________________
જૈન શ્રમણ
૩૦૧
કરે અને સાધુમહારાજો અને સાધ્વીમહારાજોની ઉલ્લાસપૂર્વક વદ પાંચમને શુભ દિને કોઠ–ગાંગડ મુકામે, કુટુંબપરિવાર અને ભક્તિ-સેવા કરીને જીવનને કૃતાર્થ બનાવે. આ ધર્મસંસ્કારો ચતુર્વિધ સંઘની વિશાળ ઉપસ્થિતિમાં પૂ. મુનિરાજ શ્રી એમના પુત્ર હીરાભાઈ અને પુત્રવધૂ પ્રભાવતીબહેનમાં ઊતર્યા. મેરુવિજયજી મહારાજે હસમુખભાઈને દીક્ષા આપીને પૂ. મુનિ શ્રી હીરાભાઈને ત્રણ પુત્રો અને બે પુત્રીઓ એમ પાંચ શ્રી દેવવિજયજી મહારાજના શિષ્ય તરીકે મુનિશ્રી સંતાનોનો પરિવાર. પહેલું સંતાન પુત્રી ઇન્દુ, બીજું સંતાન પુત્ર હેમચંદ્રવિજયજી નામે ઘોષિત કર્યા. બાર વર્ષના બાળભિક્ષુ ધનસુખ, ત્રીજું સંતાન પુત્ર હસમુખ, ચોથું સંતાન પુત્રી હંસા મુનિશ્રી હેમચંદ્રવિજયજીને તો મનગમતી અમૂલ્ય અને અપૂર્વ અને પાંચમું સંતાન પુત્ર પ્રવીણ. આ પાંચ ભાઈ-ભાંડુઓમાંના વસ્તુ મળ્યાનો આનંદ થયો. તેઓશ્રી જ્ઞાન-ધ્યાન, તપસ્યા અને વચેટ હસમુખભાઈ તે જ આપણા આચાર્યશ્રી ગુરુની ભક્તિમાં એકતાન બની ગયા. ભૂખ્યાને ભાવતાં ભોજન વિજયહેમચંદ્રસૂરિજી મહારાજ. સં. ૧૯૯૩ના પોષી પૂનમના મળે પછી એનો લાભ લેવામાં શી મણા રહે! એમ દિવસે એમનો જન્મ. ત્યાર બાદ, હીરાભાઈ વ્યવસાયાર્થે બાળમુનિની સંયમયાત્રા સુખપૂર્વક આગળ વધતી રહી. દીક્ષા પોતાના કુટુંબ સાથે અમદાવાદ આવ્યા ને સાબરમતીમાં વસ્યા. લીધા પછી પૂરાં બાર વર્ષ અધ્યયનમાં લીન બની ગયા. તે સમયે હસમુખભાઈની ઉંમર તો નાની હતી, પણ ભાવિનો તેઓશ્રીની અભ્યાસ પ્રત્યેની ઝંખના જોઈને ગુરુદેવે તેમને કોઈ શુભ સંકેત કહો કે, તેમને બચપણથી જ રમત-ગમત શાસ્ત્રીજી પાસે પાણિનીના વ્યાકરણનો અભ્યાસ કરવા મૂક્યા. પ્રત્યે ઓછું આકર્ષણ હતું અને અભ્યાસ પ્રત્યે વધારે રુચિ હતી. વ્યાકરણની સાથોસાથ ન્યાય, સાહિત્ય અને આગમગ્રંથોનો પણ બુદ્ધિ પણ એવી તેજસ્વી કે થોડું ભણે અને કોઠામાં વધારે વસી ઊંડો અભ્યાસ કર્યો. બૃહદ્ ગુજરાત સંસ્કૃત પરિષદની જાય અને એ બધા કરતાં વધારે આકર્ષણ ધર્મ પ્રત્યે હતું. દસ પરીક્ષાઓ આપી. ‘સિદ્ધાંતકૌમુદી’, ‘પ્રૌઢ મનોરમા', ‘લઘુ વર્ષની સાવ પાંગરતી ઉંમરે જ એમના મનમાં એવા એવા શબ્દેન્દુશેખર’, ‘પરિભાષેન્દુશેખર', “વાકયપ્રદીય’, ‘વૈયાકરણ', ભાવ જાગતા કે, વીતરાગ પરમાત્માના ધર્મનું શરણ સ્વીકારીને ભૂષણસાર' આદિ વ્યાકરણના તથા “મુક્તાવલી વ્યાપ્તિપંચક', મારા જીવનને ઉજમાળ બનાવું. આ ભાવના એમના મનને સિદ્ધાંત લક્ષણ’, ‘વ્યુત્પત્તિવાદ', “કુસુમાંજલિ' વગેરે ન્યાયના ખાન-પાન અને મોજમજાના સામાન્ય આનંદ પ્રત્યે ખેંચાઈ તેમ જ શિષ્ટ સાહિત્યના ગ્રંથોનો બાર બાર વર્ષ સુધી સતત જતાં રોકી રાખતી. એવામાં સં. ૨૦૦૨ની સાલનું ૫. પૂ. આ. અભ્યાસ કર્યો. પ્રથમ, મધ્યમાં, શાસ્ત્રો અને વ્યાકરણાચાર્યની શ્રી વિજયઅમૃતસૂરિજી મહારાજનું ચોમાસું મુનિશ્રી પરીક્ષાઓમાં ઉત્તીર્ણ થયા. પ્રાચીન તેમ જ નવીન ન્યાયશાસ્ત્રનો દેવવિજયજી, મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી, મુનિશ્રી ધુરંધરવિજયજી અને કાવ્યોનો અભ્યાસ કર્યો અને જૈન ધર્મના પ્રાણરૂપ અને આદિ પરિવાર સાથે સાબરમતીમાં થયું. હસમુખભાઈને તો આ સંયમના આધારરૂપ આગમસૂત્રોનું અધ્યયન કર્યું. વળી, મનગમતો સુયોગ સાંપડ્યો! એમની ધર્મરુચિને ખીલવવાનો સંપાદન પદ્ધતિનો બોધ મેળવીને પોતાની જ્ઞાનોપાસના ઉપર અવસર આવી ઊભો. એમના હૃદયમાંનો ધર્મરંગ વધુ પાકો જાણે સુવર્ણકળશ ચડાવ્યો. બન્યો. આ પછીના વર્ષે, સં. ૨૦૦૩નું ચોમાસું પૂ. તપસ્યામાં પણ સહજ રુચિ વર્તતી હતી. વર્ધમાન તપની શાસનસમ્રાટશ્રીનું થયું. તેઓશ્રી સાથે પૂ. આ. શ્રી ઓળી, વીશસ્થાનક તપની ઓળી, અઠ્ઠાઈ તપ વગેરે સુંદર વિજયોદયસૂરિજી મહારાજ, પૂ. આ. શ્રી વિજયનંદનસૂરિજી તપસ્યા પણ અનુમોદનીય છે. કુટુંબ પ્રથમથી જ ધર્મના રંગે મહારાજ, પૂ. મુનિરાજ શ્રી મેરુવિજયજી, પૂ. મુનિરાજ શ્રી રંગાયેલું, એમાં આવા પનોતા પુત્રે ત્યાગધર્મનો ભેખ લીધો, દેવવિજયજી આદિ હતા. આ પ્રસંગે હસમુખભાઈની ત્યાગ- એટલે એની અસર કટુંબીજનો પર થયા વગર રહે? એમનાં વૈરાગ્ય-સંયમની ભાવનાનો વિકાસ કરવામાં ખાતર-પાણીનું પગલે એમના પરિવારમાંથી ચાર વ્યક્તિઓએ સંયમમાર્ગનો કામ કર્યું અને ત્યારથી એમને સંસારરસ ફિક્કો લાગવા સ્વીકાર કર્યો. સં. ૨૦૦૯માં નાની બહેન હંસાએ દીક્ષા લીધી; માંડ્યો. પછી તો શાળાનો અભ્યાસ છોડીને અમદાવાદમાં એમનું નામ હેમલતાશ્રીજી છે. સં. ૨૦૧૭માં નાનાભાઈ લુણસાવાડામાં ચાતુર્માસ બિરાજતા પૂ. મુનિરાજ શ્રી પ્રવીણકુમારે દીક્ષા લીધી; આ વિદ્યાવ્યાસંગી મુનિશ્રીનું નામ મેરુવિજયજી (વર્તમાન આચાર્ય શ્રી વિજય મેરુપ્રભસૂરિજી) પ્રદ્યુમ્નવિજયજી છે અને તેઓ પૂ. આ. શ્રી વિજય હેમચંદ્રઅને પૂ. મુનિરાજ શ્રી દેવવિજયજી (વર્તમાન આચાર્ય શ્રી સૂરિજીના શિષ્ય બન્યા છે. સં. ૨૦૧૭માં પિતાશ્રીએ દીક્ષા વિજયદેવસૂરિજી)ના સાનિધ્યમાં રહીને, સં. ૨૦૦૫ના મહા લીધી એમનું નામ મુનિરાજ શ્રી હીરવિજયજી રાખ્યું અને
૧
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org