabha' mAsikanuM prakAzana. kAMtAbahena-maphatalAla daMpatInA putra javAharalAlarUpe paka "hAlAra dezoddhAraka', "kaviratna' : janma saM. 1992mAM. karmasAhitya eTaluM kaMThastha ke "jIvaMta pU. A. zrI vijaya amRtasUrIzvarajI mahArAja jJAnabhaMDAra' tarIke oLakhAtA. saMvata 2040mAM jalagAMvamAM sojItrAmAM saM. 1955mAM janma. mANekacaMdaAcAryapada apAyuM. 'siddhAMta divAkara'nuM biruda maLyuM. parasanabahenanA putra aMbAlAla. pachIthI khaMbhAta AvyA. saM. Si 'mevADa dezoddhAraka : pU.A. zrI 1980mAM pU. zrI karkharavijayajInA ziSya munirAja zrI vijayajitendrasUrIzvarajI mahArAja amRtavijayajI nAme jAhera thayA. 'vIrazAsana'mAM siddhAMtarakSAnA vatana pAdaralI (rAja.)mAM hIrAcaMdajI-manubAInA putra lekho lakhI jainasaMghamAM jANItA thayA. saurASTramAM khAsa karIne jeThamalajIrUpe saM. 1979mAM janma. mevADamAM so maMdirono hAlAra pradezamAM aneka derAsaronAM navanirmANa thayAM; dharmajAgRti jIrNoddhAra, 60 maMdironI pratiSThA, dIkSAo, pustaka prakAzana AvI, jethI pUjyazrI 'hAlAra dezoddhAraka' kahevAyA. ane jJAnabhaMDAra sthApanAthI mevADapradezamAM dharmajAgRti AvI para ekaso vIsa varSa pUrve sau prathama muMbaImAM tethI 'mevADa dezoddhAraka' tarIke oLakhAyA. praveza karanArA saMvegI muni' : para "prAkRta-sAhitya vizArada' : pU. A. zrI pU. pAda munipravara zrI mohanalAla mahArAja viyavIrazekharasUrIzvarajI mahArAja janma uttarapradezanA cAMdapuramAM saM. 1887 (I.sa. janma mosALanA hAlAranA navA gAme saM. 1994mAM. 1831)mAM dhanADhya brAhmaNa kuTuMbamAM. saMsArI nAma mohana, Jain Education Intemational Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 pitAnuM nAma bAdaramala, mAtA suMdarI. pachI jodhapura rAjyanA nAgoramAM AvyA. saM. 1903 (sane 1847)mAM yatidIkSA lIdhI, paraMtu saM. 1930 (I.sa. 1874)mAM ajamera mukAme saMgha samakSa saMvegI sAdhu-zramaNa banyA. che' 'suratathI AgaLa tApI oLaMgIne javAmAM pApa 'mUkI tApI to thayA pApI', muMbaI vilAsI nagarI che, je sAdhu tyAM jAya te bhraSTa thayA vagara na rahe tevI-mAnyatAthI koI jaina sAdhu muMbaImAM praveza nahotA karatA, paraMtu dharmabhAvanAne potAnuM kartavya samajI muMbaInA zreSThIoe saM. 1947nuM comAsuM muMbaImAM karavA Agraha karyo. pU. mohanalAlajI mahArAje A paDakAra uThAvI lIdho. saM. 1947mAM caitra suda chaThThanA temanA sAmaiyAmAM jaino uparAMta hiMdu agraNIo, aMgreja adhikArIo, vakIlo-nyAyAdhIzo, pArasI, muslimo va. joDAyA. be vyaktione dIkSA dIdhI! muMbaIno e prathama dIkSAmahotsava ! muMbaI jevA A.rA. mahAnagaramAM praveza karanAra sau prathama muni! F 'kriyoddhAraka', 'zrI abhidhAna rAjendravizvakoSa'nA kartA' : pU. AcAryapravara zrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja zrI saudharma bRhattapAgacchIya paraMparA bhagavAna mahAvIranA pAMcamA gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmIthI akhaMDapaNe pravartamAna che temAM 68mI pATe zrImad vijayarAjendrasUrijI thayA che. ApazrIno janma saM. 1883mAM bharatapuramAM. pitA RSabhadAsa, mAtA kesarabAI, potAnuM nAma ratnarAja. 21 varSanI uMmare udayapuramAM yati zrI hemavijayajI mahArAja pAse zrI pramodasUrijInA ziSya tarIke cAritra grahaNa karI ratnavijayajI nAma dhAraNa karyuM, paraMtu saM. 1926mAM jAvarA nagaramAM zrIpUjyapadanA samasta vaibhavano tyAga karyo ane kriyoddhArakapUrvaka zrI dhanavijayajI ane pramodarucijI sAthe sAdhupaNuM svIkAryuM. vizvakakSAnA koSakAra tarIke pratiSThA bakSanAruM ApazrInuM bhagIrathakArya che--abhidhAna rAjendra vizvakoSa'nI 7 bhAgamAM, 10,566 pRSThomAM lagabhaga 60,000 zabdonI vyAkhyA ApI che, je jaina AgamanA rahasyone ukelavAnI gurucAvI jevo che. emAM je te zabdasaMbaMdhita matamatAMtara, itihAsa, vicAro, vizva ajAyabI : zAstronuM pramANa upalabdha che. saMvata 1963mAM 80 varSe rAjagaDha mukAme svargavAsa thayo, teo paraMtu ApazrI potAnAM kAryothI amara che. : sAhityavizArada', 'vidhAbhUSaNa' : pU. AcAryazrI bhUpendrasUrIzvarajI mahArAja saM. 1944mAM 'devIcaMda'no janma. mAtApitA bhopAlanA sarasvatI-bhagavAnadAsa. saMvata 1952mAM dIkSA pradAna thatAM 'dIpavijayajI mahArAja' banyA. vidyA, tattvajJAna, AdhyAtmika abhyAsakSetre AgaLa vadhyA. paMDitavargamAM priyapAtra banyA. saMvata 1976mAM vidvatsamAje 'sAhityavizArada', 'vidyAbhUSaNa' jevI vizeSa padavIo ApI. temaNe 'zrI abhidhAna rAjendrakoSa'nA saMpAdanamAM paNa madada karelI. saM. 1993mAM AhoranagaramAM svargavAsa thayo. ( 'rASTrasaMta' : pU.A. zrI jayaMtasenasUrIzvarajI ('madhukara') mahArAja mAtra 'rASTrasaMta'nA birudane ja yAda karIe te kema cAle? zAsananA mahAna jyotirdhara, tIrthaprabhAvaka, vidvarya......evA pU. AcAryazrIno janma tharAdanA peparALa gAmamAM svarUpacaMda dharu ane pArvatIbAInA putra pUnamacaMdarUpe saM. 1993mAM. saMvata 2010mAM A. zrI vijayayatIndrasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste siyANA (rAja.)mAM dIkSAgrahaNa karI ane munizrI jayaMtavijayajI banyA ane saM. 2040mAM AcAryapadathI alaMkRta karAyA. lekhana-saMzodhana-saMpAdananI anokhI pratibhA dharAvatA munizrIe madhukara' upanAma pasaMda kareluM. vividha prakAranI zAsanasevA pachI saM. 2040mAM bhAMDavapura tIrthamAM AcArya padavIthI alaMkRta thayA. gujarAtIhiMdI-saMskRta-prAkRta bhASA ane mevADI-mAravADI-mALavI bolImAM pAraMgata che, uparAMta aMgrejI-tamiLa-kannaDa-teluguthI paNa paricita che! ardhamAgadhI, prAkRta, saMskRtanA uttamottama graMthonA anuzIlanakartA, jyotiSa-itihAsamAM vidvAna, aneka sthAnonA AMtarakalahonA zamanakartA, Agama sAhityamAMnAM rahasyo- gUDhatAne saraLatAthI rajU karanAra sAhityakAra, ciMtanAtmaka lakhANathI ghaDatara karanAra, chaMdobaddha racanAo sahitanA kavigItakAra, stavana-sajjhAya ane bhaktigItonI keseTanA prastutakartA, pravacana-pIyUSanI varSA karatA kathAkAra, Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 jaina zramaNa samAjasudhAraka, ugravihArI ema anekavidha pAsAM dharAve che. zAsananA mahAna jyotirdhara evA ApazrInI dharmapracAra ane prasAranI udAtta bhAvanAnA anusaMdhAnamAM uparASTrapati zrI zaMkaradayALa zarmAe jAvarA mukAme pU.A. zrI jayaMtasena sUri abhinaMdana graMthanuM vimocana karIne 'rASTrasaMta'nI mAnad padavIthI vibhUSita karyA che. E 'bhInamAla nagaroddhAraka' : pa.pU. A. zrI vijayatIrthendrasUrIzvarajI mahArAja sAgara nagaramAM brAhmaNa parivAramAM saM. 1948mAM 'nArAyaNa'rUpe janma. pitA nAthurAmajI. mAtA lakSmIdevI. prAraMbhamAM yatijIvanamAM ane tyArabAda saM. 1965mAM pU.A. zrI vijayadhanacaMdrasUrIzvarajI mahArAja pAse dIkSA lIdhI ane muni zrI tIrthendravijayajI jAhera thayA. saM. 1992mAM AcAryapada apAyuM. jinamaMdiro, gurumaMdiro, vAcanAlayonAM nirmANakAryo mATe preraNA ApI puruSArtha karyo. vidvAna, saMghonA salAhakAra, yogI ane prakhara vaktA hatA. hayAtImAM sAcI oLakhANa na thaI paNa pachIthI kadara thaI! bhInamAla zaherane sukhI-samRddha banAvavA saM. 1992nA kArtika suda 13-1415nA divase AkhuM zahera khAlI karAvI pachI vidhipUrvaka punaH praveza karAvyo! 6 'siddhagiriyAtrAnA parama upAsaka' : pU. paM. hiMmatavimalajI gaNivarya saddharmopadeSTA, dIrgha tapasvI, anuyogAcArya, pU.paM.zrIno janma saM. 1903mAM sirohImAM hukamacaMda ane divALIbahenanA putraratna hIrAcaMda tarIke. pUjya amRtavimalajI mahArAje saMvata 1925mAM dIkSA ApI, jethI hIrAcaMda have munizrI hiMmatavimalajI banyA. temaNe A muninI vizeSa yogyatA jANI bIjA ja varSathI svataMtra cAturmAsanI AjJA ApI. dara varSe, cAturmAsa pUrNa thaye tIrthAdhirAja zatruMjayanI navvANuM yAtrA karatA rahyA. A krama 8 varSa uparAMta cAlyo. navvANuM yAtrA kula 14 vAra karI. 108 varSe saM. 2010mAM amadAvAda khAte kALadharma. [ 'vyAkhyAnavAcaspati', 'saccAritra cUDAmaNi' * pU. A.zrI raMgavimalasUrIzvarajI mahArAja pU.paM. zrI muktivimalajI gaNinA A ziSyaratnano janma saM. 1962mAM amadAvAdamAM, saM. 1982mAM dIkSA, saM. 2020mAM AcAryapada. vividha dharmAnuSThAno tathA dharmoghotanAM 369 vizALa kAryo susaMpanna thayAM. saMvata 2018mAM kALadharma pAmyA. - 'sAhityadivAkara' : pU. A. zrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI mahArAja acalagacchanA aNagArarUpa, acchA lekhaka-saMzodhakavidvAna vaktA, pratibhAsaMpanna. AryarakSita jaina tattvajJAnanI bheTa samA pU. A.zrInuM vatana navAvAsa-kacchamAM. janma saM. 2010mAM. mAtA premakuMvara. pitA ratanazIbhAI. saMvata 2026mAM acalagacchAdhipati pU. A.zrI guNasAgarasUrijInA haste saMyamamArgano svIkAra karyo. saMskRta sAhityaratna ane saMskRta sAhityazAstrI che. aDhAra varSanI uMmare to parabhavanuM bhAthuM' nAmaka lokabhogya pustakanuM Alekhana-saMpAdana zarU karavA kalama upADI je aviratarIte cAlu rahI. prAcIna hastalikhita sAhitya ane jJAnabhaMDAromAM rata rahIne tenI prApti-jALavaNI game che. 'zrI Arya-kalyANa-gautama smRtigraMtha (sacitra-pR. 1000)e ApazrIe saMzodhana karelo saMpAdita graMtha che. saM. 2041mAM zikharajItIrthamAM akhila bhAratIya vidvad saMmelanamAM vidvAnoe temane 'sAhityadivAkara'nuM biruda arpaNa karyuM che. F 'bhAratabhUSaNa' : A. zrI bhrAtRcaMdrasUrijI ma. vatana Abu pAse vAMDiyA vaDagAma. janma saM. 1920mAM brAhmaNa parivAramAM, pitA zrI dAnamalajIne tyAM bALa bhalu/ bhAIcaMdarUpe. yatijIvananI zithilatAo pratye aNagamAne kAraNe saM. 1938mAM zrI kuzalacaMdajI mahArAjanA haste 'kriyA-uddhAra' kare saMvegI dIkSA lIdhI. te zrI bhrAtRcaMdrajI saMvegamArge vaLyA. prauDha pAMDityathI aneka rajavADAMomAM AdarapAtra banyA. zAsanonnatimAM aneka kAryothI kacchanA mahArAjA ane viddhamaMDaLe saM. 1942mAM 'bhAratabhUSaNa' biruda arpaNa karyuM. : 'anaMta jIvapratipAlaka', 'yogalabdhi rAjarAjezvara', 'jagadguru', 'sUrisamrATa', 'nepAlarAjyaguru', 'yugapradhAna', 'hijha holInesa' : pU. A. zrI vijayazAMtisUrIzvarajI mahArAja janma saM. 1945mAM. maNAdara (sirohI)mAM rAyakA parivAramAM, mAtA vasudevI, pitA bhImatolAjI. bAlapaNanuM nAma sagatojI. saM. 1961mAM gurudeva tIrthavijayajI mahArAja pAse dIkSA-'zAMtivijaya' banyA. saM. 1973, saM. 1988mAM rAjasthAnamAM keTalAka ThekANe jIvahiMsA aTakAvI. saM. 1989mAM bAmaNavADajI khAte pU.zrIne 'anaMtajIva Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aru 39o vizva ajAyabI : pratipAlaka', 'yogalabdhisaMpanna rAjarAjezvara', saM. 1990mAM | gujarAtanA gujarAtIbhASI zramaNavaryone vIravADAmAM 'jagadguru', "sUrisamrATa' Adi ane nepAla nareza maLelAM birudo (madhyakALanA saMdarbhamAM) taraphathI "nepAla-rAjyaguru' saM. 1991mAM vIsalapuramAM yugapradhAna" tathA "hijha holInesa" padavIthI navAjavAmAM AvyA. "vidvajjana cUDAmaNi taruNaprabha(sUri)jI : saM. 1999mA (acalagaDha) Abu khAte kALadharma pAmyA. kharataragacchanA jaina sAdhu ane jinacaMdrasUrijInA A 13 "nAkoDA tIrthoddhAraka-mevADa dezoddhAraka' : ziSyano samayagALo I.sa. 14mI sadIno che. pU. A.zrI vijayahimAcalasUrIzvarajI mahArAja temaNe bAlavayamAM I.sa. 1312mAM dIkSA laI pu. zrI hitavijayajI mahArAjanA A ziSyanA haste 'taraNakIrti' nAma meLaveluM. yazaH kIrtigaNi tathA rAjendrasUri mAravADa-mevADamAM ane nAkoDA tIrthamAM (saM. 1991, 2016, temanA vidyAguruo hatA. zAstrAbhyAsa jinakuzalasUrie 2029mAM) aneka dhArmika kAryo thayAM che. karAvelo. 25 varSa sudhI gacchabhAra saMbhALelo. thI "(AgaloDa sthita) zrI mANibhadra tIrthanA 7000 graMthAjhanI gadyakRti "paDAvazyaka bAlAvabodhauddhAraka", "vaktApuratIrthanA sthApaka : pU. vRti/zrAddhaSaDAvazyaka sUtra/zrAvaka pratikramaNa sUtra-bAlAvabodha'nI A.zrI vijayaAnaMdaghanasUrIzvarajI racanA saM. 1411mAM karelI. A sivAya temaNe keTalAMye paramAra gotramAM pitA catarAjI pamAjI, mAtA kaMkubAI, stotra-stavano va. saMskRtamAM racyAnuM kahevAya che. janma nAma cUnIlAla. ja. saM. 1977, sirohInA pAlaDI gAme. vidvajanacUDAmaNi'nuM biruda meLavela A sUrinI sAhityika gadyachaTA pravAhitA ane prAsAdikatAbharI che. TU "madharakesarI' : pU. munirAja zrI jJAnasuMdaravijayajI mahArAja bAla-dhavala-kUcali-sarasvatI' : jinapadma(sUri)jI. ja.saM. 1937mAM bisalapura (ji. jodhapura), mAtA janma paMjAbamAM kALadharma I.sa. 1344/saM. 1400. rUpAdevI, pitA zeTha navalamalajI vedya mahetA. "mUrtipUjAno pitAnuM nAma AMbA zAha, mAtA kIkI. sUripada I.sa. 1333/ prAcIna itihAsa' pustakanI lAkho nakala bhakto pAse pahoMcI. 34mAM. evI mAhitI noMdhAyelI che ke mAtra AThamA varSe ja saM. 2012mAM kALadharma. temane sUripada ApavAmAM AvyuM hatuM, to temano janma I.sa. UF "sAhityabhUSaNa' : 1326mAM gaNAya paraMtu A mAhitInI adhikRtatAno prazna che ! pU. munirAja zrI jitendravijayajI mahArAja paraMtu e kharuM che ke nAnapaNathI ja temanA para sarasvatIdevInI kRpA hatI tethI pATaNanA saMghe temane "bAla-dhavala-kurcAlasaM. 2032mAM beMgaloramAM zrIsaMghe A padavI ApI. sarasvatI'nuM mAnavaMtu biruda ApeluM. TET "AgamajJAtA", "sAhityapremI' : phAgu kAvyomAM prAcInatAnI draSTie agatyano gaNAto pU. munirAja zrI devendravijayajI mahArAja "sthUlibhadra-phAgu', "zatruMjaya-caturvizatistavana' va. lakhela che. pU. gurudeva zrI vijayayatIndrasUrijI mahArAje caturvidha zrIsaMgha vatI 'AgamajJAtA" ane "sAhityapremI' biruda ApyAM che. kAli sarasvatI/zyAma sarasvatI' : munisuMdara (2) tapagacchanA A jaina sAdhuno janma I.sa. 1780mAM. US "ajAtazatru' ? kALadharma I.sa. 1447mAM. teo devasuMdarasUrinI paraMparAmAM pU. munirAja zrI hitezvaravijayajI somasuMdaramuninA ziSya hatA. sAta varSe I.sa. 1387mAM dIkSA ja.saM. 1976mAM terA (kaccha)mAM, kacchI dazA- meLavI. I.sa. 1422mAM pU. somasuMdarasUrie vAcakapadamAMthI osavAla parivAramAM, pitA vIrajI ane mAtA padmAbahena. sUripada bakyuM. munisuMdara(2)e yogazAstranA caturthaprakAza kALadharma saM. 2044mAM. parano "bAlAvabodha' I.sa. 143pamAM racyo. vijJaptipatronA sAhitya ane itihAsamAM sauthI vadhAre Jain Education Intemational Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 371 lAMbo ane viziSTa "vijJaptigraMtha/tridazataraMgiNI' lakhyo che. te "vAdigokulapaMDha' : munisuMdara (2) lagabhaga 108 vAra lAMbo hato. temAM eka ekathI caDiyAtA agAunA lakhANamAM ApaNe jemanI vidvattAno paricaya prAsAdo, cakra, pA, siMhAsana, azoka, bherI, pratihAro va. meLavI lIdho che tevA munisuMdara (2)ne khaMbhAtanA muslima sUbA aneka citramaya zloko hatA. A Akho vijJaptipatra hAlamAM dapharakhAne 'vAdigokulapaMDha'nuM biruda ApIne sanmAna kareluMmaLato nathI paNa trIjA stotrano 'gurnAvalI' nAmano pa00 arthAtu vAdIorUpI gokulamAM teo pati-svAmI jevA hatA. kAvyono phakta eka vibhAga ja maLe che! vAcanAcAryaH guNavinaya (vAcaka) 1 dakSiNanA paMDitoe temane 'kAli sarasvatI'nuM biruda I.sa. 16mI sadI uttarArdha-I.sa. 17mI sadI ApyuM eTale ke kAlikAno jusso ane sarasvatInI pUrvArdhamAM kharataragacchanI kSemazAkhAnA jaina sAdhu uparAMta jJAnaparAkASThAno subhaga samanvaya eTale "kAli-sarasvatI'. rAsakavi tathA gadyakAra hatA ane kSemarAja upAdhyAyanI A uparAMta saMskRtamAM ghaNI racanAo karI che. paraMparAmAM upAdhyAya jayasomanA ziSya hatA tathA yugapradhAna 'adhyAtma kalpadruma/zAMtarasa-bhAva', nyAya-vyAkaraNa-kAvyano jinacaMdrasUrijI I.sa. 1592mAM lAhora mukAme akabarane paricayadAtrI-traviddha goSThI' vagere. maLyA tyAre temanA ziSyavRMdamAM guNavinayajI hatA. dAkSiNAya rAjAe munisuMdara (2)nA jJAnanI kadararUpe tyAM temane 'vAcanAcAryanI padavI ApavAmAM AvelI. 'kAlisarasvatI/zyAma sarasvatI'nuM biruda ApeluM. temanI pAse 'sahastrAvadhAnI'nuM biruda paNa hatuM. - "khulphahama'-siddhicaMdra (gaNi) bhAnucaMdranA ziSya siddhicaMdra saMskRta ane gujarAtInA to yugapradhAna : pAzvacaMdra-2/pAsacaMda vidvAna hatA paraMtu phArasI ane yAvanI bhASA para temano eTalo bRhatu nAgorI gacchanA jaina sAdhu ane pArthacaMda kAbU hato ke khuda akabara-mogala bAdazAhane temaNe A baMne gacchanA sthApaka tathA padmaprabhasUrinI paraMparAmAM sAdhuratnanA bhASA zIkhavI hatI. temanI pratibhA pArakhIne akabare temane ziSya hatA. bALapaNanuM nAma hatuM pAsagaMdakumAra. janma Abu khuphahama'no ilkAba Apyo hato. taLeTI najIka hamIrapara mukAme saM. 1527mAM vIsA poravADa bANanI saMskRta bhASAnI mULa kAdaMbarIne temaNe saraLa jJAtimAM pitA velaga/velDaMga/velA narottama zAhane tyAM mAtA vimalAdevInI kUkhe. ane pravAhI bhASAmAM saMkSipta kathA anuvAdarUpe I.sa. 1969mAM jenuM nAma che "saMkSipta gujarAtI kathAnaka." saMskRtamAM saM. 1546mAM sAthuratnajI dvArA dIkSA prApta karI TIkAgraMthorUpe-dhAtumaMjarI', 'bhaktAmara anekArtha nAmamAlA', pArthacaMdra' nAma dhAraNa karyuM, saM. 1565mAM AcAryapade. zobhanastuti', "kAdaMbarI-uttarArdha' vagere lakhyA che. vyAkaraNa-kAvya-koza-nATaka-caMpU-saMgIta chaMda kavirAja': guNavinaya (vAcaka-1) alaMkAra-nyAya uparAMta yoga, jyotiSa, zruti-smRti-Sadarzano tathA jaina dharmagraMthonA UMDA abhyAsI ane tapasvI. vyApaka temano paricaya A pUrve AvI gayo che. vihAra karIne jainadharmano bahoLo pracAra karanAra pArdhacaMdrajI guNavinayajInI eka pachI eka navI navI kAvyaracanA I.sa. 1543mAM yugapradhAnapada pAmyA hatA. sAMbhaLIne jahAMgIre temane "kavirAja'nuM biruda ApyuM hatuM. temanI kRtionI saMpUrNa yAdI atre ApavI muzkela temaNe "jinarAjasUri-aSTaka' (ra.I. 1920), hovAthI thoDAMka nAmo yAda karIe-'vimalanAtha jinastavana" "khaMDaprazasti' jevI agharI racanA, 12000 zlokomAM vistaratI (I.sa. 1538), 'vastupALa-tejapALa-rAsa' (I.sa. 1541), saMgrahAtmaka kRti 'huMDikA' (ra.I. 1609), bikAnera rAjyanA 'gItArthapadAvabodha kula/gItArthAvabodhakulaka' uparAMta pUjA, rAsa, maMtrI karmacaMdrano tathA temanA pUrvajono vigatapracura itihAsa stavano, stabaka, bAlAvabodhaka copAIo, gIta, sarujhAyo va. 'karmacaMdra vaMzAvali-prabaMdha' (ra.I. 1599/saM. 1955mAM) gujarAtI uparAMta prAkata ane keTalIka racanAo saMskRtamAM paNa Alekhyo che. uparAMta vividha rAsa, copAI, "kharataragaccha karI che. gurnAvalI/guru paTTAvalI, bAlAvabodha vagere lakhyAM che. Jain Education Intemational ation Intermational Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 vizva ajAyabI : jainazAstragraMtho uparAMta kAvya-sAhitya vagere graMthonuM UMDuM karelo. 'dravyaguNa paryAyano rAsa/dravyaguNa anuyoga vicAra' 17 adhyayana dharAvatA guNavinayajI saMskRta ane saMgItanA paNa DhALa ane 284 kaDImAM temanA zAstrajJAnanA AlekhananI UMcI jANakAra hatA. bhUmikAno nirdeza kare che. "nyAyavizArada' : yazovijaya (upAdhyAya)-3 "yugapradhAna' kharataragacchanA jaina sAdhu, jina jazavijaya pUrvAzramamAM jazavaMta nAma, i.nI sattaramI mANijyasUrinA ziSya jinacaMdra (sUri)-1 ke jeo I. sadInA tapAgacchanA sAdhu hatA. hIravijaya sUrinI paraMparAmAM 1592mAM lAhoramAM akabarane maLyA hatA teo A padavI nayavijayajInA ziSya jJAtie vaNika ane pATaNa pAsanA kanoDA/ dharAvatA hatA. jinacaMdrajI-1no janma I.sa. 1539/saM. 1595 ane kALadharma I.sa. 1614/saM. 1670mAM. jodhapura kamoDAnA vatanI hatA. mAtAnuM nAma saubhAgyadevI, pitA nArAyaNa. pAse vaDalI/khetasa gAmamAM vIsA ozavALa jJAtimAM sahaDa I. 1632mAM jayavijayajI pAse pATaNamAM dIkSA - gotramAM janmelA, mULanAma sulatAnakumAra, mAtA-pitA zrIyA ja meLavI. I. 1943mAM amadAvAda khAte aSTAvadhAnano prayoga ga devI ane zrIvaMta zAha, I. 1556mAM AcAryapada. karI potAnI mAnasika zaktino paricaya Apyo, tyArabAda akabara bAdazAhane pratibodhI temaNe varSamAM eka vAra kAzI pahoMcI nyAya-mImAMsA, sAMkhya, vaizeSika vagereno traNa amAri (jIvavadhaniSedha)nI ghoSaNA karAvelI. sAMpradAyika varSa lagI abhyAsa karyo ne tyAMnA vidvAnoe temane utkarSanAM ghaNAM kAryo karyA. 'nyAyavizArada'nuM biruda ApyuM. temaNe 'jogIvANI' (vikramapuramaMDANa) Adijina tArkika ziromaNi' : yazovijayajI stavana', saMskRtamAM 'paSadhavidhi prakaraNa'nI vRtti va. racyAM che. (upAdhyAya)-3/ jazavijaya vadhu mATe A lekhamAM anyatra juo. A pUrve joyuM tema uparokta yazovijaya (upAdhyAya)3e kAzImAM 'nyAyavizArada'nuM biruda meLavI tyAMthI vaLatAM mahAtapAH vijayadeva-2 AgrAmAM cAra varSa rahyA, tarkazAstrano UMDo abhyAsa karI (A lekhamAM anyatra juo) 'tArkika ziromaNi'nuM pada meLavyuM. A ziSya-ja.I.sa. 1578mAM ane kALadharma I. . yazovijayajI jaina paraMparAnA evA vidvAna hatA 1657mAM, vatana IDara, pitA thirAhula caMdasiMha zAha, mAtAnuM ke temane yogazAstranA kSetramAM bIjA haribhadrasUri tarIke nAma rUpA. prakhara vidvAna-tejasvI, sekaDo maMdironI pratiSThA ane zrutajJAnamAM bIjA hemacaMdrAcAryajI gaNavAmAM AvatA! karAvanAra, vizALa sAdhu-sAdhvIono parivAra dharAvanAra chetaromAM paNa UMcI koTinA samanvayakAra ne maulika vijayadeva (2)e pU. vijayasenasUrijI pAse dIkSA lIdhelI. zAstrakAra tarIke gaNanA pAmelA yazovijayajIne jaina zAstro temane I.sa. 1600mAM khaMbhAtamAM AcAryapada arpaNa thayuM. uparAMta vaidika ane bauddha zAstrono paNa gahana abhyAsa hato. mogala bAdazAha jahAMgIre temanI pratibhA pichAnIne I. aMdhazraddhA-pAkhaMDa-daMbhanI sAme prahAra karanArA yazovijayajInI 1618mAM 'mahAtapA'nuM biruda ApeluM. kalama saMskRta, prAkRta, hiMdI ane gujarAtImAM gadya-padya kSetre "jagajIpaka' : kRpAsAgarajI suMdara rIte viharI zakatI. AthI gujarAtI kRtio rAsa, vIsI, | (I. 17mI sadI pUrvArdhamAM tapagacchanA vidyAsAgaranA covIsI, laghu ane dIrdha stavana-sarujhAya, pada, stabaka vageremAM ziSya ane jaina sAdhu hatA. temane "jagajIpaka'nI padavI mogala sIdho dharmabodha raheto. bAdazAha jahAMgIranA darabAramAM maLelI. 'jaMbUsvAmI-rAsa" (2.I. 1683) emanI sauthI vadhu temaNe nemisAgara nirvANarAsa' (ra.I. 1616/1918 noMdhapAtra kRti uttarAvasthAmAM lakhAyela. athavA saMvata 1972/74) lakhyo che. pU. vinayavijayajInA kALadharma pAmavAne kAraNe temano yugapradhAna' : niraMga-(1) adhUro rahelo 'zrIpALa rAjAno rAsa' pU. yazovijayajIe pUrNa kharataragacchanI raMgavijaya zAkhAnA sAdhu ane Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa jinarAjasUrinA ziSya hatA. pitA sAMkarasiMha zrImAlI ane mAtA sindUrade. dIkSA apAI 1622mAM tyAre 'raMgavijaya' nAma apAyuM. jinaraMga (1)nI sAdhutAno zAhajahAM para eTalo prabhAva paDelo ke temanA vacananuM pAlana thAya te mATe potAnA sAta sUbAo para A aMge pharamAna kADheluM ane I.sa. 1954mAM 'yugapradhAna' padavI/pada Apela. temanI kRtiomAM 'saubhAgyapaMcamI-copAI' (saM. 1738), ATha kaDInI 'sthUlibhadra-sajhajhAya' jyAre hiMdImAM 'adhyAtma bAvanI' ane jinaraMga bahuttarI subhASi. duhA' che. A uparAMta 'praznottarI ratnamAlikA-stabaka' tathA 'navatattva bAlAvabodha'nI racanA paNa karI hovAnuM noMdhAyuM che. 'nigraMtha cUDAmaNi'-samaracaMdra(sUri)/samarasiMgha/ samarasiMha (ja.I.sa. 1504/saM. 1560, kALadharma-I.sa. 1570/saM. 1626 khaMbhAta mukAme). pArzvacaMdragacchanA jaina sAdhu, pArzvacaMdrasUrinA ziSya evA samaracaMdra(sUri)nuM vatana siddhapura-pATaNa (aNahilapura), jJAtie zrImALI, pitA bhImA zAha ane mAtA vAlAde, I.sa. 1519mAM paMdara varSanI dIkSA, I.sa. 1548mAM sUripada. temane 'nigraMtha cUDAmaNi'nuM biruda maLeluM. amaracaMdra(sUri)e rAsa, stavana, sajjhAya, vijJapti, bAlAvabodha vagere lakhyAM che. saMvata 1955mAM temano racelo 'sAdhugaNa rasa samuccaya-rAsa' 434 kaDIno che, jemAM vividha munio vaccenA bheda ane temanA guNonuM varNana Ave che. 'mahAvIra jina-stavana' (saM. 1607), 'zaMkhezvara stavana' (saM. 1607), brahmacaryavrata dvipaMcAzikA/brahmacarI/brahmacarya sajjhAya', 'pArzvacaMdra sajjhAya' vagerenI racanA karI che. vrata 'jJAnavimalasUri'-nayavimala (gaNi) mULa nAma nAthumalla pitA bhinnamAlanA vIsA osavAla jJAtinA vAsava zeTha, mAtA kanakAvatI, ja.I.sa. 1638/saM. 1694, kALadharma-I.sa. 1726/saM. 1782. I.sa. 1646mAM dIkSA levAthI 'navimala' nAma rakhAyuM. kAvya-tarka--nyAya-yoga va. zAstramAM amRtavimalagaNa tathA meruvimalaNi pAse abhyAsa karI pAraMgata banyA. I. 1671mAM paMnyAsa/gaNipada. Jain Education Intemational 393 haju to 'gaNi' hatA tyAre nayavimalajIe zIghra kavitvathI saMskRtamAM siddhAcala-stutio racI ApI. tethI prabhAvita thaIne vijayaprabhasUrie emane 'jJAnavimalasUri' tarIke saMbodhelA! A rIte jJAnavimalasUri e nAmakaraNa che. bAkI temane AcAryapada to I.sa. 1692/1693mAM maLeluM! 'saMskRtamAM jema hemacaMdrAcArya tema prAkRtamAM/dezI bhASAomAM jJAnavimalasUri' evI kahevata che te darzAve che ke temanuM gujarAtI bhASAmAM kavi-kauzalya sAthe keTaluM noMdhapAtra pradAna rahyuM haze? temaNe 4 khaMDa, 111 DhALa ane 7649 kaDIno duhA dezIbaddha 'caMdrakevalIno rAsa'/'AnaMdamaMdira-rAsa', 'jaMbUsvAmI- rAsa', bhAsa-sajjhAyo, stavano, bAlAvabodho uparAMta saMskRtamAM paNa sarjana karyuM che, je alaMkAraracanA, padyabaMdha, dRSTAMtabodhanI zaktikSamatAvALuM che. 'kavirAja' : dIpavijaya-(2) tapagacchanI ANaMdasUri-zAkhAnA jaina sAdhu. samayagALo I.sa. 18mI sadI aMtabhAgathI-I.sa. 19mI sadInA pUrvArdhano. paMDita premavijaya ane paMDita ratnavijayanA ziSya dIpavijayajI (2)nI aneka nAnI-moTI racanAo che. 4 ullAsa-51 DhALano 'sohama kula ratna paTTAvalIrAsa' (ra.I.sa. 1821) aiti. draSTie khUba agatyano che. temAM temaNe 2000 jeTalA AcAryonI pATa-paraMparA ApI che ane vividha gacchabhedo tathA AcAryonA jIvanaparicayo tathA mahattvanA aiti.-prasaMgo Apela che. A kavine aiti. prabaMdha racanAmAM vizeSa rasa hato. jaMbusara pAse kAvInAM prakhyAta sAsu-vahunAM daherAM mATe temaNe 3 DhALanuM 'kAvI tIrthe sAsu-vahukArApita prasAde RSabhadharmanAtha stavana' (I. 1830) raceluM. A uparAMta dIvijayajI (2)e aneka stavana, sajjhAya, stuti, gIta, chaMda, AratI, gahUMlI, lAvaNI vagere prakAranI kRti racelI AthI temane udepuranA rANA bhImasiMhe 'kavirAja'nuM biruda ApeluM. 'kavibahAdura' - dIpavijayajI (2)no paricaya A agAu AvI gayo che. teo saMskRta, gujarAtI, hiMdI uparAMta phArasI ane cAraNI chaMdonI bhASAchaTAmAM kuzaLa hatA. vaDodarAnA gAyakavADa nareze dIpavijayajI (2)ne 'vi bahAdura'nuM biruda ApeluM. Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ case 249 vibhAga-4 SIche. hira 2svapnadraSTA zramaNAdhinAyaDona caNakazana zaisI A maMavadyAnA viziSTha zramaNasAdhako * jaina zAsananA paramaprabhAvaka dhuraMdhara AcAya - zramaNa zaGdanA paryAyavAcI atho, udbhava ane vikAsa - Arya mahArajI-Arya suharatasUrijI - zramaNa paraMparAnA tejasvI zramaNo : eka paeNricaya kAma karI kamiTI zratamAM ziromaNi : - paoNMDityamAM pArasamaNi * sUrimaMtranA sAdhanAniSTha sUravo vAgaDa samudAyanA saphaLa sUtradhAro zramaNasaMghanA prabuddha pratibhAo mokSamaif zramaNadharmane bhAvavaMdanAo Jain Education Intemational Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 375 maMvidhAnA viziSTha zramaNasAdhako pa. pU. A. zrI municandrasUrijI ma. sA. ema kahevAya che ke maMtra-taMtra vidyA jaina zramaNone siddha thayelI vidyA che ane tethI ja jaina zramaNomAM apUrva zaktinAM darzana thAya che, paNa teno upayoga karavAnuM ochuM mAne che. zAsananI prabhAvanAno ja jayAM prazna hoya, jayAM zAsanahIlanA aTakAvavAnI jarUriyAta UbhI thaI hoya tyAM ja e vidyAzaktino upayoga thayAnuM jaNAya che. dA. ta. upAdhyAya zAMtivijayajIe kaTakanA killA mATe, vajasvAmIe duSkALamAMthI zrI saMghane sukALamAM laI javA mATe AvI zaktino upayoga karelo e pratIti karAve che ke AvI maMtrazaktino upayoga mAtra rakSaNAtmaka kAryomAM ja thato. jainonA vizALa sAhityasAgaramAM maMtravAda jevo gahana viSaya ane temAM mAtra yogya pathadarzakanI sahAyathI ja e siddha thAya che. bhUtakALamAM aneka pUrvakAlIna mahApuruSoe bhAvabhaktipUrvaka, ananya bhAve karelI stutio stotro ke prabhAvazALI maMtronI racanAothI dUSita vAtAvaraNane zuddha karyuM che. ArtadhyAna karanArane dharmadhyAnamAM sthira karyA che. bhUtakALamAM ghaNA sAdhuo, yatio pAse A vidyA hatI ja, paNa A vidyAo kAcA pArA jevI, pace to UgI nIkaLatI ane na pace to phUTI nIkaLatI ane tethI ja eka samaye paDato kALa joIne A vidhAonuM AdAna-pradAna baMdha thayuM. jaina zAsanamAM A vidyAnA baLe pArAvAra nukasAna thayuM che tema mahAna upakAro paNa thayA che tenI noMdha avazya levI rahI. | vikramanI trIjI sadImAM mAnadevasUrijI (pahelA)e 'tijayapahatta'nI racanA dvArA, cothI pAMcamI sadImAM siddhasena divAkarajI dvArA lokapriyatA pAmela "kalyANamaMdira'nI racanA dvArA, vikramanI chaThThI sadImAM zrI bhadrabAhusvAmie prAkRta bhASAnI pAMca gAthAnI uvasaggahara racanA dvArA, vikramanI sAtamI sadI e to maMtro ane stotrono suvarNayuga hato. te samayamAM mAnatuMgasUrijInI "bhaktAmara'nI racanA eka anokhI bhAta pADe che. temAM AcAryazrInI kAvyakalAnuM, bhaktibhAvanAnuM, racanA sauSThavanuM ane mahAprabhAvaka utkRSTa udAharaNa to che ja tenI sAthe Azcaryajanaka guNonuM nidhAna paNa che. vikramanI AThamI sadImAM naMdisajIe 'ajitazAMti'nI racanA dvArA, vAdIvetAla zAMtisUrijIe vikramanI 11mI sadImAM "moTIzAMti'nI racanA dvArA, munisuMdarasUrijIe soLamI sadImAM "saMtikara'nI racanA dvArA AvAM asaMkhya stotro, smaraNoe jaina dharmano prabhAva khUba ja vadhAryo che ema jarUra kahI zakAya, eTaluM ja nahIM, yaMtronAM darzanathI gharamAM kAyama zAMti, tRSTi, puSTi ane samRddhinuM avataraNa thaze. bhaktAmara' totramAM eka eka gAthAnI racanA AMtaraskuraNAthI thatI jAya ane aMga uparathI beDInAM baMdhana sahelAIthI tUTatAM jAya e nAnI sUnI vAta nathI. mAnavIne zraddhA ane zaktinuM AlaMbana ja kasoTImAMthI pAra utArI zake. jina zAsananI viziSTa prabhAvanA karanArA prabhAvakonA ATha prakAro zAstramAM batAvavAmAM AvyA che. AmAM maMtraprabhAvakanuM paNa sthAna che. potAnI maMtrazakti dvArA jina zAsana upara AvatI Aphatono saphaLa pratikAra karanArA keTalAka aitihAsika mahApuruSanA lomaharSaka prasaMgo prAcIna graMthomAM, caritromAM, prabaMdhomAM maLe che. ahIM keTalAka prasaMgo TUMkamAM AlekhAyA che. A lekhamALA rajU karanAra pU. A. zrI municandrasUri ma.sA. pU. bApajI mahArAjanA samudAyanA eka prabhAvaka sAhitya saMzodhaka, saMpAdaka ane aneka pravAhonA jANakAra che. pUjyazrI prAcIna vidyAonA kSetre eka AgavI sUjha dharAve che. maMtravidyA ke vidyAsiddha puruSonI zreNi jaina jagatamAM ghaNI vizALa che. temAM prabhAvaka mahApuruSomAMnA keTalAMka caritro graMthamaryAdA anusAra ahIM rajU karAyA che tyAre temAM be bAbata uDIne AMkhe vaLage che. eka to pU. AcAryazrInI samyaka dRSTi ane bIjI sAkSIpATha dvArA pratipAdita thatI vidvattA. AkhIye lekhamALA vidyAsiddha mahAtmAonI jhAMkhI karAvatI hovA chatAM vAcaka lezamAtra mithyAtva tarapha doravAI na jAya, koI poLakalpita ke vartamAnamAM vahetI banelI kathita vidyAsiddhatA ke maMtrazaktinI chIcharI vAto pravezI na jAya tenA jAgRta purUSArthanuM darzana paNa A lekhamALAmAM jarUra thAya che. lekhamALAne nyAya ApavAnI sAthe sAthe loko mArgottara na kare te mATenI pU. AcAryazrInI cIvaTa ane sAvadhAnI kharekhara anumodanIya che. - saMpAdaka Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 zramaNasaMskRtinA dhvajadhArI : guruAjJAnA akhaMDa upAsaka, dArzanika pratibhAnA svAmi, anaMta labdhinidhAna zrI gautamasvAmIjI magadha dezanA gobara gAmamAM gautama gotrIya vasubhUti brAhmaNanI patnI pRthvIdevIe (2600 varSa pUrve) putrane janma Apyo. nAma indrabhUti paDyuM. 14 vidyAnA pAragAmI A brAhmaNa paMDitanuM nAma pacAsa varSamAM to prasiddhinA zikharane sparzavA mAMDyuM. apApApurImAM somila nAmanA brAhmaNe moTo yajJa AraMbhyo tyAre mukhya vidhinidhAna karavA indrabhUti gautamane AmaMtraNa maLyuM. indrabhUtinA laghu baMdhuo agnibhUta ane vAyubhUti paNa honahAra paMDito hatA. traNeya pota-potAnA 500-500 ziSyo sAthe apApApurImAM pahoMcyA hatA. A divasomAM zramaNa bhagavAna mahAvIrane RRjuvAlukAnA kAMThe kevalajJAna prApta thayuM. tyAM thoDo samaya dezanA ApI bhagavAna apApAnagarImAM padhAryA. samavasaraNanI racanA thaI. aneka deva-devIonuM gaganamArge Agamana thayuM. A deva-devIo potAnA yajJamahotsavamAM nathI AvatAM paNa samavasaraNa jAya che te jANI indrabhUtine AMcako lAgyo. potAnI rArvajJa tarIke phelAvelI chApane koI iMdrajALIo bhUMsI nAkhe che ema lAgatAM teo vAda karavA samavasaraNamAM pahoMcyA. prabhu mahAvIre jyAre kahyuM : "indrabhUti! tane evo saMzaya che ke AtmA che ke nahIM? ane A saMzaya 'vijJAnaghana'thI zarU thatAM veda padanA arthaghaTanamAM tArI bhUlanA kAraNe thayo che." prabhue jyAre e padanuM sAcuM arthaghaTana karyuM ane saMzaya TALyo tyAre indrabhUtinA ghamaMDanA cUrA thayA. e prabhuno vinIta ziSya banI gayo. prabhue ene prathama gaNadhara ane prathama ziSya tarIke svIkAryo. prabhue tripadI ApI ane gaNadhara bhagavaMte 'dvAdazAMgI'nI racanA karI. zramaNa jIvananA prAraMbhathI ja gautamasvAmIjIe saMpUrNa samarpaNane potAno jIvanamaMtra banAvI dIdho. paramAtmAno paDachAyo banI emano paDyo bola jhIlatA rahyA. A kAraNe prabhukRpA ane gurukRpAnuM emanAmAM evuM adbhuta avataraNa thayuM ke teo anaMtalabdhinidhAna banyA. temanA ziSya banatA te badhA kevalajJAnane varatA. A chadmastha gurunA 50 hajAra ziSyo kevalajJAnane pAmyA, e ghaTanA ja keTalI lomaharSaka che! vizva ajAyabI : gautamasvAmI mUMjhAyA ziSyone kevalajJAna ane mane nahIM! prabhue kahyuM : aSTApadanI yAtrA svalabdhithI kare te kevalajJAna avazya pAme. gautamasvAmI aSTApada upara sUryanAM kiraNo pakaDI pahoMcI gayA. varSothI sAdhanA karatAM tApasoe manomana gautamasvAmInA ziSya banavAno nirNaya karyo. aSTApadanI yAtrA karI tirthabhaka devane upadeza ApI gautamasvAmIe paMdaraso traNa tApasone dIkSA ApI ane akSINamahAnasI labdhi dvArA thoDI khIrathI badhAne pAraNuM karAvyuM. zrAvastimAM pArzvanAtha bha.nI paraMparAnA kezI gaNi AvyAnA samAcAra maLatAM gautamasvAmI temanI pAse gayA hatA. pArzvanAtha bha. ane mahAvIra bha.nA sAdhunI samAcArI bhedanAM kAraNonI carcA karelI ane e pachI kezI Ni bha. mahAvIranI paraMparAmAM joDAyA hatA. paramAtmA mahAvIra bha.nA nirvANa pachI turaMta kA. su. 1nA 80 varSanI vaye kevalajJAna prApta karI aneka jIvone dharma pamADI 92 varSanI vaye mokSe gayA. 14 pUrvaghara zrI bhadrabAhusvAmIjI prAcInagotranA bhadrabAhu ane varAhamihira brAhmaNa baMdhuo pratiSThAnapuramAM rahetA hatA. A. yazobhadrasUrinA upadezathI vairAgI banI dIkSA lIdhI. bhadrabAhujImAM yogyatA jovAthI emane AcAryapada ApavAmAM AvyuM. varAhamihirane A pada mATe ayogya che ema A. yazobhadrasUrie jaNAvyuM. AthI nArAja thayelA varAhamihire dIkSA choDI rAjapurohita pada prApta karyuM. e kahe : 'sUryadevatAe prasanna thaI mane graha-nakSatrAdinI gati vagere batAvyAM che mATe mAruM jyotiSajJAna saMpUrNa che.' eka divasa eNe eka kuMDALu dorI jAhera karyuM : AmAM bAvana pala vajananuM matsya paDaze.' A bhadrabAhuvAmIe kahyuM H- "vacce nahIM kinAre paDaze ane vacce sukAvAnA kAraNe vajana aDadho pala ochuM thaze." ane ema ja banyuM. A. bhadrabAhusvAmInuM jJAna caDiyAtuM hovAno lokamata baMdhAyo. rAjAne tyAM putrajanma prasaMge varAhamihire 100 varSanuM AyuSya jaNAvyuM. bhadrabAhusvAmIe 7mA divase bilADIthI mRtyu thavAnuM jaNAvyuM ane e pramANe rAjakumAranuM mRtyu thatAM varAhamihirane bhAre AghAta lAgyo. jainAcArya ane saMgha pratyenA bhAre tiraskArabhAva sAthe marIne e vyaMtara thayo. A vyaMtare jaina Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa saMghane marakIno upadrava karI parezAna karavA mAMDyo tyAre A. bhadrabAhusvAmIe upadravanivAraNa mATe 'uvasaggaharaM' stotranI racanA karI. emaNe savA lAkha zlokapramANa 'vAsudeva cirayaM' racyAno ullekha 'saMtinAha cariya'mAM maLe che. bhadrabAhusvAmI 14 pUrvadhara hatA. teo nepALamAM mahAprANa dhyAna karatA hatA tyAre pATaliputramAM zrI sthUlabhadrajInI adhyakSatAmAM AgamavAcanA thayelI tyAre dRSTivAdanA jANakAra tyAM koI na hovAthI bhadrabAhusvAmIne pATaliputra padhAravA jaNAvyuM. chevaTe emanA mahAprANadhyAnane anulakSIne sthUlabhadrajI vagere 500 sAdhuo nepALamAM bhaNavA gayA. temAM mAtra sthUlabhadrajI ja AgaLa vadhI zakyA. dasa pUrvanuM jJAna prApta karyA pachI sthUlabhadrajIe bahena rasAdhvIjI upara prabhAva pADavA siMhanuM rUpa karyuM. A bhUlanA kAraNe emane AgaLa adhyApana karAvavAnuM baMdha karyuM...chevaTe saMghanA AgrahathI mULa-pATha apAyo. zrI bhadrabAhusvAmIjIe aneka graMthonI racanA karI che. 'dazAzrutaskaMdha', 'bRhatkalpa', 'vyavahAra', 'kalpasUtra' vagere. Agama uparanI sarvaprathama vyAkhyA paNa A bhadrabAhusvAmIjInI ja maLe che. A vyAkhyAo niryukti tarIke prasiddha che. Avazyaka vagere graMtho uparanI emanI niyuktio jaina siddhAMtone samajavAnI agatyanI cAvI jevI che. 44 varSanI vaye dIkSA, 18 varSa munipaNAmAM, 14 varSa yugapradhAna pade rahI vIra ni. saM. 170mAM 76 varSanI vaye temano svargavAsa thayo. maMtraprabhAvaka AcAryapravara zrI pAdaliptasUrijI vikramanA bIjA saikAmAM ayodhyAnA phulla ane pratimAno putra nAgendra. ATha varSanI vaye vidyAdhara gacchanA A. AryanAgahasti pAse dIkSA lIdhI. zrI maMDana gaNie enuM adhyApana ane ghaDatara karyuM. atyaMta tIkSNa meghA ane sAhityanI asAdhAraNa ruci. nirIkSaNa zakti dhAradAra. kAvyo-padyo ramata-ramatamAM racI kADhe. 18 eka divasa kAMjI vahorIne Avela bALamunine AcAryazrIe prazna karyo : koNe vahorAvI ?' bAlamunie javAba ApatAM potAnI lAkSaNika zailImAM Jain Education Intemational 399 vahoravanAra mahilAnuM kAvyamaya varNana karyuM : "lAlanetravALI puSpa samAna daMtapaMktithI zobhatI navavadhUe navA DAMgaranI kAMjI mATInA pAtrathI ApI." uttara sAMbhaLI roSe bharAyelA AcAryazrI kahe, "palitta !'' bAlamunie tarata AcAryazrInA pagamAM paDI vinaMtI karI : "ApanA saMbodhanamAM eka kAno umerI Apo"....prasanna thayelA AcArye 'pAlitta' kahyuM. pAlitta = pAdalipta. page lepavALo. bAlamuninuM nAma have pAdalipta prasiddha thayuM. gurukRpAthI pAdaliptamuni vidvAna banyA. dasa varSanI vaye AryanAgahastijIe teone potAnA uttarAdhikArI banAvyA. A. pAdaliptasUri vicaratAM pATaliputra AvyA. rAjA muraMDa AcAryazrIthI atyaMta prabhAvita thayo. rAjA upAzrayamAM vaMdanArthe Avyo tyAre 10 varSanA AcAryanA anuzAsanamAM badhA sAdhuone rahetA joI vimAsaNamAM paDyo. pAdaliptasUri kahe : "tamArA varSo jUnA nokarane kAma bhaLAvo ane mArA nAnAmAM nAnA ziSyane kAma soMpu ane pachI eno koNa kevo amala kare che tapAso." rAjAe maMtrIne kahyuM : "gaMgA kaI bAju vahe che te tapAsa karI jaNAvo. AcAryazrIe bAlamunine eja AzA karI. maMtrI bahAra AMTo mArIne Avyo. kahe : "gaMgA pUrvamAM vahe che.'' bAlamuni TheTha gaMgAkAMThe jaI pUrI khAtrI karI AvyA. vaMdana karIne kahyuM : "gaMgA pUrvamAM vahe che.'' A. pAdaliptasUri kahe "amArA ziSyo Atmahita mATe AjJApAlana kare che. tamArA nokaro pagAra mATe." muruMDa rAjAno mAthAno dukhAvo pAdaliptAcArye DhIMcaNa para AMgaLI pheravI maTADyo hato. (nizIthabhASya gA. 4460) A. pAdaliptasUrie eka sAMketikabhASA taiyAra karelI je pAdalipta bhASA kahevAtI. AcAryazrIne kAThiyAvADamAM nAgArjunano paricaya thayo. rasAyaNazAstrano e jANakAra hato. eNe AcAryazrIne siddharasa mokalyo tyAre nispRha AcAryazrIe ene DhoLI dIdho. pachI AcAryazrInA mUtramAM paNa rasasiddhi jANI e AcAryazrInI sevA karavA lAgyo. pAdaliptAcArya page lepa karI yAtrArthe AkAzagamana karatAM. emanA paga dhoIne gaMdha dvArA badhI auSadhIo jANI nAgArjune paNa akhataro karyo paNa te UDatAM paDyo. AcAryazrIe auSadhIono cokhAnA dhovaNamAM lepa banAvavAnI vidhi batAvI. upakArI vidyAgurunuM nAma joDI Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 | vizva ajAyabI : nAgArjune sthApelu pAdaliptapura Aje pAlitANA nAme temano vidyAsiddha tarIke paNa ullekha maLe che. AvazyakasUtra jagamazahUra che. maMtro ane rasAyaNazAstranA ajoDa jJAtA malayagirivRtti patra 541 ane prabhAvaka caritra pAdaliptAcArya pAdaliptAcArye ghaNI zAsana prabhAvanA karI. caritramAM A AcAryazrInA prabhAvonuM rocaka varNana che. vidhAsiddha Arya khapUTAcArya - A. mahendrasUrijI. lagabhaga be hajAra varSa pUrve thaI gayelA AcArya A. mahendrasUri paMdaraso varSa pUrve thaI gayA. teo khapuTanA kALamAM jaina saMghane keTalIka AMcako ApanArI siddhaprAbhRtavidyAnA jANakAra hatA. ghaTanAo banI. A khapuTanA maMtrabaLe Aphato TaLI. ekavAra pATaliputranA rAjA dAhaDe hukama karyo : "jaina prasaMga A pramANe che : guDazastrapuramAM koI yakSa saMghe brAhmaNone namaskAra karavAM." jainasaMghane, munione upadrava kare che e dUra karavA A. khapuTane A rAjA atyaMta jiddI-johukamI ane sattAnA ghamaMDamAM saMghe vinaMtI karI. bhuvana nAmanA potAnA ziSya (ane saMsArI cakacUra hato. eNe dareka dharmavALAne enI mAnyatAthI viruddha bhANeja)ne keTalIka sUcanA ApI AcAryazrI bharUcathI vartana karavA hukama karyo, bauddhone kahe, "nagna thaI jAva." "zaivo, guDazastrapura (goDUrapura ji. nimADa ma. pra.) padhAryA. upadrava tame jaTA kADhI nAkho', "kaulo, tame jaTA bAMdho'. 'brAhmaNo, tame karanAra yakSa tarapha paga karI sUtA. savAre pUjArI uThADatAM dArU pIvo." thAkyo. mArajhUDa karI to rANIvAsamAMthI adezya mAra paDavAnI AvA atyAcArI rAjAthI samagra prajAtaMtra khaLabhaLI rokakaLa UThI. rAjA AvIne pagamAM paDyo. UDyuM. paNa, "vAghane koNa kahe tAruM moM gaMdhAya che?" nagaramAM padhAravA vinaMtI karI. AcArya UbhA thayA. A vakhate jainasaMghe vicAravimarza karyo ane evuM nakkI bahukara yakSane kahyuM, "tuM paNa cAla." yakSamUrti cAlavA lAgI! karyuM ke Arya khapuTanA ziSya AcArya mahendrane A saMkaTa dUra sahunI AMkho pahoLI thaI gaI! AgaLa cAlatAM pattharanI karavA bolAvavA. A. mahendra siddhaprAbhRtanA jANakAra che. vizALakuMDIo AvI. "tame paNa cAlo" hukama thatAM kuMDIo paNa cAlI..... saMghano saMdezo maLatAM A. mahendra bharUcathI pATaliputra AvI pahoMcyA. sAthe be kaNeranI abhimaMtrita soTIo Arya yakSano upadrava baMdha thayo. jinazAsananI suMdara prabhAvanA khapuTe ApelI letA AvyA. thaI. bharUcathI samAcAra AvyA ke ApanA ziSya bhuvanamunie ApanI sUcanAno bhaMga karI maMtrapothI kholI pATasiddha maMtro rAjAne A. mahendra jaNAvyuM "sArA mUhurte badhA dvArA camatkAra karavAnuM cAlu karyuM. vaDIla munioe virodha vaDAhmaNone rAjasabhAmAM bolAvo eTale ame paNa AvI jaIe, karatAM bhuvana upAzraya choDI bauddhamaThamAM cAlyo gayo. vidyAnA rAjAe badhAne bolAvI lIdhA. A. mahendra AvyA. rAjAne baLe emanAM pAtra AkAzamArge bhaktonA ghare jAya che. kahe, pahelAM kaI dizAnA brAhmaNane namaskAra karuM? AcAryazrI AhArapANIthI bharAIne pAchA AkAzamArge parata thAya che. A kaNeranI soTI pheravI ane badhA bhoMya para ALoTavA lAgyA. camatkAranA kAraNe enA bhaktonI saMkhyA vadhatI jAya che. rAjA mahendra gabharAI gayo. AcAryazrInA page paDyo. khapuTAcArya bharUca AvyA. AkAzamArge jatA pAtrAnA mArgamAM brAhmaNone bIjI soTI pheravI svastha karyA. e badhA brAhmaNoe paththaranI zilA kI. pAtro phUTyAM. bhuvana bharUca choDI bhAgyo. dakSiA lIdhI. AcArya bauddhamaThamAM pahoMcyA. buddha pratimAne ane buddhaputranI A. mahendrasUrie jinazAsananI rUDI prabhAvanA karI. pratimAne khapuTAcAryanA pagamAM paDatAM joI badhA atyaMta mahAmArI nivAraka zAMtistavakAraka prabhAvita thayA. (vi. saM. 1334mAM A. prabhAcandrasUri A. mAnadevasUrijI prabhAvakacaritra (prabaMdha-5)mAM jaNAve che ke-Aje paNa e pratimA kaMIka namelI che ane te nigraMtha nimita nAme prasiddha che.) vikramanA trIjA saikAnI ghaTanA che. khapuTAcAryanuM nAma khapaTAcArya tarIke paNa maLe che. saptazatI dezamAM koraMTaka (koraTA rAjasthAna)mAM "nizIthacUrNi' (bhA. 1 pR. 22 ane pR. 465)mAM be sthaLe upAdhyAya devacandrajI caityavAsI hatA. A. sarvadevasUrinA Jain Education Intemational Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 379 satsaMgathI caityavAsa choDI saMvegI banyA. vRddhadevasUrinA nAme prasiddha thayA. A vRddhadevasUrinA paTTadhara A. pradyotanasUri vihAra karatAM nADola padhAryA. nADolamAM zreSThI dhanezvara ane dhAraNIno putra mAnadeva AcAryazrInA upadezathI vairAgI banyo. dIkSA laI muni mAnadeva banyA. sUtra-arthano abhyAsa karyo. temane AcAryapade ArUDha karavAno gurue nirNaya karyo. pada-pradAna vakhate mAnadevajInA khabhA upara sAkSAt sarasvatI ane lakSmIne beThelAM joI A. pradyotanasUri ciMtAmAM paDI gayA. devIonuM Agamana, vizALa bhaktavarga ane AcAryapada....A badhuM Ane nukazAnakAraka to nahIM banene? mAnadevajIne jevI gurunI ciMtA samajAI ke hRdayathI AnaMdita thayA ke kharekhara guru mArA hitanI kevI ciMtA kare che!... saMzanivAraNa mATe te ja vakhate AjIvana che vigaInA tyAganI ane bhaktonA gharanA AhAratyAganI bhAvanA guru pAse vyakta karI. saMzaya TaLI gayo. AcAryapada pradAna ullAsa bhera thayuM. A samaye takSazilAmAM mahAmArI phATI nIkaLI. TapoTapa mANasonAM mRtyu thatAM hAhAkAra macI gayo. jainasaMgha bhego thayo. 500 jinAlayothI zobhatA nagaranI A avadazA! zAsanadevo kyAM gayA? tyAM zAsanadevI pragaTa thayA. devIe kahyuM : "A plecchonA baLavAna devono upadrava che. AnI zAnti mAtra A. mAnadevasUri ja karI zake." - takSazilAthI vIracandra A. mAnadevasUri pAse nADola pahoMcyo. tyAre A. mAnadevasUrine vaMdana karavA jayA ane vijayA devIo AvelI. vIracandrane AvI rasIo joDe vAtacIta karatAM sUrijInA cAritra viSe saMdeha thayo. e avajJA pUrvaka besI gayo. devIoe jJAnathI eno abhiprAya jANyo. vIracandrane AvA mahAna AcAryazrI viSe zaMkA karavA mATe khakhaDAvI nAkhyo. A devIo che jANyA pachI tIracandra ghaNuM pastAyo. eNe mahAmArIthI takSazilAne bacAvavA kSazilA padhAravA vinaMtI karI. sthAnika saMgha ane devIoe AcAryazrIne javA rajA na ApI. AcArya mAnadevasUri kahe : huM A zAntistava racIne ApuM chuM te laI jA. AnA pAThathI zAnti thaze. A zAntistavanA pAThathI marakIno upadrava zAMta thayo. e pachI traNa varSa bAda turuSkoe takSazilAno bhaMga karyo. loko anyatra cAlyA gayA. A. mAnadevasUrie zAMtistava (laghuzAMti) uparAMta 'tijayapahuttathI prAraMbha thatuM stotra paNa racyuM che. vRddhavAdIsUri ane siddhasena divAkarajI A. skaMdilasUri pAse moTI umare mukuMda brAhmaNe dIkSA lIdhI. moTethI gokhatAM vRddhamunine koIe TokyA : "have gharaDe ghaDapaNa kyAM sAMbelA para phUla UgavAnAM che? vRddhamunine cAnaka caDI. bharUca nAlikera-vastImAM sarasvatIdevI pAse besI jApamAM magna banI gayA. 21mA divase sarasvatI prasanna thayAM. sarasvatInI kRpA meLavI mukunda muni dhanya banI gayA! AcAryapadane prApta karI vRddhavAdIsUri tarIke vikhyAta banyA. A bAju siddhasena nAmano vikhyAta brAhmaNa vAda karavAmAM nipuNa hato. tene vRddhavAdIsUri viSe samAcAra maLatAM vAda karavA Avyo. vAdamAM hArI jatAM paMDita vRddhavAdIsUrino ziSya banyo ane thoDA samaya pachI AcArya siddhasenasUri banyA. baMgALanA rAjA devapAlane jyAre kAmarU dezanA vijayavarmAe gherI lIdho tyAre sarSapaprayoga dvArA sainya banAvI siddhasenasUrijIe ugAryo hato. tyArathI divAkara tarIke teo prasiddha thayA. suvarNasiddhi dvArA e rAjAne Arthika saMkaTamAMthI paNa ugAryo hato. Ama rAjAnA AgrahathI pachI siddhasena divAkarajI pAlakhImAM besI rAjasabhAmAM javA lAgyA hatA. vRddhavAdIsUrine samAcAra maLatAM tyAM AvyA. Thapako ApI AcAramAM sthira karyA. Avazyaka sUtronuM saMskRta bhASAmAM rUpAMtara karavAnA emanA vicAra sAthe vaDIloe asammati batAvI ane bhaviSyamAM bIjA koI AvuM na kare mATe pArAMcita prAyazcitta ApyuM. A prAyazcittanA anukaraNe teo avadhUtanA veSamAM thoDA varSa vicaryA. ekavAra siddhasena (avadhUta)ne rAjA vikramAditya Jain Education Intemational Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 vizva ajAyabI : ujjainanA prakhyAta kaMDagezvara zivAlayamAM laI gayo ane kahyuM hovAthI dhanArjana mATe AvA prayogo nathI karatA. dharmaprabhAvanA zivanI stuti karo." siddhasenasUri kahe "mArI stuti A deva karavAnuM ja amAruM lakSya hoya che." sahana nahIM karI zake." chatAM rAjAnA AgrahathI stutino prAraMbha rAjAnI sUcanA mujaba mAnatuMgAcAryane majabUta karyo.... kalyANamaMdira mudAra..... 13muM padya cAlatuM hatuM tyAre sAMkaLothI bAMdhI oraDAmAM pUravAmAM AvyA. AcAryazrIe dharaNendranA prabhAve-liMga phATyuM ane avaMtIpArzvanAthanI pratimA bhaktAmarathI zarU thatA bha. AdinAthanA stotranI racanA karI. pragaTa thaI rAjA jaina banyo. jinazAsananI zreSTha prabhAvanA sAMkaLo beDIo tUTI gaI. sUrijI baMdhanamukta banI bahAra karanAra sUrinA zeSa pAMca varSanuM prAyazcitta saMghe mApha karyuM. AvyA. siddhasenAcArye bharUcanA rAjAne paNa sarSapa prayoga dvArA rAjA ane sabhAjano prabhAvita thayA. aneka prakAranI bacAvyo hato. "nizIthacUrNimAM yoniprAbhRtanA prayogathI ghoDo jinazAsananI prabhAvanA thaI. ekavAra AcAryazrIne koDha thayo. banAvyAno ullekha che. deha pratye paNa teozrIne mamatva hatuM nahIM. aNasaNa karavAnI 'nizIthasUtra' upara bhASya jevuM vivaraNa siddhasena bhAvanAthI dharaNendrane pUchyuM. dharaNendra kahe : "haju ApanuM divAkare racyAno ullekha maLe che paNa te maLatuM nathI. AyuSya ghaNuM bAkI che. ghaNI zAsana prabhAvanA karavAnI che." nyAyAvatAra dhvAtrizat kAtrizakA'mAMnI 21 batrIsI ane A pachI 18 akSarano maMtra AcAryazrIne Apyo. A maMtranA kalyANamaMdira uparAMta divAkarajInI mahattvanI upalabdha racanA smaraNathI rogAdi bhayo nAza pAme che. mAnatuMgAcArye A che 'sanmatitarka.' jainadarzananA tattvanuM nirUpaNa karatA A aDhAra maMtrone gUMthIne "namiUNa'thI zarU thatuM bhayahara stotra darzanaprabhAvaka graMtha vidvAnomAM prasiddha che. ene bhaNavA mATe banAvyuM. jarUra paDe to gocarInA doSo sevIne paNa avazya abhyAsa ghaNo kALa zAsanaprabhAvanA karI ziSya guNakarane paTTadhara karavAnuM zAstrakAronuM pharamAna che. AvA moTA dArzanika ane sthApI aNasaNa karI svarge saMcaryA. moTA maMtravAdI siddhasenasUrijI maMtraprabhAvaka hatA. moTI zAsanaprabhAvanA teoe karI. vikramano chaThTho saiko mAnatuMgAcAryanA tejathI jhaLAMhaLAM | (kalyANamaMdirastotranuM 11mu padya cAlatuM hatuM tyAre zivaliMga phATyu evo paNa eka mata che.) - saMpAdaka zrI naMdiSeNajI ane ajita-zAMtistava camatkArika stotra racayitA naMdiSeNa muni zrI zatruMjayatIrthanI yAtrAe padhAryA che. A. mAnatuMgasUri girirAja upara eka sthaLe ajitanAtha bha. ane zAMtinAtha bhagavaMtanAM jinAlayo sAma-sAme hatAM. ahIM darzana karo to banArasanA mAnatuMge digaMbara muni cArukIrti pAse dIkSA tyAM pITha thAya....tyAM karatAM ahIM pITha thavAthI azAtanA thAya. lIdhI. pachI mAtAnA sUcana mujaba zvetAMbarAcArya jinasiMhasUri pAse dIkSA lIdhI. munizrIne thayuM bane jinAlayo bAjubAjumAM hoya to kevuM sAruM! A vakhate rAjA harSanI sabhAnA mayUra ane bANa nAmanA paMDitoe camatkAro karI batAvyA tyAre rAjAe kahyuM : bhaktane mana bhakti e sarvasva che. dareka rogonA upAya "vidattA ane viziSTa zakti brAhmaNo pAse ja jaNAya che. prabhubhakti. dareka samasyAnuM samAdhAna e prArthanA dvArA meLave. maMtrIe kahyuM : "jainAcArya mAnatuMgarasUri hamaNAM ApaNA munizrI to besI gayA prabaLa saMkalpapUrvaka : "bane nagaramAM birAjamAna che. teo paNa mahA prabhAvazALI che." jinAlayo Aju-bAjumAM thaI jAya." rAjAe AmaMtraNa ApyuM. mayUra paMDite sUryanI zaktithI koDha ane emanA madhura kaMThethI vahetuM thayuM stavana. maTADyo che. paM. bANe caMDInA prabhAve kapAyelA hAtha-paga navA "ajitazAMti' tarIke prasiddha-"ajiyaM jiasavabhayathI zarU prApta karyA che. Apa paNa camatkAra batAvo." thatuM adbhuta stotra! vividha alaMkAromAM vividha chaMdomAM mAnatuMgAcArya kahe : "ame aparigrahI jaina sAdhu gUMthAyeluM....citrakAvyothI sabhara A stotra naMdiSeNa muninI banI gayo. Jain Education Intemational Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 381 bhAvormione pragaTa karatuM akhkhalita vahevA mAMDyuM.....stotra baneluM vizALa jinAlaya Aje paNa navalakhA pArzvanAtha maMdira pUrNa thayuM .bhAvavibhora munie netro ughADyAM....jue che to tarIke vikhyAta che. banne jinAlayo pAse pAse che. bhaktinI zakti kevI gajaba saMgha sAthe pATaNa padhArelA A. yazobhadrasUrine saMgha sAthe paNa rokavA rAjA mULarAje oraDAmAM pUrI dIdhA chatAM AcAryazrI siddhagirinI jAtrAe gayelo yAtrika navaTUMkanI yAtrA ' saMgha sAthe prayANamAM joDAI gayA. karatAM caumukhajInI TUMkamAMthI bIjI TUMkamAM javA paga mUke ke * giranAra saMgha pahoMcyo tyAre temanAtha bha.nAM sAme khullA cokamAM rahelI be derIo-ajitanAtha bha. ane corAyelAM AbhUSaNo maMtrabaLe pAchAM lAvyA. zAMtinAtha bha.nI joI atItamAM khovAI jAya che. enA mAnasacakSu sAme hoya che naMdipeNa muni ajitazAMtinuM gAna | * pAlI cAturmAsa daramyAna AcAryazrI roja sUryamaMdira ' karatAM. pAse thaI UDilabhUmi jatA. maMdiramAM pagalAM karAvavA varasAda deve vikuvyo. varasAdathI bacavA sUryamaMdiramAM AcAryazrI naMdiSeNajI bha. neminAtha gaNadhara hatA ke zreNikarAjAnA padhAryA. deva pratyakSa thayo. namana karIne maMtrapothI bheTa dharI. putra hatA ke koI anya eno nirNaya nathI thayo....paNa, AcAryazrI kahe, "upayogI lAgaze to rAkhIza anyathA pAchI bhaktinI zakti ajoDa che e nirNaya to thaI ja gayo che! mokalIza." A. yazobhadrasUrijI mukAme jaI upayogI maMtro noMdhI balabhadramunine ApI. brAhmaNavADA pAse AvelA palAsI gAmamAM A. sUryamaMdiramAM parata karajo. kahejo A "maMtrapothI anadhikArInA IzvarasUri AvyA. puNyasAra zeThanA dIkarA sudharmAne dIkSA hAthe caDe to anartha thAya mATe pAchI mokalI che." ApI. bAlamuni yazobhadra banAvyA. 11 varSanI vaye emane balabhadramunie jijJAsAvaza pothI kholI. keTalAMka pAnAM AcAryapada ApavAmAM AvyuM. badarIdevI A vakhate hAjara laI lIdhAM. bAkInI pothI parata karI, paNa bahAra nIkaLyA to rahelA. lIdhelAM pAnAM guma! muni raDavA lAgyA. gurvAjJAbhaMga karyo ne ke emanI AcArya padavI thaI te varSamAM ja vi. saM. kaMI maLyuM nahIM. sUryadeve pragaTa thaI munine maMtra-patro ApyA. 968mAMja emanA hAthe pratiSThAo thavAnI zarU thayelI. enA eka divasa balabhadramuni saMjIvanI maMtrano pATha karatA zilAlekha paNa maLe che. AcAryapadavI dinathI cha vigaItyAga hatA tyAre tyAM paDelI bakarAnI lIMDImAMthI bakarAo banI be ane ATha koLiyA ja levAno AjIvana niyama lIdhelo. beM karavA mAMDyA. A. yazobhadrasUrie A joyuM. munine Thapako * vaikriya zakti dvArA aneka rUpa karavAnI emanI Apyo. "A juo tamArA pramAdanA kAraNe A bakarAo zakti hatI. kareDA, kavilANaka, sAMbhara ane bhesara A cAra utpanna thayA che. have A badhAne laI jaMgalamAM jAva. A gAmamAM eka ja divase eka ja muhUrta AcAryazrInA hAthe badhAnuM AyuSya pUrNa na thAya tyAM sudhI sAcavavAnI javAbadArI pratiSThA thayelI. AmAM kavilANakamAM puSkaLa janamedanI ekaThI tamArI che. pachI punaH saMghamAM AvI jajo. thatAM pANI khUTI paDyuM. AcAryazrIe nakhathI rAheja kholyuM ne muni gupta veze jaMgalamAM bakarAo laI cAlI nIkaLyA. pANIno akhUTa srota cAlu thayo. vi. saM. 1683mAM racAyelA A. yazobhadrasUri ane eka tapesarajI vacce upadezaranAkaramAM lakhyuM che ke Aje paNa "nakhasuta' kUvo AkAzamArge maMdira pahelA lAve te jIte evo nirNaya vidyamAna che. nADalAInI rAjasabhAmAM thayo. + vi. saM. 999mAM sAMDerAvamAM pratiSThA prasaMge ghI kheDa (nAkoDA pAse)thI A. yazobhadrasUrie RSabhadeva khUTyuM. AcAryazrIe maMtra baLe pAlIthI ghI lAvI dIdhuM. pachI maMdirane upADyuM. tapesarajI pAchaLa rahI gayA eTale emaNe ghInA paisA cUkavavA saMghanA zrAvako gayA tyAre ja ghInA vepArI katrima kakaDAno avAja karyo. A. yazobhadrasUrie nADalAInA dhanAvahane khabara paDelI. ghInI rakamanA navalAkha rUA.mAMthI daravAje ane tapesarajI gAmamAM maMdira lAvyA. Aje A banne Jain Education Intemational Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 vizva ajAyabI : maMdiro nADalAImAM che. eka duhAmAM jaNAvyuM che saMvata daza dahottare, vadiyA corAsI vAda, kheDa nagarathI lAviyo, nADalAI prAsAda, (lAvaNya samaya racita yazobhadrasUri rAsa.) vAdavetAla zAMtisUri ma. sA. thArApadragacchIya A. vijayasiMhasUri rAdhanapura pAse AvelA uNa gAmamAM padhAryA. dhanazeThanA dIkarA bhIme vairAgyavAsita banI dIkSA lIdhI. bhaNI-gaNIne vidvAna banyA. A. zAMtisUri tarIke prasiddha thayA. A bAju bhojarAjAnI sabhAnA mukhya paMDita dhanapAle'tilakamaMjarI' nAmanI adbhuta sAhityika kRti racI. A racanAnuM saMzodhana karAvavA mATe A. mahendrasUrie A. zAntisUrinuM nAma sUcavyuM. 5. dhanapAlanI vinaMtIthI A. zAMtisUri dhArA nagarImAM padhAryA. bhojarAjAe bhavya svAgata karyuM ane kahyuM "mArA jeTalA vAdIne Apa jItazo eTalA lAkha rUA. huM kharcIza. jotajotAmAM 84 vAdIo jitAI gayA. bhoje temane vAdIvetAla pada ApyuM. AcAryazrI tilakamaMjarInuM saMzodhana karI pATaNa padhAryA. pATaNamAM jinadeva zeThanA dIkarA paDAne sarpa karaDyo. jhera koI rIte Utare nahIM. AvA prasaMge dardIne marato bacAvavA khADAmAM dATavAmAM Avato. padmane jamInamAM dATavAmAM Avyo. A. zAntisUri ma.ne samAcAra maLatAM sAdhuone mokalyA. jinadeve pAne jamInamAMthI bahAra kADhyo. AcAryazrIe enA deha para hAtha pheravyo. padma ALasa maraDI beTho thayo. A. zAntisUri darzanazAstranA prakhara jJAtA hatA. eka vAra ziSyone bauddhadarzananI ati kUTa dalIlo ane tenA uttaro samajAvatA hatA tyAre nADolathI pATaNa municandrasUri padhArelA. caityaparipATI karatAM saMpakacaityamAM AvyA tyAre zAMtisUrijI abhyAsa karAvI rahyA hatA. municandrasUrie upAzrayanI bArI pAse UbhA-UbhA pATha sAMbhaLyo. Ama paMdara divasa UbhA UbhA pATha sAMbhaLyo. soLamA divase AcAryazrIe parIkSA lIdhI tyAre emanA 32 ziSyomAMthI koI saMtoSakAraka uttara ApI na zakyA. zAMtisUri nArAja thayA. tyAre municandrasUrie kahyuM, "huM javAba ApuM" "hA Apo.' municandrasUrinA uttarathI saMtoSa thayo. UbhA UbhA vagara pustake sAMbhaLIne ATalo sarasa javAba Apyo ethI Azcarya thayuM. emane pachI pATaNamAM vadhAre rokI pramANazAstrano sAMgopAMga abhyAsa karAvyo. ghaNA vAdIone jItyA. A. zAMtisUrie uttarAdhyananI vistRta TIkA banAvI che. A. vAdIdevasUrie eno AdhAra laI digaMbara vAdI kumudacaMdrane jItyo hato. tharAdamAM A. zAMtisUrinA vyAkhyAnamAM nAginI devI AvatI. nRtya karatI. giranAra tIrtha upara aNasaNa 25 divasanuM karI vi. saM. 1906nA jeTha suda 9nA divase kALa karI AcAryazrI vaimAnika devalokamAM utpanna thayA. mahAna maMtravAdI A. jinaprabhasUrijI kharataragacchanI laghuzAkhAnA A. jinasiMha pAse subhaTapAle dIkSA lIdhI. muni zubhatilaka nAma paDyuM. tapAgacchIya A. malliSeNasUri pAse adhyayana karyuM. aneka bhASAnA jANakAra banyA. vi. saM. 1341mAM AcArya banyA tyAre jinaprabhasUri nAma paDyuM. emanI vidvatA viSe jANI mahamada taghalakhe rAjasabhAmAM padhAravA AmaMtraNa ApyuM. dilhInI rAjasabhAmAM AcAryazrIe aneka camatkAro batAvI bAdazAhane khUba prabhAvita karyo. kanyAnayananI prabhu vIranI pratimA alavaMzIya pleccho upADI gayelA te A. jinaprabhasUrie bAdazAha dvArA punaH prApta karAvI. devagirinA jinAlayano dhvaMsa thato aTakAvyo. AcAryazrIne roja stotra nirmANa karavAno abhigraha hato. saMskRta, prAkRta, dezya, phArasI... vividha bhASAmAM seMkaDo stotro teonAM maLe che. pATaNa-DIsA vacce jaMgarALamAM A. somatilaka sUri sAthe (matAMtare A. somaprabhasUri sAthe) A. jinaprabhasUrinuM milana thayeluM. bane guNAnurAgI hatA. tapagacchIya AcAryuM jinaprabhasUrie karelI zAsana-prabhAvanAnI anumodanA karI. jyAre A. jinaprabhasUrijIe temanI suvizuddhasaMyamacaryAnI anumodanA karI. tapagacchano bhAvi udaya padmAvatI dvArA jANI pote racelAM 700 stotro A. somatilakasUrine arpaNa karyA. A vakhate eka munie potAnI pothI uMdare karaDI mAdhAnI phariyAda karI. A. jinaprabhasUrie maMtrajApa karatAM badhA uMdaro hAjara thayA. "jeNe pothIne nukazAna karyuM hoya te Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 383 rahe bAkInA jAya." eka uMdara sivAyanA badhA jatA rahyA. yugapradhAna A. jinacandrasUri dhrujatA uMdarane AcAryazrI kahe : "AvuM na karato. upAzraya vi. saM. 1904mAM vaDalInA zrIvaMta zeThanA nava varSanA choDI cAlyo jA. uMdara jato rahyo. badhA munio A dazya putre dIkSA lIdhI ane 17 varSanI vaye vi. saM. 1612mAM joI tAjuba banI gayA. AcAryapada prApta karI A. jinacaMdrasUri banyA. vi. saM. A. jinaprabhasUrie vividha gacchanA munione 1813mAM diyoddhAra karI parigraha choDyo. bhaNAvyA che, graMtharacanAmAM sahAya karI che. ekavAra akabara bAdazAhe vidvAna jainAcArya bAbata A. jinaprabhasUrie racelA graMtho 37 jeTalA che. A pUchaparacha karI tyAre A. jinacandrasUrinuM nAma ene ApavAmAM uparAMta aneka stotro paNa maLe che. AvyuM. akabare potAnA maMtrI karmacaMda bacchAvata dvArA sUrijIne vidhividhAnakSetramAM jinaprabhasUrino 'vidhimArgaprapA" dilhI padhAravA AmaMtraNa ApyuM. khaMbhAtathI vihAra karI vi. sauthI prAcIna graMtha che. saM. 1948mAM phA. su. 12nA lAhoramAM bAdazAhane maLyA. 'vividha tIrthakalpa'mAM tIrthono anokho itihAsa che. bAdazAhane upadeza Apyo. paryuSaNanI amArInAM pharamAna to jagadguru hIrasUri ma.ne apAyAM hatAM. A. jinacandrasUrie A. merUtuMgasUrijI comAsI aTTAInA divasomAM amArInuM pharamAna meLavyuM. A. mahendrasUri mAravADamAM nANA gAmamAM padhAryA. zeTha A uparAMta navaraMgakhAne dvArakAnA jaina ane hiMdu vairasiMhanA putra bhAlaNe vairAgI banI temanI pAse vi. saM. maMdironI karelI toDa-phoDa bAbata phariyAda karI. 1418mAM dIkSA lIdhI. jJAna-dhyAnamAM AgaLa vadhelA A bAdazAhe turata ja pharamAna bahAra pADyuM ke zatruMjaya ve. munivarane 27 varSanI yuvAna vaye vi. saM. 1432mAM sarva jaina tIrtho karmacaMdra maMtrIne huM soMpu chuM. A tIrthonI rakSA pATaNamAM AcArya pada arpaNa thatAM A. merUtuMgasUri tarIke karavI. prasiddha thayA. akabara bAdazAha sAthe A. jinacandrasUrinA ziSya A. merUtuMgasUri prabaLa maMtrazakti dharAvatA hatA. mAnasiMha kAzmIra gayelA. tyAM sarovaranAM jalacaronI hiMsAno emanA hAthe thayelA keTalAMka kAryo A pramANe che. pratibaMdha mAnasiMhanA upadezathI karavAmAM Avyo. * vi. saM. 1444mAM zaMkhezvara pAse lolADA gAmamAM saM. 1849nA phA.su. bIjanA divase akabare lAhoramAM maMtrabaLathI mahammadazAhanA sainyane rokyuM. A. jinacandrasUrine "yugapradhAna' pada ApyuM. A prasaMge ajagarano upadrava 14 zlokanA jIrAvalA stotra racI dUra mAnasiMha A. jinasiMhasUri banyA. A nimitte khaMbhAtanA karyo. dariyAmAM eka varSa hiMsA-niSedha pharamAvyo. * vaDanagaramAM nagarazeThanA putranuM viSa utAryuM ane brAhmaNone vi. saM. 1969mAM bAdazAha jahAMgIre hukama karyo. jaina banAvyA. sarvadarzananA sAdhuone deza bahAra jatAM rahevuM. AcAryazrInA upadezathI jesAjI lAlane 72 jinAlaya A. jinacandrasUri turaMta pATaNathI AgrA AvyA. zAMtinAtha bha.nuM baMdhAvyuM ane zatruMjayano saMgha kADhyo. bAdazAhane samajAvI hukama rada karAvyo. khaMbhAtamAM beThA beThA zatruMjayamAM baLato caMdaravo olavI nAkhyo. vyAkaraNa ane kAvyane lagatA graMtho racyA. saMbhavanAthacaritra va. caritragraMtho, upadezamAlAnI TIkA, sUrimaMtroddhAra, aMcalagacchapaTTAvalI va. racyAM. * aneka aMjanazalAkA, pratiSThA karI. Jain Education Intemational Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakathA naM. 4 saMsAra nirvedanA aneka kAraNo loko mane cakravartI bharata rAjezvara tarIke bhale oLakhe. mArA nAmathI bhale saMpUrNa dezanuM nAma bhAratavarSa paDe, paNa lokadRSTie sukhI huM saMsAramAM aneka prasaMgothI du:khI hato.jethI tana saMsAramAM ane mana saMyamamAM doDatuM hatuM. nAnA prasaMgo aneka paNa viziSTa vairAgyanI kAraNabhUta ghaTanAo aneka banI che, je svAnubhava hovAthI jaNAvuM chuM. mArA pitA RSabhadeve cAritra letAM pUrve prajAnA hita mATe rAjya mane soMpyuM.pote to saMyamanI ghora sAdhanA keLavI tIrthaMkara banI gayA paNa mAre bhogAvali karmo pracUra hovAthI cakrI banavAno vAro Avyo. te mATe sATha sATha hajAra varSo sudhI deza-paradeza vijayayAtrA karavAno zrama levo paDyo. rAjasukho choDI nami-vinami, kirAto, khaMDiyA rAjAothI laI sagA nAnA bhAI bAhubalI sAme ja saMgrAma khelavo paDyo. subhadrA jevuM strIratna maLavA chatAMya gaMgAdevInI praNayaprArthanA sAme potAnuM gaurava khoI hajAra varasa mATe teNInI kAmayAcanA pUravA yuddho choDI rahevuM paDyuM. kAMkiNI ratnathI RRSabhakUTa upara nAma jUnA cakrInuM bhUMsI potAnuM lakhavA jatAM viSAda thaI gayo ke Aje meM lakheluM nAma jarUrathI koI navA cakrI bhUMsavAnA che, tethI AMkho chalakAI gaI. cakrI banavAnA abharakhAmAM bAhubalI sAthe janmelI vhena suMdarIne paraNavAnA mohamAM teNIne gRhabaMdhana karAvyA paNa teNIe to 60000 varaso sudhI AyaMbilano tapa tapI kAyAnI mAyA utArI nAkhI ane hADa-mAMsa gALela hAlata dekhI mArI kAmavAsanA kuMThita thaI jatAM teNIne dIkSA mATe zAbAsI sAthe rajA ApavI paDI, lAMbA arase cha khaMDa sAdhI jyAre 98 nAnA bhAIone mArA zaraNamAM AvI javA kahyuM to teo pitA tIrthaMkara AdinAthajInI AjJA pALavA dIkSita thaI gayA. rAjya lAlasamAM meM laghubhrAtAo sAthe anyAya karI nAkhyo. te pachI paNa eka nAnA bhAI bAhubalIne haMphAvavA zarama neve mUkI moTAI choDI yuddha AdaryuM. hAryo jugArI bamaNuM rame tema dareka prakAranA yuddhamAM parAbhava chatAMya abhimAna jALavI nAnAbhAI upara cakra choDI dIdhuM. bhAI to bacI gayA ne saMyamapaMthe saMcarI gayA, paNa vicitra bhogAvali karmanA prabhAve AraMbha-samAraMbha bharelA saMsAramAM sapaDAI gayo, chatAMya sauthI sAruM e thayuM ke mArA putra maricinI dIkSA pachI mAro vairAgya khUba vadhI gayo. parivAranA sau saMyamanA mArge ane huM ekalo saMsAracakranA baMdhamAM te kema cAle? dararoja baMdIjano mane cetavatA rahyA ke huM mohathI jItAyelo chuM. mAre mAthe bhaya vadhI rahyo che. pAMca-pAMcaso gADA bharela annane paNa rAjapiMDa kahI prabhujI ane temanA ziSya sAdhuoe na vahoryuM tyAre mAro bhoga-vilAsa vilakho paDI gayo. saMsAranA raMga-rAgamAM Aga lAgI gaI. adhUrAmAM pUruM jyAre tIrthaMkara bhagavaMta aSTApadajIthI mokSa pAmI gayA ane sadAya mATe saMsArathI para banI niraMjana-nirAkAra siddhi sAdhI gayA, tyAre mArI pAse ekamAtra upAsanA e rahI ke huM temanI pratimA bharAvuM ane bhAvAMjali zraddhAMjali ApuM. aMte cAra, ATha, dasa ane benI saMkhyAmAM covIsa tIrthaMkaronI pratimAo bharAvI aSTApada tIrtha sthApI meM jIvananuM nAnuM sukRta utpanna karyuM. basa AvA eka nahiM aneka kAraNo bhegA thatAM ane temAMya khAsa pUrvabhavamAM bAhu nAmanA sAdhupade je sAdhanAo karI hatI tenuM puNya udayamAM AvatAM cAritranI satata bhAvanA chatAMya dravyacAritra vagara ja AbhUSaNo vinAnI nisteja kAyAne ArIsAbhuvanamAM dekhatAM-nihALatAM virAgano cirAga tejavaMto thayo ne kSapakazreNi lAgI gaI. saMsAranI asAratA sAme sAra svarUpa kaivalyajJAna pragaTI jatAM svAbhAvika saMsAratyAga thaI gayo hato. mArI pAchaLa anugAmI dasa hajAra rAjAoe paNa mahAbhiniSkramaNa karI mahAparAkrama darzAvyuM che. prabaLa vairAgya vAsanAthI prathama kaivalya ane pachI cAritra prApti jevA apavAdika prasaMgano huM sAkSI chuM. (sAkSI--cakrI bharata) Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 385 chejaLa zAsananA puNya prabhAvaka dharaMdhara AcAryo | jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMpradAyamAM paNa pUrvakALathI aneka gaccho astitva dharAve che. saiddhAMtika bAbatomAM samAna mAnyatA hovA chatAM bhinnabhinna gaccho vacce samAcArInI bAbatamAM nAnI-moTI bhinnatA hoI zake. vartamAnamAM tapAgaccha, kharataragaccha, aMcalagaccha, pAyacaMdagaccha, vimalagaccha AdinI zramaNaparaMparA mojuda che. tapAgacchamAM paNa vividha samudAyo che. A dareka samudAyanA nAyaka pade samartha suvihita gItArtha pUjya AcArya bhagavaMtanI varaNI thAya che. A pUjya gacchanAyaka AcArya bhagavaMtonA saphaLa netRtva heThaLa vizALa zramaNa-zramaNI samudAyanuM sucAru yogakSema thAya che. A gacchanAyakonA AjJAtaMtra heThaLa zramaNadharmanI garimAnuM suMdara jatana thaI rahyuM che. A virala vibhUtionAM jIvana evAM guNagarvIlAM jovA maLyAM, jemAM jAjalyamAna tapobaLa, saniSTha AtmabaLa, naisargika buddhipratibhA ane sAttvika prabhAvazIlatAnA adbhuta guNonI sAkSAta mUrtionuM darzana thayuM. mahAna vyaktimattA ane anekavidha zAsanaprabhAvanA lIdhe A badhA mahApuruSo bhAre moTuM mAnapAna pAmyA che ane zrI caturvidha saMghanA parama hitaciMtako ane mobhI gaNAyA che. A dharmamaMdiro- sarasvatImaMdiro- satkarmamaMdiro sthApavAnI uddaghoSaNA karanAra yugapuruSa : pU. AcAryadiveza zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja sAheba pUjyapAda AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja gujarAtanI sAMskRtika ane zaikSaNika nagarI vaDodarAmAM janmyA hatA. teozrIno janma saM. 1927nA kArataka suda bIja (bhAI bIja) ne divase thayo hato. pitAnuM nAma dIpacaMdabhAI ane mAtAnuM nAma icchAbahena hatuM. pUjyazrInuM saMsArI nAma chaganabhAI hatuM. temane bIjA traNa bhAIo ane traNa baheno hatAM. jainadharma pratye vizeSa ruci to vaMzaparaMparAgata hatI. saM. 1942nA varSamAM jJAna-saMyamanI sAkSAtu mUrti samA parama pUjya yugapradhAna AcArya zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja (AtmArAmajI mahArAja)nuM vaDodarAmAM Agamana thayuM. teozrInuM vairAgyamaya pravacana sAMbhaLatAM ja nAnA, paNa vairAgya-vAsita chaganalAlanA mana rUpI haraNe jANe ke moralIno nAda sAMbhaLyo! 1943mAM pU. zrI AtmArAmajI mahArAja, rAdhanapuramAM cAturmAsa sthita hatA, tyAre chaganalAla kuTuMbIjanonI saMmati maLatAM rAdhanapura AvyA. vaizAkha suda 13ne zubha dine munizrI harSavijayajI mahArAjanA hAthe dIkSA ApavAmAM AvI. dAdA gurue nAma ApyuM munizrI vallabhavijayajI. saMyamapaMthanA pravAsInA lalATe kharekhara vallabha banavAnuM ja lakhAyuM hatuM. pUjyazrIe paMjAbamAM A pramANe pravRttio AdaravAno saMkalpa karyo : (1) AtmAnaMda jaina sabhAnI paMjAbanAM aneka nagaromAM sthApanA. (2) gujarAnavAlAmAM samAdhimaMdira. (3) Thera-Thera pAThazALAnI sthApanA. (4) "AtmAnaMda' (vijayAnaMda) patrikAnuM prakAzana. pUjyazrIe potAnA jIvanakALa daramiyAna Jain Education Intemational Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 vizva ajAyabI : vahelAmoDA badhA saMkalpo pUrA karyA. teozrInI preraNAthI saM. upasaMhAra : mahApuruSonAM caritro pAmavA sahelAM nathI. 1993mAM zreSThI zrI kastUrabhAI lAlabhAInA haste zrI pU. A. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja sAgara samAna AtmAnaMda jaina kolejanI sthApanA karavAmAM AvI. pU. dRSTi dharAvatA hatA. teozrI mAtra jainAcArya ja na hatA, paNa dAdAgurunA svargavAsa pachI satata tera varSa sudhI paMjAbanA bhAratanA mahAna saMtapuruSomAMnA eka hatA. pUjyazrI vividha pradezomAM vihAra karIne teozrIe aneka zaikSaNika, sarvadharmabhAvanI dRSTi dharAvatA hatA. rUDhigata kriyAkAMDa ane sAMskRtika ane saMgha-aikyanAM samartha kAryo karyA. rAjasthAna, gatAnugatika anuSThAnomAM rAcatA samAjane pUjyazrIe nUtana gujarAta ane mahArASTrane paNa potAnI zaktino lAbha Apyo, yugadRSTi ApI. zikSaNa ane samAjanA utkarSa mATe sahune gujarAtamAM pAlanapura, pATaNa, amadAvAda, surata, vaDodarA, sajAga karyA. teozrI mAnatA ke, "dharma eTale mAtra derAsararAdhanapura, DabhoI, miyAgAma, khaMbhAta, pAlitANA Adi upAzraya nahIM, paraMtu jIvananuM vyApaka darzana ane jIvananI sarva sthaLoe, rAjasthAnamAM sAdaDI, phAlanA, bIkAnera vagere pravRttiomAMthI abhivyakta thatA saMskAro." pUjyazrI sAcA sthaLoe tathA mahArASTramAM muMbaI, pUnA, belApura vagere arthamAM yugadeSTA ane samayadarza AcArya hatA. vartamAna sthaLoe cAturmAsa karyo. jIvananAM aMtima varSo mahAnagarI samayamAM jinazAsanamAM nUtana samRddhi ane saddharatAnAM darzana muMbaImAM vitAvIne 84 varSanI pAkaTa vaye saM. 2010nA thAya che te AvA samartha AcAryadevone AbhArI che. evA bhAdaravA suda 10 ne maMgaLavAre rAtre 2-30 vAgye zAMtipUrvaka- | divya, bhavya jIvanathI sva-parakalyANanAM sarvocca zikharo sara samAdhipUrvaka mahAprayANa karyuM. jinazAsananuM eka mahAna prakaraNa karanArA AcArya bhagavaMtane koTi koTi vaMdanA! pUrNa thayuM. pa. pU. A.zrI nityAnaMdasUrijI ma.sAnI preraNAthI zrI AtmAnaMda saMgha-ekatA : pUjyazrI khUba vizALa dRSTi dharAvatA jaina sabhA, 2/82, rUpanagara, dilhInA saujanyathI hatA. jena-jenetaromAM bheda jotA nahIM. jainadharma aMtargata gaccha, mata, vADA Adi teozrInA lakSamAM AvatA nahIM. A kArya mahuvAnI dharatI para janmyA ane vidhinA akaLa mATe teozrIe saM. 1968mAM vaDodarAmAM ane saM. 1990mAM vidhAna pramANe mahuvAmAM ja kALadharma pAmyA, amadAvAdamAM yojAyelAM munisaMmelanomAM viziSTa yogadAna zanivAre vizAkhA nakSatramAM 20 ghaDI ane 15 ApyuM. pUjyazrI jyAM jyAM jatA, tyAM tyAM snehasaMmelana goThavI, paLe janma, zanivAre e ja samaye dehavilaya lokonA parasparanA matabhedo miTAvI, saMpa-sahakAranuM vItarAgazAsananI mahAna vibhUti vAtAvaraNa racatA. prabhu, mahAvIranA sau anuyAyIoe mahAvIranA nAme eka thavuM joIe evI mAnyatA hatI. bhale pa.pU. A.zrI vijayanemisUrijI sau potapotAnI rIte sAdhanA-ArAdhanA kare, paraMtu saunuM lakSya | ma.sA. to eka ja che ane te aDatmazuddhi ane Atmazuddhino prathama anekavidha pAyo che premabhAva, nispRhI ane nirahaMkArI vRtti. tethI zAsanaprabhAvanAne lIdho jenasamAjamAM sneha, saMpa ane sahakAra atyaMta Avazyaka che vIsamI sadInA sauthI ema manAvatA. moTA sUricakra-cakravartInuM samAjasudhAraNA : AcAryazrI eka karmaniSTha yogI hatA. mAnabharyuM sthAna pAmanAra teozrIne "sudhAraka' ane 'samayajJa' evAM vizeSaNothI - pUjyazrIno janma navAjavAmAM Ave che. teozrI dharma, darzana ane samAjane saurASTranI sAhasazrI joDanArA eka viziSTa ane samayadarzI puruSa hatA. A traNe dharatI ane prakRtithI kSetronA vikAsamAM pUjyazrIe avirata puruSArtho karyA. samAjane pallavita mahuvA nirvyasanI, pabuddha, vivekI ane saguNasaMpanna banAvavAmAM (madhumatI) nagarImAM thayo sAdhuoe yogya yogadAna ApavuM joIe. hato. bhAvanagara rAjyanA Jain Education Intemational Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa e gauravavaMtA baMdare zeTha padmA tArAnA nAmano AMkaDo cAlato. e vaMzanA dharmapremI lakSmIcaMda devacaMda ane divALIbAnA gRhe saM. 1929nA kArataka suda 1ne divase panotA putra 'nemacaMda'no janma thayo. custa dharmapAlananA AgrahI, sadAcArI tema ja sAdAI ane saMtoSanA jIvanavratane varelAM saMskArI mA-bApanI zItaLa chAyA tathA traNa baheno ane eka bhAInA hetabharyA sahavAsa vacce nemacaMdano uchera thato hato. abhyAsa pachI to nemacaMda saMyamamArge viharavA dRDhanizcayI banI cUkyA hatA, paraMtu e mATe mAtApitAnI saMmati maLI nahIM. eka divasa koIne kahyA vagara ghara choDI bhAvanagara pahoMcyA. saM. 1945nA jeTha suda 7 nA pU. vRddhicaMdrajI mahArAja pAse 16 varSanI yuvAvaye bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI ane nemacaMdamAMthI munizrI nemavijayajI banyA ane te sAthe ja gurusevA, saMyamasAdhanA ane jJAnopArjanamAM ekaniSTha banI gayA. saM. 1949mAM vAtsalyamUrti gurudevanI zILI chAyA gumAvI. AthI pUjyazrInA hRdayane ghaNo AghAta lAgyo, paraMtu jJAna-tapanI sahAye alpa samayamAM svasthatA prApta karI lIdhI. tyAra bAda, sUkSma ane tIkSNa buddhinA baLe alpa samayamAM aneka zAstronuM UMDuM avagAhana karyuM eTaluM ja nahIM, jainadarzananI sAthe anya darzano-sAMkhya, yoga, mImAMsA, vedAMta vagerenuM paNa jJAna saMpAdana karyuM. temanI A jJAnalabdhi ane tenAthI samRddha vidvattApUrNa vyAkhyAnazailI, kaDaka saMyamaruci Adi yogyatA joI temanA vaDIla gurubaMdhu udAramanA gItArtha pravara pU. paMnyAsa zrI gaMbhIravijayajI mahArAje bhAvanagaramAM 'zrI bhagavatIsUtra'nA yogodvahanamAM praveza karAvI, valabhIpura mukAme saM. 1960nA kArataka vada 7nA gaNi padathI, mAgazara suda 3nA paMnyAsa padathI vibhUSita karyA ane AgaLa jatAM, teozrImAM uttarottara thatI guNajJAnanI vRddhine joIne tema ja zAsanadhurAne vahana karavAnI yogyatAne jANI, pU. vaDIla baMdhue saM. 1964mAM bhAvanagaramAM mahAmahotsavapUrvaka AcArya padavIthI alaMkRta karyA. lagabhaga chellAM 300 varSa pachI yogoddahana, paMcaprasthAnanI ArAdhanA vagere zAstrIya vidhipUrvaka karIne AcArya padavI prApta karanArA teo sarva prathama AcArya hatA. tethI teozrI AcAryonA cakramAM cakravartI ane jainazAsanamAM samrATa kahevAyA. AcArya padavI prApta thatAM teo AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI tarIke jAhera thayA ane AgaLa jatAM vizALa ziSya-praziSya samudAyathI zobhAyamAna pUjyapAdazrI 'zAsanasamrATa'thI vizeSa khyAta thayA. . 387 saM. 2005nuM cAturmAsa janmabhUmi-mahuvAmAM vitAvatA hatA tyAre tabiyata lathaDI. dina-pratidina azakti vadhatI cAlI. divALInuM parva AvyuM. Aso vada amAsanI savAra UgI. bAhya upacAro mUkIne niryAmaNAno AvyaMtara upacAra zarU thayo. barobara 7 vAgye pUjyazrIno AtmA svargaloka bhaNI saMcaryo. eka bhavya jIvananuM 77 varSanuM cakra pUrNa thayuM. pUjyazrInA dehavilaya-sthaLathI 50 DagalAM dUra temanuM janmasthaLa hatuM, jyAM kArataka suda 1ne divase emano janma thayo hato!! jJAnavRddhi ane jJAnodvAra : tyAgamArga grahaNa karyo ane dharmazAstronA adhyananamAM magna rahyA eTale svakalyANa to nizcita thayuM ja, paraMtu sAcA sUrinuM kArya to parakalyANanuM paNa che ema pote dRDhatAthI mAnatA hatA, dharmakAryo ke dhArmika kriyAo samajaNa vagara na thavI joIe ema paNa teozrI mAnatA hatA, e mATe nAnA bALakathI mAMDIne moTA vidvAno sudhInA mATe dhArmika pAThazALAo hovI jarUrI che ema svIkAratA hatA. pariNAme amadAvAda, khaMbhAta, mahuvA, vaDhavANa, jAvAla Adi aneka sthaLe pAThazALAo, jaMgama zALAo, kanyAzALAo sthApI-sthapAvI. pUjyazrInI preraNAthI khaMbhAta, amadAvAda, kadaMbagira ane mahuvAnA vizALa jJAnabhaMDAro enA sAkSIrUpe Aje paNa UbhA che. A bhaMDAromAM jaina-jainetara dharma saMbaMdhI hastalikhita-mudrita evI hajAro prato jaLavAI rahI che. ziSyaparaMparA : pUjyapAdazrInuM bIjuM dhyeya hatuM jJAna ane guNasaMpanna tejasvI ziSyaparaMparA racavAnuM. A kAryathI jainazAsanano vistAra ane vikAsa zakya che ema teozrI mAnatA ane e dhyeyane lakSamAM rAkhIne pratyeka ziSyane AdarzabhUta kaDaka anuzAsanathI taiyAra karatA. gahana adhyayana ane kaThora cAritrapAlana mATe sadA jAgRta rahetA. pariNAme ATha bahuzruta AcAryo ane aneka vidvAna munivaronI bhavya paraMparA zAsanane samarpI zakyA. svayaM advitIya kakSAnA vidvAna ane teozrInI vidvAna vizALa ziSya-praziSyanI paraMparA jaina dharmanA itihAsanuM gauravazALI prakaraNa banI rahyuM che. jIvadayA : A ahiMsApradhAna jainazAsananA adhinAyaka tarIke jIvadayA e pUjyazrInuM viziSTa dhyeya hatuM. saurASTranA sAgarakAMThAnA kaMThALa ane vaLAMka jevA paMthakomAM tyAMno mukhya vyavasAya mAchImArIno hato, te uparAMta devadevIone pazuonA bhoga dharAvavAnI prathA paNa phUlIphAlI hatI. pUjyazrIe gAmaDe gAmaDe pharIne, hajAro mAilono vihAra karIne, jAnanA jokhame Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 vizva ajAyabI : hiMsaka mAnasa dharAvatI jAtione upadeza ApIne AvI zrI giranAra-cittoDagaDha Adi tIrthoddhAraka ghAtakI prathAo baMdha karAvI. pU. AcAryazrI vijaya nItisUrIzvarajI | tIrthoddhAra : AcAryazrInuM tIrthoddhAra pratyenuM valaNa umadA ma.sA.nA jIvananI tejasvI tavArIkho ane virATa hatuM. emanAM romeromamAM tIrtho pratye apAra bhaktibhAva ane eTalI ja ciMtA hatI. kAparaDAjI tIrthanA vi.saM. 1930, poSa suda-11nA zubha divase vAMkAneranA uddhAra samaye prANAMta pariSaha sahyo hato. kadaMbagiri tIrthanA zreSThI phUlacaMdabhAInA AMgaNe mAtA cothIbAInA cothA putra uddhAramAM emaNe prANa reDyA hatA. AvAM kAryomAM pUjyazrI tarIke janma jAnanI paravA karatA nahIM. zerIsAnA tIrthano uddhAra e vi.saM. 1949, aSADha suda-15 somavAra 19 varSanI yuvA AcAryazrInI zraddhApUrNa doravaNI ane zeTha sArAbhAI vaye dAhodathI maharavADA jatA rastAmAM AmravRkSa nIce DAhyAbhAInI athAga jahematano saravALo che. mAtara, rANakapura, sAdhuveza dhAraNa karyo. staMbhatIrtha Adi tIrtho ane aneka gAmomAM jIrNa jinAlayonAM vi.saM. 1949nuM cAturmAsa maheravADAmAM karyuM. cAturmAsa karAvelAM dharamULa uddhAro Aje paNa teozrInI jIvaMta yazagAthA daramyAna pANinI vyAkaraNanuM adhyApana karyuM. saMbhaLAvI rahyA che. A uparAMta, tIrthonA hako ane tenI rakSA vi.saM. 150, kArataka vada-11 ravivAre muni mATe paNa pUjyazrI satata kALajI rAkhatA. girirAja giranAranA kAMtivijayajI gaNie ugamatA gAmamAM paMnyAsa tIrtha mATe jUnAgaDhanA navAba sAthe cAlelA kesamAM pUjyazrIe lIdhelI jahemata gajabanI hatI. evI ja rIte, sametazikhara, bhAvavijayajI gaNinA ziSya tarIke vidhipUrvaka dIkSA ApI. tAraMgA, aMtarikSajI, makSIjI ane zatruMjaya girirAjanA 6 vaDanagara (guja.)mAM pUjyazrIe Avazyaka sUtra tathA gUMcavADA bharelA kesonA vijaya pAchaLa teozrInI vilakSaNa | dazavaikAlikanA sUtrano yogodrahana karyo. baddhi kAma karI gaI hatI. ethI ja, samasta saMgha vatI & vi.saM. 1950, mahA suda-4 zukravAre sIpora gAmamAM pU. bhAratabharanAM jaina tIrthono vahIvaTa karatI zeTha ANaMdajI paM. pratApavijayajI gaNinA hAthe paM. bhAvavijaya gaNinA kalyANajInI peDhI pUjyazrIne pUchyA vinA DagaluM bharatI nahIM. ziSya tarIke vaDI dIkSA thaI. A vakhate temanuM nAma Ama, A cAre mahAna dhyeyanI siddhi mATe AcAryazrI aDaga rAkhavAmAM AvyuM muni nItivijayajI. AtmavizvAsa sAthe satata prayatnazIla rahyA ane vijaya paNa & vi.saM. 1953mAM pUjayazrInI nizrAmAM amadAvAdanA prApta karatA rahyA. motIlAla vIracaMda cAlIsa hajAravALAe amadAvAdathI pUjyazrI sakaLa saMghamAM parama AdaraNIya banyA hatA. saM. siddhAcalano saMgha kADhyo hato. kahevAya che ke A saMghamAM 1990nA amadAvAdanA aitihAsika munisaMmelanamAM teozrInI 3500 yAtrIka hatA. rasoI banAvavA mATe brAhmaNa sUjha-samajhaNathI aneka vAda-vivAdo zamI gayA ane e mahArAjo hatA. seMkaDo gADAo hatA. kula kharca 5000 siddhithI emano kIrtikaLaza sarvocca Toce jhaLakyo hato. rUA. thayela. pratApI vyaktimattA : UMDuM zAstrajJAna, prabhAvaka * vi.saM. 1953mAM khetaravasInA pADA (pATaNa)mAM cAturmAsa vAkacAturI, satata dharmajAgRti, kaThora dharmacaryA tema ja vizALa daramyAna saMghamAM AMtarika klezanuM sukhada samAdhAna karyuM. ane dIrgha dRSTithI samagra zAsananI khevanA karatA pUjya AcAryazrI jaina-jainetara-saumAM khUba ja AdaraNIya hatA. h vi.saM. 1955mAM amadAvAda cAturmAsa daramyAna pUjyazrI zrAvakone roja 7-7 kalAka sUtra vAMcanA ApatA..dhanya (saMkalana : pU.A.zrI zIlacaMdrasUrijI ma.nA lekhamAMthI TUMkAvIne sAbhAra) jJAno-pAsanA... saujanya : pUjyapAda A.bhagavaMta zrImadvijayadevasUrIzvarajI vi.saM. 1956mAM vaDanagara cAturmAsa daramyAna kolerA roga ma.zrInI puNya smRtimAM pa.pU.A. zrImavijaya hemacaMdrasUrijI. ma.sA. tathA pU.A. zrImad vijaya padyumnasUrijI ma.nI preraNAthI phATI nIkaLyo hato. temAM seMkaDo mANaso homAI gayA gujjAnurAgI zrAvako taraphathI hatA. paNa pUjyazrInA upadezathI jaina saMghamAM kaDaka niyamo Jain Education Intemational Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 389 | karyA jethI jenomAM eka paNa mRtyu na thayuM. pUjyazrInA hAthe muni mAnavijayajIne paMnyAsa padavI tathA ks vi.saM. 1957mAM pUjyazrI mAlavapradezamAM padhAryA tyAM muni maMgalavijayajI, muni manoharavijayajI, muni seMkaDo sthAnakavAsI terApaMthIone mUrtipUjaka banAvyA. saMpatavijayajIne gaNipadavI ApI. & vi.saM. 1959mAM amadAvAda DelAnA upAzraya & vi.saM. 1988 amadAvAda gAMdhIroDa para "zrI vijaya jJAnabhaMDArano uddhAra karyo. (Aga lAgavAnA kAraNe keTalAka nItisUrIzvarajI jJAnamaMdiranI sthApanA amUlya graMtho saMpUrNapaNe naSTa thaI gayA. keTalAka ardhadagdha | pela vi.saM. 1984 rAdhanapuramAM pAThazALAnI sthApanA thaI. thayA. bAkI rahelA graMthone pAchA vyavasthita surakSita karyA.| | vi.saM. 1993 amadAvAda zAmaLAnI poLa "zrI vijaya 6 vi.saM. 1960mAM suratagopIpurA-nemubhAInI vADImAM nItisUri jaina pAThazALAnI sthApanA ane tapAgaccha jaina cAturmAsa daramyAna bhagavatI sUtranA yogodvahana karyA. upAzrayanuM nirmANa & vi.saM. 1961, mAgasara suda-5nA suratamAM gaNi padavIvi.saM. 1994 udayapuramAM zrI mevADa jIrNoddhAra kamiTInI thaI. sthApanA * vi.saM. 1962, kArataka vada-11, ravivAre zrI siddhAcala | vi.saM. 1995, poSa vada-13 rUpAsuracaMdanI poLa mahAtIrthe paMnyAsa bhAvavijayajI gaNinA hAthe paMnyAsa na (amadAvAda)mAM jinAlayanI pratiSThA pUjyazrInI nizrAmAM padavI thaI. thaI. & vi.saM. 1967mAM zaMkhezvara tIrtha mULa maMdiranI bhamatImAM | vi.saM. 1996 mahA suda-10 pAMca sthAnakavAsI pratiSThA karI. mahAtmAnI saMvegI dIkSA thaI. 6 vi.saM. 1969, vaizAkha suda-3nA divase viramagAmamAM | | vi.saM 1996, 4. suda-3nA vaDanagaramAM jinAlayanI pUjyazrInA upadezathI saMskRta-prAkRta pAThazALAnI sthApanA. pratiSThA karAvI. vi.saM. 1972 pUjyazrInA upadezathI pATaNamAM | | vi.saM. 1996 vAMkalI (rAja.)mAM aMtima upadhAna tapa. hemacaMdrAcArya graMthAvalI sthApanA. li vi.saM. 1998 poSa vada-3nA divase ekalIMgajI (mevADaka vi.saM. 1974mAM UMjhA jaina sevA samAjanI sthApanA || udayapura)mAM pUjyazrI kALadharma pAmyA. 6 vi.saM. 1976, mAgasara suda-11 paMnyAsa bhAvavijayajI| \ vi.saM. 1998 mahAvada-2nA zubha divase cittoDagaDha para gaNinA haste pUjyazrInI AcArya padavI thaI. sthaLa : | | jinAlayonI pratiSThA amadAvAda-luhAranI poLa. & pUjaya tIrthoddhAraka gurudevano tIrthaprema darzAvatI tIthI & vi.saM. 1979mAM jAmanagaramAM pAThazALAnI sthApanA tathA racanAo pUjyazrInA upadezathI prabhAsapATaNamAM jinAlayano * vi.saM. 1954 sIpora gAmamAM zeTha mohanalAla jIrNoddhAra prAraMbha. maganalAlanA udyApana mahotsavamAM siddhAcala-giranAra.. vi.saM. 1979, zrAvaNa suda-3 nAM paM. bhAvavijayajI Abu-sametazikhara-aSTApadajI ema pAMca tIrthonI racanA ma.sA. pATaNamAM kALadharma pAmyo. karavAmAM AvI hatI. vi.saM. 1979 giranArajIno tIrthoddhAraka prAraMbha. vi.saM. 1962 rAjakoTamAM vakIla jAdavajI vAlajI taraphathI) 6 vi.saM. 1985, mAgasara vada-5nA pUjyazrInA hAthe || cAturmAsa daramyAna samavasaraNanI racanA karavAmAM AvI [ raivatagiri para jinAlayonI pratiSThA thaI. hatI. vi.saM. 1987, kArataka vada-5 jAvAla (rAja)mAM 1 vi.saM. 1965 rAjapuramAM aSTApadajInI racanA karI Jain Education Intemational Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 vizva ajAyabI : *i vi.saM. 1969 rAdhanapuramAM muni udayavijayajInI che" basa huM amuka vakhate yAtrAe gayo hato ane upara gayA - vaDIdIkSA nimitte pAvApurInI racanA. cAturmAsamAM bAda bhIDamAM maMdiramAM ghusI jaIne dAdAnA darzana karyA tyArathI samavasaraNanI racanA. mArI vAcA khulI gaI che. have mAre lakhavAnI jarUra paDatI paM. pratApavijayajInAM kALadharma nimitte amadAvAdamAM thayela nathI. moDhethI samajAvIne jIvadayAnuM kAma karuM chuM. mahotsava daramyAna samavasaraNanI racanA prasaMga-2 60 vi.saM. 1970mAM pAMca munionI gaNi padavI prasaMge pUjyazrI sAdaDI (rAja.) comAsu hatA. AbusamavasaraNanI racanA acalagaDhanA menejara bhagavatIlAlajI pUjyazrIne vaMdana karavA vi.saM. 1976mAM pUjyazrInI AcArya padavI prasaMge | AvyA. teo prAyaH dara comAse vaMdana karavA AvatA hatA. samavasaraNanI racanA. koIpaNa mahotsavAdi zubhakAryomAM | temane rAtrI rokANa tyAM ja karavAnuM hatuM. pUjyazrIne vaMdanAdi pUjyazrI tIrthonI racanA karAvatA. kayo pachI pUjyazrIe temane bahAranI sAIDamAM suvAnuM kahyuM. tyAre temanA manamAM thayuM ke mane bahAra suvAnuM zA mATe kahevAya dhanya ho e virala vibhUti... che? rAtre jovuM paDaze. adbhuta prasaMgo pachI rAtre UThIne bAraNAnI tirADamAMthI dara jovA mane pote eka banAvano anubhava che. sAkSAtu meM mArI lAgyA ke sAhebajI zuM kare che? temaNe joyuM ke aMdara eka dIvo najare joyo che. te TAMkuM chuM. vikrama saM. 1970-71nI baLato joyo ane tenA prakAzamAM pUjyazrIne jApa karatA joyA. AsapAsa huM amadAvAdamAM raheto hato. AcArya zrI vijaya tyAre temane thayuM ke sAhebajI dIvo rAkhe che. rAtre dIvo karAvatA nItisUrIzvarajI ma.sA. pAse te vakhate haidaraalI' nAmanA eka haze tethI ja mane aMdara suvAnI nA pADI haze. have savAre musalamAna bhAI AvatA hatA te taddana muMgA hatA. jIvadayAnI vAta.... bodha ApanArI copaDIo vaheMcatA hatA. jana samudAyanA ekatra savAre taiyAra thaI pUjyazrIne vaMdana karavA teo gayA. thavAnA prasaMgomAM khAsa pahoMcI jaIne potAnuM e kArya cAlu vaMdana karIne je jagyAe dIvo joyo hato te jagyAe ghI DhaLyuM rAkhatA hatA. tenA hRdayanI pIchANa karIne pUjya gurudevazrIe haze ema dhArIne tyAM hAthathI jamIna ghasavA lAgyA. (manamAM tene zrI zatruMjaya girirAjanI yAtrA karavA mATeno upadeza ema ke kaMI nizAnI maLe to kahI zakAya) paNa kaMI nizAnI Apyo ne temanuM mana joIne niyama paNa Apyo. mArI sAthe maLI nahIM tyAre pUjyazrIe pUchyuM ke zuM kare che? eTale emaNe besIne kalAko sudhI pATImAM lakhI ne jaina dharmanA prazno pUche. manamAM hatuM te badhu kahI dIdhuM ane pUchyuM ke rAtre prakAza zeno huM tene lakhIne samajAvuM. mane te musalamAna dharmanI vAto hato? pajyazrIe pharamAvyuM "jo tuM mArA jIvatA koIne A gujarAtImAM lakhIne samajAve. "kurAna-zarIpha' temane yAda hatuM. vAta karavI nahI evI pratijJA kare to huM khulAso karuM. temaNe tenI vAto paNa lakhe. bolI to zake nahIM. huM amadAvAda choDIne evI pratijJA karI tyAre pUjyazrIe kahyuM ke A to eka divya pATaNa rahevA gayo. pATaNathI AvI kAma prasaMge huM amadAvAda dIpaka roja enI meLe AvI jAya che ane huM jApa karuM tyAM sTezanathI premadaravAje thaIne zaheramAM jato hato tevAmAM sadhI rahe che pachI pAcho enI meLe cAlyo jAya che. A pAchaLathI mAruM namana laI mane koI bolAvatuM hovAno avAja sAMbhaLIne sazrAvaka bhagavatIlAlajI pUjyazrI pratye natamastaka mAre kAne athaDAyo. mAruM dhyAna kheMcAyuM nahIM. chevaTe jorathI thaI gayA temanA kahevA pramANe pU. gurubhagavaMte sUrimaMtrano eka avAja AvatA meM pAchuM vALIne joyuM to mArA prathamanA karoDa jApa karela. pUjyazrIne vacanasiddhi ja nahIM paraMtu evI paricita haidaraalI' huM temanI tarapha pharyo te mArI pAse daSTisiddhi paNa hatI ke jenA upara teozrInI dRSTi paDe tenuM Avyo. mane pUchayuM "kyAMthI Avo cho?" meM kahyuM "pATaNathI". kalyANa-kalyANa thaI jAya. eka bhAI pUjayazrInI sAthe paraMtu "haidaraalI! tame bolatA kyArathI thayA?" teNe mane kahyuM vihAramAM gayela. teNe rastAmAM potAnI garIbAInI vAta karI. "tamane yAda che ne ke pU. AcAryazrIe mane zatruMjayanI yAtrA pUjyazrInI tenA upara adabhata amIdaSTi thaI jenA prabhAve te karavAno niyama Apyo hato? meM kahyuM : "hAM barAbara yAda Jain Education Interational Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 391 dilhImAM dhArAsabhAnA sabhya banyo ane gaLAmAM pUjyazrInI karanAra tIrthoddhAraka gurudevazrI hatA. A vAta paM. chabI rAkhela. AvA to keTalAMya prasaMgo pUjyazrInAM jIvanamAM prabhudAsabhAInA parama snehI mitra 5. maphatalAla jhaveracaMda banelA...pUjyazrI evA moTA vaktA na hatA ke je bIjAne gAMdhI potAnA zabdomAM kahe che. AMjI de. paraMtu temanuM saMyama bala brahmacaryabaLa bahuM joradAra "temanI uMmara cauda varSanI hatI te arasAmAM eTale hatuM. roja rAtre pratikramaNa pachI juvAnIAone bhegA karIne vi.saM. 1936mAM rAjakoTamAM plega jeno upadrava thayo. pU. samajAvatA. pahelA thoDI vAto karIne pachI zIlapAlana viSe paMnyAsa nItivijayajI ma. (pAchaLathI pU.A.zrI khAsa bhAra ApIne samajAvatA. A rIte keTalAya vijayanItisUrIzvarajI ma.) rAjakoTamAM cAturmAsa hatA, te puNyAtmAone caturthavratadhArI banAvela. pleganA kAraNe saradhAra padhAryA comAsA bAda samaDhiyALA prasaMga-3 AvatA zrI prabhudAsa pU. AcArya ma.nA paricayamAM AvyA ane rAdhanapuramAM eka bhAI maLela. temaNe jaNAvela ke temane mahesANA pAThazALAmAM dAkhala thaI abhyAsa karavA pUjayazrI jyAre sUrimaMtrano paTTa gaNatA (jApa karatA) tyAre temAM jaNAvyuM. pitAe saMmati ApI. vi.saM. 1963nA zrAvaNa suda rahela deva devIonAM citro upara prakAza AvI jato. citro 3nA mahesANA pAThazALAmAM dAkhala thayA". citro ja nahIM paNa jANe sAkSAtu hoya tema prakAzamAna banI pU. tIrthoddhAraka gurudevamAM rahelI alokika parakha zakti jatA. te bhAInA kahevA pramANe te vakhate te bhAI nAnA hatA hatI ke eka 14 varSano bALaka najara samakSa AvatA ja temAM ane sAhebajInA khUba ja lADakA hovAthI pUjyazrI pAse pahoMcI eka virala vibhUtinA darzana pUjyazrIne thayA. eka nAnakaDA jatA ane AvA anupama dRzya jovA bhAgyazALI thatA. A bIjane aMkurita karIne AkhAya vizvane chAyA ApI zake evA dazya temaNe jAte najaro najara joeluM. gheghUra vaDalAnA nirmANanuM kArya tIrthoddhArakazrIe pote karyuM. prasaMga-4 mahesANA pAThazALAmAM bhaNIne prabhudAsabhAI pUtIrthoddhAraka gurudevazrInI nizrAmAM varSo sudhI sarvajJa zAsananAM siddhAMtonuM cANasmAmAM bhaTevA pArzvanAtha derAsarajInI sAlagiri avagAhana karyuM. prabhudAsabhAIe pAyAno abhyAsa ane prasaMge derAsara upara dhvajAdaMDa koI rIte sthira thato na hato. anubhava pUjayazrInI nizrAmAM rahIne karyo e emanA potAnA pUjyazrIne A vAtanI jANa thatA teozrI vAsakSepa laI derAsara zabdomAM joIe. gayA ane dAdAnI AgaLa jApamAM beThA te ja vakhate dhvajAdaMDa sthira thaI gayo pachI kyAreya calita thayo nahIM. "paraMtu laghuvRtti pUrI thatA pahelA mahesANA choDI visanagara javAnuM thayuM. tyAM te vakhatanA paMnyAsajI pAchaLothI kohinUranA kasabI AcArya mahArAja zrI vijaya nItisUrIzvarajI mahArAja pAse pU. tIrthoddhArakazrInI pratibhAnA jvalaMta udAharaNa eka paMjAbI udAsIna saMpradAyanA saMnyAsI pAse laghuvRtti pUrI karI nararatna jinazAsanane prApta thayA che e kohinUrathI ane bAkInA siddhahemanuM vAMcana keTaluMka thayuM. AThamo adhyAya. jinazAsanano caturvidha saMgha atyaMta zobhA pAmyo che. prAkRta vyAkaraNa, kAvyo, nATako, nyAya, tatvArtha siddhase jinazAsanano ekaeka vyakti e nararatnathI supere paricita che. vigere vAMcana sAthe gujarAtI bhASAmAM te samaye prasiddha thatA jenuM nAma sAMbhaLIne mastaka jhukI jAya evA mahApuNyazALI vidvAnonA laukika sAhityanuM vAMcana pa.pU.A.ma.zrInA ziSya paMDitaratna bIjA koI nahI paNa prabhudAsa becaradAsa pArekha. praziSyAdine svAdhyAyamAM sahakAra ane zAstra vAMcana-manananA tamane e sAMbhaLIne Azcarya thaze ke prabhudAsabhAIne krama vigere cAlu hatA." mahApaMDitawvara banAvanAra ane temanAmAM samagra sRSTinA AnAthI paNa vadhAre zabdomAM paMDita maphatalAla gAMdhI hitaciMtakanuM bIja ropanAra bIjA koI nahIM paNa pU. tIrthoddhAraka kahe che ke "pa.pU.A.vijaya nItisUrIzvarajI ma.no to emanA AcArya zrI vijaya nItisUrIzvarajI ma.sA. hatA. paM. upara parama upakAra hato. zrI yazovijaya jaina saMskRta prabhudAsabhAIne dhArmika abhyAsa mATenI sau prathama preraNA pAThazALAnA abhyAsa pachI nyAya-vyAkaraNano abhyAsa Jain Education Intemational Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 vizva aAyabI : viramagAma-visanagara vi. ThekANe temanA sAMnidhya ane nizrAmAM paM. bhagavAnadAsabhAIe amadAvAdamAM vidyArthI bhavana karyo hato. ane tyAra pachI paNa vidyAbhavananI sthApanAmAM ane nAmanI saMsthA zarU karavAmAM AvI hatI. bhagavAnadAsabhAIno tyArabAda rAdhanapura te saMsthA laI javAmAM temano pUro sahayoga vicAra paNa pATaNanA vidyAbhavananI rIte ja amadAvAdamAM hato. prathama pU.A. nItisUrIzvarajI ma.sA.nA sAdhuone saMsthA zarU karavAno hato ane temAM saMskRta-prAkRta ane dhArmika abhyAsa karAvavA dvArA ja temanI paMDitapaNAnI kArakIrdI zarU abhyAsa karAvI vidvAno taiyAra karavAno hato. temane pU.A.zrI thaI hatI ane AcArya ma.nA svargavAsa pAmyA tyAM sudhI nItisUrIzvarajInI huMpha hatI." teonA nikaTavartI hatA." kevI hatI pUjyazrInI jJAnopAsanA? pUjyazrI sAthe paMDitajIno ghanISTha saMbaMdha hato e A jyAM pAThazALAnuM nAma Ave ke tarata ja pUjyazrI taiyAra vAta parathI spaSTa thayA che. paMDitajI tarIkenuM paheluM pagathiyuM thaI jAya ane pAThazALA atizIdhra unnatinAM zikhara sara kare caDhAvanAra tIrthoddhAraka zrI ja sauprathama hatA. evI ajoDa bhAvanAthI tanatoDa prayatna karatA koIpaNa jinazAsanane mAtra eka prabhudAsabhAInI jarUra nathI paNa pAThazALAnI sthApanA karavAnI hoya tyAre sau prathama pU. tevA hajAro prabhudAsabhAI pragaTa thAya ane trikAlabAdhita tIrthoddhArakazrInuM nAma levAtuM. emanI salAha levAtI AgaLa sarvajJa zAsananA siddhAMto ne duniyAnA khUNe khUNe pahoMcADe. jatA jagatane uttama udAharaNa pUruM pADatI. AkhAya vizvane zAMtinA sarovaramAM jhIlatA karI de. ghare ghare keTalIka pratikULatAnAM kAraNe prabhudAsabhAInI vicAradhArA sukhanI zaraNAIonA sura relAya enI jarUra che. AvA eka palaTANI temaNe (pAThazALA saMbaMdhI) pravRtti saMkelavA mAMDI ane mAtra dhyeyathI pUjya tIrthoddhArakazrI AcArya vijaya A saMsthA A nItisUrIzvarajI ma.sA.nA mArgadarzanathI nItisurIzvarajI ma.sA.e paMDitapravara prabhudAsabhAIne eka rAdhanaraparamAM gaI. pAThazALA sthApavAno upadeza Apyo. A vakhate pU. paMnyAsa kapUravijayajIe paNa khUba ja sAro sahakAra Apyo. phalataH paMDita prabhudAsabhAI, paMDita maphatalAlabhAI, paMDita | viracaMdabhAI, paMDita ThAkora Adi paMDitoe pUjya vi.saM. 1978mAM pATaNamAM jogIvADe dazAporavADanI vADImAM tIrthoddhArakazrInI nizrAmAM rahIne eka samartha paMDita banavAnuM TAMkI pAse 'vidyAbhavana' nAmanI saMsthA zarU karI. A maMgalAcaraNa karyuM hatuM. pAThazALAnI guNavattAnuM eka mAtra dRSTAMta paMDita maphatabhAInA zabdomAM joIe. AvA hatA ApaNA pUjya gurudevazrI jemaNe jinazAsana A saMsthAmAM pU.A.vijaya nemisUrIzvarajI ma., mATe potAnuM AkhuMya jIvana nyochAvara karyuM. A jinazAsanane amUlya ratnonI bheTa ApI. pUjyazrIe potAnA jIvanamAM pU.A.nItisUrIzvarajI ma., pU.A.vijayavallabhasUrIzvarajI mukhyatayA be kArya karyA che. eka to prAcIna tIrthono jirNoddhAra ma.sA. Adi AcAryo padhAratA ane kalAkonA kalAko sudhI vidyArthIo sAthe jJAnagoSTi karatA. saradAra vallabhabhAI paTela, * karavAnuM ane bIjuM jJAnasAdhAnAnuM. navI navI paThazALAo maNilAla koThArI, kAkA kAlelakara vigere netAo A saMsthAmAM kholavI ane prabhudAsabhAI jevA uttama nararatnonA pahela pADI AvatA ne mArgadarzana ApatA. paMDita sukhalAlajI, paMDita jagatanI samakSa mUkavA. enA ja pariNAme Aja lagabhaga becaradAsa, paMDita bhagavAnadAsa, arthazAstrI trikamabhAI vi. jeTalA nAmacIna prakhyAta paMDita thayA e pUjyazrInI paramakRpAnuM vidvAno divasonA divaso sudhI rahetA ane vidyArthIo emanA ja phaLa kahI zakAya. jJAnano lAbha letA." pUjyazrInI prabhAvakatAne koTi koTi vaMdana... AvI eka mahAna jJAnanI paraba pUjyazrInA upadezathI (A lekha "viniyoga samAcAra' zraddhAMjalI vizeSAMka varSa sthApanA thaI hatI enAthI paNa AgaLa vadhIne pujya 4 aMka 25nAM AdhAre lakhAyela che.). gurudevazrIe amadAvAdamAM cAlatI "vidyArthI bhavana' nAmanI paramopakArI gurudeva pAThALAmAM satata dhyAna ApyuM. A vAta paMDitavarya maphatabhAI A pramANe kahe che. namekha vaMtAna-vAvaza! gharmanAma! ? Jain Education Intemational Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa javonajI ?.... ThIka ThIka upadhona kikaNa hAlerIyu he ? AparI thayA che vAvanI....tapasyA to khora dAte hai paLa meM eka saMkaTa abavu hai| goma meM pivAna poNI nI hA / tapasvIo ne azAtA vai| vAvanI aLa sAta meM' ma vuA hai khaLathI poNI kama hai| jyu tyu karane atarA dana kADhIyA... hameM ni nite koI vAta karo atarAdana vAta kyu nI raLI'ti vorDa nI meM bAvasI..! hameM karapA karo... Apa ko to bAvajI poNIre jagA ghI pIrAvuM paNa mAthI poNI rI vevasthA nI vai / pesakA meM eka Tapu poNI nI hai| hameM heMga AparA mAthe haiN| eDA phasiyA~ ho na bAvajI... koI bAta karo... 50 the.... goma eM pIvAna poNI nI ? kidI ? thorA A vAta vhelAisa choDuM ro horpha lAkha ro hi| vAta ema hatI ke vAMkalImAM upadhana cAlu hatA. te vakhate dukALanA kAraNe pANInI khUba ja taMgI hatI. ane temAMya eka sAthe 600 mANasa upadhAna karavA AvyA eTale vizeSa pratikULatA zarU thaI. thoDA divasa to calAvyuM. pachI sAva ja cAle tema na lAgatA javAnamalajI pU. gurudevazrI pAse AvIne paristhitinI jANa karI. emanuM kahevuM ema hatuM ke gurudeva! Apa kaho to pANIne badale ghI vAparI zakuM paraMtu pANInI vyavasthA mArAthI nahIM thaI zake. tyAre gurudeve temane zAMtvanA ApatA kahyuM. javAnamalajI! ciMtA na karo. zAsanadevo sahAya karaze. ApaNe ApaNI ArAdhanAne vizeSa dRDha banAvIe. tame ArAdhakone kaI do sau zrI namaskAra mahAmaMtranA jApamAM besI jAya. zAsanadevane araja kare ke-- amArI A ArAdhanAmAM AveluM vighna jaldI dUra thAo.' te pachI pUjyazrIe javAnalamajIne capaTIeka vAsakSepa Apyo ane kahyuM jAo pecakA upara jAo (pecako eTale gAmano kuvA. jyAMthI AkhuM gAma pANI bharavA Ave te panaghaTa) ane kuvAmAM vAsakSepa nAkhI dezo. sau sArAvAnA thaze. atyaMta zraddhApUrvaka javAnamalajI bIjA be-cAra mANasone sAthe laIne pecakA upara gayA ane guru ma.e kahelI vidhi mujaba vAsakSepa nAkhyo tyAMja saunA Azcarya vacce pANInI 393 sapATI vadhavA lAgI. dhIre dhIre pANI UMcuM AvavA lAgyuM. tenI sAthe ja gAmaloko harakhathI nAcI UThyA. kuvAnA kAMThA sudhI pANI bharAI gayuM. Avo Azcaryajanaka prasaMga joIne sau gurudeva para ovArI gayA. javAnalamalajI ane AkhuM gAma upAzrayamAM AvI pahoMcyuM. Aja to saunuM daLadara phITI gayuM. gurudevanI sAkSAt kRpAvarSAno A prasaMga saunA hradaya sarovaramAM eka AnaMdanI anerI herI vahAvI rahyo hato. sau gurudevane abhinaMdana ApavA lAgyA. guNa gAvA lAgyA... tyAre gurudeve pharamAvyuM bhAgyavAno! A badho prabhAva jinazAsanano che. sarvajJa zAsananI ArAdhanA karatA jIvone anukULatAo ApavA mATe zAsanadevo harapala taiyAra hoya che. deva-gurunI kRpAthI ArAdhakone kyAreya vighno AvatA nathI. tame paNa ArAdhanAmAM vizeSa AgaLa vadho ane deva-gurunI kRpAne prApta karo eja maMgala AzIrvAda.'' A pramANe gurudevanA AzIrvAda prApta karIne sau vikharAyA. javAnamalajInAM dilamAM gurudeva pratyenI zraddhAno dIvaDo jvalaMta ujAsa veravA lAgyo. te pachI to te ArAdhakonI bhaktimAM parovAI gayA...otaprota banI gayA. A prasaMga pUjya gurudevazrInA tapa-japa ane saMyamabaLanI sAkSI pUre che. sAMsArika kAryothI sadA alipta evA mahAtmA paNa jyAre saMgha para ApattinA vAdaLA gherAya ane te kAraNe ArAdhanAo, sAdhanAo, upAsanAo maMda thatI jaNAya tyAre te Apattine dUra karavA mATe potAnI sAdhanAno aMza pragaTa kare che. te vakhate duniyAnI AMkhe eka camatkAra sarjAya che. paraMtu mahAtmAne to temAM mAtra eka adanA saMgha sevaka tarIkenuM kartavya ja jaNAtuM hoya che. dhanya ho AvA mahApuruSone... saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa, luNAvA maMgala bhavana, taLeTI roDa, pAlitANA taraphathI pU. A. zrImad vijayakezarasUrIzvarajI ma. jainasamAjanA zramaNodhAnamAM aneka, parama saurabhabharyA phUlaDAM khIlyAM che ane e phUlonA maghamaghATe vizva surabhita banyuM che. AvAM aneka phUlaDAMonuM anerI phorama phoratuM eka puSpa te zrImad vijayakezarasUrijI! omakArajApanA pUrepUrA rasiyA, yogavidyAnA abhyAsI tema ja gaIkAlanA ane AjanA yuganI mArgadarzaka thaI paDe tevI sAhityazreNInA sarjaka Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 e sUrijI gaI kAle jIvaMta hatA. Aje akSaradehe jAgRta che ne AvatI kAle teo ciraMjIva che. AvA ciraMjIva sAdhupuruSano janma saM. 1933nA poSa sudI 15nA divase tIrthAdhirAjanI chatrachAyAmAM pAlitANA khAte thayo hato. teonuM vatana kAThiyAvADamAM boTAda pAsenuM pALiyAda gAma hatuM. temanA pitAnuM nAma mAdhavajIbhAI nAgajIbhAI hatuM ne mAtAnuM nAma pAnabAI hatuM. jemanAM pagalAMthI bhAgyodaya thavAthI, te lakSmIrUpamAM palaTAI gayuM hatuM. teo jJAtie visAzrImALI ane dhaMdhe vepArI hatA. mAtApitA dharmanA pUrA premI hatA. evA mAtApitAne tyAM bALaka kezavajIno janma thayo. temanuM mosALa pAlitANA hatuM. teNe traNa copaDI sudhI ahIM abhyAsa karyo. saM. 1940mAM badhuM kuTuMba vaDhavANa kempamAM rahevA AvyuM. ahIM kezavajIno cha copaDI sudhIno abhyAsa thayo, paNa teTalAmAM kALanuM cakra AvyuM ane mAtApitAno traNa-traNa divasanA aMtare svargavAsa thayo. kezavajInuM hRdaya saMsArathI ghavAyuM ne vairAgya bhAvanA prabaLa banI. A vakhate temane vaDodarA khAte zrI vijayakamalasUrIzvarajIno meLApa thayo ane saM. 1950nA mAgazara suda 10nA divase temanI pAse ja dIkSA lIdhI. gurujIe temanuM nAma zrI kezaravijayajI rAkhyuM. zrI kezaravijayajIe eka samartha gurunuM zaraNuM svIkAryuM hatuM. temanI pAse vaDodarA ane suratamAM rahIne temaNe khUba abhyAsa karyo. jJAna vizALa thatuM gayuM. tevAmAM temanuM mana yoga tarapha dorAyuM ane jIvanabhara yogaprApti mATe game tevAM saMkaTo sahevAmAM temaNe majhA mANI che. aneka camatkAro te dvArA temane prApta thayelA kahevAya che. omakArano jApa to pote karoDovAra karelo ne je maLe tene te karavA upadeza Apelo. saM. 1963mAM suratamAM temane gaNi padavI apAI ane saM. 1964mAM paMnyAsa padavIno utsava thayo. A pachI acAnaka gurudevano svargavAsa thatAM, tema ja gurudevanI icchA mujaba pAchaLano badho bhAra temane soMpAtAM kAryabhAra vadhyo. rAjayoga jANavAnI icchA ahIM dabAI gaI. potAnA samudAyanuM baMdhAraNa karavA temaNe vaDhavANa kempamAM sAdhusaMmelana bharyuM. A pachI ghaNI dIkSAo temane haste thaI. temanI vidvatA ane yogIpaNAnI khyAti badhe prasarI vaLI hatI. dharamapura sTeTa tathA bIjA rAjAo temanA bhakto banyA hatA. pArasI, musalamAna, ghAMcI, mocI to temane potAnA ja hitaiSI gaNatA. vizva ajAyabI : temanA guNothI AkarSAI tathA svargastha sUrijInI icchAne mAna ApI saM. 1983nA kArataka vadI 6nA roja temane AcArya padavI bhAvanagaramAM apAI. A prasaMge khUba mahotsava, mAnapatro tema ja lakhANo thayAM hatAM. A vakhate temanI sAhitya lekhana-pravRtti cAlu hatI ne temanA graMtho jaina jainetara samAjamAM sAro Adara pAmyA hatA. temaNe lagabhaga 20 uparAMta pustako nIti, dharma, sthAnaka ne yogane aMge lakhyAM che. vi. saM. 1985nuM vaDAlInuM cAturmAsa pUrNa karI teo tAraMgAjI gayA. ahIM guphAmAM dhyAna avasthAmAM besatAM zaradIe bhayaMkara humalo karyo, hRdayamAM darda pedA thayuM ne A dardo chevaTe prANa lIdhA. upacAra karavA amadAvAda UjamaphaInI dharmazALAmAM te cAturmAsamAM zrAvaNa vadI pAMcame to sUrijIe tamAma tyAga karI omakArano jApa zarU karyo ane jIvananI chellI kSaNe paNa omakAra. zokanI amAvasyA chavAI gaI, chatAM temanI pavitratAnI pUrNimA to Aje paNa sadodita che. jainazAsananA jyotirdhara, suvizALagacchAdhipati, samartha- prabhAvaka vyAkhyAnavAcaspati parama pUjya AcAryapravara zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja janma : vi.saM. 1952, phAgaNa vada 4, dahevANa. vatana : pAdarA (ji. vaDodarA). dIkSA : saM. 1969, poSa vada 13, gaMdhAratIrtha. gaNi-paMnyAsa pada : saM. 1987, kArataka vada 3, (muMbaI). upAdhyAya pada : saM. 1991, caitra suda 14, rAdhanapura. AcArya pada : saM. 1992, vaizAkha suda 6, muMbaI. svargavAsa : saM. 2047, aSADha vada 14, amadAvAda. dIkSAparyAya : 77 varSa ane 6 mahinA. sAparyAya : 77 suvizALa gacchAdhipati, jaina zAsananA mahAna jyotirdhara, yugapuruSa, parama gItArtha pUjyapAda AcAryadevazrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, 78 varSano dIkSAparyAya Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 395 pALI 96 varSanI uMmare, amadAvAdamAM saM. 2047nA aSADha divase AmodamAM dIkSA ApavAnuM vicArAyuM hatuM, paraM vada 14 (tA. 9-8-1991)nA roja arihaMta paramAtmAnA upAzrayamAM tribhuvananA dUranA eka kAkI tribhuvanane joI gayAM, dhyAnamAM magna banIne samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. eTale AmodamAM dIkSA ApavAnuM mAMDI vALavAmAM AvyuM ane pUjyApada AcAryazrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI jainonI vastI vagaranA tIrthadhAma gaMdhAramAM dIkSA ApavAnuM nakkI mahArAjanuM 78 varSanuM sudIrgha dIkSAjIvana saMkhyAbaMdha mahattvanI thayuM. muni maMgaLavijayajIe e kArya mATe hiMmata darzAvI. teo ghaTanAothI sabhara hatuM. pUjyazrInuM jIvana eTale itihAsa. tathA muni navijayajI tathA muni prakAzavijayajI kizora chellA saikAmAM thaI gayelA mahAna jainAcAryono itihAsa. tribhuvananI sAthe 19 mAilano vihAra karI gaMdhAra pahoMcyA. pUjyazrIno janma emanA mosALanA gAma dahevANamAM vi.saM. gaMdhAramAM dIkSA muhUrtano samaya thaI gayo hato ane muMDana mATe 1952nA phAgaNa vada 4nA zubha dine thayo hato. emanuM nAma gAmamAMthI hajAmane AvatAM vAra lAgI to tyAM sudhImAM muni tribhuvana rAkhavAmAM AvyuM hatuM. emanA pitAnuM nAma choTAlAla maMgaLavijayajIe pote kezaloca cAlu karI dIdho hato. hajAma AvI pahoMcatAM muMDana thayuM. A rIte pAMca-sAta jaNa vacce ane mAtAnuM nAma samarathabahena hatuM. bALaka tribhuvananA janma pachI mAtA piyarathI pAdarA Ave te pahelAM to pitAzrI tribhuvanano dIkSAvidhi gupta rIte thaI gayo ane nAma munizrI choTAlAlanuM avasAna thayuM. choTAlAlane bIjA be bhAIo hatA. rAmavijayajI rAkhavAmAM AvyuM. choTAlAlanI mAtAnuM nAma (tribhuvananI dAdImAnuM nAma) ratanabA dIkSA pachI zrI rAmavijayajI mahArAje saM. 1969nuM hatuM. tribhuvane pAdarAnI sarakArI zALAmAM abhyAsa cAlu karyo. prathama cAturmAsa sinora gAmamAM karyuM. e vakhate vyAkhyAnanI kizora tribhuvana dharma-abhyAsamAM ghaNo tejasvI hato. javAbadArI zrI dAnavijayajI mahArAjanI hatI, paraMtu eka divasa pU. zrI dAnavijayajInI tabiyata sArI na hatI tyAre emanA sAdhu bhagavaMtanA saMparkane lIdhe dIkSA levAnA koDa enA manamAM gurudeva vaDIla paMjAbI mahArAja upAdhyAya zrI vIravijayajI jamyA, paraMtu enAM dAdImA, enA kAkAo ene dIkSA letA aTakAvatAM hatAM, kAraNa ke traNa bhAIo vacce A eka ja mahArAje nUtana sAdhu zrI rAmavijayajIne vyAkhyAna ApavA mATe dIkaro hato. tribhuvananA pitAnA eka kAkAe to tribhuvana jo pharamAvyuM, kAraNa ke zrI rAmavijayajImAM e zakti emaNe nihALI dIkSA na le to potAnI dukAna tribhuvananA nAma upara karI hatI. pATa upara birAjI vyAkhyAna ApavAno zrI rAmavijayajI ApavAnuM pralobhana paNa batAvyuM hatuM, paraMtu ethI tribhuvana jarA mATe A pahelo ja prasaMga hato. pote nA pADI chatAM pU. gurubhagavaMtanI AjJA thatAM e javAbadArI svIkAravI ja paDI. paNa AkarSita thayo na hato. kizora tribhuvane dIkSA levAno aDaga nizcaya karyo hato, vahelI take dIkSA levAnuM nakkI karyuM. kyA viSaya para vyAkhyAna ApavuM eno vicAra karI lIdho. samakitanA saDasaTha bolanI sajhAya potAne kaMThastha hatI tenA eNe thoDA vakhata pachI vaDodarAmAM pU. premavijayajI mahArAja pAse jaI potAnI dIkSAnuM muhUrta kaDhAvyuM, paraMtu e mATe samaya vivecanarUpe pUjyazrIe sarasa vyAkhyAna ApyuM. te vyAkhyAna ocho hato. (ocho hoya e jarUrI paNa hatuM.) dIkSA cUpacApa sAMbhaLIne pU.upA. zrI vIravijayajIe AgAhI karelI ke levI hatI. dIkSA vaDodarA rAjyanI bahAra ApavAmAM Ave to rAmavijayajI bhaviSyamAM samartha vyAkhyAtA thaze. pUjyazrI jyAM tAtkAlika kAyadAno prazna Ubho na thAya, eTale pU. jyAM vicaryA tyAM temanAM pagale pagale aMjanazalAkA, pratiSThA, premavijayajI mahArAje tribhuvanane dIkSA mATe briTiza sarahadamAM dIkSA, ItyAdi prakAranA utsavo satata yojAtA rahyA. AvelA jaMbusara pahoMcavAnuM kahyuM. mAsara roDa pahoMcI, tyAMthI khaMbhAtamAM ekI sAthe 24 ane amalaneramAM ekI sAthe page cAlI jaMbUsara javAnuM hatuM. tribhuvana vizvAmitrIthI TrenamAM 26 vyaktioe emanI pAse dIkSA lIdhI. temanA hAthe beThA. rastAmAM pAdarA sTezana AvatuM hatuM. musApharonI caDa 25/- thI vadhu munioe ane 500 thI vadhu sAdhvIjIoe UtaramAM potAnA gAmano koI mANasa tene joI na le te mATe dIkSA grahaNa karI che. pAdarA sTezana AvatAM pahelAM tribhuvana pATiyA nIce sUI ne pUjyazrIe dIkSA lIdhI tyAre dIkSAnAM cAre bAju saMtAI gayo. sAMjanA mAsara roDa UtarIne, pagapALA cAlIne jabbara virodha cAlato hovAthI pUjyazrIne potAnI khAnagImAM te jaMbUsara rAtanA sADA-agiyAra vAge pahoMcyo. upAzrayamAM ane te paNa dariyAkinAre ane te paNa mAtra pAMca-sAta jaIne teNe moTA mahArAjane jaIne badhI vAta jaNAvI. bIje vyaktinI hAjarImAM ja dIkSA levI paDI hatI ane ethI eja Jain Education Intemational Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 vizva ajAyabI : joDAyA hatA. amadAvAda-gAMdhInagara sthita tamAma rAjadvArI netAo aMtimadarzana ane zraddhAMjali ApavA AvI cUkyA hatA pUjyazrInA svargavAsanA samAcAranI noMdha dareka dainika patrakAroe prathama peja para phoTA chApavA sAthe svayaMbhU rIte laI emane vizvastarIya vyakti tarIke navAjI hatI. AvA lokhaMDI vyaktitvanA svAmI siddhAMtaniSTha sUridevane bhAvapUrNa vaMdanAvali. e sUrivarane koTi koTi vaMdanAo. vakhate A mahApuruSe manomana nirNaya karela ke-mAre dIkSAmArgane evo sulabha banAvavo che ke nAnA bALakothI mAMDI yuvAno prauDho vRddho, lAkhopatio, abajopatio sahu koI jAheramAM dhAmadhUmathI dIkSA laI zake, ane pUjyazrIe dIkSA bAda potAnI pravacanadhArA dvArA evo dIkSAno DaMko vagADyo ke-bALako, yuvAno, prauDho ane vRddhonI jAheramAM dhAmadhUmathI dikSA thavA mAMDI. AzcaryanI vAta e che ke pUjyazrIne potAne khAnagImAM dIkSA levI paDI hatI jyAre pUjyazrInA aMtima yuvAziSya atulabhAI jhaverI jeo abajopati bApanA nabIrA hatA-jeonA varaghoDA paradezamAM paNa hIrAnA vepArIoe kADhyA hatA temanI dIkSA amadAvAda-navaraMgapurA khAte sTeDiyamamAM lAkhkho mANasonI medanI vacce thaI hatI ane e vakhate samasta amadAvAdanA eka lAkha karatA vadhu jaina-jainetarone temanA kuTuMbIoe nIce besADIne bahumAnapUrvaka bhojana karAvI buphe paddhatithI sAcI sAdharmika bhakti na thAya teno eka Adarza Ubho karI dIdho hato. pUjyazrInuM aMtima cAturmAsa amadAvAda sAbaramatI pukharAja rAyacaMda ArAdhanAbhavana khAte nirNita thayuM hatuM. cAturmAsa praveza samaye eTalI badhI bhAvikonI bhIDa jAmI hatI ke khuda pUjyazrI pravacanamaMDapamAM jaI zakyA na hatA ne prathama pravacana ziSyone karavuM paDyuM hatuM. praveza bAda pUjyazrInuM svAthya bagaDatAM pUjyane DolImAM besADI polaDI khAte darzana baMgale laI javAmAM AvyA hatA ane tyAM pUjyazrIne TrITamenTa apAtI hatI. TrITamenTa daramyAna teozrIne potAno aMtima samaya najIka jaNAtA AhAra-pANI tathA davAno saMpUrNa tyAga karI sAgArika aNazana svIkArI lIdhuM hatuM. A samAcAra bhAratabharamAM pahoMcatAM hajAro bhakto aMtimadarzana mATe tyAM hAjara thaI gayA hatA ane barAbara vi.saM. 2047 aSADha vada-14nA savAre 10 vAge seMkaDo sAdhu-sAdhvI ane hajAro zrAvaka-zrAvakAnI upasthitimAM "arihaMta-arihaMta'nA uccAra sAthe pUjyazrIe deha choDyo hato. pUjyazrInI navazikharavALI pAlakhI sAthenI aMtimayAtrA aSADha vada 0))nA darzana baMgalethI nava vAge nIkaLI amadAvAdanA rAjamArgo para pasAra thaI 25 ki.mI.no rajamArga kApI sAMjanA 6 vAge sAbaramatI rAmanagaranA agni saMskArasthaLe pahoMcI hatI ane barAbara sUryAsta samaye eka karoDa agyAra lAkhanI bolI bolavApUrvaka bhaktoe pUjyazrInA dehane agnidAha dIdho hato. pUjyazrInA aMtima darzanamAM ane smazAnayAtrAmAM be lAkhathI vadhu loko zrI Atma-kamala-vIra-dAna-premasUrijInA paTTadhara, prabhAvaka, vardhamAnataponidhi, nyAyavizArada, sakaLasaMghahitaiSI, anekAMtadakSa, prabhAvaka pravacanakAra, zibironA Adyapreraka vAcanAdAtA, bhAvAcArya, | suvizALagacchAdhipati sva. pU. gurudeva AcArya zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. janma zatAbdI varSa saM. 1967 thI saM. 2067 varSa vIsamI sadInA jinazAsananA gananamAM sUryanI jevuM camakatuM ane caLakatuM vyaktitva hatuM, pa.pU. sakalasiMghahitaciMtaka zAsana sevAnA aneka kAryonA Adya praNetA, tapa-tyAga-titikSAmUrti AcAryadeva zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnuM. sUrya jema potAnA prakAzathI gaganamaMDalane dedipyamAna banAvI aMdhakAra ane kSudrajaMtuothI rahita banAvI de che tema potAnI bhakti-virakti ane buddhithI samagra jinazAsananI kAyApalaTa karI denAra, hajAro jIvone ajJAnanuM aMdhAruM ane mithyAtva-mohAdirUpa zudra jaMtuone dUra karI Atmazuddhi ane AtmasiddhinA sopAno caDAvanAra cothA ArAnI vAnagIsamAM pUjyazrI svanAmane sArthaka karatA hatA. eka kavie eka jagyAe lakhyuM che ke Jain Education Intemational Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 297 meM isa khudA kI talAza meM hUM yAro, vaDI dIkSA : mahA suda-10, saMvata-1991. cANasmA jo khudA hote hue bhI apanA sA lAge... prathama ziSya : pU. munirAjazrI padmavijayajI ma. (pAchaLathI A paMktione heje pheravIne kahevuM hoya to kahI paMnyAsa) , zakAya. gurudevazrI : siddhAnta mahodadhi pU.pU.AcAryadeva zrImad vijaya meM aise guru ko pA cUkA huM mere yAro, premasUrIzvarajI mahArAja. jo apanA sA hote hue bhI khudA sA lage. gaNipada : saM. 2012, phAgaNa suda-11, tA. 22-2sAce ja ApaNA jevuM ja zarIra ane bAhya zakti ane 1956, pUnA maLavA chatAM choTI sI jiMdagAnImAM je zAsananA virATa kAyo paMnyAsa pada : saMvata-2015, vaizAkha suda-6, tA. 2-5karyA che, je akalpanIya sAdhanA mArgonuM kheDANa karyuM che, je 1960, surendranagara kusaMskAro sAme saMgharSa khelI teone parAsta karI Atmazuddhi prApta karI che te jotAM evuM ja lAge ke zuM vasamI gaNAtI AcAryapada : saMvata-2029, poSa suda-12, tA. 8-1vIsamI sadImAM AvuM cAritra, AvuM sattva, Avo pracaMDa 1972, amadAvAda puruSArtha, AvI sAdhanA zakya che? zuM A mahApuruSe amArI 100 oLInI pUrNAhUti : saMvata-2016, Aso suda-15. vacce AvIne ja mukI tA. 14-10-197), kalakattA uMceruM nahIM, gagana uMceruM 108 oLInI pUrNAhUti : saM. 2035, phAgaNa vada-13, vyaktitva vikasAvyuM tA. 25-3-1979, muMbaI haze! zuM A mAnava haze, viziSTa guNo : guruparataMtrya, AjIvana gurukulavAsa sevana, mahAmAnava haze ke saMyamazuddhi, vinaya, uchaLato vairAgya, paramAtmabhakti, paramamAnava! vizuddha kriyA, apramattatA, tapa, jJAnamagnatA, kSamA tyAgapUjyazrInA titikSA, saMghavAtsalya, zramaNa ghaDatara, tIkSNa-zAstrAnusArI vyaktitvane saMpUrNapaNe prajJA. prabhubhakita, kriyAzuddhi, brahmacarya, zAstraniSTha, upasAvavuM e to kriyAo pratye ananya bahumAna, ciMtanazIlatA, lakhalUTa atimuzkela ke AtmahIta kamAI levAnI tAlAvelI, saMghavAtsalya, zramaNaasaMbhavaprAyaH che ja, ghaDatara, nirdhAmaNAkauzalya Adi. AMzikapaNe upasAvavA paNa graMthonA graMtho nAnA paDe, eTale cAlo zAsanopayogI ativiziSTa kAryo : dhArmika zikSaNa zibira jIvanayAtrAnA keTalAka mAIla sTononuM uparachalluM mAtra dvArA yuvAnoddhArano prAraMbha, viziSTa adhyApana-padArtha digdarzana karI laIe. saMgraha zailIno vikAsa, tattvajJAna-jIvanacaritrone lokamAnasamAM dRDha banAvavA dRzya mAdhyama (citro)no yugo sudhI jhaLahaLaze bhuvanabhAnunA upayoga, bAla-dIkSA pratibaMdhaka bilano virodha, ajavALA katalakhAnAne tALA lagAvyA, 42 varSa sudhI divyadarzana saMsArI nAma : kAMtibhAI, mAtAjI : bhUrIbahena, pitAjI :- sAptAhikanA mAdhyame jinavacana-prasAra, saMgha-ekatA . cimanabhAI mATeno pracaMDa puruSArtha, anekAMtavAta sAmenA AkramaNo vyAvahArika abhyAsa : G.D.A.C.A. samakakSa sAme saMgharSa, cAritra zuddhino yajJa, amalaneramAM 27 dIkSA, malADamAM 16 dIkSA Adi 400 jeTalI svahaste dIkSA : poSa suda-12, saMvata-1991, tA. 16-12-1935, dIkSA pradAna, AyaMbilanA tapane vyApaka prasiddhi... cANasmA nAnAbhAI popaTabhAInI sAthe - ya ra rarara Jain Education Intemational Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 vizva ajAyabI : kalAtmaka sarjana : jaina citrAvalI, mahAvIra caritra, jJAna- dhyAna, tapa- japa ne samatAnA sAdhaka pratikramaNa sUtra Albama, gujarAtI-hindI bAlapothI, ane zAsanaprabhAvaka mahApuruSonA jIvanacaritranA 12 ane 18 phoTAnA be seTa, kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUri jIvana citrono seTa pU. AcAryazrI kItisAgarasUrijI ma. brAhmaNavADAmAM bhagavAna mahAvIra citra gelerI, amadAvAda-rAjanagaranI najIka suMdara ane saMskArI piMDavADAmAM pU. AcAryadeva zrImadda premasUrijI ma.sA.nA kocaraba-gAma-pAlaDI che. pAlaDI gAme vaNika jAtimAM jIvanacitro, thANA-munisuvrata svAmi jinAlayamAM agresara paropakArI, sevAparAyaNa narottamadAsa nAme zeThane tyAM zrIpALa-mayaNA jIvana citro Adi... zIla-saMskArasaMpanna sahadharmacAriNI pUrIbahena hatAM. temanI priya bAbato : zAstra-svAdhyA ghoSa, sAdhu-vAcanA, aSTApada ratnakukSie saM. 1946nA phAgaNa suda 10nA zubha dine zubhapUjAmAM magnatA, stavanonA rahasyArthanI prApti, svapnasUcita putraratnano janma thayo. mAtApitAe lADakavAyA devadravyAdinI zuddhi, cAMdanImAM lekhana, mAMdagImAM paNa putranuM nAma kezava rAkhyuM. puNyavratanA prabhAva pramANe sAta varSanI uMmare abhyAsa zarU karyo. te pahelAM mAtApitAnA susaMskAronI UbhA-UbhA upayogapUrvaka pratikramaNAdi kriyAo, saMyama rekhAo kezavanA jIvanamAM aMkita thavA mAMDI hatI. nitya jIvananI preraNA, Azrito pAse saMskRta-prAkRta graMthonuM jinadarzana, nitya jinabhakti, nitya navakArazInA paccakakhANa vivecana tema ja vinayavivekathI saMpanna bALaka uMmaramAM nAno lAgato tapasAdhanA : vardhamAnatapanA 108 oLI, chaThThanA pAraNe chaThTha, paNa saMskAramAM mahAna lAgato hato. sAdhusaMtonI vaiyAvaccamAM parvatithie chaThTha, AyaMbila Adi, phUTa, mevo, miSTAna prathama, vaDIlonA vinayamAM prathama, garIbagurabAonI sevAmAM Adino jIvanabhara tyAga... agresara rahetA. A bALakamAM prathamathI ja pramAdanuM nAmanizAna cAritra paryAya : 58 varSa, AcAryapada paryAya : 20 varSa, na hatuM. dina-pratidina sAdhusaMtonI sevA karatAM karatAM jJAnavRddhi kula AyuSya : 82 varSa, kula pustako : 114 thI vadhu paNa thatI rahetI. pariNAme vairAgyano raMga ghero thato cAlyo. pU. yoganiSTha munirAja zrImad buddhisAgarajI mahArAjanA satata svahaste dIkSA pradAna : 400thI vadhu, samAgame kezavalAlano vairAgyavAsita AtmA saMsAratyAga ane svahaste pratiSThA : 20, saMyama-svIkAranA nirNaya para Avyo. saM. 1969nA kArataka svanizrAmAM upadhAna : 20, svahaste aMjanazalAkA : 12 vada pAMcame saMyama svIkArI, kezavalAla munizrI kIrtisAgarajI banyA ane saMyamazrIne varyA. kula ziSya-praziSya AjJAvartI parivAra : 435 vidyamAna zramaNo dIkSA grahaNa karIne gurunizrAmAM AgamonuM adhyayana karyuM, siddhAMtonuM parizIlana karyuM. vyAkaraNa, kAvya, nyAyazAstranuM zikSaNa kALadharma : saM. 2049 caitra vada 13, tA. 19-4-1993, lIdhuM. gurunizrA ane guruniSThA, gurusevA ane gurubhaktinA amadAvAda prabhAve saM. 1984nA mAgazara suda pAMcame vijApura nagare zrI Atmakamala-vIra-dAna-premasUrinA paTTadhara-zibiranA AdyapraNetA, pUjyapAda prasiddha vakatA AcAryazrI amRtasAgara sUrIzvarajI zrI 108 vardhamAna taponidhi, nyAyavizArada, gacchAdhipati, mahArArAjAnA varad haste paMnyAsa pade ArUDha thayA. sANaMda, AcArya bhagavaMta, zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrijI mahArAjAnI AMbalIpoLa-amadAvAda, sAbaramatI, jaina sosAyaTI100mI janma zatAbdI pUrNAhUti prasaMga vi.saM. 1967thI vi.saM. amadAvAda, prAMtija, mahesANA, UMjhA, pAlanapura, gaDha, pATaNa, 2067 caitra sudI-13 vartamAna 450 munibhagavaMtonA gurudevane jUnA DIsA, muMbaI, pUnA, pAdarA, navasArI, boTAda vagere aneka zata zata vaMdanA. pU.paM. kaivalyabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI sthaLoe cAturmAsa karyo. vi.saM. 1996 vai. su. 3 mahesANA saujanyadAtA parivAra zrImatI tArAbena kacarAlAla kuDAlAla | dozI, vile pArlA (vesTa), muMbaInA saujanyathI nagare pUjyapAda bALasvabhAvI, bhadrika pariNAmI AcArya zrI riddhisAgarasUri ?????? varada haste AcAryapade ArUDha Jain Education Intemational Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 399 thayA. saM. 2002 ane saM. 2004nA muMbaInA cAturmAsa 2017nA kArataka suda 5 thI 13 sudhI, nava divasano zrI daramiyAna adhyAtmajJAna pracAraka maMDaLane punaH prANavaMtu banAvyuM siddhacakra mahApUjana, zrI ahaMta mahApUjana, zrI aSTottarI ane pU. yoganiSTha AcArya bhagavaMta zrI buddhisAgarasUrIzvarajI snAtrapUjA Adi saha bhavya jinendrabhakti mahotsava UjavIne mahArAja viracita 125 graMthonA puna:prakAzana kAryane vegavAna svargastha gurudeva pratyenI bhakti vyakta karI. pUjyazrInA karyuM. AMtarajyoti bhAga 1 thI 4, bhajanapada bhAvArtha bhAga 1- agnisaMskAra thayA te sthaLe teozrInA vidvAna paTTadhara, 2 Adi saraLa bhAvavAhI gujarAtI bhASAmAM AdhyAtmika zAsanaprabhAvaka pU. A. zrI subodhasAgarasUrIzvarajI sAhityanuM sarjana karyuM. pUjyazrInA varada haste zAsanaprabhAvanAnAM mahArAjanA sadupadezathI 51 phUTa UMcuM bhavya kIrtimaMdira ghaNAM kAryo thayAM. kolavADa gAme ghaNAM varSo jUnAM pArasparika racavAmAM AvyuM. pUjyazrI cirasmaraNIya zAsanaprabhAvanA matabhedane samajAvI sabhAva, saMpa, zAMtinuM vAtAvaraNa sarpha karIne sva-para kalyANanA kIrtikaLazo sthApita karI gayA. ane zrI AdIzvara bhagavAnanI pratiSThA saMpanna thaI. saM. evA e mahAna zAsanaprabhAvaka gurubhagavaMtane koTi koTi 2022nA vaizAkha suda 3nA zubha dine kuMbhAsaNa maLe vaMdanA! AmUlacala navanirmita zikharabaMdhI zrI zItalanAthajI saujanya : padmAvatIbahena niraMjanabhAI zAha, bhAvanagara taraphathI jinAlayamAM zrI zItalanAthajI Adi jinabiMbonI pratiSThA karAvI. pUjyapAda yugadivAkara, mahAnazAsananAyaka, pUjyazrI svabhAve ghaNA ja bhadrika, saraLa ane saumya prauDha prabhAvazAlI, zatAdhika jinAlaya praNetA hatA, zAMta ane gaMbhIra hatA, dhIra ane vIra hatA, kSamA ane A.bha. zrI dharmasUrIzvarajI ma.sA. nirabhimAnanA avatAra hatA. teozrIe 25 varSa sudhI satata pUjyapAda samarthadhRtadhara, sarasvatInarAvatAra, smAritaekAsaNAM karyAM hatAM. jJAna, dhyAna, tapa, japa, saMyama, zrutakevalI, nyAyavizArada, nyAyAcArya, mahopAdhyAya zrImad svAdhyAya ane samatA dvArA AtmAnI utkrAMti karI parama yazovijayajI gaNivare tAraka tIrthaMkara prabhuzrI munisuvrata padanI prAptinuM dhyeya siddha karavA satata jAgRta rahetA. bhagavAnanI stavanAmAM anubhavasiddha satya rajU karyuM che ke :- teozrIe saM. 2016mAM jUnA DIsA mukAme potAnA ziSya AcAryazrI subodhasAgara-sUrIzvarajI mahArAja ane vizALa akSara thoDA, guNa ghaNAM, sajjananA te na lakhAya re; ziSya-praziSya-parivAra sahita cAturmAsa praveza karyo tyAre vAcaka yaza kahe premathI, paNa manamAMhe parakhAya re......" vRddhAvasthAnAM lakSaNo jaNAvA mAMDyAM hatAM. zarIra kSINa banatuM saMtapuruSo-virala vibhUtionA jIvana evAM guNagariSTha cAlyuM hatuM. bhAdaravA suda 4 saMvatsarI mahAparvanI suMdara hoya che ke jenI abhivyakti karavAmAM akSaro ya azakta banI ArAdhanA karI, bhAdaravA suda pAMcame tapasvIonAM pAraNAM jAya!! zabdamAM samAya nahIM ne kalamamAM kaMDArAya nahIM evI thayAM. prabhujInI rathayAtrAno varaghoDo bapore 3=00 kalAke viralatA emane varI hoya che. AvI eka virala vibhUti eTale caDyo. sAMje pa=00 vAge svAmi vAtsalya thayuM. rAtre vi.saM. 2060mAM jemanI janmazatAbdInI Thera Thera zAsana11=00 kalAke pUjayazrInuM svAthya kathaLyuM. caturvidha saMgha jaina prabhAvanAopUrvaka ujavaNI thaI che te pUjyapAda paramakRpALu pauSadhazALAmAM ekatrita thaI gayo. pUjyazrIne bhAvi spaSTa mahAna zAsanayotirdhara samartha saMghanAyaka dravyAnuyoganA virala thaI gayuM hoya tema corAzI lAkha jIvayonine teozrIe vyAkhyAtA zatAdhika jinAlayopAzrayAdipraNetA yugadivAkara trividhe-trividhe khamAvyA. namaskAramaMtranuM smaraNa satata cAlu AcAryabhagavaMta zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja!! rahyuM. mahAprayANanI taiyArI karI lIdhI. 'namo arihaMtANaM'no zramaNajIvananA zaizavamAM jemanA zItala sAnidhyano jApa karI, nazvara dehano tyAga karI, zAzvata siddha ArAdhaka pArAvAra premALatAno ne vimala vAtsalyano mane kSaNe-kSaNe AtmA 81 varSanI uMmare 47 varSano saMyamaparyAya pALI sAkSAtkAra thayo hato te paramopakArI pUjyazrI mane, "guNasAgara' anaMtanI yAtrAe cAlyo! lAkho bhAviko zokamagna banI pratIta thayA che. gayA. bhavya aMtimayAtrA sAthe agnisaMskAra thayA. DIsA jaina saMghe sadgata AtmAnA cAritraparyAyanI anumodanArthe saM. (1) jJAna-sAdhanA' gaMgAnA nirmala strota samI Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 vizva ajAyabI : saMyamayAtrAnA 62 varSa daramyAna teozrIe niraMtara jJAnanI teo mAhera hatA. kadAca A dattacittatA emanA apUrva ane asmalita ArAdhanA karI hatI. prAraMbhamAM abhyAsakAlanI nIpaja hatI. dazavaikAlika sUtra abhyAsanA adhyayanarUpe, pachI adhyApanarUpe, te pachI dainika babbe traNa- cAra paikI eka hetu e jaNAve che ke jIvato masafma tti traNa samayanAM pravacano-vAcanAorUpe, nUtana sarjanarUpe ane sadbhAgavaM bhava' arthAt "huM ekAgracitta banIza A hetuthI zikSaNa saMsthAonI sthApanA-protsAhanarUpe teozrInuM samagra ya bhaNavuM joIe. prAyaH dIrdhakAlIna dainika abhyAsathI jIvana jJAna-sAdhanAmAM tatpara hatuM. ati ucca kakSAnI saMprApta A ekAgratA jinadarzanamAM pUjyazrIne evA ekAkAra adhyayanaruci ane kuzAgrabuddhinA baLe, dIkSAnA prAraMbhanA banAvI detI ke enAthI sahaja AnaMdanI sAthe kAMIka viziSTa varSomAM ja teozrIe vyAkaraNa-sAhitya-nyAya-prakaraNo- | divyAnubhUti paNa thAya. A saMdarbhamAM pUjyazrIe svayaM lakhela Agamo ane karmazAstro para abhuta prabhutva prApta karI lIdhuM eka prasaMga TAMkavA jevo che. hatuM. teozrInI adhyayana-ruci darzAvavA mATe eka ja prasaMga jevuM praNidhAna pUjyazrI bhaktinA kSetre dharAvatA hatA, noMdhavo paryApta thaI paDaze. vikrama saMvata 1990nI sAlamAM evuM ja praNidhAna pratikramaNAdi anuSThAnomAM ya dharAvatA hatA. teozrI potAnA gurudevo sAthe amadAvAda-maracanTa A saMbaMdhI eka hRdayasparzI AzcaryakArI prasaMga vi.saM. sosAyaTImAM virAjamAna hatA. e ja arasAmAM amadAvAda 2034nA temanA pAlitANAnA cAturmAsamAM banyo che. pAMjarApoLanA upAzrayamAM pU. AgamoddhAraka A. zrI (3) nAmanAmukata zAsanaprabhAvanAH pUjyazrInI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja virAjamAna hatA. e samaye zAsanaprabhAvanA nAmanAmukta ne abhimAnamukta hatI, je kAMI teozrI dararoja traNa mAilano vihAra karIne pU. sAgarajI thayuM che e gurukRpAthI ja thayuM che evuM dRDhapaNe mAnatA ane mahArAja pAse abhyAsa karavA AvatA ane abhyAsa karyA bAda jAheramAM kahetAM. emanA jIvananA yAdagAra sAdharmika bhaktinA punaH traNa mAilano vihAra karIne svasthAne jatA. Ama kAryarUpe, emanI preraNA-puruSArthathI muMbaI-bhUlezvaraabhyAsanI utkaTa tamannAnA yoge teozrI pratidina javA lAlabAgamAM taiyAra thayela paMcamaMjalI jaina dharmazALAno udghATana AvavAno cha mAilano vihAra karatA hatA....AvI adbhuta samAroha yojAyo tyAre pravacanamAM pUjyazrIe karela rajUAta sAdhanAne kaI siddhi na vare? A saMdarbhamAM TAMkavA jevI che. "sevA ane samAja' sAmayike teozrIe jIvanabhara jJAnanI sAdhanA ane jJAnano enA tA. 13-6-65nA aMkamAM pragaTa karela pUjyazrInA pracAra satata cAlu rAkhyo hato. saM. 2038mAM muMbaI pravacanamAMno eka aMza akSarazaH A mujaba che ke :majagAmamAM teozrI kAladharma pAmyA tenA eka divasa pUrve, jaina dharmazALAnA A kAryanI saphaLatAno saMpUrNa yaza potAnA tamAma bAlasAdhuone ekatrita karIne hitazikSA zeTha kAMtilAla IzvaralAla vagere vyaktioe mane Apela che ApatAM teozrIe pharamAvyuM hatuM ke "sAdhujIvanane saphaLa e, sau koInI bhakti ane lAgaNInuM pratibiMba che. bAkI banAvavA mATe niraMtara svAdhyAyamAM tatpara rahejo. pramAda sevyA sAdharmika bhaktinA aMga tarIke A dharmazALAnA kAryamAM mane je vinA jJAnopAsanAmAM AgaLa vadhajo." jIvananA aMtima divase kAMI saphaLatA maLI che tenuM pradhAna kAraNa mArA parama upakArI abhivyakta thayela A bhAvanA e ja darzAve che ke pUjyazrI dAdA gurudeva pU. pravacanaprabhAvaka sva. AcAryadeva zrI samyagujJAnanA kevA adbhuta ane apramatta ArAdhaka hatA!!! vijaya mohanasUrIzvarajI mahArAja tathA pU. gurudeva paramakRpALu (2) ArAdhanAyogomAM praNidhAna koI paNa AcArya zrI vijayapratApasUrIzvarajI mahArAjanI asIma kRpA ArAdhanA-anuSThAna jyAre mana-vacana-kAyAnuM praNidhAna uparAMta pratyeka kAryamAM sahakAra ApatA mArA nAnA-moTA arthAt tallInatA Ave che tyAre e ArAdhanA ApaNA mATe sAdhuono saMpUrNa sAtha che." bane che yoga. paNa...AvI tallInatA kAMI darekane hAthavagI nathI hotI. e to pUjyazrI samA virala AtmAone (4) saMghahitaciMtA-siMdUra prakara grantha jenI bhaktinA phalarUpe zrI tIrthakarapadanI prApti thayAnuM jaNAve che e hAthavagI hoya che. zuM darzanAdi ke zuM pratikramaNAdi : manane zrI saMghanI hitaciMtA karavAmAM pUjyazrI kharekhara agresara hatA. vyartha vyApAromAM na javA daIne dattacittatA keLavI rAkhavAmAM Jain Education Intenational Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 401 saMghane vyApaka arthamAM nihALIe to vartamAna zAsananAM sAdharmika baMdhuo mATe A eka virATa kArya pUjyazrIe evuM ekeeka aMgone temaNe paripuSTa banAvyAM hatAM ne saMghane te te karAvyuM ke tyArathI ja sAdharmika kSetre teozrInI gaNanA pU.A. gAma-nagaromAM virAjatA caturvidha saMgharUpe vicArIe to zrI vallabha-sUrIzvarajI ma.sA. sAthe thavA mAMDI...A uparAMta tenI bhaktimAM pUjyazrI jAgarUka hatA. Ama, beya rIte vi.saM. 2018mAM goDIjImAM pUjyazrIe sAdharmika sevA saMghanI saMghanA hitaciMtaka banIne teo kharA arthamAM 'samartha saMghanAyaka' sthApanA karAvI hatI. A saMsthAe te kALe dasa varSamAM rUA. banyA hatA. 6 lAkhathI vadhu rakama sAdharmikonI anna-vastra-auSadhAdi (pa) sAdharmikona apAra vAtsalya : zAstro kahe jarUriyAtamAM vahAvI hatI. vi.saM. 2016mAM vAlakezvara che ke eka tarapha dharmArAdhanA ane bIjI tarapha sAdharmikonI sarva pUjyazrIe jaina udyogagRhanI sthApanA karAvIne madhyamavargIya rItanI ucita bhakti. A baMne buddhirUpI trAjavAnAM be pallAmAM sAdharmikone jIvananirvAhanuM sAdhana karI ApyuM hatuM, je Aje mUkIe to banne pallAM samAna ja rahevAnAM!! jemanI bhaktino paNa anavarata cAlu ja che. A kAyamI Ayojano uparAMta mahimA Avo adabhata darzAvAyo che e sAdharmiko mATe cAturmAsa-aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsavomAM te te samaya pUjyazrInI lAgaNI-vAtsalya apAra hatuM. vi.saM. 2007mAM pUratI pUjyazrI hastaka thatI sAdharmika bhaktino vyApa paNa khUba 50 hajAranI jaMgI medanI vacce AcAryapadArpaNa thayA bAdanA vizALa hato, jemAM goDIjI pArzvanAtha sArdha zatAbdI mahotsava prathama pravacanamAM emaNe je zabdo uccAryA hatA temAM temanI A prasaMge thayela 250 sAdharmika kuTuMbanI thayela anna-vastralAgaNI-vAtsalyanAM pratibiMba jhilAya che. teozrIe kahyuM hatuM auSadhAdi bhakti vagere ullekhanIya che. tyAre ke "AcArya pada mATenI pUrNa anicchA chatAM muMbaInA zrI saMghanA amuka aMze upekSita A aMga paratvenI sakala saMgha, aneka saMsthAo ane vyaktionA AgrahathI jyAre pUjyazrInI viziSTa lAgaNI ane pravRtti, emanA meM A javAbadArIno svIkAra karyo che tyAre muMbaInA samasta saMghanAyakapadane kharA arthamAM caritArtha karatI hatI. saMgha ane tenA movaDIone mAro prathama anurodha e che ke (6) karuNAH karuNAnA saMdarbhamAM yAda karIe bhAratanA gauravasamA A vizAla nagaramAM bahArathI devadarzana girirAja zrI zatruMjayatIrtha paranA vastupAla maMtrIzvaranA prazasti yAtrA-auSadhopacAra vagere kAraNe harahaMmeza seMkaDonI saMkhyAmAM lekhano bIjo zloka. emAM masta kalpanA karAI che ke : AvatA ApaNA sAdharmika bhAIone utArA mATe muMbaInA jaina "devalokezvara! upAdhi thaI che" indra : "zI?" rakSaka : saMghane anurUpa dharmazALA ane dharmAnukUla bhojana mATe "ApaNA naMdana vanamAMthI kalpavRkSa corAyuM che." indra : "ema bhojanAlayanI A bhUmimAM je uNapa che te satvara dUra kare. dharma na bolIza. manuSyo para karuNA jAgavAthI meM ene vastupAlarUpe ane tenI ArAdhanA kalyANano mArga che, paraMtu jyAM sudhI pRthvItalane zobhAvavA mokalyuM che." A kalpanAne anusarIe ApaNA sAdharmiko anna vinA bhUkhyAM rahetAM hoya pUratAM vastro to pUjyazrI mATe ya evuM mAnI zakAya ke teonI pravRtti vinAnAM rahetAM hoya, rahevAnI sagavaDa vinAnAM hoya, kalpavRkSane anusaratI hatI. nA....nA....bhUlyo. kalpavRkSo to jIvananirvAha mATe phAMphA mAratAM hoya ane temanAM bALako yogya yAcanA bAda Ape che. jyAre pUjyazrInA jIvanamAM to zikSaNathI vaMcita rahetAM hoya; tyAM sudhI ene dharmasAdhanAnI karuNAnA kAraNe evuM ya nihALavA maLe che ke jemAM yAcanA sagavaDa ane nizcitatA kaI rIte hoya?" vinA ja apAtuM hoya! - A tIvra lAgaNInA pariNAme, vi.saM. 2016mAM punaH (7) jainazAsananI prabhAvanA : teozrInI muMbaI padhAryA tyAre teozrIe satata sAta varSa bhagIratha amogha upadezalabdhinA baLe vividha sthaLoe jainazAsananA puruSArtha-upadeza ApIne 56 vizALa khaMDo, traNa virATa hola mahattvanAM aMgorUpa jinamaMdiro - upAzrayo - AyaMbila yukta pAMca majalAnI AlizAna imArata sAdharmiko mATe taiyAra bhavano-jJAnamaMdiro-pAThazALA-dharmazALA-bhojanazALA karAvI ane temAM (1) dharmazALA, (2) bhojanazALA, (3) vagerenAM adbhuta nirmANa thayAM che. emAMya jIvananAM chellAM jaina vADI, (4) jaina klinika, (5) jaina jJAnabhaMDAranI mukhya varSo daramyAna muMbaImAM vicarIne sthaLe sthaLe jinamaMdirasarvAMgasuMdara suvidhA karAvI. samayanA takAjAne anurUpa upAzrayAdinA nirmANa kAje emaNe je bhagIratha puruSArtha Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 vizva ajAyabI : Adaryo hato enA ja kAraNe mohamayI muMbaInagarI maMdirothI pUjyazrI maMDita thaI gaI che. cembara-ghATakopara-kAMdivalI caturvizati anubhUtisampanna AtmajJAnI, jinAlaya-bhAyaMdara bAvana jinAlaya vagere devavimAna jevAM viziSTa vyavahArakuzaLa, samayajJa nayanaramya maMdiro teozrInI ja punIta preraNAnAM pariNAmo che. pUjyazrInI preraNAthI nirmita thayelAM jinamaMdironI saMkhyA vikhyAta vacanasiddha, prakhyAta lagabhaga zatAdhika che. e ja rIte muMbaI goDIjI jaina prabhAvI, premapratimA, snehamUrti, upAzraya, zAMtAkrujha jaina upAzraya-borIvalI jAmalIgalI jaina smitanA jAdugara, prazAntamUrti, upAzraya jevAM lagabhaga 65 bhavya ane AlizAna ArAdhanA- samatAsAgara, dharmadhruvatAraka, saMghasthaLo teozrInI amogha upadezalabdhi ane prakhara ekatAzilpI, premALa, vAtsalyapreraNAzaktinA paricAyaka banI rahe tevAM che. mUrti, zAsanaprabhAvaka, sadAye hasamukhA svabhAvavALA che. chelle chelle teozrInI preraNAthI saMvata 2033 ane mUla rAjasthAnanA majaladunArA nivAsI lukaDa gotrIya 2034mAM yojAyela aitihAsika ane ajoDa padayAtrA saMpratti mahArAjAnA vaMzaja evA pUjyazrInA pitAzrI mahAsaMgho zrI zetruMjaya tIrtha padayAtrA saMgha ane zrI giranAra pratApacaMdajI ane mAtAzrI ratanabahena varaso pahelAM gujarAtamAM tIrthayAtrAsaMgha-e to eka yazasvI, yAdagAra ane cirasmaraNIya mahesANAmAM AvIne vasyA. A rIte bALauchera mahesANAmAM itihAsarUpe sthAna-mAna prApta karyuM che. e mahAsaMghomAM je saMghavI poLamAM thayo. pUjyazrIno janma ajamera bAvara pAse udAratAthI saMgha-zAsananA ne anukaMpAdinAM Ayojano thatAM rAjanagara (vijayanagara)mAM vi.saM. 1976, phAgaNa suda pUnama hatAM tenA kAraNe to mAtra jaina samAjamAM nahIM paraMta jainetara dhULeTI, tA. pa-3-1920nI madhyarAtrie jyAre AkAzamAM samAjamAM ya e mahAsaMgho paratve Adara ane sabhAvanuM eka uccanA karkanA gurunA saMyoganA samaye thayo hato. dIkSA paNa alaukika vAtAvaraNa jAmyuM hatuM. uccanA karkanA gurumAM thaI hatI, je ema batAve che ke A bALaka uccapada evuM gurupada pAmaze ane e sAce ja siddha A sarva kAryonI sAthe sAthe keLavaNIsahAya, hospiTala thayuM. ApaNo AjanA A samAjamAM eka virala vibhUti tarIke nirmANa sahAya vagere sArvajanika kAryomAM ya teozrInuM yogadAna dhArmika AcAryapadathI teo vibhUSita che ane badhAne yogya abhuta rahyuM che. teozrInI preraNAthI pAlitANAmAM thayela zrI mArgadarzana ApI rahyA che. zetrujaya hospiTalanuM nirmANa aneka yAtriko ane sAdhusAdhvIjInA mATe AzIrvAda banI cUkyuM che. pUjyazrI nAnA hatA tyAre emanA gurudeva pUjyapAda vairAgyavAridhi, vardhamAna AyaMbila taponidhi, kAMkareja AvA paramapuNyazAlI ane guNagaNanidhAna pUjayazrInA dezoddhAraka AcAryadevazrImad vijayabhaktisUrIzvarajI mahArAja pAvana caraNakamalamAM ApaNe bhAvapUrNa vaMdana karIe. bALakonI dhArmika parIkSA levA mahesANA pAThazALAmAM padhAryA saujanya : zrI kAMdIvalI jaina che. mU. saMgha, bhulAbhAI desAI tyAre e jhaverIe A "hIrA' ne pArakhI lIdho. prathama roDa, kAMdIvalI (vesTa), muMbaI-67 aSADha vadi 6, tA. 4-8-1931nA divase amadAvAdamAM 11 varSanI kumaLI vayamAM pUjyazrInI dIkSA thaI hatI. parama pUjya gacchAdhipati saMsArI nAma "pannAlAla' uparathI saMyamI nAma "muni jainAcArya premasUrIzvarajI mahArAja sAheba premavijaya' rAkhavAmAM AvyuM. "yathA nAma tathA guNAH' A eka anokhuM vyaktitva ukti pramANe vinaya, vaiyAvacca, sevA sadbhAvanA, miSTa taraNatAraNahAra sarvajJa zAsana zrI jinazAsanamAM bhASAthI jotAM jotAM badhAne pyArA banI gayA. 34 varasanI vartamAnamAM vidyamAna AcAryagaNamAM paramapUjya prazAntamUrti uMmaramAM temano amadAvAdamAM paMnyAsa padano bhavya prasaMga gacchAdhipati AcAryadeva zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja UjavavAmAM Avyo. pUjyazrIno potAnA guru pratye bhaktibhAva sAheba agragaNya dharmadhuraMdhara AcAryomAMthI eka che. paNa anupama ane anokho hato. 84 varSanI vRddha uMmaramAM poSa mahinAnI kaDakaDatI ThaMDImAM paNa teonA gurudeve Jain Education Intemational Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 403 caudazano upavAsa ane pArzvanAtha bhagavAnanI ArAdhanA choDI tapasyA mATe to emanA vAsakSepa mATe paDApaDI thAya na hatI. roja savAre panyAsa premavijaya zaMkhezvara dAdAnA che. 250 gharanI jaina vastIvALA tharA gAmamAM 350 darabAramAM laI jatA. rAtre gurudeva pAse ja sUtA ane thoDo siddhitapa, kAMkareja samAjamAM 342 jeTalAM varasItapa, avAja thAya to jAgIne sevAmAM hAjara thaI jAya. AthI ja hADecAnagaramAM eka ja kuTuMbamAM 12-12 mAsakSamaNa, 8 thI guru mahArAjane bahu ja zAtA maLatI hatI. guru mahArAjano 15 varasanI uMmaranAM 108 bALakonI eka sAthe upadhAna kALadharma samAdhipUrvaka thayo tyAre temanI smRtimAM zrI zaMkhezvara tapa nI mALa A emanI tapa-siddhinAM anokhAM darzana che. mahAtIrthamAM zrI 108 pArzvanAtha bhaktivihAra mahAprAsAdanuM jaina-arjana badhAM ja tapamAM joDAI jAya che ane hemakhema bhavyAtibhavya vizvamAM sauthI moTA jinAlayanuM nirmANa tapa karIne pAra UtarI jAya che. pUjyazrI jyAM paNa karAvyuM. pUjyazrInA saMsArI moTA bhAI pa.pU. A. cAturmAsa mATe padhAre te saMghamAM sAMkaLI mAsakhamaNa, sAMkaLI subodhasUrIzvarajI ma.sA. bahu ja kriyAcusta ane saMyama soLabhag, sAMkaLI aThThAI, sAMkaLI aThThama ane sAMkaLI eka-lakSI hatA. A bAMdhavabelaDIe jinazAsanamAM AyaMbila tapa avazya ja thAya che. jabaradasta zAsanaprabhAvanA karI che. tA. 14-5-1959nA be varSa pahelAM pUjyazrI cAturmAsArthe mahesANAnA roja pATaNamAM pUjyazrI AcArya pada upara birAjamAna thayA. upanagara jaina zrI saMghanA prAMgaNe padhAryA tyAre AbAlavRddha vartamAnamAM teozrI pU. bhaktisUri (samIvALA) samudAyanA sahu janajananAM uramAM umaMganI Urmiono mahAsAgara tapAgacchAdhipati AcArya pravara pada para birAjamAna che. hilloLe caDhyo hato. pUjyazrInA Agamana sAthe ja sAMkaLI pUjyazrInA jIvana daramyAna 72 comAsAM thayAM che. mAsakSamaNa, sAMkaLI 16 upavAsa, sAMkaLI 8 upavAsa, pUjyazrInA dAdAgurudeva 5.pU. zAstravizArada AcAryapravarazrI sAMkaLI aTTama, sAMkaLI AyaMbila tapa ane sAmUhika tapamAM vijayadharmasUrIzvarajI ma.sA. (kAzIvALA) prakAMDa medhAvI 24 tIrthakara bhagavAna tapa (logassa ta5) Adi aneka tapa vidvAna hatA. 380 jeTalA paradezI skolara emanI pAse ArAdhanAothI bhAre dharmamaya vAtAvaraNamAM cAlI rahyAM hatAM. bhaNavA AvatA. pUjyazrInA AjJAvartI sAdhu-sAdhvIo preraka pravacanomAM 'prazamarati' graMtha, vikramacaritra upara ane 350 che. mahilAzibira ane bAlazibira cAlI rahyAM che. bhaktAmara gujarAta rAjya ahiMsA ane amAripravartananI pUjana, padmAvatI pUjana, mahAlakSmI pUjana, sarasvatI pUjana bAbatamAM samagra bhArata varSanuM pratinidhitva dharAve che. Adi bhavyAtibhavya sAmUhika pUjano thaI rahyAM hatAM. "zrI gujarAtanA kaMkara kaMkaramAM ahiMsAnuM amRta-Acamana thayuM che. kalpasUtra' upara opana pepara parIkSA levAmAM AvI rahI che. A to kumArapAla mahArAjA, hemacaMdrAcArya, pethaDa zAha ane pravacanamALAno lAbha levA mATe jena tema ja jainetara aneka maharSionI bhUmi che. Aje vikaTa samayamAM samudAya moTI saMkhyAmAM upasthita rahe che. rAjyastara para vyApaka rUpathI ahiMsAno paigAma phelAvavAnuM AMdolana pUjyazrI karAvI rahyA che. saM. 2045 AMbAvADI pUjyazrInI pAvana nizrAmAM aneka pratiSThAo, cAturmAsamAM paryuSaNa mahAparvanA eka divasa mATe tatkAlIna pAThazALAo, AyaMbilakhAtAo, dIkSAo, cha'rIpAlita mukhyamaMtrI zrI amarasiMha caudharI dvArA katalakhAnAM baMdha saMgho, upadhAno, aMdhajana garIba mATe meDikala kempo, rakhAvIne kumArapAla mahArAjAnI smRti karAvI dIdhI hatI. hospiTalo, dharmazALA, annakSetra, jIvadayAnAM kAryo, gauvaMza hatyAbaMdInAM kAryo, sametazikhara tIrtha rakSAnAM kAryo Adi pachI sAbaramatI cAturmAsamAM paNa mukhyamaMtrI zrI cimanabhAI paTela dvArA pahelAM 3 divasa ane pachI 8 divasa katalakhAnAM mAnavatAnAM kAryo karIne pUjyazrIe samAjamAM dhArmika tathA baMdha rakhAvavAmAM AvyAM hatAM. mahArASTramAM tatkAlIna AdhyAtmika krAMti karI che. mukhyamaMtrI zrI gopInAtha muMDe dvArA ane rAjasthAnamAM saujanya : pa.pU.A.vi hemacaMdrasUrijI ma.sA., paM. kulacaMdra vi. tatkAlIna mukhyamaMtrI zrI bhairosiMha zekhAvata dvArA ma.sA.nI preraNAthI zrI yogezabhAI jayasukhalAla saMghavI rAjyabharamAM gauvaMza hatyAbaMdI pUjyazrInA upadeza dvArA morabInivAsI (hAla-madrAsa) karavAmAM AvI hatI. Jain Education Intemational Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 vizva ajAyabI : vaizAkha vada 10nA zubha divase gurudeva AcAryazrI vijayasurendrasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste dIkSAgrahaNa karI. pU. gurudeve temanuM nAma "rAmavijayajI' rAkhyuM. gurudevanI AjJAne anuvartIne muni zrI rAmavijayajIe AgamagraMthono gahana abhyAsa karyo ane nyAya, vyAkaraNa, sAhitya Adi viSayomAM pAraMgata banyA. yogoddhahana karIne Agamano adhikAra meLavI lIdho. apramattabhAve ane zuddha bhAvanAothI custa saMyamajIvana jIvatA munizrImAM pU. gurudeve saMpUrNa yogyatA joI saM. 1999nA Aso vada 3nA zubha dine gaNi padathI vibhUSita karyA. 89 varSanI jaipha vaya, 75 varSano saMyamI paryAya, 55 varSano AcArya paryAya, tapAgacchAdhipati...jJAna upAsaka zrI vijayarAmasUrIzvarajI mahArAja eTale jJAnanI gaMgA ane kriyAnI yamunAno subhaga saMgama mahAna ArAdhakanuM virala vyaktitva. zAsanaprabhAvaka gacchAdhipati pU.A. zrI vijayarAmasUrIzvarajI ma.sA. garavI | gujarAtanA mahAnagara amadAvAda najIka eka ghaNuM raLiyAmaNuM gAma che. nAma che kubaDathala. prakRtine khoLe ramatAM A kubaDathala gAme eka saMskArI ane zIlasaMpana zrAvakadaMpatI rahe. zrAvakanuM nAma bhalAbhAI ane emanAM patnInuM nAma gaMgAbAI. bhalAbhAI yathAnAma bhalamanasAIthI bharelA ane gaMgAbAI yathAnAma dharmamaya pravRttithI pavitra jIvana vitAvatAM sukhapUrvaka divaso pasAra kare. A daMpatIne saMsAranA uttama phaLarUpe be putro prApta thayA : 1. vADIbhAI ane 2. ramaNabhAI. baMne bhAIoe durbhAgyavazAt bALapaNathI ja pitRchAyA gumAvI. dAdAjI pUMjAbhAI ane mAtA gaMgAbAnI chAyAmAM baMne bhAIoe saMskAranA pATha zIkhyA ane dharma pratye abhiruci keLavI. evAmAM pUMjAbhAIne dhaMdhArthe amadAvAda AvI vasavuM paDyuM. mAtA gaMgAbAI ane baMne bhAIo paNa amadAvAda AvIne rahyA, paraMtu tyAM paNa vidhinI kUratAe dAdAjI paMjAbhAIne A duniyAmAMthI uThAvI lIdhA. A AghAtothI dharmamaya vRttivALA ramaNabhAImAM vairAgyabhAvanA tIvra thaI UThI. temane saMsAranI asAratA samajAI gaI ane cAritra levAnI bhAvanA thaI. evAmAM amadAvAda birAjamAna parama pUjaya AcArya bhagavaMta zrI vijayasurendrasUrIzvajI mahArAjanI vairAgyasabhara vANI sAMbhaLI ramaNabhAI saMyamajIvana mATe tatpara thayA. temaNe mAtA samakSa dIkSA grahaNa karavAnI anumati mAgI. parIkSA lIdhA bAda mAtA temanI vAtamAM saMmata thayAM, paNa vADIbhAIne A vAtanI khabara paDI eTale te akaLAI UThyA. te potAnA nAnA ane lADakavAyA bhAIne sAdhu banavA de tema nahotA. A virodhamAM keTaloka samaya vyatIta thayo. aMte ramaNabhAInA daDha nirNaya sAme kuTuMbIjanoe jhUkI javuM paDyuM. mAtAnI icchA paNa dIkSA levAnI thatAM A kAryamAM vadhu utsAha Avyo. aMte saM. 1973nA mahA suda pAMcame janmelA A bhAgyazALI bALaka ramaNe, 13 varSanI nAnI ane kumaLI vaye saM. 1986nA gaNivara zrI rAmavijayajI mahArAja to prathamathI ja jaina zAsananI prabhAvanAmAM rata hatA. teozrInI vyAkhyAnazailI atyaMta mohaka hatI, tethI temano bhAvika samudAya paNa uttarottara vizALa banato rahyo. evAmAM saM. 2006nA kArataka suda pAMcamanA gojhArA divase pU. gurudevanuM svargagamana thayuM. pU. zrI rAmavijayajI mahArAja mATe A AghAta sahana karavo duSkara hato, paraMtu teozrI jJAnadRSTinA prabaLa prabhAve samAdhAna sAdhIne akhaMDapaNe zAsananAM kAryo karatA rahyA. teozrInI A viziSTa ane niraMtara cAlatI dharmapravRttiothI prerAIne aneka zrIsaMghoe temane AcArya pada grahaNa karavA mATe vinaMtIo karI. chevaTe, aMtarathI to AvI padavIothI alipta rahevAvALA A munirAjane, vaDIla gurubhrAtA pU. paMnyAsajI zrI rAmavijayajI mahArAje saM. 2007nA vaizAkha suda 3 nA zubha divase pATaNamAM khetaravasInA pADAmAM paMnyAsa pada tathA vaizAkha suda panA zubha divase AcArya pada arpaNa karyuM. gaNivara zrI rAmavijayajI sakala samudAyanA adhipati AcAryadeva zrI vijayarAmasUrIzvarajI mahArAja banI gayA. pU. AcAryadeva hAlamAM ghaNA puNyazALI AtmAone sanmArge vALI rahyA che. gujarAta, rAjasthAna Adi teozrInAM mukhya vihArakSetro che. A uparAMta, bihAra, baMgALa, uttara pradeza, mahArASTra Adi pradezomAM paNa temaNe cAturmAsa karyo che. vi.saM. 2044mAM Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa bharAyelA munisaMmelananA teozrI saphaLa sUtradhAra hatA. samagra zrIsaMghonI ekatAnuM saMvardhana-poSaNa karavAmAM teozrIno ananya phALo che. evA e pUjya AcAryadeva vartamAnamAM paNa cAritranA kaDaka pAlananA AgrahI hatA. ATalI uMmare paNa jarA paNa zithilatAne sthAna nahotuM. makkama manobaLa dharAvatA pUjyazrIjInuM jIvanakavana anokhuM hatuM. evA e mahAna sUrivara saM. 2061nA phAgaNa vada 9nA dine tA. 3-405nI DhaLatI saMdhyAe 5 kalAka ane 05 miniTe kALadharma pAmyA. koTi koTi vaMdanA!! saM. 2062nI phAgaNa vada 9nI vArSika tithie dehabhakti nahi guNasmRti dvArA yAda karIne hRdayathI bhAvAMjali arpizuM. dehathI khAkha banelI bhakto mATe lAkheNI gururAma pAvanabhUmimAM gurunI najaramAM kAyama vaselA ziSyAcArya zrI vijaya abhayadeva sUrIzvarajI ma.nI sAnidhyatAmAM gururAmanI amara kahAnInuM vAgoLavA jevuM guMjana thaze ane zubhamaMgala phAunDezananI sevA savAI banaze. aMte mahAna jaiAcAryazrIe potAnA jJAna-dhyAna zuddha AcArano vAraso samudAyanA AcAryo padastho-sAdhu-sAdhvIjI sahita 350mAM mUkIne gayA che. jeno ahesAsa Aje paNa thaI rahyo che. vartamAne potAnA ja paTTadhara ziSyaratna AcArya zrI vijaya abhayadevasUrIzvarajI ma. gurunA pagale pagale eja AcAra pAlana sahita tapa-tyAga anubhUtimAM abhibhUta thaI gurukRpAe yAvacaMdra divAkarau jevA zAsanaprabhAvanAnA mahAna kAryo karI gurunA gauravamAM cAra cAMda lagAvI rahyA che. samasta surata jaina saMghanA cAre phirakAo dvArA A eka mahApuruSanI vArSika tithie aneka AcAryo-zreSThio upasthita rahI. zubha maMgala phAunDezana dvArA nirmita pAvanabhUminA vizALa saMkulamAM guNAnuvAda sabhAmAM guNavaibhavanuM darzana karAvyuM. bhUminI prabhAvakatA paNa tyAre jovA maLe che dara ravisomavAre hajAro bhAviko darzana karavA AvI gurucaraNasparza karI dhanyatA anubhave che. guruguNasmRtimAM tapa-japa sAthe jIvadayA meDikala kempa anukaMpAdi sevanA kAryo paNa bhakto udAra hAthe karI rahyA che. 405 marudharadezoddhAraka, rAjasthAnadIpaka, jaina dharmadivAkara, tIrthaprabhAvaka, zAstravizArada, sAhityaratna, kavikulabhUSaNa, gacchAdhipati pU. A.zrI vijayasuzIlasUrIzvarajI ma. gujarAtanA mahesANA jillAmAM dAdA bhaTevAjInI gheghUra chAyAmAM vaselA cANasmA gAmamAM saM. 1973nA bhAdrapada zukladvAdazInA suvarNa prabhAte eka tejapuMjanuM avataraNa thayuM. pitA caturabhAI ane mAtA caMcaLabahenanA A lADalA putraratnanuM dhArmika saMskArothI lAlanapAlana thatuM rahyuM. 'putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI'--e nyAye bALapaNathI ja tejasvitA-saumyatA lalATe camakatAM hatAM. emAM mAtApitAnA susaMskAronA phaLasvarUpa mAtra 10 varSanI kumaLI vaye ja cAritranA pAvana paMthe prayANa karavAnI bhAvanA jAgI. aMtaranI A bhAvanAne yogAnuyoga vega maLato gayo. saM. 1988mAM 15 varSanI kumaLI vayamAM agArano tyAga karI, mevADanI rAjadhAnI udayapuranI pAvana dharatI para aNagAra jIvanane svIkAryuM. pU. zAsanasamrATazrInA pAvanatama nAmathI koNa ajANyuM hoya! teozrInA sAhityasamrATa ziSya pU. pravartaka zrI lAvaNyavijayajI mahArAjanA caraNe jIvana samarpita karyuM. saMsArI godaDabhAI zrI suzIlavijayajI banyA. pUjya zAsanasamrATazrInA varad haste vaDI dIkSA apAI. samaya jatAM jJAna ane anubhavamAM vRddhi thaI, kriyAnI zreSThatA vadhI. yogoddahana bAda saM. 2007mAM verAvaLamAM pUjyazrIne gaNi padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. e ja varSe vaizAkha suda-trIja akSayatRtIyAne divase amadAvAda-rAjanagaramAM paMnyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM AvyA. pUjyazrI prakhara vidvAna, suMdara vaktA, samartha kavi ane zAMtamUrti tarIke prasiddhi pAmyA che. vyAkaraNa, nyAya, sAhitya tema ja AgamAdinA tattvavettA che. saMyamanuM suMdara ArAdhana, samudAyanuM saMcAlana tema ja graMtharacanA ane graMthasaMpAdananAM kAryomAM teozrInI pratibhA jhaLakI rahI che. 45 AgamonA yogoddahana savidhi-sAvadhAnIpUrvaka ane kriyAraktatAe karyAM. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 vizva ajAyabI : jJAna ane sAdhanAnA yaza sAthe pU. guruvaryanI 33 varSa sudhI gaMbhIra mAMdagI pachI gAMgajIbhAI svastha thavA mAMDyA. e akhaMDa apramattabhAve sevA karI. rAjasthAnanI dharatI para vicarI ghaTanA pachI potAnAM mAtuzrIne pratikramaNa vagere vidhi pustaka rahela A virala vibhUtine kavidivAkara pU. A. zrI vAMcIne karAvatAM karAvatAM ane mAtuzrInI sAthe tapazcaryA karatAM vijayadakSasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM saM. 2021nA mahA karatAM yuvAna vaya thatAM temaNe kacchanAM tIrthonI yAtrA karI ane suda trIjanA divase muMDArA gAme upAdhyAya padathI alaMkRta tyAra pachI sametazikhara ane tenI AsapAsanAM tIrthonI yAtrA karavAmAM AvyA ane saM. 2021nA mahA suda pAMcamane divase karI. teo dhArmika utsavomAM AgaLa paDato bhAga levA lAgyA te ja pAvana dharatI para zAsanadhurAne vahana karanAra tRtIya pada- ane muMbaImAM kacchI mahAjanavADImAM sAmAyika-pauSadha vagere AcArya pada para ArUDha karavAmAM AvyA. paNa niyamitapaNe karavA lAgyA. pUjyapAdazrI rAjasthAna, gujarAta, saurASTra, mahArASTra, evAmAM teo jAmanagaramAM te samayanA acalaAdhrapradeza, madhyapradeza, chattIsagaDha, baMgAla, jhArakhaMDa, bihAra, gacchAdhipati pU. zrI gautamasAgarasUri ane temanA ziSya pU. karnATaka Adi rAjyomAM vihAra karI apUrva zAsana gaNivarya zrI nItisAgarajI mahArAjanA saMparkamAM AvyA. dIkSA prabhAvanApUrvaka 187 jinAlayonI aMjanazalAkA-pratiSThA saMpanna levAnI potAnI bhAvanA vyakta karI ane te pramANe saM. karAvI hatI 1993mAM temaNe potAnA gAma deDhiyA (kaccha)mAM caitra vada nitya pensila dvArA sAhitya lekhana karI saMskRta-prAkRta 8ne divase dIkSA grahaNa karI pU. zrI nItisAgarajI mahArAjanA hindI-gujarAtI bhASAmAM 150 granthonI racanA karI hatI. 35 ziSyarUpe munizrI guNasAgarajI nAma dhAraNa karyuM. kacchacha'rIpAlakasaMghanI nizrA pradAna karI hatI. chelle pUjyapAda zrI mAMDavImAM, jAmanagaramAM, bhUjamAM, kaccha-godharAmAM, moTA karnATaka pradezamAM beMgalora ( cipeTa) cAturmAsa daramyAna Aso AsaMbiyAmAM ema eka pachI eka emanAM cAturmAsa thatAM suda-8, 11-10-08nA navapada olImAM tRtIya AcAryapadanA rahyAM. emanI asAdhAraNa tejasvitA pArakhIne gurumahArAje divase prAtaH brahmamuhUrtamAM kAussagga mudrAmAM samAdhipUrvaka paMDito rAkhIne emane saMskRta ane prAkRta bhASAno UMDo kALadharma pAmyA hatA. abhyAsa karAvyo. samaya jatAM saM. 1993mAM temane upAdhyAya taponidhi, zAsana-samrATa, bhAratadivAkara pada pradAna karyuM ane saM. 2003mAM pU. A. zrI gautamasAgarasUrijIe temane gacchanI sarva javAbadArI paNa acalagacchAdhipati soMpI. saM. 2012mAM muMbaImAM temane zrIsaMgha taraphathI AcArya pU. AcAryapravara zrI padavI ApavAmAM AvI ane teo saM. 2030mAM bhadrezvara guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tIrthamAM tIrthaprabhAvaka acalagacchAdhipati pU. AcAryazrI pU.A. zrI guNasAgarasUrijI mahArAjano janma saM. guNasAgarasUrijI ma.sA tarIke prasiddha thayA. gacchAdhipati 1969nA mahA suda 2 ne zukravAre kacchamAM deDhiyA gAme thayo AcArya bhagavaMte tyAra pachI kaccha, rAjasthAna, bRhad muMbaImAM hato. emanA pitAzrInuM nAma ka.vI.o. jJAtinA lAlajI aneka sthaLe vihAra karI aneka zreSThIone pratibodha ApIne devazI cheDA ane mAtuzrInuM nAma dhanabAI hatuM. temanuM potAnuM aneka mahattvanAM dharmakAryo karAvyAM. temaNe zrI AryarakSita jaina saMsArI nAma gAMgajI hatuM. pitA lAlajIbhAIe vyavasAyArthe tattvajJAna vidyApIThanI sthApanA kaccha-merAumAM karAvI. muMbaI AvI rivarImAM dukAna karI hatI. 12 varSanA bhujapurathI bhadrezvara tIrthano saMgha kADhyo. merAumAM zrAvikAgAMgajIbhAI pitAzrI sAthe dukAnamAM joDAtAM teo zALAmAM vidyApIThanI sthApanA karAvI. kacchathI zatruMjayanI tIrthayAtrAno vyAvahArika zikSaNa cAra dhoraNa sudhInuM ja laI zakyA. tera cha'rIpAlita saMgha kaDhAvyo. uparAMta jinamaMdiro, upAzrayo, varSanI uMmare gAMgajIbhAIne zItaLAno roga thayo ane evI jJAnamaMdiro, dharmazALAo, graMthAlayo, aMjanazalAkAgaMbhIra sthitimAM mukAyA hatA ke pitAzrIe mAneluM ke teo pratiSThAo, jIrNoddhAra, dIkSA-padavIpradAno vagere vividha avasAna pAmyA che. eTale smazAne laI javAnI taiyArI karavA prakAranAM ghaNAM kAyo vaSovarSa mahotsavapUrvaka karAvyAM. potAnAM mAMDelI, tyAM zarIramAM halanacalana thai ane cha mahinAnI mAtuzrIne dIkSA ApI sAdhvI dharmazrIjI nAma ApyuM. saM. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNA 409. 204)mAM emaNe muMbaIthI sametazikharajIno saMgha ane guNasAgarasUrijI mahArAja atyaMta saraLa hRdayanA ane vatsala sametazikharathI zatruMjayano cha'rIpAlita saMgha kaDhAvyo e emanI svabhAvanA hatA. potAnA ziSyone pitAtulya rahIne saMbhALatA, virala siddhi lekhAya. temanI preraNAthI sametazikharamAM teonI dareka rIte pragati thAya tenI satata kALajI rAkhatA. samavasaraNa 20 jinAlaya tIrthanuM nirmANa kacchI dharmazALA teono AzAvarti samudAya kula 50 zramaNo ane 225 sahita karAvyuM ane kacchamAM 72 jinAlayanAM nirmANanuM kArya zramaNIgaNa pramANa hato. vikramanI ekavIsamI sadIno upAzrayo, dharmazALA vagere nirmANa pAmyA. itihAsa lakhAze tyAre ardhazatAbdIthI vadhu dIkSAparyAyanAM jaina-ekatA mATe teozrIe prazaMsanIya pravRttio ane varSomAM jainazAsananI anekavidha sevA bajAvI janAra mahAna pracAra karyo. emanI preraNAthI vividha prakAranAM adhivezano gacchAdhipatizrInuM nAma suvarNAkSare lakhAze. pUjyazrI 77 ane saMmelano yojAyAM hatAM. emane jude jude samaye vividha varSanI vaye, saM. 2044nA bhAdaravA vada 38 ne somavAre padavIthI saMgha ane samAje alaMkRta karyA. teozrInI nizrAmAM muMbaImAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. temanI janmabhUmi be adhivezanomAM bhAratanA rASTrapati jJAnI jhelasiMgha padhAryA kaccha-deDhIyAmAM teonA ajoDA khetaramAM smRtirUpe zrI guNa hatA. 72 jinAlaya tIrthanI bhUmi upara saM. 2043mAM pArzvanAtha tIrtha nirmANa pAmyuM che. pUjyazrInA bhavyAtmAne koTi akSayatRtIyAnA divase rASTrapatie temane sAtamAM varasItapanuM koTi vaMdanA! pAraNuM karAvavA ikSarasa vahorAvyo. emanI preraNA ane paMjAbanuM kohinUra sadupadezathI jude jude sthaLe ane jude jude samaye keTalAka pa.pU. gacchAdhipati A. zrI yuvakoe ane yuvatIoe dIkSA lIdhI. e rIte emanA haste 115 thI vadhu sAdhvIoe dIkSA lIdhI ane pacAseka kailAsasAgarasUrIzvarajI sAdhuoe dIkSA lIdhI, jemAM emanA ziSyo pU. Alekhana : saMyamasAgarajI ma.sA. guNodayasAgarajI ane pU. kalAprabhasAgarajIne AcArya padavI apAI che. Ama emanA prabhAvaka caritrathI acalagacchano sAdhu-sAdhvIjIno vizALa samudAya Ubho thayo che. pU.A. zrI guNasAgarasUrIzvarajI mahArAje jainazAsananAM je vividha kAryo karyA temAM temaNe sAhityakSetre karelA samRddha pradAnanuM paNa vismaraNa na thavuM joIe. teozrI zrutasAhityanA abhyAsI hatA. saMskRta-prAkRta Adi bhASAnA prakhara paMDita hatA, kavi paNa hatA. gujarAtI ane saMskRta bhASAmAM temaNe ghaNI racanAo karI che. teozrIe AryarakSitasUri, kalyANasAgarasUri ane gautamasAgarasUrinAM caritro saMskRta bhASAmAM racelAM che. uparAMta, samarAditya caritra (laghu-gadya), pUrvakAlIna itihAsa jene paMcAladezathI saMbodhato hato te triSaSTi sAroddhAra tema ja parvakathAsaMgraha, zrIpAlacaritra, vartamAnakAle paMjAba prAntathI oLakhAya che. A prAMtano pArzvanAthacaritra vagere graMtho racyA che. temaNe aneka stavano, abhUtapUrva itihAsa sAhasika ane zUravIratAno itihAsa che. moTI pUjAo, coDhALiyAM, stutio, duhAo, prArthanAo A mahApuruSano janma paMjAba prAMtanA ludhiyAnA zaheranI vagerenI paNa racanA karI che. eka lAkhathI vadhu zlokapramANa sakIe AvelA jhagarAvA gAmanI pAvanadharA upara vi.saM. jeTaluM sAhitya saMskRta ane gujarAtImAM, gadyamAM ane padyamAM, 1970nA mAgazara vada-86 chaThThane zukravAra, tA. 19-12emanA hAthe racAyuM che, je teozrInI mahAna siddhi che. 1913nA zubha divase zubha samaye thayo hato. emanAM keTalAMye stavano rojanI dhArmika vidhimAM aneka bhAvikone mukhe gavAtAM saMbhaLAya che. pU.A. zrI sthAnika sthAnakavAsI samAjanA AgevAna ane nIDara evA zrI rAdhAkRSNadAsajI caritranAyakazrInA pitAzrI hatA. Jain Education Intemational Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 vizva ajAyabI : mAtA rAmarakhI devIvI kUkhe kuladIpaka svarUpe avatarI kAzIrAme graMthapAlane vinamratAthI javAba Apyo ke meM caritranAyake gharanA vAtAvaraNane bAlyAvasthAmAM ja saumyapUrNa graMthanuM vAMcana karela che. temAMthI mane je pUchavuM hoya te pUchI vAtAvaraNathI bharI dIdhuM hatuM. zako cho. huM peja naMbara sAthe Apane te aMge jaNAvIza pachI mAtA ane pitA dharmaparAyaNa to hatA ja sAthe sAthe Apa nakkI karajo ke meM pAnA uthalAvyA che ke graMthanuM vAMcana bhadrika pariNAmI ane pApabhIru paNa hatA. svabhAve zAMta ane karela che. kAryamAM dakSa hatA. A sivAya bIjA aneka prasaMgo caritranAyakazrInA caritranAyakazrIne eka moTAbhAI ane cAra baheno hatI. kolejakALa daramyAna avAra-navAra banyA che. je aneko mATe temAM sauthI nAnA caritranAyakazrInuM nAma kAzIrAma pADavAmAM AdarzarUpa che. kolejakALa daramyAna AtmaciMtananA vAMcana karela AvyuM hatuM. parivAramAM sauthI nAnA hovAne kAraNe saunA graMthonA kAraNe AtmasAdhanA karavAnI tAlAvelI pragaTa thaI tethI priyapAtra ane lADakavAyA banI gayA hatA. temaja ema kahI zakAya ke kolejanuM jIvana pUjyazrI mATe jIvana bAlyAvasthAthI ja caritranAyakazrInuM pratibhAsaMpanna vyaktitva parivartana karavA mATenuM nimitta banI gayuM. hatuM. mAtApitAnA suskArothI saMskRta thayeluM caritranAyakazrInuM prAthamika abhyAsa pUrNa thatA AgaLa abhyAsArthe jIvana pratidina AtmasAdhanAmAM joDAvavA mATe icchuka thavA gAmamAMnI dayAnaMda matharadAsa kolejamAM InTaravya pAsa karI lAgyuM. parivAranA vaDIlo pratye AdarabhAvane kAraNe vaDIlono prasiddha evI lAhora yunivarsiTInA sanAtanadharma kolejamAM pUrNa prema saMpAdana karI lIdho hato. bI.e.mAM sArA mArke pAsa thaIza to tane vadhu AgaLa abhyAsa yuvAvasthAe pahoMcelA kAzIrAmane joIne mAtA-pitAe mATe laMDana mokalIza. jyAre caritranAyakanuM mana vyavahArika svanA lADakavAyA naMdane saMsArabaMdhanathI bAMdhavA icchatA hatA abhyAsa mATe taiyAra na hatuM. teone to AtmajJAnanI tIvra eTale ke lagnagraMthIthI joDI devA icchatA hatA. jyAre jhaMkhanA hatI. caritranAyakanuM mana ane Atma kaMIka juduM ja icchatuM hatuM. temane kolejanA jIvanakALa daramyAna caritranAyakazrIe pa.pU. mana saMsAra baMdhana to jela jevuM lAgatuM hatuM. paNa A vAta mahopAdhyAyazrI yazovijayajI ma.sA. racita adhyAtmasAra graMthanuM mAtA-pitAnI AgaLa jaNAvI zakatA na hatA. kAraNa ke teo pacAsavAra vAMcana karela. A sivAya bIjA aneka graMthonuM jANatA hatA ke mArI upara rahelo sneha mArI bhAvanA pUrNa avAranavAra vAMcana karela. karavAmAM bAdhaka banI raheze. kumArAvasthAne zobhatA AbhUSaNothI kAzIrAma sajadhaja kAzIrAmanI bhAvanA lagnagraMthIthI joDAvavAnI na hovA banI zobhAne cAra cAMda lagAvavA lAgyA ne kolejanA chatA paNa mAtApitA ane pAravAranA Agrahane vaza banA vAtAvaraNathI alipta rahIne AtmaraNakAranA udyAnamAM viharavA saMsAranA baMdhanathI baMdhAvuM paDyuM. manameM hai vairAgInI ukti lAgyA. anusAra kAzIrAma paNa manamAM saMsArane choDavAnI tIvra icchA laIne rahyA hatA tethI lagna karyA chatAM paNa saMsAranA maMDANa kolejamAM rahela pustakAlayamAMthI samaya maLe tyAre karyA na hatA. bhogone to teo roga samAna mAnatA hatA. tethI pustako lAvI vAMcana karatA kAzIrAmane vAMcananuM evuM to gheluM ja bhogothI bhAgavAnI tAlAvelIne kAraNe takanI rAha joI lAgyuM hatuM ke rojeroja avanavA viSayonA graMtho lAvIne zAMta rahyA hatA. taka maLe to huM ahIMyAthI ghara choDI bhAgI jaIne citte tenuM adhyayana karavA lAgI jatA ne eka-be divasamAM sAdhu banI jauM. AvI prabalecchAne teoe pariNAma ApI graMthanuM puratuM vAMcana karI te graMthane pustakAlayamAM parata karI dIdhuM. ne ghare koIne kIdhA vagara rAtrinA samaye gharano tathA AvatA. grAmano tyAga karI paMjAbane tilAMjalI arpI gujarAtanI dhanya ekadA graMthapAle kAzIrAmane pUchI lIdhuM ke bhAI dharA tarapha prasthAna karI dIdhuM. pustakanA pAnA pheravavA laI jAya cho ke zuM? caritranAyaka kAzIrAmane cAritra levAnI tIvra icchA Jain Education Intemational Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 jaina zramaNa pragaTI hatI ane te mATe sthAnakavAsI saMpradAyanA choTelAlajI pAse avAranavAra jaI te aMgenI icchA pragaTa paNa karatA ane cAritra ApavA mATe vinaMti paNa karatA tyAre choTelAlajI ma. kahetA ke tArA pitAzrI kevA che tene tane khyAla che ne huM tane sAdhu banAvuM to te mane paMjAba choDAvI de tethI huM tane dIkSA na ApI zakuM. jo tAre dIkSA levI ja hoya to gujarAta jA tyAM tane suyogya muni cAritra pradAna karI zakaze. mahAnubhAva kAzIrAma tAro parivAra sthAnakavAsI saMpradAyano anuyAyI che jyAre gujarAtamAM mUrtipUjaka saMpradAyanA sAdhuo vadhAre pramANamAM che chatA paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhaje ke mUrtipUjaka saMpradAyanA sAdhu pAse tuM cAritra grahaNa karIza to paNa koI prakArano vAMdho nathI. kAraNa ke sAdhu banyA pachI tAre pUjA karavAnI rahetI nathI. mArA tane aMtaranA zubha AzIrvAda che. paMjAbane chellI salAma ApI sIdhA ja gujarAtanI dharA upara paga mUkI tene praNAma karI gurunI zodha prAraMbhI. amadAvAda-muMbaI Adi aneka zaheromAM pravAsa kheDyo. chelle pAlitANA jaI AvyA. paNa mana kyAMya TharyuM nahIM. tethI koIe salAha ApI ke mahesANA pAThazALAmAM jaIne dhArmika abhyAsa karo pachI dIkSAnI vAta karajo. pAlitANAthI mahesANAno pravAsa kheDI zrI yazovijaya jaina saMskRta pAThazALAnI mulAkAte padhAryA. pAThazALAmAM jaI abhyAsa aMge praveza mATe mukhya adhyApakazrInI sAthe carcA vicAramAM ane svanI bhAvanA darzAvI paNa adhyApakazrIe kahyuM ke koInI oLakhANa lAvavI paDe. eTale hatAza banI saMghanA upAzraye birAjamAna sAdhu bhagavaMtazrIne vaMdana-darzana karavA padhAryA. saMghanA upAzraye pa.pU. tapasvI munirAja zrI jitendrasAgarajI mahArAja birAjamAna hatA ane. teo paNa mahesANAnA ja vatanI hatA ane ekalA ja hatA. bhAI kAzIrAma upAzrayamAM AvyA ne vaMdana karIne purimudde ekAsaNAnuM paccakhANa mAMgyuM. caritranAyakazrIe gharachoDyuM tyArathI ja eka prakArano manamAM saMkalpa karelo ke jyAM sudhI cAritra udayamAM na Ave tyAM sudhI purimuTTa ekAsaNAthI ochuM paccakhANa karavuM nahIM. jene AjakAla karatA be mahinA vyatIta thaI gayA. Jain Education Intemational 409 munirAjazrI jitendrasAgarajIe paccakkhANa ApyA bAda pUchyuM ke kone tyAM mahemAna tarIke padhAryA cho. kAraNa eka to ajANyo cahero tathA hindIbhASI ane paMjAbI jevI paDachaMda kAyA joIne munivara vicAravA lAgyA. kAzIrAme je satyavAta hatI te darzAvI dIdhI ne kahyuM ke mAre to dIkSAnI bhAvanA che koI mane dIkSA ApavA taiyAra thatuM nathI. abhyAsa mATe pAThazALAmAM Avyo to tyAM paNa nakAro bhaNavAmAM Avyo. mAre cAritra levuM ja che. Apa mane cAritra Apazo tyAM muni zrI jitendrasAgarajIe hA pADI dIdhI ne kAzIrAmane ekAsaNuM karavAnI eka zrAvakane tyAM vyavasthA karAvI ApI ekAsaNuM karIne upAzrayamAM AvI munirAjanA sAMnidhyamAM upasthita thaI gayA ne dIkSA mATe punaH munirAjane vinaMtI karI. rAtrinA samaye munirAje zrIsaMghane tathA svanA paricitone bhegA karyA ne dIkSA ApavA aMge carcA-vicAraNA karI tyAre sarvee eka ja sUre dIkSA ApavA mATe spaSTa zabdomAM nA pADI dIdhI. kAraNa te samaye AjhAdInI caLavaLa cAlatI hatI ne paMjAba prAMte A caLavaLamAM khUba ja rasa lIdho hato. tethI AjhAdI meLavavA krAti paMjAbe uThAvI hatI. kAzIrAma eka to ekala-dokala hatA koIpaNa paricita hatuM nahIM ane sAthe sAthe paMjAbI hatA tethI mahesANA zrI saMghe mu. zrI jitendrasAgarajI ma.sA.ne kAzIrAmane dIkSA ApavAnI nA pADI dIdhI ane mu. zrIne kahyuM ke A paMjAbI upara vizvAsa na rAkhatA koInuM khUna karIne Avyo haze to polIsa tene zodhatI haze tethI ApaNe laphaDAmAM paDavAnI kyAM jarUra che. zrI saMghanA badhA ja sabhyo vidAya thayA pachI mu.zrIe kAzIrAmane badhI vAta karI paNa tenI makkamatA joIne mu.zrIe tene AzvAsana ApatA kahyuM ke tuM ciMtA na kara ahiMyA nahIM to bIjA gAmamAM jaIne tane dIkSA ApI tArI bhAvanA huM pUrNa karIza. karmanI kaThinAI kevI vicitra che je gAmanA zrI saMghe dIkSA ApavAnI nA pADI te bhUmine caritranAyakazrIe karmabhUmi banAvIne zrI sImaMdharasvAmI paramAtmAnuM bhavya tIrtha nirmANa karAvI vizvanI bhUgoLamAM mahesANAnuM nAma amara banAvI dIdhuM. bIje divase kAzIrAmane sAthe laIne mu.zrIe mahesANAthI vihAra AdarI kheravA gAme padhAryA ne tyAM paNa Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 vizva ajAyabI : rAtrinA samaye zrIsaMghane ekatrita karI dIkSA aMgenI rajUAta tenA gayA bAda parivArajanoe cAre bAju tapAsa zodhakhoLa karI to paNa bhavitavyatAnA yoge zrIsaMghe paNa dIkSA mATe cAlu karela paNa teno patto ke samAcAra na maLatA teo hatAza anumati na ApI. thaI gayA hatA. bIje divase tyAMthI vihAra prAraMbhI gAmogAma vicaraNA pethApura mukAme cAturmAsa sthira thayelA mu. karatA sAtamA divase tAraMgA DuMgara upara zrI ajitanAthajInA AnaMdasAgarajIne paryuSaNa parva najIka AvyA eTale sAMvatsarika jinAlaye padhAryA. kAzIrAma paNa sAthe ja hatA. kSamApanAnA hArda pAmI vicAra Avyo ke huM gharethI kIdhA vagara DuMgara caDhatA kAzIrAme mu.zrIne vinaMtI karI ke garadeva Avyo chuM to te lokone keTaluM duHkha thatuM haze tethI tenI kSamApanA A jaMgalamAM mane Apa cAritrano veSa arpaNa karo. ahIMyA mAra mAgavI joIe. tathA ghare kSamApanApatra lakhI kSamAyAcanA koI paNa rajA levAnI jarUra nathI. kAzIrAmanI daDhatA ane mAMgI. munie haLavA thavAno prayatna karyo tathA patra sAthe sAthe uccabhAvanA joIne zrI ajitanAthajInA jinAlayamAM 12 potAnI cAritra levAnI bhAvanA hatI te pUrNa thayela che. tenI 39nA vijaya mUhUrtamAM mu.zrIe kAzIrAmane cAritrane veSa ane jANa karI. rajoharaNa arpaNa karyo ne kAzIrAmamAMthI muni AnaMdasAgara patra maLatA patramAM rahelA saranAmAne AdhAre nAma dhAraNa karAvI gRhasthImAMthI sAdhu banAvyA. parivArajano gujarAta AvI pethApura gAmanI zodhakhoLa karI guru ziSyanI jugala joDI tyAM 15 divasa sthiratA karyA pethApura AvyA ne munizrInA pitAzrI amadAvAdamAM potAnA bAda gAmegAma vicaraNa karatA dAdA gurudeva zrI kIrtisAgarajI. eka mitra je polIsathAnAmAM polIsa tarIke hato tene paNa tene ma.sA.nI AjJA meLavI vaDI dIkSAnA yogavahananA mATe sAthe laIne pethApura pahoMcyA ne parivAravALA eno gharethI amadAvAdamAM birAjamAna pa.pU. A.zrI RddhisAgarajI nikaLatA ja nirAdhAra karelo ke je sthitimAM kAzIrAma hoya ma.sA.nI zubha nizrAmAM AMbalipoLanA upAzraye padhAryA ne tyAM eTale ke sAdhunA veSamAM hoya to paNa tene ghare pAcho lAvavo. yogohana karI vaDI dIkSA tyAM ja ApavAmAM AvI. pethApura pahoMcIne kAzIrAmanA parivAre khUba ja dhamAla karI ane mu.zrI jitendrasAgarajI ma.sAne dhAka dhamakI ApIne badhA veza parivartana karavAnI sAthe sAthe mu. zrI AnaMdasAgajI dharaNA karIne upAzrayamAM besI gayA. mananuM parivartana karavA lAgI gayA. tapa-japa-dhyAna ane adhyayanamAM lAgelA nUtana muni cAritranA ojathI opavA | mu. zrI AnaMdasAgarajIe parivAranA sabhyone khUba ja lAgyA. mana to jJAnAdhyAsamAM, kAyA to guru sevAmAM A hatuM samajAvyA paNa teo ekanA be na thayA te na ja thayA. mu.zrInuM AMtara vaibhavI jIvana. parivArajano baLajabarIthI mu. zrI AnaMdasAgarajIne ghare pAchA laI javA taiyAra thavAne kamane paNa temane parivAranI sAme bhUtakALa kyAreka yAdagAra banI rahe che to kyAreka te lAcAra banI sva vatana paMjAba potAnA ghare pAchuM javuM paDyuM. bhUMsavAlAyaka lAge che. paNa kALanI ghaTamALA aviratapaNe cAlyA ja karatI hoya che. temAM kyAre vilaMbitatA AvatI nathI. ghare jaIne paNa kAzIrAme tyAgabhAvanA na choDI. roja pUjya caritranAyakazrIe paNa jyAre jyAre svanA bhUtakALanI ekAsaNuM ja karatA ane dareka kAryamAM udAsIna bhAva sevatA. pothInA pAnA uthalAvyA tyAre tyAre pUjyazrInA mukhAraviMda kALane vItatA kyAM vAra lAge che. Ama ne Ama cha upara hAsyanuM mojuM pharI vaLatuM ane svanA bhUtakALanI kathanInuM mahinA vyatIta thayA tyAre kAzIrAmano AtmA pokAravA lAgyo kathana karatA aneka prasaMgo varNavatA ane temAM rahelA Adarzone ke Amane Ama kyAM sudhI besI rahIza. puruSArthane phorava ane amo AdaravA prayatna karatA. prayatnazIla thA. kALa vaheto gayo ne varSAkAla samIpa Avyo eTale cha mahinA bAda punaH gharethI kahyA vagara nIkaLI paDyA guruAjJAthI mu.zrI jitendrasAgarajI ma.sA. pethApura mukAme ne ghare eka patra lakhIne mUkyo ke jo have mane pAcho levA ziSya AnaMdasAgarajIne laIne cAturmAsa arthe padhAryA. Avazo to mArI lAza ja tamAre laI javAnI taiyArI rAkhIne kAzIrAma gharethI koIne kazuM kahyA vagara nIkaLela hovAthI AvajA. ka vIya hovAthI Avajo. bAkI meM je mArga apanAvyo che te mArga ane zAMtithI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa jIvavA do. A vakhate to dRDha nirNaya karyo hato ke pAchA levA Ave to TrenanI nIce kapAIne marI jaIza paNa sAdhuvezane choDIne ghare pAcho to nahIM ja jauM. kRtanizcayI banI gharethI nIkaLIne punaH gujarAtanI dhanya dharA taraphanI vATa pakaDI ne rAjanagara-amadAvAda AvyA ne pa.pU.mu. zrI jitendrasAgarajI ma.sA. hAla kyA birAje che tenI pucchA karI AMbalipoLanA upAzraye pahoMcyA. tyAM pa.pU. A.devazrI RddhisAgarasUrIzvarajI ma.sA. birAjamAna hatA kAzIrAme pUjyazrIne vaMdanA karI sukhazAtA pRcchA karI ane pUjyazrInI sevA karavA besI gayA. kAzIrAme pUjya AcAryadevazrIne potAnA jIvanamAM banela ghaTanAno citAra rajU karyo ane kahyuM ke have to pAchA nahIM ja javAno dRDha nirdhAra karIne ja huM Avyo chuM ane parivArane paNa sApha sApha zabdomAM cetAvaNI lakhIne Avyo chuM tethI mAre cAritra to levuM ja che ne te mATe punaH gharethI kIdhA vagara bhAgIne pAcho Avyo chuM, mATe mArA gurudevazrI pAse punaH dIkSA grahaNa karavI che. hAla gurudevazrI kyAM birAjamAna che. te samaye pa.pU.mu.zrI jitendrasAgarajI ma.sA. mahesANA mukAme birAjamAna hatA. pa.pU.A.zrI RddhisAgarajI ma.sA.e kAzIrAma AvyA tathA tenI dRDhatAnA ne dIkSAnI bhAvanAnA zubha samAcAra mokalAvyA tyAre pU.zrI jitendrasAgarajIe AcAryazrIne samAcAra mokalAvyA ke tenI bhAvanA hoya to tene dIkSA ApavA kRpA karazo. mu.zrInA je samAcAra AvyA te samAcAra AcAryazrIe kAzIrAmane ApyA tyAre kAzIrAma AnaMdita thaI uThyA ne temano manamayUra nAcI UThyo ane AcAryazrIne zIghra dIkSA pradAna karavA mATe bhAvabharI vinaMtI karI. AcAryazrIno vihAra pahelethI elIsabrIja vI.esa. hospiTalanI pAse AvelA vijApuranA su.zrAvaka zrI sakaracaMdabhAIne baMgale padhAravAno nizcita hato tethI kAzIrAmane sAthe laIne tyAM padhAryA ne te zrAvakane baMgale ja bIje divase cAritra pradAna karyuM ne kAzIrAme bhAvollAsapUrvaka cAritrane dhAraNa karyuM. kAzIrAme saM. 1994nA mAgasara vada-10ne zubha divase mu.zrI jitendrasAgarajInuM ziSyatva svIkArI gRhasthapaNAnA jIvana parivartananI sAthe sAthe nAma paNa parivartana karI nAkhIne kAzIrAmane sthAne tyAgIne zobhe tevuM mu.zrI kailAsasAgarajI nAmane dhAraNa karyuM. Jain Education Intemational 411 mu.zrI kailAsasAgarajIe cAritra jIvanamAM jJAnopAsanAnI sAthe sAthe tapa-japa-dhyAna ane kriyA Adi utkRSTa sAdhanAnA pagaraNa mAMDavA mAMDyA. vANImAM evI to mIThAza hatI ke duzmanane paNa sAMbhaLavI gamatI. koIpaNa eka zabda apriya na kahevo te pUjyazrIno aTala siddhAMta hato. aneka vaDIla gurubhagavaMto tathA jJAnI puruSo pAse besI vinayapUrvaka Agamika graMthono abhyAsa karyo ne svayaM mahAsamartha jJAnI banyA ane guNI banyA tathA guNAnurAgI banyA. pU.mu.zrI kailAsasAgarajIno guNavaibhavathI AkarSAIne temanI guNasaMpattine pArakhIne pUjyazrInA dAdA gurudevazrI kIrtisAgarasUrIzvarajI ma.sA.e aneka saMghonI AgrahabharI vinaMtIthI saM. 2003mAM pUnA mukAme gaNipada tathA saM. 2005nA mAgazara suda-5nA zubha divase goDijI upAzrayamAM paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. tyArabAda saM. 2011nA mAgazara suda-6ne dine sANaMda mukAme upAdhyAyapadathI alaMkRta karyA ne saM. 2022mAM pUjyazrInI dhIratA-gaMbhIratA joIne anya samudAyanA AcArya bhagavaMtano Agraha joIne dAdA gurudevazrIe sANaMda mukAme pUjyazrIne AcAryapada arpaNa karI zAsananI dharA sopI. alpAtIalpa upadhi te pUjyazrInA saMyamajIvananI AgavI vizeSatA hatI. mIta madhura vANI jIvanano maMtra hato, zAMtatA, saraLatA, vinayatA ane vinamratA Adi pUjyazrInA sAjika guNo hatA. pUjyazrIe anekavidha zAsana prabhAvanAnA kAryo svahaste karAvyA. temAM ema kahI zakAya ke eziyAmAM ajoDa evuM sImaMdharasvAmIjI paramAtmAnuM tIrtha svarUpa bhavya jinAlaya mahesANA mukAme nirmANa pUjyazrInI preraNAno ja prabhAva che. A sivAya anekAneka jinAlayo, jinabiMbo, upAzrayo, dharmazALAo, pAThazALAo, bhojanAlayo AdinuM nirmANa pUjyazrInI preraNAthI thavA pAmela. anekavidha zAsana prabhAvanAnA kAryo karAvavA chatAM pUjyazrInI nirAbhimAnatA ajoDa prakAranI hatI. tethI kyAya paNa potAno phoTo ke nAma lakhAvela nathI. AvI nirAbhimAnatAne kAraNe ja pUjyazrI lokapriya banI gayA hatA. paMjAbI, urdU, hindI, saMskRta, prAkRta, aMgrejI ane gujarAtI Adi bhASAo upara pUjyazrInuM prabhutva hatuM. Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 vizva ajAyabI. : Agamika graMthono gahana abhyAsa tathA dArzanika graMthonuM amApa vaMdanA ho pa.pU. gurudeva zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI rahasya, jyotiSa zAstranuM dohana ane zilpazAstrano nitanavina ma.sA.nA caraNakamaLamAM. dhanyatA pAmavA dhanyatAne varavA gurunA vibhava pUjyazrI pAse hato. sAthe sAthe pUjyazrI sArA evA ja guNo zaraNabhUta che. pravacanakAra paNa hatA. vizvavatsala, jinazAsana sUrya gacchAdhipati | svabhAve zAMta jaNAtA pUjyazrI siddhAMta mATe kaTTara paNa evA ja hatA. temAMya devadravya aMgenA siddhAMta mATenI daDhatA AcAryadeveza anupama ane ajoDa hatI. bAhya pravRttio khUba rahevA chatAM zrImad subodhasAgarasUrIzvarajI ma.sA. pUjyazrI aMtarmukhI eTalA ja hatA. pAlanapura parama tAraka devAdhideva zrI arihaMta paramAtmA ane temAM pAsenuM jUnA DIsA paNa tAraka zrI sImaMdharasvAmI paramAtmA pratye pUjyazrIno zahera. A zaherane anurAga savizeSa hato. tethI ja kalAkonA kalAko pUjyazrI aDIne vahe che zubhra jinAlayamAM paramAtmA saMmukha dhyAnAvasthAmAM gALatA. salilA banAsa nadI pUjyazrInA mukhArvidamAMthI anekavAra zabdo sarI paDatA ane ethI ja nagaranI ke mAre ahIMyAthI sImaMdharasvAmIjI pAse javuM che ane tyAM navA prAkRtika samRddhi varSanI uMmare cAritra grahaNa karI AtmakalyANa sAdhavuM che. anekagaNI vadhI jAya paramAtmAnI AjJA ja mAre mana sarvasva che. Ane kAraNe che. Ameya DIsA nagara pUjyazrIne vihAramAM gAmogAma jyAM jyAM anya sAdhu bhagavaMto banne vizALa ane tathA temAMya jo nAnI vayanA bAlamunivaro maLe to teone suramya, bhavya ane khAsa kahetA ke mane AzIrvAda Apo ke mane paNa AvatA bhave uttuMga, divya ane tamArI jema bAlyAvasthAmAM cAritra udayamAM Ave. dedIpyamAna jinAlayo, aneka pauSadhazALAo, upAzrayo, AyaMbila zALAo, samAdhimaraNanI khevanA karanArA pUjyazrIe kahyuM hatuM ke gurumaMdiro ane kIrtimaMdirothI alaMkRta che. A zaheranA saMyamasAgara aMtima samaye mane jo koI roga Adi thAya to mane hospiTala na laI jazo, DokTarone nA bolAvazo. cUnIlAla chaganalAla mahetAne tyAM mAtA jamanAbahenanI pUjyazrInI A bhAvanAne kAraNe pUjyazrIne samAdhimaraNa prApta ratnakukSie saM. 1979nA mAgazara vada dasamanA divase putrano thayuM kAraNa ke koIpaNa prakAranI bimArI vagara prAtaHkAle janma thayo. samayanA garbhamAM paNa ajaba saMketo chupAyelA hoya palevaNanI kriyA mATe iriyAvahIno kAyotsarga karatA karatA che. hara eka kSaNano alaga alaga cahero hoya che. putra janmanI samAdhimaraNapUrvaka kALadharmane pAmyA. e kSaNa paNa mAMgalyano pratidhvani pragaTa karatI hatI. pUjyazrIe svanI DAyarImAM noMdha paNa karI hatI ke saMyama putranuM nAma pADavAmAM AvyuM vardhacaMda, jamanAbahenane kula 2041nA jeTha suda-2no sAdhanAno divasa ane Aja divase 1 che, cha saMtAno hatAM. prathama putra te zAMtilAlabhAI. pachI putrI amadAvAda-aMkura sosAyaTI maLe ane te paNa devAdhideva zrI thI maNibahena. pachI kAMtilAla, vardhacaMda, ratilAla, ane sauthI sImaMdharasvAmI jinAlayamAM birAjita sImaMdharasvAmI nAnAM te savitAbahena. paramAtmAnA sAMnidhyamAM pratilekhanAnI kriyA karatA samAdhipUrvaka putra vardhacaMdane mAtA jamanAbAI bhAre lADakoDathI kALadharmane pAmyA. ucheravA lAgyAM. gharamAM kazI vAtanI kamI nahotI. pANI mAge pUjyazrInA aMtima zabdo hatA ke : tyAM dUdha hAjara thaI jAya. hA, cUnIlAlabhAIno svabhAva ghaNo ja kaDaka hato. teo pAlanapuranA navAbanA jamaNA hAtha samAM mane maravAno Dara nathI, jIvavAno moha nathI. marazuM to polIsa paTela hatA, eTale sakhtAI emanA svabhAvamAM hatI. mahAvidehamAM jaIzuM, jIvazuM to saMyamArAdhanA karazuM. emano tApa sUrya samAna hato paNa mAtA jamanAbAI aju Jain Education Intemational Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 413 komaLa hRdayanAM zrAvikA hatAM. teo dharmakAryamAM satata rata rahetAM. devadarzana, varSItapa, AyaMbilanI oLI, aThThAI paNa karatAM. gurubhagavaMtone vaMdana karavA mATe niyamita jatAM. jamanAbAI vardhacaMdane potAnI sAthe derAsara laI jatAM. teo tapanAM anurAgI hatAM. mAtAnA saMskAra putra vardhacaMda para paDyA. dara pUname nAnakaDo vardhacaMda mAtAnI sAthe bhIlaDiyAjI tIrthanAM darzana karavA paNa jato. tyAM jaI e bhAvathI bhakti karato. mAtAnI jema putra vardhacaMda paNa sAdhubhagavaMtonI vaiyAvacca mATe sadAya khaDepage taiyAra raheto. - vardhIcaMdane mAtA pAsethI bAlyavaye prabhuprItinA saMskAra sAMpaDyA hatA. bALapaNe upAzrayanI dIvAla paranI yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUri mahArAjanI moTI tasvIra joto tyAre lAMbA samaya sudhI enI AMkha tyAMthI khasI zakatI nahotI. e tasvIrane joIne vardhIcaMdanuM aMtara jhaMkRta banI jatuM manamAM kaMIka judA ja prakArano bhAva anubhavAto. pitA cUnIlAlabhAInI dhAka jabarI hatI. AsapAsanA paMthakamAM emanI hAka vAgatI. paNa emano A putra! putra nAme vardhacaMda! dIkSA levAnI raDha laI beTho hato! chevaTe emano saMkalpa saphaLa thayo. saM. 1998nA phAgaNa suda trIjane divase vardhacaMde svayaM sAdhuno veza dhAraNa karI lIdho. aThThama tapa hato ane vihAra karyo. pU. AcArya bhagavaMta zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI mahArAjanA teo vinamra ziSyaratna banyA ane muni zrI subodhasAgara mahArAja tarIke ghoSita thayA. have to hAtha lAgyo hato eka ja mArga, tapano. eka ja mArga, jJAnano. sAdhu mATe to svAdhyAya e ja sauthI moTI kiMmatI cIja che ane svAdhyAyamAM saheja paNa pramAda na hoya. ALasa tyaje te AgaLa vadhe. emAM pAchuM maLyuM guruvarya A. bha. zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI mahArAjanuM protsAhana ane mArgadarzana. pahelA ja varSe munizrI subodhasAgarajIe cAturmAsa daramyAna cAra prakaraNa ane cha karmagraMthano abhyAsa pUrNa karyo. zAstro zIkhavAM hoya to saMskRtanA jJAna vagara zI rIte cAle? emaNe tatkALa saMskRtano abhyAsa zarU karI dIdho. temanA cittamAM pU. A. bha. zrI buddhisAgarajI ma.sA.nI paMktio guMjavA lAgI. pachI to emaNe saMskRta uparAMta prAkRta, vyAkaraNa, nyAya, siddhAMta ane Agamono UMDo abhyAsa karyo. ziSyaratnanI yogyatA jANIne saMvata 2010nA mAgazara suda trIjane divase jUnA DIsA mukAme pUjyapAda gurudeve teozrIne paMnyAsa pada pradAna karyuM. pU. A. zrI subodhasAgarajIe aneka gAmo ane nagaromAM prabhAvika cAturmAsa karyo. aneka sthaLe prAcIna jinAlayono jIrNoddhAra karyo. aMjanazalAkA, pratiSThA, upadhAna, cha'rIpAlita saMgho, zrI jinabhakti mahotsavo tathA nUtana jinAlayonAM nirmANa karyA. zrI subodhasAgarajI ma.sA.nI vyAkhyAna zailI ane chaTAnI sahu muktakaMThe prazaMsA karatA hatA. emano ghoragaMbhIra pahADI avAja, vAta ke viSayanA UMDANane sparzavAnI emanI zailI sAce ja prazaMsAne pAtra hatI. teozrInA pUjya dAdAgurudeva pUjyapAda yoganiSTha AcArya bhagavaMta buddhisAgarasUrizvarajI mahArAjAnI vijApura ja emanI janmabhUmi ane e ja emanI nirvANabhUmi. tyAM emanI samAdhi racAI. kALanI thapATathI jIrNa banela A samAdhimaMdirano jIrNoddhAra karI jaMgalamAM maMgalanI racanA karavA mATe ja AcArya bhagavaMta pU. subodhasAgara sUrIzvarajI mahArAjane vijApuranA saMghe vi.saM. 2029nA cAturmAsa mATe vinaMtI karI. pUjyazrI tyAM padhAryA. emanAM bhagavatI sUtra paranAM pravacanoe lokone gheluM lagADyuM hatuM. koI akaLa agamya kAraNasara pUjyazrInAM hRdayamAM eka vAta satata guMjayA karatI. hatI. A samAdhi maMdiranI puNyavaMtI bhUmi para alaukika tIrthadhAmanuM sarjana thAya, hajAro bhAviko A tIrtha bhUminI sparzanA kare ane AdhyAtmika vikAsanI preraNA meLave. ane Aje to A sthAna eka divya tIrthabhUmi banI gayuM che. kAma karI gaI pUjyazrInI aMtaH preraNA. eka puNyavaMtu tIrtha banyuM. pUjyazrInAM pAvana pagalAM TheraThera paDyAM. pagalAM paDyAM ne bhUmi pAvana thaI. jyAM paga mAMDyA, tyAM maMdira banyAM. aneka jinAlayono jirNoddhAra thayo. aneka nUtana jinAlayonuM nirmANa thayuM. muMbaImAM goregAMvanA javAharanagaranA zrIsaMghane AMgaNe pUjyazrI pratiSThA karavA padhAryA. javAharanagaramAM prabhunA kalyANakonI ujavaNI thatI hatI tyAre punaH ekavAra saue gacchAdhipatipada svIkAravAnI pUjyazrIne AgrahabharI vinaMtI karI. zrI saMghanI vinaMtI para ciMtana-manana karyA bAda emaNe karI : te paNa padavInI nahIM, paNa AsapAsanI bhISaNa ane viSama evI duSkALanI paristhitinI. gAMvanA javAharanagaramAM 3.5 Jain Education Intemational Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 vizva ajAyabI : traNa traNa varSathI duSkALa paDatA hatA. mANaso taraphaDatA hatA. ghAsacArA vinA abola pazuo bAMgaratAM hatAM. te samaye temanA paTTadhara ziSya pU. A.zrI manoharakIrtisAgarasUrijI ma.sAhebe vizALa mAnavamaherAmaNane paDakAra pheMkatA kahyuM : AjanA A samaye eka namrAtinamra apIla che ke pUjyapAdazrIne 66 varSa thayAM che tethI jIvadayA phaMDamAM paNa 66 lAkha rUpiyAnuM bhaMDoLa ekatrita karavAmAM Ave to mane avazya khAtarI che ke ApaNA sahunI vinaMtIno svIkAra karIne pUjayapAdazrI gacchAdhipatipadano jarUra svIkAra karaze." sAMbhaLIne medanIe zAsanadevanI jaya bolAvI. saue jIvadayAnuM phaMDa ekatrita karavAno makkama nirdhAra karyo. karuNAbharyuM pUjyapAdazrInuM haiyuM. abola jIvo mATe karuNAnI preraNA vahI nIkaLI. saunAM hadaya utsAha ane umaMgathI bharAI gayAM. "javAharanagaranI dhanya dharA para sakaLa saMghanI upasthitimAM gacchAdhipati padanI mAMgalika vidhi karavAmAM Avaze." samaya have ocho hato. 60 kalAkathI paNa ocho. ne tyAM sudhImAM 66 lAkhanuM mAtabara phaMDa ekaThuM karavAnuM hatuM. pariNAma camatkArika AvyuM. mAtra 48 kalAkamAM ja 66 lAkha jevI mAtabara rakamano phALo noMdhAI gayo. ane e divasa paNa AvI pahoMcyo. vikrama saMvatu 2044nA mahAvada pAMcamane somavArano e divasa. e ja zAmiyANAmAM anupama zAsanaprabhAvaka, bhagavatIsUtranA mAsTara mAinDa samA, nikhAlasahRdayI pU. A. bha. zrI subodhasAgarasUrIzvarajI ma. sA.ne yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrijI ma.sA.nA samudAyanA gacchAdhipati tarIke alaMkRta karavAno e aitihAsika avasara hato. pUjayapAdazrInAM cAturmAso bhavya rIte TheraThera thayAM che. pAlanapura, AMbalIpoLa (amadAvAda), pAdarA, navasArI, goDIjI (muMbaI), pUnA, DIsA, vijApura, rAjakoTa, bhAvanagara, malADa (muMbaI), puMdharA, sAbaramatI, navasArI, vAlakezvara, goregAMva, mahuDI ema vividha sthaLoe pUjyapAdazrInAM cAturmAsa saMpanna thayAM che. pUjyapAdazrInA haste nirmANa pAmyAM che aneka upAzraya jevA ke, navasArI mahAvIra sosAyaTI, zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha, zrI vijApuratIrtha sosAyaTI-vijApura, dhAnerA, jUnA DIsA, kuMbhAsaNa, surata-saiphI sosAyaTI, dhanAlI, surata-magadallA zrI nAgezvaratIrtha, sIrasADa, lodarA, Ajola, gavADA, puMdharA, mirAmbikA (amadAvAda), solA roDa (amadAvAda), supArzvanAtha-vAlakezvara-muMbaI, vasaI-dahIMsara, bhAvanagara Ayojananagara, godAvarI vAsaNA (amadAvAda)-ema saMkhyAbaMdha upAzrayo tathA tIrtha nirmANa thayela che. pUjyapAdazrIno ziSyagaNa : pU. A. bha. zrI manoharakIrtisAgarasUrIzvarajI ma.sA., pU.paMnyAsa zrI sudarzana kIrtisAgara ma.sA., pU. pravartaka zrI yazakIrtisAgara ma.sA., pU. paMnyAsa zrI udayakIrti sAgara ma.sA., pU. paMnyAsa zrI rAjakIrtisAgara ma.sA., munirAja zrI prasanakIrti sAgara ma.sA., munirAja zrI jayakIrtisAgara ma.sA., pU. munirAja zrI anaMtakIrtisAgara ma.sA., pU. munirAja zrI vizvodayakIrtisAgara ma.sA., pU. munirAja zrI vidyodayakIrtisAgara ma.sA. pUjyapAdazrInA haste thayelI pratiSThAonI saMkhyA 86 jeTalI che, jemAMnI mukhya te pAlanapura, goregAMva (muMbaI), aMdherI, gAMbha, mahuDI (aMjanazalAkA), mANasA, bhIlaDiyAjI tIrtha, jUnA DIsA, khImata, dhAnerA, navasArI, gavADA, Ajola, vijApura, dharaNIdhara sosAyaTI (amadAvAda), mirAmbikAamadAvAda, surata, prAMtija, solAroDa, Abunagara, jhaverIpArkaamadAvAda, sAbaramatI, sIrasADa vagere che. evA pUjyapAda ajoDa zAsana prabhAvaka gacchAdhipati A.bha.zrI subodhasAgara sUrIzvarajI mahArAjA 86 varSanI vaye namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karatA saMvata 2063 aSADa vada-5nA roja savAre 702 miniTe amadAvAda mukAme kALadharma pAmyA hatA. jeonI aSADa vada-6nA divase vijApura mukAme zrImad buddhisAgarasUri samAdhimaMdira zrI sphaliMga pArzvanAtha jaina tIrthadhAma madhye lAkho bhAvikonI mAnava medanI vacce jayajaya naMdA, jaya jaya bhaddAnA bulaMda ughoSaNA sAthe gujarAta rAjyanA mukhyamaMtrI narendrabhAI modInI upasthitimAM saMpanna thaI hatI. je samaye samagra gujarAta rAjyanA tamAma kalakhAnA baMdha rAkhavAmAM AvyA hatA. je jaina samAja mATe aitihAsika ghaTanA hatI je ati noMdhanIya che. hamaNAM ja tA. 3-8-07nA savAre samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. TI.vI. cenala ane dainikapatro dvArA A samAcAra vistArathI pragaTa thayelA. saujanya : pa. pU.A. zrI manoharakIrtisAgarasUrijI ma.sAnI preraNAthI vaizAlI TI senTara-bAraDolI ha. saMjayabhAI Ara. zAha taraphathI Jain Education Intemational Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 415 parama tapasvI, mahAna zAsanaprabhAvaka, vartamAna mahArAjanI nizrAmAM prakaraNagraMtho ane AgamagraMthonuM UMDuM gacchAdhipati, dakSiNa divAkara adhyayana karyuM. pU. gurudeva sAthe gujarAta, saurASTra, kaccha, mahArASTra, AMdhra ane karNATakamAM vihAra karIne pU. AcAryazrI zAsanaprabhAvanAnAM aneka kAryo karAvyAM. zrI dazavaikAlika sUtra, vijayaazokaranasUrIzvarajI mahArAja zrI samavAyAMgasUtranAM yogoddhahana karyA. vIzasthAnaka tapa, pAMca gujarAtamAM varSItapa, paMdara upavAsa, aThThAI tapa, 24 bhagavAnanAM vaDodarA pAsenuM chANI ekAsaNAM, pAMce kalyANakonI ArAdhanA, poSa dazamI tapanI, gAma bhavya zrI zAMtinAtha sahasukuTa tapa 170 jinanI ArAdhanA karI che. vardhamAna tapa jinAlayothI zobhAyamAna so oLI sUrimaMtra pAMcapITha cAra vakhata. potAno puNyaprakAza saM. 2018nA jeTha suda bIjane divase pU. tAraka pAtharI rahyuM che. zrI gurudevano dAvaNagirimAM viraha thayo. te pachIthI vaDIla gurubaMdhu mahAvIra bhagavAna, zrI pU. A. zrI vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM saM. pArzvanAtha ane zrI 2033mAM maisUra mukAme cAturmAsa daramiyAna zrI kuMthunAtha, zrI bhagavatIsUtranA yogodrahana sAthe sUtranuM vAcana karyuM. saM. vAsu jayasvAmI 2034nA kArataka vada 6nA divase bhavya mahotsavapUrvaka gaNibhagavAnanAM bhavya paMnyAsa padavI thaI. tyAMthI kAyama mATe traNa vigaIno tyAga daherAsaro, uparAMta karyo. badAma, kAju ane drAkSa sivAya mevo ane mAvAno tyAga, upAzrayo, dharmazALAo, AyaMbilakhAtuM tathA jJAnamaMdirathI yukta pAMca tithi ghI, lIlotarI, miSTAnnano tyAga, pAkAM keLAM sivAya chANInagaramAM zAha caMdulAla choTAlAlanAM dharmapatnI zrI anya phaLono tyAga. comAsAmAM aThThAI ane bAra tithi ane kamaLAbahenanI kukSie saM. 1982nA jeTha suda 13nI zeSakALamAM pAMca tithi ane aThThAImAM lIlotarIno tyAga. dIkSA madhyarAtrie putraratnano janma thayo. chANI gAmamAM dharmamaya pachI teramA varSathI biyAsaNAM, daherAsaramAM devavaMdana, dareka vAtAvaraNa to hatuM ja, emAM susaMskAronI sugaMdha maLatAM pratimAjIne namo jiNANe, pASANanI pratimAjIne traNa traNa sonAmAM sugaMdhano nyAya thayo ane pUjyazrIne saM. 2001mAM khamAsamaNAM caityavaMdana, lagabhaga 150 logassano kAussagna pU. upAdhyAya zrI bhuvanavijayajI mahArAjanI nizrAmAM zrI ane teTalAM ja khamAsamaNAM prAyaH UbhAM UbhAM, zrI zAMtinAtha bhagavAnanA 50 varSanA pratiSThAnA mahotsava vakhate pU. navakAramaMtrano arihaMtapada siddhicakra namo nANassano karoDa upAdhyAyajI mahArAjanA saMsargamAM AvatAM vairAgyabhAvanA uparano jApa haju cAlu che. zrI vardhamAna tapanI 84mI oLI pragaTI. te ja varSe pUjyapAda AcAryadeveza zrImad vijayalabdhi- (saM. 2047), rAtre saMthArA samaye ArAdhanAnI anumodanA pU. sUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM khaMbhAtathI zAha kezavalAla A. zrI vijayabhadrakarasUrIzvarajI mahArAjanI AjJA ane vajecaMda taraphathI cha'rIpAlita saMghamAM joDAIne pAlitANAmAM caitra vAsakSepa dvArA saM. 2043nA poSa vada 1nA divase doDa suda 4 ne divase saMghamALa pachI, pU. upAdhyAyazrI bhuvanavijayajI bAlApuramAM AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. tyArathI pUjya mahArAjanI AcAryapadavI thaI te sAthe temanI dIkSA paNa thaI. AcAryazrI vijayaazokaratnasUrIzvarajI mahArAja nAmathI pU. AcAryazrI bhuvanatilakasUrinA ziSya tarIke munizrI prasiddha thayA. pUjyazrInI nizrAmAM dIkSA, vaDI dIkSA, upadhAna azokavijayajI nAme jAhera thayA ane te ja varSe tyAM pAlitANA tapa, bhavya aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsavo thaI rahyA che. 40 pU. A. zrI kanakasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste vaDI dIkSA varSathI beMgalora ane madrAsa, dakSiNanAM nAnAM nAnAM grahaNa karI. saMyamajIvana svIkAryA pachI pU. gurubhagavaMtane gAmaDAMomAM vicarIne ane tyAM cAturmAsa karIne AjIvana jIvana samarpita karyA pachI svAdhyAyamAM lagna banI zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. sUrimaMtranI ArAdhanA karIne gayA. gurudeva ane pU. vaDIla gurubaMdhu zrI karavijayajI ullAsapUrvaka ratnatrayInI ArAdhanAmAM ujamALa rahyA che. evA Jain Education Intemational Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 e parama zAsanaprabhAvaka sUrivara nirAmaya dIrdhAyu pAmI sudIrdha zAsanasevA karatA raho evI prArthanA sAthe pUjyazrIne koTizaH vaMdanA! * saMvata 2053, vaizAkha vada 11nA so oLI pAraNuM. beMgalora pUjya rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. Adi samudAya sAthe. * gacchAdhipati pada, Tumakura, karNATaka, Aso suda 1, saMvata-2057, aneka saMghoe tathA samudAya maLI. * dakSiNadivAkaranI padavI : saMvata 2060 nA aSADha suda bIjane ravivAra, beMgalora Adi 18 saMghonI upasthitimAM cAturmAsa praveza vakhate, hirIyuranAM cAturmAsa pravezadina. saujanya : jaina zvetAmbara mUrtipUjaka jaina maMdira 4th main road, Banglore taraphathI pUjyapAda vartamAna gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAja --pU. paMnyAsazrI mahAbodhi vijayajI ma.sA. pUjyapAda siddhAMtadivAkara gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijayajayaghoSasUrIzvarajI mahArAja eTale guNono ghUghavato mahAsAgara. A mahAsAgaramAM marajIvA banIne UMDA UtarIe to aneka guNaratno hAthamAM AvyA vagara na rahe. ahIM ApaNe emanA pAMca viziSTaguNono AsvAda karIe. 1. paropakAravRtti : samastavizva Aje dina-pratidina vadhune vadhu svArthI banatuM jAya che tyAre A mahApuruSanA lohInA pratyeka buMdamAM paropakAranI vRtti vaNAyelI che. nAnAmAM nAnA sAdhune kaI vastunI jarUriyAta haze eno upayoga teozrIne satata raheto hoya che. teozrI ghaNIvAra kahetA hoya che.....AjanA dIkSita sAdhune paNa ApaNe gautamasvAmInA rUpamAM jovAnA che. sAdhune je vastu ApavI hoya te uttamakakSAnI ApavI. halakI, vadhArAnI ke adalAbadalI rUpe paNa koI vastu sAdhune ApIe to ApaNane ghora lAbhAMtarAya karma baMdhAya che." ekavAra sva. gurudevazrIe piMDavADAmAM emane lakhavA mATe navI-sArI pena ApI. sAthe kahyuM : "A pena mAtra tAre vAparavAnI." e vakhate pUrNanamratA sAthe pUjyazrIe kahyuM : Jain Education Intemational vizva ajAyabI : "gurudeva! evI rIte A pena huM nahIM rAkhI zakuM. koI mAMgaze, koIne gamaze to huM ApI daIza." AcAryabhagavaMte saharSa anumati ApI. 2. AgamajJAtA : vartamAnakALanA tamAma AgamonA pUjyazrI viziSTajJAtA che. viziSTa eTalA mATe ke AgamonA mAtra zabdArtha ke vAkyArtha na karatAM cheka aidaMparyArtha sudhI teozrI pahoMcatA hoya che. Ano anubhava pUjyazrInI pAse AgamagraMthonI vAcanA lenArA mahAtmAone ghaNIvAra thayo che. jiMdagImAM kyAreya chApuM nahIM vAMcanArA A mahApuruSa sAdhuone divasamAM cha-cha kalAka sudhI AgamagraMtho prakaraNagraMtho ane karmasAhityamAM pATho ApatA hoya che. samudAyano bhedabhAva rAkhyA vagara zrutajJAnanI A gaMgAne teo niraMtara vahAvI rahyA che. saMgha ane samudAyanI anekavidha javAbadArIothI gherAyelA hovA chatAM niraMtara stotrapATha ane samaya maLe to divase, na maLe to rAtre jAgIne paNa 'dazavaikAlika', 'AcArAMga-sUtra' AdinA pATha teozrI karatA hoya che. dIkSAnA prAraMbhakALamAM kSayopazama maMda hovA chatAM gurukRpAthI cheka zatAvadhAna sudhI pahoMcI zakyA, eTaluM ja nahIM prAkRtavyAkaraNa zIkhyA vagara prAkRtabhASAmAM askhalitapaNe sAdhu bhagavaMtone poNokalAka sudhI vAcanA ApI zakyA. vadhAre zuM lakhIe? zAstrIya bAbatomAM gUMca paDe tyAre muni jayaghoSavijayajInI paNa salAha levI' AvuM vAkya potAnA paTTakamAM lakhIne sva. paramagurudeva zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAje emanI AgamajJatA-gItArthatA upara mahora mArI dIdhI hatI. 3. saMghaekatA : sva. baMne gurubhagavaMtonA hRdayamAM ramatI saMgha ekatAnA pUjyazrI prakhara himAyatI che. emanA hRdayamAM saMgha ane zAsana pratye bhArobhAra AdarabhAva ane bahumAnabhAva che. vartamAnasaMghanI durdazA ane kaphoDI sthitithI teozrI atyaMta vyathita che, atyaMta ciMtita che. emanI vAcanA ane pravacano daramiyAna A vedanA pragaTa thayA vagara rahetI nathI. prAyaH karIne emanuM ekapaNa pravacana evuM nahIM hoya ke jemAM saMgha ane zAsananI ekatA, samAdhi ane AdarabhAvanI vAta na AvatI hoya. cauda pUrvadharazrutakevalI zrI bhadrabAhusvAmI paNa saMghanI AjJA sAme jo jhUkI jatA hoya to ApaNe koNa? (4) prAyazcittadAtA : Aja sudhImAM hajAro Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 417 jaina zramaNa AtmAoe pUjyazrI pAse potAnAM kALAMmAM kALAM pAponI AlocanA bilakula sahajabhAve karI che. enI pAchaLa mukhya traNa kAraNa che. (1) paheluM kAraNa che pUjyazrInI gaMbhIratA. pUjyazrI gaMbhIratAnA mahAsAgara che. A mahApuruSanI gaMbhIratA AgaLa so so mahAsAgaro paNa jhAMkhA paDe tema che. game tevI gaMbhIra AlocanA pUjyazrInI pAse atyaMta saraLatAthI thaI zake che, kAraNa ke koI vAMcI jaze. koI sAMbhaLI jaze Avo bhaya koIne hoto nathI, vaLI A viSayamAM pUjyazrI atyaMta kALajI dharAvanArA che. aneka javAbadArIo vacce beThA hovA chatAM paNa sAdhuonI AlocanA sAMbhaLavAnuM, prAyazcitta ApavAnuM tema ja te aMgenA patravyavahAranuM kAma pUjyazrI svayameva karatA hoya che. (2) vartamAna kALamAM pUjyazrI chedagraMthanA viziSTa jJAtA che. AthI ja sAmA jIvonI bhAvanA, zakti vagere joIne ene yogya prAyazcitta Ape che, eTaluM ja nahIM, je pApa jIvanamAM sahaja banI gayAM hoya temAMthI kAyama mATe kaI rIte chUTAya tenI cAvIo paNa batAvatA hoya che. (3) sAmI vyaktinI negeTivasAiDa jANyA pachI paNa enA pratye potAnA hRdayamAM ekasarakho premabhAva, vAtsalyabhAva dhAraNa karavo e jevItevI bAbata nathI. pUjyazrI A kaLAmAM pAraMgata che ane eTalA mATe ja pUjyazrI pAse prAyazcitta letAM koIne hicakicATa nathI thato. . 5. brahmaniSThatA : pUjyazrI pAMca mahAvratonA pAlanamAM sUma kALajI dharAve che. emAM paNa brahmacaryavratanA pAlanamAM atyaMta niSThAvAna che. vijAtIya strI ke sAdhvInI sAthe kyAreya dRSTi milAvIne vAta karatAM teozrIne joyA nathI. bane tyAM sudhI to vAta karavAnuM ja TALe. atyAvazyaka kAryArthe vAta karavI ja paDe to moM anya dizA tarapha vALIne ja vAta karavAno Agraha rAkhatA hoya che. phoTAonA Alabama, vartamAnapatro ane tenI pUrtione kyAreya hAthamAM letA nathI. A badhAM sAdhano ApaNA vrata mATe jokhamI che, evuM teozrInuM dRDhapaNe mAnavuM che. AjanA viSamakALamAM AvA bhIkhavratanuM aNIzuddhapaNe pAlana karanArA e gurudevanAM caraNomAM koTi koTi vaMdanA. saujanya : paraprabha bhagavAna jaina derAsara peDhI, 68, navI cAla bhIvaMDI (mahArASTra) taraphathI gacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrImad vijaya hemaprabhasUrIzvarajI ma.sA. bhAratavarSanI Arya saMskRtithI sohAmaNI AMdhrapradezanI alabelI rAjadhAnI haidarAbAda jevI hariyALI bhUmimAM vasatA zrI narasiMha svAmInA kuLamAM, dharmapatnI zrI lakSmIbAInI pavitra kukSimAMthI eka tejasvI bALaratna pragaTa thayuM. vi.saM. 1990, kA.va. 9, tA. 30-11-1934nI pavitra rAtrie pragaTelA teja sitArAnuM bhaviSya benamUna ajoDa haze ja ane Ajano pragaTelo sitAro vIrazAsanano jhaLahaLato teja sitAro banaze evA saMketathI ja jANe kudaratI tenuM nAma paNa banaza evA saka vIrAsvAmI' rAkhavAmAM AvyuM! bAlyavayathI ja zUra-tejasvI, vIrAsvAmI, brAhmaNa chatAM ucca saMskArI, dharmamaya vAtAvaraNamAM uchera thayo ane vaLI saubhAgyanI kevI lIlA! 12 varSanI bAlyavaye gujarAta tarapha acAnaka ja AvavAno evo suavasara prApta thayo che jema koI rAjA bIjA rAjya upara caDAI kare, pachI vijayanI varamALA paherIne ja pAcho phare ! pa.pU.paM. caMdravijayajI ma.sA. pU.pU. munirAja prabhAvavijayajI ma.sAnA samAgamamAM rahetA dIkSAno bhAva vadhu pragaTatA saM. 2007nA kArataka vada-8nA zubha dine amadAvAda sthita kIkAbhaTTanI poLamAM dIkSA grahaNa karI ane pa.pU. munipravara prabhAvavijayajI ma.sA.nA ziSya tarIke jAhera thayA. pU. AcAryazrI lAbhasUri ma.sA., pU. paMnyAsa caMdravijayajI ma.sA. tathA tripuTI ma.sA.nI zubha nizrAmAM vIrAsvAmImAMthI muni hemaprabhavijayajI ma.sA banyA. vi.saM. 2020mAM khaMbhAta cAturmAsa daramyAna pU. dAdA gurudevazrI caMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA aMtaranA AzIrvAda ane pU. gurudevazrI pravicaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI prabhAvazALI preraNAthI nitya, pravacanano prAraMbha thayo! mAtRbhASA telugu hovA chatAM pU. banne gurudevonI AzISa ane asmalita dhArAe vahetI kRpAvarSAthI pUjyazrIe kAvyamaya anokhI viziSTa chatAM saraLa zailImAM vyAkhyAna dvArA bhAvikone bhIMjavyAM. pUjyazrInAM caraNe 20-25 mumukSu AtmAoe saMpUrNa jIvana samarpita karI ziSyatva apanAvyuM che ane pUjyazrInA varada haste sva-para aneka samudAyo-gacchomAM seMkaDo dIkSAo thaI che. gujarAta-mahArASTra, karNATaka - AMdhra - tAmilanADu Jain Education Intemational Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 vizva ajAyabI. : kerALA-orissA, bihAra-baMgALa, yu.pI.-ema.pI., cAsabokAro, jabalapura, satanA, kalakattA, paTanA, pAlitANA, rAjasthAna Adi vividha pradezanAM aneka kSetromAM vicarI ajAharA, amadAvAda Adi aneka sthaLomAM jinAlayonI anekavidha pratiSThAo, cAturmAsa, upadhAna, dIkSAo Adi bhavya pratiSThAo tathA bhopAla nagare zrI mahAvIragiri upara anekavidha ArAdhanA anuSThAnomAM sva-para kalyANanI pUrNa zrI mahAvIra svAmI mahAtIrthanI, vaLI amadAvAdayogyatA dharAvatA pUjyazrI vi.saM. 2032mAM gaNi padathI, ogaNejamAM zrI paMcajinezvara kaivalyadhAma mahAtIrthomAM vi.saM. 2035mAM paMnyAsa padathI vibhUSita thayA ane mahAmahotsavopUrvaka bhavya aMjanazalAkA-pratiSThA-dIkSAo parAkASThAnI yogyatAne dharAvatA pUjyazrI vi.saM. 2044 mAga. vagere kAryakramo thayela che. su. 6nA maMgala dine muMbaI vAlakezvaramAM AcArya jevA dhuraMdhara pAlitANA girivihAranI jema ja ogaNejamAM paNa padathI alaMkRta thayA. samudAya-gacchAdinA bhedabhAva vinA zramaNapradhAna zrI caturvidha pU. dAdA guruzrI A. vi. caMdrasUrIzvarajI ma.sA. nA saMghanI aNamola sevA-suzruSA sAthe banne sthaLe phakta 1 rU|. aMtima svapnane sAkAra karavA mATe ja pUjaya dAdA gurunI TokanamAM bhojanazALA pUjyazrInI satreraNAthI cAlI rahI che. bhAvanAnusAra ja, zAzvata tIrthAdhirAja zrI siddhAcalajI dhanya che sAdharmika bhaktinA rasiyA pUjyazrIne! A kALamahAtIrthanI pavitratama taLeTImAM pAlitANA nagare pa.pU. jhALa moMghavArImAM kevI umadA bhakti! AvAM AvAM gurudevazrI pravicaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste advitIya-ajoDa satkAryo dvArA vizva para zAsanaprabhAvanA girivihAra saMsthAnI sthApanA thaI, je saMsthAmAM pUjyazrInI karatA pUjyazrI vividha tapazcaryA, vihAra, tapa-tyAgapreraNAthI zramaNapradhAna caturvidha zrI saMghanI suMdara sevA 3 - vairAgyanI bhUmikA para "sva" nI uccatama sAdhanA karI rahyA 30 varSathI avirata dhArAe cAlI rahI che. A saMsthA ja che, sAthe sAthe bhavyonAM haiyAMne halAvI, dilaDAne DolAvI, pUjyazrInI karuNA-sevA-guNa vagere umadA keTalAya guNonI hRdayane bhIMjavI, ajJAnIone AkarSI, AtmAone jagADI, sAkSIbhUta che! jagata upara aneka prakAre dhArAbaddha upakAronI vRSTi karI rahyA pU. gurudevazrI pravicaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nI aMtima che. bhAvanAne sAkAra karavA pUjya gurudevazrInA kathanAnusAra Aje vizvamAM aneka manuSyo kensara, kIDanI, zetruMjI nadInA kinAre, Dema pAse 250 vIghA jamInamAM DAyAbiTIsa, bIpI jevA aneka asAdhya rogothI pIDita che. girivihAra gauzALA, girivihAra pAMjarApoLanI preraNAdvArA jenA mATe elopethika ilAja hovA chatAM ghaNo moMgho che sthApanA karAvI che, jenuM TrasTIo dvArA sucAru rUpe saMcAlana enI sAme paMcagamya AdhArita cikitsA Ayurvedika thaI rahyuM che. gauzALAmAM rahelI gAyonAM dUdha dvArA motIzAnI cikitsAmAM saphaLa ane nirdoza ilAja batAvyo che. te TUMkathI mAMDIne pAlitANAnAM ghaNA jinAlayonAM pakSAla mATe mAlegAMvanA kezarIcaMdajI mahetAe kensara pIDita mATe 11 dUdhano lAbha maLI rahyo che, eTaluM ja nahIM, dAdAnA akhaMDa divasano kempa evI rIte temaNe 11 kempa karyA che. temAM be dIpaka mATe chellAM 4 varSathI akhaMDapaNe gAyanA zuddha ghIno kempa girivihAramAM karavAmAM AvelA. temAM maLelI caturvidha saMghane lAbha maLI rahyo che. girivihAra saphaLatAne kAyamI rAkhavA mATe girivihAranA TrasTIo, pUjya pAMjarApoLamAM aneka nirAdhAra-abola-bimAra evAM gurudevazrI sAthe carcA karI valasADanA ATha naMbaranA hAIve prANIonI khUba ja sarasa sevA ane sAcavaNI thaI rahI che. roDa upara vAgaladharA gAma pAse girivihAra kensara hospiTala anukaMpA rUpe annakSetra tathA chAzanI ni:zulka sAta-sAta nirmANa thayela che. aneka jIvo roganI pIDAthI mukta thaI parabo cAlI rahI che. rahyA che. pUjyazrInI pAvana nizrAmAM pAlitANAthI ajAharA have dareka gAma ane zaheromAM vaidyo maLe e hetuthI tIrthano, dahegAmathI AMtarasUbAno, bArzIthI aMtarikSajIno, kensara hospiTalanI sAme Ayurveda kolejanuM paNa nirmANa thaI haidarAbAdathI kulpAkajIno kAlaMdIthI nAkoDAjIno Adi vividha rahyuM che. jeno udghATana samAroha mahA sudI-2 raviAra tA. cha'rIpAlita saMgho tema ja madrAsa, kuMbhAkonama, vijayavADA, 17-1-2010nA rAkhela che. 16 varSanI vayathI mAMDIne Aje Jain Education Intemational Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 75-75 varSanI vaya sudhInuM samagra jIvana zAsanane samarpita karI, pratibhAsaMpanna pUjyazrI kesara sUrisamudAyanI khANanA kohinUra hIrA banI camakI rahyA che. tenA prakAzamAM AvanAranA aMdhakArane dUra phagAvI prakAzita karI rahyA che. dhanya che jaina zAsananI A aNamola saMpattine ! adbhuta virala vibhUtine! saujanya : zrI mukticaMdra zramaNa ArAdhanA TrasTa girivihArataLeTI roDa, pAlitANA-364270 Te.naM. (02848) 252258/251003 ananya gurukRpApAtra vidvAna, vartamAna gacchAdhipati pU.A. zrI hemabhUSaNasUrijI mahArAja A yugamAM gurune samarpita thaIne rahevuM, gurune potAnA haiyAmAM vasAvavA, uparAMta gurunA haiyAmAM sthAna meLavavuM ane gurunA vyaktitvamAM potAnAM sarvasvane ogALI nAkhavuM e kAMI saheluM nathI : loDhAnA caNA cAvavA karatAMya vadhu kaThina gaNAvI zakAya evI ane ghaNAne to sAva ja azakya lAge evI e sAdhanA che, chatAM dohyalI A sAdhanAne sAva sahelI banAvIne, gurune potAne haiye vasAvIne gurunA haiyAmAM vasI javA sudhInI siddhi meLavI janArA koI sAdhakanI smRti thAya to bIjI ja paLe pU. paM. zrI hemabhUSaNavijayajI gaNivara acUka yAda AvI gayA vinA na ja rahe! chellAM 15 varSa, 1 mahino ane 20 divasa sudhI pUjya gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnI kAyA AsapAsa praticchAyA banIne raheluM ane potAnI tamAma tAkAtane rAmacaraNe samarpita karI cUkeluM eka virala vyaktitva eTale ja pU. paM. zrI hemabhUSaNavijayajI gaNivara ! zaktio maLavI sahelI che, eno sadupayoga paNa hajI sahelo che, paNa anekavidha zaktio vikAsa sAdhI zake ema hovA chatAM enI khIlavaTanI khevanAne khatama karI daIne gurunI 419 sevAmAM rAtadivasa samarpita thaI javuM e to khUba kaThina che. A saMdarbhamAM pU. paMnyAsajI mahArAjane mUlavavA jaIe to teozrIe je karyuM che te khAMDAnA khela khelavA jevuM che. pATane gajAvI zakAya evI pravacanapaTutA, bhaktamaMDaLa UbhuM thaI zake evI puNyAIe jarA paNa vaza banyA vinA pU. gacchAdhipatinI sevAmAM ja badhuM nyocchAvara karI cUkelA pUjyazrI chellAM ghaNAM varSathI gurukAyAnI chAyA banIne ja jIvana jIvyA che. meLavavA jevo emano paricaya : vatana vApI. pitAnuM nAma chaganalAla umedacaMda. mAtAnu nAma maNibahena. janma dina vi.saM. 2003nA Aso vada AThama. nAma harInakumAra. pUrvanI koI sAdhanAnA yoge harInakumArane sAdhusahavAsa zaizavathI ja gamato. gharanA saMskAra ghaNA ja uttama. vaLI mAtApitA paNa sAcAM zrAvaka hovAthI e saMskAra vadhatA rahyA. sAta dhoraNanA zikSaNa bAda mAtApitAne lAgyuM ke, harInanA saMskAro evA che ke tene suyogya ghaDatara maLe to jainazAsanane dIpAvanAro sAdhu thaI zake. A vakhate pU. A. zrI vijayahIrasUrIzvarajI mahArAja (te vakhate paMnyAsazrI)nA paricayathI chaganabhAI savizeSa dharmAbhimukha banyA hatA. tethI harInanA haiyAmAM rahelI sAdhutvanA svIkAranI bhAvanAne vikasita banAvavA temaNe potAnAthI banato badho ja puruSArtha karyo. siddhAMtamahodadhi pU.A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja, vikulikarITa pU. A. zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja, vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja tathA pU. paMnyAsa zrI rohitavijayajI gaNivara Adino paricaya vadhato gayo, ema harInakumAranI saMyamabhAvanA puSTa banatI gaI. emAM 10 ane 11 varSanI vaye pU. paM. zrI rohitavijayajI gaNivaranI nizrAmAM kramazaH rAjakoTa ane rAdhanapuramAM cAturmAsa rahIne harInakumAre saMyamajIvananI tAlIma levAno zubhAraMbha karyo ane e bhAvanA uttarottara vadhu dRDha thatI gaI. emAM vaLI vi.saM. 2015nA mAgazara mahine pU. A. zrI vijayajitamRgAMkasUrIzvarajI mahArAjano puNyaparicaya evI zubha ghaDIe thayo ke, savA varSa emanI nizrAmAM gALIne saMyama svIkA2vA mATe badhI rIte sajja banI gayA ane vi.saM. 2016nA vaizAkha suda 12nA maMgala divase mAtra sADAbAra varSanI vaye harInakumAra pU. paM. zrI mRgAMkavijayajI gaNivaranA ziSyaratna zrI hemabhUSaNavijayajI mahArAja tarIke jAhera thayA. vApInA AMgaNe puruSanI ane temAMye bALakanI A prathama dIkSA hovAthI jaina-jainetaroe Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 vizva ajAyabI : apUrva utsAha sAthe e dIkSA prasaMga UjavI jANyo. varada haste pAlitANAmAM gaNi padArUDha banyA hatA ane saM. pU. paM. zrI mRgAMkavijayajI gaNivaranA jIvanamAM 2047nA dvitIya vaizAkha suda 10nA divase amadAvAdamAM bhImakAMta guNa evo suMdara vikaselo hato ke, jenA prabhAve pU. paMnyAsa pade pratiSThita karAyA. sadaiva prasannatA, gaMbhIratA, zrI hemabhUSaNavijayajI mahArAjanuM suMdaramAM suMdara cAritraghaDatara saraLatA, pratiSThA nAmanAnI kAmanAthI parAmukhatA Adi thavA pAmyuM. 10 thIya vadhu rojanI gAthAo, 1000 gAthAthI virala guNo dharAvatA pUjyazrInA laghubaMdhu paNa pUjyazrInA ya vadhu svAdhyAya Adi vizeSatAo sAthe prAraMbhAyelI e ziSya tarIke pU. zrI divyabhUSaNavijayajI mahArAja nAme prasiddha jJAnayAtrA dhIme dhIme AgaLa vadhI rahI. thoDAM ja varSomAM pU. che. padaprAptinI kAmanAthI dUra rahenArA ane chatAM gurvAjJAne munizrIe sAdhuvidhi, 4 prakaraNa, 3 bhASya, 6 karmagraMtha, bRhatu zirodhArya gaNIne paMnyAsa pada sudhI pahoMcelA pU.paM. zrI hamabhUSaNavijayajI gaNivarane vardhamAna-taponidhi pU. A. bha. saMgrahaNi, dazavaikAlika, vItarAga stotra, tattvArtha, yogazAstra, zrImad vijayarAjatilakasUrIzvarajI mahArAja tathA suvizAla jJAnasAra, hAribhadrIya aSTaka, zAMtasudhArasa, uttarAdhyayana, pravacana sAroddhAra, siddhahema vyAkaraNa (cha hajArI) abhimAna gacchanAyaka pU. A. bha. zrImad vijaya mahodayasUrIzvarajI ciMtAmaNi koza Adi graMtho kaMThastha karavA uparAMta stavana mahArAjanA varada haste vApI pAse bagavADA mukAme AcArya pada para sthApita karavAmAM AvyA. sva. pU. A. zrI sajhAya Adi ekavIsa hajAra gAthAo mukhapATha karI lIdhI. vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA samayathI patravyavahAra pU. gurudevazrInI nizrAmAM sAdhanA-ArAdhanA-svAdhyAya Adi aneka javAbadArIone suyogya rIte vahana karanArA karavA dvArA munizrIne potAnI eka AgavI pratiSThA prApta thaI teozrI hatI. gurunizrAno lAbha 16 varSa sudhI laIne munizrIe gurusevA tathA aMtimamAMdagImAM nirdhAmaNA Adino apUrva lAbha suvizALagacchAdhipati pU.A.bha. zrImad | vijayamahodayasUrIzvajI mahArAjAnA lIdho. pUjya gurudevanA samAdhipUrNa svargavAsa bAda teozrI svargavAsa bAda pUjya gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI gacchAdhipati pade niyukta karAyA. mAtra pAMca varSanA TUMkA mahArAjane potAnA saMyamajIvananA kSemakuzaLa mATe zirodhArya gALAmAM gaccha saMcAlananI potAnI AgavI sUjhabUjha ane audAryapUrNa vyavahArathI svapara ubhaya samudAyamAM evA chavAI gaNIne saMyamasAdhanAmAM AgaLa vadhavA mAMDyA ane thoDA ja samayamAM pUjya gacchAdhipatinI sevAmAM evI rIte samarpita gayA ke zAsana samudAyalakSI koIpaNa nirNayamAM svasamudAyanI banI gayA ke pUjyazrInA zire rahelI anekavidha javAbadArIo jema parasamudAya paNa teonA abhiprAyane vajUdapUrNa gaNatA. vahana karavAmAM temane saphaLatA maLI. pUjyazrIno patravyavahAra teo zarIre atyaMta komaLa hatA. jIvanamAM moTI koI Adi anekavidha javAbadArIo vahana karavAmAM munizrI tapasyA teo karI zakyA na hatA. chatAM vi.saM. 2058mAM gacchAdhipatizrIne evI rIte samarpita thaI gayA ke, pUjya pAlitANA sAMcorI bhavana khAte cauda-cauda AcAryonI vacce gacchAdhipatizrInI kAyAnI chAyA banIne 15-15 varSa sudhI rahIne teoe maunapUrvaka aThThAI to karI paraMtu 8mAM upavAsa viharavAnuM bhAgya emane sAMpaDyuM. saMvatsarInA divase 2000 ArAdhakonI vacce bulaMda avAje vi.saM. 2032 sudhI gurunizrA meLavIne apurva garukapA UbhA UbhA saMvatsarI sUtra paNa pote bolyA hatA. pAmanArA pU. munizrI vi.saM. 2032thI pU. gacchAdhipatinI gacchAdhipati banyA bAda pravacano Adi dvArA teonI sevAmAM upasthita thayA. tyArabAda dhIme dhIme nAnI-moTI prabhAvakatA dina-pratidina vadhavA lAgI. paraMtu karmasattAne e javAbadArIo vahana karIne vadhu ne vadhu gurukRpA pAmavA maMjUra na hatuM, TUMka samayamAM ja teone asAdhya evo lIvara bhAgyazALI banyA. "jinavANI' pAkSika mATe pravacano taiyAra sirosIsa roga lAgu paDI gayo. teonI samAdhi ane karavAnI javAbadArIthI prAraMbhAyelI e sevAsaritA dhIme dhIme sahanazIlatA sAme karmasattAe pheMkelo A khUllo paDakAra hato. eTalI gheghUra banIne vahevA lAgI ke, jenAthI upakAranAM lekhAM rogopacAra mATe teo muMbaI thI amadAvAda AvyA. ja na lagAvI zakAya. pravacanonuM avataraNa, patravyavahAra, amadAvAda khAte tabiyata bagaDatA dilhI, amadAvAda ane nAnA-moTA praznonI carcAvicAraNAmAM pU. gacchAdhipatinA muMbaInA DaoNkTaronI salAha mujaba lIvara TrAnsapharanA oparezana Jain Education Intemational Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 421 mATe tAtkAlika dilhI khaseDAyA. paraMtu aMdarathI lIvara eTaluM dIkSA vi.saM. 2016 vaizAkha suda 12 vApI, gaNipada vi.saM. badhuM bagaDI cUkyuM hatuM ke khUba mahenata karavA chatAMya dhArI 2046 mAgasara suda-3 pAlitANA, paMnyAsa pada vi.saM. saphaLatA na maLI ne vi.saM. 2064 jeTha vada sAtama-AThamanI 2047 vaizAkha suda-10 amadAvAda, AcAryapada vi.saM. bhegI tithie tabiyata ekadama siriyasa banatA mahAvratonuM 2050 mahAsuda-8 bagavADA (vApI) gacchAdhipati pada vi.saM. punaruccAraNa, cAra zaraNA svIkAra, ziSyo sAthe kSamAyAcanA 2059 vaizAkha suda 7 surata ane svargavAsa vi.saM. 2064 Adi karI mAtra arihaMtanA jApamAM tallIna banI gayA. jeTha vada 7-8 dilhI mukAme thayela. pratikramaNa Adi pUrNa thayA bAda hAthonI AMgaLI para pharato jaina zAsananA e tejasvI gacchanAyakane koTi koTi jApasUcaka aMgUTho sthira thayo ne apUrva samAdhi sAthe rAtre 10 kalAka ne 30 miniTe teo svargastha banI gayA. saujanya : pU. muni zrI divyabhUSaNa vi.ma.nI preraNAthI jeozrIno janma vi.saM. 2073 Aso vada 8 valasADa, devAMga grupa, pArasabhAI esa. zAha-muMbaI mArI verAgyakathA naM.-12 mArI vairAgyakathA naM.-15 pitA ane parivAranA virahathI manobhaMga (sevakapaNAnA asvIkAra sAthe | damitAri nAmanA prativAsudevanI huM dIkarI.! | thayela virakti anaMtavIrya nAmanA vAsudevanuM rUpavarNana suNI huM mohANI. | mAruM nAma vAlI, kiSkindhApurIno huM rAjA. laMkApati temaNe pratyakSa darzana ApI mAruM apaharaNa karyuM te pachI rAvaNa potAne svAmi ane mane sevakapaNAnA saMbaMdhathI. mane bacAvavAnA nimittamAM mArA nUtana patie ja ' oLakhAvavA mathato hato. tethI meM tenA dUtano pratikAra karyo. mArA pitA upara cakra choDI hatyA karI nAkhI, tenI krodhAvezathI rAvaNe mArA rAjaya upara caDhAI karI, vaLatAM meM vyathA vacce kIrtidhara nAmanA kevalI munirAjanI kathanI! tene nirdoSonI hatyAvALA yuddhathI nivArI paraspara yuddha karavA pramANe mane pUrvabhavanI mArI daridradazAno khyAla Avyo. lalakAryo, amArA beunA yuddhamAM jyAre te hAravA lAgyo, JpUrvabhavanI zrIdattA meM satyayazA mani bhagavaMtanA tyAre aMtima upAyarUpe caMdrahAsa khaDaga ugAmyuM. te samaye upadezathI dharmacakravAla tapa karyo. sAdhu-sAdhvIonA I !potAnuM baLa na gopavatAM meM paNa tarata pratikAra karyo. rAvaNane! | | eka bALakanI jema kAMkhamAM tenA ugAmelA zastra sAthe pakaDI satsaMgo karyA paNa dharmArAdhanAnuM phaLa tarata kema nathI! I 1 i laI cAra samudranI pradakSiNA daI keDathI nIce utAryo, tyAre maLyuM tevI utkaMThAmAM meM dharmaphaLanI AzaMkA karI, khoTA '] [rAvaNa bhayAnaka parAjita thayo hato. chatAMya pUrvajonA upakAraneT saMkalpavikalpathI samakitane dUSita karyuM. tenI AlocanA] yAda karI tathA hArelAne vadhu vyathita na karavA hetu meM rAjaya karyA vagara mRtyu pAmI. dharmaprabhAve madirA nAmanI mAtA ! | 1 tpAchuM soMpavA vicAryuM ane jItI gayA pachI paNa pharI pAchA ane damitAri nAmanA pitA sAthe rAjakuLa maLyuM, paNaj iddha ane hiMsAnA kaTa pariNAma koIneya bhogavavA nI pratikramaNa vagaranA maraNane kAraNe A bhavamAM pApodaya paDe tevI icchAthI potAnA ja rAjapadano tyAga thatAM pitA ane parivAra gumAvyA. sagA pitAnA ' icchayo. rAjyalAlasAnI asAratA jANI mane vairAgya thayo. maraNamAM nimitta banavAnI ghaTanA suNI mane ane jItavA chatAMya hArelA rAvaNane rAja soMpI meM cAritrano; vairAgya thaI gayo. kAmabhogathI mana bhAMgI gayuM. aMte cokakho mArga pasaMda karyo che. rAjya tyAgaMtA pUrve rAvaNane! ghaNuM samajAvI meM vAsudeva pati anaMtavIryanI anumati spaSTa jaNAvela ke vItarAgI arihaMtaprabhu sivAya huM laI svayaMprabha nAmanA tIrthaMkara paramAtmA pAse cAritra! koInIya' AjJA pALato nathI, parAdhInatAmAM raheto laI Atmazuddhino mArga lIdho. (sAkSI-zrIdattA) | JnathI. (sAkSI -rAjA vAlI). Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakathA naM.-21 -- hAthI sAthe cAlela pUrvabhavanA saMbaMdhothI vadhela vairAgya eka to yeSTha bhrAtA rAma jayAre vanavAse nIkaLyA, tyAre ja mAtA kaikeyInA kAraNe utpanna gRhakaMkAsathI kaMTALela mane saMyamI banavAnA bhAva jAgyA, chatAMya rAma tathA parivAra saunA AgrahathI vanavAsathI pAchA Avela rAma-lakSmaNa-sItAnA milana sudhI te bhAvanA parANe dabAvavI paDI, paNa eka divasa bhavanAlaMkAra nAmanA hAthIno pratibodha tathA upazAMtabhAva mArA nimitte ja thatAM mane Azcarya thayuM. tyAre dezabhUSaNa kevaLI ! pAsethI jANavA maLyuM ke te hAthI pUrvanA aneka bhavamAM mAro sago bhAI hato. tethI pUrve jyAre RSabhadeva prabhunI sAthe cAra hajAra rAjAo dIkSA laI ghora tapa na karI zakavAthI tApasa banyA hatA, temAMthI ame beu paNa caMdrodaya ane sUrodaya nAme be sagAbhAIo hatA. paNa pachInA bhAvomAM bhramaNa karatAM ekabIjAnA hatyArA duzmanathIya vadhAre khUMkhAra banela. temAM mAro mitra kapaTa ane vilAsI buddhine kAraNe A bhavamAM hAthI banyo ane huM pUrvabhavamAM lIdhela cAritrane kAraNe A bhavamAM sadAcArI bharata banyo chuM. tevI aTapaTI bhavabhramaNa kathAo ane thayela viDaMbanA smaraNamAM AvI jatAM meM tathA mArI mAtA kaikeyIe paNa aneka sAthe dIkSA laI AtmakalyANano mArga jhaMkhyo che. saMsAranA ane gharanA aTapaTA prasaMgo ja vairAgya vadhAravA paryApta bane tema che. | (sAkSI-rAjA bharata) i - - - - - - - - ---------------------------- saptatizataM jinAnAM vaMde - mayaM jiNANaM, namAmi niccN| jAvaMta ke vi sAhU - te savve sirasA maNasA matthaoNa vNdaami|| viSya ajAyabI-jaina zramaNa graMthanA tathA samasta jinazrutanA anumodaka pa.pU. zIlacaMdrasUrijI ma.sA.nA sAMsAriDa mAtA-pitA 4. kusumabena bAbubhAI zAha parivAra tathA zrI AdinAtha jaina mahilA maMDaLa-beMgaloranA sadasyo : preraNAtA pravartinI pa.pU. vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA.nA ziSyA sALI pa.pU. bhavyaguNAzrIjI ma.sA.nA sAMsArika parivArajano beMgalora, madrAsa, haidrAbAda tathA muMbaI jIMDI kolAhala ane kalahakalaMka, dharatAM AtamadhyAna, AtmazuddhinA sukhada sathavAre maLaze paMcamAtA. jJAnasya phalaM viratiH - jainaM jayati shaasnm| Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 423 zramaNa zabdanA payayavAthI artho uddabhava ane vikAsa -DaoN. maNibhAI I. prajApati zramaNa" zabda "sama" ke "zama'mAMthI banyo che. "samatA'nA upasako 'zramaNa' kahevAyA. 'zramaNa'nI NiguMtha, sakka, tAvasa, geya ane AjIviya jevI zAkhAone AdhAre enA aneka paryAyavAcI artho karI zakAya. A zAkhAonA parizIlanathI samajAya che ke "samaNa'mAM rAgadveSarahitatA ke sAmyabhAvanA mahattvapUrNa guNa che. A lekhamAM zramaNa-dharmanAM mULabhUta tattvone samajavA enI pAMceya zAkhAonuM svarUpa jainAgamone AdhAre spaSTa karAyuM che. A paraMparAnA RSio vAtarazanA ke vAtya tarIke paNa oLakhAtA. zramaNa-paraMparAnA pravartaka pahelA tIrthakara RSabhadeva che. mahAvIra svAmInA samayamAM A paraMparA "ata' ane 'nigraMtha' nAme oLakhAvavA lAgI. enA pravartako mahAvIra svAmInA purogAmI neminAtha ane pArzvanAtha gaNAya che. pAchaLathI jainazAsanarUpe khyAta thayelI zramaNa-paraMparA isvIsan pUrvethI cAlI AvatI ati prAcIna dharma-paraMparA siddha thAya che. A lekhamALAnA lekhakazrI DaoN. maNibhAI prajApatino janma 18-3-1938nA roja maNuMda (ji. pATaNa)mAM, gujarAta yunivarsiTInI saMskRta viSayamAM ema.e., pIeca.DI.nI padavI meLavI. AraMbhamAM vatananI hAiskUlamAM zikSaka ane te pachI kramazaH mahesANAnI kaoNlejamAM saMskRtanA vyAkhyAtA, dvArakAnI saMskRta ekeDemI enDa inDolojikala risarca insTiTyUTamAM prophesara ane niyAmaka ane aMte tharA (banAsakAMThA)nI kolejamAM prinsipAla ema kula 40 varSanI adhyApakIya kArakirdI. nivRtta thayA pachI hAla ela.DI insTiTyUTa opha inDolojI, amadAvAdamAM mAnad prAdhyApaka tarIke sevA Ape che. temanAM 'tattvavicAra-saurabha', "svAdhyAya samidhA', "svAdhyAya maMjUSA', 'zivatattva-paMcAmRta', "nATyadarpaNa" vagere kula 15 pastako prakAzita thayAM che. temaNe pAMceka saMzodhana-prakalpa pUrNa karyA che. SaSTipUrti sammAna nimitte temano abhinaMdana-graMtha Contribution of Gujarat to Sanskrit Literature' nAme prasiddha thayelo ane tAmrapatra-evorDa arpaNa thayela. gujarAta rAjyanI saMskRta sAhitya akAdamI, gaMdhInagara taraphathI saMskRta sAhityakAra tarIkeno varSa 2002-03no "gaurava puraskAra evorDa. bhArata sarakAranA rASTrIya saMskata saMsthAna, dilhI dvArA "zAstracUDAmaNi vidvAna' tarIkeno evorDa vagere temane enAyata thayA che. rAjya, rASTra, AMtararASTrIya saMskRta parisaMvAdo, adhivezano vageremAM upasthita rahI temaNe 70 jeTalA saMzodhana-lekha prastuta karyA che. vividha sAmayikomAM temanA svAdhyAya-lekha pragaTa thatA rahe che. temanA 100 jeTalA reDiyo-vArtAlApo prasArita thayA che. temanA mArgadarzana nIce kula 15 vidyArthIo pIeca.DI. thayA che. teo aneka sAmAjika-zaikSaNika saMsthAo sAthe saMlagna rahyA che. dhanyavAda ---saMpAdaka Jain Education Intemational Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 jaina dharma-darzananuM prAcInatama nAma che zramaNaparaMparA. bhAratIya saMskRtinI dhArmika-dArzanika dhArA mukhyatve be paraMparAomAM vibhakta che : zramaNa-paraMparA ane brAhmaNa-paraMparA (vaidika paraMparA). zramaNaparaMparAmAM mukhyatve jaina ane bauddha e be dharmono samAveza thAya che. 'zramaNa' zabdano artha jaina ke bauddha sAdhu-evo paNa thAya che.1 'zramaNa' zabdanA mULamAM 'sama' ke 'zrama' ke 'zama' jevA zabdo che. emAMthI 'zramaNa' zabda niSpanna thayo che. 'samatA'nA upAsako 'samana', 'samaNa', 'zramaNa' kahevAyA. prAcIna jaina graMthomAM 'sama' ane 'samatA' zabdono ghaNA arthomAM prayoga thayo che. jemake-- 'pAIasaddamahaSNavo'mAM nIcenA jevA prayogo thayA che. sama (zam)=zAnta thavuM, upazAnta thavuM, naSTa thavuM. sama (zamaya)=upazAnta karavuM, nAza karavo, dabAvavuM. sama (zrama)=parizrama, AyAsa, kheda, thAka. sama (zama)=zAnta, prazama, krodha vagereno nigraha. sama(sama)=samAna, tulya, sarakhuM, taTastha, madhyastha, udAsIna, rAga-dveSarahita. samatA (samayA)=rAgadveSano abhAva, madhyasthatA. sAmya-bhAvanA to zramaNa-paraMparAmAM pratiSThita jainadharmanA prANasvarUpa che. zramaNa-paraMparA tyAga ane nivRttipradhAna rahI che, jyAre brAhmaNa-paraMparA pravRttipradhAna che. bIjA zabdomAM kahIe to brAhmaNavaidika paraMparA vaiSamya upara pratiSThita che, jyAre zramaNaparaMparA sAmya upara pratiSThita che. zramaNa-saMskRti eTale saMnyAsapradhAna saMskRti. 'zramaNa'nI vibhinna zAkhAone AdhAre, enA aneka paryAyavAcI artho karI zakAya; eTaluM ja nahIM, e zAkhAone AdhAre zramaNa-dharmanA udbhava-vikAsano khyAla paNa meLavI zakAya che. jainAgamo ke aMga-graMthomAM spaSTa nirdeza che ke samaNa-zramaNa (avaidika) ane vizva ajAyabI : prAcIna bhAratamAM ke vedakALamAM be moTA saMpradAyo hatA : brAhmaNa(vedika)2. samaNonA pAMca saMpradAyo ke pAMca zAkhAo ke prakAronA ullekho thayA che. e pAMcanAM nAma A pramANe che : NigraMtha, sakka, tAvasa, geruya (pariAyaga) ane AjIviya (AjIvika)OM A pAMceya prakAranAM tapasyAprAyazcitta karatA tethI 'samaNa' kahevAya che." 'samaNa' (zramaNa) zabda vividha rIte samajAvAya che,' paraMtu A vibhinna arthonA parizIlanathI spaSTa thAya che ke 'samaNa'mAM rAgadveSa-rahitatA ke sAmyabhAvanA mahattvapUrNa guNa che. covIsamA tIrthaMkara mahAvIranAM traNa mahattvapUrNa nAmo paikI eka samaNa paNa che. zramaNa-saMpradAyanAM mULabhUta tattvone samajavA 'zramaNa'nI pAMceya zAkhAono paricaya meLavavo Avazyaka che. vibhinna jaina aMga-graMthomAM emanA svarUpanuM pratipAdana thayuM che. 1. NigaMtha (nigraMtha) : pAMca samaNa(zramaNa) saMpradAyomAMno eka NigraMtha ke nigraMtha che.deg NigraMtha eTale sAdhu ke tIrthaMkara mahAvIra svAmIno ziSya . NigraMtha vicAra ane vastunAM baMdhanothI mukta hoya che : muttadravyamAvaprantha athavA to te AMtarika ane bAhya azuddhio (grantha)thI rahita hoya che, eTale ke Passions ane PossessionsnAM baMdhanothI te rahita hoya che. NigaMthano artha upadeza paNa thAyache. upadeza eTale mahAvIra athavA anya 23 tIrthaMkarono upadeza; tethI NigraMtha mahAvIra ane anya tIrthaMkaronA saMpradAya sAthe saMbaddha che athavA to teno saMbaMdha saMpUrNa jaina-zAsana sAthe che.10 2. 2455 (215) sakkanI gaNanA pAMca samaNa-saMpradAyomAM thaI che. teo lAla jhabhbho dhAraNa karatA.11 sakkano artha zakra (indra) paNa karAyo che ane indrano saMbaMdha tIrthaMkara mahAvIra sAthe batAvyo che. bhagavAna buddhanuM paNa eka nAma sakka ke zAkya che. sakka (zAkya)no anuyAyI te sakka. teno ullekha nAstika tarIke paNa thayo che.12 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatI. 16 jaina zramaNa 45 3. tAvasa (tApasa) : kazuM ja svaicchika nathI, badhuM ja pUrvanirdhArita che. A matanA sthApaka gosAlano mukhya upadeza hato : nathyi 39ILe vA ne pAMca samana (zramaNa) saMpradAyomAMno eka te tAvasa ke vA bale vA vIrie vA purisakkAra parakamme vA niyayA savva tApasa. teo jaMgalamAM rahetA, kaThina tapazcaryA karatA.14 temanA mAvA 28 nirdhArita-yogya samaye AtmAone mokSa meLavavAno vividha prakAra hatA.15 'tAvasa'nuM strIliMga "tAvatI' (tApasI) che. yogya samaye eTale 84 lAkha mahAkalponA aMte. ATalA thAya che. zAntiseNiya dharmaguru cAra ziSyo paikInA eka tAvasa lAMbA samayamAM pa60603 karmo nAza pAme che.29 gosAle paNa gaNAya che. temaNe "tAvasI' nAmaka sAdhu-saMsthA sthApI aMtima satyo upadezyAM : kaccha carimA-vabhipAna, roya, UTTa vagere. emaNe cAra pINAM ane cAra ayogya pINAM paNa 4. geruya (bairika, paridhvAyaga batAvyAM. 30 parivrAjaka) : AyaMpulanI vArtA darzAve che ke AjIviya-sAdhuo pAMca samaNa-zAkhAonI eka te geraya17 teo bIjAnA mananA vicAro jANI zakatA. teo potAnI pAse parivAyaga (parivrAjaka) hatA ane geru raMganAM kapaDAM paheratA; keTalIka vastuo rAkhatA (mahAvIranA ziSya banyA pahelAM tethI geya kahevAyA.18 gosAla paNa aMdaranAM ane bahAranAM vastro, pAtro, joDA vagere rAkhatA hatA). AjIviya nagna rahetA, snAna na karatA. teo 5. AjIviya (AjIvika) : potAnI vRttio, zarIra, vANI ane mana upara niyaMtraNa rAkhI pAMca samaNa (zramaNa)mAMno eka te AjIviya ke zakatA nahIM. teo jainonI jema dhyAnamAM sAvadhAnI na rAkhatA. AjIvika saMpradAya.19 enI sthApanA gosAle karI hatI.20 je A saMpradAyanI mukhya bAra zrAvikAo jANItI che.33 kahevAya AjIvikA maTe tapasvI saMnyasta jIvana jIve te "AjIviya' che ke ghaNA sAdhuoe gosAlanuM netRtva choDIne mahAvIranuM kahevAya.21 A saMpradAyanA anuyAyIo dunvayI kIrti, mAna zAsana svIkAryuM hatuM. je AjIviko AtmAnI baMdhanAvasthA ane ane atiprAkRtika zakti meLavavA mATe AtmasaMyama apanAve mokSAvasthA uparAMta trIjI avasthA paNa svIkAre che. teo paMDara che. A badhAnI madadathI teo AjIvikA calAve che.22 bhikhu tarIke paNa oLakhAya che.35 gosAlane mahAvIra sAthe bhaviSyavANI mATe teo aSTAMga mahAnimittanuM vijJAna prayoje saMdharSa thayo hato, e vAta prasiddha che. che.23 A saMdarbhamAM 'AjIviya'no artha 'bhAgyavAda' paNa A rIte, zramaNa-paraMparAmAM uparyukta pAMca zAkhAo ke karAyo che.24 pAMca paraMparAono samAveza thAya che. jaina-zAsana nAma A saMpradAyanuM pavitra dhArmika sAhitya "AjIviyasatta' astitvamAM AvyuM, te pUrve zramaNa-paraMparA pravartita hatI, je kahevAya che. temanA vyutAgrutazreNikAparirma'no samAveza enI prAcInatA darzAve che. dityivAyanA vibhAga "parikammamAM thayo che.25 A zAkhAnA vedakAlIna manAyela zramaNa-paraMparA ane brAhmaNamahattvanA siddhAnto A pramANe che : paraMparAmAM keTalAka bheda paNa che. zramaNa-paraMparA brAhmaNae prasthApita satya che ke AtmAo vyaktigata-vividha paraMparAnI jema vedonuM prAmANya ke jAtinA AdhAre purohita ke hoya che. teo sukha-duHkha anubhave che ane matyaveLAe gurupadano svIkAra karatI nathI. zramaNa-paraMparAno devavAda, potAnI jiMdagInI rAttA (sthiti) gumAve che, paraMtu sukha-duHkha paramANu-siddhAnta, karmasiddhAnta vagere paNa brAhmaNa-paraMparAthI AtmAnAM kAraNo nathI ke anya bIjA koInAM nathI. te to judA prakAranA che. vastutaH A bane paraMparAo RgvadanA AtmAone bhAgyavidhAtA taraphathI maLelAM hoya che. 26 jemano samayathI pravartita thaI che ane paraspara prabhAvita thatI rahI che. AtmA pavitra thAya che, te duSkarmomAMthI mukta thAya che, paraMtu trasvedamAM nivRttipradhAna (zramaNa) ane pravRttipradhAna (brAhmaNa) evI sthitimAM paNa jo te punaH dhikkAra roSa vagere kare, to e bane paraMparAonA ullekho prApta thAya che. teo dUSita thaI jAya che; svaccha pANIne halAvavAmAM Ave, zramaNa-paraMparA vedakALamAM 'vAtarazanA' ke 'vAtya' tyAre jema punaH DahoLAI jAya che, tevuM AtmAnuM paNa che. paraMparA tarIke paNa oLakhAtI. sarvasAmAnya mata che ke jainadharma Jain Education Intenational Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 vizva ajAyabI : RgvadanA kALathI AraNyaka graMthonA racanA-kALa sudhI vAtyo vaidika AcArathI pratikULa-viruddha, AcaraNa karatA. 'vAtarazanA" zramaNonA dharma tarIke oLakhAya che. zramaNa- temanA viSe DaoN. ke. pI. jayasvAlano mata che : "vAyo paraMparAnI prAcInatA saMbaMdhI aneka ullekho vaidika temaja jaina binabrAhmaNadharmIya kSatriyo kahevAya che. teo avaidika upAsanA dharmagraMthomAM thayA che. zramaNa-paraMparAnA sthApaka ke Adi pravartaka karatA ane teo ja jainadharmanA puraskartA hatA.44 vAyo eTale tarIke pahelA tIrthakara RSabhadeva che.emano samaya ati prAcIna sAdhuo ke yatio. jainomAM 'yati' saMjJA ati pracalita che. gaNAya che. brAhmaNa-vaidika paraMparAnA bhAgavatapurANamAM paNa tAMDyabrAhmaNanA TIkAkAre yationuM je varNana karyuM che, tenAthI nirdeza che ke zramaNa-paraMparAnA RSio 'vAtarazanA" eTale ke spaSTa che ke teo zramaNa-paraMparAnA muni ke yati hatA. nagna' tarIke oLakhAtA hatA. A vAtarazanA-zramaNa paraMparAnA zramaNa-dharmanI A ja vAtarazanA-paraMparA pAchaLathI dharmanuM pravartana RSabhadeve kahyuM : 'Ahata' (ahaMta) ane 'nircantha' nAme oLakhAvA lAgI. dharmAna darzayitakAmo vAtarazanAnAM zramaNAnA bhagavAna mahAvIranA samayamAM tenuM nAma "nircandadharma' rahyuM che. mRSINAmUrdhvamanthinAM zuklayA tanUvAvatAra || 36 ema pAli ane ardhamAgadhI sAhityamAMthI spaSTa thAya che. RSabhadevanA naveya putro paNa 'vAtarazanA' banI A mahAvIrasvAmInI pUrvenuM nAma "AhatuM ke "ahata che. zramaNa-paraMparAmAM dIkSita thayA hatA. cAra veda vageremAM ariSTaneminA samayamAM dareka buddha paNa 'ahetu' kahevAto. evo RSabhadevanA ullekho maLe che.37 "nyAyabiMdu', 'dhammapada' vagere mauda vagere ullekha bauddha graMthamAM thayo che. 45 padmapurANamAM paNa jainadharma prAcIna bauddha graMthomAM paNa RSabhadevano jaina tIrthakararUpe nirdeza mATe 'Ahedhame' evo nirdeza thayo che--sAIta sarvatagha thayo che. 38 RSabhadeva dvArA pravartita vAtarazanA-zramaNa muvidhAravRtta 10 'Aha' zabdanI mukhyatA bhagavAna muniono ullekha prAcInatama graMtha RgvadamAM paNa thayo che. pArzvanAtha (23mAM tIrthaMkara) sudhI rahI. munayo vAtarazanAH pizaGgA vasate mlaa| bhagavAna mahAvIranA samayamAM 'nirgastha' zabda vadhAre vAtasyAnu dhAji yanti yaddevAso avikSata|| 38 pracalita thayo. Ama to, vaidika-paurANika sAhityamAM paNa nirjhantha dharmarUpe jainadharma ullekhAyo che. AcArya sAyaNe potAnA vAtarazanA muniomAMnA pramukha muni kezInI stuti paNa bhASyamAM 'nirgastha'nI oLakha karAvI che. sthA: trasvedamAM prApta thAya che.40 'kezI' eTale kezadhArI RSi. kaupInottarAsaMgaNadInAM tyAgino yathApAtarUpadharA nirgranthA zramaNa ane jaina paraMparAmAM phakta RSabhadevanI pratimAnA zira niSparijhAdAH rIti rAMvartitiH 47 'AcArAMga'mAM paNa nirdeza para keza dRSTigata thAya che. che ke jaina (zramaNa)dharma potAnA guruvaryo mATe nirjhanca zramaNa-paraMparAnA yatio nagna rahetA. Rgvada, (nignatha) zabdano prayoga prAcAnakALathI karato Avyo che.* atharvaveda ityAdimAM nirdiSTa 21 'ziznadevo' saMbhavataH zramaNa- mahAvIra svAmInA samayanA sAhityamAM mukhyatve niujthaparaMparAnA nagna munio haze. lohAnIpuramAMthI kAyotsarga pvaghaNa (nirgam-pravacana)no pramakha ullekha che. bauddha-graMthomAM mudrAmAM prApta nagnamUrti bhAratanI prAcInatama mUrti che ane te mahAvIrane 'nirgasthanAtha-putra' paNa kahyA che. temAM jaina zramaNa jaina tIrthakaranI manAI che.42 mATe vAraMvAra ' nigmaTha' zabda prayojAyo che. azokanA vaidika taittirIya AraNyakamAM vAtarazanA RSionI stuti zilAlekhamAM paNa eno ullekha maLe che. maLe che. RSabhadevanI dIkSA sAthe anya cAra hajAra vyaktio DaoN. harmana jekobI 'AcArAMgasUtra'nI prastAvanAmAM paNa vAtarazanA-zramaNa-paraMparAmAM dIkSita thaI hatI. jaNAve che ke - vAtarazanA-zramaNo mATe 'vAya' zabda paNa prayukta thayo che. "It is now admitted by all that Nataputta zramaNa-paraMparA sAthe saMkaLAyela vAtyono ullekha RgvadamAM (Gnatriputra), who is commonly called Mahavira temaja atharvavedamAM prApta thAya che. or Vardhmana, was a conteporary of Buddha; and that the Niganthas (Nirgranthas) now better kanu vAtAsaMtava...... 43 known under the name of jains or Arhatas, Jain Education Intemational Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 427 already existed as an important sect at the time karavA mATe kezIe mahAvIrano paMcayAma-dharma svIkAryo ane e when the Buddhist Church was being rIte samanvaya thatAM jainazAsanano jayajayakAra thayo. founded.49 Ama, prAcInatama vAtarazanA ke vAtya zramaNa-paraMparAnA avataraNamAMthI spaSTa thAya che ke je samaye bauddhadharma hajI Adi pravartaka Adi tIrthakara RSabhadeva che. tatpazcAtu A ja sthapAto hato, te vakhate jeno athavA AhaMtanA nAme oLakhAtA paraMparAnA 23mA tIrthaMkara pArzvanAthanA samayamAM AhatuM ane nirjhanyo eka agatyanA paMtha tarIke kyAranAye vicArI rahyA nirjhantha nAme prasiddha thaI, je mahAvIra svAmInA samayamAM paNa hatA. Ano artha e thayo ke jekobInA mate bauddhadharma karatAM pracalita rahI; paraMtu mahAvIrasvAmI pachI A zramaNa-paraMparA jainadharma prAcIna che. mukhyatve jaina zAsanarUpe vizeSa prasiddha thaI. nirgastha dharmanA mukhya pravartako neminAtha ane pArzvanAtha samayanI dRSTie vicArIe to zramaNa-paraMparA ati ja hoya, evuM pratIta thAya che.pa0 mahAvIrasvAmInA samayamAM prAcInakALathI astitvamAM AvI che, evA aneka AdhAro maLe te 'nirgastha' tarIke oLakhAto. che. siMdhukhINanI saMskRti (I.sa. pUrve 3000)nA mohana-jobauddha piTakomAMnAM 'dIghanikAya' ane 'saMyuktanikAya'mAM daro ane haDappAnAM sthaLoethI prApta prAcIna avazeSomAM nircanthonA mahAvratanI carcA thaI che, te pramANe nirjhantha yogIonAM 101 mUrti-zilpono samAveza thAya che. cAturyAma saMvarathI yukta hoya che. "yAma' eTale mahAvrata, jene mUrtividhAna (mUrtipUjA) ane nagna-svarUpa e zramaNa-saMskRtinAM yogazAstramAM 'yana' paNa kahe che. AtmAnuM cAre prakAre damana pramukha be prAcIna lakSaNo che. ati prAcIna-kALanA manAyelA karavuM te "cAturyAma'. uttarAdhyayana-sUtra, adhyAya-23, gAthA- Adi tIrthakara RSabhadeva paNa nagna svarUpe vicaratA ane temanI 12 pramANe 23mA tIrthaMkara bhagavAna pArzvanAthe cAturyAma dharmanuM pratimAo nagna svarUpanI maLe che, Ane AdhAre DaoN. vebara pratipAdana karyuM, to 24mA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIrasvAmIe jevA vidvAnono evo mata baMdhAyo che ke siMdhukhINanI paMcazikSAtmaka (pAMca mahAvrata) dharmanuM pratipAdana karyuM. nirgastha saMskRtimAMthI maLI Avela nagna pratimAo e zramaNasaMpradAyanA ghaNA anuyAyIoe mahAvIrasvAmInA zAsanano saMpradAyanI eTale ke prAcIna jaina sAdhuonI hovI joIe. svIkAra karIne temaNe nirUpela pAMca mahAvratono svIkAra karyo bIjI keTalIka siMdhu-saMskRtinI kAyotsarga-AsanavALI devonI hato. pArzvanAtha dvArA pratipAdita cAturyAma (cAra mahAvrato) A mudrAo prApta thAya che, je zramaNa-saMskRtinI dena che. mathurAnA pramANe che : (1) sarva prANAtipAta viramaNa (hiMsAmAMthI karjhana saMgrahAlayamAM paNa I.sa. pUrve bIjA saikAnI RSabhadevanI aTakavuM, ahiMsA), (2) sarva mRSAvAda viramaNa (asatyamAMthI kAyotsarga AsanavALI cAra pratimAo jovA maLe che.pa1 aTakavuM, satya), (3) sarva adattAdAna viramaNa (corImAMthI pArzvanAtha (23mA tIrthaMkara)no samaya I.sa. pUrve 776 aTakavuM. asteya) ane (4) sarva bahisthAdAna viramaNa AsapAsano manAya che, jyAre mahAvIra svAmIno samaya I.sa. (saMgrahamAMthI aTakavuM, aparigraha). pArzvanAthano A pUrve pa99thI I.sa. pUrve 527no che. Ama, zramaNa ane cAturyAmarUpI sAmAyika dharma mahAvIrasvAmInI pUrve khUba pAchaLathI jaina zAsanarUpe pracalita A paraMparA IsvIsana pUrvethI pracalita hato. bauddha graMthomAM AvA ullekho che. AnA AdhAre cAlI AvatI ati prAcIna dharma-paraMparA siddha thAya che, jeno nirjhanya dharmanuM astitva bhagavAna buddha pUrvenuM siddha thAya che. A uddabhava, vikAsa aneka zAkhAorUpe thayo che. cAturyAma'mAM brahmacaryano umero karI pAMca mahAvrato mahAvIra sAmya-bhAvanA to zramaNa-paraMparAmAM pratiSThita svAmIe pravartita karyo. jainadharmanA prANasvarUpa che. sAmyadRSTinA pUraka ane poSaka sarva | 'uttarAdhyayanasurA'nA 23mAM adhyayanamAM kezimuni ane AcAra-vicAro' 'sAmAiya' (sAmAyika) svarUpe zramaNagautamano saMvAda rajU thayo che. bhagavAna pArzvanAthanI cAturyAmanI paraMparAmAM sthAna pAme che. sAmAyika vrata eTale mananI samatA paraMparAne mAnatA kezI zramaNa ekavAra zrAvastImAM padhAryA. te keLavavA mATeno AcAra-dharma. gRhastha ke tyAgI dhArmika jIvanano ja samaye bhagavAna mahAvIranA gaNadhara gautamasvAmI paNa tyAM svIkAra karatI vakhate kahe che- 'romi matte! samaya (he padhAryA. banne vacce saMvAda thayo ane chevaTe vicArono samanvaya bhagavana, huM samatA ke samabhAvano svIkAra karuM chuM.) anya koI Jain Education Intemational Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4ra8 vizva ajAyabI : dharma-saMpradAyamAM samatAne ATaluM kendrasthAna apAyuM nathI. 10. AvazyakacUrNi, pR. 241; bhagavatI, 384, jainadharmanI maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyastha e cAra jJAtadharmakathA, 23 vagere. bhAvanAo paNa prakArAntare judI judI kakSAnA mAnava-mAnava 11. nizIthacUrNi, 3, pR. 414. temaja pazu-paMkhI vacce hArdika saMbaMdhonI sthApanA dvArA samatA 12. zilAMka, AcArAMga, pR. 24, 233; haribhadra, dRSTinI keLavaNI mATe che. AvazyakavRtti, pR. 375; zilAMka, sUtrakRtAMgavRtti, pR. zramaNa-paraMparAmAM samatA mukhyatve be prakAre pragaTa thaI 188 vagere. che : vicAramAM ane AcAramAM. vicAra ane AcAranI ekatA 13. zilAMka, AcArAMga, pR. 314; abhayadeva, sthAnAMgavRtti, tenuM nAma ja sAdhanA. A dRSTie zramaNa-paraMparAno jainadharma' anya dharmo karatAM kaMIka viziSTa bane che. Ano pAyAno | pR. 94. siddhAnta che : mAnavasvataMtratA ane mAnavanI pramANatA. A 14. zilAMka, AcArAMga, pR. 202; piMDaniryukti, pR. 130. siddhAntane AdhAre jainadharma-darzananA jAtiprathA-varNavyavasthAne 15. bhagavatI, 417; abhayadeva, bhagavatIvRtti, pR. 50. amAnyatA, vaidika devavAdanI asvIkRti, ahiMsA ane 16. kalpasUtra, pR. 261. anekAntavAda jevA mukhya siddhAnto pratiSThita thayA che. 21mI sadImAM viSamatAne sthAne samatAnuM vAtAvaraNa sarjavAmAM AvI 17. zilAMka, AcArAMga, pR. 325; abhayadeva, sthAnAMgavRtti, zramaNa-bhAvanAo khUba upAdeya che. pR. 94 vagere. (11. nIlakaMTha baMgalojha, nAgalapara, mahesANA - 384 002) 18. piMDaniryukti, pR. 130; nizithacUrNi, 3 pR. 414 vagere. pAdanoMdha 19. abhayadeva, sthAnAMgavRtti, pR. 90. 1. sArtha gujarAtI joDaNIkoza, 9mI AvRti, pR. 809, 20. bhagavatI, pa39; kSemakIrti, bRhatkalpavRtti, 3, pR. 414. gUjarAta vidyApITha, amadAvAda. 21. zilAMka, sUtrAMgavRtti, pR. 237. 2. AcArAMga, 133 ; sUtrakRtAMga, 1-1-1-6, sthAnAMga, 22. abhayadeva, bhagavatIvRtti, pR. 50. 415, uttarAdhyayana, 9-38. 23. bhagavatI, pa39. 3. zilAMka, AcArAMgavRtti, pR. 314; haribhadra, 24. samavAyasUtra, pR. 130. dazavaikAlikavRtti, pR. 68 vagere 25. samavAyAMga, 147. 4. abhayadeva, sthAnAMgavRtti, pR. 312; zilAMka, 26. sUtrakRtAMga 1-1-2. AcArAMgavRtti, pR. 307 vagere. 27. sUtrakRtAMga 1-1-3. AcArAMga, 193; anuyogadvAra, 150; abhayadeva, sthAnAMgavRtti, pR. 282 vagere. 28. bhagavatI 34, 35. AcArAMga, 2. 177 vagere. * 29. bhagavatI, 550. 7. zilAMka, AcArAMga, pR. 314, 325; abhayadevasUri, 30. bhagavatI 554. sthAnAMgasUtravRtti, pR. 94. 31. bhagavatI papa4. AcArAMga, 108, 2. 141. 32. zilAMka, AcArAMga pR. 47. zAntisUri, uttarAdhyayanavRtti, pR. 418; zilAMka, 33. bhagavatI, 33). AcArAMgavRtti, pR. 155; abhayadeva, sthAnAMgavRtti, pR. 34. abhayadeva, samavAyavRtti pR. 130. pa6, 94 vagere. Jain Education Intemational Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 429 35. nizIthacUrNi, 3, pR. 414. 36. bhAgavata, 5-3-20. 37. Dr Radhakrishnan, Indian Philosophy, VolT P. 287. 38. DaoN. rAdhAkR5UAna, bhAratIya Tarzana mA-I-1, pR. 2641 39, 4, 10-136-2. 40. R. 10-136-1. 41. R. 10-166-2; yaju. 2-25. 42. ke. riSabhacandra, jainadharma kA pracAra, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava graMtha, pR. 10. 43. R. 1-163-8. 44. Modern Review, 1929 P. 499. 45. isibhASiya, 1-20. 46. padma. 13-350. 47. hai. A. bhASya. 10-63. 48. AcArAMga 1-3-1, 108. 49. anu. 5. munizrI saubhAgyacaMdrajI, zrI uttarAdhyayanasUtrano gujarAtI anuvAda, upodaghAta, pAnA-14, prakA) mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira, sAbaramatI, saM. 1991. 50. paMDita sukhalAlajI, jainadharmano prANa, pR. 34. 51. jyoti prasAda jaina (anu. hemanta je. zAha), jainadharma sahuthI vadhu prAcIna ane jIvaMta dharma, pR. 50. (vizeSa : prastuta lekhamAM keTalAka pAdanoMdhanA saMdarbho nIcenA koSamAMthI TAMkavAmAM AvyA che. Prakrita Proper Names, Part I and II Compiled by Mohanlal Mehta and K. Rishabh Chandra, Edited by Dalsukh Malvania, L.D. Institute of Indology, Ahmedabad, First Edition, June 1970 and 1972.) vi.saM. 2061nA muluMDa-jhaveraroDanA cAturmAsa daramyAna 641 puNyazALIoe prAraMbha karela navalakhA navakAra jApanI anumodanArUpe sakaLa zrIsaMgha dvArA bhaNAvAyela mahAmaMtra navakAra tathA siddhacakra mahApUjanAdi prasaMge upasthita zrAvikA saMgha ane nizrAdAtA pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. nemipremI) anamodaTha : malaMDa-naMbaI mahAnagaranA vividha saMgho Jain Education Intemational Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tti-hIra-buddhi-tilaka-zAMticaMdra-rannazekharasUribhyo nama: parama pUjya AcAryadeva zrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya | munizrI ratnatravijayajI mu.sA.LI preraNAthI mevALI vIra dharA zrI uSapura mahAnagare thayela zAsanaprabhAvanA paramapUjya AcAryadevazrI ratnAkarasUrIzvarajI ma.sAtA 51vAM varSamAM praveza nimitte udayapura nagare thayela zAsana prabhAvatA 1. udayapuranAM 50 jinAlayomAM AMgI. 26. udayapuranAM 50 jinAlayomAM toraNa udayapuranAM 50 jinAlayomAM snAtra pUjA 27. 50 hajAra navakAramaMtrano likhita jApa 3. 50 hajAra puSpo dvArA padmanAbha svAmInI AMgI 28. 50 hajAra namo AyariyANaM maMtrano likhita jApa 4. 50 hajAra navakAra maMtrano sAmUhika jApa 29, 50 hajara kalikuMDa pArzvanAthano likhita jApa 5. 50 hajAra "namo AyariyANaM' padano jApa 30. pAlitANAmAM 500 bAlakone prabhAvanA 6. 500 dIvA dvArA padmanAbha svAmInI AratI. 31. 50 jinAlayamAM dhUpa-aMgalUchaNA arpaNa 50 prakAranAM aSTamaMgalanI racanA 32. 50 bAlakone derAsara DabInI prabhAvanA 8. 50 navI gAthA karanAranuM sanmAna 33. 50 bALakone mevADanI tIrthayAtrA 9. 50 pujArIone vastradAna 34. 50 kaLazadhArI benonuM sanmAna 10. 50 pUjA joDa dhArmika pAThazALAmAM arpaNa 35. 50 ghoDAo yukta bhavya varaghoDo 11. 5o sAmAyika joDa dhArmika pAThazALAmAM arpaNa 36. dharaNAzA-kamazA vaMzanuM sanmAna 12. 50 divasa sudhI pratikramaNamAM prabhAvanA 37. pa0 pAThazALAomAM noTabuka-pena arpaNa 13. pa0 divasa sudhI vyAkhyAnamAM prabhAvanA 38. 50,000 jJAnakhAtAmAM arpaNa 14. 50 saLaMga ekAsaNA karanAranuM sanmAna 39. 500 varSa prAcIna 50 pratimAjInI aSTaprakArI pUjA 15, 50 aravalA-kaTAsaNAM pAThazALaAmAM arpaNa 40, 50 jIva choDAvavA. 16. 50 rupiyAnuM saMgha pUjana pravacanamAM 41. 50 sAdharmikonI yogya bhakti 17. 50 prakAranA svastikanI racanA 42, 50 sAmUhika AbilanI ArAdhanA 18. 50 rupiyAnI prabhAvanA pratikramaNamAM 43. 50 sAmUhika upavAsanI ArAdhanA 19. 50 bAlako navA aticAravALA (muMbaI) 44. 5. sAmUhika pauSadhanI ArAdhanA 20. 50 pAThazALAmAM sAmAyika (muMbaI). 45. 50 prakAranI raMgolI 21. 50 dIkSArthIonAM mAtApitAonuM sanmAna 46. 50 mInasaha sAmAyikanI ArAdhanA 22. 5o dhArmika zikSakonuM sanmAna (muMbaI) 47. 50 saMkhyAvALA praznapeparanI parIkSA 23. 50 zloka svarNAkSarIya jIvavicAranAM 48. 50 jinAlayamAM mUlanAyakanI pUjA 24. 50 zloka rajatAkSarIya jIvavicAranAM 49. 50 sAmUhika biAsaNA 25. 50 zloka kALI syAhI jIvavicAranAM 50. 5o hastalikhita zlokanuM lakhANa (pAThazALAnA bALako dvArA) : saujanya : zrI pAnAbha navayuvai maMDaLa ugapura (rAjasthAna) Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 431 bhagavAna zrI mahAvIra-vaImAnadevanI paraMparAmAM navamI-dasamI pATa dIpAvanArA mahAna dhuraMdharo Arya mahAgirijI-Arya suhasvigirijI (tathA samaiTa saMprati ane temanI AsapAsa) -jainAcAryazrI vijayabhuvanabhAnusUrijI ma.nA ziSya pU.paM.zrI guNasuMdaravijayajI gaNI [vijaya bhuvanabhAnusUri janma zatAbdi vi.saM. 1967-2067] so TacanA sonA samo amUlya vAraso jALavavAmAM pratibhAsaMpanna zramaNonI vArtA jaina zAsananA itihAsanA pAne pAne jovA maLe che. pUrvakAlIna e dhuraMdhara zramaNonA tyAgamaya jIvananA darzana mAtrathI yogya jIvomAM vairAgyanI-paMcAcAra pAlanAdinI vRddhi thatI hoya che. bhagavAnazrI mahAvIra-vardhamAnadevanI pATaparaMparAmAM navamI pATane zobhAvanAra Arya mahAgirisUrijI ma. jaina zvetAmbara paraMparAnA yugapradhAnAcArya, buddhimAna, paramatyAgI ane niraticAra, saMyamanA temaja jinakalpatulya kaThIna tapa sAdhanAnA sAdhaka hatA. dazapUrvanI zrutasaMpadAnA dhAraka hatA. 30 varSa gRhasthAvasthAmAM rahyA hatA. 70 varSano dIkSA paryAya hato. saMpUrNa 100 varSanuM AyuSya pUrNa karI mAlavadezamAM gajendrapada tIrthamAM svargavAsa pAmyA vIra saMvata 245. evA ja pUrvanA bIjA dhuraMdhara yugapradhAnomAM sauthI vadhu dIkSAparyAyI, sArAe bhAratavarSamAM jainadharma pravartAvanArA ane mahArAjA saMpratine pratibodhI lAkho jinamaMdiro ane jinapratimAonuM nirmANa-upadeza karanArA Arya suhastisUrijI ma. Arya mahAgirijInA laghu gurubaMdhu hatA. mauryavaMzI samrATa saMpratine jainadharmI banAvanArA hatA. dharmadhurAnA samartha saMvAhaka hatA. 77 varSano cAritraparyAya hato. teo paNa 100 varSanuM AyuSya pUrNa karI vIra saM. ra91mAM ujjainamAM svargavAsa pAmyA. A baMne dhuraMdharo viSenI ghaNI vArtA prastuta kare che paM. zrI guNasuMdaravijayajI gaNivara mahArAja. prasaMgopAta jainadharmanI ati prAcInatAno paricaya karAvanAra pU.A.zrI vijayabhuvanabhAnusUrijI ma.nA ziSyaratna pa.pU.zrI bhuvanasuMdaravijayajI gaNivara vardhamAna AyaMbila oLI 100+29nA ArAdhaka tathA pU.paM.zrI guNasuMdaravijayajI ma.sA. jemano 34 varSano dIkSA paryAya che. A baMne guru baMdhuo sahodaro navuM navuM saMzodhana ane ciMtana sAhityamAM khUba ja rasa-ruci dharAve che. pU.paM.zrI guNasuMdaravijayajI mahArAjazrIe pU. gurudevanI kRpAthI ane amarelI-saurASTranA ToLiyA parivAranI udAratApUrvaka rajA laIne dIkSA lIdhI. pUjyazrInI saMyamayAtrA jJAna, dhyAna ane zAsanasevA Adi suMdara rIte cAlI rahyA che. pUjyone sAdara vaMdanAo. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 jainonA covIsamAM tIrthaMkara-vItarAga-sarvajJatribhuvanabhAnu-sarvaguNasuMdara bhagavAna zrI mahAvIra-vardhamAnasvAmInI navamI pATa dIpAvanAra AryazrI mahAgirijI sthavIra ane AryazrI suhastigirijI sthavIra ane emanAthI pratibodhita rAjA zrI saMpratinI vAta ApaNe ahIM karavI che. emA sau prathama himavadAcArya nirmitA sthavirAvalI gujarAtI bhAvAnuvAdamAMthI kAMIka jANIe: paramapada prApta karelA te zrI mahAvIra-vardhamAnasvAmI tIrthaMkara bhagavAnane ane gaNadharanAca-gaNadharazrI gautamasvAmIne namaskAra karIne huM sthavirAvalIne kahuM chuM. sthavira (vi.) vRddha-buDhA, pU. jaina sAdhusthavirAvalI-jaina muniono samUha, kramathI jaina munigaNanA cAritrano pratipAdaka graMtha. ahIM to bhagavAna zrI mahAvIra-vardhamAnadevanI pATaparaMparAmAM AvelA sthavira munionI vAta vizeSa karAze. gAthA 15 sArI bhaktithI saMyukta evo huM sau prathama munionA svAmI sudharmAsvAmIne vaMdana karuM chuM, jemano A parivAra kalpavRkSanI jema vistAra pAmyo che... vizva ajAyabI : prabhuzrI vardhamAna-mahAvIradevane nava gaNa ane 11 gaNadharo hatA te paikInA sauthI adhika dIrgha AyuSyavAna hovAthI prabhunI pATa para pAMcamA gaNadharazrI sudharmAsvAmIjI AvyA. Ajano samasta zramaNa samUha zrI sudharmAsvAmIno anuyAyI gaNAya che. gAthA 25 emanA padanA alaMkAra samAna te jaMbUsvAmI mahAmunine huM vaMdu chuM, jeo A avasarpiNI kALanA chellA kevaLajJAnI hatA ane jinamatasvarUpa gagananA AMgaNAmAM sUryasamAna tejasvI hatA. ||gAthA 3 // suravaronA samuhathI vaMdAyelA munionA samuhamAM uttama evA zrI prabhavasvAmIne huM namaskAra karuM chuM. eonI kIrtino vistAra Aje paNa sakala trilokamAM camakI rahyo che. gAthA 45 temanI pATa svarUpa AkAzamAM prabhAva pADanArA zrI zasthaMbhava muninAthane huM vaMduM chuM ke jeo zrI zAMtinAtha bhagavaMtanI pratimAnA darzanathI pratibodha pAmelA ane jemaNe nAmanA potAnA putrane mATe dazavaikAlikasUtranI suMdaratama racanA karelI hatI. ||gAthA pa|| juo dazavaikAlika :"sijjubhava gaNahara, jiNapaDimA daMsaNeNa paDibuddhA" // 14 // manaka COLD (1) drumaka-bhikhArI jaina sAdhu pAse khAvAnI mAgaNI kare che; (2) khAvAnA pralobhane jaina sAdhu- dIkSA levA taiyAra thayelA Thumaka bhikhArInI dIkSAvidhi (3) ati khAvAthI bimAra paDelA nUtana (bhikhArI) sAdhunI zrAvako dvArA khUba suMdara sevA. (Thumaka sAdhu paMcatatva bAda bIjA bhavamAM saMprati rAjA bane che. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 433 emanI pATane ati zobhAvanArA munizreSThazrI je rAtrine viSe tIrthaMkara prabhu zrI mahAvIrayazobhadrasUri thayA. emanA vakhatamAM magadhadezamAM atyaMta lobhI vardhamAnasvAmI nirvANa pAmyA, te ja rAtrie prabhunA sauthI evo AThamo naMda rAjA rAjya karato hato. gAthA dA moTA aNagAra gaNadhara-gaNapati-gaNeza zrI indrabhUti gautamane huM munipravara zrI saMbhUtivijaya AcAryane tathA kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayA. tyArabAda agni bhadrabAhusvAmIne praNAma karuM chuM. A zrI bhadrabAhu svAmIjI vaizAyana gotranA AryasudharmAsvAmI sthavirane nirjhanthagaNa sArI kharekhara sUtra ane arthathI chellA codapUrvI hatA ane rIte soMpIne kevaLajJAnI indrabhUti mahArAja, mahAvIra-vardhamAna jemaNe sUtranI niyuktinI racanA karI hatI. gAthA zA bhagavAnanA nirvANagamana pachI bAra varSa pasAra thaye chate juo vaMde saMbhUIvijayaM bhaddabAtuM tathA muNipavara caudda nirvANa pAmyA. mahAvIra prabhunA nirvANa bAda vIsa varSa pasAra thayA pachI kevaLI Arya sudharmAsvAmI nirvANa pAmyA. emanI puthvINe khu carama kayatta nijutti (himavaMtasthavirAvalI) pATa upara Arya jabba nAmanA sthavira AvyA hatA. mahAvIra kAmadevarUpI pracaMDa hAthIne vaza karavA mATe aMkuza samAna bhagavAnanA nirvANa pachI 70 varSa pasAra thayA pachI matAMtare zrI sthUlabhadra munIndra jayavaMtA varte che, jemanI vipula 64 varSa vItyA pachI potAnI pATe prabhavasvAmIne gaNa soMpIne evI kIrti traNalokanI aMdara sArI rIte vistAra pAmI che. Arya jaMbU (A avasarpiNI kALanA chellA kevaLajJAnI) nirvANa AgAthA 8 pAmyA. prabhavasvAmI paNa jinavarapratimAdarzanathI pratibaddha jinakalpItalya evA Arya mahAgiri sthavira munivarane Arya zaabhavasUrine potAnI pATa upara sthApIne vIra huM prathama vaMduM chuM tathA vikalpI munionA svAmI evA nirvANathI 75 varSa pasAra thaye chate svargavAsI thayA. Arya Arya suhasti sthavirane huM vaMdanA karuM chuM. gAthA lAla zathaMbhava sUrivara ma.zrI paNa potAnI pATe Arya yazobhadrasUrijI susthita-supratibuddha e banne uttama Aryone huM namaskAra ma.ne sthApIne vIra nirvANathI 98varSa pasAra thaye chate karuM chuM, kaliMgAdhipati bhikhurAye jemane sanmAna ApyuM svargavAsI thayA. Arya yazobhadrasUrijI ma. paNa vIra nirvANathI ITgAthA 10 ekaso aDatAlIsa varSa bAda svargavAsI banyA. temanI pATa Arya skaMdIlAcArye uttara mathurAmAM zramaNa saMgha ekaTho karyo - agyAra aMgonI pharIthI guMthaNI karavAmAM AvI. Arya skaMdIlAcArya AdinI nizrAmAM bhAvI surakSA mATe Agama lekhana. Jain Education Interational Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 | vizva ajAyabI : paraMparAmAM be aMtevAsI sthaviro thayA. (1) mADhara gotravALA zarAba-mAMsAhAra Adi choDAvI jainadharmI banAvyA. teo bhati vijayajI sarivara ane (2) prAcIna osavALa kahevAyA. AjanA tamAma osavALo mUrtipUjaka gotravALA Arya bhadrabAhu sthavira. sthavira saMbhUtivijayajI A AcAryazrI pratibodhita thayelA mUrtipUjaka osavALa prabhuzrI mahAvIradevanA nirvANanA 156 varSa vyatita thaye chate jainonA vaMzaja che. svargavAsI thayA. niryukti zAstra racayitA Arya bhadrabAhusUrijI himavaMta sthavirAvalI'mAM lakhyuM che ke, muni saMmelanamAM paNa zakaTAlamaMtrInA putra Arya chellA caudapUrvadhara sUtrathI, jinakalpInI talanA karanAra Arya mahAgirijInA ziSyoarthathI dazapUrvadhara sthUlabhadrasvAmIne potAnI pATa upara sthApI, praziSyo A susthitasUri vagere 300 vikalpI zramaNo, pachi ma0 mahAvIra prabhunA nirvANanA 170 varSa pasAra thaye chate pANI AryA poiNI vagere 300 zramaNIo, rAjA bhikhurAya, rahitanA paMdara divasanA satata upavAsapUrvaka pratimAmAM rahI sIvaMda, carNa, vagere 700 zrAvako ane pUrNamitrA vagere 700 kaliMgadezamAM kumAragiripara svargamAM padhAryA. Aryasthavira zrAvikAo ekaThAM thayAM hatA. vAcanAmAM 11 aMgo ane 10 sthUlabhadra svAmIjIne baM aMtevAsI sthavira hatA. (1) sthavira pUrvonA pAThone vyavasthita karavAmAM AvyA hatA. A Arya mahAgirijI (2) Arya sthavira suhastijI. AryazrI balissahasUrie e vAcanAnA prasaMge vidyApravAda pUrvamAMthI jaMbUsvAmIjInA mokSagamana pachI jinakalpano viccheda thayo aMgavidyA vagere zAstronI racanA karI hatI. hovA chatAM je dhIra mahApuruSe jinakalpanI tulanA karI hatI te AcAryazrI Arya mahAgirijInA ziSyo evA A muniomAM vRSabhasamAna, parama cAritra guNadhAraka ane jemaNe AcAryonA samayamAM pUrva bhAratamAM mahAmeghavAhana khAravela jinakalpImuninuM parikarma karela hatuM ane jemanI saMstavanA nAmano mahApratApI ane jainadharmano mahAprabhAvaka rAjA thayo che. kumAragiri upara Arya suhastigirie karelI hatI te Arya mahAgirijIne huM vaMdana karuM chuM. mahAmeghavAhana rAjA khAravela te "himavaMta sthavirAvalI'nA kathana mujaba vizAlA nagarInA gaNazAsaka prabhuzrI mahAvIra-vardhamAnasvAmInA nirvANa pachIthI 70 varSe, prabhuzrI pArzvanAthanI chaThThI pATe thayelA AcAryazrI rAjyataMtranA pramukha-paramAhitopAsaka mahArAjA ceDA (ceTaka)no vaMzaja che. mahArAjA ceDA ane magadhasamrATa koNika vacce ratnaprabhasUrijI mahArAje traNa lAkha sIttera jeTalA manuSyone mA bApa, (1) yajJamaMDapamAM soLamAM tIrthapati zrI zAMtinAtha bhagavAnanI mUrtipratimAjIne yajJanA gora brAhmaNa zaaibhavane batAve che. 'jinapratimA darzanathI pratibuddha zayyabhava vAhANa jaina sAdhu dIkSA grahaNa kare che. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 435 bhayaMkara yuddha thatAM Akhare mahArAjA ceDA (prabhu zrI Aje paNa sirakApa vibhAgamAM kuNAlanA stUpa tarIke vikhyAta mahAvIradevanA mAmA) anazana karI mRtyu pAmI svarge gayA che. che. samrATa saMpratie yuvarAjakALamAM ane rAjA thayA pachI A vakhate mahArAjA ceDAno putra zobhanarAya tyAMthI nAsIne aneka jinAlayo baMdhAvyA-jinabiMbo sthApyA. "vIra kaliMgadezamAM te vakhatanA rAjA sulocananA Azraye gayo. kaliMga vaMzAvaLI'mAM ullekha che ke saMpratie uttaramAM ghAMghANI, pUrvamAM rAjAo bhagavAna pArzvanAthanA upAsaka jaina hatA. rohigiri, dakSiNamAM iloragiri ane pazcimamAM devapattana ahIMnA sulocanarAye zatruMjayAvatArarUpa kumAragiri ane nagare jinaprasAda banAvyAM hatAM. A uparathI tenA ujjayaMtAvatArarUpa kumArIgiri para zramaNone dhyAnAdi mATe rAjyAraMbhakALanI rAjyanI sarahada maLI zake che. teNe pAMca guphAo banAvI hatI temaja pAMcamAM gaNapati-gaNeza jainadharmano pracAra karAvyo ane jainadharmanI prabhAvanA karI, vaLI, gaNadhara zrI madhamasviAmIjInA hAthe suvarNanI zrI teNe yuvarAjakALamAM ja pazcima ane dakSiNa bhAratanA rAjyo bhASabhadeva-AdinAtha bhagavAnanI suvarNanI pratimAnI jItI, potAnA rAjyano vadhAro karyo hato. e jaina samrATe pratiSThA karAvI hatI. kula savA lAkha nUtana jinamaMdiro-terahajAra jinacaityonA jINoddhAra ane savA karoDa nUtana jinabiMbonI pratiSThA jainAcArya-dvaya pratibodhita karAvelI. samrATa saMpati 'himavaMta sthavirAvalI'nA ullekha pramANe-"samrATa Arya mahAgirijI ane Arya suhastisUrijI azoka vIra saM. 240mAM maraNa pAmyo." eTale te ja samaye mahArAjanA arasAmAM rAjakumAra kuNAla ane saMprati e jaina saMprati ujjainanI gAdIe beTho ane rAjA banyo. teNe pazcima rAjAo thayA che. saMpratie paNa yuvarAjakALamAM Arya ane dakSiNamAM potAnA baLathI potAnuM rAjaya vadhAryuM hatuM, jemAM suhastisUrinA upadezathI jainadharma svIkAryo hato. teno pitA tene svopArjita milakata tarIke saMtoSa hato. eTale te urjananI kuNAla zAMta jIvana vItAvavA mATe takSazilAmAM raheto hato. tyAM gAdIe beTho ane samrATa banyo. pATalIputranI gAdie saMprati pitRbhakta saMpratie tene dharmArAdhanA karavA mATe takSazilAmAM Avyo nahIM. vIra saM. 243mAM puNyaratha pATalIputranI gAdIe moTo jinavihAra baMdhAvI Apyo hato, je takSazilAnA khaMDeromAM Avyo, jenuM bIjuM nAma dazaratha haze. | (1) eka divasanA saMyamapAlanathI damaka sAdhu rAja saMprati bane che ane rathayAtrAmAM cAlatA gurudevane jIve che; (2) pUrvabhavanuM jAtismaraNa jJAna pAmelA rAjA saMprati gurudevane samarpita bane che ane te rAjA (3) Arya suhastisUri AcArya mahArAjanA haste savA karoDa jinabiMba pratimAnI prANapratiSThA svarUpa aMjana cAlAkA karAve che. jAva dhAmanA mahAna kAraka Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 bauddhadharma graMtho batAve che ke, azoke maraNa samaye potAnu rAjya bauddha saMghane dAnamAM ApI dIdhuM. azokano putra saMpadI hato. teNe cAra karoDa sonAmahoro vaDe A rAjya kharIdI lIdhuM ane pachI te saMpadI pRthvIno rAjA banyo. ('divyAdAna avadAna' 29 tathA 'bodhisattvAyadAna kalpalatA') tArAnAthajI lakhe che ke, kuNAlane vigatAzoka nAmano putra hato. tibeTanA graMthomAM lakhyuM che ke bAdazAha saMprati samrATa saM. 235mAM gAdIe Avyo. ('inDiyana enTIkverI' pR. 32, pR 230) pro. rA.go. bhAMDArakara lakhe che ke saMpratine mAtra 10 divasano hato tyAre gAdIe besADyo. ('bhAMDArakara riporTa' I.sa. 1893, pR. 135) pro. pizala sAheba mAne che ke rUpanAtha, sAsarAma ane vairATanA zilAlekho saMpratie khodAvyA che. (pro. rojaDevisa sAheba paNa ene sahamata che.) ('inDiyana enTIkverI' pu. 6, pu. 149) smItha sAheba jaNAve che ke -Almost all ancient vizva ajAyabI : jain temple or monuments of unknown origin are ascribed by the voice to samprate, who is in fact regarded as a Jain Ashoka. (Smith, `Early History of India,' P.P. 202) vizALa bhArata kra. 275 saMpratinA sikkAmAM eka bAju upara-nIce sampa ane dI zabdo lakhelA che, bIjI bAju upara-nIce ane cihno che. koI sikkAmAM ....... nI nIce (svastika) paNa maLe che. A sikko tenA rAjyazAsana upara suMdara prakAza pADe che. sAmAnya rIte maurya sikkAomAM eka bAju upara nIce mau ane au zabdo che, bIjI bAju upara nIce . ane cihno che. jaino haMmezA derAsaramAM prabhunI sAme cokhAnI AvI nizAnIo kare che. ('morDana rIvyu' sane 1934 junano aMka, pR. 647) 'himavaMta sthavirAvalI'nA ullekha pramANe samrATa saMprati vIra saM. 293mAM jainadharmanuM ArAdhana karI svarge gayela che. tene koI saMtAna na hatuM. Arya suhastisUrijI saMsthApita avaMti pArzvanAtha tIrtha Arya suhastisUrijInA pavitra hAthe ujjainamAM avaMtipArzvanAthanI sthApanA thaI che, jeno itihAsa nIce mujaba che : (1) zasyaMbhava brAhmaNa yajJa karAve che, tyAM jaina sAdhuo AvI bole che, ahIM karNa--ahIM kaSTa; tattva na jJAyate param' (2) sattvazALI, tattvapriya zaccabhava brAhmaNa yajJanA gorane satya jaNAvavA josapUrvaka jaNAve che. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 437 Arya suhastisUrijI vihAra karatAM karatAM vidizAmAM pachI te gurunI AjJA laI smazAnabhUmimAM gayA. jIvitasvAmI pratimAnAM darzana karI ujjaina padhAryA che ane rastAmAM tIkSNa kAMTA, kAMkarA ane paththara lAgavAthI temanA bhadrA zeThANInI vasatImAM UtaryA che. AcAryazrI ekavAra saMdhyA pagamAMthI lohInA biMduo nIkaLyA. temaNe anazana svIkAryuM. samaye nalinI gulma vimAnanA varNanavALA adhyayananuM parAvartana A vakhate eka ziyALaNa potAnAM baccA sahita AhAra zodhavA karavA lAgyA, A vakhate bhadrA zeThANInA putra avaMtisukumAre nIkaLI hatI. te lohInI gaMdhathI cAlatI cAlatI jyAM munirAja potAnA mahelanA sAtamA mALe beThAM beThAM A adhyayana zrI avaMtisukumAra hatA tyAM AvI. eNe ane enA sAMbhaLyuM ane ene manomaMthana karatAM jAtismaraNa jJAna thayuM. baccAMoe munirAja zrI avaMtisukumAranA pahelA pahoramAM tarataja teNe nIce UtarI sUrijI pAse AvI kahyuM : "bhagavAna! baMne paga, bIjA pahoramAM baMne sAthaLa, trIjA pahore peTa tathA huM bhadrA zeThANIno putra chuM. Apa jenuM varNana karo cho te cothA pahore uparano bhAga khAdho ane samAdhivAna nalinIgulma vimAnathI huM Avyo chuM ane pharI tyAM javA icchuM avaMtisukumAra munirAja mRtyu-kALadharma pAmI punaH nalinI gulma chuM mATe mane dIkSA Apo.' vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. dIkSAnI kaThinatA batAvyA bAda sUrijI bolyA : "vatsa! savAre bhadrA mAtA-avaMtisukumAranI batrIsa vadhUo dIkSA levAmAM DhIla na karIza,kintu tArA kuTuMbIvarganI anujJA Arya suhastisUri guru pAse AvI. guruvaMdana karIne gurujInI meLava." avaMtisukamAre kuTuMbIjano pAse jaI rajA mAMgI-paraMtu pAsethI badhA samAcAra jANI badhAne vairAgyano raMga lAge che baMdhuoe, mAtAe tene rajA na ApI, eTale avaMtisukumAre ane eka sagarbhA putravadhUne bAkI rAkhI anya badhI putravadhUo svahaste ja loca karI dIkSAno veSa paheryo ane pachI guru pAse sAthe bhadrA mAtA pote paNa jaina sAdhvI dIkSA aMgIkAra kare che. AvI vidhipUrvaka dIkSA svIkArI. avaMtisukamAranI te garbhavatI strIe avasare mahAkALa nAmanA putrane janma Apyo hato. mahAkAle vIra saM. 250 lagabhagamAM kSiprAnA kAMThe pitAnA smArakarUpe zrI avaMtipArzvanAthajInuM gaganacuMbI bhavya maMdira sthApyuM. jenuM bIjuM nAma mahAkALa maMdira hatuM, je rAjA puSyamitranA kALamAM mahAkALa mahAdevanA maMdira tarIke banI gayuM hatuM. samaya jatAM mahArAjA vikramAdityanA dharmaguru A. siddhasena divAkare tyAM pArzvanAthajInI mUrti pragaTa karI hatI ane temanA upadezathI zrI avaMtipArzvanAthanA maMdirano jirNoddhAra thayo hato. Aje te sthAna avaMtipArzvanAthanA tIrtha tarIke suprasiddha che. (AvazyakacUrNi tathA pariziSTa parva sa. 11 zloka 151177mAM A tIrthanI utpatti batAvAI che) skaMdapurANamasyapurANamAM paNa varNana che. mahAprabhAvita kalyANamaMdira stotranI racanA dvArA vidvadharma jainAcArya siddhasenasUrIzvarajI mahArAja dvArA zivaliMganI aMdara chUpAvelI jenanA trevIsamAM tIrthakara zrI avaMti pArzvanAtha prabhujInI pratimAjI pragaTa karAya che. Jain Education Intemational Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 vizva ajAyabI : jaina guphAo (padmaprabha)nuM, pAvAgaDhamAM bha. saMbhavanAthanuM, hamIragaDhamAM bha. samrATa saMprati ujjainamAM yuvarAjapade hato tyAre ja teNe pArzvanAthanuM, iloragirimAM bha. neminAthanuM, pUrvadizAmAM rohizagirimAM zrI pArzvanAthanuM, pazcimamAM devapattanamAM dakSiNapathamAM ane saurASTramAM potAnI ANa phelAvI dIdhI hatI. caMdraprabhanuM, iDaragaDhamAM zAMtinAthanuM maMdira baMdhAvyuM. siddhAcala, AthI AMdha, draviDa vagere dakSiNamAM ane saurASTramAM tyArathI sivaMtagiri, giranAra, zaMkhezvara, nAMdiyA, bAmaNavADA vagerenA AraMbhIne ATheya saikA daramyAna mauryakALa, kSatriyakALa ane saMgho kADhI yAtrA karI ane tyAM rathayAtrAo paNa kADhI hatI. guptakALamAM aneka jaina guphAo banI che, aneka jaina tIrtho kamaLanera para saMpatie baMdhAvela jinamaMdira Aje paNa vadhyA che. vidhamAna che, ema 'ToDa rAjasthAna'mAM ullekha che. (jaina satya zAnadInA kinAre aravallAnA gurA, prakAza, kramAMka 37). aIhola guphA, khAnadezanI bhAmera guphA, yevalA pAsenI samrATa saMpatie ujjainamAM Arya suhastisUrinI aNakITaNakInI guphAo, jenuM varNana upA. meghavijayajIe adhyakSatAmAM eka saMmelana meLavyuM hatuM. nAnakaDI Agama meghadUtasamasyAlekha' zloka 47mAM karela che. kArUsAnI guphA, vAcanA paNa karAvI hatI. dUra dUranA kSetramAM vicaratA auraMgAbAdanI guphA, momInAbAdanI guphA, camAralenI guphA, munivaronA AgamAbhyAsa mATe paNa vyavasthA karAvI hatI. jemAM vikramAdityanA samakAlIna Arya kAlakasUrinA nAmavALo zilAlekha che ane ilorAnI guphA jyAM samrATa saMpratie Ao susthitasUri ane bhagavAna neminAthano jaina prAsAda banAvyo hato vagere vagere. Ao supratibaddhasUri saurASTramAM tAladhvajagiri, osamagiri, DhaMkagiri vagere - Arya suhastisUrinI pATe 12 paTTadharo thayA che, temAM jaina guphAo prasiddha che. pAMcamAM A. susthitasUri ane chaThThA A. supratibaddhasUri che. bIjA tIrtho: AryazrI suhastisUrijI mahArAja A baMne AcAryo kAMkadI nagarInA vatanI hatA. pratibodhita saMprati rAjAe zakunikAvihArano jIrNoddhAra rAjakuLamAM janmelA sagAbhAI hatA, vyAghApatya gotranA hatA karAvyo, mAravADamAM ghAMghANImAM bhagavAna padhasvAmI ane mana:paryava sudhInA cAra jJAnavALA hatA. teo tIrthakaradee jANadizAADhIjAthAujha dinAhitA yaduvaMza samudrandu bALa brahmacArI zrI giranAramaMDaNa neminAtha bhagavAnanA dIkSA-kevaLa nirvANa ema traNa kalyANa jyAM thayA che te A che mahAna zrI giranAra tIrtha. ahIM gujarAtanA jUnAgaDha zaherane taLeTI banAvIne rahelA A prAcIna tIrtha para AcAryadvaya pratibodhita mahArAjA saMprati dvArA nirmita bhavya jinamaMdira Aje paNa bhavya mayuro mATe ASADhI megha jevuM harSaprApaka bane che. Jain Education Intemational Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 439 dravyonA karoDamAM aMzane pratyakSa joI zakatA hatA. 993mAM AgamavAcanA (kalpasUtra), vIra saM. 470mAM vikramaA baMne AcAryoye kumAragiri parvata upara ke jyAM rAjA saMvatsarano prAraMbha (vicArazreNi) vagere vagere. vizeSa mATe sulocanarAye guphAo baMdhAvI hatI ane bhagavAna AdinAtha jUo, "rjana satyaprakAza" kramAMka 100 vikrama vizeSAMkamAM bakSabhadeva prabhujInI suvarNa pratimAnI paMcama gaNadhara zrI 4 thI tripuTI mahArAjano "bhAratavarSanA bhinna saMvato" nAmano lekha. sudhamasvAmInA hAthe pratiSThA thaI hatI, te ja sthAnamAM kaThina mevADamAM ekaliMgajI pAse nAganI AkRtivALo tapasyA karIne joDavAra sUrimaMtrano jApa karyo hato. nAgalaMda che, je hAla nAgadA tarIke oLakhAya che. A sthAna zrI sudharmAsvAmInA AThe paTTadharo sAmAnya rIte ekavAra mevADanI rAjadhAnI tarIke paNa vikhyAta hatuM. nirjhandagacchanA kahevAtA, jyAre A baMne AcAryo ane pachInA ahIM mauryasamrATa saMpratie maMdira banAvI bha. AcAryo koTikagacchanA gauravavaMtA birUdathI prasiddhi pAmyA che- pArzvanAthanI pratiSThA karI hatI. arthAtu A saMyame nirjhanthagacchanuM bIjuM nAma koTikagaccha paDyuM. Aje bha. pArzvanAtha tathA bha. neminAthanAM maMdiro nathI, A AcAryanA samayamAM jaina zramaNasaMdhanuM moTuM saMmelana tenA TekarAo che. pAse ja bha. zAMtinAthanI 9 phuTa UMcI thayuM hatuM ane bIjI AgamavAcanA thaI hatI. adbhuta pratimA birAjamAna che, jenuM bIjuM nAma adabadajI che. vaLI paMjAbamAM paNa jaina dharmanA ghaNA zubha kAryo thayAM (paTTAvalI 'samuccaya, jaina satya prakAza : krama. 9, 37, 38) che. jema ke rAjA bAhubalIe bhagavAna RSabhadevanuM dharmacakra Arya mahAgiri mahArAjanA potAnA ziSya Arya sthApyuM. bhagavAna pArzvanAthane upasarga thayo, jyAM azvamitrajI ekAMta = kevaLa kSaNikavAdI tarIke nidvavapaNAvALA ahichatrAnagara vasyuM. bhagavAna mahAvIrasvAmIe vItamayanagara banyA hatA. pU. Arya mahAgiri mahArAjAe yuktiopUrvaka (mohana jo Dero)nA rAjA udAyIne dIkSA ApI. samrATa emanuM nitaMvapaNuM dUra karyuM-karAvyuM hatuM. (zrI jaina satya prakAza saMpratie potAnA pitA kuNAla mATe jinAlaya baMdhAvyuM je Aje tAnA pitA datya mATe jinAlaya baMdhAvyuM je Aje varSa 7 pAnA naM. 574-575) kuNAlatUpa' tarIke prasiddha che. zuMgarAja puSyamitra Avyo AcAryazrI jayAnaMdasUri tyAre sAkala AdimAM jinAlayo ane munio hatA. bIjA A. vibudhasUrinI pATe A. jayAnaMdasUri thayA. temanA kAlabhAcAryajIe irAna jatAM pahelAM A pradezamAM vihAra karyo. upadezathI poravADa maMtrI sAmate samrATa saMpratinAM ghaNAM jaina A. zAMtizreNikanA ziSyo uccAnagaranI AsapAsa vihAra derAsarono jIrNoddhAra karAvyo hato, jemAM hamIragaDha, vIjApura karatA hatA te uccAnagara zAkhAnA kahevAyA. jAvaDazAhe varamANa, nAMdiyA, bAmaNavADA ane muharInagara vagere mukhya takSazilAthI bha. vASabhadevanI mUrti meLavI zatruMjayatIrthano hatAM. jIrNoddhAra karAvyo. A samitasUrie AbhIra dezamAM (meraTha jillAmAM) brahmadvIpa (baranAvA)nA pa00 tapasvIone jaina vasubhUtinA AkhA kuTuMbe jainadharma svIkAryo hato. dIkSA ApI. A. mAnadevasUrie "laghuzAMtistava' pATha ekavAra Arya suhastisUrijI upadeza mATe ene ghare AvyA mokalIne takSazIlAmAM mahAmArI zAMti karAvI. jona mArzala kahe hatA tyAre Arya mahAgirijI paNa tyAM padhAryA. AthI Arya che ke te arasAnA jinamaMdiranA bhagnAvazeSo takSazIlAnA suhastisUrijIe UbhA thaI temane vaMdanAdithI satkAra ane TIlAmAM sirakApa 5 ane 6 blokamAM che. Adara karyo; eTale vasubhUtie pUchyuM : "A koNa padhAryA che ke Apa emanI ATalI bhakti karo cho?" Arya suhastisUri vaLI vIranirvANa saMvatanA zilAlekho ane zAstrolekho bolyA : "he zreSThI! e mArA guru che. teo sadAye tyAga maLe che. jema ke 1. vIrajanma saM. 37no zilAlekha-muMDasthala, karavA lAyaka tuccha AhArAdinI bhikSA grahaNa kare che ane tevI 2. vIranirvANa saMvata 23no zilAlekha-bhadrezvara, 3, vIra bhikSA na maLe to upavAsI rahe che.' ni.saM. 84no pratimA-Asana lekha (paM. gau. hI. ojhAkata prAcIna lipimAlA, pR. 63), 4. vIranirvANa saM. 214 vagere; bIje divase Arya mahAgirijI gocarI jatAM sAro miSTa (nidhavakALa (Avazyakasatra), 5. vIra vi. saM. 980 athavA AhAra maLavA lAgyo, AthI pote AhAra lIdhA sivAya ja Jain Education Intemational Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 vizva ajAyabI : pAchA AvyA ane suhastisUrine kahyuM : "vatsa! tame kAle bharAI javAthI asahya darda thayuM. rAtre zrIsaMghe ane sAdhuoe jAheramAM mAro vinaya kayo tethI Aje mane AhAra aneSaNIya enI sevA karI. te sAdhudharmanI prazaMsA karato mRtyu pAmI samrATa maLyo, mATe pharIvAra AvuM karazo nahIM.' Arya suhastisUrie azokanA putra kuNAlanA ghera putra tarIke janmyo. janmatAM ja jene vinayathI jaNAvyuM : "tathAstu." rAjya maLyuM, te tuM saMprati rAjA thayo." jyAre AcAryadvayanI dIrghadraSTi zAsanane potAnA pUrva bhavanuM yathArtha vRttAMta sAMbhaLI saMprati rAjA zrAddharana apAve che. prasanna thayo. teNe sUrijIne kahyuM : "prabho! Ape cAritra na ekavAra A baMne sUripuMgavo vihAra karatAM karatAM ApyuM hota to huM A dazAmAM kyAMthI hota! mATe mArA jIvitasvAmInI pratimAnI yAtrAe jatAM vacamAM avanI pUrvajanmanA ane A janmanA paNa Apa ja guruvarya cho, tamo nagarImAM padhAryA che ane judI judI vasatImAM UtaryA che. A mane mAre zuM karavuM te pharamAvo. A rAjyanA mAlika Apa cho.' vakhate ahIM rathayAtrAno mahotsava zarU thatAM jinezvarano ratha sUrijI bolyA : 'ame to tyAgI-niHspRhI chIe. jo tane asmalita gatithI nagaramAM pharavA lAgyo che. nagarajano sAthe cAritra-saMyamadharma upara prema hoya, zraddhA hoya to zrI vItarAga che. baMne AcAryavaryo paNa potAnA vizALa ziSyasamUha sahita bhagavaMtono dharma svIkArI A janmanuM ane pachInA janmanuM sAthe che. e rIte pharato pharato ratha maMdiranA dvAra para Avyo. AtmakalyANa sAdhI le ane jinazAsananI prabhAvanA kara. yuvarAja saMpatie rathayAtrAmAM AvatA AcArya zrI arihaMta dharmavALAne A bhavamAM hAthI-ghoDA dhanAdi suhastisUrine joyA ane tene vicAra thayo ke, meM Amane kyAMka uttarottara vadhatI saMpatti maLe che ane paralokamAM svargajoyA che. vizeSa uhApoha karatAM ene jAtismaraNa jJAna thayuM mokSa maLe che. rAjAe sUrijInA upadezathI jainadharma svIkAryo. ne teNe sUrijIne oLakhyA : aho! A to mArA pUrva bhavanA samyakRtva sahita zrAvakanA bAravrato paNa svIkAryA. te mana, gurujI che. pachI pote nIce AvI gurujIne premapUrvaka namaskAra vacana, kAyAnI dRDhatAthI jainadharmanI upAsanA karavA lAgyo ne karyA ane vinayathI pUchyuM : "he prabhu! jainadharmanI ArAdhanAnuM parama ahitopAsaka banyo. phaLa zuM che?' sUrijI bolyA : "avyakta sAmAyikanuM phaLa have te trikALa jinapUjana kare che, svAmI-bhAIonI rAjyAdika che ane vyakti sAmAyikanuM phaLa mokSa paNa che." rAjA sadAye bhakti kare che ane khUba ja dAna Ape che, jyAM jyAM sUrijIno A uttara sAMbhaLI prasanna thayo; ene vizvAsa beTho. enuM rAjya hatuM tyAM sarvatra jainadharmano pracAra karavAmAM tatpara pachI sUrijIne pUchyuM : "he bhagavan! Apa mane oLakho banyo che. cho?' sUrijI bolyA : "rAjanu! avantipatine koNa na vaLI. ekavAra avantI nagarImAM rathayAtrA nIkaLI che. oLakhe?" rAjA bolyo : "sUrijI mahArAja! A sivAya e samaye tyAM Arya suhastisUrijI padhAryA che. rAjA paNa bIjI rIte Apa oLakho cho?' sUrijI upayoga mUkIne bolyA saparivAra rathayAtrAno lAbha le che. chelle divase bhavya rathayAtrA : "hA, hA, have oLakhyo. tArA pUrvabhavanI kathA sAMbhaLa, nIkaLI che. ghoDAone badale bhaktisaMpanna zrAvako khUda rathane samrATa azokanA rAjyakALanI e vAta che. vahI rahyA che. rAjamahela pAse ratha Ave che te vakhate rAjAe "ekavAra ame baMne AcAryo kauzAmbImAM gayA hatA. te khUbaja bhaktithI satkAra karIne potAnA sAmaMtone jaina dharma vakhate bhISaNa dukALa paDyo hato. chatAM paNa zrAvakasaMgha svIkAravAnuM samajAvyuM. AthI sAmaMtoe paNa jainadharma svIkAryo sAdhuonI pUrNa bhakti karato hato. ekavAra eka dramaka-raMka ane potapotAnA rAjyamAM jaI rathayAtrA kADhavAnI zarUAta jene bhikSA nahotI maLatI, teNe sAdhuone bhikSA maLatI joI karAvI. kahyuM : "mane kAMIka Apo." ziSyo tene amArI pAse lAvyA. (zvetAMbaronI prAcIna mAnyatAo pramANe) maurya ame bhAvI lAbhanuM kAraNa jANI jaNAvyuM : "tuM dIkSA le to caMdraguptano samaya vIra saM. 155 che. e samaye bAravarSa dukALa ame tane AhAra ApIe." pachI e ke dIkSA svIkArI. tyAra cAlato hato ane AcAryazrI bhadrabAhu mahAprANa dhyAna karatA pachI ame ene sArI rIte AhAra karAvyo. eNe ghaNA hovAthI bIjAnA saMsargamAM AvatA ja nahotA, temaja samrATa divasanI bhUkha hovAthI khUba dAbIne khAdhuM. tene rAte peTamAM vAyu Jain Education Intemational Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 441 caMdragupta paNa navo navo rAjA thavAthI dezane vyavasthita karI AtmadhyAnadazAmAM ghaNo samaya gALyo hato. A samaya karavAmAM vyasta hato. A paristhitimAM samrATa AcAryazrInA daramyAna gacchanAyaka tarIke Arya suhastisUri rahyA che. teo darzana karavAnI phurasada meLave eTaluM ja zakya che. caMdraguptano sthavirakalpI hatA, temaja Arya mahAgirijIne gurutulya mAnatA rAjakALa 25 thI 28 varSano lekhAya che. emano putra (samrATa) hatA. baMne AcAryo prAyaH sAthe vicaratA hatA. Arya bindusAra pitAnA mRtyu pachI yuvAnavayamAM ja rAjA banyo hato. mahAgirijI moTe bhAge nagara bahAra udyAnamAM ja rahetA ane cANakyanI madadathI bindusAre 16 rAjyo para vijaya meLavyo Arya suhastisUrijI vizeSataH vasatImAM rahetA hatA. hato. ekavAra Arya suhastisUrijI vihAra karatAM karatAM jainAgama "bRhatkalpabhASya' gA. 127mAM lakhyuM che ke pATalIputramAM padhAryA che ane temaNe vasubhUti nAmanA dhanADhya 'bindusAre caMdragupta karatAM paNa moTuM rAjya meLavyuM hatuM.' zreSThine pratibodhI jainadharmano abhyAsI ane upAsaka banAvyo bindusAra jainadharmI hato yadyapi A saMbaMdhI spaSTa che. sUrijInA upadezathI saMprAMtanA rAjayamAM kadI paNa janatAne ullekha maLatA nathI paraMtu eno pitA jainadharmI hato, cANakya khAvA-pIvAnuM duHkha nathI paDyuM. teNe potAnA rAjayamAM koIpaNa maMtrI jainadharmI hato ane azoka paNa zarUAtamAM jainadharmI bhUkhe na mare teno pUrepUro khyAla rAkhyo hato. saMpratine ghaNIvAra hato, A jotAM bindusAra jainadharmI hoya ema lAge che. potAnI pUrvabhavanI duHkhada sthitinuM smaraNa thatuM ane ethI te garIbono belI; dIna-duHkhI ane nirAdhArono AdhAra banI mauryasamrATa bindusAra 25 varSa rAjya karI mRtyu pAmyo. rahyo hato. teNe sAtaso dAnazALAo khullI mUkAvI. Arya mahAgirisUrijI ane Arya suhastisUrijI e samrATa saMpratie potAnA asUryapazyA rAjarANIo, mahApratApI zrI sthUlibhadrasUrijInA ziSyaratno ane paTTadharo che. rAjakumArIo, rAjakumAro ane sAmaMtone paNa sAdhu vezadhArI eka pachI eka ema eo baMne bAlyAvasthAmAM yakSA banAvI dura sudUra pradezomAM vihAra karAvyo hato ane jainadharmano sAdhvIjInA Azraye paLyAM che, mATe "paTTAvalI'mAM A baMne vAstavika pracAra karAvyo hato. cIna, barmA, silona, AcAryavaryonI AgaLa "Aryazabda yojavAmAM Avela che. A aphaghAnistAna, nepAla, bhUtAna vagere dUra dUra pradezamAM baMne AcAryonI uMmaramAM lagabhaga 45 varSano taphAvata hato. jainadharmano saMdeza pahocADyo hato ane AMdhra, tAmila, karNATaka, baMne AcAryo bahu ja tIkSNa buddhinA hatA, temaja parama tyAgI mahArASTra, saurASTra, gurjara, mALavA, rAjapUtAnA vagere prAMtomAM ane saMyamadharmanA upAsaka hatA. A baMne AcAryonA samayamAM paNa jainadharmanI jyotine vadhu ujvala, jvalaMta ane dRDha jainadharmano ghaNo ja pracAra-prasAra thayo che. jaina dharmanA pracAranuM banAvI hatI. (juo "bRhatkalpasUtra' u. 1. sU. pAMca; niryukti kendra magadha hatuM, jemAM A AcAryavaryonA samayamAM avantino gAthA 3275 thI 3289). umero thAya che. bhagavAna zrI mahAvIra-vardhamAnasvAmInA samayamAM jainadharmI caMDapradyota avantIno rAjA hato. e ja rA. ba. gau. hI ojhAjI lakhe che ke "purANonA avantI vIra saM. 60mAM pAlakavaMzanA vinAza pachI ane hastalikhita pustakomAM bahudhA saMpratinuM nAma maLatuM nathI, to magadharAjanA naMdonA hAthamAM gayA pachI gauNa bane che. paNa paNa "vAyupurANa'nI eka hastalikhita pratimAM dazarathanA putranuM samrATa saMpratinA samaye (vIra saM. 27pamAM) avantI potAnuM nAma saMprati ApyuM che. "masyapurANa'mAM saMpati pATha maLe che bhUtapUrva gaurava punaH prApta kare che; eTaluM ja nahi kintu ke je saMpratinuM azuddha rUpa che. maurya dezanA kuNAlanA be putro bhAratabharamAM jainadharmanI vijayapatAkA pharakAvavAnuM te mahAna (dazaratha ane saMprati)mAM vaheMcaNI thatAM pUrvano vibhAga kendra paNa bane che. dazarathano ane pazcimano vibhAga saMpratinA adhikAramAM rahelo hoya, saMpratinI rAjadhAnI kyAMka pATalIputra ane kyAMka ujajaina A baMne AcAryoe bahu ja parizramapUrvaka 11 aMgo lakhelI maLe che. rAjapUtAnA, mALavA, gujarAta tathA kAThiyAvADa ane 10 pUrvo kaMThastha karyA hatAM ane ugra vihAra karI ghaNA e dezo para saMpratinuM rAjya haze ane keTalAMye jainamaMdiro teNe bhavya jIvone pratibodhyA hatA. potAnA samayamAM baMdhAvyA haze. Arya mahAgirijIe viccheda thayela jinakalpanI tulanA Jain Education Intemational Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 vizva ajAyabI : ajamera jillAnA barlI nAmanA gAmamAM vIra saMvata gaNa ane nAgabhUya kulano kaniSTha saM. 7no pratimAlekha maLyo 84, vi.saM. pUrve 386, I.sa. pUrve 443no eka zilAlekha che. prAcIna lipImALA pR. 14 maLyo che ke je "ajameranA myujhiyamamAM surakSita che. te parathI 2. A. yazobhadrajI-temano eka ziSya-parivAra anamAna thAya che ke azokathI pahelAM paNa rAjapUtAnAmAM vidizAnI AsapAsa vicarato hato, vidizAthI 4 mAila para jainadharmano pracAra hato. jaina lekhakono e mata che ke, rAjA udayagirinI pahADImAM 20 jaina guphAo che, temAMthI 20mI saMprati ke je azokano ja rAjavaMza hato, teNe jainadharmanI ghaNI gaphAmAM bhadrAryazAkhAnA A. zaMkare gupta saM. 106mAM unnati karI ane rAjapUtAnA tathA tenI AsapAsanA pradezomAM pArzvanAthanI pratiSThA karyAno zilAlekha che. paNa teNe keTalAMka jainamaMdiro baMdhAvyAM hatAM. 3. A. meghagaNI-teo A kALanA yugapradhAna che. vi.saM. bIjI zatAbdimAM mathurAnA kaMkAlITIlAvALA jaina sUpa parathI tathA ahIMnA keTalAka anya sthAnothI maLelAM 4. A. kAmardhigaNI prAcIna zilAlekho tathA mUrtiothI mAlUma paDe che ke te samaye 5. A. susthitasUri-temanAthI koDiya gaNa nIkaLyo che. paNa ahIM rAjapUtAnAmAM jainadharmano sAro pracAra hato. jenI 1, uccAnagarI, 2. vijAharI, 3. vacharI ane 4. ("rAjapUtAne kA itihAsa') majhimillA e cAra zAkhAo tathA 1. gaMbhalijja, 2. vaFlijha, 3. vANijha ane 4. paNahavAhaNaya e cAra kulo AthI AgaLa vadhIne saMprati rAjAe potAnI hatAM. ahIM je cAra zAkhAo batAvI che te koDiyagaNanI mukhya dAnazALAomAM rasoIyAone samajAvyA hatA ke musApharone zAkhAo che ane teno prAraMbha A. susthitasUri tathA A. dAna ApyA bAda pAchaLa vadhelo AhAra zramaNa bhikSukone supratibaddhasUrinA saMtAnIya anukrame 1. sva. zAMti zreNika, 2. Apavo. A vyavasthA mATe temane pagAra paNa khUba apAto stha. vidyAdhara gopAla, 3. D. Arya vajasvAmI ane 4. stha. hato. rasoIyAo khUba ja bhakti ane premathI munivarone priyagraMthasUrithI thayela che. A uparAMta koDiyagaNanI 1. AhAradAna ApatA hatA. kintu A samAcAra jinakalpI Arya ajjaseNiyA, 2. ajjatApasI, 3. arjakuberA, 4. ajja mahAgirijIne maLatAM temaNe "A rAjapiMDa che, ApaNane na isipAliyA; 1. ajja nAilI, 2. ajja pomilA, 3. kalpa' vagere jaNAvI Arya suhastine upAlaMbha ApI, A ajja yaMtI, 4. ajja tApasI; 1. gaMbhadIviyA vagere AhAra levAnuM baMdha karAvyuM hatuM. kintu ahIM je mahAna satya upazAkhAo hatI ane nAgendra kula, caMdrakula vagere upakulo nIkaLe che te e ja ke rAjAne jainadharmanA pracAranI apUrva dhagaza hatAM. Aje je je zramaNa saMgho, gaccho, zramaNo vidyamAna che, ane kharI lAgaNI hatI, temaja dharmapracAraka dharmaguruone te dareke dareka koDiya (koTika) gaNa, vairIzAkhA ane AhAra AdinI muzkelI na rahe ane teo khUba ja dharmapracAra caMdrakulanA ja che. (ahicchatrAmAMthI saM. 0012no kare, e ja eka bhAvanA hatI. koDiyagaNa-baMbhalijja kuLa ane uccanAgarI zAkhAnA Arya Arya mahAgirijIno vIra saM. 145mAM janma, saM. pusilanA samayano pratimA lekha maLyo che.) 175mAM dIkSA, saM. 215mAM yugapradhAnapada ane saM. 245mAM 6. A. supratibaddhasUri -A. susthitasUri ane A. 100 varSanI uMmare dazArNa dezanA gajendra (gajapada tIrthamAM supratibaddhasUri e baMnenAM gaNa, zAkhA ane kula sAmela hatAM. temanuM svargagamana thayuM che. 7. A. rakSitasUri. Arya suhastisUrino vIra saM. 191mAM janma, saM. 215mAM dIkSA, saM. 24pamAM yugapradhAnapada ane saM. 291mAM 8. A. rohaguptasUri. 100 varSanI uMmare ujjainamAM temanuM svargagamana thayuM che. 9. A. RSiguptasUri-temanAthI mAnava gaNa nIkaLyo - teone ghaNA ziSyo hatA. te paikInA 12 ziSyo, gaNo che, jenI 1, kAsavijjiyA, 2. goyamasjiyA, 3. vAsikriyA ane 4. soraThThiyA ema cAra zAkhAo hatI. samrATa saMpratinA ane kulonI yAdI nIce mujaba che. dharmapracAra pachI saurASTra tarapha pahela-vahelA A gacchanA zramaNo 1. sthavira Arya rohaNa-Arya rohaNathI nIkaLela udeha AvyA hoya ema lAge che. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 443 10. A. zrIguptasUri lakSaNo pragaTe che ane tyArathI te yugapradhAna bane che. A rIte 11. A. brahmagaNI yugapradhAnonI sAMkaLa joDAtI rahe che. pAMcamA ArAmAM eka pachI eka 2004 yugapradhAno thavAnA che, jemAM 23 mahAna yugapradhAna 12. A, somagaNI. thaze, jeo jainadharmane ucca sthitimAM lAvI mUkaze. A AryasuhastisUrinA A mukhya ziSyo che. te sivAya eka, AcAryono yugapradhAnakALa aitihAsika sAlavArIne vyavasthita A. kalahaMsasUrinuM nAma paNa prabhAvaka caritramAM maLe che. je karavAmAM bahu madadagAra thaI paDe che. Arya zrI suhastisUri pachI Arya suhastisUri ma.nA ziSya hatA. siMhalanI rAjakumArI zrI guNasuMdarasUri yugapradhAna thayA che. sudarzanA bharUcanA azvAvabodha tIrthamAM anazanapUrvaka marI devI thaI hatI ane te potAnI mitradevIo sAthe divya po lAvI vAcakavaMza paraMparA (vidhAdharavaMza) : jinezvaranI pUjA karatI hatI; uparAMta bharUca zaheranA udyAnanA Arya suhastisUri pachInI vAcakavaMza paraMparA naMdIsUtra samasta phUlone vINI letI eTale bIjA koIne kUla maLe nahIM sthavirAvalI ane himavaMta sthavirAvalImAM nIce mujaba ApI ane jinezvara sivAyanA itaradevonI phUlapUjA thAya nahIM, A che. rIte gaDabaDa thavA lAgI. 8. Arya suhastisUrijI A. kalahaMsasUrie sudarzanAdevIne samajAvI, tema karatAM 9 Arya bahula ane balissaha : A baMne Arya rokI rAkhI ane bharUcanA itaradarzanIone puSpapUjAmAM harakata mahAgirijInA ziSyo che. paDatI hatI te dUra karI. 10. Arya svAtisUri. prasiddha Ayaoi : 11, Arya zyAmAcArya : A pahelA kAlikAcArya che. Arya suhastisUrino sAdhvI samudAya paNa vizALa hato saMprati rAjAnA azvAvabodha tIrthanA jIrNoddhAra pachI paraMtu temAM 1, yakSA, 2. yakSadinA, 3. bhUtA, 4. bhUtadinA, mithyAtvadRSTi devoe upasarga karyo tyAre zrI zyAmAcAryajIe 5. seNA, 6 veNA, 7 reNA : e sAta AryAonA parivAra tenI rakSA karI tyAM jinapratimAnI pratiSThA karAvI hatI. mukhya hato. 12. Arya skaMdilasUri (paMDilasUri) : jeo vIra saM. traNa ziSyaparaMparAo : 376 thI 414 sudhI yugapradhAnapade hatA. temanuM AyuSya 108 varSanuM hovAnuM lekhAya che. Arya suhastisUrithI traNa prakAranI zramaNaparaMparA cAlI Arya skaMdila (paMDila)sUrithI pAMDilagaccha nIkaLyo che, je gaththavyavasthA thaI tyAre caMdragacchamAM sAmela thayo hato. 1. gaNadharavaMza : temanA pAMcamA ziSya A. have vRtti-cUrNi AdinA prAmANya aMge jaina zAsana zuM susthitasUrinI ziSya paraMparA Aja sudhI cAlu che. kahe che te joIe :-kadAca koI ema kahe ke-gaNadhara vagere 2. vAcakavaMza-Arya suhastisUri sudhInA AcAryo vaDe karAyeluM ja vacana pramANa tarIke svIkArAya che, bIjuM cUrNa gaNanAyaka hatA ane vAcanAcArya paNa hatA, eTale ke teo vagere pramANabhata nathI gaNAtuM. te vAta barAbara nathI kemake cUrNa gaNanI tathA saMdhanI sArasaMbhALa karatA hatA. temaja ziSyone vagere sUtranI vyAkhyArUpa che, temane apramANa kahezo to sUtramAM paThana-pAThana paNa karAvatA hatA, jinAgamanI rakSA karatA hatA. dareka padanA cokkasa arthanA bodha nahIM thAya athavA sarvathA paNa 3. yugapradhAna paTTAvalI :-koI gaNa, zAkhA ke kulanA bodha nahIM thAya, kemake cUrNa vagerenI apekSA vinAno tevA gaNAcArya hoya ke vAcanAcArya hoya paraMtu te khAsa amuka vizeSa prakAranA arthane dhAraNa karavAnA baLathI yukta puruSonI paraMparAthI lakSaNasaMpana hoya ane te kALe saMghamAM pradhAna hoya te yugapradhAna Avelo AmnAya kyAMya dekhAto nathI, ane bIjuM dIkSAmanAya che. yugapradhAna eka pachI eka avazya thAya che. eTale vaDI dIkSAdi aneka kRtyomAM vaMdana-kAussagga vagere ghaNA badhA eka yugapradhAnanuM svargagamana thatAM bIjA AcAryamAM yugapradhAnanA anuSThAno sUtramAM nathI dekhAtA ane cUrNa vageremAM kahelA che Jain Education Intemational Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 te karavAmAM utsUtra thAya ane ema enA badhA saMyamanA yogo apramANa banI jAya. AvuM to koNa vivekI IMcyuM? na ja icche. (iti vRtti-cUrNi Adi prAmANya) zrI himavadAcArya nirmita sthavirAvI ane tenI AsapAsa'' (bhAvAnuvAda zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa, muMbaI, prakAzita); jaina paraMparAno itihAsa bhAga 1 (le. tripuTI mahArAja bIjI AvRtti vi.saM. 2056); jaina sAhityano saMkSipta itihAsa-sacitra (punaHprakAzana vi.saM. 262 lekhaka zrI mohanalAla dalIcaMda desAI); prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga 1 (munirAjazrI jinavijayajI); The Jain Stoop and other Antiqities of Mathura by Vincent Smith I.C.S. Officer (February 1900) vageremAMthI mukhyatavA sAbhAra meTara lIdhuM che. vistAra ruci vAcakone te te graMthonuM avagAhana lAbhaprada banaze. Arya mahAgirijI ane Arya suhastisUrijI temaja temaNe pratibodhita samrATa saMprati AdinI vAto ahIM TUMkamAM pUrNa thAya che. zAstra-itihAsa viruddha lakhAyuM hoya to micchA mi dukkaDam. caturvidha zrI saMghanuM maMgaLa hojo! kalyANa hojo! pUjya saMvegI-gItArtha skhalanA jaNAvavA kRpAvaMta thazo. ut kaMkAlI TIlA, mathurA kI zramaNI pratimAeM rekhAcitra (lagabhaga prathama sadI I. pU.)) (jaina dharmakI zramaNiyoM kA bRhad itihAsa - DaoN. sAdhvI vijayazrI 'AryA' prakAzaka: bhAratIya vidyA pratiSThAna sekTara 13, Atma vallabha so. dillI vizva ajAyabI pU.pA. gurudeva AcArya zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.nI janmazatAbdi vi.saM. 19672007nA upalakSyamAM A lekha Alekhana karavAnuM sadbhAgya pUjyonI kRpAthI prApta thayuM che iti (saMpUrNa) yugo sudhI jhaLahaLaze e ja ii kaoN bhuvanabhAnusUri 1960 2 janma zatAbdI 2002 prazna :- bhagavAnazrI mahAvIradevanI sAdhvI saMkhyA keTalI hatI ? uttara :- zvetAMbara zAstro bhagavAnazrI mahAvIradevanI sAdhvI saMkhyA 36000nI jaNAve che, jyAre digaMbara mata : uttara pu 36000/ tiloya0 36000 nI saMkhyA batAve che, to harivaMza 35000nI saMkhyA jaNAve che. prazna :- tIrthaMkara prabhunI vANI akSaramayI hoya ke anakSaramathI hoya? javAba :-bhASAvargaNAnA pudgalo grahaNa karIne bhASArUpe pariNamAvI vacanoyAra pUrvakanI akSaramacI ghANI zvetAMbarI mAne che. jyAre digambaro anakSaramayI (eTale ke divyadhvanithI samajAtI) ane akSaramayI (zvetAmbaronI mAnyatA jevI ja) ema baMne rIte mAne che. (juo jinasenAcAryakRta 'mahApurANa' 5.230) Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 445 zramaNa pautLA vesthI zramaNo : eka paricaya (vi.saM. 1300 thI 1000) -prA. DaoN. mahAkAtta jayaMtilAla jozI, adhyakSa, saMskRta vibhAga bhAratanA AryadharmanI traNa zAkhAo che. vaidika, jaina ane bauddha. A traNe maLIne prAcInadharmanuM pUrNa svarUpa bane che. jemaNe potAnA mana, vANI ane kAyAne saMpUrNa rIte potAnA vazamAM karI lIdhAM, jItI lIdhA hatAM teo guNanI dRSTie "jina" ane "ahaMta' kahevAyA. jina zabda 'ni () jItavuM e parathI "jina eTale jItanAra e rIte banyo che. Ama "jina" zabda uparathI "jaina" zabda banyo che. A jinoe potAnA svajIvanathI ane yathArtha upadezathI asaMkhya jIvone A saMsAramAMthI muktimArge darzAvyo, mATe teo "tIrthakara tarIke oLakhAya che, vartamAna kALakhaMDamAM AvA 24 tIrthakaro thayAnuM jaina paraMparA svIkAre che. temAM sauthI pahelA RSabhadeva ane chellA vardhamAna arthAt mahAvIra svAmI A mahAvIrasvAmInA aneka anuyAyIo thaI gayA. jemaNe jainadharmano vyApaka pracAra prasAra karyo. A jaina zabda pote ja sArthaka che. kemake "jina"no artha "jItavuM' hovAthI jena' zabdano artha "vijetA' thAya che. A vijetA eTale potAnA antaH zatruo-vikAro-rAga-dveSa para saMpUrNa prabhutva prApta karanAra AtmA. A lekhamALAnuM prastuta puSpa rajU kare che saMskRta bhASAnA svAdhyAyI DaoN. mahAkAntabhAI jayaMtilAla jozI jeo uttara gujarAtamAM chellA doDha dAyakAthI saMskRtanA prAdhyApaka tarIke mahesANAnA kaDI mukAme pramukhasvAmI sAyansa-ArTsa kolejamAM teo saMskRta vibhAganA adhyakSa che. tA. 25-5-1969 temanI janma tArIkha che. atyAra sudhImAM pacAsathI vadhAre sthAnika, rASTrIya ane traNeka AMtararASTrIya saMskRti konpharansomAM bhAga laI pepara rIDiMga karyuM che. gujarAta rAjya saMskRta adhyApaka maMDaLanA vArSika saMskRta adhivezanomAM 1 thI 10 varSano anubhava dharAvanArA adhyApakomAM satata dasa varSa sudhI teo vijetA banyA che. lakhavuM-vAMcavuM, pravAsa, manana, ciMtana gIta-saMgIta emanA zokhanA viSayo che. kaDI kolejanI sAMskRtika samitinA ceramena tarIke paNa teoe paNa sArI kAmagIrI karI che. gIta, saMgIta, vakatRtva vagere sthAnika ane tAlukAkakSAnI vividha spardhAomAM nirNAyaka tarIke paNa teo rahyA che. taduparAMta "vahIla smArTa zrImatI'nA 20mAM episoDamAM samagra uttara gujarAtanuM eka gujarAtI daMpatI tarIke temaNe patnI pArula jozI sAthe pratinidhitva kareluM. jaina sAhityanA paNa teo anurAgI che. dhanyavAda. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 prastAvanA mahAvIra pachInA tejasvI zramaNa paraMparAmAM umAsvAti vAcaka, pAdaliptasUri, siddhasena divAkara [(A AcArya ane aemanI AkhI paraMparA racAI che. AthI vi.saM. 1 thI 300 sudhI siddhasena manAyo che, teo jainadharmanA pramANazAstranA yuga mUla pratiSThApaka AcArya hatA.)] AcArya mallavAdIsUri, jinabhadra kSamAzramaNa, haribhadrasUri, abhayadevasUri maladhArI, dharmadhoSa-mahendrasUri, siddhahemazabdAnuzAsana ane aneka saMskRta graMtho, kozagranthonA racayitA kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya ane vastupAla-tejapAla yuganA aneka tejasvI zramaNono samAveza thAya che. A zramaNo ane emanuM kArya khUba dIptimaMta che. paraMtu e pachInA eTale ke saM. 1300 thI saM. 1700 sudhI pramukha tejasvI zramaNo viSe khAsa kAMI lakhAyuM nathI. lekha vistAra bhaye A samayamAM thayelA tamAma tejasvI zramaNo viSe saMpUrNa mAhitI ApavI zakya nathI. paraMtu temanA jIvana ane kAryanI AchI-pAtaLI rekhAo dvArA temano saMkSipta paricaya karAvavAno A lekha dvArA eka namra prayAsa karAyo che. (1) saM. 1300mAM thayelA tejasvI zramaNo vizaladeve saM. 1300mAM solaMkI tribhuvanapAla pAsethI gujarAtanuM rAjya laI saM. 1318 sudhI rAjya karyuM. A samayamAM jayasiMhasUri thayA. evuM kahevAya che ke temaNe saM. 1301mAM maMtravAsita jalathI marUbhUmimAM saMghane jIvADyo hato. dharmaghoSasUrine pethaDamaMtrI upara pUrNa prabhAva hato. AthI teNe bhinna bhinna 80 (eMsI) sthaLomAM jinamaMdiro baMdhAvyA hatA. pethaDano putra jhAMjhaNa paNa dharmAnurAgI hato. A ja arasAmAM tapAgaccha sthApaka jagacaMdrasUrinA paTTadhara devendrasUri thaI gayA. temaNe aneka TIkAgraMtho racyA. zrI vastupAla maMtrI paNa emanA eka zrotA hatA. A arasAmAM tADapatra upara keTalIka prato lakhAyelI ane tenAthI jainadharmano vizeSa pracAraprasAra thayo. Ama, saM. 1301 thI 1358 sudhImAM vividha prakAre jaina sAhitya aneka TIkA-graMtho sAthe lakhAyuM. jemAM caMdragacchanA pradyumnasUri (saM. 1327 thI saM. 1357mAM) dharmaghoSasUrie, vRddha tapAgacchanA sthApaka vijayacaMdrasUri ane temanA ziSyo AcArya vajrasena, padmacaMdra ane kSemakIrti, saM. 1334mAM prabhAcaMdrasUri [(ke jemaNe jainono pariyAcaka grantha Jain Education Intemational vizva ajAyabI : 'prabhAvakacarita' racyo hato.. A grantha eka prabaMdharitra che. jemAM vajra, AryarakSita, Aryanali, kAlakAcArya, pAdaliptasUri, vijayasiMha, jIvasUri, vRddhavAdi, haribhadra, mallavAdi, bappabhaTTa, mAnatuMga, mAnadeva, siddharSi, vIrasUri, zAMtisUri, mahendrasUri, sUrAcArya, abhayadeva, vIrasUri (bIjA), aneka aitihAsika vigato pUrI pADe che tethI te ghaNo kimatI devasUra tathA hemacaMdrasUri upara 'prabaMdha-caritro' che. A 'carita' che)] ane jinaprabhasUri vagereno samAveza thAya che. AmAMthI grantha che. A graMtha pradyumnasUrie saMzodhyo hato, ema kahevAya 'jinaprabhasUri'no saMkSipta paricaya nIce mujaba che. jinaprabhasUri : teo laghu kharataragacchanA pravartaka jinasiMhasUrinA ziSya hatA. teo asAdhAraNa pratibhAvAna ane aneka graMthonA kartA hatA. temaNe saM. 1327thI zarU karIne 1389mAM vividha tIrthakalpa-'kalpapradIpa' pUrNa karelo. temAM kula 58 kalpo che. te tIrthonI jude jude samaye temaNe svayaM yAtrA karelI. tyArabAda tenA kalpo racelA. jemake 'apApA bRhatkalpa' saM. 1327mAM devagirimAM (atyAranA dolatAbAdamAM) racelo. 'zatruMjaya kalpa' saM. 1384mAM, 'cellaNA pArzvanAtha kalpa' saM. 1386mAM ane samagra grantha saM. 1389mAM saMpUrNa karyo.11 A kalpo aneka aitihAsika hakIkato darzAve che; temAMnI keTalIka hakIkato to agAu kyAMya ullekhAI na hoya evI che. jinaprabhasUrino pratidina navuM stavana racavAno niyama hato ane niravadya AhAragrahaNano abhigraha hato. temaNe yamaka-zleSa, citra ane chaMdono prayoga karI, sAtaso stavana tapAgacchanA somatilakasUri mATe banAvelA evuM kahevAya che; temAMthI keTalAMka ja upalabdha che. A uparAMta paNa keTalIka viziSTa kahI zakAya evI racanAo karI. saM. 1300 thI 1356no samaya vAghelAvaMzano samaya kahevAya che. ane saM. 1356thI 1400no samaya 'gujarAta upara muslima zAsana'no samaya gaNAya che.'- A baMne samayanA sAkSI jinaprabhasUri rahelA. eTaluM ja nahIM temaNe dilhImAM sAhi mahammadane pratibodhyo hato. ukta sUrizrIe vizALa apabhraMza sAhitya paNa racyuM che. saM. 1297mAM 'madanarekhA saMdhi', saM. 1316mAM vayarasvAmI caritra', 'mallicaritra', 'neminAtha rAsa' vagere kRtio paNa racelI. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa (caudamAM zatakanA pUrvArdhamAM jUnI gujarAtImAM paNa jainagurjarakavioe suMdara kAvyaracanAo karelI.) saM. 1361mAM nAgendragacchIya caMdraprabhasUrinA ziSya merunuMgasUrie vardhamAnapura(=vaDhavANa)mAM pAMca sargamAM 'prabaMdha ciMtAmaNI' nAme suprasiddha grantha lakhelo. (2) saM. 1400nI tejasvI zramaNa paraMparA : saM. 1400mAM jaina zramaNo dhArA anekavidha sAhityapravRttio thaI. A samayamAM tapAgaccha devasuMdarasUri nAmanA prabhAvaka AcArya thaI gayA. temaNe aneka pustakone tADapatra uparathI kAgaLa upara utAryA. temane aneka vidvAna AcAryo ziSyorUpe hatA. temAM jJAnasAgara, kulamaMDana, guNaratna, sAdhuratna ane somasuMdarasUrino samAveza thAya che. A pratyeka AcArye viziSTa grantharacanAo dvArA jainasAhityane susamRddha banAvyuM che. A zatakamAM saM. 1440 AsapAsa 'kumArapAla caritra'nA kartA kRSNarSi gacchanA jayasiMhasUrinA ziSya prasannacaMdranA ziSya nayanacaMdrasUrie 14 sarganuM 'vIrAMka' hammIra mahAkAvya ane raMbhAmaMjarI nATikA racyA. A sUri gvAliyaranA tomara (taMvara) vaMzIya rAjA vIramanA darabAranA prasiddha kavi hatA. A arasAmAM jaina gujarAtI sAhitya paNa racAyuM.13 A zatakamAM somasuMdarasuri nAme prasiddha jainAcArya thaI gayA. temano saMkSipta paricaya A mujaba che. somasuMdarasUri gujarAtanA pralhAdanapura (=pAlanapura)mAM sajjana zreSThI ane mAlhaNadevIne tyAM saM. 1430mAM A sUrino janma thayo. saM. 1437mAM mAtra sAta varSanI vaye mAtApitAnI saMmatithI tapAgacchanA jayAnaMdasUri pAsethI dIkSA laI somasuMdara nAma rAkhyuM. sakhata parizrama karI eka vikhyAta vidvAna banyA. saM. 1450mAM vAcaka-upAdhyAyapada meLavyA pachI turatamAM devakulapATakamAM gayA hatA te vakhate lAkhA rANAnA maMtrI rAmadeva ane cuMDe sAmA jaI pravezotsava karyo hato. temaNe jainadharmanI maMdiranirmANathI AcAryapada ane vAcakapadanA karAvelA utsavothI pustakonA uddhArathI ane lokabhASAmAM gadya grantho racavAthI--ema anekaprakAre sevA karavAthI A ardhazatakane Jain Education Intemational 447 'somasuMdarayuga' evuM nAma ApI zakAya. A sUrinA aneka vidvAna samRddha zrAvako hatA. teo saM. 1499mAM svargastha thayA. A arasAmAM (eTale ke 14mAM zatakamAM) khAsa bhavya ane kalA kauzalyanA maMdiro mATenAM sthaLo gujarAtanI sImA pAra ane AsapAsa paNa zodhAyA. somasuMdarasUrinA paTTadhara munisuMdarasUri (AcAryapada saM. 1478, sva. 1503) sahasrAvadhAnI hatA. temanI sUrimaMtranA smaraNanI vizeSa zakti hatI. tethI ane SaSTha, aSTama Adi upavAsonA tavizeSathI padmAvatI Adi devIo pratyakSa thatI. devakulapATaka-delavADAmAM zAMtikarastava (navIna) racI tenAthI mahAmArino upadrava nivAryo hato. rohiNI (zirohI) nAmanA nagaramAM (tIDanA) upadravano nAza karavAthI te nagaranA rAjAe mRgayAno niSedha karyo ane dezamAM amAri'pravartAvI. (somasaubhAgya sarga-10, guru guNaratnAkara zloka 67-71) teo siddhasArasvata kavi hatA. temaNe 12-14 varSanI uMmaramAM saM. 1455mAM 'traividyagoSThI' nAmano graMtha racyo. temAM nyAya, vyAkaraNa ane kAvya--e traNa vidyAnA viSayono paricaya Apyo che. saM. 1466mAM temaNe eka vijJapti graMtha potAnA guru (AcArya) devasuMdarasUrinI sevAmAM mokalyo hato. tenuM nAma 'tridazataraMgiNI' che. tenuM vijJaptipatronA sAhitya ane itihAsamAM sauthI vizeSa mahatva che, tenA jeTalo moTo ane prauDha patra koIe lakhyo nathI. te 108 hAtha lAMbo, vicitra ane anupama evAM seMkaDo citra ane hajAra kAvyavALo grantha hato. temAM 3 stotra ane 61 taraMga hatA. adhunA te saMpUrNa maLato nathI. mAtra trIjA stotrano 'gurgAvalI' nAmano eka vibhAga ane prasAdAdi citrabaMdha tathA thoDAMka stotro maLe che. 'gurgAvalI'mAM 500 padya che. temAM zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrathI laI lekhaka sudhInA tapAgacchanA AcAryono saMkSipta paraMtu vizvasta itihAsa che. A sUrine staMbhatIrthamAM tyAMnA nAyaka dapharakhAne (japharakhAM. juo. rA.I., ojhAjI, pR.566, Ti. 2) 'vAdigokulasaMkaTa' e nAme biruda ApyuM hatuM. saM. 1492mAM somasuMdarasUrinA ziSya jinamaMDane 'kumArapAla prabaMdha' racyo ane temAM teNe kumArapAla AdinI hakIkato khUba kALajI rAkhI saMgRhIta karI che. jinabhadrasUri : teo kharataragacchanA adhipati hatA. teo eka Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 vizva ajAyabI : pratiSThAvAna ane pratibhAzALI AcArya hatA. temanA upadezathI 1470mAM cha varSanI vaye dIkSA laI siddhAMto zIkhI lIdhA. ane zrAvakoe giranAra, citrakUTa(cittoDagaDha), mAMDavyapura durvAdIonAM mAna utArI bAladazA chatAM jIrNadurgamAM mahipAla (maMDovara) Adi aneka sthaLomAM moTAM moTAM jinamaMdiro rAjAne raMjita karelo hato. temane saM. 1501mAM baMdhAvyA hatA. aNahilapura pATaNa Adi sthAnomAM vizALa munisuMdarasUrie muMDasthalamAM vAcakapada ApyuM ne teno utsava pustakabhaMDAra sthapAvyA hatA. maMDapadurga (mAMDavagaDha), saMghapati bhIme karyo. saM. 1517mAM gacchanAyaka banyA pachI pahAdapura(=pAlanapura), talapATaka Adi nagaromAM aneka mAlavadeza avalokI gujarAtamAM AvI staMbhatIrthamAM ratnamaMDana jinabiMbonI pratiSThA karI hatI. temaNe "anekAMtajaya patAkA ane somadevasUri sAthe gacchameLa karyo. saM. 1522mAM jevA prakhara tarkanA grantha ane vizeSAvazyaka bhASya jevA mahAna gacchaparidhApanikAvidhi karI, anekane AcAryapada, vAcakapada, siddhAMta grantho aneka munione zikhavyA hatA. teo "karmaprakRti' vibudhapada ApyAM. tathA karmagrI" jevA gahana granthonA rahasya para vivecana karatA. soLamuM zataka saMpradAyanI chinnabhinnatAnuM zataka rahyuM che. rAulazrI vairasiMha14 ane caMbakadAsa jevA nRpati temanA temAM mukhyatve pratimAniSedhavAda vizeSa pramANamAM vadhyo. caraNomAM paDatA. temanA upadezathI sA zivA Adi cAra A samayagALAmAM kaDavAmata prasiddha thayelo. A mata bhAIoe jesalameramAM saM. 1994mAM moTuM bhavya jinamaMdira kaDavA nAmanA vaNike prasarAvelo. A kaDavA te naDulAImAM baMdhAvyuM ane temAM saM. 1497mAM A sUrie saMbhavanAtha sAthe 13 nAgarajJAtimAM janmela vaNika hato. te pAchaLathI jaina thayo. te pramukha 300 jinabiMba pratiSThApita karyo. 19 varSanI uMmare saM. 1514mAM amadAvAda Avyo tyAre tyAM A AcAryanuM vizeSa noMdhapAtra kAma e hatuM ke temaNe tene ekAkI kriyApUrvaka rahenArA AgamI paMnyAsa harikIrti sAthe judA judA aneka sthaLoe jevAM ke jesalamera, jAbAlipura samAgama thayo. kaDuvAne zAstrAdhyana karI dIkSA levAnuM mana thayuM. (=jAlora), devagiri, ahipura-nAgora ane pattana(pATaNa)mAM paraMtu harikIrtie jaNAvyuM ke zAstramAM varNavelA zuddha guru A vizALa pustakAlayo sthApita karyA. temaNe "jinasattarI prakaraNa" kALamAM maLatA nathI ane zAstrokta dIkSApaNe tema nathI, tethI nAmano 220 prAkRta gAthAmAM grantha racelo che. kaDuvAe sAdhudhyAne zrAvakaveSe saMcarI bhAvasAdhupaNe vartavuM, ema A paMdaramAM zatakamAM paNa aneka jaina kavioe iSTa mAnIne, "saMvarI' tarIke juda-jude sthaLe vihAra karyo. temaNe gujarAtI kAvyasAhitya racyuM hatuM. alabatta mahadaMze A kAvyo anekane upadeza ApI potAnA matamAM lIdhA. temanuM maraNa saM. TUMkA samayamAM racAyAM che. temAM keTalAMka to stavano mAtra 1564mAM thayuM hatuM. A kaDavAmatanI mukhya mAnyatA e hatI stutirUpe che.15 ke vartamAnakALe sAdhuo che nahIM-najare dekhAtA nathI. alabatta (3) saM. 1501 thI 1600nI tejasvI A matane mUrtipUjA mAnya hatI. saM. 1572mAM pArthacaMdra nAgorI tapAgacchanA sAdhuratna zramaNa paraMparA (vikramanuM soLamuM zataka) nAmanA sAdhu pAse dIkSA lIdhI pachI teNe prarUpelI keTalIka judI | vikramanA A soLamAM zatakamAM aneka jaina zramaNo thaI sAmAcArIne pariNAme tenA mAnanAra pArjacaMdra gacchanA gayA. 'kAnhaDade prabaMdha' paNa A samayamAM ja lakhAyo. kahevAyA. teo nAgapurIya tapAgacchanA tarIke potAne oLakhAve tapAgacchanA lakSmIsAgarasUri jevA aneka tejasvI zramaNo A che. alabatta A pArthacaMdranI mAnyatA mUrtipUjAmAM to hatI ja. gALAmAM thaI gayA. temAMthI lakSmIsAgarasUrino saMkSipta paricaya ApaNe meLavIzuM. Ama eka bAju pratimAniSedha, bIjI bAju sAdhujana niSedha ane sAmAnya rIte anya sAmAcArI prarUpaNA cAlu thaI lakSmIsAgarasUri gaI hatI. saMpradAyamAM kriyAzithilatA vadhI hatI. lokonI A sUri tapAgacchamAM thaI gayA. temane gacchanAyakapada mAnyatAmAM vizeSa badalAva hato. vaLI A ja arasAmAM saM. 1517mAM maLyuM. temanuM caritra "guraguNaratnAkara' kAvyamAM bhagavad vallabhAcArya prasthApita puSTImArga nAmanA vaiSNava ApeluM che. temaNe mULa manisuMdarasUri pAse umApuramAM saM. saMpradAyano gujarAtamAM praveza thayo. A saMpradAye anya saMpradAyo Jain Education Intemational Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 449 upara vizeSa asara karI. jainadharmanuyAyIomAM mukhyatve moDha, (4) saM. 1601 thI 1700mAM thayelA khaDAyata ane nAgara vANiyAo hatA. te sarva atyAre vaiSNava tejasvI jainazramaNo saMpradAyanA ja jaNAya che. osavALa, poravADa, zrImALI ane lADa vANiyAomAM A banne (eTale ke jaina ane vaiSNava) dharma A samayagALAne "IMrakayuga' kahe che, kemake A gALAmAM paLAya che ane anukrame teo zrAvaka ane mahesarI hIravijayasUri nAmanA prakhyAta jaina zramaNa thaI gayA. temano (=mahezvarI) e nAmathI oLakhAya che. A paristhitine nAthavA saMkSipta paricaya nIce mujaba che. mATe AnaMdavimalasUrie sakhata parizrama karyo. mATe temano hIravijayasUri Acho paricaya meLavazuM. pAlaNApuramAM temano janma kuMrA nAmanA osavAla ane AnaMdavimalasUri mAtA nAthIbAIne tyAM saM. 1583mAM thayelo. mAtra temanI 13 teo tapAgacchanA sari hatA. saM. 1582mAM temaNe varSanI uMmare be putra ane be putrI mUkI mAtApitA sagata dharmazithilatA dUra karavA mATe kriyoddhAra karyo. temaNe 14 varSa thayAM. teo pATaNa bahenane tyAM jatA hatA. tyAM rastAmAM temaNe lagI ugra tapazcaryA AdarI ane aneka sthaLe vicarI ugravihAra tapAgacchanA vijayadAnasUrino upadeza sAMbhaLyo ane karyo tethI temanI chApa loko upara sArI paDI, temaNe saM. saMsAratyAgano nirNaya karyo. bahene ane sagAe ghaNuM samajAvyA 1583mAM pATaNamAMthI sAdhao mATe 35 bolanA niyamono chatAMya na mAnavAthI aMte temane dIkSAnI AjJA ApI ane lekha bahAra pADyo. temAM gurunI AjJAthI vihAra karavo, vaNika vijayadAnasUri pAse temaNe dIkSA lIdhI. saM. 1596mAM muni sivAyane dIkSA na ApavI, parIkSA karI guru pAse vidhipUrvaka hIraharSe guru pAse samagra vAlmayano zAstrono abhyAsa karyo. dIkSA levI, amuka tapa amuka vakhate avazya karavAM, dravya dareka prakAranA tarkagrantho, nyAyazAstrIya grantho, jayotiSa, kAvya, apAvI koIe bhaTanI pAse na bhaNavuM, eka hajAra zloka karatAM zAstra vagereno temaNe gahanatAthI abhyAsa karI, nipuNatA vadhu lakhANa lahIA pAse na lakhAvavuM (arthAtu pote lakhavuM) meLavI. saM. 1907mAM temaNe "paMDita'pada ane saM. 1908mAM maLavA. sa. 1607mAM temaNe mane vagere niyamo che. A niyamo uparathI te samayanI sAdhusaMghanI vAcaka-upAdhyAyapada meLavyuM. saM. 1610mAM sirohImAM sthiti upara prakAza paDe che. AcAryapada zobhAvI 'hIravijayasUri' evuM nAma guru pAsethI meLavyuM. teno utsava dUdA rAjAnA jaina maMtrI cAMgA nAmanA Ama vikramanuM soLamuM zataka bhAre sAMpradAyika saMghavIe karyo. (A cAMgo rANapuranA prasiddha prAsAdanA karanAra uthalapAthalavALuM rahyuM. vaLI A samaye musalamAnI zAsana hatuM. saM. dharaNAMkano vaMzaja hato). rAjAe potAnA rAjyamAM tethI lokomAM vizeSa khaLabhaLATa raheto. temanA samayanI pazuhiMsAniSedha jAhera karyo. saM. 1921mAM teo tapAgacchanA rAjasthiti, vyApAra, raheNI-karaNI vageremAM paNa badala Avyo. nAyaka banyA. DIsA ane e rIte vihAra karatAM karatAM mahamada begaDAnA julamo paNa A samaye khUba vadhelA. aneka amadAvAda AvI saM. 1928mAM vijayasenane AcAryapada daherAMno teNe nAza karelo. aneka rAjAone mArIne musalamAna ApyuM. lupAka (loMkA) gacchanA meghajI RSie potAno banAvelA ane muslima banavA na icchanArane mArI nAkhelA. mUrtiniSedhaka gaccha tajI hIravijayasUrinA teo pote potAnA maMdiro, daherAsaromAM teNe ADeghaDa lUMTaphATa karelI. te 1570mAM 25-30 sAdhuo sAthe ziSya banyA ane potAnuM udyotanavijaya maraNa pAmelo. saM. 1568mAM te samayanI paristhitine varNavavA nAma rAkhyuM. Ano utsava karanAra akabara bAdazAhanA mAnya mATe lAvaNyasamayasUrie "vimalaprabaMdha' racelo. temAM A (AgrAthI akabara bAdazAha sAthe Avela rAjamAnya) paristhitinuM bayAna che.16 sthAnasiMhe karyo. alabatta A samayamAM sAhityapravRtti paNa khUba A sUrine samrATa akabare sAme cAlIne darzana mATe vikaselI* A samayamAM keTalAka jaina kavioe gurjarakAvyo paNa bolAvyA. rAjAe dravya, ratha, hAthI, pAlakhI vagere mokalelAM. racelA7. paNa A cIjo mokSahetu mATenI jarUrI na hovAthI sUrijIe teno tyAga karyo ane bAdazAhane maLavA phatehapura sikarI javA Jain Education Intemational Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 vizva ajAyabI : prasthAna karyuM. vizvalapura (vIsalapura), mahIzAnaka (mahesANA), mahArAjazrI rAmarAjA, khAnakhAnA tathA navaraMgakhAna Adi pATaNa, vaDAlI, siddhapura ne tyAMthI zirottarA aneka rAjAo pAsethI amAripaTaTha tathA ghaNA kedIone mukta (sarottarA=sarotrA) AvIne temaNe bhillonA mukhI arjunane karAvIne tenA jevAM aneka sukRtyo karyA. temaNe (sahasAarjuna) potAne tyAM laI jaI upadeza Apyo. tethI pratiSThAna =peThaNa)puramAM yavanone moDhe jainadharmanI stuti karAvI. bhilloe ahiMsA vagere niyamo lIdhA. tyAM paryuSaNa karyA pachI temaNe paramAnaMda, mahAnaMda, (svaziSTa) udayaharSa sAthe maLI, AbU uparanA daherAmAM darzana karI zivapurI (sirohI) AvyA. jahAMgIra bAdazAhane vinaMtI karI lekha meLavyo ke bhAdaravA tyAMnA devaDA rAjA suratrANe dhAmadhUmathI temanuM sAmaiyuM karyuM. te pajusaNanA bAra divasomAM dara varSe rAjyamAM prANIhiMsA thaze pachI bAdazAhanI AjJAthI sthAnasiMha Adi saMghajano sAmA nahIM. jaI abhirAmAbAda thaI AvelA sUrine vAjategAjate phatepura jinacaMdrasUri sIkarI laI AvyA. tyAM temaNe jaganmalla kacchavAha (jayapuranA rAjA bihArImalanA nAnAbhAI)nA mahelamAM saM. 1639 jeTha A AcArya kharataragacchanA hatA. jinadarzanamAM koNa vadI terasane divase vAso karyo. sArA guru che tevuM akabara bAdazAhe pUchatAM koIe A AcAryanuM nAma sUcavyuM. AthI A sUrine potAnI pAse laI sUrinA saMparkathI akabara bAdazAhe cha mahinA sudhIno AvavA bAdazAhe pharamAna karyuM. tyAre A AcArya gujarAtanA amAri'no paDaha vagaDAvI samasta dezamAM pApano nAza karanArI khaMbhAtamAM hatA. zAhI hukama hovAthI teo amadAvAda-sirohI uddaghoSaNA karAvI. temanA upadezanA kAraNe akabara bAdazAhe thaI suvarNagiri (jAlora) AvIne comAsuM karyuM. mAgasara samasta maMDaLanA vAsI janomAM nirvaza marI jAya tenuM dhana tathA mAsamAM vihAra karI meDatA, nAgora, bikAnera, bApeluM, jayAvero mApha karyA. teNe ghaNAM pakSI tathA baMdIvAnone choDI rAjaladesara, mAlasara, rANapura thaIne sasvatipattana mUkyA. eTaluM ja nahIM jeno kara vizeSa levAto hato te mApha (=sArasA)mAM AvI phAgaNa suda 12 (ida)ne dine lAhoramAM karIne mahAtIrtha samAna zatruMjaya parvata jainone ApI dIdho.8 AvyA. bAdazAhe gokhamAM AvI sUrinuM sanmAna karyuM ane tenA A uparAMta 16mA zatakamAM dharmasAgarasUri, AgrahathI AcArye lAhoramAM cAturmAsa karyuM. A vakhate temanI vivekaharSasari, jinacaMdrasUri, samayasuMdarasUri vagere thaI gayA. sAthe jayasoma, ratnanidhAna, guNavinaya ane samayasuMdara sAthe temano saMkSipta paricaya nIce mujaba che. hatA. temaNe bAdazAha pAse "amAri paLAvI. dharmasAgarasUri akabara bAdazAhe lAhoramAM A sUrine yugapradhAna pada) teo mULa lADolanA osavAla. temaNe 1595mAM 1da ane mAnasihana AcAryapada ApIne tenuM nAma jinasiMhasUri varSanI uMmare mosALa mahesANAmAM jIvarAja paMDita pAse laghubaMdhu rAkhyuM. saM. 1649 phAgaNa suda bIja. te vakhate jayasomane tathA sAthe dIkSA lIdhI. vijayaghanasuri pAse zratano abhyAsa sArI ratnanidhAnane pAThakapada tathA guNavinaya ane samayasuMdarane rIte karI haraharSamuni (pachIthI thayela hIravijayasUri sAthe vAcakapada apAyA. karmacaMdra maMtrInI vinaMtIthI A avasare davagiri jaI nyAyAdi zAstrono abhyAsa karI. hIra sAthe bAdazAhe "amAri' ghoSaNA karI. ja te sUri pAsethI upAdhyAya pada meLavI gAmegAma vicaravA saM. 1969mAM jahAMgIra bAdazAhe evo hukama karyo ke lAgyA. teo ghaNA vidvAna paNa ati ugrasvabhAvI ane sarva darzananA sAdhuone dezabahAra karavA. AthI daDhAgrahI hatA. teo khaMbhAtamAM saM. 1953nA kArtika suda jainamunimaMDaLamAM bhItI phelAI. jinacaMdrasUrie pATaNathI AgrA nomanA roja svargavAsa pAmyA. AvI bAdazAhane samajAvyo ne AgaLano hukama rada karAvyo. vivekaharSasUri samayasuMdaramaNi teo khUba ja pratApI prabhAvaka thaI gayA. te tapAgaccha teo mULa sAMcoranA poravADa hatA. saMskRta ane dezI ANaMdavimalasUri-harSANaMdanA ziSya hatA. temaNe AThathI so bhASAmAM aneka kRtio temaNe racelI. teo kharataragacchanA sudhI avadhAna karIne mahArASTranA koMkaNanA rAjA buhanazAhi, jinacaMdrasUrinA ziSya sakalacaMdranA ziSya thAya. temaNe dIrdhAyu Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha. jaina zramaNa 451 bhogavI aneka katio gujarAtI ane saMskRtamAM racelI. saM. zakya nathI. tethI kyAMka koIkane anyAya nA thAya evI bhIti 1641mAM 'bhAvazataka' racyuM. saM. 1840nI AsapAsa chatAMya, A gALAnA pramukha-pramukha tejasvI zramaNonI saMkSipta 'khanI ' graMthanuM lekhana zarU karyuM. temAM rInAno DraDhate saura' mAhitI ApavA prastuta lekhamAM yathAmati mAhitI namra prayAsa e vAkyanA ATha lAkha artho karyA che. evuM kahevAya che A karela che. chatAMya A sivAyanA paNa keTalAka anya pramukha kRti tenI 'artharatnAvalI' vRtti sahita lAbhapura (=lAhoramAM tejasvI zramaNo paNa che. enI TippaNImAM darzAvela graMthomAMthI saM. 1676mAM pUrI thaI. A uparAMta paNa keTalIka viziSTa meLavI levA jijJAsuone namra anurodha che. A saMkalita racanAo temaNe racelI. lekhamAM sahAyabhUta thanArA graMtho ane graMthakAro pratye huM mArI temaNe jesalameranA rAula bhIma pAse sAMDha mAravAnuM kRtajJatA abhivyakta hRdayathI vyakta karuM chuM. baMdha karavAnI pratijJA levaDAvI. ukta "aSTalakSmI' graMthathI Iti zaFI akabara bAdazAhane AnaMdita karyo ane jinacaMdrasUri pasethI pAdaTIpa 'vAcaka padavI meLavelI. zItapura-siMdhu vihAramAM makhanUma mahamadazekhane samajAvI jIvadayAno paDo vagaDAvyo. paMcanada vizva ajAyabI : jaina zramaNa' e arihaMta prakAzana, (=paMjAba)no pradeza jIvadayAvALo karyo ne temAM gAyanI bhAvanagara taraphathI prakAzita thanArA grantha mATe lakhAyela vizeSatA karAvI. temane meDatA ane maMDovaranA rAjakartApaNuM mAna ApatA. + pramukhasvAmI sAyansa enDa eca. DI. paTela ArTsa sattaramAM zatakamAM AcArya hIravijayasUri tathA kaoNleja, kaDI, sarva vidyAlaya kempasa, mu. kaDI, ji. vijayasenasUrinA ziSyo ane anya jaina kavioe vizeSa mahesANA-382715, uttara gujarAta. sAhityasarjana karyuM. * A 11mAM zatakanA anta bhAgamAM keTalAka 1. jina" zabda buddhanA mATe temaja viSNunA mATe paNa jainakavioe kAlidAsanAM kAvyo upara TIkAo paNa racelI. vaparAyo che. juo- A zatakamAM gurjara sAhitya paNa aneka gujarAtI jaina (1) sarvajJaH sugato buddho dharmarAjastathAgataH / samantabhadro kavioe raceluM.' mAvanAraginlobiganina: || amaravoza, 111113 Ama, saM. 1601 thI saM. 1700no gALo hiMrakayuga" | (2) ninoDaH yuddha viUS | remandra-karnArtharAMzatarIke oLakhAya che. jyAre bhASAsAhityanI dRSTie vicArIe 2-378 to 'bhASA sAhityano madhyakALa eTale A samaya. prAcInakALamAM RgavedamAM A zabda yogya, mahAna, upasaMhAra sammAnya vagere arthamAM vaparAyo che. juo Rgaveda 2jaina paraMparAmAM tIrthakaronuM vizeSa mahattva che. temanI 3-1, 2-3-3, 7-18, 10-22 ane 10-99-7. zrI saMkhyA 24nI che. RSabhadevathI mahAvIra e rIte tIrthakaro thaI hemacaMdrAcArye abhidhAna ciMtAmaNI (1-24-25)mAM A gayA. mahAvIra pachI paNa zramaNaparaMparAmAM aneka tejasvI mardata zabdanA paryAyo darzAvyA che. agnina: parata zramaNo thaI gayA. umAsvAti vAcakathI prAraMbhI hemacaMdrAcArya strikAlavita kssiinnaassttkrmaaprmessttydhiishvrH| zaMbhuH ane vastupAla-tejapAla yuga sudhImAM aneka tejasvI jena zramaNo svayaMbhUrbhagavAn-jagatprabhustIrthakarastIrthaMkaro jinezvaraH // thaI gayA. A zramaNonuM kArya khUba dIptimaMta hovAthI . vi. 1-24-25. jainasamAjamAM khUba pracalita thayuM che. te pachInA madhyakALanA 3. tIrthakara eTale 'saMta te bannena' jenI madada vaDe zramaNo eTale ke saM. 1300thI prAraMbhI saM. 1700nA pramukha saMsArarUpI samudra tarAya che te. zrI AnaMdazaMkara bApubhAI tejasvI zramaNo vize khUba alpa mAhitI sAMpaDe che. A dhruva "dharmavarNana' pustakamAM A zabdano artha ApatA gALAmAM paNa eka ekathI caDhiyAtA tejasvI zramaNo thaI gayA. jaNAve che ke "tIrtha eTale ovAro, Aro, nadI te tamAmanI saMpUrNa mAhitI ATalA lekhanA kadamAM ApavI utaravAnuM ThekANuM-pavitra sthAna, jemAM rahIne A Jain Education Intemational Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 4. jino'nI vANImAM zraddhA rAkhI ane tene anusarI mana, vacana ane kAyA para je kAbU meLavavA prayatna kare che ane jAvanamAM zakya teTaluM ahiMsAnuM pAlana kare te sAco jaina kahevAya. A jainadharmano vyavahAra aneka nAmothI thAya che. jema ke, nigraMtha, zramaNadharma, arhatadharma, anekAMtamArga, vItarAgamArga, jinamArga vagere. 5. 6. saMsArarUpI nadI utarI zakAya che. jaina zAsanaH zAstraH e saMsArarUpI nadI utaravAno Aro ane e bAMdhanArane tIrthaMkara kahevAya che.' 7. A 'zramaNa' zabda viSe uttarAdhyayana sUtranA 25mA adhyayanamAM kahevAyuM che ke samayANa samaLo choD, caMmaperena bho / nANeNa yamuNI hoi, taveNa hoi tAvaso // arthAt "samatA dvArA zramaNa kahevAya che, brahmacarya dvArA brAhmaNa, jJAna dvArA muni ane tapa dvArA 'tApasa' kahevAya che. A zabdanI aneka vyutpattio apAI che jemake (1) samatayA zatru-mitrAvittu pravartate kRti samaLa (7) / -'zatru-mitrAdi pratinI samatApUrvaka vartana kare te 'samaNa'(=zramaNa) kahevAya che A jainono 'samaNa' zabda saMskRtamAM 'zramaNa'rUpe saMskArita thayo che. jemake (2) zrAmyatIti zramaNa:-je tapa kare che te 'zramaNa' che. (3) zrAmyati amamAnayati paJcendriyANi manazceti zramaNaH / "je pAMca indriyo ane manane zrama pahoMcADe che, arthAt saMyamamAM rAkhe che te zramaNa che." (4) zrAmyati saMsAra viSayacitro mati tavaNyatIti vAzramana:| "je zramanuM pAlana kare che arthAt saMsAranA viSayo prati udAsIna che, vairAgya dhAraNa kare che athavA tapa kare che, te 'zramaNa' che. A zramaNo ane temanA kArya vize juo-jaina sAhityano saMkSipta itihAsa, lekhaka ane prakAzaka mohanalAla dalIcaMda desAI, amadAvAda AvRtti, 1, vi.saM. 1989 (I.sa. 1933). tasmAd vismayanIyacArucarite ..... klAntaM saMghamajiijijjlbhrairyo mantrakRSTairmarau IF'jayasiMhasUriSkRta kumArapAlacaritra prazasti' saM. 1422. 8. AnI vigate mAhitI mATe juo, jaina sA. no saM. iti. pR-407 9. AnI vigate mAhitI mATe juo, ejana, pR-408 410 vizva ajAyabI : 10. A AcAryonI vigate mAhitI mATe juo, ejana-pR 413-419. 11. A granthamAM kula 58 kalpo che. A kalponI jANakArI mATe juo ejana-pR-417 12. A samagra samayamAM thayela jaina sAhitya pravRttio vize juo-ejana pR-400-435. 13. A arasAmAM racAyelA 'jUnI gujarAtI sAhitya' jANavA mATe juo, ejana, pR-446-448 14. A vairasiMha e jesalamerano rAjA hato ke jeNe saM. 1495mAM jesalameramAM paMcAyatanaprAsAda' lakSmIkAMta prItyartha baMdhAveluM ke jene hAla lakSmInArAyaNanuM maMdira kahevAmAM Ave che. 15. te samaye racayelA apabhraMza sAhitya, gujarAtI bhASA sAhitya ane kAvya sAhitya mATe juo-jaina sA.no saM.iti., pR-486-492. 16. te kaDIo A pramANe che-"jihAM jihAM jANI hiMdu nAma, tihAM tihAM deza ujADai gAma, hiMdunuM avatarIu kAla, ju cAli tu kira saMbhAla." 17. soLamAM zatakanI samagra sAhitya pravRtti mATe juo jaina sA.no saM. iti. pR. 514-520, vaLI soLamI sadInA gujarAtI sAhitya mATe juo ejana, 521-532. 18. hIravijayasUrinA samAgamathI akabara bAdazAhe zuM karyuM e saMkSiptamAM temanA ja samayamAM zatruMjaya paranA AdinAtha maMdiranA hemavijayagaNie saM. 1650mAM racelA prazastilekhamAM jaNAvyuM che. A lekhanI (A vAtane samarthana ApatI vigato darzAvanArA bhAganI) mAhitI mATe juo, ejana-pR-543. 19. A samagra mAhitI mATe juo-ejana pR. 581-602 ane A zatakamAM racAyelA gurjara sAhitya vize jANavA mATe juo-ejana, pR. 603-618 anya sahAyaka graMtha sUci (1) 'pramuddha petijJAsiSTha bainapuneM vaM mahilApuM' DaoNga jyotiprasAda jaina, bhAratIya jJAnapITha prakAzana, nyU dilhI, prathama saMkhtaLa, 1975 (I.sa.) Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 453 (2) 'vIra vardhamAnavarita' mUna nairava -mAra (6) "jaina paraMparAno itihAsa' (bhAga-3) tripuTI ravinIti, saMpA. paM. zrIrAtIti zAstrI, bhAratIya jJAnapITha mahArAja (munizrI darzanavijaya, munizrI jJAnavijaya ane pravAsana, prathama saMrakSara, 1974.. munizrI nyAyavijaya) prakAzaka-zrI caMdulAla lakhubhAI parIkha, (3) "nainazrama'' pravaravA rImananIti zAvanAra amadAvAda, vi.saM. 2020 (I.sa. 1964) varimA, gamavAvAH (1zana varSavA uttera nadI ) (7) "jainamUrtividhAna' DaoN. priyAbALA zAha, yunivarsiTi (4) jainadarzana' prA. jhaverIlAla vi. koThArI, granthanirmANa borDa, amadAvAda, prathama AvRtti, 1980 yunivarsiTI grantha nirmANa borDa, amadAvAda, prathama AvRtti, (8) "zrI gurjara sAhityaratno ane temanI kAvyaprasAdI 1984. (bhAga-2)' prakAzaka-bhAIcaMda nagInabhAI jhaverI, sUrata, prathama (5) "jainadharmadarzana' paM. dalasukhabhAI mAlavaNiyA. AvRtti, vi.saM. 2019, (I.sa. 1953) prakAzaka-prAkRta jaina vidyA vikAsa phaMDa, amadAvAda, bIjI AvRtti, 1991. mArI vairAgyakathA naM.-6 'pUrvajonI kathA ane thayela vyathA huM cakravartI sagarano sago pautra bhagIratha. mArA dAdAne 60000 putro hatA, paNa aSTApada tIrthanI rakSA | karavAnA bhAvamAM tIrthanI cAre tarapha khAI khodatA jvalanaprabha vagere nAgakumAronA kopano bhoga banyA. moTA dIkarA ! i ane mArA pitA jahukumAre nAgarAjone zAMta pADyA, paNa teTalAmAM pharI pAchA te ja khAImAM surakSA hetu gaMgA nadInA nIra utAratAM uplava macI gayo. nAgendra sahita so nAgakumAro kopAyamAna thaI gayA kAraNa ke temanA bhavanomAM pANI utarI Avela ane pArAvAra nukazAna thayela. bIjI vAra vAtolApa kayo vagara ja ! nAgarAja jvalanapabhe jANe veranI vasulAta karavA hetu potAnA dRSTiviSavaDe ekasAthe sAThahajAra tIrtharakSaka evA mArA pitAone mArI nAkhyA. rAjaparivAramAM hAhAkAra macI gayo. zoka saMtApa ane viSAdaviSAda vyApI gayo. mArA dAdA sagara cakrI paNa samatulA gumAvI mUrchA pAmI gayA. ghaNA lAMbA samaya pachI dAdAnA AgrahathI gaMgAnadInA gAMDA pravAhane nAthavA jyAre aTTamano tapa tapI meM nAgarAjane prasanna karyA ane gaMgAne pUrva | sAgaramAM utArI tyAre loka samAjamAM zAMti pragaTI. loko gaMgAne bhAgIrathI kahevA lAgyA ane jyAre pAchA vaLatAM | mArA pUjyo 60000 pUrvajonA sAmUhika mRtyunA kAraNamAM pUrvabhavamAM cha'rI pAlita saMghane lUMTavAnuM mAnasika sAmUhika pApa jANyuM tyAre mane paNa saMsArathI nirveda thaI gayo. mArA dAdA samAna ajitanAtha prabhu pAse cAritra 1 levAnI bhAvanA pragaTI gaI. paNa prajAhitamAM mArA upara AjJAo calAvI mArA dAdA sagaracakrIe saMsAra tyAgI dIdho ane mane saMsArabaMdhana soMpI prajArakSaNa mATe rAjapada ApyuM, dharmacakravartI pAse dIkSita mArA dAdA sagaracakravartI paNa niraticAra cAritra pAlanathI je rIte kevaLI banI mokSa sIdhAvI gayA te prasaMgathI mane saMsAravAsa bhavanirvedanuM 1 kAraNa banI gayo, aMte kiMpAkaphaLa jevA sAMsArika sukhono tyAga karavA mane thayelA vairAgyanuM kAraNa have pUchavA ! 1 jevuM nathI, sAMsArika sukho apAra chatAMya keTalA takalAdI ane nazvara te mArA anubhavathI jANavuM. (sAkSI-bhagIratha) ; Jain Education Intemational Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OF saH bhavatu satataM vaH zreyase zreyAMsanAtha:-zreyase vItarAgaH 7 : preraTha : navakAra prabhAvaka pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. nemipremI) paramAtmA mahAvIra bhagavAnanA nirvANa kalyANaka nimitte gheraghera dIpAvalI parvanA dIpaka jhaLahaLatAM hatA tyAre ja jemano jIvanadIpa bujhAI gayo tevA aMtarAtmA ArAdhanApremI zrAvikA sva. zIlAbena sumaticaMdra mahetA (muMbaI-bRhU) (SAFARI INDUSTRIES LTD-INDIA AI PROMOTOR uagizal) bhAvabharI aMtima zraddhAMjali svagamana dina-zanivAra, tArIkha 17-10-09 vi.saM. 2015nI Aso vadI 14 divALInI rAtre 11.30 kalAke uma varSa 82 zratapracAra : sva. gItAbena himmatalAla zeTha parivAra, madrAsa tathA vaDodarA Guria U.S.A., LONDON, KENYA, DUBAI @)& cellai fal uszarzl AtmanaH pratikUlAni - pareSAM na samAcaret / ra karavAmAM jagadaguru hIravijaya sUrijIdAdA akabara bAdazAhane pratibodha karavA Ave che tyAre jaina sAdhunA ziSTAcAra mUjaba gAlIcA upara paga mUkavAnI gurudeva nA pADe che tyAre akabara bAdazAhe gurujIne pUchayuM ke gAlIcA upara zA mATe ? paga mUkatA nathI ? - gurue kaddA ke gAlIcA nIce jIva hovAno saMbhava che ane gAlIcAno eka khUNo upADatA asaMkhya jIvo gAlIcA nIce joIne bAdazAha Azcarya pAmI gayAM ane jaina dharmanI jIva pratyenI jayaNAnAM sidhdhAMta pratye mAphIna pokArI gayela tenuM A citra che. , kA samara Jain Education Intemational Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 455 zravamAM ziromaNi : pAMDityamAM pArasamaNi munizrI ratnatrayavijayajI ma.sA. zrI saMghanA maulimaNi samA agiyAra gaNadharonAM pagale pagale nirdabha ane nirdoSa jIvanasAdhanAnA dvIpastaMbha samAna, hRtopAsanAnI akhaMDa jyotathI zobhatA zrImad mallavAdIsUrijIe nyAyadarzananA apUrvakozasamAM dvAdazAra nayacakranI racanA karI, zramaNa devardhigaNi jemanA mahAmedhAvI puNyavAna netRtvamAM jainAgamonI vallabhIvAcanA' aMtima nirNayanA rUpamAM pariNamI, devavAcaka ane kSamAzramaNavAcanAnA pAThAMtarane paNa paramAdara dRSTithI svIkArI, je bhagavAna mahAvIranA dRSTivAdanA bAramA aMganA aMtima jANakAra, mArA nirvANa pachInA hajAramAM varSe thaze" evA bhAvI kathanane saMpUrNa sArthaka karyuM. zrImad pUjya caraNa siddhasena divAkarasUrijIe eka ja guruvacane lokamahattAne tRNavat mAnI kalyANamaMdira stotra', batrIsI batrIsI' "nyAyAvatAra" ane "sanmatitarka' jevA aneka prakAzapuMja graMtharatno racyA. AcArya samantabhadrasUrijI ane pAdaliptasUrijI, mAnadevasUrijI, bappabhaTTasUrijI vagere jinaparaMparAnAM kharekhara to Aryaratno kahevAyA. A lekhamALAnuM saMkalana karanAra pU. munizrI ratnatrayavijayajI mahArAjazrIne saMdarbha sAhityamAM ghaNI ja dilacaspI jaNAya che. marughara dezamAM Avela jAlora jillAmAM mAlavADA gAma, je nagaramAM Aja sudhImAM pacAsathI vadhAre dIkSAo thaI che. A pavitrabhUmi mAlavADAnA vatanI pa. pU. A. zrI ratnazekharasUrijI mahArAjanA ziSyaratna pU. A.zrI ratnAkarasUrijI mahArAjanA ziSya pU. munizrI ratnatrayavijayajI mahArAjazrIne jJAnabhaMDArone samRddha karavAmAM ane zratasAhityanA pracAra-prasAramAM bhAre rasa lAgyo che. mAlavADAnA vatanI, saMsArI nAma dhanapAlabhAI, saMsArI pitA uttamacaMdajI ane saMsArI mAtA raMgubahena, saM. 2037nA mahA suda danA dIkSA lIdhI. saMskRta-prAkRta hastapratonI jALavaNI temaja avanavAM prakAzano pragaTa karavAnI temanI dilacaspI kharekhara dAda mAgI le che. temanAM prakAzanomAM "ratnasaMcaya bhAga1-2-3-4-5 tathA "sAgaramAM mIThI vIraDI' (prAcIna sajhAya), pArzvanAthacaritra' (gadyamAM) ane vividha tIrthakalpa'nuM gujarAtI bhASAMtara tathA vividha viSaya vicAramALA' bhA. 1thI 9 bhAre lokAdara pAmyAM che. navuM navuM saMzodhana-saMpAdananuM temanuM kArya cAlu ja che. jyAM jyAM dhArmika pAThazALAo, gurukula va. cAlatAM hoya tyAM khAsa prabhAvanA, yuniphorma va. arpaNa karI bALakono utsAha vadhAre che. dharmakAryomAM zrAvakonuM yogadAna' upara suMdara mAhitI saMkalana karIne ApaNI samakSa rajU karI che. ApaNA upara mahAna upakAra karyo che. jaina samAjanI navI peDhIne dharmamArge vALavA pUjyazrInA yojanAbaddha kAryakramo aviratapaNe cAlu ja hoya che. pUjyazrInI cIvaTa ane dhagaza kharekhara anumodanIya che. pUjyazrInI Atmika cetanA gajabanI che. - saMpAdaka Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 vizva ajAyabI : zrutamAM ziromaNi : pAMDityamAM - A. dharmaghoSasUri mAtra "cha" ghaDImAM 500 zloka pArasamaNi mukhapATha. - A. munisuMdarasUri 1000 judA judA svara sAMbhaLI jaina zAsananI sthApanA thAya che zrutathI. pArakhI cakAsatA. jaina zAsana cAle che zrutapremIothI. - upA. yazovijayajI eka sopArI uchALIne nIce paDe jyAM sudhI zrutanI gaMgA vaheze tyAM sudhI zAsana paNa eTalIvAramAM 6 zlokanI racanA karatA. bAlyAvasthAmAM Takaze. sAMbhaLIne bhaktAmara yAda karelo. apekSAe kevalajJAna karatAM zrutajJAna vadhAre mahattva dharAve che. 5. jitavijayajI "cha" ghaDImAM 360 zloka mukhapATha karatA. zrata e zvAsa che, zruta e prANa che. - pU. AtmArAmajI roja 300 zloka mukhapATha karatA. vIraprabhunA mukhakamalamAMthI zratanI tripadI nIkaLela. malavAdIsUri eka ja zlokanA AdhAre 10,000 e zrutanI tripadIne dhAraNa karI gaNadhara bhagavaMtoe zloka racela dvAdazAranayacakra tathA 24,000 zlokapramANa emAMthI dvAdazAMgInI racanA karela. padmacaritanI racanA karela. zratajJAnanA mAdhyame zAsananI sthApanA ane saMcAlana thAya che. hemacandrAcArya eka nIMba uchALIne nIce paDe teTalIvAramAM che. kevalajJAnIo paNa dharma pamADavA mATe zrutajJAnano sahAro le 9 zlokanI racanA karatA. che. tIrthaMkara paramAtmA kevalajJAna pAmyA bAda dararoja 2 prahara kumArapAla rAjA 72 varSanI uMmare vyAkaraNano dezanA Ape. A ja zratadharmano mahimA che. tIrthaMkara-devanI dezanA abhyAsa, vItarAgastotra-yogazAstrano nitya svAdhyAya. paripUrNa thayA pachI zrutajJAnI evA gaNadhara bhagavaMto dezanA pethaDa maMtrI rAjasabhAmAM hAthI upara besIne jatI vakhate pharamAve che. emAM paNa mukhya kAraNa zrutajJAna che. upadezamALA graMthano svAdhyAya karatA. dara mahine gurumukhe A jinazAsana jayavaMtuM che. ghaNuMkharuM zruta vicchinna thaI pratikramaNanAM sUtro saMbhaLAvIne azuddhi dUra karatAM. rojanI gayuM che, chatAM A kALamAM ghaNAM zrutapremIo, zramaNavRMdo ane 1 navI gAthA karatA. zrutapremI zramaNopAsako thayAM che ane thAya che. hAlamAM paNa vastupAla maMtrI svayaM saMskRtamAM navAM kAvyo racI hastalikhita tADapatrI prato lakhavAnuM kArya je je mahAtmAoe kaMThastha karatA. AdaryuM che te kharekhara jinazAsananAM gauravavaMtA zrutapremIo gaNAya, kAraNa ke paramAtmAnuM zAsana je Takaze te A ja hAlamAM paNa ghaNA bAlamunio, ghaNAM sAdhvI bhagavaMto hastalikhita pratone AdhAre Takaze. atyAranA kALamAM vadhAremAM divasanI 50-100-500-1000 gAthA paNa yAda karIne vadhAre sAdhu bhagavaMto, sAdhvIjI bhagavaMto zrutapremI banI zrutabhakti karI rahyAM che. jinazAsananI zobhA vadhArI rahyAM che. tevA zrutapremIone vAMcI vijayasenasUrie 636000 zlokapramANa Agama anumodanA karo. vAcanAnuM punarAvartana devasUrijIne karAvela. zrata kaMThastha karavA dvArA karmanirjarA eka zabdanA anekArtha sAhityakArako karatA mahApuruSo 1. A. bappabhaTTasUri tarIjhanIgadazanArthI 300 artha * durbalikA puSpamitra pratidina 700 gAthA mukhapATha 2. kavi zrIpAla bhUbhAroddhAraNopada 100 artha karatAM. 3. A. ratnaprabhasUri ratnAkarAva tArikAgatapadya 100 artha * A. bappabhaTTasUri pratidina 1000 zloka mukhapATha 4. paM. vardhamAnagaNi kumAravihAra prazasti 87muM pada 10 karatA. artha Jain Education Intemational Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 457. 5. A. somatilakasUri siddhArtha narendra kAvya 25 artha suvarNamahora arpaNa karI zrutabhakti karela. jhAMjhaNa zAhe 6. jinamANikasUri zatArtha kAvya 100 artha 36000 sonAmahora kharcI sonerI syAhIthI graMtho lakhAvela. 7. paM. harSakula gaNi namo arihaMtANuM pada 110 artha | (sukRtasAgara] 8. paM. mAnasAgarajI zatArthI vivaraNa 100 artha * mAMDavahaDhanA saMgrAma sonIe bhagavatIsUtramAM AvatA 9. A. jayasuMdarasUri yogazAstra pra. 2 goyamA' pada dITha eka sonAmahora, temanI patnIe aDadhI 100 artha sonAmahora, putravadhUe pA sonAmahora mUkI zrutabhakti karela. 10. udayadharmamuni upadezamALA 51mI gAthA 100 artha kula 36+18+9=63000 sonAmahorano savyaya karela. te 11. dAnasUri ziSya vardhamAna jinakAvya ni jinakAvya 6 artha dravyathI sonerI syAhIthI Agama-graMtho lakhAvela. 12. upA. lAbhavijayajI yogazAstra prathama zloka 500 artha [mAMDavagaDha itihAsa 13. upA. samayasuMdaragaNi rAjAno dadate saukhyam 8 lAkha artha * bhaisA zeTha bhInamAla zaheramAM A. devaguptasUrinA 14. upA. meghavijayajI saptasaMdhAna mahAkAvya cAturmAsamAM savAlAkha dravya kharcIne Agama mahotsava karela 15. A. devaratnasUri "sabU'padanA 39 artha ane bhagavatIsUtranI vAcanAmAM goyamA' pada dITha eka sonAmahora mUkela. [pArzvanAtha para iti.] 16. vijayasenasUri namodurvAra rAgAdi' 700 artha * kumArapAla rAjAe evo niyama karyo ke jyAM sudhI 17. A. jinaprabhasUri dararoja navI pAMca gAthA karyA pachI gurue racelA graMthone tADapatrI upara na lakhAvuM tyAM sudhI dahIMno gocarI vAparatA. A kALamAM paNa aneka tyAga. tethI 700 lahiyAone besADI Agama-graMtho lakhAvavA jJAnabhaMDAramAM A graMtho upalabdha paNa mAMDyA. lakhatAM lakhatAM tADapatro khUTI gayAM. tethI evo niyama karyo ke jyAM sudhI bIjAM tADapatro na Ave tyAM sudhI anna zramaNopAsakonI zrutabhakti jalano tyAga. trIjA divase kSetradevatA prasanna thayA. bagIcAmAM ja vastapAla maMtrIe sAta karoDa dravya kharcA jJAnabhaMDAra tADapatrIonAM vRkSo UgI nIkaLyAM. vanapAlake vadhAmaNI ApI. banAvela. sarva AgamonI eka eka prata sonAnI syAhIthI pachI pAraNuM karyuM. kevI zrutabhakti e rAjAnA dilamAM haze! lakhAvela. bAkInI prato tADapatro ane khAdInA kAgaLo upara potAnA jIvanakALamAM 636000 graMtho lakhAvyA ane siddhahema lakhAvela. temaja svahaste dharmAlyudayAdivividha graMthonuM lekhana vyAkaraNanI 21 pratio lakhAvela. dareka AgamonI suvarNAkSarI pribhAvaka caritro 7-7 prato lakhAvela. [upadeza taraMgiNI] vi.saM. 1472mAM AcAryadevazrI somasuMdarasUrijInAM * jAvaDazAhe 36000 sonAmahora kharca sonerI upadezathI khaMbhAtatIrthamAM rAma ane parvata nAmanA be bhAIoe syAhIthI graMtho lakhAvela. agiyAra aMgo lahiyAo pAse lakhAvelAM. - Aje jesalameranA jJAnabhaMDAramAM tADapatrIo upara - mathurA nagarInA padamazAhe savAlAkha saunaiyA kharcI sonerI rUperI akSarovALA 2683 grantho vidyamAna che. bIjI bhagavatIsUtrano mahAmahotsava karela. goyamA'pada dITha 1-1. paNa ghaNI hastalikhita prato vidyamAna che. sonAmahora mUkIne zrutabhakti karela. [pArzvanAtha para. iti.] : vartamAnakALamAM A. hemacaMdrasUrijInA upadezathI & tharAdanA Abha saMghavIe eka karoDa dravya kharcA jinazAsana ArAdhanA TrasTa graMtho-Agamono jIrNoddhAro karI 6.39000 zloka pramANa graMthonuM lekhana lahiyAo pAse punaH saMpAdana mATe sArI sevA bajAvI rahyA che. karAvela. [upadeza taraMgiNI] * A. pAsAgarasUrijIe ghaNI mahenata karI lAkho pethaDamaMtrIe sAta karoDa dravya kharcA traNa jJAnabhaMDAra prato-pustako bhegAM karI kobAno vizALa jJAnabhaMDAra banAvela banAvela. bhagavatIsUtramAM AvatA goyamA' pada dITha eka je ghaNAM grantha saMzodhakone upayogI rahe che. karela. Jain Education Intemational Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 vizva ajAyabI : saMyamajIvanamAM satata Rtabhakti 20. upA. vinayavijayajIe zAMtasudhArasa lokaprakAzAdi graMtho - karanArA mahApuruSo racela. 21upA. yazovijayajIe jJAnasAra-rahasya-sArazatakAdi ghaNA 1. nAgArjusUrie Agama anuyoganI vAcanA satata rAkhela. graMtho racela. siddhasena divAkarasUrie sanmatitarka-kalyANamaMdirAdi 22. upA. dharmasAgarajIe tattva taraMgiNI jevA graMtho racela. mahAtArkika graMthonI racanA karela. 23. jJAnavimalasUri-rUpavijayajI-vIravijayajIe ghaNAM stavano 3. dhanezvarasUrie 24,000 zlokapramANa zatruMjaya mAhAbhya racela. banAvelo. 4. zivazarmasUrie bIjApUrvamAMthI uddharI 'kammapayaDI' graMthanI 24. AnaMdaghanajIe AdhyAtmika padonI racanA karela. racanA karela. 25. mallavAdIsUrie dvAdazAranayacakra graMtha racela. 5. jinabhadra gaNi kSamAzramaNe vizeSAvazyaka bhASya, 26. umAsvAtie tattvArthAdhigamAdi pa00 graMtho racelA. dhyAnazatakAdi graMtho racela. zramaNa bhagavaMto dvArA 8. mAnataMgarie bhaktAmara stotra dvArA beDIo toDela, devartigaNinA sAnidhyamAM lipibaddha thayela 84 Agamo : 7. haribhadrasUrie 1444 graMthonI racanA karela. 1. AcArAMga 23. vahinadazA 8. siddharSigaNie upamiti bhavaprapaMcAkathA jevA ajoDa 2. sUtrakRtAMga 24. catu zaraNapayanA vairAgyagraMtha racela. ThANAMga 25. AturapratyAkhyAna 9. zobhanamunie cAlatAM-cAlatAM yamakabaddha stutio racela. samavAyAMga 26. mahApratyAkhyAna bhagavatI 10. abhayadevasUrie navAMgI TIkAnI racanA karela. 27. bhaktaparIkSA jJAtAdharmakathAga 28. taMdulavaicArika 11. bappabhaTTasUri sarasvatI stotranI racanA karela. upAsaka 29. gaNivijjA 12. hemacaMdrasUrie siddhahema vyAkaraNAdi sADAtraNa karoDa 8: aMtakRdazAMga 30. gacchAcAra zlokanI racanA karela. 9. anuttaropapAtika 31. devendrastava 13. malayagirijIe AgamAdi upara sarala TIkA banAvela. 10. praznavyAkaraNa 32. maraNasamAdhi 14. maladhArI hemacaMdrasUrie bhavabhAvanAdi graMtho upara TIkA 11. vipAkAMga 33. dazAzrutaskaMdha 12. aupapAtika 34. bRhakkalpa 15. somaprabhasUrie sivra prakaraNAdi graMthonI racanA karela. 13. rAjAvi 35. vyavahAra 14. jIvAbhigama 16. ratnazekharasUrie zrAddhavidhi-AcArapradIpa-kSetrasamAsAdi 36. sastAraka 15. prajJApanA graMtho racela. 37. jitakalpa 16. sUryaprazasti 38. nizItha 17. munisuMdarasUrie adhyAtmakalpadruma-saMtikara gAdi graMtho 17. caMdraprajJapti 39. mahAnizItha racela. 18. nirayAvalikA 40. Avazyaka 18. desUrie karmakAMtha-bhASAdi graMthonI racanA karela. 19. jaMbUdvIpaprajJapti 41. dazavaikAlika 19. malliSeNasUrie syAdvAdamaMjarI Adi nyAyanA graMtho 20. kalpAvataMsikA 42. uttarAdhyayana 21 puSpikA 43 piMDaniryukti 22. puSpacUlikA 44. naMdIsUtra racela. racela. Jain Education Intemational ducation Intermational For Private & Personal use only Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 459 45. anuyogadvAra 65. mahalikA vimAna zrutabhaktinA vividha prakAro 46. kalpitAkalpita 66. aMgacUlikA vartamAna samayamAM zratabhakti ghaNI ochI thaI gaI che. 47. cUrNAMkalpa 67. vargacUlikA zratabhaktinA vividha prakAro lakhyA che. koI paNa rIte zratabhakti 48. mahAkAvya 68. vipAkacUlikA karI zrutapremI-zAsanapremI banI AtmakalyANa kare. 49. mahAkalpa 69. aruNopapAta 50. caMDavedhaka - samyajJAnane prApta karAvatAM sUtro gokhavAM. 70. varuNopapAta 51. pramAdApramAda 71. garUDopapAta * sUtronuM punarAvartana karavuM. 52. porisimaMDala 72. vaizravaNopapAta * sUtronI gAthA devI. 53. maMDalapraveza 73. velaMdharopapAta * paraspara besIne svAdhyAya karavo. 54. vidyAcaraNavinizcaya 74. devendoSapAta kaka gaNadhara bhagavaMta racita sUtro che tevAM bahumAnapUrvaka sUtro 55. dhyAnavibhakti 75. utthAnazruta bolavAM. pa. nAga pariyApAlikA 76. baMdhadazA * sUtro gokhatAM hoya tenI sevA karavI. 57. Atmavizodhi 77. griddhidazA 58. samutthAna zrata 78. dIrghadazA * dhArmika adhyApakonuM sanmAna karavuM. 59. vItarAga zruta 79. mahAsvapnabhAvanA che. prato-pothIo-pATalIonI sAphasaphAI karavI. 60. vihArakalpa 80. cAraNasvapnabhAvanA - pAThazALAmAM bALakone bhaNavA mokalavAM. 61. caraNavidhi 81. tejoni:sarga - pAThazALAmAM bALakone protsAhana ApavuM. 62. RSibhASita 82. AzIviSabhAvanA 63. dvIpasAgaraprajJapti 83. daSTiviSabhAvanA pAThazALAmAM ni:zulka : niHsvArtha sevA bajAvavI. 64. yulikA vimAna 84. aMgavidyA * pustakone pUMThAM caDAvavAM, bAinDiMga karavuM. carama tIrthakara zrI mahAvIra paramAtmAnA nirvANapachI eka pustakone potAnA AsanathI UMcAM rAkhavAM. 980 varSe, matAMtare 993 varSe vallabhIpuramAM zrI devaddhikSamA- : pothIbaMdhana melAM thayAM hoya to dhovAM.. zramaNAdi 500 AcAryane ekatrita karyA. zrutarakSA mATe * hastalikhita prato lakhAvavI. zrutagaMgA AgaLa vadhatI rahe te hetuthI Agama-graMthone pustakArUDha karavAnuM bhagIratha kArya zarU karavAmAM Avela. ghaNuM badhuM zruta - hastalikhita jAte lakhavuM. vinAza pAmavA chatAM je AcAryone je je yAda hatuM te badhuM - suvarNAkSarI-rUperI akSarovALA Agamo-graMtho lakhAvavA. lakhavAnuM cAlu karela. 13 varSe A kArya paripUrNa thayuM. emAM Agama-graMtho mATe lAkaDAnAM DAbhaDAM banAvavAM. vidvAnono evo niSkarSa nikALe che ke e vakhate 1 karoDa graMtha lakhANAM eka karoDa graMthanA 1 abaja pAnAM thAya. 1 divasamAM jJAnabhaMDAranI sAphasaphAI karavI. aMdAje 2 lAkha 13 hajAra 700 pAnAM lakhAya to 13 varSe 8 graMthapAlanuM sanmAna karavuM. eka karoDa pAnA paripUrNa thAya. ATaluM badhuM zrata lakhavA mATe ja jJAnamaMdiramAM jaI caityavaMdana karavuM. vallabhIpura saMghe keTalI syAhI, keTalA kAgaLonI vyavasthA karI - jJAnamaMdiramAM jaIne jJAnanI stutio bolavI. haze, kevuM uttama prakAranuM saubhAgya vallabhIpura saMghane sAMpaDyuM naka pustako prato chapAvavAmAM sahayoga Apavo. haze! dhanya che e zrutapremI zramaNavRMdane - dareka Agama-pustaka graMthanAM prapha ceka karavAM. dhanya che e zAsanapremI saMghane. * praznapeparo dvArA parIkSA levI. Jain Education Intemational Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 vizva ajAyabI : - samyagujJAna praznapeparanI parIkSA ApavI. * jIrNa-Agama graMthone punaH prakAzita karavA. * suvarNadravya dvArA zrutapUjA karavI. * zruta mahApUjA goThavavI. * 45 AgamanA choDa bharAvavA. - sApaDA upara pustaka rAkhIne gokhavuM. * Agamo-graMtho mATe navAM bokso, navI pothI banAvavI. * 45 Agamano varaghoDo kADhavo. * Agamane mastaka upara rAkhIne cAlavuM. * pustaka-prata paDI jAya to khamAsamaNAM ApavA. jJAnapaMcamInI ArAdhanA karavI. * 51 khamAsamaNAM ApavAM. - pAMca jJAna tathA pI logassano kAussagna karavo. eka sarasvatI mAtAnuM pUjana bhaNAvavuM. * sarasvatI vaMdanA yAda karavI. - sarasvatI vaMdanA pAThazALAnAM bALakone bolAvavI. * OM hrIM namo nANassano jApa karavo. * 45 AgamanAM nAma 14 pUrvanAM nAma yAda karavAM. * lahiyAonuM sanmAna karavuM. - lahiyA mATe badhI jAtanI vyavasthA karavI. * yAda nahIM thAya to paNa gokhavuM. * baMne TAima pratikramaNa bhaNAvavuM. - jinAlayamAM devavaMdana-caityavaMdana-stavanAdi bolavAM. * pustako-pothIonI surakSA mATe ghoDAvaja mUkavI. * navAM jJAnamaMdiro banAvavAM. * kalpasUtra-bArasAsUtranA caDAvA levA. * kalpasUtra-bArasAsUtranI pUjA karavI. - jIrNa prato-pothIo UdhaivALAM pustakone jayaNApUrvaka paraThavavAM. * sarasvatI mAtAnI mUrti bharAvavI. * Agamo-graMtho sAme dhUpa-dIpa-phaLa-naivedya mUkavAM. * AgamanI aSTaprakArI pUjA karavI. * jJAnamaMdiromAM jaI gayuMlI karavI. - dareka gAmamAM jJAnabhaMDAranAM darzana-vaMdana karavAM. * gaNadhara bhagavaMtonAM devavaMdana karavAM. - AgamavAcanA ApavI. vAcanAmAM sahayoga Apavo. - jJAnazibiro goThavavI. * sAmUhika sAmAyikamAM sUtro gokhAvavAM. sAmAyika-pauSadha laI sUtro gokhavAM. - sAdhu-sAdhvIjIne bhaNAvanAra paMDitonuM sanmAna-vetana Adi. * jJAnadravyanI rakamano turaMta sadupayoga Agama lakhAvavAmAM. gurudevanI vANI sAMbhaLavI. pravacana vakhate gahulI-dhUpa-dIvA karavAM. pravacana pahelAM ane pachI baMne vakhata vaMdana karavAM. rastAmAM upAzraya AdimAM akSaravALA kAgaLo paDyA hoya to laIne jayaNApUrvaka pAThavavA. * sUtro-artho va. lakhavAM ane lakhAvavAM. * bhaNatAM pUrve dararoja pAMca jJAnanA pAMca khamAsamaNa ApavAM. samyagu jJAnanI sAthe sAthe samyagu darzana nirmala bane te hetuthI pAThazALAnAM zikSako tathA bALakone tIrthayAtrA karAvavI. * zruta mahApUjAmAM zrutanI tamAma sAmagrI jAte goThavavI ane pAchI yogya sthAne mUkavI. * jJAnAbhyAsa mATe Tebala-Deska Adi bheTa ApavA. * 45 AgamananI pUjA bhaNAvavI. * 45 AgamanI ArAdhanA karavI. * zaMkhezvara-pAlItANAmAM je AgamamaMdiro che tyAM jaI pUjA caityavaMdanAdi karavA. * dareka Agamo AgaLa dhUpa-dIpa Adi karavA. * jJAnabhaMDAranA lIsTa banAvavA. Jain Education Intemational Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 461 naM vaMdig 4 us che 50nI saMkhyA dvArA itihAsanI praznottarI 50 gAthA kyA sUtranI che? 50 gAthA je sUtranI che tenAM racayitA koNa? gaNadhara bhagavaMta 50 bola kyA upakaraNanA che? muhapatti 4. 50 dhanuSanI uMcAI kyA vAsudevanI puruSottama 50vI pATa paraMparAmAM kyA AcArya thayelA? somasuMdarasUri 50vI pATa paraMparAmAM thayela AcArye kyA tIrthanI pratiSThA karAvela? rANakapura 5) khamAsamaNa kyA padanI ArAdhanAmAM Ave? tApapada 50 logassano kAussagga kyA padamAM Ave? tapapada 50 gAthA dazavaikAlikanAM kyA adhyayananI che? pAMcavAno bIjo udezo 10. 50vI pATa paraMparAmAM AvatA AcAryanAM nAmano kyo graMtha che? somasaubhAgya kAvya 11. 50 khamAsamaNA-kAusagga kyA AgamAnA che? jaMbudvIpa prApti 12. 50 hajAra sAmAnika devo kyA devalokamAM? lAntaka 13. 50 lAkha kroDa sAgara pramANa nirvANa aMtara konuM? riSabhadeva-ajitanAtha 4. 50 gaNadhara kyA tIrthakaranA che? anaMtanAtha 15. 50nI upara eka gAthA kyA sUtranI che? jIvavicAra 16. 50 dhArmika pAThazALA kyA nagaramAM che? amadAvAda 17. 50 dhanuSanI uMcAI kyA tIrthakaranI che? anaMtanAtha 50 hajAra sAdhvIjInI saMpadA kyA tIrthakaranI? munisuvratasvAmI 19. 50 yojana vikhaMbha kyA parvatano che? kAMcanaparvatA 50 yojana lAMbI kaI guphA che? tamisA-khaMDaapAtA 21. 50 yojana vikhaMbhavALA kyA parvatanA zikharo? dIvitAstra 22. 50 hajAra kevaLInAM guru kauNa? gautamasvAmI 50 varSanI uMmare saMyama svIkAranAra koNa? IndrabhUti 24. 50 varSa saMyamamAM pa0 varSa saMsAramAM koNa? sudhamasviAmI 25. 50 jinAlayonI pratiSThA kyA AcAryo karAvela? hIrasUrijI 26. 50 jinAlayonI aMjanazalAkA karanAra vartamAna AcArya bhagavaMta? padmasUrijI 27. 50thI vadhAre dIkSA ApanAra AcArya bhagavaMta rAjendrasUri (kalikuMDavALA) 28. 50 sAlapUrNa karI 51vAM varSamAM praveza karanAra? vi.saM. 2064 ratnAkarasUri 29, 50 varSanI umramAM rAjagAdI kone prApta thayela? kumArapAla 30, 50thI vadhAre pustako prakAzita karanAra AcArya bhagavaMta? A. ratnasuMdarasuri 31. 50 hajAra ratha kyAM rAjA pAse hatA? kumArapALa 32. 50 varSa sudhI kyA jinAlayanuM kAma cAle? rANakapura 33. 50thI vadhAre jinAlayo kyA tIrthamAM che? pAlitANA Jain Education Intemational Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 vizva ajAyabI : 34. 50thI vadhAre jinAlayo rAjasthAnanAM kyA nagaramAM che? udayapura 35. 50 yojana pramANa zatruMjaya kyA ArAmAM? cothA ArAmAM 36. 50 lAkha bhavana kyA indranA che? balIndra 37. 50 hajAra dravyathI gurupUjana karanAra zrAvaka malazreSThI 38. 50 dhanuSa uMcA kyA baladeva hatA? suprabha 39. 50 hajAra varSanI umra kyA zalAkA puruSanI? naMdanA 40. 50 lAkha upara zlokanI racanA karanAra AcArya bhagavaMta? hemacaMdrAcArya 41. 50 hajAra pUrva sudhI rAjyapAlana koNe karela? zItalanAtha 42. 50 hajAra varSa sudhI yugapradhAna banIne koNa vicarela? cazobhadrasUri 43. 50 varSa sudhI zalyavALI tapasyA koNe karela? lakSmaNA sAdhvIjI 44. 50 hajArathI vadhAre pustako kyA bhaMDAramAM che? kobA 45. 50thI vadhAre ziSyo mA AcArya bhagavaMtane hatA? rAmacaMdrasUri 46. 50thI vadhAre kyA tIrthanA nAma che? pAlitANA 47. 50 hajAra yuvAnonI sAmUhika sAmAyika karAvanAra guNaratnasUri 48. 50 lAkha pUrva jeTaluM AyuSya kyA tIrthakaranuM? abhinaMdanasvAmI 49. 50thI vadhAre putro keTalA tIrthakarone hatA? 50. 50 varSanI umra pachI vyAkaraNa bhaNavA koNa beThA? kumArapAla mArI vairAgyakathA naM.-19 --------' vRddhAvasthAnI viSamatA dekhI verAgya zAMtisnAtra mahApUjananuM khAtrajaLa mArI paTarANIne eka vRddha kaMcukI mAraphata mokalyuM je dhrujatA paga, dAMta vagaranuM 1 mukha, zveta romarAjI ane hADamAMsa raktahinatAnA kAraNe azakta hovAthI kaikeyI pAse pahoMcavAmAM moDo paDyo, ane i lAMbu vicAryA vagara potAnuM mAnabhaMga jANI paTTarANIe vastra laI phAMso khAvA dussAhasa karyuM. te ghaTanAthI ayodhyApati chatAMya huM rAjA dazaratha dIkSA manavALo thayo. kaMcukInI viSama vRddhAvasthA Ave te pUrve ja saMsAra choDI devo | tevI bhAvanAthI huM saMsArasukhothI umukha banI gayo, temAM vaLI eka divasa satyamuni nAmanA mahAtmAe mArI 1 jijJAsA saMtoSavA mane mAro ja pUrvabhava jaNAvyo. te pramANe aneka bhavo pahelAM mAro AtmA upasti nAmanI kanyA hato. sAdhuonI niMdA ane kadarthanA karanArI te strI AzAtanAnA kAraNe aneka tiryaMcagatimAM bhaTakI. tema karatAM karma khapatAM huM varuNa nAme sadAcArI vaNikaputra paNa banyo te pachI yugalika banI deva banyo. te pachI sUryajaya nAmano rAjaputra huM banyo ane pitA ratnamALInI sAthe meM dazarathe pUrvabhavamAM dIkSA lIdhelI. cAritra cokhkhuM pALI 7mAM devalokamAM devatA banyo ane tyAMthI cyavI rAjA dazaratha thayo chuM. pUrvabhavanA pApa-puNyanA patana-utthAnathI thAkelA meM ; pUrvabhavonI ghaTamALa pachI dIkSAbhAvane daDha karI rajoharaNa laI saMsAra sadA mATe choDI dIdho. mArA putra rAme nAnA ! putra bharatano parANe rAjyAbhiSeka karI pote vanavAsa svIkAryo te badhIya ghaTanAoe vairAgya varALa teja karI ane ! munirAja satyabhUtie saMyama pradAna karI mane tAryo. vairAgyanA nimitto bahAra karatAMya gharamAMthI jaldI maLI zake che, je satya che. ---- (sAkSI-rAjA dazaratha) Jain Education Intemational Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 463. sUrimaMga sahitanA sAdhaka sUrivaze - aSTavidha prabhAvakomAM maMtraprabhAvaka ane vidyAprabhAvakanuM paNa AgavuM sthAna che. Aje paNa jaina zramaNa saMsthA pAse sUrimaMtra ke vardhamAnavidyA jevA pavitra maMtro ane vidyAono aNamola vAraso jIvaMta svarUpe sacavAyelo che. aneka pUjya AcArya bhagavaMto sUrimaMtranA paMca-prasthAnanI ArAdhanA kare che. Aje evA paNa AcArya bhagavaMto vidyamAna che, jemaNe sUrimaMtra prasthAnanI ArAdhanA aneka vAra karI hoya. A maMtranA divya prabhAvathI avasare-avasare upadravonuM nivAraNa ane zAsananAabhyadayanI camatkRtio paNa sarjI zakAya che. A sau pUjyo dvArA jinazAsananI apUrva ArAdhanA, rakSA ane prabhAvanA karavApUrvaka sAhitya-upakAra paNa zrI caturvidha saMgha mATe khUba ja avarNanIya che. 'dakSiNa-dIpaka'- dakSiNa dezoddhAraka" samartha pravacanakAra pU. A.zrI vijayalakSmaNasUrIzvarajI ma. manohara mAlavAdezanI jAvarA nagarI pUjyazrInI janmabhUmi hatI. pitAnuM nAma mULacaMdabhAI ane mAtAnuM nAma dhApubAI hatuM. osavAla jJAtinAM A daMpatIne tyAM saM. 1953mAM teozrIno janma thayo hato. temanuM saMsArI nAma dolatarAma hatuM. temanAthI chasAta varSe moTAM rAjakuMvara nAme eka bahena hatAM. dolatarAmanI bAlyAvasthAmAM ja pitAe dhaMdhArthe bIkAneramAM kAyamI vasavATa karyo, paraMtu mAtA-pitA lAMbu jIvyAM nahIM. AthI dolatarAmano uchera mAmAne tyAM thayo. teozrI sthAnakavAsI kuTuMbamAM janmyA hatA ane custa sthAnakavAsIne tyAM UcharyA hatA, eTale temanA mana para mUrtipUjA viruddha saMskAro hatA, paraMtu soLa varSanI uMmare pU. AtmArAmajI mahArAja kRta "sakhyatva zalyoddhAra' nAmano graMtha vAMcavAmAM Avyo ane temanAM AMtaracakSu khUlI gayAM. mUrtipUjA zAstrasiddha vAta che e samajAyuM. tyAra pachI teo haMmezAM maMdire jaI prabhudarzana karavA lAgyA ane namaskAra mahAmaMtranI trikAlagaNanA karavA mAMDI. evAmAM eka vAra kAmasara dilhI javAnuM thayuM. tyAM jANavA maLyuM ke Aje rAmA thiyeTaramAM muni zrI labdhivijayajI mahArAjanuM jAhera pravacana che. teo vyAkhyAna sAMbhaLavA pahoMcI gayA. munizrInA vyAkhyAne temanA para abhuta asara karI ane teo vairAgyanA raMge raMgAI gayA. munizrI labdhivijayajI (pachIthI AcArya bhagavaMta) manuSyanI parIkSA karavAmAM atyaMta vikhyAta hatA. teozrIe A ratnane pArakhI lIdhuM. dolatarAme paNa bhayAnaka bhavATavIne pAra karavA mATe pUjyazrInA paga pakaDI lIdhA. ghaNo samaya pU. gurudeva pAse rahI vidyAbhyAsa karyo. Akhare saM. 1971mAM sikaMdarAbAda (AgrA)mAM bhavatAriNI bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI munizrI lakSmaNavijayajI banyA. teozrInI smaraNazakti sateja hatI. aMtaramAM vidyArjanano anero utsAha hato. tethI zAstrAbhyAsa sArI rIte cAlyo. nyAya, tarka, jyotiSa, maMtra, vyAkaraNa, sAhitya Adi viSayomAM pravINatA prApta karI. muMbaImAM "AtmA, karma ane dharma' viSaya para ApelAM vyAkhyAno Aje paNa AtmatattvavicAra'nA be bhAgamAM upalabdha che ane vAMcatAM maMtramugdha kare che. taduparAMta, dAdara-jaina jJAnamaMdiramAM ApelAM pravacanono saMgraha "dharmatattvaprakAza', jenuM saMpAdana pU. A. zrI vijayakIrticaMdra-sUrIzvarajI mahArAje karyuM che te paNa teozrInI vidvattAno paricAyaka che. saM. 2014mAM rAjanagaravidyAzALAmAM navakAra mahAmaMtra upara ApelAM pravacano namaskAra mahimA" nAme prasiddha thayAM che. pUjyazrIne pU. gurudeva AcArya bhagavaMta zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAje saM. 1991mAM gaNi pada, saM. 1992mAM paMnyAsa pada ane saM. 1993mAM AcArya pada arpaNa karyA. caitra vada pAMcame AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA te samaye pU. upAdhyAyazrI gaMbhIravijayajI mahArAjane paNa AcArya pade sthApavAmAM AvyA hatA ane A prasaMge saurASTranI pAvana bhUmi zihoramAM ATha Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 vizva ajAyabI : divasa sudhI bhavya mahotsava UjavAyo hato ane tyArathI gAMdhInagara (beMgalora), sImogA, bAgalakoTa, Tumakura, jainAcArya zrI vijayalakSmaNasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma lAkho kolhApura, bhIvaMDI, dAtarAI, bAvaLA, robarsanapeTha, nokhAmaMDI, lokonAM haiye ane hoThe ramavA lAgyuM hatuM. rAdhanapura-mATuMgA (muMbaI), sAMkarA Adi sthaLoe pratiSThA. AcAryazrIe sUrimaMtranI pAMce pITho (paMcaprasthAna) mahotsavo ujavAyA hatA. mahArASTramAM nipANIno bhavya siddha karelI hatI. pahelI ane bIjI pITha rohIDA upAzraya ane jJAnamaMdira paNa pUjyazrInI preraNAnuM pariNAma (rAjasthAna)mAM siddha karelI, trIjI ane cothI pITha aMdherI- che. mahesANA, beMgalora, madrAsa, bIjApura (karNATaka), muMbaImAM; ane pAMcamI pITha nipANInA cAturmAsa vakhate soLa nipANI, bArasI, aMdherI, bhAyakhalA, pArlA, jUhu (muMbaI)nA AyaMbilapUrvaka, mauna pALI, strInuM mukha joyA vinA siddha karI AMgaNe upadhAnatapanI ArAdhanAo thaI hatI ane keTalAMka hatI. pariNAme, pUjyazrIno prabhAva eTalo prabaLa banelo ke sthAnomAM udyApana rUpe vividha choDanAM ujamaNAM paNa thayAM saMkalpa karelAM sarve kAryo satvare siddha thatAM. teozrIe hatAM. A sarva zAsana-prabhAvanAnAM kAryo pUjyazrInA gujarAta, saurASTra, kaccha, mAravADa, mAlavA, madhyapradeza, puNyaprabhAvI vyaktitvane lIdhe thayAM hatAM. mahArASTra, AMdhra ane tamilanADu jevA vIza hajArathI vadhu evA e prabhAvazALI sUrIzvarajI muMbaI-dAdara jaina mAilano vihAra karyo hato. teozrI jyAM jyAM vicaryA te maMdiramAM saM. 2018nA phAgaNa vada 9 nI rAtrie 3-30 bhUmi pAvana ane dhanya banI gaI. tyAMnAM hajAro strI-puruSo kalAke samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA, te pUrve rAtrinA 2-30 pUjayazrInAM darzana, sahavAsa ane vyAkhyAnazravaNathI kRtArtha sudhI to UbhAM UbhAM haMmezanA niyama pramANe jApa karatA hatA. banatAM. pUjyazrInA upadezathI hajAro mANasoe jIvahiMsA teozrInI aMtima yAtrAmAM muMbaI ane parAMomAMthI hajAro tyajI hatI. maisUra rAjyamAM aneka gAmomAM amuka amuka bhAviko upasthita rahyA hatA. 25 hajAranI uchAmaNI bolI divasomAM katalakhAnA baMdha rAkhavAnA niyamo thayA hatA. vaLI, eka bhAvika bhakta pUjyazrInA agnisaMskAra karyA hatA. dakSiNa bhAratamAM noMdhapAtra zAsanaprabhAvaka kAryone lIdhe divaMgata pUjyazrInA ziSyarat zatAvadhAna pU.A. zrI teozrIne "dakSiNadIpaka' ane "dakSiNadezoddhAraka jevI kIrticaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI zubha nizrAmAM traNa mahApUjano padavIothI alaMkRta karavAmAM AvyA hatA. vaktA vidvAna ane 16 divasano pUjyazrIne aMjali arpatI mahotsava bhavya hoya, vimala cAritrathI vibhUSita hoya ane rIte UjavAyo hato. evA dharmadhuraMdhara mahAtmAne vaknatvakalAvizArada hoya, pachI camatkAro na sarjAya to ja aMtaHkaraNapUrvaka koTi koTi vaMdanA! Azcarya lekhAya! pUjyazrInI dezanAe aneka jIvo hiMsAmAMthI saujanya : zrI Atmakamala labdhisUrIzvarajI jaina ahiMsAmAM, vyasanomAMthI sadAcAramAM, asatyamAMthI satyamAM, jJAnamaMdira TrasTa, dAdara muMbaI-28 kasuMpamAMthI saMpamAM ane adharmamAMthI dharmamAM pAchA pharyA hatA. 300 thI vadhAre bhavyAtmAonA cAritra-pathadarzaka pUjyazrInI nizrAmAM cANasmAthI bhoyaNI tIrthano, ratalAmathImAMDavagaDhano, haidrAbAdathI kulyAkajI tIrthano-evA ane zAsananA zaNagArarUpa evA aneka cha'rIpAlita saMgho nIkaLyA hatA. sirohImAM 450 5.pU.A. zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma... bhAvikoe upadhAnatapanI ArAdhanA karI hatI. dasa hajAranI garavI gujarAtanI medanI vacce mAlAropaNavidhi thaI hatI ane pU. paM. tIrthabhUmi tarIke vikhyAta kIrtivijayajI gaNine AcArya pada pradAna karavAmAM Avyu hatuM. banela mahesANA jillAnI saM. 2014mAM rAjanagara (amadAvAda)nA munisaMmelanamAM puNya dharA para ane samAdhAna ane saMgaThana mATe khUba kAryarata rahyA hatA. saM. gaganacuMbI jinAlayothI 2016mAM pU. gurudevazrI muMbaI-lAlabAga jaina upAzraya zobhatI nagarI visanagaramAM kALadharma pAmyA tyAre svargArohaNano utsava teozrInI nizrAmAM bhavya rIte UjavAyo hato. pUjyazrInA varada haste zrI kalyANa pArzvanAtha bhagavaMtanA nitya upAsaka dain Education Intermational Jain Education Intemational Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 465 zrAddhavarya zrIyuta gagalabhAInAM paropakAraparAyaNa dharmapatnI zeSakALa sthiratA karatA hatA tyAM vAvanA zrIsaMghe potAne gAma motIbahenanI kukSie saM. 1960nA bhAdaravA suda 8nA zubha cAturmAsa karavA AvI rahelA terApaMthI AcArya tulasInA divase zAsananA bhAvi hIralAe janma lIdho. putranAM lakSaNa AgamananI vAta karI; ane Arta hRdaye jaNAvyuM ke, "sAheba! pAraNAMmAMthI' e nyAye mAtApitAe nAma pADyuM DAhyAbhAI. A samaye ApaNA koI munirAja nahi hoya to ApaNA bAlyakALamAM ja mAtApitAnA saMskAro ane pUrvabhavanI sAdharmiko badhA terApaMthI banI jaze. A mATe ame ghaNA ArAdhanAnA baLe, potAnA vaDIla bhAI-bahena sAthe dhArmika pUjyazrIne vinaMtI karI che, paNa eka yA bIjA kAraNasara teo abhyAsamAM khUba sArI pragati karI. vyAvahArika zikSaNa pUruM AvI zake tema nathI. chelle ApanI pAse AzA laIne AvyA karI dhaMdhArthe muMbaI gayA. mohamayI muMbaInagarInA mohamAM chIe'. sarve hakIkata sAMbhaLI zAsana rakSA kAje potAnI keTalIka taNAyA nahIM. tyAM paNa mitro sAthe dhArmika pravRttiomAM pratikULatAne avagaNIne pUjya upAdhyAyajI visanagarathI ugra joDAyA. zrAvakAcAra. vidhipUrvaka navapadanI oLI tathA ucca vihAra karIne terApaMthI AcArya tulasInA praveza pahelAM cAra dhArmika abhyAsa tema ja rAtre vairAgyapoSaka rAsonuM zravaNa karIne divase vAvamAM pravezyA ane haMmezA traNa vyAkhyAno yojIne vairAgyanA raMge raMgAvA lAgyA. svabhAvadazAne pAmavA, saMyama zrAvakavargane majabUta banAvyo. sau pratye apAra vAtsalyabhAva meLavavA, cAtaka pakSInI jema Atura banyA. pU. Agamo- ane koI paNa samudAyanA guNIyalonAM guNo pratyenuM bahumAna dvArakazrIe jeTha suda pAMcamanuM muharta pharamAvyuM. e dhanya ane apUrva anumodanA karavAno jabaradasta guNa hato. divasanI dhanya paLe saM. 1984nA pU. AgamoddhArakazrInA varadda saM. 2012mAM pUjyazrIe vayovRddha zramaNopAsaka mATe haste cAritra grahaNa karI munirAja zrI caMdrasAgarajI mahArAjanA pAlitANAmAM mumukSu zAMtiniketana' nAmanI saMsthA sthApI. saM. prathama ziSya banI muni zrI devendrasAgarajI mahArAja nAme 2015mAM muMbaI-sAMtAkrujhanA cAturmAsa daramiyAna ghoSita thayA. sthAnakavAsI saMpradAya taraphathI prakAzita thatI jaina siddhAMta' saMyamajIvananI prAthamika zarUAtathI ja, jJAna-dhyAna mAsikanA taMtrI zrI giradharalAla nagInadAsane zAstrInA yuktiane vinaya-vaiyAvacca dvArA ane ratnatrayInI abhUtapUrva prayukti dvArA tIrthaMkara paramAtmAnI sthApanA kalpane mAnatA karI ArAdhanA dvArA karmaIdhaNa bhasmIbhUta banAvavA sajja banyA. dIdhA. A cAturmAsa pachI ugra vihAra karIne zrI sametazikharanI pU. AgamoddhArakazrI pAse vyAkaraNano abhyAsa karyo. saM. pratiSThA prasaMge pU. gacchAdhipati AcArya zrI 1987mAM sarvaprathamavAra, traNa varSanA TUMkA saMyamaparyAyamAM paNa, mANijyasAgarasUrijI mahArAjanI sAthe rahI; tyAMnI tathA vijaya-devasUri saMgha (pAyadhunI-muMbaI) nI pATa parathI AjubAjumAM AvelI tIrthakara bhagavaMtonI kalyANaka bhUminI aviratapaNe AgavI zailIthI pravacanamAM lokone pariplAvita sparzanA karI. saM. 2018mAM dilhImAM praveza karyo ane pU. karI daI dharmAbhimukha banAvyAM ane abhuta pravacanakAra tarIke AcAryazrI caMdrasAgara-sUrIzvarajI mahArAja taraphathI samAcAra paraco Apyo. tyAra pachI gujarAta, mahArASTra, mALavA, mevADa AvyA ke vahelI take ujajaina Avo. turta ja ujjaina tarapha Adi pradezomAM avirAma vicArIne khUba khUba zAsanaprabhAvanA vihAra karIne pUjyazrInI sevAmAM hAjara thayA. vaizAkha suda karI. saM. 1999mAM pUjyazrInI gaNI padavI thaI. A 10nA roja gurudevazrInA varada haste aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsavamAM zrIsaMgha tathA zreSThIvarya mUlacaMda bulAkhIdAse mahotsava prasaMge pU. upAdhyAyajI AcArya pade ArUDha thayA. mahotsavapUrvaka anerI prabhAvanA karI. saM. 2007mAM suratanA prabhuzAsana vahana karavAnI javAbadArI vadhatAM potAnI saghaLI zrIsaMghe gacchAdhipatinI anumatithI paM. zrI hemasAgarajI zakti kAme lagADI prasaMgopAta zAsanarakSA karI ane anekavidha mahArAja tathA paM. zrI devendrasAgarajI mahArAjane AcAryapade aNamola zAsanaprabhAvanA karI, jenI jhAMkhIrUpa vigato nIce ArUDha karavAnuM nakkI karyuM. paraMtu paM. zrI devendrasAgarajI mujaba che : mahArAje pote e padavIne lAyaka nathI ema jaNAvIne 1. paramAtmA vIraprabhunI ra500mI nirvANakalyANakanI AcAryapada grahaNa karavAnI anicchA darzAvI; tethI be pUjyone ujavaNI pU.A. zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja sAthe rahIne AcAryapade ane caritranAyakazrIne upAdhyAyapade sthApana karyA. zAnadAra rIte saMpanna karI. (2) saM. 2032nA bAyaDa mukAme saM. 2009mAM potAnI janmabhUmi vIsanagaramAM cAturmAsa karI, Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 vizva ajAyabI : zreSThIvarya zrIyuta kastUrabhAI lAlabhAInI ati Agraha bharI mahotsavo, nAnA moTA 13 cha'rIpAlita saMgho ane aneka vinaMtIne svIkArI. potAnAM anya kAryone gauNa banAvIne dhArmika saMsthAonI sthApanAo dvArA zAsanaprabhAvanAnAM vividha siddhagirinI navI TUMkanI pratiSThA mATe pU. A. zrI vijaya- kAryo thayAM. * DabhoImAM devacaMda dharamacaMdanI peDhInI sthApanA kastUrasUrijI mahArAja sAthe padhArI pa00 uparAMta karI. * sihora jainasaMghanA kAyamI jhaghaDAnuM samAdhAna karAvI jinabiMbonI pratiSThA karI. (3) saM. 2033mAM jAgelA nema- zrI saMghanI punaH sthApanA karI. (11) saMyamanA avihaDa rAgI rAjula nATakanA vivAda prasaMge potAnI buddhipratibhAthI te sUrivaranI preraNAthI 300thI vadhAre bhavyAtmAoe cAritramArge jhaMjhAvAta zamAvIne vAtAvaraNa zAMta pADyuM. (4) saM. 2035mAM prayANa karyuM. (12) 18 varSanI uMmarathI jIvanaparyata zAzvatI zrI zaMkhezvara tIrthe potAnA laghugurubaMdhu munizrI abhyadayasAgara navapadajInI oLInI ArAdhanA deDhatApUrvaka karI. pUjyazrInA ma.sA. tathA munizrI navaratnasAgarajI prerita saMsthApita upadezathI prativarSa sAmudAyika vidhipUrvaka cetrI oLInI navanirmita zrI AgamamaMdiranI mahAmahotsavapUrvaka ArAdhanA karAvavA sAgara-saMskaraNa nAmanA TrasTanI sthApanA aMjanazalAkA-pratiSThA (5) saM. 2036mAM kheDA tIrthathI zrI paNa karavAmAM AvI. (13) samyakajJAnanI paryApAsanA siddhagirino aitihAsika pa50 bhAviko sAtheno cha'rIpAlita - pUjyazrInA jIvanano avinAbhAvi aMza che. teozrI 82 saMgha kADhyo. (6) saM. 2039mAM punaH zaMkhezvara AgamamaMdiranI varSanI jaipha vaye paNa ajoDa vyAkhyAnazailIthI bhAvikone aMjanazalAkA-pratiSThA prasaMge nizrA pradAna karI ane sAgara- dharmamArge preratA, zramaNa-zramaNIone vAcanA ApI saMyamamArge samudAyamAM sarva prathama zramaNa tarIke pU. zrI himAMzusAgarajI sthira karatA. ratnatrayInI abhUtapUrva ArAdhanA karatA mahArAjane vardhamAna tapanI 108 oLInI pUrNatAmAM zAsanazaNagAra sUrivara sva-para kalyANa sAdhI, saM. 2043mAM paMnyAsapada-pradAnano bhavyotsava vidhisara saMpanna karyo. (7) saM. amadAvAdamAM aSADha suda 6ne divase apUrva samAdhipUrvaka 2040mAM rAjasthAna-DuMgarapuramAM bhavya aMjanazalAkA pratiSThA kALadharma pAmyA. pUjyazrInuM gurumaMdira Aje vItarAga mahotsava prasaMge nizrA pradAna karI. (8) saM. 2041mAM sosAyaTImAM suMdara zobhI rahyuM che! koTi koTi vaMdana hajo e pUjyapAda paMnyAsapravara zrI abhayasAgarajI ma.sA. prerita samartha sUrivarane! pAlitANA jaMbudvIpa nirmANanI aMjanazalAkA pratiSThA prasaMge saujanya : pa. pU. A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI sAgarasamudAyanA A viziSTa avasare, samudAyanA pAMca preraNAthI zrI. sAgara parivAra taraphathI AcArya bhagavaMto Adi 83 zramaNa bhagavaMto tathA 300 thI adhika zramaNIgaNanI upasthitimAM bhavyAtibhavya pratiSThAvidhi trikALa sUrimaMtranA jApathI ane labdhigurukRpAthI thaI. sAgara samudAyanA A aitihAsika saMmelanamAM pragaTelI anokhI pratibhA : samartha tarkanipuNa, zAsanaprabhAvaka sUrivarane samudAyanA dareka AcArya bhagavaMto pU. AcAryazrI vijayavikramasUrIzvarajI ma. Adi zramaNa bhagavaMtoe gacchAdhipati tarIke sthApita karyA. (9) saM. 2042mAM amadAvAdathI zaMkhezvarajI mahAtIrthanA jIvananI mahattA iDI , paMcatIrthIyukta bhavya cha'rIpAlita saMghamAM nizrA arpI. 6 kI .. Daa janmasthAnanI prabhAvaka bhamine zaMkhezvarajI tIrthamAM aitihAsika vardhamAna tapanI 100mI lIdha, mAtA-pitAnA saMskAraoLInI pUrNAhUti, poSa dazamInI prabhAvaka ArAdhanA, vAcanA siMcanane pariNAme ane gurudevanI Adi vividha prasaMgonI ujavaNI karAvI mahArASTramAM sauprathama apratima vatsalatAne kAraNe pragaTe vAra pUnAmAM AkAra laI rahela zrI AgamoddhAraka devaddhi jaina che, panape che ane saMsiddha thAya AgamamaMdira TrasTa dvArA nirmita AgamamaMdiranA khAtamuhUrta che, tenuM garavuM dRSTAMta pU. A. zrI zilAnyAsa prasaMge nizrA pradAna karI ane zrI vijayadevasUri | vijayavikramasUrIzvarajI mahArAja saMgha-goDIjI jaina upAzraya, pAyadhunI-muMbaImAM aitihAsika che. temano janma nisargazrIthI cAturmAsa karyuM. (10) caritra-nAyaka sUrivaranI puNya nizrAmAM zobhatI, gaganacuMbI jinAlayonI 31 bhavya upadhAna tapa, aneka pratiSThA-aMjanazalAkA gauravAnvita chANI nAmanI dharmanagarImAM pitA choTAlAla ane Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 467 mAtA prasannabahenane tyAM saM. 1972nA jeTha suda pAMcame thayo saMpAdanonAM prakAzanane lIdhe pUjyazrI bhAratabharamAM eka samartha hato. janmanAma bAlubhAI hatuM. zaizavakALathI ja premaprapUrNa zAstravettA tarIke sukhyAta banyA. muMbaI lAlabAgamAM aMtima vyaktitvathI teo anekonA vahAlA bAluDA banI gayA hatA. cAturmAsa daramiyAna pU. dAdAgurunI tabiyata bagaDI pUjyapAda temanI tejanItaratI AMkho, tejasvI lalATa, suDoLa dehasauMdarya kavikulakirITa dAdA gurudevazrInI saM. 2017nA zrAvaNa suda prathamathI ja mahAnatAno paricaya karAvatA hatA. dharmabhAvanAnA pAMcame samAdhimaya ciravidAya pachI teozrI upara samudAyanI bIjAMkuro to pUrva bhavathI pragaTI cUkyA hatA, temAM zIlavatI sarva javAbadArI AvI paDI. pU. gurudevano sarva prabhAva, bhavya mAtAe ane saujanyazIla pitAe saMskArasiMcana karyuM. vAraso pUjyazrImAM pratyakSa dekhAto hato ane pUjyazrIe e siddha bALapaNathI ja prabhubhakti ane gurubhakti priya hatAM. emAMthI paNa karI batAvyo. bAlukumAranA vairAgyanA bhAva sAkAra thavA mAMDyA. saMsAranI pUjyazrI sUrimaMtranA jApanA aThaMga upAsaka hatA. temaNe asAratA samajAI. saMyamajIvananI sArthakatA AkarSI rahI, paraMtu akhaMDa trikAla sUrimaMtranA jApathI vacanasiddhi prApta karI hatI. mAtA prasannabahenano prema atyaMta saMvedanazIla hato. dIkSAnI teozrI je bole te thaIne rahe. bhAratavarSanA pradezomAM-prAntomAM vAta thatAM teo bebhAna banI jatAM, paraMtu vilakSaNa vicarI mahAna zAsanaprabhAvanAo karI. saM. 2020mAM buddhizaktivALA bAlubhAI potAnA nirNayamAMthI calita thAya tema sikaMdarAbAdathI zikharajInA ane saM. 2030mAM kalakattAthI na hatA. temaNe potAnA pitAne dIkSA mATe taiyAra karyA. pitA pAlitANAnA mahAna cha'rIpAlita saMgho kADhyA hatA. khaMbhAtamAM putra rAtorAta cANasmA pahoMcyA, tyAM pUjyapAda AcAryadeva 108 mAsakSamaNa tapazcaryA karAvI. bharUcatIrthano uddhAra karAvyo. zrImad vijaya-labdhisUrIzvarajI mahArAja birAjatA hatA. pUjyazrInuM aMtima cAturmAsa saM. 2042mAM amadAvAdamAM thayuM. pitA-putre saMyama-jIvana svIkAravAnI bhAvanA darzAvI. pU. ociMtA rogano humalo thayo. DokaTaro-vaidyonA upacAra saphaLa gurudevazrIe saM. 1985nA jeTha suda 3ne zubha divase bhaTevA thayA nahIM. asaMkhya ziSyo-praziSyo-ziSyAo-zrAvakapArzvanAthanI pavitra chAyAmAM dIkSA ApI, choTAlAlane munizrI zrAvikAonA maMtroccAronI dhuna vacce gurudevano haMsalo muktivijayajI ane bALaka bAlukumArane bAlamuni zrI cIravidAya thayo. agaNita bhaktajanonAM nayanone bhIMjavI vikramavijayajI tarIke ghoSita karyA. teozrInA vaDIla baMdhu janAro e divasa hato. saM. 2042nI dIpAvalIno. nagInabhAI paNa pUrve pU. dAdA gurudevazrInA ziSya banI munizrI cAritradharmanI samartha sAdhanAnA A sAdhake AMtarika namratAnavInavijayajI banyA hatA. kSamA-saraLatA-udAratAnI jJAnalakSmI prApta karI hatI. cauda varSanI vaye bhogezvaryane ThukarAvI, yogezvaranI sAdhanA teozrImAM vaknatvazakti, kavitvazakti, vAdazakti, dhyAnazakti karavA kRtasaMkalpa banelA bAlamunine mahAyogI banatAM koNa anupama ane abhuta hovA chatAM samagra jIvanamAM teozrI aTakAvI zake? pUjyazrI vinamrabhAve gurucaraNe samarpita thaI gurusevA ane gurvAzAne prAdhAnya ApatA rahyA. bharUca tIrtha, adhyayana-tapazcaryAmAM dinapratidina AgaLa vadhatA gayA. zAstra, kulapAka tIrtha,vArANasI tarthanA udadhAra karavAnA saMkalpo, jyotiSa, vyAkaraNa, sAhitya AdinAM vividha kSetronuM atula preraNAbaLo pUjyazrInA rahyA ane prAcIna tIrthabhUmiono jJAna prApta karyuM. aneka yogomAM vRddhi pAmatAM vidvAna, gaMbhIra, jirNoddhAra thaI rahyo che. AthI pUjyazrI tIrthaprabhAvakanI padavIthI zAsanaprabhAvaka mahApuruSa banyA. pUjyapAda gurudevazrIe sarva vibhUSita thayA. prAcIna jinAlayomAM jinabhakti, prakAranI yogyatA nihALIne saM. 2011nA mAgazara suda 6ne bhaktAmarastotranI sAdhanA jemanA jIvananI siddhi sAdhanA hatA. divase siddhAcalajImAM paMnyAsa padathI vibhUSita karyA. padastha AthI to bhaktAmarastotranI sAthemAnatuMgasUrijI ma.nA banyA pachI teozrIe gurubhagavaMta sAthe aneka zAstragraMthonuM aitihAsika smRtimAM vikramasUrijI ma.sA.nuM paNa nitya saMpAdanakArya apramattabhAve karyuM. teozrIe naMdI, avacUrI, bhakatAmara stotra pAThI pada alaMkRta che. kalakattAthI pAlitANAsa vAsupUjyacaritra, AcArAMgacUrNi, zrI munisuvratasvAmI caritra, sikandrAbAdathI sametazikhara cha'rIpAlaka saMghayAtrAnA pUjyazrI hemamadhyamavRtti vyAkaraNa, caityavaMdana, hemadhAtupArAyaNa, nizrApradAtA hatA. pAIalacchinAmamAlA Adi aneka graMthonuM saMpAdana karyuM. A Jain Education Intemational Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 vizva ajAyabI : siddhitapanA advitIya preraka-prabhAvaka ane vacanasiddha mahAtmA pU. A.zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI ma. saMgha, samAja ane zAsananuM kevaLa hita ja lakSamAM rAkhIne aneka zAsanopayogI mAMgalika kAryomAM jemanA yazasvI hAthe haMmezAM vikrama ja sarjAyA che, pachI te aMjanazalAkA hoya ke te vividha tapazcaryA hoya, paNa AtmasUjha, viziSTa nirNAyakazakti, anupama pratibhA dharAvanAra saumyamUrti te ApaNA zAsanaprabhAvaka ane vacanasiddha 5. pU. AcAryazrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAja. jyAM jyAM teozrIe cAturmAsa karyA che tyAM tyAM tapadharmanI haMmezAM vasaMta khIlI UThI che. jeozrInA maMgala sAnidhyamAM namaskAra mahAmaMtranA karoDonI saMkhyAmAM jApa thayA che. jainazAsananI ekatAnA staMbha samAM pa. pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrijI mahArAjanuM saM. 2044nuM bhAvanagaranuM comAsuM yAdagAra banI raheze. temAM vizva rekorDa rUpa siddhitapanI mahAna tapazcaryA thaI-200 ArAdhakono bhaktiraMga soLe kaLAe khIlI UThyo. A samaya daramiyAna pAMjarApoLa mATe hajAro rUpiyAnuM phaMDa thayuM. anukaMpA, abhayadAna ane sAdharmikanA kSetrone paNa yAda karyo. saMghajamaNo ane moTI saMkhyAmAM saMdhapUjano thayAM. dharmadhvaja laherAvIne vinAvidane akhaMDa tapazcaryA pUrNa karAvI. puNyavaMtA puruSonAM pAvana pagalAMthI pavitra banelI sUryapura (surata)nI dharatImAM supratiSThita khImacaMda svarUpacaMda saMghavInuM dharmiSTha kuTuMba rahe. khImacaMdabhAInA be putro : cimanabhAI tathA cUnIbhAI. samajI lyo ke, rAmalakSmaNanI atUTa joDI. zrI cimanabhAInAM dharmapatnI kamaLabahena dharmalakSmInAM sAkSAtu avatAra. emanI kukSie cAra putranA janma bAda saM. 1984nA mahA suda 6 nA puNyadine eka putraratnano janma thayo. 'putranAM lakSaNa pAraNAmAM' e lokokti anusAra bALapaNathI ja temanuM nAma pADavAmAM AvyuM "suraviMdacaMda." jANe bhaviSyamAM siddha thanAra dharmazUravIratAno saMketa na ApatuM hoya! nAma to mAtra sthApana rUpe ja rahyuM, pUrNa dehalAlitya ane zveta vAnane kAraNe teo "lAlA' tarIke samagra suratamAM khyAti pAmyA. samaya jatAM vyAvahArika abhyAsa sAthe mAtA-pitAnA dhArmika saMskArothI paNa vAsita thavA lAgyA. yogAnuyoge saM. 1993mAM pU. zAsanasamrATazrInA paTTadhara pU. A. zrI vijayavijJAnasUrijI mahArAja tathA upA. zrI kastUravijayajI gaNivaranuM surata-vADInA upAzraye cAturmAsa thatAM teozrInI vairAgyasabhara vANI ane satata preraNAthI "lAlA'no AtmA saMsAranI uparachallI lAlAzane jANI jAgI UThyo. pariNAme, nizALamAM ke saMsAramAM kyAMya cena paDatuM nahIM. gharethI nIkaLe nizALe javA, paNa pahoMcI jAya upAzraye-ane jyAM rajAno DaMko saMbhaLAya eTale upAzrayathI bALako sAthe bALasahaja tophAnamastI karatAM karatAM ghara bhegA thAya, jethI koIne khyAla na Ave ke lAlo nizALe jAya che ke upAzraye! kevI saMyama levAnI tIvratA! tyAra pachI pU. A. zrI vijayalAvaNyasUrijI mahArAja AdinA samAgamamAM AvatAM temane satata saMsAranI asAratA ane saMyamanI mahattAno khyAla Avato gayo. pachI to maraNAMtakaSTa jevI TAiphoiDanI bhayaMkara bimArI prabaLa azAtAvedanIya karmanA udaye AvatAM, jIvananI paNa AzA rahI nahIM. AvA kALamAM temaNe manomana nizcaya karyo ke, tabiyata pUrvavatu sArI thaI jatAM koIpaNa saMjogomAM saMyama svIkArIza. Ama, bhayaMkara bimArI jIvananI anupama tAjagImAM nimitta banI! "lAlA' bane che "lAlA mahArAja' : mAtA kamaLAbahenanI tabiyata lakSamAM rAkhIne najIkanAM ja muhUrta jovarAvavAmAM AvyAM. saM. 2000nA mAgazara vada 1nuM zubha muhUrta nakkI thavA chatAM ya keTalAMka sagAM-snehIjano svakIya sAmAnya svArthane siddha karavA suraviMdane samajAvavA lAgyA, paNa zAzvata sukhano abhilASI A zUravIra AtmA saMsAranAM kSaNika sukhomAM aTavAya kAMI! sUryapuranA AMgaNe chellAM keTalAMya varSothI AvI yuvAnavaye dIkSA thayAno prasaMga Avyo na hato. tethI lokomAM anerA utsAhanuM vAtAvaraNa sarjAyuM. dIkSAno varaghoDo mAgazara vada 1nA divase eka bapore 1 vAgyA bAda zrI ratnasAgarajI hAiskUlanA vizALa paTAMgaNamAM Utaryo. lokonA adamya utsAha ane umaMgabharyA vAtAvaraNamAM dIkSA prasaMga saMpanna thayo. zrI suraviMda munizrI caMdrodayavijayajI nAme pU. A. zrI vijaya-kastUrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya jAhera thayA, chatAM ya loko to teozrIne "lAlA mahArAja tarIke ja oLakhatA. Aje paNa suratanAM loko temane e ja Jain Education Intemational Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa nAme oLakhe che. saMyama svIkAryA bAda te ja varSe phAgaNa suda pAMcame vaDI dIkSA thaI. pU. gurudevanI vyavahArakuzaLatA tema ja pU. gurudevanA dharmarAjAnA guNono saMkrama teozrImAM thayo. tethI Aje paNa kaTokaTIbharyA prasaMge vyavahAru nirNayo levAnI kuneha tema ja zAsanaprabhAvanAnI aneka pravRttimAM paThana-pAThanavAcanAdi vidyAvyAsaMga jaLavAI rahyo che. Aje pUjyazrI unnatinI Toce birAje che te gurusamarpaNathI prApta pUjya dharmarAjA gurudevazrInI pUrNa kRpAnuM ja anupama phaLa che ema kahevuM atizayoktibharyuM nathI. vaDIlonI AjJAthI saM. 2009mAM jAvAlathI ugra vihAra karI amadAvAda-pAMjarApoLanA upAzraye sau prathama cAturmAsa karyuM. kahevAya che ke tyAre pUjyazrInI vairAgyasabhara vANI sAMbhaLavA bhAvikonI apUrva bhIDa jAmatI, kAraNa ke varNanIya prasaMganuM tAdeza citra khaDuM karI zrotAone rasataraboLa karI devAnI, hakIkatone sacoTa ane saraLa rIte rajU karavAnI, kathAprasaMga protsAhita karavAnI teozrImAM ajoDa zakti hatI. tethI ja teozrInI amRtavANI sAMbhaLavI e jIvanano lahAvo gaNAya che. dharmapreraka vyAkhyAnazailIthI teozrI 'vyAkhyAnavAcaspati' tarIke jabbara lokacAhanA meLavI zakyA hatA. zAsanadIpaka AcAryazrI : pUjyazrI mAM anekavidha Atmazakti nihALI saM. 2014mAM pUnAmAM giNa pada, ghATakopara-muMbaImAM pU. paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. te daramiyAna upadhAna, dIkSA, pratiSThA, sAmUhika tapazcaryAo Adi dharmakAryo vipula saMkhyAmAM thayAM. vividha zAsanaprabhAvanAthI vividha pravRttio karavAnI viziSTa zaktithI judAM judAM gAma-zaheromAM cAturmAsa tathA zeSa kALamAM zAsanaprabhAvanA karatA ja rahyA che. teozrI jyAM virAjamAna hoya tyAM cotho Aro varte evI lokavAyakA prasiddha thaI! saM. 2024nA poSa vada 6 ne divase janmabhUmi suratamAM teozrIne upAdhyAyapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. tyAra bAda zAsananAM anekavidha kAryo karavAnI teozrInI amogha zaktine jANIne, sUripada mATenI prauDhatA ane yogyatA jANIne saM. 2029nA mAgazara suda bIjane zubha dine surendranagara mukAme AcAryapade virAjita karavAmAM AvyA. saMyamInAM pagalepagale : teozrIe saMyama svIkAratAM ja teozrInA saMsArI-saMbaMdhIomAM saMyama svIkAravAno srota zarU thayo. teozrInAM pagalepagale temanA saMsArI vaDIlabaMdhu zrI 469 amaracaMdabhAI te munizrI azokacaMdravijayajI, (saM. 2007mAM) saMsArI pitA zrI cimanabhAI te sva. munizrI prasannacaMdravijayajI, (saM. 2014mAM,) saMsArI vaDIlabaMdhu zrI zAMtibhAInA suputra hemaMtakumAra te hAla A.zrI somacaMdrasUrijI, (saM. 2025mAM) saMsArI vaDIlabaMdhu zrI zAMtibhAInI suputrI ku. nayanAbahena te hAla sAdhvIzrI yazasvinIzrIjI tarIke cAritryadhArI banyAM. pU. AcAryazrIhaste mahattvanAM zAsanakAryo : pU. AcAryazrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste aneka sthAnoe aMjanazalAkA--pratiSThAnA mahotsavo prabhAvanApUrvaka UjavAyA che, jemAM muMbaI-mATuMgA, mulunDa, copATI, jogezvarI, vAlakezvara (AdIzvara), bAbulanAtha, bhAyakhalA; amadAvAda-sAbaramatI, pAMjarApoLa, giradharanagara, somezvarA kompleksa (seTelAiTa roDa); surata-zAhapura, rAMdera roDa, sUrajamaMDana pArzvanAtha, bhAvanagara-dAdAsAheba tema ja nAgezvara tIrtha, gaDha (banAsakAMThA), surendranagara zrI vAsupUjyasvAmI zatAbdImahotsava, amarelI, pAlitANA-jinaharivihAra, ArIsAbhavana, dharmazAMti ArAdhanAbhavana, 108 samovasaraNa mahAvIrasvAmI jinaprAsAda ane pIparalA-kIrtidhAma vagere kula 54 aMjanazalAkA ane 200 uparAMta nAnI moTI pratiSThAo karAvela che. samAdhipUrNa kALadharma :-keTalAMka loko hoya che ke jeo jIvanane saddharatAthI pUruM kare che A pUjya AcAryazrIe paNa zAsanamAM aneka kAryone saMpanna karI saM. 2062nI zrA. su. 14 sAMje 7-27 miniTe muMbaI-khetavADI mukAme arthasaMpanna bilDIMgamAM aMtima zvAsa mUkyo. zAsanane kharekhara caMdra jevA saumya ame mahAmanA sUrivaranI duHsahya khoTa paDI. evA mahAna zAsanaprabhAvaka sAdhuvarane koTizaH vaMdana! sarvatra jinazAsananI yaza jyota jalAvanAra 5. pU. AcAryazrI kalyANasAgarasUrIzvarajI mahArAja janma : 9-10-1925 dIkSA : 4-5-1949 Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 vizva ajAyabI : "zrI sImaMdharasvAmI jinamaMdirakAyali, 1 8, gAma, je bIjA kayA naI Tolki ; billiotiyani :. Buturl.itbandhyAka evA janAra . gaNi : 18-1-1972 paMnyAsa : 28-2-1975 AcArya : 8-3-1976 valasADa jillAnA aNagAma gAmanI bhomakA e divase dhanya banI gaI, kAraNa ke e divase A gAme samasta jaina Alamane AtmaprabhA thakI ajavALanAra eka tejasvI tArakano janma thayo hato. pitA gaNezamalajI ane mAtA caMdanAbAInuM e trIjuM saMtAna kastUrInI sugaMdha jevuM ja nAma kasturacaMda. saMvata 1981nI e tArIkha eTale tA. 9-10-1925no e mahimAvaMta divasa ane tejasvI bALaka e ja jina zAsanane jayavaMtu banAvanAra ApaNA sahunA AdaraNIya AcArya bhagavaMta pU. zrI kalyANasAgarasUrIzvarajI mahArAja. zaizavakALathI ja saMsAramAM rahyuM chate emanuM manapaMkhI vItarAganI vATe uDDayana karavA mATe utsuka hatuM. saMsAramAM to hoya moha ane mAyA, rAga ane bhoga, paNa emanuM hRdaya to vairAgya bhAva tarapha abhimukha banyuM hatuM. saMsAranA bhAvomAM citta coMTatuM na hotuM. dUra dUrathI jANe koI agama-agocara tattvano sAda AvI rahyo hato. Ava, bALaka, Ava saMsAranAM bhogasukho e tArI maMjhila nathI. tAro mArga to nizcita thaI cUkyo che. tAre to vItarAgatAnA paMthe pagalAM mAMDavAnAM che. tArI maMjhila ahIM che. satata vicAromAM DUbI javuM. satata AtmAbhimukha banI javuM. kyAreka jAtamAM khovAI javuM ne AtmajananA UMDANamAM DUbakI lagADavI....... A badhAM lakSaNo vairAgya bhAvane vyakta karanArAM hatAM. mana mAyA mamatAthI aLaguM banI gayuM hatuM. dilamAM AtmadIpaka pragaTI cUkyo hato ane banyuM paNa ema ja. saMsArI avasthAmAM ja temane pU. zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI mahArAjano samAgama muMbaI, koTamAM thayo ane emanuM mana alaukika AnaMdano anubhava karI rahyuM. (vi.saM.2004) tarasyA ne jANe jaLa maLyuM! bhUkhyAne jANe bhojana maLyuM. mana to hatuM ja, paNa mArga maLato na hato, paNa pUjyazrIno samAgama thatAM ja jANe paMkhIne UDavA mATe AkAza maLI gayuM ane jIvananI dizA ane AtmAnI bhAvadazA badalAI gaI, mohazatru DarI gayA! tapa, tyAga ane vairAgyanA mArge javA mATe teozrI tatpara banyA. bhAvanA bharapUra hatI. icchA gajavela jevI hatI. saMkalpa loha samo daDha hato ne saMyama grahaNanI ciramanISA sAkAra thavAnI ghaDI paNa AvI pahoMcI. saMvata 2005nI vaizAkha suda chaThTha, tA. 4-5-1949no e dhanya divasa hato ane pU. AcArya bhagavaMtanA varada haste teozrIne bhAgavatI dIkSA ApavAmAM AvI. zikSita hatA. have dIkSita thayA. chUTI gayAM saMsAranAM saMbaMdho, chUTI gayuM saMsArI nAma ne have banyA muni zrI kalyANasAgarajI. sarvenuM kalyANa thAya tevI bhAvanA ane sAgara jevI jJAnanI gahanatA eTale ja kalyANasAgara'. sAdhu jIvanamAM jaina Agamo ane anya zAstronuM emaNe gahana adhyayana karyuM. samaya, satata, tapa, ArAdhanA, gurubhakti ane zAstrAbhyAsamAM ja vyakta thato. satata svAdhyAya ane satata ciMtana, zilpazAstra vyAkaraNa ane jyotiSanA viSayomAM temaNe prabhutva prApta karyuM. divase jina AgamanuM adhyayana ane rAtre sImadhara svAmIno janma. guru bhagavaMta pAse rahIne teozrInI zAsana sevAmAM muni zrI kalyANasAgarajI sahabhAgI banyA. prabhubhakti ane gurubhakti e be hatA emanA jIvanamaMtro. saM. 2018nI sAlamAM tA. 18-1-1972nA roja amadAvAda mukAme temane gaNi pada arpaNa karAyuM. e pachI saM. 2031nA varSamAM tA. 28-2-1975nA pAvana divase teozrIne pacAsa padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. saM. 2032nA phAgaNa suda sAtamanA divase tA. 8-3-1976nA roja jAmanagara mukAme teozrIne AcArya padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. uttara gujarAtanuM garavuM jaina tIrtha eTale mahesANAnuM zrI sImaMdhara svAmI jinAlaya. mahesANAnA A mahAtIrthanA svapnadRSTA ane vikAsamAM pUjya AcAryadeva zrI kalyANasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI preraNA agra sthAne ane noMdhapAtra che. pa.pU. gurudeva A.zrI kailAsa sAgarasUrIzvarajI mahArAjanA hArdika Jain Education Intemational Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNA 471 AzIrvAdathI dakSiNa gujarAtanI dharatIne pAvana karatuM prasiddha mahAtIrtha bhIlADa sTezana najIka naMdigAme sAkAra thavA pAmyuM che. A osiyAjI mahAtIrthanuM nirmANa pU. A. bha. zrI kalyANasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI preraNA ane mArgadarzanane kAraNe zakya banyuM che. A bhavyAtibhavya mahAtIrtha jinazAsanane jagatamAM jayavaMtuM karanAra banI rahyuM che. zrI sImaMdhara svAmInuM A tIrtha rASTrIya dhorI mArga para hoI ne satata darzanArthIothI dhamadhame che. eka tIrtha rAja-patha para, bIju tIrtha rASTrIya dhorImArga para. jANe baMne tIrtha prabhu bhaktone saMyama mA-mokSa mArge, mukti mArge cAlavAnI preraNA ApI rahyA hoya tema jaNAya che! pUjyazrInA zubha hAtho vaDe je zAsanaprabhAvanAnAM kAryo susaMpanna banyAM te para saheja najara karIe. 126 aTTamanA ArAdhaka zrI varadhIlAla gAMdhI parivAra 462 varSanA prAcIna balolathI Avela prabhujI sahastraphaNA pArzvanAthajInI pratiSThA amadAvAda pragatinagara khAte 2046mAM mahA suda-14nA zubha dine karAvI. 2049, poSa vadi-9 rAdhanapurathI pAlitANA 27 divasano cha'rIpAlita saMgha kuTuMbanA vaDIla kAnajIbhAI jecaMdabhAI gAMdhI parivAranA nAme nIkaLyo, jemAM 500 yAtriko, 1500 anya gAmonA mahemAno ane chelle saMghamALa vakhate 153 basonuM AvAgamana, jemAM devadravyanI soLa lAkhanI mALAropaNanI Upaja thaI. A sivAya (anukaMpAdAna-kUtarAone roTalA vagere) ghaNI preraNA karI. 2057mAM mahA sudI-14, suratamAM aDAjana roDa, dIpA koplekSamAM mULanAyaka vimalanAtha paramAtmAnI zubha pratiSThA karAvI. tema ja vaMzavArasone dhajA, daMDa-dhajAropaNa vidhinuM saubhAgya prApta thayuM. A sivAya nAraNapurA, godAvarI, vijaya-nagara borIja, rAMteja, sUrata, Adi rAjanagaranAM mahattvanAM jinAlayomAM zAsanarakSaka devadevIonI pratiSThA pUjyazrInAM karakamalo dvArA thaI. zrI mIrAmbikA jaina saMghamAM tapAgacchanA adhiSThAyaka zrI mANibhadra-deva tathA sUrimaMtranI adhiSThAtrI zrI mahAlakSmIjInI devakulikA nirmANa karAvI pratiSThA dvArA zrI saMghane moTI Avaka karAvavAmAM pUjyazrI nimitta banyA, jenA prabhAve zrI saMghanI ArAdhanA bhavana banAvavAnI bhAvanA paripUrNa thaI. samagra jinazAsananI yazogAthArUpa mahAtIrtha svarUpa jinamaMdira, prabhubhakti karIne pUjyazrIe puNyAnubaMdhI puNya upArjana karyuM hatuM ke je kadAca tIrthakara nAma-karma baMdhAve......moTI zAMti sAMbhaLIne pATaNanA eka jhaverI eTalA badhA suprasanna thaI gayA hatA ke bIje divase navagrahanI mALAmaNiono Dabo laIne AvyA ane pUjyazrIne kahyuM ke "AmAMthI je kAMI khapa hoya te laI lyo!' pUjyazrIe te zrAvakane eTalI ja prasannatAthI "nA" pADI. zAstrasiddhAMtanA nItiniyamomAM satata jAgrata ane guruprerita kAryomAM satata kAryarata pUjya AcAryadeva dIrghakALa sudhI zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karatA raho e ja prArthanA...! hAla uMmara varSa : 85, 1965nuM cAturmAsa rAjasthAna jaina saMgha, malADa, muMbaI saujanya : zrImatI ramilAbahena jhaveracaMda gugaLIyA parivAra, malADa, muMbaInA taraphathI haste ramezabhAI tathA gauravabhAI gugaLIyA. zrI sUrimaMtra samArAdhaka stavanA pU. A. zrI zreyAMsaprabhasUrijI ma.sA. ArAdhanAnuM samutthAna ane pUjyazrI rAdhanapuranA vatanI dozI bhUdarabhAI sUrajamala parivAranA caMdrakAMtabhAI ane suzIlAbahenanA prathama saMtAnarUpe janmelA zrIkAMta nAmane dharanArA pUjyazrI bAlyavayathI ja vairAgI banI 16 varSanI kumaLI vaye saMyama pAmyA ane potAnAM bA mahArAja sA. zrI sadgaNAzrIjI ma.sA.nA pagale pagaluM mUkI pU. mu. zrI muktiprabhavijayajI ma.sA. (hAla A.bha.)nA ziSya pU. mu. zrI zreyAMsaprabhavijayajI ma.sA. tarIke jAhera thayA. guru nizrAe jJAna-dhyAna ane tapatyAgamAM AgaLa vadhI, gurudevo ane "sUrirAma' Adi vaDIlonA ananya kRpApAtra banyA ane tethI ja laghuvayamAM gaNi-paMnyAsa-upAdhyAya pada pAmI sUri padane paNa pAmyA. karamAra 5 uvexanddo pika Jain Education Intemational Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 vizva ajAyabI : laghuvayamAM ja viziSTa pravacana zaktine dhAraNa karatA A cAritrasuMdara-vijayajI ma.sA. sAthe 10 divasa sudhI nirdhAmaNA mahApuruSa prasiddha pravacanasAra" ane "choTerAma' tarIkenI karAvatAM-karAvatAM pUjyazrIe A sUrimaMtra paMcaprasthAnanI prasiddhi pAmI aneka AtmAonA uddhAraka banyA ane vizALa ArAdhanA pharI ekavAra saLaMga athavA chUTI-chUTI karavA ziSya saMpadAnA svAmI banyA. vaLI potAnAM AlaMbana ane saMbhaLAvyuM hatuM ane te sAMbhaLIne anumodanA karI pUjyazrInA mArgadarzana dvArA saMsArI 6-6 bahenone saMyama paMthe vALI zrImukhethI ja arihaMtanuM zravaNa ane raTaNa karatAM-karatAM upakAranuM RNa jANe adA na karatA hoya tema potAnA pitAzrI paralokanI vATe saMcaryA. pUjyazrIe samAdhipradAna svarUpa caMdrakAMtabhAIne paNa AjathI 18 varSa pUrve saMsArasAgarathI zAMtino zvAsa lIdho. have te saMbhaLAvelI ArAdhanA avasarane uddharyA ane pU. mu. zrI cAritrasundaravijayajI ma.sA. tarIkenI jotAM Aje pAMca varSa pachI te RNa adA karavA pUjyazrI saphaLa saMyamanI ArAdhanAmAM layalIna karyA! teozrInI nizrAmAM Aja ane kaTibaddha rahyA che, jethI cAlu varSamAM amadAvAda sudhI aneka dIkSA-pratiSThA-aMjanazalAkA svarUpa prabhAvaka giradharanagara zrI saMghanI AgrahabharI vinaMtI svIkArI vi.saM. prasaMgo UjavAyA che ane UjavAya che. tethI teozrInA 2060nA mahA suda 14, tA. 5-2-2004 dine prAraMbhelI jIvanamAM prabhAvakatA to che ja paraMtu prabhAvakatA sAthe ja pUrvavat bhISma sAdhanA vi.saM. 2060nA vaizAkha suda 9, tA. ArAdhakatA pahelethI ja jovA maLe che. te eka anokhI vAta 29-4-2004 dine samApana pAmI rahI che. tanimitraka che, kema ke mAtra 32 varSanI ladhu vayamAM 100 oLI pUrNa giradharanagara zrIsaMgha Ayojita bhavya dazAblika mahAmahotsavanAM karavAnI bhAvanAmAM ramatA pUjyazrI varSamAM sADAdasa mahinA maMDANa thaI cUkyAM che. prAMte pUjyazrI pAse ApaNe sau eja AyaMbila tapanI ArAdhanA karatA hatA, paraMtu te bhAvanA jhaMkhIe ke Apa ApanI A ArAdhanA-sAdhanA dvArA khUbasvAthyanI pratikULatAne kAraNe pUrNa na thavA chatAM Aja sudhI khUba AtmabaLa keLavI prabhuzAsananI viziSTa ArAdhanA-rakSAekAsaNAMnA tapane vaLagI rahevA dvArA zramaNasaMghane moTo prabhAvanA karI bhavyAtmAone saMsArasAgarathI tAravA mATe meDhI Adarza ApI rahyA che. cAritraniSThA paNa A puNya puruSanI rUpa banI raho. ajaba-gajabanI che. enuM eka ja dRSTAMta laIe to pUjyazrInI tejasvI tavArIkho vallabhIpura jevA nAnakaDA gAmamAM ekAeka hArTaeTeka jevA jokhamI mahArogano praveza thayo, tyAre paNa vAhanano upayoga janma : vi.saM. 2009, kArataka suda 14, muMbaI, tA. nahIM karavAno daDha saMkalpa karIne A mahApuruSe jokhama kheDIne 31-10-1952. paNa tyAM ja upacAro karAvyA. DoLI ke vhIlacera ke vAhanone dIkSA : vi.saM. 2025, mAgasara suda 10, rAdhanapura, jarAya mahattva na ApyuM. A rIte eka suMdara Adarza Ubho tA. 19-11-1968. karyo. samarpitatA-nispRhatA-nikhAlasatA-saraLatA-vaDIlo | vaDI dIkSA : vi.saM. 2025, mahA suda 13, pAlI, tA. pratye ahobhAva-namratA Adi guNonI khIlavaNI paNa 3i1-1-1969. prazaMsanIya che. AjathI 400 varSa pUrve jUnA DIsA mukAme pUjaya - gaNi pada : vi.saM. 2049, mAgasara suda 6, hIrasUrIzvarajI mahArAjAe traNa-traNa mahinA sUrimannanI kolhApura. sAdhanA karelI ane zAsanadevI pratyakSa thayAM hatAM. vi.saM. paMnyAsa-upAdhyAya pada : vi.saM. 2052, vaizAkha suda 2053mAM sUripada pAmyA pachInA bIjA varSe vi.saM. 2055mAM | da, bhorola. teja jUnA DIsA mukAme 84 divasanA mauna ane AcArya pada : vi.saM. 2052, vaizAkha suda 7, bhorola. ekAMtavAsapUrvaka sUrimaMtranI pAMce prasthAnonI saLaMga ArAdhanA | prathama vAra sUrimaMtra sAdhanA : vi.saM. 2055, vaizAkha karavA dvArA te itihAsanuM punarAvartana karyuM hatuM. suda 8 thI, jUnA DIsA (guja.) A rIte prathama vAra viziSTa ArAdhanA karyA pachI vi.saM. 1 dvitIyavAra sUrimaMtra sAdhanA : vi.saM. 2060, mahA sudI 2056mAM prasaMgavizeSa rAdhanapura javAnuM thatAM pUjyazrInAM J14 thI, giradharanagara (amadAvAda) saMsArI mAtuzrI suzIlAbahenanuM svAthya asvastha thavAthI - pUjyazrInI bevAra thayela zrI sUrimaMtra paMcaprasthAna pUjyazrIe taka jhaDapI laIne potAnA saMsArI pakSe pitA munizrI samArAdhanAnI viziSTatAo : tI Tii Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 473 * sUrimaMtranI pAMce pIThonI saLaMga ArAdhanA * saLaMga thatI hovAthI vacce traNa chaThTha * 84 divasa sudhI saMpUrNa mauna ke saMpUrNa ekAMtavAsanuM sevana * zakya prayatna izArAono paNa abhAva * saMpUrNapaNe bAhya vyavahArothI alipta * jApa sivAyanA samayamAM graMthonA vAcana sivAya patronuM vAcana-zravaNa paNa nahIM ke A divaso daramiyAna lagabhaga 84,000- thI adhika saMskRta zlokonuM vAcana + mAtra eka sAdhu ane uttarasAdhaka sivAya eka paNa sAdhu ke zrAvakanA paricayano abhAva ke mAtra pAMca varSamAM ja A ArAdhanA be vAra karavI ke chellAM 800 varSa pachI A ArAdhanAnuM punarAvartana karavuM. saujanya : sau. razmibahena mahendrabhAI dozI, kalakattA taraphathI jyotiviMda jainAcArya pa.pU.A.bha. zrI labdhisUrIzvarajI ma.sA. * vAtsalyamUrti pU. gurudevazrI : sAdharmikonA sahodara pUjyazrI gupta sahAya dhArA sAdharmikone Arthika kSetre pagabhara ane mAnasika kSetre samAdhisabhara banAvavAnuM anupama kArya karyuM. dIkSA dAnavIra pU. gurudevazrI : teozrIe anekAneka mumukSuonAM jIvanamAM tyAganI tamannA ane vairAgyanI velaDI vikasAvI saMyamanI surabhi prasarAvI. ke janma : vi.saM. 1989, Aso suda 6, pATaNa. ke dIkSA : vi.saM. 2006, mahA suda 3, amadAvAda. ke vaDI dIkSA : 2006, vaizAkha suda 10, AMtarasubA. A gaNi pada : vi.saM. 2030, mAgasara suda 5, jAmanagara, ke paMnyAsa pada : vi.saM. 2032, mahAvadI 14, pUnA. AcArya pada : vi.saM. 2032, phAgaNa suda 2, pUnA. kALadharma : vi.saM. 2060, mahAsuda-9, dhAkaDI labdhidhAma | tIrthanI AsapAsa. agnisaMskAra : vi.saM. 2060, mahAsuda-10 labdhidhAmamAM. banAsanA pANInI AjubAju ghUmatI ghUmarI letI lIlIchama ane dharmaArAdhanAnA jIvaMta dhabakArathI dhabakatI banAsakAMThAnA lovANA gAmanI dhanyadharAe vi.saM. 1998nA Aso suda-6nA sonerI suprabhAte pratiSThA saMpanna rAyacaMdabhAI ane dharmaniSTha susaMskArI kaMkubahenanI ratnakukSie eka puNyakSaNe mahAtejasvI lalATa ane bhavya mukhamudrA dharAvatA putraratnanuM punIta avataraNa thayuM, jethI kuTuMba-parivAramAM AnaMdanI lahero laherAvavA lAgI ane mAtApitAe yathA nAma tathA guNAH evuM laheracaMda nAma pADyuM. vicakSaNa, kartavyaniSTha ane mamatAmayI mAe dharmakarmanA marmanuM samajaNapUrvaka zikSaNa ApI guNadIpakamAM adhyAtmatejanuM siMcana karyuM. Ama mAtA-pitAe laheracaMdane zaizavakALathI ja ziSTa saMskArothI saMskArita karyA. kizoravayamAM ja devasaMketathI AtmasaMzodhananA vijJAnanI jhaMkhanA jAgI ane e utkaTa bhAvanA pa.pU.A. bha. zrI bhaktisUrIzvarajI ma.sA. ane bAMdhavabelaDI pU. mu. zrI premavijayajI ma. ane pU.mu. zrI subodhavijayajI ma.nA gurugamathI vikAsa pAmI ane AtmavikAsanA abhiyAnamAM pracaMDa puruSArthano yajJa mAMDyo. vi.saM. 2006 mahA suda-3nA divase AtmamAMgalyanI keDIe prayANa karI paMcama padane grahaNa karavA dvArA pU. munizrI labdhivijayajI banI pU. muni zrI subodhavijayajI ma.nAM caraNomAM jIvana samarpita karyuM. asAdhAraNa vidvattA ane pracaMDa puruSArthathI munizrIe nyAyavyAkaraNa, kAvya, tarka, sAhitya, jyotiSa vagereno vistRta abhyAsa karyo. pU. munizrInI samyaka preraNAthI thayela jinazAsana prabhAvanA vividha satkAryone ane apUrva yogyatAne nihALIne jAmanagaranA zrI devabAga jaina saMghanI vinaMtIthI saMvata 2030, mAgasara suda-5nA zubha divase gaNi padavI pradAna karAI. A padavI bAda gaNi labdhivijayajIne pU. gurudevazrInI hRdayamananI aMtaraMga bhAvanAthI pUnAmAM zrI AdinAtha sosAyaTImAM saMvata 2032, mahA vadI 14nA roja paMnyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM AvyA, sAthe sAthe vi.saM. 2032, phAgaNa suda-2 nA divase pUnA mukAme sUripada tema ja saMghanuM sukAna sopavAmAM AvyuM. pUjyazrIe saMyamajIvananA pAMca-pAMca dAyakAnA suvarNa Jain Education Intemational Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 yuga (golDana piriyaDa)mAM tanatoDa puruSArthathI zAsanaunnatinAM aneka kAryo karela che. * pUjyazrI dvArA aitihAsika kArya : jinazAsananA utkarSamAM pAyAnI IMTa rUpe banelI 'zrI jaina dharma tattvajJAna pracAraka pariSada'nI sthApanA karI. bhAratavarSanAM paMDitavaryo, zikSaka, zikSikAone saMgaThananA eka sUtre bAMdhela che. Ama, jJAnanI jyota jvalaMta rAkhavA zAsanarUpI koDiyAmAM 'tela' pUravAnuM vIsamI sadInuM aitihAsika, advitIya kAma karyuM che. * zAsanaprabhAvaka pU. gurudevazrI : jinAlaya, upAzraya, AyaMbilazALA, pAThazALA Adi nirmANa, aneka zrI saMghamAM bhaktiyuvaka maMDaLanI sthApanA tema ja cha'rIpAlita saMgha, upadhAna tapa Adi anekavidha zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karela che. * ahiMsAmUrti pU. gurudevazrI : banAsakAMThAnI dharmanagarI tharA cAturmAsamAM pAMjarApoLa utkarSa mATenA virala koTinA AyojanamAM udAradila zrAvaka-zrAvikAoe bhAre ullAsa saha potAnI saMpattinuM dAna karyuM. Ama tharA, samI, gaDhaDA, viramagAma, rAdhanapura Adi aneka pAMjarApoLamAM abola prANIone abhayadAna tema ja jIvadayAnAM anekavidha kAryonAM digaMtavyApI toraNo baMdhAyAM che. pUjyazrI kALadharma pAmyA tenA be divasa agAu ja svayaM e mAMDala zrI saMghane mAtabAra rakama jIvadayI khAte jAhera karela. kevA jIvadayApremI gurudeva! !. sAdharmikonA sahodara ane garIbonA belI pU. gurudevazrI : pUjyazrI pAse Avela sAdharmika prAyaH khAlI hAthe pAcho na ja jAya. gupta sahAya dvArA sAdharmikone Arthika kSetre samAdhisabhara banAvavAnuM anupama kArya karyuM che. labdhinidhAna cerITebala TrasTa dvArA prativarSa sArAmAM sArI rakamanuM anAja, rezanIMga, va. paNa sAdharmikone, garIbone apAvatA. mAnavakalyANa ane zAsanasevAnI jvalaMta jyotirUpa pUjyazrI : jIvanamAM saralatA, hRdayamAM pramodabhAva, manamAM sarvajIvaprati maitrIbhAvanAthI anekonA jIvanamAM zAMti, tuSTi ane prasannatAno parimala pragaTAvyo che. hajAro, lAkho jIvananaiyAone pUjyazrIe saraLazailImAM hRdayasparzI sacoTa amRtavarSA samI pAvanavANI dvArA Ipsita sthAne pahoMcADela che. dhyAnaramaNatAmAM magna pUjyazrI : AtmadarzanArthe kalAko sudhI pUjyazrI dhyAnamAM-jApamAM layalIna banI jatA Jain Education Intemational vizva ajAyabI : ane adhyAtmavidyAnA tejapuMja prasArI lAkho zraddhALu zrAvakazrAvikAone preraka mArgadarzana ApatA. nikhAlasatAnA nidhi pUjyazrI : prabhubhaktigurubhaktithI pragaTela laghutA, kRtajJatA, vinaya, vaiyAvacca vagerethI sAdhanAnAkSetranI saMkhyAtIta jhaLahaLatI siddhio pUjyazrIe prApta karela. jyotirvid pUjyazrI jyotiSazAstramAM niSNAta hatA. anya samudAyavartI mahAna AcArya bhagavaMto paNa pUjyazrI pAse aMjanazalAkA-pratiSThAdinAM muhUrto maMgAvatA. pUjyazrI dvArA prakAzita AraMbhasiddhi mahAgraMtha khUba prasiddhi pAmela. jJAnapipAsu pU. gurudevazrI : jainazAsananI prabhAvanA thAya ane jainazAsananI prAcIna paraMparAno itihAsa jaLavAI rahe te mATe bhAvi peDhI gaurava le tevA daLadAra sacitra graMtho prakAzana karela che. Sagdarzana subodhikA va. tattvaciMtanapustikAo paNa ghaNA puruSArthathI taiyAra karI prakAzita karAvela che. zrI labdhidhAma tIrthanA saMsthApaka pU. gurudevazrI : prabhumaMdiro banAvI dharmabhAvanA TakAvavA ane viramagAma ane mAMDala vacce 24 ki.mI. sudhI jyAM koI paNa virAmasthAna nahIM hovAthI zeSakALamAM 1000 thI 1500 jeTalA koIpaNa samudAyanA sAdhusAdhvIjI ma. Adine vihAramAM anukULatA rahe te arthe labdhidhAma tIrthanuM nirmANa kArya AraMbhyuM. pU. gurudevanI zubha bhAvanAmAM gurubhaktono sahayoga maLyo, jenI phalazrutie akalpita zrI labdhidhAma tIrthanuM sarjana thayuM. saujanya : pa.pU.A.zrI hemacaMdrasUrijI ma.sAnI preraNAthI yogezabhAI jayasukhabhAI saMghavI (hAla madrAsa) taraphathI sUrimaMtranA viziSTa ArAdhaka ane yazasvI mAMgalika muhUrtadAtA pU. AcAryazrI vijayaazokacaMdrasUrijI mahArAja je AcAryabhagavaMtanA anaMta upakArone anubhavatA aneka bhakto kRtArthatAno anero AnaMda pAmI rahyA che, Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa jeozrInI preraka nizrAmAM aneka sthaLe jinendrabhaktimahotsavo bhavya samArohapUrvaka yojAya che, jeozrInA pUNya pratApe jinazAsananI dharmasabhAo haMmezAM gAjatI rA hatI te pUjyapAda AcAryadevazrI samavasaraNa mahAmaMdiranA mukhya muhUrtadAtA zrI vijayaazokacaMdra-sUrIzvarajI mahArAja vartamAna zAsanasamrATa-samudAyane viziSTa bhaktibhAvathI prerI rahyA che. pUjyazrIno janma surata mukAme saM. 1980nA zrAvaNa vada pAMcame thayo hato. pitA zeThazrI cimanalAla khImacaMda svarUpacaMda saMghavI ane mAtA kamaLAbahena dharmaparAyaNa ane dharmasahiSNu daMpatI hatAM. A saMskAravAraso putromAM paNa Utaryo. saMsArI baMdhuo-zAMtibhAI, bAbubhAI, kusumabhAI, araviMdakumAra, jayaMtIbhAI-saunA teo priya baMdhu hatA. jaina dharmanA saMskAro vacce uchera thavAthI devadarzana tathA pUjAvyAkhyAnazravaNa vagere sahaja bhAve thatAM rahyAM. AgaLa jatAM, japa-tapa, zAstrAbhyAsa, ciMtana-manana ane svAdhyAya jANe ke temanAM AbhUSaNo banI rahyAM! pariNAme tyAgavairAgyanI bhAvanA balavattara banatI cAlI. saM. 2007nA vaizAkha suda pAMcamanA zubha dine khAnagImAM dIkSA lIdhI ane sva-para kalyANaka tema ja svAdhyAyarata sAdhanAmaya jIvanano AraMbha karyo. pUjyazrInI nizrAmAM surata zaheramAM saM. 2041nA cAturmAsamAM jinazAsananA itihAsamAM yAdagAra banI rahe e rIte sAmudAyika 400 siddhitapanI bhavya ArAdhanA thaI hatI. pUjyazrIe sUrimaMtranA pAMcamA prasthAnanI dasa vAra ArAdhanA karI che. chellA keTalAye samayathI jinazAsanamAM thatAM keTalAMye viziSTa kAryonAM mAMgalika muhUrto pUjyazrInA haste ja nIkaLatA hatA. pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAjanA teozrI saMsArI pakSe vaDIlabaMdhu thAya che. bAlyakALathI ja dharmasaMskAro dRDha thavAthI teozrI kalAko sudhI japa-jApamAM nimagna rahI zakatA. pariNAme samudAyamAM paNa japa-tapanA suMdara ArAdhanA thAya che. saM. 2042mAM suratamAM ja sAmudAyika 300 varSItapanI anupama ArAdhanA thaI hatI. sAmudAyika vIzasthAnaka tapanI ArAdhanAmAM paNa 200-250 ArAdhako joDAyA hatA. A sarva tapanAM bhavya ujamaNAMoe to vaLI sonAmAM sugaMdha jema, zAsanaprabhAvanAmAM ora umero karyo hato. A ArAdhaka mahApuruSane saM. 2024nA vaizAkha suda 10nA zubha divase suratamAM gaNi padavI, saM. 2029nA Jain Education Intemational 475 mahA suda 11nA zubha divase amadAvAdamAM paMnyAsa padavI, saM. 2033nA phAgaNa suda 3nA zubha divase sojitrAmAM upAdhyAya pada ane saM. 2034nA phAMgaNa suda 3nA zubha divase mulunDamuMbaImAM AcAryapada pradAna karavAmAM AvyAM. pUjyazrInA ziSyaparivAramAM pU. paMnyAsa zrI puSpacaMdravijayajI, pU. AcArya zrI somacaMdrasUrijI, paM. zrI kailAsacaMdravijayajI, gaNizrI prazamacaMdravijayajI Adi virAje che. munizrI nirveda(sva.), nirAga, satyacaMdra vijayajI pU. gaNi zrI somacaMdravijayajI saMsArIpakSe teozrInA bhatrIjA thAya che. pUjya sAgarajI mahArAjanA samudAyamAM pU. sAdhvIjI yazasvinIzrIjI saMsArIpakSe teozrInAM bhatrIjI thAya che, eTaluM ja nahIM pUjyazrInA praziSyonI paNa ujjvala paraMparA che. jApAnanA kobe jinAlayanI tathA lesTaranA jinAlayanI pratiSThAnAM maMgala muhUrto pUjyazrIe kADhI ApyAM che. teozrInI vyavahAra-kuzaLatA ane sAmA mANasane parakhavAnI tathA sAcavavAnI zakti prazaMsanIya hatI. aneka saMghomAM temaNe AMtarika jhaghaDAonuM zamana karAvI sulehanuM vAtAvaraNa racyuM hatuM. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonA aMtaraMga vartuLamAM paNa teo premabharyuM sthAna pAmyA hatA. AcArya padavI thaI tyArathI teozrIe pUrNa dRDhatAthI sUrimaMtranI ArAdhanA karI hatI. paMca prasthApana uparAMta sUrimaMtranA mAtra pAMcamA prasthAnanI ArAdhanA teozrI dara varSe maunapUrvaka karatA hatA. AcAryapadavI pachI tekrama jIvananA aMtima varSa sudhI 16 divasanI sudhI eTale ke saLaMga 28 varSa sudhI cAlato rahyo hato. 2062nI sAlanuM cAturmAsa rUM. caMdrodayasUrizvarajI ma.nI khetavADI mukAme thayuM te cAturmAsamAM ja pU. caMdrodayasUrIzvarajI ma.no kALadharma nizrAmAM thayo. cAturmAsa pUrNa thayA bAda pUjyazrI amadAvAda padhAryA. oparA sosAyaTInI upAzrayamAM vi.saM. 2063 mahA suda-5nI vahelI savAre sAva aNadhArI rIte upasthiti tamAmane 'huM jAuM chuM' kahIne 3H06 miniTe A pRthvI rathI vidAya lIdhI temano agnisaMskAra paNa saMghanI udAratAthI upAzrayanAM paTAMgaNamAM ja thayo ane sthAna para samAdhi maMdiranuM nirmANa paNa zrI mahAvIra jaina zve. mU.pU. saMgha (operA sosA.amadAvAda) dvArA ja karavAmAM AvyuM. evA e prakhara zAsanaprabhAvaka AcAryadevane koTizaH vaMdana! Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 vizva ajAyabI : zrI sUrimaMtranA anupama sAdhaka pIThikAonI pAMcathI vadhAre vAra teozrIe tapa-japa dvArA sAdhanA karI ane zrI sUrimaMtranI pAMca pIThikAonI paMca 5. pU. A. zrImadvijaya prasthAnanI ArAdhanAnA vidhinI saraLa saMkalanA karI. sva-para jyazekharasUrIzvarajI ma.sA. samudAyanA vartamAnakAlIna saMkhyAbaMdha AcArya bhagavaMtoe A suratanA dharmaniSTha suzrAvaka cimanabhAI jhaverInAM saMkalanAne anusarIne pAMca pIThikAnI ArAdhanA karI che, dharmapatnI motIkorabahenanI kukSithI vi.saM. 1986, jeTha va. pa-nA jayaMtIlAla nAme putraratnano janma thayo. stanapAna pratye teozrInI AMtarika bahumAna sAthe bhakti apAra hatI. karAvatI vakhate mAtAe kAnamAM phUMkelo "beTA! saMyama e ja enA prabhAve AMtarika zuddhi sAthe bAhyapuNyaprakarSa paNa sAra che'no maMtra, dharmasaMskArI vAtAvaraNa, saccAritracUDAmaNi teozrIno khUba vadhelo jenA prabhAve teozrIe sva. pU. A. zrI vijaya premasUrIzvarajI ma.sA.nuM vAtsalya, zAsanaprabhAvaka 16 aMjanazalAkA-40 pratiSThA vagere aneka sakalasaMghahitaiSI sva. pU. A. zrI vijaya kAryo nirvinarUpe karAvelAM. emAM paNa kolhApura-zirolI zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nAM vairAgyarasajharatAM pravacano, sImaMdharadhAmanI aMjanazalAkA-pratiSThAe to vikramasarjaka rekarDa svakIya vaDIlabaMdhu pU. munirAjazrI dharmAnaMdavijayajI ma.sAyanI karelA. ke jeo pAchaLathI sahajAnaMdI, adhyAtmarasika, vaNI-vAMsadAnA jaMgalamAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI karmasAhityamarmajJa, vyavahAradakSa, niSkapaTa, sadA suprasanna sva. vihAramAM vaiyAvacca thaI zake e mATe sva. pU. A. zrI pU. A. zrI vijaya dharmajitasU. ma.sA. banyA, teonI yazodevasUri mahArAje tathA sva. pU. A. zrI bhuvanabhAnumastIbharI saMyamasAdhanAnAM darzana tathA jIvaleNa akasmAtamAMthI sUrIzvarajI mahArAje je manoratho sevelA tenI pUrtirUpe AbAda bacAva thavA para sauthI yeSThabaMdhu mohanabhAInI sAputArA mukAme, pUjyazrInI pAvana preraNAthI ane anerI maLelI preraNA...........A badhAMno saravALo eTale jayaMtIlAlanuM puNyAIthI koI ja vizeSa prakAranA prayAsa vinA gajAbhiSeka vi.saM. 2008 jeTha suda pAMcame muni jayazekharavijayamAM jaina tIrtha sAkAra thaI rahyuM che. rUpAMtaraNa. jotajotAMmAM vardhamAnatapanI 62 oLI, nUtana karma koIne potAnAM karavAnI khevanA nahIM, sahune zAsananAM sAhitya baMdhavidhAna aMtargata mULa prakRti rasabaMdhonI saMskRtamAM 16000 zlokapramANa vRtti, gujarAtImAM 'karmasiddhAMtanuM ja karavAnI tatparatA. caturvidha saMgha to ratnonI khANa che. vijJAna', madhura pravacano dvArA comAsAMomAM anekavidha eno utkarSa ja thavo joIe AvI satata bhAvanA, zrI gautamasvAmI pratye ananya bhakti, A vAto jIvananI aMtima zAsanaprabhAvanA......A badhAM bAhya sopAno sAthe zrI arihaMtatattva pratye anerI prIti-bhakti, guruo pratye kSaNa sudhI jALavI rAkhI. kevo yogAnuyoga! emanA samarpaNa, guNIo pratye anurAga, koInI paNa ArAdhanA pratye vaDIlabaMdhu-gurudeva sva. pU. A. zrI dharmajita. ma.sA. anumodanA-pramodabhAva, nAnA-moTA sahu sAdhuo pratye vi.saM. 2044, caitra vada-14nA pakhI pratikramaNamAM paphakhI UchaLato bahumAnabhAva, parArthavRtti, saMgho pratye vAtsalya, badhA sUtra sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM samAdhimRtyune varyA, to teo pote sAthe namratA, nikhAlasatA ne niSkapaTatA, dilanI vizALatA vi.saM. 2057, bhAdaravA vada-12, puSyanakSatramAM malADa zrI udAratAnA kAraNe anekane saMyamamAM sthira karavAnI kalA, hIrasUri upAzraye zrI gautamasvAmInuM pUjana karatAMkaratAM ane potAnA-parAyAnI saMkucita vRttino abhAva, zAsana ane caturvidha zrIsaMghane vAsakSepa karavA dvArA zrIsaMghanA utkarSanI caturvidha zrIsaMghanI unnati jovAnI bhAre khevanA. AvAM badhAM bhAvanAmAM ramatAM ramatAM samAdhi mRtyune varyA. AMtarika sopAno sara thatAM joI pUjya gurudevoe kramazaH - jemanA saMsArI parivAramAMthI mAtA vagere 14 gaNi vagere padathI alaMkRta karyA. vi.saM. 2044nA dvitIya puNyAtmAo saMyamamArge saMcaryA ane jemanA 20 ziSyajeTha suda-10nA kolhApura, lakSmIpurI mukAme AcArya padathI praziSyAdi saMyama sAdhI rahyA che evA pU. gurudevazrI, alaMkRta karAyA. e pachI to teo zrI sUrimaMtranI sAdhanAmAM jayazekharasUrIzvarajI ma.sA.nAM caraNomAM agaNita vaMdana. ja jabarA otaprota thaI gayelA. zrI sUrimaMtranI pAMce Jain Education Intemational Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 477 dharmacakra prabhAvaka : sUrimaMtranA viziSTa sAdhaka bhAvane amalamAM mUkI saMyamanI abhilASAne paripakva karI. pa. pU. A. zrI jagavallabhasUrijI ma.sA. vi.saM. 2018nA phAgaNa suda 10nA dine bhISma tapasvI pU. A. ke. zrI vijayahimAMzusUrIzvarajI ma.sA.nA nAsikanI nikaTamAM AvelA nayanamanohara zrI varada haste sAyalA gAmamAM ja pravrajita banyA. vaizAkha suda dharmaprabhAva tIrthanA sohAmaNAM saMkulamAM paga mUkatAMnI sAthe je danA dine vAtsalyamUrti pU. A. bha. zrI vijayapremasUrIzvarajI svapnadRSTAnuM sahaja smaraNa thaI Ave, vartamAnamAM Thera Thera mahArAjanA varada haste vaDI dIkSA thaI. pU. munirAjazrI dRSTigocara thatA zAstrokta zrI dharmacakra tapanA vRddhigata pracAra dharmAnaMdavijayajI (pachIthI pU. A. ke. zrI ane prabhAvane nIrakhIne je tapapreraka puNyapuruSa sahajatAthI vijayadharmajitasUrIzvarajI) ma.sA.nA ziSya banyA ane smRtipaTa upara UpasI Ave, zrI 108 pArzvanAtha prabhu pratye munirAjazrI jagavallabhavijaya ma.sA.nA nAme saMyamajIvananA vartamAna jaina saMghamAM pragaTelI ane pravRddhi pAmelI prIti ane vividha yogonI ArAdhanAmAM lIna banyA. bhaktimAM je pUjyazrInuM viziSTa yogadAna che, jemaNe racelI jhaLahaLato vairAgya viziSTa tyAgamAM pariNamyo. saMvedanAsabhara stutio ane stavanAo bhAvavibhora banIne pravajyA-jIvananA prAraMbhamAM ja aneka viziSTa AjIvana jinabhakto dvArA jinAlayomAM gavAtI karNagocara bane che, abhigraho dhAraNa karyA. prAyaH tamAma mevA-mIThAI ane moTA nipANI, vAlavoDa jevAM prAcIna tIrtho ke vaTAmaNa jevAM bhAganAM pharasANano tyAga karyo. lagabhaga tamAma phUTa sahita abhinava tIrthonA uddhAra ke utthAnamAM jemanI preraNA ane lIlotarIno paNa jIvanabhara mATe tyAga karyo. svAdhyAyayoganI prabhAvano bahumUlya phALo che te pU. A. ke. zrI gahanatAmAM DUbakI mArIne vividha viSayanAM anekAneka zAstronuM vijayajagavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA nAmathI sakala saMgha adhyayana karyuM. saMskRta, prAkRta, nyAya, prakaraNo, Agama grantho sujJAta che. vagere vividha viSayanAM jJAtA banyA. aneka zramaNone zAstra saurASTranA jhAlAvADa pradezamAM 'bhagatanA gAmanA granthonuM adhyApana paNa karAvyuM. prApta kareluM jJAna vizeSa rUpe nAmathI suprasiddha sAyalA gAma e teozrInI janmabhUmi, saMyama ane bhaktimAM pariNata thatuM rahyuM. gurujanonI sevA ane pitAjI jagajIvanabhAI ane mAtuzrI hIrAbahena e temanA zramaNonI vaiyAvaccamAM sadA khUba utsAhI rahyA. gurusevAnA dharmasaMskRta pitAjI ane mAtAjI hatAM. vi.saM. 1999nA maMtrane jIvanamAM kendramAM rAkhyo. prAraMbhika 12 varSa to satata phAgaNa vada 10nA dine hIrAbahene joDiyAM saMtAnone janma garasevAmAM rata rahyA. Apyo. ekanuM nAma jayaMtI ane bIjAnuM nAma jazavaMta rAkhyuM. pradAdAgurudeva A. bha. zrI vijayapremasUrIzvarajI jazavaMtanuM AMtarapota kAMIka juduM ja hatuM. temAM saMskArI mahArAjA, dAdA gurudeva pU. A. bha. zrI vijayabhuvanabhAnumAtApitAnI otha maLI. jinapUjA jevA prAthamika AcAro to sUrIzvarajI mahArAja ane gurudeva pU. A. bha. zrI vijayadharmazaizavathI ja temanA jIvanamAM zobhI UThyA. dharmakSetra pratyeno jitasUrIzvarajI mahArAjA-e traNeya guruvaryonI aMtaraMga kRpA sahaja jhoka hato ja, temAM eka suMdara nimitta maLyuM. pU. A. saMpAdita karI. pUjya guruvaryonAM AzIrvAda ane AjJA pAmIne de. zrI vijayacidAnaMdasUrIzvarajI ma.sA.nuM sAyalAmAM cAturmAsa vi.saM. 2030nI sAlamAM chANImAM prathama cAturmAsa karyuM. hatuM. temanI sAthenA bAlamunirAja zrI naMdIghoSavijaya ma.sA.- tyArathI eka viziSTa pravacanakAra ane zAsana-prabhAvaka tarIkenuM ne bAlyavayamAM saMyamanA sohAmaNA svAMgamAM zobhatA nIrakhIne teozrInuM vyaktitva prakAzita thayuM. saMyamadhame pratye vizeSa anurAga jAgyo. vividha ane viziSTa anuSThAno dvArA prAraMbhika jIvone niyati paNa jANe temane zubha bhaNI kheMcI rahI hatI! dharmamAM joDI temane jJAna ane kriyAnA rasika banAvavAnI eka surendranagaramAM pAvitramUrti siddhAnta mahodadi pU. A. ke. zrI adabhUta hathoTI teozrI dharAve che. caturzaraNa, duSkRtyagaho, vijayapremasUrIzvarajInAM pAvana padArpaNa thayAM, AsapAsanA satya anumodanA, pudagala vosirAvavAnI kriyA, zrI namaskAra vistAramAMthI darzanArthIonAM vRMdo surendranagara UmaTatAM hatAM. mahAmaMtranI nava ekAsaNAM sahitanI ArAdhanA. zrI 108 pUjyapAdazrInI karuNAnajara jazavaMta upara paDI. jazavaMtane paNa pArzvanAthanA aTTama, zrI dharmacakratapa, upadhAnatapa, cha'rIpAlaka pUjyapAdazrInA pAvana sAnidhyamAM rahevAno bhAva thayo ane te Jain Education Interational Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 vizva ajAyabI : saMgha vagere temanAM priya anuSThAno che. A tAraka anuSThAno tIrthano dIrgha ane aitihAsika yAtrAsaMgha Ayojita thanAra che. dvArA temaNe hajAro AtmAone daDhadharmI banAvyA che. vividha eka avvala ArAdhaka ane viziSTa prabhAvaka tarIke pUjano vagere bhakti-anuSThAnomAM zuddhi ane vidhinI vistareluM vyaktitva jaina saMghanA gaganamAM dIpI rahyuM che. A tejasvI custatAno sadAya temano Agraha rahyo che. teozrInI nizrAmAM tArakanI tejapratibhA satata vistaratI raho e ja abhyarthanA. thatAM mahApUjano Adi anuSThAnonI bhavyatA ane divyatAnuM haMmezAM bhaktajanomAM AkarSaNa rahyuM che. prabhubhakti e temano sUrimaMtra pIThikAsAdhaka, bharUca tIrthoddhAraka priya yoga che ane tethI bhakti-sAhityanA viSayamAM temaNe mahAna bhASAvid prakAMDa paMDita sAruM pradAna karyuM che. gurukRpAthI temane asAdhAraNa kavitvazakti pU. A. zrI vijayarAjayazasUrIzvarajI ma. prApta thayelI che. tethI aDhaLaka stavanAo ane stutionuM | gaganamaMDaLamAM vidhavidha bhavya bheTavuM teozrIe prabhucaraNe dharyuM che. prabhumilanano setu, graho, nakSatro, tAralAo bhaktinI zakti, bhAvabharI stavanAvalI, navanidhAna vagere potapotAnI zrIzobhAthI pustakomAM temanI bhaktiracanAo saMgrahita thaI che. zrI 108 vizvasauMdarya dhAraNa karI rahyAM pAnAtha tIrthadarzana grantha (be bhAga) e teozrI dvArA jaina che, tema jinazAsanamAM judA saMghane maLelI eka aNamola bheTa che. judA sUrivaroe potapotAnI zrI namaskAra mahAmaMtranA 68 akSaro parathI uzrekSita rIte tapa-japa-ArAdhanA dvArA 68 tIrthonI bhakti paNa teozrIe zrI saMghamAM vizeSarUpe zAsanasevA dhAraNa karI che. pravAhita karI che. zrI dharmacakra atizayanA teozrI avvala evA eka viziSTa sAdhaka che upAsaka che. vi.saM. 2048nA vaizAkha suda pAMcame pU. A. zrI rAjayazasUrIzvarajI mahArAja. teozrIno janma dharmacakratIrthanI pAvana bhUmimAM pUjyapAda A. bha. zrI naDiyAda zaheramAM saM. 2001nA caitra vada 10nA maMgaladine vijayabhuvanabhAnu-sUrIzvarajI ma.sA.nA zubha haste paMnyAsa pade thayo hato. pitA jinadAsa ane mAtA subhadrAnA lADakavAyA pratiSThita karavAmAM AvyA ane gacchAdhipati pU. A. de. zrI saMtAna ramezabhAI nAnapaNathI ja vairAgyavRtti dharAvatA hatA. vijaya jayaghoSa-sUrIzvarajI mahArAjAnA AzIrvAda ane gharamAM bhautika sukhasAhyabInI tamAma anukULatA hovA chatAM anujJAthI zrI sUrimaMtra paMcaprasthAna ArAdhaka pU. A. ke. zrI ramezabhAIne saMsAranI asAratA hRdayamAM vasI gaI hatI. vijayajayazekharasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM vi.saM.nA kArataka pagapALA devadarzane javuM, khullA page koleja javuM, potAnAM vada 9nA zubha dine nAsika nagare gauravavaMtA AcArya padathI kapaDAM pote ja dhovAM-evI nAnI nAnI bAbatomAM temanA alaMkRta karavAmAM AvyA. sUri padathI vibhUSita banIne saMskAro vyakta thatA hatA. AgaLa jatAM muMbaImAM ucca sUrimaMtranA viziSTa sAdhaka banyA. zrI sUrimaMtranA paMca abhyAsa karavA sAthe pU. gurudeva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI prasthAnanI ArAdhanA karI. mahArAjanI sevA karavAno lAbha maLyo ane ramezabhAIne teozrInI pAvana nizrAmAM zAsanaprabhAvaka prasaMgonI saMyamajIvana svIkAravAnI laganI lAgI. saM. 2020nA mahA zreNI satata racAtI rahe che. aneka aMjanazalAkA-pratiSThA, vada pAMcamane zubha divase lAlabAgamAM pU. A. zrI cha'rIpAlaka saMgha, upadhAnatapa, mahotsavo vagere prabhAvaka prasaMgo vijayavikrama-sUrIzvarajI mahArAjanA sAMnidhyamAM bhavatAriNI teozrInI nizrAmAM UjavAyA che, UjavAtA rahyA che. 25 bhAgavatI dIkSA prApta karI muni zrI rAjayazavijayajI banyA. jeTalA ziSya-praziSyAdi parivArathI teozrI parivRta che. dIkSA grahaNa karIne pUjyazrI pU. gurudevazrInI nizrAmAM rahIne teozrInI preraNA ane mArgadarzanathI pU. gacchAdhipati A. bha. svAdhyAya-tapamAM dinapratidina vikAsa sAdhavA mAMDyA. dIkSAnA zrI vijayajayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM UjavAyela zrI cothA varSathI to pravacanapITha saMbhALI ane samagra bhAratavarSamAM dharmacakra prabhAvatIrthano bhavyAtibhavya aMjanazalAkA--pratiSThA eka acchA pravacanakAra tarIke prasiddhi prApta karI. teozrInI mahotsava eka aitihAsika tavArIkha samo banI rahyo. have TUMka A ananya kuzaLatA joIne pU. zrI vijayavikramasUrIzvarajI samayamAM pUjyazrInI nizrAmAM dharmacakra tIrthathI sametazikharajI mahArAja AnaMdita thaI bolI UThatA ke, "rAjA mAruM rAjya Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa saMbhANaze." potAnuM khATa bhAna hovA chatAM bhunizrI rAbhyazavibhyaka pUrepUrA vinamra, viveDI, nijAsasa ane niHspRhI rahetA. zAstronA adhyayanamAM nimagna rahetA. jyotiSazAstra ane zilpazAstramAM pUjyazrInuM viziSTa ane vyApaka jJAna joI sahu koI Azcarya pAmatAM, taduparAMta, tejazrIne ane bhASAo para prabhutva prApta DarIne potAnI eka prakAMDa paMDita tarIkenI pratibhA upasAvI hatI. pU. gurudevazrI sAthenA je bhavya cha'rIpAlita saMghobhAM vihAra DarIne pUjyazrIe potAno eka samartha bhASAvid tarIkeno paricaya Apyo hato. gubhrAtI, saMskRta, prAkRta, hindI, aMgrela, marAThI, rAjasthAnI Adi sarva bhASAo para ekasarakhuM prabhutva dharAvanAra pUjyazrI koI vidvAna prophesaranI adAthI iMglizamAM lekcara ApI zake che, to saMskRta vAgdhArA sAMbhaLIne lAge ke koI kAzInA paMDita vyAkhyAna ApI rahyA che, to gujarAtI ke rAjasthAnI bolatA hoya tyAre te te pradezanA vatanI ja lAge ! khAma, pUbhyazrI bhASanA prakhaMDa paMDita che. vaLI, eka mahAna tapasvI ane samartha ArAdhaDa tarIke paNa teozrInI ananya chApa che. saM. 2043mAM rAjanagaramAM pU. A. zrI vijayanavInasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste pUjyazrIne AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA. tyArathI pU. AcAryazrI vijayarAjayazasUrIzvarajI mahArAja vividha zAsanaprabhAvanA dvArA lAkho bhAvikonAM hRdaye sthAna pAmI cUkyA che. teozrI para gurukRpAnI amIdhArA ahoniza varasatI rahe che, jene lIdhe pUjyazrI bharUca tIrthoddhAranuM kArya saphaLatAthI pUrNa karI zakyA che. saM. 2043nA Aso mAsathI saM. 2045nA Aso suda 1 sudhImAM pAMca pAMca pIThikA tapa pUrNa karela che. ATalI nAnI vaye paMca sUrimaMtra pIThikAnA sAdhaka tarIkenI siddhi prApta karanAra kadAca teozrI pahelA sUrivara ze! evA e mahAna tapasvIne koTi koTi vaMdanA! pa.pU. A. zrI caMdrAnana sAgarasUrijI ma.sA. niraMjana parihAra kama umra meM jo loga saphalatA ke saba se UMce zikhara 47 ko hAsila karate haiM unheM sAdhanA bhI bahuta jyAdA karanI par3atI hai| lekina usa zikhara para bane rahane ke lie usase bhI kaI gunA jyAdA tapasyA ke lie khuda ko samarpita karanA hotA hai / AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja ko aisA hI sabase UMcA zikhara hAsila he jinhoMne sAdhanA, tapasyA aura dharma ke muzkila mArga ko Ama AdamI ke lie AsAna banAne kI kozizoM ko naI dizA dI hai / sAtha hI sAmAjika, zaikSaNika, sAMskRtika kAryo ko Age bar3hAne meM apanA mahattvapUrNa yogadAna de rahe haiN| ve auroM kI taraha sirpha jIvana kA dharma aura dharma kA marma batAne ke sAtha hI pavitratA se paripUrNa karma kA mArga hI nahIM batAte balki sAmAjika aura zaikSaNika kSetra meM krAMtikArI parivartana kA rAstA dikhAte haiN| zikSA ke lie unakA gajaba samarpama hai / AdhyAtmika cetanA ke sAthasAtha zaikSaNika krAMti unakI preraNA kA mahatvapUrNa hissA dekhI gaI hai| jitane dhArmika aura sAmAjika kArya unake khAte meM darja haiM utanI hI zaikSaNika vikAsa kI kozizeM bhI AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja ke kAryoM kA hissA rahI haiN| Aja ke saMtoM meM AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja zikSA ke vikAsa ke sabase mahatvapUrNa hastAkSara ke rUpameM dekhe jAte haiN| gujarAta 'ke saurASTra ilAke ke AdariyANA meM vikrama saMvata 2015 ko bhAdaravA suda 1 ko janme AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja kA dIkSA saMskAra rAjasthAna ke gor3avAr3a kI dharatI para pAlI jile ke phAlanA meM vikrama saMvata 2027 ke jeTha vada 11 ko 17 jUna 1971 ko zanivAra ke dina huA / choTI sI umra meM sAdhu kA colA pahanakara bIte 35 varSoM se janasevAmeM juTe AcArya caMdrAnana sAgara dharma ke marma ko samajhAne ke sAtha hI zikSA ke vikAsa meM apane yogadAna ke alAvA jana-jana ko par3ha-likhakara jIvanakA marma samajhA rahe haiN| bIte 35 sAloM meM rAjasthAna, gujarAta, mahArASTra, karnATaka, tamilanADu aura AMdhra pradeza kI dharatI para karIba Der3ha lAkha se jyAdA Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 vizva malayajI: padayAtrA kara cuke AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja kI kozizoM se sthApita jahA~ bhI gae vahA~ satkarma kI zikSA dene ke sAtha hI evaM unake zraddhAluoM dvArA saMcAlita vibhinna saMsthAoM dvArA varga kI sahAyatA karake unakA jIvana stara pAMca lAkha se jyAdA jarUratamaMda logoM ko zikSA uThAne kI koziza unakA pahalA uddezya rhaa| apanI inhIM cikitsA evaM sAmAjika vikAsa kI suvidhAeM upalabdha kozizoM ke tahata bIte 35 sAloM meM AcArya caMdrAnana karAne ke alAvA 50 lAkha se jyAdA pazuoM ke jIvana sAgara sUrizvara mahArAja 10 hajAra se jyAdA jarUratamaMda ko bacAne kI kozizeM kI gaI haiN| rAjasthAna hI nahIM parivAroM ke baccoM ko rojagAra dilAne kA kAma kara cuke gujarAta, mahArASTra aura dakSiNa bhArata kI gauzAlAeM isa bAta haiN| kamajora varga ke parivAroM ke pratibhAzAlI chAtroM kI kI gavAha haiM ki AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja ucca zikSA ke lie hAla hI meM zurU huA unakA ne pazu kalyANa ke kitane majabUta kAma kie haiN| abhiyAna aba taka pAMca sau se jyAdA yuvaka-yuvatIoM rAjasthAna ke sumerapura meM vizAla bhagavAna mahAvIra ko sahayoga kara cukA hai| cikitsAlaya ke AdhunikIkaraNa evaM vistAra kA kArya zikSA kA kSetra AcArya caMdrAnana sAgara surizvara AcArya caMdrAnana sAgara sUrizvara mahArAja kI kozizoM se mahArAja kA sabase priya viSaya rahA hai| rAjasthAna, gajarAta. lagAtAra vikasIta ho rahA hai to karnATaka ke maisUra meM pAMca karnATaka, tamilanADu aura mahArASTra meM AcArya kI preraNA ekar3a jamIna para mahAvIra darzana aspatAla hAla hI meM zurU se bIsa se jyAdA zaikSaNika saMsthAe saMcAlita haiN| inameM huA hai| poliyo zibira, netra cikitsA zibira evaM daMta se 10 saMsthAeM skUla, kaoNleja aura chAtrAvAsa kA eka cikitsA zibira sahita jarUratamaMda varga ke logoM ke lie sAtha saMcAlana karatI haiN| AcArya caMdrAnana mAnate haiM ki hara ilAja muphta meM karane kI preraNA unhoMne cennaI ke zikSA ke binA sarva kalyANa kI kozizoM ko nayI dizA yuvAoM ko dI to yaha Adeza unhoMne eka yajJa kI taraha nahIM pInAmA nahIM dI jA sakatI sAtha hI vikAsa kI gati ko bhI teja svIkArA aura sana 200 se yaha sevAkArya lagAtAra cala nahIM kiyA jA sktaa| yahI kAraNa hai ki AcArya caMdrAnana rahA hai| cennaI, baiMgalora, muMbaI, maisUra, pAlItANA, sAgara sUrizvara mahArAja kA vizeSa dhyAna sirpha zikSA kI amadAvAda, sumerapura aura vibhinna sthAnoM para cikitsA tarapha hai| unakI kozizoM se muMbaI meM eka atyAdhunika na TrasTa AcArya ke sAnnidhya meM saMcAlita ho rahe haiN| jahA~ TrasTa AcAra kaoNleja aura skUla kA sapanA AkAra le rahA hai to lAkhoM logoM ko hara sAla muphta evaM riyAyatI daroM para lonAvAlA meM eka kaoNleja, eka skUla aura eka cikitsA suvidhAe~ hAsila haiN| yuvA varga meM AcArya chAtrAvAsa ke nirmANa kI prakriyA zurU ho cakI hai| caMdrAnana sabase jyadA lokapriya saMtoM meM zikhara para haiM aura AcArya caMdrAnana agara Aja ke saMtoM meM sabase krAMtikArI zikhara kI majabUrI yaha hai ki koI eka hI raha sakatA saMta ke rUpa meM vikhyAta haiM to isakI ekamAtra vajaha yahI hai| AcArya caMdrAnana usa zikhara para birAjamAna haiM to hai ki ve jIvana meM dharma aura tapasyA kojitanA mahattva dete usakI pIche unakI yuvAoM meM lokapriyatA. zikSA ke prati haiM, zikSA ko bhI usI kI barAbarI meM mAnate haiM kyoMki samarpaNa aura dharma kI dhArA ko Age bar3hAne kI kozizoM unakI rAya meM-'zikSA ekamAtra sAdhana hai jisake jarie kA kamAla hI asalI kAraNa mAnA jA sakatA hai| dharma ke marma aura jIvana ke dharma ko AsAnI se samajhA saunya : 5.sA.zrI pitAzrI ma.sA. tathA 5.sA. yA3khatAzrI jA sakatA hai|' mi. sA. (bena mahArAja)nI preraNAthI zrI zeTha vADIlAla sArAbhAI derAsarajI TrasTa (zrI caMdraprabhasvAmI che. jaina derAsara), 186 rAjA bIte dasa varSoM kA hisAba lAgAyA jAe to AcArya rAmamoDamarAya roDa, prArthanA sabhA, muMbaI 400004 23thI Jain Education Intemational Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 481 tapa tyAga ane sAdhanAthI vibhUSita kacha-vAgaDa samadAyanA saphaLa sUdhAze bhAratanI pazcima dizAe Avelo khamIravaMto kacchapradeza, enAM bhaugolika sthAno, enI bhASA, enA rivAjothI saumAM nirALo tarI Ave che. kaccha vAgaDamAM jainadharmanuM prAbalya prAcIna kALathI jovA maLe che. khamIravaMtA kacchanI dharmabhAvanAnI saurabhathI maghamaghatA virala vAgaDa pradezanA anokhA dedIpyamAna prAcIna jaina tIrtho romAMcaka ane hRdayadrAvaka najare paDe che. A dhanya dharAne moTuM gaurava ane yazakIrti apAvavAmAM saMtaratnonuM mUMguM chatAM mahattvanuM pradAna noMdhAyuM che. aNavikasita evA vAgaDa pradezamAM tyAgI vairAgI ane uttama cAritrajIvananA saMyamayAtrIo jhabakI UThyA ane A bhUmine potAnI sAdhanAnI anubhUtinuM payagAna karAvI dUradUranA vistAro sudhI jainazAsananI dhajApatAkA pharakAvI mahAna upakAra karyo che. -saMpAdaka zrI zaMkhezvara mahAtIrthanA vizvAdhirAja devAdhideva zrI zaMkhezvaradAdAnA sAnnidhya zrI kalApUrNasUri smRtirmAdare dhanarAja nagaranA AMgaNe hamaNAM ja 2009nA navembara mAsamAM pravacanaprabhAvaka pU. paMnyAsapravara zrI. pUrNacaMdravijayajI ma.sA., pU. munipravarazrI pUrNarakSitavijayajI ma.sA. Adi sAdhu-sAdhvIjI vaMdanA pAvana sAnidhya sauprathamavAra upadhAna tapa mokSamALA paridhAnano mahAmahotsava bhavya rIte susaMpanna banyo tpara sadara sa na karI Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 vizva ajAyabI. : FR8 +1 ujvala guru-paraMparA, je paraMparAne pU. kalApUrNasUrijIe vadhu ujvala banAvI..... vAgaDa samudAyanA Adya mahAtmA pUjya dAdAzrI padmavijayajI mahArAja vi.saM. 1866mAM je paraMparAne PaNApUujhane kaccha-vAgaDanA bharUDIA 9 via banAvI gAme tejasvI bALakano janma thayo. mAtA : rUpAbAI-pitA : devazIbhAI- vaMza : ozavALa. gotra : satrA. gRhasthI nAma : parabatabhAI. baLadanI dardabharI ribAmaNa joI vairAgI thayelA A parabata nAmanA kizore 17 varSanI vaye zrI ravivijayajI nAmanA gorajI pAse dIkSA lIdhI. nAma paDyuM : zrI padravijayajI. jotajotAmAM Agama, vyAkaraNa, kAvya, jyotiSa, vedaka vagereno UMDo abhyAsa karI vidvAna banyA. satya mArganI jANa thatAM 45 varSanI uMmare vi.saM. 1911mAM saMvegI dIkSA svIkArI. tyAre bhAratamAM saMvegI sAdhuo bahu ja gaNyAgAMThyA hatA. AthI guru zodhatAM temane bahu ja muzkelI paDI. saMvegI dIkSA pachI tera varSa bAda 58 varSanI uMmare temanI vaDI dIkSA thaI. temanA guru banyA tapAgacchIya dAdAzrI maNivijayajI mahArAja! tyAra pachInAM daza varSomAM emaNe jabaradasta saMyamasAdhanA karI. tapa, tyAga, audArya, vairAgya vagere guNothI emaNe jIvanane naMdanavana samuM banAvyuM. udAratAno guNa to eTalo badho vikaleso hato ke temaNe eka vakhata DelAvALA saubhAgyavijayajI mahArAjane potAnA ziSya ratnavijayajI soMpI dIdhelA. (A vAtano ullekha "muhapatti-carcA' nAmanA pustakamAM zrI buTerAyajIe paNa karelo che. juo peja naMbara-32) AvI mahAna udAratAnA svAmI prakAMDa jyotirvettA munizrI padmavijayajI ma.sA. 68 varSanI vaye vaizAkha suda 11nI sAMje palAMsavA mukAme kALadharma pAmyA. emanA uttarAdhikArI tarIke pUjya dAdAzrI jItavijayajI ma.sA. AvyA, jemaNe kaccha vAgaDa pradezamAM dharmasaMskAronuM kAryapotAnA gurudevanuM kArya saharSa upADI lIdhuM. vAgaDa samudAyanA Adya mahAtmA pUjya dAdAzrI padravijayajI ma.sA.ne agaNita vaMdana....! adhyAtmayogI pU.A.zrI kalApUrNasUrijI ma.sAnA ziSyaratna pU. paM.zrI pUrNacaMdravijayajI ma.sAnI preraNAthI zrAvaka bhakatonA saujanyathI pUjya dAdAzrI jItavijayajI mahArAja dAdAzrI jItavijayajI mahArAja potAnA saMyama ane taponiSTha jIvanathI jainajagatamAM jANItA che. A mahApuruSano janma vi.saM. 1896 caitra suda 2 nA pavitra divase kaccha dezanA manapharA gAmanI puNyadharA para thayo hato. vikramanI 18mI sadInA pUrvArdhamAM thaI gayelA tapAgacchAdhipati AcAryazrI bhadrezvaratA zikharabaMdha daherAsara Jain Education Intemational Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 483. vijayaprabhasUrijI ma.sA.nI paNa A manapharA (jUnuM nAma manoharapura) ja janmabhUmi hatI. Aja sudhI A gAmamAMthI 65 jeTalA AtmAo saMyamadhara banelA che. te AvA mahApuruSone AbhArI che. pU. jItavijayajI ma.sA.nAM mAtA avalabahena ane pitA UkAbhAI hatAM. saMsArI nAma hatuM jayamalla. bALapaNathI ja dharmaraMge raMgAyelA A jayamallane 12 varSanI vaye AMkhamAM vedanA thaI. dhIre dhIre dekhAtuM baMdha thaI gayuM. paNa AMtaradaSTi baMdha nahotI thaI. temaNe 1000 varSa prAcIna prabhazrI zAntinAtha bhagavAnanI pratimA pAse prArthanA karI : "jo huM dekhato thAuM to mAre dIkSA svIkAravI" ane kharekhara teo dekhatA thayA. abhigraha pramANe pUjya maNivijayajI dAdAnA ziSya pU. padmavijayajI pAse ADIsara mukAme vi.saM. 1925 vai.su. 3nA saMyama svIkArI jayamallamAMthI "jItavijayajI' banyA. jyAM temanI dIkSA thaI e kUvAnuM khAruM pANI (ADIsara gAma raNanI pAse ja che) mIThuM thayuM ane sUkI rAyaNa navapallavita thaI. AthI dakSAnA samayathI ja temanI AzcaryabharI suvAsa cAre bAju phelAI gaI. vi.saM. 1938mAM gurudevazrI pU. pavavijayajI svargavAsI thayA, tyArabAda temaNe khUba ja bhramaNa karyuM ane aneka lokonAM haiyAMmAM dharmabhAvanA bharI, mAravADa, gujarAta, kAThiyAvADa, kaccha vagere aneka sthaLoe temanAM cAturmAsa thayelAM che. temanI vacanasiddha mahApuruSa tarIke prasiddhi hatI. emanA mukhethI nIkaLeluM vAkya satya bane ja, evI ghaNI ghaTanAo lokone pratyakSa jovA maLelI. AMbaraDI gAme eka gulAbacaMda jhoTA nAmanA laMgaDAbhAIne navakAra maMtranA jApa dvArA te ja vakhate cAlatA karI dIdhelA. vi.saM. 1955mAM sUI gAmamAM birAjamAna pUjyazrInI najara AkAza para jatAM "have to evo kALa Avaze ke jenI pAse dhAna haze tenI pAse dhana haze" evA zabdo temanA mukhamAMthI nIkaLI paDyA. A sAMbhaLIne tyAMnA zeTha neNazI popaTalAle anAjano vipula saMgraha karelo ane kharekhara vi.saM. 1956mAM bhayaMkara dukALa paDyo. pUjyazrInI vANI sAcI sAbita thaI. AvI to keTalIye ghaTanAo emanA jIvanamAM banelI che. keTalAyane dezaviratidhara ane keTalAyane sarvaviratidhara banAvI aneka lokonA haiye dharmabhAvanAnAM bIja ropI emaNe sva-para jIvanane dhanya banAvyuM. vRddhAvasthAmAM palAMsavA (kaccha-vAgaDa) khAte sthiratA karI. vi.saM. 1979 (kacchI navuM varSa aSADhI bIjathI zarU thatuM hovAthI tyAre kacchI vi.saM. 1980 hatI, paNa kArtikathI zarU thatI vi.saM. 1979 ja hatI.), aSADha vada-6nI vahelI savAre siddha bhagavaMtonuM dhyAna dharatAM svarge sidhAvyA. pUjya kanakasUrijI ma.no samudAya tathA pU. zAnticandrasUrijI ma.no samudAya-e pUjya dAdAzrI jItavijayajI ma.sA.nI ja ziSyaparaMparA che. saujanya : vAgaDa samudAyanA pU.A.zrI kalAprabhasUrijI ma.nA AjJAvarti sva.sA.zrI sulatAzrIjI ma.nA ziSyo pU.sA.zrI zIlaratnAzrIjI ma.nA zidhyA pU.sA. zrutapUrNAzrIjInA 21mAM saMyamaparyAyanI anumodanArthe zrImatI paramAbena surajIbhAI sAMgaNa gaDA parivAra manapharA ( kaccha-vAgaDa) taraphathI Jain Education Intemational Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 AjIvana guru-aMtevAsI pUjya munizrI hIravijayajI mahArAja vAgaDa pradezanA ananya upakArI A mahApuruSano janma vi.saM. 1913mAM palAMsavAmAM thayo hato. teo caMdurA kuTuMbamAM janmyA hatA. temanA pitAnuM nAma odhavajIbhAI tathA mAtAnuM nAma rUpAbAI hatuM. temanuM saMsArI nAma haradAsa hatuM. A puNyazALI AtmAe 25 varSanI uMmare vi.saM. 1938nA mAgazara suda-3nA palAMsavA mukAme pU. dAdAzrI padmavijayajI mahArAjanA varada haste dIkSA aMgIkAra karI hatI. temanuM nAma zrI hIravijayajI pADI pa.pU. zrI jItavijayajI ma.sA.nA ziSya banAvyA hatA. puNyazALI mANasonA prasaMgo paNa pratApI ja hoya che. A samaye varasIdAnamAM 5000 korI ane mahotsavano kula kharca 80000 korI thayo hato. pU. guru mahArAje kaccha-vAgaDa-gujarAta-saurASTranAM gAmomAM vicarI dharmopadeza vaDe keTalAya AtmAno uddhAra karI, brahmacaryavrata ane saMyamanA uccatama mArge vALyA hatA. teozrInA zubha haste tapa, japa, paccakkhANa, tapasyAo, pUjAo ane jaina zAsananI prabhAvanAM anekAneka zubha kAryo thayAM hatAM. zrI buddhivijayajI, zrI kanakasUri tathA zrI tilakavijayajI temanA ziSyo hatA. Ama dareka sthaLanI bhUmine pAvana karIne aneka bhavyAtmAono uddhAra karIne zArIrika zakti kSINa thaI javAthI aMte potAnI janmabhUmi palAMsavAmAM sthiratA karI. vi.saM. 1986nuM aMtima cAturmAsa palAMsavA karyuM ane Aso vada-11nA roja zrI navakAra mahAmaMtranuM smaraNa karatAM svarge sidhAvI gayA. temanA svargavAsathI vAgaDanA jaina samAjane moTI khoTa paDI! vAgaDabhUminA ananya upakArI pUjyazrInA caraNakamaLamAM hArdika vaMdanA. saujanya : vAgaDa samudAyanA pU.A.zrI kalAprabhasUrijIma.nA AjJAvarti sva.sA.zrI sulasAzrIjI ma.nA ziSyA pU.sA. zrI zilaratnAzrIjI ma.nA ziSyA pU.sA.zrutapUrNAzrIjI ma.nA varSItapanI anumodanArthe pU.sA.zrI zaktipUrNAzrIjI ma.nI preraNAthI zrImatI paramAbena surajIbhAI sAMgaNa parivAra manapharA (kaccha-vAgaDa) taraphathI vizva ajAyabI : jaina derAsarajI, lAkaDIA (kaccha) vAtsalyamUrti pUjya AcArya zrI vijayakanakasUrIzvarajI mahArAja vi.saM. 1939, bhAdaravA vada-5nA puNya divase palAMsavA (kaccha-vAgaDa)mAM eka jyota pragaTI, jenA prakAzathI samasta vAgaDa pradeza prakAzita thaI UThyo. e jyoti 'kanakasUrijI mahArAja tarIke prakhyAta thaI. mAtA : navalabahena, pitA : nAnacaMdabhAI, gRhasthI nAmaH kAnajIbhAI hatuM. nAnapaNathI ja vairAgya-vAsita A AtmA virAgInI sAthe buddhizALI paNa hatA. emanI utkaTa buddhine joIne palAMsavAnA ThAkora temane berisTara banAvavA iMglenDa mokalavA taiyAra thayA, paNa je dharmanAyaka banavAnA hoya temane berisTara Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 485 h , thavuM kema game? kAnajIbhAIe spaSTa nA kahI. sAdhvIratna zrI ANaMdazrIjI ma.sA.nA satata samAgame emanA haiyAmAM vairAgya dina-dina pallavita thavA lAgyo ane eka divase e ja sAdhvIjInA zrImukhe pAlitANA mukAme AjIvana brahmacaryavrata svIkAryuM. tyAre temanI uMmara mAtra 19 varSanI hatI. yauvananI UgatI uSAe kevo aNanama aneE zItalanAtha pavitra saMkalpa! derAsara 23 varSanI vaye vi.saM. 1962mAM (mAga. su.15), bhImAsara (kaccha-vAgaDa) mukAme pUjya zrI jItavijayajI dAdA (kaccha) pAse dIkSA svIkArI. pU. munizrI hIravijayajI ma. (temanA ja saMsArI kAkA)nA ziSya pU. kIrtivijayajI tarIke prakhyAta thayA. kaccha-vAgaDa Aje natamastaka che. vaDI dIkSAmAM pU. kanakavijayajI ane AgaLa jatAM pU. kanakasUrijI tarIke prasiddha thayA. saujanya : adhyAtmayogI A. zrI vijaya kalApUrNasUrijI ma.nA ziSyaratna pU. paMnyAsazrI pUrNacaMdravijayajI ma.sA.nA ziSyaratna vi.saM. 1975mAM saMghasthavira pUjya AcArya zrI pa.pU. munirAjazrI pUrNarakSitavijayajI ma.sA.nA varSItapanI siddhisarijIe temane paMnyAsa padavI ane saM. 1989 anamodanArthe zrI adhyAtmadhArA parivAra taraphathI vaizAkha sudI-3 amadAvAdamAM AcArya-padathI vibhUSita karyA. tA. 27-4-2009 kaTArIA tIrtha vi.saM. 1979mAM jItavijayajI ane saM. 1986mAM tapomUrti pUjya AcArya haravijayajI ma.nA svargavAsa pachI vAgaDa-samudAyanA teo zrI vijayadevendrasUrIzvarajI mahArAja karNadhAra banyA. potAnI saMyama-suvAsa dvArA samasta jagyAe AdaraprApta ajAtazatru banyA. vAgaDa pradezanA ozavALa jaina bhAIono temanuM aSTa pravacana mAtAnA pAlanathI sabhara evuM uddhAra karavA mATe kacchanI jIvana hatuM ke je joIne ja jIvo pAmI jAya. emanAM madhura pavitra dharatI para koI vacanamAM evI tAkAta hatI ke jene kadI utthApavAnuM mana na devAtmAnuM avataraNa thayuM. thAya. emanI pAse janArane, caraNa-sparza karanArane anahada dharatInA lokoe paNa jeone zAntino anubhava thato. game tevA ukaLATavALo mANasa devendrasUrIzvarajI mahArAjA emanI hAjarImAM zAnta, prazAnta banI jato. A temanI tarIke pichANyA te pUjaya upazama guNanI anupama siddhi hatI. AcAryazrIno janma vi. saM. vi.saM. 2012mAM kacchamAM jyAre dharatIkaMpano AMcako 1948, phA.va. 12nA divase lAgyo tyAre pUjyazrI bhacAu mukAme hatA. dharatI dhaNadhaNI lAkaDI (kaccha-vAgaDa)nI puNyadharA upara thayelo hato. UThI, paNa pUjyazrInA prabhAvathI bhacAu-killAmAM raheluM eka mAtA : mULIbahena, pitA : lIlAdharabhAI, gRhasthI paNa makAna paDyuM nahIM ke koI maryuM nahIM. jyAM pUjayazrI hatA nAma : gopALabhAI hatuM. bALa gopALa pUjyazrI jItavijayajI te upAzraya navo ja banelo hato ne chata para pAMca hajAra maNa mahArAja AdinA saMparkathI tathA pUrva janmanA prabaLa saMskArathI paththara hatA, chatAM eka kAMkarI paNa nIce paDI nahIM. AvI vairAgya-vAsita thayA. mahesANAnI pAThazALAmAM abhyAsa pracaMDa sukSma zaktinA svAmI pUjya AcAryazrI vi.saM. 2019, karavAthI e vairAgya atyaMta puSTa thayo. dIkSA mATe makkama zrAvaNa vada 4nA bhacAu mukAme paMcasUtranuM zravaNa karatAM karatAM nirdhAra karyo paNa ekanA eka putra gopALa para mAtA anaMtanI yAtrAe UpaDI gayA. pUjyazrInA anahada upakArothI mULIbahenane apAra sneha hato. e kemeya rajA ApavA taiyAra Jain Education Intemational Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 talIyA derAsarajI, talIyA (kaccha) na thayAM, paNa gopALabhAI paNa kyAM ochA hatA? game tema thaI jAya paNa A jiMdagImAM dIkSA to levI ja levI. emanA aMtarAtmAno A dRDha saMkalpa hato, paNa mAne tarachoDIne te dIkSA levA mAMgatA na hatA. AthI mAtAnI sammetazikhara AdinI tIrthayAtrA karavAnI bhAvanA hatI te pUrNa karAvI. mAtAnI anumatinI rAha jovAthI 36 varSanI uMmara thaI gaI. tyAM sudhI temaNe AdhoI, manapharA, sAmakhiyArI Adi sthaLe pAThazALAo calAvI jaina ozavALa bhAIomAM dharmanA saMskAro ropyA. Aje paNa ozavALa bhAIo temanA pratye atyaMta kRtajJa che. eka divasa AdhoI mukAme koI bAInuM maheNuM sAMbhaLI dIkSA mATe kUdI paDyA. vi.saM. 1983mAM lAkaDIA mukAme dIkSA svIkArI pU. kanakasUrijI ma.sA.nA ziSya thayA. nAma paDyuM : muni zrI dIpavijayajI. vi.saM. 2004mAM pUjya gurudeve yogyatA joI paMnyAsa padathI vibhUSita karyAM. pUjya kanakasUrijI ma.sA.nA svargavAsa pachI vi.saM. 2020mAM (vai.su. 11) kaTArIA mukAme AcAryapadathI alaMkRta thayA ne vAgaDa samudAyanA nAyaka banyA. pUjya AcAryazrI tIvra smaraNazakti, bulaMda ane madhura avAja tathA apUrva vyAkhyAnazaktinA svAmI hatA. temanAM vyAkhyAno tathA temanA madhura kaMThethI sajjhAyo vagere sAMbhaLavAM vizva ajAyabI : te jIvanano lahAvo gaNAto. emanAM vyAkhyAno sAMbhaLavA vidyAzALA (amadAvAda)no hola khIcokhIca bharAI jato. vi.saM. 2026mAM navasArI mukAme pUjyazrIne phrekcara thatAM tathA vRddhAvasthA thaI jatAM hAlavA-cAlavAnuM baMdha thaI gayuM. zarIra vyAdhigrasta thayuM paNa mana samAdhimasta ja hatuM. vi.saM. 2029mAM pU. kalApUrNavijayajI ma.sA.ne AcAryapadavI ApI uttarAdhikArI jAhera karyA. eja varSe AdhoI mukAme caitra suda 14nA divase upavAsanA paccakkhANa pUrvaka sAMje 500 vAge kALadharma pAmyA. emanA javAthI kharekhara jaina saMghane mahAna zAsanaprabhAvaka eka AtmAnI khoTa paDI. saujanya : adhyAtmayogI A.zrI kalApUrNasUrijI ma.nA ziSya A. kalAprabhasUrijIma.nA AjJAvarti pU.sA.zrI viratiyazAzrIjI ma.nA 25mA saMyamaparyAya tathA pU.sA.zrI vinayamAlAzrIjInA saMyamajIvananI anumodanArthe pU. munizrI pUrNarakSitavijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrImatI lakSmIbahena amarazI bhAramala kArIA-AdhoI (kaccha-vAgaDa) taraphathI jyotirvettA pUjya munirAjazrI kaMcanavijayajI [pU. kalApUrNasUrijInA gurudeva] lodI (rAja.)mAM janmelA lakSmIcaMdabhAI vyavasAyArthe madrAsa gayA. tyAM vairAgya jAgatAM dIkSA mATeno dRDha saMkalpa karyo. sadgurunI zodha mATe pAlitANA rahyA. aneka sUribhagavaMtonA paricaya pachI temaNe kacchavAgaDadezoddhAraka pU. kanakasUrijIne sadguru tarIke svIkAryA. prathama potAnI sALI tathA patnIne dIkSA apAvI. pachI pote dIkSA lIdhI. dIkSA pachI temanuM nAma paDyuM : munizrI kaMcanavijayajI. atyaMta phakkaDa A munizrI jyotiSa zAstramAM pAraMgata hatA tathA suMdara pravacanakaLA paNa temane varelI hatI. vi.saM. 2028mAM emane jaNAI AvyuM ke have mAruM AyuSya alpa che. eTale temaNe covihAra 16 upavAsanA paccakkhANa laI lIdhAM. 11mA upavAse kA.va. 2 nA bhacAu (kaccha) mukAme samAdhipUrvaka svarge sidhAvyA. e niHspRha mahAtmAne hArdika vaMdana! pU.paM.zrI pUrNacaMdravijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrAvakabhaktonA saujanyathI Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa kaccha-vAgaDa samudAyanA netRtvane saphaLa ane ujjvaLa battAvanAra, kaccha ane banAsakAMThAdi pradezomAM abhUtapUrva zAsanaprabhAvanA pravartAvanAra, vAtsalyamUrti, karuNAmUrti pU. A. zrI vijayakalApUrNasUrijI ma. rAjasthAnamAM dharmatIrtha jevo mahimA dharAvatuM phalodI nagara teozrInI janmabhUmi. pitAnuM nAma pAbudAnajI, mAtAnuM nAma khamAbahena. saM. 1980nA vaizAkha suda bIjanA divase emano janma thayo. nAma rAkhyuM akSayarAjajI. jANe AtmAnA akSaya sukha mATe A nAma hoya evo ujjvaLa saMketa emAM samAyo hato ! akSayarAja gharasaMsAramAM rahyA hatA ane sAmAnyajananI jema lagna paNa karyAM hatAM, eTale kuTuMbane nibhAvavAnI javAbadArImAM emane potAnA pitAjIne sahakAra paNa Apavo paDyo haze, paraMtu emanA jIvananI badalAyelI kAryadizA parathI kaMIka evuM tAraNa nIkaLI zake ke, emano jIva moha-mAyA-mamatAmAM rAcanAro ke vaibhava-vilAsa, sukhopabhoga ke samRddhimAM khUMpI janAro nahIM hoya, paNa emanA hRdayane to tapa-tyAga-vairAgyano mArga ja pasaMda haze ane tethI ja emanuM aMtara saMyamanI sAdhanA pratyenA raMgathI raMgAyeluM haze ane tethI ja saMsAramAM rahyA chatAM alipta jevuM jaLakamaLavat jIvana jIvatA haze. AvA uttama jIvane saMsAranI asAratAno khyAla jarA sarakhA saMtasamAgamathI, dharmanI vANInA zravaNathI ke dharmanA adhyayanathI ke saMsArIone veThavAM paDatAM duHkhonAM darzanathI paNa AvI jatAM vAra lAgatI nathI. akSayarAjanA jIvanamAM paNa kaMIka evuM ja banyuM. akSayarAjano saMsArI jIva tyAganA mArge vairAgyane vibhUSita karatAM dhavala vastrothI zobhI UThyo, paNa AvuM ucca koTinuM Atmahita sAdhavAmAM teozrIe kevaLa potAnA ja kalyANathI saMtoSa na mAnatAM zAMta, hitakArI ane vivekabharI samajutIthI Jain Education Intemational 487 kAma laIne potAnA pUrA parivArane-dharmapatnI tathA baMne bALakumAra putrone sAthe laI tyAgamArgano svIkAra karyo, eTale A rIte, potAnA AkhA parivArane bhavasAgarane tarI javAnA divya vahANa samA bhagavAna tIrthaMkara prarUpita dharmanAM caraNe, AnaMda ane ullAsapUrvaka samarpita karI dIdho. A ghaTanA banI te prasaMge yogAnuyoga paNa kevo AvakAradAyaka banyo! saMyamanA mArganA puNyapravAsI banelA akSayarAjajInuM gurupada, mULa emanA vatananA ja eka sapUta sAdhupuMgava tema ja kaccha vAgaDadezoddhAraka pUjya AcArya zrI vijayakanaka-sUrIzvarajI mahArAjanA AtmalakSI ziSyaratna pU. munirAja zrI kaMcanavijayajI mahArAje prApta karyuM. zrI akSayarAjajIno dIkSAmahotsava emanA vatana lodI zaheramAM dhAmadhUmathI saM. 2012nA vaizAkha suda 10nA, paramAtmA zrI mahAvIraprabhunA kevaLajJAna kalyANakanA parvanA dine UjavAyo hato. teozrInuM nAma muni zrI kalApUrNavijayajI rAkhavAmAM AvyuM, jANe ke AtmasAdhanAnI kaLAne paripUrNa rUpe prApta karanArA parama dharmapuruSArthamAM saMlagna rahevAno ja emano bhAgyayoga na hoya! ane e nUtana munirAja zrI kalApUrNavijayajI mahArAjanAM pagale pagale tyAgamArge prayANa karatA be suputronAM nAma muni zrI kalAprabhavijayajI ane munizrI kalpataruvijayajI rAkhavAmAM AvyAM. hAla pU. A. zrI kalAprabhasUri tathA pU. paM. zrI kalpataruvijayajI ma. A baMne jJAnacAritranI niSThAbharI ArAdhanA dvArA potAnI saMyamayAtrAmAM AgaLa vadhI rahyA che. pUjya zrI kalApUrNavijayajI munivara mATe to A avasara bhUkhyAne bhAvatAM bhojana maLI jAya evo hato. eTale emAM leza paNa kSati AvavA na pAme ke eka kSaNa jeTalo samaya paNa AtmatattvanA ahitakAra ari samAna ALasamAM eLe na javA pAme e rIte teo satata apramattabhAve potAnA saMyamI jIvanane ujvaLa banAvavA mana-vacana-kAyAnI ekAgratAthI kAryarata banI gayA. A kAryamAM zAstrAbhyAsa, nAnImoTI tapasyAo ane ziSyone adhyApana karAvavA jevI pravRtti uparAMta dhyAnayoga ane IzvarapraNidhAnano paNa samAveza thAya che. emanI dhyAnayoga mATenI pravRtti jotAM ema ja lAge ke jainasAdhanAmAMthI ThIka ThIka pramANamAM vIsarAI gayelA dhyAnanA mArgane punaH cAlu karavA teozrI jAtaanubhava ane svayaMprayoga dvArA, bahu ja AvakArapAtra prayatno karyA. jyAre teozrI Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 tIrthaMkara paramAtmAnI pratimA sAme IzvarapraNidhAnamAM UtarI jatA, tyAre to ArAma, AhAra ane sthaLakALanA bhedane vIsarI gayA hoya evuM bhavya ane preraka dRzya jovA maLatuM che! AhAra levAnI vRtti upara tathA svAda upara pUjyazrIe herata pamADe evo kAbU meLavyo che. AthI teozrInI zramaNadharmanI sAdhanA vagere caritArtha ane prabhAvazAlI banI che ema kahevuM joIe. A saMtapuruSane saM. 2025nA mahA sudI 13 nA roja phalodI zaheramAM mahAmahotsavapUrvaka paMnyAsapadathI vibhUSita karavAmAM AvyA ane . 2029nA mAgazara sudi 3nA divase kacchanA suprasiddha prAcIna tIrtha bhadrezvaranI pUNyabhUmimAM AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. A prasaMge Ayojita jainasaMghano vizALa meLo ane e mahotsava sadA mATe yAdagAra banI gayA! pote AcArya na hatA tyAre paNa zrI saMghanI dharmabhAvanAne TakAvI rAkhavAnI ane vadhAravAnI javAbadArImAM ane vadhAravAnI javAbadArImAM A munivara kyAreya pAchA paDyA na hatA, eTale AcArya banIne saMghanAyaka tarIkenA mahAna javAbadArIvALA pade pratiSThita thayA pachI to emanI A pravRttimAM anekagaNo vadhAro thavA pAmyo. vAgaDa samudAyanA Azare 450 sAdhu-sAdhvIjIonA zirachatra tarIke rahIne teozrIe sarvanI saMyamayAtrA sArI rIte AgaLa vadhArI. pUjyazrInA zubha haste ghaNA puNyAtmAonI dIkSAo vizva ajAyabI : thaI che. pUjyazrInA nikaTavartI zramaNa sa preraka nizrAmAM aneka pratiSThAo, upadhAno ane ujamaNAM thayAM che. tema ja cha'rI pALatA nAnA-moTA saMkhyAbaMdha saMgho nIkaLyA che. teozrIe mALavA, rAjasthAna, mahArASTra, tamilanADu, chattIsagaDha, saurASTra ane gujarAtanI dharmabhAvanAnI abhivRddhi karavA dUra dUra sudhI vihAra ane comAsAM karavA chatAM kaccha, ane khAsa karIne vAgaDa pradezanA zrIsaMghonI jarAye upekSA na thAya enI satata ciMtA ane kALajI rAkhI che. pUjayazrIno svargavAsa rAjasthAnanA kezavaNA mukAme vi.saM. 2058 mahAsuda-8nA thayo tathA agni-saMskAra zaMkhezvaratIrthamAM mahA suda-6nA thayo. zaMkhezvara tIrthamAM Aje pUjyazrInI smRtimAM suvizALa gurumaMdira UbhuM thayeluM che. pUjyazrInuM preraka jIvana jANavA IT kalApUrNa smRtigraMtha (be bhAga) vAMcavA jevA che tathA pUjayazrInI vANI jANavA "kahe kalApUrNasUri' (bhAga-4) granyo vAMcavA jevA che. saujanya : adhyAtmayogI A.zrI vijaya kalApUrNasUrijI ma.nA ziSyaratna pU. paMnyAsazrI pUrNacaMdravijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pU. munirAjazrI pUrNarakSitavijayajI ma.sA.nA varSItapanI anumodanArthe pU.sA.zrI vinayamAlAzrIjI ma.sA. tathA pU.sA.zrI viratiyazAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI zrI adhyAtmadhArA parivAra taraphathI LuuuuuuuN zramaNa pahazabe lAkha-lAkha vaMdad...vaMDaLa - zeTha divALIbena devacaMda, jetapura - saMghavI rasIlAbena talAla-jUnAgaDha - zeTha parivA-jetapura zAha sudhAbena zailezakumAra-porabaMdara zaH zeTha jayAjhuMvarabena jeThAlAla-moTI pAnelI - zAha DoDIlAbena dhanavaMtarAya-jetapura - bhImANI caMcaLabena ratIlAla-cittala Aliya OlionNa * mahetA harakuMvarabena hoviMdAsa-amarelI 40 voza mAnakuMvarabena talakacaMdanDalakattA, * zAha bharatAya nItIlAla-ADolA << mahetA caMpAbena prabhAsa-eDIsaababA * zeTha naMbabhA parivA-muMbaI kara mahetA vasaMtabena rammaNalAla-muMbaI * zeTha hemaDumAra naMdalAla-muMbaI * vosa nalInakumAra talakacaMdanDalaDatA * zAha Indubena nItIlAla-ADolA kaH mahetA uSAbena ramezaDumAra-DalaDadi kara mahetA vasaMtaraya hoMviMchAsa-amarelI ezI vijyAbena punamacaM-UnA - mahetA mukezakumAra prabhAsa-eDIsaebabA * zAha puSpAbena cimanalAla-pUnA Jain Education Intemational Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 489 (1) zramaNa zaMghaLI prabuddha pratibhAo bhAratIya saMskRtinI viziSTa paraMparAmAM jene zramaNa saMskRtie je mahAna yogadAna ApyuM che tenAthI samasta mAnavajAta niraMtara bAhya ane atyaMtara dRSTie samRddha thatI rahI che. jaina zAsananA manohara udyAnamAM aneka zramaNa-puSpo khIlyAM, pAMgaryA ane jagatane vItarAganA rUDA mArgarUpI sugaMdhathI maghamaghIta karI gayA. pUrve pU. hemacaMdrAcAryajIe ke pU. upA. yazovijayajIe aneka graMtharatnonI jema racanA karI tema bhakti, sAdhanA ane stotra-stavanAdi sAhityamAM pU. zrI labdhisUrIzvarajI mahArAjazrIe ane pU. darzanavijayajI tripuTI mahArAje karelI aitihAsika saMzodhanAtmaka kRtionI racanA karI je Aje paNa khyAti dharAve che. zramaNa paraMparAmAM tapAgaccha, vimalagaccha, acalagaccha, pArthacaMdragaccha ane tristutika samudAyanI aneka saMtapratibhAoe paNa zAsanaprabhAvanAnI aneka pravRttio prakAzapuMja relAvyo che e saune lAkha lAkha vaMdanAo. - saMpAdaka dharmadhuraMdhara, jinAgamarahasyavedI pU.A.zrI vijayaharSasUrIzvarajI ma.sA. marabhUmi mAravADanA jAlora jillAmAM thAvalA' nAmanuM gAma AveluM che. kahevAya che ke thAvalA koI prAcIna dharmanagarI haze! Aje paNa tyAM khodakAmathI jainamaMdironA avazeSo maLI Ave che. A dharmabhUmimAM osavAla vaMzabhUSaNa dharmaniSTha acalAjI nAmanA suzrAvaka rahetA hatA. emane zIlavatI ane saguNAnurAgI bhUrIbAI nAme dharmapremI patnI hatI. daMpatInuM jIvana sAduM, saMtoSI ane dharmaparAyaNa hatuM. A daMpatIne saM. 1941nA phAgaNa suda paMcamIe eka putraratna prApta thayuM. cAra putro ane be putrIomAM A daMpatIne A putra atyaMta priya hato. nAma hatuM hukamAjI. hukamAjInI dasa varSanI vaye pitAnuM chatra UThI gayuM. bhAIo dhaMdhArthe ratnAgiri (mahArASTra) vasyA hatA. hukamAjIne paNa tyAM rahevAnuM thayuM, paraMtu temanuM dhyAna dhaMdhAmAM lAgavAne badale vairAgya tarapha vadhu DhaLatuM hatuM. emAM temanA paDozI DAhyAbhAI ane temanA mitra vADIlAla anerA bhaktibhAvapUrvaka stavano-sakjhAyo gAtA. e sAMbhaLIne hukamAjIno vairAgyabhAva balavattara banato jato hato, paraMtu mAtA ane bhAIbhAIonA vahAlA hukamAjIne saMyama mATe sahajapaNe anujJA maLe evI zakyatA na hatI. tema chatAM, hukamAjI DAhyAbhAI ane vADIbhAInA saMgamAM japa-tapa ane pUjanAdinA utsavomAM avAranavAra jatA hatA. kALakrame A baMne mitronI dIkSA thaI ane hukamAjI paNa pUjya gurudevo sAthe sAthe vihAra karatA rahyA. aMte saM. 1958nA phAgaNa suda 6ne zubha dine gurumahArAja AcAryazrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA varad haste dAhoda mukAme hukamAjIne dIkSA ApavAmAM AvI ane hukamAjI harSavijayajI munizrI nAme ghoSita thayA. A samAcAra maLatAM ja gharanA sarva Atmajanoe khUba ja prayatno karyA, paraMtu janmojanamanA vairAgI muni avicaLa rahyA. dIkSA grahaNa karIne munizrI harSavijayajI mahArAje potAnuM lakSa svAdhyAya-tapa vadhAravAmAM ja ApyuM. gurumahArAja pAsethI paMca pratikramaNa, pAkSikasUtra, jIvavicAra, navatattva, daMDaka, ladhusaMghayaNI Adi graMthono abhyAsa karIne potAnI buddhiprabhA ane jJAnapipAsAno paricaya Apyo. pUjyazrIne saM. 1970mAM mAgasara suda 13nA divase gaNipada ane mAgasara suda 15nA divase paMnyAsapadathI zobhAvavAmAM AvyA. A prasaMge rAdhanapura mukAme utsavo UjavAyA. satata vihAra dvArA sAdhanA-ArAdhanAno pracAra-prasAra karatA A munivarane phalodhi mukAme saM. 1988nA jeTha suda 6ne divase AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. potAnA 58 varSanA sudIrdha dIkSAparyAyamAM pUjyazrIe samagra bhAratavarSamAM vihAra karIne bhinna bhinna sthaLoe cAturmAsa karyA jemAM pAlitANA, amadAvAda, UMjhA, surata, rAdhanapura jevAM gujarAtanAM zahero che; to ujjaina, thAvalA, iMdora, muMbaI, pUnA, takhatagaDha, guDAbAlotarA, zivagaMja, sAdaDI jevAM gujarAta bahAranAM dUra Jain Education Intemational Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 vizva ajAyabI. : dUranAM zahero paNa che. A sthaLoe upadhAna, ujamaNAM, zrImad vijayaharSasUrIzvarajI mahArAjano samAgama thayo-jANe pratiSThA-aMjanazalAkAdinA mahotsava UjavIne dharmadhvajA anaMta bhavonA upakArI na hoya, jANe bhavobhavanA sAthI na unnata rAkhI. pariNAmasvarUpa, pUjyazrIno ziSya-praziSya- hoya, tema teozrInA darzanathI haiyuM harSavibhora banyuM! samudAya dinapratidina vistarato ja rahyo. saM. 2016nA poSa bAlyakALano vairAgya vegavaMta banyo. saMsAranI asAratA suda 8nI rAtrinA 12-00 vAgyA pachI svargArohaNa karyuM tyAre darzAvI, vaDIlo pAse haiyAnA bhAvo pragaTa karyA. mohAdhIna pU. AcAryazrIno vizALa ziSya-samudAya A mRtyulokamAM kuTuMbIo pAsethI dIkSAnI anumati na maLI, to bhoyaNI tIrtha jIvone dhamarohaNa prati dorI rahyo hato. A ziSyaratnomAM pU. pAsenA ghelaDA gAmanI najIkanA jaMgalamAM potAnI jAte ja A. zrI vijayamahendrasUrIzvarajI mahArAja, AcAryazrI sAdhuveza paridhAna karI, saM. 1973nA phAgaNa vada 6ne divase, vijayakalyANasUrIzvarajI mahArAja, paM. zrI maMgaLavijayajI 22 varSanI bharayuvAnImAM, aNagAra banI zAsananA sAcA gaNi, munizrI sumativijayajI ane anya mukhya che. A sarvanA zaNagAra banyA. ziSyo ane praziSyonI yAdI to khUba vistRta bane tema che. zAsanane zobhAvatA, aMtarane ajavALatA, AvA dharmadhuraMdhara, jinAgamarahasyavedI, suvihita nAmadheya pU. sakalAgamarahasyavedI pa.pU. AcAryadeva zrI vijayaharSasUrIzvarajI AcAryazrI vijayaharSasUrIzvarajI mahArAjano jaya ho! mahArAja pAse vidhipUrvaka pravrayA svIkArI, teozrInA saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa-pAlItANA. ziSyaratna munirAja zrI maMgalavijayajI mahArAja tarIke ghoSita thayA. saMvegI upAzraye prathama cAturmAsa karyuM ane raivatAdi cAritracUDAmaNi, samartha zAstravettA, khAkhI mahAtmA' tIrthoddhAraka, AgamajJAtA, saMyamatrAtA pa.pU. AcAryadeveza pU. A.zrI vijayamaMgaLaprabhasUrIzvarajI ma. zrImad vijayanItisUrIzvarajI mahArAja dAdAgurudeva pAse zrI eka aNamola motI devagurubhaktivaMta suzrAvaka siddhahema zabdAnuzAsana ladhuvRtti vyAkaraNano abhyAsa karyo. UjamazIbhAI himajIbhAInAM dharmapatnI saMtokabahenanI saMskRta bhASA para prabhutva meLavavA kAvyAnuzAsana Adi aneka ratnakukSie utpanna thayuM. carama zAsanapati trizalAnaMdana zrI graMtho vAMcyA. mahAvIra paramAtmAe sADAbAra varSanI ghora tapazcaryAnuM pUjyazrIe nAnImoTI asaMkhya pAThazALAo sthApI. sarvotkRSTa phaLa lokAlokaprakAzaka zrI kevaLajJAna prApta karI zreSTha paMDito taiyAra karavA mATe zivagaMjamAM "zrI vardhamAna jaina jagatanA ajJAnatAnAM aMdhArAM ulecyAM. te uttama dine yAne tattva pracAraka vidyAlaya'nI sthApanA karI, jenA phaLasvarUpe vaizAkha suda dazamIe dazavidha yatidharmanuM ArAdhana karavA A aneka AtmAo cAritramArgamAM suMdara sAdhanA sAdhI rahyA che. sRSTimAM avatarI vi.saM. 1951nI sAle mAnavajIvananI jJAna e AtmabodhanuM parama sAdhana che, jenAthI rAgarUpa mahAyAtrAno prAraMbha karyo. ciMtAne cUranAra sAkSAt maNi samAM saMsArano nAza thatAM ja cAritrarUpa phaLanI prApti thAya che. putraratnanI prApti thatAM ja guNane anurUpa "maNilAla' nAma pUjyazrInA cAritranI suvAsa Aje paNa mAravADanI rAkhyuM. lAMbI bhujAo, kALAbhammara vALa, camakatI AMkho mabhUmimAM maghamaghI rahI che. ane mIThuM mIThuM hAsya e nAnakaDA lAlanA bhAvinAM lakSaNo bhAbhara jevA gAmamAM bhagavAnanI jema pUjAyelA chUpyAM chUpAya tema na hatAM. bAlyakALathI ja vairAgyanA raMgomAM pUjyazrIe kharekhara, kamAla karI nAkhI! jagatanA sarva jIvone ramatAM e lAla bAra varSanI nAnI uMmaramAM "adhyAtmakalpadruma' sukha pIrasavAnI sakriya sAdhanA eTale ja cAritranI sAcI jevA graMthonuM vAcana karatAM jANe enAM gUDha rahasyo pAmyA hoya ramaNatAmAM masta banelA A mahApuruSanuM anokhuM jIvana ja ema nAcI UThatA! gujarAtI sAta dhoraNa, eTale ke phAinala AdarzarUpa banatAM, aneka paMtha bhUlelAne paMtha upara lAvIne sAthe be aMgrejI dhoraNano vyAvahArika abhyAsa karI, dhArmika paramArtha karanArA banyA. eka vAra, upAzraye sAmAyika karavA abhyAsa mATe mahesANA rahIne tattvajJAnanA graMthono viziSTa AvanAra zeTha bahAra thaMkavA jatAM, kaThoDo nahIM hovAthI paga abhyAsa karyo. janmabhUmi lIMbaDI zaherane choDIne AkhA kuTuMba sarakatAM, pahele mALethI nIce paDatAM bezuddha thaI gayA. temane sAthe amadAvAda kasuMbAvADamAM vasavATa karyo. tyAM bAjumAM tarata ja hospiTala laI jatA hatA, tyAM pUjyazrI nIce doDI AvelA DahelAnA upAzraye gItArthaziromaNi pa.pU. AcAryadeva Jain Education Intemational Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 491 AvyA, ne potAno rajoharaNa traNa vakhata pheravatAM zeTha beThA tema ja pAMca indriyo pUrNapaNe svAdhIna hatI, te teozrInA thaIne pUjyazrInAM caraNomAM jhUkI paDyA! eka vAra, eka saMyamano ja divya prabhAva hato. pUjyazrIne pAlitANA kSetranuM zeThanA navapariNita putrane sarpa DaMkhatAM pUjyazrIe bhaktAmaranI aneruM AkarSaNa hatuM. amadAvAdanA TrasTIonA AgrahathI amuka gAthA sAta vAra kAnamAM kahetAM jhera UtarI gayuM. pAlitANAthI amadAvAda cAturmAsa mATe padhAryA. kamosamI pUjayazrInI ajoDa cAritrasAdhanAnI bhUrI bhUrI anumodanA varasAdane kAraNe prosTeTa glenDanI vRddhi thavAthI 10 mahinA sudhI Aje paNa temanA jIvanamAM pratyeka gurubhagavaMta mATe anerI takalIpha rahI, paraMtu vilAyatI davAnA sakhata virodhI pUjyazrIe bhakti jagAvI rahyA che! eka vAra, zrI tAraMgAnA cha'rI oparezana na karAvyuM. aSADha suda 9thI tAva zarU thayo. pAlita saMghamAM, zrIsaMgha tAraMgAjI pahoMcatAM, sAmudAyika - pUjyazrInI prabhubhakti avihaDa cAlu ja hatI. caityavaMdana karatAM eka bahenane dIpakapUjA karatAM temanI sADIno saM. 2042nA aSADha suda 11nA divase lohInI UlaTI cheDo bhaDako thayo, tyAM pUjyazrIe dhUpanI rakhyA tenA para thatAM, pUjyazrInI bilakula icchAviruddha, bhaktajanonA bhAvathI nAkhatAM ja agni zamI gayo, e joIne zrIsaMghanA AnaMdano DokTaroe upacAra cAlu karyA. zrI namaskAra mahAmaMtranAM svataH pAra na rahyo! AvA apUrva bhAva jagADanArA prasaMge pUjyazrI jApa karatAM, bhaktajanonI navakAramaMtranI dhUnanA dhvanimAM e vizeSe mauna rahetA. saMyamabaLanA dhArako camatkAra karavAmAM amara AtmA khovAI gayo, jeno guMjArava Aje paNa mAnatA nathI, paraMtu teonI sAhajika pravRttio camatkAra banI bhaktavarganA karNapaTalathI sarakI zakyo nathI. e mahApuruSano jatI hoya che. teonI nAbhimAMthI nIkaLatA, saMyamaniSThAthI janma hato jinabhakti mATe, jIvana hatuM jIvamaitrI mATe ane raNakatA zabdo ghaNI vAra maMtra ke vidyA jevo camatkAra sarjI mRtyu hatuM jaDavirakti mATe. A parIkSAmAM pAsa thavuM te ja jatA hoya che. uparanAM dRSTAMto A vAtanI sAkha pUre che. samAdhi. jene pUjyazrIe sAdhI mRtyune mahotsava banAvyo! khare nAmanA-kAmanA, pravRtti-padavInA sadaMta niHspRhI ja mahApuruSonA guNa gAvA mATe sAkSAt sarasvatImAtA hajAra pUjyazrIe dIrdha saMyamaparyAya pachI, aneka saMghonA ati rUpo dhAraNa kare, to paNa varNavI zakavA samartha nathI. AgrahathI, vaDIlonI gerahAjarIthI javAbadArI AvI paDatAM, saujanya : zrI siddhAcala zaNagAra jaina TrasTa-pAlitANA. dIkSA-upadhAna vageremAM atyaMta anivArya evI paMnyAsapadavI saM. 1992nA vaizAkha suda-10nA zubhadine (janmadine) cauvihAra chaThTha karI siddhAcala girirAjanI 7-7 yAtrA rAdhanapura mukAme svIkArI paraMtu AcAryapadavI mATe to nA ja 400thI vadhu vAra karanAra, bhiSma tapasvI, nikaTa pADatA hatA. pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, mokSagAmI. jinazAsananA javAhara gItArtha pU. A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja Adi pa.pU. gacchAdhipati AcArya zrI aneka padavIdhara gurubhagavaMto tathA samasta rAjasthAnagujarAtanA nAnAmoTA aneka zrIsaMghonA dabANa chatAM arihaMtasiddhasUrIzvarajI ma.sA.nuM jIvana AcAryapada mATe nA pADanAra pUjyazrI kalikAlanA khAkhI eka preraNAdAyI pRSTha mahAtmA' kahevAyA. sAta varSanA satata prayatno pachI vaDIlonI A mahApuruSanA AjJA thatAM, saM. 2030nA mAgazara suda pAMcamane divase virATa vyaktitvane mApavA amadAvAda-rAjanagaramAM trIjA pade-AcAryapade ArUDha thayA. ApaNA mApadaMDo sAva TUMkA aneka upadhAno, ujamaNAM, jinamaMdironAM nirmANo ane paDe..zabdo sAMkaDA jIrNoddhAro, pratiSThAo-aMjanazalAkAo, zrI pAlitANA, bane.....kAraNa ke aneka giranArajI, rANakapurajI, tAraMgAjI, nAkoDAjI Adi aneka adbhuta divya prasaMgothI tIrthonA cha'rI pALatA saMgho-saMghamALA, upAzrayopAThazALAonAM nirmANakAryo vagere aneka zAsananI ajoDa bharapUra pUjyazrInuM jIvana samagra sRSTine eka divya dRSTi abhUta prabhAvanA sAthe aneka jaMgama tIrtho paNa jAgatAM karyA. devA samartha che. temAnAM 92 varSanI uMmare paNa pUjyazrIne cazmAMnA naMbara na hatA. Jain Education Intemational Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 vizva ajAyabI : keTalAka prasaMgonI noMdha ahIM ApI che. sau prathama pUjayazrIno have pUjyazrInAM jIvanaamRtakuMbhamAMthI mitAkSarI paricaya joIe. amRtabiMdunuM Acamana karIzuM. saMsArI nAma : guNazIbhAI mAtra daza varSanI uMmaramAM potAnA kaMdArAmAMthI mAtA : mINAbahena pUjyazrIe AdhoI gAmanA jinAlayamAM mULanAyaka zrI pitA : mULajIbhAI vAsupUjya svAmIjInuM chatra banAveluM. A bAlavayamAM prabhanA caraNe potAnuM yatkiMcita nyochAvara karavuM eka pUjyazrInAM mULa vatana : AdhoI (kaccha) aMtaranA ujAsanuM paheluM kiraNa hatuM. janmadina : zrAvaNa suda-5, vIra saM. 2450, AdhoI, vi.saM. 1980 te vakhate pUjya gurudevazrInI mAtra 18 varSanI vaya hatI. jyAre te mahesANA pAThazALAmAM jJAnAmRtanuM pAna karavA dIkSA : phAgaNa suda-5, vIra saM. 2469, pAlitANA, vi.saM. padhArelA. ekAeka eka divasa azAtA vedanIya karmano bhayaMkara - 1999 udaya thayo tenA pariNAme rAjaroga kSayathI pUjyazrInuM zarIra dIkSAdAtA : A.vi. zrI maMgalaprabhasUrijI ma.sA. gherAI gayuM. parivArajanoe upacAra cAlu karyA. paNa AjathI guru : A.vi. zrI maMgalaprabhasUrijI 66 varSa pahelAno kSayaroga asAdhya koTIno gaNAto. kSayaroganI vaDI dIkSA : vaizAkha suda-5, vIra saM. 2469, pAlitANA, koI davA ke upacAra zakya na hatA. bhUja, morabI, bhAvanagara vi.saM. 1999 jyAM jyAM hospiTala hatI tyAM batAvyuM. pariNAma zUnya. chelle paMnyAsa pada : mAgazara suda-6, vIra saM. 2496, amadAvAda, DokTaroe hAtha khaMkheryA. amArAthI kAMI thaI zake tema nathI. vi.saM. 2026 A svara DaoNkTarono hato. A roga mATe kAMI upacAra nathI, basa have to bhagavAnanuM nAma japo. jeTalA divasa nikaLe te AcAryapada : vaizAkha suda-11, vIra saM. 2501, amadAvAda, vi.saM. 2031 tamAruM puNya' jo ke hAlata paNa evI bhayaMkara hatI. kSayarogathI AkhuM zarIra kSINa thaI gayuM hatuM. dina-rAta dama ane khAMsI gacchAdhipati pada : mAgasara suda-6, vIra saM. 2513, e pIcho pakaDyo hato. te sAthe ja tAva-kapha-azakti1 khivAnTi (rAja.) vi.saM. 2043 cittavibhrama-mRcchA A to sAthe hatuM ja. kaI kSaNe prANa paMkheruM kALadharma : vaizAkha suda-8, vIra saM. 2535, vi.saM. 2065 UDI jAya te kaMI kahevAya nahIM. ema kahI koDiyAmAM tela khuTI samudAya : giranAra, cittoDagaDha, kuMbhArIyA, prabhAsapATaNa Adi gayuM hatuM.' mAtravAramAM rahela ghIthI ja dIpa jalI rahyo hato. aneka tIrthoddhAraka, mahAnaciMtaka paMDitavarya prabhudAsa A ja rIte ghaDIo vitatI hatI. becaradAsa pArekhanA jIvanazilpI, 5.pU. AcArya zrI eka dina pathArImAM paDelA guNazIe gherA vivAdathI vijaya nItisUrIzvarajI ma.sA.nA gacchAdhipati. vyApta hRdaye vicAryuM zuM anamola manuSya janma AnA mATe ja paTTa paraMparA : bhagavAna mahAvIranI pamI pATe jagadguru prApta thayelo. pAThazALAmAM hatA tyAre kevI kevI ucca hIrasUrIzvarajI ane te pachI anukrame bhAvanAo bhAvelI. kharekhara bhAgyahIna vyaktinI bhAvanAo 60-A. senasUrijI, 61-A. devasUrijI, 62- manamAM utpanna thAya che ane manamAMja samApta thAya che. A A. siMhasUrijI, 63-5. satyavi. (kriyoddhArA), 64- jIvana puSya to prabhunA zAsanane samarpita karavAnuM hatuM ane paM. kapUravi, 65-paM. kSamA vi., 66-paM. jinavi., 67- yamarAja e pahelA ja zuM chInavI leze? girirAjanI chaThTha karIne paM. uttama vi., 68-paM. padmavi., 69-5. rUpavi, 70- sAta-sAta yAtrA karavAnuM svapna..trIjA bhave mokSa javAnI paM. amI vi. 71-paM. saubhAgya vi., 72-paM. ratana pratijJA...zrI namaskAra mahAmaMtranA 80 karoDanA vi., 73-5. bhAva vi., 74-A. nItisUrijI, 75- jApa..paNa...A badhu kyAM vilina thaI gayuM. hAya kALa...te A. harSasUrijI, 76-A. maMgalaprabhasUrijI, 77. A. Aja mAro aNamola khajAno lUMTI lIdho. aMtaranA aramAno arihaMtasiddhasUrijI. havAmAM uDAvI dIdhA.kAza...haju jo zakya bane saMyama Jain Education Intemational Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa svAkAravAnuM....haju jo zakya hoya zatruMjaya girirAjanI yAtrA karavAnuM...haju jo zakya bane cauvihAra chaThTha karI zatruMjayanI 7 yAtrA karI saMsArane simita karavAnuM...paNa....nA...nA...kaMIka to karavuM ja joIe. zuM A rIte ja mRtyunA mukhamAM cAlyuM javAnuM. pAThazALAmAM gurujIe zIkhavADeluM AtmA anaMta zaktino svAmI che. te zaktine pragaTa karI manuSya dhAre te karI zake...to zuM A zakti pragaTa karavA huM sakSama nathI? je thavuM hoya te te thAya ane vaLatA ja divase parivArane sahaja paNa gaMdha Ave rIte gharano tyAga karIne guNazI nIkaLyo. gADAmAM...moTaramAM...AgaboTamAM.... sTImbaramAM....chelle AkAzamAM besIne mahAmuzkelIe pAlitANA pahoMcyo paNa kharI muzkelI to have zarU thaI. A jIvita kaMkArane (to paNa koNa rAkhe rahevA mATenI to vAta ja zuM? chevaTe eka upAzrayamAM pahoMcyo....mahAtmAne vaMdana karyA ane saMyama pradAna mATe vinaMtI karI. paNa A sthitimAM saMyama koNa Ape. bIjA divase savAre saMyamanA sempala svarUpa poSaha grahaNa karyo. paNa ma.sA.e spaSTa manAI karI ahIM tamAre posaha levo nahIM ane A upAzrayamAM rahevuM nahIM". vAta sAcI ja hatI. koIka ajANyo vyakti A rIte gharathI bhAgIne Ave ane akasmAta svadhAma pahoMcI jAya to javAbadArI konI? vaLI A mahAroganI havA paNa koIne lAgI jAya to te paNa rogathI gherAI jAya tevI pUrepUrI saMbhAvanA hatI. vAstavikatAno svIkAra karavo ja rahyo. guNazIe te ja poSaha grahaNa karyo ane upAzrayanI bahAra sthAna grahaNa karyuM. guru ma.sA.ne vinaMtI karI pUjya huM taLeTI jAuM chuM AzIrvAda Apo. guru ma.e sazaMka AzIrvAda to ApyA paNa manamAM vicAryuM A mAro aMtima AzIrvAda to nahIM hoya ne? e guNazI khuzAla bhavanathI taLeTI tarapha cAlyo. o karmarAja! sAvadhAna! sAvadhAna! Aja tArI sAthe Takkara lenAra mahAmAnava aDaga Daga bharI rahyo che. joIe vijaya kono thAya che. eka tarapha karma che ane bIjI tarapha atuTa zraddhAthI paripUrNa hRdaya che. guNazI to AdIzvara dAdAnuM...zatruMjaya mahAtIrthanuM ane namaskAra mahAmaMtranuM zaraNa svIkArI AgaLa vadhI rahyo che. kyAreka zvAsa caDhI jAya che, kyAreka dama dama toDI nAMkheche, kyAre khAMsI mAjhA mUke che...tAva mahArAje paNa guNazInA zarIra para kabajo jamAvyo che. banne paga haDatAla para utaravAnI kozIzamAM che. AkhuM zarIra A atyAcAra para baMDa pokArI rahyuM che. to paNa lathaDAtA page athaDAto-Thokaro khAto jematema eka-savAkalAke taLeTI Jain Education Intemational 493 pahoMcyo ane mUrchita thaI DhaLI paDyo. tyAM to hAhAkAra macI gayo. mRtyu eka kadama AgaLa hatuM. thoDIvAra svastha thatA potAne girirAjanI godamAM che ema anubhava karyo. have jo mRtyu Ave to A kSaNe ja svIkAravA te taiyAra hato. evI dhanyapaLo bhAgyamAM kyAMthI paNa vidhine to kaMI juduM ja karavuM hatuM. guNasIe bAbunA derAsara javA paga upADyA have kaMI pAchuM javAya evuM to hatuM nahIM. mRtyu ghaMTanA TaMkAra vadhAre gherA banatA hatA. atyaMta behAladazAmAM lagabhaga aDadhA kalAke guNazI pahoMce che bAbunA maMdire tyAM ja yamadUtanA hAthanA sparza samAna mUrchAthI paDI jAya che eka tarapha moMmAMthI phINa nIkaLe che banne AMkho pahoLI thaI gaI. mRtyunA samAcAra comera prasarI gayA. pujArIo ane mANaso bhegA thayA sau paraspara pUchavA lAgyA bhAI! koNa che A? zuM thayuM? jeTalA moM eTalI vAta thavA lAgI. saunA Azcarya vacce guNazIe AMkha kholI, thoDI svasthatA AvI loko vikharAyA. keTalAka paropakArI mANasoe salAha ApI...sUcanA ApI...paNa guNazInuM mana te vakhate atyaMta lIna hatuM. AdIzvaradAdAnA caraNomAM e to taiyAra ja hato mRtyunuM svAgata karavA paNa mRtyu pote ja hAthatALI ApI je naDatuM rahetuM. guNazInI zraddhA Aja zaraNe caDhI hatI. teNe potAnuM saghaLuM astitva prabhunA caraNe samarpita karI dIdhuM hatuM. je paNa sthiti Ave teno svIkAra karavo e eka ja lakSya rAkhIne guNazInA paga dAdAne bheTavA AgaLa vadha rahyA...jotajotAmAM hiMgaLAjano haDo pAra karI dAdA sanmukha zIghragatie cAlatA guNazInAM zarIramAM eka alokika zaktino saMcAra thayo. koIka viziSTa tattva enA zarIramAM rahI suvarNa itihAranI racanAnuM maMgalAcaraNa karI rahyuM hatuM. ane guNazInA caraNa jhaDapabhera AgaLa vadhyA. mAtra eka kalAkamAM rAmapoLa pahoMcyo. have to dAdA kyAM dUra hatA...aMtarana AnaMdamAM mahAsAgaranuM pUra AvyuM hatuM. pagamAM pAMkho AvI. thoDI ja paLomAM guNazI azaraNa zaraNa-- niSkAraNa vatsala yugAdideva AdIzvaradAdAnI sanmukha pahoMcyo...dAdAnAM amRtapUrNa nayanonI sAme guNazInA azruamIthI paripUrNa netronuM milana thayuM. eka alaukika tArAmaitraka racANuM. bhakta ane bhagavAna vacce ekatva sadhAtuM hoya evuM dRzya kaMDArAyuM. tatkAla eka ja kSaNamAM guNazInA zarIramAM eka AchI dhrujArI AvI ane zarIramAMthI samasta roga sRSTIe vidAya lIdhI. vyAdhipati kSayaroga, khAMsI, saradI, kaipha, dama zvAsa, tAva, duHkha, darda tyAM ja samApta thayA. A Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 vizva ajAyabI : kalikAlanI eka virala ghaTanA hatI. bhagavAna taraphathI bhaktane pUjyazrInA ziSya-praziSya eka bhAvabhInuM bheTayuM hatuM. e pachI paramatattvanI sAkSI munizrI hariharSa vijayajI ma.sA, jyotiSa-zilpaekAtmatvagata guNazIe eja divase 3 yAtrA karI covihAre pratiSThAcArya-prakAMDa vidvAna muni zrI revatavijayajI ma.sA., upavAsanuM paccakhkhANane savAre ja karyuM hatuM. bIjA divase munizrI anaMtajina vijayajI ma.sA., munizrI devacaMdra vijayajI cauvihAra upavAsa karI 4 yAtrA karI paramatattvano pAvana sparza ma.sA., munizrI caMdrAnana vijayajI ma.sA., munizrI puSpadaMta mahAtmA guNazIne AvI kSaNomAM thayo. vijayajI ma.sA., munizrI jinazAsana vijayajI ma.sA., munizrI navI jiMdagI paNa prabhunA caraNomAM samarpita karavA hArdikaratna vijayajI ma.sA., munizrI kalpasiddha vijayajI katapratijJa guNazIe girirAjanI godamAM ja jaLa taLeTIe ma.sA., munizrI supArtha vijayajI ma.sA., munizrI AnaMdaghana jamaNI bAju AdIzvara dAdAnI caraNapAdukAnI derI sanmukha vijayajI ma.sA., munizrI ratnayaza vijayajI ma.sA., saMyama grahaNa karyuM. te dhanya divasa hato. vi.saM. 1999 phAgaNa ajAtazatru-sarala svabhAvI suda-11no ane nAma ApavAmAM AvyuM muni guNazI vijayajI. pUjyapAda AcAryadivazrI naMdivardhana AcAryapada pradAna vakhate pUjyazrInuM zubha nAma teozrInAM gurudeve rAkhyuM AcArya arihaMtasiddha sUrIzvarajI sAgarasUrijI ma.sA. ma.sA. e pachI guru ma.nI nizrAmAM utkRSTa saMyamanuM pAlana garavI gujarAtanI karatA potAnA jIvanamAM 400thI paNa vadhu cauvihAra chaThTha karI dharmapurI samAna sUryapurI nagare ne vartamAna jagatane sAdhanAnI eka navI dizA kholI ApI. dharmazreSTha zAsanasamarpita pUjyazrInuM AlaMbana laI Aje paNa dara varase lagabhaga 8 thI zrAddhavarya zrI pAnAcaMda 10 hajAra yAtriko chaThTha karIne 7-7 yAtrA kare che. sAkedacaMda madrAsInAM dharmapatnI zramaNopAsikA pUjya gurudevanA jIvanano "saMyama zuddhi' e mudrAlekha che. ethI ja emanA jIvanamAM evA aneka prasaMgo banyA che ke jene prabhAvatIbahenanI ratnakukSie Adarza banAvI koIpaNa manuSya potAnI ArAdhanAmAM vadhu sthira jainazAsananA rana banavA ja rahI zake. ratanacaMdano janma saMvata 1990 mahA vada-7nA puNyadivase thayo. lADakoDa ane aneka tAjetaramAM be varSa pahelAM caitra suda-8nA divase saMskArothI siMcita thatAM vyAvahArika zikSaNa dvArA jIvanavikAsa tIrthAdhirAja zrI zatruMjayagirirAjanI suvarNaguphAmAM rahela ratnanI sAdhyo. pitAzrI pAnAcaMdabhAI pUjyapAda AgamoddhArakazrInA virATa pratimAnA darzanano prasaMga emanI nikaTabhava eka aMgata agragaNya zrAvaka hatA. surata vardhamAna jaina mokSagAmItAne siddha kare che. AgamamaMdira-nirmANanA saMpUrNa AdhArasthaMbha hatA. mAtra AvA mahApuruSonA darzana karavA e paNa jiMdagInuM eka navamAsa jeTalA atialpa samayamAM traNa mALanuM gaganacuMbI avismaraNIya saMbhAraNuM che. dhanya ho AvA mahAna sAdhaka parama bhavya jinAlaya gurudevazrInI icchAnusAra taiyAra karAvI gurudevane... ApavAmAM tana-mana-dhanano divasa-rAtano agaNita pUjyazrInA jIvano sparza karavA "mahArogI banyA siMhaphALo hato. pUjyapAda AgamoddhAraka gurudevazrInA aMtaranA mahAyogI" (gujarAtI) athavA "zatruMjayase mRtyuMjaya' hindI maLatAM AzIrvAda ane upakArI munizrI guNasAgarajI ma.sA.nI preraNAthI dhArmika jJAnAbhyAsanI viziSTa lagana pustaka avazya vAMcavI. lAgI. tatsamaye pUjyapAda paMnyAsapravara zrI devendrasAgarajI - pUjyazrInI preraNAthI girirAja para gheTIpAge zrI ma.sA.nA samAgamamAM AvatAM cAritranA raMge raMgAyA. siddhAcala zaNagAra TUMka, pAlItANA madhye zrI aDhIdvIpa tIrtha cAritrapadanI ArAdhanA Adi dvArA tyAgabhAvanA vadhu vagere ghaNA sAdhanA sthaLo jinazAsanane prApta thayA che. coLamaMjITha banI, tyAre mAtA prabhAvatIbahena dvArA vairAgyanI Jain Education Intemational Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 495 AkarI kasoTI thaI. jemAM so TacanA sonAnI jema uttIrNa tathA cokagAme (panavela) aitihAsika pratiSThA mahotsava saMpanna thatAM 16 varSanI yuvA vaye dhAmadhUmapUrvaka mahotsava mAMDIne thayela che tathA peNa, kAtrajatIrtha, surata-pIpaloda mukAme saMvata 2007nA mahA suda-3nA divase tatkAlIna pUjyapAda upadhAnatapa tathA dIkSA-vaDI dIkSA Adi zAsanaprabhAvanAnAM AghagacchAdhipati zrI mANijyasAgarasUrIzvarajI mahArAjA anekavidha kAryo karI sva-para kalyANa sAdhyuM che. tathA dAdA gurudeva paramapUjya AcAryadevazrI caMdrasAgara dhIra-gaMbhIra svabhAva tathA sahanazIla svabhAva ane sUrIzvarajI ma.sA. paramapUjya AcArya zrI hemasAgarasUrijI kSamAvRttinA kAraNe samagra samudAyamAM pUjyazrI ajAtazatrunA ma.sA. tathA gurUdeva paramapUjya upAdhyAya zrI devendrasAgarajI hulAmaNA nAme prasiddha banyA che. sUrimaMtranI pAMcepIThanI ma.sA.nA upasthitimAM ziSya munizrI naMdivardhanasAgarajI vidhipUrvaka suMdara sAdhanA karI. jyAM jyAM cAturmAsa karyA tyAM ma.sA.ne nAme saMyamanA sAcA sAdhaka banyA. tyAM saraLa svabhAvanA kAraNe bhoLAnA bhagavAnanI jema sauno bhagavaMtanA sAMnidhyamAM vinaya-vaiyAvacca-jJAna- khUba ja Adara pAme che. dhyAna tapa-tyAganI sAdhanA karatAM saMyamopayogI aneka sUtro AvA saraLatA-nikhAlasatAnA svAmI pUjya AcArya tathA saMskRta-prAkRta vyAkaraNa Adi adhyayana karI gunizrAne bhagavaMtazrInA caraNomAM anaMta vaMdana. AjJAMkita-samarpita banyA. pa.pU. A. zrI harSasAgarasUrijI ma.sA.nI preraNAthI be varSItapa-siddhitapa-ATha upavAsa ane vardhamAna sAgara parivAranA saujanyathI tapanI 42 oLI Adi tapasyA dvArA saMyamasAdhanAne sudaDha banAvI. prAkRta-sAhitya vizArada, karmasAhityanA aneka graMthonA pUjya gurudevazrInI najare suyogyatAne prApta karatAM ane racayitA, tapomUrti : graMthakAra tapasvI muni zrI hitendra sAgarajI ma.sA.nI dIkSA bAda saMvata pU. AcAryazrI vijayavIrazekharasUrIzvarajI 2017mAM surata-mukAme bhagavatI sUtranA yogodrahanano prAraMbha ma.sA. thayo. saMvata 2028 mahA vada-11nA maMgaLa divase pUjyapAda janma : vi.saM. 1994, cau.sugurudevazrI devendrasAgarasUrijI mahArAjanA varad haste gaNipada 12, somavAra, tA. 11prApta karyuM. saMvata 2029 mahA suda-3nA gacchAdhipati parama 4-1938, navAgAmapUjya AcAryadeva zrI mANikyasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnA hAlAra varad haste pUjyapAda gurudevazrI AdinA sAMnidhyamAM 10 munivarone paMnyAsapadathI alaMkata karyA te samaye paMnyAsapada prApta dIkSA : vi.saM. 2011, mahAsuda-10 budhavAra, tA. saMvata 2047-vaizAkha suda-10nA punA mukAme zrI 2-2-1955, dAdara, muMbaI goDI pArzvanAtha jaina TempalanI pratiSThA prasaMge vaDIlagurubaMdhu jinAgamasevI AcArya zrI dolatasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA vaDA dAvA vaDI dIkSA : vi.saM. 2011, vaizAkha suda-7, guruvAra varad haste AcAryapadathI vibhUSita karavAmAM AvyA. A - tA. 28-4-1055, pUnA-mahArASTra, prasaMge sAta dIkSAoe prasaMgane zobhAyamAna banAvyo hato. gaNipadavI ; vi.saM. 2041, spe.su.10 budhavAra, caritranAyakazrInI pAvananizrAmAM bArAmatI vimaladhAma- tA. 29-5-1985, pAlaDI-rAjasthAna maMbaI aMdherI-vesTa madhye dharaNIdharapArzvanAtha ane pUnA- paMnyAsapadavI : vi.saM. 2044, phAgaNa vada-3 ravivAra, siMhagaDharoDa madhye aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsavo tathA tA. 6-3-1088, zaMkhezvaratIrtha-gujarAta kaTosaNa roDa, pUnA-RturAja sosAyaTI, pUnA-AdinAtha AcAryapadavI : vi.saM. 2046, phAgaNa suda-11, budhavAre, sosAyaTI, pUnA-kAvrajatIrthe pAvApurI jalamaMdira, pUnA-sAMgavI tA. 7-3-1990, DoLiyA, saurASTra vApI , ane kAkA-kAkI , karyuM. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 496 vizva ajAyabI : pU. A. zrI vijayavIrazekharasUrIzvarajI mahArAja vimocana karavAmAM Avela, jenA kAraNe sAmAnya janatA ane pUjayapAda AcAryadeva zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA buddhijIvI loko jaina sAhitya tarapha AkarSita ane prabhAvita samudAyamAM tejasvI tapasvI che. pUjyazrIno janma mosALa, thayela. tyArabAda krame karIne baMdhavidhAna mahAzAstranA saTIka hAlAranA navAgAme saM. 1994nA caitra suda 12ne zubha divase volyumanuM 15 bhAgamAM saMpUrNa prakAzana thayela. saccAritra somavAra, tA. 11-4-1938nA roja cothA pahoramAM mAtA cUDAmaNi, karmasAhityanipuNamati pU. A. zrI jomAbahenanI ratnakukSie thayo hato. teozrInuM saMsArI nAma vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanA mArgadarzana mujaba vizALakAya vIracaMda hatuM. kuTuMbanA dhArmika saMskAro pUrvabhavanI puNyasiddhi baMdhavidhAna paMdara graMthonA mULa graMthakAra, svopajJa sattAvidhAna ane pUjyonA pArasasparza samA samAgama bhAI vIracaMdanI graMthakAra aneka vidvAna munivarone prAkRta vyAkaraNano abhyAsa bhAvanA vairAgyavAsita thaI ane AgaLa jatAM, teo dIkSAnI karAvanAra, jJAnI sAthe 21-25-36 jevA upavAsanI dIrdha bhAvanAvALA thayA. 17 varSanI bharayuvAna vaye siddhAMtamahodadhi tapazcaryA karanAra, vaDIlonI bhakti, vinaya, vaiyAvaccavALA pU. A. zrI vijayapremasurIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM temanA munizrI vIrazekharavijayajI mahArAjane 270 vardhamAnatapanI ja varad haste budhavAra tA. 2-2-1955 vi.saM. 2011nA oLInA samArAdhaka pU. A. zrI vijayarAjatilakasUrIzvarajI mahA suda 10nA dAdara-jJAnamaMdiramAM dIkSA ane vi.saM. mahArAjanI tAraka nizrAmAM pAlaDI-rAjasthAnamAM saM. 2011 vaizAkha suda-7 guruvAra tA. 28-4-1955nA pUnA 2041nA jeTha suda 10ne budhavAre tA. ra9-5-1985nA (mahArASTra)mAM vaDI dIkSA aMgIkAra karIne vIracaMdabhAI munizrI zubha divase gaNipada ane vi.saM. 2044nA phAgaNa vada 3ne vIrazekharavijayajI banyA. pUjyonI parama kRpAthI siddhahema ravivAre tA. 6-3-1988nA zubha divase, gata covIzInA saMskRta-prAkRta vyAkaraNa, kAvya-nyAya AgamAdi graMthono gahana navamA zrI dAmodara jinanA samayamAM aSADhI zrAvake banAvelA abhyAsa karIne dIkSAnAM pAMca cha varSa bAda karmasAhityamAM zrI zaMkhezvara pArzvanAthasvAmInAM pratimAjIthI pAvana tIrthamAM, praveza karyo. paMnyAsapadathI vibhUSita thayA. ane dIkSAnA agyAramA varSe vi.saM. 2022nI sAlamAM tyArabAda pU. paMnyAsapravarazrInA varada haste anekavidha paMdara hajAra zloka pramANa baMdhavidhAna mULagrantha pUrNa karela. zAsanaprabhAvanA thaI. zAha devazI meghajI pethaDa parivAranA A vi.saM. 2022 sana 1966mAM pUjyapAda A.bha. zrImadvijaya panotA putrane pagale pagale parivAramAMthI paNa ghaNI dIkSAo premasUrIzvarajI ma.nI nizrAmAM amadAvAdamAM vizALa thaI. pUjyazrInI nizrAmAM upadhAna, oLI vagere tapo, kaMkamapatrikA anekavidha patrikAo ane pustikAo ane aneka pratiSThA-aMjanazalAkA Adi mahotsavo, cha'rIpAlita saMgho dainikapatromAM anekavidha jAherAto dvArA virATa-mAnava Adi mahAna kAryo thayAM. 35 varSanA dIkSAparyAyamAM teozrIe maherAmaNa sAthe anekAneka sAMbelA vagerenI sajAvaTapUrvaka mahAna prabhAvanAo karIne jainadharmano jayajayakAra pravartAvyo. bhavyAtibhavya varaghoDAmAM hAthInI aMbADImAM 2 grantharanone pariNAme, 94 varSanA dIrdhAyuSI gacchAdhipati zrImad padhAravA pUrvaka prAyaH karIne siddharAja jayasiMha siddhahema vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI AjJAne anuvartIne, vyAkaraNano dabadabApUrvakano je varaghoDo kADhela te pachI sauthI teozrInI ja tAraka nizrAmAM, 30mI aMjanazalAkA-pratiSThA prathama Avo dabadabApUrvakano bhavyAtibhavya varaghoDo hovo mahotsava prasaMge, vi.saM. 2046nA phAgaNa suda 11 ne joIe. ane A ja be pustakanA prakAzana nimitte prakAzana budhavAre tA. 7-3-1990nA zubha divase zrI nemIzvara tIrtha hAiskUlamAM moTA pAyA para prAcIna ane arvAcIna jaina (DoLiyA)nA prAMgaNamAM AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA. 5. sAhityanA vividha sAmagrI sAthe judA judA viSayono pU. A.bha. zrImadvijaya vIrazekhara sUrIzvara (tyAre paMnyAsa) vibhAgavAra temanI samajUtI ApatA lakhANa sAthe to badhA ja mahArAje 'sattAvihANuM tatyatara upayaDisa' vagere ekalA hAthe rUmo bharIne bhavya ane virATa pradarzana ane prakAza hAiskUlanA zarUAtathI aMta sudhInI jAtamahenata karI pIMDavADAmAM 36vizALa prAMgaNamAM suzobhita bhavya vizALa maMDapamAM dareka 45 choDanuM ujamaNuM 45 Agamano bhavya varaghoDo aneka samudAyanA sAdhu sAdhvI sAthe caturvidha saMghanI ghaNI moTI pUjano sahita aSTAlikA mahotsavapUrvaka teozrInI ja nizrAmAM hAjarImAM aneka prakAranA kAryakramo sAthe be grantharatnonuM vi.saM. 2043mAM 22 graMtharatnonuM prakAzana (vimocana) karela. Jain Education Intemational Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 47. tevI 4 zata tamo 4 saya hAthe ta mahenata zana taiyAra va mAtA pitA dhanyavAda ke pAtra hai| saM. 2014 ko magasara sudI 72 sAvitatyuttaratha5yaDisannA' vagaire pustA ane 1 pUrNimA ke dina pa.pU. A. zrI labdhi sUrIzvarajI ma.sA. ke haste thI 6 ubhgrNthn| 10 prA2nA pustAna vi.saM. 205umAM dIkSA mahotsava sampanna huA jisameM Apa pU.A. pUNyAnaMda zrIpAlanagaramA tamozrInI nizrAmA sAthe 65ghATana sUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya ratna bne| bAda meM anya 4 bhAI bhI thayesa. tema 4 bhae 5 vi.saM. 2064mA punrmudr| 17 pU. A. pUNyAnaMda sUrIzvara jI ma. sA. ke ziSya bneN| graMtharatno pauSa mahinAmA prozita yA ane pAhInA 5 gurudeva kI nizrA meM vAriSeNa sUrIzvara jI ma. sA. zAstra aMtharatnona 55 hUMsamayamA A4 sAlamA prazana thavAnI adhyayana aura tapa ArAdhanA meM Age bddhe| saM. 2037 meM mAha saMbhAvanA che. pUzya AyAryazrI vizyavIrazeparasUrIzva27 sudI 14 ko madrAsa meM pU.A. zrI vikrama sUri jI ma.sA. ke mhaa2|4 nirAmaya hAyuSya pAbhIne ane:vidha zAsanaprabhAva kara kamaloM se Apa panyAsa pada para vibhUSita hue| saM. 2043 hAryo 42tA 24o me 4 abhyarthanA! mane pUjyazrIna vaizAkha sudI 6 ke dina zrAvasti nagarI meM saMbhavanAtha jinAlaya caraNAraviMdamAM koTi koTi vaMdanA! kI aMjana zalAkA pratiSThA mahotsava ke avasara para karnATaka kesarI pU.A. zrI bhadraMkara sUrI jI ma. sA. ke kara kamaloM se saujanya : eka sadagRhastha taraphathI Apa sUrI padavI se vibhUSita hue| eka hI varSa meM paMca prasthAna marAThavAr3A dezoddhAraka kI ArAdhanA uvasaggaharaM tIrtha meM kara divya prabhAvaka bane / pU. AcArya zrI vijaya vAriSeNa marAThavAr3A meM anaika nagaroM va gAMvoM meM pAMca varSa taka vicaraNa karake dharma vimukha prajA ko dharmAvalambita bnaayaa| auraMgAbAda sUrIzvarajI ma.sA. zahara meM udyApana upadhAna tapa, pratiSThA, aMjana zalAkA mahotsava gujarAta pradeza meM sva nizrA meM Ayojita karAne kA yaza prApUka kiyaa| dakSiNa baDodarA ke samIpa chAnI nagara bhArata ke prAntoM meM pU. zrI ne zAsana prabhAvanA ke dvArA jainaM sthita hai| vahA~ para 80 gharoM meM jayati zAsanaM kA jayaghoSa bajAyA tathA bhArata ke uttarI chora se 150 dIkSAyeM huI hai| nepAla meM zrI vIraprabhu ke zAsana kA dhabja lhraayaa| nepAla meM atizyokti nahIM hogI agara mUrtipUjaka zramaNa kA prathama praveza karane vAle pUjya zrI bne| chAnI nagara ko saMyama nagarI ke nepAla kI sarahada para phATabisagaMja, phulakA Adi nagaroM meM nAmase pukArA jAne lage / usI jina maMdiroM kI aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava ke daurAna pUrNa nagara meM zrI zAMtinAtha prabhu kI kii| ThAma cauvihAra eka dattI karanevAle bhArata meM prathama AcArya zItala chAyA meM dharmapriya zrI zrI kI preraNA se anaika nagaroM meM Ayambila khAtA kI sthApanA somacaMda bhAI giradhara bhAI ke ghara mAtA kamalA bahina kI kukSI huii| se cha: putra ratnoM meM se 5 putroM ne dIkSA grahaNa kI unameM se pUjya zrI ne abhI taka 11000 Ayambila, 1500 tIsare putra maheza bhAI Aja hamAre bIca AcArya zrI vijaya vAriSeNa sUrIzvarajI ma.sA. mahAna tapasvI marAThavAr3A dezoddhAraka ekAsanA va 1500 biyAsanA kie hai| Apa kI nizrA meM 17 upadhAna tapa, 45 zikharabaMda mandiroM kI pratiSThA, 25 gRhamandira ke rUpameM jAne jAte hai| Apake anya sAMsArika bhrAtA (kirITa pUrNa huI hai| anaginata tIrthadarzana tathA hiMgolI (mahArASTra) se bhAI) A. zrI vinayasena vijayajI ma.sA., (mukunda bhAI) zatrujaya tIrtha kA 100 yAtriyoM kA saMgha nikAla kara ugravihAra pravartaka zrI vajrasena vijayajI ma.sA. (tejapAla bhAI) zrI vallabhasena vijayajI ma.sA. ke rUpa meM jina zAzana kI prabhAvanA karake 18 abhiSeka pAlItANA meM karAyeM / aisI 10 yAtrA saMgha, kara rahe hai| Apake sabase bar3e bhAtA sva. (candUbhAI) zrI mAsakSamaNa kI 40 tapasyAeM, 10 dIkSAeM, 300 chor3a kA virAgasena vijayajI ma.sA. jo aba devaloka ho gaye hai| pa.pU. udyApana va avadhAna Adi aneka zAsana prabhAvanA Apa kI nizrA meM sampanna huii| pU. AcArya zrI ke saMyama jIvana ke 50 varSa kI A. zrI bhuvana tilaka sUrIzvarajI ma.sA. ke pAvana pagalyA se pUrNAhUti nimitta karelI nagara meM 55 chor3a kA udyApana, jisa nagara meM 150 dIkSAyeM huI hai aise vAtavaraNa meM kamalA bahana somacaMdabhAI ke 5 putra saMyama ke raMga meM raMga gaye aisA nagara __ aMjanazalAkA, pUjana Adi hue| pIpariyA, narasApura (Andha), Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498 vizva ajAyabI : ghaMTUra, zugAnapura, mAMvariyA maNI, narasidaDha, thAvarA, levAnI daDhatAvALA thatAM pU. baMdhumuninA caraNomAM upasthita avaterA gari nAraNe meM madhya pratiSThA mahotsava saMpanna gI thayA ane prAcIna mahAna tIrtha aMtarikSamAM zrI vartamAna meM anera4 ninA sInAvADa (rAja.)meM vighnaharApArzvanAtha prabhunI prANapratiSThAnA pAvana avasare pU. vatarmArtha virAnita mAvAI zrI hI varSItapa vI ArAdhanA pati dAdA gurudeva zrI bhuvanatilakasUrijI ma.nA zubhahaste dIkSita rahI hai tapa nA meM marata bhAvArya zrI phI nizrA meM yahA~ naivaka thaI saMyamamArgamAM jJAna-dhyAna-bhaktimAM AgaLa vadhI sArA ghArSika Ayojana, pUjana, vitta, navavAra maMtra nApa, navapad pravacanakAra thayA. tapoyogamAM AgaLa vadhI dhyAnayogamAM zrI motI phI sAdhanA, mAnvita, navani mahotrAva gADha I zaMkhezvara pArthaprabhunA dhyAnamAM rahetA chANI nagaramAM pU. A. vAra vata rA hai! pUSya zrI ne ghAna se 4 ma ta puNyAnaMda su.ma.nA haste paMnyAsapadathI alaMkRta thayA. bAyazcina kriye hai | bhAvArya zrI dvArA pazcAta mApa dvArA OMkAratIrtha nirmANamAM prerakabaLa suMdara Apela. rAghogaDha, jJAnAvADa, manorathAnA, kevAnerA, sArIta mAHi zAsanaprabhAvanAnI apUrva dhagaza jotAM pUjyazrIe zrI mahAvIra nagaroM meM pratiSThA aMjanazalAkA, zilAnyAsa Adi prastAvita hai| labdhidhAma-pahALA madhye AcAryapadathI alaMkRta karyA. Aje mahAna tapasvI, sarala svabhAvI, zAsana prabhAvaka AcArya / zAsanaprabhAvanA saha jJAna-dhyAna-sAdhanA karatAM karatAM pU. zrImadda vinA vArSiA sUrIzvaranI ma.sA. che ghara meM mArA gurudevazrInI saha vicarI rahyA che. woTi-koTi vaMna nuM zatAyu gIvana yAtrA vaNI maMna manAI pUjyazrIno paricaya-parimala saujanya : zrI jaina cetAmbara mUrti pUjaka saMgha, akalerA = * janma : vi.saM. 2002, caitra suda-11, chANI. ke dIkSA : vi.saM. 2020, mahA vada-13 aMtarikSa tIrtha ninA nAvAha (.) 236033 * paMnyAsapada : vi.saM. 2051, mahA vada-2, chANI. pU. pravacanakAra AcAryazrI * AcAryapada : vi.saM. 2061, poSa suda-5 pahALAmahAsenasUrijI ma.sA. kolhApura. jIvana-kavana : bhAratavarSamAM prasiddha evI zAstrorUpI tIrthanA uddhAraka, mahAna saMzodhaka ane saMskAranagarI vaDodarA (vaTapadra) nagaranI samIpa saMskAra virala kRtopAsaka sadAcAra-dharmapratye samarpaNabhAvathI yukta evuM chAyApurI AgamaprajJa munizrI jaMbUvijayajI (chANI) nAmanuM prAcIna nAnuM gAma, je gAmamAM vasatAM bhAvikone devaguranI apUrva chAyA + pUrI hatI tevA chAyApurI mahArAja gAmamAM dharmasaMskArI kuTuMba mohanabhAInuM vase, mAtuzrI vartamAna yugamAM kaThina zakarIbahene dharmanA saMskAra pUrA kuTuMbamAM vAvyA. tenA sahAre zAstrIya graMthonuM saMzodhana, amUlya 2 putra, 2 putrI, 2 pautrIone prabhuvIre sthApelA bhavasamudra hastapratonuM saMrakSaNa ane akhaMDa taravA jahAja samAna dIkSA evA saMyamamArge prasthAna karAvela. ane avirata kRtopAsanAnA mAtuzrInI bhAvanA jIvananA chellA zvAsa sudhI saMyama levAnI AdarzasamAM darzanaprabhAvaka, tamannAthI bhAvita hatI. suputra manakakumAre 11 varSanI laghuvaye zrutasthavIra, tattvajJa munirAjazrI upadhAnatapanI ArAdhanA pU. dAdAgurudeva zrI labdhisUrIzvarajI jaMbUvijayajI mahArAja kALadharma ma.nI nizrAmAM karI sAthe pU. vaDIlabaMdhu muni vIrasenavijaya pAmatA bhAratIya sAhitya ane saMskRtine dArzanika jyotirdharanI ma.nA saMsargathI manane vairAgyavAsita banAvI dharmamArgamAM khoTa paDI che. AjanA yugamAM AgaLa vadhyA. saMyama levAnI tamannA tIvra. temAM saMyoga saM. emanI zratopAsanA ane 2019mAM paM. guNAnaMdavi ma. muni caMdrazekhara vijaya ma.nuM saMyamajIvananI ArAdhanAnA comAsuM chANImAM thatAM prabhAvaka pravacanothI dIkSAnI khANI dRSTAMtarUpa gaNAtI hatI, to enI evI chANI nagarInuM nAma sArthaka karavA manakakumAra saMyama sAthosAtha jIvadayA, sAdharmika bhakti ane garIba taraphanI Jain Education Intemational Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa saMvedanAno dhabakAra emanuM hRdaya satata anubhavatuM hatuM. e sAdhu tarIke, saMzodhaka tarIke ane sarvakoInA kalyANane IcchanAra tarIke sarvatra Adara pAmyA. 87 varSe paNa emanI prAcIna graMthonI upAsanA ane enA gahana marmanuM nirUpaNa eTaluM ja apramattabhAve cAluM rahyuM. emanA pitA suzrAvaka zrI bhogIlAlabhAI te muni bhuvanavijayajI mahArAja sadaiva potAnA jIvana parano agAdha upakAra karanAra mAtA-pitA ane bhagavAna pratyeno RNabhAva abhivyakta karatA hatA. prasiddha dArzanika zrI siddhasena divAkarasUrie lakhelAM 'sanmatiprakaraNa graMtha' para paM. sukhalAlajI ane paM. bahecaradAsa dozIe sAta varSanA athAga parizramathI taiyAra karelA sanmatiprakaraNa graMthanA TIkA sAthenA saMpAdana vize jyAre yuvAna sAdhu jaMbUvijayajIe enI keTalIka kSatio viSe dhyAna doryuM, tyAre A baMne mahApaMDitone Azcarya thayuM ane emAMthI AnaMdarUpa ghaTanAe sarjAI ke paMDita sukhalAlajIe puNyavijayajI mahArAjane kahyuM ke 'dvAdazA nayacakra'nuM saMpAdana munirAja jaMbUvijayajI kare. cothA saikAmAM thayelA jainAcArya mallavAdikSamaNe bAra prakAranA dArzanika maMtavyonI vizeSatA ane maryAdA darzAvIne aMte e sarvane samAvI letA anekAMtavAdanI carcA karI che. A graMthanI mULa hastaprata nahotI maLatI, paraMtu enA para lakhAyelI TIkAone AdhAre dharma ane tattvajJAnanA abhyAsIone munirAja jaMbUvijayajI pAsethI eka apUrva ane aprApya graMtha upalabdha thayo. vIsa-vIsa varSa sudhI akhUTa dhairyathI emame AnuM saMzodhanakArya karyuM ane jarUra UbhI thatAM 'bhoTa' nAmanI prAcIna tibeTI bhASA ane lipino paNa abhyAsa karyo. Ama saMzodhana je bhASAnI pAraMgatatA mAge te bhASAmAM munirAjazrI pAraMgata thaI jatA hatA. phrenca, aMgrejI. jarmana, jApAnIjha, siMhAlI, pAlI ane tibeTIyana bhASAmAM teo nipuNa hatA. vaLI jJAnopAsanA satata cAlatI rahe te mATe too mukhyatve koI nAnA gAmamAM cAturmAsa karatA, jethI sAdhujIvananuM niraticAra saMyamajIvana gALavAnI sAthosAtha teonuM zAstra adhyayana ane saMpAdananuM kArya nirvighne cAlyA kare. teozrInA darzane janArane emanI AsapAsa prAcIna graMthonI hastaprato jovA maLe. AvanAra vyakti sAthe e zrutajJAnanA mahimAnI vAta karatA hoya ane ucca pAMDityanI sAthe emanA hRdayamAM parama kalyANanI bhAvanA vasatI hatI. AthI ja pAMjarApoLanA kArya tarapha ke garIba ane duHkhI sAdharmiko tarapha paNa emanI karuNA vahetI hatI. 499 jApAna, IMglenDa, jarmanImAM prAcIna bhAratIya zAstro vize saMzodhana karanArI ghaNI vyaktio emanI pAse AvatI ane divasonA divaso sudhI emanI sAthe rahIne emanA pAMDitya ane pAvanatva baMneno anubhava karatI. Agama prabhAkara munirAjazrI puNyavijayajI mahArAje Agama saMzodhananA mahAkArya dvArA uttama graMtho ApyA hatA, te paraMparAne munirAjazrI jaMbUvijayajIe eka vadhu UMcA sopAne pahoMcADI. 'anuyogadvAra' sUtra jevo Agamano ukelavAnI cAvI samo graMtha emaNe Apyo, to haribhadrasUrinI kRti dharmabiMdu'nuM saMpAdana karyuM. kaNAdanA vaizeSika sUtronA arvAcIna pATha sAme temaNe prAcIna pATha zodhI ApyA, saMzodhana mATeno zrama, cIvaTa, khaMta e badhu to hatuM, paraMtu emanI pAse eka trIjI AMkha hatI je saMzodhana samaye mULa graMthanA marmane ke enI khUTatI kaDIne ujAgara karI ApatI. vipula hastaprato dharAvatA jaina graMthabhaMDAromAM rahelA jJAnavArasAnI sAcavaNI mATe emaNe apratima prayAso karyA. vizvaprasiddha jesalameranA jJAnabhaMDArane vyavasthita karavA mATe rAjasthAnanA raNapradezanI kAramI garamI ane phUMkAtI lU vacce A graMthabhaMDArane vyavasthita karyo ane e rIte bhAratanA jJAnavArasAne jALavavAnuM kArya karyuM. e ja rIte lIMmaDI, khaMbhAta, pATaNa, pUrNa jevAM sthaLoe rahIne emaNe mAIkro philmIMga ke jherokSa dvArA e jJAnasamRddhine jALavI lIdhI. InsTiTyUTa oNpha jainolojIe briTiza lAIbrerImAM rahelI 1500 mUlyavAna hastapratonuM keTaloga karyuM tyAre jaina dharmanI tamAma saMpradAyanA agraNIoe eka avAje kahyuM ke AnI prastAvanA (phoravarDa) lakhavA mATe sauthI yogya adhikArI munirAja jaMbUvijayajI mahArAja che ane teoe videzamAM rahelI jaina hastapratanA kArya mATenuM suMdara mArgadarzana pUruM pADyuM. teo emanA hastAkSara karatA tyAre jaina muni jaMbUvijaya' ema lakhatA. pada ke prasiddhi emane sparzI zake ema nahotA ane tethI aneka saMghoe emane upAdhyAya ke AcArya jevI padavI ApavA mATe Agraha karyo chatAM eno satata inkAra karyo hato. sAdhujIvananI pratyeka kriyAnuM cUstarUpe pAlana karIne emaNe karelA zrutopAsanAnA mahAbhArata kAryo Aje anekane mATe preraNArUpa che. nava vakhata zrI sametazIkhara tIrthanI cAlacA cAlatA yAtrA karI ane badrInAthathI sametizakhara tIrthanI be hajAra kilomITarano emaNe karelo vihAra avismaraNIya che. teo jinabhakti karatA hoya tyAre emanI tanmayatA joIne sahu sAdhakone bhaktinI lInatAno artha samajAto. Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 500 vizva ajAyabI : vartamAna jaina saMghanA vikaTa prazno ukelavA mATe sadaiva karuNAnA jIvaMta pratIka ane A yugamAM aneka zrutasukRto karanAra Atura hatA. gujarAta samAcAranA adhiSThApaka taMtrI zrI zAMtibhAI munirAjazrI jaMbUvijayajI mahArAja emanA jJAna ane dharmanA zAha sAthe A aMge avAranavAra goSThio cAlatI ane teo sAdhanAmaya jIvanathI eka evuM Urdhva zikhara racI gayA che ke je bimAra che e jANatA emane AzIrvAda ApavA svayaM padhAryA bhaviSyanA dharmapuruSo ane vidvApuruSo mATe Urdhva AdarzarUpa banI hatI. raheze. Alekhana : DaoN. kumArapALa desAI AvA darzanaprabhAvaka ane zrutasthavira, jIvadayA ane mArI vairAgyakathA naM.-22 saMsArabhramaNanI AMTIghaTIne kAraNe thayela nirveda -- rAjA ane baLabhadra rAmano huM senApati kRtAMtavadana. nirdoSa sItAne eka dhobInA kalaMkanA kAraNe pati rAme bahiSkAra karI vanavAse mokalI, tyAre vanamAM laI jaI teNIno tyAga karavAnuM "kaThorakArya komaLa | | dilavALA mAre ja karavuM paDela." te pachI lokApavAdathI paNa gabharAyA vagara vanamAM, sItAe lavaNa ane ! aMkuzane janma Apyo. te be putroe rAma-lakSmaNa sAme parAkrama dAkhavI parAbhava karyo, tyAre satI sItAne mAnapUrvaka zrIrAma agninuM divya karI ayodhyAmAM lAvyA, lokoe to vAta palaTI nAkhI. kalaMkita karela | sItAno ja jayajayakAra karyo,paNa kAraNa vagara vanavAsanA kaSTo sahenAra, rAvaNa dvArA apaharaNa thavAthI i ane chelle paNa lokonA avarNavAdanA trAsathI duHkhI banela sItAe have pachI navI viSamatAo na dekhavAne, nagarajanonA beDhaMgA mAna-sanmAnano, pati rAmanA bahumAnano tyAga karI sadA mATe saMsAra | tyAgI dIdho. kevaLI jayabhUSaNa munirAja pAsethI spaSTa bodha thayo ke pUrvabhavamAM vegavatI kanyA sAthe zaMbhu rAjAe baLAtkAre bhoga karela, te vakhate te sadAcAriNI kanyAe zaMbhune zrApa Apela ke bhavAMtaramAM te ja tenA vadhanuM kAraNa banaze. te pramANe sItAnA nimitte ja zaMbhu maTI rAvaNa bananAra marAyo ane bIjI tarapha majAka-majAkamAM eka aNagArI sAdhu mahAtmAne strIsaMgI kahI badanAma karanAra vegavatI jyAre 1 A bhavamAM sItA banI tyAre teNInI sagI zokya rANIonA kAraNe teNI upara parapuragamananuM ! 1 kalaMka caDhatAM rAme teno tyAga karyo. pUrvabhavamAM guNavatI nAmanI kanyAne potAnA bhAI dhanadatta sAthe | | paraNAvavAnI murAdathI nAnAbhAI vasudatte guNavatInA bananAra pati zrIkAMtanI hatyA karI. zrIkAMte paNa maratAM- ! 1 maratAM vasudattane mArI nAkhyo. zrIkAMtano jIva aneka bhavo pachI rAvaNa banyo, vasudatta lakSmaNa ane guNavatI ! | kanyA sItA banI ane sItAnA pati banela rAma te ja pUrvabhavanA dhanadattano jIva. AvI vicitra ghaTamALo ! je eka nArIne paraNavAnA vyAmohamAMthI utpanna thaI teno krama kevaLI bhagavaMta thakI jANI | mAro saMsAra rAga ja uDI gayo ane meM sAdhvI sItAnA pagale-pagale dIkSA laI potAnI svArthasAdhanA ! i karI che. sAcuM jJAna thatAM maMtrI, senApati, nagarazeTha vagerenI padavIo paNa akArI bane che. | (sAkSI-kRtAMtavadana) 1 Jain Education Intemational Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 501 mokSamArga zramaNadharmo bhAvavaMdanAo (zramaNa-saMsthA viSe samajavA jevu) ciMtaka : pa.pU. jayadarzana vi. ma.sA. (nemipremI) ahobhAva, Azcarya ane anupama dharmabhAvanAo utpanna karanAra jinazAsana zuM che te samajavA-jANavA jaina zramaNone oLakhavA paDe. hakIkatamAM jinezvara mahAvIra bhagavAnane temanI jIvaMta hAjarImAM paNa aneka loko pichANI nahotAM zakyAM, tethI paramAtmAnI savizuddha prarUpaNAnA virodhIo 363 pAkhaMDIo bhagavAnanI paNa bhUlo zodhavA pharatA hatA, anAdikALanI doSadRSTi ane dRSTidoSathI dUSitAtmAone potAnAmAM guNo dekhAya jyAre guNavAnomAM doSanAM darzana thAya che. tethI viparIta jemane saMyamIomAM vairAgya, guNavikAsa ane jinAjJApratibaddhatA dekhAya te svayaM dharmI banI jAya. prastuta lekha dvArA lekhaka mahodaye phakta bALajIvonA bodha hetu zramaNa saMgha ane saMsthA viSe tattvajJAnanI bhASAmAM lakhANa kheDyuM che. kadAca tethI nikaTamAM vicaratA sAdhu-sAdhvI viSe samajavA-jANavA maLe, temanA jIvananI uccatA, AcAronI ugratA ane guNonI uttamatAno bodha thAya. bAkI zramaNadharma ati gahana, gaMbhIra, gauravavaMto che, je nirvivAda satya che. saMyamanA svIkAra vagara teno khyAla ke aMdAja AvI na zake. lekhakazrI paNa svayaM gurudevonI kRpAthI viziSTa saMyamI mahAtmA che ane nAnA-moTA aticAronI paNa upekSA na karatAM AtmazuddhinI apekSA sAthe saMyama-sAdhanAmAM rata- vyasta che. anekavidha svaparahitakArI pravRttiomAMthI amUlya samaya phALavI nAnA-moTA vidha-vidha viSayo upara prakAza pAtharavA lekho racI amane RNAnvita karyA che. haju paNa temanI kalama avanavA viSayone sparzatI anekone dharmabodha Ape tevI zubhApekSA sAthe teozrInI jJAnopAsanAnI pragati mATe zAsanadevane paNa prArthanA karIe chIe. amArA aneka mahAgraMthone mahAmUlAM lakhANothI saMvAravA badala pravacanakAra-ciMtaka tathA lekhakazrInI dharmabhAvanAne bhAvavaMdanA. lAkho-karoDonAM dAna ApavAM, ugra tapa karavo ke zAsanasevA-prabhAvanAo karavI sahelI che, paNa saMyamamArge saMcaravuM, sAdhanAo karavI ane siddha thavuM agharuM che, te hakIkato jaNAvato A nAno lekha meM vAMce ane vicAre. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 zramaNa-saMsthA vize samajavA jevuM cAra gati ane corAsIlAkha jIvAyonimAM atyaMta durlabha tattvo che. manuSyabhavanI prApti, AryakSetramAM janma, jinezvara prabhuno dharma, jinavANInuM zravaNa tathA te pachI zraddhA. haju chellI durlabhatA jenuM paryAyavAcI nAma che darzana, samyaktva tyAM sudhI pahoMcI javuM sulabha che paNa te ja zraddhA pachInA samyak AcaraNa athavA cAritra sudhInI UMcAIe javuM te atyaMta durlabha che. 45 Agama athavA saMpUrNa jinavANIno sAra che ke sArabhUta mAnavabhava saMyamanI sAdhanA karI muktine varavA mATe che, te mATenuM sacoTa kAraNa jinezvaro ane gaNadharo jaNAve che ke manuSya-bhava vinA deva-tiryaMca ke narakagatithI koI mukti pAmyuM hoya, mokSa meLavyo hoya tevuM eka paNa virala ane apavAdI dRSTAMta paNa banyuM nathI ke banatuM nathI, tethI ja to satya zAstromAM caramabhavI AtmAo tarIke mAnavIonAM ja nAmono ullekha jovA maLe che, koI hAthI-ghoDA ke deva-dAnavonAM nAma nahIM. basa ATalI vAtamAM ja samasta sAra e chalakAya che ke viveka-vinaya bharapUra ekamAtra viziSTa zakti saMpanna manuSya bhavanI kAyika-vAcika ane mAnasika zaktione potAnA ja AtmakalyANa mArge vALavAmAM svanuM hita to che, paNa sAthe parahita paNa garbhita rIte thAya che. mATe to ugra ane ucca saMyamI tIrthaMkara-gaNadharopUrvadharo ke mahAtmAone vAMdavA devalokanA devatAo darzana de che, jenI jhaMkhanA karI karI vibudho devagatimAM paNa bhAvazuddhi dvArA cAritramohanIya karma khapAve che, cAritravAnone sahAyaka banI saMyamIonAM bahumAna karAve che ane eka apekSAe zAzvata evA jinazAsanano jayajayakAra thAya che tevA jagapUjya kudaratane paNa jhukAvanAra, anekone maMgalamArga pradAna karI siddhagatinI mahAnatA bakSanAra saMyamadharma ane sAthe sAthe saMyamIo viSe kaMIka samajavA jevuM atre saMkSepamAM pIrasAyuM che. tattvapremI varga to vadhAvaze paNa sAthe jijJAsu vargane paNa saMtoSa thaze, to cAlo nimnAMkita vigato vAMcI, vicArI vAgoLIe. vizva ajAyabI : (1) aDhIdvIpamAM ja vicaraNa : jaMbUddIpa, dhAtakIkhaMDa ane aDadhA puSkarAvartadvIpanA bhU tathA samudra vistArane aDhIdvIpa gaNyA che. temAM pAMca bharatakSetra, pAMca airAvatakSetra ane pAMca mahAvidehanA 160 vijayomAM ema kula maLI 170 pRthvIvistAramAM tIrthaMkaronAM janmAdi kalyANako thatAM hovAthI jaina sAdhu-sAdhvI bhagavaMto paNa tiAlokanA atyalpa bhAgamAM vicaraNa karatAM jovA maLaze. temAMya mukhya vicaraNa to pAchAM AryabhUmimAM ja savizeSa, temAMya pAchAM bhAratakSetromAM athavA jainonI vastIvALAM mathakomAM, bAkI to 15 karmabhUmimAM paNa badheya sAdhu-saMto upalabdha na hovAthI dharma ane dharmIovALA bhUvistAra bahu ochA che, jemake amerikA, yuropa, AphrikA, osTreliyA ane eziyA jevA mahAkhaMDomAM paNa phakta bhAratavarSanAM paNa amuka kSetromAM vartamAnakALanAM saMyamIonuM vicaraNa che, bAkI to anekone sAdhuonAM darzana paNa durlabha che. (2) vidhAcAraNa ane jaMghAcAraNa munivaro : tIrthaMkaronA sAmrAjyamAM tapa ane tyAgathI tathA svAdhyAya ane vidyAbhyAsathI viziSTa saMyamIone anupama zaktio utpanna thAya che, jemake Amosahi labdhivAnanA zarIranA sparzamAtrathI roga maTI jAya, saMbhinnazrotra labdhivALAM nAka, AMkha ema pAMceya indriyothI sAMbhaLI zake, cAraNa labdhivAna gautamasvAmInI jema sUryanAM kiraNone avadhArI gaganagamana karI zake, padAnusArI labdhivALA vajasvAmI jema viziSTa jJAnI bane. bIjabuddhi, akSINamahAnasI, vaikriya, pulAka, tejolezyA, zItalezyA vagere labdhio savizeSa sAdhanA thakI utpanna thAya che, paNa mana:paryayajJAna, AhArakalabdhi, kevaLajJAna vagere to phakta saMyamI sAdhuone ja saMprApta thAya, gRhasthone nahIM. mukhya zaktio (labdhio) 28 prakAranI paNa avAMtare 48 prakAra paNa jaNAvAya che, te zaktionA svAmI teno upayoga zAsanarakSA ke prabhAvanA mATe prayoje tyAre camatkAra sarjAya ane duniyA te dekhI labdhidhArIone namaskAra kare che, je satya che. (3) tIrthaMkara bhagavAnanuM zAsana : vartamAna avasarpiNImAM atrenA bharatakSetramAM trIjA ArAmAM RSabhadeva bhagavAna thayA ane teonuM nirvANa thayuM tyAre trIjA ArAnA phakta 89 pakSo bAkI hatA. te pachI ajitanAtha, saMbhavanAtha vagere covIsa tIrthaMkaro thayA. covIsamA tIrthAdhipati bhagavAna Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa mahAvIra jyAre nirvANa pAmyA tyAre cothA ArAnA phakta 89 pakSo bAkI hatA. bIjI rIte vicAratAM 10 koTAkoTi sAgaropamanI eka avasarpiNI ke utsarpiNI jevo virATa kALa, temAM phakta 42 hajAra varasa ochAM, eka koTAkoTi sAgaropama kALa sudhI ja tIrthaMkara bhagavaMtanuM zAsana ane mokSamArga cAle che. bAkI vIsa koTAkoTi sAgaropamanA virATa kALacakramAM 18 koTAkoTithI vadhu samayakALa karuNAvaMta tIrthaMkara bhagavAna vinAno bharata ane airAvatakSetramAM vIte che. phakta mahAvidehamAM sadAya mATe cothA ArA jevuM vAtAvaraNa hovAthI tyAM janma lenAra te ja bhavamAM koI paNa samaye mukti pAmI zake che, jo te AtmA caramabhavI hoya to. uparokta vigatothI dharma ane mokSa puruSArthanI duSkaratAno paricaya maLI zake che. (4) guNasthAnaka vicAra : guNavikAsamAM zuM pragati sAdhI che teno tAttvika vicAra phakta jainadarzanamAM jovA maLe che. jIvanI AMtarika ke AdhyAtmika pragatine 14 vibhAgamAM vibhAjita karatAM saMyamI AtmA cAritra lIdhA pachI chaThThA ane sAtamA guNasthAnaka vacce caDhAva-utAra karyA kare che. pramatta saMyata ane apramatta saMyata tarIke oLakhAya che, jyAre pragati pAmI 11me guNaThANe pahoMce to avazya patana pAme ane jo dasamA guNaThANAthI sIdhA 12mA guNasthAnake jAya to aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAnI banI 13 guNasthAnake pahoMce che. kevaLajJAna thayA pachI nidrA nathI hotI ane te ja bhavamAM mukti maLe che. kevaLIo paNa tIrthaMkara, gaNadhara, sAmAnyakevaLI, aMtakRtakevaLI, mUkakevaLI vagere prakArothI vyavahAramAM alaga rIte oLakhAya che, paNa jJAna teonuM eka samAna hoya che. gRhasthone dezavirati saMyama svIkAre tyAre mAMDa-mAMDa pAMcamA guNaThANAnI sparzanA hoya che. tethI saMyamI AtmAo saMsArIo karatAM sadAya pUjanIya rahyA ane rahevAnA. (5) pAMca mahAvratadhArIo : zramaNapaNuM tyAre ja maLe che jyAre pRthvI vagere cha kAya jIvonI hiMsA TALavAnA manoratha thAya. sadA mATe satya bolavA jIbha prerAya, anIticorI vagerenA vicAro paNa na Ave, vijAtIya strI ke puruSa sAthenA vikArI kAyAdika saMbaMdho ane bhautika sukha prati vairAgya jAge, uparAMta AhAra-auSadha ane upadhi jevAM upakaraNo choDI ghara jevAM makAna-dukAnanI mAyAjALathI jIva jyAre para bane. jIvanAMta sudhI rAtribhojana, je narakagatino Jain Education Intemational 503 daravAjo che teno tyAga thAya, sAdhu-sAdhvIone kAcApANI, agni ane vijAtIya strI-puruSano sparza paNa hoto nathI. rAjagRhImAM eka kaThiyArAnI dIkSA pachI lokasamAjamAM cAlela niMdA-kuthalIno tyAga karAvavA abhayakumAra maMtrIe te bAbata Tucako karI lokomAM sAdhudharmanI zreSThatA sAbita karI hatI ane sudharmAsvAmIno jayajayakAra karAvyo hato. jyAMsudhI ajJAna hoya tyAM sudhI ja dharma ane dharmIo na oLakhAya. A pAMca vratone mahAvrata kahevAya che, kAraNa ke brahmacarya choDI bAkInAM cAra mahAvrato paNa apavAda tyAgI utsargathI AjIvana pALI mAnavabhavane kasoTIe caDhAvavA mATe grahaNa karAya che, AdarathI paLAya che. jyAre cothAvratanA pAlanamAM to apavAda paNa nathI. (6) lokottara saMbaMdho H sAMsArika mAtA-pitA, dAdA-dAdI, mAmA-mAmI ke kAkA-kAkInA saMbaMdhono saMsAra tyAgI je bhavyAtmA mahAbhiniSkramaNa kare che, tenA saMbaMdho pitA-putranI jema guru-ziSya ane bhAInI jema gurubhAIo sAthe hoya che. ahIM lohInA ane lAgaNInA laukika saMbaMdho nathI hotA, paNa pAramArthika paratthakaraNanAM joDANo hoya che. gaNadharazreSTha jeo UbhaDaka page besI dezanA zravaNano vinaya jALavatA hatA, temane paNa paramaguru mahAvIra prabhu upara prazasta rAga hato tyAM sudhI kevaLajJAna UpasyuM na hatuM. prabhuzAsananI sAdhujIvananI davidha cakravAla sAmAcArIo, jayaNAo, bhikSA, loca, yogoddahana, paThanapAThanAdinI vyavasthA ja evI che te tenA samyak AcaraNathI azubhakarmonI svayaMbhU nirjarA thAya athavA puNyAnubaMdhI puNya upArjana, kAraNa ke ahIM eka paNa jIvano tiraskAra nathI hoto. jyAre sAMsArikone svAbhAvika jaDano rAga ane jIvano dveSa satAvato hoya che. (7) bhikSAcaryA : eka karoDa bANuM lAkha strIono parivAra choDI saMyama lenAra cakravartIo ke svayaM tIrthaMkaro paNa jyAre potAnI gocarI mATe bhramaNa kare che tyAre devonAM mastaka paNa jhUkI paDe che. jyAM pANI mAgatAM dUdha maLe tevI jAhojalAlI choDI jaMgalane maMgala banAvanAra eka sAdhu kSudhA-tRSA zamAvavA ghera-ghera ane Thera-Thera bhikSA mATe vicare che tyAre AdarathI vahorAvanAra cAritra mohanIya karmo khapAve che. koIka vaLI bhogavAMchita pUjA karI svArtha sAdhe che. kyAMka mAnApamAnanI ghaTanAo paNa bane che. jyAre, Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 vizva ajAyabI : te vacce kSamAzramaNa samabhAva keLavI karmo khapAve che. mArga vAraso ApI je rIte vaLatara cUkave che tenuM koI mUlya vartamAnamAM paNa AhAra-auSadha-upadhi vahorAvI zreSTha lAbha nathI, balka sAdhvAcAra na hoya to duniyA pazu jevI lenAra zrAvakavarga che, jeo sAdhu-saMtonI pratyeka jarUriyAto bephAma, nirlajja ane vikArI banI jAya. udAratAthI pUrI pADI dhanyatA anubhave che. saMyamI hastimitre (10) mAnavadehanI sArthakatA : AhAra-bhayasudhA pariSaha, dharmazarma munivare tRSA pariSaha, somadevarSie maithuna ane parigrahanI bhayAnaka saMjJAothI jagatanA saghaLAya acela pariSaha, tema arjunamALIe Akroza pariSaha sahana jIvo parAbhava pAmyA che, jyAre te cAre saMjJA, cAra kaSAya, pAMca karIne karmo khapAvyAM che. viSayo upara vijaya meLavavA sAdhaka banela AtmAo bhoga (8) pariSaha-upasarga vijaya : dhanapuruSArtha choDI tyAga, rAga choDI vairAga ane kaMcana-kAminI-kuTuMba ane karanArA peTa mATe keTalI veTha upADe che, gharabAra ane kAminIne kAyAnI paNa mAyA choDI je rIte jIve che te mAnavonI paNa tyAgI videza vicare che, pleTaphorma ke rastAnA phUTapAtha vacce mahAmAnavanuM bIruda pAme che. rAgI madhye vItarAgI banI upara rAtri kADhI kaSTone sahe che ane aneka dhanavAno to | muktine vare che. loko paNa pRthvI upara cAle ne pApo bAMdhe, kamAyA pachI sarakhI nidrA paNa nathI laI zakatA ke roganA jyAre saMyamIone sAMsArika jIvonI jemaja khAvA-pIvA, gherAvAmAM pUratuM khAvuM-pIvuM bhogavI nathI zakatA, jyAre bIjI rahevA-rokAvA, paheravA-oDhavAnI jarUriyAto hovAthI teo tarapha saMyamIo AjIvana saMdhyA pachInAM bhojana-pANI tyAgI zramaNopAsako pAsethI yAcanA kare che, paNa phakta pariNatimAM prasaMge-prasaMge tapa-tyAga dvArA pratikULatAone aicchika rIte saMyama-jayaNA-AtmArthIpaNuM ane paramArthabhAva hovAthI te te svIkArI bAvIza prakAranA pariSaho vacce sukhethI saMyamanA pravRttio paNa nivRttirUpI mokSamArge AgaLa vadhAre che. nArakIne kaSTone vahe che. saMsArIne paisA-parivAranuM pratyakSa sukha maLatuM dharma saMbhaLAvanAra koI nathI, tiryaMco dharma samajanAra nathI, devo hovAthI kaSTo paNa bhAre nathI jaNAtAM, jyAre cAritravAnone AcaranAra nathI tethI saMyamasAdhanA eka mAtra manuSyabhavamAM saMyamanA phaLa tAtkAlika ane pratyakSa na dekhAvAM chatAMya sulabha chatAMya atyaMta durlabha-duSkara che. jinavacananI zraddhA dvArA jIvana jIvaMta hoya che. yAcanA (11) cha Avazyako ane traNa zaktiono pariSaha balabhadra sahana karela, strI-pariSaha sthUlabhadra munivare, sadupayoga : sAmAyika, covIzadina stuti, vaMdana, alAbha upasarga DhaMDhaNa aNagAre ane prajJA pariSaha raya pratikramaNa, kAusagga ane paccakhANa vagerenI kriyAvidhi to sAgarAcAryuM. rastAnA vihAramAM jainetaro pUchI le che ke AvAM te zrAvako mATe paNa Avazyaka anivArya jaNAvAI che, chatAMya ughADA page cAlavAnA, mastaka-dADhInA vALone kheMcI kADhavAnA teTalI UMcAI sudhI pahoMcanArA virala zrAvako ja jovA maLe ke bhojana-pANInAM ghora kaSTo zA mATe saho cho? che. jyAre bIjI tarapha phakta cha Avazyako ja nahIM paNa aneka (9) denika carcAo : ajJAnI, mithyAtvIo ane prakAranI ArAdhanAo, prabhAvanAo ane zAsanarakSaka adharmIone evA vicAro Ave che ke sAdhu-sAdhvIo kaMI ja pravRttio dvArA saMyamI zuM zuM sAdhI na zake te prazna che. nathI karatAM, phakta dIkSA laI le che. saMsAranA vyavahAronI jAnubaLe kAussagga rahyA, vicaryA dezavideza ke gatAgama paNa nathI hotI. temanuM kAma phakta lokone upadeza bhUjAbaLe bhavajaLa taryA vagere paMktio dvArA kAyikazaktine ApavAnuM ja hoya che. samAjane temano boja vahana karavo paDe prabhue kevA zubhakAryomAM vAvI, vANInAM 35 atizayobaLe che vagere vagere, paNa je sujJa che te jANe che ke pratidina be kevI rIte aneka jIvone pratibodhI-tArI dIdhA ane manobaLano pratikramaNa, be vAra paDilehaNa, cAra sakjhAya, sAta caityavaMdana, upayoga karI kevI viSamatAo vacce zAsananI sthApanA, devo bhikSAcaryA, kApa jayaNA ane svAdhyAyapradhAna saMyamanA kalAko sAthe mAnasika vArtAlApa ke keTalAyanA mithyAtvanI zuddhi karI uparAMta dhyAna ke zAsanaprabhAvaka pravRttio eTalI badhI hoya nAkhI te badhuMya aciMtya banI jAya che. sAMsArikone te traNa che ke dharmadhyAna mATe te samaya paNa ocho paDe che. kyAreka zaktio bhoga-roga ane viyoga tarapha tANI jAya che, to savizeSa zramathI deha paNa vyathita thAya che. sAdhusaMsthA jyAre te ja mana-vacana ane kAyadaLane dhamarAdhanAmAM samAja pAse je le che tenA karatAMya dharmasaMskAra ane muktino vALanAra eka zramaNa vaizramaNa karatAMya rUpa-svarUpa guNavAna Jain Education Intemational Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNA 5ON banI jagatano Adarza banI jAya che. nadInuM vahetuM pANI nahera (14) sarvavirati ane sUkSma sAdhanAo : banI keTalAMya vana-upavanane lIlAMchama karI de che, tevuM che gRhastho game tevI ArAdhanA kare te badhIya sthUla hoya che, saMyama. jyAre badhAya prakAranI virati-jayaNA ane vrata-niyamabaddhatAnA 12) bhASAsamiti ane vacanagati : prabhAve-pratApe sAdhu-sAdhvIonI nAnI ArAdhanAo paNa saMyatonI bhASA evI hita-prIta ane mitAkSarI hoya che ke lakhalUTa karmanirjarA karAve che. tethI kudarata paNa vaphAdAra rahe jyAre bole tyAre anyanuM hita thayA vagara na rahe. madhuratA ane vikaratI nathI. pralayo macatA nathI. saghaLuMya zAMtalaghutA ane jayaNAkArI e bhASAthI bIjAnA AtmAmAM dharmano upazAMta bane che. gRhasthonI mAsakSamaNanI tapasyAnuM phaLa dIvo pragaTe che, kaSAyo upazAMta bane che ane pApo ghaTavA lAge saMyamIonI nitya navakArazI karatAMya ochuM jaNAvAyuM che. ghora che. gautamasvAmI ane bhagavAna mahAvIra prabhu vaccenA saMvAdo, tapasvI zrAvakanuM sthAna navakAramAM nathI jyAre dararojanI uparAMta pratyeka tIrthakaronI saphaLa dezanAono dhodha samajavA navakArazInA jaghanya paccakhANa karanAra sAdhako jevo che. sAthe jarUra vagara na bolavuM, ochAmAM ochuM bolI paMcaparameSThipade che. dezaviratinA anAdi abhyAsa pachI vadhumAM vadhu upadeza-saMdeza ApavAnI kaLA saMyamIone anaMtAbhane sarvavirati saMprApta thAya che, mATe ja sAdhusvAbhAvika vare che. vadhu bolanAra pAse kAma nathI hotAM ane sAdhvIonI saMkhyA laghutama jainasaMkhyAno paNa atyalpa bhAga kAma tyAM vAto nathI hotI, draupadInAM veNa ke "AMdhaLAnA putra che, kAraNa ke saMyama laIne sacoTa-saphaLa pALavuM te khAMDAnI dhAra paNa AMdhaLA ja hoya" suNyA pachI duryodhane bAMdhelI gAMTha ane upara cAlavA jevuM mahAparAkrama kahevAya che. thayela mahAbhAratanA mahAyuddha thakI nara-pazu saMhAranI vAto (15) saMyama vinA mukti nathI : Aja sudhI sAMsArikonI bhASA viSe saMketa Ape che. bIjI tarapha sAcuM je je mokSe sidhAvyA te sarve sarvavirati ane sAmAyikabhAva bolatAM paNa koI haNAya tema hoya tyAre saMyamIo vinA siddha nathI thayA. siddha 15 bheda thAya che jemAM jina, mananI jema vayanagupti pALI mona rAkhe che. tevA munine ajina, tIrtha, atIrtha, gRhastha, anyaliMga, svaliMga, strIpaNe, vaMdanA! puruSarUpe, napuMsakatAthI, pratyeka buddha, svayaMbuddha, buddhabodhita (13) AzAtanAo ane virAdhanAo : ane te pramANe ekasiddha anekasiddha. mukti mATe rAjamArga tIrthakara jevA lokottara mahApuruSa mahAvIra prabhune paNa saMyama saMcaraNa che. bharatacakrI ke kUrmAputra gRhasthadazAmAM kevaLI chaghasthAvasthAmAM mAnava-dAnava ane tiryaMconA bhayAnaka thayA te apavAda chatAMya pUrvabhavanI saMyamasAdhanA thakI ja mukti upasargo thayA, zikArI kUtarA choDyA, page khIra raMdhANI, varyA che. jyAM sudhI saMsAra duHkhamaya ane asAra na jaNAya, kUvAmAM utArAyA ke bhUMDI gALothI navAjAyA, saMgamadevanA cha na samajAya tyAM sudhI vairAgya na thAya, mATe saMsAranI veTho mAsI upadravone koNa nathI jANatuM? chatAMya prabhue viSamatA vacce saMsAramAM rahI dharma karavo game, paNa pratikULatAthI sAme samatA dvArA Atmavijaya meLavyo che to vartamAnamAM bharapUra saMsAratyAga sAthe saMyamAcaraNa duSkara-duSkara vicaratAM sAdhu-sAdhvIonI mana-vacana-kAyathI koI kahevAya che. dhanya che bhAvasaMyamI AtmAone! " AzAtanAo-virAdhanAo kare temAM navAI jevuM nathI rahetuM. (16) pUrvabhavonA saMskAra thakI saMyama AzAtanA karanAra gozAlA ane jamAlinA bhAvo vadhyA. bhadrA saMprApti H caramabhavI dareka jIvana-kavananA UMDANamAM javAthI brAhmaNI amarakumArane haNI chaThThI narake gaI, nAgazrI brAhmaNI pUrvabhavonI saMyamasAdhanAno itihAsa bahAra AvI jAya. svayaM dharmaruci aNagAranI AzAtanA karI ghaNA bhUMDA bhavomAM pArthaprabhunA dasa bhavomAM, vIra prabhunA 27 bhavomAM ke bhaTakI, saMgamadeva devatAI sukhothI paNa bhraSTa thayo ane anaMta zAMtinAtha prabhunA 12 bhAvomAM pragatio pUrva bhavonAM saMyama saMsArI banyo te badhIya ghaTanAono sAra e che ke deva-guru- thakI ja hatI. merunI UMcAI nAnI thAya teTalA oghAonA dharmanI ArAdhanA ochI thAya te calAvI zakAya paNa Dhaga jeTalA saMyama paLAyA chatAMya mukti na thaI te nakArAtmaka AzAtanAo vadhe to naThArA vipAko khaDA thAya. vAta vacce hakArAtmaka gaNita e che ke dareka saMyame jIvanI bhagavAnanI 84 ane gurunI 33 AzAtanAo TALavI. devagati ke sadgatirUpI pragati thatI rahe che. saMyama ane durgati Jain Education Intemational Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506 vizva ajAyabI : te kuruTa-utkaTa munivaronI jema bhAgye ja koIkanI thAya. bAdazAha akabaranA jIvanaparivartanamAM sAdhu-satsaMge kevo phALo mAtA-pitA, sagAM-saMbaMdhIo gharamAM hoya ane putra-putrIo | bhajavyo hato? purohita haribhadra brAhmaNano jIvanapalaTo dIkSA laI jAya te pUrvabhavanA saMskAra vagara kema zakya bane? yAkinI mahattAne AbhArI che ane evAM to aneka ka.sa. hemacandrAcAryajI pUrvabhavamAM yazobhadrasUrijI hatA. dRSTAMto ullekhAyAM che ke sadganI prApti thaI ane AdrakumAra sAmayika muni hatA. samarAditya pUrvabhave guNacaMdra temanAM darzana prabhAve pApIo puNyAtmA banI gayA, jemake saMyamI hatA. bharatacakrI paNa bAhu nAmanA sAdhu hatA. sAramAM cilAtIputra, daDhaprahArI, arjuna mALI vagere vagere... saMyamI sAdhunI sAdhutA pUrvabhavonI saMskAradhArAthI ' (19) saMyamajIvanamAM samarpaNa : jaina sAdhu siMcAtI sAdhanAo hoya che. banavA mATe guNavikAsa, yogyatA, paripakvatA, amuka varasonI (1) saMyamanA sattara prakAra ane daza tAlIma, prajJA-vairAgya ane nimitto prabaLa bhAga bhajave che. catidharma viSe : prANAtipAtAdi pAMca Azravo che, teno chatAMya ATha varasathI nAnI uMmara saMyama levA vajarya manAya nirodha + viSayalolupI pAMca indriyonuM damanakodha-mAna-mAyA che. apavAdika kAraNo vagara mAsUma uMmara karatAMya vartamAnamAM ane lobha evA cAra kaSAyo upara kAbU + mana, vacana, tana kizora ke yuvAvaya te hetu yogya gaNAya che. ahIM vajasvAmI, daMDanI virati = 17 prakArathI saMyamane ArAdhAya che. dareka manakakumAra ke araNika bALazramaNonI apavAdika bALadIkSAne bhAvasAdhakonI kSamA, mArdava, Arjava, mukti, tapa, dhyAnamAM levA jevI che. phakta navakArazraddhA hatI ane saMvara, satya, zoca, akiMcanya ane brahmacarya-sAdhanA amarakumAre brAhmaNa maTI zramaNa banI eka divasamAM devagati sAMsAriko karatAM alaga paDI jAya che, te mATe samarAditya sAdhI, bhikhArI jA divasanA saMyamathI zAsanaprabhAvaka rAjA kevaLacaritra, gajasukumAla, arNikAputra, baMdhakaRSi, sukozala saMprati banyA. AdinAtha prabhunI pratimAdarzanathI AdrakumAra muni ke pArthaprabhu-caritra vAMcavA jevAM che. aneka paricayo vairAgI banyA ke zAMtinAtha prabhunI saumya mUrti thakI zaabhava anya lekhomAM saMkSepathI apAyA che, te avagAhavA jevA che. brAhmaNa kSamAzramaNa banyA vagere ghaTanAo jaNAve che ke kriyAnA 70 prakAraHkaraNa sittarI ane cAritranA 70 prakAra jainazramaNa banavA nakkara niyamo karatAMya bhAvanA= caraNa sittarIo jANavA jevI che. paMca parameSThionA vairAgya-saMskAro-jAtismaraNajJAna vagere mahatvano bhAga 12+8+3+25+27=108 guNonuM varNana vicAravA jevuM bhajave che. "saMyama kabahI mile'nI bhAvanAvALAne vahelA-moDA che, sAthe saMyamano sAra evA brahmacaryanI nava vADo ane saMyama pragaTe che mATe paNa zrAvako potAnA ghera saMyamajIvananAM zIlAMgarathanA 18000 bhedo jANavA jevA che. tIrthakara upakaraNo jemake pAtro-tarapaNI-vastro vagere darzanArthe rAkhe che. bhagavaMtanI trikAla pUjA ane gurune trikAla vaMdana karavAthI (20) rucijanyavikAsa : jema saMsAramAM bhinnaaciMtya lAbha prApta thAya che. bhinna rucine kAraNe vividha prakAranA vepAra-vANijya (18) sAdhUnAM darzana puNya : phakta zramaNAtmAnA vyavasAyo vikase che, tema saMyamajIvanamAM paNa jJAna-tapa-japadarzana mAtra thAya ane puNya baMdhAya te vAta vAhiyAta nathI, dhyAna-vaiyAvacce thakI pravacanakAra-ciMtaka-lekhaka-prabhAvakasatya che. AraMbha-samAraMbha jIvanazailIvALA biMbisAra anAthI ArAdhaka-rakSaka-dIkSAdAnezvarI vagere tarIke kArmikI buddhijanya muninAM darzanathI bodha-prabodha pAmI mahAvIradevanA paricayamAM vikAsakSetra vibhinna bane che. krikeTamAM eka beTsamena bane, Ave, tIrthakara nAmakarma bAMdhe te sAdhudarzananuM sacoTa phaLa che. eka bolara, koI philDara ane koI virala ja olarAunDara zrIpALa rAjAnA koDha-nAzamAM gurukRpA kAma karI gaI hatI. tema saMyamIo paNa pUrvabhavanA pravAhita saMskArabaLe bhinnailAcikumArane dorI upara nAcatAM kevaLajJAna thayuM temAM sAdhunAM bhinna jJAna ane kriyArucivALAM jovA maLaze. koIka darzananI balihArI hatI. zALavI dArUDiyo chatAMya gurusaMgathI AgamajJAtA, koIka karmasAhityaniSNAta, koIka nyAyAcArya to kapardi devatA banI gayo. bhagavAnanI samavasaraNanI zobhA, koIka vyAkaraNa sAhityopAsaka pAke che. tapasvIo paNa vikrama sAkSAt bhagavAna ane sAvanikaTamAM AvatA 1500 tApaso tapa noMdhAvI saMyamajIvana ujamALa kare che, jyAre apratipAtI kevaLI banI gayA. avaMti sukamAla, rAjA saMpratithI laI guNasaMpanna vaiyAvaccane mukhya banAvI AcArya, upAdhyAya, Jain Education Interational Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa pa09 tapasvI, navadIkSita, glAna, sthavira, samanojJa, saMgha, kula ane pazcAttApa vagerethI paNa kevaLajJAna thayAnA spaSTa dRSTAMto che. gaNanI dasa prakArI sevA dvArA saMyama sAdhanAne saphaLa kare che. viSaya-kaSAya-vijaya pachI cAra ghAtakarmo khapI jatAM jIva gItArtha gurudevo ziSyonI ruci pramANe temanA mArgadarzaka bane kevaLI bane che ane te mATeno rAjamArga che saMyama sAdhanA. che. bAkI bhinna rucivALA be sAdhuo hovAthI temane bAkI gherabeThAM caDatA pariNAmanI apekSA te retImAMthI banatuM nathI, jhagaDe che ke vikhavAdo-matabhedo vadhyA che tela meLavavAnI AzA samAna ThagArI nIvaDe che. tAtparya tevI kalpanAo asthAne che. karma ochA thaye saMyama saMprApta thAya che. saMyama thakI (21) saMyamIonAM upakaraNa : gRhasthone mujA thAya ? adhikaraNo parigrahanuM pApa bane tyAre zramaNone sAdhanA mATe | (23) lokottara vyavahAro : sAMsArikonI jema phakta pramANa pUratAM upakaraNo sAdhanarUpe hovAthI tenA koInA janma prasaMge ujamaNAM karavAnAM, peMDA vaheMcavAnA ke upara mUccha nathI hotI. vastrapAtra, ogho, muhapatti, Asana, khuzAlI manAvavAnA ane maraNa thaye chAtI kUTavAnA zoka dAMDo, uttarapaTTo, kAmaLI, supaDI, pothI vagere rAkhavAM paDe che karavAnA ke sUtakonA nAme dharma choDavAnA vyavahAro jaina paNa te phakta vyavahArika jIvana jIvavA, bAkI tIrthakaro ane sAdhuone nathI hotA. koInA dukAna ke makAnanA udghATana jinakalpI mahAtmAone to kudaratI kAyA sivAyanI samaye pagalAM karavAnA, Arthika prayojanothI mAMgaliko sAmagrIono paNa tyAga hovAthI temanuM AcaraNa vismayakArI saMbhaLAvavAnA ke dorA-dhAgA maMtra-taMtrathI athavA jyotiSanI bane che. jainetaro paNa tarApaNI, cetanA, jhoLI-pAtrA vagere jema kuMDaLIo joI bhaviSyavANI karavAnA uparAMta jevI viziSTa upadhi sAthe sAdhu parivezamAM vihAra karatA sAMsArikonAM sagAI-lagna ke sukha-du:kha, bimArI-lAcArInA mahAtmAone dekhI nata mastaka bane che ane AvI ja upadhi prasaMgo ukelavA jevAM bhalAInAM kAryo mATe saMyamanI sAdhanAo uparanA bahumAnabhAvathI valkalacirI to vasatI ane nathI veDaphAtI, dezasevA, rAjyasevA, mAnavasevA ke pazucikitsA upadhinA paDilehaNa karatAM karatAM kevaLajJAnI banI vagere mATe apavAdika mArgadarzana kyAreka koIka mahAtmA gayAnAM dRSTAMto che. jIvadayAnI lAgaNIthI kadAca Ape toya svayaM DaoNkTara, vakIla (22) kaivalyajJAnanI prAptinA prakAro : jaina ke enjiniyaranI jema te te kAryamAM saMyamajIvananI kSamAzramaNanAM lakSyo hoya che kevaLajJAna ane mukti, maryAdAo bhUlI otaprota nathI thaI jatA. tethI lokomAM cAhe te tapa kare ke jJAna bhaNe, vaiyAvacca kare, prabhubhaktimAM evuM jaNAya che ke jainadharmamAM vyAvahArikatA nathI ke rahe, japa kare ke dhyAna dhare, aMte te badhAMyanuM phaLa kaivalya viparIta che. rAjaputranA janmanI vadhAmaNI ApavA na gayela maLe to ja sArthaka che. tyAM sudhI kyAreka spaSTa AtmAnubhUti bhadrabAhusvAmI ke mayaNAnA siddhAMtonI vAto sAme paDela thAya temAM Azcarya nathI. have vizeSatA e che ke saMpUrNa evA lokone chelle jyAre satya tattvanuM bhAna thayuM tyAre jainadharmano paMcamajJAnanI upalabdhi mATe bhAvonI vizuddhi ane Atmazuddhi jayajayakAra thavA lAgyo hato. sAramAM lokonI bhramaNA ke prabaLa bhAga bhajave che. koI paNa zubhakriyA, vicAra ke vartana vicArothI nahIM paNa bhagavAnanI AjJAthI temanuM zAsana karatAM jyAre kSapaka zreNI lAgI jAya tyAre haLukarmI caramabhavI cAle che. te AtmAne kevaLajJAna aneka prakAre thaI zake che, jemake (24) sAdhavezanI mahattA : saMsArIonA vezaatimuktakumArane phakta iriyAvahiyA karatAM, mRgAvatIne paheravezathI anekonA viSaya-vicAro UchaLavA lAge che, khamAvatAM caMdanabALAne, vaiyAvacca karatAM puSpacUlA sAdhvIne, jyAre saMyamIonA sIdhA-sAdo sapheda vastro, locavALAM modaka paraThavatAM DhaMDhaNa munirAjane ke doraDe nAcatAM mastaka ane kudaratI jIvana jIvavAnI paddhatithI IlAcIkumArane. ghaNA ja apavAda pUrvabhavanI sAdhanAnA puNyathI anekonAM manamAM dharmabhAvanA khaDI thAya che. duniyAmAM bharatacI, pRthvIcaMdra, guNasAgara, karmAputra, valkalacirI, rUpa ane rUpiyAnAM AkarSaNo hoya che tethI kApa vagaranAM mAchImAra kasAInI jema gherabeThAM ArIsAbhuvanamAM, melAM kapaDAM, snAna vinAnI dehazobhA, auSadhavinAnI hastameLApa jevA lagnaprasaMge ke mAchalAne pakaDyA pachInA tIvra zarIrAvasthA, UMcAI-jADAI ke dehanI sauSThavatA vinAnA Jain Education Intemational Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 508 vizva ajAyabI : maunadhArI munirAjone na oLakhI zakanAra ajJAnIo, svadoSadarzana ane paraguNa pramodatA temano AMtaravaibhava hoya adharmIo ke mUrto temanI AzAtanA paNa karI nAkhe, kyAreka che. gRhastho karatAM jIvanazailI sAvanokhI-anokhI hoya che. niMdAo paNa cAle, paNa te vacce ArAdhanA karatAM sAdhakone nakhakhotaraNI, kAtara, pATa-pATalA vagere paNa yAce, tarata pAchAM dekhI lAgI Avaze ke kharekhara teo Aja duniyAmAM rahevA Ape, pAMca samiti ane traNa gupti dvArA paraThavavA karavAmAM chatAMya saMsArathI para thaI gayA che. nakalI sAdhuvezathI paNa paNa upayogathI varte. kapaDAM sUkavavAnI dorI paNa bAMdhe-choDe, udAyanamaMtrI maraNasamAdhi pAmelA ane rAjA saMpratie sUkAtAM kapaDAM paNa pavananI thapATa na khAya, Adhunika sAdhano videzo sudhI jaina jayati zAsanama karAvela. sAdhuveza vagara ke chApAM-novela vagara paNa svAdhyAyAdimAM magnatA ane sahajAnaMda sthiti vagerenI vAto sAMbhaLyA pachI cokkasa zake. lAgaze ke gRhastho, dhanavAno ke TrasTIo ke viziSTa tapasvIo (4) vihAra ane sthiratA : pUrvakALanA vagere sAMsAriko karatAM eka bALamuni, navadIkSita ke saMyamIo rAgadveSanI adhyatAnA kAraNe eka ja sthAne saMyamI ghaNA AdaraNIya ane pUjanIya che. cirakALa sthiratA karatA hatA. jaMghAbaLa kSINa thaye sthiravAsa (27) jaina zramaNanI vividhatA : sAdhutAnA paNa svIkAratA hatA. bAkI samartha sAdhune svAdhyAya-yoga viziSTa guNonA vikAsanA AdhAre zramaNonAM paryAyavAcI nAma tathA saMyamasAdhanA mATe prabhujIe navakalpI vihAro pharamAvyA che mahAtmA, munirAja, sAdhaka, saMyata, sarvaviratidhArI, sAdhu, che. comAsI cAturmAsa varasAdI virAdhanAthI bacavA eka ja RSi, maharSi, rAjarSi, vItarAgI, gaNadhara, pUrvadhara, bahuzruta, sthAne cAra mAsa sAdhu-sAdhvIo vitAve che. bAkInA jJAnI, aNagAra, yati, kSamAzramaNa, nigraMtha, yogI, bhikSu, zeSakALanA ATha mAsamAM eka-eka sthAna upara 1-1 mAsanI asaMsArI, pUjyAtipUjya vagere vagere, taduparAMta muni, pravartaka, sthiratA karI zake che. sAdhu-sAdhvIonA utArA sAva alaga gaNivarya, paMnyAsa, upAdhyAya, AcArya, gacchAdhipati, gaNadhara, hoya che. brahmacaryavrata temano prANa hoya che. AvAM zramaNAdhipati, tIrthaMkara paramAtmA vagere padavIo paNa temanAM saMyamIonA doSo jovA kADhavA ane jaladI vihAra nAma pUrve vizeSaNarUpe goThavAya che, chatAMya bhAvasaMyamI padakyAre kare tevI vicAraNA karavAmAM paNa pAponA baMdha padavI pratiSThA ke vizeSaNonA vyAmohathI para niHspRhI che. je sthAna satata saMyatonA AvAgamanathI vyasta che tyAM ane virAgIdazAmAM mahAlatA hoya che. koIkano guNavikAsa lokonA AdarabhAva ghaTI zake che, bAkI bhAratavarSanA ne vadhu ane koIkano ocho jovA maLe, koI anubhavI hoya ke aneka saMgho sAdhu-saMtonA sAnnidhya vagara dharmazUnyatA koI zaikSa hoya, koIka padavIdhara koIka munipade te badhAya pratye anubhavavA lAge che, tethI sAdhu-sAdhvIonA vihAra Adara-ahobhAva ane ekasarakho pUjyabhAva darzAvanAra dharmasaMskAranuM kAraNa bane che. dareka kSetramAM dharmarAgI ane zrIkRSNa mahArAjA ke zreNikarAjanI jema bhAvavaMdanA karI dharmadraSAvarga jovA maLe che, temAM zramaNopAsako zramaNone tIrthakara nAmakarmanI nikAcanA karI zake che. bAkI AzAtanAsArA sAcavI sAcA sahAyaka bane che. virAdhanA karanArane maricInI mAphaka bhavAMtaramAM (26) saMcamadharmanI jayaNA pradhAnatA : jinezvara, sadga ke jainadharmanI prApti ke punaH manuSyabolavA-cAlavA, UThavA-besavA, khAvA-pIvA, paheravA-oDhavA, avatAra paNa durlabha banI zake che. rahevA-karavA badhAyamAM jaina zramaNo vinaya-vivekapradhAna jIvana vizva ajAyabI jevA jaina zramaNo ane jina-zAsananI jIve che. jayaNAnA kAraNe jema bane tema ochA doSa ane jvalaMta jAgRti jana-jagatane je satya-ahiMsA vagereno mArga vadhu guNavikAsanA abhigama sAthe sAdhanAo kare che. mahAnatA ane muktino saMdeza-saMketa ApI zakaze, teno pUro saMyama- ArAdhanAmAM kyAreka nAnI-moTI alanAo paNa gujaza paramaguru tIrthaMkara paramAtmAne caraNe samarpita thAya che, thAya, kAraNa ke teo chadmastha che paNa dainika pratikramaNa, mATe paNa jinezvaronI gerahAjarI chatAMya jinapratimA ane AlocanA, prAyazcitta, pApAkaraNa saMkalpa tathA apramattatA | jinAmo pUjAya che, zAsananI prabhAvanA ane vagerethI te te doSone uvekhavA temano satata puruSArtha hoya che. jayajayakAra thAya che. Jain Education Intemational Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakathA naM.-16 -- pUrvabhavanI sAdhu AzAtanA jANI virAga rAvaNa jevA parAkramIno pratikAra karanAra huM rathanUpurano rAjA Indra. rAvaNa sAthenA yuddhamAM moTo ghora parAjaya thayo. mane kedathI mukta karAvavA mArA pitA vacce paDyA tyAre rAvaNe nagara saphAI karavAnA ane caurAhA vagerene sajAvavAnA vagere kAryo mane karavAnI AjJA ApI baMghanamukta karyo. rAjA chatAMya prajA karatAMya halakA kAmano abhiyoga thatAM mAruM sanmAna ghavAyuM, te kAraNathI ghaNA divaso saMtApamAM vItyA pachI mane nirvANasaMgama nAmanA jJAnI muni bhagavaMta pAsethI jANavA maLyuM ke meM pUrvabhavamAM AnaMdamALI nAmanA mahAtmAne sAMsArikapaNAnA verathI tADita karyA, prahAra karI kadarthanA karela, te vakhate temanA sahavartI munie AvezamAM AvI mArA upara tejolezyA choDI paNa mArI patnI satyazrInI bhAvabharI vinaMtIthI tajolezyA pAchI kheMcI letAM huM bacI gayo, te bhavamAM huM sUryAvarta nAmanA nagarano svAmI taDiprabha nAme hato. abhimAnathI meM mahAtmAne parezAna karyA tenA kAraNe bhavabhramaNamAM duHkho pAmyo ane pharI puNyodaya thatAM A bhavamAM sahastrArano putra indra nAme rAjA banyo. muni bhagavaMtanI AzAtanAnuM phaLa udayamAM AvyuM jethI A bhavamA savaNe mArI phajetI karI kiMkara jevuM kArya karAvyuM. te ghaTanA suNatAM mane pUrvabhavIya pApa upara dhikkAra chUTI gayo ane pApano pazcAttApa thatAM virakti ubharANI. aMte rAvaNanA trAsa, parAbhava ane apamAnathI vairAgI banI putra dattavIryane rAjya bhaLAvI cAritra svIkAra karela. sAdhu-saMtonI AzAtanAo na karavI, tevo upadeza-saMdeza mArA kAraNathI jANavo. (sAkSI-indra rAjA) vairAgyakathA naM.-18 ------mAtAnI kuTilatA banyuM mArA vairAgyanuM kAraNa sUryavaMzanA rAjA mArA pitA kIrtidhare mArI bAlyAvasthAmAM ja mAro rAjyAbhiSeka karI nAkhI vijayasena munirAja pAse saMyama lIdhuM. ugra tapasvI rAjarSi pitA ekadA ugra tapanA pAraNA prasaMge ayodhyA nagarImAM padhAryA tyAre saMsArasukhanI lAlace tathA mArA uparanA mohathI mArI mAtA sahadevI rANIe potAnA mANaso sAthe maMtraNA karI mArA pitA munine kAvAdAvA karI nagaranI bahAra kaDhAvyA, te prasaMganI vyathA jANI mArI dhAtrI mAtA dhrusake raDavA lAgI. mane mArI mAtAnA viSayasukhano aMdAja AvI gayo ane pitA muninI AzAtanA na sahana thatAM mAtA sAthe paNa bolAcAlI karyA vagara garbhiNI citramALA patnIno paNa tyAga karI pitA munirAja pAse ja dIkSA laI lIdhI. mAruM nAma sukozala muni rakhAyuM, paNa saMsArakuzaLa huM rAjarSi pitAnA vairAgya saMskArathI saMyamakuzaLa banavA asaMsArI ! banI gayo hato. sagA ja jyAM dagA de tyAM kone vairAgya na thAya, te mArI ghaTanAthI samajavA jevuM che. | (sAkSI-sukozala rAjA) i Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakathA naM.-5 --------- vairAgyano vIjaLI jhabakAra I jaMbUDhIpanA mahAvidehakSetranI suSamA nagarIno huM hato rAjA vimaLavAhana, eka rAtrinA acAnaka uMgha uDIne vicAraNA cAlI ke rAjazAhI game tevuM sukha chatAMya bhava badalAya ane mAro jIva vanaspatimAM cAlyo jAya to zuM thAya? yogAnuyoga ariMdama nAmanA sUribhagavaMta udyAnamAM AvI birAjamAna thayA hatA. tenI pAse potAnA vicAra darzAvavA ane teozrInA vairAgyanuM kAraNa pUchavA gayo. AcArya bhagavaMtanA pratyuttarathI paricaya thayo ke cAritra pUrve teo paNa mArI jema rAjA hatA. ekavAra sasainya digvijaya mATe nIkaLelA temaNe je vizALa lIlAchama udyAnamAM utAro karela te ja bagIcAne lAMbA samaya pachI vijaya karI pAchA vaLatAM ujjaDa avasthAmAM joyo. tenI zobhA smazAnathI paNa bagaDI gayelI dekhI teozrIne potAnI vRddhAvasthA ane te pachInI sthitino vicAra AvatAM kaMpArI thaI gaI ane eka upavanane lAgela kudaratI upakrama dekhI rAjasukha chatAMya virAga sparzI gayo. aMtaHpuranI rANIone raDatI rAkhI svayaM dIkSita thaI gayA ane te AcArya aridama mahAtmAnA vairAgyano dIpaka mArA virAga-cirAgane pragaTAvI gayo. kavacahara nAmanA kumArane rAjya sopI meM asthira saMsAravAsanAno tyAga karI cAritra lIdhuM. mArI jema koIka vairAgInI vArtA suNatAM paNa potAno vairAgya jhabUkI zake che. (sAkSIrAjA vimaLavAhana) 1 vairAgyakathA naM.-8 -----(pArivArika ghaTamALone kAraNe jAgRti ;-------- mArA pitA ripupratizatru jyAre zatruone jItI aneka pradezanA svAmI banyA hatA, tyAre temanI AjJAo pracaMDa hatI, tevI sattAzAhInA kephamAM temaNe mArI sagI mAtA bhadrAdevI thakI prApta putrI mRgAvatInI svarUpavAna yauvanAvasthAthI moha pAmI sagI mArI bahena sAthe svayaM vaDIla pitA chatAMya mohAMdha banI punarlagna karI lIdhA. sAmAjika ane dhArmika uparAMta vyAvahArika badhIya maryAdAono lopa svayaM rAjAe karyo, tethI mArI mAtA sadAya mATe pitAthI dUra-sudUra thavA mane lai dakSiNa pradezamAM cAlI gaI. te pachI mArI bahena magAvatI thakI mArA pitAne tripaSTa nAme nAno bhAI jamyo. tenI upara mane atyaMta prema thato i | hato. mAtAne mATe mAhezvarI nAmanI navI nagarI vasAvI huM pitA pAse pAcho Avyo ane nAnAbhAI tripRSTane moTo karyo, paNa te parAkramI bhAI paNa jaMgalamAM siMhane phADI nAkhI lagna pachI vijayavaMtI rANI sAthe verajhera UbhA karI ane aMte zayyApAlakanA kAnamAM dhagadhagatuM tAMbu ane taravuM naMkhAvI aneka AraMbha-samAraMbhanA kAraNe mRtyu pAmI sAtamI narake cAlyo gayo. tyAre mane anekonI bhalAI pachI paNa potAnI burAI thavAnA bhayathI jabbara vairAgya thaI gayo. nAnAbhAInA vikata maraNano zoka zreyAMsanAtha paramAtmAnI amatamaya dezanA suNI UtAryo ane te pachI AcArya dharmadhoSa pAse cAritra laI meM paNa bhavavirAma mATe puruSArtha karyo. bhAInA nimitte saMsAranI asAratA samajanAra mArA jevA keTalAya bhAIo haze. | (sAkSI-Ayala baLadeva) 1 Jain Education Intemational Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakathA naM.-9 'strInI AsaktithI utpanna virakti nAma mAruM vikrama zA. te pramANe parAkrama ane yazano samUha mArAmAM abhimAna banI uchaLato hato. tethI meM rUpa-lAvaNyanI khANa jevI nAgadatta zreSThInI viSNuzrI nAmanI parastrInuM haraNa karI tene aMtaHpuranI rANI banAvI baLAtkAre paNa bhogavI. pachI to amArA beunI rati-prIti khUba vadhatAM bhAna bhUlyA, viveka ane yaza beu khoyA, eka tarapha viSNuzrInA virahamAM teno mULa pati nAgadatta pAgala jevo thaI gayo, bIjI tarapha mArI anya rANIoe potAnA viSayasukhanA svArthamAM kAmaNaTramaNa karI viSNuzrIne maraNa zaraNa karI, mArI mUDhatA vacce mRtakanI lAzane choDavA huM taiyAra nahIM ane maMtrIoe mane chetarI strIkAyAne jaMgalamAM vosarAvI dIdhI, traNa-traNa divasa sudhI priyAvirahamAM mane na khAto na pito dekhI maMtrIoe mArI mUrchA utAravA marela viSNuzrInI kathaLelI ane kohavAyelI kAyAnA darzana jaMgalamAM laI jaI karAvyA. vanacaroe teNIne nagnAvasthAmAM cUMthI nAkhela. teNInuM mukha-nAka ane AMkha vagaranuM banI gayela, stananA mAMsane gIghaDAoe pholI tyAM jakhama jevA khADA pADI nAkhyA hatA. vastrarahitadazAmAM teNInA AMtaraDAoe kheMcI nAkhyA hatA. sAthe teNInAM gaMdhAtA zarIranI mijabAnI karavA kIDIoe kabajo laI lIghelo hato. A vikRtie mArI romarAjIne varanA vALa jevI banAvI dIdhI. mAro parastrIsevanano saMsAra asAra dehanI hAlata dekhatAM ja saLagI gayo, basa tattvano dIpaka pragaTI gayo ane bodha-prabodhe mArA rAjasukha chInavI laI ane jaMgalamAM ja maMgala jevA cAritra mArge caDhAvI dIdho, meM paNa kAyAnI mAyA kADhI nAkhI mAsa be mAsanA upavAsa dvArA zarIrano sAra kheMcI laI devagati sAdhI. yA. (sAkSI-vikramayazA) vairAgyakathA naM.-12 ------ pUrvabhavanI ghaTanAo jANI vairAgya---- prabhu munisuvratasvAmInA zAsanakALamAM taDikeza nAmano huM rAkSasapati rAjA hato. mArI patnI caMdrA ! rANInI komaLakAyAmAM eka vAnare nakha mArI ujharaDA pADatAM meM krodhAvezamAM tene tIrathI haNyo. maratA te vAnara eka munirAja pAsethI navakAra pAmyo ne bhuvanapati devanikAyamAM udadhikumAra deva thayo. jyAre rANInA apamAna pachI mArA sainiko bIjA vAnarane patthara-lAThI mAravA uzkerAyA tyAre te devatAe I moTA-moTA vAnaranA rUpo karI sainiko upara zilA-vRkSo pheMkI temane herAna-parezAna karI nAkhyA. te ghaTanAthI te devatAI upadrava jANI meM jJAnI mahAtmAne tenuM kAraNa pUchyuM. jANavA maLyuM ke pUrvabhavamAM huM datta nAmano I maMtrI putra hato ane dIkSA lIdhela. vihAramAM eka zikArIe mastakanuM muMDana dekhI mane apazukana mAnI mArI upara prahAra karela, tethI huM mRtyu pAmI gayela. cAritrajIvananA prabhAvathI devalokamAM mAro janma thayo ane I tyAMthI cyavI hAla rAkSasarAja thayo chuM. pelo lubdhaka marI muni hatyAnA pApe narake gayo tyAMthI nIkaLI A bhavamAM vAnaragati pAmyo ane pharI mane rAjA tarIke dekhI tene krodha thatAM upadrava macAvyo che. A I kathanI suNatAM ja pUrvabhavanuM cAritra ane tenA prabhAve maLela devagati uparAMta rAjapadavI vagere sukho saMbhAratA pharI vairAgya vadhyo ane tevA vicitra kAraNothI meM A taDikeza bhavamAM paNa cAritra laI AtmakalyANano mArga meLavela che. pUrvabhavonA pApa vipAka jANIne vairAgya pAmanAra anekomAM eka huM paNa chuM. | (sAkSI-rAjA taDikeza) | Jain Education Intemational Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI ne ga ajAya? ' ( vibhAga-5 koDa 325. *1, - CT jara na 6, ST: : 2 LES ENG ke ta me sese we pariziSTa padArtho ane 'preradaparicaya khalA * zramaNa upakaraNano pUricaya - sadInA samayajJa zramaNa saMtarano * vidhavidha sAdhanAo-iddha sAdhako ka zramaNasUtra vivecana * maMtra samrATano mahakhajAno * jena zramaNanI lAkSaNikatAo - zramaNopAsako ane zrAvako * jaina muni sAthe be ghaDI - jaina zramaNa bhagavaMta : eka hirala vyaktitva bhAratabhUSaNa mahApuruSo ja samakAlIna zAsanadIpaka sUrivaro - viSayono tyAga...saMyamano rAga e ja sAco mArga * 2tnatrayInA sAdhaka zramaNo * jena saMghanI AdhArazIlA - jinazAsana ane sArvIsaMgha f e 1 Jain Education Intemational Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa | 513 513 zramaNatvamidaM ramaNIyataraM - zramaNa-upakaraNano paricaya pU. AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja jaina zramaNonA jIvanamAM cAritranAM upakaraNo mahattvanuM sthAna pAmyAM che. muninA vezane paNa eka anokho mahimA ane eka adbhuta mAMgalya vareluM che. enuM darzana karAvatuM A mInI chatAM marmasparzI mUlyAMkana pUjayazrIe khUba ja suMdara zailIthI AlekhyuM che. munijIvananAM mukhya mukhya upakaraNoya keTalA badhA mahimAvaMtA che enuM darzana thayA bAda AvA gaNaveza ane ane tenA guNothI yukta A zramaNatva to ramaNIyatara che, Avo ahobhAvabharyo dhvani jagAvato A lekha saue vAMcavA, vicAravA ane vAgoLavA jevo che. sUcita upakaraNo viSe AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrijI samudAyanA siddhahasta sAhityasarjaka pU.A.zrI pUrNacandrasUrijI ma. jeo varSothI sarasvatI-sAdhanAmAM lIna che, e pUjyazrInI tejasvI kalame lakhAyelo upakaraNo viSeno abhyAsa pUrNa lekha kharekhara vAcana manana karavA jevo che. mukhyatve "kalyANa'nA mAdhyame pUjya lekhakazrI ciMtanasabhara je sAhityasAmagrI zrI saMghane pIrasI rahyA che tenAthI sau suparicita che. pUjyazrInA saMyamajIvananAM paMcAvana varSamAM 130 jeTalA pustako uparAMta aneka graMthonuM suMdara sarjana thayuM che. te zrutapremIo mATe khUba ja upayogI banyuM che. jJAnasamRddha evA prajJAvaMta pUjyazrIne amArI lAkha lAkha vaMdanA. nA saMpAdaka Jain Education Intemational Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 554 : ogho : A che ogho, je che bahu moMgho, ene mATe soMgho, je na rahe bodho. oghAnuM bIjuM nAma che * dharmadhvaja. dUra kare je karmaraja, evo A che : dharmadhvaja. jema prANa vinAnA jIvanI kalpanA na karAya, prakAza vinAnA divasanI kalpanA na thaI zake, ema oghA vinAnA sAdhunI paNa kalpanA na thaI zake, eTalo badho abheda saMbaMdha odhA ane aNagAra vacce rahelo che. rajane dUra karato ogho mukhyatve to karmarajane dUra karavAnuM sAdhana che. jayaNA eno upadeza che. jIvamaitrI eno saMdeza che. abhayadAna enuM gAna che. ethI ja jaina' tarIke oLakhAtA tamAma sAdhuo 'cAritra'nI sthApanA samA oghAne jarAya Agho mUkatA nathI ane jIvanI jema enuM jatana karavAmAM kalyANa samaje che. oghAnuM jatana eTale jIvonuM jatana! A odho meLavavo jeTalo moMgho che, ethI ya enA Adezo pALavA vadhu moMghA che, paNa je virAgapUrvaka saMsArano tyAgI banI jAya che, enA mATe A ogho bahu soMgho banI jAya che. jo dhAraNa karI jANatAM AvaDe, to A ogho jahAja banIne bhavasAgaranA sAmA kinAre utArI zake che ane vimAna banIne muktinA minAre pahoMcADI zake che. UnathI banelo ogho kahe che ke, sukhamAM lIna to banatA ja nahi! ane duHkha Ave tyAre dIna paNa na ja banatA! to ja dharmamAM layalIna rahIne aMte mokSanA minArA meLavI zakazo. ApaNI bhItaramAM ja anaMta-aizvaryano khajAno bharelo paDyo che. A ogho, A cAritra cAvI banIne ene kholavAmAM sahAyaka banI zake che. ogho Ama to cAritranAM anya upakaraNonI jema eka upakaraNa ja che, paNa jIvarakSAnuM mahattvanuM aMga hovAthI oghAne eTalI badhI pradhAnatA varI che ke, sAdhu ane ogho jANe eka bIjAnA paryAya ja hoya, ema joI zakAya che. A saMsAramAM jene sukha ja gamatuM hoya, duHkhanAM darzane vizva ajAyabI : jenuM moM bagaDI jatuM hoya, e bogho gaNAya. saMsAranuM sukha durgatinuM kAraNa hovAthI jene na game, duHkha AtmAnI saphAI karanAruM hovAthI jene khUba game, e bodho na gaNAya. AvAne mATe moMgho evo paNa A ogho khUba ja soMgho banI jAya che, kemake AvI mAnyatA dharAvanAro ja oghAne vaphAdAra rahI zake che. : eisi: A che kASTha kero daMDa, munine rakSe je akhaMDa. dAMDo e kaMI sipAInI soTI nathI, je ghaNAnI kasoTI karatI hoya! dAMDo to che, munine mATe cAritra-rakSAnuM sAdhana! sAdhuno dAMDo ane sipAIno daMDo H A baMne vacce to Abha-gAbha jeTaluM aMtara che. sAdhuno dAMDo aparAdhIne paNa abhaya ApanAro che, jyAre sipAIno daMDo aparAdhI-niraparAdhIno bheda bhALavAmAM jhAjhuM samajato nathI! dAMDo joIne sAdhune herAna karavA AvatAM kUtarAM Adi prANIo dUra rahI jAya, e alaga vAta che, paNa sAdhunA hAthamAM A dAMDo eTalA mATe nathI ApavAmAM Avato ke, aparAdhIne adhamUvo karavA Ano hithayAra tarIke upayoga karI zakAya. hA. eka apavAda che : jyAre dAMDAneya daMDo banAvavAnI AjJA che. jAta para nahi, jainazAsana para jyAre AkramaNa AvyuM hoya, tyAre Apaddharma tarIke A dAMDAne daMDo banAvI daIne aparAdhI-AtatAIne bhagADI mUkavAno saMdeza paNa samatAvratI sAdhune zAstra Apyo che. cAritra-rakSAmAM A dAMDo aneka rIte sahAyaka banato hoI, munine upAzrayathI 100 pagalAM paNa dUra javAnuM thAya, tyAre dAMDA sAthe ja javAnuM vidhAna che. gocarI vakhate bhikSApAtrathI namI jatA hAthane AlaMbana-AdhAra pUro pADanAra A dAMDo che, vihAramAM nadI-nALAM Ave, to enAM pANInI UMDAI mApI lAvanAra bhAInuM kartavya A dAMDo adA kare che. vRddha vayavALA sAdhuone hastAvalaMbana ApIne, lapasaNI ke utarANavALI bhUmi para svastha rAkhanAra paNa A dAMDo ja che. A dAMDo che to kASThano, ethI enI gaNanA nirjIva tarIke thAya che, chatAM sAdhune Dagale-pagale sajIvanI jema sahAro Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 515 ApavAnuM kArya karato A dAMDo muni-jIvanamAM eTaluM badhuM to mahattvanuM sthAna-mAna dharAve che ke, enAmAM mAMgalyanI pratiSThA karavA, enI Toce meruno zubhAkAra aMkita karAya che. Ama, dAMDo muni-jIvananI rakSAmAM akhaMDa sevA ApanAro eka sahAyaka-sathavAro che. A dAMDo sIsamano paNa hoya che, sevanano paNa hoya che. sIsamamAMthI banato dAMDo rUpe kALo ane vajane bhAre hoya che. sevanamAMthI sarjAto dAMDo rUpe Acho-pILo ane vajane sAva phoro hoya che. je kyAreya baMDa na pokAre, je akhaMDa rIte rakSA kare, evo A dAMDo munijIvanamAM agatyanuM eka upakaraNa che. .: pAkA : A che anokhA pAtrA, jethI cAle saMyama-cAtrA. - sAdhunI saMyama-yAtrAnA aneka sahArAmAMno eka sahAro pAtrA che. saMyama-yAtrAnI mAtrA vadhatI rahe, e mATe dehane dApu devAnI, AvazyakatAnI pUrti jenA dvArA thAya, e pAtrA kASThamAMthI bane che. aMdarathI sapheda ane bahArathI lAlakALo raMga dharAvatAM pAtrAnI AvI raMga-racanA pAchaLa paNa jIvarakSAno uddeza samAyelo che. sUkSma jIvonAM zarIra paNa vividha raMgo dharAve che. emAM lAla-kALA raMganA sUkSma jIvonI saMbhAvanA moTI hoya che. ethI AvA jIvo pAtrA upara bese, to tarata jaNAI Ave, e mATe AvI raMgaracanA nizcita karAI che. lAla jIva pharato-pharato kALAM vibhAgamAM Ave, kALo jIva pharato-pharato lAla vibhAgamAM Ave, to tarata parakhAI jAya. pAtrAmAM rahelA sapheda-lAla-kALA A varNa bIjI rIte paNa aneka rahasyathI bharapUra che. enI para vicAra karavAmAM Ave, to navuM navuM ciMtana maLe. | supAtradAnanuM mukhya-mAdhyama pAtra che. dainika supAtradAna dvArA zrAvakane puNyabaMdhamAM nimitta banI jatuM ane sAdhune anya sAdhuonI bhaktinuM vAhaka banI jatuM pAtra che, to sAdhujIvanamAM suvyavasthA jaNAya che. pAtranuM A mAdhyama hovAthI sAdhusaMgha nirdoSa-bhikSA meLavIne tapa-rata rahI zake che. jo pAtrA jevI vyavasthA na hota to? A kalpanA-darzana paNa thaI zake evuM nathI. to sAdhu saMghamAM vaDIlo ane glAnanI sevA kyA mAdhyame thAta? to nirdoSa bhikSA kaI rIte prApta karI zakAta? to sAdhu pracchanna-AhAra kaI rIte karI zakata? Ama pharI pharIne mAdhukarI vRtti dvArA bhikSA prApta karavAmAM, e bhikSAthI samudAyanI sevA ane glAna AdinI teyAvacca karavAmAM jo koIno moTAmAM moTo sahAro hoya, to e pAtrano che. ethI eka apekSAe ema kahI zakAya ke, pAtrA che to saMyamajIvananI yAtrA che! je sAdhu-saMsthA pAtrAmAM mAnatI nathI, tyAM eka gharamAM ja AhAra-grahaNa, vaDIla ke glAnanI sevAnI upekSA, jayaNAno abhAva, mAdhukarI-vRttino sarAsara uccheda Adi aneka doSo anivArya banyA che. AvA badhA doSomAMthI ugArIne zuddha saMyama-jIvana jIvavA mATenuM AlaMbana pUruM pADanAruM tattva che pAtrA! AvI pAtra-vyavasthAne nirdoSa rAkhavA to pAMca samitiomAM eka "AdAna-bhaMDa-matta-niSNavaNA' nAmanI samiti Ave che. A samiti mukhyatve pAtrAdi sAdhanone anulakSIne che. Ama, muninA jIvananI sAdhanA-yAtrAmAM pAtrAnuM pradAna mahattvanuM che. : daMDAsaNa : evuM che A daMDAsaNa, je aMdhAre TALe athaDAmaNa. ovAnuM ja eka vizeSa rUpa, je rAte savizeSa upayogamAM Ave, enuM nAma che : daMDAsaNa! divase jayaNAnI jyota banatuM daMDAsaNa rAte sAthe dIpaka banIne aMdhArAmAM thaI zakanArI athaDAmaNa paNa TALe che. daMDAsaNa eTale dIvo! je bacAve jIvo! divase kAjo kADhavA dvArA jayaNA-dharma adA karavAmAM supere sahAyaka banatuM daMDAsaNa rAte dIpaka banIne sAdhunA dravyabhAva ubhayaprANanI rakSA kare che. upAzrayanAM aMdhArA vAtAvaraNamAM paNa adharAte ke madharAte je sAdhaka daMDAsaNano A dIvo hAthamAM jhAlIne gamanAgamana kare che, e nAnAmoTA jIvonI virAdhanAthI to bace ja che, paNa A bacAva sivAya e A dIpakanA sahAre potAnA zarIranIya rakSA karI zake che. caDhANautarANa, khADo-thAMbhalo ke AvI aneka cIjo para jyAre Jain Education Intemational Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : 516 aMdhakArano paDado paDI jAya che, tyAre daMDAsaNano dIvo A badhuM dekhADIne muni mATe mArgadarzaka banI zake che. vATa ane tela vinAno daMDAsaNano A dIvo jevuM mArgadarzana karAve che, evuM mArgadarzana to jvalaMta dIvo paNa na karAvI zake, kAraNa ke baLatA dIvAnuM mArgadarzana ane ja upayogI nIvaDe, jenI carmacakSu camakIlI hoya. jyAre daMDAsaNa to prajJAcakSune ya pathapradarzaka bane che. Ama dIvA karatAM ya daMDAsaNanuM mArgadarzana vadhu mahattvanuM che. oghAnuM ja eka rUpa daMDAsaNa che. ogho enI maryAdAmAM rahIne jayaNAnI jyota banI zake che, jyAre daMDAsaNa to ethIya vadhu moTI maryAdA dharAvIne rAte ya mazAlanI jema mArga cIMdhI zake che, jenI kAyA para vRddhatvanA ochAyA UtaryA hoya, ene mATe rAte dIvAnI sAthe sAthe daMDa tarIkenuM paNa kArya adA karatuM daMDAsaNa kharekhara jIvarakSA karavApUrvaka aMdhArAmAM athaDAmaNa paNa TALI zake che. - sUpaDI-caravaLI : sUpaDI ne A caravaLI, upayoga jeno vaLI vaLI. sUpaDI e eka evI kaDI che, je daMDAsaNa dvArA thatI jIvarakSAne vadhu sUkSmatA sAthe jaDI Ape. sUpaDIno ane caravaLIno nAnA pAyA para jayaNA-poSaka avatAra eTale ja jANe sUpaDI! daMDAsaNa jIva-jaMtunI rakSApUrvaka kAjo-kacaro bhego karI Ape, pachI ene vadhu jayaNApUrvaka koI khUNe padharAvavAnI pharaja adA karavAnI ghaDIe je tarata ja khaDI thaI jAya, e sUpaDI. pAtro AdimAM ApaNI jayaNAvRtti je mAdhyamathI pahoMcI zake, e mAdhyamanuM nAma ja caravaLI che. dRSTi dvArA pAtrAdinuM pratilekhana karyA bAda vadhu pramANamAM jIvarakSAnI vRtti jALavavA mATe sAdhune eka mAtra caravaLIno sahAro che. sAdhune jeno vaLI vaLI khapa paDe, e caravaLI! jenA tANAvANA haLImaLIne jIvo jALave, enuM ja nAma caravaLI. UnamAMthI potAno deha dharatI ane kalAtmaka maMgalAtmaka caMdana-dAMDI para e dehane TakAvatI caravaLI rUpa-svarUpamAM nAnI che, paNa sAdhu-jIvanamAM enuM sthAna khUba moTuM che, mATe ja to ema kahI zakAya ke jeno khapa paDe vaLI vaLI, enuM nAma caravaLI. je sRSTimAM ApaNI dRSTi pahoMcatI na hoya, tyAM pravezIne je jIvonuM jatana kare, evI caravaLInuM sAdhakanI jIvanacaryAmAM eka agatyanuM sthAnamAna che. A caravaLI dvArA paDelA saMyamanA saMskAroe ja jAgRta banIne zrI valkalacIrIne kevaLajJAna apAvyuM hatuM, e bhUlavA jevuM nathI. nAnAmAM nAnAM jIvajaMtu tarapha paNa sAdhake Atma-samabhAva rAkhavAno che, A saMdezanuM sadaiva saMsmaraNa karAvatI caravaLInA upakArane je laLI laLIne namI zakato nathI e "ahiMsA paramo dharma'nuM aNIzuddha ArAdhana karI zakato nathI. nAkhI najara na pahoMce, evA sthAnamAM jeNe jIvarakSA karavAnuM svIkAryuM che, e caravaLIne Ama cAritranI copadAra tarIke biradAvI zakAya, evo viziSTa darajjo bhogave che. muhapatti : mahimAvaMtI muhapatti, mokSamArgamAM che battI. sAdhunA hAthane je zobhAve che ane mukhane muhapatti jayaNAthI je dIpAve che, e muhapatti to mokSamArgamAM ajavALuM veratI eka battI che. muhapatti hAthamAM rahetI hovA chatAM muninA mukhanuM maMDana banatI hovAthI muhapatti' tarIke biradAvAya che. sAdhunI bhASAne bhavyatA apAvanAra A muhapatti che. momAMthI nIkaLatA zvAsozvAsane bahAranA pavana sAthe bhaLatAM ane enA dvArA thatI jIva-hisA, jIva-pIDAne aTakAvanAra muhapatti maunanI paLomAM hAthano sAtha svIkAre che, to bolavAnI paLomAM e mukhanuM maMDana banI jAya che. muhapattinuM paNa mApa che, muhapatti mATe ya maryAdA che, enA pratilekhananIya eka vidhi che ane e mATe bolavAmAM AvatA 50 bolamAM to mokSamArganuM saMpUrNa rahasya chupAyeluM che. pota-potAnA hAtha mujaba eka veta ne cAra AMgaLanI imarinaduinna ind intvA/nAna/ Jain Education Intemational Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 517. laMbAI dharAvatI muhapattino eka cheDo kinAravALo hovo pAchaLa koI dharALa na hovA chatAM, mAtra A vezanA prabhAve joIe. eno raMga sapheda ja hovo joIe. enI pratilekhanA paNa badhI cIjo sAmethI maLI Ave nizcita karelI paddhati ane nakkI karelA 50 bola bolavApUrvaka ene ciMtA karavI paDatI nathI. vezano paNa jo ATalo prabhAva thavI joIe. hoya, to guNapUrvakanA vezane varelA vaibhavanI to koI gaNatarI | muhapatti bhale veMta doDha vatano vistAra dharAvatI hoya, thaI zake kharI? paNa muhapatti aMgenI tamAma vidhi jo koI samajI jAya, to sAdhuvezano bAhya dRSTie paNa jo ATalo badho prabhAva pachI jainadarzananI koI cIja enA mATe samajavAnI bAkI na che, to AMtaradRSTie eno prabhAva kevo ne keTalo badho hoI rahe ane A samajaNa mujaba e jo amala karavA kaTibaddha zake, e to svAnubhUtino ja viSaya che. kathana ke kalama anyane banI jAya, to pachI enA mATe karavA jevuM kaMI ja bAkI na e anubhUtino AsvAda cakhADavA samartha nathI. Apa mUA rahe. Avo mahimA A muhapattino che. vinA jema svarge javAya nahi, ema sAdhutA svIkAryA vinA A rasAsvAda mANI zakAya nahi. | muhapattinA mahimAne biradAvavo hoya, to ema chAtI ThokIne kahI zakAya ke. mahapatti eTale mokSamArganI banI! jyAM phezanano leza nathI, evo sAdhuveza jeNe bhAvathI battI jema mArganuM darzana karAvatI rahe. ema mahapatti paNa apanAvyo, enA jevo sukhI svargamAMya na jaDe, emAM koI DagalenDagale mokSanA mArge battI dharatI rahe che. eno prakAza Azcarya nathI, kAraNa ke sukhI e che, jenI pAse duHkhane ja ApaNA mATe preraka ane pathadarzaka banI rahe evo che. sukharUpe jovAnI dRSTi che. sAdhu Avo dRSTA che, ethI ja je muhapattinI battInA prakAzamAM je cAlavA mAMDe, ene mATe to saMsAramAM jyAM Aje haiyehaiye hoLI saLagI che, tyAM e sAdhu mokSa hatheLImAM che. haraeka hAlatamAM divALI mANI zake che. game teTaluM maLavA chatAM jyAM achata-asaMtoSanI pAnakhara khaDakhaDATa verI rahI che, : sAdhuveza : e saMsAramAM Avo saMta vasaMtano vaibhava mANI zake che. enuM Avo che A sAdhuveza, rahasya ja A che ke, maLe to saMyamavRddhi! na maLe to phezanano nathI jyAM lavaleza. tapovRddhi! aDavANuM mastaka che ne aDavANA A saMsAra to duHkhano dariyo che, dekhItAM sukho paNa paga che. khabhe kaMbala che ne bagalamAM A dariyAmAM duHkhanI vadhu ne vadhu bharatI ANanArAM che. ogho che. eka hAthamAM dAMDo che ne duHkhone sahana karatAM na AvaDe, to ya enAthI azAMtinI bIjA hAthamAM pAtra che. aMge zvetavastro AMdhI UbhI thAya ema che. ethI AvA sAgara vacce e ja che ne hAthanI AMgaLIo vacce sukhe vasI zake, jenI najara duHkhonAM darzane nAcI UThatI hoya. muhapatti che. AMkhomAM avikAra che ne sAdhu AvI nokhI najarano dhAraka che, ethI ja enI vANImAM aMtaramAM saMskAra che. jaina zramaNano A viveka chalakAto hoya che ane enA vartanamAM vinaya malakAto gaNaveza che. AmAM silAI ke dhulAIno hoya che. koI bhabhako nathI. pachI phezanano sAdhuno deha duHkhathI dadaLI UThyo hoya, tyAre ya lavaleza to AmAM hoya ja kyAMthI? svAmI zAtA che jI?"nA javAbamAM e ja zabdo sAMbhaLavA jyAM kezabhUSA nahi, jyAM vezabhUSA maLe ke, "devaguru pasAya!" vinavaNI rUpa koI kahe ke nahi, jyAM jovA maLe mAtra AtmAnI zuzruSA! evo A "bhAtapANIno lAbha dezojI!" tyAre sAdhu pAsethI eTaluM ja sAdhuveza aneka upakaraNonA saravALA samo che. sAMbhaLavA maLe ke "vartamAna joga!" vahorAvIne sammAnathI sAdhunA A vezano paNa eka ajoDa prabhAva che. koI vidAya Ape ke vahorAvyA vinA apamAnathI koI sAdhune gAmamAM ghara na hovA chatAM, sImamAM khetara na hovA chatAM, pAchA kADhe, tyAre paNa sAdhunA malakAtA mukhethI ane AnaMdita jaMgalamAM jamIna na hovA chatAM, temaja AgaLa ulALa ne aMtarethI vahI nIkaLatA e ja zabdo sAMbhaLavA maLe che, 2) Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vizva ajAyabI : "dharmalAbha!" gujJA thatAM ja sAdhunA mukhethI evo raNakAra saMbhaLAya ke, "bhagavanuM tatti!" Avo vANIno viveka, Avo vinaya ane AvI vIratA koNa vyakta karI zake? sivAya jaina zramaNa ke, jeNe "kaSTArtha dIkSA'no jApa japIne kaSTane iSTa ja nahi, paNa parameSTa gaNyuM hoya! silAI ane dhulAI pAchaLa Aje jyAre "ghATa karatAM ghaDAmaNa moghI' jevI ghelachAno bhoga banelo yuga pANInI jema paisA vahAvI rahyo che, keza ane vezanI AbhUSA Aje aDhaLaka saMpatti ane samayanI Ahuti laI rahI che, tyAre zramaNano A gaNaveza ane eno dhAraka sAdhu svayaM pote ja eka Azcarya nathI zuM! sAdhuno veza AjanA yuganuM eka Azcarya che, A vezane anurUpa jIvana to vaLI mahAAzcarya che. A Azcaryone avalokatAM to aMtara ahobhAvathI bharAI gayA vinA na ja rahe. peyApeyanI, bhakSyAbharyAnI temaja sagavaDa-zokhanI bhedarekhA jyAre bhUMsAtI cAlI che, pyAsa bujhAvavA jyAre ThaMDA pINAMnI boTalo ane bhUkha zamAvavA jyAre hoTaloresTorAMono sahAro khulle Ama levAto hoya che, tyAre acitta pANI ane mAdhukarI dvArA labdha-bhikSA para ja jIvanayAtrAne laMbAvato jaina zramaNa to A yuganA AzcaryomAMnuM eka mahA Azcarya gaNAya, emAM koI navAI nathI ! gADAno pravAsI Aje jyAre rokeTane raheThANa banAvIne 'AkAza-pravAsa' ane "AkAza-AvAsa' karavAnAM svapna sevI rahyo che, pagathI Aje jyAre sau paMguprAyaH banyAM che, tyAre dharatInI dhULa sAthe nAto jIvato rAkhIne, gAmaDe-gAmaDe vicarato sAdhu kharekhara vartamAna yuga mATe eka evo visAmo banI zake ema che, je visAmo pAmIne AjanA azAMta ane atRpta mAnavInuM aMtara paNa eka vAra to thoDIka AsAyeza mANI zake ane evA udgAra enA momAMthI sarI paDe ke, mAnavabhava jo muktinuM maMgaLadvAra che, to cAritra enuM udghATana karAvIne aMdara praveza apAvatI gurucAvI che ane sAdhu to e cAvI dvArA muktinAM dvArane udghATita karavAno puruSArtha karato eka dharmayAtrI che!" ogho che aNamUlo ogho che aNamUlo, enuM khUba jatana karajo, moMghI che muhapati evuM roja raTaNa karajo. ogho che aNamUlo.. A upakaraNo ApyAM tamane evI zraddhAthI, upayoga sadA karazo, tame pUrI niSThAthI, AdhAra laI eno dharmArAdhana karajo. ogho che aNamUlo... A veza virAgIno , enuM mAna ghaNuM jagamAM, mAbApa name tamane, paDe rAjA paNa pagamAM, A mAna nathI mujane evuM arthaghaTana karajo. ogho che aNamUlo... A TukaDA kApaDanA, kadI DhAla banI raheze, dAvAnaLa lAge to, dIvAla banI raheze, enA tANAvANAmAM tapanuM siMcana karajo. ogho che aNamUlo... A pAvana vastro to, che kAyAnuM DhAMkaNa, banI jAye nA jojo, e mAyAnuM DhAMkaNa, cokhkhuM ne jhagamagatuM dilanuM darpaNa karajo. ogho che aNamUlo.... melA ke dhoyelA, lIsA ke kharabacaDA, phATelA ke AkhA, sau sarakhA che kapaDA, jyAre mohadazA jAge tyAre A ciMtana karo. - ogho che aNamUlo... A veza ugAre che, ane je ajavALe che, gAkla rahe ene, A veza DUbADe che, DUbavuM ke taravuM che, manamAM maMthana karajo. ogho che aNamUlo. devo jhaMkhe to paNa je veza nathI maLato, tame puNya thakI pAmyA, enI kiMmata pArakhajo, devothI paNa UMce tame sthAna grahaNa karaze. ogho che aNamUlo... -pravINabhAI desAI Jain Education Intemational Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa | supaDI odho muhapattI kAmanI daMDa-ThaMDAsaNa pA yAro cAritradhara AtmAnuM mukhya upakaraNa jenA dvArA jIvadayA uttama prakAre paLAya jayaNA dharma pALavA mATe zramaNa sadA grahaNa kare. rAtrinA upAzrayamAM gamaNAgamaNa karavA A upakaraNa uttama kArya kare che pAtarAM-tarapaNI nirdoSa AhAra grahaNa karavA nirdoSa kASThanAM pAtarAMno upayoga karAya. nispRhabhAve mAtra zarIrane DhAMkavAno prayatna jenA dvArA karavAmAM Ave che. sAdhanA karyA pachI muni jayapUrvaka saMcAro kare. kADhelo kAjo upAzrayamAMthI laI niravadha sthAne paraThavavA supaDI upayogI che. ApaDo Asana mALA baTavo sthApanAcAryajI 519 ~ pUMjaNA-pramArjanA karI zramaNa jamIna upara Asana pAtharI bese. jemAM prabhuvIranAM upadezAmRta lakhelAM hoya. jJAnanI AzAtanAthI bacavA pustaka tenA upara mUkAya. prabhunA nAmane japavA-smaraNa karavA upayogI sAdhana paraMparAmAM maLela vAsakSepa guruo bhakatone AziSarUpe nAkhe che. dharma kriyA sudhamAM svAmIjInI sthApanA sAme thAya che. puMjaNI soya zrI labdhisUri samudAyanA pU. pravartaka munirAja zrI harIzabhadravijayajI ma.nI pre2NAthI ~~ munivaryo joganI vidhi. vidhAnamAM pANI rAkhavA mATe vApare che. Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakathA naM.-13 -- daivI saMketathI thayela pratibodha) aneka rAjakumAro mane paraNavA svayaMvaramAM AvelA hatA ane Aje to mArA lagna thavAnI pUrI zakyatA hatI, te vacce prathama devalokanA saudharmendranI agramahiSI navamikA nAmanI devI AkAzamAMthI utarI svayaMvaranA raMgamaMDapamAM AvI mane kahevA lAgI "he! dhanazrI! tuM jarAka vicAra, bodha pAma. huM kanakazrI nAmanI tArI moTI bahena, vIrAMga nAmanA vidhAdhare ApaNA rUpanA mohamAM AkarSAI ApaNA beunuM apaharaNa karyuM paNa tarata pachI tenI patnI vajazyAmalikAnA kahevAthI gADha jaMgala ane nadItaTe ApaNA beuno tyAga karyo. beu ApaNe anAthAvasthAmAM aNasaNa karI navakAra zaraNa lIdhela, jenA prabhAve he dhanazrI! tuM kubera lokapALanI mukhya devI maTI have baLabhadra aparAjitanI viratA nAmanI rANIthI sumati nAmanI kanyA banI che. pUrvabhavanI navakArArAdhanAnA prabhAve A bhavamAM upavAsane pAraNe eka muni bhagavaMtane pratilAlatAM AkAzamAMthI ratnAdinI vRSTi thaI che. jethI tArA svayaMvaramAM aneka dezonA rAjaputro kheMcAIne AvyA che, paNa devatAI saMketa mujaba te mane dharmabodha karAvavA saMketa karela tethI eka bahenanA kartavyarUpe prathama devalokathI AvI chuM. A bhavamAM tuM zA mATe saMsAra vadhAravAnA akAryamAM paDI cho? hajuM paNa bagaDyuM nathI, mATe bodha pAma" basa A pramANe lagna jevA raMga-rAga-vilAsanA prasaMgamAM divya ghaTanAe mAro vairAgya dIpaka jhagAvI dIdho hato ane meM badhAya rAjaputrone hAtha joDI khamAvyA ane dIkSA lIdhI. mAruM chellA bhavanuM nAma sumati. mArI pAchaLa sAtaso kanyAoe paNa saMsAra choDI dIdho che. devalokanA kalyANamitro paNa vairAgyanI vATa dekhADI zake che, je mATe huM svayaM udAharaNa chuM. (sAkSI-rAjakanyA sumati) | vairAgyakathA naM.-17 'putranA parAkramathI parAbhava pAmI thayela virakti --- ayodhyAvAsI huM rAjA vijaya, mArA IzvAkuvaMzanI aMdara utpana sUryavaMzanA aneka parAkramI rAjAoe dIkSA laI mokSa athavA devaloka sAdhyA. chatAMya tathApakArI karmodaye proDhavaye paNa cAtrinI bhAvanA mane na pragaTela. paNa eka ghaTanA evI banI ke mArA ja putra vajabAhue nAgapuranI rAjaputrI manoramAne paraNI pAchA ayodhyA vaLatAM adhavacce ja sALA udayasuMdaranI majAkathI khinna thaI sAcosAca dIkSA sajoDe i laI lIdhI. hAthamAM tAjA vivAhanA kaMkaNanI paNa darakAra na karI ane tenA mahAbhiniSkramaNanA mahAparAkramane dekhI DaghAI gayelA tenA sALA udayasudare paNa bIjA covIsa rAjaputro sAthe cAritra svIkAra karI dIdhA pachI mane mohadazAnuM bhAna thayuM. putro saMsAratyAgI ane huM asAra saMsAramAM tevuM vicArI lajjA AvI, temAMthI vairAgya thayo ane aMte meM paNa puraMdara nAmanA bIjA putrane rAjavAraso soMpI nirvANamoha munirAja pAse saMyama lIdhuM. putra-putrIone pravrayA paMthe jatAM dekhI mAtA-pitA vairAgI bane tevI kahANI mArI che. | (sAkSI vijaya rAjA). Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa sadInA samayajJa saMto sarvasaMsAranA tyAgasahita ugra saMyamacarcAonA pAlana dvArA kAyA sudhInAM tamAma pAtro paranI mamatA ogALyA pachI paNa ahaMnI mamatA ogALavAnuM kArya ati duSkara che. mAna-mobho ane pada-pratiSThAthI para banIne nispRhapaNe AtmasAdhanAmAM rata rahenArA bhadrapariNAmI saraLatA ane saumyatAthI zobhatA saMtajano vizeSa mAnanIya ane pUjanIya che. UMDA grAmyavistAromAM ke rAjasthAna Adi dUranA pradezomAM aneka pratikULatAo vacce nirmaLa ane suvizuddha saMyamayAtrAnA pAlana sAthe AMtarakhoMjamAM garakAva banelA A mahAtmAo AtamamastImAM mahAlatA hoya che. mAna ane apamAnanA bhedone bhUMsI nAkhI UMcI AdhyAtmika sthitine pAmelA AvA puNyaprabhAvI mahAtmAo AjanA A viSamakALamAM paNa jaina saMghanA parama vaibhavasamA zobhI rahyA che. gacchAdhipati AcArya darzana sAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba niraMjana parihAra tyAga, tapasyA, sevA, sneha, sammAna aura ina sabake sAtha dhana ke prati gahana AsthA aura virATa kisma kI vidvattA kI vAstavika pratimUrti ke rUpa meM AcArya darzana sAgara sUrIzvara mahArAja ko jAnA jAtA hai| jaina dharma ke zreSTha AcAryo aura 100 apane samakAlIna gacchAdhipatiyoM meM sarvazreSTha mAne jAne vAle AcArya darzana sAgara sUrIzvara mahArAja jIte jI dharma, AsthA aura sAtvika jIvana kI zAlIna pratimA kA rUpa jIte jI hI dhara cuke che / 75 varSa taka sAdhu jIvana ko jIne vAle AcArya darzana sAgara sUrIzvara mahArAja apane jIvanakAla meM agara gacchAdhipatiyoM te sarvAMgINa agraNI AcArya mAne jAte rahe to isakA kAraNa yahI thI ki jaina dharma ke 900 se adhika sAdhu-sAdhvIyoM kI virATa senA ke senApati ke rUpa meM unhoMne dezabhara meM dharma kA pracAra aura prasAra kiyaa| vikrama saMvata 1958 meM jeTha vada 7 ko gujarAta ke dhrAMgadhrA jile ke dholI gAMva meM janme pU AcArya darzana sAgara sUrizvara mahArAja 27 varSa kI umra meM sAMsArika sukhoM kA tyAga karake saMyama jIvana kI tarapha agrasara hue| taba se lekara 91 varSa kI umra taka dezabhara meM bhramaNa ke daurAna karIba 200 se jyAdA maMdira kI sthApanA aura pratiSThA kA itihAsa unake khAte meM darja hai| unakI divya upasthiti aura pAvana preraNA ke daurAna hI isa virala yogI ke netRtva meM muMbaI meM paMdraha maMdikoM kI sthApanA huI / zrImatI harakhabena kI kokha se pitAMbaradAsa ke ghara janme bAlaka devacaMda meM zuru se hI satya, ahiMsA, aparigraha aura jIvana meM zucitA kelakSaNa spaSTa dikhe aura isI kI pariNIti vikrama saMvata 1986 meM jeTha suda 14 ko gujarAta ke khaMbhAta meM huI jahA~ bAlaka devacaMda ko bhUjya zrI sAgarajI mahArAja ne dIkSA dekara mahodaya sAgara mahArAja ke ziSya ke rUpa meM prasthApita kiyA / AcArya darzana sAgara sUrizvara mahArAja ne sAdhu jIvana ke daurAna apanI dhArmika kriyAoM aura dharma ke prati gahana AsthA ko isa taraha vikasita kiyA ki unake sAMsArika parivAra ke hI kula 25 sadasyoM ne sAdhu jIvana kI tarapha kadama bar3hAe aura darzana sAgara sUrizvara mahArAja ke dhArmika AMdolana ko aura prabalatA pradAna kii| jaina dharma ke jitane bhI bar3e saMta yA AcArya hue haiM unameM darzana sAgara sUrizvara Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 vizva ayabI : mahArAja jaise aura saMta bahuta kama hue haiM jinake parivAra dina muMbaI meM jaba Akhira sAMsa lIto unakI jubAM para ke itane sadasyoM ne sAdhu jIvana svIkArA ho| yaha unakI navakAra maMtra kA jApa thA aura kAnoM meM AcArya caMdrAnana tapasyAoMkA hI pariNAma thA ki unake parivAra ke loga sAgara sUrIzvara mahArAja ke logassa kI gUMja thii| hI nahIM anya loga bhI unakI tarapha khiMce cale Ae aura apane anuyAyiyoM meM dAdA gurudeva ke nAma se unakA samudAya 900 se bhI jyAdA sadasyoM ke AMkaDe ko vikhyAta AcArya darzana sAgara sUrizvara mahArAja ke pAra kara gyaa| ___ jIvanakAla meM jitane vizAla Ayojana hue unake AcArya darzana sAgara sarizvara mahArAja kI cAturmAsa mukAbale kaI gunA jyAdA virATa unakI aMtima yAtrA rhii| tapasyAoM ke daurAna dhArmika AyojanoM kA bar3A muMbaI meM aba taka kisI bhI vyakti kI aMtima yAtrA meM silasilA zurU honA bahata Ama bAta thii| yahI kArama itane loga isase pahale aura isake bAda zAmila nahIM hue rahA ki rAjasthAna meM sarvAdhika 19 cAturmAsa tapasyAoM jitane AcAryadarzana sAgara sUrizvara mahArAja kI aMtima ke daurAna lAkhoM logoM ne dharma parAyaNa jIvana ko jiyA yAtrA meN| sar3ake lAla aura AkAza meM galAla, sabhI aura khuda ko sarvakalyANa ke lie samarpita kiyaa| bhaktoM ke cehare lAla yaha najArA thA isa mahAna tapasvI kI rAjasthAna kI 19 cAturmAsa ke alAvA madhya pradeza meM aMtima vidAyI kaa| jo loga jIte jI kathA, kahAvatoM 16, mahArASTra meM 15, gujarAta meM 10 aura eka-eka aura kissoM meM zAmila ho jAte haiM, AcArya darzana sAgara cAtarmAsa pacima baMgAla, bihAra evaM uttara pradeza meM karake sUrizvara mahArAja bhI unhIM meM se eka the| aise divya saMta dezabhara ke logoM ko satya kI rAha dikhAI aura ahiMsA ko hama sabakA zat zat nmn| kA mArga majabUta karane kI preraNA dii| dharma prasAda ke prati saujanya: 5.sA.zrI pitAzrI ma.sA. tathA pU.sA.zrI jabaradasta samarpaNa aura satya kI saMvedanA ko hI jIvana 3tAzrI ma.sA. ( mA24)nI preraNAthI zrI ze: 451414 kA dharma mAnane ke sAtha-sAtha apane pAsa Ae hara sArAbhAI derAsarajI TrasTa (zrI caMdraprabhasvAmI . jaina derAsara) 186 rAjA rAmamohamarAya roDa, prArthanA samAja, sAMsArika vyakti meM dhArmika, sAtvika aura satya kI muMbaI 400004 taraphathI cetanA jAgata karane ke phalasvarUpa hI AcArya darzana sAgara sarizvara mahArAja saMvata 1986 dIA ke bAda pavitra tIrtha ni:spRha bhAve saMyama banane TIpAvanAra pAlItANA meM saMvata 2008 kI kArtika vada 3 ko gaNi pU. A. zrI vijayamanoharasUrijI ma. padavI aura isI parvatarAja zatrujaya kI goda meM base tIrtha saMtonI bhUmi saurASTranA jAmanagara zahera pAsenA pAlItANA meM saMvata 2022 kI mAgha suda 11 ko bagasarA gAme, pitA kasturacaMdabhAI ane mAtA saMtokabahenane upAdhyAya padavI se vibhUSita hue| saMvata 2035 kI mAgha 2 saM. 1949mA melA bhayaMdrane bhAbaDena nAme bhoTI suda 5 ko muMbaI ke pAyadhunI sthita goDIjI tIrtha meM unheM pahana sane tribhuvana nAme nAnAmA tA. ubhayaMdanI 12 AcArya padavI aura saMvata 2047 meM phAlguna vada 3 ko varSanI kye pitA avasAna thayu. mAtA saMtoina / muMbaI ke prAranA samAja meM gacchAdhipati ke pada se navAje e saMskArI ane ghaniSTha saMnnArI tAM. tro saMtAnone gae isa mahAna tapasvI saMta ne bAraha varSo taka 900 saMtoM saM24ArI bhane svAvabaMdI banAvI saM. 1864mA dIkSA ke samudAya ke gacchAdhipati ke rUpa meM deza aura duniyA / aMgIkAra karI sAdhvIzrI sarasvatIzrIjI banyAM. bahena ko dharma, satya aura ahiMsA kI rAha dikhAne ke sAtha hI raMbhAbahenanAM lagna karIne hemacaMdra mAtA sAdhvIjIne vaMdana AcArya darzana sAgara sUrizvara mahArAja saMvata 2059 meM karavA mahesANA gayA. tyAM pU. sarasvatIjIe kahyuM ke, "mayaMdra! meM dIkSA sIdhI netuM 24 gayo se cha. 5. bhAdaravA vada 3 ke cAra sitaMbara 1993 ko zanivAra ke Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 523. AcArya bhagavaMta ahIM birAjamAna che. emanI pAsethI jesalamerathI pokharaNa pahoMcI gayA. sahAya na lIdhI te na ja hitazikSA le." hemacaMdra gurudeva pAse gayA. gurudevanI amRta lIdhI. pUjyazrIe ghaNAM zAsanaprabhAvaka kAryo karyA. 14 varSano jevI mIThI vANI sAMbhaLI saMsArano rasa UDI gayo. saMyamaparyAya pALI, 70 varSanI vaye saM. 2020nA vezAkha suda thAvajIvana brahmacaryano niyama lIdho. pU. gurudevanI nizrAmAM 11nA divase virAra (muMbaI) mukAme samAdhipUrvaka kALadharma tAlIma ane abhyAsa levA lAgyA. prAraMbhika abhyAsa dvArA pAmyA. evA jJAnI-tapasvI sUrivarane lAkha lAkha vaMdana! vairAgya tIvra banyo ane saM. 1966nA mahAvada 3ne divase anapama ArAdhaka samartha zAsanaprabhAvaka, prazAMtamUrti mAtara mukAme (ji. kheDA) pU. A. zrI vijayasiddhisUrIzvarajI pUjya AcAryazrI mahArAjanA varad haste saMyama svIkArI pU. A. zrI meghasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya zrI manoharavijayajI | vijayavibudhaprabhasUrIzvarajI mahArAja mahArAja banyA. dIkSA laIne adhyayanamAM lIna banyA. A. zrI saMghasthavira pUjyapAda AcAryadeva zrI vijayasiddhikanakasUrIzvarajI mahArAja, zrI kalyANavijayajI mahArAja, sUrIzvarajI (bApajI) mahArAjanA samudAyanA ane pU. A. zrI A.zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, zrI saubhAgyavijayajI vijayamanoharasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna prazAMtamUrti pU. mahArAja Adi emanA sahAdhyAyI hatA. haMmezAM A. zrI vijayavibudhaprabhasUrIzvarajI mahArAja anupama gurukulavAsamAM ja rahetA munizrI manoharavijayajI mahArAjane ArAdhanA ane zAsanaprabhAvanA karavApUrvaka tathA sva-samudAyanA ziyaspRhA hatI ja nahIM, paraMtu teozrInI yogyatA joIne pU. vizALa sAdhvIgaNanuM netRtva saMbhALavApUrvaka anokhuM mAnasthAna dAdAguru AcAryabhagavaMta zrI vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAje dharAve che. teozrIno janma saM. 1973nA Aso vada pUnamateozrInA ziSya banAvyA hatA, jemanI saMkhyA 7nI hatI. zarada pUrNimAe mahesANAmAM thayo hato. pUrvanA puNyayoge pUjyazrIno vaiyAvaccano mahAna guNa hato. potAnA saMskAravAsita gRhamAM janma pAmatAM temane bAlyakALamAM ja gurumahArAjanI to cheka lagI uttama prakAranI vaiyAvacca karelI sahajapaNe dhArmika saMskAro prApta thayA ane tethI e saMskArono ja paNa, potAnA ziSyo ane svasamudAyanA anya sAdhuo vikAsa thatAM temanI ruci ane pravRtti dharmamaya thavA lAgI. ane para samudAyanA sAdhuonI paNa suMdara prakAre sevA karI vayanI sAthe prabhubhakti, dharmajJAna, sat samAgama ane tapahatI. teozrInA kaMThe gavAtI pUjA sAMbhaLI zrotAo ArAdhanAmAM paNa vRddhi thavA lAgI. A vRtti-pravRtti divase bhAvavibhora banI jatA. pUjyazrI pada pratye niHspRhI hatA, divase gADha banatAM temanuM mana saMsArano tyAga karavA ane chatAM pU. gurudevanI AjJAne vaza vartIne padagrahaNa karavAM paDyAM vairAgyano mArga svIkAravA jhaMkhI rahyuM ane eka divasa, mAtra hatAM. teozrIne saM. 1981nA jeTha vada 10ne divase 15 varSanI kumAra vaye temanI jhaMkhanA sAkAra banI. saM. sANaMdamAM gaNi pada, saM. 1983nA vaizAkha vada 3ne divase 1988nA poSa vada pAMcamanA divase jainapurI-amadAvAdamAM, amadAvAdamAM paMnyAsa pada, saM. 1985mAM mahA suda 11ne pUjya bApajI mahArAjanA sAMnidhye bhAgavatI dIkSA aMgIkAra divase bhoyaNI tIrthamAM upAdhyAya pada ane saM1999nA karIne pU.A. zrI vijayamanoharasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya phAgaNa suda 3ne divase AcArya pade ArUDha karavAmAM AvyA tarIke muni zrI vibudhapravijayajI nAme ghoSita thayA. hatA. pUjyazrImAM pratikULatA sahana karavAnI gajabanI tAkAta saMyamajIvananA svIkAra sAthe pUjyazrI saMyamanI utkRSTa hatI. jesalamera jevAM vikaTa ane viSama kSetrono vihAra paNa sAdhanA karavApUrvaka jJAnAbhyAsa ane tapa-tyAgamAM vikAsa koI jAtanI sahAya-sagavaDa vinA, bhomiyA vinA karelo. sAdhavA lAgyA ane vinaya vaiyAvacca dvArA gurubhaktino paNa jesalameranA rAjA A jANI tAjuba thaI gayA hatA! vinaMtI uttama lAbha prApta karyo. pUjyapAda bApajI mahArAja ane pU. karIne rAjamahelamAM laI gayA hatA. upadeza sAMbhaLyo ane gurudevazrI vijayamanoharasUrIzvarajI mahArAjanI sevAvinaMtI karI ke AvA raNapradezamAM niHsahAya vicArIne mane vaiyAvacca mATe teozrI amadAvAda-vidyAzALAmAM ThIka ThIka kalaMkita na karazo. vaLatAM sahAyano upayoga karazo. samaya rahyA. ane jJAna ane tapamAM vikAsa sAdhatA rahyA. adhikArIone paNa sUcanA ApI, paraMtu saMyamanA khapI teozrInI yogyatA jANI pU. gurudeve saM. 2019nA mAgazara sUrIzvare eka ja divasamAM 27 mAilano ugra vihAra karI, Jain Education Intemational Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 vizva ajAyabI : suda 6ne divase amadAvAdamAM paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. tyAra bAda sva-para kalyANanA mArge teozrI vadhu ne vadhu prabhAvaka ane preraka banatAM. saM. 2029nA mAgazara suda bIjane divase sANaMda mukAme AcAryapade ArUDha karI zrI vijayavibudhaprabhasUrijI nAme ughoSita karavAmAM AvyA. pUjayazrInI nizrAmAM aneka dIkSAo, vividha anuSThAno, pratiSThAo ane dharmakAryo saMpanna thayAM che. vizeSa karIne gujarAtamAM ane rAjasthAnamAM anupama zAsanaprabhAvanA thaI che. vi.saM. 2052 zrAvaNa suda-4nA zivagaMja mukAme samAdhipUrNa svargavAsa pAmanAra pUjayazrIne koTizaH vaMdanA: guNagaNAlaMkRta, aneka dharmakAryonA praNetA : pU. AcArya zrI vijayadevasUrIzvarajI ma. samatAbharI sAdhutA, caMdranI cAMdanI jevI zItaLatA ane girirAja samI saMyamamagnatA sAthe nikhAlasatAno subhaga saMyoga pU. AcAryapravara zrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjamAM je rIte jovA maLe che tevo bhAgye ja bIje jovA maLe. eka vAra teozrInuM sAnnidhya mANanAra kadI paNa emanA divya snehane vIsarI zakatuM nahIM. teozrIno janma saM. 1968nA aSADha vada 8nA divase mevADanA udepura jillAnA saLaMbara gAme thayo hato. pitA kasturacaMdajI ane mAtA kuMdanabahena dhArmika prakRtinAM hatAM. dharme digaMbara jaina hatAM. bALaka cUnIlAla bAlyAvasthAthI ja sAdhuvaronA paricayamAM AvavA mAMDyA hatA ane emanAmAM UMDe UMDe tyAgamaya jIvananA koDa jAgavA mAMDyA hatA. aDhArame varSe dhaMdhArthe udepura AvyA, tyAM pU. AcAryazrI vijayaamRta-sUrIzvarajI mahArAjanA paricayamAM AvyA ane vairAgyanAM bIja aMkurita thaI UThyAM! saM. 1987nA mahA vada bIjane divase rAjasthAnanA mAMDalAI tIrthe munirAja zrI sumitravijayajI mahArAjanA varad haste saMyama svIkArI paM. zrI amRtavijayajI gaNinA ziSya munizrI devavijayajI banIne tyAganA mArge Daga mAMDyAM. pU. zAsanasamrATazrInI sevAmAM varSo sudhI rahyA. sevAbhakti dvArA teozrInA aMtaranA AzIrvAda prApta karyA. daramiyAna pU. A. zrI vijayanaMdasUrIzvarajI mahArAjanI sevA karatAM karatAM adhyayana zarU karyuM. vyAkaraNa, sAhitya ane AgamagraMthono UMDo abhyAsa karyo. pariNAme, saM. 2007mAM surendranagara gaNi pada ane amadAvAdamAM paMnyAsa pade sthApavAmAM AvyA. tema ja saM. 2020mAM bhAvanagaramAM pU.A.zrI vijayodayasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste mahAmahotsavapUrvaka upAdhyAya pada ane AcArya padathI vibhUSita karavAmAM AvyA. AcArya pada prApti pachI teozrIe sUrimaMtranAM cAra prasthAnanI ArAdhanA karI. saM. 2020thI 2047 daramyAna aneka sthaLoe karelAM cAturmAsa daramyAna jinabiMbonA tathA gautamasvAmI Adi biMbonA bhavyapratiSThA mahotsavo UjavAyA, upadhAna tapa, zAMtisnAtra, svAmIvAtsalyo, ziSyone padavI pradAna prasaMgo UjavAyA, pUjyazrInI nizrAmAM aneka cha'rIpAlaka saMgho nIkaLyA. vardhamAnatapanI oLInA pAraNAM-prasaMgo, aMjanazalAkA pratiSThA mahotsavo, aneka catuSThAno bhavya rIte UjavAyA. vi. saM. 2048nuM cAturmAsa jAmanagara aneka zAsanaprabhAvanAnAM kAryo tathA ArAdhanAothI dhamadhamatuM thayuM. vi. saM. 2049nuM cAturmAsa bhAvanagara thayuM. cAturmAsa bAda zihorathI zA. vardhamAnabhAI thobhaNanA zrI siddhagirijInA cha'rI pALatA pU. A. zrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma.nI nizrAmAM nIkaLelA saMghamAM gayA. tyAMthI vihAra karI kadaMbagiri tIrthamAM lAkaDAvALA derAsaramAM zrI sImaMdharasvAmI bhagavAna Adi jinabiMbonI pratiSThA prasaMge gayA. vi. saM. 2050nuM cAturmAsa pAlitANAmAM kesariyAjI- nagaramAM khUba ThAThamAThathI thayuM. cAturmAsamAM 45 AgamanI pUjA bhavyatApUrvaka bhaNAvAI. saM. 2052nuM cAturmAsa amadAvAda pAMjarApoLa thayuM. cAturmAsa bAda kArataka vadamAM jainanagara, pAlaDImAM AcArya pada-pradAna tathA dIkSAno mahotsava zarU thayo. mAgasara suda6nA paM. zrI pradyumnavijayajInI AcArya padavI tathA bhAI jiteza caMdulAla surendranagaravALAnI dIkSAno maMgalamaya prasaMga cirasmaraNIya banI rahe te rIte UjavAyo. nUtana dIkSitanuM nAma mu. jagaccandra vijaya rAkhavAmAM AvyuM. anekavidha viziSTatAothI sabhara evA A mahotsavathI loko ghaNAM prabhAvita thayAM. Jain Education Intemational Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 525 vi. saM. 2053nuM cAturmAsa bhAvanagara (kaNanagara)mAM jinabiMbono pratiSThA mahotsava bhavyatAthI UjavAyo. tyAMthI thayuM tyAM a. su. 13nA divase zA kAntilAla dhUDAlAlane dIkSA pAlitANA thaI kadaMbagiri padhAryA. kadaMbagirimAM cAlatA ApI. cAturmAsamAM ArAdhanA suMdara thaI. cAturmAsa bAda jIrNoddhAranuM kAma nihALI pUjyazrIne saMtoSa thayo. vihAra karI neminagara (sarAMchI) nUtana jinAlayanI pratiSThA tyAMthI amadAvAda sarakheja zrI nemi-mahimAprabhasUri prasaMge padhAryA. pratiSThA karAvI punaH bhAvanagara AvyA. tyAMthI vihAra dhAmamAM nUtana nirmita bhavya jinAlayamAM (prAsAdamAM) pAlitANA padhAryA. tyAM zA cirAgabhAI nagInadAsanI dIkSA vaizAkha suda-13nA pratiSThA mahotsava pUjayazrInI tathA pU. 2054 mahA suda-5-nA roja thaI tathA pAlitANAmAM A.ma. zrI mahimAprabhasUri ma.nI nizrAmAM UjavAyo. tyAMthI pUjyazrInA vaDapaNa nIce jayataLeTInI derIono jIrNoddhAra amadAvAda padhAryA. saM. 2017nuM cAturmAsa zAMtivana (pAlaDI) thayelo, tethI ghaNA AcArya bhagavantonI hAjarImAM pagalAM zrI mahimAprabhasUri jJAnamaMdiramAM thayuM. A cAturmAsamAM vagerenI pratiSThA thaI. pUjyazrIne ghaNo AnaMda Avyo. ahIMnuM zAMtimaya vAtAvaraNa tyAMthI vihAra karI amadAvAda AvyA. saM. 2054nuM ghaNuM anukULa AvyuM. Aso sudamAM sarakheja vihAradhAmamAM cAturmAsa AMbAvADI, amadAvAdamAM thayuM. munizrI guNazIla- gurumUrtinI pratiSThA prasaMge padhAryA tyAM ahaMtu mahApUjana paNa vijayajI tathA munizrI rAjahaMsa vijayajIne bhagavatIjInA joga traNa divasanuM ullAsathI thayuM. karAvyA tathA cAturmAsa bAda bannenI gaNi padavI mA. su.- pUjyazrInuM A cAturmAsa aMtima cAturmAsa banyuM. 10nA ullAsapUrvaka thaI. cAturmAsamAM pUjyazrInI preraNAthI teozrInI tabiyata cheka sudhI sArI ja hatI paNa uMmaranA kAraNe aneka prakAranI sthAyI yojanAomAM saMghanA bhAIoe lAbha azakti rahyA karatI hatI. emAM kArataka suda-2 (1958) nI lIdho ane pUjya zAsanasamrATazrInA ardha zatAbdI varSa prAraMbha rAtre tabiyata vadhu asvastha jaNAtAM trIjanI savAre paTavA nimitte ATha divasanI pravacanamALAnuM bhavya Ayojana thayuM, na.ho.mAM laI gayA. divasa daramiyAna cAMpatA upacAro jeno hajAro mANasoe umaLakAbhera lAbha lIdho. tyArabAda karavAmAM AvyA paNa kSINatA vadhatI gaI ane kArataka sudapAMjarApoLamAM paNa pAMca divasanI pravacanamALA yojavAmAM 4nA dasa vAge DokaTaronI salAha maLatAM teozrIne dazA AvI. te pachI pUjyazrInI nizrAmAM pAlaDI jaina marcaMTa poravADa AyaMbila zALAnA holamAM lAvavAmAM AvyA, jyAM sosAyaTImAM aMjanazalAkA pratiSThA tathA nIlamabAga eka kalAka caturvidha zrI saMghanI hAjarImAM apUrva ArAdhanA sosAyaTImAM pratiSThA thaI. karAvatAM navakAra maMtranuM smaraNa karatAM karatAM teozrI samAdhipUrvaka vi. saM. 2055nuM cAturmAsa operA pAlaDI, svargavAsI thayA. (amadAvAda) thayuM. pUjaya zAsanasamrATazrIno ardha zatAbdI saujanya : pUjyapAduM vAtsalyavAridhi saumyamUrti A.bha. zrImad mahotsava anerA umaMgathI UjavAyo. A nimitte samasta | vijayadevasUrijI ma.sA.nI puNya smRtimAM 5.pU.A. zrIma pAlaDI vistAranA badhA ja jainonAM ghera ghebaranI prabhAvanA vijaya hemacaMdrasUrijI ma0 tathA pa.pU.A. zrImad vijayapradyumnasUrijI karavAmAM AvI hatI tathA operAthI cheka pAMjarApoLa rilIpha ma0nI preraNAthI guNaguNAnurAgI suzrAvako taraphathI roDa sudhInI gurubhakti yAtrA ghaNI lAMbI nIkaLI hatI. saraLatama svabhAvanA tapasvI sUrivara cAturmAsa bAda kalikuMDano saMgha nIkaLyo tyAMthI pAlitANA kadaMbagiri bhAvanagara va. thaI punaH amadAvAda AvyA. pU. A. zrI vijayaaraviMdasUrIzvarajI ma. vi. saM. 2056nuM cAturmAsa zAMtinagara, AzramaroDa jinAjJA ane gurvAjJAnA pAlana dvArA jemanuM gulAbI (amadAvAda) thayuM. A cAturmAsamAM bALakonI pAThazALAnA jIvana cogaradama suvAsa prasarAvI rahyuM che tevA niHspRhI vikAsanuM saMgIna kArya thayuM. cAturmAsabAda zerIsA padhAryA tyAM AcAryapravara zrI vijayaaraviMdasUrIjI mahArAjane jotAM ja poSa dazamInA aThThamatapanI ArAdhanA sArI rIte thaI. tyAMthI pavitra "paMcasUtra'nuM 've mATe sUtra yAda Ave. vihAra karI bhAvanagara padhAryA. tyAM kALubhA roDa pArthapelesamAM pUjyazrInuM saMyamI jIvana jANe ke AvA sUtranI jIvaMta anuvRtti nUtana jinAlayamAM zrI khadarapara pArzvanAtha bhagavAna Adi lAge "jJAnasArasUtra'nA "niHspRhatve mahAsuSa' padano jIvaMta jinArI Jain Education Intemational Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 526 anuvAda temanI dinacaryA ane jIvanacaryAmAMthI sAMpaDe che. spRhA vinAnuM temanuM jIvana kharekhara parArthavRttithI bharyuMbharyuM che. gulAba ane pArijAtaka-zAM puSpo jema AkhI rAtrinI pratIkSA pachI savAre sUryanAM kiraNonA sparzathI khIlI UThe, tema pUrvabhavanAM aneka puNyakarmonA baLe vartamAnamAM jinazAsananA nabhomaMDaLamAM tejasvI tAralAnI jema soLe kaLAe khIlI UThI aneka zrIsaMghone preraNA ApI rahyA che. sAce ja gulAba-zA gulAbI ane kamaLa-zA komaLa svabhAva dvArA teozrI potAnA nAmane sArthakatAnI garimA arpI rahyA che. kacchanI khamIravaMtI bhUmie aneka saMto-mahaMto ane vIrapuruSonI mUlyavAna bheTa ApI che. pUjyazrI paNa kacchanA panotA putra che. saM. 1985nA jeTha suda 12 ne maMgaLavAre kacchanA manapharA gAme A mahApuruSano janma thayo. temanuM saMsArI nAma amRtalAla hatuM. pitAzrI pethAbhAI gAlA ane mAtuzrI vAlIbahena dharmaparAyaNa ane sAttvika vRttinAM hovAne kAraNe putrano paNa evA saMskArI vAtAvaraNamAM uchera thayo. bALapaNathI ja amRtalAla dharmaraMge raMgAyA. vItarAgamArganA pravAsI banavA ane kaSAyone DAmavA saMgrAma zarU thayo. jaina zAsananA sva-para kalyANa mATe bhekha levAnI tamannA jAgI. Akhare e zubha yoga Ubho thayo. saM. 1996nA mahA suda 10ne ravivAre manapharAmAM dIkSA grahaNa karI. pU. janakavijayajI mahArAjanA ziSyaratna muni zrI hrIMkAravijayajI mahArAja temanA gurudeva banyA ane dAdA gurudeva pU. AcAryabhagavaMta zrI bhadrasUrijI mahArAjanAM AziSa sAthe saMyamayAtrA AraMbhI. agiyAra varSanI kumaLI vayathI AraMbhAyelI pUjyazrInI saMyamayAtrA nirabhimAnItA, sAdagI ane apramattatAnA guNo vaDe zobhI rahI anekone preraNAnAM pIyUSa pAtI rahI. apramattatA, itihAsanuM vAcana ane lekhana, vividha chaMdomAM saMskRta zlokonuM sarjana, jinamUrtio tathA prAcIna zilAlekhonuM Akalana Adi temanA priya viSayo rahyA che. saM. 2045nA mahA suda pAMcamane zubha dine pU. A. zrI himAMzusUrijI mahArAjanA varad haste vAva mukAme AcArya padavIthI alaMkRta karavAmAM AvyA. teozrI dvArA samayesamaye zAsananAM aneka maMgala kAryo thatAM rahyAM che. vyAkhyAno, tapasvIonuM bahumAna, yAtrAsaMgho, svAmIvAtsalya, upadhAna- ujamaNAM, dIkSAprasaMgo Adi teozrInI nizrAmAM satata cAlu ja hoya che. potAnI janmabhUmi ane gujarAtamAM Thera Thera vihAra vizva ajAyabI : karIne sadabodhanI saritA vahAvI che. jainasAhitya ane jaina jJAnabhaMDArone samRddha karavAmAM, evI pravRttine protsAhita karavAmAM teozrIno ananya phALo che. saMghavatsalatA ane sAdharmika bhakti mATenI bhAvanA teozrInA vyaktitvamAM nIkharI Ave che. kharekhara, AvI vibhUtio jinazAsananuM gaurava che. koTizaH vaMdana hajo evI vibhUtine! saujanya : kuladIpikA pU. sAdhvIzrI muktidarzanAzrIjI ma.sA.nA saMyamajIvananI anumodanArthe mahetA kaMcanabahena kALIdAsa bhIkhAlAla parivAra taphathI pa.pU.A.zrI mahAnaMdasUrijI ma.sA. koIpaNa mahApuruSano ke vyaktino paricaya pAmavAjANavA mATe jIvana-caritra...jIvana-jyota...jIvana-jhalaka... vagere hoya che. jyAre pU. zAsanaprabhAvaka, vidvAnavyAkhyAtA, lAgaNIzIla, sadAya hasamukhA, saraLaLdayI, AcAryadeva zrI vijaya mahAnaMdasUrIzvarajI ma.sAnuM jIvana sarovara' nihALavA jevuM che. jemAM teozrInI preraNA-labdhithI zAsanaprabhAvanAnA aneka prakAranA 'mahApadma'khIlelA jovAM maLe che ane tenI anumodanA karavAnI bhAvanA acUka thayAM vinA rahe nahIM. kharekhara! teozrI nikhAlasa ane puNya pratApI paNa che. pUjyazrIno janma...vaDodarA jillAnI prAcIna tIrthabhUmi DabhoI (darbhAvatI) nagarImAM vi.saM. 1981, phAgaNa suda-14, somavAre thayo hato. pU. pitAzrInuM nAma choTAlAla' ane pU. mAtuzrInuM nAma girajAbahena' temaja potAnuM nAma...rAzi pramANe "madhusUdana' ane somavArano janma-dina hovAthI 'somacaMda' hatuM. potAnI janmabhUmi-DabhoImAM vi.saM. 2000mAM pU. pravacana prabhAvaka A. zrI vijaya mohanasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM prathama upadhAna-tapanI ArAdhanA karIne mALa paherI hatI. upadhAna tapa daramyAna thayelI bhUlonA prAyazcittarUpe 'dIkSA' grahaNa karavI ema pUjya gurudeve jaNAvyuM hatuM...e vAta dhyAnamAM rAkhIne; vi.saM. 2002, mAgazara suda-4nA amadAvAdamAM pU. siddhAntaniSTha A. zrI vijayapratApasUrIzvarajI ma.sA.nA varahaste 'dIkSA' aMgIkAra karI hatI ane pU. sAhityakalAratna A.zrI vijaya yazodevasUrIzvarajI (te vakhate munirAja zrI yazovijayajI) ma.nA ziSyarUpe sthApyA ane nAma paDyuM pU. munirAja zrI mahAnaMdavijayajI ma. Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina pramANa 527 saMyama grahaNa karyA bAda...pU.A. zrI vijaya pUjyazrInA varasa haste...aneka dIkSA-vaDI dIkSA temaja pratApasUrIzvarajI ma.nI chAyAmAM rahIne; jJAna-dhyAna-tapamAM paMnyAsa-pada ane AcArya-pada arpaNa karavAmAM Avela che ane temaja jyotiSa vagere viSayamAM pragati sAdhanApUrvaka pAraMgata ziSya-praziSya parivAramAM...pUya yuvAvaktA A. zrI thayA hatA. mahApadmasUrijI ma., pU. munirAja zrI mahAdharma, mahAbhadra, tyArabAda eka cAturmAsa...pU. pratApasUrijI ma.nI sAte mahAyazavijayajI ma. Adi che. muMbaI-zAntAkrujha (pazcima)mAM karyuM ane svataMtrapaNe prathama saMyama svIkAryA bAda..satata jJAna-dhyAna-jApa-sAdhanA comAsuM potAnA saMsArI bhANeja ziSyaratna pU. AcAryazrI sahita 'varasItapa' ane '15 upavAsa' Adi tapazcaryA temaja mahAbalasUrIzvarajI (te vakhate pU. munirAja zrI sAdharmika-sahAya, jIvadayA-anukaMpA Adi mahAna kAryo karola mahAbalavijayajI) ma. sAthe muMbaI-dAdara zrI zAMtinAtha jaina che. derAsaranA upAzrayamAM karyuM. tyAra pachI ziSya-praziSyo sahita "saunA lADIlA gurudevane bhAvabharI vaMdanA....zvAsamAMhe nA thA muMbaI-koTa, govAliyA TeMka, pAla, malADa, kAMdivalI, so vAra borIvalI, aMdherI, dahIMsara, cembura, ghATakopara, saMghANI esTeTa, mATuMgA, pAlitANA, vaDodarA-kAThIpoLa, jAnIzerI, saujanya : vijaya mahApa ghasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI pArzva-padmAvatI dharmadhAma TrasTa, zrI nilakamala pArzvanAtha jaina kArelIbAga, sametazikharajI-tIrtha, varaNAmA "zrI pArzva-padmAvatI tIrtha varamANa. dharmadhAma' jaina tIrtha ane vaDodarA-derApoLa Adi sthaLoe cirasmaraNIya cAturmAsa thayAM che. teozrInI preraNA svAdhyAyamagna, saMyamaniSTha, prazAMtamUrti labdhithI...AyaMbila bhavana, upAzraya, zikharabaMdhI jinAlaya pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad ane gRhamaMdira temaja pAThazALA, jJAnabhaMDAranI sthApanA, cha'rI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAja pAlita pada-yAtrA saMghasa lamUha varasItapa-siddhitapa-upadhAna tapa vagerenI ArAdhanA ane aMjanazalAkA-pratiSThA Adi rAjasthAnanA bhUSaNa samuM mahAmahotsavanA dharmakAryonI ujavamI thaI che ane hAla cAla khivAndI (kSamAnaMdI) gAma, jyAM che. pUjyazrI bhUtakALane yAda karavApUrvaka khAsa kahe che ke meM zrAvakonI ArAdhanA mATe pAMca mArI janmabhUmi DabhoImAM...saMsArIpaNAmAM 'upadhAna tapa karyA pAMca pauSadhazALAo che. A hatA ane vi.saM. 2035mAM sAdhupaNAmAM upadhAna-tapa' gAmamAM jeThAjI bherAjInuM kuTuMba karAvyA. che. A kuTuMbamAM dharmaniSTha mAtA gulAbabahenanI kukSithI saM. pU. dAda gurudeva...yugadivAkara A. zrI vijaya dharmasUrijI 1972nA Aso suda 14nA ma.sA.nI upadeza-labdhithI thayelI zAsananI anekavidha pravRttimAM zubha divase eka putraratnano janma pUjyazrIno sahayoga satata jovA maLato hato. pU. yugadivAkara thayo. nAma ApyuM caMdanamala. gurudevanA varada haste...pAlitANAnI pavitra tIrthabhUmimAM vi.saM. pUrvajanmanA saMskAravArasAne kAraNe dhArmika ruci joradAra hatI. 2035, kArataka vada-5nA 'gaNipada' ane mAgazara suda-5nA emAM mAtApitAnA saMskAro pUraka banyA. caMdanamalajI kyAreya 'paMnyAsa-pada' arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. vaDIlono vinaya cUkyA nathI. caMdanamalajI jyAM yauvanAvasthAnA tyArabAda muMbaI-aMdherI (pUrva)mAM pU. sAhityakalAratna uMbare AvIne UbhA tyAM ja lagnabaMdhanathI baMdhAI gayA. A. zrI vijaya yazodevasUrIzvarajI ma.sA.nI AjJA vyavasAyArthe vatana choDI muMbaI-naLabajAramAM rahevAnuM thayuM. AzIrvAdapUrvaka pU. zatAvadhAnI A. zrI vijaya sadbhAgye ArAdhanA mATe bhUlezvaralAlabAgamAM derAsarajayAnaMdasUrIzvarajI ma.nA varada haste vi.saM. 2044, kA.vada- | upAzraya AvatAM-jatAM pU. sAdhu-mahArAjAono samAgama 7 (pra.)nA 'AcAryapada'thI vibhUSita karavAmAM AvyA. ane jinavANIzravaNano lAbha maLato. uparAMta, vyAkhyAna vAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanAM Jain Education Intemational Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 528 vyAkhyAno prakAzita karanAra 'jainapravacano' vAMcavAmAM cAluM hatuM, jenA pariNAme emanAmAM vairAgya pallavita thayo. temaja mahAna puNyayoge lAlabAganA kalyANamitra evA kezavalAla gautamabhAInI satata preraNA ane mArgadarzanathI vairAgyabhAva ati prabaLa banato gayo ane temanA sAtha, sahakAra, lAgaNIthI pU. gurubhagavaMtazrInA zrImukhethI dIkSAnuM muhUrta jaldIthI maLI gayuM. pUrvabhave karela sAmudAyika ratnatrayanI suvizuddha ArAdhanA dvArA saMcita karela zubha anubaMdhanA prabhAve A bhavamAM paNa mokSamArganI ArAdhanAmAM AgaLa vadhavA mATe ja pUrvabhavonA RNAnubaMdhathI potAne tyAM janmela susaMskArI saMtAnone paramAtmAnA tyAga mArge mokalavAnI bhAvanAthI zramaNa bhagavaMtonA samAgamamAM ja rAkhyA. pravrajyAnA paMthe prayANa karavAnI bhAvanAthI tAlImArthe 25 varSanI yuvAna vaye pUjyapAda vyAkhyAnavAcaspatizrI sAthe muMbaIthI dahANu sudhI vihAra karyo. paNa samasta kuTuMbane taravAnI bhAvanAthI potAnI dharmapatnI tathA putrIo zAMtikumArI (u. va. 11) tathA vAsaMtIkumArI (u. va. 9) paNa dIkSA levA mATe taiyAra thayAM. tethI saparivAra sametazikharajI Adi kalyANabhUmionI sparzanayAtrA karI, amadAvAdamAM bIjA mumukSuo sAthe saM. 2000mAM caMdanamalajInI be suputrIono dIkSArthIsammAna- samAroha goThavAyo. varSIdAnano varaghoDo paNa nIkaLI gayo. paraMtu 'zreyAMti vadhu vini' e ukti anusAra, pUrvanA koI azubha karmanA udayathI ane mohane AdhIna thaI kuTuMbIoe korTa dvArA kAmacalAu manAIhukama lAvI dIkSA aTakAvI. zubhabhAvanA TakavI khUba kaThina che. samayano vilaMba thavAthI moTI dIkarInI saMyamanI bhAvanA paDI jatAM na chUTake ene paraNAvavA mATenI taiyArI karavI paDI, paraMtu aMtaranA dRDha vairAgya bhAvathI bhavabhIrU evA caMdanamalajIe vairAgyavaza bIjA saMtAnane paNa pApathI bacAvavA lagnanA traNa divasa AyaMbila tapa sAthe pauSadha laI upAzrayamAM ja rahyA, paraMtu aMtaramAM duHkhanI sAthosAtha eka ja abhilASA hatI ke mArI lADalI dIkarI bhavitavyatAnA yoge koI nikAcita cAritra mohanIya karmanA aMtarAyanA udaye mokSamArgane badale khUba ja duHkhAtA dile saMsAramArge jaI rahI che, paraMtu have bIjI putrI vasaMtI suMdara ArAdhanA karIne saMsAranI mohamAyA jALamAM phasAvAne badale adhikAdhika puNya bAMdhIne cAritra mohanIya karma aMtarAya toDIne bhavAMtaramAM jaldImAM jaldI saMyama pAmI zAzvatasukha pAme te mATe ene vAgaDa samudAyanA cAritrasaMpanna Jain Education Intemational vizva ajAyabI : pU. sA. zrI caturazrIjI mahArAja pAse rAkhI. saMyamanI bhAvanA prabaLa banatAM vAgaDadezoddhAraka pU. A. zrI vijayakanakasUrijI mahArAjanA varad haste sAMtalapura mukAme cAlu upadhAnatapanI mALAropaNa prasaMge 14 varSanI putrI vAsaMtIkumArIne saM. 2005nA kArtika suda 13nA dIkSA apAvI ane teo pU. sA.zrI nirmaLAzrIjI mahArAjanAM ziSyA pU. sA. zrI dinakarazrIjI mahArAja banyAM. tyAra bAda, trIjA naMbaranI putrI suMdarIne paNa cAra varSanI vaye pU. sA. zrI dinakarazrIjI mahArAja pAse saMyamanI tAlIma mATe mUkI ane e paNa vairAgyavAsita banatAM 9 varSanI uMmare pU. A. zrI vijayakanakasUrijI mahArAjanA varad haste saM. 2011nA mAgasara suda 6nA saMyama apAvyuM ane pU. sA.zrI dinamaNizrIjI banyAM. tyAra bAda caMdanamalajI pote paNa potAnA rAjakumAra jevA dIkarA sAthe saM. 2011mAM kalakattA mukAme pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA haste dIkSita banyA ane teozrInA ziSya tarIke munizrI caMpakavijayajInA nAme jAhera thayA. temanA putra kuMdanamala paNa teozrInA ziSya tarIke munizrI kanakadhvajavijayajI banyA. dIkSAnA prAraMbha kALamAM pU. guruvaryonI sevA-vaiyAvacca tathA jJAnAdimAM pragati karatA rahyA. chellAM 17 varSothI pU. gurudevanI AjJAthI judAM judAM grAma-nagara-tIrthomAM alaga cAturmAsa karIne aneka gAma-nagaromAM sArI evI ArAdhanA karAvI rahyA che. Aje 88 varSanI uMmare paNa pUjyazrIne tapa-svAdhyAyano anumodanIya rasa che. saM. 2032mAM tapano ullAsa vadhatAM chaThThathI varasItapa karyuM hatuM. chaThThane pAraNe AyaMbila karIne Aso- caitra banne navapadajInI ArAdhanA paNa cAlu rAkhI. saM. 2042mAM giNa padavIthI ane saM. 2044mAM paMnyAsa padavIthI vibhUSita thayelA pUjyazrInI saMyamaniSThA, svAdhyAyamagnatA, sudIrdha saMyamaparyAya, gaMbhIratA AdinI vizeSa yogyatA jANI saM. 2047nA dvi. vaizAkha suda 6nA zubha divase muMbaI- bhUlezvaramAM AcAryapade ArUDha karavAmAM AvyA ane AcAryazrI vijayacaMdrodaya-sUrIzvarajI mahArAja nAme udghoSita thayA. 2054mAM varSItapa karela te vakhate nAnAM nAnAM be oparezana karAvavAM paDyAM. dharma pratyenI dRDha zraddhA ane tapa pratyenA tIvra anurAgane prabhAve ja dharmaniSTha suzrAvaka Do. patrAvAlAnI sevAbhaktithI tapa nirvighne pUrNa karela. Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 529 pUjyazrInI zubha nizrAmAM aneka sthAnomAM vividha gAme thayo. pitAnuM nAma motIcaMda. mAtAnuM nAma divALIbahena ArAdhanAo, anuSThAno ane bhavya occhava-mahotsavo ane temanuM janmanAma jayacaMda ane lADIluM nAma bAbubhAI hatuM. anerI zAsanaprabhAvanApUrvaka thayA che. AvA puNyaprabhAvI nAsika jainasaMghanA agragaNya kAryakara sudhInA pade pahoMcelA zrI prazAMtamUrti parama samatA virAka pU. A. zrI - bAbubhAIne koI evI puNyapaLe pU. zrI muktivijayajI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAja pa3 varSano saMyamaparyAya mahArAjano bheTo thayo ke, thoDA ja paricaya pachI saMyama pALI 93 varSanI uMmare vi.saM. 2064nA poSa vada-1 tA. 23- svIkAravAnI bhAvanAmAM ramatA emaNe amuka mudata sudhImAM 1-2008nA bapore 1-47 samaye parama samAdhi avasthAmAM saMyamI na banAya to cha vigaInA tyAganI bhIkha-pratijJA kALadharma pAmyA. thoDA samaya pahelA kALadharma pAmyA. svIkArI. thoDAM varSomAM A mudata pUrI thatAM AzIrvAda levA saujanya : pa.pU.A.zrI kanakazekharasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI teozrI pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjanAM caraNomAM jaI pahoMcyA. mananA-manoratha vyakta karIne AzIrvAdanI mAMga javAhara motIlAla zAha parivAra, mAlegAma karI, tyAre dIkSAnA e siddhahasta dAnavIre kahyuM ke, "ekalA prazamarasayonidhi ane pUrva bhAratanA kalyANakabhUmi ekalA ja saMsArano tyAga karavo che? be bALakone paNa sAthe tIrthoddhAraka laI lo. bhale kadAca thoDI dIkSA laMbAya, paNa bALakonuM jIvana sudharI jaze." A vacana bAbubhAInAM dilamAM asara karI gayuM. pU. AcAryazrI emaNe pU. munirAja zrI muktivijayajI mahArAjane badhI vAta vijayajayakuMjarasUrIzvarajI mahArAja karI, ane thoDo samaya laMbAvIne be bALako sAthe saMyamI siddhAMtamahodadhi banavAnuM nakkI thayuM. sagAvahAlAM Adi sau saMmata hatAM, paNa pU.A. bAbubhAI nAnAM bALako sAthe saMyama svIkAre e gAmanA amuka vijayapremasUrIzvarajI vargane gamatuM na hatuM. ethI aMte saM. 2011nA vaizAkha suda 7ne mahArAjano suvizALa divase murabADa pAse nAnakaDA dhasaI gAmamAM gupta rIte zrI sAdhusamudAya najara samakSa bAbubhAI potAnAM be saMtAno-prakAzakumAra (vaya : 9) ane aMkita thAya ane mahendrakumAra (vaya : 7) sAthe saMyamI banyA ane teo anukrame siMhagarjanAnA svAmI, nIDara munirAja zrI jayakuMjaravijayajI, munirAja zrI pUrNacaMdravijayajI vaktA pU. A. zrI vijaya ane munirAja zrI muktiprabhavijayajInA nAme jAhera thayA. mukticaMdrasUrIzvarajI pUjyazrInuM "zrI jayakuMjaravijayajInAma paDyuM te paNa mahArAjanI yAda Ave ne Ave ja. evA e pU. AcAryadevanI khUba ja anvartha che. bAbubhAI dIkSA levAnA hatA te pUrve puNyasmRti sAthe paDachAyAnI jema saMkaLAyeluM eka vyaktitva pUjyazrInA gurudevazrIne rAtre svapna AvyuM ke eka hAthI potAnA eTale pU. A. zrI vijayajayakuMjarasUrIzvarajI mahArAja. aneka be madaniyAne laI potAnI pAse AvI rahyo che ane sAce ja vizeSatAo dharAvatA pUjyazrInA jIvananI eka vizeSatA to svapnamAM thayela sUcana pramANe bAbubhAI potAnAM be saMtAno viralAtivirala vizeSaNa pAmI jAya evI che. e che AjIvana sAthe dIkSA levA pUjyazrI pAse AvyA. tethI pUjyazrIe dIkSA aMtevAsitva. dIkSAgrahaNathI mAMDIne pUjyazrIe pU. gurudevanAM samaye bAbubhAInuM nAma munirAja zrI jayakuMjaravijayajI pADyuM. dehadilanI sAthe paDachAyAnI jema ja saMlagna rahevAnI evI kuMjara eTale hAthI ane jene badhe vijaya maLavAno che evo sevAvRtti' svIkArI ke pU. gurudevazrInA samAdhimRtyunI paLa sudhI hAthI eTale "jayakuMjara'. jayakuMjara-hAthInuM vistRta varNana "zrI e sevAvrata akhaMDa ja rahyuM! bhagavatIsUtra'mAM Ave che. saMyamI banyA bAda zrI pUjyazrInuM saMsArI vatana tAraMgAnI taLeTImAM vaseluM jayakuMjaravijayajI mahArAja jJAna-dhyAnanI sAdhanAmAM AgaLa vAvasatalAsaNA pAsenuM koThAsaNA gAma. dhaMdhArthe prAraMbhamAM vadhavA sAthe evA gurusamarpita banI gayA ke, potAnAM saMtAnaTAMkedaghoTI (mahArASTra) ane pachI varSothI nAsikamAM sthira ziSyonA ghaDataranI tamAma javAbadArI pU. gurudevane soMpIne thayelA. pUjyazrIno janma saM. 1971nA poSa vada 1nA TAMkeda gurusevAne jIvanamaMtra banAvyo. saM. 2011thI saM. 2038 sudhI Jain Education Intemational Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 530 A maMtra teozrIe jIvanI jema jALavI jANyo, jenA pratApe Aje pUjyazrInA e baMne ziSyo eka siddhahasta lekhaka tarIke ane eka kuzaLa pravacanakAra tarIke pU.AcArya zrI vijayapUrNacaMdrasUrijI mahArAja tathA pU. AcArya zrI vijayamuktiprabhasUrijI mahArAja tarIke gurudeva sAthe ja rahI zAsanaprabhAvanA karI rahyA che. samartha lekhaka ane prabhAvaka pravacanakAra tarIke potAnAM be saMtAnaziSyo taiyAra thaI gayela hovA chatAM A rItanI gurusamarpitatAnI bhAvanA joI, munirAja zrI jayakuMjaravijayajI mahArAjanA vyaktitva ane yogyatAthI prerAIne, pU. gurudevanA kALadharma pachI, pU. dAdAgurudevazrIe, teozrIne saM. 2041nA phAgaNa suda 3nA pAlitANAmAM gaNipadathI ane saM. 2044nA phAgaNa vada 4nA muMbaI, zrIpAlanagaramAM paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. prasanna vadana, saraLatA, sAdagI, gurusamarpaNabhAva, aneruM vAtsalya, apUrva svAdhyAyarasikatA, nirabhimAnItA, niHspRhatA, kriyAruci Adi anekAneka guNothI haryuMbharyuM Adarza jIvana dharAvatA pUjya paMnyAsapravarazrI pU. AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI AjJA-AziSapUrvaka saM. 2046nA phAgaNa vada 11nA divase muMbaI-bhUlezvaralAlabAgamAM AcAryapade abhiSikta thatAM AcAryazrI vijayajayakuMjarasUrIzvarajI mahArAja nAme prasiddha thayA. AcArya banyA bAda teozrInA varada haste caMcara-kolhApura-karADa-pUnA phAtimA nagara-icalakarajI-amadAvAda gotA-bijApura zaMkhezvara pArzvanAtha jinAlaya-vijApura zrI mahAvIra sosAyaTI jinAlaya, TolIgaMja kalakattA-bhavAnIpura kalakattA-bhomiyAbhavana zikharajI 108 pArzvanAtha paramAtmA-aSTApada maMdira, jaina zve. sosAyaTI zikharajI-kumAraDIha nUtana maMdira-caMpApurI tIrtha Adi sthaLoe aMjanazalAkA sAthe pratiSThA thayela. temaja nAsika suvidhinAtha jinAlaya, TAMkeda sarvodaya tIrtha, maMdAradarA tIrtha, bhAlusaNA, narolI munisuvrata svAmI jinAlaya, pAvApurI nayAmaMdira, pArasanAtha isarI, kannAsagara. caMpApurI tIrtha, bhAgalapura, lachavADa-kSatriyakuMDa tIrtha-kAkaMdI tIrtha zrI rAjagRhI tIrtha Adi kalyANaka bhUmiomAM pratiSThA thayela. A sivAya cha'rIpAlaka saMgho, upadhAna, ujamaNA tathA aneka dIkSAo thayela che. kalyANakabhUmionA jirNoddhArane AMkha sAme rAkhI pUjyazrIe be cAturmAsa kalakattA bhavAnIpura, eka cAturmAsa zrI sammetazikharajI tIrtha, eka cAturmAsa zrI rAjagRhI tIrtha tathA eka cAturmAsa zrI pavApurI samavasaraNa tIrtha karI pAMca Jain Education Intemational vizva ajAyabI : kalyANakabhUmiono jirNoddhAra karAvela. je upakAranI pAvana smRtimAM pUrvabhAratanA chatrIsa saMghoe bhegA thaI vi.saM. 2034 zrAvaNa vada-8 ravivAranA roja pAvApurI samavasaraNa tIrthamAM tridivasIya mahotsavapUrvaka suvarNAkSarI prazasti patra arpaNa karavApUrvaka pUjyazrIne 'pUrvabhArata kalyANaka bhUmi tIrthoddhAraka' padavI enAyata karI hatI. pUrvabhArata kalyANakabhUmi tIrthoddhAraka samartha zAsanaprabhAvaka sUrivaranA caraNe vaMdanA. saujanya : zrI mahendrabhAI jamanAdAsa dozI, kalakattA 5.pU. AcArya zrImad vijaya naracaMdrasUrIzvarajI mahArAja sAheba saMyamaniSTha mahAtapasvI pU. paMnyAsazrI kAMtivijayajI gaNivarya sa. 2011nI sAlamAM khaMbhAta mukAme cAturmAsa birAjamAna hatA. haLavadanivAsI suzrAvaka dIpacaMdabhAI (bAbubhAI)e potAnA nAnA putra nagInadAsane pU. paMnyAsajI ma. pAse abhyAsa mATe mUkyo. svAdhyAyarata ane tyAgavairAgyanI mUrti samA pU. paMnyAsa ma. pAse abhyAsa karatAM karatAM nagInadAsane mAtra jJAna ja nahIM, sAthosAtha UchaLato vairAgya paNa maLyo. sarvaviratino joradAra rAga maLyo. saMyamanA manoratha adamya banI rahyA. temaNe pitAzrIne khaMbhAta bolAvyA. dIkSA apAvavA vinaMtI karI ane cAritra na maLe tyAM sudhI vardhamAnatapa cAlu rAkhavAno potAno manoratha jaNAvyo. pU. paMnyAsajI mahArAjamAM mumukSunI yogya parakha hatI. tyArabAda bAbubhAIe nagInadAsane pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja pAse mUkyo. teozrIe paNa e ja abhiprAya Apyo. bAbubhAIe nagInane pUchyuM, "tAre konI pAse dIkSA levI che?" nagIne kahyuM, "tame jyAM apAvo tyAM.' paNa pachI to pU. paMnyAsazrI kAMtivijayajI mahArAja pAse dIkSA levAno saMkalpa karyo. bhavyAtmA nagInabhAI saMyama aMgIkAra karatAM pahelAM siddhagirinI yAtrAe gayA. temanA kuTuMbI ramaNikabhAI (AyaMbila bhavananA munIma) ne tyAM UtaryA. ramaNikabhAIe nagInane dIkSA na levA ghaNuM samajAvyA. sAdhu samudAyamAM kvacit banatAM anicchanIya tattvo ughADAM karyAM. nagIne badhuM sthitaprajJanI jema sAMbhaLI lIdhuM. potAnA kahevAthI kazI ja asara nahIM thAya ema jANIne aMte ramaNikalAle pUchyuM, "tame konI pAse dIkSA levAnA cho?'' tyAre nagInabhAIe mauna Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 531 toDyuM ane potAnA pUjanIya gurudevazrInuM nAma lIdhuM. A mahodayasUrIzvarajI mahArAjAnI zubhAzAthI saujanyamUrti puNyapuruSanuM nAma sAMbhaLatAM ja ramaNikabhAInI vANIe vaLAMka tapasvIratna pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya lIdho. teozrI pAse dIkSA levI hoya to khuzIthI lo. teozrI vibudhaprabhasUrIzvarajI mahArAjAe teozrIjIne jainazAsananA mahAtapasvI ane nirmala saMyamI mahAtmA che. nagIne kahyuM ke, tRtIyapade-AcAryapade ArUDha karyA. tyArabAda aneka prakAre samudAya uttama che, mATe ja meM teozrIne pasaMda karyA che." A zAsananI prabhAvanA karatAM karatAM aneka jIvone prabhuzAsanamAM sarva pU. paMnyAsajI mahArAjanA utkRSTa saMyamajIvanano pratApa che. joDavApUrvaka svajIvanane dhanya banAvIne sAdhu-jIvananI zobhA - pU. paM. zrI kAMtivijayajI mahArAjane saMyama aMgenI vadhArI rahyA che. koTiza: vaMdana hajo e pUjyavarane! koIpaNa khAmI bilakula gamatI nahIM. prajJApanIyajIvone pa.pU. AcAryazrI siMhasenasUrijI mahArAja avasare sAraNAM-vAraNAM karI te khAmI dUra karAvatA. potAnA jIvanamAM e khAmIo mATe satata AMtara nirIkSaNa karyA karatA. pU.A. zrI siMhasenasUrijI mahArAjano janma tA. 20khAmI dekhAya tyAM tene dUra karavAno prayatna karatA. kyAreka 1-42nA roja amadAvAda sAbaramatInA pratiSThita AgevAna zArIrika saMyogane vaza khAmI dUra na thAya to pArAvAra suzrAvaka zrI popaTalAla maganalAlane tyAM, temanAM dharmaparAyaNa pazcAttApa karatA. dareka mumukSunI jema nagIna mATe paNa ema ja patnI hIrabahenanI kukSie thayo. temanuM janmanAma zazikAMta hatuM. banyuM. pU. paMnyAsajI mahArAje tene potAno ziSya karavAnI zazikAMtano uchera sukhasamRddhi vacce thavA sAthe eTalA ja ucca anicchA darzAvI. tyAre nagInanI ane tenA mAtApitAnI saMskArI vAtAvaraNamAM thayo. vyAvahArika ucca abhyAsa bhAvanA eka ja hatI ke Apano ja ziSya banAvavo aMte pU. saMpAdana karavA sAthe dhArmika abhyAsa paNa ghaNo sAro karyo. paMnyAsajI mahArAjazrIe hA pADI ane nagInane manamayUra dharmabhAvanA prabaLa hovAthI pU. zramaNabhagavaMtono samAgama thato nAcI UThyo ane bAbubhAI jItyA. nagInabhAI jItyA ane rahyo ane vairAgyabhAva prabaLa banavA lAgyo ane eka divasa, saM. 2013nA mAgasara suda 11nA mauna ekAdazInA pAvana 26 varSanI vaye, temanI e bhAvanA sAkAra banI. saM. divase, haLavadanA AMgaNe bhavya mahotsavapUrvaka anerA 2024nA vaizAkha suda 6ne divase amadAvAda-sAbaramatImAM ucharaMgathI 19 varSanI yuvAnavaye nagInadAsa dIkSita thaIne parama gItArtha pU. A. zrI vijayaudayasUripaTTadhara pU. A.bha. munizrI naracaMdravijayajI ma. banyA. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA varad haste dIkSA pU. paMnyAsajI mahArAjane eka jamaNo hAtha maLI gayo. aMgIkAra karI, prakhara pravacanakAra pU. A. zrI vinIta, samarpita, tyAgI, tapasvI, prajJApanIya ane sadA vijaya meruprabhasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera thaI AnaMdI bhaktaziSya maLI gayo. A sAdhakaziSya pU. munizrI siMhasenasUrivijayajI nAma pAmyA. e ja varSe aSADha paMnyAsajInI sAdhanAmAM nodhapAtra sahayoga Apyo. pU. suda 10ne divase temanI vaDI dIkSA pU. A. bha. zrI paMnyAsajI zrI kAMtivijayajI mahArAja bhAvadayAnA bhaMDAra ane | vijayaudayasUrIzvarajI ma.sA.nA varadahaste thaI. saMyamaniSTha teozrIjI vi. sa. 2021 bhA. va. 3-nA pATaNa jJAnasaMpAdananI tIvra rUci ane tejasvI buddhinA kAraNe mukAme kALadharma pAmyA bAda suvizAla gacchAdhipati dIkSA bAda teozrI saMyamanI utkRSTa sAdhanA ane dharmazAstranA AzritagaNa parama hitaciMtaka svanAma dhanya pUjyapAda UMDA abhyAsamAM ekAgra banI gayA. pUjya gurudevanA sAMnidhya AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnI ane kRpAbaLe temane saMskRta-prAkRta bhASAnuM sahaja jJAna prApta pAvana nizrAmAM tapa, jJAna, saMyama, vaiyAvacca jevA sAdhujIvananA thayuM. vyAkaraNa, nyAya, tarka, sAhitya, Agama AdimAM pAraMgata sarvottama guNono kramazaH vikAsa sAdhatAMsAdhatAM teozrIne banyA. teozrInI yogyatA jANI saM. 204 nA kArataka vada suvizAlagacchAdhipatizrIjIe potAnA ja varad haste vi. saM. 10nA divase gaNi padathI ane saM. 2046nA vaizAkha suda 6nA 2047nA mAgazara vada 9nA zubha dine gaNi-paMnyAsa ane te divase paMnyAsa padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. pU. paMnyAsazrI ja varSanA vaizAkha suda 6nA zubha dine amadAvAda mukAme siMhasenavijayajI mahArAja dharmazAstronA UMDA jANakAra ane upAdhyAya pade ArUDha karyA ane suvizAlagacchAdhipati kuzaLa vyAkhyAnakAra paNa che. pU. gurudevazrI vijayabheruprabhavAtsalyamahodadhi pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya sUrIzvarajI mahArAjanI zubha nizrAmAM UjavAtAM tapArAdhanAnAM Jain Education Intemational Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 532 vizva ajAyabI : ane dharmaprabhAvanAnAM anekavidha kAryomAM teozrI rasapUrvaka sAro laI rasikalAla nAma dhAraNa karyuM. mAtA-pitAnA susaMskArothI evo bhAga laI rahyA che. khAsa karIne pUjyazrI dvArA vAsita gharamAM bAlyakALathI dhArmika saMskArothI dharmamaya jIvana navapadajInI zAzvatI oLInI sAmudAyika ArAdhanA vakhate ane vyavahArika abhyAsa pUrNa karI yauvananA uMbare AvyA tyAM ArAdhakomAM dharmajJAna khIlavavA parIkSAdinuM suMdara Ayojana saMsArI sagapaNano tyAga karI pa.pU. munirAja zrI varSothI thatuM AvyuM che. pU. paMnyAsazrI vinaya-viveka-vaiyAvacce guNaratnavijayajI ma.sA.nA saMparkamAM AvatA saMyamanI bhAvanA Adi guNothI susaMpanna che, svabhAve zAMta ane saumya che, pragaTa thaI. 2034nA mAgazara suda 6nA divase 8 hajAranI svAdhyAyazIlatA e emanA saMyamajIvanano vizeSa guNa che. mAnava medanI vacce sarvaprathama AbUgoDa kSetramAM pa.pU. paMnyAsa jJAnanI prApti ane prasAra mATe teozrI sadAya tatpara rahe che. zrI hiivajayajI ma. ane munirAja zrI guNaratnavijayajI ma. sva-para kalyANanA mArge teozrI cAritradharmane uttarottara (hAla AcArya) Adi vizALa sAdhu-sAdhvIjI ma.sA.nI ajavALI rahyA che. pUjyazrIne vi.saM. 2052, jeTha suda 3nA nizrAmAM dIkSA laI rasikalAlamAMthI muni zrI raviratnavijayajI upAdhyAya pada-pradAna ane jeTha suda-6nA guru-puSyAmRta ma.sA. banI muni zrI guNaratnavijayajI ma.sA.nA ziSya banyA. siddhiyogamAM AcArya pada-pradAna pU. A.bha. zrI vijaya- saMyamajIvananI vizuddha ArAdhanA jJAnadhyAnamAM masta banI prabodhacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste thayela. pUjyazrI tathA saMskRta-prAkRta Agama ane chedasUtronuM adhyayana karyuM. Avazyaka teozrInA gurubaMdhuonI preraNAthI amadAvAda-pAlitANA kriyA ane gurusevA mAMDalInuM saphaLa saMcAlana tapa tyAganI sAthe hAi-ve roDa Taca (12 vIghA jamIna) khaDola mukAme pU. badhI ja kriyAmAM kuzaLa banyA jene sevantha sensa kahI zakAya. gurumahArAjazrInI puNya smRti nimitte zrI nemi-udaya-meru tevI bAbata temanAmAM che jenA kAraNe temanA dvArA mArgadarzana vihAradhAmanuM kArya jhaDapathI AgaLa cAlI rahyuM che. pUjyazrInA pAmatA, pratyeka anuSThAnone jotA ja khyAla AvI jAya. olI, varad haste zAsanaprabhAvanAnAM kAryo susaMpanna thatAM raho e ja upadhAna, aMjanazalAkA, pratiSThA hoya ke sAmuhika anuSThAnomAM zubhakAmanA sAthe pUjyazrInAM caraNAraviMde koTiza: vaMdanA! A. zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sAnA dareka anuSThAnomAM sAthe saujanya : zrI zAMtinagara che. mU. jaina saMgha, amadAvAda taraphathI : ja rahI vizuddha kriyA dvArA anekonA jIvana ArAdhanAnA bhAvothI joDyo. aneko upadhAna ane chellA 21mI sadInA pa.pU. AcAryadivA 1700 ArAdhakone zaMkhezvarajI mahAtIrthamAM kriyA karAvI zrI raviratnasUrIzvarajI ma.sA. ajoDa utsAha vadhAryo. samatAsadhaka pUjyazrI pote jAte ja rAjasthAnanI arAvalI dareka kriyAmAM apramattapaNe hAjarI sAthe nirdoSa jIvana, (arbuda) girimALAnI ugravihAro chatAM vardhamAna tapanI 75 jeTalI olI 30-35 najIkamAM jyAM prAcIna ki.mI. lAMbA lAMbA vihAra daramyAna karI che. ghaNI vakhata to jIrAvalA, mIrapura, muMgathalA pANI ne roTalI ane koIka vakhata nirdoSa roTalI paNa lUkhI ane arvAcIna bherutAraka, na maLe to kAcA pIMA garbhapAnImAM palALI vApare che. tapa pAvApurI tIrthadhAma AvelA che. tyAganI titikSAmUrti sAthe sAmuhika anuSThAno jemake 1800 tathA vastupAla ane tejapAlanI aThThama tapa bhairutAraka tIrthamAM 1500 oLI AdimAM nizrA caMdrAvatI nagarInA najIka pradAna karI. prakhara pravacana sAthe lokone dharmamAM joDyA ane sirohI jillAnuM siroDI gAMva rAjasthAna, mevADa, gujarAtamAM pratiSThA, aMjanazalAkA, oLI, tyAM saMpratikAlIna zrI siroDIyA upadhAnatapa 6 pauSadhadhAri che:ripAlaka saMgha je mAsTarI kahevAya pArzvanAtha bhagavAnanuM prAcIna derAsara che jainonI 200 gharonI temanI preraNAthI nikalyA potAnA jIvanamAM karela viziSTa vastIvALA gAmamAM deva-guru-dharmamAM niSThAvALA suzrAvaka vIracaMda ArAdhanA tapa = 75 jeTalI vardhamAnatapanI olI, mAsakSamaNa, dhuDAjI parivAra mAM mAtuzrI leharIbAInI kukSie 2015 16 upavAsa, 15 upavAsa, 11-10-9 upavAsa aneka aSADhI suda 9 maMgaLavAra tA. 14-7-pa9 madhya rAtrie janma aTTAi, 125 aTTama tapa, 5 navANuM yAtrA, 7 cauvihAra chaThTha karI 7-8-10 yAtrA, navapadajInI eka ghANanI oLI sAthe Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 533 32 varSathI ekAsaNAno tapa nitya cAluM che. dIkSA sidhIo AcAryapadavI : 2065 mAgazara suda 3, ravivAra tA. 30jyAMsudhI paMnyAsa padavI nathI tyAMsudhI 12 mahine 1 ja vakhata 11-09 (surata, gujarAta) kApa kADhatA hatA. atyAre AcArya thayA chatAM 15-20 divase chie saMpadA . pa . chatA 15-20 divasa ziSya saMpadA : 5, 6 pauSadhadhAri, cha'ri pAlaka saMghanA preraka kApa ja kADhe. alpapadhi saMthAro uttapaTTI sivAya vadhAre upakaraNa parivAramAMthI dIkSita : paM. zrI vairAgyaratnavijayajI gaNi nahIM, game tevo ziyALo hoya ke AbU-2 DigrI ThaMDI hoya to paNa eka ja kAMbalI vApare che kayAre dhAbaLA (blenkeTa) | (sAMsArika nAnAbhAI) vAparatA nathI. sukalakaDI kAyA chatAM manobaLa jabaradasta che munizrI jayezaranavijayajI ma.sA. (sAMsArika moTAbhAI) evA mahA tapasvI, guru bhagavaMtanA potAnA parivAramAMthI paNa sAdhvI zrI viralarekhAzrIjI ma. (sAMsArika nAnA bahena) 2 bhAIo, 1 ene dIkSA lIdhI che. prathama dIkSA thayA bAda guru nAma : pa.pU.dIkSA dAnezvarI AcAryadevazrI bAda siroDImAM 33 dIkSAo Aja lagI thaI che. suyogyatA guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. prApta karI vaDIlonA AzIrvAda sAthe anukrame gaNi, paMnyAsa ane AcAryapadavI 2065 mAgazara suda 3nA divase 15 adhyayana : saMskRta, prAkRta, Agama ane chedasUtro, pravacanakAra hajAranI medanI vacce suratamAM 3 sAmuhika AcAryapadavI vakhate ane aneka pustakonuM saMpAdana ane lekhana. prApta karI che. pUjyazrI AbUgoDa dharatInuM jANe eka ratna che. saujanya : saMghavI dIpacaMdajI vIracaMdajI haH saMghavI sejamala, sAhitya sarjanamAM paNa sUriprema svAdhyAyazreNi 5, chaganalAla, rAjendrakumAra, kumArapALa, anuja, zrIpAla, vinaya, sajajhAyamALA bhAga-1-2 ane 'A che pAlitANA' Adi 20 jineza, vaMza Adi samasta pAgagautra cauhAna parivAra velAMgarI jeTalA pustakonA lekhana saMpAdana karela che. (rAja.) hAla dAvaNagiri (karNATaka): zrI prema-bhuvanabhAnu-jitendra-guNaratnasUrIzvarajI guru kRpApAtra, tapAgacchIya pravacana prabhAvaka ma.sA.nA ziSya pU. AcArya zrI raviratnasUrIzvarajI ma.sA.no pUjya AcArya saMkSiptaparicaya zrI rAzimaratnasUrIzvarajI ma.sA. (pUjyazrIno tavArIkhathI saMkSipta paricaya) prabhu mahAvIranuM vicaraNa janma : vi.saM. 2015 aSADa suda 9 maMgaLa 14-7-59 mabhUminA je pradezamAM thayuM tyAM janma sthaLa : siroDI (rAja) nAma : rasikalAla Aje prabhuvIranA aneka tIrtho pitA : vIracaMda dhuDAjI. mAtA : leharIbahena che. nANA, diyANa, nAMdiyA, jIvitasvAmI vAMdiyA.... dIkSA : 2034 mAgazara sudI 6 guruvAra tA. 14-12-77 naMdivardhana rAjAnA nAmathI siroDI (rAja.). nAdiyA vasyuM...siddhArtharAjAnA vaDI dIkSA : 2034 poSa vada 7 maMgaLa tA. 31-1-78 nAmathI siddharatha rohIDA (rAja.) vasyuM...kAnamAMthI khIlA kADhavAmAM gaNipadavI : 2053 kArataka vada 9 maMgaLa tA, 4-12-96, AvyA tyAM bAmaNavADA tIrtha amadAvAda vasyuM...enI bAjumAM ja be ki.mI.nA aMtare prabhuvIranA (bhuvanabhAnu smRtimaMdira pratiSThA mahotsava, amadAvAda, nAmathI vIravADA vaseluM che. prabhu mahAvIranuM vizAla jinAlaya | gujarAta) gAma bahAra AveluM che. A jinAlayane vardhamAna vidhA sAdhanApITha tarIke paNa oLakhI zakAya che. kAraNa ke ahIM paMnyAsa padavI : 2055 phAgaNa vada 3, zukravAra tA. pa-3- aneka sAdhaka manioe zrI vardhamAna vidyAnI sAdhanA karelI 99 (bhilaDI tIrtha, gujarAta) Jain Education Interational Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 534 vizva ajAyabI. : sAMbhaLavA pramANe A gAmamAM tarojI ane mAdhojI | rAkhI che. mAM! tArI bhAvanAne huM pUrI karIza! nAmanA be sagAbhAIo jinazAsananA upAsaka suzrAvako mAM dIkarAnA A saMvAdathI pAyo racAyo... hatA. zrI mahAvIra svAmI jinAlayanI uttama vyavasthA, pUjya gurudevazrI pAse 8 varSanI uMmare javAnuM thayuM. sArasaMbhAla ane suMdara upAsanA karatAM hatAM. sAMbhaLavA pramANe koka agamya kAraNasara A banne bhAIoe gAma choDavAno nArakI citrAvalI joI bhavano bhaya lAgyo. saMyamanI nirdhAra karyo. tarojI vAgarA bAju jaIne vasyA emanA saMtAno tAlAvelI jAgI. 12 varSanI uMmare vizAkhApaTTanamathI tarANI kahevAyA. mAdhojI mAlavADA AdimAM gayA ane teo takhatagaDha moTAbhAInA lagnaprasaMge javAnuM thayuM-tyAM mAdhANI kahevAyA. eTale tarANI ane mAdhANI bhAIo thayA. jogAnujoga pUjya gurudeva zrI guNaratnasUrijI ma. (tyAre tarANI zrI chogAjI senAjI vyavasAyArthe potAnA bhAIo manizrI) nuM cAturmAsa hatuM. vihAra vakhate gharathI bhAgIne sAthe karnATakamAM basavana bhAgevADI jaI vasyA. gacchAdhipati nIkaLyA tyAre zAsanadevanI jANe sahAya hoya tema koI sapheda A. zrI hemendrasUrIzvarajI ma. sA. tarANI parivArathI basavana vastu temane rasto doratI jAya-nAnI uMmara AMdhathI AveluM bhAgevADIthI dIkSita thayA. zrI chogAjInA putra zrI pukharAjajI bAlaka jaMgalanI vATe saMyamanA bhAva sAthe ekalo hAlyo vyavasAyArthe AMdhrapradezanA vizAkhApaTTanamamAM sthira thaI jAya-guru saMge rahI 10 divasamAM be pratikramaNa be 'jainabradharsa' nAmathI vyavasAya zarU karyo. dharmapatnI phUlavaMtIdevI sAmAyika! pArasamaNino sparza thayo. loDhuM sonuM banI gayuM. khUba ja saMskArI kuTuMbanA hatA. emanA be sagA bhAIo sAthe rahyA, ghare lagnaprasaMge 12 varSanA ramezanI kasoTI dIkSita thaI A. zrI jitendrasUrijI ma. sA., A. zrI AvI chatAM makkama rahI cAMdarAImAM lagna maMDapanA sthaLanA guNaratnasUrijI ma. sA. rUpe zAsananAM nabhomaMDaLamAM camakI ja mukhya avarajavaranA mArge lAITo baMdha karAvI pratikramaNa rahyAM che. temane dIkSA mATe gharathI bhAgI javAno puruSArtha karyo karyuM. vagara icchAe lagnamAM AvyA ne rAtre khAvAnI vAta paNa parivAravALA pAchA laI AvI lagna karAvI dIdhA. lagna AvI to tyAMthI bhAgIne guru pAse jatA rahyA. saMvata pachI pukharAjabhAIne saMyama levAnA koDa jAgyA. paraMtu 2034 phAgaNa vada 10 2-4-1978 ravivAre 14 varSanI karmasaMjoge nIkaLI na zakyA. saMtAnomAM pAMca putra saMpata, uMmare takhatagaDhamAM dIkSA thaI. dIkSA prasaMge takhatagaDhanA mukhiyA kizora, rameza, mukeza, sureza ane be putrI puSpA ane pramIlA zrI kesarImala jADAnA kahevA pramANe ghaNA samayathI sukAyela hatA. emAM trIjA putra ramezano bhAgyodaya thayo. bagIco lIlochama thaI gayo. phUlavADImAM phUlo lAgyA je zubha mAnItA saMketa hatA. eka camatkAra hato. saM. 2034 vaizAkha suda 5 nA paM. zrI bhadraMkara vi. A. zrI bAlakano janma saM. 2020 phAgaNa vada 7 maMgaLavAra mukticaMdrasUrijI, A. zrI rAjatilakasUrijI ma. sA., A. 4-2-1964 svAti-1 vizAkhApaTTanamamAM thayo te samaye jozI zrI kalApUrNasUrijI ma. nA hAthe piMDavADAmAM vaDI dIkSA thaI. uvAca-A bAlakanA zarIra para kudaratI janoI aMkita che. A saMskRta be buka pAMca mahAkAvya 1 lAkha zlokapramANa saMskRtabAlaka pUrva janmamAM paMDita hovo joIe. A janmamAM tamArA prAkRta vAMcana, pU. mokSaratna vi. pAse thayuM. pU. munizrI gharamAM nahIM rahe... darzanarana vi. munizrI vimalaratna vi. pAse vyAkaraNa, mAmAM saradAramala uvAca-A bAlaka dIkSA leze. vidyAguruzrI mokSaratna vi. ma. pAse 7 varSa navya-nyAyanAnA hIrAcaMda uvAca-beTA! meM tArA mAmA tattvaciMtAmaNi(saMpUrNa) mAthurI-jAgadIzI-gAdAdharI cAra gaNezamalanI dIkSAmAM ajJAnatAnA kAraNe ghaNo aMtarAya karyo. takhtAloka, darzanAdi viSayonA 400 graMthono vistRta e to daDha rahyAM ane dIkSA lIdhI ane suMdara ArAdhanA karI abhyAsa karyo. pUjya gurudevazrI pAse upazamanAkaraNa karI rahyA che. paNa huM tane kahuM chuM levA jevI to dIkSA ja che. pUjyazrI racita udaya sAmitta graMthanuM saMzodhana karI taiyAra mAM! tU dahI kema nathI khAtI? beTA mAre bAdhA che. karyuM. kavitvazakti ane tarkazaktino upayoga karI dararoja dIkSAnI bhAvanA hatI paNa na laI zakI mATe dahInI bAdhA gurubhakti nimitte darzana zAstranI carcAo sAthe eka navo Jain Education Intemational ucation Intermational Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 535 zloka lakhavAno niyama rAkhyo. hajAro zloko racyA. (6) muni mokSAMgaratna vi. (21) muni gItArtharatna vi. abhAvavAda tattvAlokanI racanA karI. "na ma' be varNanA (7) muni matiratna vi. (22) muni tIrtharatna vi. AdhAre dvivarNastutiramayaH nAmano nAnakaDo cittane camatkRta (8) muni jinAMgaratna vi. (23) bALamunihitArtharana vi. karanAro graMtha racyo. hiMdI gujarAtI aMgrejImAM 54 pustako lakhyA. guDanAITa rAtri pravacano lagabhara eka lAkha nakala, (9) muni saMbhavaratna vi. (24) muni gaNadhararatna vi. jainamanovijJAna 40 hajAra nakala, guDalAIpha 40 hajAra (10) muni kaivalyaratna vi. (25) muni taporatna vi. nakala, bacAvo bacAvo garbhapAta mahApApa 5 lAkha nakala, (11) muni devaratna vi. (26) bALamuni tattvaratna vi. aisI lAgI lagana hiM. gu. doDha lAkha nakala Adi sAhitya . (12) muni saumyAMgaratna vi. (27) bALamuni jJAnaratna vi. racanA karela. saM. 2053 kA. va. 9nA amadAvAda zrI (13) muni pUrNaratna vi. (28) muni AtmArthIratna vi. bhuvanabhAnusUrijI smRtimAdara pratiSThAnA AtahAsika (14) muni nItiratna vi. (29) muni tattvArtharatna vi. mahotsavamAM gaNipadavI thaI. pUjyazrInI bhIlaDIyA tIrthamAM (15) muni kalyANaratna vi. (30) muni ajitaratna vi. saM. 2055 phA. va. 3 tA. pa-3-99nA maMgala dine paMnyAsa (31)7 varSanA bALamunitripadIrana vi. padavI thaI. surata aThavAlAInsamAM saM. 2065 mAgazara suda-3 ravivAra tA. 30-11-09nA maMgala divase (32) muni vIkAraratna vi. pUjayazrInI AcAryapadavI thaI. padavI prasaMge rekorDabreka keTalAka bALamunio pratibhAvaMta ane tIvra meghAvI uchANImAM pUjyazrInA parivAra Adie avismaraNIya ane paNa che. aitihAsika saMdho, caitrI oLI, cAturmAsa, dIkSA suMdara lAbha lIdhela. pUjyazrInA 45 Agama AdinA prasaMgo ane pratiSThA prasaMgomAM pUjyazrInI tamAma jaina ajaina pravacano lagabhaga dareka cAturmAsamAM yojAya che. rAtri jIvone pamADanArI tamannA adbhuta che. pUjyazrI 12 bhASAnA pravacano ane yuvA zibiromAM hajAro yuvAnonA jIvana jANakAra che. 20 hajAra mAnavamedanI vacce zrI bhuvanabhAnusUri parivartana thayA che. vidhivijJAna ane jaina manovijJAnanA smRtimaMdira pratiSThA prasaMge pUjyazrIe saMskRtamAM pravacana pravacano to yuvAnone khuba ja AkarSe che. pUjyazrI dIkSA ApyuM. kolejomAM aMgrejImAM paNa pravacano Ape che. lIdhI e ja divasathI eTale chellA 32 varSathI gurunizrAmAM rAmAyaNa-mahAbhArato uparanA jAhera pravacano ane ArAdhanA karI rahyA che. gurukRpA e ja saMyama sAdhanA che, cAlu sAle skUlomAM pravacano ApI 12 hajAra bALakone evuM temanuM mAnavuM che. jyAM jhADa tyAM chAyaDo, guru tyAM phaTAkaDAno tyAga karAvyo. amadAvAda gujarAta vidyApIThanA bI. ziSya A emano jIvanano mudrAlekha che. pUjya gurudevazrInI eDa. kaoNleja AdimAM paNa saphaLa pravacano thayA. aparaMpAra gurukapAnA pAtra banI pUjyazrInI nizrAmAM thatAM saMghazAMti-ekatAnA premI pUjyazrInA hAthe gurudevanI dareka aitihAsika AyojananuM kuzaLa mArgadarzana kare che. kapAthI keTalAka asaMbhava jevA lAgatA kAryo saMbhava thayA. gurunI AziSanA baLe ja 45 varSanI laghu vaye 32 varSanA 1. rAjIkAvAsa (rAja.)mAM saMpa karAvI pratiSThAnI aitihAsika dIkSA paryAyamAM pUjyazrInA 32 jeTalA ziSyo che. jeo uchAmaNIo karAvI. jJAnadhyAna svAdhyAyamAM sadA rata rahe che. 2. zrI mAlagAMvamAM khUba ja mahenata karI evuM sumeLabharyuM pUjyazrInA ziSyo-praziSyo vAtAvaraNa UbhuM karyuM ke varSothI je nAnakaDuM jinAlaya hatuM eno (1) muni harSaratna vi. (16) muni samarpitaratna vi. jIrNoddhAra nakkI thayo-virATa jinAlaya thayuM-rekorDabreka (2) muni bhAnuratna vi. (17) muni cAritraratna vi. uchAmaNIo sAthe pratiSThA thaI. (3) muni ciraMtanarana vi. (18) muni siddhAMtaratna vi. 3. jyAM lAkho yAtriko prativarSa Ave che evA pAvApurI (4) muni hIraratna vi. (19) bAlamuni yazarana vi. jIvamaitrIdhAmanuM khananavidhAna pUjyazrInI nizrAmAM thayuM. prathama vAsakSepa nAkhavAnuM saubhAgya maLyuM. (5) muni jitara vi. (20) bAlamuniramyAMgaratna vi. Jain Education Intemational Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 536 vizva ajAyabI : 4. lAkhonA AsthAnA dhAma arbudagirinI jUnI taLeTImAM vAsupUjyasvAmInuM jinAlayanuM nirmANa thayuM. jenI puNyasaMghavI bherutAraka dhAmanuM nirmANa, khAtamuhUrta zilAnyAsa, pratiSThA-aMjanazalAkA mahAvada 10 tA. 18-2aitihAsika pratiSThAmAM saMpUrNa mArgadarzana.. 2009nA thaI. 5. khIcAMdImAM sumeLa dvArA sahastraphaNA pArzvanAthanI pratiSThA. 6. amadAvAda-vAsaNA vistAramAM revA saMghamAM be mALanuM surendranagaramAM suMdara vAtAvaraNa sajaryuM. bhavyAtibhavya jinAlaya nirmANa pAmI rahela che. pUjya gurudevazrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA.nI saceraNA tathA 7. zrI surata-amarolI nIlakaMTha resIDensImAM bhavya jinAlaya pUjya pravacana prabhAvaka A. bha.zrI rasimaratnasUrizvarajI thaze. ma.sA.nA mArgadarzanamAM thaI rahela aitihAsika virala 8. surata-katAragAmamAM suMdara zrI zatruMjaya mahAtIrthanI bhavya viziSTa kAryo. racanA. 1. amadAvAda-dillI nezanala hAIve naM. 14 upara sumerapura mAMsaniyaMta, seksa ejyukezana, cerITImAM trIsa TakA zrI vardhamAna jaina borDiMga hAusanA vizAla parisaramAM Teksa, aMdhazraddhA nirmUlana ekTanuM tAju sazodhana, begarsa ekTa, akSaradhAma jevuM jainonuM eka virATa jJAnatIrtha AkAra laI rAtre azlIla pradarzana, nIlagAya hatyA, tIrthone paryaTana sthaLamAM rahyuM che. "abhinava mahAvIradhAma" vacce pa5 phUTa UMcuM badalavA, bhRNa hatyA, inUnA mITaTekanolojI korsamAM, pazu zrI paMcakalyANaka maMdira thaze. jemAM 1OOTananI virATa kApavAnI DIgrIo Adi 12 muddAo viSe Thera Thera jAhera zilAmAMthI ghaDAyela vizvanI sahuthI UMcI padmAsanI pravacano dvArA hajAro-lAkho virodha patro dillI mokalavA, saparikara 25 phUTa saparikara padmAsanI prabhu mahAvIranI rAtri bhojana mahApApa' e jinAjJAnI rakSA mATe sUratamAM pratimA birAjamAna thaze. AjubAjI traNa dizAmAM be jabaradasta jhuMbeza calAvI rekorDasama 128 saMghasamAja dvArA mALanI ArTa gelerI thaze. jemAM jaina tattvajJAna- samUha rAtribhojanano tyAgano nirNaya karAvyo, vizvavyApI navakAravijJAna, bhUgola, khagola, dhyAna, prabhu mahAvIra samUha rAtrubhojana baMdha abhiyAnano zaMkhanAda karyo. jIvanadarzana, jaina itihAsa, svarga-naraka Adi aneka amadAvAdamAM paNa jhuMbeza cAlu karI dIdhI che. lAkho jaino viSayo zreSTha kalAkAronA hAthe moDelo dvArA atyaMta nirNaya karaze. satyazilya tarIke teno yaza teo gurudevazrIne AkarSaka rIte rajU karAze. Ape che. A badhuM gurukRpAthI ja banyuM che ne banaze...mAruM kazuM 2. nezanala hAIve naM. 14 para sumerapurathI 8 ki.mI. sAMDerAva nathI. tarapha zrI mahAvIra vihAradhAma netarAnuM suMdara nirmANa pUrNa saujanya : pU.sA.zrI jyotirekhAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI thayela che. mAlagAmanivAsI saMghavI bherUtArakadhAmanA nirmAtA bharUmalajI 3. ne.hA. 14 upara zivagaMja-sirohInI vacce posAliyAthI hukamIcaMdajI bAphanA parivAra haH sva. tArAcaMdabAI mohanabhAI lalitabhAI bItAbena, bhAratIbena, caMDAbena taraphathI 1 ki.mI. dUra zrI "zaMkhezvara sukhadhAma" nAmanuM virATa tIrtha pa.pU.A. zrI udayakIrtisUrijI mahArAja 4. jagajayavaMta zrI jIrAvalAtIrthanA 12 ki.mI. dUra ne.hA. pATaNanA hArdasamA madhya bhAgamAM rahetA hatA eka 14 upara be hajAra varSa junuM zrI varamANatIrthanuM sajjana vepArI. nAma emanuM kALIdAsabhAI vIracaMdabhAI jIrNoddhArakArya cAluM che. atyaMta AkarSaka kotaraNI sAthe sapheda ArasamAM trizikharI zrI mahAvIra jina prAsAda emanAM dharmapatnInuM nAma rasIlAbahena. nirmANa thaze. jemAM zAstrokta benamUna zilpakalAno saMgama rasIlAbahenanI dharmaprIti ajoDa hatI. jinazAsanamAM thaze. emane atUTa zraddhA. dararoja cetyavaMdanA mATe maMdire javAnuM, 5. rAjakoTa-AnaMdanagaramAM atyaMta AlAdaka ArasamAM zrI upAzraye jaIne gurubhagavaMtone bhAvapUrvaka vaMdana karavAnAM, Jain Education Intemational Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 537 upavAsa ane ekaTANAM, aThThama tapa ane AyaMbila......A badhuM to emanA dharmamaya jIvananA eka bhAgarUpa hatuM. samaya maLe guruvANInuM zravaNa karavA javAnuM. tA. 19-4-1961no e zubha divasa ane zubha divasanI ethI paNa zubha kSaNe rasIlAbahenanI kukSie eka putraratnano janma thayo. Aje aneka pustakonuM mAMgalyadharmI sarjana karanAra, 'TarniMga poinTa' jevI pustaka zreNI dvArA mAnavIguNonuM RjudharmI prasAraNa karanAra ane vyAkhyAnanI pATa upara potAnI mArmika vedhaka chatAM dharmaciMtanathI bharI bharI ojasabharI vANI dvArA zrotAone zreyo mArga banAvanAra prabhAvaka pravacanakAra pU. A. zrI udayakIrtisAgara mahArAja sAheba. mAnI mamatA emane maLI. lAgaNIbharyuM mAtRtva emane prApta thayuM. mANasa moTo jarUra thAya che. ene moTAI paNa maLe che, paNa e moTAInA mULamAM paDyuM hoya che enuM zaizava. mahAna puruSonA zaizavanI cokkasa kSaNomAM emanI mahAnatAnA camakAro vartAtA ja hoya che. - sAdhu vANImAM rahelAM ciMtana ane tattvajJAnanuM ene AkarSaNa. pATaNanI zALAmAM cAra dhoraNa pUrAM karI pAMcamAmAM hato umeza tyAM ajaba ghaTanA banI gaI. prazAMtamUrti AcAryabhagavaMta pU. zrI manoharakIrtisAgarasUrijI mahArAjanA paricayamAM e Avyo. emanI jozabharI prabhAvaka vANIe umezanA manamAM ajaba spaMdano jagADyAM. chevaTe e divasa paNa AvI pahoMcyo. e zubha divase, mAtA rasIlAbahena ane sagAMvahAlAMnI saMmati sAthe, sakaLa saMghanI upasthitimAM, dharmanA jayajayakAra vacce amadAvAdanA sAbaramatI mukAme mAtra sADA dasa varSanI vaye umezane prazAMtamati A. bha. pU. zrI manoharakIrtisAgarasUrijI ma.sA. nA ziSya tarIke AcArya bhagavaMta subodhasAgara sUrIzvarajI mahArAjAnA varadhaste dIkSA ApavAmAM AvI. e divasa hato tA. 21-11-71no. mAgazara mahino hato. ajavALI trIjano zubha divasa hato. umeza kALIdAsabhAI zAha banyA muni zrI udayakIrtisAgara mahArAja. UjaLuM sAdhutva emane hAtha lAgyuM. bAlamuni udayakIrtisAgara gurunI sAthe vihAranA mArgo para DagalAM mAMDI rahyA. graMthonuM vAcana ane avagAhana. graMthanA ekeeka zabdane oLakhavAno. enA marmane jANavAno. dAdAgurunA graMtho vaMcAtA gayA. UMDuM ciMtana thatuM gayuM. ujAsa pragaTato gayo. tapa vadhatuM gayuM. dhyAna avirata cAlu ne vijApuranA zrImad buddhisAgarasUri jaina maMdira khAte saMvata 205ra phAgaNa suda-3nA divase sakaLa saMghanI hAjarImAM munizrI udayakIrtisAgarane dhAmadhUmapUrvaka paMnyAsapadavIthI alaMkRta karavAmAM AvyA. umezamAMthI udayakIrtisAgara ne muni udayakIrti sAgaramAMthI paMnyAsa zrI udayakIrtisAgara mahArAja sAheba. Aja dina sudhImAM paMdareka pustakonuM arpaNa emaNe gujarAtI sAhityanAM caraNe karyuM che. AjathI vIseka varSa pUrve emaNe kalama upADI ne zarU thaI gaI emanI sarjanayAtrA. jaina dharmanI jIvanavAcaka kathAo emanI kalama dvArA kaMDArAtI gaI ane yuvAnavargamAM AMdolano jagAvI gaI. vi.saM. 2065 kArataka vada-11 tA. 23-11-08nA roja teozrIe sakaLa zrIsaMghanI manavamedanI vacce vijApura zrImad buddhisAgara jaina samAdhi maMdira saMkula madhye AcAryapadathI vibhUSita karavAmAM AvyA. AcArya zrI udayakIrtisAgarasUrijI mahArAje varNavelA prasaMgo preraNAnA dhodha samAna che. jene jeTaluM joIe eTaluM preraNAjaLa laI zake che, pI zake che, saMtRpta thaI zake che. AvA to aneka viSayo A graMtha zreNImAM AlekhAyA che, je vAMcanAranA jIvanamAM parama udyotu karI de che! emanI prAsAdika ane pravAhI vAkudhArA emanAM vyAkhyAno sAMbhaLavAM e paNa jIvanano mahAmUlo lahAvo che. preraNAtmaka gharelu udAharaNone kAraNe emanI vANI saunAM hadayane sparzI jAya che. emano asmalita vApravAha jaino ja nahIM jainetarone paNa sparzI jAya che. emanAM ziSyaratno : muni zrI vizvodayakIrtisAgara ane muni vidyodaya kIrtisAgara. AcArya zrI udayakIrtisAgarasUrijI mahArAja pAse jagata ane jivAtA jIvanane jovAnI ane mUlavavAnI AgavI dRSTi che. saujanya : a.sau. rezamAbena ketanabhAI zAha amadAvAda taraphathI Jain Education Intemational Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 538 vizva ajAyabI : jinazAsana prabhAvaka : guruAjJAdhAraka pa.pU. A.devazrI bhAnucaMdrasUrIzvarajI janma : vi.saM. 2009 caitra vada 9, somavAra tA. 93-1953 dAradA motIbAga mAtA : tulasIbAI (sA. tIrthazrIjI ma.sA.) pitA : baLavaMtarAjajI dhanarAjajI koThArI (pU. muni vIrasena vijayajI ma.). dIkSA vigata : vi.saM. 2029, vaizAkha suda-5, tA. 7-5 1973 AcAryapada : vi.saM. 2056, phAgaNa suda-7 tA. 12-3. 2000, zrI 108 zaMkhezvara kALadharma : vi.saM. 2064 poSa suda 6 tA. 14-1-2008, guMdecA gArDana, lAlabAga, muMbaI e divase makara saMkrAMtinI zarUAta thaI gaI hatI. pa.pU. A.devazrI bhAnucaMdrasUrIzvarajI ma.sA. temanA moTA dIkarA pa.pU.A.devazrI bhAnucaMdrasUrijI ma.sA. jeo saralahRdayI, milanasAra svabhAva, dareka jIvapratye aMtaranI lAgaNI, haMmezA hasatuM mukhaDuM emanA jIvanamAM amIragarIbano bheda na hato. paraduHkhabhaMjana, vyavahAradakSa, jinazAsana prabhAvaka, sahunA vahAlA, guruAjJAdhAraka, teoe paNa dezodezamAM vicarI khUba zAsana prabhAvanA karI che. snehabharI AtmIyatA vANInI mIThAza, puSpapAMkhaDI jevuM komaLa haiyu hatuM. nirAbhimAna ane nirlepatAnA guNone vikasAvyA hatA. jJAnopAsanA joradAra hatI. saMskRta-prAkRta-nyAyazAstra Adino UMDo abhyAsa karyo hato. chelle muMbaI pa.pU. gacchAdhipati A.devazrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI sAthe vAlakezvaramAM cAturmAsa rahyA ane guMdecA gArDananI pratiSThA nimitte tyAM praveza karyo ane mahotsavanI zaruAta thaI kuMbhasthApana dipaka sthApana karAvI ane bIje divase rAtre 11 vAge mumukSu AtmAne saMyamanI asAratA samajAvatAsamajAvatAM, samAdhipUrvaka A pArthivadehano tyAga karyo. phUlanI jema khIlI acAnaka karamAI gayA. jIvana evuM jIvI mRtyune zaramAvI gayA. kAyama mATe raDAvI saunA AMsumAM vaNAI gayA. akALe asta pAmI, anaMtanI yAtrAe nIkaLI gayA. pa.pU. vIravijayajI ma.sA. 5.pU. A.devazrI bhAnucaMdrasUrijI ma.sA.nA caraNomAM zataH zataH vaMdanA. saddagata AtmA jyAM hoya tyAM prabhu zAMti arpe. viralatA, nispRhatA, saralatA, samatA e traNeno saMgama pUjyazrImAM sahaja zobhAyamAna hato ja. premabharI puSpAMjalI. pU. bAlamunizrI bhAgyacaMdra vijayajI ma., sA. amIrasAzrIjI ma. (dAravhAvALA) sA. rAjaratnAzrI ma.nI bhAvabhInI sadaiva natamastake azrubhInI vaMdanA. dayA-darzana-vidhuta-dharma-tIrtha parivAranI vaMdanA saujanya : pa. pU.A.zrI hemacaMdrasUrijI ma.sA.nI preraNAthI yogezabhAI jayasukhalAla saMghavI, morabInivAsI--hAla madrAsa zAsana zaNagAra : dhyAnayoganA prakhara abhyAsI pa.pU.A.zrI hemacandrasUrIzvarajI ma.sA. mAnavabhAva eTale mokSamAM javAnuM ekameva jaMkazana..Avo mAnavabhAva maLavo ati durlabha che. paraMtu pUrva puNyodaya hoya toja mAnavabhava maLe. emAMye Arya deza, AryavaMza, jaina dharma, jaina dharmaniSTha mAtA-pitAnuM kuTuMba to pUrvabhavanA karelA mahAna puNyaprabhAve ja maLe. temAM paNa saMsAra choDavAno vicAra Ave, sAdhu thavAnuM mana thAya te to atidurlabha kahevAya...paraMtu A AcAryapada dhAraka AtmA mATe AvuM ja kaMIka banyuM. je zaMkhezvara mahAtIrthanI paramapAvanIya bhUmi upara AcArya padavI samAroha thayo te bhUmi sAthe jogAnujoga kevuM leNuM nIkaLyuM che te ApaNe joIe. jyAM 22mAM zrI neminAthajI ane bhAvI tIrthakara zrI kRSNajI je mathurAnA yAdava vaMzanA kahevAya, te zubha AtmAo A dharatI upara padhArI, pAvanIya bhUmi banAvI teja mathurAthI ane yAdavavaMzathI jemanAM pUrvajo rAjasthAnanA rAjAonA rAjapATamAM koThArI tarIke zubhapada pAmyA, tevA pUrvajone A. dharmaghoSasUrijIe vi.saM. 1100nI sAlamAM RSabhadevanA darabAre jaina dharmano svIkAra karAvyo. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 539 temanI sthApanA osavAla jJAtimAM RSabhagautramAM raNa dhIrota maMgaLa paLe 45000nI mAnavamedanI vacce mahArASTramAM koThArI tarIke thaI. mULa rAjasthAna nAgaura jillAnA kucerA dAravhA khAte dIkSA thaI. gurudeva "bAlamunirAjazrI hemacandra gAmamAM AvI vasyA. mAM saccAI kuLadevI pratyakSapaNe padhArI vijayajI" evuM aNamola nAma dhAraNa karAvyuM. vaDI dIkSA kahyuM ke tamo mahArASTra rAjyanA vidarbha pradezanA yavatamALa hiMgaNaghATe thaI. bALavayamAM dhArmika abhyAsa, vyAkaraNa, kAvya, jillAnA prAcIna aitihAsika gAma dvArikA hAla dAravhA- saMskRta, prAkRta, ardhamAgadhI vagerenuM talasparzI paThana karyuM.dhyAna motIbAga gAme jAo,tyAM tamAro abhyadaya thaze, tyAM AvyA yogano paNa sAro evo abhyAsa karyo. AcAryapade vibhUSita ane dharmaniSTha jaina zreSThI koThArI parivAre nitya prabhunuM darzana- thayA pachI pUjyazrInA hAthe zAsanaprabhAvanAnA ghaNA kAryo pUjana dhArmika anuSThAno mATe svadravya zikharabaddha RSabhadeva susaMpanna thayA. pUjyazrIne lAkha lAkha vaMdanAo. saMkalana : prabhunuM jinAlaya baMdhAvyuM, tevA susaMskArI kuTuMbamAM mAtA munizrI bhakitaratna vijayajI ma.sA. tulasIdevInA kukhe eka pAvana AtmA ucharavA lAgyo. saujanya : yogezabhAI jayasukhalAla saMghavI, jyArathI AtmA garbhamAM Avyo, tyArathI mAtA morabInivAsI-hAla madrAsa tulasIne dharmamaya navI-navI aMtara bhAvanAo dohadarupe utpanna thaI. jemake mAre have saMsAramAM ramavuM nathI, tethI sAdhunI jema parama pUjya AcAryazrI rAjahaMsasUrijI eka varSa sudhI zveta vastro ja paherIza. pANI paNa acitta ja ma.sA. vAparIza. sAmAyika Adi nitya karIza. parimita vIgaIo ja mULa vatana to vAparIza. AvA aneka abhigraha nAnTeDa gAme (mahArASTramAM) gaNezamunijInA mukhaethI dhAraNa karyA hatA. ghera AvIne (maMDAlI), paNa rahetA hatA baLavaMtarAjajIne vAta jaNAvI A bALakano AtmA jyArathI muMbaI, borIvalImAM garbhamAM Avyo che te sUcave che ke A bALaka bhaviSyamAM dhArmika saMskArathI saMsAramAM rAcanAro nahIM paNa pote saMsAra tarIne anekone dhamadhamatA dolata-nagaramAM. tAranAro banaze. sAcA sukhano rAha batAvanAra banaze. tyAre derAsara ane upAzrayanI dharmapatie vicAryuM ke sAruM thayuM have mArA purANA manoratha najIkamAM ja potAnuM ghara. saparivAra sAthe saMyama levAnA je che te pUrNa thaze. tyArabAda derAsara-upAzrayamAM samaya jatAM savAre ugatA prahare balavaMtarAjajI dhanarAjajI gavAtA bolAtA zabdo koThArInA gRhe bholIsI mAtA tulasIdevIe zreSTha nakSatromAM puSya nakSatra kahevAya che, te puSya nakSatramAM guru caMdramAno yoga anAyAse paNa zravaNa (gajakesarI yoga) prApta thatA putraratnane janma Apyo. karkarAzI gocara thayA kare. pitA pramANe sunakSatra uparathI "haMsarAja" evuM nAma pADyuM. dAdImAM caMdulAlabhAI ane mAtA maMjulAbahena zIla, saMskAra ane zukanakuMvarabahene susaMskAra reDIne ene dharmanuM amRtapAna karAvyuM. saNathI dIpatuM kuTuMba. temanA ghera maMjulAbahenanI kukSie 8 varSanI nAnakaDI vaye aThThAItapa karIne itihAsa racyo. vi.saM. 2018mAM emano janma. potAnA cAra bhAIomAM muMbaImAM A. bhaktisUrijInA lADIlA A. premasUrIzvarajI temano naMbara trIjo. bAlyavayathI ja jIvanamAM prabaLa dhArmika ma.sA.no vAlakezvara khAte bheTo thayo. A viralA saMte maMda saMskAra, sAdhu pAse javuM, temanI pAse besavuM, temanI vAtohAsya kahyuM "o haMsarAja! tuM dIkSA le... mAre tane zAsanano upadeza sAMbhaLavo, temane gocarI vahoravA laI javuM ane sitAro banAvavo che ane haMsarAje turata ja be hAtha joDI temanI bhakti karavI A badhuM bahu game. darzana-pUjAtahatti karI, dIkSAnuM muhUrta kADhavA kahyuM. 11 varSanI nAnI vaye sAmAyika-pratikramaNa ane dhArmika abhyAsa niyamita rIte tA. 7-5-1973nA divase dIkSA thaI ane te ja tArIkhe 33 karatAM temaNe vyAvahArika abhyAsa paNa meTrika sudhI karyo, paNa varSa pachI AcArya padavI prApta karI. pitA, mAtA, bhAIo, mana saMsAramAM mAne nahIM. UMDe UMDe rahelI saMyamanI prIti baheno, kAkAnI dikarI, mAsI bA, phaIbA Adi 10 sAthe emanA AtmAne DhaMDhoLyA karatI. dolatanagaramAM padhAratA pUjaya Jain Education Intenational Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 540 vizva ajAyabI : AcArya bhagavaMtono paricaya, upadeza to hato ja paNa vizeSa vairAgyakathA naM.-27 karIne pUjya munizrI pradyumna vijayajI ma. (hAla parAdhInatAnI pIDA ane sevakapaNAnA AcAryazrI)nA samAgamathI bhAvanA vadhu dRDha banI. vihAramAM asvIkArathI vairAgya paNa sAthe rahI dhArmika abhyAsa sAthe saMyamanI tAlIma meLavI. vi.saM. 2034nA mahA suda-2-nA prabaLa puruSArtha phoravI, devagati pAmela pitA gobhadra zreSThInI snehakRpAthI saMyama svIkArI pU. munizrI pradyumna vijayajI ma.nA ziSya thayA. i dararoja devatAI vastuo mArI havelImAM utaratI hatI, A dIkSAmAM sva. pu. AcAryazrI vijaya dharmadhuraMdharasarIzvarajI | domadoma sAhebInA kAraNe je mogherA ratnakaMbalo ma.zrIe khUba ja rasa lIdho hato. zreNikarAjavI na kharIdI zakyA te mArI mAtA bhadrAe saMyamanI vizuddha ArAdhanApUrvaka nyAya-vyAkaraNa haMsatA-haMsatA kharIdI lIdhI, te samAcAra rAjAne maLatAM sAhitya-Agama Adino abhyAsa karyo. potAnA zirachatra T teo dhanavAna zAlibhadra koNa che kevA che te jovA mArA traNa-traNa vaDIla pUjyonI chAyA-preraNA ane AzIrvAdathI | ghare saparivAra padhAryA. tyAre mane mAlUma thayuM ke mAre mAthe potAnA jIvananuM sAruM ghaDatara karyuM. vayovRddha munirAjazrI | jI i paNa magadhAdhipati zreNika rAjA che. divyasAmagrIo hIravijayajI mahArAjanI nAdurasta tabiyatanAM varSomAM khUba ja sukhAnubhUtinA kAraNe gharathI bahAra paga nahoto mUkyo, lAgaNIpUrvaka varSo sudhI sevA karI hatI. vyAkhyAnazakti paNa i uparAMta manuSyanI gaMdha paNa sahana nahoto karI zakato tethI asarakAraka che ane bALakomAM dhArmika saMskAranAM siMcana tathA 1 rAjA zreNika dvArA mane khoLAmAM besADavAthI ane abhyAsa karAvavAnI tIvra dhagaza dharAve che. amAro parivAra paNa rAjAne AdhIna gaNAya temanAM mAtuzrIe paNa saMyama svIkArI sAdhvIjI tevI samajaNa mAtA thakI maLyA pachI sevaka- 1 padmalatAzrIjInAM ziSyA sAdhvIjI mokSalatAzrIjInA nAme cAra svAmI bhAra sahana na thayo. saMsAranI parAdhInatAnA | varSa suMdara ArAdhanA karI potAnA AtmAnuM kalyANa karyuM. sthAne svAdhInatA sAcavavA dharmImAtanI anumati laI cAritra prApta karavAnA manoratho thaI gayA. meM eka-eka janma : saM. 2018 mAgazara vadi-11, muMbaI patnIno tyAga dararoja prAraMbhyo. eTalAmAM mArA saMsArI borIvalI-dolatanagara. banevI dhanya zreSThIe eka sAthe ATha patnIone tyAgI dIkSA : saM. 2034, mahA sudi-2, amadAvAda- i mahAbhiniSkramaNa mATe parAkrama karyuM, je ghaTanAe mArA pAMjarApoLa. vairAgyanI vRddhi karI dIdhI. mArI rAjagRhI nagarInA ja + gaNi pada : saM. 2055, mAgasara sudi-10, anAthI munirAje je pramANe rAgamuktinA saMkalpathI, zreSThI AMbAvADI-amadAvAda. * paMnyAsa pada : saM. 2059, metAraje prabhu vIranI dezanAthI saMyamano svIkAra karyo hato, vaizAkha sudi-6, kAMkariyA-amadAvAda. * guru : pUjya ! te prasaMgo mArA mATe bodhasvarUpa banI gayA ane saMsAra : AcArya zrI vijaya pradyumnasUrIzvarajI mahArAja. | | sahajamAM chuTI gayo. sukhabharyA saMsArane asAra mAnI je I saMyamaparyAyanAM 30 varSa gurunizrAmAM rahI pUrNapaNe I pramANe jJAnagarbhita vairAgya upanyo te kAraNathI pUrI gurune samarpita banI rahyA. guru AjJA tahanti'ne jIvanamaMtra : mahAnagarI zAsanaprabhAvanAthI gAjI uThI, paNa te banAvI gurubhagavaMtanA sAhityopAsanA vagere dareka kAryomAM i dhAmadhUma vacce paNa cAritrasaMprApti pachI saMpUrNa sahAyaka banyA. temanA ziSya muni zrI 1 bhagavaMtanI kRpAthI mArI sAthe dhanA aNagAre ! malayagirivijayajI paNa gurunAM pagale-pagale gurunizrAmAM i paNa ArAdhanA mATe vaibhAragirinI vATa pakaDI rahIne jJAna-darzana-cAritranI suMdara ArAdhanA kare che. I hatI. AtmAnI sAcI svAdhInadazA anubhavavA saMyama saujanya : zrI zItalanAtha jaina derAsara peDhI, yogInagara, ' jevo zreSTha koI mArga nathI. borIvalI (vesTa) muMbaInA taraphathI | (sAkSI-zAlibhadra zreSThI) Jain Education Intemational Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 541 che vidhavidha sAdhanAo vividha sAdhako pa.pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI) jaina zramaNapaNuM kharekhara khAMDAnA khela che. eka tarapha vartamAnakALamAM vadhelI vilAsitA, vikAritA ane viparItatA je dharmI AtmAo mATe dharmArAdhanAo karavAmAM-jALavavAmAM ane vadhAravAmAM ADakhIlI aMtarAyarUpa che ane bIjI tarapha duniyAnA gADariyA pravAhathI para jinAjJA pALI kaThora AtmasAdhanA karanArA jaina zramaNo vizvamAM virala chatAMya viziSTa jIvana jIvanArA che. prastuta lekhamAM mahadaMze bhagavAna mahAvIrakAlIna ke temanI pATa paraMparAnA sAdhuonA jIvanaprasaMganI alpatama noMdha levAmAM AvI che, uparAMta anya muni mahAtmAonA paNa zAsanaprabhAvaka, zAsanarakSaka, ArAdhaka bhAva, upasarga-pariSahavijaya ane kaivalyajJAna sudhInI pragatio noMdhavAmAM AvI che. amuka prasaMgo patana ane utthAnanA paNa noMdhAyA che, chatAMya saMyamajIvananI virAdhanA pachInI AlocanA ane apUrva ullAsathI pharI prAraMbhAyela ArAdhanA, jethI thayela AdhyAtmika utthAna mahattvanI ghaTanA che. jinadharmalakSI vividha sAdhanAoArAdhanAo devagati-sadgati ane muktipradAtA bane che, paNa te mATe utsarga-apavAda anekAMtavAda-syAdvAda ane dravya-kSetra-kALa ane bhAva vizenuM bahoLuM jJAna apekSanIya che, tevA gItArthonA kAraNe ja zAsananI prabhAvanA ane rakSA zakya banI che. prastuta lekhamAM paNa mahAmaMtra navakAranA trIjA padathI laI pAMcamAM-pada sudhInA sAdhu AtmAonAM varNana levAmAM AvyAM che, te aitihAsika satyothI kadAca jinazAsananAM ArAdhanAmArga jANavA maLI zake che. haju paNa aneka daSTAMto pIrasI zakAya tema che, chatAMya lekhamaryAdAne dhyAnamAM rAkhI saMkSipta paricayo ja lekhakazrI dvArA rajU karAyA che. taduparAMta A ja daLadAra graMthamAM anya lekhothI anya daSTAMto avagAhavA namra sUcanA che, lekhamAM pIrasAyela padArtho prastutakartAnA bahoLA abhyAsa-svAdhyAya tathA anubhavothI lakhAyelA spaSTa jaNAze, te mATe jinazAsananAM vividha kSetro viSe amArA nUtana graMtha uparAMta pUrvanA graMthomAM potAno kalamakasaba dekhADanAra pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA.nI graMtha racanAmAM apAyela zrutasahAyanI hArdika kadaradAnI karIe chIe. jinazAsananuM zruta dariyA jevuM agAdha che, temAMthI ghaTatuM-ghaTatuM jeTaluM paNa vartamAnamAM upasthita che tethIya anekagaNuM a5 graMthamAM rajU karI zakyA chIe, jeno kheda che, bAkI lekhakazrInI dRSTie anekagaNuM lakhANa haju kheDavA jevuM che, je mATe zAsanadevane prArthanA karIe chIe ke amArA ke anya koInA paNa mAdhyamathI avanavI prastutio jaina tathA jainetara samAjane maLatI rahe. prAMte prastuta lekhamAM koI daSTAMto ekAkI vihArInA paNa che, sAdhvI-saMsthA ane vartamAnakALanA prabhAvakonA alpAkSaro sAthe pUrNa thato lekha bhUta-vartamAna ane bhAvikALanI zramaNa saMsthA ane zramaNasaMghanuM bahumAna vadhArato che. "sAdhUnAM darzana puNya'nA nyAye lakhavAnuM ke "bAhya-atyaMtara tapa ujamALa te muni vaMdu guNamaNimALa". "OM namo cArittasya." -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542 vizva ajAyabI : nigoda tathA narakamAM anaMto kALa vitAvI cUkelo jIvAtmA koIka adbhuta puNyodaye vikasendriya maTI paMcendriyapaNe mAnavanA bhavane pAmyo che, chatAMya ATalI uttama UMcAIne AMkhanAra te ja jIva haju paNa aneka prakArI vicitra karmonI bAdhanAnA kAraNe bhava-bhramaNa vadhArI rahyo che. tene mukti-kinAre lAvavA karuNAmUrti tIrthakara bhagavaMte bAdhanA viruddha sAdhanA mArga dekhADI mahopakAra karI dIdho che ane nizcayanayanI bhASAmAM to mAnavabhava phakta saMyama sAdhanA karI samyaka prakAre cama + niyamamAM vyatIta karavAno avatAra che. tethI cAritrika maryAdAo maMgaLakArI banI jAya che ane ArAdhanAnAM baMdhano ja mukitanuM kAraNa banI zake che. jema eka ja pitAnA cAra putro potapotAnI ruci pramANe vaya vikAsa sAthe DaoNkTara, enjiniyara, prophesara, vakIla ke vepArI banI jAya che tema saMyamIne paNa saMyama pALavA aneka adhyavasAya sthAnako hovAthI asaMkhya prakAranA dharmabaLe jIvana pragati sAdhI zake che. atre prastuti che vividha prakArI sAdhanAo ane sAdhakonI, je phakta bhagavAna mahAvIra paramAtmAnI paraMparAnA zramaNa-zramaNIonI yazogAthA gUMthavA saMkalita karavAmAM AvI che. parimita paricayo lekhamAM mUkAI zakyA che, jenA AdhAre bAkInA saMyamIonI paNa anumodanA manomana karI puNyakamANI karI zakAze. saMyamayAtrAnA saphaLa sukAnIonA atyasatsaMga manobhAvana avazya karaze. to cAlo nimnAMkita prasaMgano raMga jANIe-pichANIe ane mANIe. (1) indrabhUti, agnibhUti ane vAyubhUti gaNadhara : saMsArI pakSe traNa sagA bhAIo hatA. AtmA, karma ane jIva te zarIra ke bIjuM kAMI tevI manamAM zaMkAo chapAvI rAkhela paNa prabhu mahAvIra bhagavAna thakI samAdhAna maLI jatA 50043 ziSyo sAthe AjIvana jIvanasamarpaNa karI dIdhela, temAMya gautama gaNadhara 92 varasanA dIrdhAyu hatA. (2) sudhamasvAmI ane prabhAsa gAdhara : 11 gaNadharo paikI sauthI lAMbuM pUrAM ekaso varasanuM Ayu dharAvatA sudharmAsvAmIne gaNadharazreSTha gautamasvAmIe paNa bhagavAnanI pATa paraMparA sopI, je Aja sudhI cAlu che ane phakta 40 varasanuM sauthI nAnuM AyuSya dharAvatA agiyAramAM gaNadhara prabhAsa hatA, jemane traNaso ane sudharmA gaNadharane 500 ziSyo hatA. (3) vyakta-maMDita-mauryaputra gaNadhara : anukrame paMcabhUta che ke nathI, karma baMdhana ane mokSa che ke nathI tathA deva che ke nathI tevA praznonI gUMcavALA te traNeya paMDito vaizAkha suda 11nA divase 500+350+350 ziSyo sAthe prabhucaraNe jaI gaNadhara padavI pAmI gayA. temAM maMDita gaNadhara 95 varasa sudhI jIvyA che, mauryaputra 83 varasa ane vyakta gaNadhara 80 varasa. (4) akampita, acalabhrAtA ane metArya gaNadhara : narakagati, puNya-pApa tathA paraloka che ke nathI tenA spaSTa khulAsA maLatAM ja mahAvIra prabhunA zaraNe traNasotraNaso ziSyo sAthe brAhmaNa maTI jaina zramaNa banI yaza khATanArA teo mahAmedhAvI hatA, gautamasvAmI ane sudharmAsvAmIne choDI bAkInA 9 gaNadharo prabhunI hAjarImAM ja mokSe sidhAvI gayA hatA. (5) jaMbUsvAmI ane sthUlabhadrajI : aMtima kevaLI tarIke siddha thanAra jaMbUsvAmIe je rIte kaMcana ane kAminIo tyAgI vairAgI maTI vItarAgIpaNuM prApta karyuM che te jinazAsananI jayakArI yazogAthA che, kAraNa ke temanA nimitte pa27 dIkSAo eka divase ja thaI. jyAre 84 covIsI sudhI brahmavratanI niSThA-prabhAve amara banI janAra sthUlabhadrajI 99 varasa jIvyA. (6) vIrazAsananA cha zrutakevaLIo : kevaLajJAnInI jema ja potAnA jJAnabaLathI bhUta-bhAvInI vAto jANI zake tevA nikaTamokSagAmI cha zrutakevaLIonAM nAma che prabhavasvAmI, zaabhavasUri, yazobhadrasUri, AryasaMbhUtivijaya, sthavira bhadrabAhusvAmI tathA brahmacArI sthUlabhadrajI temanAM . jIvanakavananI vAto anya sthAne prastuta hovAthI atre nathI levANI. Jain Education Intemational Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 543 (7) anAthI muni : magadhAdhipati rAjA zreNikane divasa vezyAne vaza thaI saMsArI banI gayA. dararoja paNa tenI anAthatAnuM darzana karAvanAra, railokyanAtha vacanalabdhithI 10-10ne pratibodhI 12 varasa pachI pharI dIkSA mahAvIradevanuM gaurava vadhAranAra tathA vana-vagaDAmAM ekAMta laIne prAyazcittanA baLe devagati pAmyA. dhyAna karanAra ekAkI vihArI e anAthI muninA kAraNe kaThora (13) ArtakamAra : pUrvabhavanI virAdhanAnA kAraNe zreNika komaLa banI bhagavaMtano paricaya pAmyA che, bIjI tarapha anaI ArTa, TekAmAM janma pAmavA chatAMya maMtrIvara anAthI muni koI paNa padavI vinA muktipurInA vAsI banyA abhayakumAra dvArA mokalAvAyela AdinAtha paramAtmAnI suMdara pratimAnAM darzanathI jAtismaraNajJAna ane vairAgya pAmelA (8) araNika mana : bALavayamAM bhadrA mAtA ArdrakumAre hindustAna AvI potAnI meLe ja dIkSA laI lIdhI ane datta pitA sAthe dIkSita thanAra bALamuni araNika hatI. patana pAmI bAra varasa saMsAra bhogavI pAchA pharI dIkSA yuvAvasthAmAM koIka zrImaMta strInA mohapAzamAM sapaDAI cAritra- laI prabhukRpAe mukti paNa pAmyA che. virAdhanA karanAra thayA paNa pApa karatAM paNa prAyazcitta joradAra (14) ilAcIkumAra : ilAdevInI arcanAthI janma karAvanAra bhadrA sAdhvInA prabhAve punaH cAritra laI dhagadhagatI pAmela IlAcIkumAra mAtA-pitAnA mohathI kusaMskArI banyo. zilA upara aNasaNa karI mukti meLavanArA paNa teo ja che. eka naTInA mohamAM teNe khAnadAnI bhUlI nRtyakaLA zIkhavI (9) arjuna mALI : dararoja cha-cha puruSo ane cAlu karI ane lekhIkAra naTane rAjI karavA rAjA sAme doraDA ekAda strI ema sAta-sAta paMcendriyanI hatyAo cha-cha mAsa upara nAca karavA lAgyo. nAcatAM nAcatAM rAjAnI aMtaravAsanA sudhI karI rAjagRhI vagere nagaromAM AtaMka phelAvI denArA naTI viSenI khyAlamAM AvatAM ane te ja samaye eka jaina teo sudarzana zreSThInA navakAraprabhAve zAMta-upazAMta banI prabhu munine AMkho DhALI bhikSA letAM dekhI potAnI naTI-vAsanA vIra pAse dIkSita thayA. pAponI AlocanA saMyama ane tapathI marI paravArI, bhAvo badalANA ne kevaLajJAna thayuM. karI sadAya mATe saMsArathI para banI mokSe gayA che. (15) jhAMjhariyA muni : madanabrahma nAmanA A (10) vajasvAmI sudhInA 10 pUrvadharo prabhu rAjaputre eka tyAgI mahAtmAnI vairAgyavANIthI bodha pAmI 32vIrazAsananA alpAvatArI dasapUrvadhArI dasa zramaNonAM nAma 32 strIo tyAgI saMyama lIdhela. gItArtha banyA pachI prathama che, Arya mahAgiri, AryasuhastisUri, zrI guNasuMdarasUri, zrI anukULa upasarga khaMbhAtamAM zeThANIno thayo ane pagamAM jhAMjhara zyAmArya, zrI skaMdilAcArya, zrI revatImitra sUri, zrI dharma, zrI lAgyAnA kalaMkathI jhAMjhariyA muni tarIke oLakhAyela. teone bhadragupta, zrI gupta ane zrI vajasvAmI. temanAM pAvanakArI bIjo pratikULa upasarga potAnI sAMsArika bahenanI nagarI jIvana tathA prajJAzaktino paricaya karavA jevo che. ujjainImAM thayo. banevInA AdezathI rAjasevakoe temanuM gaLuM (11) draDhaprahArI : jIrNadatta brAhmaNano uddhata putra - chedI nAkhyuM chatAMya samatAbaLe aMtakata kevaLI thayA che. yajJadatta prathama to brAhmaNa, gAya, strI ane garbhanI ema cAra- (16) aSADhAbhUti muni : phakta agiyAra cAra jIvonI hatyAo khUMkhAra banI karI khUnI banyo, paNa varasanI bALavaye cAritra meLavI vidyAbaLa rUpa-parAvartanI khUna karI bhAgatAM kSamAvaMta, zAMta jaina munione dekhI vidyAthI alaga alaga rUpa banAvI eka naTanA mIThA modakane pazcAttApa karatAM muni banyo. brAhmaNa maTI zramaNa bananAra bhikSAmAM meLavavAnI lAlasAmAM naTanI be putrIo bhuvanasuMdarI temaNe cha-cha mAsa Akroza parisaha sahana karI mokSa meLavyo tathA jayasuMdarI sAthenI vAsanAmAM aTavAyA ane mohAMdha dazAmAM gurune ogho soMpI beu kanyA sAthe lagna karI nAkhyAM, (12) saMdipeNa mani : A te muni che jeo paNa saMsAramAM potAnI beu naTI strInI bibhatsatA dekhI pharI zreNikarAjanA putra hatA. bhagavAnanI nA chatAMya vairAgya baLe vairAgyabaLe bharatacakrInuM nATaka bhajavatAM kevaLI banyAno dIkSA laI mananA vikArone jItavA chaThThanA pAraNe chaThThano tapa abhinaya bhAvapUrvaka karI pharI gRhatyAgI dIkSita thayA. AkarAM karatA hatA. jaMgalamAM jaI ekAMta sevatA hatA, paNa eka vrato pALI kevaLI banI mukti pAmyA. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 (17) cilAtIputra : pUrvabhavanI patnI, zeThANInI putrI suSamA banI ane brAhmaNa yajJadeva banyo cilAtI nAmanI dAsIno putra, pUrvabhavanA vAsanAnA saMbaMdhothI cilAtIe bALa suSamA sAthe anAcAra karyo ane zeTha dvArA dhikkAra thatAM jaMgalamAM jaI vasyo. vera vALavA dhanasArthavAhane tyAM dhADa pADI suSamAnuM apaharaNa karyuM ane jaMgala madhye hatyA paNa karI nAkhI. te pachI evo pazcAttApa thayo ke cAraNamuni pAsethI upadezapado pAmI svayaM lohIthI kharaDAyela vastromAM ja yati banI gayo. caMDakauzikanI jema kIDIonA bhayAnaka upadravane aDhI divasa sudhI upazama viveka saMvarathI sahana karI strIhatyAnuM pApa dhoyuM ane devagati meLavI. (18) RSabhadatta mahAtmA : svayaM bhagavAna mahAvIradevanA sAMsArika prathama pitA RSabhadatta brAhmaNa hatA, chatAMya kevaLI bhagavaMta vihAra karI jyAre brAhmaNakuMDa padhAryA, tyAre jinavANIthI bhAvita thaI teoe sajoDe saMyama svIkAryo ane sthavira munirAjo pAsethI dvAdazAMgIno abhyAsa karI te ja bhavamAM mukti varI gayA che. ahIM vizeSatA e che ke janmadAtrI trizalA rANI ane pitA siddhArtha rAjA dIkSA nathI laI zakyA chatAMya zrAvakapaNethI devagatine pAmyA che ane nikaTanA bhavomAM tIrthaMkaranAM mAtA-pitA hovAthI saMsAra nistAra pAmaze. (19) jamAli muni : sAMsArika pakSe bhANeja, chatAMya putrI priyadarzanAno pati hovAthI bhagavAna mahAvIrano jamAI gaNAto jamAli kSatriyakuMDamAM padhArela bhagavaMtanI vANI samavasaraNathI sAMbhaLI vairAgyavAsita thayela ane dIkSA lIdhI, pAMcaso kSatriyo sAthe. ugra tapa sAthe tuccha bhojananAM pAraNAnAM kAraNe kAyAmAM je pittajvara utpanna thayo, temAM saMthArAnI vidhi karatAM mithyA vicAre caDI bhagavAnano paNa virodhI banI gayo. potAne sarvajJa tarIke oLakhAvI sAdhvI priyadarzanAne paNa Avarjita karI nihava banela. ugra tapa chatAMya dharmAcArya, upAdhyAya ane saMghano virodha karI mRtyu pAmI chaThThA devalokano kilbiSika devatA banyo. AlocanA na thaI hovAthI 15 bhavabhramaNa pachI temanI mukti thaze, evuM bhagavaMte gautama gaNadharane bhAkhela che. (20) sAla ane mahAsAla munirAja : pRSTa caMpAnagarInA rAjA sAla ane tenA nAnA bhAI yuvarAja mahAsAle bhagavAna mahAvIranI prathama dezanAthI ja prabhAvita vizva ajAyabI : thaI saMsAra choDI dIdhela. beu bhrAtA munivarone alpasamayamAM ja kevaLajJAna utpanna thayela ane caramabhavI beu AtmAo AtmakalyANa sAdhI gayA hatA. (21) munivara gAgalI : teo yazomatI ane piTharanA putra tathA sAla-mahAsAlanA bhANeja hatA. bhagavAna pAse dIkSA letAM pUrve sAla-mahAsAle potAnuM rAjya bhANeja gAgalIne suprata karela paNa temane paNa thoDAM varaso pachI jyAre gautamasvAmIe madhuravANIthI pratibodhita karyA tyAre rAjyatyAgI dIkSA laI lIdhI ane saraLasvabhAvI teo potAnA mAmA munirAjo ane gautamasvAmI sAthe jyAre prabhujIne vAMdavA caMpApurI taraphanA vihAramAM hatA tyAre temanAM dIkSita mAtA-pitA sahita sAla-mahAsAla ema pAMceya AtmAone uccakoTinI bhAvanAthI cAlu vihAramAM kSapakazreNie caDhatAkrame kevaLajJAna thayela, je alaukika ghaTanA hatI. (22) kauDinya, datta, sevAla sAdhuo : janme ajaina, jIvanathI tApasa paNa gautamasvAmIne sUryanA kiraNo grahI aSTApadanI jAtrA sukhethI karI pAchAM vaLatAM dekhI traNeya tApaso potAnA 500-500 ziSyo sAthe camatkArane jANe namaskAra karatA gaNadhara gautamane zaraNe AvyA. bhAgavatI dIkSA laI jaina munio banyA. gurue akSINamahAnasa labdhithI khIranuM pAraNuM tamAma tApasone karAvI tRpta karyA. dIkSA ApanAra ane bhikSA lAvI va5rAvanAra gurunA mahimAnI prazaMsA ane anumodanA karatA tathA paramaguru bhagavAna to vaLI kevA uttama haze tenI vicAraNAmAM ja sevAlAdine vihArAdimAM kevaLajJAna thaI gayela. datta vagere 500 sAdhuo dUrathI prabhunA prAtihArya dekhI kevaLI banI gayA, jyAre kauDinsa vagere 500 sAdhuo dUrathI sAkSAt bhagavAnane dekhI kevaLajJAnI banI gayA hatA. ajaina tApaso guru prabhAve kevaLI banI jAya ane guru gautama gaNadhara temane AzAtanA TALavA khamAve te prasaMga keTalo anupama ane udAtta gaNAya! (23) mana:paryayajJAnI dharmaghoSasUri : zreNika rAjAne potAnA mAthe svAmI tarIke jANI vairAgI banI janAra dhanADhya zAlibhadrajIne cAritra grahaNa karI jagatanA svAmI banI javAno hitopadeza ApanAra tathA bhoganA kardamathI kADhI tyAganA kamaLa upara besADanAra AcArya dharmaghoSasUrijI cAra Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 545 jJAnanA dhaNI hatA, temanI dharmadezanAnA kAraNe zAlibhadra jevA ke devatAI nATako be hajAra varaso cAlatAM hovAthI koI jevA aNagAra mahAvIraprabhunA zAsanamAM gurubhAI te pramAda choDI pathvI para nathI AvyA, paNa joDAyA che ane saMyama sukhethI ArAdhI sarvArthasiddha devaloka devaloka-puNya-pApa badhuMya satya che. potAthI thayela saMzayapAmI gayA che. virAdhanA ane bhAva-AzAtanAne khapAvI AlocanApUrvaka pharI (ra4) halla-vihala manavaro bela zuddha saMyama pALI aSADhAcArya mokSe sidhAvyA. zreNikarAjanA saMtAna hatA paNa potAnA moTAbhAI kaNikanI (27) caMDaradrasUrijI : nAnI-nAnI bAbatomAM patnI padmAvatInI IrSyAthI divyavastra, hAra, kuMDaLa ane secanaka krodhAvezamAM AvI jatAM, A AcAryazrIe potAnI mazkarI hAthI sAthe laI bhAgI AvI potAnA mAmA ceTaka rAjanA karavA Avela eka ToLakInA yuvAnano mastakano loca karI zaraNe vaizAlI nagarImAM AvI gayela. pitA zreNike beu celo banAvI detAM phArasa thaI gayuM. gAma choDI nUtana dIkSita bhAIono pakSapAta karI cAra uttama vastuo potAne na sAthe dhamAla TALavA bIje sthAne jatAM ziSya upara kopAyamAna ApanA vyAmohamAM kaNike potAnA mAmA ceDA rAjA sAthe thaI gayA ane tAjA loca karela mastakane dAMDo phaTakArI detAM khUMkhAra yuddha AdaryuM ane te narasaMhAramAM eka karoDa esI lohI vahevA lAgyuM, chatAMya nUtana munirAja bhadrasene potAnI lAkha sainiko khatama thaI gayA dekhI halla-vihalane tIvra ja bhUla upara pazcAtApa karatAM ane guruno ucca vinaya vairAgya thayo. zAsanadevI thakI beu bhagavAna mahAvIra pAse jALavatAM khabhA upara besADelA. guru sAthenA vihAramAM ja kaivalyajJAna saMprApta karI lIdhuM. bahu moDethI ziSya kevaLInI AtmakalyANa sAdhyuM che. AzAtanA TALavA temane kSamApanA karatAM guru caMDarudrAcAryajI (25) hastipAla rAjarSi : paramAtmA mahAvIra paNa AtmaniMdA karatAM kevalI banI gayA. te kathA Azcarya deva jayAre jIvanAMte hastipAla rAjavInI dAnazALAmAM padhAryA, pamADe tevI che. tyAre rAtrine samaye rAjAne ATha beDhaMgAM svapna AvyAM hatAM. (28) AcArya prabhavasvAmI : janme tenA phaLa vizenA prazna puchAtAM bhagavaMte aMtima soLa pahorI rAjakhAnadAna paNa karme corI jevuM nIca karama karanAranA jIvananuM dezanA pharamAvI, jemAM pAMcamA ArAnA bhAvo, chaThTho bhayAnaka parivartana jaMbUkumAranI pavitra jIvanacaryAe karI nAkhyuM ane Aro, AgAmI utsarpiNI kALanI vAto tathA puNya-pApa- 500 coro je zreSThIne tyAM corI karavA gayela, teo eka vipAkanA 55-55 saMzayane ane apraznavyAkaraNanAM 36 rAtrimAM ja navakAra, brahmavrata ane devatAI prabhAvathI halakI adhyayano vagere jyAre suNAvyAM, tyAre bhAvinI viSamatA vRtti choDI jaMbukumAranI sAthe dIkSita thaI gayA. asadAcAra jANI rAjA hastipAla vairAgyavAsita thaI gayA. kAzI-kauzala jyAre sadAcAramAM pariNata thayo tyAre evI parAkASThAe dezanA aDhAra rAjAo paNa upasthita hatA te maLe hastipALa pahoMcyo ke te ja prabhava muni gItArtha AcArya padavI pAmyA rAjavI rAjarSi banI gayA, te ja bhavamAM bhagavAnanA nirvANa ane guru jaMbUkumAranI pATa-paraMparA prabhavasvAmIe upayoga pachI mokSa paNa sAdhI lIdho che. mUkI janme brAhmaNa evA zayaMbhava dhanIne soMpI hatI. pote samAdhAnabhAvathI saMyama pAmI devaloke sidhAvyA che. (26) aSADhAcArya : A te AcAryanI kathA che. jemanI hAjarImAM vacana ApIne cAracAra ziSyo kALadharma (29) AcArya ratnaprabhasUrijI : osiyAjI pAmyA pachI paNa devalokathI darzana devA ke bodha ApavA AvyA tIrthamAM mULa svarUpe ane koraTA tIrthamAM vaikriyakAyAthI pratiSThA nahIM, jethI akaLAyela temanA manamAM devaloka ane paraloka mahA suda pAMcamanA eka ja divase karAvI labdhino prayoga saMbaMdhI azraddhA utpanna thaI gaI. cAritrAcAra zithila banI zAsanahitamAM karanAra te sUrijI pArthaprabhunI pATaparaMparAnA gayo ane mithyAtva udaya pAm paNa samaya vItatAM cothA pAMcamA paTTadhara hatA. mULasvarUpathI pratiSThA na thatAM koraTA saMgha ziSyanA jIve devagatimAMthI AvI vaikriya labdhithI dAgInA- nArAja thayo ane sUrijInI AjJA choDI temanA ziSya AbhUSaNothI susajja cha bALako, sAdhvI, rAjA-rANI sAthenuM | kanakaprabha munine sUri padavI ApI dIdhI, chatAMya sainya vagere dekhADI potAnA gurune pratibodhita karyA. jaNAvyuM ratnaprabhasUrijIe te bAbata lagIra duHkha na lagADatAM koraTA Jain Education Intemational Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 vizva ajAyabI : saMghano nirNaya udAratAthI mAnya karI potAnA ziSyanI sUri (33) labdhivaMta pAdaliptasUrijI : jeo padavI vadhAvI lIdhI ane koraTA saMghane zAMta pADI tyAM ja te dararoja page auSadhi lepa lagADI gaganagAminI vidyAthI pachInA cAturmAsano lAbha Apyo. zAsana-ekatAnA himAyatI pAMcatIrthonI jAtrA karI AvI navakArazI vAparatA, jemanA temano prasaMga vIranirvANanA ThIka 70 varasa pachIno che. te nAmathI nAgArjuna bhakta pAlitANA nagarI vasAvI tevA ajoDa pachI to pArthaprabhunI pATaparaMparA prabhuvIranI pATa paraMparAmAM zAsanaprabhAvaka ane rakSaka A. bhagavaMte eka brAhmaNa dvArA bhaLI che. potAnA nUtana graMthane prAcIna pratanI nakala ane kapaTaracanAnI (30) AcArya siMhagiri : bhagavAna jAherAta pachI zAsananiMdAne TALavA potAnA aMgata bhaktone mahAvIradevanI pATa paraMparAnA 15mA AcArya siMhagirijI khAnagImAM samajAvI kADhela jIvatI pAlakhI ane mRtyuno gauravazALI, jJAnI ane prabhAvaka AcArya hatA. temanI svAMga racI zAsanarakSA karI hatI. jUTha maraNanI vyuharacanAthI dIrghadRSTithI ja vajasvAmI jevA bALaprabhAvaka ane 21-21 kalaMka lagADanAra brAhmaNazaraNe Avela ane sUrijIe vAra AdinAthajInI pratimAne siddhAcalanA zikhare laI jaI pAlakhImAMthI UtarI brAhmaNane dharmalAbha ApI pratibodha karela. prANapratiSThAmAM siMhaphALo noMdhAvanAra jAvaDazA jinazAsanane (34) AcArya saMbhUtivijayajI prabhu vIranI maLyA che. dhanagiri ane sunaMdA zrAvikAnI dIkSA tathA zAsana- pATaparaMparAnA phakta chaThThA A. bhagavaMtanA kALamAM 12 varSIya samarpitatA khUba prazaMsanIya che. dukALa paDela tyAre adhyayana karatAM ane maMtravidyA zIkhI rahela (31) AcArya mAnatuMgasUrijI : prabhu vIranI potAnA ja ziSyo mATe potAnI vRddha uMmara ane padavI, dukALa paraMparAmAM mAnadevasUrijI nAmanA AcArya 22mI, 30mI vagerenI paravAha na karI svayaM bhikSA vahoravA jatAM hatA ane ane 36mI pATe thayA. ema traNa AcAryo eka ja nAmanA badhAMyane vaparAvI vadhyuM-ghaTyuM svayaM vAparatA hatA. maMtravidyAthI chatAMya bhinna-bhinna hatA, tema mAnatuMgasUrijI AcArya adRzya rahIne be munio dvArA caMdragupta mauryanA rAjarasoDethI potAnI paramAtmA bhakti, jJAnaprajJA, AcArazuddhi ane karAyela bhojana-corI jyAre cANakyanI cAlAkIthI bahAra zAsanarakSA mATe prakhyAta che. rAjA bhojanA darabAramAM bANa, AvI tyAre AcArya bhagavaMte ziSyane Thapako ApavAnA badale mayUra kavi karatAMya zreSTha racanA bhaktAmara stotranI karI 44 caMdraguptane potAnI kartavyatA cUkI javAnI rajUAta karI beDIone paNa bhaktiprabhAve toDI dekhADI saune jinazAsana zrutajJAnanI ane ziSyanI rakSA karI hatI. prati natamastaka karAvanAra teonI pratibhA jANavA (35) zrI kAlikAcAryajI : varaso pUrve thayela bhaktAmaranA camatkArika prasaMgo vAMcavA rahyA. AcArya bhagavaMta nigodanuM varNana vyAkhyAnanI pATathI ' (32) jainAcArya kakkasUrijI mahArAjA sImaMdharasvAmI jevuM sacoTa karavAnI zaktivALA hatA, te kumArapALa ane kalikALasarvajJa hemacaMdrAcAryajInA samayakALamAM bAbatanI parIkSA indra brAhmaNa vRddhanuM rUpa laI karI hatI ane thaI gayela AcArya bhagavaMta pArthaprabhunI paraMparAnA hatA tathA temanA upAzrayano daravAjo paNa bIjI dizAmAM pheravI dIdhela temano avagraha kSetra hato AMdhranI bhUmi, prathamavAra ja hato. kAlikAcArya potAnA aneka ziSyonA zithilAcArathI gujarAtanA pATaNamAM be AcArya bhagavaMtonA milana samAna kaMTALI ekAkI vihArI banI dakSiNadezanI svarNabhUmimAM padhAryA cAturmAsa alaga-alaga sthAne thayAM. temAM yogazAstra graMthanI che te chokarA nI hatA, jyAM ujjainathI Avela AgaMtuka munirUpe gupta rahyA racanA karI A.bha. hemacaMdrAcAryajIe prAraMbhamAM mukAyela hatA ane potAnA ja ziSya sAgara muninI vAcanA sAMbhaLI navakAra mahAmaMtranA aMtima padamAM "havaInA badale "hoI' zabda khuza thayA hatA. bahu ja chelle potAno paricaya sAgara munine mUkyo ane anya koI AcArya bhagavaMtoe virodha na karyo, ApavA nadInI retI ane cAyaNIno Tucako karI Apela hato. paNa A. kakkasUrijInA nirdeza ane AgrahathI jinazAsananI temanI gaMbhIratA, zAstravaphAdArI ane saMyamasUkSmatAnA kAraNe ekatA sAcavavA A.bha. hemacaMdrAcAryajIe potAnA vaDIla A. ekala paDelA ziSyo pAchA vaLyA hatA ane micchAmI dukkaDam kakkasUrijIne khamAvI "hoI'nA sthAne pharI pAcho "havaI" zabda mAgA sadAya mATe gurusevAmAM goThavAI gayA hatA. goThavI navakAra racanAmAM phera thavA na dIdho. Jain Education Intemational Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 547. (36) brahAvatalakSI jayasuMdara ane somadatta paDyA hatA. tethI tenI zAMti mATe prabhujIe revatI zrAvikAnA mani : jaina kathAnakomAM brahmavatanI 3+4=9 vADo bIjorApAkathI dehavyathA dUra karI hatI. vizuddhapUrvaka pALI bAramAM ane anukrame anuttara vimAnamAM (41) AcArya paramadevasUrijI : mahAvIra janArA jayasuMdara ane somadatta munine ekAkI vicaraNa samaye prabhunI paraMparAnA A te AcArya bhagavaMta che, jemaNe potAnA potAnI sAMsArika patnIo somazrI ane vijayazrI taraphathI zrutajJAna baLe vi.saM. 1313thI 1315nA traNa varasanA anukrame upasarga thayela, jemAM brahmavratanI rakSArthe jayasuMdara bhISaNa dukALanI AgAhI karIne jagaDUzAne dAnadharmanI preraNA munie phAMso khAIne tathA somadatta munie maDadAMo vacce karela, jethI jaina zreSThIe traNa varasamAM ATha abaja, sADAsuI jaI gIdhaDAMone kAyA soMpI daI AtmahatyA karela, cha karoDa maNa anAja vinAmUlya potAnI 112 jeTalI chatAMya ucca devagatine varI gayA, te be prasaMga jovA maLe che. dAnazALA kholI vitaraNa karyuM ane rAjA arjunadeva, dilhInA (37) dharmaruci mahAtmA : eka gAmathI bIjA bAdazAha, siMdhapati vagere aneka rAjavIone paNa tuSTa karyA gAme vihAra karI jatAM sAMje moDA thayA pachI mAtaruM hatA. jainetara raiyata prati paNa bhedabhAva vinA te anukaMpA paraThavavAnI vasatI zodhavAnI rahI jatAM madhyarAtrie UThela dAnano pravAha vahyo hato ane eka jainAcArya thakI jIvadayA laghuzaMkA kema nivAravI tenA vikaTa prazna vacce saMyamazuddhinA jyotino prakAza jaina jayati zAsanam banI vyApI gayo hato. prabhAve rAtrinA ghora aMdhakAra vacce eka deve te pradezamAM pUrato - AcAryazrInA pUrA AzIrvAdathI te karuNAkArya pAra paDela. prakAza verI dIdhela jethI mahAtmA laghuzaMkA nivAraNa karI zakyA (42) AcArya vAdidevasUrijI : dharmacusta hatA. bhara unALe bhAvasAdhunA mastake vAdaLI cAlI tApathI AcAryadeve zAntanuM maMtrInA nUtana gharamAM temanA atyaMta bacAve tevo A prasaMga che. AgrahathI pagalAM karyA. rAjA siddharAja jayasiMhane tyAMthI | (38) bALamuni dhanazama : atyaMta tApamAM tRSA maLatA pagAranI bacatamAMthI cauryAsI hajAra jeTalI parisaha sahana karI kALadharma pAmI janAra A bALamunine sonAmahoro kharca makAna banAvela, jemAM rahevA jatAM pUrve pitA muni dhanamitre nadInuM vahI jatuM kAcuM pANI pI laI gurudevanAM pagalAM karAvyAM hatAM, paNa sAMsArikonA gharanI pachIthI AlocanA karI levA bhalAmaNa karela, paNa lagIra prazaMsA sAdhuo kema kare? tethI vAdidevasUrijI mauna ane chuTachATa na laI saMyamarakSA karanAra bALamuni kALadharma pAmI udAsa rahyA, tyAre potAnA upakArI gurudevanI prasannatA devagatie gayA ane tarata upayoga mUkI anya mahAtmAonI vadhAravA Akhoya upAzraya navo banAvavAno vicAra mAMDI tRSA dUra karavA gokuLo vikaryA hatA ane devalokathI AvI vALI potAnuM makAna dharmAlaya tarIke jAhera karI dIdhuM. pitA munine choDI bAkInA sAdhuone vaMdanA karI hatI tevI maMtrIonA mAthe jainAcAryo hato, tethI rAjAo paNa gurune kathA jinazAsanamAM vaMcAya che. vaza rahetA ane zAsanakAryo joradAra thatAM hatAM. (39) AnaMda muni : zrAvastI nagarImAM bhagavaMta (43) AcArya AnaMdavimalasUrijI : upara tejovezyA choDatAM pahelAM dhamakI bharela samAcAra prabhuvIranI 60mI pATaparaMparAmAM hemavimalasUrijI thayA 61mI ApanAra gozALAe chaThThanA pAraNe bhikSAcaryA mATe nIkaLanAra pATa AnaMdavimalasUrijInA phALe gaI che. te samayakALanI vAta AnaMda muni mAraphata ja potAnA AkramaNanI AgAhIo che, jyAre ujjainanA mANekacaMda zeTha magaravADA nikaTa maunapAThavelI hatI ane adhavacce temane UbhA rAkhI kAlpanika tapa ane siddhAcalavihAra sAthe navakAradhyAnamAM lUMTAruonA dRSTAMto ApI AnaMdamunine abhayadAna ApavAnI lAlaca sapATAmAM akALa paNa dharmamRtyu pAmI mANibhadravIra banyA dekhADI hatI. ane bhAvikALamAM tapAgaccha saMghanI rakSA karavAnA kola AcArya bhagavaMtane ApyA hatA. AnaMdavimalasUrijI svanAma (40) siMha muni : bhagavaMtanI anujJAthI ekAkI dhanya hatA. nijAnaMdamAM rahetA hatA tathA vimaLa-nirmaLa AtmA vicaraNa karanAra vanavihArI siMha muni paramAtmAnI kaza paDelI hovAthI devagatimAM gayela zreSThIe temane darzana Apela hatAM. kAyA ane cha-cha mAsanA atisAranA samAcAra suNI raDI (4) siMha muni bha sI kaza paDelI hovAthI devagatimAM gayela Jain Education Intemational Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548 vizva ajAyabI : (44) AcArca hIravijayasUri : dilhInA hatA. saurASTramAM viharatA bauddhAcArye jIvAnaMdasUrijIne vAdamAM bAdazAha akabarane pratibodha karI mAMsAhAra tyAga karAvanAra, harAvI jainone saurASTrathI bahAra karyA hatAM ane bIjI vAra tenA pUrvabhavanI vAto tene kahenAra, hindustAna AkhAyamAM eka jItavAnA vyAmohamAM dakSiNa gujarAtamAM thayela vAdamAM paNa pharI muslima bAdazAha pAsethI amAri pravartana ane zikharajI jevI te ja bauddhAcAryathI hArI AcAryazrI gujarAta choDI cAlyA gayA tIrtharakSAnAM pharamAno meLavanAra, saMyamacusta, zAsanasaMrakSaka ane hatA ane manathI ghaNA ja ciMtita banI jaI zAsanahitanA tapasvI-tyAgI-khAkhI vairAgI tarIke nAma kADhanAra teo vicAromAM vyathita thaI gayA hatA. aMte bauddhone harAvavA temaNe jagadgurunI padavI pAmyA che, je kharekhara nikaTanAM cAraso lAgaTa bAra varSa sudhI bauddhAdi zAstrono abhyAsa karI trIjI varasa pUrve ja thayelA sauthI savizeSa pUjanIya pada pAmelA vAranA vAdanI maraNatola taiyArI karI, te ja bauddhAcAryanI sAme AcArya bhagavaMta sakaLa zrIsaMghe svIkAryA che. prabhu vidvAna gaNAtA jIvAnaMdasUrino vAda khUba lAMbo cAlyo paNa mahAvIradevanI 64mI pATaparaMparAthI zAsanaprabhAvanA karanAra aMte jinazAsanano vijayavAvaTo sUrijInI prajJAzaktithI pharakI AcAryadevane bhAvavaMdana. jatAM jainonA badale bauddhone ja hindustAna choDI sadA mATe (45) AcArya vijayasenasarijha H prabha vIranI cAlyA javuM paDyuM che. paramAtmAnuM zAsana nirvANa pachInAM 65mI pATaparaMparAnA AcArya bhagavaMta sacoTa pravacanakAra tathA 21000 varasa aNanama jayavaMtuM rahevAnuM che. siddhAMtavAdI tarIke oLakhAyA hatA. temaNe racela senaprazna (49) vRddhavAdidevasUrijIH ziSya dvArA bAbate' ane praznottarI dvArA temanI khumArI tathA satyapriyatAnAM darzana ne badale "bAdhati' zabda bolAI gayo te bhUlane sarasvatI thAya tema che. Aje paNa amuka matamatAMtara vakhate temaNe kRpApAtra vRddhagurudeve potAnA ziSyanI ja pAlakhI upADI Apela khulAsAo punarAvarta karAya che. sudhArI Apyo ane hindustAnamAM vikrama saMvata prAraMbha karanAra (46) paMnyAsa siddhicandrajI : bAdazAha mahArAjA vikramAditya taraphathI maLelI pAlakhI ane mAnajahAMgIra ane begama nUrajahAM dvArA jemane temanI zAhajAdI sanmAnanA nazAthI mukta karAvanAra sUrijI vidvAna siddhasena sAthe nikAha paDhI saMsArasukhanI lAlaco apAyela tathA jemanA divAkarasUrijInA gurudeva hatA. navakAra mahAmaMtrane "namohata' rUpa yauvanathI eka kanyA AkarSAyela tevA 5. siddhicaMdrajIe pado vaDe nAnA banAvI devAnA prAyazcittane pAra pADanAra te rajUAtane bAlIza kahI dUra phagAvI detAM bAdazAha siddhasena divAkarasUrijIe kalyANamaMdira jevA gUDha bhaktiakaLAyela. dezanikAlanI sajA maLatAM ja munirAja AgrAthI kAvyanI racanA karI hatI. tevA zAstragAmI rAjApratibodhaka mAlapurA vihAra karI gayA paNa vratakhaMDana na thavA dIdhela. ane prabhAvaka ziSyane janma ApanAra vRddhavAdidevasUrijI phakta uMmarathI ja nahIM paNa buddhi, anubhavo ane AcArazuddhithI (47) AcArya dharmasiMhasUrijInI dharma paNa vRddha hatA. laganI ! cheka ayodhyAthI phakta 45 divasamAM vijayanagara sudhInA bAraso mAilano vihAra cunaMdA ziSyo sAthe karI (50) A. bhagavaMta jinezvarasUrijI : paramAtmA mahAvIradevanI pATaparaMparAmAM thayela A. bhagavaMta vaiSNavapakSI bukkarAya rAjAe Apela 45 divasa pachInA vAdanA divase padhArI janAra AcArya dharmasiMhasUrijIe vAtsalyamUrti tathA prajJApuruSa hatA. potAnA ziSya abhayadevanI vijayanagaranA vAdane jItI laI vijayaDaMko vagADyo ane pracaMDa pravacanazakti tathA zRMgAra, bIbhatsa, vairAgya ke vIrarasa uparanAM vaktavyonI sIdhI ane dhArI asara dekhI ciMtita thaI jainazAsanano jayajayakAra karAvatAM rakSA karI, paNa te vijayazrI varavAmAM ugra vihAramAM pAMca-pAMca sAdhuo akasmAta ane gayA hatA, kAraNa ke eka vAra ajitazAMti uparanAM vivecana anupacAranA kAraNe kALadharma pAmI gayA hatA. lagabhaga te suNI rAtrinA samaye rAjakumArIo upAzrayamAM AvI gayela, prasaMga cAraso varasa pUrve banela che. eka vAra vIrarasanAM varNano sAMbhaLI kSatriya loko talavAra tANI UbhA rahI gayA hatA. tevA medhAvI abhayadevane phakta (48) AcArya jIvAnaMdasUrijI : te samaye juvAra ane dahIM vAparavAnI AjJA pharamAvyA pachI pAchA bauddhadharmanA pracAra-prasArathI bhAratadezamAM dharmo kSobhita thayA saMyamazuddhi bakSI ane AcArya padavI paNa enAyata karI, Jain Education Intemational Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 549 pATaparaMparA abhayadevasUrine soMpI kALadharma pAmI janAra (54) bappabhaTTasUrijI : phakta 7 varasanI uMmare jinezvarasUrijInI AjJA nUtana AcAryadeve akhaMDa pALI hatI, dIkSA lenArA AmarAjAnA pratibodhaka, viziSTa brahmavratadhArI jenA prabhAve zarIramAM vyApela koDha rogane dUra karavA devI tathA vizuddha cAritravAna bALazramaNa tarIke anya bALamunio padmAvatI svayaM hAjara thayAM hatAM. divya prabhAvathI nIrogI paNa jinazAsanane saMprApta thaI gayA che, jemake 11mA gaNadhara banela abhayadevasUrijIe navAMgI TIkAo racI che, je hAla prabhAse 16varasanI uMmare, atimuktakumAre phakta 6 varSanI paNa upalabdha che. uMmare, araNike cAra varSanI uMmare, manakakumAre paNa cothe varase pa vakalathiI mahAtmA . jyAre somacaMdra ane vajasvAmIe phakta cha varasanI bALavaye dIkSA lIdhI ane rANI dhAriNIe yuvarAja prasannacaMdrane rAja soMpI saMnyAsa hatI. lIdho tyAre potanapurathI paMdara gAu dUranA ekAMta vanapradezamAM (55) AryarakSitasUrijI : phakta cha varasanI kuTira banAvI rahevA lAgyAM. te ja AzramamAM tApasI dazAmAM mAsUmavaye dIkSita thanAra tathA zratAdino samuddhAra karAvanAra valkalacirIno janma dhAriNInI kukSie thayo. vanavAtAvaraNamAM uparAMta gItArthatA vAparI zramaNonI sAmAcArIomAM vikAsa thayo tethI vikAra-vilAsa na sparyA. tethI tene AmUlacUla parivartana kSetra ane kALaprabhAve karanAra teo lokavyavahArakuzaLa banAvavA cAra vezyAo mokalAvI mahAprabhAvaka mahApuruSa hatA. tapagacchanA hemacaMdrasUrijI, prasannacaMdra potanapura bolAvyA. dhIme dhIme rAjasukhano raMga somasuMdarasUrijI, lakSmIsAgarasUrijI, vijayadevasUrijI, lAgI jatAM valkalacirI suMdarakAyAnA kAraNe aneka kanyAone caMdrazekharasUrijI vagere zAsanaprabhAvako bALavaye dIkSita thayA paraNyo. jotajotAMmAM bAra varasa vItI gayAM, pitA somacaMdra hatA. kharataragaccha, acalagaccha, pArthacaMdra vagere gacchomAM paNa vRddha thaI gayA ne AMkhomAM motiyA jAmI gayA. pitAnI bALamunio hatA. parAdhInadazAnA samAcAra maLatAM ja beu bhAIo lAMbe samaye (56) zrI dhanezvarasUrijI : zatruMjaya mAhAbhya' jaMgalamAM gayA, jyAM somacaMdra rAjarSine sukha thAya te hetu graMthanA teo racayitA hatA, tevA aneka zrutasarjako thaI gayA valkalacirI AzramanAM upakaraNonI saphAI karavA lAgyA, che, badhAyanAM nAmo nAnAzA lekhamAM samAvavA duSkara che. paMjaNIthI jayaNA karatAM karatAM jAtismaraNajJAna thayuM, pUrvabhavanI chatAMya pravacanasArodvAranA racayitA zrI nemicaMdrasUrijI, sAdhucaryA dekhAtAM vairAgya thayo ane bhadrikapariNAmI temane syAdvAdamaMjarI racanAra zrI mallisenasUrijI, karmagraMthanI racanA pAtrAdinA paDilehaNa karatAM karatAM ja kaivalyajJAna utpanna thaI karanAra zrI devendrasUrijI, caityavaMdana bhASyaracayitA gayuM, je Azcaryaprada ghaTanA che. zAMtisUrijIne atre vaMdanA karIe chIe. (para) harikezI mani : cAMDALa kuLamAM janma () A. devaranasUrijI : jemaNe navakAranA pUrvabhavanI virAdhanAne kAraNe paNa A bhavamAM puruSArtha karI pAMcamA padamAM AvatA phakta "sava' padanA 39 artho batAvyA nIca gotrakarma khapAvI cAritraguNa sudhI pahoMcanArA harikezI che, tema upadezamALAnI 51mI gAthAnA 100 artha munirAja evA tejasvI hatA ke svayaM devatAo temanI sevA jaNAvanAra udayadharma munirAja, eka ja padanA 200 artho karavA AvatA hatA. devA vi ta namasaMti, jalsa dhame upajAvanAra A. bappabhaTTasUrijIthI laI eka ja vAkya sayAmaNo'nI paMkti temanA mATe jANe sArthaka banI gaI hatI! rAnAno te sIrathanA ATha lAkha artho anuprekSA (53) suvata munirAja : kesariyA modaka tapanA karanAra maho. samayasuMdaragaNi vagere aneka kRtopAsaka pAraNe meLavI tethI tRptinI kAmanAmAM jeo AhAravAsanAthI zramaNone jinazAsane navAjyA che. Aje paNa zrutasAdhako akaDAI gayelA ane te pachI to moDI rAtri bhikSAbhramaNa karI upalabdha che. koIka upayogavaMta zrAvakathI bodha pAmI maLela modakane paNa (58) zrI kASThamuni vagere prabhAvako : niravadyasthAne pAThavavA jatAM jemane tapa dvArA utpanna tapamAM ziramora zrI kASThamuni tapaprabhAvaka thaI gayA che tema karmakSayathI kevalyajJAna uddabhavI gayela te dhanya kahAnI che. pravacanaprabhAvaka vajasvAmI, vAdIpuruSa zrI malavAdisUrijI, Jain Education Intemational Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 550 vizva ajAyabI : vidyAprabhAvaka zrI vajasvAmI, dharmakathAprabhAvaka naMdiSeNa muni, svaprazaMsA vagara ApI che, te ja pramANe mahAmaMtra navakArane nimittajJAnI zrI bhadrabAhusvAmI, mahAkavirAja zrI siddhasena choDI bAkInAM ATha smaraNonA racayitA labdhimAna puNyapuruSo divAkarasUrijI ane mAnatuMgasUrijI tema siddhaprabhAvaka zrI hatA, jemanA kAraNe saMghamAM phelAyela mArI-marakI rogacALopAdaliptasUrijIne atre smaraNapathamAM laI vaMdana karIzuM. azAMti upadrava upazama pAmyA hatA. je satya hakIkato kema (59) upAdhyAya yazovijayajI : chellA traNa bhUlAva cAra saikAmAM thaI gayela prakAMDa vidvAna tathA jinazAsana (63) zrI bhadrezvarasUrijI : AjIvana teozrI samarpita lekhaka-ciMtaka ane zAstrasarjaka temane vartamAnamAM khAsa cha vigaIonA tyAgI hatA. tevA viziSTa tapasvIomAM sau vidvAno A. haribhadrasUrijI, ka.sa. zrI hemacaMdrAcAryajInI virAcAryanI aTTAIne pAraNe aThThAI, kakkaDasUrijI dvArA bAra jema smare che. vinayavijayajI paMDita paNa temanA samakAlIna varasa sudhInA chaThThane pAraNe AyaMbila, kRSNakarmasUrijInA vidvAna hatA. zrutapAsaka yazovijayajIne sarasvatIdevInI vArSika 34 jeTalAM pAraNAM, 84 abhigrahadhArI khimaRSi, anupama kapA hatI, chatAMya anya samakAlIna mahAtmAo prati paMdara hajAra jeTalAM aThThama ane 250 jeTalI aThThAI ane temano AdarabhAva anero hato. temanA kALamAM saMvegI sAdhuo tethI paNa vadhIne 50 mAsakSamaNa vagere tapa karanAra pUMjARSi, sAme yatioe moraco mAMDyo hato, tevA virodhI vAtAvaraNa tapasvIsamrATa rAjatilakasUrijI, AyaMbilanI helI calAvanAra vacce zAstra racI rakSA karI che. A. deveza himAMzusUrIzvarajI, chaThTha tapamAM siddhigiri sara (60) AryasamitasUrijI : labdhino upayoga karanAra gacchAdhipati arihaMtasiddhasUrijI ane tapasvIratna zAsana-saMghanI rakSA ane unnati mATe karanAra paNavaMta kumudacaMdrasUrIzvarajI vagerenAM nAma aitihAsika gAthA bane che. mahAtmAomAM temanuM nAma che. kannA-benA nadInA vacce mArga (64) saubhAgyalakSmIsUrijI : aneka prakAranAM kADhI vAsakSepa nAkhI rasto banAvI jeo saMgha sAthe acalapura stavana-sajhAyanI racanAmAM mAhIra teozrI nikaTanA kALamAM nagara gayA hatA. te ja pramANe priyagraMthasUrijIe aMbikAdevIne ja thaI gayA che. tevI ja utkaTa racanAo-stutio sAdhI bakarAnA mukhathI manuSyabhASA bolAvI ahiMsAnA devavaMdanonI racanA jJAnavimalasUrijI, kavi rUpavijayajI, A. karyA hatA. tevA viziSTa labdhivAna tarIke vijayalakSmIsurijI uparAMta nikaTanA kALapUrve thaI gayela paMDita tathA devatAI sAMnidhyovALA mahAtmAomAM mAnadevasUrijI, vIravijayajI, paMDita padmavijayajI vagere tapAgacchamAM ane vajasvAmI, AryarakSitasUrijI, Arya khapUTAcArya, nikaTanA bhUtakALamAM vijayalabdhisUrijInA zrIhaste thayelI vardhamAnasUrijI vagerenA prasaMgo noMdhapAtra che. jovA maLe che, je temanA jJAnavaibhavanA paricaya samAna che. (61) munisuMdarasUrijI : jinazAsanane tevA sarjanathI jinazAsanakRta kAvyomAM rakSAyeluM che. zatAvadhAnI mahAtmAo maLyA che, temAM 108 kaTorIonI (65) A. deva premasUrIzvarajI : A. dhvanine ekasAthe pArakhavAnI zaktivALA A. zrI dAnasUrijInI pATa paraMparAe padhArela vividhaguNa saMpanna A. munisuMdarasUrijI hatA. 'saMtikarasUtra'nI racanA karanAra paNa te premasUrIzvarajI ma.sAne koNa na pichANe? temanA tathA sva. ja nAmanA anya sUrirAja che. durbalikA puSyamitra dararoja bhuvanabhAnusUrIzvarajI uparAMta vartamAna suvizAla gacchAdhipati navI 700 gAthAo gokhI zakatA hatA. upAdhyAya pa.pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma.sAnA jIvanaprasaMgo anyatra vinayavijayajI pratidina 3000 zlokapramANa parAvartana karatA anekavAra prakAzita thayA hovAthI atre phakta nAmollekha karAyo hatA. che. tevA ja prabhAvaka mahApuruSomAM A.bha. nemisUrIzvarajI, (62) zrI saMdipeNa mani : sAragarbhita kAvyomAM A. bha. rAmacaMdrasUrIzvarajI ane A. bha. kalApUrNasUrIzvarajI, ajitazAMti' jevA prAkRta kAvyane racIne eka sAthe ja A.bha. guNasAgarasUrIzvarajI, A. bha. AnaMdasAgaraajitanAtha ane zAMtinAtha paramAtmAnI stuti karanAra te sUrIzvarajI ane A. bha. subodhasAgarasUrIzvarajI ma.sAnAM munirAje potAnuM nAma racanAmAM mUkI potAnI oLakha - jIve jIvanakavananI vAto jANavA jevI che. Jain Education Intemational Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 551 (66) paM. pravara caMdrazekhara vijayajI : temanI 31 patnIo ane mAtAe cAritra lIdhela, zAsananI dAjha, anokhAM puNya, tejasvI kalama tathA nikhAlasa vajasvAmInA mohamAM dIkSita thanAra sunaMdA, dadhivAhana rAjA svabhAva sAthe gItArthatA chatAMya tRtIyapadanA AjIvana tyAgI ane putra karakaMDune yuddhabhUmithI vAranAra sAdhvI padmAvatI, teonI brahmavrataniSThA prasiddha che. pravacanakAra-ciMtaka ane vajabAhunI pAchaLa satI sItAnI jema saMsAra tyAganAra lekhaka tevI traNeya siddhio sAthe kAyika-mAnasika ane vAcika zrAvikA manoramA, rAjA zreNikanA apamRtyu ane ceDAzakti saMpanna A. ratnasuMdarasUrijI tathA A. hemaratnasUrijI kaNikanA khUMkhAra yuddha pachInA vairAgyathI dIkSita thanAra aneka uparAMta anya samudAyanA aneka zaktisaMpana A. bhagavaMto, rANIo-nArIonAM nAma-kAmathI jaina itihAsa jhaLahaLato che. upAdhyAya, paMnyAsa, gaNivaryo ane padavInI paNa spRhA jaMbUkumAranI ATha patnIo, mAtA tathA sAsuoe paNa saMyama vinAnA sAkSara pU. jaMbUvijayajI ma.sA. vagerenA jIvanaprasaMgo laI AtmakalyANa sAdhyAnI vAto navI nathI, temanAM nAma hatAM zAzvata saurabha' bhAga-1mAMthI avagAhavA jevA che. anya samudrazrI, padmazrI, padmasenA, kanakasenA, nabhasenA, kanakazrI, aprastuti sthaLa saMkocane kAraNe atre kSamya jANazo. kanakavatI ane jayazrI tathA mAtAnuM nAma che dhAriNI tathA () caMdanabALA pramukha sAdhvIjI : vaizAkha sAsuonAM nAma hatAM padmAvatI, kanakamAlA, vinayazrI, dhanazrI, suda 11nA zubha divase jyAre prabhue caturvidha zrIsaMghanI nI 5 kanakavatI, zrISeNA, vIramatI ane jayasenA. sthApanA karI tyAre vasumatIne devoe samavasaraNamAM lAvI mUkI - vartamAnakALamAM viziSTa saMyogo ane nimitta pAmI ane tarata ja teNInI sAthe sAdhvI mRgAvatI, caMdanabALA, bahoLA kuTuMbamAMthI sajoDe ke gRhatyAgI ekAkIpaNe dIkSita kRSNA, mahAsenA kRSNA, puSpacUlA, devAnaMdA, ceDA rAjAnI thanAra aneka sAdhvI bhagavaMto jovAM maLe che. temanAM tapaputrIo callaNA, suyeSThA, zivA, mRgAvatI, padmAvatI, tyAga, sahanazakita ane laghutA-mRdutA guNothI aneka prabhAvatI uparAMta zrAvikA jayaMtI vageremAMthI jemaNe jemaNe kanyAo bhagavAna-zAsananI zramaNI banI jIvanapaMtha cAritra grahaNa karyuM te badhAMyane tapa-tyAga titikSAbaLe ajavALatAM anekone kalyANamArga dekhADatI kevaLajJAna thayuM che. paramAtmA mahAvIranA zAsanamAM kevaLI jIvaMtAvasthAmAM vicaraNa karatI jovA maLe che. banI mokSa sAdhanAra aneka sAdhvIjIo thayAM che. kula maLI prastuta lekhanA vistArane nikaTanI paMktio pachI 36000 sAdhvIjIomAMthI 1400 sAdhvIo muktine varyA virAma ApatAM pUrve jaNAvavAnuM ke pUrvakALanA saMyamIone che. prabhunI sAMsArika putrI priyadarzanAe ekahajAra strIo kaivalyajJAna, mana:paryayajJAna ke avadhijJAna athavA sAthe, gAgalIe potAnAM mAtA-pitA sAthe, zAlibhadra ane jAtismaraNajJAna uddabhavatAM hatAM. labdhio ane devatAI dhanAe potAnI strIo sAthe, udAyana rAjAnI rANI sAMnidhyo hatAM, nakkara koTinI zAsanaprabhAvanA dekhAtI hatI prabhAvatIe paNa cAritra grahaNa karI AtmakalyANa sAdhyAno tenAM mukhya kAraNa che AjathI nikaTanA ja bhUtakALamAM itihAsa che. namirAjAnI mAtA madanarekhA dIkSA laI suvratA ADaMbaro na hatAM, ArAdhakabhAva savizeSa hovAthI sAdhvI nAme mukti varyA che. sAdhvI prabhaMjanA paNa kevaLI banyAM temAMthI zAsanaprabhAvakatAnI Upaja thatI hatI, hatAM. anya aneka kevaLI thayela sAdhvI bhagavaMtonAM nAma AcArazuddhi ane jinAjJA pAlananI vaphAdArI khUba itihAsanA pAnethI kALaprabhAve lupta thaI gayAM che. majabUta hatI, svAdhyAya, zAstrasarjana, AtmaciMtana, dhyAnayoga (68) yAkinI mahattarA sAdhvIjI : ane vaiyAvaccAdimAM samaya kyA sarasarI jato hato teno khyAla rAjapurohita haribhadra brAhmaNa jemanA thakI bodha pAmyA te paNa raheto na hato. zramaNopAsako paNa parvatithie pauSadha, sAdhvIjIne haribhadrasUrijIe potAnI gurumAtA tarIke manamAM pratikramaNa, sAmAyika, prabhupUjA ane nitya pravacanazravaNa, mAta* sthApela, taduparAMta sthUlibhadrajInI sAta baheno yakSA, pRcchA ane parAvartanomAM AdarabuddhivALAM hatAM. yazadinA, bhUtA, bhUtadinA, saNA, veNA, reNAe dIkSA Ajeya caturvidha zrIsaMghanAM cAreya kSetromAM bAMdhalIdhela. kuberadattAe 18 nAMtarA gAIne kuberasenA mAtAno choDavALI pravRttio jovA maLe che, te kALa prabhAve jANavI, saMsAra choDAvela, avaMtisukumAranA dardanAka kALadharma pachI bAkI jaina sAdhunuM bhramaNapaNuM e ja jagatanI zreSTha ane Jain Education Intemational Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 552 'icchAne khamAsamaNo!vaMdauM jANika nizIhie, vizva ajAyabI : uccatama sthiti jANavI. jinAjJA ane gurvAjJAne mAthe rAkhI savizuddha cAritrajIvananI mAtra apekSAvALAM zramaNazramaNIo kadAca pravacana na Ape, zAsanaprabhAvaka pravRttio ochI paNa kare, gRhasthono paricaya paNa atyalpa rAkhe ke daherAsaro ke upAzrayonAM bAMdhakAmaprANapratiSThA aneka gatividhine gauNa karI phakta suvizuddha AtmasAdhanA kare toya tethI prajAlokanuM bhaluM ja thavAnuM, kAraNa ke sAdhu-saMsthAno sapheda paheraveza e ja sAdagI-saccAI ane suMdaratAno bhUka saMdeza Ape che. temanI jIvanacaryA ja aneka prANIonAM hitanI rakSA kare che. temano AMtarabodha te ja anyanA karmamaLane dhovA dhodha bane che ane zramaNonAM darzana mAtra paNa puNyabaMdhanuM kAraNa bane che. vizva samagrane dharmadhArAthI plAvita karatAM pUrve je dharmajAgaraNathI potAnuM mAnavajIvana dharmathI dhabakatuM jIve che tenA kALadharma pachI paNa tenA pALelA AcAro navI peDhIne mArgadarzaka bane che. tevA zramaNazramaNIono smRtipaTa ke phoTo paNa anAcArathI bacAve che ane aMte eTaluM ja jaNAvavAnuM ke eka zramaNa jyAre kALa ane bhAvaprabhAve aMtima bhava pUro karI mokSe sidhAve che tyAre tenA eka ja AtmAnA vistAra sAthe eka jIva avyavahArarAzimAMthI chUTI vyavahArarAzimAM praveza karI pragati sAdhato, mAnavabhava pAmato, sAdhakathI siddha banI jAya che. jinazAsananAM zramaNazramaNIothI jena jayati zAsanama'no nAda vagara prayatna guMjI rahyo che, mATe ja devatAo paNa cAaine jhaMkhe che. mathaeNe vaMdaid. --astu. Jain Education Intemational cation Intemational Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNA 553 zramaNabhUjhI vivecana -DaoN. mukunda koTecA jaina dharma ane zramaNa paraMparA aitihAsika saMdarbha-zramaNa sUtranA preraka vinobAnI manokAmanA ane varaNIjIno abhyAsapUrNa puruSArtha mahAvIra svAmInI AgamagAthAnA sAgaramAMthI zramaNa sUtranI gAgara. bhagavadgItA ane dhammapada samuM jainadharmasAranuM AMzika saMkalana eTale zramaNasUtra. AtmaniSThAnI pratiSThA satata prasthApatA zramaNa sUtrane mUlavavAnI lekhakanI sAdhakamArgI catuHsUtrI vivecanA-vivecananA cAra staMbho; 1 sAdhaka svarUpa vicAra, 2 sAdhya nirNaya, 3 sAdhanAnI mImAMsA ane 4 AkharI samAdhAna apAvatI Atmasiddhi-nirvANasthiti. zrI mahAvIrasvAmI praNIta tattvadarzana eka anubhUti anekAnta dRSTi e tenI abhivyakti. satyAgrahInuM rUpAntara satyagrAhImAM thavuM ghaTe-vinobAnI kabUlAta. A lekhanI rajUAta karanAra mukundarAya durlabhajI koTecA, amarelI jillAnA moTA samaDhiyALA gAmanA vatanI che. janma tA. 26 julAI, 1945. 1962 esa.esa.sI. ane 1966 tattvajJAnanA viSaya sAthe bI.e. gujarAta yunivarsiTI prathama vargamAM prathama, 1968 ema.e. gujarAta yunivarsiTI prathama varga sAthe 1978 maharSi ramaNanI tattvadRSTi-zodhaprabaMdha' guja. yuni. dvArA pIeca.DI. enAyata. 1967thI 1973 ema.ena. koleja visanagaramAM tattvajJAnanA vyAkhyAtA. 1973thI 2004 ema.pI. zAha ArTsa-sAyansa koleja surendranagaramAM vyAkhyAtA. saurASTra yunivarsiTI ane esa.vI.pI. yuni. mulAkAtI pI.jI. vibhAgamAM tattvajJAnanA vyAkhyAtA-pIeca.DI.nA mArgadarzaka adhyApaka-borDa opha sTaDImAM ceramena-2005 sudhI. pustaka prakAzana :-"maharSi ramaNanI tattvadRSTi-zodhaprabaMdha' pustaka ne sAhitya akAdamInA 1980nA varSanuM pAritoSaka prApta. guja. graMthanirmANa borDa dvArA :-bhAratIya saMskRtinI tAttvika bhUmikA, barTAnDa raselanuM tattvajJAna, jagatanA vidyamAna dharma; vagerenuM prakAzana. | svapnila prakAzana dvArA : reDiyo Toka ne ratnakaNikAonuM prakAzana-prabhAtI pArijAta, maharSi vinobAnI AdhyAtmika jIvaSTi, manana, skaraNa, adhyAtmanA ArAdhako, tAttvika nibaMdhamALA, prAraMbhika tattvaciMtana uparAMta pAzcAtya tattvaciMtananuM prakAzana. vividha zodha pepara lekhana :-adhivezanamAM vAcana-paThana naitikatA vaiyakitaka ane sAmAjika-bina sAMpradAyikatA eTale dharma virodhatA nahIM-barTrAnDa rasela rahasyavAda vizenA vicAronI kSamAlocanA-je kRSNamUrtinI satyatattva mImAMsA-maharSi ramaNanuM bhAratIya rahasyavAdamAM pradAna-zramaNa brAhmaNa paraMparA paMDita sukhalAlajInI adhyAtma vicAraNA-zrIkRSNanuM jIvanadarzana. gujarAta tattvajJAna pariSadamAM cAra varSa mATe maMtrI. tattvaloka 2004thI pramukha, tA. 30-9-2005thI sarakArI nokarImAMthI svaicchika nivRtti-Atma-saMzodhana. -saMpAdaka Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 554 vizva ajAyabI : 'zramaNasUtra' graMthanA mathALe tenuM bIjuM nAma "jaina dharma aitihAsika ghaTanA tarIke oLakhavAmAM AvI che. sAra' ema ApavAmAM AvyuM che. AjanI jainetara navI peDhIne vinobAjIe preraNA kayA kAraNasara ApI ane preraNA bhAgye ja e jANakArI haze ke jena' zabda pramANamAM arvAcIna jhIlanAre temAMthI kevuM pariNAma pragaTAvyuM e daMtakathA bane e che. bhagavAna mahAvIranA samayamAM ene mATe "nigraMtha' zabda pahelAM kathAnaka jANI levuM jarUrI lAge che. svayaM vinobAjInA pracalita hato. pArzvanAthanA samayamAM ene "zramaNadharma' paNa zabdo che "meM jainone keTalIyavAra vinaMtI karI hatI ke jema kahetA. pArzvanAtha pahelAM je bAvIsamA tIrthakara ariSTanemi thaI vaidika dharmano sAra gItAnA sAtaso zlokamAM maLe che, bauddhano gayA tenA samayamAM Ane "ahaMta dharma' kahetA hatA. vadhu jANavA "dhammapadamAM maLe che. tevI ja rIte jaina dharmano paNa prApta thavo jevI AnaMda ane Azcarya pamADanArI vAta e che ke ariSTanemi joIe." teo satyakAma puravAra thayA, temanI dharmakAmanA pUrNa e bhagavAna zrIkRSNanA kAkAnA dIkarA hatA. mahAvIra svAmI thaI; sarvottama prakAranuM samAdhAna paNa prApta thayuM. teo umere to jainonA chellA arthAt covIsamAM tIrthakara hatA. temanAthI che "chevaTe varNajInA manamAM A vAta vasI gaI. emaNe "jaina che to te hajAro varSa pUrve jaina vicArano janma thayo hato. brAhmaNa, maNa, dharmasAra' nAmanuM eka pustaka taiyAra karyuM je jiNadharmo nAmathI zramaNa ane bhikSu paraMparA kramaza: Aje hindu, jaina ane bauddha prakAzita thayuM." vaLI te zramaNo ane zrAvakonI apekSita paraMparA tarIke oLakhAya che. kasoTImAMthI pAra utAravAmAM AvyuM. anekavAra carcAne aMte itihAsa-daSTie vakhatovakhata nAma badalAyAM chatAM enuM nAma ane rUpa paNa badalyAM chevaTe saunI saMmatithI "zramaNa jainadharma paraMparAnuM hArda pahelethI Aja sudhI eka ja rahyuM che sUkta' taiyAra thayuM. ane te che AtmavAda ane anekAntavAda. jaina dharma sAdhu Aje graMtha paricaya paNa zramaNa kahevAya che. "zramaNa' zabdanuM mULa sama ane samAna ke samaNa zabdamAM raheluM che. saMskRtamAM enuM zamana ane zramaNa samaNasutta graMthamAM jaina dharma-darzananI sArabhUta vAtonuM rUpAntara thayuM che. zrama ke zama zabda samatA ane vikArazamana saMkSepamAM kramapUrvaka saMkalana karyuM che. graMthamAM cAra vibhAgo ane sUcave che. brAhmaNa paraMparAno mULa zabda brahmanuM akhila vizvanA 44 prakaraNo che. kula 756 gAthAo che. jainAcAryoe mULamAM rahelA satu ke brahmano paryAya che. A paramatattva ane prAkRtagAthAone sUtra kahI che. jaina paraMparAmAM 'sunta' zabdano Atmatattva ekarUpa che ema kahetAM advaitavAda astitvamAM artha sUtra thAya che. tethI graMthanuM nAma samaNasutta arthAt zramaNa Avyo. sUtram rAkhavAmAM AvyuM che. bhedo, saMgharSo ane caDasAcaDasI Akhare mAnava-mananI - vivecananI vigatamAM UtarIe te pUrve A sArano paNa saMkucitatA, aNasamaja ane gerasamajanuM pariNAma che. samyaka sAra ullekhI laIe. A graMthanA pahelA vibhAganuM nAma eTale paramArtha dRSTi tamAma bhedone atikramI mULabhUta tattvane jyotirmukha che. temAM 191 gAthAono samAveza thAya che. ja nihALe che. sAragrAhI sUrio eTale ke vidvAno ane maMgalAcaraNamAM sau prathama AtmajJAnIonI vaMdanA karavAmAM AcAryo samanvayAcArya rahyA che. AcArya vinobA bhAve A AvI che ane 177 thI 191 sUtro dvArA AtmajJAnIoe prakAranA Adhunika samanvayAcArya che. teoe vizvanA tamAma sAkSAt karelA AtmAnuM sUtrAtmaka darzana karAvavAmAM AvyuM che. mahAnadharmano sAra UMDA zAstrAdhyayana ane avagAhanathI bIjA vibhAganuM nAma mokSamArga che, je 19rathI 587 sUtrono tAravavA prayatna karyo che eTaluM ja nahIM, je te dharmanA banelo che. A vibhAga kendrIya ane cAremAM sauthI moTo agraNIone tema karavA preryA paNa che. vibhAga che. e darzAve che jaina mokSamArga koI 'zorTakaTa"no chIMDAvALo mArga nathI. A ja vibhAgamAM triratnanI, sAdhanAtmaka zramaNasUlanI pazcAta bhUmikAmAM dharmanI, vrata, samiti ane guptinI, tapa, dhyAna ane guNasthAna - vinobAjInI preraNA uparAMta saMthArAnI jainavizeSa carcA che. trIjo tattvamImAMsA ane cotho jJAnamImAMsA samajAve che. A vibhAganAM sUtro saghana graMthanI bhUmikAmAM noMdhyA pramANe samaNasundranI saMkalanA sUtro che. eka dRSTie te samagra jaina AcAranA AdhArarUpa jaina pUjaya vinobAjInI preraNAthI thaI che. A ghaTanAne eka viziSTa Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 555 vicAra ke siddhAntarU5 che, to bIjI dRSTie jenasAdhanAnI samagra graMtha ApoApa "dharmalAbha' karAvanAra puravAra thAya. pUrNatAe prApta thatI jaina siddhirUpa darzanaphaLa che. AtmaniSTha rahasyavAdanA dRSTikoNathI nIcenA cAra vivecananuM vivecana muddAnI vicAraNAne anusarI zramaNa sUtranuM mUlyAMkana karavA dhAruM chuM. 1 sAdhaka, 2. sAdhya, 3. sAdhanA, 8. siddhi. | mAruM A lekha taiyAra karavAnuM naimittika karma mAtra sAhasa nahIM paNa duHsAhasa puravAra thaI zake tema che, kAraNa ke catustrI vivecanA : paraMparAgata arthamAM na to huM dharmazAstrono koI mAnya paMDita chuM, (1) sAdhaka svarUpa vicAraNA : ke nathI vivecanazAstrano vikhyAta tajjJa-vidvAna. jo huM A lekhanA lekhaka hovAnA nAte mArI neti-netivALI oLakhane pratyeka jaina anuyAyI athavA dharmamArgI sAdhaka che. jaina eka upanAmathI itizrImAM pheravIne kahuM to huM sAmAnya buddhino zAstrAbhyAsathI zrutajJAna sau koIne lAbhadAyI bane che ema AtmajijJAsu mANasa chuM. meM upaniSadono e saMvAda vAMcyo che jaNAvatA sUtra 476mAM zuddhi ane bhaktibhAvanI sAmAnya ke "je kaMI vastu-vyakti priya lAge che te vastu-vyakti che mATe apakSA rAkhavAmAM AvI che. ahI umara, jAti, vaNe ke vagano nahIM AtmArthe priya lAge che." A vAta mane sAcI lAge che. koI pratibaMdha rAkhavAmAM nathI Avyo. vidyA ane vinayanA jaina dharma-darzana AtmArthe priya lAge evuM darzana che. saMbaMdhamAM pAMca-sAta sUtro dvArA sAdhakane vinayI banavA kahevAyuM che. vinayane tapano eka prakAra gaNyo che. ahIM spaSTa rIte kahyuM jainadarzana AtmavAdI nahIM paNa AtmaniSTha darzana che. che. vinaya mokSanuM dvAra che. vinayathI ja saMyama, tapa ke jJAna temAM kapoLa-kalpita-siddhAntonI vitaMDAvAdI carcAnA sthAne sAMpaDe che. guru ane sakaLa saMghanI ArAdhanA vinaya vaDe thAya AtmajJAna dvArA vItarAga kevalI sthitinI prAptino vyavahAramArga darzAvAyo che; je tene jainadharma evuM sArthaka nAma apAve dharmasAdhanA saMsArasAdhanAnI pUrvagAmI rahevI joIe evo saMketa mokSamArga vibhAgamAM sUtra 295 dvArA apAyo che. briTiza tattvaciMtaka barDa rasele eka pustaka prakAzita temAM kahe che "jyAM sudhI ghaDapaNa AvIne pajavatuM nathI, jyAM karyuM che. huM zA mATe khristI nathI.' A ja rasele tenI dainika sudhI rogo vadhyA nathI ane indriyonI zakti jyAM sudhI ghaTI noMdhamAM nikhAlasa kabUlAta karI che. dharmanA abhAvamAM pote kevA nathI tyAM sudhImAM dharmasAdhanA karI levI joIe." sAcA sAdhakanA manamAM evA vicAro AvavA ghaTe ke A A eka ja dRSTAnta mane ema kahevA prere che ke pratyeka saMsAranuM sukha zAzvata nathI to jemaNe te meLavyuM che te zAzvata dArzanikano e dharma banI jAya che ke te dharma-darzana paratve sukhanA saMgIno mArga zodhuM. sUtra 45 ane 46 A bAbatamAM Atmika dRSTi meLave athavA keLave, kAraNa ke vAstavamAM mArgadarzana kare che. "anitya, azAzvata ane duHkhamaya A AtmAno dharma e ja dharmano AtmA che. saMsAramAM evuM kayuM kArya mAre karavuM ke jenAthI mArI durgati na zramaNa sUtranA vivecana nimitte huM je AtmaciMtana karavA thAya. saMsAranuM sukha kSaNabharanuM ane duHkha dIrdhakALanuM che. temAM icchuM chuM temAM abhivyaktine nahIM anubhUtine ane manovRttinA narendra ke devendranuM sukha paNa kharI rIte vicArIe to duHkha ja mApadaMDanA sthAne adhyAtmanI aMtaHdRSTine vizeSa mahattva Ape che evAM sukha zA kAmanAM?" chuM. je loko abhivyakti upara aTakIne vicAre che teo sAdhakane A mArge vadhu gaMbhIratAthI vicArato karatAM so bhASA-tarka ane tarAhono vicAra kare che. ema karavAthI vyaMjanA vAtanI eka vAta kahetAM sUtra papa kahe che : ane lakSaNAno zabdAnaMda ane susaMgati ke artha sArthakatAno sApekSa saMtoSa jarUra maLe che paNa samAdhi sudhI dorI janAruM janma duHkha che, ghaDapaNa duHkha che, roga ane maraNa samAdhAna maLatuM nathI. rahasyavAdI tattvadRSTinuM lakSya samAdhAna paNa duHkha che are Akho saMsAra du:kharUpa che." siddhinuM che. kula 756 sUtromAMthI mAtra ekAda sUtra paNa jo sAdhakabhAva jo manamAM yogya svarUpe utpanna thAya to vAcakane sAdhaka banavAnI preraNA ApanAruM sAbita thAya to avazya evA uddagAro nIkaLe ke "are! sugatinA mArgathI duHkhI che. Jain Education Intemational www.ainelibrary.org Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 556 ajANa ane mUDhamati evo huM ghora-bhayAnaka bhavATavImAM keTaluM badhuM rakhaDyo?" (sUtra 67) jainazAstra AvA sAdhakane samajaNa Ape che "je tIvra kaSAya (rAga-dveSa)nA AvezavALo che ane mithyArdaSTine lIdhe AtmA ane dehane eka samaje che. e bahirAtmA che." AvA bahirAtmAne e khabara nathI ke "rAgadveSa karmanAM bIja che ane moha paNa karmanuM phaLa che. karma janmamaraNanuM mULa che ane janmamaraNa e ja kharuM duHkha che.'' bhagavAna gautama buddhe sarvam vam du:vam' duHzrvam kahI du:khane paheluM Aryasatya kahyuM hatuM. vaidika dharma zAstra Dagale ane pagale saMsAranI asAratAnI vAta kare che. Adhi, vyAdhi ane upAdhinA trividha tApanI sAbitI koI saMsArIne ApavI paDe tema nathI. 2 sAdhya nirNaya zramaNasUtra parama puruSArthanA pathapradIpa samuM che. A parama puruSArtha eTale mokSa mATeno puruSArtha. AthI sUtra 73mAM jaNAvAyuM che : "janma-jarA-maraNanA duHkhathI gherAyelA jIvane saMsAramAM sukha che ja nahIM mATe mokSa pasaMda karavA yogya kare che." Ama mokSa sAdhya bane che. A sAdhyane bhUmitinA prameya karatAMya vadhu sacoTa rIte ahIM iti siddham sudhI pahoMcADavAmAM AvyuM che. saraLa prameyanI bhASAmAM sUtra 52 thI 54 baMdhananuM svarUpa varNave che. "saMsArI jIvane rAga-dveSa AdinAM pariNAma (saMkalpavikAra) hoya che. pariNAmathI karmo baMdhAya che ane karmothI cAreya gatiomAM jIvane janma levA paDe che. janma thavAthI deha ane deha hovAthI indriyonuM nirmANa thAya che. indriyo viSayone grahaNa kare che tene kAraNe rAga-dveSa udbhave che. A rIte saMsAracakramAM jIvanuM paribhramaNa cAlatuM rahe che. A saMsArane jinezvaro anAdi-anaMta kahe che, kula jIvarAzinA eka anaMtamA bhAganA jIvo mATe ja te anAdi-sAMta bane che." karmabaMdhana bhAva ane Avega sAthe saMbaMdhita che. je je samaye jIvamAM jevA jevA bhAva jAge che te te samaye tevAM tevAM zubha-azubha karmo bAMdhe che." A karmasUtra vibhAga sAhityika upamA prayojI kahe che 'jhADa upara caDatI vakhate mANasa potAnI icchAthI caDe che paNa paDatI vakhate e paravaza hoya che. ema loko karma bAMdhatI vakhate svataMtra hoya che paNa e karmono udaya thAya tyAre parAdhInapaNe tenuM phaLa temaNe bhogavavuM paDe che." Jain Education Intemational vizva ajAyabI : jaina karmadarzana viziSTa che temAM bhAvakarma ane dravyakarma ema be prakAranAM karma varNavyAM che. dravya karma eTale karmanAM pudgalo ane bhAvakarma eTale AtmAnI sAthe ekameka thayelA e paramANumAM rahelI AtmAmAM vikAra vikAra utpanna karavAnI zakti. have ahIM karmothI nahIM lepAvAnA upAya tarIke jJAna ane darzananI jAgRta avasthArUpa AtmAnuM dhyAna sUcavAyuM che, jemAM jaina dharmanuM manovijJAna-nItizAstra ane dharmadarzana traNeno samanvaya thayelo jovA maLe che. ratnatraya arthAt samyaktva, samyag jJAna ane samyak cAritra sAdhakanI samaja saraLa bane e rIte jaina dharmadarzana mUlyavAna ratnatraya varNave che. A che samyag darzana, samyag jJAna ane samyak cAritrya. zramaNasUtra graMthamAM sUtra 208 dvArA jaNAvAyuM che ke "dharmAstikAya Adi cha dravyo para zraddhA hovI e samyag darzana che. AgamonI jANakArI samyag jJAna che tathA tevA jJAna AdhArita tapa AdinuM AcaraNa e samyak cAritrya che." A varNana vistAra vyavahAra ratnatrayano che paNa nizcaya ratnatraya mULa sAdhyanI vadhu saMkSipta samaja Ape che. sUtra 215 kahe che, samyagdarzana-jJAna-cAritrya AtmAnA vAstavika traNa guNa svarUpa che. Ama AtmAnuM ArAdhana dharma bane che. samyaktva Atma svabhAva ke svarUpa che. A saMdarbhe 226 thI 230 sUtra dvArA kahevAyuM che. "vadhAre zuM kahevuM? bhUtakALamAM aneka mahApuruSo samyaktvanA prabhAva vaDe mukta thayA che ane bhaviSyamAM mukta thaze. samyaktvanA ArAdhaka jaLakamaLavat jIvana vitAvI chevaTe mukta sthiti pAme che." AtmajJAnano mahimA karatAM kahevAyuM che. "A azucimaya zarIrathI potAne(-AtmAne) vasturUpe bhinna ane kevaLa jJApakarUpa jANe che te saghaLAM zAstrone jANe che. (255) vaLI je eka (AtmA)ne jANe che te sarvane jANe che, je sarvane jANe che te ekane jANe che. mATe he mumukSu! tuM A eka svamAM ja lIna rahe; emAM ja saMtuSTa rahe. AmAMthI tuM sarvottama sukha prApta karIza." (259) Ama jaina dharma anusAra karmabaMdhanamAMthI mukti tyAre maLe che ke deha ane janmanA kAraNarUpa rAgadveSamAMthI mana mukta thAya, paNa A mukti tyAre saMbhave jyAre dehathI bhinna Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 557 AtmatattvanuM darzana-jJAna tadanurUpa cAritra sAdhya tarIke 2. zramaNa dharma :- svIkArAya ane apramAdI banI sAdhanA mArge gati karavAmAM ahIM vratasUtranA vizeSa varNana dvArA kahevAyuM che, Ave. zrIkRSNa jema arjunane kahe che "mATe tuM yogI thA." zrI "ahiMsA satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha. A pAMca mahAvIra-vardhamAna svAmI potAnA gaNadhara-gaNeza indrabhUti gautamane Avo ja bodha ApatAM kahe che "gautama! apramAdI mahAvrato aMgIkAra karI sujJa sAdhu zrI jinezvaroe upadezela ja abhaya pAme che." dharmanuM AcaraNa kare. zramaNa dharma tyAga, tapa, vairAgyanI parAkASThAnI apekSA 3. sAdhanA athavA ArAdhanA rAkhe che ane te paNa mAtra bAhya dekhAva ke veza-parivartana pUratAM ahIM sAdhanAnI pIThikA bAMdhatAM kahevAyuM che "pUrNa nahIM. zarIra ane mana parano saMyama svayaM sAdhya nathI. e to jJAnano prakAza prApta thAya, ajJAna ane mohano aMta Ave tathA sAdhana mAtra che. ahIM sAdhya che kaSAyamukta AtmAnI zuddha rAga ane dveSano kSaya thAya tyAre anaMta sukhamaya mokSanI sthitinI upalabdhi, je parama sukha ApanArI che. sUtra 502 upalabdhi thAya che." [28] darzAve che ke "citta dhyAnamAM lIna thAya che tyAre kaSAyanA kAraNe mokSa-sAdhanAnuM sAmAnya svarUpa che guru ane vaDIlonI udbhava pAmatI IrSA, viSAda ane zoka jevI mAnasika pIDAo sevA, ajJAnInA saMgano tyAga, svAdhyAya ane ekAntanI sAdhakane sparzI zakatI nathI. ArAdhanA, sUtra ane arthanuM manana ane akhUTa dharya. ATalI zramaNa dharmano mahimA darzAvatAM sUtro dhyAnAkarSaka che. yogyatA banne prakAranA sAdhakamAM apekSita che. zrAvakamAM ane "mAnava janma durlabha che. e maLI gayA pachI jenAthI ahiMsA, zramaNamAM. kSamA, tapano mArga samajAya evuM dharmazravaNa durlabha che. koIka jinezvaroe be prakAranA sAdhanAmArga darzAvyA che. rIte dharmazravaNanI prApti thaI jAya to tenA para zraddhA jAgavI zrAvakano mArga ane zramaNano mArga. paNa durlabha che. satyamArgane sAMbhaLyA pachI paNa ghaNAMye tenAthI vimukha thaI jAya che. dharmazravaNa ane zraddhA prApta thayA pachI 1. zrAvakano sAdhanA-mArga : AcaraNa mATe puruSArtha thavo durlabha che. keTalAye loko evAM samyagu darzana sahita pAMca aNuvrata ane traNa guNavrata, hoya che ke dharma para prema hovA chatAM tenuM pAlana karatAM nathI. cAra zikSAvrata A bAra vrato athavA temAMnAM amuka vratonuM Ama duHkhano pariNAmarUpa svIkAra te sAdhakanI bhUmikA pAlana kare te zrAvaka kahevAya che. [300] jIvavadha, asatya che. da:khanA mULamAM rAgadveSa ane tenAthI prerita karyo che. A bhASaNa, corI, parastrIsevana-amaryAda saMgraha-A pAMca rAgadveSanA kAraNa tarIke mithyASTi eTale dehane AtmA mAnI pApothI sthalathI aTakavuM ane pAMca aNuvrata kahe che. (39) levo te che. samagu dRSTithI AtmadhyAna karatAM zuddha bIjAM traNa guNavrata che : dizA parimANa, anartha daMDa viramaNa, AtmasvarUpanI prApti e ja mokSasthiti te che sAdhya. dezAvakAzika uparAMta cAra zikSAvrata che, jevAM ke bhogapabhoga zrAvakamArge ke zramaNamArge sAdhya-prAptino puruSArtha te che parimANa, sAmAyika, pauSadhopavAsa, atithisaMvibhAga. sAdhanA. have je samAdhAna prApta thAya che te tattvadarzana ane jainadharma varNAzrama vyavasthAmAM mAnato nathI, chatAM jJAnadarzana tarIke anubhUtipUrNa abhivyakti banI rahe che. vaiyaktika ane sAmAjika vyavasthAnI anivAryatA svIkAre che. 4. siddhi ane samAdhAna satya, ahiMsA, asatyeya, aparigraha ane brahmacarya jo tenA zramaNatulya, AtyaMtika svarUpe upadezavAmAM Ave to bhAgye ja pAzcAtya tattvajJAna-Philosophy mahadaMze pratyakSa tenuM AcaraNa gRhastho mATe zakya bane. AthI zakya hade ane anumAnanA be prakAranAM pramANathI baddha evuM bauddhika ciMtana AcaranAra gRhasthAzramI aNuvrata tarIke tenuM pAlana karI zake, banI rahe che. AthI teone kAM to saMzayavAda athavA ajJeyavAda paNa hRdayathI bhAvanA to evI ja rAkhe ke te kramazaH AgaLa chevaTanA pariNAma tarIke prApta thAya che tenI tulanAmAM bhAratamAM vadhI zramaNalya bhUmikAnAM mahAvrata AcaravAnI kSamatA meLave. traNe mahAna dharmo-vaidika, jaina, bauddha aMta:preraNA ane Jain Education Intemational Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa8 vizva ajAyabI : aparokSAnubhUtine paNa prajJA-prAptinA strota tarIke mAnya rAkhe prakAra che 1 mati, 2. zruta, 3. avadhi, 4. mana:paryAya ane che. AthI ahIM tattvajJAnane darzananA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. kevaLa. AmAMnA prathama cAra kSAyopathamika che, jyAre karmano saMpUrNa kSaya thatAM pragaTe te kevaLajJAna kSAyika che. satyanAM darzananI prastuta graMtha "zramaNasUtra'nA AdhAre jainadarzananAM tattva abhivyakti ane anya mAnasa saMkramaNa arthe nezvara mahAvIraane jJAnanA siddhAntono samAdhAna-siddhi tarIke vicAra karatAM vardhamAnasvAmIe je vicArapaddhati rajU karI te anekAnta athavA nIcenI bAbata spaSTa raheze. syAdvAda nAme oLakhAya che. mahAvIranI satyaprakAzana zailInuM bIjuM nAma anekAMtavAda che. | 'tattvArthasUtranAmanA prakaraNamAM jaNAvyA pramANe jIvaajIva, baMdha, puNya-pApa, Asava, saMvara, nirjarA ane A saMdarbhe gAMdhIjInA khabhA upara beThelA vinobAjI mokSa--A nava padArthone tattva kahevAya che. AmAMnuM jIvatattva satyazodhanamAM zI rIte eka DagaluM AgaLa mAMDe che te jANavuM e ja Atmatattva. Atmatattva amUrta hovAthI indriyagrAhya nathI rasaprada banI jAya che. teo temanA 25-12-1947nA patramAM te pariNAmI nitya che. karmabaMdhanuM mULa kAraNa rAga-dveSa Adi lekha kaSAya-kaleza che. A karmabaMdha saMsAramAM paribhramaNanuM kAraNa che "mahAvIra bhagavAne je AjJA ApI che te bAbAne mATe mokSArthI kyAMya paNa, lezamAtra rAga na kare; pUrNa pUrepUrI kabUla che. e AjJA che "satyagrAhI bano." vItarAgatA prApta thatAM e bhavya AtmA saMsArasAgarane pAra anekAntanuM A ja hArda che. pAme che. | vinobAjI spaSTIkaraNa karatAM lakhe che "dareka mAnava sAcI siddhi ane AkharI samAdhAna te che nirvANa. jyAM pAse enuM satya hoya che. ane tethI mAnava-janma sArthaka thato nathI duHkha, nathI pIDA, nathI bAdhA, nathI janma, nathI maraNa, hoya che, Ama tamAma dharmomAM, tamAma paMthomAM ane tamAma chatAM tyAM che mAtra jJAna, mAtra AnaMda, mAtra vIrya, mAtra darzana mAnavAmAM je satyano aMza che tene grahaNa karavo joIe. tyAM che mAtra amUrta nirAkAra astitva-sattA mAtra [62] bhagavAna mahAvIrano A upadeza che." nirvANa, abAdhA, siddhi vigere nAma aMtima sthitimAM che, jene "zramaNa sUtra' viSenuM uparyukta vivecana anekAnta dRSTithI prApta karavA maharSio sAdhanA kare che. lakhAyuM che. A dRSTi eTale temAM pragaTatI AtmadarzananI jyota - tattva vicAra pachI jJAna vicAra karIe to tenA pAMca vaDe lekhakanI Atmajyota jhaLahaLatI rahe. vairAgyakathA naM.-3 'parastrI praNayanI pApavAsanA mAruM nAma priyadarzana ane zreSThi pUrNabhadranI huM dIkarI. mane vipadAmAMthI paropakAra buddhithI bacAvanAra caMdanadAsa zreSThinA suputra sAgaracaMdra sAthe pitAzrIe paraNAvI. sukhethI divaso vItI rahyA hatA te madhye mArA patinA mitra azokadatte mArA upara dRSTi bagADatAM kAmayAcanA ekAMtamAM karI. vAta sAMbhaLatAM ja stabdha banelI meM tarata ja pratikArI bhASAthI tenuM apamAna karyuM. ghuMghavAyelA teNe mArA patine ja ekAMtamAM mArA cAritra viSe zaMkita banAvI dIdhA, te pachI mitrabheda na thAya tevA zubhabhAvathI meM azokadattanI kAmavAsanA kathA pati pAse gupta rAkhI tathA mArA guNIyala patie paNa mArA viruddha koI vartana na karyuM. paNa azokadatta upajAvela zaMkAnA kAraNe mArA patideva jIvanabhara mArAthI nArAja rahyA ane amArA beunA sneha saMbaMdha sadAya mATe sUkAI gayA. temanuM mana saMsArI asAratAthI vairAgyavAsita banI gayuM paNa saMsAra bagaDI gayo. huM ciMtA karatI rahI gaI ke na jANe keTalIya sannArIo mArI jema kAvAdAvAno bhoga banI haze. dharmanA zaraNArthIne mArI jema ja duHkhagarbhita vairAgya thatAM haze, temAM zaMkA na karavI. (sAkSI---priyadarzanA) Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 559 maMga-samrATano mahAkhajAno prastutakartA : pa.pU. zrI jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI) preraka : navalakhA navakAra ArAdhaka maMDaLa - bhAratavarSa mAnavabhava maLyA pachI jItavA jevo kaSAya hoya to te che mAna sanmAna ane svamAnanA nAme paNa abhimAna poSAI javAnI pUrI zakyatA che. te mATe ja jainajagatanI viziSTa ArAdhanA che mahAmaMtra navakAranA jApanI. temAMya zAzvata tattva navakAranI ArAdhanA thakI anaMtA mukti pAmyA ane pAmaze, kAraNa ke mokSa paNa zAzvata che-paNa jyAM sudhI mukti ( kinAro na maLe ke AtmA mokSa- puruSArthathI dUra hoya ke kALa pAkyo na hoya tyAM sudhI dareka bhavomAM durgatithI ane khAsa to narakathI navakAra bacAvanAra che. navalAkha navakAra mahAmaMtranI samyak ArAdhanA, vartamAnakALamAM aneka AcArya bhagavaMtothI laI sAdhu-saMto aneka prakAre karAvI rahyA che, temAMya viziSTa sAdhanA che "navalakhA navakAra jApa'nI. ghara dITha, parivAra ke kuTuMba dITha nahIM paNa vyaktigata nava-nava lAkha jApanI vidhipUrvaka pratijJA laI ucitAcaraNathI ATha-dasa-bAra varasamAM navalakho pUro karanAra bhAvika varga pUrve paNa hato, Ajeya paNa che. A ArAdhanA jinazAsananI dIrghakAlIna ArAdhanA gaNAya che. - pa.pU. jayadarzana vi.ma.sA. (nemipremI)ne te ja navalakho jApa phakta 14 varSanI mAsUma uMmaramAM temanA navakArarANI gurudeva pa.pU. paM. jayasomavijayajI ma.sA. pAsethI jhariyA(bihAra) mukAme tA. 21-101971nA zubha divase saMprApta thayo. puNyodaye phakta sADAcAra varasa jeTalA TUMkA gALAmAM navalakho jApa koleja lAiphamAM pUrNa thayo. pachI to cAra-cAra vAra motanA mukhathI te ja mahAmaMtre teozrIne bacAvI rakSaNa ApyuM. tethI maLelo ane phaLelo te navakAra temaNe dIkSAnA pUrvathI ja saune samajAvavA prAraMbha karyo ane tema karatAM-karatAM A prakAzana sudhImAM 18 hajArathI vadhu AtmAone vidhikriyA karAvI navalakhA navakAra jApamAM joDyA, 100thI vadhu saMghomAM navakAra ArAdhaka maMDaLanI sthApanA karI, tenA saMcAlana mATe Thera-Thera navakAra jApasamiti racANI ane Aje bhAratavarSanA 250thI vadhu zrI saMghomAM nAnA gAmathI laI moTA nagarano bheda rAkhyA vinA vicaraNa karI mahAmaMtranI ArAdhanA hetu jAgRti khaDI karI che. mahAmaMtra navakAra uparanuM viziSTa ciMtana-manana, anuprekSAo ane lekhana pUjyazrIno mukhya viSaya rahyo che. tevuM ja eka anupama najarANuM atre prastuta che je khAsa mahAmaMtra navakAranA tamAma ArAdhakone samarpita che. lekhanuM lakhANa vAMcI sau mahAmaMtra navakArano savizeSa satkAra kare, navalakho jApa pUrNa karI AtmarakSaNa kare, sadgatithI laI muktinI saphara saphaLa kare tevI bhAvanAthI prastuti thaI rahI che. namaskAra samo maMtra , na bhUto na bhaviSyati." -saMpAdaka Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 560 cAreya gatinA corAzIlAkhanA cakkaramAM bhramaNa karato jIvAtmA jyAre mAnavaMto mAnavadeha pAmyo che, tyAre mAnavabhavathI muktighara sudhI javA ane mokSamahelanA mogherA mahemAna banI sukha-sukhanI mahAmijabAnI mANavA phakta-phakta manuSyabhavane mahAta karI deto mAnakaSAya mana-vacana ane kAyAthI jhukAvavA jANe dharmarAjAe namaskAra mahAmaMtra ApI dIdho che. namaskAra namratA-mArdava ane vinayasabhara vartanathI vivekaguNa svayaM uddbhUta thaI jAya che, ane jyAM vinayopacAra pachI vivekopacAra prAraMbha thaI jAya tyAM dharmajanone heyaupAdeya, tyAjya ane AvakAryanA bheda zIkhavA kyAMya javuM nathI paDatuM. mahAmUlA mahAmaMtra navakAranI vividhakSetrIya anuprekSAothI bodha thaze ke navakAra muktimArganA musAphara mATe vinayaguNapradAtA che, to te ja mahAmaMtranuM vidhAna vivekaguNadAtA che. jyAM vinaya-vivekano sAtha maLe tyAM kayo musAphara maMjhile pahoMcyA vagara rahe. prastuta che vizvamaMtra namaskAranI jJAnavaibhavanI vividha vAto-vArtAo. (1) samAdhidAtA : jIvana kevuM jIvyA tenA karatAM mRtyunI paLonI samAdhi mahattvanI che te mATe janma-mRtyunA vacagALAnA jIvanapaMthamAM navakArasmaraNathI sAhajika samAdhi utpanna thAya che, te mATe ja to jApaka jema jApane vadhAre kare tema tema azubha karmono kSayopazama thAya ane abhinava samAdhithI jApa vadhe che. (2) triveNI saMgama : mahAmaMtramAM prathama padathI tIrthaMkarane, pachInA cAra padothI tIrthasvarUpa paMcaparameSThi paikInA cAra bhagavaMtone ane cUlikAnA cAra padothI tIrthaMkara prabhunI AjJArUpI mArgane sparzI zakAya che. saMpUrNa navakAra smaraNa jevI tIrthayAtrA bIjI kaI rIte gaNI zakAya? (3) triprakArI dharma : ahiMsA, saMyama ane tapanA tripAMkhiyA sAdhanAbaLathI sAdhaka banelA pAMceya parameSThionI sUkSma zaktine devo paNa abhinaMde che, mATe ja paramAtmAnI upAsanA ochAmAM ochA eka karoDa devo kare che, jyAre AcArya-upAdhyAya-sAdhunI sevA aneka devo kare temAM Azcarya nathI. (4) cAra gatimAM gati-pragati : anAdikALanA anaMtabhavomAM badhuMya maLavuM sulabha hoI zake paNa mahAmodho mahAmaMtra navakAra ane tenI ArAdhanA AtmasAt thavI ati Jain Education Intemational vizva ajAyabI : durlabha che. jene tenI sAdhanA sAMpaDI gaI tene paMcamati mukti tarapha javA majAno mArga maLI gayo. (5) paMca namaskArathI paramapada : arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu te pAMceyane karela dravya namaskAra bhautikatAnI bhUtAvaLathI ugAre che ane karela bhAvanamaskAra AdhyAtmika anubhavo karAvI paMcaparameSThi padathI laI aMtimasiddhinA sopAna sudhInI saphara karAve che. (6) SaTkAyarakSAthI AtmarakSA : AcArAMgasUtra pharamAve che ke chakAya jIvonI rakSA te svayaMnA AtmAnI rakSA ane SaTkAya hiMsA-virAdhanA potAnI ja AzAtanA tulya che, jene chakAyajIvayonimAM na bhaTakavuM hoya temaNe SaTkAyapratipAlaka ane abhayadAtA sAdhu-saMtonI sevA-upAsanA karavI ghaTe. (7) bhayasaptanivAraNa : jyAM sudhI bhavabhramaNano bheMkAra bhaya nathI lAgyo tyAM sudhI ja sAta prakAranA bhaya jIvane trAsa Apaze, bAkI jene bhramaNabhIti utpanna thaI gaI che tene mATe bhayazaraNa mAtra navakAra che ane jenA haiye zrInavakAra, tene karaze zuM saMsAra? (8) ATha siddhionI agamapeTI : aNimA, mahimA, garimA, siMdhamA, prApti, prAkaTya, Izitva ane vazitva AyariyANaM, uvajjhAyANaM, savvasAhUNaM, paMcanamukkAro tathA e ATha prakAranI siddhio anukrame namo arihaMtANaM, siddhANaM, maMgalANaM zabdamAM garbhita che. (9) navanidhiono nidhAnakhajAno mahAmaMtranavakAranA navapado navanidhi Ape che, bhavobhavanAM du:kho kApe che tevI kAvyapaMkti darzAve che ke navanidhinA adhipati cakravartInI padavI paNa pUrvabhavamAM karela saMyamasAdhanAnA prabhAve Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 561 pratApe maLe che. navakAramAM te saMyamIonAM guNagAna che. AcAryanI sevanAthI anAcAramukti tema upAdhyAyanI (10) durlabha prApti : narakagatimAM koI dharma upAsanAthI ajJAnamukti thAya che to sAdhupadanI sAdhanAthI saMbhaLAvanAra nathI, tiryaMcagatimAM saMbhaLAvanAra maLe to asaMyamamukti kema na pamAya? asahiSNutA kema na TaLe? samajanAra vivekI koI nathI, devagatimAM viveka chatAMya (17) asaMyamathI saMyama sudhI : zAstramAM dharmAcaraNAnI yogyatA nathI, phakta dasa daSTAMte durlabha pApImAM pApI jIvane 17 prakAre asaMyamI kahyA che, paNa jema mAnavabhavamAM ja atidurlabha mahAmaMtra navakAranI ArAdhanA jema pAMca samavAya kAraNo paikI koI paNa kAraNathI puNyodaye upAsanA che, je hakIkata che. asaMyama jAya pachI navakAra hAtha lAge, pachI ja navakAra (11) gaNadhara gaMphita H jo ke naisargika navakArane gaNanAra saMyamI banavA parameSThi pada pAmI zake che. sarjanAra koI ja nathI, anAdisiddha che paNa prabhu vIranA (18) arihatamAMthI arihaMta : 18 doSorUpI agiyAra gaNadharoe je dvAdazAMgI racI teno saMpUrNa sAra arithI haNAyelo arithI hata = arihaMta che, jyAre aDhAreya navakAra ja che, tethI ema paNa kahI zakAya che ke caudapUrvonI doSone daphanAvI vijaya vAvaTo pharakAvanAra arihaMta kahevAya che. tattvavAto navakArano ja vistAra che. arihaMta-tIrthakara prabhunuM dhyAna ane raTaNa karanAranA atyaMtara (12) bAra prakArI tapa jevo ja5 : cha bAhya ari zatru haNAvA lAge che. ane cha atyaMtara tapa dvArA je je rIte sAdhaka tapasvI karma ' (19) azAMti umUlana : vartamAnakALe paNa khapAvI zake che, te te pramANe dizA, Asana, samaya vagere cha aneka ArAdhako eka ja vAta kare che ke jyAre jyAre ame bAhya nimittA saMbhALI pachI ja prAyazcitta, vinaya vagere cha sAmUhika ke ekAMtika jApa karIe chIe, amane jIvanamAM te atyaMtara tapane sAdhI zakAya che. te paLo zAMtinI lAge che, kAraNa eka ja che ke manamaMdiramAM (13) tera kAThiyAono kaDAko : jema sarva navakArano praveza bhagavAnanuM sAmaiyuM. udita thatAM ja aMdhakAra tathA bhaya nAza pAme che tema (2) savva pAvappaNAsaNo : e pAMceya sarvavikAsI navakAraArAdhanA hAtha lAgatAM ja ALasa, moha, parameSThione karelo bhAvanamaskAra ane udbhavelo samarpaNabhAva avajJA, stabdhatA, krodhAveza, pramAda, kRpaNatA, bhaya, zoka, dareka prakAranAM pApono nAza karI nAMkhe che. pApa jAya eTale ajJAna, vyAkSepa, kutUhala ane ramaNa nAmanA doSo dUra thavA duHkha jAya, puNya vadhe eTale sukha vadhe, mATe ja navakAranI lAge che. ArAdhanA puNyAnubaMdhI puNyAMga jananI che. (14) vizvavyApI zrInavakAra : samagra cauda (1) paDhamaM havaI maMgala : Adhibhautika maMgala rAjalokanI prakRti tathA saMskRti vikRti na pAmatAM vyavasthita dvArA sAMsArika prayojano vinavihoNAM thAya, Adhidaivika maMgala vilAsa karI rahI che, temAM dharmIonA puNyakAryanI pavitratA dvArA dhArmika kAryo vihnarahita bane paNa AdhyAtmika maMgala kAraNamAtra che ane te puNya bAMdhavAnA nava prakAramAM sauthI zreSTha dvArA mokSarUpI mahAmaMgala sudhI javAya. navakAra zreSThatama maMgala gaNAya che navakAra puNya, je vizvavyApI che. che, je mukti ApI zake che. (15) siddhinAM saphaLa sopAna H jo ke mukti (22) aMtima zaraNuM zrInavakAra : jyAre pAmI janArA paMdara liMge siddha thayA ne thAze; paNa UMDANathI hakImo, vaidyarAjo ane DaoNkTaro paNa hAre ke aMte mAMtrikonA kheDANa karatAM khyAla Avaze ke Aja lagI eka jIva paNa evo upacAra paNa niSphaLa jaNAya tyAre aMtima avasthAmAM AvelA mokSa nathI pAmyo je namaskArano tiraskAra karI anyamArgathI jIvane aMta samaye apAyela navakAra ja AvatA bhavamAM siddhi sara karI zakyo hoya. sadgatie javAnuM prathama maMgala banI jAya che. (16) guNa-garimAyukta : arihaMtanI (23) paugalika prapaMcothI para : nAzavaMta 23. ArAdhanAthI rAga-dveSamukti, siddhanI ArAdhanAthI dehamukti, prakArI pugalonI prIti-AsaktithI saMsAra nAzavaMta chatAMya Jain Education Intemational Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 vizva ajAyabI : AzavaMta banI jIvane aTavImAM nAkhe che, jyAre mahAmaMtra nArakI jevA duHkhIthI laI tiryaMcagatinI tamAma vanaspati ane navakAra nAzavaMta nahIM paNa zAzvata hovAthI ajara-amara AtmA cha kAyajIvo prati tiraskAra ke dhikkArabuddhino dhvaMsa thAya tyAre pAse rahI zuddha-sevA Ape che. ja sAco bhAvanamaskAra Ave che. namo dvArA pote mAnarahita (24) anaMta covIsI jinajIno juhAra : thavAya che paNa bIjAnuM mAna vadhArAya che. koI paNa nAmamaMtra pAchaLa samaya ApIe eTale te te icchanI (31) akSarajJAna ane vidhA : kahevAya che ke sAdhanArAdhanA ja thAya, jyAre "namo arihaMtANaM" jevA maMtramakSa nati bhAvArtha ke pratyeka akSaramAM maMtrazakti rahelI saptAkSarI prathama padane bolavA mAtrathI bhUta-sAMprata ane bhAvi che, phakta vibhinna zabdonI saMyojanA pachI te zakti kAmayAba traNeya covIzInA jinajInuM bhAvasmaraNa thaI jAya che. bane che. yogya yojanAthI moTA mazIna cAlavA lAge to (25) rAkha ane lAkha : hajAro maNa rAkhanI mahAmaMtra gaNAto navakAra zuM zuM na kare ? kiMmata kadAca lAkha rUpiyA thAya, paNa sAcuM eka ja motI (32) vidhi-vidhAnanI mahattA : roTI, kapaDAM savAlAkhanuM jema hoya tema nAno paNa navakAra lAkheNo che. ane makAna ke mazIna calAvavAnI paNa jo vidhi AvaDe to rAkhanA DhagalA karatAM lAkha rUpiyA ochI jagyA roke ene ja kArya siddha thAya che, to pachI mahAmaMtranA mahAdhAre mokSa sudhI motI to nAnI dAbaDImAM samAI jAya, tema phakta 68 akSaramAM sukhethI saMcaravA dizA, samaya, Asana, praNidhAna, zuddhi vagerenAM navakAra samAyelo che. vidhi-vidhAno yathAyogya ja kahevAya. raI zreSTha dhyAna : sAdhu ane zrAvaka jIvananI 33) udAtta vicAraNA : ati vistArathI saghaLIya mUlaguNa ke uttaraguNanI kriyAo tathA anuSThAno vivecana karatAM prathamapadathI rAga-dveSa jenA pAtaLA paDelA che dhyAnayoga sudhI pahoMcavA mATe che ane durgAnathI bacavA ke temane bIjA padanI caramabhavI vairAgIne, navakAranA trIjApadathI dharmadhyAnamAM vasavA mahAmaMtra navakAra jevuM anya koI AlaMbana sarve sadAcArIone, cothA padathI samasta jJAnapipAsuone ane nathI, kAraNa ke pAMceya parameSThionAM pavitra AlaMbana arpe che. pAMcamA sAdhupadathI dharma mATe sahana karanAra saune abhinaMdana (27) sattAvIsa guNa sAdhunA : sAdhupadathI thaI siddhapada sudhInI sapharamAM 27no AMkaDo anupama che. 2+3=9 (34) pAThazALA sAme pApazALA : saMsAra sAdhupada vyApakarUpe navakAranA navapadamAM ane saMkSepathI 7-2=pa Akhoya pApazALA, temAMthI bacAvanAra namaskAra te ja prathama pAMcapadamAM che. 287=14=sAdhutA vinA caudamAM pAThazALAnuM prathamasUtra che, mATe ja to navakAra zIkhavADyA pachI guNaThANe pahoMcI siddhagati pAmI zakAtI nathI. ja be ke pAMca pratikramaNathI laI jIvavicAra, navatattvathI laI (28) labdhi-upalabdhi-bhaMDAra : koI pUche ke cha karmagraMtha sudhInA ke vadhu abhyAsa karI zakAya che. navakAramAM zuM zuM che to tene vaLato prazna pUchavo ke mahAmaMtranuM (35kSamApanA sarjaka : namo jiNANaMnA bola biruda dharAvatA maMtramAM zuM zuM nathI? dunyavI 28 labdhio paNa tyAre ja sArthaka bane jyAre jinezvaranA vahAlA tamAma jIvo vAmaNI jaNAya tevI muktinI upalabdhi mahAmaMtranI svayaMbhU prati "khamAmi jIvANaM'nI bhAvanA jAge, sarve jIvo prati thaI zakti che. rahela aparAdhanI pratIti pachI kSamApanAbhAvathI kUNo paDelo (29) maLavuM ane phaLavuM : jema auSadhi zraddhA jIva ja namra banI namana karI zake che. ane sadUbhAvathI phaLe che tema mahAmaMtra navakAranuM zrIpALa ane (36) AcAra-vicAra-parivartanaH 36 guNadhArI mayaNAnI jema maLavuM ane phaLavuM tyAre ja saMbhave jyAre tenA AcArya bhagavaMto arihaMta paramAtmAnI gerahAjarImAM tIrthakara phaLa viSe saMpUrNa vizvAsa-pairya ane anubhava vadhatAM cAle. samAna kahevAyA kAraNa ke teo siddhagatinA sAdhakonA sUtradhAra navakAra-zraddhA aMdhazraddhAno paNa nAza kare che. ke samyajJAna ane sAdhukriyAnA prakAzaka tathA praNetA che. (30) tiraskArano abhAva : sUkSma nigoda ke paMcAcAra pALe che ane Azrita pAse paLAve che. Jain Education Intemational Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa (37) cakravRddhi vyAja samuM vaLatara : cakravartI ke indranI padavI te to navakAranA puNyanuM prAraMbhika vaLatara che, paNa vivekIne to muktithI ochuM vaLatara cAle tema nathI tethI te navakAra jApa paNa eTalo karavo ke bhAvimAM tethI potAno saMsAra chUTe, svayaM sAdhupadamAM AvI siddha bane. (38) trANamukti-upAya : janma, jarA ane mRtyunA cakkaramAM zArIrika ane mAnasika trANa vAraMvAra anubhavanAre zAMtithI karelo navakAra jApa trANa zaraNa Ape che ane samAdhi bakSe che. guNaratnonI khANa jevo navakAra diradra manane tavaMgara banAvI tarabatara karI de che. (39) lokottara zAsanane lokottara maMtra : jinazAsananA badhAya siddhAMta lokavyavahAranI sImA vaTAvI zAzvata tattvothI vijaya vAvaTo pharakAvanAra che, temAMya zAzvata tattva ane sattvabharapUra mahAmaMtra navakAra laukika nahIM lokottara che mATe lokano pAra mokSa Ape che. (40) maraNa samaye zaraNa : koInAya mRtyu pachI tenI samatA-samAdhi, dharma pAmI gayAnI prazaMsA thAya tyAre svAbhAvika vicAra AvI jAya ke te jIva mRtyunI paLomAM navakAra pAmI paraloka vATe gayo che. aMta samaye navakArasmaraNa jevuM koI zaraNa nathI. (41) siddhi vacce anAsaktiH navakArArAdhakane nAnI moTI siddhi-labdhio ke upalabdhio lAdhe chatAMya jo te siddhapada sivAyanI koI khevanAmAM na aTavAya ane muktino paNa moha ja je sUkSma lobha kahevAya che te tyAgI de, tenI anAsakti zreSTha ArAdhanAnuM lakSaNa che. (42) asiAusA : paMcaparameSThinA prathama akSaromAM a-kedamukti mATe; si=azAMti mukti mATe, AAkarSaNa ke vazIkaraNa karanAro, u=karmakSaya mATe ane sA= tAMtrika prayoganI siddhi mATe vaparAya che, jyAre asiAusAno paMcAkSarI jApa bhavamukti Ape che. (43) pracaMDa zakti-UrjAsarjaka : eka sAthe caturvidha saMghanA sAmUhika jApathI vAtAvaraNamAM sUkSmazaktio khIlavA lAge che, paNa te ja pramANe eka-eka vyakti vyaktigata pratijJA laI nava-nava lAkha jApa kare to paNa te te zakti AtmAne tAraka bane che. 563 (44) cAra-cAra zAstronA samanvaya : eka eka lAkha zloka pramANa Ayurveda, dharmazAstra, arthazAstra ane kAmazAstranA sthAne eka ja zlokamAM anukrame Atreya pAcana pachI ja bhojana, kapile jIvadayA, tema bRhaspatie dhanavyavahAramAM avizvAsa ane pAMcAle strI prati mRdu vyavahAra jaNAvyo tema sAra navakAra che. (45) cAra anuyogamAM zrInavakAra : 45 Agamo cAra bhAgamAM vaheMcAyA, temAM dravyAnuyoga eTale AtmAnI zuddha dazA arihaMta siddhanuM ciMtavana, caraNakaraNAnuyoga eTale jApanAM vidhi-vidhAna, gaNitAnuyoga eTale akSara saMkhyA sAme phaLanA gaNita ane chelle camatkAramAM kathAnuyoga. (46) doSa-CAsa-guNa-vikAsa : IrSyA, asUyA, niMdA, paraparivAda ke parAyI tAMta jevA aneka doSano kSaya navakArathI thaI jAya che kAraNa ke navakAraniSTha AtmalakSI hoya che, thAya teTaluM bIjAnuM bhaluM, bAkI potAnuM bhaluM karatAM rahevuM te ja tenA lakSyamAM hoya che. (47) jApa-sAdhana bahumAna : navakAravALI, kaTAsaNuM, navakAranA paTa uparAMta anya upakaraNo prati bahumAna buddhi ke AdarabhAva rAkhavAthI paNa jApanI UrjAzakti praveze che, ane AgAmI bhavamAM pharI te ja UrjA pAchI potAne ekatAna banAve che, je zubhalakSaNa che. (48) ziramora mahAmaMtra : aneka dharmonA aneka maMtro ane taMtro puNyodayakALanI apekSA sAthe phaLe che, niSphaLa paNa jAya che, jyAre puNyahINA amarakumAra, bhIla-bhIlaDI ke samaDInI jema navakAra to tenA zaraNe janArane jamA puNya vinA paNa paraco Ape che, durgati aTakAve che. (49) zraddhAno paraco : aneka yuktithI bharapUra zrI navakAra mATe aneka tArkikonA tarka hAra pAmI gayA, buddhi bahera mArI gaI, caturAIo calAyamAna thaI gaI paNa jeNe jeNe saMpUrNa zraddhAthI tene bhajyo tenA bhaya-bhAvaTha ane bhramo dUra thayAM ane camatkAro svAnubhava banyA che. (50) prathama padanI zakti : phakta "namo arihaMtANaM' padanAM akSaronA bolamAM pratyeka akSaranA 7-7 sAgaropama=49 ane temAM phakta pUrA padanA sAmUhika uccAraNano 1 sAgaropama umeratAM pUrA 50 sAgaropamanAM pApa dhovAya che, temAM Azcarya na pAmavuM. Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 564 (51) dUdhano sAra ghI : ghI meLavavA mAkhaNa, chAza dahIM ane mULamAM dUdhanI jarUra paDe che tema sapheda dUdha jevA zrutajJAnano saravALo je caudapUrva che, teno sAra zrI navakAra che. saMkSepaci jIvo mATe navakAra jevuM koI smaraNa nathI, jyAre vistArarUci jIvo mATe te upara ciMtana-manana jarUrI che. (52) kuvikalpo sahevA : kadAca badhAya abhigamo sAcavyA pachI karela jApamAM adhavacce jo mana bhaTakavA nIkaLe to mananA vicArone sAcavavA sAlaMbana dhyAna karavuM ane kuvikalpo prati lakSa na devuM. tiraskAra pAmela vicitra vikalpo svayaM ghaTatA jaze. (53) varNanAtIta maMtra : prathama pAMca pado jagatavaMdyatIrthanI jAtrA che ane 68 akSara teTalA ja sthAvara tIrthonAM nAmathI saMkaLAyelA che, tevA mahAmaMtrano mahimA tIrthaMkaro vade che kharA, paNa saMpUrNa varNana karavAmAM AyubaLa, vacanabaLa ane lokonI samajazakti khUTatAM vAto adhUrI rahe che. (54) eka navakAravALInuM phaLa : pUrA navakAranA 68 akSara x 7 sAgaropama = 476 sAgaropama temAM navapadanA 9, ATha saMpadAnA 8 ane sAta guru akSaranA 7 sAgaropama= 24 umeratAM 500 sAgaropamanAM karmo vilaya pAme che. tethI 108 navakAra=108x500=54000 sAgaropama thAya che. (55) mananAta trAyate H manana karavAthI trANa Ape tene maMtra kahevAya paNa maMtra zabda mULa maMtRdhAtuthI banyo che, jeno bhAvArtha che gupta maMtraNA ke guptAnubhava. tema mahAmaMtra navakAranA zabdomAM paNa gupta zaktio dharabAyelI che, jema jema japAya tema tema AtmAnubhava vadhe che. (56) jagatpreSTha vastunI prApti : jene arihaMta gamyA tene duniyAnI zreSTha dharmasAmagrI gamI, tethI dharmArAdhanA ja vadhavAnI ane phaLarUpe dunyavI zreSThatama vastuo ja sAme caDI maLavAnI, phakta namo arihaMtANaMnA jApamAM badhAya jApa maLI jAya che. (57) UMDANamAM kheDANa : akasmAta, bhaya, aMtima samaya athavA kaTokaTImAM ke upasargo samaye je rIte navakAra ekatAna thaI gaNatAM tAtkAlika phaLa Ape che, tema prasaMge-prasaMge te navakArane aMta samayano ke atidurlabha gaNI japavAthI zIghra phaLadAyI bane che. Jain Education Intemational vizva ajAyabI : (58) Agamika pramANabhUta : navakArano dravyAnuyoga aneka AgamomAM, caraNAnuyoga Avazyaka niryukti tathA mahAnizitha sUtramAM, gaNitAnuyoga jyotiSika AgamomAM tathA dharmakathAnuyoga jJAtA-dharmakathA Agama graMthomAM che. bAkI vartamAna badhAya Agama navakArano ja vistAra che. (59) parahita ciMtAkArI : navakAranA prathama padanA adhiSThAtA savIjIvane zAsananA rasiyA banAvavAnI khevanAvALA hatA. tethI phakta parahitabhAvanAthI tIrthaMkara thaI gayA hatA. tevA arihaMtane navakArathI bhajavAthI bhavya bhAvanAo jAge ane potAnuM ja hita thAya. (60) phalAdhikArI : mahAmaMtranA jApanuM phaLa zubhAnugamana te jApakanuM kartavya che, jemAM teno adhikAra che, paNa tenA pachInA phaLamAM teno adhikAra nathI. kadAca bAhya riddhi-siddhinAM bhautika phaLo na jaNAya to paNa karmavigamarUpI AMtarika phaLanI prApti te to jJAnInuM satya vacana sanAtana che. (61) zubhAzubha apekSAo : ArAdhanA karI navakAra pAsethI paudgalika sukha ke duHkhamuktinI pratyakSatA karavI mithyAtva gaNAya, paNa navakArathI tAtkAlika kazuMya na maLe tevI asatya prarUpaNA karavI te paNa mithyAtva che. zrI navakAra zuM na Ape te prazna che, paNa kaMI ja na mAMgavuM te javAba che. (62) pApavipAkanuM svarUpa : sohAmaNo saMsAra pApothI bharapUra che chatAMya AkarSaka lAge che, jyAre pApanuM phaLa duHkha bihAmaNuM hovAthI bhayaMkara lAge che, pratipakSe jeNe navakArane bhadraMkara mAnyo tene bhayaMkara saMsAra paNa navakAranA puNyathI bhadraMkara thaI pariName che. (63) jJAna-khajAno : maMtrarAja-rahasya, namaskArAvali, namaskAra laghu paMjikA, laghu avasUri, namaskAra niryukti vagere saMskRta, prAkRta, gujarAtI, hindI ane vartamAnakALe to aMgrejImAM paNa ThIka sAro vistAra jJAnabhaMDAromAM jovA maLe che te navakArano jJAnakhajAno che. (64) gharSaNAgni nyAya : be araNinA kASTha ke nadInA be patthara, ghoDAnA DAbalA ke relagADInAM paiDAM jema svajAtIya vastunA gharSaNathI camake che tema paudgalika mana navakAranA paudgalika akSaranA gharSaNathI jAgRta thAya che, tevA samaye AtmAe kAma kADhI levAnuM che. Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa (65) camatkArika ghaTanAo : duniyAmAM sAmAnya rIte je na bane tevI ghaTanA camatkAramAM khapAvAya che, paNa hakIkata e che ke sakAma ke akAma nirjarA dvArA devagatimAM janAra aneka devo navakAranI sevA kare che. tethI navakArasevakonI icchA devo pUrI kare che. (66) ratnatrayI-tattvatrayI : navakAranAM prathama be pada darzanaguNa vikAsa mATe, trIjuM ane cothuM jJAnapada vikAsa hetu tathA pAMcamuM pada cAritrapada vikAsa mATe che. bIjI tarapha prathamanAM be pada devatattva, pachI traNa gurutattva ane aMtima cAra pada dharmatattva mATe hovAthI temAM ratnatrayI ane tattvatrayI bane che. (67) indriyonuM vazIkaraNa : khAlI peTe karela jApa badhIya indriyone paNa vaza karI manalakSI banAve che ane jApakanuM jo mana navakAranA raMgamAM bhIMjANuM to pachI prANa paNa bhAvita thAya che ane prANanI sazakta asara AtmA upara paDatAM lakhalUTa karmanirjarA thAya che. (68) AtmazuddhinI upAsanA saMpUrNa jinazAsananI ArAdhanAno sAra che zuddha AtmadravyanI upalabdhi che, te mATe aneka prakArI ArAdhanAo prarUpAyela che. navakAra japanA smaraNa-zaraNa tathA samarpaNathI Atmazuddhi zIghra pragaTe che, kAraNa ke temAM rahela parameSThionI zuddhi utkaTa hoya che. (69) vividha yoga-saMyoga : bhakto mATe bhakti, tapasvIono tapa, dAnavIronuM dAna, zIlavaMtonuM zIla, bhAvikonA bhAva, jJAnIonuM jJAna, mAnavatAnuM sanmAna, yogIonA yoga ane dhyAnapremInA dhyAna jevAM ciraMjIvI tattvo zrInavakAramAM chupAyelAM che. (70) arihaMtANaMno vyApaka artha : namo arihaMtANaM bolI phakta jaghanya 10 ke utkRSTA 170 tIrthaMkarone ja nahIM, paNa jaghanya be karoDa ne utkRSTA nava karoDa kevaLIne paNa vaMdana thAya che, kAraNa ke tIrthaMkaronI hAjarI hovAthI teo sAmAnya kevaLI banI mokSe sidhAve che tevo niyama che. (71) ekamAtra zaraNa : je navakAranI bahAra che te dharmathI vimukha che. janma-jarA ane mRtyu teno ja pIcho kare che, paNa je navakAranI sImAmAM pravezI gayo che te surakSita che, pragatimAna che, ArAdhaka che ane nikaTabhavI jIvAtmA paNa che. hemacaMdrAkiMvadaMtIo : kalikAlasarvajJa (72) 565 cAryajInA samakAlIna AcArya jayazekharasUrijIe kahevAya che ke lAgaTa 13 varasa sudhI (matAMtare 16 varasa sudhI) phakta navakAra upara pravacanapadArtho pIrasyA hatA. A. bha. mAnatuMgasUrijIe 'bhaktAmara'nI jema navakAra bolIne paNa camatkAradarzana lokone karAvela hatA. (73) dharmatrayanAM gaNito : mahAmaMtra navakAranA prathama pAMcapadathI saMyamazakti vikase che, cUlikAnA vizleSaNathI tapazakti khIle che, jyAre saMpUrNa navakArano jApa ahiMsAbhAva vadhAre che. tethI ahiMsA-saMyama ane tapa e traNa bhAvo maLI zuddhadharmanI savizuddha ArAdhanA banI jAya che. (74) vividha phaLadAtA : sukha-samAdhi-samRddhi, sadguNa-svAsthya, saMskAra ane sadAcAra jevAM uttama phaLo to navakAranA ArAdhakone maLe ja che, uparAMta jema jema anuprekSA dvArA navakAranI zobhA vadhAravAmAM Ave, zrI navakAra vaLatAmAM karmazodhana karI AtmAnI zobhA vadhAre che. (75) parameSThi vyAkhyA : paMca parameSThio jagatanA zreSThasthAne birAjamAna che, bhale lokajagata samajI na zake. temAM paNa arihaMtaprabhune prathama sthAna ApatAM temanA pratino ucita vyavahAra kRtajJatA, samarpaNa, tIrthapatinuM gaurava tathA tattvadRSTi sacavAya che. (76) asamAdhihartA H karmonA udayane saMkramaNa karavAthI TALI zakAya, abAdhAkALamAM pheravI paNa zakAya, paNa jo kALa vItI jatAM karmodaya jyAre jAge ane te upara AtmAno kAbU na rahe tyAre viSama dazAmAM suSamasamAdhi navakAra ja bakSI zake che, temAM jApa phakta karmasthiti ja nahIM karmarasa paNa toDe che. (77) AlaMbana dhyAna : jIvanI prAthamika bhUmikAmAM za2I2nA sAtakendro, citrAlaMbana, raMgAlaMbana, prabhupratimA pUjAlaMbana, akSarAlaMbana vagere dvArA manane sthira karavAnA upAyo che. dhIme dhIme abhyAsa thatAM jApanA AlaMbana-rUpa navakAravALI, hAthanA veDhA vagere paNa gauNa banavA lAge che. (78) jaya pApavinAzaka : japanI vyAkhyA karatAM zAstra he che jakAro janmavicchedaH pakAro pApanAzakaH / tasmAjjapa kRti provato gapa pApavinAzaH / / kahevAnuM tAtparya janma che to pApanI paraMparA che, tethI mRtyu ja japa dvArA navA janmano nAza karavAno che. Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 566 vizva ajAyabI : (79) navakAranI zuddhatA : akSara, zabda, pada, (86) navakAramAM cha atyaMtara tapa : pApano saMpadA vagerenA zuddha uccArathI mahAmaMtra potAnuM ugra phaLa pazcAtApa ane prAyazcittagrahaNa buddhi jIvane navakAra gaNavAmAM ApavA lAge che, paNa game tema bolavAthI zabdazakti veDaphAya namra banAve che, vinaya vinA navakAra maLato nathI, te pachI che. be padArthonA saMyojanathI visphoTa paNa thAya che ane be- jApano zubhAraMbha te navakAranI sevA ke vaiyAvacca che, jApa Na padAthonuM maLavuM vAtAvaraNanI upazAMti mATe paNa bane che. karavo te svAdhyAya che, temAM otaprota thavuM te dhyAna che ane (8) sthira jApa ane sthitaprajJadazA ! kAyAnI mAyA choDavI kAussagna. lokanI odhasaMjJA choDI sAdhunI jema zAstrayukta zuddha banI (87) navakAranuM UrdhvakaraNa : pUjyAtipUjyane navakArane japAya to sthiratA vadhe che. saMpUrNa jApa ekAgra citte sevaka banI jhUkanAra, namanAra Aje bhale te namaskartA hoya paNa karyA pachI je zAMtino sukhAnubhava thAya te jALavavA jApa pUrNa bhAvimAM svayaM pUjyapade pahoMcI jatAM namaskArya banI jAya che. thayA pachI thoDI kSaNo te ja sthAne vitAvavI. vyavahAramAM paNa zIkhavA nokarIe lAgela aneko kALakrame zeTha (81) navakAra japanI mudrAo : manuSyanA banI jatA jovA maLe che. hAthanA paMjAmAM ja paMcaparameSThi mudrA hAthanI AMgaLIomAM (88) trIjA bhave vistAra ? evo zAstrapATha che jJAna-dhyAna ke prANamudrAo che, namaskAra mudrAthI laI arihaMta ke je mAnavI uttamabhAvathI AThakaroDa, ATha lAkha, ATha vagerethI laI munimudrA sudhInI badhIya mudrAo che, te te mudrAmAM hajAra, AThaso, ATha navakArano jApa jape che te trIjA bhave jApa karavAthI Adhi-vyAdhi-upAdhi TaLI zake che. ja mukti pAme che. anya maMtro mATe AvuM vidhAna jovA nathI (82) parama ane carama : maMtraziramora. maLatuM, kadAca navakAra zAzvata hovAthI ja zAzvata mokSa sukha maMtrAdhirAja, maMtrasamrATa, maMtraziromaNi, mahAmaMtra vagere paNa paryAyavAcI zabdono bhAvArtha eTalo ja che ke dunyavI badhAya (89) nAmanAnI akAmanA : navalakhA maMtromAM parama zreSTha zrI navakAra che je caramabhava pUro karAvI bhAvArAdhakane pustaka-patrikA ke pATiyA-taktI uparanAM potAnAM mokSamahela sudhI vaLAvavA Ave che. nAma-jAherAto ke prazaMsA bhUkhanAM duHkho nathI satAvatAM, kAraNa (83) arihaMta ane siddha vivecana : arihaMta ke te je mahAmaMtrane ArAdhI rahyo che temAM arihaMta ke siddha pada sAdhaka che, siddha padavI siddhi che, ane mahAmaMtra jApa - A bhagava bhagavaMtonAM paNa koI nAma nathI. sAdhanA che. sAdhanA ane sAdhanasaMpana ArAdhakane siddhi sudhInAM (90) dhyAnayogInA anubhavo : smazAna, nadI sopAna sara karavA sAdhaka arihaMtane prathama bhajavAnA che, mATe kinArA, vana ke upavana, guphA ke kaMdarA vageremAM pUrvakALe RSiprathama pade arihaMta che, bIje siddha. muni-sAdhako jApa karatAM, balka tIrthakaro paNa sAdhanAkALamAM je (84) vividha vistAra : pUrve Agamo 84 hatA, dhyAnayoga sAdhe che, temAM kendramAM to aMte navakAra hoya che, je dhyAnathI hAla 45 che. zrI siMhatilakasUrijI, A. siMhanaMdI, A. zuddha vavAra haribhadrasUrijI jevA tajajJoe mahAmaMtranuM rahasya prakAzavA (1) kAra ane lIMkAra : beu bIjamaMtro che, aneka niryukti, bhASya, cUrNi, TIkA vagere lakhyAM che, lIlAvatI mahAmaMtranuM laghusvarUpa che, mahAmaMtranI jApa-sapharane sateja TIkA, stuti, stavana, sajhAya stotro, prazastio paNa jovA banAvanArI cAvI che. . akSara praNavamaMtra hovAthI pAMceya maLe che. parameSThio birAje che, jyAre akSara vailokyanAtha covIza (85) navakAra zaraNa : mahAmaMtra navakAranI tIrthapatinuM smaraNa karavAne mAyA-bIja che. zaraNAgatipaMcaparameSThinI maLela nizrA ane kapA. rAjA ke (92) Atmazuddhi ane mukti H mahAmaMtranuM cakravartI tuSTa thAya to raMkane paNa nyAla karI de, to pachI tethIya vyavahAraphaLa che ahaMkAranI zuddhi ane nizcayaphaLa che samRddha deva ke indro jenI sevA kare che tevA arihaMta prabhunI saMsAramukti. te be utkaTa phaLa choDI roganivAraNa, AkarSaNa, kRpA zuM zuM Azcarya UbhAM na kare? staMbhana, mohana, udaghATana, vazIkaraNa, vidveSaNa, mAraNa, Jain Education Intemational Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 567 pAse che. vismayakaraNa vagere jevAM tuccha phaLomAM na DUbavuM. jJAna vagere nava pado, gaNita-bhUgoLa vagere nava viSayo, namana(93) AcAra-vicAra-uccAra zaddhi ? smaraNa vagere nava kathAo to chUpAyA ja che paNa tenI AcAranI zuddhi dvArA manamAM vicAra prazasta bane che, pachI ja ArAdhanA karanArane zrIpALa-mayaNAnI jema navagraha vaza thAya, ArAdha: navakArano uccAra ke jApa phaLadAyI thAya che. sAramAM zrAvaka ke navame bhave mukti paNa thAya. zramaNa potapotAnA guNaThANAne yogya kriyApAlana ane svAdhyAya (100) ArAdhanAnI paraMparA : prabhu pArzvanAthano pachI ja jApamAM saphaLa bane. jIva marubhUti, mahAvIrano jIva naMdanakumAra, camakevaLI | (94) cAra veLA ane traNa vaMdana : sUryodaya, jaMbUsvAmI ke prathama sAdhvI caMdanabALAthI laI kalikAlasarvajJa sUryAsta, madhyAhna ane madhyarAtrimAMthI cAreya kALaveLAmAM hemacaMdrAcAryajIe paNa koIne koI nimittane AgaLa karI zAstrasvAdhyAya bhale na thAya paNa navakAra jApa jarUra thAya, tethI mahAmaMtra navakArane ja ziramora karyo che te ja paraMparA ApaNI mae jinajInI trikAlapUjA, gurune trikAla vaMdananI jema navakAranuM trikAla smaraNa karavuM. (101) maMtrasamrATa zrInavakAra : ArAdhaka tare (5) sarjana-visarjana ane jatana : brahmA- to Azcarya nahIM, paNa samaDI, baLada, kaMbala, saMbala, jaTAyu tA viSNu-mahezanI jema navakAra Agamana saMsArasakhanuM jatana bakSe pakSI, vanavAsI vAnara, jaMgalanA bhIla-bhIlaDI, kapAto bakaro, che, sukhano saMcaya paNa karAve che ke jyAre dravyaArAdhanA kUTAto amarakumAra, duHkhiyArI damayaMtI ke namartAsuMdarI ke bhAvasaMvedanAmAM pheravAya tyAre te ja sAMsArika sukhanuM visarjana virAdhako paNa jethI pragati-saMgatithI mukti pAmI jAya te maMtra karAvI zAzvata mokSa sukha sAdhe che. mahAmaMtra che. | (96) namo ane mokSa : mo-mohanIya karma te (102) gati-pragati mukti : mahAmaMtranA bhAve jyAre namavA lAge tyAre jIvamAM paMcaparameSThine namavAnI- arjunamALI jevA dAnava mAnavatA pAmI gayA, sudarzana jevA pUjavAnI bhAvanA jAge ane te kriyA-prakriyAthI pragati pAmato mahAmAnava devaloka pAmI gayA, devalokathI vI pArzvakumAra jIvAtmA jyAre mohanIyakarma saMpUrNa kSaya kare tyAre mokSa thAya devAdhideva banI gayA, ruci-prIti, zraddhA-samaja ane samarpitatA te che rahasya namo ane mokSanA. ane sthitaprajJatAnA AdhAre navakAra phaLe che. (7) Adhi-bhautika-daivika ane (103) jApa-dhyAna-laya : gaNitAnuyoganI AdhyAtmika phaLa : navakAranI ArAdhanAthI bhautika phaLarUpe mA goThavaNI pramANe karoDavAranI dravyapUjA jeTaluM phaLa phakta doSo nAze, rogAdi vidano TaLe, anukULatAo tathA zArIrika stotrarUpI bhAvapUjA Ape, karoDa bhAvapUjA=1 jApanuM phaLa zakti paNa vadhe. devika phaLarUpe bhAvanA vizuddha bane ane puNya bane, jyAre karoDa jApa pachI dhyAna yoga sadhAya che ane karoDa vadhe, guNo vikAsa pAme jyAre AdhyAtmika phaLarUpe Atmadarzana, dhyAna pachI layarUpI AtmAnubhUti hAtha lAge che. saMsAramukti ane zivasukha prApti thAya. (104) cAra gatinA cakarAvA : so, hajAra, (98) vividha sthAne smaraNa : prAtaH UThatAM, karoDa ke asaMkhya nahIM paNa anaMtA bhavo vItI gayA cAra bhojana, caMkamaNa, zayana ke zubhakAryAraMbha samaye, naMdIkriyA gatinA 84 lAkha cakkaramAM. temAM he prabho! anaMta prasaMge, sukhadu:khanI ghaTanAo vakhate, sAmAyika-pratikramaNa puNyarAzinA udaye devAdhideva, paMcamahAvratadhArI guru tathA pauSadha-kAusagga samaye jApa, dhyAna ane layAvasthAmAM mahAmaMtra navakArArAdhanA jevo dharma hAtha lAgyo che, have paMcamagati eja navakAranI mukhyatA che mATe eka upavAsa na karI zakanAra be ane hajAra navakAra gaNI zake che. (105) kaSAya catuSka + mohanAza : (99) navakAranI navalI vAto : navakAramAM ja mahAmaMtra navakAranA pAMcamA ane cothA padathI anukrame krodha jIvAjIva vagere navatattvo, karaNa, zAMta vagere nava raso, darzana ane mAnarUpI dveSa tathA trIjA ane bIjA padathI krame mAyA a' tathA lobharUpI rAga haNAya che, jyAre prathama padathI Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 568 vizva ajAyabI : ajJAnarUpI moha ja nAza pAmatAM saMsAramAM bhamADanAra (7) duzmanAvaTo dostImAM pharI javI. (8) muslima ke jainetara tattvonuM jora tUTI jAya che. dvArA navakAranA upayogathI Trenane thaMbhAvI devI, lokomAM (106) arihaMtANaM namaH : 'arihaMtone camatkAra karI dekhADavA. (9) pazu-paMkhIne paNa maraNa samAdhi namaskAra ho," tevA vAkyanA badale 'namo maLavI. (10) navakAra pachI devalokamAM javuM, adhUrI sAdhanA arihaMtANaM'=namaskAra ho arihaMtone tevI saMyojanA pAchaLa parabhavamAM karavA anukULa saMjogo prApta thavA. (11) sApanAM prathama mAnane jhukAvanArI vAta che. mana mAnamukta bane pachI jhera UtarI javAM, bhUta-pizAcanA vaLagADa dUra thavA, jherI tAva karelo namaskAra arihaMtone hoya ke siddhone, traNeya gurune paNa cAlyo javo. (12) khovAyela vastu vismayakArI rIte maLI kema na hoya, te bhAvanamana bane che. javI. (13) guMDAonuM gabharAIne bhAgI javuM. (14) saMtAnasukhanI prApti ke iSTano meLApa thavo. (15) khovAyela (100) akAraNavatsala : tIrthakaranI jema dIkaro pAcho maLavo. (16) dharatIkaMpa jevI honArata vacce niHsvArtha upakArI koI na maLe paNa AvA akAraNavAtsalyanA paNa mRtyune hAthatALI maLavI. (17) UDatA plenamAM Aga adhiSThAyaka devo paNa parArthavyasanI hovAthI dharaNendra-padmAvatI lAgavA chatAMya navakAra jApathI adbhuta bacAva thavo. (18) ke vimalezvara yakSa ke cakrezvarI athavA maNibhadravIra bombavisphoTamAM anekonAM maraNa paNa jApa karanAranuM bacI navakArArAdhakanI manokAmanA pUrNa kare che. javuM. (19) navakAranAM pado sAMbhaLatAM jAtismaraNajJAna thavuM. (108) sarvazubhanuM zuddhakAraNa : zAstro kahe che (20) agnikuMDa pANIno hoja banI javo, phAMsIno takhto ke eka paNa sAro vicAra Ave temAM bhagavAnanI kRpA kAma tUTI javo. (21) honArata pUrve ja bananAra ghaTanAno AbhAsa kare che, tema te te vicArasamUhathI je je svayaMbhU ke sarjanAmRta thaI javo. (22) jApa karI korTamAM hAjara thatAM varasono sAruM-sAruM utpanna thayuM dekhAya te badhoya prabhAva ane pratApa cukAdo nyAyAtmaka maLI javo. (23) jaMgalamAM paNa maMgala zrInavakArano ja che, kAraNa ke zubhakAryanuM te mULa kAraNa che. ghaTanA banAvI. (24) maMtrathI siMcita jaLa maLatAM vadhAre pAka taduparAMta duniyAmAM je je sAmAnya rIte na banatuM Utaravo. (25) AjubAjunuM AgamAM khAkha thavuM paNa potAnuM hoya tene loko camatkAra kare che tevI aneka aNadhArI, badhuMya bacI javuM. (26) sAmevALAnA zarIramAMthI vyaMtara ke vaNakabhI ane Azcarya pamADe tevI ghaTanAo DAkaNanuM nIkaLI javuM. (27) samUha jApathI cotaraphanuM navakAraprabhAve sarjAtI hoya che, paNa hakIkatamAM temAM vAtAvaraNa pavitra ane zAMta banI javuM. vismaya pAmavA jevuM nathI, kAraNa ke mahAmaMtrano prabhAva ja AvI to aneka ghaTanAo vartamAnamAM banatI jovA evo hoya che ke jethI vikrama vAtAvaraNa sarjAya ane maLe che ane pUrvakALamAM to saunA dekhatAM gaganabhedI pratikULatAo dUra ThelAya. tevI agamya ghaTanAomAM amuka avAjo thatAM, devo pratyakSa thatA vagere vAto mahAmaMtranA prakArI dAstAno nikhkhAMkita jANavI, jema ke.... pratApa-prabhAvane prakAzamAM lAve che. mahAmaMtranA mAMtrika cakro (1) melI vidyAnA prayoga karanArane navakArajApaka gatimAna thatAM kSAyopathamika tathA kSAyika bhAvo utpanna thAya sAme hAra khAvI, melI vidyAnuM niSphaLa javuM. (2) pANInAM che ane karmakSINa thatAM puNyanA camakArAo jAge che, chatAMya pUra AvI javAM paNa navakAranA zaraNe janAranI te samaye te badhAMya AkarSaNothI para banI yogIo to mahAmaMtrane adbhuta rakSA thavI. (3) makAna UkhaDI paDI javuM, paNa mokSa-mukti ane zivapada mATe ja prayoje che, je ArAdhakanI AjubAju patthara, lokhaMDa kaMI paNa na paDavuM. (4) mahAmaMtranI ArAdhanAnuM carama phaLa che. namaskArAya namo gADIno akasmAta thavo paNa ArAdhakane lagIra IjA na namaH pahoMcavI, balka akasmAta thanAra basa ke Trena ke plenanI musApharI ja radda karI devI. (5) kensara jevA jIvaleNa dardI ja upazamI javAM. (6) rAtri-svapnamAM deva ke devAdhidevanAM darzana thavAM, pUrva saMketo maLavA, vizALa nidhAna darzana thavAM. Jain Education Intemational Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 jaina zramaNa jaina zramaNanI lAkSaNikatAo jaina sAdhunuM jIvana sAduM ane sIdhuM che. temanI vividha lAkSaNikatAo uparathI AcAra-vicAranAM darzana ApoApa thAya che. pAMca mahAvrato temanAM jIvana-kavananI mukhya cAvI che. e dvArA ja teo samikatI bhavabhIru, mokSanA anugAmI ane aparigrahI tarIke prasiddhi pAme che. temanAM vihAra, gocarI ane upadezadAna Adi vizeSa preraka rahyAM che. zramaNajIvananI lAkSaNikatAo viSe TUMkA lekhamAM paNa ghaNuM kahevAyuM che. lekhamALA prastuta kare che jaina sAhityanA saMzodhaka ane lekhaka Do. vina zAha. Jain Education Intemational 569 DaoN. kavina zAha jaina sAhityanA suSupta ane aparicita viSayonuM saMzodhana karIne prakAzana kare che. hariyALI lAvaNI, jaina patra sAhitya, jaina sAhityanI gajhalo hAlaraDAM, jaina sAhityanA kAvya prakAro vageremAM saMzodhana karIne prakAzana karyuM che. taduparAMta AdhyAtmika vicAradhArAne sparzatA lekhono saMcaya karatAM traNa pustako pragaTa karyAM che. dakSiNa gujarAtanA vistAranA bilimorA jevA nAnakaDA gAmamAM nivAsa karIne saMzodhana dvArA avanavI mAhitI pragaTa karI che. bAravratadhArI zrAvaka tarIke Avazyaka kriyA, svAdhyAya ane maMtramALA-mUrtinA sAMnnidhyamAM jIvanano kiMmatI samaya pasAra kare che. A lekhamA jaina zramaNanI lAkSaNikatAono paricaya Apyo che ane aMte vizeSa saMdarbhasUci ApI che. zramaNa-jIvananI vaividhyapUrNa vigato temAMthI jANavA maLe che ane jijJAsu vAcakavarga pustakonA adhyayanathI vizeSa mArgadarzana meLavI zakaze ane zramaNadharmanI mahattA-mahimA ane zaraNa dvArA AtmAne parama zAMti ne samAdhi maLe evI sthiti sarjAya tema che, vizeSa mATe A lekha avazya vAMcavo. --saMpAdaka --Do. vina zAha Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 570 vizva ajAyabI : jaina zramaNanI lAkSaNikatAo 10-brahmacarya-A pramANe daza yatidharmanuM pAlana karIne zramaNo mokSa puruSArthanI sAdhanA kare che. vizvamAM vividha dharmo pracalita che. A dharmapravRttimAM eka yA bIjI rIte nara-nArIo ArAdhanA kare che. temAM paNa eka 1. che te temAM paNa che 1. khaMti, kSAnti, krodhano tyAga, kSamAdharmanuM pAlana, ajAyabI ane lAkSaNikatAyukta jIvana jIvanAra eka varga jaina kSamAdharmamAM upakArakSamA, apakArakSamA, vipAkakSamA, zramaNono che. zramaNa jIvana saMsArI jIvana karatAM anekagaNuM vacanakSamA, dharmakSamAM A rIte pAMca prakAranI kSamAnuM uttama gaNAya che. A zramaNajIvana dvArA mokSa puruSArthanI pAlana karIne sahanazIlatA rAkhavI te uttama yatidharma che. sAdhanA thAya che ane AtmA siddha-buddha svasvarUpano sAkSAtkAra 2. mArdava-mada (ATha jAtanA) abhimAnano tyAga karavo. kare che. Adarza jaina dharma mAtra kalpanAono vihAra nathI paNa 3. Arjava-RjutA hRdayanI saraLatA-nirdabhatA rAkhavI. kevaLIbhASita dharma che. 4. mukti-lobharahitapaNuM rAkhavuM. paramAtmAne kevaLajJAna thAya tyAre pachI devo samavasaraNanI racanA kare che ane prabhu bAra parSadA samakSa 5. tapa-icchAono rodha karavo. nirjarA tattvamAM bAra dezanA Ape che. temAM sarvaprathama be prakAranA dharmanuM pratipAdana prakAranAM tapano (6 abhyatarasa 6 bAhya) ullekha che. kare che. zrI samaNa sUtra sUtra 296. 6. saMyama-samyaka prakAre pAMca mahAvratanuM pAlana karavuM. janma, ghaDapaNa ane maraNathI yukta jinendradeve AlokamAM 7. satya-satya vacana bolavuM, satyaM vad gharmanuM ghara | be ja mArga batAvyA che. eka che uttama zramaNono ane bIjo 8. zauca-pavitratA, nirdoSa AhAra grahaNa karavo te dravyauttama zrAvakono. 'zramaNa' e sAdhu mATeno paryAyavAcI zabda zauca che. bhAvazauca-niraticArapaNe vrata pAlana karavuM ane che. teno artha paNa zramaNadharma para prakAza pADe che zramaNa eTale AtmAnI zuddhinuM lakSa rAkhavuM. zatru ane mitra pratye samabhAvathI vartanAra. "sammattayA zatru 9. akiMcana-parigraharahitapaNuM. mitrAdiSa pravartata iti samaNaH". zramaNa eTale tapasvI, vairAgI saMyamI, uttarAdhyayanasutranA 24 adhyayanamAM jaNAvyuM che ke 10. brahmacarya-mana-vacana ane kAyAthI tenuM pAlana karavuM. karAvavuM ane anumodavuM ema bhAga karavo eTale samayAe samaNohoI, baMbhacereNa bNbhnne| audArika zarIra, manuSya, tiryaMca saMbaMdhI brahmacaryano tyAga nANeNa muni hoi taveNa hoi taapso|| eTale 342*3=18 prakAre brahmacaryanuM pAlana karavuM. samatAnA pAlanathI zramaNa thavAya che. brahmacaryanA dazayatidharmamAM zramaNajIvananI paramocca vizuddhi ane pAlanathI brAhmaNa thavAya che, jJAnathI muni thavAya che ane tapathI eka alaukika jIvana zailInuM darzana thAya che. tApasa thavAya che. je zramaNamAM kSamAM guNa hoya te kSamAzramaNa samagra vizvamAM jaina sAdhunI pratiSThA ane prabhAva che kahevAya che. je zramaNa kSamAdi daza yatidharmanuM pAlana kare te paNa kSamAzramaNa kahevAya che. zramaNajIvananI lAkSaNikatA tenA mULabhUta kAraNamAM zramaNajIvananAM pAMca mahAvrato che. dazayatidharmamAM nihALI zakAya che. navatanta prakaraNa graMthamAM daza 1. prANAtipAta mahAvrata-sUkSma-bAdara ane koI prakAranA yatidharmano ullekha "saMvara' tattvanA saMdarbhamAM thayo che te nIce koIpaNa jIvanI mana vacana ane kAyAthI hiMsA karavI pramANe che : nahIM, karAvavI nahIM ane anumodanA karavI nahIM. zramaNo jIvadayA pratipAlaka che ane anyane paNa jainadharmano khaMtI maddava ajjava muttI tava saMjame a bodhave 'ahiMsA paramodharmano upadeza Ape che. saccaM soyaM akiMcaNaM ca baMbhaM ca jaI dhammo // (nava tattva) 129 II . 2. mRSAvAda mahAvrata-asatya vacanano sarvathA tyAga, satya vacana bolavAno niyama che. 3 Arjava (mRdutA saraLatA) 4 mukti (nirlobhatA) 5 adattAdAna mahAvrata-corI nahIM karavAnI jyAM sudhI tapa, 6 saMyama, 7 satya, 8 zauca, 9 akiMcana (parigraha rahita) jarUrI vastu koI Ape nahIM tyAM sudhI svIkAravAnI nahIM Jain Education Intemational Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa eTale corI nahIM karavAnA vratanuM pAlana. 4. maithuna mahAvrata--saMyama svIkAryA pachI mana, vacana ane kAyAthI manuSya, strI, tiryaMca Adi sAthenA maithunano (kAmakrIDA) sarvathAtyAga ane brahmacaryanI navavADanuM pAlana mAne, vratanuM vizuddha pAlana karavAnuM. 5. parigraha mahAvrata--anivAryapaNe upadhi rAkhavAnI, te sivAyanI vastuono tyAga mAne mamatA choDavAnI che. vastu pratyenI Asakti ane rAgano tyAga karavAnuM vrata che. zramaNo A pAMca mahAvratano svIkAra karIne vItarAgadeve prarUpaNA karI che tevA dharmanuM pAlana karIne jIvana jIve che. traNa zalya-rahita eTale ke mAyAzalya nidAnazalya ane mithyAtvazalya rahita vratapAlanano Adarza zramaNa jIvananI lAkSaNikatA che. saMyamanI imAratamAM pAMca mahAvrata pAyArUpa che ke je zAzvata avinAzI ane acaLa evA mokSasukhane Ape che. AhAra ane vihAramAM deza, kALa, dravya, bhAva-upadhine dhyAnamAM laIne AcaraNa karanAra zramaNa alpa karmabaMdha kare che. iryAsamiti : AhAra- ArAdhanA-jinamaMdira vihAra AdimAM jatAM-AvatAM jIvadayAnuM pAlana karavuM sRSTi pUrta nayakSet pAvuM jamIna para cAlatI vakhate sUkSma dRSTithI joIne AgaLa javuM ke jethI jIvahiMsA na thAya. zramaNo dravya ane bhAvathI hiMsAno tyAga kare che. yatanA (jayaNA) vivekapUrvaka vartana karavuM. 2. bhASA samiti : zramaNo potAne mATe ke anyane mATe koI pUche tyAre sAvadya (pApa thAya levuM) vacana na bole. 3. eSaNA samiti : siddhAMtamAM darzAvyA pramANenI vidhi pramANe 42 doSa-rahita AhAra grahaNa karavo te eSaNA simita che. 571 4. AdAna samiti enuM anya nAma AdAnabhaMDamatta nikhevA samiti che. vastra, pAtra Adi upakaraNo pramArjIne (joIne paDilehaNa vagere) upayogamAM levAM. te AdAna simita che. zramaNa jIvanano sAra aSTa pravacana mAtA che. pAMca samiti ane traNa guptinA pAlana dvArA zramaNa jIvanI zailI rAjA karatAM paNa adhika mahArAjA-rAjAdhirAja jevA ati sammAnasUcaka zabdothI pUjya bane che. 3. kAyagupti : kAyAne sAvadhakAryamAMthI rokIne niravadya pAMca samiti : samyaka prakAranA upayogapUrvaka je pravRtti pravRttimAM joDavI. upasarganA prasaMge paNa kAyAne calAyamAna na thAya te simita che. 1. karavI. kevaLI bhagavaMte kahelo kAyayogano nirodha te ceSTAnivRtti kAyagupti kahevAya che. siddhAMtamAM kahelA niyamAnusAra gamanAgamana karavuM te yathAsUtrAdi ceSTA kAyagupti che. TUMkamAM samiti pravRttipradhAna che. gupti pravRtti nivRttipradhAna che. ATha pravacanamAtAthI saMvararUpI putra utpanna thAya che, zramaNo pratidina ATha pravacana mAtAnuM pAlana kare che. A prakAranI jIvanazailI vizvamAM anyatra kyAMya nathI. eka mAtra jaina zAsanamAM ja sUkSmAtisUkSma AcAradharmanI prarUpaNA thaI che ane tethI ja jaina zramaNo e 21mI sadI nahIM paNa sUrya-candra tape tyAM sudhI vizvamAM ajAyabIrUpa raheze. 5. utsarga samiti : ladhunIti, vaDInIti, azuddha AhAra, jIrNa vastra Adino vidhipUrvaka tyAga karavo. (paraThavavAnI kriyA) te utsargasamiti che. enuM anya pariSThApanikA samiti che. nAma traNa gupti : samyak yoga nigraho guptiH / 1. managupti : manane sAvagha vicAromAM na rAkhavuM, yogano nirodha karavo manane ArtadhyAna, raudradhyAnarUpI durdhyAnathI rokavuM. traNa prakAre manogupti che. akuzaladhyAnathI manane rokavuM dharmadhyAna ane zukladhyAnamAM rokavuM. kuzalapravRtti : kevalI bhagavaMtane sarvathA manoyogano nirodha. yoganirodha ema guptinuM svarUpa che. 2. vacanagupti : sAvadha vacana na bolavuM, niravadya vacanano sarvathA tyAga karavo te vacanagupti che. tenA be prakAra che. zira kaMpanAdi saMjJAono tyAga karavo te mauna dhAraNa karavuM, maunAvadhinI vAcanAdi prasaMge mukha pAse muhapatti rAkhavI bolavuM to vacanagupti vAkya niyaminI. vacanaguptimAM vacanano sarvathA niSedha che. niravadya vacana bolavArUpa che jyAre bhASA simita niravaghu vacana bolavArUpa eka ja bhedavALI che. zramaNa jIvananI vizeSatA to juo, svecchAe pariSaho sahana karIne Atmazuddhi dvArA mokSamArganI sAdhanA kare che. pariSaha eTale samasta rIte sahana karavuM ane dharmamArgano tyAga Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 572 vizva ajAyabI : karavo nahIM. 22 pariSaha che temAM darzana ane prajJA pariSaha * hajAro mAnavone dAna-puNya karAvanArA sAdhuo svayaM dharmamArgano tyAga na karavA mATe che. bAkInA 20 pariSaha loca kare che, mastaka, dADhI, mUcha vagerenA vALa jAte ja karmanI nirjarA mATe che. sudhA, pipAsA, zIta, uSNa, daMza, loca karIne dehanA sauMdaryane badale AtmAnA sauMdaryane acalaka, arati, strI, caryA, naiSelikI, zayyA Akroza, vadha, pragaTa karavA puruSArtha kare che. yAcanA, alAbha roga, tRNa sparza, maLa, satkAra, prajJA, ajJAna, vihAramAM paNa vanaspatikAya apUkAyanA jIvonI rakSA samyakta A rIte zramaNo 22 pariSaha sahana karIne jIvanane karIne gamana kare che ane sUkSma rIte jIvadayAnuM pAlana vizuddhinA mArge laI jAya che. kare che. zramaNo svAdhyAya ane dhyAnamAM lIna rahetA hovAthI , - jaina zramaNa snAna karatA nathI. vAvaDI, kUvA, taLAva, nidrAne vaza thatA nathI, rAtrinA samaye paNa svAdhyAya AdimAM sarovara ke anya sthaLethI pANI grahaNa karatA nathI. dehanI pravRtti hoya che. zramaNo samatAnA sAgara che. vizvanA sarva jIvo zobhAno tyAga karIne AtmAnI zAzvata zobhAmAM ja masta pratye samabhAva rAgadveSarahita bhAvathI nihALe che. mAnava rahe che. sivAya tiryaMca trasa ane sthAvara jIvo pratye samatAthI varte che. puSpa ke anya koI mALA dhAraNa karatA nathI ane sIvelAM zramaNanA 27 guNo che. vastro paheratA nathI. pAMca mahAvrato - brahmacaryanA pAlana mATe strI, vidhavA, bAlikA Adino rAtribhojanano sarvathA tyAga sarvathA sparzatyAga kare che. cha kAyanA jIvonI rakSA - koI paNa prakAranAM kephI dravyonuM sevana karatA nathI. pAMca indriyo para saMyama * zramaNo zAsananI prabhAvanAnI sAthe AtmAne mukti mATe traNa gupti zAstravidhi anusAra jIve tyAM sudhI vratapAlana kare che ane alanA thaI hoya to vidhi anusAra prAyazcita karIne zuddha lobharahita bane che. kSamAguNapAlaka gunizrAmAM zAstravidhi anusAra yogavahana karIne cittanI nirmaLatA AcArya, upAdhyAya, paMnyAsa, gaNI, pravartaka Adi padavI vastrAdinuM paDilehaNa prApta karIne saMyama jIvanamAM sAdhelA vikAsanuM darzana thAya saMyamapAlana (aviveka na karavo) namaskAra mahAmaMtra-cauda pUrvano sAra che. temAM AcAryaparIsaho sahana karavA upAdhyAya ane sAdhu ema traNa pada temAM zramaNano ja upasargo sahana karavA mahimA che. te anya lAkSaNikatAonI tulanA namaskAra guNa mahAmaMtramAM sthAna sthApana karanAra zramaNo paramocca sthAna A pramANe pAMca mahAvratadhArI mokSamArganA sAdhaka zramaNa dharAve che. paMcAcAra-jJAnAcAra darzanAcAra, cAritrAcAra, che. A zramaNonA vAstavika jIvananI lAkSaNikatAo nIce tapAcAra ane vIryAcArathI Urdhvagati sAdhe che. pramANe che. * zramaNo hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, durgachA, krodha, - jaina sAdhu vihAra karIne eka sthaLethI bIjA sthaLe jAya mAna, mAyA, lobha ema cAra kaSAyathI mukta rahIne saMyama che. pAda-vihAra page cAlIne jAya che. koI prakAranAM sAdhanA kare che. vAhanarUpa gADI, moTara, sAyakala, skUTara, vimAna ke anya ka zramaNanAM vividha vizeSaNo emanA guNonuM darzana karAve koI vAhanano upayoga karatA nathI. che, paNa kSamAzramaNa e vizeSa prathama koTinuM che. 27 Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 593 metArajamuni zama dama guNanA sAra gurujI metAraja aNugAra * zramaNonuM jIvana samyaka jJAna ane samyaka kriyAnA samanvayavALuM mokSamArganI sAdhanAnuM zAzvata pratIka che. * saMsArI jIvo vacce zramaNa rahe che to paNa cIkaNA padArthanI samAna karmabaMdhathI lepAtA nathI. * tattvarUpa zraddhAsvarUpa dharmAcaraNa kare che. zramaNa jIvananI tamAma pravRttio yatanA-upayogathI thAya US SS bhikSAne sUjhatIjI mAdaka taNe e AhAra koca jIva javalA co, vahorI vaLyo RSi * zramaNa jIvanano sAra ahiMsA, saMyama ane tapanA triveNI saMgamamAM pratidina zuci snAna dvArA mokSa-puruSArthanI sAdhanA. * bAhya atyaMtara parigrahano tyAga kare che ane saMsAranI sarva mAyAjALano AtmAnA mokSa mATe tyAga karI jIvana jIve che. * jJAna, dhyAna, kriyA, svAdhyAya ane tapa dvArA pUrva saMcita karmonI nirjarA kare che. * samyaka prakAre samAcArInuM pAlana kare che. jaina zramaNonI lAkSaNikatAnI A rUparekhA zramaNadharmano mahimA darzAvavAnI sAthe jIvone mokSanI sAdhanA mATe A mArge puruSArtha karavAnI ananya preraNA Ape che. mokSanI prApti mATe zramaNadharma eja rAjamArga che. jinazAsana A kaLikALamAM paNa zramaNonA astitvane kAraNe jayavaMtu varte che. vizeSa saMdarbha sUcI : bhagavatIsUtra sAra bhAga-4 (pA. 76, 108, 145, 333). saMpa kumAra zramaNa 434, papa7 2. yogazAstra-bhASAMtara A. kezarasUrijI pA. 78, 224 3. zrI ramaNabhUtta : bhASAMtara upA. bhuvanacaMdrajI sUtra 336 thI 363, 364 thI 383, 122 thI 169. 4. navatattva (sAthe) prakaraNa (mahesANA) pA. 79, 91, 95 5. zrI pratikramaNa sUtra prabodha TIkA bhA. 1, dhIrajalAla TokarazI zAha pA. 17, 36, 54 6. uttarAdhyayana sUtra adhyayana : 7. tattvArthadhigama sUtra adhyAya, saMpAdaka paMDita pukharAjajI amIcaMdajI koThArI, -2, 24, 26, 564417, 398 zira para lIlI vAghara vITe khUba kasI senAra taDake ubhA rAkhyA toye, rUThayA nahI aNugAra dhanya ho metAraka munine vaMdana ho metAraja aNagArane Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakathA naM.-24 rAjyalAlasAnA kaTuvipAka pratyakSa dekhI thayela virakti rAjA sUra ane vidhunmatino huM ekamAtra putra citragati. saMsAranI citra-vicitra sthiti-paristhitithI ! mane vAraMvAra udvega thato hato. chatAMya pUrvabhavanA snehavALI ratnavatI kanyA sAthe lagnagraMthIthI joDAvAnuM thayuM, kAraNa ke RNAnubaMdha tevA hatA. ekavAra vidyAdhara meM sumitra nAmanA rAjaputrane tenI aparamA bhadrA dvArA apAyela viSanI vyagratAthI ugAryo ane mArI tenI sAthe kalyANamaitrI thaI, rAjya putrane maLe evI ghelI lAlacamAM sugrIva rAjAnI bIjI rANIe padma nAmanA putranA mohamAM zokya rANInA putrane haNavA niSphaLa / prayAsa karyo. suyazA kevaLIne pUchatA javAba maLyo ke rAjabhayathI bhAgI chUTelI bhadrA jaMgalamAM lUMTANI, pachI vecANI ane pote nirAdhAradazAmAM dAvAnaLanA kAraNe baLI marIne prathama narake gaI che. sumitrane jhera ApavAnA gaMdA kAraNathI AgaLa paNa trIjI naraka, tiryaMcagati vageremAM bhamavAnI che. tevuM ughALuM vikRta satya rAjA sugrIva sahana na karI zakyA, vairAgya thayo ne mArA mitra sumitrane rAjya bhaLAvI daI dIkSA laI lIdhI. haju mAMDa ghaTanAnI vyathA zAMta thAya tyAM to sumitranI bahenane kamaLa nAmano rAjaputra haraNa karI gayo.! kalyANamitranI vahAre huM doDyo. kamaLano nAza karI bahena choDAvI pAchI sumitrane soMpI paNa pitAnI dIkSA, bahenanuM apaharaNa AvA kAraNothI vairAgI banela sumitre paNa putrane rAjya bhaLAvI mArI sAme ja suyazA kevaLI pAse jaI cAritra laI lIdhuM. mane saMyama mATe ullAsa na thayo, balke pAchaLathI pUrvabhavanI priyA ane A bhavanI rAjaputrI ratnavatIne paraNyo. saMsArasukhamAM huM magna hato tevA samaye pharI zazi ane sUra i nAmanA be sAmaMtarAjaputrone rAjyanA bhAgalA mATe ekabIjAnuM khUna karI nAkhanAra hatyArA dekhI mAruM paNa mana have saMsAramAMthI uThI gayuM. paisA-parivAra, rAja ane bhoga beunI nazvaratA sparzI jatA potAnA jyeSTha putrane rAjya bhaLAvI meM paNa damadhara AcAryabhagavaMtane zaraNe dIkSA lIdhI. ! rAjezvarI so narakezvarI' tevI ukti kharekhara yathArtha virAganuM kAraNa che. (sAkSI--rAjaputra citragati) vairAgyakathA naM.-20 ghorasaMhAra ane pitAnA parAbhavathI thayela vairAgya vAsudeva lakSmaNanA cakrathI amArA pitA rAvaNano ziraccheda thatAM maraNa thayuM, paNa te pUrve satI sItAnA vyAmohathI udbhavela rAma sAthenA saMgrAmamAM aneka nirdoSonI khuvArI thaI. amo paNa viDaMbanAo pAmyA. te pachI aprameyabala nAmanA kevaLI bhagavaMta pAsethI pUrvabhavamAM cAritra laI bAramA devalokathI cyavI A bhavamAM rAvaNa-maMdodarI putra iMdrajita ane meghavAhana thayA chIe jANI cAritra bhAvanA udaya pAmI. ane pUrvabhavanI IdumukhI mAtA A bhavamAM maMdodarI nAme mAtA thaI che, jANIne teNIe paNa amArA beu sAthe ! cAritra svIkAra karyo ane te samaye kAkA kuMbhakarNane paNa saMsArathI dhikkAra chUTI jatAM teo paNa dIkSita thayA. pitAnA kUve DUbavA karatAM kUvo oLaMgavA saMsAra choDI devo te ja bhalAIno mArga che. (sAkSI--indrajita-meghavAhana) Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa zramaNopAsako ane zrAvako dezavideza sudhI jinazAsananI jayavaMtI dhajA-patAkA pharakAvavA rAjA saMpratie je bIDuM jhaDapyuM hatuM te mahAmaryAdAo pALatAM sAdhu-sAdhvI bhagavaMto mATe zakya nathI. rAjA kumArapALa athavA maMtrI vastupALa-tejapALa vagerenA kAraNe ja te te samaye jinazAsananI giramA-gaurava vadhAravAnuM zramaNo mATe zakya banyuM hatuM. Alekhaka : pa.pU. jayadarzana vi. ma.sA. (nemipremI) saMvegI sAdhu-sAdhvIone samAja AjasudhI mAna-sanmAna Apato rahyo che, temanA paDatA bola jhIlI vividha prakAre lAbha pAmI rahyo che. paramAtmA devonI gerahAjarImAM paNa tIrthaMkaranuM zAsana svayaMbhU dharmArAdhanA karI-karAvI rahyuM che, temAM mULa kAraNa che bhagavaMte jIvaMta avasthAmAM svayaM karela sAdhanAono sacoTa prabhAva tathA tethIya vadhIne bahu ja vyavasthita rIte karela caturvidha zrIsaMghanI sthApanA. jema sAdhuo mATe prabhujIe sAmAcArIo prakalpI che te ja pramANe gaNadhara-zAstra ane gItArtho mAraphata zrAvakajIvananA AcAra-vicAra mATe paNa uttama prarUpaNAo karI che. 575 zramaNo sAthe sIdho ja saraLa saMbaMdha dharAvatA zramaNopAsako vize saMkSepabhASAmAM paricaya ApI rahyA che pa.pU.paMnyAsa jayasomavijayajI ma.sA.nA ziSya tathA suvizAla gacchAdhipati 5.pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nA praziSya jJAnopAsaka 5.pU. jayadarzanavijayajI ma.sA. (nemipremI). lekhanAM pAtronAM jIvana-caritra vistArathI vAMcavA-avagAhavA jevAM che. atre phakta temane oLakhavA izAro karIne ja dhanyatA anubhavIe chIe. --saMpAdaka vaizAkha suda 10 eTale mahAvIraprabhunA kevaLajJAna kalyANakano divasa ane suda 11nA paramAtmAe ugra vihAra karI apApApurI padhArI caturvidha zrIsaMghanI sthApanA karI che. karuNAvaMta bhagavaMta jANe che ke badhAya jIvo saMyama levAnuM satva phoravI na zake te mATe sAdhu-sAdhvInI upAsanA-vizrAmaNA karI karmo khapAvavAM ane zramaNopAsaka-pAsikA banI cAritramohanIya cUravA teozrIe zrAvaka-zrAvikAne paNa potAnA zrIsaMghamAM lIdhAM che chatAMya noMdhapAtra che ke jinazAsana zramaNa-pradhAna che, gRhasthapradhAna nahIM, puruSapradhAna che strIpradhAna nahIM. dhanasArthavAha zramaNonI sevA-bhaktithI jIvAnaMda vaigharAjanA bhavamAM vaiyAvacca karI dIrgha AyuSyamAna tIrthaMkara AdinAtha banyAM hatA. zrISeNa rAjA paNa sAdhusatsaMgathI aMtima bhave zAMtinAtha bhagavAna banyA. varmarAjAmAMthI caMdraprabhu ane zivaketu rAjA zramaNopAsaka banI kevI rIte munisuvratasvAmIjI banyA te itihAsa jANavA jevo che. ajainakuLamAM janmela nayasArano jIva eka ja divasanI utkRSTa bhakti-vizrAmaNA karI 27mA bhave tIrthaMkara mahAvIra banI zake ke zrIpALa-mayaNA jevA jIvo gurudevonA mArgadarzanathI siddhacakranI ArAdhanA karI cheka navamA devaloke jAya ane navamA bhavamAM muktine paNa saMyamagrahI varI jAya te badhoya prabhAva zramaNopAsaka banIne paNa dharmArAdhanAmAM pragati sAdhavAno che. Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa76 vizva ajAyabI : zramaNo paNa zramaNopAsako vinA saMyama sAdhI na zake paDyuM ane yuddhamAM prathama prahAra na karavAnI nemavALA tene zrAvaka-zrAvikAnI paNa AzAtanA prabhudarzanamAM varSa che. kaNikanA senApatie jyAre marmasthAnathI vIMdhyo tyAre yuddha atre pUrvakAlIna aSADhI zrAvaka, daMDavIrya, devapAlarAjA, kArtika medAnathI bahAra AvI tRNano saMthAro karI paMDitamaraNa pAmI zeTha, raMka zreSThI, zaMkha zrAvaka, zrIpALa ke mayaNA, damayaMtI, prathama devaloke gayo che. nAgilA ke aMjanAsuMdarInAM prAcIna dRSTAMto na letAM prabhu (4) AnaMda zrAvaka : 12 karoDa sonaiyAno mahAvIradevanA samakAlIna ke temanA zAsananA aitihAsika svAmI, vANijyagrAmano gRhapati te dhanADhya zrAvaka ane tenI kAryo siddha karanArA maryAdita prasaMgo noMdhyA che. saMpAdakazrI zrAvikA zivAnaMdA prabhuvIranI pIyUSavANIthI bodha pAmela hatAM. naMdalAlabhAI devalukanI apekSAo atre lekhamAM temAMya pAra vagaranA abhigraha sAthe vRtti saMkSepa karI samatAutAravAmAM AvI che paNa te uparAMta je je prasiddha puruSonA sAdagI ane saccAI baLe ghera rahetAM ja avadhijJAna utpanna nAmollekhane nyAya nathI ApI zakAyo, tene vAcakavRMda kSamya thayela. gautama gaNadhara paNa temane sAmethI khamAvavA gayela. gaNe tevI namra sUcanA. kALa karI zramaNopAsaka prathama devaloke gayela che. prastuti pAchaLano hetu jinazAsananI garimA (5) kAmadeva zrAvaka : caMpAnagarInA A zrAvake samajAvavAno tathA anAcAranA viSamakALamAM paNa AdarzonAM daza hajAra gAyonAM cha gokuLo, 12 karoDa sonaiyA vageremAMthI mUlyo vadhAravAno che. kadAca saMkSipta paricayo koIkanA ghaNuM kharuM tyAgI pauSadha Adarela, tyAre pUrvabhavanA vairI deve AtmAne preraNAbaLa Ape; bhAvazuddhi upajAve ane AvI upasarga karela chatAMya calAyamAna na thayela. prabhu vIre mahAna banavAnA manoratha utpanna kare tevI maMgaLabhAvanA sAdhu sabhA samakSa kAmadeva zrAvakanI upabRhaNA karela, zrAvikA lekhAraMbhe rakhAI che. bhadrA paNa pratyAkhyAnavALI hatI, Ayu pUrNa karI teo prathama to cAlo saMsAramAM rahevA chatAMya jinAjJAthI devaloka pAmyo che. vAsita haiyAMne pichANIe. () calanI pitA zrAvaka : zyAmA nAmanI (1) rAjavI zreNika : jIvananAM 50 varasanI zrAvikAnA bharathAra teo kAzI nagarInA vAsI hatA. ATha uMmara sudhI jIvaMta bhagavAnano paricaya na karanAra ane anAthI gokuLA dasa-dasa hajAra gAyovALA hatA. 24 karoDa sonIyA munithI bodha pAmI AjIvana mATe mahAvIra prabhunA upAsaka svAmI hato, chatAMya badhuMya tyAgI cAritra na laI zakanAra banI janArA rAjA zreNika svayaM zrIkRSNa mahArAjAnI jema temaNe parigraha-parimANa vrata karI saudharma devalokamAM arUNAbha cAritra laI na zakyA paNa 23 putro ane 23 patnIo ane vimAnamAM cAra palyopamanA AyuvALI devagati lIdhI, AvatA 10 pautro ema 56 puNyAtmAone saMyamamArge javA anumati - bhave mukti nizcita che. ApI tIrthakara nAmakarma nikAcanA karanAra thayA che. () surAdeva zrAvaka : te ja banArasa nagarInA vAsI surAdeve sajoDe patnI dhanyA sAthe karoDonI saMpattino (2) ceDA rAjA : pRthA zrAvikA thakI sapta putrIo moha utAravA prabhunA pratibodhathI zrAvakajIvananAM vrata lIdhAM janmI paNa ekeyanAM lagna svayaM na karyA, na rasa lIdho chatAMya zramaNonA upAsaka banI jIvana jIvatAM aMta samaya sudharI rANInI madhyasthIthI cha kanyAo rAjagharAnAmAM bhAgyayoge gayo. prabhu vIranA dazeya dhanADhya zrAvakonI AcaraNAe temane paraNIne gaI ane pAchaLathI pitAnA saMskArabaLe cAritra laI ekAvatArI devagati bakSI che. mukti pAmI, jyAre ceDA rAjA kuNika sAthenA yuddha pachI prabhuvIranA paramopAsaka rahIne vairAgyadazAmAM saune khamAvI (8) culazataka zrAvaka : AlaMbhikA nagarInA zrAvakavrata thakI devagatine pAmI gayA che. zaMkhavana udyAnamAM jyAre prabhujI padhAryA tyAre tyAMnA samRddhimAna zrAvaka culazatake bahulA nAmanI bhAryA sAthe prabhu (3) varuNa zrAvaka : te nAgarathIno pautra hato, caraNanuM zaraNa lIdhela te pachInA jIvananI sAdagI ane tyAga, bAra vrata uccarela hatAM. chaThThane pAraNe chaThTha karanAra tene ja bhAvanAnA prabhAve zrAvakano AtmA prathama devaloke cAra rAjAbhiyogathI ceDA rAjAnA senApati svarUpe yuddhamAM UtaravuM palyopama AyuvALo deva banyo che. Jain Education Interational Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa (9) kuMDakaulika zrAvaka : puSpA nAmanI patnI sAthe A dhanADhya gRhasthe prabhu vIrane pAmI je pramANe saMsArano moha ghaTADavA aNuvrato uccaryAM te ja pramANe anya Azritoe paNa anusaraNa karyuM hatuM. zrAvakadharma sukhethI pALI temano AtmA paNa devagati varSo ane AgAmI bhavamAM mahAvidehakSetrathI muktine varaze. (10) zakAlaputra kuMbhAra zrAvaka : polAzapuranA vatanI A zrAvakane tenI patnI agnimitrA sAthe bhagavaMte pratibodha karyo te pUrve te zramaNopAsaka na hato, paNa gozAlAno upAsaka hato. koI deve tene devavANI dvArA sAMketika bhASAmAM bhagavaMtanA AgamananI vAta karI mithyAmata choDAvyo hato. vepArathI kuMbhAra hovAthI prabhujIne ziSya parivAra sAthe ghaDA, pITha, phalaka vagere pratilAlmela hatAM. (11) mahAzataka zrAvaka : A zrAvakane tera patnIo hatI paNa temAMthI 12 patnIone zrImaMta gharanI revatI strIe jhera ApI ke kAmaNaTumaNathI maraNa-zaraNa karela, jyAre cAlu pauSadhamAM mahAzatakane revatIe anukULa-pratikULa upasarga karyA tyAre tene lagIra krodha AvI gayela tenI kSamApanA karatAM teNe ArAdhanAbaLe devati pAmI hatI, revatI chaThThI narakati pAmela. (12) naMdinIpitA zrAvaka : teo zrAvastInA zreSThI hatA. AnaMda zrAvaka jeTalA ja RddhisaMpanna hatA. jyAre prabhujI nagaranA koSTaka nAmanA upavanamAM samavasaryA tyAre temanA zrImukhe prathama dezanA suNatAM ja pratibodha pAmelA teo tathA temanAM dharmapatnI azvinIe zrAvakocita vrata lIdhAM. jIvanabhara suMdara rIte pALyA ane aMte devaloke sidhAvyA hatA. (13) lAMtakapitA zrAvaka : phAlgunI nAmanI strI sAthe jeo te ja zrAvastIpurImAM rahetA hatA, temaNe paNa bhagavaMta pAse sAme caDI vrata-niyama aMgIkAra karyAM ane dhanavAnamAMthI guNavAna banyA, udAratA, saraLatA ane nirAbhimAnitA vagere guNothI temano haLukarmI AtmA dazeya mahAzrAvakonI jema ekAvatArI deva banI sukhI thayo che. (14) puNiyo zrAvaka : je paramAtmAnI stuti devendro-rAjendro kare te bhagavAna eka sAmAnya gaNAtA puNiyA zrAvakanI prazaMsA bharyA samavasaraNamAM eTale kare che ke tenI pAse nItinuM dhana hatuM, zuddhi sAthenuM sAmAyika hatuM, sAthe utkaTa 577 koTinI sAdharmika bhakti sAtheno tapa hato. zreNika jevA magadhApati temanA ghera gayela hatA. (15) kAmagajendra zrAvaka : bhagavAna vIranA samayakALamAM thayela A gRhasthane tenA devamitre rAtorAta mahAvidehavAsI simaMdharasvAmI paramAtmAnA samavasaraNamAM mUkyo ane tyAMnI parSadA ane prajAnAM darzana karAvyAM, kSaNo pachI pAcho devatAI sahAyathI pAcho vaLyo tyAre te aparakSetramAM vicaraNa svapna che ke satya te pUchavA prabhu vIrane prazna karela. eka ja bhavamAM be tIrthaMkaronAM darzana karanAra che. (16) jinadAsa zrAvaka : mathurApurInivAsI A zrAvake pazu-paMkhI rAkhavAnA tyAga sAthe aneka vastu tyAgI parigraha-parimANa karela. parva tithinAM pauSadha-upavAsa karanAra A zrAvaka ane sAdhudAsI zrAvikAe eka govALa taraphathI parANe apAyela be vAcharaDAnuM jatana jIvadayAnA bhAvathI karI temanA maraNa samaye navakAra suNAvI samAdhi Apela. baLado marI kaMbala-saMbala nAmanA deva thayela hatA. (17) nAgasena zrAvaka : caMDakauzika nAgane AThamA devaloka sudhI Urdhva gati pamADI prabhuvIre jyAre uttaravAcALa gAmamAM padhArI paMdara upavAsanuM pAraNuM nAgasena gRhasthane tyAM tenI bhAvabhakti svIkArI karela tyAre 'ahodAnaMahodAna'nI dhvani sAthe pAMca divyo ane vasudhArA thayela. camatkArane namaskAra karato te nAgasena te pachI sadA mATe jinadharmavAsitabuddhi banI gayela. (18) vAgura zrAvaka : purimatAla nagaranA A gRhasthane mallinAtha bhagavAnanA maMdiramAM jaI bAdhA-mAnatA rAkhavAthI vaMdhyA gaNAtI bhadrA nAmanI priyAthI saMtAnaprApti prathamavAra thavAnA saMketarUpa garbha rahyo. tyArathI beu zrAvakazrAvikA banI AvatAM-jatAM sAdhu-sAdhvIonI upAsanA karavA lAgyAM hatAM. maMdirano jIrNodvAra paNa karAvyo ane kevaLajJAna pUrve ja bhagavAna mahAvIranA paricaye zrAvaka banela hato. (19) jIraNazeTha zrAvaka : pUjAnI DhALamAM jenuM nAma bolAya che te jIraNazeThe evI bhAvanA rAkhela ke prabhu upavAsanuM pAraNuM AvatIkAle mAre ghera kare. vizALApurInA A zrAvake eka-be-traNa-cAra divasa nahIM paNa lAgalagATa cAra mAsa sudhI prabhunI iMtejArI karI, chatAMya bhagavAne 120 upavAsanuM pAraNuM jyAre acAnaka pUraNa zeThane tyAM karyuM, tyAre Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 578 vizva ajAyabI : upAsaka jIraNa zeThane AghAta lAgI javAthI mRtyu thayuM hatuM, tRSAtura teNe anyonI anukaMpA vicArI pAraNA pachI je parabo paNa bhAvabaLe bAramA devaloke deva banI gayA che. baMdhAvavAnuM kArya prAraMvyuM temAM ja aMtakALe mUcha thatAM maraNAMte (2) dhanAvaha zrAvaka : jyAre eka UMTavALAe potAnI ja vAvamAM deDako banela paNa bhagavAnanI dezanAnI dadhivAhana rAjA ane dhAriNI rANInI putrI vasumatI prItithI durdarabhavamAM apamRtyu chatAMya pAchI devagati thayela. (caMdanabALA)ne kauzAMbI nagarImAM vecavA mATe mUkI, tyAre (25) bASabhadatta zrAvaka : rAjagRhI nagarInA dayALu dhanAvaha nAmanA zeThe kanyAnI lAcArI samajI anukaMpA- dhanavAna A ja zrAvaka ane dhAriNInI joDI niHsaMtAna paNa buddhithI kharIdI laI putrI jevuM sanmAna ghera ApyuM. prabhu vIranuM dharmacusta hatI. kahevAya che ke 108 AyaMbila tapanI pUrNAhuti dIrghatapanuM pAraNuM thayA pachInA sADAcAra karoDa sonaiyA ane pachI pAMcamAM devalokathI jaMbukumArano jIva cyavI zrAvakadivya vastuo prApta karanAra dhanAvaha zeThe te pachI sadA mATe zrAvikAnA saMtAnarUpe janmyo. eka tarapha dhArmikatA hatI paNa bhagavAnanI upAsanA karI che. caMdanabALA to dIkSita thaI mokSe jaMbukumAranAM lagna karAvavAno moha paNa hato. aMte ATha patnIne gayA che. tyAgI dIkSita thanAra putrane dekhI teo paNa saMyamI banyAM hatAM. (21) siddhArtha zrAvaka : madhyama apApAnagarInA (26) sudarzana zrAvaka : mahAmaMtra navakArano A zrAvake jyAre prabhujIne pAraNuM karAvyuM tyAre bAjumAM beThela paramArAdhaka A zramaNopAsaka caMpApurIno rahevAsI hato. kharaka vaidyamitre prabhujInI glAnatA pichANI tarata tapAsa karI, kAnamAM bharavADe nAkhela khIlAnI pIDA chatAM prabhu mauna hatA. kapilA strInA prapaMcathI sudarzana zeThane rAjAe je zULInI sajA zramaNa prabhunA aMgata upAsaka banI beu mitre telanI kuMDImAM pharamAvelI te pachI zIla ane navakAra prabhAve siMhAsana banI besADI jyAre khIllA kheMcyA tyAre prabhujIthI bhayAnaka cIsa gayela. Aja zramaNopAsaka thakI arjanamALI jevo pApI paDI gayela. prabhu-sevAbaLe beu devaloka gayA che. bhagavAna vIra pAse dIkSita thayela. (22) sulasa zrAvaka : dararoja pAMcaso pADAono (27) rAjA naMdIvardhana zrAvaka : prabhu vadha karanAra kAlasaurika kasAIno e putra hato, paNa bApanA mahAvIradevanA ja sagA moTA bhAI, jemanA AgrahathI 28 kUve nathI DUbavuM tevA abhigamathI pitAnA narakagamana pachI teNe varasanI uMmara thayA chatAM bhagavaMte be varasa dhIraja rAkhI maMtrIzvara abhayakumArane kalyANamitra mAnI tenI salAhathI cAritra trIsamAM varase lIdhuM. teo prabhunI dIkSA pachI ane khATakI-dhaMdho baMdha karela, balka prabhu vIre batAvela khAsa to kaivalyajJAna pachI sadAya mATe paramAtmAnA upAsaka ahiMsAdharmanI AcaraNA sAthe nAnA-moTA niyamo grahI banI gayela. moTAbhAI chatAMya nANA-dIyANA-nAMdiyAmAM zrAddhadharma aMgIkAra karela hato. bhagavAnanI hAjarImAM bhagavAnanI pratimA bharAvela hatI. (23) gobhadra zrAvaka : teo rAjagRhI nagarInA (28) dadhivAhanAdi rAjA zrAvako : kAzIdezanA zreSThI hatA. bhAryA hatI bhadrA, beune lADalo zAlibhadra nAmano nava mallI rAjA, kauzala dezanA nava lacchI rAjA, uparAMta putra hato. zramaNopAsaka gobhadra sAdhu-saMtonI sevAmAM tatpara paradezI rAjA, zorIdatta, zrIdatta, vIrakRSNa, vijaya, adInazatru, raheto ane dAnAdi dharmamAM ullAsa rAkhato hato. zAlibhadrane jitazatru, zveta, zatAnika, caMDapradyota, vAsavadatta, mitranaMdI, bhaNAvI-gaNAvI 32 kanyAo sAthe pANigrahaNa karAvyA pachI priyacaMdra, apratihata, balarAjA, udAyana, kuNika, kanakadhvaja, paNa teNe vairAgya thavAthI prabhuvIra pAse dIkSA lIdhI hatI ane puNyapAla, hastipAla vagere rAjavIo bhagavAnanA upAsaka aNasaNa karI devagati sAdhI jyAre bhadrAe zrAvikApaNuM rAjA-maMtrIo hatA. svIkAryuM che. (29) naMdaAnaMdAdi zramaNopAsako : paramAtmA (24) naMda maNiyAra zrAvaka : dhanADhya ane vIranA ugra tapanAM pAraNAMnA prabhAve je nikaTabhavI thayA che guNADhya zrAvaka hato. parvatithie pauSadhAdi dharmane sAdhato tevA upAsakomAM naMda, AnaMda, sunaMda, vijaya, nAgasena vagere hato, chatAMya ekadA grISma RtunA cauvihAra upavAsamAM zreSThI ke zrAvako, brAhmaNa bahula, abhinava ke pUraNa zeTha tathA Jain Education Intemational Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 579 paramAtmAnI upAsikA bahulA, vatsapAlikA, somA, vijayA, gharavALAe dukALa samaye mAchalAM pakaDI lAvavA mokalyo, eka pragabhA, vagere zramaNopAsako 1,59,000 ane zrAvikAo mAchalAnI pAMkha tUTI jatAM du:khamAM sunaMde aNasaNa karI deha 3,18,000nI saMkhyAmAM che. tyAgyo paNa vrata prabhAve te ja rAjagRhImAM maNikAra zrAvakanA (30) rAjA municaMdra : "eka paNa kSaNano prasAda putra dAmanaka nAme janmI bhAgyathI aDhaLaka lakSmI pAmI karavA jevo nathI" te upara ciMtavana karI A rAjavIe devagati paNa pAmyo che. aMtaHpuranA ekAMtamAM kAyotsarga prAraMbha karyo, abhigraha dhAryo (35) zrI priyaMkara rAjA potAnA pitA rAjA ke jyAM sudhI dIvo bujhAya nahIM, kAusagga pAravo nahIM. aridamana raMga-rAga-vilAsamAM gaLADUba hovAthI maraNa pachI thoDIvAramAM tyAM AvI dAsIe rAjAnI anukULatAmAM vadhAro azucimAM beindriya kIDA banyAnI bInA jJAnI kIrtidhara muni karavA dIvAmAM navuM ghI pUryuM. AkhI rAta kAussagnamAM vItyA bhagavaMta pAsethI sAMbhaLI rAjAne pratibodha thayela te pachI cha pachI dIvo bujhAyo sAthe rAjAno jIvanadIvo paNa zramathI - vezyA, cha kAyajIva, navatattvo vagerenA abhyAsathI potAnI bujhAI gayo. jIvAtmA devaloke gayo. buddhinI zuddhi karanAra rAjA priyaMkare zramaNopAsakapaNuM svIkAryuM (31) rAjA padrazekharaH A rAjAne jaina sAdhu tethI prajAnuM hita karI devaloka sidhAvyo che. sAdhvIo upara ajabanuM bahumAna hatuM. jyAre rAjasabhAmAM (36) zrI saMprati rAjA : pUrvabhavanA eka jJAnagoSThI kare tyAre paMcamahAvratadhArI sAdhuonA evA bhikhArIe jaina zramaNanI bhikSAcaryA dekhI te rIte bhikSA guNAnuvAda karato ke bhalabhalA nAstiko paNa dharma tarapha vaLavA meLavavA dIkSA laI lIdhI. phakta aDadhA divasanuM cAritra lAgatAM. chatAMya balihArI evI che ke cAritramohanIya ane pALanAra tenuM maraNa bhojananAtirekathI thaI gayuM, chatAMya bhogAvali karmonA udayathI rAjA pAzekhara zrIpALarAjAnI cAritramAM bhAvela zubha lezyAnA prabhAve rAjA azokanA putra jema phakta zramaNopAsaka banI devaloka pAmyo che. kuNAlanA putrarUpe janmI pUrvabhavanA upakArI Aryasuhasti (32) vaMkacUla : rAjaputra chatAMya galata saMskAra ane sUrijInA mArgadarzanathI savAkaroDa jinabiMbo ane savAlAkha sobatathI lUMTaphATa karanAra palipatinA pade Avela teNe nA paDe te to jinAlayonI pratiSThA karAvI aDhaLaka puNyathI devagati sAdhI. ja cAturmAsanI icchA darzAvanAra AcArya jJAnatuMgasUrijIne (37) bhogasAra brAhANaH kAMpilyapurano vatanI varasAda samaye vasatI ApI paNa koI upadeza na Apavo te janme brAhmaNa hato paNa zAMtinAtha bhagavAnano prasAda karAvI zarta rAkhI, cAturmAsanA aMte sAdhuonA pavitra AcAra- trikALa pUjA karato. prathama patnI mRtyu pAmI pachI bIjI patnI vicArathI kUNA paDelA teNe AcArya bhagavaMta pAsethI phakta cAra sAthe paraNyo paNa te hanumAna, gaNapati, caMDikAne bhajanAra niyamo lIdhA. jIvanabhara sacoTa pALyA ne kasoTImAM paNa hatI, prabhu zAMtinAthajInA adhiSThAyake paraco ApI navI abhaMga pratijJAthI bAramA devalokane prApta karyo che. kulaTA patnIno adharma choDAvyo, bhogasAranI majUrI choDAvI. (33) zrIkAMta zreSThI : savAre vepAra karanAro ane gharamAM suvarNavRSTi karAvI. rAtrinA corI karI kamAnAro A vyakti rAjagRhInivAsI (38) subuddhi maMtrI : caMpAnagaranA rAjavI hato. bAravratadhArI jinadAsa nAmanA zreSThInI preraNAthI kadI jitazatrunA A vaphAdAra maMtrIe rAjAe karAvela bhojanaasatya na bolavuM tevA abhigraha karyA, paNa corI na choDI, samAraMbhanI anumodanA na karatAM bhaktakathA TALI, ekavAra rAjA zreNikane tyAM corI karI bhAgatAM abhayakumAranA jinadharmavAsita buddhi hovAthI tattvajJAnanI vAtothI rAjAne hAthe pakaDAyA pachI paNa asatya na bolavAthI rAjA-maMtrI khuza pratibodha karavA nagara bahAra durgadha mAratI khAInuM pANI 49 thayA, pAchaLathI corI choDIne sadgati pAmyo che. divasamAM 7 vAra rAkha nAkhI alaga-alaga ghaDAo dvArA zuddha (34) zrI dAmanaka : pUrvabhavamAM kalyANamitra karI pIvaDAvyuM. rAjAe te ja jaLanI sugaMdhI prazaMsI tyAre jinadAsanI salAhathI jainamuninA paricayamAM AvI sanaMda hakIkata khullI karI pudgalanA svabhAvano khulAso karI tene nAmanA kalaputre mAMsa ane dArUno AjIvana tyAga karyo. parANe paNa zramaNopAsaka banAvela. Jain Education Intemational Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 580 (39) lalliga zrAvaka : upAzrayamAM sAmAyikapratikramaNa-pauSadha karavA AvanAro ane e hetu AkhAya upAzrayano kAjo jayaNApUrvaka kADhanAro A sAdhAraNa gaNAto ArAdhaka A. hirabhadrasUrijInA dRSTipathe Avyo. tenA guNone navAjavA A. bhagavaMte tene gupta sahAyatAo apAvI saddhara karyo. te ja zrAvake gurudevanI graMtharacanA mATe tADapatro ane rAtri lakhANa mATe sAcAM ratnonI vyavasthA karela hatI. kevI anupama zrutabhakti! (40) cAciMga zrAvaka H jemanI patnInuM nAma hatuM pAhinI ane bALakanuM nAma paDyuM ceMgadeva. paristhiti nabaLI hatI paNa jyAre upakArI gurudeve mAtApitAne AmaMtrI tejasvI bALaka caMgadevanI mAMgaNI karI tyAre lAgaNI taMtuo chaMcheDAyA chatAMya potAno vahAlo dIkaro vahorAvI A. devendrasUrijIne soMpI dIdho. te banyA mahAjJAnI hemacaMdrAcAryajI, (41) bhaktiyogI jAvaDazA : yugapradhAna A. bha. vajasvAmInA jamaNA hAtha jevA zramaNopAsaka mithyArdaSTi banela zatruMjayatIrthanA adhiSThAyakanI sAme paDI je pati-patnIe vIsa-vIsa vAra prabhu pratimA caDhAvyA chatAMya aTakelI pratiSThAne 21mI vAra hAryA vagara pratiSThA karAvI, teo beu dhajA pharakAvatAM ja devaloka pAmI gayA ane tarata pachI gurudevane deva-devIrUpe darzana dIdhAM hatAM. (42) dAnezvarI jagaDUzAha : upakArI gurudeva paramadevasUrijInA paDatA bola jhIlanArA jagaDUzAe vi.saM. 1313 thI 1315 ema trivarSIya dukALamAM potAnA kharce 112 dAnazALAo kholI. je rIte jaina jainettaro mATe ATha abaja sADA cha karoDa maNa dhAnya dAnamAM ApyuM che, te kAraNathI jinazAsananA gagane te samaye cAra cAMda lAgI gayela te satya hakIkata che. (43) brahmavratadhArI dedAzA : phakta paryuSaNa mahAparvamAM gurumukhe siddhArtha rAjA ane trizalA rANInA alaga-alaga zayanakhaMDanI vAto sAMbhaLI te ja divasathI AjIvananA saMpUrNa caturthavratanI dhAraNA karanArA ane mAMDavagaDhamAM Akhoya navo upAzraya potAnA kharce sonAnI IMTathI khaDo karavA saMgha pAse Adeza mAMganArA teo zAsanaprabhAvaka pethaDamaMtrInA pitA hatA. (44) navakAra ArAdhaka pethaDazA : batrIsa vizva ajAyabI : varasanI bhara yuvAvasthAmAM 28 varSanI patnI sAthe AjIvananAM cothA vrata lenArA, rAjadarabAre jatAM paNa svAdhyAya pAlakhImAM besI karanArA, navakAranA parama rAgI, zrutasamuddhAraka ane sAdharmika bhaktithI puNyAnubaMdhI puNya utpanna karanArA temanI yazogAthA tyAMnA rAjA ane rANI lIlAvatIe paNa gAI hatI. (45) sAdharmika vAtsalyapUrNa jhAMjhaNazA : aDhI lAkha yAtrALuo sAthe siddhagirino cha'rIpAlita saMgha kADhI, karNAvatInA rAjAnA haThAgraha sAme AkhAya gujarAtane pAMca-pAMca divasa jamADI sAdharmika bhaktino lAbha lenArA teo pethaDazAnA suputra hatA. sAthe potAnA dAdA ane pitAno vAraso ujavatA jinazAsanasevAnAM aneka kAryo karI svargagamana karyuM. (46) sajjana maMtrI : pATaNAdhipati siddharAja jayasiMhanA mahesUla khAtAnA maMtrI, jemaNe rAjAne pUchyA vagara ja giranAra tIrthanA jIrNoddhAra mATe sADA bAra karoDa sonaiyA kharcI nAkhyA, pAchaLathI rAjAno kopa utAravA sAkariyA zreSThIe te ja rakama bharI ApavA taiyArI darzAvI tyAre vicakSaNa A maMtrIe siddharAjane paisAno moha tyAgI puNyakamANI karI levA je samaja ApI hatI te aitihAsika che. (47) vimala maMtrI H aMbikAdevInA kRpApAtra banela yuvAna vimalamaMtrIe zAsanaprabhAvanA ane rakSAhetu AbunA pahADa upara jinamaMdira nirmANahetu brAhmaNo pAse jamIna kharIdatI vakhate goLa sonAmahoranA badale corasa sonAmahora vAparI nItimattA dAkhavela. lagabhaga jamIna levAmAM ja cAra karoDa trepana lAkha, sATha hajAra rU|. jevo kharca karela. giranAra tIrtha sudhInAM pagathiyAM banAvavA paNa je puruSArtha karela te anumodanIya che. dharmaparAyaNa pati-patnI beu devaloke sidhAvyA hatAM. (48) zAntanu maMtrI : pIDha, sadAcArI, zAMta ane udAra maMtrIzvare potAnA pagAra rakamanI bacata thakI UbhuM karela navuM makAna phakta gurudeva vAdidevasUrijInI prasannatAhetu upAzrayarUpe dAnamAM jAhera karI dIdhela ane A ja maMtrIzvara thakI patana pAmelA eka jainamuni pAchA saMyamamArgamAM sthira thaI gayela, jemaNe varaso pachI pAlitANAmAM temano upakArasvIkAra jAhera karela. Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 581 (49) vAgabhaTTa maMtrI : jinadharmathI vAsita A | mana-dhanano bhoga ApI soLamo uddhAra karAvanAra thayA che maMtrI kumArapALa rAjA vatI jyAre yuddhamAM vijaya laI pAchA karmAzA jemaNe vi.saM. 1580mAM savAkaroDa jevo kharca karI vaLela tyAre rAjA taraphathI traNa karoDa sonAmahoro bheTamAM puna:pratiSThA karAvI che. te pachI hAla sudhImAM uddhAra nathI maLela, paNa dAnanA vyasanI temaNe to vijayotsavamAM thayo. darabArathI ghera pahoMcatAM sudhImAM te badhIya rakama garIbomAM (55) zrI kumArapALa mahArAjA : prabhu vIranA lUMTAvI dIdhI. AvA bephAma dAnathI kumArapALa paNa akaLAI zAsanamAM sauthI gauravavaMtu jIvadayAnuM kArya karI janArA rAjA gayA hatA. kumArapALanA jIvana upara to sAdhu-saMtoe prabaMdho lakhyA che. () udayana maMtrI : garIbI, lAcArI ane temanI jinabhakti, guruparyApAsti, jinAjJA-pratibaddhajIvana taMgadilIthI bacavA patnI ane bALako sAthe gharabAra choDI tathA zAsanaprabhAvanA mATe jinazAsana gaurava anubhave che. nIkaLI gayelo udo vaNika sajoDe pUjA karI stavana gAvA devaloke sidhAvyA che, AvatI covIzImAM ja gaNadhara banI lAgyo. tyAM darzanArthe Avela vidhavA hasumatI bhAvasAre mokSe javAnA che. Atithya karI Teko Apyo. temAMthI AgaLa vadhatAM te (56) saMgrAma sonI : jinavANI zravaNanA siddharAjano vaphAdAra maMtrI banyo. zAsananAM ghaNAM kAryo gupta paramapipAsu tathA abhinavajJAnanA parama rAgI saMgrAma sonI rIte karIne samAdhimaraNa dvArA devagati sAdhanAra banela. jayAre gurumukhe bhagavatIsUtranA padArtho sAMbhaLatA hatA tyAre (51) vastupALa-tejapALa maMtrI : rAjA banavAnI paramAtmAnA parama vineya gautamasvAmInuM nAma che goyama!' yogyatA chatAMya vairAgya vadhAravA phakta maMtrIpade rahI je zabda jeTalI vAra Ave teTalI vAra suvarNamudrA mUkI jJAnapUjana zAsanasevAnAM kAryo karyA che tene Akhoya jainasamAja biradAve karatA hatA. A zrAvaka thakI prAcIna jaina sAhityanI surakSA che. AbunA delavADA derAM tenAM sAkSI che. 500-500 tathA sarjananAM kAryo paNa thayAM hatAM. sAdhuonI dararoja bhakti karanArA teo jyAre aMtima (pa) napasiMha zrAvaka : mahArAjA kumArapALa avasthAe hatA tyAre sAdhu-sAdhvInI AMkhomAM AMsu hatAM. eka tarapha navAM navAM Arasa maMdiro baMdhAvI rahyA hatA tyAre 12T| vAra cha'rI pAlita saMgha temaNe kaDhAvela. teno juvAnajodha suputra nRpasiMha je moTo thaIne sonAnA maMdira (52) bAhaDa maMtrI : jinazAsananA javAhara samA banAvavAnI jhaMkhanA karato mRtyuzadhyAe paDyo tyAre svayaM tenI maMtrIoe rAjA karatAMya savAyAM dharmakAryo karI yazarekhA laMbAvI ucca bhAvanAothI AkarSAI kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajIe che. temAM vi.saM. 1213nI sAlamAM zatruMjaya girirAjano AvIne aMtima nirdhAmaNA karAvI hatI. caudamo uddhAra karAvanAra bAhaDa maMtrIzvara hatA, jemaNe tIrthanI (58) lUsiga zrAvaka : vastupALa-tejapALane sevAmAM te jamAnAnA eka karoDa ane sATha lAkha kharcA badhAMya oLakhe che paNa tenA nAnAbhAI bhUNigano paricaya tIrtharakSAnuM puNyAnubaMdhI puNya bAMdhI devaloka sAdhyo che. khUba ochAMne che. jyAre traNeya bhAIonI paristhiti madhyama (53) samarAzA osavAla : A puNyazALI ane nabaLI hatI tyAre vimalamaMtrIe bharAvela AbutIrthanI jinopAsaka ane zramaNopAsake gurudevone sAthe rAkhI pratimA jevI bhavya mUrtinI bhAvanA bhAvato lUNiga paramAtmAbhaktinA anurAgathI potAnI zakti zatruMjaya aMtimAvasthAmAM AMsu sArato hato. tenI bhAvanA pUrI karavA tIrthAdhirAjanA punaH jIrNoddhAramAM vAparI che. Azare 27 lAkha lUsigavasahI jinAlayane vastupALa tenA maraNa 5 ane 70 hajArano kharca temaNe vi.saM. 1371nI sAlamAM karyo che. hato. doDhaso varasa pachI ja paMdaramo uddhAra thayela. (59) rAjA vikramAditya : A. siddhasena (54) zrI kamalA : anAryonA upadrava pachI divAkarasUrijI pAsethI pratibodha pAmela A rAjavIe paramAtmA AdinAthajInAM pratimAjI khaMDita thayAM. lokomAM zramaNopAsaka banI jinopAsanArUpe cha'rIpAlita saMgha paNa bhagavadbhaktinA kAraNe roSa utpanna thayo, tevA samaye tana- kaDhAvela tathA deza AkhAyane RNamukta karavAnI bhAvanA-baLe Jain Education Intemational Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 582 vizva ajAyabI : duHkhI-daridrono paNa uddhAra karela. temaNe karela aneka sukatyonA kAraNe Aje hindustAnamAM vIrasaMvatanI jema vikrama saMvata paNa cAlI rahyo che. (60) mANekacaMda zeTha : ujjaina nagarInA nivAsI jemaNe AcArya bhagavaMta ane muni mahAtmAonA upazamabhAvanI parIkSA AzAtanA karI karIne, pAchaLathI mAtA ane patnInA roSathI pazcAttApa karI sadA mATe sadAcArI banI janAra banyA. Aja AtmAe zatruMjayanI pagapALA ekAkI yAtrA upavAsa ane navakAra jApa sAthe karatAM magaravADA nikaTa apamRtyuthI prANa choDyA, paNa dharmaprabhAve mANibhadravIra banyA. | (61) vyasanI sALavI : dararoja dArU pIvAnI latavALo A mANasa upAzrayamAM AvI jinavANInuM zravaNa nazAmAM karavA lAgyo ane gurumukhe gaMThasI paccakhANanI vAto sAMbhaLI khUba manane manAvI dorIne gAMTha mArI dArUbaMdhI ane gAMTha kholI dIdhA pachI dArU pIvAnI pratijJA lIdhI, tevI nAjuka ane nakAmI gaNAtI pratijJA kasoTIe caDI, maraNa AvyuM paNa Teka pALI zatruMjayarakSaka kapardiyakSa deva banI gayo. (62) gaMdhAra zrAvaka : potAnA upakArI gurudevanA padhAravAnA samAcAra sAMbhaLatAM ja A gurunA bhakta zrAvake khabara ApanArane cAvInA jUDA ApI dIdhela, paNa bhAgya phUTelA hovAthI UMcAmAlavALA goDAunanI cAvI hAthamAM na letAM khabaradAre moTo cAvIno jhUDo lIdho, temAMthI doraDA maLyA, chatAMya te pachI gaMdhAra zrAvake svAgatayAtrAmAM lAkhkho kharcI nAkhyA hatA. (63) motIzA zeTha : nikaTanA bhUtakALamAM thaI gayela muMbaI, surata, pAlitANA ityAdi sthAnonAM jinAlayo, upAzrayo, sAdharmiko tathA dhArmiko mATenA udAra sakhAvatI zreSTha motIzA jemanuM bAMdheluM bAvana jinAlaya muMbaI bhAyakhalAmAM che tathA zatruMjaye motIzAnI alAyadI TUMka paNa che, AkhIya galInuM nAma motIzA lena che. (64) zAMtidAsa zeTha : bAdazAha akabaranA mAnItA jhaverI temaNe vicaraNa karatA aneka paMcamahAvratadhArI gurudevonI salAhathI ane khAsa to muktisAgara mahAtmAnA mArgadarzanathI zAsanasevA, zatruMjaya, zikharajI, pAvApurI vagere tIrthonI rakSA, charIpAlita saMgho vagerenAM sukRta karyA che. temanA ja putra lakSmIcaMda ane pautra khuzAlacaMde muslima hoddedAro sAthe mIThA saMbaMdho jALavI jinazAsananI sevA karI hatI. (5narasI kezavajI vagere pAlitANAnI Toce je navaTUMko nirmANa pAmI che, tenA udAra sakhAvatIomAM vaMthalInA savacaMda zeThanI TUMka (vi.saM. 1675), lakSmIcaMda bhaMDArInI chIpAvasahI TUMka (saM. 1791), premacaMda lavajI modInI premavasahI TUMka (saM. 1843) ujamabAInI naMdIzvara TUMka (saM. 1889), zrI hemAbhAI zeThanI hemavasahI TUMka (saM. 1886), zrI sAkaracaMda premacaMdanI sAkaravasahI (saM. 1894), zrI bAlAbhAInI bAlAvasahI (saM. 1893), narasI kezavajInI kharataravasahI (saM. 1921) motIzAnI TUMka (saM. 1993) prakhyAta che. siddhagiri tIrthe aneka zrAvakoe vahAvelI dAna-gaMgA jinAlayo-jinapratimA rUpe jovA maLaze. (dada) vikramasiMha vagere bAroTo : vAghaNa sAme paDI tIrtharakSA karanAra bhAvasAra vikramasiMhanI jema muslima mahamada bAdazAhanA AkramaNa samaye eMsI jeTalA bAroToe potAnAM jIvatAM balidAna ApI daI karelI tIrtharakSA uparAMta allAuddIna khIlajInA zatruMjayavirodhI abhiyAna samaye jaina gurudevo ane jaina zrAvakonA AzIrvAda-abhinaMdana sAthe sujAtA, arjuna, amara vagere pacAsa jeTalA bAroToe potAnA prANa dAdAjI bAroTanI AgevAnI heThaLa nyochAvara karIne saMpUrNa pAlitANAnI rakSA karI che, jenA paDaghA bhAvanagara, ahamadAvAda, suratathI laI saMpUrNa bhAratamAM paDyA hatA. jainakuLamAM janmelA jotAM rahI gayA ane jainetaro jaza khATI gayA che. (67) anupamAdevI vagere zrAvikAo : tejapALamaMtrInAM patnI anupamAdevI, jeo potAnA udAratAdi guNothI Sadarzana-mAtA kahevAtA hatA. caMpAzrAvikA, jenA cha mAsanA upavAsathI akabara bAdazAha bodha pAmela. sudarzanA kuMvarI, jeNe navakAranI yAdamAM bharUcamAM samaDIvihAra banAvela. nirmalA, je modinI suhAgaNa svarUpavAna patnI hatI teNe vividha pyAlAmAM dUdha bharI rAjAnI vikAravAsanAne upazAMta karela, te uparAMta bhagavAna vIranA samayakALanI zramaNopAsikA sulasA, revatI, manoramA, satI subhadrA, yazodAdevI, yazodayA, yazomatI, sudarzanA, sunaMdA vagere strIo paNa paramAtmAnA zAsananI upAsikAo gaNAI che. nAmonI sUci khUba lAMbI thAya paNa atre saMkSepamAM ja IgitamAtrathI nAmo darzAvyAM che, jemanAM jIvana-kavana, caritra prasaMgo jANavAM jevAM che. Jain Education Intemational Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa (68) bahAdurasiMhajI vagere zrAvako : nikaTanA bhUtakALamAM thayelA zikharajI tIrtharakSaka bahAdurasiMhajI, udAra sakhAvatI haThIsiMha zreSThI, sUMDAonAM mana badalI nAkhanAra mAMDalanA amRtalAla malukacaMda zeTha, dakSiNAvarta zaMkha ane pArzvaprabhujInI pratimAnA mAlika vaDhavANanA cheDA zeTha, ghoDAone abhayadAna apAvanAra ratilAlajI jIvaNadAsa vagerenAM nAma ane kAma khyAtanAma che. lekhavistAranA bhayathI saghaLAMya nAma avatArI nathI zakAyAM. jijJAsuvarge zAzvata saurabha bhAga-1 ane bhAga-2thI vartamAnakALanA suzrAvakonI pichANa karavI. anya aneka puNyavaMta gRhasthonA paricayo paNa pUrvanA graMthomAM samAviSTa karavAmAM AvyA che, je mATe jijJAsuvarge nirAMtanI paLono sadupayoga karI vAMcanane nyAya Apavo. zramaNa-zramaNInI mokSalakSI sAdhanAo mATe maryAdAo eTalI moTI-mahAna-mahattvanI che ke teo roTI-kapaDAM-makAnanI ciMtAthI mukta rahe to ja AtmasAdhanAo goThavI zake. jema nAnA bALakanI ciMtA mAtA-pitA karatAM hovAthI teno svaicchika vikAsa suMdara thAya che, tema zramaNopAsikAo ane zramaNopAsako saMyamI AtmAonI saghaLIya AvazyakatAo pUrI pALatA hovAthI AtmArthIo kaparA mokSamArge pragati kare che, jyAre bIjI tarapha gRhastho puNyopArjana karI athavA azubhakarmo vaiyAvacca dvArA khapAvI AgAmI bhava mATe saMyamaprAptinA mArga mokaLA kare che. zramaNonI ArAdhanAo muktigAminI banI zake che, jyAre sAMsArikone anekavidha AraMbha-samAraMbha, aNuvrato tathA rAga-roSanA paryAyo vacce rahevAnuM hovAthI teo jina ane zramaNonI upAsanA dvArA phakta bAramA vaimAnika devaloka sudhI jIraNa zeThanI jema pragati sAdhI zake che. zramaNonI sAdhanAno mULa pAyo che jinAgama paThana-pAThana-prakAzana, jyAre zramaNopAsakone dharmArAdhanA mATe AlaMbana bane che jinabiMba-jinAlaya ane jinavAsita mana-tana ane dhana. loko IrSyA kare che ke jaina zrAvako anya jainetaro karatAM vadhAre sukhI kevI rIte banI gayA che? tenAM mULa kAraNo tapAsatAM mAlUma thaze temane lokottara bhagavAna, lokottara guru ane dharma maLyA che. prabhudarzita nIti-niyamonAM pAlana karanArane vyApArika lAbha sAhijaka bane che. lokavizvAsa 583 temanA prati vadhavAne kAraNe paNa bhautika-dhArmika ane sarvAMgINa unnatio thAya che. hRdayanI kuNAza vagara daherAsara ke upAzrayanAM pagathiyAM caDhI nathI zakAtAM. Aje jeTalAM jinAlayo-tIrtho AyaMbilazALAo-jJAnabhaMDAro-pAMjarApoLo ke dhArmika saMsthAo cAle che temAM zrAvakonI megha jevI udAratA, karoDonA dAna, koIne koI dhArmika gurudevanI pAvanakArI nizrAmArgadarzana kAma karI rahyAM che. pAralaukika lAbho to aciMtya che, paNa ihalaukika lAbhonA spaSTa anubhavo temano dharmollAsa vadhArI de che, mATe zramaNopAsakonuM vizeSa mahattva caturvidha zrIsaMghamAM darzAvavAmAM AvyuM che ane tevA dhArmikajanonuM jIvana bephAmauddAma ke niSkAma na banI jAya te hetuthI temanI dinacaryA kevI hoya tenuM mArgadarzana dharmabiMdu vagere graMthomAM pIrasAyuM che. vaLI parvatithinI viziSTa jAgRti mATe paNa temane saMdeza-saMketa apAya che. sArA ane sAcA zrAvako haMmezA game tevAM mAnasanmAna ane UMcAI upara pahoMcaze chatAMya teo potAnA upakArI gurudevane mAthe rAkhI dharmapravRttio karaze. paMcamahAvratadhArI sarve sAdhubhagavaMto prati UMco AdarabhAva rAkhaze. temanI jarUriyAto pUrI pADaze, uparAMta sevA-suzruSAmAM paNa pIchehaTha nahIM kare. nagarazeTha, maMtrIzvaro ane rAjAdhirAjo paNa varasothI sAdhu-saMtone navAjatA AvyA che to prajAjana tenuM anukaraNa kare temAM zuM Azcarya! pratipakSe jeo phakta bhagavAnanI sevA-pUjA karI le, paNa sAdhu-sAdhvIonI upekSA kare tenI prabhubhakti paNa uttama phaLadAyI nathI banatI, uparAMta jeo phakta gurune ja bhagavAna mAnI le ane jinapUjA-darzananI upekSA karI nAMkhe tevI vyakti paNa tIrthaMkaranI AzAtanAnA kAraNe UMcAI na laI zake. sAramAM 'vItarAga devAdhideva mArA bhagavAna che, paMcamahAvratadhArI zramaNo mArA guru che tathA dAna-zIla-tapa ane bhAva vagere mAro dharma che' AvI Thosa samajaNano jene vikAsa che, sukhasamRddhi teno vilAsa che. sAdhuoe saMsAra choDyo mATe saMsArIonI mAyA paNa choDI ja dIdhI, paNa sAMsArikoe sAdhuonA Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 584 vizva ajAyabI : satsaMga nathI choDavAnA te che syAdvAdanI saMjayadRSTi. tevA zramaNopAsako to AnaMdazrAvakanI jema sAdhuonA AvI Adarza vyavasthA vacce je mAnavabhava jIvI gayA tevA ammA-piyA kahevAyA che. prAMte lakha zrAvaka kumArapALa ke zrIpALanI jema potAnA upakArI jinabiMba jinAgama''nA nyAye so potapotAnA sthAnanI gurudeva karatA paNa vahelA muktipurInA mAMDave pahoMcI vaphAdArI jALave pachInAM phaLa mIThAM-madhura che. jAya temAM Azcarya nathI. anumodaka : navalakhA navakAra ArAdhaka maMDaLanA sadasyo tathA navakAra jApa samitio vi.saM. 2060nA kalyANa nagaranA cAturmAsamAM pa.pU, jayadarzana vi. ma.sAhebe karAvela kula 76 jJAnazibiro sAthe caitya paripATI varaghoDAnI eka jhalaka. be vAra sAmUhika caityavaMdana pachI thayela nUtana jinAlayamAM amIjharaNA. kula maLI 545 bhAviko, bAra varasa cAlanArA navalakhA navakAranA vyaktigata jApamAM joDAyA che. anumodaTha : rAjasthAna jena saMgha-bAjhArapeTha-SlyANa Jain Education Intemational Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 585 muni sAthe be ghaDI pU. pravartaka munirAjazrI harIzabhadravijayajI ma.sA. SKIP, , acAnaka patrakAranA saMbaMdhe huM eka upAzrayamAM jaI caDyo, tyAM eka paripakva uMmaranA muni graMthanuM vAMcana karatA hatA. muninuM lalATa camakatuM hatuM AMkhomAM amI hatAM kAyAmAM sAdhanAnI chAMTa dekhAtI hatI. rajA laI aucitya sAcavI teonI pAse AvavAnuM kAraNa darzAvI mane jJAnagoSThI karavI che ApanI be ghaDI mulAkAta levI che, thoDA prazno pUchavA che, evI icchA darzAvI. JM kAra muni svabhAve zAMta hatA, mAyALu ne mamatALu hatA. dhIra ne gaMbhIra paNa hatA, prathama paricayamAM mArA upara sArI chApa paDI. mane prazna pUchavA mATe anumati ApI sAthe namratA paNa darzAvI ke mArAmAM yogyatA haze tevA praznonA javAba ApIza. pahelI ja kSaNa mArA mATe avismaya AzcaryakArI banI, mAro phero saphaLa thaze tevo vizvAsa thayo, meM munine jIvana saMbaMdhi, AcAra saMbaMdhi, upakaraNa ane vidhividhAna saMbaMdhI prazno pUchyA, teno saMkSipta sAra kAMIka Avo hato. | zramaNadharmamAM jayaNA sAcavavAnAM upakaraNo Ama juo to zramaNajIvanano saMpUrNa gaNaveza jayaNAnI jALavaNInA dhyeyapUrvaka nakkI karAyelo che. sIdhI ke ADakatarI rIte lagabhaga badhAM ja upakaraNo jayaNA mATenA ja kahI zakAya tema che. ogho, daMDAsaNa, pUMjaNI, rajoharaNa, caravALI, sUpaDI, kAmaLI, saMthAro, muhapatti vagere. A badhA mukhya upakaraNo jayaNAnA pAlanamAM vizeSa rIte sahAyaka banatAM hoya che. gocarInAM vAhaka kASTapAtro gaNAyAM che. tApaNI, cetano, pAtrA Adi gautamasvAmInA pAtrA" e nAme oLakhAya che. A pAtro lAkaDAmAMthI bane che tenA upara raMga karavAmAM Ave che ane sArI rIte dhoI zakAya che. A lekhamALAnuM Alekhana karyuM che pU. pravartaka munirAjazrI harIzabhadravijayajI mahArAjazrIe. pUjyazrInI janmabhUmi murabADa, pitA zrI amRtalAlabhAI, mAtA rUkSmaNIbahena, bAra varSanI kumaLI vaye saM. 2005mAM mahA vada-5-murabADa mukAme saMyamano svIkAra karyo. temanA sAhityarasathALamAM ghaNAM ja sacitra prakAzano temaja tattvabodha parIkSAnAM pustako jagaprasiddha banyAM che. potAnA saMsArI parivAramAM dharmabhAvanA vadhe te mATe pAlitANA tIrthamAM cAturmAsa ane kuMbhojagirimAM 99 yAtrA paNa karAvI hatI. udAtta dhyeyathI ghaNA jJAnanI sAdhanA kare che. temAM eka A lekhamALAnA lekhaka pravartaka sAhityopAsaka Jain Education Intemational Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 586 vizva ajAyabI : pU. munirAja zrI harIzabhadravijayajI mahArAja, teozrInA guru sAhityabhUSaNa pU. munirAja zrI jitendravijayajI mahArAjazrIe bALasAhityanI dhUma macAvI hatI. zrI jaina tattvajJAna vidyApITha-pUnA nAmanI saMsthA 14-51948mAM sthApI tenA dvArA pAThazALAomAM arthajJAnano pracAra karyo hato. pU. munizrIe gurunI sAthe rahI bALasAhitya-prakAzana pracArano yajJa mAMDyo. 60 varSanA saMyamI jIvanamAM arthanAM sacitra, suMdara, bALabodha prakAzano 75 pragaTa karyA, temAM karoLiyAnI jALa', "mAro sohAmaNo dharma', zrutasAgaranAM rahasyo bhA. 1-2' vagere pustako samAjamAM sArI jAgRti lAvyAM che. pustakone sacitra banAvI teoe sArI jJAnacAhanA meLavI che. pU. munizrI potAnAM mAtuzrI (sAdhvI zrI caMdrayazAzrIjI) sAthe saM. 2005mAM saMyamI thayA che. teozrInA najIka-dUranA saMsArI 5-6 saMbaMdhI paNa saMyamadharmanI uttama ArAdhanA karI dhanya banyA che. pUjaya munizrI harIzabhadravijayajI ma.nI saMyamayAtrAmAM sAttvikatA ja relAya. sAva nirmaLa, naryuM pAradarzaka jIvana jIvI batAvyuM che ane jIvatara jIvavAnI jaDIbuTTI paNa ApaNane batAvI che. - pUjyazrIe darzana-jJAna-cAritranI ArAdhanAmAM zrIsaMghane AgaLa vadhavA preraNA ApI hatI. teonA upadezathI prabhAvaka zrI vAsupUjya bha.nuM derAsara tathA mahAprabhAvaka zrI mANibhadra yakSarAjanuM derAsara kAMdivalI (AnaMdanagara), potAnA pU. gurudevanI smRtimAM zrI jagavallabha pArzvanAtha derAsara kukarejA-bhAMDupa suprasiddhine pAmyAM che. pAThazALAnA vikAsa, zikSaka-zikSikAo mATe TIciMga korsa, opanabuka parIkSA dvArA abhyAsIone uttejana, sArAM pustakonA prakAzana mATe traNa TrasToe teonI bhAvanAne vega Apyo che. hajI bIjAM TrasTo AgaLa Ave ane zrutagaMgAne gAmaDegAmaDe, ghera ghera pahoMcADe e ja abhyarthanA. - saMpAdaka prazna-1 munio saMyama zA mATe le che? saMyama na le bALavayamAM ja dIkSA laI uttama koTinI zAsanaprabhAvanA karI. to dharma na thAya? 2-sthUlibhadrajIe maMtrI mudrAne na svIkAratAM tenI pAchaLanA uttara-tamAro prazna ghaNo upayogI che. rAMsAramAM jo bhayanAM sthAnono vicAra karI raMgarAga tyajI vairAgI thaI sukha-zAMti-samAdhi va. hoya to koIne saMyama cAritra levAnI cAritrano mArga svIkAryo. 3-anAthI mukti potAnI rogI jarUra ja nathI. saMsAra-dAvAnala che. tenAthI bacavA, Atmazaddhi avasthAne koI dUra na karI zakyuM tethI nIrogI thaIza to saMyama karavA, janma-maraNathI mukta thavA paraMparAe mokSa prApta karavA, laIza evA saMkalpathI rAtana sUtA savAre nIrogI paNa thayA ne maLelo mAnavabhava saphaLa karavA saue saMyama levuM joIe. saMyamI thaI dhanya banyA. yauvana e vyavahArathI nokarImAMthI mukta thavA mATenuM prazna-2 munio haMmezAM rajoharaNa pAse kema rAkhe che? sAdhana che, tema saMyama saMsAramAMthI alipta thavAnuM ochAMmAM rajoharaNa eTale zuM? ochA pApa bAMdhavAnuM kArya che. cAritra lIdhA vinA dharma alpa uttara : jIvadayAne pALavA mATenuM sAdhunI oLakha thAya, saMsAra taraphanuM AkarSaNa vadhu jIvone hoya che. (pratIkarUpe) darzAvatuM UnanuM baneluM rajoharaNa hoya che. temAM tethI pUrvajanmanA saMskAranA kAraNe bAlyavayamAM adhUrI aMdaranA bhAgamAM lAla banATa upara maMgaLika tarIke ArAdhanA pUrNa karavA keTalAMka dIkSA le che. keTalAMka hitopadeza aSTamaMgalanuM bharata kareluM citra hoya che. sAdhu bAhyarIte teno sAMbhaLI vairAgyavAna thaI dIkSA le che. to keTalAMka sukha-duHkhanA UThatAM besatAM bhUmine rajoharaNathI pUMjI (sApha karI) paDilehaNa khATA-mIThA anubhava karyA pachI AtmakalyANanI buddhithI dIkSA karI jIva-raja Adine dUra karavA vApare che. atyaMtara rIte le che. Ama tenA traNa prakAra che. karmarajane dUra karavA AjIvana potAnI pAse ja rAkhe che. udAharaNa : 1 vajasvAmIe pUrvabhavanA jJAnanA kAraNe dharmakriyAmAM khamAsamaNAdi detI vakhate zarIranI paDilehaNa (17 saMDAsA sAcavI) karI jIvanI virAdhanAthI bace che. Jain Education Intemational Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa udAharaNa-naMdISeNa muni vezyAnA ghare bhIMta upara rajoharaNa laTakAvI bAra varSa rahyA ne nimitta maLatAM e ja ogho hAthamAM laI zuddha cAritra pALavA cAlI nIkaLyA. patanamAMthI utthAna thayuM. pramArjanA oghAthI zarIranI-jamInanI pramArjanA karavAnI hoya che. pU. devasUri ma. nidrita avasthAmAM paNa jAgRta hatA. paDakhuM pheravavuM paDe to prathama rajoharaNathI bhUmisaMthArAnI pramArjanA karI pachI paDakhuM pheravatA. eka divasa rAtanA aMdhArAno lAbha laI mArAo upAzrayamAM chUpAyA. AcAryazrInI AvI apramatta pravRtti joI mArAonA aMtaramAM - prakAza thayo. je bIjA jIvone bacAvavAno prayatna kare che. temane marAya ja kema? Ama vicArI pAchA cAlyA gayA. prazna : 3 UnanuM ja baneluM rajoharaNa jo hoya to daMDAsaNa ane caravaLInI pachI jarUra zI? uttara : rajoharaNa munipAse covIse kalAka hoya jyAre daMDAsaNano upayoga rAtanA gamaNAgamaNa karatI vakhate ja athavA vastImAM kAjo kADhatI vakhate teno upayoga karavAno hoya che, jyAre caravaLI gocarInAM pAtrAdinI paDilehaNa karatAM ja vaparAya che. ekaMdare traNe upakaraNa jIvadayA pALavA, jIvonI virAdhanAthI bacavA mATenA che. kAjo kADhyA pachI e niravagha sthAne paraThavavo paDe che. tethI kAjo (kacaro) levA pUMjaNI-sUpaDI paNa munio pAse hoya che. udAharaNa :--daMDAsaNa paDIlehaNa karyA bAda vAparelI jagyAmAMthI kAjo (kacaro) daMDAsaNa dvArA kaDhAya che. eka muni upayogapUrvaka kAjo kADhatA hatA. pariNAme e munine avadhijJAnanI anubhUti thaI. temAM devalokano indra-indrANInI sevA karato joyo. mohanIyakarmanI A prakAranI lIlA jovAthI muni thoDuM hasyA. phaLasvarUpa je avadhijJAna pragaTa thavAnuM hatuM te cAlyuM gayuM-na thayuM. caravaLI dvArA vakkalacirImuni jIvadayAnI zubhabhAvanAthI pAtrAnI paDIlehaNa karatA hatA. pariNAmanI dhArA vRddhi pAmavAnA kAraNe teo kevaLajJAnanA svAmI thayA. munine mArgamAM gamaNAgamaNa karatAM bhUmine 3 / | hAtha (5 phUTa) joI joIne cAlavAnuM hoya che. khaMdhaka muni dRSTi paDilehaNa (iryAsamiti) karI mArgamAM gamaNA-gamaNa karatAM hatA. tethI teone doSa alpa lAgato. Jain Education Intemational 587 prazna-4 =munio lAkaDAnA ja banelA pAtarAM kema vApare che? uttara = lAkaDuM dIrghakALa sudhI Take che. vajanamAM sApha saphAI karavAmAM e sagavaDatAbharyuM sAdhana che. saMsArI aneka jAtanAM dhAtunAM vAsaNo rAkhe tethI alaga pADavA paNa lAkaDAnAM pAtarA vAparavAno rIvAja che. pAtarAne 'gautamasvAmInuM pAtra' kahevAya che. muni jIvanamAM pAtratAne vadhAravA TakAvavA pAtarAM eka mUka sUcanA AtmArthIne Ape che. udAharaNa = aImuttA muni bAlya avasthAmAM pANInA khAbociyAmAM potAnuM pAsuM taratuM mUkI AnaMda pAmyA, paNa vaDIla gurue bALaceSTA dvArA thaI rahelI jIvonI virAdhanAnuM jJAna ApyuM tarata bALamuni cetI gayA, karelI virAdhanAnuM laghu pratikramaNarUpa iriyAvahiyaMnI kriyA karatAM sUtra bolatAM teo pApathI mukta thayA. kevaLajJAna prApta karI mokSe pahoMcI gayA. prazna-5 munio vadhAre Unano kema upayoga kare che? uttara-munio rajoharaNa-daMDAsaNa-caravaLI-kAmaLI- Asana-saMthAro vagere unanAM banelAM ja vApare che. temAM mukhya kAraNa jIvadayAnuM pAlana che. Una jIvone zAtA ApavA mATe, jIvone bacAvavA ane kilAmaNathI mukta karavA mATenuM uttama sAdhana che. bAvA-jaTAdhArIo jema carmAsanano upayoga kare che paraMtu temAM hiMsA pragaTa apragaTa che. tema UnanuM Asana sAdhu vApare. tenA upara besavAthI ane kAmaLI kALanA samaye zarIra upara DhAMkavAthI (apakAya, teukAya, vAyukAya Adi) jIvonI virAdhanA, gamaNAgamaNa vakhate thatI nathI. UnanI garamInA kAraNe vikalendriya sudhInA jIvonI virAdhanAthI bacI zakAya che. Ama sAdhu jIvanano mukhya uddeza jIva virAdhanAthI bacavAne unanA sahAre paLAya che. kAmaLIkALa-eTale prAyaH sAMjanA sUryAsta pUrve 2-4-6 ghaDIthI sUrya ugyA pachI 2-4-6 ghaDI sudhI vAtAvaraNa teukAyanA jIvAvALuM hoya che. AvA samaye bane tyAM sudhI upAzrayanI bahAra na jAya ane javuM ja hoya to kAmaLI oDhIne jAya. udAharaNa : saMthAro. meghakumAre dIkSA lIdhA pachI saMthAro vaDIloe batADelA sthaLe pAtharyo paNa sAdhunA gamaNAgamaNathI saMthArAmAM ghaNI raja AvI. tethI muni ArtadhyAna karI savAre prabhuvIrane ogho muhapatti ApavA gayA, karuNALu prabhue pUrvanA hAthInA bhavamAM karelI jIvadayAne yAda karAvI phaLasvarUpa muni Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 588 AMkha sivAyanA saMpUrNa zarIranI ciMtA na karavAnuM vrata laI dharmadhyAnamAM sthira thayA. kAmaLI-kozAvezyAne tyAM eka muni comAsuM karavA gayA. zrAvikAdharmane pAmelI kozAvezyAe munine nepALa jaI ratnakaMbala lAvo pachI varSAvAsa mATe vasati ApuM evI vAta karI. muni nepALa jaI ratnakaMbala laI AvyA ne kozAne ApI. e zrAvikAe kAdavavALA paga lUchI ratnakaMbalane pheMkavA dvArA munine saMyamadharmamAM. sthira karyA. bhagavAna RSabhadeva pUrvanA 9mAM bhavamAM jIvAnaMda vaidya hatA. teoe pAMca mitronA sahakArathI eka muni je kRmikuSTa rogathI pIDita hatA. tevA mahAtmAnI lakSapAka tela, gozIrSa caMdana ane ratnakaMbalanA sahAye uttama sevA karI muninA zarIramAM pravezelA kRmione ratnakaMbalamAM pravezI zAtA pAmyA. A rIte muni nirogI thayA ne ratnakaMbala dvArA jIvo gomRtakamAM abhaya thayA. prazna 6-munio hAtharUmAlanA badale muhapatti hAthamAM kema rAkhe che? vastro badhAM zveta ja kema vApare che? uttara : saMsArI rUmAlano upayoga hAtha luchavA, havA levA yA parasevo lUMchavA mATe kare che jyAre muhapatti vAyukAyanA jIvonI virAdhanAthI bacavA mATe munio bolatI vakhate mukhanI AgaLa rAkhI vacana uccAre che. uparAMta dhArmika kriyAomAM muhapattinA 50 bola bolI zarIranI paDilehaNa-pramArjanA paNa karAya che. sarpanA jherane maMtravAdI vastra dvArA yA anya rIte maMtroccAra sahita kADhe che tema muhapatti dvArA ArAdhaka AtmA mithyAtvanI azubhalezyA dUra karavA prayatna kare che. muhapattimAM aDhI paDa hovAthI aDhI dvIpanuM smaraNa thAya che. muhapatti-14 AMgaLa pramANa hovAthI caudamAM guNasthAnake athavA 14 rAjalokanI AgaLa AtmAne pahoMcADavAnuM lakSa yAda Ave che. muhapatti mukha AgaLa ATha paDavALI rAkhavAmAM Ave che. tethI (jema mukhakoza ATha paDano bAMdhI pUjA karAya che tema) ATha karmano nAza vacanaguptinuM pAlana ane vAyukAyanA jIvonI rakSA thAya che. muhapattine eka tarapha kinArI hoya che. tethI cAra gatimAM manuSyagati kinArAvALI AtmAne mokSa sudhI pahoMcADanArI che. ema samajavuM. muhapatti sAIjha 1 veta 4 AMgaLanI hoya che. vizva ajAyabI : 22 bha.nA sAdhuo game te vastra raMgavALuM svIkAratAM paNa te jIvo-RRju ane prAjJa hovAthI uttama koTinA bhavabhIru hatA raMgamAM jyAM pasaMdagIno vicAra Ave tyAM rAga-dveSanAM pariNAma jovAM maLe. eka sarakhA raMganAM vastra dUrathI sAdhunI oLakha mATe upayogI che. zveta vastra malina thAya to tethI pariNAma na bagaDe. sAdhuno varNa paNa kALo che. AtmA paNa malina che teNe zuddha karavAnI bhAvanA jAge evo tenI pAchaLa uddezya che. udAharaNa : muhapatti--bahene bhAI (baMdhaka muni)nI lohIthI kharaDAyela muhapatti joI ghaNuM du:kha thayuM rAjAne phariyAda karI ke A muhapattinA kAraNe mArA bhAInuM amaMgaLa thayAno mane Dara che. rAjAne sAcI vastu-paristhitinI jANa thatAM ghaNuM duHkha thayuM. rANIne satya bInA kahI muninI kSamA mAMgI prAyazcittarUpe saMyama laI dhanya banyA. veSa : jaMgalamAM udAyana maMtrIne samAdhi ApavA rAjasevakoe eka bhATacAraNane taiyAra karyo. bAhya rIte veSa grahaNa karI maMtrIrAjane samAdhi apAvI. maMtrIe sAdhu gaNI bhAvapUrvaka vaMdanAdi vidhi karI. tethI bhATacAraNanA vicAra badalAyA ne have bAhya rIte nahIM atyaMtara rIte munipaNuM svIkArI AtmAnuM kalyANa karyuM. prazna 7 : bhojana-munio kyAre le? levA mATe kyAre jAya? kevuM le? uttara : bhojananA badale munio mATe 'gocarI'zabda vaparAya che. gAya care tema aneka ghare jaI sUjhato AhAra munione levAno hoya che. bIjA zabdamAM madhamAkhI jema phUlano gaMdha le paNa phUlane kilAmaNA (nukazAna) na thAya tenI kALajI rAkhe tema munio gocarI khapa pUratI ja letA hoya che. uparAMta zrAvakane pharI navI rasoI na karavI paDe tenI kALajI paNa rAkhatA hoya che. gocarI 'aMta-paMta bhikSA gocarI' e nyAye rasavaMtI nahIM paNa nIrasa levAnuM vicAratA hoya che. A rIte lagabhaga bhojanano samaya pUro thayA pachI vadheluM hoya temAMthI khapa pUratuM levAno Agraha rAkhe. eka apekSAe zarIrane bhADuM ApavA mATe ja teo AhAra kare che. TUMkamAM gocarI maLe to saMyamavRddhi ane na maLe to tapovRddhinI bhAvanA bhAve. munio cAra prakAre kula 45 doSa-rahita gocarInI gaveSaNA karatA hoya che. doSa rahita AraMbha-samAraMbha-rahita zveta vastra rAgadazA jIvanI ghaTADavA mATe che. pUrvakALamAM gocarI prApta karavI e ja temAM mukhya uddeza hoya che, te ja Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa rIte sacitta pANIno tyAga karI traNa ukALA (UbharA) vaDe ukALeluM acitta jaLa grahaNa kare che. pANIne ghInI jema munione vAparavAnI AjJA jJAnIoe karI che. kAcuM naLakUvA-taLAva-vAvaDI va.nA pANIno teo sparza paNa karatA nathI. kAcA pANImAM asaMkhyAtA jIvo hoya che. udAharaNa : DhaMDhaNa aNagAra gocarI levA nitya jatA hatA, paNa teone svalabdhithI zuddha gocarI cha mahinA sudhI na maLI, dareka kSaNe teo gocarI na maLe to tapovRddhi e ja bhAva-pariNAmane jALavI rAkhatA hatA. kuragaDu muni-AhAra saMjJA tIvra hovAthI Asakti vagara nitya bhojana karatA hatA. dareka kavale (koLiye) pote potAnA AtmAnI niMdA karI tapasvIonI prazaMsA karatAM saMvatsarInA divase aneka muninI sevA karI gocarI karatAM uccabhAvanA kAraNe kevaLajJAnane pAmyA. subhadramunine brAhmaNIe kaDavA tuMbaDAno AhAra pramANathI vadhAre mAyApUrvaka vahorAvyo. muni upAzraye gayA. gurue AhAra vAparavA yogya nathI ema jaNAvI zuddha bhUmie paraThavI AvavA AjJA karI. muni vanamAM gayA eka ja biMdu jamIna upara paDyuM. temAM anekAneka jIvonI virAdhanA thatI joI muninuM hRdaya kaMpI UThyuM. saMthAre besI tyAM ja cAra zaraNA svIkArI jIvadayAnA pariNAme AhAra vAparI gayA. pariNAme samAdhipUrvaka kALa karI sadgati pAmyA. prazna 8 : munio kezanuM laMcana, vastranuM dhovaNa potAnI hAthe ja kema kare che? ghaNA bhakto che. teone bhaktino lAbha Apavo joIe. uttara H munipaNuM svAvalaMbI jIvananA siddhAMtathI yukta che. bane tyAM sudhI bIjAnI sevA karavAnA e AgrahI hoya che. paNa bhArarUpa na thavA dhyAna rAkhe. potAnI jAte pote potAnuM kArya kare to e kAma vivekapUrvaka alpavirAdhanAvALuM thAya. vastra zuddha karavA maryAdita jaLano upayoga kare. teja rIte malIna thayeluM pANI paNa nirdoSa jIva vagaranI jagyA zodhI paraThave. AnI pAchaLa vinaya-viveka ane pApabaMdha alpa thAya tevI ciMtA kare. laMcana eTale loca. mAthAnA vALane hAthethI kADhIne 22 pariSahane jItavA e prayatna karatA hoya che. baLavAna hoya athavA nabaLA hoya to paNa teonI sAthe durvyavahAra na karavo, khamI levuM, sahana karI levuM e emano mudrAlekha hoya che. A jIve paravaza thaI anicchAe ghaNA duHkho sahyA temAM phAyado zuM maLyo? jANI bujhI hasatA mukhe du:kho sahavAmAM ja karmakSayanI vAta chUpAI che. 589 loca ane pAdavihAra karavAthI ekyuprezana ApoApa thAya che. tethI zarIra paNa nirogI bane che. tethI ja kahyuM che ke--mauna rahe te muni'. 'sahana kare te sAdhu'. 'zrama kare te zramaNa'. (1) muni bhagavaMto koI paNa vyakti (prajAjana- zrAvaka-zrAvikA) game tevA sArAM ke narasAM vacano saMbhaLAve to paNa uttara ApatA nathI. vacanono pratyuttara Apavo paDe to vicArI yogya vacanomAM uttaro Ape che. te nyAye mauna rahe te muni'. (2) traNa Rtu (ziyALo-unALo-comAsuM) eka paNa RRtu sAdhu bhagavaMta sivAyanA jIvo samatAbhAve sahana karI zakatA nathI. ziyALAmAM ThaMDI vadhAre paDe. unALAmAM garamI vadhAre paDe. comAsAmAM varasAda vadhAre paDe. maccharono upadrava vadhAre thAya--sAmAyika pratikramaNa vagere kriyAmAM maccharonA bhayathI pratikramaNamAM upayoga rahI zakato nathI-upadrava sahana karI zakAto nathI jyAre saMsAra choDI sAdhu thayA pachI sAdhu bhagavaMto traNe RtumAM paDatAM RRtuonAM du:khone ane manuSyo dvArA ke koI paNa jIva dvArA apAtAM duHkhone samatAbhAve sahana karatA hoya che te nyAye 'sahana kare te sAdhu'. (3) jIva mAtranuM aMtima lakSya mokSa meLavavAnuM che, e vAta muni-sAdhu-zramaNa bhagavaMtoe samyajJAna dvArA jANI che. mokSa AtmAe bAMdhelAM karmono vinAza karyA sivAya thavAno nathI. to bAMdhelA karmanAkSaya mATe sAdhu jIvanamAM carama tIrthapati paramAtmA mahAvIrasvAmIe batAvela kriyAo vivekapUrvaka karavI jarUrI che, mATe samayano paNa pramAda karyA vinA abhyAsa-Adi zrama (mahenata) karatA hovAnA kAraNe teono muni-sAdhu ane zramaNa AvA traNa nAmo prasiddha che. prazna 9 munio Akho divasa zuM pravRtti kare ? Agamo vAMcavAnI teone ja AjJA kema? uttara munio AkhA divasamAM deva-guru-dharmanI www.jainelibrarv.org Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TsS0 vividha kriyA dvArA ArAdhanA karatA hoya che. kriyA-e AtmAne pavitra-nirmaLa banAvavAnuM uttamottama sAdhana che. jo dravyakriyAnI sAthe bhAvikrayA karavAmAM Ave to te sonAmAM sugaMdha maLyA jevuM anumodanIya kArya thayuM tema samajavuM. 'jJAna-kriyANyAM mokSaH' e zAstra vacana anusAra jJAna ane kriyA athavA samajaNapUrvakanI karavAmAM Avela kriyA mokSa sudhI pahoMcADe che. munione ja Agamo vAcavAnI AjJA eTalA mATe che ke teo jIvanamAM sUkSmAthI sUkSma jJAnane prApta karavAnI bhAvanA keLave che. AgamajJAna TUMkAmAM ghaNuM kahI jAya che. e jJAna tyAre ja paDye samajAya jyAre munione tapa-japa-kriyAAdi pravRtti vivekapUrvaka kare che. jIvanamAM zraddhA-samakita hoya, jainadharmanuM tatasvarUpe jJAna prApta karavAnI jijJAsA pAtratA dRDhatA zrAvakomAM hotI nathI mATe teone vAMcavAnI anujJA upakArI guruo ApatA nathI. munibhagavaMto : carama tIrthapati zrI mahAvIrasvAmIe batAvela pAMca mahAvratone AjIvana pALavA mATe svIkArelA hoya che te uparAMta pAMca prakAranA AcAro (1) jJAnAcAra (2) darzanAcAra, (3) cAritrAcAra, (4) tapAcAra, (5) viryAcArane avihaDa pALatA hoya che tathA ATha prakAranI mAtA : pAMca samiti (1) iryAsamiti, (2) bhASA samiti, (3) eSaNA samiti, (4) AdAnabhaMDamatta nievaNA samiti, (5) pAriSThA panikA samiti tathA traNa gupti (1) mana gupti, (2) vacanagupti, (3) kAyagupti 5+3=8 ema aSTa pravacana mAtA batAvI che. tenuM suMdara rIte pAlana karatA hoya che. gaNadhara bhagavaMtoe paMciMdiya sUtramAM sAdhu bhagavaMto 36 guNavALA hoya che, ema kahyuM che. jemAMthI zarUAtanA 18 doSone sAdhu bhagavaMto tyajI 18 guNo meLave che ane 19thI 36 ema pachInA guNone potAnA jIvanamAM AdarI jIvana nirmaLa banAve che. Adarza banAve che. zrAvaka-zrAvikA ghaDI-beghaDI ke mAsa-be mAsa ke upadhAna sudhInuM sAdhu jevuM jIvana jIvavA 'karemi bhaMte'nI pratijJA amuka samaya mATe uccarAve che, jyAre muni bhagavaMto dIkSA le tyArathI yAvajjIvanuM sAmAyika uccare che. jagatamAM tattvo traNa prakAranAM batAvyAM che. (deva-gurudharma) traNa tattvamAM guru tattva madhyamAM Apela che kemake arihaMta vizva ajAyabI : bhagavaMtonI ke ahiMsA dharmanI sAcI samaja ApaNane gurue ja ApI che mATe vartamAnakALe arihaMta bhagavaMtonA upakAra karatAM guruno upakAra ApaNane sarvathI zreSTha che. eka sthaLe guruno mahimA gAtAM kahyuM che..... "guru goviMda dono khaDe, kInako lAgu pAya| balihArI gurudevakI, goviMda diyo batAya / / " v00:0 zramaNa paraMparAne lAkha lAkha vaMdanAo Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 591 jaLa zramaNa bhagavaMta H eka virala vyaktitva -pro. DaoN. praphlAda paTela vizvanI anekavidha avanavI ajAyabIomAM jaina sAdhu paNa eka evI ajAyaba hastI che. temanuM jIvana nirmala, niSkalaMka ane pavitra hoya che. jIvamAtrane saMpUrNa abhayadAna ane anukaMpA, svAdhyAya-tapa-jApUrvaka vizvanA tamAma jIvone sakhanI parama zAMti thAya evI eka maMgala bhAvanAne laI samAjajIvananA pAyAnA mUlyonI jIvanabhara mAvajata karanArA jaina sAdhunI jIvanazailI kharekhara vismayajanaka hoya che. jaina zramaNanA virala vyaktitvanI A lekha dvArA ApaNane jhAMkhI karAve che uttara gujarAtanA vIsanagaranA vidvAna DaoN. praphlAdabhAI gaNezadAsa paTela, jemano janma mahesANA jillAnA vIsanagara tAlukAnA khadalapura gAmamAM 1938mAM thayo. nAnapaNathI ja abhyAsamAM AgaLa vadhavAnI prabaLa tamannA hatI. tethI bI.e. karIne ema.e. sudhIno abhyAsa karyo. jaina sAdhuo paratve temanuM bhAre moTuM AkarSaNa hatuM. jaina graMthonuM vizALa vAMcana karyuM. upAdhyAya yazovijayajInA rUpaka graMtho virAgyarati' ane vairAgyakalpalatA' para Ph.D. karyuM. vaDanagara ArTsa komarsa kolejamAM prAraMbhathI aMta sudhI saMskRtanA adhyApaka tarIkenI suMdara kAmagIrIthI vidyArthIjagatamAM bhAre lokacAhanA meLavI. jainasAhitya, tattvajJAnamAM UMDo rasa hoIne jaina sAdhu bhagavaMtonA vizeSa paricayamAM AvavA lAgyA ane tethI AdhyAtmikatA ane yoga pratye vizeSa abhiruci keLavAyAM. zrI prahalAdabhAIe jainatattvajJAna-sAhitya Adi para ghaNAM saMzodhanAtmaka lakhANo lakhyAM che ane Aja sudhImAM temanA dvArA ghaNA jaina graMthomAM saMpAdakIya kArya pUrI niSThA ane laganIthI thayuM che. vizva vikhyAta jaina graMthonA gujarAtImAM anuvAdo paNa karyA che. zrI paTela mojIlA svabhAvanA paNa ghaNA ja lAgaNIzIla che. sevA-svArpaNanI uccattama bhAvanAne jIvanamAM AtmasAta karI che. jaina saMgho ane saMsthAoe temanI sevAno upayoga karavA jevo che. amArI sAtheno varSo jUno saMbaMdha akabaMdha rIte jALavI rAkhyo che. dhanyavAda. -saMpAdaka lekhakanuM saMparkasthAna : DaoN. prahalAda paTela, 16-Alokanagara-thalorA roDa, vIsanagara-384315 mo. : 9714717138 Jain Education Intemational Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 592 vizva ajAyabI : yaH samaH sarvabhUteSu traseSu sthAvareSu ca / sAdhusAdhvI zrAvaka zrAvikArUpa-caturvarNaH / tapazcarati zraddhAtmA zramaNo'sau parikIrtitaH / / A rIte jaina-caturvidha saMghamAM prathama che zramaNa-sAdhu. tazarvAniva saMskRta prAkRta graMtha nirUpita zramaNa jIvana-vyaktitva-vyutpattije sthAvara-jaMgama sarva jIvo pratye samAnabhAva rAkhe, vivecano Adi upara vicAra karIe to zrAvakanuM vyakitatva, zraddhApUrvaka tapanuM AcaraNa kare te "zramaNa' kahevAya. ArAdhaka tarIkenuM enuM pavitra jIvana, dharma pratyeno eno anurAga, manuSya-bhavanA mUlyanI enI samaja- A badhuM saMtuSTAH karuNA maitrAH zAntA dAntA stitikSavaH / jotAM zramaNa bhagavaMtane anAyAse vaMdanA thaI jAya ! vizvanA AtmArAmAH samadRzaH prAyazaH zramaNA janAH || bhAgavata koI paNa dharmamAM AvI sUkSma sarvagrAhI tattvadarzI ane zabdanA je saMtoSI hoya, karUNAmaya ane jIvo pratye maitrIyukta sAmarthyanI pele pAranI bhAvanAne sparzI jatI sAdhutvahoya, zAMta dAnta ane titikSAvALo ane AtmAmAM ramaNa zramaNatvanI kalpanA ane vyAkhyA kyAMya paNa nahI maLe. to karanAro hoya te zramaNa kahevAya. pachI zramaNajIvana to kyAMthI maLe ? sAdanoti 21 , parArtha uparanA zlokomAM prathama zloka jainazAstra kathita che, 2 yaH sa sAdhu: | jyAre bIjo vaidikazAstra kathita che. bhAratIya dharmomAM sAdhu- jaina sAdhunuM jIvana atyaMta kaThora ane viziSTa saMnyAsI-zramaNanuM eka virala vyaktitva che-khAsa karIne AcArasaMhitAnuM anusaraNa karanAruM hoya che-eTalI hada sudhI jainadharmamAM zramaNa pRthvI pATale jovA maLatuM viralatama vyaktitva ke ahiMsAne dharmano prANa samajanAra zramaNa potAnA AcArache. ene samajavA koziza karIe. cAritrAdinA pAlanamAM prANAnta bAMdhachoDa karato nathI. eTale bhagavAna mahAvIre dharmatIrthanI sthApanA karI tarata hada sudhI ke macchara-mAkaDa Adi jaMtuo karaDe to paNa tene RiIR HEva cena tIrthamiti | (vidyAnaMdI)-jaina saMghamAM dUra karato nathI (AcArAMgasUtra) tethI ja 'nizIthacUrNi'mAM kahyuM dharmAcaraNa karanArAonA cAra vibhAga che. zramaNa, zramaNA, che ke varSa praveduM vaMtita hutAzane.....varaM di mRtyuH......na zrAvaka, zrAvikA eTale ke sAdhusAdhvI ane gRhastha naranArIo. pAIpa zInaraRvanitaraca nIvita eTale ke sAdhutvamAMthI calita tethI "abhidhAna rAjendrakoza'mAM spaSTa karyuM che ke jainadarzana- thavuM enA karatAM agnimAM praveza karavo-mRtyu pasaMda karavuM vadhAre sAruM manAya. sAdhu-AcAranuM AvuM anokhuM gaurava anyatra bhAgye ja nirUpAyuM haze. tethI ja kahyuM che ke : sAdhavo jaMgamatIrthaM svAtmajJAnaM ca sAdhavaH / sAdhavo devatA mUrtAH sAdhubhyaH sAdhu nA'param // jaina sAdhu bhagavaMta to hAlatuM cAlatuM tIrtha che; teo sva-AtmajJAnamAM ja ramaNa karanArA hoya che. sAkSAt mUrtimaMta devatA che. sarvaviratidhara jaina sAdhu bhagavaMtone saMsAranI kazI ja tamA hotI nathI. pRthvI para vAsa karatA hovA chatAM dhyeya ane najara to mokSa prati ja hoya che. tethI kahevAyuM che ke sAdhu bhagavaMta karatAM kazuM uttama nathI. vizvanA tamAma dharmonA atItanA UMDANathI vartamAna sudhInA aneka AzcaryomAM "zramaNa jIvana" eka jIvaMta Azcarya jJAnasAdhanA dvArA zAstronuM ucca jJAna pAmIne che! bhAratamAM prAcIna kALathI ja dharmakSetre be paraMparAo cAlI tene vaLagI nahIM rahetAM AtmakalyANanA raste vaLI AvI che. (1) brAhmaNa paraMparA, (2) zramaNa paraMparA. jAya che te AtmAnuM kalyANa sAdhI jAya che. manuSyabhavanuM sArthakya che mokSa prAptimAM; paraMtu A baMne Jain Education Intemational Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa paraMparAomAM eka pAyAno bheda che ke, brAhmaNa paraMparA brahmaIzvaramAM mAnanArI ane enI kRpAthI mokSa pAmI zakAya tema mAnanArI che-A paraMparAmAM IzvaranA avatAronI, tenI bhaktinI, kRpAdRSTinI apekSAnI mahattA che. A brAhmaNa paraMparAmAM avatAravAda svIkRta che eTale ke Izvara avatAra dhAraNa kare che. zramaNa paraMparAmAM (jaina ane bauddha) AtmoddhAra mATe zramanuM AgavuM mahattva che. gItAnI ja vAta ddhrevAbhanAtmAnam koI paNa deva-devInI kRpA-yAcanA vagara potAnA AtmAne lAgelAM karma-jALAMne sva-puruSArthathI dUra karI tIrthaMkaratva pAmI zakAya che, eTale ke Atma uddhAra-mokSa mATe zramaNatvanuM keTaluM mUlya che te samajI zakAya tevI vAta che. AtmoddhAranI mokSanI pagadaMDIe vaLanAra jaina zramaNa bhagavaMto sAcA arthamAM vizvanI ananya vibhUtio che. sarva virati letAM-saMsAratyAga karanAra zramaNanuM jIvana ja badalAI jAya che. 'abhidhAna rAjendra koza'mAM vyAkhyA che ke zramamAnayati pazvendriyAni manazceti vA zramaNaH zrAmyati saMsAraviSayeSu khinnobhavati tapasyati vAsa zramAH / pAMca indriyo tathA manane zAMta kare, saMsAranA viSayothI udAsIna rahe, tapa kare te zramaNa kahevAya. zramaNa bhagavaMta mahAvIranI paraMparAnA dhArmika itihAsamAM zramaNanI sAdhanA tallInatA dharmanA-sAdhanAnA itihAsanuM eka AgavuM-ati virala prakaraNa che. zramaNa bhagavaMtonuM jIvana saMsAranA koI paNa dharma-saMpradAyanA sAdhuo karatAM taddana nirALuM che. ahiMsA, tyAga ane titikSAsahiSNutA emanA jIvananuM abhinna aMga banI jAya che. zramaNa gocarI dvArA zarIra nirvAha kare che. 'gocarI' zabda paNa jaina saMskRtino Agavo zabda che. go--gAya care tema bhikSA eTale gocarIthI nirvAha karavo-jIvana TakAvavuM. pazuomAM gAya ja ghAsane-choDavAne mULamAMthI ukheDI nAkhyA sivAya-upara uparathI ghAsane nukazAna na thAya te rIte care che. kyAMya kazAne ya hAni nahIM. A ja rIte zramaNa bhagavaMto gheragherathI 'gocarI'vahorI lAve che. zramaNanI nirvAha paddhati vizvabharamAM nirALI che. koI zrAvaka gharane kazIya takalIpha nahIM. jJAna ArAdhanAmAM zramaNa bhagavaMta ati jAgRta hoya che. paDhamaM nALa to vayA-A che jJAnanuM mahattva. bhagavadgItA kathita vAta "maiM phri jJAnena sadRzaM pavitramidda vidyate" A vidhAna zramaNanA jIvanamAM pratyakSa joI zakAya che. Jain Education Intemational 593 saMsArano tyAga tyAga che! tyAganuM abhimAna paNa rAga che. rAtribhojana ke jalapAna Adino tyAga eTale ke sUryAsta pUrve A badhuM vAparI levuM e emanI sahaja kriyA banI gaI hoya che, paraMtu jJAnanI ArAdhanAmAM zAstra-sarjanAdimAM tallIna thaI jatAM zramaNa bhagavaMto pANI vAparavAnuM ya bhUlI jatA hoya che. AvuM eka hRdayasparzI citra-dRSTAMta pU. A. pradyumnasUrIzvarajInI pAThazALA' patrikAnA eka aMkanA aMtima pRSTha para AMkho ane hRdaya ThAratuM citra aMkita che--upA. yazovijayajI zAsra-sarjanamAM tallIna che. ziSya pANI laIne UbhA che....... sUrya ratuMbaDo thaI gayo che. AthamI gayo ! jaLa vAparavuM rahI gayuM...........A che jJAna-ArAdhanA mATenI tallInatA !! te dharmanA itihAsanuM eka virala pRSTha che. mukhapATha ane satata manana ciMtana to zramaNanuM khAsa lakSaNa che. zramaNa to sadaiva pAdavihArI. emanA vihAra-yAtrAsaMgho to dharmanAM anokhAM prakaraNo che. spRSTA yatra mahI tadaGghrI kamalaistamaitisa tIrthatAm / tebhyaste'pi surAH kRtAJjalipuTA nityaM namaskurvate // temanAM caraNakamalono sparza pAmatI dharatI sAcA arthamAM tIrthapaNAne prApta kare che. prasiddha devo paNa aMjali racIne temane namaskAra kare che. A vihAranI adbhutatAdarzaka zlokArdha che! jainadharma to ahiMsA paramo dharma: hovAthI tenuM saMpUrNa AcaraNa karavA rAjAo samrATapada tyajI zramaNatva aMgIkAra kare che ane gocarIthI jIvana TakAve che. jainadharmamAM gocarIbhikSA vahoravAno-vahorAvavAno eka anokho AcAradharma to saMsAra-durlabha dharmaprakaraNa che-te aMgenA cokkasa nItiniyamo hoya che. Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 594 vizva ajAyabI : huM sAdhune namana karuM chuM, jethI pApano nAza karuM chuM, huM sAdhu parameSThIne smaruM chuM, phaLasvarUpe uttama gatine pAmuM chuM, sAdhu bhagavaMtanI pUjA karuM chuM ane adhika saMsAra bhramaNa yajuM chuM, sAdhune hRdaye dharuM chuM ane phaLasvarUpe zivatva mokSane prApta jAsa hIta zIkhathI...... AvA zramaNane vaMdanA mAtrathI loko pApamukta bane che. tethI eka zlokamAM kahyuM che ke - "citre'pi likhito liGgI vandanIyo vipazcitAm / nizcetAH kiM punazcittaM dadhAno jinazAsanam / / " citramAM aMkita acetana sAdhu paNa vidvAno dvArA vaMdanIya hoya che to pachI jinazAsanane dhAraNa karanAra cetana sAdhunI to vAta ja zuM karavI ? sAcA sAdhuo to saMskRtinA vaNajhArA che. prAcInakALamAM vaNajhArAo potAnI (poTha) vaNajhAramAM sapheda mATI khaDI ne lAla mATI laIne vecavA vibhinna pradezomAM pharatA hatA. e rIte sAdhuo paNa saMsArIjano mATe vyavahAra kuzaLatAnI jIvananI Urdhva vyavahAra gatizIlatAnI zIkha upadezarUpa lAlamATI to bIjI bAju saMsArathI upara UThI mokSanI pavitratA-mahAnatAnI sUjharUpa khaDI-dhavala mATI laI sarvatra viharatA rahe che. kadAca pRthvI TIMbe jaina zramaNa bhagavaMto sivAya koI AvA ugra tapa temaja atyaMta paropakArabharyA vihAro koI karatuM jANyuM nathI.-AdhyAtmika vibhUti pU. umAsvAtijIe tattvArthasUtramAM sAcuM ja kahyuM che ke parasparopagraho nIvAnA tattvA0 5/21 samagra saMsAramAM paraspara zAMti ane saha astitva sAthe jIvasRSTine jIvavA mATeno sarvottama mArga banAvanArA zramaNa bhagavaMto dIvAdAMDI svarUpa che. jaina zramaNa bhagavaMtone lAkha lAkha vaMdanA. vizvabharanA dharmomAM IzvarI tattva-parama tattvanI pUjA arcanA kIrtigAna jovA maLe che; paNa te, te tattvanI ajJeyatAgUDhatA ke bhayayukta prItine lIdhe. paraMtu eka digaMbara zlokasaMgrahanA maMgalAcaraNamAM pRthvITIbe viharatA-mAnavanA parama zikhara samA jaina sAdhutvanA karelAM guNagAna-enA taraphano ahobhAva jANI jaina sAdhutvane anAyAsa mastaka namI jAya che. sAdhuM namAmi duritaM nanu saMharAmi, sAdhuM smarAmi sugati privrdhyaami| sAdhuM mahAmi bhavatAmadhikAMjahAmi, sAdhuM dharAmi hRdaye zivatAM prayAmi / / sAMjanA samaye upAdhyAyajI granthasarjanamAM lIna che tyAre pANI vAparavA ziSya vinaMti karI rahelA che...paNa teTalAmAM sUryAsta thaI jAya che AcArya zrI siMhasUri mahArAja. saMghamAM ajANyuM nAma. jagadguru zrI hIravijayasUri mahArAjanI paraMparAnA zraddheya AcArya mahArAja. satyavijayajI paMnyAsa A AcArya mahArAjane ja kahevA lAgyA ke "sAheba ! have kriyoddhAra karavo jarUrI che." tyAre nikhAlasapaNe AcArya mahArAje kahyuM ke "ame gharaDA thayA chIe. tame dIkSA laIne karo." A vAkyanA jore satyavijayajIe dIkSA lIdhI ane kriyoddhAra karyo. A ghaTanA banI te pahelAM vi.saM. 1703mAM zrI yazovijayajInuM hIra pArakhIne kahyuM hatuM ke "tamAre saMvijJapAkSikanA pakSamAM rahevAnuM ane satyavijayajI je sAhasa kare tene protsAhita karavAnA." A zikhAmaNa temane ghaNI kAmamAM lAgI. tethI temane 350 gAthAnA stavananI prazastiDhALamAM AcArya siMhasUri mahArAjane A saMdarbhamAM yAda karyA ane teozrInA jIvanane kavanamAM gUMthatA 'vijayottara nahIMvAgha'nI racanA karI. AkhI kaDI A pramANe che : "tAsa pATe vijayasenasUrisara pATe guru vijayasiMha ghorI jAsa hita zIkhathI mArga e anusaryo jehathI saviTaLIkumati corI." Jain Education Intemational Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 595 bhAratabhUSaNa mahApuruSo pUrvakALathI jainAcAryono rAjyasattA upara khUba prabhAva rahyo che. siddhasena divAkarasUri, AcAryazrI bappabhaTTa sUri, kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya vagere anekAneka pUjya sUrivaryoe rAjyazAsana upara potAnI prabhAvachAyA prasArIne jainazAsananI jyotine vadhu ne vadhu dIptimaMta banAvI hatI. Aje rAjAzAhI zAsanaprathA astitvamAM nathI. rAjAzAhInuM sthAna lokazAhIe lIdhuM che. lokazAhI zAsanavyavasthAmAM sattA eka jagyAe kendrita nathI hotI tema kAyamI ke vaMzaparaMparAgata paNa nathI hotI. te saMyogomAM rAjakAraNa upara varcasva ke prabhAva e ghaNI muzkela bAbata banI che. kyAreka rAjakAraNIo sAthenA saMbaMdho bahu hitAvaha paNa rahetA nathI. te chatAM, AvA vikaTa saMyogomAM paNa aneka pU. AcArya bhagavaMto rASTrIya mAna ane gauravane dhAraNa karI rahyA che ane prabhuzAsananA ahiMsA Adi divya saMdezane digaMtamAM prasarAvI rahyA che. pU. munizrI mohanalAlajI ma.sA. lemunizrI nRgendravijayajI ma. pU.zrIno janma-vi.saM. 1887 cAMdapura (mathurA) vi.saM. 2046-47nuM varSa muMbaImAM jaina muni bhagavaMtonuM vihAravicaraNanuM zatAbdI varSa che. jaina muni tarIke sauprathama muMbaImAM praveza karanAra sva. pUjyazrI mohanalAlajI mahArAja hatA. A ghaTanAne aitihAsika darajjo maLI cUkyo che. vi.saM. 2067nA caitra vada-12no divasa pU.zrInI 10mI svargArohaNa-zatAbdI varSa tarIke ujavAyo. vi.saM. 1947mAM muMbaI mahAnagarImAM pU.zrInuM padArpaNa thatAM jaina saMgha AnaMdavibhora banI gayo ane bhAyakhalAmAM praveza pachI mAdhavabAganA eka bhAgarUpe vADInuM lAlabAgamAM rUpAMtara thayuM. lAlabAganuM nAmakaraNa paNa pU.zrInA nAmathI thayuM. zrI mohanalAlajImAMthI lAla + bAga = lAlabAgano janma thayo. aMgrejonA zAsanakALa daramiyAna muMbaInA TApu upara aMgrejonI vasatI paNa ghaNI moTI hatI. eTale muMbaI plecchonI nagarI tarIke jANItuM hatuM, tyAre bIjI bAju jainonI saMkhyA vyApArArthe AvatI hatI. jinamaMdiro hatAM paNa jaina sAdhuo na hatA. jo ke vasaInI khADI upara relave brIja hato paNa pagapALA vihAra karIne pahoMcavuM muzkela hatuM. gata zatakamAM zvetAMbara jainaparaMparAmAM maMda paDelI dharmabhAvanAne DhaMDhoLIne prANa pUranAra pUjyazrI hatAM. tevI ja rIte bIjA mahAtmAo paNa hatA. temAM vizeSa ullekhanIya buTerAyajI mahArAja, AtmArAmajI (vijyAnaMdasUri) mahArAja, buddhisAgarasUri ma., vijaya zAMtisUri ma. vagere jevA mahApuruSono mahattvano phALo rahyo che. ApaNe Azcaryacakita thaIe tevI vAta to e che zrI buTerAyajI ma. kSatriya hatA. AtmArAmajI janme brahmakSatriya hatA. buddhisAgarasUrijI pATIdAra hatA ane yogI zAMtisUrijI janma rabArI-Ahira hatA ane ApaNA zrI mohanalAlajI ma. janme brAhmaNa hatA. A mahApuruSonuM jaina dharma mATenuM yogadAna apUrva hatuM. ApaNA caritranAyaka zrI mohanalAlajI ma.nA jIvanamAM noMdhapAtra ghaTanAo A mujaba che : (1) janme brAhmaNa hatA. vidyAbhyAsa pachI yatidIkSA lIdhI hatI. (2) tyAga-saMyamamAM ruci jAgRta thatAM patijIvananI jAhojalAlI choDIne saMvegI dIkSA lIdhI. (3) gaccha-saMpradAyanI daSTie kharataragacchanI samAcArI pachI tapagacchanI samAcArI svIkArI hatI. temanuM A samanvayakArI pagaluM hatuM. teo baMne pakSe udAra hatA. Jain Education Intemational Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 596 vizva ajAyabI : (4) pote muni tarIke rahIne ziSya parivArane gaNi tathA paMnyAsa jaMbUDhIpa yojanAnA nirmAtA padavI ApIne temanuM mUlyAMkana karyuM hatuM. pU. paMnyAsapravara zrI abhayasAgarajI ma. (5) sau prathama muMbaImAM praveza karIne temaNe jaina sAdhuono vijJAna jyAre vizvanA sImADA oLaMgI vijJAnanA mate vihAramArga khullo karyo hato. e zreya temane ja jAya che. caMdraloka para pahoMcyuM tyAre samagra jagatamAM khaLabhaLATa macI (6) jaino uparAMta hindu, pArasI, musalamAna, khristI vagere gayo. loko kahevA lAgyA ke, zuM Agamo! zuM vedo ane zuM janatAne pratibodha pamADIne jainadharma tarapha sanmukha karI purANo ! badhuM ja gapa che. puNya ane pApane bahAne, deva ane hatI. narmane nAme, dharmaguruo dhUke che. vijJAnIoe vizva para (7) eka vacanasiddha muni hatA. temano paraco jemane maLyo upakAra karyo, eNe janatAne dharmAcAryonI judI jhaMjhALamAMthI te kRtArtha thaI gayA. zrI devakaraNamUlajIne pU.zrInI kRpA bacAvI. bhaluM thajo e vijJAnIonuM!'-AvuM AvuM sAMbhaLI phaLI hatI. teo vaMthalI gAmanA vatanI hatA. eka mahAtmAnuM dila dravI UhyuM, hRdaya pokArI UThyuM : "are, (8) hamaNA pU.zrI mohanalAlajI ma.no eka raMgIna svataMtra je sakaLa jIvana lokakalyANa arthe kharce te mahAtmAo para phoTo jovA maLe che. bhAratamAM phoTogrAphI eTalI sulabha AvuM ALa! jagaduddhAraka dharma para AvuM kalaMka! peTa mATe na hatI tyAre pU.zrInA bhakta evA eka vahorA jJAtinA pasIno pADatA e vijJAnIo sAcA nathI, e vAta mAre bhAIe lIdho hato ane tenI prinTa IMglenDamAM kaDhAvI jagatane jaNAvavI paDaze" ane e mahAtmAe paradezanA tenI daza hajAra kopI lAlabAga-upAzraye vecANamAM lekhako-ciMtakonA vicAronuM maMthana karyuM ane kalama upADI. mUkatAM zeThazrI devakaraNamULajIe badhI ja kopI kharIdIne vijJAna sAme moraco mAMDyo. eka-be nahIM, pAMca-sAta nahIM, saMghanA lokone darzanArthe bheTa ApI hatI. judI judI bhASAmAM judI judI dalIlothI pacIsa-pacIsa (9) vi.saM. 1960mAM vAlakezvara sthita bAbu amIcaMda pustako bahAra pADyAM. "o vijJAnIo! tame sAcA nathI. panAlAla AdIzvarajI jaina derAsaranI mULanAyakanI tamArI mAnyatAmAM kaMIka maNA che. dharmAcAryone jUThA bolavAnI pratiSThA pU.zrInA varadahaste thaI. teno zatAbdI koI jarUra nathI. vizvanA dharmo ane tattvajJAnamAM bhAratIya mahAmahotsava 108 divasIya maMgalamaya kAryakrama AjathI dharmo ane tattvajJAna zreSTha koTinA che. e pratipAdita satya be varSa pUrve eTale ke vi.saM. 2060, tA. 20-11- sAthe bhAratanAM zAstro, bhUgoLa ane khagoLa vijJAnamAM paNa 2003 thI 30-11-03 daramiyAna zatAdhika pU. sAdhu- ucca koTinI mAhitI dharAve che ane tethI bhArata avakAzakSetre sAdhvIjI bhagavaMtonI upasthitimAM UjavAyo hato. tema ja bhaugolika kSetre vijJAnamAM paNa mokhare che"--evI gavAkSamAM gurumUrti paNa birAjamAna che ane zilAlekha evI dalIlo dvArA bhAratIya tattvajJAnanI siddhi ane sArthakatA paNa utkIrNa che. (yakSa-yakSiNInI mUrti nIce.) sAbita karI, vizvabharanA vijJAnIone AzcaryamAM mUkI dIdhA. (10) vi.saM. 1963, caitra vada-12nA vijayamuhUrte surata pU. paMnyAsa zrI abhayasAgarajI gaNivara jainazAsananA gaurava mukAme pU.zrI samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA tyAre camatkAra rUpa hatA. sarjAyo hato. gujarAtanA mahesANA jillAmAM khAbociyA jevaDuM "vinA dAha thAya, agni saMskArI, unAvA (mIrAdAtAra) gAma te pUjyazrInuM janmasthAna. pitA gurudeva mohanalAlajI mahimA bhArI" mUlacaMdabhAI (upAdhyAya zrI dharmasAgarajI mahArAja), mAtA pU.zrInI A saMkSipta yazogAthA jainaitihAsanuM eka maNibahena (sAdhvIzrI saguNAzrIjI mahArAja)nA e lADIlA suvarNapRSTha che. saMtAna. janmanAma amRtakumAra. bhAI motIlAla (munizrI mahodaya-sAgarajI mahArAja) ane bahena savitA (sAdhvIzrI saujanya : pU. pravartaka munizrI nRgendravijayajI ma.nI preraNAthI sulatAzrIjI mahArAja) sAthe lADakoDathI ucharatA hatA. saM. zrI mohanalAla mahArAja sAheba jJAnabhaMDAra TrasTa, sUrata, TrasTI 1981nA jeTha vada 11nA punita prabhAte janmelA A panotA zrI praphullabhAI amIcaMda jhaverI (muMbaI) taraphathI Jain Education Intemational Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 597. putranA Agamana pachI mAtApitAnI dharmabhAvanA uttarottara vadhatI cAlI. sadgurunAM caraNomAM jIvana vitAvavAnI tAlAvelI jAgI. mAtApitAnA A saMskAro nAnakaDA amRtalAlane vArasAmAM maLyA. temanI dharmabhAvanA vikasI ane AgaLa jatAM, dIkSAnI bhAvanA deDha thaI. temaNe mAtApitA pAse pravajyAnA punita paMthe prayANa karavAnI anujJA mAMgI. te jamAnAmAM bALadIkSAno prabaLa virodha hato. amRtalAlanA mArgamAM aNakaththA aMtarAyo UbhA thayA paraMtu aMte aMtaranI icchAno vijaya thayo. pUjyapAda AgamoddhAraka zrI sAgarAnaMdasUrijI rAhabara banyA. sADA cha varSanI uMmare saM. 1988nA mAgazara vada 11ne puNya dine zrI zaMkhezvara mahAtIrthanI chAyAmAM bAladIkSAno mahotsava UjavAyo. siddhacakrArAdhaka tIrthoddhAraka pUjya AcAryadeva zrI caMdrasAgarasUrijI mahArAjanA ziSyaratna pU. upAdhyAyazrI dharmasAgarajI mahArAjanA ziSya munizrI abhayasAgarajI banyA. mAtA ane bahena tathA bhAI paNa dIkSita banyAM hatAM. Ama, pitAputra guru-ziSya banyA. munizrI dharmasAgarajIe bAlamunimAM saMskAro sAthe jJAnavRddhi thAya tevA prayatno AdaryA. nyAya, vyAkaraNa, sAhitya, AdinA adhyayana sAthe jainadharmanuM agAdha jJAna prApta karAvyuM. pariNAme, teozrI jainadharmanA gaNanApAtra zAstravettA tarIke siddha-prasiddha thayA. "jJAna kriyApyAM mokSaH' e jainadharmanA sUtra pramANe jJAna ane kriyA eka ja rathanAM be cakro che. munizrIe baMne cakone susAdhya banAvI dIdhAM. saM. 2022mAM jeTha vada 11ne divase kapaDavaMja mukAme gacchAdhipati pUjyapAda zrI mANikyasAgara-sUrIzvarajI mahArAjanA varad haste gaNipadathI alaMkRta karavAmAM AvyA ane saM. 2029nA mahA suda 3ne divase sakala saMghanI vinaMtIthI naroDA tIrtha-amadAvAdamAM pU. upAdhyAyajI zrI dharmasAgarajI mahArAjanI nizrAmAM paMnyAsapade ArUDha karavAmAM AvyA. te samaye pUjyazrInA nAmamAM paNa pheraphAra karavAmAM Avyo. pU. gurudevane "aruNodayasAgara'no uccAra phAvato na hato, tethI "paMnyAsa zrI abhayasAgarajI' nAmakaraNa thayuM. bhUgoLa-khagoLanA praznone pUjyazrIe vItarAgI vANInI sacoTatAthI ane nirNAyakatAthI vyakta karyA. "bhUbhramaNa zodha saMsthAna' nAmanI saMsthAnI sthApanA karI. A saMsthA saM. 2024thI mahesANAmAM kAryarata che. pUjyazrIe A aMge dezavidezanA vijJAnIo sAthe patravyavahAra karyo. pariNAme, teozrIne vizvanI aneka saMsthAoe sabhyapada enAyata karyA. AvI saMsthAomAM- amerikAnI nezanala jyogrAphikala sosAyaTI, muMbaInI eziyATika sosAyaTI, dilhInI ola inDiyA sAyansa TIcarsa esosiyezana ane haidrAbAdanI Dekkana insTiTyuTa opha onkaveTarI jevI jANItI aneka saMsthAoe pUjayazrIne sabhyapada ApIne sanmAnyA hatA. teozrIe ghaNAM varSo jaMbudvIpa, jaina khagoLa ane Adhunika zodhakhoLo vacce zuM taphAvata che te darzAvavAmAM gALyAM hatAM. aMgrejI, hindI, saMskRta, gujarAtI vagere bhASAomAM pustako pragaTa karIne potAnI mAnyatAono bahoLo pracAra karAvyo. yunivarsiTIo, kolejo, hAiskUlo AdimAM pravacano ApI, vijJAne ApelA AghAtone dharmazraddhAnI bhUmikA para sunizcita karyA. AvI avirata cAlatI vizvavyApI vizALa pravRttio vacce paNa temanI tapasAdhanA ane dharma-ArAdhanA akhaMDa cAlyA karatI. dharmazAstronA avirAma adhyananamAM teozrI ekkA hatA. zAstrAdhyayana mATe gujarAtI, hindI, prAkRta, ardhamAgadhI, saMskRta, urdu, aMgrejI, marAThI Adi bhASAo para temanuM prabhutva hatuM. evuM ja trIjuM mahattvanuM pAsuM mAlavoddhAraka tarIkenA biruda pUjyazrInA guruvara candrasAgarasUrijIne maLyuM tethI Aje paNa mAlavadezane ArAdhanA karavA parama upakAra karI rahyA che. lIdhelA athAga parizramanuM che. kula aDhAreka varSanA ugra vihArathI teozrI mALavA-mevADanAM gAmegAma pharI vaLyA hatA. pUjya gurudevazrI sAthe kaThina vihAra karI preraNAnI parabo mAMDI. dharmavihoNAM thaI gayelAM lokomAM jAgRti ANI teone darzana-pUjA karatAM, tapa-kriyA karatAM zIkhavyuM. indoramAM sthApelI peDhIne AdhAre doDhaso-doDhaso maMdirono jIrNoddhAra karAvyo. Aje mALavAmAM prasiddha sarva tIrtho-zrI amIjharA, zrI bhopAvara, zrI mAMDavagaDha, zrI makSIjI, zrI parAsalI, zrI vaI pArzvanAtha, zrI maMDorA tIrtha ane Aje jenI ronaka samagra bhAratane AkarSI rahI che te zrI nAgezvara tIrthane camakAvanAra A pitAputra-guruziSyanI mahAna jugalajoDI hatI. Ama, pUjyazrI mAlavoddhAraka tarIke paNa ananyaasAdhAraNa kAmagIrI bajAvI gayA. Jain Education Intemational Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ches evuM ja mahAna kArya jaMbudrIpa-nirmANanuM che. bhAratIya saMskRti pratye agAdha prema ane Adhunika jagata pratyenA karuNAbhAvane lIdhe pote prApta karelI zaktisaMpannatAno sadupayoga karIne A kArya saphaLatAthI pAra pADyuM. pUjyazrInI mAnyatAnA prabhAvazALI pracArane pratApe jainasamAjamAM jaMbUDhIpa maMdira racavAnI vinaMtIo thaI ane vizALa jinAlayanuM nirmANa thayuM. A maMdiranA pratiSThA-mahotsava prasaMge ghaNo moTo sAgara-samudAya ekatrita thayo hato. lagabhaga 90 sAdhuo ane 450 sAdhvIjIo tathA hajAro zrAvakazrAvikAono maherAmaNa UmaTyo hato. e sarvanI vacce pUjyazrInI mahAna prabhAvakatA prakAzatI hatI. AvA amUlA avasare teozrIne AcAryapada mATe aneka vinaMtIo thaI hatI, paNa sadAye nAmanAnI kAmanAthI aLagA rahetA A munivare haMmezanI jema inkAra karI dIdho. 90 thANAno eka ja avAja hato ke AcAryapada svIkAro, paraMtu mAna-pratiSThAnA nirlepI A mahAtmA ekanA be thayA nahotA. AvI mahAna vibhUtimattAne jIvananI ardhI yAtrA vaTAvI tyAM lakavo grasI gayo. vizALa ziSyasamudAya ane hajAro bhAviko khaDe page sevAsuzrUSA karatAM hatAM tenI vacce pUjyazrIe saM. 2043nA kArataka vada 9ne divase UMjhA mukAme potAnI jIvanalIlA saMkelI lIdhI. 62 varSanA alpAyumAM ane ardhI sadIthI paNa adhika dIkSAparyAyamAM teozrIe je anekavidha zAsanaprabhAvanA karI te mahAgraMtha vagara darzAvI na zakAya teTalI vizALa che. pUjyazrInI mahAnatA to e che ke temanA svargavAsa pachI paNa temanA nAmasmaraNathI aneka sukhada camatkAro thayAnA dAkhalA noMdhAyA che. pU. paMnyAsajInA svargavAsa bAda teozrIe AraMbhelAM tamAma dharmakAryonI dhUrA temanA ziSyaratna pU. paM. zrI azokasAgarajI mahArAje saMbhALI che. evA e anekamukhI pratibhA dharAvanAra apUrva ane ajoDa mahApuruSane koTi koTi vaMdanA! jainazAsananA aitihAsika mahAna zAsanaprabhAvaka 5.pU. sAhityakalAratna AcAryazrI vijaya yazodevasUrIzvarajI ma.sA. vi.saM. 1972, poSa suda-2, tA. 7-1-1916nA roja janmelA saMghasthavira, gacchAdhipati pa.pU. sAhityakalAratna AcArya zrI vijaya yazodevasUrIzvarajI ma.sA. saMsAramAM zrI vizva ajAyabI : jIvaNabhAInA nAme oLakhAtA hatA. teozrInAM dhanya mAtApitAzrInAM nAma anukrame zrI rAdhikAbahena ane zrI nAthAlAla hatuM. janmatAM pahelAM pitA ane pAMca varasanI kumaLI vaye mAtA gumAvatA zrI jIvaNabhAIne teonA saMsArI vaDIla bhAI-bahenoe khUba ja lAlanapAlanathI ucherI mAtApitAnI gerahAjarIne sAlavA dIdhI na hatI. gayA bhavanA prabaLa puNyodaye pa.pU. zAsanaprabhAvaka AcArya zrI vijaya mohanasUrIzvarajI ma.sA.no vi.saM. 1984nAM cAturmAsa daramyAna paricaya thayo ane bhavobhavanA paricita hoya tema zrI jIvaNabhAI pUjya AcAryazrInI AMkhanuM ratana banI gayA. paricaya daramyAna vairAgyavAsita vANI sAMbhaLatAM saMyamajIvana levAnI bhAvanA thaI ane te mATe teozrIe sattarasattara vakhata nAsabhAga karI vi.saM. 1985 aSADha suda-11nA roja chANI mukAme pa.pU. pravacana prabhAvaka AcArya zrI vijaya mohanasUrIzvarajI ma.sA. hastaka khAnagImAM dIkSA lIdhI ane pU. munizrI jinendravijayajI banyA. saMbaMdhIoe korTamAM kesa karyo ane sagIra vayanuM bALaka potAnI jAte nirNaya na laI zake te mudde teone ghera pAchA javuM paDyuM. tyArabAda parokSa rIte potAnA vaDIlabaMdhu zrI nagInabhAInI saMmati meLavI. vi.saM. 1987mAM vaizAkha suda3 akSayatRtIyAnA divase kadaMbagiri tIrthamAM vAva pAsenA jhADa nIce naisargika vAtAvaraNamAM (upAzrayamAM ke maMDapamAM nahIM) pa.pU. zAsanasaMrakSaka AcAryazrI vijaya pratApasUrIzvarajI ma.sA.nA zubhahaste dIkSita thaI pa.pU. yugadivAkara AcArya zrI vijaya dharmasUrIzvarajI ma.sA. (te vakhate pravartaka)nA ziSya pU. muni zrI yazovijaya tarIke jAhera thayA. te vakhate teozrInA tAraka gurudeve teo jyAM UbhA rahI dIkSAnI kriyA karI hatI te jagyAnI kAMkarAvALI dhULa laI zIzImAM saMgrahita karI tenA upara yazaH pAdaraja (yazovijayajInAM caraNanI raja) te pramANenuM lebala lagAvyuM. samaya jatAM eja munirAja zrI ApaNA jaina samAjanAM eka mahAna AcArya thayA. sau prathama cAturmAsa mahuvAmAM, bIjuM verAvaLamAM thayuM. te samaye pUjya munirAjazrIe jAhera pravacana Apela ane tenI noMdha te vakhate nIkaLatAM jainapravacanamAM sabahumAna levAmAM AvI hatI. tyArabAda 18 varasanI nAnI uMmare verAvaLa mukAme vi.saM. 1989mAM 'bRhatsaMgrahaNI' jevo mahAna grantha lakhyo. tyAra bAda pUjyazrIe 80 graMtho lakhyA. teozrIe vizvazAMti, 2500 Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 599 nirvANamahotsava ujavaNI, citrasaMpuTanI racanA ane tenuM uddaghATana, bhArata sarakArane 17 lAkhanuM sonuM arpaNa karavuM. vagere vagere aneka aitihAsika kAryo karavAM dvArA jainazAsananI mahAna prabhAvanA karI. muMbaI vAlakezvara zrI bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvarajI jaina derAsarane devavimAna tulya banAvavAnuM zreya pUjyazrIne phALe jAya che. tyAM birAjamAna bhagavatI zrI padmAvatI mAtAjI ane anya mUrtionuM zilpakAma joIne sau Azcaryamugdha thaI jAya che. pAlitANA mukAme vi.saM. 2035, mAgasara suda-5, tA. 4-12-1978nI roja teozrInA AcArya padavI prasaMge tatkAlIna bhArata dezanA vaDApradhAna zrI morArajIbhAI desAIe zAla tathA khAdInI pacheDI oDhADI jAhera satkArasammAna karI bahumAna karyuM hatuM. rASTrapati, vaDApradhAno, rAjayapAlo, mukhyamaMtrIo, svataMtratA pahelAM rAjA mahArAjAo, sarakArI padAdhikArIo vagere vagere pUjyazrInAM darzana vaMdanano lAbha laI AzIrvAda prApta karatA hatA jaina samAjanA cAreya saMpradAyonA aneka AcArya bhagavaMtoe teozrIne AdaraNIya mAna ApyuM che. 'rASTrasaMtanuM biruda prApta karanAra kavikulatilaka, yugaprabhAvaka, zatAvadhAnI : pU. AcArya zrI kIrticaMdrasUrIzvarajI ma. sAdhupuruSanuM caritra cittane pAvana karanAruM tathA AtmAne asAdhAraNa baLa ApanAruM hoya che, tethI jIvanasAphalya vAMchanAre tenuM punaH punaH zravaNa, manana ane nididhyAsana karavuM joIe, paraMtu sAdhupuruSa dhAravAmAM Ave evI saraLatAthI prApta thatA nathI. jema dareka parvatamAMthI mANeka maLatAM nathI, jema dareka hAthInA kuMbhasthaLamAMthI motI jaDatAM nathI, jema dareka vanamAM caMdanavRkSo hotAM nathI, tema dareka sthaLe sAdhupuruSo hotA nathI. kavikulatilaka zatAvadhAnI AcAryazrI, vijayakIrticaMdrasUrIzvarajI mahArAja AvI eka virala vibhUti che. garavI gujarAtamAM Avela khaMbhAta zaheramAM saMghavI poLamAM vIsA zrImALI jJAtinA dharmAtmA mULacaMdabhAI vajecaMdabhAIne tyAM puNyavaMtA khImakorabAInI kukSie saM. 197nA caitra vada amAsane divase temano janma thayo. sohAmaNI mukhamudrA ane kamanIya dehakAMti joIne bALakanuM nAma kAMtilAla pADyuM. kAMtilAla nAnapaNathI susaMskArI hatA. ATha varSanI nAnI vayamAM paNa covihAra karatA. rAtribhojana ane kaMdamULano tyAga karyo. ramatagamatamAM vyAkhyAna karavAnI ane hAthamAM jhoLI bharAvI zrAvakone tyAM vahoravA javAnI ramato ramatA. temane zakaracaMda nAme moTAbhAI, rasikalAla nAme nAnAbhAI ane subhadrA nAme nAnAM bahena hatAM. tejasvI buddhipratibhA ane vinayAdi guNone lIdhe teo sahumAM ati priya hatA. gujarAtI sAta dhoraNa ane aMgrejI traNa dhoraNano abhyAsa pUro karI vyApAramAM joDAyA paraMtu temanuM mana saMsArI kAryomAM otaprota thatuM na hatuM. evAmAM saM. 1988mAM pU. vyAkhyAnavAcaspati zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanuM cAturmAsa khaMbhAtamAM thatAM, teozrInI vairAgyavAhI dezanA zravaNa karI teo vairAgyavAsita banyA ane cAritra grahaNa karavAnI daDha bhAvanAvALA thayA. mAtApitAe anumati na ApI, tethI teo cANasmA gayA. tyAM birAjatA pU. munirAja zrI lakSmaNavijayajI mahArAja pAse sa. 1989nA poSa suda 6ne divase dIkSA aMgIkAra karI munizrI kIrtivijayajI tarIke jAhera thayA. A vAtanI jANa thatAM pUjyazrInA kuTuMbIjanoe temane pAchA lAvavA ghaNI dhamAla karI paraMtu pUjyazrI aDaga rahyA. tyAra bAda vaizAkha suda 6ne divase pU. gurudeva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA varada haste vaDI dIkSA ApavAmAM AvI, ane munirAjazrI lakSmaNavijayajI (hAla AcArya)nA ziSya tarIke jAhera thayAM. dIkSA grahaNa karIne munizrI abhyAsamAM lIna banI gayA. phakta cha mahinAnA TUMkA gALAmAM paMca pratikramaNa, sAdhukriyA, cAra prakaraNa, traNa bhASya, cAra karmagraMtha, moTI saMgrahaNI' Adino artha sahita abhyAsa karI lIdho. te pachI teozrIe 'sArasvata vyAkaraNa', 'uttarArdha caMdrikA', amarakoSa', paMcakAvya', 'tarkasaMgraha', 'muktAvalI', paMcalakSaNI', "siddhAMtalakSaNano bhAga", "syAdvAdamaMjarI', ratnakarAvatArikA syAdavAda ratnAkarano bhAga', saMmatitarkanA 1 thI 3 bhAga vagerenuM vizada adhyayana karyuM. sUtrasiddhAMtamAM 'anuyogadvAra', 'dazavaikAlika', "Avazyaka-sUtra', "AcArAMga', sUyagaDAMga', 'ThANAMga', 'vizeSAvazyakano bhAga', jIvAbhigama' ane 'lokaprakAza" AdinuM adhyayana karyuM. jyotiSazAstramAM 'AraMbhasiddhi', "nIlakaMThI', 'SapaMcAzikA', 'laghu pArAzarI' Adi graMtho kaMThastha karyA. tema ja jainazAstra Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 600 vizva ajAyabI : anusAra "uttarAdhyayana', "AcArAMga', "kalpasUtra', karavAmAM AvyuM che. evA e bahumUlya ratna samA AcAryadevane mahAnizItha', "naMdIsUtra', 'ThANAMga' ane 'bhagavatIjI' Adi koTizaH vaMdanA! sUtronAM 'yogohana' karyA. pUjyazrI kAkaceSTA, bakadhyAna, saujanya : zrI Atmakamala labdhisUrizvarajI thAnanidrA, alpAhAra ane strItyAga vidyArthInAM pAMca jaina jJAnamaMdira dAdara muMbaI-28 lakSaNothI yukta hatA. teozrInI grahaNazakti ane rASTrIya kakSAe, prabhAvazALI vyaktitva dhAraNa karanAra ubodhanazakti abhuta hatI, eTale ja ATaluM vipula vidyArjana karI zakyA ane bahuzruta vidvAnanI koTimAM birAjI pa.pU. A. zrI padmasAgarasUrijI ma.sA. zakyA. saM. 2006nA dAdaranA cAturmAsamAM teozrIe kAdavamAM rahIne pravacana sAroddhAra" jevA mahAna graMtha para vAcanA ApI, je kAdavathI alipta rahe potAnA prakAMDa pAMDityano paricaya Apyo hato. tema chatAM, che tene "padha" kahevAya pUjyazrI vidvAnone chAje tevI vinamratAnA bhaMDAra che. 38 che, pANIthI bharapUra varSathI ekadhArI gurusevA karIne teozrIe e siddha karI hoya chatAM je chalakAya batAvyuM che. TUMkamAM, pUjyazrIe vidvattA, sAhityasarjana, nahIM tene "sAgara" kahe zatAvadhAna vidyAmAM tema ja zAsanaprabhAvanAmAM ujvaLa kIrti che ane je 'padma' paNa saMpAdana karI che, paraMtu teozrInuM sAcuM vyaktitva to che ane "sAgara" paNa sAdhutAmAM ja jhaLake che. teozrInI sohAmaNI zAMta ane che temane 'padmasAgara' prasanna mukhamudrA prathama darzane ja sAdhutAno paricaya ApI rahe kahevAya che. A che. teozrI parama vinayI, saraLa svabhAvanA ane nikhAlasa saMsAramAM keTalAka evA vartana karanArA sAdhuvarya che. uparAMta, potAnAM mahAvratomAM jIvo janma le che, avicaLa rahe che, kriyAkAMDamAM custa che, vyavahAramAM dakSa che. jemanI Atmika AbhA ane saguNonI suvAsa saune nAnI amastI skUlanA pratye paNa mithyA duSkRta laIne sugaMdhita ane AnaMdita karI mUke che! AvA virala cAritrane nirmaLa banAve che. mahAtmAonuM vyaktitva janasAmAnyathI nirALuM ane adbhuta ardhazatI jeTalA sudIrgha dIkSAparyAyamAM teozrIe pU. hoya che. teonI viziSTatAo vaMdanIya hoya che. AvI gurudeva sAthe vividha prAntomAM hajAro mAilono pagapALA vibhUtio svajIvananA ucca Adarzo dvArA prANI mAtranA vihAra karyo. AbAlavRddha saune AkarSita karIne sanmArge sthira kalyANanI bhAvanApUrvaka sarva AtmAonuM hitamaMgala karavA puruSArtha sevyo. khAsa karIne. dakSiNa bhAratanA vihAramAM mArgadarzana kare che. parama zraddheya pUjyapAda AcAryadeva zrI ahiMsAdharmano atyaMta yazasvI pracAra karIne samartha pAsAgarasUrIzvarajI mahArAja evA ja eka dedIpyamAna dharmapracArakanI koTimAM potAnuM sthAna sunizcita karyuM. AnaMdI sitArA che. pUjyazrIno janma tA. 10-9-1935nA zubha svabhAva ane madhura zailIne lIdhe pUjazrInAM vyAkhyAno daSTAMto dine ajImagaMja (baMgALa) nI pAvana vasuMdharA para thayo. ane tarkayuktiothI sabhara zobhI rahe. e rIte aneka vidvAno, pitAnuM nAma jagannAthasiMha ane mAtAnuM nAma bhavAnIdevI adhyApako, kaoNlejiyano teozrI pAsethI samAdhAna pAmyA che. hatuM. pUjyazrInuM saMsArI nAma premacaMda rAkhavAmAM AvyuM hatuM. samudAyanAM nAnAMmoTAM kAryomAM satata vyasta rahevA chatAM teozrI janmathI temane namratA, viveka, vinaya, saraLatA, nijAnaMdanI kavitA, lekho vagere lakhatA rahe. uparAMta, bahoLA mastI, bhAvanAzIlatA, madhurabhASIpaNuM, guNazadRSTi evA patravyavahAranA vyavasthita ane niyamita uttaro ApavA e saNo vArasAmAM maLyA hatA. temanuM prAthamika zikSaNa teozrIno guNavizeSa hato. Ama, aneka prakAre vizALa ajImagaMjamAM ja thayuM. tyAra pachI dhArmika ane vyAvahArika zAsanaprabhAvanAmAM rata rahetA pU. A. zrI vijayakIrticaMdra- ucca zikSaNa kAzIvALA AcArya zrI vijayadharmasUrijInI sUrIzvarajI mahArAjane thoDA samaya pahelAM ja, vizALa preraNAthI madhyapradezanA zivapurI zaheramAM sthapAyelA zrI janasamudAyanA jayajayakAra vacce "rASTrasaMta'nuM biruda arpaNa vIratattva prakAzana maMDaLamAM rahIne prApta karyuM. tyAM temane Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 601 vibhinna ciMtako ane sAdhusaMnyAsIonA sAhityanuM vAcana- hajAro kadama teozrInI sarvAdhika ane advitIya lokapriyatAnAM manana karavAno avasara prApta thayo. paricAyaka che. prakAMDa pAMDityathI bharapUra ane lalita madhura vidyAkALa daramyAna temanuM mana jIvanamAM kaMIka karavA pravacanothI prabhAvita thanAro vizALa varga pUjyazrInI mATe vAraMvAra utsuka rahyA karatuM hatuM. ghaNAM AMtarika ciMtana lokapriyatAnAM pramANo che, TUMkA samayamAM zAsanaprabhAvanAno pachI teo evA nirNaya para pahoMcyA ke ati durlabha ajoDa kIrtimAna sthApita karyo che. te vastutaH suvarNAkSare mAnavajIvana pAmIne mAtra bhautikatAnA raMgomAM ja lapeTAI lakhavA yogya che. pUjyazrInA athAga prayatnothI tIrthasthAna jevuM rahevuM, bhoga ane AsaktimAM racyApacyA rahevuM e to pazutulya bhavya ane graMthabhaMDAromAM virala evuM sthaLa gAMdhInagara kobA jIvananI nizAnI che. mAnavIno aNamola avatAra sAdhanA gAme nirmANa thayuM che. sukata mATe che. e rIte temaNe potAnA jIvananI dizA sunizcita saujanya : zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra mu. kobA-38 2009 karI dIdhI. zrI vItarAga prabhuprerita saMyamamArga apanAvIne (gAMdhInagara, gujarAta ratnatrayInI ArAdhanA dvArA svaparanA kalyANano mArga grahaNa tIrthoddhAraka, rASTrasaMta jainAcArya zrI karavAno saMkalpa karyo ane e saMkalpanI siddhi rUpe temane saM. 2011-nA kArataka vada 3nA zubha dine, gujarAtanI puNyabhUmi padAsAgarasUrIzvarajI ma.sA. sANaMda mukAme pU. prazAMtamUrti AcAryadeva zrImad + : 10 sitaq2, 1935 nimajna (uM. vaMti) kailAsasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste dIkSA ApavAmAM Ifm : 28 nanavarI, 1974, amadAvAra AvI ane zrI kalyANasAgarasUrijInA ziSya tarIke muni zrI 'padmasAgarajI nAme ghoSita karavAmAM AvyA. virATa vyaktitva, paMnyAsa paddha : 8 mArva, 1976, nAmanagara prabhAvazALI vANI ane vizALa zAsanaprabhAvanAthI pUjyazrIno bhAvAryapad : 9 hisaMR, 1976, madesANA, saMyamaparyAya soLe kaLAe zobhI rahyo. tIvra smaraNazakti, AcArya zrI kI satpreraNA se jaina dharma ko prApta viziSTa apUrva abhyAsaprIti ane pUjyapAda gurudevazrInA aMtaHkaraNanA upalabdhiyA~ AzIrvAdathI bahu thoDA samayamAM mAtra dharmagraMthono ja nahIM paraMtu darzanazAstra Adi viSayono abhyAsa karI lIdho. AgamagraMthonuM pUjya AcArya zrI ke jhArakhaMDa padArpaNa prasaMga eka zrI parizIlana karyuM. mahAvIra prabhu kI nirvANabhUmi zrI pAvApurI ke jalamaMdira meM grAmajanoM dvArA svecchA se macchImArI ke tyAga kA saMkalpa manohara mukhamudrA, camakabharI AMkho, AkarSaka ane evaM samagra gAMva meM madya, mAMsa ke bhakSaNa kA niSedha / prabhAvazALI vyaktitva tathA sumadhura vANIthI lAkho jijJAsuo pUjyazrI pratye AkarSita rahe che. mahApuruSa kayAreya koI paNa kAThamAMDU-nepAla, tapobhUmi haridvAra evaM goDA-maDagA~va gacchasaMpradAyanI sImAomAM sImita rahetA nathI. sthAna, samaya che jaina saMgha meM seMkaDo varSo che vA sarvaprathama binavira varI ane saMpradAyanAM baMdhano pUjyavarane bAMdhI zakatAM nathI. pUjyazrI sthApanA va pratiSThA / potAnAM pravacanomAM ghaNIvAra kahe che, "huM badhAno chuM, badhAM pUjya zrI ke saMyama paryAya ke 25 varSa ke prasaMga para mArA che, huM muslimano pIra chuM. hiMduono saMnyAsI, kuMvarlDa ranamavana meM mAro pUrva rASTrapati zrI nIlama saMgIva IsAIono pAdarI, zIkhono guru ane jenono AcArya chuM." reDDI dvArA rASTra saMta padavI se zAnadAra abhinaMdana / AvI vizALa, udAra ane vizvavyApI bhAvanAne lIdhe pUjyazrI briTena va amerikA ke maMdiroM meM sarvaprathama karNATaka, tAmilanADu, AMdhrapradeza, mahArASTra, gujarAta, , rAjasthAna Adi pradezomAM jyAM jyAM vicaryA che te dareka aMjanazalAkA yukta jina pratimAoM kI sthApanA / pradezanAM grAma- nagaromAM teozrIne ghaNAM yaza-kIrti prApta thayAM sana 1983-84 meM rathAnika cetApUra saMgha meM taMte samaya che. pUjyazrInA mukhanI eka jhalakane pAmavA lAlAyita thatI re ghane mA sametaziravaranI tIrtha pravaMdhana naTita hajAro AMkho, pUjyazrInI sumadhura vANInI amRtadhArA pAmavA vivAra vA sata nirAvarakha rU 2 zrIragha dvArA Atura kAna, pUjyazrInAM caraNo pAchaLa cAlavA mATe tatpara Jain Education Intemational Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 602 AcAryazrI ko pradatta sammetazikhara tIrthoddhAraka kA sanmAna | nepAla-vAtamAMDo, vihAra, yu.pI., vaMcAta, vitnI, rAjasthAna, gukharAta, mahArASTra, madhyapraveza, tamitranADU, Andhrapradeza, karnATaka, uttarAkhaMDa Adi aneka prAMtoM meM 1,00,000 ji.mI. se adhiSTha pAT vidAra chaeN dvArA jinazAsana kI abhUtapUrva dharma prabhAvanA / pUjya zrI ke satprayAsoM se sthApita kobA sthita vizva kA sabase bar3A jaina jJAna bhaMDAra zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra evaM AcArya zrI kailAsa sAgarasUri jJAnamaMdira / ikkIsavI sadI meM jaina dharma evaM samAja ko pUre vizva meM bahujana hitAya... saMgaThita aura samunnata karanevAle zAsana prabhAvaka ziSya saMpadA, zruta saMpadAke sarjanahAra / sva. iMdirA gAMdhI evaM morArajI desAI Adi aneka rAjamAnya, gaNamAnya mahAnubhAvoM ko apanI ojasvI vANI ke dvArA zAsana hita meM prabhAvita karanevAle prathama jainAcArya / skUloM meM aMDoM ke dvArA niyamataH sevana ke mahArASTra sarakAra ke adhiniyama ko evaM zetruMjI Dema meM macchImArI ko apane prabhAvI hastakSepa dvArA baMda karAne kA zreyaskara satkArya ityAdi anekoM kAryoM ke dvArA jinazAsana kI garimA ko zreSThatama banAne vAle yugadRSTA AcArya pravara ke caraNoM meM koTi koTi vaMdanA saha abhivaMdanA / DahelAnA upAzrayanA jAjaramAna pATaparaMparAnA gacchAdhipati 5. pU. AcArya zrI vijacaabhayadevasUrIzvarajI mahArAja garavI gujarAtanA pachAta gaNAtA banAsakAMThA jillAnI e gauravagAthA che ke rAdhanapura jevI nagarInA pratyeka gharamAMthI eka eka AtmA to dIkSita banela che ja. paccIza paccIza zikharabaMdha jinAlayothI zobhatA rAdhanapuramAM modI kuTuMbanA AdhArastaMbharUpa zrI ramaNikabhAInAM dharmapatnI kAMtAbahenanI ratnakukSie saM. 2006nA caitra vada 13 ne divase vizva ajAyabI : eka bALakano janma thayo. bALakanuM tejasvI mukha joIne loko kahevA lAgyAM ke, A bALaka apratima vaibhavazALI ane mahottama vyakti banaze. AvI atula pratibhA joIne mAtApitAe nAma pADI dIdhuM 'atula'. atulane bALapaNamAM ja sAMsArika kAryomAM ocho ane dhArmika kAryomAM vadhu rasa paDavA mAMDyo. bALapaNathI tene darzana, pUjA, sAmAyika Adi dharmakriyAomAM vizeSa ruci thavA mAMDI. dhIme dhIme moTA thatA atulanuM mana vairAgya tarapha vaLavA mAMDyuM. sAdhvIzrI kaMcanazrIjI mahArAjanI preraNAthI pU. gurudeva pAse rAkhavAnI bhalAmaNa thaI. pU. gurudeve bALaka atulane yogya jANI, mAtra 12 varSanI komaLa vaye pATaNa najIkanA saMkhArI gAmamAM saM. 2019nA mAgazara suda pAMcamanA zubha dine jinAlayamAM bhAgavatI dIkSA ApI ane munizrI AnaMda vijayajI nAme ghoSita karyA. pATaNamAM vaDI dIkSA samaye gurudeve AnaMdavajayamAMthI abhayacaMdra tarIke jAhera karyA. lokonI AMkhone AnaMda ApatA bAlamuni dinapratidina jJAna-dhyAnamAM satata AgaLa vadhavA lAgyA. nAnI vaye abhyAsa ane vihAramAM paNa satata pravRtta rahIne temaNe saunAM hRdaya jItI lIdhAM. pU. gurudevanI nizrAmAM bihAra, baMgALa, mahArASTra, rAjasthAna Adi pradezomAM vicaryA. aneka prakAranI zAsanaprabhAvanA karI. enAthI prabhAvita thaIne aneka saMgho dvArA gurudevane temane padavI pradAna karavAnI vinaMtIo thaI. prAMtamuMbaInA prAcInatama devasura saMghanA upakrame goDIjI upAzrayamAM saM. 2036nA kArataka vada 4ne zubha dine gurumahArAje temane 'gaNipada' thI ane DahelAnA upAzraya (amadAvAda)nI vinaMtIthI DahelAnA upAzrayanI gAdIe 'paMnyAsapada' thI vibhUSita karavAmAM AvyA. saM. 2037nA caitra vada 3nA divase UjavAyelA A utsavamAM asaMkhya bhAvikoe lAbha lIdho. gurudeva zrI vijayarAmasUrIzvarajI mahArAje potAnA karakamalathI priya ziSya zrI abhayacaMdravijayajI gaNivarane vAsakSepa nAkhI paMnyAsajI banAvyA. pU. paMnyAsajI zrI abhayacaMdravijayajInI vyAkhyAnazakti adbhuta che ane vyavahAradakSa Ayojanazakti apUrva che. e kAraNe temanA dvArA aneka bhAvika AtmAoe sAdhujIvana svIkAryuM. pUjyazrInI anekavidha prabhAvanAthI prabhAvita thaI aneka zrIsaMghoe temane AcAryapadathI alaMkRta karavAnI vinaMtI karI. sakaLa saMghonI A bhAvanAne mAna ApI, je divase bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe gautamasvAmI Adine gaNadhara padavIo ApI saMghanI sthApanA karI hatI te vaizAkha Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa suda 11nA zubha dine saM. 2041mAM pU. paMnyAsajI zrI abhayacaMdravijayajIne AcAryapadathI nava pU. gacchAdhipatizrInI nizrAmAM gurudeve alaMkRta tRtIyapada karavAmAM AvyA. have paMnyAsajI 'AcAryazrI vijayaabhayadevasUrIzvarajI' banI rahyA. pU. A. zrI vijaya abhayadevasUrIzvarajI ma.sA.nI pAvana preraNA dvArA anekavidha kAryomAM--banAsakAMThA jillAnA ati prAcIna zrIrAmasaNa-tIrthanA jIrNodvAra kArya tema ja bhAyaMdara (vesTa)mAM AcAryazrI vijaya rAmasUrIzvarajI jaina jJAna maMdira TrasTa sthApI--traNa jinAlayo-traNa upAzrayo, sAdhAraNabhavana tema ja muMbaImAM prathamakrame jemAM 800 vidyArthIo dhArmika abhyAsa karI samyajJAna prApta karI rahyA che tenuM navanirmANa karyuM. bhIlaDiyAjI tIrthamAM zrI jaina zramaNa zrAddha sevA TrasTa dvArA vRddha sAdhu-sAdhvIjI mATe zramaNa-zramaNI vihAra saMghane ArAdhanA mATe pAThazALA jinAlaya-upAzraya-bhaktibhavana Adi nirmANa--ane te ja TrasTanA nejA heThaLa surata arpaNa epArTamenTamAM jinAlaya-upAzraya--pAThazALAnuM nirmANa kArya karAvyuM che. DIsA cAra rastA pAse vardhamAna jaina vihAradhAma'nuM ramaNIya saMkula jinAlaya-upAzrayo, dharmazALA-bhojanazALAvizALa hola sAthe nirmANa thayuM-gAMdhInagara sarakheja hAive para gotA hAusiMga borDamAM zubhamaMgala zve. mU. pU. saMgha sthApIjinAlaya, upAzraya, pAThazALA, AyaMbila zALA nirmANa thayuM. abhaya phAunDezana dvArA amadAvAda jayaprema sosAyaTImAM bimAra sAdhu-sAdhvInI sevArthe ne pAlaDI-tIrthabhUmi epArTamenTamAM sAdhu-sAdhvI pAThazALAnuM nirmANa ne have A rIte pUjyazrI AcAryapada pAmyA pachI gurukRpAe-anekavidha zAsanaprabhAvanAnAM uparokta kAryo sivAya-bIjAM paNa zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM 100 jeTalAM aMdAjita gAmomAM jinAlaya, upAzraya, pAThazALA, AyaMbilazALA kaMIkane kaMIka potAnI kuneha buddhithI udAratA ne saraLa svabhAvathI preraNA ApI karAvyAM che ne haju paNa avirata cAlu che. ghaNAM gAmomAM ajaino paNa pUjyazrInI preraNA pAmI dharmamArge joDAyA. pU. tapAgacchAdhipatizrInA kAladharma bAda pUjyazrInI bhAvanAnusAra DahelAnA upAzraya suratanA pratyeka saMgho pUjyazrInI lAgaNIthI saMkaLAyelA kuvAlA-moravADA Adi gAmonA saMghonI upasthitimAM aneka AcArya bhagavaMto, padastho, munibhagavaMto, sAdhvIjI bhagavaMto temaja 30 hajAranI janamedanI vacce 603 gurudevanI samAdhi pAse gururAma pAvanabhUmi suratamAM saM. 2091 aSADha suda-1nA maMgala dine gacchAdhipati pade ArUDha karavAmAM AvyA. pUjyazrInA A cAturmAsa daramyAna pUjyazrInI nizrAmAM sAMcorIbhuvanamAM thanAra vividha anuSThAno tathA anyatra pUjyazrInI preraNAthI kAyamI saMbhAraNArUpe thanArA suMdara kAryonI noMdha A mujaba che. kArataka suda 13 thI kArataka vada 2 sudhI pAlitANA dozIbhuvanamAM bhavya aMjanazalAkA mahotsavanuM Ayojana, kArataka suda 15 thI poSa suda 15 sudhI pAlitANAmAM satyAvIza ekaDA dharmazALA navANuM yAtrA ane mALAropaNa mahotsavanuM Ayojana. abhaya phAunDezana, amadAvAdanA upakrame gujarAta sarakAra dvArA nakkI thayela zrI siddhAcala tIrthamAM gurukula AsapAsa aDhIdvIpa pAse 'guru rAma pravezadvAra' nirmANanuM Ayojana temaja dhaMdhukA nagaramAM nagarapAlikAnA AdezathI hemacaMdrAcArya gururAma pravezadvAra thanAra che. dhAnerA jainasamAja-navasArI dvArA navasArImAM praveza karatAM "guru rAma pravezadvAra''nuM bhavya Ayojana vizALa saMkulanuM nirmANa thayuM che. surata zubhamaMgala phAunDezana gururAma pAvanabhUmi (agni saMskAra sthaLa)mAM paNa kAyamI sAdharmika bhakti maMDapanuM Ayojana. aDAlaja jaina saMghanA upakrame aDAlajathI kalola jatA hAIve para zerIsA gAme guru rAma vihAradhAmanuM nirmANa thaI rahyuM che. jemAM jinAlaya ane upAzraya, bhojanazALA, dharmazALAnuM nirmANa thayuM che. dhaMdhukAthI baravALA jatAM tagaDIthI cha ki.mI.nA aMtare polArapura gAmanA basa sTenDa pAse hAIve Taca abhaya phAunDezana amadAvAdanA upakrame gururAma cha'ripAlita saMgha vihAra dhAmanu Ayojana. borasada pAse Asodara cokaDI abhaya mokSa jaina vihAradhAma : jinAlaya-upAzraya, bhojanazALAnuM nirmANa thayuM che. bhAyaMdaramAM zrI rAmasUrIzvarajI jaina jJAnamaMdira TrasTa dvArA cAlatI AcAryazrI surendrasUri pAThazALAnA rajata jayaMtI varSanI bhavya ujavaNInuM Ayojana pUjyazrInI preraNAthI TrasTa dvArA karavAmAM AvyuM hatuM. Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 604 vizva ajAyabI : muMbaI govAlIyA Teka-nAnA coka pAse zrIpati ArkeDamAM azakyane zakya banAvI eka bhagIratha kArya je kaMkutArA cerITebala TrasTa upakrame zikharabaMdhI bhavya jinAlayamAM itihAsanA pAne sonerI akSare AlekhAya tevuM anupama kArya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsavanuM Ayojana. zAzvatatIrtha zatruMjaya pAlItANAmAM karoDonA kharce tIrthanI bhAyaMdaramAM zrI rAmasarIzvarajI jaina jJAnamaMdira TrasTanA mahApUjAsvarUpa mahAtIrthanI gauravagAthAne gAtuM vikAsakArya upakrame relve sTezana sAme zrI munisuvratasvAmI jinAlayano zubhamaMgala phAunDezananA sahayogathI pAra pADyuM che. bhavya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava ane tenuM Ayojana, tyAra pUjyazrInA aMtevAsI ziSyaratna gaNivarya mokSaratna bAda suratamAM gururAma pAvanabhUmi khAte dIkSA mahotsavano vijayajI ma. pratyeka kAryomAM sahayogI banI kAryone pUrNa rIte prasaMga, tyArabAda hAlola amadAvAda, banAsakAMThA, auraMgAbAda dIpAve che. Adi kSetronI vividha yojanAonuM Ayojana. kAyamI saujanya : zubhamaMgalama phAunDezana, gururAma pAvanabhUmi, pAlasaMbhAraNArUpe nirmANa pAmyA che. jakAtanAkA pahelA, aDAjaNa-surata-9 taraphathI vairAgyakathA naM.-25 hArikA nagarInA mahAdAhathI upajela mahAvarAgya ! huM vAsudeva kRSNanA moTAbhAI baLadevano putra kunnavAraka, mArA kAkAe khUba ullAsa, mahenata ane prajAhitanA 1 bhAvathI vizALa dvArikA racI. zaNagArI ane samRddha banAvI, paNa taipAyana RSie karela niyANa ane bhagavAna ! neminAthe bhAkhela te pachInA bAramA varase nagarInA nAzanI vAta sAMbhaLI bhayagrasta, zAMba, pradyumna, rukimaNI, jAMbavatI, sAraNa, utsuka, niSadha vagere to saMsAranI asAratA pAmI dIkSita thaI gayA paNa vasudeva, devakI, rohiNI i vagerene cAritranA bhAva na thayA. ThIka bAramA varase nagarImAM AyaMbilAdi tapa ane dharma ghaTatAM taipAyane AvI | nagarIne agnivarSA karI jhapaTamAM lIdhI. nagarImAM rahelA botera kula koTI ane bahAra gayela 60 kulakoTi yAdavone dvArikAmAM divyazaktithI ekatrita karI ghAsanA pULAnI jema Aga prasarAvI. vizALa janamedanI cha-cha mAsa thayela agniprakopamAM baLI marI. baLadeva ane kRSNa paNa svayaMnA mAtA-pitAne na bacAvI zakyA. anAtha banI agnikAMDane ! dekhatA rahyA. te pUrva somazarmA brAhmaNa sasarAnA agni upasargane jItI janArA gajasukumAla munirAjanA saMyamadehanI kadarthanA nagna AMkhothI dekhanArA kaNanA aneka putro, rAjImatI, zivAdevImAtA uparAMta neminAthajInA sAta sahodara | bhAIoe aneka yAdava strIo sAthe dIkSA lIdhI hatI te badhAya dhanya che, huM ja mAtra kamabhAgI chuM, evuM ciMtavatA vAsudeva kRSNa jevA mahAparAkramIne puNyanAza thaye lAcAra-nirAdhAra dekhI mane vairAgya vachUTI gayo. meM mahelanI ! agAsIe jaI prabhu neminAthajInuM zaraNuM jAhera karyuM, tethI tiryazRMbhaka devatAoe mane upADI laI pAMDumathurA nagarImAM neminAthajInA samavasaraNamAM mUkI dIdho. jyAM AtmarakSAkArI pravrayA parama vairAgya sAthe grahaNa karI. jo ke mArA saMyamagrahaNa pachI jarAkumAranA bANathI vidhAI apamRtyu pAmI janAra kRSNanA anAtha ! mRtyuthI vyathita thayelA mArA pitA baLadeve paNa dIkSA lIdhI ane te ghaTanAthI zokagrasta ane vyasta banI gayela yudhiSThira vagere pAMca pAMDavabhrAtAo paNa dropadI sAthe saMsAratyAgI banyA hatA. koDonI saMkhyAmAM thayela yAdavonA mAnavasaMhAra tathA rAjakIya uthalapAthala thakI keTalAya saMvegI banyA hatA. agnidAha, dharatIkaMpa, pANInA pUra ke akasmAta chatAMya badhAyane vairAgya nathI thatAM. (sAkSI pujavAraka) : Jain Education Intemational Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNA 605 ( samakAlIna zAsanadIpaka sUvize zAsanapati prabhu mahAvIradeve sthApelA anaMtakalyANakara jainazAsananI dhavalokvala paraMparA Aje paNa jhaLahaLI rahI che ane jaina zAsananI A javalaMta jyota haju 10500 varSa jhaLahaLatI raheze. A paramapAvana prabhuzAsanane vahetuM rAkhanAra saritApaTa eTale caturvidha saMgha. temAM paNa zAsanadIpaka sUrivaronuM yogadAna aNamola che. viziSTa pratibhAsaMpanna sUrivaroe aSTavidha prabhAvakatAno nAda gajavI ghaTa-ghaTamAM zAsanano anurAga jagADyo. jinavacananA UMDA marmone sparzelA e pUjyavaryoe jagatane sAcI dizA cIMdhI. tIrthakara devanI jinajinakarmanA acijya pathyaprabhAve prabhuzAsananI dhurAne vahana karanArA samartha pratibhAsaMpana sarivAronI saMprApti pratyeka kAlakhaMDamAM zrI saMghane thatI rahI. ArAdhaka, prabhAvaka ane rakSaka banI prabhazAsananI divya dIptine emaNe digaMtamAM prasArI. vartamAnajaina saMgha paNa AvA prabhAvaka zAsanadIpaka sarivarothI UjaLo che. AjanA viSama kALamAM prabhuzAsananI jyotane jhaLahaLatI rAkhavAmAM ane zrI saMghanuM sAcuM yogakSema karavAmAM A sUrivarono siMhaphALo che. bhagavAna mahAvIre dharmazAsana calAvavA mATe catuvidhasaMghanI sthApanA karIne zrIsaMghane tIrtha jeTaluM ke tIrthakara jeTaluM gaurava ApyuM che. khUda bhagavAna samavasaraNamAM jyAre dezanA Ape tyAre "namo saMghassa", "namo tIththassa" kahIne zrIsaMghane namaskAra karIne pachI ja potAnI dezanA cAlu kare che. tIrthakaradevonA puNyavaMtA samayagALAmAM zramaNa paraMparAmAM samaye samaye viziSTa pratibhAonA prakAzapuMja relAyA e saunA jIvana-kavana bhavya hatA. ApaNuM ahobhAgya che ke vartamAnamAM paNa ApaNane zramaNasaMghamAM asaMkhya vyAkaraNa vidyAvAridhio, A sUrimaMtranA viziSTa ArAdhako, yoga ane nyAyagraMthanA racanAkAro, avadhUta yogIo ane dharmasaMskRtinA rakSako maLyA che. e saunA je je caritro upalabdha banyA che te atre rajU karavAmAM AvyA che. -saMpAdaka Jain Education Intemational Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 606 vizva ajAyabI : mahAna zilpavettA, marudhara kesarI, karyo. 245 jeTalI pratiSThA karAvI, 35 jeTalI zrI harSasUrijInA paTTaprabhAvaka : aMjanazalAkAo thaI, 9 udyApana, 30 dIkSAo (bhAIo bahenonI) seMkaDonI saMkhyAmAM nAnAmoTA saMgho, zAMtisnAtra pU. AcAryazrI mahApUjano Adi thayAM. pUjyazrInA ziSya-praziSya-parivAramAM vijaya jinendrasUrIzvarajI mahArAja lagabhaga paMdareka sAdhuo ullekhanIya che, jemAM zrI zrI jainazAsananA jyotirdhara sUridevo ratnonI khANa devendravijayajI, zrI kezaravijayajI, zrI guNavijayajI, zrI samA che, vAtsalyanAM jharaNAM samA che, nirmaLa cAritranA padmavijayajI (hAla AcArya), zrI AnaMdavijayajI, zrI svAmI che. vidyAnurAgI AcAryadeva zrImad vijaya mitrAnaMdavijayajI, zrI vinayavijayajI, zrI pratApavijayajI, jinendrasUrIzvarajI mahArAjanI medhAvI mukhamudrA ane zrI lalitavijayajI, zrI puNyodayavijayajI, zrI pramodavijayajI divyadRSTithI aneka AtmAo dharmI banyA hatA. mAravADanI Adi mukhya che. pUjyazrIe rAjasthAnamAM goDavADa, jodhapura bhUmi para keTalAye parama prabhAvaka puNyAtmAonAM punIta ane Abu vistAramAM vicarIne ghaNA ajainone pratibodha pagalAM paDyAM che. teoe sthApelA AdarzonAM oja ane teja pamADI, dArUmAMsano tyAga karAvyo. saumya prakRti dharAvatA A cIrasmaraNIya banyAM che, jemAM pU. AcArya zrI jyotirdhara ugra vihArI hatA. teozrIe ghaNAM varSo phaLaphaLAdi vijayajinendrasurijInuM nAma paNa evuM ja prabhAvazALI che. para ja gujAryA hatAM. bAmaNavADajI, diyANAjI, dhanArI, mAravADa jaMkazana pAse pAlI jillAmAM jojAvara gAma sumera Adi tIrthomAM ghaNo samaya dhyAna-sAdhanAnI dhUNI teozrInI janmabhUmi. vIsA osavAla jJAtimAM saMcetI dhakhAvI hatI. jyotiSa ane zilpamAM khUba pAraMgata hatA. gotramAM zeTha zrI khImarAjajIne gRhe mAtA pAbubAInI pUjyapAda zrI hIravijayasUrijI mahArAja pachI, 400 varSanA ratnakukSie saM. 1970nA jeTha vada pAMcame teozrIno janma itihAsamAM saphaLatAthI; sUjhapUrvaka, zAstravidhithI pratiSThAo thayo. mAtApitA terApaMthI saMpradAyanAM anuyAyI hatAM. jojAvara karAvavAmAM teozrInuM sthAna mokhare che. prakRtinA premI hovAthI gAmamAM traNa dhoraNa sudhIno abhyAsa karyo, paraMtu kuTuMbamAM jaMgalamAM maMgala karatA ane tethI "mIThA mahArAja' tarIke dhArmika zikSaNanuM vAtAvaraNa hatuM, tethI saMyama svIkAravAnI prakhyAta thayA hatA. pUjyazrI tapAgacchanI traNa prakhyAta suSupta zakti jAgRta thaI hatI. emAM temane kaMThamALa nIkaLI. gAdIomAM dhanArInI gAdIe saM. 1997nA jeTha suda 11ne temaNe saMkalpa karyo ke kaMThamALa maTI jaze to dIkSA laIza. divase zrI jinavijayajImAMthI pU. AcAryazrI vijayajinendrakaMThamALa maTI gaI ane potAnA saMkalpane sAkAra karavAno sUrIzvarajI mahArAja rUpe AcAryapade ArUDha thayA. saM. sonAno sUraja Ugyo. karNATakamAM rANIbAga-dhAravADa mukAme 2003mAM vaizAkha suda 3ne divase zivagaMjamAM pU. A.zrI saM. 1989nA phAgaNa suda 3ne maMgaLa dine kAzIvALA pU. harSasUrijI mahArAja pAse kriyoddhAra karIne paTTaprabhAvaka banyA, zrI vijayadharmasarIzvarajI mahArAjanA zikharana paMDitavarya zrI aneka tIrthonA uddhAraka tarIke khyAti prApta karI. aneka bhAvavijayajI mahArAja pAse dIkSA grahaNa karI. te ja varSe zAsanaprabhAvaka kAryo dvArA jaina zAsanano dharmadhvaja laherAvyo. karNATakamAM bIjApura mukAme aSADha suda 10 ne divase vaDI saM. 2029nA jeTha vada (gujarAtI : vaizAkha) pAMcame zivagaMja dIkSA thaI, ane munizrI jinavijayajI nAme ghoSita thayA. mukAme kALadharma pAmyA. tyAM Aje zikharabaMdhI gurumaMdira UbhuM dIkSA grahaNa karIne pU. A. zrI vijayadharmasUrijI che. pUjyazrI lagAtAra navamA varSItapamAM svargavAsI thayA, kAzIvALAnA ziSyaratna zrI vidyAvijayajI mahArAja pAse evA e ugra tapasvI hatA. Aja sudhImAM teozrInAM 10 saMskRta ane prAkRta bhASAnA zAstragraMthono tema ja jayotiSa gurumaMdiro nirmANa thayAM che. 267 jinamaMdironI pratiSThA tathA zilpakaLAno gahana abhyAsa karyo. A tejasvI aMjanazalAkA karAvelI pUjyazrInA paTTadhara pU. A. zrI jJAnarAzine prabhAve pUjyazrIno prabhAva jaina samAja para vijayapadha-sUrIzvarajI mahArAja maMgala kAryo mATe nizrA pradAna karI rahyA che, evA e mahAtapasvI guruvaryane koTi koTi vyApakapaNe patharAvA lAgyo. labdhinA bhaMDAra samA sUrijI vaMdana! amara banI gayA. mAravADanA siMha tarIke pratiSThA pAmyA. pUjyazrIe asaMkhya jinAlayonA jIrNoddhAramAM samaya vyatIta saujanya : muMDArA jaina saMgha, sTezana phAlanA, ji. pAlI (rAja.) Jain Education Intemational Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 609 jyotirvida AcAryazrI caturdazI tapa Adi aneka tapa kintu bAdameM varSItapa se nAtA jinaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. jor3a liyA evaM akhaNDa varSI tapa karane lge| varSItapa bhI AcArya zrI jinaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kA janma . Apane cothabhaktase hI kiye| Apake 21 varSItapa ho cuke hai| A ozavAlavaMzI maMDovarA gautrIya zreSThIvarya zrI manasukhalAlajI ke Apa jyotiSa zAstra ke parama jJAtA hai| Apane 38 varSa yahA~ mAtuzrI mAnakuMvarabahana kI kokha se huA hai| ApakA kI bhara yuvA vaya meM saMyama aMgIkAra kara saMskRta-prAkRta kA saMsArI nAma paMcamalAla rakhA gyaa| jJAna prApta kiyaa| karmagraMtha, tattvArtha paMcasaMgraha, kammapayaDI taka dhanavAna parivAra meM janme paMcamalAla ne indaura ke abhyAsa kara Apane acchI vidvattA hAsila kii| jyotiSa dolakara kaoNleja meM vyAvahArika paDhAI kara gautamaparA gA~va meM zAstra ApakA priya viSaya rahA haiN| ATha-ATha ghaNTe Apa apane kapar3e ke vyavasAyameM bhAgya aajmaayaa| ApakI zAdI jyotiSa kA abhyAsa karate rahe hai| jyotiSa ke gine cune khAcarauda ke zreSThIvarya zrI kAlarAmajI chAjeDa kI sapatrI vidvAnoM meM ApakA nAma liyA jAtA hai| Apa sAgara samudAya tArAbAI ke sAtha huii| ke murhata nikAlane ke lie gacchAdhipatizrI dvArA niyukta the| ApakA sAMsArika jIvana sabhI rUpa se sukhamaya thaa| Apa zAsanaprabhAvaka, tapasvI evaM jyotirvida haiN| Apane Apake eka lar3akI guNabAlA evaM do putra jitendra tathA hamezA paidala vihAra karake saMpUrNa bhArata kI yAtrA kI hai| caMdraprakAza the| Apa saMparNa dhArmika parivAra ke hone ke nAte dakSiNa bhArata bhI Apa vicaraNa kara aae| Apane dakSiNa meM Apake jIvana meM dharma ke saMskAra prAraMbha se hI the| Apake bhI khUba zAsanaprabhAvanA kii| parivAra se ApakI dAdI tathA buA ne saMyama aMgIkAra kara Apako nimaca chAvanI meM gaNi padavI, zrI bhaktAmara rakhA thaa| ApakI chaH bahane bhI tathA eka bhAI bhI saMyama kI mahAtIrtha abhyudayadhAma dhAra meM paMnyAsa padavI tathA sana 28ArAdhanA kara rahe the| ataH Apake bhI mana meM saMyama kA bhAva 1-2000 meM AcArya padavI se alaMkRta kiyA gyaa| Apako jAgRta ho utthaa| sabhI padavIyAM mAlavabhUSaNa navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke Apane san 1977 meM zaMkhezvara AgamamaMdira saMsthApaka zubha kara kamaloM se prApta huii| zrI abhyudaya sAgarajI ma.sA. ke pAsa apane saMpUrNa parivAra Apake suputra muni hAla AcArya haiN| Apa bhI baMdhu ke sAtha gautamapurA meM kArtika vadi nauvIM ko saMyama aMgIkAra yugala ke nAma se pahacAne jAte haiN| ApakI putrI zrI kiyA evaM muni jinaratnasAgarajI nAma dhAraNa kara saMyama kI guNaratnAzrIjI ma. tathA choTe putra caMdrasAgarajI ma.ne vardhamAna ArAdhanA karane lge| Apake sAtha Apake bhAI yazavaMta ne tapa kI olI pUrNa kI hai evaM dUsarI bAra 77 vIM olI cala patnI tArAbAI tathA putra-putrI guNabAlA, jitendra, caMdraprakAza rahI hai| Apake jyeSTha putra AcArya zrI jitaratnasAgarasUrijI evaM bhAI kI patnI caMdAbAI ne milakara eka sAtha dIkSAe~ ma.sA. bhI mAlavamaNi, vyAkhyAna vAcaspati kI upAdhi se grahaNa kii| alaMkRta haiM evaM zAsanaprabhAvanA kara rahe haiN| ApakI patnI tArAbAI kA nAma tIrtharatnAzrIjI ma., Apake zubhAzIrvAdase mevAr3a ke pratApagar3ha meM zrI beTI kA nAma guNaratnAzrIjI ma., beTe ke nAma muni zrI zaMkhezvara pArzvanAtha mahAtIrtha tAlAba kA evaM madhyapradeza ke dhAra jitaratnasAgara, caMdraratnasAgarajI ma.sA. tathA bhAI yazavaMta meM bhaktAmara mahAtIrtha abhyudayadhAma kA nirmANa ho rahA hai| kA nAma muni jayaratnasAgarajI ma.sA. evaM caMdrAbAI kA nAma sAta jagahoM para gauzAlAeM saMcAlita kI jA rahI haiN| Apake cAritraratnAzrIjI ma.sA. rakhA gyaa| mAlavadeza kA yaha prathama kara-kamaloM se Ajataka kaI dIkSAe~-pratiSThAe~ saMpanna ho cUkI parivAra thA ki jisane sarvaprathama saMpUrNa parivArane saMyama grahaNa haiN| Apake tana meM roga hai kintu mana meM samAdhi hai yahI Apake kara itihAsa bnaayaa| jIvana kI vizeSatA hai| saMyamI banakara Apa hamezA ekAsane se kama tapa nahIM saujanya : bhaktAmara mahAtIrtha abhyudayadhAma po. dhAra (ma.pra.) karate the| Apane vIsasthAnaka, navapada olI, aSTamI, Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 608 vizva ajAyabI : vANI ke jAdugara, mAlavamaNi, baMdhuyugala AcAryadeveza Apa suprasiddha hindI lekhaka hone ke sAtha-sAtha prasiddha pravacanakAra bhI haiN| Apako janamAnasa kI vANI ke zrI jitaratnasAgara sUrIzvarajI ma.sA. jAdUgara ke nAma se pukArate haiN| Apa aise eka mAtra munivara AcArya zrI jitaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kA janma the ki jinheM mAlavA-mevADa ke zrI saMgho ne milakara pratApagar3ha sana 1962 meM ozavaMzI maMDovarA gautrIya zreSThIvarya zrI ___ meM meM mAlavabhUSaNa / pUjya AcArya bhagavaMta zrI manasukhalAlajI ke ghara meM huaa| Apake mAtA-pitA kA nAma navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana nizrA meM sau. tArAbAI evaM paMcamalAla thaa| Apa gautamapurA gAMva meM vyAkhyAnakAra kI upAdhi dekara sammAnita kiyaa| janme the| ApakA saMsArI nAma jitendrakumAra thA kintu Apake pravacana kA nAma sunate hI loga umar3a par3ate Apako sabhI jitendra ke nAma se pukArate the| ApakA lADalA haiN| Apake z2Ahira pravacana hamezA sunane jaise hote haiN| Apane nAma rAju thaa| dakSiNabhArata meM bhI pravacana dvArA dhUma macA dI thii| Aja bhI Apane apane hI gAMva meM meTrika taka abhyAsa kiyA loga Apako yAda karate haiN| Apa hara cAturmAsa meM paryuSaNa evaM bAda meM apane mAtA-pitA, bhAI-bahana aura kAkA-kAkI ke pazcAt paiMtAlIsa Agama paricaya vAcanA kA Ayojana ke sAtha saMyama aMgIkAra kara liyaa| san 1977 meM mAtra 15 karate haiM jise zravaNa kara loga maMtramugdha ho jAte haiN| varSa kI vaya meM Apa jitendra se jitaratnasAgarajI bana ge| Ajakala loga Apako AgamavAle mahArAja ke nAma se Apane bAlyavaya meM saMyama grahaNa kara apane pitA muni pahacAnane lage haiN| jinaratnasAgarajI ma.sA. kI chatrachAyAmeM dhArmika abhyAsa Apako sana 24-3-2002 meM gaNi padavI bhaktAmara kiyaa| Apane siddha-hema-zabdAnuzAsana nAmaka vyAkaraNa kara mahAtIrtha meM pradAna kI gii| dakSiNa bhArata meM cennaI meM sana saMskRta-prAkRta meM pravINatA hAMsila kI, to prakaraNa bhASya 8-2-2005 meM Apa paMnyAsa pada para ArUr3ha hue evaM san 27karmagrantha Adi kA abhyAsa bhI bAlyakAla meM hI saMpanna kiyaa| . 2-2008 meM bhaktAmara mahAtIrtha abhyudaya dhAmameM ApakI HIRO sAnI AmA Apane apane dAdAgurudeva zrI abhyudayasAgarajI kI AcArya padavI huii| yaha prathama parivAra hai ki jinake parivAra AjJA se apanA chaThA cAturmAsa madhyapradeza ke devAsa zahara meM jitane muni bane the Aja sabhI AcArya bane hue hai| Apake meM karake apanI zAsanaprabhAvanA kA zrI gaNeza kiyaa| Apa parivAra se abhI pAMca AcArya bhagavaMta zAsana kI sevA kara acche vaktA ke rUpa meM ubhre| san 1983 meM Apane indaura rahe haiN| zahara meM cAturmAsa kara dhUma macA dI thI, aba Apa apanI ApakI preraNA evaM mArgadarzana meM mAlavadeza meM kaI pahacAna banAne meM saphala ho gaye thA zrAvakagaNa unha apana maMdiro kA jirNoddhAra, nUtana jinAlaya, upAzraya Adi kA nAma se jAnane lage the| phira to Apane niraMtara cAturmAsa nirmANa huA hai evaM vartamAna meM ho rahA hai| Apake mArgadarzana jArI rakheM evaM zAsanaprabhAvaka ke rUpameM ubhre| meM do mahAtIrthoM kA kArya bhI saMcAlita ho rahA hai| mAlavAApane sAhitya kSetra meM bhI ruci lenI prAraMbha kIyA evaM mevAr3a kI sImA para sthita zrI zaMkhezvara pArzvanAtha tIrtha tAlAba Apa AgamoddhAraka mAsika ke lie kahAniyA~ evaM lekha pratApagar3ha evaM zrI bhaktAmara mahAtIrtha abhyudaya dhAma dhAra likhane lge| ApakI sAhityika yAtrA niraMtara Age bar3hatI ApakI dena hai| rhii| Apa siddhahasta lekhaka ke rUpa meM jAne jAte haiN| Apake Apako bacapana se jIvadayA meM vizeSa ruci rahI hai dvArA Aja taka 217 pustakeM choTI-bar3I likhI jA cukI hai| ataH Apane gauzAlAoM para bhI apanA dhyAna kendrita kiyA Apake dvArA likhI zrIpAla-mayaNA citramaya cAritra, zrAddhavidhi hai| gautamapura-depAlapura-unhaila-Agara-mAlavA-baDauda, sukheDA bhAvAnuvAda, zrAvakajIvana ke chattIsa kartavya, sRSTika sabase bhaktAmara tIrtha dhAra Adi sthAnoM para ApakI preraNA aura purAnA dharma, jaina dharma kA paricaya, maMtra japo navakAra, mArgadarzana meM gauzAlAo kA nirmANa huA hai evaM saMcAlita abhyudayacitrakathAe~, ahiMsA citrAvalI, Agama paricaya vAcanA ho rahI hai| Apako sAdharmikoM ke uddhAra meM bhI gaharI ruci Adi aneka pustakeM khUba hI lokapriya banI huI haiN| hai| mAlavA meM Apa isa kArya ko aMjAma de rahe haiN| Apake Jain Education Intemational Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 609 hAtha se kaI pratiSThAe~ evaM aMjanazalAkAe~, dIkSAe~, udghATana 2700 saMlagna AyaMbila kiye| Apane mAtra 35 varSa kI vaya saMpanna hue hai| Apake laghubaMdhu bhI AcArya hai ataH Apa meM vardhamAna tapa kI sau olI pUrNa kara jaina jagata ke baMdhuyugala ke nAma se bhI jAne jAte haiN| itihAsa meM amara ho ge| Aja taka itanI choTI vaya meM vaMdana ho zAsanaprabhAvaka mAlavamaNi, baMdhayagala vANI ke zAyada hI sau olI kisIne pUrNa kI hogii| itanA hI basa jAdugara gurudeva ko| nahIM aisA samajhakara Apane phira se pAyA DAlA evaM abhI ApakI 80 olI ho gaI hai| abhI Apako niraMtara 3000 saujanya : bhaktAmara mahAtIrtha abhyudayadhAma po. dhAra (ma.pra.) AyaMbila ho gae hai aige bhI niraMtara cAlU hai| AyaMbila hI vardhamAna taponidhi, ugra tapasvI, baMdhuyugala AcAryadeva ApakA jIvana bana cUkA hai| Apane sabhI yogodvahana bhI zrI caMdraratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. AyaMbila se hI kiye| AyaMbila ke alAvA Apane do varSItapa, siddhitapa, cattArI aTTa, dasa doya evaM vIsasthAnaka AcArya zrI caMdratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke nAma se tapa bhI kiyA hai| bIsasthAnaka tapa bhI Apane ekAMtara upavAsa vikhyAta AcArya zrI kA janma mAlavadeza ke audyogika nagara karake saMpUrNa eka-sAtha niraMtara pUrNa kiyaa| aMtima olI indaura jile ke gautamapurA gAMva meM osavaMzI, maMDovarA gautrIya salagra bIsa upavAsa vihAra meM karake pUrNa kii| zreSThIvarya zrI manasukhalAlajI ke suputra zrI paMcamalAlajI evaM mAtuzrI tArAbAI kI kokha se san 1964 meM huA thaa| ApakA Apa ugra vihArI bhI haiN| Apake vihAra kI gati eka nAma caMdraprakAza thaa| ghaNTe meM sAta ki.mI. hotI hai| Apa tIsa paitIsa ki.mI. to sahaja meM cala lete haiN| sAtha meM tapa to hotA hI hai| sAtha Apa dhArmika parivAra meM janme the ataH bAlyakAla se hI pitAjI mahArAja sAhaba evaM jyeSTha bhrAtA kI vaiyAvacca bhI ApameM dhArmika saMskAra virAsata meM utare the| Apake parivAra evaM mAlavabhUSaNa pUjya AcArya zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI se kaI mahAnubhAva pahale se hI dIkSita the| ataH jaba Apake ma.sA. kI vaiyAvacca kA bhI bahuta lAbha prApta huaa| mAtA-pitA ne saMyama grahaNa karane kA nizcaya kiyA taba Apane bhI mAtra teraha varSa kI umra meM dIkSA lene kI ghoSaNA kara Apako ujjaina zahara meM san 2003 meM gaNi padavI se sabhI ko cauMkA diyA thaa| alaMkRta kiyA gyaa| Apako tamilanADu kI rAjadhAnI cennaI meM jyeSTha bhAtA ke sAtha san 2005 meM paMnyAsa padavI evaM zrI zaizava ke zrRMgAra abhI utare the ki Apane saMyama ke bhaktAmara mahAtIrtha abhyudayadhAma dhAra meM san 2008 meM AcArya svAMga saja liye evaM muni zrI caMdratnasAgarajI ma. nAma dhAraNa padavI se vibhUSita kiyA gyaa| kara apane gurudeva ke sAtha vihAra karane lge| Apane vAlyakAla meM khUba hI adhyayana kiyaa| bacapana meM hI Apane Apa saphala preraNAdAtA haiN| ApakI preraNA se evaM prakaraNa, bhASya, karmagrantha evaM kammapayar3I, paMcasUtra, paMcasaMgraha jyeSTha bhrAtA AcArya zrI jitaratnasAgara sUrIzvarajI ma.sA. ke jaise granthoM meM pravImatA hAsila kii| pUjya gacchAdhipati sva. mArgadarzana se adbhuta kArya evaM zAsanaprabhAvanAe~ saMpanna ho zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ne Apake bAlyakAla ke rahI haiN| Apa donoM baMdhuyugala ke nAma se vikhyAta haiN| ApakI jJAna evaM pratibhA ko pahacAna kara kahA thA tU to upAdhyAya preraNA se karor3o rUpayoM kA dAna mAlavA-mevAr3a ke jinAlayoM hai| jAnate ho nA ki upAdhyAyajI kA kArya hai par3hanA aura ' __ meM, upAzrayoM meM evaM gauzAlAoM meM prApta hotA hai| pddh'aanaa| Apa saphala saMpAdaka bhI haiN| Apake jyeSTha prAtA Apako bAlyakAla se hI AyaMbila ke tapa para gaharI AcArya zrI jitaratnasAgara sUrIzvarajI ma.sA. dvArA likhita A ruci rahI hai| ataH Apane gurudeva kI preraNA se mAtra caudaha anuvAdita 217 pustakoM kA Apane saMpAdana kiyA hai| Apake varSa kI vaya meM vardhamAna tapa kA pAyA DAlakara olI kA dvArA sAja-sajjA se prakAzita honevAlI pustakeM solaha kalA zrIgaNeza kiyA evaM niraMtara AyaMbila tapa karate rhe| Apane khila uThatI haiN| prakAzana ko saphalatA milane kA zreya lagAtAra 500 AyaMbila kiye, 1000 AyaMbila bhI kiye evaM ApakA bhA jAtA hai| Jain Education Intemational Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 610 zrI zaMkhezvara pArzvanAtha mahAtIrtha, tAlAda, pratApagar3ha evaM mavattAmara mahAtIrtha--amyuya dhAma dhAra hA sana mArgarzana bhI Apa karate hai| donoM saMsthAe Apake mArgadarzana meM dina dunI aura rAta caugunI pragati kara rahI haiN| prativarSa Apa baMdhuyugala opana buka ekjAma kA bhI Ayojana karate hai| hAI ejyukezanavAle sAdharmika baMdhuoM ko mUka sahAyatA evaM phisa bharavAne meM Apako khUba ruci hai| namana ho, vaMdana aura abhinaMdana ho, baMdhu yugala AcAryadeva ke caraNoM meM / saujanya : bhaktAmara mahAtIrtha abhyudayadhAma po. dhAra (ma.pra.) bahumukhI pratibhAvAna, viziSTa guNopeta, saMgha- ekatAnA saMyojaka, kSamatA mamatA ane samatAnA saMgama, guNanidhi sUrideva pU. A.zrI vijayaomakArasUrijI ma. gujarAtanA pazcima bhAgamAM, surendranagara jillAmAM AvelA nAnakaDA gokuLiyA gAma jhIMjhuvADAmAM pitA IzvarabhAInA kuLamAM, mAtA kaMkubahenanI kukSie saM. 1979nA Aso suda 13nA divase pUjyazrIno janma thayo hato. saMsArI nAma cinubhAI hatuM. 11 varSanI komaLa vaye janmAntarIya vairAgyanA saMskAro UbharAI AvyA ane cinukumAre bALamuni OMkAravijayajInA rUpe dAdAguru zrI vijayabhadrasUrIzvarajI mahArAjanAM caraNomAM jIvana samarpita karyuM! pitA IzvarabhAI paNa sAthe ja saMyama svIkArIne zrI vilAsavijayajI tarIke jAhera thayA. dIkSA grahaNa karIne pUjyazrI jJAna-dhyAna ane vaiyAvaccamAM raMgAI gayA. teozrInI gurubhakti apratima hatI. 'kAravijaya'nA madhurA saMbodhanathI zarU thatuM gurudevanuM eka eka vAkya pUjyazrI mATe maMtra samAna hatuM. A apratima bhaktine lIdhe pUjyazrI para gurukRpA paNa adbhuta rIte varasavA lAgI. teozrIne pUchavAmAM AvatuM to teozrI kahetA ke, mArI pAse je kAMI che te gurukRpAnI deNa che. mAruM potIkuM AmAM kazuM ja nathI. bhaktidhArA ane kRpAdhArAne A rIte samAntare vahetI jovI e eka dhanya dRzya hatuM! DIsAnA cAturmAsa daramiyAna, hajI to bIjuM ke trIjuM ja comAsuM hatuM, paNa nAnakaDA bAlamunine pU. gurudeva kahe che : "Aje tAre pravacana ApavAnuM che." pUjyazrI muMjhAyA, paraMtu gurudevanAM vacanone 'tahatti' kahIne svIkAravAnI vAta ja zIkhyA hatA. vyAkhyAnano jarA paNa vizva ajAyabI : anubhava na hato. AthI gurudevane kahyuM, "sAhebajI! mane kAMI AvaDatuM nathI." gurudeve kahyuM, "tuM vardhamAnadezanA ane gautamapRcchA kevI kaDakaDATa vAMce che! basa, eka caritranI prata laIne besI javAnuM. pahelAM mArI pAse vAMcavAnuM ane pachI vyAkhyAnasabhAmAM." pUjyazrIe vinayathI ATalo ja uttara Apyo, "jI." te divasathI saMskRta caritranA gurjara anuvAdathI je pravacanadhArA cAlu thaI te gurudevanA AzIrvAdapUrvaka dIkSitajIvananAM 54 varSa sudhI akhaMDa vahetI rahI! teozrI saraLa, rocaka ane asarakAraka vyAkhyAna ApatA. kalAko sudhI teozrI sAme besI, jAhnavInAM khaLakhaLa vahetAM nIra samI prAsAdika vANI sAMbhaLavI e jIvanano lahAvo hato! potAnA bhinna bhinna anubhavo vArtAlApomAM saraLa Dhabe gUMthI letA. nityanuM saMgAthI smita temAM vadhu rasALatA UbhI karatuM. pUjyazrInI bahuzrutatA zrotAmAM camatkAra jagavatI ane zrotA ahobhAvathI vyAkhyAnamAM tarabatara banI jato. teozrInuM zilpazAstra ane jyotiSazAstra viSenuM jJAna vArI javAya evuM hatuM ane Ayojanazakti paNa adbhuta hatI. pracaMDa pratibhA ane asAdhAraNa medhAnA svAmI pUjyazrIne saM. 2006mAM pUjyapAda gurudeve paMnyAsapade ArUDha karyA ane saM. 2010nA mahA suda 1ne zubha divase mahesANAmAM AcAryapadathI alaMkRta karyA. tyArathI pUjyazrI AcAryapravara zrI vijayakAra-sUrIzvarajI mahArAja nAme sukhyAta banyA. pU. gurudevanI vRddhAsthAne lIdhe teozrInI vihArayAtrA sImita kSetramAM cAlI. zAstrIya paribhASA vAparIe to, pUjyazrIe eka majAno pradeza kSetrAvagAhanA rUpamAM svIkAryo hato. DIsAvAvanA e vistAramAM pUjyazrInI vihArayAtrAe tyAMnAM lokomAM apUrva dharmajAgRti ANI. ThekaThekANe nUtana jinAlayo ane upAzrayo thayAM. pUjyazrInI pAvana nizrAmAM anuSThAna karAvavA mATe bhaktonI hoDa macI rahetI. gurukRpA ane svakIya sAmarthyane lIdhe teozrInI prabhAvakatA khUba ja khIlI UThelI. cha'ripAlita saMgho, upadhAno, pratiSThAo, aMjanazalAkAo, dIkSAo ityAdi satata pUjyazrInI nizrAmAM cAlyA ja karatAM. jainetaro paNa pUjyazrInAM preraka pravacano sAMbhaLI prasanna thatA, ane niyamo grahaNa karatA. pUjyazrIne bALako khUba ja priya hatAM. temane bALakothI gherAyelA jovA e lahAvo hato. Ama, aneka virala sadguNonA saMgama samA pUjyazrI eka labdhapratiSTha AcArya hatA. paraspara virodhI gaNAtA bhAvo paNa pUjyazrInA vyaktitvamAM otaprota thaI rahetA. puSpanI komaLatAnI sAthe Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa sAthe vajanI kaThoratA paNa pUjyazrImAM hatI. agninI uSNatA sAthe hima samAna zItaLatA paNa hatI. teozrInA jIvanamAM tapa ane tyAga, saMyama ane siddhAMtanAM rahasyo tANAvANAnI jema vaNAI gayAM hatAM. pUjyazrInAM 54 varSanA saMyamajIvananA suvarNakALamAM, temanI nizrAmAM, aneka yazodAyI svapara kalyANakAryo thayAM, tenI yAdI bhalabhalAne sAnaMdAzcarya janmAve tevI che! temAM saM. 2044nA caitra-vaizAkha mAsamAM amadAvAdamAM bharAyeluM zramaNasaMmelana jenA mAdhyama dvArA karela saMgha-ekatAnuM kArya teozrInA yazasvI jIvananuM sonerI zikhara banI rahyuM! saM. 2044nA vaizAkha suda pAMcamanA divase blaDaprezarane lIdhe, lAMbA samayanI asvasthatAne kAraNe maMdatAno anubhava karatA hatA. kAusagga dhyAnamAM ja pUjyazrI rAtrinA 9=00 kalAke kALadharma pAmyA. aneka saMgho ane aneka mahAna puruSoe pUjyazrIne bhAvabhInI zraddhAMjali ApatAM kahyuM che ke, teozrI saMghazramaNanA ajoDa netA hatA, vAtsalyano dhodha vahAvanArA mAyALu gurudeva hatA. evA samartha sUrivarane koTi koTi vaMdana! pU.A.bha.zrI sthUlabhadrasUrijI ma.sA. bhUryena rAdhanapurasya kRtAti dhanyA prAptA susaMyamena guNena zubhA prasiddhi: jainA gamena bhavikAH vikAsa sthUnamadra'supuruM praNamAmi taM matsyA|| kula-zrRMgAra / pravacanakAra | Aryapravara AcAryavara, kovida sarasvatIke varada suta, spaSTa dharmadhuraMdhara, dharmarata, jinAkAza zrImad payazasUri', jagavallabha siddhinA satpaMthanA pathika "zuddha AcAra, jIvana kA AdhAra hai. bahatI karuNAdhAra, nayana kA sAra hai, zabda kA TahukAra koyala kA upahAra hai, madhura vyavahAra jinakA zRMgAra haiM, vAMchita pUraNahAra kalpataru kA avatAra hai. saMyama niraticAra ve 'thanamatra' lagAra hai...'' bhAsvAn / dhImAn // pRthvI para paripUrNa prakAzane pAtharatA pUrNimAnA caMdranI jema eka mahAna vibhUtinuM paccIsa paccIsa jinamaMdirothI maMDita evA rAdhanapura gAmanA nivAsI dharmAMgAra zeTha zrI kAMtilAla varadhIlAlane tyAM tArAbahenanI kukSithI vi.saM. 1990nA phAgaNa suda-15 (pUrNimA)nA pAvana divase garavI gujarAtanA rAdhanapura gAmanI puNyabhUmi para avataraNa thayuM. bhaviSyanA tejapuMjane vasaMtanA nAmathI svajanoe navAjyA. 611 saMtonAM pAvana pagalAMnA sparzathI pAvana banelI bhUminA pratApe ane dharmamAtA tArA-prabhAbahenanA ujjvaLa saMskAronA siMcanathI ane sAthe saMtonI vANInA zravaNathI vaya vadhatAM vairAgyanA aMkuro aMkurita thayA. vyAvahArika jJAna sAthe dhArmika jJAnamAM nirmaLa buddhine joDatAM jIvanabAgane zata zata pAMkhaDIothI suvAsita banAvyo. jainaratna, vyAkhyAna vAcaspati, virya, kAvyakalA kuzala, kaviziromaNi 5.pU.AcAryazrI vijaya labdhisUrIzvarajI ma.sA.nI vANI-sudhAnA pAnathI saMyamapathanA rAgI banI pU.zrInA varad hastakamaLa dvArA rAdhanapuranI dharmabhUmi para vi.saM. 2007nA vaizAkha suda-6nA maMgalamaya divase saMyamajIvana grahaNa karyuM ane tarkanipuNa, nitya bhaktAmarastotrapAThI pU.A.bha.zrIvi. vikramasUrIzvarajI ma.sA.nA panotA ziSyaratna pa.pU.munirAjazrI sthUlabhadravijayajI ma.sA.nA nAme prasiddha thayA. dhArA sahaja vinaya, vaiyAvacAdi guNothI alaMkRta pU. gurudeva pU. dAdAgurudevanI apramattabhAve bhakti sAthe jJAnAbhyAsamAM magna rahI vyAkaraNa, kAvyakoSa, Agama graMthonA mahAna sAdhaka banyA. nirdoSa mukhAkRti ane nirdoSa smita AbAlagopAla saumAM AkarSaNanA kendra banyA. dRDha saMkalpanA baLe tapodharmamAM AgaLa vadhatAM vardhamAna tapanI 80 oLInA jamArAdhaka banyA. ziSyavargane preraNA karatA svanA paTTAlaMkAra kaviratna pa.pU.A.bha.zrImad vijaya kalpayazasUrIzvarajI ma.sA. ane svAdhyAyamagna virya pa.pU.A.bha. zrImadvijaya amitayazasUrIzvarajI ma.sA.ne vardhamAna tapanI 100 oLInA mahAtapasvI pravartaka muni zrI kalApUrNa vijayajI ma.sA.ne 100+40 oLInA ArAdhaka banAvyA. Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 612 vizva ajAyabI : svanA AjJAnuvartI sAdhvI subhadrAzrIjI ma.sA. vagere atyaMta daDha manobaLathI zrI siddhAcalanA sthUlabhadradhAmamAM mukhya sAdhvIvargamAM paNa aneka sAdhvInA 100-100thI vadhu oLInA maMdiramAM birAjita zrI AdinAtha prabhujInI saM. 1959nA jeTha vardhamAna tapanI oLInA preraNAdAtA banyA. gaMgA, yamunA ane suda-3nA zubha dine aMjanazalAkA pratiSThA karI eka sarasvatInA triveNI saMgamarUpa jJAna-darzana-cAritranA AtmabaLane lokasamakSa pragaTa karyuM. nidhimuktinArInA rAgI banAvyA. traNa traNa mahinA sudhI roganI bhayaMkara vedanAmAM apUrva namratA vagere aneka guNothI suzobhita pU.zrI.mAM samatArasa jhIlatAM jaina zAsananI ArAdhanAnA phaLarUpe yogyatA nihALI pa.pU.A.deva zrImadvivikramasUrIzvarajI samAdhimAM ramatAM mahAmaMtranA dhyAnamAM devaloka prati prayANa karyuM. ma.sAhebe sametazikharajI tIrthamAM vi.saM. 2028 vaizAkha suda- jaina zAsana-gagane camakato eka dhruvatAraka ane tejapuMja danA zubha dine gaNipada ane rAdhanapuramAM vi.saM. 2031mAM pAtharato sUrya asta thayo. Aja paNa loko gadgad kaMThe mahAsuda-12nA dine paMnyAsa pada para birAjita karyA, sAthe gurudevazrInI guNAvalI gAtAM kahI rahyAM che ke pUjya AcAryazrI pitAzrI kAntibhAIne 70 varSanI jaiphavaye sAdhujIvana apa viziSTa vyaktitvanA svAmI hatA. jenuM jIvana-kavana eka apUrva sevA karI pitAzrInA RNamukta banyA. anupama AbhAmaMDaLa phelAvatuM hatuM. evA mahAmanISI yugapuruSane saraLa svabhAva, namra vANI, samatAbhAva dvArA mATe kaMI kahevuM, bolavuM ke lakhavuM e sAgarane gAgaramAM dAvaNagiri, vIsanagara saMghomAM cAlatA matabhedone toDI samAvavA jevo, AkAzanA tArA gaNavA jevo ane bALakanA ekatAnA maMDapa bAMdhyA, sitAranA tUTelA tAra sAMdhI madhura caMdrabiMbane pakaDavA jevo bAliza prayatna che to paNa samudrane sUrAvalI guMjita karI saunAM hRdayasamrATa banyA. joIne nadI UchaLe che, bAgane joI bulabula potAno avAja pU.zrImAM zAsanabhakti, kriyAzuddhi, zAsanaprabhAvakatA cheDe che tema saheje virala vyaktinA guNo guNavAna vyakti nihALI amadAvAda rAjanagare vi.saM. 2043nA poSa vada-1nA gAyA vagara rahI zakatI nathI ane lekhaka lekhanamAM utAryA vagara prazAMtamUrti 5.pU.A.bha. zrImad vi. navInasurIzvarajI ma. rahI zakato nathI. sAhebe jinazAsananA gauravarUpa "namaskAra' mahAmaMtranA trIjA aneka bRhatu tIrtha ane jinamaMdirothI pRthvIne (AcArya)pade ArUDha karyA. sajAvavAmAM emaNe potAnA prANa nyochAvara karyA che, | gujarAtanI bhUmine pAvana karavA sAthe jinamaMdironI zAsanabhaktone mATe aneka ArAdhanAbhavana-sAdhanAkendra nirmANa aMjanazalAkA, pratiSThA, saMgha vagere zAsanaprabhAvanA karatAM karatAM karAvyA che. dakSiNa bhAratanA karNATaka dezanA citradurga vagere vi.saM. vikrama guranA o naMdana! caMdana zI zItaLa chAMya dharAvo. 2046nA vaizAkha sudanA zubha dine bhavyAtibhavya karuNAnA sAgara, vAtsalyanidhi guruvarya pa.pU.A.devazrI vi. aMjanazalAkA-pratiSThA sucArurUpe saMpanna karI beMgalora zahera sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sAhebanA caraNe koTi koTi vaMdana. padhAryA. tyAM prabaLa puNya pratApe 108 nAkoDA-avaMtI pArzvanAtha mRdulabhASI, jJAnapipAsI, AtmavikAsI, mokSapravAsI, tIrthadhAmanuM nirmANa karAvI Atmazaktino paricaya batAvyo. te caMdraguNarAzi, svAdhyAyavilAsI, jJAnaprakAzI, manamayUrane pAMkho tIrthanI vi.saM. 2055nA vaizAkha suda-7nA zubha dine denAra, hRdayabhUmine hariyALI banAvanAra, verAna jIvanane aMjanazalAkA-pratiSThAnA zubha avasare pU.zrIne tIrthanA TrasTanA saMgItamaya ane saMyama-upavanane vasaMtamayI banAvanAra maMgalAraMbhe samasta beMgaloranA jaina zrI saMghe dakSiNa kezarInA karIrInA paropakArI guruvaranAM karakamaLomAM sAdara aMtaranAda.. birude vadhAvyA. A rIte dakSiNa bhAratamAM beMgalora, madrAsa, selama, koImbatura, maisura, citradurga, dAvaNagiri vagere aneka caraNa kaja-2ja zizu kalpayazanI zataH vaMdanAvalI pradezomAM zAsanaprabhAvanA sAthe vicaraNa karatAM vi.saM. saujanya : vi.saM. 2065nI sAlanA anumodanIya cAturmAsanI 2059mAM koI pUrvabhavanA azAtAvedanIya karmanA vipAko vacce anumodanArthe zrI amIjharA pArzvanAtha je.mU. pU. jaina saMgha-sAMgalI gurudevazrIne ati tIvra prANahara roge gherI lIdhA, chatAM paNa (mahArASTra) Jain Education Interational Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa AryAvartanI saMskRtinI rakSA ane jainazAsananA yogakSema kAje jainasaMghane satata jAgRta ane pravRtta banAvanArA prakhara-prasiddha pravacanakAra pU. paMnyAsapravara zrI caMdrazekharavijayajI mahArAja AryAvartanI gauravavaMtI saMskRtinI rakSA ane jainazAsananA yogakSema kAje zrI jainasaMghane satata jAgRta ane pravRtta banAvanAra prakhara ane prasiddha pravacanakAra tathA samartha lekhaka pUjya paMnyAsapravarazrI caMdrazekharavijayajI mahArAjano janma saM. 1990nA phAgaNa suda pAMcame muMbaImAM zrImaMta parivAramAM thayo hato. temanuM mULa vatana rAdhanapura. pitAnuM nAma kAMtilAla pratApazI, mAtAnuM nAma subhadrAdevI ane temanuM janmanAma indravadana hatuM. rAyabahAdura zeThazrI jIvatalAla pratApazInA teo bhatrIjA hatA. sonAnA ghUghare khelatA ane cAMdInI lakhoTIe ramatA bAla indravadana yauvananA uMbare paga mUkatAM sukha-sAhyabIno tyAga karI kaThina evA tyAgamArge saMcaraze evI kalpanA kone hoya! paNa koI zubha ghaDIe pUjyapAda AcAryazrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAjano samAgama thayo ane indravadanano jagajaga jano virAga jAgI UThyo. 11/12 varSanI vaye indravadane pitAjI samakSa potAnI saMyamabhAvanA darzAvI, paNa mohavaza pitAjI rajA ApavA taiyAra na thayA te na ja thayA. indravadananuM manomaMthana vadhatuM cAlyuM. temAM bhAgyajoge pU. A. zrI vijayapremasurIzvarajI mahArAjanI padharAmaNI muMbaImAM thaI. A arasAmAM temanA pitAjInuM avasAna thayuM hatuM, paNa zirachatra samA kAkA jIvAbhAInI rajA maLavI paNa AsAna vAta na hatI. emanI dhAka evI ke indravadana emanI sAme besIne eka akSara paNa bolI na zake. AvI sthitimAM emaNe eka navo rAha apanAvyo. roja sAMje jIvAbhAInA Tebala para potAnI saMyamabhAvanA vyakta karato 15-20 pAnAMno patra lakhIne mUkI jAya. dhIre dhIre jIvAbhAIne ya khyAla Avyo ke indravadana saMsAramAM paDe evo AtmA nathI. Ama chatAM enI bhAvanAne pAchI ThelavAnI murAdapUrvaka temaNe indravadanane kahyuM ke, "tuM meTrika pAsa thaI jA, pachI tane dIkSA mATe rajA ApuM". Indravadane dIkSAnI bhAvanA sAkAra karavA kamara kasIne meTrikanI parIkSA pAsa karI. jIvAbhAIe bIjI paNa aneka zarato mUkI ane e badhI zaratomAM paNa indravadana uttIrNa thayA. 613 indravadananI tIvra ane daDha dIkSAbhAvanA saune sparzI gaI. dIkSAno nirNaya nizcita banI gayo. muhUrta nakkI thaI gayuM. dIkSAnA occhavanuM bhavyAtibhavya Ayojana thayuM. saM. 2008nA vaizAkha vada 6-nA zubha divase muMbaI-bhAyakhalAnA vizALa paTAMgaNamAM aDhAra varSanI uMmare indravadane dIkSA aMgIkAra karatAM, temane pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAje potAnA ziSya banAvI munizrI caMdrazekharavijayajI nAme jAhera karyA. pU. munizrI caMdrazekharavijayajI mahArAja dIkSA pachInAM thoDA ja varSomAM saMyamanI utkRSTa sAdhanA ane jJAnaprAptinI satata upAsanA sAthe khUba khyAti pAmyA ane emAM Aje uttarottara vadhAro thato rahyo che. pUjyazrInI medhA ane prajJA adbhuta che. nyAya, vyAkaraNa, kAvya, sAhitya Adi samagra viSayomAM teozrI pAraMgata che. vyAkhyAnakAra tarIke teozrInI nAmanA jaina samAjamAM ajoDa gaNAya che. pUjyazrInI vyAkhyAnavANIno jAdu yuvAnavarga upara to adbhuta chavAyo che. rAmAyaNa ane mahAbhArata uparanAM pUjyazrInAM jAhera pravacanoe jainetarone paNa mugdha banAvyAM che. pUjyazrInI vANImAM tema ja kalamamAM paNa adbhuta sAmarthya che. AryAvartanI saMskRtinI rakSA kAje ane jainazAsananA yogakSema kAje teozrInI vANI ane kalama sadA vahetI rahI che. tenA pariNAmasvarUpa, navayuvAnonuM ghaDatara, akhila bhAratIya saMskRti rakSakadaLa, vardhamAna saMskRtidhAma, tapovana saMskAradhAma vagere sthAyI kAryo tema ja tIrthonI rakSA, vipula sAhityasarjana, sAdharmikonuM utthAna, jIvadayA AdinAM kAryo adbhuta rIte thayAM che. kharekhara, pravartamAna zramaNa samudAyamAM pUjyazrI eka tejasvI ratna che. mAnavIya dharAtala para daivI vyaktitvanA svAmI, sAgara samAna gaMbhIra, guNasAgara, jinazAsanauddhAraka, mAlavabhUSaNa, tapasamrATa, vardhamAna taponiSTha, AcArya bhagavaMta zrImad navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. janma : vikrama saMvata 1999, caitra vadi trIja janmasthAna : rAjagaDha dhAra (ma.pra.) janma nAma-zrI ratanakumAra Jain Education Intemational Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 614 pitAzrI : zrI lAlacaMdrajI mAtuzrI : zrImatI maNibAI dIkSAgrahaNa : vikrama saMvata 2011, mAgazara sudi chaThTha, rAjagaDha dIkSA-nAma : munizrI navaratnasAgarajI ma.sA. dIkSAdAtA guru : mAlavoddhAraka, vyAkaraNavizArada, AcArya bhagavaMta zrImad caMdrasAgarasUrIzvarajI ma.sA. gaNi pada : vikrama saMvata 2036, kArataka suda pAMcama paMnyAsa pada : vi.saM. 2039, vaizAkha suda trIja, zaMkhezvara, AgamamaMdira, zaMkhezvara (guja.) upAdhyAya pada : vikrama saMvata 2047, vaizAkha suda dazama, pUnA (mahA.) AcArya pada : mAgasara suda chaThTha, tA. 30-11-1992 padayAtrA vihAra : lagabhaga be lAkha kilomITara tapa : aneka tapa dharmakAryasthaLa : mukhyataH mALavA kSetra, madhyapradeza, gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra dIkSAparyAya : 11 varSa mAlavabhUSaNa pada : vi.saM. 2045, vaizAkha sudi pUnama, ujjaina (ma.pra.) jIvanadarzana mALavAnuM rAjagaDha zahera emanI janmabhUmi. pitAzrI lAlacaMdra ane mAtA zrImatI maNibahenano putra ratana vikrama saMvata 1999nA caitra vadi-3ne divase kAlAMtare navaratna banyo. A dharatIne dhanya karanAra ane kadAca mAtAnI kokhamAM ja dharmanA saMskAra prApta karI lIdhA hatA. tethI ja to vairAgya ane saMyamanA mArganA pathapradarzaka banI e saMyamano sAgara banyo. vikrama saMvata 2011mA mAgazara sudi-6nA divase 11 varSamAM yauvananAM dvArane sparzavA mATe tatpara ratananA jIvanamAM vizva ajAyabI : AvelA TarniMga poinTe jANe saMpUrNa jIvananI gAthA ja badalI nAkhI! parama pUjya AcArya bhagavaMta mAlavoddhAraka zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnA varad haste potAnA ja gRhanagaranI mATIne puNyanI saMyamamALAthI vibhUSita karatAM karatAM bhagavatI pravrajyA grahaNa karI potAnA gurudeve ApelA nAmane emaNe jainajagatamAM sArthaka karI batAvyuM. potAnI saMyamayAtrAne saphaLa banAvavA mATe jJAna, tapa, japa ane cAritranI suMdaratama ArAdhanAthI gurunA alpakAlIna sAMnidhyamAM paNa evo gurumaMtra prApta karI lIdho ke Aja emanA guNonAM darzana ApaNane mAlavabhUSaNamAM thAya che. saMyamajIvananI yAtrA : jinazAsana pratye prema, zAsananI bhaktibhAvathI prabhAvanA karatAM karatAM munizrI navaratnasAgarajI ma.sA.ne vikrama saMvata 2036nA kArataka sudi-5nA divase amadAvAdamAM gaNipada para pratiSThita karavAmAM AvyA. ahIMthI saMyamajIvananI yAtrA pragatizIla banavAnI sAthe uttaradAyitvano ahesAsa karAvanArI paNa banI, jene emaNe khUbIpUrvaka nibhAvI. jagaprasiddha hAjarAhajUra dAdAzrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhunA prasiddha tIrtha zrI zaMkhezvarajImAM emanI yogyatA jotAM caturvidha saMgha samakSa vikrama saMvata 2039nA vaizAkha suda trIjanA dine paMnyAsa pada para birAjita karAyA. pUnAnA cAturmAsanA samaye saMyamayAtrA eka kadama vadhu AgaLa vadhI ane emane vikrama saMvata 2047 vaizAkha suda-10nA divase pUnA (mahArASTra)mAM upAdhyAyapade birAjamAna karavAmAM AvyA. muMbaInA bhAyakhalA kSetramAM AvelA zrI AdIzvaradAdAnA bhavya jinamaMdiramAM eka bhavya ghaTanA banI. pUjya gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI darzanaratnasAgarajIno ati Agraha hato ke mAlavabhUSaNa upAdhyAyajI muMbaI Ave, paNa emaNe pUjya gacchAdhipatine atyaMta vinamratApUrvaka saMdezo pahoMcADyo ke sAhebajI! huM muMbaI nahIM AvuM ane mAre padavI paNa nathI levI, paraMtu gacchAdhipatijInA AdezathI emaNe muMbaI vihAra karyo. e vakhate gacchAdhipatijInuM svAsthya paNa sAruM nahotuM emanA AgrahathI mAgasara sudi-6 tA. 30-11-92e eka bhavya mahotsavamAM emane AcAryapada pradAna karavAmAM AvyuM. AcAryazrI eka puNyAtmAnA rUpamAM zAsanane sthAyitva pradAna karavA mATe potAnA mUlyavAna jIvana dvArA abhUtapUrva yogadAna ApI rahyA che. nizcita rIte AcAryazrI potAnI javAbadArI Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 615 supere samajatA hovAthI jinazAsananI pragati, vRddhi ane AcAryazrInI vAtsalyabharI sAdhutAno prabhAva jaina-jainetara loko surakSAnI eka moTI javAbadArI sArI rIte nibhAvI rahyA che. para sahaja rIte anubhavI zakAya che. emanA svAbhAvika, saraLa samatAnA sAgara : ane saumya smita ane vANIthI apAra zAMti prApta karI bhakta svAbhAvika ja AzIrvAda pAmI jAya che. emanA mukhathI pUjaya AcArya bhagavaMte nirmaLa, akhaMDa ane apramatta nIkaLatA-"e bhAI! sAMbhaLo bhAI! bhAgyazALI juo saMyamanI ArAdhanA karI potAne dharmasevA, saMghasevA mATe bhAI!"nA saMbodhana ane enI pAchaLa rahela AtmIyatAsabhara samarpita karI jaina jagatane katArtha karyuM che. teo ApaNA mATe premanI bhAvanA bhaktonA hRdayamAM emanA pratyenA AdaramAM zubhavRtti ane pravRttinuM maMgalamaya mArgadarzana karAvanAra eka adhika vadhAro karI de che. evA nararatna che jenI sabhAmAM Aja ApaNe prakAzavAna thaI rahyA chIe. potAnA gurunuM traNa cukavavA mATe emaNe mALavA ja nahIM, gujarAta, rAjasthAna, mahArASTramAM je je dharmapracAranuM kAma emanA saguNomAM sauthI vadhu zobhAyamAna guNa koI karyuM che te adbhuta che. dIna-duHkhI, sAdharmika ane Itarajano hoya to e che emanI samatA-sahajatA. emanI satata jAgrata pratye emanA hRdayamAM je vAtsalyabhAva che te emanA saMyamasAdhanAnAM AlAdakArI darzana karI aneka loko natamastaka vyaktitvanI yazagAthAno ja paricAyaka che. thaI jAya che. satyatAthI bharela gaMbhIra jIvana joIne tIrthakara bhagavAnano upadeza 'samaya samo ho'-samatAthI ja emanI pahelethI ja e icchA rahI che ke pIDitazramaNa hoya che ane 'vasamaHIRsAmai' upazama ja sAdharmika baMdhuonA jIvana mATe kaMIka karavuM joIe. A zramaNatvano sAra che. zramaNajIvananI khUbIo ane mahimAnuM bhAvanAne kAraNe teo anekavAra gupta rIte potAnA bhakto varNana karanArI A uktio AcAryazrInA jIvanamAM caritArtha dvArA aneka sAdharmika baMdhuone madada karAvatA rahe che, eTaluM thatI ApaNane jovA maLe che. vicAra, vANI ane AcaraNarUpe ja nahIM, emaNe puNiyo zrAvaka sAdharmika saMsthA dvArA aneka ja na pragaTa thatA samagra jIvanavyavahArane ahiMsA, saMyama, tathA tapa, lokone sahAyatA karAvI che. hajI hamaNAM ja ratalAma pravAsamAM japa ane satyanA prakAzane Alokita karatA AvA samatAdhArI emaNe loko mATe sAdharmika phaMDanI sthApanA karAvI che. emanI saMta vartamAna jaina jagatanA zramaNa samudAyamAM cArebAju ochA sava jIva karuM zAsanarasI"nI bhAvanAthI bhaktone saMtoSanuM sukha jovA maLe che. maLe che. tapa-sAdhanAnA ajoDa ArAdhaka: tIrthoddhAraka AcAryazrI : utkRSTa ane vimala saMyama sAdhanAnA paryAya sama "tirthIyara samosUri AcAryazrIe lIdhelI AjIvana AcAryazrInI ajoDa tapasyA, sAdhanAe bhagavAna zrI sAmAyikanI pratijJAnA baLe jinazAsana-prabhAvanAnAM je kArya sAbhAI mahAvIrasvAmIjInI zramaNa paraMparAne majabUta AdhAra pUro karyA che enA kAraNe jainatvane navI UMcAI prApta thaI che. pADyo che. saMvara ane nirjarA tattvasUcaka sUrIzvarapadadhArI, emanI nizrAmAM zrI zAMtinAtha prabhunA mahAtIrtha bhopAvarano je sUrimaMtra ArAdhaka AcAryadeveze vardhamAna tapa oLInI 160 jIrNoddhAra thaI rahyo che e A yuganI eka mahAna dhArmika oLInI ArAdhanA sAthe vizasthAnaka tapa jevI aneka ghaTanA che. eTaluM ja nahIM, 1008 pArzvanAtha tIrthomAM zAmela ArAdhanA dvArA potAnA jIvanane dhanya banAvyuM che. navakAra prAcIna tIrthazrI amIjharAno gata divasomAM jhaDapathI je mahAmaMtranA trIjA pada para ArUDha AcAryazrI niraMtara jApamAM tIrthavikAsa ApanA AzIrvAdathI thayo che enA lIdhe A tIrtha rahe che. caryA ane cAritranI maulikatA-sajja jIvana jIvI pharIthI mahimAvaMtuM thayuM che. ugharojamAM zrI maNibhadradAdAnuM tIrtha rahyA che. 'mavAro prathama: dharma:'nA digdarzaka, 'nahIM vivathA na paNa jhaDapathI vi paNa jhaDapathI vikasita thavAnI sAthe prasiddhi pAmI rahyuM che. SAya re nA uddaghoSaka tapa, japI AcAryanuM nAma jaina AvA tIrtha ane zAsanarakSaka AcArya bhagavaMtane pAmIne jagatamAM prathama paMktinA agrasthAne zobhI rahyuM che. jinazAsana dhanya banI gayuM che. vAtsalya ane sAdharmika bhaktinuM jIvaMta dRSTAMta gurudeva AcAryazrI potAnA pracaMDa puruSArtha vaDe ApaNane e Jain Education Intemational Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 616 vizva ajAyabI : jazuM. anubhava karAve che ke paramAtmAnuM zAsana to amArI jevA atyaMta mahattvapUrNa bAbata che ane jinazAsana mATe gaurava ane baDabhAgI puNyAtmAonA-utkarSa karmonA puNyodayathI prApta thayuM garvanI vAta che. aneka upadhAna tapa, keTalIya chari pAlita che. jinazAsana prApta karyA pachI enuM phalita prApta karavuM e saMgha-yAtrA, zatruMjaya tIrthanI navvANuM yAtrA vagere utsavaApaNA prabaLa puruSArtha para AdhAra rAkhe che. jo ApaNe mahotsava emanI nizrAmAM thayA che. zAsana pratye potAno bhaktibhAva nahIM batAvI zakIe to AvuM pUjyazrInuM vicaraNa khAsa karIne rAjasthAnanI bhUmi para jinazAsana prApta karyA pachI paNa ApaNe korAMnAM korAM ja rahI rahyAM che. kahevAya che ke pajya rAjasthAnanA kezarI che emanA vinA rAjasthAnanAM gAma-galIo ane khaLAvADa badhuM sUnuM che. namratA ane vivekazIlatAnA avatAra samA A pU.A.zrI vijayapadhasUrIzvarajI ma.sA.nA vartamAna mahApuruSanA puNyAtmAnuM sAMnidhya ApaNA saunAM jIvanano ziSyamaMDaLamAM paM.zrI indrarakSita vijaya ma.sA., pravartaka munizrI uddhAra kare ane AvA zramaNa saMghanAyakanA AzIrvAda ApaNA jayaprabha vijayajI ma.sA., vidvAna munizrI rUpendravijayajI, sau upara varasyA kare e ja zubhecchA. munizrI mitapadravijayajI, muni zrI divyapadravijayajI, muni saujanya : navaratna parivAra, madhyapradeza, rAjasthAna, gujarAta, zrI jitapama vijayajI ma.sA. vagere ziSyaratno che. pavana surANA : rASTrIya adhyakSa, rAkeza mAravADI : rASTrIya pravaktA Abu taLeTI jaina tIrtha, pArzva padmAvatI tIrtha, gauDI agaNita jinAlayonAM nirmANamAM preraka ane pArzvanAtha tIrtha, loNA sumera tIrtha, diyANAjI tIrtha, jaya jinendra mArgadarzaka, goDavADa kesarI' sevAmaMDaLa, somesura jJAnamaMdira (sarvodaya maMdira-kAlanA) dhanArIgAdi vagere pUjyazrInI mukhya saMsthAo che. pa.pU.A.zrI vijaya padmasUrijI ma.sA. A to pUjyazrInI saMkSipta jIvanajharamara che. emanI - vIronI bhUmi zrI jIvanagAthA lakhavA mATe to kAgaLa, kalama ane zAhI paNa rAjasthAnanI amAnata para ochAM paDe. vaselA zrI vIravADA (zrI -muni puSpad vijaya (parAga) bAmaNavADA jaina tIrtha) vizeSa noMdha : nagaramAM vi.saM. 1989nA teozrIe pratiSThAo tathA mahApUjanomAM pravINatA zrAvaNa vada-13nA zubha meLavI che. zrI RSimaMDaLa mahApUjananI prata, umedamALA, pa.pU.A.zrI svAdhyAya, upadhAnavidhi Adi pustako pragaTa karyA che. hAla vijayapadhasUrijI ma.sA.no saMskRta vyAkaraNa hemalaghukaumudI, aham abhiSeka mahApUjana, janma thayo hato. teo zAMtijinapUjana AdinuM kArya cAlI rahyuM che. pUjyazrIne khaMDAlA vi.saM. 2012, caitra suda-4 saMghe goDavADa kesarI'nI padavI ApI che. pUjyazrIne sevADImAM ane zanivAranA divase saM. 2033nA mAgazara suda 7ne divase pa.pU. AcAryazrI dIkSita thayA hatA. pUrNAnaMdasUrijI mahArAjanA varadahaste gaNi-paMnyAsa padavI, AvA jainAcArya zrImad vijayapaghrasUrIzvarajI ma.sA., varANA tIrthamAM saM. 2037nA caitra suda pAMcame upAdhyAya pada vijaya nItiharSa-sUrIzvarajI ma.sA.nA paTTadhara saujanyamUrti, ane vaizAkha vada trIje AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. vidyAnurAgI mahAna vibhUti zrI jitendrasUrIzvarajI ma.sA.nA Aje pUjyazrInA mArgadarzana nIce Azare pacAseka ziSya che, jemaNe potAnA jIvanamAM aneka zAsana prabhAvaka kAryo jinamaMdironAM nirmANakAryo cAle che. pUjayazrI nIce mujabanI karelAM che. saMsthAonA saMsthApaka che : emanI nizrAmAM ane emanA varad haste 311 (1) zrI Abu taLeTI tIrtha-zrI sudharmAsvAmI vidyApITha, jinamaMdironI prANa pratiSThA thaI cUkI che. emanA mATe A eka padmAvatI nagarI, mAnapura, Abu roDa, nezanala hAive, 307 026 (rAjasthAna). (2) zrI padmAvatI-pArzvanAtha jaina tIrtha Jain Education Intemational Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 617 jaina zramaNa padmAvatI nagarI, sUrijinendra-padmavihAra, mAnapura, Abu roDa, jJAnopAsanAmAM uttarottara AgaLa ne AgaLa vadhatA rahI nezanala hAive 307 026. (3) zrI rAjendra-zrI zAstrAdi vividha viSayonuM vizada jJAna prApta karyuM. teozrInI zaMkhezvara pArzvanAtha jainatIrtha, mu. po. sTezana : mAravADa jaMkazana A yogyatA pU. gurudeve temane saM. 2042mAM kapaDavaMja madhye (ji. pAlI) (rAja.) (4) zrI jinendra-padrasUri jJAnamaMdira, gaNi pada ane saM. 2044mAM amadAvAda zahera madhye paMnyAsa zrI sarvodaya pArzvanAtha jainamaMdira, jaina bhojanazALA pAse, mu. padathI vibhUSita karyA. po. sTe : phAlanA. (ji. pAlI) (rAjasthAna). (5) zrI goDI pU. paMnyAsazrI zIlacaMdravijayajI mahArAjanI jJAnapArzvanAtha jaina lAjatIrtha, mu. zivagaDha. po. kojarA, ji. prAptino itihAsa, kharekhara, adbhuta che. temanA saMyamajIvananuM sirohI, sTezana : sirohI roDa (rAjasthAna) (6) zrI pUjya ghaDatara pUjya gurudevazrI vijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAje karyuM, dhArmika TrasTa, mu. po. dhanArI, sTezana : sarpagaMja (ji. jyAre temanA jJAnasaMpAdananAM bhaNatara-gaNatara-caNataramAM pU. sirohI) (rAjasthAna). A. zrI vijayanaMdasUrIzvarajI mahArAjano phALo mukhya che. pUjyazrI dvArA saMpAdita grantho : (1) zrI RSimaMDala jJAnaprApti mATenI temanI tIvra jhaMkhanA ane satata jAgRtine lIdhe mahApUjana, (2) zrI ahaMdu jina abhiSeka pUjana, (3) zrI jyAM jyAM jarUra jaNAya tyAM tyAM pahoMcIne je te viSayonuM padmAvatI-pArzvanAtha mahApUjana, (4) zrI haimalaghukaumudI talasparzI jJAna prApta karI zakyA che. amadAvAdanI sthiratA (vyAkaraNa), (5) zrI zAMti jinasnAtra pUjana, (6) zrI daramiyAna teozrIe prakhara vidvAna paMDita zrI becaradAsabhAI zilparahasya (zilpazAstra viSayaka), (7) zrI upadhAnatapa pAse paNa UMDo abhyAsa karyo che. bhinna bhinna vicAradhArA smArikA, (8) zrI sulocanA-azokA jinaguNamAlA, (9) dharAvatA mahArathIo pAsethI temaNe jJAna saMpAdana karyuM, eTaluMja umedamALA svAdhyAya, (10) dharmabindu prakaraNa Adi. nahIM, e saunAM hRdayamAM teozrIe viziSTa sthAna paNa prApta karyuM. Ama, pUjyazrI vijayapadhasUrIzvarajI mahArAjanA varada parama prabhAvI ane samartha zAstravettA pU. A. zrI vijayanaMdanahaste anekavidha mahAna, advitIya ane amara zAsanaprabhAvanA sUrIzvarajI mahArAja temanA vize eka graMthamAM lakhe che ke, thaI che. evA e prabhAvaka sUrivarane koTi koTi vaMdana! "zIlacaMdravijayanI nAnI uMmara chatAM vinayaguNa, kAryakuzaLatA, saujanya : muMDArA jaina saMgha, sTezana phAlanA, ji. pAlI (rAja.) pratibhAsaMpannatA sAthe temanA hRdayano umaLako, ullAsa ne zAstra- sAhityamAM nipuNa ane zAsanakAryomAM agresara utsAha, A puNyakArya (pUjyapAda zAsanasamrATa zrI vijayanemi sUrIzvarajI mahArAjanI jIvanakathA lakhavAnuM kArya) mATe mane khUba pa.pU. AcAryazrI zIlacaMdrasUrijI ma. dekhAyo. tethI meM temane A maMgala kArya karavAnuM soMpyuM. temaNe padavI ane uMmaramAM nAnA hovA chatAM vartamAna A mahAna kArya paNa karyuM ane mArI bhAvanA, mArI utkaMThA pUNe tapAgaccha zrIsaMghamAM-pUjya AcArya bhagavaMtAdi viddha6 karI sAkAra karI." A vidhAnathI jANI zakAya che ke pU. paM. zrI zramaNabhagavaMtomAM tema ja jaina samAjanA vidhAryo tathA zIlacaMdravijayajI mahArAja nAnI uMmaramAM ja javAbadArIbharyA zreSThIvaryomAM gauravabharyuM sthAna zobhAvI rahyA che evA pU. kAryane vahana karavAnI ane saphaLa banAvavAnI zakti ane kSamatA paMnyAsazrI zIlacaMdravijayajI mahArAjano janma beMgalora dharAve che. pUjyapAda zAsanasamrATazrInI jIvanakathA AlekhatA e zaheramAM ghoghArI parivAramAM thayo hato, bAlavayamAM ja dharmanA graMthanuM prakAzana AjathI 35 varSa pahelAM, I.sa. 1972mAM thayuM. UMDA saMskArothI ane pUjya sAdhumahArAjanA samAgamathI pUjyazrInI A kRti sAhityasarjanakSetre prAyaH prathama hovA chatAM vairAgyanI bhAvanA jAgI ane temanI e bhAvanA bAreka varSanI vidvadharyomAM prazaMsanIya banI rahI! pUjyazrInuM sAhityakSetre vaye dIkSA grahaNa karatAM sAkAra banI hatI. pU. A. zrI saMzodhana, saMpAdana, sarjana vipula na hovA chatAM noMdhapAtra banI vijayasUryodayasUrijI mahArAjanA ziSya banI, munizrI rahyuM che. koI paNa viSaya para temanI abhivyakti asarakAraka zIlacaMdravijayajI nAma pAmI, teo dIkSAnA prAraMbhathI ja ane marmasparzI hoya che. e ja rIte pravartamAna prazno saMyamanI utkRSTa sAdhanA ane jJAnopAsanAmAM ekAgra banI samasyAone vicAravAnI, samajavAnI, mUlavavAnI ane gayA. vinaya, viveka, namratA Adi guNo vaDe tathA tejasvI sulajhAvavAnI temanI dRSTi vyApaka, vedhaka ane sacoTa hoya che. prajJAbaLe tema ja pUjya gurudevonI amogha kRpAdRSTithI temaNe pUjyazrI lekho lakhavA dvArA jainasamAjane anekavidha rIte, Jain Education Intenational Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 618 vizva ajAyabI : samaye samaye, ujAgara banAvavA mArgadarzanarUpa ane preraNArUpa banatA rahyA che. pUjayazrInA varada haste zAsanaprabhAvanAnAM | cirasthAyI ane cirasmaraNIya kAryo paNa thayAM che. zrIsaMghanA yogakSema mATe teozrI sadA jAgRta ane pravRtta rahevA sAthe saune jAgRta rAkhatA rahe che. evA zAsanaprabhAvaka tejasvI ranane koTizaH vaMdanA! bhadrapariNAmI parama pUjya AcAryazrI kundakundasUrIzvarajI mahArAja saMta ane zUravIronI bhUmi eTale saurASTranI pAvana dharatI. A ja dharatI para prAcIna tIrtho alaMkArarUpe zobhe che. temAM paNa 14 rAjalokamAM sarvottama ane jenI rajeraja siddha paramAtmAothI pAvana thayelI che, evo siddhAcala-zatruMjaya girirAja ziratAja banIne vibhUSita thayelo che evI A dharatI. ahIM prAcIna madhupurI tarIke jANItuM Aje mahuvA tarIke oLakhAtuM saurASTranuM kAzmIra AveluM che. mahuvA baMdara zrI jIvitasvAmInuM jinAlaya aneka bhAgyavAna puruSanA nAmathI alaMkRta che. A mahApuruSa eTale zAsanasamrATa zrI nemisUrIzvarajI mahArAja. uparAMta ahIM jAvaDazAha, bhAvaDazAha, A. zrI dharmasUrIzvarajI ane pU.A. zrI darzanasUrIzvarajInAM nAmathI camakatA nabhamaMDaLamAM eka nAma che AcArya zrI kundakundasUrijI. vi.saM. 1996, bhAdaravA vada-8nA pAvana divase zreSThIvarya jagajIvanadAsa gulAbacaMda saMghavInAM dharmapatnI parasanabahenanI kukSie muMbaI mukAme janmanAra A bALakane kAnti nAma apAyuM. prAmANikatA ane dharmamaya AcArazailIvALA A mAtA-pitAne muMbaInI doDadhAma azAMta lAgI. tethI dharmanA saMskAra TakAvI rAkhavA temaNe mahuvA sthAyI thavAnuM nakkI kAntilAla tyAMnI dhArmika pravRttimAM rasa levA mAMDyA ane svayaMsevakamaMDaLamAM joDAyA. A rIte zrI jainazAsananAM kAryomAM pravRtta rahevAthI temane sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI nizrA paNa sAMpaDI. bhakti ane vairAgyanA guNothI raMgAyelo AtmA saMyama sAdhanAnI taiyArI karavA lAgyo. parama pU. A. zrI lAvaNyasUri, zrI dakSasUri, zrI suzIlasUri AdinA saMparkamAM AvatAM, A bhAvanA vadhatI gaI. vairAgya tarapha mana vaLavA lAgyuM. saMyama levAnI utkRSTa bhAvanA eTale prAcIna zAstra anusAra 'gAbhArthe pRthivIca'no mArga nakkI karyo. mAtApitAnI saMmati maLavAnuM svAbhAvika ja agharuM hatuM. lAgaNI ane putraprema! A mArga mATenI saMmati kyAMthI Ape? paraMtu AtmAnI unnata bhAvanAo sAme mAtA-pitAnuM cAlyuM nahIM. teozrInAM bhAIo-bahena saMsArI-ramaNikabhAI, jayAbahena, bAvacaMdabhAIe rasa laIne mAtApitAnI rajA mAMgI. Ama vikrama saM. 2014, vaizAkha suda 7nA zubha divase bhavya mahotsava sAthe, zrI amRtasUrIzvarajI ma.sA.nA zubhahaste parama bhAgavatI dIkSA ApavAmAM AvI. borIvalInI jAmalIgalIno zrI saMgha bhAvavibhora banI gayo, kAraNa ke temanA guru bhagavaMta eTale parama pUjya dharmadhuraMdharasUrIzvarajI mahArAja. kAntibhAI banyA zrI kundakundavijaya mahArAja. | darzana-jJAna ane cAritranA ArAdhaka munirAja divase divase jJAnasAdhanAmAM pravRtta banyA. saMskRta, prAkRta ane sAhityanyAya, AgamagraMtho tathA tattvArthanA abhyAsu munirAjane AcAryazrInuM mArgadarzana maLyuM. guru bhagavaMtanAM AzIrvacana ane puruSArthano yoga thatAM abhyAsa AgaLa vadhyo. parama pU. lAvaNyasUri ane pU. naMdanasUri mahArAja paNa temanAmAM rasa levA mAMDyA. taka maLatAM ja zrI kundakundamunirAja prakhara jJAna upAsanA karatA rahyA. AthI pU. guru bhagavaMte temane navI navI javAbadArIo soMpI. vidhividhAnamAM pAraMgatatA to hatI paNa sAthe saMgItanI pratye lagAvanA kAraNe bhaktirasa chalakAto rahyo. AcArya padavIdhArI zrI kundakundasUrIzvarajI Ama zAsananI prabhAvanA karatA rahyA. samartha vyAkhyAnakAra ane sAhityakAra, parama zAsanaprabhAvaka pa.pU. A.zrI azokasAgarasUrijI ma. pUjyapAda zrI sAgarAnaMdasUrijI samudAyamAM mokharAnuM karyuM. | mahuvAmAM AvIne mAtA-pitAe kAntInA jIvanane jainatvanA raMge raMgavA mATe pAThazALA, snAtrapUjA vageremAM joDAvA mATenA saMskAronuM siMcana karyuM. dharma taraphanI ruci vadhatI gaI, paNa muMbaImAM azAMti ochI thavAthI pharIthI A parivAra muMbaImAM borIvalImAM rahevA lAgyo. pratidina pUjA, pAThazALA, vyAkhyAna jevI kriyAono lAbha levA mATe teo tyAMnI jAmalIgalImAM AvelA zrI saMbhavanAtha jinAlayamAM jatA hatA. Jain Education Intemational Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 619 sthAna dharAvatA suvihita ziromaNi, parama yogI, Agama- AyaMbila, upavAsa ke bIjI tapazcaryAo cAlatI ja hoya. vizArada pU. paMnyAsapravara zrI abhayasAgarajI mahArAjanA teozrIe jIvanabhara besaNAMthI ochI tapazcaryA karI nathI. jaina vinaya ziSya pU. azokasAgarajI mahArAja che, jemanA dharmanI vijayapatAkA jainetaromAM paNa phelAvavA teozrIe mArgadarzana ane sIdhI dekharekha nIce hAla jaMbudvIpanuM virATa kesariyAjI tIrthamAM AdivAsI prajA mATe eka chAtrAlaya sthApyuM nirmANakArya cAlI rahyuM che. pUjyazrInuM vatana dharmanagarI chANI, che. prANapyArA gurudevazrI abhayasAgarajI mahArAja sAthe rahIne pitAnuM nAma zAMtilAla choTAlAla ane mAtAnuM nAma maMgubahena. pAlitANA zatruMjaya taLeTImAM AkAra laI rahela jaMbUdvIpanI teozrInuM saMsArI nAma aruNabhAI. mAtApitA ane kuTuMbanA vizALa yojanAne AkharI opa ApavAmAM satata sakriya rahyA dhArmika saMskAro vacce UcharelA aruNabhAIe mahesANAnI jaina che. saM. 2048nuM cAturmAsa pAlitANAmAM karyuM hatuM. A pAThazALAmAM sAro evo dhArmika abhyAsa karyo. kuTuMbamAMthI cAturmAsa daramyAna upadhAnatapanI maMgala ArAdhanAmAM pacAseka vyaktioe dIkSA aMgIkAra karelI. temAM aruNabhAIne pUjyazrIno bhAva to juo! 700 ArAdhakonI saMkhyA! tamAma paNa vairAgyano raMga lAge emAM zI navAI! emAM pU. rekorDa toDI nAkhe tevI uchAmaNI ane Avaka thaI. zrI upAdhyAyazrI dharmasAgarajI mahArAjanuM apAra vAtsalya umerAyuM. jaMbUdvIpanuM vizALa nirmANakArya yazasvI rIte pUrNa thayuM. temAM saM. 2017nA vaizAkha suda 14ne zubha dine AbumAM teozrI potAnA pU. gurudevanI kRpA samaje che. saM. 2047nuM vimalavasatinA raMgamaMDapamAM pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI cAturmAsa kalakattA keniMga sTrITamAM paNa evuM ja zAsanaprabhAvaka mahArAjanI preraka nizrAmAM dIkSA-mahotsava UjavAyo ane pU. banI rahyuM hatuM. paM. zrI abhayasAgarajI mahArAjanA paTTaziSya tarIke munizrI pUjyazrI samartha sAhityakAra paNa che. 30 varSanA azokasAgarajI mahArAja banyA. bALaka samAna nirdoSatA, dIkSAparyAyamAM aneka pustako pragaTa karyA che. saraLa ane namratA ane prasannatAnA guNo dharAvatA munirAja gurubhaktimAM hRdayaMgama vANImAM vyAkhyAno ApIne bhAvikone bhAvabhInAMagragAmI rahyA. bhaktibhInAM karavAnI ajaba kuzaLatA dharAvatA pUjyazrIe mahArASTra, madhyapradeza, rAjasthAna, mevADa, gujarAta, sAdharmikone yathAzakti preraNA, poSaNa ane protsAhana pUruM bihAra, pazcima baMgALa Adi prAMtomAM vicarIne anekavidha pADyuM che. pUjyazrI namaskAra mahAmaMtranA ajoDa ArAdhaka che. prabhAvanAo karI vIseka jeTalA cha'rIpAlita saMgho kADhyA, jemAM svastha ciMtaka che. kaTokaTInI paLomAM zAMta ane svastha citte nAgezvaranA sAta saMgho kADhyA. suratathI sametazikharano 140 ukela zoghanArA sAdhu-puruSa che. evA samartha sAhityasarjaka, divasano cha'rIpAlita yAtrA saMgha adbhuta prabhAvanApUrvaka parama zAsanaprabhAvaka, sumadhura vyAkhyAtA pU. AcAryazrInA varada pUjyazrInI zubha nizrAmAM nIkaLyo hato. pUjyazrI hastaka vIzeka haste vadhune vadhu zAsanaprabhAvaka sevA thatI raho e ja dIkSAo thaI. saM. 2036mAM nAgezvaranI derIonI pratiSThA zubhakAmanA sAthe pUjayazrInAM caraNAraviMdamAM bhAvabhInI vaMdanA! karAvI. ujjaina ane ratalAmanA jaina saMghomAM ekatA karAvI. pUjyazrInI nizrAmAM nIkaLelA tAraMgA saMghamAM 1200 ekatAnA himAyatI tarIke pUjyazrI comera jANItA thayA. pU. mANaso hatA ane sAta divasanuM Ayojana hatuM. A. zrI revatasAgarasUrijI mahArAjanI AcAryapadavI pU. paM. pAlitANA jaMbUDhIpa sthaLe aneka vizALa Ayojano zrI azokasAgarajI mahArAjanA hAthe thaI. pU. zrI vistAra pAmI rahyAM che. vizvamAM kyAMya na hoya tevuM mahAyazasAgarajI mahArAjanI paMnyAsa padavI tathA potAnA ramatagamatanuM udyAna uparAMta aDhI karoDanA kharce brahmAMDadarzananA laghubaMdhu ane ziSya pU. zrI jinacaMdrasAgarajI ma. tathA pU. paM. eka AyojanamAM paNa pUjyazrI rasa laI rahyA che. uparAMta zrI hemacaMda sAgarajI ma.ne AcArya padavI paNa teozrInA hAthe maMdasora, nAgezvara, mAMDavagaDha, brAmaNavADA, ujjaina, mANibhadra tIrtha vagere sthaLomAM paNa pUjyazrInuM mArgadarzana che. pUjyazrI zAstronA UMDA abhyAsI che. pUjyazrInI vihArayAtrAmAM kaDakaDatI ThaMDI hoya ke asahya garamI hoya, saujanya : vasaMtabahena sumanabhAI amRtalAla saMghavI parivAra gocarInI muzkelI hoya ke zarIranI bimArI hoya, paNa mAlaNavALA, hAla surata thaI. Jain Education Intemational Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 620 vizva ajAyabI : baMdhubelaDI pU.A.zrI jinacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. pU.A.zrI hemacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. niHspRhI ane premALa mUrti jinazAsananuM gauravaratna pU. AcAryazrI vijayakAjayasUrIzvarajI mahArAja puNyapAvana gujarAta prAntanA jAmanagara zaheramAM vIsA osavAla jhaverI lAbhubhAI kheMgArabhAI rahe. emane tyAM saM. 2010nA bhAdaravA vada 8ne divase eka putraratnano janma thayo. bALakanuM nAma kiraNakumAra rAkhyuM. mAtApitAnA dhArmika saMskAro vacce rahIne bALaka kiraNakumAramAM prathamathI ja dhArmika saMskArono vikAsa thayo ane AgaLa jatAM, saMsAra pratyenI virakti ane saMyamajIvana pratyenI bhAvanA vadhatAM gayAM ane te dIkSAgrahaNa karavAnA saMkalpa samakSa AvIne aTala banyA! jAmanagaramAM saM. 2018nA vaizAkha suda 6ne zubha divase pU. paM.zrI vinaya-vijayajI mahArAjazrInA varad haste dIkSA lIdhI ane teozrInA ziSya munirAja zrI kalpajayavijayajI tarIke jAhera thayA. pUjyazrI paheluM cAturmAsa jAmanagara-digvijaya ploTamAM karIne, vihAra karI sIdhA ja zrI sametazikharajInI yAtrAe UpaDyA. dasa varSa sudhI gujarAta bahAra rahIne zAstrAbhyAsa karyo. gujarAtamAM pU. gurudeva sAthe rahIne zAsananAM vividha kAryo karyA. nAnI uMmaramAM vyAkhyAtA banyA. saraLa ane sacoTa zailImAM vyAkhyAna ApavAnI adbhuta kuzaLatAthI jaina samAjamAM khUba vikhyAta banyA. vidvattA, prabhAvakatA ane vatsalatAne lIdhe vizALa ziSyasamudAya dharAve che. teozrIne saM. 2033mAM kArataka vada pAMcame amadAvAdanavaraMgapurAmAM gaNi-paMnyAsa padathI vibhUSita karavAmAM AvyA ane saM. 2039nA jeTha suda pAMcame dhrAMgadhrA mukAme mahAmahotsavapUrvaka AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. vartamAnamAM sauthI nAnI uMmare AcArya padavI prApta karanArA teozrI eka mAtra mahApuruSa che. saM. 2045nuM cAturmAsa malADa saMghanA vAraMvAra AgrahathI muMbaImAM karIne vividha ArAdhanApUrvaka jainadharmano jayajayakAra vartAvyo. pUjyazrI gurunizrAe anekavidha zAsanaprabhAvanA karatAM ziSyasamudAya ane bhaktasamudAya vacce vicArI rahyA che ane jayavaMtA vartI rahyA che. evA e samartha sUrivarane koTi koTi vaMdanA! vartamAnamAM jainasaMghonI pavitra-puNyazALI ane prabhAvaka pramukha pratibhAomAM jeozrInuM nAma acUkapaNe AdarapUrvaka sahasA levAI jAya evA che baMdhubelaDI pU. A. zrI jinacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. tathA pU. A. zrI hemacaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. jIvana teja-lakIranuM zabda citra..... madhya gujarAtanA vaDodarA jillAnA chANI gAme jaina saMghane aneka zramaNa-zramaNI ratnonI bheTa dharI che. ghare-gharethI saMyama svIkAranA AtmAothI "chANI-dIkSAnI khANI' rUpe prasiddha che. A chANImAM pitA zrI zAMtilAla choTAlAla zAha tathA mAtA maMgubahenanI ratnakukSithI pAMca putra-traNa putrIoe janma lIdho. mAtAnA hAlaraDAmAM ja saMyama koDane jagavatA bhAvo pragaTI rahyA hatA jethI parivAramAMthI pAMca saMtAnoe saMyama svIkAra karyo che. kulle ATha puNyAtmAo vIradharmanI saMyamacaryA ArAdhI rahyA che. parivAramAM sauthI nAnA be putra jayakAnta ane harSakAnta bAlyakALathI ja eka-bIjAnA baMdhupremathI baMdhAyA hatA. baMne baMdhu badhuM ja kArya sAthe ja karatA. ethI emane baMdhu belaDInA nAmathI loko saMbaMdhe che. emanuM zaizava sattva ane saMskArathI zobhatuM hatuM. suzrAvaka zAMtilAle gharaAMgaNe zAsana subhaTa upAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma.ne padharAvI bhavya mahotsava Ayojyo. pUjyazrInA varadhaste saM. 2020nA vai. su. 10nA divase jayakAnta uMmara varSa 12, harSakAnta umara varSa 10 saMyamadharma Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 621 svIkAryo. pa. pUgurudevazrI abhayasAgarajI ma.nA ziSya tarIke mananIya ciMtana bahu ja sAdI ane saraLa bhASAmAM pIrasI rahyA ghoSita thayA. che. teonA pustakomAM pUjA karIe sAcI sAcI, samajavA jevuM pUjya jinacaMdrasAgarasUrijI saMgItakSetramAM advitIya sAmAyika, virAganA darpaNamAM, Arajhu, nAma raTaNa sukhadAyI vyakitatvadhArI rahyA che. bAravarSanI nAnI vaye teo suMdara gAI ane navakAra viSayaka nava pustako khUba ja AdarapAtra banyA zakatA to hatAM ja. paraMtu ATalI nAnI vaye hAramoniyama, che. benjo, vAyolIna, bAMsurI, piyAno, tabalA, Dholaka paNa bahu ziSyone taiyAra karavAnI kuneha paNa kAbiledAda che. sArI rIte vagADI zakatA hatA! emanA stavana-sajajhAya pAchaLa bAremAsa UMcA paMDitajIne potAnI pAse rAkhI abhyAsano Aje paNa loko dIvAnA che. TocakakSAnA saMgItakAro gaurAMga silasilo bharI rAkhe che. jethI emanA grupamAM Agama-viSayaka, vyAsa, anila gAMdharva, ketumana pAradhI, anupa jhaloTA, 5. zilpa-viSayamAM, vAstu-viSayamAM, jyotiSa viSayamAM pAraMgata mohana zrI rAmadAsa, puruSottama jaloTA ane InTaranezanala zrI ziSyo sajja hoya che. pravacana ApavAmAM paNa ghaNI sArI TImo bhImasena jozI Adi paNa pUjyazrIthI sArA evA prabhAvita taiyAra karelI che.....! saMyama-AcAra viSayamAM custatA A thayela che. teozrI vahIvaTa ane vyavasthA zaktimAM paNa acchA grupanI khAsIyata che. to tapanA mArgamAM paNa sadAya Agekadama mAhira che. che. pU. paM. zrI abhayasAgarajI ma. kALadharma pAmyA te divasathI pU. A.zrI hemacaMdrasAgarajI sUrijI ma.no jJAnavaibhava, Aja sudhI A grupamAM roja kama se kama eka AyaMbila to pravacanabhava, saMyamavaibhava ane lekhanavaibhava Agavo che. hoya ja. teonA prathama ziSya paM. nayacaMdrasAgarajI vardhamAna gurudeva zrI tathA mUrdhanya paMDito pAse teozrIe tanmaya thaI tapanI 99 oLI to karI cUkyA che. bIjA traNa munirAjo Agama-vyAkaraNa-nyAya-sAhitya aMgrejI jevA viSayonuM 80 AsapAsamAM ramI rahyA che. pUjya AcArya talasparzI adhyayana karyuM che. hindI-gujarAtI bhASA upara zreSTha hemacaMdrasAgarasUrijIe sUrimaMtranI pAMceya pIThikAnI ArAdhanA prabhutva dharAve che. teozrInA saraLa, sagama. sacoTa 20 jeTalAM zAstroktavidhi mujaba karI che. pAMcamI paramaguru zrI pustako Aje jaina-janatAmAM rasapUrvaka vaMcAI rahyAM che. gautamasvAmInI pIThikA lagabhaga dara varSe kare che. navakAramahAmaMtra varNana ane vairAgyabharyA pravacano temanA Atma-zuddhi ane puNya samRddhinI lAyakAta para pU. paM. pravacananI AgavI khAsiyata che. jApa-sAdhanAmAM teo acchA zrI abhayasAgarajI ma.nA varad haste cANasmA ! mAhira che. be varSa tapa tathA 77 AyaMbilanI oLInI padavI pradAna karavAmAM AvI. gacchA. pU. A. zrI ArAdhanAthI tapasvI paNa che. saMpa, samanvaya ane samAdhAna sUryodayasAgara sUrIzvarajI ma.nA haste indoramAM paMnyAsa padavI mATe paNa pUjayazrI koThAsUjha dharAve che. Thera-Thera paDelI enAyata thaI tathA pU. gacchAdhipatizrInI AjJAthI tathA pU. parivAra-samAja-saMghanI tirADone bhUMsavAnuM bhagIratha kArya gurudeva A. azokasAgara sUrIzvarajI ma.nI nizrAmAM surata karatA rahe che. mukAme bhavya AcArya padavI zrI saMghe arpI hatI. navakAraniSTha ane AgamaprajJa pUjya paMnyAsa zrI IndauramAM vorAonA vizALa saMmelanamAM aMdAje abhayasAgarajI ma.nA A pUjyazrI upara cAra hAthe kRpA varasI 20,000 pazuonI hatyA thavAnI hatI, enA samAcArathI rahI hatI. pU. paMnyAsajI ma.nA nikaTavartI tattvoe to tyAM sudhI kaMpI UThelA pUjyazrIe joradAra ane saphaLa AMdolana calAvyuM jaNAvyuM ke paM. abhayasAgarajI ma. sAthe A pUjyazrIno hatuM enA kAraNe ghora hiMsA virAma pAmI hatI. gatabhavano saMbaMdha hato. ane e vAta pUjyazrInA vyavahAramAM baMdhubelaDI' tarIke prasiddha A baMdhuyugala gurukRpAnA spaSTa pratIta thatI dekhAya che. paM. zrI abhayasAgarajI ma.nA be panotA baLe dharma ane saMskRtinI surakSA-sevA mATe satata vArasA (eka navakAra, bIjo Agamano) barAbara jALavI jAgarUka ane sakriya hoya che. rAkhyo che. baMdhubelaDI pAse ziSya parivAra bahoLo cho. sAgara kalakattAthI gujarAta bhaNI pAchA vaLatAM moTI saMkhyAmAM samudAyamAM sauthI moTo parivAra ahIM jovA maLe che. eTaluM mAMsAhArI janatAne pravacano-satsaMga dvArA mAMsa-madirAja nahIM. pU. hemacaMdrasAgarasUrijI chellA 15 varSathI jayanavakAra nAmanA mAsika patra dvArA zrI navakAra viSayaka suMdara ane pAnatyAganA zapatha apAvyA che. Jain Education Intemational Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 622 vizva ajAyabI : pU. AgamoddhAraka AcAryadeva zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI zAsana pAse banne amUlya prAcIna mUDI Aje paNa jaLavAIne ma.nI dIkSAzatAbdInA upalakSamAM teozrInI preraNAthI paDI che. sarjanakSetre bIjAM keTalAMya sAhitya pa.pU.A.zrI azokasAgarasUrIzvarajI ma. nI nizrAmAM 250 vartamAnane ajavALI rahyAM che. emAM "jaina ArmatIrtha varSanA itihAsamAM sarva prathamavAra suratathI sametazikharajIno ayodhyApuram', zrI sumeru-navakAra-tIrtha, vinaya-dharma-abhaya cha'rIpAlita saMgha kaparI sthitimAM paNa 700 yAtriko, 140 dhAma, zrI navakAra dhAma pUjya baMdhubelaDI AcAryazrInI preraNA sAdhu-sAdhvI sAthe 2200 ki.mI.no vihAra karI itihAsa ane mArgadarzanathI nirmANAdhIna che. bhAratIya saMskRtinA prathama khaDo karyo hato. tIrthakara zrI RSabhadevanI 23 phUTa ekamAtra vizALa pratimA madhyapradezamAM keTalAMya nAnAM-moTAM gAmaDAM, nagaro dharAvatuM A alaukika tIrtha bhAratamAM ja nahIM vizvamAM tIrthomAM teozrInI preraNAthI maMdira-jIrNoddhAra tathA upAzrayonuM itihAsa-kaLA ane zraddhA mATe prakhyAta thaI rahyuM che. nirmANa thavA pAmyuM che. indora, surata, bolayA, karajaNa, pUnA, saMvata 2059, I.sa. 2003mAM A tIrthano muMbaI jevAM aneka nagaromAM jinamaMdiromAM pratiSThA tathA aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava (18 divasano) gItArtha zreSTha aMjanazalAkA mahotsava teozrInI nizrAmAM akalpa pU. gacchAdhipati zrI sUryodayasAgarajI ma. tathA pa.pU.A.zrI saphaLatAthI pAra pADe che. sAdhu-sAdhvI vaiyAvacca tathA azokasAgarasUrIzvarajI ma.nA paramaprabhAvaka sAMnidhyamAM sAdharmika bhakti mATe paNa teozrInI preraNAthI zAsanapremI UjavAyo che. bhIDa vacce gujarAta AkhAmAM gAjyo hato. zrAvako tathA udAra dAnavIra zreSThIo mana mUkI sahayoga Ape aitihAsika rathayAtrA tathA AsapAsa gAmonI bhojana-prasAdI sAthe A tIrtha sahunuM AsthA kendra banyuM che. varSe 2000thI vadhu sAdhu-sAdhvI bhagavaMto ane aDhI lAkhathI vadhu yAtriko navakAra mahAmaMtranA nimittane laIne lokajAgRti tIrthayAtrAe Ave che. AntarajAgRti vizvazAMti-AtmasamAdhinI nema laI samUha jApa-cetanAnuM abhiyAna laI jApa-vaNajhArA sarvatra bIjuM paNa eka sthApatya karajaNa-miyAgAmanAM sAmUhika-cetanA jagAvI rahyA che. kalakattAmAM 9 lAkha traNa maMdirone eka prAcIna tIrthane kalAtmaka rUpa ApI navakAranA sAmUhika jApathI zarUAta karI pAlitANAmAM 68 sumeru navakAra-tIrtha rUpa jagajAhera che. camatkArika dAdA lAkhano sAmUhika jApa, suratamAM 9 karoDano jApa, vAsupUjya Adi prAcIna jina bimbo Aje sahunA amadAvAdamAM 27 karoDa jApanAM karelAM comAsAmAM mahA AkarSaNapAtra che. abhiyAnane muMbaImAM jabaradasta pratibhAva sAMpaDyo. govAliyA saujanya : jena AryatIrtha ayodhyApurama-navAgAma amadAvAdaTaeNkamAM 68 karoDanI saMkhyAmAM navakArano samUhajApa, pAlitANA rAjamArga, tAluko valabhIpura ji. bhAvanagara bhAyakhalAmAM 99,99,999 no samUha jApa, pUnAmAM 108 jinazAsananI saurabha....labdhisamudAyanuM gaurava...ne karoDano aitihAsika jApa mahArASTramAM ja nahIM, samagra matrapremI sAdhakomAM haju guMjI rahyo che. A abhiyAna vadhu vikamagurunA vaibhava......zraddheya samatAnidhi saghana banAvavA muMbaI mATuMgAmAM 68 lAkha navakAra- pa.pU. A.de.zrI yazovarmasUrijI ma.sA. Alekhana-abhiyAna karI muMbaIgarAone mahAmatraMnuM eka vizvamAM abhuta AMdolana jagAvyuM che. AnA thakI A vizva janma-phA.su. 13, 26-2-1953, umaragAma. vi.saM. 2010 dharAne samUha jApathI sAmAjika ekatA ane vizvabaMdhutvanI dIkSA-poSa vada-10, tA. 27-1-64 vi.saM. 2021, aNamola bheTa AcAryazrIe niHsvArthabhAve dharI che. surata, bhAyakhalA, muMbaI. rAjakoTa, Idora vagere vividha saMghomAM paNa 68 lAkha, 54 dIkSAdAtA tathA gurumAtA-tIrthaprabhAvaka, nitya lAkha, 36 lAkha jevAM Alekhana anuSThAno yojAyAM che. have bhaktAmarastotrapAThI pa.pU. gurudevazrI vikramasUrIzvarajI navakArano sUpa ane dhyAna-maMdira banAvavAnI saMkalpanA paNa ma.sA. thoDA samayamAM sAphalyane varaze evI teozrInI mahecchA che. gaNi padavI-jeTha vada-11, ravivAra tA. 21-6-87, vi.saM. sthApatya ane sAhitya e saMskRtinI dharohara che. jenA 2044, boraDI. Jain Education Intemational Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 623 paMnyAsa padavI-vaM.su. 2, vi.saM. 2045, umaragAma TAuna. -suratamAM sametazikhara tIrtha kAjenI aitihAsika relInA saphaLa AcArya padavI-vai.su. 6, 19-5-91, dAdara, labdhisUri nizrAdAtA. jJAnamaMdira. vi.saM. 2047 -malADamAM 1008 aThThAI bhASAprabhutva-gujarAtI, hiMdI, marAThI, saMskRta, prAkRta, -muMbaImAM jIvadayAnA ghoSane guMjato karatI aitihAsika vizALa mAravADI. ahiMsArelImAM lAkha upara jaino dvArA zAsanaprabhAvanA jJAnAbhyAsa-nyAya, vyAkaraNa, kAvyakoSa, AgamazAstro, karanArA. AkaragraMtho. -dAdaramAM jemanA pravacanazravaNathI aneka pradhAnoe, sAhitya-aneka chaMdobaddha-AkArabaddha zloko, prabaMdho. adhikArIoe karelI 7 vyasananI pratijJAo. prAyaH vizvamAM ajAyabI svarUpa sametazikhara parvatAkArabaddha -pAlItANAnA pratimAjIono 18 abhiSeka kAvyaracanA, aneka lekho 'vikramakRpA' mAsika, 'sadAnI -aneka cha'rIpAlita saMgho, dIkSA, zrAvakajIvananI dIkSAsvarUpa sAthI-prasAdI', "saMyamanI sAthI-prasAdI', "pAnakhara aneka upadhAna dvArA zAsanaprabhAvanA karanArA. pokAre vasaMtane', 'sAtha maLo to Avo', vizvaprasiddha ne -muMbaI pAse zrI zaMkhezvaradhAma tIrthanA prerakane zrI gIranAradhAma, priya, 'mA' kelenDara, divya prema kelenDara 'suprabhAtam vihAradhAmanA preraka kelenDara Adi aneka pustako, pravacananA poITavALI -105thI vadhu zramaNazramaNIonAM yogakSema karanArA. dhArA-zetrujInA tIrethI-kAMThethI ziSyo-praziSyo : vizeSatA-9 varSanI bAlyavayamAM dIkSita banI -mAtra 99 divasamAM pAlItANA tIrthamAM zikharabaMdhI jinAlayanA preraka ne pratiSThAcArya 6 divasamAM dazavaikAlika sUtra kaMThastha karavAnI adbhuta zakti .. -zaMkhezvara pArzvanAthadAdAnA parama upAsaka padmAvatI mAtA tathA mANibhadrajInA parama kRpApAtra ne gItArtha pU.A. gurudeva -kavitva, lekhana ne virala pravacanazaktino triveNI saMgama. zrI vikramasUrijI ma.nA ananya kRpApAtra. -prabhubhakti, gurubhakti ne samudAyabhaktino subhaga samanvaya. -paramAtmAnI utkRSTabhakti ane jApamAM lIna evAM pU. -abhuta kuneha ne UMDI koThAsUjha dvArA aneka saMghonA vikaTa vinItamAlAzrIjI-bA.ma.sA. tathA viduSI, vizALa sAdhvIpraznone ukelanArA. samudAyanAM saphaLa sukAnI sAdhvIzrI vipulamAlAzrIjI-bahena -40-40 ki.mI.nA dIrdhavihAra bAda paNa UbhAM-UbhAM ma.sA. sAthe dIkSita bananArA evA pa.pU. A. bha. zrI pratikramaNAdi karavArUpa suMdara kriyArUci. yazovarmasU. ma.sA.ne bhAvabhInI vaMdanA. -4-4 tAvamAM paNa asUjhatI gocarI na vAparavAno Agraha ne vardhamAnataponidhi AcAryabhagavaMta AhArazuddhinI custatA. -saMthAro uttarapaTTo sivAya adhika upakaraNa na vAparavAM dvArA zrImad vijaya guNayazasUrijI mahArAjA cAritrAcAranI kaTTaratA. zrImad vijaya guNayazasUrijI mahArAjAmAM vAtsalya, -aneka yuvAnonA jIvanamAM parivartanano zaMkhanAda pheMkatI vidvattA ane vicakSaNatAno virala triveNI saMgama jovA maLe che. zibironA saphaLa sukAnI. vardhamAnataponidhi AcAryadeva zrImad vijaya guNayaza-pravacanazakti dvArA pratyeka saMghomAM dharmanAM, sapanAM, sUrijI mahArAjAnuM vyaktitva gheghUra vaDalA jevuM virATa ane zubhasaMskAronAM bIja vAvI "jaina jayati zAsanam"nA zItaLa chAMyo ApanAruM che. AcAryabhagavaMtanA sAnidhyamAM nAdane guMjita karavAnI AgavI kalA. nAnakaDA bALakathI laI jenA mAthe paLiyAM AvI gayAM che, tevA -81thI vadhu pratiSThA ne 40 aMjanazalAkA dvArA samyagadarzananI vRddhane paNa evI kudaratI sAMtvanA prApta thAya che ke, mAre mAthe nirmaLatA karAvanAra. eka evA vaDIlanI chatrachAyA che ke, jeo mane sukhamAM ane duHkhamAM, AMdhImAM ane tophAnamAM sAtha Apaze, Apaze ane Jain Education Intemational Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 624 vizva ajAyabI : Apaze ja. sAdhanAnA vikaTa patha upara pA pA DagalI mAMDatA dUraMdezIpUrvaka hala karavA, te bAbatamAM paNa vardhamAnataponidhi bAlamunione AcAryabhagavaMte je kuneha, dhIraja, sahiSNutA, AcAryabhagavaMte potAnI kuzAgra buddhi puravAra karI ApI che. saumyatA ane saMvedanAthI saDasaDATa doDatA karI dIdhA che, tenA vardhamAnataponidhi AcAryabhagavaMtazrInI A bALamAnasane uparathI lAgyA vinA rahetuM nathI ke sAdhaka avasthAmAM bALa- pArakhIne sAdhanAne paMthe caDAvavAnI adbhuta sUjhano lAbha mAnasanA temanA jevA acchA niSNAta jaina saMghanI bahAra dIvo temanA saMsArI putrane ja maLyo che, tevuM paNa nathI. laIne zodhavA jaIe to paNa maLe nahIM. moTI moTI vardhamAnataponidhinA tAraka gurudeva gacchAdhipatizrI vijaya yunivarsiTInA cAilDa sAyakolojInA prophesaro jo rAmacandrasUrIjI mahArAjAe temanI A vilakSaNa zaktine vardhamAnataponidhi AcArya bhagavaMta pAse Ave to temane jarUra pArakhI aneka bALa munionA jIvanaghaDataranI gaMbhIra bALamAnasane ghaDavAnI bAbatamAM aneka navA pATho zIkhavA javAbadArI temane soMpI hatI, je temaNe TAMkaNAM mArI manohara maLe. mUrtinuM ghaDatara karatA zilpInI khUbIthI nibhAvI hatI. AcAryabhagavaMta zrImad vijaya guNayazasUrijI AcAryabhagavaMte saMvata 2023mAM bhAgavatI dIkSA grahaNa mahArAjAe jainazAsanane jo koI sauthI moTI bheTa ApI hoya karI, te agAuthI ja AkarI tapazcaryAne potAno jIvanamaMtra to te pravacanaprabhAvaka AcAryadeva zrImad vijaya kIrtiyazasUrijI banAvyo hato. dIkSAnAM pAMca varSa agAu temaNe dIkSA na levAya mahArAjA che. Aje pravacanaprabhAvaka tarIke samagra jaina saMghamAM tyAM sudhI cha vigaInA tyAgano bhIkha saMkalpa karyo hato. A samyajJAnano aciMtya prakAza pAtharI rahelA AcAryadevane kALamAM to teo chaThThanA pAraNe chaThTha karatA ane pAraNAmAM vaLI bAlyavayamAM je preraNAnAM pIyUSa pAvAmAM AvyAM, tenA kAraNe AyaMbilanuM tapa karatA. A rIte traNa divase eka ja vakhata Aje teo nIDaratAthI ane nizcalatAthI zAsananI rakSA ane vAparavA besatA. tyAre paNa teo roTalI ane bhAta jevo taddana prabhAvanAnAM aitihAsika kAryo karI rahyA che. potAnA saMsArI lukhkho AhAra ja grahaNa karatA. dIkSA prApta thaI te pachI temaNe putrane saMyamane mArge vALavA mATe vardhamAnataponidhi vardhamAna tapanI 100 oLI cittanI atyaMta prasannatA ane AcAryabhagavaMte je makkamatA, dhIraja, saMkalpabaddhatA ane abhuta samatApUrvaka pUrNa karI, jenuM pAraNuM paramatAraka gurudeva aDagatAnuM pradarzana karyuM, te jaina saMghanAM dareka mAtApitAo mATe gacchAdhipatizrI vijaya rAmacandrasUrijI mahArAjAnI pavitra udAharaNIya che. chatrachAyAmAM ja karyuM. temAM paNa 97mI oLImAM vacce jaina zrAvaka potAnA putrane jo vyAvahArika zikSaNa mAsakSamaNa karI pAraNAM karI satata AyaMbilanuM tapa cAlu ja ApatI zALAmAM abhyAsa karavA na chUTake mUke to paNa AjanI rAkhyuM. ATalI ugra tapasyA karatAM karatAM vardhamAnataponidhi bhautikavAdI keLavaNInA viSanI asaramAM te sapaDAIne deva, guru AcAryabhagavaMtanI sevA, bALamunione abhyAsa, vihAra, tema ja dharmane na bhUlI jAya te mATe vAlI tarIke keTalA saciMta gaucarI, svAdhyAya vagere pravRttio sAhajika rIte cAlu ja ane sAvadha rahevuM joIe, te dareka mAtapitAe A rAkhatA. ugramAM ugra tapazcaryA daramyAna paNa temanA caherA upara AcAryabhagavaMta pAsethI zIkhavuM joIe. traNa varSanA abudha prasannatA ane saumyatAno mahAsAgara hiloLA leto jovA maLe bALakane preraNA karI, AyaMbilanA tapa jevuM tapa karAvavuM hoya tyAre tene pAra utAravA mATe keTalA vAtsalya ane kunehapUrvaka Aje 20 varSanI jaipha vaye paNa pUjya AcArya zrI bALakamAM zubha bhAvono saMcAra karavo joIe, tenI kaLA vijaya guNayazasUrijI mahArAjA eka yuvAnane zaramAve evI vardhamAnataponidhi AcAryabhagavaMtane jANe sahaja sAdhya che. dhagaza ane TUrtipUrvaka zAsananI rakSAprabhAvanAnAM kAryo karI jaina kuLamAM janma dhAraNa karanAra bALakane bacapaNathI ja rahyA che. temanA hAtha nIce taiyAra thayelA aneka bALamunio sAdhunAM darzana karAvatI vakhate eka ja vAta karavI joIe ke, Aje AcArya, upAdhyAya, paMnyAsa, gaNi vagere pade ArUDha thaI "beTA! tAre paNa eka divasa AvA sAdhu banavAnuM che ane jainazAsananI anupama sevA karI rahyA che. putra jyAre mahAbhiniSkramaNane paMthe saMcaravA mATe thanaganavA teozrIe potAnA jIvanakALa daramyAna aneka tapo mAMDe tyAre tenA paMthamAM rahelA avarodho kevI caturAI ane jIvanamAM AcaryA che, jemAM zreNItapa-siddhitapa, varSItapa jevAM Jain Education Intemational Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa duHsAdhya tapono samAveza thAya che. vardhamAna tapa temaNe utkRSTa rIte karyuM hatuM. saMyamajIvananI prApti mATe temaNe aneka saMgharSono sAmano veThavo paDyo hato. potAnA saMtAnane eka paNa kusaMskAra nAnapaNamAM paDI na jAya te mATe jhINAmAM jhINI kALajI lIdhI hatI. saMskAronI suvAsa potAnA saMtAnamAM phelAya te mATe temaNe suMdara mALInuM kArya karyuM hatuM, jene kAraNe zAsanarUpI bagIcAmAM suMdara majAnA gulAba samAna temanA putra AcArya zrI kIrtiyazasUrijI mahArAja dvArA zAsanaprabhAvanAnI suvAsa phelAtI jovA maLe che. vardhamAnataponidhizrIjIno janma banAsakAMThAnA bhorolatIrtha mukAme 1980nI sAlamAM mAtA rojIbahenanI kukSie thayo hato. teozrInI dIkSA mahArASTranA murabADa mukAme vikramanI 2023nI sAle thaI hatI. te ja rIte teonI gaNi padavI surata mukAme vikramanI 2050nI sAle itihAsamAM suvarNa pRSTha aMkita thAya te rIte saMpanna thaI hatI, to vaLI paMnyAsaupAdhyAya ane AcArya padathI teone vikramanA 2052nI sAlanA zreSThatama muhUrte sthApita karAyA hatA. jene paNa tapadharmamAM AgaLa vadhavuM hoya tene teozrInA AzIrvAda susaphaLa nIvaDe che. vardhamAnataponidhizrIjInAM caraNomAM zatazaH vaMdanAvalI. pravartamAna zramaNasamudAyanA tejasvI ratna H pravacanaprabhAvaka AcAryazrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAja tejasvI vyaktitva ane ojasvI vANInA pratApe jainazAsananA eka mahAprabhAvaka banyA che. paramAtmA zrI mahAvIradeve sthApelA vizvakalyANakara zrI jinazAsananA mahAprabhAvaka AcAryabhagavaMta kharekhara kevA hoya, tenI jo jhalaka prApta karavI hoya to eka vakhata AcArya vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjAno paricaya avazya keLavavo joIe. gahana ciMtanamAM garakAva thayelI moTI moTI svapnila AMkho, tIvra buddhipratibhAnuM sUcaka aNidAra nAka, jainazAsananI satata ciMtAne kAraNe karacalIthI zobhatuM kapALa ane kaMIka kahevAne tatpara hoTha vaDe teo eka hajAra mANasonA ToLAmAM paNa alaga tarI Ave tevI dehayaSTi dharAve che. pravacanaprabhAvaka 625 AcAryabhagavaMtanI vyAkhyAnasabhAno ThAThamATha joIne bhalabhalA cakravartIone paNa IrSyA AvI jAya tevo mAhola hoya che ane temanA pravacanamAM nAyagarAnA bhavya dhodhanI jema jinavANIno je madhura srAva thAya che, te sAMbhaLIne parama samAdhi ane tRptino anubhava thayA vinA raheto nathI. vyAkhyAnavAcaspati AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrijI mahArAjAnI anupama sevA dvArA viziSTa puNyano baMdha karanAra A AcAryabhagavaMtane temanA dAdA gurubhagavaMtano zAsanaprabhAvakatAno vAraso sAMgopAMga prApta thayo che, tema lAgyA vinA rahetuM nathI. pravacanaprabhAvaka AcAryazrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjAnuM bAhya vyaktitva jeTaluM prabhAvazALI che, teTaluM ja saraLa ane pAradarzaka temanuM aMtaraMga vyaktitva che. zAsanarakSAnA kAryomAM temanI vicAradhArA ane vANI atyaMta Akramaka ane dhAradAra gaNAya che, paNa jyAre parama upakArI paramAtmAnI bhakti ke gurubhagavaMtonA upakAranI vAta Ave tyAre teo atyaMta bhAvanAzIla banI jAya che ane temanI AMkhanA eka khUNe AMsunAM buMda tagatagI UThe che. pUjya AcAryabhagavaMta zAsana ane siddhAMtarakSAnI bAbatamAM vajra karatAM paNa kaThora che, to Azritone paramAtmazAsananA anupama padArthono rasAsvAda karAvI temanuM Atmika kalyANa karavAnI bAbatamAM teo puSpa karatAM paNa vadhu komaLa che. temanA virodhIo paNa e vAta vagara vivAde kabUla karaze ke, AgamazAstronA agAdha jJAna ane zAstracusta prarUpaNAnI bAbatamAM AcAryazrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjane kyAreya paDakArI zakAya tema nathI. A kAraNe ja bhAratabharanA jaina saMgho temanAM pAvanakArI pagalAM potAnA kSetramAM karAvavA mATe haMmezAM Atura hoya che. AcAryazrI vijayakIrtiyazasUrijI mahArAjAe saMvata 2023mAM 14 varSanI navayuvAna vaye dIkSA aMgIkAra karI, tyArathI ja temane potAnA dAdAguru vyAkhyAnavAcaspati zrImad vijayarAmacandrasUrijI mahArAjAnI sevA ane sAnnidhyano apUrva lAbha prApta thayo hato. A sAthe saMyamasAdhanAnI bAbatamAM saMsArI saMbaMdhe pitAzrI ane sAdhuparyAyanA guru vardhamAnataponidhi AcAryabhagavaMtazrI vijaya guNayazasUrijI mahArAjAnuM satata mArgadarzana paNa maLatuM rahyuM hatuM. gacchAdhipatizrI vijaya rAmacandrasUrijI mahArAjAnI dareka nAnImoTI mAMdagImAM khaDe page temanI sAme hAjara rahI, temanI tamAma prakAre sevA karavAno mahAmUlo lAbha munizrI Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 kIrtiyazavijayajIne zarUAtathI ja maLato rahyo che. A yugapuruSanA sAnnidhyamAM rahI temane sahaja rIte siddhAMtacustatA ane zAsanaprabhAvakatAnA pATho zIkhavA maLI gayA hatA ane pUjya gacchAdhipatizrInI aMtima mAMdagImAM munizrI kIrtiyazavijayajIe je zuzruSA karI ane aMtima ArAdhanA karAvI, te to guru-ziSyanA saMbaMdhonA itihAsanuM eka yAdagAra prakaraNa banI gayuM che. AcAryadeva zrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjA jyAre bAlyAvasthAmAM hatA, tyAre paNa temanI chApa eka jiddI ane tophAnI bALaka tarIkenI hatI. dIkSA aMgIkAra karyA pachI A tophAnI svabhAvanuM rUpAMtara AtmasAdhanAnA jaMgamAM parAkramIpaNAmAM thaI gayuM hatuM ane temano jiddI svabhAva zAstra tema ja siddhAMtonI rakSA bAbatamAM aDagatAmAM parivartita thaI gayo hato. A kAraNe ja siddhAMtarakSAnA aneka prasaMgomAM asAmAnya nIDaratA ane makkamatAnAM darzana temanAM vicAra, vANI ane vartanamAM thayA vinA rahetAM nathI. siddhAMtarakSAnI bAbatamAM AcAryazrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjAnuM vyaktitva dugharSaNa banI jAya che, to zAsanaprabhAvanAnA prasaMgomAM teo hajAronI medanInAM hRdayane jItI lenArA haiyAnA hAra banI jAya che. lokonAM dilane jItIne temanAM hRdaya siMhAsana upara rAja karavAnI gurucAvI jANe temane potAnAM dAdAguru vijaya rAmacandrasUrijI mahArAjA pAsethI prApta thaI che! A kAraNe ja temanI pAvana nizrAmAM zAsanaprabhAvanA, siddhAMtarakSA ane tIrthodvArAdi aneka aitihAsika prasaMgonI hAramALA jovA maLe che. AcAryazrI vijaya kIrtiyazasUrijI mahArAjA sarvatomukhI pratibhAnA svAmI che. eka bAju zAstrAbhyAsamAM gaju kADhI temaNe glAna, vRddha, tapasvI vagere sAdhubhagavaMtonI vaiyAvacca bAbatamAM paNa nAmanA kADhI che. eka bAju pravacanamAM prabhAvakatAnA prANa pUranArA A AcAryabhagavaMta bIjI bAju zAstronAM saMzodhana ane saMpAdanamAM paNa mazAlacInI bhUmikA nibhAvI rahyA che. Ayurveda, homiyopathI ane Adhunika cikitsAzAstranA UMDA jJAnano upayoga aneka sAdhaka AtmAone teo samAdhi ApavA mATe kare che, to zilpazAstranA niSNAta kakSAnA jJAnano upayoga teo jinamaMdironAM nirmANamAM ane tIrthonA uddhAramAM zAstrIya mArgadarzana ApavA mATe kare che. kAyadAzAstranA abhyAsano vizva ajAyabI : upayoga teo zAstro ane siddhAMtonI rakSA mATe karI rahyA che, to jyotiSazAstranA jJAna dvArA teo aneka sAdhaka AtmAonI mUMjhavaNo dUra karavAno puruSArtha karI rahyA che. Aje bAvana varSanI vaye temaNe zAsanaprabhAvakatA ane siddhAMtarakSAnI bAbatamAM je siddhio hAMsala karI che, te jotAM AvanArA samayamAM jainazAsananA gaganamAM teo sUryanI jema chavAI jaze, tevI bhaviSyavANI bhAkhyA vinA rahI zakAtuM nathI. pravacanaprabhAvakazrIjIe vyAkhyAnavAcaspatizrIjInI sevA akhaMDa 25 varSa sudhI karI, tene teo potAnA jIvananuM zreSTha bhAthuM gaNe che. teonA jIvanamAM vaLI eka e vizeSatA che ke, teo avAranavAra AjathI 300 varSa pUrve thayelA mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjAne potAnA jIvanaghaDavaiyA ane parokSa guru tarIke aMtaramanathI svIkAra kare che. teozrInI dIkSA ane padapradAna ityAdi dareka upalabdhi pitA muni guruvaryanI sAthosAtha prApta thaI che. Aja sudhImAM AcAryazrInI nizrAmAM jIvadayAanukaMpA-sAdharmikabhakti ane devadravya Adi aneka kSetromAM mAtabara rakama aneka sagRhastho dvArA vAparavAmAM AvI che, jemAM AcAryazrIe upadeza mAtra eka ja Apyo hoya che. vyaktigata koIne paNa preraNA karI nathI. aneka guNothI yukta caraNAraviMdamAM zatazaH vaMdanA. pravacanaprabhAvakazrIjInAM acalagacchanA zaNagAra, prAcIna sAhityanA saMzodhaka ane pratibhAsampanna pU. AcAryazrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI mahArAja jainazAsana-acalagacchanA vartamAna pravAhomAM jemanI gaNanA prathama haroLamAM thAya che, jemanA pratApI vyaktitvane lIdhe zAsananAM aneka mAMgalika kAryo amalI banI zakyAM che, evA pUjya AcAryazrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI mahArAja kharekhara acalagacchanA zaNagAra rUpa che. pUjyazrIno deha to bahu nAjuka che, paNa dila ane dimAga vizALa che. temanA dilanI amIrAte ane dimAganI jhaDapI nirNayazaktine kAraNe zAsanasevAnI ghaNI yojanAone baLa maLyuM che. pUjyazrI eka acchA saMzodhaka ane lekhaka che. vaktA ane vidvAna che. suMdara kAryonA preraka ane praNetA che. jainazAsananI Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa ane acalagacchanI prAcIna sAhityasamRddhine potAnI AgavI kaLAthI kalamanA sahAre kAgaLa upara kaMDArI zake che. kalpanAnI pAMkho vaDe sAhityanA suvizALa AkAzamAM potAnI kaLA-kuzaLatAthI dUra-sudUra uDDayana karI zake che, mATe ja temanuM nAma 'kalAprabhasAgara' rakhAyuM na hoya jANe ! be dAyakA pahelAM, soLa varasanI kizora vayamAM ja kizorakumAre mAtA premakuMvara ane pitA ratanazIbhAInAM moha ane mamatAno tyAga karI, acalagacchAdhipati pU. A. zrI guNasAgarasUrijI mahArAjanA ziSyatvano svIkAra karI kacchabhUjapura nagare samatAbharyA saMyamamArgano svIkAra karyo, tyAre saM. 2026nA kArataka suda 13 ne zanivArano zubha divasa hato. temanuM saMsArI gAma navAvAsa (kaccha); temanI janmatithi saM. 2010nA mAgazara vada 2 ne maMgaLavAra, acalagaccha saMghane A AzAspada yuvAna AcAryanI zAsanane caraNe bheTa dharAI eno ghaNo moTo yaza zrI AryarakSita jaina tattvajJAna vidyApIThane jAya che. A vidyApIThamAM rahIne temaNe dhArmika temaja saMskRta, aMgrejI ane hindInI ucca parIkSAo ApI. teozrI sAhityaratna ane saMskRta sAhityazAstrI (B.A.samakakSa) banelA che. cha karmagraMtho, siddhahemavyAkaraNa, nyAya, chaMda, Agama, caritra AdinuM vAcana ane keTalAka dArzanika graMthonuM adhyayana karyuM che. sAhityapremI A mahAtmAnI sAhityayAtrA saM. 2028-mAM 'parabhavanuM bhAtuM' nAmanA lokabhogya pustakanA Alekhana-saMpAdana dvArA zarU thaI te Aja dina sudhI avirata cAlu che. teozrInA sAhityapremane zabdadeha ApavAno ahIM avakAza nathI, tema chatAM eTaluM lakhavuM Avazyaka lAge che ke, prAcIna hastalikhita sAhitya ane jJAnabhaMDAro ja jANe emanuM jIvana che! emanI raktavAhinIomAM jANe sAhityarasa vahe che ema kahevAmAM atizayokti nathI! emanA dvArA saMzodhita, saMpAdita ane likhita pustakonI saMkhyA 70 thavA jAya che! 'guNabhAratI' nAmanA saMskArI mAsikanA prakAzananI preraNA ApI, te dvArA paNa pUjyazrI saMghamAM ahiMsAdharma, saMskRti ane mAnavajIvananAM Adarza kartavyonA divya saMdezAne ghare ghare pahoMcADavA potAnAM amUlya samaya ane zaktino bhoga ApI rahyA che. 'zrI Arya-kalyANa-gautama smRtigraMtha' (sacitra; pR. 1000) e emano ati upayogI saMzodhita Jain Education Intemational 627 saMpAdita gauravaprada graMtha che. pUjyazrInI preraNA ane mArgadarzana heThaLa AbAlavRddha-saumAM navacetanA pragaTAve evI maMgalakArI zAsanaprabhAvaka pravRttiono udbhava ane vikAsa thayo che, jemAM zrI Aryajaya kalyANa kendra TrasTa, zrI Arya-guNi sAdharmika phaMDa, zrI gautama-nIti guNasAgarasUrI jaina megha saMskRti bhavana, zrI guNazizu jinAgamAdi citkoSa ane aneka jJAnabhaMDAro, mahA ujamaNAMmahotsavo--cha'rIpAlita saMgho, ajoDa 99 yAtrAsaMgha, jJAnasatro, sAMskRtika pradarzano vagereno samAveza thAya che. tema ja acalagaccha jainasaMghane lagatI ke anya paNa moTI nAnI aneka dhArmika saMsthAo, jIvadayAkendra, yuvaka pariSada zibiro ane yuvaka maMDaLo vagerene pUjyazrI nikhAlasabhAve potAnI sUjhasamajano lAbha ApI rahyA che. rAjasthAna, kaccha, bRhad muMbaI, mahArASTra tema ja pUrva bhAratanI lAMbI majalanA vihAromAM pUjya gacchAdhipati gurudevanI sAthe vicarI pravacana ane preraNA dvArA jJAnabodhanAM jharaNAM vahetAM karI pUjya gacchAdhipatizrInI gaccha ane zAsananI javAbadArIomAM baLapUraka banI sArI evI gurukRpA prApta karI saMgho ane janatAnI lAgaNI saMpAdana karI che. teozrIe gacchanA vartamAna munigaNamAM prathamavAra zrI "mahAnizIthasUtra' sudhInA bRhadyoga pUjya acalagacchAdhipatizrInI nizrAmAM pUrNa karI, 'bhagavatIsUtra'nA yogapUrvaka saM. 2040nA kArataka vada 11nA divase teozrI muMbaI-vaDAlA mukAme 'gaNi' padadhAraka banyA. anumodana karavA yogya vAta paNa che ke, copAsa vividha pravRttiomAM pravRtta evA pUjyazrIe ekAMtarAM 500 AyaMbila jevI ugra tapasyA paNa 30 varSanI nAnI uMmare karI che. eTale, teozrIno tapa-japa pratyeno anurAga paNa anumodanIya che. varasItapa paNa karyAM che. zikharajI tIrthanI ane zatruMjaya tIrthanI 108 yAtrAo paNa karI che. teozrInI preraNAnA pariNAmasvarUpa zrI AryarakSita jaina zvetAMbara tIrtha prAcIna daMtANI tIrthano uddhAra thayo. saM. 2041mAM zikharajI tIrthamAM akhila bhAratIya vidvad saMmelanamAM vidvAnoe emane 'sAhityadivAkara'nuM biruda arpaNa karyuM. saM. 2041mAM amadAvAdamAM cAturmAsa rahI, temaNe ghaNA prAcIna bhaMDAromAMthI gacchanI virala hastaprato meLavI tenA uddhAranuM mahAna kArya karyuM. amadAvAda Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 628 cAturmAsanI phalazruti rUpe tyAM gacchanA vizALa upAzrayanuM sarjana thayuM. traNa varasa pahelAM kacchathI gurudevanI AjJA AvatAM muMbaIthI ugra vihAra karI mAtra 40 divasamAM bhInamAla- rAjasthAna aMjanazalAkA-pratiSThA prasaMge padhAryA. saM. 2043mAM gurudevanA zubha haste bADameramAM poSa vada 13nA divase upAdhyAyapada ane eka mahinA pachI, saM. 2043nA mahA vada 12nA divase zrI AryarakSita daMtANI tIrtha (rAjasthAna) mAM pratiSThA prasaMge navakAra mahAmaMtranA tRtIyapada AcAryapade birAjamAna thayA. teozrInA vihArothI-preraNAthI rAjasthAna- mevADa-mAlavAmAM gacchamAM jAgRti AvI; tethI teozrI 'rAjasthAna-dIpaka tarIke paNa oLakhAya che. saM. 2044mAM muMbaI padhArelA acalagacchAdhipati pU.A. zrI guNasAgara- surIzvarajI mahArAjanI tabiyata ekAeka kathaLatAM nUtana yuvAcAryazrI ugra vihAra karI muMbaI padhAryA ane aMtima mahinAomAM gurudevazrInI sevAbhaktino apUrva lahAvo lIdho. Ama, pUjya gurudeva pratyenI zraddhA-bhaktinA prabhAve teozrI 51 varSanI yuvAvayamAM aMjanazalAkA, pratiSThA mahotsavo, tIrthoddhAra, cha'rIpAlita saMgho, ajoDa 99 yAtrAsaMpa tema ja ratnatrayavardhaka zubha pravRttio dvArA jainazAsananI suMdara prabhAvanA karI rahyA che. tAjetaramAM teozrInI preraNAthI daMtANI tIrtha ane guru guNanI janmadIkSA bhUmie guNapArthatI pAma nirmANa pAmyAM che. muMbaI Adi sthaLomAM upAzrayonAM nirmANa, zaMkhezvara tIrthamAM acalagaccha bhavana dharmazALA, DoMbIvalImAM sAdhAraNa khAtAnI saddharatA mATe virATa kalpataru sAdhAraNa phaMDa yojanA amalI banI che. pUjyazrInA caraNomAM koTI koTi vaMdanA. saujanya : zrI agAzI acalagaccha jaina saMgha jayezabhuvana, agAzI | (ji. thANA) mahArASTra. sumadhura pravacanakAra pa.pU. A. zrImad vijayajinottamasUrIzvajI ma.sA. [ mitAkSarI paricaya]. * mAtA : zrI dADamIbAI (vartamAnamAM sAdhvIzrI divyaprajJAzrIjI ma.sA.). vizva ajAyabI : * pitA : zrI uttamacaMdajI amIcaMdajI maraDiyA. * janma : jAvAla, saM. 2018, caitra vada 6 zanivAra, 27 mArca 1962. * sAMsArika nAma : jayaMtIlAla. * zramaNanAma : pU. munirAjazrI jinottamavijayajI ma.sA. * gurudeva : pa.pU.A. zrImad vijayasuzIlasUrIzvarajI ma.sA. * dIkSA : jAvAla, saM. 2028, jayeSTha vada 5, ravivAra. ke vaDI dIkSA : udayapura, saM. 2028, aSADha zukula 10. 4 gaNi pada : sojatasITI saM. 2046, mAgazara zukla 10 somavAra, 4 Disembara, 1986. ke paMnyAsa pada : jAvAla, saM. 2046, jayeSTha zukla 10, zanivAra, 2 jUna, 1990. ke upAdhyAya 5da : kosatAva, vi.saM. 2053, mRgazIrSa vada 2, budhavAra, 27 navembara, 1996. * AcArya pada lATADA, vi.saM. 2053, vaizAkha zukla 6. gharanuM vAtAvaraNa jinendrabhaktimaya hatuM, zAsana pratye anurAga ane saMsAra pratye udAsIna bhAvavALuM hatuM. vAtAvaraNanI asara bALa jayaMtIlAla para paNa thavA lAgI. pUrva bhavanA saMskAra ane kuTuMbanA vAtAvaraNano sumeLa jAmyo. virAgatAne protsAhita karanArAM eka pachI eka nimitto maLatAM gayAM. emAM moTAM phaIbAnI dIkSA thaI (pU. sAdhvIzrI snehalatAzrIjI). tyAra bAda dAdImA ane nAnAM phaIbAnI dIkSA thaI (pU.sA. zrI bhAgyalatAzrIjI ane pU.sA. zrI bhavyaguNAzrIjI). A sarva nimittoe jayaMtIlAlano vairAgya daDha banato cAlyo. saMyamanAM upakaraNo joI nAcI UThatAM ane saMsAranAM adhikaraNo joI udAsIna banI jatAM jayaMtIlAlane saM. 2018nI eka madhyarAtrie svapna AvyuM ane e svapnAnusAra saM. 2018nA vaizAkha vada pAMcamanA zubha dine bIkAneramAM, dAdA amIcaMdajInI anumatithI, jainadharmadivAkara, marudhara dezoddhAraka pU. A. zrI vijayasuzIlasUrIzvarajI mahArAjanA caraNe jIvana samarpita karyuM, parama tAraka bhAgavatI pravrajyA aMgIkAra karI, jAvAlanA bALa jayaMtIlAla bALamuni zrI jinottamavijayajI banyA. mAtA dADamIbAInI dIkSA paNa sAthe ja thaI. teo pU. sAdhvIzrI divyaprajJAzrIjI banyAM. tyAra bAda, yogoddhahana karAvI pUjyazrInI vaDI dIkSA saM. 2018nA aSADha suda 10ne divase mevADanI rAjadhAnI udayapuramAM thaI. Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa saM. 2030mAM dAdA amIcaMdajInI paNa dIkSA thaI. teozrI muni arihaMtavijayajI banyA. jAvAla sthita makAnanuM 'arihaMta-jinottama jJAnamaMdira'mAM rUpAMtara karyuM. kuzAgra buddhi ane gurudevanI kRpAthI vividha graMtho ane zAstrono abhyAsa karI, sAhityanA adhyayana-ciMtanathI sumadhura pravacanakAranI khyAti pAmyA. pU. gurudevanI kRpAthI vibhUSita ane gurudevanA kAryakalApa mArgadarzana ane sAnnidhyamAM aneka dharmAnuSThAno, pratiSThA upadhAna tapa, mahotsavAdi tema ja samAjanA naitika-AdhyAtmika utthAnanAM zubha kAryonuM paNa saMcAlana karI rahyA che. teozrInA zubha mArgadarzane 'suzIlasaMdeza' mAsika patrikA pAMca varSathI prakAzita thaI rahI che, je janatAmAM khUba priya banI cUkI che. sahaja kAryadakSatAthI zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karI rahyA che. pUjyazrInA ziSyaratna munizrI ravicaMdravijayajI paNa anupama bhakti ane abhyAsamAM AgaLa vadhI rahyA che ane gurunizrAe viharatAM zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM sahayoga ApI rahyA che. (parivAramAM dIkSita ) --dAdA : pU.munizrI arihaMtavijayajI ma0 --dAdI : pU. sAdhvIzrI bhAgyalatAzrIjI ma0 mAtA : pU. sAdhvIzrI dIvyaprajJAzrIjI ma0 --buA : pU. sAdhvIzrI snehalatAzrIjI ma0 --buA : pU. sAdhvIzrI bhavyaguNAzrIjI ma0 saujanya : zrI jaina zAsana sevA TrasTa, pAlI-rAjasthAna taraphathI. mAlavamArtaMDa, prabuddha pravacanakAra, prakhara ciMtaka 5.pU.AcAryadevazrI muktisAgarasUrijI mAlavamArtaMDa ma.sA. pU. zAsananA AcAryazrI muktisAgarasUrijI ma.sA. jaina jagatanA eka jhaLahaLatA sitArA che, prabhAvaka puruSa che ane jaina samAjanI aNamola amAnata che. potAnA tAraNahAra gurudevanA ananya kRpApAtra ziSya, mAlavabhUminA sapUta, mALavAnI Ana-bAna-zAna 629 ane mALavAnuM gaurava che. teozrI prabuddha pravacanakAra, ciMtaka, lekhaka ane kavihRdayI saMta che. madhyapradezanA indaura jillAnA gautamapurA mATe vi.saM. 2013, bhAdaravA vada-30, tA. 4-9-1956no sUraja sonAno Ugyo hato. eka to e divasa bhagavAna mahAvIra janmavAcanano divasa ane bAjuM e divase gAmanA zrI motIlAlajI jaina (sAlecAboharA)nAM patnI rezamabAInI pavitra kukSie eka tejasvI bALakano janma thayo. bALakanuM nAma rakhAyuM mahAvIrakumAra. nAma pramANe guNa'-mujaba bALaka dharmapremI thayo. trevIsa varSanI vaye mahAvIra kumAre vi.saM. 2034nA mahA suda-13, somavAra, tA. 20-2-1978nA roja ujjaina mukAme gurudeva 5.pU. paMnyAsa zrI abhyudayasAgarajI ma.sA.nA sAMnidhyamAM dIkSA grahaNa karI muktisAgarajI nAma dhAraNa karyuM. jillA ujjainamAM phAgaNa suda-4 tA. 12-3-78nA roja emanI vaDIdIkSA thaI. saM. 2055, mAgasara suda-3, tA. 22-11-1978nA roja emane gaNipada prApta thayuM. sammetazikharajI tIrthamAM tA. 18-3-01nA dine emane 'mAlavAmArtaMDa' birudathI sammAnita karAyA. saM. 2062, mahA suda-11 tA. 8-2-2006e bibaDoda tIrtha-pUnA (mahArASTra)mAM paMnyAsa pada arpaNa karavAmAM AvyuM ane ayodhyApurama tIrtha (vallabhIpura-gujarAta) madhye saM. 2064, phAgaNa vada (guja. mahA vada) 10, ravivAra tA. 23-2008nA roja AcArya pada pradAna karavAmAM AvyuM. pU. munizrI acalaratnasAgarajI ma., pU. munizrI namitasAgarajI ma., pU. munizrI pAvanasAgarajI emanAM ziSyaratna che. pU.sA.zrI muktirekhAzrIjI ma. emanAM saMsArI bahena ane pU.sA.zrI asmitAzrIjI ma. emanAM saMsArI bhANajI thAya. pU.A. muktisAgarajI hindI, gujarAtI, aMgrejI, saMskRta ane prAkRta bhASAnA sArA jJAtA che. mALavA, gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, uttarapradeza, bihAra, jhArakhaMDa temaja baMgALamAM batrIsa varSamAM lagabhaga bAvana hajAra ki.mI.nI emanI vihArayAtrA thaI. aTTAI, mAsakSamaNa, navapada oLI, vIsasthAnaka, poSa dazamI, jJAnapaMcamI, vardhamAna tapa, 27 oLI ane aneka chaTTha Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 630 vizva ajAyabI : aThThama tapazcaryA emaNe karelI che. vijaya, bhaktiyogI, sUrImaMtrasamArAdhaka, viziSTa dIkSAjIvananAM A 31-32 varSomAM emaNe jJAna, dhyAna, zAstrajJa, gItArtharatna tapa-sAdhanA, gurubhakti sAthe sAthe jana-jananI AtmonnatinuM pU.A.bha. ajitayazasUrijI ma.sA. mahAna kAma karyuM che ane karI rahyA che. maMtra-taMtra, dorA, dhAgA, jyotiSa, camatkAra vagerethI dUra mAtra potAnAM vairAgyasabhara janma : bhA.va.--4, 2020, ane mokSalakSI pravacano dvArA saune mokSamArganA tIvra 25-9-1964, eDana abhilASI banAvavA e ja emano jIvanamaMtra rahyo che. emanAM (AphrikA). pravacano sAMbhaLavAM e jIvananuM parama saubhAgya che. dIkSAnizrAdAtA : pU.A. muMbaI ane mAlava prAMtamAM emaNe aneka bAla-taraNa jayaMtasUrijI ma.sA., pU. ane prauDha zibiro dvArA hajAronAM hRdaya ane jIvanaparivartana gurudeva vikramasUrijI ma.sA., karyA che. indorathI zikharajI 108 divasIya, baDotathI pU. navInasUrijI ma.sA., pU. giranArajI 63 divasIya, ujjainathI pAlitANA 45 divasIya bhuvanabhAnusUrijI ma.sA., ane muMbaIthI AbajI 8 divasIya evAM ja che. pU. nipuNaprabhasUrijI ma.sA. moTA tathA aneka nAnA nAnA custa cha'rIpAlaka saMgha kADhI gurudeva : pU.A.bha. emaNe mAlava prAMtamAM jabarI zAsanaprabhAvanA karI che aneka pauyazasUrijI ma.sA. jinamaMdironA nirmANa, AyaMbila zALA, gauzALA vagerenAM gaNipada : phA.va. 4, 2017, zaMkhezvaradhAma tIrtha, kAmaNa, kAryo dvArA mALavAne emaNe anokhI sogAta ApI che. navakAra muMbaI. yajJa ane zrAvakadIkSAno siMhanAda karI teo dara varSe seMkaDo paMnyAsa pada : vai.su. 4, 2057, vilepArlA (isTa) muMbaI. jenone navakAra maMtra ArAdhaka ane bAravratadhArI zrAvaka banAvavAnuM bahu suMdara kArya paNa karI rahyA che. emaNe muMbaI, upAdhyAya pada : mA.su. 3, 2065, borIvalI, jAmalIgalI. pUnA, amadAvAda, surata ane kalakattA jevAM mahAnagaromAM AcArya pada : mA.su. 3, 2065, borIvalI, jAmalIgalI. cAturmAsa karyA che, to sukheDA, gautamapurA, baDoda jevAM nAnAM vizeSatA : ati saraLa svabhAva, adhyAtmabhAva, nAnAM gAmo ane nagaromAM paNa cAturmAsa karyA che. chellAM 24 maitrIbhAva. AdithI bhAvitahRdaya, nispRhatAdhAraka, atisUkSma, varSothI teo dara varSe cAturmAsamAM mAsakSamaNa karAve che. gayA tantAvAhinI matinA dhAraka ra tattvAvagAhinI matinA dhAraka, anupama vAcanA pradAna, viziSTa varSe indoramAM pArthaprabhujInA janmadivasa para jaina jagatanuM vinaya tathA viveka dvArA sarva vaDIlone atizaya priya ne sarvaprathama virATa Ayojana pArzvanAtha sahastrAbhiSeka dvArA emaNe kRpApAtra bananArA, vAtsalya ne audArya dvArA sarva zramaNa-zramaNI prabhujInA 23 lAkha abhiSeka karAvI anupama prabhubhaktinuM bhagavaMtonAM haiyAmAM ananya pUjyabhAva prApta karanArA, adhyApana udAharaNa peza karyuM che. kauzalya...Azu kavitva...bhaktiyogamaya samagra astitva... hiMdI ane gujarAtImAM atyAra sudhImAM lagabhaga 18 namaskAra maMtra tathA sUrimaMtranI ativiziSTa sAdhanA... thI 20 pustakonA sarjana dvArA sAhityanA kSetramAM paNa emaNe pArzvapadmAvatI mAtA tathA sarasvatI mAtAnI upAsanA... saunA potAno jhaMDo pharakAvyo che. emaNe lakhelAM pustako bahu alpa haiyAne sparzI jAya evI saraLatA, nirdabhatA, niSkapaTatA, samayamAM aprApya banI jAya che. niHspRhatA Adi aneka janmAMtarIya sAnubaMdha saguNamaya Ama mAlavAnA mahAna saMtanI samagra mAlava prAMtane bahu AtmadaLanA dhAraka... Agama, nyAya, vyAkaraNa, sAhitya, ja anokhI ane yAdagAra sogAta maLI che. jyotiSa, zilpa Adi sarvazAstronuM suMdaratama jJAna. saujanya :zrI jaina zvetAmbara bhIDabhaMjana pArzvanAtha maMdira TrasTa, mAtra 9 ja varSanI bAlyavayamAM siddhAcala mahAtIrthanI jaina bhavana, nimaca (ma. pra.) | godamAM 7 mahinAnA aitihAsika dIrgha cha'ri pAlita saMghanI Jain Education Intemational Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 631 mALA prasaMge dIkSita banI, tIvra kSayopazama, anupama saubhAgya pUjyapAda parama zAsanaprabhAvaka A.bha.zrI vijaya ne advitIya samarpaNa guNathI pUjyapAda gurudeva zrImad vijaya yazovarmasUrIzvarajI mahArAjA tathA parama tapasvI A.bha.zrI vikramasUrIzvarajI mahArAjAnA haiyAmAM ananya sthAna, vAtsalya vijaya pAyazasUrIzvarajI mahArAjA ema ubhaya gurubhagavaMtonAM prApta karanArA...adbhuta jJAna prApta karanArA...vidvarya, virala sarva kAryomAM sadA sahAyaka banI samarpaNa, vinaya ane aucitya ane sarala vyaktitvanA svAmI eTale pU.A.de. zrImad vijaya dvArA ubhaya vaDIlonI apAra kRpA prApta karanArA. ajitayazasUrIzvarajI mahArAjA. aMjanazalAkA, pratiSThA, upadhAnAdi, sarva zAsanakAryomAM pU. gurudevazrI vikramasU. ma.sA. tathA dhuraMdhara brAhmaNa pUjyo sAthe chAyA banI rahenArA. paMDito pAse jainadarzana, nyAyadarzana, vedAMtadarzana Adi aneka mAtra eka ja varSa pahelAM vartamAna gacchAdhipati A.de. sva-para zAstronuM adhyayana karanArA. azokaratnasUri ma.sA.nA AdezathI pUjyapAda A.de. AcArAMga, pannavaNA, Avazyaka niryukti, bRhatkalpasUtra rAjayazasUri ma.sA. Adi sarva vaDIla A. bhagavaMtonI aMtaranI Adi seMkaDo Agama-cheda ne prakaraNa graMthonuM talasparzI adhyApana bhAvanA ane AzIrvAdathI nirNita karAyelA tRtIyapadakarAvanArA. ArohaNane muMbaImAM hajAronI medanI vacce mahAmahotsavapUrvaka hRdayamAM UMDe UtarI jAya ne mana, vacana, kAyA ne saMyama pU.A.bha.zrI yazovarmasU.ma.sA., pU.A.bha. pAyazasU.ma.sA. tathA bhaktiyogamAM UtarI jAya evI suMdaratama vAcanA ApavA AdinA pAvana haste AcAryapada prApta karanArA. dvArA vizAla zramaNa-zramaNIgaNa para mahAna upakAra karanArA pUjyapAda gurudevazrI vikrama yazovarma, pavayazasUri ane saMyama ghaDatara karanArA. mahArAjAnA ananya kRpApAtra paratna sUrimaMtra mArAdhaka vartamAna zrI zramaNa saMghamAM mokhare kahI zakAya evuM kaMTha vidvarya nUtana AcAryadeva zrI ajitayazasUri mahArAjAnA mAdhurya ne zAstrIya saMgItanuM UMDuM jJAna dharAvanArA. caraNomAM koTi-koTi vaMdanA. sarvatra saMdhyATANe thatI saMdhyA bhaktinA AdyapraNetA. pU.A.bha. vIrayazasUrIzvarajI ma.sA. kalAko sudhI japayoga tathA bhaktiyogamAM tallIna banI janma : bhA.va. 4, vi.saM. 2016, pUnA. hajArone tanmaya banAvanArA. suMdara stavano, zloko, stutio dIkSA : mahA suda-1, vi.saM. racanArA. sAhityadarpaNa, kAvyaprakAza, kAvyAnuzAsana Adi 2028, jabalapura, aneka sAhityagraMthonuM rahasya pAmanArA. dIkSAnizrAdAtA : pU.A.bha. zrI paryuSaNaparvanAM pravacano karavAmAM suprasiddha kauzalya ne jayaMtabhUmi sA., pU.A.bha. sUkSmatA dharanArA...hajAro zrotAgaNane bhAvasAgaramAM vikrama . ma.sA., DubADanArA...eka ja mahinAmAM uttarAdhyana sUtra, zrI kalpasUtra pU.A.bha. navInasU.ma.sA. mukhapATha karI paryuSaNamAM keTalAMya varSothI mukhapATha, kalpasUtra zrI gurudeva : pU. tIrthaprabhAvaka saMghane zravaNa karAvI zrI zramaNasaMghamAM abhuta Adarza ane zrI gurudevazrI vikramasU.ma.sA., caturvidha saMghamAM adbhuta Adara prApta karanArA. pU.A.bha.zrI bhadraMkarasUri ma.sA. samAdhinI mahAna sAdhanArUpa "jaba prANa tanase nikale..." gaNi pada : pha.va. 4, vi.saM. 2057, puNyadhAma tIrtha. paMnyAsa pada : va. su. 4, vi.saM. 2057. - bhaktinI mahAna sAdhanArUpa "vikrama stavanamAlA, vikrama stutimAlA..." pU. dAdA gurudevazrI labdhisU.ma.nA jIvana AcArya pada : mA.su. 3, vi.saM. 2065. smaraNarUpa "zrI labdhisaurabhama" Adi aneka graMtho-pustakonuM * bahuzruta gItArtha pU. gurudeva zrI vikramasUri ma.nA ziSyaratna, Alekhana tathA saMpAdana karI zrI saMghane bheTa dharanArA. virala smaraNa zakti ane viziSTa samarpaNa zaktinA dhAraka Jain Education Intemational Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 632 guNo. ja anya vizva ajAyabI : pUjyapAda A.de. zrImad virayaza sU.ma.sA. upAdhyAya padavI : ma.su. 6, zaMkhezvara tIrtha, 2062. bAlyavayathI ja pUjya gurudeva vikrama sU.ma.sA.nA zrI AcArya pada : vai. su. 3, muluMDa, 2062. caraNamAM sevAnI ne samarpaNanI anupama dhUna jagADanArA. vizeSatA : viziSTa zAstra rahasyajJa, muhUrta zAstranA viziSTa proDha che mAtra 3 ja kalAkamAM sADA traNaso gAthAnuM pakhIsUtra jJAtA, prAyazcittadAtA, apramatta cAritra pAlana, glAna mukhapATha karI zrI zramaNasaMghane suMdara Adarza ApanArA. sevArasikatA, tapayoga ramaNatA, devavaMdananI apAra - guru vikramanI apramatta sevA ne dinarAta zuzruSA dvArA samagra tanmayatA, sahaja nispRhatA, sAdharmika vatsalatA Adi aneka samudAyamAM Adarza ziSyatvanuM sammAna meLavanArA. * sevA ne saralatA dvArA zramaNa-zramaNI samudAyanAM haiyA ka vairAgya, vaiyAvRtya ne vanayikImatinA anupama Adarza, tapa, jItanArA. tyAga, titikSAnA anupama ArAdhaka, jyotiSa, muhUrtazAstranA * vyAkaraNa ane jyotiSanuM UMDuM adhyayana karanArA. sudIrgha anubhavI, pUjyapAda, tapasvIratva, AcArya bhagavaMta zrI pAyazasUri mahArAjA. yogodrahana daramiyAna eka ja mahinAmAM uttarAdhyayana tathA kalpasUtra kaMThastha karanArA ne prativarSa saMvatsarInA divase saMgha * zrI siddhagiri mahAtIrthanI yAtrA karatA mahAvairAgyathI cAritra * ne bArasAstranuM mukhapATha maMgalamaya zravaNa karAvanArA. grahaNa karavAno bharayuvAnavaye daDha saMkalpa karanArA... * navakAra maMtra, bhaktAmara stotra tathA sUrimaMtranA jApamAM pUjya gurudeva zrI vikrama sUrIzvarajI mahArAjA tathA magna bananArA. AcAryadeva jayaMtasUrIzvarajI mahArAjAnI apramattabhAve vaiyAvacca karI viziSTa kRpA tathA aMtaranA AzIrvAda * suMdara pravacana zakti tathA madhura hitazikSAthI dharmamAM . pAmanArA. joDanArA. * pUjyapAda parama zAsanaprabhAvaka A.bha.zrI * vinayabhAvathI prApta viziSTa kSayopazama vaDe zAstronuM rahasya prApta karanArA. yazovarmasU.ma.sA.nAM sarva kAryomAM sadA sahAyaka bananArA. zrI dhanA aNagAranI yAda apAve tevA atikRza dehamAM * vidvadharya, guruvikrama hRdayastha, zAsanaprabhAvaka, saralatAmUrti traNa 17-17 varSathI vayovRddha uMmare paNa ekAMtara upavAsa, A.bha.zrI vIrayazasU.ma.sA.nA caraNomAM bhAvabhInI vaMdanA. aTTama Adi anekavidha tapa karanArA. mahAtapasvI, cAritracUDAmaNi, jyotirvidyAvAcaspati, **, * upadhAna, yogohana, dIkSA padavI, aMjana-pratiSThAdinA muhUrta | gItArtharatna, vagerenuM suvistRta UMDuM jJAna dharanArA. pUjya A.de. padmayazasUrIzvarajI ma.sA. * sva-para samudAyamAM anekAneka aMjanazalAkA, pratiSThA, janma : A.va.--5, 1999, upadhAna, dIkSA AdinA muhUrta pradAtA. 1 8 - 1 0 - 1 9 4 3, * cAritranA pratyeka yogo pratye atyaMta AdarabhAva ane mANAvadara. apramatta AcArapAlanano anupama Adarza ApanArA... dIkSA : po.va.-6, 2021, potAnAM mAtuzrIne 81 varSanI moTI uMmare svahaste cAritra 22-1-1965, muMbaI pradAna karI mAtAnuM RNa adA karavAno apAra AnaMda muluMDa. anubhavanArA. dIkSAdAtA : upA.zrI jayaMtavi. * zrI labdhisamudAyanA sarva zramaNa-zrANI chaMdanA aMtaramAM ma.sA., paM.zrI vikrama vijaya ahobhAvanuM sthAna prApta karanArA. ma.sA. * pUjyapAda labdhi-vikrama-paTTAlaMkAra, mahAtapasvI, apramatta gurudeva : pUjyapAda A.de.zrI cAritramUrti, jyotirvidyAvAcaspati, gurukRpApAtra, caturvidha | vikramasUrIzvarajI mahArAjA. saMghane prAyazcittadAna dvArA Atmazuddhi karAvanArA gaNI padavI : vai. va.--3, dAdara, 2047. pU.A.bha.zrI padmayazasUrIzvarajI mahArAjA ApanuM smaraNa, paMnyAsa padavI : je.su. 11, muluMDa, 2047. vaMdana ama saunuM maMgala kare. Jain Education Intemational Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 633 aneka jainagraMthonA saMpAdaka, zAsanaprabhAvaka jinarakSitAzrIjI tathA AtmaraNitAzrIjI ma. tathA pU. sA. zrI pa.pU. A. zrI kIrtisenasUrijI ma.sA. premalatAzrIjInAM ziSyA hemaratnAzrIjI ma. tathA muktiratnAzrIjI tathA tapasvInI pU. sA. mayUraratnAzrIjI ma. AcArya zrI kIrtisena Adi ThANA ATha sAthe khUba ja yazasvI cAturmAsa cAlI rahyuM sUrIzvarajI mahArAjAno janma che. upadhAna karAvavAnuM paNa Ayojana che. samiyAlA vaDodarA gujarAtamAM thayela che. temanA pitAnuM nAma pa.pU. A.zrI somacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. cimanalAla mohanalAla zAha tema surata vIsA zrImALI jJAtiya suprasiddha, dharmaniSTha pitAzrI ja mAtAnuM nAma revAbahena temanI cimanalAla khImacaMda saMghavI tathA mAtuzrI kamaLAnA moTA dIkarA janma tArIkha 1-6-1948 che. zrI zAMtibhAI ane vIramatIbahenanA suputra janmajAta vairAgI temaNe zALAno abhyAsa chANI zrI hemaMtakumAre hiAla pa.pU. AcArya zrI vijaya gAme karyo hato ane agiyAra somacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.] saMyamI kAkA munirAja pa.pU. paM. zrI varSanI nAnI vaye pitA-putra baMnee surata mukAme zrI caMdrodayavijayajI ma.sA. hiAla 5.pU. AcAryazrI vijaya mohanalAlajI upAzrayamAM saMvata 2017mAM vaizAkha suda caMdrodayasUrIzvarajI ma.sA.) tathA pa.pU. paM. zrI AThamanA divase dIkSA lIdhI hatI ane pU. AcArya zrI azokacaMdravijayajI ma.sA. [hAla pU. A. zrI vijaya cidAnaMda sUrIzvarajInA ziSya jAhera thayA. azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.] nAM caraNe tera varasanI uMmare zaraNAM aMgIkAra karyA. pa.pU. zAsanasamrATa zrI nemisurata mukAme zrI mohanalAlajI upAzrayamAM teonI paMnyAsa padavI 2047mAM phAgaNa suda 13nA roja thaI hatI. vijJAnasUrIzvarajI ma.sA. nA paTTadhara dharmarAjA pa.pU. AcAryazrI vijaya kasturasUrIzvarajI ma.sA. AdinI nizrAmAM seMkaDo varaso pUjyazrIe AcArya padavInI sAthe sAthe rAjasthAna, bAda surata zrI ciMtAmaNi pArzvanAthajI jinAlaye aitihAsika gujarAta, mahArASTra, saurASTra ane bIjAM aneka zaheromAM bhavya aMjanazalAkA prasaMge vi. saM. 2025, mAgasara vada 3nA cAturmAsa karI jaina zAsananAM anekavidha kAryo pUrNa karyA che. jAjaramAna dIkSA thatAM pU. muni zrI somacaMdravijayajI ma.sA. pUjayazrInI AcArya padavI saM. 2013mAM vaizAkha suda tarIke jAhera thayA. trIjanA roja vaDodarA mukAme pArasa jaina TrasTanA upakrame thaI sAtho sAtha teozrInAM moTAMbahena nayanA u.va. 15nI hatI. hAlamAM pUjaya zrI kIrti prakAzana maMdiranA upakrame aneka dIkSA pa.pU. AgamoddhArakazrInA paTTadhara pa.pU. AcAryazrI vijaya pustakonuM saMpAdana karI rahyA che. mANijyasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste thaI. pU.sA. zrI kIrtiprakAzana maMdiranA upakrame lagabhaga 25 pustakonuM mRgendrazrIjI ma.nA praziSyA pU.sA. zrI pra. nirvedazrIjI ma.nA prakAzana karAvyuM che. hAlamAM sva. pU. A. zrI cidAnaMdasUrI ziSyA pU.sA. zrI yazasvinIzrIjI tarIke jAhera thayAM. saMpAdita prAcIna pustakonuM saMpAdana cAlI rahyuM che. kumAravayanA bhAI-bahenanI joDI sAthe cAra dIkSAe suratane pAlitANA 2060 cAturmAsa ArAdhanA saMgha sAthe dIkSAmaya banAvI dIdhuM. abhUtapUrva zAsanaprabhAvanA thaI. temanA ziSyaratna madhurakaMThI dharmaghoSamaNi tathA bALamunizrI saMyamanA divasathI ja jJAnayajJa zarU thayo. gurudevanAM caMdrakIrtimunijI tathA ugra tapasvI-hemakIrtimunijI ma. Adi aMtaraAziSathI saMyamajIvananA agiyAramA varase batrIya ThANA sAthe suMdara ArAdhanA karAvI rahyA che. saMskRta zikSA pariSadanI parIkSAmAM jhaLahaLatI kuneha meLavI. 2060mAM 27 ekaDAdharmazALAmAM DoMbIvalInI be tyArabAda bRhada gujarAta saMskRta pariSadanI sAhityazAstranI ane AgaLa vadhatAM bhAratIya vidyAbhavana muMbaInI parIkSA bahenonI vaDI dIkSA ravasamudAyamAM ApI hatI. teozrInAM nAma dIvyadarzanA tathA RjudarzanAzrIjI rAkhavAmAM Avela. hAlamAM ApI. bhAratIya vidyAbhavananA itihAsamAM sahu prathamavAra teozrI sAthe pU. vaDIla sAdhvIjI aruNaprabhAzrIjI tathA badhA ja viSayomAM sarvAdhika guNa meLavI vikrama saryo. Jain Education Intemational Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizva ajAyabI : 634 muMbaI aMdherI mukAme brAhmaNa paMDitonI vizALa sabhAmAM pU. zrI somacaMdra vi. ma.sA.ne (u.va. 24) vyAkaraNAcAryanuM biruda ApI sarvotkRSTa mAnathI sammAnita karyA. brAhmaNa paMDitoe jinazAsananI-jinazAsananA sAdhuonI tathA temanI jJAnasAdhanAnI bharapeTa prazaMsA karI. brAhmaNa paMDito taraphathI AvAM mAna ApavAnA dAkhalA khUba ja ochA jANavAsAMbhaLavA maLe che. sarva rIte yogya jANI janmabhUmi suratamAM vi. saM. 2052, jeTha su. 6nA gurudeve teozrIne AcArya padathI vibhUSita karyA. pUjyazrIe aMjanazalAkAnI pratanuM saMpAdana karyuM, je khUba ja lokAdara pAmatAM bIjI AvRtti paNa prakAzita karavAmAM AvI. 'pAIa vijANa gAhA'-'prAkRta pAThamALA mArgadarzikA'-'prAkRtacitra bALapothI bhAga 1 thI 4'nuM supere saMpAdana karI prAkRta bhASAne navapallava karavAnuM prazaMsanIya kAma karyuM che. gurudeva zrI azokacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI AjJA ane AziSathI sUri padavInA pahelA ja varasathI sUrimaMtranI ArAdhanA saLaMga akhaMDa rIte nava varasathI karI rahyA che. mAsakSamaNa-siddhitapa varSItapa-vIzasthAnaka vagere vividha tapa karI jIvana maMgala karyuM che. tyAMzI varasanA pitAzrI zAMtibhAI saMghavI tathA mAtuzrI vIramatIbahena tathA kAkAzrI jayaMtIbhAI saMghavIne saMyama ApI tAryA che. eka ja parivAranA ATha ATha sabhyo dIkSita thayAnA dAkhalA khUba ochA jANavA-sAMbhaLavA maLe che. teozrInI jJAnasAdhanA uttarottara vikAsa pAmatI raho ane sAdhanAnAM ucca zikharo sara karatA raho e ja zubha kAmanA. pUjayazrImAM jJAnaruci, buddhizakti ane svAdhyAyamagnatA vizeSa jovA maLe che. Agama graMtho tema ja nyAya, vyAkaraNa, sAhitya Adino UMDo abhyAsa karavA sAthe pUjyazrIe aMjanazalAkAnI prata, pAIyavijANagAhA', 'prAkRta pAThazALA mArgadarzikA' vagere graMthonA saMpAdananuM kArya paNa khUba ja utsAhapUrvaka karyuM che. jJAnopAsanA sAthe mAsakSamaNa, siddhitapa ane vIzasthAnaka jevI kaThina tapArAdhanA karI pUjayazrI saMyamajIvanane sArthaka banAvI rahyA che. pUjyazrI AvA jJAnayajJa ane tapayajJamAM aviratapaNe vikAsa sAdhI zAsanaprabhAvaka sukAryomAM pravRtta raho e ja zubhakAmanA. ArAdhanA tAre, dharAdhanA DUbADe... ArAdhako karajo rUDI ArAdhana, kadIya na karazo. virAdhanA, eka ja ra bhUle cUke je kIdhi virAdhanA, niSphaLa jaze badhI sAdhanA niSphaLa jaze badhI sAdhanA - Sche Jain Education Intemational Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 635 viSayono tyAga.... saMyamano zaga e ja sAco mArga lekhaka : dakSiNa kesarI A.de.zrI sthUlabhadrasUri paTTAlaMkAra pU.A.zrI vijaya kalpayazasUrIzvarajI ma. (pU. labdhisUri samudAya) zrI caturvidha saMghamAM pU. zramaNa-zramaNIoe AjasudhImAM jainadharmanI divya jyotane jhaLahaLatI rAkhI vizva prAMgaNamAM prasarAvI che. saMsAranA vAsanAbaddha jIvone jJAna, darzana ane cAritranI samArAdhanAno rUDo mArga darzAI ApI na mahAvIra prabhue yuga pramANe alpa parivartana lAvI ApaNane kharekhara to kRtakRtya banAvyA che. prabhue sthApita karelA zrI saMghamAM ziramukuTasamA indrabhUti gautama jevA agiyAra gaNadharo ane hajAro brAhmaNo nirmaLa cAritradarzananA ArAdhaka banI jaina zAsananA sucArU sthaMbho banI rahyAM. meghakumAra, naMdISeNa, abhayakumAra, prasannacaMdra jevA hajAro kSatriyakumAro munidharmamAM mahAlatA zAsananA sAcA ghareNA jevA aNamola ratno banyA ane asaMkhya samakitadhArI zrAvako paNa hatA. madhyakAlIna samayamAM eka samaye zuddhasaMyamanA pAlanamAM keTalIka azuddhione dUra karI mULamArganI ArAdhanA zarU karavAmAM keTalAMka saMtaratnoe ghaNo puruSArtha karyo jeo kriyAddhArako kahevAyA---e sau mahAtmAone koTiza vaMdanAo. ---saMpAdaka jJAnI bhagavaMto kahe che ke dIkSA lenArane dhanyavAda che. dIkSA e jinazAsanano prANa che. jo e na hoya dIkSA pALanArane dhanyavAda che. dIkSA apAvanArane dhanya che. teo prANa vinAnA deha jevuM che. eTaluM ja nahIM dIkSA jonAra ane anumodanA karanArane paNa virAga bhAva vinA dIkSA udayamAM AvatI nathI. dIkSA dhanyavAda che ane dhanyAtmAovaDe dIkSAnuM paripAlana karAya che. khAvAnA khela nathI. e mINanA dAMte loha caNA cAvavA jevI A badhA mahApuNyazAlI che. ke jemane AvA saMyogo che. e ja rIte talavAranI dhAra para cAlavA jevI che. prApta thayA che. raNayuddhamAM zUravIra ja jaI zake. dIkSA paNa virAgI bhava paraMparAno khAtmo bolAvavAno mahAna avasara A zUravIra ja laI zake. mAnava-janmamAM ja prApta thAya che. duniyAmAM paNa kamANI vIrano mAraga zUrAno, nahIM kAyaranuM kAma. karavAno avasara cUkI jAya, dukAna na mAMDe, puruSArtha na kare te mUrakhanI paMktimAM gaNAya tema dIkSA cAritra jIvana e virAga bhAva e AtmAno guNa che. virAga bhAva durguNa ahiMsaka bhAva dvArA, ArAdhanA dvArA Atmika utthAnano zreSThatama mArga che. virAgabhAvathI vItarAgI banAya che. virAga bhAva jinazAsanarUpa nagaramAM praveza mATenuM dvAra che, sarTiphIkeTa che. Jain Education Intemational Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 636 vizva ajAyabI : pAMce viSayono tyAgI virAgI, saMyamI AtmAone pUrvabhavanA svAdhyAya karavAnA saMskAronA kAraNe ja sahelo che. rAgI ane bhogI AtmAone muzkelabharyo che. pAraNIyAmAM sUtAM sUtAM sAdhvIjI bhagavaMtonA bhaNavAnA | jaina kuLamAM janmelA ane vIranI vANInuM pAna karelAne avAjathI ja agIyAra aMganA jJAtA banI gayA. A mAtra traNa enI anumodanAno bhAva Ave temAM Azcarya nathI. tenI to varSanI uMmaramAM jevI tevI upalabdhi nathI. anumodanA ja hoya. te bhAva na Ave tenuM tene duHkha ja hoya. Aje paNa evA nAnA bALako che je alpa mahenate, AMbA para kerI Ave emAM Azcarya nahIM. 'AvI che. are ! eTaluM ja nahIM mAtra sAMbhaLavA mAtrathI ja yAda rAkhI ema ja kahevAya, na Ave tyAre pUchavuM ke kerI kema na AvI zake che. eka nAnakaDI vAta yAda Ave che. tA. 19-12 2008nA muMbaI samAcAramAM Avela hatuM ke ekatrIsa divasano jainane virAgabhAva na Ave tyAre puchAya ke vairAgyabhAva ravIndrarAja nAmano bALaka vizvanA tamAma viSayonI jANakArI kema na Avyo? dharAve che. dezavidezanI jANakArI uparAMta kAnUna, itihAsa, virAga bhAva e AtmAno svabhAva che. jema sUrajano bhUgoLa, vijJAna tathA TekanolojInA paNa sahelAI thI uttara svabhAva prakAza ApavAno che. caMdrano svabhAva zItalatA pradAna ApI zake che. parivAranA jaNAvyA mujaba smaraNazakti eTalI karavAno che. agnino svabhAva uSNa che. pANIno svabhAva teja che ke koIpaNa vAta ekavakhata sAMbhaLe che ke tarata ja tene zItala che. tyAM koI koIne pUchatuM nathI. Ama kema? svabhAvane yAda rahI jAya che. garbhAvasthAmAM hato tyAre ane pati-patnI pUchavAnuM na hoya ke teno virodha na hoya. virodha svabhAvathI tamAma bAbatonI carcA karatAM hovAne kAraNe e ja tabakkAmAM dUra vibhAva bhAvano hoya. (garbhAvasthAmAM) ja teNe te jJAna prApta karyuM che. janmatAMnI sAthe ja bALaka mAtAnuM dUdha pIvAnI kriyA jaina zAstromAM zrI sthUlabhadrasvAminI sAta baheno Ave svayaM kare che tene zIkhavADavuM paDatuM nathI. kAraNa AhAra levAnI che. pelI ekavAra, bIjI bevAra, tema anukrame trIjI traNavAra, kriyAnA saMskAra pUrvanA bhavomAM AtmasAt karelA che. cothI cAravAra, pAMcamI pAMcavAra, chaThThI ivAra ane sAtamI ahIM nAnI uMmaramAM vairAgyanA je saMskAro UbhA thAya sAtavAra sAMbhaLavA mAtrathI ja yAda rAkhI letI hatI. che. te pUrvabhavamAM ArAdhelA sevelA saMskAronuM pariNAma che. prabhu mahAvIra karapAtrI hatA. eka paNa annano dANo daSTAMtarUpa zrI vajasvAmIjIne jAtismaraNa thatAM zrI ke pANInuM biMdu nIce paDatuM na hatuM. tevI ja vAta thoDA TAIma gautamasvAmijInI sAMbhaLelI dezanA yAda AvI. saMyamanA bhAva pahelA peparamAM AvI hatI. eka jaNe keTalAya divaso sudhI jAgyA, bolI zakatA nathI zuM karavuM? upAya karyo raDavAno. aMjalImAM pANI rAkhyuM hatuM. eka TIpuM paNa nIce na paDyuM. jaina mAtA kaMTALI, dIkSita pitA AvyA, ApI dIdho. raDatA zAMta zAsananI AvI to aneka bAbato vijJAna siddha karI rahyuM che. thaI gayA. pharatA pharatA pAchA AvyA. mAe mAMgaNI karI. e ja jinazAsana ATha varSanI uMmare dIkSA levAnIvivAda jAgyo. rAjadarabAre gaI. pheMsalo Apyo. jenI pAse apAvavAnI-ApavAnI ane anumoda karavAnI AjJA pharamAve jaze tene sopAse. che eTaluM ja nahIM, tIrtha sthApaka bhagavAna mahAvIrasvAmIe mohanIya karmathI gherAyelI mAe moha upajAve tevAM jAte ja aImuttAmunine saMyama yAne dIkSA ApI che ane temaNe ramakaDAdi vividha vastuo tenI AgaLa dharI. temAM te vicalita nava varSanI vaye kevaLajJAna prApta karyuM che. jJAna ane vayane koI thayA nahIM. tyAre tAravAnI buddhivALA gurue rajoharaNarUpa saMbaMdha nathI. tema vairAgya ane vayane koI saMbaMdha nathI. dharmadhvaja batAvyo tyAre temaNe atyaMta harSa sAthe hAthamAM laI jainakuLamAM mAtra nahIM paraMtu anyakuLamAM paNa lIdho ane bharasabhAmAM nAcI UThyA. have kaho ke tenA para vairAgyabhAva, kSamAbhAva, samatA che , dAkSiNya, audArya, zaM baLAtkAra karyo kahevAya? saMyama mATe mAtA pAse raDe ane aucityAdi AtmikaguNono bALapaNAmAM paNa vikAsa jovA guru pAse hase. jarA paNa buddhi hoya tene satya pakSamAM besavAnuM maLe che. A badhuM kyAMthI AvyuM? kahevuM ja paDaze pUrvAbhyAsa mana thAya...sUjhe. vinA zakya nathI ja. Jain Education Intemational Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 637 A jainazAsana che. traNekALanA abAdhita jJAnavALA thaI zake. tema vAsanAnI bhaThThImAM nahIM paDelA bALaka para ja sarvajJa tIrthakara bhagavaMtoe uccArelI, prarUpelI, pharamAvelI vairAgyanA sudaDha bhAvonuM nakazIkAma thaI zake. vANI (vacana) che. te kyAreya paNa zaMkAnA sthAnavALI na hoya. mAtA susaMskAra ja Ape tema guru paNa mAtAnA dUdhamAM jema jhera nahIM tema vItarAga niHsvArthabhAve AtmonnatinA mArganA ja saMskAra Ape paramAtmAnI vANImAM-vacanamAM kyAre paNa viSaya-vAsanA tethI gura mAtA kahevAya che. hitasvI mAtA-pitA nirdoSa vardhaka viSa na ja hoya. evA potAnA nAnA bALane hitasvI evA gurane sope sarvajana hitakara vANI uccAranAranI vAtomAM zaMkAnuM temAM virodha hoI na zake. viSa bheLavanArAmAM mahAmithyAtvanuM jhera bharAyuM che. haMsano svabhAva motI caravAno, mAnasarovaramAM ja alpa saMsArI kyAre paNa bALadIkSAno virodha kare rahevAno. tema laghukarmI AtmA samyagdaSTi AtmA sarvajJa nahIM. te tevA vivAdamAM paDe ja nahIM. kauzika (ghuvaDa)ne paramAtmAnA vacanarUpI motIne ja grahaNa karavAnA udyamavALo sUrajadarzana kyAre paNa thAya nahIM. tema mithyAtvathI gherAyelA chegALa che. zitaLI gayA ane saMyamarUpI sarovaramAM rahevAnI bhAvanAvALo ja hoya. kauzikone jainazAsananA satya siddhAMtonuM darzana thAya ja nahIM. kAgano svabhAva gaMdakI khAvAno, cUMthavAno, te mATe ajJAna evA bALakanA dehane mAtAnuM dUdha puSTikAraka che. bIjA kAgaDAone bolAvavAno. bhUMDano svabhAva gaMdakImAM tema vairAgya-saMyamarUpa dUdhanuM pAna bALane paNa Atmika guNanA rahevAno. mithyASTiono svabhAva saMsAranA viSaya tema vikAsanI puSTirUpa bane che. kaSAyomAM ramavAno, bIjAone ramADavAno ane saMsAranA kAdavamAM rakhaDavAno. samyagdaSTino svabhAva mokSasukhadAyaka bagaDelA kerInA TopalA karatAM nahIM bagaDelA mArgamAM rahevAno ane bIjAone tevA mArgamAM ane kerInA TopalAne pahelA saMbhALavo. viSayomAM khUpelA karatA zubhakriyAmAM lAvavAno. nahIM khUpelAne pahelAM saMbhALo. sasaMskAronA siMcanathI tamane bacAvI lenAra pahelo dharma che. bALako nirdoSa hoya AMbAnI maMjarIne dekhI koyala Tahuke, meghane dekhI mayUra che. teone bacAvI levA e ja zreyaskara che. nAce tema samyagdaSTi prabhune dekhI, saMyamIne dekhI ane tevI bhAvanAvALAne dekhI jIbhathI guNa gAya, anumodanA kare. manamAM iMThA jhADane pANI sIMcavAthI kAMI vaLe nahIM tema viSaya-kaSAyothI rIDhA thayelAne sanmArge vALavA muzkela " harSa dhare ane kAyAthI nAcI uThe. nAno bALa evo aImutto prabhuvIranI vAta sAMbhaLI bagaDI gayelA pAnane dUra karI nahIM bagaDelA vairAgI banyo. mAne saMyamanI vAta kahI. mA kahe che, "haju tuM pAnane saMbhALavA e buddhimAnanuM kAma che. nAno che, zuM jANe.' aImuttAe javAba Apyo, "huM jANuM te navi jANuM, navi jANuM te jANuM." eTale ke mRtyu Avaze te kaMcana-kAminImAM phasAyelA karatAM nahIM phasAyelAne jANuM chuM. paNa te kyAre Avaze te nathI jANato. ahIMthI kyAM ugAravAnuM kAma pahelAM karavuM te prathama kakSAnI vAta che. javAnuM che te nathI jANato, paNa kyAMya javAnuM che te jANuM chuM. AjanA pazcimAtya bhaNataravALA bagaDelAM pAna jevA che che ne bALavayamAM buddha prabhuvIre dIkSA ApI. navamA varSe ane bALaka nahi bagaDelA pAna jevA nirdoSa che. te nirdoSa kevaLajJAna prApta karyuM rahe temAM tenA AtmAno vikAsa che. tene vairAgyathI puSTa karavo ajJAnatAnA aMdhakAramAM bhUlA paDelA mithyAtvIe te dharmIjanonI pharaja che--dharma che. vicArI levuM ke kAyA bALa che paNa, mana mahAna che. eTaluM ja vAsanAnA kAjaLathI kALA thayelA para vairAgyanuM citrAmaNa nahIM. makti sAdhavA sazakta che. tyAM vayane koI sthAna nathI, na thAya, jyAre vAsanAnA kAjaLathI kALA nahIM thayelA evI bhale te bALa hoya. nirdoSa bALakamAM vairAgyanA citrAmaNa sahelAIthI thaI zake. tiA. 16-9-2009nA pArivArika sanmArga prakAzana bhaTTImAM nahIM pAkelA ghaDA para yA baratana para nakazIkAma pArivArika samAcAramAMthI sAbhAra) Jain Education Intemational Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AN aimmuttA munie virAdhanAnuM bhAvapUrvaka prAyazcitta karyuM to kevaLajJAna prApta thayuM. jyAre mAyAthI lIdhelA prAyazcittanuM tapa karavA chatAM lakSmaNA sAdhvInuM bhavabhramaNa vadhyuM. vAsakSepano mahimA zrI AdinAtha jaina derAsara jetapura jainadharmanA zvetAmbara jaina saMghamAM eka evI praNAlikA che ke jyAre jaino potAnA AtmAnI unnati mATe koIpaNa ' prakAranuM uttama anuSThAna zarU kare che te pUrve tyAgI, vairAgI evA potAnA guruvaryoM pAro potAnA mastakra upara vAsakSepa naMkhAve che. I guru vAsakSepa kare tyAre 'nitthAraga pAragAhoha' eI pramANe kahe che. eTale ke bhavya jIva! tuM A saMsAra sAgarane 1 pAra kara. jaino pUrA zraddhA-vizvArA sAthe potAnA nAnA-moTA dareka AyojanamAM vAsakSepanI prakriyAne sAruM evuM mahattva ApatAM rahyAM che. ' dIrgha mahAtapasvI zrAvikA mAnakuvarabahena talakacaMda vorA pU.1 AcAryadevazrI puNyodayasAgarasUrijI ma.sA.ne vaMdana karI vAsacUrNa mastaka upara chaMTAve che. sAthe pU. padmayazAzrIjI ma.sA. sAthe che, temaja bhaktivaMta zrAvikA rasIlAbena jUnAgaDhavALA che, I ' ' ' ' zramaNa paraMparAne lAkha lAkha vaMdana. Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 2trayInA sAdhaka zramaNo sakala vizvanAM durlabha ane mahAmUlAM traNa ratno eTalAM samyak darzana, jJAna ane cAritra. A pAvana ratnatrayIne pAmavA sakala saMsArano ghAsanA taNakhalAnI jema tyAga karIne sarvasaMgatyAganuM bhISma parAkrama AdaranArAM zramaNa ane zramaNI bhagavaMto jaina saMghanI zobhA che. ratnatrayInI sAdhanAno mahAyajJa mAMDI aneka bhavomAM saMcita karmarAzinuM dahana karI rahelAM A saMyamIo zrAvakasaMgha mATe paNa eka Ucca Adarza che. nAstikatAno prasAra karanArA paribaLono rAphaDo phATyo che tyAre A sAdhakavaryo samyagdarzananAM divya ajavALAM sarvatra pAtharI rahyAM che. mithyAjJAnano mahimA comera prasarelo che te kALamAM A zrutopAsako samyak jJAnanA tAraka teja dvArA moha ane ajJAnanAM aMdhArAM janagaNamAMthI ulecI rahyA che, ane samyak cAritranI prakhara sAdhanA dvArA A cAritradharo sva-paranA kalyANa supere sAdhI rahyA che. vaMdana ho e ratnatrayInA sAdhaka zramaNa bhagavaMtone! AkRtithI anokhA, prakRtithI prabhAvazALI, kRtithI kAmaNagArA, eka ekathI adhikI ajoDatAnA avatAra, A yuganA yogI, pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI gaNivara A mahApuruSano janma kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryajInAM pavitra caraNakamaLothI pAvana banelI pATaNa nagarImAM vi. saM. 1959nA mAgasara sudI 3 nA maMgala prabhAte zeThazrI hAlAbhAI maganabhAInA dharmapatnI cUnIbahenanI kukSie thayo hato. kone khabara haze ke A Aje janmelo bAlazizu jaina zAsanano eka tejasvI ratna banI jaze. bAlakanuM nAma bhagavAnadAsa rAkhavAmAM AvyuM hatuM. pitAzrI hAlAbhAIno vyApAra muMbaI hovAne kAraNe emano bAlyakALa muMbaI ane pATaNamAM vyatIta thayo. koI pUrvajanmanA uttama saMskArone kAraNe nAnapaNathI ja bhagavAnadAsabhAI prabhupUjA, mAtA-pitAne praNAma, dhArmika abhyAsa, rAtri bhojana tyAga, kaMdamUlAdinA tyAganuM pAlana karatA hatA. 16 varSanI vayamAM meTrika sudhIno abhyAsa karyA pachI dhaMdhAmAM joDAyA. dhaMdhAnI sAthe sAthe ja goDIjI pAThazALA AdimAM paMcapratikramaNa, mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI ma.nA gurjara sAhityano sArA pramANamAM abhyAsa karelo. uparAMta prakaraNo tathA saMskRta vagereno paNa abhyAsa karyo hato. mAtA-pitAdi vaDIlonA dabANathI lagnagraMthimAM paNa joDAvuM paDyuM hatuM. 639 saMvata 1982mAM sakalAgamarahasyavedI AcAryadeva zrImad vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjazrI potAnA ziSyapraziSya parivArAdi sAthe muMbaI padhAryA ane tyAM pU. pAda munirAja zrI rAmavijayajI mahArAjanA vairAgya bharelAM pravacano sAMbhaLyA pachI A saMsAranAM baMdhanomAMthI vahelI take chUTI javA mATe avasaranI zodhamAM hatA. bhagavAnadAsabhAInI atyaMta vairAgya bhAvanA ane makkamatA joI svajanoe paNa khuzIthI dIkSAnI rajA ApI ane khUba ja dhAmadhUmapUrvaka pa. pU. AcAryadeva zrImadvijaya dAnasUrIzvarajI mahArAjazrInAM varada haste muMbaImAM bhAyakhalA mukAme bIjA cAra mumukSuonI dIkSAonI sAthe saMvata 1987nA kArtika vada 3 nA divase bhagavAnadAsabhAIe dIkSA aMgIkAra karI ane eja prasaMgamAM pa.pU. mu. zrI premavijayajI ma. sA.ne upAdhyAyapadavI ane pa. pU. zrI rAmavijayajI ma.ne paNa paMnyAsa padavIthI alaMkRta karavAmAM Avela hatA. navadIkSita munizrInuM nAma 'munizrI bhadraMkaravijayajI mahArAja' rAkhavAmAM AvyuM ane 5. pU. paMnyAsajI ma. zrI rAmavijayajI gaNivaryanA ziSya tarIke jAhera thayA. bhogI maTI yogI banyA, agArI maTI aNagAra banyA. dIkSA grahaNa karyA pachI vizuddhapaNe cAritra-pAlana pUrvaka jJAnadhyAnanI sAdhanAmAM teozrI tallIna banI gayA ane thoDAM ja varSomAM pUrvAcAryo racita mahAna zAstronA gUDha ane gaMbhIra rahasyone samajI tadanurUpa jIvana jIvavA lAgyA. kharekhara Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 640 jJAnane pacAvavuM ghaNuM ja agharuM kAma che, paraMtu A mahApuruSa zAstronA padArthonA bodhane potAnA jIvanamAM pacAvI khUba ja gaMbhIra banyA hatA. sau pratye vAtsalyabhAvane kAraNe e svapara badhA samudAyomAM priyapAtra banI gayA. e mahApuruSamAM bIjAne saMyamamAM sthira karavAnI adbhuta kalA hatI. karmanA udayathI asthira banelA aneka AtmAone emaNe sthira banAvyA che. gaMbhIratAnA to dariyA hatA ane e kAraNe ja emanI pAse aneka ArAdhaka AtmAo AvIne nikhAlasapaNe prAyazcitta grahaNa karatA hatA. vAtsalya ane prazamabhAvanAnA to sAgara hatA. eka nAnAmAM nAnI vyakti sAthe vAtacIta karavAmAM emane saMkoca na hato. kaSAyo to eozrInA jIvanamAM bhAgye ja jovA maLe. emaNe potAnA jIvanamAM namaskAramahAmaMtranI apUrva ArAdhanA karI ane bIjAne karAvI che. aneka gAmo ane tIrthabhUmiomAM vidhipUrvaka lAkha navakAra jApanA anuSThAna karAvI sakala saMghamAM mahAmaMtranA jApa ane dhyAnano phelAvo karyo che. jApa ane dhyAnanI sAthe AdhyAtmika bhUmikAmAM paNa e mahApuruSa khUba ja AgaLa vadhelA hatA. namaskAramahAmaMtra ane navapada upara khUba ja ciMtana ane anuprekSA karI zAstronA rahasyane pra gaTa karanArA anekavidha graMtharatnonI teozrIe zAsanane bheTa dharI che. AyaMbIla tapanA teozrI khUba ja premI hatA. gRhAvasthAmAM paNa emane lAgaTa cha mahinA sudhI AyaMbIla karyAM hatAM ane dIkSA pachI paNa potAnI nAdurasta tabiyatamAM paNa vardhamAnatapanI bAvana oLIo pUrNa karI che. muMbaI, mahArASTra, jAmanagara, hAlAra pradezanA gAmaDAmAM, gujarAta, saurASTra, amadAvAda ane rAjasthAnanA aneka gAmomAM vicarIne zAsana prabhAvanAnAM aneka anuSThAno karAvyAM che. teo niHspRhaziromaNi hatA. bhayaMkara mAMdagI ane zArIrika rogomAM paNa emanI samatA ane samAdhi A paMcamakAlamAM eka mahAna AdarzabhUta hatI. saMyama jIvananI khUba kALajI rAkhatA hatA. kriyA-pAlanamAM paNa zuddhi jALavavA khUba ja sajAga rahetA. jIvamAtranI hitaciMtArUpa maitrI Adi bhAvo to emanA jIvananA prANa hatA. e kAraNe ja to sva-para samudAyanA aneka mahAtmAo kahetA hatA ke A mahApuruSa to Jain Education Intemational vizva ajAyabI : maitryAdibhAvonI sAkSAt mUrti che. agaNita guNothI otaprota teozrI jaina zAsananA eka mahAna tejasvI ratna hatA. chellAM 15 varSothI e mahApuruSa mAravADanI bhUmine pAvana karI rahyA hatA. chellAM traNa varSothI teozrInI tabiyata asvastha rahetI chatAM pote khUba ja sajAga ane samAdhimAM tallIna hatA. 2035mAM pUjyapAda gacchAdhiMpati AcAryadevazrInI AjJAthI potAnI nAdurasta tabiyata hovA chatAM paNa pATaNa mukAme cAturmAsArthe padhAryA hatA ane cAturmAsa daramiyAna potAnA gurudevazrI AcAryadevazrInI zubha nizrAmAM khUba ja suMdara ArAdhanA karI hatI. vaizAkha suda 12thI tabiyatamAM vadhAre vaLAMka Avyo. kaphanI sAthe heDakInI paNa takalIpha cAlu thaI. muMbaInA DaoN. zaradabhAI ane ahIMnA DaoN. jIvaNabhAI Adi khUba ja kALajI ane bhaktipUrvaka yogya upacAra karatA hatA. pUjyapAdazrInI samAdhi mATe pa. pU. zrI pradyotana vi. ma., pU. mu. zrI kuMdakuMda vi. ma., pU. mu. zrI vajrasena vi. ma., pU. mu. zrI jinasena vi. ma. Adi badhA mahAtmAo kramazaH namaskAra mahAmaMtrAdi saMbhaLAvatA ja hatA. evI tabiyatamAM paNa pote khUba ja sajAga ane samAdhimAM hatA. vaizAkha suda 13nA roja mumukSu zrI velajIbhAInI dIkSA hatI. te nimitte velajIbhAI upara vAsakSepa nAkhI AzIrvAda paNa ApyA hatA. vaizAkha suda 14nI bapore azakti hovA chatAM paNa moDhethI navakAra paNa bolyA hatA. yogya upacAra cAlu ja hatA. samaya vahevA mAMDyo.....! ane sAMje cha vAge pU. zrI kuMdakuMda vi. ma., pU. munizrI vajrasena vi. ma., pU. mu. zrI jinasena vi. ma., pU. mu. zrI cAritrabhUSaNa vi. ma. ane pU. mu. zrI ratnasena vi. Adi munirAjo tathA caMdrakAMta (hAla munizrI divyasenavijaya) tathA azoka (hAla munizrI hemaprabhavijayajI)e pUjyazrI sAthe pakSI pratikramaNa cAlu karyuM. pratikramaNanI badhI kriyAo karI, badhA kAussaggo karyA. pachI mAtrAnI zaMkA thaI hovAthI pATa uparathI be munivaryoe nIce utArI mAtru karAvyuM. mAtru karyA pachI pATa upara sUtI vakhate "have A chello samaya che." eTaluM bolI pUjyapAdazrI khUba ja sajAga ane sAvadhAna banI gayA. badhAnI sAthe kSamApanA karI. ane pakSI pratikramaNa pUrNa thayA pachI zvAsanI gatimAM maMdatA jaNAtAM ja saue navakAra mahAmaMtranI dhUna cAlu ma. Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 641 karI dIdhI. pUjyapAdazrInI baMne AMkho khullI gaI ane khUba umaramAM mAtAno svargavAsa thaI gayo. eka bAju mAtAnI ja jAgRti ane samatApUrvaka namaskAra mahAmaMtranuM raTaNa ane mamatALI huMpha gaI. bIjI bAju pitAnI tabiyata asvastha ane zravaNa karatAM karatAM vaizAkha suda 14nI rAtre ATha kalAka ane eka nAno bhAI. paNa A mAnava koI judI ja mATIno hato. dasa miniTe khUba ja samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. kizoravayamAM paNa enA sAhasa-dhIratA ane dRDhanizcayIpaNuM teozrInuM samagra jIvana koI alaukika ane divya vagere sadgaNo dAda mAgI le tevA hatA. phakta cha copaDIno jIvana hatuM. asAdhAraNasaumyatA, apUrvavAtsalya, abhyAsa, paNa have pitAjInI dhanArjananI javAbadArI mAthe atulasAttvikatA, adbhutasahiSNutA ane hRdayanI lIdhA vinA chUTako ja hato nahIM tethI abhyAsa paDato melIne apUrvanikhAlasatA Adi saguNo teozrInA jIvanamAM AjIvikA mATe udyama karavA lAgyA. e mATe "kAvI' tIrthamAM jhaLahaLatA hatA. teozrInI paMcAcAranI pravRttie aneka jaIne nivAsa karyo. tyAM eka kariyANAnI hATaDI mAMDI. nAnA bhavyAtmAonuM bhavakUpamAMthI uddharaNa karyuM che. bhAIne muMbaImAM nokarIe lagADyo. kAvImAM temaNekizanalAla pUjyapAdazrInA kALadharmathI jaina zAsanamAM ratnamaNimukuTa nAmanA eka kalyANamitranI bheTa thaI. vaLI tIrthasthAna eTale kyAreka kyAreka sAdhu-sAdhvI jaMgamatIrtha paNa padhAre. emano samAna mahAna sAdhaka ane mahAupakAraka puruSanI na purAya evI satsaMga thAya. rAta-divasa emanA kAnamAM bhagavAna mahAvIranI mahAna khoTa paDI che. madhuravANIno guMjArava vaheto thayo. mAtA-pitAe je kAMI - pUjyapAda gurudevazrI pUladehe to cAlyA gayA, paraMtu dhArmika saMskAronA bIja ropelA te kaMIka aMkurita thavA mAMDyA. emano guNadeha to sadA vidyamAna ja che. emanA guNone najara mohanI madirAnuM ghena dhIre dhIre utaratuM cAlyuM ne AtmAsamakSa rAkhI ApaNe ArAdhanAmAM AgaLa vadhIe e ja paramAtmA, puNya-pApa, sadAcAra vagerenA gUDha tattvajJAna, jaina teozrInI sAcI sevA che. zAsananA akaLa rahasyonuM jhAMkhuM jhAMkhuM paNa sacoTa bhAna thavA tapasvIratna munirAjazrI lAgyuM. supAtradAnanI bhAvanAe vega pakaDyo ane pU. sAdhumaNiprabhAvijayajInI saMyamasuvAsa sAdhvIjI mahArAjanI sevA-bhakti-vaiyAvaccano suMdara lAbha levA mAMDyA. tIrthasthAna eTale bhagavAnanI sevA-bhaktimAM to khAmI samudra to khArA pANIno bharelo rahevAya che. enA hoya ja zenI? taLIye mATI ane retInA thara jAmelA hoya che. samudrane valovavAthI hatAzA sivAya bIjuM kAMI maLe nahIM, paNa eka vAta saMyogo badalAyA. tAvIthI naDiyAda AvyA. tyAM che, evA paNa samudramAM kyAMka kyAMka taLIye motI maLI Ave - kariyANAnI dukAna kholI. eka bAju dhaMdhAmAM phAvaTa AvatI kharA, jema kAdavamAMthI kyAMka kamaLa maLI Ave. gaI to bIjuM dharmabhAvanA paNa vadhavA mAMDI. deva-gurunI sevAbhaktimAM pAchuM vaLIne jue nahIM ane dhaMdhAne paNa kyAreka A saMsArano samudra paNa lagabhaga khArA anubhavothI ja bhUlI jAya. eTale lokomAM "bhagata'nA hulAmaNA nAme paMkAI bharelo hoya che paNa emAMya kyAreka evA mahApuruSo A gayA. dhaMdho karavA chatAM paNa paisAno moha nahIM, hRdaya vairAgyathI saMsAra samudranI sapATI upara dekhA de che je cirakALa sudhI e vAsita ane bhAvita thavA mAMDyuM. nAnA bhAI mATe mAMgu AvyuM samudranA mojAo upara paNa potAnI amiTa chApa choDI jAya to emane paraNAvI pote javAbadArImAMthI chUTA thayA. kyAMya kazI potAnA svArthanI vAta ja nahIM, paropakAranI taka maLe to - pa.pU. munibhagavaMta zrI maNiprabhavijaya mahArAja eka kyAreya jatI kare nahIM. emAM pUjya tapasvI mahAtmAonA evA ja mahApuruSa hatA. satsaMgathI AyaMbIlanI tapazcaryAno raMga lAgyo to evo lAgyo | gujarAtamAM ANaMda pAse nApADa nAmanuM nAnakaDuM gAma e ke saMsArIpaNAmAM jotajotAmAM ekAvana vardhamAna AyaMbila janmabhUmi. nAma emanuM cImanabhAI. bALapaNathI ja tejasvI. tapanI oLI upara pahoMcI gayA. eka bAju hRdayamAM dIkSAnI bhaNavAmAM sauthI AgaLa, nizALamAM sadAya pahelo naMbara. paNa bhAvanA jora pakaDatI gaI paNa bIjI bIju nAnAbhAI paranI bhAvinA lekhamAM zuM lakhAyuM hoya tenI khabara kone paDe? nAnI lAgaNImAM taNAIne daza varSa emane ema vItAvI dIdhA. paNa Jain Education Intemational Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 642 vizva ajAyabI : chevaTe sAMsArika lAgaNI ane saMbaMdha upara pavitra AtmAnI paccakhANa ja nahIM. chevaTe mAlegAMvamAM emanI mAsakSamaNanI laganIno vijaya thayo. bhAvanA pUrI karIne ja jaMpyA, paNa pAraNe dUdha-ghI uDADavAne nAnAbhAIne bhaLAvIne pote upaDyA badale sIdhA AMbela cAlu karI dIdhA. mAMDa mAMDa badhAe Agraha tIrthayAtrAe. pAlItANA jevuM pavitra dhAma..yAtrA karIne sAce karI karIne cAlIsa AMbela pachI pAraNuM karAvyuM. ja AtmA pAvana thaI gayo. tyAM pU. paMnyAsa bhakti vijaya kaThora tapazcaryA vacce paNa ArAmathI palAThI vALIne mahArAja tathA te pachI pU. munizrI bhAnuvijaya mahArAjano besavAnuM nAma nahIM. jIvanamAM jyAre kyAMka kyAMya moTA ghaniSTha paricaya thayo. sUtro vagereno sarasa abhyAsa thaI gayo. samudAyanA ghaNA sAdhuo bhegA thayA hoya tyAre sAta-sAta upaDyA pavitra kalyANaka bhUmio ane zrI sametazikharajI vakhata gocarI mATe jaIne pote ekalAe 100 thI 125 tIrthayAtrAe. yAtrA karatAM karatAM nizcaya karI lIdho ke have to sAdhuonI bhaktino lAbha lIdho haze. e ja rIte koIkavAra koIpaNa rIte A saMsAranA baMdhano toDIne dIkSA levI. pU. badhuM pANI paNa pote ja lAvavAno bhakti-konTrAkTa laIne pANI guruvara zrI bhAnuvijayamahArAjanA caraNe jIvana-samarpaNa karavuM. lAvIne paNa bhakti karatAM. kalikALamAM tyAre vaiyAvaccI muni vi.saM. 2008mAM naDIyAda mukAme pUjya paMnyAsa naMdISaNajI, bAhubalIjInI yAda AvI gayA vinA rahe nahIM. kanakavijayajInA varada haste mahApuruSanI dIkSA thaI ane pU. AMbelanI oLI nAnI hoya ke moTI paNa vacamAM caudasa paMnyAsazrI bhAnuvijayajI ma. (vartamAnamAM pU.A.zrI bhuvanabhAnuM ke ajavALI pAMcama Ave. vihAra hoya ke nA hoya paNa su.ma.)nA ziSya tarIke jAhera karAyA. pahelethI ja bhagavAnanA upavAsathI ochuM paccakhANa na hoya. jANe A mahAtmAe evA oliyA bhagata ke saMsAranuM koI AkarSaNa maLe nahI. kema manamAM evI gAMTha vALI rAkhI na hoya ke zarIramAM vadheluM jaldI karma khapAvI muktie pahoMcuM eja laganI. eTale tyAga- lohInuM eka paNa TIpuM smazAnanI citAmAM baLavA devuM nathI. vairAgyamAM to kyAMya kacAza maLe nahIM, sarIra ke kapaDAnI jarAya ema samajIne ja emaNe kAyAne to kALI-kRza karI nAMkhelI. TApaTIpa nahIM,khAvA-pIvAnI darakAra nahIM,vAha-vAhanI jarAya jonArane to ema ja lAge ke TIbI haze ane chelle chelle AkAMkSA nahIM, mAna-sanmAnanI paravA nahIM, kaThora pariSaho DokTaroe paNa enuM nidAna kareluM. paNa A phakIra bAbAne to hasate mukhe sahana karatAM ja javAnuM ane pratikramaNa vagere koI paravA ja nahIM. saskumAra cakravartIe sAtaso varasa sudhI kriyAomAM kyAMya pramAda nahIM. kadAca thoDuM bhaNavAnuM ochuM thAya bhISaNa soLa jIvaleNa rogone mitra mAnIne karma khapAvyA to to paNa pUjya gurudevo, vaDilo ane ladhuparyAyavALA munionI A eka roga-mitrathI karma khapAvavAnI maLelI uttama taka huM bhaktimAM evA khaDe page rahetA ke ladhu munione to zuM kema jatI karaM? mAre kAMI upacAra karavA ja nathI. A emanI bhalabhalAne zarama AvI jAya! bhISma-pratijJA hatI. sAdhunuM jIvana eTale niSpApa jIvana. zuddha jIvananI khaMbhAta saM. 2022mAM 100 oLI pUrNa thaI. pote to cAdaramAM eka paNa DAgha lAge e emane poSAya tema na hatuM. aSAya tema na hatuM. tyAgI vairAgI ane tapasvI. koI abhimAna nahIM ke koI sA. eTale nirdoSa gocarI-pANInI gaveSaNA karavA mATe 3-4 zrAvakane koI jAtano hukama nahIM, paNa kRtajJa saMsArI laghubaMdhu kilomITara bhramaNa karavuM paDe toya manamAM jarA sarakho UcATa caMdabhAI AvI taka kema jatI kare ? e mahAtmAnI kRpAthI to na maLa-vyAkuLatA na dekhAya. dIkSA divasathI mAMDIne A e sampanna banyA hatA emaNe pUjayapAda suvizAlagacchAdhipati mahAtmAe ekAsaNAthI ochuM paccakhANa to kyAreya mAgyuM ja vijaya premasa raya mAgyuM ja vijaya premasUrIzvarajI ma.sA.ne vizALa parivAra sAthe naDiyAda na hatuM, paNa AyaMbIlananI laganI evI lAgelI ke varasamAM teDAvyA. divasonA divaso sudhI Agraha karIne rokyA ane lagabhaga 250 upara divaso to vardhamAna AyaMbIla tapanI dhAmadhUmathI A mahAtmAnI 100mI oLI nimitte bhagavAnano nAnI-moTI oLIo ja cAlatI hoya. zarU zarUmAM bhakti mahotsava evo dhAmadhumathI ujavyo jene AjepaNa ghaNA mAsakSamaNanI khUba ja bhAvanA eTale be vAra upavAsa zarU karelA paNa baMne vAra 16-16 upavAsa pachI saMjogomujaba jovAnI khUbI e che ke jene AMbelanuM vyasana paDI gayuM pAraNA karavA paDelA te vakhate pAraNAmAM paNa ekAsaNAthI ochuM Jain Education Intemational Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 643 tene have 100 oLI pUrI thayA pachI AMbela karyA vinA cena nAjuka paNa roja ekAsaNA to kharA ja, nirdoSa pANI na maLe kema paDe? nAkhyo pharI pAyo. pAyo nAkhIne pharIthI AyaMbIlanI to calAvI levAnuM paNa doSita pANIno chAMTo vAparavAno nahIM. oLIomAM jhukAvyuM. jotajotAmAM 51 oLIo to pUrI thaI temanI bhAvanA mujaba pU. munizrI jagavallabha vi.ma. ane gaI....tenI sAthe 101, 102 oLI sAthe lIdhI... munizrI muktivallabha vijayajIe paNa sevA samAdhi mATe pU. | 'tabiyata bhale zithila hoya paNa mana ane ArAdhanAmAM tapasvI ma.nI sAthe ja ugravihAra karIne comAsA mATe padhArI zithilatA nahIM ja A temanuM jIvanasutra hatuM. jalagAMvamAM gayA. muni varabodhi vi., muni kulabodhi vi. ane muni 112mI oLI zarU karI. pachI vihAra cAlu thayo. zarIra taddana vimalabA che e karI na vimalabodhi vi. akhaMDa sevAmAM khaDepage hatA ja. kSINa, bhakto-sAdhuono ghaniSTha Agraha chatAM DoLIno upayoga comAsu varasavA mAMDyuM enI sAthe AtmAmAM anazana na karyo te na ja karyo ane hasate moDhe ghaNuM sahana karIne paNa karavAnI bhAvanA paNa vasaravA mAMDI. sUratathI pUjya muMbaI pahoMcyA. zrIpALanagaramAM comAsu rahyA. 'comAsAmAM gurudevazrInI A saMmati meLavIne comAsI caudasathI roja kyA vigaI vAparavI' ema vicAra karIne nabaLA zarIre paNa ekaeka upavAsanA paccakhANa cAlu karI dIdhA. "zarIra jyAre 113mI oLI cAlu karI. vacamAM vacamAM sakhata nabaLAInA potAnuM kahyuM na kare to have zarIranuM kahyuM ApaNe karavuM' ema kAraNe tapasyAnI bAbatamAM mana evuM lokhaMDI ke jJAnapAMcamane nahIM paNa zarIrano chello kasa paNa kheMcI levo e ja pavitra divase oLI barAbara pUrI karIne suda 6nA pAraNuM karyuM. tyAre gaNatarI. paNa zarIre emAMya ADAI karavA mAMDI. tapasI pU. caMdrazekhara mahArAje paNa vyAkhyAnamAM khUba bhAvapUrvaka mahArAjanA jJAnanI kharI kasoTI hatI. jaina zAsanamAM kyAMya guNAnuvAda karyA. muMbaImAM sAyananA bIjA comAsAmAM paNa kadAgraha ke haThAgrahane sthAna ja nathI. je pravRtti karatA zubhadhyAna jaMpIne beThA nahIM. 114mI oLI barAbara pUrI karI. pU. ane samAdhibhAva puSTa bane e pravRtti cAlu rAkhavAnI hoya paNa munizrI jagavallabhavijayajI ma. ane munizrI jemAM zubhadhyAnane badale durthAna AkramaNa karavA maMDI paDe evI jinahaMsavijayajIe khUba sevAno lAbha lIdho. pAraNA prasaMge pravRtti jIvanabharanuM anazana karyuM hoya to e paNa tyAjya banI TheTha zrIpALa nagarathI pU.paM. zrI jayaghoSa vi.gaNivara ane jAya che. pU. tapasI mahArAje cothA upavAse joI lIdhuM ke A dAdarathI pU.paM. zrI dharmajitavi. gaNivara padhArelA. zarIranI becenI mane zubhadhyAnanI dhArAmAM TakavA nahIM de ane - naDIyAdamAM teozrInA bhatrIjA kirITabhAI have parANe durgAnamAM tANI jaze to levAnA devA thaze. tarata pAMcamAM saparivAra dIkSA mATe tyAM comAsuM karAvavAnI zabha bhAvanA divase ekAsaNuM karIne pAraNuM karI dIdhuM. A hatI temanI bhAvatA hatA ane naDIyAda zrIsaMghano ghaNo ja Agraha thayo. zAstrasUjha ane saraLatA. tethI muMbaIthI naDiyAda sudhI vihAra karavAno hato. zarIra to paryuSaNAparva rUDI rIte vidAya thayA pachI temanA laghubaMdhu sAva kSINa thaI gayeluM. chatAM hiMmatapUrvaka ghasIne nA pADI dIdhI caMdubhAInA suputra kiriTabhAI vagere pAMca mumukSuonI dIkSA ke huM koIpaNa hisAbe DoLImAM besavAno doSa, nahIM ja sevuM. aMgIkAranI bhAvanAmAM khUba vega Avyo (pahelA bipinabhAI dhanyavAda che e pU. paMnyAsa zrI hemacaMdra vi. ma.nA ziSyone urphe muni varabodhivijayajI ane kumArapALa urphe muni jeoe pU. gurudevanI preraNAthI A tapasvI mahArAjane kulabodhivijayajI ane divyA bahena urphe sA. sTrekTaramAM uMcakI naDIyAda pahocADyAM. vacamAM pU. caMdrazekhara divyajyotizrIjInI emanA parivAramAMthI dIkSA thaI cUkelI.) vi.ma.nI preraNAthI taiyAra thayelA navasArI-surata zAsana subhaTa sUrata pahoMcI pUjyazrI pAse vinaMtI karIne mahAsuda 6nuM vIra sainikoe paNa potapotAnA dhIkatA dhaMdhA choDIne vihAramAM zubhamuhUrta laI pAchA naDIyAda AvIne dIkSA mahotsava mATe rUDI cAra cAra cha cha divaso sudhI sAthe rahI bhaktithI sTreksacara taiyArIo karavA lAgyA. cAturmAsa bAda pUjya gurudevazrI poSa khabhe upADavAno lAbha jhaDapyo. tapasvI mahArAjanuM tapanuM teja vadImAM naDIyAda padhAryA dhAmadhUmathI nagarapraveza thayo. dIkSA evuM hatuM ke bhalabhalAne sevAnI bhAvanA vagara preraNAe jAgI mahotsava bhavya rIte ujavAyo. emanA eka parivAranA pAMca jAya. chevaTe hemakhema dhAmadhumathI naDIyAda pahoMcyA tyAre mumukSuo tathA bahAragAmanA bIjA 4 mumukSuonI ema kula zrIsaMghane haiye harakha mAto na hato. naDIyAdamAM tabiyata bIlakula maLIne 9 dIkSAo thaI. uparAMta sAthe sAthe cAra ciradIkSita Jain Education Intemational Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 644 vizva ajAyabI : mahAtmAonI paMnyAsapadavI ane sonAmAM sugaMdhanI jema zrIsaMgha dIkSA varSa : vi.saM. 2007, gAma naDIyAda ji. kheDA taraphathI jIrNoddhAra pAmelA zrI zAMtinAtha bhagavAnanA derAsaranI (gujarAta) dhAmadhUmathI pratiSThA thaI. svargavAsa : vi.saM. 2038, gAma khaMbhAta ji.kheDA avasara pAmIne naDIyAda zrIsaMghe pU. tapasI mahArAjane ziSya saMpadA vartamAnamAM 12 muni bhagavaMto tyAM ja sadA sthiravAsa karavA mATe khUba vinaMtI karI paraMtu dIkSAdAtA : siddhAMta mahodadhi AcArya bhagavaMta sAdhu to calatA bhalA" e subhASitane lakSamAM rAkhIne khaMbhAta tarapha vihAra karyo. khaMbhAtamAM mahotsava pUrNa thayA bAda premasUrizvarajI mahArAjA vaDodarAmAM nUtana jimaMdiranI pratiSThA nimitte pUjya gurudevazrI dIkSAguru : vardhamAna taponidhi-nyAyavizArada AcArya Adi ThANAno vaDodarA tarapha vihAra thayo. nUtana dIkSita bhagavaMta bhuvanabhAnusUrijI munioe paNa sAthe ja vihAra karyo. bhAvinA koI akaLa saujanya : pUjya paMnyAsazrI kaivalyabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI eMghANa haze te pU. tapasI mahArAja khaMbhAta ja rokAI gayA gurubhaktonA taraphathI ane muni guNasuMdaravijayajI Adi ThANA paNa pU. tapasI mahArAjanI sevAmAM tyAM ja rokAI gayA. phAgaNa suda 13nA jena dhArmika zikSaNanA bhekhadhArI, sAhityabhaSaNa roja tabiyata upara jorathI humalo thayo. AkhI rAta udharasane pa.pU. munirAja zrI jitendravijayajI ma. zvAsa, kapha vagerenI khUba takalIpha thaI. nidrA paNa vairaNa banI. | munizrIno janma mahA vadasahavartI mahAtmAe dravya-bhAva baMne rIte zakya eTalA upacAro 13 saM. 1964mAM tApInA karyA-karAvyA. phA.sudi-14nI savAre tAva ane udharasa, pavitra nIrathI je bhUmi parama vadhArAmAM chAtImAM dukhAvo thavA mAMDyo. sAthe rahelA pavitra thaI che, e bhUmi mahAtmAoe paccakhkhANa pAravA vinaMtI karI topU. tapasI surata zaheramAM zrI vIsA | mahArAje comAsI caudaza yAda karIne kahI dIdhuM ke AMbela ja osavALa zvetAmbara karavuM che. ekalA maganApANIthIe divase nabaLI tabiyatamAM mUrtipUjaka jJAtinA mAnItA | paNa tapazcaryAnI laganI evIne evI. vaDodarAmAM zeTha zrI jIvanacaMda nUtana dIkSitonI vaDI dIkSA phA.suda-1nA jevI patI ke tarata ja navalacaMda saMghavInA ghare mAtA che: tyAMthI khaMbhAta tarapha keTalAka mahAtmAo ane navadIkSito zrI pArvatIbAInI pavitra tapasvI mahArAjanI sevAmAM hAjara thaI gayA. ekabAju zarIranuM kukSie thayo hato. teozrInuM svAthya atyaMta kathaLatuM jatuM hatuM, enA upacAro paNa cAlu lADIluM nAma-jecaMdabhAI pADavAmAM AvyuM hatuM. hatA. bIjI bAju tatrastha pU.A. zrI guNAnaMdasUrijI ma. pU. "janmavuM e navuM nathI paNa janma saphaLa sArthaka karavo e munirAja zrI hemacaMdravi.ma., pU. muni zrI vimalasena vi.ma., pU. ja mahattvanuM che." e dRSTie zeTha zrI jIvanacaMda bhAIe potAnI munizrI padmasena vi.ma. vagere aneka mahAtmAo tene dharma sukRta lakSmIne saM. 1976mAM suratathI zAzvatagiri adhyAtmanI bhAvanAmAM jhIlatA rAkhavAnI darakAra sArI rIte siddhAcaLajIno cha'rIpAlita saMgha pa.pU. A. ma. zrImad AnaMdalaI rahyA hatA. phA.vadI 7nA pU. tapasI ma.ne bhAvanA thaI ane sAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI pavitra nizrAmAM kADhI pavitra karI te mujaba pU.munizrI vimalasena vi.mahArAje temane pharIthI pAMca hatI. te vakhate munizrI khUba nAnI vayanA hatA, to paNa teomAM mahAvratonuM punaruccAraNa karAvyuM. je temaNe khUba dhyAnapUrvaka chapAyelI dharmabhAvanA saMskAra ane savicArano paricaya aneka sAMbhaLyuM. phA. vadI 8nA roja A mahAtapasvIno jIvanadIpa saMghone uttama rIte ane anukaraNIya thayo hato. zALAkIya tapanA prakhara teja relAvyA pachI navakAramaMtranuM smaraNa karatAM zikSaNa anyU bharaDA hAiskUlamAM s.s.c. sudhInuM lIdhA bAda karatAM bujhAI gayo. munizrIe nahIMvata vyApAra-vyavasAyamAM saM. 1985 pachI praveza janma varSa : vi.saM. 1978. gAma nApADa (ANaMda) karyo ane saM. 1987mAM suratanA rahIza zeThazrI maganabhAI Jain Education Intemational Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 645 * dayAcaMdamalajInI suputrI zrI jazavaMtIbahena sAthe jANe che." evI prasiddhine magajamAM barAbara besADavA teozrIe bhogAvalI karma bAkI rahyAM na hoya e rIte nirlepa nirmaLabhAve Avazyaka sUtronI sAthe artha pracAranuM bIDuM ukta saMsthA dvArA jaLakamaLavatu, jIvana jIvavAnI bhAvanAthI lagna-graMthithI jhaDapyuM, je chellA zvAsa sudhI avirata, aneka bhASA dvArA joDAyA! akhaMDita cAlu rAkhyuM. A sAdhanAmAM teozrInA aMtarane prAcIna kALamAM jema aneka mahApuruSone lagnamaMDapamAM samajanArA ane bhAvanAne mUtasvarUpa ApanArA eka naravIra corInA pherA pharatAM hastameLApa karatAM saMsAranI asAratAnAM I.sa. 1950/51mAM maLyA. teonuM nAma hatuM, kalakattA darzana thayAM, vairAgyanA jharaNAmAM nirmaLa snAna karavAnA koDa nivAsI zeTha zrI himacaMdabhAI ke. zAha, jeoe paNa potAnA jAgyA tema munizrInA jIvanamAM paNa AvI ja addabhuta ghaTanA chellA zvAsa sudhI pUjyazrInI paDakhe ja deDhatApUrvaka UbhA rahI thaI gaI. khabara nahIM ke munizrIe dharmapatnIne paNa vairAgyanA saMsthAnI jarUriyAto pUrI pADI. mArge vALavAnA koDa sevyA haze! ane tethI lagna pachI alpa 'presa ane pleTaphorma' e samAjane jAgrata karavAnAM samayamAM ja mananA vicArane saMsArIonI sAme vahetA mUkyA sAdhana che. evA vicAre sva. munizrIe saM. 2005thI murabADa ane saM. 1990 mAgazara vada 8nA pavitra divase pATaNanI gAme "gulAba' nAmanA mAsikano prAraMbha karyo. A bALamAsika pavitra bhUmimAM bharayauvana vaye saMsAranA saMbaMdhono tyAga karI zikSA ane zikSaNa mATe, vidyApITha ane pAThazALA mATe vidyArthI paramapUjya A. bha. zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI ma.sA.nA ane bhAvi nAgarika mATe umadA vicAro samAjane ApyA. ziSyaratna pU.paM. ma. zrI pravINavijayajI ma.sA.nA ziSyaratna sAhityakAra munizrInA vicArone pAne pAne vahetA karI eka prabhAvaka pU.paM. me. zrI mahimAvijayajI ma.nA ziSyaratna navuM ja vAtAvaraNa "mAdhyastha bhAvanA'nuM UbhuM karyuM. TUMkamAM munizrI jitendravijayajI ma. tarIke suprasiddha thayA. hajAro jJAnapipAsuomAM jJAnanI bhUkha jagADI. arthanI sUjha jyAre sukomaLa evAM dharmapatnI paNa patinA pavitra mArge UbhI karI. ane UgatA lekhakone cAnsa Apyo. samyagujJAnano prayANa karI sAdhvIjI zrI lAvaNyazrIjI ma.nAM prathama ziSyA pracAra karyo. sAdhvIjI zrI jayaprabhAzrIjI ma. tarIke saMyamI thaI dhanya banyAM. munijIvana aneka saMkaTonI ane upasargonI "saMyoga tyAM viyoga che." "sarjana tyAM visarjana che." hAramALAnuM jIvana kahevAya che. tethI zAstramAM muni jIvanane evI vyAvahArika vAto mujaba caritranAyaka zrAvakamAMthI zramaNa "loDhAnA caNA cAvavA" jevuM varNavyuM che. teno anubhava karavA ane rAgImAMthI tyAgI thayA. ajJAnatAmAMthI mukta banI jJAna- mATe ja sva. munizrI pUrva pradezanA (kalakattA-dilhI) ane sAdhanA-AtmasAdhanAmAM AgaLa vadhyA. A sAdhanA yajJamAM dakSiNa pradezanA (kanyAkumArI sudhI) jinamaMdironI sparzanA teozrInA gurudevano ane dAdA gurudeva pU.A. ma. zrImad karavA padhAryA hatA. eTaluM ja nahIM, paNa e pradezamAM vasatAM vijaya labdhisUrIzvarajI ma.nI kRpA ghaNI ja upayogI thaI. jaina-jainetara samAjanI sAthe haLImaLI teone upayogI thAya saM. 1998/07nI vAta che. sva. manizrInA Atma- tevAM jaina dharmanAM aneka pustako te te bhASAmAM prakAzita karI maMdiramAM jaina dharmanA zikSaNapracAranI utkaMThA jAgI ane jainadharmanI apUrva sevA karI hatI. nAnakaDo jJAnano dIpa gAriyAdhAramAM bha0 zrI zAMtinAtha prabhunI Ajano vidyArthI kAlano nAgarika che", "kumaLA nizrAmAM 'puNyano sitAro' nAme pustaka dvArA pragaTa karyo. choDane vALo tema vaLe." AvA vicAro anusAra zikSaNa koDiyuM bhale nAnuM hoya paNa teno prakAza comera prasare kSetranA prakhara himAyatI sva. munizrIe ekalA hAthe potAnA che. puSpa bhale komaLa hoya. nAnakaDuM hoya paNa tenI suvAsa saune ziSyaratna munizrI harIzabhadra vijayajI ma.nI sAthe jainasamAjane AkarSe che. tema jJAnadIpane akhaMDita rAkhavA tenA dvArA aneka kula ATha bhASAmAM anokhI sAhitya-saMskAranI bheTa ApI che. AtmamaMdiromAM zraddhAno prakAza pAtharavA sva. munizrIe tA. bIjA zabdamAM AvuM kaparuM kAma pUrva koIe bhekha laI karyuM nathI 14-5-1948nA maMgaLa divase pUnAmAM "zrI jaina tattvajJAna ane bhaviSyamAM karaze ke kema te zaMkA che. vidyApIThanI vizALa daSTithI sthApanA karI. jIvanane cAra avasthAmAM sAkSaroe vaheMcyuM che, jyAre kriyAnI sAthe jJAna maLe to te icchita phaLa Ape AdhyAtmika puruSoe vedanIya karmanI apekSAe be vibhAgamAM Jain Education Intemational Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 646 vizva ajAyabI : varNavyuM che. game te hoya paNa AvA samatAzIla, saraLa vaDI dIkSA : aSADa suda-10, pUnA vi.saM. 2011, svabhAvI, navakAra mahAmaMtrAdi sUtronA arthano nitya phelAvo tA. 29-6-55 karavAnuM jhaMkhanArA munivaryazrIe dharmaitihAsane navuM svarUpa gaNi pada : vi.saM. 2044 mAgasara suda-6 kolhApura tA. 26ApyuM che evuM kahevuM paDaze ane tethI ja beMgalora zrI saMghe 11-1987 pUjyazrInI sAhityasevA ane zrutajJAnanI upAsanAne jAte anubhavI AkarSAI "sAhityabhUSaNa'nA sammAnanIya padathI tA. paMnyAsa pada : vi.saM. 2048 vai. su-5 vilhoLI dharmacakratIrtha 5-9-1976nA roja utsavapUrvaka vibhUSita karyA hatA. tA. 7-pa-10992 sva. munirAjazrI eka Adarza svapnadRSTA hatA. ziSya : munizrI divyaratnavijayajI-munizrI ratnabhAnavijayajI teozrInI preraNAthI aneka jinamaMdironuM nirmANa, dhArmika pitAzrI caMpAlAla maganalAla mahetA vaDanagaravALAnA pAThazALA, kanyA chAtrAlaya, bALamaMdira, jaina lAyabrerI, gharamAM mAtuzrI maNibenanI kukSIe janma pAmIne cArabhAIo homiyopethika davAkhAnuM, sIvaNa klAsa jevI dhArmika tema ja tathA cAra benonA vizALa kuTuMba parivAranI vacce pravINakumAranuM sAmAjika aneka zubha pravRttiono prAraMbha thayo hato. bhAvimAM jIvana kusuma khIlI rahyuM hatu. gharamAM dharmanA saMskArano vAraso haju jaina benka, akhaMDa maMtra jApa, akhaMDadIpa jevAM kAryo hato. emAM jaina zAsananA parama jyotirdhara sva. pUjyapAda karavAnA manoratho paNa sevyA hatA. vidyApITha bhavana mulunDa, AcAryadeva vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAno samAgama thayo. tattvajJAna bhavana-pUnA emanAM svapnanAM pratIka che. emanAM vi.saM. 2010 pU.paM. padmavijayajI ma. tathA pU. jIvatAM-jAgatAM smArako che. guNAnaMdasUrIzvarajI ma.nI nizrAmAM mAtuzrI maNibenanI sAthe TUMkamAM jyAre teozrIno aMta samaya najIka Avyo tyAre muMbaI dAdara mukAme upadhAna tapa vahana karyA ane vi.saM. teoe dAkhavelAM dherya, haLukarmItA, pApabhIrutA ane lokapriyatA 2011mAM pUnA mukAme pUjyazrInI tArakanizrAmAM saMsAranA bhUlI bhulAya tema nathI, ane tethI ja bhAMDupa jevA nAnA jaina zaNagAra utArI daIne pravrajyAno svIkAra karI aNagAra banyA. saMghanA aneka DaoNkaTaro, kAryakaro uparAMta AbALavRddha (pa.pU. vardhamAnataponidhi pU. AcAryadevazrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI A. devazrI kIrticaMdrasUrI ma.sA.nI pavitra hAjarImAM) advitIya mahArAjanuM ziSyatva svIkArI jJAna, dhyAna, svAdhyAya, vinaya temanI sevA karI hatI. chelle chelle 10 kalAka zAzvata navakAra ane vaiyAvacca Adi guNomAM pragati sAdhI. mahAmaMtranI dhUna calAvI navakAramaMtranA guMjanamAM ja e AtmAne paramAtmadazA prApta karavA mATe sadAnI vidAya ApI. jJAnayogamAM munizrIe saMskRta, prAkRta, kAvyo, nyAya, aMte AtmA jAya ne zarIra rahI jAya tema e paruSArthI prakaraNo, kemegraMtho, kammapaDI Adi graMthonuM adhyayana tathA 45 puNyazALI AtmA to saMsAranA RNAnubaMdha pUrA karI cAlI AgamasUtronuM vAMcana karyuM. gayo paNa jatAM jatAM kAMIka ApI gayo, kAMIka kahI gayo, pUjya gurudevazrInA pravacanonA avataraNa tathA aneka kartavyanI keDI batAvI gayo. pustakonA saMpAdanamAM UMDo rasa dAkhavyo ane 'parama teja saujanya : pU. harizabhadravijayajI ma.nI preraNAthI munizrI pratikramaNa sUtra citra Albama, yogadRSTi samuccaya, jitendravijayajI jaina AdhyAtmika senTara, bhAMDupa-muMbaI pravacanasAroddhAra, AvazyakasUtra, haribhadrIya TIkA, vizeSAvazyaka bhASya, mahAnizitha sUtra, uttarAdhyayana Adi graMtharatnonuM pU.pU.paMnyAsazrI saMpAdana munizrInA varada haste thayuM. graMtha saMpAdana uparAMta viziSTa mahotsavanA AyojanamAM paNa AgavI sUjha dharAve che. pagrasenavijayajI gaNivarya kalakattAmAM pU. gurudevazrInI 100mI vardhamAnatapanI oLInA janma : vi.saM. 1990 bhA.su. 3, sthaLa-sinara (ji. nAsika) pAraNAno 178 choDanA ujamaNA sahita moTo mahotsava dIkSA : vi.saM. 2011, je.su. 5 pUnA tA. 26-5-55 bhadrAvatI (karNATaka) tathAIroDa nagaramAM ujavAyela bhavya aMjanazalAkA mahotsava, madrAsa egloramAM ujavAyela dIkSAdAtA : AcAryazrI vijaya premasUrIzvarajI mahArAjA aMjanazalAkA mahotsava Adi prasaMgo tenI gavAhI pUre che. Jain Education Intemational Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa AjIvana pUjya gurudevazrI sAthe rahIne akhaMDa sevA bajAvanArA munizrIe zivagaMja, vilepArlA isTa, vaDodarA, piMDavADA, amadAvAda mukAme "divyadarzana zAstra saMgraha' jevA vyavasthi jJAnabhaMDAranI goThavaNa karIne apUrva zrutabhakti bajAvI che. amadAvAda-paMkaja sosAyaTImAM A. bhuvanabhAnusUri smRtimaMdiranAM kAryamAM pUjyazrInuM mArgadarzana ane preraNA mukhya hatI. zAsanadeva pUjyazrIne graMtha saMpAdanamAM tathA zAsanaprabhAvaka kAryomAM AgaLa vadhe evI preraNA pUrI pADe. saujanya : arhada dharmaprabhAvaka TrasTa, prArthanApITha, 17-IlorApArka sosAyaTI, nAraNapurA cAra rastA, amadAvAda-13 pU. paMnyAsazrI vajrasenavijayajI mahArAja hAlAra vistAranA jainajagatamAM AMdolana UbhuM karI, paramAtmAnI-navakAramaMtranI Alabela vagADanAra pU. munirAja zrI mahAsenavijayajI mahArAjanA saMsArI suputra pU. paMnyAsazrI vajrasenavijayajI mahArAjano janma saM. 1998nA jeTha suda bIjane divase AMbalA (hAlAra) mukAme mAtA jIvIbahenanI kukSie thayo hato. dharmasaMpanna mAtApitAnuM saMtAna paNa mahAna ja bane emAM zI navAI! putranuM nAma pADyuM vardhamAnakumAra. hulAmaNuM nAma 'kezu' hatuM. be varSanI uMmarathI jeNe kadI rAtribhojana karyuM nathI, abhakSya jenA peTamAM gayuM nathI, apazabda jenI jillA para Avyo nathI, tevA A kezu para pUjyapAda paMnyAsajI zrI bhadraMkaravijayajI mahArAjanI dRSTi paDI gaI. AgaLa jatAM, 13 varSanI nAnI uMmare saM. 2011nA vaizAkha suda 7nA zubha dine lonAvAlA (mahArASTra)mAM seMkaDo hAlArIo tathA anya jainonI hAjarImAM dIkSA-prasaMga UjavAyo ane vardhamAnakumArane pU. A. zrI vijayakuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya banAvI munizrI vajrasenavijayajI nAme ghoSita karAyA. kSayopazama tIvra hovAthI gAthAo gokhavI temane mana ramata vAta hatI. paMdara gAthA eka kalAkamAM sahelAIthI bolI jatA. saMyamajIvananA ghaDatara mATe emane saphaLa ghaDavaiyA evA tapasvI vayovRddha munirAjazrI mahAbhadravijayajI mahArAjanI saMbhALa nIce rAkhavAmAM AvyA. teozrI sAthe dasa varSa sudhI rahevAthI saMyamanI utkRSTa tAlIma maLI. sAthosAtha vyAkaraNa 647 cha hajArI, kAvyakoSa, tarkasaMgraha, muktAvalI, lokaprakAza cAra bhAga, vizeSAvazyaka bhASya be bhAga, dharmasaMgraha, upamiti bhava prapaMca kathA, triSaSThidazaparva, kumArapAlacaritra, saMvega raMgazALA, samarAIcca kahA, pArzvanAthacaritra Adino abhyAsa karyo tathA cAra prakaraNa, traNa bhASya, cha karmagraMtha, bRhad saMgrahaNI, laghukSetrasamAsa, tattvArtha, vItarAgastotra, yogazAstra, jJAnasAra, hArIbhadrIya aSTaka, SoDazaka, siMdura prakaraNa, kulako, abhidhAna ciMtAmaNi saMpUrNa, adhyAtma kalpadruma, prazamarati, zAMta sudhArasa, dazavaikAlika, uttarAdhyayana, AcArAMga, samavAyAMga Adino vizada abhyAsa karyo. AvuM vizALa vAcana ane UMDo abhyAsa dharAvatA hovA chatAM teozrImAM saraLatA ane namratA ghaNI ja jovA maLe che. teozrIe paMdara varSa sudhI pU. adhyAtmayogI paM. zrI bhadraMkaravijayajI mahArAjanI AMtarbAhya sevAbhakti-vaiyAvacca karI hatI. temanuM A kArya lokonA jovAmAM AvatuM ane tethI teozrI bahu bhaNyA nathI ane sevA kare che evI dhAraNA lokomAM pravartatI, paraMtu pachIthI vidvattAnA kSetramAM javAbadArI saMbhALavAno avasara AvI paDatAM temanA vizALa jJAnano paricaya thavA lAgyo tyAre sau AzcaryamAM garakAva thaI jatA. pUjyazrI dareka sUtra spaSTa bole che ane anerI chaTAthI bole che. pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja tathA pU. A. zrI vijayakuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAjanAM vyAkhyAno, ciMtano, lekhonuM saMpAdana karI prakAzana karavAno puruSArtha karI rahyA che. saujanya : ratilAla devazI guTakA, moTA lakhIyAvALA, hAla vApI ha: harezabhAI tathA hitezabhAI nispRha vaiyAvaccI ane tapasvI pUjya munirAjazrI kulabhUSaNavijayajI ma.sA. rUDo ane rUpALo, saMskRtinI AbhAthI jhaLakato ane dharmAsaMskArothI opato, suMdara majAno soraTha deza. emAM siddhagirijI jevuM zAzvata tIrtha ane tenA ja aMgabhUta tathA tenI TUMkarUpa giranArajI tIrtha. jemaNe A tIrthonI yAtrA karI emanuM jIvana saphaLa. evA A giranArajI tIrthanI samIpamAM suMdara majAnuM 'moTI-mAraDa' gAma. saurASTranA goMDala sTeTa tAbAnuM e gAma. vastI enI bhalI-bhoLI paraMtu dhana-dhAnyathI bharapUra ane AryadezanA saMskArothI samRddha evA pAMceka hajAranI vastIvALA A gAmamAM zrI vAsupUjyasvAmInuM bhavya zikharabaMdhI daherAsara Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 648 vizva ajAyabI : ane be upAzrayo Adi dharmasAmagrIthI saMpanna saMgha. emAM tapamAM ane saMyama sAdhanAmAM otaprota banI gayAM vaiyAvacca to somacaMdabhAI jagajIvanadAsa dozI ane temanA dharmapatnI emano mudrAlekha. samudAyamAM vRddho, glAna, AdinI khaDepage kapurabena saparivAra vase, karuNA, dayA, dharmazraddhA, paropakAra vaiyAvacca karavAmAM agresara ane tatpara. A rIte saMyama Adi guNothI maghamaghatuM A daMpatInuM pavitra jIvana. emanA sAdhanAmAM-ArAdhanAmAM AgaLa vadhatA gayA. pUjaya vaDIloe traNa putromAM sauthI moTA jIvaNabhAI emanA be putro (1) paNa avasare vAcanA AdimAM svamukhe emanA vaiyAvacca guNanI ramezacaMdra ane (2) chabIladAsa. prazaMsA karI che. pUjya vayovRddha saraLasvabhAvI evA pitA A chabIladAsabhAI e ja ApaNA pU.manizrI munizrI jayabhUSaNa vijayajI ma.sA. paNa aMtima zvAsa sudhI kulabhUSaNa vijayajI ma.sA., temano janma vi.saM. 1997nA apUrva sevA karIne temane suMdara samAdhi ApI. potAnA guru phAgaNa suda 9 tA. 8-3-1941no mosALa jetapura (kAThI) pU.A. zrI vijaya ratnabhUSaNasUrIzvarajI ma.sA.nA zAsananA gAme soraTha vIzAzrImALI jJAtimAM thayo hato. temanI mAtra sarvakAryomAM aDIkhama sahAyaka banIne Aje paNa apUrva savA varSanI uMmare mAtuzrI chabalabena svargavAsI thatAM dAdImAM AtmakalyANa sAdhI rahyA che. AvA uttama guNasaMpana 48 kapurabene temane ucherIne moTA karyA. pitAzrI ane moTAbhAIe 15 varSanA saMyama paryAyanA dhAraka pUjaya munirAja zrI kulabhUSaNa dIkSA lIdhI te pachI teo saMsAramAM rahyA to kharA paNa manaDuM vijayajI ma.sA.nA pAvana caraNomAM koTi koTi saMsAramAM coTe nahIM ane kyAMya goThe paNa nahIM. vaMdana....vaMdana..vaMdana.. kAlakrame pU. prazAMtamUrti A.zrI jitamRgAMkasUrIzvarajI saujanya : gurubhaktonA saujanyathI ma.sA. (te vakhate paMnyAsajI)nuM saM. 2017nuM comAsuM pU. paMnyAsazrI bhadrazIlavijayajI mahArAja saparivAra pAlItANAmAM thayuM. yogAnuyoge chabIlabhAIne paNa tyAM sAthe ja rahevAnuM thayuM. siddhagirijInI pAvana chAyA, satata kacchanI pAvana bhUmi para abaDAsA tAlukAnA sAMdhava sAdhu samAgama, pUjyazrInI vairAgyasabhara vAMcanAonuM zravaNa gAmanA vatanI ane vyApArArthe kalakattAmAM vasatA evA dhanajIbhAIne koI dhanya paLe saM. 2009mAM parama zAsanaAdinA prabhAve temanAmAM koIe kadIpaNa na dhArelo palTo Avyo e comAsAmAM temaNe mAsakSamaNa karyuM. te pachI upadhAna prabhAvaka vyAkhyAnavAcaspati pU. A. zrI vijayarAmacaMdrasUrijI karyA emAM loca paNa karAvyo. upadhAnanI mALa vakhate temaNe mahArAjanAM pravacana-zramaNano suyoga sAMpaDyo ane dhanajIabhigraha karyo ke cAlu 2018nA comAsA pahelAM dIkSA na bhAInI jIvananaiyA je saMsAramArge dhasamasatI jaI rahI hatI te dharmamArge vaLI gaI! saM. 2011thI nitya pAMca dravyathI levAya to jyAM sudhI dIkSA na levAya tyAMsudhI AyaMbila karavA. ekAsaNAM, trikALa svadravyathI jinapUjA, pratidina sAdharmika paraMtu daDha manobaLanA prabhAve evo prasaMga Avyo ja nahIM. bhakti, ubhayakALa Avazyaka, saMyama svIkAravAnI tIvra vi.saM. 2018nA caitra vadi panA zubha divase, eka bhAvanA-A sarva temanA jIvanano krama banI rahyAM. saM. aitihAsika prasaMge pU. gacchAdhipati siddhAMta mahodadhi A.zrI 2010mAM pAvApurI nUtana samavasaraNa maMdiranI sthApanA thaI vi. premasUrIzvarajI ma.sA. ane pU. vyAkhyAna vAcaspati tyArathI saM. 2019 sudhI e jinAlayanA TrasTanA sekreTarIA.zrI.vi. rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA varad haste amadAvAda khajAnacI tarIke rahI suMdara vahIvaTa tathA upadhAna vahana karyA. zrI dAnasUri jJAnamaMdiramAM chabIlabhAI dIkSita thayA ane tyAra pachI vayovRddha pitAzrInA kAraNe saMyama svIkAravAmAM pU.A. zrI vijaya ratnabhUSaNasUrIzvarajI ma.sA. (saMsArIpaNe vilaMba chatAM ATha cAturmAsa pU. gurudevazrInI nizrAmAM pU. moTAbhAI ane te vakhate munipaNe) nA ziSya pU. muni zrI pitAzrI tathA parivAra sAthe rahI pravacanonuM niyamita zravaNa karI kulabhUSaNa vijayajI ma.sA. tarIke jaina zAsananA aNagAra vairAgya daDha banAvyo. saM. 2019nA jeTha suda 10nA divase banyA. te pachI teozrI 35 upavAsa, mAsakSamaNa, varasItapamAM saparivAra-dharmapatnI navalabahena, putro gulAbakumAra, chelle aTTAI, siddhitapa, 99 yAtrA vizasthAnaka tapa temAM kizorakumAra, putrI indirAkumArI sAthe saMyama grahaNa karI chellI oLI 20 saLaMga upavAsathI, cattAri adasa doya, pUjyazrInA suvinIta ziSya tarIke munizrI bhadrazIlavijayajI saMskRta be buko pUrI na thAya tyAM sudhI cha vigaIno tyAga Adi mahArAja banyA. baMne suputro teozrInA ziSya tarIke munizrI - Ti panA zubha A.zrI 2016, 2019 sudhI 8 tathA upa Jain Education Intemational Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 649 guNazIlavijayajI mahArAja tathA munizrI kulazIlavijayajI itihAsamAM varSo sudhI avismaraNIya banI raheze. mahArAja banyA. zrAvikA navalabahena sAdhvIzrI vi.saM. 2049nI sAlamAM zrI siddhAcalajI mahAtIrthanI nirmalaprabhAzrIjI sAdhvIzrI lakSmIzrIjI mahArAjanAM ziSyA varSo bAda yAtrAnI bhAvanAnI ane tapasvIsamrATa pU. AcAryadeva tarIke ane indirAkumArI temanAM ziSyA tarIke sAdhvIzrI zrImad vijaya rAjatilakasUrIzvarajI mahArAjA ane indrarekhAzrIjInA nAme jAhera thayAM, jeo Aje pU. pravartinI gacchAdhipati pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya sAdhvIzrI jayAzrIjI mahArAjanI nizrAmAM rahI ArAdhanA karI mahodayasUrIzvarajI mahArAjAnI nizrAmAM Ayojita rahyAM che. bhArolatIrtha zrI siddhAcalajI mahAtIrtha saMgha prasaMge zrI dhanajIbhAInI A saparivAra dIkSA amadAvAdanA siddhAcalajI mahAtIrthamAM padhAryA. vRddhavaye paNa apramattapaNe itihAsamAM suvarNAkSare noMdhAI gaI. aThThAvIsa varSa pachI paNa tIrthayAtrAo karI. pAlitANA gAmanA badhAM jinAlayoe amadAvAdanI janatA e dIkSAne yAda kare che. dIkSA grahaNa bAda darzana-devavaMdana Adi karelAM. pUjyapAda gacchAdhipatizrIjInI gurunizrAmAM rahI tapa, tyAga, jJAnArjanamAM ghaNo samaya anujJAthI caitrI oLInI pUrNAhUti bAda zrImatI puSpAbahenanA vitAvyo. saMskRta-prAkRta bhASA, kAvya, nyAya AdimAM pAraMgata AtmazreyArthenA bhavya mahotsavamAM zrI babaladAsa pAnAcaMda banyA, vaiyAvacca Adi guNomAM otaprota banI gurukRpAnA parivAra pAMcoTa (mahesANA)nI AgrahabharI vinaMtIthI ati prItipAtra banyA. saM. 2017nuM prathama cAturmAsa gurudevazrInI ugravihAra karI va.su. 2-nA pAMcoTa padhAryA. tyAM bhavyAtibhavya AjJAthI vAMkAnera karyuM. tyAra bAda, Aja sudhI saurASTra, mahotsava UjavAyA bAda-bhISaNa garamImAM 20 ja divasamAM gujarAta, muMbaI-mahArASTra, kalakattA-baMgALa Adi pradezomAM 470 ki.mI.no ugravihAra karI tyAMthI verAvaLa (sau.) padhAryA. 20 cAturmAsa karyo. pratiSThA, yAtrAsaMgha, upadhAna Adi dvArA zrI sumatinAtha svAmI jinAlayane 50 varSa pUrNa thatAM hoI, pU. anupama zAsanaprabhAvanA karI che ane karAvI rahyA che. prabhAvaka munizrI (hAla paMnyAsa) kulazIlavijayajI ma.sA.nI preraNAthI cAturmAso dvArA aneka AtmAone zAsananA rAgI banAvyA. padamazI kuMvarajI zAha kalakattAnA saujanyathI (pUjyazrInA pUjyazrI vRddhavaye paNa vardhamAnatapanI 92mI oLI sudhI paramagurudevazrIjInA ja varadahaste 50 varSa pUrve e jinAlayanI pahoMcyA. nitya ekAsaNAM 40 varSa thayAM. vIzasthAnakatapa, pratiSThA thayela.) jinAlayano suvarNajayaMtI mahotsava ati AdimAM paNa ekAsaNAMthI ochuM paccakhANa karyuM nathI. anekane bhavyatAthI UjavAyo. varSothI pUjArIjIne pagAra devadravyamAMthI mATe AlaMbanabhUta jIvana jIvanAra pUjyazrIne gacchAdhipati apAto hato....e pUjyazrInA upadezathI sAdhAraNanuM mAtabara parama gurudeve vi.saM. 2046, phAgaNa vada 11nA gaNipadathI phaMDa thayuM ane saMghane saMpUrNa devadravyanA RNamAMthI mukti ApI. vibhUSita karelA. prazamarasa-payonidhi pUjyapAda AcAryadeva tyAMthI jAmanagara tarapha vihAra karatAM jeTha suda 14, tA. 3zrImad vijaya jayakuMjara-sUrIzvarajI mahArAjanA AcAryapada- 6-93nA kamabhAgI dine prabhAtanA samaye ja vihAra karatAM pradAna sAthe pUjyazrIno gaNipada-pradAna mahotsava muMbaI- pUjyazrInI DoLIne kArano jIvaleNa akasmAta thayo. ATalA lAlabAga saMghanA AMgaNe ati bhavyatAthI UjavAyelo. muMbaI- divaso sudhI cAlIne ja vihAra karatAM pUjyazrIjI e e ja ghATakoparanA AMgaNe saM. 2047nA dvitIya vaizAkha suda 13nA divase tabiyatanA kAraNe DoLIno upayoga karyo, jANe emanA divase pUjyapAda parama gurudevazrIjInI anujJAthI AtmAne DoLImAM besavuM gamatuM ja nahIM hoya! pote to sadA dharmatIrthaprabhAvaka pU. AcAryadeva zrImad vijaya mATe jAgRta hatA. aMtima samaye paNa namaskAra mahAmaMtranuM mitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAjAnA varadahaste-paMnyAsa padavIne smaraNa karatAM samAdhipUrNa kALadharma pAmyA. temanI aMtimayAtrA prApta karanArA, tapasvIrana pU. paMnyAsapravara zrI Adi prasaMgo paNa verAvaLa saMgha mATe cirasmaraNIya banI gayA. bhadrazIlavijayajI gaNivaranA sAMnidhyamAM vi.saM. 2047, pUjyazrIjInA saMyama jIvananI anumodanArthe jAmanagaraborIvalI-caMdAvarakaralena ane vi.saM. 2048, amadAvAda zAMtibhuvana saMghamAM 17 divasano bhavya jinabhaktimahotsava dazAporavADanA cAturmAsamAM apUrva ArAdhanAo saMpanna thavA UjavAyela. bIjA paNa aneka sthAnomAM jinabhakti mahotsava pAmI. pUjyazrIjInA vardhamAnatapanI 92mI oLInI pUrNAhUti UjavAyA. pUjyazrInA kALadharmane 10 varSa thayAM pratyeka prasaMge Ayojita bhavyAtibhavya mahApUjA-dazAporavADa saMghanA vArSikatithie bhavya jinabhakti mahotsava UjavAya che. Jain Education Intemational wwwjainelibrary.org Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 650 jainasamAjanA suvikhyAta 'kalyANa' mAsike paNa pUjyazrIjIne zraddhAMjali arpato daLadAra vizeSAMka bahAra pADela. pUjyazrInA saMyamajIvananI anumodanArthe teozrInA ziSyaratna pU. paMnyAsapravara zrI kulazIlavijayajI gaNivara dvArA sadupadezita amadAvAda-pAlaDI-zAMtivananA AMgaNiye vijaya rAmacandrasUrijI ArAdhanAlayamAM zrI vijaya ciMtAmaNi pArzvanAtha jinaprasAdamAM pUjyazrInA parama gurudeva A. zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnuM gurumaMdira ane pUjyazrInI gurupAdukAthI nirmita A sthAna bhAvikonI zraddhAnuM kendra banyuM che. aneka bhavya AtmAo mATe AlaMbanabhUta jIvana jIvanArA mahApuruSonAM caraNomAM natamastake vaMdanAMjali ! saujanya :pU.paM.zrI kulazIlavijayajI ma.sAnI preraNAthI zrI padamazIbhAI kuMvarajI zAha, kalakattA taraphathI madhura kaMThI pU. paMnyAsapravara zrI kulazIla vijayajI gaNivara sAMdhava (kaccha) nA vatanI ane vyavasAyArthe kalakattA mahAnagaramAM sthira thayelA zrI dhanajIbhAI zivajInAM dharmapatnI a.sau. navalabenanI kukSie vi. saM. 2007nA bhAdaravA vada 10 nA puNyadine suMdara majAnA putrano janma thayo. nAma tenuM kizora pADavAmAM AvyuM. pUrvanA prakRSTa puNyodayanA kAraNe susamRddha gharamAM to janma thayo paNa temanA janma pachI dhanajIbhAInuM ghara dharmathI paNa samRddha banavA pAmyuM. temanA janma pachI thayela turaMta ja pU. A. bha. zrI vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjanA samAgamanA kAraNe kizorakumAre jIvanamAM kyAreya abhakSyanuM bhakSaNa ke rAtribhojana paNa karela nathI. bAlyAvasthAthI ja pUjyapAda parama gurudevazrIjInA khoLAmAM besavAnuM sadbhAgya meLavanArA kizorakumAre vyavahArika abhyAsa karatA dhArmika abhyAsa vadhu karela. Jain Education Intemational vizva ajAyabI : dara cAturmAsamAM pUjyazrInI nizrAmAM rahevAnuM saubhAgya meLavanAra kizorakumAre bAlyAvasthAmAM 2matagamatanI sAthe aneka prakAranI suMdara ArAdhanAo be pratikramaNa paMca pratikramaNa navasmaraNa cAra prakaraNa cha karmagraMtha Adino abhyAsa sahajatAthI karI lIdho. vi.saM. 2019 mAM pitAjI dhanajIbhAI Adi saparivAranI sAthe dIkSIta banelA kizorakumAramAMthI munirAja zrI kulazIla vijayajI tarIke nAmAbhidhAna pAmelA bAlamuni zrI pUjyapAda paramagurudevazrIjInA lADIlA hatA to pUjyapAda upAdhyAjI zrI cAritravijayajI ma. nA kuzaLa ghaDataranA kAraNe temanI pAsethI grahaNa zikSA ane Asevana zikSA meLavatAM bAlamuninI pratyeka kAryomAM cokasAI cIvaTa AgavI tarI AvatI hatI. temanI vyavasthita kuzaLatApUrvaka kAma karavAnI paddhatinI ghaNIvAra pUjyapAda parama gurudevazrIjI vAcanAmAM prazaMsA karatA hatA. bAlyAvasthAthI ja madhura kaMThanI kudaratI bakSIsa hovAthI cha aTTAI, sattAvIsa bhava, paMcakalyANaka, jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI AdinA stavano sajjAyonA rAgo te samayanA suvikhyAta saMgItajJa kezavalAla gautama pAse e rAgonI vyavasthita paddhati zIkhI. vi. saM. 2021-2022-2023 nA lAlabAga cAturmAsamAM pUjyazrInI nizrAmAM parvAdhirAja paryuSaNA mahAparvamAM je bulaMda ane madhura svare stavanonuM gAna karyuM che te sAMbhaLI hajAronI parSadA bhagavadbhaktimAM tallIna banI gayela. nyAya vizArada vardhamAna taponidhi pU. A.bha. bhuvanabhAnu sU. ma. vi. saM. 2030nI sAlamAM khAsa muni kulazIla vijayajInA kaMThe gavAtA stavano. sajjhAyo sAMbhaLavA mATe vijaya dAnasUrIzvarajI jJAnamaMdiramAM pratikramaNanI mAMDalImAM padhAratA hatA. potanA dAdA gurudevazrIjI ane gurudevazrIjInI nizrAmAM ja vicaratA munivare bAlavayamAM ja vardhamAnatapano pAyo nAkhI 39 oLInI ArAdhanA, jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI, pauSa dasamI Adi taponI ArAdhanA karI vi. saM. 2047 mAM muMbaI vikrolI tathA vi. saM. 2051mAM amadAvAda jJAnamaMdira vi. saM. 2061 mAM amadAvAda zAMtivana kRpAsAgaramAM viDalonI AjJAthI pUjyazrInI nizrAmAM Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa thayelA cAturmAsamAM teozrInA saraLa svabhAvanA kAraNe ArAdhanAo ati suMdara thavA pAmI. vi.saM. 2061mAM amadAvAdanivAsI jitubhAIe pUjyazrInuM ziSyatva svIkArI munirAjazrI jayazIla vijayajI banyA. vi. saM. 2061mAM ja amadAvAda zAMtivana kRpAsAgara sosAyaTInAM AMgaNe koThADA (kaccha) nivAsI mAtuzrI caMdanabena dAmajI kAnajI dharamazI parivAra nirmita vijaya rAmacandra sUrIzvarajI ArAdhanAlayamAM potAnA parama upakArI gurudeva pU. paMnyAsajI bhadrazIla vijayajI ma. nI smRti arthe nirmita thayela sthAnamAM pUjyazrInA suMdara mArgadarzananA pariNAme ja TUMka samayamAM bhavya kalAtmaka, darzanIya jinAlaya, gurumaMdira, upAzraya, jJAnabhaMDAra, sAdhanAkhaMDa AdinuM nirmANa saMbhavita banI zakyuM. muMbaI, vikrolI, thAnagaDha, amadAvAda Adi sthAnomAM pUjyazrInAM mArgadarzana mujaba jJAnabhaMDAronuM suMdara nirmANa thayuM. vi. saM. 2062 mAM amadAvAda, zAMtivana, pI. pI. sI. sI. grAunDanA AMgaNe Ayojita pUjyazrInI gaNi paMnyAsa padavIno prasaMga ati bhavyatAthI ujavAyela. pUjyazrIjI zIghrAtizIghra tRtIyapadanA dhAraka banI zAsananI suMdara prabhAvanA kare e ja abhilASA. saujanya : zrI mANekajIbhAI neNazIbhAI ThaMDa ghATakopara-muMbaI taraphathI pravacanaprabhAvaka, vidvAna, baMdhu belaDI 5.pU.paM. zrI mukticaMdravijayajI mahArAja 5.pU.paM. zrI municaMdravijayajI mahArAja saMkalana : muni muktizramaNavijaya kacchanI kAmaNagArI dharatInA pUrva vibhAgamAM AvelA vAgaDa prAntanA manapharA nAmanA manohara gAmamAM A pU. 651 baMdhu belaDIno janma thayo hato. tapAgacchAdhipati, 2000 sAdhuonA adhipati pU. A.zrI vijayaprabhasUrijI (vikramanA 17mAM saikAnA uttarArdhamAM janmelA), pU. dAdAzrI jitavijayajI vagere aneka sarvaviratidhara nararatno A bhUmie ApelA che. 70 jeTalA sarvaviratidharo A gAmamAMthI nIkaLelA che. A nagaranI saraLa, bhadrika pariNAmI, vIsA ozavALa vaMzanA deDhiyA gotranA bhacubhAI tathA bhacIbena nAmanA daMpati rahe. vaMza paraMparAthI cAlyA AvatA khetInA vyavasAyathI AjIvikA calAve. kaccha vAgaDa dezoddhAraka pU.A. zrIvidaya kanakasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna nispRhamUrti pUjya AcAryazrI vijaya devendrasUrIzvarajI ma.sA.nA ati parIzramathI osavALo potAnA mULa jaina dharmanA mArge vaLelA. emanA upadezathI darzana, pUjA vagere karavAnuM zIkhyA. (vyAvahArika jJAna bilakula nahIM. khetI para ja AjIvikAno AdhAra ne varasAda para khetIno AdhAra!) AvA vAtAvaraNamAM bhacubhAI ane bhamIbena paNa kaMIka dharmamArge vaLelA. emane tyAM vi.saM. 2002, zrA.va. 30 somavAranA (somavatI amAvasyAno divasa zubha gaNAya che. yogIonA janma moTA bhAge amAvasyAnI AsapAsa thatA jovA maLe che. kAraNa ke te divase sUrya ane caMdra banne sAthe hoya. sUrya AtmAno ne caMdra manano kAraka manAyo che. AnA kAraNe jAtakanA AtmA ane mana joDAyelA rahe che). pavitra divase savAre 8-30nI AsapAsa eka pavitra AtmAno janma thayo. saMbhavita pAMca varSanI vaye gAmamAMnI skUlamAM bhaNavA dAkhala thayelA meghajIbhAI kAyamI prathama naMbare ja AvatA. pitAno zAMta tathA mAtAnI saraLatA temane vArasAmAM maLI hatI. (mAtuzrI bhamIbenane joIe pUjya AcAryazrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA.e aneka vakhata vAcanA-vyAkhyAnAdimAM kahyuM hatuM ke mukticaMdra vi.nI bA bhamIbenane jou ne mArI mAtA khamAbena mane avazya yAda Ave. AkRti ane prakRtithI maLatA Ave. kSamA, saraLatA, bhadrikatA vagere guNo paNa evA ja. juo, kahe kalApUrNasUri-1, aSA. su. 5) vi.saM. 2011nI sAlamAM pa.pU.zrI dIpavijayajI (pU. devendrasUrijI ma.)nuM cAturmAsa manapharA thayeluM. tyAre paryuSaNa pachI teo upAzrayamAM sUtA hatA. paryuSaNamAM prathama vakhata cosaTha praharI pauSadha karyA hatA. be pratikramaNano abhyAsa paNa tyAre ja karyo. Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 652 vizva ajAyabI : sAta dhoraNano abhyAsa pUrNa karI te vakhate muMbaI jatA mAtuzrI bhamIbenane be putronI dIkSA mATe rajAnuM hatA, tema A meghajIbhAIne pitAzrIe vi.saM. 2015, caitra pUchavAmAM AveluM tyAre temaNe kaheluM : mArI to cAreya putrone suda-15 tA. 24-4-1050 guruvAranI sAMje muMbaI mokalyo. rajA che ATalI hade samarpaNazIlatA joI pU.paM.zrI | muMbaImAM nokarImAM lagabhaga 12 varSa gALyA chellA 3- kalApUrNavijayajI stabdha banI gayelA. 4 varSa dukAna paNa calAvI. zarUAtanA varSomAM to dharma sAva dIkSA pachI pU. paM.zrI kalApUrNavijayajI ma. (vi.saM. ja bhUlAI gayelo paNa pachIthI mahAtmAonA pravacana, zravaNa chAthA mahAtmAonA pravacana, zravaNa 2029, mAga. suda3 nA divase AcAryapadavI thayelI) e vagerethI suSupta dharmasaMskAro jAgI UThyA. pravacana-zravaNathI saMyama-ghaDatara aMge atyaMta kALajI rAkhI. dIkSA levAnA bhAva jAgyA. prAraMbhika cAturmAsomAM caMpakabhAI amUlakhabhAI, vi.saM. 2015, zrA. suda-1 budhavAra tA. 5-8- rasikabhAI, caMDIprasAda vagere paMDitonI goThavaNa karAvavA dvArA 1950nA janma pAmelA putranuM nAma pADavAmAM AvyuM saMskRta, kAvya, sAhitya, karmagrantha, Agama, yogagrantha Adino maNilAlabhAI. cAra putromAM A trIjA naMbaranA e bhAI Thosa abhyAsa karAvyo. pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI jevA (cAra bhAI ane eka bahena ema kula pAMca saMtAno kramaza : divyaparaSanA sAnnidhyano apUrva lAbha apAvyo. meghajI, navalabena, zAMtilAla, maNilAla ane caMpaka nAma vi.saM. 2042 (I.sa. 1986)thI pUjya AcArya hatA.) bhagavaMtanI AjJAthI pU. baMdhubelaDIe svataMtra cAturmAsono vi.saM. 2019, poSa suda-7 tA. 2-1-1963 budhavAre prAraMbha karyo. gAgodA, amadAvAda (kRSNanagara), DabhAI, pitAzrI bhacubhAInuM avasAna thayuM. pAMca varSanI umare skUlamAM mAdhApara, amadAvAda (navaraMgapurA), beMgalora, hubalI, bhaNavA dAkhala thayela maNilAlabhAI paNa potAnA anya dAvaNagiri, thANA, DIsA, bhUja, muMbaI (sAyana, ghATakopara, bhAInonI jema sahaja rIte hoMziyAra hatA. cAreya bhAIomAM goregAma) manapharA, surata Adi sthaLoe pUjyazrInA yazasvI e vizeSatA hatI ke badhAno skUlamAM pahelo naMbara ja Ave. cAturmAsa thayA che. pUjyazrInI nizrAmAM saMgha, upadhAna, pratiSThA, 6 dhoraNa pUrA karIne maNilAlabhAI muMbaI pahoMcyA. dIkSA-pradAna, 99 yAtrA Adi zAsana prabhAvaka kAryo zreSTha sAtamuM dhoraNa muMbaImAM bhaNyA paNa e pura bhaNAya e pahelAM saMpanna thayA kare che. ja meghajIbAIe saMsAra choDavAnI tIvra tAlAvelI vyakta karI. vidvAna pUjyazrIe Aja sudhI viThalmogya tathA daDha AsthAvALI mAtAe mamatAne kacaDIne bhaNavA javA mATe lokapriya aneka pustako paNa lakhyA che. 'zAlibhadra mahAkAvya', rajA ApI. vi.saM. 2028, kA.va. 6 tA. 8-11-1972 'kriyAzraya mahAkAvya' "zabdamAlA' jevA saMskRta graMtho, kahe somavAranA muMbaI choDI pAlitANAnI yAtrA karI. nAnA bhAI kalApUrNasUri' (4 bhAga, guja. tathA hindI) || kalApUrNam | maNilAla sAthe meghajIbhAI AdhoI (kaccha) mukAme mAga. suda- smRtigrantha (be bhAga), adhyAtmavANI vageree jijJAsu 3nA pU.A.vi. devendrasUrIzvarajI ma.sA. pU. paM. ArAdhako mATenA grantho, upadezadhArA vagere nibaMdhapradhAna grantho, kalApUrNavijayajI ma. Adi pAse AvI pahoMcyA. AtmakathAo, Avo, bALako! vAratA kahyuM, Avo, mitro! mAga. sada nA tyAM rahelA upadhAnamAM joDAyA paNa vArtA kahu, huM kumArapALa vagere jevA kathA graMtho vagere 30-35 pa.paM.zrI kalApUrNavijayajI ma.nI prabaLa preraNAthI mAgazara suda- jeTalA temanA pustako Aja sudhI pragaTa thayelA che. 11nA baMne bhAInonuM dIkSA mATenuM muhUrta nIkaLyuM. bhUja mukAme janasamAjamAMthI tene sAro pratisAda maLyo che. jJAnasAra, mahA suda-14, zanivAra tA. 29-2-1972nA baMne baMdhuonI adhyAtmakalpadruma jevA graMtho para gurjara padyAnuvAda paNa dIkSA nAnAbhAI maNilAlanI tyAre 12 varSanI uMmara hatI. pUjyazrIe karyo che. zaizavakALamAM ja dIkSA thayelI hovAnA sAthe bIjA paNa 9 mumukSuo ( 3 puruSo ane 6 baheno) hatA kAraNe nAnA baMdhue prakaraNa, bhASya, karmagrantha, zatako, kula 11 dIkSAo thayelI. eja phA.su. 12nA mabhUmi adhyAtmasAra, upadezamALA, AcArAMga, uttarAdhyayana, manapharAmAM saunI vaDI dIkSA thaI. abhidhAna-ciMtAmaNi nAmamALA vagere 25 thI 30 hajAra Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena zramaNa 653 gloro kaMThastha karelA che. AgamAbhyAsI, dhyAnapriya, madhuravaktA, gujarAta, rAjasthAna, madhyapradeza, mahArASTra, karNATaka, pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. AMdhrapradeza, tamilanADu vagere bhAratanA rAjyomAM paribhramaNa kaccha-cAMgaDAI emanI karIne bahoLo anubhava prApta karyo che. dIkSAthI mAMDIne janmabhUmi. janma divasa vi.saM. aityArasudhI lagabhaga ekAsaNA, nAnA baMdhue be caudaza tathA 2008, aSADha suda 7, suda ekAdazI ema mahinAmAM kula traNa upavAsano krama game ravivAra, tA. ra9-6-52, saMsArI tevA ugra vihAromAM paNa khaMDita thavA dIdho nathI. avasthAnuM nAma manaharalAla. adhyayana, adhyApana, ciMtana, manana ane lekhana, pAMca pAMca varSanA aneka pUjyazrInA priya viSaya rahyA che. pUjyazrInA pravacano paNa khUba prayatno chatAM paNa pitAzrI ja preraka ane vedhaka hoya che. gujarAtI, hindI, saMskRta, prAkRta rAyazIbhAI dvArA dIkSA mATe tathA iMglIza bhASAnuM jJAna dharAvanArA pUjaya baMdhu-belaDI saMmati na maLatAM chevaTe saMyamapremI saMskRtamAM paNa sArI rIte lakhI zake che. saMskRtamAM lakhAyelA mAtuzrInA tathA upakArI nAnImA devakAMbAInA zubhAzIrvAda emanA abhiprAyonI noMdha saMskRta-saMbhASaNa (jenI 50 hajAra laI saM. 2031mAM mahA sudi-3nAM, kaccha-devapura gAmamAM nakalo bahAra paDe che) nAmanA saMskRta mAsikamAM paNa levAya potAnA vaDila bahena vimaLAbAI (hAla pU. sA. zrI che. saMskRtamAM avAranavAra lekho paNa pragaTa thatA rahe che. vIraguNAzrIjI ma.) sAthe pravajyAnA punIta paMthe prasthAna karyuM saMskRtavetto sAthe pUjaya bane tyAM sudhI saMskRtamAM ja patra-vyavahAra ane manaharamAMthI munizrI mahodayasAgarajI banI kare che. zAMti saurabha jevA prasiddha jaina mAsikamAM pUjyazrInI acalagacchAdhipati, bhArata divAkara, tIrtha prabhAvaka, pa.pU. kalama 25 varSa sudhI akhaMDapaNe vahI hatI. AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nuM ziSyatva gumarAha thayelI navI peDhI mATe pUjyazrI avasare svIkAryuM. vaDI dIkSA paNa devapuramAM ja thaI. vinaya-vaiyAvacce zibironuM Ayojana paNa karatA rahe che. pUjyazrInI AvI dhAjana karatA rahe che. pUjatrAnA AvA dvArA adbhUta gurukRpA prApta karI. yogyatA joIne moTAbhAI pUjaya mukticaMdravijayajI ma.ne parama jenI phalazruti svarUpe nIce mujabanI vizeSatAonA pUjya gurudeva AcAryazrI vijaya kalApUrNa sUrIzvarajI ma.e teozrI sAkSI banI zakyA che. ke pAMca varSa sudhI cennaI (madrAsa)mAM vi.saM. 205ra mahA suda 13nA AtmasAdhanArthe vyAkhyAnAdi pravRttiothI alipta rahevAnI gaNipadavIthI temaja vi.saM. 2057 mAga. suda-5nA prabaLa jhaMkhanA hovA chatAM guruAjJAne ziromAnya karIne kaccha- . ' siddhAcalanI pavitra chAyAmAM paMnyAsapadathI alaMkRta karyA. biMdaDAmAM dIkSA pachInA prathama cAturmAsamAM ja 4 mahinA sudhI nAnA bhAI pUjya municaMdravijayajIne parama gurudeva suMdara pravacano ApyA. * pAMca varSanA dIkSA paryAyamAM 1 pUjaya AcArya zrI vijaya kalApUrNa sUrIzvarajI ma.sA.e vi.saM. hajAra yAtrikonI 100 divasa sudhI 99 yAtrA daramyAna 2056 mahA suda-6nA vAMkI tIrtha mukAme gaNi padavIthI guraAjJAthI mAtra "namo arihaMtANaM" pada para mananIya alaMkRta karyA ane vizAla zramaNa sAthadhipati gItArtha murdhanya pravacano ApyA. * kula 3 vakhata 99 yAtrA daramyAna pUjya AcAryazrI vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.e vi.saM. pravacano ApyA ke 45 AgamonuM vAMcana na thAya tyAM sudhI 2059 vai.su. 7nA zAhapura (mAnasa maMdira)nI bhUmi para miAna-pharasANa tyAga tathA kApamAM sAbu Adino upayoga na paMnyAsa-padathI alaMkRta karyA che. karavAnI pratijJAparvaka 13 mahinAmAM gurukRpAthI 45 AgamonuM Ubhaya baMdhuo cirakALa sudhI pravacana-prabhAvanA karatA. sAMgopAMga vAMcana karyuM. * dIkSA-pratiSThA AdinA dhArmika rahe, tevI prabhune prArthanA che. muhUrto kADhavA mATe paNa guru AjJAthI jyotiSamAM sArI pragati sAdhI. * svAnubhUtinA lakSya sAthe, tapasvIra. 5.pU.A.bha. saujanya : zrI haMsarAja devarAja kAriyA-manapharA zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI pAvana nizrAmAM saM. (kaccha-vAgaDa) taraphathI Jain Education Intemational Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 654 2037mAM kaccha-koTaDAmAM saLaMga pAMca mahinAnA maunapUrvaka navakAra mahAmaMtranI viziSTa sAdhanA karI. * nAlAsopArA, DoMbIvalI-jAmanagara tathA mAMDavInA cAturmAso daramyAna 4 mahinA sudhI covIse kalAka akhaMDa karoDo navakAra mahAmaMtranA jApa karAvyA. ke jene haiye zrI navakAra, tene karaze zuM saMsAra' vigere 9 lokapriya pustakonuM lekhana-saMpAdana karyuM. cha'rIpAlaka saMghomAM tathA zikharajImAM cAturmAsa daramyAna guru AjJAthI 27 sAdhu-sAdhvIjIone cha karmagraMtha, bRhatsaMgrahaNI, kSetra samAsa AdinI vAcanAo ApI tathA lekhita parIkSAo lIdhI. * vardhamAna tapanI 27 oLI, ekAMtarA 375 AyaMbila, maunapUrvaka aThThAI tathA navAI tapa Adi dvArA jJAnanI sAthe bAhyatapano paNa suMdara samanvaya sAdhyo. * cha'rI saMgha anumodanA zataka vigere saMskRta zlokabaddha aneka racanAo paNa vividha chaMdomAM karI che. ke tejasvItA pU. munizrI devaratnasAgarajI ma. svAdhyAya premI pU. munizrI dharmaratnasAgarajI ma.sA., tapasvI pU. munizrI kaMcanasAgarajI ma. tathA nava dIkSita tapasvI pU. munizrI amyudayasAgarajI ma. Adi 4 suvinIta ziSyo pUjyazrIne sAdhanA tathA zAsana prabhAvanAmAM suMdara sahayoga ApI rahyA che. ke saM. 204panA jAmanagara cAturmAsa bada ka ja varSamAM saurASTramAM 4-4 cha'rIpAlaka saMgho pUjyazrInI nizrAmAM suMdara rIte nIkaLela. * bahumukhI pratibhA dharAvatA pUjyazrI bhagavatI sUtranAM yogohanapUrvaka tA. 7-3-1991, se. 2u47, phAgaNanA pAlitANA mahAtIrtha maLe, tapasvIrana, acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA varada haste munivaramAMthI gaNivara banI zAsana, saMgha, samAja ane gacchanI unnatinA anekavidha zubhakAryomAM preraNA-nizrA tathA mArgadarzananI sAthe AtmasAdhanAmAM paNa apramattapaNe AgaLa dhapI rahyA che. * saM. 2049mAM amadAvAda (maNinagara)nA cAturmAsa daramyAna teozrInI preraNAthI nAraNapurA cArarastA pAse upAzrayanuM nirmANa thayuM ane saM. 2050nuM cAturmAsa paNa e nUtana upAzrayamAM karyuM. * saM. 2051mAM sarvaprathamavAra giranArajI mahAtIrthanI caturvidha saMgha saha sAmUhika 99 yAtrA 90 divasIya yazasvI Ayojana paNa gaNivaryanI nizrAmAM thayuM. vizva ajAyabI : ke saM. 2013mAM zaMkhezvarajI mahAtIrthamAM cAturmAsa daramyAna, pUjyazrI dvArA saMpAdita "bahuranA vasuMdharA (bhAga 1 thI 4) pustakanA prathama be bhAgamAM varNavAyelA viziSTa koTinA ArAdhaka ratnonuM atyaMta anumodanIya bahumAna bhA.su. 15nA divase 5000 jeTalA bhAvikonI hAjarImAM, mAlavabhUSaNa, tapasvIratna, pa.pU. A.bha. zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. gaNivaryazrInI saMyukta nizrAmAM yojAyela. jemAM bhAratanA 7 rAjyomAMthI 85 jeTalA utkRSTa ArAdhakaratnonuM bahumAna thayela. saM. 2015mAM udayapura (mevADa) zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMghanA upakrame thayela bhavya cAturmAsa daramyAna tyAMnA acalagacchIya 150 varSa prAcIna zrI RSabhAnana svAmI gRha jinAlaya tathA upAzrayanuM pUjyazrInI preraNAthI pAyAthI saMpUrNa jIrNoddhAra zarU thayuM ane saM. 2059mAM navanirmita 2 mALanA bhavya zikharabaddha jinAlayanI pratiSThA tathA atithigRha, upAzraya, bhojanAlaya, vyAkhyAna hola AdithI yukta 4 mALanA bhavya acalagacchIya jaina bhavananuM udghATana jeTha sudi panA gaNivaryazrInI pAvana nizrAmAM thayuM ane temAM prathama cAturmAsa paNa e ja varSe pUjyazrInuM thayuM. saM. 2016mAM pAlitANA-kacchIbhavanamAM cAturmAsa daramyAna adhyAtmayogI pU.pU.A.bha. zrImad vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. Adi 17 AcArya bhagavaMtonI nizrAmAM traNekavAra pravacana ApavAno moko pUjyazrIne maLyo. saM. 2057mAM muMbaI-mATuMgAmAM tapasvIrana, acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrImad guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM cAturmAsa daramyAna 82 divasIya dharmacakra tapanI ArAdhanA paNa pUjayazrIe karI. saM. 2058mAM dahisara pUrva (muMbaI)mAM acalagaccha jaina saMghamAM varSo bAda prathamavAra pUjyazrInuM avismaraNIya ArAdhanApUrNa yazasvI cAturmAsa thatAM saMghamAM dareka kSetre anerI dharmacetanA jAgrata thatAM tyArathI dara varSe suMdara . cAturmAso thatA rahyA che. Jain Education Intemational Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 655 saM. 2061mAM kaccha-nAgalapuramAM cAturmAsa daramyAna tyAMnI cAturmAsamAM lagabhaga 100 jeTalA sAdhu-sAdhvIjIone "AryarakSita jaina tattvajJAna vidyApITha"nA bALako mATe 'ogha niyukita" "zobhana stuti caturvizikA' vigere graMthono dararoja pUjyazrIe khAsa pravacana goThavI bALakonuM suMdara suMdara abhyAsa karyo, vyAkhyAna-vAcanA-yogovahana saMskaraNa karyuM. kriyA vigere karAvela. saM. 2062mAM roSakALamAM 2aa mahinA sudhI kaccha-72 ' + saM. 2065mAM kaccha-mAMDavImAM cAturmAsa daramyAna jinAlaya mahAtIrtha maLe 50 jeTalA sAdhu-sAdhvIjI anekavidha ArAdhanAo uparAMta roja "TIna ejarsa bhagavaMto samakSa "zrI upamiti bhava prapaMcA mahAkathA', saMskAra zibiranA vizALa saMkhyaka bALako sAthe jJAnasAra' vigere graMtharatnonA AdhAre roja 2 TAIma pAMjarApoLa-baherA-muMgA zALA-hospiTala vigeramAM jaI 3 kalAka sudhI khUba ja anumodanIya vAcanAo bALakonA hAthe pazuone goLa, dardIone phUTa ityAdi ApI. vitaraNa tathA rakSApoTalI baMdhAvI mAMgalika saMbhaLAvela che. saM. 2062nA potAnI janmabhUmi moTI unaDoTha (tA. saujanya : acalagaccha jaina saMgha C/o zrI zAMtinAtha prabhujI jaina mAMDavI-kaccha) jaina saMghamAM varSo bAda cAturmAsa thayuM. A daherAsara, jhAMsI kI rAnI roDa, AMbA bajAra, mAMDavI-kaccha cAturmAsamAM jainetaroe paNa sArI saMkhyAmAM vyasanonA tyAga karyA tathA paryuSaNamAM musalamAna vigere jJAtinA jyotiSa ane sAhitya ziromaNi lokoe paNa upavAsa, 10 upavAsa vigere tapazcaryA karI. pU. paMnyAsazrI devendrasAgarajI ma.sA. 9 zrAvakoe sakala saMgha samakSa kezaloca karAvyo. devadravya vizvaprasiddha jaina tIrtha mahuDI pAse AvelA pAmola sAdhAraNa dravya-jIvadayA-vaiyAvacca dravya vigere rekarDarUpa gAmanA rahevAsI ane hAlamAM kolhApura, mahArASTramAM kuMbhoja Avaka thaI. 6 saMghapati parivAro taraphathI sakala saMgha tathA tIrtha pAse sthira thayelA zreSThIvarya zrI ratanacaMdajInAM dharmapatnI AvelA hajAro mahemAno tathA caitya parIpATIrUpe padhArelA zrImatI zazikalAbahenanI puNyakSie tA. 12-01-1961nA 100thI adhika saMdhonI suMdara sAdharmika bhakti karavAmAM roja janmela suputra zrI dilIpakumAra pUjya AcAryazrI AvI. roja savAre samUha devavaMdana, 2 TAIma vyAkhyAna, pAsAgarajI mahArAjanA saMparkamAM AvI vairAgyavAsita thayA. 2 TAIma samUha pratikramaNa tathA anekavidha tapazcaryAo, paMdara varSanI nAnI uMmare emanAmAM pravrajyAdharma aMgIkAra akhaMDa jApa vigeremAM khUba sArI saMkhyAmAM ullAsapUrvaka karavAnI bhAvanA jAgI. mahAna jainazAsaprabhAvaka yugadraSTA joDAyA. dIvALI vekezanamAM 18 divasa sudhI suMdara zibira AcArya bhagavaMta zrI padmasAgara sUrIzvarajI ma.sA.e A yojAI. derANI-jeThANI tathA mA-dIkarI vaccenA abolA bALakamAM eka adabhUta dhArmika zraddhA ane jinazAsana prati dUra thayA. 3 nagara praveza dvAra AdinuM navasarjana thayuM, 9 samarpaNa ane sva-para kalyANaka uddezya apUrva tyAganI lAkha navakAra jApa, 3 karoDa vAra ahaM namaH jApa, bhAvanA joI. pariNAme mahAna gacchAdhipati cAritramUrti jIvanamAM 18 hajAra vAra guruvaMdana, 4 mahinA saLaMga AcArya bhagavaMta zrImad kailAsasAgara sUrIzvarajI mahArAjanA ekAsaNA-blAsaNA vigere pratijJAmAM paNa khUba sArI varad haste jAmanagaramAM vi.saM. 2032mAM phAgaNa suda-7nA saMkhyAmAM loko joDAyA. 14 daMpatio sahita 42 zubha dine pUjya paMnyAsa zrI kalyANasAgarajI mahArAjanA bhAgyazALIoe vidhipUrvaka brahmacaryavratano svIkAra karyo. AcArya pada ane gaNivarya zrI padmasAgarajI mahArAjanA padhArelA 100thI adhika saMghone pUjyazrIe 'samatAnI panyAsa padanA avasare dIkSita thaIne pUjya munirAja zrI sukhaDI' ApI...ityAdi aneka dRSTie pUjyazrInA 32 aruNodayasAgarajI ma.sA.nA ziSyarUpe munizrI devendrasAgarajI cAturmAsomAM A cAturmAsa sarvotkRSTa kahI zakAya tevuM thayuM. ma.sA. nAme prasiddha thayA. saM. 2063mAM pAlitANAmAM tapasvIratna dIkSA pachI gurukuLavAsamAM rahIne muni zrI acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha.zrI guNodayasAgara- devendrasAgarajI dhArmika adhyananamAM magna banI gayA ane sUrIzvarajI ma.sA.nA caturvidha saMgha saha bhavyAtibhavya gurakapAe thoDA samayamAM ja aneka viSayonA mukhya graMthonuM UMDuM Jain Education Intemational Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 656 vizva ajAyabI : adhyayana karI tattvaciMtaka banyA. jaina darzana sivAya sAhityika hindI sAhityakAra pUjya adhyayana paNa emano adhikRta viSaya che. aneka dhArmika paMnyAsazrI ratnasenavijayajI ma. pravacano ane tattvajJAnanA graMtho emaNe saMpAdita karyA che. karmayoga ane guruvANI' emaNe saMpAdana karela lokapriya tAraka tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvonA kalyANa prakAzana che. pratibhAzALI vyaktitvanA kAraNe teo pUjya mATe arthathI dezanA ApatA hoya che. prabhunI te vANIne gaNadhara gurudeva A.zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA vizeSa bhagavaMto sUtra rUpe gUMthatA hoya che. prabhunI te vANI Aje vartamAnamAM Agama' rUpe vidyamAna che. jaina AgamonI mUla kRpApAtra banyA. bhASA prAkRta che. AgamonAM rahasyone jANavA-mANavA mATe sane 1993mAM bhinnamALa nagaramAM mahAmahotsavapUrvaka aneka mahApuruSoe e AgamagraMtho upara saMskRta bhASAmAM TIkA gaNi padathI vibhUSita thayelA pUjyapAda AdinI racanA karI. e AgamagraMthonA AdhAre aneka prakaraNasudhImAM pUjya AcAryazrInAM vibhinna pravacana-sAhityanuM sucAru graMthonI racanAo karI. saMkalana ane saMpAdana karyuM che. emAM sauthI vadhAre lokapriya bhAratanA adhikAMza prAMtomAM jainonI vastI hovA chatAM sAhitya A mujaba che : (1) pravacanaparAga, (2) padmaparimala, vartamAnamAM vidyamAna che. mU. jaina sAdhu-sAdhvIjImAM lagabhaga (3) padmaparAga, (4) mokSamArga meM bIsa kadama, (5) pratibodha, 70% sAdhu-sAdhvIjI gujarAta prAMta ane gujarAtI bhASAthI (6) jIvanadRSTi, (7) saMzaya saba dUra bhaye (gaNadharavAda-hindI joDAyelAM haze. enA kAraNe bhAratanA vividha prAMtomAM aneka meM), (8) saMbhAvanA (gujarAtI), (9) Atama pAmyo ajavALuM bhASAo hovA chatAM paNa je. mU. jainonuM adhikAMza sAhitya (gaNadhara-gujarAtI), (10) karmayoga (hindI meM anuvAda evuM gujarAtI bhASAmAM che. hindI, marAThI, aMgrejI, tAmila, telugu, saMkSiptikaraNa), (11) mitti me sava bhuvesu, (12) bikhare kannaDa Adi bhASAomAM lagabhaga bahu ja alpa pramANamAM motI, (13) paMca pratikramaNa, (14) nayA saMdeza (yogadIpaka, sAhitya che. samAdhizataka ane AtmaprakAza graMtha prakAzAdhIna che) prabhAvaka pravacanakAra pU. paMnyAsapravara zrI pUjyapAda panyAsazrI devendrasAgarajI ma.sA.nI nizrAmAM ratnasenavijayajI mahArAje 18 varasanI UgatI javAnImAM anekAneka tapa, mahotsava ane ArAdhanAo, vividha saMghomAM bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI che. zAnadAra rIte saMpanna thayAM che. jainazAsananI prabhAvanAnA hetuthI vIsamI sadInA mahAnayogI paramani:spRhI pUjayapAda emanAM kAryo-jyAM jyAM paNa emanI nizrAmAM ArAdhanAo paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryazrInuM aMtima ziSyatva ane cAturmAsa thayAM che e badhAM cirasmaraNIya banI rahyAM che. svIkArI e puNya puruSanA kRpApAtra banyA che. koI paNa mahAnubhAva, pachI te nAnAmAM nAnA hoya ke moTA emanAM saMparkamAM AvyA pachI te dhArmika AsthAvAna ane vi.saM. 2033mAM dIkSA aMgIkAra karyA pachI pU. gurudeva pratye samarpita bhAve rahyA che. bhAratanA uparASTrapati munizrIe niyamita ekAsana tapanI ArAdhanA sAthe khUba suMdara svAdhyAya karela che. saMskRta-prAkRta bhASAo upara prabhutva bhairosiMha zekhAvata paNa emanAM darzana mATe AvelA che. gata varSe emane paMnyAsa padavIthI zobhAyamAna karavAmAM AvyA che. meLavI jainadarzana, jaina Agama, jainasAhityanA abhyAsanI sAthe sAthe jainetara darzanono paNa gahana abhyAsa karela. prAraMbhathI ja jinazAsananI prabhAvanA karavA tatpara rahyA potAnA upakArI gurudevazrInI AjJAnusAra 19 varasanI che. sAhitya ane jyotiSa (AdhyAtmika) vagere viSayomAM UgatI javAnImAM emanI pravacanayAtrAno maMgala prAraMbha thayela. haMmezAM emanI abhiruci rahI che, eTale vibhinna pustakonAM pragatinA paMthe AgaLa vadhatAM teo prabhAvaka pravacanakAra rUpe saMpAdana-prakAzanamAM sakriya rahyA che. paMnyAsa-pravaranI prasiddhi pAmyA. chellAM 24 varasothI rAjasthAna, gujarAta, sAhityayAtrA niraMtara maMgalamaya cAlatI rahe e ja hArdika madhyapradeza, muMbaI ane mahArASTranAM vividha kSetromAM vicaraNa karI maMgalakAmanA che. nAnAM-moTAM zaheromAM cAturmAsa karI suMdara zAsanaprabhAvanA saujanya : zrI phorTa tapAgaccha mUrtipUjaka hai. jaina saMgha, 190-191 na karela che. teozrI hindI ane gujarAtI bhASAmAM suMdara ane vorA bajAra sTrITa, phorTa, muMbaI-400 00 rocaka zailImAM pravacana Ape che. Jain Education Intemational Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNA 657 hindI bhASA para saMpUrNa prabhutva dharAvatA pUjaya udayaratnavijayajI ma.sA. vi.saM. 2060 bhAdaravA vada 10nA munizrIe vi.saM. 2037mAM potAnA parama upakArI zubhadivase 80 varSanI jaipha vayamAM paNa vardhamAna tapanI 100 gurudevazrIne zraddhAMjali ApatA 'vAtsalya ke mahAsAgara' oLI pUrI karI che. vi.saM. 2058mAM pUjyazrInI preraNAthI pustakanuM Alekhana karela. dhIme dhIme emanI sAhityayAtrA bhAyaMdaranivAsI saMdIpakumAra amaracaMdajI copaDAe bhAgavatI AgaLa vadhavA mAMDI. divyasaMdeza prakAzana TrasTa muMbaInA dIkSA aMgIkAra karI pUjyazrInA ziSya muzriI kevalaratna anvaye hindI bhASAmAM Alekhita temanA sAhityanuM prakAzana vijayajI banyA che. cAlu thayuM. dara varase 6-7 pustakonuM prakAzana thatAM Aje pUjya paMnyAsazrInA sadupadezathI dehuroDa-pUnA nivAsI temanAM 114 pustako prakAzita thaI cUkyA che. zA kesarImala khemacaMdajI jene potAnA samagra parivArabe varasa pUrve aSADha suda-9nA divase emanA dvArA dharmapatnI, eka putra tathA eka putrI sahita vi.saM. 2059, mahA Alekhita-saMpAdita 'bIsavIM sadI ke mahAnayogI' 100mAM suda-6nA zubhadivase pUjyazrInI zubhanizrAmAM bhAgavatI dIkSA pustakanuM vimocana thayela che. zvetAMbara mUrtipUjaka saMghamAM aMgIkAra karela che. jainazAsananI suMdara ArAdhanA-prabhAvanA gujarAtI sAhitya bahoLA pramANamAM che, jyAre hindI karI rahelA ane natana hindI sAhityanuM avirata sarjana bhASAmAM sAhityanI khUba ja kamInA che. pUjyazrIe e kamInI karanArA pUjya paMnyAsazrI ratnasenavijayajI ma.nAM caraNomAM pUrti karavA mATe kamara kasela che. bhAvabharI vaMdanA. chellAM 17 varasathI emanAM pravacanone vAcA ApatuM saujanya : divya saMdeza prakAzana muMbaI-2 ha : surendrabhAI jaina ahaM divyasaMdeza' mAsika paNa niyamitarUpe prakAzita thAya che. samagra parivAranI sAthe pravajyAnA mArge saMcaratA nUtana sAhitya sarjananI sAthe sAthe pUjyazrIe saMskRtabhASAmAM aneka graMthonuM paNa saMpAdana karela che. "zrI hemacaMdra (pU.bApA ma.sA.) pU.zrI vIravijayajI zabdAnuzAsanamuM-'bRhadravRtti'- laghunyAsa' sahita traNa bhAgamAM ma.sA. emanA saMpAdana taLe prakAzita thayela che. enI sAthe 'pADavaritra' nuM paNa saMpAdana karela che. janma : vi.saM. 1978, bhAdaravA vada sAtama, sva. pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeva zrImavijaya budhavAra tA. 13-9mahodayasUrIzvarajI ma.sA.nI AjJAnusAra vi.saM. 2055nA 1922 savAre 9-10 vaizAkha sudi 5-nA divase temane 'gaNi' padathI vibhUSita kalAke karavAmAM Avela ane vartamAna gacchAdhipati AcAryadeva zrImad janma sthaLa : dArahyA, vijaya hemabhUSaNasUrIzvarajI ma.sA.nI AjJAnusAre kA.vadI 5 motIbAga saMvata 2059nA zubha divase zrIpAlanagara-muMbaImAM temane paMnyAsapadathI alaMkRta karavAmAM Avela che. bAla ane taraNa mAtA : sukanakaMvarabAI saMskaraNa vAcanA zreNInA mAdhyame temaNe hajAro bALakone dhanarAjajI koThArI prabhuzAsananA rasika banAvavA mATe yogya prayatna karela che. pitA : ghanarAjajI koThArI emanI tAraka nizrAmAM anekavidha sAmudAyika anuSThAno, dIkSA tithi : vi.saM. 2029, vaizAkha suda-5, tA. 7-5ArAdhanA--tapazcaryAo saMpanna thayela che. thANA (mahA.)mAM 1973 dArahA eozrInI preraNAthI saMghamAM mahAnuM siddhidAyaka-siddhitapanI kALadharma : vi.saM. 2064, zrAvaNa vada-12, tA. 28-8tapazcaryA thaI hatI, jemAM 109 ArAdhako joDAyA hatA. 2008, zrI zaMkhezvara mahAtIrtha e divase guru puSyAmRta dhUliyA, yeravaDA karjata AdimAM upadhAnatapa tathA Thera Thera bhavya siddhiyogamAM gurunI horAmAM, gurunA coghaDIyAmAM udyApanamahotsavo paNa thayA che. potAnA gurunI nizrAmAM kALadharma pAmyA. pUjya paMnyAsajI ma.nA prathama ziSya tapasvI munizrI puNyanA aMkurA pAMgare che tyAre jinazAsanane samarpaNa Jain Education Intemational Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 658 thanAra vibhUtino janma thAya che. mahArASTra dezanI pAvanadharA dAravvA (motIbAga) gAmamAM puNyazALI koThArI parivAramAM pitAzrI dhanarAjabhAI tathA mAtuzrI sukanakaMva2bahenanI kukSIe virala ane uttama guNa vaibhava sAthe koI divyabhUmimAMthI eka tejasvI tAralAe janma dhAraNa karyo. moharAjAne jItavA mATe jANe parAkramI baLavAna na hoya tevuM lAgatuM hatuM tethI temanuM nAma mAtA-pitAe baLavaMtarAja pADyuM. mAtApitAe susaMskAronuM siMcana karyuM. bAlyavayathI ja deva-guru-dharma pratyenA ahobhAvane kAraNe dhArmika pravRttimAM vyasta rahetA. jemanI vANI-vartana ane vicAromAM namratA, saralatA, nyAya, nIti, pramANikatA ane samabhAvanA darzana thatAM nAma pramANe guNone zobhAvatA hatA. bAlyavayathI ja vairAgyanI bhAvanA hatI, bhogAvali karmanA udaye, phuTANAnivAsI, redAsaNI parivAranA tulachAbenanI sAthe lagnagraMthithI joDAyA. lagnane divase ajavALI pAMcama hovAthI temanA niyama mujaba covihAro upavAsa karyo. kaMsAra paNa moMmAM na lIdho. niyamamAM aDaga hatA. varSo para varSo vItavA lAgyA ane jalakamalavat saMsArasukho bhogavatAM temanA dAmpatyathI cAra putro ne be putrIrupa puSpo pragaTyA. prathama putrIno janma thatAM pahelAM ja lakSmIdevI rumajhuma karatAM AvyA ane bolyA ke huM tAre ghera avataruM chuM ema kIdhuM ne cAra kalAka pachI iMdirA (amIrasAzrIjI)no janma thayo ane chelle eka nAnI dIkarIno janma thayo. aruNA (hAla rAjaratnAzrIjI) tarIke saMyamayAtrAmAM vicarI rahyA che. balavaMtarAjane varSothI cAritranI bhAvanA hatI ane vyAkhyAnanA rasiyA hatA. svadharmane sAcavavA mATe saMsAramAM 50 varSa rahyA pachI balavaMtarAje prathama iMdirA potAnI dukAne nhAvAno sAbu levA bApA pAse gaI. tyAre bApAe pUchyuM ke tAre dIkSA levI che? to dIkarIe hA kahI. turata ja tyAMthI bArobAra muMbaI sAdhvIjI ma.sA. pAse bhaNavA mokalI. 15 divasamAM to iMdirAne pUrNa vairAgya thaI gayo. ghera AvI paNa vairAgyapuSTa thavAthI tene saMyamajIvana bAlyavayamAM svIkAryuM. tyArabAda eka putrane saMyamanI vATe 8 varSanI vaye vidAya ApI, traNavarSa pachI balavaMtarAjabhAI-tulachAbahena, traNa dikarA ane eka dikarI tathA temanA bhAInI be dikarIo badhAe sAthe 10 AtmAe sahakuTuMba saMyama svIkAryuM. balavaMtarAjabhAI pa. pU. gacchAdhipati A.devazrI Jain Education Intemational vizva ajAyabI : premasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya muni vIravijayajI ma.sA. nAme jAhera thayA. cAritragrahaNa bAda, gujarAta, mahArASTra, M.P., saurASTra Adi dezomAM vicarI potAnA kuTuMbanA 17 sabhyonA dIkSAnA kAraNabhUta banyA. dAdAnI 550 yAtrA karI. purimaTTanA ekAsaNA sAthe pAlitANAmAM 20 varSa sudhI zatruMjayanI godamAM khUba suMdara ArAdhanA karI. taLeTI vahelA jaIne besI jAya ane dareka yAtrikone vAsakSepa nAkhe ane mokSamAM jAo eka ja vAkya bole. temanA jIvanamAM kyAreya pharIyAda na hatI. zUravIra ane bAhoza hatA. siMhagarjanAnA svAmI hatA. chelle tabiyatanI pratikULatA hovAthI pa.pU.A.devazrI premasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM temanA dikarA ma.sA. pa.pU.A.devazrI hemacaMdrasUrijI ma.sAnI pAse 108 pArzvanAtha zaMkhezvara mukAme laI gayA. tyAM paryuSaNanA bIjA ja divase dIkarA ma.sA.nA mukhe navakAramaMtra sAMbhaLatA hAthamAM navakAravALI gaNatA samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. 36 varSano dIkSAparyAya ane 86 varSanI uMmare suMdara saMyama jIvana pALI svarge sidhAvyA. guNa asIma ApanA kema gAvA, saunI eka surAvalI zabdo nathI jaDatA, guruvara kema ardu zraddhAMjalI saujanya : zrI yogezabhAI jayasukhalAla saMghavI morabInivAsI (hAla-madrAsa) taraphathI paMnyAsa pravara aparAjita vijaya jI gaNivarya zrI paMnyAsa pravara aparAjita vijaya jI kA sAMsArika nAma azokakumAra thaa| vaise to bacapana se hI dIkSA kI bhAvanA thI kintu anukUla saMyoga nahIM milane ke kAraNa vyavahArika zikSaNa meM B.Sc. jhI pADuM ra rahe the| pusa samaya aneka jIvana meM ghaTita ghaTanA se tathA khUba vairAgya se prerita hokara parAkrama se dIkSA lI thii| zikSaNa prApti ke samaya unake mAtRzrI mRgAvatIbena kI tabiyata atyaMta gaMbhIra ho gaI thI va unheM muMbaI haoNspiTala meM bhartI kIyA gayA thA / mAtuzrI nI cha mahinA homameM (unconcious) hone se AvA AcArya hemacaMdra sUrIzvarajI ma.sA. ko apanI mAtAjI ko Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 659 mAMgalika sunAne hospiTala lekara gye| AcArya bhagavaMta ne pUjyazrI ke parivAra meM se kula 11 vyaktiyoM kI dIkSA unakI mAtAjI ko mAMgalika sunAkara azokakumAra (Apase) huI hai / Apake tIna saMsArI kAkAjI, eka kAkIjI va eka ko kahA-agara terI mAtAjI kI tabiyata ThIka ho jAegI kAkIjI kI lar3akI kula 5 dIkSA pahale ho cukI thii| to tujhe kucha karanA hogaa| isa para Apane kahA ki yadi pUjyazrIne apanI dIkSA ke bAda apane saMsArI bahana ke pUre merI mAtAjI kI tabiyata ThIka ho gaI to meM isI sAla parivAra ko pratibodha karake-saMsArI bhANeja, tIna bhANajI dIkSA lUMgA, agara dIkSA na le sakA to bhI saMsAra meM rahakara aura eka bahana ko kramasara dIkSita banAyA gyaa| "dIpa se "chaH" vigaI kA tyAga rkhuugaa| isa prakAra kI pratijJA dIpa jale" kI taraha parivArameM eka vyakta dIkSita banane ke gurudevake samakSa lii| usa pratijJA va zubha saMkalpa ke puNya bAda unake parivAra meM anekoM ke lie dIkSA mArga sulabha ba prabhAvase unakI mAtRzrI kI tabiyata acchI ho gaI va unheM gyaa| ghara para lekara Ae / __paMnyAsa pravara aparAjita vijayajI ma.sA. dIkSA dIvasa isa ghaTanA prasaMgase azokakumAra kI dIkSA-bhAvanA se hI apane gurudeva kI apUrva sevA-vaiyyAvacca ke sAtha balavatI huI aura kisI bhI prakAra se usI sAla dIkSA jJAnAbhyAsa karate hue saMskRta, prAkRta, nyAya kA abhyAsa aMgIkAra karanekA dRr3ha nizcaya kiyA / ghara meM dIkSA dilAne karake vividha prakaraNa, karmagraMtha, kammapayaDI aura Agama kA ke anukUla saMyoga vAtAvaraNa na honese azokakumAra zivagaMja talasparzI abhyAsa parIzIlana kiyaa| aTThAraha varSa taka (rAjasthAna) se apane mAtA-pitA ke antaHkarNa se AzIrvAda gurudevakI nizrA meM uneka sAtha rahakara Atma ko bhAvita lekara AbU-delavADA pAlItANA tIrtha kI yAtrI karake muMbaI- bnaayaa| abhI ke dasa varSoM se gurudeva kI AjJA se vividha mATuMgA sthita gurudeva zrI A. hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. ke kSetroM meM svataMtra (vigata) cAturmAsa karate haiN| apanI lAkSaNika pAsa pahu~ce / pravacana zailI se adbhuta zAsana prabhAvaka kArya kara rahe hai| unakI bhAvanA yaha thI ki unakI mAtazrI unheM pUjya gurudeva ne yogyatA dekhakara unheM gaNivarya va paMnyAsa pada sAdhuvezameM dekhakara dIkSA kI anumodanA karate hue saMsAra se se vibhUSita kiyaa| paMnyAsa pravara aparAjita vijaya jI ma.sA. vidA ho jisase bhavAMtara meM unake lie saMyama kA mArga sulabha apane saumya svabhAva, madhuravAmI va sahRdayatApUrNa pravacanase ho jaay| logoM ke dila jItakara unase vividha zAsana prabhAvaka kArya karavA rahe haiN| apanI bhAvanA gurudeva ke samakSa vyakta kI lekina muMbaI meM unheM dIkSA dene se dIkSA kI cAlU vidhi meM vighna saujanya : sva. mRgAvatIbena bhImarAjajI bhagavAnajI zivagaMjavALA kI saMbhAvanA hone se unheM (azokakumAra) amalanera (ji. narendra kumAra, nimAra, sasAna, 6pAna, sva. vimAra, jalagAMva) mahArASTra bheja diyaa| AcArya zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI jimIkumAra, monikAkumArI hAla : bhAyakhalA-muMbaI-27, ma.sA. kA AzIrvAda patra lekara amalanera gaye vahA~ para parama pU. paM.zrI harSazIla vijayajI mahArAja pUjya munirAja zrI jayatilaka vijayajI ma.sA. ne aSADha suda-10 saMvata 2035 ko cAtumAsa praveza ke sAtha hI saurASTranA kAzI tarIke suvikhyAta jAmanagara zaheranAM vatanI azokakumAra ko dIkSA dI gaI va unakA dIkSita nAma muni jhaverI vrajalAla ghelAbhAInA zrI aparAjita vijayajI ma.sA. rakhA gyaa| . dharmapatnI dharmazIlA maMjulAbenanI ___ svajana-saMbaMdhI va parivArajana dIkSA ke samAcAra milate kukSie vi. saM. 2023nA phAgaNa hI milane ke lie aaye| mAtuzrI mRgAvatIbena ko apane putra ko / suda 10nA divase mohamayI muMbaI sAdhu veza meM dekhakara atyaMta AnaMda huA va AkhoM se harSa ke nagarImAM putrano janma thayo. hiteSa AMsU baha nikle| ThIka usake 10 mahine pazcAt mAtRzrI apane nAma pADavAmAM Avyu. putra kI anumodanA karate karate samAdhi se saMsAra se vidAI lI bAlyAvasthAnI sAthe ja aura azoka kumAra kI bhAvanA sAkAra bnii| Jain Education Intemational Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 660 vizva ajAyabI : jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamanA kAraNe....buddhi tIvra hatI. vi. saM. 2037 phAgaNa suda 4 nA zaMkhezvaratIrthamAM mAtuzrI maMjulAbenanAM dharmasaMskAronA kAraNe pAMcavarSanI nAnI pUjyapAda paramagurudeva tapAgacchAdhirAja AcAryadeva zrImad vayamAM to be pratikramaNa sudhIno abhyAsa karI lIdho. vi. saM. vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA AdinI nizrAmAM 2018-2029mAM pUjyapAda tapasvI munirAja zrI bhadrazIla vaDI dIkSA vidhi saMpanna thayela. dIkSA grahaNa bAda vaDilonI vijayajI ma. sA. AdinI abhyAsArtha jAmanagara bhakti karavA dvArA bAlamunie badhA vaDilonAM hRdayamAM sthAnazAMtibhuvanamAM sthiratA thayelI te samaye bAla hiteSakumAra mAna prApta karela. siddhahema vyAkaraNa-tarkasaMgraha Adi nyAyanA pUjyazrInA saMsargamAM Avela. pUrvanA saMskAro ane mAtuzrInI graMtho tathA aneka graMthonAM vAMcana dvArA jJAnanI upAsanAmAM preraNAnA baLe TUMka samayamAM ja paMca pratikramaNa, navasmaraNa cAra dattacitta rahyA. vi. saM. 2046 mAM muMbaI zrIpAlanagaramAM sau prakaraNa traNa bhASya, cha karmagraMtha Adino abhyAsa paripUrNa prathama pravacana mATe besavAnuM thayuM. tyArathI pravacanazaktinA karela. mAdhyame aneka AtmAone sanmArge vALI zakyA. vi. saM. 2047mAM eka majenI vArtA (dhanyakumAra caritra)nA prakAzana skUlanA abhyAsanI sAthe sAthe samyajJAnano abhyAsa dvArA pUjyazrIe jaina sAhityamAM sacitra prakAzanano eka navo paNa suMdara rItIe cAlato hato. skulamAM prAyaH karIne prathama yuga zarU karyo. vi.saM. 2063mAM muMbaI vAlakezvaradvitIya naMbare ja utIrNa thatA hatA. zrIpAlanagaramAM cAturmAsa rahIne tyAM saMghamAM sAmUhIka bhadratApa vi. saM. 2030mAM pU. mu. zrI bhadrazIla vijayajI ma. Adi aneka anekatva taponI ArAdhanA yazasvI yAdagAra sA.nA jAmanagarathI vihAra bAda vedAMtAcArya paMDitapravara zrI cAturmAsa saMpanna thayela. cAturmAsa bAda pUjyazrInA saMsArI vrajalAlabhAI vAlajI upAdhyAya pAse sAta varSanI laghuvayamAM mAmA umezacaMdra bhogIlAla zAhanA nivAsasthAne marInaDrAIvama saMskRtanI be buka, vyAkaraNa, saMskRta kAvyo Adino suMdara bhavya aMjanazalAkA pratiSThA mahotsa ujavAyela. abhyAsa karyo. jAmanagara padhAratA mahAtmAonI pAse vi.saM. 2064mAM amadAvAdamAM vaizAkha mahinAmAM hiteSakumArano abhyAsa suMdara rIte cAlato hato. muluMDanivAsI zrI vIracaMdabhAInI bhavyAtibhavya pravajyA saMpanna vi. saM. 2032mAM jAmanagarathI jUnAgaDha siddhAcala thaI. pUjyazrInA ziSyaratna tarIke mu.zrI vinamrazIla vijayajI mahAtIrthanA cha'rIpAlaka saMghanuM Ayojana zrI maNilAla tarIke banyA. vaDodarA subhAnapurA vijaya rAmacaMdrasUrijI dharamazI parivAra taraphathI thayela temAM sauthI nAnI uMmaramAM ArAdhanAbhuvanamAM vi.saM. 2064mAM pUjyazrInA bhagavatIjI saMpUrNa vihAra karela. vi. saM. 2O33mAM pU. rAjendravijayajI sUtranA yogodahanano prAraMbha thayo. cAturmAsamAM paNa ma. sA. ane pUjya zrI prabhAkaravijyajI ma. sA.nI nizrAmAM vAcanAzreNI-pravacanonA mAdhyame suMdara dharmajAgRtimAM nimittabhUta Ayojita upadhAnatapamAM 10 varSanI vaye mALA paridhAna banyA. karela. vi. saM. 2034-2035nA vekezananA samayamAM pU. vi.saM. 2065mA mA.su. 3nA amadAvAda pAlaDImAM gurudeva bhadrazIla vi. ma. pU. muni guNazIla vi. ma., pU. mu. pUjyazrInA gaNi-paMnyAsapada pradAnano bhavyAtibhavya mahotsava kulazIla vi. ma. AdinA saMgAthamAM rahI vairAgya prabaLa ujavAyela. A mahotsavamAM zratajJAnadAtA paMDitonuM bahumAna, banAvela. vi. saM. 2036mAM pUjyazrInuM jAmanagaranAM AMgaNe sAdharmikonuM bahumAna, sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI bhakti Adi ja caturmAsa thayuM. vi. saM. 2037 poSa vada panA puNyadine anumodanIya kAryakramo saMpanna thayela. bhavyAtibhavya dIkSA thayela. pUjyazrIjI zAsanaprabhAvaka banI ArAdhanA hiteSamAMthI mu. harSazIla vijayajI tarIke nAmAbhidhAna karatA...prabhAvanA karatA rahe e ja manokAmanA... pAmela bAlamuni munirAja zrI guNazIla vijayajI ma. nA pUjyazrInAM saMsArI bena jayazrIkumArIe vi. saM. ziSya tarIke thayA. dIkSA grahaNathI ja dAdA gurudevanuM apAra 2041mAM khaMbhAta mukAme dIkSA grahaNa karI sA. zrI vAtsalya teozrInAM zistapUrNa anuzAsananI vacce divyagirAzrIjI tarIke suMdara saMyama jIvananI sAdhanA sAthe saMyamajIvananI grahaNazikSA Asevana zikSA meLavI. jJAnopAsanA karI rahyA che. to mAtuzrI maMjulAbena jaipha vaye Jain Education Intemational Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 661 vi. saM. 2056 mAM amadAvAda raMgasAgara mukAme-bhAgavatI guruvarya AcArya bhagavaMta kalyANasAgara sUrIzvarajInA pravajayA aMgIkAra karI A. zrI mokSanaMditAzrIjI nAme suMdara nAmano marma jemAM supere pragaTa thayA che te navuM nAma dhAraNa ArAdhanA karI rahyA che. karanArA zivasAgarajInuM sAMsArika nAma zaileSakumAra manubhAI saujanya : zrI umezacaMdra bhogIlAla zAha, muMbaI premacaMda vorA ane maMjulAbahenanA dharmaniSTha gharamAM tA. 14 8-1965nA roja emano janma. A prathama saMtAnanuM sAdhanAniSTha paMnyAsa pU. zivasAgarajI aupacArika zikSaNa dhoraNa 8 sudhI. caraNa : 3 janma : tA. 14-8-1965 dIkSA tArIkha 2-11-1981 hiMmatanagara pAsenA aDapodarA gAme te pachI lagAtAra be varSa yazovijayajI jaina dIkSA : 22-11-1981 HE saMskRta pAThazALA, mahesANAmAM dhArmika abhyAsa uparAMta paMnyAsa padavI : 2-12-2004 siddhahema vyAkaraNanuM adhyayana. AcAryapada : 11-11-2009 sAdhanApathe cAlatAM emaNe jyotiSazAstranI adhiSThAyI pU. paM. zivasAgara devI mAtA paMcAMgulinI mahAdevInI saMniSTha ArAdhanA dvArA mahArAjazrI tapAgacchanA jyotiSa. yaMtra, maMtra, taMtra ane sevA ja gUDha prAcIna sAhityanA pa.pU.A.bhagavaMta adhyayana ane tenA prakAzanakSetre UMcI nAmanA prApta karI. 27 buddhisAgarasUrIzvarajInA samudAyanI varSa akhaMDa gurunI nizrAmAM rahIne jJAnamArge khUba ja AgaLa ziSya paraMparAmAM pU.A. bhagavaMta kalyANasAgarasUrIzvarajInA vadhyA che. samartha ziSyaratna che. A gacchanA vartamAna munisamUhamAM pU. te pachI prakaTa prabhAvaka zrI ghaMTAkarNa mahAvIranA eka zivasAgarajI mahArAjanuM nAma eka pratibhAvaMta sAdhupravara tarIke lAkha jApa paripUrNa karIne gaNipada-paMnyAsa padavI prApta karI. prasiddha che. Ama to 5.pU.A.bha. buddhisAgara mahArAjazrI sAhityakSetre paNa emanuM yogadAna avismaraNIya banI rahyuM che. vartamAnakALe samasta gujarAta ane bhAratabharamAM eka emaNe buddhisAgarajInA jIvana-sarjana para saMzodhana karI adhyAtmayogI, prakhara sAdhanAniSTha, divya AtmA ane rASTra pI.eca.DI.nI padanI mATe utsuka eka vidyArthIne preraNA ane tathI samAjoddhAraka AcAryadeva tarIke aDhAre AlamamamAM protsAhana puruM pADyuM hatuM. jenI phaLazruti svarUpe zrImatI reNukA alaukika vibhUtirUpe UMDI AsthAnuM zraddheya Asana banI rahyA poravAlane muMbaI yunivarsiTIe pI.eca.DI.nI upAdhithI alaMkRta karyA hatA. AvI mahAna paraMparAmAM pU.A. kalyAsAgarasUrIzvarajI aneka rIte viziSTa sthAnanA adhikArI che, khAsa to zilpa vaiyAvaccamAM jemanI sarvocca nAmanA evA pa.pU. zAstra vizArada tarIke ane jyotiSa muhUrtanA niSNAta jJAtA kailAsasAgarajInI sevAvRtti. pa.pU. kalyANasAgarajInI apratima tarIke. gurubhakti ane yugaprabhAvaka pa.pU.AcArya padmasAgarajInI vyavahAradakSatAnA uttama aMzonI abhirAma abhivyakti uttara gujarAtanI hemacaMdrAcArya yunivarsiTInA navIna zivasAgarajInA vyaktitvamAM supere pragaTa thaI che. emanA prathama graMthAgAranA udghATana prasaMge AzIrvAdanA zubha saMketarUpe emaNe ziSya bAlamuni RSabhasAgarajI paNa AvA samartha gurunA sAcA svasaMpAdita saMskRta graMtha "aMjanazalAkA pratiSThA vidhi' prathama vArasadAra sAbita thaze evI zraddhA sAthe viramIe. amUlya upahAra Apyo hato. -DaoN. kAMti rAmI AvI jJAnagarbha viziSTa paraMparAnA vArasadAra tarIke - kSamatA ane sAmarthyane baLa pU. zivasAgara mahArAjazrInuM bhAvi saujanya : zrI kalyANa sevA saMgha, mahesANA-2 tathA grAma nirmANa ati ujvaLa che. AvI amUlya dharoharanI hiphAjata ane - ejyukezana TrasTa saMcAlita zrI kalyANa vidyAvihAra saMkula dhAma, mu. po. Adaraja moTI, tA. ji. gAMdhInagara-382640 saMvardhananI paDakArarUpa kAmagiri jemane zire che te pU. saujanya : tIrthAdhirAja cAturmAsa samiti (vi.saM. 206 2) pAlitANA. zivasAgarajInI sAMsArika vigato A pramANe che : Jain Education Intemational Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 662 vizva ajAyabI : pa.pU. paMnyAsapravara zrI dIkSAbhUmi : saMgamanera, ji. ahamadanagara (mahArASTra) prazAMtavallabhavijayajI gaNivarya ma.sA. samudAya : pa.pU.zrI prema-bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. jemaNe potAnA jIvanamAM vartamAna gacchAdhipati : siddhAntadivAkara pa.pU.A.bha. prazamarasa AtmasAt karyo che, zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. temanI zAMta, prazAMta mukhAkRti, dAdA gurudeva : sahajAnaMdI pa.pU.A.bha. vairAgyagarbhita vANI, bahu ja zrImad vijaya dharmajisUrIzvarajI ma.sA. khUbIpUrvaka yuvAnone jIvanano gurudeva : dharmacakratapaprabhAvaka pU.A.bha. sAco rAha batAvavA dvArA yogya zrImad vijaya jagavallabhasUrIzvarajI ma.sA. mArgadarzana ApanAra pUjyazrI gaNi tathA paMnyAsa padavI : vi.saM. 2062, phAgaNa suda-7, saMyamajIvanamAM sArI evI zAsana somavAra, tA. 6-3-2006. IrlA brIja (vile pArlA, prabhAvanA karI rahyA che. vesTa), muMbaI bAlyakALathI mAtA-pitA dvArA jIvanamAM prabaLa dhArmika saMskAronuM siMcana thayeluM, pUjA, rAtribhojana tyAga, sAmAyika, gaNi-paMnyAsapadavI dAtA : gacchAdhipati pa.pU.A.bha. pratikramaNa ane dhArmika abhyAsa niyamita rIte karatA rahyAM. zrI vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. vaLI nAnI uMmaramAM guru bhagavaMtanA saMparkathI emanuM mana vizeSatA : pravacanakAra, zAstrajJa, AcArasaMpanna, zrI saMghomAM saMsAranA kSaNika sukho tarapha vaLavAne badale vairAgyavAsita yazasvI ArAdhanA karAvanAra, dharmacakra tapa, vardhamAna banyuM. UMDe UMDe paNa temanAmAM saMyamanI prabaLa bhAvanA emanA tapanI 26 oLI, 18 varSa sudhI jJAnapaMcamInI akhaMDa AtmAne satata DhaMDhoLatI rahI.. ArAdhanA, poSa dazamInI ArAdhanA. saMyamajIvanamAM gurukRpAe AgamagraMthonuM adhyayanAdi jemanI nizrAmAM vi.saM. 205ra, vaizAkha suda-6nA roja karI pariNata banyA. vartamAnamAM zAsanaprabhAvanAnA aneka kAryo zrI vAsupUjya svAmI zikharabaddha jinAlaya (athaNI, karNATaka)nI karI rahyA che. samudAyanuM gaurava vadhArI rahyA che. pratiSThA thaI. jemanI punita preraNA pAmIne (1) zrI saMyamaparyAyanA keTalAMka varSo gunizrAe ja rahIne sumatinAthasvAmI (rAju viDiyo Teka-pAla), (2) zrI pUrNapaNe gurune samarpita banI rahyAM. guru bhagavaMtanA munisuvratasvAmI (jayezabhAI ena. zAha-sAyana) (3) zrI sAhityopAsanA ane zAsanaprabhAvanAnA dareka kAryomAM dharmanAtha bhagavAna (Do. gopAlabhAI-surata) Adi gRhamaMdiro saMpUrNapaNe sahAyaka banatA rahyAM, prakRtie abhyAsI che. sadAya nirmANa pAmyA che. svastha cahero, dhIragaMbhIra mukhabhAva, zAstrAnusArI sAdhanA je upakArI gurU bhagavaMtanI preraNAthI... (1) "zrI vagere pUjyazrInA ucca sAdhujIvananA sAkSIbhUta aMgo che. dharmajitasUri ArAdhanA bhavana" karADa (mahArASTra) (2) pUjya janmadina : vi.saM. 2014, bhAdaravA vada-amAsa, AcAryazrI jayaghoSasUrIzvarajI jaina pAThazALA tathA a.sau. tA. 12-10-1958 maMgubena cImanalAla jIvAbhAI hekkaDa ArAdhanA bhavana (zrI janmabhUmi : junA DIsA (ji. banAsakAThA. uttara gujarAta.) jogANI nagara the. mU. saMgha-sUrata)nuM nirmANa thayuM che. saMsArI nAma : rAjendra jemanI pAvana preraNAthI (1) zrI saMbhavanAtha jaina mAtA-pitA : lIlAbahena babAlAla zAha. pAThazALA aMtargata "bALa vibhAga" (jAmalI galI, borIvalI) nivAsasthAna : surata (2) mahAsukha bhuvana (vile pArlA-muMbaI) (3) AdinAtha sosAyaTI, navasArI (4) AnaMdadAyaka zrI vAsupUjyasvAmI jaina zikSaNa : bI. koma. saMgha (bhaTAra roDa, surata) (5) zrI sudharmAsvAmI jaina che. mU. dIkSA : vi.saM. 2038, vaizAkha suda-6, tA. 24-4-1982. saMgha (budhavAra peTha, pUnA) Adi saMghomAM zrI vajasvAmI ga Jain Education Intemational Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa pAThazALA, (6) zrI seTelAITa zve. mU. jaina saMgha amadAvAdamAM yuvAno-vaDIlonI pAThazALAno zubhAraMbha thayo che. jeozrI dvArA (1) zrI kulaka samuccaya (mULa, (2) zrI kulaka samuccaya (bhASAMtara sahita), (3) zrI kulaka ratnamAlA (pratAkAra-bhASAMtara sahita), (4) vAsava vaMdita zrI vAsupUjya (hindI) (5) AnaMdadAtA zrI abhinaMdanasvAmI (hindI), (6) surataru sarIkhA sAhibA (hindI) (7) sumatidAyaka zrI sumatinAtha (hindI), (8) zAMtikaraNa zrI zAMtinAtha (hindI), (9) zrI pArzva ciMtAmaNi mero mero (gujarAtI) pustakonA saMkalana thayA che. saujanya pa.pU. paMnyAsapravara zrI prazAMtavallabhavijayajI gaNivarya ma.sA.nA saMyamaparyAyanA 28mA varSa (vi.saM. 2065)nA maMgalakArI pravezanI anumodanArthe a.sau. guNavaMtIbena vijayakumAra khuzAladAsa mepANI putra sumita, putravadhU-komala taraphathI. jainasAhityanA marmajJa : prakhara vyAkhyAtA pU. munirAja zrI devaratnasAgarajI ma. virATa pratimA, yuvAnonA mahArAja. saphaLa zilpI ane prabhubhaktinA aThaMga premI eTale munirAjazrI devaratna-sAgarajI 'kacchanuM kAzI' gaNAtA koDAya gAmanAM mAtA jhaverabahena ane pitA kalyANajIbhAInA ghare janma laI dAdImA pAnabAInA saMskAre dharmasiMcana pAmyA. sI. e. semisTara sudhI vyAvahArika abhyAsa sAthe saMgIta, kampyUTara, patrakAritva, TeliphonaopareTiMga AdinA korsa karyA. jayaprakAzajI ane vinobAjInA pratyakSa paricaye anubhava meLavyo. kacchI samAjanA yugadRSTA, acalagacchAdhipati pU. A. zrI guNasAgarasUrIzvarajI mahArAjA ane teozrInA AgamAbhyAsI pU. gaNivaryazrI mahodayasAgarajI mahArAjanA hAthamAM jIvananuM sukAna soMpI saMsArI maTI aNagAra banyA. mAtra doDha varSanI uMmare AMkhanI rozanI gumAvanAra ane mAtAnA prabaLa puruSArthe jIvananA AThamA varSe AMkhonI rozanI pAchI meLavanAra kuLadIpaka dIpakamAMthI zAsanaratna samA devaratna banyA. 663 pU. guruvaryonA sAnnidhye vihArayAtrA, jJAnayAtrA ane saMyamayAtrA vikAsanA paMthe AgaLa vadhatI cAlI. vANInA adbhuta jAdugara A munivara zrotAonI adbhUta cAhanA pAmyA che. saMyamajIvananAM mAtra 27 ja varSamAM bhAratanAM 12 rAjyomAM paribhramaNa karyuM che; 85 jeTalAM pustakonuM prakAzana karyuM che; 8 jeTalA cha'rIpAlita saMgho kADhyA che; yuvaka zibiro, bhakti{anuSThAno vagerenAM Ayojano karyAM che; bhAratanA anekAneka tIrthonI yAtrAo karavA uparAMta sametazikharajI ane zatruMjaya tIrthanI 99 yAtrA karI che; A sarva pUjyazrInAM sopAno che. sAhityanA mUrdhanya paMDito{lekhako sAthenA saMparko, ghaNA AcAryo, padastho ane munivaro sAthenA AtmIya saMbaMdho teozrInA pratibhAvaMta vyaktitvanI zAkha pUre che. hAla chellA be varSathI 1250-1250nI saMkhyAmAM bhara unALe vekezanano sadupayoga karAvI bALako-yuvAnonI zatruMjaya tIrthanI 99 yAtrA karAvI samagra jaina saMghamAM eka itihAsa racI dIdho che. 99 yAtrA dvArA hajAronA gharomAM zraddhAnA dIvaDA pragaTAvyA che. pratyeka varase opana buka ekjhAma guNasAgarasUrinI smRtimAM gurutattva vAcanAsatra, lagna ane sagAIomAM rAtribhojana na karAvavA abhiyAna temaja DoMbivalI, bhAyaMdara, vasaI ane ghATakopara cAra sthaLe pratyeka mahine guNasindhu sAdharmika vAtsala kendra dvArA utkarSa bhaktino 2ga rAkhyo che. ATha-ATha ziSyonA parivArathI parivarelA A gaccha gauravapravacana prabhAvaka munivara devaratnasAgarajI ma. zALA-kolejo, jelo, vakIla-DokTara-vepArInAM maMDaLo vageremAM ghaNAM sthaLoe pravacanadhArAo vahAvI anekonAM jIvanamAM parivartana sA~ che. A saraLatAnA svAmIe saphaLatAnA kSetre adbhuta siddhio hAMsala karI che! evA e mahAna munivara uttarottara vadhu siddhio prApta karI zAsananA tejasvI tAraka rUpe jhaLahaLI raho e ja abhyarthanA sAthe pUjyazrInA caraNAraviMdamAM bhAvabhInI vaMdanA! zrAvakabhaktonA saujanyathI saMyamapremI paM. zrI raviratna vi. ma.sA. (DahelAvALA)(saparivAra saMyamanA mArge) uttara gujarAtanA banAsakAMThA jillAmAM jainadharma sthAno vinAnuM nAnakaDuM gAma ravela.....temAM vase jainadharmanA raMgathI Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 664 vizva ajAyabI : raMgAyeluM kuTuMba vAlANI parivAra. kuTuMbanA mobhI zrI 7-7 dhaMdhA karatA hovA chatAM jyAre juo tyAre nivRtta jovA naTavaralAlabhAI vyAvahArika zikSaNanA jJAtA. temanA svabhAva maLe aneka dhArmika-sAmAjika saMsthAomAM sevA Ape temaja ane kAryakuzaLatAthI gAmamAM priya thaI paDyA. dareka kAryamAM Adhi-vyAdhine upAdhithI pIDAtA aneka vyaktinA zAntidUta temanAM dharmapatnI zrImatI tArAbahenano vizeSa phALo hato ane banIne ApaNA caritranAyaka temanA jIvanamAM AgaLa vadhatA eTale ja gAmanI phaI tarIke paMkAyAM hatAM. be putrI ane eka hatA. tyAM temanAM dharmapatnIe sAcA arthamAM sAtha nibhAvyo ne putra upara saMvata 2018 mAM mahA sudi terasanA dine caritranAyakanI icchAne mAna ApI bALakonA vairAgyaghaDataramAM vijaya muhUrta pasAra thaI rahyuM che. puSya nakSatrano yoga che. te ane te tapadharmamAM joDAyAM. 500 AyaMbila tapa-2 varSItapasamaye tArAbahene potAnI kukSiethI caritranAyakane janma aTTAItapanI ArAdhanA karI. caritranAyakanAM dharmapatnI Apyo. rAjeza evuM nAma jAhera karyuM jayazrIbahena paNa vairAgyapaMthavAsI banavA thanaganI rahyAM. pAMca varSanI uMmara thatAM pitAzrIe zALAmAM dAkhala guradevanI prApti : saM. 2059 varSanA prAraMbhe DIsA karyo, sAthe sAthe pitAzrIe paNa saMskAra ane jJAna ghaDavAno mukAme upadhAna thAya che, tenA samAcAra caritranAyakane maLatAM prAraMbha karyo, paraMtu bAlyAvasthAthI ja ekalapaNAmAM rAcavAne gharanAM sabhyone kahyuM cAritranI tAlIma eTale upadhAna tapa jo icchato game tyAM jaI ekAMtamAM besI raheto. tamArI dIkSAnI taiyArI hoya to upadhAna karI lo tamane khyAla Ave dIkSA zuM cIja che? tyAM zuM karavAnuM che? kevo tyAga? TarnaMga poinTa : rAjezane vyAvahArika pustako karatAM kevI tapazcaryA ne kevI dinacaryA? A badhA praznanA javAbarUpa dhArmika pustako ane kathAyogamAM khUba ja rasa hato..game te upadhAnatapa Avazyaka che. caritranAyakano parivAra ghaDIe je pustaka hAthamAM Ave te pustaka pUrNa karIne ja mUke. caritranAyakanI icchAne AdhIna hato, eTaluM ja nahI temanA vAcana temano priya zokha hato. "eka vakhatanI vAta che te vacananA so TacanA bolane pALanAro hato. tethI tarata ja temanA jIvanI bhAta che. sonerI paLanI vAta gurudevanI taiyArI karI. DIsA mukAme pa.pU. A. abhayadeva sUrIzvarajI mulAkAta." ma.sA.nI nizrAmAM karyo upadhAna tapano prAraMbha. gurudeve temanA mahesANA pAThazALAmAM praveza : pUjya pitAzrI pAse vairAgyane majabUta banAvyo: caritra nAyakane prazna hato aneka saMyamanI anumati mAMgatAM pitAzrI ane gurudevanI icchA ne pU. mahAtmAnA saMparkamAM hatA. kone jIvana samarpita karI saMyama AjJA svIkArI caritranAyaka mahesANA pAThazALAmAM dAkhala jIvana jIvavuM tevI dvidhA anubhavatA hatA, tyAM parivAranAM thayA ane jJAnAbhyAsamAM AgaLa vadhavA lAgyA. sabhyoe kahyuM "doDha mAsathI amo A gurudevanA sAnidhyamAM vidyAguruono prema saMpAdana karavA sevA bhaktinA rasiyA chIe' amane to anukULa Ave che, svabhAva game che? chatAM banyA. hRdayanI saraLatA, jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazame saMvata ApanI jevI icchA." caritra nAyake kahyuM, "ApanAM 2032nA jAtismaraNa jJAnanI prApti pa.pU.paM. abhayasAgarajI pitAzrI-mAtuzrInA gurudeva che tema ja ApaNA bane ma.nI kapAthI meLavI. pUrvabhavanA mAtApitAne maLyA. saM. bhAIonA gurudeva che tethI ApaNane kaMI takalIpha na hoya 2049mAM pharI pAlanapura pAThazALAmAM joDAyA ane dvitIya paraMtu ATalA pU. mahAtmAo je mArA paricita ne upakArI putraratnane janma Apyo ne tenuM nAma arpita pADyuM. te nAma che temAM pUjyazrI paricita jarUra che, paraMtu upakAranI dRSTithI pAchaLa paNa kaMIka bhAvisaMketa haze, kAraNa ke ApaNA huM gurudevanI nikaTatama Avela nathI, temaja udAratAnI dRSTimAM caritranAyaka jyotiSa tema ja AdhyAtmika zaktinA strota hatA | kyAre kaMI joyuM nathI chatAM tamArI badhAnI icchA hoya to ane maMtra-taMtra nipuNatA meLavavA temanA jIvananI laghutA paNa mArI nA nathI kAraNa ke mArA pitAzrInA gurudeva te mArA jovA jevI che. saM. 2050 mAM amadAvAdane temanA jIvananuM gurudeva ja hoya." basa nirNaya levAI cUkyo ne gurudevane karma-dharmakSetra banAvI pAThazALAmAM adhyApana, sAdhu-sAdhvIne jIvana samarpita karavuM te pAkuM thaI cUkyuM. tyAM to varSa pUrNa adhyApana, vidhividhAna kSetra, AgavuM nAma, mAsika prakAzanathI thavAnI taiyArImAM hatuM. prakhyAtinA gaganamAM viharavuM, sonA-cAMdInA, dhIradhAranA, kalyANaka bhUminI sparzanA : caritranAyaka TrAvelsanA ane loTarI-vyavasAya kSetre jhaMpalAvyuM. eka sAthe dharmapatnInA vacanathI baMdhAyela hatA. ApaNA caritranAyakamAM te Jain Education Intemational Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 665 guNa jovA maLyo che. 'vacananA khUba pAkkA' vacana Ape nahIM priya padArtha (11) mRtyu mahAyAtrA (12) ravikathA hare vyathA ApyA pachI phare nahIM......dharma- patnIe eka varSa sAthe (13) raviyoga praznamaMca (14) udaya soma aSTAhika sametazikharanI yAtrA karavAnI mAMgaNI karela....ApaNA (15) eka ja Azaro tamAro. caritranAyakano parivAra ekalo ja sametazikhara-rAjagRhi, kAvyazakti : aneka gehuli-padya-sajajhAyanI sAthe caMpApurI -pAvApurI tIrthayAtrAe pahoMcyo ne darzanazuddhi karI. paramAtmAnI covIzInI racanA paNa caritranAyake karela che. saMyamamArge prayANa : saMvata 2059 phAgaNa sudI 2 vidhividhAna kSetra : aneka gAma-nagaramAM pratiSThAnA vAlANI parivAra pahoMcyo khImata mukAme ane gurudevanI dareka prakAranAM pUjano bhaNAvI pote paramAtmA bhaktimAM lIna pAse mAMgaNI karI-"amArA bhAIne ApanAM zaraNomAM AvavuM banI anekane paramAtmarasika banAvela che. che ne saMyamano veza dhAraNa karavo che ne paramAtmAnA paMthe 108 pArzvanAtha dhAma : 108 pArzvanAtha saha zrI cAlavuM che to Apa muhUrta pradAna karo." gurudeve caitra vada vAsupUjya jinAlayanI nirmANanI pratiSThA karAvela che. 5 navasArI mukAme dIkSA- pradAnanuM muhUrta arpaNa karyuM. samagra parivAranA AzIrvAda meLavI potAno patharAyelo kArobhAra zAsanakArya : aneka AtmAne samyagujJAna ApI ATopI ApaNA caritranAyaka potAnA sarva parivAra sAthe vairAgya majabUta karI paramAtmAnA mArge prayANa karavAmAM preraka navasArI mukAme saM. 2059, caitra vada 5 nA zubha divase ne banela che. gRhAMgaNe jinamaMdira nirmANa karI paramAtmAne zubha muhUrta pUjyazrInA svahaste parivAranAM pAMca sabhyo saMsArI hRdayamAM birAjamAna karela che. sAmAyika beMkanI sthApanA karI maTI saMyamI banyA. cAritra ne sAdharmika pratye temanA hRdayano bhAva darzAvyo che. mAsikapatra zarU karI jJAnapracAranI rasikatA darzAvI che. abhyAsakSetra : ravela-bhAbhara-mahesANA-muMbaI--bIkAnera caritranAyakanuM jIvana jotAM aneka guNo pradarzita thAya che. karmakSetra : ravela-amadAvAda-pAlanapura-jhIMjhuvADA-muMbaI --Alekhana : zrI priya-Agamaratna vi.ma.sA. umedapura-tharAda -satalAsaNA dharmapracAra kSetra : gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, dilhI, ravirAja parivAra saMcAlita aham prabhAvaka ceriTebala TrasTa, amadAvAdanA saujanyathI sAhityakSetra : caritranAyake saM. 2038 mAM prathama pa.pU. A. zrI rAmacaMdrasUri samudAyanA 5. prakAzana karela vAvaNI karI lo ke "pUnyanI cAvI pa.pU. A.zrI prabhAkarasUri ma.sA.nAM 'zikSaNanI sAcI dizA'. uparokta traNa prakAzano bAda saM. 2044 mAM umedapurathI sundaram nAmanA mAsikano prAraMbha ziSyaratnonI tapasyAnI anumodanA karyo paraMtu raji. saM. 2046 mAM tharAda karAvatAM sundaramAMthI pa.pU. A.zrI vijayaprabhAkarasUrijI ma.sA.nAM aham sundaram mAsika nAma rAkhI cAlu rAkhyuM. Aje ziSyaratno pU. munizrI jayabodhivijayajI ma. chellAM ekavIza bhAratabharanAM 11 rAjyo ane AphrikA-amerikA paNa te varSathI adamanA pAraNe aTTama kare che. dara sAla maunapUrvaka mAsika jAya che. te mAsikamAM aneka vizeSAMka paNa suMdara soLa upavAsa to ochAmAM ochA hoya ja. saMyamajIvanamAM mahenata karI prakAzana karela che. trIsa upavAsa be vAra tathA 34 ane 45 upavAsanI bhISma (4) "svAdhyAyasaMhitA-bhA. 1" (5) "padmAvatI- tapasyAo paNa karI che. mANIbhadravIra mahApUjana-havana" (6) maMgalAcaraNa (7) suNo bIjA ziSyaratna pU. zrI hemabodhivijayajI mahArAja mere paramAtmA. (8) "mRtyu mahAyAtrA" (9) "raviyoga jeo saMsArIpaNAmAM hArTanA spezyAlisTa DaoN. tarIke jANItA praznamaMca' (10) "ravikathA hare vyathA' (11) "udaya soma hatA. pharsTaklAsa pharsTa golDa meDalisTa hatA. teoe siddhitapa aSTAdvikA'. temaja vIzasthAnaka tapa karela che. dIkSA levA mATe chaThThanA | (8) tAre te tIrtha, (9) guNa vaibhava (10) jinAgama pAraNe chaThTha nava mahinA sudhI karela che. amadAvAdanI vADIlAla karNATaka Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 666 vizva ajAyabI : sArAbhAI hospiTalamAM pacIsa varSa sudhI onararI sevA karI mAtA-pitA : meMdAbena nemIcaMdajI pAMcA che. temano aDhI varSano dIkSAparyAya che. zikSaNa : dhoraNa 10 trIjA ziSyaratna mokSarakSitavijayajI ma.no dIkSAparyAya dIkSA : poSa vada-7 11 varSano che. temaNe 30-36-45 upavAsa tema ja vardhamAna tapanI 81 oLI karela che. ochAmAM ochuM dIkSAbhUmi : vAlakezvara, muMbaI, bAbu amIcaMda pannAlAla ekAsaNAMnuM tapa kare che. AdinAthajI jaina derAsara pUjyazrInA cothA ziSya prabhurakSitavijayajI ma. jeo samudAya : kAMkareja dezoddhAraka pa.pU.A.zrI vi. bhaktisUrIzvarajI ma.sA. brAhmaNa hovA chatAM jainazAsananI apUrva madadathI tapasyAmAM khUba ja pragati karI che. aneka vakhata aThThAI 9-12 upavAsa vartamAna gacchAdhipati : kAryakuzaLatA, saphaLa kArya saMcAlana, guru tema ja vardhamAnatapanI 25 oLI karI che. teo sArA evA bhaktonA lADIlA, 5.pU. tapAgacchAdhipati A.bha.zrIvi. hindI ane gujarAtImAM vyAkhyAnakAra che. lekhanakaLAmAM paNa premasUrIzvarajI ma.sA. sArA akSarothI lakhI zake che. gaNi tathA paMnyAsa padavI : 1-3-2006 rAjakoTa, 7-5sva. ratnakIrti vijaya saMsArIpaNAmAM rasikabhAI bhagata 2006 zaMkhezvara pADApoLamAM rahetA. vardhamAnatapanI 65 oLImAM bAra varSa tapa dIkSA parivAra : derAvAsImAM 17 ane sthAnakavAsImAM 10 karyA. zarIramAM gegarIna roga hato. ekavAra pagamAM kIDA paDI saujanya : gurubhaktonA saujanyathI gayA. bhayaMkara vedanAmAM samAdhi samatA lIdhA pachI 89 oLI karI. vardhamAna tapa sudhI pahoMcyA.oLInA pAraNe sAdharmikone utkarSa sAgara zramaNa paraMparAnA pU. laI jaI pAraNuM karAvavAno niyama hato. pUjyazrInA ziSya - paMnyAsazrI vizvaratnasAgarajI ma.sA. jinarakSitavijayajI ma. pU.paM. candrazekhara vi.nA vyAkhyAnathI dharmamAM joDAyA A. bhagavaMta rAmacandrasUri ma.nI pAvana nizrAmAM bhAratIya tattvanI manISAmAM zaMkhezvara dIkSA lIdhI. jagatanuM bhaluM karavuM evA atirekamAM jaina maniSIonuM gauravapUrNa sthAna DIparezanamAM kALa dharma pAmyA. vardhamAna tapanI 99 oLI karI che, jyAM loko mAtra vicAraka hoya sADA sAta varSa dIkSA paryAya. bIjA ziSya jayarakSita vi. ma. che tyAM ja jana zramaNa saMskRtimAM sADA cauda varSanA dIkSA paryAyamAM nitya ekAsaNuM aThThamanA pAraNe vicAraka sAthe AcAraka hoya che. ekAsaNuM svAdhyAya magnatA sADA 3 karoDa navakArano jApa karyo vicArazIlatA mAtra mananI unnati hato. jIvana dhanya banAvI gayA. paMnyAsa dharmadAsa jayadarzana vikAsanuM kAraNa hoya che, paraMtu AyaMbila vaiyAvacca suMdara kare. bIjAnuM karI chUTavuM-e ja jIvana vicAro sAthe AcArazIlatA maMtra che. A. vibudhaprabhasUrinA ziSya nikumudacandra vijayajI AtmonnatinuM sAdhana hoya che. dAMtarAImAM bhayaMkara AgamAM khUba ja baLI gayA. bhayaMkara zramaNa saMghe ApelA vicAro ane AcAromAMthI loko vedanAmAM khUba samatA vardhamAna tapanI oLI karI. jagatamAM jIvana jIvavAnI kaLA zIkhyA che. AcArapAlanamAM tIrthaMkara paramAtmA prarUpita zAsana sarvopari che. paramAtmAe pa.pU. paMnyAsazrI kulacaMdravijayajI batAvela ane prasArela AdezanuM ja zramaNa bhagavaMta pAlana ma.sA. kare che. paramAtmAe ApelA nirdezonuM vidhipUrvaka paripAlana janmadina : 6-5-1968 karavA mATe sAdhusaMghamAM viziSTa pada hoya che, jema ke muni, gaNi, paMnyAsa, upAdhyAya ane AcArya. gaNivarya janmabhUmi : nAMdeDa (mahArASTra) vizvaratnasAgarajInA jIvanamAM prabaLa daivayoga Avyo ane saMsArI nAma kalyANa nemIcaMdajI pAMcA gurudeva AcAryazrIe vizvaratnasAgarajInA rUpamAM DhALIne Jain Education Intemational Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 667 temane jainajagatane potAnA ziSyarUpe upalabdha karAvI dIdhA. che. parivartana ane paristhitio sAthe samarasa hovuM e AvA gunI prAptithI emanA hRdayamAM A sUtra guMjavA emano eka alaga viziSTa svabhAva che. lAgyuM : 'ruvovaMti zaRUTH' T jagatamAM zaraNabhUta guru ja ahiMsA ane mAnavadharmanA saMdezavAhaka dezamAM Aja hoya che. sarvatra hiMsAnuM sAmrAjya che. A hiMsA koI jIvanI nahIM, gaNivaryazrI vizvaratnasAgarajInI dRSTi haMmezAM yuvA paraMtu e mUlyonI che ke je ApaNI saMskRtinA prabaLa AdhAra peDhI para rahI che. teo jANe che ke yuvA peDhImAM gajaba che. sAMskRtika mUlyonuM Aje je rIte patana thaI rahyuM che te kAryakSamatA hoya che, je dharma ane saMskRti sAthe atyaMta duHkhadAyaka che. mAnavIya saMbodhomAM je tIvratAthI samAjavikAsamAM sahAyaka thaI zake che. tethI ja teo yuvA ni:sahAyatA (bicArApaNA)nI bolabAlA vadhI rahI che zibironuM Ayojana kare che ke samAjanA yuvAno potAnI enAthI AtmIyatA dhIre dhIre lupta thatI jAya che. bauddhika, bhAvanAtmaka ane zArIrika zaktiono vikAsa karaze saMvedanazUnya mAnava Aje je mukAme Ubho che te ekadama ane jIvanamAM sAmAjika javAbadArIono viveka tathA hatAza, nirAza ane lAcAra che. AvA nirAzAnA nisvArtha sevA ane sarvamAnya hita nimitte samarpaNanI vAtAvaraNamAM gaNizrI vizvaranasAgarajI potAnI vANI dvArA bhAvanAnuM poSaNa kare. jaina amRta vacanonI varSA vividha sthaLo para karI rahyA che gaNivarya zrI vizvaratnasAgarajI eka tarapha aMtarmukhI te che te asaMtapta mAnavo mATe saMjIvanInI mAphaka jIvanadAyinInuM thaI mokSamArga para ArUDha che to bIjI bAju saMvedanazIla, kAma karI rahI che. jIvanano artha zuM che? ene arthavAna bhAvuka, karuNAvAna svabhAvanA saMta hovAthI vyakti ane banAvavA mATe kaI kaI cIjonI jarUra hoya che? vagere samAjanI pIDA joI vyathita thaI janahitanI bhAvanAnA jIvananAM e zAzvata sUtrono saMdeza ApaNane gaNizrI uddezyathI bahirmukhI thaI jAya che. municaryAnA pAlananuM dhyAna vizvaratnasAgarajInI vANImAM jovA maLe che. Aje vyaktine rAkhI pravacana, lekhana, dharma prabhAvanA mahotsavano prabaMdha e vAtanuM jJAna hovuM joIe ke sauthI moTo mAnavadharma che. karavA mATe samagra phALavaNI gaNivarya ja karI zake. rASTrIya, enA rakSaNa mATe vyaktie satata saceta rahevuM joIe. gaNi rAjanaitika, javalaMta samasyAo pratye emanI jAgRti zrI vizvaratnasAgarajIe mAnavadharma ane mahAvIranA mukhya samAdhAna suddhAMnuM ciMtana-pradAna kare che. UMcuM kada, bhIno sika no siddhAMta ahiMsAne jana-jana sudhI pahoMcADavAnuM je prazaMsanIya vAna, saMta-lAlimAthI pradIpta prazasta lalATa, pAradarzaka kAva gaI kArya karyuM che e kyAreya bhUlI nahIM zakAya. * AMkho, manahara smita, cuMbakIya AkarSaNayukta emanuM bAhya vAtsalyadivAkara, tapatejasvI, mAnavabhUSaNa, vyaktitva, vANInI madhuratAthI lokone potAnI tarapha kheMce che AcAryadeveza gurudeva navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA to AMtarika zaktithI AtmIya snehavAtsalyathI yuvA saMskAra suziSya jainadharmanI prabhAvanAmAM hIrAnI jema camakanAra zibiro dvArA baMdhutva bhAvanAno prasAra karavA sAthe teo zAsanaprabhAvaka, zatAdhika yuvA bhavyAtmAone jinavANInI saMskArayukta paraMparAgata yuvApeDhInA nirmANamAM sakriyatApUrvaka anugAmI banAvI dharma sAthe joDanAra zramaNa saMskRtinA kAma kare che. unAyaka gaNivaryazrI vizvaratnasAgarajI mahArAjasAhebane gaNivaryazrI vizvaratnasAgarajI ma.sA.nA hRdayamAM guru AgamoddhAraka' mAsikanAM hajAro pAThako ane zrI amyudaya pratye vinayabhAva ane ziSyo pratye vAtsalya ane karuNAbhAva phAunDezana, ujjaina taraphathI paMnyAsa pada para ArUDha thavAnA tathA samAja pratye sAcA mArgadarzaka lakSya che. deva-zAstra ane maMgaLa avasare AtmIya zubhakAmanAo! amArI tIvra icchA guru pratye pragADha zraddhA nihALI aneka yuvA bhaktoe potAnA che ke teo khUba jaldI 36 guNabhaMDArI AcAryapadane paNa aMtaramAM guru nihALI jIvanane utkarSa mArge AgaLa vadhAryuM zobhAve eja maMgalabhAvanA!! che. vizvakalyANakArI, jinazAsana saMvardhaka anuzAsananA saujanya : navaratna parivAra madhyapradeza, rAjasthAna, gujarAta pathAnugAmI zrI vizvaratnasAgarajI ma.sA.ne zrutasevA, jJAna pavana surANA : rASTrIya adhyakSa, rAkeza mAravADI : rASTrIya pravaktA. pratye ruci che. emaNe AgamoddhAraka mATe anupama kArya karyuM Jain Education Intemational Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 668 vizva ajAyabI : munizrI pU. muni zrI sarvodayasAgarajI ma.sA. sAMsArika nAma : suresh| zIsodaya sAgarajI ma.sA janmatithi : ASAr3ha vadu pAMcama san 1959). mAtA : zrImatI sAkaravahana / pitA : zrI dAmajIbhAI (vartamAna meM 5.pU. cAritraratnasAgarajI) bhAI : zrI dhIrajabhAI evaM pa.pU. munizrI 3H ratnara IIRnI ma.sA.1 gurudeva : rASTrasaMta bhAratadivAkara pU. acalagacchAdhipati A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhaba / rIkSA : garapAtIga, saMvata 2033 (mavA - vaccha) ziSya-parivAra : pa.pU. muni zrI jagavallabhasAgarajI ma.sA. / maMDanAM vaNI rathApanA : 15T. rathayAtrA : 8000 vi.kI. pratiSThAC : 17 cha'rI patita paidrata saMgha : 101. 300 ninAno meM -- govIralI vakI, paMghatIrthI hatA. pratiSThA evaM sthApanA : navapadajI kI, aSTamaMgala kii| nina dAca se rIkSA TrAna : kA. vizeSaNa : sAhityarasaMzodhava, pUMna samAra, saranaravamAvI, zrIzrImAta samAja uddhArakA parivAra meM rIkSita hui puSpAtmA : 81 vizeSa prabhAvanA : 151 choDa mA sthApanA 36 dvivaraNIya gunA mahAmahorAvA. 5000 bAvana darataprato mu rasaMzodhana parva nUtana nAUI. saMpUrNa zrIzrImAla jJAti kA uddhaar| pU. mA. zrI TITIVrajUrIzvaranI jJAna rajracAra zivIra : 331 rAtA zrI vacALaRTI IRpUri jJAnasatra : 451 puna ghAturmAsa : 34 muM-20, mArASTra meM anya MITR-4, w meM-3, punarata kheM-4, rAnaracAna-1 (36pura), vidara-1 (sametazilaranI), madhyapraddeza-1 seMdhavA vartamAnA. 'sarvodaya stavanA" (rAga = jenAM romaromathI....) jenA roma romathI maitrI karuNAnI vahetI dhArA, A che gurudeva amArA, guruvara sarvodaya pyArA kaccha pradezamAM janmyA ane merAune pAvana kIdhuM thANAne karmabhUmi banAvI, makaDAmAM saMyama lIdhuM dhanya dharA te bidaDAnI jayAM, vaDI dIkSA lenArA.............. sAkarabahenanA lADIlA naMdana, dAmajIbhAIne dipAvyA sattara varSanI uMmare saMyama, levA mATe sidhAvyA guNasAgarasUrinA lADakavAyA, gurunA hRdaye rahenArA....(3) sUri gautama-guNane guNodaya sAgaranI, zikSA dilamAM dhArI itihAsanA niSNAta banI, jina ANA cittadhArI zAsananuM sAcuM hita karavA, muni sarvodaya bananArA........(4) prathama cAturmAsa koThArA tIrthe, laghu haima kaMThastha kIdhuM jJAnAvaraNIyanAM kSayopazamathI, jIvana amRta pIdhuM guru nizrAe sUrivara sAthe, 12 rAjayo vicaranArA......(2) guNasAgara sUrinAM guruvacanone, turaMta tahatti kIdhuM guruvacanonI niSThA khAtara, jIvana samarpI dIdhuM sarva jIvono udaya karanArA, sarvodaya kahevAyA.........(2) prAcIna ane arvAcIna grantho, jeNe pragaTa kIdhA hastapratonAM saMzodhanamAM, dina-rAta vitAvI dIdhAM pistAlIsaso (4500) hastapratonI, saMkalanA karanArA....(7) mahArASTra ane koMkaNa deze, DaMko vIrano vagADI cha'rI saMghone pratiSThAo, gurudeva Ape karAvI loka taNAM lADIlA gurujI, janajanane gamanArA......(2) sADAcAraso pUjanapratonI, saMkalanA jeNe kIdhI 30-30 zibiro karAvIne, yuvAnone dizA dIdhI tIrthaMkara paramAtmAonAM, tAmrayaMtro banAvanArA.......(9) 31 divasanA mahA mahotsava, guru puNyatithIe karAvyA mahAtIrthomAM comAsuM rahIne, acalagacchane harakhAvyA zAsanaprabhAvanAdhAraka guruvara, sAhityasaMzodhaka kahevAyA...(10) jenI vANI duHkha haranArI, jaga maMgala karanArI bhavobhavanA saMtApa nivArI, AnaMdane denArI pUjA-pUjana ne stavanonI, racanAo karanArA..........(11) udayaratna'nAM lADIlA vIrA, "cAritra' ne dila dhAryA jagavallabha'nAM guru banIne, "guNavallabha'ne tAryA AziSa dejo, saune Aje, manamaMdire padhAryA........(12) Jain Education Intemational Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa pUjya gaNivarya zrI labdhicaMdrasAgara ma.sA. mahAmaMtra navakAra sadAya jaimanA haiye vase che evA pa.pU. gaNivarya zrI labdhicaMdrasAgara ma.sA. hRdayathI zAsanaprabhAvaka rahyA che. zAsana-hitanI manISA jemanA romeromamAM vaselI che. evA amArA paramopakAraka pa.pU. gaNivarya zrI labdhicaMdrasAgara ma.sA.nI jIvana jharamara jANavA-mANavA yogya che. je bhUmi para 140thIya vadhAre dIkSAo thayelI che evA chANI mukAme (vaDodarA pAse) rahetA dharmaparAyaNa zrI bipinacaMdra zAMtilAla zAha ane temanAM patnI zrImati caMdrikAbahena zAhano parivAra rahe. zrImatI caMdrikAbahenanI kUkhe tA. 29-9-1969nA zubha dine eka putraratnano janma thayo. nAma pADyuM lInezabhAI. lInezabhAI bacapaNathI ja dharmapremI hatA. janmasthaLa e ja emanuM dIkSAsthaLa banyuM. vi.saM. 2040nA vaizAkha vada-6 ane tA. 10-5-1984nA zubha dine zrI lInezabhAInI dIkSA thaI. dIkSAdAtA hatA gurujI pa.pU. paMnyAsapravara zrI pUrNacaMdrasAgara ma.sA., emanA dAdAguru 5.pU. baMdhubelaDI zrI jinacaMdrasAgarasUri ma.sA. tathA zrI hemacaMdrasAgarasUri ma.sA. AjJAdAtA ane AzIrvAdadAtA hatA pa.pU. gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA. gujarAta, ema.pI. (madhyapradeza), mahArASTra, sametazikhara (kolakAttA) gaNivarya zrI labdhisAgara ma.sA.nA mukhyatve vihAramArgo rahyA che. emaNe 14 sAmUhika cAturmAsa karyAM che, tema ja navajIvana (muMbaI), UMjhA, AdinAtha (pUnA), goregAMva (muMbaI), pATaNa, bhAvanagara, boTAda, jAmanagara, pAlitANA, muluMDa tathA goDijI (pUnA) temaNe ziSya parivAra sAthe vyaktigata cAturmAsa karyAM che. pU. zrI pUrvezacaMdrasAgara ma.sA. (sva.) zrI mRgendra vijaya ma.sA. ane pU. zrI sarvezacaMdra sAgara ma.sA. emanAM ziSyaratno che. vi.saM. 2064mAM bhAvanagara jillAnA vallabhIpura pAsenA ayodhyApuramamAM teozrIne gaNi padavI pradAna karavAmAM AvI. 669 gaNivarya zrI labdhicaMdra sAgara ma.sA.nA margadarzana taLe keTalAMka viziSTa Ayojano paNa thayelAM che. (1) zrI maMgalavAsa kuMbha navakAra yAtrA : yAtrA prAraMbha tA. 28-7-2002 thI avirata cAlu che. zeSakALa + cAturmAsa sahita A yAtrAnuM saphaLa saMcAlana navakAra parivAra TrasTa dvArA karavAmAM AvyuM che. atyAra sudhImAM temanI sanmukha 28 karoDathI vadhu navakAra jApanuM ArAdhana thayela che. navakAra jApa dvArA vizvazAMti, pArivArika zAMti, AtmakalyANa tathA UrjAzakti dvArA gharamAM vAstudoSa AdinuM nivAraNa thAya e Ayojana pAchaLano hetu-Azaya rahela che. (2) 108 abaja navakAra jApa saMkalpa abhiyAna aMtargata dasa varSIya Ayojana : A Ayojana heThaLa pratyeka varSe 10,000 ArAdhakone 9 lAkha navakAra maMtranA jApasaMkalpa dvArA Aradhaka-kITa arpaNa karavAmAM Ave che. A Ayojana aMtargata prathama Ayojana vi.saM. 2064mAM zrI sarvodayanagara jaina saMgha (muluMDa) dvArA thayuM ane dvitIya Ayojana vi.saM. 2065mAM zrI goDIjI pArzvanAtha jaina saMgha (pUnA) dvArA karavAmAM AvyuM hatuM. pUjyazrInAM AyojanonA preraka baLa tathA AzIrvAda dAtA pa.pU. paMnyAsapravara, navakAra maMtranA prakhara ArAdhaka zrI abhayasAgarajI ma.sA.ne sAdara vaMdanA sAthe... saujanya : zrI navakAra parivAra TrasTa, surata. nAsikAgre anAhatadhyAnam kara azubha dhyAnanI jeTalI tAkAta pApa karmone sarjana karavAnI che, tenAthI keTalIye gaNI adhika tAkAta zubha dhyAnanI janma janmAMtaranA saMcita sarva pApone samULa khatama karI devAnI che Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMsa niryAta kabhI nahIM ho qatlakhAne baMda karo pazurakSA se hI deza kI surakSA mevAr3a dezoddhAraka AcArya zrI jitendrasUrIzvarajI ma.sA. ke divya AzIrvAda va dIkSA dAnezvarI A. deveza zrI guNaratna sUrIzvarajI ma.sA. ke AzIrvAda se munipravara zrI nipuNaratnavijayajI ma.sA. ke nirdezana meM cala rahe jIva dayA kendra meM apane dhana kA sadupayoga karane hetu mArgadarzaka vivaraNa-patra hajhAra hAtha hamAre sAtha, phira bhI hai sahayoga kI Aza..... prabhu mahAvIra-zrI rAma-zrI kRSNa-zrI hanumAna kI punIta bhUmi meM aMgrejoM ko bhagAkara svataMtratA prApta kI taba pUre deza meM karIba tIna sau katlakhAne the| Aja 36000 katlakhAne isa ahiMsA kI pAvana dharA hindustAna ko kalaMkita kara rahe haiM / isake lie "mAMsa niryAta baMda karo"kA prayAsa hAtha dhokara pIche par3ane se hI avazya saphalatA prApta hogii| mAMsa-niryAta baMda karavAne hetu sabhI milakara eka AvAz2a uThAkara Meat Export para niyaMtraNa lagavAne yA prati vyakti eka pazupAlana jimme leve, vaha bhI saMbhava na ho to nimna meM se kisI gauzAlA meM arthasahayoga bheja karake bhI jIvadayA kI bhAvanA ko banAye rakheM / nimnokta sabhI saMsthAe rajisTarDa vizvAsapAtra tathA 806 Ayakara se mukta dai| avazya sahayoga kara puNya se prApta caMcala lakSmI kA sadupayoga kareM / sAtha hI oNnalAina A/C bhI hai, jisameM caika-DrAphTa karavAne kI jarUrata nahIM mAtra rakama vahA~ kI baiMka meM bharanA pdd'egii| yahA~ prApta ho jAyegI yA caika bhI oNnalAina naM. ke bhijavA sakate haiN| 1. zrI pArzvanAtha jaina gauzAlA pAramArthika TrasTa, 116, ravIndranagara (pI. Dabalyu. DI. oNphisa ke pAsa) indaura-452 001 (ma.pra.) sTeTa baiMka oNpha indaura zAkhA indaura oNnalAIna naM. 53009025784meM bhara sakate haiM yA kisI bhI baiMka kA caika-DrAphTa bhI bhijavAyA jA sakatA .5. 2. zrI gvAla gopAlA gauzAlA jamalAvadA C/o guNavaMtajI banDI, po. choTI sAdar3I, jilA-cittaur3agar3ha-313 604 (rAja.) esa.bI.AI. choTI sAdar3I, nImaca kI koI bhI baiMka kA | 200 pazu haiN| sTeTa baiMka oNpha iNDiyA zAkhA choTI sAdar3I oNnalAina naM. 11546684410 meM bharAveM yA DrAphTa-caika nImaca-choTI sAdar3I kI koI bhI baiMka kA bhijavA sakate haiN| 3. zrI AdinAtha gaurakSA kendra Clo vimalakumAra mANakAlAlajI sahalota, po. moravana Dema, jilA-nImaca (ma.pra.) 1050 pazu, sTeTa baiMka nImaca yA jAvada pina-458 441 nImaca kI koI bI baiMka kA / paMjAba nezanala baiMka zAkhA nImaca oNna lAina naM. 036400-0105302846 ke keza rakama bhI bharane se sIdhI hamAre khAte meM jamA ho jAve va Apako DrAphTa kharca nahIM lgegaa| 4. zrI gopAla gauzAlA c/o sohanalAlajI chAjer3a, badhAnA, nImaca 458 441 (ma.pra.) nImaca kI koI bhI baiMka / paMjAba nezanala baiMka ke nImaca zAkhA meM oNnalAina naM. 036400-0105302846 meM bharane para hameM prApta ho jaavegii| zrI neminAtha gauzAlA, soniyANA, jilA (ma.pra.) nImaca kI koI bhI baiMka | paMjAba nezanala baiMka ke nImaca zAkhA meM oNnalAIna naM. 036400 0105302846 meM bharane para hameM prApta ho jAvegA / 6. zrI AdinAtha pazu rakSA saMsthAna (gauzAlA) po. kAnor3a ji. udayapura 313 604, sTeTa baiMka oNpha iNDiyA, zAkhA udayapura oNnalAina naM. 51033705753 va senTrala baiMka oNpha iNDiyA zAkhA kAnor3a meM bhI khAtA hai| zrI pArzvanAtha gauzAlA TrasTa, kadamAla, taha. girvA, jilA-udayapura (rAja.) baiMka DrAphTa uparokta TrasTa kA esa.bI.bI.je. zAkhA khamaNaura kA bhaMvaralAlajI caMpAlAlajI rAMkA sarapaMca sA. po. kadamAla, jilA-udayapura (rAja.) taha. girvA para bheMjeM / di rAjasthAna baiMka 0020101448062 zAkhA udypur| 8. zrI mahAvIra govardhana bAravaradA c/o mAMgIlAlajI vayA, po. bArAvaradA, jilA-pratApagar3ha (rAja.) paMjAba nezanala baiMka, zAkhA oNnalAina naM. 3904004000198444 pratApagar3ha, choTI sAdar3I (rAja.) yA vahA~ kI koI bhI baiMka kA 312 605 / zrI saMbhavanAtha gauzAlA, sAvana c/o bherulAlajI koThArI, po. sAvana, jilA -nImaca (ma.pra.) sTeTa baiMka oNpha indaura-nImaca yA manAsA baiMka zAkhA 458 110 sAvana meM paMjAba nezanala baiMka hai| 10. zrI akhilAnaMda sarasvatI grAmINa gauzAlA, dalaudA, jilA-maMdasaura C/o bAbulAlajI sagarAvata, po. dhuMdhar3akA, jilA-maMdasaura (ma.pra.) 458 667 maMdasaura kI koI bhI baiMka kA / Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. zrI kRSNa gauzAlA, bhATakher3I, jilA-nImaca C/o dharamacaMdajI dhIMga, po. bhATakher3I, taha, manAsA, ji.-nImaca (ma.pra.) 458 110 sTeTa baiMka oNpha indaura zAkhA, manAsA kA oNnalAina naM. yA manAsA-nImaca kI koI bhI baiMka kA caika DrAphTa bhijavA skeNge| 12. OM zAMti gauzAlA zAMtidhAma, dhamanAra ke nAma se maMdasaura kisI bhI baiMka se / AdinAtha vastrAlaya, gauzAlA mArkeTa, maMdasaura (ma.pra.) 458 001 sTeTa baiMka oNpha indaura zAkhA maMdasaura kA oNnalAIna naM. yA maMdasaura kI koI bhI baiMka ke caika DrAphTa bhijavA skeNge| 13. zrI jayasiMha zyAma gauzAlA, AmeTa Clo pratApasiMha mehatA, po. cArabhujA ror3a, rAjasamaMda (rAja.) 313 332, sTeTa baiMka oNpha bikAnera eNDa jayapura AmeTa (rAja.) yA AmeTa kI koI bhI baiMka kA / esa.bI.bI.je. zAkhA AmeTa kA oNnalAina naM. 51054300025 yA AmeTa rAjasamanda kI kisI bhI baiMka kA caika DrAphTa bhijavA skeNge| 14. zrI AdinAtha kRSNa gauzAlA samiti, DhAbalA-mAdhosiMha ke nAma kA caika yA paMjAba nezanala baiMka yA baiMka oNpha rAja. bhavAnI maMDI kA nIce pate para bhijAveM zA. lakSmIcaMda mANakacanda lor3hA bhavAnI maMDI, z2i, jhAlAvAr3a 326 502 rAja. ke pate para bhijAve / di rAjasthAna baiMka bhavAnI maMDI zAkhA oNnalAina naM. 0100101090804 meM keza bhara sakate hai yA bhavAnImaMDI ke kisI bhI baiMka ke caika DrAphTa bhijavA sakate haiN| 15. zrI mahAvIra gauzAlA va pazu rakSA kendra, rAjAjI kA karer3A Clo hIrAlAlajI mahAtmA po| rAjAjI kA karer3A z2i. bhIlavADA (rAja.) 311 804 sTeTa baiMka oNpha bIkAnera eNDa jayapura zAkhA bemAlI (rAja.) oNnalAina naM. 61080260476 hai| keza bhara sakate haiM yA baiMka oNpha bar3audA zAkhA rAja karer3A meM bhI hamArA khAtA hai| 16. zrI mahAvIra gauzAlA rAmadvArA samiti, po. sukher3A, ji. ratalAma (ma.pra.) vAyA jAvarA, sTeTa baiMka sukher3A yA jAvarA ke kisI bhI baiMka kA uparokta samiti ke nAma para bhijAveM / zrI mahAvIra elavA mA~, gauzAlA vikAsa samiti, po. DUMgalA, ji. cittaur3ake nAkor3A ejensI mahAvIra mArkeTa, DUMgalA / esa. bI. bI. je. zAkhA DuMgalAbar3I sadar3I oNnalAina naM. 61022694817 yA cittor3a nimbAher3A ke kisI bhI baiMka kA caika DrAphTa bhijavA skeNge| 18. OM zAMti gauzAlA, (gaurakSA sevA samiti) bar3I sAdar3I c/o RSi muNota vakIla sA. po. sAdar3I ji. cittaur3agar3ha (rAja.) 312603, esa.bI.bI.je. zAkhA bar3I sAdar3I oNnalAina naM. 61046209755 yA cittor3a nimbAher3A kI kisI bhI baiMka kA caika DrAphTa bhijavA sakeMge / 19. zrI gaNeza gauzAlA samiti naMdavAI zrI gaNeza ghATI, naMdavAI po. baiga, ji. cittaur3a (rAja.) esa.bI.bI.je. zAkhA baigu, di. rAja. baiMka oNnalAina yA kisI bhI baiMka kA caika-DrAphTa bhijavA sakeMge / 20. jaya nivAza gaNeza gauzAlA, ThIkaradA C/o rAdhezyAma sonI, dhabAIyoM kA cauka, somANI galI. bundI (rAja.) baiMka oNpha bundI oNnalAina naM. 031010-1112593 yA esa.bI.bI.je. zAkhA bundI kA DrAphTa phona naM. 09887210357 va 0747-2447160 se saMparka kara bhijavA sakeMge / 21. zrI nAgezvara pArzvanAtha gauzAlA, bhadraMkaranagara, po. luNAvA, ji. pAlI (rAja.) 306 706, esa.bI.bI.je. zAkhA bAlI oNnalAina naM.51045 50141-6 yA phAlanA kI kisI bhI baiMka kA DrAphTa-caika bhIjavA sakeMge va muMbaI meM bhI isI nAma kA ekAunTa hai / phona naM. 02938252228 zrI gopAla-kRSNa gauzAlA, suvAsarA, paM. kanhaiyAlAlajI seThiyA, ajayapura meDikala sTorsa, suvAsarA maMDI, ji. maMdasaura (ma.pra.) maMdasaura kA kisI bhI baiMka kA DrAphTa uparokta gauzAlA ke nAma NC Payee kI bhIjavAyA jA sakatA hai| 23. zrI kRSNa go sevA samiti, mAMDala ke nAma kA akAunTa hai| esa.bI.bI.je. zAkhA mAMDala meM oNnalAina naM. 51056-761846 hai| paM. jAnakIlAlajI totalA, po. mAMDala ji. bhilavAr3A (raaj.)| 24. zrI gopAla gozAlA samiti, DAbI ji. bundI ke nAma kA khAtA buMdI meM hai| buMdI ke kisI bhI baiMka kA caika-DrAphTa pArasamalajI jaina, po. DAbI, ji. bundI (rAja.) 25. zrI kRSNa mahAvIra go sevA saMsthAna, mAvalI, ji. udayapura c/o rAja TenTa hAusa, tahasIla mArga, mAvalI, 313 207, esa.bI.bI.je. mAvalI oNnalAina akAunTa naM.610042666825 phona naM. 02955-263339 | 26. zrI zAMtinAtha pazu rakSA kendra po. cittAkher3A Clo vasaMtalAlajI voharA po. cittAkher3A, ji. nImaca 0364000105320240 paMjAba nezanala baiMka nImaca zAkhA meM oNnalAina c hai| uparokta gauzAlA ke sampUrNa eDresa haiM, una para DAyarekTa caika-DrAphTa oNnalAina se bhijavAkara avazya jIvadayA kA lAbha leveM athavA jIvadayA saMsthAna ke nAma kA paMjAba nezanala baiMka nImaca c/o meM oNnalAina ANC bhI hai, jisameM Apa kahIM bhI paMjAba nezanala baiMka (CBS) suvidhAyukta meM bharane para jIvadayA sevA saMsthAna, nImaca A/c 036400-0105302846 meM jamA hokara sabhI gauzAlA meM vitarita ho jAvegA / dvArA sagarAvata ilekTrikalsa, 25-26, prAiveTa basa sTeNDa, nImaca 458441 (ma.pra.) phona va phaiksa naM. 07423-220808 va 227808 donoM naM. para phona va phaiksa suvidhA hai| Jain Education Intemational Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakathA naM.-26 - jIvahiMsAnA vipAkonI kaTutA jANI utpanna nirveda paramAtmA pArzvanAthanA kALamAM thayela mAro janma ane mAruM nAma baMdhudatta, A bhavamAM mArA sukhanA divasomAM aneka prakAranI duHkhada ghaTanAo banatI cAlI, citra-vicitra, patana utthAnanA prasaMgo banavA lAgyA, tethI meM prabhu pArzvanAthajIne mArA pUrvabhavonI vAta pUchI tyAre bhagavaMte satya bhAkhatAM bheda kholyo ke aneka bhavo pUrve huM vidhyagirimAM zikhAsana nAme bhilla hato ane mArI A bhavanI patnI priyadarzanA te bhavamAM zrImatI nAmanI bhAryA hatI. mane hiMsA ane viSayasukha vahAlAM hatAM, aneka pazu-paMkhIonA jIvanasukha ane saMtAnasukhamAM vidano nAkhavAthI ame beu nArakI vagerenA atithi banyA. uparAMta bhavabhramaNa vadhAryA. pati dvArA hiMsA ane patnI dvArA anamodanAnA kAraNe A bhavamAM cha-cha patnIo paraNatA sAthe mRtyu pAmI. priyadarzanA bacI to caMdrasena pallipati teNIne garbhAvasthAmAM ja haraNa karI gayo. agnimAM AhUtinI jema ekalA paDela baMdhudatta mane mArA mAmA sAthe corInA AkSepamAM rAjapuruSoe kedakhAne nAkhyA ane tyAMthI chUTyA tevAmAM palliupatie emane balidAna mATe pharIthI pakaDyA. mRtyu mAthe AvyuM tyAre acAnaka haraNa thayelI patnI priyadarzanAno meLApa thayo. pUrvabhavamAM sAdhu-sAdhvInI karela bhaktinA prabhAve prANa bacyA paNa jIvana upara kaMTALo AvI gayo paNa AgAmI bhavomAM cAritra prabhAve ame beu cakravartI ane strIratna banI mukti paNa pAmavAnA chIe tevI agama bhaviSyavANI suNI pharI dharmabhAvanA vadhI ane meM mArI patnI priyadarzana sAthe saMsAratyAga karI saMyama svIkAra karyo che. jevuM karazuM tevuM pAmazuM tevI saiddhAMtika vAtane vAraMvAra vAgoLatAM paNa vairAgyadIpa pragaTI zake che. | (sAkSI-baMdhudatta zreSThI) 1 vairAgyakathA naM.-2 ------------ rAjyaprAptinI Asakti ------------- huM vajajaMdha rAjAnI banI rANI zrImatI. mArA pitA rAjAnuM nAma vajasena cakravartI. chatAMya rAjasukha choDI dIkSA laI tIrthakarapadane pAmyA. mArA patideva vajakaMdhe mArA sagAbhAI puSkarapALane zatrurAjAothI bacAvI madada karI, paNa jyAre ame bhAIrAjAne vijaya apAvI pAchA vaLyA tyAre rAjaprapaMcothI vairAgya thatAM potAnA putrane rAjya bhaLAvI sajoDe dIkSA levAno saMkalpa karyo. rAtre cAritrabhAvanAmAM poDhelAM hatAM tyAre ja acAnaka amArA rAjakhaMDamAM viSadhUma prasaryo. jenA kAraNe haju to AMkho khUle te pUrve nAkathI zvAsa guMgaDAvA lAgyo. sagA amArA putre pati pAsethI rAjya paDAvI svayaM rAjA banI javA maMtrImaMDaLane paisAthI phoDI nAkhI amArI hatyAnuM kAvatru goThavyuM hatuM. sagAputre viSadhUmranA prayogavaDe amArA beunA prANa rAjyalobhamAM harI lIdhA, jenA bhalAno vicAra amAro hato teNe ja amAruM buruM karyuM. tIrthakaranA sAMsArika jamAI ane putrI zrImatI ema ame beu maraNa zaraNa thayA chIe. | (sAkSI-rANI zrImatI) Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 673 zramaNasaMgha jainasaMghato AdhArastaMbha che to zramaNIsaMgha jainasaMghatI AdhArazIlA che. () jana saMghanI AdhArazIlA -lablivikrama samudAyanAM sAdhvIjI zrI vAcaMyamAzrIjI (bahena mahArAja) ratnatrayI zramaNIratnonI, puNyaprabhAvakatA samaye samaye je rIte aMkita banI tenI anumodanA ane namra jhAMkhI karAvavAnA zubhAzayathI atre A lekhamALA rajU karanAra parama zAsanaprabhAvikA, saumyamUrti pU. sAdhvIranA zrI vAcaMyamAzrIjI ma0 (bahena mahArAjazrI) jemanuM saMsArI nAma che vasumatI. eka nAnakaDI vAtamAM ja vasumatIthI jIvanano eka mahAna saMkalpa thaI gayo. TarniMga poinTa Avyo ane jIvanano nakazo badalAI gayo. AtmAne svAdhIna karavAnI jhuMbezamAM jIvanane joDI vi.saM. 2006nA vaizAkha vada 6 nA zubha dine pAlitANAnI puNyamayI dharatI para moTIbahena rAjumatI sAthe pravrajyA aMgIkAra karI, 10 varSanI vasumatI pU. sAdhvIjI zrI suvratAzrIjInAM ziSyA sAdhvI vAcaMyamAzrIjI nAme banyAM. mAtra bahenanA vAde dIkSA lenAra bAlasAdhvI AvatI kAle mahAna zramaNIratnA zAsanaprabhAvikA sAdhvI banaze evI kalpanA paNa kone AvI zake? mahAna jainaratna vyAkhyAnavAcaspati kavikulakirITa pU. dAdA gurudeva zrI labdhisUrIzvarajI mahArAjanI jJAnadaSTie A bAlasAdhvImAM anekavidha zakti nihALI. pU. gurudeva zrI vikramasUrIzvarajI ma.sA.nuM dhyAna dorAyuM. khaMbhAta jevI dharmanagarImAM A bhaginIyugale jJAnayajJa AraMbhyo. karmagraMtha, tattvArtha sUtra, karmaprakRti, paMcasaMgraha, saMskRta vyAkaraNa, prAkRta vyAkaraNa, tarkasaMgraha, nyAya ane kAvyazAstra, jyotiSazAstra-evA eka pachI eka viSayamAM prabhutva meLavavA lAgyAM. svAdhyAyanI sAthe sAthe adhyApananuM kArya paNa kharuM.. - pU. sAdhvIzrI vAcaMyamAzrIjI mahArAjanuM adhyayana eTale koI paNa viSaya hoya, paNa te viSayane aneka dRSTikoNathI sAMgopAMga hastagata kare. mAtra adhyayananI grahaNazakti ja uttama nahIM, paNa adhyApananI AdAnapradAnazakti paNa avala koTinI. game tevo agharo viSaya hoya, paNa temanI samajAvavAnI zailI evI ke sAmAnya buddhIvALA paNa sahaja bhAve samajI zake. potAnA vizALa sAdhvIvRMdane tAttvika-dharma-abhyAsa svayaM karAve. pU. dAdA gurudeva teonA adhyayananI cakAsaNI kare. eka vAra to pU. dAdA gurudeve kahela, "vAcaMyamA! tuM chokaro hota to tuM jaina zAsanano eka mahAna bAla-AcArya hota." gurukRpA varasAvatA A hAromAM eka zaktistrotanuM darzana che. bAlyavayathI tana-mana-vacana ane jIvana zAsananAM caraNe dharI, gurvAzAne zirasAvaMdya karanAra sAdhvIvaryAne moTA bhAge loko "bahena mahArAja'nA nAme oLakhe che. bahena mahArAjanI vastRtvazakti, adbhuta che. ane vaknatvazakti karatAM adhika zakti temanI lekhinImAM che. "kamalaparAga', 'pAtheya koInuM, zreya sarvanuM', "zrI dazavaikAlika ciMtanikA', 'zrI uttarAdhyayana ciMtanikA', 'zrI AcArAMga ciMtanikA' Adi graMthomAM temanI kalame je gahana ciMtanamanana vahevaDAvyuM che te adbhuta che. temAM mAnavamanamAM rahelA anekavidha prazno ane anubhUtinuM sacoTa vivaraNa Jain Education Intemational Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 674 vizva ajAyabI : che. navI peDhI ane jUnI peDhInA mAnasika aMtara vacce jANe apUrva setu samAna che. sthAnakavAsI zramaNIvRMda to A ciMtanikA vAMcIne eTalI badhI prasannatA dAkhave ke, jo bahena mahArAja najIkanA kSetramAM hoya to avazya temanAM darzana karI, vAraMvAra temanA zrImukhe kAMIka ciMtanadhArA jhIlavA Atura hRdaye upasthita thAya ja. audAryathI yukta, saMkucita dhArAthI mukta sAdhvIvaryAe potAnA zramaNI vRMdamAM jJAnapradAna ane suMdara saMskAra dvArA sahumAM rahelI zaktine khUba protsAhita karI che. koI jJAnamAM AgaLa hoya, to koI sevAdharmamAM; koI tapamAM rUci rAkhe, to koI jApamAM; koI kAvya race, to koI kathA; koI gAvAmAM zokha keLave, to koI bAlasAdhvIthI laI vRddha sudhInI dareka vyaktinI viziSTa zakti ane viziSTa rucine suMdara rIte saMyojita karI eTaluM suMdara Ayojana kare ke sahune lAge ke, aho! bahena mahArAje kevI kRpA karI ke Aje A suMdara lAbha maLyo! cha'rI pAlita yAtrAsaMgha hoya ke jinabhakti mahotsava hoya; upadhAna tapa hoya ke mahilA zibira hoya; sAmUhika tapa hoya ke pachI vizALa saMkhyAmAM samUha sAmayika hoya; jina zAsanane saMlagna koI paNa kArya hoya to temAM pUjyazrInI Ayojanazakti jhaLakI UThe ja. eka vAra dharmakAryamAM joDAyela AtmAne suMdara dharmakArya karyAnI eTalI badhI anumodanA thAya ke pharI pharI te dharmakArya mATe utsAhI rahe! loko kahe ke, "bahena mahArAja! Ape eTaluM suMdara Ayojana karyuM ke amane lAge che ke amAruM vAveluM bIja motI banIne UgyuM!" pU. bahena mahArAjanuM hRdaya eTaluM karuNAsabhara ke koInuM paNa duHkha joIne dravI UThe. jIvananA aTapaTA praznomAM gUMcavAyela mAnavI mArgadarzana mAMge to pUjyazrInA mIThA bola saMtapta hRdayane zAMti Ape. khaMbhAtanA cAturmAsamAM pU. gurudevazrI vikramasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM 108 mAsakSamaNa thayAM. pU. gurudevanI tabiyata to nAjuka hatI ja. tapasvIne kAMI paNa azAtA thAya ke turata ja bahena mahArAja tapasvInA ghera jaI zAtA pUche. tapasvInA bhAvane samajI yathAyogya AgaLa vadhAre. azAtA dUra karavAnA upAyo jaNAve. pU. bahena mahArAjano athAga parizrama joI, temanA hRdayanI karuNA nihALI, duHkhI jIvo pratyenI hamadardI joI, A sarva jIvone dharmamArge joDI devAnI prabaLa bhAvanA nIrakhI sarvanuM dila ahobhAve jhUkI jAya. jaina sAdhujIvananI AcaraNA ke jainadharmanI paribhASAne nahIM samajanAra to kahe, A te bahena mahArAja che ke duHkhIjana-vatsala madhara TeresA che ! japa-dhyAna-ArAdhanA : vi. saM. 2013thI pU. bahena mahArAje potAnA jIvanamAM pU. dAdA gurudeva zrI labdhisUrIzvarajI mahArAja, bhaktAmara stotra samArAdhaka pU. gurudevazrI vikramasUrIzvarajI mahArAja tathA zAsanaprabhAvaka pU. A. devazrI rAjayazasUrIzvarajI mahArAjanI AjJA ane mArgadarzana mujaba navakAra mahAmaMtra, bhaktAmara stotra, prabhu pArzvanAtha tathA adhiSThAyikA padmAvatI mAtAnuM ArAdhana karyuM che. navakAra maMtranA pAMce padano karoDonI saMkhyAmAM zrIsaMgha sAthe sikaMdarAbAdamAM jApa karela-karAvela che. muMbaImATuMgAmAM cAturmAsa daramiyAna, evI ja rIte "OM hIM namaH"nuM ArAdhana karela-karAvela che. bharUcamAM paNa teozrInA mArgadarzanathI temanA sAdhvIchaMde eka karoDa jApa tema ja viziSTa ArAdhana karela-karAvela che. pU. dAdA gurudeva zrI labdhisUrIzvarajI mahArAjanI asIma gurukRpA pU. gurudeva zrI vikramasUrIzvarajI mahArAjanI niHsIma AziSadhArA ane pU. gurubaMdhu zrI rAjayazasUrIzvarajI mahArAjanI apAra kRpAdhArA jhIlatAM niraMtara traNa pATa-paraMparAnA zAsanaprabhAvaka gurubhagavaMtonI gurvAjJAne zirasAvaMdya karI rahela pU. vAcaMyamAzrIjI (bahena mahArAja) vartamAna sAdhvIchaMdamAM eka zreSTha zramaNIratna che. teozrInAM ziSyAomAM sAdhvIzrI ahaMtapadmAzrIjI, zrI paramapadAzrIjI, zrI vasupabAzrIjI, zrI pArzvayazAzrIjI, zrI divyayazAzrIjI, zrI jItayazAzrIjI, zrI zIlayazAzrIjI Adi che. pUjyazrInAM caraNomAM bhAvabharI koTizaH vaMdanA! saMpAdaka Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 675 zramaNIsaMghanuM cogadAna jaina dharmamAM tIrthakara bhagavaMto tIrthanI sthApanA kare che tyAre sau prathama caturvidha saMghanI sthApanA kare che.-sAdhu sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA.....jaina dharmamAM A caturvidha saMghanuM atyaMta mahattva che. AtmAnI kramika vikAsadazAne pAmela sau potAnA kSetramAM AgavuM sthAna dharAve che. jenonA mukhya be vibhAga che-zvetAMbara ane digaMbara, paNa baMne matamAM caturvidha saMghane sthAna che....jaina saMghamAM jeTalA sAdhu pUjya che eTalAM ja sAdhvIjI pUjya che. navakAra maMtranA pAMcamAM padamAM "sAhUNaM' pada Ave che. paNa, teno artha sAdhu-sAdhvIjI ja thAya. tethI sAdhu-sAdhvI baMne parameSThipade birAjita che. jaina dharma puruSapradhAna kahevAya che. paNa, temAM sAdhvI ke zrAvikAnuM sthAna pUjya ja che. dharmatIrthanA vikAsa-prasAra ane prabhAva phelAvavAmAM muni bhagavaMto-AcArya bhagavaMtoe je phALo Apyo che te suvarNAkSare likhita satya che. bIjI bAju e viziSTatA che ke jaina dharmamAM tIrthakaranI mAtAnI pratimA tIrthaMkara sahita che, paNa tIrthaMkaranA pitAnI pratimAo nathI. Aje paNa jinajananI paranuM atyaMta mahattva che. Abu, delavADA, rANakapura va. tIrthomAM jinamAtAnA paTa vaMdanIya pUjanIya che. jainonA prasiddha tIrtha siddhAcalamAM devAdhideva Adi prabhunI sanmukha hAthInI aMbADI upara mAtA marudevA sahita AdiprabhunI pratimA che. te ja jinAlayanA uparanA bhAgamAM mAtA marudevAnI pratimA Adi prabhune godamAM laI beThelI che. jaina zAstromAM kalyANakonuM varNana Ave che tyAM indra AvI sau prathama mAtAnI stuti kare che. bAdamAM prabhunI stuti kare che. sau prathama pa6 dikumArikA prabhujanmano mahotsava manAve che. jainomAM savAranA pratikramaNamAM eka khUba mahattvanuM sUtra bolAya che te "bharaphesara bAhubalI'nI sajhAya. A sUtranI gAthAmAM mahAtmAo ne mahAna zrAvakone vaMdanA karavAmAM Ave che. te sUtranI gAthA naMbara 7 thI 14 gAthA sudhI mahAsatI-mahAsAdhvIone vaMdana karavAmAM Ave che. pratikramaNanuM A sUtra jainAcAryo-upAdhyAyo-sAdhu bhagavaMtosAdhvIjI mahArAja, zrAvaka-zrAvikAo khUba bhAvapUrvaka atyaMta mAMgalika rIte uccAraNa kare che ane chellI gAthAmAM kahe che- "iccAI mahAsaIo, jayaMti akalaMka sIlakaliAo, akkavi vajjaI jAsi, jasa paDato tihuaNa sayale" ...sulatA-caMdanabALA ityAdi mahAsatIo ke jemanuM nirmaLa zIla che' tethI Aje paNa samasta traNa jagatamAM temano yaza paTaha guMjI rahyo che. jainonA sarvamAnya mahAprabhAvika bhaktAmara stotranI 22 mI gAthAmAM mukta kaMThe bhAvapUrNa stuti karI che. "strINAM zatAni zatazo janayatti putrAnuM nAnyA sutaM tadupamaMjananI prasUtA; sarvA dizo dadhati bhAni sahasrarazmi, prAva di janayati phuradaMzu jAlam !" he dhanya mAtA! A saMsAramAM hajAro strIo hajAro putrane janma Ape che, paNa Apa ja dhanyamAtA-jananI cho je tIrthakarane janma Apo cho-te mATe keTalI suMdara upamA ApI che! dizAo to daza che. paNa pUrva dizA pUjya che, kAraNa ke sUryane janma Ape che. tema tame paNa tIrthakarane janma Apo cho. tethI he mAtA! tame jagatupUjya cho ane vaMdanIya cho jaina dharmanA mahAna 'kalpasUtramAM bhadrabAhu svAmI yakSA-yakSa dinA mATe khUba ja mahattvapUrNa zabdo vApare che "puttI samAM sIsA" putrI samAna ziSyA. A vizvane saMprati jevA mahAna rAjavInA dharmaguru Arya suhastisUri mahArAja ane Arya mahAgirinA mATe kahevAya che ke A be mahApuruSanA dharmabhAvanI vRddhi yakSA vagere ArthIoe karI che. tenI smRtimAM suhastisUri ane mahAgirinA jevA jainAcAryanAM nAma AgaLa "Aryazabda mUkavAmAM Avyo che. te itihAsaprasiddha che. paTanAmAM A mahAsatI sAdhvIono pUjanIya paTa che, tema aitihAsika graMtho sAkSI ApI rahyA che. vidvada jagatamAM jainAcArya haribhadrasUrijI ma.sA.nuM nAma Jain Education Intemational Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 676 vizva ajAyabI : mUrdhanya che ane mUrdhanya raheze. AvA mahAna AcAryane pratibodha AMtararASTrIya jagatamAM je "upamiti bhavaprapaMca' graMthanuM yAkinI mahattArA nAmanA mahAna sAdhvI dvArA thayo che. atyaMta adbhuta sthAna che, 16000 pAtranuM A mahAna adbhuta nATaka vidvAna ane A kRtajJa AcArya ma.sA. potAne yAkinI mahattarA che, te 'upamiti bhavaprapaMca' graMthanI mULa kaoNpInuM Alekhana gaNA sunuM eTale putra tarIke svaracita aneka sUtromAM smare che. nAmanAM sAdhvIjI ma. karyuM che. A graMthanA sarjaka siddharSisUri gaNA lokokti evI paNa che, jainasaMgha A mahAna AcAryane je koI sAdhvIjI ma. mATe lakhe che-sarasvatInulyA AryA temanA akSara ubodhana na karI zakatA tevuM uddabodhana A mahAna AryA mATe ArIsA jevA akSara ane mukta dile lakhyuM che. puSpacUlAsAdhvI nirbhIkapaNe AcAryane karatA ane teo khUba ja ratnacUlA-milApasuMdarI vagere sAdhvI jagatanI adbhuta bhAvapUrvaka upakArI sAdhvIjI ma.nA vacanane ziromAnya karatA. tAralikAo che. marudevANinI vageree te samaye dakSiNa jevA aneka mahApuruSo sAthe karNAvatI nagarIno itihAsa joDAyo dUra-sudUra pradezamAM vicarI jainadharmano prabhAva phelAvyo che. che. sAhityameru hemacaMdrAcAryanA mahAna guru devasUri ma.sA. ne A bhayaMkara viSamakALamAM paNa A sAdhvIsaMgha pavitra sAdhvIjI mahArAje dhA nAkhI : "tamArA jevA AcArya hoya che, nirmaLa che. tapa-tyAga-saMyama pariNati, cAritrapAlanamAM ane sAdhvIjInI maryAdA na jaLavAya? zuM Apane AvI upekSA tathA tapazcaryAmAM mokhare che. sAdhvI bhagavaMto nirmalatA dvArA karavA AcArya banAvyA che?" ane pU. AcArya bhagavaMte vaMdanIya-pUjanIya rahyAM che. sauthI adhika ane abhuta ghaTanA sAdhvIsaMghanI paristhitine dhyAnamAM rAkhI digaMbara sAthe vAda e che ke A avasarpiNIkALamAM 19mA tIrthakara mallinAtha prabhu karyo. AcArya devasUri ma. ane digaMbara paMDitanA vAde eka strI hatA. anaMtakALe AvuM ekAda Azcarya bane che, jene 10 abhuta itihAsa sarjyo ke gujarAtane choDIne te samayanA AzcaryomAM eka Azcarya gaNAvyuM che. amadAvAdanI najIkanuM digaMbaro dakSiNa tarapha sidhAvyA. A prakaraNa itihAsanI bhoMyaNI tIrtha devAdhideva mallinAtha prabhunuM pavitra tIrthadhAma Alabela che. Aje paNa vizALa pramANamAM dakSiNamAM digaMbara che.....vartamAna samaye samasta jainonA mahAna tIrtha sametazikhara jaino che. keTalAMka gAmo to saMpUrNa digaMbara jainonAM che. tIrthano jIrNoddhAra puNya nAmadhayA raMjanazrIjI ma.nI preraNA ane jaino jemanA mATe parama gaurava anubhave che- upadezane AbhArI che. rAjasthAnamAM nAkoDA tIrthanuM ati kAlikAcAryae sarasvatI sAdhvInA rakSaNa mATe gardabhIla rAjA mahattva che. A nAkoDA tIrthanAM udvArikA sAdhvI hetazrIjI che sAme eka bhayaMkara elAna karyuM. chevaTe jainAcAryae sAdhvIjI pUnAno saMghavI parivAra A sAdhvIjI ma.ne mAtAtulya gaNe che. ma.nA rakSaNa mATe bhAratamAM hUNa ane zakane paNa sarasvatI jainAcArya kalApUrNasUri ma. nA dAdAguru jItavijaya ma.nuM sAdhvInI rakSArthe lAvyA. pratyeka jaina pUrvavid bAladIkSita caritra vAMcatAM sAdhvIjI ma. sAthe je vyavahAra kare che te vrajaravAmInA guNa gAtA dharAtAM nathI. te mahAna vrajasvAmI bhAvikone harSasabhara karI de che. sAdhvIjIthI svAdhyAya rUpe thatAM AgamasUtro sAMbhaLI strI-svAtaMtryanA udaMDa chaMda sAme jaina sAdhvIjI eka bAlyavayamAM ja Agamavid banyA. parama Adarza che, jemaNe strI sAdhvIjIvanane unnata mastake | gujarAtanI dharAne ahiMsaka banAvanAra siddharAja jIvavAno adbhuta mArga batAvyo che. chatAM eka satya hakIkata jayasiMha ane kumArapALanA mahAna gurudeva hemacaMdrAcArya che A sAdhvIjI ma. lokeSaNAthI khUba dUra rahyAM che ane khudanI mahArAje potAnI mAtA sAdhvI pAhinIne pATa para birAjita AgavI namratA-vidvattA ane samatAthI jaina saMghanA AdhArazilA karyA hatA ane temanA aMtima samaye AcAryazrI hemacaMdrAcArya banyAM che. jaina saMghanA pAyAnA patthara banI sAdhvIjI mahArAje vAgudAnamAM eka lAkha navakAramaMtra gaNavAnuM vrata lIdhuM hatuM. A jagata sAme eka adbhuta Adarza rajU karyo che. digaMbara jainomAM gujarAtanI dharAnA pavitra prakhyAta tIrtha mAtaramAM paNa pU. paNa AryA (sAdhvIjI)nI preraNAthI hastinApura tIrthamAM jaina sAdhvIjI ma.nI pratimA che. jenomAM mAthurI vAcanA vallabhI bhUgoLanA sthApatya jaMbUDhIpanuM nirmANa thaI rahyuM che. mUrtipUjaka vAcanAnuM khUba mahattva che. temAM paNa mahattarA pravartinI poyaNI sthAnakavAsI tathA terApaMthI saMgha sahaja svIkAre che. jainadharmanA ane sAdhvIjI ma. upasthita hatAM ane temAM mahattvano phALo mahattvane sthApita karavAmAM-sthira karavAmAM ane jainAcAranA Apyo che. pAlanamAM pUjya sAdhu bhagavaMta jevo ja sAdhvIjI ma.no phALo che. Jain Education Intemational Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa vartamAnamAM paNa lagabhaga 10 hajAra sAdhvIjI ma. bhAratanI dharmadharAne pavitra karI rahyAM che ane saMskAra-saMyamanI pavitra bhAgIrathI vahAvI rahyAM che. jaino AryA-sAdhvIjI ma. zramaNI nAma dvArA temanI stavanA kare che. khAsa karI amadAvAdI jaino sAdhvIjI ma. mATe "gayaNI sA'ba-gayaNIjI mahArAja" bole che.... 'gayaNI sAba ke gayaNIjI' bole eTale turaMta bIjAM jaino kahe-zuM tame amadAvAdanA cho? 'gayaNI sA'ba' A zabda amadAvAdI jainonI monopolI che. sAce 'gayaNI sA'ba' apabhraMza zabda che. mULa zabda 'guruNIjI sAheba che'. sAce jaina sAdhvIjI ma. jaina saMghanI AdhArazilA che. jainadharma mATe temanuM mUka ghaNuM yogadAna che. ApaNe AzA rAkhIe jyAM zIla, sadAcAranAM bhayaMkara khaMDana thaI rahyAM che, nArInA dehanAM pradarzana dvArA yuvAjagatane bhramita karavAmAM Ave che tevA bArIka ane nAjuka samaye gaMgAthI paNa adhika nirmaLa, yamunAthI paNa parama pavitra ane sarasvatI nadInA nIrathIye ujvala pavitra sAdhvIjI mahArAja zIla-sadAcAra-saMskAra ne nirmaLatAno saMdeza ApatAM rahyAM che, bhaviSyamAM ApatAM raheze. jema zramaNo vizvamAM jainadharmane gujita karanAra AdhArastaMbho che tema sAdhvIsaMgha jainasaMghanI AdhArazilA che. jainadharmamAM strI ane puruSane samAna adhikAra hoya tevuM kahyuM nathI. mahAsatI sAdhvIoe mAnabhUkhyA jagata sAme paDakAra pheMkyo che : "ame adhikAranAM bhUkhyAM nathI, kartavya e ja amAro prANa che." sAdhvIsaMgha kartavya-paMthe tatpara che ane tatpara raheze. mArga bhUlela nArIonAM jIvanamAM paNa eka kartavyano prakAza pAtharaze evI apekSA che. tavArIkhanI tejachAyA [pUrvakAlIna pratApI pUrvAcAryonA te samayakALa daramyAna sAdhvIjIonA yogadAnanAM prApta thatA ullekho joIe.] munisaMmelanamAM sAdhvIjI ma. : vi. saM. 100nI AsapAsamAM vajasvAmInA ziSya AcArya vajrasenasUri ma.nA svargagamana pachI munisaMmelana thayuM. A munisaMmelanamAM 4 AcArya bhagavaMta, 7 upAdhyAya, 12 vAcanAcArya, 2 pravartaka, 2 mahattara, 2 mahattarA, 12 pravartinI, 500 sAdhu, 700 sAdhvIjI ma. hAjara hatAM. mahAna guruvaranA nirmANamAM sAdhvIjI ma. : pUrvadhara AcAryadeva sthUlibhadrasUri ma.sA.nA paTTadhara Arya suhastijI 677 ane Arya mahAgirijI, AryA yakSA vagerethI emanuM pAlanaabhivardhana thayuM tenI smRtimAM suhastijI ane mahAgirijI AgaLa Arya zabda yojavAmAM Avyo che, ema jaina itihAsanA graMtho sAkSI Ape che. ma. : AgamavAcanA-moTA munisaMmelanamAM sAdhvIjI kumarigira upara AcAryadeva susthita-sUrijI tathA A. deva supratibaddhasUrinI adhyakSatAmAM A muni saMmelana bharAyela temAM jinakalpInI tulanA karanAra Arya mahAgirinA ziSyo- praziSyo A. bablisahasUri-devAcArya vagere 200 zramaNo A. susthita vagere 300 sthavira kalpI zramaNo, AryA poINI vagere 300 zramaNIo, zrAvaka-zrAvikA vagere hatAM. vAcanAmAM 11 aMgo ane 10 pUrvenA pIThone vyavasthita karavAmAM Avela. mahattarA tathA gaNinI : AcArya jinacaMda tathA AcArya abhayadevanI bahenoe paNa dIkSA lIdhI. teo kalyANazrI mahattarA tathA marudevI gaNinI tarIke prakhyAta thayAM. marudevI gaNinI vagere kulyAka tIrthamAM padhArela che. vizeSAvazyaka bRhavRttimAM sAdhvIjI ma.H saM. 1157mAM 2800 zlokapramANa vizeSAvazyaka bRhadvrutti racavAmAM paM. abhayakumAra, paM. dhanadevagaNi, paM. jinabhadragaNi, paM. lakSmaNa gaNi, muni vibudhacaMdra, sAdhvI ANaMdazrI mahattarA, sAdhvI vIramatI gaNinIe sahAya karI hatI. mahattarA-gaNinI : maMDAranivAsI poDhakanI be putrIoe dIkSA lIdhI, je yazAzrI gaNanI ane zivAdevI mahattarA nAme khyAta thayela. AcArya pradhumnasUri : temanA zramaNI-samudAyanAM sAdhvI prabhAvatIzrI mahattarA, sA. jagazrI mahattarA, sA. udayazrI mahattarA, sA. cAritrazrI mahattarA vagere hatAM. AcAryazrIe zeTha gaNiyAka dhAkaDanI patnI guNazrInI putrIne dIkSA ApI. sA. prabhAvatI mahattarAnI ziSyA banAvI. tenuM nAma sA. nirmalamatizrI ApyuM hatuM. AcArya padmadevasUri : sAdhvI nirmalamati gaNinIe saM. 1292nA kArtika sudi 8nA ravivAre dhaniSThA nakSatramAM A. hemacaMdrasUrinA saTIka 'yogazAstra'nA be prakAzanI pratio lakhI A. padmadevasUrine ApI hatI. solAka H tene lakSaNA nAme patnI hatI. udaya, caMdra, cAMdAka, ratna, vAllAkadevI tathA dhAlDIdevI nAme saMtAno hatAM. Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 678 vizva ajAyabI : caMdra dIkSA lIdhI je A. udayacaMdrasUri nAme khyAti pAmyA. 1949nA Aso suda 3nA roja dekApuramAM graMtha lakhAvyo hato. vAhAkanA putra dIkSA lIdhI je A. lalitakIrti tarIke prasiddha dematI gaNinI AryA pAzrI : pATaNanA aSTAthayA. cAMdAkanA putra pUrNadevanA putra tathA putrIe dIkSA lIdhI, putra pUNadavanA putra tathA putrIe dakSiA lIdhI, padajInA derAsaramAM saM. 1205nI sAdhvIjI dematI gaNinInI jenAM nAma paM. dhanakumAra gaNi ane sAdhvI caMdanabALA gaNinI mUrti birAjamAna che. saMbhava che ke A dematI gaNinI te hatAM. cAMdAkanI putrI nAulIdevIe dIkSA lIdhI. temanuM nAma brAhmaNagacchanA A. vimalasUrinI sAdhvI mInAgaNi ziSyA sAdhvI jinasuMdarI gaNinI paDyuM, teo viduSI hatAM. (saM. naMdAgaNinI, temanI ziSyA lakSmIdematI hoya. mAtaranA 1313-1329) teno parivAra moTo hato. tenA upadezathI saM. derAsaramAM saM. 1298nI AryA padmazrInI pratimA che. 1317nA caitra sudi 8ne ravivAre rAjA visaladeva ane nAgaDa A. devasUri : A. devasUrie potAnI phoIne dIkSA maMtrInA rAyakALamAM pAlanapuramAM zeTha vIrajI ozavAlanA putra ApI tenuM nAma sAdhvI caMdanabALA rAkhyuM. A. devasUrinA zrI kumAra ane tenI bIjI patnI padmazrIe 'jJAnapaMcamInI kathA' kuTuMbamAMthI mAtA, pitA, bhAI vijaya ane bahena sarasvatIe lakhAvI. te prati sAdhvI lalitasuMdarI gaNinIne vahorAvI. tema ja vimalacaMdra vageree to pahelethI dIkSA aMgIkAra karI AhaDa : tene caMdra nAme patnI hatI ane AsarAja, hatI. zrIpAla, dhAMdhaka, padmasiMha, lalatu ane vAstudevI nAme saMtAna A. jinacaMdrasUri : temanI ziSyA sAdhvI guNasamRddhi hatAM. vAstunI putrI madanasuMdarI ane padmasiMhanI putrI mahattarAe saM. 1406mAM "aMjanA suMdarIcaritra' racyuM. bhAvasuMdarI kIrti gaNinInI ziSyA banI hatI. sAdhvI devazrI gaNinI: temaNe saM. 1192mAM kheDAmAM A. jinasamudrasUri : A. jinasamudranI ziSyA rAjA siddharAjanA maMtrI gAMgilanA kALamAM kheDAnA vahIvaTadAra sAdhvI rAjalakSmI gaNinI saM. 1520nA mAgazara vadi 10nA rAja. somadevanA samaye A. mahezvarasUrie racelI "puSpavaIroja pAlanapuramAM hatI. kahAnI prati tADapatramAM lakhAvI. (jaina sAhityano saMkSipta bahenapaNInI sAthe dIkSA : beNapanA karoDapati zeTha itihAsa, pArA : 355), kapardinI putrI samayazrI (somAI)e AcAryazrInA upadezathI vAdI kumudacaMdra H ekavAra vAdI kumudacaMdra eka vRddha saMsArane asAra samajI potAnI bahenapaNIo sAthe dIkSA zvetAMbara sAdhvI sarasvatIzrInI ghaNI kadarthanA karI. sAdhvIjIe lIdhI. samaya jatAM te sAdhvIne mahattarAnI padavI paNa maLI. A. devasUri pAse AvI e vRttAMta jaNAvyo ane sAthosAtha AryarakSitasUri : temanA parivAramAM 12 AcArya, uttejaka vANImAM jaNAvyuM ke "moTA mahArAje tamane AcArya 20 upAdhyAya, 70 paMDita, 103 mahattarA, 82 pravartinI ane banAvyA te amArI viDaMbanA jovA mATe ja ke? tamArI vidvattA bIjAM sAdhu-sAdhvI hatAM. zuM kAma Avaze? tamArI moTAI zuM kAmanI? zatrune na jitAya A. merUtuMgasUri : A. merUtuMgasUrinA parivAramAM to hathiyAra zA kAmanAM? akSamya parAbhava vadhato jAya evI sAdhvI mahimAzrIjI mahattarA, pravartinI vagere parivAragaNa samatA zA kAmanI? anAja sukAI jAya evI samatA zA kAmanI? ene duSTatAnuM phaLa jyAre maLaze tyAre maLaze, paNa A. kalyANasAgarasUri : A. kalyANasAgarasUrie tamAro Azrita saMgha to tamArA samabhAvathI patana pAmaze." zrI zAMtinAthacaritra', "surapriyacaritra', 'vividha chaMdomAM AcAryazrIe khUba zAMti ane dhIrajathI badhuM sAMbhaLyuM. citramaya jinastotro" temaja "goDI pArzvanAthanAM sahastranAmamaya sAdhvIjIne zAMta karI upAzraye mokalyA ane pA stavana'nI racanA karI che. temanA parivAramAM 11 mahopAdhyAyo, mANekacaMdra pAse patra lakhAvI jaNAvyuM ke "ahIM digaMbara vAdI 113 sAdhuo, 228 sAdhvIjIo hatAM. che. te vAda karavA icche che. amAro vicAra che ke tenI sAthe bha. saMyamaranari: A samaye AgamagacchanI pATaNamAM zAstrArtha karavo." ladhuzAkhAmAM A. saubhAgyasuMdara, A. dharmaratnasUri, pravartinI A. vajasenasUri : A. vajasenasUrie saM. suhamazrI ziSyA sAdhvI mahimAzrIjI mATe paM. jayasuMdare saM. 1348nA Aso sudi 1 ne somavAre zrImAlanagaramAM sAdhvI hato Jain Education Intemational Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 679 zrImatI suMdarI, vijayalakSmI sA. padmalakSmI ane sA. mAladhArI sAdhvI ajitasuMdarI gaNinI : zrI cAritralakSmInI vinaMtIthI potAnA zreya mATe ane samasta harSapurI gacchanA maladhArInI AjJApAlaka ajitasuMdarI AcArya, upAdhyAya, mukhya sAdhuonA vAMcavA mATe "zrI gaNinIe saM. 1258nA zrAvaNa suda 7 ne somavAre pATaNamAM zAMtinAtha caritra' lakhyuM hatuM. zrI sittarI-bhASya" lakhyuM. (zrI prazasti saMgraha, bhA. 2 pra. naM. 108, pR. 70). sAdhvI jinasuMdara gaNinI : vidhipakSanA zrAvaka zeTha A. vimalacaMdrasUri: teo prathama upAdhyAya hatA. zubhaMkara poravADanI paraMparAmAM anukrame sevaka, yazodhana, bATU, AcArya thayA pachI temaNe A gacchamAM upAdhyAyapada ane dAhaDa, solAka, cAMdAka ane pUrNadeva thayA. temAM zeTha yazodhanano sAdhvInuM pravartinIpada baMdha karyA hatAM. putra sumadeva, temanA putra dIkSA lIdhI, jeo A. malayaprabhasUri nAmathI prasiddha thayA. zeTha solAkanA bhAIe dIkSA lIdhI, jeo A. hemacaMdrasUri : mAtA pAhinIe ghaNA ullAsathI dIkSA lIdhI. A navA AcAryazrInI bhAvanA anusAra A. madanaprabhasUrinI pATe udayacaMdrasUri nAmathI khyAti pAmyA AcAryazrIe sAdhvI pAhinIne pravartinIpada ApyuM ane saMghe ane dIkSA laIne A. jayadeva nAmathI prasiddhi meLavI. pravartinIne siMhAsana upara besavAnI anumati ApI. cAMdAkanI putrI nAulIe dIkSA lIdhI, jenuM nAma sAdhvI AcAryazrI vihAra karatAM karatAM pATaNa AvyA. ahIM saM. jinasuMdarI gaNinI hatuM. pUrNadevanA putra ane putrIe dIkSA 1207mAM temanAM mAtA pU. pravartinI pAhinIjIe aNazana karyuM. lIdhI. temAM putranuM nAma paM. dhanakumAra gaNi ane putrInuM nAma sAdhvI caMdanabAlA rAkhyuM hatuM. ekaMdare A kuTuMbe ghaNAM sAdhuzrAvakoe puNyamAM 3 karoDa vAparyA ane AcAryazrIe traNa lAkha sAdhvIo ApyAM. (juo praka. 38, pR. 307, 387, 388) zlokanuM puNya ApyuM ne pravartinIjI kAladharma pAmyA. Azuka saM. 1179mAM pATaNamAM rAjA jayasiMhadevanA sAdhvI jinasuMdara gaNinI emanA samaye bhAre pratiSThita rAjyamAM mahAmAtya AjIkanA samaye prAMtijanA pradyumna jaina tathA hatAM. A. devanAge saM. 1288mAM temane mATe muni zIlabhadra goThIoe ajiMkA marudevI gaNinI tathA ellikA vAlamatI pAse paM. goviMda gaNinA karmasava" upara TIkA lakhAvI hatI. gaNinIne bhaNavA mATe yakSadeva pAse tADapatra upara A jinasuMdara gaNinIe saM. 1317nA caitra sudi 8ne ravivAre uttarajajhayaNa' lakhAvyuM. te prati pATaNamAM che. gujarAtanA rAjA vIsaladeva vAghelA (saM. 1294 thI saM. 1318)nA rAjyamAM mahAmAtya nAgaDanA kALamAM pAlanapuramAM zeTha jhADA : (1) zeTha chADA (2) kAbo (3) rAjaDa, sAdhvI lalitasuMdarI gaNinI mATe zeTha vIrajI ozavAlanA putra patnI gomatI (4) khImasiMha, patnI dhanAI (5) deto, patnI zrIkumAranI dharmapremI patnI padmazrI pAse "paMcamI-kathA'nuM pustaka kanakAI (6) sonapAla, amIpAla, pUrI, jAsu, bAsu, pUrIe lakhAvyuM. (jaina pustakaprazasthisaMgraha praza. 12 praza. 13) dIkSA lIdhI. tenuM nAma sAdhvIzrI sAdhulabdhi pADavAmAM AvyuM hatuM. prabhu! dehane bhUluM varNa- gaMdha-rasa-parzane bhUluM zeTha chADAnA vaMzamAM soLamI sadImAM saM. khImo, saM. mArI jaDa daSTi dUra thAya, AtmaSTi pragaTe sahasA ema be bhAIo thayA. teo tapagacchanA A. evI kRpA karo..... lakSmIsAgarasUri (saM. 1508, saM. 1517) ane A. vaMdanIya AyaMgaNa somajayasUrinA zrAvako hatA. teoe A. jayacaMdrasUri pAse itihAsanA camakatA sitArA samAM AryAonAM zreNIbaddha potAnI pautrI pUrI, je dikSita thaI hatI te sAdhvI sAdhulabdhine darzana manobhUmimAM sAkSAta jevAM kyAreka thAya che. temanI divya gaNinIpada apAvyuM hatuM ane saMghapUjA karI hatI. anubhUti magajane tarabatara karI kaMIka AziSa ane mArgadarzana zeTha kapardi zAha (2) : A vaMzanA somA zAhanI putrI Ape che. roja prAtaHkALamAM darzana karuM chuM. zrI sametazikhara somAdevIe A. AryarakSitasUri (saM. 1159) pAse dIkSA laI tIrthodvArikA bAladikSitA pU. sA. raMjanazrIjI ma.nA mahAna mahattarA pada meLavyuM hatuM. tIrthano jIrNoddhAra pU. sA. raMjanazrI ma.nI preraNA ane mArgadarzanane AbhArI, paNa jinazAsananI maryAdAnAM keTalAM Jain Education Intemational Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 680 vizva ajAyabI : jANakAra, keTalAM vinayamUrti! gurucaraNe nivedana karyuM, duniyA eka ja maMtra-jagata pAchaLa ane bhakta pAchaLa ApaNe doDavAnuM bhale kahe, jIrNoddhAra sAdhvIjI mahArAje karAvyo, paNa mAro nathI. ApaNe to zAstra ane gurvAjJAne paDachAyAnI jema aMtarAtmA mane kahe che gurudeva! sAgarajI ma.nI kRpAnuM phaLa che. anusaravAnuM che. amArAM nAnAM bahena pU. zubhodayAzrIjI kaMI pratiSThA AcArya bhagavaMtanI tAraka nizrAmAM vaMdana karIe. kaThina vihAro karI palivAla pradezamAM 39 jinamaMdiranAM ApanAM punita caraNamAM AziSa mAMgIe. zAsanasevAnI ane jIrNoddhAra-nirmANa karAvyAM, paNa jIvanamAM juo, to sAdAI zAsana-maryAdAnI ApanI sAthe ja smRti thAya che, nAkoDA ane sAdhutAnAM AgavAM darzana! tIrthanAM udvArikA pU. hetazrIjI ma.nI. ( vizALa che, anupama che, adbhuta che, sAdhvIjI ma. ane sadA prAtaHkALe darzana Ape che. amArAM bhavodadhitAraka temanA itihAso, temanI zAsanasevAo! tyAga-tapazcaryAnAM jIvaMta mUrti guruNIvaryA pU. suvratAzrIjI ma. jainazAsanamAM sAdhvIjI ma.nuM sthAna anokhuM che. zAstronAM jIvanamAM ArAdhanA, sAdhanA ane utkRSTa cAritramAM lIna rahetAM, pAne pAne 'se bhikhu vA bhikhuNI vA, sAhuvA-sAhuNI vA' prabhubhaktimAM masta rahetAM, traNa-traNa kalAka sudhI eka pada dvArA zabdo AlekhAyelA che. moTI zAMtimAM paNa paMdara divase prabhumAM khovAI jatAM, aMtaranAM azrujane prabhu prakSAla karatAM Avazyaka kriyAmAM bolIe chIe, "sAdhu-sAdhvI, zrAvakamahAna guruNI yAda Ave che. sarala mUrti pU. maMgalazrIjI ma. zrAvikANAM....." yAda Ave che. aneka saMsmaraNo jAgRta bane che. jJAnamUrti pU. Ama zAstramAM sarvane ucita sthAna che ja. AtmAnI jayAzrIjI ma., pratidina prAta:kALe traNa vAgyAthI jemano dRSTie enuM bahumAna ane anumodana thAya ja che. bAkI karmonI svAdhyAyano nAda bAlya uMmaramAM zravaNa karatAM ja AMkho khUlatI, dRSTie bhinnatA hovI e to jaina zAsanano mudrAlekha che. jemane vAta na game, vivAda na game, paNa eka game jJAnanI strIveda-puruSaveda ane napuMsakavedanAM baMdhakAraNo, kyAM mastI! guNasthAnaka sudhI baMdha, kayA vedanA kAraNe kayA guNonI prApti jemaNe jIvanamAM huM-tuM-mAruM-tAruM gauNa karI eka na thAya tenuM vizada varNana che. karmajanya bheda tathA tenAM nukasAna zAsana ane gurudevane mukhya mAnela te amArAM upakArI pU. moTAM samasta jaino samaje che ane mAne che. sAdhujIvana ke sAdhvIjIvana ma. sarvodayAzrI ma.sA. prabhuzAsana ane gurudeva sADA traNa karoDa (vedanI dRSTie) e karmajanya bheda che. AtmAno vizuddha romarAjimAM jemane birAjita hatAM. mane, amane saune kahetAM ArAdhaka bhAva guNajanya che. ArAdhaka bhAva vikasita karavA, "jamAnAnuM jhera kAtila che. zAsananI maryAdAo mahAna che. kulezarahita banavA, vItarAgI banavAno sAdhu-sAdhvI baMnene gurudevanuM Azaizcarya ja tAraka che. kyAreya kyAMya moTA bhA. nA adhikAra che. jinazAsanamAM je rAga-dveSarahita bane che te thatAM, namratA ane viveka-vinayathI ja zobhA vadhArajo." amArAM vaMdanIya che. prabhuzAsanamAM kevaLajJAnI sadA pUjanIya che. pU. moTAbahena sadA jJAnacarcA svAdhyAyamAM lIna-temano paNa Jain Education Intemational Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke re zrI cAritraratna kA.ce.TrasTanuM anokhuM Ayojana : jaina zAsanamAvya 500 pUjano prato (100thI vadhAre citrovALAM) 100 citrothI yukta evAM 500 tAmrayaMtrano anokho ItihAsa nimayano ItihAsa vi.saM. 204nI sAlamAM pUjaya munirAjazrInuM cAturmAsa goregAma (muMbaI) madhye hatuM. pUjayazrIne eka zubha paLe vicAra Avyo ke mahAcamatkArika stotra zrI OM namo deva devAya....nA AdhAre zrI jirAvallA pArzvanAtha mahApUjananuM saMkalana karavAmAM Ave to....? tarata pUjayazrIe 72' jinAlaya madhye cAturmAsa birAjamAta acalagacchAdhipatinI anujJA maMgAvela. pUjaya gacchAdhipatie patramAM anujJA sAthe keTalIka hitazikhAmaNo lakhI. pUjyazrIe pharI bIjA patramAM A mahApUjana mATe pArzvanAtha prabhujIno stotra banAvI ApavA vinaMtI karela. pUjaya gacchAdhipatizrIe 15 divasamAM pArzvanAtha prabhujInA stotranI racanA karIne mokalAvela. anukrame mahApUjana ane tAmrayaMtra taiyAra thatAM sau prathamavAra zrI jirAvallAdAdAnI chatrachAyAmAM acalagacchAdhipatizrInI nizrAmAM ghATakopara madhye A mahApUjana bhaNavAmAM Avela, anukrame kacchamAM 21 varSItapanA ArAdhaka (hAla 41mA pa.pU.A.bha. zrI guNodayasAgarasUri ma.sA.nI nizrAmAM tathA muMbaI samasta saMdhonA sahakArathI thayela mahotsavamAM mATuMgA boDiMgamAM pa.pU.A.devazrI kalAprabhasAgarasUri ma.sA.nI nizrAmAM A mahApUjana bhaNAvAyela tyArabAda zAzvatA girirAja upara zrI zatruMjaya mahAtIrthanA mULanAyaka zrI AdinAtha prabhujInA raMgamaMDapamAM anukrame rAjasthAna-madhyapradezamAM vividha rAjyomAM A mahApUjana bhaNAvAI rahayuM che. prAcInA pUrvAcAryo racita stotranA AdhAre A mahApUjano jinazAsanane mAnya evA sakalasiddhidAyaka zrI siddhacakra mahApUjAno AdhAra laIne saMkalita karavAmAM AvyAM che. A mAnava-bhavamAM sau koI bhakti anuSThAnane nimitta banAvIne Atmika anuSThAnamAM AgaLa vadho evI zubha bhAvatA. prasiddha thayelA tAmracaMtro) AjathI 500 varSa pahelA thayaeNlAM jainAcArya a.pa.pU.A.bha.zrI jayakezarIsUri ma.sA. tathA A. baSivardhanasUri racita stotranA AdhAre ra4-24 tIrthakara prabhujInAM 48 tAmrayaMtro taiyAra thayAM che. pUjanamato turatamAM prakAzita thaze. 2. kalikAla kalpataru, jaMgama yugapradhAna acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUri ma.sA. racita stotranA AdhAre 24 tIrthaMkara prabhujInAM 24 tAmracaMtro tathA pUjanavidhi prato prasiddha thayela che. 3. vartamAna che. mUrtipUjaka saMpradAyanA halanA dareka gacchanA pUrvAcArya racita stotranA AdhAre arvAcIna stotranA AdhAre 151 pArzvanAtha prabhujInAM 151 tAmrayaMtro tathA 125 vividha pUjanavidhi prato prasiddha thayela che. 26 pArzvanAtha pUjanavidhi prata have prasiddha thaze. acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha.zrI kalyANasAgarasUri ma.sA. racita stotranA AdhAre zrI mahAvidehakSetre vicaratA 20 viharamAna prabhujInAM 20 tAmrayaMtro prasiddha thayAM che. 5. nakSatra AdhArita 59 tAmrayaMtro-59 pUjanayto. 6. akSara AdhArita 61 tAmrayaMtro-61 pUjanamato 7. rAzi AdhArita 12 tAmrayaMtro-pUjanamato. 8. 76 aSTottarI-ajitazAMti Adi 96 pUjanamato, 76 tAmramaMtro 9. zrI karamazI khetazI monA saMgrahita 50 pUjanamato saujanya : zrI betAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, mahA2 mArga, pratApagaMja !. seMthAvA, ji. baDavAnI (ma.pra.) 1. Jain Education Intemational Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cAritrana hA. ce. TrasTanuM ziloMlI yA!Rvo pa.mAM | navaluM najarANuM carama tIrthapati prabhu zrI mahAvIrasvAmInA 2535mAM nirvANa kalyANaka prasaMge TrasTa 2535 grantho prakAzita karavAnuM bIDuM jhaDapyuM che. emAM 450 grantho prakAzita thayA che. pUjya sAdhu-sAdhvIjI bha.ne bhaNavA mATe upayogI 6 bhASAmAM 66 kathA grantho ane pAMca bhASAmAM 68 kathA grantho prakAzita thayA che. saMskRtamAM zloka-anvaya-vivaraNa-saralArtha(2) prAkRta, (3) gujarAtI, (4) hindI, (5) marAThI, (6) aMgrejI bhASAnA kathAgrantho : 6 bhASAyukta pUrvAcArya (25) suvarNasaMgrahopari kathA (26) saMtoSopari abhayakumAra kathA. racita 6ka caritra kathA (27) sAmAyikavRtopari caMdrasaMtanRpa kathA (58) zrI dhanyamaharSi kathA (28) jinavacanabhAvanAmAM dRDhaprahArI kathA (59) zrI zItalAcArya kathA che (1) devAdhidevatIrthakara zrI (29) satyavratavApari kAlikAcArya kathA (60) zrI avattirAkamAlarSi kathA . zAntinAtha jina caritra (30) suvineyAnAM mokSadAyitve caMDadrAcArya t" (2) devAdhidevatIrthakara zrI kuSNunAtha kathA (62) mahezvaradatta kathA caritram (31) sudhApariSahe hastimitra kathA (63) zrI nAgadadzreSThI kathA .(3) devAdhidevatIrthakara zrI. (32) tRNapariSahe dharmazarmamuni kathA (64) nimitakathakamuni kathA - pArzvanAthajina caritram (33) zItapariSahe sAdhucatuSka kathA (65) zrI mAnapiMDa kathA. (4) zrI bharatacakrI caritram (34) uSNapariSahe araha#kamuni kathA (66) sukozalamuni kathA (5) zrI mAdhavAcakrI caritram (35) daMzamazakapariSahe zramaNabhadramuni kathA va.(6) zrI jayacakrI caritrama aicalagacchIya-parama pUjya A.bha. . (36) eSelikIpariSahe kurudatta maharSi kathA. T(9) zrI haripeNacakrI kathA. (39) zadhyApariSahe somadattasomadevamaharSi zrI mANikyasuMdarasUri ma.sA. (8) zrI udayanarAjarSi kathA. kathA. viracita che.(9) zrI hAlika kathA. (38) AkrozapariSahe kSapaka kathA che. (10) zrI naMdamaNikAra kathA kathA grantho (pAMca bhASAmAM) (39) zrI arjunamArSi kathA. (11) zrI kumArapAla pUjA kathA (40) vRNasparzapariSahe bhadramaharSi kathA (1) jalapUjA kathA (12) zrI kulikuMDatIrtha utpatti kathA (41) pRthvIcadadraguNasAgaraprabaMdha: (2) vilepanapUjA kathA. , (13) krodhopari suravipra kathA (42) samabhAvoparidamadanturAjarSi kathA (3) vastrapUjA kathA : " (14) mAnopari ujijhAtakumAra kathA (43) zrI vIraprabhupUrvabhAtRpitRsamanva: (4) vAsakSepapUjA kathA (15) mAyopari pApabuddhi kathA (44) zrI dvimukharAjarSi kathA che.(16) lobhopari zrI sAgara zreSThI kathA. (5) puSpapUjA kathA che. (17) nyAyopari zrI yazovarmatRpa kathA (45) zrI kSullakamuni kathA (6) mAlyapUjA kathA (46) zrI subratamaharSi kathA. (18) dharmopari zrI dharmarAja kathA (9) varNakapUjA kathA (47) kuragaDumaharSi kathA -2 (19) kaThoravacanopari jananIputra kathA (8) kapUrapUjA kathA. (48) zrI IlAputra kathA (20) satyopari jagasiMha kathA (9) dhvajArohaNapUjA kathA (49) zrI cilAtIpatra kathA [ (21) santoSopari zrI vidhApatinRpati (10) AbhUSaNapUjA kathA (50) zrI jinadevarSi kathA (11) puSpagRhapUjA kathA (51) zrI SaSmikarSi kathA che.(22) sAmAyikavRtopari kerArIyora (12) mu pagarapUjA kathA A (52) zrI saMyatarAjarSi kathA kathA. (53) zrI anAthImuni kathA (13) aSTamaMgalapUjA kathA (23) pratikramaNopari (54) zrI arNikAputrarSi kathA (14) dhUpapUjA kathA - sajajjanadaMDanAyaka kathA (55) zrI dharmaruci kathA (15) gItapUjA kathA (24) dhAnyasaMgrahopari tilakazreSThI (56) zrI catumaharSi kathA (16) vAdhapUna kathA. kathA (57) zrI devilAsutarSi kathA (17) nATakapUjA kathA kathA Jain Education Intemational Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * pU.zrI hariNAcAryakRta 51 kathAtakam (pAMca bhAgamAM) *1) somazarmA kathA kolara) viSNudata kathA 4%3) viSayaratha-yazoratha kathA (4) mahAdevI celanA kathA ra5) vinayaMdharanRpa kathA chela-6) viSNu-madhuna kathA 9) vIrabhadramuni kathA (8) jJAnAcaraNa kathA. (9) samudradata kathA che.10) bhImanRpati kathA 11) patraratha kathA (12) jaya-vijaya kathA che (13) priyavIrA kathA 14) jJAna bahumAnAkhyAnam (15) vyaMjanArthahIna kathA 16) vyaMjanArthobhaya kathA (17) mRtaka saMsarganaSTamAlA kathA (18) lakuya kathA (39) nAmavAdi kathA (19) brahAdata cakravartI kathA. (40) subhagagRpati kathA (20) jinadata kathA (41) suSTimuni kathA. (21) kalAlamitra saMgatikathA. (42) dharmasiMhamuni kathA. (22) colakakhyAnakathA. (43) vRSabhasenamuni kathA (23) nAgadatta kathA (44) subhUmacakravartI kathA (24) dhUkasaMgata haMsa kathA. (45) zAsikya kathA (5) kaDArapiMga kathA (46) vRSabhasenamuni kathA. (26) siMhabala kathA (47) abhayaghoSamuni kathA (27) rohiNI kathA (48) nIlasiMha kathA (28) mahAdevI kathA (49) siMhakesara kathA (29) kRpakArani kathA (50) vRSabha kathA. (30) dhanyamitrAdi kathA (51) trivikrama kathA (31) kapilA brAhANI kathA prAcIna traNa granthonuM Ayojana (32) vaidha kathA acalagacchAdhipatizrInA ziSyatna pUjya munirAja zrI (33) sarpa kathA udayaratnasAgarajI ma.sA.e AjathI dasa varSa pahelAM (34) marIci kathA DIgrasa cAturmAsamAM zrI nAbhAka caritra, zrI nala-damayaMtI (35) gadhamitra kathA caritra, zrI guNavamAMcatrinuM kArya zaru karela. kula (36) nAgadattA kathA 4500 zloka pramANavAlA A grantho pramANanA A (39) gajasukumAra kathA grantho prakAzita thayA che. traNe cAritro pAMca bhASAmAM(38) dharmaghoSamuni kathA ATha vibhAgamAM taiyAra thayela che. vairAgyakathA naM.-23. ---- kAkAnA Akasmika maraNathI thayela nirveda-saMvega --- : ame mAtA sItAnA be putro lavaNa-aMkuza. AMkha sAme pArivArika uthalapAthalo, pitAne choDI mAtAe T svIkArela saMyama, te pachI devoe karela majAkamAM lamaNanuM bhAtRpremamAM hRdayabaMdha thavAthI aNadhAruM mRtyu ane : AkhAya aMtaHpuramAM uThela zokAgnithI saMtapta ame bhaya pAmI gayA. kAraNa ke hanumAna jevA pitA rAmanA parama 1 bhakta paNa caitra pUrNimAnA dine meru parvatanI jAtrA samaye sUryAsta dekhI saMvega pAmI jIvanAstathI gabharAI saMsAra | | tyAgI dIdhela ane ame to tevA aneka nimitto chatAMya pratibodha na pAmI zakyA. paNa chelle lamaNa kAkAnA maraNa pachI paNa cetavAnA badale temane marelA na mAnI kAkAnA zaba sAthe unmatta banI vArtAlApa, bhojanadAna jevI bAlIza ceSTA karatA pitA rAmane dekhI ame jagRta thaI gayA ane phakata vaDIla 1 tarIke pitAne vaMdana karI svayaMnI icchAthI amRtaghoSa munivaranI pAse dIkSita thaI gayA chIe. ! jo ke cha mAsa pachI jyAre maratAM navakAra pAmI devagati pAmanAra jaTAyudeve ane sArathI senApati kRtAMtavadane 1 pitAnI Asakti utAravA devalokathI AvI temane vividha TUcakAo karI mohamukta banAvyA tyAre mAMDa-mAMDa duHkha ! utArI kAkA lakSmaNanA mRtadehano agnisaMskAra cha mAsa pachI karAvyo ane te pachI pUrA parivArane saMyamanA 1 mArge saMcarela dekhI pitA rAma paNa potAnA bhakta sugrIva, vibhiSaNa, virAdha ane potAnA bhAI zatrughna maLI soLa hajAra rAjAo sAthe dIkSita thayA hatA. te sAmUhika saMyama saMcaraNanA prasaMgathI aneka ayodhyAvAsIonI : AMkha khUlI gayela hatI. (sAkSI-lavaNa ane aMkuza) 1 Jain Education Intemational Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina zAsananA ItihAsaLI amara gAthA jena AryatIrtha ayodhyApuram tIrthanA saMkulanuM bhUmipUjana jemanA zubhahaste saMsArIpaNAmAM thayuM hatuM tathA kaMcana-bhaktidhAma tIrthanI samagra bhUminA dAnanA praNetA amArA saMsArI bena pUjya sAdhvI mahArAja sAheba tapa-saMcama sAthe nirmaLa ArAdhanA karI rahyA che temanA pavitra caraNomAM koTi koTi vaMdanA. ku. svAtibahena bhogIlAla pa.pU. sA.zrI smitanirAzrIjI ma.sA. (pU. kezarasUri samudAya) svAtibahenano janma : saMvata 2026, bhAdaravA suda-14, somavAra, tA. 14-9-70. dIkSA : saMvata 2056, vaizAkha sudi 7, guruvAra, tA. 22-4-99. lI. ApanA bhAbhI tathA bhAIo (1) a.sau. kiraNabena lalitakumAra joTANI (2) a.sau. rekhAbena narendrakumAra joTANI (3) a.sa. pUrvikAbena paMkajakumAra joTANI (4) a.sau. dharmiSThAbena vipulakumAra joTANI (5) a.sau. jitAbena parezakumAra joTANI (6) a.sau. AzAbena saMdipakumAra joTANI (0) a.sau. nizAbena zailezakumAra joTANI (8) a.sa. henalabena maniSakumAra joTANI (9) a.sau. rInAbena bhavikakumAra joTANI lI. baheno a.sau. bhadrAbena zaileSakumAra zAha, vApI a.sau. kalpanAbena bipinakumAra mahetA, suratA a.sau. dharmiSThAbena araviMdakumAra vorA, valabhIpura a.sau. rUpalabena hemaMtakumAra vorA, bhAvanagara a.sau. kAjalabena hirenakumAra zAha, bhAvanagara phaIbA raMjanabena hasamukharAya dozI hAla-bhAvanagara (tallI-dAThAvALA) Jain Education Intemational Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 85 jinazAsana ane sAdhvIsaMgha saMkalanakAra : 5.pU. bhavyaguNAzrIjI ma.sA. jinazAsananA caturvidha zrIsaMghamAM je sthAna-mAna zramaNo ane zramaNIonuM che, temAM sAdhvI saMsthAnuM gauravavaMtu nAma ane kAma che. nArIzaktinA upayogathI bhautikakSetromAM je vikAsa dekhAya che te ja zaktione AdhyAtmika mArge vALatAM pUrvakAlIna zramaNIothI laI vartamAnakAlIna sAdhvIsamudAya aneka rIte pragaTaapragaTa jaina jayati zAsanam karI-karAvI rahyo che, je satya hakIkata che. prastuta graMthanA aneka lekho paikIno A mahattvano lekha prazAMtamUrti pa.pU. rAjendrasUrIzvarajI ma.sA.nA AjJAvartinI zAsanaprabhAvikA, jaMga-e-bahAduranuM birUda meLavanAra aneka ziSyA-praziSyAonA yogakSemakAraka viduSI pravartinI sAdhvI pa.pU. vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA.nA ziSyA bahuguNasaMpannA tathA zAsanaranA 5.pU. bhavyagaNAzrIjI ma.sA. taraphathI maLela padArthonA AdhAre saMkalita thayo che. saMkalanakArikA sAdhvIjI bhagavaMta beMgloranivAsI hatA. saMsArI avasthAmAM kolejanA abhyAsa sudhI prathama naMbare pAsa thanAra, sumadhura vaktA, vyavahArakuzaLa tathA khAsa to dhArmika DrAmA ArTisTa paNa hatA. mAtA-pitA uparAMta sAsu-sasarAnI suMdara sevA-bhakti pachI graMthaprakAzananA lagabhaga 20 varasa pUrve sajoDe dIkSita thayela, jemanuM tathA jemanA gurUNInuM draSTAMta pa.pU. mahodayasAgara ma.sAhebe bahuratnA-vasuMdharA nAmanA pustakamAM bhAga-2 ane bhAga-4mAM mokhare prakAzita karela che. saMyama jIvanamAM paNa saMskRta-prAkRta-kAvya-vyAkaraNa-nyAya vagereno abhyAsa sAthe vividha tapasyAo dvArA ArAdhanAo karI taiyAra thayelA che. pravacana chaTA paNa suMdara che, tathA jJAnazibira vagerenA mAdhyamathI zrAvikAvargamAM paNa jAgRti utpanna karela che. vIsa varasa jevI dIkSA paryAya chatAMya svAdhyAya, sUtra-uccAraNa ane kriyA ane anuSThAnomAM ullAsa sAthe saMyamasAdhanA cAlu che. graMthamAM zramaNIsaMsthA mATe savizeSa lakhANanI amArI apekSAo pramANe nAnA A lekhamAM prAcIna ane arvAcIna vigato pIrasI graMthanI zobhA vadhArI che, je badala ame abhinaMdana sAthe abhinaMdana pAThavIe chIe. A sAthe zAsana prabhAvikA tamAma sAdhvI bhagavaMtone paNa amArI vaMdanA. -saMpAdaka. E + 1 lar 1 :- - Jain Education Intemational Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 686 vizva ajAyabI : tIrthaMkara paramAtmAno dharmaparivAra caturvidha zrIsaMghamAM ke parAyAnA upadravo samatAthI sahana karanAra strIone lokoe vyApta jovA maLe che, temAM saMsAratyAgI vItarAganI vATe satInArInI padavIo ApI. tevI 16 satIono itihAsa janAra zramaNa ane zramaNIo sAdhu-sAdhvI kahevAya che, temanA jaina kathAnakomAM paNa jovA maLe che. paNa tevA kaSTo asAra jIvanavyavahAra saMsArI kahevAtA zrAvaka-zrAvikAo karatAM ghaNI saMsAramAM sAhajika hoya che. jyAre bhagavAnapraNIta bhAgavatI prakAre alaga hoya che. dareka kALe ane dareka samaye, dareka dIkSA laI saMsAratyAganAra eka strIne loko dunyavI kaSTo na kSetromAM sAdhu bhagavaMto karatAM sAdhvIsamudAyanI saMkhyA vadhAre hovA chatAMya mahAsatI kahI navAje che. rAjA rAmamohana roya jovA maLe che. jema ke vartamAna covIzInA 24 tIrthakaronA ane aMgreja sarakAre maLI kadAca satIprathAnA kurivAjo baMdha zramaNonI saMkhyAno saravALo che 28 lAkha 48 hajAra pUrA karavAmAM saphaLatA meLavela che, paNa mahAsatIo kahevAtI jyAre sAdhvIsaMkhyAno AMka Ave che 44,36,406 te ja jainazramaNIo anAdikALathI che ane thavAnI. pramANe zrAvako karatAM zrAvikAonI saMkhyA savizeSa jovA tIrthakara prabhu paNa cAritra grahaNa karavAnI maLaze. bhAvanAvALAne eka ja vAkyathI protsAhita karI de che te te gaNita darzAve che ke dharmabhAvanA ane ArAdhanAo suvAkya che "mAM paDibaMdha kuNaha" mogherA saMyamajIvanane strIvargamAM pramANasara vadhu ja hoya che ane tethI tIrthakara meLavavA vilaMba karavA jevo nathI. trIjA saMbhavanAtha bhagavAne bhagavAnanA zAsanane jayavaMtu rAkhavAmAM sAdhvIo tathA eka nAnA bALakane varasIdAna vagerenA mahotsava vagara ja zrAvikAono phALo mahattvano che. temAMya zramaNI vargamAM tapa- utAvaLe dIkSA ApI hatI. cAritragrahaNa samaye ja ogho laI tyAga, vaiyAvacca, sahanazIlatA, ADaMbararahitatA, mauna, nAcatAM te bALakanuM paDI javAthI maraNa thayuM paNa zubhabhAvanAmAM sAdagI, samAdhAnakArI valaNa vagere guNo jANe anAdi siddha hovAthI mRtyu thatAM ja saMyamaprabhAve devagati thayela hatI te hoya tevA jhagamage che. prasaMga jaina kathAnuyogamAM jovA maLe che. brAhmaNa putra zramaNa zabdano upayoga bauddho paNa kare che, paNa temanI AvarI AryarakSitanI mAtA jainadharma pALatI hatI tevI custadharmI mAe AcAra saMhitAo karatAM jaina zramaNanI kriyA-karaNIo sAva peTa bharavAnI vidyAo bhaNI Avela paMDitaputranuM sanmAna suddhAM judI ane anokhI jovA maLaze. pAMca mahAvrato ane chaThTha na karyuM, balka spaSTa jaNAvI dIdhela ke jo AtmakalyANa mATe rAtribhojana tyAga AjIvana mATe te temanA sAdhujIvanano prANa draSTivAda aMga sudhIno abhyAsa kare to ja potAne saMtoSa gaNAya. tevA mahAvratanA bhArane vahana karanArane dekhI eka thAya. mAtAnA rAjIpA hetu saMyama laI jaina zramaNa bananAra pahelavAna majUre paNa jaMgI pAMca zilAo khabhethI utArI A ja AryarakSita AcArya banyA hatA ane 9aaaa pUrva jeTaluM muni bhagavaMtane vaMdanAo karelI ane sAthe majarIdAtA rAjAne jJAna bhaNI gayA hatA. gajasukumAlanA tIvra vairAgya vakhate jaNAvela ke huM jyAre thAkuM tyAre vajana utArI vizrAma karI mAtA devakIe aMtima AzIrvAda evA ApyA hatA ke cAritra lauM chuM paNa jaina zramaNa to jIvananA aMta sudhI paNa mAthe evuM pALaje jethI have pachI koI navI mA banAvavI na paDe lIdhela mahAvratonA bhArane utAravA rAjI nathI hotA tethI teo ane kharekhara te bhAvAziSa e rIte phaLI ke gajasukumAla jagatamAM sauthI vadhu pUjanIya che. aMtakRta kevaLI banI mokSe gayA, navA bhava ja sadAya mATe samApta thaI gayA. jina bhagavAnanA zAsanane na pAmela jainettaromAM strIo mATe patinA maraNa pachI agnicittAmAM baLI marI zIlarakSA jaina zramaNonI jema jaina zramaNIonI gauravagAthAnI mATe satI banavAnI vicitra prathA hatI, jethI aneka paNa noMdha jinazAsane supere lIdhI che. hakIkatamAM A rAjapUtaNoe rAjakIya uthalapAthalo ane dhAMdhalo vakhate avasarpiNIkALamAM sauthI prathama mokSe janAra paNa mAtA agnisnAna karI potAnA jIvana TUMkAvI dIdhAnI ghaTanAo banI marUdevA ja hatA jeo putra AdinAthanA vyAmohathI mukta che ane eka kALa evo paNa AvI gayo jyAre caMdanabALAnI banI sAdhvI jevI dazAmAM mukti tarI gayA che. bIjA arthamAM jema sArA gharanI kanyAo bajhAramAM veMcANI, satI sItAnI bharatakSetramAM mokSamArga kheDanAra sarvaprathama sAdhvI hatA, svayaM jema vanavAsanA vikaTa kaSTo sahana karanAra ke potAnA gharanA bhagavAna paNa nahi, duniyAne brAhmIlipi zIkhavADanAra brAhmI Jain Education Intemational Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa paNa jaina zramaNI hatA ane gaNitanuM jJAna loko sudhI pahoMcADanAra suMdarI paNa sAdhvI banI mokSe sIdhAvI gayA che. satI rAjImatI paNa neminAthajInA pagale pagale kaI rIte mahAsatI banI dIyara rathaneminA paNa mArgadarzaka banyA hatA. satI sItAe paNa aneka vyathAonI vasamI vidAI rUpe saMyama svIkArI bAramA devaloke acyutapati iMdranI padavI lIdhI che. zrIkRSNa mahArAjAnI aneka rANIo uparAMta putrIo cAritramArge vaLI hatInA itihAso tAjA che, temAMya dAsI jevA kAmo karAvI pachI sAcI rANI jevI banAvavA ketumaMjarI nAmaka putrIne yuktithI saMyamamArge vALavAnI vArtA paNa jovA maLe che. gajasukumAlanA Akasmika maraNathI vairAgyavAsita aneka rANIo saMsAra choDI sAdhvI banI hatI. tevI rIte atisukumAlanA aupadravika kALadharmathI viMdhAyela dilavALI 31 patnIo paNa galata raste na jatAM mahAkalyANakArI pravajyA paMthe saMcarI devagati pAmI che. jaMbukumAranI ATha patnIo paNa patidevathI pratibodha pAmI lagna pachInA bIjA ja divase mahAsatI padavI meLavI gaI hatI. vajrabAhu patinI pAchaLa satI nArI manoramAnuM mahAparAkrama te paNa sAdhvIsaMghano zobhAvardhaka suprasaMga thayela che. sAdhvI prabhaMjanAnA saMsAratyAganI ghaTanA paNa virala ane aitihAsika che. vaiyAvacca guNamAM harahaMmeza mATe zramaNasaMgha karatAMya zramaNIsaMgha mokhare rahyo che ane rahevAno kAraNa ke sevAguNa ucita vyavahAra ane samatA vagere paribaLo bhagavAnanA sAdhvIsaMghane sahajamAM maLelA jovA maLaze. kevaLajJAna pachI paNa arNikAputra AcAryanI bhikSA lAvI vaiyAvacca karanAra puSpacUlA sAdhvI bhagavaMtanuM jIvana-kavana kevI bhaktibhAvanAthI bharyuM haze ane gurUNInA ThapakA pachI satata svadoSadarzana karatAM kevaLI banI janAra sAdhvI mRgavatI kevA aMtarmukhI haze te vicAravA jevuM che. kalpasUtrajI Agama pramANe cAra tIrthaMkara bhagavAnano sAdhvIsaMgha keTalo hato ane samarpaNabhAvathI saMsArano aMta lAvI mokSa sAdhanArI sAdhvIsaMkhyA sAdhu saMgha karatAM paNa keTalA pramANa savizeSa hatI te khAsa AnaMdadAyaka noMdha che, je sAdhvIsaMghanuM gaurava vadhAratI vAta kahI zakAya. nimnalikhita AMkaDAo tIrthaMkara bhagavaMtanA svayaMnA ziSya-praziSyAonA che. sAdhu saMkhyA sAdhvI saMkhyA mokSagata sAdhu mahAvIrasvAmI 14000 36000 700 38000 1000 pArzvanAthajI neminAthajI AdinAthajI bhagavAna 16000 18000 84000 687 mokSagata sAdhvI 1400 300000 20000 40000 zreNikarAjanI aneka rANIo dIkSita thaI hatI. ceDA rAjAnI putrIo, svayaM bhagavAna mahAvIranI suputrI priyadarzanA paNa prabhunA zramaNIsaMgha thakI AtmakalyANa pAmI che. caMdanabALA sAdhvIno itihAsa jagaprasiddha che. temanA upazamabhAva ane saumyamukhamudrAthI zeDUvaka nAmano kheDUta ajaina chatAMya pratibodha pAmI dIkSita thayela hato. AryA caMdanabALAnI nizrAvartI sAdhvIonI saMkhyA 36,000nI hatI je samaye sAdhvIo mATe zramaNI karatAMya AryA zabdano upayoga vadhu hato. 2000 40000 1500 3000 mahAvIraprabhu pachI aMtima kevaLI jaMbusvAmI thayA che te pachI bharatakSetramAM mokSamArga baMdha thayo che, chatAMya pUrvabhavanA zreSTha saMskArothI bhAvitAtmAo Aja sudhI avirata saMsAratyAgI jaina sAdhu-sAdhvI tarIkenuM jIvana jIvI gayA che. vajasvAmIjI jevA zAsanaprabhAvaka AcArya bhagavaMtato sAdhvIjIonA agIyAra aMgonA svAdhyAya thakI ja jJAnI banI gayA hatA je ghaTanA darzAve che ke sAdhvIsamudAyamAM agIyAra aMga sudhIno abhyAsa suMdara rIte cAlato hato. sAdhvIonA adhipatinI ja nizrAvartI zramaNIone AlocanA pradAna karatA hatA, tevI paNa aitihAsika noMdha che. zaNagAra ane zrRMgAratyAgI A AryAomAM tapatyAga, sahanazIlatA namratA vagere sAthe pratibodhakatA guNa paNa gauravavaMto guMjato hato tethI viziSTa prabhAvikA sAdhvIo thakI anyanA jIvanamAM jAgRti-pariNati vikasI hoya tevA draSTAMto noMdhapAtra jANavA jevA che. jema ke sAdhvI brAhmI-suMdarInA upadezathI bAhubalI jevA mahArathI muni mAnamukta banyA hatA. sAdhvI rAjImatInA sadupadezathI rathanemi patana pAmatA bacyA hatA. padmAvatI AryAnA kAraNe pitAputra dadhivAhana ane karakaMDunI yuddha khaNaja nAza pAmI hatI. suvratAe pitA-putra namirAjA ane caMdrayazAne laDatAM aTakAvyA hatA. araNikamuni Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 688 vizva ajAyabI : patana pAmyA pachI mAtA sAdhvInA mIThA vacanothI ja pAchA jayaMtI, bhadrA zeThANI, zrAvikA suhaMsI, rUdrasomA, dIkSita banyA hatA. sAdhvI yakSA thakI zrIyakamuni upavAsI mayaNAsuMdarI, manoramA vagere prakhyAta nArIratno te badhIya banI devagati varyA hatA ane svayaM yakSA zramaNI to sAkSAta strIo maryAdAzIla hatI ane cokkasapaNe koIne koI sAdhusImaMdharasvAmIne vAMdI-prazna pUchI pAchA AvyA hatA. sAdhvI bhagavaMtonI nizrA laI jIvanamAM utthAna pAmelI hatI. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajInA mAtA sAdhvI pAhinInA satInArIo jo AcAra-vicAranI maryAdA thakI aitihAsika prabhAvathI svayaM AcArya bhagavaMte aMtima samAdhi mATe sADA udAharaNa banI jAya to mahAsatI kahevAtI sAdhvIonI traNa lAkha zloka pramANa sAhityasarjana ane savA karoDa mahAmaryAdAo keTalI vadhAre gaNAya ane temanA jIvanacaritro navakArano jApa karavAnuM jAhera karela. paNa lokahaiyA mATe kevA udAharaNa banI jAya te vicAraNIya paramAtmAnuM zAsana purUSa pradhAna ane temAMya pAchuM che. chatAMya Aja sudhIno itihAsa kahe che ke lagabhaga zramaNapradhAna hovAthI 100 varasanA paryAyavALI zramaNI sAdhvI saMsthAnI aneka zramaNIo nAmanAnI kAmanA vagara ane nUtanadIkSita bALamanine paNa vaMdana karavAmAM nAnapa nathI koI paNa jAtanA ADaMbaro vagara sAva sIdhuM-sAduM saMyama anubhavatI. balka bhagavAnanI AjJA pAlanano AnaMda jIvana vItAve che. zramaNIvarganI tapa-tyAga-titikSAnI anubhave che. svamaryAdAone jANatI-samajatI sAdhvIo ArAdhanAo bhalabhalAne herata pamADe tevI hoya che. purUSone pravacana na devAnI ke rAtripravacana, sadharmAsvAmInI gRhasthajIvana AraMbha-samAraMbha, raMga-rAga-vilAsa ke niMdApATa uparathI vyAkhyAna ke lAITamAIkanA upayoga vagerene kUthalI jevI adharma vezyAothI gherAyeluM hoya che, jemAM traNa TALI saMyamasAdhanA karavAnI nemane Aja sudhI pALe che jenA sAMdhatAM tera tUTI jAya tevuM viSama vAtAvaraNa hoya che. kAraNe nArIvargamAM paNa maryAdAo sArI jaLavAya che. yAkinI sAMsArika vyavahAro paNa vicitra hoya che tethI prasaMge-prasaMge mahattarA svayaM viduSI sAdhvI bhagavaMta hatA paNa "cakkI dugga rAga-dveSa vadhatAM vAra na lAge. tethI viparIta prabhue prakAzela haripaNacaM" vALI gAthAno artha paMDita haribhadra brAhmaNane na sarvaviratijIvana sarva rIte surakSita hoya che. parAdhInatA ane jaNAvatAM, nikaTanA upAzrayamAM birAjamAna gurUbhagavaMta pAse parataMtratA ke gulAma jevI lAcAra dezA sAMsArika strIone temane mokalyA. tyAM gurUvANIthI bodha pAmelA rAjapurohita satAve che, tethI abaLA nArI AtmahatyA, gRhatyAga ke haribhadra brAhmaNadharma cheDI zramaNadharma svIkArI lIdho. chUTAcheDA vagerenA vikRta vicAro karI bese che. jyAre AcAryapada sudhI pahoMcyA pachI paNa potAnA jIvanopakArI saMyamajIvanamAM sevA-vaiyAvacca-sAdagI vagere guNo banI dIpI tarIke sAdhvI yAkinI mahattarAne mahatva ApI temanA nAmane uThe che. je dvArA Atmazuddhi utpanna thAya che, AtmAnI vAraMvAra potAnA aneka graMthomAM mUkI upakRtanuM RNa utAryuM che. nAnA aneka graMthomAM thI upara A harAI che svataMtra unnata dazA ahIM anubhavAya che. sAdhvI sarasvatInA apaharaNathI vyathita kAlikAcAryajIe eka kALa hato jyAre sAdhvI samudAyamAM paThana-pAThana anArya rAjAne sAdhIne paNa gardabhilla rAjAne padabhraSTa ane vinaya-vaiyAvacca vagere utkaTa guNothI kevaLajJAna sudhInI karAvela hato. je ghaTanA eka paNa sAdhvInA mahAmoMgherA upalabdhio hatI jyAre paDatA A kALamAM bAhya AkarSaNomAM mAnavabhavanI kadaradAnI karatI satya dAstAna gaNI zakAya. sapaDAyelA lokone bacAvavA sAdhvIgaNe ghaNI mahenata ke sAdhvI bhagavaMto paheraveza ane pariNatinI maryAdAo vyavasthita jahemata levI paDe che. eka tarapha naTa-naTI, abhinetA ane sAcave che tethI zrAvikAo paNa zIla-sadAcArathI suvAsita abhinetrI banelA sAMsArika pAtro anekone unmArge laI jaI jIvana jIve che. akabara jevo hiMsaka muslima bAdazAha jaina saMskAra nAza karI rahyA che. bIjI tarapha sadAcAra-mauna-tapa dharmano rAgI banI gayo temAM tapasvinI caMpAzrAvikAe vagere sAdhanAo dvArA AryAo anekone bacAvavA jANe potAnA tapa karatAMya AcArya harasUrIzvarajIne Apela mahatva bhalAIno bhekha dhArI jIvI rahyA che. phezana-vyasanaane teozrInuM mArgadarzana levA karela maryAdita bhalAmaNa kAma rAtribhojana-hoTela vagerenI khANIpINI-ujANI, haravAkarI gaI hatI. pharavA ane moja-majAnA saMskAro, zaNagAra ane zRMgAranA satI salasA. revatI, anupamAdevI kaho ke zrAvikA vilAso, bhaThyAbhaDhyanA avivekathI bahAra AvI svecchAe Jain Education Intemational Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNA 689 saMyamanA kaSTo sahana karanAra nArIvarga garva ane gaurava sAthe nArIjagatanI maryAdAo vize, puNya-pApanA phaLa samajAvavA prabhuzAsananI zobhA vadhArI rahyo che. kyAM svacchaMdI banI vize, TI.vI.-sinemA vagere saMskAranAzaka tattvonI ghAtakatA parapurUSonA paricayathI amaLAyelI strIo ke gupta pApothI vize, dAnadharmanI zreSThatA vize, paramAtmAnA 34 atizayo laI garbhapAtonA dUSaNothI sapaDAyelI kulaTA gaNAtI vize ke navakAra mahAmaMtranA prabhAva vize tema bhakSya-abhakSyanI kAminIo ane kyAM zIlavratane jIvananuM jhaverAta mAnI tenI jANakArI ApatI zibiro goThavI zrAvikAone sAcuM rakSA mATe jIvananA balIdAnane paNa sahaja gaNatI satI ane mArgadarzana Ape temAM samAjane ghaNo ja lAbha che. saMgha ane sannArIo. samAja pAse levAnuM nagaNya ane vArasAmAM susaMskAro ane Aje to lAcArI vagara ja zokha ane hoMzathI kanyAo prabhuzAsanano mArga ApavAnuM puNyakArya te jainazramaNIo ane paraNita strIo paisA kamAI levAnI lAlasAmAM ghara ane potAnuM kartavya samajI jyAM sudhI bajAvaze tyAM sudhI dharma choDI, potAnA bALakone paNa tarachoDI dukAnomAM, dharmArAdhanAo dhabakatI rahevAnI. Aje purUSavarga vadhAre paDatI ophisomAM ke hospiTalathI laI hosTelomAM haravA-pharavA AvazyakatAo ubhI karI kamAvA pAchaLa eTalo badho vyasta lAgI che. skUla ane kolejanuM zikSaNa paNa AdhunikatA tarapha dekhAya che ke dharmanI thoDI-ghaNI karaNI ane kamANI phakta AkarSatuM hoya che. M.C. pAlana, vaDIlonI sevA, saMtAnonA baheno ja karI zake tevI paristhiti vadhatI cAlI che. AvA saMskaraNa ke mahemAnonI AgatA-svAgatA, paramAtmAnI sevA samaye sAdhvIsaMghanI jImedArI zrAvikAone saMbhALavAnI bhakti, sAmAyika, pratikramaNa, pAThazAlAgamana ke pravacana savizeSa jaNAya che ane sAcI dharmabhAvanAthI dharma jANavAzravaNa vagere nitya dharmakaraNIone upekSI koI paNa nArI samajavA ke AcaravA kanyAo ane baheno jyAre upAzrayamAM sannArI oLakhAya ke lokasamAjamAM AdaraNIya gaNAya tevuM Ave tyAre temanI upekSA karavAthI teo dharmathI vaMcita thaI kadApi banatuM nathI. jAya, sAthe adharma pAmI jAya tevuM na thAya tenI khAsa kALajI levI te vartamAnakALamAM khUba Avazyaka banatuM jAya che. haju kharekhara to jIvaMta dharmAcAranA kAraNe ja sAdhvI paNa lokomAM bhadrikatA, dharmazraddhA ane zAsana mATe kAMI karI bhagavaMto thakI zrAvikAvargamAM uttama maryAdAo paLAtI Ajeya chUTavAnI bhAvanA che, tene yogya mArgadarzana maLatAM paNa jovA maLe che. jo sAdhvI samudAya ke prabhuzAsananI jinazAsanano jayajayakAra thayA vagara na rahe. gAmogAma zramaNIo A dezamAM na hoya to nArIjagata kevuM vikRta banI mahilA maMDaLo dvArA sAmAyika pUjA-navakArajApa vagere satata jAya tenI kalpanA paNa na karI zakAya. jemane AryAonA cAle che. pAThazALA, jJAnazALA, AyaMbilazALA ke zrAvikAnA darzana-satsaMga ane upadeza-bodha nathI tevA anArya dezanI upAzrayonI dekharekha zrAvikAo rAkhe che temane preraNAnArIonI dayanIya dazA jotAM kharekhara karUNA upaje tema che. protsAhana ke mArgadarzana sAdhvIsamudAya ApI zake. tema jyAre tIrthakaronI pavitra-bhAvita bhAratabhUmimAM paramAtmAnI sametazikharajI jevA mahAtIrthonA jIrNoddhAramAM paNa gerahAjarImAM paNa prabhunA pravajyA paMthe pagalA mAMDI sAdhvI bhagavaMtono mahatvano phALo che. kyAMka to vaLI mUMgA jIvanasaphara karI rahelI zramaNIonI paraMparA eka vizva pazuonI pAMjarApoLo tathA jIvadayAnI pravRttio paNa Azcarya che. te saMyamamArga anAdikALathI cAlyo Avyo che sAdhvIonI preraNAthI jovA maLe che. ane anaMtakALa rahevAno, kAraNa ke dareka tIrthakara bhagavAna zAsananI sthApanA kare tyAre gaNadharonI sAthe sAdhvIsaMghane paNa Aje jaina saMghamAM Diploma thayela ke DEGREE sthApe che, je saMghamAM vinaya-viveka bharela jIvo ja pravezI zake meLavela viduSI sAdhvI bhagavaMto paNa che, je pustaka lekhana, zrAvikAomAM pravacana tathA cAturmAsika ArAdhanAo karI karAvI saMghamAM dharmabhAvanAnuM sAruM siMcana karI zake che. aneka temAMya bhaNela-gaNela ane Tharela sAdhvIjIo sAdhvIo Ajeya paNa vardhamAnatapanI 100-100 oLIo jJAnazibira, kriyAnuSThAna, jJAnadAna, tapa-tyAga, preraNA ane pUrI karanAra ke mAsakSamaNa, zreNitapa, siddhitapa ramata-ramatamAM khAsa bahenomAM upadezano dhodha vahAvI temane sanmArga ApI sahajatAthI karanAra jovA maLaze. tapadharmamAM sAdhvI ane zake che. AjanA viSama kALamAM mAtApitAnA upakAra vize, Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69o vizva ajAyabI : S . 1kI hA huM pANI thI : - zrAvikAvarga ja mokhare che ane tethI sUkSmanI ArAdhanAo dvArA sUkSma zaktio utpanna thAya che jethI jainetaro paNa jinazAsanane abhivaMdana kare che. AsamAnI UMcAI ane guNothI gaMbhIra paMcaparameSThinA pAMcamA sthAne rahela sAdhu-sAdhvIone "namo loe savva sAhUNaM" padathI namaskAra karAya che te padanuM mahatva zuM che te samajAvavA abhayakumAra maMtrIe ratnonA DhagalA mUkAvI tenI mAlikI mATe agni, kAcuM pANI ane vijAtIyasparza-varjananI traNa zarato mUkI hatI. bhUlathI eka bALamuninA hAthe pheMkAyela kAjAnI dhULa yuvarAja vizaLadevanA mAmA siMha upara paDI gaI ane krodhAvezamAM Avela siMhe pauSadhazALAnA pahelA mALe jaI bALamunine tamAco lagAvI dIdho. te apamAna ane AzAtanAthI uzkerAyelA jaino ane khAsa vastupALe hAkala karI mAmAsiMhanI hAthanI AMgaLIo kapAvI nAkhI chatAMya rAjA vastupALano vALa vAMko na karI zakyo ane sainikoe paNa maMtrI vastupALane keda karavAnI AjJA avagaNI talavAra vIsaLadevane samarpita karI dIdhI hatI. khaMbhAta nagarImAM prabhAvaka sthaMbhanapArzvanAtha prabhunI mUrti eka sonIe corI tyAre bhagavAnanI AzAtanA dekhI AkhAya nagaranI zrAvikAo-sAdhvIo sAthe sakaLa saMghe upavAsa Adarela. navAbanA hukamathI dareka gharanI jaDatI levAyela ane sonInA kAranAmA khullA paDyA pachI ja caturvidha zrIsaMghanA upavAsanA pAraNA karAvAyela hatA. Ama jainonI ahiMsA te kAyaratAvAda nathI, paNa thAya teTalA samAdhAnathI dharmArAdhanA karavI ane nAhakanA jhagaDATaMTAthI bacI zAMti-samAdhinI sthApanA karavA amuka bAMdhachoDa karavI paDe che. vadhumAM zramaNIonI bahoLI saMkhyA chatAMya saMyamajIvanathI patana ke maryAdAonA bhaMgANa jovA nathI maLatA tenA mukhya kAraNamAM sAdhvIgaNamAM vyApta majabUta dharmazraddhA tathA dharmAcaraNa che. vadhu saMkhyAmAM sAdhvIonA bhAratavarSanA dUradUra dezonA vicaraNa vagerene kAraNe tathA mahAnagaromAM ja vadhu paDatI sthiratAnA kAraNe kadAca jaina samAjamAM sAdhubhagavaMto karatAMya sAdhvIgaNane mAna-sanmAna ochA maLatA haze paNa jainadharmanI paraMparA bauddho-brAhmaNo ke anAryo ke aMgrejonA dharmajhanUna samaye paNa TakAvI rAkhanAra sAdhvIsaMdha mukhya che. ( 5 00 , jaO 5 P : - he putrA tAre dIkSA ja jo levI hoya to evuM cAgni pALaje ke jethI bIjI mAtAnI kukSIe tane janmavuM na paDe. -devakI mAtA Jain Education Intemational Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 691 amArI graMthazreNInA A chellA prakAzanamAM cheka chellI ghaDIe vividha gaccha samudAyamAMthI pUjya sAdhvI bhagavaMtonA ghaNA jIvanacaritro amane maLyA che paNa samayanA abhAve te badhA caritro pragaTa karI zakatA nathI. - sUcita graMthazreNIne chellA ghaNA varSothI satata preraNA-protsAhana ApatA rahyA che tevA thoDA caritro atre mUkIe chIe. 'vijayaprazasti,' 'hIra saubhAgya,' "meghadUta," 'abhijJAna zAMkutala,' 'zAMtinAtha mahAkAvya' Adi aneka mahAkAvyo temaja saMskRta dvayAzraya, prAkRta yAzraya jevA kaThina graMthono abhyAsa vartamAnamAM paNa khUba saraLatAthI karAve teozrInI AvI apUrva svAdhyAyamagnatA ane apUrva grahaNazakita joIne tIrthaprabhAvaka AcArya bhagavaMtazrIe temane 11 aMgasUtro kaMThastha karavA preraNA karI. e preraNAne jhIlI laIne temaNe 'AcArAMga'-'sUyagaDAMga'-'ThANAMga'- samavAyAMga'-bhagavatI-"jJAtAdharmakathA-'upAzaka dazAMga'aMtakRt dazAMga'-'anuttaraupapAtika dazAMga'-prazna vyAkaraNa tathA vipAka sUtra e nAmanAM 11 aMgasUtro kaMThastha karI lIdhAM! temAM AkhuM 'bhagavatI sUtra' ekAsaNAnA tapa pUrvaka kaMThastha karela. 11 aMgasUtrone kaMThastha karanAra viduSI sAdhvIjI pU. sA. zrI ranayUlAzrIjI ma.sA. saMsArathI virakata banela potAnAM mAtuzrInA susaMskAro thI bAlyavayamAM ja 2aa jI motI vardhamAna tapano pAyo nAkhyo ane tyArabAda mAtra 14 varSanI vaye vi.saM. 2006mAM kavikulakirITa AcArya bhagavaMtazrInA samudAyamAM potAnI nAnI bahena vasu sAthe dIkSA aMgIkAra karI. bAlyAvasthAthI ja temanAmAM abhyAsanI lagana hatI ane rojanI 100 gAthA kaMThastha karI zake tevI tIvra yAdazakita hatI! vaDI dIkSAnA yogodvahana vakhate je divase je adhyayananI anujJA maLe te divase te adhyayana AkhuM kaMThastha karI le! mAtra kaMThastha karI le eTaluM ja nahIM paraMtu niyamita svAdhyAyanA kAraNe gokheluM pachI paNa haMmezAM moDhe hoya! jotajotAmAM temaNe 4 prakaraNa, 3 bhASya, 6 karmagraMtha, kSetrasamAsa, bRhatsaMgrahaNI, dazavaikAlika, uttarAdhyayana sUtra, jJAnasAra, tattvArthasUtra, vItarAga stotra, abhidhAna ciMtAmaNi koza vagere navakAranI jema kaMThastha karI lIdhA. saMskRta ane prAkRta bhASAmAM to temanA jevA viduSI sAdhvIjI zravaNIsaMghamAM gaNyA gAThayA ja haze ! - 'dazavaikAlikanI TIkA', 'uttarAdhyayanasUtra'nI TIkA, piMDa niryukita', "ogha niyukita', "10 pannA,' 'triSaSThizalAkA puruSa caritra' jevA aneka graMtho temaNe vAMcyA che ane vaMcAvyA saMskRta ane prAkRta bhASAmAM chaMdobaddha kAvyaracanA paNa teo karI zake che. vikrama bhakatAmara'nI temanI racanA khUba ja suMdara ane vidvabhogya banI che. jJAnAbhyAsa uparAMta bhakita, vaiyAvacce, guru AjJApAlana, sahanazIlatA, na bhAvatAMne nibhAvavAnI suMdara kaLA, vagere aneka saguNonA kAraNe temaNe viziSTa gurukRpA ane sahavartI sahunI sArI cAhanA prApta karI che. aneka ziSyA-praziSyAonA parivArathI parivarelAM teozrI svopakAra sAthe viziSTa paropakAra ane suMdara zAsana prabhAvanA karI rahyAM che. viduSI sAdhvIjI bahena mahArAja" pU. sA. zrI vAcaMyamAzrIjI ma.sA. uparokata sAdhvIjInI sAthe 10 varSanI uMmare dIkSita thayela temanAM nAnAM "bahena mahArAje paNa potAnI apUrva grahaNazakita dvArA prakaraNa, bhASya', "karmagraMtha', "kammapayaDI', Jain Education Intemational Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 692 vizva ajAyabI : savA karoDathI paNa vadhAre jApanA ArAdhaka, sarala svabhAvI pU. sAdhvIranA zrI padmayazAzrIjI ma. paMcasaMgraha', saMskRta-prAkRta vyAkaraNa, nyAya, kAvya, jyotiSa Adi aneka viSayomAM prabhutva meLavyuM che. temanI adhyApana kaLA paNa avvalakoTinI che. temanI vakatRtva zakita adbhuta che. vakatRtva karatAM paNa adhika zakita temanI lekhinImAM che. "zrIdazavaikAlika ciMtanikA', "zrI uttarAdhyayana ciMtanikA', zrI AcArAMga ciMtanikA', 'pAtheya koInuM-zreya sarvanuM' vagere pustakomAM temanI kalame je gahanaciMtana manana vahevaDAvyuM che te kharekhara adbhuta che. sthAnakavAsI sAdhvIjIo jo teo najIkanA kSetramAM hoya to avazya temanAM darzana karI, vAraMvAra temanA zrImukhe kaMIka ciMtanadhArA jhIlavA Atura hRdaye upasthita thAya ja. adhyayana-adhyApana-vakatRtva temaja lekhana, uparAMta temanAmAM Ayojanazakita paNa khUba ja viziSTa prakAranI che. cha'rIpAlaka padayAtrA saMgha hoya ke jinabhakita mahotsava hoya, upadhAna tapa hoya ke mahilA zibira hoya, sAmUhika tapa hoya ke samUha sAmAyika hoya, TUMkamAM zrI jinazAsanane lagatuM koIpaNa anuSThAna hoya temAM emanI Ayojana zakita jhaLakI UThe ja! teozrInA gurudeva tIrthaprabhAvaka AcArya bhagavaMtazrInI nizrAmAM khaMbhAtamAM 108 mAsakSamaNanI tapazcaryA thaI hatI tyAre paNa tapasvIone zAtA pamADavAmAM, temanA samudAyamAM "bahena mahArAja'nA hulAmaNA nAmathI suprasiddha evAM A sAdhvIjI bhagavaMtanuM suMdara yogadAna hatuM. potAnA samudAyanA traNa-traNa AcArya bhagavaMtonI temaNe suMdara gurukRpA prApta karI che ane temanAM mArgadarzana mujaba navakAra mahAmaMtra, bhakatAmara stotra temaja pArzvanAtha bhagavaMtanI suMdara ArAdhanA temaNe karI che. aneka saMghomAM navakAra tathA ahaMnA jApa karoDonI saMkhyAmAM temaNe karAvela jIvananI mahattA janmasthAnanI prabhAvaka bhUmine lIdhe, +aa tA itA nA saMskArasiMcanane pariNAme ane gurudevanI apratima vAtsalyatAne lIdhe pragaTa che, panape che ane saMsiddha thAya che. AvI pratibhAsaMpanna virala vibhUtinI janmabhUmi tarIkenuM sthAna-mAna pAmavAnuM sadbhAgya sAMpaDyuM che jetapura zaherane! je giranAranI garavI godamAM AveluM, sADIonA chApakAma mATe vakhaNAtuM, bhAdara nadIne kAMThe AveluM nayanaramya ane manohara che. A jetapura zaheramAM saM. 1990mAM poSa suda pUnamane divase zeTha kuTuMbamAM susaMskAronI jIvaMta pratimArUpa, aharniza dharmadhyAnamAM jIvana vyatIta karatAM zrI devacaMdabhAI ane mAtA divALIbahenanI ratnakukSie eka bALakIno janma thayo. tenA mukhanI ujvala krAMtine joIne, tene anurUpa nAma paNa kAMtAbahena rAkhavAmAM AvyuM. bAlapaNAthI ja vyAvahArika karatAM dhArmika abhyAsanI vadhu ruci dharAvatAM kAMtAbahene nAnI uMmaramAM ja sAruM evuM jJAna saMpAdana karyuM. gAmamAM AvatAM pU. zramaNI bhagavaMtonA vadhu ne vadhu paricayamAM AvavAthI emanuM mana vairAgyavAsita thatuM gayuM. paMdara-soLa varSanI uMmara thatAM-thatAM e bhAvanA vadhu ne vadhu prajvalita banatAM mAtA-pitAne vAta karI, paraMtu mohamAyAnA baMdhanamAM phasAyelAM mAtA-pitAe rajA na ApI. kharekhara karmanAM baMdhana aphara che ! bhoganI bhatAvaLathI dUra bhAganArAne paNa bhUtAvaLa choDatI nathI. potAnI anicchA hovA chatAM paNa temane kuTuMbIjanonA Agrahane vaza thaIne saMsAranI zRMkhalAthI baMdhAvuM paDyuM. bhANavaDa nivAsI zeTha aneka ziSyA-praziSyAonA parivArathI parivarelAM teozrI suMdara zAsanaprabhAvanA karI rahyAM che. Jain Education Intemational n Education Intermational Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 693 kAlidAsabhAInA suputra prabhudAsabhAI sAthe lagnagraMthithI paryAyano rAsa tema ja AnaMdaghanajInI yazovijayajI, joDAyAM to kharAM paNa aMtarAtmA to jalakamalavatu nirlepa rahevA mAnavijayajInI, devacaMdrajInI covIzIo paNa arthasahita ja mAMgato hato. karelI che. jJAnanI sAthe-sAthe tapanI bhUmimAM paNa pagaraNa mahAna vyaktinAM jIvana khaDaka jevAM hoya che. sAmAnya mAMDyAM vinA teo rahI zakyAM nathI. aThThAI-navAI-agiyAra mAnavInA jIvanane tophAnonI bahu Takkara levI paDatI nathI. upavAsa, vIzasthAnaka tapa, vardhamAnatapanI oLI, navapadajInI bahu bahu to koIkavAra vAvaMToLa ke koIkavAra varSojhaDIno oLI, karmasUdanatA, paradezIrAjAnAM chaThTha, ratanapAvaDInAM chaTha, sAmano karavo paDe che, jayAre mahAsAgaranA jaLamAM chapAyelA dIpAvalI tapa, ekamAsI tapa, doDha mAsI tapa, nAno-moTo A khaDakone to rAtadivasa mahAkAya matsyonI thApaTo ne pakhavAso, bIja, paMcama, AThama, agiyArasa, caudaza jevI bharatIoTanA jabbara pachaDATa sahana karavA paDe che. AvI parvatithionI ArAdhanAha anekavidha nAnI-moTI tapazcaryA ApattimAM aNanama rahevAnuM zurAtana dAkhavavAmAM ja temanA ekAsaNAM-AyaMbila sahita karela che. jIvananI siddhi hoya che. bhogezvaryane ThukarAvI yogezvaryanI pU. sAdhvIjI ma.nA jIvanamAM jApa, svAdhyAya sAthe sAdhanA karavA kRtasaMkalpI banelAM kAMtAbahenanA mananI aDagatA vAMcana-manana ciMtanano ghaNo ja utkRSTa phALo che. phakta jaina joIne chevaTe prabhudAsabhAIe udAradile pravajyAnA punItapaMthe ja nahIM paraMtu jainetaragraMthanuM paNa vizALa-bahoLA pAyA para prayANa karavAnI anumati ApI. vAMcana ane AtmamaMthana karI teozrI abhUtapUrvanI cittazuddhi saM. 2009mAM aSADha suda pAMcamanA divase ane AtmasukhasamRddhine prApta karI rahyAM che. muMbaI-pUnAjhAlAvADanI rAjadhAnI samAna dhrAMgadhrA zaheramAM kAMtAbahene 5. amarelI-jetapura-dhrAMgadhrA-surata vagere aneka sthaLoe 5. yugadivAkara A. dharmasurIzvarajI ma. sA.nAM AsAvatinI cAturmAsa karI zAsanaprabhAvanAnAM anekavidha kAryo karyA che. parama viduSI pa. pU. sA. jayaMtazrIjI ma. sA.nAM praziSyA teonI jJAnajijJAsA-jJAnapipAsA ane sAhitya pratyenI paramavAtsalyavAridhi pa. pU. sA. priyaMvadAzrIjI ma. sA.nAM bhakti evI to ajabagajabanI che ke pUnA, goregAMva. caraNakamalamAM potAnuM jIvana samarpaNa karyuM ne teozrInAM ziSyA verAvaLa, pATaNa, jetapura, dhrAMgadhrA vagere sthaLoe cAturmAsa tarIke sA. pAyazAzrIjI ma.nA nAme jAhera thayAM. daramyAna jJAnamaMdiranA jJAnabhaMDAro khUba ja suvyavasthita karyA saMyamajIvananI prAthamika zarUAtathI ja jJAna-dhyAna che. jJAnanAM sAdhanone pustakonA rakSaNArthe suMdara sajAvyAM che. vinaya-vaiyAvacca dvArA ane ratnatrayInI abhUtapUrva ArAdhanA sughoSA', "kalyANa, 'gulAba', "jaina" vagere jaina sAhityamAM dvArA karmaIdhaNa bhasmIbhUta banAvavA sajja banyAM. cAra lekha dvArA potAnAM AtmaciMtano ananya phALo ApI rahyAM che. dareka cAturmAsamAM 45 AgamanI pUjA-varaghoDA-racanA dvArA prakaraNa, traNa bhASya, cha karmagraMtha, 'tattvArthasUtra', 'yogazAstra', bhaNAvaDAve che. evI ja rIte aSTApadajInI pUjA, 'bRhatu-saMgrahaNI', 'kSetrasamAsa', | 'vItarAgastotra', 'indriyaparAjayazataka', siMdUra prakara', vIzasthAnakatapanI pUjA paNa kalAkRtinI racanA karAvavA suMdara vairAgyazataka', 'guNasthAnaka kamAroha', 'jJAnasAra', 'aSTakajI' vagere sUtrono bhaNAvaDAve che. phakta pUjA bhaNAve ja nahIM, sAthe arthanI arthasahita talasparzI abhyAsa guru mahArAjanI nizrAmAM karyo. samajAvaTa ane chaNAvaTa paNa suMdara rIte kare che. sAthe sAthe saMskRta be buka, nAmamAlA, vyAkaraNa, raghuvaMza, saMyamajIvana prApta karyA pachI koIka pUrvanA karmodayanA pAtAMjaliyoga, zrI zAMtinAtha mahAkAvya vagereno paNa UMDo kAraNe chellAM trIzeka varSathI satata vedanIyakarmano udaya rahyA ja abhyAsa karyo. pUnA vidyApIThanI cAra-pAMca parIkSAo ApI kare che. dardathI bharelI kAyAnI mAyA choDIne satata sAhityamAM temAM paNa uttIrNa thayela che. rata rahevuM e kAMI nAnIsUnI vAta nathI, paraMtu pU. sAdhvIjI pU. sAdhvIjI ma.no kaMTha paNa madhura che. zrI ma. A vAtane AtmasAt karI lIdhI che. parama upakArI tIrthakara bhagavaMte paLamAtra jeTalo ya pramAda na karavAnI ApelI sImaMdharasvAmInuM 150 gAthAnuM tema ja 350 gAthAnuM stavana, divya vANI ne cetavaNI dareka AtmasAdhakane tema ja samakitanA saDasaTha bolanI sajhAya arthasahita, dravya-guNa vyAvahArika sAdhanAne mATe puruSArtha karatA pratyeka mAnavIne paNa Jain Education Interational Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 694 bhISaNa saMsAranAM aneka bhayasthAnothI bacavAno mUMgo sAda karatI dIvAdAMDInI garaja sAre che ane e dIvAdAMDI samagra saMsAranA jIvone mATe mahAna upakAraka banI rahe che. kharekhara prabhue prarUpelI A divya vANIno sAkSAtkAra jovo hoya to pU. sA. padmayazAzrIjI ma. sA.mAM jovA maLe. jarA paNa pramAda emanA jIvanamAM jovA nahIM maLe. satata vAMcana-jApasvAdhyAyamAM ja rata rahenArAM kadI zArIrika svAsthyanI ciMtA paNa nathI karatAM. atyaMta nAdurasta tabiyatamAM paNa jyAre juo tyAre temanA hAthamAM pustaka ja jovA maLe. svAdhyAya sAthe jApanI paNa emanA jIvanamAM eTalI ja pradhAnatA che. saMyamajIvananAM 58 varSa daramyAna teozrIe jApa ghaNo karyo che. zrI navakAra mahAmaMtrano jApa savA karoDa, zrI zaMkhezvarapArzvanAthano jApa savA karoDathI paNa vadhAre, zrI bhagavatI padmAvatIno jApa savA karoDathI paNa vadhAre, zrI nAmastava sUtrano jApa savA karoDathI paNa vadhAre, zrI arihaMtapadano jApa savA lAkhathI paNa vadhAre, zrI siddhapadano jApa savA lAkhathI paNa vadhAre, zrI jJAnapadano jApa savA lAkhathI paNa vadhAre, zrI cAritra padano jApa savA lAkhathI paNa vadhAre, zrI navapadajIno jApa savA lAkhathI paNa vadhAre, zrI uvasaggaharaM stotrano jApa sattAvIza hajArathI paNa vadhAre. pU. sAdhvIjI ma.nI preraNAthI teozrInAM parama vinayI ziSyA sA. RjukalAzrIjInA mULavatana saMsArI gAma) amarelImAM 'zrI neminAtha jaina derAsara sarvatobhadra prAsAda' nAmanuM zikharabaMdhI bhavyAtibhavya gaganacuMbI usaMga jinAlayanuM nirmANa thayela che. AvAM zAsanaprabhAvanAnAM anekAneka kAryo karI potAnA saMyamajIvananA sAphalyane sArthaka karI che. pUjyazrInI 80 varSanI pAkaTa uMmare paNa potAnuM Avazyaka kArya potAnA hAthe ja kare che. DilehaNa, gocarI vagere kApa paNa potAnA hAthe ja kADhe che. sauno AdarabhAva mAcave, pUjyazrInI prasannatA pAse mastaka jhukI paDe che. koTiza vaMdanAo. temanuM hasatuM mukhAraviMda, sukalakaDI kAyA, dardothI gherAyelA che. anupama vAtsalya, madhura bhASA, saMghanA abhyudayanI ciMtA, vizvamaitrInI bhAvanAne jIvana sAthe ekarUpa banAvI levA puruSArtha karatAM, prema, karuNA ne jIvadayAnA bhaMDArasamAM prabhAvaka pU. sAdhvIjI ma.nuM sarva maMgalakArI mArgadarzana zrIsaMghane sudIrgha samaya sudhI maLatuM rahe ane te mATe vizva ajAyabI : teozrI nirAmaya dIrghAyuSya pAmo evI zAsanadevane prArthanA karIe chIe. preraNAno srota eTale pUjya bA mahArAja : padmalattAzrIjI pUjya bA mahArAja sAdhvIjI zrI padmalatAzrIjI ma. nI tabiyatamAM chellA divasomAM dina-pratidina kSINatA vadhatI gaI che. parANe bolI zakAya tema chatAM jAgRti ghaNI hAthamAM navakAravALI hoya ke na hoya paNa jApa to cAlato ja hoya. bahArathI bIjAne lAge ke bA. ma. nidrAmAM che paNa jyAM pUchavAmAM Ave to kahe jApa cAle che. pratikramaNa-caityavandana vagere kriyA cAlatI hoya tyAre AMkha mIMcelI hoya paNa sUtramAM ke stuti-stavanamAM kAMI rahI jAya to tarata ja teo bole. jyAre paNa sphUrtimAM Ave tyAre vAta eka ja "mane kaMIka saMbhaLAvo." ApaNe pUchIe ke "zuM sAMbhaLavuM che?" to javAbamAM kahe-"Apane je saMbhaLAvavuM hoya te" pachI stuti-stavana-stotra je kAMI saMbhaLAvIe te rasathI sAMbhaLe. roganI asara zarIra sudhI ja sImita rahI che ane mana tathA AtmA to enAthI sAva ja alipta che. bahu ochAmAM jovA maLe tevI svasthatA 91 varSanI vaye ane AvI bimArI vacce paNa teo je TakAvI rahyAM che ke TakAvI zakyAM che. te temaNe Aja dina sudhI saraLatApUrvakabhAvanI atyaMta vizuddhi sAthe karelI ArAdhanAnI phalazruti che. ekanI eka jagyAe divasonA divaso ja nahIM paNa mahinAo sudhI sUtAM ja rahevAnuM hoya ane te ya paDakhuM pheravyA vagara to kone becenI ke kaMTALo na Ave paNa emane emAMnuM kAMI ja nathI. jyAre juo tyAre evI ja svasthatA ane prasannatA. A joIne vagara upadeze ja keTalAya AtmAo pratibodha pAmIne-preraNA laIne jAya. A badhAM lakSaNo emanI haLukarmitA ke Asanna mokSagAmitAnA purAvArUpa hoya evuM ApaNane lAge. mAtA Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 695 tarIkenA saMbaMdhathI saMbadhita thavAnA kAraNe ja nahIM, ema mahArAja sAdhvIjI zrI cAritrazrIjImAM rahelA utkRSTa tyAgasahajapaNe vicArIe to paNa AvI svasthatA virala ane ko'ka prabala vairAgya tathA spRhaNIya niHspRhabhAva vagere guNonuM tathA puNyavaMtane ja prApta thAya evuM to avazya kabUla karavuM ja paDe. temanAM ya guru mahArAja vayovRddha sAdhvIjI zrI caMpakazrIjI pUjya bA mahArAja sAdhvIjI zrI paghalatAzrIjInuM ma.nA jIvanamAM vaNAyelI ajabagajabanI bhadrikatA ane saMsArI nAma prabhAbahena. bharUca pAsenA Amoda gAme emano saralatAdi guNonuM AbehUba pratibiMba temanAmAM jhilAyuM hatuM. janma. pitAnuM nAma vIracaMdabhAI ane mAtAnuM nAma icchAbena vaLI sAdhvIjI zrI sarasvatIzrIjI ma. pAsethI paNa jaMbusara pAsenA aNakhI gAme dIpacaMda jIvacaMda zAhanA suputra nircAjabhAve maLelA vAtsalya tathA prAsaMgika preraNAothI hIrAlAla sAthe lagna thayAM. vyavasAyane kAraNe vatana choDIne sicAyeluM temanuM saMyamajIvana vikasita thatuM rahyuM. amadAvAda khAte sAbaramatI tema ja giradharanagara AvIne tapa-tyAganI apAra prItinA kAraNe vardhamAna tapanI vasavATa karyo. parivAramAM indumatI ane haMsA e be putrIo oLIo uparAuparI karatAM ja rahyAM, tenA kAraNe vi. saM. ane dhanasukha, hasamukha ane pravINa e traNa putro. 2039mAM emaNe so oLI pUrNa karI. tenI pUrNAhutino vi. saM. 2005mAM prabhAbahene hoMzehoMze potAnA mahotsava zrI giradharanagara jaina saMghanA upakrame zAhIbAga zeTha bAravarSanA putra hasamukhane dIkSA apAvI. zAsanane caraNe jamanAbhAI bhagubhAInA baMgale pUjaya A. zrI vijaya samarpita karyo. e ja rIte saM. 2009mAM putrI haMsAnI dIkSA meruprabhasUrIzvarajI ma. tathA pUjaya A. zrI vijaya mATenI prabaLa bhAvanA jAgRta thatAM sAdaDI mukAme dIkSA devasUrIzvarajI ma. AdinI zubhanizrAmAM 68 choDanA ujamaNA apAvI. pUrvaka so uparAMta sAdhu-sAdhvIjIonI hAjarImAM zAsananI zobhA vadhe te rIte UjavAyo. vipaSTimAM AvatA zatabala Ama potAnAM babbe saMtAnone zAsana-samarpita karyA rAjAnI bhAvanAnA zlokonA zabdo to emane kaMThastha nathI paNa pachI prabhAbahenanI ahoniza eka ja jhaMkhanA hatI ane te e zlokonA artha-paramArthane teo vAstavika paNe jIvI rahyAM saMyama grahaNanI. vi. saM. 2012nA jeTha-suda-7 nA roja tIvra hatA. vairAgyavAsita thayelAM temaNe nava varSanA potAnA putra pravINa pratyenA mohane sApanI kAMcaLInI jema utArI amadAvAda temanI udAtta bhAvanA tathA samagra dinacaryA jotAM ema pAMjarApoLanA jaina upAzrayamAM pADApoLathI kADhavAmAM AvelA ja lAge ke bIjA koI kSetramAM janma levA sarjAyelo emano varasIdAnanA varaghoDA pUrvaka AvI pUjya AcArya bhagavaMta AtmA koI Akasmika saMyoge ja ahIM AvI caDyo che. zrImad vijayodayasUrIzvarajI ma. tathA pUjya AcArya bhagavaMta potAnA saMsArI putrI sAdhvIjI zrI hemalatAzrIjI, zrImad vijayanandanasUrIzvarajI ma. nA varad haste caturvidha zrI jemane phakta tera varSanI vaye teoe vi. saM. 2009mAM sAdaDI saMghanI vizALa hAjarImAM saMyamano svIkAra karyo. tyArathI (rANakapura) jAte jaIne dIkSA apAvI hatI. temanI pAsethI uttarottara temanAM pariNAmo vadhatAM ne vadhatAM ja rahyA che. pote sevAnI koI apekSA rAkhyA sivAya thayuM tyAM sudhI potAnuM kAma saMsAratyAga karyA pachI potAno nAno putra pravINa ane pati jAte ja karavAno haMmezAM teono Agraha raheto. hIrAbhAI paNa kema jaldI dIkSita thaIne zAsananuM zaraNuM potAnA nikaTanAM sagAM-vahAlAM Ave to ya teonI svIkAre evI prabaLa bhAvanA teo bhAvavAM lAgyAM ane sAthenI vAtacIta ke vyavahAra zrAvaka-zrAvikA tarIkeno ja emanI e bhAvanA paNa thoDAMka varSomAM ja phaLIbhUta thaI. vi. rAkhatAM. divasonA divaso sudhI mauna pALatA. eka vakhata to saM. 2017mAM zrI meruvijayajI mahArAjanA haste surata mukAme saLaMga 73 divasa sudhI bolyA nahotA. saMsArI putra pravINanI ane amadAvAda giradharanagara khAte saMsArI pati hIrAbhAInI A. zrI vijaya amRtasUrIzvarajI pAMcamA ArAmAM janma lIdho hovA chatAM pAMcamA ArAnAM ghaNAMkharAM lakSaNo (dUSaNo)thI viyukta ArAdhanAma.nA haste dIkSA thaI. dIkSA lIdhA pachI temanuM mukhya kAma prabhunI bhakti karavAnuM rahyuM. sAdhanAmaya teonuM jIvana preraNAnA strota jevuM che. bole to bahu ochuM ja paNa je bole tenI asara acUka thAya. keTalAye potAnAmAM keLavelI yogyatAnA kAraNe potAnAM gura Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 696 vizva ajAyabI : sArAM-sArAM gaNAya evAM bhAIo-baheno temanI preraNAthI suvikhyAta sutharI (kaccha)nI puNyabhUminA vatanI ane sAmAyika-pUjA-pratikramaNa karatAM tathA rAtribhojanano tyAga vyavasAyArthe baragaDA (keraLa)mAM vasatA zreSThI zrImAnuM karanArAM thayAM che. A preraNAzaktie ja potAnA pati, be putro padamazIbhAI arajaNa dharamazInAM saubhAgyazAlinI dharmapatnI tathA putrIne mATe duSkara gaNAto saMyamamArga sugrAhya banAvyo. a.sau. neNabAInI kukSie vi.saM. 1996 mahA vada 9nA tapa-tyAga ane vizuddha saMyamanA tejathI jhaLahaLatA maMgaLa divase temano janma thayo. cha cha bhAIo ane cAra temanA vadana upara bALakanA jevI nirdoSatA tathA zArada zazI bhaginIonI madhyamAM zobhatAM navalabahena bAlyAvasthAthI ja samI nirmaLatA sadAya vilasatI dekhAtI hatI. zAMta prakRtinA hatA. vizALa parivAramAM saunA snehanuM bhAjana 91 varSanI vayamAM 48 varSa jevo dIrdha dIkSAparyAya banelA navalabahena 13 varSanI bAlyavaye sAMdhava (kaccha)nA vatanI ane vyApArArthe kalakattA jevA pUrvanA pradezamAM vasatA dharAvatAM teo hajAro bhAvikonAM haiyAnAM apUrva sneha zrIyuta zivajIbhAI zAmajIbhAI loDAyAnA suputra zrI sadbhAva-bhakti ane zubhAzaMsAnA bhAjana banI rahyAM, temAM dhanajIbhAI sAthe lagnagraMthie joDAyAM. teonI prabaLa puNyAI ja nimittarUpa gaNAya. bAlyAvasthAthI ja dharmanI bhAvanA hovA chatAM baragaDA kadI kazIya dAda-phariyAda na hovA chatAM sAdhvIjI zrI (keraLa), kocIna, kalakattA jevAM kSetromAM varavATa hovAnA kAraNe hemalatAzrIjI tathA temanA parivAramAM nAnAM-moTAM sau zramaNa zramaNIgaNanA samAgamanA abhAve vizeSa dharma sAdhvIjIo khaDe page hoMze hoMze sevA-suzruSA karI bhakti ArAdhanA jIvanamAM na'tI chatAM paNa saraLatA, RjutA, karavAnA AvelA aNamola avasarane saphaLa karI rahyAM hatA. udAratA, paropakAra parAyaNatA Adi guNothI to temanuM jIvana vAtsalyanidhi pU. sAdhvIjI zrI haryuMbharyuM hatuM. zvasura pakSamAM paNa badhAMnA mATe snehanuM bhAjana - nirmamAzrIjI mahArAja banyAM. jaina zAsananA vi.saM. 2001mAM moTA suputra gulAbakumArano janma gauravavaMtA itihAsamAM baDagarA (kerAlA)mAM thayo hato. vi.saM. 2007mAM nAnA suputra zramaNa bhagavaMtonI jema kizorakumArano janma kalakattA mahAnagaramAM ja thayo. nAnA zramaNIratnonuM paNa anupama suputranA janma bAda temanA dehamAM asAdhya vyAdhi lAgu paDI yogadAna raheluM che. gayo. borna TI.bI.nuM bhayaMkara darda, asahya vedanAnI vacce paNa traNa traNa varSa sudhI e vedanAne samAdhipUrvaka sahana karI....e aneka zramaNIratnoe dardanI vacamAM be traNa vAra to lakavAnA humalA paNa AvI jinazAsananI anupama gayelA. ArAdhanA sAdhanA karIne umadA udAharaNa pUruM pADyuM bhara yauvana vaye asahya vyAdhi rahenAra navalabahenanI che. vartamAnamAM paNa aneka zramaNIrano utkRSTa sAdhanA karI te samaye to evI sthiti hatI ke jonArA paNa evuM ja zAsananI rakSA prabhAvanAnA gauravavaMtA itihAsamAM sUma baLa anumAna kare ke A to have thoDA divasonA ja mahemAna pUruM pADI rahyAM che. pUjyapAda jinazAsana ziratAja tapAgacchAdhirAja tyAre kone kalpanA hatI ke A AtmA A ja bhavamAM AcAryadeva zrImada vijaya rAmacaMdra surIzvarajI mahArAjanA varSonAM varSo sudhI nirmaLa cAritranuM pAlana karavAno che ! samudAyanAM parama viduSI pU.sA. zrI lakSmIzrIjI ma.nAM dhanajIbhAInI apUrva mahenata ane pUrvanA puNyodayanA zipyAranA ane pU. sA. zrI jayAzrIjI ma.nA laghu gurubhaginI kAraNe traNa varSa bAda e vyAdhi zAMta thayo. vi.saM. 2011mAM vAtsalyanidhi pU.sA. zrI nirmamAzrIjI mahArAja trevIsamA suputrI indirAbahenano janma thayo. e ja arasAmAM vi.saM. tIrthapati zrI dhRtakallola pArzvanAtha bhagavAnanA tIrthanI 2009mAM kalakattA mahAnagaramAM jinavANInA jagamazahUra Jain Education Intemational Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 697 jAdugara pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandra karatA hatA. temanA saMsArI suputra muni zrI guNazIla vijayajI sUrIzvarajI mahArAjAnI padharAmaNI thaI. pUjayazrInAM | (vartamAnamAM AcArya)ne pUjyazrIjI ghaNIvAra kahetA hatA pravacanonI preraNA jhIlI. dhanajIbhAIe potAnI jIvananaiyA "tArI mAtAe tamArA badhAnI paNa mamatA utArI nAMkhI che dharmanA mArge vALI. tyAre dharmapatnI navalabahene paNa sAcA vAstavikatAmAM e nirmama che." potAnA saMsArI suputrI arthamAM dharmapatnI banI patinI paDakhe rahIne potAnA ane bAlasAdhvI zrI indrarekhAzrIjInuM ghaDatara vaDIlonI nizrAmAM saMtAnonA jIvanane dharmanA susaMskArothI samRddha banAvyuM. khUba suMdara karyuM jenA pariNAme teo Aje 12 dharmAtmA dhanajIbhAI jIvanamAM je je Adarzo rAkhatA gayA te zidhyApraziSyAonAM guruNIjI che. badhAmAM suzrAvikA navalabahenano apUrva sahayoga rahyo. vi.saM. 2023mAM potAnA guru sA. zrI lakSamIzrIjI ma. pratidina gharamAM 10-15-20-25 sAdharmiko Ave emanI kALadharma pAmatAM vaDIla gurubhaginI pU. sA. zrI jayAzrIjInI bhakti navalabahena hRdayanA anerA UmaLakAthI karatA hatA. nizrAmAM temane ja guruvatu mAnIne pUrNa samarpita banIne temanA supAtradAnanI tamannA harahameza temane rahetI hatI. vi.saM. jIvananA aMta sudhI temanI paNa pUrNa kRpA meLavI. 201 rathI mAMDIne vi.saM. 2019 sudhInA pratyeka cAturmAsomAM temanI sevAmAM evA tatpara hatA ke potAnA pU.A. bha. zrI vijaya rAmacandrasUri ma.sA.nI nizrAmAM judAM judAM sthAnomAM rahIne potAnuM rasoDuM kholIne sAdhusAdhvI saMsArIpaNAnA patideva ane suputranI muMbaImAM gaNi-paMnyAsa zrAvakazrAvikArUpa caturvidha saMghanI umadA bhakti karatAM hatAM. padavI prasaMge saMsArIjanono Agraha khUba ja hato paNa e vi.saM. 2019mAM saparivAra dIkSA aMgIkAra karyA bAda prasaMge paNa gurusevAne gauNa karIne padhAryA nahIM. pUjyazrInA samudAyavartI parama viduSI pU.sA. zrI lakSmIzrIjI vi.saM. 2041mAM tapasvIratna pU. muni zrI bhadrazIla ma. parama viduSI, kavayitri, sAdhvIjI bhagavaMta hatAM. temaNe vi.ma. saparivAra kalakattA saMgha tathA svajanonI AgrahabharI racelAM stavano, stutio, sajhAyo Adi jANe pUrvanA vinaMtIthI te tarapha padhAryA tyAre paNa gunizrA gurusevAne ja mahApuruSoe racelAM na hoya evo apratima bhAva temanI mukhya lakSya banAvI tyAre paNa pU.sA. zrI jayAzrIjI ma.nI racanAmAM UbharAya che. nizrAmAM ja rahyAM. dIkSA lIdhA pachI navalabahenamAMthI nirmamAzrIjI ma. Aje paNa 20 varSanI jaipha vaye hArTanI takalIphanI vacce banelA sAdhvIjI bhagavaMta vAstavamAM have badhAMthI nirlepa banI paNa mahinAmAM amuka divasa to AyaMbila karavAM ja che aneka gayAM. vastuono tyAga saMyamajIvananuM umadA lakSya Adi dvArA svayaM saMsArIpaNAmAM utkRSTa sukhI kahI zakAya tevuM jIvana ane temanA parivAramAM viduSI sA. zrI indukhAzrIjI ma. hovA chatAM saMyamAvasthAmAM AvIne potAnA guNIjI tathA Adi 13 ThANA suMdara ArAdhanA-sAdhanA karI rahyAM che. vaDIla gurabhaginIonA hRdayamAM vinaya, namratA, saraLatA temanA moTA suputra pU. A. zrI vijayaguNazIlasUri bhakti Adi guNonA kAraNe samudAyamAM badhAMnAM prItipAtra tarIke prasiddha banI sUrimaMtranI 84-84 divasanI saLaMga banyAM. ArAdhanA karI aneka zAsanaprabhAvaka kAryo karI rahyA che. vaDIla gurubhaginI pU.sA. zrI jayAzrIjI ma., pU. sA. temanA bIjA suputra madhurakaMThI pU. paMnyAsapravara zrI zrI ciMtAmaNizrIjI ma. Adi badhAnI suMdara bhakti kulazIla vijayajI gaNivara paNa aneka pustakonA saMpAdana karI samudAyamAM amadAvAda jevA zaheramAM sakhata garamInA Adi dvArA jJAnopAsanA ane madhura kaMThanA mAdhyama dvArA aneka divasomAM dUra dUra paNa gocarI javAmAM haMmezAM taiyAra ja bhAvikone jinabhaktimAM joDI rahyA che. hoya. pU. sA. ma. zrI nirmamAzrIjI ma. zatAyu banI aneka dIkSA grahaNa bAda potAnA saMsArI pati, putro AdinI AtmAonAM pathadarzaka banI rahe e ja zubhecchA. paNa mamatA utArI nAkhI. pU. paramagurudeva A.bha. zrI saujanya : zrI dhanabAI zivajI catrabhuja parivAra-muMbaI rAmacandrasUrIzvarajI mahArAja paNa temanA guNonI anumodanA Jain Education Intemational For Private & Personal use only Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 698 vizva ajAyabI : prazAMtamUti, apUrva vAtsalyadAtrI, vizALa zramaNI vRMda putrIratna to jinazAsananuM amUlya rata thavAnuM che ane ziromaNi, pravartinI anekonA taraNatAraNa banI A jinazAsananI garimAne vadhAranAra thaze. putrIne jotA ja parivAramAM badhAnA mukhamAM eka pU. sAdhvIzrI puyarekhAzrIjI ma.sA. ja vAta ramavA lAgI ke A to ApaNA parivAranuM jhaLahaLatuM pAvana paricaya : ratna che ane tyAre A putrIratnAnuM nAma ratanakumArI pADe che. janma : vi.saM. 2013 jeTha suda 10, pAdaralI (rAjasthAna) bALakumArI ratana bIjanA caMdravat vRddhi pAme che. bALapaNathI saMsArI nAma ratanakumArI, ja dIkarIno jhaLahaLato vairAgya mAtra dharmamAM ja ruci dikarIne jotA mAtAne vicAra Ave che ke A putrI ATalI nAnI mAtAnuM nAma lamIbahena, uMmaramAM ATalI vairAgI dekhAya che. zuM A moTI thatAM dIkSA pitAnuM nAma : trikamacaMdajI, to nahIM lene? mAtA muMjhAya che ane vicAra kare che kema Ane dIkSA : vi.saM. 2032 jeTha vada 7, pAdaralI, gurunAma : hamaNA ja saMsAranA baMdhanamAM na bAMdhI dauM. A vicAra sAthe tapasvInI pa.pU.sA. zrI puSpalatAzrIjI ma.sA., ja mAtA harSaghelI banI jAya che ane mAtra 9 varSanI bAlyavayamAM ja ratanakumArInuM sagapaNa karI de che paNa A to pravartinI pada pradAna divasa : 2053 mAgazara suda 3, * vairAgI bALA hatI. dhIme-dhIme vairAgya vadhavA lAgyo. 13 varSanI amadAvAda. uMmare upadhAna karyA ane nirdhAra karyo ke have to mAtra sarvavirati AjJA pradAtA : pa.pU. mevADadezoddhAraka A.deva ja! ghare AvIne potAnI bhAvanA jaNAve che. mAtAjI samajavA jitendrasUrIzvarajI mahArAjA, sAMsArika parivAramAMthI taiyAra nathI. putrI uparanA mamatvathI codhAra AMsue raDe che. dIkSita rASTrasaMta pa.pU. mevADadezoddhAraka A.deva 276 tyAre ratana vidha vidha vacanothI mAtAjIne samajAve che. dinadIkSA dAnezvarI pa.pU.A.devazrI guNaratnasUrIzvarajI pratidina vairAgyabhAvamAM vRddhi thavA lAgI. sAthe-sAthe kaSTonI mahArAjA (kAkA ma.sA.), yuvApravacanakAra pa.pU.A.deva vaNajhAra paNa cAlu. mumukSaratana sAmAyika le to mAtAjI zrI razmiratnasUrIzvarajI mahArAjA (bhAI ma.sA.) sthApanAcArya laI le. ukALeluM pANI hoya temAM kAcuM pANI tapasvIranA pa.pU. puSpalatAzrIjI ma.sA. (sAMsArika nAkhI de. baMne kAkA ma.sA.nuM cAturmAsa pAdaralImAM thayuM tyAre kAkI) sA.zrI maniSarekhAzrIjI (bena ma.sA.). mAtAjIne evo vicAra Avyo ke jo A ratana kAkA ma.sA.ne dharmanagarI evI pAdaralI nagarImAM hirAcaMdajI vaMdana karavA jaze to jarUra te dIkSA ja leze. mATe mAtAjI vaMdana jerUpacaMdajIno parivAra vasavATa karato hato. hirAcaMdajInA karavA mATe paNa na javA de, kAkA ma.sA.nA preraNApatra paNa na prathama putra trikamacaMdajInA lagna lakSmIdevI sAthe thayA. lagna Ape. vAMcavA na de. hAthamAM AvatA ja phADI de gharamAM A thayAne varSo vItyA jAya che paraMtu gharamAM putranuM pAraNuM baMdhAtuM to eka moTo prazna thayo putrI dIkSA levA tatpara che jyAre nathI. 4-4 saMtAnane lakSmIdevI janma Ape che. paraMtu badhA ja mAtA dIkSA na ApavA tatpara che...chevaTe moharAjAne hAravuM maraNane zaraNa thAya che. Ama divaso jatA 20-20 varSa pUrNa paDyuM ane dharmarAjAnI jita thaI. Ama anekAneka kaSTomAMthI thAya che. temAM eka zubhadivase mAtAjIe eka putrIratnane janma pAra UtarI 19 varSanI bharayuvAnImAM saMsAranA sagapaNa tyajI Apyo putrInI sohAmaNI mukhamudrAne jotAM ja lakSmI mAnA prabhunA aNagArasamAM sA. puNyarekhAzrIjI banI caMdanabAlAnA roma-romamAM harSanA phuvArA chalakavA lAgyA. mAtAnI khuzIno zramaNIsaMghamAM joDAI gayAM. are have ekavAra evo prasaMga koI pAra nathI. ghaNA-ghaNA kaSTo veThyA bAda prApta thayelI banI gayo ke mAtAjIne AMkhanuM oparezana karAvyuM. pachI ghare putrInI tejasvI mudrA jotA mAtA mananI aMdara navA-navA AvI gussAmAM AvI mAtAjIe moTo para hAthamAM laIne svapnAvatuM kalpanAcitro UbhA kare che. paraMtu mohaghelI mAtAne kahyuM tuM bola dIkSA nahIM lauM nahIMtara mArI AMkha phoDI e khabara kyAMthI hoya ke Aje ajJAnatAnA aMdhakArane dUra daIza. te vakhate vairAgyasAgara ratane vicAra karyo nA kahuM to karavA mATe sUryavatuM tArI kukSIe putrI avatarI che. A baMdhAI jaIza tethI premathI madhura vacano dvArA mAtAjIne samajAvIne kahyuM ke hamaNAM kyAM dIkSA lauM chuM vigere kahI dhIre Jain Education Intemational Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa 699 dhIre hAthathI patthara laI mAtAjIne TharyA ane potAnA vairAgyamAM vividha carcAo, ciMtana, manana, vAcanAdi ApavA dvArA aDaga rahyA. yogakSema karatAM ziSyAonA mAtra gurumAtA ja nahIM, paraMtu karoDopatinI dikarI jyAre derAsara darzana karavA jAya preraNA svarUpa sAkSAt jIvaMta mUrti che. tyAre pUjAnI sAmagrI laI javA mATe nokara sAthe ja hoya. te "vRkSanI jema le che, koI koI dIpakanI jema pragaTe ja sukomala dIkarI jyAre A jinazAsananI zramaNI banI tyAre che koI nadInI jema vahe che koI-koI AdarzonI vAto to kare potAnuM jIvana tapa-tyAga-samarpaNatAmAM otaprota potAnuM jIvana che sahu koI paNa AdarzenI vAto upara cAle che koI koI..... banAvI dIdhuM, dIkSA pahelA evI vAta sAMbhaLI hatI ke sAdhvIjI basa! Aja suvAkya vaNAyeluM che. A pUjyazrInA aMdara-aMdara jhaghaDe che. tyArathI ratana aMdarathI khaLabhaLI uThI jIvanamAM, mAtra preraNAnI vAto ja nathI paraMtu svaupara tenuM custa hatI. ApaNA jinazAsananI zramaNI upara AvuM khoTuM kalaMka te AcaraNa paNa bhalabhalAne pIgaLAvI de tevuM che. bilakula na cAle. mATe ja dIkSA letAnI sAthe ja A kalaMkane tapa-tyAgathI suvAsita jIvana : dIkSA jIvananA nirmula karavA ghaNA-ghaNA viziSTa abhigrahone dhAraNa karyA ane prAraMbha sAthe ja tapa-tyAgamAM dhUNI dhakhAvI dIdhI. pittano prakopa tenI phaLazrutirUpe ja Aje 230 zramaNIonuM ekachatrIya yogakSema atyaMta kuzalatAthI karI rahyA che. vadhAre to paNa aTTAI, aTTama, vIsasthAnaka, navapadanI oLIo avAranavAra upavAsa vagara to cAle ja nahIM. jIrAvAlA, Avo have A zramaNI ziromaNinI yazogAthAne zaMkhezvara jevA tIrthomAM jAya tyAre amanuM paccakhANa laI le, joIe. sAthe tyAga paNa gajabano, dIkSA letA ja pharasANa, mevo, phuTa virATa vyaktitvanA svAminI evA pUjyazrInA vAvajIva tyAga, chellA keTalAka varSothI miSTAna, kaDaka vastu, guNavaibhavane AlekhavAnuM gaju amArI kalamamAM nathI zabdo kaDAvigaI AdinA tyAgapUrvaka mAtra 3 ja dravya vApare, vAparavA pAmara banI jAya, vANI vAcALa banI jAya evA pUjyazrInI besatA pahelA ghaNIvAra be dravyanI dhAraNA abhigraha kare. ajaba-gajaba koTinI kSamatA, vAtsalyatA, vairAgyatA, parArthatA, tabiyatane kAraNe sAMje vAparavuM paDe to paNa sAMjanI garama tArakatA, saralatA, namratA, dhairyatA, mRdutA, nisvArthatA ityAdi gocarIno tyAga hoya, vRttisaMpa, rasatyAgAdi bAhya atyaMtara viziSTa guNonuM pratyakSa avalokana karatA ame dhanyatA tapathI jIvanabAga maghamaghAyamAna banAvyo. anubhavIe chIe. puSpone jotA ja bhramaronuM vRMda ekAeka nirdoSa saMyamacaryAnA rANI : bhagavAnanI AjJA che AkarSAIne tenI suvAsanI prApti arthe pukha pAse doDI jAya sAdha mATe banAvelo AhAra : ke sAdhu mATe banAvelo AhAra sAdhune na cAle. nirdoSa joIe. che. temaja pUjyazrInA vicaraNa rAjasthAna gujarAtamAM ja hovA Ane jIvaMta maMtra banAvyo ane zramaNIrvAdamAM tenA bIja ropyA. chatAMpaNa pUjayazrInA guNarUpI, AcArarUpI puSponI suvAsathI vihAramAM rasoDAmAM na jatAM ajainonA gharano nirdoSa AhAra AkarSAIne karNATaka, mahArASTra, beMglora, kaccha, saurASTra Adi laIne nirvAha kare. cha'rIpAlita saMghamAM jesalamera tIrthanI yAtrA Adhunika dezomAM rahelA mumukSuo paNa dUra-dUra phelAyelI A karI pAchA pharatAM saMghavI taraphathI sarva vyavasthA hovA chatAM paNa suvAsathI AkarSAIne potAnuM sarvasva samarpaNa karI pUjayazrInA rastAmAM jaina-jainetara vastInA abhAve nirdoSa gocarInI sAnnidhyamAM jinAjJAnusAra sAdhanAnI dhUna macAvI rahyA che. azakyatA hovAthI paMdara divasa sudhI caNAdi sUkI vastuthI are, eTaluM ja nahIM paraMtu mohamayI nagarIomAM rahevA chatAM ane bhautikavAdamAM raMgAyelI Adhunika zikSA bI.koma, bI.e., ema.koma. sudhI prApta karelI zikSita yuvatio paNa prabhubhakti ane guru samarpaNatA : prabhubhakti paNa pUjyazrInA zuddhAcAramaya jIvana joIne samarpita banI ane uccakakSAnI, derAsaramAM jAya, bhagavAnamaya banI jAya. 2-3 4 kalAka nIkaLI jAya. bahAra AvavAnuM nAma ja na le. kyAreka Aje saMyamanA pAlanamAM anerI prasannatAne anubhave che.....ane zArIrika asvasthatA hoya to ziSyAo gocarI lAvIne mUke, tenuM kAraNa eka ja che temanI gurumAtA bhale ziSyA ho ke gurumahArAja Avaze eTale jaldIthI vaparAvI daIzuM paNa praziSyA badhAnI upara samaSTi, e ja karaNA, eja - pUjyazrI upAzrayamAM Ave tyAre khabara paDe Aje to upavAsanuM vAtsalyatA....vidha-vidha prakAre ApaNA mahApuruSonA jIvananI ke Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soo vizva ajAyabI : paccakhANa thaI gayuM che. guvaMzA pAlanane raga-ragamAM vaNI mAtra sAdAI ane paropakAramaya jIvana dekhI baheno jhUkI jAya, dIdho. gurunI AgaLa bAlakanI jema rahe. 230 ziSyAonA pUjyazrInuM jIvana ja baheno mATe eka preraNAsvarUpa thaI jAya. guruNI hovA chatAM paNa jayAre temanA gurumahArAja male tyAre pUjyazrInA sAMnidhyamAM aneka prakAre vizALa saMkhyAmAM oLI, temanI vaiyAvaccamAM svayaM Agala hoya. nitaratA ahobhAvathI upadhAna, zibira, udyApana, cha'rIpAlita saMgha, aThThAI anuSThAno temanI bhakitamAM otaprota banI jAya. Adi thavA dvArA bahenomAM navIna krAMti thaI rahI che. guNagrAhyatA : bhale svasamudAya hoya ke parasamudAya. prabhuvIranI viratIrUpa vATikAmAM virANanA puSpo koInA paNa nAnAmAM nAnA guNane joIne tenI vAraMvAra khilavatA pUjyazrI : AjanA bhautikavAdamAM pazcimIzailIthI anumodanA kare ane tyAM ja jhukI jAya. tapasvI glAnAdi hoya jIvana jIvanArA parivAromAM 2-3 strIo paNa sAthe rahevA to temanI vaiyAvaccamAM svayaM ja prathama pahocI jAya. tapasvInI taiyAra nathI. AMkhomAM pANI AvI jAya. tyAM A pUjyazrI anumodanA karatA-karatA raDI jaI temane namIne kahe mane paNa mAtra 33 varSanA alpa dIkSA paryAyamAM ja 230 sAdhvIjIonuM AzIrvAda Apo ke mArAmAM paNa tapadharma Ave. Aje yogakSema suMdara rIte karI rahela che. temanI saMpUrNa rItanI kALajI pUjyazrInA zramaNIvRMdamAM lagabhaga 175thI vadhu mAsakSamaNa A pUjayazrI pUrA khaMtathI karI rahela che. vAraMvAra vAcanAdi 36, 45, 51, 12, 68, 70, 72 upavAsa, saLaMga 1444 ApavA dvArA zramaNIvRMdamAM virAgatAnA puSpo khIle che ane AyaMbila, saLaMga 1000 AyaMbila, saLaMga 500 AyaMbila, pUjyazrI dvArA maLatI vAraMvAra preraNAthI sAdhvIjIo paNa zuddha vardhamAna tapanI 103mI oLImAM ja siddhitapa AvI bhISma rIte tenuM anukaraNa karI rahela che. eTale ke keTalAka tapazcaryA karanArA sAdhvIjIo paNa vidyamAna che. sAdhvIjIo bAra mahinAmAM eka vAra sAbuthI vastra prakSAlana jJAnapipAsA : svAdhyAyamAM satata otaprota rahe, kare che. keTalAka sAdhvIjI mahArAjane vAvajIva pharasANa, ATalI badhI samudAyanI javAbadArI hovA chatAM paNa 'nyAya mIThAI, phuTa Adino tyAga che. lagabhaga ghaNAkharA nitya jevA kilaSTa graMthonA paNa talasparzI abhyAsa karyA che. ekAsaNA kare che. keTalAka sAdhvIjIo svecchAthI potAnA hAthe pUjyazrIe cha karmagraMtha sArtha, traNa saMskata baka. prAkata baka. ja lonca karavAnuM parAkrama kare che. tyAre zrAvaka-zrAvikAo herata vyAkaraNa, tarkasaMgraha, muktAvali, vyAptipaMcaka, syAdvAda maMjarI, pAmI jAya che. pUjyazrI AcArya samAna pravartinI pada upara ratnAkarAvatArikA, 3 vizeSAvazyaka, kammapaDi, pAMca hovA chatAM paNa lagabhaga 20 divasa pahelA kAva na nIkaLavA mahAkAvya, AcArAMga, uttarAdhyayana TIkA sahita, paMcavastu, de. Ama prabhu Adarzone svayaM AcarI anekone teno Adarza lalita vistarA, gura tattva vinizcaya, 1-2 yoganA graMtho ApanArA pUjayazrI cirakAla jayavaMtA raho ! upazamanA karaNa, khavagazeThI, sAmAcArIAdi prakaraNa, saMskRta prabhutA ghaNI hovA chatAM laghutAnA zikhare ane prAkRta graMthono abhyAsa, gacchAcAra pannA, pravacana birAjamAna thatAM pUjyazrI : vizALa zramaNIvRMdanA svAmitvane sAcokAra ityAdi aneka saMskRta, prAkRta graMthonuM jJAna prApta karI dharAvatAM hovA chAMta paNa saralatA, namratAnA udadhi, ahaMkAranuM sva-para sAdhanA karI rahyA che. tinnANe, tArayANaMnA sUtrane nAma nahIM. sAdagIbharyuM jIvana dekhAvathI kyAreya na lAge ke A kharekhara! AtmasAt karela che. pote paNa A bhavasamudramAM tare 230 ziSyAonA pravartinI guruNI che. AvA sarvaguNAlaMkRta che ane aneka Azritone mATe nAva samAna banI temane pUjyazrInI yogyatAne nIhALIne gItArtha mUrdhanya, siddhAnta bhavasamudrathI tAranAra che. pUjyazrInA viziSTajJAnanuM AlaMbana divAkara, pa.pU. gacchAdhipati zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.sAhebe laIne zramaNIvRMdamAMthI keTalIka sAdhvIo nAnI uMmaramAM ja pravartinI pada ApavAno nirNaya karyo tyAre pUjyazrI bAlakanI nyAya, kammapayaDI, khavaDaseDhI, kAvya, vyAkaraNa ityAdi graMthono jema raDI paDyAM, ATalI uMcI garImAne dharAvatA chatAM paNa kahe abhyAsa kare che. ke huM A padane yogya nathI. AvI nispRhatAne jotA ja mAtra paropakAra parAyaNatA : pUjayazrI je paNa kSetramAM ? La 2 21 varSanA alpa dIkSAparyAyamAM 2053nI sAlamAM mAgazara cAturmAsAthe hoya te kSetramAM to lIlAlahera thaI jAya mana makIne suda-3 zukravAranA pAvana divase (rAjanagara) amadAvAda varasI paDe. ADaMbara koI ja nahIM. ane ArAdhanA gajabanI rAhabA nI zAhIbAga arihaMtanagaranA devAdhideva zrI vAsupUjayasvAmInI Jain Education Intemational Page #713 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zramaNa aMjanazalAkA pratiSThAnA zubha divase suvizALa gacchAdhipati pa.pU.A.dezrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. A.devazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA., pU.pU. A.devazrI jagacaMdrasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU.A.devazrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. ityAdi AcArya bhagavaMto, paMnyAsajI aneka gaNivaryo tathA dvizatAdhika zramaNa-zramaNIonI pAvana upasthiti temaja hajAronI janamedanI samakSa pa.pU. gacchAdhipatizrInAM ja varad haste jinazAsanamAM zramaNI ziromaNi evA pUjyazrI AcArya samAna uttama zreSTha pravartinI pada upara ArUDha karAyA. gurvajJApAlana e jemanA jIvanano prANa che. saMyama 301 sAdhanA e jemanA hRdayano dhabakAra che. AcAra custatAdi jemanA jIvananA jvalaMta Adarzo che evA prazAMtamUrti, maitrInA mAMDavAmAM jagatanA sahu jIvone samAvI levAnI bhAvanAvALA 230 ziSyA-praziSyAonA vizALa zramaNIvRMdanuM svAmitva dharAvatAM saralatAnA puMja samAna pravartinI pa.pU.sAdhvIzrI puNyarekhAzrIjI ma.sA.ne koTI-koTi vaMdana! saujanya : yU.sA.zrI jyotirekhAzrIjI ma.sAnI preraNAthI mAlagAMvinavAsI bherUtArakadhAmanA nirmAtA bherUmalajI hukamIcaMdajI bAphanA parivAra ha : sva. tArAcaMdabhAI, zrI mohanabhAI, zrI lalitabhAI, zrI babItAbahena, zrI bhAratIbahena, zrI caMdrAbahena taraphathI bhaca tIrthanI eka kalAkRti Page #714 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapanA tejathI jhaLAhaLAM thayelAM tapasvIratno... * zrI caMdrakevalIe pUrvabhavamAM vardhamAnatapanI ArAdhanA karI ane te ja bhavamAM 100 AyaMbilanI oLI ArAdhanA karIne 800 covIzI sudhI nAma amara banAvI dIdhuM hatuM. * pUrvabhavamAM caDhatAM pariNAme karela pa00 AyaMbilanI ArAdhanAthI damayaMtIne te ja bhavamAM naLano viyoga thayo to paNa, jaMgalamAM sagAbhAInA jevI madada maLI gaI. * 48 gAunA vistAravALI dvArikA nagarIne 12 varSa sudhI dvipAyana RSi AyaMbilanA prabhAvathI bALI na zakayo. * brahmahatyA, strIhatyA, bALa hatyA, gauhatyA jevI bhayaMkara gaNAtI hatyAnA karanAra dRDhaprahArI jevA jIvo paNa tapanA prabhAvathI ghora karmano kSaya karI sadgatinA sukhane pAmyA. * rikezIbalamuninA tapa prabhAvathI devatAo paNa AkarSAyA hatA. * zrI gautamasvAmI ane sanatakumAra cakravartIne tapathI ja labdhi prApta thaI hatI. * cakravartI paNa amatapanA prabhAve mAgadha varadAma vi. tIrthanA adhiSThAyaka devone vaza kare che. * bha. RSabhadevanI putrI suMdarIe 60,000 varSa sudhI akhaMDa AyaMbila karela, jethI dIkSAnI anumati bharata cakrIe turata ja ApI. * pAMca pAMDavoe pUrva bhavamAM vardhamAna tapanI oLI karI hatI. * mahA satI dropadIe padmotara rAjAnI ApattimAMthI mukata thavA cha mahinA paryanta chaTTanA pAraNe AyaMbila kyAM hatA. * carama kevalI jaMbUsvAmIe pUrva bhavamAM 12 varSa sudhI chaTTanA pAraNe AyaMbila karyAM hatAM. * dhammilakumAre agaDadattamuninA upadezathI cha mahinA lagAtAra AyaMbila karyAM hatAM. * zreNika rAjAnI rANI mahAsena kRSNAe dIkSA laI 14 varSa AyaMbila karyAM hatAM. * AyaMbila tapanA prabhAve akhaMDa tApasane avadhijJAna, vaikriyalabdhi ane vIrya labdhi utpanna thaI hatI. te dararoja 100 navAM rUpa banAvI 100 ghera jaIne jaina dharma pamADatA hatA. *. zrIpAla rAjAe navapadanI oLInI akhaMDa ArAdhanAthI akhaMDa navano AMka prApta karyo hato. 900 varSa rAjya bhogavyuM. nava vakhata rAjya, nava lAkha ghoDA, nava karoDa pAyadaLa, nava rANI, nava putro, nava hajAra ratha prApta karyA hatA. mRtyu bAda navamA devalokamAM utpanna thayA hatA. hIrAmotInA goLA sahita navapadanuM ujamaNuM karI navamA bhave mokSamAM jaze. ACHARYA SDI ACORDAS CHESHMANDIR Page #715 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta' jIvapratipAlaka', 'jagadgurU', "sUrisamrATa', 'nepAla-rAjayagurU 'hijha holinesa' Adi birUdo prApta karanAra "yuga pradhAna' sAdhuvara pU. AcAryazrI vijayazAMtisUrIzvarajI mahArAja parvata AsapAsanA pradezomAM vicaravA lAgyA. A vistAra pUjayazrIne ati priya hato. mArkaMDaRSinA AzramanI pAse sarasvatImaMdhimAM teozrI dhaNo samaya mauna rahyA hatA. saM. 1973 pachI jodhapura pradezanA jasavaMtapura jillAmAM padhAryA. tyAM sudAnA pahADa para cAmuMDAdevInuM prasiddha maMdira che. tyAM prativarSa meLAmAM khUba jIvahiMsA thatI hatI. tyA rahIne, lokone sadupadeza ApIne hiMsA thatI aTakAvI. eja rIte, saM. 1988mAM rAjasthAnanAM anya sthAnako paranI jIvahiMsA paNa baMdha karAvI. jIvadayAnA pariNAmasvarUpa pUjayazrInI preraNAthI AbumAM pazu cikitsAlaya kholavAmAM AvyuM. saM. 1989mAM bAmaNavADajI padhAryA tyAre mahAmahotsavapUrvaka tapa-ArAdhanAo thaI. pUjayazrIne 'anaMta anuyogAcArya, vizvazAMtinA udghoSaka, prazAMtamUrti, saMyamamArganA jIvapratipAlaka' 'yogalabdhisaMpanna rAjarAjezvara'nA birUdathI staMbhadIpa, parama AdaraNIya yogIrAja zrI vijayazAMtisUrIzvarajI sanmAnavAmAM AvyA. saM. 1990mAM vIravADAmAM 'jagatagurU mahArAjane saMsAramAM koNa nathI oLakhatuM! 'sUrisamrATa' Adi ane nepAlanareza taraphathI nepAla-rAjayagurU pUjayazrIno janma vi.saM. 194panA mahA suda pAMcamane zubha dine birUda tathA saM. 1991mAM vIsalapuramAM 'yugapradhAna' padavI tathA thayo. temanI janmabhUmi rAjasthAnanA tatkAlIna rAjaya ane AjanA 'hijha holInesa' padavIthI sanmAnita karavAmAM AvyA. pUjayazrInA sirohI jillAmAM AvelA maNAdara gAma. rAyakA parivAramAM pitA. aMgeaMgamAM jainadharmanA siddhAMto anekAMtavAda ane ahiMsA bhImatolAjI ane mAtA vasudevIne tyAM temaNe avatAra dhAraNa karyo. samAyelA hatA. pariNAme jIvadayA, vizvaprema, vizvazAMti ane bALakanuM nAma sagatojI rAkhavAmAM AvyuM. sagatojI bALapaNathI ja sarvadharmasamabhAvanA guNothI teozrI sarva samAjamAM atyaMta sIne khUba vhAlA hatA. pitA bhImatolAjIno vyavasAya pazupAlanano AdarapAtra banI cukayA hatA. jenetara ane videzIo paNa moTI hato. sagato paNa gAya-bheMsa ane gheTA-bakarAM sAthe jaMgalamAM javA saMkhyAmAM pUjayazrInA bhakato banyA hatA. udayapura rAjayamAM AvelA zrI kesariyAjI tIrthamAM keTalAka zakhso lAgyA. ahIM jAye-ajANye sagatojInA ajJAta mana upara dvArA jaina darzanArthIone trAsa ApavAmAM Avato hato, te kudaratanA saMskAro paDavA mAMDayA hatA. evAmAM emanA eka kAkA, pUjayazrIe ra9 divasa AmaraNAMta upavAsa karIne dUra karyo. jemaNe munizrI dharmavijayajI (pachIthI AcAryazrI) mahAre ja pAse mahArANA bhopAlasiMhajI gurUdevazrInI tapazcaryA ane vyakitvathI dIkSA grahaNa karI hatI ane munizrI tIrthavijayajI mahArAjanA nAme ghaNA prabhAvita thayA hatA. vikhyAta thayA hatA, temanI pAsethI tyAgI-vairAgI jIvananI preraNA saM. 1999mAM acalagaDha (Abu) birAjamAna hatA. tyAM Aso maLI. ane ATha varSanI kumaLI vaye sagatojI munirAja zrI vada-10ne divase dhyAnastha avasthAmAM ja kALadharma pAmyA. A tIrthavijayajI sAthe vicaravA lAgyA soLa varSanI vaye saM. 1961nA samAcArathI TheraTherathI asaMkhya mAnavasamudAya umaTayo. dAdAgurU zrI mahAsuda pAMcamanA zubha dine teNe jAlora jillAnA rAmasaNa gAme dharmavijayajInI samAdhi pAse ja agnisaMskAra karavAmAM AvyA. gurUdevazrI tIrthavijayajI mahArAja pAse bhAgavatI dIkSA aMgIkAra pUjayazrInI puNyasamAdhi banAvavAno nirNaya thayo. zrI punamacaMda karI. saMyamamArga para vicaratA vicaratA saMgatojI 'zAMti-vijaya' kAThArI sAhebanA mArgadarzana nIce jayapuranA zilpI zrI rAjArAma banI gayA. temane saM. 1961 thI 1973 sudhInA bAra varSa zivanArAyaNe suMdara mUrti kaMDArI. evI rIte, pUjayazrI vasiSThAzrama, gurUzikhara, mArkaMDezvara, sudA parvata Adi ekAMtika, zAsanaprabhAvanAnA amUlya kAryo karIne amara thai gayA. koTi koTi ramya ane vanyasthAnomAM rahI jJAna-dhyAna-tapanI sAdhanA karI. saM. vaMdana hajo e janavatsala, sarivaryane ! 1973 pachI manizrI zAMtivijayajI mahArAja janahitArthe Abu saujanya: zrI bharatabhAI hIrAlAla nAharaparavAra- dAdarA Jain Education Intemational Page #716 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvazAntinA mUlAdhAra samA satya prema ane karuNAnI bhAgIrathI gaMmAthI vizvanA grANa saMsthAnA itihAsane ujajavala karanAra bhramaNa paraMparAne lAkha lAkha vaMdanAo... Page #717 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamAM sArasvata yuganA sthApakaH bhArata varSanA mahAna jainAcArya kalikAla sarvajJa hemacaMdgAcArya siddhadazA vyAkaraNanI zobhAyAtrA gujarAtanA aNahilapura pATaNamAM mahArAjA siddharAjanA samayamAM jainAcArya zrI hemacaMdrasUrijI mahArAjanI racanA dvAcI zrI siddhahema zabdAnuzAsana nAmakaraNa pAmelA graMtharatnane hAthInI aMbADI upa padharAvIne nIkaLelI zobhAyAtrAnuM maMgalA darzana. Jain Education international For Prvata 8 Personal use only Page #718 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI labdhi vikrama gurakRpA prApta prakhara jirNoddhAraka pa.pU. AcAryadeva zrImadavijaya zrI azvi-vikramazathaza guruvara niyAmAM gujarAdmAM bharUca prAcIna gunisund jirNoddhAra bhAratanuM sau prathama vyakatAmaNa maMdira zrI vizva- vima-zajAza guruvara nizrAmAM mATezAmAM ii vimuka rIya # pratiSThA1 mahA prabhAvika vi.saM.51, madha nA uvagRha pA[nAtha tA.11 thI lakti-vikramazajayaza guruvara nizrAmAM bArAM pAcIna mUlAka jiAra, idabhUta mANikaya praNa selat Posiale . ded-zaru caraNa -zrI uvara47mahaOM dikarI vi. saM. zayA, mala sada , tA rA , je deaycha co -zrI jayadInI maTaNI da. Boy f@UP LIC Lefk-BOD matavi saMsAdhana che. tA. 28 deva-guru jI hA saidaoll dol... karI munisuvratasvAmInaasara 4 rInA nI rIta nA mane mArA na haradAra rAja maTirI vaExa... vizvasamarmInAtha tInI mA-mAnI, marA nA hAzakA mAna samAcAra nI rasadara = ni dararaTAdakara mahArASTra nAgapura vardhamAnanagaramAM vikrama sai saMkulamAM | gathI saMbhavani caturmukha tIthI zrI lavidhi-vikramarAjacaza guruvara nizrAmAM |ii caMpArI prAmA tIrSa-AMkalezvara jI.AI.DI.sI.) zrI vAsupUjaya prabhu paMya kacANaka 6inAlaya zrI labdhi-vikrama-rAjacaza guruvara niyAmAM amadAvAda-lavikrama A2mAM zrI solA tIrtha mAMdIzvara prabhu & ghaniSTho : vi.saM. 1, pakSApaka suda 3. 1.11,5,005 - Sa-go RT sema-ext o/jai jaidato/dow.. zrI saMmani thatumukha tIrNa nAgapura thI vikama rAja saMkuA. 18. vardhamAnanagara, zaMkAsa zeka, nAgapura-ve eona & hAra para pajadazAnAda kAkAhAM vi.saM 20, poSa suda, tA.10nIrtha ded awo reTa ().bhAI.DI.nI._) jaiotall detail zrI caMpalapusaiuaNa tIrtha jI.AI.DI.sI. aMhenArA zivadhArA saurAsI guNanIti havAna kAjumAM, navIkalInI baMne-kamara phona karanAra kAra - pralichA vi.sa mA mAd yua, Ta. 1.93 Za-y-e RJ-2 - ct22s fo8 saMdaolI vaiEsi.. DIsA AdinAtha tIna maghavAi vI ahinAma vinAyaka, niva-visanagara sITIzarama mATI amada-za.MonA hAzakAra zrI tri-vimarAjA guruvara misAmAM navasArI - surata vacce veLAmAM 5 zrI aMjana vagara kAma zrI ladhi-vikramarAjayaza guruvara nizrAmAM ofmadAvAda-dhaMdhukA ye phedarA roDa para covIsa tIrthaMkara pAma - sarvodaya saMkula | (chela vihAzyAma nimaNi cAlu) prAcIna zItalanA gaThaMdira jirNoddhAra zrI vizva-vikramarAjayaza guvara nizrAmAM paNI dIrtha najIka bAlazAsanamAM Pii niyatIrtha pauprama jinAlaya jirNoddhAra | (najadIkanA samayamAM jirNoddhAra) vinadhAma nimaNi nI pI.na parisaranAmA vINasisaina khAsa prakAranA tayugIvA -pItA-mAlanI Za-we wii" d&:KA. thI tArA mana hI hITaal sAmAI zAha zAhamadA dita . eNe dou se dosta Sige lania ulaue Berial del... | vighAma nimatA pazcima thavI nadhinImena zAMtilAla kuvADIyA thI sunItAbena bImAd hii muMbaImAM vAlakera parivAranI vaMdanA muMbaI- hAlama paziyAranI davA vIvIpI hInayAma - za zA-vuidha hAtha saMparka nitInabhAI kAnAnA dita-5-cha 2au OUCRURI dull dett... thI pApA lapi vIrya bAnA zAsana vInIkanI tIvI 10 thiI. gujarAta LABDHI-VIKRAM-RAJ TIRTH DARHSHAN Page #719 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacanakAra ajoDa prAcIna arvAcInatIrtha rAjayazasUrijI ma.sA. jirNoddhArita tIrtha darzana zrI hASi-viSama-rAjayaza guvara nizrAmAM pittAzamAM vArANasI laI jihAra pArzva prabhunA cAra kalyANakanI bhUkti zrI udha-vikramarAjAza guruvaranI nizrAmAM gujarAtamAM prayIna moDI pArka pAnanI lIdhuM jirNodvAra zrI preraNA tIrtha seTelAI-LAmRdAvAda zrI hahida- vima-zajayaza guvaranI dizAmAM kIrika zcima MiR upara ganhanI mAtA TUMka hira ra4 tIrthakare pAdukA mane ja pratiSThA vi,sa,zAha, phAgaNa su2, 16TT TT_ kapaliko vi.saM.205. baE at 11. .28 7 zaa - pakSipaNA vi.saM. zApaka. kArataka vada, on. 10, 11 dea-fi & zrI va&#AWI / B R/PW mATe Taat... | dIna zetAAratIne saunA mepApo. hAzakatI-raga hatA. kiraNa dInA kuhAra-rAjaka Rlii chea -meMdadowI vaEatd. - dhI moDI pAnA nAma gharanA tId, rokApura roDa, cennAITa zaika, mAyAphona : havAmAna ERLOS QUE Llontoor Rusoil del... thI sinavAla mirirAja upara hAvatI TUMka matathA milarezana thavAM mAkA kAkI manA po. vAniiAmA, bI lahi-vikama-rAjakaza gura niAmamAM amadAvAda zAMtinagara sosAyaTImAM zrI vikrama ghImAM zrI zAdIzvara prabhu jinAlaya, pU. gurudevunuM zArvi maMdira zrI la-ivikamAyaza guruvara nizrAmAM madAvAda-maNinagara-mahemadAvAda varase naM jati zAsana tIrtha ii camena zikhara darIyAvAra zrI lakSi-vikrama-zajavaza guruvara niyAmAM surata-tapovanakAmareja vararthakaNa gAmamAM PrI labiya-zikawAja jaina rI-sarvodaya saMkalA zrI zaMkhezvarNa chinAlaya * na pah7] dhi, ma haf {H 36 3, kiii zar, 2 Te Tiva zuru Neau zrI cloe-[asa -raIskArada tathA aus. WdAWeta Rbu te nA sTIgaNaolI vedanA... Mrika lIna (rAmAvAi nIlamanamAnI kArya saMskRti mana, mAma roDa, ja pITha visaM . mahA suda 4, 11, 18, za, SaTa g-y wNe zrI datwU' ; zrImactI mahowAmaida / deatii - jIvaMjarAti zAsanam dIna mahinamafi64 mI. thALa dIva ji.mI. kAmA 2mAM vAra nA samaya mAM ja rAta ja zani vi.saM 13 , ghoSa (3) jA.11.1.00% sumimAtA minArA ni mahA parivAra za, at fidazInA mAmA thAma lIdhIgirIzabhAI hAdasiMda karo zA.zI. taInaTena rAjAbhAI kamara . sI, manana nitImA zAra = namaka sud = mudatad - choTe ravApAna vi-dhu 4eNe << dsacho doll.. nI labdhi-virama-rAjanA tId HTAsaMkula ne.hA.ne.ha, himati paikI dAtAnI vAna, mAM, lAlAza paDI hatI. mArI . mAtA, ji. su. dhI phona hAjara-la0 sArI kAma jarAkAhA zrI dhi-vikamamjavaza guruvara nivAmAM zrI satarka-uMjhaziya zArInA rImA vikama rIvahAra 61 kaMthanA prAcIna jagavaElbha pAzvanAtha (jirNoddhAra kArya thaig)ono zrI ladhi-vikramarAjayaza guruvara niSAmAM bAraNAryaka chaRI vII ciMtAmaNI stranA nirNoddhAra (jirNoddhAra mATe bhUbhi prApta thaI che, kArya varANIgha pALa) zrI labdhi-lazama-kIki anna niSamAM muMbaI dAdaes jAma-lakSa-lakiriIta. 24 e mAda kamAunamAM , lava, thApaNa dha dha, 1 kala Za-gewe zrI vaELITA rITalue &ida saMdatodI vaEM... dhI jAgavA dhAnAtha tIrtha (surata) datLA, nAlAva8-sut. TImaiArasAmInArAya. na nA zrI labidha-vikaga-navIna munizrAmAM thI 2ldlAnataSa jaNAya Rehabi Jh, . , gAmasara che. 15 l,, P. 1 1 5 deva-jIjI i$Ne Uch-ha-alousiedle Bar sllovalde Rental deall... nI thanagArAvizurInarananI iraNa, rAma . sasa miti ghanamalikatAcIka, pradara, muMbaI-8 nA varada karavAmAM divaSNuib a-eNe Wii vATaal dIre karamaTi tathA zubhaktokI vaiEokI nI mAvaha vaNazarSitAmaNI pAmanAtha tIrtha mAmA neka, vAyA gAma, jina rAjapanat saujanya 8 sAhityapremI eka gurabhakata - bharUca Jain Education international For Privne & Personal use only www.amelibrary.org Page #720 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 saMyama tapa anekAnta aparigraha CC ring . With best an 142095 vyanmandiri kobatirth.org ents from >> Hirachandji F. Nahar > Bharatkumar H. Nahar > Dilipkumar H. Nahar Dr Satish H. Nahar Jigar B. Nahar Nahar Hardik Malkesh For private Personal use only > Chandanben H. Nahar > Manjulaben B. Nahar > Varshaben D. Nahar > Dr Kalpana S. Nahar Silkaben J. Nahar Samkit Vinit