Book Title: Jain Yug 1984
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Catalog link: https://jainqq.org/explore/536287/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo tirasa | jaina yuga [ zrI jaina dheTa kaoNnpharansanuM mAsika-patra ] pustaka 3 bhAdrapada-Adhina, * * aMka 1-2 1983 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda dezAI bI. e. elaela. bI. - vakIla hAIkorTa, muMbaI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama. viSaya. viSaya, logarasa-catuvizaMti jinastuti-taMtrI The Highest Life of Blissful jaina kanyAnA manoratha-taMtro dom through knowied. and Activity by shaw taMtrInI taidha zrI jaina vidyArthI Azrama-surata. te 1 navIna varSa. prAkRta pAThAvalI. paMDita bahecaradAsa jaM 2 saMsthAomAM sahakAra ApaNu chAtrAlaya ane zarIra saM5, 3 pATaNa ane suratanI zAna sabhA. rA. piTalAla puMjAbhAI parIkha. " 4 suratamAM eka tADapatranI prata. pratimAlekho ( suratanA ) rA. DAhyAbhAra 5 prAkRta pAThAvalI. caMda B. A. LL. B. vakI 6 vaMdha ciMtAmajano punarUddhAra. che. pipaTalAla puM. parikha. 7 jaina nyAyAdine paThanakrama. bhImapallInuM vIra-maMdira (0) 8 sAkSara zrI rasIkalAla choTAlAla. 9 zrIyuta makanajI mahetA tathA mohanalAla jhaverI. paMDita lAlacaMda bha. gAMdhI. 10 abhinava varSa maMgalaM, citoDa caitya paripATI ( ai. jyAM kharA jene agara kharA jaina banavA icchanAre saMgrAhaka taMtrI. zuM karavuM?-paMDita sukhalAlajI. vividha beMdha, 1 khAracInA yatizrIne khulAse. zIlavatInA rAsa' saMbaMdhI kaMIka rA. maMju 2 banArasa hiMdu yunivarsiTI ane jai lAla 2, majumadAra B. A. LL. B. bAlacaMdra sUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya. mULa 3 jaina hiMdu gaNAya ke ? aMgrejI-sva. cImanalAla DI. dalAla M.A. 4 saM. 1882 nA Aso vadi A sudhIne rIporTa. ane gU, anuvAdaka rA. caMdulAla esa. 5 upaderAko ane suratamAM pracAra kArya. zAha. B. A. LL. B. 14 6-7 upadezakone pravAsa. mehaparAjaya rUpaka nATakane saMkSipta sAra. 8 zeTha phakIracaMda che. skolarazipa. paMDita lAlane. 22 9 maMtrIpadamAM pheraphAra. prAcIna patra. saMgrAhaka taMtrI. 10 sukRta bhaMDAranI vasulAta, jainayuga -jainadharma, tattvajJAna, sAhitya, itihAsa, cAlu varSathI vArSika lavAjama jIvanacaritra ne samAja pragatine lagatA viSaye carca, sahita mAtra rU. traNa uttama jana mAsika. lakhe-jaina kaeNnpharansa -vidvAn muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadhapadha le temAM Avaze. 20 pAyadhunI muMbai -zrImatI jaina ve. kaMpharansa (pariSa) saMbaM. dhInA vartamAna-kAryavAhI ahevAla sAthesAthe apAze. A mAsika bahoLA pramANamAM phelA te dareka sujJa A patranA prada banI che. A trI : , . / jAherakhabara Apa mitrane paNa grAhake banAvaze saMgha na *ATe che patra che; te teo pariSadanA kAryamAM puSTi Apaze saranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga navIna varSa aMka. Aje dIpotsavIne divasa e bhAratavarSamAM rASTravAdanA punarjanamanI tithi che. pachI aneka parAjaya thayA, nirAzAo maLI e chatAM AzAne tAraka avicaLa che. bhArata punarjanma pAmI rahyuM che. Aje enuM smaraNa thaI rahyuM che. Aje ekaja niradhAra racIe. je mahAmAtAnA kheALAmAM ApaNe sau hindu, ma, pArasI, zIkha, jaina Ananda khelIe chIe; je jananI, ke kemanA ke dharmanA bheda vinA ApaNane sarakhuM poSaNa ApI rahI che, tenA putra tarIke ekaja niradhAra racIeH vikhavAda ane vitaMDAvAda amAre joIe; asamAna ane asahiSNutA amAre nahIM joie; ame sai arasparasa birAdaranAM AliMgana daIzuM, hadaya bheTADI navacetanya meLavIzuM ane sAmAnya dhyeyane mATe svAdhInatAnI devInI ArAdhane mATe eka ye jhujhIzuM ! -saurASTra 22-10-27. staka 3. - vIrAta ra4pa3 saM. 1983 bhAdrapada ane Azvina aMka 1-2 - - -- - - logassa-vIsa jina stuti. he karmanI kathA kadApi vyartha janArIe DhALamAM. ] karma raja uDADI jarA-maraNu kSINa karyo tIrthaMkara vIsa muja para prasanna ho-lokanA kanA utakara dharma-tIrthakare, lokamAM stavyA vidAyA ne pujayA je 'lI stavuM huM jina covIsa arvato-lokanA uttama rahI je thayA siMddha bhagavata-lokanA ma ajita saMbhava abhinaMdana sumati dravya-bhAvathI Arogya bodhilAbha ne paprabha supArzva caMdra prabhane vaMdu uttama samAdhivaranuM dAna to karo--lekanA -lekanA caMdrathI adhika vimala sUryathI adhika dha puSpadaMta zItala, zreyAMsa vAsupUjya prakAza jagatamAM kare je siddha bhagavato-lokanA mala anaMta dharma zAMti jinane namuM-lokanA mahAsamudranI samA, gaMbhIra sarvadA paranAtha mali munisuvrata nami e siddha prabhu amane siddhi ApatA raho-lekanA mi pArtha vardhamAnane namuM--lokanA tatrI, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga bhAdrapada-Adhina 1983 jaina kanyAnA manoratha. mADha, hRdayamAM dharI prabhunuM dhyAna, dayAnI devI thaIne (dhana dhana ke jagameM naranAra, vimalAcala ke jAnevAle vicarazuM-jina. e rAhamAM ) zuddha gRhiNInA pALIzuM, satinA dharmAcAra, jina prabhu amArA deva, ame te sadA vijayane varazuM pavitra bhUSaNa zIlane sajIne, bharIzuM guNabhaMDAra ame chIe vijetA bALa, ame te sadA vijayane varazuM darzane jJAna ane cAritra, ame e vaDe mokSane rivAja khoTA ghaNA payAthI, samAja chinnabhinna thAya, prajA bicArI satvahIna ne, nirbaLa thAtI jAya junI e julamI che kurIta, ame to hiMmatathI dura --A baMne kAvyo gata vijayAdazamIne dine zrI karazuM-jina. muMbaI mAMgaroLa jana sabhAnA thayelA 36 mA vArSika tana mana dhanathI sahAya daI duHkha, dInanA karazuM dUra, meLAvaDA prasaMge te sabhA hastaka cAlatI kanyAzApatitapAvanI gaMgA banIne, vahezu dayAnAM pUra, nAnI bALakIoe gAyAM hatAM. varazuM-jina. taMtrI, taMtrInI noMdha. 1 navInavarSa, bhAratamAM koIpaNa eka ane mahAna saMsthA kharI A patra have trIjA varSano prAraMbha A aMkathI kAryasAdhaka nivaDe tevI hAya-prajAmAM joza mUkI kare che. sAMvatsarI parva bhAdrapadamAM Ave che, te parvanuM prajAne samasta prakAre kalyANa sAdhavAnA baLavALI nAmaja batAvI Ape che ke prAcIna kALamAM jenuM hoya-jana samAjanuM nAva yathAprakAre haMkAravAnI varSa bhAdrapadathI prAraMbha pAmatuM hatuM. A patrane paNa yogyatA dharAvatI hoya te zrI konpharansa-pariSadunA bhAdrapadamAM prAraMbha eka akasmAta ghaTanA thaI te saMsthA che. tethI tene poSavAno-vRddhigata karI balavatI, ghaTanA paNa sthAne yogya ja hatI ema jaNAya che. sAdhanasaMpanna ane smRtizALI karavAnA dareka jaina janatAmbara kaeNnpharansa heralDa e zrImatI vyakti, patra, ane saMsthAnA prayatno jana Alamane kaeNnpharansa devInuM pahelAM mukhapatra hatuM, tenI chevaTanI sukharUpa nivaDaze, ema amAruM mAnavuM che ane dareka kArakIrdinAM sAteka varSanuM taMtrIpaNuM karIne ame te sujJa vicAraka svIkAraze. mUkI dIdhuM tyAra pachI te baMdha rahyuM. punaH te sajI- khoTAM baNagAM phUMkavAthI kharo artha sarato nathI. vana karavAnA prayatna thayA ne A patra navA nAme alpasAra ativistAravALA lekho ke bhASaNothI zarU thayuM ne tenuM taMtrIpaNuM levAnuM amArA lalATe nakAmo kAlakSepa thAya che. ghavATa ane ati prazaMlakhAyuM hatuM te amArA murabbI vaDila mitra makanajI sAnI tALIomAM kAryazakti veDaphAI jAya che; muMgI je. mahetAnA AgrahathI amAre svIkAravuM paDayuM. tene sevA, pakSApakSI vagara udAtta udAratA ane paramatabe varSa thaI gayAM. te daramyAna teNe je je sevAo sahiSNutA rAkhI karye javAmAMja prajAne AgaLa kemanA prazno ukelavAmAM, jAhera rIte mUkavAmAM, dharma vadhArI zakAya che ane prajAne taiyAra karavAnuM vIjaLI tattvajJAna, itihAsa, samAja Adi kSetrane lagatA baLa pedA karI zakAya che. bIjAne kheTA utArI pADI lekho bahAra pADavAmAM bajAvI che te prajA samakSa che pitAnI baDAInAM vAjAM vagADavAmAM sAdhutA nathI. tethI tenA saMbaMdhI kharo abhiprAya prajAe ApavAnA che. vezamAM, vArtAlApamAM ke kRtimAM sAdAI, sIdhAI, banatAM sudhI A patre svIkArelI nItija svIcIvaTAI ane cokkasAImAM sAdhutA che-guNa cArika , kArIne cAlu rAkhI che. te siddha vAta che ke samaya ghaDatara che. A vAta ame patrakAro samajI laIzuM, Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha kAryamAM utArIzuM tyAre prajAne satya saMdeza maLaze, kaeNnpharansanI oNphisa che. bIjI jUnAmAM jUnI jema prajA AgaLa dhapaze ane araspara birAdarIne A esesiezana opha inDiyA nAmanI saMsthA che. ligana daine hadaye hadaya bheTArI svAdhInatAnI devInI keLavaNInI saMsthAomAM zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, ArAdhanA mATe eka sAthe khUjhIzuM. zrI muMbaI mAMgaroLa jana sabhAnI hastaka cAlatI samAjamAM aneka jAtanAM duHkho che, julamI jana kanyAzALA Adi, mohanalAla seMTrala lAyabrerI prathAo che, aMdhazraddhA ane ajJAnanAM jALAM che, vagere che. A sarvemAM sAdhAraNa rIte te tenI vyavadhananA durvyaya che, daridratAnA DhagaleDhagalA che, aneka sthApaka samitiomAM moTA bhAge ekanA eka autocrats che, saDelI saMsthAo che, dharmAdA khA. gRhastho che. A badhI saMsthAe pita pitAnA maMtrIo tAonA geravahIvaTa che, zikSaNa saMsthAomAM avya dvArA pita pitAnuM kSetra sAcavI kAma karyA kare, ane vasthA che. A badhuM sApha svaracha na thAya tyAM sudhI eka bIjhane sahAya, sahakAra ane zubha lAgaNInAM samAjano uddhAra thAya tema nathI. pacAsa varSa sudhI AMdelane ApatI rahe, te ISTa ane kAryasAdhaka atyAre jema che temane tema cAlyuM te samAjanI che. "eka tANe pitAnA gAma bhaNI ane bIjI zI sthiti thavA pAmaze eno vicAra lokanA tANe pitAnI sIma bhaNI'--ema kheMcAkheMcI ane kahevAtA netAoe-vicArakee kadipaNa karyo hoMsAtesImAM samAjanA zarIranI dorI tUTavAne che? te vicAra pukhtapaNe dIrdhadaSTithI karyA vagara saMbhava rahe; kadAca gAMTha paNa paDe; AvI gAMTha na paDe, sTekeja nathI-ane e vicArane aMge yojanAo tUTe na Ave eTaluM ja nahi paNa sarva balavatI karI kArya AraMbhI satata purUSArthathI te calAvyA vagara rahIne mukhya saMsthAne vadhAre balavatI kare, to te bIjo upAya nathI. cokhe cokhkhuM paNa saMyama. dorI aneka gaNI vaNatAM moTuM rAMDhavuM bane ane vALI bhASAmAM vinayapUrvaka saMbhaLAvI devuM paDe che. tenAthI dusAdhya kAryo paNuM susAdhya karI zakAya. ane saDAne jAhera pADI tene dUra karavAnI jarUra che. ghaNI vakhata ema lAge che ke vadhu vadhu saMsthAo A badhuM samajI samAjanA sarva aMgeno punarUddhAra- thatAM lAbhane badale hAni thAya che tethI te bane samAjanI punardhaTanA karavAmAM sau su potapotAno teTalI majabUta ane saMgIna kArya karI zake teTalI phALo Ape-amArA vinIta kAryamAM sahakAra Ape saMkhyAmAM karavI. eka ja prakAranI saMsthAo jema eja ame IcchI prabhu pratye prAthazuM ke "sana bane tema ochI rAkhavI; Ama thAya to eka samAna skiAma samAvitta hinta' dravyArAgya ane prakAranuM kAryo vadhu vyavasthita ane kAryasAdhaka bane bhAvAgya, bAdhilAbha, uttamasamAdhi saune Apo. che, Ama karavAmAM ghaNI vakhata vyaktitvathI aha2 saMsthAomAM sahakAra, tAne AghAta pahoMce che; paraMtu bIja pitAnA dareka gAma ke zaheramAM jyAM jyAM eka karatAM vyaktitvane nAza karyA vagara vRkSa ugADI zakatuM nathI vadhu jana saMsthAo heya te jopayogI kAryo pitA e khAsa dhyAnamAM rAkhavuM ghaTe che. Ama na banI potAnA kSetramAM rahI karye jatI hoya to te sarva zake te mukhyataH eka bIjA pratye sahakAra sAdhI saMsthAo vacce araspara sahakAra-meLa prema ane eka bIjAnI unnatimAM pitAnI unnati rahelI che zubha lAgaNI hevAM joIe. ema jyAM na hoya tyAM e daDhapaNe mAnIne te pramANe kArya karavAmAM iSTatA ekano virodha karavA jatAM pitAne hAni ADakatarI che. dareka zaheramAM eka karatAM vadhu jana saMsthAo rIte pahoMce che eTaluM ja nahi, paraMtu te pradezanA AvelI che te sarvanA kAryavAhake uparanI hakIkata vAtAvaraNamAM vikhavAda rUpI jhera pesatAM tyAMnA saMdha dhyAnamAM rAkhI pita potAnuM kArya prema ane Adara iii AkhA vRkSane japhA lAge che. bhAvathI samasta samAjanA ekaMdara zreyanI bhAvanA muMbaImAM joIe te mukhya kendrastha saMsthA rAkhI karaze. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 3 pATaNa ane suratanI jJAnayAtrA, zeTha pAnAbhAI bhagubhAI, rA. pipaTalAla puMjAbhAI gata me mAsamAM pATaNanA jana graMtha bhaMDAra zAha (sukhI. jana vidyArthI Azrama), zeTha ratanacaMda jevA jatAM tyAM zeTha bhogIlAla hAlAbhAIne ghera khImacaMda Adie je sahAya ApI che te mATe te rahI je sagavaDa, sAdhana maLyAM hatAM te mATe te savane upakAra mAnIe chIe. dareka zaheramAMthIsajajana mahAzayane atyaMta AbhAra mAnIe chIe. gAmamAMthI AvA sahAyaka uttejako ane premI pATaNa te gujarAtanuM eka vakhatanuM cho sAtaso bhAIe maLI Ave, to jana sAhityane utkarSa varSa sudhInuM pATanagara, jana musaddI ane maMtrIonuM vahelo sadhAya emAM zaka nathI. A sAthe sAhityakAryakSetra, ane mukhya jaina zahera, ahIM pahelI vakhata kAre-sAhitya mATe kArya karanArAonI paNa khAsa AvavAnuM thayuM. khAsa gUjarAtI bhASAnI katie. AvazyatA rahe che. jana gUrjara kavio' nAmanuM je pustaka zrImatI kaeNnpha. pATaNa ane suratanI jJAnayAtrA e amArA mATe ransa devI taraphathI bahAra paDe che te mATe jovAmAM cirasmaraNIya prasaMge paikInA prasaMge che. tyAM aneka AvelI. tyAM phophalIo pADAnA, saMdhanA tathA sAgara bhaMDAra mojUda che, ane darekanI alaga alaga upAzrayanA bhaMDAre te mATe jovAmAM AvyA. lagabhaga vyavasthA che. pATaNanA bhaMDAro ekatrita karI sArA vyavasthA che. pATaNanA bha ArA akAtra paMdareka dahADA tyAM nivAsa hato. tyAMthI aneka "phAyaraprupha" makAnamAM vyavasthApUrvaka rAkhI dareka jJAnasAmagrI uktagraMthamAM Avela kRtionI truTio pipAsune saraLatAthI maLI zake tema karavAnI khAsa pUrNa karavAmAM maLI. AmarA te saMgrahagraMthamAM mUkA. jarUra che. AvA makAnanI jarUra mATe pravartAka zrI pela katiomAM mukhyapaNe pravartaka zrImakAMti vijayache. kAntivijayajIe ghaNA prayatana sevyo hato. tyAMnA jinavijayajI AdinI sahAyathI pATaNanA bhaMDA prasiddha dhanavAna zeTha saMdhavI nagInadAsa svarUpacaMdanA romAMthI kRtionI prazastio lagabhaga AvI gaI hRdayamAM tevuM makAna karAvI ApavAno bhAva pUro che hatI, tethI tenAM nahi utArelAM maMgalAcaraNa vagere ane te mATe khAlI jagyA paNa laI rAkhela che. lakhI levAmAM AvyAM ane e rIte te saMgraha teTalo have te para susthita makAna baMdhAvavAne Adara turasaMpUrNa banI zakaze. navina bahu jujaja hatuM. temAM karI tyAMnA graMtha bhaMDAro mATe khAsa Avazyaka suratamAM zeTha jIvaNacaMda sAkaracaMda jhaverInA mitra makAna pUruM pADaze evI ame nagInadAsa zeThane khAsa zeTha bhurAbhAI navalacaMda jhaverIne tyAM rahI A akaTo- vinaMti karIe chIe. suratamAM zrI mohanalAlajI, bara mAsamAM tyAMnA jina graMtha bhaMDAra jevAne zrI janAnaMda ane zrI jinadatta e traNa bhaMDAro mATe banyuM; temAM zrI sImaMdhara svAmInA maMdira targata graMtha patharanAM suMdara makAne thayAM che te mATe suratanI jana bhaMDAra jUno hato-te, vaDA cauTAnA upAzrayano bhaMDAra, samAjane ame dhanyavAda ApIe chIe. teja pramANe vaDAcATAne bIje amArA mitra rA. DAhyAbhAI bIja bhaMDArAnuM thaze ema icchIe chIe. motIcaMda vakIla hastakane bhaMDAra, zrI mohanalAlajI bIjuM badhAM bhaMDAramAMnAM pustakenI vistRta bhaMDAra, jinadatta sUri bhaMDAra ane zrI janAnaMda sUcie-TIpe nathI thaI te thavAnI jarUra che. zrI pustakAlaya bhaMDAra jovA maLyA. zrI ciMtAmaNI pArka. janAnaMda pustakAlaya surata, nI TIpa vistata che. tenI nAthanA maMdira, tathA sagarAmapurAnA upAzrayamAMnI temaja zrI mohana lAlajI bhaMDAra suratanI vyavasthA thoDI prato paNa joI lIdhI. A ja kAravavAmAM sArI che. bAkI sAmAnya rIte ApaNuM bhaMDArane ukta zeTha bhurAbhAI jhaverI, rA. DAhyAbhAI vakIla uddhAra dareka jJAnapaMcamI e ekadina sUrya prakAza ke jemaNe khAsa erapAthI AvI be divasa sAthe dekhavA jeTalo ghaNe sthaLe thatuM haze ane keTaleka ja rahI badhI sagavaDatA karI ApI hatI. zeTha cunI. sthaLe to te parvane divase pazuM teTaluM thatuM haze ke lAla gulAbacaMda dAlI A, rA. maganalAla badAmI nahi e savAla che. vakIla, zeTha bAlubhAI uttamacaMda, rA. ThAkorabhAi, jenone mATe pUrvAcAryo kata graMthe e moTe Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha jabaro vAraso che; tenuM mUlya karoDo rUpIA paNa viSama vyahithayo nyAyAIiRvyAyAM vamodhyAyaH AMkI zake tema nathI. tene nAza thayo te jana samarthataH svati 1410 varSe veThTha thI huM puradharmatatvajJAnano paNa sAtheja nAza che. tenI najare 34 zrI javAva{Athe zrI pAzvarvatyA rakSA teja kharI dharmarakSA che. dharma Taka na Taka lalitaM pAna e tenA sAhityapara avalaMbe che. A vicAra pradhAne A pachI eka pAnuM che temAM lakheluM che ke: napaNe manamAM rAkhI jyAM graMtha bhaMDAra ke graMtha ke saM, 1486 varSe the20 patra rU54 mavAranAM vartha pratapAnAM hoya te sarvane uddhAra jyAM tene suvyava- g. putra saMjayaH che A parathI ema lAge che ke saM. sthita rAkhI zakAya tyAM rAkhI karavAnI jarUra che. 1489 mAM malabArathI lakhavA mATenAM tADapatro amane AvAM DhAM chavAyAM vrata pAnAMo copaDA maMgAvyA ne saM'. 1480 mAM eTale te pachInA varSamAM guTako Adi mokalavAmAM Avaze te tene sadupayoga pustaka lakhI pUruM karyuM. saMvata paMdaramI sadI sudhI karavA uparAMta uddhAra karavAnA sarva prayatno laIzuM. tADapatra para pustake lakhAtAM hatAM ane te tADapatra prabhu ! saine subuddhi sujADe. malabArathI pUrAM paDatAM hatAM te paNa sAthe sAthe siddha 4 suratamAM eka tADapatranI prata, thAya che. pratanA akSaro suMdara ane suvAcya che. zrI hukamamuninA apAsarAmAM zeTha ratanacaMda A graMtha mULa jainetara nyAyano chatAM te para jana khImacade amane lai jai eka sa. 1440 nI sAlanI di amane laI jaI eka sa. 1490 nI sAlanA vidvAne potAnI saMskRta TIkA lakhI che te parathI lakhelI lagabhaga eka hAtha lAMbA 326 pRSThavALA tADa- jaNAze ke jene brAhmaNoparaja vidyA mATe avalaMpatranI prata amane batAvI hatI. te prata joI amane batA hatA evuM nahi kahI zakAya. nyAya e durdhaTa ghaNo AnaMda thaye; te nyAyAlaMkAra janetara nyAyane viSaya chatAM temAM pAraMgatatA jana vidvAnoe meLavI graMtha che te mUla udayana kRta che ane te para zrI kaMThanuM che. TIkAkAra abhayatilaka gaNi kANu hatA te bhASya che ane te 5ra prasiddha jana nyAyazAstrI saMbaMdhI Aja aMkamAM paMDita zrI lAlacaMdanA lekha abhayatilaka gaNinI TIkA che. AnI prazasti ame nAme bhImapalIne vImaMdira' mAM ullekha che ane tyAM ne tyAM utArI lIdhI te ame ApIe chIe - - temaNe prAcIna gUjarAtImAM racele vIra-rAsa (saM. iti pramANAMtaropanaya prayAso dravya nigrahasthAna thAuM karthe niprathAna 1317 mAM ke te pachI turatamAM) A patranA saM0 divA prajara saMpUrNa rIvAM........ 1982 nA dIpotsavI khAsa aMkamAM ane te para zrI razmIti8do maratu mAvAna zrI cAturyAtrima ukta paMDitanI chAyA ane TippanI gata kAtikadhyaaye bhUmigRhe sthitAnapi rahasyArthAn samAdyotayan mArgazIrSanA jena itihAsa sAhitya khAsa aMkamAM zreyaH mAM kSo manAvavaMtho TurvavivA prasiddha thayela che; eTale teo saMvata caudamI sadInA vAtairadyayasaddazaH khalu navo yad gIH pradIpodayaH // 1 // prAraMbhamAM vidyamAna hatA. prAk saMhatya surAsureNa jaladhiM vyAloDya hemAdriNA A prata zrI sAgarAnaMdasUri para jovA mokalakUtaM sAmudde vayamaro sAmag : vAmAM AvI hatI; Ano uddhAra jana nyAyazAstrInA nyAyamopinamuM vAui crato yuvA purAvIya cA hAthathI thaI mudrita thAya te janetara sAhityasamAjamAM sAmana marthasAmacirAha jAvArthatArI mama ArA janonI nyAyazAstramAM nipuNatA batAvI zakAya tema che. tasya zrI jinaratnasUricaraNAM-bhojAMtike dhItinaH 5 ghAta pATA Dho-paMDita bahecaradAsane prAkRta zrI lakSmItilakAmiSeka nRpate- nArtharatnairchalat / bhASA saMbaMdhI eka graMtha lakhavAnuM kArya zrI kaeNnkakurvaannaatr suvarNadaMDarucirA durgArthavRttecchalA ransa ophisa taraphathI sepavAmAM AvyuM hatuM ane tisthAmayofchUto kayAjhayAH zrI vainayaMH mArA te temaNe pratikAra e nAmayA ubhAdhAna zrI jinezvarasUri viSyarA zrI pUruM karyuM hatuM. tyAra pachI temAM aneka vadhArA pheraphAra abhayatilakopAdhyAyanirmitAyaM paMcaprasthAna mahAtarka sAta prAkRta bhASAnu vyAkaraNa tamA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 rAta purAtatva maMdira taraphathI prakaTa thayuM che. koIpaNa vinati che. te maLe tene upayoga tenA punaravAramAM ane bhASAnA saMpUrNa abhyAsa mATe tenA zabdakeza ane vaya thaze ne kAma pUruM thatAM te te prata AbAda sthitimAM vyAkaraNa e be vastunI khAsa moTI jarUrIAta pAchI vALavAmAM Avaze enI khAtrI ApIe chIe. che. prAkRta bhASAnI A baMne jarUrIAta, eka sAthe 7 jaina nyAyAdine paThana krama-akabara rahI abhyAsa karI eka sAthe bahAra paDela paMDita 1927mAM amadAvAda javAnuM thatAM tyAMnA gUjarAta yugala nAme zrI haragovindadAsa ane zrI bahecaradAse purAtatva maMdiramAM kArya karatA prasiddha jaina sAkSara pUrI pADI che te mATe te baMne vidvAnone dhanyavAda ghaTe paMDita zrI sukhalAlajI ane paMDitazrI bahucaradAsache. samAja tenI kadara karo-karatI raho ema icchIzuM. chane e prazna pUchavAmAM AvyuM hate ke jene have paM. bahecaradAse ukta taMtranA karavAmAM nyAyAdino khAsa zreNIbaddha saralatAthI cAlI chevaTanI sAthe sAthe pAThonI pasaMdagI judA judA prAkRta graMtha- samatA sudhI sAmAnya rIte paryApta abhyAsa karavA mAMthI karI prati vahAvI taiyAra karI hatI. te amane mATe cAlu prasiddha jaina nyAyAdi graMthomAM zuM krama prApta thatAM ja tene udhAra A aMkamAM ApI karavAmAM rAkhavA yogya che temanA uttaramAM TuMkamAM je temaNe AvyuM che. A pAThAnI cuMTaNI ghaNI suMdara thaI maLIne jaNAvyuM che ane jAhera karavAmAM Ave che - che ane te prAkRtanA abhyAsIone kAma Ave tema prathama kakSAke satra. che ja, tethI tenI jAdI nakalo paNa jana kaeNnpharansa (1) siddhasenakRta nyAyAtAra ane hemacaMdrakRta ekisa taraphathI sekreTarInI AjJAthI chapAvavAmAM anya vyavacheda dhAtrizikA mULa AvI che. AmAM have zabdArtha keza ne prastAvanAnI (2) samantamadra kRta Apta mImAMsA. jarUra raheze ane te taiyAra karavA mATe ame paMDita . bIjuM satra. bahecaradAsane vinati karI che. amane AzA che ke | siddhasenane mULa saMmatitaka te vinaMti teo svIkArI samAjane AbhArI karaze. ) akalaMkanI ladhIyastrayI ame paNa te mATe amArAthI banaze teTaluM karavAnuM trIjuM satra, sAhasa karIzuM. te taiyAra thatAM badhuM eka pustakAkAre (1) mANijyanaMdInAM parIkSA mukha satra bahAra paDaze. e rIte prAkRta bhASAnA abhyAsa mATe (2) vAdideva sUrinAM pramANunaya tavAlo kAlaMkAra eka vadhu sAdhana taiyAra thaze. A prAkRta pAThavatrInA saMtrI. cothuM satra (tatvajJAna) sarva haka svAdhIna zrI jana 30 kaeNnpharansa ophisa, muMbaine che, te vidita thAya. (1) tattvArthasUtra saMbhALyuM (2) pravacanasAra. 6 vaiSa ciMtAmaLino punaruddhAra-gujarAtanA ATaluM zIkhavAmAM Ave te jaina pramANu (nyAya) pratihAsanAM sAdhano paikI merUtuMgAcAryata prabaMdha ciMtA ane jana prameya (jana tatvajJAna)nuM bAkI rahe nahI. mana e eka sAruM sAdhana che. ne mULa ane tenuM gUja- AcAra graMthamAM hemacaMdrAcAryanuM yogazAstra ghaNuM rAtI bhASAMtara dhaNu varSo pUrve rAmacaMdra dInAnAtha upayogI che ane tenI sAthe sarakhAmaNI mATe zAstrIe karI chapAvyuM hatuM, paraMtu te ghaNuM azuddha AzAdharanAM sAgAra ane anagAradharmAmRta. ane aneka truTivALuM che tethI tene punaH jUdI jUdI 8 sAkSa zrI rasikalAla choTAlAla-temanA prato sarakhAvI zuddha karI puSkaLa TippaNIo ane paricaya amadAvAda jatAM thayo. teo eka samartha vivecana sahita prakaTa karavAnI jarUra che. Avo puna- vidvAna vipula vAMcanavALA bahuzruta ane pratibhAuddhAra hamaNuM thaI rahyA che. paraMtu te mATe prato zAlI sAkSara che, teonI sAthe vArtAlApathI ane jeTalI joIe teTalI maLI zakatI nathI to tenI sAmAgamathI jaNAyuM ke teo eka aNumeluM paNa je je prata upalabdha thAya teTalI meLavavAnI jarUra 5 ratna che. jarApaNuM bahAra paDavAnI lAlupatA rahetAM te te prata amArA para mokalI ApavAnI sarvane vagaranA saralatA ane sAdAImAM rahI vidyAbhyAsaMgamAM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI neMdha jIvana gALe che. muMbaI yunivarsiTInI bI. e. chatAM nImAyA. kanvenzana zeTha kasturacaMda lAlabhAInA ane te DIgrI pote vAparatA nathI. gUjarAta purAtatva maMdi-dhyakSapaNuM nIce saphalatAthI bharAyuM ane temAM ja janarala ramAM rahI kArya kare che ane adhyApaka tarIke paNa resiDaMTa sekreTarI tarIke makanajIbhAI ane motI tAnI vidattAne lAbha vidyAthIone Ape che. caMdabhAI baMne nImAyA. baMnee sAthe rahI kArya karyuM. temaNe vaiHi pAThAvI nAmanuM pustaka atizramathI oNphisa pagabhara thaI, vidhavidha AMdolano thayAM ane taiyAra kareluM te hamaNAM ja ukta maMdira taraphathI bahAra navacetana reDAyuM pachI. motIcaMdabhAine vilAyata javAne paDyuM che ke jenI samAlocanA have pachI yathAvakAze thatAM temanI jagyAe makanajIbhAI sAthe bhAI mohanalaIzuM. teo purAtattva' nAmanA te maMdira taraphathI ni. lAla jhaverInI nimaNuka thaI. pachI zatruMjaya kaeNnpharansanuM kaLatA trimAsikanA taMtrI che temaja prasthAna' nAmanA adhivezana muMbaImAM thayuM; ane gata sapTembaranA aMta hamaNAMja be varSathI lagabhaga nIkaLI ati pratiSThA sudhI baMne maMtrIe saMyukatapaNe rahyA, pachI rAjInAmuM pAmelA mAsikanA taMtrImaMDala'mAMnA eka taMtrI che. baMnee saMyukatapaNe ApyuM. temanI sevA sTenDiMga temanI pAse muMbaI yunivarsiTImAM yogya jana pAya kamiTI banavA taiyAra na hatI tethI te kheMcI pustaka tarIke je mUkAyAM che yA je mUkI zakAya tevAM levA mATe khAsa Agraha karavA rUpe TharAva karyo. pote pustake noTsa, vagere sahita vartamAna paddhati para rahevA irachA rAkhatA nathI ema temaNe jaNAvyuM. saMzodhita karAvI taiyAra karAvI zakAya tema che. tenI vATAghATamAM aneka yojanA sucavAI ne paDatI kAvyAnuzAsana, tilakamaMjarI, taravArthasUtra, anekAM mUkAI. Akhare saMyukta rAjInAmuM svIkArAyuM. zrIyuta tajayapatAkA, vagere aneka pustakonuM kArya temanI cinubhAI solIsITaranI nimaNuka thaI kAraNa ke teo pAse laI zakAya te eka moTI khoTa pUrI paDe tema sAheba A uccapada jarUra svIkAraze evI khAtrI che. ApaNuM dhanasaMpana bhAIo yA saMsthAo A zeTha mohanalAla hemacaMde ApI; A nimaNukanI sarvotra lAbha leze? jenoe pitAnA sAhityane saMdaramAM khabara ApavAmAM AvI, zrIyuta cInubhAIe pote suMdara rIte tenI khUbIo sahita bahAra paDAvavuM te svIkArI zake tema nathI ema jaNAvyuM. A ucca joIe. te temanuM kartavya che ane te kartavya pAra pADavA padane mATe teo dareka rIte lAyaka che tema bIjA mATe zrImAna rasikalAla jevA vidvAnonI sevA game anubhavI lAyaka gRhastha zrIyuta metIcaMdabhAI, zeTha te bhoge meLavavI ghaTe ema amAruM namra mAnavuM che. maNilAla surajamala vagere aneka che. A pada satvara 9 zrIyuta makanajI mahetA tathA mohanalAla pUrAya ema amArI temaja saunI icchA che. jhaverI:-A baMnee saMyuktapaNe muMbaImAM jana makanajIbhAInI kArakIrdI joIzuM to teoe che. kaeNnpharansanA janarala resiDanTa sekreTarIo' tarIke ela ela. bI. nI parIkSA pAsa karI vakIlAta ela ela. bI. nI parali rAjInAmuM ApyuM che ane Akhare svIkArAyuM che. muMbaImAM zarU karI tyArathI jana samAjanA abhyadaya AthI amane temaja sarva pariSadakitaSI sajajanone arthe pitAthI banI zake teTalI sevA ApatA ja rahyA sakhata AghAta thayo che. temanI sevAo vidhavidha che. jana samAja pratye pitAne hRdayapUrvaka zubha ane samAjopayogI jovAmAM AvI che. lAgaNI ane prema che. jaina grejyueTsa esosiyekonpharansanuM adhivezana sAdaDI pachI ghaNAM varSa zananA sthApaka te hatA ane tenA mAnada maMtrI tarIke sudhI na bharAyuM. zeTha motIlAla mULajIe ekitanA ghaNI sevAo bajAvI che. kenpharansanA esisTaTa phaDanA sthiti AbAda rAkhIne kaMika jIvana rAkhyuM. sekreTarI tarIkenI sevAo paNa tenA ItihAsanA pAne teo svargastha thatAM kanvenzana bharavAnI tajavIja seMdhAyelI che. temanuM magaja analytical pRthakkaraNa thaI. zeTha mohanalAla hemacaMda, makanajIbhAI, motI. karavAnI zaktivALuM hovAthI dareka kAryo vyavasthApucadabhAI ane A lekhaka e cAra sekreTarIo raHsara kema thAya te para khAsa lakSa rAkhe che. berisTara Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 thaI AvyA pachI paNa potAnI sevAo Apeja temane mAtra tiraskAra karavAthI kArya sadhAtuM nathI, gayA che. muMbaInI dazamI konpharansamAM motIcaMdabhAI paraMtu temanI yojanAone jANI tenA pratikArarUpe sAthe saMyukta sekreTarI rahI ghaNuM suMdara kArya karyuM che. bIjI sAdhaka (constructive and counterane temAMja vyavasthita vizAla baMdhAraNa ghaDavAmAM AvyuM acting ) pravRttio yojI bamaNa jesathI kAryamAM ne pasAra thayuM. Aja baMdhAraNa haju sudhI cAlu che. apUrva daDha acaLa zraddhA rAkhI AgaLane AgaLa zrIyuta mohanalAla jhaverIe jokhamadArI vALuM dhakhe javAthI kAryasiddhi thAya che. zatruMjaya kaeNnpharansa AvuM pada potAnA jIvanamAM pahelAM prathama Aja bharAyA pahelAM je je sthitio vidyamAna hatI, svIkAryuM gaNAya. teo eka tarUNa chatAM Tharela ubhI thatI gaI ane ubhI karavAmAM AvI te te je ane zAMta che; ane temanAmAM tArUNyanA jANatA haze tene ja te kenpharansane siddha karavAmAM utsAha ane jesa che. AthI kaeNnpharansanA vidha paDelI muzkelIone ane te para vijaya meLavavAnI vidha kSetro upADavAmAM navA navA prazno ukela- kuzaLatAne khyAla AvI zake tema che. temanA jIvavAmAM, cAre bAjuthI AvatA patrono nikAla karavAmAM namAM A mahad prasaMga eka cirasmaraNIya dhaTanAM raheze. ane upasthita thatA saMjogone pahoMcI vaLavAmAM kaeNnpharansanI ophisanuM kArya hAla ghaNuM vadhu eka kuzaLa ne kAbela kAryakartA tarIke potAne siddha suvyavasthita te bhAionA prayatnothI thaI gayuM che. karyo che ema amane lAge che. sAhityane temane have je janarala re. sekreTarI tarIke kArya karaze temane apUrva zokha che. vAMcana vizALa che. dhaMdhAnI mANa kArya karatAM aDacaNa Ave tema nathI. ' ane javAbadArI che; chatAM A sarvane thoDA ghaNuM chevaTe ame A baMne bhAIonA maMtrIpade thayelAM chevaTe 2 bhAge paNa kaeNnpharansa oNphisanuM kArya sameTavAmAM kAryonI vizeSa kadara thAya, teo baMne, maMtrI pade hamezAM keTalAka kalAke pite ApatA, ane upayogI nahi to bIjI rIte, samAjane pitAnI sevAne lAbha eka paNa kAgaLa ke javAba lakhAyA vagara rahe nahi. AjIvana ApyAM kare, ane tema karavA mATe temane A baMne bhAIoe zatruMjaya konpharansane hAra cirAyu, ArogyatA, ane sukha sagavaDatA rahe ema pADavAmAM je kAryadakSatA, sahanazIlatA, aDagatA ane ame icchIe chIe. rAtadinanI te lakSyamAM tallInatA rAkhI che ane te 10 abhinava varSa maMgalama-A tarIke je " pariSadanI je samANi nirvidane karAvI che te mATe prApta thayuM tenI kaMIka vAnagI nIce pramANe che - (1) jIrNa je nakAmuM duSTa temane jeTalA dhanyavAda ApIe teTalA ochA che. jyAM aneka jAtanA vicAro, matapakSo, bhedo astitva sadya tehane haNo; zreya prema bIja zodha dharAvatA hoya, eka sAMdhatAM bIjuM tUTe ne bIjuM sAMdhatAM trIjuM tUTe evI meLa vagaranI sthiti hoya, sevI kAlajita bane ! tyAM dareka jaNane prasanna rAkhavAnuM azakya ja thAya. (2) vipada sahu virAme sukhamAM dina jAjo ! lakSya suMdara, satya ane hitakara hoya, te teneja sakala ripu tamArA satvare dUra thAjo ! pitAnI dRSTi AgaLa rAkhI AsapAsa je je A akhila janahitArthe kArya sArAM karIne DakhIlIo AvatI jAya tene zAMtithI paNa daDhapaNe avicala yaza pAmo, dezadeze pharIne ! dUra karI lakSya siddha thAya evI sthiti lAvavI e kaMi jevuM tevuM kArya nathI. AvuM kArya karanAramAM je (3) A navA varSamAM Apa ApanAM iSTamaMDaLa netA thavA sarjAyelA hoya tenA jevuM baLa hoya te vAta rahI sarva prakAre unnati mATe tAja te kArya thaI zake. sArA kAryanI siddhimAM viM- kare evI aMtaHkaraNapUrvaka iza prati prArthanA. saMtevIo, aMtarAya nAMkhanArA paNa maLI Ave che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharA jaina agara kharA jaina banavA IcchanAre zuM karavuM? kharA jene agara kharA jaina banavA IcchanAre zuM karavuM? paMDita sukhalAlajI-purAtatvamaMdira, amadAvAda, ApaNI AjubAjunI paristhiti manamAM be sudhare ema IcchatA hoya che teja mAtApitA ke vRttio utpanna kare che. dhArmika sAcI lAgaNI, rAja- bIjA AvA ja have yuvaka thaela bALakane vyAvakIya svArtha; athavA te lAMbe laukika svArtha ApaNane hArika jIvanamAM nIti ke anItino mArga pasaMda ema mAnavA lalacAve che ke tuM keIthI vikhuTo na karavAnI taka AvatAM pAchA jANe ajANe ema paDatA, nA laDato ane game teTalA ane game tevA kahetA hoya che ke bhAI ! e te kharuM paNa ApaNuM svArthane bhoge paNa ekatA sAcavavA na cUkato. eNe keTaluM apamAna karyuM? bIjuM te badhuM jatuM bIjI bAju kuLavAra, pUrva saMskAra, kauTumbika karAya paNa ApaNuM hakkanI ane bhagavaTAnI (bhale kSobho ane sAmAjIka preraNAo ghaNIvAra ApaNane te nAnakaDIja kema na hoya) vastu ema anyAyathI evI mAnyatA tarapha dhakele che ke svArtha na tajAya, kAMi jatI karAya ? tuM ema namAla thaIza ane muMge jarAe jatuM na karAya, ema jatuM karIe te cAle moDhe sarI jaIza te tane koI pUchavAnuM nathI, kema, kuTuMba kema nabhe, nAta dharma ane samAjanI tAro dhaDo thavAno nathI ane kharekhara tuM bhIkha pratiSThA kAMI jatI karAya? zuM ApaNe tyAgI chIe? mAgIza, AvA be devI ane AsurI vRttinA pravAho A ane AvI bIjI aneka rIte ApaNuM mAtra vyApAra vyavasAya, sattA adhikAra ke sAre narase sAme je paraspara virodhI prasaMge Ave che. jeno prasaMgeja nathI janamatA paNa dharma jevI vizaddha ane pratyeka vyaktine eAcho vatte anubhava thAya che, te svArpaNa sUcaka vastune prasaMge paNa AvuM athaDAmaNI vakhate dhArmika dRSTie, rAjakIya daSTie ke bIjA vALuM bhayaMkara tophAna manamAM uThe che. je vidvAno, vadhAre laukika hitanI dRSTie ApaNe udAratA keLaane tyAgIe game teTaluM sahIne paNa udAratA keLa vavI ane badhuM jatuM karI kharUM manuSyatva vikasAvavuM vavAnI zikSA Ape che, te ja agragaNya gaNAtA saMta ke mane gata uMDA kusaMskAro ane svAthI saMkucita pura vaLI bIjIja bAju jyAre kharekhara svArpaNa preraNAone vaza thaI anyAyI ane alpa paNa karavAne ane udAratA keLavavAno kaTAkaTIne prasaMga tatkALa lalacAvanAra svArtha tarapha ghasaDAvuM ?udAratA vagere ubho thAya che tyAre majabUta ane makkamapaNe ema dharmanA upadezone mAtra sAMbhaLavAnAja viSaya banAvI kahe che ke dharmanuM apamAna sahAya? dharmanI koI paNa ApaNe haMmezA khela khelyAM karavo, e eka bhAre vastu, pachI bhale te sthAvaraja kema na hoya, jatI vicitra vastu che. karAya ? dharmanI saMsthA ane tenAM sAdhano je nahi hadu ane musalamAne ja nahi, brAhmaNa ane sAcavIe te ane dharmanA hakakonI paravA nahi karIe brAhmaNetaroja nahi, aspRzya ane spRzya gaNAtI te dharma kevI rIte raheze? A rItanI mAtra paMDita kemeja nahi paNa eka ja saMskRti, ekaja tattvajJAna ane dharma gurUoja asmitA nathI jagADatA paNa ane ekaja dhyeyane vAra bhogavanAra evA vetAMje mAtapitA ke bIjA Aptajana nAnI umaramAM bara-digaMbara ke sthAnakavAsI phirakAo vacce jyAre bALakane udAra thavAnI, sahanazIla sanAtanI ane eka bAju haka ke mAnApamAna mATe marI phITavuM ke namratA keLavavAnI tAlIma ApavA mATe hajAro rUpI. tenAM sAdhano mATe matabheda ane takarArane prasaMga na ane kharca karatA, dharma gurUo pAse bALakone samA- hoya tyAre te udAratA keLavavAnI ane namra banagama mATe mokalatA ane Adarza zikSakane hAthe bALaka vAnI taka ja nathI paNa jyAre rasAkasIne prasaMga Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 ubho thAya che ne jIvanamAM dharma ke nIti dAkhavavAnI karatAM uttaranI guMcavaNu karoLIyAnA jALAnI peThe taka Ave tyAreja comerathI dabANa thAya che ke tame evI muMjhavaNukAraka thaI javAnI ke temAM sapaDAela bAyalA thaI gayA, tamane dharmanuM kazuM lAgatuM ja nathI, dareka pagUja banI javAno; tyAre evo kayo mArga AvI rIte bedarakAra rahezo te tamAruM tamArA dharmanuM che ke jene AdhAre dareka mANasa ekaja sarakho ane nAma ke nizAna nahi rahe. jyAre ekatA ane udA. sAco uttara meLavI zake ? je Avo kaI eka ratA dAkhavavAnA kharekhara kaTokaTIne prasaMge dharmanI mArga naja hoya, ane hoya to kadi sUjhI zake te rakSAne bahAne ApaNI A rIte asmitA uzkera na hoya athavA evo mArga sUjhayA pachI paNa amavAmAM Ave tyAre dharmane ja nAme apAelA ane lamAM mUkI zakAya jIvanamAM kAma lAvI zakAya tevA puSTa thaelA udAratAnA saMskAre ekAeka nAza na ja hoya te pachI Aja sudhInI ApaNuM zAstra, pAme te vyAvahArika jIvanamAM utarI zake evA dharma ane gurUnI upAsanA vaMgha che ane hamezane baLavAna te naja rahe e dekhItuM che. mATe na hoI zake evuM je ApaNuM abhipaNa A devI ane AsurI, AMtarika ane mAna sAcuM hoya agara sAcuM sAbita karavuM hoya bAhya hacamacAvI mUke evI ane ghaNAne ghaNIvAra te prastuta vikaTa praznano eka sarakhe matabheda vinAno to taddana muMjhavI nAMkhe evI vikaTa paristhiti vacce je ane trikALAbAdhita uttara ApI zake tevo mArga kharo jana hoya agara to kharo dharmaniSTha hoya temaja ane tevI kameTI ApaNe zodhavI ja rahI. je te banAva icchatA hoya tene zuM karavuM e A mArga ane A kasoTI ghaNA sArika hadaAjano atigahana prazna che. A praznano uttara yamAM spharatI haze temaja jarA mAtra mahenatathI . ApoApa meLavI le eTalI buddhipatA ke saMskA- ravAne saMbhava paNa che. mATe enuM spaSTikaraNa karI ritA Aje keTalAmAM jaNAya che? dareka vAMcakanI buddhisvataMtratA nirNayazakti ane vicAraane je lokasamAja e praznano uttara ApoApa sAmarthyane guMgaLAvI nAMkhavA na IcchatAM dareka sahadaya meLavI levA samartha na hoya te lokone ene khare vAMcakane e mArga ane e kasoTI vicArI levA prArthanA che. tethI A lekha vAMcanAra dareka eTaluM uttara konI pAsethI meLavavo ? jarUra vicAre ke kharA jene ane kharA jena banavA je vidvAna gaNa eka AgevAna amuka uttara mATe (jyAre virodhI prasaMge upasthita thAya tyAre) Ape, bIje tevo AgevAna vaLI bIje uttara Ape zuM karavuM? ane te kartavyanA nirNaya mATe sarva mAnya ane trIjo vidvAna trIjo ja uttara Ape to prazna eka kI kaseTI najaramAM rAkhavI ? Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlAvatInA rAsa>> sabandhI kaIka zIlAvatInA rAsa" sambandhI kaIka. [lekhaka-rA. maMjulAla raNachoDalAla majamudAra, bI. e. ela ela. bI.] lokavArtAnA sAhityamAM khAsa AgaLa paDate kuDAM karmathI kuDe janma-e sAmAnya nIti emAM phALe janono che. dharmapradhAna rAsAo bhegA keTa- upadezelI hoya che. lAka lokavArtAnA prabaMdha paNa jana saMdhanA maraM- evI eka zIlavatInI cAritrakathA athavA jana mATe jaina sAdhu kavioe racyA che. dharma- zIlakathA prA. kA. mA. aMka 35 mAM prasiddha thaI lAbha mATe rAjyAzraya meLavavAnA anuSagika hatI. rAsAne mukhya udeza zIlanuM mAhAbhya pratihetathI keTalAka jana yatioe rAjadvArI purUSonA pAdana karavAno che. cittavinedane sArU rAsAonI racanA karelI che. ja zIla samo saMsAramAM, zikhara na kaI thaka; prIya A vItarAga sAdhuono bIjo udeza e paNa zIlavaMta satiyA taNuM, suMdara kathA zaloka." jovAmAM Ave che ke vArtAnA rasadvArA zaMgAra ane e prakAranuM kavie maMgalAcaraNa kareluM che. premanI bhUmikA UbhI karI, manuSyane vilAsamAMthI "zIlavatIne rAsa racanAra nemavijaya vikrama pAcho vALavo; ane saMsAranI niHsAratAnuM, manane saMvata aDhAranA uttarArdhamAM thaI gayA che ane A AghAta na thAya hevI rIte bhAna karAvavuM. saMsAranA rAsa saM. 1750 mAM racAyo che.+ hAlamAM jevA padArthomAMthI uparati pAmyAne upadeza prAcIna svarUpamAM prakaTa che hevA svarupamAM paNa e rAsa "taraMgavatI"nI rasapUrNa vArtAmAMthI meLavI zakAya ema. e. nA abhyAsakramamAM niyata thAya che tethI, che. vaLI zaMgAra rasane adhiSThAtA je kAmadeva hene ane A vArtA sAthe sAmaLabhaTTanI racelI "batrIsa kema karI jIta-hene upadeza paNa A vArtAomAMthI vanita karavAno hetu hatA. pUtaLInI vArtA"mAMnI tevIsamI vArtA "bhadrAbhA minI" sAthe keTaluMka viziSTa sAmya che tethI, e "taraMgavatI"nI kathAmAM ApaNe vAMciye chiye rAsa mahattvane kahI zakAya. ke yauvananA bhoga vilAsanI vipula sAmagrIthI saMpanna chatAM taraMgavatI ane paradevane saMsAranA [1] pahelAM, "zIlavatI"mAMne kathAbhAga ahiM kSaNika vilAsanI asAratA dekhAI. tethI hemaNe saMkSepamAM Apiye chiye; Atura saMnyAsa jevI tAtkAlika dIkSA laI lIdhI. zIlavatIne kavie atyaMta rUpavatI, guNavatI, ahIM zaMgAranI ramya pazcAdabhUmi eTalA mATe UbhI vidyAvatI ane dharmavatI varNavI che. A rAsAne karavAmAM AvI hatI ke tethI bane navajuvAnoe + zrI. mehanalAla desAIe "jainayuga" kAratakasvIkArelI dharmadIkSAmAM rahelI mahattAnuM bhAna mAgazara 83 nA pR. 185 upara spaSTapaNe nakkI karyuM che vAMcakane thAya. ke "zIlavatInA rAsanI racanA saMvata 1700 nahi. paraMtu jevuM AvI lokavArtAonuM tathA "phA" vage eka pratamAM che tema 150; kAraNa ke A ja kavine renuM sAhitya nIpajyuM che hevuM ja sAhitya jana vacharAja caritra rAsa" saM. 1758 mAM verAvaLamAM, dharma buddhi pApabuddhi maMtrI gR5 rAsa" saM. 1768 mAM ane dharmanA AcaraNanAM mukhya aMga-ahiMsA, zIla, tejasAra rAjarSi rAsa" saM. 1787 ne kArtika vada 13 asteya, saMyama, akAma-vagerene upadeza vArtArasa gurUvAre (vine hAthanIja prata prApya che) racAyelA che; dvArA pAI devAnA hetuthI racAyeluM che. A rAsAe tethI nemavijayane aDhAramA zatakanA prAraMbhathI astitvamAM kaDavI chatAM hitakAraka evI gALe vIMTALelI upade gALa vATaLilA upada- gaNutAM, vaya pramANanI asaMgatatA ApaNane tema karatAM zanI goLIo che. sArAM karmathI sAro janma ane aTakAve che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jaina yuga bhAdrapada-Azvina 1983 nAyaka caMdragupta, zIlavatIne pati che. eka kAyastha trAsa pAmatAM pharIthI e vanamAM bhaTake che. vepArI potAnAM vahANuM siMhaladIpa tarapha haMkArI kaI gAma AgaLa AvI pahoMcatAM eka vezyA jato hato henA vahANumAM zeThanI cAkarI karavA ene potAne ghera teDI jAya che. tyAM raheze bALaka prasabe. e rahyA. zIlavatI bAlakane vahAla kare che te sthAne paravaDatuM samudramAM vahANa cAlI rahyAM hatAM. hevAmAM eka nathI. tethI henA bAlakane eka dAsIne ApI, hene rAtre koI deva AkAzamAMthI bolyA ke " A mudra- pUruM karI nAkhavA kahe che. dAsIne jIve cAlatA temAM je strI purUSano samAgama thAya to je putra nathI; eTale bAlakane eka maMdira AgaLa e mUkIne janme henA mukhamAMthI nitya eka ratna nikaLe." AvatI rahe che. zIlavatIne A vAtanI khabara paDe A vakhate vahANa uparanA badhA loko UMdhatA che eTale e kalpAMta kare che. maMdira AgaLa mUke hatA; paNa caMdragupta jAgrata hato. heNe A devavANI bAlaka ke vastudatta zeThanI aputri strI ghera laI sAMbhaLI; paNa pote zIlavatIthI khUba dUra che henuM jAya che. bAlaka tyAM Uchare che. smaraNa thatAM e pastAvo karavA lAgyo. enI e bAlaka bIja bAlakamAM rame che. eTalAmAM mUMjhavaNa jANIne AkAzacArI deve garUDanuM rUpa dharI caMdragupta deza jete je te ghera pahoMce che. tyAM zI. hene pITha para besADyo ane zIlavatInA mahelanI latAne paDelA satApanI khabara paDe che. tenI zodha agAsImAM hene mUkI dIdho. karavA nikaLe che. Thagapura pATaNamAM chokarAone ekaThA zIlavatI ane hene yoga thavo; caMdragupta karatAM eka tejasvI bAlaka e juve che. he ekAMtamAM teDI, henA moMmAM AMgaLI mUkI juve pitAnA AvI gayAnI nizAnI tarIke vIMTI ApIne pAchA javA taiyAra thayo. heNe kahyuM ke, "je vahA che. ke tarata ratna hAthamAM Ave che. caMdraguptane khAtrI thaI ke eja ene putra. e rananA TAnuM ratna NamAM huM chuM henA zeThanI rajA vagara atyAre huM Avyo chuM. mATe mahAre pAchA javuM ja che. " gAmamAM kheLAve che; ane e rIte Akhare aNi garUDa 5ra e be ane pAcho teja vaDApamAM te zuddha rahelI zAlavatInA pattA lAge che. [2] uparano A prasaMga "bhavAbhAminI'mAM rAte e paheMcyo eTale garUDa aMtardhAna pAme. A svarUpamAM dekhA de che; caMdragupta, siMhaladIpamAMthI motIparIkSAnI kasturacaMda bhadrAne mUkIne paradeza kamAvA zrAvaNa vivAne lIdhe bahu dhana kamAIne AvatA hoya che; mahine nikaLe che. tyAM vahANa dariyAmAM cAlatAM hoya paraMtu vahANanA zeThane henI adekhAI AvatAM rahI che. teTalAmAM zaradapUnama ane svAti nakSatrane ga samudramAM haDazele che. taNute taNA e dhutArApura thayo. madhya rAtrie eka kaMsa ane eka hasIne nagaramAM Ave che. - motIne cAro caratAM UDatAM eNe joyAM. khuNe zIlavatIne je chAne garbha rahyA hatA te cAMdanIne lIdhe badhe jANe, prakaTa thavAthI mAsu vagere hene 'jAriNI" kahIne ja varase tyAM metIne meha, ujavala sArasata zuM che deha tiraskAre che. caMdragupta ApelI vIMTInI nizAnIne ema lAgyuM. UDatAM UDatAM haMsI thAkI gaI. kei mAnatuM nathI. zIlavatIne pIlara kADhI mUke che. eTale bharadariye kasturanAM vahANuM cAlatAM hatAM te pIhariyAM paNa pitAne saMgharatAM nathI eTale e vahANa upara bane UtarI AvyAM ane mAMhomAMhI vanamAM AthaDe che. tyAM kaI vaNajhAro maLe che. te vAta karI ke Aje svAti nakSatramAM khetI pAkavAne hene bahena gaNI Azraya Ape che. tyAMthI paNa uttama yoga che. : - AvAM agapura pATaNa" tathA "tArApura'nAM varNananuM "naranArI kare je saMga, hAya rIjhayAM rUraMga astitva prAkRta taraMgavatI jevI vAtamAM paNa dekhA de che. eka nA eka soDe sUtra, 5De bindu prakaTe te putra" vahANa vaye kasturanAM 3 'jhAra maLe te Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che zIlAvatInA rAsa >> sabadhI kaIka 13 ane e garbhanuM bAlaka sAdhAraNa na thAya; ene bhadrAe putra prasabe, jenI chIka ratana' paDe che. "chIka khAtAM motI paDe" evuM e thAya. gaNikA bhadrAnA putrane dAsI pAse marAvI nAkhakasture A vAta sAMbhaLIne UMDe nI sAse mUkyo. vAnI goThavaNa kare che; dAsI putrane kuvAnA thALA haMse dayA lAvIne hene kAraNa pUchyuM. kasture "bhadrA AgaLa mUkIne AvatI rahe che. he, eka rAkSasa ghera makAne Avyo chuM" ema kahyuM. eTale hase pANI pIvA Avelo te upADI jAya che. bhadrA hene pITha upara UMcakIne laI javAnI himmata pitAnI pAsethI eka ratna ApI, eka TaheliyA batAvI. kastura pAMkha upara beThe; ane haMse UDatAM brAhmaNa sAthe vikrama rAjAne patra mokale che. vikraUDatAM hene tenI agAsImAM lAvIne mUko. mane khabara paDatAM gaNikAnI pAsethI yutivaDe bhadrAne - bhadrAe svAmIne oLakhyA; ane pachI "svA choDAve che. tiga" sacavAya. bhadrAe mAtapitAne maLIne eTalAmAM kastura kamAIne ghera Avyo. bhadrAnA javA patine vinavyo. paNa vAra ghaNI thaI hovAthI badhA samAcAra jANyA ane nirAzAthI kAzIe hase utAvaLa karI. eTale dAsIone sAkSI rAkhI karavata mUkavavA javA taiyAra thayo. tyAM kastura lAkho te cAlI nikaLyA. ane kastura vahANamAM AvI pahoMcyA. vagere badhA ekaThA thAya che. vikrama rAjAnI sahA yathI badhAMne meLApa thAya che; ane ratnasAgara putra ahIM bhadrAnI vAta koIe mAnI nahi; ane hete pahara mokalI dIdhI. pIhariyAMe paNa saMdharI. paNu zarIranAM sAmudrika cinhathI oLakhI kaDhAya che. nahi. ane ene vanamAM mUkI AvyAM. Akhare sAmarabhadanuM lokapriya veNu.. dahilA divasa kAle vAmaze, jIvato nara eka talAva AgaLa "yulara'nuM jhADa hatuM tyAM bhadrA pAmaze." ghulara khAtI ane pANI pItI e paDI rahI. te jagAe lAkha nAmane vaNajhAro piTha nAkhIne e sAcuM paDe che; ane kastura bhadrA pAme che. paDayo. e lAkhAnI pAMca lAkha pATha kasture "duba A prakAre "zIlavatIne rAsa" ane "bhadrALIzAha" nAma dhAraNa karI, bhadrAne ghera veSa badalIne bhAminI "--e bane vAtomAM jovAmAM AvatuM vastuhenA sasarAnA gumAstA tarIke rahyA hatA tyAre sAmya kadAca e bannenuM mUla "siMhAsanakAtrikharIdI hatI. tethI lAkhe bhadrAne oLakhato. zikA" hovAthI paNa hAya kAraNa ke "bhadvAbhAmilAkhAe bhadrAne hena gaNI hene vizrAma nI'nI vArtA saMkaTaharaNa nAmanI tevIsamI pUtaLIeja Apyo, tyAM vaNajhArIoe bhadrAnA rUpanI IrSyA kahelI che. karI; ane te bIcArIne satAvI. gAmanI gaNikA [3] "zIlavatInA rAma"mAM eka kautuka bharelI udhuM samajhAvI hene potAne tyAM kADhI mUkAvItyAM vAta varNavelI che. vArtAnA bIjA khaMDamAM, maMtrI * vaNajhArAnI vAtanA prasaMgane mATe sarakhA "zA matisAgaranuM zaba keme karyuM baLatuM nahotuM tene radA" mArca 1925 mAM chapAyelI zrI. rAyacurAnI "catu rAjakumAra caMdragupta parAkrama dAkhavIne bALyuM hatuM. rAI "nI vArtA. tyAM caturadAsa ane raMbhA e nAyaka A vArtAkhaMDa, lagabhaga enA e svarupamAM "sadanAyikA che. "zIlavatI mAM AvatA lAkhA vaNajhArA. vaMta sAvaliMga"nI vArtAmAM najare paDe che. " madanamehanA "mAM temaja "bhadvAbhAminI "mAM dekhAde che. sa. 1907 mAM kIrtivardhane racelI sadayavasa e lAkhe A "ThIyAvADanI kvArtAmAM paNa Ave che. zAmaLabhaTTane dubaLadAsa teja "caturAI"nI vArtA sAvaliMgA caupAI" nAmanI lokavArtAmAM e mAne maMgaLadAsa. A prakAre joi zakAya che ke keTalIka prasaMga Ama varNavyo cheHvAtane dhranI peThe vistAra ane pracAra thayeja jAya che; pratiSThAnamAM sadayavatsa rahevA lAgyA pachI tyAM ane e prakAre dezabharamAM te patharAye jAya che. he traNa mitro karyA. eka vaNika, eka kSatriya, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga bhAdrapada-Adhina 1983 ane eka brAhmaNa. evAmAM eka paradezI Avyo. rAjamahelamAMthI sogaThAbAjI ANI, je hAre te heNe kumArane eka kautuka bharelI vAta kahI ke "eka mAthuM Ape ema TharyuM. harasiddhinA varadAnathI vaitAla tubavana nagaramAM, dhanapati zeThanA bApanuM zaba ghaNI hAryo; ane kumAra cho eTale henuM mastaka chevuM vakhata bALyA chatAM zaba pAchuM ghera AvatuM rahe che." pachI zabane bALyuM-vagere sAhasika kumAra tathA traNa mitro te tarapha cAlA -eTale A vArtAkhaMDane svataMtra vicAra karatAM nikaLyA zaba laIne smazAnamAM cAre jaNa beThA. te paNa koI jAnI vArtAonoja khaMDa hoya ema rAtanA cAra pahoranI cokI cAra jaNe vaheMcI lIdhI saMbhave che. ane havAre hene bALavuM ema nizcaya karyo. vaNikanI cokI daramyAna eka strIno rUdana svara ekaMdare zIlavatInI vArtAmAM abhuta tattva saMbhaLAyo. vaNuka zabane potAnI pIThe bAMdhI, te AgaLa paDayuM che e " zIlavatI kathA" saMrakatamAM strInI pAse gayo. strIe kahyuM ke "A mArA samitilakasUrie racI che henI prata chANanA prarvapatine thula upara caDhAvyo che ne khAvAne mATe thALa ka kAtivijayajInA saMgrahamAM che. e saMskRta lAvI chuM. paNa huM pahoMcAtI nathI." vaNikaputre hene mUlane upayoga jarUra thI ghaTe, jethI tulanAtmaka uMcI karI. pelI strI te li uparanA mANasanuM abhyAsIne eka agatyanuM sAdhana prApta thaI zakaze. mAMsa bhakSaNa karavA lAgI. mAMsano khaMDa paDatAM vaNike jene prAcIna sAhitya prakAzamAM lAvanArI saMsthAte strIne pachADI. nAsatI nAsatI te strIne kaMkaNa- o pratye mahArI bhalAmaNa che ke A lokapriya thayelA vALA hAtha kApI lIdhuM ane retImAM dATI dIdhe. rAsanI hastaprata uparathI saMzodhita thayelI bhUla bIjA be pahere bIjA be mitronI cokI thaI bhASAmAM ja chApelI, TIppaNI, prastAvanA tathA parihemaNe paNa adabhuta parAkrama dAkhavI zaba sAcavyuM, ziSTa ane kaSa sameta eka navI AvRtti taiyAra cethe pahere zabamAM rahelA tAle hAtha laMbAvI karAvavAnuM pahelI take hAthamAM levAya. bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya. aMgrejI prastAvanA lakhanAra-sadagata cImanalAla DA, dalAla, ena. e. [ A mahAkAvya saMskRtamAM che ane te jaina sAkSara zrI sadagata cimanalAla DAhyAbhAI dalAla ema. e. thI saMzodhita thaI gAyakavADa eriyenTala sIrIjha vaeNlyuma, tarIke zrI gAyakavADa sarakAra taraphathI prakaTa thayela che. temAM vidvattA bharI prastAvanA ukta saddagata zrI dalAle lakhI che. te ati upagI he zrIyuta caMdulAla esa. zAha bI. e. ela ela. bI. vakIla hAIrkeTa pAse gujarAtI anuvAda karAvI temAM amArA taraphathI Avazyaka sudhArA vadhArA karI ane prakaTa karIe chIe. A prakaTa karavA mATe AjJA mAMgatAM te sIrIjhanA janarala eDiTara ane eriyanTala lAyabreriyana zrIyuta bI. bhaTTAcArya tA 26-11-26 nA naM. 184 seM. lA.26-ra7 nA patrathI premapUrvaka AjJA ApI che te mATe temane upakAra mAnIe chIe. taMtrI ] vAra racavaH vAti na vA satyA tulyopamA: vaLanA mahAmaMtrI vastupAlanuM, teo maMtrIpada upara satyamukhaH corIsaMpUti thavA AvyA tyArathI te temane mRtyu samaya sudhInuM jIvanasoDaN: 1stpa virati vachavAna vArika puro caritra temAM varNaveluM che, ane vastupAlanA putra sihanA manane AnaMda ApavA mATe racavAmAM yasya svargipurohito'pi na gavAM paurogavastAdRzaH // AvyuM hatuM. kIrtikemudI ane sukRtasaMkIrtana ratyaH 1 zrI vastupAlAMgabhuvo navo priyasya vidgajanamajanasya / zrI vasaMtavilAsa-cAda sargomAM raceluM eka thI trasiMhajU manovinone kAvyamUvIryakaro | aitihAsika mahAkAvya che. dhoLakAnA rAjA vIradha 1-7M. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya e be graMtho saMvata 1286 nA arasAmAM vastupa - ghAmAM pAraMgata thaze ema vicArI zrI haribhadrasUrie lanI hayAtImAM lakhAyelA hatA paNa A graMtha temane bAlacaMdrasUri nAma ApI potAnA ziSya vastupAlanA mRtyu pachI lakhAyo hato. A mahAkA- banAvyA ane pitAnuM mRtyu samaya pAse Avyo vyanA kartA vastupAlanA samakAlIna hoI A graMtha jANe temane potAnI pATe sthApita karyA. cAlukya sarva prakAre samakAlIna itihAsa jevo pramANabhUta che. vaMzanA rAjAonA mukaTamaNInA tejathI jenAM caraNa haMmezA raMgIta thatAM, tevA sarasvatInA kharA nivAsakartA ane tene samaya-caMdragacchanA zrIra sthAnarUpa padmAditya temanA vidyAgurU hatA. ane haribhadrasUrinA ziSya bAlacaMdrasUri A graMthana kartA vAdidevasUri gacchanA zrI udayasUrie temane sArache. A kAvyanA prathama sargamAM kavie potAnI pUrva svata maMtra Apyo hato, eka vakhata yoganidrAmAM avasthAnI hakIkata ApI che. maraka nAmanA zahe sarasvatI devIe temane darzana ApyAM ane kahyuM ramAM (gAyakavADanA rAjyanA kaDI paragaNAmAM AveluM huM tArA bAlyakALathI sArasvata kalpathI moDherA) dharadeva nAme prakhyAta brAhmaNa hatuM. te karelA mArA dhyAnathI prasanna thaI chuM ane dIna duHkhIone sarva prakAre madada karato, ane jina jema pUrve kAlidAsa ane bIjA mahAkavio dharmanA sarva siddhAMte sArI rIte jANato hato. tenA mArA vo hatA tema tuM paNa mAro vatsa che." bAraNe Avela dareka zikSaka tenA ApelA paisAthI prabaMdhaciMtAmaNamAM jaNAveluM che bAlacaMdrasUrie bhaya hAthe pAchA pharate. tene vidyuta nAme patni vastupAlanA guNakIrtananuM kAvya racyuM hatuM tethI hatI. temane muMjAla nAme putra hato. te pitAnA khuzI thaI te maMtrIe bAlacaMdrasUrine AcAryapada upara gharamAM raheto hovA chatAM saMsArane mAyAjALa je sthApana karavAnA mahotsavamAM eka hajAra drAma dhana samajato hato. zrI haribhadrasUri pAsethI dhArmika jJAna kharyuM hatuM. (*). prakAza temane malyo ane temaNe mAta pitAnI rajA laI kavie racela anya graMthi-A graMtha uparAMta jaina sAdhu dIkSA grahaNa karI. dhIme dhIme te dareka vi- kavie karUNAvAyudha e nAmanuM pAMca aMkI nATaka ka 2. haribhadrasUri bAlacaMdrasUrine gurU. bAlacaMdra racyuM che. ane AsaDanA graMtho nAme vivekamaMjarI AsaDanI upadezakaMdalI para TIkA karI che temAM potAnI ane upadezakaMdalI upara TIkA lakhI che. karUNAvavaMzaparaMparA laMbANathI ApI che. caMdra gacchamAM pradyumna , " jayudha nATaka (prakAzita-AtmAnaMda janasabhA-bhAsUri thayA ke jeNe talavATakanA rAjAne prabaMdha karyo hato. tenI pATe caMdraprabhasUri thayA ke jeNe jinanI prAbhAtika vanagara) vastupAla maMtrI zatruMjayanI yAtrAe gayA tyAre stuti racI hatI. tenI pachI dhanezvara sUri thayA ke jeNe racyuM hatuM ane vastupAlanA kahevAthI tyAM zrI AdipitAnA svargastha gurU pAsethI maMtra prApta karyo ane samaya nAthanA derAsaramAM pahela vaheluM bhajavavAmAM AvyuM hatuM. nAmanA nagaranA devatAne pratibaMdha karyo. tene cAra ziSya A uparathI spaSTapaNe jANI zakAya che ke vastupAnAme vIrabhadra, devasUri, devabhadra ane devendra sUri sara- lanI hayAtImAMja bAlacaMdrasUrie kavi tarIke kArakIdI svatinA cAra hasta jevA hatA, te paikI chellA devendrasUri zarU karI hatI. e jinaprAsAde jayAM puSkaLa hatAM evuM maMDalI nAmanI (2) tathA bAlacaMdra nAmnA paMDitena zrI maMntriNaM pratiH , purImAM rahIne tyAM zrI mahAvIra prabhunA maMdiramAM pratiSThA gaurI rAgavatI tvayi tvayi vRSo baddhAdarastvaM yuto karI. teNe svahastathI pitAnA paTTadhara tarIke bhadrezvarasUrine sthApyA. tenI pATe vAdIne jItanArA evA abhaya bhUtyA tvaM ca lasadguNaH zubhaguNaH kiMvA bahu brUmahe / deva sUri thayA ke jenuM dhamepidezAmRta pIne AsaDe zrI mantrIzvara ! nUnamIzvarakalAyuktasya te yujyate pitAnI viveka maMjarI ane upadeza kaMdalI racI. tenA vAra; viramu* vAyatu tattApa * manu riAgya haribhadra sUri darzana ane sAhityamAM niSNAta yute tasthAvAcaeNpa thApanAthI kammasanna thayA thayA. (jue prazasti-bAlacaMdrakata upadezakaMdalInRttinI) -prabaMdha ciMtAmaNuM pR. 263 14 derAsaramAM pahela vaheluM nA vIrabhadra vAri vadha karyo. tene cAra vi Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = " A che tethI mArI nokarI zodha sAme Akha. jainayuga bhAdrapada-Adhina 1983 graMtha rayAne samaya:-A kAvya lakhAnI cha sAtamAM ane AThamAM saMgamAM Rtue, tene tArIkha graMthakartAe jaNAvI nathI. tethI A mahA yogya krIDAe, AnaMda sUryodaya caMdradaya ityAdinuM kAvya kayA varasamAM lakhAyuM te cokkasa kahI zakAtuM rasika prAcIna zelInuM varNana kavie sarasa rIte nathI. paNa temAM vastupAlanuM mRtyu saMvata 1296 kayuM che. (1) mAM thayuM te bAbatane ulekha hovAthI vahelAmAM navamAM sargamAM vastupAlane AvelA eka svamanI vahelo graMtha rayAne samaya te pachIne kahI zakAya. hakIkata vistArathI ApavAmAM AvI che. eka paga A kAvya vastupAlanA putranA vinoda mAM lakhavAmAM vALA eka deva (dharma) vastupAlane svamamAM dekhAyA AvyuM che tethI graMthane samaya vikramanA teramAM ane kahyuM ke kayugamAM tene cAra paga hatA, tretAyusaikAnI Akharane athavA caudamA saikAnI zarUAta- gamAM traNa paga hatA, dvAparayugamAM be paga hatA ane nA AzarAne che ema ApaNe cokkasa kahI zakIe. (2) kaliyugamAM eka ja paga che. mUlarAja ane siddharAje kAvyane sArAMza:-pahelo sarga prAstAvika che. semezvaranI yAtrAo karI, siddharAje zatruMjayane kavitA ane sAhityanA amRtanuM varNana karyA bAda kavi bAra gAmo ApyAM ane tenI mAtA mInaladevI pitAne ItihAsa Ape che ane pitAne sarasvatIe yoganidrAmAM darzana daI kavinI bhaktithI devI (mayaNallAdevI)e brahmaloka mukAme semezvaranA prasanna che ane kavi sarasvatIne sAcuM bALaka che yAtrALuo upara levAto kara mApha karAvI dharmane ema kahyuM te bAbatanuM varNana che. tyAra bAda A phelAvo karyo. kumArapAle paNa giranAra ane zatruMjamahAkAvyanA nAyaka thavAnI yogyatAnA kayA kayA thanI yAtrAo karI ane mUlarAje maMDalI paTTanamAM guNa vastupAlamAM hatA te kavi ApaNane jaNAve che. bAMdhelAM kedAra ane semezvaranA jUnA maMdirane bIja sargamAM aNahilapura pATaNa, tenA suvarNa uddhAra karyo ane ghaNAM navAM maMdiro paNa bAMdhyAM. kaLazamaMDita moTAM maMdiro, tenA bhavya AlIzAna dharmadeve aphasosa karI jaNAvyuM ke have vastusthiti makAne, tyAMne kille, khAI ane dulabharAja sara* badalAI hatI ane vastupAlane Adeza karyo ke dharmane varanuM varNana che. (3) prabhAva vadhe tevAM kAryo karavAmAM teNe satata ughama trIjI sargamAM mULarAjathI bIjA bhImadeva sudhInA karo ke jethI dharmadevanA mananI citA TaLe. tyAra gujarAtanA rAjAonuM varNana karyA bAda viradhavaLa bAda prAtaHkALanI nebate ane bhATa cAraNonA ane tenA vaDavAoe gujarAtanA rAjyane bhAyA. birUda varNana sAMbhaLatA maMtrI jAgRta thayA. () temAM vaheMcAI jatu kevI rIte bacAvyuM tenuM kavie dazamA sargathI teramA sarca sudhImAM vastupAlanI varNana karyuM che. rAjyanI adhiSThAtA devInuM varadhavalane yAtrAonuM varNana che. pitAnA dharma gurUnA upadezathI svapnamAM darzana devuM ane vastupAla ane tejapAlane vastupAle zatruMjaya ane giranAranI yAtrA karavAno maMtrIpade sthApavA e hakIkatanuM varNana karyuM che. (4) nizcaya karyo. viradhavale paNa tene A dharmanA kAryomAM cothA sargamAM ane maMtrIonA guNa ane uttejana ApI kahyuM ke pitAnA rAjyane vistAra zaktinuM varNana ane vastupAlane khaMbhAtanA subA jethI vadhe tevAM dareka kAma temaNe khuzIthI karavAM. tarIke nImavAnI hakIkata ApavAmAM AvI che. (5) (3) te mujaba rAjyanA maMtrIpadane bhAra tejapAlane pAMcamA sargamAM vastupAla ane bharUcanA saMkhanI midI sarga. 7 ane sukata saMkItana saga caDAI ane saMkhanI hAra thaI te hakIkata kavie 6 juo. (2) A svama e kavinI navI kalpanA che, ApaNane kahI che. (6) kAraNa ke te kIrtikAmudImAM ke sukRtasaMkIrtana bemAMthI (3) jue kIti eke graMthamAM nathI. kemudI. sarga pahelA. (1) kIti kaumudI saga 2-3 ane (3) ghena cena vidhinA vinumate, rAjyametAdhifdharva sukRta saMkIrtana sarga 1-2-3 jue. (5) kIrti kaumudI mama taM tamayagfmayA mavajjiAmajaMtarAnI mati : sarga 4 jue. (6) kIrtikemudI saga 5 mo jue. juo. vasaMtavilAsa. sarga. 10. bleka, 13. tAnA dharma gurUnA upara _ciyA e hakIkatanuM varNana karyuM ane vastupAle Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya sAMpI vastupALa jAtrA karavA nIkaLyA. cAra khaMDIA karyo. vastupAle yAtrALuone jamADI temanuM sanmAna rAjAo tenI sAthe yAtrAe nIkaLyA ane lATa, karyuM ane pitAnA snehIo, brAhmaNo, yatio gaDa, marU, kaccha, dAhala avaMtI ane vega dazAnI ane dharma gurUene vAnuM dAna daI sarvanuM sanmAna saMghapatio ekaThA thaI tene AvI maLyA. te sarvane karyuM. (1). vastupAle bheTo ApI sanmAna ApyuM. saghaLA yAtrA caudamA sargamAM kavi ApaNane jaNAve che ke zuone mATe joitI vastuone ane temanI saga vastupAle dareka nagara zahera gAma ane parvata upara vaDane baMdebasta karyo. mArgamAM AvatAM maMdironAM baMdhAvelI dharamazALAo, derAsara, upAzraya, brAhmaNo darzana karatA gayA ane junA maMdirono uddhAra karAvyo. mATe rahevAnA sthaLe ane sarovaranI saMkhyA vallabhIpura (hAlanuM vaLA)mAM saMghapatie mukAma eTalI moTI che ke tenI gaNatrI karavAno prayatna karyo. A ThekANethI zrI vijayasenasUrie vastupAlane vRthA che. eka samaye dharmarAjAnI dUti jarA vRddhAzrI zatruMjaya parvatanAM darzana karAvyAM. ahIM moTo mahela vasthAe AvI vastupAlane kahyuM ke svargamAM tamArI tsava karyo ane saMdha jamADayo. vastupALanI patni kIrtinAM guNagAna sAMbhaLIne dharmarAjAnI putri - lalitAdevIe bhAvathI sAdhuone AhAra vaherAvyo. gati tamane maLavAne ghaNI Atura thaI che ane tenA anukrame zrI saMdha pAdaliptapura (hAlanuM pAlItANA). mAtapitAe tenuM tamArI sAthe lagna karavAnuM nakkI pahoMcyo. ahIM teNe zrI pArzvanAthanA cayamAM prabhu karyuM che. sagatinA vicAromAM vicaratA vastupAlane pUjA karI. ane yAtrALuoe DuMgara para caDhavAnuM eka samaye tAva Avyo ane girirAja zrI zatrazarU karyuM. kapardI yakSanI pUjA karyA pachI maMtrI AdinAthanA maMdiramAM gayA ane aSTa prakAre prabhunI jayanI yAtrAe sagatine varavA mATe javAno nizcaya pUjA karI. ane cInAI rezamI kApaDanI moTI davA karyA. dharmarAjanA Ayubedha (AyuSyanI dorI) nAmanA maMdira para caDhAvI. sevake vastupAlana A nizcaya dharmarAjAne jaNAvyuM. te sAMbhaLI dharmarAja khuzI thayA ane vastupALanA - zrI AdIzvara prabhunI mUrti sanmukha nRtyaprayoga karavAmAM Avyo ane pachI zrI saMdha tyAMthI prabhA sadgati sAthe varavAnuM muhurta samaya nakkI karI sapATaNa tarapha vaLyo. tyAM vastupAle semezvaranI pitAnA saMbadha nAmanA dUtane ravAnA karyo. subedhe pUjA karI, priyamela tirthamAM snAna karyuM ane bA AvI vastupALane kahyuM ke tamane dharmarAjA sagatine hANane pitAnA vajana jeTalA (tulA purUSa) suvarNa varavA mATe saMvata 1296 nA mAhAsuda paMcamIne ane ratnanuM dAna karyuM. tyAMthI saMdha giranAra parvata somavAre zrI zatruMjaya upara bolAve che. vastupAle tarapha gayo. giranAra taLeTImAM AveluM tejapAle pitAnA putra jaitrasiMha, patni lalitAdevI ane bhAI tejapALane pitAnI pAse bolAvyA ane temane sthApeluM tejapAlapura nAmanuM zahera ane tejapAle yogya sUcanAo ane zIkhAmaNa ApI. rAjA vI. dAvarAveluM kumArasara nAmanuM sarovara vastupAle joyuM. ane AdinAthanI pUjA karI. saMgha giranAra radhavaLane maLIne vastupALa zatruMjaya javA nIkaLyA. para caDha ane zrI nemanAthanI pUjA karI ane tyAM pahoMcI DuMgara upara caDhayA. lagnanA divase zrI aMbikA Alokana ane zAMba nAmanI dukAnAM AdinAthanuM citya khUba zaNagAravAmAM AvyuM hatuM. paNa darzana karyA. tyAMthI saMdha dhoLakA pAcho pharyo. tyAM zrI AdinAthanI sanmukha dharma potAnI putrI ahIM rAjA vIradhavaLa potAnA lazkara sAthe saMghane saddagati vastupALane ApI ane tene svargamAM levA AvyA. viradhavaLa vastupALane bheTayo ane laI gayo tyAM sarva indrae vastupALanuM ghaNuM yAtrA saMbaMdhI hakIkata ane kuzala vartamAna pUgyA, (1) jue-kIrti kaumudI saMge, 9 ane sujhata 2 saMI bAdazAhI ThAThathI zubha divase zaheramAM praveza na sarga 7, 8, 9, 10, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga bhAdrapada-Adhina 1983 sanmAna karyuM. (1) maccha rAjAne namAvyo. tenA pachI bhImadeva bIje gujarAtanA itihAsa mATe maLatI sAmagrI: gUjarAtanI gAdIe AvyuM. te ghaNo dAnI viSayI A kAvyamAMthI gujarAtanA ItihAsa saMbaMdhI ane nabaLA manano hato. nIcalI hakIkata maLI Ave che. brahmAe ApelA bIjo bhImadeva potAnI nabaLAithI rAjaya saMdhyA yulikA-mAMthI hAthamAM khUlI taravAravALe upara kAbu rAkhI zakaze nahIM ane tenA khaMDIyA eka vIra svayaMbhU utpanna thayo. te cAlukaya mAMDaLika rAjAoe dezamAM svataMtra satA jamAvI. kahevAya ane teNe daine nAza karI pRAI upara cAlukya vaMzane dhavaLa rAjAne putra arNorAja bhImarAjya karyuM. tenA vaMzamAM mULarAja nAme rAjA thayo, devanA pakSamAM rahyA ane mAMDalika rAjA ne harAvI zrI somezvaranI te dara somavAre yAtrA karato tethI rAjyanuM rakSaNa karyuM. tene putra lAvaNyaprasAda yuddhano prasanna thaI semezvare tene aneka laDAImAM madada karI rasI hato ane uttara pUrva ane dakSiNa dezanA hatI:-duzmananAM mAthAM pitAnI kara taravArathI kApI rAja e tenAthI dhrujatA, tenA putra vIradhavaLe khaMDIyA nAkhanAra cAmuMDarAja tenI pachI gAdIe Avyo. maMDaLIka rAjAonI sattA ukheDI nAkhI ane potAnA teno putra vallabharAja ! jagatapana' nAme prakhyAta pitA lAvaNyaprasAdanI sAthe rAjapano kArabhAra calAthayo hato. bhIme bheja upara meLavelI chatane A vate. potAnA rAjyanI barAbara khabara rAkhavA mATe kAvyamAM ullekha karavAmAM Avyo che. jayasiMha deve eka sAro prabhAvazALI maMtrI nImavAno teNe vicAra dhArA nagarInA rAjAne tAbe karyo ane tene kASTanA kayA, eka vakhata rAjayalamA e nidazana daI tene pAMjarAmAM purIne potAnI rAjadhAnImAM lAvyuM. teNe nIce mujaba kahyuM ke pahelAM-kAgavATa (piravADa) ujajayana jIyuM ane tyAMthI yogInIonI pIThikA vaMzAmAM mahApratApazALI caMDapa thaye hato. tene putra lAvyA, ane bAbarA bhUtane tAbe karyo. teNe zatru caMDarasAda ghaNo kIrtimAna thaze. tene putra sema jaya parvatanA maMdire mATe bAra gAmanuM dAna karyuM (1) 1 thayo te jina zIvAya bIjA bhagavAna ane siddhakumArapALa kedAra ane somezvaranA maMdirano jIrNoddhAra rAja zIvAya bIjA mAlikane kabula karate na hate. karAvyuM. teNe bIjuM ghaNuM maMdira baMdhAvyAM ane tenI patni sItAnA peTe tene adharAja nAme putra nAvArasa marI jAya tenI mIlakata rAjayamAM ja thaze. azvarAjanI buddhinA gurjara rAjAe ghaNAM vakhANa karavAne dhAro rada karyo. teNe badalAla deza cha kayA hatAM. teNe potAnI mAtAne pAlakhImAM besADIne ane jAMgala ane kekanA rAjAo upara jIta meLavI. giranAra ane zatruMjayanI sAta vakhata yAtrA karI hatI tenA pachI ajayapAla gAdIe Avyo ane jAMga teNe ghaNuM taLAva ane kuvAo khodAvyA. ghaNI lanA rAjAe tene najarANuM ApyuM hatuM. mULarAja para besADI ane maMdiro baMdhAvyAM. kumAradevI bIje je ke ummaramAM bALaka hato chatAM teNe sAthe tenAM lagna thayAM ane temane maladeva, vastu pAla ane tejapAla nAme traNa putra thayA. devIe (1) vastupALanA dhArmika kAryo mATe sukRta saMkIrtana vastupALa ane tejapALane pradhAna nImavA ema sarga, 7, 8, 9, 10, sarakhA. kIrtikaumudI ane sukRta saMkIrtana baMne vastupALanI hayAtimAM lakhAyelA hovAthI viradhavaLane kahyuM. temAMthI ekamAM, A pAchaLanI jaNAvelI hakIkata vIradhavaLe A be bhAIone bolAvavA mATe maLatI nathI. pitAnA mukhya adhikArIone mokalyA. teo (1) sarakhA-rAtriA mahAjJI pUSArca yo ninaiHA rAjAnI hajuramAM AvyA ane rAjAne najarANuM , kevA dUtIego kAmaDhAyA he ! dharI rAjAne namaskAra karyA. teeAnI suMdara rItabhAta, -jinaharSa sUrinA vastupAla caritrane prathama sargane vinaya, bolavAnI 8AthI khuza thaI rAjAe temane zleka 84, pitAnuM maMtrIpada svIkAravA kahyuM, tyAre vastupAle Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya 19 rAjAne spaSTa kahyuM ke rAjAe dhananA lobhI hAya rAjya kare. vIradhavaLe hasIne tamane phakta eka zaheche ane tethI temanA adhikArIo paNa tevAja raja ApyuM tyAre saMkharAjA tamArA guNonI kadara thAya che ane potAnI marajImAM Ave tema svacchede karaze ane tamane eka AkhA dezanA subA banAvarte che. jo tame nyAyathI vartavA, lobha choDI devA, vaze, manamAM saMzaya rAkhIne tame saMkhane tamArA cATIyA ane niMdAra mANasane kADhI mukavA uparI rAjA tarIke nahI svIkAro; te jyAre saMkha ane zAMta svabhAva rAkhavA kabula karatA ho to khaMbhAta jItI leze tyAre bIjAne subAgIrI Apaze. maMtrI pada huM laIza, ema vastupALe jaNAvyuM. pachI bAra mAMDalika rAjAo tenA DAbA paga sAthe serAjAe bane bhAIone maMtrIpadanI suvarNa mudrA ApI. nAnI sAMkaLe baMdhAI jamIna upara ALoTatA tenA A maMtrIo nImAyAthI vIradhavaLanA rAjayane sanmukha rUe che te jagajAhera vAta che jyAre eka ghaNo udaya thayo. lATa dezanA rAjAnA tAbe khaMbhAta taraphathI arNorAjanA putroe mAlavAne rAjAne baMdara hatuM te vIradhavale baLathI kabaje karyuM hatuM. vacamAM rAkhI saMkha upara humalo karyo ane bIjI khaMbhAta gujarAtanuM samRddhivAna moTuM baMdara hatuM, bAjuthI zrI bhaTe valovelA yuddha sAgaramAMthI pedA ane sattA ane samRddhinuM moTuM upagI mathaka thayelA kAlakUTa jhera jevuM yAdava rAjA siMhaNa)nuM hatuM. viradhavaLe vastupALane khaMbhAtane sube nIme. lazkara sAme AvyuM tyAre pracaMDa saMkhe yAdavarAjAnA vastupALe khaMbhAtamAM praveza karyo tyAre tyAMnA rahe- AkhA sainyane harAvI bhagADayuM. tamArA manamAM barAvAsIo ane vyApArIoe tene ghaNe vadhAvI bara vicAra karajo ke jenI taravAranA ghAthI vaja lIdho. halakA mananA kharAba adhikArIoe khaMbhA- paNa bhAgI jAya che tevA zaMkharAjA sAme kANa tamAM ghaNI geravyavasthA karelI te vastupALanA vakhatamAM TakI zakaze ? tame tenI AMkhamAM Ave tyAra pahelAM dura thaI ane khaMbhAtanI gumAvelI jAherajalAlI nAzI chUTe. vANiyAnA nAzI javAthI kaMI zaramAvA pharIthI udaya pAmI. teNe dareka dharmavALAone anna jevuM che nahI tamAre tamArA manamAM je nizcaya karo vaccenA dAnathI sanmAna ApyuM ane tethI darekane hoya te karI le. kAraNa ke maryAdA mukelA sAgamaMtrI pipitAnA dharmane rAgI che ema lAgatuM. ranI jema zaMkharAjA have A tarapha satvara Ave che." kAvya sAhityane te ghaNo zokhIna hato ane kavi- A sAMbhaLI vastupAlanI bhrakuTI krodhathI dhamadhamI ene teNe eTaluM badhuM dhana ApyuM ke muMja ane rahI hatI chatAM pitAno krodha dabAvI hasIne maMtrIe bhejanA lAMbA samayanI kIrti paNa tenA mahe javAba Apyo ke zaMkharAjA je pramANe mane maLavA AgaLa jhAMkhI paDavA mAMDI. e vakhate viradhavaLa mAge che te mujaba tene maLavA huM khuza chuM. mAraluNasAka rAjA sAthe mAravADanA rAjAe yuddha karatA vADanA rAjAo meghanI mAphaka AvyA che te ja hatA te yuddhamAM rokAyelo hato te vakhate bharUcanA vakhate te Avyo che to tene bhale AvavA do. rAjA saMkhe potAnA rAjyanA tAbAnuM ane pote mArI talavAra taiyAra che. tame kahyuM ke cAhamANa rAjA gumAveluM khaMbhAta baMdara pAchuM meLavavA moTA lazkara mane Akho deza Apaze te vAtamAM kaMI ayogya sAthe khaMbhAta tarapha kUca karI. saMkhe nIce mujaba nathI. tame je bolyA tene huM eka zukana mAnuM saMdezo pitAnA dUta sAthe vastupAlane kahevaDAvyo. chuM. mAMDaLika rAjAonI pratimAo tenA page vIradhavaLa sabaLa che chatAM mAravADanA ghaNA rA- sonAnI sAMkaLathI bAMdhelI che te vAta ThIka che paNa jAoe hAla tenA upara caDAI karelI che ane yAdava rAjAnA kedakhAnAmAM tenA pagamAM beDIo koI paNa ThekANe viradhavaLano jaya thato dekhAto paDelI hatI tethI mane ghaNuM duHkha lAge che. narmadAnA nathI. cAhamAna rAja bhAgyeja ahIM Ave che mATe kinArApara yAdava rAjAnA sinyane zaMkhe harAvyuM te mane khaMbhAtamAM praveza karavA daI pachI tame sukhethI vAta tame mane kahI paNu paNa te keda thayA hatA te ' pagamAM beDIo 1. cAhamAna rAja bhAra : na dekhAte paDelI hatI te Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 vAta tame jaNAvI nathI. phakta kSatrIja yuddhakaLAnA mRtyu pachI ane samakAlIna lekhake lakheluM hovAthI rahasyane jANe che ane vANiyAone te AvaDatuM maMtrInA pAchalA jIvananA ItihAsanI hakIkatonI A nathI e tamArA mananI bhramaNA che. aMbA je ke kAvyamAM ApaNe AzA rAkhIye te svAbhAvika che; vANiyo hato to paNa zuM tene kekaNanA rAjA paNa kartA te bAbatano kaMI paNa ullekha karatA nathI. mahilakArjunane laDAImAM haNI nAkhyo na hato ? hakIkatamAM to pahelAnAM be kAvya karatAM A kAvyahuM paNa yuddha vepAramAM sArI rIte prakhyAta thayelo nA chellA sargamAM vastupAla mRtyu pAmyA eTalI chuM. taravAra rUpI tAjavAthI zatruonA mastaka rUpa hakIkata zIvAya bIjI kaMI paNa navI hakIkata A kAvya mAla kharIduM chuM ane tenI kImatamAM temane svarga mAMthI ApaNane maLatI nathI chatAM paNa chello sarga ApuM chuM. je tamAre zaMkha siMdhurAjano kharo putra aitihAsika draSTie paNa upayogI che, kAraNa ke hoya to tene turata ahIM AvI yuddhanuM sthaLa pasaMda vastupAlanA mRtyunA samaya A sthaLa saMbaMdhI je karavA kahejo." (1)vastupALe paNa potAnuM sainya taiyAra aneka hakIkato kahevAya che te sadhaLI AthI beTI karyuM ane banne sabhyo vacce laDAI thaI; vastupA- pUravAra karI zakAya che. prabaMdha ciMtAmaNImAM vastupAlanA yoddhAoe zaMkhanA lazkarane yuddha sthaLa lanA uttara jIvana saMbaMdhI kaMIpaNa ullekha nathI. upara kApI nAkhyuM ane tenA ghaNA zuravIra yoddhA- caturvizati prabaMdha ane vastupAla caritra e be ene laDAImAM mArI nAkhyA. zaMkha pitAnA graMtheja te bAbatanI hakIkata Ape che. temAM vastu jeTalA baLavAna potAnA bhAio sAthe maMtrIne harA- pAlanA mRtyuno samaya saMvata 1298 no ane sthaLa vavA nIkaLyA. ghaNuM bhayaMkara yuddha thatuM temAM vastupA- AMkevAlIyA Apela che. paNa A kAvyamAMnI hakIkata kavAlAthI Apala che, paNa A kAva lanA nava yoddhAo ane zaMkhanA bhAIo kapAI uparathI te bAbata kheTI che ema pUravAra thAya che. gayA pachI gula kuLane bhUgupAla zaMkhane mAravAnuM maMtrI padanI sabhA parathI vastupAlane padabhraSTa thayAnI paNu laI tenA tarapha dhasyo, teNe ghaNA yoddhAone vAta paNa khetI jaNAya che. vastupAlatI maherabAteo zaMkha che ema dhArI kApI nAkhyA. Akhare nathI jene gAdI maLI hatI ane jenuM rAjya tenA te zaMkha pAse jaI paheo ane tenA upara bhAlAno prayatnathI majabuta hatuM te vIsaLadeva tejapAla pAsethI ' ghA karyo. caMkhe te bhAlAnA kaTakA karI nAkhyA. A* maMtrIpadanI mudrA laI laI nAgaDane maMtrIpada Ape te khare bhUkRpAla zaMkhanA hAthe marAyo. have vastupALa saMbhavita nathI ane vIzaLadeva dhAyuM hatuM te paNa eka bIjA moTA sainya sAthe AgaLa Abe. te tema karI zake tevuM hatuM kAraNake maMtrIonI sattA pitAnuM lakara ghaNuM ochuM thayeluM joi A navA ghaNIja sArI rIte jAmelI hatI ane teo ghaNuM lazkarane dekhI zaMkha bharUca tarapha nAsI gayo. baLavAna hatA tethI vIsaladevanI ekAda varasanA TuMkA samayamAM sattA dRDha ane sahIsalAmata thaI zakI hoya A kAvyanuM aitihAsika mahatva. eka ema saMbhavatuM nathI. Abu parvata uparanA saMvata khedanI vAta e che ke ApaNA saMskRta aitihAsika 1286 (vaizAkha suda 3) nI tArIkhanA eka lekhamAM kAvyamAM TAhyalAM jevAM nakAmAM lAMbAM lAMbAM varNano vastupAla mahAamAtya tarIke jaNAvela che. mArA ghaNAM hoya che paNa je mahApurUSanuM guNakIrtana temAM anumAna pramANe tejapAlanA maraNa pachI maMtrIne hoya che tene jIvanavRttAMtanI aitihAsika bAbate pheraphAra thaye hovo joIe. jinatA mata pramANe temAM ghaNI ochI maLI Ave che. A kAvyane paNa tejapALanuM mRtyu vastupALanA maraNa pachI daza varase Aja hakIkata lAgu paDe che. A kAvya maMtrInA sInA thayuM. (1) saMvata 1303 nI sAlanA eka hastali(1) vasaMtavilAsa. saga 3 loka 24-25-26-28- (1) mI. TI. ema. trIpAThI mane ema jaNAve che 29-30-41-42-43 juo. ke eka hastalikhita pratanA eka pAnA upara vastupAla Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya khita tADapatranA lekhamAM tejapAla aNahilapuramAM kavi somezvare kIrtikemudI lakhyuM, eTaluM ja nahI mahA sattAzALA pradhAna che ema jaNAvyuM che. paNa potAnA suratsava nAmanA kAvyanA chelA sargamAM zaMkha koNa hato? vastupALa saMbaMdhInA graMthonA vastupAlanI kIrtinuM vyAkhyAna karyuM che ane potAnA zodhana karanArA ane anuvAda karanArAoe zaMkha u9lAdharAghava nAmanA nATakanA dareka aMkanA cheDe tenA athavA saMgrAmasiMhanA saMbaMdhamAM je goTALe ubho kIrtanamAM eka dhaka mukayo che. arisiMhe pitAnA karyo che te dUra karavAnI khAsa jarUra che. te lATa sukRtasaMkIrtanamAM tenAM dhArmika kAmanI ghaNIja stuti dezanA cAhamANu rAjA siMhane bhAI ane siMdharAjane karI che. eka taraphathI yAdava rAjA siMhaNe sinya laI putra hatA. te eka mahAna yodyo hato ane narmadA humalo karyo bIjI taraphathI bharUcanA zaMkhe khaMbhAta nadInA kAMThA upara yAdava rAjA siMhaNanA lazkaranA levA caDhAI karI ane te e vakhate ke jyAre humalAne tene bahAdurIthI pAcho haThAvyo hato. te eka varadhavala ane tejapAla mAravADanA rAjAonA baLavakhata yAdava rAjAnA hAthe keda pakaDAyo hato paNa vAne dAbI devAmAM ane musalamAnonA humalAne pAcho jayAre zaMkhane tenI rUbarU laI gayA tyAre tenA haThAvavAmAM rokAyA hatA tyAre-gujarAtanA rAjya mATe vyaktitvathI aMjAIne yAdavarAjAe tene choDI mUkyo bhayaMkara kaTAkaTIne samaya hato tenuM jayarsiyasUrie hatA. bAra khaMDIyA rAjAonI mUrtio tenA DAbA hamIramada mardana nAmanuM nATaka lakhyuM che ane temAM page sonAnI sAMkaLathI bAMdhelI hatI ema kahevAya vastupAlanI bahAdurI ane huMzIArIthI badhA duramache. pahelAM khaMbhAta baMdara lATadezanA rAjAonA none parAbhava kevI rIte thaze tenuM Abehuba varNana tAbAmAM hatuM; paNa te vIradhavaLe baLathI tenA hAtha- karyuM che. jayasiMhasUrie vastu pAlanI prazastinuM kAvya mAMthI kaMTAvI lIdhuM hatuM. mAravADanA rAjAoe paNa banAvyuM che. vastupAlanA yAtrAno prasaMge tenA baLavo karyo ane yAdava rAjA siMhaNe bIjI bA- dharmagurU AcArya udayaprabhasUrie dhamaLyudaya nAmanuM juthI humalo karyo te kaTokaTInA samayano lAbha laI saLa sarganuM eka mahAkAvya racyuM che. A lekhake teNe khaMbhAta pAchuM levA mATe humale karyo paNa vastu- suzrutakIrtikalini nAmanuM kAvya paNuM vastupAlanI pALe tene harAvI kADho. tenA sabaMdhI vizeSa hakI, prazaMsAmAM lakhyuM che. A kAvyanA pahelA ane chelA. kata mATe vAMcake hamIramada mardana kAvya jevuM. sargamAM yAtrA saMbaMdhI hakIkata ApelI che. A badhAM vastupALa saMbaMdhI sAhitya -vastupAlanA kAvyo maMtrInI sattA ane kIrtine sUrya madhyAhe jIvana caritra saMbaMdhI samakAlIna ane pachInuM ema bane tapate have te samaye eTale saMvata 1286nA pahelAM jAtanuM sAhitya ghaNuM che. tenuM prabhAvazALI vyaktitva, lakhAyelAM che. maMtrInA pAchaLanA jIvanane hevAla koI dhoLakAnA darabAramAM tenI ekahaththu sattA, dhArmika ane paNa te samayanA lekhake A nathI te dilagIrInI sArvajanika upaganAM bhavya ane suMdara kAma ane vAta che. vasaMtavilAsa kAvya samakAlIna lekhake lakheluM kavione teNe ApelA atyaMta udAra AzrayathI hovA chatAM maMtrInA pAchalA jIvananI kaMI paNa hakIkata AkarSAI tenA samayanA lekhake tenAM guNa gAna temAM ApelI nathI. pAchaLathI lakhAyelAM prabaMdhaciMtAmaNI karavA prerAyA hatA. cAlukaya vaMzanA rAjAonA kuLa temAM rAtrInA jIvanavRttAMtanI badhI hakIkata Apa ane caturvizatibaMdha e be graMthomAM je prabaMdho che tejapAlanA maraNanI nIcenI tArIkha temane maLI che. jinaharSanuM vastupALa caritra maMtrInA okhA saM. 1296 mahuM. vastupAla divaMgataH sa. 1304 mahaM. jIvananuM vistRta hakIkatavALuM kAvya che. te kAtatainapArI faH Ama vastapAlanA maraNa pachI ATha madi ane catavikSata prabaMdhane anulara cha chai varase tejapAlanA mRtyunI tArIkha mukI zakAya. temAM ghaNI navI ane upayogI mAhItI che. (apUrNa). jina zItavALuM "asara che chatAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 mahArAjya rUpaka nATakane saMkSipta sAra. [gata jeThanA aMkanA pU41ra thI anusaMdhAna ] anuvAdaka-paMDita phattecaMda ke. lAlane. dharma-A pRthvImAM bharatAdi grupamAMthI keIe kadI paNa choDayuM nathI evuM pApanuM mULa mRtadhana paNa jeNe cheDI dIdhuM che; temaja jemaNe pitAnA rAjyanA sImADAmAMthI tAdi vyasananA cakrane bahAra kADhI mukela che evo koI purUSa mAre vara he ! matiprakarSa-zrI hemacaMdranA caraNakamaLa pAse abhigraharUpI AbhA jemaNe dhAraNa karyA hatA, rAjezrIe evI pratijJA karI che ke koI jIvanI dAnarUpI kaMkaNothI jemano hAtha zobhI rahyA virAdhanA karavI nahi, temaja saptavyasanane sarvathA hata-jemanuM saMgarU5 hasti upara ArohaNuM tyAga karavo evo saMpUrNa niSama karyo che; vaLI karavAmAM AvyuM hatuM, sadAcAra rUpI chatra jenA para emaNe abhakSyane tyAga karI parastrIthI paragamukha zabhi rahyuM hatuM-jemane zraddhArUpI sahodara blene rahI hiMsAdikane svadezamAMthI ane paradezamAMthI hAMkI lavaNonAravidhi karyo hate-terasekreDa vataprakArarUpI kAyA che. sadabhAgI jAnaiyAothI jeo parivRta thayA hatAAvuM sAMbhaLI dharmabhUpa pramudita thayo, potAnI zrIdeva-gurU-bhakti dezaviratirUpa jAnaDIothI jemanA virati nAmaka patnine e vAta nivedana karI. sadA. vala maMgaLa gavAtAM hatAM, evA e nRpendra anukrame gama zamAdi adhikArIjanone pUchayuM. AvuM sAMbhaLI paiSadhazALAnA dvArA (tAraNu) paryaMta AvI pahoMcyA, zrI dharmanI samipamAM beThelI maditA-maitrI-samatA piya prakAranA svAdhyAyarUpI vAjAnAM madhura vani rUpI sakhIoe kapAsuMdarIne A vAta jAhera karI. e veLA pUramAM prasarI rahyA hatAM. viratirUpa sAsue prayojana siddha thAya pAra paDaze e nizcaya jemane paMkhaNAM utAryA hatAM, amadamAdirUpa sALAo, karI dharmathI chuTA paDI zrI kumAra kRpasamIpe mati jemane mArga dekhADI rahyA hatA, tevI veLAe eTale prakarSa pratyakSa thayo ane purUSa TheSarUpa paNa baMdha saMvata 1216nA mArga sudI dvitiyAnA dine mAta(pratijJA) vigerene samagra hevAla jaNAvyuM. pro gRhamAM beThelI zilarUpI zveta pAnetara paherIne dhyAna jana niSpanna thayuM che evA amRtamaya asarothI (dharmadhyAna zukala dhyAna)rUpI jhumaNane karNamAM punaH kaho punaH kahe evuM bolatA bolato jANe laTakAvIne, navapadarUpI hAra kaThe AropIne, tapanA parama AnaMda svarUpamAM magna thayo hoya ema pitAnA nAnA prakArarUpa mudrikAothI aMgulIone suzobhita hastAne uchALavA lAgyA, tyAra pachI mahAutsAha karIne hAjara thayelI kapAsuMdarInuM prANa grahaNa zrI pUrvaka rAjadhAnInA maMDapamAM zrI dharmabhUpAle pitAnA kumArapALa mahipALe zrI ahaMta devatA samakSa karyuM. rasAlA sAthe praveza karyo. tyAra pachI Agamata zrAvakanA guNonI vRddhi kara nAra dvAdaza tatvarUpI kaLasonI corI banAvI vicAra have jyAre zubha lagna prasaMga saMprApta thaze rU5 suMdara teraNo bAMdhyAM, navataravarUpa navAMgavedI (kaMDa) tyAre nirmaLa bhAvarUpI vAriothI, jemane maMgaLa racI prabodharUpI agni pragaTAvyA, bhAvanArUpI dhUtanI snAna karAvavAmAM AvyuM hatuM, jemanA dehane sataki. AhUti temAM apAvI. zrI hemAcAryapa bhUdeve vadhu rtirUpI caMdanano lepa karAvavAmAM Avyo hato, aneka sahita rAjAne "cArimaMgalarUpa' vedoccArapUrvaka "vyasana sAta che. jugAra, corI, paradAra, vezyApradakSiNa karAvI tyAra pachI-hastameLApa choDavAnI zikAra, mAMsAhAra, madyapAna. 1 lagna karAvanAra brAhmaNa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjya rUpaka nATakane saMkSipta sAra 23 maMgaLakriyA TANe jamAIne saibhAgya-Arogya- bolAvyo; ataraMga caturaMga senAne sajaja karI dIrdhAyu-baLa-sukha vigerenI abhivRddhi ichI dharma jainezvara vANIrUpa saM yAmabherI (Bugle) - bhUpe Azirvacano ApyAM. gaDAvI. sarva dizAmAMthI yama niyamAdi subhaTo bhegA A prakAre lagnanA pANi grahaNane mAMgalika maLyA, zubha adhyavasAyarUpa pavanavegI turaMge utsava saMpUrNa thayo, tyAre sUrimahArAje vaMdanA karI haNahaNa rahyA. dhairya, vairya -AstikarUpa hastirahela rAjazrIne AjJA karI. e garava karI rahyA. pachI zubha veLAe vijaya dharmabhUminA prabhurUpa, he ! narendra! je kanyAne yAtrAne ucita viSe dhAraNa karI (kezariyAM karI) zreNikAdi nRpe pUrve nirakhavA paNa na pAmyA te jijJAsArUpI vajana Topa paherI, navagutirUpI kanyAne tuM paraNavA pAmyo che, eno prema bahu bahu bakhtarathI pitAne DhAMkI, satvarUpI tINuM sadA meLavato rahe che, ane enuM vacana koI divase ane brahmAsrarUpI mULa uttara guNenA bANa vadhata khaMDate nahi, jethI A mahAna kalyANakAraka prasa karI, ArjavathI prApta karela chatrIsa prakAranA dhanuSpo gavaDe te mahAna nivRttine bhajIza.2 rUpI zAthI, zrI cAlukya amegha thayA. zrI hemAtene sarva prakAre prItikAriNI joIne kata ziromaNi cAya tenI phalAvidhi karI, viMzati vAtAga rAjarSi pitAnA AtmAne tenA dvAra pALa samajavA stavanamAM rahela atardhAna thavAnI guTikA prApta lAge, have eka veLA ati hAlamAM AvI gayelA karI; mehapara jaya meLavavAno nizcaya karyo. dharma, ane premane paravaza thayelA pitAnA prANapriyane zama-dAma-vivekAdi mahA subha vaDe vikaTa mUrti jANIne dhamanandinI A pramANe belI-he : priya rU5 thaI: zrI mahArAjAnA pradezanI najIkamAM tama! mArA pitAne punaH svasthAne sthApana karo AvI pahoMce. ane mehane jItIne mahArA manoratho pUraNa kare. e hastine saMgrAmanI mokhare karyo. jJAnadarpaNa sajajanonI pratijJA merU parvata jevI acaLa nAmanA dUtane mahArAjA pAse pAThavyA. ajJAnahoya che; rAzi nAmano pratihArI moharAjAnI parSadamAM tene kAraNake:-- laI gaye. maharAjanA kuMjarane teNe je te te je jene kahyuM hoya-je kAMi pite vadhe hoya, AvA prakArano hato:- ane jenI pate pratijJA karI hoya te sajajano itira AcAravALA cArakaSAyarUpa jene cAra pattharanI rekhA gaNI nizcaya pALe che. caraNa che, mithyAtvarUpI jene mahAna kAyA che, vaLI nIca ke vidhranA bhayathI kArya AraMbha zo ane ArtadhyAnanA adhyavasAyArepA jena ba karatA nathI-madhyama lAke kAyaeNne AraMbha kare che; tALA cheane saMsArarUpI vanane tAra je thaR paraMtu viddha AvatAM tene choDI de che. ane uttama- bhramaNa karI rahyA che e mAhanA magaja kA jane hajAragaNuM vinothI vAraMvAra tADita thayA manane vihaLa karI rAkhatA nathI ?" chatAM prAraMbheluM choDatAM nathI. samIpamAM rahelA mahatRpatine kadAgama nAmane priyAnA premathI bhAvayukta vacanonA zravaNathI maMtrI bolI uThyo, are ! dUta ! tuM koNa che ! tane zrI cAlukya pratsAhIta thayo: pitAnA AtmAmAM koNe mokalyo che ? zA mATe mokalyo che ? evuM tanA AvirbhAva karatAM zrI dharmabhUpanI sAthe jyAre te bolI uThe tyAre jJAnadarpaNa tene kahe vicAra karI mohanI upara caDhAI laI javAnI che-are ! he ! taiiyArI karavA lAgyo. saMdhyAnarUpI senAdhyakSane mohamaMtrIna! jJAnapaNa mAruM nAma che. ane 2 mekSane. zatra upara hallo laI janArA prakhara nRponI zreNImAM Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 ziromaNi evA zrI cAluyasiMhe jaNAvyuM che ke meharAja puna: kahe che, re! dUta :are! eha! te Aje kapaTa yuddharUpI sainyanA je bAyelAne meM mahArA pitAne sabaLathI garvathI zrI dharmapatine parAbhava pamADI nasADa sthAna bhaSTa karyo che evo dharma vaLI zuM moDhuM laIne che. e te nyAyaniSTa hovAthI teNe mArI rAjadhA- ahIM Avyo che ? nIne hAlamAM Azraya lIdho che, ane zrI gurUnI - vaDIla hovAthI pUrva meM ene jIvato mUkI dIdhe vANIthI bahu upakRta thaI zrI kumAra bhUpatine gurUnI hatA, paraMtu hamaNAM to huM raNane mukhe prathama enIja preraNAthI potAnI kRpAsuMdarI nAmanI putrIne tuSTa- AhUti ApavAno chuM. mAna thaI zrI dharmabhUpatie ApelI che. ane ethI athavAteone saMbaMdha baMdhAya che. hAlamAM te zaraNaMga- ati vRddhapaNAne laI dharma maraNanI sanmukha thAya tane vajana paMjara jevA, ane Azrita janone e yogya che; paraMtu tAre rAjA mUkhanI peThe bIjAne vatsala evA, zrI cAlukaya kuLanA parvata evA kRtajJa mATe maravAne zA mATe icche che ? cUDAmaNi rAjarSi, zvasurane svarAjyano abhiSeka hA samo e to dharmanajinIe potAnA karavA Icche che. pitAnI saMpadA mATe ene uzkerela che mATe mara"zrI caulukaya tArA para caDhAI lAvavAne sanya vAne che. sahita zrI dharmarAjAne sahAyaka thaI tArApUra pAse hA! hA! bairIne vaza thayelamAM te keTalI buddhi AvI pahoMcyo che. tethI ahI AvIne tenI AjJA hovI saMbhave ? rUpI puSpamALAthI tArA zirane sugaMdhita kara." tyAre mahAre hAthe eo maraNazaraNa thavAnA che e pachI A veNa sAMbhaLI meha mahArAjA mukha maraDI vidhinA lekha satya karavAne mATe A huM hArI pachabolyo, " are ! dUta ! vAcALa evuM zuM lave che? vADe hamaNAja Avyo jANavo. tuM paNa raNasaMgrAmamAM purUSomAM TiTaDA jevo e kumArapALa koNa che ? hArA svAmIne ane dharmane mane batAvaje. ke je bhagADI mUkelA bicArA adhama dharmarUpathI evA veNothI tiraskAra pAmela jJAnAdarzana prerAI, traNe jagatamAM gAM na jAya evA parA- rAjAnI pAse AvI pahoMcyo. meha paNa kamavALA mane harAvavAnI vA.2chA rAkhe che ? sakala dudhdhanarUpa senAnI vigerenI vaccamAM rahI, mAtsaryatribhuvananI paripUrNatA paNa jene pahoMcavAne puratI rUpI abhedya kavaca dhAraNa karI dukRti rUpI pramAda nathI, evo jeno pratApabhava che, evA zrI mahuM aonI paramparAthI sajajata banI, nAstikarUpI bhUmipALane zatruthI chupAtA evA A nRpa krIDAo gajapara ArUDha thaI, kuzAstrarUpI vAdinA vanithI, vaDe bhagADavAne zaktivAna thaze? re dUtAdhama ? jA ! aneka lokone bIvaDAvata, krodhAdi karaDe subhaTanuM tArA rAjAne jaNAvake, meha-e-AvI pahoMcyo." rakSaNa laI zrI cAlukaya senAnI pAse AvI caDyo. jJAnadarpaNa kahe che-re jAlama meharUpa ! evI ane sainyane AgaLa calAvyuM. rAga-kesarI pramukhane zI DaMphAsa mAre che? sAMbhaLaH- bolAvI, protsAhana ApyuM, eTale teo A pramANe jeNe tane saparigraha (rasAlA sAthe) pUrve dhyAnA- bolavA lAgyA:nirUpI zastranA tejathI haNI nAMkhyo che, evo eTale ke - jinezvaranA pAkamaLamAM bhramararUpa zrI caulukyacaMdra rAga -aho! huM jAgrata houM, tyAM dharma keNuM rAjA vijaya pAme che ke je tArA vallabha evA kALA moDhAnA dUtAdi bhaDavAone pitAnA pUramAMthI hAMkI kumArapALa keNuM mAtra che? kAraNa ke - kADhe che; te tuM vRthA zuM baDAI mAre che ? 1. mukhamAM-khare. 1 nyAyathI laDanAra. 2=jJAnadarpaNa bakhtara, Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna patro ahalyA joDe Idra jArakarma karyuM, pitAnI putrI rdhAna thaI javAmAM ghaNuM kuzaLa evA zrImad Arya pachavADe brahma doDyA. gurUpaninI caMdra vAcchA dharma rAjAnA puNyaketu ane jJAnadarpaNadi amAkarI, evA meM kAne pitAnA padathI prAye bhraSTa nathI tyAMnI svalpa sahAya sAthe rAkhI sanyane pachavADe karyA? traNa bhuvanane gAMDItura banAvI devAnI vidhimAM rAkhI pite AgaLa cAlyA; ane kSaNavAramAM zatrunI mahArA kAmAane zrama je kAIne zrama che ? Ama sAme tIre AvI caDha, jyAre rAga bolI rahyA eTale rAjA-are jJAnadarpaNa! mehabhUpanA sthAnane ke :-jagata mAtrane aMdha banAvI dauM ! bahera dekhADa; ke jethI huM ene ramata mAtramAM pratApanya karI dauM, sacetana evA dhIrane adhIro banAvI dauM, jI. kartavyane bhUlAvI dauM, eTale hita zAmAM che te jJAnadarpaNa-deva agADI avalokana mAtrathI sAMbhaLavA paNa na ApuM! ane buddhivAnane zIkheluM bAyalA mANasanA javaranA jevuM A mahArAjAnuM yAda karavA paNa na dauM. sthAna dekhAya che. AvA prasaMge lobha, daMbha, ane abhimAna vigere subhaTee bhUAskeTanane ATATopa karyo. (praveza kare che). ane hAkoTA paraspara macAvI e sthAnane gajAvI mUkyuM. (zrI sarvee praveza karyo) guptarUpe khaDA thaI rahyA. zrI cAlukayasiMha paNa vairInA samagra sainyane keTalIkavAra pachI mahArAjA vaccovacce potAnA pari protsAhita jANuM pite uttejIta thaI mehubhUpane vAranI madhyamAM jovAmAM AvI gayA. teonA AvA tuNu mAtra gaNI nija sanya vinA paNa mehane hAkeTA sAMbhaLavA lAgyo : jItavAnI icchAvALA banI gurUnI prasAdIrUpa (yoga mehaH-purUSamAM evo ka ka che ke je zAstranuM) vajanuM kavaca, oDhI, mehabhUpatinI joDe vara rAkhe che? kharekhara! evAnuM annadhyana thavAnI virAMti vItarAga svarU* te niHsaMkaraNamAM maraNa thavAnuM che , parUpI divya guTikAno upabhoga karI, sahaja anta Avi rAmacakita 18aa sarijha zAsa. prAcIna patro. 13 praha : - vijalamIsurine vaDodare bhUpAlavijaye khaMbhAtathI saM. 1825 mAM lakhelo patra | | zrI . pUjya ziromaNi bh| zrI vijayalakSmI sUrIsvara varanANa // svasta zrI Adijina praNamya zrI vaDodarA nagara caraNa kamalAMna. mahAzubhasthAne pujyArAdhye mahimAmayaM samastaguNagaNAlaM- zrI sthaMbhatIrthathI AzAvaMta pN| bhuptivijyg| kRtagAtracAritracUDAmaNi sakalazAstra siddhAMtanA pAriNa laSItaM vaMdanA 108 vAra'vadhArajyo yataH'tra sukhasyAtA che. vara chatrIsa guNe karI vIrAjamAna dinakara zamAna jamIna vinara mana tulbArI sukhasyAtAnA patra prasAda karyA te vAMcI tenI para pUrNacaMdra maMDajAnana sumati triA ghaNuM ja saMteSa upanA bIju laSyA kAraNa e che gupta paDhi mithyAtvanA TAdanA vilina mudAmA je tau 5tra gAMdhI upare lakhyA upadhAna AcchI sakala kalA kuzala ityAdi aneka upamA virAjamAna 1 tApamAM jema manuSya haLabaLe, tema meharAja theraahIM rAga eTale kAmadeva lAge che. tharavA lAgyo e bhAva dekhAya che. bhA. kartA. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 savegI pAse paisavAnI rajA ApI che te tyAre te vAtane paNa varSa nA thayuM paisAyuM nathI te aDakaryuM paNa tame te moTA cho tulle je lakhyuM ke ame kAva mATe tu padhAro te hatuhma pAsuM varasyuM mahA aMtarAya karyo paNu adhyAre ehamAM je hAMsala iti tavaM bAkI rajA ApuM te AkhA gachanA khAvAne vAstItha lAMca levA vAstI e karma bAMdhyuM zrAvaka zrAvikA sarva tehu pAmeM jalpe tyAre tuhmAre che te a pAtakI thayA te tukSane malITyu tIvAre pAMtII kAMI raheNyuM te nathI mATe tulba jarUra ss (A) loyaNu tathA tapa karavo ghaTasyuM te tuhma ekavAra padhAro pache te tu DAhyA cho tuhmaneM pAse karI aMtarAya choDIsyu paNa gacchamAM tulbArI te jhAjhu laSavuM te kAramuM che na Avo te ameM tathA sA(mA)nI AjJA rajA aDakAva chaI tIvAre' sarvanaI rajA ApINyuM jyAre aDakAva karyo cha0 mAMgIvI paNa aDakAva na hota te tuhmaneM tathA tIvAre tuhma upare rAga teDAvyA kare che mATe amaneM kaI zrAvaka rajA magAvata nahI tuhmane na jehavuM hoI tehavuM lakhI jaNAvo je (bhA)o to kahaje tamA kihAM vaso che ane bIjI gaIthI samAcAra pharI laSa je AjJA ApII saMvata bIjA gachanA jatInI karIyA sudhI karIne gachanA 1825 mAgasara sudi 10 ravau I e guno paDayo jatInI tathA gacchanAyakanI karIyA nathI karatA te mATe te mApha kara ekaja (sa)me cUkachuiM 50. have osavAlane e vAtano mamatva ghaNuM che je e nahIM (sUkuM). apAsare e gachavAsIo kane upadhAna mAla nahIM karIe. eDavA kadAgraha kare te adhye te na mAya vijayalakSmIsarie premavijayagaNine chANI mATe gAMdhInaI Agala kari mAraga gachanA bhAge lakhela ke patra, te mATe aDakAva kaMche ane tuktane e vAta gamatI | zrI II heya te amAre kAI kAma nathI sarSe ga(no) cheda jAo paNa tuhmArA sArA vAstIme paNa eTalA 5 natvA bh.| zrI vijayalakSmI sUramilikhyate pN| zrAvakane alAmaNuM thaI ne tu Ima kahe labdha zrI premaya ja . varANA satrathasqnnati amAra tathA to sarSe paMsavA deTyu pachI khaMbhAti zrAvaka che na je hita paM aa cAra pramuNanI vaMdanA gAyo have mArga mokale che hoM sarva zrAvaka saMgInI tatra 6 maunananai do tathA prati vaddArInI karIyA kara(Tya) achamAM jatInI karIyA nahIM kare parivalIne mA che vinI prati 2 vAranI mApa tIvAre sAruM ganI sabhA sArI raheryo che rUAM che te mohINuM ApanA prati 2 sIjhanna 1 sIapAsare A che keI te paNa nahIM AvaI mATe jJAsA TALuM 2 jI jANa paNe $ 4 mAre to tu zrI khaMbhAyata agAMdhIne upadhAna vahevarAvI vi. muratimAM rAgI varlDa prApta che te 31ra jaM mAla paherAvI echava karI ahma vihAra karavo ghaTe puruSottamanI TAMbu 2 tihAM jayAM zuM maLamadra triAnI te sukheM karo te vAtanI ciMtA na karavI A phchA che jiLa tathA vidha sAmagrI sarva mitraDhyuM paNuM ga7nI unnata dIseM tulbArI sabhA jasa thAI travIr sarva zrAva vijAnai dharmAma ro mAte vAte rAjI chII esavAlAe tapIyAne mehe zira vari 10 vine pratyu 14 zrI premavinaya nA agAM karI je tuhma pAse eNu upadhAna vahIyeM vara zrI jhaLapure. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The Highest Life of Blissful Freedom evolving through Knowledge and Activity. The self lives by knowing, just as it is by means of knowledge that it secures its place in the world. By means of knowledge the self is re- deemed from the world. Where knowledge has assumed the idealistic character, it has usually directed its energies in the direction of reaching a Beyond, in the form of the transphenomenal; but in doing this it has no right to overlook the fact that the self which puts forth the knowledge does not relinquish knowledge at the moment it realises it; for this reason it becomes necessary to regard the exercise of knowledge, not as a mere repre- sentation of something exterior, but as the realisation of that which is internal, romanticism, which thinks the world exists for man. Our dialectic will be satisfied with the system of philosophy or poetry which makes the self supreme. Meanwhile it cherishes the belief that the anti-natural and anti-social phases of egoisin are only preliminary to a more constructive view of the self in the world and society, which are unable to submerge it. All that the world of things and persons can do for the self is to provide it with a place where it may enjoy its inner existence and exert its particular powers. Yet the full fate of the ego in the world is a problem which demands independent treatment through independent treatment through which the ultimate meaning of all human striving and hoping may be properly analysed and thoroughly appreciated. The human self endeavours to think the world and will the world, because that self has something worldlike about it. In the attitude and action of the whole self we see what reality can be. The aim of the self is not simply to experience the exterior, or to exhibit the interior, but to affirm itself as real. In its attitude towards the exterior world the self cannot wholly conceal its contempt, the expression of which is not at all out of place to-day, when the usual philosophy of life resembles a hut rather than a ivory tower, when man is looked upon as a ser vant of the world instead of its master. Realism, which thinks that man exists for the world, is no nearer to the truth than The work of the self in the world being a world-work, it is not difficult to raise the ego from the idea of efficiency to that of superiority wherein its true character consists. Reality is the form of human self-hood and consists in the possession of that which exists rather than the mere striving after it. In this respect, reality, as expressed by the ego, is of aristocratico character, while the conception of reality as formulated by realism is necessarily mediocre and unworthy. Only by the calm possession of the real is the self able to entertain and express the Compare the concept of Siddha on the highest summit, beyood Loka, and possessed of unique Dature, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jainayuga bhAdrapada-Azvina 1983 notion of its inherent essence and its in- trinsic worth. While activity has an acceptable place in the dialectics of the self, that place is not the highest one; and where striving is necessary for the development of the ego's nature, the character of that striving is chiefly negative, consisting of a reaction against the world. It is the fate of sensation to be raised above itself by the will; none the less it is the fate of the will to elevate to an unwont ed plane through the intellect. Where the intellect has performed such a task as the intellectualising of volition, and where it occupies such an exalted position, its cha- racter is seen to be something more than that of intellect in the ordinary sense of the term. The intellect supersedes itself by virtue of the fact that it creates something beyond, or that which is an exaggeration of the mere intellect. As a result, the intellect brings the self into being, while it affords the self an intuition of the world as a whole. The wind can not experience the world-whole, nor can it will the universe in its totality; but it can contemplate the world-whole in the -whole in the moment that it contemplates itself. In order to gather the fruits of ego's activity, it is necessary to consider the nature and activity of the self in the light of intellect. In our day, where positivism and fragmatism have conspired to betray the intellect, it is not possible to advance the claims of the intellect with the case of the older rationalism, but since our dialectics must repudiate rationalism, we do not feel the deprivation when it is taken away. Rationalism sought to remove contradiction by removing life; intellectualism, which has the individual on its side, attempts the far different task of reducing this chaos to order. These circumstances place the principles of intellectualism in a different light; no longer does the mind seek to secure sway over the realm of impersonal sense, for now it is engaged in subduing the will as this appears in the living forin of individual life. As in other phases of our study, ego. ism and activism have the effect of presenting new problems and new way of solving them. In the present case, where we are striving to secure a consistent and sufficient notion of selfhood, the subjugation of the will by the intellect lends new meaning to the intellectualist problem, which is ing to seen to proceed from the voluntaristic rather than from the sensational, as was the case with the older rationalism. Philosophy has ever been optimistic concerning the will; it has assumed that, with all the uncertainty of speculation, action, was something sure. But the rise of voluntarism has brought us to the place where we are called upon to inquire concerning the authenticity of action, for the mind may doubt the deed as well as the thought. Where the human self reacts In the assertion of the self, will promotes intellect, while intellect perfects will. The union of these two functions of reality is found in the human self. The peculiar character of intro-activity has been obscured by physical and social considerations, which have made it impos- sible for humanity to live from within. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnadiyAbhyAma mokSaH upon nature and initiates an independent allready said about it, but in what has thus course of activity, it abandons the obvious far been neglected. The intellect indeed and instinctive for the uncertainties of the seems impossible and formal, but its condiideal. In this way it may become decadant tion may be an acquired passivity, which and mystical, and under the guise of genius has come about by the expression of supermay sink into degeneration. In the case ior forces. This is indeed the inner condition of individualism to-day, something not wholly of the self on our dialectic has been conunlike this confronts us. With the elabo- sidering it, and our claim for intro-activity ration of and emphasis upon the obvious, on the part of the self was but preliminary the solidaric in the physical and social to the claim we now make for the interior orders has left the ego to choose a course life of the ego. of activity at once bizaree, so that he who The inner life as an intellectual one canbelieves in the self, and believes the world is not be understood if the ego is regarded to be measured in terms of the self, is forced as something purely representative, an imito seek instruction and nourishment from tative mirror of the universe. If the world the dialectics of Decadence. One may were content to leave the ego to its work, seek self-justification in the thought that the life of the self were simple indeed; but he may like his goods wherever he finds the individualistic history of humanity shows them, and yet the conditions of individu- how thoroughly has the spirit of the world, alism are plainly deplorable in their anti- sensational and activistic, invaded the soul, social and anti-natural ideals. If we seek so that the life of man has ever been a selfhood in sense, we are threatened by tumultuous one. For this reason the primary sensualism and Wagnerism; if we pursue work of the intellect, a work destined never the self through will, we may fall a prey to be complete, has consisted in subduing to nistzschian negations; if we turn to the the contradictory forces of the natural order. intellect, we fear the fallacies of mysticism. The will to live carries and sustains the Having examined the subbordinate forms natural world, but when it enters the ego of selfhood, as these appear in the pheno- it causes chaos. To still this chaos, reduce menal and activistic orders, we are now experience to order, and establish the indeanxious to discover what may be found at pendence of the inner life, is the work the the poles of the intellect; in what sense is intellect has long been carrying on, so that the self a scio or a cogito 2 The true egoist it was from the voluntaristic rather than should be willing to place bis affair upon the empirical that the intellect proceeded. nothing obvious and evident, so that we Rationalism has expected the world to are not disconcerted when we find that the come to it, and, in its a priori fashion, it only consistent support for the self seems prepared the moulds into which the plastic to be found in the intellect. The danger world-stuff was supposed to enter and that confronts us here is that of formality and receive shape. But the actual situation reveals passivity, for the intellect is famous for its the fact that the intellect must exert its impassibilite. Our chief source of trust in superior powers to quell the Dionysian revolt the intellect lies, not in what philosophy has that from the beginning has been going Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 on in the soul. This Apollonian treatment of the problem of knowledge has the effect of showing that the intellect, instead of being the formal, passive faculty of representative thought, is really activistic, a cultural principle. This fact should place in. tellectualisin in a more acceptable light in an age which emphasizes the obvious and exaggerates the efficient. With the absurd emphasis that is com- monly laid upon activity, it is well to in- quire concerning the exact nature of that which seems so important to our present day philosophy. What is the real nature of action? As commonly conceived, action is attached to some immediate inclinction from which it springs, while it is directed to an end which it endeavours to realise; incentive and motive conspire with result and consequence. To emancipate the deed from its attachments, and thus render it universal and free, it becomes necessary for the ego to intellectualise it. of responsibility for the affirmation of the ego rests with the intellect, not with the will. It is the function of the intellect not merely to find the unity of the manifold of sense, but also to reduce the chaos of impulse to order. For geniune action, nothing is more necessary than thought, without which the movement of the ego is only something instinctive and immediate. Genuine intellectualism is progressive and creative, and while it exalts contemplation to the supreme place in the self, it does not seek to inculcate passivism, for it needs the impetus of action for its intellectualistic purposes. The intellect is a gainer rather than a loser when it is called upon to support the ego, while it is also expected to compete with the will; and an intellectuatism which is no longer content to deck itself out with the faded wreaths of a rationalism, which achieved no other victory than that of the understanding over sense, has a future destined to be reflete with satisfaction. Intro-activity is not a mode of work in which the individual insinuates his subjectivety into the objective order of nature, but is a positive and creative force, which enables the ego, to be a creator as the world is also a creator. Not only is the decadent artist suspi- cious of action, but from the beginning of religious consciousness of humanity has hoped to keep upon the free, formless sea of inner life, without coming out upon the limited land of practical work. The Yoga method of attaining to the ideal of worklessness' consists of neither inactivity nor mere contemplation, but in a scheme of works, whereby action becomes the cure of action; hence; it is said : With out undertaking works, no man comes to worklessness. Individually is itself a creation due to the freedom of the into-active ego. Self-hood assumes greater extension as it assumes greater intension; the more intime the individual, the more universal is its order of being. When we attempt to catch the spirit of selfhood, we discover that the weight Ontology has exerted itself to extricate the will of the ego from the tails of causality, but it has not been so earnest in Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnakriyAbhyAma mekSA 32 seeking to evince the existence of a free remote and disinterested, far removed from world of work in which the creative acti. the spirit of mediocrity that so sullenly broods vity of the self is viewed in constructive over the world. The superior world of selfmanner. hood does not simply exist, but is an effect Libertarianism can do no more than thrust out by the ego as it seeks to strive beyond itself and achieve a victory over demonstrate the abstract possiblity of freedom as a force which exerts itself here and there the invisible. This act of self-affirmation wills the self and the world as one from time to time. that is, the self is willed as a world. Intro-activity, however, seeks to account for the continuity and systematic coherence of human activity., for, from the inception The ego is known by means of a comof human culture, the human spirit has lete form of self-affirmation, in which thought been tracing in the air a line parallel to and action are one and the same; this selfthe course of the natural world. The free affirmation, therefore, is a conscious act and dom of humanity is thus something which active thought. Its selfhood and its worldleads the ego forward beyond nature ratherhood are one and the same, than backward into the meshes of causal law; the proof of one is the same as the When dialectics sounds the depths of seq. proof of the other : it is the perceptible sation, volition, and intellect, it observes at fact of a system of nature below, and a the outset that the intellect holds the secret system of humanity above. The possibility and serves the plan of the self in a way of introactivity has been ignored by tradi unknown to the other two forms of spiritual tional ontology, which has penetrated beneath life. Sensation does indeed make the self the crust of reality to the subterannean aware of its existence, as also of its position fires of free energy. The free strivings be in the world; activity enables the self to neath the crust of formal reason are essential to a comprehension of the whole, and re-act upon its experiences; but the power without the recognition of inter-activity, to improvise, the power to detach the ego the significance of human reality will be from the world, belongs neither to sensation superficial indeed. nor volition, but to the intellect alone. If, therefore, the ego is to gain ascendancy over the world, it must be by means of the The intro-activity of selfhood, recognis. spontaneity of the free intellect. able in the forin of human culture consists Knowledge is thus to be understood as of a complete act of self-affirmation. This a striving after the substantial in the midst affirmatory act on the part of the self con- of the contradictions inherent in sensation sists, not of some life-force whose aim could and volition. be no more than the acquisition of the immediate, but of a striving towards the -SHAW. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 zrI jaina vidyArthI Azrama-surata. ti ane mAnada maMtrIe u51 vidha pravRtti temAM thatI mikA che te ane mANekaThArI punamanI zubha rAtrie A saMsthAnI mulAkAta levAne AnaMdadAyaka prasaMga mane gRhapati ane mAnada maMtrIe upasthita karI Apyo te mATe temane upakAra mAnuM chuM. saMsthAnI sarva hakIkta nivedana karavAmAM AvI ane anekavidha pravRtti temAM thatI joIne mane AnaMda thaze. mane AkarSaka vAta vidyArthIo taraphathI nikaLatuM "prabhAta" nAmanuM hasnalikhita mAsika che te ane surata jana samAjanA upasthita thatA mahA prasaMgo vakhate vidyArthIo svayaMsevakonI garaja purI pADe che te lAgI che. "prabhAta" nA eka suMdara ane preraka che, temAM vakhata jatAM vicArapravAha suniyaMtrita ane suyogya mArga vahyA jaze, evI khAtrI bharI AzA che. sevAnA mArgamAM vyAvahArika tAlIma vidyArthI jIvanamAMja maLe tenuM mahatva ghaNuM che. tethI vinaya, namratA, AjJAdhArakatA ane saMyamananA Avazyaka bodhapATha maLe che. te AkhA jIvanane opa Ape che. A saMsthAnA mukhya saMcAlaka maMtrI zrIyuta harIlAla zAha eka taruNa grejyueTa che. zikSaNazAstranA anubhavI che. temanAmAM utsAha, sevAbhAva ane jema che tethI saMsthAne sArA pAyA para laI javAmAM eka prabaLa nimittabhUta thayA che ane thaze emAM zaka nathI. gRhapati rA. popaTalAla paNa sAhityarasika ane saMskArIyuvaka che. te bane sajajanonA mizraNathI A saMsthAnuM bhaviSya suMdara che, ema lAge che. saMvata 1982 ne A saMsthAne chapAyela vRttAMta vAMcyo temAM A vidyAlayane je je AvazyakatAo che tenuM saMkSipta varNana che. A jarUrIyAta suratanA bhalA zrImaMta purI pADaze te eka Adarza chAtrAlaya banaze. zArirIka keLavaNI ane aMgabaLanI tAlIma vagara jaina vidyArthIonAM zarIro sarvatra jyAM juo tyAM kSINa ane kAntihIna lAge che. AthI dareka vidyAlayamAM akhADo-kasaratazALA heyaja ane zArirIka keLavaNuM paNa pharajyAta vidyArthIe levI joIe--ema thavAnI pradhAna AvazyakatA che. mAnasika keLavaNInI vRddhi mATe-puSTine mATe samRddha pustakAlayanI paNa jarUra che. dhArmika keLavaNI vagaranuM te kaI jana vidhAlaya hovuM na ghaTe. A traNe jAtanI keLavaNI jyAM maLI zake evuM sAduM vizALa cogAnavALuM ane te te keLavaNInAM sAdhano purAM pADanAruM makAna paNa sthAyI levuM joIe. prayAsa karatAM karatAM temaja udayanA samatho AvI maLatAM A badhuM bhaviSyamAM AvI maLaze. A samaye chevaTamAM ema paNa kahyA vagara cAlatuM nathI ke suratanA janone A saMsthA temaja bIjI saMsthAo pUrI pADI-nibhAvI potAnI udAravRtti batAvI che. te mATe temane dhanyavAda che ane teo tene have jema bane tema vadhune vadhu saMpUrNa ane Adarzamaya banAvavA jarUra kaMI ne kaMI karatAja raheze evI temane mArI vinaMtI che. A saMsthAne uttarottara abhyadaya icchI. mehanalAla dalIcaMda desAI surata, saM. 1983 nA Azvina su. 15 } B. A. LL. B. vakIla hAIka, muMbaI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna patro 25 ahalyA joDe Idra jArakarma karyuM, pitAnI putrI rdhAna thaI javAmAM ghaNuM kuzaLa evA zrImada Arya pachavADe brahma deDayA, gurUpatninI caMdra vAcchA dharma rAjAnA puNyaketu ane jJAnadarpaNadi amAkarI, evA meM kone pitAnA padathI prAye bhraSTa nathI tyAMnI sva sahAya sAthe rAkhI sanyane pachavADe karyA? traNa bhuvanane gAMDAtura banAvI devAnI vidhimAM rAkhI pote AgaLa cAlya; ane kSaNavAramAM zatrunI hArA kAmAne zrama jevo keAIne zrama che? Ama sAme tIre AvI caDhayo. jyAre rAga bolI rahyA eTale rAjA-are jJAnadarpaNa: mehabhUpanA sthAnane kadha:-jagata mAtrane aMdha banAvI dauM ! bahare dekhADa: ke jethI huM ene ramata mAtramAM pratApazUnya karI dauM. sacetana evA dhIrane adhIrA banAvI dauM, karI nAkhyuM. kartavyane bhUlAvI dauM, eTale hita zAmAM che te jJAnadarpaNa-deva agADI avalokana mAtrathI sAMbhaLavA paNa na ApuM! ane buddhivAnane zIkheluM bAyelA mANasanA javaranA jevuM A mahArAjAnuM yAda karavA paNa na dauM. sthAna dekhAya che. AvA prasaMge lobha, daMbha, ane abhimAna vigere subhaToe bhUjAsphoTanane ATATopa karyo, (praveza kare che). ane hAkaTA paraspara macAvI e sthAnane gajAvI mUkyuM. (zrI sarvee praveza karyo) guptarUpe khaDA thaI rahyA. zrI cAlakayasiMha paNa vairInA samagra sinyane keTalIkavAra pachI mehurajA vaccovacce potAnA pariprotsAhita jANI pote uttejIta thaI mehubhUpane vAranI madhyamAM jovAmAM AvI gayo. teonA AvA taNa mAtra gaNI nija sanya vinA paNa mohane hAkoTA sAMbhaLavA lAgyajItavAnI icchAvALA banI gurUnI prasAdIrUpa (yAga mAha:-purUSomAM evo kayo kIDe che ke je zAstranuM) vajanuM kavaca, oDhI, mehabhUpatinI joDe vara rAkhe che? kharekhara! evAnuM antaryAta thavAnI virAMti vItarAga svarU - to niHsaMkaraNamAM maraNa thavAnuM che. parUpI divya guTikAne upabhoga karI, sahaja anta (apUrNa) prAcIna patro. vijayalakSmIsurina vaDedare bhUpAlavijaye khaMbhAtathI saM. 1825 mAM lakhelo patra, pUjya ziromaNi bh| zrI vijayalakSmI sUrIsvara varanAMNa // svasta zrI Adijina praNamya zrI vaDodarA nagara caraNa kamalAMna. mahAzubhasthAne pujyArAdhye mahimAmayaM samastaguNagaNAlaM- zrI sthaMbhatIrthathI AzAvaMta pN| bhuptivijyg| kRtagAtracAritracUDAmaNi sakalazAstra siddhAMtanA pAriNa laSItaM vaMdanA 108 vAra'vadhArajyo yataH'tra sukhasyAtA che. vara chatrIsa TLe vA vAgamana phinavara rAmAM tamArI sukhasthatAnA patra prasAda karyo te vAcA tevI hAlatu caMdra maMDAnA sumati triA dhaja saMtoSa upanA bIju kAraNa e che gupta pAtA mAlanA tAja vijJAna mudAmaNi je tA 5tra gAMdhI upare' lakhyA upadhAna AcchA sakala kalA kuzala ityAdi aneka upamA virAjamAna 1etApamAM jema manuSya haLabaLe, tema maharAja thara1ahIM rAga eTale kAmadeva lAge che. tharavA lAge evo bhAva dekhAya che. bhA, kartA. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 savegI pAse paisavAnI rajA ApI che te syAre te vAtane paNa varSa 1 thayuM paisAyuM nathI te aDakaryuM paNa tame te moTA cho tulba je lakhyuM ke ame kAva mATe tu padhAro te haluma pAse vacce mahA aMtarAya karyo paNa adhyAre ehamAM je hAMsala iti tavaM bAkI rajA ApuM te AkhA gachanA khAvAne vAstItha lAMca levA vAstI e karma bAMdhyuM zrAvaka zrAvikA sarva tehu pAmeM jaryo tyAreM tuhmAre che te anne pAtakI thayA te tulbameM bhalIsyu tIvAre pAMtII kAMI raheNyuM te nathI mATe anne jarUra ss (A) loyaNu tathA tapa karo ghaTasyuM te kuhA ekavAra padhArane pache te tulle DAhyA cho tuhmane pAse karI aMtarAya chaDIsyu paNa ga7mAM tulbArI te jhAjhu laghavuM te kAramuM na Ave te ame tathA sA(mA)nI AjJA raja aDakAva chaI tIvAre' sarvanaI rajA ApITyuM jyAre aDakAva karyo che mAMgIvI paNa aDakAva na hota to tulbanaM tathA tIvAreM tuhma upara rAga teDAvyA kare che mATe amane koi zrAvaka rajA magAvata nahI tuhmane na jehavuM hoI tehavuM laNI jaNAvaLe je (bhA) te kahaje tabhA kihAM vaso che ane bIjI gaIthI samAcAra pharI laSa je AjJA ApII saMvata bIjA gachanA jatInI karIyA sudhI karIne gachanA 1825 mAgasara sudi 10 ravo ! e gunA pa jatInI tathA gacchanAyakanI karIyA nathI karatA te mATe te mApha karajya ekaja (sa)me cUkAchuM 50. have osavAlane e vAtane mamatva ghaNo che je e nahI (cUkuM). apAsare e gachavAsIo keneM upadhAna mAla nahIM karIe, ehavA kadAgraha kare te alle to na SamAya vijayalakSmIsarie premavijayagaNine chANI mATe gAMdhInI Agala kari mAraga gachanA bhAge lakhele TuMke patra, te mATe aDakAva ka ane suddhane e vAta gamatI heya te amAre koI kAma nathI su ga(ne) & II cheda jAo 5Nu suddhArA sArA vAstImo paNa eTalA uM natvA bh.| zrI vijayalakSmI sUramilikhyate pN| zrAvakane alaSAmaNa thaI ne tukSe Ima kahe ladhu zrI premavinaya vALa mAtrathasnunnati amAri tathA te suSe paMsavA detyuM pachI khaMbhAti zrAvaka che te nara hita . cAnA pramuhanI vaMdanA gALayo have mAraga mekalo thayo have sarva zrAvaka saMvegInI tatra 6 monanInai o tathA prati verAnI karIyA kara(e) ga7mAM jatInI karIyA nahIM kare rahIne $ fjanI prati 2 verAnI je tIvAre sAruM gachanI sobhA sIrI raheryo .che' ThThAM te morIyuM mApana prati 2 sIjha% 1 sIapAsare Ave che ke te paNa nahIM AvaI mATe jarA TALuM 2 9 vAra ja che 4 mAre to tA zrI khaMbhAyata a..gAMdhIne upadhAna vahevarAvI vi. suratimAM jaLarAnI zaruM prApta che te 352 mAla paherAvI echava karI tulbA vihAra karavo ghaTe puruSottamanI TAMgu 2 ti jaya OM marma yAtrAnI te sukheM karo te vAtanI ciMtA na karavI A- 2chA jiLa tathA viSe samajI sarva mitrazcaM tau paNe gachanI unnata dIseM tulbArI sabhA jasa thAI vIruM sarva zrAva zrAvavAneM dharma<Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AIETOTTA ATET: The Highest Life of Blissful Freedom evolving through Knowledge and Activity. The self lives by knowing, just as it is by means of knowledge that it secures its place in the world. By means of knowledge the self is redeemed from the world. Where knowledge has assumed the idealistic character, it has usually directed its energies in the direction of reaching a Beyond, in the form of the transphenomenal; but in doing this it has no right to overlook the fact that the self which puts forth the knowledge does not relinquish know ledge at the moment it realises it; for this reason it becomes necessary to regard the exercise of knowledge, not as a mere repre. sentation of something exterior, but as the realisation of that which is internal. romanticism, which thinks the world exists for man. Our dialectic will be satisfied with the system of philosophy or poetry which makes the selt supreme. Meanwhile it cherishes the belief that the anti-natural and anti-social phases of egoisin are only preliminary to a more constructive view of the self in the world and society, which are unable to submerge it. All that the world of things and persons can do for the self is to provide it with a place where it may enjoy its inner existence and exert its parti. cular powers. Yet the full fate of the ego in the world is a problem which demands independent treatment through which the ultimate meaning of all human striving and hoping may be properly analysed and thoroughly appreciated. The human self endeavours to think the world and will the world, because that self has something worldlike about it. In the attitude and action of the whole self we see what reality can be. The aim of the self is not simply to experience the exterior, or to exhibit the interior, but to affirin itself as real. In its attitude towards the exterior world the self cannot wholly conceal its contempt, the expression of which is not at all out of place to-day, when the usual philosophy of life resembles a hut rather than a ivory tower, when man is looked upon as a ser vant of the world instead of its master, Realism, which thinks that man exists for the world, is no nearer to the truth than The work of the self in the world being a world-work, it is not difficult to raise the ego from the idea of efficiency to that of superiority wherein its true character consists. Reality is the form of human self-hood and consists in the possession of that which exists rather than the mere striving after it. In this respect, reality, as expre the ego, is of aristocratic# character, while the conception of reality as formulated by realism is necessarily mediocre and unworthy. Only by the calm possession of the real is the self able to entertain and express the # Compare the concept of Siddha on the highest summit, beyond Loka, and possessed of unique Dature, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2C jainayuga bhAdrapada-Azvina 1983 notion of its inherent essence and its in- In order to gather the fruits of ego's trinsic worth. activity, it is necessary to consider the While activity has an acceptable place nature and activity of the self in the light in the dialectics of the self, that place is of intellect. In our day, where positivism not the highest one; and where striving and fragmatism have conspired to betray is necessary for the development of the ego's the intellect, it is not possible to advance nature, the character of that striving is chiefly the claims of the intellect with the case of negative, consisting of a reaction against the older rationalism, but since our dialecthe world. tics must repudiate rationalism, we do not feel the deprivation when it is taken away. It is the fate of sensation to be raised Rationalism sought to remove contraabove itself by the will; none the less it is diction by removing life; intellectualism, the fate of the will to elevate to an unwont- which has the individual on its side, attempts ed plane through the intellect. Where the the far different task of reducing this chaos intellect has performed such a task as the to order. These circumstances place the intellectualising of volition, and where it principles of intellectualism in a different occupies such an exalted position, its cha- light; no longer does the mind seek to seracter is seen to be something more than cure sway over the realm of impersonal that of intellect in the ordinary sense of sense, for now it is engaged in subduing the term. the will as this appears in the living forin The intellect supersedes itself by virtue of individual life. of the fact that it creates something beyond, As in other phases of our study, ego. or that which is an exaggeration of the ism and activism have the effect of premere intellect. As a result, the intellect brings senting new problems and new way of the self into being, while it affords the self solving them. In the present case, where an intuition of the world as a whole. The we are striving to secure a consistent and mind can not experience the world-whole, nor sufficient notion of selfhood, the subjugation can it will the universe in its totality; but of the will by the intellect lends new meanit can contemplate the world-whole in the ing to the intellectualist problem, which is moment that it contemplates itself. seen to proceed from the voluntaristic ra ther than from the sensational, as was the In the assertion of the self, will promotes case with the older rationalism. intellect, while intellect perfects will. The Philosophy has ever been optimistic conunion of these two functions of reality is cerning the will; it has assumed that, with found in the human self. all the uncertainty of speculation, action, was something sure. But the rise of voThe peculiar character of intro-activity luntarism has brought us to the place has been obscured by physical and social where we are called upon to inquire conconsiderations, which have made it impos- cerning the authenticity of action, for the sible for humanity to live from within. mind may doubt the deed as well as the thought. Where the human self reacts Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 jJAnakriyAbhyAma mokSa upon nature and initiates an independent allready said about it, but in what has thus course of activity, it abandons the obvious far been neglected. The intellect indeed and instinctive for the uncertainties of the seems impossible and formal, but its condiideal. In this way it may become decadant tion may be an acquired passivity, which and mystical, and under the guise of genius has come about by the expression of supermay sink into degeneration. In the case ior forces. This is indeed the inner condition of individualism to-day, something not wholly of the self on our dialectic has been conunlike this confronts us. With the elabo- sidering it, and our claim for intro-activity ration of and emphasis upon the obvious, on the part of the self was but preliminary the solidaric in the physical and social to the claim we now make for the interior orders has left the ego to choose a course life of the ego. of activity at once bizaree, so that he who The inner life as an intellectual one canbelieves in the self, and believes the world is not be understood if the ego is regarded to be measured in terms of the self, is forced as something purely representative, an imito seek instruction and nourishment from tative mirror of the universe. If the world the dialectics of Decadence. One may were content to leave the ego to its work, seek self-justification in the thought that the life of the self were simple indeed; but he may like his goods wherever he finds the individualistic history of humanity shows them, and yet the conditions of individu- how thoroughly has the spirit of the world, alism are plainly deplorable in their anti- sensational and activistic, invaded the soul, social and anti-natural ideals. If we seek so that the life of man has ever been a selfhood in sense, we are threatened by tumultuous one. For this reason the primary sensualism and Wagnerism; if we pursue work of the intellect, a work destined never the self through will, we may fall a prey to be complete, has consisted in subduing to nistzschian negations; if we turn to the the contradictory forces of the natural order, intellect, we fear the fallacies of mysticism. The will to live carries and sustains the Having examined the subbordinate forms natural world, but when it enters the ego of selfhood, as these appear in the pheno- it causes chaos. To still this chaos, reduce menal and activistic orders, we are now experience to order, and establish the inde experience to orde anxious to discover what may be found at pendence of the inner life, is the work the the poles of the intellect; in what sense is intellect has long been carrying on, so that the self a scio or a cogito 2 The true egoist it was from the voluntaristic rather than should be willing to place his affair upon the empirical that the inten nothing obvious and evident, so that we Rationalism has expected the world to are not disconcerted when we find that the come to it, and, in its a priori fashion, it only consistent support for the self seems prepared the moulds into which the plastic to be found in the intellect the danger world-stuff was supposed to enter and that confronts us here is that of formality and receive shape. But the actual situation reveals passivity, for the intellect is famous for its the fact that the intellect must exert its impassibilite. Our chief source of trust in superior powers to quell the Dionysian revolt the intellect lies, not in what philosophy has that from the beginning has been going Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jainayuga bhAdrapada-Adhina 1983 on in the soul. This Apollonian treatment of responsibility for the affirmation of the of the problem of knowledge has the effect ego rests with the intellect, not with the will. of showing that the intellect, instead of It is the function of the intellect not being the formal, passive faculty of repre- merely to find the unity of the manifold of sentative thought, is really activistic, a cul- sense, but also to reduce the chaos of imtural principle. This fact should place in pulse to order. For geniune action, nothtellectualisin in a more acceptable light in ing is more necessary than thought, withan age which emphasizes the obvious and out which the movement of the ego is only exaggerates the efficient. something instinctive and immediate. With the absurd emphasis that is com- Genuine intellectualism is progressive and monly laid upon activity, it is well to in- creative, and while it exalts contemplation quire concerning the exact nature of that to the supreme place in the self, it does which seems so important to our present not seek to inculcate passivism, for it needs day philosophy. What is the real nature the impetus of action for its intellectualistic of action? As commonly conceived, action purposes. is attached to some immediate inclinction The intellect is a gainer rather than a from which it springs, while it is directed loser when it is called upon to support the to an end which it endeavours to realise; ego, while it is also expected to compete incentive and motive conspire with result with the will; and an intellectuatism which and consequence. To emancipate the deed itself out is no longer content to deck from its attachments, and thus render it with the faded wreaths of a rationalism, universal and free, it becomes necessary for which achieved no other victory than that the ego to intellectualise it. of the understanding over sense, has a future destined to be reflete with satisfaction. Intro-activity is not a mode of work in Not only is the decadent artist suspi- which the individual insinuates his subjec. cious of action, but from the beginning of tivety into the objective order of nature, religious consciousness of humanity has but is a positive and creative force, which hoped to keep upon the free, formless sea enables the ego. to be a creator as the of inner life, without coming out upon the world is also a creator. limited land of practical work. The Yoga method of attaining to the Individually is itself a creation due to ideal of worklessness' consists of neither the freedom of the into-active ego. inactivity nor mere contemplation, but in a scheme of works, whereby action becomes Self-hood assumes greater extension as the cure of action; hence; it is said : With it assumes greater intension; the more out undertaking works, no man comes to intime the individual, the more universal worklessness. is its order of being. Ontology has exerted itself to extricate When we attempt to catch the spirit the will of the ego from the tails of causof selfhood, we discover that the weight ality, but it has not been so camnest in Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 jJAnakriyAbhyAma mokSa seeking to evince the existence of a free remote and disinterested, far removed from world of work in which the creative acti- the spirit of mediocrity that so sullenly broods vity of the self is viewed in constructive over the world. The superior world of selfmanner. hood does not simply exist, but is an effect Libertarianism can do no more than thrust out by the ego as it seeks to strive beyond itself and achieve a 'victory over demonstrate the abstract possiblity of freedom as a force which exerts itself here and there the invisible. This act of self-affirmation from time to time. wills the self and the world as one-that is, the self is willed as a world. Intro-activity, however, seeks to account for the continuity and systematic coherence of human activity., for, from the inception The ego is known by means of a comof human culture, the human spirit has lete form of self-affirmation, in which thought been tracing in the air a line parallel to and action are one and the same; this selfthe course of the natural world. The free- affirmation, therefore, is a conscious act and dom of humanity is thus something which active thought. Its selfhood and its worldleads the ego forward beyond nature rather hood are one and the same. than backward into the meshes of causal law; the proof of one is the same as the When dialectics sounds the depths of senproof of the other it is the perceptible sation, volition, and intellect, it observes at fact of a system of nature below, and a the outset that the intellect holds the secret system of humanity above. The possibility and serves the plan of the self in a way of introactivity has been ignored by tradi unknown to the other two forms of spiritual tional ontology, which has penetrated beneath life. Sensation does indeed make the self the crust of reality to the subterannean fires of free energy. The free strivings be aware of its existence, as also of its position in the world; activity enables the self to neath the crust of formal reason are essen re-act upon its experiences; but the power tial to a comprehension of the whole, and without the recognition of inter-activity, to improvise, the power to detach the ego the significance of human reality will be from the world, belongs neither to sensation superficial indeed. nor volition, but to the intellect alone. If, therefore, the ego is to gain ascendancy over the world, it must be by means of the The intro-activity of selfhood, recognis- spontaneity of the free intellect. able in the forin of human culture consists Knowledge is thus to be understood as of a complete act of self-affirmation. This a striving after the substantial in the inidst affirmatory act on the part of the self con- of the contradictions inherent in sensation sists, not of some life-force whose aim could and volition. be no more than the acquisition of the immediate, but of a striving towards the -SHAW. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga bhAdrapada-Adhina 1983 zrI jaina vidyArthI Azrama-surata. mANekaThArI punamanI zubha rAtrie A saMsthAnI mulAkAta levAno AnaMdadAyaka prasaMga mane gRhapati ane mAnada maMtrIe upasthita karI Apyo te mATe temane upakAra mAnuM chuM. saMsthAnI sarva hakIkata nivedana karavAmAM AvI ane anekavidha pravRtti temAM thatI joIne mane AnaMda thayo. mane AkarSaka vAta vidyArthIo taraphathI nikaLatuM " prabhAta" nAmanuM haalikhita mAsika che te ane surata jaina samAjanA upasthita thatA mahA prasaMgo vakhate vidyArthIo svayaMsevakanI garaja purI pADe che te lAgI che. "prabhAta" nA aMke suMdara ane preraka che; temAM vakhata jatAM vicArapravAha suniyaMtrita ane suyogya mArge vahyA jaze, evI khAtrI bharI AzA che. sevAnA mArgamAM vyAvahArika tAlIma vidhArthI jIvanamAMja maLe tenuM mahatva ghaNuM che. tethI vinaya, namra, AjhAdhArakatA ane saMyamananA Avazyaka bodhapATha maLe che. te AkhA jIvanane opa Ape che. A saMsthAnA mukhya saMcAlaka maMtrI zrIyuta harIlAla zAha eka taruNa grejyueTa che. zikSaNazAstranA anubhavI che. temanAmAM utsAha, sevAbhAva ane jema che tethI saMsthAne sArA pAyA para laI javAmAM eka prabaLa nimittabhUta thayA che ane thaze emAM zaka nathI. gRhapati rA. pipaTalAla paNa sAhityarasika ane saMskArIyuvaka che. te bane sajajananA sumizraNathI A saMsthAnuM bhaviSya suMdara che, ema lAge che. saMvata 1982 ne A saMsthAne chapAyela vRttAMta vAMo temAM A vidyAlayane je je AvazyakatAo che tenuM saMkSipta varNana che. A jarUrIyAte suratanA bhalA zrImaMta purI pADaze te eka Adarza chAtrAlaya banaze. zArirIka keLavaNI ane aMgabaLanI tAlIma vagara jaina vidyArthIonAM zarIra sarvatra jyAM juo tyAM kSINu ane kAntihIna lAge che. AthI dareka vidyAlayamAM akhADe-kasaratazALA hAyaja ane zArirIka keLavaNI paNa pharajyAta vidyAthI e levI joIe--ema thavAnI pradhAna AvazyakatA che. mAnasika keLavaNInI vRddhi mATe-puSTine mATe samRddha pustakAlayanI paNa jarUra che. dhArmika keLavaNI vagaranuM te kaI jaina vidyAlaya hovuM na ghaTe. A traNe jAtanI keLavaNI jyAM maLI zake evuM sAduM vizALa cogAnavALuM ane te te keLavaNInAM sAdhano purAM pADanAruM makAna paNa sthAyI hovuM joIe. prayAsa karatAM karatAM temaja udayanA samaya AvI maLatAM A badhu bhaviSyamAM AvI maLaze. A samaye chevaTamAM ema paNa kahyA vagara cAlatuM nathI ke suratanA janone A saMsthA temaja bIjI saMsthAo pUrI pADI-nibhAvI pitAnI udAravRtti batAvI che. te mATe temane dhanyavAda che ane teo tene have jema bane tema vadhune vadhu saMpUrNa ane Adarzamaya banAvavA jarUra kaMI ne kaMI karatAja raheze evI temane mArI vinaMtI che. A saMsthAne uttarottara amyudaya icchI. mohanalAla dalIcaMda desAI surata, saM. 1983 nA Azvina su. 15 } B. A. LL. B. vakIla hAIka, muMbaI. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-pAThAvalI prAkRta--pAThAvalI [kartA paM0 becaradAsa jIvarAja dozI ] BO***** paDhamo pADho maMgalaM motthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa / (1) namo arihaMtANaM / namo siddhANaM / namo AyariANaM / namo uvajjhAyANaM / namo loe savvasAhUNaM / (2) arihaMtA maMgalaM / siddhA maMgalaM / sAhU maMgalaM / halipanatto dhammo maMgalaM / ( 3 ) arihaMte saraNaM pavajjAmi / siddhe saraNaM pavajjAmi / sAhU saraNaM pavajjAmi / haryani dhammaM saraNaM pavajjAmi / yo paDha o pamAde kayAi vi / Ayao bahiyA pAsa / lobhassa pAse NirayaM mahaMtaM / kammaNA uvAhI jAyati / kAme giddhA purrati garbhaM / amuNI sayA muttA / - namokAro / -- maMgalaM / -saraNaM / 33 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 muNiNo sayA jAgaraMti / kusale puNa No baddhe, No mukke / vIre no sahate ratiM / vIre na rajjati / jahA aMto tahA bAhiM / jahA bAhiM tahA aNto| aNegacitte khalu ayaM purise / rUvesu virAgaM gacchejjA / purisA ! saccameva samabhijANAhi / AriyavayaNamevaM / taiyo pADho appANaM kasehi / appANaM jarehi / vayaM puNa evamAikkhAmo / savve pANA na haMtavvA / kimathi uvAhI(dhI) pAsagassa ? / asthi satthaM pareNa paraM / patthi asatthaM pareNa prN| je egaM nAme se bahU nAme / je bahU nAme se egaM nAme / je egaM jANai se savvaM jANai / je savvaM jANai se egaM jANai / jahA junnAI kaTThAI havvavAho pamatthati / nA'NAgamo maccumuhassa asthi / je AriyA te evaM vayAsI / pAsa loe mahabbhayaM / buddhehiM evaM paveditaM / mehAvI jANijjA dhammaM / samayAe dhamme AriehiM pavedite / samaNe mahAvIre puvvaM devANaM dhammamAikkhati, pacchA maNussANaM / appege sIsamanbhe / appege pAyamacche / appege uddavae / je ajjhatthaM jANai se bahiyA jANai / AraMbhasattA pakarrati saMga / suaM me Ausa ! teNa bhagavayA evamakkhAyaM / appamatto privve| aNagAre dIharAyaM titikkhae / eyaM kusalassa dNsnnN| cauttho pADho mahavvayauccAraNA sabAo pANAivAyAo veramaNaM / savvAo musAvAyAo veramaNaM / savvAo adinAdANAo veramaNaM / savvAo mehuNAo veramaNaM / savvAo pariggahAo veramaNaM / sabAo rAibhoaNAo veramaNaM / savvaM bhante ! pANAivAyaM paJcakkhAmi-neva sayaM pANe aivAejjA, neva'nnehiM pANe aivAyAvijA, pANe aivAyate vi anne na samaNujANAmi jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM // 1 // savvaM bhante ! musAvAyaM paJcakkhAmi-neva sayaM musaM vaejA, neva'nehiM musaM vAyAvejjA, musaM vayaMte vi anne na samaNujANAmi jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM / / ___ savvaM bhante ! adinnAdANaM paJcakkhAmi-neva sayaM adina givhijjA, neva'nehiM giNhAvejjA, adinnaM giNhate vi anne na samaNujANAmi jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM // 3 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-pAThAvalI upa savvaM bhante ! mehuNaM paJcakkhAmi-neva sayaM mehuNaM sevijjA, neva'nnehiM sevAvejjA, mehuNaM sevaMte vi anne na samaNujANAmi jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM / / / savvaM bhante ! pariggaraM paJcakkhAmi-neva sayaM pariggahaM parigiNhejjA, neva'nnehiM pariggaraM parigiNhAvijjA, pariggahaM parigiNhaMte vi anne na samaNujANAmi jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM / / savvaM bhaMte ! rAibhoyaNaM paJcakkhAmi-neva sayaM rAI bhuMjejjA, neva'nnehiM rAI bhuMjAvijjA, rAI bhuMjate vi aNNe na samaNujANAmi jIvajjIvAe tivihaM tiviheNaM / / -samaNamuttaM. paMcamo pADho dukkhaM je kohadaMsI se mANadaMsI, je mANadaMsI se mAyadaMsI, je mAyadaMsI se lobhadaMsI, je lobhadaMsI se pejjadaMsI, je pejjadaMsI se dosadaMsI, je dosadaMsI se mohadaMsI, je mohadaMsI se ganbhadaMsI, je gabbhadaMsI se jammadaMsI, je jammadaMsI se mAradaMsI, je mAradaMsI se NirayadaMsI, je NirayadaMsI se tiriyadaMsI, je tiriyadaMsI se dukkhdNsii|| -AyAraMgasutta. ___ chaTo pADho appA se Na dIhe, Na hasse, Na baTTe, Na taMse, Na cauraMse, Na parimaMDale; Na kiNhe, Na NIle, Na lohie, Na mukkile; Na surahigaMdhe, Na durahigaMdhe; Na titte, Na kaDue, Na kasAte (e), Na avile, Na mahure; Na kakkhaDe, Na maue, Na garue, Na lahue, Na sIe, Na uNhe, Na giddhe, na lukkhe; Na kAU(o), Na ruhe, Na saMge, Na itthI, Na purise, " annahA; pariNe, saNNe. ___uvamA Na vijjati, arUvI sattA; apayassa payaM natthi, savve sarA NiaTuMti, takkA jattha Na vijjati, matI tattha Na gAhitA, oe, appatiTThANassa kheyanne. se Na sadde, Na rUve, Na gaMdhe, Na rase, Na phAse icetAvati tti bemi. -AyAraMgasuttaM. sattamo pATo virAgo appaM ca khalu AuyaM ihamegesi mANavANaM. taM jahA:-soyapariNANehi parihAyamANehiM, cakkhupariNANehi parihAyamANehiM, ghANapa0 50, rasaNapa0 50, phAsapa0 50, abhikaMtaM ca khalu vayaM saMpehAe, tao se egayA mUDhabhAvaM jaNayati. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 __jehiM vA saddhiM saMvasati, te vi NaM egayA NiyagA puvvaM parivvayaMti; so vA te Niyage pacchA parivvaejjA. NAlaM te tava tANAe vA, saraNAe vA; tuma pi tesiM nAlaM tANAe vA saraNAe vA. se Na hAsAe, Na kiDDAe, Na ratIe, Na vibhUsAe. iccevaM samuTThie ahovihArAe, aMtaraM ca khalu imaM saMpehAe dhIro muhuttamapi NA pamAyae. vao accei, jovvaNaM ca / _____jIvie iha je pamattA se hatA, chettA, bhettA, lupittA, vilaMpittA, uddavettA, uttasaittA, akaDaM karissAmi ti maNNamANe. jehiM vA saddhi saMvasati te vA NaM egayA niyagA pubbi posaMti, so vA te Niyage pacchA posejjA-NAlaM te tava tANAe vA, saraNAe vA, tumaM pi tesiM NAlaM tANAe vA, saraNAe vA. tato se egayA rogasamuppAyA samuppajjati. jANitu dukkhaM patteyaM sAyaM. bhogAmeva aNusoyaMti-ihamegesiM mANavANaM. tiviheNa jAvi se tattha mattA bhavai-appA vA, bahugA vA se tattha gaDhie ciTThati bhoyaNAe. tato se egayA vipparisiDhe saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavati, taM pi se egayA dAyAyA vibhayaMti, adattAhAre vA se harati, rAyANo vA se vilaMpati, Nassai vA se, viNassai vA se, agAradAheNa vA se Dajhati. -AyAraMgasuttaM. adumo pATo micchA mi dukkaDaM kira egayA egassa kuMbhagArassa kuDIe sAhuNo ThiyA. tatthego cillago cavalattaNeNa tassa kuMbhagArassa kolAlANi aMguliyadhaNuhagaeNaM pAhANehiM vidhei. kuMbhakAreNa paDijaggio diho bhaNio-khuDDagA ! kAsa me kolAlANi kANesi ? khuDDao bhaNai-micchA mi dukkaDaM, na puNo vidhissaM, maNAgaM pamAyaM gao mi tti. evaM so puNo vi kelIkilattaNeNa vidheUNa coio micchA-mi-dukkaDaM dei. pacchA kuMbhakAreNa saDho ti nAUNa tassa khuDDagassa kannAmoDao dino so bhaNai-dukkhavio haM, kuMbhakAro bhaNai-micchA-mi-dukkaDaM. evaM so puNo puNo kamAmoDayaM dAUNa micchA-mi-dukkaDaM karei. pacchA cellao bhaNai-aho ! suMdaraM micchA-mi-dukkaDaM ti / kuMbhakAro bhaNai-tubbha vi erisaM ceva micchA-mi-dukkaDaM ti. pacchA Thio vidheyadhvassa. kiMca Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-pAThAvalI " jaM dukkaDaM ti micchA taM caiva nisevai puNo pAvaM / paJcakhamusAvAI mAyAniyaDIpasaMgo ya // 11 - -- samaNasuttaghusI. navamo pADho khAmaNaM icchAmi khamAsamaNo ! abbhuTTio mi abhiMtarapakkhiyaM khAmeuM pannarasahaM divasANaM, pannarasahaM rAINaM jaM kiMci apattiyaM, parapattiyaM-bhatte, pANe, viNae, veyAvacce, AlAve, saMlAve, uccAsaNe, samAsaNe, aMtarabhAsAe, uvaribhAsAe - jaM kiMci majjha viNayaparihINaM huvA, bAyaraM vA tubbhe jANaha, ahaM na yANAmi tassa micchAmi dukkaDaM. Arie uvajjhAe sIse sAhammie kulagaNe a / je me kei kasAyA savve tiviheNa khAmemi || savvassa samaNasaMghassa bhagavao aMjaliM karia sIse / savve khamAvaittA khamAmi savvassa ahayaM pi // savvasa jIvarAsissa bhAvao dhammanihianiacitto / savve khamAvaittA khamAmi savvassa ahayaM pi // khAmi sahajIve savve jIvA khamaMtu me mattI me sababhUveraM majjhaM na keNai // 37 -parikamaNasutaM. dasamo pADho namokAro namo tthu te siddha ! buddha ! mutta! nIraya ! nissaMga ! mANasUraNa ! guNarayaNasAgara ! manta- mameya ! namo tthu te mahaimahAvIra - vaddhamANasAmissa-namo tthu te bhagavao / --samaNasutaM. egAraso pADho sijjaMbhavo vRddha mANasAmiNo caramatitthayarassa soso titthasAmI suvammo nAma aNagAro Asi. tassa vi ya jaMbunAmo tassa vi ya pabhavo tassa'nayA kayAI puJcarattAvaratta samayammi Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 ciMtA samuppannA-ko me gaNaharo hojja ? tti. tAhe appaNo gaNe, samaNasaMghe ya sabao uvabhogo kao, na dIsai koi avvocchittikaro. tAhe gAratthesu uvautto, uvaoge kae rAyagihe nagare sejjaMbhavaM baMbhaNaM jannaM jayamANaM pAsai. tAhe rAyagihaM nagaramAgaMtUNa saMghADayaM vAvArei-janavADaM gaMtu-bhikkhaTTA dhammalAmeha, tattha tujjhe paDisehijjihiha. tAhe tujhe bhaNijjaha-"aho kaSTaM tattvaM na jJAyate " te ya sAhuNo tattha gayA jAva paDisehiyA. tao tehiM bhaNiyaM-" aho ! kaSTaM tattvaM na jJAyate " teNa ya sejjaMbhaveNaM dAramUle ThieNa taM vayaNaM suyaM, tAhai so viciMtei-ee uvasaMtA tavassiA asaMtaM na vayaMti tti kAuM ajjhAvagasagAsaM gaMtuM bhaNai-kiM tattaM ? ti. so bhaNai-vedAstatvam, tAhe so asi kar3iUNa bhaNai-sIsaM te chiMdAmi, jai me tumaM tattaM na kahesi. tao ajjhAvao bhaNai-'punno meM samao' bhaNiameyaM veyatthe 'zirazchede tatvaM kathanIyam, ' to saMpayaM kahayAmi jaM ettha tattaM-eyassa jUyassa hiTThA savarayaNAmayI arahao paDimA, sA vuccai, to arahao dhammo tattaM ti. tao sijjabhavo jiNapaDimAdasaNeNa paDibuddho-uvayAri'tti ajjhAvagassa pAesu paDiUNa jannavADovakkharaMca dAuNaM niggao. sAhuNA gavasamANo gao ya AyariyasagAsaM, AyariyaM, sAhuNo ya vaMdittA bhaNai-mama dhammaM kaheha. tAhe AyariyA uvauttA-jahA imo so tti. tAhe Ayariehi sAhudhammo kahio. taM souM so pavaio-coddasapubI jAo.. -samaNamuttavRttI. bAraso pADho gaNipiDagaM namo tesiM khamAsamaNANaM, jehiM imaM vAiyaM duvAlasaMga gaNipiDagaM bhagavaMtaM. taM jahA:AyAro, sUyagaDo. ThANaM, samavAo, viyAhapannattI, nAyAdhammakahAo, uvAsagadasAo, aMtagaDadasAo, aNuttarovavAiyadasAo, paNhAvAgaraNaM, vivAgasurya, dihivAo, sabahiM pi eyaMmi duvAlasaMge gaNipiDage bhagavaMte samutte saatthe, sagaMthe, sanijjuttie, sasaMgahaNie je guNA vA, bhAvA vA arahaMtehi bhagavaMte hiM pannattA vA, parUviyA vA-te bhAve saddahAmo, pattiyAmo, roemo, phAsemo, aNupAlemo. -samaNamuttavRttI. terasamo pADho AvassayakittaNA esA khalu mahavvayauccAraNA kayA, icchAmo suttakittaNaM kAuM-namo tesiM khamAsamaNANaM jehiM imaM vAiyaM chabihamAvassayaM bhagavaMtaM. taM jahAH-sAmAiyaM, cauvIsatthao, vaMdaNayaM, paDikkamaNaM, kAussaggo, paJcakkhANaM, sabahiM pi eyaMmi chavihe Avassae bhagavaMte samutte, saatthe, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-pAThAvalI 39 sagaMthe, sanijjuttie sasaMgahaNie je guNA vA, bhAvA vA, arahaMtehiM bhagavatehiM pannattA vA, parUviyA vA, te bhAve saddahAmo, pattiyAmo, roemo, phAsemo, pAlemo, aNupAlemo kammakkhayAe, mokkhAe, bohilAbhAe-saMsAruttAraNAe. -samaNasuttavRttI. coddaho pADho nAyaputto vaddhamANo bAlabhAvo - te NaM kAle NaM, te NaM samae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre paMcahatthuttare yAvi hotyA. samaNe bha0 mahAvIre tiNANovagae yAvi hotthA. caissAmi tti jANai, cue mi tti jANai, cayamANe Na jANai. te NaM kAle NaM, te Na, samae Na, tisalA khattiyANI aha annayA kayAi NavaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM vItikaMtANaM, je se gimhANaM paDhame mAse, docce pakkhe cittasuddhe, tassa NaM cittasuddhassa terasIpakkheNaM hatthuttarAhi jogovagateNaM, samaNaM bha0 mahAvIraM AroyAroyaM pasUyA. jatoNaM pabhiti bha0 mahAvIre tisalAe kha0 NIe kucchisi gambhaM Ahue, tato NaM pabhitiM taM kulaM vipuleNaM hiraNNeNaM, suvaNNeNaM, dhaNeNaM, dhaNNeNaM, mANikkeNaM mottieNaM, saMkhasilappavAleNaM atIva atIva parivai tato NaM sa. bhagavao ma0 ssa ammApiyaro eyamaDhe jANittA NivattadasAhasi vokaMtasi, sUcibhUtaMsi vipulaM asaNa-pANakhAima-sAimaM uvakkhaDAvaMti, uvakkhaDAvettA mitta-NAti-sayaNa-saMbaMdhivaggaM uvaNimaMtettA, bahave samaNa-mAhaNa-kivaNa-vaNImaga-bhicchaMDaga-paMDagA-raMtINaM vicchaDaMti, viggovaMti, vissANeti-dAtAresu NaM dAyaM pajjAbhAeMti, mitta-NAi0 vagaM bhuMjAti, bhuMjAvettA mittala vaggeNa imeyArUvaM NAmadhejjaM kareMti jao NaM pabhiI0 atIva parivaDai-taM hou NaM kumAre vaddhamANe. tao NaM sa0 mahAvIre paMcadhAtiparivuDe, taMjahAH-khIradhAIe, majjaNadhAIe, maMDAvaNadhAIe, khellAvaNadhAIe, aMkadhAIe aMkAo aMkaM sAharijjamANe ramme maNikoTimatale girikaMdarasamallINe va caMpayapAyave ahANupuvvIe saMvaTTai. -AyAraMgasuttaM. paNNarasamo pATo jubvaNaM tao NaM sa0 bhagavaM ma0 viNNAyapariNaye viNiyattabAlabhAve aNussayAi urAlAI mANussagAI paMcalakkhaNAI kAmabhogAI sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdhAI pariyAremANe. omavati (2) viharati. sa0 bha0 ma0 kAsavagotte; tassa NaM ime tiNNi NAmadhejA eva Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga bhAdrapada-Adhina 1983 mAhijjatiH-ammApiusaMtie-'vaddhamANe,' sahasamudie 'samaNe' bhImabhaya-bhairavaM urAlaM acelayaM parIsaha sahai tti kaTTa devehiM se NAmaM kayaM 'samaNe bhagavaM mahAvIre'. samaNassa bhagavao ma0 ssa pitA kAsavagotteNe; tassa NaM tiNNi NA0 e0:-'siddhattha-' iti vA, 'sejjaMsa' iti vA, 'jasaMsa' iti vA; sa0 bha0 ma0 ammA vAsihagottA, tIse NaM ti0 NA0 e0:'tisalA' ti vA, 'videhadiNNA' ti vA, "piyakAriNI' ti vA; sa0 bha0 ma0 pittiyae 'supAse' kAsavagotteNaM; jeTTe bhAyA 'gaMdivaddhaNe' kA0; jeTTA bhaiNI 'sudaMsaNA' kA0 bhanjA 'jasoyA' gotteNa koDiNNA; dhRyA kA0 tose NaM do NAma evaM:-'aNojjA' ti vA, 'piyadasaNA' ti vA; nattuI kosiyagotteNa; tIse NaM do NAma0 evaM:-'sesaI' ti vA, 'jasavatI' tivA. solasamo pADho - ammApiyaro samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa ammApiyaropAsAvacijjA samaNovAsagA yAvi hotyA ve NaM bahUI vAsAI samaNopAsagapariyAyaM pAlayittA, chaNhaM jIvanikAyANaM saMrakkhaNanimitta AloittA, niMdittA, garahittA, paDikkamittA ahArihaM uttaraguNapAyacchittaM paDivajjittA kusasaMthAraM duruhittA bhattaM paJcakkhAiMti. apacchimAe mAraNaMtiyAe sarIrasaMlehaNAe susiyasarIe kAlamAse kAlaM kiccA, taM sarIraM vippajahittA-accue kappe devattAe uvavaNNA; tao NaM AukkhaeNaM, ThiikkhaeNa cue, cavittA mahAvidehe vAse carimeNaM usAseNaM sijjhissaMti, bujjhissaMti, muccissaMti, pariNivvAissaMti-savvadukkhANaM aMtaM karissati. -AyAraMgasuttaM. sattarasamo pATo abhinikkhamaNaM te NaM kAle NaM, te NaM samae NaM, sa0 bha0 ma0 NAye, NAyaputte, NAyakulaNivatte, videhe, videhadiNNe, videhajacce, videhasUmAle; tIsaM vAsAI 'videha' tti kaTu agAramajhe pasittA, ammApiUhiM kAlagaehiM samattapaiNNe, ciccA hiraNaM, ci0 muvaNaM, ci0 balaM, ci0 vAhaNaM, ci0 dhaNa-kaNaya-rayaNa-saMtasArasAvadeja, vicchaDDettA, vigovittA, vissANittA, dAyAresu NaM dAyaM pajjAbhAtittA, saMvaccharaM dANaM dalaittA, je se hemaMtANaM paDhame mAse, paDhame pakkhe maggasirapahale. tassa NaM maggasirabahulassa dasamIpakkhe NaM hatyuttarAhiM NakkhattaNa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-pAThAvalI jogovagateNaM abhiNikkhamaNAbhippAe yAvi hotyA. te NaM kAle NaM, te NaM samae NaM, je se he050 mA0pa050 magga0 ta0 ma0 da0 suvvae gaM divase NaM, vijaeNaM muhutteNaM, hatthuttarANakkhatteNaM jogovagateNaM, pAINagAmiNIe chAyAe, viyattAe porisIe, chaTeNa bhatteNaM apANaeNaM egasADagamAyAya(e) caMdappahAe siviyAe sahassavAhiNIe sadevamaNuyAmurAe parisAe samanijjamANe samanijjamANe uttarakhattiyakuMDapurasaMNivesassa majjhamajjheNaM NiggacchittA jeNeva NAyasaM(kha)De ujjANe teNeva uvAgacchai. tao NaM sa0 bha0 ma0 dAhiNeNaM dAhiNaM, vAmeNaM vAmaM paMcamuTTiyaM loyaM karettA siddhANa NamokAraM karei-" savvaM me akaraNijjaM pAvakamma" ti kaha sAmAiyaM caritaM paDivajjai. tao NaM sa0 bhagavao mahAvIrassa sAmAiyaM carittaM paDivanassa maNapajjavaNANe NAma NANe samuppanne tao NaM sa0bha0ma0 pavvaite samANe imaM eyArUvaM aMbhiggaheM abhiggiNhai-bArasavAsAI vosaTTakAe cattadehe je kei uvasaggA samuppajjati, taM jahA:-divvA vA, mANussA vA, tericchiyA vA-te savve sammaM sahissAmi, khamissAmi, ahiyAsaissAmi, tao NaM sa0 bha0 mahAvIre vosaTThadehe, cattadehe divase muhuttasese kummAragAma samaNuvatte. tao NaM sa0 bha0 ma0 vo0 anuttareNaM AlaeNaM a0 vihAreNaM, evaM saMjameNaM, paggaheNaM, saMvareNaM, taveNaM, baMbhaceravAseNaM, khatIe, mottIe, tuTThIe, samitIe, juttIe, ThANeNaM, kammeNaM, sucariyaphalaNevvANamuttimaggeNaM appANaM bhAvamANe viharai. -AyAraMgasutta. aTArasamo pADho NAyaputte arahA kevalIevaM vA viharamANassa je kei uvasaggA samuppajim-divvA vA, mANussA vA, tericchiyA vA; te savve uvasagge samuppaNNe samANe, aNAile, avvahite, adINamANase, tivihamaNa-vayaNa-kAyagutte samma sahai, khamai, titikkhai, ahiyAsei. tao NaM sa0 bhagavao mahAvIrassa eteNaM vihAreNaM viharamANassa bArasa vAsA vitikaMtA: terasamassa vAsassa pariyAe vamANassa je se gimhANaM docce mAse, cautthe pakkhe vaisAhasuddhe-tassa NaM va0 suddhassa dasamIpakkheNaM, suvvaeNaM divaseNaM, vijaeNaM muhutteNa, hatthutarAhiM NakkhatteNaM jogovagateNaM pAINagAmiNIe chAyAe viyattAe porisIe bhiyagAmassa Nagarassa bahiyA-NadIe ujjuvAliyAe uttare kUle, sAmAgassa gAhAvaissa kaDhakaraNasi veyavattassa (?) ceiyassa uttarapurasthime disImAe sAlarukkhassa adUrasAmaMte, ukkuDuyassa godohiyAe AyAvaNAe Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42. jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 AyAvemANassa chaTeNaM bhatteNaM apANaeNaM ur3ajANu-ahosirassa jhANakoTThIvagayassa mukkajhANaMtariyAe vaTTamANassa nivvANe, kasiNe, paDipuNNe, avvAhae, NirAvaraNe, aNate, aNuttare kevalavaraNANadaMsaNe samuppaNNe. -AyAraMgasuttaM. egUNavIso pATo desaNA tao NaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppaNNaNANa-dasaNadhare appANaM ca, logaM ca abhisamekkha puvvaM devANaM dhammamAikkhati, tao pacchA maNussANaM. tao NaM samaNe bhagavaM ma0 uppaNNa0 goyamAINaM samaNANaM NiggaMthANaM paMca mahavvayAI sabhAvaNAI chajjIvanikAyAI Aikkhai, bhAsai, parUvei, taM jahA:-puDhavikAe jAva tasakAe. sayameva abhisamAgamma aaytjogmaaysohiie| abhiNibuDe amAille AvakahaM bhagavaM samiAsI // -AyAraMgasutta. bIsahamo pADho samayaM goyama ! mA pamAyae kusagge jaha osa biMdue thovaM ciTThati lNbmaannaae| evaM maNuyANa jIvidha samayaM0 ii ittariyaMmi Aue jIvitae bahupaccavAyae / vihuNAhi rayaM purAkaDaM samayaM0 evaM bhavasaMsAre saMsarati subhAsubhehiM kammehiM / jIvo pamAyavahulo . samayaM0 parijUrai te sarIrayaM kesA paMDuragA bhavaMti te / se soyabale ya hAyai samayaM0 vucchida siNehamappaNo kumuyaM sAraiyaM va pANiyaM / . se sabasiNehavajjie samayaMka ciccA Na dhaNaM ca bhAriyaM pabvaio hi si aNagAriyaM / mA vaMtaM puNo vi Avie samayaM0 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 prAkRta-pAThAvalI Na hu jiNe ajja dIsai bahumae dIsai mggdesie| saMpai neAue pahe . samayaM0 . tiNNo hu si aNNavaM mahaM kiM puNa ciTThasi tiirmaago| abhitura pAraM gamittae samayaM0 buddhassa nisamma bhAsiyaM sukahiyamadyapadovasohiyaM / rAgaM dosaM ca chiMdiyA siddhigaI gae goyame // -uttarajjhayaNAI. egavIsahamo pADho harikesI sovAgo sovAgakulasaMbhUo guNuttaradharo muNI / hariesabalo nAma Asi bhikkhU jiiMdio // maNagutto vayagutto kAyagutto jiiNdio| bhikkhaTTA vaMbhaijjammi jnnvaaddmuvddio|| taM pAsiUNamijaMtaM taveNa parisosiyaM / paMtovahiuvagaraNaM uvahasaMti aNAriyA // jAimayaM paDithaddhA hiMsagA ajiiMdiA / abaMbhacAriNo bAlA iNaM vayaNamabbavI / / baMbhaNA-kayare Agacchai dittarUve kAle vikarAle phukkanAse / omacelae paMsuvisAyabhUe saMkarasaM parihariya kaMThe // kayare tumaM iya adaMsaNijje kAe va AsA ihamAgao si / omacelagA ! paMsupisAyabhUA ! gaccha kkhalAhi kimihaM Thio si // samaNo-samaNo ahaM saMjau baMbhayArI virao dhnn-pynn-prigghaao| parappavittassa u bhikkhakAle annassa aTThA ihamAgao si // viyarijjai khajai bhujai ya annaM pabhUyaM bhavayANameyaM / jANAha me jAyaNajIviNu tti sesAvasesaM lahao tavassI // baMbhaNA--uvakkhaDaM bhoyaNa mAhaNANaM attahiyaM siddhamihegapakkhaM / naU vayaM erisamannapANaM dAhAmu tujhaM kimidaM Thio si ? // samaNo--tubhittha bho ! bhAraharA girANaM aTuM na yANaha ahijja vee / uccAvayAI muNiNo caraMti tAI tu khittAI supesalAI // baMbhaNA--ajjhAvayANaM paDikUlabhAsI pabhAsase kiMnu sagAsi amhaM / __avi evaM viNassau anna-pANaM na ya NaM dAhAmu tumaM niyaMThA ! // samaNo--jai me na dAhitya ahesaNijja, kimajja jannANa labhittha lAbhaM // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Acina 1983 baMbhaNA ke ittha khattA uvajoiyA vA ajjhAvayA vA saha khaMDiehiM ? / * eyaM khu daMDeNa phaleNa haMtA kaMThammi pittaNa khalijja jo nnN| ajjhAvayANaM vayaNaM suNittA uddhAiyA tattha bahU kumaaraa| daMDehiM vittahiM kasehiM ceva samAgayA taM isi tAlayaMti // kosaliA rAyaduhiA--giriM nahehiM khaNaha ayaM daMtehiM khAyaha / jAyateyaM pAyehi haNaha je bhikkhumavamannaha / / samaNo--puTviM ca iNDiM ca aNAgayaM ca maNappaoso na me atthi koI / baMbhaNA--sakkhaM khu dIsai tavoviseso na dIsai jAivisesa koI / sovAgaputtaM hariesasAhuM jasserisA iDDI mahANubhAvA // kahaM care bhikkhu ! vayaM jayAmo pAvAI kammAI paNullayAmo ? samaNo--chajjIvakAe samArabhaMtA mosaM adattaM ca asevmaannaa| pariggaraM itthiu mANa-mAyaM evaM parinAya caraMti daMtA // evaM siNANaM kusaleNa diDaM mahAsiNANaM isiNaM pasatyaM / jahisi vhAyA vimalA visuddhA mahArisI uttama ThagaNaM pattA // --uttarAyaNAI. bAvIso pATo taM vayaM bUma mAiNaM jo loe baMbhaNo vutto aggI vA mahio jahA / sadA kusalasaMdihaM taM vayaM0 jo na sajjai AgaMtuM pavvayaMto na soai / ramae ajjavayaNammi taM vayaM0 jAyasvaM jahA maTuM nidaMtamalapAvagaM / rAga-ddosa-bhayAIyaM taM vayaM tase pANe viyANittA saMgahe Neya thAvare / jo na hiMsai tiviheNaM taM vayaM kohA vA jai vA hAsA lohA vA jai vA bhayA / musaM na vayai jo u taM vayaM0 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-pAThAvalI cittamaMtamacittaM vA appaM vA jai vA bhuN| . na giNhai adattaM jo taM vayaM0 divva-mANussa-tericchaM jo na sevei mehuNaM / maNasA kAya-vakkeNa taM vayaM0 jahA pomma jale jAyaM novalippai vaarinnaa| evaM alittaM kAmehi taM vayaM0 aloluyaM muhAjIvi aNagAraM akiMcaNaM / asaMsattaM gihatthehi, taM vayaM0 navi muMDieNa samaNo na OMkAreNa bNbhnno| na muNI raNNavAseNaM kusacIreNa na tAvaso // samayAe samaNo hoi, baMbhacereNa bNbhnno| moNeNa ya muNI hoi, taveNaM hoi taavso|| kammuNA bhaNo hoi, ka0 hoi khttio| vaisso ka0 ho0 muddo havai k0|| ee pAukkare buddha jehiM hoi sinnaayo| savvakammaviNimukaM taM vayaM0 evaM guNasamAuttA je havaMti diuttamA / te samatthA u uddhattaM paraM appANameva ya // --uttarajjhayamAI. tevIsamo pADho rAmavaNavAso cAuvvaNNaM ca jaNaM ApuccheUNa niggao raamo| vaidehI vi ya sasuraM paNamai parameNa viNayeNaM // 103 savvANa sAsuyANaM, kAUNa calaNavandaNaM siiyaa| sahiyAyaNaM ca niyayaM Apucchiya niggayA etto // 104 gantUNa samADhattaM, rAmaM daTTaNa lakkhaNo ruttttho| tAeNa ayasabahulaM kaha evaM patthiyaM kajjaM // 105 etya nariMdANa jae parivADIAgayaM havai raja / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 vivarIyaM ciya raiyaM tAraNa adIhapehiNA // 106 rAmassa ko guNANaM aMtaM pAvei dhIragaruyassa / lobheNa jassa rahiyaM cittaM ciya muNivarasseva // 107 ahavA rajadhuraMdhara savvaM pheDemi ajja bharahassa / ThAvemi kulANIe puhaivaI AsaNe rAmaM // 108 eeNa kiM va majjJaM havai viyAreNa vavasieNajja / navaraM puNa taccatthaM tAo jeTTo ya jANaMti // 109 kovaM ca uvasameU, paNamiya piyaraM pareNa viNaeNaM / Apucchai daDhacitto somittI attaNo jaNaNI // 110 saMbhAsiUNa bhacce, vajjAvattaM ca dhaNuvaraM ghettu / ghaNapIisaMpautto paumasayAsaM samallINo // 111 piyareNa baMdhavehi ya sAmaMtasaesu parinigga sNtaa| rAyabhavaNAo etto viNiggayA surakumAra vva // 112 suyasogatAviyAo dhrnniylosittaNsunivhaao| kaha kaha vi paNamiUNaM niyattiyAo ya jaNaNIo // 113 kAUNa sirapaNAmaM niyattio dasaraho ya rAmeNaM / saha vaDiyA ya baMdhU kaluNapalAvaM ca kuNamANA // 114 japaMti ekkamekaM esa purI jai vi jaNavayAiNNA / jAyA rAmavioe dIsai viMjhADavI ceva / / 115 -paumacariyaM. caUvIso pADho kaviNo doggacammi vi sokkhAI tANa vihave vi hoMti dukkhAI / kavvaparamattharasiyAI jANa jAyaMti hiyayAI // 64 ThiyamaTThiyaM va dIsai aTThiyaM pi pariTThiyaM va paDihAi / jahasaMThiyaM ca dIsai sukaINa imAo payaIo // 66 sajaNA-jANa asame hi vihiyA jAyai jiMdA samA salAhA vi / jiMdA vi tehi vihiyA ga tANa maNNe kilAmei // 73 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-pAThAvalI ko jiMdai nIyayame garuyayare ko pasaMsiu tarai / sAmaNNaM ciya ThANaM thuINa pariNidiyANaM ca // 82 atyAloaNataralA iyarakaINaM bhamaMti buddhIo / attha ceya nirAraMbhauti hiyayaM kaiMdANaM // 86 . -uDavaho. paNavIso pADho kumaravAla-vAyAmo paMkayakesarakaMtI akilinno haricavelacavilo so| sakisarakilittadAmo nivo payaTTo samaM kAuM // 1 gurumaNatheNo revaideara-sIadiarANa balathUNo / kAhI viaNaM so sayaM aveaNo mallaselANaM / / 2 tassa saNiccharapiuNo vva karahayaM siMdhavaM va mallakulaM / ghammajalollaM jAyaM sasinnaparasennamahiaM pi // 3 muraverio va rakkhiadaiccakayavairadaivayasainno / geNhIa sa tattha dhaNuM kailAsasao vva kelAse // 4 devvAlakkho daive vi asaMko mahiale navadaivvaM / uccaanIcaalakkhe aNacukko avaradhIraharo // 5 annannaM johehiM salAhio taha buhehi annonnaM / maNaharasaraliakuMcia-uhayapavaTTho sare vuTo // 6 kaNNo valiamaNoharapauTTakarasararuheNa naravaiNo / laMbiranAlasaroruhavataMsio vA''si saMdhANe // 7 kayadujaNasiraviaNaM sirakusumAharaNam aNasio viaNaM / AvajjiavAiaAujjassAdidvapuDadalaNaM // 8 mUsAsavaliacibuo akAsi so gauapuMchayamuhehiM / gAaMka-koMcariu-suderaM patto dhaNuhasuMDo // 9 -kumAravAlacarizra, bIo saggo. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga bhAdrapada-Azvina 1983 chavvIso pADho gihatyadhammo thUlagapANAivAyaviramaNaM, thUlagamusAvAyaviramaNaM, thUlayA'dattAdANaviramaNa, paradAragamaNaviramaNaM, sadArasaMtoso, aparimiyapariggahaviramaNaM. gihatthadhamme akaraNijjAI pasubaMdho, pasuvaho, chaviccheo, aibhArArovaNaM, bhatta-pANavoccheo, sahasabhakkhANaM, rahassanbhakkhANaM, sadAramaMtabheo, mosovaeso, kUDalehakaraNaM, teNAhaDaM, takkarapaogo, virudarajjAikkamo, kUDatUlA, kUDamANaM, tappaDirUvagavavahAro, aNaMgakIDA, kAmabhogativvAhilAso, aparimiyataNhA, tucchaphalabhakkhaNaM, iMgAlakammaM, vaNakamma, sAgaDikamma, bhADiyakamma, phoDiyakamma, daMtavANijja, kesavANijja, rasavANijjaM, visavANijja, jaMtapIlaNakammaM, nillaMchaNakammaM, davaggidAvaNayaM, asaiposaNaM, sara-daha-talAyasosaNaM, duppaNihANaM. -samarAicakahA, paDhamo bhavo. sattAvIso pADho maMkha(makkha)lI gosAlo te Na kAle NaM, te NaM samae NaM maMkhalI nAma maMkho, tassa bhaddA bhAriyA saravaNe nAma saNNivese gobahulassa mAhaNassa gosAlAe pasuA, goNaM nAma kayaM, gosAlo' tti saMvaDio, maMkhasippaM ahijio, cittaphalayaM karei, ekallao viharato rAyagihe taMtuvAyasAlAe Thio. jatya sAmI (vaddhamANasAmI) Thio, tattha vAsAvAsaM uvAgao. bhagavaM (vaddhamANo) mAsakhamaNapAraNae abhitariyAe vijayassa ghare viulAe bhoyaNavihIe paDilAbhio, paMca divANi pAtubhUANi, gosAlo suNettA Agao, paMca divvANi pAsiUNa bhaNati-bhagavaM ! tujjha ahaM sIso tti. sAmI tusiNIo niggao. -AvassayamuttaM. aTThAvIso pADho paramA-uvikkhA to sAmI (vaddhamANo) viharamANo gao morAgaM saMnivesaM, tattha morAe duijjatA nAma pAsaMDi(khaMDa) gihatthA, tesiM tattha AvAso, tesiM ca kulavatI bhagavao piumitto, tAhe so sAmissa sAgaraNa uvaDio, tAhe sAmiNA puvapaogeNa bAhA pasAriA, so Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta pAThAvalI. 48 a bhaNati-atthi gharA ettha kumAravara ! acchAhi, tattha sAmI egarAiaM vasittA pacchA gato viharati. teNa ya bhaNiyaM-vivittAo vasahIA, jai vAsAratto kIrai, Agacchejaha aNugahIyA hojjAmo. tAhe sAmI aTTha uubaddhie mAse viharettA vAsAvAse uvAgate taM ceva duijjatayagAma eti, tatthegammi uDave vAsAvAsaM Thio. paDhamapAuse ya gorUvANi cAri alabhatANi juNNANi taNANi khAyaMti, tANi ya gharANi uvvelleMti, pacchA te vAraMti, sAmI na vArei. pacchA duijjatagA tassa kulavaissa sAheti-jahA esa etANi na NivAreti, tAhe so kulavatI aNusAsati-bhaNati-kumAravara ! sauNI vi tAva appaNioM NeI rakkhati, tuma vArenjAsi, sappivAsaM bhaNati, tAhe sAmI aciyattoggaho tti kAuM niggao. --Avassayasutta. egUNatIso pADho therI caMdaNA io ya sayANIo caMpaM pahAvio, dadhivAhaNaM geNhAmi, nAvAkaDaeNaM gato egAe (te) rattIe (te), aciMtiyA nagarI veDhiyA. tattha dadhi(hi)vAhaNo palAo. raNNA ya jaggaho ghosio. evaM jaggahe ghuDhe dadhi(hi)vAhaNassa raNNo dhAriNI devI, tIse dhRyA vasumatI, sA saha dhUyAe egeNa hoDieNa gahiyA. esA me bhajjA, eyaM ca dAriyaM vikeNisaM. ANIyA vivaNIe-uDDiyA dhaNAvaheNa dilA. aNalaMkiyalAvaNNA avassaM raNNo, Isarassa vA esA dhUyA, mA AI pAvau ti jattiyaM so bhaNai tattieNa molleNa gahiyA. evaM sA tattha (dhaNAvahaghare) jahA niyagharaM tahA suhaMsuheNa acchati. tAe vi sadAsapariyaNo logo sIleNaM, viNaeNa ya savvo appaNNijao kao. tAhe tANi savvANi bhaNati-ahA ! imA sIlacaMdaNa tti, tAhe se vitiyaM nAmaM jAyaM-caMdaNa tti. evaM vaccati kAlo. tAe ya (dhaNAvahasehi)varaNIe avamANo jAyati, maccharijai ya. ko jANati-kayAi(ti) esa (dhaNAvaho sehI) evaM (caMdaNaM) paDivajjejA ? jai eyaM kiha vi pariNei, to mamaM esa natthi. (ia) siTThimmi niggae tAe hAviyaM sahAvettA boDAviyA, niyalehiM baddhA, piTTiyA, ghare choNa bAhiri kuhaMDiyA. tAhe theradAsI ekkA, sA ciMtei-kiM me jIvieNa ? sA jIvau varAI. tAe kahiyaM-amuyabare, teNa ugghADiyA, chuhAhayaM picchittA, tIse suppakoNe kummAsA dAUNa (sehI) lohAragharaM gao, jAniyalANi chiMdAvemi tAhe sA hathiNI jahA kulaM saMbhariumAraddhA elugaM vikkhaMbhaittA, nahiM puraokaehiM hiyayabhaMtarao rovati. sAmI (vaddhamANo) ya atiyao tAe ciMtiyaM-sAmissa demi, bhaNati-bhagavaM! kappai ? sAmiNA pANI pasArio. tAhe sakeNa sayANio bhaNio-esA caramasarIrA-jAva sAmissa nANaM uppajjai, esA paDhamasissiNI (caMdaNA therI hohiti). --AvassayasuttaM. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48ba jaina yuga bhAdrapada-Adhina 1983 battIso pATo vivAyA nAhiyavAosaMti paMca mahanbhUyA ihamegesimAhiyA / puDhavI AU teU vA vAu AgAsapaMcamA // 7 // ee paMca mahanbhUyA tebbho ego tti AhiyA / aha tesi viNAseNaM viNAso hoi dehinno|| bamhavAyo-abIyavAyojahA ya puDhavIthUme ege nANAhi dIsai / evaM bho ! kasiNe loe vinnU nANAhi dIsai // 9 akiriyAvAyo kuvvaM ca kArayaM ceva sav kuvvaM na vijjai / evaM akArao appA evaM te u pagambhiyA // 13 // khaMdhavAyo paMca khaMdhe vayaMtege bAlA u khaNajoiNo / aNNo aNaNNo NevAhu heuyaM ca aheuyaM // 17 // dhAuvAyo puDhavI AU teU ya tahA vAU ya ego| cattAri dhAuNo rUvaM evamAhaMsu jANayA / / 18 niyativAyo na taM sayaM karDa dukkhaM ko annakaDaM ca NaM / suhaM vA jai vA dukkha sehiyaM vA asehiyaM // 2 sayaM kaDaM na aNNehiM vedayaMti puDho jiyA / saMgaiaM taM tahA tesiM ihamegesi AhayaM // 3 -sUagaDaMgaM, paDhamaM ajjhayaNaM. vIratthutIhatthIsu erAvaNamAhu NAe sIho migANaM salilANa gNgaa| pakkhIsu vA garule veNudevo nivvANavAdINiha nAyaputte // 21 johesu NAe jaha vIsaseNe pupphesu vA jaha araviMdamAhu / khattINa seDhe jaha daMtavakke isINa seDhe taha vaddhamANe // 22 dANANa seDhe abhayappayANaM saccesu vA aNavaja vayaMti / taSesu vA uttama baMbhaceraM loguttame samaNe nAyaputte // 23 sUagaDaMga, 6 vIratyuti ajjhayaNaM. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48ka prAkRta pAThAvalI. tettIso pADho (zaurasenI) zakuntalA-halA ! parittAaha meM imiNA dubbiNIdeNa mahuareNa ahihaamANaM. sakhyau-kA vaaM parittAhU~ / dussaMdaM evva akaMda / rAarakkhidAI tavovaNAI NAma ! za0--eso duTTho Na viramadi, tA aNNado mamissaM, kahaM ido vi maM aNusaradi ? anasUyA--ajja ! Na kiMci acAhidaM, iaM No piyasahI mahuareNa AkulIkiamANA kAdarIbhUdA. a0-dANi adihivisesalAheNa. halA! saundale ! gaccha uDaaM, phalamissaM agdhaM uvahara. idaM pAdodaraM bhavissadi. priyaMvadA--teNa hi imassiM dAva pacchAsIalAe sattavaNNavediAe ajjo uvavisima parissamaviNodaNaM karedu. a0--halA saundale ! uidaM No pajjuvAsaNaM adihINaM. etya uvavisamha. pri0-aNamUe ! ko Nu kkhu eso cauragambhIrAkidI mahuraM piyaM AlavaMto pahavaMdo dakkhiNNaM pi karedi. a0--sahi ! mama vi kodahalaM, pucchissaM dAva NaM. ajja ! mahurAlAvajaNido vissA mo meM maMtAvedi-kadamo ajeNa rAesivaMso alaMkarIadi ? kadamo virahapajjUsuajaNo kido deso ? kiMNimittaM suumAro tavovaNaparissamassa attA pattadaM gIdo? sa0--halA sauMdale ! jai ettha aja tAdo saMNihido have. za0--tado kiM bhava ? sa0--imaM jIvidasavvasseNa vi adihiM kidatthaM karissadi. za0--tumhe avedha, kiM pi hiae karia maMtedha, Na vo vayaNaM suNissaM. -abhiNNANasAutalaM. cauttIso pATo (mAgadhI) lhshvshnmilshulshilvialidmNdaallaayidhiyuge| vIlayiNe pakkhAladu mama zayalamavayyajaMbAlaM // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 jainayuga bhAdrapada-Adhina 1983 (paizAcI)-panamatha panayapakupitagoLIcalanaggalaggapativivaM / tasasu nakhatappanesu ekAtasatanuthalaM lahaM // nacaMtassa ya lIlApAtukkhevena kampitA vasuthA / ucchallaMti samuddA sailA nipataMti ta halaM namatha / / mAgadhI--adizustidaM nivisTe cadustavaggaM vivayyidakazAe / zAvayyayogalahide zAhU zAhadi aNajamaNe // 2 paizAcI--yaMti kasAyA natthUna yati naddhana savvakammAI / samasalilasinAtAnaM ujjhitakatakapaTabhAriyAna // 8 yati arihaparamamaMto paDhiyyate kIrate na jIvavadho / yAtisatAtisajAtI tato jano nivvutiM yAti // 9 bandhU saThAsaThesu vi AlaMpitaupasamo anaalNpho| savvabalAcacalane anujhAyaMto havati yogI // 12 paNatIso pADho (apabhraMza) te dhannA kannullaDA hiaullA ti kayattha / je khaNi khaNi vi navullaDaa ghurahiM dharahiM suattha // 73 paiThI kanni jiNAgamaho vattaDiA vi hu jAsu / amhArauM tumhAra vi ehu mamatta na tAsu // 74 citta karevi aNAulauM vayaNu kareppi acappalau~ / kammu kareppiNu nimmalauM jhANu pajujasu nicalauM // 79 ma kari maNAu vi maNu vivasu maM kari dukkayakammu / vAyAraMbhu vimA karahi jAkira icchasi samma // 62 jA~mba na iMdiya vasi uvai tA~mba na jiNai kasAya / jAuM kasAyahaM na kiu khau tAuM na kamma vighAya // 53 sAhu vi lou taDapphaDai savvu vi paDiu jANu / kavaNu vi ehu na ciMtavai kAI vi jaM nivvANaM // 30 amhe niMdau ko vi jaNu amhaI vaNNau ko vi| amhe nidahu~ ke vi na vi na'mhaI vaNNahuM ke vi // 37 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM chAtrAlaze ane zarIra saMpatti ApaNu chAtrAlaye ane zarIra saMpatti. lekhaka-rA pipaTalAla pUMjAbhAI parikha, (gRhapati) jaina vidyArthI Azrama-surata, jagata AgaLa ane AgaLa dhapI rahyuM che. karI rahyA che; temane joitAM sAdhano vasAvI rahyA jAgRtine jhaLahaLatA sUryodaya pradakSiNa pharI pAcho che eTale zArIrika saMpatti vikAsa sAdhavA jyAAje AryAvarta para prakAzI rahyA che, te samaye rathI che. rAmamUrti-choTAlAla zAha-mANekarAva ane sA jAgratinA maMtro paDhatA hoya te svAbhAvika che. rA. purANIe yuvAna vargamAM zarya, vIrya, sAhasa, koIpaNa samAja ke rASTrane uddhAra tenI bhAvI ane aMgabaLa khIlavavA vIrahAka ApI che, tyArathI prajAnA uddhAmAM ja rahelo che, teno koIthI InkAra sAruMya mahAgujarAta A praznano vicAra karI rahyuM thaI zake tema nathI. AthI ja mahAgujarAtamAM Aje che, e eAchA harSanI vAta nathI. pratyeka samAje TheraThera chAtrAlaya zarU karyA che, ane Aja kAraNe Aje pratyeka Azrame eAchAM vA hajuye navAM sthapAtAM jAya che. ane e sau chAtrA- vattAM sAdhanothI aMgabaLa khIlavavA akhADAo ane lo samaya ane saMjogAnusAra pitAnA Adarza pahoMca- kasaratazALAo zarU karI che. akhADA ane kasaratavAne Age kuca karI rahyAM che. A rIte mahAgujarAta zALAonI AvazyaktA viSe be mata che ja nahiM. lakSmInI upAsanA sAthe sarasvatI upAsanA paNa chatAM paNu ghaNu samayanI nirmAlyatA haju paNa jevI zarU karI che. ne tevI che e vinA saMkoce kahI zakAya. paraMtu manuSya poteja apUrNa che te tenI pratyeka samaya ane sAdhana hovA chatAM e praznane nikAla kati apUrNa rahevAnIja; chatAM jene potAnA Ada- joIe te pramANamAM nathI thato tenuM zuM kAraNa zino khyAla che-jeNe jIvana udeza vicaryo che sAthe hane to tenuM eka kAraNa lAge che ane e ke jene pitAnI truTIonuM bhAna che te jarUra AgaLa AjanI vidyAthI janatAnuM mAnasa vicAratAM ane dhapI zake che. ane eja niyama pratyeka saMsthA sAthe tapAsatAM joI zakAya che ke AjanA vidyArthIo paNa joDAyelo che. bhayaMkara mAnasika rogothI pIDAya che. mAnasika niAjanuM pratyeka chAtrAlaya-pachI te game te kema baLatAne pariNAme vidyArthIone sArAmAM sArA ke dharmanuM heya-tene uddeza potAnI kamanI bhAvI khorAka ane AbohavA hovA chatAM te jIvaleNa dara prajAnI zArIrika, mAnasika, naitika ane AdhyA joIe te pramANamAM aTakyA nathI. tenuM A paNa tmika unnati sAdhavAno che; ane te udezane pahoMcI kAraNa che ke te rogo sAmAnya kakkAnI najare caDI vaLavAne sai yathAzakti prayatna AdarI rahyuM che. zakatA nathI. enA pariNAme vidyAthIe eka yA tema chatAMya AjanA pratyeka chAtrAlayane ekaja bIjA prakAre zarIranI hAni karI rahyA che. tenA prazna guMcavaNabharyo-satya kahIe te muzkelI bharyo- karmarUpa-vidyAthIonA cAritramAM eTalo badho goTALo lAge che. ane te vidyAthI tarapha najara karatAM hadaya hoya che ke tenuM pramANu kADhavA besIe to sekaDa cirAI jAya tevI kaMpArI chuTe che. jyAM e ApaNuM 50 TakA te jarUra Ave. e caMkAvanArI bInA tarapha bhIma ane hanumana-vIra ane buddha-rAma ane "kumAra" hamaNAMja pitAne sUra bahAra kADhayA hatA. kaNuM ane kayAM A nirmAlya tejahIna teja mahAna tenI tapAsa AjanAM chAtrAlaye jarUra laI zake che. pitAnA putra ! e cAritranI zithilatA dUra karavA, mAnasika roga mahAgujarAtanA mahA bhAgya che ke A praznane dara karavA AjanAM chAtrAlaye parizrama seve te saheje niveDA lAvavA pratyeka chAtrAlayanA saMcAlake vicAre e vidyArthI prajAne uddhAra thaI jAya, ane A Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 janayuga bhAdrapada-Adhina 1983 rIte bhAvI prajAnAM jIvanapuSpa kaluSita banI sukAI ghaTe. huM nathI kahevA mAgatA ke AjanAM chAtrAlayamAM sukAine bhasmIbhUta thatAM aTakAvI zakAya, ane teja A prakAranA prayatna nathI thatA. jeTalA prayatna chAtrAlayanI moTAmAM moTI sevA lekhAze. thAya che, teTalA ISTa che. ane je na thatA hoya te AjanAM chAtrAlayonI A anivArya pharaja e karavA Avazyaka che, eja mahAruM namra nivedana che. TalA mATeja thaI paDI che ke A gupta ane khAnagI AthI ja chAtrAlayonA saMcAlakone mArI rAga tarapha mAtA pitAonuM pUrNa lakSa nathI hotuM vijJAti che ke samAja bhale sex Education na ane hoya che te paNa prAyaH karIne te tarapha AMkha pacAvI zake paNa eTaluM te jarUra thaI zake ke vIye mIcAmaNAM karavAmAM Ave che. mAbApa bahu bahu ke dhAtu e zabdathI bhaDakI na uThatAM yogya umaranA kare te pitAnAM saMtAnonI durbaLatA je pAka ane vidyArthIone abhyAsa ane te viSenuM jJAna ApavuM pauSTika davAo khavarAve paNa ghaNuM anubhavIone joIe ane A vastu saMsthAno gRhapati thoDA prayae anubhava che ke pAka tathA piSTika davAothI kaze ja namAM karI zake che. kAraNa eTaluM ja ke Adarza gRhaartha nathI saratA. pati e amaladAra nathI paNa vidyArthI janatAne A sthitimAM mAbApa jyAre pitAnAM saMtA- sAco mitra che. tene chAtrAlayamAM dAkhala karI potAnI kartavya-pUrNatA A rIte mahAgujarAtanA zArIrika vikAsamAM mAne che, tyAre chAtrAlayanA saMcAlako khAsa karIne chAtrAlaya heTAmAM maheTo hisso ApI zake che. gRhapatioe A bAbata para khAsa kALajI rAkhavI prabho ! sane sanmati arpe !!! pratimAlekhe. suirata-kalyANa pArzvanAthanuM derAsara, vaDAco..] [rA. rA. DAhyAbhAI metIcaMda B. A. LL. B. vakIla ane rA. piTalAla puMjAbhAI] 1 saM 150 varSa aSADa su. 1 zukre zrI zrImAla 3 saMvata 1534 mAdha sudi 5 zukra zrI zrImAla jJAnIya maM. virama bhAryA meghI toH sutana maM. jJAtiya che. jemA bhA. gadU suta piTa baDUyA mArU caMdra nAkhyA bhA. suhade sutamaM prathamA maM. snArA. nAI suta hAbA jUThAbhyAM pitu zreyase zrI aranAthe NAdi kuTuMbayunena nija zreyase zrI zAMtinAtha bi. bilba kArita. zrI pUrNimA pakSIya zrI sAdhu bu kApIta nAbeMka ga che zrI guNasama saribhiH sudara sUrinAM upadeza pra. vidhinA pratiSThita zubha bhavatuM. 4 saMvata 1654 varSa vaizAka sudi paMcamI sAme 2 saMvata 156pa varSe mAdha sudi 5 gure ukeza- ozavAla jJAtiya AIdi gotre sAMku sAyaM vaMze se. panA bhAryA chabAI putra puNyapAla bhAryA sAva zrIpAla bhAryA sItAde putra zA. cAMpasI bhAryA pha6 nAkhyA sutA pArvatI patrayutayA zrI zItala cAMpalade suta sA0 gAvA bhAryA muhaNude suta sA. zIvadata bhAryA. saMpradeza yunena zrI AdinAtha binAtha bilba kArApita pratiSThita zrI tapA oM kArita zrI kharatara ga che zrI jinasiMha ga che zrI IddhanadisaribhiH zrIrahu. zrI zrI ma pa zrI jinacasaribhiH pratiSThita. ahammadAvAda daihitra cAMpasI "sidi' alAi 42 pAtisAha zrI akazA. halubhA. gheTI sutayA phadu nAnA kArita. bara jalAladina) rAja Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAlekha 5 saMvata 1531 varSe mAdha vadi AThama sAme 12 saMvata 1564 catra suda 5 zukara zrI zrI zrImAla jJAtiya maM. vAcchA suta maM. pUjA bhAryA zrImAla jJA. maM. DAhIyA sura sAraMga bhA. ajA lIlu suta maM. hIrA bhAryA hakUtayA suzreyase zrI a- suDAmara raMgAbhyAM pitamAta zreyArthama zrI padma. jItanAthAdi paMcatithI Agama, gaNeza zrI prabhasvAmi bilba kArApita pra. zrI bha. zrI devaratnasUri gurUpadezena kAritA pratiSThApitA. vidyazekhara sUribhi pratiSThita nAdiDA vAstavya, 6 saMvata 1586 zrI zAMtinAtha sevika bhA. 13 saMvata 1527 mAgha vadi 5 prAgavATa saM. lIlu suta chAMchA kaMsArI meghA bhAi sApu suta sa. zivA bhA. zisayA suta chaNadatta bhA0 raMgAI suta pujAkena pitAmahI 7 saMvata 1556 varSe vaizAka sudi 3 zrI prAga zreyasI zrI saMbhava bilba kA, pra. tapA zrI la. vATa jJA. vAvilA bhAryA manasuta vA. (vya) hemA smisAgara sUribhiH caMpakanagara vAstavya saMdhA hemA bhAryA hemAde putra devadAsa yutana sva zreyase zrI AdinAtha bilba kAvya praka tapAgaccha 14 svasti zrI saMvata 1513 varSe vaizAka sudi nAyaka bha. zrI hemavimala suribhiH zrI. 2 soma zrI prAgavATa jJAtiya maM. varasIMga bhAryA bAI manu putrAdA putreNa do. DAyIyA nAkhyA bhArthI 8 saMvata 1664 varSe jeTha sudi 5 sema vRddha zrI zrI hIrasuta de. adAsadA bhANIka zrIpati pramukha zrImAla jJAtiya sA. rAmajI suta mArUtA caMDa suta sva kuTumba yunena zrI AdinAtha bilba zrI vRhata sA malajI nAkhkhA sva zreyase zrI pAnAtha tapAgaccha bha. zrI vijayadharma sUripade zrI vijabimba kA. pra. tapAgaccha bhaTTAraka zrI vijayasena yusenasaribhiH pratiSThita. saribhi: 15 zrI surata saMvata 1954 nA zrAvaNa vadi da saMvata 1881 zAke 1747 (pravartamAne) zrI 4 vAra zukare zA. kasturacaMda harakhacaMdanI vatI bhAryA aMcala ga che zrImAlA jJAtiya lIla khamIbAI zA- bAI jaDA AdinAtha biba bharAvI. tinAtha bilba kArApita pratiSThita bha. ANaMda-. sema sUribhiH 16 saMvata 1697 varSa pho. su. 5 sAnamA... cha nAkhyA zrI AdinAtha bilba kA pratiSThitaM. 10 saMvata 1516 varSephA. zu. 8 zukra zrI zrImAla zrI vijayasena sUrAbha. zremAla. zA. maM. kujA. bhAryA gomatI putra cAMpAkena kuTuMba yutana sva zreyase zrI munisuvrata svAmi bilba kA. 17. thAvara zrI zAntinAtha zrI vijayadAnazrI sAdhu pUrNimA pakSe zrI puNyacaMdra sUriNuM sUribhiH mu. prati zrI vijayacaMdra sUriNAMvidhinA mAtara 18 saMvata 1857 jeTha sudi 10 ravi zrI. vAstavya. zA..zrI rAmakuvaranA zreyase suvidhi bilba kArA pirta pratiSThita zrI vijayalakima saribhiH 11 saMvata 1470 (akSare ghaNuM jhAMkhA che. ukalatA nathI mATe lakhyA nathI.) zrI AdinAtha bimba zrI guNasAgara sUriNAM praka 18 zAha zivacaMda maMchubhAinI vahu benakeranA nAmanI saMvata 1951 poSa sudi 13 vAra budhe. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para jenayuga bhAdrapada-Adhina 1983 20 saMvata 1866 varSe vaizAka sudi chaTha pora- 33 vakhatacaMdeNa saMbhavanAtha. vADa jJAti vAdideva. 34 saMvata 1857 jeSTha sudi 10 ravI zrImAlI 21 saMvata 167 varSe phAgaNa sudi 5 sA. jJAtiya pratiSThita zrI vijayalakSima sUribhi: dhanajI bhA. kulAM nAkhyA zrI pArzvanAtha bilba kA. caMdraprabha bibbe kArApita. pra. zrI vijayasena sUribhiH zrImAla. 35 saMvata 1881 4. zu. 6 devasura ga che 22 saMvata 1881 caitra sudi 2 devasUra ga che 3 vAra thaI zAha premacaMda kapuracaMda karoANada soma sUribhiH kevalabAi karApita bha. ANaMdama sUribhiH pratiSThita (zrI vimala bhASya.) pratiSThitaM. 36 saMvata 1946 vaizAka vadi bIja di vRddhoke 23 saMvata 1822 varSe sA ka ,sA, hitena jJA0 sa. DAyakaraNa bhAryA bAda hasu nAgnA zrI padmaprabha bilba pra. zrI pizAlagache. kuMthunAtha bilba kA. 5. tapA-zrI vijayasUribhiH 24 saMvata 1881 zAha tilakacaMda kapura karA 37 saMvata 1664 varSe jeSTha sudi 5 vRddha ukeza pita A soma, jJAtiya bAI mAnabAI nAnA zrI pArzvanAtha 25 zA. sAvacaMda mahubhAi . 1951 nA bie ko5. tapAga che vijayasenasUribhi: mAgazara zudi 3. 38 saMvata 1661varSe vasIya sema balAzara 26 saMvata 1885 zudi. vAstavya mAgavATa jJAtiya vR0 nAnakena zrI pAzvanAtha bilba kA. pra. tapAgaccha bha. vija27 zrI zrImAlI vizA jJAtiya surata potAnI yasena sUribhiH bhArthI bAI karanAe bharAvI anaMtanAtha 1950. vaizAka sudi sAtama zukare zubhama 39 saMvata 18pa7 jeSTha sudi drazama bena kuva ranA pratiSThita bha. zrI vijayalakSmi sUribhiH 28 bharUca bAI khImakera zA. kalyANacaMdanA sumati jinabilba kArApita dhaNIyANI 40 vinayavijaya lAmAkachanAma bAva ra9 bAI DAhI saMvata 1955 nA phAgaNa sudi 1720 kArita zAnti bilba pratiSThita ca bIja ravela. zAha kIkAbhAI tapaga che. 30 saMvata 1951 nA zrAvaNa sudi 10 budhe 41 saMvata 1822 mAha vadi 5 zrI vijaya caMdanaprabhujInI pratiSThA karAvI zAha navalacaMda lakha udayaribhiH pratiSThita zA. azAjI virADA mIcaMda zrImALI jJAtiya. bharApita pArzvanAthama 31 dIpacaMda gulAbacaMda (pArzvanAtha) 42 saMbhavanAtha bilba kA. pratiSThita tapA. 32 vakhatacaMdraNa ajItanAtha gaccha vinayavijaya. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa bhImapallInuM vIra-maMdira bhImapallInuM vIra-maMdira. lekhaka-paMDita lAlacaMda bhagavAnadAsa gAMdhI-vaDodarA, prabhu mahAvIranA etihAsika viziSTa caritrane varSano pheraphAra jaNAya che. vi. saM. 1317 sudhAravuM AlekhavAmAM e mahAvibhUtinAM etihAsika smAra joie. ema sUcavavAmAM kAraNa e che ke-pUrvokta rakone paNa ApaNe smRtimAM rAkhavAM joIe. je vIra-rAsanI 7 mI kaDImAM pratiSThAne samaya darzA.. yogya prayatnathI saMzodhana karavAmAM Ave to ApaNuM vatAM kaviecittane AkarSatAM evAM seMkaDo smArako maLI zake 'vikame varita terahaI sattarUttare' e zabdothI prAcIna samayathI atyAra sudhImAM evAM hajAro vikramavarSa terase sattara ema spaSTa sUcavyuM che. tethI vIra-smAraka banyAM haze, jemAMthI bahu thADAnA chAyAmAM paNa 'sattarottare' ema sudhAravuM ucita che. saMbaMdhamAM ApaNe thoDuM jANIe chIe. kAlakramathI vizeSa pramANamAM e rAsakAra abhayatilakagaNinA keTalAMya smArako vilayabhAvane pAmyAM haze, jeno pUro vize vidyAguru lakSmItilaka upAdhyAyano ullekha che. khyAla Avo paNa azakaya che. nAmAvazeSa ane lakSmItilaka upAdhyAyane paricaya ame uparyukta smRtizeSa thatAM sabhAge avaziSTa rahelAM thoDAM ghaNAM TippanamAM Apyo che, jinezvara sUrie vi. saM. smArakanA saMbaMdhamAM paNa jo ApaNe durlakSya karIe, 1313 mAM pAhiNapuramAM zrAvaka dharma prakaraNa racyuM te tenuM pariNAma ati zocanIya Ave e svAbhA hatuM e paNa tyAM sUcavyuM che. e prakaraNa para lakSmIvika che; e aniSTa duHkhada avasara na jevo paDe tilaka upAdhyAye vi. saM. 1317 mAM vistRta paMdara te mATe ApaNe bahu sAvacetIthI smAraka-saMrakSaNa hajAra eNka pramANa TIkA racI che. jAvAlipura ane saMzodhana saMbaMdhamAM samayocita stutya prayAsa Adaravo joie. (jAra)mAM tenI samApti karatAM te varSamAM bhIma pallInuM A vIra-maMdira siddha thayuM, tene prAsaMgika bhImapallInuM vIra-maMdira paNa e mArakemAMnuM ulekha karyo che. te A pramANeeka kahI zakAya. "jenayuga'nA pAThako jANatA ja haze ke gata dIpotsavI khAsa aMka (pR. 57) mAM " zrIvIjApura-vAsupUjyabhavane haimaH sadaNDo ghaTo abhayatilakagaNinI kRtirUpa mahAvIra-rAsa prakaTa thayo e ja catrotha vItyatdhata zrI mAnaparA hatA ane te pachInA gata kAtika-mAgazIrSanA tarikana vaimavatsare muni-rA-tekumAne - saMyukta jena itihAsa sAhitya khAsa aMka (pR. 157 rayo mApasuvIdda rAcina gAvApurva vi . thI 168 ) mAM ahArI lakhelI e vIra-rAsanI varA-vidhivaimanananAsthara caturvirAtichAyA ane TipanI prakAzita thaI hatI eTale bhIma- sIpu Draga-vumadalhI phremo mahimaH | palInA vIra-maMdira aparanAma maMDalika-vihArano zrImagiravA yuvaFIH pratyahurimana kSaNe punarukti rUpe vizeSa paricaya karAvavAnI ahi Ava- rI( tiSiis samAlU pUrtipratiSTotsavam " zyakatA nathI. ahiM ahAruM vaktavya e vIra- -pravarta kacha zrI kAMtivijayajI mahArAjanA saMgramaMdiranI racanAnA samaya-saMbaMdhamAM ane sAthe ja e hanI prati (praza0 zloka 16-17). vIra-rAsanI racanAnA samaya-nirNaya para che. bhAvArtha-je varSamAM vIjApuranA vAsupUjyajina janayuganA uparyukta aMkamAM vIra-rAsanI maMdira para suvarNadaMDa sAthe suvarNa kaLaza caDAvavAmAM tathA maMdiranI pratiSThAne samaya vi. saM. 1307 Avyo ane je varSamAM bhImapallIpuramAM vIraprabhunuM chapAyela che, paraMtu vizeSa anveSaNa karatAM temAM daza citya siddha thayuM; te vikrama saMvata 1317 mAM mAha Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. jainayuga bhAdrapada-Adhina 1983 za. 14 ne divase ahiM cAcigarAjAnA rAjyasa- bhAvArtha-jenI samagra vidyAo jAgatI che ane mayamAM jAvAlipura (jAlora)mAM vIrajinana vidhi jene mahuM ja bhaNAvyo che, te kavi abhayatilagatyanA maMDanarUpa vIza jinezvaranA maMdira para NirUpI suvarNakAre-sonIe A TIkArUpI alaMkArane mahetA mahatsava pUrvaka yugapradhAna zrI jinezvarasUrie sArI daSTirUpI zarANa vaDe ujajavala karela che. dhvajadaMDa sAthe senAnA kalazanI pratiSThA karI, e upara darzAvela ullekhathI spaSTa pratIta thaI zake kSaNe A TIkArUpI alaMkAra paNa paripUrNa prati. tema che ke vi. saM. 1317 mAM mAha zu. 14 ne jita thayA. divase jAvAlipura (jAlora)mAM jinezvarasUrie pratiSThA karI ane lakSmItilaka upAdhyAye uparyukta zrAvaka ApaNe jANIne prasanna thaze ke potAnA dIkSA dharma prakaraNanI TIkA pUrI karI, te samaye bhImapaguru jinezvarasUrinA zrAvaka dharma prakaraNanI pitAnA llInuM vIracaMtya siddha thayAnA samAcAra temanA jAsatIrtha gurubaMdhu vidyAgurudvArA racAyelI e vistRta NavAmAM AvyA hovA joIe, jethI tene ullekha TIkAnuM saMzodhana ApaNA pUrva paricita vIra-rAsa teoe karyo che. jinezvarasUri e ja varSamAM mAha kAra abhayatilakagaNie karyuM hatuM ane te kartavyane zu. 14 ne divase jAvAlipuramAM pratiSThA karyA pachI ullekha tenA vidyAguru lakSmItilaka upAdhyAye vinA bhImapallImAM vIra-vidhi bhavananA vaizAkha suda dazasaMkoce nIcenA manahara AkarSaka zabdomAM vyakta mInA pratiSThA mahotsava para padhAryA hovA joIe. karyo che ethI vi. saM. 1317 mAM e vIra-maMdiranI pratiSThA "nAmaEURmavizvaH yuvakRta to caitra ; thaI ane eja samayamAM abhayatilakagaNie vIra daSTi-raLatAmunirvamaniTavirf - rAsa racyo hovo joIe-ema mAnavuM vizeSa zrA, dha TIkA (pra. zloka 18) prAmANika che. lA, bha, gAMdhI. citaDa caitya paripATI. citoDa yA citrakUTa e mevADamAM prasiddha prAcIna zahera che. tenA gaDhasaMbaMdhI "gaDha to citoDagaDha aura saba TevA' haju paNa mevADamAM bolAya che. akabara bAdazAhane e gaDha sara karavAmAM keTalI muzkelI paDI hatI e itihAsamAM mazahura vAta che. te eka vakhata bahu jAherajalAlIvALuM suMdara ane vizAla nagara hatuM ane tyAM jenee aneka bhavya maMdira ane kIrti sthaMbha baMdhAvela che, e sarvane temaja mevADanAM keTalAMka gAmanAM maMdirane TUMka ullekha A kRtimAM maLI Ave che. A kRtinI eka suMdara hastalikhita prata gUrjara kavionI kRtionI kheALa mATe suratanA jaina graMthabhaMDAre jevA ame A akabara mAsamAM gayA tyAre tyAMnA zrI sImaMdhara svAmInA maMdiranA graMthabhaMDAramAM maLI AvI te akSaraza utArI lIdhI te atra mUkavAmAM Ave che, A kRtinA racanAra tapagacchanA eka paTTadhara hemavimalasUri (AcArya pada saM. 1548, sva0 1568 juo naM. 65 pR. 68 jana gUrjara kavio bhAga 1)nA ziSya labdhimUrtinA ziSya jayatemanA ziSya che. karnAe potAnuM nAma ApyuM nathI. kRti vikrama saLamI sadInA aMtamAM thayelI nirvivAdarIte gaNI zakAya. racanA sArI che. taMtrI. (bhASA) mAlava gujara mArUDi dakSiNa naI lADa gokhama gaNahararAya pAya paMkaya paNa evI desa save mAhe mUlague maMDaNa mevADa haMsagamaNi mRgalocaNI e sarasati samarevI eka locana pRthivItaNuM e citrakeTa bhaNI jaI pAe lAgInaI vInavuM e diu majha mati mADI avara na bIjuM jagahamAhi chama vayaNa suNI jaI. 2 citrakeTa narahataNI e racauM cetra pavADI. 1 gaDhamaDha maMdira mAliA e uMcA ati seha mAtra mAhe mUla e citrakeTa ja. 2 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citADa caitya paripATI 55 12 13 sAta pAlio leI bhalI e dekhI mana mohI thaMbhaNi thApyA vIra jirNoda, paya sevaInaranArI vaMda, caupaTa cihuM disi cAri pili dIsaI aticaMga daMda save TAlati tu utsava raMga vahAmaNuM e nitu vAjaI mRdaMga. 3 caupanna bibasivuM Adi, jisesara haraSiI thApA dAkhapAnanA maMDavA e selaDI vADI vana saMdhapati dhasari kesari pUja karaMti tu. 11 vApI kUpa khakalI, e dIsaI rAja bhavana mugati bhagatidAyaka baI prabhu, ekasau trIsa siha kalasa sovanamaya jhagamagaI e kesIsAM oli caMdraprabha, karaNimaMDita thaMbha zreNi ghaDIAlA poli. 4 caumukha bhuvaNa majhAri, nayara siromaNi citrakUDauM cau suvizAla nAbhirAya kula kamala diNaMda, dasa mUrati sivuM Adi dhaNa kaNa kaMcaNa bharia bhUri caDeTAM causAla jiNiMda. ziva jina zAsana deharA e munivara posAla vaMdaI bahu nara nAri. zrAvaka zrAvI puNya karI mana raMga rasAla. 5 saMkaTa pAsa jiNesara cUraI, Aku sAmI pratyA pUrai, tiNi niyari sIseli e kulamaMDaNa jANa 5trIsA subiMba. gaDhapati gajapati chatrapati sahu mAna ANa, bhavaNa deSi UpanI sumati, tera biMba suM bevA sumati baMdI jaya jaya ucaI e vAjI nIsANa . kumati haraI avilaMba. rAja karaI rAyamala rANu teji jisiu bhANa. 6 vastu vastu, saMdha cauvi malI mana raMga gAyama gaNahara gAyama gaNahara samari sarasatti, cetra pravADi cAliA Adi deva vaMdauM zreyAMsa, sugurU pasAya lahI karI racisu cetrapravADi sArI, caMdraprabha Adila jANI, ciMtAmaNi pUravaI Asa dhitrakeTa naraha taNuM guNa guNaI bahu naraha nArIya, pAsa jiNesara jAgatu, AkA bhuvaNa majhAri, gaDhamaDha maMdira jhagamagaI vAjaI Dhola nIsANa, sumatinAtha pUcha karI, rAsa ramaI naranAri. - 14 rAja karAI rAyamalla rANu teji dIpai bhANa. 7 bhASA bhASA. svargapurI laMkA avatAra, vyavahAriA taNu nahI pAra vIra vihAra puhuta jAma pAvaDio sAki, sArasiMgAra karati tu jayu jayu, caDatAM karama viSama taNI atihAM chUTAI gAMThi, rAja rAjakalI chatrIsa. vAsi vasaI vaNa chatrIsa. kesIsAM koraNia bAri mUlaI nahI mAThi, batrIsa jiNa pUjaMti. dIThe mAgauM sAmi pAsi sevAnI pAki,. cAlau cetrapravADi karI jaI mANasa janma taNAla bAlaI sAhiM Udhariu e vijayamaMdira prAsAda, phala lIjai, uMca paNa dIsaI siu e niramAlaDI e ravi siddha kIjaI nimala kAya, maMDa vAda; raMga sahie samANI AvuM, cAula akSita cuka pUravuM, maNa rahIe. 15 gAvu zrI jinarAu. 9 5harIya pIta paTulaDIA khIrodaka sAra, pahiluM zrI zreyasa namI jaI triNi kAla jiNa kasturI caMdana ghasI kesara ghanasAra; bhagati karI jaI caMdana marUu mAlatIya bahu mUla apAraasI biMba pUjati tu jayu jayu, dhAmI dhAmiNi bhAvasiuM pUjaI savicAra, Agali sema ciMtAmaNi pAsa, sumati sahita usavaMsa kula maMDaNau e bAlAgara suvicAra; triNisaI paMcAsa, trisalAnaMdana thApiu e, nira0 bharaI sukRta bhaMDAra Asa pUraI ekati. ma0 16 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayuga bhAdrapada-Adhina 1983 triNisaI aThThAvIsa biMba, te TAlaI zaka, ekasau paMcavIsa pUchajaI tu, bha0 navanidhi teraNa zikharaha daMDakalasa karaNi ati roka; lIdhaI nAmi tu. 22 dhaja patAka e chama kaha, saMbhala loka, zItala sAmI aMcalIItu, bha0 triNisaI vIra jiNuMda na bheTasiI, teha chavi keka, biba achUtIsa tuM, jimaNuI pAsaI peSiA e, sAmI pAsa supAsa; nANAvAI aDDanIsa tu, bha0 munisuvrata ratanAgari raMgi thApIA e, nipUravaImananI Asa. jagadIsa ku. 23 ma0 17 cauvIsa biba pallIvAI. bha0 sImaMdhara jayavata tu, khelAmaMDapi pUtalIa nAcaMtI sohaI citrAvAlaI gyAlIsaI tu. bha0 pAsa jiNuMda raMbhA apsara sAraNIa kAma mana mehaI dayavaMta tu. 24 huMbaDa pUnA taNI dhae tiNi e mati maMDIe, kumatihara zrI sumati jiNa tu, bha0 pUnamIi. kItithaMbha karAvi jAta mAharI sUkaDIe; sAta bhuhi sohAmaNII biMba sahasa dAi deSi. kharatara vasahI zAMti jiNa tu, bha0 mUrati pachI pAchA saMcariA e, ni, vadI vIra vizeSa. paMcatAlIsa . 25 pAsa jiNesara sAmala tu, bha0 sattarisA daisAra tu, pAsa jiNiMda digaMbaraI tihAM navasaI biMba, paMcasaI panarottara biba tu, bha0 zadjaya caMdraprabha cAlIsa sivuMa pUjaI avalaMba; giranAra tu. 26 panara biMba spaM nAbhirAya suta abuMda sAmia. Adi jiNaMda ArahIItu, bha0 mAlavII prAsAda tuM, mAladhAraI zrI caMdraprabha pUraI mana kAmI, deharI dIsaI dIpatI tu, bha0 ghaMTA paDaha ninAdi tu, 27 para biMba pUcha karI e surANuI samacaMda; caumukha cAri mUrati bhalI tu, aSTApada avatAra tu, satara biba sohAmaNuI ni. sAmI sumati jirNida. AThasaI sataDuttari biba tu, bha0 pUchajaI ma. 19 suvicAra . 28 vara haDImAM zrI sumati deva uguNa pacAsa, munisuvrata mahimA ghaNuu bha0 sukesala guphA saMdhavI dhanarAje jeha pUrI mani Asa. majhAri tu, ekasau cautrIsa biba siluM pUchajaI saMti; kIratidhara vAdhiNi sahI itu, bha0 girUA iNi DAgaliI jirNadatta sAhi pUrI niya vaMti, saMsAritu. 29 lelA bhavaNi pekhIyAe saMti jiNesara pAya. Agali gomukha vAghamukha tu, bha0 vAri jharaI aThAvana mUrati bhalI e, ni, sevuM anudina pAya. anivAra tuM, ma0 20 kuMbhaI kuMbhigi thApIItu bha0 kIrati thaMbha udAratu. 30 vastu nava bhuI caDIi nihAlII tu, bha0 sarovara vana vIra bhavaNi vIra bhavaNi karI mahApUji, abhirAma tuM, sahasakeTi pekhI karI digaMbara bahu biMba pAmIya, keli khajUrI niMbai tu bha0 caMpaka ketaki nAma tu, 31 caMdraprabha deI ati bhalA, Adi deva abuda sAmIe, sUrANuI pUjA karI samariA sumati jiNuM, Adi jiNavara Adi jiNavara munisuvrata, pArevu jiNi rASI, zaraNuI zAMti jiNiMda 21 zItala sImaMdhara sumati zAti deva sAlamu anudina, kAmita tIratha dIpatu, pAsa sAmi vAmAnaMdana, hiva nAgarajI dehara tu, bhamairalI zrI munisuvrata munisuvrata mahimA dhaNuu, sukosala ati sAra, sAmi tu, vADI vana pekhI karI, hIyaDaI harakha apAra. 32 1 bhASA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha pa7 hiva tihAMthI pAchA valyA e mAhaMtaDe kusara batrIsaI jipura yuNiA e mAtra ATha sahasa tava dITha, suNi suMdara. kuMbhe. satitAla, sura caupaTa cauhaTa cAhatAM e mAtra nayaNuDe ami deIsaI saMkha mai karI e mAtra te vaMdauM triNi paI. suNi. 33 kola. su. 39 kharatara sAha velA taNue mA caumukha bhavaNa praha UThI je bhAvasivuM e mAramUA karasi vaMdesa, su. citra paripATi, piThI pratimA pekhII mA caMdani pUja racesu, sui 34 tehanuM janma saphala sahI e naresUA mugati pradhAna. 41 zAMti jiNesara zItalu e mAtra caumukha bhavaNa caitra paravADi paDhaI guNaI e naresUA anaI vaMdesa, su . je nisuNaMti, sapataphaNa maNi pAsa jiNa mA biMba deI te daI tIsa tIratha taNuM e na nizraI kula saI paNavIsa, su. 35 pAmiMti. 42 sADaNaI sAhiM thApiA e, mAtra ajita ' siri tavagachanAyaka sivasukhadAyaka hemavimala suriMdarA, jiNesara rAya, su tasu sIsa sukhAkara guNamaNigara labadhipaMcaI saI paMcAsI e mAtra sevaI suranara mUrati paMDita pravara, pAya, su. 36 jahema paMDitavara vidyA suragurU, sevI jaI DuMgari thApyA zAMti jihu mA sattari supaNipaMca,su anudina caraNa, nava saI nauAnaI namu e mA0 vAravAra viNa sevakajana balaI amiaha to laI, haraSi harakha paMca, sui 37 - suhekaraNa. 43 vasahI biMba pAtrIsa su e mAtra saMbhava samaratha - Iti zrI citrauDa citya paripATI stavana sAra sutra samApta mahepAdhyAya zrI Agama maMDana gaNi ziSyaNuM je nara vaMdaI te lahaI e mAtra sAsaya sukha likhitaM. zrA kapUrade paThanArthama- zrI. 3-12 dA. 24 bhaMDAra, su0 38 sIM'madhara svAmIbhaMDAra surata. vividha beMdha. ( kaeNnpharansa oNphIsapariSada kAyAlaya taraphathI. ) 1. khAracI(mAravADaja.)nA yatione khulAse tathA yatizrI tilokacaMdajI aMdara aMdara samajI A gatAMka pRSTha 514-15 me A prazna sabaMdhe cheDI re 0 praznane yogya nirNaya lAve teja ISTa che, nedha ame lakhI che. te sabaMdhe ukta yatizrIthI ghaTatA nakalapatra khAracIke yatijIkA. khulAso meLavavA yatisaMmelananA maMtrIo sAthe amAre patravyavahAra thaelo jene pariNAme khAra zrI AdinAthAya namaH cInA yatizrI taraphathI je khulAse zrIyaMtisamelana zrImAn yati samolana kAryAlaya baMbai naM. 125 kAryAlayanA saMcAlakone prApta thayo che te atre prakaTa korka sTITa koTa baMbai karavA amane mokalI ApatAM akSarazaH prakaTa karIe likhI khAracIzu gurAM tIlokasobhAga laalcNchIe, ane icchIe chIe ke rA. zeTha hiMmatamalajI TI vaMdanA sattAdavAra vaMvaranI. Apa 9 gayAM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 - janayuga bhAdrapada-Adhina 1983 vara vIjaya suga. Aje jillA sainI sarave TrIma- beThakamAM raju karavAmAM AvatAM sarvAnumate TharAvavAmAM taSThAjha hIrA sivAyatta sarI so hota ThIta hai AvyuM ke, "ukta yunivarsITInA sattAvALAone vina 3nA kinA sa ta hai. jo strAva patra lakhI atyAra sudhI jana temaja jainetara vivAmana na hai nI pUganI manA nadI hai himarta- rthIoe jana sAhitya, tatvajJAna, ane nyAya vagerenA jAtra nA TumArA kapAsanA meM kAra patra karatA abhyAsakramano lAbha lIdhe heya tathA pasAra thayA hai phula manA zI ja dai. tA. 1 1-2 vo hoya tenA varSavAra tathA vargavAra AMkaDAo sAthe rarAna kanaio gAyA gaura dumAre kuttAvane nitanema hAla dareka vargamAM keTalA vidyArthIo che te vagere 2 he kara ma goraNe stavana jaranai jhaT dumAre hakIkata maMgAvavI." A TharAva anvaye tevI hakIgurAMsA ja mAruM gAlle ja to kane "mA ko maMgAvavA mATe yunivasaTInA sattAvALAone dviti che" dama goraNe avaga to surakSAne patra lakhavAmAM Avyo che. hA mA thoDAsA dUra nAra reje ho to kare che kahA mai yahAM beDhuMgA. to gurAMsAbane vo kitAba leke thoDIsI dUra hatI to vo mitAjhanIne 30je gatAMka pacha pa10-14 me A prazna aMge thoDI nIparI gose thApa mArI ta vo rokI (HIV) nedha tathA patravyavahAra prakaTa karavAmAM Avyo hato. te rela tUTa gaI aura gurAMsAbake sevA (pUjA)kI tasabIrabI saMbaMdhe jUdAM judAM kenTormeTamAM vasatA ApaNA toDadI aura gurAsAbako rekAra tukAra diyA to tArIkha jaina bhAIone zuM abhiprAya che te jANavA ane 18-9-26 ko karIba bArAbaje nitanema karake tAlA nakkI karavA tevAM kenTonaeNTavALAM sthaLe, (karAMcI, sevAkI koTaDI ko lagAdiyA to himmatamala hiiraacNd| haidrAbAda, devalAlI, karakI, ahamadanagara, belagAma)nA vo jJAnamala hIrAcaMda (donoMne ) Ake tAlA toDa dIyA.. zrIsaMghane patra lakhavAmAM AvyA che. temaja A aisI unhoMkI badamAsI hai aura upAsarAke aMdarase prazna aMge thaela patravyavahAravALo A mAsikano sevAkI koTaDI hamArI hai paTTAbaMdha upAsarA merA hai.. chele aMka paNa dareka sthaLe mokalavAmAM Avyo che. temanA abhiprAya malethI prakaTa thaze. kesaradhU pUjArI aboTIyA kAMbalI sevApeTI saba merA hai aura saMva mere re ma RtA hai ra 44 4 saMvat 1982 nA AzuvadI amAsa sudhIja murtamAM mAsTara TinA caMDavatra saMratA hai. no riporTa. paratAmAjI me dusare gAMva bhejadUMgA aba merese khasvana nibhatA hai isa liye bhejadUMgA maMdIramAragI do zrAvaka saMsthAnA kAryane TuMka riporTa khAsa adhivezahai dusarA saba terA paMtha hai phakta saM. 1984 rA sAva nano TuMko ahevAla tathA hisAbo ane saravAyAM sahita chapAvI prakaTa karavAmAM AvyAM che te ghaNe sthaLe ja 8. atyAra sudhI mokalavAmAM Avyo che. bAkI rahelAM . TATaH TA, mu. va . sthaLAe mokalAya che. jeone A riporTanI prata jaie temaNe maMgAvI levI. 2. banArasa hiMdu yunivarsITI ane jana cera. ukta yunivarsITImAM janace sthApavA maLI 5 upadezake ane suratamAM pracArakArya. banArasanivAsI rAjA satyAnaMdaprasAdasiMhane atyAra surata tAlukAmAM saMsthAnA upadezaka karasanadAsa sudhInI tamAma patravyavahAra vagere mokalavAmAM AvatAM vanamAlIdAse sAro prayAsa karyo che ane phaMDa dareka teo taraphathI A cera sabaMdhe keTalIka sucanAo sthaLethI vasula karI mokalI ApyuM che tenA AMkaDA maLatAM saMsthAnI kamiTInI tA- 309-27 nI prakaTa thayA che. ane bAkI rahetA thaze. gata paryuSaNa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizima jeya palanA pavitra ane mahAna divasomAM surata zaheramAM phaledI (meDatA) A vaDI (mAravADI) 10 A sabaMdhe kArya karavA mATe mI. karasanadAsa nA meLAmAM traNa cAra hajAra mANaso maLyAM hatAM vanamAlIdAsa zAhane mokalavAmAM AvyA hatA ane ThAmaThAme sabhAo karI sAmAjika sudhArAthavA saM5, tenI sAthe saMsthAnA vRddha ane anubhavI upadezaka jIvadayA upara bhASaNa ApyAM ane tIrthane vahivADIlAla sAMkaLacaMdane paNa khAsa mokalavAmAM AvyA vaTa meDatAnA sthAnakavAsI AgevAnanA hAthamAM hovAthI hatA. A kAryamAM madada karavA tyAMnA AgevAna ane kArakhAnAmAM munima te paNa sthAnakavAsI hovAthI graho ane parama pUjaya munimahArAjAone lekhita vahivaTa ceka na hovAnuM sAMbhaLavAmAM AvyuM, tathA vinaMti karavAmAM AvI hatI. jude jude sthaLe bhASaNa AzAtanAo paNa thatI jovAmAM AvI, A bAbata apAyAM hatAM ane eka sArI jevI rakama tyAMnA tajavIja thavA zrI mAravADa tIrtha prabaMdha kamiTi sthAudAra gRhasthoe bharI ApI saMsthA pratye je pavAmAM AvI che. ane bIkAneranA zeTha udayamalajI sahAnubhUti dekhADI che te badala te sarve ne atre rAmapurIyAne pramukha banAvavAmAM AvyA che. AbhAra mAnavAmAM Ave che. sAdarI-munizrI buddhivijayajI tathA munizrI 8 upadezaka puMjAlAla premacaMdane praposa. tilakavijayajInA vyAkhyAnamAM kaeNnpharansanI jarUrI sapTembaramAsano pravAsa mAravADamAM zrI varakA- yAta, jana vastIno ghaTADo ane zrI sukata bhaMDAra NAjIthI zarU thatAM zrI pArzvanAtha janavidyAlayanA phaMDanI yojanA upara bhASaNa ApyAM. zrI dharamacaMda vidyArthIone dhArmika abhyAsa tapAsatAM ThIka dayAcaMda (saMdha)nI kamiTI bolAvI kaMDanI vasulAta jaNAyo. paMnyAsa zrIlalitavijayajI rUbarU vidyAnA zrI vAkANujI mukAme maLelI kamiTIthI maMjurI viSaya upara TuMka bhASaNa ApyuM. A vidyAlaya AvyAthI karavA TharAvyuM, vIjovAmAM pAlanapurathI AcArya zrI 1008 zrIvijayavalabhasUrijI mahArA- Avela parazana behena mAraphate eka mahilA samAja jazrInA upadezathI sthApavAmAM AvyuM che. hAlamAM bolAvI strIonuM kartavya, zIyaLa, kanyAvikraya upara 56 vidyArthIo abhyAsa kare che. dhAmika, hindI, bhASaNa ApatAM vividha pratijJAo ghaNI bahenoe ane aMgrejI abhyAsanuM zikSaNa ApavAmAM Ave lIdhI, zeTha mAnamalajI galAjIe kurivAje upara Ave che. sAthe saMgIta ane saMskRtano varga khela- vivecana karyuM hatuM. vAmAM Ave to sArU. vIjovAmAM-AcAryazrI 1008 zrIvijayavalla. 7. upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMdano riporTa. sUrijInI adhyakSatA nIce ane zeTha gulAbacaMdajI tA. 1-9-27 thI 30-9-27 sudhImAM vAsaNA kAMkarI nagarazeThanA pramukhapaNa nIce ema be sabhAo zANapara, pIDIA, sANakhI, jaMbusara, Amoda, bharavAmAM AvI; pariNAme rAjula kharca kamI karavA samanI, kaThora, surata, dehagAma, navAgAma, nAyakA, ane sukRta bhaMDAra phaMDanI vasUlAta karavA vicAra kharAMTI, vagere sthaLoe pravAsa karyo dareka sthaLe bhASaNo karavA saMdha ekatrita thatAM goDavAnI maMjurI levA judA judA viSayo para ApyAM. sukRta bhaMDAraphaMDanI nakkI thayuM. yojanA samajAvI phaMDa vasula lIdhuM. navAgAmamAM saMpa jodhapura-sthAnakavAsI muni paMDita cothama- jIvadayAnA viSa para saMgIna bhASaNa ApyAM ane lajIne vyAkhyAnamAM jaI lagabhaga 400 strI purUSonI tyAMnA ekatrita thaelAM hiMsAvRttivALA jainetara hAjarImAM saMpa, jainavastInI ghaTatI saMkhyA, upara jevA ke dhArALA vageree hiMsA na karavA pratijJA bhASaNa ApatAM paMDita cothamalajI munizrIe roTI karI ane vadhArAmAM TharAvyuM ke jeo A "TharAva vyavahAra tyAM beTI vyavahAra karavA abhiprAya jaNAvyo. teDe te savApAMca rUpIA maMdiramAM Ape ane teDa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayama bhAdrapada-Adhina 1983 nAranI khabara ApanArane savA rUpIo Apo"- javAbamAM eMDiga kamiTIe karela TharAva badala 8. zeTha phakIracaMda premacaMda skolarazIpa (pAIjha). AbhAra mAnatAM tA. 1-10-27 nA roja temanA taraphathI dilagIrI sAthe jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke A skolarazIpa (prAIjha)nI zarate mujaba AvelI "sekreTarI tarIke hamo cAlu rahevA IcchatA nathI." arajIo tapAsatAM mI. choTAlAla kezavajI dezI A saMbaMdhe chevaTano nirNaya karavA seMDiMga kamiTInA (zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA vidyArthIne) saMskRtanA eka miTIMga tA. 20-10-27 nA roja rA. zeTha viSayamAM sauthI vadhAre mAkarsa melavanAra tarIke rU. 40) maNIlAla surajamala jhaverInA pramukhasthAna hala cAlIsanuM inAma ApavA TharyuM che. temaja suratanA malI hatI. e vakhate sarvAnumate temanI sevAnI vatanI ane kule sAthI vadhAre mAkarsa melavanAra noMdha levAmAM AvI ane teonAM rAjInAmAM maMjura tarIke AvelI arajIo pijI mI. metIcaMda maga- karavAmAM AvyAM ane zrIyuta zeTha cInubhAI lAlabhAI nabhAI pratApacaMda cokasIne bIjuM InAma rU. 40)nuM solIliTaranI e. resIDenTa janarala sekreTarI tarIke ApavA nakkI karavAmAM AvyuM che, A inAma meLe sarvAnumate nimaNuMka karavAmAM AvI hatI. vavA phate maMda nivaDanAra vidyArthIoe yunivarsiTInuM pramANapatra tathA maLelA ane amane jAhera karavAmAM zrI, sukRtabhaMDAra phaDanI vasulAta tA. 6-8-27 AvelA mArka saMbaMdhI khAtrI ApI nakkI thaelAM thI 17-10 -27 sudhI. InAmo laI javAM yA maMgAvI levAM. upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMda - 9 maMtrI padamAM pheraphAra- vAsaNa-1) sAMNupura-9) pIgaDa-85 haNukhI 2) jaMbusara-23 Amoda-38 samanI-12) A saMsthAnA ekaTiMga resIDenTa janarala sekreTa kaThora-29 degAma-27 navAgAma-chA nAyakA-6 TarIe zrIyuta makanajI je mahetA, bAra-eTa kharAMTI-10) kula rU. 174 hai tathA mohanalAla bI. jhaverI solIsiTara taraphathI pitAnA hAnuM rAjInAmuM tA. 24-9-27 nA upadezaka puMjAlAla premacaMdaHroja AvatAM saMsthAnI eMDiga kamiTInI tA. kaDI-70 jeTANa-8 sAnthala-18 talAla30-9-27 nA roja maLela beThaka vakhate raju kara- pA bALazAsaNa-12 jAkAsaNa- 7ii mudaDI-21 vAmAM AvatA sarvAnumate TharAvavAmAM AvyuM hatuM ke suraja-30) kaTosaNu-235 vAdhareDA-5) varakhaDIyA". makanajI. je. mahetA tathA mohanalAla bhaga 6) kerA-jA khAvaDa-8 kalAda-rA DaraNa-1) vAnadAsa jhaverIe atyAra sudhI e. resIDenTa jana- kaMDa-10 Adaraja meraDA-7 thaLa-7) vaDu-15 rala sekreTarI tarIke karelAM kArya pratye AjanI sabhA kula rUA. 347 saMpUrNa vizvAsa jAhera kare che ane temanA hastaka thayela kAryanI kadara bujhe che. teoe karela sevA Upadezaka karazanadAsa vanamAlIdAsa - jotAM temanA taraphathI Avela rAjInAmuM svIkArI surata-140) marolI- naDada-7) DAbheLazakatI nathI ane re. janarala sekreTarI tarIke potAnA 15) (vAgharI) mAMgaroLa-19mA gIjarama-13) vAlIyA hAdAnuM kArya cAlu rAkhavA AgrahapUrvaka vinaMti kare che." 46) lIbheTa-59) kharacI-36) kosaMbA-38) kula A TharAva dvArA karavAmAM Avela vinaMtinA rU. 381) Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Heat Rays ~ "kukasAiTa palAsa" ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ garamInA kIraNane AMkhamAM jatAM che. aTakAve che ane eTale ja te / uttama che. Can not pass through the glass. tamAre came Aje ja kukasAITa kAcane banAve ane tamArI AMkhe jenA upara jIdagIne ane majazokhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI ku. (jaina-cazmAvAlA) AMkha tapAsI uttama casmA banAvanArI. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, 000000002000 ~ ~ ~ ~ ~ ~ muMbaI amArA amadAvAdanA ejanTa - rA. jagazIbhAI merAra ke. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda, A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakone pahoMcADavA goThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke nIcenA pustako paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. - jaina gurjara kavio" (pra. bhAga), "jena zvetAmbara maMdirAvali, jena DIrekaTarI" bhAga 1-2, jena graMthAvali, vigere. 000000000000 Rba amadAvAdanA grAhake pratye vijJapti-ApanuM lavAjama haju sudhI mokalAyuM na hoya te satvare amArA ejaMTane ApI pahoMca leze. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnI-muMbaI naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. - - zrI jaina zvetAMbara kenpharansanI uparokta lejanA tenA Azaye ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaraThArA agara heMDabIladArA raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya. sababa A yojanA jaina li.IomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A gejanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA doravA hiMmata dharanAra je koipaNa jatA hoya to te sukRta bhaMDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtano aMtara raheto nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAo khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A saMsthAne joza ane jIvana arpe che. A kuMDamAM bharAtAM nANamAMthI kharca bAda karI bAkIno aDadho bhAga kelavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAva phaMDamAM laI ? javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNuM samAjamAM aneka strI purUSe ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA potAnA prayAso karI rahI che ane te A phaMDanI ? vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jaina baMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada apa pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNIdhArA sudhArI agaNita puNa upArjana karI zake che. mATe sarve jaina baMdhuone A kuMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e meTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa je AkhI samAja jAgRta thAya to temAMthI moTI saMsthAo nabhAvI zakAya evI suMdara bhejanA che. " TIpe TIpe sarovara bharAya" e nyAye pheDane jarUra Apa apanAvaze ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, bahene eno lAbha le, emAM lAbha Ape evo prayatna karaze. bIjI kema AvI rIte nAnI rakamamAMthI meTI saMsthAo calAve che te Apa jANo cho. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI komanI najare Apane kaeNnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne phaMDathI bharapUra karI deze. sujhane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. seva, makanajI juThAbhAI mahetA mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI, 'o, re. ja. sekeTarIo, zrI. je. 9. kaoNnpharansa. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ & dharma ke vyavahAranA dareka kArya ke utsavamAM zArIrika ane mAnasika baLanI jarUra che. rIte 4. AtaMkanigraha goLIo. . tevuM akhUTa baLa ApavAmAM pahele naMbara Aja 47 varSa thayAM gaNaI cukI che. | kiMmata goLI 3ranI DabIne phakata rU. 1). - vadhare vigata jANavA prAIsalIsTa vAMco. che ke muMbaI-brAnca. vaidya zAstrI maNizaMkara goviMdajI. 3 kAlabAdevI roDa, jAmanaMgara-kAThIyAvADa - lA juvAnI jIdagIne bacAvI lenArUM uttama upadeza denAruM nava kAmazAstra che na vAMcyuM hoya te jarUra vAMce. kiMmata ke pisTeja kaMI paNa nahi. vedazAstrI maNizaMkara goviMdajI jAmanagara-(kAThiyAvADa). huM Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rajIsTarDa . 44 ) | zrI bhAratIya jaina svayaMsevaka pariSad jaina saMsthAone vinaMti IIma vIra oInTamenTa mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, saMdhIvA, InphaluAthI sarve jaina saMsthAone khabara ApavAmAM | enjhA vigere hareka prakAranAM darado upara masaLavAthI Ave che ke ApanI saMsthAne pariSadurtA rajIsTaramAM | turata ja ArAma kare che. seMdhAvaze. pariSadanA baMdhAraNa anusAra pariSatA adhivezanamAM rajIsTarDa saMsthAonA pratinidhione AvavAne haka che te upara ApanuM dhyAna kheMcIe chIe. khasa kharajavAno akasIra malama. patravyavahAra nIcenA saranAme karavA dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. vinaMti che. pro-mehanalAla pAnAcaMdanI ke. 1 umedacaMda dolatacaMdabaraDIA abdula rahemAna sTrITa The. vaDagAdI, bhIkha galI-muMbaI 3. ! amRtalAla vADIlAla zAha taiyabamaMjIla ke maMtrIo-zrI bhAratIya jaina ejanTa -merArajI raNachoDa, muMbaI naM. 3 ! svayaMsevaka pariSad. The. jumAnajIda, muMbaI 2 TALISMANS AND CHARMS For those people to Avoid all sorts of nIcenAM pustake kaoNnpharansa Misfortunes and enter the Gates of Succes. sful Life. Rs As. For Honour, Riches, Learning and Greatness 78 For Health, Physical Strength, etc... For Power of Eloquence, Speeches, etc. For Success in any Undertaking or zrI jaina graMthAvali Litigation, etc.... .... ... 10 0 For success in Sport, Racing, Cards, zrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1-0-0 Games of Chance, etc.... For Success in Spiritual and Religious Life 10 0 1 che , bhA. 1 lo 0-8-0 For Success in Trade and Business... zrI jaina zvetAMbara madirAvali For Men's Love to Women ... 0-12-0 For Women's Love to Men 10 0 | pAI alacchInAmamAlA prAkRta koza 1-0-0 For Love of Opposite Sex, Attractive Power 78 For Agricultural Prosperity, Farming, jana gUrjara kavio Good Crops, etc. ka . . 7 8 For Success in Minning Plumbago, etc. 1000 A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA For Success in Gemmicg ... 225 0 | jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme Rabbi Solomon's Special Talisman for every success .. .. 15 karavo. eka aMka mATe jAhera khabarano bhAva Specially valued and worn by every successful Hebrew, 2nd quality ... za0 rUA. 8-0-0 vadhu mATe lakho1st quality ... 30 0 AsIsTanTa sekreTarI, NOTE:-A Money Order or G.C. Notes willbring the Talisman to your door. One Extensive Life Reading Rs.15, two Rs.25, three Rs.go or more at a time at Rs.10 zrI jaina che. kaeNnpharansa. per reading. Remit with birth date. Always the full amount should be remitted in advance. No V. P. P. 20 pAyadhunI pisTa naM. 3 Apply to:- D.A. RAM DUTH, Astrologer, No.30&65 (T. Y.) Chcku Street, Colombo (Ceylon. muMbai, | ophIsamAMthI vecAtAM maLaze. - 8 10 0 | Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAM sukha zuM che? ja A nirogI zarIra, taMdurasta strI ane hRSTapuSTa bALaka A traNa vastuo saMsAra sukhamaya karavAnAM mukhya sAdhana che, jo tamAruM zarIra koI paNa duSTa regathI pIDAtuM hoya te prakhyAta #### # ## ### #### ke manamaMjarI goLIo (rajIsTarDa) nuM tarataja sevaMna kare. A dIvya goLIo magajanA tathA zarIranA dareka roga dUra kare che, dasta , sApha lAve che, lehI tathA vIryanI vRddhi kare che, hAthapaganI kaLatara, vAMsAnI phATa vagere dareka darada paNa ajaba rIte nAbuda karI, zarIra nirogI banAvI baLa ApavAmAM A goLIo eka bIna harIpha ilAja che. kIM, goLI 40 nI DabI 1 ne rU. 1 - strIonI taMdurastI mATe te ******* ***** garlAmata cUrNa rajIsTarDa) ** *** ** che ne tene tarataja sevana karo. A cUrNa strIo mATe amRtarUpa che. aniyamita rUtu tathA pradarAdi che A roga dUra kare che. garbhAzayanA rogo dUra kare che, temaja harakoI kAraNathI saMtatirodha dUra kare che. ke strIonAM dareka darada dUra karI, zarIra taMdurasta banAvavA mATe A cUrNa akasIra upAya che. kI tAlA 10 nA DabA 1 nA rU. 2) be, je tamArA bALaka haMmezAM regI tathA nirbaLa rahetA hoya te *** ** ** * * * bAlapuSTIkaraNa TIkA rajIsTara ne tarataja tene sevana karo. bALakonAM tamAma darado dUra karI lehI puSkaLa vadhArI zarIra hRSTapuSTa banAvavAmAM A goLIo uttama AbAda IlAja che. kIM, DabI 1 ne rU. 1) A traNe davAo gharamAM rAkhI jarUra paDatI vakhate upayoga karavA darekane khAsa bhalAmaNa che te karavAmAM Ave che. dareka davAnI saMpUrNa mAhIti mATe vidyavidyA pustaka maphata maMgAve. A rAjavaidya nArAyaNajI kezavajI. heDaophisa-jAmanagara (kAThIAvADa) brAnca-393 kAlabAdevI muMbaI 2 che bhATIA mahAjana vADI sAme. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra rUpIA 3traNa. I + ka. . s - pAra miDane regyuleTara kalaiMka. jarmanIthI hamaNAM ja maMgAveluM. geraMTI varSa traNanI uttama vaeNlanaTanAM banAvela gharavALuM majabuta sAMcAkAma ane kArIgarIvALuM divAla ane meja para goThavI zakAya che. kiMmata phakta rUpIA 3 traNa pehulama sIsTamathI cAle che. hamaNAMja lakhe vI. esa. vaeNca kAM. pI. bI. 105, madAsa. A oNphara maphata !! A oNphara " nI maphata!! 1 LUXORNO 13:55A" 2 139 LEVER \ -- 8TH E7% 5. amArA aDhAra kereTa reDageha tArA lIvara "rajIsTa" khIsA ghaDIALanA kharIdanArAone, amArUM "C" sI 2jIsTarDa TAImapIsa maphata ApIe chIe. A eNkara mAtra thoDA vakhatanI che. hamaNAM ja lakho. khIsA ghaDIALa mATe tenA DAyala para banAvanArAonI pAMca varSanI geraMTInI sTempa ApavAmAM Avela che. | kiMmata rU. 5) lakhe - kepTana vaica kAM. pisTa bekSa ra6pa madrAsa CAPTAIN WATCH CUY. " P. B, 265, MADRAS, Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tche aneka vyavasAyomAM bhUlI na jatA , jainabaMdhuone vijJapti. zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama chellAM 21 varSathI jenakemanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita sata prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo Ave saMsthAne lAbha le che. A varSe ATha vidyArthIo meTrIkanI parIkSAmAM beThA hatA temAM traNa temanA aichika viSayamAM tathA pAMca vighArthIo badhA viSayamAM pAsa thayA che. jeo se muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa sau jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNuja ghaTI gaI che. udAra jainama pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. te Apa se pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze. lI. sevake, mAnada maMtrIo. zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANuM. che Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Booooooooooooooooooooo te taiyAra che! satvare maMgAvo! Si 3. "jaina gUrjara kavio." ophphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphpha Azare 1000 pRSTane daladAra graMtha. gurjara sAhityamAM jainoe zuM phAlo Apyo che te tamAre jANavuM - heyate Ajeja uparanuM pustaka maMgAve. jaina gUrjara kavio" eTale zuM? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa? yuga pravartaka koNa? jaina rAsAo eTale zuM? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayA ? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnane prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsakrama AlekhavA tene saMgrAhaka ane prayojaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda dezAIe athAga parizrama lIdho che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavio-nA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNe tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavione kAvyanA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtiona-ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-00, prathama bhAga-mAtra jIja prati heI dareke pitAne orDara turata dhAvI maMgAvavA vinaMti che. hadoooooooooooooooooooooooooooooooo 20 pAyadhUnI, } lakhe - geDIjInI cAla pahele dAdara, mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa 3 - muMbAI naMbara 3. pphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphe Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana beMDanuM vizALa kAryakSetra. 1 sadarahu bAMI navI temaja cAlu pAkazALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANAnI sagavaDa nA hoya temane rkolarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. , bAlabAlIkAo, strIo temaja purUnI harIphAInI dhAmika parIkSA daravarSe DIsembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAma daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAmo paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membaro ane sahAyaka membaronI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakamo mokalavI te pitAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. - membara mATe :lAipha membara thavAne rU. 100) ekI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. 20 pAyadhunI, ena. sekreTarIo, muMbaI 3, zrI jana vetAMbara ejyukezana borDa, rAjA mahArAjAe navAba sAhebe, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baroDA gavarnamenTa, janarala, karnale, mejara, kepaTane, nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa onararI e. DI. sI., polITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ephIsara, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA moTA DAkaTare tathA dezI ane yuropIyana amaladAre ane gRhasthAmAM bAdazAhI yAphatI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja tenI upagItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. bAdazAhI cAtI che. game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI cAtI vIrya vIkAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI marAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM keIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 gelInI DabI ekane rUpIyA daza. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma. rAjakoTa-kAThIyAvADa, Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya che. 3 zrI sArAbhAI maganabhAI modI lona-skolarazIpa phaMDa. A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lenArUpe ApavAmAM Ave che - (1) hAiskulamAM aMgrejI cethA dharaNathI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA abhyAsa mATe. ( 2 ) TreinIMga kolejamAM abhyAsa karI TreinDa zikSaka thavA mATe, (3) miDavAIpha ke narsa thavA mATe. (4) hisAbI jJAna, TAIparAITIMga, zorTahenDa, vigerenA abhyAsa mATe, (5) kaLA kaizalya eTale citrakaLA, DeiMga, pheTogrAphI, . ijanerI, vijaLI ityAdInA abhyAsa mATe. (6) dezI vaidyakanI zALA ke nezanala meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mATe. lona tarIke madada lenAre likhita karArapatra karI ApavuM paDaze. kamITIe mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze. ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada lIdhI hoya te tenA mekalavAnA kharca sahIta vagara vyAje pAchI vALavAnI che. vizeSa jarUrI vigato mATe tathA arajI patraka mATe lakhegovALIA TekaraDa, ) onararI sekreTarI, grAMTaroDa, muMbaI. | zrI mahAvIra jaina vidyAlaya. A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa mATe dhI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jana tAMbara kaeNnpharansa eNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | namo titya | jaina yuga [zrI jaina zveta konpharansanuM mAsika-patra ] pustaka 3 kArataka aMka 3 1984 mAnada taMtrI mohanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAITe, muMbaI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama. viSaya, viSaya, zAradASTaka-kAvya. taMtrI tathA rA. mohanalAla prayAsa, 3 jhAlAvADamAM jaina pratimAo, bha. jhaverI. 61 4 kArtikI pUrNimA ane zatruMjaya yAtrA 67-68 yazanA gAna-kAvya. rA. bAbulAla motilAla medI 62 navA resiDanTa janarala sekreTarIonI nimaNuka 68 taMtrInI noMdha bAlacaMdrasurinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya 1 jaina pariSada kevI joIe? bhaktAmara ane kalyANumaMdira stotra 2 vAkAnera sthAnakavAsI kaeNnpharansa vinadanA patra 3 vilAyatamAM eka jaina yuvakanI sevA 63-67 moha5rAjayarUpaka nATakane saMkSipta sAra vividha noMdha, zrImadda yazovijayajIta jJAnasArapanna 1 mAravADamAM kRta bhaMDAra phaMDa, 2 pazci bAlAvabodha sahita mAtya lAyabrerIne jena pustako pUrAM pADavAno adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI jainayuga -jainadharmatattvajJAna, sAhitya, itihAsa, cAlu varSathI vArSika lavAjama kharca jIvanacaritra ne samAja pragatine lagatA viSe carca, sahita mAtra rU. traNa uttama jaina mAsika. lo-jena ve kaoNnpharansa oNphIsa -vidhAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadhapadha lekho temAM Avaze. 20 pAyadhunI muMbaI naM. 3. -zrImatI jena ve. kopharansa (pariSa6) saMbaMdhInA vartamAna-kAryavAhIne ahevAla sAthesAthe apAze. A mAsika bahoLA pramANamAM phelAvo pAmavAnI to dareka sujJa A patranA grAhaka banI pitAnA khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mitrane paNa grAhako banAvaze ane saMdhasevAnA mATe te upagI patra che; te teone uparane pariSadanA kAryamAM puSTi Apaze. saranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yaga. "Conferences nowadays overdone. Truly religious conference should be only of hearts Introspective;not criticising or blaming others, but carrying on religious selfexamination, taking all blame on oneself. Jains pride themselves on nossessing most rational logical humanitarian religion, but deny it by Swetambers and Digambers engaging in physical and legal fights, Logic clogging or hairsplitting not conduc. tive of growth. From religious sense, humanitarianism is that which exhausts itself in any how protecting lower order. Life is hardly human-nay even becomeinhuman." -Mahatma Gandhi.. pustaka 3 vIrA saM. ra454 vi. saM. 1984 kArtika eka 3 zAradASTaka, rAga kalyANa aMkI zAradA ! tribhuvana svAminI pustaka aMbuja karavINa sohinI dAnava mAnava devathI vaMdita mAla grahetI vadana suhAsinI aMbarabhUSaNa tathI maMDita jJAnapravAte dIpatI javAlinI. eMTrI zAradA. 5 tuM ahemukha-kamalanivAsinI. eNkI zAradALa 1 tripurabAlikA zAradasvAminI bhAratI bhagavatI brAhmI sarasvatI kSIravaradhavalA kalaravabhASiNI khecarI vADamayI bheravI jyoti amarI aMbikA eN eN kAriNI. eMTrI zAradA 6 navarasapUrita-amRta strAvinI. eMTrI zAradA 2 tuM mahAvidyA jagasaMjIvanI gatamabhaktA siddhipradAtA, jayavatI padmA haMsasuvAhinI dvAdaza aMganI jananI vikhyAtA, jAvya tamasane dUra nivAriNI. eMTrI zAradA. 7 hema malayagiri vAMchitadAyinI. eMTrI zAradA ! mastaka nAmuM gati mati vANI kavikuladevI kAzmIramaMDanI Apa anupama sevaka jANI vidyAdharI tuM narapatiraMjanI yugala mehana maMgalakAriNI. ekI zAradA 8 vAdi sakalanI vijayavidhAyinI. aMkI zAradA 4 - taMtrI tathA mehanalAla bha, jhaverI, Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArataka 1984 jenayuga yazanAM gAna ame sau vIra taNuM saMtAna, amArAM garavAM yazanAM gAna ahiMsA premadharmanAM pAna amArI eja anupama lahANu. vIrabALa baLavaMtA gajya, kesari siMha samAna, paDaghA paDatA jaga AMgaNamAM ghUmyA thaI mastAna, uTho che ! vIra bALa baLavaMta suNo e paDadhA jAya digaMta. AtmabaLethI jagamAM relyA jhAna taNuM rasapUra gari masi rinAM sUtra zikhavatA aMdhakAra karI dUra. vaMdanA e zrI kaSabhajinaMda dhanya ho ! yugalika nara pUjata. jaga AkhuM ajJAne athaDyuM, hiMsAnA raNakAra keNu kare jaMgalamAM maMgala, jJAnataNa bhaNakAra te zrI RSabhadeva arihaMta jehanI jIvana jyota javalaMta. bharata ane bAhubali jevA, cakravarti sahAya jaMbudvipa karyo jaLahaLatA, yazanAM gAna gavAya jhajhUmyA raNasaMgrAme vIra ujALyAM mekSa taNAM maMdira raNadhIra bhaDavIre evA, yegI kaika mahAna jama AMgaNamAM gAjyA zarA, tIrthaMkara baLavAna prakAzyAM Atma tejamaya rU5 namAvyA cakravartio bhUpa bALavayamAM zaMkha phUMkIne kautukanA karanAra neminAtha! tuja Atma tejane vaMde che naranAra dhanya he brahmacArI baLavAna gajavazuM yazanAM tArAM gAna. eka ahiMsA ura dharIne bhavanI taDI prIta, jogIe giranAra guphAnA zakti e akaLata. tyajI teM yauvanabhInI nAra dhanya ho dhanyaja te avatAra. kumaLI deha kaLI karamAvI brahmacAriNI nAra rAjula devI hAre caraNe khulyAM mokSanAM dvAra ugAryo rahanemi te vIra ujALyAM zAsananAM maMdira kSatrinA samarAMgaNa zUrA kuLamAM zrI mahAvIra daze dizA jaLahaLatA jamyA kaMcanavarNa zarIra trika gAna tAna gulatAna prabhunAM mIThAM amRta pAna. caraNa aMguTha mera cAMpo zakti vIra anaMta jaganA jana sA rahe pukArI Atmata javalaMta utAryo indradevane garva pukAre zakti tArI sarva. svargasamAM saMsArI sukhaDAM tyAgI jagane kAja bAra varSa tapa ghera AdaryA jaya he ! gIrAja ahiMsA dharma mULa kahevAya jagatamAM vIravANa relAya kSamA vIranuM bhUSaNa sAcuM, vIrano eja avAja karma dharmanA marma batAvyA, jaga uddhAraNa kAja ugAryo caMDakozI nAga dharyo nA TheSa ure ke rAga. jaga AkhuM maMdiramaya kIdhuM, saMprati rAya mahAna dharmadhvajA pharakAvI jagamAM, karavA yazanAM gAna dhanya ho dharma prabhAvaka dhIra jagatamAM vaDabhAgI nuM vIra ghoma dhakhene dhajyAM thara thara, sa gurjara naranAra dharmadhuraMdhara malavAdI tyAM, dharmadhanuSa TaMkAra karIne dharma taNuM pikAra nivAre enA TAhAkAra zIlaguNasUri pratibodhyA, zuravIra vanarAja aNahilapura ahiMsAvAdI, bhAratane ziratAja kALanI gahanagati dekhAya amaratA itihAse lekhAya pATaNathI gujarAta suhAyuM vahyAM lakSmInAM pUra kumArapALa raNadhIra rAjavI, gAye jagamazahUra Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI noMdha pratApI dharmadhuraMdhara dhIra juga juga jUnA jainadharmanI vijayadhvaja pharakAya jhUkAvyuM hemasUrine zIra garavI gujarAte aNamolA paDaha amAri suNuya kaLikALa sarvajJa" taNuM je, birUda sadA dharanAra ahiMsA dharmataNA upadeza gavizArada addabhuta yogI, hemacaMdra niradhAra sUNatA pATaNapura nareza. amAse pUrNacaMdra dekhAya kRti e hemataNa lekhAya bAbulAla tilAla medI. taMtrInI noMdha. 1 jaina pariSadu kevI joIe? -gata akTo- jIe pitAnuM balidAna ApavuM paDe. (Ajambara tA. 6, 7 ne 8 mI tArIkhe (Azvina zuda kAla) manuSya tarIkenuM jIvana bhAgyeja dekhAya 10-11-12 ne dine) vAMkAneramAM sthAnakavAsI bhA- che-baje amAnuSika banyuM che." IonI konpharansa bharAI hatI te vakhate sahAnu A zabdanI parIkSA dareka sahadaya Atmani. bhUtinA je saMdezA AvyA hatA temAM mahAmAM rIkSaNathI kare che tenuM tathya samajAze. ApaNo samAja gAMdhIjIno saMdeza tArathI aMgrejImAM Avyo hato kaI pAyarI para che, e samAjanA aMgabhUta evA te agra pRSThamAM mUkI che te ane dezabhakta lAlA ApaNe te je pAyarImAM che temAM nimittabhUta chIe lajapatarAyane saMdeza TUMkA chatAM khAsa dhyAna kheMce ke nahi, ane ApaNI samAjane che tenA karatAM vadhu tevA che. gAMdhIjIe jaNAvyuM te e che ke - uMcI ane udAra zreNI para laI javA ApaNe kaMI AjakAla kaeNnpharansano rAphaDo phATayo karI zakIe te zuM karI zakIe evA aneka prazna che. kharA arthamAM dhArmika kaeNnpharansa karI zakAya uThaze ane tenuM samAdhAna paNa IrachAbaLa haze te evuM thavA mATe te aMtardaSTivALAM hRdayonuM karI zakAze. joDANa joIe. eka bIjAnI TIkA karavAnuM have lAlAjIne saMdeza laIe. teo pitAne ke eka bIjAne zira deSAropaNa karyAnuM temAM jAta na dharma yAda karI ajena tarIke paNa jaina na hovuM joIe, paraMtu sadhaLAonA de paNa dharmanAM zuddha tattvonuM smaraNa karAve che. pitAne mAthe laI dharmadaSTithI AtmanirIkSaNa karavuM joIe. jene evuM abhimAna dharAve che "As a grandson of a Sthanakwasi ke pitAne jana dharma te eka sauthI vadhAre Jain I have fullest sympathy with buddhinA upayogapUrvaka tenA aMta sudhI dayA the objects of your conference and jyAM laI javAmAM AvI che te dharma che, wish it all success. Hope your conparaMtu jyAre zvetAmbara ane digaMbaro zArI ference will propagate true principles rika ane kAyadAnI laDatamAM utarela che, tyAre of Jainism:-Universal love, tolerance and purity of life'. ' manI pote niSedha kare che; paraspara takanA cUMthaNAM karavA ane vALa cIravA jevA jhagha- - eka sthAnakavAsI jainanA pAtra tarIke tamArI DAmAM utaravuM e vikAsakrama para laI jatuM nathI. konpharansanA udeza sAthe mArI saMpUrNamAM saMpUrNa dhArmika dRSTithI kharo dayA dharma e che ke jemAM sahAnubhUti che ane huM tenI sarvathA phatteha icchuM chuM. halakI zreNInA jIvonI rakSA mATe uMcI zreNInA AzA rAkhuM chuM ke tamArI kaMpanpharansa jaina dharmanAM Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga kArataka 1984 maLata-vizvavyApaka prema, matasahiSNutA ane 2 vikAnera sthAnakavAsI kaeNnpharansa-1926 jIvananI pavitratAne pracAra karaze.' nA DIsembara mAsamAM muMbaImAM konpharansa bharI ne pachI dazame mAse gata vijayAdazamInA dinathI prAraMbha A zabdo bahu arthagaMbhIra che. je prema mAtra pitAnA vADAmAM sare te vADAnA peTAvADAmAM samAI karI traNa divasa vikAneramAM zrIyuta vADIlAla motI lAla zAhanA pramukhapaNa nIce sthAnakavAsI bhAIjAya-yA tenAthI paNa utarIne pitAnA kuTuMbamAM oe potAnI kaeNnpharansa bharI. temAM AvelA upatyAM temAMnA manuSya pratyenA premathI paNa sarI jaine yogI saMdezAono ullekha upara karI gayA chIe. mAtra nAnAM jaMtuonI jatanA karavAmAM ja samAya, vADIbhAIe eka be lAkha rU. bharAya ne pachI sAta te prema vizvavyApaka kema kahI zakAya? jenonA be mukhya bheda vetAMbara ane digaMbara paDyA te sama ATha lAkha rUpIA sudhInuM phaMDa thAya evuM vacana yathI amaMgala thayuM ema keTalAka vicAravAnuM mahA maLe teja pote pramukha pada svIkAre evI vAta bahAra AvI hatI. pahelAM pramukhapada levAnuM hA jevuM za dhAre che. pachI A mukhya be zAkhAnI aneka hatuM pachI nA paDI ne pachI svIkArAyuM, pramukha sAzAkhA vizAkhAo thaI. sthAnakavAsI saMpradAya paNa vi. saM. 16 mI sadImAM zvetAMbarathI mUrtipUjAne hebane laIne muMbaIthI eka moTo samUha vikAnera spezyala TrenamAM janAra che-evI aneka vAtathI niSedhI ja paDato gayo. temAM paNa aneka saMghADA bharapura samAcAra phelAtA rahyA. pramukha pite subhASita thayA. vetAMbaramAM paNa aneka gacchA thayA. Ama bhASaNa lakhavA khAsa kALajI le che ane A vakhate medAnabheda thatAM samAjanI chinna bhinna dazA thAya e svAbhAvika che. nAnA samUhe potapotAnI rakSA vikAnera kaeNnpharansamAM aNudITha ane apUrva utsAha karavAmAMja pitAnuM baLa vApare ane para samUhanI bharI nANAMnI choLa varasaze ema aneka sthaLethI * sAme virodha kalaha karI tenI sAthe laDavAnI vRtti bolAtuM rahyuM. ema motInA coka pUrAtA rahyA. Akhare nija rAkhe to lAbha jarUra saMbhave, paraMtu jUdA vikAnera konpharansa muMbaithI vikAnera spezyalanuM jaina jIvana'nuM rekhAcitra nakAmuM thayuM. vADIbhAIe pramukha samUha kahevAya tyAM para samUhane tiraskAravAnI-dhikA tarIkenuM karavuM joItuM subhASita bhASaNa lakhAIneravAnI vRtti sAmAnya rIte uddabhave che ane tethI chapAIne apAyuM nahi, kaMDa paNa thayuM nahi, ane je baMneno samanvaya thato nathI, meLa khAto nathI. mata jabarI raMgita AzAo rakhAtI hatI te pUrI pAra sahiSNutAnA abhAve samAjamAM vidhAnI javALA na paDI, ema have ghaNAne jaNAya che. saLage che. Ama thavAnuM zuM kAraNa? e praznanI mImAMsA AjanI pariSadamAM AvAM udAra to keLa- karavAnI sthAnakavAsI bhAione khAsa jarUra che. rA. vAvAM joIe. bIjA samUhanI sAme virodha ke TIkA vADIlAlane adamya utsAha, jahemata bharI caLavaLa, karato kaMi paNa TharAva na thavo joIe eTaluMja lekhaka tathA vaktA tarIkenI ajaba bAhozI, 'vijhanahi paraMtu evuM vaktavya paNuM jANye ajANe paNa gaSA'nA vijaya-sUtrateja pAra pADavAmAMja jIvavA ucArAvuM na joIe. vizeSamAM eka bIjA vacce tathA maravAnI icchA, loka TIkAnI niDara avagaNanA ekadilI thAya, samabhAva prApta thai eka bIjAne ane "nIze'nI "rAjasa' vRttimAM tallInatA eka bAju keTi kare evA jussAdAra bhASaNe-TharAvo thavA ghaTe haze. chatAM bIjI bAju AgevAnone sahakAra maLyo ane te pramANe aMtaHkaraNathI vartana batAvavuM ane nahi hoya. zvetAMbara mUrtipUjaka samAjamAM vaimanasya rAkhavuM ghaTe. vAcA karatAM vartana asaMkhyagaNuM baLavAna rA. vADIlAle "udayapurane hatyAkAMDa' e nAmanA che. zuddha cAritra zuddha vicAronuM zuddha AcaraNa eja chApe chApe thokaDAbaMdha lekho lakhIne utpanna karyuM hatuM, muktine upAya che. te vAtane saMbaMdha kenpharansanI thayelI sthiti sAthe Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha che ke nahi te ame jANatA nathI, paraMtu te vAtA. pravAha sadAra vahe, te mATe lokasamUhamAM tIvra - varaNa jAmela hatuM te vakhate ja temanI pramukha tarIke delane nathI; eka pAInuM kharca thAya nahi e rItanI cuMTaNI thaI, ne te vAtAvaraNamAMthI vAkAnera vADI- dharmakriyAonI sadita sthitimAM TevAyelA samUha lAlabhAI gayA e vAta cokkasa che. pAsethI jyAM hajAro ne lAkhonI jarUra hoya tyAM vAtane managamatA AkAramAM vyakta karavI e sAthe nANAMnI vRSTi varasatI nathI. A dAna-pravAha sUkAI vyavahAra-dakSatAnI paNa jarUra che. lokane najIvI najIvI gayuM che te pharI sajIvana vahe e mATe dharmopadezake bAbatamAM cha cheDavA, kAryavAhako sAthe matabheda rAkhavo. ane AgevAno sadA udhoga cAlu rAkhaze te, tema AvezamAM game te kahI nAMkhavuM, e "dhUnI' mANasa- ja te dAnane yogya mArge upayoga karI tenAthI mAM sahaja heya, paNa je vyavahArU" heya te bolatAM aneka gaNe lAbha samAjane pahoMcADavA mATe jIvalakhatAM bahu vicAra kare che-lAMbI najara nAMkhI tAra nabharanA svayaMsevaka jaino jAgaze te, samAjanuM tamya samaje che. AvA vyavahArU" prakhara sudhAraka na bhaviSya ujavaLa thavAne-TakavAno saMbhava che. thaI zake ema koI kahe, to tevA "sudhAraka' thavA iccha. ATaluM prastAvamAM amArA hRdayanuM maMthana thaI nAramAM jabaruM AtmikabaLa sudhArakane ucita joIe je ugyuM te jaNAvI dIdhuM che. temAM koIne dubhavae paNa teNe svIkAravuM joIe. AvA jabara vAno kiMcitmAtra Azaya nathIe vAta spaSTa karIe Atmika baLa vagara "sudhAraka pAcho paDe che. vaLI chIe. have ukta konpharansamAM je TharAvo thayA che te tevA "sudhAraka'mAM te vyavahArU karatAM paNa vadhu dIrdhadaSTi ane uMDA ciMtananI jarUra rahe che ane TuMkamAM kahIzuM. teNe khAsa saMbhALa rAkhavAnI hoya che te e che ke 1. jaina dharmanI ujavaLatA ane jaina samAnaThArA tatvane dUra karavAne badale sArA tattvano nAza jAnI rakSA tathA pragati arthe A kaeNnpharansa icche na thaI jAya. che ke bhinna bhinna jana saMpradAyonA tyAgI tathA bIjI bAju ApaNe vicArIzuM te AkhA sa- gRhastha upadezako netAo tathA patrakAro AjakAla mAjanI pariSadu bharAvA je moko Ave te vakhate dhArmika premane sthAne jovAmAM AvatuM khoTuM jhanuna sarva bhedabhAvane tilAMjali daI samAja hitanuM ja sarva kSetrathI dUra karavA pUratI kALajI rAkhe tathA lakSya rAkhI kAryavAhakoe-AgevAnoe kAma levuM jaina tattvajJAna, vyAvahArika keLavaNI, samAja sudhAjoie. prAmANika mata bheda hoI zake, vicAranI rahyuM ane svadeza sevAne lagatAM kartavyo saghaLA vividhatA hoI zake, paraMtu moTA samudAya (majo- saMpradAyanA saMyukta baLathI thavA pAme eTalA sArU rity) eka kArya karavA jAya che ema nakkI thayuM, muMbaI konpharansa vakhate thayela TharAva naM. 22 mAne ane te have tuTI zake tema nathI ema paNa sAthe amala tAkIde thayela jevA A konpharansa icche che. sAthe samajAyuM, pachI te pitAnA svagata matamatAM- 2 ghATakepara sArvajanika jIvadayA khAtAnI prazaMsA taraabhiprAyone choDI daI te moTA samudAyanA ane sarva saMgha vagerene te khAtAne madada karavA bhalAkAryamAM sAmila rahI sahakAra deja ghaTe. eja loka maNa ane te khAtA peThe sarve pAMjarApoLane cAlavA zAsana (Democracy)nI bhAvanA che tenuM prathama bhalAmaNuM 3. kenpharansanA dhArAdhoraNamAM sudhArAvadhArA sUtra che. jyAM sudhI A nahi samajAya tyAM sudhI karavA mATe nImela kamITI, 4 konpharansanI ophisa svarAjane lAyakanI bhUmikA ApaNe prApta karavAno muMbaI rAkhavI ne tenA taMtravAhakonI nimaNuka, 5 dAvo choDI deve joIze. vaLI dAna-dhana tyAgano pravAha pAchale hisAba, 6 AvatA varSanuM bajeTa (ophisa, meLe paDI ga che. sthAnakavAsI saMpradAyamAM te konpharansapatra, upadezaka, InspekaTara, ardhamAgadhI ke kAraNe bahu moTA kAryo thaI zakatAM nathI. A ane TreniMga keleja jevajJAnapracAraka maMDaLa, brahmade Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga kArataka 1984 zamAM chavadayAnA upadeza pracAra mATenA kharcanuM) 7 te ekaja TharAva thaI zakata. kAMIka lakSa kheMce evA uktakeASa presa, zrAvikAzrama, pUnA beDiMga mATe TharAva te 1,9,11,24 che. 24 mA TharAvamAM che. yogya tapAsa karI ghaTatuM karavuM. 8 jena TreiniMga koleja mU0 kenpharansane je bhalAmaNu karI che te asthAne hamaNAM bikAnera rAkhavI 9 jainazALAo tathA dharma che. te kaeNnpharansa AvA sAmAjika jhaghaDAmAM paDatI dhyAna sAthe prAthamika zikSaNa ApatI skulo mATe nathI ane sAdhu munimahArAjAo para pite kAbu yogya jana zikSaka meLavavAnI muzkelI dUra karavA rAkhavA IcchatI nathI, mAgatI nathI ane temane je sArU nA. sarakAra tathA dezI rAjyo taraphathI jyAM jAtanI araja karavA Agraha rAkhe che te arajathI meila ane phImeIla TreiniMga kaleje cAlatI hoya kaMI sare tema nathI. sthA. kenpharajo AvA eka tyAMnA jana skalarone jana dharmane lagatuM zikSaNa pradezanA sAmAjika jhaghaDAne pitAnA maMDapamAM khAsa ApavAnI ane teonI te viSayane puratI parIkSA vajana ApI TharAva karI potAnI padavInuM gaurava levaDAvavAnI vyavasthA karavA sAthe, AvA jana - sAcavyuM nathI ema amane amArA namra mata pramANe lone ziSyavRtti ApavAnI yojanA karavI. 10 konpha- lAge che. judA judA gAma gAmanA jhaghaDA patAvavA -sanA mukhapatranI navI vyavasthA sabhApati rAkhe te mATe te te gAmanA nAyake dvArA prayatno zAMtipUrvaka gUjarAtI ne hiMdI ema be judI judI AvRtti ane mainapaNe thavA joIe. mAtra TharAva karavAthI nIkaLe. 11 uccakoTinI jAtio paikInI je vyakti temaja tenA para tIvra kaTu bhASaNothI jhaghaDAnI agnimAM khullI rIte jaina dharma svIkAre tenI sAthe roTI-beTI vadhu ghI paDe che ema amane lAge che. vyavahAra kare e je kartavya che ema TharAvavuM. vaLI kesanI mAphaka A konpharansanA sabhA 12-13-14 jetapura jayapura ne eziyA khAte patie AvatI beThaka thatAM sudhI sabhApati tarIke beuMge nIkaLe tene grAMTa, 15 eka vidyArthIne rahevAnuM che ema A beThakamAM nUtana baMdhAraNa thayuM che skolarazipa 16-24 judI judI grAMTo tene bajeTamAM te teo have bIjI beThaka thAya tyAM sudhI gAme gAma samAveza 25 ghANegava sAdaDInA svadharma bhAIo pravAsa karI bekiMga sthapAvI vidyArthIone ziSyadharmarakSA mATe muzkelImAM AvyA che mATe mAravADa vRttione baMdobasta karAvI, samAjika jhaghaDAone mevADa tathA mAlavAnA sthAnakavAsI bhAIoe teo dUra karAvI jainazALAo ane zikSaNAlayo-pustakAsAthe chUTathI kanyA vyavahAra karavo tathA golavADa layonA pAyA naMkhAvI potAnA pramukhapadanI vijaya prAMtanA zvetAMbara mUttapUjaka tathA sthAnakavAsI jeno siddhi karaze ema IcchIzuM. mukhapatranI pAMca hajAra vacce sakAo thayAM lagna vyavahAra hovA chatAM keTa- nakonAM moDhanAM vacano maLI cUkayAM che te te vacana luka thayAM dhArmika jhaghaDAone kAraNabhUta banAvIne AbAda paLAI te patradvAra kenpharansanuM pracAra kArya sAmAjIka ane khalela pahoMcADavAmAM AvI che te samAjanA hitapratonI mImAMsA, anya samAja sAthe dara karavA ane sAmAjika vyavahAramAM vace nahi virodhamaya vAtAvaraNa utpanna na karatAM tyAM ekane pADavAnI nimahArAjene araja karavA thI tA- bIjAnI sAme na mUkatAM te sarva pratye prema-samabhAva ara mUrtipUjaka kenpharansa ophisane jana rAkhI eka mahAvIranA sAcA putra tarIke sabhApati samAjanA hitanI daSTie AgrahapUrvaka bhalAmaNuM kaMIka apUrva karI batAvaze evI AzA rAkhIe 26 sAdAi dhAraNa karatI vidhavA bahenone ( khAdI to te vadhu kha gaNAze1 caDAvI madha'nI cetAtAM vratavALa) dhanyavAda 27 vividha kAryavAhakone dhanyavAda ghaNAM varSothI karelAM svapnAM have pUrAM karavAno samaya 28 bIkAnera narezane AbhAra. ("jana prakAzamAMthI) maLyo che teno paNa sabhA pati sadupayoga karaze; ane A TharAvamAM moTe bhAga TharAva na karavA jevA "saghaLA saMpradAyanA saMyukta baLathI janatattvajJAna, vyAkarAve che. grAMTa-ba" vagere mATe TharAva karavo te vahArika keLavaNI, samAja sudhAraNA ane svadeza sevAne Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha lagatAM kartavyo bajAvavA have sabhApati mahodaya hiMdamAM jala pralayanuM saMkaTa AvatAM te mATe laMDanamAM keTalA vijayI thAya che te have pachIno samaya nakkI "iDiyana phalaDajha rilIpha phaMDa'nI sthApanA thaI ane karaze; paNa hamaNAM to temane vijaya temanAja zabdamAM temAM traNa mAnada maMtrIo nimAyA te paikI pahelA icchIzuM ke -- maMtrI rA. udANI che. temaNe pracArakArya suMdara rIte karI atra vijaya che, tatra vijaya che, jude jude sthaLe jAte temaja sarakyularothI-copAnivijayamAMja avataravuM; yAthI rakamo ekaThI karI. tenA pariNAme pahelA hatA hAryA DhoranA jIvana karatAM, tarIre 250 Di gujarAta kAThiyAvADa mATe muMbaInA bhaluM vijayamAM maravuM- sajajana.' gavarnara para mokalela che ane eka hajAra pAMDa bhegA 3 vilAyatamAM eka janayuvakanI sevAH- karavAnI AzA rAkhe che. amone paradeza vasatA A laMDanamAM zrIyuta revAzaMkara jAdavajI udANI zeTha baka- bhAI mATe ati mAna che ane te bhAi divasAnabhAI aMbAlAlanI peDhImAM kArya kare che te sevAbhA- divasa AvAM sevAnAM kAryo karyo karI potAnA dharma vanAvALA ane uMcA saMskAravALA tarUNa jana che. ane dezane ujavaLa rAkhe ema IcchIe chIe. vividha nedha. (kenpharansa oNphisa-pariSadu kAryAlaya taraphathI) 1 mAravADamAM zrIsukRta bhaMDAra dhanyavAda ghaTe che. amArA A prayAsano mukhya udeza A saMsthAnA upadezaka mI. pUjAlAla premacaMda kelavaNI pracAra, hAnIkAraka rivAjo dUra karavAno zAhanI badalI mAravADa prAMtamAM karavAmAM AvatAM tathA konpharansanA TharAvane amalamAM mUkAvavAno hoI teoe jAde jude sthaLe prayAsa karyo hato. zarUA- amane AzA che ke A prayAsamAM phatehamaMda nivaDazuM. tamAM teo zrI sukRta bhaMDAraphaMDanI yojanA amala- 2 pazcimAtya lAyabrerIne jaina pustako pUrAM mAM mUkavA ghaNI ja muzkelIo naDI hatI. ane goDa pADavAno prayAsa vADa prAMtanA paMe A saMbaMdhI vicAra zrI varakA. A saMsthA taraphathI pAdhimAtya vidvAnane tathA chamAM maLanArI janarala sabhA upara mulatavI lAIbrerIone jaina sAhitya meLavI puruM pADavAnuM rAkhyo hato. te prasaMge tyAM hAjara rahI yejanAne kArya hAtha dharavAmAM AvyuM che. A saMbaMdhamAM amone amalamAM mUkAvavA banate prayatna karavA rA. vakIla Bibilothek Der Deutschen MorgenlandhIrAlAlajI surANa ane maNIlAlajI pArIne arIsa ischen Gesellschaft-Withelmstr ne lAItaraphathI lakhavAmAM AvyuM hatuM. banne sadagRhasthoe berIyana taraphathI lakhavAmAM AvatAM zrI jainadharma te samaye varakANAjImAM hAjarI ApI A kAryane pracAraka sabhAthI nIce lakhela pustake meLavI kaeNnkarasaphala karavA banate parizrama lIdhA hatA. A kAryamAM nsanA kharce tyAM mokalI ApavAmAM AvyAM che. vivAnA zeTha gulAbacaMdajI kAMkariyAe paNa madada ukta sabhAnA kAryavAhake e pustake purAM pADI para karI hatI. aMte goDavADa kamiTInuM pramANapatra laIne dezamAM jana sAhitya pracAra karavAmAM sakriya sahAnuprAMtamAM kaMDanI zarUAta karavAmAM AvI che. A bhUti batAvI che te badala teone upakAra mAnIe kAryamAM madada karavA badala rA. hIrAlAlajI surANa chIe. maNIlAlajI pArI tathA zeTha gulAbacaMdajI kAMkarIAne (1) zrI pariziSTa parva (2) zrI vijayacaMdra Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga kArataka 1984 kevalI caritra (8) zrI vAsupUjya caritra zrI vardha rAkhavAno Agraha sAMbhaLI janenI lAgaNI ghaNI ja mAnasUri kRta (4) zrI umariyama (5) zrI upade. duHkhAI che ane te saMbaMdhI darabArazrInuM dhyAna keM. zaprAsAda bhAga 3-4 (6) zrI upadeza satikA (7) AAphise kheMcyuM che ane amane AzA che ke ne. bahata kSetra samAsa (8) kapUraprakara (9) hemaladhu jhAlarA pATananA mahArAjA sAheba jenI mAMgaNune prakriyA (10) zrI yogazAstra (11) zrI vardhamAna mAna ApI pratimAo maMdiramAM padharAvavA mATe dhAtrizikA (12) zrI dhanapALa paMcAzikA (13) janone suprata karI devAnI udAratA avazya darzAvaze. zrI saMbodhasatarI. 4 kArtikI pUrNimA ane zatruMjaya yAtrA, konpharaMsa taraphathI prakAzita thayela (1) zrI kArtikI pUrNimAnA divasomAM koI tabaMdhu bhUlathI zatruMjaya DiyuTa ane jensa enDa pAlItAnA paNuM yAtrA karavA nikalI na jAya ane jyAM sudhI viTa mokalI Apela che. zrI zatruMjaya tIrthanA kesano saMtoSakAraka niveDe nahI 3 jhAlAvADamAM jaina pratimAo Ave tyAM sudhI yAtrAtyAganA TharAva upara makkama jhAlAvADa mahArAjA sAhebe pitAnA rAjyanA paMca. rahevAnI jAheranAmAM saMsthA taraphathI rA. gulAbacaMdajI. pahADathI malI AvelI sAta pratimAomAMthI be DhA-janarala sekreTarI ane bAbu kIrtiprazAdajI-za. pra. pratimAo potAnA jehera myujhiyamamAM rAkhela hovAnA kArya kamiTInA sekreTarInI sahI heThala bahAra pADavAmAM samAcAra amane amArA provinziyala sekreTarIo AvyA hatA ane hiMdanA judA judA gAmamAM zeTha caMdanamalajI nAgorI tathA zeTha lakhamIcaMdajI ghIyA mokalI ApavAmAM AvyA hatA. A sivAya ukta taraphathI maLatAM nA. darabArazrIne tAra karavAmAM Avyo prasaMge samitinA sabhya rA. maNIlAla ke. pArIe hatuM ane A saMbaMdhamAM saMsthA taraphathI te be prati- zihera rahI purepuro baMdobasta rAkhyo hato. teonA mAo - janene suprata karavAmAM Ave te mATe 5- jaNAvyA pramANe kArtakI pUrNimA upara koI paNa travyavahAra cAlu che. A pratimAone myujhIyamamAM jaina yAtrAe gayela nathI. navA resiDaMTa janarala sekreTarIonI nimaNuka-presamAM gayA pachI hamaNAM ravivAra tA. 26mI naveMbara 1927 ne dine maLelI sTenDiMga kamiTImAM ra. cInubhAI lAlabhAI solIsITara tathA zeTha nagInadAsa karamacaMdanI janarala sekreTarI tarIke nimaNuka thaI che ane te pada baMnee tyAMja ghaNI ja khuzIthI svIkAryuM che e jaNAvatA AnaMda thAya che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlacaMdrasUri vasaMtavilAsa mahAkAvya bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya. aMgrejI prastAvanA- lakhanAra saddagata cImanalAla DA, dalAla ema. e. (gata pR. 21 thI saMpUrNa.) traNe mahAkAvyamAM ApelI hakIkatanI sarakhAmaNI - kIrti kAmudI. sukRta saMkIrtana, vasaMtavilAsa. nagara varNana. cApotkaTa vaMza varNana. prastAvanA. naredravaMza varNana. cAlukyavaMza varNana. rAjadhAnI varNana. maMtri sthApana varNana. maMtri prakAza. nareMdravarNana-maMtri sthApanA. dUta samAgama varNana. gurupadeza varNana. maMtri guNa varNana. zaMkha yuddha varNana. zaMkha prasthAna varNana, zaMkha yuddha varNana. purapraveza varNana. sUryodaya varNana. Rtu varNana. caMdrodaya varNana. zatruMjaya varNana. kelI varNana. paramArtha vicAra. nemidarzana varNana caMdrodaya varNana. yAtrA samAgama varNana. paRtu varNana. sUryodaya varNana. purapraveza varNana. zatruMjaya yAtrA varNana. dharmasthAna varNana. prabhAsatIrtha yAtrA varNana. raivata varNana. raivata yAtrA varNana. sadgati pANi grahaNa varNana. A uparathI jaNAze ke vasaMtavilAsa traNemAM lAMbu kAvya che. temAM cauda sarga ane anuSTa mApa pramANe graMtha saMkhyA 1516 zloka pramANa che. jyAre bIjA bemAM anukrame nava sargamAM AThaso ka pramANa ane agIyAra sargamAM navase chavIsa (926) loka pramANa che. maMtrIonA jIvananI hakIkata saMbaMdhI maLI AvatA zilA lekho ane tADapatra paranA lekha -te baMdhAvelAM maMdira vigerenA lekho saMbadhI vastupAle ghaNI saMbhALa rAkhI hoya ema dekhAya che. jinaharSanA vastupALa caritramAM be bhAIonAM ghaNuM kAmano ullekha karelo che. temAMnA ghaNAnuM hAla nAma nizAna dekhAtuM nathI. paNa kALanA pUra jhapATAmAMthI je bacyAM che te upara lAMbA lekho ane prazastio maLI Ave che. ane te etihAsika daSTie ghaNAM upayogI thaI paDe che. kAraNa ke temAM teonI ane teonA kuTuMbanI hakIkata uparAMta je rAjyamAM maMdira baMdhAvyuM hoya te dezanA rAjAonI hakIkata paNa ApelI hoya che. temanA saMbaMdhI maLI AvatA mukhya zilA lekho ane tADa5tranI pratimAMnI prazastio nIce kramavAra Apela che. () Abu parvata upara maladevanA puNyArthe bAMdhelA vimalavasatimAMnA mallinAthanA gokhalAmAM saMvat 1278 phAgaNa vada agIArasa gurUnI tArIkhano eka zilA lekha. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga kArataka 1984 (2) tAraMgAjInA DuMgara upara saMvata 1285 nA be zilA lekha.(1) (3) Abu uparanA maMdiramAM saMvata 1287 (phAgaNa vada 3: ravi) nA be zilA lekhe. (4) kalola pAsenA serIsA gAmamAM traNa khaMDita pratimA upara traNa khaMDita thayelA zilA lekho. AmAMnA ekanI tArIkha saMvata 1285 (81) nI hoya ema lAge che. (5) giranAra uparanA maMdiramAM saMvata 1288 (phAgaNa suda 10 budha) nA cha zilA lekha. (6) saMvata 1288 nI tArIkhane lavaNaprasAdanA rAjyanA saMbaMdhI eka prazasti lekha. (7) saMvata 1288 nI sAlanI lavaNuprasAda ane sihaNa vacce thayelI saMdhI. (2) khaMbhAtamAM AdIzvaranA maMdiramAM eka pauSadhazALA baMdhAvyA saMbaMdhI saMvata 1289 ne eka zilA lekha. (9) khaMbhAtanI najIkanA nagarA nAmanA gAmamAM bhIDabhaMjana mahAdevanA maMdiramAMnI ratna devInI pratimA upara saMvata 1292 nI sAlanA be zilA lekha. (10) saMvat 1243 no giranAra upara vastupALanI yAtrAno ullekha karato eka zilA lekha.(2). (11) saMvata 1295 ne vIsaladevanA rAjyanA saMbaMdhI prazasti lekha (3). (12) saMvata 1296 ne Abu parvata upara tejapAlane mahAamAtya tarIke ullekha karatA zilAlekha.(4) (13) saMvat 1296 ne vIramadevanA rAjya samayane prazasti lekha. (5). (1) svasti zrIvikrama saMvat 1285 (4) varSe phAgaNa sudi 2 rakhau 4 zrImadaNahilapuravAstavya prAgvATAnvayaprasUta Tha0 zrIcaMDapAtmaja Tha0 zrIcaMDaprasAdAMgaja Tha0 zrIsomatatuja Tha0 zrI AzArAjanaMdanena Tha. zrI kumAradevIkukSisaMbhUtena Tha0 zrIlUNiga mahaM0 zrImAlavadevayoranujena mahaM0 zrItejaHpAlAgrajanmanA mahAmAtya zrIvastupAlena AtmanaH puNyAbhivRddhaye iha zrI tAraMgakaparvate zrIajitasvAmideva caitye zrIAdInAthadevajina biMbAlaMkRtaM khattakamidaM kaaritN| pratiSThitaM zrInAgeMdragacche bhaTTAraka zrIbijayasenabhUribhiH / | (zIna jaina seva saMgha ). (2) saM. 1249 varSe saMghapatisvapitR Tha. zrIAzArAjena samaM mahaM. zrIvastupAlena nIbimalAdrau raibate ca yAtrA kRtA / saM0 50 varSe tenaiva samaM sthAnadvaye yAtrA kRtA / saM. 77 varSe svayaM saMghapatinA bhUtyAsaparivArayataM 90 varSe saM0 91 varSe saM. 92 varSe saM. 93 varSe mahAvistareNa sthAnadvaye yAtrA kRtaa| zrI zatrujaye amUnyeva paMcavarSANi tena sahita ve saM. 83 varSe saM. 84 varSe saM. 85 saM. 86 saM. 87 saM. 88 saM. 89 saptayAtrA saparivAreNa tena stase...zrInemInAthAmbikAprasAdAdyA...bhUtA bhaviSyati / - rAjakoTa vaioTasana myujhIyama. (3) saM. 1295 varSe bhAdrapadi zuda 11 ravau staMbhatIrthe mahAmaMDalezvararANakazrIvizaladevarAjye tantiyukta rAdhipatizrIniyahiMdutapaoNo vigere pATaNanA saMghavInA bhaMDAramAMnI thegazAstranI 37 naMbaranI tADapatranI pratanA aMtamAM ApelA prazasti lekhamAMthI-- (4) svasti saM. 1296 varSe vaizAkha sudi 3 zrIzatrujayatIrthe mahAmAtya tejaHpAlena kArita / prAcIna jaina lekha saMgraha. (5) saMvat 1296 varSe Aso sudi 3 gurI adyeha rAjAvalIsamalaMkRtamahArAjAdhirAja shriibhiimdevviSayanA pravartamAne-mAmaMtrezvararAja zrI vIramadrevarAjadhAna vijapuraFrathana...jesalameranA bhaMDAranI 282 naMbaranI tADapatranI pratanA aMtamAMnA prazastilekhamAMthI. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya ha1 (14) saMvat 1289 (Aso vada 15 sema) ne giranAra upara eka zilA lekha. (15) saMvata 1288-1290 ane 1293 nA Abu parvata uparanA maMdiramAMnI devakulikA-AmAMnA keTalAka zilA lekhe. (16) Abu parvata upara acalezvaranA cityamAMne eka khaMDita zilA lekha. (17) saMvata 1297 nA teja:pAlanI bIjI patni suhadAdevInA puNyArthe AbunA derAsaramAM baMdhAvelI devakulikAomAMnA tejapAla saMbaMdhInA be zilA lekho. (18) saMvata 1298 ne lUNasiMhanI bharUcanI subAgIrIne ullekha karato prazasti lekha. (6) (19) saMvata 1303 no aNahIlapuramAM tejapAla mahA sattAvAna pradhAna che evA ullekha vALo prazasti lekha.(7) (2) saMvata 1710 ane 1713 nA nAgaDa mahA amAtyano ullekha karatI be aMtima prazastio(8) A uparathI ApaNane nIce mujaba saMvata varSanI tArIkho maLI Ave che - saMvata-1248-50-vastupAlanI pitAnA pitA sAthe giranAra ane zatruMjayanI yAtrAo. , 1276. viradhavaLanA maMtrIpade vastupAla ane tejapAlanI nImaNuka thavI. .. 1277. vastupAlanA saMdhAdhipati tarIke zatruMjaya ane giranAranI meDI yAtrA, . 1278. Abu parvata upara vimalavasatimAM malInAthane gabhAro baMdhAvyo. , 1278. vastupAlanA putra jaitrasIMhanI khaMbhAtanA subA tarIke nImaNuka.(9) , 1283-93 zatruMjayanI agIAra yAtrAo. , 1285. tAraMgA uparanA zrI ajItanAthanA derAsaramAM be gokhalA baMdhAvyA. saM. 1298 varSe azvina sudi 10 ravI aoha bhRgukaccha mahArANaka zrIvIsaladeva...mahaMzrItejaH pAlasutamahaM. shriiluunnsiihprbhRtipNckulprtiptau| AcAryazrI jiNadeva...kRte dezInAmamAlA likhApitA / -- saMghavInA bhaMDAranI prata naM.84 (7) saMvat 1303 varSe mArgavadi 12 gurI adyeha zrImadaNahilapATake mahArAjAdhirAja zrIvIsaladevarAjye mahAmAtya zrIoNga patipattau zrImAnArAM puratavaM vitarati 1 -khaMbhAtanA zAMtinAthanA derAsaranA bhaMDAranI 65 naMbaranI tADapatranI pratanA aMtanI prazarita. pITarsananA prathama rIpArTanA pariziSTa 1, pAnuM 41. juo. (8) saMvat 1310 varSe mArga* zudi pUrNimAyAM adyeha mahArAjAdhirAjazrIvizvaladevakalyANavijayarAjye tatpAdapadmopajIvimahAmAtyazrInAgaDaprabhRtipaJcakulapratipattI evaM kAle avartamAne prakaraNapustikA sAdhujaMdanena likhi ti 1 jesalameranA bhaMDAranI naM. 282 nI tADapatranI pratanA aMtanI prazasti. nAgaDano mahAamAtya tarIke ullekha sAthI pahele AmAM che. saMvat 1313 varSe caitra zudi 9 ravI mahArAjAdhirAjazrIvIsaladeva vijayimahArAjye tanniyuktazrInAgaDa mAmAtye samatavyApArana ripaMcayatItyevaM pravartamAne...jJAnanI pustitA lAvatA | saMdhavInA bhaMDAranI tADapatranI naMbara 40 nI pratanA aMtanI prazasti. (9) pAzrimAtya temaja hiMdI vidvAnoe 121 pUrva e samAsano artha barAbara samajyA nathI te jANIne Azcarya thAya che. tene-125 varSa pramRti-1279 nI sAlathI zarU thatAema artha thAya che, Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga kArataka 1984 saMvata 1286(8). (1386-8-4) serIsAmAM nemanAtha ane mahAvIra svAmInA be gokha baMdhAvyA. (juo jinaharSanA vastupAla caritranA sarga. 8.653). 1286. Abu upara maMdira bAMdhavAnA kAmanI zarUAta. 1287, Abu parvata uparanA maMdiramAM pratimAonI sthApanAnI kriyAo. 1288. giranAra parvata upara pratimA sthApananI kriyAo. 1289. khaMbhAtamAM piSadhazALA baMdhAvI. 1289 thI 93. Abu parvata upara keTalIka devakulikAo baMdhAvI. 1292. Abu uparanA maMdiranuM kAma pUruM thayuM.(10) 1292. nagarAmAM sUryanA maMdiramAM ranadevInI be pratimAonI sthApanA. 1295. visaladevanuM rAjya tape che. 1296. mAdha sudI pAMcamane somavAravastupAlanuM mRtyu. 1296. tejapALa mahA amAtyanA pada upara. 1296, viramadevanuM rAjya tape che.. 1287, Abuparvata upara tejapAle be devakulikAo baMdhAvI. 1298. bharUca upara lUNasiMhanI subAgIrI. 1303. tejapAla rAjyadhAnImAM mahAamAtya. ka 1304. () tejapAlanuM avasAna. 1312-1313. nAgaDane mahAamAtya tarIkene vahelAmAM vahele ullekha. zaMkhanI sAthe thayelA yuddhanI tArIkha nakkI karI zakAtI nathI paNa mArA mata pramANe vastupAlanA putra jayantasiMhane saMvata 1278 mAM khaMbhAtane sUbe nIme te pahelAM te yuddha thayeluM hovuM joie. vastapAlanuM pUrva vRttAMtaH-vastupAlane janma pATaNanA eka moTA khAnadAna kuTuMbamAM thaze hatuM. gujarAtanA rAjAonA hAthanice rAjAnA salAhakAra tarIkenA hoddAo tenA vaDavAoe bhogavyA hatA. tenA bApanA dAdA caMDapane maMtrimaMDaLanA sUrya jevo ane atyaMta tejasvI pratibhAvALA mahAnapurUSa tarIke tenuM varNana kareluM che. (11) tene putra caMDaprasAda maMtripadanI mudrA zIvAya hoya tevuM kaI vakhata banyuM ja na hatuM. (12). tene be putra hatA. sUra ane sema. soma siddharAjanA ratna bhaMDAra (10) purva rASTasanmatavasare tastrArabdha netranavayumarAte je saMpUrNatAM jinagRhaM nayataH sma harSAttau mantriNau sakaladharmadhurAdhurINau // -upadeza sati (11) kAvATotrati: vidhivatra zrIcaMDavaH mahaM5tiH | visphUrjitAtyAdhita gUrjararAjadhAnIrAjIvajIvanaraviH sacibAvataMsaH // -naranArAyaNAnaMda. sarga. 16. zvaka ru. maMtrimaMrtavRMdaH prathama pumAna ! -kItikaumudI. sarga. 3. ka. 4. (12) ripi ca. pAnapAhItayA | divyeya rAjyo caM vyApAramukayA che --kAtikaumudI. sarga 3. leka 9. . Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 98. bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya rakSaka hatA. (13) tene putra azvarAja gaNu rAjyamAM moTA hodA para hato. ane tenA upara cAlukaya rAjAonI maherabAnI hatI. (14) daMDapatine moTo he bhagavatA AbhunI putrI kumAradevI sAthe te paraNya hate. kumAradevI vidhavA hatI te vAta ApaNe upara neMdha lIdhelA koI paNa saMskRta pustakamAM nathI ane tethI tene kaMi paNa vajuda ApI zakAya tema nathI. azvarAje kuvA ane taLAvo khedAvyAM ane maMdira badhAvyAM. teNe potAnI mAtAne laIne sAta vakhata zatruMjaya ane giranAranI yAtrA karI.(15) giranAranA zilAlekhomAM tenI be yAtrAno ullekha karelo che ane temAM tene saMdhapati kahyA che. jinaharSanA vastupAla caritramAM vadhArAmAM ema paNa jaNAvyuM che ke cAlukya rAjAe tene ApelA saMhAlakapuramAM te gayo hato. A parathI jaNAya che ke azvarAja suMDAlakamAM adhikArI tarIke nImAyo haze. tenA maraNa pachI tenI patnI tenAM chokarAMne laIne maMDalI jaine rahevA lAgI. azvarAjane cAra putro lUNIga, maladeva, vastupAla (vastiga), tejapAla (tejiga) ane sAta putrIo hatI. lUNIga bAlyAvasthAmAMja mRtyu pAmyo hato ane maladeva paNa yuvAna vayamAMja maraNa pAmyA hoya ema lAge che. kumAradevInA avasAna pachI traNe bhAIoe maMDalI choDayuM ane yAtrAe gayA. tyAMthI pAchA pharIne teo dhoLake gayA. kArtikaumudI, vasaMtavilAsa ane prabaMdha ciMtAmaNImAM ema jaNAveluM che be bhAio ghoLake gayA hatA ane viradhavaLe pite temane adhikAra nImyA. paNa sukRtasaMkIrtana, vastupAlaprazasti ane sutakItikallolinImAM ema jaNAvyuM che ke banne bhAIo bhImanI nokarImAM joDAyelAja hatA ane viradhavalanA kahevAthI bhIme temane viradhavaLane saMpyA hatA.(16) bhImanA pradhAnanI tAbedArI pite (13) ni guNaratnAnAM catra vorAH svayaMbhuvA | tatra zrI sitAgora ratno cavavarAt II -kItikaumudI. sarga 3. loka 14. (14) pusphUrja gUrjaradharAdhavasiddharAjarAjatsabhAjana sabhAjana bhAjanasya / durmatrimaMtritadavAnalavihvalAyAM zrIkhaMDamaMDananibhA bhuvi yasya kIrtiH // zrIvAsasadmakarapadmagadIpakalpAM vyApAriNaH kati na bibhrati hemamudrAm / prajvAlayanti jagadapyanayaivake'pi yena vyamoci tu samastamidaM tamastaH manoSito gUrjanidvimanIfpatAM prAya ca i4 gva , -naranArAyaNanaMda. sarga 16. svamAtaraM caH kila mAtRbhakto vahanpramodena sukhAsanasthAm / (15) HH mAdvarAtitAno navaMtarAlayatIrthayAtrAH (1) kUpAnakUpAragabhIracetA vApIravApI srsiirsiimaa| prapAH kRpAvAnataniSTa devasaudhAnyasau dhArmikacakravartI // 6 // -vasaMtavilAsa sarga 3. satataM sacivazreNImANikyasvAMgasaGiganI / kAntAkumAradevIti tasyakAntirivAbhavat // -kItikaumudI sarga 3 ka 22. (19) ityukatvA prItipUrNAya zrIvIradhavalAya tau / zrIbhImabhUbhujA dattau vittamAptamivAtmanaH // 51 // -jayasiMhasUrinI vastupAla prazasti. gRhANavigrahodaprasarvezvarapadaM mama / yuvarAjo'stu me vIradhavalo dhavalo guNaiH // - sukRtasaMkIrtana sarga 4 glaeNka 39, arNorAjAGgajAtaM kalakalahamahAsAhasikyaM culukyaM zrIlAvaNyaprasAdaM vyatanuta sa nijazrIsamuddhAradhuryam / -sukRtasaMkIrtana sarga 4 zloka 33. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja jenayuga kArataka 1984 svIkArI evuM vastupAlanuM pitAnuM kathana bIjI vAtane Teko Ape che.(17) dhoLakAnA darabAramAM vastupAlanuM sthAnaH-bhImarAjA ghaNe nabaLe ane laMpaTa hato ane khaMDIyA rAjAo tathA bahAranA duzmanonA humalAmAMthI pitAnA rAjyanuM rakSaNa karavAne zaktimAna na hato. ane gujarAtanA rAjyanA gumAvelA vaibhava ane pratiSThAne pAchI meLavavA mATe, kumArapAlanI mAmInA putra aNerAjanA putra viSNuprasAdane pitAne sarvezvara (vice regent) banAvyo. A pramANe bhIma phakta nAmanAja rAjA hatA. A lavaNuprasAda ane teno putra gujarAtanA kharA rAjA jevA hatA chatAM bApa ane dIkaro aNuhIlapuranI gAdIne vaphAdAra rahyA ane gAdI pacAvI pADI paNa nahI ane pitAne mahArAjAdhirAja paNa na kahevaDAvyA paNa phakta potAnA mahAmaMDalevaranA khitAbathI saMtuSTa rahyA.(18) lavaNuprasAda aNahilapura darabAramAM ra heya ema lAge che ane pitAnI mAtAnA puNyArthe baMdhAvelAM maMdiro vagerenA nibhAva mATe tene apAvarAvela judI judI bakSIso vagere uparathI tyAM te sarvopari sattA bhogavatA haze ema spaSTa dekhAya cheH (19) ane te vakhate vIradhavala dhoLakAmAM niSkaTaka rAjya calAvatA hatA.(20) A be maMtrIonuM sthAna vaLI kaMika ajabaja hatuM. viradhavalane bane bhAIo upara saMpUrNa vizvAsa hato ane nidAkhoronI cADI cugalI tarapha te bIlakula dhyAna ApatuM na hatuM. AkhA rAjyanI kArobArI vyavasthA vastupAlanA hAthamAM hatI, ane AkhA rAjyanA maMtrIpadanI mudrA tejapAla pAse hatI.(21) ane vastupALane putra jaitrasiMha khaMbhAta baMdaranA hAkemano e bhogavato hato. A sattA ane vizvAsa ayogya tadimaM mauliSu mauliM kuruSe puruSeza ! sakalasacidhAnAm / kSitidhava ! tattava dASNoviSNoriva bhavati vizrAmaH // 118 // zrUtvetimuditahRdayaH puNyaprAgalbhyalabhyasabhyagiram / anayoranayojjhitayordharaNidhavaM vyathita dharaNidhavaH // 119 // -sukatakIrtikarlolinI. valI sukRtasaMkIrtananA sarga 4 nA ka 57-58-59-60. (17) bhAsvatprabhAvamadhurAya nirantarAya dharmotsavavyatikarAya nirantarAya / co gurAnamahIpatimImabhUpamatratAparavarAtrema kare che -naranArAyaNAnaMda sarga 16 zleka 35. (18) saMvat 1288 vadi amAvAsyAdine bhaume rANakazrIlAvaNyaprasAdadevarAjye vaTakUpake velAkule pratIhArazA khAhapratipattau...zrImadevacaMdrasUriziSyeNa kSullakadharmakIrtipAThayogyA vyAkaraNaTippanakapustikA likhiteti / pATaNanA zrIsaMdhanA bhaMDAranI hemaraddhAnurAsana nI tADapatranI pratanA aMta bhAganI prazastimAMthI- (18) saMvat 1288 varSe vaizAkha zudi 15 some'yeha zrImadvijayakaTake mahArAjAdhirAjazrImasiMhaNadevasya mahA maNDalezvararANaka zrIlAvaNyaprasAdasya ca / samrAjakulazrI zrImasiMhaNadevena mhaamNddleshvrraannshriilaavnnyprsana pUrvaDhavAmIyamI ropu raLIyelekhapacAzikA vastupAla tene giranAranA saM. 1288 nA lekhamAM mahArAjAdhirAja kahyA che ane AbunA 1287 nA lekhamAM phakta mahArANukaja kahyA che te atre jaNAvavuM joIe che. (20) caulukykulnbhstlprkaashnaikmaartddmhaaraajaadhiraajshriilvnnprsaaddevsutmhaaraajshriiviirdhvldevpriititAjasevaizvarlena zrIzArApratipajApatyena mAmacizrIvatupAna ! giranAra parvata uparane lekha. (21) saMvat 1287 varSe laukika phAlguna vadi 3 ravI shriicaulukykulotpnnmhaamnnddleshvrraannkshriilvnnsAvatamAmallezvara zravINa jevazarvasamastamudrA vyApAranA zrIgaHAnA Abu parvata upara lekha Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlacaMdrasUrinuM vasaMtavilAsa mahAkAvya 75 sthAne mukAyAM na hatAM. A banne bhAIo ke jeo moTA yoddhA hatA ane jemanAmAM ghaNIja ucca prakAranI rAjyakArI dakSatA ane rAjanItijJapaNuM hatA, teoe rAjya ane tenI sattA vadhAravAmAM Apelo phALo ghaNo moTo che. vAghelAonuM A eka mahAbhAgya hatuM ke temane AvA be kAbela ane rAjanitina dakSa purUSo rAjyane pAyo nAkhavA mATe maLI gayA, jA ke mAtabhUminA prema vagaranA TuMkA mananA svAthI maMtrIo hovAnA kAraNathI ja A rAjyane jaladIthI aMta Avyo. matrinAM sArvajanika kAryo:-A kAvyamAM ane arthadAgiri prazasti ane giranAra prazasti tathA naranArAyaNanaMda kAvyamAM kahyuM che ke A be bhAIoe baMdhAvelAM maMdira vizrAmasthAne kuvAo ane taLAvo vigere sArvajanIka kAmonI saMkhyA gaNI zakAya tevI nathI. (22) tIrthaka95mAM ema kahyuM che ke temanAM A sArvajanika kAma-dakSiNe zrIzaila, pazcimamAM prabhAsa sudhI, uttaramAM kedAra sudhI ane pUrvamAM banArasa sudhI hatAM. teonA utsAha ane sattA jotAM A vAta khoTI lAgatI nathI. chatAM teoe pitAnuM aDhaLaka dhana vAparavA mATe zatruMjaya giranAra ane Abu parvatane khAsa pasaMda karyA hatAM. ahIM teoe denA vimAna sAthe harIphAI kare tevAM bhavya maMdira baMdhAvyAM. teoe zatruMjaya upara aDhAra karoDa nevuM lAkha kharacyA, gIranAra upara bAra koDa eMsIlAkha ane Abu upara bAra karoDa trepana lAkha kharaca. ema kahevAya che ke teoe kula traNa kroDa ane cauda lAkha sArvajanika kAryomAM kharcA. te kAryonI keTalIka vistArathI hakIkata-gUMdha A pustakanI TippaNI chevaTe ApI che temAMthI maLaze. anuvAdakaH candulAla esa. zAha, bI. e. e. ela. bI. (22) yaH svIyamAtRpitRputrakalatrabaMdhupuNyAdipuNyajanaye janayAJcakAra / saddarzanavrajavikAzakRte ca dhrmsthaanaavaTavanimavaSAr II6 bI naranArAyaNanaMda sarga 16. tena bhrAtUyugena yA pratipuragrAmAdhvazailasthalaM vApIkUpanipAna kAnanasaraHprAsAdasatrAdikam / dharmasthAnaparaMparA navatarA cakre'tha jIrNodhdhRtA tatsaMkhyApi na budhyate yadi paraM tadvedinImedinI // -abudagiri prazasti, Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga kArataka 1984 bhakatAmara ane kalyANumaMdira stotra [ lekhaka-patizrI bAlacaMdrAcAryajI-khAmagAma] paryAlacananI samAlocanA, jainayuga aMka 9 pustaka 2 pRSTha 446 para zrIyuta zakAtI nathI kAraNu pAchalA ATha kemAM kramazaH hIrAlAla rasIkadAsa kApaDiyAne eka lekha "stuti ATha bhaya nivAraNa karavAnuM varNana karela che. tenI teMtronuM paryAlocana" zIrSaka prakaTa thayela che. temAM gaNunA (sUcI)no upasaMhAra che tyAre zuM evo kApaDiyAe pAzcAtya paMDita haramana yAkebI A. upasaMhAra zuSkaja gaNAya che ? eka vakhate dinA matAnusAra bhaktAmara ane kalyANamaMdira e mArA gurUjIne he prazna karyo hato ke bhaktAmara stotra yugalanA saMbaMdhamAM sAhitya daSTie AlocanA ane kalyANamaMdiramAM 44 kAvya hevAnuM zuM karela che ane keTalIka zaMkAo karI che. tethI amoe kAraNa che ? uttaramAM gurU mahArAje kahyuM ke paNa amArI mata prakaTa karavA vicAra karyo. kadAca vartamAna 24 jina ane 20 viharamAna jina kApaDiyAne tathA vAMcakone amAro A lekha paNa ema malI 44 jinene bhaktAmaramAM RSabhadevamAM upayogI thaI paDe ema samajI A lakhela che. astu. ane kalyANumaMdiramAM pArzvanAthamAM guNanI apebhaktAmara ane kalyANa maMdira stotra yugalanA kSAe ekIkaraNa mAnI tetra yugala vaDe 44) bhagakartA kayA saMpradAyanA hatA? e zaMkAnA saMbaMdhamAM vAnanIja garbhita stuti karela ema vRddhothI paraMparAvicAra karavAthI ema jaNAya che ke-bhaktAmaranA gata manAya che. ane bhaktAmaramAM digaMbaree kartA zvetAMbara saMpradAyanAja hatA. kAraNa bhaktAmara "mIra tAra" Adi 4 5 melavI 48 karyA che 5 32 mAMnA trIjA caraNamAM "vau palAni te pAchalathI karyA che. tyAre kalyANumaMdiramAM 44 temane tava thax nirendra pattaH" pada che. temAM uttara paNa svIkArya che. tevI ja rIte keTalAka vetAMbara bhAzabda che. Ano artha ema thAya che ke "jiteMdra iA paNa bhaktAmaranA 4 kAvyA bhaDAra thaelA gupta jyAM paga muke ke (dhare che) tyAM" ane "vetAMbara na mAne che. paNa e kivadaMti che. keTalAka bhaMDAra dAkhala mAne saMpradAyanI mAnyatA che ke-jinaMdra bhagavAna jyAM tarIke paNa bIjAMja kAvyo emAMnA gupta che ema batAve paga muke-dhare che tyAM devatAo kamalonI racanA kare che e paNa nirAdhAra che. Ama mArA gurUzrI samIche. tyAre digaMbara saMpradAyanI e mAnyatA che ke pathI sAMbhaLela che te parathI huM kahI zakuM chuM ke kharAM jiteMdra paga dharatAja nathI paNa adhara rahe che. je 44 kAvyo che. 43 ke vadhAre kAvyo mAnavAno kAMI jinaMdra paga dharatAja nathI to pachI devaracita kamala paNa AdhAra maLato nathI. to niSNajanIyaja gaNAya. A parathI ema to eka AkSepa A che ke bhaktAmaramAM 44 kAvya sahaja kahI zakAya ke bhaktAmaranA kartA je digaMbara -bara che ema mAna che ema mAnavAthI ATha prAtihAryonuM varNana thatuM hata te te "dhara" lakhata nahI. te vetAMbara nathI phakta cAranuM ja thAya che mATe bAkI rahelA cAra hatA. digaMbara TIkAkAroe te padane artha badalavA prAtihAryonA varNanavAlAM cAra kAvyo hovAM joIe. prayatna karela che paNa zabdArtha kayAM jAya? paraMtu mArA mata pramANe e AkSepa bramAtmaka che. yAkobI sAheba bhaktAmaranA 43 mA padyane kAraNe bhaktAmaramAM prAtihAryonI dRSTithI kramazaH varNana prakSipta mAne che ane pramANamAM zuSka karIne ja cupa kareluMja kayAM che? juo 28 mA kAvyamAM azoka thai jAya che. zuSkatA temAM zuM che? e samajI vRkSanuM varNana che ane tenA pachI puSpavRSTinuM varNana Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakatAmara ane kalyANa maMdira te. 7 AvavuM jAIe paNa 28 mA padyamAM siMhAsananuM va- racanA thayA pachI keTalIka zatAbdio bAda bhaktAna che. temaja 30 mAM kAvyamAM cAmaranuM varNana che; maranI racanA thai che. e paraspara virUddha koTi che. jyAre prAtihAryone kramathI hoya to divyadhvaninuM have e jovuM joIe ke emAM kene tarka sAco varNana hovuM joIe. evI ja rIte 31 kAvyamAM cAmara che? bhaktAmaranA kartAne kAla tapAsatAM kavinA svajoIe tyAM chatranuM varNana che. A parathI e vicAra bhAva ane paristhitino vicAra karavo ghaTe. bhaktAudabhave che ke kavine prAtihAryonI dRSTithI varNana maranI kRti parathI ja e tarka bAMdhI zakAya; mArA karavuM abhISTa jaNAtuM nahi hoya. mata pramANe bhaktAmaranA kartAnA samayamAM bauddha ane brAhmaNomAM paraspara dveSAgninI jvAlA dhakhI rahI hatI. paMDita yAkobI Adi pAzcAtyonI e eka zaMkA te dhamadhavAdano juga hato, ekabIjAne khoTA TharAvavAnuM che ke-kalyANamaMdira stotra bhaktAmaranuM anukaraNa che. yuddha cAlatuM hatuM te vakhate sarve dharmonI eka vAkayatA AnA uttaramAM jaNAvavAnuM je kharo patte to iti karI deSa dUra karavAno prayatna mAnatuMgAcArye karelo hAsarasika sajajano lagAvI zake che; paNa sta jaNAya che. juo bhaktAmaranuM 25 muM padya; temAM tronI kRti Adi sAdhano parathI A saMbaMdhamAM vi. buddha, zaMkara, brahmA, ane viSNune vyutpanna arthe karI cAra karavAthI te A zaMkA nirAdhAraja kare che. kalyANa RSabhadevamAM ghaTADavAmAM Avelo che. bhAratIya sarve maMdiramAM bhaktAmaranA anukaraNanI gaMdhamAtra paNa dharmonI samAnatA-ekavAkayatA karavA mATe kavino prayanathI. prAraMbhika keTalAMka kAvyomAM zabda ane bhAvonI tna jaNAI Ave che. te parathI sahajamAM tarka bAMdhI sadazatA jaNAya che paraMtu eTalA parathI anukaraNa zakAya che ke jema haribhadrasUrie taTasthavAda svIkAkahevAnuM sAhasa karavuM e musAhasa ja gaNAya; kemake rela che tema bhaktAmaranA kartAe paNa te mAnya aneka kavionI racanAomAM svAbhAvika rIte paNa karela che. te parathI kAlano vicAra karatAM bhaktAmaparaspara zabda ane bhAvonuM sAmya thaI jAya che tethI . rana kartA haribhadrasUrithI cheDA pachI eTale lagabhaga zuM anukaraNa mAnI levuM? bIjI vAta A che ke, vikramanA 8 mAM tathA 9 mA saikAmAM hovA joIe. bhaktAmaramAM ATha bhayonuM varNana che ane kalyANamaMdi bhaktAmaranuM 23 muM padya te zukala yajurvedanA purUSaramAM nathI. bhaktAmaramAM bhagavad guNAnuvAdamAM kavine sUktanI 18 mI RcAnI chAyA mAtra upAse che; te pUjya prati pUjaka bhAvaja dekhAya che tyAre kalyANa- RcA e che ke - maMdiramAM pUjaka pUjyamAM tallIna thaI javAthI pite pUjya banI jAya che evI rIte adhyAtmavAda prakaTa vedAhametaM puruSaM mahAMtamAdityavarNa tamasaH parastAt / karela che. juo kalyANumaMdiranAM 15 mAthI 17 mA tame vivivAti mRtyumeti, nAnyapanthA vicaleSa nAya. sudhInAM pa. A bhAvavALAM po bhaktAmaramAM kayAM 18 ( rAyapurva adhyAya 21 puruSasUm). che? koI batAvavAnI himmata karI zake che? temaja uparanI cAnA zabda zabdane vasaMtatilakAmAM bhaktAmaranAM 23 mA padhathI 25 mA padya sudhInAM gati karI mukI dIdhela che; tethI e paNa spaSTa bhAvavALAM paze kalayANumaMdiramAM kyAM che ? evI thAya che ke vaidika sAhityanA jANakAra kavi hatA aneka dalIlo ApI zakAya tema che ke jethI ema ane ekavAkayatA karanAra hatA. spaSTa thaI zake ke stotrayugalanA kartAonI bane have e jovAnuM bAkI rahe che ke, kalyANamekRtio svataMtra che-anukaraNa nathI. dira kyAre racAyuM ? mArA mata pramANe kalyANamaMdiranA yAkebI sAheba kahe che ke bhaktAmaranI racanA kartA kAlidAsanA samakAlIna hovA joIe. vikramanA thayA pachI kalyANumaMdiranI racanA thaI che, tyAre jaina navaratnomAM kAlidAsa ane kSapaNuka e bene paNa saMpradAyanI evI mAnyatA che ke kalyANumaMdiranI mAnelA che. kSapaNuka eja kumudacaMdra ane eja Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga kArataka 1984 siddhasena divAkara. zatIzacaMdra vidyAbhUSaNano paNa mata mATe jyAre vikramanA kAlano matabheda dUra thaI jaze tyAre mArI puSTimAMja che. e kavi mahAtArkika hatA. tarkane e kRtinA kAlane paNa nizcaya potAnI mele thaI jaze. viSayaja evo che ke temAM kilaSTatA-karma zatA AvyA AvyiA paMDita yAkebI sAheba kalyANumaMdiramAM vyAkarasivAya rahetI nathI tethI prasAda guNa te temAM hAyaja NanI azuddhio darzAvI ema kahevA mAge che ke kayAMthI? chatAM kalyANa maMdiramAM karkazapaNuM AvavA dIdhuM bhaktAmaramAM evI azuddhio nathI tethI bhaktAmara nathI. yadyapi bhaktAmaramAM prasAdaguNa vizeSa che. kalyANumaMdirathI paheluM racAyeluM hovuM joIe paNa tathApi kalyANumaMdiramAM arthagAMbhIryanI vizeSatA che. thAkebI sAheba tathA anya pAThaka-vicAra karI jaze je samaye khaMDana-maMDananI zailinI bhAratamAM prAraM: te emAMja AvatA rahelI jaNAi Avaze. kalyANa bhika dazA hatI, te samayamAM kalyANamaMdiranI racanA maMdiranA kartA kavie je ArSa prayoga vAparyA che, te thayelI hovI joIe. juo kalyANamaMdiranuM 11 muM A prayogone yAkobI azuddha kahe che. kAvya. e kAvyamAM kavie kevI AnaMdajanaka rasamaya zilithI hariharAdikanI hAra kAmadeva pAse khavarAvI kalyANumaMdira koka 11 mAM "riNApitA" che. ane teja kAmadevane pArzvanAtha bhagavAne kevA tathA 13 mAM " bakutro " evaM 28 mAM parAjita karela che! e varNana khaMDanamAM alaukika " astra-tvaeA" tathA 40 mA padyamAM che. keTalAka ema mAne che ke, dvAriothI kalyA- " a s " ema A cAra pagene teo zumaMdiranI racanA bhinna dekhAya che. ane e banavA azuddha darzAve che, paraMtu vikrama tathA kAlidAsanA joga paNa che. kAraNa e che ke bAla yuvA ane samayanA kavio AvA ArSa prAge pitAnI kRtimAM vRddhanA kAlamAM jema svabhAvamAM parivartana thAya che letA hatA. AnuM ekaja pramANu kalyANumaMdirane kAla temaja kRtimAM paNa thAya che. tethI ema to kahIja karAvavA mATe basa che-eTale e ArSa prAgaja zakAya nahIM ke e kRti amukanI nathI. juo yazovija kavi vikramanA samayanA havAnuM prabala pramANa che. thajInA graMtho. temAM paNa avasthA ane vicArAnusAra kAlidAse pote paNa radhuvaMza AdimAM evA A zailinI bhijatA jaNAyA sivAya te nathI ja rahetI. prayogo katimAM mukyA che-te samayamAM bhASA vyAkaramATe e parathI tarka bAMdho vyartha che. paNa ema NanI jaMjIromAM eTalI bAMdhela na hatI. te mahAmAnI zakAya ke kadAcita kalyANa maMdira-bAlyAvasthAnI- evI mAnyatAvAlA hovA joIe ke, vyAprAraMbhika kAlanI kavinI kRti hoya. ema mAnIe karaNa amArA pAchala kheMcAI AvavuM joIe. ame to paNa e vAta te spaSTa jaNAI Ave che ke tenI paravA karanAra nathI. huM ane evA thoDAka kalyANa maMdiranA kartA tArkika ane adhyAtmavAdI hatA. kAlIdAsanA karelA ArSa prayogo udAharaNamAM darzAjuo kalyANumaMdiranAM kAvyo 15-16-17 mAM kevo vIza te parathI pAThaka samajI zakaze ke te samaye suMdara adhyAtmavAda prakaTa karela che. temAM bhaktirasa evA ArSa prayogo levAtA hatA ke je vartamAnamAM paripUrNa rAkhIne darzAvI Apela che ke,-pUjaka pUjyanI pracalita keipaNa vyAkaraNathI siddha thatA nathI. juo - bhaktivaDe pUjya thaI zake che. A ane bIjA vicA. rAthI kalyANumaMdiranI kRtino samaya vikramano sama. (1) radhuvaMza sarga loka 46 mAM "kavitAya mAnavAmAM kAMI paNa Apatti jaNAtI nathI. yadyapi padA" lakhela che. emAM apa upasarga pUrvaka hat vikramanA kAlanA saMbaMdhamAM vidvAnomAM paraspara mata. dhAtuthI "su" pratyaya karela che, paNa ema pANinInI bheda che ane e matabheda na nikale tyAM sudhI eTaluM AjJAnusAra to kaleza, rAga, tama Adi zabdomAM te kahI zakAya ke game te vakhate vikrama thayo hoya, thAya che. jIvita zabdanA prayogamAM na karavuM joie. paNa vikramanA samaye kalyANumaMdiranI kRti thaela che A kAraNathI TIkAkAroe vicAraNIya kahI zaMkA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakatAmara ane kalyANamaMdira sta. prakaTa karela che. punaH eja prayoga teja raghuvaMzanA 61 mAM "Tya-ga A be khaMDanA vacamAM "prathama sarga 17 zloka 615ra" "va ane sarga 19 zabda ghuseDI dIdhela che. punaH "saMcanayAma" nI lo. rUmAM "garvTTA" mAM karela che. vacamAM "vidhivata" zabda lakhela che. juo rai. | (2) raghuvaMza sarga 1 zloka 48 para "vi sarga 16 lo. 86 valI eka ThekANe te vazamAM tAH" A ThekANe bahuahI samAsa karela che. cakAranI vacamAM "" ane "nagi" ema be zabda cAra ane A samAsa karyA sivAya mahilIsakhaH padanI mukela che. juo raghu. sa. 13 . 26. siddhi thatI nathI, ane bahuvIdhI karavAthI Tacu pratyaya uparokta pAMca udAharaNa e kAraNathI darzAvavAmAM Avato nathI. eTale sakhi zabdanuM prathama vibha AvyAM che ke te samayanA kavio evI rIte A ktimAM sakha banatuM nathI. mallInAtha TIkAmAM "ma prayoga karatA hatA. mahAkavinI upAdhivAlA kavihiSA sallA mahiSAsava:" ema samAsa vigraha karI mAM e vilakSaNatA hatI ke te "nipurA kravAra sAtA nirpekSa pharimAva:lakhI cupa rahe che. paNa nI uktine sArthaka karI batAvI ApatA hatA. ane pANininA matAnusAra A prayoga banato nathI. tethI pAchalanA TIkAkAroe gabharAIema kahI chUTa(8) saMskRtamAM "caMdA" eka zabda che. e vAnI taka sAdhI che ke "mAvivi prathama Teva sa" zabda "tri" ane "sarvata" ema be zabda malI eTale mahAkavi proga che mATe zuddha che. paNa saMdhigathI bane che. aMbakanA pitA ane AMkha bIjAno heta te zI gati thAta? tAtparya eke ema be artha thAya che. vedamAM paNa "caMva gAma" ka9yANumaMdiranA kartA kumudacaMdra kAlidAsanA samayanA evI eka aiti che. chatAM kAlIdAsa kavie kumAra mahAkavi hatA ane evA ArSa prayogo te samayamAM saMbhava sarga 3 ke 44 mA mAM "triyaMvapU" vaparAtA hatA. eja kalyANamaMdiranI ArSatA darzAvakarI Apela che. nAruM pramANa che. chatAM have prazna e upasthita thAya che. (4) sUtI zabda dIrdha IkorAMta saMskRta zabda che; ' ke-yAkebI sAhebe je prayogo azuddha tarIke darzAvyA ane radhuvaMza sarga 6 zloka 12 mAM paNa dIrdha IkA- che, te pragAne ArSa kahIne saMtoSa mAnI levAno rAMta mAnIne ja ullekha karela che. chatAM anya keTa- che? ke koIpaNa vyAkaraNathI tevAM rUpa siddha thAya lAMka sthalo para hasva banAvI dIdhA che. juo kamAra che? athavA kalyANa maMdiranA TIkAkAroe e viSasaMbhava sarga 4 loka 16 ane radhuvaMza sarga 19 loka yamAM kAMI prakAza pADela che? e jovAnuM bAkI che. 18 raghu. sarga 19 zloka 23 tema raghu. sa. 19 loka. 33. vijayaprabha sUrinA samaye hemavijaya nAmanA kalyANamaMdiranI TIkA karanAra thaI gayA che. teo(5) saMskRtamAM $ dhAtumAM lilakAra AgaLa e paNa keTalAMka sthalo para zabda sAdhanA karI che. AvavAthI Ama pratyaya Ave che. ane "jJAnuM pAkebI sAhebanA darzAvela zabdonA saMbaMdhamAM je kapure" e sUtrathI lilakAramAM ke dhAtu meLavI ulekha TIkAkAre karyo che te aMge jANavA sArUM darzAdevAya che, tyAre "pravrarAya cAra" ityAdi rUpe vavAmAM Ave che ke bane che. AvAM kriyApadanA traNa kaTakA thAya che. jemake-dhrarAya, , paraMtu jyAre prayoga agyAramA okamAM "vijJAti" nA saMbaMkaravAmAM Ave che tyAre judA judA bhAge pADI dhamAM TIkAkAra ema sAdhanA karI batAve che keH lakhatA nathI paNa AkhuM siddha rU5 lakhAya che. temaja zai cintAya itaH vipUrva saMdhyakSanALAmAdhAtoH pretri vacamAM kaI bIjo zabda paNa dAkhala karavAmAM A- atyacaH to traupu atIte pratyayaH vikhyAtAvata nathI; chatAM kAlidAsajIe raghuvaMza sarga 9 lo. nirvANa pitA ti, " che. AvAM kriyApaka : ItyAdi rUpo ullekha TIkAkAre karyo che? Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga kArataka 1984 temaja 13 mA kAvyamAM "ags Dho" nA bhaktAmaranA kartA kayA sampradAyanA hatA e mATe saMbaMdhamAM TIkAkAra lakhe che ke mAro mata upara raju karI cukyo chuM, tema have kalyANa" amutra adRzaH prayogoyaM viprarkarSavAcA zrI hema maMdiranA kartA kayA sampradAyanA hatA? e jovAnuM rahe koSevi pretyAmatrabhavAntare anyatrApi IdamaH pratyakSagataM, che. A saMbaMdhamAM mAre kahI devuM joIe ke, digaM. samIpataravartIvidatadorUpaM, adasastuviprakRSTe, taditi parokSe baro tIrthakaronA siMhAsanathI adhara rahelA mAne che vijAnIyAt // 1 // ityuktaM atratu asminniti idam ane vetAMbara devaracita siMhAsana upara besIne pratyakSavIcakrasyArthe gRhItastadidamadastetadAMprAyaH sAmAnya dezanA Ape che ema mAne che. tyAre kalyANa maMdimitinyaayaat ataeva " amupuraH pazyasi devadAruM putrI ramAM e viSayamAM padha 23 mAM " siMhAsanasthamA kRto'sauvRSabhadhvajena ityuktAkaDUvamAnena kaTaMkadAcit manca zicaMDinaravInkahe che eTale "siMhAsanazaM vanyadvipenonmathitAtvagasya, athenamadrestanayAzuzauce senA tirutIti-siMhAsanastha" siMhAsana upara beThelA mAne nyamAlIDhamIvAsurAstraiH iti raghuvaMze ekasminneva devadArI che tethI kalyANa maMdiranA kartA zvetAMbara hovA jeitanAM kAH ema amutra zabdanA ie. temaja ka9yANamaMdiranA kartAnA saMbaMdhamAM mATe TIkAkAra mAne che. kAlidAsa pitAnI kRtimAM jaNAve che ke --"catra bhRtyavanatAMgitacAsmidAsA, kRtastaSobhiritivAdicandraH" e pramANe 28 mAM padyamAM "mavstra-svaniM. - kumArasaMbhava paMcama sa. " nA saMbaMdhamAM TIkAkAra jaNAve che ke-raMtulana ne sati ema sati bhAvamAM saptamI vibhakti mAnI che. ema kAlidAsa paNa "ndri " kahI saMketa cAlIsamAM padyanA saMbaMdhamAM TIkAkAra kAMI paNa kare che. mATe vAdicaMdra-kumudacaMdra te samaye astitva dharAvatA hovA joIe ane banne mahAkavione khulAso karatA nathI paNa "vo" ane "" A sAro paricaya he joIe. be zabdonA madhyamAM "dama" che te madhyamAM na joIe ema yAkebI sAheba kahe che. paNa A lekha- A lekhamAM mArA vicAra stotrayugalanA saMbaMmAM pAchala jaNAvyA pramANe kAlidAsanI kRtimAM to dhamAM je jaNAvyA che te para mImAMsakene yogya lAge ghaNuM sthala para ema zabdo mukelA che. te parathI te jarUra samAlocanA karavI. bhASA saMbaMdhamAM A ema kahI zakAya ke te vakhate ema lakhavAnI praNAlI mAruM prathama sAhasa che. kAraNa huM hindI bhASAbhAvI hatI paNa je "prajAnavaMdhya reDa - chuM. gurjarInuM mane jarAe jANapaNuM nathI chatAM saha"i ema anvaya karavAmAM zuM harakata? ane vAsathI lakhela che mATe bhASAnA denA saMbaMdhamAM ulaTo artha zuM thAya che te jaNAvavuM joIe. huM kSantavya chuM ema gaNI A lekha pUrNa karuM . Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinAdanA pA vinodanA patra.. [ eka mahArAya taraphathI A patro maLyA che ane have pachI paNa te meAlatA raheze. A patramALAmAMnA vicAro je hradayamAMthI sphurtita thayA che te hRdayane tenI svacchatA, nirdoSatA, vegamayatA mATe vAMcA jarUra abhinaMdaze evI amene AzA che. aneka jamAnAe thayA samAja parivartana pAmatI AvI che. temAM iSTa tattva sAthe aneka ani tattvAnsaDAo, durguNa, prathAo dAkhala thayela che, te te aneka tavAne rodhI kADhI tene zra tenI badalImAM iSTa tattvAne mUkvAnI AvazyaktA dareka sudhAraka svIkAraze. A patramALAnA amuka eka be patra parathI tenA para cukAdo (judgment) ApavAnuM meAkupha rAkhI AkhI patramALA pUrI thAya pachI peAtAnA saMpUrNa ne pAdaniya ApavAnuM rAkhaze ema dareka vAcakane ardha prathamathI niMti karI e chIe taMtrI. ] vastune tathA A vicArane prAdhAnya khApI che ane jeTaluM vicArI zakAya teTaluM ekamekanA patramAM mUkI ee. vadhumAM ApA mitra vargamAM AvuM kAi kAne vaMcAvIe to temAM mane kaMi vAMdho na TAyara . muMbai tA. 5-7-192 5. bhASazrI rameza, tArA patra maLyA-AnaMda. A patramAM tane zuM lakhavuM te mane to nathI sujhatuM. tArI ane yA tArA dabANune namatuM ApI ApaNI samAja AgaLa mArA keTalAka vicArA mAruM mukavA e tArIka nahIM. emAM tA kAinuM kalyANa ke nathI jotA. tyAre samAjane eka evI paristhitimAM huM joI rahyA chuM ke mAtra bhASaNA yA lakhANeAthI enuM kai vaLe tevuM dekhAtu nathI. samAjanI A dazAmAM te enI praga tinA ekaja rasto hAI zake, ane te zuM te tane tA mAre kahevApaNuM na heAya. tane nathI lAgatuM ke eka vyavasthita sAmAjika temaja dhArmika bhaLavAnI ApaNane khAsa jarUra heAya ? bhASaNA ane lakhANe! tA tyAreja dAya ke jyAre samAjanuM mAnasa ane enI khAMtarika paristhiti kharAbara gADhavA gayAM hAya, ane janatAnI dareka vyaktine vadhune vadhu pragati mATe eka prakAranI jabarI tAlAvelI lAgI TAya. have to na ja kahane ke bAvA sUra atyAre ka dizAmAM kADhI zakAya tema che! kAMto paththara upara pANInI rAhe badhuM eLe jAya yA eka jAtanI gAMThI DhaMkA thADA vakhata thayI rahe. ane chevaTe badha zAMta thaI jAya. AvuM kaDaka najare nihALI vyartha khaLatAmAM vadhu heALA zAne karavI ? bhAI ! A sthitimAM to ApaNe eTaluM ja karI zakIye ke ApaNA patra vyavahAramAM ApaNe A 1 A vicAranA amala huM te| A patrathIja karIza. tArI pAse have pachInA patramAM zuM zuM mUkavA dhArM huM tenA prathama tane thADA traNA khyAla ahIMja ApI dRA. prathama te prabhu mahAvIrathI ke atyAra sudhInA ApaNA jaina pratihAsanA TalAM priya mA apriya satyA tAravI zakAya teTalAM tArI pAse rajI karI. tyAra bhAda e sahyA atyAranI janatAne zuM zuM kahI rahyA che te mArI dRSTie tArI pAse mUkIza. AvI rIte bhUtakALanuM avalokana karyAM bAda bApa atyAranI ApaNI paristhitine vicAra karIzuM. e vicAramAM samAja-jIvananAM dareka aMgAne sasthAna maLI raheze ete mAre tane kahevAtu na heAya. Ama vartamAnane paNuM tapAsyA bAda bAvI samAjanA mA zA Adarze che te huM tArI pAse mUkIza, ane e mUkatI veLAe mAre tane e Adarzane kema paDhoMcI zakIe tene mATe paNa keTalIka bakara vAta karavI paraze. e karatAM te eTalAja mATe ke e badhI vAtA pAchaLa kAI sarva vyApI baLavA mATenI eka kharI prA tane khArI. ene joie tA baLavA kahA yA samAja-jIvananuM navesaranuM maMDANa kayA. paraMtu sAthe sAthe emAM eTaluM teA hazeja ke jItI vastune teDavA khAtara tAThavAnA IrAde nahiM thAya. paraMtu eTaluM ja ke bhUtakALanI keTalIe suMdara vastuo ke je atyAre kevaLa rUDhIvAda yA vyavahArane Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga kArataka 1984 jore eka DhaMgadhaDA vagaranI paristhitimAM AvI ane mArI ghelachAomAM je kaMI tane vAMdhA bharyuM paDI che tene enuM yogya sthAna ane rUpa maLI lAge te mArI jhaDatI levA paNa na cUkavuM. have raheze ane A pramANe ApaNA samagra jIvanane A patranI mULa vAta upara AvIza. vizva pragatinA yA TuMkAmAM rASTra pragatinA pravAhamAM prabhu mahAvIrathI te atyAra sudhInA jana yogya sthaLe goThavI devAze. itihAsanAM priya yA apriya satyane vicAra karatAM bhAI rameza! A kevI moTI moTI vAto lAge che e vibhAgane pUrato nyAya nahIM ApI zakuM te che? jANe nAne mAthe moTI pAghaDI hoya evuM tane te cekanuM ja che. kAraNa ke huM je vAta karIza nathI lAgatuM? haze, ema chatAM paNa tuM to mane te eka vidyArthi tarIke ane nahiM ke eka abhyAhasI nahIM ja kahADe. atyAre to koNa jANe kema sInI uMDI daSTie. nAnAM mAthAMone ja hAla vicAra karavAno ane karelA A saghaLAM satyone jyAre mArI najara AgaLa vicArone yathAzakti amala karavAno samaya AvI huM khaDAM karuM chuM tyAre prathama ApaNA itihAsanI lAgyo hoya ema mane te lAgI Ave che. tene eka kaDavAmAM kaDavI vastusthiti AgaLa mane enAM nathI lAgatuM ke moTA mAthALA che tyAre mokhare keTalAMya bhavya satyo sAva jhAMkhAM lAge che. ene zobhe ane upayogI thaI paDe ke jyAre samAja eka vicAra karatAM mAruM ukaLatuM lohI thIjI jAya che; IcchavA yogya sthitimAM goThavAI gayo hoya yA ane mane thAya che ke kharekhara kudaratanA koI akasamAjanA navAsaranAM maMDANa na mAMDavAnAM hoya. smAteja ApaNe jeno eka tarIke rahevA nathI bAkI bIjI paristhitimAM te e murabbI varga sajAyA. prabhu mahAvIranA samayathI ja keNa jANe bApaDo muMjhAI jAya, yA haraghaDI ApaNuM ugatA kema ApaNA dhArmika ane sAmAjika jIvanamAM eka varga tarapha zaMkAnI draSTie joyAM kare. Ama chatAM pachI eka vibhAga paDatA AvyA che. itihAsanA bhAI rameza! eTaluM te dhyAnamAM rAkhaje ke ApaNI pelA AjIvikoe ge zALAnA vAvaTA heThaLa pitAnA have pachInI vAta ApaNe samAja pAse mUkavAnI gurU sAme je baMDa na uThAvyuM heta to A ItidaSTie nathI karavAnA kAraNa ke evo koI mArga hAsanA pAnAM kaMi judAMja lakhAyAM heta. bhAI rameza ! ApaNuM najara AgaLa mane dekhAto paNa nathI. tuM ATalethIja e aitihAsika ghaTanAnI kalpanA vizeSa have pachI. kamaLAne abhyAsa hAla ThIka karI leje. mane AthI vadhu spaSTa thaI kahevuM ThIka cAlI rahyA che. saralA bahenane mahArA praNAma. nathI lAgatuM, chatAM kahI dauM ke baiddha dharmanI zarUAtanI bhavya ImArata A ghaTanAne AbhArI ja kahI zakAya. lI. vivedanA vademAtarama. AmAMthI uddabhavato eka vicAra ahIMja mUkI devo ThIka lAge che. jyAre prabhu mahAvIra jevAnI vastune yA TuMkAmAM emane potAne pitA pAchaLa eka sUra muMbai tA. 16-7-1925. sivAya nathI cAlatuM, te atyAranI jaina samAjanuM bhAizrI rameza, te puchavuM ja zuM? hArI daSTi hamaNAM hamaNAM to patra maLya, AnaMda. mArA gayA patranA vicArane eTalI TUMkI thaI gaI che ke mane te have emaja tArA taraphathI puratI sahAnubhUti haMmeza mATe rahyA lAge che ke have pachI ApaNA ItihAsanAM pAnAM karaze e jANI vaLI vizeSa AnaMda. upara ApaNe zvetAMbara yA digaMbara ke evA koI Ama chatAM eka vinaMti tane karI lauM. kevaLa paNa bara' tarIke lAMbe vakhata nahI TakI zakIe. mArI vAta sAMbhaLI tuM besI rahe te te ThIka nahIM. mane te A paristhitimAM eka divasa paNuM jIvI tAre paNa tArA vicAro avAra navAra mUkatA rahevuM, jANavuM azakya lAge che. kharekhara lAMbI daSTie Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA patro 83 jotAM bhale A dezamAM amuka lAkha jaina ahIM paDe evuM lAge che. Ama saheja sahejamAM ubhA tahIM patharAelA haze, paraMtu e badhuM kayAM jatuM thayelA matabhedane atyAre paNa ApaNe pakaDI rAkhIe aTakaze ene vicAra te koIne paNa muMjhavI ane ApaNI zaktine ekamekanI sAme ubhA rahenAMkhe tevo che. haze, e badhuM ApaNe te have vAmaja vyaya karatA rahIe to atyAranA buddhivAdanA pachIja vicArIzuM. jamAnAmAM ApaNe keTalo vakhata TakI zakIe? bhAI rameza! itihAsanAM A kaDavAM satya kAM e matabhedane haMmezane mATe eka bAjue dUra karI ApaNe badhA samAja vyavahAranI dRSTie te pAchaLanuM vinAzaka tatva eka sarakhuMja lagabhaga be hajAra varSa sudhI dinapratidina jera karatuM rahyuM che. eka na thaI jaIe ? Ama ekAda be jamAnA dara so pacAza varSe kaMine kaMi navi muzkelI ubhI dunyavI vyavahAre haLImaLIne rahIe te pelI dhArmika ** vyavahAra bhedanI kaDavAza saheje bhUlAI jAya ane thatI jAya ane samAja-jIvananA vadhune vadhu bhAgalA duniyA AgaLa ApaNe eka samAja tarIke ubhA paDatA jAya. rahI zakIe. ApaNuM gujarAtamAM evAM sthaLo kyAM dezamAM jarA lAMbo dukALa paDyo ane pAchI nathI ke jyAM daherAvAsI ane sthAnakavAsI samAja sArA divasa AvatAM vikharAyelA jana samUhane jyAM vyavahAre judA nathI ? jyAre sArI e mAnavatAne re bhegA thavA vAre tyAM to jana samAjamAM tAMbara eka karavAnA vicAro moTA moTA vicAra karI ane digaMbara evA be phIrakAo thavA kAraNa maLyuM. rahyA che tyAre ApaNe tyAM ekaja prabhu mahAApaNe kalpanA paNa na karI zakIe evA mata- vIranAM bALakone bhegA maLI rahevAnuM ke bhedAe samAjamAM ghara ghAlyuM, ane prabhu mahAvIra lAge che? priya rameza ! A duHkha te kone kahevuM? pachI lagabhaga traNa sadI je janatA ekajasUra jyAM tAMbara ane digaMbaronA peTA bhAge paNa duniyA AgaLa kADhI rahI hatI tene be sUra kADhavA sAthe na rahI zake tyAM AvI moTI vAta karatAM zarU karyo ane itihAsanAM tyAra pachInAM pAnAMomAM paNa zarama lAge che. moTI keTalA puratI ke ApaNe e bane phIrakAoe kevuM ane keTaluM bhayaMkara rUpa mata je sAva svAbhAvika te samAjane mana mahAna che pakaDayuM che te te keIthI ajANyuM nathI. keI jenetara ttara A nAo haze. vadhu A patramAM nahi lakhuM. ATaluM pAse ApaNA itihAsanI A ghaTanA mUkatAM mAre lakhatAMja moDI rAta thavA AvI che eTale atyAre te nIcuM ja ghAlavuM paDe che. e vastusthitino citAra to eTaluM ja ke ApaNu jevAoe te samAjanA ApatAM mAruM eka jaina tarIkenuM gaurava jhAMkhuM A peTA vibhAgonA judA judA javAbadAra purUpaDI jAya che. ne bolAvI kahI devuM yA emane tyAM eTalo saMdeza bhAI! kethelIka ItihAsanA mana ane pahoMcADI devo ke je A jamAnAmAM badhA samAja proTesTanTa e be phIrakAonuM uddabhavavuM e to vyavahAro ekatra na thaI gayA te dhyAnamAM rAkhaje kaMika samajAya che ane sakAraNa paNa lAge che, ke prabhu mahAvIranAM svapno jotajotAmAM hatAM na hatAM paraMtu tene nathI lAgatuM ke A zvetAMbara ane diga- thaI jaze; mAnavajAtane ApelA enA apUrva saMdezAne bane je paristhitimAM janma thayo te paristhiti tamArI gAMDAIeja tame eka vakhata tamArAthI to keIne paNa hasAve tevI che. Ate gujarAtamAM aLage karI mUkazo. rahetA keI kuTuMbanA cAra bhAie, kauTuMbika sukha saralA bahenane praNAma. kamaLA atyAre A moDI duHkhe dUra dezAvara bahAra nIkaLI paDyA hoya, ane rAte paNa mArI najadIka ja che. ene zuM A amuka lAMbA samaye bhegA maLatAM e bhAIomAM vAtamAM dinapratidina rasa vadhato jAya che. hamaNAM ja kaMIka gAMDa matabheda ubho thAya, ane e badhA judA eNe mane kahyuM ke bhale ApaNe mULa vicAra Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je yuga kArataka 1984 karIe, paraMtu bhAvI vadhu ujavaLa jovA vAro keI koI karmono udaya eka bhava dayAnaMda thavA avasara divasa AvyA tyAre ja Avaze ke jyAre kaI Ape eja aMtima zubhecchA ! dayAnaMda jAgaze ane lokone Thera Thera azAMta karI mUkaze. kamaLAnA A zabda kevA mIThA lAge che ! li. vinodanA videmAtarama. mohaparAjayarUpaka nATakane saMkSipta sAra. anuvAdaka-paMDita lAlana, traNe jagatanuM viluMThana karavAmAM kuzaLa jenA pRthvI upara AvelA moTA moTA patine je hAtha rUpI do che; evAnI jeDe dUbuddhi evA pitAnA daMtAgranA pAtathI mULa sahita ukheDI nAMkhe daivanI racanA kevI asaMmajasa che te joI le- che, te gajendra zudra evA dumane ramatamAM ukheDI ahIM pApaketu amAtya kahe che ke - nAkhavAmAM pUre nahi paDe ? vizeSa zuM kahuM? jagatamAM vIra purUSa evA zrI caulukayatRpane ItyAdi vacanathI jyAre bIjAo nivAre che tyAre manuSya mAtra nahi samajo. juo ! juo! moharAjA pite kahe che. manuSyanA sukRtanA udayathI A te keAI dharA moharAjA-nAnA ThAkaraDA rUpI koDa kIDAnA pITha upara mahipatinI rU5 dharI utarI AvatA koIka DhagalA upara parAkrama karavAthI jenuM hadaya baLI rahyuM bhAvI tIrthakara jaNAya che. che, evA A cAlukaya nRpatine raNAMgaNamAM haNI | moha-(krodhAyukta thaI, jenA pratApathI vajI svarganI apsarAnA gaNe pAse mArA parAkramamAM rUpI agnivaDe bhUpatio nAza pAmI gayA che e guNanA gIta gavaDAvI za; kAraNa ke tribhuvanamAM niare ! huM moha chuM. A duzmananAM parAkramo sAMbhaLI kaMTaka ekachatra sAmrAjya punaH sarva kALane rahyA chuM; eja duHkhanI vAta che. AvuM bolatAM mATe sthApavAno chuM. ke pavaza thaI meha khaDaga lai, AsanathI uThI dharma -durAtmana ! viphaLa manorathavALo thaIza. are ! kayAM che e rAtmA ke je mArA vairIne poSI puNyaketu -motanA vALa vagADyAM. rahyo che? evAmAM - jJAnadarpaNa-sarvathA zAsanadevo rAjapanuM rakSaNa rAgasUnu-bApu ! AvA ayogya sthaLe zA kare. mATe kalezavaza thAo cho? heja arivadha kArya rAjA--A mehasUpa veLAsara hAtha Avela siddha karuM chuM evuM samajI che. kAraNa ke:- che. hAla zasrarahita che. cAlukayane kuLanuM te vAdaLAMone chaMdamAM paNa gAjatA gajendranA evuM vrata che ke, je zastrarahita hoya tene haNAya bhramathI je pitAnA pagane AgaLa calAvI rahela nahi, evuM vicArI moDhAmAMthI guTikA kADhI nAMkhI che, evA siMhanI draSTimAM AvelI haraNanI jAti zuM pragaTa thaI beakSata rahI zake ? re! durAtmana ! pApISTha ! mahAdhama ! huM, te gurjara SaDa-deva ! bicArA manuSya mAtramAM A kevo narezvara chuM jene tuM zaarahita jue che ! sAMbhaLa:mahAna bhrama che ? zuM Apa potAnA putranA parAkra- mane evI pratijJAna Adara che ke je mane manI lIlAne nathI jANatA ? kAraNa ke - bhuvanane upakAra karavAmAM joDI rAkhe che; ripu 1=meharAnAne rAga e putra che; mATe rAgasunu. nigraha karI, evA yazanI kAmanA rAkhuM chuM ke je Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 mehaparAyarUpaka nATakane saMkSipta sAra yaza puSkaLa hAranA kiraNonI joDe baMdhutA rAkhe che mArI pratijJA sAMbhaLa, hane raNamAM jItIne huM , e tamArA A mohane maraNanA nagaramAM pahe- dharmane rAjya para sthApe teja kharo virakuMvaraja cADuM chuM te tame juo ! re ! re ! kAmAdio! chuM ema samajaje. tamArA prabhune dayA karI bacAvo. te sAMbhaLI bahuja krodhe caDelo vIra purUSomAM rAjAne laDate joI rAgAdio muThI vALA dhuraMdhara evo meha jema vArida jaLanI vRSTi kare palAyana karI gayA. tema astrone varasAvavA lAgyo. meha-(phodhayukta thaI) arere ! manuSyanA kIDA! rAjA paNa prastra vaDe tenuM nirAkaraNa karavAM tuM lAMbe vakhate hAtha Avyo chuM. tuM leto jA, tAruM lAge. ema raNotsavamAM zrI rAjarSa brahmAstra AvI banyuM che. laIne levAmAM mehane pADI nAMkhe che tevAmAM- zrI celakaya-(AkSepa yui)re rAtmana ! cAlyo svajana-dhana ane vadhu saMganA meharAjyanA jA! tArA parivAranI peThe nAsatAM tuM bacI javAno sAmrAjayamAM mukhya evAM amedha zastranI dhArA nathI; nahi te A brahmAstrathI hamaNAM ja yamane vadhumaya kavacarUpI yogane dharanAra rAjAnA aMga upara atithi thayo jANaje. jyAre kaThita thaI gaI tyAre ekAeka thayelA si| meha-rAga dveSa tathA kAma vigere Avo ke hanAdathI jema bhaya pAmI hAthI lajajAne ane raNane jAo-mane tenuM zuM kAma che? huM kAMI tenA moDhA choDIne palAyana thAya tema bicArA A moharAjane sAmuM joI jayADaMbara karanAro nathI? A huM ekalo devoe nAsatAM joyo. ja traNe lokane chatanA yuddhamAM zastravaDe; he ! tuM | sarve (saharSa)-amAruM bhaluM thayuM ! amAruM bhaluM nAse paNa mArA bANanuM evuM vrata che ke tArA thayuM ! (ekadama pAse AvIne) rAjane jaya ho! prANa paDayA vinA te kema rahe ! jaya ho ! - ciAlukya-jo tuM jIvavAne cahAtA hoya te samyakuSTi devoe puSpavRSTi karI. sarvatra jya samaramAM a>>ne zIdhra mukI de. nAsatA mANasa upara jayarava thaI rahyA. zrI paramahaMta (kumArapAla) dharmamAruM zastra cAlatuM nathI. je ema nahi te prati- rAjane praNAma karI bolyA- he ! zrI dharmabhUmI! pakSanA kaTAkSavALA netronAM AMsuthI saMgrAmanuM A tamArA anugrahathI mArI pratijJA pUrNa thaI che. te gaNuM kAdavavALuM thaI jaze. nirmaLa manovRttivALI svarAjadhAnIne alaMkRta karo. moha-tArA ghaNuM durbhAgyathI pUrve tuM hane AvI vijJapti sAMbhaLI parama pramudita thatA zrI dharmajovA nathI pAme; tethI teM evuM ghaNIkavAra sAMbhaLyuM rAjA svarAja padavI pAmIne zrI kumArabhUpane kahe paNa nathI ke zatrunI strIne vaidhavyanI dikSA ApavAmAM che-he rAjana ! pharIne huM tamAruM zuM bhaluM karuM? huM mahAna gurU chuM. nagaranA moTA daravAjA jevA zrI cAlukyamahArA mukhane vaLagavAne tuM purata che. yAda rAkha jIvonI virAdhanAne to pheMkI devAI. dhUtAdi ke, sutelA siMha jagADavAnI vidhi karavAmAM tuM vyasanonI kIDAone te daLI naMkhAI, devone paNa pitAne hAthe pitAnuM maraNu nIpajAve che. durlabha evI kapAsuMdarI priyatamAne prApta karAi, moha cAlukya-are meha ! A prakAre mAtra baNagAM ripune naSTa karI, ApanA samAgamathI chavamayI zuM 6kI rahyA che ? choDa cheDa prathama hAruM zastra. huM pRthvI thaI. ane vratasAgarane huM taryo; te have evuM tane avakAza ApuM chuM. caulukya jyAM sudhI zatru na bIjuM zuM che ke jenI AzA huM karuM ? choDe tyAM sudhI zastra cheDavAnI kaLAmAM kuzaLa tathApi ATaluM ho ! nathI rahetA. zrI zvetAMbara gurU mahArAja hemacaMdranA vacanane 1=veta. mArA karNa prApta che ! Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga kArataka 1984 zrI sarvananA ubhaya caraNa kamaLamAM mAruM citta pAmyo. enA upakAranuM smaraNa karIne ati utkRSTa bhaMgarUpa ho ! evA maharAjane ho; ane emane rAjyapara besADyo. he! kRta ciAlukaya ! tuM lAMbA kALa sudhI tArI kRpA nAmanI putrInI sAthe mAro paricaya AnaMda pAma ! ane tArI sAthe mAre sadAyoga che eTaluM ja nahi paraMtu mohAMdhakAranA vicchedathI mAro yaza bhuvanamAM Ama zrI gurUe ApelA AzIrvAdathI pramucaMdranI kaumudi je khIlo ! dita manavALo thaI, zrI kumArapALa pitAnA mahe lane zobhAvavA lAgyo. tyAra pachI kRpAsuMdarIe e prakAre zrI dharmabhUpane svarAjyamAM praveza potAnA pitAne rAjyagAdI upara jayAM tethI temanA karAvI dharmazALAmAM (upAzrayamAM) AvIne gurU cara- vairI meharUpI mArIno tiraskAra thayo, temaja rAjA NamAM vaMdana karyA; ane mohane vijaya ane zrI satata pitAnI AjJA pramANe guNonI saMpattivALo dharmanI sthApanAdino vRttAMta sarva vidita karyo. tathA thayo tethI saMtoSa pAmI, ane tenA para temano Ama zvAdhA thaI eTale ke - atizaya prema divasAnadivasa vadhato gayo. pachI dharmapatie tane sata pAtra samajIne pitAnI kRpAsuMdarI rANI sAthe nisIma sukha samudramAM putrIne apa, ane tenA yogathI tuM jaya pAmyo, rAjakumArapALe magna thaI A viSa upara dharmanuM ane traNa bhuvanamAM zvAdhya evI priyAnA saMbaMdhane aditiya sAmarAjya karavA lAge. (apUrNa) zrImad yazovijayajIkRta jJAnasAra svopajJa bAlAvabodha sahita. jana ga saMbaMdhI khAsa sAhityasarjaka mUlamAM saMbaMdhI viSayo para racI che, ke jemAM jaina maMtavyonI haribhadrasuri Ave che temanA vega saMbaMdhInAM pu. sUkSma ane rocaka mImAMsA karavA uparAMta anya darzana stake pachI hemacaMdrAcAryanuM yogazAstra, ane tyAra ane jaina darzana meLa paNa karyo che (AnA daSTAMta pachI zrImadda yazovijayajInAM yogaparanAM pustake Ave tarIke-adhyAtmasAranA yogAdhikAra ane dhyAnAdhikAche. prajJAcakSu vidradavarya zrImAna sukhalAlajI "nyAyAcArya ramAM pradhAnapaNe bhagavad gItA tathA pAtaMjalasUtrane zrI yazovijapAdhyAya kRta vyAkhyopeta pAtaMjala upayoga karIne aneka jaina prakriyAprasiddha dhyAna gadarzana tathA hAribhadrI yogaviMzikA' hindI viSayono ukata baMne graMthonI sAthe samanvaya karyo sAra sahitanAmanA AgrAnA AtmAnaMda jaina che ke je bahu dhyAnapUrvaka jevA yogya che. adhyApustaka pracAraka maMDaLanA prakaTa karelA pustakanI prastA- mepaniSadunA zAstra, jJAna, kriyA ane sAmya e vanA pR. 33 para jaNAve che ke " AnA (zrI cAra yogomAM pradhAnapaNe yogavAziSTha tathA taittirIya hemacaMdrAcAryanA yogazAstra) pachI upAdhyAya zrI yaze. upaniSadanAM vAkanAM avataraNa ApI tAvika e vijaya kata yogagraMtha para najara Thare che. upAdhyAyajInuM kaya batAvyuM che. yogAvatAra batrIzImAM khAsa karI zAstrajJAna, tarkakauzala ane yogAnubhava bahu gaMbhIra pAtaMjala yoganA padArthonuM jaina prakriyAnI anusAra hatAM. tethI temaNe adhyAtmasAra, adhyAtma spaSTIkaraNa karyuM che.) A uparAMta haribhadrasUrikRta paniSada tathA saTIka batrIza batrIzIo yoga yogaviMzikA tathA joDazaka 5ra TIkA racI prAcIna 1 ekAgra ho! - gUDha tAnuM spaSTa uddaghATana karyuM che. 2-padayA ATaluMja karIne teo saMtuSTa thayA nahi. temaNe Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazavijayajIkRta jJAnasAra sva. bA) sahita maharSi pataMjali yogasUtro upara eka nAnI vRtti ramAM dAbaDA 63nA naM. 20nI 1827nA me mAsamAM tyAM paNa lakhI che. A vRtti jaina prakriyAnI anusAra jatAM joI hatI. tenI neMdha karI muMbaI AvyA pachI zrIyuta lakhelI che, te mATe temAM yathAsaMbhava yogadarzananI lAlane jaNAvyuM hatuM ke potAnI pAse munizrI kapUravibhIMta rUpa sAMkhya prakriyAnI janaprakriyA sAthe sarakhA- jaya pAsethI prApta thayelI eka prata che ane eka bIjI maNI (samanvaya meLa) karela che, ane aneka sthaLomAM prata parathI utArelI presakopI' jevI prata che. amoe temane sayuktika prativAda paNa karela che. upAdhyAyajIe tenI mAgaNI karatAM pAchalI presa kepI 5-11-27 pitAnI vivecanAmAM je madhyasthatA, guNagrAhatA, ne dine mokalI jyAre hastalikhita prata temaNe koIne sUlama samanvayazakti ane spaSTabhASitA batAvI che vAMcavA ApelI te pAchI vaLI nathI temaja kone evI bIjA AcAryomAM bahu ochI najare paDe che. vAMcavA ApelI te tatkAle yAda AvatuM nathI tethI AnA udAharaNa rUpe jJAnasAra ke je temaNe te yAda Avye maMgAvI mokalI ApavAnuM vacana ApyuM. aMtima jIvanamAM racelo mAluma paDe che te dayAna- A presa kopI je prata parathI karAvelI te pATaNapUrvaka avalo ghaTe. zAstravArtA-samuccayanI temanI vALA svargastha cunilAla aMbAlAlatI hatI te prata temane graMthabhaMDAra pAlitANAnI zrI ANaMdajI TIkA (pu. 10) paNa jovAnI jarUra che." kalyANajI pAse che temAMthI meLavIne 34 rU. kharcA A jJAnasAramAM 32 viSayo para ATha ATha | utarAvelI hatI. A nakalane uddhAra A patramAM zloka (aSTaka) che tethI te "aSTakajI" paNa kahevAya kaTake kaTake ApI karavA dhAryo che ane rA. lAlananI che. A mULa, tathA tenA para gujarAtI bhASAMtara sUcanA evI thaI ke bAlAvabodhamAM upAdhyAyaane vivecana karI bhAvanagaranA eka taraNuM grejyu chanI bhASA che ne temAM prAcIna rUpe vagere eTa nAme zAha dIpacaMda chaganalAla bI. e. e che te loke barAbara samaje te mATe tene saMvata 1955mAM prakaTa kareluM hatuM. te bhAI svarga cAlu bhASAmAM ame mUkIe te vadhAre sAruM, tethI stha thayA che ane hAla tenI nakala maLatI nathI. ame cAlu bhASAmAM paNa mUkela che. AthI upAdhyAyaA bhASAMtara ne vivecana paMnyAsajI (hAla svargastha) chanI jUnI bhASA-vikrama aDhAramA zatakanA lagabhaga gaMbhIravijayajI gaNi kRta vivaraNane anusAra thayela madhyakAlanI bhASA (kAraNa ke jJAnasAra mULa chellA hatAM. te saMskRta vivaraNuM bhAvanagaranI sabhA taraphathI jIvanamAM racAyo tethI tene bAlAvabodha paNa tyAra prasiddha thayela che. bhASAMtara ne vivecana karavAmAM graMtha. kartAne Azaya bane teTalo sAcavavo joIe; ane pachI racAyo ane temane svargavAsa saM. 1743 mAM te karanAra pitAnI dRSTie jeTalo samaje teTalo DabhoI tha ) ne cAlu bhASAmAM dekhAtuM aMtara paNa batAvI zake che. sva. zAhe paNa pahelAM prathama jaNa samajAze. gujarAtI gadyamAM 13 mA saikAthI akhaMDa vyuM hatuM ke - paNe jana sAdhuo lakhatA AvyA che, ane te saikAthI gU0padyanuM paNa temaja che. A kRtine bAlAvabodha 18 upAdhyAyasya graMthaH kva kva cAhamati maMdadhIH / mA saikAnA gadyano namUno pUro pADe che. A graMthamAM yadAzayaM sphuTIkartu vidvAnapi skhaladgatiH // jana tatvajJAna, adhyAtma ane yoga e sarvanuM mi-kayAM upAdhyAyane graMtha, ne kayAM atizaya zraNa che. ame A kaTake kaTake prakaTa karavA irachIe alpajJa evo huM temanA Azayane chuTa karavAne chIe. je koI sajajana mahAzaya A bAlAvabodhanI vidvAna paNa khalita gativALo bane che. bIjI hastalikhita pate amane pUrI pADaze, te A subhAgye zrI yazovijayajIe pitAnA hAthe tene saMskaraNamAM vadhu spaSTatA ane zuddhatA lAvavA mATe gUjarAtI bAlAvabodha karyo che ane tenI prata amoe te sarvano sadupayoga karIzuM, ne kArya pUruM thaye te pATaNumAM hAlAbhAInA athavA phollIo vADAnA bhaMDA, sarva AbAda sthitimAM mokalanAra sajajanene pAchI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga kArataka 1984 vALavA ame baMdhAIe chIe. AvA maMthanA uddhAra vaI siddha pUrNatA che, te jAtyaratnanI kAMti sarakhI mATe sau koIe prayatnavaMta rahevuM joIe. upAdhyA che. upAdhinI pUrNatA jAI, svabhAvanI pUrNatA yajI khudanAM amRta vacano kayAMthI? e sAMpaDe te kadApi na jAI. e bhAvArtha. mahad bhAgyanI vastu samajAvI ghaTe. taMtrI cAlu bhASA--Abha dravyathI bhinna dhana, dhAnya che je namaH | parigraha rU5 upAdhithI je pUrNatA lAdhI che, te vivAhAdika avasare para pAsethI mAgI lIdhela AbharaNa sarIkhI 1 pUrNatASTakaM. che. vaLI je jJAna darzana cAritra rUpa svabhAve siddha svopajJa bAlAvabodhaH pUrNatA che, te jAtya ratnanI kAMti sarIkhI che. upA dhinI pUrNatA jAya, svabhAvanI pUrNatA kadApi na aindravRndanataM natvA vIraM tattvArthadezinam / jAya. (kahyuM che ke)arthH zrI jJAnasArasya likhyate lokabhASayA // 1 // Ie namaskAra karAyelA tathA tattvArthane upa naivAsti rAjarAjasya, yatsukhaM naiva devarAjasya / dezaka evA zrI vIra prabhune namana karIne zrI jJAna tatsukhamihaiva sAdho lokvyaapaarrhitsy // 1 // sArane artha loka bhASAmAM lakhIe chIe. [ prazamarati ]. aindra zrI sukhamagnena lIlAlagnamivAkhilam / eTale--je sukha cakravartIne nathI, je sukha iMdrane saccidAnandapUrNena pUrNa jagadavekSyate nathI, te sukha, loka vyavahAranI upAdhithI rahita savA IMdra saMbaMdhI lakSmInA sukhane viSaI magna evA sAdhu ahIMja anubhave che. purUSa jima lIlA-vinodamAM lagna sarva jagatane dekhaI, satAvI viH sAtapUrNatA rivormamaH | tima sattA, jJAna ane sukha e traNa aMzaI pUrNa pUrNAnandastu bhagavAstimitodadhisaMnibhaH // 3 // purUSa sarva jagatane pUrNa dekhaI, te agharuM kahI na dekhai. etAvatA e artha-jima sukhio sarvena vo ghA huM dhanI, huM rUpavAna, huM putra sukhiyA jANuI, tima pUro sarvanai pUrA jANuI, -dAravAna ityAdi saMkalpa vikalpathI upanI je pUrNatA, niI daSTi bhrAMti nathI. te samudranA kalela sarIkhI avAstavIka eTale jADI . cAlu bhASA-Idra saMbaMdhI lakSmInA sukhane viSe -palaTAI jAya tevI samajavI. paNa sukhaI pUrNa zuddha svabhAva je AtmA te nizcala samudra sarIkhe che. mana purUSa jema lIlA-vinodamAM lagna sarva jagatane dekhe, tema sattA, jJAna e sukha e traNa aMze AtmA-samudranI jJAnAdi traI sadAI pUrNa ja chaI, ima pUrNa purUSa, jagatane pUrNa dekhe-te agharuM kAMie na dekhe, bhAvavuM. bAhya dRSTi vikalpa kalphalaI pUrNa mAnI lIdhuM eTale e artha-jema sukhiyo sarvane sukhiyA jANe. chaI, e bhAva. tema pUro sarvane pUrA jANe nizcaye, daSTi bhrAMti nathI, cAlu bhASA-huM dhanI, huM rUpavAna, huM putra-dAra vAna, ityAdi saMka95 vikalpathI upanI (upajelI) pUrNatA yA paropAdheH sA yAcitakamaNDanam / . je pUrNatA, te samudranA kallola sarIkhI avAstavika yA tu svAbhAvikI saiva jAtyaratna vibhAnibhA // 2 // eTale jUThI-palaTI jAya tevI samajavI. paNa sukhathI - ao. vA AtmadravyathI bhinna dhana dhAnya pUrNa zuddha svabhAva je AtmA, te nizcale samudra parigraha35 upAdhithI je pUrNatA lAdhI che, te vivA- sarIkho che. AtmA-samudranI jJAnAdi trayI sadAye hAdika avasari para pAsaithI mAMgI lIdhela AbharaNa pUrNa ja che, ema bhAvavuM. bAhyadaSTi vikalpa-kallo sarIkhI chaI. vaLI je jJAna, darzana, cAritrarUpa svabhA- pUrNa mAnI le che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAtaveva nna IS A viparIta, te yazavijayajIta jJAnasAra sva. bA sahita jAgarti jJAnadRSTizcet tRSNAkRSNAhijAMgulI / ravo. vA. tyAgabhAvi pudagale apUryo pUrvInaphTa sarvizunyavivenA jAA thake AtmA pUrNapaNAne pAme che, vaLI dhana dhAnyAdi. to vA, tRSNArUpa kAlA sarSane viSaI kaI pUrA thI hAni pAmaI cha. pudagalanaI nAMgalI vidyA sarIkhI evI jJAnadaSTi je jAgaI. anupAdAni jJAnAdi pUrNatA, pudgala upacathaI jJAnAdi pUrNa jJAnadaSTiI tRSNa nAsaI, adhUrAne tRSNa vadhai, hAni, - hAni, e prasiddhaja chaI. pUrNAnaMda zuddhAtmAne e pUrNAnaMdamaya purUSane dInapaNuM rUpa vIMchInI vedanA myuM. svabhAva jagatane Azvarya deNahAra chaI. laukika bhaMDAra metAvatA paNa che te taNA pramukha aNupUrato pUrA nathI ane pUrI hAni pAmato nathI. AtmA to ehathI viparIta, te (pA. tRSNArahita) adIna hAI. e bhAva. mATi Azcarya. cAlu bhASA-tRSNArUpa kALA sarSane viSe jAMgulI vidyA sarakhI evI jJAnadaSTi je jAge, (to) pUrNa ( cAlu bhASA-tyAgabhAve pugale apUryo ke jJAnadRSTie tRSNA nAse. adhUrAne tRSNa vadhe. pUrNA. (apUrNa) AtmAM pUrNapaNAne pAme che, vaLI dhana nandamaya purUSane dInapaNuM rU5 vIMchInI vedanA zuM dhAnyAdi ke pUrAto thako (pUrNa thata) hAni pAme che. thAya ? api tu na thAya. eTale pUrNa hoya te tRSNAe pudagalane anupAdAne jJAnAdi pUrNatA, pudagala-upaadIna hAya-tRSNA rahita adIna hoya. caye jJAnAdi hAni, e prasiddhaja che. pUrNAnaMda zuddhAtmAne e svabhAva jagatane Azcarya denAra che. pUryante yena kRpaNAstadupekSeva pUrNatA / laukika bhaMDAra pramukha aNapurA purA nathI ane pUrNAnandasudhAsnigdhA, dRSTireSA manISiNAm // 5 // purI-pUrAta hAni pAmatuM nathI. AtmAto ethI to vA0 jeNuI dhana, dhAnyAdi pari: viparIta, te mATe Azcarya. grahaI lobhI purUSa purAI, te dhana, dhAnyAdi parigrahanI parasvatvakRtonmAthA, bhUnAthA nyUnatekSiNaH / upekSA ja pUrNatA kahi. ihAM upAdAna savikalpa svasvatvasukhapUrNasya, nyUnatA na harerapi // 7 // - I, upekSA nirvikalpa chaI, te mATi upekSA lIdhI. ro. vAva para dravyamAhiM ApaNupaNuM buddhivaMtanI dRSTi pUrNAnaMdarUpa amRtaI nehavaMta ' mAnavAnA vyAkula svabhAvavALA rAjAo paNa paranI heI, AtmadravyanA zuddha jJAnAdi paryAya pUrNatA apekSA ApaNumAM eAchAI dakhaNazIla chachuM. Ama sadA avasthita chaI, paNi te pugalAMze kalpita dravyanA anavaricchanna AnaMdaI je pUrNa chaI, tehaochAI jaNAtI nathI. para upekSAI khuradUpa pUrNa naI IMdrathI paNi ochAInathI. svabhAvasukha sarvanaI tAja prakAzaI. e bhAva. sarikhuM. tyAM ochAi adhikAi keIthI nathI. ( cAlu bhASA-je dhana dhAnyAdi parigraha lobhI purUSa pUrAya (baMdivAna thAya) te dhana dhAnyAdi pari ( cAlu bhASA-paradravyamAMhe ApaNApaNuM (pitAgrahanI upekSA ja pUrNatA kahiye. ahIM upAdAna paNuM) mAnavAnA vyAkula svabhAvavALA rAjAo paNa paranI apekSAe ApaNAmAM (pitAmAM) ochA savikalpa che, upekSA nirvikalpa che. te mATe upekSA lIdhI. buddhivaMtanI daSTi pUrNanandarUpa amRtathI snehavaMta (ochAsa) dekhaNazIla (javAnA svabhAvavALA) che. hoya. AtmadravyanA zuddha jJAnAdi paryAya pUrNatA sadA AtmadravyanA anavacchinna AnaMde je pUrNa che, tene ikathI paNa ochAI (ochAza-eAchApaNuM) nathI. avasthita che, paNa te pulAze kalpita ochAI (ochAza) jaNAtI nathI, paraMtu upekSAe skaradvapa svabhAva sukha sarvane sarakhuM, tyAM eAchAI adhikAI koIne nathI. pUrNatAja prakAze. apUrNaH pUrNatAmeti, pUryamANastu hIyate / kRSNa pakSe parikSINe zukle ca samudaMcati / pUrNAnandasvabhAvo'yaM, jagadadbhutadAyakaH // 6 // dyotate sakalAdhyakSA, pUrNAnandavidhoH kalA // 8 // manAtha kyA che ! Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga kArataka 1984 ao. jA kRSNapakSa kSaya prApta thaI ane pitAnA manane AtmadrathamanamAM viSaya karIne jJAna zukalapakSa vadhatAM thakaI pUrNAnaMdarUpa caMdramAnI kaLA mAtramAM vizrAMtine dhAranAra e je hoya te sarvaniM pratyakSa zobhaI chaU. caMdrapakSamAM kRSNapakSa mana kahiye. aMdhArA pakhavADe zukalapakSa ajuAlo pakhavADe. cahyajJAnasudhAri, patraxfja mAnatA kalADaza bhAga pUrNAnaMda pakSaI. kRSNapakSa addha pudda- viSayAnta saMcAra takSya hRAstromaH | 2 | galathI adhika saMsAra paribhramaNa zakti. zukalapakSa vo. vAvo. jJAnarUpa amRtanA samudra samAna ardha pudagalAvyaMtara saMsAra, kalA citanya paryAya rU5 evA prapaMca rahita zuddha Atma jayotinai vii jANavI. e pUrNatA aSTakane artha jANu. jeni manatA chaI, tehanaI jJAna TAlIni ane si viraputra, parigaTo sesoma saMsat | artha rU5 rasAdikane viSaI mananI deDa, te jahara te supara vahu, mare puLa dvArA 1 | sarIkhI lAgai. jima mAlatIne rAte madhukara kaInojhiriyAvArR so maLyoNiyama suparivo, atopu raDaI na baIsaI, tima aMtaraMga sukha bAhya pravRti riTarasa sinsas aa e dazA cUrNi anusAra pu6- cAlaI nahiM. gala parAvarta saMsAra te kRSNapakSa, tehanaI madhya cAlu bhASA-jJAnarUpI amRtanA samudra samAna zukalapakSa jANa. evA prapaMca rahita zuddha Atmajyotine viSe jenI : cAlu bhASA-kRSNapakSe kSaya prApta thako ane zaka. magnatA che, tene jJAna TALIne anerA atharU5 rasAlapakSe vadhato thake (evA) pUrNAnaMda rU5 caMdramAnI dikane viSe mananI deDa, te jhera sarakhI lAge. jema kaLA sarvane pratyakSa zobhe che-(zobhAve che). caMdra pakSe mAlatIne rAte rita thayela] madhukara keraDe na kRSNapakSa aMdhAruM pakhavADIuM, zukalapakSa ajavALuM bese, tema aMtaraMga sukha bAhya pravRttio cAle nahi. pakhavADIuM, kaLaSoDaza bhAga pUrNAnaMda pakSe, kRSNapakSa svabhAvasukhamagnasya jagattattvAvalokinaH / ardha pudgalathI adhika saMsAra paribhramaNa zakti. kartRtvaM nAnyabhAvAnAM sAkSatvamavaziSyate // 3 // zukalapakSa arda pudagalAvyaMtara saMsAra. kalA caitanya to vA, sahajAnaMda sukhamAM magna ane paryAyarUpa jANavI. e pUrNatA aSTakano artha jANavo. naI jagatanA svAdAda zuddha svarUpane dekhaNahAra evA kasi......siksa-e dazAcUNi anusAre pugala purUSane kartApaNuM nathI mRdAdi bhAva ghaTapaNuI pariNamaI, parAvarta saMsAra te kRSNapakSa, tenI madhye zukalapakSa tihAM kuMbha kuMbhakArAdi sAkSImAtra che. te kima abhimAna jANu. dharaI je ghaTAdi bhAva ame kartA chuM. bhASAvargaNa dravya varNapaNuI pariNamaI cha0, te padapaNuI vAkya mahA2. mAtA, vAkya paNuI, te graMthakAra sAkSI mAtra chaI. te pratyAhRtyendriyavyUha samAdhAya mano nijam / abhimAna dharaI chaI je huM graMthakartA chuM. sarva dravya rAtravibhrAnti majha phUlyamathI 1 svapariNAmaI kartAra chai. 5ra 5riNAmane koI vo ja Idriya samUhane nija nija kartA nathI e bhAvanA anya bhAvanuM kANuM viSaya saMcArathI pAchA vAlInaI, viSayAMtara saMcAra Talai, sAkSipaNuM avaI, pitAnA AtmAthI anya rUMdhI pitAnA manane Abhadravya mani viSaya karIni padArthanuM sAkSipaNuM rahaI chaI. jJAna mAtrAmAM vizrAMtine dhAranAra ehave je hA, cAla bhASA-sahajAnaMda sukhamAM mana ane te magna kahie. jagatanA rayAdavAda zuddha svarUpane dekhanAra evA purU cAlu bhASA-Idriya samUhane nijanija viSaya pane kartApaNuM nathI. mRdAdi bhAva ghaTapaNe pariNAme, saMcArathI pAchA vALIne, viSayAMtara saMcAra phudhI tyAM kuMbhakArAdi sAkSI mAtra che. te kema abhimAna Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazavijaLakRta jJAnasAra sva. bAya sahita dhare je dhaTAdi bhAvAnA) ame kartA chIe ? bhASA- Dho. vA. jJAnamAMhiM magna I, tehanaI vargaNa dravyavarNapaNe pariName che, te padapaNe vAkya je sukha chaI, te kahavA nahiMja zakiI te jJAnamahAvAkyapaNe. te saMthakAra sAkSI mAtra che. te a- magnanuM sukha, strInA AliMgananaI sukhaI sarakhuM na bhimAna dhare che je huM graMthakartA chuM. sarva dravya karI sakAi, tema bAvanI caMdananA vilepananaI svapariNAme svakartA che, parapariNAme to kAI kartA nathI. sukhaI nahiM sarakhuM karI sakAi. bIjI te kaI e bhAvanAe anyabhAvanuM kattApaNuM TaLe, sAkSIpaNuM saMsAramAM upamA nathI. Ave. pitAnA AtmAthI anya padArthanuM sAkSI- ( cAlu bhASA-jJAnamAM magna che tene je sukha che paNuM rahe che. tene kahI nahiMja zakIe. te jJAnamagnanuM sukha, strInA AliMgananA sukhe sukha sAthe) sarakhuM na karI zakAya; parabrahmaNi magnasya, zlathA paudgalikA kathA / tema bAvanA caMdananA vilepananA sukhe nahi sarakhuM kA'mI cAmIkaronmAdAH, sphArA dArAdarAH ka ca // 4 // karI zakAya. bIjI to koI saMsAramAM u5mAM nathI. ravo. vAva parabrahma eTale AtmasvarUpane viSaI rAmajaityapu caNa vikhuSo mAthAH | je purUSa mana chaI, tehane pugala dravya saMbaMdhanI jiM jJAnapIyU, tatra sAmanatA che vAta paNa zithila lAgai, te suvarNanA unmAda tene ao. vAva upazamanI TADhakanaI piSanArA kihAM asara karaI, vaLI dedIpyamAna ke strIne Adara : * evA jJAnanA eka biMduAnI paNi jJAnAdi daSTAMtamAM AliMganAdi rUpa paNa tenaI kihAM kSobha pamADaI. * A moTI vArtAo chaI. te tihAM jJAnAmRtanaI viSaI cAla bhASA-parabrahma eTale AtmarUpane viSe je sarvagamanapaNa pratiM, je jJAnAmRta rU5 dhama kathA purUSa magna che tene pugaladravya saMbaMdhanI vAta paNa sAMbhaLatAM mahAsukha upajaI chai, te jJAnAmRtamAM zithila lAge, te suvarNanA unmAda tene kayAM-kema je sarvagamagna hasya, tehanA sukhanI sI vAta. asara kare? vaLI dedIpyamAna strInA Adara Ali je anubhavaI, te jANuI, anAdi rUpa paNa tene kema lobha pamADe ? cAlu bhASA-upazamanI TADhakane poSanArA evA tejolezyAvivRddhiA, sAdhoH paryAyavRddhitaH / jJAnanA eka biMdunI paNa jJAnAdi daSTAMte (vaDe) mASatA mAvacA, caMmataza kure che. moTI vArtAo che, te tyAM jJAnAmRtane viSe vAga ao. vA mAsAdika cAritra paryAya vahitI magna paNa pratye, je jJAnAmRtarU5 dharma kathA sAMbhaLatAM apekSAI cAritrIAni teje lesyAnI je vRddhi bhaga mahAsukha upaje che, te jJAnAmRtamAM je sarvagamagna vatI stra pramukha graMthanaI viSaI kahI, te jJAnamagna haze, tenA sukhanI zI vAta ? je anubhave, te jANe. purUSane ghaTaI. bIjA maMda saMvegI hoI, tehanaI yasya dRSTiH kRpAvRSTi, giriH zamasudhAkiraH / prabhAva ne hAI tasmai namaH zubhajJAna-dhyAnamagnAya yogine // 8 // sva. vA0 jehanI dRSTimAM karUNAne pravAha cAlu bhASA-mAsAdika cAritra paryAya vRddhinI tathA hanI vANI upazama rU5 amRtane choTaapekSAe cAritriyAne tejalezyAnI je vRddhi bhaga* nAra cha4, zubha jJAna dhyAnanaI vighaI magna evA te vatI stra pramukha graMthane viSe kahI, te jJAnamagna yogIne namaskAra ho. e bIjuM magnASTaka pUruM thayuM. pune ghaTe; bIjA maMda saMgI hoya, tene (tene) cAla bhASA-jenI dRSTimAM karUNAno pravAha che, prabhAva na hoya. tathA jenI vANI upazamarUpa amRtane chAMTanAra che, jJAnamagnasya yacchama, tadvaktuM naiva zakyate / zubha jJAna dhyAnane viSe magna evA te gIne namanopmeyN priyAzleSairnApi taccandanavaiH // 6 // skAra che. e bIjuM magnatASTaka pUruM thayuM. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga kArataka 1984 adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI. A mahApurUSanA saMbaMdhamAM ame eka vistRta nibaMdha lakhyo hato te A mAsikanA gatavarSamAM 'kaTake kaTake prasiddha thaI gayo che. temAM ema jaNAvyuM hatuM ke "mahAjana (amadAvAda) dAhasthaLe stUpa karAvI pAdukA pratiSThita karI' ( A mATe vizeSa bArIka zodhakhoLa karavAnI jarUra che)-( juo. vaizAkha aMka pR. 429 pAro 8 ). A saMbaMdhamAM bhAI babaladAsa cakaladAsa C/o. bhogIlAla mohanalAla jhaverI, jhaverI bajAra muMbaI amane 28-9-27 nA patrathI je lakhI jaNAve che tene sAra atre ApIe chIe - 1 paMDita devacaMdrajI amadAvAdamAM pehalAnA upAzraye rahetA ane temaNe kALa paNa te jagAe karela che, DihalAno upAzraya temanA nAmathI ja kahevAya eTale ke te vakhate upAzrayanuM nAma lekamAM devacaMdrajInI helI kahetA ane te vakhate te upAzrayanI mAlikI kharataragacchanI hatI. 2 temanA dAhaDle stUpa karAvI te jagA, hAlamAM amadAvAdanuM eka paruM haripura nAmathI oLakhAya che ane je mULa AzApallIne eka bhAga hatA, tyAM deharAsaranI sAme eka snAtra pUjanA bhaNavAnI jagA che temAM che ane tene lekha utAryo nathI paNa mArA vAMcavAmAM Avelo che. * - 3 ane DehalAnA upAzrayanI TelI dIvAse dhuleTInA reje tyAM jaI jame che ane pUjana bhaNAve che. " pAdarAvALA vakIla mohanalAla hImacaMda adhyAtmajJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI "zrImad devacaMdrajI'nI eTarse temanI sarva kRtionI bIjI AvRtti prakaTa karAvavA mAge che ane tene mATe sAMbhaLyA pramANe suratanA eka zeTha taraphathI sArI rakama maLI che teo A saMbaMdhI jAte jaI tapAsa karI lekha maLe te utArI tene upayoga ukata AvRttimAM karaze evI emane amArI vinati che. bIjI AvRtti-bhASAmAM kRtio suMdara sArA TAIpamAM bhavya mudraNakaLA sahitanA eka pustakAkAre te kRtionI rayA sAla pramANe goThavIne chapAvavAmAM Avaze to vizeSa upayogI nivaDaze zaMkAsthaLAnuM nirasana karavA mATe mULa likhita pratA vadhu meLavI pATha pAThAMtara mUkI kArya levAnI jarUra che. kaThiNa ane pAribhASika zabdone kaSa, ane vistRta anukramaNikA ApavAnuM paNa bhUlavA jevuM nathI. taMtrI, Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ ~ kukasAITa glAsa" ja che garamInA kIraNone AMkhamAM jatAM - aTakAve che ane eTale ja te je uttama che. Can not pass through the glass. tamAre came Ajeja mukasAITa kAcane banAvo ane tamArI AMkhe jenA upara jaMdagIne ane majazekhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI kAM. (jena-cazmAvAlA) AMkha tapAsI uttama casmA banAvanArA. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbaI, -- - amArA amadAvAdanA ejanTa - ra. jagazIbhAI merAra ke. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakone paheMcADavA goThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke nIcenA pustako paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. jaina gurjara kavio" (pra. bhAga), "jena zvetAmbara maMdirAvali, jena DIrekaTarI" bhAga 1-2, "jana graMthAvali, vigere. 7 amadAvAdanA grAhako pratye vijJapti - ApanuM lavAjama haju sudhI mokalAyuM na hoya te satvare amArA ejaMTane ApI pahoMca leze. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyanI-muMbai naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara kAransanI uparokta yAjanA tenA AzayA ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaradArA agara huMDakhIladArA rajI karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya. sababa A yojanA jaina hAiomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A yojanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA dvAravA hiMmata dharanAra jo kAipaNa yojanA hAya tA te sukRta bhaDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce kAi jAtaneA aMtara rahetA nathI ane samAnatA, bandhutva vigere bhAvanA khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A sasthAne joza ane jIvana arpe che. A kuMDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI bAkIne aDadhA bhAga kulavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAvaDamAM laI javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNA samAjamAM aneka A purUSo ucca keLavaNIthI va Mcita rahe che te banavA na pAme ane temane levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA peAtAnA prayAseA karI rahI che ane te vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jaina badhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada arpI potAnA ajJAta badhuenuM jIvana keLavaNIdvArA sudhArI agaNita puNya upArjana karI zake che. mATe sarve jaina badhuone A kuMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e moTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa jo AkhI samAja jAgRta thAya te temAMthI mATI sasthAo nabhAvI zakAya evI suMdara yeAjanA che. " TIpe TIpe sarAvara bharAya " e nyAye kruDate jarUra Apa apanAvaze ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAI, bahena enA lAbha le, emAM lAbha Ape eveA prayatna karazeA. khIjI kAmA AvI rIte nAnI rakameAmAMthI mATI saMsthAe calAve che te Apa jANI che. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI kAmanI najare Apane kAnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne kuMDathI bharapUra karI deze. sunane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. keLavaNI A kuMDanI sevA, makanajI jIAbhAI mahetA mAhanalAla bhagavAnadAsa jhaverI. e. re. ja. sekreTarI, zrI. je. ve. kAnpharansa. - it m Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 A 323 agatyanuM zarU dharma ke vyavahAranA dareka kArya ke utsavamAM zArIrika ane mAnasika baLanI jarUra che. ke AtaMkanigraha goLIo. . 5) tevuM akhUTa baLa ApavAmAM pahele naMbara Aja 47 varSa thayAM gaNAI cukI che. | kiMmata goLI 3ranI bIne phakta rU. 1). vadhAre vigata jANavA prAisa lIsTa vAMce. muMbaI-brAnca. vaidya zAstrI maNizaMkara goviMdajI. kAlabAdevI roDa, jAmanagara-kAThIyAvADa, --------kamalAkha juvAnenI jIdagIne bacAvI lenArUM uttama upadeza denAruM 2ha kAmazAstra che na vAMcyuM hoya te jarUra vAMco kiMmata ke pisTeja kaMI paNa nahi. vedazAstrI maNizaMkara govidajI jAmanagara-kAThiyAvADa), adake . ja te paDe Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhAratIya jaina svayaMsevaka pariSad - jaina saMsthAone vinaMti vIra oInTamenTa | (rajIsTarDa naM. 4 ) 1 +Ama mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, saMdhIvA, InphaluAthI sarve jaina saMsthAone khabara ApavAmAM | enjhA vigere hareka prakAranAM darado upara masaLavAthI Ave che ke ApanI saMsthAne pariSaddhA rajIsTaramAM | turata ja ArAma kare che. noMdhAvaze. pariSatA baMdhAraNa anusAra pariSadanA adhivezanemAM rajIsTarDa saMsthAonA pratinidhione AvavAne haka che te upara ApanuM dhyAna kheMcIe chIe. khasa kharajavAno akasIra malama. saghaLo patravyavahAra nIcenA zIranAme karavA dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. vinaMti che. pro-mehanalAla pAnAcaMdanI kuM. 1 umedacaMdadAlatacaMdabaraDIA abdula rahemAnasTrITa | che. vaDagAdI, bhIkha galI-muMbaI 3. ! amRtalAla vADIlAla zAha taiyabamaMjIla | : maMtrIo-zrI bhAratIya jana ejanTa -morArajI raNachoDa. muMbaI naM. 3 svayaMsevaka pariSadu. che. jumAbharachada, muMbaI 2 i TALISMANS AND CHARMS For those people to Avoid all sorts of Misfortunes and enter the Gates of Successful Life. Rs A. For Honour, Riches, Learning and Greatness 7 8 For Health, Physical Strength, etc... 7 8 | For Power of Eloquence, Speeches, etc. 7 8 For Success in any Under taking or zrI ne graMthAvali rU. 1-8-0 Litigation, etc.... .. For success in Sport, Racing, Cards, zrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1-0-0 Games of Chance, etc.... For Success in Spiritual and Religious Life 10 0 che ke bhA. 1 le 0--0 For Success in Trade and Business... 10 0 | zrI jaina zvetAMbara maMdirAvali 0-12-0 For Men's Love to Women - T 81 For Women's Love to Men 10 | pAI alachInAmamAlA prAkRta keza 1-0-0 For Love of Opposite Sex, Attractive Power 78 For Agricultural Prosperity, Farming, jaina gUrjara kavio Good Crops, etc. 7 che. 8 For Success in Minning Plumbago, etc. A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA 100 0 | For Success in Gemmicg ... 286 01 jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme Rabbi Solomon's Special Talisman for every success ... 160 || karo. eka aMka mATe jAhera khabarane bhAva Specially valued and worn by every successful Hebrew, 2nd quality rUA. 9-0-0 vadhu mATe lakho18t quality ... 30 0 | NOTE:-A Money Order or G.C. Notes willbring the AsIsTanTa sekreTarI, Talisman to your door. One Extensive Life Reading Rs.75, two R$ 25, three R$30 or more at a time at Rs.to zrI jaina che. kaoNnpharansa. per reading. Remit with birth date. Always the full amount should be remitted in advance. No. V. P. P. 20 pAyadhUnI posTa na. 3 Apply to:- D. A. RAM DUTH, Astrologer, No.30&56 (T. Y.) Cheku Street, Colombo, (Ceylon. muMbaI, | ophIsamAMthI vecAtAM maLaze. 1 | Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka. ja saMsAramAM sukha zuM che?? na nI nI nirogI zarIra, taMdurasta strI ane hRSTapuSTa bALaka A traNa vastuo saMsAra * sukhamaya karavAnAM mukhya sAdhana che. je tamAruM zarIra koI paNa duSTarogathI pIDAtuM hoya te prakhyAta manajara goLIo che nI jha%B%22%2jha ******** nuM tarataja sevana karo. A dIvya goLIo magajanA tathA zarIranA dareka roga dUra kare che, dasta sApha lAve che, lohI tathA vIryanI vRddhi kare che, hAthapaganI kaLatara, vAMsAnI phATa vIgere dareka darada paNa ajaba rIte nAbuda karI, zarIra nirogI banAvI baLa ApavAmAM A goLIo eka bIna harIpha ilAja che. kIMgoLI 40 nI DabI 1 ne rU. 1 strIonI taMdurastI mATe to jhajhajhajhajhajhala garbhA mata cUrNa suMdarajIsTarDa) ** nuM tene tarataja sevana karo. A cUrNa strIo mATe amRtarU5 che. aniyamita rUtu tathA pradarAdi roge dUra kare che. garbhAzayanA rogo dUra kare che, temaja harakoI kAraNathI saMtatirodha dUra kare che. strIonAM dareka darado dUra karI, zarIra taMdurasta banAvavA mATe A cUrNa akasIra upAya che. ka, tolA 10 nA DabA 1 nA 3, 2) , jo tamArA bALaka haMmezAM regI tathA nirmaLa rahetA hoya te ******* ** ** *** ***** thI bAlapuSTIkaraNa TIkA rajIsTarDa) IrAdA ne tarataja tene sevana karAve. bALakonAM tamAma darada dUra karI lohI puSkaLa vadhArI zarIra haSTapuSTa banAvavAmAM A goLIo uttama AbAda IlAja che. kIM. DabI 1 ne rU, 1) A traNe davAo gharamAM rAkhI jarUra paDatI vakhate upayoga karavA darekane khAsa bhalAmaNa ja karavAmAM Ave che. dareka davAnI saMpUrNa mAhIti mATe vivighA pustaka maphata maMgAve. - rAjavaidya nArAyaNajI kezavajI. - heDaophisa-jAmanagara (kAThIAvADa) brAnca-393 kAlabAdevI muMbaI 2. bhATIA mahAjana vADI sAme. ja Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra rUpIA 3 traNa. meMDarna regyuleTara kaka. jarmanIthI hamaNAM ja maMgAveluM. geraMTI varSa traNanI uttama vaeNlanaTanAM banAvela gharavALuM majabuta sAMcAkAma ane kArIgarIvALuM divAla ane meja para goThavI zakAya che. kiMmata phakta rUpIA 3 traNa. penDalama sIsTamathI cAle che. hamaNAMja lakho vI. esa. vaica ku. pI. bA. 105, madAsa, rIta A eNphara maphata!! 1 12 A oNphara maphata!! in "TARA InLUX ROT LEVER che amArA aDhAra kereTa rolDagolDa tArA lIvara "rajIsTarDa" khIsA ghaDIALanA kharIdanArAone, amAruM "C" sI rajIsTarDa TAImapIsa maphata ApIe chIe. A eNphara mAtra thoDA vakhatanI che. hamaNAM ja lakho. khIsA ghIALa mATe tenA DAyala para banAvanArAonI pAMca varSanI geraMTInI sTempa ApavAmAM Avela che. kiMmata rU. 5) lakho - kepTana veMca kAM. pisTa bekSa ra6pa madrAsa, CAPTAIN WATCH COY. P. B. 265, MADRAS, Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tii aneka vyavasAyamAM bhUlI na jatA tene jainabaMdhuone vijJapti. -- zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama chellAM 21 varSathI jainamanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita satata prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo A saMsthAne lAbha le che. A varSe ATha vidyArthIo meTrIkanI parIkSAmAM beThA hatA temAM traNa temanA aicchika viSayamAM tathA pAMca vidyArthIo badhA A viSayamAM pAsa thayA che. jeo se muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyA- te | layamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa sau jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNI ja ghaTI gaI che. udAra jainakoma pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. te A Apa sai pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe che te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne che AbhArI karaze. lI. sevake, mAnad maMtrIo. zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANuM. che Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphph Booooooooooooooooooooo 8 taiyAra che! satvare maMgAve! che jaina gUrjara kavio." huM Azare 1000 pRSTane daladAra graMtha. gujara sAhityamAM jainoe zuM phAle Ape che te tamAre jANavuM hoyato Ajeja uparanuM staka maMgAve. jaina gUrjara kavio eTale zuM? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa? yuga pravartake koNa? jaina rAsAe eTale zuM? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayA? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnane prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsakrama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane projaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhuM che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavionA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNa tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAvyanA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione-ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-o-o, prathama bhAga-mAtra juja prate haiI dareke pitAne orDara turata nedhAvI maMgAvavA vinaMti che. QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ00 20 pAyadhUnI, } lakhe - geDInI cAla ! 35S meghajI hIrajI bukaselasa. 9 pahele dAdara, ke mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa. ke huM muMbAI naMbara 3. ! hai$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana beMrDanuM vizALa kAryakSetra. 1 sadarahu bAM navI temaja cAlu pAkazALAone madada ApI pagabhara kare che. mi 2 je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANAnI sagavaDa nA hoya temane skrolarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. bAla, bAlIkAe, strIo temaja purUSonI harIphAInI dhArmika parIkSA daravarSe DisembaramAM ja le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAma daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. ( 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. * 6 bIjA paracuraNa kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membaro ane hAyaka membaranI Arthika madadathI uparanA kAryo thAya che. A khAtAne rakama mekalavI potAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. jo - membara mATe - lAipha membara thavAne rU. 100) ekI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. 20 pAyadhUnI, ena. sekreTarIo, muMbaI3 zrI jana vetAMbara ejyukezana borDa, . ) rAjA mahArAjAe navAba sAhebe, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala meare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baraDA gavarnamenTa, janarala, kale, mejara, kepaTo, nAmadAra leTa vAIsarAyanA leTa enararI e. DI. sI, pilITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ephIsare, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA meTA DAkTare tathA dezI ane yurepIyana amaladAre ane gRhasthomAM bAdazAhI yAkatI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja tenI upayogItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. bAdazAhI yAkutI game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI cAkutI vIye vIkAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI marAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM koIpaNuM jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 gelInI DabI ekana rUpIyA dA. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma. rAjakeTa-kAThIyAvADa. ha Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya - zrI sArAbhAI maganabhAI modI lona-skolarazIpa phaMDa. A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lenarUpe ApavAmAM Ave che - (1) hAiskulamAM aMgrejI cethA dhoraNathI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA abhyAsa mATe. (2) TreinIMga kelejamAM abhyAsa karI TreinDa zikSaka thavA mATe. (3) miDavAIpha ke narsa thavA mATe. (4) hisAbI jJAna, TAIparAITIMga, zeTalenDa, vigerenA abhyAsa mATe, (5) kaLA kaizalya eTale citrakaLA, iMga, pheTogrAphI, ijanerI, vijaLI ityAdInA abhyAsa mATe. (6) dezI vaidakanI zALA ke nezanala meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mATe. lona tarIke madada lenAre likhita karArapatra karI ApavuM paDaze. kamITIe mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze. ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada lIdhI hoya te tenA mekalavAnA kharca sahIta vagara vyAje pAchI vALavAnI che. vizeSa jarUrI vigato mATe tathA arajI patraka mATe lakhe - govALIA 2 karoDa, ) onararI sekreTarI, grAMTaroDa, muMbaI. ) zrI mahAvIra jaina vidyAlaya. A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara konpharansa mATe dhI DAyamaMDa jayubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jaina zvetAMbara kaeNransa oNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | namo nitya | jaina yuga [ zrI jaina bhave. konpharansanuM mAsika-patra ] pustaka 3 5 mAgarAra aMka 4 mAgazara 1984 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAIkeTa, muMbaI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama. viSaya, pRSTa, viSaya. paNa, sAmAyika kriyAnAM keTalAMka sUtro kAvyamAM taMtrI 93 6 prabaMdha ciMtAmaNi saMbaMdhI sAkSara zrI kezavalAlabhAI 101 taMtrInI noMdha, mahAkavi sAmaLabhadrakRta 111 1 kaeNnpharansanA navIna janarala sekreTarIo jayasiMha sUrinuM hammIra mada mardana kAvya 2 dezI saMsthAna pariSad 3 dhArmika asahi. (mULa lekhaka sva. cI. DA. dalAla. anuvAdaka SNutA ane taDAo 4 jaina aMga sAhitya rA. caMdulAla esa. zAha B. A. LL. B. 116 5 eka mahAna jana oMlara pro. zubiMga 6 vinadanA patro 126 surata azaktAzrama 94 vividha dha, amAro laMDanane patra Mr. R J. J. upadezakane pravAsa ane sukRta bhaMDAra phaMDa 128 jainayuga -jainadharma, tattvajJAna, sAhitya, itihAsa, cAlu varSathI vArSika lavAjama Tapalakharca jIvanacaritra ne samAja pragatine lagatA viSe carcAtuM sahita mAtra rU. traNa uttama jaina mAsika. lakho-jena ve kaeNnpharansa ophIsa -vidvAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadyapadya lekho temAM Avaze. 20 pAyadhunI muMbaI naM. 3. -zrImatI jaina ve. kaeNpharansa (pariSa6) saMbaM dhInA vartamAna-kAryavAhIne ahevAla sAthesAthe apAze. A mAsika bahoLA pramANamAM phelAvo pAmavAnI dareka sujJa A patranA grAhaka banI potAnA khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mitrane paNa grAhako banAvaze ane saMdhasevAnA mATe te upayogI patra che; te teone upara pariSadanA kAryamAM puSTi Apaze. saranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. 428 505 219 pustaka paheluM saMvata 1981 bhAdrapadathI vIrAta 2451-52, 1982 zrAvaNa mAnada taMtrI-mohanalAla dalIcaMda zAI B. A. LL. B. vArSika viSayAnukramaNikA. viSaya viSaya (1) itihAsa jayazrI mahAvIra (taMtrI) 277 iDarane saMkSipta itihAsa (taMtrI) 143 jainajAtinuM avasarSaNa (siddhimuni) 248 khaMbhAta caitya paripATI (DuMgara) prabhunAM teja (rA. jayanta) 347 tIrtharAja citya paripATI stavana (munizrI prabhu prArthanA (taMtrI) caturavijayajI) mahAvIra stuti zrI (taMtrI) yugavarNana, rAjavaMzAvaLI (taMtrI) 57 mahAvIra smaraNa zrI (taMtrI) 121 vijayalakSmI sUri zrI pUjyazrI (rA. goradhana merU upara janmotsava (rA. goradhanabhAI bhAI vIracaMda zAha) - 249 vI. zAha) ra88 vaDanagara maMDana zrI yugAdi jinastavanama rAjula ane rahanemi (rA. bAbulAla motI(saMgrAhaka munizrI caturavijayajI) 494 lAla medI) vastupAla tejapAlano rAsa (samaya suMdara) 17 vIraprabhune janmotsava (rA. maganalAla dalIrAjavaMzAvali 57. caMda desAI) 324 zatruMjaya etihAsika varNana (muni nyAyavijaya) 266 (3) kAvya (prAcIna) zatruMjaya tIrthano uddhAraka-samarasiMha (paMDita lAla aprakaTa pArzva stavana (yazovijayajI). caMda bhagavAnadAsa gAMdhI) 102, 183, 403 aprakaTa vIrastavana (yazavijayajI) eka prAcIna pada (ajJAta kavi) " (2) kAvya (arvAcIna) kAyA gIta (sahajasuMdara) amArA maratha (taMtrI) 161 keriyAnI caMdra pratye vinaMtI (nayasuMdara) anAthI muni (rA. goradhanabhAI vi. zAha) 174 gIta (bhAnucaMdra) 254 abhinaMdana (rA. goradhanabhAI vI. zAha) 313 gautamasvAmI gIta (samayasuMdara) 313 113 amArUM mahAdhAma (taMtrI) 444 jina pratimA stavana (samayasuMdara) IkSudAna (rA. goradhanabhAI vI. zAha) 41 jina stuti, caturvizati (lAvaNyasamaya) 178 u dhana (rA. goradhanabhAI vI. zAha) 254 jinavANuM (bhAnucaMdra) ke jhuka kuka tuhe salAma kare (rA. abhaya) 444 jinavANI (bhAnucaMdra) keep fighting (yuddha cAlu rAkho) 506 nala damayaMtI gIta (samayasuMdara) 84, 12 465 62 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya 535 240 70. 198 jenayuga viSaya pRSTha nemi bAra mAsa (namivijayajI) 188 ravajI sejapALanuM bhASaNa, khAsa adhivezana naMdiNanI be sajhAya (catura ane rUpavijaya) 160 svAgata samitinA pramukha zeTha zrI para prAcIna subhASita (saMgrAhaka-taMtrI) :496 (5) jIvanacaritra mahAvIra stavana zrI (prItivijaya) 323 rAjula rahanemi sajhAya (jJAnavimala sUri) 215 bahAdurasiMhajI siMdhInuM zeTha zrI , , (samayasuMdara). 224 ravajI sojapALanuM zeTha. 501 vastupAla tejapAlane rAsa (samayasuMdara) 17 vIraputra vIracaMdra (taMtrI) 377 vIra vinatI (yazovijaya) 290 (6) jana - ejyukezana borDa vairAgya svAdhyAya (lAvaNyasamaya) aDhAramI vArSika harIphAInI parIkSAnuM pariNAma 46 sthUlabhadrajI gIta (samayasuMdara) kAmakAjanI TuMka hakIkata 4ra7 harIAlIo, sudhanaharSa kavikatA 411 janarala miTIMga hita zikSA svAdhyAya (vijayabhadra) 284 jana - ejyukezana borDa (4) kaoNnpharansa saMbaMdhI.. saravAyuM tathA hisAba saM. 1981 nA sAlanuM ra74 (vizeSamAM juo vividha seMdha). (7) taMtrInI neMdha adhivezana aMge maLelA keTalAka patro ane ajanomAM janadharma saMbaMdhI ghora ajJAna 433 javAba 423 adhivezana mATenA pravAsa 431 kaeNnpharansane maLelA sAdhu saMdeza 570 ahiMsA upara lAlA lajapatarAya 201 kaeNnpharaMsanuM khAsa adhivezana 46 7 Adya nivedana konpharaMsanuM avalokana 525 Agamone ItihAsa 114 khAsa adhivezana 394,421 AThamI gujarAtI sAhitya 126-2017 khAsa adhivezananA TharAvo (gujarAtI) 555 | pariSadu (hiMdI) 561 AnaMdaghana bahAttarI khAsa adhivezananI taiyArio 577 ANaMdajI ka9yANajInI peDhI ane zrI zatraTharAvone kharaDo karanAra samiti tathA heltha jayAdi tIrtho 204 ophIsaro 579 ANaMdajI kalyANajInI sabhA 510 patrikAo 578 IDarano saMkSipta ItihAsa 247 pratinidhio 578 kacchI bhAIo 520 pramukha mahAzayanI padharAmaNI 579 kavenzana, zrIjana bhavekonpharaMsa 44 pracAra kArya samiti 580 kaeNnpharaMsanuM adhivezana te pahelAMnI sthiti 547 pracAra kArya phaMDa 53 kaeNnpharaMsanA pitA pramukha mahAzayanA aMtima vaktavyanuM bhASaNa 56 8 kaeNnpharaMsanI phateha bahAdurasiMhajI siMdhI, zrI jana kaM. kaeNnpharaMsanuM vijayavaMta khAsa adhivezana 513 khAsa adhivezananA pramukha zeTha zrI. 537 keTalAka anupalabdha maMthe. 246 mahArASTrIya pratinidhionuM pramANapatra 576 gujarAtane prAcIna itihAsa maMDapa, TikITa vyavasthA kamiTI 578 cukAdA pachInI hakIkata 509 434 169 431 516 67 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . paka. G F 33 9,93 392 cAhaka 241 ne thaze prathama vArSika viSayAnukramaNikA viSaya viSaya junuM navuM ane jANavA jevuM jana dharmanA siddhAMto (uM.vaina glAsanA (1) jana sAhityamAM jIvanane ullAsa 479 barlIna) anuvAdaka rA. narasiMhabhAI i. (2) sAhityamAM jIvanane ullAsa 479 paTela ) (3) prAcIna jana sAhityamAM jIvanano ullAsa 482 tame saMvatsari pratikramaNa kidhuM che? (rA. bhImajI) 15 (4) samAjamAM nArInuM sthAna 483 dravyanuM svarUpa (taMtrI) (5) strI zikSaNanI dRSTi 486 devapUjA (taMtrI) jesalamera pustakeddhAra 245 pratijJAnI parAkASTA-eka kathA (muni anejana yuganuM navuM varSa para1 497 jana Arogyabhavane 164 bhAratane jana saMpradAya (DaeN, je. sI. byulajaina mahilA saMmelana 519 ranA graMthanuM bhASAMtara taMtrI) 29-73 jena zilpa 203 mahAvIra pravacana-saMgrAhaka taMtrI 8,64,93 jena zikSaNa sudhAraNa pariSadu vijayasenasUrinA daza bola-saMgrAhaka taMtrI jana spe. konpharaMsa 59 428 siddhArtha rAjana ane yazodharA devi-saMvAda (rA. jana svayaMsevaka saMmelana maganalAla dalIcaMda desAI) 216 taMtrInuM nivedana tIrthano savAla te AkhI samAjano savAla che 508 (9) mahAvIra prabhu saMbaMdhI, narottamadAsa bhANajI (sva. zeTha) taMtrInuM nivedana presamAM pheraphAra 247 nirvANa samayanI cacAM (rA. hirAlAla a. bahAdurasiMhajI (zeTha), siMdhI tathA kasturabhAI 517 maNilAla bakerabhAI vyAsa (sva) zAha B. A.) 47 mahAvIra jayaMti aMka paramAtmA zrI mahAvIrano samaya (rA. cIma 123,147 motIcaMdabhAI nalAla da. zAha B. Com) yazovijayajInA aprasiddha graMtha 125 prabhu mahAvIra devane mahattama upasarga (muni thationuM saMgaThana 24 nyAyavijyajI) vimalasUrinuM paumariyama 68 "buddha ane mahAvIranuM avalokana" (rA. have zuM ? para cImanalAla da. zAha B. Com) 301 hAlanA zudra kalaha 165 bhagavAna mahAvIra ane jamAlInA matabhedanuM hiMdu saMgaThana 162 rahasya (paMDita sukhalAlajI). zatrujaya konpharaMsa, zrI bhagavAna mahAvIra ane bhagavAna buddha (rA. zatruMjaya tIrtha 167 haragoviMda kAnajI bhaTTa) zatruMjaya tIrtha ane zeTha kalyANajI ANaMdajI 45 "bhagavAna mahAvIra' (samAlocaka paM. bahecaradAsa) 348 zatruMjaya mATenI laData 43 bhagavAna mahAvIrakA jIvana carItra (rA. naathu(8) dharma rAma premI) 361 kevala kasoTI-eka saMvAda (rA. maganalAla bhagavAna mahAvIra ane buddhano vArtAlApa da. dezAI). 263 (muni himAMzavijaya) 516 * 389 tA. 375 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 jainayuga viSaya viSaya (zrI) mahAvIra carItranuM Alekhana ane sujha muMbaI yunivarsiTI ane jaina sAhitya 156 purUSone nimaMtraNa (taMtrI) 370 yunivarsiTI abhyAsakrama ane jana sAhitya mahAvIra pravacana (saM. taMtrI) 8,69,83 pustake 198 (zrI) mahAvIra prabhunI khAsa vizeSatAo (rA. yunivarsiTIo ane jana sAhitya maNIlAla nathubhAI dozI B. A.) 291 saravAyuM tathA hisAba (saM. 1981nA Azo. (zrI) mahAvIra svAmI ane strIvarga (bAI vada 0)) sudhInuM). 235 vahAlI vIracaMda) 305 (zrI) mahAvIra jIvananI addabhuta ghaTanAo sukRtabhaMDAra phaMDa ane pracAra kArya 158-198 sTeDipha kamiTInI beThake (rA. nyAlacaMda lakSmIcaMda (sonI) 307 | B. A. LL. B. (11) samAja ane zikSaNa (zrI) mahAvIra jayati rA. (kizoralAla ghana- ANaMdajI kalyANajInuM baMdhAraNa, zrI 445 zyAmalAla mazarUvALAnuM bhASaNa) rU. 14 ANaMdajI kalyANajInI sabhAmAM pasAra thayelA H6172 Superman by Shaw rU. 41 TharA, zeTha zrI 568 mahAvIra janma (muni jinavijayajI) 280 ApaNI manodazA ane dAsavRtti (jainamAMthI) 536 vIra jayantinI sArthakatA (jana"mAMthI) 322 kasturabhAI lAlabhAInuM bhASaNa, zeTha (saMgrAvIranI guNuvalI 354 haka taMtrI) vIra caritranAM saMsmaraNo (rA. motIcaMda gi. kaeNnpharaMsa ane jana samAja 116 kApaDIA, B. A. LL. B. 355 jana kAleja-eka prazna. (rA. motIcaMda mi. solisiTara) kApaDIA B. A. LL. B. selIsITara) 151 (zrI) vIra rastutio (saMskRta) saMgrAhaka-taMtrI 282 jana prajAmAM zikSaNa (rA. vIracaMda pAnAvIra stuti tathA suvarNAdi siddhi (rA. moha caMda zAha. bI. e.) nalAla bI. jhaverI, B. A. LL. B. 482 solisiTara) jana yuganA yogInAM sUtro (satrakAra ) 63 jaina vAMcanamAlA (taMtrI) (10) vividha nedha. pravRttinA sanmArga (rA. caturbhuja khImacaMda (konpharaMsa oNphisa taraphathI) koThArI) 200 upadezakone pravAsa 78 thoDAM sUtro (rA. mULacaMda AzArAma jhaverI) 463 upadezaka ane pracArakArya 19.234 traNa mahAmArga (vasaMtaM'mAMthI) 524 kaeNnpharaMsanI kAryavAhIne TuMka ahevAla 38-78 kAyadAomAM pheraphAra mahAtmAjInuM vyAkhyAna (zrI mo. ka. gAMdhI) 5 157 mahAvIra jaina vidyAlaya (sara prabhAzaMkara paTTakanpharaMsanA keTalAka agatyanA TharAvo jaina saMsthAo ane temAM vasanArA vidyArthIo 198 NunuM bhASaNa) 137 (mahUma zeTha) narottamadAsa bhANajI ra73 mahAvIra jaina vidyAlaya viSe kAMIka (rA. 272 pAThaya pustako ane vivecana 140 paramANaMda B. A. LL. B. banArasa hiMdu yunivarsiTI phaMDa 238 mahAvIra jaina vidyAlaya (rA. goradhanabhAI , , , ane jana cera 155,271 vI. zAha) 397 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pRSTha prathama vArSika viSayAnukramaNikA viSaya viSaya yazovijayajIne kriyA uddhAra (taMtrI) 94 guNamAlA vidyArthIone (taMtrI) 71 jaMbu guNa ratna mALA vai nane cUkAdo, nA. mI. 471 jIvana caryA zAMtine mArga 45ra jana ezoziezana epha, IDIyAne vArSika saphalatAno rasto (zeTha surajamala lalubhAI ahevAla . 1980 no jhaverI) pa34 jena kAvya praveza (12) sAhitya jina darzana aura jaina dharma jaina dharma ke viSayameM ajaina vidvAna kI ApaNAM prAbhUto (munizrI kalyANavijayajI) 87,127 gujarAtanA vetAMbaronuM sAhitya (johansa harTalano aMgrejI lekha anuvAdaka taMtrI ) 209 Jaina Philosophy jaina rAsAonI utpatti ane vikAsa (rA. jaina yuvaka mohanalAla bha. jhaverI, solIsITara) jana zikSaNa pAThamALA bhAga bIjo 437 devasI tathA rAI pratikramaNa sUtra patravyavahAra-taMtrI tathA rA. rAmalAla modI vacceno navapada mahAsya ane viza sthAnaka 35 nitya niyama smaraNa patravyavahAra-rA. ka. mA. munzI tathA taMtrI nUtana jaina pAThazALA berasadane ahevAla 120 vacceno 159-171 paryuSaNa sAhitya aMka (vIrazAsanano) vaDedarAne zaradutsava (rA. prekSaka) 479 prItamadAsanI vANI 226 mAgadhI bhASA (munizrI kalyANavijaya) 9,48 bhAgadhI chaMda zAstra (B. harmana jekAbInA Yoga Philosophy 39 rAdhanapura jana mitra maMDaLano trivArSika ahevAla 120 patro). 114 rAjasthAnI bhASA (taMtrI) lAlapara derAsarajIno riporTa 488 vardhamAna tapaguNa varNana vimalasUrinuM paumariyama (muni zrI vihAra varNana amara vijaya) 133 zrAvaka dharma darpaNa vimalasUrinuM paumariyama (sAkSara kezavalAla zrAvikA dharma darpaNa - harSadarAya dhruvanI noMdha pothI uparathI) 180 zIla rakSA sumitra rAjaSine rAsa RSabhadAsa kRta. lekhaka sarala bhagavad gItA taMtrI. sumana (dIpotsavI aMka) (13) svIkAra ane samAlocanA suvarNamALA rAmajayanti aMka citra 1981) upadeza ratna keSa 38 suMdara bAla vacanAmRta 227 Karma Philosophy 39 hiMdI kartavya kaumudI kumArikA dharma ha7 jJAna paMcamI ane tenuM udyApana 77 38 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. saMvata 1982 bhAdrapadathI pustaka bIjuM vIrAta 2452-53, 1983 zrAvaNa mAnada taMtrI-mehanalAla dalIcaMda dezAI, B. A. LL. B. bIjA varSanI anukramaNikA. 240 viSaya viSaya aMgata pArtha ane vira stavana (AnaMdaghanajI kRtaamAre satkAra 143, 289 saM. taMtrI) itihAsa zrI mahAvIra rAsa (kta abhayatilaka gaNuM) 57 The Geneology of the Jugat Seths meghAta tIrthamALA (saMzodhaka taMtrI) 15ra of Murshidabad by Puranchand. rAjatilaka gaNikRta zAlibhadra rAsa (sva. maNI- lAla ba. vyAsa). ( 370 Nahar M. A. B. L. vikrama 15 mA sikAnA keTalAka jana kavionI pATaNa caitya paripATI (munizrI kalyANavijayajI) 103 kAvya prasAdI (saM. taMtrI) 169 prAcIna jana pariSada (rA.mohanalAla da. dezAI) 118 vIra rAsa (paM. lAlacaMdra bhagavAnadAsa gAMdhI) 157 kAvya (arvAcIna) zrI zatruMjayanI eka atihAsika bIna (preSaka AkAMkSA (2. goradhanabhAI vIracaMda zAha). | muni raMgavijayajI) 241 gAMdhIjI (rA. dhIrajalAla ba. zAha) 440 zrI siddha mahAvIra (zrI devacaMdrajI) jayazrI mahAvIra (taMtrI) 338 harIAlI (saM. taMtrI) bilpaNa kavi kRta caura paMcAzikA (anuvAdaka jIvanacaritra, kalAdhara B.A. LL. B.) adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI (rA. mohanasnehanA sarajyA (rA. dhIrajalAla ba. zAha.) 422 lAla da. dezAI) 423-473-567 Holy Shatrunjaya (by Mr Chinu DAhyAbhAI dhoLazAjI (rA. raNajItarAma vAvAbhai C. Jhavery) 237 bhAI M. A.) - 174 kAvya (prAcIna) vijayarAjasUri (taMtrI) adhyAtma RSabha namaskAra stuti (saM. taMtrI) 52 mI. vIracaMda rAghavajI gAMdhI (saM. taMtrI) 234 eka zreSArika gIta (saM. sva. maNilAla bake jaina veTa ejyukezana borDa rabhAI vyAsa) 127 abhyAsakramamAM pheraphAra 397 zrI jinezvara sUrikRta mahAvIra janmAbhiSeka abhyAsakrama (saM. sva. maNilAla ba. vyAsa) 367 zrI jena kahe, ejyukezana borDa (rA. vIracaMda tejavijayajI viracita zrI kezariyAjIno rasa pAnAcaMda zAha B. A.). 200 (saM. taMtrI 481-563 dhArmika parIkSA 397 472 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA varSanI anukramaNikA viSaya 284 284 248 417 250 viSaya pR8 19mI dhArmika harIphAInI inAmI parIkSAnuM peTesTa sabhA parINAma 472 ma NamaggvA-prAkRta zabda mahArNava 505 pAThaya pustake 398 prakIrNa 249 saravAyuM tathA hisAba saM. 1982 nA A pustaka bhaMDArono uddhAra 502 vada 0)) sudhI 404 bIjAM avasAna 511 oNlarazipa 473 mi. munzI kamiTI ane rA. motIcaMdabhAI 495 taMtrInI neMdha mi. munzI kamiTI adhyAtma harIAlI 149 yunivarsiTImAM prAkRta sAhitya 503 AnaMdaghanajI kRta covIsI ke bAvIsI 146 zrIyuta vADIlAla motIlAlanI kadara kavi zrI nhAnAlAla janma suvarNa mahotsava 248 zrI zatruMjaya prakaraNa 243 kezariyAjI prakaraNa ane digaMbarI bhAIonI zuM tAMbarIoe digaMbarabhAIone mAryA? 408 manodazA 487 zagArazAstra 144 kezariyAnAthajInA saMbaMdhamAM be atihAsika zvetAMbara ahevAlo ullekho 509 sAmAyika sUtra chevaTe 286 sthAnakavAsI jaina konpharansa 202 jalapralayanAM saMkaTa 507 dharma jagamaMdiralAla janIne svargavAsa 511 ApaNuM khamAsamaNu athavA praNipAta sUtra jana itihAsa sAhitya khAsa aMka 81 (AzAcaMdra B. A.) 298 jene ane temanuM sAhitya Adhunika vijJAna ane jaina dharma (vyAkhyAtriI jaina gurjara kavio bhAga 1 84 uM. misa ko. jaina sAhitya pariSadanI jarUra. 203 zrI gautama svAmInuM varNana 14 jaina zuddhi 205 cidAnaMdajI kRta svarodayajJAna (saM. taMtrI) 263 jeno ane vyAyAma 245 jana dharma DA, jekAbI. anuvAdaka rA. sibhAgyacaMda jaina DAkaTaronI kadara 246 u. dozI B. A. 518 jaina vidyattajaka sahakArI maMDaLI limiTeDa 247 Jainism by Prof. Josef Zubaly Ph.D. jene virUddha viSamaya sAhitya 250 jana dharma anuvAdaka rA. hIrAlAla 2. kApaDIjaina ane mi. munzInuM prakaraNa 282 A M. A.) 547 jainadharmaprakAzanA abhiprAya 964 zrI tatvArtha sUtra saMbaMdhI keTalAka carcavAnA dakSiNa mahArASTra jana , prAMtika pariSada cothuM muddAo (paM. sukhalAlajI) 556 adhivezana 201 dharmanA nAme dhADa (zrI. mohanadAsa ka. gAMdhI) 517 dAnavIra kArnegI 206 namaskAra (saM. taMtrI) 501 zrI devacaMdrajI 145 navA varSanI keTalIka bhAvanAo (tatrI) 5 devacaMdrajI kRta aprakaTa stavana 145 pArtha ane vIrastavana (zrI AnaMdadhanajI kRta dharmadhvajanA saMpAdakane sUra 509 arthakAra muni kapUravijayajI) 269 nyAyamUrti zrI kRSNalAlabhAI 449 zrI mahAvIranA baMdhane pAtra koNa? prAcIna dvArakApurI 145 zrI mahAvIranA zrAvako 35 360 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 470 viSaya viSaya mahAtmA gAMdhIjIne (lekhaka utamatanaya) 226 vardhamAnanA gRhavAsa parathI bedha (zrI zAta) 337 mArA aMgata phurelA vicAra (rA. uttama vardhamAna svAmInI vyavahAryatA (rA. lakSmaNa tanaya). 482 548 raghunAtha bhIDe) 383 ' moha parAjayarUpaka nATakano saMkSipta sAra (anu. zrI viraprArthanAo (saM. taMtrI) : taMtrI). 2 vAdaka paM. phatecaMda ke. lAlana) 286 varastutio (saM. taMtrI) ratnatrayI (vyAkhyAnA rA. umedacaMda DI. bara- zrI vIra nirvANu saMvata (pR. jayasavAlanA hiMdI DIA B. A.). 293 lekha parathI bhASAMtara taMtrI) 12 mAmRta (chAyA nATaka-anuvAdaka rA. bhogIlAla zrI vIra caritrathI vigate (saM. taMtrI) 67 a. jhaverI B. A. LL. B) 258 zrI vIrastuti (rA. umedacaMda DI. baroDIA sAmAyika yoga ane tethI thato AtmavikAsa B. A.) 342 (vyAkhyAtA paMDita phatehacaMda ke. lAlana)251-557 vIra caritrane lekhaka (munizrI darzanavijayajI) 345 mahAvIra prabhu saMbaMdhI hiMduoe kareluM zrI vIra nirvANa smAraka (taMtrI) 8 AcArAMgamAM zrI mahAvIra 1 vividha nedha (kaeNnpharansa ophIsa taraphathI) ivastha dazAmAM zrI mahAvIra prabhunAM vihAra amane maLelA patro 198 sthaLo (rA. bI. jI. bhaNazAlI B. A.) 374 amadAvAdane zrI sukRtabhaMDAra kaMDamAM phAlo 397 taMtrInuM vaktavya (zrI vIra caritra ane te mATenAM 405 sAdhane) 68 eka vijJapti zrImAn tIrthakara zrI mahAvIra aura veda (zrI upadezaka mAraphate saMsthAnuM pracAra kArya 197 bAlacaMdrAcArya) pa3 upadezakenuM pracAra kArya ane sukRta bhaMDAraphaMDa 396 prabhu mahAvIrane mahattama upasarga (muni nyAyavijaya) 23 kavenzanamAM sukRta bhaMDAraphaMDa 397 bhagavAna mahAvIranI siddhAMta bhUmikA (rA. para. mi. kanaiyAlAla ema. muzI sAthenA patra vyavahAra386 mANaMda) 381 zrI kezariyAnAthanA kahevAtA jhagaDA saMbaMdhI rIporTa zrI mahAvIra nirvANa divasa (taMtrI) 6 (zrIyuta motIcaMda gi. kApaDIA taraphathI zrI mahAvIra nirvANabhUmi (navajIvanamAMthI maLela) 461 saM. taMtrI) zrI kezariyAnAthajI tIrtha prakaraNa 512 zrImana mahAvIranA zarIranuM varNana (saM. taMtrI) 13 khAsa adhivezananA pramukha mahAzayanI sakhAvate 408 zrI mahAvIra saMvAda khAracIne patra 514 zrI mahAvIra ane Aryaskandaka (saM. taMtrI) 18 jalapralaya ane A saMsthA 512 zrI mahAvIranA chadmastha dazAnAM vihAra sthalo jAhera sabhAmAM pasAra thaelA TharA. (tA. 18 (paMDita becaradAsa jIvarAja dezI) | mI mArca 1927) 292 H6142-Superman-21. Shaw Jain Literature Society London xe mahAvIra jayaMti (vyAkhyAtA paMDita lAlacaMdra bha. jo hiMdu gaNAya che ? 513 gAMdhI). jana gurjara kavio prathama bhAga 516 zrI mahAvIra caritra rahasya (zeTha kuMvarajI A- DabhejImAM pracArakArya ane sukRta bhaMDAraphaMDa 75 - zRMdajI) 337 digaMbara bhAIo sAthe patra vyavahAra 462 zrI vardhamAnano upadeza ane samAja parapa6 paracuraNa AvelI rakamo Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA varSanI anukramaNikA 302 272 viSaya pRSTha viSaya pUnA saMskRta koleja ane jana abhyAsakrama 274 vasaMtsava (zrI khabaradAra parathI) 281 propegeMDA kamiTInuM kArya 74, 15, vyakti svAtaMtrya (saM. taMtrI) 207 zrI pracArakArya samitinA sabhyone pravAsa 186 The Shatrunjaya Dispute as seen zeTha phakIracaMda premacaMda rkolarazipa prAIjha 197 by a European by Dr. A. GubanArasa hiMdu yunivarsiTI ane jana cera 76 erinot 238 bagaDI (mAravADa) mukAme maLeluM atisamelana 515 zvetAMbara ane digaMbara (rA. dayAla gaMgAdhara belagAmamAM pracAra kArya 395 bhaNasAlI g. A.) 31 maNIlAla khuzAlacaMdane vizeSa pravAsa hemacaMdrAcArya ane rAjAdhirAja (vividhavicAramAlA" mAtaramAM kanyAvikraya 470 parathI) mi. munazIne lakhANa sAme virodhadaka sabhA 406 sAhitya muMbaI yunivarsiTI sAthe thaelo patravyavahAra 393 ukhANAM (saM. taMtrI) jena sAhitya saMzodhaka 416 vidvAnane jana pustake pUrAM pADavAne prayAsa 78 jana gurjara kavio bhAga 1. te saMbaMdhI abhizrI zatruMjaya pracArakArya samitinuM baMdhAraNa 196 prAyo 417 zrI zatruMjaya ane varISTha dhArAsabhA tatvArtha sUtranuM kartava (rA. hIrAlAla ra. kApazrI zatruMjaya pracAra kArya samitine riporTa 280,47 DIA M. A. 266 zatruMjaya pracAra kArya samitinI beThaka 468 prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana (saM. taMtrI) 306 saravAyuM tathA Avaka jAvakane hisAba saM. bhAravinuM 8) bhaTikAvya (paMDita lAlacaMda bha0 1982 nA Aso vada 0)) sudhI 398 gAMdhI) 438 sikyurITionuM lisTa 403 madhyakAlIna sAhityapara sAkSara zrI kRSNalAlabhAI 125 sukRta bhaMDAraphaMDa 77,471 515 stuti stotrAnuM paryAlocana (rA. hIrAlAla 2. skula lIvIMga ekajhAminezana beDa epha muMbAI kApaDIA M. A. yunivarsiTInA pramukhane lakhavAmAM Avela patra451 zrI hemacaMdrAcAryanuM prAkRta vyAkaraNa (rA. matIsamAja ane zikSaNa caMda gi. kApaDIA B. A. LL. B. 89 aMgrejI rAjyanI sthApanAmAM nAno hisso svIkAra ane samAcanA | ('yugadharma'mAMthI) 409 abhimanyu vyAkhyAna tathA abhimanyu loka Agodaya samitinuM kartavya (jaina abhyadayAkAMkSI)271 sAhitya ukta (dakSiNa) pariSadunI svAgata samitinA pramukha jItakalpa sUtram sakhArAma devacaMdanuM bhASaNa jesalamera bhAMDAgArIya graMthonI sUcI 229 185 jana - konpharaMse nimelI mi. munzI saMbaMdhI netara daSTie jaina 187 kamiTIno riporTa 319 taraMgavatI 181-193 jene virUddha viSamaya sAhitya 321 tatvaryAyiAma sUtra 197, 194 dakSiNa mahArASTra jana prAMtika pariSada nabavilAsa yATaka 188 cothuM adhivezana pramukha rA. mohanalAla nirbANa kAlikA 193 dalIcaMda dezAinuM bhASaNa 204 megha mahodaya varSa prabodha 187 patra vyavahAra rA. uttamatanaya ane zeTha... 58 somavA 188 pariSadamAM pAsa thayelA TharAva 224 tribhuvana dIpaka prabaMdha 184 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. ai jaina naujavAnoM kAtilapanA haTA do| uThA kamarako kasake Age kadama baDhA do|| niHkalaMkakI taraha tuma majahaba maranA siikho| gairoMke AkramaNaseM isa dharmako bcaado|| santAna vIra hokara nAmarda bana rahe ho|| hote haiM vIra kaise Alamako yaha dikhAdo // -AsapuSpAMga. pustaka 3 virata saM. ra454 vi. saM. 1984 mAgazara aMka 4 sAmAyika kriyAnAM keTalAMka sUtro. navakAra sUtra-paMca parameSTIne namaskAra. | doharA. namuM prabhu arihaMtane, namuM siddha bhagavaMta, namuM AcArya ane namuM, upAdhyAya guNavaMta. 1 namuM lakamAM je badhA, sAdhu che vicaraMta, parameSTI te pAMcane, sajajana sahu namaMta, 2 namaskAra A pAMcane, kare pApane aMta, sahu maMgalamAM te prathama, maMgala kahyuM mahaMta. 3 IriyAvahiyaM-virAdhanAnI AlocanA-prAyazcita. | doharA. " AjJA Ape he prabhu! paDikayuM charyAvahI?' IcchAe' AjJA thatAM, paDikazuM iryAvahI. 1 jAvAnA mArge jatAM, virAdhanA je thAya, gamane Agamane tathA, pApakriyA thaI jAya. 2 prANI caMpAI jatAM, bI caMpAI jAya, vanaspati caMpAIne, pApakriyA thaI jAya. 3 ThAra bhUmiphADA ane, paMcavarNa zevALa, capAyAM jala mATI ne karoLIyAnI jALa. 4 karyA virAdhita meM kadi, ekeMdriya kriya. trIdriya caturiMdriya ane, jI paMcedriya. 5 koI jIva sAmA hayA, DhAMkyA paLanI mAMha, ghasyA dharatIne masaLIne, athaDayA mAhomAMha. 6 sparza karIne dUbhavyA, upajAbe paritApa, glAni karI mRtavata karyA, karyA upadrava-pApa. 7 ekathI laI bIje sthale, mUkyA hoya ke, jIvatathI judA karyA, "duSkata, mithyA che, 8 je je karI virAdhanA, diyA pApanI he, te te muja sahu duSkato, miththA mithyA che. 9 tasyautarI --kAyotsargane saMka9pa ane hetu. doharA. uttama karavA Atamane, karavA prAyazcitta, vizuddhi karavA kAja ne, thavA zalyathI mukata. 1 karavA ucchedana tathA, mULathI pApa je karma, zarIra-vyApAra najI, rahuM huM kAyotsarga. 2 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga "annattha UsieNa-kAyotsarganA AgA. deharA. letAM zvAsozvAsane, udharasa khAtAM chIMka, bagAsuM Ave je kadi, rAkha na bhaMganI bIka. 1 oDakAra khAtAM tathA, vAyusaMcara thAya, cakarI Ave ke kadi, pittathI mUcha thAya. 2 sUkSma aMgasaMcArathI, sUkSma zreSTha saMcAra, sUma daSTinA calanathI, che AgAra nirdhAra. 3 mAgazara 1984 e AgArAdi thakI, thaI na jAze bhaMga, avirAdhita muja hai sadA, kAyotsarga abhaMga. 4 arihaMta bhagavaMtane, namaskAra savidhAna, jyAM lagI huM pAchuM nahi, kAyotsarga-dhyAna; 5 tyAM sudhI mArA zarIrane, rAkhI ekaja hoya, mauna rahI thAne rahI, vasarAvuM huM kAya. 6 taMtrI. taMtrInI noMdha. 1 kaMnpharansanA navIna janarala sekreTarIeH strI purUSomAM ajJAna ane alpa sAmartha che, dhArmika nI nimaNukanA samAcAra gata aMkamAM apAI cUH asahiSNutA ane kSullaktA che, puSkaLa taDAMo ane kayA che. eka zrIyuta cInubhAI lAlabhAI e Dabala kusaMpa che, kharA dharmanuM rahasya pracAra pAmyuM nathI, grejyueTa che ane selisiTara che. temanAmAM vicAra - uttama pustake upajAvAyAM nathI, zilAlekhonI zakita ane nirNayabuddhi sArI che ane dareka bAba: sAcavaNI nathI ane ajJAnathI te lupta thatA jAya tane samajI teno toDa kADhavA jeTalI zakti dharAve che. che, tIrthonA suMdara vahivaTa nathI tema tenA itiamadAvAdanA prasiddha nagara zeTha zAMtidAsanA vaMzaja hAsanI pUrI mAhitI nathI, vagere aneka duHkhada sthiche tethI khAnadAnI parApUrvathI utaratI AvI che. timAMthI samAjane udhAravA mATe kharuM kArya karI bIjA zrI eTale lamIthI saMyukata zrIyuta nagIna- batAve tevI zakyatAvALI kaeNnpharansanI mahA saMsthA dAsa karamacaMda pATaNanA vAsI muMbaInA eka jabarA che. keTalIka peTamAM duHkhe chatAM mAthuM kuTanArI svArthavepArI che. temaNe aMgrejI keLavaNI lIdhI che, ane lobhI ane azubhaniSThAvALI chUTI chavAyI vyaktio hamaNAMja moTo saMdha kacchanA bhadrezvara tIrthane pATa- bhale game te bele game te lakhe chatAM jenAmAM zuddha @thI kADhI "saMdhapati'nuM birUda temaNe yogya rIte niSThA ane prAmANika buddhi che te amAruM upaluM meLavyuM che. temanAmAM kaMI karI batAvavAnI, ane vaktavya jarUra svIkArazeja. samAjanA saMgaThananA kAryamAM khAsa bhAga levAnI utkaTa dhagasa ane ulaTa che. teo dhAre lekamAM zraddhA che, tene veDaphI avaLe raste derI te muMbaImAM ke pATaNamAM kaeNnpharansanuM have pachInuM janArI janArI vyaktio dareka samAjamAM, dareka prAMtamAM, adhivezana bharAvI zake tema che. "kaeNnpharansa " e e ne dareka dezamAM hoya che, chatAM sAmAnya rIte leka ne dareka evI mahAna saMsthA che ke te dArA samasta samAjanA nAyake je mana para laI zuddha niSThAthI kArya karavA dareka jAtanAM dareka hitakArya hAthamAM laI zakAya pratye pitAne purUSArtha karavAnuM abAdhita rIte cAlu tema che. te samasta bhAratanI vetAmbara mUrtipUjaka rAkhe to temane anusaravAnI ane sahAya karavAnI kemanI pratinidhi che. te kAmanI unnati arthe je zraddhAvALA puSkaLa loko che. kArya ghaNuM che, te kArya kaMi kartavya che te sarva konpharansa dvArA saphaLa thai amalamAM lAvavA dravyanI jarUra che. kAryakaro, dravyazake tema che. samAjamAM aneka saDAo che, puSkaLa vAna ane lokonA sahakArathI sarva siddhi che. kurivAja che, daridratA che, ati maraNa pramANe che. A navIna siTa janarala sekreTarIo para Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 taMtrInI seMdha loke ghaNI AzA bAMdhe che. teo nAyaka banI prAMtamAM dezI rAjyonI pariSada bharAI che. TharAvo lokane doraze ane ApaNI A mahA sabhAnuM sukAna thayA che, lokanAM duHkhano avAja ThaDo paNa mAkula dIrdhadaSTithI potAnI sAthe kArya karanArAono saMha- zabdomAM thayo che; ane AkhA hiMdanA sarva dezI kAra sAdhI calAvaze e AzA asthAne nathI. zrI saMsthAnonI pariSaha bharavAne ThIka pahelo prayatna upara ANaMdajI kalyANajInI peDhI saMbaMdhI kaeNnpharansa pUrve jaNAvelI pariSaduthI thayo che. je TharAva karyA che, tethI tenI sAthe ke I. jAtane AvI pariSadamAM jainoe sArA pramANamAM bhAga virodha astitvamAM hato evI mAnyatA bhramaNArUpa levAnI jarUra che. jainono moTo bhAga dezI rAjyamAM che. AvI bhramaNa kadAca kyAMka khUNAmAM koIne rahI vase che, jana zvetAMbara mUrtipUjaka kAmanAM lagabhaga hoya te A sekreTarIothI dUra thaze evI amArI badhAM tIrtho dezI rAjyonI hakumatamAM AvelAM che. khAtrI che. sarva kAryakartA mATe nIcenuM sUtra khAsa prasiddha mahAtIrtha zatruMjaya dezI rAjyamAM AveluM che upayogI che ke Live ane tenA saMbaMdhamAM hamaNAM upasthita thayela vicitra "For the cause that needs assistance paristhiti sarvanA dhyAnamAM che. AvI pariSadamAM For the wrong that needs resistance pikAra uThAva, TharAva karavA, ne te TharAvo amalamAM For the future in the distance mUkavA e je banI zake to dezI rAjyanAM duHkha And the good that you can do." haLavAM karI zakavAnuM bane; ne tema thAya che te ochuM 2 dezI saMsthAna pariSada-nI beThaka tA. 17 puNya nathI. .. ane 18 mI DIsembara 1927 ne roja muMbaImAM 3 dhArmika asahiSNutA ane taDAomaLI hatI ane temAM aneka mahattvanA TharAvo thayA gata DIseMbara mAsamAM aphagAnistAnanA rAjA amAra hatA. briTiza paradezI che, ane ApaNuM rAjAo- nullAkhAna muMbaImAM padhAryA te vakhate muMbaInI ThAkora sAhebo dezI che. baMnenI rAjyapaddhati ghaNI prajAe atizaya mAna ApyuM hatuM. te mAnane teo rIte judI paDe che ane sarakhAmaNI karatAM ekaMdare lAyaka hatA ema temanAM sarva bhASAmAM tarI rahelI dezI rAjyanAM jAlama, karo ane viparIta nyAyatemanI ucca saMskAritA, udAtta vicArazIlatA ane rIti atra tatra bhayaMkara rUpe dekhA de che tethI briTiza vizAla hadayaniSThatA sAkSI pUre che. tenAthI ane rAjya vadhAre sAruM che, ema mAnavA loke lalacAya lorDa banaheDanA kamizananI nimavAnI rItithI che. hiMdanA vatanI hiMdIone trAsa Ape e atyAre AkhA bhAratamAM eka navIna jAtane aka9ya sthiti utpanna thavAmAM briTiza rAjya nimittabhUta ekasaMpIno besa Avyo che. jenee te jesane che. briTiza rAjyanI dezI rAjyone rakSaNa ApavAnI bhAratanA eka aMga tarIke vadhAvI levA yogya che. nIti kAraNabhUta che-ane temAM temanI polIsI rahelI vizeSamAM te bhalA prajApriya rAjAnA keTalAka che ema prakhara rAjadvArIo pokAratA jovAmAM Ave ane dhArmika asahiSNutA saMbaMdhI che te to dareka che. mahAtmA gAMdhIjInA zabdo e che ke dezI rAjyo saMpradAye-dharma samAje vicAravA yogya che. pitAnI gulAma che ane tethI tenI prajA gulAmanI gulAma sIA ane sunnI e be mukhya bhAgamAM vahecAyelI che. A sthiti bane teTalI dUra karavA mATe lokomAM muslima kAmane uddezIne bolAyelA zabdo parathI baLa AvavAnI jarUra che ane te baLa lAvavA mATe jaNAya che ke te sAmAnya rIte dhamadha ane jhanunI nAyakAmAM duHkha sahana karavAnI zakti, ane sAhasa manAtA musalamAno paikInA teo eka nathI. te kheThI Atmabhoga ApavAnI taiyArI paNa avazya joIe. zabdo e che ke - subhAge lokomAM bolavAnI bilakula zakti " Every new sect and faction in nahAtA te A gAMdhIyugamAM AvI che. keTalAka our religion is the hand-work of those Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga mAgazara 1984 who, either out of greed for land and artho pramANe dore che. teo tenA paranA potAnAM power or for the sake of notoriety lakhANe ke bhALe batAvaze pazu mULatAM pharamAna and cheap fame, have introduced zuddha rUpe nahi batAve." prejudices in it. Little did such people A zabda vicAravA yogya che. badhA dharmopaderealize that wealth, power and fame zake aphagAna nRpati kahe che tevA na hoya, chatAM were but transient, while if they once tevA paNa hatA ane che e vAtanI ne na paDAya; introduced a faction in the religion, kAraNa ke je je taDAM, saMpradAya, vibhAga, bhAga, it would do incalculable damage. That pakSo, gacho paDyAM che te amuka AcArya ke sAdhunI is exactly what happened. Authors of amuka mitra mAnyatA paranA pUrA abhiniveza calAinnovations in religion are dead and velI jubesane laIne paDayAM che evuM satyapriya gone, but their mischief remains to sarvajana svIkAraze. ApaNe sarve aneka taDAmAM this day......... Do away with all sects Coulet det med 4614124i Waiat * 25and merge themselves into one solid trita thaI jaIe evI kharI prArthanA karIe; kAraNa whole. ke mahAtmA gAMdhIjI kharUM kahe che ke"Don't depend on the Mullahs for " sAcI prArthanA hadayanI che-hoThanI nahi paNa your guidance; they do not lead you hRdayanI-ane e sAcI prArthanA je baLa, je in accordance with the Koran but ArAma ane je zAMti Ape che te bIjI kaI according to their own interpretations. rIte na maLe. sAcI prArthanA duHkhanA DuMgarane paNa They will show you their own writ- DUbAvI de che. jene e praveza karI jevo hoya te ings and commentaries but not the karI jue. " navajIvana 1-1-28. original ordinances." 4 jaina aMga sAhitya-A saMbaMdhamAM thoDuMka -ApaNA dharmamAM dareka navo saMpradAya ane vibhAga ame lakhI gayA chIe. te sAhityanA saMbaMdhamAM thayo che te evA mANasonuM kAma che ke jeoe AgamAdaya samitie karelI stutipAtra sevAnI paNa khoTI mahattA ane sastI nAmanA khAtara ke jamIna ame temAM noMdha lIdhI hatI. te samitie ghaNuM karyuM ane dhananA lAbha mATe dharmamAM khoTA khyAlo dAkhala che ane haju ghaNuM karI zake tema che. AmodvArakA karyo che. AvA lokone daDha sAkSAtkAra nahato thaye zrI sAgarAnaMdasUrijInI A kAryamAM sevA anupama ke saMpatti, zakita ane kIrti e kSaNika che, jyAre che. ame temane temaja samitine khAsa vinati karIe eka vakhata eka vibhAga dharmamAM utpanna karyo te to chIe ke je carcApatra A mAsikanA aMkamAM ra. amApa nukazAna karaze. Amaja barAbara banyuM che. jainAbudayAkAMkSIe lakheluM prasiddha thayuM che te para dharmamAM navA pheraphAro karanArA te kyAranA marI gayA, lakSa rAkhavAmAM Avaze ne haju sudhI keTalIka ati cAlyA gayA, paNa temaNe karela nukazAna te hajI mahatvanI kRtio aprasiddha rahe che te prasiddha karaze sudhI kAyama che. te ghaNe prakAza paDe tema che. dAkhalA tarIke zrImad --badhAM taDAMne nAbuda karo ane sarva ekatrita thaI haribhadrasUrikRta naMdIsUtra paranI TIkA, anuyogadvAra eka nakara rU5mAM bhaLI jAo. sUtra paranI TIkA, prajJApanA ane jIvAbhigama paranI -tame mullAMothI dorAomAM temanA para AdhAra TIkA tathA devendrasUri kRta uttarAdhyayana sUtra para TIkA na rAkhe. teo tamane kerAnanA mULa graMthanA zuddha (ke jenI aMdara kathAsAhityane apUrva bhaMDAra che pharamAna anusAra doratA nathI paNa potAnA karelA ane tene laIne pAzcAtya vidvAnonI praza sAne pAmela Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha che) Avazyaka para malayagiri TIkA, vizeSAvazyakapara zighratAthI sUrya prakAzananuM pavitra kArya kareluM te pramANe koTavAcAryanI TIkA temaja prAcIna cUrNisAhitya avaziSTa kArya karaze ke jethI eka paNuM sUtra ke (tamAM khAsa karI Avazyaka, naMdI, sUyagaDAMga vagere paMcAMgI vyAkhyAno graMtha aprasiddha na rahe ane paranI cUrNi) prasiddha karavA gya che. hamaNAM samasta siddhAMtane uddhAra karavAne mahAyaza samiti ame dhArIe chIe ke daza payanA saMskRta chAyA prApta thAya. sahita ukta samiti taraphathI bahAra paDayA che, bIjA 5 eka mahAna jaina mhalara , baMgavIsa pannA hajI aprasiddha che, ke je paikI aMga- jamanInA desara basa vidyA ane jyotiSa karaMDaka moTAM che ne caMdravaidyaka che. te hAmbarga yunivarsiTImAM 'hiMdanA itihAsa ane payane ati prAcIna che. jyoti karaMDaka para te saMskRti' (History and Culture of India). zrI malayagirinI TIkA paNa che te sarve saTIka ane ne prophesara che. temanuM nAma Dr. Walther ScsaMskRta chAyA sahita bahAra pADavAnI agatya che. hubring che. temaNe aneka graMtho racyo che te paikI keTalAka pannAo zrAvaka zrAvikAonA khAsa nityA datyArapannakarI AvRtti bhASAMtara sahita ke je bhyAsa mATe upayogI che, tenuM bhASAMtara paNa karI "indian Antiquary' mAsikamAM prakaTa thayela prasiddha karavA jevuM che ke jethI tenuM manana tathA che), AvA sUtranuM prathakaraNa sahita saMzodhana, nididhyAsana vAMcana sAthe barAbara thaI zake. zrImAna cavara, nizIthasUtra tathA mahAnirIra nAM bhadrabAhu svAmIkRta sarva niyuktio tenI saMskRta saMskaNu vagere che. jenA AgamamAMthI zrI mahAvIranAM chAyAne upayogI saMkSipta Tippana sahita eka judA pravacano cuMTI "Sayings of Mahavira' no svataMtra saMgraha graMtha rUpe bahAra pADavAnI agatya saMgaha karyo che. temaNe aneka vidvAnmAnya patromAM ghaNAne jaNAya che. zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa lekho lakhyA che ane jaina dharmanAM mULato "Lieka mahAna addabhuta bhASyakAra siddhAMtI ane nyA. ght from the East' e nAmanI graMthamAlAmAM vizArada thayA che. temanuM banAveluM vizeSAvazyaka prakaTa karyA che. temanAM aneka pustake paikInuM eka bhASya mULa ane tenA bhASAMtara sahita samitie "caMDakeza' che. gata 10 mI DIseMbare muMbaImAM bahAra pADela che te parathI te mahAna bhASyakAranI yuropamAM jaina saMbaMdhI abhyAsano vikAsa' (The vikatAno khyAla Ave che. tevA mahAna pUrvAcAryanI Development of Jain Studies in Eu... sarva kRtio jyAM sudhI bahAra na paDe tyAM sudhI rope) e viSaya para mananIya ane vigatavALuM temane apUrva nidhirUpa Apela vAraso ApaNe jANI vyAkhyAna ApyuM hatuM. DA. harmana jekobI (yAkebI) zakIe tema nathI. temanA vizeSaNuvatI thAna zataka e jaina dharmanA prathama agragaNya vidhAna skolara (ke je Avazyaka paranI zrI haribhadrasUrinI TIkAmAM gaNAya che. teo hamaNuM ati vRddha thayA che; aMtargata thayuM che), nizIthabhASya Adi je prakaTa emanI sAthe zubiMgane sarakhAvIe te ra. modIne thAya te vinsamAjamAM jaina sAhityanI pUrI kiMmata zabdomAM zubriga jarUra bahuzrutatA, dIrdha abhyAsa, aMkAvI zakAya ema ghaNu sthaLethI manAtuM Ave che. ane AnaMdamaya preraNAmAM caDI jAya. temanI pAsethI ame sAMbhaLyuM che ke zrImallAdI kRta bAdazAra nathaca. ghaNuM ghaNuM zIkhavAnuM rahe che, paNa ekabAju zIkhavA krano mahAna paMtha saTIka prasiddha karavAno AraMbha mATenI saralatA karavAmAM AvatI nathI, temaja bIjI karavAnuM samitie nirNaya karyo che te prazaMsanIya bAju jana vidhAnonI abhirUci-udAsInatA paNa che. te niNa ya pramANe savara tenI prasiddhi thaI jAya che. baMnene sahayoga thAya to ghaNe prakAza paDe e ema ame icchIzuM. A sUcanAo para samiti nirvivAda che. satvara lakSa ApI prAraMbhamAM je paramotsAha ane A vidvAnane amadAvAdamAM ra. ke. che. modI A Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naga tathA zrI jinavijayajI sAthe majA ne vAtacIta karavAnI sabhAgI taka maLA hatI. teo hAlamAM nAgamA-khAsakarI aMgacUliyA, vagacUliyA, aMgavijajA ane vivAhacUliyAnI hastalikhita pratA jeTalI bane teTalI naipu tenI sASita zrAvRtti taiyAra karavAmAM zakAyA che. temane jarmanImAM prephesara tarIke cArasA rUpiyA jevI najIvI rakama maLe che chatAM jJAnanI pipAsA eTalI badhI tIvra che ke kiMcit bacelA dravyamAMthI bhAratabhUminAM darzana karavA ne tyAMthI sAmAjika, dhArmika ane navatAna saMbaMdhI kIkata pratyakSa sAkSAtkAra karI meLavavA lAMbI musApharI karavAnuM sAhasa temaNe karyuM che. ApaNA jaina zramanA AvA alpa mANIyALA prakhara vidyAtAna nAtaravA te temane jJAnanAM sAdhanA pUrAM pADavAnuM karI zake te ati upakAra pAtAnAM zAsrAnA uddhAra karavAmAM nimittabhUta banIne karI zake; paNa tevI mati kyAM che? evI eka paNa saMsthA vizvabhAratI jevI paNa nathI ke je AvuM uttama kArya hAthamAM laI zake; kyAMka je je kaI pustakaprakAzanI sasthAo che te sa mAne AvuM kArya upADe tA jarUra banI zake tema che. te te saMsthAe tema karavAnuM vicAra para bero 6 surata azaktAzrama--suratamAM cAlatI leDI viliMgjhana azakatAzrama nAmanI saMsthAnI mulAkAta "nayuga"nA mAnada taMtrI taraphathI mhane sucanA thai che ke, mAre jainayuga''nA vAMcakone rasa upaje tevA patra daramaDhIne lakhavA. zrIyuta mohanabhAe mhArA vAste paDyuM che. huM temanA madrezAna karyuM nIce chuM. ane tethI temanI AnuM pAlana karavuM te mhArA dharma che. te uparAMta jainayuga"ne mATe dareka jaina banI zake teTaluM karavA badhAyela che. mAgazara 1984 taMtrIne suratanI jJAnajJAtrA karatAM tA. 14-10-20 te dina levAnA prasatra maLyA hatA. te vakhate re udgArA taMtrInA nIkaLyA hatA. te nIce ApIne : A saMsthA jovAnI taka ApavA mATe prathama tenA pramukha sAheba A kIcakavacanA upakAra mAnuM chuM. A AzramamAM khAsa AkarSaka vAta teA mane tenA sUkSmatAthI uMDA utarIne sthita kArya pati temaja tenI ati svacchatA jaNAya che. gUjarAtIonA hAthe khAvI patipUrvaka suM ta saMsthA cAle e mATe kharekhara hradayamAMthI kharI prazaMsAnAM uddagAra nIkaLe che. 1 1 jaina thepArIonA traNa--zrI jata A saMsthAnA pramukha AnA abhyudaya temaja vyavasthA mATe je cIvaTabharI kALajI-khaMta ane udyAga le che te anya zrImantAne khAsa anukaraNIya che. sarva zaherAmAM zrImantA AvA kAryavAhakA-saM sthAsa cAlakeA upasthita thAya te prajAnuM bhaviSya dhaNuM sudharI jAya e mArUM mAnavuM che. amArA laMDananA patra. A Azrama sarva rIte uttejana ane sahAyane pAtra che, teA sarva sAdhanasapanna bhAio tathA hunA yathAzakti sahAmya Apaze. vaLI A saMsthA je rIte hAla cAle che te rIte sadA cALe nakhe ane tenA niHzeSa abhyudaya thAya ema icchuM chuM ane prabhu pratye prAruM chuM. laDana 1-12-27. ghanazyAmalAla bIralA, (khIlA bradharsa lI. kalakattA vALAnA nAmanI krANu ajANyuM che te tenI svadezasevA, dharmasevA, ane chUTe hAthe dAna devA mATe mazahUra che teozrI vilAyata be tra" vakhata AvI che gayelA ; A vakhate bhAvatAM teone jaNuyuM ke, atre nA vicAranA hinduo vAste nathI rahevAnI jagyA ke nathI teone pUjana karavAnI jagyA. AthI karIne teo eka hindI ane te sAthe Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI neMdha hoTala karavAno vicAra karyo ke jethI, eraMDokSa pIzuM. vepAra hAtha dharaze. ane vepArI svarAjya hindu vepArIo A dezamAM AvI potAnI AMkho meLo, tamArA dhamanI najare, vepAranI najare, sAe juve ke vepAra kema thAya che, kamIzana ejanTo mAjika vahevArIka najare, hamArI badhI sagavaDa ApaNuM hindusthAnamAMthI paisA kema laI jAya che; sAcavavA A patrane lekhaka je jana che te pitAnI ophIse paradezamAM hoya te zuM phAyadA baMdhAya che. " thAya che, ane chevaTamAM jyAM lagI vaipAramAM svarAjaya chevaTamAM eka vAta jaNAvI dauM. A ghara paisA nathI meLavyuM tyAM lagI polITIkala svarAjya malaze pedA karavA ke napho karavA nathI ubhu thayuM. je te nahI, tene khyAla vepArIone karAvavA A pagaluM tenuM kharca upADe ane mI. bIralA upara vadhAre bharela che. laMDananA eka bhAgamAM jene vesTa hemasTeDa bAje na paDe teTaluM ja thAya, te kAryavAhaka potAne kahevAmAM Ave che tyAM teozrIe eka ghara pAnDa bhAgya bhAgyazALI samajaze. 4600) lagabhaga rU. 60,000 ne kharca lIdhela 2. InDIana rIlIpha phaMDa-varasAdathI thayela che. ane tene "pharaniza' karatAM lagabhaga bIjA be honAratanA khabara ane maLatAM gujarAtI yuvAnomAM hajAra thaze. AvI rIte ekalAkhe taiyAra thatA makA. bhAre gamagInI phelAyela hatI. madada mATe zuM karavuM, nane te hindumAtAne bheTa tarIke ApavAnA che, ke henA vicAro thayela hatA. chevaTe oNgasTa mAsanI uM jethI henAM bALako atre AvI svataMtratAne baNage Akhare mI. eca. esa. palakanI ophIsamAM sara phukatAM zIkhe. manacurajI bhAvanagarInA pramukhapaNa nIce sabhA boA gharamAM 12 rUmo che. dazathI bAra vepArI- lAvAI hatI ! temAM leDI atula cetarachane pramukha, ene rahevAnI sagavaDa thaze tema lAge che. bhojana, manaceracha bhAvanagarI ane pilakane upa pramukha, AhAra vigere hindusthAna mAphakaja thaze. Ano karo. tAtA lI. ne ena khajAnacI. ane mesarsa Ara. bAra menejIga kamiTInA hAthamAM raheze. jenA prathamanA je. udANI, esa, bI. paTela, ane pI. DI. smAMsabhyo nIce mujaba che. nadhanane mAnada maMtrIo tarIke cuMTavAmAM Avela - 1 eca. esa. pAlaka (mahAtmA gAMdhIjInA hatA. kaMDanA khvAra paDelA rIporTa uparathI jaNAya khAsa snehI.) che ke lagabhaga 2500 sarakyulara jude jude ThekANe 2. mI. ke. ema. bAnathIyA (IsTa InDIana mokalavAmAM Avela hatAM. kula phaMDa pAunDa riDayusa kaMpanI. bIralA bradharsa) 1430-6-0 hajI lagI thayuM che. A phaMDa bheLuM . Ara. je. udANI (bakubhAI enDa ambA- karavAmAM mesarsa bakubhAI enDa ambAlAla lI. lAla lImITeDa). (zeTha ambAlAla sArAbhAinI peDhI), tAtA lI., - 4. ke. bI. mAvalanakara (sekreTarI inDIana ane piAlake sArI jahemata uThAvela che. TapAla tAra, sesIyala kaba). vigerenuM kharca. te banne kaMpanIoe Apela che. 5. mIsIsa ena. sI. ena. 6. Do. prAMjape ane mI. malIka (inDIA chapAmaNI kharca. zrImatI lIlAvatI udANIe kAunsIlanA sabhAsade.) ane mI. ke. pI. mahetAe (sara phirojazAhanA 8. ke. bI. koTavAla (jhaverI) 9. De. ke. ema. putre) Apela che. phaMDanA 50 TakA gujarAtane, 25 pAradhI (prakhyAta hindI sarajana). baroDAne ane 25 orIsAne vaheMcavAmAM Avela che. kamiTI evI che ke te atre AvatA vepArI yuropanA judA judA pradezonI musApharI karIne ene dareka rIte upayogI thaI paDe tema che. jana hAla huM pAcho Avela chuM. ane tethI tenuM TuMka vepArIone AthI AmaMtraNa karavAmAM Ave che ke, varNana atre ApuM to te aprastuta te nahIja lekhAya. " tame Ava. tamone dareka rIte sagavaDa karI A 3 enTavarpa-prathama ApaNe A zahera laie, Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 100 tegAma elajhamanuM bAra che. maMdara che. mANaso bagA ane sArA che. tee IMgrejI khelatA haiAvAthI, hindIAne kA jAtano vAMdho Avato nathI. ApangrA jena bandhuAe banne sArI rIte mAva karIne Akhare meLavI che. vardhamAna kucha nI atre zAkhA che. rUnA vepAra temanAja hAthamAM che bahu moTuM bIjhaneza kare che ane AbarUnI jamAvaTa sArI che. A epIsamAM ane ekaja khAmI lAgI ane te e ke temAM prApta hindI nAkara nathI. zrI vardhamAna dara varase bhAve che. bAkI menejamenTa elajIana kare che. mI. vamAna dhAre to kAi sArA phaLavAyelA jaina yuvAne atre rAkhI TreniMga ApI zake. AzA che ke mhArI A namra araja te kuM vALA svIkAraze. mAgazara 1984 haste mukhe tArAkhyuMna ane teonA putrI puSpA je pAMca varSanI ja che te AvakAra devA ane jamADavA hAjara ja che. A sivAya trivedIbradharsa vALA pazu mArca kAmakAja kare che. viveka ke memAnagatImAM dalapata bhAi ke temanA vahu kAithI pAchA paDe tema nathI. vepAranI bAbata eka kAre mukA, ane viveka ane vAranI dRSTie tene jIvA. te mAlUma paDaze ke mI. nagInadAsa ke tArAbvene hajI lagI, paNa niIte tene tyAM janmyA vagara javA dIdhA nathI. pachI tame jale tene tyAM eka rAja rahe, ke cha mahInA rahI, paraMtu jyAre janmyA tyAre tamAne AvA ramaNIya zaheramAM ApaNA bandhuoe ane temAM paNa janAbe je AA meLavI che, a jamAvaTa karI che te kharekhara magarUra dAvA jevuM che. AvuM tyAre thAya che tyAre irSyA kAkane thAya te svAbhAvika che. maLyAM, be traNa yuvAna hindathI Avela che ane te sapathI rahetA hiMndImAM kurgaMdha kema thAya tevAM pagalAM bhare che. A kharekhara zAcanIya che. ane AzA rAkhavAmAM Ave che ke teo samajI ane eka saMpIthI raheze. enTavarpa AvyA pachI mI. nagInadAsa - verI pAlaNapuravALAthI krANu aANuM rahe che? A bhAinI AbarU dhaMdhA evA teA sarasa che ke ApaNe tethI magarUra thavA jevuM che. atre teozrIe vepAra kevI rIte jamAvyA che, te jANavA jevuM che. ApaNAmAM kahevata e che ke " kALA mAthAnuM mAnavI ruM na kare ! " te mujaba tenA cAra bhASajhAmAMthI 4 eka 'mahAzaya'nuM sAhasa--hindathI hamaNAM eka 'mahAzaya' atre AvelA che tenI pAse paisA hAya tema lAge che. tenI khArIsTara thavAnI icchA che. mhArA eka apIne maLatAM teoe temane kAma sArA phemIlImAM rahevA mATe RcchA darzAvI. te mujaba teone "IyAna" patra apANA ane bhAi tyAM gayA pachI mAluma paDayuM ke hamaNA "bAra'' nI Tarma eka bhAi, je gujarAtI zIvAya khIjI eke nahI bharatAM eka mahInA "mAjamajA" karavAnI bhASA bolatA nahAtA, teNe AvI be varSathI AthI mAM rahetA hatA, tedharanA mAlIkane potAne je jamAvaTa karI, te ApaNane ajAyabImAM nAMkhe vAnagI mAMgI javAbamAM teone tyAMthI nikaLavuM paDyuM. mATe "cheAkarI" (sTrITaga) dhara lai AvavAnI para tema che. vilAyatamAM AvA sthApita yelA dhaMdhAne Romance of Business * che. kevapamAM kASThane puche, ke bhAi ! atre krAi hIndI che ? te A bhAine puchatA javAba maLyo ke maLa tA kara lIe esI hurI kIdhara mIlatIthI " tthA " paisA hai. 33 ** te tarataja tamAne mI, javerInuM ghara batAvI. pAlImAM maga mamAM ugA " kRpA ApatAM jarA cara sane ke mane sTezane UtarI puThThA te te tamAne javerIne tyAM ma jaze. mAA ane have kyAM rahevA gayA che te khabara nathI. tenI uMmara pukhta -parama che-karA vALA che. AvI jAtanA vicAra| atre AvatA hindu vidyArthInAmAM 100 thI 90 ne AvatA haze, ema mArUM mAnavuM che. tevA vicAra AvavAnuM kAraNa zuM. te aTakAvavA zuM pagalAM levAM joze, vigere Apo have pachInA patramAM carcIzuM. R. J. J. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabaMdha cintAmaNi saMbaMdhI sAkSara zrI kezavalAlabhAI 11 prabaMdha cintAmaNi saMbaMdhI sAkSara zrI kezavalAlabhAI. jayazekhara sUrikRta gUjarAtI tribhuvanadIpaka prabaMdha' e nAmathI kRti sAkSara paMDita zrI lAlacaMda bhagavAnadAsa gAMdhIe prakaTa karela tenI samAlocanA ame lIdhI che. juo janayuga pu. 2 pR. 189 temAM ame jaNAveluM hatuM ke - " A kAvya ucca pratinuM che. te 43 kaDInuM lAMbuM che ane temAM jUnI gujarAtInuM zuddha svarU5 maLI Ave che. te svarUpane chaNI tene vistRta TIkA rUpe bahAra lAvavAnuM kArya zrI kezavalAla dhruva jevA bhASA zAstrI kare te ghaNe prakAza paDI zake tema che, amane jaNAvavAne AnaMda thAya che ke A kAvyane punaH bIjI pratio meLavI saMzodhita karI te para vidhavidha TipaNe rUpakane itihAsa, kavine saMskRta prabodha ciMtAmaNI ane A gUjarAtI prabaMdhanI sarakhAmaNa, kavi ane kAvyane paricaya, kAvyamAM vaparAyela chaMda ane DhALa para vaktavya, pAThAMtaronI mImAMsA, jUnI gujarAtInuM svarUpa ane tenI vizeSatAo teo zrI lakhI prakaTa karavAnA che ane tema thaye te ema. e. nA abhyAsakramamAM dAkhala thaze, to tenAthI bhASA para jabaro prakAza paDaze ane teno abhyAsa thaI bhASAne utkarSa paNa thaze. lAlacaMdabhAInA prakAzana pachI pAMca cha varSe sAkSara ziromaNI dhruva sAhebanA hastathI A graMtha Adara pAme e eAchuM khuza thavA jevuM nathI. teo potAnuM kArya sundara rIte pramANabhUta karI zake te mATe tribhuvana dIpaka prabaMdhanI hasta prato jyAM jyAM hoya tyAM tyAMthI meLavI sAhityarasika munio ane zrAvakoe temane pUrI pADavAnI jarUra che. AnI eka prata zrI vijayadharma sarinA AgrAmAM rAkhela bhaMDAramAM che to te temane jaladI mokale ema te bhaMDAranA kAryavAhakane vinavIe chIe." have AmAM jaNAvyA pramANe amone jAhera karatAM ati harSa thAya che ke tenuM kharuM nAma "prabaMdha cintAmaNi" ke je nAma A sUrinA saMskRta rUpaka graMthane pote Apela che, e havuM ghaTe ema jaNAvI tenuM punaH saMzodhana karI temAMthI thoDuMka bAda karI ApyuM A gUjarAtI kAvya sAkSara ziromaNi dI. ba. kezavalAla harSadarAya dhruve "paMdaramA zatakanAM prAcIna gurjara kAvya" e nAmanA pitAnA saMpAdita pustakamAM gujarAta varnAkyulara sosAiTI dvArA kavIzvara dalapatarAma smAraka granthamALA naM. 4 tarIke prasiddha karAvela che temAM chellA pAMcamA kAvya tarIke mUkayuM che. temAM eka mananIya vidrattAbharI prastAvinA pote lakhI che, temAM A jaina kRti saMbaMdhI temaNe je jaNAvyuM te akSarazaH atra ApIe chIe. temaNe A kRtinuM saMzodhana subhAgye maLelI aneka hastalikhita prata parathI ghaNA parizramapUrvaka karyuM che ane tenI gaveSaNA karI potAnuM te saMbaMdhInuM prAmANika kathana prastAvanAmAM raju karyuM che. A graMthamAM jUnI gujarAtInuM svarUpa ane tenI vizeSatAo kaThina zabdArtha keza ApyAM hata te vizeSa yogya thAta. ame icchIe chIe ke A graMtha muMbaI yunivarsiTInA abhyAsakramamAM nirNata thAya. taMtrI, ] prabaMdhaciMtAmaNinI hAthaprate, "tribhuvanadIpaka prabaMdha' e nAmathI gaSaNApUrNa 21 pAMcamU' kAvya paheluM prakAzamAM mUkavAnuM prastAvanA sAthe pAMceka varSa upara chapAvyuM hatuM. enI mAna saMskRta prAkRta ane apabhraMzamAM nipuNatA vAcanA vaDodarAmAM keThIpaLanA upAzrayanA pustakadharAvatA Baroda Central Library nA paMDita saMgrahamAMnI hAthapratane moTe bhAge anusare che. emAM lAlacaMdra bhagavAnadAsane che. prastuta kAvya emaNe patra 29, 54mAM paMkti 11 ane paMktimAM akSara Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 jainayuga mAgazara 1984 32 thI 40 che. e prata paDimAtrAvALI nAgarI pustakaM ca bhaTTAraka TIpunyaprabhasUrIzvarANu ziSya lipimAM utArelI che. utArAne samaya emAM ne bhaTTAraka zrI jayasiMha mUriNA lekhamAMca AcaMdrA nathI. paNa paMDita lAlacaMdra te prata saMvatanA soLamA cira saMghAta ! ityAdi. saikAmAM lakhAyelI dhAre che24. pAThanA uddhAramAM meM racanAkALa, tenI mudrita vAcanano upayoga karyo che. prakAzita 22 prastuta kAvyanI racanAne samaya paNa "varsatribhuvanadIpaka prabaMdha'mAM saMzodhake vaDedarAnA AtmA tavilAsa'nI peThe anizcita che. paraMtu jema uttarane rAma jana jJAnamaMdiramAMnI hAthapratanAM pAThAMtara pari. uttara avadhi sthapAya che, tema pUrvane pUrva avadhi ziSTamAM ApyAM che. zaMkAsthAna vize uhApoha mATe AMkI zakAya che. jayazekharasUrie saM. 1462 mAM saMskRta meM prastuta hAthaprata udAra AzayavALA munimahArAja bhASAmAM prabaMdhaciMtAmaNira5nAme kAvya racyuM tyAra pachI pravartaka zrI kAMtivijayajI dvArA nirdiSTa jJAnamaMdiranA temaNe mULanI rUparekhAmAM jUja pheraphAra karI era sekreTarI taraphathI meLavI hatI. temAM patra 46, pRSThamAM raMgapUrI saMskRtanA aNujANu zretAne racatI prAkRta paMkti 15 ane paMktimAM akSara 60 thI 68 hatA. vANImAM svataMtra kAvya racI kADhayuM; te ja A gUjaH e prata paDimAtrA vagaranI devanAgarI lipimAM utA rAtI prabaMdhaciMtAmaNi che. ene dUra isavI paMdaramAM relI hatI. pratyeka pRSThamAM vaccovaca vIsa akSarapUra zatakanA pahelA caraNamAM mUkuM chuM. jagA rokata svastika hatA. temAMnuM paheluM AraMbhamAM katAM jayazekharasUri. ane chelluM aMtamAM adhurU hatuM. tethI samajAya che - 23 jayazekharasUri zvetAMbara jana saMpradAyanA ke sadara pithI koI moTI pothIne bhAga haze. emAM aMcala garachanA mahendrabhasUrinA vacaTa ziSya thAya. 'tribhuvanadIpaka prabaMdha' niraMka patra 2 thI niraMka patra sathI nhAnA ziSya merUtuMga rie saMvata 1418mAM 17 sudhImAM samAyela che. pratamAM koI paNa sthaLe dIkSA lIdhI hatI. arthAta jayazekharasUrine dIkSAlekhanakALane ulekha che nahi. paDimAtrAnA abhAvanA samaya te pahelAM. emaNe saMskRta prAkRta ane gujarAkAraNuthI A narasiMhajInI piLanI hAthapata kaDI tamAM kAya rahyAM che. eka ja varSamAM upadezacintAmaNi piLanI hAthapratathI kaMIka arvAcIna hovI saMbhave dhammilacarita mahAkAvya ane prabaMdhacintAmaNinI che. enI upara naMbara 761 caDAvelo che. adhika saMskRtamAM racanA sUrIzvaranI asAdhAraNa zaktinI prakAzanA lebhathI muMbainI mohanalAlajI seMTrala pratIti karAve che. emaNe jainakumAra saMbhava nAme lAibrerInA saMgrahanI hAthaprata paNa meM magAvI hatI. mahAkAvya paNa rahyuM che. A uparAMta eoe zatrute mane suprasiddha "jaina gurjara kavionA kartA rA. jayAtrizikA. giranAra kAtrizikA, mahAvIrAtrira. mohanalAla dalIcaMda dezAIe meLavI ApI hatI. zikA ane kriyAguptastotra tathA AtmAvabodhakulaka e trevIsa patranI pithI che. te paikI 5tra 16 tathA paNa racyAM che. A ladhu kRtiomAMnI chellI prAkRtamAM 22 khUTe che. pratyeka pRSThamAM paMkti tera cAda ane che; ane chellI prAviMzikA bhASAsamakarupe che; bIjI patimAM akSara aDatrIsane Azare che. lipi paDi. -hAnI moTI kRtio saMskRtamAM che. jayazekharasUrinI mAtrAvALA devanAgarI che. A pratamAM jUtA zuddha pATha jaLavAI rahelA mane prApta thayA. enI pupikA 25 bhAvanagaranI jainadharmaprasAraka sabhAe saMskRta nIce pramANe che. "Iti zrI tribhuvanadIpaka prabaMdha prabaMdhacintAmaNi kAvya chapAvyuM che. atyAre te duchaprApya che. enuM gujarAtI bhASAMtara paNa e ja sabhAe chapAvI samApta miti / saMvata 1622 varSe aSADha pAse bahu(la) ' pragaTa karyuM che. prastuta saMskRta kAvya uparathI dharmamaMdira pakhe ekAdazI 11 gurUvAsare || zubha nakSatre lagna saM. 1743 mAM mehavivekano rAsa racyo che. e rAsa 24 juo paMDita lAlacaMdra bhagavAnadAsa saMpAdita zrIyuta manasukhalAla ravajIbhAI mahetAnA jena kAvyadohana tribhuvanadIpaka prabaMdhanI prastAvanA, pRSTha 13. bhAga 1, pRSTha 228-364 mAM chapAyo che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodha citAmaNi saMbaMdhI sAkSara zrI kezavalAlabhAI 103 mAtRbhASAmAM kRti te saMgrahelo prabodhaciMtAmaNija ochuM bhajavavA yogya che. adhyApane aMge rahelI che.26 enA baMdhanI saraLatA, vANIne prasAda ane avAstavatA prayoganI saphaLatAmAM ADI Ave che. kavitAnI dhamaka jotAM sUrIzvare bIjAM gujarAtI kAvyo amUrta bhAvo abhinayamAM mUrta pAtrAnuM kArya karavA rasyAM hovAM joIe. asamartha nIvaDe che. rU5kanI ghaTanA dazyanA karatAM prabodhaciMtAmaNi ane prabodhacandradaya, zravya kAvyane ane kathAne vizeSa anukULa che. te 24 prabaMdhaciMtAmaNi gujarAtImAM jUnAmAM jUnuM jotAM prayogabaMdhane mArga mUkI jayazekharasUrie kAvyasapaka che. jayazekharasUrine Adarza kavi kRSNamizranuM baMdhane mArga lIdhe e bahu gya karyuM che. rUpaka prabodhacodaya nATaka hoya ema tenI saMkaLanA ane mananagrAhya che. tenA kAvyarUpe nirupaNathI eciya tenA nAma uparathI jaNAya che. prabodhacandrAdayamAMnA sacavAya che ane navInatA e Ave che. bIjabhUta vaiSNava rUpakanAM ziva ane jana, nayAyika rUpakanuM vastu. ane rAseza, ema aneka vadhatAM ochAM saMvAdI prati 25 jayazekharasUrinA prastuta kAvyamAM vividha biMba saMskRtamAM ghaDAyAM che. te badhAM jyAre nATaka piTArUpake samAyAM che. 29 te badhAnuM nirUpaNuM karavuM rupe che, tyAre prabaMdhaciMtAmaNi kAvyanA rUpamAM darzana AvA ladhu saMgrahanI prastAvanAmAM asthAne gaNAya. de che. biMbabhUta prabodhacandradayamAM, brAhmaNa mahAmAtya te kAraNathI prabodhaciMtAmaNinA mukhya aMzano saMkSegopAle I. sa. 1965mAM cedi dezanA kalacuri rAja 5mAM uddhAra karU chuM. karNane harAvIne jojAkamuktinA caMdravaMzI (caMdela) 26 vizvanuM sAmrAjya dharAvate paramahaMsa nAme rAjA kIrtivarmA udaya sAtho, te vRttAMta sAthe rAjA che. koI ene ahaMta30 kahe che, koI brahmA saMvAda dharAvatuM saMvidhAna yojyuM che, emAM moha (alakha) kahe che. tene cetanA nAme rANuM che. rAjArAjAne parAjaya karIne viveka paNa prabodhacaMdrane rANIne paraspara gADha prema che. eka divasa varNa zyAma udaya sAdhe che.28prastuta saMvAdI nATaka ukta vija- paNa moha upajAvatI, vikArI dRSTivALI mAyA nAme yanA mahotsavamAM rAjA ane mahAmAtya samakSa bhaja- navAvanA saMdarI paramezvaranI najare caDI. tenI madhura vavAmAM AvyuM hatuM. e rupaka kRSNamitre potAnA mUrti rAjAnA aMtaramAM vasI. malina mananI mAyAmAM ziSya gopAlanI prasannatA arthe racyuM hatuM. prabodha lubdha na thavA rANIe rAjAne bahu kahyuM, paNa tenA caMdradaya sArI khyAti paNa pAmyuM ane enAM bahu kaheNanI kaMi TekI lAgI nahi. tyArathI cetanAe anukaraNo paNa thayAM, te badhuM e kharuM. tathApi kahe. vizeSa kahevAnuM ja nahi, paNa najare paDavAnuM e vAnI jarUra che ke rUpakAtmaka vastu raMgabhUmi upara baMdha karyuM. mAyAne te eTalU ja joItuM hatuM. te 26. A hakIkta paMDita lAlacaMdra bhagavAnadAsa - have paramahaMsanI mAnItI rANI thaI beThI. tenA saMpAdita tribhuvana dIpaka prabaMdhanI prastAvanAmAMthI saMkSe kaMdamAM phasI navI kAyAnagarI vasAvI mane nAme pamAM utArI che. amAtyane kArabhAra soMpI deI parama ezvarya kare mUkI 27. jevo ke veMkaTanAthanuM saMkalpasUdiya, AnaMdarAya ja navI rANI sAthe akhaMDa bharzAvalAsamAM magna makhI- vidyApariNayana ane jIvAnandana, gokulanAtha upAdhyAyanuM amRdaya, padmasuMdaranuM jJAnacandradaya, vAdicaMdranuM thayo. viSayanI kephamAM bhAna bhUlelA rAjAne rANI jJAnadaya, yazapAlanA mAhaparAjayamAM paNa 5kano 29, jevAM ke avidyAnagarI ane tenuM adhikAri prayoga che. maMDaLa puNyaraMga pATaNa ane tenU adhikArimaMDaLa, viveka 28. juo bedhacandradaya prastAvanAmAM 9 vike- ane mehanI yuddhasAmagrI. neva nijitya karNa mehamitimAM zrIkItavarmanapate 30, bhrama na thAya te sAruM meM paramAtmA mATe kathAbadhisyodaya: kRta: che ahIM bedhapadathI prabodha kiMvA pra- sAramAM ahaMtana ane parameSThIne mATe arihaMtane upayoga dhacandra abhipreta che. karyo che. kavi ubhayane mATe arihaMta bela vApare che, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 jainayuga mAgazara 1986 ane amAtye pApanI beDI jaDI kedamAM nAMkhyo. 29 viveka puNyaraMgapATaNamAM sukhe rAjya kare mAyAnA prItipAtra mana amAthe have rAjamugaTa dhAraNuM che, tyAM daMbha kadAgama ane pAkhaMDa nAme moDarAyanA karyo. e dhAre tene bAMdhe, dhAre tene cheDe: ekane traNu chUpA jAsuso tenuM pagerU gotatA AvI pahocyA. lUMTI le, ekane nyAla karI de. parAmAM rahI temaNe tyAMnAM keTalAMka manuSyane bhoLavI 27 mana rAjA be rANIo para, pravRtti pitAnA pakSamAM lIdhAM. pachI teo zaheramAM pesavA ane nivRtti. pahelI rANIe mohane ane bIjIe gayA; paNa jJAna nAme koTavAle temane videzI jANI vivekane janma Apyo. pravRttine nivRtti AMkhanA pesavA dIdhA nahi. eTale karIne kadAgama ane pAkhaMDa pATA jevI lAgatI hatI. zokyanuM samUhU sAla pAcho vaLI gayA. pAchaLa rahelo daMbha veza badalI kADhavAnI matalabathI teNe svAmInA kAna khUba bhaMbheryA. zaheramAM dAkha thayo. tyAM teNe vikarAyo vRddhi enI kUDI zIkhavaNIthI mana rAjAe nivRtti ane ? pAmelo pratApa potAnI AMkhe joyo. vizeSamAM, vivekane dezavaTo dIdhe. temanA gayA pachI moDa meharAyane jItavA samakita nAme maMtrI sAthe viveka kuMvarane rAjyAdhikAra apAva te te saheja vAta masalata karate hato, te paNa teNe adazya rUpe hatI. pravRttinA hone paDate bola jhIlI mane mohane kAnekAna sAMbhaLI. rAjyanA jozInuM ema kahevuM rAjA banAvyo. navA rAjAe avidyA nAme nagarI thayuM ke arihaMta prabhunA sAmaMta sadupadezane saMyamazrI vasAvI tene potAnI rAjadhAnI karI. maha rAjA nAme kuMvarI che tenI sAthe je rAjAjIne vivAha durmatine paro. tenAthI tene kAma rAga ane dveSa thAya, te sarva zatru nAza pAmavAno joga che. viveke e traNa kuMvara tathA nidrA adhati ane mAri e traNe eka rANI upara bIjI rANuM karavAnI AnAkAnI kuMvarI maLI cha saMtAna thayAM. durmati rANIe ghara karI. paNa sumatie pote Agraha kayothI arihaMta bharI nAMkhyuM. rAya tarapha vivAhanI viSTie dUta mokalavAnuM TharyuM. A badhI hakIkata jANI laI daMbhe AvI maharAyane 28 dezavaTo pAmelAM nivRtti ane viveka vi. nivedana karI. te sAMbhaLI moha atyaMta bhaya pAme, purI Adi aneka sthaLe bhamatAM bhamatAM pravacanapurI ane vivekane jIvate javA dIdhA te bAbata saMtApa nAme nagarI pAsenA AtmArAma vanamAM vasatA karavA lAgyo. tene pATavI kuMvara kAme dhIraja ApI vimalabodhane tyAM jaI caDyAM. eNe temane UtAra kahyuM ke "pitAjI! phikara na karo. A vasaMta Ave Apo eTaluM ja nahi, paNa viveka kuMvaranAM uttama che, eTale hUM digvijayanI savArIe nIkaLuM chuM, lakSaNa joI tene sumati nAme kanyA paNa paraNAvI. ane vivekano ThAma ja pheDuM chuM.' pachI rAjAnAM pAsAM sevavAthI bhAgya ughaDaze e 30 kAma kuMvare boleluM pALyuM. abaLA kahevimaLabodhane upadeza thatAM sumatine laI nivRtti vAtI paNa aparimita baLavALI strIonI senA putra sAthe pravacanapurImAM jaIne rahI. viveka tyAMnA sajI te vijayayAtrAe nIkaLyo. prathama te brahmalo rAjA arihaMtarAyanA darabAramAM gayo. tenA upara kamAM gayo. tyAM sAvitrInI saradArI nIce bhUdevIonA prabhunI amIdaSTi karI. avasara sAdhI viveke moha moTA kaTake brahmadevane ane brahmarSione jItI lIdhA. rAjAnA atyAcAranI vAta karI. te uparathI prabhue brahmalokano upaDyo kAma kumAra bhulokamAM Avyo. vivekane hukama karyo, ke mohanA amalathI je je tyAM teNe kAliMdIne kAMThe kRSNAvatArI viSNune joyA. manuSyo trAsI gayA hoya temane leIne tAre A5NA temane teNe soLa sahastra gepIenI phojathI gherI rAjyamAM mukitapurI vasAvavI. e hukama bahu sArI laI vaza karyA. tyAMthI te vAyunA vege uttaramAM rIte amalamAM mUkyAthI prasanna thaI arita prabhue kailAse pahoMcyo ane zaMkarane hAkeTIne kahyuM ke tame vivekane puyaraMgapATaNanI jAgIra ApI. madanadahana biruda dharAvo che, te AvI jAo sAmA, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 prAdha citAmaNi" saMbaMdhI sAkSara zrI kezavalAlabhAI 105 mane yuddha Ape; athavA te hAtha joDI mArI nanagarIne paNa khaLabhaLAvIza." rAjAe satkAra karI mahArathinImAMnI A pArvatIne dhaNiyANIkarI tamAre tene rAkhI lIdhe. kaLikALe verInA rAjyamAM bheLa mAthe enuM dhaNiyApu svIkAre. kAmanA paribaLathI pADI keTalAkanuM sarvasva lUMTI lIdhuM; keTalAkane baMdImUDha banelA girAje pArvatInuM 'pANigrahaNa vAna karyA; ane keTalAkane bhavATavImAM rakhaDatA karyA. karyuM. eTaluM ja nahi, paNa ardhanArIzvararUpe teNe keTalA e Azrama ujajaDa karyA; keTalAM e ardhA aMganA ane zaktirUpe sarva devanAM dhaNI gAma hatAM-na-katAM karyo; keTalAM e zahera bALI banAvyAM. temanuM anukaraNa karI vasiSTa vizvA-mUkyAM. meharAyanA kiMkare vartAvelA kerano pokAra TheTha mitra jevA ArUDha tapasvIe paNa kAmasUtranA zAsa- arihaMta prabhune kAne pahoMco. nane mAna ApI gRhasthAzrama svIkAryo ane tene cAre 37 te avasare pravacanapurImAM saMyamatrInA svaAzramamAM ziromaNi TharAvyo. yaMvaranI dhAmadhUma macI rahI hatI. tyAM bharI rAja31 e rIte dezadezAMtara chatI vaLI kAma kumAra sabhAmAM arihaMtarAya samakSa viveke pAMca apUrva parApuNyaraMgapATaNa bhaNI dho. e samAcAra jAsusa krama karI batAvyAM. pachI teNe ati duSkara rAdhAvedha ekazvAse vivekarAya hajura lAvyo, te ja ghaDIe paNa sAtho. te ja kSaNe saMyamazrIe tene kaMThe varavagara vilabe pravacanapurIe AvavAno arihaMta mALA AropI. hAthevALo maLyA bAda kAMkaNadora prabhune Adeza laIne viSTikAra paNa Avyo. prabhunI choDavA na rahetAM arihaMta prabhunA Adeza anusAra AjJA mAthe caDAvI viveka pravacanapurI javA nIkaLyo. viveka saMyamazrI sAthe jagatamAM trAsa vartAvatA moeNe karelA saMketa pramANe ene bALamitra vastu- tane jItavA mahA baLavAna sainya leI nIkaLyo. vicAra puNyaraMgapATaNanI prajAne pAchaLathI pravacana- 34 vivekane Avato sAMbhaLI moha rAjA paNa purI laI gayA. temanA javAthI nagara lagabhaga khAlI asaMkhyAta daLa sAthe medAna paDyuM. zatruMjayanI paMthaI gayuM. eTalAmAM zatrunI senA daDamajala karatI cakezImAM be sainya bheTAbeTa thayAM. ubhaya pakSanA AvI pahocI. zahera khAlI jai kAmakumAra kAkAne yoddhAo jIva para AvI baDI bahAdurIthI laDyA. bdIkane mAryo bhAgI gayelo mAnI phulAyo. zaheramAM kaTokaTInA samayamAM mahArAjAnA dhADAMmAMnI bhaDakaNaedI ALasu paDI rahyA hatA temane baMdIvAna karI bhUta bharakuze bhAgavA mAMDayuM; tene cepa lAgI lakavizvavijayI ye nAsaDanI puTha levI nAdurasta ramAM bhaMgANuM paDayuM. eTa vAravA moharAjA AgaLa dhArI gaDagaDatI nebate ane pharaharatA nizAne avi. dho. vairanA agnithI prajaLatA rAjAe bheMsAha dhAnagarI pAcho pharyo. nagaranA loke ene motIe vartAvyo. teNe vivekanuM satya DAmADoLa thavA vadhAvya, mAtAe enAM ovAraNAM lIdhAM ane lAgyuM. e paristhitimAM viveke AgaLa AvI mohane pitAe enI pITha thAbaDI. AMtaryo. baMne vIra vacce prANAMta yuddha jAmyuM. chevaTe 32 meharAyanA manamAM eka ja vAtanI khaTaka viveke brahmAstra mUkI mehanuM mAthuM uDAvI dIdhuM. rahI gaI. viveka chaTakI gayo te tene khU. te arihaMta rAyano jaya thayo. paLe pratIhAre AvI kahyuM, te eka pracaMDa thodo darza. 35 mohanI vAMse enI mAtA pravRtti jharI nArthI devaDIe Ubho che. rAjAnI AjJA thatAM te muI. mana rAjAne paNa pUrvanA ciraparicayane lIdhe navatara vIre AvI mohane praNAma karyA. rAjAe putranuM maraNu bahu sAhyuM. paraMtu viveke prItipuraHsara pUchyuM ke tamAruM nAma zuM, bhAi?" teNe javAba pitAne kaSAyone haNI indriyone jItI zamarasanA javAba dIdheH " mahArAja! mane kaLikALa kahe che. pUramAM jhIlavAne pratibodha karyo. te mArge caDI mana dU tamArA zatruono kALa che. vivekane haM kI rAjAe aMte zukala dhyAna rUpI agnimAM praveza karyo. nAMkhIza; muktipurIne raste UjADIza; ane pravaca- 31 jue chaThThA adhikArane uttara bhAga. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga mAgazara 1984 36 cetanA rANI atyArasudhI ajJAtavAsa sevatI tene putra mArgamAM AvatA vividha jainetara Azrama hatI, te mAyAno pakSa tUTayAthI avasara joI svAmI temAM varNave chea, te vizenuM kathana AmAM TUMkAvI pAse AvI kahevA lAgI ke "paramahaMsa prabhu ! A dIdhuM che ane te saMpradAyanA nAmanirdeza vagara sAmAnya aneka upadravavALI kAyAnagarImAM tamAro vAsa ghaTata zabdamAM ApyuM che. jainetara sAhityanI peThe jaina nathI. nhAnA gAmadhaNI maTI tame vizvanA samrATanuM sAhitya cakale cATe gavAya heta, to jayazekharaparaaizvarya punaH svIkAre. paramatiH svarUpa ! tame sUrie paNa bhAlaNa ane premAnaMdanA jevI tamA mahAna teja prakAze.' e vacana mAyAnA prasiddhi lekamAM meLavI heta, baMdhanathI mokaLA thayelA rAjAnA hRdayamAM vasyAM. vANijyamUlaka ane SAguryamUlaka rUpaka, grila 2 teNe kAyAnagarIne tyAga karyo; vivekano paNa prasaMga 38 premAnaMdanuM nAma letAM ene vaNajArA ane che; ane paramezvarya pAchuM siddha karyuM. tenA varSanAM bIja be kAvya yAda Ave che. traNe samAlocanA. vaNajArA prabodha ciMtAmaNitA jevAM rUpaka che. saumAM 37 jayazekharanI jugaliyA saMtatinI paraspara vadhAre jANItI vaDodarAnA kavinI kRti che. navyAzI kaDInuM A kAvya kartAne vahAlI rAmagrI rAganI tulanA karavI iSTa nathI. eka kAvyamAM kavie alaM dezImAM racavAmAM AvyuM che34. emAM gaNapati ane kArapradhAna mahAkAvyanI ADaMbarI zailI svIkArI che; sarasvatIne mUkI yamadaMDathI mUkAvanArA saMtasAdhunuM ane bIjAmAM prasAdapradhAna kathAvArtAnI bAju zailI maMgaLAcaraNa che. pachI citravicitranA copaDAmAM khahajIye dharI che. kartAnA samayamAM paMDitae pahelAne tavAyelA pApapuNyanuM lekhuM pUchanArA dharmarAjanI vakhANyuM haze; ane sAmAnya zretAoe bIjAne vadhAvI sAdhAraNa pirANika mAnavAne anusaratuM jIvanavANilIdhuM haze. saMskRta kavi tarIke jayazekharanuM je sthAna jyanuM rUpaka ApyuM che. emAnuM tatvajJAna zretAnA hoya te he, gUjarAtI kavi tarIke te tene daraje manamAM sahelAIthI Utare evuM hovAthI prastuta kAvya UMce che. A ekaja gurjara kAvyathI jaina kavi bahu lokapriya thayuM che. enI racanAmAM keTalAka prakAprathama paMkitane sAhityakAra bane che. prabodhaciMtA ranI kacAza najare tare che. kAyAnagarInA puranAyaka maNi prabedhaprakAzanA karatAM adhika yazasvI thavA vaNajArAne, ane manane paNa, saMbodhIne kavi prastuta nimitta che. kavinI pratimA vastunI gUMthaNImAM, kAvya AraMbhe che. e saMbodhananI paddhati trIjI pAtranI yojanAmAM ane 5kanI khIlavaNImAM eka kaDI pUrI thatAmAM tajI deI te cothI kaDIthI puranAsarakhI vijayazAlI nIvaDe che. prastAnuM citrya yakano vRttAMta trIjA puruSamAM Ape che, je ke dhavapada aneka rasanI milAvaTane pose che; ane kAryane vega te saMbodhanAtmaka ja cAlu rAkhe che. vaLI rUpakanI tathA saMvidhAnanuM cAturya vAMcanAranuM kautuka chevaTa ghaTanAmAM paNa jANe ajANe ekanA eka prastu sudhI TakAvI rAkhe che. gujarAtI kRtine rasa jhIla tamAM bhinnabhinna sthaLe bhinnabhinna Aropa karyAnA nAra janetare haze, e dRSTithI kartAe tene sarvanI dAMta A khaMDakAvyamAM aneka che. ekavAra ruci saMkhe evuM rUpa ApyuM che. saMskRta mULamAM bhrAMti ane ISyonuM pravRttinI putrIo che ane jana munie maurya saMpati ane cAlukaya kumArapALa bIjIvAra bhAMga ane AMbalI rUpe nirUpaNa che. e be parama AhaMta rAjAoe meharAyanA navA prapaMcane vANotare kahyA che ane pItaLe ko che; yahA kaLikALa sAthe dAruNa vigraha macAvyAnA prastAva ApyA che, te baMne vivekabuddhi anusAra 32 juo cho adhikAra. 33 jue cothA adhikArane pUrva bhAga. paDatA mUkI kavie navA kAvyanuM akhaMDapaNuM khaMDita - 34 A kAvya bRhakAvyadehana, graMtha 2 mAM pragaTa thavA dIdhuM che. vaLI dezavaTo pAmelAM nivRtti ane thayuM che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 prabodha cittAmaNi saMbaMdhI sAkSara zrI kezavalAlabhAI 107. tevI ja rIte vivekane nivRttinA putra tarIke ane kaDInA pada sAthe paNa sarakhAmaNImAM ubhuM rahI zake vANotara tarIke paNa varNavyo che. enuM e kapaTa ke kema, te zaka paDatuM che. khoTAM kATalAMnA 5mAM kathIranA rUpamAM ane kAca: 39 uparanAM traNe arvAcIna kAvyamAM apaka LInA 5mAM naTanA khela khelatU dekhA de che. A vANijyamUlaka che. tene ThekANe jUnA prabaMdhacintA ane bIjA keTalAka AropamAM varNasAmya uparAMta maNimAM ane prabodhacodayamAM te lAguNyamUlaka sAdaya kazuM e jovAmAM AvatuM nathI. AvI che. e yojanA vRttAMtanA bhAvanI, prastAvanA - AvI kacAzane lIdhe pirANika vaNajArAne kartAnA citryanI ane rasanA vaividhyanI posanArI che. jayajIvananI bIjI vIzImAM mUkavA dU prerAUM chuM. kAla zekharasUrinA kAvyanI adhikatA vaNajArAone paDache kramamAM enA pachI udayaratnane jana vaNajAro Ave viziSTa rUpakamAM rahelI che. che. te saMvata 1757 mAM racAyo lAge che, rAmagrInI dezIne emAM paNa prayoga che. sAta kaDInuM jUja UNapo. A Tu kAvya paryuSaNa parvanA vijJaptipatra jevuM jaNAya che. trIje vaNajAro ghoLakAnA jIvarAma bhaTe racelo 40 premAnaMdanA vaNajArAnI peThe prabodhaciMtAche. tenuM nAma jIvarAja zeThanI musApharI rAkhavA. maNimAM paNa jUja UNapa jhINuM najare jonArane mAM AvyuM che, vANijyayAtrA ja temAM paNa ni: maLI Ave che. viveka ane mohanA prANAMta raNapati hovAnA kAraNathI meM tene sAmAnya vaNajA- saMgrAmamAM jAlima joddho kaLikALa kema jaNAto rAnI saMjJAthI vyavahAra karyo che. enI racanA saMvata nathI ? parama AhaMta kumArapALa sAme to kadAca e 1800 mAM thaI che. e kAvya AtmakathanI tarIke yuddhanA akhADAmAM UtaravAnI chAtI na calAve; paNa kartAnA jIvana upara prakAza pADanAra' hAI upayogI bIjAnI sAthe te bAtha bhIDI zake. bhale eNe saMgrAche38, paNa rUpaka tarIke enI kImata ochI che. mamAM bhAga na lIdho to e vegaLe rahI raNabhUmi dhoLakAnA kavinuM rUpaka gaMThAI gayelA choDanI peThe upara dekharekha rAkhI zakata. saMskRta mULamAM paNa aNakhIlyuM ja rahyuM che; enA AropamAM sAdayanuM ahIM kaLikALa zo jaDato nathI. yuddhamAM vijaya dhoraNa jaLavAyuM nathI; ane upapattinI khAmI Dagale meLavyA pachI vivekane vRttAMta paNa tUTaka che. parama Dagale Thebe caDe che. kAvyamAM samAyeluM tatvajJAna upa- haMsa ane cetanAnA tAra hAthamAM letAM viveka ane lakiyuM che; sababa huM ene lokika vaNajAre kahyuM arihaMta rAyanA tAra kavinA hAthamAM ramatA ramatA chuM. jIvarAma bhaTanuM chaMdanI ghATImAM raceluM A sarI paDe che. adhyApamAM paNa kahI kahIM prastuta satyAzI kaDInuM kAvya udayaratnanA pUrvokta sAta kAvyamAM vaNajArAnA jevA garabaDagoTo dhyAna kheMce 3pa A nhAnuM jena kAvya paNa bRhatkAvyadohana, graMtha che. samakitane eka vAre vivekanA pradhAna che ane 2 mAM ApyuM che. bIjI vAre muktipurInA eka rAjamArga pe varNavela 36 "saMvata sattAvananA piThI bhare te udAra bharaje che. tevI ja rIte saMvarane vivekane putra tema ja evI matalabane AtmA 5ii vaNajArAne pahelI kaDInA muktiparIne bIje rAjamArga paNa kahyA che. roga uttara bhAgamAM upadeza che. te uparathI racanAnA varSanI ane deSa mohanA putra che, te ja saMyamazrInA svayaM* meM kalpanA karI che. vara maMDapamAM vivekanA sAmA thanArA siMha paNa che. 37 A kAvya bRhatkAvyadohana, graMtha 1mAM chapAyuM che. 38 AdI TaLaka kavi bALapaNa bALa khelamAM ane tapamAM prathama puNyaraMgapATaNanA daravAjAne ane pachI pAvana lAbhalebhanI pravRttimAM gALyA pachI cAMdeda kara. ukata svayaMvara maMDapamAM karavatiya bhUmine Apa nALImAM tIrthayAsa karI vRddhAvasthAe nivRtti sevI A karyo che. hAnI nhAnI nyUnatA te bIjI vAte pUrNabhalyANa sAdhe che, tenI noMdha prastuta kAvyamAM che. tAnuM pramANa Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jenayuga ' mAgazara 1984 paghabaMdha ane bolI. bhAgamAM soraThA jevA eka kaDInA padane, pada jevAM 41 prabaMdhaciMtAmaNine padyabhAga mAtrAbaMdha ane aneka kaDInAM drupada tathA jhAbane ane dhaula layabaMdha e be rUpe vibhakta che. mAtrAtmaka chaMdamAM kiMvA dhoLano samAveza thAya che. layabaMdha AkhA Azare aDhIse caupaI ane lagabhaga paNa so kAvyane navamo bhAga ja roke che. gadyabhAgamAM bodUhA che. te sivAya paherI, caraNAkula, maraharRA, lInAM be udAharaNa che. jayazekharasUrinA nAnA guru dumilA ane gItinA nAme jANItA mAtrAmeLa chaMda bhAI merUtuMgari, temanA ziSya mANikyasuMdarasUrie vadhatA ochA dekhA de che; ane apabhraMzamAMthI jUnI jUnI gujarAtImAM gavAtmaka pRthvIcaMdracaritrasaMvata gUjarAtImAM UtarI Avelo vastua9 nAme chaMda paNa 1578 (? 1478) mAM racyuM che; te bolImAM che. temAM jelo che. uparAMta chapa, sarasvatIdhaulaka akSaranA, sapanA, mAtrAnA ane layanA baMdhanathI mukata talahAru1 ane dhaulajI e mizra mAtrAbaMdha paNa chatAM temAM levAtI Ta bhagavatuM prAyukata gadya, te belI. kavie upayogamAM lIdhA che. bAkInA padyAtmaka mANijyasaMdara belIvALA prabaMdhane vAvilAsa eTale 39 vastu chaMdanA lakSaNa mATe juo hemAcAryavira bAlIne vilAsa evuM nAma Ape che. AvI jAtanA cita chAnuzAsanA 5 30enuM bIjuM nAma raTA gadyane pracAra sArA bhAgye have sAhityamAM bahudhA che, e mizra mAtrAbaMdha che. pahelA caraNamAM AraMbhane che, athavA cheka aNuchato thayo che. sAta mAtrAne khaMDa gUjarAtImAM bevaDAvela che, te apabhrarAmAM bevaDAte jaNAta nathI. vastune hAthapratamAM malhAra saMjJA saMbaMdhI carcA, rAga Ape che, 42 upayogamAM levAyelI AdarzabhUta traNa hAtha40 sarasvatIdhahala mizra mAtrAbaMdha che, emAM teramI pratomAM samAptie jayazekharasUrinI uddadhRtakRtinuM mAtrA pachI laya nimitta UmerelA ekAravALe che, tenI nAma tribhuvanadIpaka prabaMdha ApyuM che. e nAma tene sAthe caraNakuMDaLIthI joDAtAM kAvya kiMvA relAnAM cAra chevaTanI kaDI uparathI maLeluM lAge che. muMbaInI caraNa ane te pachI aMya gurune ThekANe eka laghuvALAM zrImohanalAlajI seMTrala lAibrerInI pratamAM e kaDI copAyAnAM, eTale ke raNapiMgaLamAMnA sattAvIsa mAtrAnA sarasi chaMdanAM, be caraNuM goThavelAM levAmAM Ave che. nIce mujaba che45. hemAcAryanA chandAnuzAsanamAM keTalAka dhavalakanA prakAra tribhuvanadIpaka eha prabaMdha, pApa teNu na suhAvaI gaMdha; ApyA che, temAM prastuta dhaula che nahi. paraMtu temaNe tAM meyaNimaMDalithira thAI, jAnahayalidigyara zazirAI, nodhelAM dhavalaka uparAMta bIjAM bahu dhavalaka che ema teo -- - 43 jhAvaTa deharAnI ghATIne layabaMdha che. paMdaramAM jaNAve che; ane te sAtavAhanektiomAM joI levA zatakanAM prAcIna gurjara kAvyanA pU. 122 mAM je pada sUcave che. 41 talahAra paNa dhavalakavargane eka mizna mAtrAmeLa ApyuM che, te ja jhAvaTuM che, chaMda jaNAya che. e yamakasAMkaLIthI joDAyalA plavaMgama 44 prAcIna gurjara kAvya saMgraha (Baroda Orieane sArasI 'harigIta] na bane che. paMdaramA zatakanAM ntal Series) mAM A gadyakAvya chapAyuM che. prAcIna gurjara kAvya, pR. 124-125 nA vilaMgama ane 45 vaDedarAnA AtmArAma jaina jJAnamaMdiranA munisArasInA pratyeka jeDakAne eka eka talahAra lekhAya che, mahArAja pravartaka zrIkAMtivijayajInA bhaMDAranI pra. ko. hAthapratimAM talavAra chaMdane gurjarI rAga Ape che. saMjJAnI hAthapratamAM paNa uparanI kaDI ja pheraphArathI 42 A dhaula paNa mizra mAtrAbaMdha che. paheluM tathA kAvyane cheDe ja ApI che; jue jaina gurjara kavio trIjuM e be prAsayukta caraNa pAInAM, ane bIjuM bhAga 1, pR. 25 e kaDI- uttarArdha koThI pALavALI hAthatathA ceAthe e be prAsayukta caraNuM dUhAnA tera mAtrAvALA pratamAM che nahi; ane pUrvArdha 'tiNi sIkhAmaNi pratIkavALI khaMDanAM laya nimitta umerelA ekAra sahita, e cAranI ane "mehadhyAna' pratIkavALI kaDInI vacce jovAmAM Ave sAthe zakhakaDaLIthI joDAtAM sArasI (harigIta) nAM cAra che. tyAM te asaMgata che, base varSa upara prastuta prata jeNe caraNuM maLI e chaMda bane che, UtArI haze, tenAthI A bhUla thaI lAge che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakhAdha cintAmaNi ? saMbadhI sAkSara zrI kezavalAlabhAI prAptinI kula cAra kaDhImAMnI khA cheka chellI kaDhI che. enA pahelAMnI traNa kaDImAM, kathAnAyaka je vizvanA samrATa paramahaMsa, tenI prayatamA che; ane A DImAM kALa divA prabaMdhanI pratha'sA huM tathA te amara rahevAnI AzaMsA che. kRtinI uttamatA arthagarbhita tribhuvanadIpaka virodhathI je mAtra sUcavI che, te jaina muninI namratA che. prastuta vizeSNumAM nAmane bhrama thayAthI puSpikAvALA gATALA Ubho thayA che. gAma nAthapratamAM tribhuvanadIpaka praNavane badale paramaha MsaprabaMdha, huMsaprabaMdhu athavA huMvicAraprabhadha nAma ApeluM jovAmAM dhyAna, tame navAjha di. zAthI je hAthapratamAM baLatAM bhinna bhinna nAma apAyalAM maLI Ave che. premAnaMdanA vaNujArAnI aThyAsImI kaDImAM AveA ja bhrama thayAne lIdhe apAyalU viveka vaNajArA nAma se varSa thayAM cArlI' AveluM che47, joke viveka teA puranAyaka te vaNajArAnA vANeAtara che-vaNajArA nathI. e ja kAvyanI eka hAthapratamAM ane kAyAmane gujArA e kahela che. A bhUlabharelI satAonA uttara kheMca, eTaluM sAruM che, ke vANintavAcaka che. paraMtu tribhuvanadIpaka prabaMdha sattAnA to eka aiA AvA sArthaka nathI. prabociyatAmaSTi nAma viSayana khAdhA che, mULanu sUcaka chaeN, mULanA bhAdarzana jJApaka che ane jJAnasvarUpa advaita bhagavAnanuM a vagamaka che. 47 prastuta kaDImAM 'viveka, vaNurjArA te AtamA evA khela che; te kivae rupakanI kUMcI rupe mUkyA che. AtmA te ja vaNuntarA che, Ave viveka eTale khulAsA che. premAnaMdanI uttara avasthAnI ziSyA orapADanI antacaka mAi nhAnIe potAnA taraphana' keTaluMka umerI mULa vaNajArAnI navI AvRtti karI tene vivekavaNuArA nAma ApyuM che: te upara UtArelA khelamAM vivekavaNArA sAmAsika zabdarUpe leine ApeluM lAge che. e uMmeraNa vALA kAvyanI khIjI kaDImAM vaNavuM' tmAM anubhavI sakSepa bAbata khulAseA. 43 A kAbanI pacAseka kaDI re mAchI jarUranI 6 echI pura jAI, te meM mUkI dIdhI che. kApakUpa karatAM kAi marmabhUta bhAga UThI badhA tA nahiM hoya athavA bIjI bAzAtanA thai tA nahi sAya, evI AzA rAkhU chuM. saoNMgraha sabaMdhI sAmAnya vicAra, 46 jayazekharasUrinA A gUjarAtI kAvyanI eka hAthaprata rA. rA. meAhanalAla dalIcaMda dezAI taraphathI hAla 44 saMgRhIta pAMca kAvyA sakAbharanA gALAnAM che. taratamAM ja maLI che, temAM enu nAma aMtaragaca IzyumAMda ane proAcitAmaNi zatakanA pahelA yuApyuM che. te prata khaMbAtanA zAMtinApanA bahAranI che. raNamAM Ave che; vaviMlAsa madhyamAM mUkAya che; ane enA nika patra 111 zrI sAM patra 186 sudhImAM vizvavarA nAma' evI pakti che, te uparanuM anumAna prastuta kAnya samAyU' che. pratyeka pRSThamAM pati 11 ane paMktimAM akSara 50 ne Azare che. vacamAM cAvIseka akSarapUra svAstikanI kArI jagA che. patranA akSara jeTalA suMdara che teTaluM lakhANa zuddha nathI. samAptinI paktinI gaThavaNa vadazanI narisaharanI pALanI hAyapratane maLatI karavA manane prere che. e kAvya savata 1784 nA jeTha mAsanI hiMda bhAyA ne guruvAre dhyAnI bAI nhAnInI noMdha che. jIe sa. 1961 nA vasaMtanA aMka 1, nAnIbAi ane patnI, e bAine peTInAmuM bahu zrama lai rA. za. tanamanIkara lAlazaMkara citra meLavI ApyuM che. che; mAtra emAM narasihajInI pALanI ane meAhanalAlajI te pramANe peDhI gaNatAM khAi nhAnInA e ja samaya AvI rahe che. Aje tene khase'mAM mANu e varasa ochAM che. rola mADagherInI pratayALA aneimapakti ke niha, enI puSpikA nIce pramANe che: iti zrI atarga caI sapUrNa samApta / / graMthAtra 724 || 48 savata 1883 nA AsADa vide agiyArazathI saMvata 1885 nA bhAdaravA vide amAMsa sUdhImAM paTela raNacheDa hirabhAIe UtArelA hAla gujarAta varnAkayulara seTasAITInI mAlakInA cApaDhAmAM kAvyanA AraMbhe ' kA mana vaNArA' nAma che. e viveka vaNajArA aMtamA' pachInA chevaTanA bhAga emAM che nahi. seAsAITInI ma.lakInA tAryAM sAla vagaranA bIna eka guTakAmAM chavarAmanI cAturI, premAnaMdanA vaNanAro, satASakalpataru (hiMdI), hAramALA (pa6 146), ane alakhabulAkhIrAma, kRSNarAma mahArAja vagerenAM theAMDAMka pade che. emAM kAvyanA AraMbhe ane te vaNujArA nAma Apela che, Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga mAgazara 1984 sItAharaNu tathA uSAharaNa trIjA cothA caraNamAM darAnI seMTrala lAIbrerInA paMDita lAlacaMdra bhagavAnagoThavAya che. zatakanA pUrvArdhamAM adhika pracAra chaMdano dAse prabodhaciMtAmaNitI hAthautene lagatI keTalIka thAya che. uttarArdhamAM dezIne vaparATa vadhe che ane upayogI mAhItI pUrI pADI hatI. munimahArAja chaMdano ghaTe che. zatakanA chellA dasakAnuM uSAharaNa te pravartaka zrIkAMtivijayajIe vaDhavANu mukAmathI vaDena dezIbaddha ja che. prAkRta pAsethI vArasAmAM dare AtmArAma jJAnamaMdiranA sekreTarI bhAI jIvaNamULelI chaMdanI pUjI vadhArIne apabhraMze gujarAtIne lAla kizoradAsane patra lakhI bhaMDAramAMnI prata kaDhAvI ApI49. ene lIdhe gujarAtInuM purAtana sAhitya ApI hatI. vaLI 'jaina gUrjara kavionA kartA chaMdamAM racAyuM. samaya jatAM gUjarAtIe navuM sAhasa zrIyuta mohanalAla dalIcaMda dezAIe muMbainI zrImekheDI vividha dezIne layabaMdha UpajAvyo. ciraMtana hanalAlajI seMTrala lAibrerImAMnI hAthata mokalI hatI, gUjarAtI sAhitya ochuM upalabdha ane oche ane havaNuM khaMbhAtanA zrI zAMtinAthajInA bhaMDAranI prasiddha hevAthI, gata kALanU gUjarAtI sAhitya te paNa mokalI che. e baMdhukRtya mATe lAgI ane dezImAM ja heya-chaMdamAM na hoya, evI mAnyatA saMsArI jaina baMdhuone hUM RNI chuM. ahIM bhAbAMdhanAra puruSa apabhraMze Apela vArase bhUlI jAya vanagaranA zeTha kuMvarajI ANaMdajIe karI ApelI che. raNamalachaMda enA nAmathI ja e vArasAnuM bhAna anukULatAnI nedha letAM mane bahu AnaMda thAya che. karAve che. vaLI, iMdana kalAmaya upayoga AjakAla to emaNe tyAMnI jaina lAibrerImAMthI mukita mULabhUta nathI-5Na kalAnA jeTalo che, ene paNa kaMIka prabodhacintAmaNi mokalAvyuM na hatuM, te huM te khyAla enI racanAkArAe Ape che. jovA pAmata nahi; kemake e have aprApya banyuM che. vizeSamAM emaNe enuM gujarAtI bhASAMtara bheTa AbhAra, mokalyuM hatuM. e mATe hUM emane AbhArI chuM. vaLI 4pa A saMgraha bahAra pADavAno mAro je prayAsa zaMgAratriveNInA kartA bhAI tanamanIyaMkara lAbhazaMkara che, tene aneka dizAethI sahAyatA na maLI heta zive premAnaMdanA vaNajhArAnA racanAkALa upara prakAza te e ke bahAra paData te kahI zakAya nahi. vaDo- pAnAra ajAcaka bAI hAnItU peDhInAmuM bIjI ( 49 jue hemAcAryaviracita chAnuzAsanane prApta jANavAjoga vigata sAthe meLavI ApyuM hatuM, temane ane apabhraMza che dene lagato bhAva. paNa dU kema bhUluM? janasAhitya sAdhaka-khaMDa 3 aMka 3 hamaNAM bahAra paDe che temAMnA viSayeTa-1 mahAkavi dhanapAlakRta satyapurIya zrI mahAvIra utsAha, 2 teno paricaya 3 mahamUda gajanavI ane soraThanA somanAtha ja mUrtipUjAnuM mAhAtma 5 kavi dIpa vijayajI likhita mahAnizItha sUtra paricaya 6 kaThuA matanI paTTAvalI 7 ujajayinInA saMdhanuM vijJaptipatra 8 adhyApaka harmana yAkebI likhita samarAIsyakahAnI prastAvanA ( anuvAdaka- zrIyuta camanalAla jecaMda zAha bI. e.) 9 mahAkavi dhanapAla viracita mahAvIra puti-50 becaradAsa 10 je tattvacarcA (1) strI jAtine daSTivAda aMga bhaNavAno niSedhapara eka vicAra (2) avyavahAra rAzi ne vyavahAra rAzinI kalpanA (3) keTalAka vicAravA lAyaka prazna, 11 paMnyAsa padavI. A dareka viSaye mananIya ane upayogI che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 sAmaLakRta vidyAvilAsinInuM mUla mahAkavi sAmaLa bhaTTakRta. vidyAvilAsinInI vArtAnuM mUlarA. ra. maMjulAla raNachoDalAla majamuMdAra bI. e; ela. ela. bI. mahAkavi sAmaLabhaTTa " siMddAsana trivi, " " madanamohanA"mAne prAraMbhane paMDita ane "tAjavaMviMzati," " sutI " tathA monakava" rAjaputrI mahinAnA zikSaNa prastAva prasiddha "bimAnI lokaprasiddha saMskRta vArtAone gujarAtI kavi- haypaMcAzikA"ne ja AbhArI che. "pavAvatInI tAmAM navapallavita karI che, eTaluM ja nahi, paraMtu vArtA"mAM, hAlamAM ja jaDI AvelI "premAvaI (pre. madanamohanA," "naMdabatrIzI," "padmAvatI" tathA mAvatI) gAthA" ja sUkSmapaNe aMtargata che. te ja "vidyAvilAsinI' jevI svataMtra racanAbaMdhavALI, pramANe "vidyAvilAsinI'nI vArtAmAM eka prAcIna ziSTa gaNI zakAya evI lAMbI vArtAo paNa racI jaina lokakathAnuM lagabhaga pAMcasaeN varSa pahelAMnuM mULa che. ane te cAra vAtomAM sAmaLabhaTTanI viziSTa kalA ApaNane joDe che. saMpUrNapaNe dRSTigocara thAya che, ema kahI zakAya. saM. 1285 nI AsapAsa racAyelA vinayacaMdrakRta "masTinAthavAvya"mAM vidyAvilAsa rAjanI kathA eka prAcIna vArtAo racanAra kavio karatAM sAmaLa upAkhyAna tarIke goThavelI che. eTale e AkhyAbhaTTanI vArtA kahevAnI zailI svataMtra hatI; rasa jamAvavAnI kalA addabhuta hatI; emane upadeza tAravavA yikAnuM mUla tethI ye jUnuM haze ema lAge che. no uddeza jUdo hata; ane emano zretA samAja paNa tapanI mahattA batAvavA mATe kAvyanA bIjA sargamAM abhaNa ane madhyama saMskAra pAmelo kheDUtavarga hato. zloka 362 thI ka 564 sudhImAM A mUrkhacaDha eTale emane vAtamAM bhAra mUkavAnA muddA paNa jUdA athavA vinayacaTTanI kathA udAharaNa tarIke yojAI che. hatA-e badhuM kharuM. paraMtu sAthe sAthe e paNa jANI eka vaNika zeThane mUrkha chokaro gurUsevAmAM levuM joIe ke ghaNekhare ThekANe emanI vArtAonuM vinaya dAkhavavAthI vinayacaTTa kahevAyo. hene gurUkapAthI vastu kevala hemanI kAlpanika sRSTimAMthI jammu sarasvatIne prasAda maLatAM e vidyAno vilAsa karanahotuM. nAre banyo ane Akhare vidyAnA pratApathI rAjakanyA paraNI rAjya paNa meLavyuM. e rIte vidyAvilAsa saMskRta, prAkRta graMthamAMne vAtabhaMDAra to e rAjAnuM nAma dRSTAnta devA yogya gaNAyuM. noMdhavA bahukRta kavine sulabha hato; paraMtu te uparAMta lokomAM jevuM che ke je vidyAvilAsa pahelAM purUSanuM nAma hatuM pracalita asaMkhya AkhyAyikAo ane daMtakathAe 2 mAmaLabhadranI vArtAmAM rAjakuMvarI vidyAvilAsipaNa emane jANItI hatI-ema emanI keTalIka nImAM pheravAI jAya che. vAtenAM mUla AgaLa ApaNe jaI pahoMcIe chIe saMkta upAkhyAna pachI barAbara base varSa eTale tyAre jaNAya che. prAkRta samAjamAM eka ethI 1485 mAM hIrANuM " vivilAsa nariMda pavADa?" bIje oNe pracAra pAmatAM vArtAnAM keTalAMka rasaLatA lagabhaga cArase kaDIno rame che, te ghaNuMkharUM saiskRta jharaNAM emaNe pitAne vArtAtane samRddha karavA vALI mUlane anusare che. lIdhAM hatAM. sAmaLa bhaTTane magajamAM aneka vArtA. A parADA pachI lagabhaga trase varSa pachI khaDe taravarI rahetA haze. te emaNe yatha ruci 1 A kAvya, vikramanA paMdaramA zatakanI nAnI vArtAnA tANAvANAmAM vaNI lIdhA che. gujarAtI bhASAnA namUnA tarIke khAsa mahatvanuM che. enuM Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga mAgazara 1984 sAmaLabhaTTe "vidyAvilAsinI" racI te daramyAna be gurUnI sevAzathaSA karIne hemane prasanna rAkhyA. eTale traNa kavioe "vidyAvilAsa caupAdha" racelI pachI ene badhA "vinayaca" kahI belAvavA lAgyA. hovAnuM jaNAyuM che. 203 anuSNupanuM mUla saMskRta bAra varSa Ama vahI gayAM. upAkhyAna vadhatuM vadhatuM 2300 lArIoe kevI rIte ahIM nizALamAM rAjakumArI ane pradhAnaputrane pahoMcI gayuM henuM anveSaNa tulanAtmaka daSTie upa- sneha jAge, pradhAnaputre lagna karavA na pADI; chatAM yogI che. mahAbhArata vanaparvamAM ApelA "nalApA- enI vidyA upara mohI jatAM bhAgyamaMjarIe ene khyAna"nuM mahAkavi premAnane bahalAveluM gujarAtI khUba Agraha karyo eTale ene hA pADavI paDI. mahAkAvya jevI rIte abhyAsIone paricita che paNa zANA pradhAnaputre yukti goThavI. hevI ja rIte sAmaLabhaTTanI A vistRta lokavArtA rAjaputrIe jyAre sakhI sAthe saMketasthAna tathA mUla sAthe sarakhAvIne vAMcavA jevI che. lagnanI taiyArInI vAta kahevarAvI tyAre heNe vinayamUla saMskRta kathAne sAra A pramANe che:- caTTane khAnagImAM kahyuM ke, "hane rAjakumArI saibhAgya kAMcanapuramAM sUrasena rAjA hato; te nagaramAM maMjarI paraNAvIza, huM kahuM tema tuM karaje." vinayazrIpAla karIne nagarazeTha hatA. heNe potAnA cAra cada pahelo te A vAta mAnI zakyo nahi; paNa putrane bolAvIne pUchayuM ke, " hame kaye prakAre dhana pradhAnaputre Agraha karyo ane samajAvyo ke " rAtorAta pedA karaze?" eke kahyuM: " ratna parIkSA karIne." tuM paraNIne sAMDhaNI upara besI, ujajayinI ja bIjAe kahyuMH "sonuM cAMdI vecIne," trIjAe kahyuM. raheje." eTale e taiyAra thayo. " kApaDano vepAra karIne." cothA zrI valse kahyuM, vadAya mAgavA e gurU pAse gayo. "gharane "huM te ApaNu rAjA jevuM rAjya karIne." bApe saMgAtha che tethI ghera jAuM chuM. " ema kahyuM. murane evI zekhAI sAMbhaLI zrIvatsane gharamAMthI kADhI mUkyo. thayu, " ATalA varSa sudhI A mukhaca hArI zrIvatsa ratapara gAmamAM AvI pahoMce tyAM sevAmAM rahyA chatAM koI vidyA e pAme nahi hemAM eka pAThazALA hatI. hemAM rAjaputrI saibhAgama. mahane ja hINapata." tethI temaNe sarasvatI devInuM jarI tathA pradhAnaputra nayasAra paNa bhaNatAM hatAM. ArAdhana karI jala maMcuM; ane e jalavaDe candana zrIvatsa gurUne praNAma karI e pAThazALAmAM bhaNavA ghasIne sugadhI jala tahene pAyuM. rahyo. gurU bhaNAve, paNa pUrvakane lIdhe bhaNeluM hene gurune namaskAra karIne, pradhAnaputre batAvele ThekANe yAda rahetuM nahi. tethI enA sahAdhyAyIo ene vinayacaDha gayo. lagna thaI gayuM. pachI sAMDhaNI upara mUrkhacakra" kahI khIjavatA. zrIvatsane manamAM ghaNuM besIne e cAlI nikaLyAM. havAra paDatAM rAjaputrIe duHkha thatuM; paraMtu Akhare eNe bIjA ziSyo tathA pradhAnaputrane badale badhA vidhArthIonA upahAsanuM pAtra banele mUrkhacaTTa dIThe. ene khuba rIsa caDhI; saMzodhana hArA mitra zrIyuta mohanalAla dalIcaMda desAI pachI te khinna thaI. gurUhanuM pApa ene sAlavA bI. e. ela. bI karI rahyA che. 1 "pavADa" zabda saM. paMvAra uparathI mapa thaI mADayuM. enI vimAsaNane pAra na rahyo. zake che. marAThImAM povAra bela che. paMDita becaradAsa saM. ujajanamAM AvI vinayaca eka heTuM mahAlaya pasaMda karI tyAM rahevA mAMDayuM. pitAnAM racelAM ava kavA uparathI vyutpatti thayelI mAne che. jema vedasaMhitAnA pATha hoya che tema kItine vaDhi rAjAnA navAM rasika kAvyothI eNe nagarajanone raMjita karyo. saMbaMdhamAM ja hoya che. uparathI game te khyAta vRtta mATe eka vidyAne vilAsa karanAra hovAthI loko ene zabda pracAramAM AvyuM hoya. koyamasariNa: prava:' ' - "vidyAvilAsa" kahIne oLakhavA lAgyA. e arthamAM zabdArtha saMkoca thayo lAge che. "bhavADe' 1 sarakhAvo hIrANaMda kRta "vidyAvilAsa pavADo": bAla "pavADo' sAthe saMbaMdha dharAvate jaNAya che. "vinayacakra vidyAbhaMDAra, nayaraleka raMjavaI apAra; Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmaLakRta vidyAvilAsinInu" mula ' sAbhAgyama`jarI teA dharane upale mALe mahA du:khe divasa gALavA lAgI. eka divasa enI vRddha dAsIe kahyuM ke, ' daivI ! ApanA pati te nagarInA putra che; ane sakala vidyAmAM pAraMgata che. tethI name abhimAna mUkI hainA sarvathA aMgIkAra kare. '' rAjaputrI garvamAM khelIH " alI dAsI! tuM te hamaNAM ane oLakhe che. huM ene bAra varSathI oLakhuM chuM!" dAsIe karI kahyuM: " are, emanA kalAko zalyane lIdhe emanuM nAme vidyAvilAsa paDayuM * bhale, game tema heya; huM enA guNu vadhAre jANuM chuM. " rAjakuvarIe makkamapaNe jAhera karyuM. che rAjA jamavA ` AvyA. traNu vetramAM AvIne saubhAgyama'jarI vArApharatI pIrasavA maMDI. tr A haze ke A haze? '-ema vicAratA rAjA z2amI he; paNa kazuM pUchI zake niha. ane rAjA maMtrIpatnIne oLakhI zako nirka, eTale bhaMro bIjo te-'kheta racyA. Ama vastusthiti cAle che; eTalAmAM kAzmIranA bhIma Anae ratnanuM upara viviyanA eka lekha ajANI lipimAM lakhI mokaLyo. te, rAjyamAM prAptathI udalAya. ni. Akhare vidyAvilAsane tevA mAka latAM haze te sahelAithI ukaLyeA. rAjAe tenI vidyAthI prasanna thai ene mukhya amAtya nImyA. kAke, jate divase, rAjAne kahyuM" ke, " pradhAnajI ATalA badhA leAkapriya che, paraMtu hemanI patnIne e priya thai zakyA nathI. " te sAMbhaLa, rAjAne kaiDuka thayuM. pradhAna rAjasabhAmAM Avyo. tyAre rAkhaze hene kahyu, ! " maMtrIzvara ! amArA kulAcAra che ke navA amAtye amane eka vakhata jamavA teDavA. ' AthI pradhAnane hA pADavI paDI. 113 *dAsI! mAre mATe traNa jAtanAM vastraSaNa taiyAra karAvaje jethI rAjA mhArA veSa ja joyAM karaze ane karyuM pUro nahi." sabhAmAM hA teA pADI; paraMtu dharanI paristhiti vicArI hene UMDI phALa paDI. dAsIne eNe badhI hakIkata jaNAvI; vaLI Umeryu ke, " mhArA gharanI huM mhArA dharanI sthiti eNe kathI jANI AAya ema lAge che. rAjAne janmavuM nathI padma nAma jovA che! * catura dAsIe ene dhAraNa dIdhI; ane pachI rAjaputrIne e badhI vAta kahevA gaI. jema tema karIne saubhAgamajarI pAse eNe raseka karIne pIsAnI hA paDAvI. paraMtu rAjaputrIe yukti gADhavAvI ke, navanava rasa buddhi avatArati, lA taNAM mane ima hatuM. leAka na jANuI tehanuM nAma, rupi karInai ati abhirAma; OM niA taNuka niyAsa, vaika kahA be vidyAvidyAsa' nagarabahAra puradevatAnuM ArAdhana karavA nagara bhokANe vAnuM karAvyuM tyAM pradhAnapanIne daivArAdhana mATe nRtya gIta karavAnI prAcIna prathA sakhAravAmAM AvI. rAjakanyAe sarata karI ke pradhAna jAte vAgha vagADe to mhAre gAvuM, ene dhAryuM hatuM ke, pradhAnane kaye divase vagADatAM AvaDe ? eTale mhAra gAvAnuMye kayAMthI Avaro ? ' meLA bharAyA; lAkA gIta sAMbhaLavA UlaTayA. vidyAvilAse tAla pramANe kuzalatAthI vAta vagADayuM. saubhAgyama jarIte zarata pramANe gAvuM paDayuM. leAkA tA gAyanavAdananI ramajhaTa sAMbhaLI gAMDAvetrA thai gayA. rAjaputrIne meM vismaya thayo ke gurUne tyAMnA mUrkha caTTane e badhuM kayAMthI AvaDayuM ? rAjAe hAthInI aMbADI upara baMnene svArI kADhIne gAmamAM taiyAM. rAjA nagaramAM peThe. eTalAmAM rAjaputrInI AMgaLiyethI vIMTI sarI paDI. jIMdagImAM pahelI vAra vidyAvilAsa sAthenA amelaDA bhAgyA. rAjakumArIe vhAlathI vIMTI lAvavA pradhAnane kahyuM. svArI AgaLa cAlI; ane pradhAna pAchaLa rahI macI. AMja paDI gai hatI tethI e tAvaLA pAchA AvatA hatA. paraMtu daivayoge e AvyA tyAre puranA davAna baMdha thai gayA hatA. eTake aMge nagaramAM javA vimAsaNa karavA mAMDI. eNe pANI javAnu eka mhAruM dharatALuM dIThuM. haimAM utarIne e aMdara jayA gayA. tyAM eka sa rahetA haze. teNe bhA navA khAvelA prANIne DaMkha dIdhuM. e bhoMya U~para paDI gayA. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 114 mAgazara 1984 sAme ja eka vaizyA rahetI hatI. teNe ka mukhya thatuM sAMbhaLu dayA mane temAM maMtrIzvara dIThA. maNi dheAine rahevuM pANI pAtAM jhera utaryuM. dIkSA lIdhI. ane badhuM za" vidyAvilAsane soMpyuM. rAnta thayA pachI vidyAvibhAse potAnA pitAnA nagara upara caDhAi karIH ane tyAMnA rAjAne harAmaMtrIe peAtAne jIvatavAna ApanArane kaI mAMga-ve eTale siddha karavA nagararo AvyA. zrIvatse (vidyAvilAse) nagarazeThana (pinane) prazna karyo: "stune ane kahyuM. vaizyAo ane petAne mAM ja rahevAnI ni mAgaNI karI. ane ka yAgIe ApeluM mALiyuM bAMdhI ne mera banAvI dIdho. rAte ma rahyA. ane oLakhyA ?'' Apa te sAMbhaLI joi pachI eALakhANa paDyuM. ane divase mera . eba pradhAnane dhye rAkhavA lAgI. vidyAvilAsa khAvAyA. saubhAgyamarI ma traNe pastAI. paNa e kamAMthI jI 1 epriya pradhAnane sau mAI jhakhI ratna, khUNe mera thayetro pradhAna Akho divasa uDAuDa karato ane rAte pAchA vaizyAne ghera bhAvanA. eka vakhata mAra pAtAnA gharanI agAsI upara ja bheDA. maulAgyamajI enuM ja dhyAna dhI DhI hatI; vithI be sUkAi gai hatI. niAyAna voMdha jenAthI raDI paDAyuM. te na mAra bharnanA vidyAvilAse sAMbhaLyuM: rAjakuvarIne mUrchA AvelI eNe dIThI. paNa enAthI ka! AvAsana ApI kAcu ni bIje divase e pAchA agAsI upara nAkhyuM. rAjaputrInI sakhI madanAvalIe tene kutUhalathI sAthe; page mAdaLiyuM bAMdheluM dekhI ramatamAM te teADI nAMkhyuM. eTale tA mAra, mAra marI vidyAvidyAma thai gayA. pradhAne badhI vItaka kathA kahI, paraMtu pAchuM kahyuM ke " huM vacanathI vaizyAne tyAM baMdhAyA chuM. tethI mane pharI mAdaLIyuM bAMdhI gheA." tema karatAM e mera thai gayA ane te uDI gayA. " A vAtanI khabara vAyune vege gAmamAM phelApa; eTale I rAjAne paNa e vAta karI ApyuM. rAna te naNI tarata vaizvAne tyAM gaye; ane tene ane prakAre samAvI vidyAvilAsa maMtrIne henI pAsethI pAchA lI. varSo pachIthI potAnee putra na na hAvAthI potAnI putrI maMtrIne paravRAvI. kALe karIne rAjo A hakIkatathI madhe Ananda Ananda thai rahyA. zrIvatsa tapanA prabhAvathI rAnna thayA. ane aMteM nivANa pAmyA. mULa saMskRta karyA nuMcyA pachI, e rUpAkhkhotenAM mAM kemAM rUpAntara thavA pAmyAM te evuM prANa thAya che. khAsa mahattvanA ja pheraphAro gaNAvIne ahI santAya mAnuM chuM. (1) rAjaputrI saubhAgyamaMjarI rAte chAnImAnI pradhAnaputrane paraNe che: te pachI nAsI jAya che. mArgamAM kara paNa na cAlavAno sahIta hatA ema mUlamAM che. hIrANu ke te ThekANe, rAjaputrI kane pradhA naputranI buddhiparIkSA karavA keTalIka samasyA pU chAvI che. sAmaLasaTTamAM emAMnuM kaMi nathI. (2) mUlamAM jyAM vinayaae saghdhivinA ajJAta lipivALA zekha "pAnI hakIkta ApI che tyAM hIrANuMda jUdI hakIkata gAThave che. jayasi hadeva rAOM talAva banAva'-dhaNuM karIne gujarAtanA nAtha' siddharAja ja ahIM vivakSita hoya ema lAge che eka taLAva bhAvatAM hemAMthI eka tAmrapara nikaLe che. temAM lakhelI prAcIna lipi ukelIne vidyAvilAsa matrIpada meLave che. sAmaLa pazu bIjA pheraphArano ja upayoga kare che. alabatta zaikhanI vividha vadhAvavA rAkhabe ke relAM kAMdAM mAyA. ane Akhare vinayacaMdre kevI rIte sahelI e lekha uta, ThaMDI kakata sAcI 1 A saMskRta mUtrakathA taraph paDelavaheluM mhArUM yAna kheM'canAra mArA mitra vaDedarA senTrala lAyabrerInA pati sake bagavAnadAsa gAMdhIno huM RNI chuM. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmaLakRta vidyAvilAsinInuM mUla 115 karI ane vinayacaTTanuM bhAgya bhaLyuM te prasaMganuM rasama A pramANe mAtra, khAsa AgaLapaDatAM vArtAnAM varNana sAmaLabhade ja vistAryuM che. vividha aMgonuM ahIM nidarzana karyuM che. mUla kathA eka jana saMskRta kAvyamAM upAkhyAna | (3) vidyAvilAse lekha uke, eTale ene tarIke sacavAI rahI che. eTale svAbhAvika rIte jaina vatrIpada maLyuM. te sAthe AgaLa jatAM potAnA matanA avazeSo e vArtAnAM saMskaraNamAM rahI javA rAjAnI kuMvarI paNa vivAhamAM maLI. te sthaLe sAma- pAme temAM navAI nathI. vArtAnA antabhAgamAM rAjA LabhaTTe lIlAvatI nAmanI rAjaputrInuM pAtra dAkhala nirvANa pAme che. rAjaputrI ane pradhAnaputra, guNavikaryuM che. lIlAvatI vArtAnA uttarArdhamAM sAro bhAga vAhano saMketa race che te "AdezaranA daherAmAM" bhajave che. eTale sAmaLa bhaTTane vArtA vistAra che. je race che, eTale vAtamAM janamatanI rahIsahI asara DokiyAM karI rahI che. (4) nagaradevatAnA ArAdhanA mATe nRtyasaMgIta sAmaLabhaTTanI vArtAmAM hIrANuMde yojelA pheraphAthayuM; tyAM nRtya karatAM sahabhAgyamaMjarI sAmaLabhaTTanI ravALI vArtA sAthe keTaluMka sAmya spaSTapaNe joI ('vilAsinI')nI vIMTI sarI paDe che. sAmaLabhaTTa te zakAya che. eTale hIrANaMdano "pavADo' mUla saMskRta ThekANe vilAsinI pAse jhAMjhara nakhAvI de che ane upAkhyAna ane sAmabhaTTanI vArtA vacce mahAne te hAne abeDalA bhAgyAno prasaMga goThave che. aMkaDo che. * (5) sarpadaMzathI pradhAnane ugArIne vezyA je A prakAre saMkSepamAM, "vidyAvilAsinI"nuM vacana mAgI le che hemAM pradhAnane ja mAgI le che; mUla kaMIka vicAryuM. AkhI ye vArtAne tulanAtmaka ane pachI tene divase mora ane rAte manuSya banAvI dRSTie viveka, e vArtAnI saMzodhita AvRtti thoDAka moja kare che. te sthaLe hIrANaMdanA "pavADAmAM gaNikA samayamAM prasiddha karavA dhAraNA che, tyAre te prasaMgane hene "suaDa" (uM. :) banAve che. sAmaLabhaTTa mATe eka vistRta prastAva lekha lakhavAnuM muvatI ahIM paNa hIrANuMda pramANe paTa banAvyAnI rAkhI, A lekha huM baMdha karuM chu' lekhakanA baMdhu vAta goThave che. kRtyathI gujarAtI tA. 9-10-27, (6) vidyAvilAsa rAjA thayA pachI pitAnA 1 sAmaLabhadrakRta "vidyAvilAsinInI vAta "nI pitAnA nagara upara caDhAI kare che ane tyAM sabdhi svargastha nAthAzaMkara zAstrIe i. sa. 1881 mAM chapAyelI mATe AvelA nagarazeTha (pitAnA pitA)ne pitAnuM prata uparAMta bRhat kAvyadehana bhAga trIjAmAM chapAyelI vArtA hAlamAM upalabdha che. e vArtAnI hastalikhita prata pUrvavRttAnta yuktithI jaNAve che. hIrANuMda ane saMgrahamAM tapAsa karavA chatAM maLI zakI nathI, keI sAmaLabhaTTa te sthaLe jUdI jUdI yuktiprayukitathI sAhityarasika sajajana mahane te meLavI Apaze te upavArtAne bheda khullo karAve che. kAra thaze. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga mAgazara 1984 jyasiMhasUrinuM hammIramadamardana. aMgrejI prastAvanA-lekhaka sva. cimanalAla DAhyAbhAI dalAla ema. e. nATaka-gUjarAtanA itihAsamAMnA eka agatyanA AjJAthI (khaMbhAtanA) bhImezvara bhagavAnanI yAtrAnA banAvane nATakanA rUpamAM raju karatuM A hammIramada- utsava prasaMge khaMbhAtamAM pahelavaheluM A nATaka mana nATaka jayasiMhasUrinuM banAveluM che. A pAMca bhajavAyuM hatuM [ A bhImeza-bhImezvaranA khaMbhAtanA aMkI nATaka che ane temAM gujarAta upara musalamAnee maMdiramAM senAnA kalaza ane vajadaMDa vastupAle karelo humalo pAcho haThAvyo e bInA nATaka rUpe karAvyA hatA. juo vastupAla carita-jinaharSakRta raju karI che. mAravADanA cahavANa rAjA hamIranA 4-720, ane sukRta saMkIrtana 1-3]. itihAsa saMbaMdhInuM nayacaMdrasUrie AnA pachI be | nATakanA kartA-vIrasUrinA ziSya ane bharUcanA sikA pachI racelA hammIra mahAkAvyathI A taddata zrI munisuvratasvAmInA maMdiranA AcArya zrI jayajIja kAvya che. vastupAlanA putra jayantasiMhanI siMhasUri A nATakanA kartA che. tejapAla eka vakhata 1. jayasiMha-trasiMha te vastupAlane potAnI A maMdiranI yAtrAe AvyuM hatuM tyAre e AcArya prathama patnI lalitAdevIthI thayela ekane ekaja putra hatA. kAvya bolyA temAM tenI stuti karI ane AMbaDanA zakate saM. 1279 thI khaMbhAtane sube hatA. sarakhA. nikA vihAramAMnI pacIsa devakulikA mATe suvarNavaja mahAmAtya zrI vastupAyAmane mahuM. zrI tri- banAvarAvavA kahyuM. vastupAlanI saMmatithI tejapAle tAdevI kukSisarovararAjahaMsAyamAne mahaM zrI jyntsiNhe| tema karavA kabula karyuM ane pacIsa suvarNavaja daMDa saM. 79 pUrva zrI stambhatIrtha mudrAvyApArAn vyApRgvati vastupALe khaMbhAtanA kumAravihAramAM be devakulikAe baMsati-giranAra prazasti dhAvI hatI. sarakhAvo. somezvaranI AbuprazastimAM ema che ke - pautra pratApasiMhasya tadbhAtu zca kanIyasaH / dayitA lalitA devI tatrArhad devakulike zreyase dve cakAra saH // tanayamavItanayamApa sacivendrAt / vastupAlanA mRtyu pachI vizalade jetrasiMhane tenA nAmnA jayantasiMha zauryathI AkarSAI peTalAdane sube nImyA hatA. sarakhA:jyntmindaat pulomaputrIva // 44 // peTalAdrapuraizvarya jaitrasiMhAya mantriNe / yaH zaizave vinayavairiNi bodhavandhye parAkramaguNakItaH prasanno'dAttato nRpaH // na 4 vina 4 gunothe ca | A vasiMhanI prArthanAthI bAlacaMdrasUrie pitAne so'yaM manobhava parAbhavajAgarUka- .. vasaMtavilAsa ra. vastupAlanA svargavAsa pachI 10 varSe ra 4 manasa guti UtrasiMdaH | tejapAla svargastha thayA, ne tejapAla pachI jaitrasiMha zrI vastupAla putraH kalpAyurayaM jayantasiMho'stu / vidyamAna hatuM. jasiMhe kAkA tejapAlanA smAraka tarIke kAmAdadhikaM rUpaM nirUpyate yasya dAnaM ca // caMdramAnapura (cANasamA )mAM eka jinamaMdira, sarovara, tenI udAratA mATe sarakhA jinaharSanA vastupAla dharmazALA, satrAlaya karAvyAM. sarakhA. jinaharSakRta tharitramAMthI vastupAla caritra. 8-592, 593. girAvatra vavarSa zrI jaitrasiMho'pi sarvataH / tatra zrI jaitrasiMhena gajAzvaracanAMcitaM / yathA hemAmbudakhyAti leme kavisamarpitAm // 6-618 satoraNa jinAdhIza maMdiraM maMdaropamaM // tene be putro hatA-1 pratApasiMha, ne 2 nAnuM nAma sarovaruM tathA dharmarAAAsatrArya | ajJAta che. pratApasiMha ane tenA nAnA bhAInA purayA viSe eNe tatva maMtrio sUpAsanAnuM | Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayasiMhasUrinuM hammIramadamana 11e karAvI ApyA. A kAryanI yAdagIrI mATe jayasiM- uparathI A nATakanI AvRtti taiyAra karavAnuM kArya hasUrie bane bhAIonA A dAna mATe eka suMdara ghaNuM muzkela thaI paData. kAgaLanI pratanAM vIsa pAnAM lAMbuM prazasti kAvya racyuM. te kAvya maMdiranI bhIMtanA che temAM (1) hammIramadamardana 1 thI 15 ma (2) eka paththaramAM kotaravAmAM AvyuM hatuM ema lAge che. je prazasti 15 2 thI 18 sa ane (3) stutikAvya ke zakunikA vihAranI bhajIda banAvavAmAM AvI che 18 ba thI 20. jinabhadrasUrinI AjJAthI bIjI chatAM hammIramadamardana kAvyanI pratanA aMtamAM tenI tADapatranI prata je pite jelasamIra lai gayA hatA eka nakala hovAthI te prazasti ApaNe mATe saca- tenI nakala utArIne pATaNa laI javAmAM AvI te vAi rahI che. A dAnanA kAryathI A be bhAIo samayamAM eTale saMvata 1480-1440 nA gALAmAM ane temanA svAmI rAjA vIradhavalanI kIrti vadhA- tADapatra uparanI mULa prata uparathI A kAgaLa paranI ranArA A kAvya banAvavA kartAne preraNA thaI hoya prata utAravAmAM AvI lAge che. A AvRtti mATe ema lAge che. saMvata 1765 mAM lakhAyelA kamArapALa prathama kAgaLa uparanI chataneja AdhAra maLyo hato caritra ane nyAyasAranI TIkAnA kartA maheMdrasUrinA ane tene eka karamo taiyAra paNa thayo hato paNa ziSya-kRSNapiMga7nA jayasiMhasUrine A nATakane tevAmAM acAnaka jesalamIranA bhaMDAro tapAsavA kartA samajavAnI bhUla karavAnI nathI. javAnuM thayuM. tethI A kAvya chApavAnuM kAma aTakayuM nATaka racAyAnI sAla tArIkha -A nATaka ane 1916 nA okaTobara mahinAmAM huM jesalamera lakhAyAnI cokkasa tArIkha nakkI karI zakAtI nathI. gayo tyAre mULa pata tADapatranI ane kAgaLanI pratanI paNa vastupALanA kArabhAranI zarUAta eTale saMvata madadathI chApakhAnA mATenI nakala saMbhALathI pharI 1276 pachI ane je hastalikhita prata maLI che tapAsI sudhArI, nahItara temAM ane khAsa karI prakRta tenI lakhyAnI tArIkha eTale saMvata 1286 nI bhAgamAM keTalA saMzayavALA phakarAo ane bhUlo rahI jAta. pahelAM A nATaka racAyuM hovuM joie. | nATakane sAra-A nATakanA pAMca aMka che hastalikhita sAdhane-zrImaMta mahArAjA zAzvata jyotine karelA namaskAranA zlokathI nATa. gAyakavADa taraphathI bahAra paDelI AvRtti nATakanI be kanI zarUAta thAya che. pachI sUtradhAra ane naTa vacce hastalikhita prate uparathI taiyAra karavAmAM AvI che saMvAda cAle che. vastupALanA putra jayantasiMhe khaM, (1) tADapatranI ane (2) pAnAM u5ra lakhelI. bhAtamAM bhImezvara bhagavAnanI yAtrAno prasaMge navatADapatra uparanI prata jesalameranA prakhyAta bhaMDAramAM rasa yukta nATaka karavA pharamAvyuM che. bharUcanA vIraghaNI thanApUrvaka sAcavavAmAM AvI che. ane bIjI sUrinA ziSya jayasiMhasUrie raceluM hammIra mada prata pATaNanA zrI vADIpArzvanAthanA derAsaranA bhaMDA- madana nATaka bhajavavAnuM nakkI thayuM che. ATalI prastAranI che ane te anya aneka pratAnI mAphaka jesala- vanA purI thatAM vIradhavala ane tejapAla raMgabhUmi para meranA bhaMDAranI pratamAMthI utArelI nakala che. tADapatranI dAkhala thAya che, vIradhavala vastupALanI advitIya pratanAM 116 pAna che ane temAM (1) hammIramadamardana rAjyanItijJatAnAM vakhANa kare che. je samaye siM1-90 pAnAM (2) vastupAla tejapAla prazasti ane haNarAjA caDhI AvavAno bhaya hato ane mAlavAnA (3) stutikAvya 1-16. A pratamAM cheluM eka rAjA taraphathI madada maLavAnI AzA rahI na hatI te pAna ghaTatuM hoya ema lAge che kAraNa stutikAvya vakhate potAnAM ghaNu samayane duzmata bharUcanA rAjA saMpUrNa nathI. A prata sArI rIte sacavAi che paNa zrI siMs sAthe potAne maitri saMbaMdha keTalI huMzIkaI kaI ThekANe keTalAka akSara ane eka pAnanI yArIthI karAvI Apyo hato te bAbatanuM paNa smaraNa eka AkhI bAju bhuMsAI gaI che tethI kAgaLa kare che. tejapAla Ano javAba Ape che ke rAjAnI uparanI bIjI pratanI madada zIvAya A ekalI prata bahAdurIthIja pradhAnanI buddhi ane kuzalatA phateha Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 jenayuga mAgazara 1984 pAme che. viradhavala uttaramAM kahe che ke mArI ati dhArAvarSa potAnI marajIthI ja lazkarane AvI malyA, prazaMsA karIne pradhAnanI buddhi ane kuzaLatAnuM satya ane surASTrane bhImasIMha paNa madada karavA AvI varNana tAre DhAMkavuM na joIe. pachI lAdezanA rAjA pahoMcyo. vikramAditya ane sahajapAla rAjA jemanI siMhanA bhatrijA ane siMdhurAjanA putre bApanuM sAthe siMhanA humalA pUrve gADha maitri hatI teo tenI sAthenuM vaira yAda rAkhIne mArA lazkaranA pAchalA paNa viradhavalane khuzI karavA tene AvI majA bIjA bhAga upara hallo karavA mATe siMhaNanA lakarane paNa nAnA nAnA rAjAo ane ThAkoro potapotAnA madadamAM bolAvyuM hatuM te saMgrAmasiMhane vastupAle lazkara sAthe vIradhavalane AvI maLyA, te badhI AgaLa eka vakhata kevI rIte harAvyo hato te bA- hakIkata lAvaNyasiMha jaNAve che. Ama kalpavRkSanI batanuM varNana viradhavala kare che ane kahe che ke hAla peThe vastupAlanI buddhinAM AvAM sArAM phaLa AvyAM. paNa mAmalo gaMbhIra che. eka taraphathI saMgrAmasihanI pachI nipuNaka nAme jAsusa dAkhala thAya che ane uzkeraNIthI siMhaNa pitAnA lazkara sAthe karyo karavA saMgrAmasiMha ane siMhaNa vacce pote kevI rIte taiyAra thayeluM che ane bIjI bAjuthI turUSka yo TeTo karAvyo che te jaNAve che. te (nipuNaka ) moTA gheDesvAra sainya sAthe ane mAlavAna rAjA siMhaNanI chAvaNImAM gayA. pite pahelAM karelI caDhI Ave che. dumananuM vAdaLa Ama cAre bAjuthI goThavaNa mujaba teno nAno bhAI suvega mAlavAnA ghere che te je vastupALanI buddhi madade Ave teja rAjA devapAlanA adharakSaka tarIke nokarImAM rahyA vikherAya tema che. ahIM vastupAla dAkhala thAya che hato teNe tene sauthI sAre azva corI lIdhuM ane ane pote tejapALanA putra lAvaNyasiMha rAjyanA te saMgrAmasiMha je siMhaNanA lazkarane derato hato kAmamAM ghaNe utsAha batAve che tenAM vakhANa kare che. tene Akho. tyAra pachI pote (nipuNaka) paNa yuddha khAtAnA adhikArIethI paNa gupta rIte lAva- siMhaNanI chAvaNImAM dAkhala thAya che ane jaNAve yasiMhanA jAsuse rAjyamAM kevI rIte phare che ane che ke te gurjararAjAonI hIlacAlanI khabara rAkhavA rAjAo paNa temanA hAthamAM kevI rIte ramakaDAMnI mATe mokalelo sucarita nAme jAsusa che. mAphaka rame che tenI hakIkata vastupAla jaNAve che. gujarAtanA sImADAo hammIranA humalAthI vastupAla ane tejapAla rAjAnAM vakhANa kare che luMTAyA hatA ane vIradhavala kuca upara kuca karIne ane khAsa karIne tejapAla paMcagrAmanA rathakSetramAM tenA sAme thavA gayo hato ane ekAda aThavADIrAjAe batAvelI bahAdurInAM ghaNAM vakhANa kare che. yAmAM laDAI thaze ema te siMhaNane jaNAve che. tyAra bAda turabdavIra hammIra sAme pote lakara laI siMhaNa AthI kRza thAya che ane gujarAta upara javAne pitAno IrAdo che te jaNAve che. hAtha vArI laI javA irAdo kare che paNa nipuNaka tene hAthanI tarakavIra sAthenI laDAImAM ane ghaNe dura samajAve che ke hammIranI sAthe laDavAthI viradhavalanuM sudhI temanI pAchaLa paDavAmAM je bhaya rahe che te lakara ghasAI gayuM haze eTale tene sakhata hAra vastupAla samajAve che ane svecchAno rAjA caDhI ghaNI sahelAIthI apAze mATe suratamAM te mALavA Ave che tene mAravADanA rAjAo malI jAya tyAra ane gujarAtanA rastAonA saMgama pAse tApInA pahelAM jaine mAlavAnA rAjAone potAnA pakSamAM jaMgalomAM mukAma karavo. siMhaNane A prasaMda laI levA turata prayANa karavAnI salAha vastupAla AvavAthI tApI nadInA jaMgalamAM tene DerA taMbu Ape che. nAMkhyA. suvega tyAM tApasanA vezamAM Ave che ane aMkara-lAvaNyasiMha praveza kare che. vastu siM%Na tenAM darzana karavA jAya che paNa te nAzI pAlanI salAha mujaba viradhavale turata prayANa karavAthI jAya che. AthI tenA upara vahema Ave che ane mAravADanA rAjAo semasiMha, udayasiMha ane rAjAnA sipAio tene pakaDI lAve che. tene rAjAnI Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayasiMhasUrinuM hamIramadamardana 119 AgaLa hAjara kare che ane tenI jaTAmAMthI saMgrA kare che ane khabara Ape che ke duzmananA sine masiMhane lakhelo eka patra malI Ave che. te mAravADa dezamAM Thera Thera Aga lagADI dIdhI che. ane kAgaLamAM ema jaNAvyuM hatuM ke mAlavAnA rAjAe nirdaya myuccha yadhAone rAjadhAnImAM dAkhala thatA saMgrAmasiMhane devapALanuM nAma lakhelo eka azva jaine bIkathI ghaNAo mAryA gayA che. jayatale bheTa tarIke mokalAvyuM che ane gujarAtamAM dAkhala bhayaMkara yuddha jamAvyuM ke kema te vIravaLa pUche che, thatAM mALavAno rAjA siMhanA lazkara upara humalo kamalaka tene hasIne jaNAve che ke jema phera cakkakare tyAre saMgrAmasiMhe potAnA bApanuM khuna yAda ramAM beThelA bAlaka bIjA badhAne goLa pharatA jue lAvIne siMha upara taravAra kheMcavI. A uparathI che tema tame paNa badhAne tamArA jevAja dhAro che. ghoDA bAbatanI hakIkatanI tapAsa karavA nipuNakane kamalaka vadhumAM jaNAve che ke koI paNa kSatriya temanI siMhaNe kahyuM. nipuNake suvega sAthe saMgrAmasiMhane madade Avyo nahI. lokoe bIkanA mAryA pitAnA kahevaDAvyuM ke rAjA tenA upara gusse thayA hatA. hAtheja mota vahorI levAnuM pasaMda karyuM. koIka kuvAmAM saMgrAmasiMha tethI bIkane lIdhe nAsI. gayo. A pachI marI gayA ane keTalAke potAnA gharo saLa. badhI hakIkata nipuNaka jaNAve che ane A praveza gAvI dIdhAM ane temAM baLI mu; keTalAke phAMsa puro thAya che ane te jAya che ane vastupALa dAkhala khAI ApaghAta karyo jyAre keTalAka krodhanA AthAya che. ane rAjAnI ujavala kIrtinuM varNana kare vezamAM duramane upara tuTI paDayA. kamaleka eka turUka che. pachI tene jAsusa kuzalaka dAkhala thAya che ane laDavaiyAnA vezamAM tyAM hAjara hato teNe nirdaya sanike saMgrAmasiMha vastupALanI buddhithI siMhanathI chuTo bALakone mArI nAMkhatA hatA te bALakonI cIsothI paDIne khaMbhAta tarapha lazkara laIne jato hato te dayA AvavAthI rADa pADI jaNAvyuM "bhAgo, bhAga, jaNAve che. khaMbhAtanA saMrakSaNa mATe lazkara eka vIradhavala lazkara sAthe lokonA bacAva mATe Ave karavAne hukama vastupALa Ape che ane saMgrAmasiM- che." A sAMbhaLIne turUSka sIpAIe nAThA ane hanA pradhAna bhuvanakane potAnI pAse bolAvI maMgAve vIradhavaLa kayAM che te jovA loke cAre dizAmAM che. bhuvanaka jaNAve che ke saMgrAmasiMha vIradhara jovA lAgyA. teNe potAno veza kADhI nAkhyuM ane lanI madade jAya che. te parathI bhuvanakane rajA A lokone jaNAvyuM ke vIradhavala jaladI kuca karI A pavAmAM Ave che. nipuNuka vastupALane jaNAve che tarapha Ave che. tenAM utsAhanAM vacana sAMbhaLI ke saMgrAmasiMha mAhI nadI oLaMgavAne taiyAra ho lo ke turUSkAnI pAchaLa paDayA ane viradhavaLanI te vakhate huM (nipuNaka) tenAthI chuTo paDyo hato. bIkathI turke bhAgI gayA. vIradhavale vastu mALanI vastupALa dhoLakAnA rakSaNa mATe baMdebata karI buddhinAM vakhANa kare che ane vastupAlanI buddhithI khaMbhAta tarapha jAya che. myuccha zIvAyanA pitAnA badhA duzmanone teNe jItyA aMka 3:vIradhavala ane tejapAla praveza kare ema kahe che. tejapALa tene jaNAve che ke vastuche. arUNodaya thavAnI taiyArI che. viradhavala caMdranA pALe hammIrane harAvavAne mATe goThavaNo karI che astanuM varNana kare che ane kahe che ke moTAonI mATe te bAbatanI ciMtA karavI nahI. vIradhavaLa sAthe duzmanAvaTa karavAthI ane bhAre muzkelIo AvI mitra rAjyane pitAnI pakSamAM meLavI levA prayANa paDe che, mAravADane rAjA jayatala potAnI talavA kare che. rana baLanuM abhimAna rAkhIne viradhavalanA lakara aMka 4-kuvalayaka ane zIghraka nAme be jAsuso. sAthe joDAyA nahatA tenIja sAme hammIra moracA turUSka sipAinA vezamAM praveza kare che. zIdhraka tejamAMDavAne hatA te bAbatanA samAcAra jANavA vIra pALanI rAjanIti (diplomacy)nAM vakhANa kare dhavaLa ghaNe utsuka che. kamalaka nAmano jAsusa praveza che ke vastupALanI salAhathI zuddha thayelI te nItithI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga. mAgazara 1984 duzmananuM vAdaLa vikherAI gayuM che. zIghaka potAnI heya te avAja saMbhaLAya che. te avAja vIrahakIkatamAM kahe che ke tejapALe mane khapparakhAnanA dhavalanA lazkarano che ane mIlamphIkAranA lazkara dUtanA vezamAM savaLI zleSTha jAtionA sArvabhauma upara viradhavalanA sini tuTI paDe che ane mIlarAjA bagadAdanA khalIpha pAse mokalyo hato tyAM jaI ThThI kAra ane tenA pradhAnane zedhe che. tyAM ekAeka meM jaNAvyuM ke mIlacchIkAra abhimAnamAM AvI varadhavalane sAda saMbhaLAya che ane mIlacaThThI kAra jaine keAinI sattA mAnya karato nathI. khalIphe mArI ane tene pradhAna nAsI jAya che. viradhavala ane sAthe khaparakhAna upara saMdeze ravAnA karyo ke mIla- tenI bahAdurInA guNagAna karate dhArabhaTa dAkhala thAya ThThIrane jaMjIrathI bAMdhI pitAnI hajuramAM hAjara che. duramanA pitAnA paMjhAmAMthI chaTakI gayA joIne karavo. A hukama vAMcIne khapparakhAne mIlapaTTIkAra- viradhavaLa nirAza thAya che. dvArabhaTa jAya che ane nA mulaka upara svArI karI. meM mIlaThThI kAranA tejapALa rAjAnI bahAdurI ane zairyanAM vakhANuM putrane tenA gupta jAsusa tarIke A hakIkatanI khabara karate praveza kare che. viradhavaLa kahe che ke dumane ApI ane A hakIkta mIlacchIkArane jaNAvavA ApaNA hAthamAMthI chaTakI gayA che paNa vastupAle teNe mane turata ravAnA karyo. kuvalayaka pitAnI hakI- goThavelA kAryakramathI te pharavAnuM nathI ane vastukata jaNAve che ke meM paNa gulavAla pratApasiMha pALanI buddhinAM vakhANa kare che. vagere gurjara maMDalezvarane, laDAI purI thayA pachI aMka 5-kaMcukI praveza kare che. vIradhavalanA turUmane, viradhavaLa tamane mulaka Apaze ema sama- lAMbA samayanA viyogathI duHkhI thatI tenI strI jAvIne, ApaNA pakSamAM ApyA che. A pramANe jayatalA devInA manane AnaMda pamADavA mATe zuM duzmanane Akho samUha vikherAI jAya che. ane karavuM teno vicAra kare che. hammIranA nAzI javAthI bane jAsuso pitAnA kAryamAM pravRtta thavA jAya che. AnaMda pAmelo vIradhavalA thoDA vakhatamAM dhoLakAmAM ahIM prAstAvika praveza puro thAya che. ciMtA krodha AvI pahoMcaze ema kahete avAja te sAMbhaLe che. viSAda ane zaramanI lAgaNIothI gabharAyelA mana- dhoLakAmAM AvatAM, mArgamAM AvatAM sthaLanuM varNana vALa mIlaThThAkAra potAnA gorI isaka nAmanA pradhA- karatA vIradhavala ane tejapAla dAkhala thAya che. nanI sAthe praveza kare che. mIlamphIkAra jaNAve che acalezvara devanA dhAma Abu parvata parathI pasAra ke duzamana upara pote caDhAI karI tene lAbha thaIne, vaziSThAzrama ane tyAM rahetA yogIo, paralaine kharparakhAnanuM lazkara mathurAnA pradeza upara pharI mAra rAjAonI nagarI caMdrAvatI, pavitra sarasvatI vaLyuM hatuM. gujarAtane rAjA 5Nu, khaMkherakhAnanI nadI ane tenA kAMThe AveluM bhadramahAkAlanuM maMdira, caDhAInI vAta jANIne, lazkara sAthe tenI sAthe yuddha gujarAtanA rAjAonuM pATanagara aNahilavADa, lAkaravA dhasate Ave che. te potAnA pradhAnane jaNAve vayaprasAdanA hAtha nIcenuM sAbaramatInA kAMThe AvelA che ke khalIphano gusso zAMta karavA mATe radi ane kAdi karNAvatI zahera pasAra karIne teo dhoLakA pahoMce nAmanA tenA be mulAMone mokalyA che ane have che. viradhavala rANInA udyAnamAM utare che ane AgaLa zuM pagalAM bharavAM te saMbaMdhI salAha mAge che. tejapAla rAjAnA nagara praveza mATe taiyArIo karAkhapparakhAnanA humalAthI potAnA rAjyane bacAvavA vavA mATe zaheramAM praveza kare che. pitAnA virahathI mATe pAchI kuca karI javI ema pradhAna salAha kRza thatI rANI jayatallA devIne viradhavala maLe che. Ape che te mIlaThThI kArane pasaMda paDatI nathI ane vastupAla ane tejapAla rAjAne maLavA ekAeka te kahe che "bhale mAro mulaka setAnanA mukhamAM jaI praveza kare che. tejapAla vastupALane kahe che ke he paDe, ane bhale mAro putra paNa mRtyu pAme, huM te tamArI gerahAjarImAM udayasiMhanA pradhAna udayananA bAbatanI darakAra karatuM nathI." tyAM to lazkara AvatuM putra yazovIranI salAha lIdhI hatI. vastupALa javAba Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayasiMhasUrinuM hammIramadamardana 121 Ape che ke te sAruM karyuM kAraNake yazovarane ApaNe nATakanA aMte kavie be ka mukyA che temAM pitAnA vaDilabhrAtA maladeva jevo gaNIe chIe. kavi jaNAve che ke caMdrane sukhaDa copaDavA jevo, vastupALa rAjAne joIne ghoDA parathI utare che, ane amRtasAgaramAM dudha reDavA jevo yAne puSpone sugaMdha tene salAma bharavA jAya che paNa rAjA tene bheTI paDe lagADavA jevo che mAro prayatna che. A nATaka devI che. varadhavala tene kahe che ke mane bALapaNamAM uche- sarasvatIe piteja mokaleluM che. ranAra madanadevI, ane vanamAM pitAne madada Apa* vastupAla tejapAla prazasti-zakunivihArane nAra lavaNuprasAda ane jenI buddhithI potAnA rAjaya- tejapAle ApelA dAnanA smAraka tarIke te maMdiranA no pAyo majabuta thayo che te vastupALa, temanuM sarvanuM divAlanA eka patthara upara A prazasti katarAvI. RNa kevI rIte mAre adA karavuM, vaLI kahe che ke haze ema lAge che. prazastimAM prathama munisuvrata ane tamArI buddhinA baLathIja mAruM zaurya ATaluM jhaLakI sudarzanAne namaskAra karyA che ane pachI mUlarAjathI zakyuM che, ane asuracakacUDAmaNi hammIra eTalo varadhavala sudhInA cAlukya rAjAonI vaMzAvaLI ApI bhaya pAmyo che ke pharIthI A tarapha AvavAnI che. mULarAje kacchanA rAjAne namAvyo ane siMdhanA hImataja karatA nathI. vastupAla tene khabara Ape che rAjAne paNa citAthI utsuka banAvI mukyo. hamezAM ke khalIphanI pAsethI rAjya sthApavAnI paravAnagI batrIsa rAjAo tenI hajuramAM rahetA. cAmuMDarAje laIne mukhya adhikArI vajadina sAthe mIlanDrIkA- pRthvIne duzamanA mastakathI vibhUSita karI, nirdaya ranA be kharA dharmagurUo radi ane kAdI nAmanA, damano maraNIyA thaIne jyAM potAnuM lohI reDIne vahANumAM besIne Ave che ema jAsusanA pAsethI yaza meLavatA, tevA harasiddhi devInAM kuvAnI upamA " khabara paDavAthI meM vahANumAM lavUAe mokalI tenI talavArane ApI che. bhImadeva mATe ema jaNane temane pakaDI khaMbhAtamAM keda karI rAkhyA hatA. temane vyuM che ke jyAre teNe humalo karyo tyAre bhojanA choDavavA mIlaThThI kAre potAnA pradhAnane ghaNIvAra hAthamAMthI talavAra, kaMThamAMthI sarasvatI ane hRdayamAMthI mokalyA hatA. AthI mIlaThThI kAra sAthe lAMbA vakhata lakSmI cAlI gayAM, te yogya ja thayuM hatuM. mALavAnA mATe suleha thaI che. tyAra bAda sarve nagaramAM praveza rAjA u5ra jayasiMhe meLavelA vijayane paNa ullekha kare che. AkhuM nagara zaNagAryuM hatuM. purUSe phulonI karyo che. kumArapALe jaina dharma svIkAryo, arNorAmAlAo paherI pharatA hatA ane strIo nRtya karatI rAjane mahAta karyo, kAMkaNuM lIdhuM, ziva mahimA hatI. mahela pAse AvIne viradhavala zivanA maMdi. vadhAryo ane aputranI milkata rAjyamAM khAlasA kararamAM jAya che ane bhakitapUrvaka tenI prArthanA kare che. vAne kAyado nAbuda karyo. bALamULarAje raNakSetramAM tenI bhaktithI prasanna thaIne Izvara tene darzana Ape laDIne duzmanane muLamAMthI ukheDI nAkhyAM. bhImadeva che ane varadAna mAgavA kahe che. viradhavala javAba mahA dAnezvarI hatuM. potAnA rAjyanI sabhA pAchI Ape che ke tamArI kRpAthI vastupAla ane tejapAla majabuta karavA mATe, ghaNI moTI sAhasika laDAIo. e be camatkArI kArya karI zakanAra pradhAna mane laDanAra, arNorAjanA putra lAvaNyaprasAdane bhImamalyA che, mAro yaza ane kIrti caMdra sAthe spardhA deve pitAne mukhya maMDalezvara nImyo. pachI kavi kare che ane mArA duzamano paNa mArI sevA karavA lAvaNyaprasAdanA putra vIradhavaLanI stuti kare che. mATe eka bIjAthI hariphAI kare che. chatAM huM eTaluM vIradhavaLe pitAnA mATe koI sAro matrI ApavA mAguM chuM ke mArA rAjyamAM sAro varasAda paDe ane bhImadevane prArthanA karI. tethI bhImadeve tene kahyuM, anAja pAko, dezadeza vijayanA DaMkA vagaDAve tevA "gujarAtanA pATanagaranA alaMkArarUpa maMtrIomAM ghaNA rAjAo thAo, vidhAnA kAvyo banAvo ane zreSTha poravADa vaMzano caMDapa ghaNo kIrtizALI thaI sajajane haMmezAM dhArmika kAryo karo. gayo. tenI buddhithI racelAM mahAna kAryothI guja. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jenayuga mAgazara 1984 rAtanA rAjAonI icchAo purI thaI hatI. tene uparathI samajAya che tema vastupAla ane tejapAlanAM putra caMDaprasAda sarasvatI devIne prasAda hato ema dhArmika kAryo ane yazanA guNAnuvAdanuM A kAvya che. kahevAya che. tenI kIrti traNe bhuvanamAM phelAI hatI. vastupAle zatruMjayanI yAtrA karI te prasaMge A tene putra sema siddharAjanA maMtrImaMDaLanA svaccha kAvya racyuM haze ema lAge che ane vastupAle pote darpaNa jevo thayo. te jina zivAya bIjA devane mA- baMdhAvelA indramaMDapanA eka moTA paththaranI takhatI na naho, tene haribhadra sIvAya bIje gurU nahato upara tarAvyuM hatuM. A prazastimAM kAvya tarike ane siddharAja zIvAya bIje rAjA nahatA. tenI uMcA guNo hovA uparAMta aitihAsika dRSTie te patni sItAnA peTe tene azvarAja nAme putra hate. ApaNane ghaNI upayogI che, arisiMhe racelA sukRta tenI pitAnI mAtA upara atyaMta prIti hatI tene saMkIrtana kAvyanI mAphaka AmAM paNa vastupAlanI malladeva nAme putra che, ane tenA be nAnA bhAI vaMzAvaLI ApelI che ane cApotkaTa (cAvaDA) ane vastupAla ane tejapAla mArA maMtrIo tarIke kAma cAlukya vaMzanA rAjAonuM varNana ApyuM che. A kare che. huM ApaNI mitratA khAtara te be bhAIo kartAe racelA moTA graMthamAM vastupAlanA yAtrA tamane saMpIza." A pramANe bhIme pitAne priya prasaMge raceluM saMdhAdhipati caritra mahAkAvya ane evI lakSmI jevA A be bhAIo viradhavalane dharmAlyudaya, jyotiSa upara AraMbhasiddhi nAme saMpyA. potAnA bAhubaLathI varadhavaLe siMhaNanA graMtha, ane saMvata 1299 mAM racela upadezamAlA lazkarane harAvyuM. teNe zatruMjaya upara RSabhadevanA uparanI upadezamAlAkarNikA nAmanI TIkA vagere graMtha che. maMdira AgaLa indramaMDapa ane be bAjue temanA sakata kallolinimAM ullekhAyelA aitithanuM ane pArzvanAthanuM maMdira, baMdhAvyAM. ane eka hAsika banAvAne sArAMza - jinezvarAne ane taraNa karAvyuM tathA pAlItANa ane arthapAlitaka sarasvati devIne praNAma karIne kavi gujarAtanA rAjA(aMkevALIu ?) gAmamAM sarovara baMdhAvyuM. giranAra onuM varNana Ape che. rAjA vanarAja nAme eka upara neminAthanA caityamAM nAbheya ( AdIzvara)ane mahA zuravIra yodhdho jaMgalamAM janmyo hato tenA pAzvanAthanA maMdira baMdhAvyAM ane nAmeya, temanAtha bALapaNamAM je tenA puNyane vaza thaI sUrya paNa ane staMbhaneza maMdirone jIrNoddhAra karAvyo. teNe vRkSa upara bAMdhelA tenA pAraNA uparathI chAMya sebIjA paNa ghaNAM, maMdira, kuvAo, sarovara, yatio Data nahato. sUrya ane caMdra pazcimamAM uge tyAre mATe vizrAma sthaLo (pauSadha maMdira) udyAno, jaLA- cAvaDAonuM gujarAtamAM rAjya ema thaze evI pratijJA za, parabe karAvyAM. ane ghaNA maMdiramAM dhvajadaMDe jeNe karI che evo kAjano rAjA gUjarAtamAM suvarNanA karAvI ApyA. vastupALe bharUcanA zaku- potAnI putrI mAraphate khaMDaNI vasula karato hato tenI nivihAramAM pArzvanAtha ane vIranI mUrtionI pratiSThA pratijJA satya karavA mATe ja jANe pazcimamAMthI A karI. tejapAle eka vakhata potAnA bhAine kahyuM ke, rAjA rUpI caMdra ane zuravIra rUpI sUrya jevA ane jyAre pite bharUcanI yAtrAe Avyo hato tyAre pazcimamAM potAnI kIrti prasArata rAjAne udaya thaye jayasiMhasUrie paccIsa devakulikAo dhajA vagaranI teNe aNahilapATaka nAme navuM zahera vasAvyuM ane batAvI hatI, ane tyAM suvarNadaMDa karAvI ApavAnI paMcAsara nAmanuM maMdira baMdhAvyuM tenA pachI anukrame, rajA mAgI. vastupAle rajA ApI ane tejapAle yogarAja, ratnAditya, vaiiisaMha, kSemarAja, cAmuMDapraccIsa suvarNadaMDa karAvI ApyA. pachI kavi A rAja, AhaDa ane pahalune svAmi bhUbhaTa. gAdI udAratA mATe beu bhAIonAM vakhANa kare che. upara Ave che, tenA pachI tenI benane dIkaro sukRta kalini -vastupALanA dharmagurU da. mULarAja Avyo, teNe tripurUSaprAsAda baMdhAvyo, ane yaprabhasUrie raceluM A prazasti kAvya che. tenA nAma siMdhunA lakSa (lAkhArANurAjAne harAvyo. mAla Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayasiMhasUrinuM hammIramadamana. 123 vAnA rAjA upara vallabharAje meLavele jaya ane saMkha urpha saMgrAmasiMhane harAvyo te samaye rAjyanuM jagapana evA tenA birUdane paNa ullekha rakSaNa karyuM tenAM vakhANa kare che. tyAra bAda vastukaravAmAM Avyo che. jayasiMhe nagaranA pAdaramAM pAlanI yAtrAnuM varNana kavi kare che. giranAra parvata barbarane (bAbarAne) mArI nAkhyo tenAM ghaNAM vakhANa uparanA tApasane yAtrAo dakSiNatAthI hamezAM karyo che. kumArapAle jAgaladezanA rAjA arNorAjane kaMika ApatA te kALakrame yAtrALuo para eka kara jevuM ane kekaNanA rAjAne harAvyA ane parvata upara thaI gayuM hatuM. tejapALe te tApasane bolAvyA ane maMdira baMdhAvyAM. mULarAje ummira (siMdhanA amIna) temane ra500 kamma dravya ApIne te kara rada karAvyo. pAsethI khaMDaNI lIdhI, hamIrane (siMdha amIna ) soraThanA rAjA bhImasIhe potAnA mAtapitAnA laDAImAM harAvyA, ane turUSkAne harAvyA tenA pachI puNyArthe janamaMdiro uparano kara mApha karyo paNa tene bhAI bhIma gAdI para AvyA te ghaNA dAnezvarI tIrthonI rakSA karavA mATe tejapAle tene pAMcaso dravya hate. kumArapALanA kapApAtra, bhImapahalInA saradAra, ApyuM. tyAra pachI kavi te bhAIonA dharmagurUnI dhavalanA putra, arNorAje potAne gAdI upara besADI paTTAvalI Ape che. nAgaeNdragacchamAM zAstromAM pAraMgata Apyo hato teno upakAra vicArIne nakula (nADola) mahedrasUri thayA. temanA ziSya zAMtisUri thayA. ane caMdrAvatinA rAjAone lAImAM mAranAra a- temanA be riLyo AnaMdacaMdrasUri ane amaracaMdrarNIrAjanA bahAdura putra lavaNuprasAdane te bhIma sUri, vAdamAM 'bAgha zizuka tarIke prasiddha thayA hatA pitAnuM AkhuM rAjya soMpe che. pachI kavi lavaNa- temanA pachI haribhadrasUri pATe AvyA. temanI pATe prasAda ane tenA putra vIradhavalanI bahAdurI ane vijayasenasUri AvyA. teozrInA dharmopadezathI bane yazanA guNAnuvAda kare che. viradhavala vaLI eka vakhata bhAioe aneka dhArmika sthaLo baMdhAvyAM jevAM ke, pUche che-prAgvATa vaMzamAM caMDapa nAme mahApurUSa thaI zrI zatruMjaya uparanA zrI AdinAthane cityanI be gaye tene putra caMDaprasAda tenI patni jayazrI jine bAjue sthaMbhana pArzvanAtha ane giranAranA nemizvaranI pUjAmAM ghaNI rAmavAlI hatI. temane be putro nAmanA maMdira (paMcita-avatAra) ane sanmukhamAM hatA. sUra ane sema, je jinezvara zIvAya bIjA IndramaMDapa baMdhAvyAM ane tyAM potAnA pUrvajonI pratidevane ane siddharAja zIvAya bIjA rAjAne mAnatA mAe banAvarAvIne mukI. AdinAthanI mUrtinI nahatA. emanI patnI sItAne peTe AzArAja nAme pAchaLa suvarNanuM paSTapuTa banAvarAvyuM ane sanmukhamAM putra hatA. tenI patnI kumAradevIthI tene cAra putra sAcoranA mahAvIranI mUrtinA avatAra35 mUrti mukI. ane sAta putrIo thayAM hatAM. cAra putromAMthI lAva. teNe pAlitANAmAM eka taLAva khodAvyuM, zatruMjaya yAMga (laniga) bAlapaNumAM mRtyu pAmyo hato. tene uparanA AdinAthanA cityanA ane gujarAtanI rAja nAno bhAI mAdeva nAme hato tethI nAno bhAI dhAnI pATaNanA paMcAsarAnA cityanA avatAra-namunA vastupAla mahA buddhizALI che ane sauthI nAno (model) pramANe dhoLakAmAM eka caitya karAvyuM. bhAi tejapAla sAhityarasika ane dAnavIra che. je teNe azvAvatAranuM maMdira banAvarAvyuM ane temAM rAjAonI sevA teo kare che te rAjAonA duzma munisuvratasvAminI mUrtinI sthApanA karI. temaja nee racelI sarva yukti prayuktione potAnI buddhithI rAjayAjJAthI zatruMjaya parvatane inAma ApelA aMkaUMdhI pADI te rAjAonA pakSane teo sabaLa banAve vilaya (aMkevALIA) gAmamAM pra5 (paraba) karAvI. che. viradhavalanA sacivoe tene mukhya maMtrI banAvavA tege ghaNI pauSadhazALAe baMdhAvarAvI, ane staMbhana rAjAne salAha ApI. kavi tejapAlanAM temaja tenA gAma (umareTha pAsenuM skASNu)mAM pArzvanAthanuM caya : moTA bhAI ke jeNe viradhavala jyAre rAjya bahAra, samarAvyuM ane DAInA vaidyanAthanA maMdiramAMthI 19 digvijaya karavA gayo hato ane siddharAjanA putra kaLaze mAlavAnA rAjAne eka senApati laI gayo Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyuga 124 mAgazara 1984 hato tene suvarNanA karAvI ApyA. tyAM teNe, vIra- temAM teNe hAra khAdhI haze. " ahema" nA eka dhavala, potAnI patni jayataladevI, mahAdeva, teja: zilAlekhamAM siMhaNe gUjarAta para karelA be humalApAla ane potAnI mUrtio karAvIne besADI. eno ullekha kare che. AmAM eka brAhmaNa senA yAdone rAjA siMhaNa, ane yAdavane pati kalezvare gujarAtanA rAjAnA garvane AghAta gujarAta sAtheno saMbaMdhaH-siMdhaNu athavA siMhaNa pahoMcADyo ane tenA putra rAme siMhaNanA lazkaranA devagirino yAdava rAjA hato ane sana. 1169 thI senApati thaIne gujarAta upara svArI karI ema 1247 sudhI gAdI para hatuM. gujarAtanuM ane deva- ullekha che. rAma narmadA nadI sudhI AgaLa dhasyo. girinuM e be rAjya pADozI hatA. bhImadeva tyAM yuddha thayuM ane temAM rAma marAyo. hemAdrinA rAjAnI nabaLAine lAbha laIne pitAnI hada para tratakhaNDanI prazasti uparathI jaNAya che ke A be AvelA gujarAtanA dakSiNa bhAga upara A baLavAna deza vaccenI duzmanAvaTa siMhaNunA pachInA rAjAyAdavarAjAe humalo karyo. teNe keTalA humalA karyA enA vakhatamAM paNa cAlu rahI hatI. tyArabAda gUjate barAbara nakkI karI zakAtuM nathI. kIrti kemudImAM rAtano chello rAjA karaNa (vAdhelo) jyAre alAuullekha Ave che ke jyAre viradhavala ane lAvaNya- dInathI hArIne nAThe tyAre nAsIne devagirimAM teNe prasAda mAravADanA rAjAonA baLavAne dAbI devAmAM Azraya lIdhe ane maladevanA pachI gAdI para AvarokAyA hatA tyAre siMhaNe narmadAnA kinArA sudhI nAra rAmadevanA bhAI zaMkaradeva sAthe pitAnI putrInA eka humalo karyo hato. hamIramadamardana kAvya ema lagnanI yojanA karato hato e vAta ApaNane kahe che ke A vakhate te yAdavarAjAne "saMkhe' belA maLI Ave che. hato. A nATakamAM, vIradhavala musalamAnone humalo A badhI hakIkata uparathI ema jaNAya che ke haThAvavAmAM rokAye hato te vakhate tApI nadInA kinArA gujarAta ane devagirinAM rAjyo eka bIjA sAthe sudhI AvelA siMhaNanA bIjA humalAnI paNa vAta kare ghaNI vakhata laDAio karatAM hatAM. gujarAtanA rAjyanI che. kIrtikaumudImAM jaNAvelA humalA uparAMta vasaMtaAMtara geravyavasthAthI AkarSAine yAdava rAjAo vilAsa bharUca sudhI humalo (siMhaNa) laI Avyo pitAnA rAjyanI jaDenA gujarAtanA mulake upara hato ane temAM zaMkha keda thayo ha, tevA bIjA eka humalo karIne pharI vaLatA, paNa teo vadhumAM vadhu humalAnI paNa vAta lakhe che. lekhapaMcAzikAmAM valI bharUca sudhI pahoMcI zakatA. yAM hamezAM moTI laDAviradhavala ane siMhaNa vacce thayelI saMdhinA cha thatI ane temAM yAdavo hAra khAi pAchA kelakarAranA namunA (form)nuM draSTAMta Ape che; A haThatA ane keTalIka vakhata temane bheTa bakSIse graMthanA lekhake AkhA graMthamAM saMvata 1288 nI ApIne temanuM mana tapta karavAmAM AvatuM. Ama mAla lakhI che te A lekhane saMgraha karyAnI tArIkha chatAM sulehanA paNa vakhate AvatA, ane tene laIne samajavI paNa temAM jaNAvelA banAvo tArIkha te beu rAjyanI rAjadhAnIo vacce sArI rIte samajavAnI nathI. eTale te suleha thayAnI kharI nirbAdha vyavahAra cAlyAM karate. yAdava rAjA kRSNanA tArIkha saMvata 1288 che ema gaNavAnuM nathI. AvI sainyanA ane hAthIonA uparI jahulaNe pitAnA saMdhi je thaI hoya te paNa te ceDA vakhata mATe sakita mukatAvalI nAmanA graMthamAM hemacaMdra, siMdharAja, thayelI suleha hovI joIe kAraNake saMvata 1317 zrIpAla, semaprabha, vastupAla, arisiM, (arisiMha) nA potAnA eka dAnapatramAM vIzaladevanuM birUda "siM- Thakara, vijayapAla vigere ghaNA kavionAM kAvyone haNanA sainya sAgaranA vaDavAnala jevo" evuM sthAna ApyuM che. ApeluM che te uparathI ema jaNAya che ke pharIthI gujarAtanI rAjadhAnI mAM racAyelA graMthe paNa eka bIjI vakhata gUjarAta upara svArI karI haze ane yAdava rAjAnI rAjadhAnImAM praveza pAmatA ke jenuM Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayasiMhasUrinuM hammIramadamardana 125 daSTAMta siMhaNanA samayamAM zaka 1151 (sane 1229) khaMbhAta upara svArI karI. lATa gUjarAtanA rAjAmAM devagirimAM lakhAyela vardhamAnanA guNa rastAmahe- enA tAbAmAM hatuM, ane te rAjAo bharUca pitAnA dadhinI hastalikhita prata parathI maLe che. te chatAM subAo mokalatA ema ApaNane hakIkata maLe che. jaina graMthomAMthI ApaNane mAlUma paDe che ke gUjarA- paNa bhImadevanA vakhatamAM bharUcanA maMDalezvaroe mAthuM tanI rAjadhAnInA ghaNA jana vyApArIo dhaMdhA ucuM karyuM ane svataMtra thavA prayatno karyA paNa temane arthe devagiri gayelA ane tyAM temaNe maMdira bAMdhelAM. vIradhavane dAbI dIdhA hoya ema lAge che kAraNake saMkha u saMgrAmasiMha -te eka bIjA rAjA eka tADapatranI pratanI prazastimAMthI ApaNane evI che ke jeno A nATakamAM ghaNI vakhata nAmanirdeza hakIkata male che ke viradhavaLa ane vizaladevanA mukhya thayo che. tene kamaMDalezvara" ane "gurjara mahI- maMtrI tejapAlane putra lAvaNyasiha bharUcane hAkema khaMDa maMDalAhilaI" kahyA che. te lATadezanA rAjA saMvata 1286 mAM hatuM. bharUcanA rAjAo cAhamA siMhaNanAM bhAI siMdhurAjano putra hatA. yAdano vaMzanA hatA ane lATadezamAM cAhamANonI nagara-paM. rAjA siMhaNu gujarAtanA dakSiNa bhAgamAM AvelA cAyato TheTha saMvata 1533 sudhI hovAnI hakIkta maLI lATadeza upara ghaNIvAra caDAI karato ane tethI A Ave che. samakAlIna lekhake e racelAM vasaMtavilAsa caDAIono mukhya baje bharUca mAthe paDate. narmadA ane kIrti kAmudI 5NuM Aja hevAla Ape che. tIrakAMta sudhI AvelA sihaNanA lazkara sAme zaMkha paNa te pachInA lekhakee A bAbatamAM kaMika lATadezanuM sainya laine thayo hato ane duzmanonA gaDabaDa ghAMTALo karI nAMkhyo lAge che. prabaMdhaciMtAA humalAne pAcho haThAvavAmAM phatteha pAmyo hato, maNI ema jaNAve che ke vastupAlane "saIda' nAmanA vasaMtavilAsa ApaNane khabara Ape che ke saMkha eka vahANavaTI vyApArI sAthe takarAra thaI hatI ane te vakhata keda pakaDAyo hato ane sAMkaLoe baMdhAIne vyApArIe mahAsAdhanika zaMkhane potAnI madada yAdavarAjAnA kArAgRhamAM purAyo hato. arNorAjanA bolAvyo hato. prabaMdhakoza, ane jinaharSanA vastuputroe (lAvaNyaprasAda ane viradhavaLe) eka bAjuthI pAlacaritramAM vahANavaTInuM nAma sidika Ape che ane tenA upara caDAI karI hatI te paNa A bahAdura zaMkhane vaDavA (bhAvanagarathI lagabhaga pAMca maila dara) yoddhA zaMkhe mALavAnA rAjAne vacamAM nAkhIne A baMdarano rAjA kahe che. te vahepArIe vastupAlanI benI laDAIthI AkarSAI caDI AvelA yAdava sanyanA sattAnI avagaNanA karI vastupAlanuM apamAna karyuM te hamalAne pAcho haThAvyo hato. tenA page bAra rAjAnI bAbata A takarAranuM kAraNabhUta hatI, ema temAM mUrtio bAMdhelI hatI. hammIranI caDAI vakhate te jaNAveluM che. siMhaNanA lazkarane maLI gayo hato, paNuM vastupAlanI anuvAdaka, yuktithI te siMhaNuthI chUTe pa hato. teNe pachI caMdulAla zAha bI, e. ela. ela. bI Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 janayuga mAgazara 1984 vinodanA page. patra 3 je. patra 4 the. muMbaI tA. 7-8-1925. muMbaI, tA. 22-8-1825. bhAIzrI rameza, bahAlA rameza, tame baMnenA patro maLyA-AnaMda. tabiyatanI vizeka divasa thaI gayA, paraMtu tAro patra nathI. ATalI muzkelImAM paNa tame loko zAMta besI rahe mArA gayA patranA vicAre muMjhAto nathI gayo ne ? te kema cAle ? huM dhArateja'to ane jyAre akatamArA baMnemAMthI koIne patra nahi eTale ame to bAI meM patra nAkhyo tyAre tane jaNAvavuM ThIka kharekhara muMjhAI ja gayA chIe. Ane pratyuttara te lAgyuM. vimaLA bahene paNa tArA A vyavahAra turta maLa jaIe.. svIkAra karyo eTale have te kahevAnuM paNa kone ? Aje AmAM ApaNuM ponI cAlu bAbata tArA patramAM te eka ThIka vAta karI. AjanI viSe kaMI nahi lakhuM. atyAre te eTaluM ja ke mArA ApaNI paristhitimAM AvI eka zaMkA thAya e chelA patramAM kADhelA kamalAnA sUre mane to ghelo kharekhara irachavA jevuM che eTaluM ja nahi, paraMtu ghalo karI mUkayo che. manamAM kaMI kaMI vicAre thAya sahaja che. tArAja zabdomAM e vastune huM pharIthI che, ane pAchA mULa paristhitino vicAra karatAM ahiM raju karIzaHThagAra thaI jAuM chuM. e mArA havAI kilAo "hiMdustAnanA AjanA kemI vAtAvaraNamAM ApaNe bhale bIjAo te na jANe, paraMtu tArI pAse te badhA ApaNe jene chIe e vastusthiti kAM na emAMnuM eka paNa citra raju na karuM ema kema bane? bhUlI jaIe? ApaNI jAtane kevaLa hiMdavAsIo tarIkhe oLakhAvIe toye zuM ochuM che? mAtra bhAI rameza ! mArA e citra pAchaLa rahelI narI hiMdustAnanI samagra prajAne lagatA praznane vicAra ghelachA upara tuM hasI na kADhato. mArI mAnasika paristhitithI te te purato paricita che eTale mArI karavo, ane ApaNe bane teTaluM karI chuTavuM. Ama lAgaNIpradhAna prakRti ane tenI pAchaLa rahelI pelI nAnA khAbocIyAmAM DubakIo mAya karavI te mane te ApaNA samagra hitanI draSTie yogya nathI lAgatuM. ghelIgAMDI tIvratA viSe tane zuM kahevAnuM hoya ? mAruM ATalethI ema nA samajo ke ApaNuM patromAM A citra ApaNu baMnene emaja kahI rahyuM che ke te je vastune hamaNAM thoDA vakhata mATe khAsa sthAna ApaNe bhekha..bIju zuM lakhuM? purepurUM citra ApavA dhAryuM che tenI sAthe mArI sahAnubhUti nathI. kalpI zakuM chuM, paraMtu sAthe sAthe e kalpanAno te te che ja, paraMtu kahevAnuM eTaluM ja ke ApaNuM tane anubhava karAvatAM dila pAchuM paDe che. jeTaluM najara AgaLato sArAya dezanA sArAnarasAno vicAra samajAya teTaluM samajI leje, bAkI te koI vakhata che, bae. AvezamAM dorAI javAya te ApaNu badhAnA bhAI rameza? tArA praznane purepuro khulAso te ahobhAgya. jayAre huM ApanI atyAranI paristhitino vicAra vimaLA henane mahArA praNAma. vizeSa have tArI pAse mUkIza tyAreja karIza, bAkI atyAre te pachI. patra tuta. lI. eTaluM ja ke huM tArI vAtane maLo . brAhmaNa vinadanA, vaMdemAtarama ane brAhmaNetara jema sarakAra pAse pitAne hake bAna hoya AgaLa Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivedanA patra 1ra7 mATe jhaghaDA karavA jAya che tema ApaNe jene na ApavA khAtaraja lakhelA. e vakhate chApA vigerene jaie ane ApaNe na javuM joIe e ThIka che, AjanA jevo jhaDapI pracAra thoDo ja hato ke e paraMtu ApaNe jene chIe e vastu bhUlI javAmAM bhalA gurUmahArAje chApe caDhe? ApaNA atyAranA to ApaNI pAse kaMIja nathI rahetuM. kharuM kahuM to munirAje pIDAya che te evAja keika dardathI, ane ApaNo keLavAyelo varga ghaNuM kharuM Avo che. pitAno vadhArAmAM pelA pUrvajo karatAM buddhie temaja kAryadharma ane temAMthI pariNamatI pitAnI kema e badhAnA zaktimAM kaMIka zithila eTale ekamekanI sAme sArA narasAnA vicAramAM samagra hiMdano ja vicAra moTA moTA graMtho lakhI nAMkhavAne badale chApAnA rahelo che emAM koNa nA pADaze? A badhI vastuo taMtrIo ane presanA mAlikanA meM bharatAM ApaNuM tarapha durlakSa karavAmAM ane koI koI vakhata kevaLa khIsA upara jANe ajANe kAtara mUkatA jAya che. enI hAMsI karavAmAM ApaNe ApaNuM svamAna ane bhAI rameza ! jaina itihAsanA A kaDavA ApaNI. ravajAtane gumAvI besIe chIe, ATale sAyanI atyAra sudhInI rUparekhA tArI pAse purI thI ja hAlate mane samajI leje. vizeSatA avasare karatAM pahelAM mane kahI devA de ke e aneka vibhAjaNAvIza. gomAMthI atyAranA jana jIvanamAM te khAsa traNuja have ApaNA cAlu praznano vicAra karIzuM. vibhAgo ApaNI najara AgaLa tarI Ave che, zvetAMbara digaMbaronA bhAgalA pachI paNa ApaNe ane te zvetAMbara, digaMbara ane sthAnakavAsI che itihAsa to aneka peTA vibhAgothI bharapUra che. ema kahuM to kaMI khoTuM nahi. amuka amuka gonA koI nAnA moTA sAdhurAja ghaNuM kharuM te vyavahAramAM upAzraya ane bhaMDAro bhale keTaleka ThekANe haze, yA keI vakhata zAstranI bAbatamAM paNa kaMika navo paraMtu e bhedabhAva eTalo tIvra nathI; chatAM kahI buddo uThAve ane khAsa nAmadhArI evuM potAnuM eka dauM ke AvA najIvA bhedabhAvane aMge paNa koI TALuM mukatA jAya. te divasomAM te atyAranI mAphaka koI vakhata judA judA gacchanA jana aMdara aMdara reve yA tAra TelIphona jevI kaI jAtanI sagavaDa laDhI mare che ane korTe paNa caDhe che. nahi eTale amuka prAMtamAM koI muni mahArAja zuM ApaNu jIvananA A kaDavA satya bAbata parivartane calAvI rahyA che tenI bIja prAMtanA ATalethI baMdha vALIza. e satya atyAranA ApaNA janane ghaNuM kharuM lAMbo vakhata sudhI khabara paNa na jIvanamAM zuM rUpa laI rahyuM che ane Ama bhUta ane paDatI ane Ama prajA amuka amuka vibhAgomAM vartamAnamAMthI ApaNe zo rasto le te badhuM te vaheMcAtI jatI. A dezamAM briTiza AvyA tyAM have pachIja Avaze. AvatA patramAM vaLI bIjA sudhI Ama avAranavAra navAM te nIkaLatA rahyAM ekAda satyano vicAra karIzuM. che, ane prajAnI zaktine ekamekanI sAme ubhA badhAne mahArA praNAma. tabiyata jALavI koma rahevAmAMja vyaya thato rahe che. akabaranA vakhatamAM cAlu rAkhavuM. samAcAra ApavAmAM have DhIla na thAya. hIravijayasUrijIe koNa jANe keTalAMya evA pusta- maMgAvelAM sAdhana AjakAlamAM mokalAvI daIza. kene nAza karelo ke je emanI pahelAnA judA judA gachanA munirAjee ekamekane uttara yA pratyuttara vinedanA, yathAyogya. lI. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 janayuga mAgazara 1984 vividha noMdha. ( 1-52-24 mAza-pazSiha-AyaryAlaya 12350. ) 1 upadezaka puMjAlAla premacaMdakA riporTa. caudharIjI tilAkacaMdajIke pramukha sthAnameM do goDavADa (mAravADa) prAntake pravAsakI sabhAo huI kaoNnpharansako AvazyakatA-sAmAzaruAta zrIvarakANAjI se haI. zrIpArzvanAtha jika unnatike liye ora zrIsukRta bhaMDArako jainavidyAlayakI vijhiTa kI. dhAmika abhyAsa yojanApara bhASaNa dIyA vakIla samarthamalajIThIka thA. vahAMse AcArya zrI vijayavallabha- sIMgI bhabhUtamalajI poravADakI taraphase phaMDakI sUrIzvarajIkA cArtumAsa vIjovA grAmameM yojanAkA prastAvakA samarthana huvA aura zrI honese zrIsukRta bhaMDArakI yojanAkA satkAra mahAvIra maMDalake svayaMsevaka baMdhuokI honA mujhako saMmbhava thA jisa lie vahAM mArphata phaMDa vasUla huvaa| yahAMse phira kArtika jAnA huvA aura zrI AcAryazrIke pramukha- sudI 10-11-12 kI zrIvarakANAjI mukAmapara sthAnameM eka sabhA aura zeTha gulAbacaMdajI zrIpArzvanAtha jaina vidyAlayakI janarala sabhA nagarazeThake pramukhasthAnameM dusarI sabhA karake honevAlI thI usa vakhta pArI maNilAla konpharansake ThaharAvo-uddeza aura zrIsukRta- khuzAlacaMda aura hIrAlAlajI 'sUrANAbhI bhaMDArakI yojanA samajAI magara kuccha phAyadA padhArethe. zrIvarakANAjI jAkara sabhAkI mIMTIprApta nahI huvA, phira sAdarI jAkara munizrI garma zrImAna zeTha saradAracaMdajI mahetAkI buddhivijayajI aura munizrI tilakavijayajIke adhyakSatAmeM sukRta bhaMDArakI yojanAkA satkAra vyAkhyAnameM "konpharansameM phAyadA aura zrIgoDavADakA zrIsaMgha kare Isa liye eka samAjakA kartavya "ke viSayapara tathA sukRta- pramANapatra denekI mAgaNI kI gaI aura bhaMDArake lie vyAkhyAna doyA dusare dIna zIrohIke saMghane zrIsukRta bhaMDAra phaMDakI zrI saMgha (zeTha dharamacaMda dayAcaMda kI eka yojanAkA satkAra karake kaoNnpharaMsako kamiTi ekatrita huI aura goDavADa zrIsaMghakA sanmAnita kI hai vaise Apako bhI karanA patra Anese zrIsukRtabhaMDArakI yojanAkA cAhie. aMtame yaha nizcaya huvAke eka satkAra kiyA jAya aisA nirNaya honepara bhalAmaNapatra yAne pramANapatra dIyA jAya / Aso sudI 6-7-8 ke dIna mIlanevAlI vakIla hIrAlAlajI sUrANAke parizramaseM zrIpArzvanAtha jainavidyAlayakI kAryavAhaka hamArI mahenata saphala huI aura zrIgoDavADake kamiTise sukRtabhaMDArakI vasUlAtake lie sabhApati zeTha saradAracaMdajI mahetAkI taraphase eka patrakI mAgaNI kI parantu kAtika sudI eka pramANapatra dIyA gayA Isako mAna dekara 10-11-12 kI janarala sabhA hogI usa sAdarI saMghane zrIsukRta bhaMDAra phaMDakI yojavakhtapara vicAra hogaa| aisA javAba mIlanese nAkA prathama satkAra kIyA aura ghANerAvahamArA utsAha bahuta haTha gayA kyAkI eka desUrI-nAlAI-nADolake zrIsaMghane sukRtamAsakA parizrama hamArA kuccha lAbhadAyaka bhaMDArakI yojanAkA amala kIyA hai aura nahI huvA. tababhI mujhako mAravADa choDakara pratyeka grAmameM sabhAodvArA kaoNnpharansake gujarAta jAnA munAsIba nahi lagA. vahAMse uddeza aura hAnikAraka rivAjoMse alaga zIrohI gayA. bobAvata gulAbacaMdajI tathA rahenekA samajAyA gayA. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha nedha 129 mAravAra viveka aura vitha samAvaNe sAruM che. paNa abhyAsamAtra gokhaNu paddhatithI ApakaparAvA rajU fkAtarAma mAvAna vAmAM Ave che te sAthe artha samajAvavA ane pUjA, navI zarate aura no vIma nA-vI- sAmAyika, pratikramaNa karavAnI vidhI zIkhavavA tathA HTdI-jJavada-sevA-rAjaputa karI kSati- dhArmika vRttinA saMskAro vidyArthImAM prakaTa thAya te vAse jaze 'aa chatA samAva-nAstA mATe yogya zikSaNa ApavA zALAnA adhyApakane pahajI gaura vIrAda-sAyana jAmI jI Ara sUcavavAmAM AvyuM. ekaMdare vidyArthIonAM mAtapitAnamo nI maramI tinaka pura- enI saMpUrNa kALajI na hovAnA lIdhe pAThazALAmAM DhI mi vAranA vaduta koTIna hai jaina hAjarI barAbara sArA pramANamAM rahetI nathI. pAThaiitniibhii kaThInatAmeM duHkha sahana karake zALAnA sAthe eka pustakAlaya paNa che jemAM naytAnA-maravADI vIrabhUmI vasate hu lagabhaga 700 pustakano saMgraha che. bIjuM eka moTuM tana samAnI unnati sTiye no pustakAlaya ane lAibrerI che jemAM vartamAnapatro vidyAkA pracAra jarura karanA cAhiye. sArI saMkhyAmAM Ave che. saMdhamAM rasthAnakavAsI noTaH tA. 22-11-27. tathA derAvAsIne saMpa sAro che. vidvAna janAcAryane te bAju lAvavA prayAsa cAlu che. AzA che ke rA. 1 upadezakane pravAsa, zeTha kAlA galA taraphathI A kAryane saphala karavAmAM karAMcI jatAM pAThazALAnA mAstara vADIlAla saMpUrNa madada maLaze. sAkaracaMdanI mAraphate he pAnakaeNrabAnA pramukhapaNa ra vADIlAla sAMkaLacaMda zAhane pravAsa nIce strIonI jaMgI jAhera sabhA maLI hatI. bIjI eka janonI jAhera sabhA zeTha choTAlAla khetazI sAMteja, egaNujamAM konpharansanA Azaya bhAInA pramukhapaNa nIce malI hatI. trIjI sabhA chavadayA, keLavaNI, hAnikAraka rivAjo dUra karavA sadarabajAranA upAzrayamAM ra. zeTha dhanajI trIkamalAlanA sabaMdha asarakAraka bhASaNa ApyAM hatAM. kharavaDAmAM pramukhapaNuM nIce meLavavAmAM AvI hatI ane chevaTanI AgevAna zeTha vrajalAla vADIlAla mAraphate jAhera strIonI eka sAmAnya sabhA malI hatI pRthaka pRthaka bhASaNa goThavavAmAM AvyuM hatuM ane dayA dharma tathA viSa dvArA konpharaMsanI jarIAta, saMpa, ziyaLa, brahmacaryanA viSayo para bhASaNa ApyAM ane A vidyA ane hAnikAraka rivAje carcAvatAM pariNAme gevAne lakhI jaNAve che ke "saMdhane konpharansa pratye karAMcI sadaramAM eka jana pAThazAlA ane udyogazAlA upadezathI khuzAlI thaI che. gAma lAchaDImAM maMdizarU karavAmAM AvI. ghaNI strIoe phaTANuM gIta ranA gAnamAM dhArmika ane naitika ane hAnikAraka lagnamAM na gAvAnI pratijJAo karI. tathA zrIsukata rivAjo para pathaka pRthaka viSaya carcA hatA. AgebhaMDAraphaDanI yojanAne amala karavA TharAva karyo. te vAnee saMteSa jAhera karyo ane kensara sane mAna zivAya tA. 30-12-27 nA roja zrI saMghanI ApI sukRta bhaMDAra daMDanI zarUAta karI hatI. miTIMga maLatAM zeTha khetazIbhAI velazInA pramukhapaNa kAmalapura goThavA, bhAlaka vagere sthaLo jUdA jUdA nIce zrI sukatabhaMDArakaMDamAM yojanA pramANe nANAMnI viSaya para vyAkhyAno ApyAM hatAM ane tyAMnA vasUlAta karAvavA TharAva karavAmAM Avyo. phaMDanI dareka sthaLanA saMe sateSa jAhera karanArA patro vasUlAta karavAmAM zrIyuta pI. TI. zAha sAthe rahI saMsthAne mokalI ApyA che. gujAnA AgevAna zeTha pitAnA samayano bhoga ApI rahyA che te badala sanAlAla lalubhAI zrI saMdhane thaelA TharAva lakhI teone dhanyavAda ghaTe che. A sivAya zrI jana mekalatAM jaNAve che ke " upadezaka majakura AvatAM pAThazALAnI parIkSA levAmAM AvI. ekaMdare pariNAma zrI kaeNnpharansanA hetuo para judA judA viSaya para Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 jenayuga mAgazara 1984 vivecana karatAM maraNa pAchaLa raDavuM kuTavuM nahiM tevo bhADaja-1) sIlajI-2) sAMteja-8-gotA-8 TharAva majakura saMghe tamAma ekaThA thaI mata melavI -savAlA-3) kacANa-5) kaDhIAra-1) lAchaDIkaryo che ane te TharAva virUddha vartata karavAmAM Ave 1mA-kharavaDA -1)-kaDA-choka 41, bhAlaka 24, te TharAva tenAra pAsethI rU. pA savA pAMca levA." guMja 20, kalI 4, deNapa 102 bhAlakamAM bhASaNa ApatAM sArI asara thaI hatI 10 mA ane jaNAvavAmAM AvyuM che ke amane vakhate vakhata AvA upadezake mokalI lAbha ApatA raheze. upadezaka puMjAlAla premacaMda -zirohI-142A3 karasanadAsa vanamAlIdAsane pravAsa-- sAdarI-125) dhANerAva-71)-sUrI-41)-nADulAnaMdarabArathI surata ane muMbaI AvI beDhANA gayA. I-25)-nADola-31) dAdAI-7)-chAropa-7)-etyAM rAtre saMdha ekatra karI bhASaNa ApavAmAM AvyuM nathI paNa je31) pAlaDI nAM-7) zIvagaMja-61) pAlaDI-26-dhanApurAtyAMthI kuDasada, taDakezvara, karaMja gayA ane vyAkhyAne 15-navI-2 tA. ApI phaMDa ekatra karyuM. bhAdolamAM jAhera bhASaNe 587 ApI khAtAnI mAhItI ApI kaMDa karyuM. tyAMthI upadezaka-karazanadAsa vanamAlIdAsA-lIbADA-11) varalI, umarAlI, sAhela, ilAva, dhamarADa, meTI pannAra-15) sIrapura-3ra bAdarapura-20) zIrazALAsuNeva vagere sthaLoe gayA ane saMghanI sabhA 22aa naMdarabAra-41 baDhANa-48 kuDasada-6 dareka sthaLe meLavI. bhASaNa ApyAM ane phaMDa ekatra erapADa-35) bhAloda-24 umarAchI-5) vaDAlI-2 karyuM. tyAMthI sarasa, kudIyANu, bhAMDuta, pIMjarata, sAhAla-5 lAvanA-24) dhamarATha-8) meTIsuNAva-4) dAmakA, bhAThA, aDAjaNa, umarA vagere sthaLe gayA hatA ane pracAra kArya karyuM hatuM. 305) 4 sukRta bhaMDAra phaDa:-tA. 18-10-17 thI tA. kebA-2) sarasa-7) kudIyANu-1) dAmakA-22) 7-1-18 sudhI. bhATha-2) aDAjaNa-1mA umarA-2) upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMda - zelA 1). 35 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ans. 009 ooooooooooooooooooonDa kukasAITa glAsa , garamInA kIraNene AMkhamAM jatAM - aTakAve che ane eTale ja te uttama che. Can not pass through the glass. tamAre came Ajeja kukasAITa kAcane banAve ane tamArI AMkhe jenA upara jaMdagIne ane mejazekhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI ke. (jaina-cazmAvAlA) AMkha tapAsI uttama casmA banAvanArA. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbaI. 0mAnDaooooooooo amArA amadAvAdanA ejanTa - 0 rA. jagazIbhAI morAra che. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda, 0 ma A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakene pahoMcADavA goThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke nIcenA pustako paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. jaina gurjara kavio" (pra. bhAga), "jena zvetAmbara maMdirAvali, jena DIrekaTarI" bhAga 1-2, jene graMthAvali, vigere. nA - amadAvAdanA grAhake pratye vijJapti-ApanuM lavAjama haju sudhI mokalAyuM na hoya te satvare amArA ejaMTane ApI pahoMca leze che. chaoo oooooooooooooooooo Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnI-muMbaI naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara konpharansanI uparokta bejanA tenA Aza ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaradAra agara heMDabIladvArA raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya, sababa A yojanA jaina bhAIomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A thejanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA doravA hiMmata dharanAra je kaMIpaNa thejanA hoya te te sukRta bhaMDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtane aMtara raheto nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAo khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A saMsthAne joza ane jIvana arpe che. A kuMDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI bAkIne aDadho bhAga kelavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAvaphaMDamAM laI javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNA samAjamAM aneka strI purUSe ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA pitAnA prayAsa karI rahI che ane te A phaMDanI vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jaina baMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada apa pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNIdhArA sudhArI agaNita puNa upArjana karI zake che. mATe sarve jaina baMdhuone A phaMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e moTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa jo AkhI samAja jAgRta thAya to temAMthI moTI saMsthAo nabhAvI zakAya evI suMdara bhejanA che. " TIpe TIpe sarovara bharAya " e nyAye phaDane jarUra Apa apanAvaze ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, bahene ene lAbha le, emAM lAbha Ape e prayatna karaze. bIjI kome AvI rIte nAnI rakamamAMthI moTI saMsthAo calAve che te Apa jANe che. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI komanI najare Apane konpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne phaMDathI bharapUra karI deze. sujJane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. seva, makanajI juThAbhAI mahetA mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI, o. re. ja. sekreTarIo, zrI. je. zve. kaeNnpharansa. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 3 dharma ke vyavahAranA dareka kArya ke utsavamAM zArIrika ane mAnasika baLanI jarUra che. A AtaMkanigraha goLIo. . tevuM akhUTa baLa ApavAmAM pahele naMbara Aja 47 varSa thayAM gaNAI cukI che. kiMmata goLI 3ranI DabIne phakta rU. 1). vadhAre vigata jANavA prAIsalIsTa vAMce. muMbaI-brAnca. vaidya zAstrI maNizaMkara goviMdajI. 3 kAlabAdevI roDa, 8 jAmanaMgara-kAThIyAvADa, lAkha juvAnanI aMdagIne bacAvI lenArUM uttama upadeza denAruM nImAM kAmazAstra che na vAMcyuM hoya te jarUra vAMce. kiMmata ke pisTeja kaI paNa nahi. vedazAstrI maNizaMkara goviMdajI jAmanagara-(kAThiyAvADa). Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rajIsTarDa naM. 4) zrI bhAratIya jaina svayaMsevaka pariSada. jaina saMsthAone vinaMti vIra bAma | 2 pariSadanA adhivezana vIra oInTamenTa * mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, saMdhIvA, InphaluAthI sarve jaina saMsthAone khabara ApavAmAM | enjhA vigere hareka prakAranAM darada upara masaLavAthI Ave che ke ApanI saMsthAne pariSadunA rajIsTaramAM | turata ja ArAma kare che. naioMdhAvazo. pariSaddhA baMdhAraNa anusAra pariSatA adhivezanamAM rajIsTarDa saMsthAonA pratinidhione AvavAne haka che te upara ApanuM dhyAna kheMcIe chIe. khasa kharajavAne akasIra malama. saghaLe patravyavahAra nIcenA zIranAme karavA dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. vinaMti che. pro-mehanalAla pAnAcaMdanI kuM, abdula rahemAnasTITa umedacaMda dolatacaMdabaraDIA ke. vaDagAdI, bhIkha galI-muMbaI 3. ! amRtalAla vADIlAla zAha taiyabamaMjIla che ( maMtrIo-zrI bhAratIya jaina ejanTa -merArajI raNachoDa. muMbaI naM. 3 ! svayaMsevaka pariSa. The. jumAmada, muMbaI 2 TALISMANS AND CHARMS For those people to Avoid all sorts of nIcenAM pustaka konpharansa Misfortunes and enter the Gates of Successful Life. Rs A. For Honour, Riches, Learning and Greatness 7 8 For Health, Physical Strength, etc... For Power of Eloquence, Speeches, etc. 7 8 For Success in any Under-taking or | zrI jaina graMthAvali rUA. 1-8-0 Litigation, etc.... For success in Sport, Racing, Cards, zrI jena DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1-0-0 Games of Chance, etc. ... For Success in Spiritual and Religious Life 100 che , bhA. 1 lo. 0-8-0 For Success in Trade and Business... 10 0. zrI jaina zvetAMbara maMdirAvali For Men's Love to Women 0-12-0 For Women's Love to Men 10 ){ pAI alachInAmamAlA prAkRta keza For Love of Opposite Sex, Attractive Power 78 1-0-0 For Agricultural Prosperity, Farming, " | jaina gUrjara kavio Good Crops, etc. 7 8 For Success in Minning Plumb.go, etc. 100 0 | 06. A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA A mAsAka tAva DabhAla ghauM ya For Success in Gemmicg ... jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme Rabbi Solomon's Special Talisman for every success 160 | karo. eka aMka mATe jAhera khabarano bhAva Specially valued and worn by every successful Hebrew, 2nd quality ... za rUA. 8-0-0 vadhu mATe lakho- 1st quality ... 300 NOTE:-A Money Order or G.C. Notes willbring the AsIsTanTa sekreTarI, Talisman to your door. One Extensive Life Reading Rs.15, two Rs.25, three Rs.30 or more at a time at Rs./o per reading Remit with birth date. Always the full amount should be remitted in advance. No. V.P.P. Apply to:- D.A. RAM DUTH, Astrologer, 20 pAyadhunI pisTa naM. 3 No.30&55 (T. Y.) Cheku Street, Colombo (Ceylon muMbaI, phIsamAMthI vecAtAM maLaze. 0 0 0 - - 1 zrI jaina zve. konpharansa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAM sukha zuM che?? nirogI zarIra, taMdurasta srI ane hRSTapuSTa bALaka A traNa vastuo saMsAra sukhamaya karyAnAM mukhya sAdhana che. jo tamArU'zarIra kAi paNa duSTa rAgathI pIDAtuM heAya te prakhyAta (27sTarDa.) ****************************** nuM tarataja sevana kareA. A dIvya geALI magajanA tathA zarIranA dareka rAga dUra kare che, dasta sApha lAve che, lohI tathA vIryanI vRddhi kare che, hAthapaganI kaLatara, vAMsAnI phrATa vIgere dareka daro paNa ajaba rIte nAbuda karI, zarIra nirogI banAvI baLa ApavAmAM A geALIe eka khIna harIpha ilAja che. kI, gALI 40 nI DabI 1 nA rU. 1 strIenI taMdurastI mATe te *********************** garbhAmRta cUrNa (27) *********************** nuM tene tarataja sevana karAvo. A cUrNa strI mATe amRtarUpa che. aniyamita rUtu tathA pradarAdi rogo dUra kare che. garbhAzayanA regA dUra kare che, temaja harakAi kAraNathI saMtatirodha dUra kare che. strIonAM dareka darade! dUra karI, zarIra taMdurasta banAvavA mATe A cUrNa akasIra upAya che. kI, tAlA 10 nA DamA 1 nA rU. 2) che, jo tamArA bALaka haMmezAM rAgI tathA nimaeNLa rahetA hoya ta *************************** bAlapuSTIkaraNa vaTIkA (20sTarDa) * **************************** nuM tarataja tene sevana karAve. bALakonAM tamAma daro dUra karI leAhI puSkaLa vadhArI zarIra hRSTapuSTa banAvavAmAM A gALIe uttama AbAda ilAja che. phI, DamI 1 nA rU. 1) ****************************** * * manamaMjarI goLIo A traNe davAe dharamAM rAkhI jarUra paDatI vakhate upayeAga karavA darekane khAsa bhalAmaNu karavAmAM Ave che. dareka davAnI sapUrNa mAhIti mATe vaidyavidyA pustaka maphata maMgAvA rAjavaidya nArAyaNajI kezavajI. heDaophIsa-jAmanagara (kAThIAvADa) brAncaH-393 kAlabAdevI muMbai 2 bhATIA mahAjana vADI sAme. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja ra ma ka - - ) mAtra rUpIA 3traNa. ? meDana regyuleTara karloka jarmanIthI hamaNAMja maMgAveluM. geraMTI varSa traNanI uttama vaeNlanaTanAM banAvela gharavALuM majabuta sAMcAkAma ane kArIgarIvALuM divAla ane meja para goThavI zakAya che. kiMmata phakta rUpIA 3 traNa. peDulama sIsTamathI cAle che. hamaNAMja lakho vI. esa. vaica kAM. pI. bI. 105, madAsa, A oNphara maphata !! 1 12 SEOLUXOR maphatA! 10"TARA" 25 NA LEVER 8 ) ) A oNphara maphata!! maphatA 6 : - amArA aDhAra kereTa rageDa tArA lIvara "rachaTa khIsA vadhaLanA kharIdanArAone, amAra "C" sI rajIsTarDa TAImapIsa maphata ApIe chIe. A eNkara mAtra thoDA vakhatanI che. hamaNuM ja lakho. khIsA ghIALa mATe tenA DAyala para banAvanArAonI pAMca varSanI geraMTInI sTempa ApavAmAM Avela che. | kiMmata rU. 5) lakhe - kepTana voca kAM. pisTa bekSa rapa madrAsa CAPTAIN WATCH CUY. P. B. 265, MADRAS. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uda aneka vyavasAyamAM bhUlI na jatA ? jainabaMdhuone vijJAti. = zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama chellAM 22 varSathI jene komanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita sata prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo A saMsthAne lAbha le che. A varSe ATha vidyArthIo meTrIkanI parIkSAmAM beThA , hatA temAM traNa temanA aicchika viSayamAM tathA pAMca vidyArthIo badhA / viSayamAM pAsa thayA che. jeo se muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa sau jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNI ja ghaTI re gaI che. udAra jainama pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. te Apa sai pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze. lI, sevaka, mAnad maMtrAo. zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, 1 pAlitANuM. INS Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PhPhPhPhphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphpha QQQQQQQQQQQQQQQQQQQ000 te taiyAra che! satvare maMgAve! 8 zuM "jaina gUrjara kavio." huM Azare 1000 pRSTane daladAra graMtha. gurjara sAhityamAM jenoe zuM phAle Ape che te tamAre jANavuM hoyate Ajeja uparanuM pustaka maMgAve. jaiina gUrjara kavio" eTale zuM? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa? yuga pravartake ke? jaina rAsAe eTale zuM ? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayA? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnone prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsakrama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane prayojaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhuM che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne 9 itIhAsa, jaina kavionA aitihAsika ati upayegI maMgalAcaraNe tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAvyanA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione-ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-o-o, prathama bhAga-mAtra juja prate haii dareke pitAne eDara turata nedhAvI maMgAvavA vinaMti che. 20 pAyadhUnI, } lakhe - C geDIjInI cAla | pahele dAdara, ke mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa. muMbAI naMbara 3. ! che$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ6 * Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana oNrDanuM vizALa kAryakSetra 1 sadarahu bAMI navI temaja cAlu pAThazALAone madada ApI pagabhara kare che. . 2 je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANunI sagavaDa nA hoya temane oNlarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. 3 bAla, bAlIkAo, strIo temaja purUSonI harIphAInI dhArmika parIkSA daravarSe DIsembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAma daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAmo paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membaro ane sahAyaka membaronI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakame mokalavI te pitAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. -: membaro mATe - lAipha membara thavAne rU. 100) ekI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. 20 pAyadhunI, te - ena. sekreTarIo, muMbaI 3, zrI jana vetAMbara ejyukezana borDa, rAjA mahArAjAe navAba sAheba, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baraDA gavarnamenTa, janarala, karnala, mejara, kepaTane, nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa enararI e. DI. sI, polITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ephIsara, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA meTA DAkaTare tathA dezI ane yuropIyana amaladAre ane gRhasthamAM bAdazAhI yAkatI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja ' tenI upayogItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. bAdazAhI cAkatI game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI yAkutI vIrya vIkAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI maradAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM koIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 galInI DabI ekanA rUpIyA deza. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma. rAjakoTa-kAThIyAvADa, Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya zrI sArAbhAI maganabhAI modI lena-skolarazIpa phaMDa. - A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne A nIce mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lenarUpe ApavAmAM Ave che - (1) hAIskulamAM aMgrejI cethA dhoraNathI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA abhyAsa mATe. (2) TreInIMga kelejamAM abhyAsa karI TreInDa zikSaka thavA mATe. (3) miDavAIpha ke narsa thavA mATe. (4) hisAbI zAna, TAIparAITIMga, zorTahenDa, vigerenA abhyAsa mATe. (5) kaLA kauzalya eTale citrakaLA, DroiMga, pheTogrAphI, IjanerI, vijaLI ityAdInA abhyAsa mATe. (6) dezI vaivakanI zALA ke nezanala meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mATe. lena tarIke madada lenAre likhita karArapatra karI ApavuM paDaze. kamITIe mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze. ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada lIdhI hoya te tenA mokalavAnA kharca sahIta vagara vyAje pAchI vALavAnI che. vizeSa jarUrI vigata mATe tathA arajI patraka mATe lakhe - gevALIA karoDa, ) onararI sekreTarI, grAMTaroDa, muMbaI. | zrI mahAvIra jaina vidyAlaya. A patra muMbaInI zrI jena vetAMbara kaoNnpharansa mATe dhI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jaina zvetAMbara kaeNnpharansa oNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . | namo tisthala | jaina caga A ja para [ zrITa jena vekonpharansanuM mAsika-patra ] pustaka 3 piSa aMka 5 1984 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAIke, muMbaI Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrame. viSaya, viSaya, hatAza (kAvya) rA. maNilAla zeTha - 131 | pratimA lekho. jIvana-saMgrAma (kAvya) rA. maganalAla da. dezAI. 131 | (rA. DAhyAbhAI tathA rA. piTalAla) 158 taMtrInI noMdha, alabhya prAbhUta graMtha. 1 amArI jJAnayAtrA tathA tIrthayAtrA, rA. mehanalAla bha. jhaverI B.A.LL.B. 162 2 adhyAtma rasika paMDita devacaMdrajI, vinadanA patro ... * 163 3 sva. sAkSarazrI manasukhalAla ki. mahetA, | eka vicAraNIya prazna 4 jaina patra rajatotsava. * 132 (paMDita prabhudAsa becaradAsa) - 166 amAro pravAsa vividha seMdha, (paMDita sukhalAlajI) . 139 1 upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMdana rIperTa, kavi zAmaLa kRta 'vidhAvilAsinI'nI vArtAnuM mULa 2 yunivarsITInA abhyAsakrama ane ardhamAgadhI, . (buddhiprakAza") * * 146 3 dhArmika khAtAMonI cokhavaTa, jaiina gurjara kavio' ("gujarAtI'). 147 4 zrIpAvApurI tIrthane aMge kADhavAmAM AveluM sati ane zukabahetarI (suDAbahetarI) kamizana, taMtrI 1. : * * *** 151 | 5 sukRta bhaMDAra phaMDa. , basa dhunI bane! -rA. dhunI... 158 | taMtrInI noMdha. 173 169 jainayuga - jainadharma, tatvajJAna, sAhitya, itihAsa, cAlu varSathI vArSika lavAjama TapAlakharca jIvanacaritra ne samAja pragatine lagatA viSaya carca, sahita mAtra rU. traNa uttama jaina mAsika. lakhe-jena kaeNnpharansa oNphIsa -vidvAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadhapadha lekhe temAM Avaze. 20 pAyadhunI muMbaI naM. 3, -zrImatI jaina ve. kaMpharansa (pariSa) saMbaMdhIne vartamAna-kAryavAhI ahevAla sAthesAthe apAze. A mAsika bahoLA pramANamAM phelAve pAmavAnI te dareka sujJa A patranA grAhaka banI pitAnA khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mitrane paNa grAhaka banAvaze ane saMdhasevAnA mATe te upagI patra che; te teone uparane pariSadanA kAryamAM puSTi Apaze. saranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. A woman loses nothing of her value and dignity by admitting that there are departments of life which Nature has delegated to men, just as every man will admit that he is quits unfitted for the hundred and one tasks connected with maternity or with nursing for which women are admireably adaptd. Dr. Booth. pustaka 3 virata saM. ra4pa4 visaM. 1984 piSa arka 5 jIvana-saMgrAma. hatAza [Lost] dhIrAM bhara tuM pAya, ho nAtha ! dhIrAM bhara tuM pAya. rAga kedAra-tInatAla. nirbaLa jAye doTa na thAye utAvaLA tuM jAya, mo sama kAna kauna kuTila khalakAmAe rAha. doTa karuM tyAM ura haMphAye paga mahArA lathaDAya. hA nAtha. prabhujI ! jIvana A saMgrAma (2). pAsa ghaDi tuM dUra ghaDi tuM nava huthI samajAya, zaahata sainika huM zuro azva nahIM paNa svAra, hAtha karuM lAMbo hAvAne khAlI kahI aphaLAya. he nAtha. ghA para ghA haiye huM jhIluM bhIDI haiye hAma-prabhujI. badhana AMkhe joI zakuM nA kyAM pharato tuM nAtha, ka nA mAM pharatA nAtha, rajanI jAme vIja jhabUke ghere ghana aMdhAra. ame hAro nAda suNu huM doDuM "Ave hAtha.' he nAtha. dIvAdAMDI nA dekhAye jahAja Dube muja AmathAka caDhaye vATaye besuM tyAM TapalI mArI jAya, jIvana puSpa-kali karamAye cagade loka apAra, heza thaye uThI daDuM tyAM kUkare kUrava thAya, he nAtha. 2ja suvAsa rahI luMTAI, rAma rame, ArAmavATaya khUTe nA bhavanI lAMbI gela kare te nAtha, thAka caDhe che paga nava cAle dara mane, hAtha he nAtha. aMjana Aja ajaba A nayane, duHkhane Ave pAra hAsya kare tuM! khela bhale tuM, UcaruM nA hu vAya, smaraNa sadA sukha duHkha saMsAre, pArzva prabhunuM nAma prANa gaye he karadayALu ! jIva mhAro zoSAya. he nAtha. zAsananAyaka nAma, sa-prabhujI. -maNilAla zeDa, -maganalAla dalIcaMda desAI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 piSa 1984 janayuga taMtrInI noMdha. 1 amArI jJAnayAtrA tathA tIrthayAtrA-gata nyAyane abhyAsa. e vagere hakIkata maLatAM atyaMta saMbaranI 22 mI tArIkhe rAtre melamAM nIkaLI, harSa-AnaMda thayo. AnaMdanI utkaTatAne pariNAme amadAvAdanA sAthane laI kuMbhArIA tIrthanAM bhavya mANasa nAcavA mAMDe tema saMvedana thayuM. upAzrayanI ane kalAkauzalyanA addabhuta namunA rUpa deharAM jevA maryAdAmAM rahI AnaMda samAvyo. (zrI yazovijayajInI mATe javAno karelo manoratha pUro pADavA amadAvAda A sarva hakikata jaina sAhitya saMzodhakamAM prathama pahoMcyA. te tIrtha prati gamana karavA mATe vAra hatI mUkavA mATe vacana apAI gayuM che kAraNa ke ukata eTale agAuthI karelA saMketa pramANe zrIyuta kezava kRtinA uttarabhAganuM prakAzana karavAnuM mAna te patranA lAla modI vakIlane, tyAMnA lavAranI paLanA temaja vidvAna saMpAdaka zrI jinavijayajIneja dhaTe che. ) anya bhaMDAro jovA tapAsavAnI sagavaDa karI ApavAnuM tA. 26 mI e baporana badhe bhAga ukta kahetAM lavAranI poLanA upAzrayamAM samArakAma cAlatuM vIra bhaMDAra tapAsavAmAM gALyo. tyAM jena patranA hovAne kAraNe tyAMno bhaMDAra javAnuM azakya taMtrI zrI devacaMdabhAI maLavA AvyA hatA. sAMje AcAjevuM hatuM. bIjA bhaMDAra jovAno samaya nakkI thaye yaMthI AnaMdazaMkaranA vasaMtano rajata mahotsava ujavavAno te daramyAna gujarAta vidyApIThamAM purAtattvamaMdira meLAvaDo hato tyAM jaI aneka vidvAnone sAMbhaLapAsenAM hastalikhita pustake paikInAM dezI bhASAnAM vAne, paricaya karavAne, maLavAno lahAvo lIdho. tenA mukhya saMcAlaka rA. hIrAlAla tri. pArekhanI graMthe joI tapAsI lIdhA (tA. 23 ane 24 ) ne ati saralatA ane sahRdayatA nihALI. zrI vIravijayanA apAsarAno bhaMDAra rA. amRtalAla tA. 27 mI savAre amo sAta jaNano kAphalo cunIlAla mAphate jovAnI rA. modIe goThavaNa karI amadAvAdathI upaDI pahelAM pAhaNapuramAM nagarazeTha ApI. te bhaMDAranA sAcavanAra zeTha maNilAla goka ane tyAMne kasTama ane phoresTa ophisara zeTha caMduLadAsa jakAbhAIe AnaMdapUrvaka sajanya vAparI rA. lAla sobhAgacaMda koThArIne tyAM utaryo. A dine amRtalAlane kuMcIo ApI mokalyA-pite badhI tyAMnA vakIla rA. velacaMda umedacaMde mardonI ramata sagavaDatA karI ApI. A baMnene upakAra mAnIe mATe jaina vidyArthIonI inAmI harIphAIne meLAvaDA chIe. tA. 25 mIe A bhaMDAra jovAnuM kArya vadhu thayo hato te jovA paMDita sukhalAlajI sAthe gayA. te upayogI lAgavAthI te divase gujarAtI patrakAra joIne ati AnaMda thayo ne ApaNI prAyaH maraNe bhukha pariSada hovA chatAM te pariSadamAM bhAga na lai samAjamAM vyAyAmanI ati jarUra che-e vAta velacaMdazakAya. te bhaMDAramAM bhASA pustako jotAM teja dine bhAInA hRdayamAM khAsa pesI gayelI ane tenA AviSkAra zrImadda yazovijayajInA jIvana saMbaMdhInI kRti-ke jene rUpe A yojanA temaNe ghaDI amalamAM mUkI te mATe atyArasudhImAM chevaTano bhAgaja maLyo hato jyAre pUrva temane dhanyavAda ghaTe che. rAjya sArI sagavaDatA karI bhAga maLyo nahatuM tethI ghaNAM varSo thayAM tenI jhaMkhane ApI hatI. koThArI sAheba khAsa bhAga letA hatA. hatI-te maLI. Ano pUrvabhAga badhe utArI lIdho ne lAThI, lAMbo ne uMce kudake, doDavAnI sarata, ema temAMthI temanAM vatana, mAtapitA, janmanAma, baMdhu cAra jAtanI ramata jaina bALakane himmatapUrvaka nAma, dakSAsaMvata , dIkSAnagara,rAjanagaramAM aSTAvadhAna, kuzaLatAthI khelatAM jai yA jAne abhimAna na tyAMthI kAzImAM darzananA abhyAsa mATe javuM, thAya? 28 mIe bAlArAma TekarI ane maMdira rAjanagaranA eka zrImaMtanI be hajAra rUpiyAnI sahAya, pAsenAM saMdara do dekhADavA mATe koThArI sAhebane tyAM traNa varSa rahevuM-AgrA javuM-AgrAmAM cAra varSa upakAra thayo. teja sAMje paMDita sukhalAlajI ne ame Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha 133 DAyarAnA apAsarAmAM muni dhIravijayajIne maLyA ne AvyA tema pAda vihAra karI AburoDa sTezana AvyA, temanI kapAthI bhASAkRtionI 89 ane 140 prati A traNa divasanA zilAlekha utAravAnA kAryathI dharAvatA be dAbaDA ghera laI AvyA ne bIje dine ati saMtoSa thayo. rabiMga levAnAM sAdhana hota to to nIkaLavAnuM hatuM eTale rAtano ujAgara karI eka keTalAka bahu ghasAI gayelA zilAlekhonI bAda pratikAbara joI javAnuM che temAMthI prazasti vagara kati meLavI zakAta. nAnA moTA saM. 1087 thI 1400 utArI levAnuM karyuM ane bIje dine savAramAM uThI sudhInA aneka ane 1675 nA be cAra maLI lagazaucAdi karI bIje dAbaDe joI tapAsI lIdhe. A bhaga eka lekhe meLavyA. eka paNa utAravo bAkI traNa divasamAM rA. maNilAla khuzAlacaMda, zeTha maNilAla rahe nahi heya. AmAMthI aneka aitihAsika sAdhana surajalAla, tyAMnI borDiMganA suprInTenDanTa vagere maLI Avaze ne te jana sAhitya saMzodhakamAM anekanI mulAkAta thaI vicAra vinimaya thayuM. zrI jinavijayajI taraphathI prakaTa thaze tyAre pAlDavihAranAM darzanane uttama lAbha meLavyA. ThArI khabara paDaze. 1087 no zilAlekha te vimala kuTuMbano AtizcasakAra uparAMta temanA gRhakAra- maMtrino samakAlIna-Abuno vimalaprasAda saM. 1088 bAranI dakSatA, UMcA saMskAra ane khAnadAnIne mAM pratiSThita thaye tethI eka varSa agAunaparicaya paNa prApta karyo. eTale te samaye eka maMdira te kuMbhArIAchamAM tA. 28 mIe bapore nIkaLI rAtre khareDI jarUra thayeluM. keTalAka ema mAne che ke A maMdira pahoMcyA. bAbunI jana dharmazALAmAM utarI savAre paNa vimaLazAe baMdhAveluM. juo "sema saubhAgya kuMbhArIAi pratye eka gADAmAM sAmAna rAkhI page kAvyanA gujarAtI bhASAMtaranA saMbaMdhamAM keTalAka kaca karI. rAjanA trAsa sahI gADAvero, cokIvere vicAra" e nAmano lekha buddhiprabhAnA aMkamAM Avela muMDakAvero ApI aMbAjI pahoMcyA tyAMthI gADuM kuMbhA- temAM jaNAvela che ke (pR. 190). rIAi laI jatAM aTakAva thaye eTale aMbAjImAM "ArAsura DuMgara ke jyAM iDaranA goviMda zeThe dharmazALAmAM utaryA. ArAsurI aMbAjInAM darzane jaIne aMbikA mAtAnI ArAdhanA karI hatI. te karyo. A aMbAjI temaja kuMbhArIA jemAM che te DuMgara upara hAla paNa ApaNA kuMbhArIyAnA nAmathI mULa ArAsaNa nagara hatuM. 30 mI e kuMbhArIyAjI oLakhAtAM bhavya deharAM ubhelAM che te vImaLazAe tarapha gayA ne rAtre pAchA pharI 31 mI e te vihAra karAvyAM hatAM. mArA dhAravA mujaba zetrujAne bhAva karavAne hato tethI pahelAM keTezvara jaine tyAMnuM sarasvatI batAvavA temaNe rIkhavadeva prabhunuM deharuM Abu upara nadInuM mukha, suMdara dazya, maMdirAdi joI kuMbhArIAi ane gIranArajIne bhAva batAvavA aMbAjI mAtAnA AvyA. tyAMnAM mahAbhavya devAzraye jatAM hadaya udyA- devaLa najIka e kuMbhArIyAnAM daherAM karAvyAM hatAM." samAna thayuM. samArakAma thatuM hatuM tethI pabAsanAdi badhAM deharAM vimaLazAkRta nathI ema to jaNAya devakulikAothI bahAra kADhela ne temAM aneka prAcIna che kAraNa ke te eka pachI eka thayAM che. te paikI zilAlekha barAbara jevAnI taka maLI te takano eka paNa vimaLazAe baMdhAvyuM hatuM ke nahi te mULa saMpUrNa upayoga karI levAno nizcaya thayo. kAma 1087 to zilAlekha barAbara vicArI AsapAsanA karavA maMDI paDyA ne rAtre pAchI vahelA aMbAjI lekhone saMjoge dhyAnamAM laI te para zrI jinavipAchA pharavAnuM, eTale bIje divasa rokAI adharuM jayajI ajavALuM pADaze. maLI AvelA zilAlekhomAM kAma pUruM karI levAno nizcaya karyo. bIjA divase bhImadeva rAjA, kumArapALa rAjA, ne dhArAvarSa e taDAmAra kAma karatAM paNa kArya adhuruM rahyuM eTale traNa nRpationA ullekho maLyA che, vaLI teramAM trIjA divase rokAI pUruM karavAno nirdhAra karyo. A saMkAnA eka lekhamAM amuka sUrie amuka zrAvikA para divase kArya pUruM thayuM (tA. 1-1-28). tA, 2 jIe vAsakSepa nAMkhyo evuM Ave che te vAsakSepa nAMkha Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga na banI zake bhAgo e zilAle 134 piSa 1984 vAne rivAja ghaNo jUne have te paNa jaNAya che. karAvavAmAM je sahAya ApI hatI te mATe temane kuMbhArIA nagara baLI gayuM te vAta khetI jaNAya che; upakAra mAnIe chIe. tene lIdhe ja traNa divasamAM vagere vagere. zilAlekho utAravAnuM banI zakayuM, nahita bIjA zrI jinavijayajI pitAne chapAyela prAcIna lekha vadha divase thAta. saMgraha sAthe laI AvelA temAM prakaTa thayela sarva lekhane amAre vakhata bharAI gayo, tethI jarIvAva, tenI meLavI lIdhA-zuddha lAge tyAM zuddha karI lIdhA, ne pAsenI ArasanI khANo, ane gabhara jevA javAnuM khUTatA bhAgo pUrA karI lIdhA. temanI lipinI na banI zakayuM. tA. 2 jIe sAMje munizrI zAMtimAhetI, ukelavAnI kaLA, te para AsapAsanA bhAge vijayajInAM darzana karI AburoDathI nIkaLI rAtre joi zabdo besADavAnI vidattAe zilAlekhonI TI5 amadAvAda AvyA. vacamAM sukhalAlajI paMDita pAlasaMpUrNa karavAnuM banI zakyuM. A rIte sarva tIrtho Napura tyAMnI tADapatra paranI pato jevA utaryA. paranA saMpUrNa zilAlekho AvA sAkSaronI sahAya amadAvAda vIravijayajInA apAsarAnA bhaMDAranAM laI thAya te keTaluM badhuM sAruM ! prAcInatAnA purAvA je pustaka jovAM bAkI hatAM te joyAM (tA. 3-4 sacoTa maLatAM upajatA jhadhaDAnuM zamane paNa thaI jAya. ) ne temAMthI zrI yazovijaya, vinayavijaya ne zake. vaLI zrI jinavijayajIe kemerA ne pleiTe vIravijayakata kationI pratio paNa lIdhI ke je sAthe lIdhI hatI tene upayoga paNa karyo. paNa pote ga paNa karyo. paNa pAta vRtionuM saMzodhana zrIyuta sArAbhAI maganabhAI meMdI kazaLa phoTogrAphara to nahi ja. te kuzaLa phoTogrApharanI jana graMthamALA mATe karavAnuM amane soMpavAmAM sahAya laI dareka tIrthanAM suMdara dazya-bhAge vagerenA AvyuM che. A pratio ApavA mATe zeTha maNilAla phoTogrApha lai tenI Alabama banAvI dareka tIrthamAM gokaLadAsane AbhAra mAnIe chIe. temaNe zubharAkhavI ghaTe. prAcIna evuM ghaNuM zIrNa vizIrNa thaI velinI chapAvelI nakala batAvI temAMthI zubhavijaya gayuM che ke tenI nAma nizAnI paNa keTaleka sthaLe -(vIravijaya")nA gurUnI mAhItI lakhI lIdhI. 4thInI rahI nathI. zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhI temaja rAtrie jarmana prophesara zubiMga amadAvAda padhAryA tIrthane vahIvaTa karanArI peDhIo cetaze? eTale 5 mI tArIkhe rokAI temanI mulAkAta karI AcArya zrI vijayanemisurie A kuMbhArIAnAM teja rAtre ravAnA thai 6 ThIe muMbaI AvyA. paMDita, tIrthane vahIvaTa rAjya pAsethI laI jano pAse sukhalAlajIe pAlaNapurathI te amadAvAda sudhInA karAvavAnI je mahenata lIdhI che ne tene pariNAme pravAsa saMbaMdhI. "amAro pravAsa' e nAmano suMdara, eka kuzaLazipI-somapurA brAhmaNa rA. prabhAzaMkara dvArA mananIya ane AkarSaka lekha lakhI mokalavA kayA deherAMonI marAmata ane munimaThArA vahIvaTa thAya che karI che te A aMkamAM prasiddha karavAmAM Avyo che. te mATe tene sarizrIne amo aMta:karaNa pUrvaka dhanyavAda ekaMdare amArI A yAtrA jJAnane lAbha tathA ApIe chIe. rA. prabhAzaMkara zilpakaLAmAM khAsa tIrthadarzanane lAbha ema baMnethI yukta thaI che te visAradya dharAve che-sAhityarasika che, ane A kadi paNa smaraNapaTa parathI bhuMsAya tema nathI AvI zilpa kevuM che tene khyAla ApavA te saMbaMdhInAM prAcIna yAtrAne AnaMda ApavAmAM je nimitta bhUta thayA pustakemAMthI gujarAtI bhASAMtara karavAnI hoMza dharAve che tene AbhAra paNa bhUlIzuM nahi. che. tevAM bhASAMtara purAtatva, jaina sAhitya saMzodhaka ke 2. adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI, A patramAM prakaTa karavA mokalAze te sArA AkAramAM "pAdarethI vakIla mohanalAla hiMmacaMda lakhI prasiddha thaze ema amoe temane khAtrI ApI hatI. jaNAve che ke "yuga' nA kArtaka mAsanA aMkamAM temanI tathA tyAMnA vahIvaTadAra munima rA. caMdulAla paMDita pravara zrI. devacaMdrajInI pAdukA saMbaMdhI pRSTha gaNapatarAme zilAlekhene polIsTona AdithI sApha kara para hakIkata vAMcI te uparathI, atrethI mA Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI gaMdha 135 susa mokalI lekha utarAvI maMgAvyuM che jenI nakala ke zrI zAMtidAsa zeThanA ciMtAmaNI pArzvanAtha maMdiA sAthe sAmela che. A lekhamAM saMvata 1812 ranuM sthaLa, aneka AcArya sAdhuonAM bhUmidAha sthAnA mahA vadI 5 pAdukA sthApana karyAnuM lakhyuM te-derIo vagere, che te sarvanuM jema lerDa karjhane che. paNa temAM bhula lAge che kAraNa ke teozrInuM AkhA hiMdanAM prasiddha sthaLo mATe karyuM tema janoe nirvANuM 1812ne bhAdaravA vadI 0)) amAsanA karavA vadI ) amAsanA susaMsthita karAvI surakSaNa karavAnI jarUra che. nahi rAja thayAnuM devavilAsamAM lakhela che. juo deva te dhaNI prAcIna vastuo kALanA pravAhamAM cAlI vilAsa zrImadda devacaMdrajI jIvana caritramAM pRSTa, 46 gaI che ne jaze. je vastuo rahI sahI hoya tene gAthA 13-14-15. sAcavI rAkhavA jeTalI zakti batAvIe toye ghaNuM kadAca lekhamAM saMvata 1813 katarela hoya ane che. devacaMdrajInI pAdukAne saMvata pharI vAra jaI 3 ne uparano bhAga ghasAI gayo hoya te tema koI kuzalane laI nakkI karavAnI uparanA patranA banavA joga che. ane rUne badale 2 vaMcAya. e lekhaka vakIlane vinati che. banavA joga che. . 3 sva. sAkSara zrI manasukhalAla ki. A pagalAMnI upara derI che. te jIrNa thaI mahetA-tA. 15 mI jAnyuArIe sAMje 6 vAgye gayela che tene rIpera karavAnI khAsa jarUra che. nyumonyAnI bimArImAM zrIyuta manaHsukhabhAI samA A pagalAMnI sAthe zrImAna jinavijayajI dhibhAve dehamukta thaI kSaNika saMsArano tyAga karyo ziSya uttamavijayajI gaNinI pAdukA che te lekhanI e khabara maLatAM amane ati kheda thayo che. evA nakala paNu A sAthe mokalI che to te baMne lekha saraLa citta prazAMta gaMbhIra ane puNya pavitra sajajana tathA tene lagatI hakIkata prasiddha karazojI. zrAvakane viga temanA kuTuMbane AghAtakAraka thAya - derI 1 pagalAM jeDa 1 lekha-zrama jina- te svAbhAvika che paraMtu samAja mATe paNa te asahya caMdraznatti savAyAM cha rata che saMvat che. temanuM jIvana sAkSara-jIvana hatuM; vicAraka tarIke 2822 varSa mApha da rine 3pa thI vicAratA tethI atya5 belatA ane jeTaluM bolatA paraMphanI ziSya upAdhyA thI sevavaMdanInAM te pramANamAM atya959 lakhatA. paraMtu je kaMi lakhatA pAduke pratiSThite te bahuja vicArI satya ane prAmANikatAnI ghoSAne - derI 2 pagalAM jeDa 2 lekha-saMvata 18ra7 rakhene bAdha Ave teTalI bhItithI hRdayapUrvaka pratIti dhirANa 4 8 roje ravi 1 zrI nina thAya teTaluM ja lakhatA. : vinayana philtha kuttamavinAnI jaLanAM - . teo aMDara grejyueTa hatA. bI. e. sudhInA kule thI 208 sudharma je tatva ja abhyAsa hatA. muMbaImAM kacchI dazA osavALa jaina tAre dhI vinAyaka zaktiA tri- pAThazALAnA heDamAstara-mukhya adhyApaka rahI te fTatA ja paM. vijhA utti . saMsthAmAM atizaya sudhAro karI uMca paMkti para tene - A pramANe hakIkata maLI che te eka saMtoSa mUkI hatI. te vakhatamAM eTale pahelAM ja e janaka binA che. zodhakhoLamAM sarva jANakAranI madada nA holamAM ane pachI tA. 14-7-1807 ne ane anukUlatA heya te navIna vAto upalabdha dine temaNe ja daSTie zrImadda hemacaMdrAcArya thAya che. uparanI derIo jyAM AvI hoya tyAM tenuM ane vartamAna jene " e viSaya para ati samArakAma karIne surakSita rIte te rahe ema karavuM mananIya bhASaNa ApyuM hatuM te sAMbhaLI temanI sAkSaamadAvAdavAsI janAnuM ane zeTha ANaMdajI kalyA- ratAne sAro khyAla amane AvyuM hatuM. te vakhatamAM - bhujanI peDhInuM kartavya gaNAya. vaLI amadAvAdamAM gujarAtI bIjI sAhitya pariSamAM " janasAhityane bIjAM aneka jaina atihAsika sthAnake ( jevA gujarAtI sAhityamAM phALo' e nAmane nibaMdha Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 nayuga piSa 1984 ati parizrama pUrvaka facts and figures batA. e carcA upADI hatI ke " gujarAtI bhASAne janma vata prakAzyo hate. A baMne sva. patrakAra bhagubhAI jethI thayo che, athavA thayo evo saMbhava che !' katihacaMdanA te vakhate nIkaLatA jana patAkAnA jeTha -A saMbaMdhI eka nibaMdha paNuM te pariSada mATe --asADane zrAvaNanA saMyukta aMka (pu. 1 aMka 10 lakhyo hate. A praznanA javAbarUpe temaja jana thI 12)mAM prasiddha thayA hatA. sAhityanA sAmAnya svarUpa rUpe ApaNuM A manavizeSamAM muMbaImAM rahI mAMgaroLavALA sadgata sukhabhAIe "jaina sAhitya' e nAmano nibaMdha zeTha amaracaMda talakacaMdanA khUba paricayamAM A lakhyo hato. Ama sAmasAmA nibaMdhethI vijaya vyA hatA. te zeThe khAsa jana vAMcanamALA taiyAra sArI rIte chaNAya hate. A "jaina sAhitya 'ne karAvavAno pitAne uttama vicAra thatAM te kArya mATe nibaMdha "gujarAtI presamAM suMdara rIte chapAvI parimanasukhabhAIne rokayA hatA ane temanI pAse te SadamAM vaheMcavA mATe sAhityakAranA prazaMsaka ne premI vAMcanamALA taiyAra karAvI hatI. A vAMcanamALA sva. zeTha hemacaMdabhAIe sarva kharca ApyuM hatuM. upara aneka saMkaTa AvyAM, ane te temaNe je tyArapachI kAIpaNuM gU. sAhitya pariSadamAM khAsa pramANe taiyAra karI te pramANe akhaMDa svarUpamAM sakriya bhAga temaNe lIdhe nathI. prakAzane pAmI ja nahi te pAmIja nahi. AmAM temaNe avAranavAra kavacita lekho lakhI chekAladoSa-vicAra doSa vagerenAM paDe eTalAM badhAM patromAM prasiddha karyA che. sAmAyika, zrImad haribhadra ADe AvyAM, ke teno uddhAra thaze ke nahi sUri ane zrI mahAvIra hasta dIkSita dharmadAsagaNi te eka prazna che. zeTha amaracaMdanA suputra hema- upadezamALAnA kartA saMbhave che? e paranA lekho caMdabhAIne A mATe bahu lAgI AvatuM ane jana dharma prakAzamAM prakaTa thayA hatA. chelA lekhe tenI lAgaNI patravyavahArathI temaja rUbarU ame mana ma manaH mAnyatAbaddha lokomAM bhAre khaLabhaLATa upajAvyo sukhabhAIne jaNAvI hatI. paraMtu tene likhita javAba hato ane prAmANika caya karanAra lekhaka upara aneka je Avyo te hastagata nathI. TuMkamAM tenA prakAzananI aghaTita AkSepa thAya che e joI kAI paNa taTabAjI potAnA hAthamAM rahI na hatI. temAM vinA sthAne lAgI Ave tema hatuM. sva. manaHsukhabhAIe pramANa ke buddhi vagaranA pheraphAro karavAnuM sUcavatAM te to chevaTe jaNAvyuM ke e carcA thavI hatI joitI. temanAthI banI zake tema nahotuM. AnuM pariNAma je upadezamALAnI racanA thavAmAM hitaSTi hatI ane kaMI AvyuM te eja ke te paikInA keTalAka pATha sAdhusudhAraNuM barAbara thAya e mATe tenA para racanAra ahIM tahIM prakaTa thayA. bhUla svarUpe ke pheraphAra sahita, tarIkenI hAra zrI vIradIkSitanI ApavAmAM paNa te jJAnI jANe. zubha hetu ja hato. kevI temanI saralacitatA che chatAM sana 1808mAM kArtika pUrNimAe bIjI rAja- Ane mATe hAlanA keTalAka bhaNelA ne jesIlA caMdra jayaMti muMbaImAM ujavAI, pramukha sAkSarathI yuvAno nirbaLatAnuM nAma ApavA derAyelA. temaNe kRSNalAla mohanalAla jhaverI hatA. te vakhate A zeTha hIrajI khetazI kaeNnpharansanA janarala sekreTarI hatA manasukhabhAI e te jayaMti nimite eka vistRta tyAre AsisTanTa sekreTarI tarIke paNa thoDA mahinA nibaMdha lakhyo che temAM zrI rAjacaMdra pratyenI apa- muMbaImAM kArya kareluM, paNa tamIyatane kAraNe kAyama tima bhakti, temanuM guNagAna ane vartamAna sthiti kAma karI na zakyA. saM. 1978 mAM rA. paramANu para potAnA vicAro spaSTatAthI jaNAvyA hatA. "ApaNuM kaLAvihIna dhArmika jIvana' e viSaya paratve sana 1909mAM trIjI gujarAtI sAhitya pariSa6 soLa lekhake lakhyA tenI anumodanA karI pitAnA rAjakeTamAM bharAi te vakhate zrI rAjacaMdranA bhAI TuMka vicAra manasukhabhAIe jaNAvyA hatA. juo te hAla svargastha manaHsukhalAla ravajIbhAi mahetAe varSa jainadharma prakAzane vaizAkhane aMka pR. 58. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tatrInI seMdha 137 chevaTe temaNAM tAjetaramAM temaNe karela eka mahatva ane Adya saMpAdaka sva. bhagubhAI phattecaMda kArakAryanI gaNanA neMdhavA yogya che ke te eke "zrImadda bhArIne AtmA jyAM haze tyAM A hakIkata jANatAM rAjacaMdra e graMthanI parama kRta prabhAvaka maMDaLa taraphathI AnaMdita thAya. tenI sAhasavRtti ane samAjasevAbIjI AvRtti mATe aprakaTa aneka patro sahita saMzodhita bhirUcinA pariNAmeja "jaina"nI utpatti thaI hatI. te karavAnuM kArya temaNe bahu sArI rIte karyuM che ne te mATe teNe aneka bhogo ApyA, ghaNuM sahana karyuM bIjI AvRtti temanI vidyamAnatAmAM bahAra paDI ane puSkaLa viTaMbaNAo veThI. zeTha jIvaNacaMda dharagaI che. temaNe jaina gUrjara kavio'nI amArI kati macaMdanA TekAthI temaNe keTaluMka AzvAsana maLI raheluM. mATe morabInA jena bhaMDAramAMthI bhASAnI hastali- A patrakAranuM suMdara jIvana ke "suzIla" jevA nikaTa khita prate mokalavAnI goThavaNa karavAmAM sahAyatA paricayI vidvAnanA hAthe lakheluM A "rajotsava" vakhate ApI hatI. temanA mitro sva. zeTha hemacaMdabhAI, bahAra paDe, tenI sAthe aneka lekhake-jaina temaja motIcaMdabhAI, makanajIbhAi, sva. mahepANI vagere jainetaranA lekho-nibaMdhanuM eka pustaka prakaTa thAya vaLI aneka hatA. te sarva sAthe patra vyavahAra prakaTa thAya pustaka rUpe gata varSanA suMdara agra lekhene udhAra karavAmAM te te AtmAnuM AMtara jIvana parakhavAnuM-parakhI Ave, toja, AvA "rajatasava'nI upayogItA ane lAbha meLavavAnuM sugama thAya tema che. amArI sAthe . saMgInatA che. bAkI eka be divasa maLavuM, ane cA patra vyavahAra je kaMi amane sAMpaDyo te bahu juja pATa ujavavI eja aMga AvA utsavonuM na che, ane te ame AvatA aMkamAM prakaTa karIzuM. hovuM joIe. A svargasthanA AtmAne parama zAMti maLe e gata 25 varSanuM saravaiyuM cAlu taMtrI devacaMda amArI hRdayagata vAMchanA che ane temanuM suMdara smA bhAIe kADhavuM joIe. sva. bhagubhAI jevA vikaTa raka temanA putra DAkaTara bhagavAnadAsa ke jeo zrI samayamAMthI temane pasAra thavuM nathI paDyuM. tema thavAmAM mahAvIra jaina vidyAlayanA eka vidyArthI rahI oNkaTa devacaMdabhAInI vyavahArakuzaLatA, ane vyApArI buddhi ranI vaidaka parIkSAmAM pasAra thayA che te temaja temanA vizeSa nimittabhUta che ema kahevuM paDaze. pazcimAtevI ja rIte karI zake ke temanAM aprakaTa ya patrakAronI musadIgirine prabhAva ghaNAM patra para pustako jevA ke yazovijayakRta natrilopanuM bhASA- pA che tema A "jene patra para paNa paDyA che ke tara, vinayavijayajI kRta zata sudhArAnuM bhASAM nahi te tenA taMtrI jANe, paNa atyAre te ApaNe tara, aprakaTa ne prakaTa lekho, temane sarva patra vyava badhAe amAre AcAryazrI AnaMdazaMkarabhAI pitAnA vahAra tathA temanA sarva paricayIone temanA saMbaM. - vasantanA rajatetsava prasaMge je bolyA hatA te yAda dhIne paricaya temanI chabI sahita eka pustakanA rAkhavAnuM che ke - AkAre prasiddha kare. AthI samAjane ghaNo lAbha maLaze ne eka sAkSaranA-saccAritrazIla AtmAnI 1. "pacIsa varSamAM duniyA bahu badalAI gaI bAhya ane aMtaraMga jIvana kalA nihALI zakAze. amo che, hiMdustAna badalAI gayuM che, gUjarAta badalAI para je bhAio temane patra vyavahAra mokalI Apaze gayuM che-e jIvanane koI paLe pADe bake enuM te sukhethI prasiddha karIzuM. ' Hallela }' Lond-Speaker' 814 24 4"jaina patra rajatotsava-gUjarAtI, basa nathI. e jIvananAM vaheNuM kaye mArge vahevAM gUjarAtI paMca, prajAbaMdhu Adi jainetara patreno raja- joIe-vahe che nahIM, paNa vahevAM joIe-e kartavya tetsava ujavAI gayo. "vasaMta' mAsikane gata bhAvanAnAM citra AryadraSTithI jue ane tadanusAra DisembaramAM ujavAye. have jana' patrano vAro Ave nahere race, khetare pAya evA kheDutonI jarUra che. che jANa amane AnaMda thAya che. "jaina"nA sthApaka A yugAnurU5 vizALa kAryane pahoMcI vaLavA mATe Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 138 paSa 1984 anya sarva vyavasAya choDI A sevAmAM joDAya evAM jIvana ane sArASTranAM dRSTAMta ApaNI najara strI-purUSe taMtrI thavAM joIe. anya vyavasAyamAM rahI sAme khaDAM che. emanA jevuM vAtAvaraNa jana phurasadane vakhate yA emAMthI thoDAka samaya kADhIne samAjamAM utpanna karavAnI rAha jovAya che. sevA kare evA taMtrIothI kAma saraze nahIM." amukanA lekho game tevA lebhAgu hAya-niMdaka 2 "atyAre dezasevAnA prazna bahu saMkula bake hoya te levAya, amukanA game tevA saMyamI ne spaSTa jaTila thayA che. pUrve e mAtra durathI najare paDatA hoya te na svIkArAya, amuka saMsthA ke vyakita sAme athavA enI thoDIka rekhAo upasthita thaI hatI- te eka harapha pitAne te nahi, paNa bIjAne paNa atyAre e enA saMkula svarUpamAM ApaNI samakSa- khullA nAmathI Ave te chatAM na levAya-evI ApaNI upara AvI paDyA che, ane ApaNuM jIva- pAlIsIo sArA ane sAcA patrakAramAM hAvI na nane mathI rahyA che. e sarvane pahoMcI vaLavA joie, keTalAke te potAnI kalamane taddana durUpa mATe taMtrIomAM pratiSThA sAthe puSkaLa vikatAnI yoga karI sarasvatInI pavitratAne bhraSTa kare che tene jarUra paDaze. - te uttejana maLavuM ja na joIe; keTalAka pitAnI 3 - ekaja viSayanA bhoktA thavAmAM dezahita kAtti mATe temaja potAnI saMsthA mATe amuka ane AtmasaMskAra baMne cUkAya mATe vyApaka vi- sAruM sAruM paNa asatya ke asatyamizrita lakhAvI tAnI jarUra havenA taMtrImAM raheze. viddhatA vagara atyAre prakaTa karAvavA mATe patrakArane lAMca-rUzvata ApavA moTA pAyA upara kharI dezasevA azakaya che. sAdhA- prerAya che, paNa patrakArane tevI lAMca "akhAja' raNa rIte manuSyajAtinI sevAne huM deza sevA karatAM hovI joIe. viSama saMjogomAM paNa pitAnI upara mUkuM paNa atyAre ApaNA dezanI sthiti evI satyatA niDaratA ane spaSTatA kAyama rahevI joIe. che ke manuSyajAtinI sevA paNa atyAre bhArata mA- A sUtro jayAM jyAM svIkArAya che tyAM tyAM dezatAne caraNeja dharavAnuM ApaNuM kartavya che. e pradhAna samAjanI sevA yathArtha bajAvAya che, ane patrakAranI sUra hajI keTaloka vakhata ApaNuM jIvananI taMtrI pavitratA-puNya punItatA sacavAya che. jyAM nathI upara vAgyA karavo joIe. " . svIkArAtAM, tyAM aMte naitika ane dhArmika adha:parA. suzila jevA vidvAnane devacaMdabhAIe paDakhe tanaja thAya che tenI sAthe Arthika hAla paNa rAkhyA che te ghaNuM sAruM karyuM che. hajI ghaNI ghaNI kudaratanA kramathI thAya che. patrakAra saMbaMdhI A sahaja sevAnI apekSA jana" patra pAsethI samAja mAge che. ugAro sAmAnya rIte (in general) nIkaLI gayA 'jIna" 5tra ame jema keMnpharansanA samacaya tithI che te atre jaNAvyA che. baddha thayA chIe evuM te amuka dhoraNathI baddha nathI. have samAjane saMbodhIne kahIe chIe ke teNe tene te AkhI jana samAja paDI che. teno udhAra A "jI" patrane che tenA karatAM vadhu ucagAmI bhaviSyamAM thaze ke nahi? thaze to keTalA samayamAM karavuM joIe, tene "rajatautsava' bane teTaluM vadhAre evA ane kayAMka kayAMka pUchAya che. paNa jana' sArA ujavAya ane te bhaviSyamAM vadhu upayogI thAya patre pite te ane pitAne pUchI tene ukela paNa tevI sarva hilacAlamAM sakriya bhAga levo joIe piteja karavAno che. patrakArano dhaMdho pavitra che. kAraNa ke "patra' te samAja dazAnuM pratibiMba che ane patrakAra aneka lekhaka ane vicArakane utpanna karI samAjane mArgadarzaka ane uddhAraka thAya tevuM samAjanuM zake tema che, ane koInI paravA ke bIka temaja ati aMga che. chevaTe jaina' patrano vizeSa abhyadaya dakSiNutA rAkhyA vagara sAce sAcuM paNa viveka ane satya ne dharmanA pAyA para thAya, tema icchI tenA saMyamanI maryAdA mUkayA vagara sApha sApha kahI zake "rajatotsava" mATe tene amArAM abhinaMdana ApIe tema che-aneka AMdolana karI zake tema che. "nava- chIe, Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 - amAre pravAsa amArA pravAsa. ( lakhanAra-paMDita sukhalAlajI. purAtattava maMdira amadAvAda ) nAtAlanI rajAmAM vizrAMti levI ane pravAsa mohanalAlabhAie jJAnopAsanA rAte zarU karI. lagabhaga karo evI IcchA pahelethIja uddabhavelI. pravAsanI be vAgyA sudhI ane savAre paNa uThIne agIyAra mudata TuMkI hovAne kAraNe paMjAba (gujarAnavAlA) vAgyA sudhImAM teoe lagabhaga baso pustakanI tarapha ke dvArakA tarapha javAnI vRtti rokavI paDI ane prazasti vigere lakhI lIdhuM ane temAMnA badhAM pustake pU. A. zrImAna jinavijayajInA vicAra pramANe joI te kADhayAMja. emanI e jAgaruka jJAnapUjA kuMbhArIyA javAnuM nakkI thayuM. A nizcayamAM rA. rA. jaI mane IrSyA thatI. e badhI utArela prazastione mohanalAla dalIcaMda dezAI sahabhAgI thayA ane tA. upabhoga te vAcake teozrI taraphathI prasiddha thanAra 27-12-27 ne roja amadAvAdathI ravAnA thayA. pustakamAM karazeja eTale AgaLa cAlavuM ThIka che. ame nAnA maheTA sAta jaNa hatA, aMbAjIH-pAlaNapurathI khareDI pahoMcyA ane prathama pAlaNapura utaryA tyAMnA be divasanA tyAMthI bIje divase kuMbhArIyAnI dizA lIdhI. nivAsa daramIyAna pravAsanA aMge noMdhavA jevI be kuMbhArIyA janAre aMbAjI javuM ja joIe. e bAbate khAsa che eka prAkRtika dRzyanI ane bIjI aMbAjIthI lagabhaga 1 mAIla dUra che. aMbAjI bhaMDAranI. pAlaNapurathI lagabhaga nava mAIla dUra gujarAtanuM jANItuM hiMdutIrtha che. paNa tyAM kAMI bALArAmanI TekarIo che je aravalIneja eka to ochA nathI AvatA? aMbikA bAvIsamAM bhAga ane AbunI najIkamAM che. e TekarIo che tIrthakara zrI neminAthanI adhiSThAyikA devI che. e te hAnI paNa tyAMnuM dukhya AkarSaka che. vRkSA - rakSA poravADonI kuLadevI che. atyAre aMbikAnuM maMdira, ravAnI , puSkaLa ane jamInamAMthI vahetA jalanA srAte e tyAMno vahIvaTa ane tyAMnI pUjA Adi badhI prakriyA tyAMnI vizeSatA che. strotonI najIkamAM pAlaNapura dAMtA sTeTanA adhikAramAM ane brAhmaNonA kabajAmAM navAbane eka baMgalo che A sthAnane tyAMnA loko che. aMbAjI khareDIthI 12 mAIla dUra che. ane kAramIra mAnI garIbImAM kAramIrane lahAvo le che. dAMtAsTeTanI pahADI hadamAM Avela che. tyAM jatAM jyAM prAkRtika jaLapravAha vahetA hoya ane bIjI zarUAtamAM sirohI sTeTanI hada Ave che. ane bhavyatA hoya tyAM mahAdeva ke anya kai hiMdu deva pachI dAMtAnI. rastA viSama nathI. gADAnuM sAdhana na vase ema banavuM hiMdusthAna mATe saMbhavita nathI. chatAM ame badhA lagabhaga pAdavihAraneja AnaMda mahAdevanI hAnakaDIzI derI ane dharmazALAnA letA tyAM pahoMcyA. sAmAnya chAparAne moTA rUpamAM pheravI e kudaratI aMbikA ke kuMbhAriyA janArane rastAnI ke jaLapravAhanI banne bAjue bAMdhakAma karI levAnI vAhananI muzkelI nathI paNa kharo ane bhayaMkara trAsa ane hera suddhAM kADhavAnI yojanA thaI gaI che. sTeTanA dApA (muMDakAverA)no che. tIrthonI tIvra zraddhA A dazya jovAno AnaMda prathama divase ame heya, zilpanA ajaba namUnAo jovAnI uphaTa badhAe lIdhe ane be varSa pahelAMnA tyAMnA jaLa icchA hoya, khIsuM ThAluM na hoya, ane manuSyajAtine vihAra temaja vanabhramaNanAM smaraNo tAjA karyA. paDatA trAsa sahI levA jeTalI udAratA keLavI hoya sAMje zaheramAM AvI DAyarAnA bhaMDAramAMthI ke te trAsane trAsa na gaNavA jeTaluM ajJAna hoya munizrI dhIravijayajInI kRpAthI gUjarAtI bhASAnI kRti- teja e tIrthomAM jai yAtrAne sukharUpa mAnI zake. enA be DAbhaDAo meLavyA, ane sAhityapremI rA. Aja hADamArIne kAraNe ati suMdara temaja delavADA Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 jenayuga pASa 1984 jevAM kaLAmaya bhavya jina maMdira hovA chatAM kuMbhA- A yAtrAmAM thayuM. ekavAra muMDakAverAmAM namaNuM bhArIyAmAM janAra janayAtrIo bahuja ochA hoya ApavAthI ane lokonI tIrthazraddhArUpa kAmadhenu che. khAsa kuMbhArIyAnI yAtrAe nIkaLanAra te virala gAyane marajI pramANe deI te dUdha upara (kahe ke ja hoya che. keTalAka aMbAjInI bAdhA rAkhanAra lokonA lehI biMdu upara) ezaArAmanI ImAratA jana aMbAjI Ave te kuMbhArIyA paNa jAya che. ubhI karanAra rAjAonA adhikAra kabUla rAkhavAthI jyAM sudhI "Arogya, saMtati ane vaibhavanI prAptine yAtrI temaja satAdhArInI kevI naitika paDatI thAya AdhAra aMbAjI che evI zraddhA dharAvanAra sthAna che tenuM spaSTadarzana A yAtrAmAM thayuM. koI rAjadArI kavAsI ke mUrtipUjaka jaine raheze tyAM sudhI sTeTanI puruSe karavA chatA A trAsanA varNanane vadhAre che te karatAM paNa vadhAre hADamArI thayA chatAM e laMbAvavuM mAre mATe atyAre adhikAra carcA che. kuMbhArIyA tIrthamAM janAra theDA paNa jo aMbAjInAM bIja dazA-aMbAjInA rastAmAM nIkaLavAnAja. vacce vacce anekavAra ekaja nadI ke vaheLe Ave dAMtA rAjyanI vyavasthA-bhADA karatAM paNa che ane bIjA paNa jharaNAM cAlatAM dekhAya vadhAre vAhana uparano lAgo, Abu karatAM paNa vadhAre che. pANI thoDuM ane vRkSo 5NuM bahu na kahevAya maMDakAverA ane jagee jagAe cAkIverAne trAsa chatAM AgaLa vadhatAM AnaMdaprada vRkSavaTAe ane Tekae badhuM duHkha tyAM janAra dareka yAtrI sahe che. paNa rIonAM suMdara dayo Ave che. aMbAjI e nAnakaDuM te sAme hajI sudhI keie khAsa lakhyuM hoya ke gAma che temAM vasati mukhyapaNe brAhmaNanI che. mAthuM ucakayuM hoya ema huM nathI jANatA. trAsa aMbAjInA pUjArIo brAhmaNa ane tenA upara khamanAra dareka yAtrI mAtra manathI ja nahiM paNa meDhA nabhatA paNa brAhmaNe eTale brAhmaNonI ja saMkhyA sahAthI dAMtA sTeTanI vyavasthAne zApa Ape che ane anya hiMda tIrthonI peThe ahiM paNuM vadhAre hoya te pAchA tIrthanI zraddhAmAM ke hiMdustAnanA sarva sAmAnya svAbhAvika che. aMbAjInuM mULa sthAna ane maMdira gaMbhIra ajJAnamAM ke "ApaNe zuM karI zakIe evI nuM hevAnAM aneka cihe atyAre paNa mojuda vArasAgata nirbaLatAmAM ane chevaTe samaSTihitanI che. aMbAjImAM vasatA brAhmaNane lADu vinAnA paraMparAgata beparavAImAM evA trAsane bhUlI jAya che divase bhAgyeja jAya. mAnatA nimite jamADanAra ane khamI khAya che. e trAsanA anubhavanAra aneka maLI ja Ave. koI amArA jevo nAstika jAya to yAtrIonA mukhathI nIkaLatI zApa paraMparA sAMbhaLI paNa tyAMnA lADupriya brAhmaNo dharmaguruonI paDe e mane vicAra Avyo ke vIramagAmanI lAIna dorI nAstikatAne nasADavA jarA paNa ALasa kare tevA sAme je hilacAla lokoe upADI che te karatAM kiAma upADI che te karatAM nathI. gayA, kAzI ane mathurAnA paMDAo karatAM paNa vadhAre sakhata hilacAla gujarAtanA hiMduvage aMbAjInA brAhmaNonI eka vizeSatA che ane te dAMtA sTeTa sAme upADavI joIe. ane aMbAbha prAMtika. gujarAtanA manuSyamAM yu. pI. ne manuSya katanA mArgane saraLa banAvavo joIe. e hila jeTalI kaThoratA nathI hotI, pramANamAM naramAza vadhAre cAlamAM janoe paNa utsAhabhera bhAga levo ja hoya che. e vastunuM darzana aMbAjInA pUjArIo joIe gujarAtanA zikSita dhanADhaya ane svamAna- ane tyAMnA bIjA brAhmaNomAM paNa thayuM. mAge, nA priya varga A hilacAla game tyAre uThAvavI ja paDaze. * pADo toye mAge, vAraMvAra dAtAne saceta kare, paNa emAM eka bAju bhUtayA che, manuSyatvano prema che kAzI AdinA paMDayAnI peThe hajajata na kare. ane bIjI bAju aMdhazraddhAne zuddha karavA vicArI aMbAjImAM koI ekalI strI paNa jaI zake ane prayAsa che. jeno pAlItANAnA muMDakAverAnI bAbatamAM nirbhaya rahe. ema banavuM kAzI AdimAM asaMbhava sTeTa sAme kema laDI rahyA che enuM rahasyadarzana mane nahiM to muzkela khaja, aMbAjImAM dharmazALAo Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA pravAsa 141 aneka che. ane khAna pAnAdinI bIjI paNa saga- upara aneka bAbatomAM evA herata pamADe tevA kara vaDo che. nakhAyelA che ke jene sAMbhaLatAM ja kaMpArI chUTe. amAruM mukhya dhyeya kuMbhArIyAjI rahevAnuM hatuM paNa kapaDAM; sAkara, goLa Adi kaI paNa vastu hoya cokIyAtanA trAsane kAraNeja aMbAjImAM rahyA. devuM joyuM. tenA upara dara rUpie lagabhaga be AnA jeTalA savAra, sAMja ane bhinna bhinna divase aMbAjInAM judAM sAmAnya kara heyaja; bahArathI AyAta thatI vastuo jAdAM pi dekhAya che. zraddhALu yAtrIo 5-vivi. upara vadhAre kara nAkhI saMrakSaNa nIti svIkArI che dhatAne devIne camatkAra mAne che. paNa camatkAra ema koI na samaje. pitAne tyAM utpanna thatI ane mAtrane cAmaDuM ukheDI pheMkanAra pazrimIya keLavaNInA pitAne ja tyAM vecAtI ghI vigere cIje upara paNa upAsako evI zraddhA nathI dharAvatA ane nAstika teTaloja ane te ja asahya kara nAkhe che. je kahevaDAvavAne zekha utpanna karI e camatkAra viSe je cIjonI vhAra nIkAsa thavAthI prajAne vadhAre pUjArIne khUba pUcha paracha kare che. rA. rA. mohana- lAbha thAya, rAjyane vepAra khIle evI cIje upara lAlabhAI vakIla ane satya jijJAsu tethI emane paNa dANunI sakhta lohabeDI nAMkhelI che. madha jevI paNa camakAranAM mULa jANavAna zekha pragaTa ane vastu je tyAM bahu thAya che tenI nIkAsa upara maNe pUjArIone pUchayuM ke "A aMbA mAtAnI mUrtinA savA rUpiA uparAMta dANuM che. jyAre sirohI Tebhinna bhinna repa ane vAhananI bhinnatAo viSe TamAM cha AnA dANu le che. paNa A dANunA sakaMjA khulAso kare' paNa pUjArIo AjanA zikSita uparAMta dukAnadAro upara dukAnane kara vaLI ja tarkavAdI jamAnAne prathamathI ja jANuM gayA hoya ane che. koIne upara varSe pAMcaso te koInA upara te mATe eka sUtrAtmaka uttara ghaDI rAkhyo hoya tema aDhIsonA karane boje che. cAnI hoTalavALA jeo lAgyuM. pUjArIoe kahyuM "mAtA jagadaMbA che te ja aMbAjI jatAM rastAmAM Ave che teone paNu varSe sRSTinI kartA dhartA che tenI akaLa gati koNa jANuM doDha karanA bharavA paDe che. A aprAsaMgika jaNAtuM zake? brahmA vigere de paNa ene pAra nathI pAmyA." varNana eTalA mATe Ape che ke prajAnI ajJAnatA praznakatoe khUba jijJAsA batAvI paNa pUjArI- ane gulAmI kevI gaMbhIra che ane tenA viSamaya phaLo eno uttara chevaTe eja hatuM ke emAM buddhi na jyAM tyAM keTalAM ane kevAM dekhA de che te joI zakAya. cAle. je che te joI lo... ame e bAbata kazuM kahevA bhayanIti-bIjA paNa eka viSaphaLane mAgatA nathI ityAdi. kAzI, gayA, vRMdAvana Adi ullekha karI dau kAraNa eAchA vadhatA pramANamAM e tIrthanA ajaba mAhAsya te te tIrthavasi pAsethI roga hiMdustAnamAM sarva vyApI che. bhaya, mahAbhayasAMbhaLelAM ane purANomAM vAMcelAM tethI aMbAjInA mArano bhaya tyAM bhAre joyo. gADAvALo kahe je pUjArIonA uttarathI mane jarAye vismaya na thayo. A hadathI AgaLa AvIza te mane mAraze. game dAMtA rAjyanI bIjI hakIkta-kuMbhArIyA- teTalI dhIraja ApyA chatAM ane mAranuM jokhama mAthe chanA mukhya varNana upara AvuM te pahelAM dAMtA sTeTa lIdhA chatAM te bicAro mAranA bhayathI kAMpate kAMpate viSe thoDuM kahI lauM. e eka hAnakaDuM sTeTa che emaja kahete ke tamane nahi paNa maneja mAraze. tenI Avaka aMbAjIno lAgo bAda karIe to ba. bIjA eka dANu chAparIvALA mANase kahyuM ke a ja thoDI che. mAtra aMbAtIrthanIja Avaka be mArAthI kazuM na bolAya, ahiM rahevuM che; belIe lAkha karatAM vadhAre sAMbhaLI che. e Avakane upa* to mAra khAIe ane herAna thaie astu. yoga keI tIrtha mATe ke prajAkalyANa mATe nathI briTiza hiMdamAM bhayanuM dhUmasa eAsarI rahyuM che thatA, mAtra rAjAja tene pitAnA upayogamAM le che. tenI asara vahelImaDI AvAM dezI rAjasthAnamAM yAtrIo uparanA muMkA verA uparAMta tyAMnI vasati paNa thavAnI. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 142 piSa 1984 tArtha saMbaMdhI-dAMtAnA rAjA sudhI ene te prakepa vaheravo paDe paNa aMgata svArtha khAtara pahoMcavAno saMbhava nathI. karmaTha gujarAtIo paNa jyAM prakepa vahoravAnuM na hoya ane kevaLa sAmAne ene sparza karaze evI AzA bahu ochI che muzkelImAM mukavAno uddeza paNa na hoya tevA sArvajachatAM aMbAjInA dhAmamAM Avela vicAra lakhI devAmAM nika hitanAM kArya karavAmAM game tenI ane game kazuM ja nukasAna to nathI tethI e paNa lakhI teTalI khaphagInI paravA rAkhyA sivAyaja kAma karavuM dau ke tIrtha e taraNane upAya che. pAralaukika emAM dharmadaSTi ane tIrthasevA AvI jAya che. ene kalyANu zuM ane kayAre thaze te azAta che. thavAnuM ja pariNAme eka nAnakaDA varganI pare pavitA ane haze te bhAvanA pramANe thazeja paNa tenAthI ehika ALasyavRtti dUra thavA sAthe prajAnuM vAstavika hita kalyANa jeTaluM vadhAre ane jeTaluM satvara sAdhI sadhAtAM e nAnakaDA varganuM paNa hita sadhAI jAya zakAya teTalI ja sAcI tIrthatA tIrtho e mAtra che. aMbAjI jevA tIrthasthAnamAM zArIrika ane amuka samudAyanI zraddhAnuM mUrta rUpa che. anyatra mAnasika ja nahIM paNa egika zikSaNa amuka kaMjusAI karanAra paNa zraddhALuo tIrthamAM kAMIka aMze ApavAnA saphaLa prayoga karI zakAya tema che phALo Ape ja che. tIrthanuM mahattava zraddhALuonI ane barabAda jatI khanija ane jaMgalIya vastubhakti ane dAnavRttine AbhArI che. zraddhALuo kharca eno vadhAre lAbhaprada upayoga karI zakAya tema che. kare che te kAMI paNa badalAnI AzAthI, nahiM ke paNa A mATe te bhagIratheja joIe. je ke mAtra niSkAma buddhithI. tIrthasthAna eTale zraddhAnI be varSa thayA pADA Adine prathamathI thate vadhu have mUrtimaMta kAmadhenu te dara kSaNe ane dara paLe ApaNe tyAM aTako che paNa sUkSma dRSTithI jonArane hajIe Apa aneka rIte dUjhayAMja kare che. tene buddhipUrvaka lAgaze ke devInAM tIrthomAM prajAnI zakti ane buddhidohavAmAM Ave ane te dUdhano buddhipUrvaka sArvajanika 5 gAyano satata hAnikAraka rIte vadhaja thaI rahyA kalyANa arthe upayoga karavAmAM Ave te zraddhA sAthe che. sthala daSTi prANunAzamAM vadhu jUe che kharI paNa vivekano samanvaya thavAthI tIrtha e mAtra nAmanAMja sUphamadaSTi zaktimAtranA anupayoga ane durUpayegane tIrtha na rahetAM kharAM taraNopAya bane; te dvArA zArI- vadhaja gaNe che. AMtu ApaNe eTaluM ja icchIe rika mAnasika ane naitika Arogya ghaNuM pANI zakAya ke ApaNA dezanA dareka tIrtha ApaNu ahika kalyANamAM tIrthasthAne bahudhA suMdara AbohavA vALA sthAnamAM paNa buddhigamya phALo Ape. AvelAM hovAthI tyAMnI AbohavA pramANe Arogya kuMbhArIAnI yAtrA-have amArA mukhya bhavane ubhAM karI zakAya ane aneka bImArInA gaMtavya ane dravya sthAna kuMbhArIyAnA tarapha vaLuM, AzIvAda meLavI zakAya. vyavasthita zikSaNa saMsthAo paDAva aMbAjImAM rAkhI cAre divasa savArathI ja tIrthanIja AvakamAMthI calAvI te dvArA ajJAnane kuMbhArIyAjI javAnuM ane sAMja sudhI rahevAnuM rega pheDI zakAya; ucca naitika jIvana vALA sevako rAkheluM kuMbhArIyAjInAM junAM pAMca akhaMDa jaina ane zikSakano saMgraha karI te vAtAvaraNa dvArA naiti- derAsara, tenI kArIgIrI ane bAMdhaNInI utkRSTatA, kajIvana vikasAvI zakAya A rIte tIrthasthAnane A. tyAMnA ArasapahANanI khANa, ArasapahANanuM kAma dhunika jarUrIyAtavALI saMskRtigaMgAnuM udagamasthAna tene itihAsa ane te saMbaMdhamAM cAlatI kivadaMbanAvI zakAya. A mATe joitAM saghaLAM nANu zraddhA- tIe-e badhAM mATe ahiM sthAna na rokatAM vAcakone jIonI zraddhAnI dizA badalIne meLavI zakAya. e prAcIna jaina sevasaMprada mA vIno (pU A zrI kAma mAtra kaThaNaja nathI paNa temAM muzkelIo apAra jina vijaya saMpAdita) joilevA sAgraha sUcavuM chuM che. Aja sudhI mAtra tIrtho upara nabhate amuka 1 tyAM chaThuM paNa eka akhaMDa maMdira che je mahAdevarga ane te upara tAgaDadhinA karanAra rAjya suddhAM vanuM che. bIja khaMDita maMdiranA avazeSo ghaNue che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAre pravAsa 143 ane te saMbaMdhamAM have pachI teozrI taraphathI rokavuM vRthA che. chatAM eTaluM te sUcavI dauM ke e prasiddha thanAra atihAsika mAhitIvALA tyAMnA lekhomAM ghaNI navI ane mahattvanI bIna jANavAnI lekhasaMgrahanI thoDo vakhata dhIrajapUrvaka rAha jotA maLaze. ane aitihAsiko mATe eka rasaprada prakaraNa rahevA vinavuM chuM. prastuta varNanamAM mukhyatve tyAM upasthita thaze. thayela kAmakAjanI ja noMdha ApavI yogya dhAruM chuM mAre sAcIja rIte kabula karavuM joie ke ane prasaMge prasaMge e sthAnamAM AvelA vaiyakitaka lekhonI nakalo levA Adi je kuzala karmanuM upara vicAro raju karavAnI icchA rAkhuM chuM. TuMka varNana karyuM che, temAM mAro nAmano paNa hisso nathI. huM to mAtra taTastha prekSaka ane e kuzalakarmathI devakulikAonuM punaH samArakAma cAlatuM hovAthI AnaMdita thanAro ane jijJAsA zamAvanAro ane bahu pabAsaNo chuTAM hatAM ane tethI te uparanA badhA to A varNana lakhI saMtoSa pakaDanAro chuM. jyAre lekhe khullA hovAne kAraNe vAMcavA zakya hatA. A A. zrI. jinavijaya ane rA. mohanalAla samAanukULatA joI rAva mohanalAlanuM mane utArI hita mane lekhonI nakala karavAnuM kAma karI rahyA zakAya teTalA zilAlekho utArI levAnuM thayuM. A hatA tyAranA dayanI chApa mArA mana uparathI bhUsAya zrImAna jinavijayajInA anukULa vicAre emanA tevI nathI. paNa e vAta javA daI te vakhate AvelA matane protsAhana ApyuM. turataja kAma zarU thayuM. eka vicAramAMthI keTalAka lakhI dauM. bAju lekho sApha karavAnuM kAma cAlyuM ane bIjI bAju te vAMcavAnuM tathA lakhI levAnuM. A. zrI. zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhInI kartavya jinavijayajInI satvara vAcanapaTutA ane avaka- dizA-je tIrthasthAne ane maMdira junAM temaja bAMdhakanazakita temaja ra. mohanalAlanI jhaDapI lekhana kAma kArIgIrI ane itihAsanI daSTie ati mahattvanAM zakita ane grahaNapatA e bannenA yoge thoDAja che (1) tenuM saMpUrNa sarvasva kAyama rAkhavA ane tene vakhatamAM dhAryA karatAM vadhAre lekhanI nakalo thaI gaI. yogya rUpamAM prasiddhimAM ANavA mATe jarUranuM che ke sAMje pAchA pharyA ane thoDA vakhatamAM vadhAre thaela AkhA dezamAM mahatvanuM sthAna bhogavatI ANaMdajI kAmanA saMtoSajanya lobhe ekaja divasa rahevAnA ka9yANuchanI saMsthA te mATe khAsa prabaMdha kare (2) nizcayane vegaLe mUkAvyo ne bIjo divasa rahevA je te pitAne khAsa upayogI thAya tevA prAcIna preryA. ane bIjA divasanA kArya saMte trIjo divasa temaja arvAcIna sthApatya, ane zilpa kaLAnA apaNa rokyA. ekaMdara pAMca maMdiromAM hatA teTalA vyAsIono eka varga taiyAra na karI zake te khAsa lagabhaga badhAe lekha e bane kAryazIla khAsa tIrthasthAnomAM eka eka evA mANasanI nImamahAnubhAvoe maLI AvelA pattharo uparanA paNa Nuka kare ke je prAcIna bhAratIya sthApatya ane zilpazakya lekho utArI lIdhA. A badhA lekhe baha kaLAmAM niSNAta hoya ane ItihAsa rasika temaja mahattvanAM che. temAMnA thoDAka lekho ane te paNa kaLAtta hoya, (3) jyAM evA khAsa mANasanI bahudhA apUrNapaNe prAcIna jana lekha saMgraha bIjA nImaNuka zakya na hoya tyAM vahivaTI mANasaja e bhAgamAM chapAelA che. A vakhate utArI lIdhelA rokavo joIe ke jemAM ochAmAM ochI jaina itilekhonI saMkhyA jema moTI che tema tenI pUrNa nakala hAsa jANavA ane sAcavavA pUratI lAyakAta hoya, e paNa khAsa mahatvanI bAbata che. e badhA zilA je prAcIna kArIgarIvALAM ekAda pattharanA TukaDAnuM lekho yogya rIte saimAsikamAM agara svataMtra pustaka agara ghasAyela bhUMsAyela eka be akSaravALA lekhanuM rUpe tenA marmajJa A. zrI jinavijayajI taraphathI paNa mahattva samajato hoya, lekhonI nakalo karatAM prasiddha thavAnA hovAthI te saMbaMdhamAM ahiM sthAna jANatA hoya, pheTe letAM zIkhyA hoya ane tIrthone Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 joIe, ane prAyaH dareka prasiddha che thatAM te sajAve aneka upayogI 144 jenayuga paSa 1984 ItihAsane sAco abhyAsI heya. Aje sarakArI lIdhelAM nirdoSa kAmo paDyAM che. emAMthI eka saMsthAomAMthI AvuM zikSaNa pAmela mANasa meLavavA ekanI rUci pramANe pasaMdagI karI tene ja jIvana dhyeya e muzkela nathI. mAtra kAryakartAonI dRSTi khulavI banAvI samagra zakti temAM rokavAmAM Ave te joie. ethI maMdiranI prAcInatA ane tene itihAsa navarA paDela manane kaleza ane vikhavAdamAM javAne sacavAvA uparAMta keLavAyela dezI videzI vidvAnonuM prasaMga nahi Ave ane jema judA judA nonA AkarSaNa vadhavAthI tIrtha upara AvatA pratyavAne samanvayathI Akho syAdvAda ghaDAya che tema jadI dUra karavAnuM kAma bahu saraLa thaze. jUdI zakti dharAvanAra sAdhugaNanA sahArdapUrNa samanvayathI jaina saMdha baLavAna banaze. sAdhugaNune vinaMti-kAryanI dizA anizcita ane jIvananuM vyAvahArika beya aspaSTa hovAthI sAcI prabhAvanA-padharAmaNI, upadhAna, u. ATalo mATe sAdhu samudAya chatAM sAmAjika hitanA jamaNAM Adi aneka utsava prasaMge je dhamadhAma kAma mATe sevakonI mAgaNI hamezAM cAluja rahe che. ane lakhalUMTa kharca thAya che tenA tejamAM aMjAI ane sevakenA abhAvanI phariyAda maTatI ja nathI. gRhastha ane sAdhuone moTo varga zAsananI prabhAuparAMta vikSepakArI sAdhuone lIdhe AkhI sAdhu vanA mAnI le che paNa jo e prabhAvanA sAcIja saMsthAnI anAvazyakatAnI carcA vadhatI jAya che. eka hoya jene samAjamAM baLa AvavuM joIe, bAju paropakArI gaNAto moTo varga hoya ane bIjI daravarase ane prAya: dareka prasiddha sthaLe AvI aneka bAju kAryakartAne abhAve aneka upayogI kAryo na prabhAvanAo thayAnA samAcAra jana patra vAMcanArathI thatAM hoya ke nAza pAmatAM hoya teve vakhate dUradarzI ajJAta nathI ane chatAM joIe chIe ke saMdhamAM sAdhu puruSonuM kartavya che ke saMgaThana karI taiyAra thaI baLanI divase divase uNapaja vadhatI jAya che. nathI ane kAmanI yogya vaheMcaNI karI le. sAdhugaNuM jJAnanuM baLa vadhatuM dekhAtuM ke nathI cAritranuM baLa samakSa nIcenAM kAmo ochAmAM ochAM cheja. vadhatuM dekhAtuM. je je baLe pUrve hatAM te karatAM paNa Aje ochAM che athavA bIjA samAjanA mukAbale () pustaka bhaMDAronI yogya vyavasthA ane ochAM che e vAta sAcI hoya to te ApaNe zuM vyavasthita sUcIo temaja tene itihAsa taiyAra kara kabula karatAM zaramAvuM joIe ? ApaNI dharma prabhAvAnuM kAma. vanAonI cAlu paddhati khAmI vALI che. ane () taddana chelI ane navI upayogI paddhatie dezakALa anurUpa nathI. mULa pustako chapAvavAnuM kAma. zuM upara sUcavela kAmamAM sAdhuo giraphatAra () pasaMda karela khAsa pustakonAM lokabhASA thaI jAya to jJAnanI ArAdhanA ane cAritranI emAM prAmANika anuvAda karavAnuM kAma. ArAdhanA nahiM thavAnI ke saMghabaLa vadhI zAsana | (g) prAcIna ane arvAcIna sAhityanA uMDA prabhAvanA nahi thavAnI ? Ate kuMbhArIyAnA e abhyAsathI mahattvapUrNa navasAhitya racavAnuM kAma. maMdiramAM Avela vicAronI vAnagI thaI. asthAna (4) dareka tIrtha ane maMdirane lagate sarvAgINI carcAne doSa lAgato hoya te te badala vAcaka itihAsa lakhavAnuM kAma. kSamA Apaze. (2) sarva sAdhAraNamAM sAmAnya zikSaNa pracA- keTezvaranuM ramaNIya sthAna-kuMbhArIyAjIthI ? ravAnuM ane ghaTe tyAM ucca zikSaNane vistAravAnuM traNa mAIla dUra koTezvara mahAdevanuM sthAna che. te * ane te mATe jAte taiyAra thavAnuM kAma. uMcANamAM che. ane sarasvatI nadInuM mULa heba temaja A ane AnAM jevAM keTalAMe dezakALe mAMgI jaLapravAhane brAhmaNabuddhie vadhAre pavitratAnuM rUpa Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA pravAsa 145 ApeluM hoI tyAM paNa puSkaLa yAtrIo jAya che. (2) pAlaNapura-kamAlaparAmAM lahu pisAlaame paNa gayA hatA. rastAmAM eka suMdara dazyane gacchanA yatine upAzraya ane nAnakaDo bhaMDAra che. pheTe A. zrI. jinavijayajIe lIdho. te vakhate emAM tADapatranAM cha eka pustake che. e pustake temanA saMdarya ane kaLAlupa daSTi viSe AvelA joyAM, enI Avazayaka prazastio lakhI lIdhI. vicAre kAMI judA ja hatA, paNa tenuM A sthAna nathI. emAnuM eka pustaka teramA saikAnA AraMbhamAM anya upayogI be vAta-gambara, jarIvAva, lakhAeluM che, ke je upadezamAlA uparanI siddharSinI ArasapahANanI jUnI khANa vigere jovAmAM ane pharavA- vRtti che. bAkInAM badhAM pustaka somasuMdarasUrinA nAM sthaLAne samayane abhAve paDatAM mUkI pAchA pharyA. upadezathI DuMgarapuramAM ekaja bAinI madadathI vi.. pAchA pharavAno ane A varNanano upasaMhAra na laMbA- 1487 thI 1492 sudhImAM lakhAelAM che. e vatAM phakta agatyanI lAgatI be vAto ahiM vAcake pustakamAM tatvArtha bhASya uparanI siddhasenagaNinI samakSa mUkI dauM eka te e ke khareDImAM zrImAna vRttine pAMcamA adhyAyathI aMta sudhIne bhAga che. zAMtivijayajIne samAgama ane bIjI pAlaNa mUla tatvArthasUtranuM eka pustaka che. eka tADapatra upara puramAMnA eka bhaMDAranI keTalIka tADapatranI digabarIya nyAya graMtha (prameyakamalamArtaDa) A prationuM avalokana. (1) zrI. zAMtivijayajI che. traNa pustake brAhmaNa nyAyanAM che. jemAM eka viSe gaye varSe kaMIka sAMbhaLeluM. teo AbunA ucA utakaranuM nyAyavArtika, bIjuM tenA uparathI vAcaane vivikta zikhara upara ke guphAomAM bahudhA spatimizranI tAtparyaTIkA ane trIjuM tAtparyaTIkA ekAMta jIvana gALe che. jAte rabArI che. teonAja uparanI udayanata tAtparya parizuddhi che. A pustazabdomAM kahuM to "rabArI hatA tyAre e jaMgalamAM konI vizeSa mAhitI anya prasaMge ApavI yogya rahetA ane atyAre paNuM jaMgalI ja chuM. teo ekAM- thaze. A sthaLe eTaluM ja kahI dauM ke A vakhatanI tavAsI yogI tarIke bhakatAmAM jANItA che. ane TUMkI mudatanI paNa amArI yAtrA aneka rIte vyaApanI AsapAsanA pradezamAMja jIvana' tathA saMyama- kitagata ane samaSTigata draSTibiMduthI saphaLa nIvaDI yAtrA nivaha che. teonI pratiSThA vidyAne aMge nathI che. tenuM mUrta pariNAma zrImAna jinavijayajI ane paNa saraLa jIvanane aMge che. teo bheLA che, ane rA. rA. mohanalAla desAI taraphathI prakaTa thanAra tadana sAdA che. niHspRhatA vizeSa hoya evI chApa katiomAM vAcakonI najare paDaze. paDe che, aneka loko teonA darzana mATe Ave che A pravAsavarNana kadAca keTalAkane kaMTALo. paNa huM samajI zakyo tyAM sudhI darzanArthIomAM Apaze chatAM temAM keTalAka vicAro jANI joIne ja kalyANAthI bhAgyeja hoya che. saMpatti, saMtati ane lakhyA che, ke je bIjA keTalAkane kartavyanA bhAnamAM anya abhilASAo lokasamUhane dharmanI chAyAmAM sAdhaka thaze evI AzAthI. dhakele che. eka jaNa tapa kare, yoga sAdhe, zrama kare ane tenuM phaLa meLavavA hajAro apuruSAthI jaNa ANaMdajI kalyANucha taraphathI cAlatI kuMbhArIdeDe-evI vastusthitinuM bhAna mane thayuM. e mahA- yAtIrthanI vyavasthA ane temanA taraphathI tyAMnA kiMmatI rAjazrI pAse rAjAo rAjakumAra ane yuropIyana maMdironI sAcavaNI mATe niyukta semapUrIyA suddhAM Ave che. e guNAkarSaNa je sAMbhaLI jAti prabhAzaMkara sthapatinIvidyA priyatA viSe taMtrI karatAM guNanuM caDIyAtApaNuM keTaluM ane kevuM che. tenI zrI teija lakhaze ema dhArI te bAbata irAdApratIti thaI ane vidyA karatAM saMyamanuM khAsa karI pUrvaka choDI dauM chuM. saraLatA ane niHspRhatAnuM teja keTaluM vadhAre che enI paNa khAtrI thaI sukhalAla, Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga piSa 1984 kavi sAmakita "vidyAvilAsI'nI vArtAnuM mULa. suprasiddha sAptAhika "gujarAtI"nA vijayAMkamAM rU5 kuMvara lIlAvatI, zebhAne nahi pAra, prAcIna gujarAtI sAhityanA jANItA ane uMDA suvadanIne surasena, te DAhyA avidhAra; abhyAsI rA. maMjulAla raNachoDalAla majamudAre kavi prIti dharma upara ghI, tenA zubha vicAra. sAmaLakRta vidyAvilAsInI vArtAnuM mULa AdhAra vidyA vilAsine tanuja, ghaNo teha vidhAna; tapAsavA jatAM bahu jANavA jevI ane mahatvanI mA- prema vicaTano ghaNe, tethI pAme mAna; hitI bahAra AvyuM che. ane te badala gujarAtI vilAsa kuMvara nAma che, vaDIla tana che teha sAhityane abhyAsI varga, khare, temane upakArI cAra putramAM adhika che, zobhA zubha deha. raheze ja. paraMtu vidyAvilAsInI vArtA racavAmAM saMtoSa vinecaTane have, mana jAvA kIdhuM vana; kavi sAmaLabhadde prastuta lekhamAM nirdeza karelA sukha saMpata sarave tajyAM, tayuM rAjyasana. leone upayoga karyo haze ke kema, e eka vicA- bhavya bhuvana choDI ane, cAlyo pote sAra; ravA jevo prazna che; eTalA mATe ke enA ja sama. duHkhIArI prajA thaI rudana kare apAra. kAlIna suratanA mahidharaparAnA be zrImALI zrAvaka vairAgya ANI manamAM, karayuM pache sau tAja bhAIoe saMvata 1732 (22?)mAM vinecaTa nAmanI paDhe parivAra jeha, rudana karI Avyo vAja. vArtA racelI tenI be traNa judI prato maLI AvelI zAka samAvI sarvane, cAlyo pite tata che, jene kavi sAmaLa moTe bhAge anusarato hoya nArI cAra sAthe sahI, mAMDayuM anazana vrata. ema tenI ekasarakhI paMkitao parathI pratIti thAya thaDe divase pAmIyo, ziva taNo kevAsa; che. jemake kavi sAmaLakRta vidyAvilAsInI chApelI evA narane dhanya che, thayA guNa prakAza. pratamAM nIcenI AraMbhanI paMkitao cheH gurjara deza go ghaNo, vegaNapuramAM vAsa; vaLati sarasvati ema vade, manamAM na ANIza brAMta; priya purUSottama taNe, kahe kavi sAmaLadAsa. vicaTanA guNa gAze jahAM, tyAM vase vAsa ekAMta. hAtha pratamAMthI utAra:-- sevaka mahAro vallabha mune, jema jema se apAra; rU5 kavara lIlAvatI taNe soLakalAne serasa kumAra akSara mukhathI UMcare, temAM karuM huM sAra, cAre putra sIromaNI, ghaNuM che rU5 pratApa kavaNuM vinecaTa kayAM che, koNa jAta kANuM deza; patrane putra tAMhAM AvIA, vadhe bahALA parIvAra mAta tAta pheNa tehanAM, raMka kiMvA nareza." kAla keTalA vahI gaA, tAre vanecaTa kare vIcAra. - have saMvata 1732 mAM racAelI vicaTa nAmanI rAjabhAra saM putrane, cAlo pita karavA tapa vArtAnI saMvata 1885 mAM utArelI pratamAMthI e ja abalA cAra sAthe sahI, kIdhuM dehadamana varasa traNe. paMkitao laIe:-- sAkSAta ziva loka saMcarA, bhavabaMdhana chuTA pAsa mana valatAM sarasavatI ema vade, bhagata nAM ANeza bhaitya kathA suNe vanecaTa taNI, tenI budhI thaze prakAsa. vIecaTanA guNa gAze jahI, tAMhAM huM vasu ekAya. caMdraude behu maLI, hare kIdhI mana joDa sevaka mAro vAlo mune, jama jama se apAra. surata zahera sohAmaNuM mahIdharaparAmAM vAsa akSara mukhathI ocare, tehe karU ame sAhAra: nAtya covIsA vANIA, te taNe saNagAra. kaveNu vanecaTa kAMhAM huuo, kAMNa jAta kAMNu deza; zrImALI kulamAM upanyo, lIdhuM sukha niradhAra mAta tAta kAMNa ahi, kavaNu puraba nareza. . .. * * * * * * eja pramANe ApaNe baMne kAvyonI chevaTanI prastA dharama ja Acare, zrAvaka kula AcAra lITIo sarakhAvIe -- saMvata satara batrIsa, dIvALAne dIna Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 jena gurjara kaviojha te dADe ene pAlIe, mAMDo graMtha AraMbha A pramANe A zrAvaka vaNika kavi sAmaLane kAratakIe puraNa tha, deva divALIne dIna. purogAmI kare che ane e daSTie vicAratAM kavi te dIna ema beThA hatA, ulaTa upane mana sAthe prastuta kAvyane upayoga karyo hoya e bahu te vAre guNa gAyA rAanA, e vIrecaTa rAjana. saMbhavita che. AzA che ke bhAI maMjulAle jema anya sAdhane bIjI eka pratamAM racyA sAla saMvata 1722 tapAsyAM che, tema A kAvya paNa joI jaze, ane lakhelI che. tenuM pariNAma ApaNane jaNAvaze. "jaina gurjara kavio" jana maMvAra varam e nItisUtra anusAra saM. 1982 prathama bhAgaH | vikramanA teramA zatakathI te na ASADha-zrAvaNamAM prakaTa thayelA A mahatvanA sattaramA zataka sudhInA gujarAtI bhASAnA jaina kavi ane upayogI pustaka "jana gurjara kavio" nA enI temanI kRtio sahita viratRta sUcI ] "jInI prathama bhAgano paricaya ATale asurethI thoDo thoDo gujarAtI bhASAnA itihAsanI vistRta prastAvanA paNa karAvo e Avazyaka che. tema thatAM jaina dharmasameta saMgrAhaka ane saMprayojaka rA. mohanalAla zAstra, jaina sAhitya, jana tatvajJAna, jana itihAsa dalIcaMda dezAI, bI. e. ela ela. bI. vakIla AdinA prakhara abhyAsI ane paryeSaka rA. rA. mohahAI kerTa, muMbAI [ jaina rAsamALA pUravaNI, jana nalAla dalIcaMda dezAIne temanA bhUri parizrama ane etihAsika rAsamALA, jena kAvyapraveza "jana 2. ISTa kartavyapAlana mATe yathAyogya nyAya maLe che, tAMbara konpharaMsa heDa" ane cAlu "jenayuganA eTaluM ja nahIM paNa sAthe sAthe gujarAtI sAhityanA taMtrI] vi. saM. 1882. I. sa. 1926, pRSTha 24+ eka mukhya ane mahatvanA aMga jana sAhitya ane 32 01656 kula 1,000; kismata rU. pAMca prakA- jana gujara graMthakArone paNa Avazyaka nyAya maLe che. zaka zrI jana spe. konpharaMsa ophisa, 20, pAya- A moTA graMthane pahelI najare jotAM e satya dhunI, muMbAI. tarataja najare tarI Ave che ke rA. rA. mehanalAla manuSya jema kALane AdhIna che tema koI dhAreluM dalIcaMda dezAIe prAcIna jaina sAhitya rUpI atyAra kArya pAra utaravuM te paNa kAla ane saMjoganA baLane sudhImAM aprakAzita rahelI rakhANamAMthI mahAna adhIna che. ghaNI vakhata ema bane che ke koI kArya aneka mUlyavaMtAM kaviratnane, alabatta atya95 pramAvilaMbane dhakake kadimadi caDhI gayuM hoya che to te NamAM, paricaya karAvyo che. e sAdhu jIvana jIvanArA vilaMbanI AMTApherImAMthI sahaja mukta thaI zakatuM mahAtmA janakavioe potAnA samayamAM potAnA nathI ane dUra ne dUra dhakelAyAM jAya che. Ama sahabaMdhu, alpajJa vA jijJAsu ane jJAnapipAsu janathavAmAM keTalAke manuSyane, te nimitta lekhAte samUhane potAnI AkhyAna kRtio dvArA dharma, tatta, heine, duSapAtra gaNe che. alabatta manuSya kaMIka sAhitya, upadeza, bhakita, nIti, saMsAra saMbaMdhamAM aMze doSapAtra khare enI nA kahevAya nahIM, paraMtu Avazyaka mArgadarzaka jJAnati dAkhavI, ane vAstavika rIte to je cokkasa kArya je eka cokkasa temanAmAM unnata jIvana jIvavAnuM baLa ubhAvyuM ane samaye thavAne nirmAyuM hoya che, te samaya Ave tyA- sadAya preryo che. e nirabhimAnI, lokahadaya kavireja pariNata thAya che. astu. game tema paNa - enI atyAra sudhI jana bhaMDAromAM sacavAI rahelI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jaina yuga paSa 1984 kRtionI tenA racanasaMvatavAra yAdI vyavasthita rIte mukhya kAraNa tene pUra ane viSagya saMbaMdhI ajJAnaAnupUrvI ane saMkalanA anusAra goThavI A prathama aparicaya, e che; je kaMi prAcIna gadyapadya sAhitya bhAgamAM rA. mohanalAle prakaTa karI che, ane tema jaina temaja brAhmaNI maMDArAmAM ke jAhera temaja karavAmAM ra. mohanalAle parizramanI kAMI kacAza rAkhI khAnagI saMgrahAlayamAM surakSita sacavAyeluM che ane nathI. te uparAMta temaNe potAnA dhaMdhA ane anya vyavasthitapaNe goThavAyeluM che te badhAnI viSayavAra, kartavyane paNa bhAre bhoga ApI, jana sAhitya kavivAra ane saMvatavAra saMyojita yAdIo thaInathI. pratyenA pratikAryanI sAdhanA siddha karI che. A eka zocanIya vasturithati che. vaLI je kaMi vaLI temaNe A graMtha sAthe jUnI gujarAtI bhA- yAdIo ke na zyaka chUTaka prakaTa thaI che te paNa pAne vizALa ane sarvagrAhI itihAsa Alekhe che. jijJAsu abhyAsIonA jANavAmAM vA avalekavAmAM ane te mATe jarUrI sAmagrIo ane sAdhana ekaThAM AvI nathI. AthI prAcIna gujarAtI sAhityanuM karavAmAM, avalokavAmAM ane tenAM avataraNano yathA- pUra keTaluM che ane temAM kayA kayA viSayo, kayAM yogya sthaLe upayoga karavAmAM vizeSa buddhiparizrama paNa kayAM dRSTibiMduethI, kayA kayA AzayathI, kevA karyo che, tema temaNe sAthe sAthe A graMtha "repharansa ' kevA svarUpamAM AlekhAyA che, tenI mAhitI tamane tattvadarzI sUcaka-Akara graMtha tarIke abhyAsakene tema maLI zakI nathI. AvI sthiti upalabdha ane paSakene paNa upayogI thaI zake te sArU tenA aMta saMgrahita sAhitya saMbaMdhamAM che. ane te enA svabhAgamAM vividha sUcio ane anukramaNio ane rUpano vAstava kayAsa bAMdhatAM abhyAsakane aTakAve AraMbhamAM paNa vistRta viSayAnukramaNI saMyukta karI che. che; ane e kAraNe prAcIna gujarAtI sAhityane ATalAthI rA.mohanalAlane saMtoSa thayo nathI jaNAto. udayasamaya sunizcita thaI zakyo nathI tema tenA teo dharma ane kartavyaniSTha hoIne have pachI A svarUpano kayAsa baMdhAI zakayo nathI. paNa hajIye graMthanA taiyAra thatA bIjA bhAgamAM "jane ane ghaNAka saMgraha aprakaTa ane dumila che te saMzotemanuM sAhitya" e saMbaMdhI eka vistRta nibaMdha dhAvAnI ane temAMnA graMthanI sucIo prakaTa thavAnI tathA kharatara, aMcaLa vagere gAnI paTTAvalIo, agatya che; vidyAsika gujarAtamAM hajI joie zatakavAra kavionI kAvyaprasAdI vagere "dhaNI upayukta te ane teTale khaMtIlo ane utsAhI prayAsa A bAbate" prakaTa karavA dhAre che. dizAmAM thayo nathI. prastuta graMthanA saMyojaka rA. ATale acharate paricaya prAcIna gujarAtI mohanalAleja ceDAMka varSa upara je "jaina rAsasAhityanA jJAtA ane paryaSakane A upayogI graMtha mALAnI pUravaNI" prakaTa karI hatI tenA karatAM temanA pratye AkarSaze eTaluM ja nahi paNa saMtuSTa hadayathI sAMprata graMthamAM moTA pramANamAM mAhitI jaina kavio tene sAvaMta avalokavAne utkaMThita karaze, eTalI ane temanI kRtio saMbaMdhamAM maLe che, tenuM parikhAtrI rahe che. chatAM tene sarva sAdhAraNa paricaya zIlana karatAM je kAMI phalitArtha sAhityanA svarUpa karAvavAne tenA uDANamAM vigatasara utaravAnI apekSA ane baMdhAraNa saMbaMdhamAM temaNe te veLAe bAMdhe jaNAya che. hatuM. temAM prastuta graMthanA parizIlanathI, temaja vAstavika rIte jene prAcIna gujarAtI sAhityanI ghaNoka palaTo karavo paDyo che. alabatta, A viSaspaSTa saMjJA ApI zakIe, e gadyapadyamaya sAhityane ja evo viSama che ke vizeSa mAhitI maLatAM sAcA udaya kayArathI che, ane teNe brAhmaNI sAhityanA sAhityazodhakane ema karavuM paDe. arthAta hajIye sarjakoe ke jenI sAhityanA sarjakoe, teno AraMbha saMgrahAyeluM sAhitya-jenI temaja brAhmaNa je prakaTa karyo, tema parijhApaNuM karyuM, te cokkasa kahI zakAtuM ane upalabdha 5Nu aprakaTa sAhitya karatAM pUramAM nathI, enAM kAraNe ghaNuM che temAMnuM vizeSa karIne vizeSa hovuM saMbhave che tene rA. mohanalAla dalIcaMda Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 jaina gurjara kavio >> 149 dezAI jevA saMgrAhake ane saMyejaka sAhityarasika sudhIne; (3) arvAcIna gujarAtI yuga sattaramAM zatadhanika ane saMsthAonA AzrayathI zodhI bahAra kathI ogaNIzamAM zataka sudhIno. vaLI e sahu ANaze tyAra pachI ja gujarAtI sAhityanA udayasamaya vivecakoe jUnI gujarAtInA yuganI kAvyakationuM ane svarUpa viSe cakkasa, yathAyogya kayAsa bAMdhI avalokana karI jUnAgaDhanA bhakta kavi narasiMha mehezakAze. daramyAna je kAMI kayAsa baMdhAya che tethI tAne Adikavipade cUkayA che. paraMtu vakhata jatAM jema ane baMdhAto jAya che tethI tene khIlavanArI, aMga- jema navanavI brAhmaNa ane jenI kavionI sAhibhUta cokkasa kemone potAnI kemanA kavionI kadara kRtio vizeSane vizeSa prakAzamAM AvatI gaI yathAyogya thayelI lAgatI nathI, ane ulaTo e ane tenAM avalokano thatAM gayAM tema tema jaNAyuM yAsa anyAya karanArA lAgyo che. e sAhitya prakA- ke junI gujarAtI sAhityano udayasamaya narasiha zananI nIcenI TuMkI tavArIkhathI jaNAI Avaze. meDelAnA samayathI paNa pUrve AgaLa jAya che ane rakhaDapaTIne ane atyAcAranA vamaLe caDhAvanArI e kALanA brAhmaNI sAhityane avalokIne baMdhAyelo pezvAI gujarAtamAMthI gayA pachI aMgrejI amalamAM khyAla jaina sAhityanA avalokanathI badale paDe thALe paDatAM gujarAtI prajAnI sAhityarasika vRtti ema che temaja kevaLa viSNubhaktinuM sAhitya punaH uttejita thaI ane lItho presamAM narasiMha, lakhAyuM che e khyAla paNa badala paDe ema che. mIrAM, akha, premAnaMda, zAmaLa, valabhabhaTTa, dayArAma AdinI kRtio prakaTa thavA mAMDI. pachI chApAkaLA paraMtu A saMkrAtikALamAM je kaMIka nizcita vadhatAM prakAzakoe te kArya upADyuM ane zuddhi Alekhana thayuM tethI jaina bhAIo, ke jemanA muni chApavAnuM azuddhine, savyApasAvyano vicAra sarakhoe mahArAje sUrioe paNa athAka ane agAdha pramAna karatA pUrapATa graMthe chapAvI prasAvavA mAMDyAM; pachI mAM gujarAtI sAhityanI abhipreta ane prazasta sevA bajAvelI che temanI temaja teonI kRtionI narmadAzaMkara, dalapatarAma, rA, ba, haragoviMdadAsa kAMTA jANI bujhIne avajJA ane anAdara karAyAM che, evI vALA rA. IcchArAma sUryarAma desAI Adie kAvya " pharyAda uThI; jo ke vAstavamAM tevuM kAMI hetupUrvaka mALA ane kAvyadehano kADhayAM; dhIre dhIre prajAno sAhityarasa pUrapATa khIlyo ane bahelyo. thayeluM hatuM ja nahIM ane heI na zake. jeno bhale anya brAhmaNI dhamaethI dharmanA svarUpamAM bhinnaAma thatAM prakaTa thayelA gujarAtI sAhityano mAge hoya; chatAM nityanA sarva vyavahAromAM te saraLa itihAsa tAravavAnI vRtti abhyAsIone ugI AvI rIte saMyukta che, temanI sAhitya-kRtio ane ane zAstrI vrajalAla, paMDita DAhyAbhAI, kavIzvara sAhityabhAvanAthI brAhmaNI sAhityanA rasike alipta dalapatarAma, kavi narmadAzaMkara, rA. ba. haragoviMdadAsa, rahI zake nahIM, ane vastusthitithI pUravAra kare che rA. choTAlAla narabherAma, re. icchArAma sUryarAma tema jenI sAhityasarjaka ane upadezako temaja dezAi, rA. harilAla harSadarAya dhruva, rA. govardhanarAma brAhmaNuM sAhityasarjaka ane upadezako parasparanI mAdhavarAma tripAThI, rA. kezava harSada dhruva Adie prakaTa sAhityapravRttithI alipta rahI zakyA nathI, ane ane upalabdha paNa aprakaTa kRtio avalejI kavio bhaviSyamAM alipta rahI zakaze paNa nakkIM. ane temanI kRtione paricaya karAvavA mAMDyo. ema thatAM kaMika nizcita svarUpamAM gujarAtI sAhityane AthI jaNAze ke jANI bujhIne paNa anyAya traNa yuga paDyA cheH (1) prAcIna gujarAtI ke apa karavA khAtara, anAdara ane avagaNanA khAtara jaina bhraMza yuga. vikramanA dazamA, agIAramA, zatakathI sAhityakAro ane temanI saMmAnya kRtio tarapha cAdamAM zataka sudhIne; (2) madhyakAlIna ke jUnI upekSA buddhi brAhmaNI sAhityanA avalokanakAroe ane gujarAtIne yuga paMdaramA zatakathI sattaramA saikA abhyAsIoe dAkhavI nathI. mAtra samayanI tANa, Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 150 piSa 1984 sAdhanonI taMgI, phuraNA-preraNAbaLanI uNapa e ja che, temaNe paNa gujarAtI sAhitya upara sIdhI nahI evA dekhAtA anAdaranuM kAraNa che. te ADakatarI asara avazya karelI che, gujarAtI chatAM keTalAka jaina vidvAnane ema lAgyuM ane bhASAnA baMdhAraNamAM to e asara spaSTa che, temanI gujarAtI sAhitya pariSadanA rAjakoTanA vatIya adhi- sevAno parizadha che ane yathAyogya kadara paNa thavI vezanathI rA. rA. manasukhalAla kIratacaMda mahetA rA. ghaTe che. saM. 1983nA "gujarAtI"ne vijayAMkamAM manasukhalAla ravajIbhAI mahetA Adie jana sAhi. eka sAhityarasika muslIma lekhaka rA. kokIle e. tyane gujarAtI sAhityamAM phALe, gujarAtI sAhityanA saMbaMdhI kaMIka sUcana paNa karyuM che. game tema paNa AraMbhano jeneno yaza, evAM evAM dRSTibiMduovALA, je musalamAnI sAhityasarjakanI asara ane phALAne sArA vicAraNIya nibaMdha lakhavA lakhAvavA mAMDayA, ghaTato parizodha ane kadara thaze, tathA emanA gurjarI ane jana rAsamALAnI sUcio jana bahatakAvyado. sAhityanuM parizIlana ane avalokana thaze tyAre hana, Adi saMgraha prakaTa karavA mAMDayA, bhAvanagara potAnA prAcIna musalamAnI sAhityakArone thayelA pariSadamAM te saMbaMdhI nibaMdhanI atizayitA thaI hatI. anyAyane je AkSepa gujarAtI sAhityane zire paraMtu enuM eka suphaLa ApaNe atyAre joIe mUkAya che te dUra thaze. chIe. jana sAhityarasika lekhakanI AvI stutya ATaluM tavArIkha digadarzana prApya gujarAtI AturatA ane utsAhane pariNAme aneka jana rAsAo, sAhityanA prakAzana ane saMzodhanane aMge baMdhAyelo rAsAsaMgrahe, kAvyasaMgrahe tema gadyakRtio prakaTa thavA keTalAka zramajanaka kyAsa dUra karaze. mAMDI che ane gujarAtI sAhityanA abhyAsIo paNa TUMkamAM upara kahyuM tema narasiMha mahetAne prAcIna tene parizIlana rasapUrvaka karatA thayA che. AnaMda gujarAtI sAhityanA AdikavinuM pada apAya che, te kAvyamahodadhinAM sAta maktike zeTha zrI devacaMda lAla- mAtra lAkSaNika che, digabaMdhana vidhine anusaratuM che. caMda jaina pustaka bhaMDAra taraphathI zeTha zrI jIvaNacaMda jaina kavionI kRtio temAM narasiMha mahetAnA sAkaracaMda jhaverIe bhAre parizrama lekha prakaTa karyA chepUrvanA ane samakAlIna brAhmaNa kAvyasAhityanA ane potAnI sadabuddhi ane uMcI kartavyaniSThAno apUratA paricayathI e mata baMdhAyo che, ane paricaya gujarI sAhityarasika janatAne karAvyo che, jenAthI gujarAtI sAhityano puro saMzodha hajI thayA ane hajI navAM mikitake prakaTa karavAno temano utsAha nathI. tathA AsamAnI sulatAnIthI temaja khatAlA satata saceta rahyA jaNAya che. cibUTanI ugrupathI ghaNuMka sAhitya naSTa thaI gayuM temaja rA. rA. mohanalAla dalIcaMda dezAie che. (ghaNuMka) te to bhraSTa tate bhraSTa thayuM che, temaja je parama stutya parizrama ane prastuta vistata graMthano gujarAta varnAkayulara sosAyaTI, zrI phArbasa pahelo bhAga prasiddha karyo che ane bIjo bhAga paNa gujarAtI sabhA, zrImaMta gAyakavADa sarakAranuM TuMka samayamAM prakaTa karanAra che, te paNa enuM bIjuM prAcIna pustaka saMgraha khAtuM Adi saMsthAoe, mahAna suphaLa che. prAcIna sAhityarasika saMzodhakoe uttejI, hajIye eLe jema jina baMdhuonI pitAnA sahadhamI sAha. jatuM, sAhitya astavyasta thatuM, kIDA udhAionA tyasarjakane anyAya thayAnI AvI pharyAda che tema kherAka thatuM, vA jalapralayomAM taNAI jatuM sAhitya musalamAnI baMdhuo jemane nikaTa paricaya guja- saMgrahAvuM ane saMzodhAvuM ghaTe che. (apUrNa ) rAtI prajAne vikramanI 14 mI sadIthI thatA rahyA gujarAtInI sAhityapUti 27-11-27 (AnuM anusaMdhAna have jyAre "gujarAtI mAM bahAra paDaze tyArapachI te amo vAcake samakSa sAdara 2ju karIzuM. vidAna avalokanakAra haju ghaNuM ghaNuM lakhI nA prakAza pheMkanAra che tenI rAha AturatAthI jovAya che. taMtrI) Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukasaptati ane zubaharI (suDAbahottarI). 151 zukasaptati ane zukabahettarI (suDAbahettarI). tti-zakasiterI' nAmanI saMskRta graMtha pare lagAvI zakuM chuM. A kathAomAMnI keTalIka che ke jenuM aneka bhASAmAM bhASAMtara thaI gayuM che. vAhana eTale ke taMtranA je pustaka parathI te graMtha asala eka janakati che ema sAbIta chapAvelA pustakamAMthI levAmAM AvI che. karavAnI jarmana vidvAna prophe. harTale sana 1911mAM hAma "je ke mane aMgata khAtarI che ke parsiyana bhIDI hatI. "jainazAzanamAM jaNAvAyuM hatuM ke amane ane Tarkiza bhASAmAM "tUtInomeDa eTale ke zukagraMtha umeda che ke A jarmana vidvAna mI. harTala mahAzaya evA mathALAvALI satinI A vistAravAmAM A uparanI vAta sAbIta karavAmAM phatehamaMda thaze. AvelI prata tamAma rIte eka jaina pustaka che, te teo tA. 4-10-1911 nA munimahArAja zrIyuta paNa A savAlane nirNaya je tenI hiMdamAMnI mULa iMdravijayajI uparanA, potAnA patramAM je jaNAve che, prata zodhI kADhI zakAya teja, thaI zake. duniyAnA te patranA eka bhAgano gujarAtI anuvAda nIce sAhitya saMbaMdhI itihAsane vAte A zodha ghaNI ja ApIe chIe." agatyanI thaI paDaze, vaLI hindanI kathAonA videtame jANe che ke prAcIna kALamAM hiMdustAnanAM zagamanane mATe ane ItihAsa mATe jaina sAhityanI ghaNAM pustake parasIana arebIana vagere bhASAmAM, ati upagitA te batAvI Apaze. tamane AvA bhASAMtara karavAmAM AvelAM che. A pustako kAMto hiMdu vistAravAmAM AvelA mULa graMtha mAlUma che? athavA athavA brAddha sAhityanAM hoya che, to paNa vadhAre te zuM tamArI kAmanA vidvAna sAdhuone tene mATe prAcIna kALamAM koIpaNa jainagranthanuM bhASAMtara thayuM zekavAnuM tame nimaMtraNa karI zakaze? hoya, ema haju sudhI sAbIta thayuM nathI. AvA je pramANe rejhana kahe che, te pramANe parsiyana graMthane zodhI kADhavA, te sauthI vadhAre agatyanuM thaI bhASAMtara I. sa. 1300 jeTalA prAcIna kALanuM paDaze, ane huM dhAruM chuM ke meM eka grantha zodhI gaNavAmAM AvyuM hatuM. tethI karIne saMskRta bhASAkADhayo che. tame su tati ke jenuM saMskRta mULa mAthI tenuM, mADAmA mA hamacakanA mAMthI tenuM, moDAmAM moDuM hemacandranA vakhatamAM Do. Ara. smiTa saMzodhana karyuM che, tene jANe bhASAMtara karavAmAM AvyuM hoya ane je tenI jana bhASAMtara karavAmAM ALyu hoya e che. jo ke huM hajI sudhI sAbIta karI zakayo nathI. mULa prata maLI Ave, to A zodha evuM sAbIta te paNa huM dhAruM chuM ke A pustaka paNa janakatinuM karI Ape ke hemacandranA vakhatamAM jaina dharma, che. hemacandrAcArye yogazAstra uparanI temanI potAnI sAhitya ane sudhArAne mATe bhAratamAMja sAthI TIkAmAM (yala eziyATika sosAyaTI baMgAlanI uttama agatya dharAvato hato, eTaluM ja nahi, paraMtu avRtti pR. 444 eka 41) tenuM uccAraNa karyuM bhAratanI hadanI pelI pAra paNa te jANIto hato; che. have te gujarAtanI vistAravAmAM AvelI ane musalamAne bhAratamAM AvyA te pahelAM muslima prata prAcInakALamAM parasIananI aMdara, ane 5- duniyAnI upara potAnI asara calAvato hate. je sa anamAMthI TarkizamAM bhASAMtara karavAmAM AvI hatI, tarajumA upara "tUtInA dehane pAye racAyele che, ane te Tarkiza tarajumA uparathI i. sa. 1858 mAM tenI aMdara 70 karatAM vadhAre kathAo hovI joIe. jyorja rojhane jarmanamAM tenuM bhASAMtara karyuM hatuM. meM AthI e saMbhavita che ke, A graMthanuM nAma zute bhASAMtara tapAsyuM che, ane mane mAlUma paDyuM che saptati nahatuM, paNa suthA , zukravaritra athavA ke te prakaTa thayelA saMskRta mULanI aMdara AvelI evuM kAMI hovuM joie. kRpA karIne A dhaNAja 70 kathAo uparAMta, ghaNI bIjI kathAo che ke agatyatA savAla upara dhyAna Apaze."-jainazAsana jemAMnI ghaNIkharIne te huM bIjA jaina graMthamAM, 6-11-1911 mAM "zukasaptati kathA ane jene Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra jenayuga piSa 1984 A saMbaMdhamAM ukta patranA te vakhatanA taMtrI anumAna karI zakIe chIe ke te tAMbara janana jaNAve che ke - banAvelo grantha che. tenA udAharaNamAM te graMthanI A uparanA anumAnanI puSTimAM eka e pacIzamI kathA ahIM ApIe chIe - dalIla ApaNe raju karI zakIe tema chIe ke abU masti vadhu nAma nA tajJa giabadullAha muhamada ala idrasI nAmaka eka tenA nAma paNa sanaskRtiH | tamila nyUbiyana bhUgoLavettA siddharAja jayasiMhanI sabhAmAM rajaH sitAro gufNanAM muLaH samAnataH gayo hato, ane A ala IMdrasI (E, Edrise) te juAinA vaDaji na mAnatA moroke mAMhenA kapUTA (Queta) no rahevAsI hato. zrAva thApattAH tAH ! sa kSAA bhUgeLAe sisilInA rAjA rojhara bIjA Da itA pUnAM rimALAmarahUmAna the (Roger II) nA rAjyadarabAramAM rahI, duniyAnI tIje ghera ghasfar sau gherAmusApharIne hevAla ApanAruM eka "jaha tumustAka subdha na sujJa4 ti tArA strovAIkhtirAkula AphAka' nAmanuM pustaka racyuM che. A pravAmarota ! tAranAya namAyAnyUbiyana vidvAna jyAre siddharAja jayasiMhanI sabhAmAM mArI paurt gva trahmacArika Avyo haze, tyAre alabata teNe zrImadda hemacaMdrA- tAtu vidyutA: Tsfja tAro cAryanI mulAkAta lIdhelI hovI joIe. ane te vAta ninA 3urfdha (sufdha) khavAya mAtaeTalA parathI siddha thAya che ke te pote evuM kahI nA ananyAM nAnImA verAvA tarato gayela che ke, siddharAja jayasiMha jaina dharmAvalaMbI nitaH tato strota pavA saMvRtta / ja hato. A uparathI evuM anumAna derI zakAya che ke, kSavLavA 7 sitavaH | ti zullA mAvatI jyAre teNe zrImadda hemacaMdrAcAryanI mulAkAta lIdhI sutA che haze, tyAre tene prastuta saMskRta graMtha prApta thayo haze, -caMdrapurI nAmanI nagarIne viSe siddhasena nAmano ane svadezamAM gayA bAda A graMthanA 5 sayana bhA: digaMbara lakathI pUjAte hate. teja nagaranI aMdara pAMtarano pracAra musalamAnI rAjyamAM teNe kayo heya guNIone viSe mukhya eka zvetAmbara AvyuM. te ema saMbhava thaI zake che. guNavAna zvetAmbare tamAma lokone tathA zrAvakene vaLI bIjuM pramANa e paNa che ke, zrImad paNa svAdhIna karyA, te digambara paNa tenI thatI hemacaMdrAcArya A suvAti nA mULa graMtha upara pUjAne sahana nahi karo cho, pote eka vezyAne mAnanI dRSTithI jue che, te uparathI paNa siddha tene upAzrayamAM mokalIne "A vezyAmAM lubdha che thaI zake che ke te jananI kRtineja hovo joie.- ane suzIla nathI' ema vetAmbarano lokapravAda juo zrImadda hemacandrAcArya kRta yojAtra pR. 444 karyo. te jovAne lokone belAgyA ane pote kahe loka 41 - che ke "digambara ja brahmacArI hoya che, ane thANatiraMjI maLeva suvaDanathI tAro bhraSTa hoya che. have tAmbara dIvAnI natiitsfja gu Dasi kAyama : ! agnimAM upadhine saLagAvIne savAra thatAMmAM nAgo -nItine jANanAra ane sItera kathAone kahenAra thaIne bahAra nIkaLyo, tethI lokamAM e apavAda zuka jANe bilADI vaDe pakaDAyelo hAyanI!-te pramANe cAlyo ke A te digammara che, vetAmbara nathI. tuM nItine jANanAra hovA chatAM AnAthI grahaNa e sAMbhaLI prabhAvatI sUI gaI. karAyela che, e pramANe teNe abhayakumArane kahyuM. A kathAnI aMdara zvetAmbaranI stuti ane 'taduparAMta khuda suramatinA saMskRta mUla digaMbaranI mazkarI karavAmAM AvI che, eTalA parathI graMtha mAMhenI amuka kathAo uparathI ApaNe cakkasa khAsa siddha thaI zake che ke, tenI racanA tAMbare Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukasaptati ane zubahettarI (suDAbahArI) 153 karelI che. vaLI vetAmbara sivAya bIjA koIe tenI buddhihIna ziSya ema samajyo ke "mAM vata' racanA na karI hoya tene mATe eka jambara pramANe A pramANe teNe potAne bacAva karyo. A kathA eja raju karI zakAya ema che ke, A kathAnI sAMbhaLI prabhAvatI sUI gaI. andara je "sufSa vAri' (upadhine saLagAvIne) A kathAnI aMdara banArasa jatA mahAdevanA temAM " dha" zabda vAparelo che, te khAsa jaina bhakta eka nAmadhArI zrAvakanI majAka karavAnI sAthe sAdhuomAMja vaparAto pAribhASika zabda che, ane tyAMnA mAhezvararatamAM mAMsAhArano dhvani thAya che, janetara loko A zabdano artha ja na samajI zake, ane zrAvakanI andara mAMsAhAranI bAbata ghaNI to pachI tene prayoga kare te vAtaja asaMbhavita che. lajajAspada ane nindanIya batAvelI che. e uparathI A uparathI te janetaranI temaja digaMbaranI paNa 17 paNa siddha thAya che ke tene ka kaI jaina che." kRti nathI, te pachI bAkI rahyA je zvetAMbara tenIja A dalIla saMbaMdhamAM pro. harTale pachI pitAnA te kRti hoya, ema sAbIta thAya che. vaLI keTalIeka bIjA tA. 23-1-12 nA patramAM pitAnI saMmati prationI andara "upAdhi vAtsya' evo pATha A rIte ApI che ke - che te azuddha che, kAraNa ke teno artha ahIM lAgu paDI zakato nathI. "satinI eka kathAnI andara AvatA vaLI te granthanI 65 mI kathA paNa uparanAja padha zabda viSe ApanI carcA taddana nizcayAtmaka anumAnane Teko Ape che mATe te kathAne paNa ahIMA che. jyAre daza varSa agAu meM pahelAM prathama rAja che raju karIzuM. sati vAMcI tyAre te kathAnA bhAvArthe mane AzcaryamAM asti devi ! janasthAnaM nAma pattanam / nAMkhyuM hatuM. digaMbare tarapha je virUddhatA te kathAnI satra nandano nAma rAjA yathArthaH / tatpattane andara prakaTa che tenA uparathI je pramANe Apa zrIvatso nAma zrAvakaH paraM mahezvararataH / tena ApanA patramAM anumAna karI che, tevI ja rIte anyadA vArANasI nagarI prati prasthitena barAbara meM paNa anumAna karyuM hatuM, te e ke A saziSyena pathi gacchatA ekaH ziSyaH mAMsa kathAne racanAra khulI rIte tAMbara hato....vaLI haraNAya sthaapitH| anya zrAvakai duSTaH sa kathaM pAribhASika zabda "Tvf" uparathI je anumAna tame bhavatviti praznaH / zukaH prAha / yathA sarvazrA kheMcI kADhe che tenI virUddha koIpaNa mANasa vAjabI vakA AgatyopaviSTAH tadATTahAsaM jahasuH / rIte kAMI paNa vAMdho uThAvI zake nahi. paMcataMtra uparano mAro graMtha ke jenA eka prakaraNamAM - pRSTaH sarvairjagAda / IdRzo'yaM shissyH| mayoktaM satata viSe lakhavAmAM AvyuM che tenI aMdara A mAM saMvartata abuddhayA anena maaNssy...| iti carcAne meM dAkhala karI che-je vasatinA zrutvA prabhAvatI suptA // kartAe keTalIeka vArtAo na uvAthIna upa- - he devI! janasthAna nAmanuM nagara che, tenI rathI lIdhelI che." - jainazAsana 3-3-1912. aMdara nandana nAme rAjA che. te nagaranI andara zrIvatsa nAmane zrAvaka che, paraMtu te mahAdevane saM. 1255 mAM pUrNabhadde te vakhate vizISNuvarNa bhakta che. teNe ekavAra vArANasI jatAM rastAmAM eka thayela junA zAstra paMcataMtrane saMskRta karavA mATe zrI ziSyane mAMsa lAvavAne mATe mokalyo. bIjA zrAva soma nAmanA maMtrInA kahevAthI paMcataMtra racyuM hatuM koe tene joye. have AnuM kema thAya? e praznanA tenuM saMzodhana karI ukta pro. haTele te prakaTa karAvela javAbamAM zuka kahe che ke, jyAre badhA zrAvako che, tenI prastAvanAmAM surakSati saMbaMdhI pote AvIne beThA tyAre khUba hasyA. badhAe pUchyuM, tyAre zuM jaNAvela che te potAnA 13-3-14 nA The te bAye "meM ziSyane mAM pravartata ema kahyuM, tyAre lains and the Panchatantra ( jene ane Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 154 piSa 1984 paMcataMtra) e nAmanA nibaMdhamAM kahe che ke ( juo -uparanI rUparekhA game teTalI AchI hoya, jena sAhitya saMmelana kAryavivaraNa p. 35):- chatAM te vAMcakane eTaluM batAvI Ape teTalI pUrNa | But scanty as the above sketch che ke jana kathAsAhitya dhaNI vizAla asara AkhA is, it will be sufficient to show the hiMdapara karI hatI. AgalA vakhatamAM A satya strIreader how vast an influence Jain kAravAmAM azakyatA hatI kAraNa ke yuropIya paMDitene narrative literature had all over India. jana pustaka bhaMDArAno lAbha maLyo nahato paNa In former days it was impossible to subhAge vartamAna jeno A pustaka bhaMDAromAM paDelA recognise this fact, as European scho- sAhitya khajAnAo pazcimAryo ane pauvatya paM. lars had no access to Jain libraries. DitAne mATe upalabdha karavAthI keTalo badho lAbha But fortunately the Modern Jains ap- thAya che te jANavA lAgyA che. Ama karavAnuM teo pear to be aware of the advantage cAlu rAkhaze to evI AzA rakhAya ke "jaina they derive from making the literary sAhityane itihAsa prakaTa thayela jevA ApaNe treasures of their libraries accessible jIvatA rahIzuM. ApaNe Avo itihAsa jainone ja to Western as well as Eastern scholars. mAtra nahi, paraMtu samasta bharatakSetrane temaja eziIf they continue to do so, it may be yAnA pazcima bhAgane ane yuropane paNa atyaMta hoped that we shall live to see the upayogI thaI paDaze. mArA upara ulekhelA paMvataMtra appearance of a History of Jain paranA pustakamAM meM batAvyuM che ke suratanuM Literature. Such our history will be jaina saMskaraNa tuti-nameha ke je graMtha judI judI of the utmost importance not only to eziyAnI ane yuropanI bhASAomAM anuvAdita the Jains, but to all matakSetra and even thayela hato tenuM mULa che. pUrva tarapha bhramaNa karanArA to the West of Asia and to Europe. eka AkhA jaina pustakano A atyAra sudhI maLela In my above quoted book on the jUnAmAM jUnA dAkhalA che. bhaviSyamAM je mane jevI 1987 and its history I have shown udAra sahAya jaina kathA graMthonAM sArAM hastalikhita GEIR HG4 of $4148 that a Jain recension of the Hsa pustake uchInAM pUrAM pADavAnI maLI che tevI ne was the original of the Tuti-nameh tevI jaina vidvAno taraphathI maLatI raheze to mane which was translated into different AzA rahe ke kathAsAhityanA pradezamAM jaina sAhityanI Asiatic and European languages. This vizAla mahattA aMdhatamanI AkhAne paNa turataja is as yet the oldest instance of a jaNAze." ( A kathA sAhitya saMbaMdhI Literature whole Jain book wandering to the of Swetambar Jainas 1421 @11 2010 East ( West). If in future I shall harTalane tyAra pachI lekha eka copAniyAnA A meet with the same benevolent assis. kAramAM prakaTa thayela che ke jenuM bhASAMtara janayugamAM tance which I have received from Jain adhuruM ane jaina dharma prakAzamAM prAyaH pUre prakaTa scholars who have lent me good Mss. thayela che. ) of Jaina story book, I may hope that, prophesara mekaDonala pitAnA "saMskRta sAhityano in the domain of narrative literature, itihAsa" (History of Sanskrit Literture) the high importance of the Jain litera. - prakaraNa 14 'vAto ane kahANIo'mAM suture will soon appear even to the Ratta saMbaMdhI nIce pramANe jaNAve che:-[jue blindest eyes. rA, mohanalAla dave kRta bhASAMtara 5. 497.] ke Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuksaptati ane zubahettarI (suDAbahetarI) 155 "eja prakAra (tAruti , fsa- zAmaLabhadde suDAbahotarI gujarAtI padyamAM saM. 1821 sana kariA jevo) trIjo grantha zu ti mAM racI che te saMbaMdhI TuMkAmAM joI laIe - (saDA sittarI) e nAmano che. e granthanI vAta te pahelAM zAradAnI stutimAM pitAne viSe evI che ke eka strIne pati paragAma gayo hato te jaNAve che ke "zivano sevaka zAmaLe, kIdho paMDidaramyAna tenI strIne parapurUSane saMga karavAnI icchA tarAya'. pachI gaNapatinI stuti kare che; kRSNanI stuti thaI AvI. enA patine pALelo popaTa ghaNo kare che temAM narasiMha mahetAne paNa ullekha karyo hoziyAra hato tenI e salAha le che. e pipaTa che ke "narasIyAne hAra, dIdhe gAtAmAM gANuM'. tyAra pite jANe pelI strIne vicAranI virUddha na hoya pachI rAmacaMdra, annapUrNAnI prArthanA karI A vArtA tevI rItanuM batAve che, paNa evAM karma karavAmAM racavAnuM kAraNa jaNAve che !keTaluM jokhama raheluM che te tarapha pelI strInuM e lakSa kavi kahe zuka bahetarI, ANI mane ullAsa, kheMce che; ane guMcavaNane prasaMge phalANIe potAnI parAkrama purUSa prakRti taNA, ziva umiyA saMvAda. 27 jAtano jevI rIte bacAva kIdho hato tevI rItane cAtura nara cahA dezamAM, cAtura ziromaNI cAla, bacAva karatAM AvaDe ema na hoya to koI purUSane strI caritra zobhA ghaNI, kharI vAtane khyAla. 28 maLavA javuM nahIM evI rItanuM tenI pAsethI vacana zAmaLa kahe saMkSepamAM, kavitA kerA kAma, le che. te phalANIe kevA prakAranI muzkelImAM kevI batriza lakSaNa bujhaze, hoMzIne mana hAma. 28 rIte potAnI jAtano bacAva karyo haze te viSe emAM artha che avanavA, gurU che e graMtha, jijJAsA thavAthI te strI e viSenI vArtA kahI nica janate niMdA kare, purANu parAkrama paMtha. 30, saMbhaLAvavAne mATe popaTane vinaMti kare che ane guNavaMta dudha gavarI taNuM, tatvaja Ape tarata, pipaTa pachI vArtA kahe che. paNa jyAM AgaLa zuM ko dudha dahIM ko taka le, ke mAkhaNa ke ghata. 31 cavaNano prasaMga Ave tyAM sudhInIja vArtA e kahe mukha mamatA kare mAnavI, guNahINa le garka, che, ane pachI te strIne e pUche che ke " AvI paMDita janane priya che, nIMdaka janane narka. 32 gucavaNane prasaMge pelI strIe zuM karavuM joIe ?" Ane uttara te strIthI nathI ApI zakAte eTale pachI potAno ane pitAnA AzrayadAtAne popaTa tene kahe che ke "AjanI rAta hame gharamAM paricaya ApI pitAnI A vArtAmAM zuM che te TuMkamAM rahe te huM hamane eno khulAso kahe.AvI rIte A rIte Ape che :sittera divasa nIkaLI jAya che, eTalAmAM te strIno zuka bahetara ziromaNI, caturAne cita cAla, piyu paradezathI pAcho padhAre che." moTA mANasa mahipatI, mAne temAM mAla; uttarane prati uttara, jAra taNo vijAra, A para je pustako prakaTa thayela che tenuM cheva guNa avaguNu grAhaka dhaNa, paMDita kare vicAra. TamAM TippaNu che ke:-"zukasaptati pra0 Ara. smiTa bhAgyAnuM sAjuM kare, kalaMkanuM akalaMka, lIjhika 1893; myunica 1898; bhASAMtara, kIla kathIranuM kaMcana kare, vALe ADe AMka. 1894; sTaTagArTa 1898." zAha narane taskara kare, taskarane kare zAya(ha) gUjarAtI padyamAM pUrNimA gacchanA guNamerUsUri jaLane sthAnika sthaLa kare, raMkane kare rAya. ziSya ratnasuMdarasUrie saM. 1638nA Aze zadi olavI nAkhe agnIne, vALI nAMkhe vahera (ra) paMcamIne somavAre khaMbhAtamAM zukabahetarI kathAne eka vacane amRta kare, je heya jhAjhuM jhera. uddhAra karyo che. A jaina kavi ane tenI A kathA cada vidyAthI ghaNI, vijAra vAta viveka, saMbaMdhamAM kahIe te pahelAM janetara prasiddha kavi paMDIta jana e pArakhe, nyAvaTa zAhavaTa neka, Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 jainayuga paSa 1984 A zAmaLabhaTTanI A kathA mATe bahu lakhAya anItithI bharapura che. zAmaLano A doSa sAva tema che, paNa TuMkAmAM kArtika 1984 nA tAjA badhAnAM lakSa bahAra gaye che evuM nathI, paNa koIe kaumudI'mAM rA. DolararAya raMgIladAsa mAMkaDe "suDA- sakhta bhAra daIne A viSe lakhyuM hoya ema jANumAM boterI, e nAmanA lekhamAM je lakhyuM che te nathI. mATe vAta barAbara mana upara asara kare te atre jaNAvIzuM. vAste ahiM eka vArtAne sAra TuMkamAM ApuM chuM. zAmaLa te badhA karatAM ughADI rIte nItinAM eka sutArane pitAnI strI bAbata zaMkA thaI ane tenI parIkSA karavAnA hetuthI teNe tene kahyuM, taravanuM bhayaMkara ullaMghana kare che. vArtAmAM ekaja huM ATha divasa sudhI bahAra gAma rahIza." pachI praznanI be bAju ghaNe bhAge carcAya ane ghaNI te bahAra gayo. strI paNa sAMje jyAre pANI bharavA vAtomAM jema anItinI vAta hoya che tema nItinI gaI tyAre eka yuvAnane (AvA yuvAnanuM panaghaTa vAto paNa hoya che. AvI vAteno hetu te phakta priyasthAna hatuM e te jAhera che) saMketa karI teDI evo ja hoya che ke e virodhathI lokonI AMkha AvI. sutAra, te pahelAM chAnAmAnA ghera AvI, ughADI, temane sAce raste deravA; paNa zAmaLanI khATalA nIce saMtAI gayo hato. teNe badhuM joyuM. ghaNI vAtamAM te tevuM jarA paNa nathI, anItinI phateha thayelI paNa tenI ghaNI vArtAmAM dekhAya che ane paNa pelI strIne koIka rIte, sutAra gharamAM che e saMzaya paDyo eTale te pelAne kahevA lAgI, "Aja AvIja vArtAo mATe mahAre vAMdhe che. joSIe AvI mane kahyuM ke Aja madhyarAte tAro nItine neve mUkIne je koI vArtAnI zarUAta pati marI jaze. meM to karagarIne tene upAya thaI hoya te te "sUDAbahoterI'nI che. pahelethI chelle pUchaye. teNe A dekhADo eTale mAre Ama karavuM sudhI pipaTa jArI vidyAnI kharAbI kahI, tarata te paDayuM che." A sAMbhaLI sutAra te bicAro strInA kharAbImAMthI ne muzkelImAMthI kema bacavuM ene mATe upakAra taLe dabAI gayo hoya tema maraNa sudhI pharI vijArI vidyA zIkhave che. AmAM eka vepArI evI zaMkA manamAM lAvyoja nahi. paradeza jAya che ane pote eka pipaTa ane menAM " Aja prakAranI dareka vAta che, ane game tevo pALyAM che tene kaheto jAya che ke tenI strIne ADe vAMcanAra hoya te AvI vArtAne sAhityamAM raste javA na de. have strI te pati gayA pachI tara eka kSaNavAra paNa TakavA devAmAM pApa gaNe. huM to taja vihavaLa thaI, ane rAte potAnuM mana zAnta pustaka jarUra bALI nAMkhyuM. mAtra AvAM pustako paNa karavA bahAra javA lAgI. te vakhate popaTe tene sama- hatAM eTaluM na bhUlavA mATe thoDIka prata keIka jAvIne eka vArtA kahI ane te divasa mATe rokI. pustakAlayamAM sacavAya te bhale. jo ke evI jarUra Ama 7re vArtA kahI. dareka vArtAmAM pahelA bhAgamAM paNa bahu ochI. " keIka strI, patinI AMkhamAM dhULa nAMkhI, jAra sAthe eka janetara vidvAnanuM jenetara kavi zAmaLabhaTTa rame che ane aMte pati athavA tenAM sagAM te nArane saMbaMdhI potAnuM prAmANika kathana upara jaNAvyuMjAra sAthe joI jAya che; ane bIjA bhAgamAM e prasiddha rasika nAgara kavi narmade paNa eka sthaLe o pitAnI e vartaNukane evI rIte pheravIne sama jaNAvyuM che ke " zAmaLabhadde keTalIka vArtAo na jAve che ke pite kema jANe pati mATe athavA to lakhI hota to sArU." chatAM eTaluM te svIkAravuM sagAM mATeja ema karatI hoya ! dareka vAta Ama paDaze ke zAmaLabhadra vAta bahalAvI temAM rasa pUravAnuM * A vepArI mATe zivasevaka zAmaLabhaTTa viprane kArya suMdara rIte karI zakatA. bhASA para bhAre kAbu kavi sura' rA aa .. I na maLe te visA zrImALI vANIo, jina dharma hato. gadya lakhavuM sarala tema tene padya lakhavuM tevuM jugate jANIe " maLe. sarala hatuM. sAmAjika citra Abehuba cItaratA. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukasati ane zubahettarI (suDAbahetarI) 157 have uparokta jaina kavi ratnasuMdarasUrinI "zuka ApavAnuM puNya hAMsala karI zakaze. ame te bane bahetarI ' laIe. jA kavio hamezAM amuka sa6- teTalI saMzodhita karI jeyuganA dareka aMkamAM khaMDazaH guNanuM pratipAdana kare che. nItine zAmaLabhaTTa mAphaka ApIe evI sUcanA thaI che; ane te para TippaNI kadipaNuM neve mUkatA nathI, paNa tene akhaMDapaNe kaThina zabdArthanI jana sAhitya rasika grejyueTa De. batAvI teno vijaya siddha kare che ane anItino motIlAla saMghavIe taiyAra karI ApavAnuM mAthe lIdhuM sarvadA parAjaya e rIte sUcita kare che. dharma jaya che te mATe temane dhanyavAda ApIe chIe. te TipaNuM ne pApe kSaya' e sUtramAM sanAtana satya bharyuM che. paNa joI sudhArI AnuM prakAzana thAya to nIce A ratnasuMdarakata zukabahetarI aparAma rAma- mUkavAnuM banI zakaze. maMjarInI saM. 1857 mAM lakhAyelI prata parathI ratnasuMdaranI bIjI kRtio:-(1) popAkhyAna utArelI nakala godharAthI munimahArAjazrI saMpata 3 cepa racyA saM. 1622 Aso suda 5 ravi, sANuMvijayajIe mokalAvI che. temAM aneka zuddhionI damAM-juo jaina gUrjara kavio pR. 230; (2) jarUra che ke je A graMthanI bIjI hastalikhita prato sAta vyasana para cepI rayA saM. 1641 piza maLe teja-ane vizeSa zuddha saMskaraNa te jema zuda 5 ravivAra khaMbhAtamAM, amArA jovAmAM AvI che. prAcIna hastalikhita prata maLe te parathI-thaI zake tema che, jANavAmAM AvelI pratA nIce pramANe che:- temaNe potAnA paricaya ama karAvyA che ke 1. rAjakoTa nAnacaMdajI yatinA apAsarAmAM ; paumika gacchamAM thayelA guNamerinA pote ziSya saM. 1840 mArga. zu. 7 ravi dhrAphA madhye lakhelI che ane sUripada pitAne lagADeluM hovAthI te paNa guNameranA paTTadhara AcArya hatA. parNamika guNamerU prata che. sUrinA pratiSThA lekho saM. 1588 bu. 1 ane saM, 2. saM. 1750 nA vaizAkha suda 14 zanivAre 1581 ne bu. 2 mAM maLe che te paikI pahelAmAM jazanagara maLe lakhela prata udepuranA yati cetanasAgarajInA bhaMDAramAM che. patra 110. temane saubhAgyaratnasUrinA paTTadhara jaNAvyA che. 3 amadAvAdanA DahelAnA apAsarAmAM che. ratnasuMdarasUrie A suDAbahottarInI copAI (mAro "jaina gUrjara kavio prathama bhAga pR.23) mUla saMskRta surakSati parathI anuvAda karIne karI A sivAya 47 patranI eka prata sA bahatI jaNAya che. mUla joIne temAM pote navIna tatva kathA e nAmanI mAravADI bhASAmAM gadyamAM uttara zuM dAkhala karyuM che, zAmaLa bhaTTanI suDAbahenarInI akSare lakhelI kula 47 kathA vALA saM. 1785 nA , kathAo ane tenI kathAo vacce kayAM kayAM sAmya AsU sudI 11 dine budhavAre pAlikA mathe lakhelI che te, temaja bIjI keTalIka binAe A copAI pUnAnA bhAMDArakara insTiTayUTamAM che. naM. 1471/1887 AkhI prakaTa thaI jAya pachI ja ApI zakAya tema -91 A paNa A lokakathA sAhityanA kAryamAM che. A suDAbahottarI A baMne kavio sivAya kAma lAge tema che. anya bIjA kavie racita jovAmAM ke sAMbhaLavAmAM A sarve temaja tenI bIjI prato jyAM jyAM AvatI nathI. A saMbaMdhamAM jeTaluM sAhitya heya hoya tyAM tyAMnA tenA mAleke-rakhevALe amane uchInI te sarva amone pUruM pADavAmAM yA tenuM sthaLa batAApavA kRpA karaze te ati upakAra thaze ane eka vavAmAM je mahAzaya kRpA karaze temanA upakRta thaIzuM. kathAne suMdara rIte uddhAra karavAnA kAryamAM sahAya taMtrI, [tA. ka. uparanuM lakhAyA pachI gata DIseMbaranI 28 mI tArIkhe pAlaNapuranA DAyarAnA bhaMDAranA be dAbaDA joyA. ane trIjAmAMthI muni dhIravijayanI kRpAthI be prata zukabahetarInI meLavI. temAMnI eka padhamAM ukta ratnasuMdarakRta che ane bIjI gadyamAM saM. 1805 mAM lakhAyelI purUSottamadAsa putra devadatta avadIca brAhmaNanI che, ke je gadyane sAre namune pUro pADe che, A saMbaMdhI sarva sAhitya maLe dhaNuM lokasAhitya saMbaMdhI maLI zakaze taMtrI.] Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 paSa 1984 jainayuga basa dhunI bane! jenA jIvanamAM dhuna nathI, tenA jIvanamAM jIvana yuvAna mitro ! nathI-AnaMda nathI. tamArAmAM dhuna che, tame dhrunI thavAnA che te dhuna vinAnuM jIvana eTale nirAzA ane hatAzA. sAcuM. samAja tamArI dhunanI pATu sahana kare dhunano nAza eTale ja mRtyuno pAza. paNa tamArI e dhuna pAchaLa e mahAna udeza pAraNumAM piDhatuM bALaka paNa dhunamAM ane dhunamAM hovo joIe ke pATu mAre che ane AnaMda pAme che. "tamAre samAjanA dIvA thavAnuM che, tamAre saAthIja dhuna mAnuSI svabhAva che. yuvAno temaja mAjane uddhAra karavAno che, tamAre samAja-mAtA AnaMda pAme che. temAM ja che ane mare che. mATe sevAnuM mahAna vrata svikAravAnuM che. temaja tamArI yuvAnonA magajamAM dhuna che, yuvAnonA hRdayamAM dhuna dhuna gaNAze, nahitara tene gAMDAI mAnI tame dhuna che, yuvAnenA pratyeka kAryamAM dhuna che. sauthI tiraskaraNIya banaze e khacIta mAnaje.' svataMtratAnA dhunI baMgIya yuvAnee zuM nathI karyuM? AthIja dhunI thatAM paNa AvaDavuM joIe. pitAnI dhunamAM hajAro kArAgrahane maMdira mAnI dhunamAM svAIdatA na joIe. dhunIe AcAra, vicAra, temAM sidhAvyA. eja dhunamAM seMkaDoe phAMsIne vara ane vANI para saMyama keLave joIe. mALa gaNI te mAraphata jIvana samAdhi sAdhI. , samAja-mAtAnA dhunI yuvAno ! AthIja yuvAne eTalA dhunI, dhunI eTalA yuvAne. dhuna vinAnA yuvAne yuvAna nathI. temanAmAM tamArI dhuna e mAtA pratyenI sevA vRttimAM ANavAnI Aje AvazyakatA che. paNa eTaluM jarUra yuvakatva nathI. jaina samAjane evA dhunI yuvAnanI jarUra che, vicAraje ke "e dhuna samAja-mAtAnI cAkarI jenI pratyeka nADImAM vahetuM lohI dhunathI ukaLatuM karatAM kAcarI na karI nAMkhe, nahitara e dhunamAM gAMDAI che, dhamAla che, adhamatA che ema lekhAze." hoya, jenA hRdayamAMthI dhunane ja dhabakAro nikaLato hoya. eja kAraNe yuvAnone sAcA dhunI thavA samA paNa hA ! samAja evA dhunI nathI mAMgatI ke * jenI dhuna samAjane pradaNaghAtaka nivaDe. januM nimaMtraNa che, kAraNa dhutI thavuM eja yuvAno jIvanamaMtra che. mATeja eka bALaka potAnI dhunamAM ne dhunamAM mAtAne mitro ! dhunI bano. sAcA dhunI bano. tamArI pATu mAre che. mAtA te sahana kare che kAraNa e dhunamAM samAjane AnaMda che. samAjane pitAnA bALaka tenI sevA karavAnuM che, e bALaka tenA uddhAranI AzA che. samAja temaja ahobhAgya gharano dIvo thavAno che, uddhAra karavAne che-e mAne che ane mAnaze.. mahecchAthI mAtA pitAnA bALakanI pATu sahana dhunI - Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 pratimAlekha pratimAlekha. (rA. DAhyAbhAI metIcaMda tathA rA. popaTalAla puMjAbhAI gata pR. 5ra thI saMpUrNa. siddhacako (satanA kalyANa pArzvanAthanA derAnAM). 43. kAMI jatu siddhacakra kArApita. bha. zrI 52. saMvata 1479 varSa mAgha zadi 4 dine vijayalakSmiIsUribhiH pratiSThitama. zrI ukeza vaMzava kaDuyA putra dAdA putra raNamala zrA vakeNa bhAtaka gaNu yutana putra mahIrAja saditana sva 44. saMvata 1737 varSa piSa sudi 1 dine punyArtha zrI AdinAtha bilba kAritama pratiSThitama puSyA zrI nAthabAI putriyA thI phUlabAI zrI kharataragaccha zrI jinarAja sUri pade zrA .nAgnA zrI siddhacakra maMtra kArita pratiSThita jinabhadrasUribhiH zrI mahopAdhyAya zrI yazovijayagaNibhiH zrI vijayadevasUrigache. 53. surajavahu nAnA zrI (AsudInA?) bio kArita 1979 varSe piSa sudi 6 rau bhaktisAgara 45. 1825 varSe AzaDa sudi 15 mAkazana sUribhiH suta bedhalazAha bhAryA gulAba vahakayA zrI siddha 54. saMvata 1802 mAgasara sudi 13 bhAvacakra kArApita. dattA yAnamala bAI zrI saMbhavanAtha kArA, 46. bhAIzrI mANaka zrI siddhacakra bharApita, 55. 1 viharamAna paMdara Izvara svAmi 1960 47. saMvata 1931nA vaizAka sudi 13 bhome 56. 2 che gulAbabAinA kahyA thakI pAnAcada karApita. 57. saMvata 1815 phAgaNa sudi 7 soma zrI 48. saMvata 1931nA varSe vaizAka sudi 5 caMdra che autamasvAmi. meTImA bAI nAthI caMcalanA kahyA thakI pAnAcaMda kuzalacaMda karAyA che. 58. IDhANa zrI pArzvanAtha bilba zrI vija yadAna saribhiH 49. bAI nAthabAI putrI kUlabAi. (bhagavAnanA nAnA cAMdInA patarAM naM. 2 che.) 5, saMvata 1780 varSe vaizAka sudi 9 sema 50. " " ) zrI suratI vAstavya; premajI savajI bhAryA navibAI. kena zrI AdinAtha bilba kArApirta pratiSThita tapazrI paMDaLI piLa, che zrA jJAnavimala sUribhiH neminAthanuM derAsarajI. 51. saMvata 1521 varSe ASADha vadI 6 dine 60. mA. zrI mulAkadhu zubha bhavatu zrI prAgvATe zreSThI sArajaNabhArthI-pAMcI-putra maNerasIkena bhAryA gomatI tRta mANIka pramukha kuTuMba 61. saMvata 1980 varSe vaizAka sudi 9 soma yutana zrI vAsupUjya bilba kAritaM-pratiSThita pari suradAsa gaMgAdAsa putri naMdubAI ke....zrI tapAga che zrI-bI-zrI. lakSmi sAgara sUribhiH caMdraprabha mUti kArApita pratiSThita tapAgaccha zrI Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijyaprabhasUribhi de la ribhiH zrI pUja 12. jenayuga paSa 1984 zrI jJAnavimala 69. saMvata 1802 mAgazara suda 13 bhUga zA jecaMda putra zA jhaveramena caMdraprabha bilba. 62. saMvata 173 vaizAka sudi 11 budhe 70 saMvata 1802 mAgazara sudi 13 bheguvA zrImALa jJAtiya...padmaprabha bimba ka. 5. zrI zA hemacaMda bhAryAnemanAtha. jJAnavimala sUribhiH 71. saMvata 1802 mAgazara sudi 13 bhUgu 63. saMvata 1525 varSe jeSTha sudi 13 mo caMda tanu bAI revA jhavera zrI zAntinAtha. " upakeza jJAtiya cAmuMDAgAtra zAjA pusA bhArthI dAtu 72 saMvata 1985 varSe vaizAka sudi 10 ra suta padamasI bhArthI bhupAI sahitena Atma zreyArthe suratavAlA zrImALI jJAtiya vRddha zAkhA zAha mANezrI saMbhavanAtha bilba zrI.gaDe pratiSThita zrI kacaMda putra..zitalanAtha bilba kArita pratidhanezvara sUribhiH SThitaM tapAga che. sUribhi ! 64, saMvata 1664 varSe piSa sudi 10 zanA 73. saMvata 1815 varSe phAgaNa sudi 7 sAme vRddha zAkhAyA zrI zrImALI jJAtiya gaMdhAra vAstavya vachara...abhinaMdana kArApita zrI aMcalagaccha gAma vardhamAna bhAryA. cirAde sutagAma vajIyAkena zrI zitalanAtha bilba kArita pratiSThita tapA 74. saMvata 1825 vaizAka sudi 12 gu. kA. ga che zrI vijayasena sUribhiH punamIyA ga che. acaratabAI sahastraphaNA zrI pArzvanAtha bilba kArti pratiSThita zrI jinavAsa 65. saMvata 1573 varSe mahA vadi bIja ravai ravI saribhiH (nAma barAbara ukalatuM nathI) (jinasema vibhi (ta ozavAla jJAtiya laghuzAkhIya maM0 sahaja bhArthI saubhiH) A pratimA pASANunI pratimA jeTalI patalI putra mahArAjena bhAya mAlaNa devI yutana sva. zrI che ane tenI pheNa tathA bAhu vi0 bhAgo chuTA che. zreyase zrI sumatinAtha bilba kArita pratiSThita zrI kereTa ga zrI emadevasUripade zrI jina 75. saMvata 1773 varSe zrImAlI vRddha zAkhA saribhiH nArakalIgrAma (nAdakalI barAbara vaM kazanajI vardhamAna gadItA pAbilba kArApita cAtuM nathI.) pratiSThita zrI jJAnavimala suribhiH 6. zrI pArzvabilba pra. ta. 5. zrI vija 76. svasti zrI saMvata 1508 varSe vaizAka vadi yasena sUribhiH 11 ra umaDa jJAtiya Tha0 vAgye suta Tha0 zA. 67. saMvata 1773 varSe vaizAka sudi 11 budhe IyAta Tha0 sAyaranAsnA bhAryA bAI rahI sahizrI surati baMdare vA. lA. kezava cuta kapura bhAryA tena kuTumba zreyArthe zrI caMdraprabha svAmi bibbe lakena zrI vAsupUjya bilba kA. pratapagache. kArituM pratiSThita zrI vRddha tapAgaccha bhaTTAraka zrI zrI jJAnavimala sUribhiH vijayatilakasUri pade zrI vijayadharma sUribhiH 68. bAI lADu kena zrI zAMtinAtha. 77. saMvata 151ra varSe prA. bha0 devA bhAva karamAM putra bhA0 rAmAkana bhAi kapurI bha0 popaTa Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAlekha 16 bhAryAhAlI bha0 nizala viNa dAdi kuTumba 85. saMvata 1815 varSe phAgaNa suda 7 sema yunena zrI kuthuMbilba kArita pratiSThita tapAgaccha vRddha zrImAlI vaMze zA purUSotama bhAryo adala vahukyA zrI ratnazekhara sUribhiH vaDagAma...vAsinA zrI caMdraprabhu bilba kArita vijayadevasUrigache. pratiSThita aMcalaga che zrI vijayasAgarasUri. 78 saMvata 1664 varSe mAgasudi 10 dine zane vRddha zAkhAyAM zrI zrImAlI jJAtiya ahima 86. saMvata 1761 varSe vaizAka sudi bIja gura bhagara (nagara) vAstavya 60 jecaMda bhAvayaja surativAsI zrImAla jJAti vRddha zAkhA pa. kezava lade nAsnA zrI suvidhinAtha bilba kA. prazrI dAnabAI suta pAkazara bhAryA harUla vahukyA zrI vijayasenasUribhiH tapAga che. abhinaMdana bilba kArita pratiSThita zrI (jinavijayagaNibhiH 78, saMvata 1802 mAgazara sudi 13 bhragu | (haju thoDI pratimAo bAkI che ke jenA lekho zrImAla jJAtiya mA gaMgAdAsa putra jagajIvanakena zrI levAnA rahelA che.) munisuvrata bilba kArita. siddhacake. 87. zAha nAnacaMda umedacaMdane putra zAha 80. saMvata 1815 phAgaNa sudi 9 soma maganalAlanA pUnyArthe svargavAsa saMvata 1961 nA munisuvrata bilba phAgaNa vada 4 paMDaLanI poLa surata. 81. zrI dharmanAtha bilba kArita. 88. nagInabhAIra tanacaMda. 82. saMvata 1815 varSe phAgaNa sudi 7 soma pa. maM. kAzIrAma nApima kuMvara tapA. 89. saMvata 1749 varSe aSADa vadi 5 gusa zrI kapurakezava...bhAryA bAI phula vahu peTa bharApitta, 83. saMvata 1825 mAgha sudi 12 zukare vRddha zAkhAyAM mAtra jJAtiya (nArAma)-kuMvara zrI ane 90. saMvata 1930 nA Azavadi 13 ne jItanAtha. zukravAra zrI A paTa bhaktInuM kAraNa jANI zAha kuzalacaMda jhaveracaMda paTela vizA zrImAlI 84. saMvata 1815 phAgaNa sudi 7 sematathA talapadAnA chokarA pAnAcaMda-bahena harakera saMbhavabisma kArita pratiSThita vidhipakSe. karAvyo che, zilAlekha ke dhAtulekho utAravAmAM bahu kALajI ane cokasAI, tathA atizaya parizrama levAmAM Ave teja tene prAmANika ane vizvasanIya gaNI zakAya. A kArya ghaNuM zramada ane vikaTa che. te saMbaMdhI jJAna ane vAMcanakaLA paNa Avazyaka che. te te para khAsa lakSa rAkhI temAM niSNAta jano pAse AvA pratimA lekha dareka zahera ane sthAnanAM maMdiramAMthI utarAvI levAya ane amArA para mekalAvAya te ame AnaMdapUrvaka prakaTa karIzuM. taMtrI, Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jaina yuga piSa 1984 alabhya prAbhUta graMthe. (lekhaka-rA. mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI B. A. L L. B. selisiTara) [ janayuganA prathama varSamAM pR. 87 ane 127 5rane be khaMDamAM "ApaNuM prAta" e nAmane mananIya ane zodhakhALathI bharapUra lAMbo lekha sAkSara zrI muni mahArAja zrI kalyANavijayajIne prakaTa thaI gayela che. tenI pUrtimAM zrIyuta mehanabhAIne A nAnakaDe lekha kaMike vadhu prakAza nAMkhe che tethI atra mUke che. taMtrI.] nirvANu kalikAnI lekhakanI prastAvanAmAM keTalAMka 8 16 24. suttaM vittI tahavattiyaM ca pAvasuya auNatIsavihaM / labhya ane alabhya prAbhUta saMbaMdhI ulekha karavAmAM 25 26 27 28 Avyo che. ukta ullekhane sAra e che ke prAbhata fdhava nada vadhu dhanurveda saMkurtA samaya thI bhadrabAhuthI mAMDI isvIsananI bIjI zatA- arthAta-aSTAMga nimittanAM aMgoH-1 divya, dInA madhya bhAga sudhI ho, judA judA graMthAmAMnA 2 utpAda, 3 aMtarikSa, 4 bhauma 5 aMga, 6 svara ullekho parathI mAlama paDatA keTalAka pAhuDe athavA 7 lakSaNa, ane 8 vyaMjana; ane te dareka punaH prAbhUtanAM nAma "siddha prAbhata", "vidyA prAbhUta" traNa prakAra che. 1 "ni prAbhUta" "nimitta prAbhUta" "pratiSThA prAbhata" "karma prAbhata", "vijJAna prAbhRta" "kalpa prAbhRta" (te traNa prakAra) sUtra, vRtti ane vArtika; e "svara prAta" nATayavidhi prAbhRta" vagere che. kunda sAthe gAMdharva, nATaya, vAstu, Ayurveda), dhanurveda) maLIne 28 prakAranuM pApakRta thAya che. 2. mundrAcAryanAM paNa ATha prAbha maLe che. prathama cArane ullekha zrI bhadrezvaranI vi. saMvata bAramA nimitta prAbhatane upara ullekha karyo che jemAM zatakamAM racAyelI prApta kathAvalimAM "pAlita cari. nimittanA ATha prakArano samAveza thato hovAthI ta"mAM che. te ja pramANe prAcIna pAlita prabaMdhamAM "kAviyA" payagno je nimitta no graMtha che, ulalekha che. karma bAbatano ullekha karmagraMthamAM che. tene nimitta prAbhatanA avaziSTa aMza tarIke gaNakarmagraMtha parathI bIjuM nAma "kaSAya kAbhUta" evuM vAmAM Avyo che. svarodaya saMbaMdhI graMthe paNa teja maLe che. digaMbarAmAM e nAmanuM prAbhUta prasiddha che, pramANe svara prAbhUtanA avaziSTa aMza che. sutra vRtti kalpa prAbhUtane ulekha tathA vidyA prAbhata ane tathA vArtika ema traNa prakAre AThe nimitta saMbaMdhI zrata hovAthI tenA vIza pakAra gaNavAmAM AvyA pratiSThA prAbhUta saMbaMdhi anumAna zrI jinaprabhasUrinA vividha tIrthakalpa arthAta kaha5 pradIpa parathI che. che. e covIze prakAranA nimitta butane nimitta svara prAbhUtano ullekha ThANuga sutranI TIkAmAM che. prAbhUta tathA svara prAbhUtAdimAM samAveza karavAmAM nATayavidhi prAbhUtano ullekha "rAyapaNu" sUtranI Avyo hato. bIjA gaMdharvAdi pAMca prakAranA kRta mAMthI "nATaya" zratane nATaya vidhi prAbhata, jene TIkAmAM (samiti avRtti) pR. 5ra para che. ullekha upara karI gayo chuM, temAM samAveza karavAmAM have Avazyaka sUtra pU. 66 (samiti AvRtti) Avyo hato. A uparathI anumAna thAya che ke para TIkAmAM saMgrahaNikAranA nAmathI pApazrata darzA- teja pramANe gAMdharva prAbhata vAstu prAbhUta AyuH vanAra ullekhanuM avataraNa karavAmAM AvyuM che ke- prAbhUta temaja dhanurveda prAbhata paNa racAyAM haze. ane eja vadhArAnAM prAte hatAM ema mAnavAne kAraNa aThTha niyittaMgAI divyuppAtali kkha bhImaM c| maLe che. jevI rIte cAra vedanA upade nAme AmaMA sara va@A vaMna 4 tivirda pu E 1 yurveda, dhanurveda, gAMdharvaveda tathA sthApatyaveda upayogI Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinedanA patro aihika vidyAnuM varNana kare che, te ja pramANe uta aMga rUpe he "niryuktie pachI racAyelI, prAbhato paNa tenI upayogI ahika vidhAnAM saMgraha paraMtu kALane pratApe evI te zIrNa vizIrNa thaI rUpe yojAyelAM ema svAbhAvika anumAna thaI zake. gaI che ke Agama-paMcAMgImAM tene samAveza na thaye vaLI ema paNa anumAna thAya che ke vedAMga upave. eTaluM ja nahi paraMtu te vyAkhyA rUpe che teTaluM paNa bahu dAdi gaNu sAhitya samastano prAbhata graMthamAM samA- thoDAja jANatA haze. evI ja sthiti "likAe veza karavAmAM Avyo haze. e rIte prAbhata vaidika saMbaMdhI che. paraMtu e bane saMbaMdhi vistRta vivaraNa sAhityanI asara taLe racAyAM hoya e paNa bahu Avazyaka hovAthI te bIjA koI lekha mATe rahevA saMbhavita lAge che. A dizAmAM zodhakhoLa bahu daIza. upara je pApamRta ema nAma ukta sAme rasaprada tathA navInaja ajavALuM pADanArI thaI paDa. hityane ApavAmAM AvyuM che tene eTalo ja artha vAno saMbhava che. thaI zake ke je vaDe pApanI saMbhAvanA hoya ane atre e umeravuM jarUrI che ke mULa sUtra para jenI lokamAM prarUpaNa ke upayoga nivRttiparAyaNa "saMgrahaNIo paNa vyAkhyA sAhityanA prAcIna jana mATe ucita na gaNAya. - - vinedanA page. patra 5 me, ryA kare te ApaNe kayAM Aro Ave? gaI kAleja emano TuMke patra hato temAM Ama hatuM , muMbAi tA. 22-9-1925. tamArI baLavAkhora vRtti kharekhara mane bALI rahI bhAIzrI rameza, che. eka bAju bA bApunI lAgaNI duHkhAtI jotAM dila - tArI patra maLyo-AnaMda. jarA rokAyela hatA gabharAya che te bIjIbAju samAjane nUtana jIvananI preraeTale patra lakhavAmAM kaMika vilaMba thaze. kusuma NAo ApaNe nahiM te bIjuM keNuM karAvaze e vicAre henanA lagna bAbata teM lakhyuM te jANyuM. emAM mana dubhAya che. mAre have vadhu kaMIja kahevApaNuM nathI rahetuM. ApaNuM vidabhAI, have mane vadhu ne bALaze. A bhayaMkara samAjamAM te AvAM keTalAMya lagno thatAM haze. ane vegamAM mArA jevI eka vadhuno te ze hisAba? mAre koNa jANe kayAre thatAM aTakaze. sattarathI aDhAra duHkhe tame duHkhI na thaze, paraMtu mArI dayA jarUra khAje. varSanA saMskArI kusuma bahenane pelA zrImaMta paraMtu bhAbhIne mArA praNAma. cAlIsathI pIstAlIsa varSanA trIja varanI sAthe para lI. zutA jevA paDe e ApaNuM kamabhAgya nahi to bIjuM zuM? A kamabhAgya mATe jeTalA emanA mAtapitA bhAI rameza, ATalethI ApaNane thoDuM ja bhAna javAbadAra kahI zakAya teTalAja balake tethI paNa thavAnuM hatuM? e jyAre vaDIlo ane nAnakaDAo vadhu kusumabahenane huM javAbadAra mAnuM chuM. keTalIo vacce sAmasAme miMTa maMDAze, yA koI samAja bAra cauda varSanI kumArIkAone Ama haDaselAtI khaLabhaLAvI nAMkhanAro sudhAraka kharI khetI paNa ApaNe ApaNuM samAjajIvanamAM jotA hoIzuM. dhAMdhala macAvavA bahAra paDaze tyAre ApaNe lokonI paraMtu e joIne te jarA AMkho lAla karavAnI AMkho khulaze. AvA patro pAchaLane vani atyAyA becAra azruo vahAvI ApaNe besI rahevAnuM, rathI nirakhavAnI emane thoDI ja paDI che? haze. paraMtu je kusumabahena jevA paNa manamAM ja kalpAMta have A bAbata vadhu ahiM nahi. mArI dhAraNA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazuga piSa 1984 mujaba jyAre ApaNI sAmAjika muzkelIone paNe sadaMtara ukheDI pheMkI daIe, ane bIjI bAju ApaNe vicAra karIzuM tyAreja badhuM kahevAze. AjanI navI duniyAne dhyAnamAM rAkhI itihAsanA have atyAre vizeSa kaMI nathI lakhato. ApaNI pelAM ujaLAM cihAne pharI vadhu joramAM jIvaMta karIe mULa bAbatane A patramAM sparza karI zakAya eTalo to huM ekakhuM jaI zakuM chuM ke duniyAnA have pachI samaya paNa nathI. lagabhaga bAra vAgyA haze, ane asti dharAvanAra gaNyAgAMThayA dharmomAM dharma jarA thAkI paNa gayo chuM eTale becAra divasa rahI paNa potAnuM sthAna sArI rIte jALavI le. i. sa. navoja patra lakhIza. pUrvenI pAMcamAM yA chaGga saMkAnI duniyAne je zrI badhAne praNAma. mahAvIranA saMdeza vagara Aro nahote te pachI mane kahevA deje ke vIza yA ekavIzamAM saikAnI Alamane vinodanA yathAyogya. paNa e saMdeza vinA chuTake nathI. je ApaNe devALuM patra 6 The. kADhIzuM te pachI rahyA sahyA bIjA dharmo mahAvIranA mahAna saMdezane pitAmAM samAvI leze ane duniyAne muMbaI tA. ra7-8-1925. nAza thato aTakAvaze. vahAlA bhAI rameza, mAro patra maLyuM haze. gayA patramAM lakhyA bhAI rameza! ApaNA itihAsanuM prathama ujaLuM mujaba tArA patranI A vakhate rAha nathI joto. satya te ApaNI sAdhu saMsthA. A jamAnAnAM mane A patramAM ApaNe jana itihAsanA ekAda be paNa e sAdhu saMsthAne vicAra karatAM kharekhara priya satyane vicAra karIzuM. prathama patromAM eka anahada AnaMda thAya che. kharuM che ke e suMdara kaDavA satyanI te jhAMkhI karI, ane temAMthI saheje vyavasthAne lAbha ApaNane bahuja TuMka samaya maLe, koIne prazna thAya ke je e kaDavuM satya be hajAra paraMtu tethI mULa vastu thoDI ja mArI jAya che ? lAMbo varSanA ItihAsane pAne pAne cAlu najare paDyA samaya e ghaTanAe ApaNA jIvanamAM pATha na bhajavyo karatuM hoya te pachI bIjA koI dharmonI mAphaka jana te eTalAja kAraNe ke pilA kaDavA satya sAthe Ane dharma paNa A duniyAnA paTa uparathI hatA na hatA meLa kema maLI zake? game tema paraMtu eka samayanuM kema na thaI ga? itihAsanI kaI suMdara ghaTanA ApaNuM e ujaLuM cinha ApaNe saheje kema bhUlI oe Aja lagI ene TakAvI rAkhyo? jaIe? kudaratanA koI akasmAteja ApaNe jeno eka eka kalpanA karo ke jemAM bhadrabAhu yA jaMburahevA nathI sarjAyA-e kaDavA satye to khare- svAmI ApaNI dhArmika saMsthAne mokhare prabhu mahAkhara eTalI bhayaMkara rIte ApaNI bhUta ane varta vIranA pratinidhi tarIke pATha bhajavI rahyA hoya, ane mAna jIvanane chinnabhinna karI nAMkhyuM che ke Avo emanA hAtha nIce dezamAM keTalAya AcAryo, upAprazna udbhavyA vinA na rahe. atyAre ApaNe bAyo tathA anya sAdhu samudAya pitAnI nita jIvI rahyA chIe e eka satya che emAM koNa nA pharaja bajAvI rahyA hoya. A kalpanAnA jaMbusvAmI kaheze? ATaluM chatAM A haDahaDatuM satya paNa mane te ApaNI samagra saMsthAnA pApa ane emanA hAtha te navAi pamADe che. mArA dilane thatuM A Azcarya nIcenA AcAryo tathA upAdhyAya te bIzapa ane anya ApaNuM itihAsane khuNe khAMcare DhaMkAI gayelI be pAdarIo vigere kahuM to kaMi khoTu nahi. kAI bI. cAra ujaLI ghaTanAo tarapha mAruM dhyAna kheMce che. saMsthAno cAlaka to eka ja che joIe e to ane ene vicAra karatAM mane thAya che ke je pelA ApaNe tyAM prathamathI ja svIkArAeluM. atyAranI kaDavA saNane ApaNuM atyAranA jIvanamAMthI A- mAphaka judA judA AcAryo pitAnI svataMtra TALIe Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinodanA patro jamAvIne tadana khoTI dhAMdhala macAvI che te a- dIdhelo ke bhAgye ja koInuM sAdhu avasthAmAMthI patana vakAza ApaNI saMsthAnI zarUAtamAM nahotuM. prabhu thavAno bhaya rahe. mahAvIranA pratinidhi je kaMi pharmave tethI leza paNa atyAranI mAphaka te samayamAM kAI, divasamAM virodhI mA bIjA koI paNa AcArya yA sAdhu traNa traNa vakhata AhAra mATe bahAra nahotA paDatA, nahetA laI zakatA. ane je eka yA be vakhata AhAra mATe bahAra dareka AcAryanI AjubAju pitAneja ziSya paDatA te paNa bApaDA zrAvaka zrAvikAonuM vadhyuM samudAya hAya evI koI ghaTanA te vakhate nahotI. ghaTayuMja vahorI lAvatA. atyAre to khAsa AmaMdareka sAdhu jeTalA bhAvathI pitAne dIkSA ApI hoya traNa thAya, ane samaya samayano june viveka paNa te AcAryane mAnatA teTalAja bhAva ane premathI na jaLavAya. hAlamAM zrI mahAvIra prabhunA AcAbIjA AcAryo tarapha jovAnI emanI pharaja manAtI, rAMga tathA zayyabhavasUri saMpAdita dazavaikAlika yA ane sahu koI ema mAnatA. kaibI sAdhu, dharmane bIjA koI paNa sUtranI pUrI gaNanA paNa na thatI aMge jeTalo vadhu abhyAsa karatA teTalI temanI kadara hoya tema ApaNA jevAone te lAge emAM navAI vadha thatI. emanA hAthe thayelAM dharmane aMgenAM kAryo ja zI? bhAI, A sthitimAM to zArIrika jIvanane saMgha bhUlatA nahi. A badhI vastunI kadara karato saMgha aMgene Adarza paNa kema prApta thaI zake? Ama AvA sAdhu sAdhvIone upAdhyAya, paMnyAsa, A vastune kharo AtmA haNAya che. kevaLa ughADA paga cArya vigere adhikArothI navAjato, ane tema karo yA mAthA rAkhavAmAM ane kezaluchanamAMja gairava pote katArtha thato. Ama game teTalA adhikAro maLe nathI. keTalI vAra meM to ApaNA sAdhuone paraMtu chevaTe mAna che prabhunA ekaja pratinidhine anya anyadharmIo pAse ane bahAranA bIjA ApavuM paDatuM, eTale koI paNa sAdhuAtmAne potAne vidvAne pAse Ama gerava letA joyA haze, ane ghaNuM kharuM adhikAranI lAlasA nahatI thatI. ema tyAreja mane thayeluM ke ApaNe mukhya vastu bhUlI kaI prakAranI gAMDI lAlasA na thavAthI e mahA- gayA chIe. prabhu mahAvIranuM je baMdhAraNa ApaNuMbhAone keAI gAmanA saMghone keDI, yA ke te mAMthI duniyAnA Adarza sevake, ane sevikAo ubhA phAnI mANasane paisA TakAnI lAMca rUzavate ApI karavA racAeluM, te baMdhAraNano mULa hetu uMco mUkI atyAranI mAphaka adhikAro levAnI ghelachA paNa na. ApaNe kevaLa emAMja moTAI mAnatA ane manAhotI thatI. vatA thaie te ethI tAvika lAbha na thAya. Ama kevaLa prabhunA nAnA moTA sIpAI tarIke bhAI rameza ! have vakhate tuM mane kahIza ke ja kAma karavAnuM hoya tyAM potAnuM pustakAlaya yA 'vinoda ! Ama sAMkaDuM dila rAkhI atyAranA sAdhu jIvanane aMge pitAnI sAmagrIo vasAvavAno to jIvananA khocarAM tapAsavAM te ApaNA jevAone vicAra paNa kayAMthI thAya? saMghanA bhaMDAromAM pustake te zobhatuM haze ? Avo AhAra ane Ama eDavigere jaLavAya, ane dareka vidyAbhilASI chavaDo kAra vigere kahevuM e navI duniyAnA ApaNane te eno upayoga karI zake. Ama hoya eTale zrAvaka- kema pAlave ?" AmAM kharekhara huM tArI sAthe maLatA bhAIonI paisA mATe khuzAmata paNa nahotI karavI ja chuM. atyAra sudhI meMto ApaNuM gata jIvananA paDatI. ane koIne ADAavaLA pitAne nAme paisA itihAsanA pAnAomAMthI ujaLuM je kaMi maLI paNa jame rahetA rAkhavA paDatA, deza ane kALanI Ave che te tArI pAse raju karyuM. ane sAthe sAthe paristhiti samajIne ane sAdhu jIvanane puro vicAra e badhAnI puratI samaja mATe vartamAna jIvanane karI prabhu mahAvIre sAdhuo mATe AhAra vihAra paNa bAjumAM ghaTAvyuM. e vartamAna jIvanane pura tathA bIje paNa jIvanakrama evI suMdara rIte goThavI khyAla te have pachI ja Avaze; ane e badhuM Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga piSa 1984 tArI pAse mUkyA bAda have pachI bhaviSyanI sAdhu sAdhu sAdhvI bAbatonA kaMI kaMI kaDavA anubhavo saMsthA kema hoya to ApaNe duniyAmAM ApaNuM paNa tane jaNAvIza, ane e badhuM jANate chate be sthAna jALavI zakIe tene paNa vicAra karIzuM. cAra abuo vahAvI ApaNe badhAM vahe jaizuM. bhAI! ItihAsanA A priya satya bAbata have priya rameza ! Ate kevI lAcArI? are ! pachInA patramAM vaLI vadhu kaMi kahIza. atyAre to Ane lAcArI paNa kema kahevAya ? eja ukaLatI eTaluMja ke IsvIsananI zarUAta pahelAM keTalAMya ume AmAMthI koI lyutharano janma thAya to tema varSo agAu ApaNI saMsthAnA ekanA aneka A navAI jevuM zuM ? kudaratanA AvagamAM zuM zuM gevAne thayA ane tyAra bAda dina pratidina vadhatAM chupAI rahyuM che tene jJAnI jANe, bAkI atyAre vadhatAM eka evuM pariNAma AvyuM ke atyAre dhaNI vimaLA bahenane praNAma. 5tra turtA lakhaje. vigaranA Dhora jevI ApaNI sthiti thaI paDI che. jyAre vartamAnane vicAra karIzuM tyAre kamaLAnA vinadanA yathAyogya. eka vicAraNIya prazna. jana vicArake, hitaciMtaka ane AgevAne mATe, [ pATaNanA paMDita prabhudAsano A lekha ghaNuM vakhatathI amArI pAse paDe, te avazya prakaTa karavA yogya che ema temanuM maMtavya hovAthI atra prakaTa karIe chIe. te para gaMbhIra carcAne avakAza che te samAja hitaiSIo potAnA pukhta ane yogya vicAra prakaTa karaze. taMtrI,]. 1. huM aneka vakhata lakhI gayo chuM ke jainasaMdha maLaze ke jyAM haju barobara e ja pramANe vahIvaTa e dhArmika saMsthA che. koI kAma nathI. kema e cAlyA kare che. je joIne ApaNe khuzI thaIe. samAja zAstranI dRSTithI pADela vibhAga che. tene hajAro gAmo jenonI vastIvALAM che ane badhe kaMi saMsthAne lagatA viSaye ane dhArAdhoraNo paNa che. hAlanuM baMdhAraNa dAkhala nathI thayuM. temaja keTaleka paraMtu tenA udeze ane viSayo kAgaLa para nathI, ThekANe aMdara aMdara bakheDAnmatabheda haze. tema chatAM chatAM chuTA chuTA anubhavamAM avazya che. zodhakhoLa dareka gAmamAM matabheda haze ema te naja mAnI za. vibhAgadvArA tene saMgraha karavAmAM Ave che te kAya. eTale evAM ApaNane ghaNAM gAmo maLI zake susaMgata rIte goThavI zakAya. ke jyAM barAbara vyavasthita saMgha saMsthAne dharaNe badho keTalAka niyamo zAstromAMthI maLe. vahIvaTa cAlato hoya, temaja evAM Adarza gAmaDAM keTalAka viSaye cAlu vyavahAromAMthI maLe. paNa maLI Ave ke jyAM suMdara niyamone suMdara keTalAka sAmAnya niyamo bhAratIya saMskRti upayoga paNa thato hoya; e badhI zodha uparathI ane Adarza mAMthI maLI zake. paNa ghaNuM meLavI zakAya. A rIte prayatna karatAM-AkhI e dhArmika - 3 mAro lakhavA Azaya e che ke e saMgha saMsthAne baMdhAraNa rItasara kAgaLa para levuM hoya to saMsthA potAnA cAlyA AvatAM dhoraNe cAlyA kare, laI zakAze. temAM mULanuM parivartana na karavuM paDe. te saMsthAne 2, chatAM haju sudhI, e saMsthAno vahIvaTa te uttejana ApI jyAM jyAM e saMsthA avyavasthita paraMparAmAM avazeSa rahelA niyamo anusAra lagabhaga thaI gaI hoya tyAM vyavasthita karIne AkhA praticAle che, ane te saMsthAnA vahIvaTakartAo paNa nidhitvavALI eka mahA saMdha saMsthA tAjI karavAmAM lagabhaga nakkI jevAja che. keTalAka evA paNa gAme Ave te zo vAMdha? Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vicAraNIya prazna tAjI karavAnuM lakhavAne e uddeza che ke hima- 8 vivAdAspada bAbatene paddhatisara nirNaya karaja eka lekhakabhAIe lakhyuM hatuM ke " saMgha nArI saMsthA. sthAnika che paNa badhA saMgho para vyApaka saMsthA ema aneka zAkhA prazAkhAmAM judAM judAM khAhetI mATe tenI jarUra che." A lakhavAmAM te tAMo vahecI naMkhAya. bhAInI gerasamaja thAya che kAraNa ke jaina eTale dareka saMsthAnI ekavAyatA rahe. paraspara saMdhonAM keTalAka kAryo sthAnika te hatAMja, virodhI thavAne prasaMga na Ave. teja pramANe vyApaka kAmo paNa hoya, te anivArya 5 zrI jana saMdha saMsthAne vadhAre majabuta ane che. ane vyApaka kAmo karavA mATe paNa kaMI sAdhana vyavasthita karavAnuM huM nicenA saMjogothI kahuM chuM. te avazya hazeja. eTale pachI te eka vyakita kare -1 A saMsthA zrI tIrthaMkara prabhue sthApI che. ke ghaNuM vyaktio malIne kare paNa te saMsthAja -2 A saMsthA lagabhaga aDhI hajAra varSa jeTalI kahevAya. te prAcIna che. kharI rIte AnuM svarUpa kevuM hatuM te ApaNe -. A saMsthAnA vahIvaTa haju cAlatA ja jANatA nathI paraMtu tevI vyavasthA cokkasa hatI. tene Avela che. tAjI karavI, e mAro Azaya che. -4 A saMsthA keIpaNa dunyavI saMsthAthI sva4 A saMsthAne tAjI karIne bAkInI badhI taMtra che. mahilA sAta saMsthAonI nIti A saMsthA paNa ghaDe, ane peTA -5 gAme gAma pratyeka jainanuM pratinidhitva temAM vyavahAra te te saMsthAne saMpI de. goThavAyeluM che. -1 zikSaNa pracAra karanArI saMsthA jemAM vidvAnene paNa sthAna maLe. | -6 tenA AgevAnuM nakkI thayelA che chatAM naheya -2 AcAra vistAranArI saMsthA jemAM kriyA la - tyAM yogya goThavI zakAya. rucine paNa sthAna maLe. -7 sAdhu sAdhvI paNa A saMsthAnA amaladAro -3 mikatano vahIvaTa karanArI saMsthA. hevAthI teone paNa sevA ApI zakavAnI taka -4 sAhityarakSaka ane vardhaka saMsthA. rAkhelI che. - dharma pracAraka. -8 barobara saMgaThana karavAmAM Ave te ghaNu - AMtara vyavasthA saMbhALanAra. mata matAMtara paDe che tene te saMbhAveja na rahe. -7 bAhya AghAtamAMthI bacAvanAra. eTale sAdhu sAdhvInA vikhavAdano paNa bhaya na rahe. -8 yogya pravRttine uttejana ApavuM, ane anya matabheda, vicArabhedano avakAza cheja, gya pravRttine aMkuzamAM rAkhavI. -8 mahAsaMdha je TharAva kare te gAmanA AgevAna 1 " kanvenzana ane satya " e mathALA nicenA tarapha jAya ane AgevAna gAmanA jainone jaNAvI mArA praznane koIpaNa vidvAna bhAIoe javAba kema nahi de. haju A rIta keTaleka aMze mAluma paDe che ane ApyuM hoya, te mane samajAyuM nathI. eka bhAI (para- jeno mAnya paNa kare che. saMdha zivAyanI bIjI saMmANuMdabhAI)e javAba ApavA yatna karelo paNuM mArI sthAnA TharAvo te amuka mANaso mAne ke na mAne dalIlane sparza kare tevuM huM temAM kaMI paNa javAba ema bane che paNa saMdhanI jAjama para AgevAnane jevuM na joI zake. mAtra eka ja dalIla javAbarUpe gaNuM te gaNAya, tevI mane maLI teno TuMko javAba A lekhanI hAthe thayelo TharAva mAnavoja paDe-te vajalepa gaNAya 3 kalamanA bIjA peregrAphamAM meM Ape che. eTale che A rIte cokkasa pratinidhitva haju cAle che tene mArA e badhA praznono nikAla vidvAnonI samakSa ani- upayoga thAya ane koi paNa khAtAne gAmegAma kaMI rNita rUpe haju ubheja che, paNa TharAva karAvavo hoya te mukhya sthaLe lakhavAthI Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga piSa 1984 ane mukhya sthaLethI hukama chuTatAM barobara amala saMsthAnI nIti pramANe cAle eTaluMja jevAnuM. thaI zakaze. -17 saMdha, tIrtha, zAsana e vyavasthApaka eTale judI judI saMsthAo mATe judA judA saMsthAnA bhinna bhinna paristhitine lAgu paDatAM pratinidhitva goThavavAnI ane tenA vahIvaTanI paNa nAmo che. kaDAkuTa maTI jAya che. -18 tenA niyame game tevI paristhitimAM -10 dezakALa ane saMjoge pramANe mukhya jaina dharmane bacAvI le tevA che arthAta sanAtana sthaLa, udezane vaLagI rahIne pheraphAra karI zake che (dIrdhakALa nabhe evA) che. eTale vakhatanA vahevA sAthe je kaMI samayane anu- -19 cAlatI AvatI prAcIna saMsthAne cheDIne sarI karavuM paDe che te samayaja karAvaze paNa temAM navI svataMtra saMsthA ke paraspara virodhI dhoraNavALA aMkaza ekahatha rahevAthI vahIvaTanI sagavaDa ghaNIja saMsthA karavAthI lAbha za? kAma mahenata, vyavasthA raheze. vigere to game te saMsthAmAM karavA paDazeja, be vastu -11 atyAre paNa saMdha saMsthA vyavasthita kara rahevAthI sAmAnya prajAne kaye raste javuM? e muzkevAnI bAbatamAM koino matabheda paDaze ja nahi. eTale ja raheze arthAta kAyama be varga paDelA raheze tethI bahumati 5Na saMdha saMsthAnA pakSamAMja Avaze. kadI ekatra thavAno saMbhava na mAnI zakAya eTale -12 alabatta tene barAbara vyavasthita rIte kharA saMsthA te ekaja joIe ema kAI paNa kabula svarUpamAM mukavAmAM muzkelIo ghaNI che paNa tema karaze. have jyAre ekaja joIe te pachI prAcIna karyA vinA bIjI rIte teTalI saphaLatA prApta thAya saMsthA chatAM tene vyavasthita na karavI ane navI tema nathI. saMsthAnI khaTapaTamAM paDavAnuM zuM kAraNa? navI saMsthA ATalI mahenata karavAthI haMmezA mATe sara- eTale huM kenpharansane uddezIne kahuM chuM. LatA thaI jAya che. -20 arthAta 13 prayatna karavAmAM Ave te cokkasa sAdhya 1 konpharansa zabdane badale vyApaka nAma "mahAche, tenI huM khAtrI ApuM chuM ane tenA bhAge paNa saMdha" evuM nAma rAkhavuM. nikaLI zake tevAja che. 2 ane tenuM pratinidhitva, baMdhAraNa-vicAlatuM -14 A ekatA bhAre baLavatI thaze ane bahe Ave che tene ja tAjuM karavuM. lAmAM vahelI thaI zakaze mAtra prayatnanI jarUra che. 3 peTA niyama samayane anusarIne kAma calAu -15 sAmAnya vargane ane dUra dUranA grAmIla tarIke jevA ThIka lAge tevA karI levA. pradezomAM AbAlavRddha strI vargane paNa saMghanuM nAma A upara lakhyA tevA ane bIjA aneka paricita che. tenA pratye bhakti tathA prema paNa che kAraNene lIdhe A prAcIna mahAna saMgha saMsthAno A saMsthAne nAme teo game te karavA taiyAra paNa vahIvaTa vyavasthita ane tAjo karavAmAM Ave ane thaI jAya che. mAtra goThavaNane tAjI karI samayAnu bhaviSyanI prajAnA hAthamAM evI saMgIna saMsthA kuLa cAlu karavAnI ja DhIla che. mukavAmAM Ave che jene dharmanI rakSA ane pracAra -16 hAlanI bhinna bhinna kAma karanArI jeTalI AjanA karatAM ghaNI sarasa ane vyavasthita rIte thaI saMsthAo che te badhIne kAma cAluja rAkhavA devuM; zakaze. emAM kazo saMdeha nathI lAgatuM tethI A mAtra tene mATe mahAsaMdha, kAryanI nIti ane dhoraNa bAbata vicAra karIne rItasara carcA zarU karavI goThavI Ape eTale te zAkhA prazAkhA rUpe goThavAI vyAjabI dhArI vicArake, hitaciMtaka ane AgevAnojaze eTale saMsthAo che tenA karatAM judI navI nI sevAmAM sAdara raju karuM chuM. kADhavI paDaze tema nathI navI. saMsthA nikaLe te mukhya prabhudAsa becaradAsa pArekha, pATaNa Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha naidha vividha noMdha. (kaeNnpharansa oNphisa pariSad kAryAlaya taraphathI). 1. upadezaka vADIlAla sAMkalacaMdane riporTa pracAra kAryane pariNAme thaelA TharAvo-navA A saMsthAnA eka upadezaka mI. vADIlAla sAMka. gAmamAM jaina temaja jainetaranI mITIMgamAM jIvadayA lacaMda zAhe chelA traNa mAsamAM uttara gujarAtane ane saMpanA viSaye para bhASaNa ApatAM sArI keTalAka bhAgamAM pravAsa karI saMsthAnuM uttama pracAra asara thaI hatI, ane dhArALA vagere kemoe karAvI kArya karyuM che ane te jAhera prajAnI jANa mATe prakaTa karyo ke hiMsA karavI nahi. je kare te savApAMca rUpIkaratAM amane AnaMda thAya che. A upadezaka saMsthAnA A maMdiramAM Ape ane tevI hiMsA karanArane janA ane anubhavI hoI dareka sthaLe vividha viSayo pakaDI kADhanArane savA rUpIo Apo. te TharAva para ghaNIja AkarSaka zailIthI bhASaNa ApI zretA- karavAmAM Avyo hato. navAgAma vagere ATha gAmanA varga para sacoTa chApa pADI saMsthAnA udezAnusAra lokoe TharAva kabUla rAkhyo che. zrI sAMtejanA pracAra kArya karI rahyA che, ghaNe sthaLe jana temaja saMdha taraphathI jaNAvavAmAM Ave che ke kaeNnpharansanA jainetaronI jAhera sabhAo samakSa bhASaNo ApyAM hetuo vagere para upadezaka majakure bhASaNa ApyuM hatAM. pravAsa daramIAna teo tA. 25-9-2thI hatuM ane dharmanI kharI lAgaNInA abhAva, hAni. atyAra sudhImAM lagabhaga cAlIsa jeTalAM gAmoe kAraka rivAje jaDavAlI beThA che te vize asara jaI kArya karyuM hatuM. ane nIce jaNAvelAM sthaLoe kAraka bhASaNa ApyuM hatuM ane amane saMtoSa thaye vyAkhyAno ApyAM hatAM. navAgAma, nAyakA, kharAMTI, hati. jIvadayAnA viSaya para eka jAhera bhASaNa sacoTa sAnaMda, amadAvAda (ane dhArmika pravRttimAM joDAtAM rIte ApavAmAM AvyuM hatuM. eka mAsanI rajA jogavI hatI ) selA, bhAMDaja, gAma AMgaNajamAM dhArmika tema saMpa vagere zIlaja, sAMteja, AMgaNaja, gotA, mesANA, savAlA, viSayo para bhASaNa ApyAM. ane AgevAna zeTha kamANu, kaDhIAra, lAchaDI, kharavADA, kaDA, bhAlaka, bhIkhAbhAI lalubhAI bhAIcaMda ilekazanamAM phattehamaMda guMjA, khAnapara, deNapa, kalI, umatA, jAsakA, nIvaDatAM tenA mAnamAM melAvo karavAmAM AvatAM machAvA, maDAlI, luNavA, maheravADA, kaDA, sIdhapura, te prasaMge paNa keLavaNInA pipara bhA te prasaMge paNa keLavaNInA viSapapara bhASaNa ApasoDA, vIThaDA, balAda, vagere. vAmAM AvyuM hatuM. eja rIte traNa bhASaNo Apa* uparanA dareka sthaLe saMsthAnA udezAnusAra hA- vAmAM AvyAM hatAM. zeTha amathArAma ottamacaMda jAte nikAraka rivAjo dUra karavA sAdha, kelavaNI, saMpa, mahenata karI ghara ghara pharI sukRta bhaMDAra phaMDa ekaThuM dayA vagere pRthaka pRthaka viSa para bhASaNe ApyAM karI A saMsthAne mokalI ApavAmAM AvyuM che te hatAM. ane jAhera mITIgomAM jyAM janetA ane badala teone dhanyavAda ApIe chIe, halakI komanA zrAtA vargoe hAjarI ApI hatI amadAvAda-zAhapura maMgaLa pArekhanA khAMcAmAM tyAM dArU niSedha ane jIvahiMsA nahi karavA sacoTa saM. 1984nA mAgasara suda 11 nA roja zAhapura bhASaNo ApatAM tevA lokoe pratijJA lIdhI hatI. jIlAno sadagRhasthA thA bahenoe pasaha karelAM te temAMnA keTalAkanA TharAvo nIce ApavAmAM AvyA che. vakhate 5. umaMgavijayajI Adi ThANAnI hAjarImAM A sivAya sukRta bhaMDAra phaMDanI yojanA samajAvatAM gRhastha temaja mahArAja zrI taraphathI anujJA maLatAM lagabhaga dareka sthaLethI zrI saMghoe potAnA taraphathI dhArmika bAbata para temaja rUdana kuTananA rivAja saMpUrNa sahAnubhUti darzAvI kaMDa bharAvI ApyuM hatuM. nAbuda karavA temaja kaMdamULa vigere na khAvA vigere Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jainayuga piSa 1984 viSaya para dAkhalA dalIla sahIta asarakAraka vivecana nahiM karavA derAelAM che. A bhASAnI asarathI karavAthI ghaNAMoe raDavA kuTavA hAnikAraka rivAjano hAjara rahelAo paikI, ghAMcI, paTela, sutAra, hajAma niSedha karavA vigerenI bAdhA lIdhI hatI. vageremAMthI keTalAkee parastrI pratye potAnI mA bena lAchaDImAM-gAmanA maMdiranA cogAnamAM jAhera samAna draSTi rAkhI varnAna rAkhavAnI bAdhA lIdhI bhASaNo ApyAM hatAM. jUdA judA viSa para vyA hatI. Ama upadezakadvArA bodha cAlu rahe to ghaNe khyAno ApyAM hatAM ane zrAtAo upara ghaNIja lAbha ame mAnIe chIe. konpharansane mAna ApI uMDI chApa paDI hatI. gAma kharavaDAnA AgevAna sukRta bhaMDAraphaMDa saMdhamAMthI karI ApyuM che. AvA zaTha vajalAla vADIlAla mAraphate gAmamAM sAda paDAvI kAryathI konpharansane temaja lAyaka upadezakene dhanyavAda jAhera bhASaNa ApatAM hAnikAraka rivAjo tathA ApI e chIe. '' dayA dharmanA viSayo para TharAva karavAmAM AvyA hatA. luNavA -nA zrI saMdha taraphathI jaNAvavAmAM janetaroe hAjarI ApelI teoe paNa pApa na Ave che ke upadezaka taraphathI " mUrti pUjavAthI karavA ane dArU na pIvAnA TharAvo karyA hatA. thatA lAbha, ane anya dharmamAM na javAnI je gAma kAmalapura-jaina ane ajenI jAhera zikhAmaNe amane maLI che te ghaNI ja stutipAtra sabhA meLavI. kaeNnpharansanA hetuothI vAkepha karyA che. temanA upadezathI rUdana kuTana nahi karavAnA hAnikAraka rivAjo thA dhArmika ane vyavahA. bhASaNathI te baMdha karavA saMbaMdhe tyA lagna prasaMge rika keLavaNI temaja zatrajya saMbaMdhI vivecana karyo phaTANuM gANa nahi gAvA saMbaMdhe TharAva karyo, ane hatAM. zrI umatAnA saMdha taraphathI jaNAvavAmAM Ave te TharAvathI virUddha vartana karanAra pAsethI rU. 15 che ke " amane dararoja bhASaNathI upAzrayasaMdha A- savA daMDa levAne tyA te rakamamAMthI pArevAne dANuM vI je AnaMda thayo che te apUrva che. saMtoSathI nAMkhavAno TharAva karavAmAM Avyo che. jaNAvIe chIe ke kaeNnpharansane mAna ApI, jeo | maheravADA-mAM paNa uparokta rivAjo saMbaMdha ghera hatA temanI pAsethI sukRta bhaMDAra phaMDa lai. rU. bhASaNa ApatAM te rivAja baMdha karavA ane te 22-12-0 majakura upadezakane ApyA che. amane rivAjathI viruddha vartana karanAra pAsethI rU. 5 bodha dvArA je zikhAmaNa maLI che te ati lAbha savA pAMca daMDanA levA TharAva karavAmAM Avyo che. A kArI che. gAme keLavaNI viSayaka upadezanI temaja pAThazALAnI jAsakA-tAluke kherALunA saMdha taraphathI jaNA- jarUrIAta hovAnA kAraNe eka pAThazALA sthApana vavAmAM Ave che ke "ApanI taraphathI karatA upa- karavA tathA tenA nibhAva mATe pAMca varSa sudhI aDadezaka zA. vADIlAla sAMkaLacaMde AvI atrenA zeTha caNa na Ave tevuM eka phaMDa bharAvI ApavA goThavaNa narottamadAsa bhIkhAbhAI mAraphate gAmamAM sAda karavAmAM AvI che. siddhapura tAbe samADAmAM paNa paDAvI tamAma kema ekaThI karI bhASaNo ApyAM jAhera sabhA bharI vyAkhyAna ApatAM TharAvo thayAM hatAM. carcAela viSa nIce mujaba - hatAM, ane halakI kemo vALAe dArU baMdha karavA dhArmika netika temaja kanyAvikraya, brahmacarya, bIjA vigerenI bAdhAo lIdhI hatI. dharmamAM nahi javA bAbata temaja mUrti pUjavAthI 2 yunivarsITIne abhyAkrama ane ardhamAthatA lAbha, phaTANuM nahi gAvA, rUdana kuTana nahiM gadhI-A viSaya paratve amAre jaNUAvavuM joIe karavuM-tevA jAdA judA vigere para asarakAraka ke dara varSe ArTasa kolejomAM abhyAsa karatA ane bhASaNe ApyAM hatAM, jenI chApa eTalI te uDI jana vivALa grahomAM vasatA ApaNu jana vidyApaDI che ke teonAM mana ane lAgaNI tevAM kAma thIMomAM adhamAgadhI para abhacI utapana thAya Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha 11 ane te abhyAsakrama apAra kare te mATe prati sity Examination we shall try our best varSa AvI saMsthAnA saMcAlakone vijJapti karavAmAM to create interest in the subject and Ave che ke pitAnA adhikArI te saMsthAnA advise them to take it up instead of vidyArthIo ardhamAgadhIne abhyAsa grahaNa kare tevI Sanskrit. We may however draw preraNA karavI. AvA pAnA javAba bhAgye ja ekAda your attention to the Standing rule be saMsthAo taraphathI maLe che. e vicAratAM kharekhara of the Bombay university that a kheda thAya tevuM che. AvA patronA javAbamAM ama- student can take Ardha Magdhi as a dAvAda zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka boDIMga second language only if he has passed taraphathI amane eka patra maLyo hato jeno agatyano in Sanskrit at least one examination bhAga e che ke "AvA viSayano nirNaya karavAnuM kAma conducted or recognised by the UnividyArthIonI pasaMdagI upara mukavuM te vadhAre IcchavA VersitythAya che." A patra malatAM amArA taraphathI AvA As Gujarati has now been allowed pratyutarathI utpanna thaela nirAzA ane ApaNI for Sanskrit at the Matriculation Exapharaja vidyArthI vargane banI zake tyAM sudhI deravavA mination, Students who pass their hevI joIe vagere hakIkata vALo eka patra lakha matric with Gujarati cannot take vAmAM Avyo hato jenA javAbamAM ukta boDIMga Ardha Magdhi at the first year in Arts. hAusanA In the F. Y. A. however as there is e. sekreTarI taraphathI nIceno pratyutara amane maLyo che temaja te saMsthAnI samitinA no Gujarati as a second language and eka sabhAsadano abhiprAya mA che je A nIce as students are required to pass the F. Y. A. Examination with Sanskrit, ApatAM temane ame dhanyavAda ApIe chIe. they can conveniently take. Ardha ( patra. tA. 27-12-27. Magdhi from the Intermediate class tamArA naMbara 4106 tA. 22-10- 27 no even if they did not pass their metri. patra malya che. kolejamAM abhyAsa karatA vidyArthIene ardhamAgadhIne viSaya levA preraNA karavAmAM Avaze. culation with Sanskrit. Ahmedabad. amArI mITIMganA eka sabhyanA abhiprAyanI } Sd/ S. Shah. nakala A sAthe ApanI jANa mATe sAmela rAkhI che. 18-12-20 S. M. Dalal. 3 ghAmika khAtAMonA hisAbanI cokhavaTa o. sekreTarI. A saMsthAnA upadezaka mI. muMjAlAla premacaMda zAha We are glad that you have taken jeo pitAnA siMdhanA pravAsa daramIyAna karAMcI up the cause of Jain Literature so hAlA mukAme gayA hatA. tyAMnA derAsarajIno vahIvaTa hAlA mukAme gayA hatA. tyAnA dara seriously. AgevAna taraphathI zrI saMdhanI jANa mATe prakaTa It is of course desirable that tak karavAmAM temaja dekhADavAmAM na AvyAnuM amane up Ardhamandhi as a seconte jaNAve che. tenA 19-1-28 naM 288 nA patranI language should be left to the option vigata evI che ke " ahiM ApaNAM ghara lagabhaga of the students concerned. However pAMtrIza che. eka jaina maMdira che tene vahIvaTa looking to the number of students zarUthI atrenA zeTha lakSmIcaMdajI rIkhavadAsa kare che that take up the subject for Univer- teno Ajadina sudhIno hisAba batAvatA nathI. ane Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 jenayuga paSa 1984 valI gayA pajusaNu agAu derAsaranA bhaMDAramAMthI ane mohanalAla bI. jhaverI. solIsITaro emanI ro. 200-300 lagabhaganI corI thaI che (!) tene jubAnI levA mATe eka kamizana paTaNAnI keTe pa malyo nathI jethI ane bIjA AgevAne kahyuM hatuM ane A banne gRhasthanI tapAsa atrenI zeTha vijayalAlajI, gulAbacaMdajI, kasatUracaMdajI, tathA small Causes Court mAraphate mI. ena. sI. hAkemacaMdajI emaNe pratijJA karI che ke eka vAra bharUca samakSa nIkalI hatI. je tA. 10-1-28 thI samAM corIna patte na maLe ane hisAbanI cokhavaTa 18-1-28 sudhI cAlI hatI. A kamizanamAM bane karIne batAve nahi te gAma choDIne cAlyA javuM. vidvAna sAkSIoe pitAnI jubAnI ApI hatI. have A pratijJAone cha mAsa thayA che. haju kaMI zvetAMbara jaino taraphathI mukhya tapAsa rA. makanajI, ThekANuM paDayuM nathI. ane derAsarano vahIvaTakartA zeTha je. mahetA berIsTare lIdhI hatI ane A patranA * lakSmIcaMdajInI vatI tamAma vahIvaTa tenA bhatrIja taMtrI rA. mohanalAla dalIcaMda dezAIe A kesamAM hAlAnA AgevAna zeTha rAmalAlajI meravadAsajI vakIla tarIke saMpUrNa sevA bajAvI hatI. jaina zvetAMcalAve che. ane hisAba batAvatA nathI." A bara konpharansa taraphathI saMsthAnA eka resIDenTa janarala sabaMdhe tyAMnA AgevAnone rajIsTara pisTathI patra sekreTarI rA. cInubhAI lAlabhAI zeThe hAjarI ApI lakhavAmAM AvyA che. AvAM khAtAonA saMcAlake hatI. A tapAsa daramI Ana upara jaNAvelA dareka TrasTIo vagerenuM ame sabahumAna dayAna kheMcIe gRhasthAe koI paNa jAtane badalo lIdhA vinA chIe ke pitA para rahelI jImedArI samAjane zrI pitAne kImatI vakhatano bhoga ApI kemanI je saMdhane pitAnA hastanA vahIvaTanI saMpUrNa mAhitI sevA bajAvI che te badala temane dhanyavAda ApIe chIe. prativarSa te avazya ApavI joIe e pitAnI 5 sukRta bhaMDAra phaDatA . 9-1-28 thI pharaja che. ane A pharajamAMthI teo mukta rahI 31-1-28 sudhI. zaktA nathI. amane AzA che ke zrI hAlAnA jaina upadezaka- vADIlAla sAMkaLacaMdadvArA. derAsarajInA vahIvaTakartAo paNa avazya ghaTatuM karaze. umatA-22A-jAsakA-9-mAvA-maMDAlI4 zrI pAvApurI tIrthane aMge kADhavAmAM 3)-luNavA-7)-ogaNaja-12A dAsaja-5)-meAveluM kamizana-zrI pAvApurI tIrthane aMge haravADA-26)-keDA-2) samaDA-8)-vIThaDA-pArAAvetAMbara ane digabaro vacce cAlatA paTaNAnI balAda-11 kerTanA mukadmA naM. 64. sana 1926 mAM atrenA 117) jANItA ane prathamanA A saMsthAnA presIDenTa janarala sekreTarIo anukrame rA. motIcaMda gi. kApaDIA upadezaka-puMjAlAla premacaMda karAMcI-368 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha 173 5 pAlItANAnI be saMsthA-nAme siddhakSetra maMtavya to ame kayAranuM te te saMsthAnA kAryavAkene bAlAzrama ane yazovijayajI jaina gurUkuLa lagabhaga raju karI dIdhuM hatuM ke joDANa karavuM iSTa che. baMne ekaja prakAranI che. te baMnenI vyavasthA judI judI saMsthAnA joDANa sAthe baMnenA kAryavAhakenuM paNa che ane temAM madada bharavA mATe baMne taraphathI judI joDANa karavuM joIe-phaMDanuM paNa joDANa karI tenuM judI apIlo bahAra paDe che ane baMnenuM kAmakAja TrasTa karI temAM baMnenA kAryavAhakene TrasTI nImavA judu judu thAya che. siddhakSetra bAlAzramamAM to tene joie, ane baMnenI rItasaranI menejIMga kamiTI nImI sekreTarIoja menejIMga kamiTI tarIke kArya karatA je pramANe zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI muMbaImAM dekhAya che. tenA phaMDamAM mukhya phALo ApanAra sva. vyavasthA thAya che te pramANe muMbaImAM tenI menejIMga rgastha zeTha narotamadAsa bhANucha tathA zeTha devakaraNa kamiTI rAkhavI joie ne te dvArA dareka jAtane mULajI che. te baMnethI te saMsthAnI vidyamAnatA rahI prabaMdha karavo joie. baMnenI sagavaDa ekaja makAche ne te mATe te baMnene dhanyavAda ghaTe che. tenA phaMDanuM namAM bane tema na hoya te nIcalAM dhoraNa-gujaTrasTaDIDa thaI javuM joIe ema ghaNAne mata hata rAtI aMgrejI dhoraNa bAlAzramamAM ane aMgrejI, ne have thoDA vakhatamAM thaI jaze e saMbhava che. ghAraNu yA aMgrejI cothIthI upalA dhoraNa mATe gurU tenuM ane yazovijayajI jana gurUkuLanuM joDANa thaI kulamAM rAkhavAnI vyavasthA sArI thaI paDaze. nAma javuM ISTa che ema zeTha narotamadAsanI hayAtImAM keTa. baMnenuM je che te rAkhI zakAya, yA baMne saMsthA eka ja leka sthaLethI bolAtuM hatuM paNa temanI vidyamAnatAmAM che e batAvavA baMnenuM nAma juduM paNa ekaja te bAbatane phaDa thayo nahi. have e prazna e baMne jevuM ke "zrI mahAvIra bAlAzrama" ApI zakAze. A saMsthAmAM carcAya che tethI ame taTastha tarIke rIte joDANathI baMnenA kharcamAM ghaTADo thaze, yAtrALu jaNAvIe chIe ke AvuM joDANa iSTa che ke yA jene pAsethI eka vakhate sArI rakama maLI nahi te para pukhta vicAra karI te zakaze, baMne vacce athaDAmaNa raheze nahi yA judA baMnenA sekreTarIoe potAne spaSTa khyAla karI judA prayatna karavAnI muMjhavaNa raheze nahi. baMnenA levo ghaTe. joDANa karavAnuM iSTa gaNAya tyAra pachI sahakArathI AkhI saMyukta saMsthA vadhu dIpaze ane kevI rIte joDANa karavuM, te darekanA phaMDa saMbaMdhI zuM kaMIka vadhu sAruM kArya karI zakaze. joDANa thavA pachI vyavasthA rahe, te baMne joDAyA pachI darekanuM nAma kaI paNa kAryavAhake sahakAra karavAnuM choDI devuM na je che te kAyama rAkhavuM ke juduM ane ekaja rAkhavuM, ghaTeH ame A baMne saMsthAnA ekatrita thavAmAM lAbha dareka saMsthAmAM bhaNatA vidyArthIo mATe amuka dhAra joIe chIe te ATale kALe A vakhate atra prakaTa NunA aMkamAM, ane tyAra pachInA dhoraNanA bIjImAM karIe chIe. sAthe sAthe baMnene saMcAlake A rAkhavA ke baMnene ekaja makAnamAM rAkhI badhA para amArI A premabhAvathI karelI sUcanA para dhoraNanA vidyArthIonI sagavaDa eka ja rasoDe ane gaMbhIra vicAra karaze evI temane vinati paNa ekaja prabaMdha nIce karavI e sarva bAbatano karIe chIe. niveDe sapATAbaMdha thaI zake tema che. amAruM namra taMtrI, Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na 7777eo wwwwww kasAITa lAsa" sa oooooooooooooooo garamInA kIraNone AMkhamAM jatAM - aTakAve che ane eTale ja te uttama che. Can not pass through the glass. tamAre came Ajeja kukasAITa kAcane banAve ane tamArI AMkhe jenA upara jIdagIne ane majazekhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI ke. (jaina-cazmAvAlA) AMkha tapAsI uttama casmA banAvanArA. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbaI, . amArA amadAvAdanA ejanTa rA. jagazIbhAI merAra The. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda, oooooooooooooo A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakone pahoMcADavA goThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke nIcenA pustake paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. jaina gurjara kavie" (pra. bhAga, "jena zvetAmbara maMdirAvali, "jena DIrekaTarIjha bhAga 1-2, "jana graMthAvali, vigere. amadAvAdanA grAhake pratye vijJapti-ApanuM lavAjama haju sudhI mokalAyuM na hoya te satvare amArA ejanTane ApI pahoMca lezejI. che ~i ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnI-muMbaI naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara kenpharansanI uparokta bejanA tenA Azayo ane pariNAmajanya : amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaradAra agara heMDabIladAra raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya, sababa A pejanA jaina bhAIomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A yojanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA doravA hiMmata dharanAra je koIpaNuM pejanA hoya to te sukata bhaMDAra kaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtane aMtara raheto nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAo khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A saMsthAne joza ane jIvana arpe che. A kuMDamAM bharAtAM nANumAMthI kharca bAda karI bAkIne aDadho bhAga keLavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAva phaMDamAM laI ? javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNA samAjamAM aneka strI purUSe ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA pitAnA prayAso karI rahI che ane te A phaMDanI 2 vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jaina baMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI e svazakti anusAra madada apa pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNIkArA sudhArI agaNita ? puNya upArjana karI zake che. mATe sarve jaina baMdhuone A phaMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e moTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa je AkhI samAja jAgRta thAya che temAMthI moTI saMsthAo ? nabhAvI zakAya evI suMdara yojanA che. "TIpe TIpe sarovara bharAya" e nyAye phaMDane jarUra Apa apanAvazo ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, bahene ene lAbha le, emAM lAbha Ape evo prayatna karaze. bIjI komo AvI rIte nAnI rakamomAMthI moTI saMsthAo ! calAve che te Apa jANo cho. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI komanI najare Apane kaeNnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne phaMDathI bharapUra karI deze. sujJane vizeSa kahevAnI jarUra na ja heya. seva, nagInadAsa karamacaMda, cInubhAI lAlabhAI zeTha, o. re. ja. sekreTarIo, zrI. je. 9. kaeNnpharansa. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( o nabaLA zarIrane baLavAna bacAva amRta tulya kimata . gaLI 32nI che DUbI 1 ne ? 8 rUpiye 1 eka che { Atakanigraha eka sAthe pAMca DabInI kiMmata *goLIo. piyA 4 cAra tamArA zarIramAM zakti ochI thayelI jaNAtI hoya, kherAka barAbara na pacI zakate heya, jarA jeTalI mahenata karatAM paNa hAMpha caDI AvatI hoya, caherAmAMnI ratAza ane kAMti uThI jatI hoya, mAthAno dukhAve lAgu paDa heya, keDamAM casakA AvatA hoya, pIMDImAM kaLatara thatI hoya, mAthAmAM cakkara AvI jatA hoya, dareka kAmamAM aNagame AvyA karatuM hoya ane zarIranI nabaLAI, mananI nabaLAIne paNa vadhAratI jatI hoya teve vakhate prakhyAta -AtaMkanigraha gALI- enuM sevana karavAmAM bedarakAra rahevuM e DahApaNa gaNAtuM nathI. amArA AtaMkanigraha auSadhAlayanI bIjI paNa ghaNI uttama davAonA mAhitI meLavavA mATe amAre tyAMthI prAisa lIsTa maMgAvI vAMcavAnI darekane bhalAmaNa karavAmAM Ave che. ja - muMbaI-brAnca. kAlabAdevI roDa, I vaidya zAstrI maNizaMkara goviMdajI. Atakanigraha eSadhAlaya. jAmanagara-kAThIyAvADa Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaga mazahura- (rajIsTarDa naM. 44 ). nIcenAM pustaka konpharansa eNphIsamAMthI vecAtAM maLaze. vIra bAma vIra oInTamenTa zrI jaina graMthAvali . 1 -8-0 saMdhIvA, mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, InaphaluzrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1 -0-0 | enjhA, hAtha paganuM jalAi javuM vigere hareka , , bhA. 1 lo 0-8-0 prakAranAM darada upara masaLavAthI turata ja ArAma zrI jaina zvetAMbara maMdirAvali 0-12-0 | kare che. pAI alarachInAmamAlA prAkRta keza 1-0-0 jaina gUrjara kavio A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme | darAja tathA khasa kharajavAno akasIra malama. rU. 01 kare. eka aMka mATe jAhera khabarane bhAva | dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. rU. 4-0-0 vadhu mATe lakho - sola ejanTaAsIsTanTa sekreTarI, zA, mehanalAla pAnAcaMda davAvALA, zrI jaina zve. kaoNnpharansa . khalAsI cakala, muMbaI naM. 3, 20 pAyadhUnI posTa naM. 3 bahAra gAmanA eAraDo vI. pI. thI ravAne karIe muMbaI, chIe mATe lakho. jaina grejyueTa bhAIo tathA jaina saMsthAo pratye. A ophisamAM jaina saMthAe temaja jaina grejyueTa baMdhuonAM nAme vigere hakIkata gayA kanvenzana saMmelananA TharAva anusAra rachachara karavAmAM Ave che, te AthI vinaMti karavAmAM Ave che ke jaina saMsthAo ke jene chApelAM phorma amArA taraphathI maLyAM na hoya temaNe maMgAvI levAM ane bharI mokalavAM temaja jaina grejayueTa bhAIoe pitAnA nAma rajIsTara na karAvyAM che te temaNe nAma, (purUM) cAlu temaja haMmezanuM ThekANuM, DIgrI kaI tathA lIdhAnI tArIkha, yunivarsiTI ane kaeNlejanAM nAma lakhI mokalAvavA taraTI levI. zrI jaina zvetAMbara konpharansa. 20, pAyadhunI, muMbaI 3. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAM sukha zuM che?? nirogI zarIra, taMdurasta strI ane hRSTapuSTa bALaka A traNa vastuo saMsAra sukhamaya karavAnAM mukhya sAdhana che, che je tamAruM zarIra koI paNa duSTa rogathI pIDAtuM hoya te prakhyAta maznamaMjarI goLIo (rajIsTarDa) nuM tarataja sevana karo. A dIvya goLIo magajanA tathA zarIranA dareka roga dUra kare che, dasta A sApha lAve che, lohI tathA vIryanI vRddhi kare che, hAthapaganI kaLatara, vAMsAnI phATa vagere dareka darada che paNa ajaba rIte nAbuda karI, zarIra nirogI banAvI baLa ApavAmAM A goLIo eka bIna harIpha IlAja che. kIM, goLI 40 nI DabI 1 no rU. 1 strIonI taMdurastI mATe te garbhAmRta cUrNa rajIsTarDa) nuM tene tarata ja sevana karAve. A cUrNa strIo mATe amRtarU5 che. aniyamita rUtu tathA pradarAdi A rege dUra kare che. garbhAzayanA rogo dUra kare che, temaja harakoI kAraNathI saMtatirodha dUra kare che. A strIonAM dareka darada dUra karI, zarIra taMdurasta banAvavA mATe A cUrNa akasIra upAya che. A ka, telA 10 nA DabA 1 nA 2, 2) e, je tamArA bALaka haMmezAM regI tathA nirbaLa rahetA hoya to RE - bAlapuSTIkaraNa vaTIkA rajIsTarDa) che ne tarata ja tene sevana karAve. bALakonAM tamAma darada dUra karI lehI puSkaLa vadhArI zarIra haSTapuSTa huM banAvavAmAM A goLIo uttama AbAda IlAja che. ka, DabI 1 ne rU, 1) A traNe davAo gharamAM rAkhI jarUra paDatI vakhate upayoga karavA darekane khAsa bhalAmaNa te karavAmAM Ave che. dareka davAnI saMpUrNa mAhIti mATe vidyavidyA pustaka maphata magAve, ja rAjavaidya nArAyaNajI kezavajI. heDaophisa-jAmanagara (kAThIAvADa) brAnca-393 kAlabAdevI muMbaI 2 che bhATIA mahAjana vADI sAme, Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Si aneka vyavasAyamAM bhUlI na jatA ja jainabaMdhuone vijJapti. IST zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jena bAlAzrama chellAM 21 varSathI jainakomanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita satat prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo A saMsthAno lAbha le che. A varSe ATha vidyArthIo meTrIkanI parIkSAmAM beThA hatA temAM traNa temanA aicchika viSayamAM tathA pAMca vidhArthIo badhA viSayomAM pAsa thayA che. jeo se muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. - Apa sau jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI , 0 pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNIja ghaTI / gai che. udAra jainama pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. to Apa sai pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze. lI. sevako, mAnad maMtrIo. zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANuM. W AS Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dooooooooooooo ziooooooooooooooooooooo huM taiyAra che! satvare maMgAvo! che "jaina gUrjara kavio." huM Azare 1000 pRne daladAra graMtha. gurjara sAhityamAM jainoe zuM phAle Ape che te tamAre jANavuM hoyate Ajeja uparanuM pustaka maMgAvo. jaina gUrjara kavio eTale zuM? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa? yuga pravartake koNa? jaina rAsAo eTale zuM ? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayA ? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnane prakAzamAM lAvI gurjara girAno vikAsadama AlekhavA tene saMgrAhaka ane prayojaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhe che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavionA aitihAsika ati upayegI maMgalAcaraNa tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAnA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione-ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-0-0. prathama bhAga-mAtra jIja prate haiI dareke potAne aura turata neMdhAvI maMgAvavA vinaMti che. 20 pAyadhUnI, } lakho - DIjInI cAla pahele dAdara, mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa. 19 huM muMbAI naMbara 3. ] sphphphphphphphphphphphphpha QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ06 cha$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana mAnuM vizALa kAryakSetra. 1 sadarahu AMrDa navI temaja cAlu pAzALa!ene madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidhArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paN nANAnI sagavaDa nA DrAya temane skolarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. khAlako, bAlIkAo, strI temaja purUSonI harIphAinI dhArmika parIkSA darSe DIsembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAmeA daravarSe kheMcI Ape che, 3 ucca keLavaNI mATe khAsa sannaDa karI Ape che. 4 5 vAMcanamALAe taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAme pazu kare che. A khAtAnA lAik membare| ane sahAyaka membaronI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakamo mAkalavI te potAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. --: membaro mATe : 100) eka vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta lAik membara thavAne rU. rU. pAMca ja ApavAnA che. 20 pAyadhunI, muMbaI 3, } ena. sekreTarI, zrI jaina zvetAMbara ejyukezana erDa. rAjA mahArAjAe navAba sAheba, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membaro, sezansa jate, kamAnDara Ina cIpha baroDA gavarnamenTa, janaralA, karnalo, mejarA, kepaTanA, nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa enararI e. DI. sI., peAlITIkala ejanTo, sarakArI yuropIyana sIvolIyana phrIsI, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA moTA DAkTarA tathA dezI ane yuropIyana amaladArA ane gRhasthAmAM bAdazAhI yAkutI nAmanI jagAhera davA bahu vaparAya che eja tenI upayogItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa lereTarImAM A rajavADI dhruva enAlAIjha thayela che. bAdazAhI cAkutI game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI cAkutI vIrya vIkAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI maraphAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa jIvAnanI mAphaka terAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM koIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 gelInI rakhI ekanA rUpIyA deza. DAkaTara kAlIdAsa mAtIrAma, rAjakoTa-kAThIyAvADa, Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ( zrI sArAbhAI maganabhAI modI lona-skelarazIpa phaMDa. laze A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce jaNa- Bsa vyA mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lena rUpe ApavAmAM Ave che. (1) mAdhyamika keLavaNI aMgrejI cethA dharaNanI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA mA abhyAsa mATe. 7 (2) TreinIMga raphUla athavA kelejamAM abhyAsa karI InDa zikSaka thavA mATe. () miDavAIpha ke narsa thavA mATe. (4) hisAbI jJAna Accountancy TAIpa rAITIMga, zerTahenDa vigereno abhyAsa karavA mATe. che. (5) kaLA kauzalya eTale ke peInTIMga, DroIMga, pheTogrAphI, IjanerI vijaLI che ItyAdinA abhyAsa mATe. pa(6) dezI vaidakanI zALA ke nezanala meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mATe. ( lena tarIke madada lenAre mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze tathA ke likhita karAra patra karI ApavuM paDaze ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada hI 0 lIdhI hoya te tenA mekalavAnA kharcA sahita vagara vyAje pAchI vALavAnI che. e vizeSa jarUrI vigato mATe tathA arajI patraka mATe sekreTarIne vAlIyA Teka- paNa reDa-grAMTaroDa-muMbaI lakhe. che. strIoe lekhIta karArapatra karI ApavAnuM nathI, vaLI TreInDa zikSaka nuM thanAra purUSe temaja jeo mAtra dhArmika, saMskRta yA prAkRtine abhyAsa karI te che. bhASAmAM purepurA niSNAta thavA mAgaze teoe paNa karArapatra karI ApavAnuM hoya (aa nathI. eTale ke A bannee paisA pAchA ApavA ke nahi te temanI munasaphI che ja upara raheze. A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa mATe ghI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jaina zvetAMbara kaeNnpharansa eNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | namo tisthaa | jaina yuga [zrI jaina dheTa konpharansanuM mAsika-patra ] pustaka 3 mahA-phAgaNa mahA-phAgaNa aka6-7 aMka 6-7 1984 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAIke, muMbaI Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama. viSaya, | pRSTa viSaya. bahenane (kAvya) rA. maNilAla zeTha , 193 | mehaparAjaya rUpaka nATakano saMkSipta sAra taMtrInI noMdha, rA. pha. ke. lAlana . * 228 1 AgAmI zrI mahAvIra jayaMtI khAsa aMka, tapAgacchanI paTTAvalI (taMtra) .. - 232 2 dhanya zrI kasturabhAI, nA. vAIsaroyane dharmanuM bhAvanAmaya zikSaNa. mAnapatra, 4 arisiMhakRta sukRta saMkIrtana, (aa. narmadAzaMkara devazaMkara mahetA) ... 238 5 jaina darzana ane sAhitya mATe zuM karavAnI mAnava jIvanane dhAmika Adarza. jarUra che? 6 mahAkavizrI nhAnAlAlanA rA. pha. ka, lAlana * * 244 udgAra, 7 kAkA kAlelakara ane chAtrAlayo. 194 vividha noMdha, jIvanamAM tyAganuM sthAna. rA. prANaputra ... 199 prAcIna jaina kavionAM vasaMtavarNana. (taMtrI) 201 1 banArasa hiMdu yunivarsiTI ane jaina cera, sva. sAkSazrI manasukhabhAinA patro , 214 2 zrI hAlA (siMdha)nA derAsarajInA vahIarisiMha kRta sukRta saMkIrtana, , , 220 | vaTakartAono khulAso, 3 zro Agamedaya che. motIlAla che. saMdhavI M.B.B.Sc. | samiti ane pustaka prakAzana, 4upadezakono zrImad yavijayajIkRta jJAnasAra patta bAlA pravAsa. * * - 250 vabedha sahita . . 225 5 jaina ejyukezana be-maLelI sabhAne rIporTa, 255 hA jainayuga -jainadharma, tatvajJAna, sAhitya, itihAsa, cAlu varSathI vArSika lavAjama lakharca jIvanacaritra ne samAjapragatine lagatA viSaya carca, sahita mAtra rU. traNa uttama jaina mAsika. la-jena veDa konpharansa ophIsa -vidvAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadhapadha lekho temAM Avaze. 20 pAyadhunI muMbaI naM. 3. zrImatI jaina ve. kaeNpharansa (pariSada) saMbaMdhInA vartamAna-kAryavAhIne ahevAla sAthesAthe apAze. A mAsika bahoLA pramANamAM phelAvo pAmavAnI te dareka sujJa A patranA grAhaka banI pitAnA khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mitrane paNa grAhake banAvaze ane saMdhasevAnA mATe te upayogI patra che; te teone uparane pariSadanA kAryamAM puSTi Apaze. saranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. We have to recognize the fact that the world today has access to many sources of spiritual guidance which have never been ecclesiastically sanctioned, but which are none the less resorted to for that reason. While there has been a falling off in Church attendance, there has been an increase in the spiritual hunger of mankind, due mainly to the deepened interest in the universe which science has created. The destiny of the Church is to become the great finishing school in the education of humanity. A minister of religion must become the friend of knowledge in all its kinds and not in one kind only; a change not difficult to make when we realise that all knowledge, whether of God man or the universe is essentially one. Dr. Jacks Editor Hibbert Journal. pustaka 3 vIrAta saM. 2454 vi. saM. 1984 mAha phAgaNa aMka 6-7 bahenane. hArI mIThI mIThI haMsalI sola hArI jAtya, kumudathI vadhu komaLI e haMsalI hArI kAya, dIThI maLe nava jeDalI hArI A jagamAM muja tAta! 1 uhI uhI lU A jaganI te sahIza kayAMthI mAya, 7 bola bele motIDAM vere kaMTha vase kephila mAnasaranI poyaNa tuM cAMdanI tuja vihAra, dharaNI sAme AMkha DhaLe be chupAvavA urahIra. 2 aMdhArAmAM loTavA huM bhUlI paDI tuM kayAMya ? 8 mATInA hyAM mAnavIne mArI saMga vihAra, jaganAM jUThAM lokaDAM te jANe nahiM tuja bhUla, jIvana mAM laga manthana karIye karma' thakI aNajANa. 9 sAgara kerI dIkarI je sAgara jevuM ura. 3 khadabadatA ubharAye jIvo jIvana e ama nAza ! jagasarAnAM pANIDAM khUTayAM dIThAM jhAMjhavAM nIra, artha sare zuM jIvanathI A ? jIvana e upavAsa. 10 tAtanI vATaye jAvA uDI tarasI mRtyu tIra. 4 puNyaja hArUM mukha nihALuM haLavuM thAye ura, ura valovI mAvaDI pAye sAcuM premalanIra, ura bharAI Ave henI ! paNa na rahe talapUra. 11 pyAsa chIpI ne jhaLakI kAyA Avyo haMsalI jIva. 5 maNilAla zeTha. dhanyaja hArI mAvaDI ne dhanyaja hAre tAta, 9 mI kaDImAM kamane artha object of dhanyaja dharaNI khArI hoye pakave sela jaya, 6 struggle che. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 mAha-phAgaNa 1984 jenayuga tetrInI noMdha. 1 AgAmI zrI mahAvIra jayaMtI khAsa vinati che. je keTalAke amane vacana Apela che teo aMka-AvatA caitra mAsanA aMka tarIke zrI mahA vacana pALaze evI amone khAtrI bharI AzA che. vIra janmotsava khAsa aMka kADhavA vicAra che. te jaina vidyAlayo-vasatigRhomAMnA vicArazIla vivAmATe khAsa lekha mokalavA keTalAka sajajana mahAza rthIo bhaviSyanA AgevAne A parave kaMI sAruM ne khAsa vinaMti karI che jyAre bIjAone A karI batAvavAnuM-abhyAsapUrvaka lekha lakhI mokalavAnuM lekha dvArA vinaMti karavAmAM Ave che. zrI mahAvIranuM mAthe leze to citrIaMka vizeSa sundara ane AkarSaka jIvana caritra judA judA dRSTibiMduothI aneka vakhata banI zakaze. aneka mahAzaya taraphathI cacaze tyAreja temaja temanA saMbaMdhamAM khuda AgamomAM je kahevAmAM Avela che te, 2 dhanya zrI kasturabhAI-jena kovenzananA tathA temanAM caritra bhinna bhinna AcAryoe racelAM pramukha, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha, che te bahAra paDaze tyAre ja temanuM caritra hAlanA amadAvAdanA prasiddha sva. zeTha lAlabhAI dalapatabhAjamAnAne anukUla, zilImAM sarvAMgasuMdara AlekhI inA suputra zeTha kasturabhAIne koNa oLakhatuM nathI? zakAze ema amAruM mAnavuM che. temaNe potAnA suzikSaNanA prabhAve lInA pratApe ane prema bharyA sajaje suMdara chApa lokapara pADI atyAra sudhI A jAtanI daSTi rAkhI je je hatI ane tAjetaramAM pitAnI udAratAnI zaktithI sAmagrI meLavI zakAya te prakaTa karavA pratye amAre potAnI pratiSThAne geravamAM ora vadhAro karyo che. ' purUSArtha thayo che. temAM sahakAra ApavA mATe lekhaka saddagata zeThazrInA mAtuzrI gaM. sva. gaMgAbAinA baMdhaone Agraha karatA AvyA chIe. keIna ema nAmathI cAlatI jhaverIvADAnI jaina kanyAzALI ane lAgaze ke e jAtanI "dhana" amane lAgI che te zeThanA nAmanI pAMcakUvAne daravAja paranI prAthamIka tene jaNAvIzuM ke tevI "dhana'mAMthI kaMI avanavuM prakaTa zALA e zeTha lAlabhAI ane temanA suputranAM zubha thaI jaze. eka bhAI te ema jaNAve che ke te kAryonAM smaraNo che. thoDuMka thathAM zALA mATe khAsa mATe te ghaNuMye karavAnuM che. ame paNa emaja mA- makAna baMdhAvI amadAvAdanI myunisipAlITIne ApI nIe chIe ne tethI A amAro prayatna che dIdhuM ne hamaNAM jaina zvetAMbara mUrtipUjaka boDiMga | muni mahArAjAo cAturmAsa vItyA pachI haju zeTha lalubhAI rAyacaMdanA nAme oLakhAtI hatI tene eka rathaLethI bIje ema vihAra karyA kare che tethI suMdara sthAyI makAna na hovAthI tevuM makAna pUruM nizcita sthaLa vagara ame khAsa patra lakhI temane pADavA mATe zeTha kasturabhAIe potAnA svapitAzrI zeTha lAlabhAInA nAmathI ekAvana hajAra rUpIA vinati karI zakayA nathI te teo A patra vAMcavA maLe te tene vanatapatra tarIke svIkArI mananI ane jevI nArI rakama chAtrAlayane bheTa karI hatI ke prauDha lekha mokalAvaze. munizrI sAkSara ka9yANavija temAMthI tenA makAnanuM khAtamuhUrta gata tA. 24-2-28 yajIe te zrI vIra caritra saMbaMdhI khAsa prakaraNo - nA rAja zeTha kasturabhAie karyuM hatuM. lakhyAM che te paikI ekAda sundara prakaraNa amane moka- A yugamAM zikSaNa eja sarva rogonuM auSadha lavA kRpA karaze. munizrI amaravajayajI, caturavijayajI che e vAta amadAvAdI A zeThe sakriya rIte svIkAryuM Adi sAhityapravRttimAM ne AvA kAryamAM khAsa che e jANI AnaMda thAya che. muMbaInA zrI mahAprIti dharAve che temane paNa lekha mATe amArI khAsa vIra jaina vidyAlaya mATe eka lAkha rUpIAnI Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha 195 sakhAvata karanAra sva. zeTha vADIlAla sArAbhAI (ke pitAnA aMtaHkaraNanuM samAdhAna karI levAthI ne jemaNe potAnA svargavAsa pahelAM potAnI badhI saMpa, dezanA samaya patone neve mUkavAthI ekaMdara sarvALe ttino zreSTha upayoga sakhAvate mATe karyo) amadA viSama pariNAmo Ave che to tema thAya tenA karatAM vAdI hatA. amadAvAdamAM puSkaLa zrImaMta hatA ane bilakula bhAga na levo e vadhAre hitAvaha che. haju aneka che. te sarve zikSaNanA kAryamAM, komanA zrI zatruMjaya tIrthane savAla ghaNAM varSathI eka jabaruM abhyadayanA kAryamAM ane sArvajanika hitanA kAryamAM sthAna ApaNI mUrtipUjaka komamAM bhogave che. te saMbaMdhI pitAnI saMpattine sadupayoga kare, te tenAM miSTha ApaNo mudde ane ApaNI lAgaNI sAmAnya rIte phaLo TUMkA samayamAM ApaNe pragatisUcaka meLavI zakIe. TuMkapaNe raju karavA mATe sarakAranA sarvathI moTA zeTha kasturabhAI suzikSita che ane rAjakAraNamAM pratinidhi evA vAisaroya sAhebane mAnapatra ApavA paNa dezanA pakSamAM rahyA che e ati AnaMdadAyaka mATenI vyavasthA A esosiyezane potAne Azaro binA che. thoDuMka thayAM eka moTI sabhAmAM sAyamana heThaLa karI samaya jaina kemanA nAmathI belavA mATe kamizananA bahiSkAra karavAnA paDakAra karavA mATe je zvetAmbara mUrtipUjaka kAmanA keTalAMka sthaLoethI dezanAyaka zrImAna jhINAnuM vyAkhyAna amadAvAdamAM AgevAnone ekaThA karI te mATe DepyuTezana goThavathayuM hatuM te vakhate pramukhasthAne zeTha karaturabhAI vAno prabaMdha karyo. vAIsaroya sAhebe te pramANe birAjyA hatA. mAnapatra svIkAravAnI hA pADI. te mAnapatrano musaddA zeTha kasturabhAI Amane Ama aneka sukAryo anekanI madadathI taiyAra karavAmAM Avyo ne te vAI karyo jaze ane lokonA sAcA hitanA pakSapAtI rahI saroya sAhebane mokalatAM te temaNe pasaMda karyo. te temanA abhyadaya arthe pitAnI sarva zaktine sadupa" ApavA mATe samaya nakkI thaze. have rItasara Depyuyoga karavAnuM cAlu rAkhaze te teo bhale sarakArI TezananA AkAramAM jaI te vAMcI cAMdInA kAskeTamAM khitAbo kadAca meLavI na zake, paraMtu lokeAna tara- arpaNa karavA jeTaluM ja bAkI rahyuM. phathI anekagaNuM mAna, pratiSThA ane kIrti meLavaze ane chevaTamAM AtmasaMtoSane anupama AnaMda to paraMtu manuSya dhAre che kaMI ne thAya che kaMi. acUka prApta karazeja. paramAtmA temane tema karavA vAIsaroya sAhebanI tabIyata narama thai gaI, ane vizeSa ciraMjIvatA, saMpatti ane AbAdI bakSe upaluM mAnapatra svIkAravAnuM niyata vakhate mAMDI ema IcchIzuM. vALavAmAM AvyuM. A mAna patra kevI rIte ghaDavAmAM AvyuM che te janasamAja samakSa mUkAyuM nahi tethI 3 vAIsarAyane mAnapatra-muMbainI ja e- aneka tarka vitarko thayA-ghaNAe potAnI kalpanAnA sesiyezana Apha inDiyAnI rAjakAraNamAM potAnuM gheDA deDAvyA, ane keTaleka sthaLethI judA judA Abane teTalo bhAga levAnI mahatvAkAMkSA suvidita che. kSepa mUkayA. jene kSepa mUkAyA. jana . konpharansa ophisa jevI A mahatvAkAMkSA yogya chIpara dezanI sAthe sahakAra pratinidhi saMsthAne paNa te mAnapatranI nakala pUrI akhaMDapaNe sAdhI AgaLa dhapavA mATe vahetI hoya pADavAmAM AvI nahotI. temAM koIne kaMIpaNa vAMdho levA jevuM naja heya. amee uparanuM je kaMI khabara maLI che te jana prajA rAjakAraNamAM zA mATe agra bhAga letI jaNAvyuM che. judA judA AkSepono javAba ApanathI evI pharyAda cogaradama thAya che; paNa agrabhAga vAnuM esosiyezananA maMtrIo khAI gayA. amane levAmAM mAtra aMgata mika-jAtIya lAbheja AgaLa te tapAsa karatAM jaNAyuM hatuM ke sAyamana kamizanane dharavAthI ane te lAbho sAcavavA mATe game te rIte sahakAra karavAnuM temAM lakhAyAno AkSepa karavAmAM Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga - - - - mAha-phAgaNa 1984 A te To hato. chatAM vizeSa khAtrIne arthe patra devAne tene adhikAra nathI. jenA kaeNnpharansa amArI jANa mATe te mAnapatranI nakala eso. nA ophisanA maMtrIoe paNa have pachI DepyuTezananA maMtrIone tA. 5-2-28 nA patra lakhI ame maM- sabhya tarIke Avo evI aMgata vAtane na svIkArI gAvI ke jenI nakala nIce pramANe che potAnI sTeDiga kamiTI dvArA cuMTIneja pratinidhi * vizeSa lakhavAnuM ke ApanI esesIyezana taraphathI mokalavAnuM ke na mokalavAnuM svIkAravuM ghaTe ema hiMdanA nA. vAisaraoNyane eka mAnapatra enAyata karavAmAM ame namrapaNe mAnIe chIe. AvanAra hatuM ane te teo nAmadAranI nAdurasta tabIyatanA sabagasara temanA bIjA kAryakrama sAthe svIkAravAnuM 4 arisiMha kRta sukRta saMkIrtana mulatavI rAkhavAmAM AvyAnuM amArI jANamAM che. A mAnapatra saMbaMdhe te vakhate paNa keTalIka aphavAo A saMskRta kAvya bhAvanagaranI zrI jaina AtmAcAlatI hatI ane hAlamAM paNa chellI tA. 3-2-28 nanda sabhAe vi. saM. 1874 mAM mAtra traNa A* zukravAranA rojanA muMbaI samAcAramAM paNa "jainacarcA " nAnI kiMmate prakaTa karyuM che. tenuM saMzodhana pravartaka nA mathALA heThaLa keTalIka hakIkate te saMbaMdhe prakaTa thaI zrI kAntivijayajInA sAhityapremI muni zrI catura che, te tarapha ApanuM dhyAna kheMcatAM jaNAvavAnuM ke A vijaye karyuM che ane temAM aMgrejI prastAvanA tathA viSamAnapatranA kharaDAnI nakala prathama tamArI pAsethI (tA. vAnukrama kAvyAMtargata aitihAsika nAmonI tathA deza 14-12-17 nA patrathI) kaeNnpharansa eNphIsa mAraphate maMgAvavAmAM AvI hatI je haju sudhI maLI nathI tema nagaranAM nAmonI ema be anukramaNikA mUkavAmAM te saMbaMdhe tamArA taraphathI pratyuttara paNa nathI jethI A AzA che tevA A thanA maumA ghaNI vAra patrathI Apane vinaMti karavAnI ke, ukta mAnapatranA thayA che. e sarve ane khAsa karI aMgrejI prastAvanA kharaDAnI eka nakala A patra lAvanAra mANasa sAthe teyAra karavAmAM svargastha sAkSara grejyueTa rA. cimamokalI Apaze. nalAla DAhyAbhAI dalAla ema e. no hAtha che ema to teno javAba terame dahADe tA. 18-2-28 nA amAruM anumAna che. te prastAvanA vastupAla-teja: patrathI evo maLyo ke, pAlanA yuganI eka sAmagrI hoI temAM sArarUpa nAmadAra vAIsaroyane ApavAnuM mAnapatra te nAma- aitihAsika tatva bhareluM hoi tenuM gujarAtI bhASAMtara dAranI nAdurasta tabIyatane lIdhe muMbaI mukAme ApI DAkaTara motIlAla chaganalAla saMdhavI ema. bI. bI. zakAyuM nahotuM ane te kAryakrama mulatavI rahyuM che tethI hAla esa. pAse karAvI tene ame joI jaI yathAsthita turata mAnapatranI nakala mekalavAnI AvazyaktA lAgatI bane teTaluM mUkI atra prakaTa karIe chIe. A kAvya nathI te jANazo. eja." Ama patra lakhI maMtrI sAhebe vAta uDAvI che prasiddha karavAmAM paTizvAsa rAha jas prasiddha karavAmAM pATaNavAsI zeTha laherUbhAI hAlAane vizvAsamAM levA yogyane paNa vizvAsamAM nathI bhAI bhAryA (sva0) samarata bahenanI ardhadravya sahAya lIdhA tethI pitAnI saMsthAnA gauravamAM teNe maLI che, ane tenA, sarasa maLI che, ame tene, saMzodhaka munizrIne ane prakAvadhAro karyo nathI, ne khoTA AkSepone loko sAcA zinI saMsthAno upakAra mAnIe chIe ke jemanAthI mAnI le e bAbatamAM puSTi ApI che. kaeNnka. AvuM atihAsika kAvya prakAzana pAmyuM. ransa ekisane te vizvAsamAM levI joItI ja hatI. gurjara mahAmAtya vastupAla ane temanA sAdara have A mulatavI rahele kAryakrama sajIvana thAya tyAre tejapAlanA yuga makAna hatA. te bhavya yuganuM bhavya ApavA dhAreluM mAnapatra teja sthitimAM akSaromAM Alekhana thavuM ghaTe. te thavA mATe te saMbaMdhInI sava apAze ke jUdA, (eto te vakhatanI paristhiti paraja sAmagrI ekaThI karavI ghaTe. A sAmagrI paikI bAla AdhAra rAkhene!) te prabhu jANe paNa samagra jaina caMdrasUrinuM vasaMtavilAsa kAvya, ane jayasiMharinuM kemanA nAme game te bolavAno ke lakhavAno ke mAna. hamIramadamardana kAvya e be paranI ukta rU0 sAkSara Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI dha zrI cimanalAlabhAinI aMgrejI prastAvanAonAM gUja- eka pAThAvalI anuvAda ane TippaNuM sAthe taiyAra rAtI bhASAMtaro A patramAM prakaTa karI gayA chIe. karI zakAya. eka bhAIe te prakaTa thavAthI samAjane zuM lAbha "siddhasena divAkaranA nyAyAvatAra upara vivecana che evI zaMkA karI hatI tene rUbarU samajAvatAM temanI thavAnI jarUra che. haribhadrasUrinI anekAntajayapatAkA, e zaMkA dUra thaI che. jeno potAnA pUrvajonAM kAryo zAstravArtAsamuccaya, darzana(samuccaya) AdinAM oLakhatAM thaze, tyAre temanuM anukaraNa potAnA jIva paNa sArA saMskaraNa anuvAda vagere thavAM joIe. namAM utArI zakaze. jaina darzananI Adhunika tatvajJAnanI draSTi(e) paNa sva sAkSara zrI manasukhalAla kiratacaMda mahe- carcA thavI Avazyaka che; ane bhinna bhinna philsatAe eka sthaLe yathAyogya kahyuM che ke - phIo je muddAo carce che te viSe jana phIlasUphIne je die, sAraNa, vAraNa, cAyaNa paDiyaNa jaga zuM kahevAnuM che te vidvAna AgaLa spaSTa rIte raju janane " evA vikhyAtivALA AtmAthI, sadupadeSTA, thavuM joIe. niHspRhI, tyAgI AcAryonI ane hAma-dAma-ThAmavALA, " A rIte kAma to ghaNuM karavAnuM che. temAMthI zrImAna-dhImAna vikasaMpanna, udAracitta, AtmAthI ghaNuM zakaya che, paNa te mATe niSNAta vidvAno, paisA, gRhasthanI parama AvazyaktA che. e nimittA maLe te reganuM nidAna yathArtha thaI, yathAyogya cikitsA thAya. nahi vyavasthA AdinI jarUra che. jJAnanA pUjArI gaNAtA te pachI kALa paripAka thaye navuM avikRta, sakaLa kalevara jano Aje jJAna tarapha udAsIna che e paNa aitighaDanAra jAge ane kalevara ghaDAya tyAre.' hAsika vicitra ghaTanAja ne! " have pachI taiyAra karela nayacaMdrasUrinA hamira A vaktavya para khAsa dhyAna rAkhI pustakakAvyanI prastAvanAno sAra, ane bane te vastupAla prakAzinI saMsthAoe kArya karavAnuM che. AvA maMtrIe poteja racelA naranArAyaNAnaMda kAvya temaja upayogI ane digaMtagAmI kArya mATe eka jabaruM anyanI praratAvanAnuM bhASAMtara gUjarAtImAM karI karAvI phaMDa karI tene vyavasthita AkAramAM mUkavAnI jarUra A patramAM prakaTa karavA vicAra che. jinaharSasUrita che. samaju zrImaMto jAge, bhaNI gaNI sArI vastupAla caritranuM gUjarAtI bhASAMtara bhAvanagaranI kamANI dharAvanAra bhaNelAo samaje ne A tarapha jaina dharma pracAraka sabhA taraphathI prasiddha thaI gayuM che. potAnI sakriya sahAnubhUti vyakta kare eTaluM hAlate IcchIzuM. 5 jaina darzana ane sAhitya mATe zuM kara- 6 mahAkavizrI nhAnAlAlano uddagAra-muMbaI vAnI jarUra che? mAMgarola jaina sabhAnA gata vijayAdazamIe ujavavAnA eka vidvAna mahAzaya TUMkamAM jaNAve che ke, vArSika utsava prasaMge temane pramukhasthAna levAnuM A jana sAhityamAM zrI hemacaMdrAcAryakata kAvyA. maMtraNa thatAM je vicAro tA. 28-9-27 nA patrathI nuzAsana zrI dhanapAlakata tilakamaMjarI vagere aneka te sabhAnA maMtrI zrI makanajI juDAbhAI mahetA pustake che ke jenA mULa graMthanuM saMpAdana, prastAvanA A pratye jaNAvyA hatA te upayogI dhArI atra mUkIe : ane noTasa taiyAra karAvavAnI jarUra che. je darza- chIe nanA (paNa) mahatvanA anya graMtho ghaNuM che jenuM snehI bhAizrI, zAstrIya rIte saMpAdana anuvAda Adi thavAnI jarUra zrI mAMgarela jaina sabhAnA 36 mAM vArSikotsava che. AganA saraLa ane pracalita gadyamAM anuvAda prasaMge pramukhapada levAnuM ApanuM AmatraNa tathA sabhAne thavAnI jarUra che. te mATe vaidika pAThAvalI jevI rIperTa bane maLyAM. AbhArI chuM. mAMgaroLa jena sabhAnI Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 198 mAha-phAgaNa 1984 ne hArI oLakha nI che. aDhAreka varSe upara mahAgu pAlana karatA nathI athavA karI zakatA nathI tenuM jarAtanuM rahAruM bhASaNu mahe' tyahAM ApyuM hatuM. ane huM te pAlana niyamo ghaDI pagAradAra nekare bhAraphate thayeluM mAnuM chuM ne kahuM chuM ke jene e gujarAtane ane gujarAtanA jovA mAge che. Arya samAjIe gharamAM bhale havana itihAsane zaNagAryo che. temAM paNa atyahAre jena koma aMdara aMdaranA kalaha temaja bahAranAM khoTA AkramaNothI ? karatA na hoya, paNa gRhapatio ane vidyArthIo evA saMjogomAM thaI pasAra thAya che ke hamArAmAMnA pAsethI te tema karAvavAno Agraha rAkhe ja che. hamAnae kahetA haze ke samaya kaTekaTIne che. eTale eja chokarAe dhera rajA upara Ave tyAre havana jenone be akSara kahevA hAre dharma hune kahyA kare na karavAnI chuTa, saMsthAmAM kAMtavAne Agraha have che ke "avasara le" tyahAM hamArI sabhA prasaga Ape che. ja joIe evA niyamanI tarapheNamAM mata ApanAra paNuM ghaNuM duHkha sAthe mhAre ApanuM AmatraNa nakAravuM lokonuM paNa AvuM nathI dekhAtuM ema nathI. jaina paDe che. atyAre huM mhArA sAhityasevAnA kAmamAM eTale mA aTala benDigonA je vyavasthApake sUryAsta pachI na DUbI gayela chuM ke bIjuM kAMI hAtha dharI zakuM ema nathI. jamavAnA, baTATA na khAvAnA vigere niyama temaja sabhAnA divasa ne samaya paNe thaDe bAkI cheH eTale jena kemane zobhe evuM ane hene game tahevuM saMsthAmAM paLAvavAne khAsa Agraha rAkhe che bhASaNa huM taiyAra karI zakuM ema nathI. eTale dilagIrI teja potAnA jIvanamAM e niyamanA cheDesAthe mahAranA lakhavI paDe che. mahene kSamA karaze. ApanI coka bhaMga karatA hovAno ekarAra paNa kare che. sabhAne ane melAvaDAne phateha IcchuM chuM. saMbhAre hemane A prayatna te garama pANImAM maDaduM rAkhI tenI saune namaskAra kaheze. uSNatA TakAvavAnA prayatna jevo che. ApaNane je nhAnAlAla da. kavinA jaya zrI hari. tA. ka. ApanI sabhAnA gai sAlamAM svargastha thayelA yogya jaNAya tene ja yogya kahIe, paNa jene amala sahu-cAre sabhAsadone mahAre paricaya hate. hemane mATe ApaNe karI rokatA nathI tenA amala bAja pA sabhA je TharAva kare hemAM hArI saMmati gaNaze. karAvavAne Agraha ApaNe hAthe te thavAne nathI A mahAkavinI asAMpradAyikatA prasiddha che. sarva eTaluM je jANIe to kRtrimatAmAMthI ane daMbhakema, saMpradAya sAthe paricaya rAkhI sahakAra Ape mAMthI bacI jaIzuM.' che. temaNe aMdara aMdaranA kalaha mATe kevuM suMdara ane upadeza karatAM potAnuM dRSTAMta vadhu sAruM, ane sacoTa TUMkAkSarImAM kahyuM che. A patra lakhatI vakhate sacoTa asara karanAruM che emAM zaka nathI. potAnAM zrI kezarIAinA saMbaMdhamAM jAherapatramAM khUba carcA bAlake para mAbApanuM saccAritra je asara kare te cAlI rahI hatI tethI te saMbaMdhI temanA A dAba ke kaDaka niyama asara na karI zake. mATe mAbApa udgAro che. samAjane eka saMpI karI vaimanasya dara je niyamo pitAnA putrane chAtrAlayamAM paLAvavA karyo aeke che, nahito tenI chinnabhinnatA thaI jAya mAge tene pote paNa AcAramAM sarvathA mUkavA joIe. e svAbhAvika che. - chAtrAlaya mATe zuM zuM Avazyaka che, niyama kevA 7 kAkA kAlelakara ane chAtrAlayo-amarelI joIe, tenuM pAlana kevI rIte karAvI zakAya, vimukAme A phAgaNa mAsamAM chAtrAlaya saMmelana bharAyuM dhArthInI svAtaMtrya pratye javAnI manodazA ne sAthe te vakhate pramukhasthAnethI kAkA kAlelakare eka ati pitAnI avyavasthita ane parAvalaMbI jIvana gALamananIya ane lakSa kheMcatuM bhASaNa ApyuM hatuM; temAM vAnI sthiti vagere aneka bAbate saMbaMdhI kAkA eka vAta khAsa jena chAtrAlayane lAgu paDe che te kAlelakare mahattvatI ane AdaraNIya vAto kahI che, te atra utArIe chIe. te tarapha ApaNAM sarva chAtrAlayonuM-tenA niyAmaka * je vAta svarachatAnI eja dhArmika AcAranI, gapatio ane vidyArthIonuM ame khAsa lakSa mAbApa ane saMsthAnA vAlIe je AcAranuM pate kheMcIe chIe. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM tyAganuM sthAna 199 jIvanamAM tyAganuM sthAna. 'tyAga" e zabda kAne paDatAM bhAratanI 50 ravAbhAvika che ane tenAM eTalA kaDavA anubhava lAkha tyAgamUrti eno samUha AMkha AgaLa khaDe thayA ke "sva"yA manane dAbeluM rAkhavA mATe sAdhathAya che, kevI kevI te mUrtio vicitra che-koinI nenI jarUra paDI. thavuM te ema joItuM hatuM ke kamaramAM dorI lapeTalI hoya to kAI tadana nasamarti samAja nA thA chatA A sAdhanAnuM grahaNa kara hAya, kedanI jaTAnI eka gAMThaDI mAthA para lAdelI hatuM, paNa samAjamAM rahIne tyAganA siddhAMtanuM pAlana hoya to koinA mastaka dADhI mUcha sAva sApha karI karavuM kaThaNa hatuM, tethI vairAgya ane saMnyAsano pracAra dIdhela hoya. A tyAga A vairAgya para marIphITanArA thaye. Ama thavuM te siddhAMtane vijaya nahi, paNa chava che. temanI sAme zira jhukAve, temanA cara- parAjaya hato. bahAdUra sipAI te che ke je senA NanI raja mAthe caDAvo. tame sAMsArika jIvanA e sAme pitAnI vIratA batAve. jaMgalamAM jaI talaahobhAgya che ke A devatAonAM darzana thayAM. tyAgano vAra pheravavI e vIranuM kAma nathI. tyAga, AbhamahimA koNa nathI jANatuM? zuddhinuM eka sAdhana-mAtra che ke jemAM ApaNe samAjanA eka upayogI aMga banI zakIe, paNa koIpaNa dharmagraMtha hAthamAM le to te tyAga ane AtmadamananA upadezathI bharapUra jaNAze. buddha, ApaNe ahIM sAdhanane sAdhya samajI lIdhuM. pariNAme Isukhrista, zaMkara sarvee irachAone damavAne bodha ApaNAmAM sArA narasAno eka navo vibhAga ja pe. jemaNe "svane lAta mArI samAjanI upekSA Ape che. tenAthI moTo, mahattvano koIpaNa dharma karI, teo "nA bhakato ane sAmAjika jIvana nathI. Atmazuddhine mATe tyAgaja ekamAtra upAya gALanArAne tuccha samajavA lAgyA. manuSya pApI che, A amArI sAme jIvanane sarvathI ucca Adarza thaI gayo, pApavRtti tene mATe svAbhAvika samajAvA che. ApaNe A AdarzathI jeTalA dUra yA pAse lAgI. tethI pitAnA para pitAno dhaNa AvavA chIe. teTalAja ApaNI dRSTimAM paDIe ke caDIe lAgI, tenAmAMthI AtmavizvAsa cAlyo gayo, parAchIe. amuka mAse aMta AvatAM sanyAsa laI lIdho! evI vAta sAMbhaLatAM ja te vyaktine mATe dhInatAnuM tenA para Adhipatya thayuM. mananA tatvane samajI tenA para rAjya karavA badale ApaNe tenA ApaNA hRdayamAM zraddhAno pravAha chUTe che. manamAM e icchA thayA vinA rahetI nathI ke zuM kadi ApaNane bhayanI dara pADavAnuM zarU karyuM ke jaMgala nAThe, koI guphAmAM bharAyo, keIe AMkho pheDI, koI pavanApaNa evuM saubhAgya prApta thaze ? ApaNe paNa ke. hArI thaye. A na AtmasaMgraha che, ne vairAgya. vakhata saMsAranI beDIo teDI phekavA mATe samartha have vicArIe ke AtmadamanathI ApaNuM para thaIzuM ApaNuM evuM bhAgya kayAMthI ? A subuddhi zI asara thAya che ? pahelI vAta e che ke je moTI tapazcaryAthI prApta thAya che. e pUrva saMskArano vAto manuSya bhUlI javA mAge che te nitya tenI camakAra che ! sAmeja ubhI rahe che. ema irachIe ke koI jAtanI - tyAgane A mahimA kema thayo te praznano kuvAsanA jAgrata na thAya; paNa je divase tame vrata javAba devo kaThaNa nathI. ApaNA sAmAjika anu laze te dinathI tame tamArA cittane vizeSa rUpe bhava tyAgane janma ApanAra che. ApaNuM jIvana caMcala joza. saMsArathI hameza kAMpatA ane IrachAsAmAjika jIvana sAthe eTaluM badhuM baMdhAyeluM che ? enuM bhUta hameza sAme rAkhatA rahevAthI mAnasika ke samAjathI alaga tenI kaMI kiMmata ja nathI. zakitao durbala banavAno saMbhava che. AvI ghaNAe samAja ja tenuM karmakSetra che. samAja mukhya che, vyakita mahAtmAonuM buruM patana thayeluM dekhAyuM che. gRhastha gayuM che. tethI "para" para dhyAna ApavuM e amAruM to badhA zaheromAM rahe che. paNa tIrthasthAnomAM jeTalA paheluM kartavya che, pachI "sva" para dhyAna ApavAnuM che. vyabhicAra thAya che teTalA bIja nagaromAM nathI thatAM. paraMtu sva'nI tarapha javAnuM manuSya mATe eTaluM badhuM tenuM kAraNa spaSTa che. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalama dIdho. ne ucca nAnI cAre bA hoya. 290 jainayuga mAhu-phAgaNa 1984 bIjI vAta e che ke sAga-vratadhArI manuSyomAM kSetramAM ja nahi, paNa rAjanIti ane samAjanA kSetramAM ahaMkAranI pravRtti ajJAnarUpe jAgI uThe che. hRdaya paNa parAdhIna ane kAyara banAvI dIdhA che. jeNe udAra ane vizAla thavAne badale vadhAre saMkucita tyAgano bhekha lIdhe, tene janatA pAse bhakita rUpI thAya che. pitAnAM bAla bacAM pAlanapaSaNunI pUtamAM kara vasUla levAno adhikAra maLI gaye, daza-pAMca lohInuM pANI karanArA vIra janone paNa ame kRNAnA manuSyone gulAma banAvI dIdhA. bhArata varSa para A najarathI jovA lAgIe chIe. rAjAomAM paNa vairAgyanI jabarAmAM jabarI asara e thaI che ke teNe aMhakArane A prakAra nathI maLatuM, je bAvA janatAmAM AtmavizvAsa ane sadudyogane TALI tenI 'emAM dekhAya che. DAkaTara bejha paNa eka sAdhunI jagyAe parAzraya ane parAdhInatAne sthApita karI najaramAM sAMsArika jIva che ane te mATe adhama che, dIdhI. dhana mATe, saMtAna mATe, te TheTha mokSa mATe pachI cAhe te tenI zodhathI samasta bhUmaMDalamAM game teTalo upakAra kema na thatuM hoya. bhakatanI paNa ApaNe bIjAnA sAmuM joI rahIe chIe. 12 sA " nA 19 * eka maMDalIne pitAnI cAre bAju beThelI joIne te kapaTa, kAyarapaNuM ane cApalUsI ke je parAdhIna jApitAne ucca samajavA lAge che. tene A bhakatadhArA tionI milkata che te ApaNA gharamAM evI aDa koIpaNa prakAranI sevA karAvatAM saMkoca thato nathI. karI beThAM che ke javAnuM nAma letA nathI. tenI samajamAM te sevA karavAnA teno eTale badhA ApaNune Ama saMskAranI jeTalI jarUra che adhikAra che ke jeTalo bhaktane tenI sevA teTalI AtmatyAganI nathI ApaNe AmAM samA. karavAno adhikAra che. A rIte sAdhAraNa jamAM aMkurita thaI vadhe che, khule che ane phaLe che, janatAmAM A tyAgIo dvArA dAsa-vRttinuM piSaNa te samAjarUpI khetaranI pedAza che. samAjamAM, parithatuM rahe che. saMsAranI badhI vastuo tucha vAramAM rahIne ja tene praphphaTa thavAno avasara maLI che, niHsAra che, te mATe tenI kiMmata ja zuM hoya! zake che. tyAganI bInakheDAu jamInamAM paDavAthI A siddhAMtanA bhakata jemane saMsAramAM nirAzAno kuMThita banI jaze, ame e kahetA nathI ke je mahAanubhava thayo hoya teomAM vadhu dekhAya che. hiMdImAM mAone potAnA jIvanamAM koI mizana pUruM karavAnuM kahevata che ke "nAri purva gRdu-saMpati nANI, hatuM tene paNa sAmAjika baMdhanamAM paDavuM joIe. cUMDha mulAya mA nyArI' tenI satyatAmAM koIne teo samAjanI bahAra che ja kayAre? teo ApasaMdeha nahi jAya. Nane saMsAramAM unnatinA mArga batAve che, sAdhana vadhu aMze jIvanamAM nirAza prANu ja tyAganA dekhADe che. amAro virodha to kevala evI manodazA pralobhanamAM Ave che. A svAbhAvika paNa che. mAnaH sAme che ke jeNe 50 lAkhathI vadhAre AdamIone taNA ke je pratyeka manuSyamAM chupAyelI che, te tuSTinA bekAra karI rAkhyA che, jeNe ApaNane jIvanamAM nimArganI zedhamAM rahe che. A sAdhana tene mATe sulabha utsAhI. udAsIna, paramukhapekSI, ane svArthI banAvI che, je saMsAramAM badhI cIjo asAra che ane svargamAM dIdhA che. ApaNane e yAda rAkhavAnI jarUra che ke ame AthI kaMI uttama padArtho bhogavavAnA maLaze, te dhAmika unnati paNa sAMsArika unnati vagara prApta ame A vastuo pAchaLa zuM kAma paDIe ? amane thatI nathI. te capaTI loTa joIe. jene rAja karavuM hoya te rAja anuvAdaka "prANaputra kara, eka dina te paNa mArA javAnA cho. A udA- [ madhurInA gata vaizAkhanA aMkanA saMpAdakIya sInatAthI lAbha lenAranI kadi kamI nahotI ane lekhanuM bhASAMtara.] rahevAnI nathI. tyAga ane vairAgyathI parAdhInatAnA ( A dhaMkhamAMnA sarva vicAre amane saMmata che bhAvane ghaNo Azraya maLe che. koI aMze svArtha mAMkana ema keie mAnavAnuM nathI. AmAMnA vicAra thavA karatAM A saMsArathI udAsIna thaI javuM e sAmenA vicAro saukhya bhASAmAM je kAI makalaze te vadhAre sAruM che. tethI vairAgya ApaNane kevala dhArmika ane sAnaMda prakaTa karIzuM. taMtrI) Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana 201 prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana. saMgrAhaka ane saMpAdaka-taMtrI. [janayuganA bIjA varSanA phAgaNa caitranA aMkamAM pR. 306 thI pR. 319 sudhImAM, vikrama caudamA zatakathI laIne vikama aDhAramA saikAnA kavionAM vasaMtavarNana kAvya prakaTa karyA hatAM. te aDhAramA zatakanA bAkI rahelA kaviothI laIne 19 mA zatakanA kavionAM A mAdha-phAgaNanA saMyukta aMkamAM prakaTa karavAmAM Ave che. A saMbaMdhInuM je nivedana karavAnuM hatuM te ame uparokta pUrva bhAganA lekhamAM kahyuM che te punaH jeI javuM. taMtrI ] - zrI mohanavijaya e eka jabarA kavi aDhA- hamaNAM te nRpaputrikA, Avaze ramaNa vasaMta, ramA zatakamAM thaI gayA che temanI cAra kRtio paikI je jovAno khapa karo, te raho IlAM ekaMta. traNa kRtio mudrita thaI che ane harivahanane rAsa pathike jANyuM jAyanuM, sAMjhe nagarImAMhI, nAmanI kRti aSTakaTa che. A traNe mudrita kRtiomAM jIvyAM reM joyuM bhaluM, Ima dharI rahyA tarUbaMhi. je vasaMtanAM varNana che te temaja nAnAM kAvyo maLI DhAla 23, sakhIrI Aye vasaMta aTAraDo-e dezI. AvyAM che te atra mUkyAM che. te sarva parathI temanI sakhIrI ehave AvI krIDavA, ratanavatI vanamAMhI varNanazakti ane suMdara zailI jaNAI Ave che. catura nara sAMbhalA. temanI kAvyakalA ane vyAkhyAna karavAnI chaTA khele saMga sAheliyAM, ghAlIne galabAMhI-catura sa. 1 eTalI badhI rasabharI vedhaka hatI ke temanA samaya tAlI de keIka chIpe, velIsadana majhAra, ca. mAM temanuM nAma "mehanavijaye laTakALA' paDayuM hatuM. DhuMDhI kADhe tihAM thakI, ratanavati tiNivAra. ca. sa. 2 | narmadA suMdarI sAdhvInI dIkSA levA taiyAra thAya keI kadaMbanA guchameM, rahe laghugAtra chipAya, che tyAre e vrata pALatAM chae RtumAM zuM zuM sahana zramasIkara lai mukhe, mugatA sama rahyA Aya. ca. sa. 3 karavuM paDaze e teNIne DhAlamAM teno pitA sama- nAkhe gaMduka kusumanA, AmAsAMhamAM kei, jAve che ane dIkSA letAM vAre che. jyAre te suMdarI chuTI kabarIye bAlikA, deDe malIne saI. ca. sa. 4 tene duhAmAM javAba Ape che. A cha RtumAM vasaMta jANIye urvazI utarI, iMdrapurIthI bhura, RtunA saMbaMdhI nIce pramANe jaNAve che - zobhA vana chAhIye, tutRpa ra dura.ca. sa. 5 valI temaja vasaMtaRtu Ave, tava kisalaya tema tarU bhAve, vAge caMga mRdaMga surAge, valI TolI gAve phAge. -mAnatuMga mAnavatI rAsa mehanavijayakata choTe kesara bharI pIcakArI, tema lAlagulAla naranArI, saM. 1760 kare nATaka batrIza baddha, te te munirve navi kIdha. ratnapAla vyavahArIne rAsamAM rapAlane tenI strI ratanavatI vaNadhArI rAula (rAvala)nA rUpamAM tapa nava kisalaya tarU thaye, Avazayaka vAchatra rahI che teNI ratanapAla potAnA mAtApitAne zodhavA akSayanAdaka phAga gati, kesara kriyA vicitra paradezamAM javA cAhe che tyAre kahe che ke "e tamAruM mArdava lAla gulAla bahu, parisaha nATaka kIdha, kAma nathI, e kAma te amArA jevA paMthanI gati rUtu vasaMtamAMhe ahe, munine e aniSiddha. jANanArA yogInuM che. cha rUtumAM tamAre zuM karavAnuM -mehanavijayakRta narmadAsuMdarI rAsa racA saM. te pachI jaNAve che - 1754 samImAM. paraMtu SaTapada pare bhamiye, raMgazuM vanamAM ramiye, vasaMtetsava. hima rUtu nalinI paNa suke, virahiNI paNa AMsu muke raNuM tama guNamaMjarI, sakala kalAye pUra, himathI pIDANI je rAtra, hima gale AMsu dala pAtra, ratanavatI tasa putrikA, agaNita guNe sabUra. te hima to amehija sahiye, tame to INa maMdira rahiye. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 jenayuga mAha-phAgaNa 1984 A pachI mAha mAsanI ThaMDI, ne vasaMta RtunI caMpakavana priya vegathI, se. kaMpe dhuNe aMga ke lA. vAta nIce pramANe jaNAve che - hai hai hai mujha upare, se. nAvI bese bhaMga ke lA. 4 Agala mAha phALuna rUtu AvI, bhogIjanane madhu duma jhare mada ApaNe, se. phaladekhI sahakArake lA. manamAM bhAvI, INa rIte phala navi ApaNe, so. tig vame tumane pathe zItala vAya, amane to kAMye navi thAya. AMsudhAra ke lA. 5 jAme zItala kRza te nIra, navi keI rahe sarasaja tIra, phula phagada jala phala valI, so. vihaMgataNI tihAM te ame beThA tApe, chama karIne zizira rUtu kApuM mRduvANI ke lA. tame suo bhIDI oDhI, upara valI zIkha oDhI, te ketuka jevA bhaNI, se. divasa vadhAre tuma tiNa te paMtha ne cAlo, beThA e maMdirameM mahAlo bhANa ke lA. 6 Agala vasaMtarUtu Ave, ghara mukI keI navi jAve, nIle na hove jaladathI, se. zudra javA gAve te guNIjana phAga, tumane nahi jAvAne lAga. prasiddha ke lA. kahukahu kahe parabhUta tanayA, kahI kuhu te amAvasyAtanayA rUtarAje animeSamAM, se. tava navapallava kIdha ke lA.7 te tamabhara takara rANa, phare manmatha leI bANa. kAnanamAM lase ketakI se. mAne manmathane tuNIra ke lA. narogIne luMTe vATe, ama yogImAM te zuM khATe. jANe mudagara kAmanA, se. sehe keka paTIra ke lA. 8 ame tasa jItIne beThA, ame brahmacarya gaDhamAM piThA, thala nara vanamAM rame, so. paherI bhUSaNa aMga ke lA. have triguNa te maMda samIra virahi na zake dharIne dhIra, khele peTa bhari bhari, se. lAla gulAla suraMga ke lA. 9 e dina che bhegI kerA, ama sarikhA te anerA, vAje vINa madhara svare, so. gAje caMga mRdaMga ke lA. -mohanavijayakRta ratnapAla rAsa ramya saM. nATaka satrI nATakI, so. vAlI chaNAM aMga ke lA. 10 1760 pATaNamAM. purajana vanamAM paravaryA, so. utsava kare vizAla ke lA. - ukta rAsamAMja bIje sthaLe munizrI ratnapA- jana yAtrA dekhaNa bharI, se. mAtane kahe dhanapAla ke lA. late pUrve bhavanI vAta kahI saMbhaLAve che, temAM dhana- je anamati dyo amabhaNI, se. te jeuM vananA pAsa karIne zreNIne putra vasaMta AvatAM vanamAM vasaMta khyAla ke lA. khelavA jAya che e vakhatanuM vasaMtavarNana karavAmAM - kema jAiza bhUkhyA thake, se. vana te nahI kare AvyuM che. nyAla ke lA. khaMDa 4 DhAla 14 te paNa haTha lekha karI, so. pote vana majhAra ke lA. * luhAraNa jAya dIkare luhArI he-e dezI. sarvanI sAthe khelata, so. e laghuvIya vyavahAra ke lA. ema rahetAM tyAM anukrame sobhAgI che. jalakrIDA kare sarovara, so. bAla vice dhanapAla ke lA. Avyo mAsa vasaMta ke lAla lAgI che. maMdira puThe gRhAvalI, se. jhalake kyuM jhAkajhamAla ke lA. vana vihasyAM phule phaleM, sebhAgI he caudamI thA khaMDanI, so. e kahI mohane DhAla ke lA. pavana mile mahamaMta ke lAla sobhAgI he. 1 pUrvabhava gurUmukha thakI, se. zravaNe suNe ratnapAla ke lA. maMjara paMjarane bhare, se. bhUmi malyA sahakAra ke lA. -ratnapAla rAsa mohanavijayakRta saM. 176 0 bhAre rakhe dharaNI dhase, so. teNe pIka kareya purAra ke lA. 2 vasaMta nIla bhramara guMje ghaNu, se. chaha vikasyAM Rtu vasaMta prakaTI tise, saphaLa thayA sahakAra, araviMdake lA, kAma kaLA kokila kahe, janane vAraMvAra kuTIla nayana manu vAravA, so. kIdhA e kajhala kesu ati kusumita thayA, raMga suraMgA lAla, bada ke lA, 3 khele phAga vasaMta-nRpa, tene lAla gulAla. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana sumana thaI vana ghana prajA, madhu nRpa Avyo jANi, vasaMtotsava. phaLa daLa leI bheTa, stave vihagI vANi. 3 DhAla 4 viThala vAlere umiyAjIne lAgu pAya e vara aNagaNitA caMpaka kusuma, mukulita vRkSa samIpa, Alore e dezI. jANuM Rtu rAjA bhaNI, kIdhA maMgaLa dIpa. 4 rAjA rANI raMgathI, khele anopama khela re, saparivAra AbhAnRpati, prajA sahita sevaMta, navalI dIThI nArIo, tihAM zazivadanI gajagela Avyo vanamAM kAmavaza, ramavA kAja vasaMta. 5 suNo bhavi prANIre !,caMdanarida saMbaMdha atirasa ANIre. chAMTe kesara chAMTaNAM, lAla gulAla sohAta, kAcita suta keDe karI, UbhI caMpaka chAMyare sohe madhyAhe gagana, jANe thayo prabhAta. 6 AMbA DALe jhUlaNuM bAMdhI, bALa hiMDoLe mAya-su. 2 caMda kuMvara savayA sahita, kusuma thakI krIta, keI kara dharI nija bALane re, bhIDe hiMyaDA sAthare, vIramati te dekhIne, mana nisaneha dharata. 7 kaI zikhA hIMDAvavuM, nija sutanA grahI hAtha-su. 3 rAmakaDAM bhahu bhAtanAMre, sukhaDalI vaLI dei re, -RturAja vasaMta tyAre prakaTa thaI-AMbAnI rAtA rAkhe bALane, Ima tarU tarU nArI keI-. 4 jhADe saphala-phala sahita (mora ane maravA sahita) stana paya pAne poSatI re, suta sura tarUne choDa re, thayAM, ane kokilA-koyala vAraMvAra lekane kAma yuvatI Ima vanamAM bahu, manaDAnA pahocADe koDa-zu. 5 kaLAnI cetavaNI ApavA lAgI. kesuDa atizaya -caMdarAjAne rAsa. mohanavijayakRta saM. 1783. phulyAM hatAM te lAla suraMgI raMganAM hatAM; jANe ke mohanavijayanAM chUTaka kALe, vasaMtarAjA phAga khelatAM lAla gulAla uDADI rahyA hoya tema bhAsatuM hatuM, (A samaye) vanarUpI prajA AvyA mAdhaja mAsa, Asaja pihAtIre, samAja paNa sumana (eTale eka pakSe puSpayukta ane sakhI hajIya na lIdhI sAra, rAjula jotIre, bIje pakSe sArA manavALA) thaIne jANe madhu eTale heza rahI manamAMhe, manaDA kerI re, caitra mAsa rU5 rAja Avyo hoya tenA padhAravAnI sakhI jora karI yadurAya, gayA ratha pherI re. jANa thatAM temanI agADI phaLa patrAdi grahaNa karIne sAjana phAgaNa mAsa, malI sahu TolIre, bheTa karI rahela hoya tema jaNAtuM hatuM. ane pakSI- gAve rAga vasaMta, khele helI re, enI vANI jANe te samaya stuti karatAM hoya tema dhaNI rAte rAkhI rIza, mehelI niradhArI re, khyAla ApatI hatI, vaLI caMpAnAM jhADonI najIka mahAre manaDAmAM na samAya, duHkha che bhArI re. 9 pUrI khIlelI nahI evI agaNita kaLIo dekhAtAM sakhI caDhe tarU sahakAra, meyo vana keje re, jANe RturAja-vasaMta rAjAnA AgamananI rozanI kokilA kare raMgarola, bhamarA guMjere, mATe maMgaLa dIpa karyA hoya nahi evo dekhAva thai phalI nava nava raMga, vanaspati bAdhI re, rahyA hatA. mAhArI caMpakavaraNa deva, duHkhaDe dAdhI re. 10 ( A prakAre hatuM tyAre ) AbhApati pitAnAM -mohana(vijayIkRta rAjula bAramAsa. parivAra ane purajana sahita pote kAma vaza thaI vasaMta ramavA mATe vanamAM Avyo ne paraspara kesa rAga hArI mahAra. rano chAMTaNAM thaI rahyAM hatAM, lAla gulAla eTale mahArA pIyAjInI vAta re, huM kane pUchuM, mahArA badhe suhAto hato ke madhyAnha hatA chatAM gaganamAM jene pUchuM te to dUra batAve, jANe prabhAta-sUryodaya thaye hoya nahi evuM lAgatuM sabahIM re lAlA sabahIM dhUtArA lokare-huM kene. 1 hatuM. A vakhate caMdakumAra pitAnA savayaska-samAna vayanA mitra sahita puSpakrIDA karatuM hatuM. vIramati te are maryo ne kezuDo phaLyo, joIne manamAM abhAva-aprIti dhAraNa karatI hatI. A re lAlA Avyo mAsa vasaMtare, huM kane. 2 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 3 204 mAha-phAgaNa 1984 kaTake re kAgala lakhI lakhI meluM, suMdara seja game nahi, sutAM re nIMda na Aya, keI sahasA re lAlA sahasAvanamAM jAre. kene. 3 tohI vinA prabhu mAharA, INipara dina kima jAya. 14 nemajIne jaine eTaluM re keje. Ima na kIje suNi prANanAtha, rANI rAjula re rANI rAjula dhAna na khAya re kene. 4 pAlII prItaDI pratIya hAtha, rUpa vibudhane mohana pabhaNe, mayaNuno vAsa e mAsa phAga, janama re lAlA janama janama tAro dAsa re. huM kene. 5 sAmI saMbhArIe e lAga. phAguNanA dina kuTarA, AkarA lAgere mujajha - rAga vasaMta virahe tape tana komala, mana bhAve nahI kijha, cAlo sakhI ! siddhAcala giri jaIye, keI khele lAla gulAlasuM, abIra aragajA hAla, raMgabhara khelIye horI- huM rahI eka bhAgiNI, AvyA na nAha mayAla. 16 siMthe siMdUre ne veNI samArI, kuMkuma kezara gholI, samara saMtApe sAhelaDI, bhedI rahyA mujha deha, karI ziNagAra ne hAra manahara, paheraNa caraNa ApaNu5 kima rAkhasyuM, pote yauvana veha, celI-cAle. 1 prIunA vinA chaNa maMdira, manamatha kerA re cAra, eka ekanA pAlava grahIne, aTake bele bAlI, duHkha Ape do dehaDI, uThayA tanane phera. 17 eka eka kare re marakaDI, hasI hasI levata ke jina pUjere padAminI, bhAminI Apada dUra, tAlI. cAle. 2 ke nRtya nAce navana, pApa pakhAle re, eka nAce eka caMga bajAve, eka bajAve kaMsAlI, ke pIu saMge Dhage, khele bahu khyAla, eka zuddha vasaMta AlApe, jina guNa gIta sarikhA sarikhI joDI milI, khele phAga khumyAla 18 rasAlI. cAlo, 3 " eka abIla gulAla uDAve, lAve bhara bhara jerI, premadA manamatha jora pITyuM, DasI nAgaNI jema Dole, cuvA cuMdana era aragajA, chAMTata kezara gholI. cAlo. 4 have sahI rAja citta thApe, vasaMta Rtu zatruMjagiri paryo, phulyo phAguNa mAsa, caitramAM nema e du:kha kApe. rUpa vibudhane mehana pabhaNe, janama janama tAre 18 dAsa. cAlo. 5 cihuM dise tarUvara cItaryo, cetre suvAsa, have nemavijaya laIe. jAI ju9 nava mAlatI, mogarA marUA che khAsa, tU upagAriye tUhiMja iza, kahuM eTaluM jhanAmi sIsa damaNe caMbalI re caMpake, pakSada lAgI re citta, mahira karI mohanA! maMdira padhAre, nArinAM nehanAM nemataNI huM vATaDI, INI rIti jouM re nita. 20 | nayana ThAro. 11 nikura hajI lAje nahi, je kare vanameM guMjAra. mAhe mane ratha mAharA, manamAM rahyA re hajAra ramaNa vasaMta AvI milya, bhUmi taNe bharatAra, sukha dukha mananI re vAratA, koNa suNe nirdhAra, parimala Ave re kusumanA, bIDuM huM nija nAka, jehane mana che re nehalo, te bhame vikala zarIra, prIu vinA sI sugaMtA, madane mukI ghaNuM hAke. 21 ketakI vinA jima bhamarane, bhAvena phula karI. 12 maMdira suna re mahilA taNuM, meDana kima rahe mana, grahaNI utAryA re gahabharI, purUSa na rAkhuM re pAsa, kekila kala kaMjita kare, tima he virahiNuM tajha. bhola bhelave bhAminI, madana taNuM dharI Asa, nayane re nIMda Ave nahI, ta tAba nayane re nIMda Ave nahI, ati tIkhI caMdanI rAta, sajanI ! seja talAIne, huM evuM dina ne rAta, ukhI rahI prIu prI3 jIbhaDI, vAhA vidhAMnI vAta. pIyu paradese sidhAviyA, rakhe have kisI ghAta. 13 tADhi re gADhA parAbhavyA, Ahija sUnA AvAsa, kema game ghaDA sAhiba, khiNa varasAM sere thAya, thara thara kaMpe re dehaDI, mukyA jeha nirAsa, praharanI sI vAtaDI, mAsa varasa kima jAya. 23 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana -neminAtha bAra mAsa nemivijaya. (prasiddha | rAjulanA mahInAnI dezI. zIlavatI rAsanA kartA). 8-sakhI mAgha te vAgha samAna, mAsa meM dITho re, [janayuga piSa 1982 5. 189-1905 Ave je pIu ghera, te muja mIThare; bhaNI guNI huM moTI huI, yauvanavaya javA pAmI e to saravara nadImeM nIra, TADhe ThariyAre, eve vasanta Rtu AvI, malyAM ramavA bahu phAgIre. dava jima dIdhAM vanna, zI bhariyAM re, kIdhAM karmona chUTII. ekalaDI nAra, TADhe kaMcuM re ThAma ThAma occhava mAMDI, harSa gAI phAgare pIu pIu mukhathI vANa, ahoniza jajre. chayala chabIlA khele khAMtaNuM, kare navanavA rAgare-kIdhAM. sUtAM kima hI na jAya, veraNa rAtaDI re nagara 5Doha vajaDAvI, rAjAe teNIvArare, rAjula kahe mahArAya, suNa muja vAtaDIre. 2 sahuke ramavA nisaro, kuNu nara ne kuNu nArare. kIdhAM. 9-phAguNa mAse phAga, pIu saMge gorI re rAya rANuM sahu manavine, AvA vAha majAro re, UDe abira gulAla, khele horI re ehave acarija je thayuM te sAMbhalo niradhAra re-kIdhAM. e kezaranI picakArI, bharIne chAMTere, -se. 1977mAM gaMgavijaya kata kasUmathI rAsa, pRSTha.84 tima tima virahaNI deha, sUke uccAre. vAhAlA viNa keNa sAtha, hAlI ramIyeM re, mAhA mAsanI ramaNI rUDI, Ayo ramIyeM manane sakhI gahilA jima geha, serIye bhamIre, bhelI, sAmalIyA. abalA bAlA nArI, suNone behenIne, yauvanavaya lAho lIje, Ape prema sudhArasa pIjere. eto jANe haiyaDAM mAMhe, vyApI virahanIre. 2 sAmalIyA. 10 10-hAre sakhI citre caturA nAra, caMpakavarIre phAguNa te bhalI para Avyo, e te abira gulAla pIuDa gayo paradeza, mukI gharaNIre, ITAvyore sA. kezara picakArI chUTe, muja tanamana virahA luTere. A seja talAI sAra, kahe zuM karIyere pIu viNa sUne AvAsa, dekhI DarIyere. sA. 11 eto mAlatI madhukara saMga, suMdara phulara cetre te taravara phUle, kahevAlima muja kema bhUlere.sA. e te sAmI beTho bAla, bole amUlIre keyelaDI kaMTha sohAve, muja e dina kima hI na viraha vyathA ati jora, mujane jAgere javere, sA. 12 rAjulanA rasiyA sAma, A bhAMge -rAjula mAsa devavijaya, saM. 1760 -rAjula bAra mAsa ddhivijaya (rUpahaMsazi.) madhukara mAdhavane kaheje-e dezI 1-caitre te caturA nAra, cittathI vimAse re, mAhe te mAyA bahu kIje, viSayaka sukha amRta pIje, kaMta vihuNI rAta, kima karI jAze re. tuma vinA e muja tanu chIje re. tema jinesarane kaheje 14 viraha vyathAnI pIDa, meM na khamAya re, phAguNanA dina nigamImeM, abIra gulAleM te ramIye tuma viNa muja prANanAtha, jIvaDo jAya re. 2 ghara mukIne kema bhamIye re, nema. 15 yauvana lahera athAga, rAkhI na raheze rAjula pohetI pIyu pAse, pAmI te mananI Aze, pachI pastAzo nAha, vAlo kahezere. anubhava sukha e bihuM bAse re. nema. 16 mAnava bhava avatAra, lAhe lIje re, zrI vijayaratna surirAyA, vAcaka de guNa gAyA, saphala karo avatAra, kahyuM muja kIjere. tuma nAme saMpatti pAyA re. nema. sarakho lahI saMyoga, kAMi vimAsare, 17 devavijaya, vAcaka deva kahe ema, joI lyo tamAre. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2016 jenayuga mAha-phAgaNa 1984 11-mAdhe te mAyA thAya, kahuM guNagehAre vara nAvali suMdara, phala puSka para nimbara, A navavana e deha, vilaso neha re. 1 ujhANataP sirikaruM, hiMti damaNa manahara." 2 A cAra divasano raMga, caTake lIje, mAnuM jalape lokazuM, sarasa zabda je thAve e, le lAho tume seNa, kahyA muja kI re. 2 mAve e, harSa loka manamAM nahIM e, 14 pharI pharI nahIM saMsAra, jobana jAze re, palava vikasita miSa hase, vAta kaMpita mAnuM nAce e, rAkhyuM na rahe tana, sahuke bhAse re. 3 sAce e, zAkhA palava stava kare e. 15 te kAraNa kahuM ema, vAlama mAhArI re, sarasa kusuma rasa cUke e, mAnuM eha te rove e, A AvI vase gharamAMhe, guNa bahu tArAre, 4 sove e, virahI sukhe nahIM te vatI e. 16 A dina dina adhike prema, nehI kIje re kulabhara namIyA te vatI, mAnuM ghaNume pAya e A vAcaka deva kahaMta, rasa e lIje re. 5 tihAM Aya e, priyajanane te harSathI e. 17 12-A phAgaNa Avyo mAsa, nAha na Avyare, zAkhA calita mAnuM teDe e, lokane krIDA deve e, abIra gulAlaja teha, sahu meM chAyo re 1 cete e, loka vasaMta te AvIyo e, 18 A pIyu cA giranAra, mujane cheDI re, kAme unmatta loka e, krIDA kare kAkA e, A zivaramaNIzuM raMga, prIta eNe jeDI re. 2 zoka e, nahIM ke cittamAM tadA e. 19 A beTI jaga mAMhe prIti, je nara karazere, mArI leI nija sAthe e, udyAne sahu Ave e, thira nahIM jagamAMhe keya, sukRta haraze. 3 * sohAve e, nava nava AbhUSaNa thakI e. 20 pAmI te mane vairAgya, saMyama lIdhuM re, paNa zrI nemi jiNuMdane, madana bhAvI navi zake e A rAjula satI guNa jANa, kAraNa kIdhuM re. 4 dhakake e, mArI kADhI mUlathI e. 21 A savata sattara paMcANuM, rahI comAse re kekila tihAM kajita kare, vanapAlaka AvI bhAkhera, A piorabaMdara zubha ThAma, manane u9lAsuM re. 5 vilAsee, kRSNajI vana phala phUlI e. 22 zrI vijaya ratnasUrida, vAcaka deva bole re, DiDima devarAve tihAM, vanalamI jovA jAya che, vArI huM tema jisuMda, nahIM tuma tele re. 6 rAya e, sahu jana RddhizuM Avajo e. 23 -rAjula bAra mAsa deva vAcaka saM. 1795 te suNI sahujana halako, tarUNaka mana harakhe e, ribaMdaramAM. varakhe e, mayaNa te bANu saDAsaDe e. 24 vikrama 19 muM zataka, cothe paMDe bIjI e, hAla prathama adhikAre e, padmavijayajI. pyAre e, padmavijaya bhAkhI bhalI e. 25 bhAva zrAvakanA bhAkhIye-e dezI. hAla 3, tanamana kIdhuM tune bheTa, mahAre vAha. e dezI. vADI vana ArAme e, valI krIDA parvata ThAme e, kAnajI jAva udyAna-e AMkaNI goThI kAme e, sahakAra keli kamalavane e. 11 ramavA cAlo jAie vanamAM, paDahathI thAye vijANuM, ima sukhamAM suvilAsa e, Avyo vasaMta te mAsa e, mArA vAlA, ulAsa e, kAma nRpati pAme ghaNo e. 12 kIDA vasaMtanI karavA cAlyA, besI nija nija yAna gopIne kahe hari Avoe, temane vivAha manAvoe, mArA vAllA kAnajI, 1 dAvo e, madanadhAmamAM ehane e. 13 tihAM maMdAra ne damaNa marUo, kaMda caMdananAM thAna, mA, "punAga nAga caMparyA, elA lavaMga maDiyuM, jAI jaI ne ketakI velI, valI rUdrAkSanAM rAna, khajUra keli nAliya, asegameM alaMki. mArA. kA. 2 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana 107 pArijAta ne dhAtakI salakI, rAyaNu cUta amAna, mA. mana mohana mere dila vasyo che, mere lalanAM, keriTa ne maMdAra manohara, je tema valI kAnha, dila vacce mana vasyo mujha-mana mohana, * mArA. kA. 3 e AMkaNI. rUkhanI jAtina jagamAM ekavI, na jaDe eha udyAna mA. malaya vAyu tihAM vAyA manehara, phUlyAM vana udyAna, sahu jAdava tihAM keli karatA, kyuM naMdana sura lalanAM. tAna mArA. kA. 4 leka thAka tihAM jevA cAlyA, kokila rava suNe khAdya khAye hase khele raMge, kaMI kare madyapAna, mAtra ( kAna-mana. 2 kei kare vIjaNe valI vAyu, keI kadalI kere mitra parivRtta huM paNa cAlyo, karI tanu zobhA vizeSa,la. pAna, mArA. kA. 5 anaga naMdana udyAnamAM jAtAM, Avyo rAjapaMthane krIDA karI ema have dAdara, majajana kere kAja, mAtra deza. mana. 3 veNu vINuM mRdaMga bajAve, kalakala rava jima nAma vilAsavatI nRpa putrI, gekhathI dITho mujha, la. gAja, mArA. kA. 6 kaI bhavAMtarane abhyAse, rAgathI atize abhUjha, mana. puSkariNI mAMhe snAna karIne, A sarovara pAja, mA. bakulamAlA guMthI nija hAthe, nAkhI mujha zira teha, la. kaMIka nATaka karatI ramaNI, madavaMtI mUkI lAja, dIThI mujha vasubhUti mitra, thApI kaMTha deze meM eha; mA. kA. 7 mana, 5 bahu vAjitra dhvani tihAM uThe, daza dize dIse zrAja,mA. urva joyuM taba tihAM dIThuM, vadana kamala adbhuta, la. gAviMda rUkamaNI ne satyabhAmA, kamalakrIDA kare harSa laDyA huM te paNa hui, teSa viSAda saMyuta. mana, sAja, mA. kA. 8 -samarAditya kevalI rAsa, padmavijaya kRta. saM. 1842 prItamanI priyA ANuM pAmI, ane temanI pAja, mA. devara devara kahetI valage, A ramIye Aja, mA. kA. 8 khaMDa 9 DhAla 4 kaThaDArA AyAM gurUjI prAhuNue dezI nemajI te avikArathI karatA, krIDA teha samAja, mA. AI vasaMta Rtu anyadA, vanasirI ati visaMta ayuta ANaMda aMtara pAme, dekhI zrI jinarAja, mArA sAjana vAhA, cAlo vasaMta jovA jAye, AMbe maMjarIo bhaI, atimuktaka ullasata, 1 mArA aMtezvara parijananI sAthe, te rajanI tihAM ThAya, mA. tilakAdika phulyAM ghaNuM, malayAcala vAyA vAya, mA. hari halI nemi jinarAya-e AMkaNI. bhramara guMjArava karI rahyA, kephila zabda suNAya. mA.2 Ima nita nita tAsa krIDA karatA, vArU vasaMta vahI madana pIDe bAla vRddhane, vikasita kamaliNI thAya, mA. jAya mA. kAnana seve bahu janA, viraha na daMpatI khamAya.mA.3 hari halI nemi jinarAya0-11, nagara sahika AvIA, iNa same bhUpati pAsa,mAM. -neminAthano rAsa khaMDa 4 padyavijaya kRta. saM. vinave ghaNI pare rAyane, pUro amArI Aza. mA. 4 1820 dIvAlI rAdhanapuramAM. te nitya ucchava che yadyapi, te paNa Aja vizeSa;mA. occhava upare hAyaze, occhava janane azeSa. mA.5 khaMDa 5 DhAla 2 pAudhAra tiNe rAjIyA," tava ciMte mahArAya,mA. rAga dhamAla, pAsajI hA, ahe mere lalanAM-e deza. mekaluM samarAdityane, dekhe vicitra samavAya, mA. 6 vasaMta samaya eka dina have Avyo, rahetAM tihAM te samIhita ama nIpaje, upaje kAma vikAra, mA. - sukha mAMhi, lalanAM. ema vicArI tehane, bhAkhe sukhe parakAra. mA. 7 avivekI jana AnaMdakArI, didina adhika ucchAha " occhava bahu dekhAvIA, huM to paramANaMda, mA. mArA sAjana vAlvA, cA mA. kA. 10 aMteura parijananI sAthe , Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 208 mAha-phAgaNa 1984 have dekhAvo kamarane, tumo eha narIda." mA. 8 mIsala vAra che choDa te sArA, goTA dAudIzarNanA kayArA kahe mahardika rAyane, "kIdho ama supasAya, mA. behe ke ghaNI gulAbanI sarasI, lAla raMga gulAlA ima kahI te nija ghara gayA, teDAve kumArane rAya. pharasI. 119 mA. 9 ujajavalani mAlI sAhelI, joI jaI mahela, "vatsa! sthiti e ApaNI, madhu occhava thAye sona juI pIlI caMbalI, navalI nAgaravela Aja, mA. navalI nAgaravela te nIlI, navapAMkhaDIye olara khIlI, jevA jAye narapati," ema bhAkhe mahArAja, mA. 10 vAsa suvAsa rahI che phelI, ujajavalani mAlI e mAraga tame Acare, meM joyuM bahu vAra, mA. sAhelI. 120 harSa thaze prajA lekane, tima svajana parivAra" mA.11 e have vasaMta ramavAne bAge pAMcama karI niradhAra, -samarAditya rAsa padyavijaya kRta saM. 1842 rAjakumara nemIzvara sAthe, jAvuM lai parivAra, vizAlanagaramAM. jAvuM lai parivArathI jehave, khabara thaI rANIne nemi caMdrAvalA. tehave, labdhi kahe mahA maMgalakArI, Avyo mAne mAsa, teDI sajanI sAthe sevAge, e have vasaMta ramavAne naranArI manamAMhe harakhe, dharatI ghaNuM ullAsa, bArge. 121 dharatI ghaNuM ullAsa te aMge, madavaMtI matavAlI raMge Anada alabelI rAmA, uThI aMga ucchA, mAMhe mAhe umaMga zuM bhArI, labdhi kahe mahA maMga cAre korathI caturA cAlI, caTapaTa ati citta cAha, lakAre. 115 cApaTa ati citta cAha zuM rANI, zehe sahAgavigate zuM vanarAya vakhANu, maryAM aMba kadaMba, saparANI, nAraMgI sopArI soTA, lohaNa lIMbu jaMbu, nakha zikha zaNagArI sahu zyAmA, Anada alalohaNu lIMbu jaMbu te dIThAM, sItA rAma sadA phaLa mIThAM, belI rAmA, 122 phaga araga viline rAyaNuM, vigate zuM vanarAya sarala geTalA ne aMboDA, vAMkI veNa vyAsa vakhANuM. 116 zIzaphala laI beThe jANe, mukha ma adhizapayAla, kadalI phala zrIphala bIjorAM, phaNasa para aMjIra, mukha maNa adhizayAla te mAthe, laTake larI nAgaNuM madhura svare paMkhI vica rAje, kekIla ne valI kIra, gaNa sAthe, kekIlane valI kIra te rUDA, mayUra nIla cAsane sUDA, zehe dADima dAkha khajUrAM, kadalI phala zrIphaLa vasana veDhA mugdhA prauDhA, sarala coTalA ne aMboDA. bIjorAM. 117 teleM tarala atara suga, guMthI nAnA bhAta, karNayara ketakI ne valI rUDI, belasiri bekAra, sairthe sIdure sArI te, arUNa rUci suvikhyAta, kevaDI A kusumAkara RtumAM, kUlyAM kasama apAra, arUNa rUci suvikhyAta te jAlI, gophaNI rahI phUlyAM kusuma apAra abuThayA, ma hari raMgI baThayA, ghugharIAlI, amara baMdha cAMpe kezaDI, kazeyara ketakI ne valI bhamarIdAra caramarI gatI saMdhe, tela tarala atara rUDI. 118 sugaMdhe 124 lAla raMga gulAlA pharasI, tava te baMdI jeDa. kalA cosaTha cothAI rAje, pUraNa mukha mayaMka zaza nAraMgInA karamAte, mIsala vAra che choDa bhAla bhalAM bhAmanIyo kerAM, jatAM te nikalaMka, * A labdhivijaya ke labdhi vardana A kRtinA kartA jotAM te nikalaMkathI dIze, subhaga samArImAM joI arIse jaNAya che chatAM chevaTe lokAgacchanA gaMga muninA ziSya pIlIyA kaMkuma kezara tAje, kalA e.saTha thAI kalyANuM Ave che te saMdehAspada lAge che. rAje. 125 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana 209 tera mAMhe che A hariraMgI, rAtI jarada prakAra, bharI picarakI chAMDatA raMge, have jAdava dhama macAkaI kapAle cAMdalA kIdhA, biMdI jINI hAra, vatA aMge. 137 biMdI jINI hAra te kIdhI, ratnajaDita amulika lIdhI, tihAM sahune zAna karI samajAve, dAsI jaI te mAMha, kaIka jaDela kaMdanane saMgI; teha mahe che ADa hari nemakumAra sAthe ramavAne, rANIu Ave tyAMha, raMgI. 126 rANIu Ave tyAM je TANe, tame khalaje sahu te bhakuTI bhamara kamAna te karSi, kema vakhANI jAya, paramANe, deza deza praveza karI joI, te paNa mana visamAya kAraNa che keAI khela te dAve, tihAM sahune zAna tepaNu mana visamAya te mahArU, kIyA dezanI karI samajAve. 138 cittamAM dhAruM, tihAM AviyAM jUtha paTarANI kerAM, cAre dizathI cUMpa jotAM saraganI apsarA sarakhI, bhrakuTI bhamara kamAna rUkamaNI ne sabhAmAM Ade, AThe tema anUpa, te karSi. 127 AThe tema anUpa te sAthe, cAra sahasa ekaeka saMdhAte, capala nayana gati mInanA sarakhI, kamala taNe AkAra, maliyA saMge loka anerAM, tihAM AviyAM jUtha triguNI rekha virAje tehamAM, kIkI teja aMbAra, paTarANI kerAM. 139 kIkI teja aMbAra salUNI, aMjana racita kaTAkSa daze dizAthI digapAlonI, devI jovA kAja bhara jaNI, AvI aneka malI te mAMhe, pAravatI ziratAja, jotAM sura nRtya kare harakhI, capala nayana gati mInanA pAravatI ziratAja bhavAnI, rUdraNI paNa Ave chAnI, | sarakhI 128 beheke sugaMdha phula mAlonI, daze dizAthI kAne kuMDala jhAla jumAlI, jUmakhAM jagamaga jyota, digapAlonI. 141 kAminI keIkane kAne akreTA, bhUSaNa ghaNuM ughAta, zravaNu suNI rAmata ati raMge, zrIdhara zaMkara zeSa, bhUSaNa ghaNAM ughata te jhalake, kaMdana kAmamAM cunI zaka surAsura ne aja Ave, jovA jU jUve veza, calake, jevA jUjuve vezathI harakhe, sUraja caMdra cakita lara lalake mugatA zobhAlI, kAne kuMDala jhAla jumAlI thaI nirakhe, nAke navesara zobhatAM, kuMdana mugatA saMga, gaNapati ane pavanasuta saMge, zravaNa suNI rAmata era kamAna viceMja amulika, navagrahanAM navaniMga, ati raMge, 142 navagrahanAM navaraMga raMgAlAM, te rU5 bhUpanAM che rakhavAlA, , te 25 bhUpano che rakhavAlo, eka vasaMta ane valI rAje, bIjI bAnika bAga, cauda bhuvana camake lobhatAM, nAke navesara zobhatAM.130 zrI ramaNIrUpa surage, ethe aMga sahAga thI 135 sudhI Ama suMdarIonAM varNana cotho aMgasohAga temAMhe. pAMcamo khela rasika uchAhe cAlu che. e pAMce kAma sinya laI sAje, eka vasaMta sAja samAja teDAvI maMDI, mAnanIya moDAmaDa ane valI rAje. 143 puravAsI paTarANuM saghalI, beDI joDAjoDa. sAmAM sAmI rahIne sAhelI, sarakhA sarakho saMga beThI joDAjoDa dabAvI, valI te temane vAta jaNAvI, jalabeDa baliyA vica sehe, ghAlI kesara 2ga, ramavuM lAja devaranI ThaMDI, sAja samAja teDAvI ghelI kesara raMga te varaNI, capala garle pharatI manaharaNI, maMDI. 136 mAce ghama gulAlanI pehalI, romAM sAmI rahIne have jAdava dhUma macAvatA caMge, AvyA bAga mojhAra sAhelI. 144 ghera malI pradyumnanI ne, bIjI nema kumAra, phiratI picakArI rahI varasI, kumara kare vicAra, bIjI nema kumAranI sAthe, uDe gulAlanI jolI mAthe, ApaNe have sarakIne kare, nIkaLavuM niradhAra, Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 jInayuga mAha-phAgaNa 1984 nIkalanuM niradhAra te AmAM, jUtha bhela pADI te vAMmAM prasiddha vIravijayajInI kRtimAMthI rekI nemane ghera AkarSa, phiratI pIcakArI rahI DhAla 8. vanamAM visArI vAhe vAMsalI-e dezI. varasI. 145 + + - madanamaMjarI mukha mohI rahe. madharI mahuara vINuM vAge, Dhalaka tAla mRdaMga, paNa tAtanI ANuM zira vahe, deya rAjya spha jhAla jhaNake che jhAmI, caraNe vAjAM caMga, pratApa tapaMta, caraNe vAjAM caMga pherI, zUra zaraNAI sara na pherI, madhu mAdhava surabhi kara, dizi dakSiNa vAyu bhaNaNaNa bherI bhugalAM Age, madhurI mahuara vaheta. 5 madana, vINA vAge. 146 eNe avasara ravi dakSiNa jata, bhUmi strI zIta zrImaMDala sAraMgI vAje, dekaDa ne kaDatAla, pIDA dekha, khaMjarI khaMjana nayaNIne kara, ghara avAja rasAla, anaMga AkAzathI Utaryo, varatAne ANuM vizeSa 6 ma. ghara avAja rasAlathI raNake, satArane taMburA jhaNake madhumata bhamarIye raNajhaNe, jhaMkArava maMgalagIta, vidhavidha vAje aMbara gAje, zrImaMDala sAraMgI vAje.147 Rtu vasaMta rAya Aviye, vedhaka jana vikasyAM tele ne taMbele bhInI, tarUNuM TAlATola citta. cha ma. lAjanI pAja lopIne mukhathI, gAye phAguNa gola, caturAM jobanavaya jhagamage, patisaMge tema RturAya, gAye phAgaNa gola dhumArI, thoke thAka rahIne nArI dekhI avanItala jhagI, vanarAjI kisalapata chAMya, 8 ma. karatI AlI nemIsaranI, tele ne taM mele bhInI. 148 jAI ketakI mAlatI bhogIyA, bhamarA vana phuleM karaMta, lAla gulAlanA thAla bharIne, Ave sajanI sAtha, zuka sukI menAM vatatarU, karI mAlA jugala ramaMta 9.ma. pAne ne pukharAje jaDIala, picakArI grahI hAtha, hasa haMsI jugala jala jhIlatAM, kare krIDA sarovara pAla, picakArI grahI hAtha raDhiAlI, pahoMce pahoMcI madabhara koyala TahUkatI, mukha maMjarI AMbA DAla. 10.ma. jora javAlI phaNasa cAMpA nAgiyo, rAyaNu dahADima sahakAra, chAMTe chalathuM doTa karIne, lAla gulAlanA thAla zuMhatuM sItAphala jAMbuDI, na namI keli tarapha bharIne, 149 bhAra. 11 mA. pAya kemakale ghugharI bAle, tema tane nAda vairajahara virahiNI nArI, malayAnila surabhi vAya, kaTi mepala khalake mAdaliyA, te laI rahetA vIda, mada upajAve juvAnane, valya occhava madhurAya, 12.mI. te lai rahetA vAda hAlaMtA, raMgarola lukamAM mAlaMtA, nAgara janazuM nRpa parivaryA, jAya ramavAne udyAna, camake cUDA vIjalI tela, pAya Thamakale ghugharI pavanaprerita tarUpalavA, mAnuM nRpane karata bele. 150 AhuvAna, 13. rahe vasaMta pAvasa para jubI, avanI upara chAyA, caDI galAla ghaTA aMbarathI, dinamaNi chabI na kaSAya, keI gAve gIta vasaMtanAM, nArI ko phulanI mAla, dinamaNi chabI ne kalAya te behe, picarakI madirApAna karI nAcatI, keI hAtha grahI kaMsatAla 28ma, varase jaDI mehe naranArI karI ghara kelanAM, rame sogaThAbAjI sAra, rahI vAdalIu ghereja lebI, rahe vasaMta pAvasa tarU upare kusumane vINatI, uMcA haste spaddhita para jubI. 151 tAra. 29 ma. -muni kalyANa (?-labdhi) kRta saM. 185ra. priyA beThI hIMcele nijapati, kaI jugala jale kallola, keI hAtha priyA kaMThe TharI, lAla gulAlase raMgarola. 30me. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana tihAM kuMvara kusumavana khelata, tarU bAMdhI hiMcolA khATa, rAga dhamAla madanamaMjarI aMke dharI, juve navarasa nava nava naTa. Ayo vasaMta hasaMta sahelI! rAdhe madhu deya mAsa,lalana. 31 ma. viraDI saMta ne nAma vasaMta, saMta sadA sukhavAsa 1 jaI saravara jalakrIDA kare, jema kamalANuM merAri, | mana mAnasarovara haMsalo che, aho mere lalanA. saMdhyA same sahu ghara gayAM, nRpa sAthuM nagara nara nAri. 32 ma. A0-e AMkaNuM. tavamadanamaMjarI kahe kaMthane, Aja ramavA sarikhI rAta, ( rAga vasaMta karata hai gopI. khelata herI mukuMda, lalanA parikara sahu ghara mokalo, ApaNu deya jazuM parabhAta. kahe rAjula suNa mRga vAI he; virahAkuM duHkha dIye 33 ma. caMda-mana. 2 rahyA kuMvara visaI parikarA, vanitANuM vanamAM teha, mukhamaMjarI valI koyala Tahuke, jaba phalIyo mAkaMda,la. savitA samarI vallabhA, gayo pazcimadize nijameha, madhura me madhukara mAlatI parimala lehe, marAla yugala araviMda. 33 ma. mana. 3 dhammila kuMaranA rAsamAM, khaMDa bIje AThamI DhAla, take paravAla palAsa bhaI he, ketakI abira gulAla, la. vIra kahe vairAgiyA, suNe Agala vAta rasAla. raMbhAsI kheDa sucaMpaka vikase, dADima phala suvizAla. 34 ma. mana. 4 -dhammila kumAra rAsa pR. 87-90 vIravijayajI khaMDa samasta sumanasa sugaMdhaka, mitra citra hitakAra,la. kRta saM. 1896. eNe avasara calIye hama choDI, kaMtajI gaDha gira nAra-mana. 5 piyu mAhA mAse mata jAoe, himAlo hAlaze, rayaNa eka varasa samAna, viyogI sAlaze. jaga jasa vAsa lahI behu beThA, valI zubhavijaya laMkAthI sItA khaTamAguM, rAma ghara lAviyA, vizAla, la. evA vahI gayA sAta mAsa, pritama ghera nAviyA. 9 - 9 vIra kahe daMpatI dabAve che, maMgala taNI lahe mAla. DI. halakA hasaMta vasaMta, AkAzathI Utaryo mana. 11 mAnuM phAgaNa sura nararAya, malIne notaryo, helI khele gopI goviMda, umuM ghara AvatI, -vIravijaya. ali kesa jhuMpApAta, viyoge mAlatI. 10 sAlavagaranAM prakIrNa kAvya. sakhi cetare citta thakI, vichohI vAlame TADha paDe mAhA mAsamAM, vAlA hema Thare parabhAta, AvA duHkhanA dahADA kema jAya, uge ravi Athame, sUraja teja besI, vAlA vikase suMdara gAtara, AMkha mIMcANe bhalI jAya re, UghADe galo prabhu mAne mArI vAtare, huMto araja karuM dina rAtare sAmalIe siddha svarUpa, sapanamAM Agalo. 11 tuja neha nahIM tila bhAre, meM jANI tamArI vAtara. rame haMsa yugala zukamora, cakera sarovare, -ghare Avo nemIsara sAheba 15 nijanAtha sahIyarane sAtha sudhI rame vana ghare, mAchalaDI pANI vinA, vAlA taDaphaDI chavita deta, mukha mejarI AMbA DAle, keyala TahukatI, tima vichaDave huM tAhare, vAlA mana ANo te saMketare sakhi vAtamAM vile vasaMta, rUe rAjImatI. 12 tuja sAthe phira muja cittare, pIyu saMbhAla nija khetare -nema rAjula bAra mAsa-vIravijayakRta jana bhava ATha taNI je pItare, kema tyAga kare che kAvya prakAza 5. 234 mirare, ghare. 16 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 jainayuga mAha-phAgaNa 1984 phAguNanA dina chuTarA, vAlA vana kuMpala vikasata, phAguNa sarasa sahAya, a. abIra gulAla uDAIye, sA. kezara picakArI bharI, vAlA khelata kAminI kaMtare Dhola mRdaMga suhAya, a. gIta dhamAla jagAiye, sA. 8 abIra gulAla uDatara, madhure svare gAve vasaMtare caita dharUM kima dhIra, a. virahavyathA tana upajI, sA. naranArI malI gAvaMtare, suNuM upaje viraha anaMtare. keI na ese seNu, a. ANi milAve nemajI. sA. 9 ghare. 17 - nemi bAramAsa raMgavallabhakRta. INa rIte pIyuDa vase, vAlA ke zuM peluM phAga, kAlajaDe kora bale, vAlA lAgo premano dAghare; mAha mahIne sAta paDe, aNu rUti cale balAI virahAnala mohATI Agare, ehathI tApa tanu athAgare, ucAM paDavAM paDhane, kAmaNa kaMTha lagAI. 3 sAhebazuM navalo rAgare, prItama have malavA lAgaze. phAguNa mAsa vasaMta rUti, suNa bhogI bharatAra ! ghare. 18 caitra taravara mArIyAM, vAlA sahu phUlI vanarAya, paradesAMrI cAkarI, jAve kANu givAra (gamAra). 4 parimala mahake linA, vAlA surabhI zItala vAyare, catura mahIne cetare, huM ja calaNahAra, taga kayA turIyAMtaNu, sAthIDA siradAra. kokIlA paMcasvara gAya, guMjArava bhamaranA thAyare, mana mAlinI zuM lalacAyare, bhamarA rahyA lapaTAyare. -jasarAjakRta bAramAsa. ghare. 14 risANa rahIye nahIM, vAlA rUNuM kIje dUra, Avyo mAhaja mAsa, nema na AvyA, halI malI khelo raMgazuM, vAlA rAkho caraNa hajUra, re koI dUtI lAgI kAna, teNe bharamAvyAre; jima vAdhe prema aMkUra re, vanIyuM jAye pUra re , viraha aMgIThI jAla, hIyaDuM bAlere, prItama je thAye zara re, duHkha kIje cakacUrare. kAMI tajavuM viNa aparAdha, te muja sAlere. 7 ghare. 20 phAgaNa mAse phAga, rAga na jAge re, -rAjula bAramAsa karazekhara. (o.). saMge hove je nAha, to duHkha bhAMgere; mAhArA haiyaDAnI jALa, kema elAyare, deve virahI sarajIyAM re, kAMI na sarajI pAMkha, je nayaNe dekhuM nema, te sukha thAya. mArA mAnyA caitraja mAse aMba, meryA raMgere, bihuM raDe nAraMgIre, mAhe morI dAkha, kokila karere kallola, madhukara guMjere, manarA mAnyA. 5 phUlI nava nava raMga, sahu vanarAjIre, caMga mRdaMga Dapha tAlazuM re, mukhaDe paMcama rANa, mana. keta vinA na sahAya, virahe dAjhare. kezarIye saba sAjazuM re, phAguNa ramIye phAga. mana. 6 -nema rAjula bAramAsa. kaviyaNa kRta. kei phUlI ke pAlavIre, keI kuMpala vanarAya, mana. janakAvya prakAza. pR. 236.AMgaNa abe meharIre, valiye caitra suvAya. mana. 7 -AnaMdakRta rAjula bAramAsa. hAla garabAnI mAnI rayaNa talaphatAM, nAniMdalagAra, mhArA vAhA. DhAla sipAIDAnI te niradhArAM mAnavI, kima kADhe jamavAra, hArA vAhA. mAdha sadA sukhadAya, are jAnI, sukhIyAMne saMsArameM phAguNa AphaTare, phalI saba vanarAya. hArA vAhA, sAhibIyAre. piuDa nahI mujha maMdira, mujha kima khelaNe jAya, prANanAtha mujha nahi, a, lavalAI giranArameM sA. 7 hArI vAhA. 11 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna jaina kavionAM vasaMta varNana 213 caitre camake cittaDa, chaDuM maMdira eha, hAre vAha, sahakAra udAra li vanamajhi manahara vAyu vahi ziyaro. nemi vinA kima rahi sakuM, dadhI virahe deha, alinI ati Ali karati subhAli hArA vAlA. 12 vadana vizAla bhaya pIyara, -tilakazekharakata nemirAjala bAramAsa.prata la.sa. 1819 citta cetakamAsi milaI yadi nema mahAsukha prema lahe jI re. 9 savaiyA -labdhivardhana kRta nemanAthanA bAramAsa savaiyA. baDhI ati rAti kiGhI na vihAti sujana saMdhAti vinA suNi bhAI, rAga dhamAla. parai paratakSa nusAra ke lakSa pajArata (parI chata) vRkSa sukI vanarAI, avasarakA lAhA lIcharyo che, ahe mere lalanAM suhAtana sata nahI u6 mIta calahe zivapura hiM. ava. kari jima cIta gharagaNi AI, mahake mAsa vasaMtake tarUvara, lahake malaya samIra, rAjUla anUpa suhAvati dhUpa aMba aMba bina mora jage hai, maMjarI rasa lubbe mese mani mAha mahA dukhadAi. 7 kIra. a. 1 sabedU sakhI saMgi milI manaraMga vana vana kuMjane Tahakata kekila, zItala sarovara nIra, vajApati caMga paddhati dhAro, ita uta lalita latA kuMjanameM,jata madhukara dhIra. a. 2 AyarI vasaMta vineda anaMta navala vasaMta navala vara nAgara, navala zaMgAra rAjAmati kaMta mahimata chAro, hAra, navala abIra gulAlathuM saMdhI, navala navala dhuMvAra. a. 3 mAdala tAla vajApati bAla jhakhaI ati Alaha herI pujArA, (pA. jhakhaMti alI sabahAra pUjAro) aMtarikSa ke Age rAguM, gAvata maMgala cAra (ahe) phAguNa meM phari prema baDhaI jU sakhI " dhUmata caMga mRdaMga upage, naTuvA huM cAhe dhamAla. a. 4 jo mile yadi(nema) zivAkeza bAro. 8 yA vasaMta samaya manamohana, yA sUrijanaka khela, kuhakaI kekilA madhura dhvaniryuM suraNa yA prabhu pAsa bheTa bhaerthe, AnaMda bhaI rasarela. a. 5 nAda vinoda haryo hiyaro, -AnaMda, Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 jenayuga mAha-phAgaNa 1984 sva sAkSara zrI manasukhabhAInA patra. [ bhagavAna mahAvAdI siddhasena divAkaranA nyAyAvatAranuM aMgrejI bhASAMtara tenA parathI saMskRta TIkA parathI DuM aMgrejI vivecana DA. satIzacaMdra vidyAbhUSaNe karyuM hatuM tenuM ame gujarAtI bhASAMtara karI zrIyuta manasukhabhAIne joI javAne sudhArA vadhArA karavA mokalyuM hatuM te saMbaMdhI nIce patra che. A patre barAbara samajAyate mATe ame temane lakhelA patronI nakala have pachI ApazuM. tenI nakala A kesamAM gayA pachI maLI che. taMtrI.] bIjAne samajAvavA jaIe te te kevA prakAre grAhya zrI morabI 4-4-11 maMgala ke upakArI ke zubha ke sAhityasevAjanaka thaI priyabaMdhu zrI zake ? meM cAra loka upara mULa uparathIja anuvAda karyo pachI keTalAkamAM mArI cAMca na DubI zakI. be patra maLyA che. upAzrayAdinA artha samajAya chevADene bhAga mane mULa spaSTa lAge, samajAya che tevA judA kAgaLa upara jaze. paNa A5nuM lakheluM to samajAtuM ja nathI. zrI nyAA aMge Apane rUbarUmAM ja kahevuM Ape bAbu zaracaMdrane (? satIzacaMdra joIe) yogya gaNI mauna dharela tathApi ApanI tIvra utkaMThA anasaryA vinA mULaneja Azaya vicAryo hata te joI mane lAge che te jaNAvuM chuM. Apa spaSTa samajI zakata. paNa bAbune anusaravAmAM (1) yathAzakti yatanIyuM zabe-e dalIla sAcI Apa viSaya na samajI zakyA ho ema lAge che. che paNa zakti che ke nahi ene vicAra karavo ke mULanuM bhASAMtara bahu kilaSTa che. ane vivecana prAyaH nahi ? nyA. A. mATe zakti nathI e AgaLa apUrNa ane asaMbaddha che. kavacita mULathI khalanA jaNAvuM chuM. paNa che. (2) sAhityanI abhivRddhi-mane bhaya lAge che ke Ama mane bhAse che ane ethI e prasiddha na sAhityanI abhivRddhinA bahAne ApaNe dravya ke bhAva karavA bhaNI mAro mata che-je Ape mAgyo che ane baMnethI ApaNI zakitano vicAra karyA vinA, tathA huM nikhAlasa dIlathI ApuM chuM. Apane pratyuttara prakAranA kSayopazama vinA, tathA prakAranA abhyAsa maLe mss. pAchuM mokalI ApIza. vinA, tathA prakAranA anubhava vinA eka bhASA mAtranA prasaMgopAta eka prazna puchuM chuM tene javAba ADaMbarathI jhokAvyuM che. baMdhu, bahu jokhamadArI yathAvakAza ApavA vinaMti cheHjabarI che. (1) bhUtArtha zuM che? asadabhutArtha zuM che ? nyA0 a aMge Apane puchuM chuM ke Apa naya, nikSepa, saptabhaMgI e kayAM sudhI-upakArI che? mULa ke samajI zakyA che ? Apa nathIja sama. e bhUtArtha ke abhUtArtha ? bhUtArtha hoya te tenI kAMI jyA, je vAta Apa nathI samajI zakatA te vAta sImA kharI? je e vAta nathI samajI zake tenA aMgrejI upa nyA. anA badale Apa zrI yazovijayajInI rathI A5 deza bhASAmAM utAravA jAo cho e kema tarkabhASA barAbara abhyAsI tenuM bhASAMtara kare te bane ? batrIzamAMthI Apa eka paNa eka nathI bahu saraLa ane upakArI thaze. nyAaka pachI samajyA. Apa samajI zakyA hata te Apa sama- samajAze. jeluM spaSTa lakhI zakata ke je huM paNa samajI zakata. vicAra mATe (1) zrI paMcAstikAya (2) Apane pitAne aMtaramAM vedAvuM joIe ke Apa pannavaNA sUtra (mAre tyAM mAruM che te joie te nathI samajI zakayA; te je vastu ApaNe samajI na zrInAnacaMdabhAI Apaze) (3) purUSArthasiddhi upAya zakatA hoIe te samajyA pahelAM bhASAMtara dvArA jovA yogya che. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva sAkSara zrI manasukhabhAinA patro 215 ame badhA kazaLa chIe. harSa ane zoka bane chamAM Avo caravale nathI rAkhatA. emAM paMjavA aMge lAgaNI batAvI te mATe upakAra. lagnanA pramArjavAnI kriyA pAtharaNuM (Asana) vaDeja kare cAMdalA mATe Apane meM taratamAM maLIza tyAre che ane te pAtharaNAne "pachaNuM' athavA picchanaka ApavA athavA mokalI ApavA jaNAvela te have (pujanAra) evuM nAma Apela che. digambare morakAMte mokalI ApIza kAMte ApIza. pIMcha rAkhe che. sthAnakavAsI zrAvake nAno unano sukharUpa IrachuM chuM. baMdhu, ApaNe vyavahArika guccho rAkhe che. "aravalo" "AkheDA pADa" e Arthika sthiti majabuta karavA uparAMta dharma bodha badhA rUDha zabda che. enA mULa dhAtu paryAya zuM sudraDha thayA pachI hAla je sAhitya sevA mATe utkaMThA haze e samajAtuM nathI. "aravala' e zabda (1) varte che te dAkhavAya te vadhAre sArUM. cAra-valo" athavA (2) "caravALe" emAM rahelA kAma sevA icchuM chuM. Azayane laine te nahi joyo hoya? (1) cAralI, ApanA vala arthAta jemAM cAra vaLa che "e caravalo' athavA manasukha. vi. kiratacaMda mahetAnA (2) "caravALe" arthAta hare, phare, uTho ke beso savinaya praNAma. e Adi kriyAmAM vALo, puMje, mArje. [amArA taraphathI sAmAyika sUtra taiyAra thatuM hatuM ke upAzraya-upa+Azraya, upanA judA judA artha jemAM keTalAka zabdane vyutpancarya zuM che tene rA. manaHsu-yojI zakAyaH-(upa=utkRSTa Azraya. mANasone ghara khabhAI pAsethI patradvArA khulAso mAgyo hato tene javAba hATa havelI e vagere rahevA mATe Azraya, sthAna che. potAnA uparanA patra sAthe jude karI meka te nIce paNa te badhAM Azraya che tyAre je sthAne teo A pramANe che. taMtrI.] bhava parabhava hitakara e dharma pALI zake-AcarI AkheDA pAkheDA-A zabdo " a-kSAlana, prakSAlana'nA apabhraMza hovA saMbhave che. A saMbhava zake, te utkRSTa sthAna, upAzraya che. mATe dharma karaNI karavAnA sthAnane "upAzraya" ko. Ama jotAM koI kalpanAjanita che; paNa te kalpanAne puSTi Apa potAnA gharamAM evuM elAyaduM sthAna rAkhe tene upAnAra e "AkhoDA pAkhaDA" zabdano vyavahAra je kriyA mATe yojyo che te kriyAne hetu zraya kahI zakAya, paNa "upAzrayane rUDha artha samuche. A kriyA te muhapattInA pratilekhanamAM dAya mATe nirNata kareluM AvuM sAmAyika pauSadhAdi "AkheDA-pADa" kare che te che. muhapattInA 1" dharmakriyAnuM sthAna te che. pacAza bola dAkhavyA che te hAla vyavahAramAM bahudhA (2) upa=nikaTa Azraya, athavA apracalita che, paNa e bolamAM uttama hetu rahelo upadeg=upalakSaNathI Azraya, che. samyakatva mohinI Adi parahare e "pA ". ' arthAta jIvane potAno ja kharo Azraya che prakSAlana ane sadaivAdi AdarUM e AkhoDA-akSA AtmAnAja kharo Azraya che. paNa te Azraya pA. lana. Ama kalpanA thAya che paNa tenI satyatAne mo-samaja bahu kaThina che. eTale je kAraNathI Agraha karI zakAya ema nathI. e Azraya nikaTamAM athavA pariNAme samajAya evAM caravala-sAmAyika Adi kriyAmAM paMjavA sthAnane "upAzraya" evuM nAma ApyuM che. pramArjavA mATe zrAvake unano je guccho rAkhe che, [ amArA taraphathI zrI vinayavijayakRta nayakarNikA tene caravalo kahe che. sAdhuo paNa jIvarakSA tathA para vivecana pragaTa thaI gayuM che. tenuM aMgrejI bhASAMtara puMjavA pramArjavA mATe e guske rAkhe che tene yathAzakti karI te joI jaI sudhArA vadhArA sUcavavA e" athavA rajoharaNa kahe che. " aravalAne zrIyuta manaHsukhabhAIne mokalyuM hatuM tene javAba nIce vyavahAra prAyaH tapagaccha saMpradAyamAM che. aMcala ga- pramANe che. taMtrI. ] Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 jenayuga mAha-phAgaNa 1984 | P. T. O. tA. 6-5-11, zrI morabI 4-5-11 gurUvAra- A sAthe mane ema lAgyuM tema judu Elepriya baMdhu - mentary svarUpa lakhI mokalyuM che. te Apa tathA ApanuM kRpApatra maLyuM hatuM. virahavArtA yathArtha zrI mehepANa vAMcI jaze. ane sudhArA-vadhArA-sUcanA che, tevuM banavA yogya hoineja banyuM che. sAthe mokalazo athavA sudhArazo ane upayoga karavA | zrI nakaNikA mATe Ape bahu rAha joI haze. yogya hoya to sUcavazo. pahoca tarata lakhAvaze ane ApanuM bArikIthI vAMcatAM mane kavacita kavacita vastu jaNAvaze. zaMkAo paDe che, kemake mArA vAMcavAmAM (anya sthaLe) bIjI Avela, tethI mArA vAMcavAmAM Avela temAM je prazna puchyo hato te khAsa Apane ja paDyo ane ApanI kaNikA'mAM phera che ke nahI, che to te hatA. bu. ke cA.ne puchavAnI jarUra nathI. sApekSa che ke kema athavA mArI samaja phera che ke kema tenI pAsethI mAre je uttara joIe che te maLae vagerenA yatkiMcita nirNaya arthe mAre te te viSaya vAnI AzA ja hAla te nathI kemake hAla te carcatA graMtha jevA paDayA che ane te paNa vilaMbanuM uttara teo ApI zake tevuM sAmarthya dekhAtuM nathI, eka kAraNa che. enA pariNAma rUpe TebalanA AkAramAM evI dazA dekhAtI nathI. judA judA na lakhI te aMge judA judA lekhake lI. manasukha, kevA prakAre vyAkhyA kare che te yojanA karI che, eTale Apane viSaya vAMcavAthI mane te lAbhaja thayo che. zrI morabI. 7-5-11 ravi. enA pariNAma rUpe mULa nayakarNikAnA viSayanI priyAbaMdhuA neTa aMdaranA sudhArA-vadhArA sAthe Apane gaI kAle naka Text nI neTa tathA bIjI mArI mokaluM chuM. te Apa tathA zrI mahepANI jaI jaze. neTa tathA patra vagerenuM B. P. maLyuM haze. bIjuM paNa ane temAM jyAM jyAM sudhArA-vadhArAne avakAza Aje bAkInuM mokaluM chuM, IgrejImAM viSaya Ape heya te batAvazo eTale pachI ApanA upadhAta bahu sAro lakhyo che. have phera karAvI prasiddhI mATe AdimAM paNa che je kAMI pheraphAra karo ghaTaze te karazuM. meka te prathama zrI mahepANIne khasusa bAri devacaMdrajInA AgamasAramAM ane temanAja kIthI joI javA vinavaze. nayacakrasAramAM naya saMbaMdhe, khAsa karI "RjusUtra" badhI rIte jotAM lAMbA vakhatathI evA nirNaya saMbaMdhamAM phera dekhAya che. upara Avyo chuM ke abhyAsa ane anubhava A hAla eja pahoMca tarata pAThavazo tathA neTa baMnenI bahu jarUra che. ane eM baMne arthe mukhya vAMcI jaNAvaze. mArI eka bhula (DAmAM) thaI che sAdhanabhUta evA anubhavI jJAtA purUSanI jarUra che. te e ke ApanuM original lakhANa cerI noTamAM ke je yoga hAla te kyAM prAyaH dekhAtuM nathI. meM sudhAro karyo che; prAya: have pachI tema nahIM bane. , na. sapurUSanI nizrAe tenI kRpAthI, tenI sAcI bhAnyA. yu. TIkA Extracts che, paNa bahu sArA vAnA-jijJAsApUrvaka abhyAsa-anubhava arthe svayaM che, bahu gUDha arthavALA che. anya kRtanI apekSA yathAzakita karavuM eja sva AdhIna che, karI zakAya rAkhe che. eja kAmasevA-kRpApAtra IcchuM chuM. ema che. pratyuttara tarata pAThavo. lo, ApanA, manasukha vi, kiratacaMda mahetAnA dA, zu. manasukha vi. kiratacaMda mahetA nA. sa, vi. pra. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva sAkSara zrI manasukhabhAInA patro 21 8. Morvi, 22-5-11. Dear Brother Mohanbhai, I hope you have received my p.c. a few days back I shall be very glad and thankful to you to know the name of the fact T. Have Mr. Go- vindjibhai and yourself gone through my corrections in your version of Naya Karnika, and the separate piice? I should like to know the particulars. I have fully grasped Nyaya Avtara, through the extracts of the Vivriti as well as through some other means. The whole Vivriti (sent by you) with some additions, from other authors, relating to the same needs to be translated, I shall do it and send the same to you. But it will take some time. In one of my letters, I wrote to you that going through your Eng. "lish Naya Karnika has done me good, by making me refer to other authors on Naya. It was to a great advantage to me, and as a fruit of the same I have been able to fully grasp and translate the Naya Pradeepa of Shree Yashovijayji. I wish to pass the same from you, Mr. Mehpani and one or twoSadhus whom you may recommend. Hoping to hear soon. Yours ever sincerely, (sd). Mansukh Kiratchand Mehta, P.S. Who is the author of the Vivriti on Nyaya Avtara sent by you? I think, he is shree Sidhharshi. Morvi, 26-5-11. Dear Brother Mohanlalbhai, Your kind p.c. of the 23rd inst to hand. You seem to have perhaps misunderstood me. I did not intend and cannot intend that you should con bine me in the English version of N. K. with you. The separate piece was sent to you to see if it is correct and can be of use to you. If it can. not be of use to you, it may be returned to me with your corrections, remarks, suggestions &c. Naya Pradeepa is nearing completion. Even the printed copy of N. P. (published by J. P. D. Sabha ) is not free from errors. I draw your attention to page 98 (front side) 1. 4 aayahratt or faufa ? p. 99 (front side) 1.2 tar T F Frutat:-the whole seems to be incorrect, nay wrong. p. 99 (back side) 1.8 TEUTET ? T CU: ? If you have got the copy, please refer to it. There are other errors also. The Vivritti of N.A. is by Sidhar. shi, as it appears from the Prashasti. Brother, first we go deep in Jain philosophy and then we find how difficult it is and how unqualified we find ourselves for it. Hoping to hear regularly. Yours ever sincerely, Sd. Mansukh K. Mehta, HER V16104 xe 24H 24141 2741 pustaka saMbaMdhI nIcenA patranuM vaktavya che, taMtrI) Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 jainayuga mAha-phAgaNa 1984 mATe nathI ja. jene upakAra thaI zake tenA mATe che zrI morabI tA. 5-6-1911 te pachI zrImanAM kAvyo zA mATe na dAkhala karavAM? priya baMdhutrI, dAkhala nathI thaI zakatAM temAM kevI spRhA ane lokAA sAthe "kAvyasaMgraha" nI prastAvanA nuyAyI vRtti kAma kare che. paNa paramArtha ethI bahu mokaluM chuM. tenI pahoMca lakhAvazo. badhAM kAvyo sAthe dUra che, eja. daza divasamAM joI zakAya ema nathI. A prastAvanI naya pradIya" puro thaI gayo che. saMdehasaMmane jyAM jarUra lAgI che tyAM kAMIka umerela che. 5na vAko mATe rA, kuMvarajI ANaMdajIne puchAvyuM je bhAga zrI mehapANIe bIna jarUrano joyo che che paNa te to haju sudhI javAba ja khAI gayela che. te temaja lAge che. Retouch karI have mokalI ApIza-bIjuM paNa zrI sAmAyaka vicAramAM kuphanI azuddhi kava- cAle che, pratyuttara kRpApAtra icchuM chuM. cita dekhAya che, te te Apa sudhAravAnI hazeja. lI. ApanA te sivAya azuddhi dekhAtI nathI. je je loko manasukha vi. kiratacaMda mahetAnAsa, vi. praNAma dAkhala karyA che te te badhAnA mULa AdhAra nathI ApyA. badhA apAyA hatA to vadhAre sAruM hatuM. zrI morabI 2-7-11 . "kathaNI kahe saba koI"--e padamAM chellAM padamAM priya baMdhuzrI mohanalAlabhAI- seja'ja che, "teja' rUpa pAThAMtara kayAMthI nikaLyo? ( patra bharyuM che. vartamAna daza kALAdi jotAM "nirapekSa viralA koi" emAM nirapekSa nathI "jina" kahevaDAvavuM athavA "jina" tarIke oLapaNa nipakSa ane originalmAM nipakhA=niSpakSapAtI na khAvuM e mane te pAparUpa lAge che. vAstavika nahi -madhyastha-samatAvaMta) ema che ane eja barAbara paNa kahevAtA ane jemanuM abhimAna mAtra dharatA lAge che-nirapekSano artha ekAMtika, ekAMtavAdI che evA jaino mATe vIryane vyaya karavuM e paNa ukae thAya che (mukhyapaNe); joke Ape apekSAno artha AzA-irachA-snehA Ape che eTale niH+ rahe motI vAvavA jevuM che. hAla e prakAranA vIryanA apekSA RhArahita eTale emAM vAMdho nathI. tathApi vyayathI svavyakita (personal identity)nA jana original nipaMkha che. samUha (2) mAM (ajanI vasatimAMthI base pAMca pR. 4, lA. 7, pramAdavartA che tyAM pramAda janomAMsamudranI apekSAe khAbocI jeTalAmAM) vaI joIe, oLakhAvArUpa mithyAbhimAnanA piSaNarUpa lAbha thAya 5. 4. lA. 9 "Aoe dho' che tyAM che khare! ANue dho" joIe. aThavADIA pachI mAMgaroLa javuM paDaze. zrI saMpUrNa thaye mokalI Apazo. jJAnasAgarajI jaNAve che ke saM. 1825 thI AnazrImad rAjacaMdranAM kAvyo sArAM che ema kahyA dadhana covIsI para meM vicAra karavA mAMDaze. saM. 1866 chatAM letA nathI temAM je dalIla dAkhave che e sudhI vicAratAM vAMcatAM-anubhavatAM e covIzI yathArtha dalIla emaja mArI AgalI vAtane puSTa kare che ke na samajaI zakI. chevaTa have te devuM paDaze, mATe vyavahArika sthiti sArI kare. vyavahArika sthiti jeTaluM jema samajAyuM che tema te lakhuM ema kahI sArI nathI tethIja anyanA dabANamAM rahevuM paDe che. 1866 mAM vartamAnamAM je bhImazI mANekaThArA je spRhAne laIne ja abhyanA dabANamAM rahevuM paDe che. artha prasiddha thayA che te lakhyA-che evuM paiya? je kAMI lakhavA-prasiddha karavAmAM Ave che te kAMI ema te cokasa lAge che ke dharma ane tavajJAna zrImati virodha dAkhavanArA ja ( sAdhu zrAvaka) aMge je kaMI lakhavuM-prakAzavuM te AbhAmAM pariNAma Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva sAkSara zrI manasukhabhAInA patro 219 pAmyA vinA lakhAya-prakAzAya te pitAne te kAMI zrI. nyA. a. aMge tIvra jIjJAsA ke adharyuM paNa lAbha nathIja paNa parane paNa lAbhane badale, to nathIne ? jarUra hoya to jaNAvazo te Apane AtmAmAM pariNAma pAmyA vinAnuM thAtaayathArtha mss. mokalAvIza. lakhAI javAthI, hAnirUpa thAya che. A guhya je thI sAM. su. nA 64 pRSTa maLyAM hatAM. hAla samajavAmAM-zAMtithI vicAravAmAM Ave che tenuM satya eja. kRpApatra IcchuM chuM. prakaTa jaNAya ema che hAla eja. lIApanA pratyuttara irachuM chuM. lI. zu manasukhanA praNAma. manasukha vi. kiratacaMda mahetAnA savinaya pra. Oh Lord I implore Thee to bless zrI. morabI all mankind and keep us from evil 8-3-11 gurU. and bring us to dwell with thee. priya baMdhuzrI mohanalAlabhAI. This prayer is to go all over the aThavADIA upara ApanuM kRpApatra maLyuM hatuM. world. Copy it and see what happens uttaramAM vilaMba mATe kSamA mAgavA yogya chuM. It was said in good old times that " zrImad rAjacaMdra'nAM kAvyomAMnA benA artha those who wrote it were delivered from te lakhelA che chellAM benA lakhavA ke nahi e amuka some great calamity and those who kAraNe vicAra thato hato paNa lakhavA e vicAra passed by it, would meet with some upara Avyo chuM te have te baMne lakhI badhAnA great misfortune. Those who write it artha mekalI ApIza. within two days and send it to nine Ape "zrImada rAjacaMdra' graMtha athathI iti friends would on the fourth day receive sudhI vAMcyo hoya evuM banavuM asaMbhavita che. tathApi some good news. ema jo hoya te te athathI iti sudhI madhyastha Do not write your name. Write daSTie bArIka avalokana pUrvaka vAMcavA vinaMti the date you receive and the date you che. vAMcyA hoya te pharI ukta rItie vAMcavA despatch. Please do not break the chain vinaMti che, pachI ghaNuM ghaNuM vicAravAnuM-samajavAnuM Received. Despatched. maLazeja maLaze. 8-9-12. 9-9-12, 10 zrI morabI 21-7-14 priya baMdhu zrI mohanabhAI Apane "dhamakIne patra maLyo hato. zrI ma. ca. (mahAvIra carita) no yathAzakti prayAsa karIzakartavya che; paNa hAla lAMbo samaya thayAM e bhaNI varSe pravartatu, pravartI zakatuM nathI. kAraNo ghaNAM che; bhaya lAge che ke ApaNe jabare bhulAvAmAM, cakrAvAmAM paDyA chIe, tathApi svajananI zubha mAgaNInI upekSA nahi karI zaka, karUM te mane khedarU5 thaze ema mAnuM chuM. bhAI karasanajIne yogya madada Apazo. nAnacaMdabhAIne upayogI thaze. hAla eja lakhamazIbhAIne lakhyuM che. badhAMne praNAma dA. ApanA manaHsukhanA praNAma. [ A patra "heraDa'nA taMtrI tarIke zrI mahAvIranA aMka mATe lekha mAgavAnA uttara rUpe lakhAyo jaNAya che. ] Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 jenayuga mAha-phAgaNa 1984 arisiMhakRta sukRta saMkIrtana. [vastupAla-tejapAlanA yuganI sAmagrI, ] ( aMgrejI prastAvanAnA anuvAdaka-DAkaTara metIlAla chaganalAla saMdhavI, M. B. B. Sc.) sAkSAjinAdhipati dhrmnRpaanggrksso| 7 vasaMtavilAsa bAlacaMdra racita jAgarti nartitamanA mudi vastupAlaH / pAchaLathI banela (1) sukata saMkIrtana-e eka etihAsika 8 vastupAla prabaMdha. prabaMdhaciMtAmaNimAM Apela . mahAkAvya che. tenI aMdara vastupAle karelAM sukAnuM 8 vastupAla prabaMdha, caturvizati prabaMdhamAM Apela. varNana che. te mahAkAvyanAM agyAra sarga che. dareka 10 vastupAlacaritra zrI jinaharSa viracita. sane aMte amara paMDite banAvelA pAMca pAMca (6) graMthakAra ane tene dharma. ke lagADelA che. te pAMca ke paikI prathama sukRta saMkIrtanane kartA arisiMha hato; tenA traNa vastupAlanI prazaMsA sUcavanArA che. jyAre pitAnuM nAma lavaNasiMha hatuM. te vastupAlana cotho zloka A kAvyanA katAM arisiMhanuM tathA Azrita hato. upadeza taraMgiNInA AdhAre jaNAya tenI kavi tarikenI cAturInuM varNana Ape che, pAMcamo che ke arisiMhane paNa kIti kaimudInA kartA semezloka jaNAve che ke uparanA cAra loko arisiMha dharanI mAphaka gIrAsa tathA A kAvya banAvavA mATe paMDite banAvyA che te bInAnI vAkephagIrI Ape che. bIjI paNa keTalIka bakSIso maLI hatI. te pote (2) sukRta saMkIrtananI janapriyatA vaNika hato ke bAroTa hatuM te cekasa samajAtuM jana samAjamAM sukRta saMkIrtana bahuja loka nathI. tenA nAma sAthe Thakura pada lAgeluM che ane priya thayuM hoya ema jaNAtuM nathI. semezvaranA te pada vaNika kAmamAM paNa sAdhAraNa hatuM. tenA kIrtikaumudI graMthamAMthI keTalAka ke prabaMdha kozamAM dharma saMbaMdhamAM paNa kAMI cokasa jaNAtuM nathI ke te temaja jinaharSasUrinA vastupAlacaritramAM maLI Ave jaina dharma pALatA ke zaiva dharma pALatA. mahArAjA che paNa sukRta saMkIrtanamAMthI eka paNa loka kumArapALanA AtmAne belAvI tenI pAse bhImadevane teomAM lIdhe jaNAto nathI. bAlacaMdrasUrie paNa hukama karAve che ke jaina dharmanuM mAhAmya tAre pharIthI pitAnuM kAvya vasantavilAsa mItikaumudInI Dhaba sajIvana karavuM te bInA graMtha kartA jena hovAnuM upara raceluM che. puravAra kare che. jyAre tenA graMthanI AdimAM jine zvara bhagavAnane praNAma karyAnuM teNe visAryuM che tathA (3) vastupAla saMbaMdhI sAhitya. teNe jaNAvyuM che ke vastupAlanI mAtA kumAradevI vastupALa maMtrInA itihAsane lagatA mukhya jo ke jaina dharma pALanArAmAM eka agragaNya hatI graMthe tatkAlIna ane pAchaLathI banelA A pramANe che.. chatAM tene ziva dharmamAM paNa zraddhA hatI te vAta tatkAlIna ApaNane te zaiva hovAnuM kAraNa Ape che. alabatta 1 sukRta saMkIrtana arisiMha kRta te custa ziva nahija hoya. uparanI bInA arisiM2 kItikAmudI somezvara heja ApI che, bIjA koI graMtha kartAoe ApI 3 dharmAlyudaya 1. svasaMkIrtana guNakula pUrvajAvadAta pratipAdaka 5 hammIramada mardana kIrtikaumudI sukRta saMkirtana kAvyakRtsomezvarArisiMhayo- 6 vastupAla tejapAla prazasti ) grAmagrAsAzvadukUlAdidAnaM yAvajjIvAha dattam / 4 sukRta kIti kolina udayabhA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arisiMhakRta sukRta saMkIrtana 221 nathI. sukta muktAvalI nAmano jahaNa kavine tenI kRpANu taravAra sAthe sarakhAmaNI karI che tethI eka graMtha che tenI aMdara arasI Thakura saMbaMdhe tene veNukRpANa"amara paNa kahetA hatA. amarasiMhae cAra ke ApelA che te arasI ghaNe bhAge vivekavilAsanA kartA jinadattasUrike je vAyaDagacchanA ApaNA graMthakartAja jaNAya che. hatA tenA ziSya hatA. jinadattasUri vastupALanI (5) amaracaMdra ane tene arisiMha sAthe sAthe zatruMjayanI jAtrAe gayelA sUriomAMnA eka hatA tema A graMthamAM ullekha che. prabaMdhakoza saMbaMdhaHamaracaMdra e saMskRta sAhityamAM eka nAmAMkita ApaNane jaNAve che jinadattasUrinA ziSya arivyakti che. tenA graMrthonI kIrti mAtra jaina samA siMha kavirAja pAsethI amaracaMdrane siddhasArasvata jamAMja phelAyelI hatI ema nahiM paNa te brAhmaNomAM maMtra maLyo hato. te maMtra ekavIsa divasa japavAthI sarasvatI devI ekavIsamA divase madhya rAtrie caMdrapaNa vistarelI hatI. brAhmaNomAM tenA graMtho bAla biMbamAMthI nIkaLI tenI pAse pratyakSa thaI, ane bhArata tathA kavikalpalatA vizeSa prakhyAta hatA. tenA tene varadAna ApyuM ke tuM eka siddha kavi thaIza ane hAlamAM upalabdha thatA bIjA graMthomAM chandaratnAvalI, svAdizabdasamuccaya ane padmAnaMdakAvya mukhya che. badhA rAjAo tane mAna Apaze. teja prabaMdhakoza, upara jaNAveluM paghAnaMda kAvya e pATaNanA eka tane visaladevanA darabAramAM praveza tathA tenI mArakata vAyaDA vANuyA nAme keSTAgArika padyanI vinatithI tenA gure ArisiMhane praveza kema thayo tenuM varNana racavAmAM AvyuM hatuM. e kAvyanuM bIjuM nAma kare che. prabaMdhaciMtAmaNi jaNAve che ke amaracaMdra jinendracaritra paNa kahevAya che kAraNa ke tenI aMdara vastupAlanA vakhatamAM dholakAnA darabAramAM praveza karyo tIrthakaronAM jIvanacaritro ApelAM che. prabaMdhakozamAM hatA ane tyAM zaktizAlI tathA kIrtivaMta kavi tarIke tenA bIjA be graMthonAM nAma paNa ApelAM che te sanmAnita hatA. amaracaMdra pite arisiMhanA ziSya suktAvalI tathA kalAkalApa nAmanAM che. teNe bAlabhA hatA evuM pitAnA prasiddha eka paNa graMthamAM jaNAratamAM eka jagyAe veNI-aMboDAnuM varNana karatAM vatA nathI, paNa pustaka uparathI eTaluM jaNAya che ke teo arisiMha ane tenI kavitAne bahuja mAna2 ativipulaM kucayugalaM rahasi karairAmRzanmuhurlakSmyAH / daSTithI jotA hatA, arisiMhadvArA amaracaMdrane tadapahRtaM nijahRdayaM jayati harimaMgayamANa iva // siddha sArasvata maMtra maLavAnI bInA tathA vizaladevanA madhyena tasyA vijitaH kRzAMgyAH paMcAnana kaannbddhvaasH| darabAramAM arisiMhane amaracaMdradhArA thayela praveza tAHstanartama tarIvicaitra ma nAnAM yuvato mittA e baMne bAbato satya hoya e bahu vicAraNIya mithoTu DhoLavaMma mayamano vizva- che. paNa eka vastu spaSTa che ke visaladevanA dara vizvanetA . bAramAM banne jaNa arisiMha ane amarakavi tarIke ma rimara vecavAbaH kRginzramamiva visA nAmAMkita darajajo bhogavatA hatA. jemAM sukRtasaMkIrtanamAM vyarAjirna vyafm . amaracaMdra cAra loko rasyA che tevI ja rIte amantiAgama vaivAcA thamamitAracantarAya massA racaMdranI kavikalpalatAmAM keTalAMka sUtro arisiMhe ane kutIyo rIya mata phivara zivAvatezva: zrayanto keTalAMka sUtro amAre banAvyAM che.* kavikalpalatAmAM itthaM tvada vairinArI giriSu narapate / jaMbulumbI kadamba- 4 sArasvatAmRta mahArNava pUrNimendo'rmatvA'risiMhasukaveH bhrAMtyA bharturbubhukSoH kathayati puratazceSTitaM SaTpadAnAm // tArA - jalavaNanI dukuLavaNI. vizva timalmai = zini vyArA 3 padmanAbhyArthitaH sa zrI jinendracaritAhvayam / tvarita kAvyakRte'tra sUtraM // bAksahAyo mahAkAvyaM nirmame nirmmeshvrH|| padmAnaMda 1-43. --vyava5tI vRtti 1-1. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 jainayuga mAha-phAgaNa 1984 amaracaMde jaNAvyuM che ke arisiMhe kavitArahasya nAmanuM taLAva khodAvyuM hatuM ane eka meTa jayanAmano eka vadhAre graMtha paNa racyo che ane sukR- taMbha ubho karyo hato. jayasiMha potAnI mAtA tasaMkIrtanamAM arisiMhane eka zaktisaMpanna tArkika tarapha bahuja bhaktibhAva rAkhato hato, kumArapAle tarIke amaracakre jaNAvyuM che. putravinAnA nAvArasa vyApArIonI mIlakata darabAra (6) sukta saMkIrtananuM pRthakkaraNa- dAkhala karavAmAM AvatI te kAyade baMdha karyo hato ane teNe dareka gAmamAM jina maMdira baMdhAvarAvyAM pahelA sargamAM cApotkaTa (cAvaDA vaMzanA rAjA hatA. teNe jAkSarAja ane zAkaMbharInA arAjane enI vaMzAvalI ApavAmAM AvI che. vanarAja jItyA hatA. ane tenA senAdhipati abaDa ke je saMbaMdhI ema lakheluM che ke teNe aNahilapATaNa eka vANiyo hato teNe kaMkaNunA kAdaMba rAjA zahera rAkhyuM ane tyAM paMcAsarApAzvanAthanA maMdiranI mahilAnane harAvIne mArI nAMkhyo hato. A sthApanA karI. tenA pachI anukrame gujarAtanI gAdIe AMbaDanA jayane bAlacaMdranA vasaMtavilAsamAMthI paNa garAja, ratnAditya, vairisiMha, kSemarAja, cAmuMDa, puSTi maLe che. ajayadeva je sAmAnya rIte ajayapAla rAhaDa ane bhUTa nAmanA rAjAoe rAjya karyuM. kahevAto hato teNe sAMbharanA rAjA pAsethI suvarNa cAvaDA rAjAonI A yAdI udayaprabhanA sutakIti- maDapikA meLavI hatI. mULarAja bIje je ke bAlaka kAlinImAM AvelI yAdIne barAbara maLatI Ave hato to paNa teNe turUka mahammada zAhAbudInadhArIne che. kaNAnI ratnamALA ke je mAnavAmAM Ave harAvyo hato. bhImadeva bIje bahuja udAra ane che eTalI junI nathI temAM ApelI bInA uparanA uDAu hato. tenuM rAjya tenA bahuja jorAvara bane sabaLa pramANenA sAmyathI vizvAsapAtra nathI. maLezvarAthI cavAI jatuM hatuM, tethI rAjyane kema - bIjA sargamAM cAlukya (solaMkI) rAjAonA bacAvavuM tenI bhImadevane ciMtA thatI hatI. te rAjya varNana che. mULarAjanuM dara somavAre seme- arasAmAM eka rAtre tenA pitAmaha kumArapALe uMghamAM zvaranI jAtrAe javuM e bInA bAlacaMdranA devasvarUpe dekhAva dIdhuM ane kahyuM ke dezamAM zAMti vasaMtavilAsamAM paNa ApelI che. evA lokamAM sthApavA tathA rAjayanA nAnA nAnA TukaDAo thatA teNe aNahilavADAmAM tripurUSaprasAda baMdhAvyo tene aTakAvavA tathA jaina dharma je lagabhaga kSINa thavA ullekha che. mULarAje kacchanA rAjA lakSa (lAkhA) mAMDyo hato tene bacAvavA tAre dhavala ke jene ane kAnyakujanA rAjAnA senAdhipati bArapane bhImapalInI jAgIra meM ApI hatI tenA putra harAvyA hatA. teramA lekamAM mALavAnA rAjA upara arNorAjanA putra lavaNaprasAdane sarvezvara batAvavo ane vallabharAje meLavela jayanuM varNana che. valabharAjane tenA putra viradhavalane yuvarAja tarIke sthApa. "jagajajhaMpaNuM" nAmanuM birUda hatuM. A birUdane tyAra pachI vIradhavale bhImadeva rAjAne pitAne sArA ullekha kamArapAla pratibaMdha, kArtikaumudI, sukata maMtrIo ApavA vinaMti karI. bhImadeve kahyuM ke A kIrtikalolinI ane vasaMtavilAsamAM maLe che. durla. rAjyamAM pahelAM poravADa vaMzamAM ugra tejasvI bharAja bahuja zaramALa hato ane jyAre tenA caMDapa raheto hato, tene caMDaprasAda nAmane putra hatA, darabAranA kavio tene kRSNanI upamA ApatA tyAre tenA putra sema ke je siddharAja jayasiMha sivAya te zaramAto hato. bhImadeve dhArAnA bhejane harAvyo koI paNa rAjAne ane jinezvara bhagavAna sivAya hato. karNa mAlavAnA rAjAne jItyo hato ane tyAMthI koIpaNa devane prabhu tarIke mAnato nahato te siddharAjanI nIlakaMTha zivanI mUrti laI Avyo hate. jayasiMhe sevAmAM rahyA hatA. tenA putra azvarAje sAta barbaka upara jIta meLavI hatI ane dhArAnA rAjA narakamAMthI bacavA sAta jAtrA karI potAnI kItine yazovarmAne keda pakaDI lAvyo hato. teNe siddhasarasa dunIyAmAM jaLahaLatI banAvI hatI. tenI gRhadevI Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arisiMhakRta suta saMkIrtana 223 kamAradevI jene pite janadharmamAM bahuja AgaLa nAnA nAnapaNamAM ja madamasta vAdIo rUpI hAthIone paDatI hatI chatAM zaivadharmamAM paNa zraddhA hatI. tene vAdamAM harAvI "vyAghasiMha zizakeTano khItAba traNa putro hatA-maladeva, vastupAla ane tejapAla meLavyo hate. (3) haribhadrasUri (5) vijayasenasUripachI bhIme vastupAla ane tejapAlane vIradhavalanA vijayasenasUrie temane saMpAdhipati thavAnuM dhArmika maMtrIo tarIke ApyAM ane vIradhavalane kahyuM ke tArA puNya samajAvyuM. vastupAle te rIte karavA nizcaya karyo. parAkramane A banne be AMkhonI garaja sAraze jenAthI pAMcamA sargamAM mahAyAtrAnI taiyArInuM varNana tuM tArA zatruone zodhI kADhI paga nIce cagadI nAMkhI ApyuM che. potAnI mAtAnI pakSamAM pitAnA dharmazakIza. banne maMtrIoe janadharmane unnata karavAno kumA- gurU mAladhArI ga7nA navacaMdrasUri, vAyaDA gacchanA rapAlano saMdezo paNa amala karavAnuM che. A vRttAMta jinadattasUri, saMDeraka gacchanA zAntisUri ane somezvaranA kArtikemadImAM ApelA vRttAMtathI je ke gaDhalaka lokanA sUryarU5 vardhamAnasUri Adi nAmAMkita bhinna che paNa tatkAlIna bIjA be graMthonA varNana AcAryo A jAtrAmAM varatupAlanI sAthe AvyA sAthe te barAbara maLato Ave che. te baMne graMthe hatA. saMghe kAsada (hAlanuM kAsA) pAse paDAva te (1) jayasiMhanI vastupALa tejapALa prazasita nAMkhyo hato. ane tyAM haSabhadevanA maMdiramAM moTo ane (2) udayaprabhanI sukRta kIrti kallolinI che. A utsava karyo hato tenuM varNana Apela che. bAbatamAM vastupALanA pitAnAja zabdo upara vadhAre chaThThA sargamAM kAvyanA sAMketika rIvAja pramANe vajana ApI zakAya. naranArAyaNanaMdamAM te pitAne sUryodayanuM varNana ApyuM che. gurjarezvarano mukhya maMtrI hovAnuM jaNAve che ane sAtamAM sargamAM zatruMjaya parvata upara caDavAnuM tenA chellA sargamAM te jaNAve che ke teNe potAnA tathA bhaktibhAva pUrNa utsavonuM varNana Apela che. atyaMta prabhAvamadhura kAMI paNa aMtarAya vinA dharmo. tIrthanA adhiSThAyaka deva kepada yakSane prathama vaMdana sava niraMtara karavA mATe gujarAtanA rAjA karIne vastupALa AdinAthanA mukhya maMdiramAM praveza bhImadevanA mahAmaMtrInuM pada paravazatA ApanAruM kare che. saMdha parvata upara ATha divasa rahe che. chatAM svIkAryuM hatuM. bAlaca ApelI bInA semezvare ApelI bIna sAthe maLatI Ave che. AThamA sargamAM devapATaNa ane giranAranI yAtrAnuM cothA sargamAM vIradhavale potAnA maMtrIonI varNana che. zatruMjayathI upaDI saMdha somanAtha mahAmadadathI kevI rIte dharatI chatI ane pApa tathA devanI pUjA karavA devapATaNa jAya che ne tyAMthI atyAcAra kevI rIte aTakAvyAM tenuM varNana ari giranAra Ave che. parvatanI taLeTImAM saMgha paDAva siMha Ape che tyAra pachI tejapAle vastupAlane nAMkhe che. ane utsava kriyA zarU thAya che. tyAra rAjAne hukama mAnavAne tathA jaina dharmane unnata pachI nemInAthanI pUjA ane utsavanuM varNana Ave karavAne vinati karI. bane ja potAnA dharmagurU che, giranAranA jaina maMdironI adhiSThAtA aMbAnAgendragacchanA vijayasenasUri pAse gayA. A prasaMge devIne page lAgI tathA zAMba ane pradyumna je ahIM A gachanA sUriono vaMzAnakama kavie A mukti pAmyA che tenAM darzana karI saMgha parvata upara che:-(1) mahendrasUri (2) zAMtisUri (7) AnaMdasUri ATha divasa rahI nIce utare che. ane amarasUri ke jeoe jayasiMhadeva pAsethI pa- navamA sargamAM parvata uparathI utaratAM maMtrIzvare 6 masviTamAmadhura niraratanAyatsava nirAza tha Rtu joi tenuM kavi varNana kare che. nittAjA dazamAM sargamAM saMgha gRha pratye prayANa kare che co pUrnAvani mahIpati mIta mastrItratA pUravara- tenuM varNana che. saMdha pUrNa ThAThamAThathI vAmanasthalI tvamafpa pradeje . 14-126. hAlanA vaMthalI)mAM praveza kare che. jyAre dholakA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 janayuga mAha-phAgaNa 1984 najIka saMdha pAcho Ave che tyAre tejapALa sAthe (7) sarasvatI devInI mUrti karAvI, vIradhavala paNa sarva zaherIo sAthe tenuM svAgata (18) tenA vaDavAo-bApadAdAonI mUrtio karavA sAmo Ave che. yAtrAnA saMpUrNa varNana sArU karAvI. sarakhAvo dharmAlyudayano chello sarga ane vasaMtavi, (19) vastupALa-tejapALa tathA varadhavaLanA lAsane agiyAramo ane bArame sarga. bAvalAMnI hAthI upara judI judI mUrtio banAvaagiyAramA sargamAM vastupALe che je maMdira rAvI padharAvavI. baMdhAvyAM tathA samarAvyAM tenuM varNana che te nIce (20) giranAranAM cAra zikharo avalokana, pramANe - aMbA, zAMba ane pradyumnanI racanA zi95maya karAvavI. aNahilavADa paTTanamAM. (21) AdinAthanA maMdira pAse toraNa banAvavuM. (1) vanarAjanA paMcAsarA pArzvanAthanA maMdi- (22) bharUcanA suvrata svAmI tathA sAcArane rane punarUddhAra. mahAvIra svAmInA maMdiranA avatArarU5 maMdira banAvyAM khaMbhAtamAM-- (23) AdinAthanI mUrtinI AgaLa senAne (2) bhImezanA devaLamAM suvarNadaMDa tathA kaLaza tathA ratnano puchapaTTa banAvyo, caDAvyAM. (24) suvarNa toraNa caDAvavuM. (3) bhaTTAditya pAse uttAnapaTTanuM ubhuM karavuM pAlItANAnI najIkamAM tathA tenA mastake suvarNahAra caDhAvo. (25) eka moTuM taLAva khodAvyuM. (4) bhaTTArkavahaka nAme vanamaMdiramAM kuvo (26) eka upAzraya baMdhAvyo. khodAve. (27) eka pANInI paraba baMdhAvI. (5) sUryadeva bakulanA maMdira pAse maMDapa karAvyuM. aMkevAlIya gAmamAM. (6) vidyanAthanA maMdira ane tenA maMDapanuM (28) eka talAva khodAvyuM. samarAvavuM. . giranAra parvata upara. (7) chAza tathA dahIMnA vikraya sthaLe temAM jIva jaMtu paDatAM bace, te sArU uMcI dIvAlanI vADo (29) staMbhana pArzvanAtha ane zatruMjayanA AdIbAMdhI ApavI. zvaranAM maMdira baMdhAvyAM.. (8) be upAzraya baMdhAvyAM. staMbhanamAM ( umareTha pAse thAmaNAmAM). (9) be bAju gavAkSo sAthe pANInI paraba (30) pAzvanAthanuM maMdira samarAvyuM. baMdhAvavI. (31) pArzvanAthanA maMdira pAse be paraba baMdhAvI. dholakAmAM DAImAM (10) AdinAthanuM maMdira baMdhAvavuM. (32) vaidyanAthanA maMdira uparathI mAlavAnA (11) be upAzraya baMdhAvyAM. rAjAe suvarNa zikharo upADI javAthI navAM suvarNa (12) bhaTTArka rANaka nAme maMdiranuM samarAvavuM. zikhara caDAvyAM ane sUryadevanI navI mUrti padharAvI, (13) vApI (vAva) baMdhAvI. Abu parvata upara, (14) prathA-pANInI paraba baMdhAvI. | (33) pitAnA moTA bhAI maladevanA mRtazatruMjaya parvata upara. jIvanA dharma kalyANa sArU(saMvata 1278mAM)mallAdevane (15) AdinAthanA maMdira AgaLa Idra maMDapa gekhalo baMdhAvavo. baMdhAvyo. vastu pAlanAM maMdira, dayAnAM kAmo tathA sAmA(16) neminAtha ne staMbhana pArzvanAthanAM maMdira cheka upayoganA kAmonI saMpUrNa rI5 sArU vAMcanAre baMdhAvyAM. jinaharSanuM vastupAlacaritra joI levuM. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadda yazavijyajI kRta jJAnasAra paNa bAlAvabedha sahita 225 (9) graMtha banAvyAnI sAla. erikavarInA vaeNlyuma 31 pAne 477-695 mAM prasiddha thayuM che. gujarAtamAM utpanna thayelA A eka Abu uparanA zilAlekha lakhAyA te sAla bahaja mahAnamAM mahAna amAya mAI tana, bahuja mahAnamAM mahAna amAtyanuM saMpUrNa jIvana vRttAMta saMvata 1287 nI che te pahelAM, tathA mahelInAthanA jANavA tathA tenuM sarva dRSTie parizIlana karavA gokhalAnI banAvaTanI sAla 1278 nI che te pachI vAMcake gAyakavADa sarakAranI erIeTa sIrIjhanA A sakata saMkIrtana graMthanI racanA thaI che. DA. naranArAyaNanaMda, vasaMtavilAsa ane hammIramadamardananA buDalare vIenAnI impIrIala ekeDemI epha upaghAto avazya vAMcavA joIe. teja sIrIjhamAM sAyaMsIjhamAM sIjunaberIza (vai. 110, 1887)mAM pragaTa thayela naranArAyaNanaMdanA pustakamAM vastupAla DAza sukata saMkIrtana" nAmane bahuja laMbANa pUrvaka ane potAnI ane strIonI mUrtine phoTo paNa lekha lakhyo che. tenuM aMgrejI bhASAMtara inDIyana ApavAmAM Avela che. zrImad yazovijayajI kRta jJAnasAra svopajJa bAlAvabodha sahita. gata 5. 91 thI cAlu. [eka bhAI lakhe che ke " jenayugamAM zrI yazovijayajI kRta gyAnasAra bAlAvabedha chapAvIne bahAra pADayo che te vAMcyA che te bAlAvabodha janadharma prasAraka sabhA taraphathI bahAra paDe che te ApazrI yazovijayajI kRta grAnasAra bhUla te upara devacaMdrajI mahArAje jJAnamaMjarI nAmanI saMskRta TIkA banAvelI che, tenuM je bhASAMtara cAla bhASAmAM thAya te samAjane tatvajJAna meLavavAne ghaNo AnaMda thAya tema che temaja samAja upara meTe upagAra thAya tema che"--Ane uttaramAM jaNAvavAnuM ke khuda yazavijayajIkRta bAlAvabodhanuM mahattva ghaNuM che ane te bahAra paDayo nathI. te bahAra paDavAnI khATI bhramaNa A lakhanAra bhAIne thaI che te ekasAI karI te dUra karaze. pUjya muni mahArAja zrI pUravijayajI A svapajJa bALAvAdhana mudraNathI ati prasanna thayA che, evuM rA. metIcaMdabhAI taraphathI ame jANayuM che, ane aneka vAMcake tenAthI pramoda pAmyA che enI amone khAtrI che. taMtrI] 3 sthiratASTaka cAlu bhASA-yathA (jema) khATA dravya thakI vatsa ciM caMdrakAMto gAvA mAtvA vipIla | dUdha vise, tathA (tema) asthirapaNAthI lobhanA nirSi vanidhAve, thiratA TrASyiti | 1 | vikArarUpa kUcA thaine jJAnarUpI dUdha viNase-evuM to ya he vatsa ! caMcala cittavALA thake jANIne sthira thA. e ziSyane upadeza (che). ThAmi Thami bhamInaI syu kheda pAmaI cha8, potAnaI sahire hara triA vAnetravirodhanA | pAsaIja rahela nidhA. te sthiratA dekhADaspaI paMDyA rU thALawAriNI na praznIiMtA Qui ( cAlu bhASA-he vatsa ! caMcala citavALe (tha) to vA-asthira citta sarvatra phiratAM thakaI thako kAme kAme bhamIne zuM kheda pAme che ? pitAnI vicitra prakAranA vacana, netra, AkRti, veSAdikanI gopa pAseja rahela nidhAna te sthiratA dekhADaze. vaNI, te asatI strInI pari maMgalikanI karaNahAra jJAnadugdhaM vinazyeta lobhavikSobhakUrcakaiH / na kahI. hRdaya sthira karyA vinA aneka kriyA kapaTarUpa vyAtivAsthati mAM ftho mata che 2 karacha, tehathI arthasiddhi kisI na thAya e bhAvArtha. to thAyathA khATA dravya thakI dUdha viSNusI, cAla bhASA-asthira cita sarvatra pharatuM hovAthI tathA asthirapaNuthI lobhanA vikArarUpa kUco thaInaI vicitra prakAranAM vacana, netra, AkRti, veSAdikanI jJAnarUpa dUdha viNasaI, ehavuM jANuni sthira thA. e gopavI te asatI strInI peThe maMgalikanI karanArI ziSyani upadeza. kahelI nathI. hadaya sthira karyA vinA arthasiddhi kai Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 226 mAha-phAgaNa 1984 jAtanI na thAya e bhAvArtha. udIrayiSyasi svAntAdAsthairyapavanaM yadi / antargataM mahAzalya masthairya yadi noddhatam / samAdherdharmameghasya, ghaTA vighaTayiSyati // 7 // krIyoSadhasya ko doSastadA guNamayacchataH // 4 // stro vAMcittathakI je asthiratArUpe pavana I ao vA hadayamAMhi rahyuM che asthirapaNurepa prati udIrasi, te samAdhinI dharmarUpa meghanI zreNi mahAzalya jo na udhayuM te guNakati na detuM evA A prasaMge vikherI nAMkhasi. bIjuM dharmameghanAmaI pAtaMjaladhano kaNa doSa? sAla mAMhi thakAM eSadha guNa na thAI zAstra asaMkhanAnasamAdhinI ghaTaniM viTasi. te oSadhano vAMka nahIM te mATe sAla kADhavuM. eTalaI AvatuM kevalajJAna vIkherI nAMkhIsa. cAlu bhASA-hadayamAM raheluM je asthirapaNArUpa cAlubhASA-cittathakI je asthiratApa pavanane mahAzalya te je uryuM-kADhayuM na hoya te guNa na uderaze te samAdhinI dharmarUpa meghanI zreNine karanArA evA auSadhane zuM de! sAla (zalya) aMdara vikherI nAMkhaze. bIjuM dharmane nAme pAtaMjala hovAthI auSadhano guNa na thAya temAM) auSadhano vAMka zAstramAM asaMjJAne samAdhinI ghaTAne vighaTaze eTale nathI; te mATe sAla kADhavuM. AvatuM kevalajJAna vikherI nAMkhaze. sthiratA vAGmanaHkAyai ryeSAmaMgAMgitAM gtaa| cAritraM sthiratArUpamataH siddhaSvapISyate / yoginaH samazIlAste grAme'raNye divAnizi // 5 // yatatAM yatayo'vazyamasyA eva prasiddhaye // 8 // ravo. vA0-je purUSanaI sthiratA mana, vacana, ao. vA. cAritrayAga sthiratArUpa chaI, e mATe kAyAI karI caMdana gaMdhanI pari ekIbhAva prati puhatI siddhamAMhiM paNi icchi. je mATi tehanaI sarva chaI tehavA gIzvara gAma nagara ke aTavImAM diva. pradeza sthiratA chaI, siddhAMta siddha thaI, paNi siddhAmAM saI rAtri sarakhA svabhAvanA hoI. cAritra niSedhyuM che, te kriyArUpaja mATi he yatIo ! cAlu bhASA-je purUSonI sthiratA mana vacana e sthiratAnIja prakRSTasiddhinaI arthi avazya udyama kAyAe karI caMdana gaMdhanI peThe ekIbhAva pratye pAmI kare. je bhAva siddhamAMhi hoI, tehasiM jAtisvabhAva che-pahoMcI che, tevA gIzvara gAma nagara ke aTavi guNa kahavAi. evI sthiratAnaI viSaI sarva prakAri (jaMgala)mAM divasa rAtri sarakhA svabhAvanA hoya. tevI siddhi karavI. e trIjuM sthiratASTaka saMpUrNa zairyaratnakakI dIka: saMklIH | . cAlu bhASA-cAritrayoga sthiratArUpa che, e mATe ta joraOM dhUmairuM dhUmaitathA vaiH || 6 sidhdhamAM paNa te icchita che. je mATe tene sarva to vA sthiratArUpa ratnadIya je sadA pradeza sthiratA che; siddhAMte siddha che, paNa siddhamAM dedIpyamAna che, te vikalpa rU5 dIpa thakI upanA cAritra niSedhyuM che te kriyArU paja; mATe he yatio! evA dhuMADaI saryuM, tima AzravarUpa dhuMADaI paNi e sthiratAnI prakRta siddhine arthe avazya udyama karo; saryuM. prANAtipAtAdika A saMka95dIpa kSaNAta je bhAva siddhamAM hoya tene jAtisvabhAvaguNu kahevAya; chaI, atidhUsaI dhaMmaI cittadhara malina karaI chaI evI sthiratAne viSe sarva prakAre tevI siddhi karavI. mATe sadeta nikalaMka dhairyarUpa ratnadIpaja Adaravo. 4 mohASTakaM * cAluM bhASA-sthiratArUpa ratnadIpa je sadA dedipyamAna che te vikaparUpa dIpa zI upara bahuM mamati maMtrocce modRzya jANyatA evA dhumADAthI saryuM-zuM vaLyuM? tema agnivarUpa ___ayameva hinajhapUrvaH pratimaMtro'pi mohajit // 9 // dhumADAthI paNa saryuM. prANAtipAtAdika AsravathI to rAtre ahaM mama e cAra akSarano mehasaMkaSadIpa kSaNa uvAtavALo che. ati ghora ghamADAthI rAjAne maMtra sarva jagatanaI aMdhapaNAno karaNahAra cittarUpI ghara malina kare che mATe sAta chaI, sarvanai saMsAracakravAlamAM hiMbhamAI chaI. eja niSkalaMka speryarU5 ranadIpaja Adara. maMtranI pUrve nabasa mAlAgate chate eTale nAhaMmama Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImada yavijayajI kRta jJAnasAra paNa bAlAvabodha sahita 227 evo cho te mohane jItanAra pratimaMtrapaNi che. cAlu bhASA-udayAdi pAMca prakAre karmodaya zAarthAta cAritra dharmarAja e maMtrajApa deI, bhavya pagamAdi bhAva pAmavA chatAM svabhAva avicalitapaNe prANInA moha bhaMjaI chaI. je rAgadveSa na dhare te, AkAza jema kAdavathI na lepAya, cAlabhASA-ahu mama e cAra akSarane tema e pApe na lepAya; bhogAdi nimitta mAtrathI moharAjAno maMtra, sarva jagatane aMdha5Nuno karanAra karmabaMdha nathI, paNa temAM moha Ave che tethI karmabaMdha che. sarvane saMsAracakravAsamAM bhamAve che. eja maMtranI che. uttarAdhyayanamAM kahyuM che ke "Na kAmagIrAge" pUrve nava samAsa lAgavAthI eTale nAha mama e ghA ghagSya nATakatAram | thavAthI te mohane jItanAra pratimaMtrapaNe (ba) che, bhavacakrapurastho'pi nAmUDhaH parikhidyati // 4 // arthAta cAritra dharmarAja e maMtrajApa deI bhavya stro. vAekeMdri beIkiyAdi nagaranA pADA prANInA mohane bhAMge che. pADA prati janma, ni, jarA maraNarUpanA nATakane zuddhAtmadravyabhevAhaM, zuddhajJAnaM guNo mama / jo thake moharahita AtmA, anAdi anaMta karma nAnyo'haM na mamAnye cetyado mohAstramulbaNam // 2 // sva. vAha zuddha nija sattA vyavasthita Atma pariNAma rAjAnI rAjadhAnI rU5 bhavacakra nAmanA davyaja huM chauM, vibhAvaI azuddha, nathI. 3 - nagaramAM rahi thake kheda na pAmaI. "maLa guorThAUMffhuM 23sI vaMti tada ayuddhanA cAlu bhASA-ekeMdriya, beidriyAdi nagaranA viyA saMsArI sarve sultApha suddhAyA" | 1 | pADA pADA (zerI zerI) pratye janma, yAni, jarA, zuddha kevala jJAnaja mAro guNa chaI huM bIje maraNarUpanA nATakane te thake meha rahita AtmA, nathI, anya dharmAstikAyAdi pAMca dravya mArA nathI anAdi anaMta karmapariNAma rAjAnI rAjadhAnIrUpa ehavuM je dhyAvuM te moha haNavAnuM AkaruM zastra chai bhavacakra nAmanA nagaramAM rahyA thake kheda na pAme. ( cAlu bhASA-zuddha sattA vyavasthita Atmadravyaja vikalpanAmAM moTTAso thayam ! huM chuM. vibhAve azuddha nathI. kahyuM che ke -magaNa mavo tAtramuttapaMcamafdhatikRti che " yA,-eTale zuddha kevalajJAna ja mAro guNa che. huM to nA vikalparUpa madyapAtraI karI mehara5 bIjenathI, anya dharmAstikAyAdi pAMca dravya mArA viAna pAna karaNahAra ehave A AbhAsa sAra35 nathI, evuM je dhyAvuM-dhyAna karavuM te meha haNavA mATenuM AkaruM zastra che. pAnagoSThIprati hastatAlIne vistArato rahaI chaI. yo na muhyati lagneSu bhAveSvAdayikAdiSu / cAlubhASA-vikalparUpa madyapAtra vaDe moharUpa sarAmiva vaMna nAsai pena ja re madirAnuM pAna karanAra evo A AtmA saMsArarUpa svo vA-udayAdika pAMca prakAra I karmodaya pAnagoSThI pratye hAthatALIne vistAro rahe che-hAtha kSayopazamAdi bhAva pAmaI thakaI, svabhAva avica- tALI dete rahe che. litapaNi je rAga dveSa na dharaI, te AkAza jima nirmaDha # Tiva, sanna paramanaH | kAdavaI karI na lipAya tima e pApi na liMpAI. adhyastopAdhisambandho, jaDastatra vimuhyati // 6 // bhegAdi nimitta mAtrathI karmabaMdha nathI paNi tehamAM moha AvaI chaI tehathI kamabaMdha chaI ao. vA. AtmAnuM svabhAvasiddha svarUpa sphaTiuktNc-nnkaambhogaa samaya kanI parimalarahita-nirmala cha4. paNa upAdhinA vitaLAvamo viviMti saMbaMdhane sthApita karaNahAra jaDa-mUrkha jana tiDAM jo tappau seya pariggahe ya, muMjhAI cha4. jima svabhAviM nirmala chaI, kAlA samoTu go teg savIkAre che 1 / rAtA phUlanA yogathI kAlo rAta kahavAI tehasiM spha, | 3ttarASacanaDuM 1 Tika svabhAva jANuI te mUrkha, tima zuddhAbha dravyanaI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 jenayuga mAha-phAgaNa 1984 upAdhisaMbaMdhaI ekaeNkriyAdi upAdhirUpaja jANuI, te cAlu bhASA-hanA kSayo pazamathI Aropa sUkha jAya. ghaNu mohI jIva paravastumAM Atma- rahita svAbhAvika sukhane anubhava thake paNa Aropa bhAvane AropI sukha mAna chaI, te miththA sukha i. sukhane priya jANanArA evA lekAmAM () kahevA cAlu bhASA-AtmAnuM svabhAvasiddha svarUpe rapha- mATe keNa herAna thAya ? TikanI peThe malarahita-nirmala che; paNa upAdhinA vinivijUta samAjarattAdhIH ! ' saMbaMdhane sthApita karanAra jaDa-mUkhajana temAM muMjhAya UM nAma vALenuyojini mughati | 8 || che. jema svabhAve nirmala che, (chatAM) kAla rAtA phUlanA yegathI kALI rAta kahevAya tene sphaTika svabhAva jANe || timoASTam . te mUrkha; tema zuddhAtma dravya te upAdhi saMbaMdhathI stro nA jJAnarUpa ArIsAmAM samasta jJAnIekaeNkiyAdi upAdhi rUpaja jANe, te mUrkha jANu. cArAdi pAMca AcAra sthApavAthI jelanI buddhi ane ghaNuM mohI (mohavALA) jIva paravastumAM Atma- hAra thaI chaI evo ke purUSa, kAma na AvaI evA svabhAvane AropI sukha mAne che te miththA sukha che. paradravyanai viSaI muMjhAI ? naja muMjhAI. e ceAthuM anArakue molyA vinumavana, mohASTaka pUruM thayuM. 4. ArofprayovastumAMthaAvAna mata | cha | cAlu bhASA-jJAnarUpa arisAmAM samasta jJAnA ao. 7 mohanA kSapazamathI Aparahita cArAdi pAMca AcAra sthApavAthI jenI buddhi manahara svAbhAvika sukhane anubhavo thako paNi Aropa che, evo kaye purUSa, kAma na Ave evA paradravya sukhane priya jANanArA evA lokonaI viSaI kahavA- viSe muMjhAya? naja muMjhAya. e ceAthe moDASTaka naI kAji koNa haIrAna hAI ? pUruM thayuM. mohaparAyarUpaka nATakane saMkSipta sAra. (anuvAdaka-rA. phatehacaMda ke. lAlana) gata 5. 6 thI saMpUrNa. je je aputrIyA thaI maraNa pAme tenA tenA "prAcIna nirdaya rAjAe kAIpaNa divase jene kRpaNa hRdayavALA rAjAo dhananI AzAthI putrapaNAne choDI devAne zaktivAna thayAM nathI evuM temaja jenuM aMgIkAra kare e kevI duHkhada vArtA che? haraNa patinA maraNa vakhate kSata upara kSAra jevuM che, AjathI marelAnA sarvasvane levAnuM cheDI te rUdana karatInuM dhana prajA upara dayAmaya hRdayane dIdhuM che. saMsArathI taravAne mATe mane tutIya vrata dhAraNa karanAra A kumAranRpati deve samudra sudhInA (acorI) aMgIkRta ho! evI pratimA karI rAjasa- pRthvI uparathI choDI dIdhuM che. " bhAmAM sarva saMmatonI samakSa paMcakuLane (paMcane) A prakAre muelAnA dhananA parihAra saMbaMdhI belAvyA, ane pUchyuM te jaNAyuM ke prativarSa botera aDhAra dezamAM paDo vagaDAvyo. have sarva avasare hajAra lakSa dravyanI Avaka jaNAI, paraMtu jenA rAjasabhAmAM pitAnI hAjarI jyAre zrI caulukyacaMdra AtmAnuM saMteSe peSaNa karyuM che evA nRpatie ApatA hatA tevA eka vakhate- udana karatInAM vittane choDI dIdhuM ane e paDe pratihAra kahe che-deva ! dvAra para darzanAtha mahAvagaDAvyuM ke: jana ubhA che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjyarUpaka nATakane saMkSipta sAra 229 rAjA-sagha temane praveza karAvo. khANuM karyuM che, paraMtu kautukathI e vyavahAriAnuM pachI pratihAre bolAvelA cAra moTA pucho e ghara ane tenI milakata vizekavA icchuM chuM, evuM AvI rAjAne praNAma karyA; eTale Asana para vile " kahIne mahAjananI sAthe sukhAsanamAM ArUDha thaI mukhe beThelA rAjapanA jovAmAM AvyA. rAjakuMjara tene ghera AvyA. pachI tyAM temaNe kuberanuM rAjA-Aje rAjasabhAmAM AvavAno tamAro ghara joyuM ke jenA upara survaNa kaLazanI mALAo ze hetu che? Ama vile vadane kema cho? zuM kAMI AvI rahI hatI; tenI ghugharIonA suMdara svaniothI hAni thai che? kaMI asamAdhi ke upadrava thayo che ? vyomamaMDaLa sumadhura thatuM hatuM. keTidhvajanI mALA tenA eTale upara pharakI rahI hatI. hastizALA ane turagazALAdi mahAjano-he rAjendra! jyAre Apa medanIpara tene zobhAvI rahyA hatA. te joIne rAjaNa bolyA ke - zAsana calAvatA ho tyAre huM janavala ! prajAne rAjA--jANe bIje himAlaya nahAya-jANe parAbhava ke asamAdhi zI hoI zake? kadAcita amRtakuMDane sahadara nahoya-jANe bIje kSIra samudra vizvane prakAza ApanAra sUryamAM aMdhakAra hoya; paraMtu naheya-jANe caMdralekanI pratimA nahAya-jANe caMdAA5rUpa sUryanA udayathI he svAmI ! kAMI paNa kAnanane navIna janma na thayo hoya-sugaMdhI ayogya na ja bane. phuvArAo jANe niraMtara uDI rahyA hoya-evuM A paraMtu ahIMnA gurjaranagaranA vaNikamAM ziro- ahaMta caitya amArA cittane zAMti ane prakAza maNi e kubera zeTha che. bahu suvarNa kaTidhvaja banne eka sAthe Ape che, e maMdiramAM marakatache, evuM Apane vidita che. te samudramAM pAchI maNinI zrI nemijinezvaranI pratimAne rAjaSae AvatAM evuM saMbhaLAya che ke ApanI caraNanI vaMdana karyuM. sthALamAM rananA-suvarNanA kaLazo-AratIasevakatAne te pAme che tene parivAra niputra maMgaLadIpa vigere devapUjAnAM upakaraNo vilokayAM-pachI hevAthI AkaMdana karI rahyA che. mATe tenuM dravya kuberanI pustakazALAmAM AveluM tenuM parigraha-pariNAma Apa mahArAja jyAre pitAnuM karo tyAre tenI urva patra vAMcyuM te avuiM hatuM-- dehika kriyA thaI zake. keTaluM dhana che evuM jyAre jenA hRdayamAM vairAgyanA taraMge pracalita thaI pUchavAmAM AvyuM tyAre mahAjanee kahyuM ke ati rahyA che evA kubere zrI gurUcaraNakamaLa pAse gRhasthane puSkaLa che eTale dayALu rAjA pitAnA manamAM A ucita evAM A niyamo karyo che. prakAre vicAra karavA lAgya prANIonI hiMsA na karUM asatya ne vadhuM; AzAnA baMdhanathI arere! lAkho kaSTa sahana corI na kare, parastrIgamana na karUM tathA madirAkarIne je lAMbe kALe ekaThuM karavAmAM AveluM hoya mAMsa-madhu-mAkhaNuno tyAga ka; rAtri bhojana na che, evA mRtakanuM dhana haravuM e zuM nRpatitvane karuM; vaLI parigrahamAM mAre cha karoDa sonAmahora; haNanArI nIti nathI? AThaMda karanArI nArInA AThaso telA motI; ane mahAmUlyavAna evI daza caNIAnA kSepathI utpanna thayelA utkRSTa pApanuM maNi huM rAkhuM. e dhana nathI zuM? evA dhanane levAmAM je hadayamAM ghI ane dhAnya pratyekanI bakhehajAra kAThIodayA na hoya te are lajaja paNa nathI? te are pacAsa hajAra vAhano-hajAra hAthI-esI hajAra mahAjana ! meM tutIya vratanI pratijJAne avasare zrI gAyo-haLe rAkhavAnA pAMcaso uMcAM gRho ane gADAM gurUpAdanI samIpe mRtaka dhanane grahaNa karavAnuM pacca rAkhavAmAM paNa teTalAMja. 1 paMcatva pAmyo che. 2 jenI pAse koDa dravya hoya pUrvopArjita ATalI lakSmI mArA gharamAM ho! tenA gRhapara vana pharake e rIvAja hatuM. bhA. ka. ethI vizeSa mArA bhujathI prApta thayelI che te huM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 jainayuga mAha-phAgaNa 1984 sadupAtrane dAna ApavAmAM vAparIza. A prakAre kubera vaLatAM pratikuLa vAyuthI viSama khaDakemAM pAMcaso. vyavahArIAnuM rUddhipatra vAMcI hadayamAM rAjI thayo ane vahANe aTavAyAM. pUrve paNa koInAM pAMcaso vahANa gharanA AMgaNAmAM Ave che eTale - tyAM aTavAyAM hatAM. pachI kubera svAmI parivAra kuberamAtA guNazrI sAthe vahANonA nahi nIkaLavAthI ghaNe kheda pAmyo. putra kubera !-guNanI khANu! tuM gayo ! bola- evAmAM koI eka nAva5ra caDhI pravINa nAvIka pratyuttara de! he vatsa ! tArA pitAnI lakSmI tArA AvI cata, ane tene kahyuM ane loke ! AmAMthI vinA rAjA harI jAya che. nIkaLavAne upAya dekhADuM. kubere kahyuM are ! bAMdhava! evuM sAMbhaLI rAjA cintavavA lAgyo - tuM kayAMthI Avyo? tAruM nAma zuM che? eTale teNe Aryoe kahyuM che ke "rAjAne aMte naraka che. te kahyuM ahIM pAse paMcazaMganAmane dIpa che, temAM kharekharUM che. rUdana karatInuM vita haravAnA pApamAMthI satyasAgara nAmanA rAjA rAjya kare che. te eka te uddabhave che. veLA mRgayA karavA gayA ane teNe sagarbhA mRgIne rAjAe pUchyuM ke A strI koNa che? haNI. mRga paNa mRgInuM maraNa joI pote maraNa ' mahAjana-deva ! kuberanI mAtA A guNazrI, pAmyo. ethI vairAgya pAmI satyasAgara nRpe svadezamAM ane A bIjI e kamalathI tenI patni ! evAmAM amArI paTTapaDe vagaDAvyo. tyAM kuberanI patnine AThaMda karatI, ane mAtAne Aje pUrvadizAmAM cheDelA pipaTanA mukhathI are are ! vatsa kayAM gayo ! kyAM gayo ! ema tamAruM saMkaTa jANIne huM naukAkuzaLa nAvika hovAthI bolatI joIne- vahANone bahAra kADhavAnA upAya dekhADavAne mATe e siMhAsanAdhirUDha, tyAM beThelo rAjA kahe che-he! rAjAe mahane mokalyo che. kumArapALe kahyuM- are ! mA ! zekathI vihuvala kema thaI rahyA che ! kAraNa mahAtmAnI mahAkRpA sarva prANIo para sAdhAraNu che. ke-kITathI mAMDIne IMdra sudhI prANa dhAraNa karelAM AvuM bolyA pachI pUchayuM-pachI zuM? vAmadeve kahyuMbAMdhavone maraNate nizcaya cheja ane sagAI saMbaMdha deva! kabara svAmIe vahANanA nirgamanane upAya eka vRkSa upara vasatA pakSIonA samUhane saMga pUtho-nAvike kahyuM A girinI bAju dhAra che. emAM jevo che. pattharanI zIlApara nAMkhelAM baLelAM bIjenAM pesIne girinI bIjI bAjue javAya che tyAM ekAMta jevuM pAchuM AvavuM che, mATe zokathI te mUhAtmA nagara che. ane tyAM jana ceyamAM jaI nagArAM vagakharekhara pApa vaDe kalezane prAyaH pAme che. DAya che. tenA mahAna ghoSathI girizikharamAM rAtrIe Avo upadeza ApI temane pUchyuM, jeNe AvI sutelA bhAraDa pakSIo uDe che. tamane khabara ApI? teonI pAMkhanA phaphaDavAthI utpanna thaele vAyu guNazrI-vAmadeva nAmanA mitre. eTalo pracaMDa hoya che ke tenA baLathI vahANo nIkaLI rAjAe temane bolAvI samudragamana vigerene mArge paDaze. eTale kubera svAmI e tyAM javA mATe vRttAMta pU. vAmadeve paNa rAjAne namaskAra karI sarvane pUchayuM, keIe svIkAryuM nahi. eTale apUrva yathAvasthita te jaNAvavA mAMDyo. sAhasI parama kRpALu kubera pote ja gayo. ane tyAM deva ! zrI celukyacaMdra ! ahIM kara vyavahArI jaIne nAvike kahyA pramANe karyuM, hajAra vahANo saMkacAra moTA zeDIAone tyAM gharanI riddhinyAsa karI temAMthI nIkaLyAM ane kSaNavAramAM bhagupure AvI caDayAM bhagupurathI pAMcaso pAMcaso manuSyathI bharelAM pAMcaso pachI kuberanuM pitAnuM zuM thayuM te huM jANatA nathI. vahANa laIne samudrane sAme tIre pahoM-tyAM AgaLa 1 sarve jIvane abhayadAna ApavAne sAda (zabda) cauda karoDa senAmeherane lAbha thaze, pachI pAchA pherave. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mehaparAjayarUpaka nATakane saMkSipta sAra 231 A prakAre vIsaDa sonAmahoro-AThaDa rUpIA, meM pAtAlaketune jagADI pratibadha karyo, ethI hajAra tolA ratnAdivALe kuberanuM dhana nRpane gRhe vidyAdhare vimAnamAM besADI bhArthI sahita ahIM Ave che. evuM jyAre mahAjAe kahyuM tyAre irachA lAvI mUko ane te potAne sthAnake gaye evuM parimANa karavAmAM ziromaNi evA zrI kumArapALe sAMbhaLI vismaya pAmatAM zrI cAlukya kahe che, te dravyane taNavat gaNI zrI guNazrIne evuM AzvAsana parajIvananI rakSA mATe potAnA jIvanane taNa ApyuM ke asIma dayArUpI sAhasa dhanavALe tamAro samAna gaNI pitAne nimUlya gaNe, kalyANI purUSottama putra tamArI pAse Avaze, ane jyAre evI vidyAdharIne raMjana karI tenuM alpa samayamAM pAchA javAne zrI kumArapALa taiyAra thAya che ke turata pANigrahaNa karyuM. devavazAt je rAjA rAkSasapaNAne ja vimAne ArUDha thayelo potAnI navIna patni sAthe pAmyo hato tene dharma mArgamAM thAya ane te kubera ! kabera AvI pahoMce che. vimAnamAMthI utarI prathama tuM svadhAme pAcho pharyo mATe te zAM zAM Azcarya mAtAne caraNe praNAma karI pachI rAjAne namana kare che. nathI karyo? rAjA ane sarve mahAjana-aho mahada Azcarya! | he kuberadA ! atre A tArI pitAnI lakSmIne " kubera padhAryA" evuM bolyA. tuM che. A prakAre tene abhinaMdI, pate gurU vaMdarAjA-pUche che he! sAhasadhana ! - nArthe gayo. zuM thayuM? nRpavaryanuM A kArya janatAnA mukhathI jANIne kubera-svAmI ! e puramAM ekAMta prAsAde eka zrI hemAcArya cittamAM bahu Azcarya pAmyA ane kanyAne joI ane teNe pUchatAM teNIe kahyuM: A temaNe nRpane potAnI pAse AvatAM kahyuM. pAtAlaketupuramAM pAtAlaketu nAmane vidyAdhara rAja satyayugamAM janmelA radhu-naghuSa-nAmI ane rAjya kare che tene pAtAlasuMdarI nAme bhAryA che, - bharatAdi pRthvInAe pUrve jene cheDI dIdhuM nathI; temanI kanyA pAtAlacaMdrikA nAme che te huM pote che te paNa te raDatInuM dhana saMtoSathI choDI dIdhuM, khare. evuM samajo. e mahAro pitA mAMsa bhakSaNane lAlacu khara! kumArapAla tuM pRthvIpAla che, ane mahAjanamAM thayela hovAthI keTalAka vakhata thayA mArIe mArelA (rAjAomAM) tuM cUDAmaNi che. zikAranA abhAvathI, koI paMzrInA cheDI dIdhelA aputravAnanuM dhana grahaNa karatAM rAjA tene putra bALakanA mAMsanuM bhakSaNa kare che ane tema karavAthI thAya che, paraMtu te to saMtoSathI tene choDI de che, mahAna mAMsa khAvAnA vyasanavALo rAkSasa thayo che. mATe kharekhara ! tuM to rAjAono paNa dAdo che. AkhA nagaranuM bhakSaNa karyuM. hAla pitAnA bhakSane A prakAre e lokottara rAjA zrI gurUvaDe, seMkaDe mATe kayAMka gayela jaNAya che. AvAmAM pAtAlamaMdI narazvaravaDa, vaLAvidhavA strIo ane sakaLa loke tyAM AvI caDhI. pAtAlaketunI bhAryAe suvADI kanyA vaDe aneka prakAre AzIrvAda pAmI AnaMde rAjya mane paraNAvI dIdhI. kare che, eTaluM ja nahi paraMtu prativarSe botera lAkha dravyane ghaLavata gaNIne varji denAra e rAjA kyA 1, zrAvakanuM pAMcamuM vrata. 2, parAkramarUpa dhanavALA. guNajJa AtmAnI stutinuM bhAjana nathI thato? 3. vyabhicAriNI. (jinamaMDaLanA kumArapALa prabaMdhamAMthI) Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3ra jenayuga mAha-phAgaNa 1984 tapA gacchanI paTTAvali. 1 zrI vaddhamAna svAmI. 4ra chadmastha, 8 varSa kevalIpaNAmAM rahI sarvIyu 100 kula dasthAka, caitra kAzyapa, gAma kSatriya, pALI vIrAta 20 varSe mokSa. tyAMnA nagarAdhIza siddhArtha rAjA ane trizalA rANIne 3 jaMbusvAmI- putra. janma citra suda 13. temanA sAdhu 14000, * maNe paramaihi pulAe soMga pataMga ume kapa sAdhvI sa6000, zrAvaka 159000, zrAvikA 318000 maNa paramati pulAe AhAraga avaga uvasame kepe tenA gaNadhara 11, paNa ga7 9, grahavAsa 30 varSa, saMyati kevali siNa jabumi vacchinnA. 1 chadrastha paryAyamAM sADAbAra varSa ane eka pakSa, maskRta jaMbunA tyakatA navoDhA nava kanyakA kevali paryAyamAM 30 varSamAM sADA cha mahinA eAchA, tanmaye mukita vadvAna te bhAratI naraH 2 sarvAyu 72 varSa pUrAM karI cothA ArAnA traNa varSa citta na nItaM vanitA vikAre vitta na nIta caturezvaraH ane sADAATha mahinA ochA hatA tyAre pApA naga- yadadeha dehe dritayuM nazIthe jaMbukamArAya namatu taspe. 3 rImAM kArtika amAvAsyA (mApha)mAM mukita pAmyA. zrIvIrAta 70 varSe ukeze zrI vIra pratiSThA zrI vIrAta kha. 5. satyapure zrI ratnaprabhasUrie zrI vIra patiSThA karI. gatamasvAmI-IdrabhUti, gotama gotra pitA gRhavAsa 16, vrata 20, kevali 8 sarvAyu 44, vasubhUti brAhmaNa, mAtA pRthvI. 50 varSa gRhavAsa, la0 pi0 50 30 varSa chAsthaparyAya, 12 varSa kevali paryAya pALA 4 prabhavasvAmI-vIrAta 75 varSa thayA. gRhasarvA, 92 varSa pUrAM karI vIrAta 12 varSe mekSa vAsa 30, vrata 44, yugapradhAnava 11 sarvAyu 85 pAmyA. gatamasvAmIthI dIkSita sarve sAdhuo kevala varSa. | la. pa. pA. jJAna pAmI muktie gayA. pAchaLa eka paNa na rahyo. 5 zaryabhava-vIrAta 98 varSe gRhavAsa 28, tethI temanI paraMparA AgaLa cAlI nahi. tethI temane vrata 11, yugapradhAna 23, sarvAyu varSa 62 5TTa paraMparAmAM gaNavAmAM AvatA nathI. te pAMcamAM ArAnA aMta sudhI du:prasahasara thaze. tyAM lagI vIrA 155 varSa caMdraguptanuM nirmANa- la. pa. 5. sudharmA svAmInI paraMparA sthApita raheze, ema vIra 6 yazabhadrasUri-vIrAta 148 varSe paTTApta karyuM. vAkya temaja anyanuM kathana che. bIjA navagaNadharoe 7 zaMbhUtivijaya bhadrabAhu-yazobhadrasUrinA pitApitAnI ziSya saMtati sudharmA svAmIne sepI ziSyo. bhadrabAhu 170 varSe vIrAta svarge gayA. la. pa.pa. anazana karI mukti pAmyA. vIrane kevalajJAna pachI 8 sthUlabhadra-saMbhUtivijaya ziSya. vIrAta 215 12 varSe jamAli nAmanA prathama niha0 ane 16 svarge gayA. 4 pUrva, 2 saMyama, 2 saMsthAnAdine vayavarSe tiSyagupta nAmanA dvitIya niha thayA. kha0 50 vada thaze. sUma dhyAna ke jenAthI pUrvanuM parAva 2 sudhamAM svAmIzrI vIranirvANa pachI 20 rtana thAya che, ane mahAprANa dhyAna ke jethI 14 varSa A pAMcamA gaNadhara ke jenI hamaNAM sAdhusaMtati pUrve 10 ra mAM gaNavAmAM Ave che te paNuM vyache. nirvANu vIrAta 64 varSe temAM vIrAta 60 varSa china thayAM. navabaMda rAjya te vIrAta 118 varSa sudhI zrI namitApi sagaDAlasutaM vicArya, laghu pizAlika paTTAvali. manyAmahe vayamamubhaTameva meka, kalAka grAmavAsI, agni vezyAyana gotra, raddhi durga madhirUvA jigAyamela, dhammila pitA, ane bhadilA mAtA. 50 varSa gRhavAsa, yAtsAhamAlayamAM tu vazI praviNya, 1 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 tapAgacchanI paTTAvalI vIrAta 22 mAM baDhA thayA. vIrAta 178 jayano uccheda. vI. 570 mAM jAvaDe tene udhAra mairya rAjya pUrve nitha, sAdhu, anagAra, ItyAdi karyo. vI. 597 AryarakSitasUri sAmAnya nAmathI A ATha suri sudhI kahevAtA. 15 zrI vajusenasUri-20 varSe svarga. ' la. pi. 5. catuH kulasya samutpattiH pitAmahe mahuM vibhuM. atIzayamanA dazapUrvanidhiM vade, vajIsvAmi munIzvara. 1 zikhyo. vIrAta ra1 varSe svarga. sthivirAvalimAM vI. 65 mAM zakarAjya. vI. 609 digaMbara thayA mahAgiri ane suhasti e baMne ziSyo bahula vI616 mAM durbalikAcArya. vikramasaMvatathI girinAra karIne sarakhI vayanA hatA. tenA ziSya svAti tIrtha jAvaDe karele uddhAra. lA. pi. 5. (umAsvAtivAcaka saMbhavitapaNe) e tavAthadi 16 caMdrasUrija-vIrAta 170 mAM satyapuramAM racAM saMbhave che. tenA ziSya zyAmA prajJApanA jAhaDathI nirmApita prAsAdamAM zrI jaja jaga sarie racyuM. zrI AcArya mahAgirie jinaka95 gata thayo zrI virapratimA sthApita karI. la. pa. pa. hato to paNa Acaryo. zrI Aryasahatie saMpatine 17+ sAmaMtabhatsari-caMdrasUrinA ziSya. pratibo . te rAjAe 36 sahastra prAsAda karAvyA. pUrvazratanA AmnAya vALA. AnA samayamAM trIjuM savAlakSa biMbo karAvyA. 36 sahastra jIrNoddhAra karyo. nAma sAdhuonuM AraNyaka paDayuM. vIrAta 376 kAlikasUri nAma. la. pa. 5. 18 devasUri - vRddha devasUri e nAmathI prasiddha 10 suristhata ane supratibaddha-baMne suha , che. lIrAta 95 varSa che. vIrAta 695 varSe keraTakamAM nAhaDamatrie catyamAM stinA ziSya eka kaTika ane bIjA kAkaMdika. A - zaMku pratiSThA karI. vikrama saM. 225 mAM zrI siddhasenA navame paNe koTika evuM vizeSArthIvabodhaka ditIya divAkara sUrie vikramane pratibodha karyo. nAma prAdurbhata thayuM. A baMnee jJAna catuSTayathI 19 prAtanasUri-sarvadevasUrie upAdhyAya sUrimaMtra pragaTa karyo. la. pi. pa. 3 hAi cityane tyajavuM.' ra0 mAnadevasUri- 11 iMdrAditnasUri-keTivAra sUrimaMtra ArA padmA jaya vijayA aparAjitA tataH takSazilAkAya tethI kaTikaga7 e nAma paDayuM. la. pi. 5. mazi zAMta stavana naDulapurAlItA 12 dinnasUri-13 siMhagirisUri-vIrAta prabhAvaka caritramAM pahelAM mAnatuMga caritra kahyuM 453 gabhillanA ucchedaka kAlika sari. vIrAta 453 che ane pachI devasUri ziSya pradyatana ziSya mAnadeva mAM bhagukacchamAM khaytAcArya, vRddhavAdI, ane pAdalipta kahela che. A svabedha che. la. pa. 5. thayA. prabhAvacaritramAM to ema jaNAvyuM che ke 484 vIrAta 605 mAM zaMkharAjAnuM rAjya thayuM. mAM Aryakhaputa thayA. vIrAta 469 mAM AryamaMgu A5. thayA. vIrAta 472 mAM vikramAdityanuM rAjya ane 2ii mAnatuMgasUri-bhaktAmara, bhayahara, bhaktisiddhasena divAkAra, ke jeNe ujajayinI mAM mahAkAla hamara amarastavAdinA kartA. prAsAdamAM kAlaliMgane sphoTa karI stutithI zrI bhaktAmara ca bhaya haraM ca vidhAenena nagnIkRta pArzvanAthanuM biMba prakaTa karyuM. kSatipatiH bhujadhipa% mAlavake bhadAvRddha bhojarAja sabhAmAM mAne prApta bhakatAmarata:- la. pi. 5. 14 vAsvAmI-vIrAta 496mAM zrAvastimAM bIjI pratane pATha 15 devacaMdrasUri-temanA parathI caMdra vajIsvAmIno janma. vIrAta 584mAM svarga, vI. 533 gaccha e nAmanuM trIjuM nAma prAdurbhata thayuM. la. pa. 5. mAM AryarakSitarithI bhadragupta nirdhAmita thayA. vI bIjI pratamAM-17 sAmatabhadrasUri vanavAsI hatA 548 mAM zrIgupta rAzika thaze. vI. 525. zatre tethI temanA parathI loke caturya nAma vanavAsI pADayuM. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 jenayuga mAha-phAgaNa 1984 - rara virAcAryasUri- vI. 1055-vi0 585 yAkinImUnu haribhadrane nAgapura namibhavanapratiSThayA mahita pANuM saubhAgya, svargavAsa. la. po. 5. abhavada vIrAcArya aibhiH zataH sAdhike rAjJaH - jemane pramAda tathA roganA vaza thakI sUrimaMtra vi. 300 varSe viramRta thaI gaye, pachI nirogI thayA tyAre giranAra atIva bhAgyasArA parvata upara tapazcaryA karI tethI aMbikA devIe nAgapuramAM naminAthanI pratimAnI sthApanA karAvI, prasanna thaI sImaMdhara svAmI pAsethI sUrimaMtra lAvIne ane satyapuramAM (sAcera)mAM vIraprabhunI pratimA prati Ape. Thita karI. A. 5. vIrAta 1000 varSe cauda pUrva saMbaMdhI jJAna 23 jayadevasUri-vIrAta 826 brahmadapikA, viccheda gayuM. yAkinI mahattarAnA dharmaputra haribhadrasUrinuM vi0 350 caturdazI vadaMti, 5raM catumasika tati. svargagamana vI. 1055 mAM. temaNe zrAvaka zrAvikAne | la. pa. 5. aravala muhapatti maMdasora (dazapura) nagaramAM ApI:24 devAnaMdasUri vI. 845-vi. 375 sAvaya jaNa muhapatti, caravalo samaya saMdhasaMjura, valabhIbhaMga thayo. kavacidevAM. vI. 808 mAM gaMdharva haribhadrasUri gurUNa, dazapuranayarazmi DAI. vAdivetAla zAMtithI valabhIbhaMgamAM zrI saMghanI rakSA thaI. temaNe 1444 prakaraNa racyAM ane aneka sUtra ' la. pa. 5. tathA graMthA5ra TIkA karI. . 5. 25 vikramasUri-vI. 88-vi0 412 caya 29 vibudhaprabhasUri-vI. 1115 mAM sthiti. vI. 997-vi pa23 kAlike cothanI jinabhadragaNi yugapradhAna thayA, kAraNa ke haribhadrasUrie paryuSaNa. 994 mAM tene svargavAsa. la. pi. 5. jinabhadrIya dhyAnazatakAdInI vRtti karI che. 26 narasiMhasUri hatA. tethI teo AkhA la. po. 5. graMthanI vI. narasihasUri rAsI DakhilapArago-pAra 30 jayAnaMdasUri-pamanya: la. pa. pa. janArA hatA tethI narasiMha puramAM pitAnI vANIthI 31 raviprabhasUri-navUlapuramAM nemiprAsAda karyo yakSane mAMsamAM-pena yakSo narasiMhapure mAMsa tyAjitaH vI0 1170--vi0 700. la. pa. 5. gira-svAda choDAvyo. | la. pa. 5. AmanA vakhatamAM vIrAta 1180 mAM umAsvAti 27 samudrasUri- vAcaka taravArtha pramukha 500 prakaraNanI kartA thayA. A. 5. khemANa rAjakulano Detha samudrasUri, 3ra yazadevasUri-33 vimalacaMdrasUri-34 guzkeza zAsa kila yaH pravaraH kamANI; ughAtanasUri-1190 mAM umAsvAti vAcaka yuga'jIvo tadA kSapanakAna svavazaM vitene, pradhAna thayA-A umAsvAti jUdAja kAraNa ke jina nAgahade bhujaganAtha namasya tIrtho. bhadrIya dhyAnazataka, ane mULa umAsvAtikRta zrAvaka vI. 1015-vi0 585mAM satyamitrAyAH pUrvane prApti ityAdipara haribhadra vRtti racI che tathA mallavyavaccheda thayA. la. pa. 5. vAdInI sammati vRttimAM A umAsvAti vAcakane 28 mAnadevasUri abhiprAya 21 mA patramAM jaNAvyo che, tethI vidyAsamudra haribhAdramunIka mitra A bIjA che. surirbabhUva punareva hi mAnadevaH vI. 1270-vi0 800 nA bhAThavA zu. 3 mAM mAMdyAta yAtamapi yoDanaghasUri mitra bappabhaTTI gurUno janma ane vi. 885 ne bhAva leoMbikAmukhagirA tapa jayaMta. zu. 8 svargavAsa, ema prabhAvaka caritramAM kahyuM che. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAgacchanI paTTAvalI 235 vi ha4 vaDanI sUripada dIdhuM tethI vRddhaga7 vAsa. devacaMdrasuri hemacaMdrasUri-saM. 1154 kA. zu. nuM nAma vaDagaccha e paDayuM. 15 zani janma, 1150 mAM vrata, 1166 sUripada, la. pi. 5. 1229 svargavAsa. yazadevamUri-navakrama saM. 872 mAM vanarAja saM. 1213 varSe maMtrI bAvaDe zrI zatruMjoddhAra cAvaDe aNahilapura vasAvyuM. e rAja jatI hatI. karAvyuM. zrI hemAcAryanA vArAmAM. tema bapabhadisUrie gAleranA Ama rAjAne prati- 1158 varSe parNamayaka matatpatti. tene prati baMdha Apo. . 5. bodhanAra municaMdrasUri. -la. pa. 5. ughAtanasUri-abudAcalanI yAtrA karI TelI SAzayanI yAtrA pachI lI. 40 ajitasiMhasUri-bhagukacchamAM devasUri gAmanI sIma viSe moTA vaDavRkSanI chAyAe vizrAma pAse kAnhaDe yogI vivAda arthe 184 sarpanA karanimitte beThA tyAM potAnA pATanA udayanuM kAraNa DIA laI Avyo. ane Asana upaviSTa prabhubhiH jaNI zubha mUharta joI potAnA 84 ziSyane sari. tanmukta sapareSA u9laMdhita na kenApi pachI ' tadA maMtra ApyuM tyArathI 84 ga7 pragaTa thayA. vIrAta kapAta tana pati kAmadhyasthaH sarparaDha siMdUre tyAre 1464 eTale vi0 994 varSe 84 ziSyamAM mukhya mukataH sa prabhupAdAsane vaTanaMtare zakunikArUpeNa sarvadevasUri sthApyA. -A. 5. tum tulayA gRhItaH saca pratibuddhaH-iti zrI devari 35 sarvadevasUri-vi0 1010 rAmazayanamAM prabaMdhaH -la. pa. pa. 41 vijayasenasuri-vi. 121 cAmuMDikaRSabhaprAsAde zrI caMdraprabhanI pratiSThA karI. caMdrAva vi. 1204 kharatara gotpatti. tIne dhaNuM vimalamaMtrInI strI zrImatIne dIkSA, vI. 1674-vi. 1214 pAThAMtare 1213 - maMtrIne dIkSA ApanAra. vi. 1008 mAM pauSadhazA calika matotpatti. lAnI sthiti thaI. vIrAta 1491 takSazilAyAM vi. 1236 mAM sAdhu pUnimiA. gAjaNaketi nAma jAta. - la. pa. 5. vI. 1682 jAvADAdhAra, vadhAre padharagaNavAthI Ane 36 mA-AgaLa eka AMcalika paTTAvalimAM lakhyA che. vi. 1250 Amika matpatti. : -la. pa. 5. 36 ajitadevasUri-37 vijayasiMhasUri- 42 maNiratnasUri-43 jagacaMdrasUri-vI. vIrAta 1499-vi0 1028 dhanapAle dezI nAmamAlA 1755-vi. 1285 tathA zrI jagacaMdrasUrie yAvakarI. vi. 1088 varSe abuMda giripara vimale aSa- jIva AcArmsa (bela)ne abhigraha lIdhe tethI bhaprAsAdanI pratiSThA karI. vi. 1096 zrAvaNa vada gacchanuM tapa e nAma prasiddha thayuM. AghATa nAmanA 4 dine vAdivetAla (zAMtisUrie) uttarAdhyayana vRtti puramAM zAradAnA varathI 32 kSapaNuka (dIgaMbara) karI. thirA5dra gaNe zrI zAMtisUri svarge gayA ema upara jaya meLavavAthI rAjAe "hIralA jagacaMdra' prabhAvaka caritramAM kahyuM che, ke jeNe vivekamaMjarI e nAma ApyuM. vaTa gacchAdhIza zrI jagacaMdrasUrine zodhIne suvAca karI che. citrAvAla gacchIya upAdhyAya devabhadre kahyuM ke huM Apa -la, pi. 5. zrImaMtane sahAyakArI kriyA dvAramAM thaIza. devabhadra 38 semaprabhasUri-vI. 1551 satyapuramAM upAdhyAyane ziSya vijayacaMdra upAdhyAye vijJapti karI virAna calati zatAthI racI. ke pitAne atucAna (AcArya ?) padavI Ape. te 39 municaMdrasUri-tenA ziSya vAdI devasUri na ApI, ne pade devendrasUrine sthApyA. devendrasUri vi. 1134 mAM janma, 115ra mAM dIkSA, 1174 bhadrakabhAvavALA hovAthI vijayacaMdrane AcAryapada ApyuM mAM sUripada, 1226 zrAvaNa vada gurUne dine svarga ne pAchaLathI te pRthaka-jAde thayo. la, pi. 5. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 jainayuga mAha-phAgaNa 1984 44 devendrasUri-devendrasUrinA graMtho A che - premaca7nu maMtra pustikA ephaktAna gRhitA paraspa dinakanya sUtravRtti, navya karmagraMtha paMcakavRtti, dharmaratna yogyatAbhAvAta gurUbhile belitA sA. zrI somavRtti, sudarzana caritra, traNa bhALe, siri usaha prabha surIzuM ekAdazAMgI sUtrArthe kaMThastha bhImapalyAM stavAdi, catudeva vandaNa. caturmAsImavasthitA ekAda zevaparAcAryeSu vArayasvapi devendrasarImAM zrI staMbhatIrtha catuSpatha sthita ku kAtika prathame kArtikapakSe pratikramya vihatADa-pazvAta mAra vihAra dezanAyAM 18 zatamukha vastrikAH bhauvita grAmabhaMgADabhUta te pAda vilitA keDinAre samAgabrAhmaNadaya sabhyAH maMtri vastupAlAdayazna kriyA bahu- tyAMbAyAH kAyetsargaH kRtaHmAne gADha vihaMti. temaNe graMtho racyA te-yatijItaka5 vistara 1302 mAM zrI vidyAnaMda sUrine sUripada ApyuM jemAM akhila ityAdi 50 stuti che, jenena yena tenA maMDapamAMthI kuMkuma vRSTi thaI tyAre pA(c)Nu yena Adi 27 stuti. vihAramAM 500 vIsalapurI bhogA. 1327 mAM devendra sa 1357 mAM dharmaghoSasUri pachI samaprabhasUrie sUrimAlavakamAM sthita thayA. pUrva dazaka prAgavATa vijaya- vimalaprabhane sUripada ApyuM. te thoDuM jIvyA tyArapachI caMdrAcAryaNa vRddhazAlAkarSitA tanmadhyAta bhagukaccha pitAnuM Ayu pUrUM thanAra jANI saM. 1373 mAM para gotpatti jatA, vijayacaMdrasUriNA zrI devendra mAnaMda tathA samitilakane sUripada ApyA pachI traNa sUriSa mAlavaka gatevuM gacchAvarjananimite samasta mAse pite svarge gayA. gItAtha pRthagu pathar vastrapuTTalikA pradAnaM, nitya anyatra kavApipure tadina patrAvatINe devatAvacaka, vikRti anujJA 2, cIvarakSAlana 3, phala zAkagrahaNa tapAcAryo prathame sadharme utpanna iti pavAdoDadhutA: 4, sAdhusAdhvInAM nirvikRtika pratyAkhyAne nivikRtika mera mayA devamukhAta mRtaH-paramAnaMdasUri cAra varSa grahaNuM 5, sarvelAM pratyataM dvividha pratyAkhyAnaM 6, jIvyA. la. pi. 5. AyaMkA bhegasAdhanAM 7, gRhasthAvarjana nimita pratikramaNa karaNa anujJA 8, saMvibhAgadita gItArthe 47 somatilakasUri-janma 1355 mAdha mAtadagRhe gamanaM 9, lepasaMnidhya abhAvaH 10, tatkAle samI, 1 samAM, 1369 mAM dIkSA, 1373mAM sUripada, 14ra4 naSNodaka grahaNuM 11 itivRddhazAlA sAmAcArI. mAM svargavAsa. mahAbhAgyavara sarvoyu 69 | la. pi. 5. temanA graMtho-bahata navyakSetra samAsasUtra, sari - 4pa dharmaSasUri-cAturdazika AcArya pAsethI yaThANuM, ke jemAM 28 svakRta caturartha tIrtharAja stutiH sUrimaMtra lIdho, 18 varSe zrI vidyAnaMda ane dharmakIrti che, zasta zarmAtRta tatvodayaH stutaH zubhabhAvana (apara nAma dharmaghoSasUri) upAdhyAyane sUripada ziva zirArli zrI nAbhisaMbhava zrI zeyAdi bahu mATe jJAnAtizayathI ayogya jANIne; sA pethaDa ke vAni. temaNe pavatilaka, caMdrazekhara, jayAnaMda, ne jeNe parigraha parimANane saMkSepa karI niyamabhaMga sUripada ApyAM. temAM pavatilaka eka varSa pachI svarga thAya evo saMbhava jANuM teNe keza lakhAvyo, 21 pAmyA. yeSAM vacatatAya nAtigAra ghaNI suvarNathI 84 prAsAda karAvyA, te sAdharmika caMdrazekharasUri-janma 1373, dIkSA 1385, vezyAgamane 32 varSa brahmacArI hatA. tene putra sUripada 1392, svargavAsa 14ra3. temanA graMthejhAMjhaNa hato teNe be tIrthamAM ekAukta vastra ja uSita bhajana kathA, zrI staMbhanaka hArabaMdha stavAdi ApI. rAjA sAraMgade. liMkSepe smate rAjyAghage hari kaTalanaM. la. pa. 5. 46 semaprabhasUri-janma 1710, 121 mAM 28 jayAnaMdasUri-janma 1380, dIkSA 92 ta, sUripada zrIgurUe ApyuM. maMtra pustikA cAritra. mAM-se jaNAvyuM brAtA mAnayata devatayA niziyeTiyA Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapagacchanI paTTAvalI 237 dIkSA grahaNa manamena-sUripada 1420 vaizAkha suda Azu- mukha dharaNuvihAra pratiSThita karyo temAM 99 lAkha hilapuramAM, svargavAsa 1441 mAM. temanA graMtho-stha- pIrojI beThA. savAlAkha mithyAtvI kula prati bedhyA. labhadra caritra, jIvakathA, stavanAdi. la. pi. 5. savAlAkha pratimA pratiSThita karI. saM. 1495mAM pita 49 devasaMdarasUri-janma 136, dIkSA 1404 dharaNavihAramAM pratiSThA karI. cavAri mahRrta nidAna, mahezvara gAmamAM, sUripada 1420. zAlA, gRha, prAsAda zatrukAra kArapitA. guMgaDI sirasi kagyarIpA ziSya/ udayIthA graMtha-ga zAstra-upadezamAlA-SaSThi zataka-nava yoganA sabhaktinA namaskRtaH saM0 narIyAdi puSTa tatva sUtro para bAlAvabodha, bhAgya, avacUri. kalyAsajagau kayarI pATurvA dezA gottama gatAH iti zuka stuti stotra pramukha. nityanirapAya vairAgya karAH | zrI devasuMdarasUrayaT --la. pi. 5. 1500 ziSya hatA temAM zAMticaMdra gaNi pramukha 50 jJAnasAgarasUri-janma 1404. vakSA cha mAsyAdikArI hatA. -la. pi. 5. 1417, sUripada 1441, svargavAsa 146 mAM. 53 munisuMdara suri-janma 1426, dIkSA tadaiva karehagAhaka kharatara saMghe saM. govalena 43, vAcakapada 65, sUri 70, 3 varSa yugapradhAna vayaM tu kape sma iti svapnappala leze. padavI, 153mAM kArtika suda 1 ne dine svargavAsa. gaMtha-Avazyaka eniyukti Adi aneka graMtha bAlyAvasthAmAM paNa 1000 avadhAna karatA, 108 para avacUNio, munisuvratasvAmistava, gheghAnava vartulikAnadepalakSitA, 108 zatahasta zrIparva lekha khaMDa stavana. -la. pi. 5. vidhAyakA; 32 sahastra raMka vyaya karI vRddha nagarInA saM. devarAje sUripada ApyuM. saMtikarastava karI mAri para kalamaMDanasUri-janma 1404, dIkSA 1417, Adi upadrava TALe. 14 vAra vidhinI zrI sUri sUripada 14:2, ane 1455 mAM svargavAsa. maMtranuM ArAdhana karyuM temAM 14 vAra caMpaka rAjA graMtha-siddhAMtAlApoddhAra, vizvazrIdhareyaSTAdazAra depA dhArAdi rAjAe temanA upadezathI nija nija cAbaMdha stava. -la. pi. 5. dezamAM amAri pravartAvI. zrI sahastramala rAjAnA para semasuMdara sUri-janma 1430 mAgha vacanathI sIhI parisare mArivikAranuM nirAkaraNa vadi zukra, dIkSA 1437, svarga 1499 karyuM kADhayo. zAMtikarastava racI tIDane bhaya paNa sUrinA vacanathI sAhathI dharaNe rANapuramAM catu- nivAryo. la. po. 5. ( A paTTAvalI amee ghaNAM varSo pahelAM taiyAra karI hatI temAM mukhyatve laghu pizAlika paTTAvalImAMthI utAro che. TUMkAkSarInA artha la. pi. eTale laghu pizAlika, kha0=kharatara, AMkaAMcalika 50=paTTAvalI sUcave che. jeTalI lakhI hatI teTalI atra mUkI che. taMtrI) Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jainayuga mAha-phAgaNa 1984 dharmanuM bhAvanAmaya zikSaNa [ nyAyamUrti kRSNalAla mohanalAla jhaverInA nathI ane aniyamita hAjarI rahe che. ApaNuM pramukhapaNa nIce tA. 21-8-1927 nA roja rA. dharmanuM zikSaNa A pramANe zA kAraNathI virasa bane che rA. narmadAzaMkara devazaMkara mahetAe muMbAinA mahA. e praznanA uttaramAM huM AjanA vyAkhyAnamAM yathAvIra jaina vidyAlayanA "sTasa yuniyana" nA mati ApanA AgaLa mArA vicAro raju karavA dhAre trIjA snehasaMmelananA prasaMge ApelA bhASaNane sAra] chuM. huM jainadharmanA jJAnanI nipuNatAne dAvo karI - zrI mahAvIra jana vidyAlayane lagatA kAmane zakuM tema nathI. to paNa meM mArI buddhi anusAra riporTa mArA hAthamAM Avyo tyAre temAM khAsa Aka- sarva dharmonAM mUlatonuM jJAna graMtha ane nipuNa rSika prasaMga e jovAmAM Avyo ke vidyAlayamAM saMbaMdha purudvArA meLavyuM che. ane tethI sarva sAmAnya dharAvatA vidyArthIo joke saghaLI pAzcAtya paddhatinI dharmabhAvanA vaDe, ApaNI arvAcIna keLavaNInI keLavaNuM muMbaInI vidyApITha vigere dvArA le che te paNa paddhatine kevI rIte ApaNe raMgI zakIe te bAbata temAM jana dharmane lagatA pavitra sAhityano khAsa sAdhAraNa vicAra huM jaNAvuM to te ayogya nahi gaNAya. abhyAsakrama rAkhavAmAM Avyo che. hAlanI ApaNuM bhAratavarSamAM svayaMbhU udaya pAmelA mULa traNa keLavaNI paddhati artha ane kAmane siddha karavA vizeSa dharme che. (1) brAhmaNane vaidika dharma athavA hAlanA upayogI che ane dharma je vastutaH purUSArthonI yoja hoLA hiMdudharma. (2) jainadharma ane (3) dharma. nAmAM pahele naMbare beso joIe te hAla trIje. temAM baddhadharma pitAnI janmabhUmimAMthI asta thaye naMbare jaI beTho che. A sthiti eka rIte ghaNI che ema kahevAmAM Ave che. kharI rIte te bauddhadharma dIlagIrI bharelI che. je vidyApaddhatimAM dharmane chelluM hiMdusthAnamAM taddana nAza pAmyo nathI, paraMtu hiMdusthAna hoya, ane te paNa dharma koI sagavaDIo dharmanA pArANika dharmamAM te rUpAntarathI pasI gaye padArtha che ane jIvanamAM tenI khAsa agatya nathI che. bahAranA pradezamAM te mahAyAna ane hInayAnanI evuM manAtuM hoya, te vidyApaddhatithI saMskAra pAmI zAkhAmAM svataMtra vistAravALo adyApi vidyamAna che, nIkaLelA vidyAthIo sArA cAriya vALA nIkaLatA ane hAlanI saMskRtie te dharmane anukULa vAtAvaraNuM nathI evI pharIAda karIe emAM deza vidyArthIone utpanna karyuM che. ane tethI te have hiMduomAM paNa kADhavAne badale keLavaNInA taMtranA yAjakano kADhave vizeSa Adarane pAtra punaH banavA pAmyo che. jana joIe. paraMtu aMgrejI keLavaNInI paddhati dharmabhAvanAne dharma te potAnuM svataMtra astitva adyApi sArI rIte sparza karatAM bhaDake che kAraNa ke hiMdusthAnanA aneka jALavI jANyuM che; ane AtmAnA astitva bAbatamAM dharmonA saMpradAya ane emAMthI kayA muddA upara sarva hiMdudharma sAthe teNe ghaNuM sAra sagAI saMbaMdha sAmAnya dharmanI keLavaNI ghaDAya te prazna ghaNo muzke. jALavyA che. ane tethI nirAtmavAdI bauddha karatAM, lIthI bharelo che paraMtu janavidyAlaye A praznane jana hiMduo sAthe vyavahAradharmamAM tema paramAtha vyavahArU nIkAla sAre rAkhyA jaNAya che. ane dharmamAM vadhAre sAmyabhAva jALavI zakayA che. temAM jainadharmanAM sarvamAnya mUlatAnuM zikSaNa sutracaM- paNa paramasahiSNutAmAM jene hiMduo karatAM thekArA te te graMthamAM nipuNatA dharAvatA yatijano pramANamAM vadhAre caDhI AtApaNuM darzAvI zakayA che. taraphathI ApavAmAM Ave che. paraMtu karIAda evI ane tethI janonI sadhaLI pravRttio prati janasamAja thatI jovAmAM Ave che ke dharmazikSaNanA kalAsamAM tema rAjyakatra prajA paNa anukULatA darzAve che. vidyArthIonI saMkhyA jevI joie tevI rahetI bhAratavarSanA A traNa mukhya dharmo che ke aneka Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM bhAvanAmaya zikSaNa 239 zAkhA prazAkhAmAM, saMpradAyo ane paMthamAM vaheMcA- janmAntare thAya che. je vaidika dharmane pALanAro samAja yelA che, to paNa tenA traNa mukhya pravAhe gaMgA, hatA, te bhagavAna buddhanA zAsana pachI palaTAyo. ane yamunA ane sarasvatI jevA svataMtra nirALA vahe che. smRti dharmavaDe zreta saMpradAyane badale smArta saMpradAya eTaluM ja nahi paNa te traNa nadIo jyAM 4 jyAM maLe thayo. tenA upara itihAsa, purANu, Agama ane jalAma ta che. tenA u 53 5 GS Agama ane che, tyAM prayANa jevAM pavitra kSetro race che ane temAM taMtrae je addabhuta asara karI-temAMthI hiMduone sarva saMpradAya ane panthonA anuyAyIo samAna arvAcIna hiMdu dharma navA dehamAM jo ema kahepavitratAne lAbha laI zake che. A traNe dharmonA nAmA nA vAmAM kaMI baTuM nathI. vedakALanA keI RSi hAla sAdhAraNa rIte ekamate svIkArAtAM nIcenA samAna. navA dehamAM jAti smRtivALA utarI Ave che te taMtra siddhAta che - paNa hAlanA hiMdu dharmane pitAne mULa dharma che ema (1) A traNe dharmo karmasiddhAtane mAne che. kahetAM khaMcAya. yajJa hiMsAne dezavaTo maLelo joI, (2) A traNe dharmo janmAntarasiddhAntane mAne che. tene A te vaidika dharma ke bIje e bhrama thayA vinA rahe nahi. hAlane hiMdu dharmavALo jana samAja (3) A traNe dharmo chavanA bandha mokSane mAne che. (4) A traNe dharmo ahiMsAvRttine AdarabhAvathI trIjI kakSAnA paurANika zarIramAM palaTAyo che, ane jue che. kALe karIne hiMduo aneka paradhama onA sahavAsa ane saMrakRtinA prabhAvathI navA yuganA hiMdu dharmamAM rasa sarva prANIo je zubhAzubha karma kare che tenAM letA thaze. paraMtu jema uMghamAMthI ApaNe uThIe tyAre niyata sukhaduHkha 35 pariNAme te te vyaktine ekaja jevI pUrva smRti sAthe uThIe chIe, ane janmAjanmamAM maLI zakatAM nathI, ane deza, kALa ane tara thayA pachI te smRti sAmAnya niyama tarIke bIjA nimittAnI karma vipAkamAM jarUra paDe che. ane lopa pAme che, ane koI vilakSaNa saMskAravALA tethI avipakvakarmAzayo navA janmanI apekSA rAkhe prANIne, pUrvanA eka be ke traNa bhavanI smRti anuche. pratyeka vyakitanAM karmo jo ke mukhyatve karIne kartAne ja kuLa uddIpaka sAmagrI maLatAM jAgI uThe che. tevI ja bhega Ape che, te paNa te te karmonA upaga rIte hiMdu samAja paNa sAmAnya rIte pitAnI pUrva janasamAjane nyUnAdhika aMze, karmasaMskAranA niyama bhavanI smRti bhUlI gayo che. paraMtu jana dharma pramANe vArasAmAM maLyAvinA rahetA nathI. zubha ane ane bAddha dharmanA saMbaMdha vaDe pitAnI prAkatana vaidika azubha karmane badale karmakaranAra vyaktine ja maLe chevaDanI pahiMsAnuM vicitra smaraNa tene prasaMge eTaluM ja nahi, paNa samAjano udaya ane apakarSa jAgrata thAya che. paNa vyaktionA guNa karmane anusAra pariNAma phaLa vyaktine tema samAjane karma sidhdhAnta lAgu che, (Resultant force ) tarIke avazya maLe che. te paNa baMdha ane mokSano anubhava svataMtra vyakti dehAntara svargAdi lokamAM thAya che evI kalpanA ja karI zake che. samAjane spaSTa anubhava thato nathI. khristionA ane musalamAnonA dharmamAM paNa che. baMdha ane mela svataMtra pitApaNAnA bhAnavALA paraMtu jIvone aneka bhava prApta thAya che, ane te abhimAnIne anubhavAya che. zithila baMdhavALA samAjane pite sukhaduHkhane bhogave che eTaluM ja nahi, paNa bhinna abhimAnane udaya nahi hovAthI baMdha ane mokSa prajAnuM samagra zarIra te sukhaduHkhanA bhogene bhogavatuM anubhavAtA nathI. jyAM jyAM sAbhimAna cetana che vidyamAna rahe che A maMtavya bhAratavarSanA dharmonuM eTale jyAM jyAM bhinna astitvanuM abhimAna che khAsa maMtavya che. prajAnuM samagra zarIra paNa yugAMtara tyAM tyAM baMdha ane mokSa lAge che. jyAM mAtra dharmanA vipAkathI badalAya che. ane navA rUpamAM sAmAnya citanya che, ane vizeSa caitanyano udaya nathI, tyAM baMdha mokSane anubhava nathI. jema jema samaSTi prajAnuM zarIra paNuM ghaDAya che; ane jevI catanyanI kalA vizeSAkAra banatI jAya che, tema tema rIte vyakitanAM bhavAMtara che, tema samajInAM paNa baMdhane ane mokSane anubhava utkaTa vegathI thatA mAM paNu che. baMdha ane mokSa mAne paNa anubhavI zakti Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 240 mAha-phAgaNa 1984 jAya che. karmonA vipAka vaDe sukha duHkhano spaSTa , dharmonA pravartaka mahApuruSe zrI kRSNa bhagavAna zrI anubhava vedanAnI tIvratA upara ghaDAelo hoya che. mahAvIra ane gautamabuddha e traNenuM samAna maMtavya vedanA abhimAnika cetananI jaDa avasthAmAM ane che ke manuSya prANinA cittamAM rahelI jeTalI Asura AbhimAnika cetananI zuddha kevaLa avasthAmAM thatI athavA pazaninI svAbhAvika vAsanAo che tenuM nathI. sukha ane duHkhanI vedanA jaNAya tenuM nAma niyaMtraNa prathama ja thavuM joIe. ApaNuM Asura baMdha, e vedanA kaivalaya bhAvamAM nivRtta thavI tenuM athavA pazu-bhAvanAonuM niyaMtraNa karI athavA nAma mekSa, A pramANe vicAratAM manuSya prANI- nirodha karI dIdhA pachI, kharI rIte ApaNe vAstava ene je baMdhano anubhava tIvra che tema mokSane pravRttidharma sAdhI zakIe ema che. A pramANe anubhava paNa tIvra hoya che. nivRttidharma pahelo ane pachI pravRttidharma ema karma siddhAMta ane janmAktara siddhAMta-ane baMdha kahevAmAM ApAtataH virodha lAge, paNa te khare virodha mekSa siddhAMta, hiMduo, jeno ane baMne samAna doSa nathI paraMtu virodhAbhAsa nAmane guNa che. A rIte mAnya che. te zA kAraNathI hAla dharma zikSaNamAM paNa AtmAne ane AtmA na mAnanArA bola zithilatA athavA anAdara jaNAya che ? mane lAge abhiprAya pramANe pAMcaskaMdharUpa pudagala athavA puruche ke dharmatavamAM khAmI nathI, paraMtu dharmanA zikSa. ane svAbhAvika pAMca deSa lAgelA che. te dene NanI paddhatimAM khAmI che. dhAraNa karavuM-pachI te dabAvyA athavA laya pamADayA pachI zuddha pravRttidharmanuM vyakitanuM hoya ke samAjane hAya-tene nAma dharma. mana, vIrya prakaTa thAya che. prakRti dharmanI sAdhanAmAM ApavANI ane zarIranI je pravRtti kartA puruSanuM ane hune je bahAranI sAmagrInI jarUra paDe che tenI je samAjamAM te para athavA vyakti kare che te nivRttidharmanA pAlanamAM jarUra paDatI nathI. A vastu samAjanuM sArI rIte samatolapaNe dhAraNa karAvI zake khAsa vicAravA yogya che. udAharaNa tarIke kone tevI pravRttinuM nAma dharma. paraMtu AvA pravRtti dharmane kudaratI rIte hiMsAdeSa vaLagelo che. hiMsA karavAnI sAdhavAmAM jIvone potAnAM prAkatana karmo ja paza pravRtti prANIne zIkhavavI paDatI nathI. jyAMthI chava Adi yonimAM karelAM hoya che te vista karanArA pitAne svataMtra vyavahAra karato thAya che tyAMthI e pratyavAyarUpe ubhAM thAya che. pravRtti dharmanA vikAsamAM emaja mAnI le che ke bIjA jIvane mana vANI ane A pratibaMdhaka nimitte jyAM sudhI dara na thAya tyAM thavA zarIratho dabAvyA sivAya eTale hiMsA karyA sudhI zuddha pravRttidharmanuM AcaraNa thaI zakatuM ja nathI. vinA tenAthI chavAyaja nahi, "jIvo ane jIvavA kuvAmAMthI pANI kheMcavAne game teTalo ApaNe zrama de." e satya sUtrane badale "jIvavuM che paNa te karIe paraMtu je thALAM ane nIkonI racanA na hoya mAryA vinA chavAya ja nahi" e avaLA satrane te te ApaNe zrama ke nirarthaka bane che te sahaja svIkAra karI le che. "huM jIvuM ane bIjA paNa samajAya tema che. tevI ja rIte je manuSya pitAnAM jIve " tene badale "huM jIvuM ane bIjA cha mare" mana vANI ane zarIranI nIke sugama ane sarala na Avo avaLe nizcaya dareka jIvane sAmAnya kudaratI banAve, athavA pAribhASika zabdomAM kahuM te potAnI pATha tarIke siddha hoya che. meM ghaNuM sAheba lokene, nADIonI zuddhi na kare te tene pravRttidharma mithyA- pitAnA aMga upara aDelI paNa nahi evI mAkhane zrama rUpaja thaI paDe ema che. sAmAnya samajaNa prayojana vinA mArI nAMkhatA joyA che, A manuSya evI che ke pravRtti dharma pachI nivRtti dharma pabhAvo vadhAre keLavAyelA athavA saMskRtivALA hoya che, joIe. vastusthiti AthI ulaTI che. dharma eTale paraMtu temanI A svAbhAvika hiMsaka vRtti deSarUpa che, dhAraNa karavAnuM baLa cittamAM che, keI bahAranA prade, evuM temanA manamAM kadI udaya thatuM ja nathI. AvI mAM nathI. A kAraNathI bhAratavarSanA mukhya traNa svAbhAvika hiMsaka vRttine vivekathI dabAvavI, potAnA karatI che je ' che te te Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra41 dharmanuM bhAvanAmaya zikSaNa jIvanamAM koIpaNa prakAranuM vidha nahi karanArAM prANI- tevIja rIte strIne bhogavavAnI vAsanA puruSane ene svataMtra jIvavA devAM, potAnA jIvanamAM paNa ane puruSanA saMbaMdhanI vAsanA strIne svAbhAvika Avazyaka gaNAtA padArthomAM paNa pANIno vadha karyA che. tenuM nimaMtraNa karavAmAM eTale brahmacarya sAdhavAmAM vinA vanaspatinA khorAkathI jIvana nabhAvavuM vigere bahAranA koIpaNa sAdhananI jarUra nathI. eTale ke bhAvavALI ahiMsAvRtti keLavavI temAM prathama ni brahmacarya guNune siddha karavAmAM parAtrita thavAnI ttidharma athavA yama sadhAya che. svAbhAvika pazubhA* agatya nathI. vanI hiMsAmAMthI ahiMsA sAdhavAmAM jIvane koipaNa pArakA padArthanuM arpaNa karavAmAM Ave che te bAhya sAmagrInI jarUra nathI. hiMsAvRttinA udayane levAmAM athavA saMpAdana karelA padArthane saMcaya karadabAvI, temAMthI pAchA haThavuM evo ahiMsA-e nivRttidharma che. A guNa sAdhavAmAM bAhya ceSTA - vAmAM manuSyanA manane svAbhAvika vega hoya che. athavA pravRtti nathI. paraMtu bhItara vaLavuM athavA deha nirvAha uparAMtanA sarva padArthone parigraha jIvane cittane te kheTA vegathI pAchuM vALavuM eTaluM ja dhyA aneka prakAranA kalezane utpanna kare che. saMcaya gRha sthAzramamAM thAya te parArthe thAya athavA dAnArthe thAya namAM rAkhavAnuM che. A pramANe hiMsA e pazudharma ane tyAgAzramamAM devayAtrAnA nirvAha pUrato ja thAya. che, ane ahiMsA e manuSyadharma che. hiMsA svAbhA AvI rIte aparigraha keLavavAmAM paNa bahAranA vika ane kudaratI che, tyAre ahiMsA zAstrIya athavA keAI sAdhana upara ApaNe AdhAra rAkhavo paDato nathI. prayana vaDe keLavavA yogya dharma che. bIje Asura dharma cittane lAgelo jUThuM bela; rAteya, brahmacarya ane pariyaDa-hiMduonA, jainanA - A prakAranA pAMca mULa guNa-ahiMsA, satya, vAne che. manuSya prANi pitAnA hitamAM jUThuM bolavuM ane baiddhAnA sarvamAnya dharmasiddhAMtarUpe gaNAya tema Avazyaka mAnI le che. aneka vyavahAramAM te asatyane ja che. A mULa guNanI keLavaNI maMda, madhyama ane svabhAvathI vaLagI rahe che. asatyathI ja vyavahAra uttama vegathI meLavavI e saMbaMdhamAM jana zAsanamAM sAro sadhAya che. evuM dunIAnA keLavAyelA ane jeTalo satyAgraha che tevA bIjA be dharmomAM nathI. DAhyA mANaso paNa mAnI le che. asatya A ahiMsA vratane sArvabhoma mahimA jaina darzanamAM pramANe kudaratI thaI paDayuM che. temAMthI pAchA vaLI jevo khIlavavAmAM Avyo che te bIjAM darzanamAM satyanizcaya karavo ane satya bolavuM, athavA mona nathI. prAcIna vedadharmanI hiMsAne vigraha karyA vinA sevavuM emAM kayA bAhya sAdhananI jarUra che? kaI ochI karavAno prathama prayatna sAMkhyAcArya kapila paNa sAdhana vinA satvaguNane ApaNe evI zakIe maharSie karyo che. tyAra pachI kaliyuganA AraMbhamAM chIe. asatyamAM pravRtti che; satyamAM nivRtti che. pazuyajJa karatAM dravyayag caDhI Ato che, ane dravya asatyamAM chUTa che, satyamAM nimaMtraNa che. yAmAM paNa japayajJa ane jJAnayajJa caDhIAto che. trIje Asuradharma manane vaLagelo corI karavAnI A upadeza bhagavAna zrIkRSNa bhAratavarSamAM hiMduvAsanAne che. keInI mAlakIno padArtha tenI IcchA ene Ape che. te upadezanA maMda vegane madhyama athavA saMmati vinA laI le athavA vAparavAnI vega ApanAra bhagavAna gatamabuddha che, ane tene tIvra vRtti jIvone svabhAvathIja udaya pAme che tene dabAvI vega ApanAra bhagavAna mahAvIra svAmI che. A pArakA padArthamAM bhoga buddhi ne karavI evA manodha. pramANe aitihAsika daSTithI traNa kSatriya mahApurumane asteya kahe che. A asteya vRtti keLavavAmAM e eTale ke zrIkRSNacaMdra, zrI gatamabuddha ane zrI bahAranAM koIpaNa sAdhananI jarUra nathI. temAM cittanA mahAvIra svAmIe-ahiMsAdharmanuM prAdhAnya bhAratavegane pAchA haThAvavAno ja prayatna che. varSamAM sthApyuM che ane vedanA prAcIna dharmamAM Di. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 jenayuga mAha-phAgaNa 1984 sAne je sthAna hatuM te have arvAcIna hiMdudharmamAM paravegathI pravRtti karatAM ramakaDAM che. temAM svayaMbhU nAza pAmI gayA jevuM che. dharmanI vizuddha bhAvanAnI cetanabala nathI. ane tethI janatAnA abhyadAmAM khIlavaNImAM kSatriya mahAtmAoe ja mukhya upakAra koI paNa prakArano phALo ApI zakatAM nathI. eka karyo che ane brAhaNa jAtinA vidvAnoe tene vidyAnA nAnuM maryAdita dharmazIla jIvana samAjane jeTaluM bila balavaDe uttejana ApyuM che.' Ape che tevuM moTuM dekhAtuM parAkramavALuM jIvana ApI AvA sarva sAmAnya ahiMsAdi yamanA zikSa zakatuM nathI. dhArmika jIvana sthira dAha-prakAza ApagunA be prakAro che. (1) eka prakAra AjJA- nAra agni tulya che ane adhArmika jIvanane bhaDake vaDe paLAvavAno athavA mImAMsakanI paribhASAmAM hoLInA bhaDakA jevuM che. hoLI saLagI bhaDakA karI kahIe te vidhivAkaya upara athavA niyogavAkya mAtra zamI jAya che. ane kaMi paNa upayegI kArya upara AdhAra rAkhavAno prakAra ane (2) bIjo tevA bhaDakAthI thatuM nathI. paraMtu sagaDIne tApa uttama prakAra bhAvanAne che eTale ke hAla ApaNane je rIte anAdi sAmagrIne pakavI Ape che, sAmAnya asiddha che te sAmuM Adarza UbhuM karI te Adarzane janasvabhAva bhaDakAthI athavA dArUkhAnAthI mAtra siddha karavAno dhArAvAhI rasamaya ciMtanane. hAlanA moha pAme che. paraMtu upayogI kArya to beTho agnija buddhipradhAna yugano vicAra karatAM ApaNane samajAya kare che. dhArmika manuSyo AvA kAyamanA kalyANanA che ke dharmatatvanuM zikSaNa atyaMta bAlyAvasthAmAM pravartaka hoya che. jyAre dhananA vaibhavane athavA upaathavA kizorAvasthAmAM AptavAtha uparanI zraddhA bheganA vaibhavane dekhADanArA manuSyo bahu thAya te upara ApavAmAM Ave to te yogya che, paraMtu A AgaMtuka vinodanAja nimitte bane che. vacana uparathI zraddhA gurujanonA cAritrya ane bhAva- paraMtu dharmanI AjJAmaya zikSaNa paddhati karatAM nAmaya upadezathI sudaDha thaI zake che. nahi te je bhAvanAmaya zikSaNa paddhati racavAmAM cAritravALA zraddhAne samajaNa athavA vicArano Teke nathI te zraddhA dharmazIla strI puruSonIja ane te paNa janakalyANumAM vijJAnanA rUpamAM pariNAma pAmatI nathI. ane prasaMge utsAhapUrvaka bhAga lenAranI apekSA rAkhe che. saMsAte kAMto azraddhAnuM rUpa pakaDe che, athavA saMzayanuM rathI atyaMta uparAma pAmelA athavA tIvra virAgavALA , rUpa pakaDe che, athavA kalAthI mithyA AcAra sAdhajano dharma bhAvanAmaya athavA rasamaya zikSaNa rUpa thaI rahe che. ghaNuM hiMdudharma ane jaina dharmamAM ApI zakatA nathI. teo mAtra potAnA aMgata arvAcIna keLavaNInI paddhatithI keLavAyelA yuvake mokSane AgaLa tarato rAkhe che. paraMtu bIjA jIvonA kAte moTI vaye azraddhAvALA nAstika bane che, kAMto uddhAramAM temane uttejaka baLa nathI. kevala saMnyAsI, ayavAdI athavA saMzayAtmA thAya che, athavA kevaLa muni, athavA kevala ahaMtabhAvane sevanArA hiMdu, mithyAcArI athavA daMbhIvartanavALA thAya che. azraddhA, jana ane bAddha sAdhu je ke vaMdanIya che, te paNa saMzaya ane mithyAcAra athavA daMbha dhArmika jIvananI prajAnI vizuddhinuM vrata jyAM sudhI teo le nahi eka jAtanI udhAI che. te udhAI dharma rasane sukavI tyAM sudhI bhAvanAmaya zikSaNa ApavAmAM teo ananAMkhI manuSyanA jIvanane saze khAI jAya che. tenuM dhikArI nivaDe che. nivRtti dharmanA ahiMsAdi yama jIvana mAtra dekhAvA puratuM ja jaNAya che. paraMtu aMda- uparAMta pravRttidharmane vega ApanAra tapa, svAdhyAya, rathI satvahIna ja hoya che. dharmatatvanA saMgIna vijJAna pravacana ane izvarabhakita vigere kriyAyoganI khAsa vinAnuM manuSyanuM jIvana pazunA athavA vanaspatinA jarUra dharmazikSamAM rahe che. thama jayAre saMvAsa : jIvana karatAM kaI rIte caDhI AtuM nathI. tevA jIva- yoganA ghaTaka che, tyAre niyame kriyAyoganA ghaTaka namAM nathI mUlamAM rasa ke nathI zAkhA-prazAzAkhAmAM cheyama ane niyamavaDe-saMnyAsa ane kriyAyoga vaDe cetanabala. tevA manuSya mAtra dehayaMtramAM cAlatAM dharmanAM DAbe jamaNI aMge racAelAM che. dhamanuM Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM bhAvanAmaya zikSaNa 243 zarIra yama ane niyamavaDe ghaDAeluM che. baMnenI mUrtipUjAnI yogyatA vA ayogyatAno nirNaya karavAnuM jarUra zikSaNa paddhatimAM che. kevala yamapradhAna zikSaNa A sthAna nathI. paraMtu dharmanuM amUrta rU5 dhArmika jIvana vyakitanA potAnA kalyANamAM ugI chatAM jana- gALanAra mahApuruSanA zarIramAM mUrta rUpa dhAraNa kare tAnuM hita pravartAvavA asamartha thAya che; kevala niyama- che. e vAtanI nA pADI zakAya tema nathI. bhagavAna pradhAna zikSaNa AcAramayatA upara bhAra mUkatuM thAya rAmakRSNanA AlaMbana vinA hiMduone hiMdudharma che ane vicArazanyatA lAvI nAMkhe che. gharmanuM. havAmAM bAcakA bharavA jevo thaI jAya che. bhagavAna satya svarUpa kevaLa yamamAM nathI tema kevaLa niyamamAM gatamabuddhanI dhyAnastha mUrtivinA baddhadharma duranA paNa nathI. paraMtu yama ane niyamanA suMdara yogamAM raLIAmaNa DuMgarA jevo thaI jAya che. ane bhaga-saMnyAsa ane kriyAnA samanvayamAM-AvI vasyuM che. vAna mahAvIranI divya mUrtine samakSa rAkhyA vinA ' lokakalyANamAM kartavyabuddhi samajI zuddha dharma janadharma asAdhya Adarza jevo thaI jAya che. mane jJAnano pracAra karanArA sAdhujanonI A jamAnAmAM lAge che ke dharmasaMsthApaka athavA dharmasudhArakanI ghaNI agatya che. paraMtu mithyA phakIrI athavA mithyA mUrtine vivAthIonA samakSa rAkhavAthI je dharmavRttine tyAgane mahimA gAnArA A jamAnAmAM nirupayogI uttejana maLe che tevuM bIjA kazAthI maLatuM nathI. che eTaluM ja nahi paNa prasaMge bhoLI prajAne ana- vIrapUjA athavA devapUjA manuSyanA aMtaHkaraNane rthamAM nAMkhanArA che. camatkAra karavAmAM, siddhionuM samajaNapUrvaka karavAmAM Ave te jaDatA lAvanAra pradarzana karavAmAM, satyadharmano upahAsa thAya che. dharmanuM nathI, paNa adhyAtma unnati karavAnuM sAdhana che, biMba cAritryavALA jIvanamAM che. ane cAritrae ema anubhavIone samajAyuM che. tevA AlaMbana mithyA phakIrImAM athavA siddhimAM rahyuM nathI. sAdhu uparaja bhaktibhAva baMdhAya che. AlaMbana vinA tAnuM suMdara lakSaNa ApaNu kavi bhavabhUtie je ApyuM bhaktibhAva racAtuM nathI. AvA AlaMbananI agatya che te vaDe sAdhujananI parIkSA karavI joIe. vedavAdIonA vedadharmamAM nitya siddha Izvara ane priyaprAyA vRttivinayamadhuro vAci niyamaH tenA avatAramAM bauddha dharmamAM samyaka saMbuddhabhagavAna tyAM vAvALI matinavIraH nivAgatamabuddhanI mUrtimAM ane jainonA tIrthaMkaronAM divya puro vA pazcAdvA tadidama viparyAsitarasam biMbamAM svIkArAI che. dharmanI amUrta bhAvanAne rahasyaM sAdhUnAmanupadhi vizuddha vijayate // rasa AvA mUrta AlaMbana vinA prakaTa thato nathI: jemanI vRtti ghaNe bhAge priya lAge tevI hoya, e muddo paNa ApaNA dharmazikSaNamAM visarA joIe nahi. jema AlaMbana vinA zRMgArarasa jemanI vANImAM vinaya vaDe madhura niyama hoya, nathI, tema dharmamayI mUrtivinA bhaktirasa jAmauM nathI. jemanI mati svabhAvathI ja kalyANane IcchanArI hoya, dharmane A pramANe zuSka AjJAvAkaya upara jemano paricaya nirdoSa jaNAya ane jenA jIvanamAM TakAvavAne badale ApaNe je bhAvanA upara TakAvIe AgaLa pAchaLa jatAM rasabhaMga thAya tevuM vartana na to ucharatI prajA je dharmapati anAdaravALI thAya hoya, tevA sAdhujanonuM vizuddha ane ADaMbara che te AdaravALI thAya. saMsAranI aneka vidhAo vinAnuM rahasyavALuM jIvana kharekhara vaMdanIya che. meLavIne paNa adhyAtmazAnti dharmavRtti keLavyA AvA sarala samajAya tevAM lakSaNovALA sAdhu vinA maLI zake tema nathI, ane bAhya vaivavALA janonA hAthamAM vidyA ane vinayanI kucI sapAvI jIvanamAM je adhyAtmadrAri jyAM tyAM jovAya che joIe. hAlanA mahAtmAomAM manuSya ulaTAM te dharmavRtti vaDe dUra thAya. mane lAge che ke lokika lakSaNothI moTAI mAnI le che. ane te batAvI dhananI daridratA karatAM ApaNe prajA adhyAtma Ape che ke zuddha saMskRti (Culture) ane parI- saMpattimAM caDhIAtI thavAno A ekaja upAya che. kSaka buddhi jevI joIe tevI ApaNAmAM keLavAI nathI. ane te dharmanuM bhAvanAmaya zikSaNa che. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para gAya ane siMhane ne bhilA 288 jenayuga mAha-phAgaNa 1984. mAnavajIvanane dhArmika Adarza athavA sAmAyika anuSThAna ane tethI thate AtmavikAsa vyAkhyAtA-zrIyuta phaka. lAlana. vyAkhyAna paheluM. tA. 14-7-27 ravo muiAmamA madhyamAnakADhaHH mabhyAgate vanazikhaNDini cndsy|| eka vizALa vana-kAnana-forest che, AkhuM viSayaHvana caMdanavRkSothI bharapUra che. caMdanavRkSomAM rahelI manuSya AtmAno saMpUrNa vikAsa karavA mATe sugaMdhathI sarpa pratyeka vRkSanI AsapAsa vIMTAI rahyA jenadhama be sAdhanAne mukhya gaNe che eTale ke che. paraMtu jyAre e sarSa sugaMdha levA lAge tyAre jJAnaviyAgyAM mokSaH | AtmavikAsarUpa sAdhyane caMdanamAM rahela amRtamaya suMgaMdha paNa jANe viSamaya pAmavAne mATe ekaluM jJAna basa nathI, nathI ekalI thaI jatI hoya evuM bhAna thAya che. kriyA. jJAnavinAnI kriyA ke kriyA vinAnuM jJAna A caMdanavanamAM koI puNyodaye mayura AvI AtmavikAsanI Toce manuSyane pahoMcADI zake nahi. caDhe che. have mayara ane sane-jevI uMdarane bilA. paraMtu jyAre te ubhayane saMga thAya tyAreja pUrNa DIne bakarIne vAghane; gAya ane siMhane sagAI heya vikAsa thaI zake. che tevI sagAI hoya che. jevuM aMdhArA ane aja- Ajano viSaya sAmAyika nAmanA jena anu. vALAne bane che, tevuM sarpane ane morane banatuM haThAna-vidhAnane che, ane sAmAyika e cAritramAM hoya che. Aja prakAre A saMsAra eka mahAna vana gaNAtuM hovAthI Ajano viSaya mukhyatve kriyAne che, temAM AvelAM cho e caMdanavRkSo che, ane che. tathApi jJAnavinA kriyA phalavatI thAya nahi tethI e chavarUpa caMdanavRkSanI AsapAsa karmarUpa-kaSAyarUpa sAmAyikanI pUrva kayuM jJAna manuSyane joIe, ane -meharUpa sarSo vITAI rahela che. evAmAM mAnavanA e jJAnapUrvaka sAmAyikanA jJAna sahita sAmAyikanI puNyodaye A caMdanavanamAM-A jIvanavanamAM zrI kriyA karatAM AtmavikAsanA ApaNe kevAM phaLo pArzvanAtha rUpa mayUra jayAre ApaNuM hRdayamAM hAlanA samayamAM paNa pAmI zakIe tenuM kaMIka AchuM virAje eTale turataja meharUpa sarSa palAyana thaI citra ke jhAMkhI tamane dekhADavAne A lAlanano ApaNA jIvanarUpa caMdananI svAbhAvika amRtamaya prayatna che. sugaMdha pUra jelamAM hekI rahe che. A prakAre zrI anuSThAna-vidhAna-vidhi e sarva dharmomAM pArzvanAtha prabhunI prArthanA karI-e mahAmayurane jovAmAM Ave che. anuSkAe sAdhano che. means ApaNA hadayanAM siMhAsana upara virAjelA joI, che, ane e anuSThAnane yathAvidhi anusaravAthI ApaNe AjanA vyAkhyAnamAM praveza karIzuM. manuSyane sAdhya tenI bhaNI doDI Ave che. kaSattini hari rimo zithimavati have e anaThAno-dhArmika vidhAno manuSyanI jantoH kSaNena nibiDA api karmabandhAH // (harigIta). 1 zrIyuta motIcaMda giradhara kApaDiyA, solIsITaranA he nAtha ! bhavikataNe mane maMdira tuM AvatAM, pramukhapaNuM nIce ApelA sAmAyika anuSThAna upara kSaNamAM sakhata paNa kamabaMdhe zithila thaI vikharI jatA, ApelAM vyAkhyAna mahAvIra vidyAlaya, tA. 14,15,16,18 caMdanamahIM vIMTAyelA sarve tarata alaga thaI, mahine sAtamA 1927. vanamayUrane jotAM badhA bhAge daze dizamAM jaI. che tevI sagA 1 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanane dhArmika Adarza 245 pAse kevI rIte paraMparAthI utarI AvyAM che te ja siddhi = sAdhyanI pUrNa prAmi-realiza ApaNe joIe. e vidhAno koNe koNe prarUmAM tion of the object che tenI ApaNe dharmajagatamAM jhAMkhI karIe, kAIsTa 5 vinimaya = Atmanivedana pitAne prApta vastunuM nAmanA mahAtmAe prabhunI prArthanA karI prabhune bIjAone pUrNa dAna-self demeLavyA; ane pachI manuSyane kahyuM ke tame je mArI dication to the service peThe prabhune Atmanivedana-Self-dedication saMpUrNa of humanity. rIte karI prabhunI prArthanA karazo te tamArAM pAparUpa praNidhi-je anuSThAna karavuM hoya temAM mukhya vino jaI tame AtmavikAsa pAmazo. mahamada sAdhya zuM che-Aim zuM che-goal zuM che e prathama sAhebe nimAja bhaNI bhaNuM khudAne meLavyA ane nakkI karavuM joIe. ApaNe je meLavavuM che e nakkI pachI inasAnene pharamAvyuM ke tame paNa kharA dIlathI thayA vinA ApaNI pravRtti balavatI thatI nathI. nimAja rojaroja bhaNaze te khudAne pAmazo, ApaNuM uddezamAM-A5Nu sAdhyamAM jeTalI ApaNI Ama mahAtmA krAisTa je sAdhana vaDe-mehamada sAheba * prIti-jeTalI ApaNI bhakti teTalI balavatI ApaNI je sAdhana vaDe prabhune pAmyA te sAdhana temaNe mana pravRtti sAdhyane mATe ApaNe karI zakIe. khane upaderyuM tema zrI mahAvIrasvAmI je sAdhane ApaNI sAmAyika nAmanI kriyAne dezavaDe AtmAnA pUrNa vikAsane pahoMcyA eTale ke Ideal zrI mahAvIra svAmI che. anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtacAritra, anaMta AnaMda, - zrI mahAvIra svAmIe sAmAyika vaDe anaMtajJAanaMtavIrya evA anaMta anaMtA guNanI pUrNatAe nAdi guNono pUrNa vikAsa karyo, ane emaNe upapahoMcyA te sAdhana-te vidhAna-te kriyA-te cAritra dezelI sAmAyikanI kriyA ApaNI zakti gopyA sAmAyika hatuM. ane e sAdhana emanI prasAdIthI vinA ApaNe karIe te ApaNe paNa ApaNI ApaNu jenone teozrIe upaderyuM. Ama mehamada zaktinA pramANamAM ApaNe AtmavikAsa karI zakIe. tene nimAje; hiMduone nityakarmo- brAhmaNane mI-zrAhmaNane eTalA mATe zrI vIranI sAmAyika samajavI-jANavI sayA, krizcayanene preyaro-pArasIone khAde ava ane AcAramAM yathAzakti mUkavI joIe. yathAzasthA ane jene sAmAyiMkarUpa Avazyaka avazya ktine artha e karavo joIe ke ApaNI karavAnI kriyA prApta thaI che. zaktino hAla jeTalo vikAsa thayo hoya teTalI je sthitie prabhu pahoMcyA, teja sthitie pUrNa zaktithI bala-vIrya gopyA vinA ApaNe pahoMcavAnAM sAdhane ApaNane prApta thayAM. have sAmAyika rU5 pravRtti karavI joIe. A prazna jaina dharma darzana rUpe philosophy koi ema kahe ke zrI vIrano Adarza arthAta phIlasI ane kriyA rUpe science vijJAna che. mATe temanI sAmAyikane Adarza ApaNAthI kema levAya? vaijJAnika rItie ApaNAM vidhAno AcaravAM joIe. kyAM merU jevA mahAvIra svAmI ane kayAM kAMkarA jainadharmanA kahInUra rU5 zrI haribhadrAcArya anu- jevA paNa pUrNa nahi evA ApaNe? haThAnAM pAMca prakAra kahe che. ane e paMcavidha koI vidyArthIne Adarza M. A. nI onaanuSThAna A barDa upara lakhelAM tame jozo;- samAM pAsa thayelA vidvAnane heya. e adaza haMda1 kapa = sAdhya-laya-Goal-end yamAM sthita karI ghaNuM vidyAbhilASIo ema. e. 2 pravRtti = sAdhana-means to end. thAya che, thayA che ane thaze paNa kharA. ema. e. ne 3 vinara = dezo uparajaya-obstacles to Adarza rAkhanAra jijJAsu vidyArthI kadAca ema. e.nI be overcome, uccatama bhUmikAe na pahoMce tathApi teNe je Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 246 mAha-phAgaNa 1984 sthitimAM darzane hRdayamAM sthApyo ane pachI e tyAre keTalAka mahApue ane devIoe jevuM sAmAAdarzane haMmezAM pitAnI samakSa rAkhI prayatna sepa yika upaderayuM tevuM ja aMgIkAra karyuM. jeNe te aMgIkAra te jijJAsu vidyArthI je sthitimAM hatA te sthiti karyuM teoe sAdhu ane sArIpaNunI dIkSA grahaNa karatAM to ghaNI uMcI sthitie paho . eTale ke karI sAmAyikane AcAramAM mUkavA, sarvathA pAna M. A. no ucca Adarza rAkhatAM kadAca M. A. karavA mAMDyo. na thaze te paNa B. A. to thaI zake. enuM kAraNa ema jaNAya che ke emanA Adarza taraphanI vaLI keTalAeka purathI vaLI keTalAeka puruSa ane strIoe icchA bhakita ke devotion che. yogathI to sAmAyikane saMpUrNa aMgIkAra karI, paraMtu je poteja sevelA-poteja kriyAmAM mUkI siddha gRhasthapaNAne laIne sAmarthya yoga vaDe ivara eTale karelA sAmAyikano Adarza ApaNe mATe yogya cheamukakALa sudhI tevuMja sAmAyika AcaravAno niyama ema zrI mahAvIre jANIneja ApaNane sAmAyika karyo. A pAchaLanA mumukSuo prabhunA zAsanamAM kriyAne upadeza karyo che. zrAvaka ane zrAvikA gaNAyA. Ama sAmAyikanI je mANasano Adarza paisA che te mANasa potAno kriyA karanAra eTale sAdhu, sArI, zrAvaka zrAvikA e cAre prakAranA manuSyano samAja te prabhunuM tIrtha gaNAyuM deza, pitAnA gharabAra, pitAnA sagAvahAlAM, pitAnA ane prabhu tIrthakara kahevAyA eTalA mATe je manuSya mitro ane pitAnA kuTuMbane paNa mUkI yuropa prabhunA upadezelA sAmAyika-pachI te sAmAyika AphrikA nathI jatA jAya che. kAraNa ke tene sarvathA che ke dezathI he-tene AcAramAM na mUko Adarza paisA che. ane ApaNe sArI rIte hoya to tene je samAjamAM gaNavo ke kema e jANIe chIe ke evo Adarza rAkhI keTalAeka te vicAravA jevuM che. alabatta ! temAM prIti rAkho manuSya potAnA dhArelA Adarza pahoMcyA che. eTa. hoya te anumodaka te kharo luMja nahi paNa keTalAeka te tethI paNa AgaLa vadhelA jovAmAM Ave che. * ghaNAeka manuSyo mahApurUSanI AjJAne mAthe AdarzacUsta pitAnA AdarzathI paNa vizeSa caDhAve che, temanuM kahevuM ja sAcuM mAne che, paraMtu ucatara bhUmikAe pahoMcelAnA paNa thoDAMeka draSTAMta mastaka mastake caDhAvyA pachI te AjJAne hRdayamAM utAratA ApaNI samakSa mojUda che. hA, keTalAeka Adarzane nathI-teo AcAramAM mUkI zakatA nathI, mATe ApaNe paNa pahece tathApi temanA purUSArthathI jeTalo lAbhAM e AjJAnuM phaLa hAla barobara jevA pAmatA nathI. tarAya kapAya teTalo lAbha te teo prApta kareja, ApaNe A pramANe praNidhi nakkI karI Adarza teja pramANe zAstramAM je vidhAna karyuM hoya tene nakkI karI sAmAyika nAmanI pravRttimAM praveza karavo barAbara samajI tenA para bhakitapUrvaka pravRtti karI joIe. hoya to anaMtajJAnanA ghaNuM ghaNuM aMzo prApta sAmAyikanuM sthAnaH-zrAvakenA sAmAyika vratanuM karatAM karatAM koI kALe ApaNe paNa zrI mahAvIra sthAna bAra vratamAM navame vrata che, ane e zrAvakenAMsvAmIe karelAM sAmAyikanA paramadAnarU5 Adazane zrAvikAonAM bAra vratarUpa vRkSanuM mULa saMkhyaka dAna pahoMcI zakIe. che. A uparathI e bAra vatAne samyakatva mULa bAra prabhuzrI mahAvIre jyAre sAmAyikano vinimaya vrata ApaNA zAsanamAM gaNavAmAM AvyAM che. mokSane-dAna karavA mAMDayuM tyAre be prakAranA adhikArIo AtmasvAtaMtryano-Atma svarAjane perfect free jevAmAM AvyA. pitAnI uccattama sthitie paha. dom and perfect liberation ke self cADavA jyAre potAnA sAmAyikanuM varNana karavA mAMDayuM Government no upAya jena zAstramAM sabhya Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanano dhArmika Adarza 247 darzanapUrvaka samyagajJAna ane samyagudana jJAnapUrvaka te che. dehAdhyAsa TaLatAM-karmAdhyAsa tAM je svarUpa samyaka cAritra che mATe ja kahyuM u ke- ApaNuM maTe che te samyakatva che. jemAM zAstramAM sasthAna jJAna varALa nakSamaH e mithyAtvane bahirAmabhAva paNa gaNavAmAM AvyuM jaDa caitanyano-satyAsatyane tatvajJAnane che. zrImada AnaMdaghanajI kahe che ke nizcaya karavo te samyaktAna che, tenA upara pUrNa che A saMsAramAM moTAmAM moTuM koI je pApa hova to te bahirAtma eTale kAyAdikane huM mAne zraddhA rAkhavI te samyaka darzana che, A banne vastu te che. teo zrI kahe che ke - tatvane vastutatvarUpe jANavA ane savahavA-daDha nizcaya Atama budde he kAyAdika grA, bahirAtama avarUpa." karavA rUpe che, pachI jJAnathI evuM jANyuM ane darzana nathI jevo nizcaya karyo te pramANe vartanamAM mUkI A taka moTAmAM moTuM kAIpaNa pApa hoya te zarIrAtene anubhava karavo te sAmyaka caritra che. A dine huM mAnavI ema AnaMdadhanajI kahe che. jaina samyakajJAna ane samyakadarzana vinA cAritra hoi zAstramAM paNa A vAta ThAma ThAma manuSyane Atmazake nahi.1" jAgRti ApavA vAraMvAra kahevAmAM AvI che. zarIrane huM mAnIne manuSyanI uttamottama nimAM "kahyuM che ke-traNa sthAvarakI karUNAkInI jIvana Avyo chatAM-caDhayo chatAM manuSya potAne kALaeka virA, trikAla sAmAyika karatAM toye na manuSya pitAno avatAra-are ! devane paNa durlabha, kAraja sAdhyuM- samakita navI lahyuMre teNe roLyo paNa tamane ane mane maLela hovAthI sulabha evo saMsAra, " uttamottama mAnavAvatAra e kevI rIte ApaNe gumAvI samakita te zuM che? vyavahAra samakita te zuM nAMkhIe chIe enA upara jarA najara pheravI jaIe. ane nizcaya samakti te zuM te samajavA ApaNe have prayatna karIe. samyakatva prApta thayA vinA hAla tyAra pachI zretamaMDaLamAMnA eka chetAne vakatA je sthitimAM ApaNe chIe tene mithAla kahe che. pUche che ke tamAruM nAma zuM ? teo kahe che ke mAruM jagatanAM tamAma mahAtmAo A miyAlane dara nAma phulacaMda, vakatA kahe che ke huM to tamAruM nAma karavA ane samyakatvane prApta karavA baLapUrvaka upadeza pApa thavA baLapa, hara pUchuM chuM ? phulacaMda e zarIranuM nAma tame kahyuM. Ape che. A saMsAranuM-A baMdhananuM-A duHkhanA phulacaMda e te tamArA zarIranuM A 45 varSanuM sAgaranuM-A ajJAnanA aMdhakAranuM-A saharAnA raNuM nAma che, paNa te nAma che, paNa tame to 45 varSa pUrve temaja hAla jevI kharatara aTavInuM kAraNa koI hoya te ane have pachI paNa mulacaMda jevA zarIranA sAkSI mahAtmA buddha kahe che ke te mAra che, rUpe che. te e sAkSInuM nAma zuM? mahamada paigambara kahe che ke te setAna che; dhAro ke phulacaMdarUpI zarIramAM je AtmA sAkSI mahAtmA mojhIjha kahe che ke te Devil che; rUpe rahyA che tenuM nAma saMvara che. tame potAne phulazrImadda zaMkarAcArya kahe che ke te mAyA che. caMda mAnI eTale zarIrAdine huM mAnI-ke vaktA RSimunio kahe che ke meha che. lAlanarU5 zarIrAdine huM mAnI jeTalI kriyA kare e mahAtmA krAIsTa kahe che ke Sin-pApa che. badhI kriyA mithyAtvamAMthIbahirAtmabhAvamAMthI-virSa zrI paramAtmA mahAvIra svAmI kahe che ke te yAsamAMthI ke mAhathI utpanna thayelI hovAne lIdhe mithyAtva che. mithyAtvarUpa che. zrI AnaMdaghanajInA zabdamAM kahIe ane e mithyAtva te eja ke A dehane-A te mahA pAparUpa che ane adhora saMsAranuM kAraNa che. devAdita-A karmane ke karmanA pariNAmane "huM' mAnavo manuSya jene huM mAne che, dAkhalA tarIke zarIrane 1 zrI vijyakesarasUrijI. huM mAne che te tenI saghaLI pravRttio vize Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenaguga 248 mAha-phAgaNa 1894 karIne zarIrane mATe thAya che. zarIramAM rahenAra jema rahenAra koNa che tenI zodhamAM vaLe tyAre temAM rahelA ke phulacaMdamAM rahenAra saMvara ane lAlanamAM rahenAra akhUTa khajAnAnI tene mAhIti maLe che. sAmAyika kAma tene mATe thatI nathI. A upara thoDu diga e akhUTa khajAne kholavAnI cAvI che. darzana karAvavuM jarUranuM che.' have e deharU5 gharamAM rahenAra-e phulacaMda25 ApaNe kahI gayA ke saghaLI jenieAmAM-chava- gharamAM rahenAra-e lAlanarUpa dharamAM rahenAra AtmA rAzimAM manuSya uttama che tathApi ApaNuM manuSyamAMnAM jene ApaNe samajavA khAtara tahIM tevA ane moTA bhAgano kALa kevI pravRttimAM vahyA jAya cheahIM prasanna kahIzuM te bhaNI vicAra karIe, ane te joIe. ema karavA thakI ApaNe kevAM kevAM sukhanAM aMbAra zarIra je ApaNI sAthe paccIsa, pacAsa, para caDhI zakIe chIe e ApaNe joIe. zrImada piNesa, so, savAso ane lAlane chevaTe phrAnsamAM AnaMdadhanajI kahe che ke manuSya paNa uttamamAM joyelA ekaso chatrIsa varSa sudhI rahe che. ApaNI utama hovA chatAM paNa zarIrane huM mAne te tene the e zarIrane khAvAnuM, ApavAne manuSyanA prayatna janma pAparU5 che, ane zarIramAM rahelA sAkSI rAtri divasa thayA kare che te zarIrane paheravAne kapaDAM AtmAne hadayastha karI varte te-dharmAdi anuSThAna pidA karavAmAM manuSyanA samayano moTo bhAga khacAI kare te tenAmAM rahelo AmAja pitAne paramAtmA jAya che, ane manuSyanA zarIrane rahevAne je chApare paNAne pragaTa karI zake che. teo kahe che kejoIe te pedA karavAne te rAtri divasa raMja kheMcI rahyA che. hA, pachI kAI khAvAmAM kedarA khAya che, kAyAdikane he sAkSIdhara kA aMtarAtamarUpa." ane keAI kaMsAra, zarIrane paherAvavAne mATe kaI zrImad AnaMdaghanajInA A sUtrarUpa vAkaya upara khAdIne upayoga kare te koI kInakhAbano, zarIrane manana karIe to ApaNuM svarUpa ApaNane kaMika chAparAM nIce rAkhavAne mATe koI jhupaDImAM gharamAM- pratyakSa thaze. teo kahe che ke tuM zarIrAdi nathI havelImAM ane mahelamAM rahe che, arthAta A khAvA arthAta tuM kAyA nathI, tuM mana nathI, tuM ahaMkAra paheravA ane chAparA nIce rahevA vividha pravRttiomAM nathI, kAyAdinA sagAvahAlAM te tuM nathI, pulAdika manuSya jevuM uttama prANuM pitAnA janmane prasAra milkata nuM nathIe sarvano tuM sAkSI che witness karI rahyA che, zarIrane huM mAnI A trividha pravRtti daSTA che. have vicAra karo ke jemAM koI manuSyane karanAramAMnA keTalAeka manuSya vaLI eka cothI hAjara karavAmAM Ave ane te manuSya kaMI bhUruM pravRtti paNa karatA jovAmAM Ave che, eTale ke karyuM hoya ke bhaluM karyuM hoya te tene sAkSI jANu bIjA manuSya karatAM pote manuSyamAM moTo gaNAya hAya. dhAro ke ApaNI keTemAM zrI mahAvIra svAmI tene mATe zarIrane dAgInAthI zaNagAre che, gADI- prabhu nyAyAdhIza che. bhAI phulacaMda e pAMjarAmAM gheDAomAM bese che-reve ane sTImaramAM pravAsa ubhA che, ane phulacaMdamAM nivAsa karatA temane karatAM sekanDa ane phararTa kalAsamAM ke salunamAM vihAra AtmArUpI pramANika sAkSI jene hAla saMvA nAmathI karatAM jovAmAM Ave che. Ama prakRtti karate manuoLakhIe chIe e sAkSI zuM enA bhalA muMDA bdano moTo bhAga dehane huM mAne che ane e dehamAM kAmane jokhamadAra che? responsible che? pramarahenAre je dehane dhaNI evo AtmA tene mATe Nika sAkSI jevuM hoya tevuM paramAtma rUpa nyAyAdhIza koI paNa pravRtti karate bhAgyeja jovAmAM Ave che. pAse prAmANikapaNe pragaTa kare che. bhaluM karyuM hoya vaLI dehane huM mAnavAthI manuSyamAM rahelAM keTalAM te bhAI khulacaMdane karma pariNAma pAse inAma apAve eka agamya ane keTalAMka gamya sAmanI che-Justice of the peace batAve che ane bhu paNa tene khabara paDatI nathI; paraMtu jyAre dehamAM karyuM hoya te e karma pariNAma tene zikSA kare che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava jIvanane dhArmika Adarza 240 Ama zikSA mAnanAra ke pAritoSika prApta karanAra AtmikaguNo pragaTa thatAM jAya che e to ApaNe phulacaMda che, paNa pulacaMdamAM rahela saMvara rUpa AmA jANIe chIe ke baLa karatAM kaLa vAparavAthI jaladI te tene sAkSI che, ATale sudhI vicAra karatAM vidano upara vijaya meLavI zakAya che. sAmAyikanI eTale saMvamAM sthira thatAM eTale AnaMdaghanajInA kriyA karatAM e kriyAne jema jema ApaNe artha zabdamAM aMtarAtmA thatAM arthAta samyakavI thatAM ane pachI bhAva prApta karatA jaie tema tema vidane saMsAramAM AvatAM duHkha sukhathI ApaNe para thaIe sahaja dUra thatAM jAya che. e vidane dUra thayAM ke chIe. ApaNane ema lAge che ke sukhaduHkha e zrI haribhadrasUri kahe che ke siddhi prApta thAya che. AgaMtuka che. ane ApaNe to sukhadu:khathI para chIe. sAdhakane A siddhi pragaTa thaI ke turataja potAnAmAM ATaluM thayA pachI saMvararU5 AtmA phulacaMda je sAmo pragaTa thayAM, te sAmartho jagatanA jIvane uparathI draSTi kheMcI laI paramAtmA tarapha eTale ke prApta thAya evI bhAvadazA uttamajIvana-uttama sAdhakane aMtarAtmA paramAtmA tarapha pitAnA aMtara cakSuthI darzana pragaTa thAya che. karavA bhAgyazALI thAya che. AtmA ane paramAtmAno savA nava to rAnI | evI bhAvanA saMbaMdha te pArakhe che ane jema te dehAdithI alaga sAdhakamAM jAge che eTale Self-dedication-eTale che tema paramAtmA tarapha nihALatAM jANI le che ke janatAnA kalyANane mATe Atma-nivedana kare che tene AtmA karmadithI paNa alaga che mATe e karmI- A AtmanivedananuM nAma ja vinimaya kahevAmAM dithI alaga thavAne pitAnA AtmavIryane avalaMbI Avela che. sAmAyikAdi pravRtio karato rahe che, tema tema zrI mahAvIra svAmIe sAmAyikanA sAdhana vaDe paramAtmAmAM pragaTa rahelA ane pitAnAmAM gupta rahelA siddhi prApta karI-vinimaya karatAM kahyuM che ke sAmarce vacce mArgamAM AvatAM vidane dUra karI te manak #fma | sarva jIvane mArA samAna sAmartho prApta karatuM rahe che. zrImad AnaMdaghanajI banAvuM. uMcAmAM uMcI sthiti je manuSya prApta karI zake te meM karI che, tevI ja sthiti janatAmAM huM "atIndrIya guNagaNamaNi AgarUpe pragaTAvuM. ema paramAtama bhAva" AvI rIte jema jema sAmAyikanA sAdhakane ATalA mATe AtmA ane paramAtmAnI vacce lAbha dekhAto jaze tema tema sAmAyikanuM rahasya rahelAM vidanene dUra karavA bIjI pravRtti kahyA pachI vizeSa vizeSa mAluma paDatuM raheze. tenAM bhaktamAM prema trAnuM vina jaya dekhADe che. jAgRta thaze, ane Adarza upara prema ke bhakita sAmAyikarUpI pravRttine kriyAmAM mUkatAM kyAM kyAM thayAM eTale sAdhakamAM uttarottara adhika adhika vikhe Ave che e paNa sAmAyikanA vidhAnamAM utsAha ane baLa vadhaze. tathApi sAmAyikamAM gaNAvelAM che. sAmAyika sUtramAM jaNAveluM che ke AvatAM vinene dUra karavAne kaMIka thoDuMka kahevAnI icchA bAra vino kAyAnAM, daza vidha vacananAM ane daza thAya che. ane te e ke vino jyAre ApaNuM vido mananAM che. A vidhi ke dena vijaya zarI- mArgamAM aDacaNa karatAM hoya te ApaNe e batrIsa rane huM mAnanArane ghaNo muzkela che paraMtu aMtarAtmAne vinene jarA bAju para rAkhI ApaNe ApaNA ke zarIramAM rahela sAkSI AtmAne, zarIra ane vaca- Adarzone vadhAre samajavAnI kozIza karavI ane e nanA de te zuM paraMtu mananA daza deSo upara paNa samajatAM samajatAM evAM Intuitions pratibhAoe sAmAyiko sAdhaka vijaya meLave che, thI rahasya pragaTa thaze eTale evuM baLa Avaze ke jema jema sAdhaka e de upara vijaya meLa* ApaNe vidane sahelAIthI jaya karI zakIzuM. vatA jAya che tema tema sAmAyikanA phalarUpa guNo (apUrNa. ) Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 jainayuga vividha noMdha. ( konpharansa ophIsa-pariSada kAryAlaya taraphathI ), banArasa hiMdu yunivasITI ane jaina cer:~ A praznanA aMge upayogI ane janA patravyavahAra temaja anya katA prakaTa thai cukI che. tyArabAda tA. 20-727 nA banArasavAlA rAjA sahAna pramAda siDanA patra amAne maLyA hatA mAM teo jaNAve che ke " I am very sorry to have kept your letter no. 1112 dated 21/3/27 waiting so long. xx x In my opinion there seems no necessity to pay Rs. 40,000/- to the Hindu University for establishing a X chair for Jain Philosophy when they have their own arrangements for same. Moreover there are not many Jain Students in the University nor they take any interest in a subject like Philosophy. The general tendency of the students these days is for science and engineering etc and since our object is to encourage general edu. cation among the Jains, we ought to utilize the sum in such a way that this object may be gained and so my suggestion is that this 40,000/- and the balance that is to be realized be set apart to give scholarships to such Jain Swetamber students who come out in B. A. with honours and g. to foreign countries for tecknical and mAhu-phAgaNa 184 other educatiou. Donors should be consulted. If a meeting is called. for the purpose at Bombay, I am afraid the people of this side or of Calcutta will not respond to it and so the best way would be to send suggestions to them and invite their opinion by letters. (yours faithfullySatyanand Prasad Singh. Benares 20th July 1927. ) A patranI matalaba evI che. 3 jyAre banArasa hiMdu yunivarsITInI potAnI gANa bhA viSaya mATenI haeNja tyAre mArge . 4000) ApavA nitaM cAlu samayamAM AvA tatva jJAna jevA viSaya paratve vidyArthIonI abhivi AchI che. ane vijJAna Adi vyavahArika kaeNlavI pramANe bhI. e. mAM mAnasamAM pAsa thanAra vidyAmATe vidyArthIonuM lakSa vizeSa che. te ArA mata khIjI kelavaNI levA icchA hoya tene phaeNlarazIpa zrI ke jene videza ja' kA hunnara udyoganI tevI bApa......... A patra tA. 30-9-27 nI sasthAnI kiMma TInI beThakamAM rajI karavAmAM AvatAM sarvAnumate TharAvavAmAM AvyuM hatuM ke " ukta yunIvarsITInA sattAvALAone patra lakhI atyAra sUdhI jaina temaja jainetara vidyArthIoe jaina sAhitya, tattvajJAna ane nyAya vagerenA abhyAsakramanA bAma lIdhA taiya tathA pasAra thayA hrAya tenA varlDavAra tathA vargavAra AMka DAe sAthe hAla dareka vargamAM keTalA vidyArthIo che ne vagere hatA magAvI.' A darAva anvaye zrI bhanArasa hiMdu yunivasITI nA preA. vAisacanselara AcArya AnaMdazaMkara khI. dhruvane tA. 7-1927 nA rAja naM 7904 nA patra alsovarsITInA ekaTIMga rajIsTrAra tA. 11-11-27 nA lakhavAmAM AvyA hatA. jenA javAbamAM yukta yuni naM. 1615 vALA patramAM lakhI jaNAve che keH IV(b)9 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha naidha ra51 " (1) The total number of stu- sabhane bA mosamAmA mAyA cha re / nAye dents who took the Jain courses du- 5 zayachAye. ring the last five years is 30. zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa, 20 pAyadhunI, bambaI (2) Out of these 30, three were naM. 3. mAnyavaMtA zeThajI nagInadAsa karamacaMda tathA non-Jain Students. cInubhAI lAlabhAI solIsiTara yogya. lI. zrI navInaSd/-Indradeva Tiwary M. A. hAlA x x x se zeTha rAmalAlajI seTha bhaikhadAsajI Acting Registrar. kA jayajIneMdra vaMcanA x 4 vizeSa kRpApatra 1 Apa sAhaboM kA naM. 488 tA. 24-1-28 kA likhA huA rAjA-satyAnaMdaprasAdasiMhano uparano patra tathA (rajISTara) hamAre aura zeTha lakhamIcaMdajI ke nAmase - banArasa hiMdu yunivarsITIne chevaTane upara utAravAmAM tA. 30-1-28 ko poSTadvArA Anakara milA. samAcAra Avelo e patra bane, saMsthAnI tA. 14-2-28 vAMcane se sArA hAla mAlama huA. Apa likhate ho ke nI maLelI sTenIga kamiTInI beThakaveLAe raju karavAmAM 201 32pAmA hame yahAM upadezaka puMjAlAla premacaMda zAha dvArA mAluma sAvatAM sarvAnumatezAmAM AvyuM tu, "nA- . haA hai ke Apa vahAM ke derAsara kA kAma saMbhAlate rasa hiMdu yunivarsITImAM janadharma sabaMdhI tathA DaeNlarsIpa ; "5 haiM tathA hisAba vigerekA vahIvaTabhI Apake hastaka hai. sabaMdhI kalakattA kaMnpharansamAM je TharAva thayo che tenI hame yaha bhI patA calA hai ki vahAM ke AmadanI, hadamAM rahIne tenA saMbaMdhamAM vicAra karIne tathA te kharca, silaka vigerekA hisAba Apane paMcoke samakSa sabaMdhI thaela patravyavahAra para vicAra karI sTenDIMga jAhIra nahIM kiyA hai. itanAhI nahIM lekina hisAva kamiTIne riporTa karavA nIce lakhelA gRhasthanI eka mAMgane para bhI Apake taraphase AnA-kAnI karaneme kamiTI nimavAmAM Ave che. sadarahu kamiTIne uparanI AtI rahI hai. isIkA uttara Apa sAhaboM ke dhyAna bAbatamAM bIjI je kAMi yogya sUcanA karavI hoya upara beThAne ke lie lakhane meM AtA hai ki hamAre te karavAnI chUTa ApavAmAM Ave che. kamiTIe pAsa paMco kA soMpA huA zrI maMdirajIkA koI hisAba pitAne riporTa be mAsamAM karo. kitAba nahIM hai aura nahIM paMcone hamAre pAsa mAMgaNI sadhyAnAM nAma-: 21. motIya. ni. pA . (hisAba vigere kI kII hai) lekina zeTha lakhamIcaMdajI 2. bha... bhhatA. 21. maunamAlA. mI. ke bar3ero ke bakhata se maMdirajI kA tathA paMcAyatI aza. 22. medhyAmahImA." sabhI kArabhAra saMbhAlanA ino ke tAluke rahA hai magara daivayoga se zeTha lakhamIcaMdajI kA pitAzrI tathA pAMca 2 zrI. SRI (si5)nA raas27|| bhAI do bhatIje ekadama ATha roja me inphlyu eMjA kI vahIvaTa kartAone khulAse. bimArIme gujara gaye. itanI bar3I coTa lagane se inakA saMsthAnA paza: MALE bhayazAla citta bahuta vihvala ho gayA jisa vajaha se jyAdAtara cAtAnA siMghanA pravAsa bhImAnAmA bhume kAmato inhoMne sabhI paMco ke suparada kara diyA hai gaNesA bhane tyAMnA zasana vIra saMmadhe bAkI hisAba ke lie inakA kahanAthA ke dhIraja ke re tA abhane gAvAmAM pItI nA sAtha hama taiyAra karake paMcoke suparada kareMge vo vAta Aditi (poSa) 42vAmAM Avyoche. saha sabhI paMcone maMjura karI thI magara do cAra sakhso pITa yAne temana anya sthAne 27282 (AdamIyoM) ne nAmAluma konasI jaghIyata se paMcomeM patra samIta bhAMgavAmAM Avatai, 1 zrI UThakara khar3e hokara kahane lageM ke hamane to amuka 32 / 12 / bar3I tAyA tathA me mukhAsa pratijJA lI hai so hamato hisAba abhI leNge| jaba Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 jenayuga mAhu-phAgaNa 1984 vaMone sanase sA 4 hiMyA re tuma sTona phutanI jaNAvavAmAM AvyuM che ke A pustaka prakAzanathI navaranI pharateho so duma nadI vadhu che. ghera zeTha ApaNuM kharatara gachIya baMdhuonI lAgaNI bhAre uMmIcaMdragIne navo vaM je samakSa aaN che mAruM duHkhAI che. vizeSamAM teo taraphathI ema paNa nA mate do dumAre pAsa thaI phliAva jaNAvAyuM che ke A pustakamAMnA keTalAMka lakhANane taiyAra hai tumako meM vAnA hetA huM ja dilAva tuma aMge ghaNo virodha ubhuM thAya tevuM che. ane tethI mahinA ja taiyAra karo nava vo ane mA jema bane tema jaladI A granthane phelAvo aTakAvI lAo kAgada. zeSa to jalazaraNuM karAvavI. A saMbaMdhe zrI A. nava jIvana sAruM thA to sAruM 4 javA hisava samiti sAthe keTalAka patracyavahAra tathA rUbarU carcAo amIcaMdranI 3no katAra ne che. trIjI vaMco che karavAmAM Avela che ane ukta samitie paNa samakSa sauFr. phrena to vo tro hUva godha meM mAra ke vidvAnonA mata melavavA tajavIja karI che ane tenA ne che. samI TU Tumo re ho x x x x kAryakartA zeTha jIvaNacaMda sAkaracaMda jhaverI pAse adya gharomere ma kAramIyone no rAta done je &ig paryanta ghaNuM abhiprAyo AvI paNa gayA che ema vAta vA mIra [ A nadI mAnI ra DhAcAra ho ame jANIe chIe. cAlu samaya ane ApaNuM kamI samI 38 3 3 vAr 3no cAM je maruM thatuM jatuM saMghaThana ane saMdhabaLa jotAM ApaNI pAse rone sAtha da risA se tuma Dhoja kUTa komanA je mahAna ane paDayA che, te jotAM kAmanI hAranA vahite ho so vajana tamAre vadane se dama Dhoja eka saMpI ane saMdhabaLa vadhe tevA upAya jAvA nahIM re 4 4 divi che tyAre me thI dIkata jarUra che te prasaMge amane saMpUrNa AzA che ke rA. caTTa hai. (2) maMdira chemaMdAra corI durdazA zeTha jIvaNacaMda jhaverI A bAbatamAM temanuM ekaya nahIM du jJAnI mahArAja nAne maTY Tora vahI jalavAya evo mArga grahaNa karI samitinI pratiSThA sAla kA bhaMDAra khulA thA usame karIbana 100 rUpayA jAlavaze. ame dhArIe chIe ke A bAbatane kama nikalA thA usake lie paMcone tapAsa calAI thI nirNaya saMtoSakAraka rIte have suratamAMja thaI jaze. magara koi patA nahIM calA phira eka zakhsa zraddhAvAna thA usane kahA meM 150) rU. bhaMDArame detA hUM vo 4 upadezakene pravAsa. 4 nama vAra rinIuT[ * * * * * * vo vAta mI * vADIlAla sAMkalacaMda zAha-tA. 20-1-28 jadhIyo ne tor3ane ke lie bahota kozIza karI magara 7 pachI samoDA laNavA vIThaDA balAda bAmosaNuM bhAMDu pachA. jUnma paMjone nAmaMjUra karI x x x x x dumane 352 te vaDu uMjhA vagere sthaLoe gayA hatA, jyAM saMsthAnA 16 kI bInA madhyasthapane se likhI hai kisI kA pakSapAta udezAnusAra bhASaNa ApI pracAra kArya karyuM hatuM. karake nahIM likhI hai tA. 31-1-28 miti mahA zudi bAsaNamAM jana temaja jainetaronI eka jAhera 1. saM. 1984 mITIMga karI hatI. ane tyAMnA AgevAne lakhI sahI rAmalAla pUja bhairavadAna hAlA navA- jaNAve che ke tA. 8 tathA 10 phebruArInA roja judA judA viSayo para jevA ke jIvadayA kephI vyasane 3 zrI Agamedaya samiti ane pustaka prakAzana. dArU mAMsa (janeronI hAjarI hovAthI ) strI kela A samiti taraphathI zrI duSaffzazI para. vaNI adiviSayo para bhASaNo ApyAM hatAM. zALAnI fsAva nAmaka eka junuM pustaka samitinA udezA. mulAkAta letAM bAla vidyAthIone ghaNe lAbha Ape nusAra prakaTa karavAmAM AvyuM che. A pustakanA che. ane temane vidyAnA lAbha tathA kuzvasanathI dUra prakAzanathI keTaleka sthaLe uhApoha thaye che ane kala- rahevA asarakAraka bodha ApyA hatA. temanA bhASaNathI kattAnA eka maMDaLa "navayuvaka maMDaLa' taraphathI amane nIcenA TharAvo thayA che. (1) dArU pIvA nahi tema Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha 253 pAvo nahi. virUddha vartana karanAra pAsethI rU. 5) khaDAyaNa-thI jaNAvavAmAM Ave che ke upadezaka pAMca daMDa gAma loko vasula leze. (2) phaTANAM nahiM AvatAM jAhera vyAkhyAnamAM seMkaDo mANasanI hAjarI gAvAM, virUddha vartana karanAra pAsethI rU. 5) pAMca thatI hatI. konpharansa temaja upadezakane A kArya mATe daMDa levo. (3) paradAra gamana na karavA mATe keTa: dhanyavAda ApavAmAM Avyo. ane TharAvavAmAM AvyuM lokoe pratijJA lIdhI. A upadezakano lAbha gAmanA ke Dhora kasAIne vecavAM nahiM, jIva hiMsA karavI AgevAno tathA vastImAMthI pAMcase mANasone lIdhe nahiM, mAMsa madirAno tyAga kara, phaTANAM gAvA hatA."-(saMkhyAbaMdha sahIo) bhAMDu-ThaMDI sakhta nahiM. parastrI gamana karavuM nahiM. kanyAvikraya karavo hatI. bhASaNa ApavA mATe sabhA bharavA jevuM moTuM nahi, agra bhAga lenAra gAmano mukhI hovAthI TharAsthAna maLavAne abhAve hAjarI DI. hAjara rahelA vonuM pAlana barAbara thaze. te badala ghaNI sahIo. o samakSa keTalAMka vivecana thayA bAda sukRta bhaMDAra phaMDanI yojanA amalamAM mUkI phaMDa vasula karavAmAM upadezaka puMjAlAla premacaMdazAha, AvyuM. vaDu-tAbe visanagara gAme tA. 12-2-28 zIvagaMja-atre munizrI yatindravijayajInA nA roja rAtre sADAsAta vAge bhASaNa ApavAmAM pramukhapaNa nIce tathA nagarazeThanI mAraphate jude jude AvyuM. bAmosaNune jaina saMdha taraphathI tema gAma sthaLe sabhAo karI jenavidyAlayamAM eka sabhA taraphathI kahevAmAM AvyuM hatuM ke vaDugAme upadeza vidyArthIonI bharavAmAM AvI. bhinna bhinna viSa ApavAnI jarUra khAsa che te parathI te gAmanA jaina dvArA kaeNnpharansanI jAgRti thavA ane zrI sukRtabhaMDAra AgevAna temaja paTela vagere upadezakanI sAthe vaDu phaMDanI yojanA samajavI, keLavaNI ane hAnikAraka gAme gaelA sAda paDAvI jAhera sabhA bolAvavAmAM rivAje upara bhASaNo ApatAM eka lAyabrerI AvI. A gAmamAM sATha ghara koLI ThAkaraDA ane sthApavA hIlacAla karI; paraMtu saMdhanA kusaMpathI banI pacAza pATIdAranAM che. corI nahiM karavI, chone zakayuM nahI. atre ozavALa piravADamAM cAra taDa abhayadAna ApavuM, parastrIgamana nahi karavuM, dArU rovAthI saMdhanA agresaro vyavahArika-dhAmika koma nahi pIve vigere viSapara sacoTa bhASaNo Apa potAnI javAbadArI bIlakula samajatA nathI te vAmAM AvyAM, ane A badhI bAbato nahiM karavA paNa phaMDanI yojanAne jevuM tevuM mAna maLyuM che. mATe ghaNAoe pratijJA lIdhI, A gAme vANI- are eka vidyAlaya zeTha katarAjanI taraphathI cAle AnuM ghara nahi hovAthI bAmosaNathI zeTha maganalAla che jemAM vyavahArika-ane aMgrejI abhyAsa karAvaamaracaMde sAthe jaI badhI tajavIja karI hatI. vAmAM Ave che, jenamaMdironI vyavasthA ThIka cAle era-thI zrI jaina saMdha taraphathI 18-2-28 che paNa deva dravyanA hisAbanI cokhavaTa thavAnI nA patrathI jaNAvavAmAM AvyuM che ke atre upadezaka khAsa jarUra che, vepAranuM mathaka ThIka hovAthI janamajakura AvatAM gAmanA agresara mAraphate sAda paDAvI kAma kema sukhI che. munivihAra avAra navAra thato rahe che. cogAnamAM tA. 16 tathA 17-2-28 nA dina ema keraTAbhArUMdA nAvI. phatApurA-sAdarIyAbe divasa sudhI bhASaNo upadezake ApyAM hatAM. saMva kAnapurA-uMdarI. kalIvADA-sumerapura gAmo zIvargaati harSa pAmyo che. lAbha sAre malyo che. ThAka janI najIkamAM hovAthI tyAM jaI konpharansanA udeze raDAoe jIvahiMsA karavI nahiM, karAvavI nahi. samajAvyA. phaMDanI vasUlAta karI. keraTA ane bhArUMdA mAMsa madirAne tyAga karavo vagere mATe bAdhAo gAmanuM phaMDa AvavuM bAkI rahyuM che, kosTA tirthasthaLa lIdhI hatI. A tathA kuthasano mATe bAdhA lenA hevAthI kAratakI ane caitrI pUtemanA meLA bharAya che. rAonAM nAma mokalavAmAM AvyAM che, nAkeDA-pArzvanAtha (vAnagara) atre piza Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 254 mAha-phAgaNa 1984 vadI 10 (mAravADI) ne meLe hovAthI lagabhaga karanAra koI jaNAyuM nahi. prathama zeTha sakhArAma cAra hajAra mANaso ekatrIta thayAM hovAthI eka dulabhabhAInI kArakIrdI AgevAna tarIke jAhera hatI. sabhA karI zrI zatruMjayanI yAtrA tyAga hAla temanA vaMzajomAMthI koIne pUchavA jatAM javAba tathA konpharansanA uddeza samajAvyA. atre devAnI paNa phurasada jaNAtI nathI. najIvAM kAraNathI be nokArasInAM jamaNa zeTha premAjI kelAjI tathA taDa paDayAM jevuM bIjAonI dRSTimAM lAgyAM kare che zeTha zAMkalacaMdajI AyadAnajI taraphathI karavAmAM AvyAM tethI derAsarajInI avyavasthA jovAya che. thaDe hatAM. atre eka jinAlaya dhuLamAM daTAelu che tema prayatna thAya te eka saMpI thavI muzkela nathI. jaNAvavAmAM Ave che. vahivaTa ane vyavasthA ThIka khedanI vAta che ke hadayanI vizALatAnI khAmI jovAmAM AvI, A tarapha sthAnakavAsI saMpradAyanI jaNAya che. jethI dareka kAryamAM vidana naDe che. vastI vadhu saMkhyAmAM che, munivihAra hoya to bahAra gAmathI AvanArane saMtoSakAraka javAba maLI jinAlayonI AzAtane dUra thavA pAme. zakatuM nathI. saddabhAgya che ke zeTha dAmajIbhAI raNazI siMdha (haidrAbAda-hAlA-umarakeTa) mAM taraphathI saMtoSanuM kAraNa ApavA prayAsa thAya che. zeTha goviMdajIbhAI saralatApUrvaka dareka AgAhI jaNAvI sabhAo bharI konpharansanI jarUrIyAta samajAvI. saMtoSa Ape che. jyAM ekya nathI tyAM kAma karajenayuganAM grAhake banAvyA. jina pAThazALA lAyabre. rInI jarUrIyAta jaNAtAM te sthApavAmAM AvI. vAnI ghaNI truTIo jaNAyAM kare che. saMdhanA zreyArthe IcchIe chIe ke hRdayanI saralatA dAkhavI derAsahAlA gAmamAM lagna prasaMga hovAthI tyAMnA rivAjethI vAkepha thatAM pharajIyAta kharco kamI karavA upadeza rajInI vyavasthA ane kAma zarU karI pUrNa kema thAya tema lakSamAM le. A. zrI sukRta bhaMDAra vasUlAta karI, jainavastI 1 patraka (DIrekaTarI) banAvI. pAThazALAonI vijhiTa jAmane-pArA najIka AveluM che. jananAM karavAmAM AvI, hAlAnA jana maMdIrano hisAba AThadaza ghara che. derAsarajI nathI chatAM paNa dhArmika pragaTa na karavAthI tyAM eka navIna kusaMpa utpana lAgaNI sArI jovAya che. dareka kArya eka saMpIthI thayo che te mATe yogya thavA jarUra che. (ophIsane thAya che. jaNAvavAmAM AvyuM.) A tarapha munivihAra bIlakula jalagAMva jainonAM 25-30 ghara che. cAra nathI to sIvAyanI tamAma jAti mAM mAtAjI taDa jovAya che. eka vakhata e hatuM ke jUnA jovAmAM Ave che. A tarapha ja vastI jUja derAsarajIne badale navuM darA derAsarajIne badale navuM derAsaracha karavuM hatuM te vakhahovAthI te paNa jainetaranA rita rIvAja mujaba tenI eka saMpI oraja hatI. Aje navuM derAsapitAno vartAva kare che. eTale manivihAra na thAya racha baMdhAyA pachI navAM kAraNethI kusaMpa thayo te jyAre tyAre te paNa sthAnakavAzI ke Arya jaNAya che ane derAsarajIne hisAba laTakI rahyA sAmAjIsTa banavA pAme tema saMbhava rahe che. che ane pratiSThAnA vakhate bahAra gAmathI AvanArA enI savaDatA sabaMdhanA saMdhanA TharAvanA rUpIA upadezaka karasanadAsa vanamAlIne pravAsa. haju khule che. paryuSaNamAM cauda supana judAM judA dhalIA-pUrva khAnadezamAM dareka dhArmika kAryomAM jhulAvAya che ane tenA pitA judA judA taDamAM utsAhapUrvaka bhAga levA mATe jANItuM thaeluM hatuM rahI vyavasthA thAya che. jenA hisAba baMdha bAraNe tyAM Aje AvAM kAryo mATe rasa laI kArya karanAra paDyA che. AvA saMjogomAM derAsarajInI Avaka najare paDatA nathI. derAsaraja mATe doDha lAkha kharcAi ghaTI gaI che. A sabaMdhe dareka kArya kartAo je cUkyA che. haju lAkhekanuM kAma bAkI che. vyavasthA hRdayanI vizALatA rAkhI aiya karavA dhAre te badhuM Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha beMdha 255 sarala che. paraMtu te dizAmAM prayatna thato jaNAto gAI saMbhaLAvyuM ane pachI bALalagna kurivAje nathI. ane kacchI-gujarAtI-mAravADI-kAThIyAvADI- vagere upara asarakAraka bhASaNa ApyuM. bAda yAtrA Ama cAra taDa jovAya che, jethI bahAra gAmathI tyAga para vivecana karyuM hatuM. kaeNnpharansanAM uddezo AvanArane kAryanI bahuja muzkelI jaNAya che. hAlamAM samajAvyA ane sukRtabhaMDAraphaMDa mATe apIla karI derAsarajIno vahIvaTa bhAIcaMda khuzAlacaMda kare che hatI, samAja ane dezanI sevAnA utsAhI bhAI ane pagathI vagere rIperIMga kAma mATe salATo jagajIvana kalacaMde zatruMjaya ane yAtrA tyAga mATe bahAra gAmathI teDAvyA che ane dareka dhArmika kAryamAM asarakAraka rIte vivecana karyuM hatuM ane chevaTe utsAha bharyo bhAga laI saralatA karI Ape che. kaeNnpharansanA sukRta bhaMDAraphaMDamAM sArI rakamo bharI temaja zeTha lAlajIbhAI ne vicAraka buddhithI kAma ApavA Agraha karyo hato. bAda kAryanI saMpUrNatA le te eka saMpI tutamAM thAya tevI AzA rahe che. thaI hatI. pArA-pUrvakhAnadeza. jainonAM lagabhaga 50 ghara che. nAnuM chatAM bhavya derAsarajI ane tenI najI zrI jainavetAMbara ejyukezana borDa, kamAM upAzraya che. sthAnakavAsI bhAIo sAthe eka (A. sekreTarI. rA. vIracaMda pAnAcaMda zAha, saMpI jaNAya che. ahiMnI pAThazALA ane tenI bI. e taraphathI.), vyavasthA suMdara jaNAya che. kadAca AkhA pUrvakhAnadezamAM 1 maLelI sabhA-ukta saMsthAnI menejIMga na paNa hoya. pAThazALAnuM makAna sthAnakavAsI zeTha kamITInI eka beThaka tA. 21-6-7 nA roja maLI vacharAja rUpacaMde rUA. 20) hajAra ne Azare kharcA hatI je vakhate zeTha sArAbhAI maganabhAI modI zrI saMdhane bheTa karyuM che. tevI ja rIte jInavAlA zeTha taraphathI zrI jainatAMbara kaeNnpharansanA khAsa adhiratanasI virame eka lAIbrerInuM makAna rUA. 5-7 vezana vakhate "dhArmika harIphAiDI InAmI parIkSA"ne hajAra kharca bAMdhI ApyuM che. derAsarajIno vahIvaTa mATe puruSavargane pAMca varSa sudhI rUA. 500) pAMcasonA zeTha bhImacaMda dolatacaMda karI rahyA che. jeonI inAma dara varSe potAnA taraphathI ApavA rU. 2500) dhArmika lAgaNI prazaMsanIya che. temaja dezasevA aMke aDhI hajAranI je sakhAvata jAhera karavAmAM samAjasevA karavA mATe "mAstara jagajIvanabhAI AvI hatI tenA dhArA dhoraNo vagere ghaDavAmAM kasalacaMda lAgaNIpUrvaka kAma karI rahyA che. AvyA hatA. atrenI jaina pAThazALAmAM eka kalAka dhArmika | zeTha sArAbhAI maganabhAI modIe potAnA tA. zikSaNa sAthe pAMca kalAka vyavahArika kelavaNI apAya 14-5-27 nA patramAM nice jaNAvelI zaratoe che dareka kemanA chokarAone chUTathI dAkhala karavAmAM uparanI rakama pAMca varSa sudhI purUSa vargane InAma Ave che. hAlamAM kaMIka athavasthA jaNAya che. mApavA mATe jaNAvyuM hatuM, paraMtu te ghaNA vakhatanI na hovAthI kAryakartAo zarato-1). parIkSAnuM nAma " zrI sArAbhAI vizeSa lakSa ApethI sudhare tevuM che. icchIe chIe maganabhAi modI jena dhArmika inAmI parIkSA " ' , ke dareka bhAI hadayanI saralatA dAkhavI jana pAThazA e rAkhavuM. LAnA zreyArthe prayatna karaze. zeTha ratanasI viramanA 2) A parIkSA uparanA nAmathI pAMca varSa sudhI cAlu rAkhavI ane te mATe rU. 2500) aMke munima ladhubhAI paNa bahAragAmathI AvanArAone pacIso huM ApIza. sArI saralatA karI Ape che. 3) dara varSe parIkSAmAM inAma mATe rUA. 500) ahiM eka jAhera mITIMga karavAmAM AvI aMke pAMcase kharacavA ane te rakama parIkSA lIdhA hatI. zarUAtamAM kanyAvikraya upara eka kAvya ame pachI mane khabara ApatAM mokalI ApavAmAM Avaze. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 jainayuga mAha-phAgaNa 1984 4) dara varSe parIkSAnuM vigatavAra pariNAma, inAma ApavAnI udAratA darzAvI hatI te saMbaMdhe nIce meLavanAra vidyArthIonAM nAma, ThekANuM ane vizeSa bIje TharAva paNa sarvAnumate pasAra karavAmAM Avyo hato. hakIkata sahIta mane maLavuM joIe. TharAva. 2. zeTha sArAbhAI maganabhAI medI prAkRta 5) dareka varSamAM rU. 500) aMke pAMcaso karatAM harIphAInI inAmI parIkSAochAM kharca thAya te pAMcasothI ochA vaparAelA prAkata vibhAga purUSa varga mATerUpIA pachInA varSamAM vAparavA. khaMDa 1 prAkRta "mArgo pardezikA" (paMDita 6) A parIkSA saMbaMdhI saghaLI vyavasthA zrI bahecaradAsa kRta) ane "upadezamALA" (dharmadAsa janazvetAMbara ejyukezana borDa karavI, ane purUSa gaNi kRta) InAma rU. 25, 15, 10, kula dhArmika parIkSA mATenA abhyAsakrama, parIkSApatro tathA rU. 50). tenA javAbanI neTa vigere have pachI chApavA khaMDa 2 zrImada hemacaMdrAcArya aSTama adhyAya; chapAvavAmAM Ave temAM uparokta nAma mukavAnuM che; prApta prakAza samarAThaccakahA cAra bha. InAma ane je cAlu hoya temAM uparokta nAmane "rIra rU. ra5-15-10. kula rU. 50) sTempa" mukAvo. prAkatavibhAga zrI varga mATe7) uparanI purUSa dhArmika InAmI parIkSA mATe khaMDa 1 prAkRta mArgo pardezikA pUrvArdha (paMDita je jAherAta ApavAmAM Ave temAM paNa uparokta bahecaradAsa kRta) InAma rU. rapa-15-10 kula nAma mukavuM. rUA. 50) 8) mArA taraphathI je kAMI sucanAo bhalAmaNa khaMDa 2 prAkRta mArgo padezikA purI ane prAkRta vigere A saMbaMdhamAM karavAmAM Ave te para be kathA saMgraha InAma rU. 25-15-10 kula rU. 50) pUratuM saMbhALapUrvaka lakSa ApavuM. uparanA prAkRtanA cAra khaMDa mATe rU. 200) 9) abhyAsakrama" uttarahindustAna, mAravADa, pAMca varSa sudhI tathA purUSa gheraNa 4 thuM tathA strI baMgALa vigere pradezonA vidyArthIo A parIkSAno dhoraNa 4 thAmAM pAsa thanAra dareka vidyAthIne "mArgo lAbha laI zake teTalA mATe abhyAsakrama tathA parIkSA padezikA"nI buka naM. 1 inAma tarIke tathA je patro gujarAtI bhASAnI sAthe hiMdI bhASAmAM pragaTa pAThazALAmAMthI ochAmAM ochA cAra vidyArthIo thAya tevI goThavaNa karavI. ane te te pradezomAM vizeSa prAkRtanA keI paNa khaMDamAM pAsa thAya tene rU. 30) Andolana thAya te mATe ApaNA upadezakone aMke trIsa inAma tathA sAta ane tethI vadhu pAsa bhalAmaNa karavI, thAya tene rUA. 75) inAma eka varSa mATe tathA je uparanI zarate menejIMga kamITIe maMjura rAkhI pAThazALA prAkRta viSayane abhyAsa karAvatI hoya nIcene TharAva sarvAnumate pasAra thayo hato. tene " mArgo padezikA"nI eka buka bheTa tarIke TharAva-1. eka varSa mATe ApavAno prabaMdha zeTha sArAbhAI magaAjanI sabhA zeTha sArAbhAI maganabhAI modI nabhAI modI taraphathI karavAmAM Avyo che tenI taraphathI beDanI "dhArmika parIkSA"nA inAma saMbaMdhI AjanI sabhA neMdha le che ane svIkAre che. ' tA. 14-5-27 nA rojanA lakhelA patranI noMdha le uparanA baMne TharAvanI nakala zeTha sArAbhAI che ane temaNe jaNAvela zarato bahAla rAkhI rU. maganabhAi modI upara mokalI ApavAmAM AvI hatI. 2500)nI rakamano svIkAra kare che." vIracaMda pAnAcaMda zAha A uparAMta prAkRta bhASAnA zikSaNanA pracAra onararI sekreTarI, artha zeTha sArAbhAI maganabhAi modIe je madada zrI janatAMbara ejyukezana borDa, Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha 257 19ra7 nA varSamAM zrI jaina zvetAMbara ejayukezana borDa taraphathI nIce pramANe vidyArthIone skolarazIpa temaja pAThazALAone madada ApavAmAM AvI hatI. vidyArthIene 1926-27 mAM apAelI larazIpa, hIMmatalAla lIlAdhara rU. 48 amRtalAla catrabhUja rUA. 60 cunIlAla jhaveracaMda rUA. 60 premacaMda gulAbacaMda rUA. 60 vADIlAla devazIbhAI rU. 48 maNIlAla mohanalAla dosI haThIsIMga jIvaNalAla rUA. 36 hIMmatalAla kezavalAla muLacaMda bhIkhAbhAI rU. 36 zA temacaMda DuMgarazI harSadarAya amRtalAla rUA. 36 lakSmIcaMda vIrajI ratIlAla trIkamalAla rU. 48 rAmabhAI choTAlAla haragovIMda harajIvana rU. 60 hIrAlAla dalasukhabhAI nAraNadAsa parazotama rUA. 36 ratIlAla caturadAsa cImanalAla caturadAsa rUA. 48 nagInadAsa vIracaMda bAlAbhAi kasturacaMda rU. 48 ratIlAla ThAkarazI pipaTalAla DuMgarazI rU. 36 bAlucaMda maMgaLacaMda jaina pAThazALAone madada (1926-27 mAM) maNuMda jaina pAThazALA rU. 36 joTANA jaina pAThazALA rUA. 60 mahudhA jaina pAThazALA rUA. 36 borasada jaina pAThazALA rA. 48 mujapura jinapAThazALA rU. 36 dIodara jaina pAThazALA rUA. 24 makitavijayajI nutana jinapAThazALA no rU. 36 uNajaina pAThazALA rUA. 24 borasada jhIMjhuvADA jApAThazALA muMDherA jaina pAThazALA rU. 36 chanIAra jaina pAThazALA vijayanemIsuri jApAThazALA mahuvA rUA. 36 laNavA jaina pAThazALA dAThA jaina pAThazALA rU. 36 rU. 24 dhINoja jaina pAThazALA dhaMdhukA jaina pAThazALA rU. 36 vaDAvalI jaThapAThazALA Ajola jaina pAThazALA rUA. 24 zaMkhalapura jaina pAThazALA rU. 24 kula rUA. 1980 nI upara pramANe madada ApabhadrAvala jaina pAThazALA 3 36 vAmAM AvI hatI. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ajaba 7777777nDamAnDa 0007majaba ~ garamInA kAraNene AMkhamAM jatAM aTakAve che ane eTale ja te 4 : ka uttama che, Can not pass through the glass. tamAre came Ajeja kukasAITa kAcane banAve ane tamArI AMkhe jenA upara jaMdagIne ane majazekhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI kAM. (jaina-cazmAvAlA) AMkha tapAsI uttama carama banAvanArA. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbaI. ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ amArA amadAvAdanA ejanTa rA. jagazIbhAI merAra The. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda, A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakone pahecADavA goThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke nIcenA pustake paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. * jaina gurjara kavio" (pra, bhAga), "jaina zvetAmbara madirAvali, jena DIrekaTarI" bhAga 1-2, "jaina graMthAvali, vigere. ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ svaccha ~ amadAvAdanA grAhako pratye vijJapti-ApanuM lavAjama haju sUdhI mokalAyuM na hoya te satvare amArA ejaMTane ApI pahoMca lezojI. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnI-muMbaI naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara konpharansanI uparokta bejanA tenA Azayo ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaradAra agara heMDabIladAra raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya, sababa A yojanA jaina bhAIomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A yojanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA doravA hiMmata dharanAra jo kAIpaNa yejanA hoya to te sukRta bhaMDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtane aMtara raheto nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAo khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A saMsthAne joza ane jIvana Ape che. A kuMDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI bAkIno aDadho bhAga keLavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAva phaMDamAM laI javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNuM samAjamAM aneka strI purUSe ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA potAnA prayAso karI rahI che ane te A phaMDanI vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jainabaMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada arpe pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNIdhArA sudhArI agaNita puya upArjana karI zake che. mATe sarve jainabaMdhuone A phaMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e moTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNu je AkhI samAja jAgRta thAya che temAMthI moTI saMsthAo nabhAvI zakAya evI suMdara pejanA che. "TIpe TIpe sarovara bharAya " e nyAye phaDane jarUra Apa apanAvaze ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, baheno ene lAbha le, emAM lAbha Ape evo prayatna karaze. bIjI kema AvI rIte nAnI rakamomAMthI meTI saMsthAo calAve che te Apa jANo cho. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI komanI najare Apane kaeNnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne phaMDathI bharapUra karI deze. sujJane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. seva, nagInadAsa karamacaMda, cInubhAI lAlabhAI zeTha, o. re, jasekreTarIo, zrI. je. e. kenpharansa. jana: Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAha nabaLA zarIrane baLavAna bacAva - amRta tulya kiMmata 6 goLI uranI DabI 1 ne ke rUpiyA 1 eka Atakone graha che eka sAthe pAMca ke ? DabInI kiMmata che goLIo. 4 piyA 4 cAra tamArA zarIramAM zakti ochI thayelI jaNAtI hoya, kherAka barAbara na pacI zakato hoya, jarA jeTalI mahenata karatAM paNa hAMpha caDI AvatI hoya, caherAmAMnI ratAza ane kAMti uThI jatI hoya, mAthAno dukhAvo lAgu paDaze haya, keDamAM casakA AvatA hoya, pIMDImAM kaLatara thatI hoya, mAthAmAM cakkara AvI jatA hoya, dareka kAmamAM aNagame AvyA karato hoya ane zarIranI nabaLAI, mananI nabaLAIne paNa vadhAratI jatI hoya teve vakhate prakhyAta -AtaMkanigraha gaLI- enuM sevana karavAmAM bedarakAra rahevuM e DahApaNa gaNAtuM nathI. amArA AtaMkanigraha auSadhAlayanI bIjI paNa ghaNI uttama davAonA mAhitI meLavavA mATe amAre tyAMthI prAIsa lIsTa maMgAvI vAMcavAnI darekane bhalAmaNa karavAmAM Ave che. muMbaI-brAnca. kAlabAdevI roDa, vaidya zAstrI maNizaMkara goviMdajI. Atakanigraha auSadhAlaya, jAmanagara-kAThIyAvADa, Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ii . 4.2 | jaga mazahura- (rajIsTarDa naM. 44) nIcenAM pustake kaoNnpharansa | phIsamAMthI vecAtAM maLaze. vIra bAma vIra oInTamenTa zrI jaina graMthAvali rUA. 1-8-0 saMdhIvA, mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, InphaluzrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1-0-0 | enjhA, hAtha paganuM jalAi javuM vigere hareka che , bhA. 1 lo 08-0 prakAranAM darado upara masaLavAthI turata ja ArAma zrI jaina zvetAMbara madirAvali 0-12-05 kare che. pAI alachInAmamAlA prAkRta keza jana gUrjara kavio A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme darAja tathA khasa kharajavAno akasIra malama. rU. 01 karo. eka aMka mATe jAhera khabarano bhAva dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. rUA. 9-0-0 vadhu mATe lakho- sela ejanTaAsIsTanTa sekreTarI, zA. mohanalAla pAnAcaMda davAvALI, zrI jaina che. kaoNnpharansa - The. khalAsI cakalo, muMbaI naM. 3. 20 pAyadhunI pisTa na. 3 | bahAra gAmanA eraDo vI. pI. thI ravAne karIe chIe mATe lakho. jaina grejyueTa bhAIo tathA jaina saMsthAo pratye. A ophisamAM jaina saMsthAo temaja jaina grejayueTa baMdhuonAM nAme vigere hakIkata gayA kanvezana saMmelananA TharAva anusAra rajIsTara karavAmAM Ave che, te AthI vinaMti karavAmAM Ave che ke jaina saMsthAo ke jene chApelAM phorma amArA taraphathI maLyAM na hoya temaNe maMgAvI levAM ane bharI mokalavAM temaja jaina grejyueTa bhAIoe pitAnA nAma rajISTara na karAvyAM heya te temaNe nAma, (purUM) cAlu temaja haMmezanuM ThekANuM, DIgrI kaI tathA lIdhAnI tArIkha, yunivarsiTI ane kalejanAM nAma lakhI mekalAvavA tarasTI levI. zrI jaina zvetAMbara konpharansa. 20, pAyadhunI, muMbaI 3. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che saMsAramAM sukha zuM che?? nigI zarIra taMdurasta strI ane hRSTapuSTa bALaka A traNa vastuo saMsAra sukhamaya karavAnAM mukhya sAdhana che, jo tamAruM zarIra kaI paNa duSTa rogathI pIDAtuM hoya te prakhyAta # ### ## # ###### # ke maznamaMjarI goLIo (rajI. ke ** * * ******** *** ** nuM tarataja sevana karo. A dIvya goLIo magajanA tathA zarIranA dareka roga dUra kare che, dasta A sApha lAve che, lohI tathA vIryanI vRddhi kare che, hAthapaganI kaLatara, vAMsAnI phATa vagere dareka darada paNa ajaba rIte nAbuda karI, zarIra nirogI banAvI baLa ApavAmAM A goLIo eka bIna harIpha ilAja che. kI, goLI 40 nI DabI 1 ne rU. 1 strIonI taMdurastI mATe te R A & & && 2% garbhAmRta cUrNa rajIsTarDa ne tene tarataja sevana karo. A cUrNa strIo mATe amRtarUpa che. aniyamita tu tathA pradarAdi A roga dUra kare che. garbhAzayanA roga dUra kare che, temaja harakoI kAraNathI saMtatirodha dUra kare che. ja strIonAM dareka darado dUra karI, zarIra taMdurasta banAvavA mATe A cUrNa akasIra upAya che. kI tAlA 10 nA DabA 1 nA 3 2) be je tamArA bALaka haMmezAM regI tathA niLa rahetA hoya te ********** ***** * ****** bAlapuSTIkaraNa vaTIkA rajIsTarDa) nuM tarataja tene sevana karAve. bALakonAM tamAma darada dUra karI lohI puSkaLa vadhArI zarIra hRSTapuSTa banAvavAmAM A goLIo uttama AbAda IlAja che. kIM, DabI 1ne rU. 1) A traNe davAo gharamAM rAkhI jarUra paDatI vakhate upayoga karavA darekane khAsa bhalAmaNa te karavAmAM Ave che. dareka davAnI saMpUrNa mAhIti mATe vivighA pustaka maphata maMgAve, rAjedya nArAyaNajI kezavajI. 2 heDaophisa-jAmanagara (kAThIAvADa) brAnca-393 kAlabAdevI muMbaI 2 che bhATIo mahAjana vADI sAme. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 9 aneka vyavasAyamAM bhUlI na jatA jainabaMdhuone vijJapti. zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama chellAM ra1 varSathI jainomanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita sata prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo A saMsthAne lAbha le che. A varSe ATha vidyArthIo meTrIkanI parIkSAmAM beThA hatA temAM traNa temanA aicchika viSayamAM tathA pAMca vidyArthIo badhA viSayamAM pAsa thayA che. jeo se muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa sau jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI - pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNI ja ghaTI che gaI che. udAra jainama pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. to Apa sai pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze. lI, sevaka, mAnad maMtrIo, zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANuM. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ QQQQQQQQQQQQQQQQQQQ000 te taiyAra che! satvare maMgAve! ke $ "jaina gUrjara kavio." huM oooooooooooooooooooooooooooooo Azare 1000 pRSTane daladAra graMtha. gurjara sAhityamAM jainoe zuM phAlo Apyo che te tamAre jANavuM hoyate Ajeja uparanuM pustaka maMgAve. jaina gurjara kavio" eTale zuM ? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa? yuga pravartaka koNa? jaina rAsAo eTale zuM ? gujarAtI bhASAnI utpatti C ane vikAsa kevI rIte thayA? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnone prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsakrama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane prAjaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhe che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavionA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNe tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAvyanA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione ulekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-o-o, prathama bhAga-mAtra juja prati heI dareke potAne oNrDara turata noMdhAvI maMgAvavA vinaMti che. 20 pAyadhUnI, } lakho - geDIjInI cAla 2 pahele dAdara, ke mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa. che muMbAI naMbara 3. ! bphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphe QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDanuM vizALa kAryakSetra. 1 sadarahu bAMI navI temaja cAlu pAzALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANAnI sagavaDa nA hoya temane eNlarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. , bAla, bAlIkAo, strIo temaja purUnI harIphAInI dhArmika parIkSA daravarSe DIsebamAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAme daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNuM kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membare ane sahAyaka membaranI Arthika madadathI uparanAM kA thAya che. A khAtAne rakame mokalavI te potAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. -: mere mATe:lAipha membara thavAne rU. 100) ekI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. 20 pAyadhunI, ena. sekreTarIo, muMbaI 3, zrI jana vetAMbara ejyukezana borDa, karI Ape che jenA Ape che. A taiyAra karAvaDa rAjA mahArAjAe navAba sAheba, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha khareDA gavarnamenTa, janarala, kale, mejara, kepaTane, nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa onararI e. DI. sI., polITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ephIsare, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA moTA DAkaTare tathA dezI ane yuropIyana amaladAre ane gRhasthamAM bAdazAhI yAkutI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja tenI upayogItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI deva enAlAIjha thayela che. bAdazAhI yAkatI . game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI yAkutI vIrya vakAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI maradAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM koIpaNuM jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 gelInI DabI ekanA rUpIyA daza. DAkaTa2 kAlIdAsa motIrAma, rAjakoTa-kAThIyAvADa, ha) Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya che zrI sArAbhAI maganabhAI modI lona-skolarazIpa phaMDa. ( hiM A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce jaNA- hA vyA mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lena rUpe ApavAmAM Ave che (1) mAdhyamika keLavaNI aMgrejI cethA ghoraNanI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA abhyAsa mATe.. rI(c) (2) TreinIMga skUla athavA kelejamAM abhyAsa karI InDa zikSaka thavA mATe. (3) miDavAIpha ke narsa thavA mATe. zrI (4) hisAbI jJAna Accountancy TAIpa rAITIMga, zorTahenDa vigerene abhyAsa karavA mATe. che(5) kaLAkauzalya eTale ke peInTIMga, DroIMga, phoTogrAphI, IjanerI vijaLI ItyAdinA abhyAsa mATe . (6) dezI vaidakanI zALA ke nezanala meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mATe. lena tarIke madada lenAra murara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze tathA che. likhita karAra patra karI ApavuM paDaze ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada ? ni lIdhI hoya te tenA mokalavAnA kharcA sahita vagara vyAje pAchI vALavAnI che. temAM vizeSa jarUrI vigate mATe tathA arajI patraka mATe sekreTarIne govAlIyA TeMka che para reDa-grAMTaroDa-muMbaI lakho. * strIoe lekhIta karArapatra karI ApavAnuM nathI, vaLI InDa zikSaka . thanAra purUSe temaja jeo mAtra dhArmika, saMskRta yA prAkRtine abhyAsa karI te ja (C) bhASAmAM purepurA niSNAta thavA mAgaze teoe paNa karArapatra karI ApavAnuM ja nathI. eTale ke A bannee paisA pAchA ApavA ke nahi te temanI munasaphI che upara raheze. A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa mATe dhI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || namo tisthaa II jaina caga [ zrITa jena veTa konpharansanuM mAsika-patra ]. pustaka 3 1984 mAnada taMtrI mohanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAITe, muMbaI zrI mahAvIra jayaMtI khAsa aMka. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama. viSaya, viSaya, virastuti. . . . - 257 zrI mahAvIra paramAtmAnA catrimAMthI eka * Re zrI mahAvIra stuti. * * 258 | prasaMga " 277 zrI mahAvIra jayaMtI khAsa aMka - 259 zrI mahAvIra ane temane upadeza. . 280 zrI mahAvIra pracA, ... ... * 261 / anivAsika daSTie "mahAvIra" zrI sUtrakRtAMganuM zravaNa kayAre phalIta thAya?... vIramagavAnanI jIvanacaryA ane padArthajJAna, AryazrI atimukataka. * * sAdhI priyadarzanA. . . dIrdha tapasvI mahAvIra. .. . 265 zrI mahAvIra stotra. * * maMgala. * * * * 270 | mahAvIra jayaMtI pratye kaMika. zrI virajIvananA koI Adarza prasaMge. . 271 RddhimArava upara kathA. ~ ~ zrI vIracaritrane lagatI keTalIka hakIkato. * ra77 | ja 264 jainayuga --jainadharma, tattvajJAna, sAhitya, itihAsa, cAlu varSathI vArSika lavAjama TAla kharca jIvanacaritra ne samAja pragatine lagatA viSaye carca, sahita mAtra rU. traNa uttama jana mAsika, lakhe-jaina veva kanpharansa oNphIsa -vidvAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadyapadya lekhe temAM Avaze. 20 pAyadhunI muMbaI naM. 3. -zrImatI jaina . kaeN nsa (pariSa6) saMbaM. dhInA vartamAna-kAryavAhI ahevAla sAthesAthe apAze. - A mAsika bahoLA pramANamAM phelA pAmavAnI te dareka sujJa A patranA grAhaka banI potAnA khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mitrone paNa grAhako' banAvaze ane saMdhasevAnA mATe te upayogI patra che; te teone uparane pariSadunA kAryamAM puSTi Apaze. saranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haina ya zrI mahAvIra jayaMtI khAsa aMka. vaMdAmi pAde prabhu vardhamAna emaja matabhedathI anaMtakALe-anA janma paNa Atmadharma na pA -mATe purU tene IrachatA nathI; paNa svarUpa zreNune irache che. S. R. saMpUrNa AtmasvarUpa kaI5Na purUSane viSe pragaTavuM joIe e AtmAne viSe nizcaya pratIti bhAva Ave che ane te kevA purUSane viSe pragaTavuM joIe ema vicAra karatAM jina jevA purUSane pragaTavuM joIe ema spaSTa bhAse che. keIne paNa A sRSTimaMDaLane viSe AtmasvarUpa saMpUrNa TAyozya hoya zrImAnasvAbhAna viprathama prATA yogya vA cha. S. R. pustaka 3 vIrAta saM 2454 vi. saM. 1984 caitra. vIrastuti nijadharma bhUla baiThe abhimAnameM rahai hai satpatha hameM dikhAdo, itanI dayA karo arhan zrI vIrasvAmin ! caraNau tava vibhoM ! namAmi // bhavasindhu meM hai naiyA, asU ibI jA rahI hai vizveza! vizvarakSaka ! mokSasya mArgakadarzaka ! jhaTa de ise sahArA bhavapAra tuma karo tvAM deva ! arcayAmi caraNau. aMguSThase giri ko tumane hilAyA svAmin. // 1 // bhrama iMndra kA miTAyA bodhita hameM karo tvaM deva ! sukhakartA tvameva duHkha hartA / trizalAtanaya he bhagavan ! sadjJAnadAnadAtA zaraNaM tavAhaM yAmi caraNau0 / // 2 // caitanya hamako karake upakAra ura bharo svaM nAtha | durItahArI tvaM caiva sukRtkaarii| tRNa bicAre lagakoM karate haiM rAtadina.. tvAmIza ! sadA smarAmi caraNau0 // 3 // de jJAna hiMsakoM ko mada svArthatA haro prabho ! tvaM pUrNakRpAluH ahamasmi tvayi zraddhAluH / . hiMsaka bane haiM lAkho jIvoMko haNe haiM. tvatkRpAM yAcayAmi caraNau0 // 4 // dayA dharma hai anUpama yaha karNagata karo vimalAtmavizuddha ! svaccha zivazarma mAM tvaM yaccha / bahu yAtanAyeM sahakara dayA dharma kophailAyA bahu yAtanAya sa nAnyajjina ! mArgayAmi caraNaiA0 hama hIna haiM dayAse ura meM dayA bharo // 5 // vIrAt 2441 Izvara hai kA dhatA jaga aisA jAnatA hai. -zrI jinavijayajI himmata ko hAra baiThe, Alasya ko haro zrI vIraprArthanA sada bhAna chor3a baiThe bala svArtha jAnate haiM siddhArtha ke dulAre hamapara dayA karo, niHsvArtha bhAva bhagavan manameM mere bharo nijasevakoM ke svAmin trayatApa ko haro binatere Aja svAmin ! sevaka adhIra terA ajJAna kA aMdherA hama sabapechArahA hai jhaTa svapnameMhI kahado AtAhU mata Daro nijajJAna keravise, sahasA ise haro -pannAlAla zarmA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' III 258 jainayuga citra 1984 zrI mahAvIra stuti. [ saMgrAhaka taMtrI. ] paramasividdhamANuM paNa mAruM vizuddhavaranANuM yada vyAkhyAbhuvi vairamatsaralavA zaMkApi paMkAvahA gayae joisa sayaMbhuyaM vaddhamANuM ca zrImada vIra mupAsma he tribhuvanA laMkAramenaM jinaM // parama zrI vardhamAnaM pranaSTamAnaM vizuddhavarajJAnaM / - vijayakRta ejana. to zI janma sthAne ja jene IdronI hAra namI che, je deSADhimAM nI-samarAIe kahA. zrI haribhadrasUri. 35 che, nIrAgatA ane ghIthI jenA vibha zobhe jenI paramalakSmI vardhamAna che. je kare che, je janma rUpI samudranA tIra rUpa che, dhIrAtmA niHzeSa naSTa karyA che, jenuM jJAna ati vizuddha che, na che, gaMbhIra AgamanA kahenAra che, munimanarUpI jenA yoga gayA che, (chatAM ja) yogIza che, svayaMbhU amravRkSanA pipaTa che, je nAsIra che, ne zivarUpI che tevA vardhamAna che. mArgamAM sthita karanAra che evA vIrane hamezAM nama skAra che. OM namaH zrI mahAvIra jinendrAya parAtmane / jenI vyAkhyAnabhUmimAM siMhanA khoLAmAM mRga parabrahmasvarUpAya jagadAnandadAyine // beThelo hoya che, ne garUDane sarpo zatrurUpe hotA nathI ' -kumArapAla prabaMdha-jinamaMDanagaNi. >> paramAtmA parabrahmasvarUpa jagatane AnaMdadAyI sura ane asura niHzaMka heya che, rAjAo aspievA zrI mahAvIra jinendrane namaskAra che. rasa ahaMkAra karatA nathI, vaira masaranA-eka-aNu vALI zaMkA paNa pApI thAya che tevA tribhuvanAlaMkAra vande vIraM tapovIraM tapasA dustapena yaH / / vIra jinanI ame upAsanA karIe chIe, zuddhaM svaM vidadhe svarNa svarNakAra ivAgninA // zrI siddhArtha narendra vizruta kula vyomapravRttodayaH tilakAcAryakata Avazyaka laghuvRtti. sabodhA zu nirasa dustara mahAmohAdhakAra sthitiH / jema sonI pitAnuM suvarNa (sonuM) agni vaDe dRptA zeSa kuvAdi kauzika kula prIti praNoda kSamo zuddha kare che tema je tavIre na tapI zakAya evA gIyAra sthati pratApa taraNiH zrA varSamAno ninaH 1 tapa vaDe pitAnuM svarNa zuddha karyuM te vIrane vaMdu chuM. zrI siddhArtha narendranA prasiddha kuLarUpa je AkAza aindra zreNinatAya doSahutabhu nIrAya nIrAgatA temAM udaya pAmela tathA sabodha (kevaLajJAna)rU5 dhIrAjadavibhavAya janmajaladhestIrAya dhIrAtmane / kiraNothI duHkhe tarI zakAya evA mahAmoharUpa adhagNbhiiraagmbhaassinne munimano mAkaMdakIrAya san kArane nAza karanAra tathA abhimAnI badhA phaLAdinAsIra vivAdhvani sthiti vaya nIce namaH | 35 ghavanA samUhanA AnaMdane nAza karavAmAM samaya yazovijayakRta zAstra vArtA samuccayavRtti. evA akhkhalita pratApI sUrya zrI vardhamAna jinezvara aMkArUDhamRgo hari na bhujagA''taMkAya sarpA'sudRd jaya pAme. niH dha junApurA na 2 mithoDAMvara mano 7TH | -vizeSAvazyaka bhASyapara ziSyahitA TIkAnuM maMgalAcaraNe. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jayaMtI khAsa aMka paTa zrI mahAvIra jayaMtI khAsa aMke. tInuM nivedana. nemi caritAdi saMbaMdhI karavAnI sUcanA asthAne caitranA zukalapakSanI trayodazIe zrI mahAvIrane nathI. te paNa temanA ane bIjAnA sahakArathI koI janma thayo. te janmadinano utsava ujavavo e vakhata amalamAM mUkavAnI dhAraNA rAkhIe chIe. temanA dareka saMtAnano parama dharma che. te sAthI sarasa bIjA eka lekhaka jaNAve che ke " zrI mahAvIra rIte ujavavAnuM kartavya tyAre ja karyuM kahevAya ke temanA vize lakhavuM to ghaNuMya che paNuM atyAre te lAcAra caritranA dareka aMze vicArI ApaNA jIvanamAM utA chuM.' A bhAIe Agame khUba tapAsyAM che, zrI rIe ane temanA parama Arya vacanonuM vAMcana, zravaNa, mahAvIra prabhunA carita saMbaMdhI potAne aneka vicAro manana ane nididhyAsana karI ApaNuM jIvanane tada AvyA che, te vakhatanI samAja-dharma-rAjyanI sthinusAra divyapatha para laI jaIe. e caritra ane tine aneka gaNe khyAla AvI gayo che, paraMtu e upadezanuM bhAna thavA mATe tene mudrAMkita karI pitAne suprata thayelA kAryane prathama mahatva ApatAM samAjamAM pracAra karavAno patrakAra tarIke amAro samaya bacato nathI tethIja lAcArI temane batAvavI . dharma yathAzakti bajAvavA nimitte A patrane zrI paDe che. AvA lekhaka baMdhuo pAsethI saMpUrNa kArya mahAvIra jayaMtI khAsa aMka A pavitra citramAsamAM laI zakAya e dina savAra Ave ! dareka varSe prakaTa karyo che ke A vakhate paNa prakaTa karIe chIe. zrI mahAvIranuM janma nAma vardhamAna hatuM. eka sujJa lekhaka bhAI premapUrvaka lAgaNIthI va nAyakulaMti a teNa jiNo varddhamANutti tA. 24-2-28nA patrathI jaNAve che ke: "have (Avazyaka vRtti gAthA 1081) eTale bhagavAna tamAre paNa mahAvIrane panAro kayAM sudhI pakaDI garbhamAM AvyA ke (temanuM) jJAta kula vizeSa (dhanA dithI, vardita thayuM tethI temanuM nAma vardhamAna pADayuM rAkha che? jarA AgaLa vadhI (kadAca pAchA haThI) vizeSamAM te nAma saMbaMdhI mahApurUSo lakhI gayA che pArzvanAtha nemanAtha tarapha kaMIka rahema daSTi kare. gAMdhIjInA reTIyAnI jema tame paNa mahAvIranA ke "utpattithI mAMDIne jJAnAdithI je abhivRddhi pAme che te vardhamAna temAM paNa jJAnAdi guNothI vRddhi aMkanI vaphAdArI kyAM sudhI pakaDI rAkhaze? mane te pAme che teTale vizeSa che.' kharekharaja kaMi navuM lakhavAnuM nathI sUjhatuM.' Ane uttara zuM Apo? eTaluMja TUMkamAM ame paNa eja icchIe ke zrI vardhamAnanA atyAre kahevAnuM che ke zrI mahAvIranuM suMdara-sarvata- parivAra rU5 janasamAja jJAnAdi guNothI vRddhi mukhI sarvAMgasuMdara carita jyAM sudhI samartha purUSanA pAme. tevI vRddhi thAya teja jaina samAja zrI varNaharatathI Alekhita thaI bahAra na paDe, eTale evo mAnanA parivAra rUpa gaNAya. Aje jyAM juo tyAM lekhaka na pAke tyAM sudhI evA lekhakane utpanna karavA vaira matsaranA bhaDakA saLage che, sAgAra anagAra sarva mATe ane tene te caritanI sarva sAmagrI te carita- zAsananI pragati-vRddhinA mArga bhUlI gayela che, nA aMzenAM judAM judAM daSTibiMduo pUrAM pADavA jJAnanA prakAzathI samAja vimukha thaI gaI che, mATe jayaMtI aMkanI vaphAdArI bane teTalI batAvavA ajJAna ane jaDatAnAM jALAM sarvatra najara karatAM tatpara rahIzuM ane temAM lekhakeno sahakAra sAdhIzuM. dekhAya che, kema belavuM, kema lakhavuM, kema AcaravuM, e lekhakabhAi 5Na dhAre te ghaNuM lakhI zake- Aryajana saMskRti zuM che tenuM bhAna rahyuM nathI ane ati mahatvanuM ApI zake, vaLI temanI zrI pArzva pAgalanI dazA keTalAkanI thaI rahI che. A sarva Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga caitra 1984 sthitinAM vAdaLAM dUra thaI premamaya-jJAnamaya-amI- zrI sudharmA zrI aMbUte kahe che ke-he Ayumaya vAtAvaraNa sarvatra prakaTo eja amArI zrI vardha- bana! te bhagavate e rIte kaheluM sAMbhaLyuM che. A mAna prabhu pratye abhyarthanA-temanA supavitra nAmanA nizraye bAvIsa parISaha zramaNu bhagavaMta mahAvIra uccAra sAthe temanA baLathI ema thAo-sa6 kAzyape pradyA-kahyA che (vizeSa jANyA che) ke mAta-e amArI hRdayeA che. jene bhikSue sAMbhaLIne jANIne jItIne parAbhava | zrI vardhamAna mahAvIra kahevAyA. te saMbaMdhI karIne bhikSAcaryAmAM paribhramaNa karatAM tenAthI kadAca navAMgI vRttikAra zrImad abhayadevasUri jaNAve che ke - sparzita thaye thake na haNAya-zarIrarUpI saMyamanA "mahAvIra-parAkrama arthavALA "zura ane vIra' upaghAta vaDe nAza na pAme. dhAtu uparathI zatruonuM nirAkaraNa karavAmAM vikrAMta AvA parISaha pachI je khAsa IcchApUrvaka AarthAta vIra-parAkramI, parAkramI to cakravartI vagere mabaLathI sahana thAya te sahana karI zakatA nathI, paNa heya mATe vizeSaNa dvArA bhagavaMta mahAvIranA keI sAcuM kahe paNa te pitAthI virUddha hoya eTale parAkramI paNAnI vizeSatA batAve che-durjaya rAga- apalApa kare-krodhanI javALA saLage. #dha vyAjabIpaNe kAdika AMtara zatruonuM nirAkaraNa karavAthI mahAna thAya tevuM hoya to paNa Adeza pariSaha sevavAne moTo-je vIra-parAkramI te mahAvIra kahevAya. bhaga- kahyA che, te mithyA gAlipradAna karavuM e te vIranA vaMtanuM A (mahAvIra ) gaNa-guNaniSpanna nAma putrane atyaMta zaramAvanAruM ja gaNAya, parISaha ane devatAoe ApyuM che. kahyuM che ke - upasargo kadAca AvI paDe te paNa te AvI paDatAM are mA mevAi tilake parokSa- kSamApUrvaka sahana karanAra-potAnuM baLa hoya chatAM te SasaggANaM devehiM kae mahAvIre' na vAparanAra paNa sAthe sAthe apUrva zAMtithI-sama: --Akasmika vijaLI vagerethI utpanna thatAM bhAvathI kSamA ApanAra teja vIra-teja mahAvIra ane bhayamAM, ane bhairava-siMha vagerethI thanArAM bhAmAM teja kSamA vIrastha mUHA. acala hovAthI tathA parISaha ane upasargone, "janmathI jene mati, zrata ane avadhi e traNa kSamA pUrvaka sahana karanAra hovAthI devoe "mahAvIra' jJAna hatAM, ane AtmapayogI evI vairAgya dazA e pramANe nAma karyuM. hatI, alpakALamAM bhogakarma kSINa karI saMyamane grahaNa zrI bha0 sU0 paM. becaradAsa kRta karatAM mana:paryava nAmanuM jJAna pAmyA hatA, evA bhASAMtara prathama bhAga 5, 20 zrImada mahAvIra svAmI, te chatAM paNa bAra varSa ane hAlanA keTalAka jano game tevA bhayathI kAMpe sADA cha mAsa sudhI manapaNe vicaryA. A prakAche, ne nItine ke dharmane bhaya-vIra vacananA ui. ranuM temanuM pravartana te upadezamArga pravartAvatAM dhana-vIranI AjJAnA ullaMdhanano bhaya rAkhatA koI paNa jIve atyaMtapaNe vicArI pravartavA yogya che nathI, parISaha ane upasarga te kicita khAtA evI akhaMDa zikSA pratibaMdhe che! nathI. parISaha sudhA Adi bAvIsa kahyA che - AjanA jene nAmathI oLakhAtA jainee [ re maruM te mArA jIvana - zrI mahAvIranI A mAnadazA zuM sUcave che tene lAuM, 4 vAgI jatA, kamaLa mAvA kadi vicAra karyo che? mArkasa areliasa (MamAvaja pha La jhA, milavU crcus Aurelius) kahe che ke - soccA NaccA jiccA abhibhUya bhikkhAya "It is in thy power to think as vivAha vidyuta zu vinA . thou wilt-The privilege is yours of --uttarAdhyayana-bIjuM parISaha adhyayana. retiring unto yourself whensoever you Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra pravacana please-into that little farm of one's chevaTe amArA eka pUjya murabbIzrIe hamaNAM ja own mind, where a silence so prof. eka bedhavacana lakhI mokalyuM che te TAMkI atra ound may be enjoyed ". viramIzuM. -je tArI IcchA hoya te vicAra karavAnuM tArA "manuSya bhava hArI na jaze, puNya karatAM A adhikAramAM sattAmAM che-tuM vicAra karI zake tema che. bhaciMtavana ne ujajavaLatA vadhu rAkhazo. te amedha jyAre jyAre tamane bhAve tyAre tyAre pitAnA upAya che. temAM badhI sagavaDatA ApoApa AvI mananA eka nAnA khetaramAM potAnI meLe vizrAMti maLI jAya che, mATe AmAnI ujajavaLatA paMcamalevI-nivRtti meLavavI e tamAro hakka-adhikAra che; hAvratane dara para vadhAraze. puNyanI jarUra che paNa te ke jyAM ati pragADha nIravatA-zAMti bhogavI zakAya. gaNa che." taMtrI. AvI IcchA-Avo vicAra-AvI nivRtti sudhAre-ame saM. 1982 nA bhAdrapada ane levAnuM konA bhAgya hoya che ? e na hoya to AdhinanA zrI mahAvIra nirvANa dIpotsavI khAsa zAMti paNa kyAMthI hoya? zAMtinA abhAve manavacana aMkamAM pRSTha 67 mAM " zrI vIracaritranI vigate' e kAyanI guNi te neve mUkAi-mana ane zarIranI lekhamAM taha bAhio na bhayavaM, saMgamaya vimuka kAlapravRtti te dUra rahI, paNa vacananI pravRttibhASAsamiti paNa jovAmAM AvatI nathI. bhASAsamiti cakakaNa 1 jANa bharAya nANajaja-tamu sajja ene kahevAmAM Ave che ke A gAthAne e artha jaNAvyuM hatuM ke-saMgama kahe mANe A mAyA e, lobhe e uva uttayA, ke kAlacakrathI zalyo kADhatAM bhairava jevI rADa paDI hAse bhaya dekhAdime vikAsa taheva ya. gaI paNa bhagavAna bAdhita na thAya tema. eAI adR ThANAI parivajitu saMjae, A saMbaMdhamAM zeTha kuMvarajI ANaMdajIe saM. asAvajaja mie kAle bhAsaM bhAsijaja paraNavaM. 1983 nA mAgazara suda 1 nA patrathI lakhI jaNAvyuM -dhane viSe, mAnane viSe, mAyAne viSe, lobhane hatuM ke ' te atha barAbara nathI; te gAthAne artha viSe, hAsyane viSe. bhayane viSe, maukharyane viSe temaja A pramANe che:-"saMgamake mUkelA kALacakrathI bhagavikathAne viSe upayoga rAkha. e ATha sthAnakene vaMta tevA vyAdhita na thayA ke jevA kAnamAM (gosarvathA vaIne buddhivAna sAdhue balavAne vakhate vALe) nAkhelA zalyane kADhatA thayA ane tethI bhairava asAvava-nirdoSa ane mita eTale khapa pUratI bhASA rADa bhagavaMte pADI." kapa sUtramAM paNa A pramAbAlavI. ( je krodhAdi hoya to prAyaH zabha bhASA Neja che. mu0 kapUra vijayajIe sucavavAthI A nathI bAlAtI; krodhAdino tyAga karavAmAM upayoga hakIkata lakhI che.' rAkhI zubha bhASA bolavI jAIe.)-uttarAdhyayana A khulAse ame khuzIthI A zrI mahAvIra adhya. 24-8 ne 10 : aMkamAM prasiddha karIe chIe. taMtrI, zrI mahAvIra pravacana. [ saMgrAhaka-taMtrI ] vinIta ziSya vANIne vinaya ANANi desayare gurUnuM mulavAya kArae, mursa parihare bhikhU, Na ya ohAriNi e, igi AgAra saMpanna se viNIya ti vaccaI. 1-2 bhAsAdosa parihare, mAya ca vajae sayA. 1-24 -AjJAno nirdeza karanAre, gurUnI samIpa rahe. bhikSue mRSA (eTale asatya vANIne) tyAga nAra, imita AkArathI saMpanna (eTale samajI janAro) karo, tathA avadhAraNI-nizcayAtmaka ekAMtika bhASA te vinIta kahevAya che. A Amaja che evI bhASA) na vadhavI, bhASAnA Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 janayuga caitra 1984 doSa (eTale sAvAnI anumodanA athavA apaza tathA sAdhAraNa (pitAnA tathA paranA baMnenA arthe) bdo)ne tyAga karavo, tathA mAyAne sadA varjavI. je karma kare che te karmanA vedakAle (te) baMdhuo (ahIM mAyAnuM grahaNa karyuM che teNe karIne bIjA baMdhupaNAne pAmatA nathI-bhAga letA nathI. krodha, mAna ane lobhanuM paNa grahaNa samajI levuM. viSaya-kaSAya tyAga, save kaSAyAne tyAga karavAthI mRSA bhASAne dhyAna madA ya phAsA bahu lAhINujA, thaI zake che; kemake kaSAyarUpa kAraNane abhAve asa- - taha5gAresu maNuM na mujajA. tyajJa vacana rUpI kArya paNuM abhAva thAya che.) rakikhajaja keha viNuIja mANuM, Na lavija pu sAvajaM, zuM hiraNa mammayaM, | mAyaM na seve payahija lohaM. 4-12 appaNu para vA, ubhayasaMtareNu vA. 1-25 -maMda karanAra, bahu lobha pamADanAra sparze zabdAdika viSayo (che). tevA prakAranA (viSaya)mAM - keIe pUchayA thakA sAvadya bolavuM nahi, tathA nirarthaka eTale artha rahita bolavuM nahI tathA mana na karavuM-lagADavuM. krodhane rakSa, mAnane dUra mArmika-marmavacana bolavuM nahIM. (A pramANe) AtmA karavo, mAyAne sevavI nahi, lobhano tyAga karavo. be jAtanAM maraNaH akAma ne sakAma, thai-pitAne mATe parane arthe ke ubhayane arthe eTale ke pitAne ane parane ema baMnene artha athavA aMta bAlANuM akAmaM tu, maraNuM asaI bhave paMDiANuM sayAma tu, ukAsaNuM saI bha. 5-3 reNu-prayojana vinA bolavuM nahi, bAlane (viveka vagaranAne) akAma eTale icchA pramAdityAga. rahita evuM maraNa vAraMvAra thAya che, paMDitanuM kAma asaMkhayaM jIvIe mA pamAae, jo vaNIassa eTale abhilASa sahita evuM maraNa thAya che (maraNa huM nathi tANuM, samaye maravAne trAsa thatuM nathI mATe kAmanA e viANahi jaNe pamare, ke nu vihiMsA jevuM kAma maraNa hoya che paNa paramArthathI teo ajaya gahiti 8-1 kAMI maraNanI abhilASA karatA nathI.) te utkRSTa -jIvita asaMskRta che, pramAda A kara kAraNake lata ta ana che, mAda A kara kAraNake jIvane ekaja vAra thAya che. jarAthI pAmelAne kAI) zaraNu nathI; "A vizeSa akALa maraNa karI jANa ke hiMsA karavAvALA achateMdriya pramata tasthimaM paDhamaM ThANuM mahAvIre deDhi e jane konuM (zaraNa) grahaNa karaze? kAmagiddha jahA bAle, bhiruM kurAI kuvaI. 5-4 dhanavAne. temAM paheluM sthAna (akALa saraNu) mahAvIre je pAvakamaeNhiM dhaNuM maNasA, samAyaMtI amaI mahAya, dekhAya-upaderyuM che. A pramANeka-kALathI pRddha pahAya te pAsapaTTie nare, verANabaddhAM narayaM uviMti. bAla (mUrkha) atyaMta krara karmone kare che. (AvAM 4-2 je manuSya amati-kumati grahaNa karI pApa karmothI akALa maraNeja mare che arthAta irachAo pUrNa thayA pahelAM-trAsa pUrvaka vAraMvAra mare che ). karmathI dhanane bheguM kare che te no pAzamAM pravartI mAna thayelA vairanA anubaMdhavALA thaI narakamAM jAya che. mahAtmAono maraNyakALa pApamAM na keI sAthI. tesi succA sapujANuM saMjayANuM vasIma, saMsAramAvaraNa parasa a6, na saMta saMti maraNuM te zIlavaMtA bahusmRA. 5-29 sAhAraNuM ja ca karaNa kamma; -sapujya, saMyamI, vazImana-mana vaza karanAra evA ne kammasa te tasa u akAle, evAnI sthiti sAMbhaLI zIlavaMta bahuto maraNAMta na baMdhavA baMdhavayaM uviti. 4-4 trAsa pAmatA nathI (eTale maraNathI bhaya pAmatA -saMsAramAM Apane paDelA jIva paranA artha nathI. ) -uttarAdhyayana satramAMthI, Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mI "sarakRtAMganuM zravaNa kayAre phalIbhUta thAya? 23 zrI "sUtrakRtAMga"nuM zravaNa kayAre phalIbhUta thAya? nivRtti jevA kSetre cittasthiratAe hAla - te nizcayano bhaMga thayA vinA te nizrayamAM saMdeha sUtratAMga sUtranuM zravaNa karavA IcchA hoya, te paDayA vinA ame je anubhavyo che e samAdhi karavAmAM bAdha nathI. mAtra jIvane upazamArthe te karavuM mArga te temane koI prakAre saMbhaLAvyo zI rIte yogya che kayA matanuM vizeSapaNuM che, kayA matanuM phaLIbhUta thaze, evuM jANI graMthakAra kahe che ke jUnapaNuM che; evA anyArthamAM paDavA arthe tema karavuM "AvA mAne tyAga karI koI eka zramaNa yogya nathI. brAhmaNa ajANapaNe-vagara vicArya-anyathA prakAre-mArga te "sUtrakRtAMganI racanA je purUSae karI che kahe che, ema kahetA hatA." te AtmasvarUpa purUSa hatA, evo amAre nizcaya che. te anyathA prakAra pachI graMthakAra nivedana kare "A karmarUpa kaleza je jIvane prApta thayA che, te che ke - kema _Te ?' evuM prazna mumukSu ziSyane uddabhava karI paMcamahAbhUtanuM ja kaI astitva mAne che -Abodha pAmavAthI truTe evuM te sUtrakRtAMganuM prathama tmAnuM utpanna thavuM tethI mAne che; jema ghaTatuM nathI. vAkaya che. ema jaNAvI AtmAnuM nityapaNuM pratipAdana "te baMdhana zuM? ane zuM jANavAthI traTe ?' kare che. je jIve pitAnuM nityapaNuM jANyuM nathI, evuM bIjuM prazna tyAM ziSyane saMbhave che, ane te te pachI, nirvANanuM prayatna zA arthe thAya?" e baMdhana vIrasvAmIe zA prakAre kahyuM che?" evA abhiprAya karI nityatA darzAvI che. vAyathI te prazna mUkyo che. arthAt ziSyanA praznamAM tyAra pachI bhinna bhinna prakAre kapita abhite vAya mUkI graMthakAra ema kahe che ke - prAya darzAvI yathArtha abhiprAyano bodha karI. yathArtha AtmasvarUpa evA zrI vIrasvAmInuM kaheluM mArga vinA chuTake nathI, gabhapaNuM TaLe nae, janma tamane kahIzuM, kemake AmasvarU5 purUSa AtmasvarUpAthuM TaLe nahIM, maraNa TaLe nahIM, duHkha TaLe nahIM, AdhiatyaMta pratItigya che.. vyAdhi-upAdhi-TaLe nahIM, ane ame upara je kahI te baMdhananuM svarUpa tyAra pachI graMthakAra kahe che. gayA chIe evA matavAdie te sau tevA prakArane te pharI pharI vicAravA yogya che. viSe vasyA che ke jethI janma, karI prathamAdhyayana tyAra pachI graMthakArane smRti thaI ke A je samApta karyuM che. samAdhimArga te AtmAnA nizraya vinA ghaTe nahi. tyAra pachI anukrame tethI vartamAna pariNAme ane jagatavAsI jIve ajJAnI upadezakethI jIvanuM upazama kalyANa-AtmArtha boLyo che. te lakSamAM svarUpa anyathA jANI-kalyANunuM svarUpa anyathA rAkhI vAMcana, zravaNuM ghaTe che, kuLadharmArtha sUtrakRtAMganuM jANI-anyathAne yathArthapaNe nizcaya karyo che, vAMcana, zravaNa niSphaLa che. Ritrat Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 jainayuga caitra 1984 AryazrI atimuktaka. te kAle, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvI. u0-have zramaNa bhagavaMta mahAvIre te sthaviranA ziSya atimukataka nAmanA kumAra zramaNa, rone A pramANe karyuM ke huM A ! svabhAve bhoLe jeo svabhAve bhoLA ane yAvata vinayavALA hatA, yAvata-vinayI evo mAro ziSya atimukataka nAmano te atimuktaka kumAra zramaNa anya kaI divase kumArazramaNa A bhava pUro karIne ja siddha thaze bhAre varasAda varasato hato tyAre potAnI kAkhamAM thAvata -sarva dubeno nAza karaze. mATe huM Aryo ! pAnuM ane rajoharaNa laIne bahAra vihAra mATe tame te atimukataka kumArazramaNane hIle nahIM, niMda ( vaDI zaMkAnA nivAraNa mATe) cAlyA. tyAra pachI khiso nahiM, vagevo nahIM, ane tenuM apamAna bahAra jatAM te atimuktaka kumArazramaNe vahetA paNa karaze nahIM. kiMtu he devAnuSi ! tame glAni pANInuM eka khAbociyuM joyuM tene joyA-pachI te rAkhyA sivAya te kumArazramaNane sAcavo, tene sahAya khAciyA pharatI eka mATInI pALa bAMdhI ane ane tenI sevA karo. (kAraNake) te atimukataka "A mArI nAva che, A mArI nAva che " e kumArazramaNa sarve duHkhono nAza karanAra (aMtakara) che pramANe nAvikanI peThe pitAnA pAtrane nAva rU5 karI ane A chelA zarIravALo-aMtima zarIrI chepANImAM nAkhI te kumAra zramaNa pravAhe che-pANImAM A zarIra choDayA pachI tenI bIjIvAra zarIradhArI tarAve che e rIte te, ramata rame che. have e prakA- thavAnuM nathI. zramaNa bhagavaMta mahAvIre te sthavirAne ranA banAvane sthavirAe joyo ane joyA pachI pUrva pramANe kahyA pachI te sthaviroe zramaNa bhagateoe je tarapha zramaNa bhagavaMta mahAvIra che te vaMta mahAvIrane vaMdana karyuM ane namana karyuM. ane tarapha AvIne A pramANe kahyuM ke- pachI te sthaviroe zrI mahAvIranI AjJA pramANe Apa devAnapriyaThA ziSya atimukataka te atimukataka kumArazramaNane vinA glAnie sAcavyA nAmanA kumAra, bamaNu bhagavAna ! te atimukataka ane yAvata teonI sevA karI. kumAra zramaNa keTalA bha karyA pachI siddha thazeyAvata sarva duHkhone nAza karaze? anuvAda bhagavatI sUtra 5. 176-177 mayA ziSya atimukata, pachI te sthavizae che. nAmanA kumAra Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIdha tapasvI mahAvIra 26pa dIrgha tapasvI mahAvIra. (Dita guDhADhI. samAcAra.) hAla meM isa jamAne kA dhyAna ahiMsA, saMyama pAte priyAM, zAM aura khAsa karake ati zAM aura tapa ke siddhAnta kI upayogitA kI ora ko kisI bhI bAta meM Age baDhane kA pUrA makA jAne lagA hai aeva Ina siddhAnta kI asA- nahIM milatA thA unakI AdhyAtmika mahatvAkAMdhAraNa pratiSThA karanevAle zramaNa-nAyaka mahAvIra kA kSAo ke jAgrata hone kI, athavA jAgrata hone ke saMkSipta jIvana-carita, InakI jayati ke avasara bAda unake puSTa rakhane kA kaI khAsa AlaMbane na para, vizeSa upayogI che ! thA | pahale se pracalita nigaMTha (jaina) guru kI tatkAlIna paristhiti paramparA meM bhI baDI zithilatA A gaI thI. Aja se lagabhaga DhAi hajAra varSa pahale. jaba rAjanaitika sthiti meM kisI khAsa prakAra kI ekatA bhagavAna mahAvIra kA janma nahIM huA thA, bhArata nahIM thI 5 gasattAka athavA rAjasattAka rAjya kI sAmAjika aura rAjanaitika paristhiti esI thI idhara udhara bikhare hue the ye saba kalaha meM ji. ki ja eka viziSTa Adarza kI apekSA rakhatI thI tanA anurAga rakhate the utanA melamilApa meM deza meM ese aneka maTha che, jae Ajakala ke khAkhI . . nahIM hara eka dUsare ke kucala kara apane rAjya bAbAoM kI taraha, guNa ke guNa tApasa rahate the che ke vistAra karane kA prayatna karatA thA tAri tapasyA e che , esI paristhiti ke dekha kara usa kAla ke aneka ese Azrama the jahIM duniyAdAra AdamI kI kitane hI bhI nI kitane hI vicArazIla aura dayAlu vyakti kA taraha mamatva rakha kara Ajakala ke mahA~ ke sadaza vyAkula honA svAbhAvika cheusa dazA ke sudhArane baDe baDe dharmaguru rahate the kitanI hI saMsthA kI IcchA kitane hI loge ke hatI hai, ve sudhArane esI thI, jae vidyA kI apekSA karmakADa kI, kA prayatna bhI karate hai, aura aise asAdhAraNa khAsa karake yajJayAgakI pradhAnatA thI aura una karma prayatna kara sakane vAle netA kI apekSA rakhate hai kA meM pazuoM kA balidAna dharme mAnA jAtA aise samaya meM buddha aura mahAvIra jaise kA janma thA samAja meM eka esA baDA hala thA. je hotA hai pUrva ke parizramapUrvaka upArjita gurupada ke apane mahAvIra ke vardhamAna, videhadina aura zramaNajanmasiddha adhikAra ke 5 meM sthApita karatA thA bhagavAna ye tIna nAma era hai videkadina nAma usa varga meM pavitratA kI, uccatA kI aura vidyA mAvapakSa kA sUcaka hai ! vardhamAna nAma sabase pahale kI esI kRtrima asmitA ddha gaI thI ki paDa ! tyAgI jIvana meM utkaTa tapa ke kAraNa mahAjisake badalata vaha dUsare kitane hI lAge ke vIra nAma se prasiddha hue aura upadezaka-jIvana meM apavitra mAna kara apane se nIca samajhatA aura zramaNa-bhagavAna kahalAe . isase hama bhI, gRhajIvana, ue ghaNA yogya samajhatA-unakI chAyA ke sparza sAdhakajIvana aira upadezakajIvana Ina tIna bhAge meM, taka ke pApa mAnatA tathA grantha ke arthahIna pATha. kramazaH, vardhamAna, mahAvIra aura zramaNa-bhagavAna ina mAtra meM pANDitya mAna kara dUsare para apanI tIna nAma kA prayoga karege ! guru-sattA calAtA zAstra aura usakI vyAkhyArthe mahAvIra kI janmabhUmi, gaMgA ke dakSiNa. vidagamya bhASA meM hotI thI Isase jana-sAdhA- vidaha (vartamAna bihAra-kAnta) hai vahai kSatriyakuDa raNu usa samaya una zAse se yatheSTa lAbha na uThA aura kulapura nAma kA eka kaA thA usake Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 266 caitra 1984 vaMsAvazeSa lakakhIsarAya jaMkasana sTezana se kucha vaha vaivAhika jIvana kI ora arUci prakTa karatA hai mIla para aba bhI dikhAI dete hai ! jana loga isase tathA bhAvI tIvra vairAgyamaya jIvana se yaha use, mahAvIra ke janmasthAna ke kAraNa tIrthabhUmi spaSTa dikhAI detA hai ki unake hRdaya meM tyAga ke mAnate hai bIja janmasiddha the unake mAtA pitA pArzvanAtha kI ziSya-paramparA ke anuyAyI the yaha paramparA jAti aura vaMza nigaMTha ke nAma se prasiddha thI aura sAdhAraNa tAra mahAvIra kI jAti kSatriya thI aura unakA para Isa paramparA meM tyAga aura tapa kI bhAvanA vaMza nAya (jJAta) nAma se prasiddha thA unake pi- prabala thI 5 vardhamAna che ane kula-dharma ke paricaya tAmaha, prapitAmaha Adi kA kucha varNana nahIM milatA meM AnA era usa dharma ke AdarzI kA usake sirpha unake pitA aura cAcA kA nAma milatA hai susaMskRta mana ke AkarSita karanA sarvathA saMbhavanIya pitA kA nAma siddhArtha thA una sijajasa che . eka ekara janmasiddha vairAgya ke bIja aura ( zreyAMsa ) jasaMsa ( yazAMsa ) bhI kahate the dUsarI era kula-dharma ke tyAga Ara tapasyA ke A cAcA kA nAma supArzva thA aura mAtA ke trizalA, dazAM kA prabhAva; Ina done kAraNe se megya videdinA tathA priyakAriNI ye tIna nAma milate hai avasthA ke prApta hete hI vardhamAna ne apane jIvana kA dhyeya kucha to nizcita kiyA hogA aura va8 unake eka baDA bhAI aura eka baDI bahena beya bhI na sA? dhArmika jIvana Isa kAraNa thI baDe bhAI nandivardhana kA vivAha unake mAmA yadi vivAha kI ora arUci huI he te vaha sAhavaizAlI ke pradhAna adhipati ceTaka kI putrI ke sAtha jika hai phira bhI jaba mAtA-pitA vivAha ke lie huA thA | baDI bahana sunandanA kI zAdI kSatriya bahuta Agraha karate hai taba vardhamAna apanA nizcaya ku! hI huI thI aura use jamAli nAma kA. zithila kara detA hai aura kevala mAtA-pitA ke citta eka putra thA ! mahAvIra kI priyadarzanA nAmaka putrI ke santoSa dene ke lie vaivAhika sambandha ko svIse usakA vivAha huA thA aura Age calA kAra kara letA hai ! Isa ghaTanA se, tathA baDe bhAI kara usane apanI patnI ke sahita mahAvIra se dIkSA bhI ke prasanna rakhane ke lie gRhavAsa kI baDhA dene kI lI thI kavetAmbare kI dhAraNuM ke anusAra mahA ghaTanA e vardhamAna ke svabhAva ke de tatva spaSTa rUpa vIra ne vivAha kiyA thA unhe eka hI patnI thI se dikhAI dete hai eka te baDe-bUDhe ke prati aura usakA nAma thA yazodA unake sirpha eka hI bahumAna aura dUsare make ke dekha kara mUla siddhAnta kanyA tene kA ullekha milatA hai meM bAdhA na paDane dete hue, samajhatA kara lene kA sAtakSatriya siddhArtha kI rAjakIya sattA sAdhAraNa AdA yaha dUsarA tatva sAdhaka aura upadezaka hI hogI; parantu unakA vaibhava aura kulInatA uce jIvana meM kisa prakAra kAma karatA hai, yaha hama Age daraje ke hone cAhie . koMki usake binA vaizAlI calakara dekheMge jaba mAtA-pitA kA svargavAsa ke pradhAna adhipati ceTaka kI bahana ke sAtha vaivA- huA taba vardhamAna kI umra 28 varSa kI thI vihika saMbaMdha honA saMbhavanIya nahIM thA vAha ke samaya kI avasthA kA ullekha nahIM milatA mAtA-pitA ke svargavAsa ke bAda vardhamAna ne gRhagRha-jIvana. tyAga kI pUrI taiyArI kara lI; paraMtu Isase yeSTha vardhamAna kA bAyakAla bahutAza meM kIDAo -badhu ko kaSTa hote dekha gRha-jIvana ke do barasa meM vyatIta hatA hai para jaba vaha apanI umra aura badrA diyA. paraMtu isalie ki tyAga kA meM AtA hai, Ara vivAha-kAla prApta hatA he taba nizcaya kAyama rahe, gRhavAsI hote hue bhI Apane Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIrdha tapasvI mahAvIra 267 do barasa taka, sAgi ke lie ucita, jIvana nahIM rahatA ! hara zamsa ke apanA sukha aura vyatIta kiyA suvidhA itane kImatI mAlUma hote hai ki usakI dRSTi meM dUsare aneka chavadhAriyAM kI suvidhA kA kucha sAdhaka jIvana. mUlpa hI nahIM hotA isalie hara zakha yaha tIsa varSa kA tarUNa kSatriya-putra vardhamAna jaba sAbita karane kI koziza karatA hai ki jIva chava kA gRhatyAga karatA hai taba usakA Acra aura bAhya bhakSaNa hai-" jIvo jIvasya jIvanama" nirbalake dene jIvana ekadama badala jAte hai vaha sukumAra balavAna kA piSaNa karake apanI upayogitA rAjaputra apane hAthe keza kA laMcana karatA hai aura siddha karanI cAhie sukha ke rAga se hI tamAma vaibha ke choDa kara ekAkI , jIvana aura balavAna lega nirbala prANi ke jIvana kI laghutA svIkAra karatA hai usake sAtha hI cAvajI Ahuti dekara usake dvArA apane paraloka kA utkRSTa vana sAmAyika caritra (AjIvana samabhAva se rahane mArga taiyAra karane kA prayatna karate hai isa prakAra kA niyama) aMgIkAra karatA hai. aura isa niyama sukha kI mithyA bhAvanA aura saMkucita vRtti ke hI kA solaha ane pAlana karane ke lie eka bhISaNa badalata vyakti era samUhe meM attara baddhatA pratijJA karatA hai-"cAhe daivika, mAnaSika athavA hai, zatratA kI nIMva paDatI hai aura isake phala-svatiyaka jAtIya, kisI bhI prakAra kI vi25 nila balavAna hekara badalA lene kA nizcaya bAdhAryo karyo na A, meM sabake binA kisI tathA prayatna karate hai aura badalA lete bhI hai ! dasara kI madada liye, samabhAva se sahana kara. isa taraha hiMsA aira pratihiMsA kA esA malina gA ) isa pratijJA se kumAra ke vIrava aura usake vAyumaDala taiyAra ho jAtA hai ki loga saMsAra ke paripUrNa nirvAha se usake mahAna vIratva kA paricaya svarga ke khuda hI naraka banA dete hai hiMsA ke milatA hai. isI se vaha sAdhaka jIvana meM "mahAvIra isa bhayAnaka svarupa ke vicAra se mahAvIra ne ahiM. kI khyAti ke prApta karatA hai mahAvIra ke sAdha sA-tava meM hI samasta dharmo kA, samasta kAM nA-viSayaka AcArAMga ke prAcIna era prAmANika kathA prANimAtra kI zAti kA mUla dekhA | u-uM varNana se, unake jIvana kI bhinna bhinna dhaTanAo spaSTa-2pa se dikhAI diyA ki yadi ahiMsA tatva se tathA aba taka unake nAma se pracalita sampradAya siddha kiyA jA sake to hI jagata meM saccI zAkI vizeSatA hai, vaha jAnanA kaThina nahIM hai ki lhI hai ki ti phelAI jA sakatI hai. yaha socakara unhone . . mahAvIra ke kisa tatva kI sAdhanA karanI thI, aira kAyika sukha kI mamatA se vaira-bhAva ke rokane ke usa sAdhanA ke lie unhoMne mukhyataH kathA sAdhana lie tapa zaru kiyA aura adhIraja jame mAnapasanda kare chemahAvIra ahiMsA-tatva kI sAdhanA sika doSa se honevAlI hiMsA ke rokane ke lie karanA cAhate the usake lie saMyama ora tapa Ara tapa saMyama kA avalaMbana kiyA tapa kA mukhya sambanadha ye do sAdhana une pasanda kiye uhone dehadamana ke sAtha hone ke kAraNa unake tapa ke cAra yaha sAcA ki saMsAra meM je balavAna hatA makhya bhAge meM baTa sakate haiM- (1) namata, (2) hai vaha nirmala ke sukha aura sAdhana, eka jIva-jantu tathA anAtha ke dvArA honevAlA parisaha ThAku kI taraha chIna letA hai. yaha apaharaNa (vidhabAdhA) (3) upavAsa aura akSabhajana aura karane kI vRtti ane mAne hue sukha ke rAga (4) zarIra satkAra kA tyAga ! se, khAsa karake kAyika sukhazIlatA se pedA hatI hai. yaha vRtti hI esI hai ki isase zAnti saMyamaka saMbaMdha mukhyataH mana aura vacanake sAtha era sama-bhAva kA vAyumaDala kaluSita hue binA hone kAraNe usameM dhyAna aura mana kA samAveza Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 298 caitra 1984 hotAhe mahAvIra ke samasta sAdhaka jIvana meM saMyama mahAvIra kA dIrgha kAla taka sAhacarya satyazodhake ke aira tapa yahI do bAte mukhya hai aura unheM siddha lie arthasUcaka avazya che ke 13 varSa kI karane ke lie unhone kaI 13 varSe taka je prayatna kaThora aura dIrgha sAdhanA ke pazcAta jaba unheM apane kiyA aura usame jisa tatparatA, aura apramAda ahiMsA-tatva ke siddha he jAne kI pUrNa pratIti huI kA paricaya diyA, vaisA Ajataka ke tapasyA ke Iti- taba he apanA jIvanakrama badalate hai ! ahiMsA kA hAsa meM kisI vyakti ne diyA nahIM dikhAI detA sArvabhoma dharma uMsa dIrdha tapasvI meM itanA paributa kitane hI loga mahAvIra ke tapa ke deha-duHkha era he gayA thA ki aba unake sArvajanika jIvana se deha-damana kakakara usakI avama pAnA karate he; paraMtu kitanI hI bhavya AtmAo ke jIvana meM parivarta. yadi ve satya tathA nyAya ke lie mahAvIra ke jIvana hajAne kI pUrNa saMbhAvanA thI magadha aura videha para gaharA vicAra kareMge to yaha mAlUma hue binA kA pUrvakAlIna malina vAyumaDala dhIre dhIre zuddha na rahegA ki mahAvIra kA tapa zuSka dehadamana nahIM hone lagA thA koki usameM usa samaya aneka thA. ve saMyama Ara tapa dene para samAna 25 tapasvI aura vicAraka loka-hita kI AkAMkSA se se jora dete the. jAnate the ki yadi tapa ke prakAza meM Ane lage the. IsI samaya dIrdha tapasvI abhAva se sahanazIlatA kama huI te dUsaroM kI bhI prakAza meM Aye ! sukha-suvidhA kI Ahuti dekara apanI sukha-suvidhA upadezaka jIvana baDhAne kI lAlasA baDhegI aura usakA phala yaha hegA ki saMyama na raha pArA isI prakAra saMyama zramaNa-bhagavAna kA 43 se 72 varSa taka kA ke abhAva meM kerA tapa bhI, parAdhIna prANI para yaha dIrdha jIvana sArvajanika sevA meM vyatIta hotA anicchA pUrvaka A paDe deha-kaSTa kI taraha, nira hai Isa samaya meM unake kiye mukhya kAme kI nAmAvalI isa prakAra hai- jo jo saMyama aura tapa kI ukaTatA se (ka) jAti-pati kA jarA bhI bheda rakhe binA mahAvIra ahiMsA-tatva ke adhikAdhika najadIka pahuM. haraeka ke lie dro aura ati- ke lie cate gaye, tyAM tyAM unakI gaMbhIra zAti baDhane lagI bhI bhikSu-pada aura guru-pada kA rAstA khulA aura usakA prabhAva AsapAsa ke logoM para apane karanA ! zreSThatA kA AdhAra janma nahIM barika guNa Apa tene lagA. mAnasazAstra ke niyama ke anu- era guNa meM bhI pavitra jIvana kI mahattA sthAsAra eka vyakti ke andara balavAna hone vAlI pita karanA ! vRtti ke prabhAva Asa-pAsa ke loga para jAna- (kha) puru kI taraha striyo ke vikAsa ke anajAna meM hue binA nahIM rahatA. lie bhI pUrI svatannatA aura vidyA tathA AcAra Isa sAdhaka jIvana meM eka ullekhagya aiti- dene meM ai kI bhI pUrNa yogyatA ke mAnana! hAsika ghaTanA ghaTatI hai vaha yaha ki mahAvIra kI unake lie guru-pada kA AdhyAtmika mArga bola sAdhanA ke sAtha gozAlaka nAmaka eka vyakti kei denA cha: sAla vyatIta karatA hai aura phira unase alaga to huM A phira unase alaga (ga) loka-bhASA meM tatvajJAna Ara AcAra he jAtA hai ! Age calakara yaha unakA pratipakSI kA upadeza karake kevala vidugama saMskRta-bhASAkA hatA hai aura Achavaka-saMpradAya kA nAyaka banatA moha vaTAnA aura yogya adhikArI ke lie jJAnahai ! Aja yaha kahanA kaThina hai ki dene kisa hetu prApti meM bhASA kA anarAya dUra karanA se sAtha hue aura kAM alaga hue . para eka () aihika Ara pAralekika sukha ke lie prasiddha AjIvaka saMpradAya ke nAyaka aura tapasvI honevAle yAga Adi karmakADaeN kI apekSA saMyama Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIrdha tapasvI mahAvIra tathA tapasyA ke svAvalaMbI tathA puruSArtha-pradhAna samakAlIna dharma-pravartake meM Ajakala kucha thoDe mArga kI mahattA sthApita karanA aura ahiMsA-dharma hI lego ke nAma milate haiM tathAgata gotama buddha, meM prIti utpanna karanA ! pUrNa kazyapa, saMjaya velapitta, pakdhakasyAyana, a() tyAga Ara tapasyA ke nAma para ja chata kesa kaMbali, aura maMkhalI gozAlaka zithilAcAra ke sthAna para sacce tyAga Ara saccI samajhAtA tapasyA kI pratiSThA karake bhoge kI jagaha yoga ke zramaNa-bhagavAna ke pUrva se hI jaina-saMpradAya mahatava kA vAyumaDala cAra eAra utpanna karanA ! , calA A rahA thA, je niga ke nAma se vizeSa zamaNa-bhagavAna ke ziSyo ke tyAgI aura prasiddha thA, usa samaya pradhAna nicaMdra kezIkumAra gRhastha ye de bhAga the unake tyAgI bhikSuka ziSya Adi the aura ye saba apane ke pArzvanAtha kI 14,000 Ara bhikSukI ziSyAye 36,000 hene kA paraMparA ke anuyAyI mAnate the ve lega kapa ullekha milatA hai. isake alAvA lAoM kI pahote the aura se bhI taraha taraha ke raMga ke saMkhyA meM gRhastha ziSyo ke hone kA bhI ullekha isI prakAra che cAturyAma dharma arthAta-ahiMsA, che tyAgI ora gRhastha Ina done vargo meM cAra satya, asteya aura aparigraha, ina cAra mahAvrata vaNuM ke strI-puruSa sammilita the indrabhUti Adi ka pAlana karate the. zramaNa-bhagavAna ne isa paraM. vyAraha gaNadhara brAhmaNa the udAyI, meghakumAra, parA ke khilApha apane vyavahAra se de bAteM adi aneka kSatriya bhI bhagavAna ke ziSya hue the naI pracalita ko-eka acela dharma (nagnatva), dUsarI zAlibhadra ItyAdi vairaya Ara metAraja tathA harikezI brahmacarya (strI-viramaNa). pahale kI paraMparA meM vastra jaise atizadra bhI bhagavAna kI pavitra dIkSA kA aura strI ke saMbaMdha meM jarUra zithilatA A gaI. pAlana kara uMcca pathake pahuMce sASyi meM candana hogI aura use dUra karane ke liye aceladharma era bAlA kSatriya-putrI thI, devAnandI brAhmaNI thI strI-viramaNa ke nircanthava meM sthAna diyA ! era gRhastha anuyAyiya unake mAmA vaizAlIpati aparigraha vrata se strI viramaNa ke alaga karake ceTaka, rAja gRhapati zreNika (bismisAra) aura cAra ke badale pAMca mahAvrata ke pAlana karane kA unakA putra keNika (ajAtazatru) Adi aneka kSatriya niyama banAyA pArzvanAtha kI paraMparA ke suyogya bhUpati the. Ananda, kAmadeva, Adi pradhAna deza netAo ne isa saMzodhana ke svIkRta kiyA aura upAsake meM zakapAla kumhAra-jAti kA thA aura prAcIna tathA navIna done bhikSuo kA samelana zeSa 9 vaizya arthAta sUda, khetI aura pazupAlana huA. kitane hI vidvAne kA yaha mata hai ki isa para nirvAha karane vAle the. TUMka kuhAra hote huye samajhaute meM vastra rakhane tathA na rakhane kA jo matabhI bhagavAna kA samajhadAra ora daDha upAsaka thA | bheda zAnta huA thA vahI Age cala kara phira pakSakhaMdhaka, aMbai Adi aneka parivrAjaka, somIla pAta kA rUpa dhAraNa karake tAMbara, digaMbara - Adi aneka vidvAna brAhmaNa ne zramaNa-bhagavAna dAya ke rUpa meM dhadhaka uThA; hAlAM ki sUkSma dRSTi kA anusaraNa kiyA thA | gRhastha upAsikAo meM se dekhane vAle vidhAna ke zvetAMbara digaMbara meM revatI, sulatA aura jayanti ke nAma prakhyAta hai I mahatvapUrNa bheda nahIM jAna paDatA. paraMtu Aja jayati jaisI bhakta thI vaisI hI viduSI bhI thI kala te sampradAya-bheda kI asmitA ne done AjAdI ke sAtha bhagavAna se prazna karatI aura zAkhAo meM nAza-kAriNuM dIvAra khaDI kara dI uttara sunatI ! bhagavAna ne usa samaya yei kI haiItanA hI nahIM barika cheDe thoDe abhiyogyatA kisa prakAra kI usakA yaha udAharaNa che. niveza ke kAraNa Aja dUsare bhI aneka choTe-baDe Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 jenayuga caitra 1984 bheda bhagavAna ke anekAntavAda (svAdavA) ke nIce Aye hege zrAvastI, kezAMbItaMgiyA, tAprakhaDe ho gaye hai ! lipti, cazmA, rAjaguDa ina zahara me ve bAra rahasya bAra Ate jAte ora rahate the zramaNa-bhagavAna ke samagra jIvana aura upadeza upasaMhAra kA saMkSipta rahasya de bAte meM A jAtA hai. zramaNa-bhagavAna mahAvIra ke tapasyA aura AcAra meM pUrNa ahiMsA aura tatva-jJAna meM zAtipUrNa dIrgha jIvana para upadeza se usa samaya anekAnta unake saMpradAya ke AcAra ke aura magadha, videha, kAzI, kezala, aura dUsare kitane hI zAstra ke vicAra ke na de ta kA hI bhASya pradeza ke dhArmika aura sAmAjIka jIvana meM baDI samajIye ! vartamAna kAla ke prasiddha vidvAne kA krAti he gaI thI. usakA pramANu kevala zAstra yahI niSpakSa mata hai ke poM hI nahIM, badika hindustAna ke mAnavipakSI sika jagata meM aba taka jAgRta ahiMsA era tapa kA svAbhAvika anurAga hai zramaNa-bhagavAna ke ziSya meM unase alama Aja se 2454 varSa pahele rAjagRha ke pAsa hekara unake khilApha virodhI pantha pracalita karane pAvApurI nAmaka pavitra sthAna meM Adhina mAsa vAle unake jamAtA kSatriya-putra jAmAli the . Isa kI atima tithi ke Isa tapasvI kA aihika samaya to unakI smRti mAtra jana-grantha meM hai ! che ! jIvana jIvana pUrA huA aura unake sthApita saMdha kAra dUsare pratipakSI unake pUrva sahacara gozAlaka the bhAra unake pradhAna ziSya sudharmA para A paDe che unakA AjIvaka pantha rUpAntara pAkara Aja bhI sukhalAla hindustAna meM mojuda hai Apa gujarAta rASTrIya vidyApITha ke purAtatva-madira mahAvIra ke jIvana kI mukhya bhAga videha aura ke vyAkhyAtA hai prajJA-cakSu (prAyaH janmAnja) he! jena, magadha meM vyatIta huA hai ! pelA jana paDatA hai bada aura vedika sAhitya ke ache vidvAna hai kitane ki ve adhika se adhika yamunA ke kinAre taka hI jana-gra ke racayitA hi ha0 u0 "mAlava mayUra, maMga. maMgalaM bhagavAna mahAvIraH vasaMtatilakA upajAti, saMsAra sAgara agAdha, apAra pAra, trikALavyApi, vaDavAnala jyAM kaSAya; pere havA-viSaya jIvana-nAva bhArI, cAre dize ke pachaDAya tahIM bicArI. muktipurI baMdaradvAra mArga, ubhA mahAvIraja dIpa daDe; vijJAna-dIvo jhagato dIThe jyAM, calAvatAM nAva musApharo tyAM. yu.... 2 karmavicAra bhAga 2. prabhudAsa becaradAsa pArekha, Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vIrajIvananA koI AAdameM prasagA zrI vIrajIvananA kAi Adaza prasaMgo. ( lekhakazrIyuta mAttIca' giradharalAla kApaDIJA B, A. LL. B. solisiTara ) rA asAdhAraNa AtmavibhUtithI bharapura zrI vIra paramAtmAnA jIvananA keTalAka prasaMge| asAdhAraNa che ane anusaravA yAgya che. ApaNA manuSya jIvanamAM eka vAta khAsa noMdhavA jevI che ane te ApaNA jIvananA sAphalyanI che. ApaNe ApaNuM bhaviSya jANutA na heAvAthI aMdhArAmAM gAthAM khAvAM paDe che ane ghaNIvAra keTalAka mANasA chevaTe zikSA devA Ave che ke re! bAI! Ama nAnuM karavuM ! vigere. A sarvAM banAva banI gayA pachInI zikSAnane nirarthaka che, nakAmI che ane te kAMI kAMi upayogI kadAca gaNIe te te mAtra dilAsApa che. evA dilAsA paNa dhaNIvAra du:kha upara DAma lAgavA jevA heAya che, tethI mahA purUSanA jIvanamAMthI kAI kAI tavA tAravI temaLe. ApA jIvana sAthe Ameja karI daIe teA evA dilAsA meLavavAnA prasaMgeA na Ave ane jIvananA pherA eLe na jAya. pratyeka prANIne jIvanayAtrA kema vahana karavI, ene kayA muddApara calAvavI, enAM sAtheA ane lakSya kevAM rAkhavAM. ane enAM sAdhano krama prAsa karavAM-e mahA prazna che. ene mATe jeTalI saphaLatAthI Adarza siddha karavAmAM Ave teTalA pUratuM ne tenA bAdarza saspaSTa ane yeAgya DhAya te jIvanama sa thAya che. Adarzata aMge eka bIna vAna vicAravAnI che. Ada agamya hAya tA citA na rAkhavI. A bavamAM bane teTaluM tethI najIka paDhIcavuM. bAkI raheluM kAma AgaLa upara thaI raheze. dAkhalA tarIke ApaNe Adarza pAMca hajAra mAIla uDavAno rAkhyo taiya ane kadAca be harnara mAtra aTakI paDayA tA kAI prAjJa purUSa ApaNute mUkha na ja kahe. be hajAra mAIla uDavA pUratuM ApaNuM sApaja che. mATe khAsa ucca rAkhavo ane tene paDhAMcavA prayatna karavA ane tene jeTaluM pAMca zakAya teTaluM cAgya che ema samajavuM. AmAnA vikAsa ApaNe mAnIe chIe ane ahIMnA adhurA rahelA yAtrA AgaLa pUrA thaI zake che. e samachae chIe eTale ApaNate mArgagamananI alpatA bahu mUMjhavaNu kare tema nathI. A daSTie ApaNe AdarzajIvana tarIke zrI vIra paramAtmAnA jIvananI kAI kAi vAnakI vicArIe ane emanA jIvana jevuM jIvana ghaDavA ApaNe nirdhAra karIe. kAI, vakhate emanA jevuM jIvana dhavAnI nA kahero, emanA ya kalpAtIta kahero. e sarva samajaNa vagaratI vAtA che. pratyeka jainane preraNA ApanAra zrI vIra paramA mAnu jIvana bAda rUpe viziSTa bhAvanA rUpe TAvuM joie. ane emAM koI paNa sthAnaka sAMca sUca vanAra dharmanuM rahasya samajela nathI ema mAnavuM, A darzajIvana tarIke zrI vIra paramAtmAnA jIvananI koI kAI vAte vicArIe. AkhuM jIvana preraka che, AtmAnI zakti batAvanAra che, purUSArthatA vijaya sUcavanAra che, 'sAranA cheDA dAkhavanAra che ane asAdhAraNa gaDabaDamAMthI parama zAMtie laI janAra che. IMdra sAthenA prasaga ekAda prasaMga prathama vicArIe. zrI vIra paramAmAe dikSA lIdhA pachI indre vicAra karyAM ane nAnathI joyuM to tene jaNAvyuM ke bhagavAnane bhayaMkara upasargo thavAnA che ane paraheAne! te! kAI pAra nathI. e jAte bhagavAna pAse AvI pAte hAjara rahevA ke devatAone sAthe rAkhavA vijJapti kare che ane kI haiM che ke bhagavAnane bhraSakar prasaMgA AvavAnA che. e annakara dharmatranI bakAe bhagavAnane mujhabbA nahiM, enA vicitra vikAsakrame emane nabaLA pocA banAvI dIdhA nahiM ane e duHkhanA ke bhApattinA khvAbathI raDI paDayA nahiM. duniyAdArInA sAmAnya mAdhyusa prANAnta kaSTa ane bhAkara upavenI vAta sAMbhaLI amu thai jAya sAre mA zUravIra mAmAne to ulaTuM AjanuM yuM Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 jainayuga caitra 1984 ane duHkhanA khyAlathI lagAra paNa saMkoca thaye iMdrane bhagavAnane thavAno bhayaMkara upadravanA khyAnahi. emanI mukhamudrA para dInatA AvI nahi, lathI ghaNI lAgaNI thaI AvI hatI, paNa bhagavAne emanI AMkhamAM nivatA ke kAyaratA chUTayA nahi, nanA aDaga nizcaye ene khAtarI karI ApI ke evA emanA zarIramAM kaMpa thayo nahi. emanuM AMtaravIrya samartha purUSo ja samAjane doravI tIrtha sthApanA karI vadhAre vikAsa pAmyuM. zake. mekSa sAdhavo e kAMI baccAno khela nathI A ati ucca manodazA, svabhAvanA avalokana emAM te asAdhAraNa sahanazakti, prabaLa bhAvanA nizcaLatA prauDha AtmanirNaya ane aDaga manobaLa vagara samajAya nahi tevI che. atyAre ApaNI pAse joIe. prabhunA nizvaya ane nakAramAM naruM vIrya ane AvI kaI kahe ke kAle tamane phAMsIe caDhAvavAnA AtmavizvAsa bharelAM hatAM ane chatAM emAM mithyAche tyAre mananI zI dazA thAya ! kevI taiyArIo bhimAna ke magarUbI nahetAM. eka suMdara kArya ApaNe thAya ! sAcA jezI cha mAsamAM maraNa kahe te kevA hAthamAM laIe tyAre ApaNane keI musIbate udhAmA thAya ! e to koI sagA baMdhu ke strInA maMdavADanA samAcAra AvyA hoya tyAre mane dazA zI batAve ane tenA nivAraNa mATe sahAyanI sUcanA kare tyAre atyaMta AbhAra sAthe makkamapaNe ApaNe thAya che te avalokIne joyuM hoya te khabara paDe. e vijJaptine asvIkAra karIe chIe. te vakhate eve vakhate aDaga thaI besavuM ke AvatA upadravo mananI je viziSTa dazA hoya che te prabhumAM hatI tarapha upekSA rAkhavI ke e kharA kSatrIya vIrane zobhe ane evI dazAvALA evA draDha nizcayavALA ane tevuM che. emAM lazkaranA senApatinI bedarakArI taiyArI evA apUrva saMyamavALA prANuoja mekSa javAne ane AtmavizvAsa spaSTa jaNAI Ave che. yogya thaI zake, dhArela sAthe pahoMcI zake ane ane evI mukhamudrA sAthe e idrane zuM javAba jIvanayAtrAnI saphaLatA karI zake. Ape che. ApaNe te DuMgara caDhavuM hoya ane cAla- A eka nAnA prasaMgamAM zrI vIraparamAtmAnuM vAnI cokkasa marajI hoya to paNa DoLI sAthe rAkhI kaya to paNuM DALI sAthe rAkhI hRdayabaLa kevuM hatuM te vicAravuM, ene AtmavizvAsa laIe. DALI vALAne kahIe ke dhIme dhIme cAlyo keTale sabaLa hato te samajavo, emanuM nizcayabaLa Avaje. ApaNI cAlavAnI bhAvanA chatAM aMdara geTe keTaluM sagha paNa sacoTa hatuM te samajavuM ane temanI hoya che. ema hoya che ke calAze tyAM sudhI cAlazuM che ke calI tyA sudhI cAlazu vizALatA vicAraspaSTatA ane vicAradarzakatA kevA ane pachI paNa banatA sudhI cAlazuMja; paNa nirmaLa hatA tene khyAla karavo. jIvananA avanavA sAdhana-AlaMbana sAthe rAkhavuM sAruM. AgaLa hIga* prasaMgomAM jene A daDha nizvaya sAdhyaLAjane haDe Ave tyAM ApaNe pANI pANuM thaI spaSTatA ane AtmavizvAsa hoya tene pragati karavAmAM jaIe ane pachI zuM thAya te samajI zakAya tevuM kadi vAMdho Ave nahi ane agavaDa Ave te tene che. ane A rIte te keTalA DuMgarA khADA Avaze nAthI DarI te kadi pAchA haThe nahi, ene mana agatenI koIne khabara nahotI. ane IMdra jevo samartha vaDaja AtmabaLanI uttejaka thaI paDe che ane e vi sahAya ApavAnI mAgaNI be hAtha joDIne karI etAthI jarA paNa DaryA ke muMjhAyA vagara AgaLa raho hatA. chatAM bhagavAna enI namra mAgaNIne vadhato cAle che. evA dhanavALA panita parone agazo javAba Ape che? vaDa kadI aMtarAya karatI nathI ane agavaDanA khyAla e kahe che ke-Idra ! tArI mAgaNI maMjura thaI emanA vicArapaMthamAM kadi muMjhavaNuM karatA nathI. A zake nahi. tIrthaMkara kaI paNa vakhata bahAranI sahA* tadana nAnakaDA prasaMgamAM zrI vIranI vIratA dekhAI yathI mokSa sAdhatA nathI. teo pitAnA jora uparaja Ave che. emanI nIDaratA tarI Ave che. emanI mokSa sAdhe che ane eja mArga emane mATe yogya che. surUci bahAra paDI jAya che. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI virajIvananA keI Adarza prasaMge ra73 zrI hemacaMdrAcArya A banAva kevI rIte bane te nathI, je kaMI jIvatuM prANI tyAM gayuM to sarpa daMzathI varNave che tenI noMdha karavI atra prAsaMgika gaNAya. prabhu marI jAya che ane bacavAno mArga zo jaData chadmastha avasthAmAM dIkSA lIdhA pachI prathama varSamAM nathI, govALAe prabhune ADe mArge cAlavA sucakUmara gAme padhAryA. tyAM prabhune gepa taraphathI prathama vyuM. prabhune te AtmavizvAsa hatA. emane jAti ke upadrava thayo. tyAM IMdra AvyA ane prabhune vijJapti karI vyaktinA taphAvata vagara upakAra kara hatA. teo ke "svAmI ! Apane bAra varSa sudhI upasarganI paraMparA thaze mATe tene viSedha karavA sA he tamAre pArivA, te sIdhA mArgeja cAlyA. ADA mArge-vAma mArge (sAthe rahenAra-sevaka) thavA IcchuM chuM." prabhu samAdhi pArI te kAyarane ghaTe. prabaLa tejasvI mahApurUSa bhayane iMdra pratye bolyA " ahete kadi paNa para sahAyanI DaratA nathI ane kAyaratAthI lAMbo rasto letA nathI. apekSA rAkhatA nathI; vaLI ahaMta prabhu bIjAnI sahAya- e te cAlyA sIdhA. e Azramane mArga atyAre thI kevaLajJAna upArjana kare evuM thayuM nathI, thatuM nathI ane jIrNa thaI gayo hate, bhayaMkara thaI gayo hato. kavithaze paNa nahi. jine kevaLa potAnA vIryathI ja kevaLa vara e mArganuM varNana karatAM lakhe che ke "prabhue jJAna pAme che ane pitAnA vIryathI ja mokSe jAya che." e jIrNa araNyamAM praveza karyo tyAre temAM caraNa ukta prasaMga parathI levAne bodha, saMcAra nahi hovAthI vAlukA jemanI tema paDI hatI. A zabdonI praDhatA makkamatA ane sthitaprajJatA jaLAzayamAMthI vahetI nIke pANI vinAnI hatI, hRdayamAM katarI rAkhavA jevA che. emAM jana siddhA. jIrNa thayelAM vRkSo sukAI gayAM hatAM, jINuM pAMdaDAMnA namAM purUSArthane zuM sthAna che e khAsa samajavA samUhathI badho bhAga patharAI gayo hato, rAphaDAothI yogya che. joke keTalAka karmavAdI mAne che te amuka ghaNo bhAga vyApta thaI gayo hato ane jhuMpaDIo aMze satya che, paNa karma bAMdhanAra ane karma upara badhI jamIna sarakhI thaI gaI hatI. " AvA ara sAmrAjya meLavanAra AtmA ja che tethI Akhare jana ppamAM nAsikApara netrane sthira karI prabhu kAyosiddhAnta parama purUSArthane preranAra che te spaSTa thAya laga rahI. che. A bAbatamAM kei paNa prakAranI ghuMcavaNuM ja eka manuSyasaMcAra vagaranuM bhayaMkara jaMgala kabhINAtI hoya teNe jaina mAnyatAnAM pAMca samavAyI e, enI lIlotarI sarva sukI thaI gayelI, jamIna kAraNe vicAravA yogya che. e ghaNo rasavALA jana para kha para kharakhara boraDI jevA pAMdaDA, cAre bAju bhAMgI pragati mArgano viSaya koI prasaMge khAsa carcavA gya gayelI AzramanI jhuMpaDIo kalpIe ane janAvara che. ahIM eTaluM to jaNAvI devuM yogya gaNAya ke ke pakSI, manuSya ke pAdacara janAvara vagaranuM bhayaMkare jeno ekAMta karmavAdI nathI. araNya kapIe. paNa ApaNI ja najara te para jAya. zrI vIrane te AtmA ujavaLa ko hatA. emane caMDakauzika sAtheno prasaMga. karma jaMjiro kApavA hatA, enA parano kacaro pheMkI bhagavAne je AtmavizvAsa Ikane batAvyo tene devo hato, enA amU5 asala guNo dabAI gayA javalaMta dAkhala caMDakauzikanA prasaMgamAM pUra paDe hatA te prakaTa karavA hatA, emane bIka ne aTakAvyA. che. bIje varSe prabhu vihAra karatAM tAMbI nagarI emane bhayaMkara dekhAve ne pAchA haThAvyA. emane tarapha AvyA. rastAmAM tApasane AzramamAM Avyo. svajIvananA khyAle AgamI kalapanAe na mujhAvyA. AjubAju vasatA gAvALAe kahyuM ke te raste te emane te paropakAra ane utkRSTa svArtha sAdhavA hatA. eka bhayaMkara daSTiviSa sarSa rahe che ane te mArga e te sthira thayA ane thoDIvAramAM bhayaMkara phuphADA atyAre koI pazu ke pakSIno saMcAra thaI zakato mArato kezika sarSa AvyuM. ene te bIjo dhaMdhe. 1, juo triSaSThi zalAkA purUSa caritra vIra caritra zuM hoya ? eNe bhagavAnane dUrathI joyA ke ene parva 1. bhASAMtara sarga 3 che pR. 31, ke vyAkhyo. eno AtmavikAsa krodhathI bharelo hato Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 jainayuga citra 1984 eNe chelA be traNa bhavathI vaizvAnara sAthe khAsa saMbhave kharI ! e satya samajavA mATe zarIra zAdastI karI hatI, eNe zAMtimAMthI krodha karI dedhane ane abhyAsa karavo paDe. ApaNuM zarIranA vikAra zatagaNe halAvyo hato. eNe dUrathI bhagavAnane pramANe lohIne raMga badalAya che. ApaNe sAMbhaLIe jotAMja bhayaMkara javALAo mUkI ane upalaka dRSTie chIe ke rajaputa sIsedArIonuM lohI bahu(vAdaLI) eka mahAna niyama cUkAvyo. raMganuM hoya che, ati viSayanuM lohI pAtaLuM paDI niyama evo che ke kedhane jaya tyAre ja thayo gayeluM hoya che ane lohImAM je lAla to kahevAya ke ApaNe pote te krodha na karIe, paNa ( red Corpuscles) hoya che tenI taratamatA ApaNA vAtAvaraNamAM paNa koI na thAya. dhajayane para evI ghaTTatA Adi mukarara thAya che. vikAra vagae lakSaNa che ke evI AtmavibhUtivALA pAse ranA lohImAM ratAza ghaNe svalpa hoya che. raktatA anya koI kopI Ave to te enI zAMta mukha- vikAranI nizAnI che. duniyAdArInI najaramAM mahA mudrA dekhatAM pitAno kodha vIsarI jAya ane zAMta pracaMDa bhujadaMDa vALAnA AMkhanA khUNAno raMga lAla thaI jAya. Ane ke te eTalo tIvra hato ke hoya che, paNa samAdhistha yogInA AMkhanA khUNAmAM eNe bhagavAnanI zAMta mudrA sAme jovAno samaya raktAMza bIlakula hete nathI. AMkhanA khUNA pramANe paNa lIdho nahi, paNa kodhanI javALA pheMkI. eka lohIno varNa samajavo. krodhano vijaya karanAra aneka vAra be vAra, cAra vAra, paNa niSphaLa. pachI te AMtara zatrunA vijayanA mArge caDhelA A mahAnubhAva eno vaizvAnara khUba jAmyo. e vadhAre bhayaMkara saravazIla paramAtmAnA lohIne varNa sapheda thaI jAya, banyo. eNe sUrya sAmA joi sUryanI garamI aMdara temAM lAlAza alpa-nahivata thaI jAya te zArIra ane pacAvI vadhAre bhayaMkara javALAo cheThI. pANInA mAlAstranA mAnasazAstranA niyamane barAbara baMdha besatI vAta che naLamAMthI pANI chAMTe tema krodhanI bhayaMkara javALAo e ane yoganI najare apUva pragati banAvanAra che. vadhAre jorathI pheMkI paNa niSphaLa. e have vadhAre e saMketa lehI joI camaka, pitAnA dasa madhuM banyo, vadhAre tejasvI bane, vadhAre maraNIo niSphaLa jatA joI muMjhAye, bhagavAnane jIvatA joI thayo ane bhagavAnanA paga pAse AvI temane phaTa: khasIANe paDI gayo ane have AMkha UMcI karI kAvyA, haMsa dIdho ane dhAryuM ke jenA phuphADAthI bhagavAnanI tapomaya zAMta bhavya mudrA joI ane jIvane khalAsa thAya che tenA haMsathI te kANu bace; mukhamudrA joI eTale vAta khalAsa thaI gaI. bhagapaNa A vakhate paNa niSphaLa. ane vadhAre AzcaryanI vAnanI AkarSaka AMtara zaktie ene AvarI lIdhe, vAta e banI ke lAlane badale sapheda lohI nIkaLyuM. krodhajayanuM vAtAvaraNa enA upara saMpUrNa jAmI ene pitAnA jheranI kAtIlatA mATe eTalI badhI gayuM ane e stabdha thai gayo. prathama daSTie khAtarI hatI ke e bhagavAnane phaTakAvI DaMsa daI yogano je niyamabhaMga thaya lAgatuM hatuM te vicAra A khasI jato hato. ene manamAM khAtarI hatI khATo hato ema have lAgavA mAMDayuM. ke jarUra e jamIna para paDaze ane tenA pitAnA pachI bhagavAna te tenA upara upakAra karavAja upara na paDe eTalA mATe e dabAvAmAMthI bacavA tyAM padhAryA hatA. emane to taka meLavI kAma karavuM dUra khasato hato paNa "prabhunA aMga para je sthAnake hatuM. emaNe dhajayanuM vAtAvaraNa jAmyuM hatuM tene te hasate tyAMthI tenuM jhera prasarI zakatuM nahi, mAtra bahalAvavA tArIpha lAyaka ghaTanA karI. TuMkA paNa gAyanA dUdha jevI rUdhiranI dhArA tyAMthI kharatI hatI." mudAsaranA vacanathI kahyuM "are caMDakaMzika ! bujha caMDakauzikanA prasaMgamAM yogatatta, bujha ! moha pAma nahi ! "--basa mahA puruSonAM A zuM Azcarya ! lohInuM dUdha thAya e vAta ATalA zabdo basa che, hajAro zAstrAthI ane seM Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " zrI vIrajIvananA koI Adarza prasaMge 275 kaDa bhASaNothI ke pejanA pUrvakanAM vyAkhyAna je saMtAI prathama sapane paththarathI IjA karavA lAgyA. kArya na karI zake te eka nAnA vAthe karyuM ane aMte barobara samajyA ke sarSamAM kAMI moTo pheraphAra daSTiviSa kezika sarSa ThekANe AvI gayo. enA para thayo che. A ati AzcaryakAraka ghaTanAmAM yoga praga kAdhajayanA vAtAvaraNe saMdara asara karI ane je tinA aneka prasaMga che. prathama to kedhanuM svarUpa bhagavAnane ThekANe pADavA Avyo hato te jAte vicArIe. e Ave tyAre prathama jene thAya tene ThekANe paDI gayo. ane pachI tenI AjubAjumAM ghaNuM nukasAna kare che. hava dhajayanuM apUrva vAtAvaraNa jAmyuM. jayAM krodha para jaya karavA mATe zAMtino sadaguNa keLasudhI caMDakauzike bhagavAna sAthe najara meLavI nahAtI vavA yogya che. e guNa dhIme dhIme vikAsa pAme tyAM sudhI ene dha jAmyo, vaLo ane vipharyo. che ane vadhe che paNa AtmavibhUti vALA ene barApaNa AMkha maLatAM e punita pAvana thayo, ane bara meLavI zake che. kene game tevo prasaMga Ave bujha, mA mujha-eTalA zabda sAMbhaLatAM to krodha te aMdarathI jarA paNa kSobha na thAya te mAra mAra sadaMtara gaLI gayo. A ze camatkAra thayo ! A karato AvanAra prANI paNa zAMta thaI jAya che. jema vAtAvaraNamAM zo pheraphAra thayo ! A zAMti nirjana ahiMsA je prANImAM pratiSThA pAmI hoya tenI Aju vanamAM kyAMthI! pazu pakSI vagaranA thaI paDelA A bAjumAM vairatyAga thaI jAya che, tenA vAtAvaraNamAM sukA vanamAM A ajaba pheraphAra ze! vAtAvaraNa ja zAMti jAmI jAya che tema krodhane jaya thAya eTale badalAI gayuM. yoganuM A ajaba mahAbhya sAkSA- enA vAtAvaraNamAM zAMtinuM sAmAnya jAmI jAya che. kAra thayuM ane "prabhunA atulya rUpane nIrakhatAM zAMti aMdaranI cIja che, daMbha karavAthI AvatI nathI. prabhunA kAMta ane sAmya rUpane lIdhe tenAM (sarpanAM) paNa manane evuM gaMbhIra banAvavAthI e svabhAvano ne takALa stabdha thaI gayAM.' ATalethI vAta vibhAga banI jAya che. emAM goTA cAlatA nathI, aTakI nahi. sarSa enuM vibhAvarUpaja bhUlI gaye, paNa eka vAra AvI jAya ane jAmI jAya to eno krodha zamI gayo, enA zarIramAMthI vaizvAnara bhavacakranA pherAne nimULa banAvI parimita paristhipalAyana karI gaye, bhagavAnane phaTakAvatAM eNe krodhane timAM laI Ave che. dAMbhika zAMti nabhatI nathI lAta mArI dIdhI ane tyAM ne tyAM e sthIra thai ane khasI jAya tyAre tenA adhikArIne vadhAre paDatuM ga. e pitAnuM svarUpa samajI gayo ane tyAMja khasIANe banAvI mUke che. aTakI gayo. e tyAMthI khasyo nahi, cA nahi lohIno raMga pharI javAmAM bahu bahu vicAra ane mAtra uMdhe mukhe rAphaDAmAM pesI gayo. kara gya che. e ghaTanA para zaMkA karavA karatAM A vAta lokone mAnavAmAM kema Ave! vananI enA uMDANamAM utaravA yogya che. vezyAnA vaNe bahAra govALo to bhagavAnane mRta thayelA jovA vicAratAM A vAta besI jaze ane bahu AnaMda taiyAra hatA teoe dUrathI temane jIvatA joyA. Apaze. krodhajaya karanAranI sarvanI A sthiti thAya temanA Azcarya pAra nahi. teo aMdara jaI jue ke prabhunA atizaya emAM guNa che e zAstrIya te rAphaDAmAM mukha rAkhI sarSa paDe che. enA zarI- praznane atyAre cheDAnI jarUra nathI. krodha para jaya ra5ra ijA nathI, enA hAlavA cAlavAmAM garamI meLavatAM lohInI khetI ratAza ochI thAya che e nathI ane asala svarUpamAM pheraphAra nathI. teo koI paNa zAMta yogIne bArIkIthI jotAM jaNAI janAvaranA svabhAvanA abhyAsI hatA, bhagavAnanAM Avaze. AMkhano raMga jarUra aMdaranI zAMti batAve yAga baLane mAna ApanAra hatA, svataH samajI che ane yogInI AMkhamAM kerI ke dArUThI AnI - gayA ke pheraphAra jarUra thaye che. chatAM jhADa pachavADe khanI lAlAza kadi jovAmAM Avaze nahi. A sarve Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 jenayuga caitra 1984 vicAre jotAM banatA sudhI atizaya AdhAra hisAba ja jUdA che ! enAM AMkaDAzAstra alaga levAnI jarUra nahi paDe. paNa ekaMdare eka vAta che ane ene samajanAra vIralA che. cotarapha jarUra lakSyamAM rAkhavA jevI che. prabhue krodhano khare- zAMti, aMdara zAMti, magajamAM zAMti, vAtomAM zAMti, kharo jaya karyo hato ane tenuM A spaSTa pradarzana cAlavAmAM zAMtie dazA vIranA putranI heya, e hatuM. prabhue e uddezIne zodhyuM nahotuM, paNa AvI dazA vIranA anuyAyInI hoya, e dazA vIranA paDyuM tyAre je banAva banyo tethI e vyakta Adarza karanAranI hoya, tyAM koI aMdhAruM cAle tema thaI gayuM hatuM. nathI, temAM kAMI gATA vaLAya tema nathI, temAM khAsa yAda rAkhavA jevuM che ke mahA yogIo kAMI bhUla thAya tema nathI. e vIranA mArge judA pitAnI AtmavibhUtinuM darzana karAvavA prasaMga zodhatA ja che paNa ughADA che, AdarI zakAya tevA che nathI ke jatA nathI, paNa prasaMga Ave to A paNa jarA uMDA utaryA vagara agamya che, ja5nA bhavigopana kadi karatA nathI. viSaya lAkhane mukhe thayelA che paNa AdaranI bAbacaMDakauzikanA AkhA prasaMgamAM bahu rahasya temAM virala che. e mArga AdaravAmAM jIvana sAphalya raheluM che. yoga pragatinA keTalAM pagathI caDhayAM che, pherAnI kiMmata che ane prasaMgaprAptino sadupachI e sthiti Ave e vicAra karavo yogya che payoga che. paNu bIna jarUrI che. jeNe cogapragati karavI hoya zrI vIra paramAtmAnA jIvanane A caMDakauzieNe manovikAro para vijaya meLavavo ja rahyA. emAM kano prasaMga aneka rIte vicAravA yogya che, bahu paNa je prANIyo avAranavAra krodhane vaza thaI jatAM dRSTibinduthI tapAsavA yogya che ane vicArI hAya, pitAnA adhikArasthAna para masta thaI jatA tapAsI jIvavA yogya che. enuM sArvatrika anukaraNa hoya ane pitAnI ANu ke sattAnA madamAM aMdha na thAya te bane teTaluM karavA sAthe vizeSa karavAnI thaI jatA hoya te duniyAnI najare game teTalA bhAvanA karavAthI paNa yoga pragati jarUra thAya tema prabhAvazALI ke sattAdhArI gaNAya paNa yoga-dhananI che. eka vAta jarUra karavAnI che. evI vAta karatAM najare eo ghaNA garIba che ema samajavuM. jyAM khoTo daMbha na karavo. A jIvanamAM vyakta durguNa kharI vibhUti jAmI hoya tyAM kadi paNa zAMti karatAM daMbha vadhAre hAni kare che. ApaNe vItarAga cUkAya e saMbhave nahi. tyAM ajaba zAMti hoya, nathI eTale duNa hoya to svIkAravAmAM zaramAvuM ajaba dharyuM hoya. enI mukhamudrA jotAM hadayamAM eka na joIe, paNa teTaluM na bane te paNa je guNa jAtanI evI asara thAya ke enuM varNana zabdomAM hoya nahi te hovAno dekhAva karavAnI vRtti te. na thaI zake, enuM Alekhana zabda citramAM na thAya, na thavI joIe. ATalI vAtane vinizcaya thaze enI jamAvaTa dhamapachADAmAM na dekhAya. te A bhavanI ghaNI nIkaLI jaze. pragati ane e zAMti kayAre maLe? kone maLe ? kema te purUSArtha, Atmanizcaya ane prasaMganA upayogane maLe? eja A bhavamAM zIkhavAnuM che. ahIM to avalaMbe che, paNa pazcAgati na thAya tevI saMbhALa saravALe lakSmInA DhagalA karyuM ke lekhonA thekaDAM rAkhavI te pratyekanI pharaja che. zrI vIranA jIvananA karyuM thavAno nathI, ahIne saravALe maraNanI noMdha aneka prasaMge A rIte vicAravA yogya che. ane aneka chApAo ke jAhera meLAvaDAmAM levAya tyAMthI e jIvana anukaraNIya prasaMgothI bhareluM che. ApaNe karavAno nathI, ahIne saravALo moTI rakamanA e jIvana prasaMgo mANavAnA bhAgI thaIe. itigaM. prabeTa ke vahIvaTapatra lIdhe thavAno nathI-e te metIcaMda, Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 zrI vicaritrane lagatI keTalIka hakIkato zrI vIracaritrane lagatI keTalIka hakIkato. [navAMgavRttikAra zrImadda abhayadevasUrinA ziSya zrI haricaMdra gaNie praznapaddhati nAmane nAno graMtha racyo che. temAM kula 50 ane ane tene uttara sapramANa ApyAne prAmANika prayatna kareluM jovAmAM Ave che. A prazna paikI keTalAka praznamAM te pUchanArane zrAvakanAM nAma tathA vatana paNa Apela che te parathI jaNAya che ke evA buddhizALI zrAvako zAstramImAMsA karanArA te vakhatamAM hatA. ukata abhayadevasUrie navAMgamAM bhagavatI sUtranI TIkA saM. 1128 mAM racI, pachI kapaDavaMjamAM saM. 1153 mAM svargastha thayA tethI temanA ziSya A graMthakArane samaya paNa tenI lagabhagane gaNI zakAya. AmAMthI je ane zrI vIraprabhunA caritamAM AvatI vyaktie tathA bInAone lagatA che te atra tenA uttara sahita mUkyA che. A graMtha bhAvanagaranI zrI jaina AtmAnaMda sabhAe vAlukaDavAsI zeTha premacaMda ratanachanI potAnI mAtAnI jJAnavRdhi nimitta AvelI dravya sahAyathI chapAvela che-zrI AtmAnaMda jaina graMtharatnamAlA rana 70 te mATe te sarvane dhanyavAda ghaTe che. taMtrI. ] * prazna 6 kaziSya jamAlIe keTalA bhava karyo ? prazna 24-mithyASTine samyakatvI ubhA thavAdi rU5 uttara-paMdara bhava lIdhA pachI siddhi pAmaze. vinaya karato nathI, to pachI skandhaka pratye gotame svAgata kevaliprajJapta dharmanI AzAtanA karanAra keTa- (bhale padhAryA, Adi vAyavaDe kema abhigamana karyuM? lAkonA vIsa bhava thayA to jamAlinA kema paMdaraja? mithyAtvavaDe Agamana kriyA kevI rIte anumata thAya ? e satya che. paraMtu kriyAprAdhAnyathI nArakane abhAve uttara-vIra vAkyathI badhita thayela saMyamane leze thatAM deva manuSya ane tiryaMca e traNa gatinA pAMca, mATe yA patita mithyAtva jANIne pariNAma vRddhi mATe pAMca, ane pAMca ema paMdara. te bhagavatanuM abhigamana asAdhAraNutAnA pratipAdana vaDe prazna 7. kRSNa ane zreNika kSAyika ke kSA- pratyaya eTale vizvAsa-zraddhA utpanna karavA mATe doSapazAmika? vALuM nathI. saMyama levA AvelA pratye teNe svAuttara-baMne kSAyika (eTale kSAyika samyakatva- gata ItyAdi vacananI paTutAthI anumo. vALo. to pachI temanuM narakamAM kema javAnuM thAya ? prazna 30-mAMDaka nagaravAsI DosI gotranA devasI (narakamAM javAnI vAta ) satya che. paraMtu nArakanuM nAmanA zrAvake pUchyuM ke "eka garbhamAMthI kADhI AyuSya baMdhAI gayuM hatuM tethI narakamAM javAnuM thayuM. bIjAnA garbhamAM nAMkhe evI vyavasthA tArA devAmAM prazna 13-kAlIdevInA putranuM maraNa vIra kema thaI ema mithyASTi mArA pratye upahAsa kare che." niveduM? teNInA mUcchanAdi doSo thayA hatA tyAM utA thA uttara-A to karmavazatAthI karthanA jANavI. viravAkyaja nibaMdhana che. temAM upavAsa karavAnuM nathI. jevI rIte akSapAda uttara-Agama vyavahArapaNe anAgata cAritragu matanA purANamAM paNa kahyuM che ke "mAdhAtA nAmane NanA utpAdana arthe kahevAyuM, nahi ke temAM vIranI rAjA purUSanI kukhamAMthI utpanna thaye" te je upabuta vyavahAre pravRtti hatI. hAsapAtra heya to A paNa upahAsya thAya. vaLI prazna 14-manuSyabhave marIne cakravarti janme nahi, vyAsAvatAranA adhikAramAM zukadeva pravrayA laI (tA) vIrane jIva manuSyagati tajI videhamAM caka- cAlI nIkaLyA ne vyAsa tenI pAchaLa "he putra !" varti kevI rIte thayuM ? ema kahI mohathI bolAvatA hatA to e vyAsa uttara-temAM tyAre Azcarya karanAruM thayuM. vasudeva kema raDayA? ema kahevuM-uttara Apo. hiMDImAM manuSyabhavathI tIrthaMkara paNa thavAya che evuM prazna 32-autama aSTApada gayA te zuM gagana javAya che te pramANe. mArgethI gayA ke page karIne ? Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinayuga citra 1984 uttara-page karIne javAno saMbhava che, anyathA kasAbehi appasathe hiM e vacanAnusAra amazatApasanuM dRSTigocara thavuM thAya nahi. zAstramAM paNa stamAyA nindanIya che. rAjAnI dharmIpatti vakhate kahyuM che ke je AtmalabdhithI tyAM yAtrA kare che karelI mAyA prazasta che, eTaluM ja nahi paNa te te teja bhAve siddha pAme che." amAyAja che. prazna 46-keTalAka kahe che ke indrabhUtiAdinuM ( A prazna gItArtha cUDAmaNi abhayadevasUri gurUnA kSatriyakula hatuM te te kevI rIte? mukhathI avadhArelA che tene pUrNa pure thaye. have te uttara-te asatyaja che, bhagavAne kahyuM che ke gurUnA prasAdathI lakhelA pravALe praznapaddhatine uttarArdha he IndrabhUti! teM vedapATha karyo che, to artha nathI Ave che.) jANato' A vacana parathI kSatriyone vedapATha nathI prazna 7-jina ke jenAM sarva kArya siddha thayAM che. hato, paNa tene brAhmaNone ja hoya che. je siddhakAma che te zA mATe dezanA Ape che ? prazna 47-sUryAbha deve bhagavAnane kahyuM ke mArI uttara-vacananAM aNuo khapAvavA arthe parebhaktithI gautamAdi yatione nATayavidhi batAvuM. parakAra mATe. AmAM munione to kautuka jovAno abhAva hoya; prazna 10-bhaviSyamAM utthApanA karanAra jamAte te samyagdaSTie kema Ama kahyuM haze? line jANatAM chatAM zA mATe bhagavAne dIkSA ApI? uttara-munione utsukatAne abhAva hoya che. uttara-tenI sAthe bIjA keTalAka jIvono uddhAra paraMtu devanI zakti je kriyAvaDe prApta karI te jaNA jaNAye tethI athavA jyAM sudhI cAritra pALaze tyAM vavA mATe tema kahyuM hatuM. keTalAka anavasthita citta- sudhI to phala che tethI athavA bhAvibhAvathI. vALA te vRddhine joIne kriyA kare che. athavA jinano prazna 14-cAra jJAna pitAne che te kevI rIte mahimA joine ghaNA loko dharma prApta kare che evI maitama avadhinA uttara dAne AnaMda pAse khalita buddhithI deve munione lakSIne nATayavidhi karyo. 11 u0-upaga ApavAmAM naheAte AvyA tethI, jinamahimA jotAM zuM doSa hoya ? athavA ghaNA vinayavALA hovAthI bhagavaMtane pUchIza prazna 48-hanimeSa deva pIrane kevI rIte evI buddhi rAkhIne upayoga Ape nahote, tethI. harI gayo? uttara-mAtAnA garbhanA prati dvArathI kADhIne prazna 22-vIranA yationI 14000 saMkhyA hAthanA saMpuTamAM laI harI gayo. ApI che te kevI samajavI? u0-svahastadIkSitenI A saMkhyA che. ziSya prazna 49-munione Akroza vacana niSedhyuM praziSyonI saMkhyA judI samajavI. jemake cakravartinA che to kumAramunie pradeza rAjAne "jaDa sainyanA pramANamAM azvAdinuM 84 lAkhanuM pramANa ityAdi kema kahyuM? kahyuM che to bhAratanA savA koDa pUtronA eka eka uttara-hitazikSA ApatI vakhate nipura vANI azva gaNIe te paNa savA kroDa a thAya. paraMtu doSavALI nathI. temAM svakIyane ukta prakAra che, putrAdina bhina prazna 50-dharmakRtyamAM mAyA karavI na ghaTe to prakAra samajavo. tevI rIte svahastadIkSitanuM e pachI citra pradezI sAthe azvaprapaMcarUpa mAyA kema pramANu samajavuM temAM ziSya ziSyAdinA sAdhuone gaNavAnA nathI. uttara-apazasta mAyAne niSedha che, prazasta prazna 24-bhaktithI nirbhara evo zreNika kema te avasare yatioe paNa karavI paDe che. zrAddha narake gayo? pratikamaNumAM kahyuM che ke "ja bahamiMdiehiM cahiM u0-samyakatra thayuM te pahelAM eNi zarasaMdhAna Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra paramAtmAnA caritramAMthI eka prasaMga 279 avasare AyuSya bAMdhI dIdheluM tethI narakamAM javAnuM karavAmAM dUSaNa nathI. thayuM. bhaktinA phalarUpe jina nAmane baMdha karyo. prama 35-jinapatio grahavAse rahI bhege prazna 32-jaya jaya naMdA' ityAdimAM zuM puna- bhagave che tethI karmamalathI teo lepAya che ke rUti thatI nathI? nahi? je lepAya che ema kahe te tIrthaMkara thaIne u0-mArA gurUe (abhayadevasUrie) prApti paranI kamabaMdhanA kAraNe rU5 bhogane kevI rIte bheLave vRttimAM kahyuM che ke " harSabhaya AdithI jena mana che? te vaDe samyakatvanuM mUla dagdha karyuM ema kema AkSipta thayeluM che e vaktA stuti tathA nidA kahI zakAya ? karavAmAM je pada eka karatAM vadhuvAra bole che temAM u0-udayamAM AvelAMne bhogavI nAMkhI nirjara punarUkti deSita nathI." "jaya jaya" emAM punarUkti kare che ema vaktavya che evuM mArA gurUe trIjA che paraMtu te doSita nathI' ema kArikAbalathI kathana aMganI vRttimAM kahyuM che. taMtrI, zrI mahAvIra paramAtmAnA caritramAMthI ekaprasaMga. (uMcA prakAranI dayAne kharekhara Adarza ) mahAvIra paramAtmAnI chavvAsthAvasthAmAM eka "aparAdha karanArane viSe paNa kRpAyukta netranI vakhata paramAtmAnI samatAnA-kSamAnA saMdha sudharmA tArA (kIkI) che jenI evA ane kAMIka abruvaDe sabhAmAM vakhANa karyA te sAMbhaLIne samyam daSTi deva Arka thayelA evA zrI vIra paramAtmAnA netranuM te sarve bahuja prasanna thayA, paNa eka saMgama nAmanA kalyANa thAo.' sudhamaeNkano sAmAnika-sarakhI addhivALA deva hatA, te AvI kupA-AvI kSamA anya devomAM athavA abhavya ane miyAdaSTi hovAthI sahana karI zake ke bIjA zreSTha gaNutAmAM jANavAmAM Avela nathI. nahI. tethI IdrinA vacanane mithyA karavA mATe te vIra zatrunuM mardana karanArA tene parAsta karanArA de paramAtmA pAse Avyo ane anukuLa temaja pratikULa gaNAya che. vyavahAramAM paNa evIja praNAlikA che aneka prakAranA upasargo karyo. temAMnA keTalAka upa- ke-haNatAne haNIe temAM pApa doSa na gaNIe, paNa sargo te sAmAnya manuSyanA prANa leya tevA hatA. A kathanI jananI nathI. jana to aparAdha karanAra A pramANenA upasargo karI karIne te thAkayo paNa upara paNa kSamA karanAraja hoya che. teja khare paramAtmA upara tenI kazI asara thaI nahI, teo jana che. vIra paramAtmAe potAnA caritrathI A bIlakula calAyamAna thayA nahI. pachI saMgama deva sabaMdhanuM bahu uMcI pratinuM daSTAMta puruM pADayuM che. thAkIne Idra pAse javA cAlyo; te vakhate paramAtmAne saMgama je upadrava karanAra ke jene paramAtmAnA pitAne mATe te kAMI lAgyuM nahIM. paraMtu e saMga- prANu jAya te paNa kAMi ciMtA nahotI, bhaya nahote, mane chavuM A kRtithI parabhavamAM anata duHkhone ayogya gaNAtA nahAtA tevA atyaMta duSTa jIva upara bhAjana thaze, e vicArathI paramAtmAnA netramAM AMsu paNa tenuM zuM thaze ?' ema vicArI kRpA karavI AvyAM. tenI dayA AvI, "e bicArAnuM zuM thaze? jevI tevI vAta nathI. muninA daza prakAranA dharmamAM te evA duHkhe kema sahana karaze ?' evI dayA AvI. kSamAne prathama sthAna ApyuM che tenuM Aja kAraNuM A prasaMge khAsa dhyAna ApavA lAyaka che. sakalA che. A saMbaMdhamAM jeTaluM lakhIe teTaluM lakhI tamAM e prasaMgane laineja tenA kartAe kahyuM che ke- zakAya tema che, paraMtu sujJa te thADAmAM paNa ghaNuM tAjA iva v maMtharA samajI jAya che. ATalo TuMke lekha lakhIneja vira6 thasurdgomaMdra zrI vanitro | mavAmAM Ave che. kuMvarajI ANaMdajI. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga caitra 1984 zrI mahAvIra ane temane upadeza. prastAvanA purUSone pustakomAM citare nahi e svAbhAvika che. jana vA janetara kuLamAM janmela manuSya, anA- AvuM zrI mahAvIranI bAbatamAM kadAca thayuM hoya ema gata kALamAM kANuM ane kevA mahAna purU thaI gayA, saMbhave che. paNa jyAre e jIva A bhadadhimAMthI temanuM jIvana kevuM hatuM, teoe pitAnA jIvanathI pAra pAmI mokSamAM gayo tyAre temanI jIvanarekhA A dunIyAne ane bhaviSyanI dunIyAne zuM zuM ApyuM AlekhAI e spaSTa che. ane tevA jIvanA nAmane ane haju zuM Apaze, teoe potAnA AtmAne vadhAre ane vadhAre smRtimAM rAkhavA mATe enI pavitra karI paranA AtmAne kema ane kevI rIte janmatIthi ujavAya che. AvI eka janmatIthI tAryo, A bhavATavImAM bhamatA manuSyonA rAgAdi AvatA caitra sudI 13 ne divase ApaNe ujavavAnI nizAcaroe bAhya tathA atyaMtara e baMne prakAre che. te vakhate e vIrapurUSa ApaNane zuM maMtra ApI nAza karelo, temane teoe rAkSasonA pAzathI kevI gaye, ane svajIvanathakI ApaNane zuM zIkhavADI rIte choDAvyA, bhayaMkara ane gharakama daDhaprahArI gayA enuM kiMcit Alekhana thAya te vadhu suMdara. e hisAbe mAro prayAsa thayelo che. te divase samAna mithyAdaSTi brAhmaNane samagadaSTi karI, are! emanA caritranuM suMdara adhyayana karIzuM ane yata marI gayelA jIvane jIvate karIne zuM zuM upakAra kiMcita karelA upakArone vALavAno prayAsa karIzuM. karyA che-e emane jANa haze. ane evA mahAna zrI mahAvIre ApaNI mAphaka aneka bho karelA. purUSomAMthI jeo rAjAnA mugaTa samAna ane hIraka- paraMtu e dareka bhavamAM e cha AtmasAdhanA mATe maNi samAna ane kalpalatA samAna ane devonI vadhu prayAsa karelo. e prayAsa dhIme dhIme baLavAna zreSThatama kAmadhenu samAna ane kahIeto sarva ratnomAM thato gayo, ane Akhare pUrNa phatehamaMda nIvaDe. zreSTha ratna ciMtAmaNiratna samAna evA parama tIrthaMkara e enA prayAsanuM ja mukhyatve karIne phaLa che. mahArAjAethI koNa ajAyu uza * jana dhama- aneka bIjA bhavone bAda karIe to enA mithyA varSothI vahana karatI, aneka gAuthI cAlI AvatI dachinA bhavathI mAMDI mokSagAmI bhavomAMthI satAvIza dUra dUra pradezamAM rahelA himAlaya samAna parvatamAMthI bhavo khUba hadayaMgamI che. e ApaNane enA vahana karI rahelI nadIo samAna, ane mArgamAM AtmasiddhinA prayAsane e keTalA zikhare pahoMcyA kaI kaMTaka samAna naDatara thavAthI pravAha khalana che e batAvI Ape che. dareka bhava eka bIjAthI pAmelI evI teja nadIo samAna-jana dharmane dIpA- vadhu ane vadhu upadezakAraka che. ane ApaNe je vanAra, ene jAgRtimAM ANanAra tIrthakara zrI mahA- - - mI- te jIvanA zarUAtane bhava ane chellI bhavanI saravIrathI koNa ajANyuM haze ? khAmaNI karIe te ApaNane e benI vacce bahuja kadAca koI manuSya je samaye evA mahAna bhinnatA jaze. dAkhalA tarIke mahAvIra prabhuno purUSo vicaratA hatA. te vakhate temanI kAryazaktine marIcine bhava. e bhavamAM e jIva kevo sAdhu AlekhavAne prayatna na kare eTale ke emane akSa- hato, enAM kRtya kevAM hatAM, eNe zuM zuM karyuM hatuM romAM-bhASAmAM jaNAve nahi, kAraNa ke tema karavAthI te ApaNe heja tapAsIye te ApaNane jaNAze te vakhate tenI gaNanA bahu na thAya. enAM pustakomAM ke e marIci prathama to theDeka mithyAdaSTi hatA. Alekhita caritrone bahu mAnapUrvaka cho tevA samaye ane je ke tIrthakaranA vacana upara zraddhA hatI, chatAM na vAMce ane tethI kadAca koI lekhaka e hayAta e emanA vacanonuM saMpUrNa rIte pAlana karI zakatA Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra ane temane upadeza 281 nahatA. e jANato hato ke zrI rUSabhadeva bhagavAna pAme, paNa pitAnA zuddha cAritrathI bodha depitAnA jeo te vakhate bhUmi upara vicaratA hatA teo suMdara cAritrya vaDe karIne pAmara prANIone lAbha pote sAdhAraNataH chatra, pAvaDI vagere rAkhatA na hatA. Ape e atyaMtara upadeza. dAkhalA tarIke vIra teo kamaMDala vagere rAkhatA na hatA. chatAM e pote prabhunI mAtApitA baMdhu vagere pratyene vinaya Apatema karI zakato nahato. e tenI keTalIka mithyA ne upadeza de che ke ApaNe paNa tema karavuM daSTi sUcave che. vaLI e tIrthaMkaranA vacanAnusAra joIe te upadeza atyaMtara upadeza che. bAhya jANa hato ke jIve abhimAno tyAga karavo upadeza e ke emaNe kevaLajJAna pAmyA pachI je joIe. chatAM jyAre eNe evuM sAMbhaLyuM ke pote, dezanA dIdhI te dezanA rUpI vRkSane laIne pAmara manuSya pitAnuM kuLa, jAti vagere sarve zreSTha che tyAre eNe jJAnane Azraya pAmyA te dezanA bAhya upadeza che. e jAti vagerene mada karI nIcagAtra bAMdhyuM. Ama upadeza-prathama ApaNe bAhya upadeza ghaNI rIte marIcIne bhava ApaNane eka vastu joIe. e upadezamAM zrI vIraprabhue tIrtha nI racanA zIkhavADe che. chello mahAvIra svAmine bhava Apa karI. eTale ke cAra prakAranA saMdhanI sthApanA karI. ne taddana judI vastune khyAla Ape che. emanI te cAra prakArane saMdha-sAdhu, sAdhI, zrAvaka ane vyavahAramAM rahIne karelI mAtA pitAnI sevA, gurUdeva zrAvikA. pachI teoe dezanA ApI. temAM A ane zAsana pratyene ugra prema ane bIjAM keTalAMka saMsArane viSanI upamA ApI. A saMsAra duHkhavyavahAramAM rahIne karelAM kAryo ApaNane suMdara khyAla ' maya che, A saMsAra sAra rahita che, A saMsAra Ape che. emanI sAdhudazA jemAM emaNe saMgamadevanA manuSyane baMdhana karAve che. A saMsAra anavadhi upasargo, gozALAnA sAmAnya manuSyane te maraNa ane anullaMghanIya samudra heI, temAM jIvane kaI upajAve ane nArakatiga gatimAM mAtA duHkhothI paNa prakArano Azaro nahi hovAthI, temAM tene adhika du:kha upajAve tevAM kAryo, anukula tathA DubAve che, ane chevaTe teja jIvane duHkhakara saMsAra pratikula upasargo ApaNane kAMIka oraja dazya dekhADe sukhakara kema thAya, saMsAramAM zuM kare te jIva devache. Ama tenA sattAvIza je je suzIla manuSyane gati ane mokSa prApta karI zake vagere vagere zrI vIra ayuttama bodha Ape che teo paraspara virodhI che prabhue pitAnI dezanAmAM kahyuM. pachI dezanAnI aMdara ema kahIe to khoTuM nathI. kayAM e vIraprabhune zrI vIre saMsAranuM citra AlekhyuM. ane chevaTe marIcine bhava ane kayAM e caMdanabALA samAna temAMthI taravAnA suMdara upAya dekhADI pitAnI kArya pavitratama strIne tAranAra viraprabhune bhava! paNa e samApti karI. Ama teonA bAhya upadeza thayo. be kAMI bhava judA to nathI ja, atyaMtara upadeza-have atyaMtara upadeza atyaMtara ane bAhya upadeze-have ApaNe joIe. atyaMtara upadezamAM zrI vIraprabhue saMsAra zrI vIraprabhunA upadeze tarapha vaLIe. emanuM caritra avasthAmAM, are ! janma thatAM pahelAM, pitAnuM kArya eTaluM badhuM ujvaLa hatuM ke te ApaNane are! zuM che, te zuM karavuM yogya che, ane te zuM kare paththara samAna asara na thaI zake tevA heyAvALA te pArakAne sukha thAya, duHkha na thAya ene khyAla manuSyane paNuM Adra bane che. emanA upadeza Apyo. jyAre viraprabhu garbhamAM hatA tyAre e atyaMtara hatA temaja bAhya hatA. atyaMtara upadeza pitAnI mAtAne duHkha na thAya te mATe garbhamAM eTale e ApaNane jemAM methI potAnI amR- hAlyA nahi. A emanI mAtRmati dekhADe che. e tasamAna vANI Ape nahi, ApaNu cakaNe bhakti kevI che tenuM saMpUrNa rIte citra Alekhe che. emanI zarkarAthI paNa ayuttama vAcAthI asara na Aja eka dAkhalAmAMthI pAmara jIvoe zuM sAra Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga caitra 1984 levo joIe enuM varNana kavi paNa karI na zake elijini NA lAbhArTa sidhu pachI emanI dikSA levA vakhatenI sthitine joIe. juhArANA hinapatra .. te vakhate potAnA bhAIo vagerenuM mana na duHkhAya briti ki divasa rAtA e mATe pote dIkSA na lIdhI. Idradeva jAte vIrane taf tA gunAnAnA ina yAti che vinaMtI karavA mATe AvyA, chatAM pote eka varasa chevaTe ApaNe temanA caritramAMnI keTalIka bAbate varasIdAna daI potAno abhigraha pUrNa karyo. A je atizaya AkarSaka che tenI para daSTipAta karIe. prathama kALanA manuSya kevA che, eo potAnA mAtA, te zrI vIra prabhue gozALAnA upasargo-tejalezyA pitA, svajane vagere pratye keTalI pharaja bajAve che vagerene-joIe. gozALAe prabhunI upara tejolesyA e to sarve jANe che. tevAone A vIracaritra mukI temane bALavAne yatna karelo; vIra prabhunI mananIya che. e be dAkhalAo viraprabhune vinaya, zakti eTalI badhI hatI ke je temaNe dhAryuM hota AjJApAlana, pitAnI kharI pharaja, niHsvArthatA, te te gozALAnI dunIyAmAMthI asti kahADI nAkhata. upakAra karavApaNuM, ane chevaTe jIvana suMdara dharma- te vIra prabhu parama subhaTa hatA. temanuM baLa e e batAve che. gozALA jevA anekane bhasmibhUta karavAne samartha hatuM. paNa vIra prabhu ema vIryane upayoga kare Ama ApaNe bAhya ane atyaMtara upadeza tema na hatA. e to kSamA varadA mudAmA nA joyA. te eTalA badhA gahana ane vicAraNIya che, saMpAdaka hatA. eo gauzALAnI keTalI zakti hatI eTalA badhA AnaMdakAraka, ane bodhadAyaka che ane te jANatA hatA. chatAM aneka duSTakAryane mATe emaNe eTalA badhA pArAvAra che ke jemane ApaNe akSare kAMI karyuM nahi. manarUpI markaTane emaNe jema Ave lakhI zakIye nahi, kAne temanI haiyAtI sivAya tema karavA na dIdhuM. matalaba ke emaNe gozALAne sAMbhaLIe nahi ane mane ciMtavI paNa zakIye nahi. kAMI karyuM nahi. ane je duHkha thayuM te saMteNe sahana e upadezo jANe suvarNa, rUpuM, vagere kiMmatI dhAtu karyuM. A ApaNA jevA manuSyane upadezakAraka che. ethI saMpUrNa rIte bharapura khANo samAna che. e e zikhavADe che ke pArakAne je te nabaLo hoya ane upadeza maNi, bhANijya, rana, vagere javAhIrathI pite sabaLa hoya te tene ja kara. bIjuM e chalakAtI pRthvInI khANa samAna che. e khANe che ke dukha Ave tene potAnA karmanI kRtirUpa mAnI evI saMdara, evI gahana ane badhI dhAtuo ane laine teNe sahana karavuM. javAhIrathI bharapura che ke eo khAlI thatI ja. Ama ApaNe emanA jIvanamAMthI aneka sAra nathI. emAMthI ApaNe jeTalo (AnaMda saMcaya) dhana grahaNa karIe chIe. e sAra grahaNa karI ene saMcaya karIe teTalo karI zakIe. vaLI e upadeze amalamAM mukavo e ApaNuM prathama kartavya che. ema sUrya samAna, ka95latA samAna ane kAmadhenu samAna karavuM teja sArA manuSyanuM bhUSaNa che. AvatI trache. e upadeza ApaNane jeTaluM joIe teTaluM dazIthIja ApaNe AnI zarUAta karIe, ane Ape che ane zikhavADe che. tethI pAmara prANIoe umara mANIe ApaNuM jIvana sArthaka karIe. emane vAraMvAra vicAravA joIe. ane emane zrI mahAvIra janavidyAlaya.zAha jhaveracaMdanemacaMda, vicAratAM emane aMta Avaze nahi. kahyuM che ke - inTara kaeNmasaMkalAsa muMbaI Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika daSTie mahAvIra 283 aitihAsika dRSTie "mahAvIra [ rA. pipaTalAla pUMjAbhAI parIkha, gRhapati jana vidyArthI Azrama-surata,]. mahAna purUSonAM jIvana caritra e jIvatA upa- mahAvIra svAmi eka rAjAnA putrapaNe jamyA dezake che te koNa nathI svIkAratuM? samAjane jIvana hatA. rAjAnA kuMvarone lADI vADI ane gADI sIvAcaritra para vadhu zraddhA hoya che kAraNake navalakathA yanA bIjA vicAro bhAgyeja hoya, te chatAM teo enuM garbhasthAna prAyaH karIne kaha5nAja hoya che, AdhyAtmavAdamAM uMDA utarI saya, tyAga ane vairAgya jyAre jIvana caritro temAMya aitihAsika draSTie nA raMgamAM kevI rIte raMgAyA te jANavAmAM ja temanA lakhAela caritro te kevala satyanuM ja samarthana kare jIvananuM rahasya samajAya che te mahAna vicAravaDe te viSe bhAgye ja be mata heI zake. * vairAgya dharmamAM zuM joyuM ke te khAtara temaNe rAjya, mahAna purU kayA saMjogomAM mukAyA hatA. lakSmI, patnI, putrI aneka vaibhavane lAta mArI! kayA siddhAntane game tevAM saMkaTo vacce jIvana Adarza sAmAnyata duHkha garbhitaja vairAgya hoya che paNa tarIke potAnI najara sanmukha divAdAMDI rUpe rAkhI mahAvIra svAmIne te sarvasva hatuM. chatAM te badhuM zakayA hatA te viSe satya hakIkata temanAM jIvana sApa kAMcaLIne choDIne cAlyo jAya che tema sarvasvane caritroja ApI zake che. AthIja AvAM caritra lAta mArI deha damanathI Atma-sAdhanA karI je parapratyeka vyaktine tenA jIvana siddhAMtonI vicAra- mAtmapada meLavyuM che temAM temanA puruSArthanI parAkASThA NAmAM aMdhakAramAMthI ajavALAmAM laI jAya che te heje samajAya che. te svAbhAvika ja che, mAtA pitA, mahAna purUSo janmathIja mahAna nathI hotA. siddhArtha rAjA eka mahAna rAjA hatA ke nAnA teo potAnA jIvanamAM pitAnA purUSArthathIja aneka jamInadAra kuMDagrAma e mahAna nagara hatuM ke vaizAlA vizeSatAo meLave che. te vizeSatAonI satya samaja nagarInuM eka paruM hatuM? te sabaMdhI aMgreja lekhake manuSyane maLe tyAreja mahAna purUSonI jIvana kathA ane digambaroe ghaNo uhApoha karyo che, chatAM enI sAcI kIMmata aMkAya che te spaSTa vAta che. 1 sapaSTa vAta che. eTaluM to nirvivAda che ke siddhArtha eka rAjA hatA. mahAvIra svAmI eTale AryAvartanA mahAna trizalA rANIe vizAlI nagarInA rAjA ceTakanA purUSomAMnA eka mahAna purUSa mahAvIra svAmI eTale hena hatAM, tethI ja te samaye vizAlI nagarI e jaina janmathIja deva nahi sAmAnya AtmAnI zreNIthI purIja gaNAtI ema sarve kaI kabUla kare che. ane AgaLa vadhI mahAtmA thaI paramAtmapada meLavanAra baddha anuyAyIo vaizAlI nagarIne dhikkAratA tethI purUSArthanI kvalanta mUrti. mahAvIra svAmIe manuSya che te vAta spaSTa thAya che. paNAmAMthIja daivIpaNuM prApta karyuM, nahi ke daivIpaNuM. mAMthI devatvane varyA-ema manAya tyAre ja temanA mahAvIra-janma, jIvananI vizeSa chApa mAnuSI hada para paDe. mAnuSI kalpasUtra ane bIjA jana grantho uparathI sarva nabaLAInAM binduo temanAmAM 5NuM haze. manuSya koI kabula kare che ke mahAvIra svAmInuM AyuSya 7ra paNumAMthIja purUSArtha pheravI teo kevI rIte paramA- varSanuM hatuM. trIsa ane keTalAkanA hisAbe aThAvIsa bhA thayA che jyAre samajAya tyAre temanA pratye varSe saMsAra tyAga karyo. bAra varSa sudhI akhaMDa tapasatyanI zraddhA, prema ane bhaktibhAva sahaja utpanna caryA karI Adarza anagAra dharma pALyo. trIsa agara thAya te svAbhAvika che. batrIsa varSa kevalI tarIke AyuSya bhogavI teo Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 jenayuga catra 1984 nirvANa (mokSa) pAmyA. eTale ema siddha thaI zake zake che. mahAvIra svAmI jyAre garbhAvasthAmAM hatA che ke I. sa. pUrve para7 mAM mahAvIra svAmI tyAre hemaNe potAnA jJAnathI jANyuM ke pitAnA nirvANa pAmyA ane i. sa. pUrve 589 mAM temano calanathI mAtAne duHkha thaze tethI halavuM-cAlavuM. baMdha janma thayo. valI e paNa vAta nakkI ja che ke rAjA karyuM, paNa pariNAme garbhapAtanA saMzayathI mAtA te vikrama pahelA 470 varSe mahAvIra svAmi nirvANa mUcha pAmyA. ATale te mAtAne garbha-pratye neha pAmyA hatA. ane vikrama saMvata i. sa. pUrve 5thI hato to te mAtA pitAnA putrane kuMvArA kema rahevA zarU thAya che te I. sa. pUrve para7 mAM mahAvIra de te, vyavahAra dharme te kalpanAmAM paNa AvI nathI svAmI nirvANa pAmyA ane i. sa. pUrve 599 mAM zakatuM. je mAtA pitAnI khAtara dikSA-gRhaNa karateo jamyA e nagna satya che. vAno potAno jIvana siddhAMta mulatvI rAkhIne trIsa bAlyAvasthA, varSa saMsAramAM rahyA te mAtR pitR prema temane kuMvArA jaina dharma e vIra dharma che. Aje jana prajA rahevA deya e mAnavuM jeTaluM kalpanAvAdI che teTavIratA gumAvI beThI gaNAya. jenA pariNAme jana luMja bhula bhareluM paNa che. te saheja jANI zakAya prajane keTaleka bhAga mAyakAMgalo thayo che to tema che. jAya che. asalanA vakhatamAM zArIrika vikAsa mATe mahAvIra svAmInuM lagna rAjakumArI yazodharA je dhyAna ApavAmAM AvatuM te Aje sarvathA bhulAI sAthe thayuM hatuM. temanI kukhe utpanna thayela priyadagayuM che. jene laDAImAM jatA-laDAI karI jANatA. OMnA nAmanI eka putrI paNa hatI. jenuM lagna pitAnuM baLa ane zaurya dAkhavI zakatA. jyAre atyAre jamAlI sAthe thayuM hatuM tene sau koI puSTi Ape keTalI kaMgAla sthiti! Aje mArga bhulAya che. che. AthIja mahAvIra svAmIe putra-dharma, pati-dharma, jenAe kSAtratva gumAvyuM che. tethIja e ja dharma pitA-dharma, badhu-dharma pAlI Adarza gRhasthAzrama -e vIra dharmane janoe uMdhI dizAmAM daryo ema bhogaH ema mahAvIra svAmI bALa-brahmacArI nahi kahevAmAM zuM harakata! astu. paNa Adarza gRhastha hatA, te sAbIta thaI zake che. siddhArtha rAjAe mahAvIra svAmInA zArIrika gRhasthAvasthAmAMthI pasAra thaIne paramAtma pada temaNe vikAsa mATe anekavidha sAdhano umAM karyAM hatAM. tenI meLavyuM te satya hakIkata jyAre AjanA ApaNA parIkSA bAlyAvasthAmAM paNa temaNe ApI gaNAya. gRhastha samaje tyAre uddhAra najIka che ane tethI ja bAlyAvasthAmAM AMbalI pIpaLo vigere ramato paNa praju vIra prarUpela dharma ApaNe paNa temanA jevA ramatA. tyAre eka vakhata eka deva sAthenA muSTi- "vIra" banAvaze. prahAre ja temane "mahAvIra" nuM bhUSaNapada birUda Adarza anagArAvasthA, arpayuM. mAnasika-vikAsa mATe te temanA mAtA mahAvIra svAmIe trIsa varSa paryanta Adarza gRsthApitAne prayAsa karavAnI jarUra ja na hatI, kAraNa ke zrama pAlI satyadharma, jIvana-Adarza ane rahasyanuM teo traNa jJAna sAtheja jamyA hatA, chatAM mAtA saMzodhana karavA virakta bhAve saMsAra tyAga karyo. pitA temane nizALe besADavA vigere pharajo adA jIvanI zaddha sthiti-paramAtmapada-eja temane jIvanakaravAmAM cukyA na hatA. A rIte bAlyAvasthAmAM - Adarza teja AdarzanA kAraNe dhana, aizvarya, rAjya suMdara keLavaNI lIdhI gaNAya. vaibhava, ane kuTuMmbane paNa taryuM. bAhya sAdhane vaivana-kALa. choDI zarIra e mokSa-sAdhya vastunuM sAdhana che tene keTalAka ema kahe che ke mahAvIra bALabrahma- saMdara upayoga karyo. saMsAranA bhoga vilAsathI je cArI hatA. kapanAvAdIo game tevI ka9pa karI zAntI nahatI prApta thaI te saMsAratyAgathI meLavI. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika dRSTie "mahAvIra 285 AvI anegAra avasthAmAM mahAvIra svAmI bAra varSa aneka ziSya, gaNudhare ane anuyAyIo thayA. rahyA. Aja varSe temanA jIvanane agatyano bhAga bApa dAdAe je dharma pALyo teja putroe paNa che. aneka upavAsa-chaTha-AThama-aThThAio are pALavo e te vakhate na mAnavA jevI hakIkata mAsa khamaNa paNa karyA. mAsenA mAsa sudhI kAya- hatI. tethI ja hiMda uparAMta cIna balucIstAna aphasargamAM pitAnI kAyA vasarAvI hatI. AvI bahu gAnIstAna vagere dezomAM maLI 40 karoDa () kI tapazcaryAothI deha-damana karI AtmasAdhana karyuM- jeno hatA. jenonI vIrahAka lAgatI, vIra-dharma e e zuddha paramAtmapada meLavyuM. Aja jIvanamAM bhara- udAra dharma hate. dareka jJAti-dharma ane dareka dara vADoe kAnamAM khIllA gheyAM chatAM temanA pratye jAnA manuSyo vIra-dharmanA anuyAyIo thatA. mahAatyanta kSamA ane dayA-caMDakelI sarpanA aneka vIra svAmIe rAjA mahArAjAone, brAhmaNo ane so sahana karate chatA tene mujhavI dayAnA sAgare zone, Aryo ane anAryone upadeza ApI jena tene dayAmAM taraboLa karI bhavyAtmA banAvyA, mAsa dharmane jagata-dharma banAvyo. jagate paNa temanA khamaNanA pAraNe caMdanabALAne uddhAra karyo, A jJAnane saMpUrNa lAbha lIdhe. kamara-asthI-ujaja. satya banAvamAM temanA jIvananA rahasya, Adarza yanI (2)-kauzAmbI-vaizAlI, vANIjaya-mithilAsiddhAnta, ujavaLa cAritranA pratyakSa pramANapatro zrAvastI ane pAvApurI vagere sthaLAmAM vihAra karI jena che. Aja avasthAmAM anaMta jJAna-darzana ane dharma prarUpo-phelAvyo. chevaTa pAvApurImAM dIvAlIcAritra meLavI kevaLajJAna-trikALajJAna meLavyuM. dIpotsavInA zubha divase prabhu vIra nirvANa pAmyA. kevala avasthA ane jagatane tene lAbha. dIvAlIne tahevAra sAruMya hiMda Aje ujave che potAne je satya jJAna thayuM che tene jagatane eja mahAvIra svAmI etihAsika vyakti che ke lAbha maLe te khAtara temaNe kevaLajJAna meLavyA nahi tene spaSTa ane suMdara javAba Ape che. Aja pachI upadezakanuM kArya AraMvyuM. temanA upadezathI mahAvIra svAmInuM jIvana caritra-vIra dharma sane vIra janadharmane navuM svarUpa maLyuM. temanA upadezathI temanA banAve eja hadayechA ! OM zAntiH Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitra 1984 janayuga vIrabhagavAnanI jIvanacaryA ane padArthajJAna. (lekhake A lekhanuM nAma "bhagavAna mahAvIranI jIvanacaryA uparathI jIva ane pudagala e be dravyo upara paDate vizeSa prakAza" ApyuM che paNa te bahu lAMbu nAma hovAthI tene jarA TuMkAvI ame uparanuM mathALuM karyuM che. (taMtrI) dareka padArtha-dravya-nI kriyA, tenA svarUpa lakSaNane paNa sthita thAya che. A kAraNane laIne bIjA AdhIna che. paNa A lakSaNa dharmanuM jJAna tenI kriyA dravyonuM je jJAna sugama che te jJAna AtmAne pitAne nA pariNAmomAM samAyeluM che. emanA dharmo viSe pitAnA viSayamAM durdhaTa che enuM jJAna karavA mATe - pRthaka pRthaka mAhitI meLavIe, ane e rIte emanuM enI lakSaNa vALyAnI jema jarUra che, tema e lakSaNo jJAna karIe; e jJAna emanI vAstavika dizA ba- vividha vastusthitinA saMparkamAM AvatAM enuM svarUpa tAvavAmAM puratA sAmarthyavALuM hotuM nathI. A jagata kevuM rahe che. tenI paNa jarUra rahe che. A uparathI je vastusthitine Adhina che te vastusthiti kaI? eTaluM siddha che ke AvI jAtane itihAsa jene A prazna ApaNane tenA mULagata jJAnane mATe prere AlekhAelo che teno paricaya AvI jAtanA jJAna che; ane e preraNAne baLe ApaNe je jJAna sudhI mATe AdhArabhUta che. pahoMcIe chIe te enuM mULa rUpa che. e mULa AzcaryanI vAta e che ke zuddha jJAnane mATe rUpa te dravya padArtha ane tenA vyApAro te enuM AvI jAtanA itihAsanI apekSA hovA chatAM evo tatvajJAna, ItihAsa maLavo e durghaTa ane durgamya vAta che. jIva, pudagala, AkAza, dharma, adharma e asti atyAra sudhInA thayelA dareka tatvaciMtake juo ane kAya ane kALa+ e e rItanAM mULa dravya che. jemAM tenAM citane tathA carita tapAso eTale A vAtanI jIva ane pudagala beja paraspara pariNAma hoI A pratiti saheje thaI Avaze. manuSyagaNa ema samaje jagata vyApAranA kAryamAM pradhAna aMze pravartelAM che. che ke jagata baMdhAraNanA svarUpano ane tenA gharatemAM paNa pudagala te jaDa hoI tenI pravRtti eka ne pattA amane lAge che ane e viSayamAM sarakhA rUpanI (sAMyAnA svarUpa sAdharmsavALA) hoya. ame je kAMI mAnIe chIe te yathAvata che. A che. tema e pravRttine aMta ke ethI virUddha sthiti khyAlamAM te eTalo mazagula hoya che, ke enI paNa hotI nathI. paNa jIva-AmAnuM svarUpa AthI pitAnI jJAnazakti potAnA viSenA jJAnamAM ajANuM juduM che. e sacetanapaNathI sajJAna hoI aneka rAkha che ane vastu sthitinA barAbara khyAla hota vyaktimaya che. ane tene lai enA vyApAre bhinna nathI ane e vastusthitinI vizALatA ane bhavyabhinna svarUpamAM pravarte che. enA mukhya kipAdhyApAra, tAne pote pahoMcI vaLe che ke kema te jovA jANu nA dhoraNamAM anekavidha apavAda hoya che ane vAnI nimaLa vAnI nirmaLa vRttine tenAmAM abhAva hoya che. A ne te e pravRttinA mArgamAMthI khasI nivRtinA sthAnamAM vAtane siddha karavAnI kazI AvazyakatA nathI, anu bhavagamya che. AvI sthitine laIne atyAre jaga+kALa e vastuta: padArtha nathI tattva vicAranI savaDanI khAtara ene upacArathI padArtha kalpelo che. dIgaMbara saMpra tamAM vyApta padArtho ane tenI kriyA prattinAM dAya A vicAramAM judA paDe che. paMDita sukhalAlajIe varNano vyApta che, te tenA kharA svarUpa karatAM aneka A viSaya upara purAtatvamAM vicAraNaya lekha lakhe che. anya raMgothI raMgIta thaI potAnuM darzana karAvI rahyAM che. vetAMbara ane dIgaMbara bane pakSane tagraMthomAM A kRSNa, buddha, mahamada, isukhrista, jarathosta dravya u5ra vistAravALI vAda carcA che. vigere dharmapravartaka ane kapila, gautama, vyAsa, kaNaka, Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virabhagavAnanI jIvanacaya ane padArthajJAna mini, pataMjali, seTisa, pleTo, kenTa, kaeNnta, vastunA svabhAvane kevI sacoTatAthI samajAve che, spensara vigere tatvavicArako A jAtinA daSTAMta te e uparathI samajAze. che. kejhanuM svajIvana aneka bhavya ane tejasvI AgaLa kahevAmAM AvyuM che tema jIva ane raMgothI citrita hoi mULa vastuthI dura gayeluM hoya pudagala e be paraspara pariNAmI che. ane e pariche; tyAre koinuM sthApita jJAna parimita mAhiti NamI paNAnA kAraNe phaLa e thayeluM che ke AtmA vALa ke vikAranA doSathI dUSita thaeluM hoya che. svataMtra maTI pudagalanA taMtra nice mukAya che. ane AvA saMjogazAta padArthonuM kharuM astitva ane tene e parataMtratA eTalI bhayaMkaratA sudhI pahoMcI che ke svabhAva; tathA tene vyApAra itihAsa e banne AtmAnuM pitAnuM lagabhaga sarvasva naSTaprAyaH dazAyathAvata rIte agamya, ane durghaTa rItanAM thaI maya thaI jAya che. zarUAtanI dareka AtmAnI A paDyAM che. sthiti hoya che. jyAre AvuM ja pariNAma sthita #A aMdhakArayukta sthitimAM tejanAM paNa kiraNe thayeluM hoya che, tyAre te sthiti badalAvavAno saMbhava prakAze che ane e ja jovAnI jenA nayanamAM zakti khare ke kema ? Ane uttara bhagavAna mahAvIrane hoya che te yathAvata sthiti joI paNa zake che. paNa "nayasArane bhava puro pADe che. jyAre AtmAnI eTaluM kharuM ke e teja game eTaluM jAte prakAzamAna bhavasthiti pAke che-AtmAne pudgalanA baMdhanamAM rahevAno heya, dareke dareka cIja daSTigocara karAvavAnI zakti samaya lagabhaga puro thavAnI sthitimAM Ave che, tyAre vALuM hoya; paNa e daSTigocara thavuM te te daSTi tene kharI sthitine khyAla Ave che. paNa A khyAla nAMkhanAranAM teja jhIlavAnI zaktine AdhIna hoya AvavAnuM kAraNu bhavasthiti paripAka e khAsa che, AthI A durghaTa ane agamya thaI paDelA prade dhyAnamAM rAkhavuM joie- bhagavAna haribhadrasUrie zamAM, praveza karavAnI saraLatA ane gamyatA banenI darzana samucayamAM jainadarzana samajAvatAM kahyuM che saMbhAvanA che. e saMbhAvanAnuM sthAna te bhagavAna ke, bhavyatva paripAkathI jene samyagadarzana jhAna thAya mahAvIranuM potAnuM jIvana ! ane temanuM jJAna ! che, te samyaguM caritranI madadathI mokSa meLave che. emanI jIvanacaryA, padArtha vyApArone ItihAsa pure bhagavAna mahAvIranA AtmAnI jIvanacaryA ahIMyAMthI pADe che, ane jJAna, padArthonI saMkhyA ane svabhAva judA mArga tarapha vaLe che. pudgalanI zakti emanA yathAvata pragaTa kare che.* uparathI saMbaMdhe dabAtI jAya che. A rIte AtmAnI A be vastu paikI ApaNe emanA jIvananA zarUAtanI sthitimAM zarUAtanI sthitimAM phera paDe che. A upajeluM itihAsamAM utaravAno prayatna karIzuM. e mULa pariNAma AtmA ane pudagala vize eka mahatvanuM * mithyAtva ane tethI Avarita AtmAne darzanaguNa, - jJAna puruM pADe che. ane e rIte dhIre dhIre A teja-prakAza=matijJAnathI mAMDI kevaLa jJAna sudhIne AtmAne velAM pariNAma emanA vizenuM ghaNuM mahatvapUrNajJAna nA thai jJAnaguNu A viSayavarNana sAthe sAmya che mAtra bhASA ApaNane karAve che. judI racI che. rahasya abheda che. have ApaNe emanA maricinA bhava AgaLa + anya darzana ane darzanakAre Aja svarUpanAM heya AvIe. e citrajJAna e Ape che ke baMdhananI che, paNa yathAvatAnA kAraNuthI judo paDe che. ahIMyAM pakSa- sthiti laMbAyalI hoya che tyAM sudhI AbhAmAM eka mehane AkSepa mukvAnI jarUra nathI. jIvane bhavasthiti paripAkane aMge samyagadarzana ane samyajJAna thAya che. vakhata AvelI sabaLarUpanI zakti pAchI nirbaLarUjainadarzane A sthiti dRDha Agraha rAkhavAthI koI AvelI panI thaI jAya che, ane pudgalanA saMparkathI vikRta gaNI nathI paNa chava svataH e sthitimAM mukAya che. sva thaI e vikRta nimittathI pudagalanI sattAnuM jora bhAvasiddha ane upadezanimittathI samyagadarzananA satra pitA mATe vadhAre che. pote baMdhavimecananA mArge uparanI yazovijayajInI TIkA tatvArtha sUtramAM juo, upara caDhayA paNuM AgaLa gati karI zakayA nahi Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 jenayuga caitra 1984 eTaluM ja nahi paNa tyAM sthira suddhAM ubhA rahI adhyAtma mArgamAM gayelo AtmA pAchA gulATa mAre zakyA nahi. pravRti badalAya che paNa kharI sthiti che ane pudagalanI sattAmAM pAcho sapaDAya che, padaka darzanazakti badalAtI nathI. te paNa ene jarA tAno hetu zo hato teno nAza thaI tenI jagyAe kSati pahece che ja, tridaMDIneveza upajAva; ane pAchI mULa sthitine kAMi praveza thAya che. AvI e kAraNathI anya guNAtmAoe, emane jyAre rIte lokIka mAphaka kriyA thayA kare che. A prakAre zarIre azAtA thaI tyAre temaNe emane suzruSA na e siddha kare che ke eka vakhata upasthita thayelI karI e saMjoga nimittathI, badalAyelA mArgamAM AgaLa sthiti kAyama TakAvI rAkhavA, AtmA jyAM sudhI vadhelA te tyAMthI pAchA haThe che ane vaLI emanA pulamizrita sattAmAM hoya che tyAM sudhI tenI pitA bharatacakrI; emanAmAM bhAvitIrthakaranI saMbhA- zakti bahAra hoya che. vinA, bhagavAna RSabhadevane emane puchelA praznathI tripaSTa vAsudevapaNAne bhavaH tyAM potAne jANI e tIrthakara 5NA upara bhakti darzaka namaskAra piotAnA pitAnI putrIthI janma; AjJAlo 5ka zavyA jyAre emane kare che, tyAre te ceSTA emanAmAM pAlakanA kAnamAM rasa kareluM uSNu zIzuM nAMkhavuM AvirbhAva pAme che, ane tenA phaLa tarIke je potAnI hAMsI karanAra bhAIne siMhane bhava ane pariNAma vartamAna ane bhaviSyane mATe nirNAya che tene vadha; pitAne sArathi ke jenuM siMhanA paraloka te ApaNane kAryakAraNanI saMkalanAonI agatyanI prayANa karatA AtmAne sAMtvana ApavuM, ane pitA dizAnuM jJAna karAve che. sAtheno neha saMbaMdha AgaLa cAla, A badhu te pachI teo tyAra pachInA bhAvamAM rAjaputra ekaja dharma (svabhAva-guNa) vALA AtmAnI judI thayA e jIvana nirvAhamAM eka vakhata potAnI gera- judI sthiti, AtmA AtmA vaccenuM vicitrapaNuM, hAjarImAM te lAbha le potAnA kAkA-ne rAjA hatA bhinna bhinna AtmAnI pudagala sAthe asAma seLatene putra te pote je bAga vAparatA hatA tene bheLatA, A badhA prakAre jIva ane pudgala dravya kabaje karI beTho. bahArathI tyAM AvI jyAre e vize asAmAnya jJAna karAve che. Ama jue che, tyAre udAra mana rAkhI tenI e mahAvIra jIvananA pAchalA trIjA bhavamAM je kati tarapha upekSAbhAva rAkhe che. paNa A upekSAnuM Atma sthiti thAya che, te emanA mahAvIra chavakAraNa pitAnI nirbaLatA nathI, e pratyakSa khyAla nanuM mukhya aMga che. tyAM cAlele jIvana vyApAra ApavA te bAganA dhArapAsenI kAThInA jhADane pote emanA mahAvIrapaNAnI sthiti nirmANa kare che. eka muThThI mAre che ane badhAM phaLa geravI nAkhe che. topadeSTA ane e upadeSTAmAM geravavALuM sthAna, e paNa AthI pudagalanuM eka malina AvaraNa khase e jIvananuM bahu moTA bhAge pariNAma che. pudgalanI che ane tenA pratApe pitAnAM svarUpa sAdhanamAM paDe sattAnuM baLa ahIMthI narama paDavA mAMDe che; eTaluM che. mAsamAsa sudhInI nihAratAnA pratApe, jaja ja nahi paNa mahAvIravALA jIvanamAM, pudgalanI rita thaI gayelA dehe AhAranI IcchAe e eka AtmA sAthenI mizritatA dura karavAnI nimittatA nagaramAM pharI rahyA che, tyAM, eka gAyathI dhakake anya AtmAo mATe-mahAvIranA AtmAmAMthI lAgyo ane pote nice paDyA. A sthiti, emanA pradarbhAva pAme che tyAre e prAdurbhAva thavA pAmatI bhAI ke jeNe-emanA bAgane pitAnA vilAsanuM kriyAne, ane temAMthI janmelI nimitatAne vistAra sAdhana banAvyA hatA, te te nagaramAM paraNavA Ave- kAryane e madada rUpa thAya che. AtmajJAnanI atyalo hAi-najaro najara joi hAMsI karI tene sAhi vakilAta karanAra muni zrI hukamamuni e munie eka vakhata tene batAveluM baLa ane A pitAnA tavasAroddhAra nAmanA graMthamAM A viSaya vakhatanI nirbaLatAne yAda ApI maheNuM mAryuM. uparathI carcA karatAM eka praznanA javAbamAM kahe che ke Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 vI2bhagavAnanI jIvanacaya ane padArthajJAna "he ziSya hArI mati haju pudgalamAMja Asakata prabhAva mahimA bhUlI jaI te zakti enA prabhAvane lAge che. tIrthakara nAma karma upArjana karIne e pate vistAravAnuM kArya kare che.* bicArA AtmAe vizeSa zuM sApuM? tIrthakara nAma A jAtano kriyAprakAra chava, ane pudgala e karma vIza sthAnaka padanI arAgatAthI ArAdhana thatAM benI saMjogavividhatA batAve che. eka saMjogamAM baMdhAya che ane te nikAcita hovAthI ulaTA be jIva ane pudagalanI eka jAtanI sthiti hoya che. bhava vadhArI lIdhA ! ane mArI te A tIrthakare tyAre bIjA saMjogamAM banIche. A rIte saMjaya nAma karmanI e zubha (karma) pudagale AtmAnI ane sthiti banenI vidhitA vadhe che ane te asIma kSapaka zreNi rU5 svamArga vardhaka kAryamAM vikSepa karyo.* ane asaMkhya hoI teonuM kriyA ane kArya svarUpa paNa tevuM ja asIma, ane asaMkhya hoya che. A samaja barAbara rUpanI nathI. jyAM sudhI emane pUrva bhavanI sthiti ApaNe ATalA AtmAno bhava sthiti aMta Avyo nathI tyAM sudhI, sudhI tapAsI, ane e itihAsamAM samAyelI bInAne AtmAnI zakitae evA utkRSTa rUpamAM pragaTa thavAnI vicAra karyo. have ApaNe emanA mahAvIra tarikenA sthitimAM hotI nathI. jyAre e utkRSTa zaktinA mukhya jIvananA itihAsamAM utarIzuM, e itihApragaTana mArgane choDI deI AtmA jyAre svecchAthI sanA badhA banAvo te upayogamAM na letAM, atyAe sarAvaNutAne pasaMda kare tyAre ja te pudgalanI ranA viSaya sAthe jeno sIdho saMbaMdha che tene ja sattA nice AvavA mATe doSa pAtra che. paNa ulaTuM vicAra karIzuM. pudagala sattAnuM jera jyAM asIma vyApelu hoya che, A jIvanane AraMbhakALa; devAnaMda brAhmaNanA tevI sthitimAMthI AtmA pitAnI zakitaone AgaLa kukSImAMnA garbha dehamAM potAnA AtmAne praveza tha. lAve che ane tene eTalI sAmarthya vALI banAve brahmaNa kula e nIca kula gaNAya che; eTalA mATe che ke pudagalanI sattAno amUka kALa aMtaramAM ke e jAtinA loko yAcanA vigere samAjapratiSThAsadaMtara ucheda kare che. A unnata kAryane tuccharUpanuM hIna kAryo kare che. eTale emanA jIvanane AdhAra mAnI tenA pratye asabhyam daSTibindu raju karavuM, te anyanI apekSAne Adhita che. AvI anyAvalaMbI tenI A paristhitinA yathArtha jJAnane abhAva jAtimAM manuSyagaNamAM jeoe ananya sthAna-AtmAsUcave che. kharI vAta e che ke AtmAnI sva. e pudagala saMsargamAM rahI, pitAnI zakti pradhAna kArya zakitao nibaMdha sthitie pahoMcI javAnA bhava pariNAma nipajAvI-e pariNAmanA paripAka tarIke sthitiparipAkanA saMbaMdhane AdhIna che. e bhava meLaveluM hoya che, evA svarUpa sthitivALA abhAsthiti paripAka kALa jeTalo svalpakAlika (najIka) o utpanna thatA nathI A sanAtana niyamamAM mahAteTaloja AtmAnI tenI nibaMdha prayANamArgagati, - vIrano AtmA ane pugala e benA mizra vyApAre sIdhI zuddha, ane varita. A uparathI ATaluM apavAda upanna karyo. tyAM ane pudgalanuM e spaSTa samajAze ke, AtmAne pitAne svazakti kAryapariNAma; AmAnI pradhAna kriyA varti pariNAma prabhAva vALo mugala sAtheno saMbaMdha; ane te saMbaMdha mizrita kriyA pariNAma, je AmAM ane * A vAtanI vadhAre spaSTatA-saMgI, kevaLI ane agI kevaLInA kArya svarUpa vicAravAthI yogya tenI zaktionuM kiMkara svIkAre che ane te potAno rUpamAM jaze. * A vacane smaraNanA AdhAre lakhyAM che emanA + 13 uttama purUSe (24) tIrthaMkara (12) cakravarti graMthe cAreka varSa upara vAMcelA A lekha taiyAra karavAnA (9) prativAsudeva (9) vAsudeva (9) baLarAma avasarpiNI sthaLe emane graMtha hAjara nahi hovAthI mULa vacane ane utsapiNi, e kALa cakanA be vibhAganA pratyeka bhAgautAravAnuM banyuM nathI. mAM mukarara saMkhyAmAM thAya che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 jenayuga citra 1984 tarIke prApta thaelA e ananya sthAna ane tenA he zremAzramaNa ! tamArA upara haju bahu kachaparaMparA udaya kALa vakhate naSTa thaI jAya che* paNa mahAvIra AvavAnI che, mATe jo Apa AjJA Apo te huM jIvanane A prakAra e dravyonI cAlI AvatI ApanI sevA svIkArI e kaSTa nivAravA ApanI rItimAM koI kAle pheraphAra thAya che. e rItanI vizeSa pAse rahe. enA javAbamAM bhagavAne kahyuM: he! Indra! jJAnaddhi-e dravyo potAne aMge purA pADe che. jinezvare ( pudgalanI zakti upara jaya meLavanArA) gRhI jIvananA A banAva sivAya bIjA banAvo pitAnuM svarUpa potAnI zakitathI prApta kare che evuM prastuta viSaya sAthe sIdho saMbaMdha dharAvatA nathI. e koI kALe banyuM nathI, banavAnuM nahi ane banaze banAva grahI jIvana kema gujarAya tene nirNaya kara nahi ke e kAryamAM anyanI sahAya kAma lAge arthAta vAmAM bahu upayogI che, ane A viSaya pragaTana AtmA ane pudgala paraspara seLabheLa thaI gayAM che mATe paNa temAMnAM kiraNomAMthI keTalAka prakAza maLe e sthitimAM AtmAthI pudagalane judu karavAmAM ema paNa che, paNa tene upayoga te viSayane vadhAre abhAnA pitAne ja prayana joIe, anya AtmA anakala hovAthI tenA saMbaMdhane aMgeja tene vicAra AvI tene madada karavA lAgI jAya paNa tene e kara e vadhAre vAstavika che, yatijIvanamAMnI jAtane prayatna niSphaLa nivaDe che, ane A kArya banAva ApaNuM cAlatA viSayane aMge tatra pAse AtmA pitAthIja thavuM joIe kAraNake dareka kriyA hoi asAmAnya prakAza nAkhe che, tethI teTalA puratA dravya dharmane Adhina che. AmAM samAyeluM jJAna e vicAramAMja saMtoSa mAnIzuM. spaSTa kare che ke AtmAe je pudagala saMga rahita bAhya ane aMtarathI loca karI pigalika baMdhana thavuM hoya te e saMga rahita thavAmAM pitAnA anataddana toDI nAkhavA teoe yatijIvana svIkAryuM, nya gheryazALI purUSArthanI jarUra che. ane te raste Atmika zaktio uttarottara baLa. AtmaguNane pudgala AvaraNa rahita karavAmAM A vAra thaI pigalika baLa naSTa kare, te mArgane rItane purUSArtha emane 12 varSa paryata karyo ane asApracaMDa AraMbha karyo. zarUmAMja A kAryane AraMbha dhAraNa deha kaSTa-pitAnI marajIthI upasthita kareluM tathA thayo. vananA eka bhAgamAM eo dhyAnastha ubhA svabhAvikatAthI thaI AveluM, harSa zeka rahita karyuM. che tyAM eka govALIAe potAnA baLada temane A rIte, nirmita thayelI pudagala sattAno sadaMtara saMbhALavA bhalAmaNa karI. potAnuM kArya A jAtanA uccheda karyo. upavAsa vigere dehakaSTa karavAno jena kAryathI saMbaMdha rahita hatuM; tethI teo tene aMge zAstramAM je upadeza che, tene buddhivAdamAM samajAasaMbaMdhita rahyA. baLada vanamAM AgaLa nikaLI gayA vavA keTalAka vicAro, mAtra indriyanigrahanA kAraNa dIvasane aMte govALa AvI, bhagavAna mahAvIrane rUpe samajAve che. tema vaLI viSayAMtara karI vaidyaka baLadanI hakIkata puche che. paNa teoe pitAnuM zAstranA niyamamAM tene samAveza kare che. prasiddha vartana pUrvavata cAlu rAkhyuM. govALa baLadanI zedhamAM jaina vicAraka rA. vADIlAla motIlAla zAha pote AkhI rAta bhaTakI pAcho mULa jagyAe Avyo. eka vakhata prasiddha karatA "jaina hitecchu" patramAM te baLada tyAM ubhelA, AthI mahAvIra upara corane A vizenAM, uparanA vicAro raju kare che. zaka lAvI temane jIvita rahita karavA govALa taiyAra paNa e gRhastha bhulI jAya che, ke jaina dharmopadezake thayo. saMdharmendrane khabara paDatAM tyAM AvI govALane evAM buddhi chaLarUpake kadI paNa raju karatA nathI. tema karatAM aTakAvyA ane mahAvIrane kahevA lAgyA. emane tatvavicAra, dharmavicAra, ane AcAra janane bIjo pakSa, digaMbara mahAvIra jIvananA A vicAra, sIdho, spaSTa, saraLa ane avaMbhika buddhi banAvane svIkAra karatA nathI. A rIti emanI itihA- camatkAranA ADaMbara rahita hei, agamya ane durgasika daSTine zithila kare che, myatAnA jJAnachaLa rahita hoya che. upavAsa vigere Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virabhagavAnanI jIvanacaya ane padArthajJAna 291 dehakaSTa-AtmA potAnI zakita AvirbhAvapUrvaka e nimitta prasavanuM sthAna nuM hoI tane tyAM mokalyo jAgrata hoya. tevA prasaMge potAnA mATe sarakAyaluM, hatemArI pAse e Avaze nahi ane mArAthI (azabha)-jenuM sattApravartaka kArya bhaviSyane mATe ene jarA paNa lAbha thavAnuM nathI. kAraNa e che AraMbhita thavAnuM hoya tevI pudagala sattAne, kriyA ke huM jyAre tripuSTa vAsudevanA bhavamAM hatA tyAre vyApAra te kALe vedI laI, te sattAnuM umUlana karavuM. e siMha hato. te siMhane meM mAryo te vakhate tene e kriyA siddhi mATe karavAnuM che. dravya vicAra AtmA tene deha choDatI vakhate atyaMta duHkhamaya e vAtane spaSTa rIte pragaTa kare che ane e vicArano bo. A sthiti joI je che te vakhate mAro samyagu AlocanA guNa dharAvanAra jana Agama sArathi hato teNe tenuM kAraNa jANI, mIThA ane paNa eja uduSaNano sura kADhe che. prIti vALA zabdomAM kahyuM: he vanapati ! tuM zA *karmakSaya karI dharma sArathI bhagavAna mahAvIra mATe zoya kare che? hAruM heta eka sAdhAraNa chavagaNane, pitAnI sattA AvirbhAva mArga upara mANasathI thayuM nathI paNa hArI mAphaka eka naralAve che. devee samavasaraNa racyuM che, ane jeo patithI thayeluM che. mATe sAMtvana pAma! A rItanAM pudagala sattAmAMthI mukta thavA Icche che. tevA cho vacanathI te samAdhi pAmI prANumukta thayo-e e mArga jANavAnI utkaMThAthI-temAM AvI beThA che e mAre mArA AgaSA bhavamAMno pitrAI bhAI tevA prasaMge samavasaraNanI bhUmithI joDe dura eka utA, hate. te je ene mIThA vacanathI saMbo hato kheDuta jamInane kheDI rahyA che, tene upadeza karavA tathA te tArA upara rAtavALA thayA hatA. A mATe bhagavAna mahAvIre gaNadhara mukhya mahAtmA ratinA pariNAma tarIke tArAthI e bhadra pariNAma autamane AjJA karI. gautama tenI pAse gayA. vALo thayo. meM ene saMhAra karelo hovAthI pUrvanA paNa atyAre te e che ke Sa saMskArathI mane dekhatAMja te nATho! e zukalate tene lAgyo. vItarAga mArganI bhUmikAmAM pakSI thayela che. enuM have saMsArabhramaNa mAtra ardha e jIva AgaLa vadhelA jANI tene bhagavAna pugala parivartana sudhI che. AmAM ane pudgalanA mahAvIra pAse cAlavA sUcavyuM. gautamanI A mizra vyApArathI uddabhavelAM anekavarga citro AzA tene zirasAvaMgha gaNI temanI sAthe te tyAM AmAM AlekhAyelAM hovAthI A kathA jarA vistAAvavA lAgyA. samavasaraNa najIka Avyo ane rathI atre utArI che. emAMnA ghaNA banAvo dravya tyAM siMhAsana upara beThelA dharmacakrI pratibhAvAna dharmanA sarva sAdhAraNa dharmo pramANe banelA che. mAtra bhagavAna mahAvIrane jotAMja krodhamAM AvI jaI, eka banAva; chamaNu gatamathI kheDutane bodha , te nAThegaNadhara gatama A rItanI tenI kRti joI ane dharmayakravarti sarvajJa mahAnIrathI parAmUkha thavuM, tene kahevA lAgyA. ! ziSya! tuM A zuM kare e dravya dharmanA asAdhAraNa prakAra upara lAkSaNika che? A samavasaraNa je! temAM beThelA A-jagata- ? prakAza nAkhe che. te kriyAsamaya kALe, gautama ane guru bhagavAna mahAvIrane namaskAra kara. Ama Ave mahAvIranA AtmasAmarthya vacce aneka gaNuM aMtara Ama Ava! gabharAva mA ! bhagavAna mahAvIre A chatAM, mahA sAmarthya mahAvIrathI tene lAbha na thatAM rIte maitamane besatA joI temanA pratye kahyuM, a5sAmartha maitamathI te pratibodha pAme che. gema have e prayatna kare rahevA de ! enI A kriyApravartaka nimitta kAraNo kevA kevA saMjogo tmika gati AgaLa nathI, jeTalI gatino paripAka vacce janme che e A kathA bhAga ghaNI sArI rIte thayo hato teTalA puratA nimittanI tene jarUra hatI raju kare che. bhagavAna mahAvIre potAnI mahattA aha - Atma satA bAdhaka padagalika satA (cAra dhAtikama) matAnA dUSita aMzA rahita A banAvane kevA Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 jenayuga caitra 1984 nirmaLa rUpamAM raju karyo che ! ane dravya dharmanA eka yukta pitAnAja dharmane anusaravAne zaktimAna che viziSTa aMganuM sAcuM jJAna karAvyuM che A AzA ! pitAnA anya dravyanA dharmone dabAvavA ke badalavA mahAvIranA sarvajJa ane zuddha Atmadravya zivAya bIje zaktivaMta nathI. kayAMthI saMbhave !1 - Ama dravyo ane tenA dharmo pitAnA jIvana have, emanA jIvananA aMta samayanA banAva kAryanA banAvothI pitAnA mukhe varNavyA che. ane tarapha najara karIzuM. bhagavAna mahAvIranA Atmapradeze tenA samagra aMzanuM jJAna vANuM jeTaluM raju karavA sarva pudagala sabaMdhane dUra karI AbhAnA mokSa sthAna sAmarthyavatI hatI teTaluM temaNe kahyuM che. mahAvIranA tarapha javAnI najIkamAM hatA. tyAM saudharmade kahyuM he! jIvana itihAsamAM ane temaNe prarUpelA padArtha svakarUNAnA samudra! bhAva bhAskara ApanuM AyuSya jarA rUpamAM kayAMe avAstavikatAne raMga purA nathI. Do vakhata vadhAro to ThIka kAraNake Apane janma- e jevA che tevAja svabhAvika AkAramAM jagatajaMtu rAzI upara bhasmagraha beThelo che, te have thoDA vakha- AgaLa raju karyA ane e rIte AkhI vizva vyatamAM utarI javAnI taiyArImAM che. je Apa tema vasthAne parisphioTa karyo. A rIte emanAmAMthI prasanahi karo to ApanA zAzanane aneka ApattimAMthI veluM dravya (padArtha) jJAna e dravyonI kriyA vyApApasAra thavuM paDaze. sAdhu sAdhvI vigere caturvidha saMghane ramAM samAyeluM tatvajJAna, ane enA phalitArthanI siddhi aneka kaSTa thaze paNa je Apa eTaluM AyuSya vadhAro mATe, AcaravAnuM kriyAjJAna sAcI vastusthiti rajI te ApanA zAsanano prabhAva uttarottara vadheja jaze. kare che. sarvajJatA ane vItarAgatA e jenA guNo che bhagavAna mahAvIre Ane zuM javAba dIdho? evI paripUrNa ane nirmala vyakti, A jAtane Indradeva! Ama koI kALe banatuM nathI. nirmita upadezajJAna-na prarUpe te pachI te kaI jAtane prapaze ? bhavitavyatA badalAtI nathI. zAsananuM je thavA nimaya tatvarUpa ane dharmopadezakemAM bhagavAna mahAche te thaze. dravyonA dhama badalAtA nathI, vIra A rItanI pitAnI viziSTatA ane ananyatA A ApelA uttaramAM AtmAnI zaktino yathArtha thI jAdA paDe che. bahuzruta prinsipAla rA. 2. AnakhyAla ApaNane karAve che, AyuSya vadhAravuM agara dazaMkarabhAIe rAjakiya viSayane aMge carcA karatAM pitAnA pakSane udaya jo e pudagalabaMdhananA eka vakhata kahyuM hatuM temA-khoTA khyAlathI bharelAM kAryanuM pariNAma che. je jAtane abhAva mahAvIranA bhAvanAthI lIsAM ane rUpALAM thayelAM kalpita rUpe AbhadravyamAM hAI e dravya zuddha saMpUrNa svasAmarthya karatAM, vastusthitinAM khaDabacaDAM satyo yogya rIte 1 A sidhdhAMta-judA judA dharma pravartamAna age che. jene game che tene eka vakhata " bhagavAna mahAvIrane 2 "zuddha AtmA potAnA zuddha dharmamAM sthita hoya che. jIvana ane temane upadeza" avazya samaja ghaTe e nirNita maryAdA olaMgI zake nahi, e dharma ja emAM che. 3% arhata mAra. hotuM nathI te pachI e kriyA kayAMthI thAya ? ! e kriye takhalA. ) . thavAnuM kAraNa pugala mitratAnA saMbaMdhe che je saMbaM. vivI. ( zAha goradhanabhAI vIracaMda siravALo dhathI zudhdha abhA nivRta thaelo che. tA. 6-1-26.) Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 sAvI priyadarzana sAdhvI priyadarzanA vRddha sAdhIgaNa tathA priyadarzanA. sthaLa-upAzraya. virA-priyadarzanA hArA sAMbhaLavAmAM ahaMta vacanamAM zaMkA karavAthI samyakatvane dUSaNa AvyuM ke nahIM? zramaNa bhagavAna mahAvIra devane lAge che, ene te vicAra kara. prabhune zuM svArtha ane vidvAna muniratna jamAline ekAda vAtamAM ke e khoTuM kahe? evo sUkSma viSaya ApaNuM mataphera paDaye. jevAthI ne paNa samajAya temAM thayuM zuM? paNa - priyadarzana-guraNIthI ! e vAta meM traNa AvA kutarka karavA na joIe. badhA mAne che tema divasa thayAM sAMbhaLI hatI paNa Aje darzana karI ApaNe paNa mAnavuM joIe. pAchA pharatAM te viSe saMpUrNapaNe jANyuM. mAtra nahiM priyadarinA-mahArAja! tamo ema kema vade che? je nahIM, paNa muddAne maphera paDyo che; prabhu prabhunuM vacana khoTuM kahevAne AmAM savAlaja kayAM zrIne "niyama ta' arthAta "karAtuM kArya kareluM che? bAkI je mana kabula na karatuM hoya te grAhya kahevAya. e vacanamAM munizrI jamAline azraddhA zI rIte thaI zake ? samakitane duSaNa pahoMce te janmI ane tenA virUddha temane keTalIka yuktio vAta kharI to mana nAkabula karatuM hoya chatAM upapaNa raju karI. A veLA temanI sAthe sthavira rathI mAnavA rUpa DoLa karI daMbhanuM sevana karavuM zuM sAdhuonI saMkhyA paNa hatI, jemAMnA keTalAke ghaNI vyAjabI che? ghaNI yuktiothI bhagavata vacanamAM rahela AzayanuM sthavirA-ziSyA ! Aje hArI gati hera bhAna karAvyuM chatAM temAMnI eka paNa dalIla muni- mArI gaI che. saMsArI5NAnA pitA, atyAranA zrIne baMdha besatI na lAgavAthI teo svaziSyane samaye vizvanA sakaLa bhAvane yathArtha rUpe jenAra parivArasaha kezao prati prayANa karI gayA jyAre evA paramAtmA mahAvIra devanAM vacana asahavAmAM sthavira samudAya prabhuzrI vIranA samavasaraNa prati mane to kharekhara jamAli prati hAra' daSTirAgaja vihAra karI gayA. kAraNarUpa bhAse che. kayAM tene kSayopazama ane tenA virA-ziyA ! A vAtamAM hAruM mAnavuM jJAnanI apUrNatA, ane kayAM prabhu zrI vIranuM agAdha zuM che? trikALajJAnI prabhunA vacanamAM zaMkA karavA jJAna. haju sudhI huM temanI pAse jaI yukitaone rUpa dhRSTatA muni jamAline kayAMthI janmI? sAkSAtkAra karyo che agara te pratyakSapaNe samajavAnI - priyadanA-pUjyazrI! e vAkaya upara meM koziSa karI che ke Aje tuM Ama sAhasa kheDI ghaNo UhApoha karyo che ane tenA aMge mane paNa rahI rahI che? prathama jAte sakaLa svarUpa samajavA yatna munizrI jamAlinI prarUpaNa "karAnuM kArya kareluM kahe- sarva raya sevavo joIe; vaLI e apUrNatAno ane samajavAya nahi' e vAkyamAM zraddhA bese che. prabhazrInI vAranI zakitane tela karavo joIe. ekadama yuktiothI pratyakSapaNe kaMI paNa khyAla Avato samajaNa kaMI rastAmAM nathI paDI ! emAM ahita nathI, jyAre saMthAre patharAto hato tene patharAyelo thAya che. na kahevA 35 munizrInI dalIlane tAdaza citAra priyadarzanA-gurUNIjI! A5nuM kahevuM game tema cakSu samIpa khaDo thato hovAthI te jace che. hAya ! paNa pUrNa rIte samajyA vinA huM mArI A * sthavirA-zANI ziSyA! A tuM zuM bolI viSayanI mAnyatA mUkanAra nathIja. jema prabhunA rahI che? hArI viThatAM Aje kyAM cAlI gaI che? jevuM jJAna huM dharAvI na zake, tema temanI mAphaka Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga caitra 194 kriyA' arthAta dareka karI samapUrvaja karI pare; gattAnunikapaNuM jarApaNu kAmanu' nathI. ayAre kadi ema karavAmAM mArI bhula paNa thatI haze. tamane mArI rAdanA dekhAtI karI, tAM mane AcArye samajAze te vakhate haiM gaLyu karavAnu cokasa cukIza nahIM. * A viSaya sara samajI paNa na zakuM. zaMkA jaNa tethI upajavAnI. mane evI zakA upajI je te ! chupAvavA nathI mAgatI. eka tarapha paramAtmA mahAvIranI vAta ane zrIjI tarapha munizrI mAlinI vAta sAMsArika bhAvAmAM karIye nA bAju pitA ane sAmI bAju pati. atyAre khecANu prathama karatAM pAlA prati vadhu che. e paNa prazna zrInuMra vALa OM OM pAMDelu jJAna ane pachI priyadarzanA sadAya sahita, priyada nA--mahAnubhAva ! A tamArI bhUmimAM huM mArI zidhdhAe sahita uttaravA icchuM chuM. temAM tamArI anumati che ke kema ? mAyaka--mahArAja ! te bhAranA vyavasAya vA chatAM prabhu zrI mahAvIra devanA bArAmAMno eka chuM. tamo paNa temanA anuyAyI che.. vaLI mahArA aDhAbhAgye atre tamArUM Agamana thayuM che. khuzIthI utarA khAte svAdhyAya karaza priyadarzanA--zrAvaka haTake ! hrAlatA haiM zrI vIrathI jUdI paDI munizrI jamAlinI anuyAyI tarika vicarlR chuM, mATe kadAca saMmatioNSathI ane dinanA sabhava jaguAtA haya tAjI para nA pADI zake che. mAnyatAmAM dAkSiNyatAne jarA paNa sthAna nathI. "gurUNIzrI ! saMgatiSa kAcA dhAne lAge rA; bAkI huM to nityazA pAkA vaDA banAvI jAte paNa pAkA dhaDA banI gayA chuM. mane tevI zakA kevI ? bahu bhaNelAne bahu yuktio su%0, te bhAre raste, tame tamAre raste. dharmadhyAna karaze. teTale! lAbhaja ke tI! A sthAna khAlI che te bhalene tamAne te upayeAgamAM Ave. A tarapha sAdhvI prayadarzanAtyAM utaryAM. tyAre pachI sAI kariyAvI bArisa kriyAmAM lIna thayA. pazcAt anya sAdhvIe paNa krAi bhaNavAmAM tA, keAI sajhAya dhyAnamAM tA, kAi vaLI gAyarI AdinA prabaMdhamAM, rokAi gai. priyadarzanA paNa peAtAnA kapaDAMnI palevaNu karavAmAM rAkAyA. A takane ema kahI priyadarzanA svasAdhvIgaNu sahita sthavirAthI chuTI paDI anyatra vihAra karI gai. (2) sthaLa mAyakanA nibhADA lAbha lai hakake niMbhADAmAMthI eka aMgArA jANI aiine sAdhvIjI na jANe tema te kapaDAmAM kApyA. kapaDe to bhaLavA lAgyuM ane keTalIka vAra pachI pinAne tenI gaMdha AvI ane tapAsa karatAM sa kapaDAne LaMgArA paDavAthI bhaLatuM dIThuM', sAme najara karatAM ane nibhADAthI aMgArA kADhatA taiyA. eTale ekadama khAlI kayA hai ! he mApha karka bhALyuM. tyAMnA haka pAseADI AvI namratAthI kahevA lAgyA ke bhALyuM che kAM! hu tA bhaLe che. baLatAne baLyA kahevArUpa vacana te| prabhunuM che, jyAre tamArA matamAM te baLI gayA pachIja khubjAnA prayAga thAya mATe tame mULA khele che. vidvAnane samajatAM vAra na lAge. mA praSakSa anAvathI temaja zrAddha DhaMkanA vacanamAM rahela mArmika satyathI priyadarzanAne potAnI bhUla samajAi, nare joyuM ke kapaDAnA bhAga banyA che ane bAkI rahyA che te eveA che ke tethI tenA AkhA kapaDA tarIkenA upayoga na thai zake. tathAzamAM pasu nIcenAM pA patharAI rahyAM DhAya ane uparanA be paDa khAkI dvAya te khelavAmAM te patharAi gayeAja kahevAya; e rIte karAtuM kArya kareluM kahevAya' e bhagavAna mahAvIra daitranu kathana vAstavika che. atyAra sudhI mane kheADhA bhrama thayA hatA. te ka, kharekhara te bhAre mArI bhula sudhArI mate dhama mArgamAMthI paDatI bacAvI, have huM khuzIthI mithyA duSkRt daIza. '' sAdhvI priyadarzanA gaLagaLAM sAduM eTaluM khAlI svakaraNImAM tatpara banI, mAhanalAla dIpacaMda cekasI, Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra stotra 25 zrI mahAvIra -stotra - [ apazabhAM-matiprAcIna jya. ] dhari siddhaha jAu jiNu / cauvIsa vaMuju vIru // surarAI viNattu jiNu / tuhuM tava caraNu caresi // so paNamatahaM bhaviyajaNa / (bhaviyANa) sIyali hoi aidAruNa uvasaggu tahiM / bAraha varisa sahesi // 16 // sarIru // 1 // hauM acchaU tuha pAyatali / tuhu paricatu nisaMgu // jasu kAraNi saMgama surau / paDiyau bhavasaMsAri // saMgamakaha pahavaM tAha / jiMhaU bhaMjau maggu // 17 // paNamau vIru marai karahu / mUDhA ghara vAvAri // 2|| to bolei tiyaloyagurU / iMda Na hosai eva // avainnau pupphuttaraha / sAmiu carimajiNiMdu // anna nisAi nAI jiu / kammu khavesai eu // 18 // mAhaNakuli kammaha vasiNa | citai eva suriMdu // 3 // sahasanayaNu sohammi gau / jiNu viharevai laggu // ANasiM seNAhivaI / kuMDaggAmi jAevi // sAmiu tahiM pavisaNu kri| jahiM dekhai uvassaggu // 19 // taha gapbhaha avahariu jiNu / tisalahapuri millevi // 4 // aNavAra paramesarai / pAihi radI khIri // sAmiya tuha accherAI / mahiyali huvAM viyAri // goyAliMA rudveNa / sA ahiyAseya vIri // 20 // puSva kviya kammaha vasiNa / Navi chudRi saMsAri // 5 // paramANu jhAyaMtAha / tahiM AIDa AhIru // sahi pahilaM gapbhAharaNu / puNa uvasagga sayAI // balada bhalAviya jiNavaraha / te navi joyaU vIru // 21 // dIraha paDhama samosaraNi / na paDibuddhaU koi // 6 // appaNu cArite gayA / puNu Aiu AhIsa // caMda sUrassa vimANa tahiM / sa huM sapariyaNi avaiNa // puchai balada kahiM gayA / Uttara dei Na vIsa // 22 // aisaivaMtaha jiNavaraha / paNamei pAya suriMdu // 7 // sA AruThThau niyamaNiNa / leviNu khayarasa laraka // Nava mAsihi aha diNihiM / jAyau tihuynninnaahu| kaMnne khoTTeya jiNavaraha / AhIra nibhizca // 23 // pasaviya siddhathyaha gharaNi / bhavaNi mahucchau jAu // 8 // kaMnne khillA khoTTaNihi / veyaNa jAi mahaMta // hariNagavesi laiu jiNu / tisalai soyaNi devi // so ahiyAsai vIrajiNu / maNuNa calahanahamata // 24 // saki ucchaMmi Nivesiyau / merutihAra jAevi // 9 // bhAraM sahassa cakka silAsaMgamakaI pabhitta / / pikhivi bAlau lahuyataNu | ciMtai eva suriMdu // sarisavamitta Na maNu caliU / janu jANu mahi khuttu // 25 / / keMca sahisai jala Nivahu / ekkakAu NivaDaMtu // 10 // jiNu rayaNI ekai samai / vIsa sahai uvasagga / calaNAMgulaI meru puNu / jANiu sakkaha bhAu // te ahiyAsiya vIrajiNi / chinnivi caugai maggu // 26 // bAlattaNi saMcAliyaU / ciMtai NiyamaNi rAU // 11 // pApakammu khoDevi jiNu / puNu uppADiu nANu // pekhivi bAla aNaMtabalu / AsaMkiu suriMdu // joyAloya payAsiyau / caudaharajjupramANu // 27 // ducha ducha mai ciMtiyau / puNu puNu Namai suriMdu // 12 // bAraha joyaNa vahavi gau / magahA gobara gAmi // jiNaha karavito majaNauM / puNu jaNaNihiM ghari nnevi|| devihi raiu samosaraNu / tahiMu vaviThThau sAmi // 28 // surasAI paritu ThiNa / vIra gauM tasu devI // 13 // egAraha gaNahara jiNaha / aNai cArisahassa // tIsa saMvachara deva tii| rAyalA parimutta // cauhi saehi smgglaa| vIriM dikkhikaya sIsa // 29 // paDibohiu dirakA samai / logaMtiya saMpatta // 14 // pUra maNoraha jiNavaraha ! laddhaU goyabhu sIsu / / eku jasoyA vallahiya / anu piyadasaNa dhUya / / bohivi meiNi bhavajalahi / sAsaya suha saMpattu // 30 // Niggau millivi rAyasiri / vIri diraka laiya // 15 // ||shriimhaaviirstotrN samApta // zubhaMbhavatu // [ A stotrane cAlu gUjarAtI bhASAmAM mUkI tenuM gujarAtI bhASAMtara karI moklavA paMDita lAlacaMdabhAI yA anya kapA karaze te AvatA aMkamAM prakaTa karavA bhAgyazAlI thaIzuM. tatrI.] Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 citra 1984 jinayuga mahAvIra jayaMtI pratye kaMIka. Aje mAre divasa dhanya che ApaNe aneka dAkhalAsa thavAne dikSA le che. ahA ! A zI dhAmadhuma ! A zubha mahesa- enAM kRtyonI asara jagatanA manuSyone dAkhala vane sUcavatAM vAchatra nagaramAM zIdane vAge che! teo Ape che. jagajano enA guNonuM stavana karI karNamAM amRtarasa reDI rahyA che. Thera Thera A henDabIlo potAnA mukhane pAvana kare che. ane pUjana vaDe zAnA vaheMcAya che. AvaDo moTo varaghoDo zAne che? potAnA hastane pavitra banAve che. ApaNe prabhunAM harSaghelA nirdoSa bAlako Aje AnaMdamAM kema nAcI uo joIe. rahyA che, lAva A henDabala vAMcI jouM. jyAre mAtA pitAnA halanacalanathI du:kha thAya "bhAIo Aje jagatavaMdanIya paramapUjya che evuM prabhune mAlama paDe che tyAre pite halanajagadaddhAraka, sarvajJa jagajIvabaMdhava zrI mahAvIra prabhu- calana garbhamAM ja baMdha karI de che 5NuM pariNAma ulaTuMja jIno jayaMtI divasa che. te nimitte Aje jAhera Ave che. putrane mAtA marI gaelo samajIne mUcha sabhA bharavAmAM Avaze. pramukhasthAne zaheranA nagara pAme che. AvI sthiti joI prabhu pratijJA kare che ke che? bIrAjaze ane viSaya "mahAvIra jayaMtA ane mAtA pitAnA jIvatAM kadI dikSA graMNa na kara ApaNI pharaja' raheze." hA bahu sAruM thayuM, Aje mAre divasa dhanya che A kRtya zuM sUcave che teno vicAra karo. Aje kAraNa ke Aje huM e sabhAmAM hAjara rahI prabhune guNa gAvAne zaktimAna thaIza. pitAnI rajA vagara aneka yuvAne dikSA le che. bALakane pUchatAM mAlama paDe che ke Aje badhI temanA mAtA pitA raDe che kakale che. chatAM paNa zALAomAM mIThAI ane pustake vaheMcavAmAM AvyA teo jarA paNa dayA karatA nathI. paNa mahArAjanI che. kAraNa ke Ajano divasa parama pavitra ane samajAvaTathI teo dikSA le che. teo prabhuvIrano paramArAdhanIya che. daSTAMtane kema bhUle che? prabhuvIranuM zAsana zobhAvanAra divaso vityA, mAsa vityA ane saikAo paNa munirAje paNa evuM kema karatA haze. (badhA munivitI gayA paNuM paramAtmA vIraprabhunI kIrti divase rAje nahIMja) prabhune dIkSA karatAM koI moTI vastu divase vRddhigata thatI jAya che. e Azcaryajanaka hatI ja nahIM chatAM teoe mAtAnI khAtara tene che. jema sUrya candra aneka varSo thayAM prakAzatAM chatAM mulatavI rAkhI te pachI tenA anuyAyIo tene ? temanuM teja kSiNa thatuM nathI temaja viraprabhunI kIti pI che kema na anusare. kema ? paNu kSINa thatI nathI paNa temanI kIrti te vAva- jyAre bhagavAna A saMsAra viSavRkSane tyAga caMdrivAjo raheze. paNa lokavAyakA evI che ke karIne udyata thAya che tyAre karoDonuM dAna Ape che. caMdramAM kalaMka dekhAya che paNa prabhu vIranI kI- ApaNe tene anusarIne ApaNI yathAzakita dAne rtimAM te jarApaNa kalaMka dekhAtuM nathI mATe temanI ApIe chIe. ApaNe mATe keTalAke TIkA kare che kIrti to caMdra karatAM paNa vadhu upakArINI che. emanI ke jeno saM karavAmAM hajAro rUpIyA kharca che chatAM kIrti sadA kalaMka rahita raheze ema ja nahIM paNa bhIkhArI bAraNe mAMgavA Ave to tene ApatAM ekAtemanA smaraNathI aneka purUSonA kalaMka dUra thaze. cAya che. A TIkA kaMIka aMze sAcI che AvuM prabhue evAM kayAM karyo karyA ke jethI emanI dAna egya na kahevAya chatAM paNa saMdhanuM jamaNuM kIrti niSkalaMka ane vRddhimatI rahI che te ApaNe tyAjyate nathI ja, paNa dAnanI rIte dAna ApavuM; vikIe. mAnanI khAtara dAna na ApavuM. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra jayaMtI pratye kaMIka jyAre ajJAna saMgamadeva ghora upasarga kare che ApaNe tenA anuyAyIoe sAra zuM levAne tyAre pUrve prabhune Idra zuM kahe che? te kahe che ke he che te ApaNe vicAravuM joIe. ApaNAthI bane prabho ! A marU bhUminI aMdara Apane ghera upasargo teTalA pramANamAM ApaNe ApaNA mitra ane zatrupara sahana karavAnA che mATe Apa kahe te ApanI sahAyArthe samatA bhAva rAkhavo joIe. temAM paNa nabaLA ApanI sAthe rahuM; tyAre temane uttara eja che ke. zatrune ApaNI dayAnuM pAtra vizeSa rIte banAvavo. "paramapadanI prApti svazaktithIja karAya che, prabhunA manano kAbu ananya hato te nIce parathI saphalA anyanI hAya na bhUto na bhaviSyati jaNAya che. he Idra ! koI paNa te thaMkara anyanI svAyathI apsarA gIta nRtyothI kAmanA tIvra bANuthI AtmakalyANa icchatA ja nathI ane Icchaze paNa nahI. na calAvyA na bhAvyA jagaddagurU zrI vIrane kharo vIrapurUSa te pitAnI zakti para mustAka rahe che. jyAre prabhu dhyAnarUpI samudranI aMdara snAna ane siMhanA baccAnI jema duHkhanI ghera rAtrInI karavAne mazagula thaelA hatA tyAre prabhune te samuaMdara paNa duHkhonI sAme zIrane sATe jhajhume che paNa dramAMthI bahAra kADhIne eka khADAnI aMdara nAMkhavA phaLa tarapha najara rAkhato nathI." mATe devAMganAo vaDe aneka prayatno thaelA puSpaprabhuno A svAzraya jevo tevo nathIja; tyAre dhanvAe pitAnAM sarva zastro prabhunI upara phekelA ApaNe tenA putra-tenA anuyAyIo Aje bIjA chatAM paNa jema parvata para phekelA zastra pitAnI rasteja vaLI rahyA chIe. Aje ApaNe ApaNI jAtane ja haNe che (buThA thAya che, tema puSpadhavA jAtanA ApaNA dharmatA-tIrthanA rakSaNArthe eka mikSa- poteja Akhare thAkyo hate. kanI jema dayAmaNI najare roTalAnA TukaDA mATe joI bhAIo ! ApaNI sthiti Aje viparitaja rahyA chIe. ApaNane zatruMjaya mATe sarakAre aneka che. ApaNe Aje kAma, krodha ane kusaMpanI aMdaraja vAra vacce paDavAnI nA kahyA chatAM tenI tarapha rakSaNa AnaMda mAnI beThA chIe. ApaNe viSayane choDavA mATe najara pheMkI rahyA chIe. ApaNI hInatA che- zaktimAna thayA nathI. prabhu vIra ApaNane zaktipAmaratA che. ApaNe prabhuvIranI jema ApaNe paNa mAna banAvo ! paraja ubhA rahevuM joIe. je prabhuno vizvaprema apratima hato je pitAnI prabhunI dayAnA sAgarane mApavAne kayo purUSazakti premamaya amRtadhArA vaDe sarve prANIone zAMta karatA bhAna thaI zake chatAM paNa ApaNe pelI garIba haraNI hatA te prabhue caMDakauzikane kevI rIte bujhavyo te ke je potAnA baccAnA rakSaNArthe siMhanI sAme thAya joIe. che tenI mAphaka avazya prayatna karIzuM. caMDa kauzika ! smara tuM, pUrvabhavanA vairane kRtAparAdhe'pi jane kRpaamthrtaaryoH| bujha tuM kaMI le bodha, meha pAma na tuM have. iSad bASpArdayo bhadraM zrI vIra jina netryoH|| netramAMthI viSamizrita agnine vatAra, AkhA je purUSe dayAnI vipulatAne lIdhe. eka aMguSTa jaMgalanA manuSya gRhita karanAra, nAma mAtrathI yamanI mAtranA halana vaDe AkhA merU parvatane dhrujAvavAnI jema manuSyane bhayabhIta karanAra pracaMDa phaNAdhArI caMDa zakti chatAM eka nirbaLa manuSyane pitAne pIData kauzikane jeNe premamaya baMdhavaDe upadezyo tene dekhI tenA paNa jarApaNa dha na karatAM zAMtithI te vaMdana ho ! duHkhane sahyuM tene pAdapaghamAM ApaNe anekavAra paDIne jeNe potAnA zatru caMDakauzikane paNa mokSe ApaNAM pApo dheie ! mokalyo te samatA-tene prema keTalo haze te sahadaya Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 jainayuga citra 1984 vAMco vicArI leze. ApaNe eTaluM paNa joI zakIe jaNAto nathI. ahA! keTalI zAMti! dhanya prabhu chIe ke bhagavAna zahAna gati zaraNaM icchatA dhanya ! nahatA paNa te te phAAna prati satyanI bhAvanAne he vIra anuyAyIo! jarA paNa dhyAnamAM lezo. piSa hatA. jarA kAMIka zIkhAmaNa mAnaze ! jenA janmathI nArakIne jIvane paNa zAMti - 0 je vakhate bhAratavarSa ajJAnavakAramAM DubI gaye = thAya che te prabhune vaMdana hajo ! hato, jyAre hiMsAnuM ghora sAmrAjaya vyApeluM hatuM, - jyAre prabhu mAravADanA (?) araNyavALA pradezomAM jyAre bhAratavaNI khare rasto bhUlI gayA hatA, je yAnamastI karatA hatA tyAre temane ghaNAM duHkho vakhate brAhmaNoe e brahmavane tajI dIdhuM hatuM tyAre sahavAM paDelAM. yadA yadA hi dharmasya glAnirbhavati bhArata / eka vakhata bhagavAna dhyAnamasta ubhA hatA tyAre abhyutthAnAya dharmasya nadAtmAnaM sRjyaamyhm|| tyAMnA gAmanA bharavADe gAye carAvatA carAvatA tyAM AvyA te bolyA ke, "he sAdhuDA! hamArI e nyAye e ajJAnAMdhakArano nAza karavAne A gAvaDIone seja haMbhALaje ho. jeje kayAMe vIra prabhuno janma jJAnadivAkara samo thaze ane hAlI na jAya. je kyAMka hAlI jahe to tArA hADakAM ajJAnano nAza thayo. te vakhate hiMsAmaya yajJo nAza bhAMgI nAMkhavuM." pAgyA. brAhmaNonI sattA paNa nAza pAmI ane kharo paNa dhyAnamasta banelA yogIne gAvaDInI zI mArga prajA samakSa khullo tho. paravA hoya. temaNe tenA kathana para dhyAna ApyuM vAMcakavRMda! Aje ATalo samaya levAnuM kAraNa nahI. gAya caravA jatI rahI. govALo AvyA ane e ja che ke Aje citra trayodazI che. Aje prabhunI gAyo dIThI nahI tyAre bhagavAnane gAyo mATe pUchayuM ke janmatithi che. Aje aneka jagyAe jayaMtio "he sAdhujI ! hamArI gAvaDIyo kyAM che. hamArI ujavAze paNa jayaMti zI rIte ujavavI te ApaNe gAyo dekhADa." jANavuM joIe. jayaMtine artha eTalo ja nathI ke paNa bhagavAna pratyuttara ApatA nathI. ane go mITIMga bharI guNagAna karI pAchA cAlyA javuM vALo cIDhAya che ane Apasa ApasamAM kahe che paNa kharI jayaMti tyAreja ujavI kahevAya ke jyAre ke A sAdhunA rUpamAM sora se. eNe ApaNI gAva. prabhunA guNasamudramAMthI ApaNe kaMika grahaNa karIe. DIo saMtADI se. e ApaNane hI javAba to ApaNe rAjanIzI rAkhI ApaNe prabhu jayaMti nathI. lAva ene barAbara lADa khavADIe-ema ujavI prabhunA mArge vicaravA keTaluM karyuM tenI noMdha kahI kAnamAM khIlA Thoke che ane tenI kAramI veda karavI joie. AzA rAkhuM chuM ke dareka vIraputra kharI nAne lIdhe merU parvatane halAvavAnI zakitavALA vIranA rIte vIra jayaMti EURjavI pitAnA dehane sArthaka karaze. mukhamAMthI cIsa nIkaLI paDe che. keTalI vedanA thaI vIraputra haze te to bhagavAna jANe chatAM paNa jarApaNa krodha zAha chagamala nepAcha. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuganA vadhAre mahAvIra jIvanano mahimA [ le0 paM0 becaradAsa jIvarAja dozI ] 44 " devAgamanabhoyAnacAmarAdivibhUtayaH / mAyAtriSvapi dRzyante nAtastvamasi no mahAn // ,, sAhityane mitrA taraphathI anekavAra sUcavavAmAM Ave che ke zrI ' mahAvIrajIvana'vA e viSe kAMI lakhAya te sArUM. sUcanA karanArA te| A kAma saraLa che ema samajIne sUcave che paNa jema jema jainaAgama sAhitya, baudghatripaTikA, upaniSAda A vizeSa vizeSa zvetA jAuM chuM tema tema e kAma kaThaNu lAgatuM jAya che. je mahApurUSanuM jIvana lakhavAne lekhinI calavavI che temane viSe nyUnAdhika lakhAvAdvArA jarAya anyAya na thAya ane vAcakavargane preraka tathA hitakara satya darzAvI zakAya tAja kAinA paNuM jIvana lakhanAranA zrama saphaLa thayeA gaNAya. vartamAnamAM te samasamayI purUSAnA jIvanavRttAMtamAM paNa e uddeza dhaNA eche| sacavAtA jaNAya che. e uddezane siddha karavA mATe sthiratA, taTasthatA, jIvanaviSayaka aMtaraMga ane bahiraMgasAmagrI, vizALaSTi vagere sAdhAne jIvanalekhake jarUra meLavavAM joie. e sAdhAne meLavyA sivAya lakhAtAM jIvanaciratrA ghaNe bhAge peAtAnA nAyakane ane vAcakavargone anyAyakArI thaI paDe che. bhagavAna mahAvIra teA ApaNAthI sarvaprakAre parAkSa che eTale emanuM vana lakhavA mATe te uparyuMkta sAmagrI meLavyA sivAya e viSe kAMi paNa lakhavuM tene huM atidvAsika ane sAmAjika jokhama samajuM chuM. ahIM je vAta * thAya che te paurANika (purANanI mAphaka lakhAyalA)ane daMtakathAmaya (paraMparAthI cAlI AvatA) vanane lagatI nathI paNa, A vaijJAnika samayamAM lAkA je jAtanA jIvanacaritranI apekSA rAkhe che tenI vAta che. emA prAkRta ane saMskRtamAM temaja jUnI ke navI bhASAmAM lakhAelAM keTalAMya mahAvIra caritre prasiMha cUkayAM che ane ethI paNa vadhAre haju bha'rAmAM apragaTapaNe paDelAM che. manunnIrjIvana lakhavAnuM kAma azakaya ke kahyu che samaMtabhadra svAmI. ema te| nathI ja paNa mArA jevA kAryAM taragra ( eka kA sAthe khIjuM kAryAM karavAne kaTALanAra )te mATe to te kaThaNa ja lekhAya; te paNa eTalA mATe ke e kAma dhaNA samayanI apekSA rAkhe che e eka ja kAraNane lIdhe te kAmane huM keNu gaNuM chuM. e sivAyanI jIvana viSenI khIjI keTalIka sAmagrI. mAre mATe duSprApya jevI te nathI ja. e viSe huM teA lakhuM tyAre lakhuM paNa e jIvana caritra lakhavA mATe mArA manamAM je je rekhAo aMkAi che te ahIM darzAvI dauM. ke jethI zrImahAvIranA khIjA lekhakAne mArI e rekhAe kadAca upayeAgI thAya. aMtaraMga sAmagrI: 1 bhagavAna mahAvIra pratye akRtrima ( svAbhAvika ) bhakti hAvI joie. 2 zraddhA, prajJA (buddhi), samatA (samabhAva), smRti e badhuM lekhakanI vRttimAM samaneAlapaNe hAvuM joIe; zarIramAM vAta, pitta, ka samAna hoya tyAM sudhI zarIranI svasthatA sacavAI rahe che ane jyAre e traNemAM eka paNu vadhe ke ghaTe tyAre zarIra rAgI bane che. teja prakAre upayukta mahA vagere mAnasika guNA samatAlapaNe hoya tA ja lekhakathI kAI paNa vicArane kharAbara nyAya ApI zakAya ane e guNAmAMnA ekAda paNa pramANamAM vadhyA ke ghaTayA hoya te bhalabhalA lekhA paNa krAi vicArane nyAya ApavAne badale peAtAneja nyAya ApatA jaNAya che. 3 lekhakamAM tyAgadharma pratye vizvAsa ane tenAmAM enu vadhAre nahi te AAmAM ochuM varasa thA cha mAsa sudhInuM parizIlana ane e paNa avacakapaNe ( AtmAne chetaryAM vinA), Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) bahiraMga yA abhyAsa sAmagrI 14 magadha dezano paryaTanapUrvaka paricaya. 4 jainadharmane sAMpradAyika ane aitihAsika e banne 15 zrI mahAvIre pitAnA vihArathI pavitra karelA dRSTie abhyAsa. pratyeka sthaLane sUkSmakSaNapUrvaka paricaya. 5 ahiMsA dRSTine vAstavika abhyAsa. 16 jainadharmanI banne zAkhAnA ane ItaradharmanI 6 anekAMtavAdanA marmane spaSTa paricaya. sarva zAkhAnA svarga ane naraka saMbaMdhI pratyeka 7 jainadharmanI jUnI ke navI ane nAnI ke moTI ullekhane uDe abhyAsa. vartamAna vA vicchinna dareka zAkhAno pUre paricaya. 17 vartamAna samayanI navI ane jUnI rIte svarga 8 mULa Agama, niryukti, bhAkhya, cUrNi, avacUrNi, ane narakano abhyAsa. TIkA ane prakhyA sudhInA zreno abhyAsa- 18 svarga ane narakanI bhUgoLa batAvanArAM baMgALI. pUrvaka paricaya. hiMdI ane marAThI pustakone abhyAsa. 9 chedasUtro uparathI nIkaLatA samAjabaMdhAraNane 19 iMdrAdika zabdonI samajUtI mATe prAcIna vyutpa- abhyAsa. tizAstra-nirUktAdi-no uo abhyAsa. 10 karmazAstra ane mAnasazAstrano tulanAtmaka paricaya. 20 sarva darzananA mULa mULa prAcIna graMthano (upayoga 11 jainadharmanA khAsa khAsa AcAryonA jIvanane pUrato) abhyAsa. - paricaya. 21 bauddhonA pAlIgraMthono-tripiTakAno-ane mahAyAna 12 jainadharma (dharma eTale saMpradAya)mAM krAMti karanArA saMpradAyanA saMskRta graMthono paricaya. AcAryonA jIvanane paricaya, bauddhagraMthomAM aneka sthaLe bhagavAna mahAvIra 1 jainadharmanI banne zAkhAnAM khagoLa ane bhUgo- (nAtaSatta) ane tenA ziSya viSe kahevAmAM AvyuM bano pRthakkaraNupUrvaka abhyAsa. che, mahAvIra jIvanano koI paNa lekhaka e hakIkatane jenetara (vaidika hindu) tathA musalamAna ane samajyA sivAya bhagavAnanA jIvanane ThIka ThIka naja khrIstI Adi dharmonI draSTie bhUgaLa ane AlekhI zake. namUnA tarIke zrI buddhanA janmAdi prasaMgane khagoLane paricaya. aMge bauddhagraMtha lalitavistAramAM je hakIkata varNana ' paurANika kaSTie bhUgoLa ane khagoLano vavAmAM AvI che te hakta sAthe zrI mahAvIranA abhyAsa. janmAdiprasaMganuM varNana ghaNe aMze zabdazaH ane arthazaH vartamAna samayanI navI ane jAnI daSTie maLatuM AvatuM jaNAya che, jene mULapATha* anuvAda paNuM bhUgoLa ane khagoLanuM avalokana. sAthe ahIMja sarakhAmaNa athe ApI dauM chuM. takalAmAM, lAmAM kulAmAM samAja nA ya ka Ara kSatriya caMDAla athAta evA nI kulomAM mANasara ka9thasUtraH lalitavistaraH 1 "e vAta banI nathI e vAta bane nahi ane 1 " he bhikSuo ! bodhisatva kulavilokana kare e vAta banaze paNa nahi ke ariha te, cakravatio che tenuM zuM kAraNa? * balade ke vAsudevo aMtakamAM. prAMtallAmAM, tuccha kheAdhisa hInakulomAM janmatA nathI. jevA ke kulemAM, daridrakulomAM, kRpaNukulAmAM, bhikSukamAM caMDAlakulomAM, veNukArAmAM, rathakArakulAmAM, pukasaane brAhmaNakulemAM janmyA hatA, janme che ke janmaze. kulAmAM arthAta evA nIca kulemAM janmatA nathI. teo be ja jAtanA kulomAM janma le che. arihaMta, cakravartio, balade ke vAsudeva brAhmaNakulamAM ke kSatriyakulamAM. jyAre prajA brAhmaNa gurUka uokulamAM, bhogakulomAM, rAjanyakulAmAM, kSatriyakulomAM, hoya che tyAre brAhmaNukulamAM ane prajA jyAre kSatriyaharivaMthakulomAM ke evA ja bIjA koI vizuddha jAti " gurUka hoya che tyAre kSatriyakulamAM janma le che." pR. 24 kula vaMzamAM janmyA hatA janme che ane janmaze." * bane mULapATho judA parisijhamAM ApA che Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) 2 "te kAle te samaye ke jyAre zubhagrahane 2 "caramabhavikabadhisatva jyAre janma le che. yoga thayo hato, dizAo saumya ane nirmaLa hatI, jyAre anuttara samyapha saMbadhine prApta kare che tyAre badhAM zakuno anukULa hatAM, anukULa pavana vAte je jAtanA Rddhi prAtihAryo thAya che te A pramANe che: hatA, pRthivI phaLadrupa thayelI hatI ane badhA deze he bhikSuo! te samaye badhA prANio romAMprasanna ane AnaMdita hatA te samaye trizalA cita thAya che, meTA pRthivIvAlane prAdurbhAva thAya che kSatriyANIe bhagavAna mahAvIrane janma Apyo hate. kahe eTale pRthivI kaMpe che, (sarakhAvo merUpa) koIe TIkA vagara vagAthe ja sAta jAtanAM divya vAo vAge che, sarva Rtu ane samayanA vRkSo kule che ane - je vakhate bhagavAna mahAvIra jamyA tyAre- phaLe che, vizuddha AkAzathI meghanAda saMbhaLAya che; nirmaLa dizAo prasanna ane mudita hatI, mITho pavana maMda AkAzathI jharamara jharamara meha varase che; aneka prakAmaMda vAta hatuM, trilokamAM saghaLe jaLahaLATa thaI ranAM divya puSpa, vastra, AbharaNa, gaMdha ane cUrNathI rahyo hato, gaganamAM duMdubha rAja hatuM, je saMmizrita thayelA mIThA, zItaLa ane sugaMdhI vAyarA nArakene eka kSaNa paNa sukha na hoya teone paNa vAya che; dizAo aMdhakAra, raja, dhUma ane dhUMvADa sukhane zvAsa levAne prasaMga Avyo hato ane vinAnI ane suprasanna rahe che; upara AkAzathI pRthivI paNa phaLothI khIlelI hatI." adazya, gaMbhIra brahma saMbhaLAya che; badhA caMdre, sUryo, Idro, brahmAo ane lokapAlAnAM teja abhibhUta thaI jAya che; badhI akuzaLa kriyAo aTakI jAya che; regionA rogo zamI jAya che, bhukhyAenI bhUkha bhAMge che temaja tarasyAonI tarasa chIpe che; dArUDiyAnuM ghena utarI jAya che; gAMDAo sAjA thAya che; AMdhaLAone AMkha maLe che; baherAone kAna maLe che; lulAM laMgaDAMonI khoDa maTI jAya che; nirdhAniyA dhana pAme che; kedio ane pUrAelA TAM thAya che; AvIci vagere badhA narakamAM prANienAM duHkha TaLI jAya che, tiryaMcAnaka prANione pArasparika bhaya zamI jAya che. ane yamalekanA chanI bhUkha vagere duHkha maTe che.' pR. 98 jyAre tatvadarzakano janma thavAno hoya che tyAre agni zAMta thAya che, nadIo suvyavAsthatapaNe vahe che ane pRthivI kaMpe che. pR0 112 3 "jyAre bhagavAna mahAvIra janmyA tyAre adho- 3 "ha bhikSuo ! jayAre bodhisatva janme che tyAre lekamAM rahenArI ATha dikamArIonAM Asano kayAM, tenI mAtAnI kRkhanuM paDakhuM akSata ane anupaData hoya che--jevuM jamyA pahelAM hoya che tevuM ja jamyA avadhijJAna dvArA te dikakumArIoe jinajanmane pachI hoya che. pANInA traNa kUvAo banI jAya che, prasaMga jANI trizalArANInA nikAdhara tarapha sugaMdhi telanI taLAvaDIo banI jAya che, pAMca prayANa karyuM. te AThanAM nAma A pramANe cheH hajAra apsarAo sugaMdhI tela laIne bodhisattvanI Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhomakarasa bhogavatI, subhoLA bhAgamAlinI, mAtA pAse Ave che ane sUtikAne lagate kuzaLa suvatsa, vamitrA, puSpamAlA ane AnaMditA. prazna pUche che. pAMca hajAra apsarAo divya lapa meghaMkarA, meghavatI, sumevA, meghamAlinI, toyadhArA, laIne Ave che, pAMca hajAra apsarAo divya gadhevicitrA, vAriSaNa ane balAhakA e ATha ATha dika- daka laIne Ave che, pAMca hajAra asarA divya mArIo UrvalokathI AvI ane teoe sUtikA- bALatiyAM laIne Ave che, pAMca hajAra assagRhanI AsapAsa yojana-cAra gAu-jeTalI jamIna rAo divya vAjAM laIne Ave che ane A jaMbU. saMvata vAyukArA zuddha karI ane teTalAmAM ja sugaMdhI dvIpamAM je bAhya evA paMcAlita RSi che teo pANI ane pulanI vRSTi karI. e dareka dikumArIo badhA AkAza mArga dvArA zuddhodana (zrIbuddhanA sAthe cAra cAra hajAra sAmAnike hoya che, cAra cAra pitA) pAse AvIne vadhAmaNuM Ape che." pR. 110 mahattarAo hoya che, soLa soLa hajAra aMgarakSake have te vakhate sATha hajAra apsarAo kAmAvahoya che, sAtaso sAtaso sainike hoya che ane bIjA caradevalAkathI AvIne mAyAdevInI sevA karavA lAge che. paNa aneka mahAIka deva hoya che. have naMdA, uttarA pR0 95 naMdA, AnaMdA, naMdivardhanA, vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI ane aparAjitA-e AThe pUrvakathI AvIne trizalAnA sUtikAgrahamAM darpaNa dharIne ubhI rahe che." ityAdi badhI phikamArikAone varNaka samajI levo. - 4 "AkAzamAM dharmacakra, cAmara, pAdapITha sAthenuM 4 "jyAre buddha bhagavAna cAle che tyAre Amaujajavala siMhAsana, traNa chatro, ratnamaya, braja ane zamAM koIe nahIM ghareluM evuM divya, dhaLuM ane bhagavAnanA caraNanyAsa mATe sonAnAM kamale A vizAla chatra, be suMdara cAmara enI pachavADe pachavADe badhuM bhagavAna vihAra kare che tyAre thAya che." e jyAM jAya che tyAM jAya che. bodhisatva paga uMce - zrIhemacaMdrAcAyata abhidhAnaciMtAmaNi. kare che-cAlavAne paga upADe che-tyAM kamalene prAdu rbhAva thAya che." 22 veda ane vedAMgeno paricaya 31 bhagavAna mahAvIra viSe kathAviSayaka jaina graMthamAM 23 upaniSadanuM ciMtana, je kAMI AvyuM hoya tene paricaya. 24 mahAbhArata, purANe ane smRtionuM avalokana. 32 vetAMbara ane digaMbara bane zAkhAmAM saMskRta, 25 gRhyasUtra, kalpasUtra ane zrautasUtrone abhyAsa. prAkRta ane lokabhASAmAM bhagavAna mahAvIranAM 26 brAhmaNa ane ArakenuM anvekSaNa, je je caritra lakhAyAM che te badhAMnuM kALakrama27 kurAnane paricaya. vAra saMkalana ane temAM lakhANane aMge thaele 28 kaMda avestAno bhASA ane bhAva e bane vadhArA ghaTADAno paricaya. daSTie abhyAsa. [ kathAgraMthomAM ghaNIvAra ekaja kathA bhinna bhinna 29 bAibalane abhyAsa. be kahelI hoya che ane tenuM sumekSaNa karatAM eka a0 khAsa bhagavAna mahAvIra viSe mULa. AgamamAM paNa jaNAya che ke, eka kathA. upara varNananA ghaNA niryuktiomAM, bhAmAM cUsiomAM, avaca. paTe caDelA hoya che ane temAM mAtra kavitva sivAya riomAM ane TIkAomAM je je kAMI lakhAyuM bIjuM kAraNa saMbhavatuM nathI. bhagavAna mahAvIranI he tenuM kALakramavAra saMklana kathA viSe paNa ghaNA prasagema ema banyuM lAge che Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIranA janmAbhiSekanA varNanano prasaMga ke ullekha maLa tthI. parata AcArAMganA mULa AcArasaMgathI laine ghaNuM caritragraMthomAM varNa. mULanI TIkA karanAra zrIzIlAMkari ane Avazyaka vAelo che te jotAM te prasaMga te te caritromAM niryuktinI vRtti karanAra zrImAna haribhakSuri paNa aneka bhinna bhinna rIte upalabdha thAya che. AcA- e viSe kAMI IsAro sarakho paNa karatA nathI. jo ke rAMganA bhAvanA nAmaka covIzamAM adhyayanamAM eTale teozrI bIjuM te ghaNuM sarasa varNana Ape che. tRtIya cUlAmAM bhagavAna mahAvIranA janmaprasaMgathI boddhanA lalitavistAra graMthamAM paNa buddhanA mAMDIne tIrthasthApana sudhIne vRttAMta Ave che. temAM janma prasaMge "pRthvI kapI hatI' e ullekha AgaLa janmAbhiSekano paNa varNana che, tyAra pachI jaNAvelo che. eka prasaMgane ja lagatAM AvAM aneka kalpasUtra mULa ane Avazyaka niryuktinA bhAgyamAM judAM judAM varNana mahAvIra caritramAM paNa maLavA eja janmAbhiSekane varNana che, niryuktinA bhAgyano asaMbhavata nathI. mATe aitihAsika dRSTie mahAvIra varNaka mAtra "maMdaragiri' nA ullekhane laIne caritra lakhanAre A badhA bhinna bhinna ullekhono pUrvokta varNakathI judo jaNAya che. A pachInA graMthamAM paricaya jarUra dharAvaja joIe ane e uparathI janmAbhiSekane prasaMge IMdranI zaMkA, enA samAdhAna nIkaLatuM aitihAsika rahasya, kavinI daSTi ane zraddhAmATe merUno prakaMpa vagere rasapUrNa varNa ke (bAramA pradhAna bhaktanuM hRdaya e badhuM vAcaka varga saikAmAM) zrInemicaMdra sUrinA prAkRta "mahAvIracariya" samakSa jarUra spaSTa karavuM joIe. vAyakenI mAM ane zrI hemacaMdra sUrinA mahAvIracaritramAM vA samajUtI mATe mULa AcArAMganA e vIzamAM yogazAstranA AraMbhamAM Ave che. jyAre A viSe adhyayanane, kalpasUtramULane ane niryuktinA bhAgano AcArAMga mULamAM ke AvazyakaniyuktinA bhASyamAM pATha artha sAthe ahIM ApI dauM chuM - "teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tisalA khattiyANI aha "te kAle, te samaye trizalA kSatriyANIe nava bannayA racAr vaUruM mArA vANiggUTING mAsa pUrA thayA bAda sADA ATha dina vIte chate unALAnA pahelA mAsa, bIje pakSe, caitra sudi 13nA aTThamANaM rAiMdiyANaM vItiktArNa je se gimhANaM / ( dine, uttarAphAgunI nakSatre zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaDhane mAre to viSe nittamudra taTsa je nitta- kSemakazaLe janma Apyo. suddhassa terasIpakkheNaM hatthuttarAhiM jogovagatagaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM AroyAroyaM pasUyA / jaM NaM rAI tisalA khattiyANI samaNaM bhagavaM mahA - je rAte trizalA kSatriyANIe bhagavAnane janma Ape te rAte bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSka vAraM cAracArAcaM vasUyA te gaM sAruM vaLavaDu vALa- tathA vimAnavAsI devadevIonA UtaravA tathA upamaMtara-koNiya-vimAnavAsiddhi ya tevI iDavAthI eka mahAna divya udyota, devone meLAvaDA, 2 3yadi 3uthedi 2 ne madaM tire teno devanI kathaMkathA [vAtacIta] tathA prakAza thaI rahyo hato. devasaNNivAte devakahakahe uppijaMlagabhUte yAvi rothA | A cUlAone zrIsthalamadrasvAmInI bena sIma, ghara svAmI pAsethI lAvyAM hatAM ane te vakhate sara ene AcArAMga sAthe joDI dIdhI; pariziSTa parva, sarga 9 pR. 9 lA. 961) Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . jaMNaM rayaNiM tisalA khattiyANI samaNaM bhagavaM vaLI, te rAte ghaNuM devadevIoe eka moTI mahAra mAyAyaM pusUyA ghara sevA amRtanI vRSTi, gaMdhanI vRddhi, cUrNanI vRdi.. kalanI vRSTi, sonArUpAnI vRSTi, tathA ratnonI vRddhi varasAvI. ya devIo ya egaM mahaM amayavAsaM ca gaMdhavAsaM ca cuNNavAsaM ca pupphavAsaM ca hiraNNavAsaM ca rayaNavAsaM ca vaasiNsu| jaM NaM rayaNi tisalA khattiyANI samaNaM bhagavaM ane eja rAte cAre jAtanA devadevIoe maLI mAre mArovAroye vasUyA te ja imavaDuM- bhagavAna mahAvIranuM kautuka karma, bhUtikarma tathA tIrthaMkarAbhiSeka karyo. ghANamaMtara-jotisiya-vimANavAsiNo devA ya devIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa kotugabhUtikammAI titthayarAbhiseyaM ca karisu" AcArAMga-bhAvanAdhyayana-cAvIza tIthalA - "tef o te samagri samari mayaM mahAvIraM "te kAle, te samaye grISmaRtunA prathama mAsama je meM niSphaLa pada mATe Tu ve vittayudde bIjA pakSamAM, caitranA zukala pakSamAM, evI suda 13nA tarasa # virUdrazna terasArita navaDruM mAnA divase nava mAsa paripUrNa thaye, taduparAMta sADAsAta divasa vIte pUrvarAtrA5rarAtrInA samaye, hastottara pahagiUTI kamA rAhUMDhiyALe vikretALa nakSatrane yoga thaze, trizalA kSatriyANIe bhagavAna kALApaNu parama vaMkAI somAku visANu mahAvIrane ArogyapUrvaka janma Ape. emanA janma vittimira, vidyA, 46gg sakvala che, pAdi. prasaMge badhA graha uccasthAnamAM hatA. prathama caMda hato, dizAo nirmaLa, vizuddha ane saumya hatI, badhAM NANukUlaMsi bhUmisapisi mAruyaMsi pavAyaMsi nimphanna zakuno anukULa hatAM bhUmisapi pavana pradakSiNano mALIyari vArSi vamurAri, navA vAta hato, badhI pRthvI khIlelI hatI, deza harSita purattAvATalamaryAri ghuttahiM najarAta ane AnaMdita hatA. jogamuvAgaeNaM AruggAruggaM dArayaM pyaayaa| saM thALe ja tamane mAve mahAvIre nA, je rAtre bhagavAna mahAvIra janmyA te rAtre sA of gii vaheM vahiM tevI iva Ava bahu deva ane devIonA utaravA tathA upaDavAthI prakAza thaI rahyo hato ane devanI kathaMkyA thaI uppayaMtehiM . ya upiMjalamANabhUA kahakahaga rahI hatI. bhUA Avi hutthA // 96 // saM ga ra laM samaLe mAve mAre bApa je rAtre bhagavAna mahAvIra jamyA te rAtre ghaNA raLuiM La vavekAdhArI tithinnama zrama, kaMDadhArI tigujabhaga dee siddhArtha rAjAnA tevA siddhatharAyamavaMsi hirajIvA 2 suvaivAse bhavanamAM hiraNyanI, suvarNanI, vajanI, vastranI, AbhavaravA thavA jagamaLavAraMvAravA raNanI. patranI, puSpanI. kalanI, bIjanI. mAlyanI Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca pupphavAsaM ca phalavAsaM ca bIavAsaM ca malla- manI, yUnI, nI bhane sudhArAnI pRSTi 421.67 vAsaM ca gaMdhavAsaM ca cuNNavAsaM ca vaNNavAsaM ca vasuhArAvAsaM ca vAsiMsu // 97 // taeNaM se siddhatthe khattie bhavaNavaivANamaMtara. tyAra pachI sanapati vAcyatara, yati bhane joisavemANiehiM devehi titthayarajammaNAbhiseya- vaimAni vome tArthanA sanmAbhiSenI mahimA karyo chate savAranA pahoramAM siddhArtha kSatriye nagaranA mahimAe kayAe samANIe paccUsakAlasamayasi rakSAne lAvIne A pramANe kahyuM. che 98 che nagaraguttie saddAvei sadAvittA evaM vyaasii"||98|| 54. "ee caudasa sumiNe pAsai je rAte mahAyaza vIra kUkhamAM saMhata thavA (te sA tisalayA suhpsuttaa| rAte) sukhapUrvaka sUtelI te trizalAe caude svajN syaNiM sAhario mone joyAM. kucchisi mahAyaso viiro|| traNa jJAna sahita te (vIra ) sADA cha mahinA sudhI trizalAnI kUkhamAM rahyA. tihiM nANehiM samaggo devItisalAi so a kucchisi / - have sAtame mahine garbhastha ja te vIre) abhi graha rahyo ke, "mAtA pitA jIvatAM sudhI huM zramaNa aha vasai sannigabbho chammAse adamAsaM c|| yaza nahi.' ___ aha sattamammi mAse ganbhattho ceva abhingahaM ginnhi| bane uttama strIonA garbhamAM rahIne garbha suka mALa (mahAvIra) nava mAsa pUrA thayA pachI ane nAhaM samaNo hohaM ammApiarammi jIvante // te upara sAta divasa vItyA pachI caitra suda teraze duNha varamahilANaM gambhe vAsaUNa pUrva rAtrInA samaye hastAMttarA nakSatra kuMDagrAmamAM janmyA. gbbhsukumaalo| | tIrthakarano janma thaye; AbharaNa ratnonI vRSTi navamAse paDipunne satta ya divase samairege // ya za devarA mAvyo, ane nidhi AyA. aha cittasuddhapakkhassa tersiipuvvrttkaalmmi| vailokyane sukhAvaha evA vardhamAna bhagavAnane hatthuttarAhiM jAo kuNDaggAme mahAvIro // janma thayo. devI ane devI parivAra sAthe tuSTa thayA, AharaNa-rayaNavAsaM vuddhaM titthaMkaranmi jaaymmi| AnaMdita thayA. sako adevarAyA uvAgaoAgayA nihinno|| , javanapati, pAvyatara, jyoti bhane vimAnatuTThAu devIo devA ANaMdiA saparisAgA / vAsI e cAre prakAranA deva parivAra sAthe sarva bhayavammi vaddhamANe telukasuhAvahe jAe / sirita AyA. bhavaNavaivANamaMtarajoisavAsIvimANavAsI a| devothI paravarelA deveMdra tIrthakarane rahIne maMdirasvviii saparisA caunvihA AgayA devA // / * giri tarapha jaine tyAM abhiSeka karyo." devehiM saMparivuDo daviMdo gihiUga titthayaraM / neUNa maMdaragiri abhiseaMtattha kAsI a"|| 240nimA -pR. 17-180mA0 57-15 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 karNATakI bhASAmAM lakhAelA jaina sAhityane lakhavAnI daSTie te te jAtanA nibaMdha vaga ane paricaya. temAM paNa zrI mahAvIra viSe je je vAta e badhA nibaMdhonuM mathana karatAM je navanIta nIkaLe lakhAelI hoya tene te khAsa paricaya. te mahAvIrajIvananI saMkalanAmAM asAdhAraNa upa34 videzI lekhakee bhagavAna mahAvIra viSe ra AgI thAya. kAMI lakhyuM hoya tene sAro abhyAsa. vizvahitaiSI bhagavAna mahAvIranuM jIvana lakhavAne ka5 prAcIna rAjakAraNano paricaya tathA prAcIna samAja samagra vizvanuM upayogI sAhitya vizvavyApaka dRSTie sthitine paNa paricaya. ja javuM joIe; anyathA e lokanAthanI AzAtanA 36 bhASAzAstrano paNa thaDa paricaya. thavAno saMbhava che. bhagavAna mahAvIranA tyAgadharmane AcaranAro ane sarvabhUtahine rataH munigaNa A 37 sarvadharmanA mULa purUSonA jIvanane sUkSma abhyAsa bAbata viSe vicAra kare te e viSe ghaNuM thavAno ATalI abhyAsa sAmagrI prApta karyA pachI saMbhava che. bhagavAna mahAvIranuM maMdira ane temanuM pUrvokta aMtaraMga sAmagrIyukta koI eka vyakti A prakAranuM jIvanalekhana e be pravRttimAM kaI adhika ke maMDaLa zrI mahAvIranA caritra viSe lakhavAnI mUlyavAna che te te kevaLI ja kahI zake. tema chatAM pravRtti karaze to temAM ghaNI saphaLatA maLaze koI paNa aMze A kAmanI kIMmata ochI nathI ja. A ema khAtrIpUrvaka kahI zakAya. A rIte lakhanAra, te sva ane paranA hitanuM kAma che mATe munigaNane zrI mahAvIrane, zrIbuddhane, zrIkRSNane ke bIjA koI vinaMtI karuM chuM ke jarUra teo A kAma mATe kaTIbaddha mahApurUSane ochuM vatuM lakhIne anyAya to thaIne prasthAna kare. nahi ja kare. ekale hAthe AvuM kAma thavuM azakaya nahi te duHzaka te jarUra che; ethI vizva mArI a9pamati pramANe bhagavAna mahAvIranA kANanI yojanA pramANe mahAvIracaritra racanAnI jIvana viSe je je vicAro meM karI rAkhelA te Aje yojanA hAtha dharavAmAM Ave ane te te viSayanA pragaTa karuM chuM. haju paNa bIjA ghaNA vicAro rahI abhyAsakene ucita kAma soMpavAmAM Ave te jAya che jenI pUrti karavAnuM anya vidvAnane prArthI eka Adarza mahAvIracaritra lakhI zakAya ane viramuM chuM. e mukhya kAma karatAM jainadharmane lagatA aneka jAtanA gUDha prazno ane rahasyono nikAla paNa 88 4 iiAinavaripate thaI jAya temaja jainadharmane ItihAsa ghaNe spaSTa purAtanairaktamiti prazasyate / thaI jAya. vinishcitaapydymnussyvaakRtikharI rIte te "mahAvIracaritrasAdhanasaMgrahAvali' ne paThyate smRtimoha eva saH / nAma rAkhIne eka lekhamALAja kADhavI joIe ane temAM pUrvokta sAmagrIsaMpanna maMDaLa mahAvIra caritra zrasiddhasena divAkara.. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) pariziSTa kalpasUtra 44 1 na khaluM evaM bhUaM na eyaM bhavyaM na evaM bhAvassaM-jaM NaM arihaMtA vA cakkavaTTI vA baladevA vA vAsudevA vA. aMtakulesu vA paMta kulesu vA tuccha kulesu vA dariddakulesu vA kivaNakulesu vA bhikkhAmakule vA mAhaNakulesu vA AyAiMsu vA AyAiMti vA AyAissaMti vA / evaM khalu ari0 ca0 ba0 vA0 uggakulesu vA bhogakulesu vA rAiNakulesu vA ikkhAgakulesu khattiyakulesu vA harivaMsakulesu vA annayaresu vA tahappagAresu visuddhajAikulabasesu AyAiMsu vA AyAiti vA AyAissaMti vA // 2 " teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre XXX ucca Nagaesu gahesu paDhame caMdajo somAsu disAsu vitimirAsu visudrAsu jaie sabasaNe pAhaNANukUlaMsi bhUmisapisi mAruyaMsi pavAyaMsi niphannamehaNIyaMsi kAlaMsi pamuiyapakkIlie jaNavasu X X dArayaM payAyA " suvo0 pR0 126 acetanA api dizaH prasedurmuditA iva vAyavo'pi sukhasparzA mandaM mandaM vavustadA || udyota trijagatyAsId dadhvAna divi dundubhiH / nArakA adhyamodanta bhUrayucchvAsamAsadat / lalitavistara 1 " kiM kAraNaM hi bhikSavaH ! bodhisattvaH kulavilokitaM vilokayati sma ? na bodhisattvA honakuleSu upapadyante caNDAlakuleSu vA beNukArakuleSu vA rathakArakuleSu vA pukkasakuleSu vA / atha tarhi kuladvaye eva upapadyante-brAhmaNakule, kSatriyakule ca / tatra yadA brAhmaNaguruko loko bhavati tadA brAhmaNakuleSu upa0, yadA kSatriyaguruko loko bhavati tadA kSatriyakule upapadyante " -50 21 2. " yadA bodhisattvazvaramabhavika jAyate yadA ca anuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbadhyate tadA asya imAni evaMrUpANi RdviprAtihAryANi bhavantiH tasmin khalu punarbhikSavaH ! samaye saMharSitaromakUpajAtAH sarvasattvA abhUvan / mahatazca pRthivIcAlasya loke prAdurbhAvo'bhUt bhairavasya romaharSaNasya / aghaTTitAni ca divyamAnuSyakANi tUryANi saMpravAditAni sarvartukAlikAzca vRkSAstasmin X saMkusumitAH phalitAzca / vizuddhAcca gaganatalAt meghazabdaH zrUyate sma / apagatameghAcca gaganAcchanaiH sUkSmasUkSmo devaH pravarSati sma / nAnAdivyakusumavakhaAbharaNa - gandha-cUrNa-vyAmizrAH paramasukhasaMsparzAzca saumyAH sugandhavAtAH pravAyanti sma / vyapagatatamorajo-dhUmanihArAzca sarvA diza suprasannA virAjante sma / upariSTAccAntarikSAd adRzyA gambhIrA mahAbrahmaghoSA zrUyate sma / sarvendra-sUrya-zakra-brahma-lokapAlaprabhA Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) zvAbhibhUtA abhavan / xxx sarvA akuzalakriyA: prativiratAH / vyAdhitAnAM sattvAnAM vyAdhayaH upazAntAH / kSutpipAsitAnA sa0kSutpipAsA prasrabdhA abhUvan / madyamadamattAnAM ca sa0 madApagamaH saMvRttaH unmattaizca smRtiH prtilbdhaa| cakSurvikalaizca sa0 cakSuH pratilabdham / zrotoSikalezna sa0 zrotaH / mukhapratyaGga-vikalendriyAzca avikalendriyAH sNvRttaaH| dArazcai dhanAni prtilbdhaani| bandhanabaddhAzca bandhanebhyaH vimuktaaH| AvIcimAdi kRtvA sarvanairayikANAM sattvAnAM sarvakAraNAd duHkhaM tasmin samaye prasastam / tiryagyonigatAnAmanyA'nyaM bhakSaNAdiduHkham , yamalokikAnAM sa0 kSutpipAsAdiduHkhaM vyupazAntamabhUt / pR0 98 " yathA ca jvalanaH zAntaH sarvA nadyaH svavasthitAH / sUkSmaM ca kampate bhUmiH bhavitA tatvadarzakaH // pR0 112 3 "dikumAryo'STAdholokavAsinyaH kampitAsanAH / 3 "iti he bhikSavaH ! jAte bodhisattve mAtuH arhajanmA'vadhetviA'bhyeyustatsUtivezmani // 3 kukSipArzvamakSatamanupahatamabhavad yathA pUrva tathA pazcAt bhogaMkarA bhogavatI subhogA bhogmaalinii| tribhaviSyadambukUpAH prAdurabhavan / api ca sugandhasumitrA vatsamitrA ca puSpamAlA tvaninditA // tailapuSkariNyaH paJca apsaraHsahasrANi divyagandhanatvA saMvartenA'zodhayan kSmAmAyojanamito gRhAt // parivAsitatailaparigRhItAni bodhisattvamAtaramupasaMkramya meghakarA meghavatI sumeghA meghamAlinI / toyadhArA vicitrA ca vAriSeNA balAhakAH // 6 // sujAtajAtatAm , aklAntakAyatAM ca paripRcchanti sma / paJca ca apsaraHsa0 divyAnulepanaparigRhIaSTordhvalokAdetyaitAstatra gandhAmbu-puSpaughavarSe tAni bodhi0 sujAta0 50 / paJca apsaraHsahaharSAd vi srANi divyadArakacIvarapari0 bo0 su0 pa0 / atha nandottarAnande AnandA nndivrdhinii| paJca ca apsaraHsa0 dArakA''bharaNapari0 bo0 su0 vijayA vaijayantI ca jayantI cAparAjitA // 8 // 50 / paJca ca apsaraHsa0 divyaturyasaMgItisaMetAH pUrvarucakAdetya vilokanArtha darpaNamane dharanti / prabhaNitena bA0 su. 50 / yAvantazva iha jambu Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etAzca sAmAnikAnAM pratyekaM ctvaariNshcchtairyutaaH| dvIpe bAhyA paJcA'bhijJA RSayaste sarve gaganatalena mahattarAbhiH pratyekaM tathA catasRbhiryutAH // Agatya rAjJaH zuddhodanasya purataH sthitvA jayavRddhiaGgarakSaiH SoDazabhiH sahasraiH saptabhistathA / manuzrAvayanti sm| 0110 kaTakaistadadhIzaizca suraizcAnyairmahardibhiH // 20 // 'atha tasmin samaye SaSTiapsaraHzatasahasrANi kAmAvacaradevebhya upasaMkramya mAyAdevyA upasthAne paricayA~ kurvanti sma / ' pR0 95 zrI mahAvIra bhagavAnanA atizaya zrI buddhabhagavAnanA atizaya 4 khe dharmacakraM camarAH sapAdapIThaM mRgendrAsana- 4 tasya prakrAmata upari antarIkSe aparigRhItaM mujvalaM c| chatratrayaM ratnamayadhvajoMhinyAse ca divyazvetaM vipulaM chatram cAmarazubhe gcchntmnucaamikrpngkjaani|| ganchanti sma / yatra yatra bodhisattvaH padamutkSipati sma abhidhAnacintAmaNi kAMDa 1 zlo. 61 tatra padmAni prAdurbhavanti sma // pR0 96 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvigArava upara kathA 299 RddhigArava upara kathA. vikrama 15mA saikAnuM gadya | ' atra kathA-dazApura nagara dazArNabhadra rAjA mahARhiMmadane dhaNI. eka vAra zrI mahAvIra padhAryA mahAddhimadana udhaNI. ekavAra zrI mahAvIra pAudhAryA (ema) sAMbhaLI ciMta svAmI(na). tevA ADabare sAMbhalI cIMtavaI svAmI tisiI ADaMbari jaI jaI vAM; tevA vaDe bIjo koI vAMdhI na zake. gajeMdra vAMdauM. tisiMI bIjau ke vAMdI na sakai. gajendra muDI (aMbADIvALA karI che. prajAmaya karI) turaMguDI turaMgama pAkharI sAtasaI rANI sukhAsani gama (ghaDA) pAkharI (tenA sAmAnathI sajaja karI) baI sArI mAtA maMDANa Avi, tisiI sadharme. sAtase rAgI sukhAsane (pAlakhI mAM) besADI mahA kaI tehanau mada utAravA bhaNI casaThi sahastraveta maMDANe (ADaMbarathI) AvyA. tethI saudharmadre tene hastI vimurtIA, ekekAI pAMcasaI cArottara mukha- mada utAravA bhaNI (=mATe) cosaTha sahastra kaveta mukhi 2, ATha ATha datuli ATha ATha vAvi vA hasti vipharyAH ekekAne pAMcase cArottara (upara biI, ATha ATha kamala, kamali 2 lAkha lAkha pAMkhaDI, cAra) mukha, mukhe mukhe-dareka meDhAmAM ATha ATha pAMkhuDII 2 batrIsa baddha nATaka devatA karaI, karNi daMtUthaLa, ATha ATha vA vA ATha ATha kamaLa, kAi 2 tihAM siMhAsani, ATha ama mahilI sahita kamaLa kamaLe lAkha lAkha pAMkhaDI, pAMkhaDIe pAMkha IMdra baI&uM te nATaka jo aI chaI, asiI maMDANi DIe batrIza baddha nATaka devatA kare, kaNiiMdra AvirSe dekhI, dazArNabhadra rAjA huI ApaNI kAe karNikAe tyAM siMhAsana. ATha agra mahilI saddhi ucchI bhaNI vairAgya Upana. tatkAla dIkSA (padarANI) sahita Idra beThe te nATaka jue che. lIdhI. idra AvI paga lAgau kahaI svAmI havaI AvA maMDANe (ADaMbarathI) Avyo dekhI dazANuM tiI chatauM. jau cAritra lIdhauM prazaMsA karI vAMdI bhadra rAjAne ApaNI (pitAnI) Rddhi ochI huIpAcha3 giu. havaItII bhAgyavaMta Rddhi gArava huI te bhaNI mATe vairAgya upanyo. tatkALa dIkSA karInaI pachaSTha samArivuM, ane te vastu na huI te lIdhI. Idra AvI page lAgyo. kahe, svAmi! have bhaNI RddhigAravana karavau, cha, zrI, te (mo) cho, (ke) je cAritra lIdhuM. prazaMsA Avazyaka bAlAvabodha patra saMkhyA 150 lakhyA karI vAMdI pAcho gayo. have teNe te bhAgyavaMte Rddhi saMvata 1455 varSe bhAdrava mAse zukalapakSe 12 gurU gorava karIne pachI samAy-sudhAryuM (sudhArI lIdhuM). vAsare liSita ThAkAyasthA [ Do. bhAudAjI anere-ane vaLI te vastu ne hui-thaI te mATe kalekazana raeNyala e, se. muMbaI - 202 ] RddhigArava na kare. cAlu bhASA-dazArNapura nagare dazArNabhadra rAjA taMtrI, Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko Nish or ' , Ultra Violet to te 7000000000000000<Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnI-muMbaI naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. - - zrI jaina zvetAMbara kenpharansanI uparokta dejanA tenAM Aza ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaradAra agara heMDabIladAra raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya, sababa A yojanA jaina bhAIomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A bhejanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA doravA hiMmata dharanAra jo koipaNa bejanA hoya te te sukRta bhaMDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtane aMtara raheto nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAe khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A saMsthAne joza ane jIvana arpe che. A phaMDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI bAkIno aDadhe bhAga keLavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAva phaMDamAM laI javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNA samAjamAM aneka strI purUSa ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA potAnA prayAso karI rahI che ane te A phaMDanI vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jainabaMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada apa pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNI dvArA sudhArI agaNita puNya upArjana karI zake che. mATe sarve jainabaMdhuone A kuMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e meTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa je AkhI samAja jAgRta thAya che temAMthI moTI saMsthAo nabhAvI zakAya evI suMdara yojanA che. "TIpe TIpe sarovara bharAya " e nyAye phaMDane jarUra Apa apanAvazo ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, bahene ene lAbha le, emAM lAbha Ape e prayatna karaze. bIjI kome AvI rIte nAnI rakamamAMthI moTI saMsthAo calAve che te Apa jANe che. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI komanI najare Apane kaMkaransanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne kaMDathI bharapUra karI deze. sujJane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. sevaka, nagInadAsa karamacaMda, cInubhAI lAlabhAI zeTha, e. 2. ja. sekreTarIo, zrI. je. 9. konpharansa. - - | Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _ nabaLA zarIrane baLavAna bacAva kAja amRta tulya kiMmata . goLI 3ranI DubI 1 ne ke rUpiyA 1 eka ke karI che AtaMkanigraha goLIo. ha piyA 4 cAra eka sAthe pAMca DabInI kiMmata rUpiyA 4 cAra, tamArA zarIramAM zakti ochI thayelI jaNAtI hoya, kherAka barAbara na pacI zakate hoya, jarA jeTalI mahenata karatAM paNa hAMpha caDI AvatI hoya, caherAmAMnI ratAza ane kAMti uThI jatI hoya, mAthAno dukhAvo lAgu paDe heya, keDamAM casakA AvatA hoya, pIMDImAM kaLatara thatI hoya, mAthAmAM cakkara AvI jatA hoya, dareka kAmamAM aNagame AvyA karatuM hoya ane zarIranI nabaLAI, mananI nabaLAIne paNa vadhAratI jatI hoya te vakhate prakhyAta -AtaMkanigraha gaLI- onuM sevana karavAmAM bedarakAra rahevuM e DahApaNa gaNAtuM nathI. amArA AtaMkanigraha auSadhAlayanI bIjI paNa ghaNI uttama davAonA mAhitI meLavavA mATe amAre tyAMthI prAisa lIsTa maMgAvI vAMcavAnI darekane bhalAmaNa karavAmAM Ave che. mu bai-zvAca - vaidya zAstrI maNizaMkara goviMdajI. kAlabAdevI roDa, Atakanigraha auSadhAlaya. jAmanagara-kAThIyAvADa, Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIcenAM pustake kokaransa | jaga mazahura (rajIsTarDa naM. 44) oNphIsamAMthI vecAtAM maLaze. vIra bAma zrI jaina graMthAvali rUA. 1-8-0 saMdhIvA, mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, InphaluzrI jena DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1-0-0 enjhA, hAtha paganuM jalAi javuM vigere hareka che , bhA. 1 le 0-8-| prakAranAM darado upara masaLavAthI turata ja ArAma zrI jaina zvetAMbara maMdirAvali 0-12-0 pAka alInAmamAlA prAkRta keza --- vIra oInTamenTa jaina gUrjara kavio 5-0-0 A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA darAja tathA khasa kharajavAne akasIra malama. rU. 01 | jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme kare. eka aMka mATe jAhera khabarane bhAva | dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. rU. 4-0-0 vadhu mATe lakho- sola ejanTaAsIsTanTa sekreTarI, zA. mehanalAla pAnAcaMda davAvALA, zrI jaina che. kaoNnpharansa. | The. khalAsI cakale, muMbaI naM.3 20 pAyadhUnI posTa naM. 3 bahAra gAmanA eAraDo vI. pI. thI ravAne karIe muMbaI, chIe mATe lakho. jaina grejyueTa bhAIo tathA jaina saMsthAo pratye. A ophisamAM jaina saMsthAo temaja jaina grejayueTa baMdhuonAM nAme vigere hakIkata gayA kanvenzana saMmelananA TharAva anusAra rajIchara karavAmAM Ave che. te AthI vinaMti karavAmAM Ave che ke jaina saMthAo ke jene chApelAM phorma amArA taraphathI maLyAM na hoya temaNe maMgAvI levAM ane bharI mokalavAM temaja jaina grejyueTa bhAIoe pitAnA nAma rajIsTara na karAvyAM heya te temaNe nAma, (purUM) cAlu temaja haMmezanuM ThekANuM, DIgrI kaI tathA lIdhAnI tArIkha, yunivarsiTI ane kolejanAM nAme lakhI mekalAvavA tarasTI levI. zrI jaina zvetAMbara konpharansa. 20, pAyadhUnI, muMbaI 3. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAM sukha zuM che?? nirogI zarIra, taMdurasta strI ane hRSTapuSTa bALaka A traNa vastuo saMsAra sukhamaya karavAnAM mukhya sAdhana che, jo tamAruM zarIra kaI paNa duSTa rogathI pIDAtuM haiya te prakhyAta # # ## # ### #### # huM madanamaMjarI goLIo (rajIsa) nuM tarataja sevana kare. A dIvya goLIo magajanA tathA zarIranA dareka roga dUra kare che, dasta sApha lAve che, lohI tathA vIryanI vRddhi kare che, hAthapaganI kaLatara, vAMsAnI phATa vagere dareka darada paNa ajaba rIte nAbuda karI, zarIra nirogI banAvI baLa ApavAmAM A goLIo eka bIna harIpha IlAja che. kI, gaLI 40 nI DabI 1 ne rU. 1 strIonI taMdurastI mATe te garbhAmata cUrNa rajIsTarDa) 232594%22 % nuM tene tarataja sevana karo. A cUrNa strIo mATe amRtarUpa che. aniyamita rUtu tathA pradarAdi roga dUra kare che. garbhAzayanA rogo dUra kare che, temaja harakoI kAraNathI saMtatirodha dUra kare che. strIonAM dareka darado dUra karI, zarIra taMdurasta banAvavA mATe A cUrNa akasIra upAya che. kIM telA 10 nA DabA 1 nA rU. 2) che, je tamArA bALaka hamezAM regI tathA nirbheLa rahetA hoya te ### ## #### ## # bAlapuSTIkaraNa vaTIkA rajIra nuM tarataja tene sevana karAve. bALakonAM tamAma darada dUra karI lohI puSkaLa vadhArI zarIra hRSTapuSTa banAvavAmAM A goLIo uttama AbAda IlAja che. kIM. DabI 1 ne rU. 1). A traNe davAo gharamAM rAkhI jarUra paDatI vakhate upayoga karavA darekane khAsa bhalAmaNa karavAmAM Ave che. dareka davAnI saMpUrNa mAhIti mATe vividyA pustaka maphata maMgAvo. A rAjavaidya nArAyaNajI kezavajI. heDaophisa-jAmanagara (kAThIAvADa) brAnca-393 kAlabAdevI muMbaI re ! bhATIA mahAjana vADI sAme, Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CL aneka vyavasAyamAM bhUlI na jatA rahI jainabaMdhuone vijJapti. zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama chellAM 21 varSathI jenakomanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita sata prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo A saMsthAne lAbha le che. A varSe ATha vidyArthIo meTIkanI parIkSAmAM beThA hatA temAM traNa temanA aicchika viSayamAM tathA pAMca vighArthIo badhA che viSayamAM pAsa thayA che. jeo se muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa se jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNuM ja ghaTI 4i gaI che. udAra jainakoma pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. te te Apa sau pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze. lI, sevaka, mAnada maMtrIo zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANuM. paS ( S ING IN Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Booooooooooooooooooooo8 te taiyAra che! satvare maMgAvo! OM "jaina gUrjara kavio." huM QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ6 Azare 1000 pRSTane daladAra graMtha. gujara sAhityamAM jenoe zuM phAle Apyo che te tamAre jANavuM na hoya te Ajeja uparanuM pustaka maMgAve. jaina gUrjara kavio" eTale zuM? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa? yuga pravartaka koNa? jaina rAsAo eTale ? gujarAtI bhASAnI utpatti C ane vikAsa kevI rIte thayA? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina 2 kavi ratnone prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsadama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane prAjaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhe che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavionA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNe tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAvyanA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione -ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-o-o, prathama bhAga-mAtra juja prata hoI dareke pitAne eNDara turata nedhAvI maMgAvavA vinaMti che. haooooooooooooooooooooooooooooooo 20 pAyadhUnI, ] lakhe - geDIjInI cAla pahele dAdara, mesarsa meghajI hIrajI bukaselarse muMbAI naMbara 3. ! #$$$$$$$$$$$$$$$$$$$Ne Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDanuM ( vizALa kAryakSetra 1 sadarahu aaN navI temaja cAlu pAThazALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANAnI sagavaDa nA hoya temane phailarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. 3 bAla, bAlIkAo, strIo temaja purUnI harIphAInI dhArmika parIkSA daravarSe DIsembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAma daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membaro ane sahAyaka membaronI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakama mokalavI te pitAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. - membare mATe:lAipha membara thavAne rU. 100) ekI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. 20 pAyadhunI, ne ena. sekreTarIo, muMbaI 3, zrI jana tAMbara ejyukezana borDa, rAjA mahArAjAo navAba sAhebe, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baraDA gavarnamenTa, janarale, karnala, mejara, kepaTane, nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa enararI e. DI. sI., polITIkala ejanTo, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ophIsare, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA meTA DAkaTare tathA dezI ane yuropIyana amaladAre ane gRhasthAmAM bAdazAhI yAphatI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che. eja tenI upayogItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI deva enAlAIjha thayela che. bAdazAhI cAkatA game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI yAkutI vIrya vIkAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM puruSAtana Ape che. kharI maradAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM koIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 golInI DabI ekanA rUpIyA daza. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma. rAjakoTa-kAThIyAvADa, Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ( zrI sArAbhAI maganabhAI modI lona-skelarazIpa phaMDa. che A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce jaNa- 1 A vyA mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lena rUpe ApavAmAM Ave che. che (1) mAdhyamika keLavaNI aMgrejI cothA dhoraNanI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA paga te abhyAsa mATe. che (2) TreinIMga raphUla athavA kelejamAM abhyAsa karI InDa zikSaka thavA mATe. (3) miDavAipha ke narsa thavA mATe. ( () hisAbI zAna Accountancy TAIpa rAITIMga, zehenDa vigerene abhyAsa ha karavA mATe. (5) kaLAkauzalya eTale ke peInTIMga, DAIMga, pheTogrAphI, IjanerI vijaLI , | ityAdinA abhyAsa mATe. (6) dezI vaidakanI zALA ke nezanala meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mATe. lena tarIke madada lenAre mukarara karela dhArmika abhyAsa kare paDaze tathA ; ke likhita karAra patra karI ApavuM paDaze ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada ) 7) lIdhI hoya te tenA mokalavAnA kharcA sahita vagara vyAje pAchI vALavAnI che. (pa), e vizeSa jarUrI vigato mATe tathA arajI patraka mATe sekreTarIne gevAlIyA TeMka jo roDa-grAMTaroDa-muMbaI lakhe. * strIoe lekhIta karArapatra karI ApavAnuM nathI, vaLI InDa zikSaka che thanAra purUSe temaja jeo mAtra dhArmika, saMskRta yA prAkRtine abhyAsa karI te [g) bhASAmAM purepurA niSNAta thavA mAgaze teoe paNa karArapatra karI ApavAnuM che ja nathI. eTale ke A bannee paisA pAchA ApavA ke nahi te temanI munasaphI ja upara raheze. A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara konpharansa mATe ghI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jaina zvetAMbara oNpharansa eNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | namo tid jaina yuga [ zrI jaina bhavenTa kaeNnpharasanuM mAsika-patra ] vizAkha pustaka 3 aMka 9 - 1984 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAike, muMbaI Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya, viSayAnukrama. viSayA, pRSTa, jana e ka sejitanuM AmaMtraNa-sekeTarIone | samAja mAtAnI bhikSA. rA. punI - 326 khulase... . . . 298 | lAgavAna mahAvIra prabhue batAvelA niyamanI taMtrInI noMdha: zreSTha che. zeTha kuMvarajI AguMdajI ... 327 'jIvanamAM tyAganuM sthAna-rA. makAtI ... 330 1 zrI jinavijayanuM jarmanI pratye prayANa. sagapaNa saMbaMdhI kartavadizA, ... ... 333 2 sAkSara ziromaNI kezavalAla dhruva ane sarakAra ane samAcatA. taMtrI tathA C.... 335 zrI hemAcArya 3 dharmanI lAgaNI dubhavavA vividha dhaH saMbaMdhInuM jajameMTa 4 vANIne durapayoga 1 malerakoTalAnA nA. navAbasAhebanuM prazaMsA 5 prAkRta bhASAnA abhyAsa mATe vivArSika pAtra pagaluM. 2 muMbaImAM maLelI jAhera krama 6 zrI zatruMjaya prakaraNa. 301 sabhA. 3 upadezakone pravAsa. 4 mI. laMDanane patra R. J. J. . . 305 munzIkRta navalakathAonI phIma. 5 banArasa mAnavajIvanane dhAmika Adarza. rA.pha. ke. lAlana 307 yunivarsITI ane janacera. 6 zrI jana kumArikAone saMvAda. prayojaka taMtrI - 322 | tAMbara konpharansa. * * 339 jainayuga - jainadharma, tattvajJAna, sAhitya, itihAsa, cAlu varSathI vArSika lavAjama pAlakharca jIvanacaritra ne samAjapragatine lagatA viSe carcAtuM sahita mAtra rU. traNa uttama jaina mAsika, lo-jena veTa kaoNnpharansa oNphIsa -vidvAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadyapadya lekha temAM Avaze. 20 pAyadhunI muMbaI naM. 3, -zrImatI jaina . kaMpharansa (pariSa) saMbaMdhInA vartamAna-kAryavAhIne ahevAla sAthesAthe apAze. A mAsika bahoLA pramANamAM phelAve pAmavAnI te dareka sujJa A patranA grAhaka banI potAnA khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mitrone paNa grAhako banAvaze ane saMdhasevAnA mATe te upayogI patra che; te teone upara pariSadanA kAryamAM puSTi Apaze. siranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. ka A dezane temaja jagatane sAcA sipAhIno khapa che. dezasevA, jagatasevA, AtmajJAna, Izvaradarzana, e nakhI vastuo nathI, paNa eka ja vastunAM judAM judAM svarUpa che. gAMdhIjI. navajIvana 29-4-28. It is necessary for the different religious groups to be acquainted with the traditions, ideals and history of one another-because cultural intimacy will have the way towards communal peace and harmony. I venture to think that the fund. amental basis of political unity between different communities liis in cultural "rapprochement" and as things stand to day, the different communities inhabiting India are too exclusive. In order to facilitate cultural rapprochement" a dose of secular and scientific training is necessary. Fanaticism is the greatest thorn in the path of cultural intimacy and there is no better reinedy for fanaticism than secular and scientific education. Secular and scientific education is useful in another way that it helps to rouse our economic' consciousness. The dawn of economic' consciousness spells the death of fanaticism. -Subash Chandra Bose. Presidential Address, Maharashtra conference 1928. pustaka 3 vIrAta saM. ra4pa4 vi. saM. 1984 vaizAkha. aMka 9 zrI jaina zvetAMbara konpharansa sejata-mAravADa-nuM AmaMtraNa. | amAre khulAse, sojA mukAme A konpharansa meLavavA mATe je samAja avaLe raste na dorAtAM satya hakIkata zuM che AmaMtraNa gata khAsa adhivezana vakhate ApavAmAM te samajI zake evA hetuthI A khulAso prakaTa AvyuM hatuM te sabaMdhe sthAnika temaja anya patromAM karavAmAM Ave che. ane khAsa karI pUnAthI prakaTa thatAM jana jIvananI vastusthiti evI che ke gata khAsa adhivezana aMkamAM sajatavAlA mI, hIrAlAla surANa vakIlanA vakhate rA. hIrAlAla surANAe sojata mukAme prakaTa thaelA patrathI keTalIka gerasamaja ubhI thavA AvatuM sAmAnya adhivezana meLavavA AmaMtraNa pAmI che eTaluM ja nahi paraMtu loke ADe raste ApyuM hatuM. temanA prakaTa thaelA bIjA patramAM derAyA heya e paNa banavA joga che. A uparathI jaNAvyA mujaba zrI zatruMjaya sabaMdhe satyAgraha vagere Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 jenayuga vaizAkha 1984 bAbato vicAravA mATe nahiM paNa sAmAnya general taraphathI spaSTa jaNAvavAmAM AvyuM che ke zeTha ANuM. adhivezana mATenuM e AmaMtraNa hatuM e binAthI cha kalyANajI taraphathI kaeNnsIDenzI ala khabara samAja vAkepha che. A adhivezana meLavavA AmaM* ApavAmAM AvI che (tA. 2 ane patrathI) ke adhitraNa ApyuM eTale mI. surANu dvArA sojatanA vezana mulatavI rAkhavuM. saMdhe kharca vigere vyavasthAnI javAbadArI svIkArI , AvatuM adhivezana sAmAnya general adhie vAta spaSTaja gaNAya; chatAM jayAre aSavezane vezana hAi zeTha ANaMdajI kalyANajInI salAha yA melavavA sabaMdhe carcA ane patra vyavahAra upasthita anumati pUchavA saheja paNa jarUra nahotI ema thayAM te vakhate ja koI paNa jAtanAM baMdhAraNa vinA ame te vakhate mAnatA hatA ane haju paNa emaja risepzana kamiTI-sekreTarIo, ceramena AdinI dhora- mAnIe chIe. ane teone te vakhate amArA raNasara goThavaNAnI saMpUrNa gerahAjarImAM mI. surA- taraphathI ema spaSTa jaNAvavAmAM AvyuM paNa hatuM. NAe rU. 3000) traNa hajAranI kharca mATe agA chatAM A sababasara adhivezana mulatavI rAkhavA uthI mAMgaNI karI. AvA saMjogomAM agAuthI rAkhavA mATe mI. surANAe amone jaNAvyuM hatuM. agara pachIthI koI paNa rakama ApavAnI javAba- have "kamajorI ane anizcitatA' nA samajavA dArI saMsthAnI kamiTIe svIkArI nahotI ane tethI e vAMcanAre vicAravAnuM che. temanI e mAgaNI na svIkAravAno kamiTIe vicA, trIjuM kAraNasara adhivezana mulatavI rAkhavAmAM rapUrvaka ane DahApaNa bharyo nirNaya karyo te bhI. sahAyabhUta banyuM ne rastA rIpera vagerenuM. sejatanA surANAne turtaja jaNAvavAmAM Avyo hato. adhi. saMdhanI vatI ne. jodhapura mahArAjAne adhivezana zana sejata mukAme mI. surANAjI melavI na zakyA aMgenI tamAma sAdhana sAmagrI ane rastA rIpera enAM kAraNomAM A eka mukhya kAraNa hatuM ke je Adi mATe eka rejhIjhenTezana A saMsthA taraphathI mI. surANue jAhera karavAnuM vyAjabI dhAryuM mokalavAmAM Ave to temanuM kArya vadhAre sarala jaNAtuM nathI. bane, vajana paNa vizeSa paDe, ane dhAreluM kArya turta pAra paDe ema amane jaNAvavAmAM AvatAM e adhivezana mATe pote je TIpa rU. 3000). tevuM Representation amArA taraphathI mokalavAmAM nI karI ane tenI nakala amane mokalyAnuM jaNAve AvyuM hatuM (tA. 17-1-27) jene javAba cheka che te TIpanI nakala hamaNAM ja thoDA vakhatapara amArA (3-4-27) adhivezananA samayanI AsapAsa amane vakhatovakhata lakhyA pachI amane mokalavAmAM AvI che. maLyuM hatuM ke jyAM sudhI risepzana kamiTInA cerabIjuM kAraNa evuM jaNAve che ke khare vakhate mena sekreTarIo AdinI goThavaNa thayAnuM amArI konpharansa Arasa tathA zeTha ANaMdajI kalyANajI jANamAM nathI. ukta javAbamAM jaNAvyA mujaba taraphathI adhivezana mulatavI rAkhavA mATe vizvasta) menI Akhara pahelAM rastA vagerenuM kAma pUruM thaI kIDenzIala tAra cIThIo vagere rA. hirAlAla- zake tema na hovAnuM spaSTa jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. te malatAM adhivezana bharatAM temane aTakAvavAmAM te mosamamAM ane pachI varSo vata AvatI AvyA. A hakIkatamAM jarA paNa satya nathI ema hoi adhivezana niNita samaye tyAM bharI zake ema amAre bhArapUrvaka kahevuM joIe. A saMsthA tara- hatuMja nahiM, phathI e koI paNa tAra yA patra temane lakhavAmAM A badhAM kAraNe dhyAnamAM laI amane jaNAAvyo nathI ema patra vyavahAra parathI sahaja joI vavAmAM AvyuM hatuM ke sojatanuM adhivezana dazArA zakAya tevuM che. paraMtu mI. hIrAlAlajI pitAnA tema divAlInI AsapAsa thA krisTamasa para mulatavI ja zrI. DhaDhA sAhebanA amane maLelA patramAM teo rAkhavuM je mujaba adhivezana mulatavI rahyuM hatuM. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI noMdha 301 tyAra pachIthI A saMsthAnA presIDenTa janarala ke chevaTe adhivezana mulatavI rAkhavA mATe amane sekreTarI rA. makanajI je mahetA tathA rA. moha jaNAvavAmAM AvyuM tyAra pachIthI atyAra sudhImAM nalAla bhagavAnadAsa jhaverIne phArega thavA rAjInAmAM mI. surANu yA jatanA saMdha taraphathI adhivezana ApelAM hoI te maMjUra thaI navI nimaNuMka na meLavavA saMbaMdhe izAro sarakho paNa karavAmAM thAya tyAM sudhI A kArya saMsthA hAtha dharI zake e AvyuM nathI eTale have samajI zakAya tevuM che ke sthitimAM na hatI. A nimaNuMka thayA bAda adhi- AmaMtraNa ApatI vakhate keTalI javAbadArI zrIyuta vizane krIsTamasamAM meLavavA tajavIja karavA jeTalo surANajIe potAne zire dhArI hatI. amane AzA samaya amane hato nahi. saMsthAnA kAraNe thatA che ke aTilA spaSTa khulAse vAMcyA pachI samAja edhedAro TA thayA ane navA nimAelA che. vastusthiti zuM hatI ane che tene potAnI meLeja dAroe pitAnuM kArya saMbhALyA pachI pahelI take khyAla bAMdhaze, e ja, zrI jaina zvetAMbara) lI. sevake. adhivezana meLavavA saMbaMdhe vicAra calAvavAmAM kaeNnpharansa 20 pA- nagInadAsa karamacaMda. Avyo hato ane hajI paNa e prazna amArA mukhya dhaMdhunI muMbaI 3 cInubhAI lAlabhAI zeTha, vicAranI bAbata che. A sthaLe eTaluM kahevuM joIe tA. 15-4-28) e. resIDenTa janarala sekreTarIe. taMtrInI noMdha. 1 zrI jinavijayanuM jarmanI pratye prayANa- thayela gujarAtI vidvAna jaNAve che ke temanI anu. jaina samAjamAM eka vidvAna saMzodhaka tarIke zrI sthitine laI saMzodhananuM ne purAtattvanuM kArya bahudhA jinavijayanuM nAma prasiddha che. gujarAta purAtatva ApaNe tyAM baMdha thaI jaze jANI kheda thayo paNa sAthe maMdira dvArA gUjarAtanA sAkSara vargamAM temaja gUja- teo be varSa jarmanI javAnA che jANI Ananda rAtanA bahAranA pradezamAM temaNe ati khyAti meLavI thaze. kAraNa ema nathI ke temane saMzodhana paddhati vize che. temaNe sthApelI te saMsthA pratye gujarAtanA sAkSa- bahu navuM jANavAnuM maLaze, paNa yuropIya vidvAnone ronI ghaNI mAna bharelI lAgaNI ne ghaNI uMDI AzA temanA javAthI bhAratanA eka pragADha ne prakhara vidvArahelI che. eja saMsthAnA bhAvI vikAsanI daSTie no paricaya thaze. temanA jevAnA javAthI dezanI mahAtmA gAMdhIjInI saMmati ane anumatithI teo sukIrti phelAze. ApaNI saMskRtinA navA mIzanarI hamaNAM 12mI mene divase jarmanI pratye prayANa kara. yone suMdara namUne emane maLaze. A sAthe ukta nAra che. yuropa mATe pAsaporTa maLI gayo che ane vidvAna sUcanA kare che ke "vaLatI vakhate krAMsa, iTalI pI enDa. o. sTImara morayAmAM 12 mI me e ne svITjharlaeNDa paNa thatA Ave. bane to DAyarI lakhajavAnI taiyArI thaI rahI che. temanA mitra ane vAnI Teva rAkhe, kAraNa temanI anubhavI najare aneka prazaMsakenI Arthika sahAyathI temanuM paradezamAM-dIpa- vastuo paDaze ne enI dhapachAMyanuM nirIkSaNa bahu tara gamana vidyA-kalAnA abhyAsa ane vRddhi arthe upayogI thaI paDaze. pAzcAtya saMskRtinA paDaghA kAgaLa thAya che. e vAta khAsa noMdhavA yogya che. ApaNuM upara jhIlavA bhUle nahi." ame A vidhAnatA kathana zrImate, jene vidvAnene vadhAre bahAra lAvavA ane tathA sUcanane vadhAvIe chIe-pasaMda karIe chIe. temanI dvArA jaina sAhitya, dharma ane tatvajJAnane jaina saMskRtinuM yathAsthita bhAna karAvavAnuM teo samasta vizvamAM suMdara AkAre mUkavA mATe yuropamAM game tyAM jaze tyAM bhUlaze nahi evI saMpUrNa khAtrI mekalavA pratye lakSa Ape to to sonAno dahADa uge. hovA chatAM ane zrI jinavijayajIne evI bhalAmaNa zrI jinavijayajInA saMbaMdhamAM eka siviliyana karIe chIe. temano pravAsa saphaLa thAo, hadayanA uMcA Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 jenayuga vaizAkha 1984 uMcA manoratho siddha thAo, pAzcAtya pradezane bhAra- sAITIne saMkhyA che. dhaNuM De. mane lAge kApalI tanI Arya jene saMskRtinuM savizeSa ane prAmANika manyAnI vAta thaI gaI, mane paNa daseka te maLelI ! jJAna ane bhAna temanI dvArA prApta thAo. ane teo 'kAmAM sahakAra vinA e kArya hAla te gujarAtamAM tyAMnI paddhati, zailI, kArya karavAmAM aDaga pravRtti laI zakya na atra pAchA savizeSa Arogya ane utsAhavaMtA AvI "hemAcArya laDavA nahiM nIkaLelA, paraMtu eTalA bhAratanI pragatimAM vizeSa nimittabhUta thAo evI uparathI ApaNe sAkSara tarIke emanI sevAnI ochI kadara karI zakIe nahi svarAja e ApaNuM saunuM dhyeya paramAtmA pratye amArI prArthanA che. che. paraMtu ApaNI potAnI ja vacce hajI te eTalA AvA vidvAne eka karatAM aneka-puSkaLa para phAMTA che ke AvI rIte arasparasa virodha darzAvavAthI dezamAM jAya toja janonI pUrvanI ja mAna Izvare jene je zakita ApI hoya te pramANe te kArya saMskRtinuM gaurava vadhArI zakAya tema che. kare che te pitAnuM kartavya bajAve che. sAkSara hoya te 2 sAkSaraziromaNI kezavalAla dhruva ane zrI laDAImAM bhAga leja, ene keAI niyama bAMdhI zakAya hemAcArya nahi. je dAkhalo ApavAmAM Avyo che. tyAM prajAjana samastane yuddhanI tAlimanI anukULatA hatI. evI gajarAta sAhitya sabhA-amadAvAdanA vidvAna tAlima je dezamAM maLatI hoya ane e prasaMga hoya upapramukha DaoN. hariprasAda vrajarAya dezAIe tA. tyAM sAkSara pAchaLa paDe, e bezaka zarama bhareluM gaNAya. 1-4-28 ne roja sAhityanAM preraka baLo-(eNpha- mAruM te dhAravuM che ke dareka pota potAnA kAryamAM abhisapharDa DikSanerI athavA navI aMgrejI DikSanerI) e rUci rAkhe ane tene ja yogya rIte pALe.' para bhASaNa ApyuM hatuM te vakhate pramukha zrI dI. A vakatavyamAMthI zrImAna hemAcAryanI sAkSabA. kezavalAla harSadarAya dhruve je mananIya upasaMhAra tA-keSakAratAnI stuti prakaTa jaNAya che. jyAM karyo hato temAM zrI hemAcArya saMbaMdhInuM vakatavya satanuM grahaNa karavAnI vRtti che tyAM sata maLI rahe ati upayogI hovAthI atra utArIe chIe - che. bIjA tarUNa vidvAno A vRddha sAkSarathInuM anukaraNa AjanA bhASaNane viSaya 'ekasapharDa DIkSanarI karaze ke potAnA yo vanamadamAM taNAyA jaze? " athavA navI aMgrejI DIkSanerI' viSe hate. AvuM mahAbhArata gujarAtI bhASA meSa mATe amArI sUcanA kAma rASTanI sahAyatA vinA zakya nathI. AvuM kAma e che ke amuka zabda arthasahitane pramANu ApaNe tyAM eka vakhata thayeluM. e vakhate ApaNuM guja... (reference) sahita pUrAM pADanArane amukarAtanuM rAjya hatuM, ne siddharAja jayasiMha rAjya karate dravya ApavAmAM Ave evuM kaMI gu. va. sau tyAre hemAcAryo e kAma siddharAjanI sahAyatAthI ja che. te aneka gujarAtI zikSakeza-mahetAjIe upADeluM. joIe teTalA lahIe, madada karanAra aneka (e jenA pagAra ati TUMkA hoya cheane vidvAne, ne rAjyanI Arthika madadathI, e kAma temaNe pAra paNa utAryuM; ne kAvyAnuzAsana, liMgAnuzAsana, sAhityapajIvI vidvAne kaMika karavA prerAya ne zabdAnuzAsana jevA graMthe ApaNane maLyA. aMgrejI karI paNa batAve. bhASA je varSo thayAM vyavasthita che, ane jemAM jUnA 3 dharmanI lAgaNI dubhavavA saMbaMdhInuM vakhatathI aneka lekhe sacavAI rahyA che ne upalabdha paNa jajameMTa-InDiyana pInala koDanI 298 mI kalamanI che, temAM A koSa racatAM De. mane keTalI muzkelI rUe pila' nA taMtrI 'pAgala' para mUkavAmAM Avela paDI te ApaNe joyuM te gujarAtI bhASA, hajI te jenuM apabhraMza ne prAkRta svarUpa paNa ApaNe pUrUM pichAnatA Aropa saMbaMdhI muMbaInA vidhAna ane nyAyI mAjinathI, temAM keSa racave te eka mANasanuM kAma nathI. chUTa mI. dasture je cukAdo Apyo hato temAM meM emAM yathAzakita prayatna paNuM karyuM che, ma ne mA kAyadAnI carcA karI chevaTe tenA ukta taMtrIne zikSA ne " ema traNa chaTA akSare taiyAra karIne vanayalara karI hatI. temAM nIcenuM khAsa jANavo gya cheH Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI seMdha 303 lagabhaga badhAja dharmamAM evuM mAluma paDe che ke hAya che ke samayane oLakhI cAlavA mATe amuka ghara keTalAka maMtavya ane keTalIka rUDhio evI pracalita hoya karI beselI rUDhione dUra karavAno pikAra karavAmAM che ke tene teja dharmonA keTalAka anuyAyIo aniSTa gaNI Ave te teo ekadama ukaLI uThe che ane dharmanI vakheDI kADhe che ane je teo evI rUDhione ughADI teo evI rUDhione udhADI hAni thatI samajI nAhakanA cheDAya che nahi karavAnuM che pADavAnI kozIza kare che tethI dhArmika lAgaNI dukhAva karI bese che-khoTo dUSa ane aNachAjato tiraskAra vAne IrAde che ema kahevAya nahi. havelImAM cAlatI batAve che. AvAo jarA zAMti rAkhI uo vicAra badIo viSe ApIe jaNAvyuM che te je kharekharuM hoya te bezaka evI badIne sakhatamAM sakhata rIte vADI e karI hitAhita samajavAnI sanmati vAparatA zIkhe kADhavI joie. amuka maMdiramAM cAlatI badIo upara e khAsa jarUranuM che. hamalo kare te kAMIdharma upara humalo karyo gaNAya nahi' 4 vANIne durUpayoga-hamaNuM sAmAnya rIte A sAmAnya kathana samAje ane keme khAsa keTalAMka patramAM koI para jAhera TIkAnA oThA nIce dhyAnamAM rAkhavAnuM che. paNa tenI ja sAthe lakhanAre aneka jAtanAM lakhANe ane "kArTune mUkavAmAM A paNa dhyAnamAM rAkhavA yogya che ke Ave che temAM je jAtanI vANIno 3payoga karavAmAM " ApI mAtra eTaluMja kahe ke mAre udeza dhArmika Ave che te niSThAthI rahita, AkSepAtmaka, galIca lAgaNI dukhavavAne na hatuM teTalAthI ja te kAyadAnI beDI- ane kadarUpI dekhAya che ane tethI ame gata zrI mAMthI chuTI zake kahI ane tethI e bAbatane nirNaya mahAvIra jayaMtI khAsa aMkamAM taMtrInA nivedanamAM karavAmAM-eTale ke sudhAraka ke TIkAkAranA lebAsamAM dhArmika parISaha-sevana krodha tyAga-gAlipradAna-mauna ane lAgaNI dukhavavAne hetu hato ke nahi te nakkI karavAmAM bhASA samiti para TUMkamAM vivecana karyuM hatuM ane agAunAM lakhANo tathA sthaLa ane prasaMga vagere dhyAnamAM zrI mahAvIra pravacanamAM "vANune vinaya' saMbaMdhInuM levAnuM che. zrI uttarAdhyayana sUtranuM kathana TAMkayuM hatuM. paraMtu "TIkA karavAnA bahAnA heThaLa amuka samAjanA dhArmika tethI kaMI asara te bhASA vAparanArA 5ra saMgInasiddhAMta viSe galIca lakhANo thAya to A kalama lAgu pADI zakAya aApI taraphathI je rIte kahevAmAM AvyuM paNa thaI hoya ema jaNAtuM nathI. te patromAM hajI che ane je zabdo vApayA che te uparathI ema anumAna tevAM lakhANuM AvyuM jAya che ane adharAmAM pUruM thAya che ke Apane IrAde dhArmika lAgaNI dubhavavAno have pahelAM jema khoTAM nAmavALAM galIca copAnI. hatA. bhASA ghaNI ja kaDaka che.' AMo nIkaLatAM hatAM, tema zrI vijayalabdhi sUri jina dharmamAM jene vacanagupti kahevAmAM Ave che Agamanane divase eka copAnIyuM vahecAyuM hatuM. te te dUra rahI paNa jene bhASAsamiti kahevAmAM ane temAM evAM bIjA copAnI bahAra paDavAnI Ave che tene upayoga jyAre pitAnA saMpradAyamAM dhamakI paNa apAI hatI ema khabara maLI che. A sAdhu tarIke prasiddha thayelA evA paNa nathI karatA copAnIuM vaheMcavAnI agAuthI khabara pUnAnA eka ema mAlUma paDe tyAre kheda thAya, jyAre teo AgaLa patramAM "kATune' mAraphate bahAra AvI hatI. vadhI samajuvarganI lAgaNI dubhave, eTaluM ja nahi paNa aneka sArA sArA mANasenA para ajugatA jene badanakSI-mAnahAni (defamation, libel) AkSepa vANInA vilAsathI karavA e tane anukahevAmAM Ave che tenuM ane tethI thatA phojadArI cita rasto che. ema karavAthI sudhAraNa karavAnuM guhAnuM paNa bhAna bhUlI jAya te kharekhara atyaMta beya hoya che tema hoya te zaMkAspada che) te te pAra aphasosanI vAta gaNAya. paDatuM nathI, paraMtu tenI viparIta asara thAya che. alabata A sAthe e paNa kahevAnI jarUra che kArya karanArA dareka samAja ke kemamAM bahu ochA ke keTalAkanI cAmaDI eTalI badhI ALI thaI gaI hoya che. tenA para kAdava pheka ene artha tene Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 304 vaizAkha 1984 kArya karatAM aTakI javAnI ane samAjane salAma 4 prazna vyAkaraNa sutra karavAnI e pharaja pADavA jevuM che. A chatAM paNa 5 upAsaka dazAMga sutra ame sAthe sAthe kahI dezuM ke kharA kArya karanAre te 6 dazavaikAlika mULa niryukita pITha nakkara ane chAtI himmatavALI rAkhavI joIe. 7 uttarAdhyayana 18 adhyayane. 5 prAkRta bhASAnA abhyAsa mATe vivA AmAM paM. bahecaradAsa kRta prAkRta vyAkaraNa Sika kama-traNa varSane abhyAsa karI prAkRtabhA- na mA hamacaMdrAcArya kRta cha dAnuzAsana (prAkRta kAvya SAmAM sAmAnya rIte Adhipatya meLavI zakAya evo saMbaMdhI) dAkhala karela hatuM te ThIka thAta ema krama prAkRta bhASAnA amuka vidvAnoe potAnI buddhi amo ke je prAkRtanA pUrA abhyAsI nathI tene pUrvaka nakkI karyo che te amane yogya ne upayogI lAge che te yogya jaNAya te A kramamAM sthAna lAgatAM atra mUkIe chIe: apAze, amAro Agraha temAM hoI zake nahi. A prathama varSa. abhyAsakramanA saMpUrNa abhyAsathI jaina vidyArthIne 1 prAkRta mArgo padezikA. mUla sUne abhyAsa paNa sAthe sAthe thaze evI 2 pAIe lachI nAmamAlA (kAza) yojanA tenI che. 3 prAkRta kathA saMgraha 6 zrI zatruMjaya prakaraNa-pAlitANAnarezAna 4 upadezamALA AmaMtraNathI jaina AgevAnuM eka DepyuTezana 5 gADavahe zloka 1200 samAdhAnanI masalata mATe ja temane maLI AvyuM-ne * 7 supAsanAha cariyamAMthI bAravratanI kathAo pAchuM vaLyuM. samAdhAna kaMI paNa thayuM nahi. AmAM loka Azare 6000. " zuM aMtarAya che? koI kahe che ke tyAMnA divAna7 samarAIvacce kahA traNa bhavanA loka 2500 keAi kahe che ke be pakSakAra trIja taTastha vagara 8 kumArapAla kAvya (prAkRta dvayAzraya) saMpUrNa samAdhAna karI na zake- kAMDe kAMDuM kapAya nahi!, 9 vasudeva hiMDI lo. 4000 koI kahe che ke haju vAra che-samayane paripAka 10 jJAtA dharma kathAga pUrNa thayo nathI. game tema hoya, paNuM leke je AturabhalAmaNu-nATakomAMthI prAkata vibhAga vAMco. tAthI samAdhAnanI AzA rAkhe che te AturatAne dvitIya varSa tapta karavA mATe zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhI yAtrItyAganA dRDha nizcaya rAkhavAno saMdeza ApavA 1 prAkRta vyAkaraNa pAdacothuM-apabhraMza vyAkaraNa uparAMta vizeSa protsAhaka saMdeza, kArya pravRttinI 2 bhavisayA kahA saMdhi 11 pR. 82 sudhI mAhitI ApI zake ema ghaNuM mAne che. lokoe 3 prAcIna gUrjarakAvya saMgrahamAMthI cAra kathAo. yAtrAtyAga mATenI pratijJA avicala rIte dRDha rAkhI 4 Avazyaka mULa, niryukita, cUrNi. jyAM sudhI saMtoSakAraka ane svamAna jALavanAruM 5 AcArAMga mULa, niryukita, cUrNi samAdhAna na thAya tyAM sudhI yAtrA khulavAnI Atu. 6 anuyAga sUtra 7 naMdIsUtra rastA para "breka-kAbU rAkhavAnI jarUra che. 8 prAkRtapiMgala dharmaniSThA vALA vAIsaroya je taMtranA vaDA che dezInAmamAlA. te taMtra paNa sarakAre paNa eka taTastha prAmANika bhalAmaNuM-jana gUjarAtI rAsAo vAMcavA. sanniSThAvALA sajajanane vacamAM rAkhI baMnene taDa tRtIya varSa jeDa karavA mATeno prabala ne sakhata prayAsa karavAnI 1 satra kRtAMga mULa, niyukti, curNi jarUra che. tema thAya te muMjAyela kokaDuM ukelI 2 pannavaNa pada 15 zakAya, ne asaMkhya zraddhALuo-yAtrAnA AturonI 3 vyavahAra bhASya mAtapti karavAnuM subhAgya prApta karI zakAya. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAre laMDanane patra amAre laMDanane patra. eka patra lakhyA pachI ghaNo samaya gayo te mATe vepAra khIlave te kevuM sAruM. zeTha hemacaMda jhaverI kSamA mAguM chuM. bIje patra lakhavAmAM mahAro pramAda jevA ke vardhamAna zeDa jevA jarAka AgaLa pagaluM e kAraNa nahotuM e jaNAvI dauM chuM. kAmakAjane laI vepAra hAtha karavA bahAra paDe tema amo te bAje ghaNe, tethI DhIla thaI che. icchIe. hindanuM chevaTanuM bhAvI nakkI thavAne vakhata sudhAre-mAre gayo patra ke je gata mAgazara Avaze, tyAre "vepAranuM rAjya kenA hAthamAM che te mAsanA aMkamAM prakaTa thayo che temAM jhaverI nagIna- savAla svAbhAvika rIte ja uThaze; tyAre ApaNe zuM dAsa bhAI pAlaNapuravALAnuM nAma ApyuM che tene javAba ApIzuM? kalakattA muMbAine vepAra jue. badale hemacaMdabhAi pATaNavALA e nAma joie. A te kenA hAthamAM che? bIjI rIte kahIe to aMgremArI bhUla vAMcake sudhArI leze eTalI namra araja che. jene "pAvaraphula' (vizeSa sattAdhArI) banAvanArA vepArI sabhA-laMDanamAM lagabhaga 40 thI 50 paNa ApaNe ja chIe. temanuM dareka kAma ApaNe hindI vepArIo haze, paraMtu atyAra sudhI teo karIe chIe. dalAla thaI temano vepAra karI ApIe, sarve pitAnA hita jALavavA arthe ekatrita maLI dalAla thaI hinda kAco mAla temane kharIda karI kaMI paNa prayAsa sevavA pratye lakSa daDAvI zakyA ApIe ane temanA hAthamAM ramIe. teo dalAlI nahotA. jene atrenA vaDilo" kahI zakIe te ApI ApaNane nihAla karI detA hoya nahi ane jarA zaramAtA hatA ke evo prayAsa karatAM saphaLatA ApaNe tethI dharAI jaI temanA ezIMgaNa hAie na maLe te? hitabuddhithI prAmANika prayAsa thAya te nahi ema manAya che-cAle che. teo zuM kare che saphalatA jarUra maLe e vizvAsa rAkhavo ghaTe. enI mAhitI to ApaNe rAkhatA nathI yA te pratye vaDilo" kare tyAM sudhI hAtha joDI besI rahevuM tenA taddana upekSA karIe chIe. laMDanamAM aMgrejoe karatAM je kaMI bane te karavuM ghaTe ema samajI eka pitAnA bIjhanesanI ekasaceIja rAkhela che temAM eka vepArI cembara" sthApavAnuM bIDuM be jaina yuvake e paNa hindI ghusI na jAya tenI pUratI kALajI rAkhe lIdhuM. eka to zrIyuta kastUramala bhAnthIyA ke je che. teo je je vepAra kare che te dareka vepAra biralAnI laMDananI kaMpanImAM che, ane bIjo A hindIo mana para le te potAne hAtha karI zake tema sevaka. baMnee AnI prAthamika vyavasthA karI te che. hindI hindI sAthe vepAra kare, tene utejana 16-12-17 nA roja inDiyana cembara opha Ape ane hindanA vepArane khIlave e kAraNe hindIkaeNmarsa greTabriTananI sthApanA karI. AvA moTA e potAnI eka saMsthA ekatrita karI sthApe e prayAsamAM paisAnI jarUra pagale pagale paDe te mATe khAsa jarUranuM che ane laMDanamAM sthapAyela uparokta be zrImate nAme zeTha ghanazyAmalAla biralA ane cembarane eka mudde e paNa che. zeTha ambAlAla sArAbhAIe ItI sahAya jenoe have bahAra paDavAnuM che. laMDananI vepArI * ApI che te mATe temane ghaNuM dhanyavAda ghaTe che. sabhA ja vepArIne dareka rIte madada karavA taiyAra che. dareka dezane AdhAra tenA vepAra, udyoga upara jene jene koIpaNa jAtanI vigata-hakIkata ke khabara tathA tenAM saMtAnone apAtI keLavaNI upara che. (information) joItI hoya tene R.J. Udani, hindanA vepAramAM jainono jevo tevo hisso nathI. Hon. Secretary Indian Chamber of tethI te vepAra khIlavavo ke bagADavo e paNa jenA Commerce, 53 New Broad Street zire hoya e svAbhAvika che. jene have bahAra paDI London E. C. 2 nA saranAme patravyavahAra karasarakhI rIte lImITeDa kaMpanInA baMdhAraNa mujaba dezane vAthI sarve maLI zakaze. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 jenayuga vaizAkha 1984 pArIsanA jene jevI rIte berajIyamamAM navalabahenane-ukta navalabahena tA. 16-3-18 ApaNuM jenabhAIoe jamAvaTa karI che tevIja nA roja dezamAM AvavA vidAya thayA che. eka bahena rIte pArIsamAM paNa janoe jamAvaTa karIne nAmanA tarIke mArI temanAmAM ghaNuM ucca AzAo che. meLavI che. teo pArIsamAM jhAjhe bhAge hIrA suzikSita, saMskArI A bahene yuropa joyela che. motIne vepAra kare che. pArIsamAM jaI tyAMnA have teo pUra taMdurastI meLavI pachI potAnI hindanI jene juo tyAre emaja thAya ke tyAM paNa bahenone jAgRta kare, bahAranI duniyAnA raMge samahAnuM sarakhuM gujarAta ja vasyuM che. muMbaI ke laMDa. jAve, zikSaNamAM rasa letI kare, meTaraniTi hemsa namAM memAnagatinuM bhAna bhUlAyuM dekhAya che tevuM sthApe vagere aneka strI upayogI yojanAo amapArIsamAM jene gujarAtI memAnagIrInuM bhAna bhUlathI lamAM mUkAve evI mArI temane prArthanA che. nathI. laMDananA hinduo te phakata muMbaInI mAphaka kusaMskAranAM pariNAma-gayA patramAM ApaNA vAteja karavA vALA dekhAya che, jyAre pArIsanA yuvAne vidyArthI tarIke ane AvIne kevI rIte kharAba bhAIonI bhAvanA, AdarasatkAra haju gujarAta- AcaraNamAM paDI jAya che tenuM AchuM vivecana karela maya che-viveka, atithya satkAra vagerene lahAvo hatuM. Ama thavAnuM kAraNa gRhakeLavaNInA susaMskAranI le che-mANe che. ApaNuM vepArIonI tyAM zAkha- khAmI mane lAge che. ApaNI samAja evI che ke AMTa sArI che, sarakAramAM vajana che. pote eka strIo sAthe purUSone haravA pharavA ke maLavAnA prasaMgo kalaba' kADhI che ne temAM dara varase dIvALInA zubha maLatA nathI. chokarAo chokarAonIja sabatamAM prasaMge 'dIvALInuM jamaNa kare che temAM dareka hindIne rahIne moTA thAya che ane tethI temanAmAM evI AmaMtrI AnaMda Ape che-Le che. teo hindanI bhrAMti rahe che ke strIo potAnI sAthe bhaLI na zake. kIrti vadhAre, AgaLa paDe ane ekasaMpIthI bhAta, teo mAtra gRhamAM rahI pati sAthe saMsAra mAMDI bhAva-sahakAra vadhAryA kare ema ame IcchIe chIe. saMtAnotpattija kare. hiMdanA vidyArthIo kolejamAM kAThiyAvADI keLavAyela suzIla bahena ane guja: bhaNatA hoya tyAre amuka mAsika rUpIA maLatA rAtanA nAmAMkita khAnadAnanA nabIrAe baMnenuM hoya temAMthI pite calAve che paNa jyAre teo jyAre yugala thAya tyAre memAnagatI tathA vivekamAM vilAyata Ave che tyAre temanA vaDilo temanA hAthamAM zuM khAmI rahe ? rAjakoTanA prakhyAta vakIla rA. puSkaLa paisA mUke che. ekadama ekasAthe nANAM hAthamAM caturadAsa ghelAbhAinA putrI navalabahena pArIsamAM AvatAM tene sadupayoga karakasarathI saMyamapUrvaka karache. te bahena meTrIka thayelA che, ane temanAmAM vAne badale tyAMnA viSayI vAtAvaraNanA bhoga banI pitAnA pitAno viveka barAbara utarela che. temanA vikAranA sAMtvanamAM uDAvavA sahaja prerAya che. tyAM pati zrIyuta ThAkorabhAI zarApha eka keLavAyelA sajajana che. A premI yugalanI memAnagatInI vAta mAre kayA te chokarIo chUTathI pharatI hoya che, tenI sAthe . zabdomAM lakhavI? mArI pAse te mATe pUratA zabdo aneka vyavahAramAM AvavuM paDe che, ane tethI camaja nathI. navala bahenanI tabIyata ThIka na hovA katI ne pradIpta thatI vAsanAne tapta karavAnuM mana thAya chatAM daza daza mahemAnone jamADavAnuM to te bhalI che. teo sArA saMskArI puruSo ane strIonA bahenathI ja banI zake. tAva hoya, zarIra thAkI gayuM samAgamamAM AvatA nathI, temaja temanA para koine hAya, nidrA AvatI hoya, chatAM mahemAne vAste kAbu heta nathI eTale kharAba chokarIo sAthe pite rasAI karavI, vivekathI zaramAvIne khavaDAvavuM e phasAI jAya che ne hAthamAM taiyAra nANAMno durUpayoga te navala bahenaja karI zake. kAThIAvADI -gujarAtI kare che. A sthiti aTakAvavA mATe zuM pagalAM levAM memAnagirine-vivekano tAdaza citAra A yugala jarUranAM che tene vicAra have pachInA patromAM karIzuM. Ape che. R. J, U. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanane dhArmika Adarza 307 mAnavajIvanane dhArmika Adarza athavA sAmAyika anuSThAna ane tethI te AtmavikAsa vyAkhyAtA-zrIyuta phaka, lAlana, upasaMhAra-A vyAkhyAnane upasaMhAra karatAM kAraNe kayAM che, ane te kema dUra rAkhI zakAya e kahevuM joIe ke ApaNA dharmAnuSThAnamAM zrI haribhadra viSaya upara kaMIka vicAra karIe. sarIe kahelA pAMce prakArone eTale ke praNidhi je kriyA ke je anajAna karavAmAM Ave temAM paNa athavA hetu ke sAdhyane nakkI kare, te pachI pravRtti je dhArmika vidhAna sevavAmAM Ave tenuM phaLa Atma eTale sAdhano eTale ke sAmAyikamAM AvatI satrAmAM vikAsa vinA bIjuM na hoya. AmavikAsa e yogya rahelAM rahasyo jANI tene kriyAmAM mUkavAM, tyAra pachI artha kAmane vidhi nathI, paraMtu AtmavikAsa thatAM AvatAM vidvAno jaya karo ane siddhi prApta thayA evAM puSpo baMdhAya che ke jenuM phaLa paNuM puNya karapachI janatAnA kalyANane mATe tene vinimaya karavA vAmAM vizeSa upayogamAM Ave che. ene zAstramAM e dhArmika anuSThAnanI paddhati che-Scientific paddha puNyAnubaMdhI puNya gaNavAmAM AvyuM che. ATalI ti che vijJAnika paddhati che. AvatI kAlanA bhASa- prastAvanA karI have e doSo AvI javAnAM kAra mAM sAmAyikamAM AvatAM pratyeka sUtramAM zAM zA None jaNAvIe ane te A prakAre chesAmartho bharelAM che te saMbaMdhI vivecana karazuM. 1. avidhideSa. . vyAkhyAna bIjuM tA. 15-7-27 2. atipravRtti (nyUnapravRtti) Atmapriya zuzIla hene, ane sujJa bAMdho, 3. daSpadoSa paMcAvaya anuSThAnamAM eTale praNidhi, pravRtti, 4. zunyadoSa. vidhvajaya, siddhi ane vinimayamAM, pravRtti ane je vidhi zAstramAM kahelI che te vidhi samajI, vidhvajaya e mukhya che tathApi pravRttimAM je baLa teja prakAre kriyA karavAmAM Ave to mAnasika doSo vAparavuM joIe teTaluM baLa viM dUra karavAmAM AvavAno saMbhava nathI. arthAta dhArmika anudAna jarUratuM nathI; kAraNa ke zubha ke maMgaLa pravRttiomAM vidhipUrvaka karavAM joie. ghaNuM karIne vidane zubha pravRttinA prabhAvathI ghaNe bhAge bIjuM dhArmika anuSThAna karatAM dhArmika pravRtti dUra thaI jAya che. evuM chatAM vijaya eTale batrIsa zAstramAM lakhyAthI adhika paNa na karavI joIe doSa sAmAyika karatAM anicchAe paNa thaI jAya che. temaja nyUna paNa na karavI joie. roTalI cAra ane temAM paNa kAyAnA bAra doSo vacananA daza dejo miniTamAM pAkatI hoya, tene cha miniTa sudhI rAkhabhAgyazALI sAdhake dUra karI zake che, tathApi teonAthI vAmAM Ave che te keTalIka baLI jAya, ane be paNa mananA daza doSo dUra karavA bahu muzkela miniTa rAkhavAmAM Ave che te keTalIka kAcI rahI paDe che. e daza dene dUra karavA azakya jAya, tema dhArmika kriyA karatI vakhate ati pravRtti nathI; paNa duHzakya che not impossible, ke nyU4 pravRttino doSa TALIne yathArtha pravRtti karavI but improbable tathApi e mananA dejo AvI joIe. dAkhalA tarIke sAmAyika ke pratikramaNa 48). javAnAM kAraNene jo dUra rAkhavAmAM Ave che, e miniTeja purUM thavuM joIe, ane tenuM nAmaja dene jaya zakya che-probable che. have e yathArtha pravRtti che. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 - jenayuga vaizAkha 1984 trIje doSa dagdha dezeSa che. dagdha eTale baLeluM 1 viSAnuSThAna, eTale ke sAmAyika karatAM ihaloka ke paralokanA 2 garabAnuSThAna, saMsArika viSayonI vAMchanA karavI nahi. karI heya 3 anyonyAnuSThAna, te mAnasika doSa lAge che eTaluM ja nahi paraMtu 4 tahetu-anuSThAna, dhArmika kriyAnuM phaLa je pUrNa AtmavikAza ke mokSa 5 amRta-anuSThAna. che te phaLa prApta thatuM nathI, mATe dhArmika kriyAthI A pAMce anuSThAna ya che, viSAnuSThAna ane AtmAnI zaktio jethI khIle eja phalanI IcchA garalAnuSThAna e be heya che. a nyAnuSThAna kaMika rAkhI dhArmika kriyAo karavI ke jethI gya sukhonA heya ane kaMIka upAdeya che. ane tahetu tathA amRta bAdha vinA paNa AtmavikAsa thayAM kare. bane pUrNa rItie upAdeya che. viSAnueThAna eTale cotho doSa zUnyadeSa che, ane A deSa dhArmika IhalokanA saMsArI padArthonI vAMchA, garalAnuSThAna eTale dharmakriyA karI paralokanA eTale svargAdinI thoDe aMze dekhAto nathI. e dezanuM ghaNe bhAge sA taNuM rAkhavI te. A bane tyAjya che. anyonyAmrAjya hovAthI dhAreluM phaLa savAra sAdhakane maLatuM nuSThAna je kaMika tyAjya ane kaMika grAhya che te jevAmAM AvatuM nathI. zUnyadoSa eTale upayoga vinA upara vicAra karavAnI agatyatA jaNAya che. anyadhArmika kriyA karavI te. jinamaMdiramAM je je stavano nyAnuSThAna eTale dekhAdekhIthI dhArmika kriyA karavI gavAya che-sAmAyikamAM ke pratikramaNamAM ke gurUvaMdanamAM te. keTalAekanI evI lAgaNI hoya che ke ApaNe je je sUtro bolAya che, kAusagnamAM je maMtronuM amuka dhArmika kriyA nahi karIe te lokemAM beTuM dhyAna karavAmAM Ave che, e kriyAomAM ghaNe bhAge dekhAze, ane karazuM to ApaNI AbarU vadhaze AvI artha nahi samajavAnI bedarakArI jovAmAM Ave che, bhAvanAthI je phaLa anuSThAna karanArane maLe che, te ane keTalIka vakhate artha paNa samajAtA hoya chatAM pragaTa che eTale ke dekhAdekhIthI anuSThAna karanAranI temAM upayoga hoto nathI. dAkhalA tarIke maMdiramAM niMdA thatI nathI eTaluM ja nahi paNa anuSThAna karabhagavAna pAse stavana gAtAM prabhunI sAme lAMbA nArAomAM tenI AbarU vadhe che, tathApi temanI hAtha karI ema kahevuM ke "paMcamI tapa tame karo re kriyAnAM phaLanI samApti ahIM Aja che. jevI bhAvanA prANa' A pramANe gAnAra bhoLe bhAve upayoga che tevuM ja phaLa thAya che mATe anyonyAnuSThAna na nahi hovAthI moTI bhUla kare che, mATe zUnya doSa karavuM ema vaktAnuM kahevuM nathI paNa karavuM ema kahevuM TALI upagapUrvaka samajIne-jJAna pUrvaka samajIne che, tathApi anyonyAnuSThAna karatAM AtmavikAsanI e kriyA karavAmAM Ave to vaktAnI khAtarI che ke mananA daza de te temane lAgatA nathI eTaluMja bhAvanAthI dhArmika kriyA karavI te vadhAre uttama che. tahetu anuSThAna tene kahevAmAM Ave che ke je dharma nahi paNa sAmAyikAdi kriyAnuM uttamottama phaLa kriyAnuM phaLa parokSa rItie-indirect rItie sAdhakanA tarapha sara doDatuM AvatuM sAdhakane jaNAya che, dharmakriyA karanArane Ape che arthAta sAdhakane evAM mATe-avidhideva, atipravRtti ke (jUnapravRtti) de, saraLa ane upayogI sAdhana ke sagavaDatA maLe che dadhadeSa ke zunyadeva TALI vidhipUrvakasara pravRttiyathArtha pravRtti-AtmavikAsa bhaNI pravRtti ane upa. ke jethI puNyAnubaMdhI puraya baMdhAI, sAdhakane amRta yegapUrvaka pravRtti karavI joie. kriyAmAM joDe che. dhArmika anuSThAnanA pAMca prakAra amRtAnuSThAna te che ke jenuM phaLa amRta athavA vaLI anya prakAre dhArmika anuSThAne zAstramAM AtmAne pUrNa vikAsa-mokSa-mahAAnaMda vagere che, pAMca prakAre gaNavelAM che eTale ke - A prakAre tahetu ke amRtAnuSThAna karanArane Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanane dhArmika Adarza 309 mAnasika doSa lAgatA nathI eTaluM ja nahi paraMtu jaNAya che ke manuSya manuSyane name che; paraMtu AMtaAtmika guNe temanA manamAM paNa ramI rahetA rika dRSTie jotAM manuSyano AtmA potAmAM rahelA jovAmAM Ave che. manuSya jevA uttama dehamAM rahI apragaTa guNone pragaTAvavA, pragaTa thayelA guNovALA devane paNa namAvanAra puNyA zrAvo ke tIrthaMkara gotra AtmAne te namana karato hoya che. bAMdhanAra zrI mahAvIre tahetu ane amRta anuSThAna paMca parameSTi eTale parama-utkRSTa sthAne virAkarI AtmavikAsa karyo hato. ApaNe temane pagale chata AtmAne namana karatAM ApaNo AtmA teonA cAlavAthI tevuM ja karIzuM. jevAMja guNone pragaTa karI AtmavikAzanI Toce sAmAyikanI pravRtti pahoMcavAnI bhAvanA rAkhe che. vaLI navakAra maMtranA ApaNe upara kahI gayA ke vighajaya karatAM paNa uccArathI-paThanathI ane bhAvanAthI sarva duHkhanI pravRttimAM vizeSa baLa kharacAvuM joie. jemake punAnI nivRtti thAya che-sarva prakAranAM sukhanI prApti thaI havA zarIrane anukuLa mAlama paDyA pachI punA chevaTe paramasukha ke avyAbAdha sukha ke anaMta AnaMda janArane rastAmAM je parvata vidyarUpe vacamAM AvelA prApta thAya che. hoya tene paNa phoDI teDI havAne jijJAsu punA nadavaUTargurrLo eno artha ja e che ke pahoMce che. e ja prakAre ApaNI pravRtti nakkI karavI sarva duHkhanAM kAraNurUpa pApano sarvathA nAza thavo joIe. ApaNI sAmAyikanI pravRttimAM zrI navakAra- te ane kAraNane nAza thayo eTale kAryane sahaja maMtra, prathama maMgalane mATe gaNavAmAM Ave che, nAza thaI jAya che. sakala duHkhanuM kAraNa pApa che tyAra pachI gurUsthApanAne mATe paMcadiya nAmanuM 3 mATe pApanA nAzathI du:khane paNa saMpUrNa nAza sUtra gaNavAmAM Ave che, pachI gurUvaMdanane mATe thAya che. paNa zabdamAM ekalo nA jaNAvyA paMcidiyamAM gurUnA guNanI bhAvanA karyA pachI nathI. paraMtu pra+T/=prakarSe nAza-sarvathA neza icchAmi khamAsamaNe nAmano praNipAtamaMtra gaNu jaNAve che. choNuM bALavAmAM Ave tyAre tenI vAmAM Ave che tyAra pachI kayAM kayAM su gaNavAnAM ) che e AgaLa upara kahevAmAM Avaze. hAla turata rAkha thaI jAya che. e chANAno nAza thayo kahete prathama je navakAra maMtra gaNavAmAM Ave che teno vAya; paraMtu tenI rAkha paNa jyAre uDI jAya tyAre e chANAne praNAza thayo kahevAya; tema navakArane zuddha uccAra, artha ane hetu e kahevAmAM Avaze. vyaMjana artha, tadda ubhaya, arthAta zuddha uccAra, zuddha paMca parameSTine ke keIne paNa namana karavAmAM vicAra (artha) ane zuddha bhAva eTale ke uccAra sAdhakane hetu e hoya che ke namanIya AdarzamAM ane vicArathI utpanna thatuM jJAna e traNe vidhie je guNo pragaTa che tevAja guNo potAmAM apragaTa gaNavAmAM Ave te sakala pApano nAza thAya che, che; te apragaTa guNo bhAva sahita vidhi pramANe namana arthAta saMpUrNa duHkhane sarvathA nAza thAya che. eTakaratAM pragaTa thAya. amerikAnA adhyAmI mahAtmA luMja nahi paNa maMgarALa sa sarva prakAranA emarsana manuSyanI namana pravRttine bahuja suMdara rIte maMgala arthAta puNo-arthAta sukha prApta thaI ja ghaTAve che. va6 maMtrama=Supreme felicity-Highest itihAsa nAmanA nibaMdhamAM teo lakhe che ke happiness-manuSya janmano uttamottama sAdhya zrImAna purUSane manuSyo zA mATe mAna Ape che? Sumum bonum, paNa navakAranA yathArtha pAlazrImAnamAM traNa zakitao pragaTa hoya che, ane te nathI prApta thAya che. e ja svarAjya-eja Atma e ke svataMtratA-freedom (liberty); zobhA- svarAjya ke mahAnamAM mahAna AnaMda che. navakAramAM grace ane sAmarthya-power. ApaNane ema paMca parameSTi eTale pAMca mahAna AtmA-pAMca Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 jenayuga vaizAkha 1984 Adarza AtmAnuM smaraNa navakAra gaNanAra AtmAe thA nAza thAya che. ane jo mahilA enA karavAnuM che. bhAvapUrvaka smaraNathI sarva prakAranA maMgaLa sukho-kayAAtmA ane paramAtmAne saMbaMdha ApaNe eTalA NakAraka sukho prApta thAya che, ane namo siddhANaMnA mATeja jevo paDaze. zarIrane huM mAnanAra paramAtmAnuM smaraNathI pUrNa sukha ke avyAbAdha sukha ke mahAna smaraNa yathArtha karI zake nahi; paraMtu zarIramAM rahe AnaMda pragaTa thAya chenAra amara AtmA arthAta saMvara ke kAja je gurU mahArAjane vaMdana karatAM ApaNe mApa caMtAmi ema kahIe chIe-A upavAkyane(phrase) aMtarAtmarUpa che te ja paramAtmAnuM yathArtha smaraNa karI zake. dAkhalA tarIke eka mANasa pAse eka ne hetu e che ke AkhA zarIramAM mastaka e uttama pase che ane bIjAnI pAse eka karoDa rUpIA aMga gaNAya che mATe mastaka jeNe namAvyuM tene che. A banne paisAvALA che. koI nirdhana che. eka sarvasva namana karyuM ema samajavuM arthAta namana karapaisAvALA paNa paisAvALo gaNAya ane karoDa rUpI nAre Atmanivedana karyuM ane Atmanivedana karI AvALo paNa paisAvALo gaNAya. tema eka AtmA evuM svIkAryuM ke mArI sarva dhArmika kriyA-mArA sarva paNa Atma gaNAya ane paramAtmA e mahAna AtmA dhArmika anuSThAne ApanI AjJA pramANe karIza vaLI gaNAya mAtra taphAvata guNonA vistAranI che. sAdhaka gurU mahArAjane vaMdana karatAM ema kahe che ke gAvaajJAna nathI, paNa alpajJa che, sAdhya sarvajJa che. f=Tg-ririhimarg-sarva bAhya vyavahArane chejJAna ubhayamAM che. Ama sAdhaka sAdhyo saMbaMdha DIne-sarva pApavyApArano tyAga karIne mArI sarva zaktithI Apane vaMdana karuM chuM. vaLI gurU mahArAjasamajI navakAra mahAmaMtramAM-uccAramAM-vicAramAM ane bhAvamAM praveza karavo joie, ghaNI vakhate ne vaMdana karatAM ema kahe che ke duchama hamAnavakAranA padane ucAra manuSya karatA jovAmAM Ave saLo ghaDikahe kSamAzramaNa ! huM Apane vaMdana che, artha paNa keTalA jANatA hoya che, paraMtu zabda karavAne icchuM chuM Apa kSamAzramaNa che kSamA eja ane artha upara vicAra karyA vinA bhAvarUpa prakAza eja Apane mukhya vyApAra che te huM paNa Apane bahAra AvatuM nathI, ane e bhAvarUpa prakAza bahAra 1 vaMdana karI mArAmAM kSamA guNane vikAsa karavAne AvyA vinA manuSyane yathArtha jJAna thatuM nathI. irachuM chuM, mAre mArI kSamAno vikAsa vizeSa karo zabda e cakamaka che, artha e phalaka che. ane jema nathI; paraMtu ApamAM jeTalI kSamA vikAsa pAmI che cakamaka ane phalakanA athaDAvAthI taNakhArUpe prakAza teTalIja kSamA mArAmAM vikAsa pAme evA bhAvathI bahAra Ave che, tema yaMjana eTale zuddha zabda he kSamAzramaNa ! bhagavana ! Apane huM vaMdana karuM chuM. atya eTale zuddha artha ane taddaubhaya eTale vicAra AtmAne zubha balanI prApti azakya nathI ema e bheLAM thavAthI bhAvarUpa prakAza pragaTe che. sAdhaka jaina zAstra kahe che ane e zubha baLa prApta karaAtmAne khabara paDe che ke je paramAtmAnuM chuM sma. vAmAM anya prazasta nimitta tarIke che, AtmA e raNa karI rahyA che tenA pragaTa guNe jevAja mArAmAM upAdAna che ane paMcaparameSTi e nimitta-gurU e apragaTa guNo che, ane smaraNa karatAM karatAM huM paNa nimitta che. zrI zrIpAlanA rAsanA pariziyanathI tevA guNo pragaTa karI zakIza. jaNAya che ke AtmA ApakarmI che, pitAnAMja vaLI paMcaparameSTimAMnA chellAM traNa pade eTale AtmabaLathI soul force thI te uccamAM ucca namo loe savvasAhUNa, namo uvajAyANaM, sthiti prApta karI zake che. ane mAriyA e traNa padanA bhAvapUrvaka sAmAyikanI kriyA e rAjayoga kriyA che, dhyAnathI rapa/vapUraLa-sarva duHkhano sarva sAmAyika karatAM kAusagna karavAmAM Ave che. Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanane dhArmika Adarza 311 kAusagna eTale kAyotsarga-sU to leave-cheDavuM sAme yuddha karI mahAvIra paNuM prApta karyuM ane tema utsarga eTale sarvathA choDavuM. kAyotsarga eTale kAyA karI mokSa prApta karyo A kAlamAM te mokSanAM; bhAvane-karmabhAvane choDI AtmabhAvamAM AvI paramA- bAraNA baMdha che. A praznano uttara eTalo apAya bhAbhAvamAM dhyAna dharavuM. kAusagnanI kriyA karavA ke ahIM ubhIne zuM karavuM che. sAmAyika karI karI pUrve iriyAvahi gaNavAmAM Ave che. ridimAM temaNe batAvelA mArge sAmAyikadhArA vahana karI karI daza prakAre thatI jIvonI virAdhanAnI kSamA yAcI mokSanA bAraNA sudhI pahoMcavuM ane jyAre bAraNuM sarva jIvonA AtmA sAthe potAnA AtmAne sama- ughaDe tyAre temAM turata praveza karI de. je emaNe bhAve rAkhe che, ane virAdhanA karatAM je pApa thayuM batAvelA mArge ApaNI gati karyo karIe te cheka hoya te pApa dhoI nAMkhavAne kAusaga kare che. mokSanA bAraNu sudhI to ApaNe pahoMcI zakIe. rasothI ema jaNAve che ke sarva pApanI ane ema karIe te mokSadAramAM praveza karavAne nirdhAtanAne arthe huM kAsarga rU5 dhyAna karIza. pahelI vAra ApaNe Ave. vaktAne lAge che ke TETTU FFHTUT FTTETTU ETT afhalen Door-keeper; gate-keeper 8914 HIGH pApa karmanI nirdhAtanAne artha kAyabhAva choDI huM AtmA praveza karavA nathI deto tenuM kAraNa karAya che. meha bhAvamAM rahI paramAtmAmAM mArA AtmAne sthApuM chuM. che-deha draSTi che, ane e saMpUrNa kSaya na thAya tyAM AcArAMga sUtramAM AtmasaMzodhana mATe zrIvaI. sudhI ApaNe mokSanA dvAra pAse ubhuM rahevuM paDe. mAne zuM karyuM tenuM varNana ApavAmAM AvyuM che. emanI paraMtu Knock and it will be opened mahAna zakti pramANe emaNe evI pratijJA karI ke ema kayo karIe to thADa ema karyA karIe te thoDA kALamAM ke bhavamAM e karemi sAmAiyam / savvaM me akaraNijja pAva dvAra ughaDe. kharA dehabhAva choDavAthI videhabhAva ke jA huM sarva AtmAone samAna gaNIza ane aMtarAtmabhAva pragaTe che ane aMtarAtmAmAMthI paNa kaMI paNa prakAranuM pApa nahi karIza. Aja prakAre karmabhAva dUra karI zuddhAtmabhAvamAM je rahetAM zIkhIe zrAvaka be ghaDI mimite sAmaFA he bhaga. te mahA videDane mATe ApaNe yogya thaIe. ane vana ! huM sarva AtmAne samAna gaNIza. sava e yogyatA AvI eTale tyAMthI mekSanAM dvAra hAla no pamiA kAI paNa prakAranuM pApa karavAmAM paNu udhADAM che. jene zAstroga prApta thaI pramANika mArA mana-vacana, kAyAne huM nahi evI pratijJA paNe vidhAno karavAM che, temAM sAmAyikomAM paNa kaviniya juvAni be ghaDI paNa pALIza pragaTe che ema zrI haribhadrasUri mabiMdumAM kahe ane e samabhAve rahI mArA AtmaguNanuM saMzo che. prabhu mahAvIra svAmIe parisaha ane upasargo dhana karIza. pApane-kamane-kaSAyane jema jema huM dUra sahana karyA; kAraNake teoe zodhI kADhayuM ke AtmAkarate jaiza, tema tema mArA AtmaguNano vikAsa ekekA pradezamAM anaMtu baLa che. iMdranI paNa teoe karate rahIza. jana darzana Scientific eTalA mATe sahAya lIdhI nahi; paraMtu svAvalaMbane sakaLa karmane che ke temAM kalpanAne sthAna nathI. AtmasaMzodhana kSaya karI AtmAno pUrNa vikAsa karI AtmasvarAjya ane AtmAvalaMbana mukhya che. bIjAno je AdhAra prApta karyuM. ApaNI zaktine paNa goyA vinA yathAlevAmAM Ave che tene mAtra nimitta gaNavAmAM Ave e zakti ApaNe paNa emane pagale cAlI AtmavikAsa che, paraMtu zrI jaina darzane mAnyuM che ke AtmA eja kara na karavo joIe. paramAtmA che. ane te potAnA upara chevaTe AnaM- A upathI ApaNe zrI vIranI stuti gAIe bana lai paramAtmA thaI zake che. have jo koI ema chIe ke namAmi vIra girisAra dhIramA he vIra kahe ke zrI vardhamAne dIkSA lai mehanI sAme-kaSAyonI prabhu ! huM Apane namuM chuM. huM ApanA e sAmarthane Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 jaina yuga vaizAkha 1984 namuM chuM ke je sAmartha merU parvatanA jevuM aga che. puNya ane pApa bane karma che-bhIla che; paraMtu kharA parvatamAM be guNo jovAmAM Ave che ema pAparUpa karma manuSya saMsAramAM paNa lUMTArA che ane kavindra zrI ravindranA moTA bhAI baDAdAdA kahe che ke purU5 karma bhIla jevA hovA chatAM mekSa mArganA game tevI vIjaLIo paDe. kharA parvatamAM voLAvA che. jeTalo taphAvata difference lUMTArA kATa paDatI nathI. game tevA varasAda paDe te5Na kharA ane veLAvAmAM che teTalo pApa ane puNyamAM che. parvatanI kAMkarI paNa kharatI nathI, tema mahApurU parvata pApa jyAre AtmaguNane lUTe che tyAre puNya lUMTAziromaNi merUnA jevA aDaga che, ane parisaha25 rAthI bacAve che eTaluM ja nahi paraMtu AtmasvAtaMvRSTio ke upasargarUpe vijaLI temane asara karatI yanA mArgamAM veLAvArUpa thaI ApaNane cheka mokSa nathI. AtmAnA anaMta sAmartha pAse traNe lokanA maMdiranA dvAra sudhI pahoMcADe che. bAhya sAma pitAnuM mAthuM namAve che. have pachI kAryotsarga pALyA pachI mumati palosvAvalaMbanane mATe janazAstra mukhya bhAra ApatuM vavAnI kriyA Ave che ane e mumatI palovatAM jaNAya che. kahe che ke gatama svAmIne zrI mahAvIra purUSone 50 ane strIone 40 prakAranI pratijJA upara rAga hato. te rAga prazasta hatA ane emanA karavAnI hoya che, temAM e pacAzamAM 35 niSedhAAlaMbanathI ghaNI uMcI sthitie eTale gaNadhara bhaka che. Negative che ane paMdara vidhAyaka ke padavIe teo pahoMcyA hatA. tathApi prazasta raNa positive che e vidhAyaka ane niSedhaka pratijJAo paNa kevala jJAna pAmavAmAM jyAre aMtarAyarU5 thayo zI che e ApaNe anukrame tenI kriyA karaze tyAre te tyAre teo vicAraNA karI zedhI zakayA ke zrI mahA- upara vivecana karazuM. vaktAne te dIvA jevuM dekhAI vIre svAvalaMbana rAkhyuM ane ema karI potAnA gayuM che ke pataMjali bhagavAne upadezelA rAjayogane caritrathI svAvalaMbane rahevAno mane bodha karyo ema AmAM samAveza thaI gaye che. tyAra pachI sAmAyika jaNAya che. Ama thatAM eTale svAlaMbane rahetAM tara karavAnI pratijJA levAmAM Ave che.. jijJAsu taja pite kevaLajJAna pAmyA. A draSTAMta uparathI sAdhaka evI pratijJA kare che ke he bhagavAna ! ApanuM jaNAya che ke prazasta rAga e AdaraNIya che chatAM upadezeluM sAmAyika huM karIza. ApanI AjJA eja chevaTanI sthitine mATe svAvalaMbanaja-AtmAvalaMbanaja mAro jyAM sudhI niyama che tyAM sudhI dharma che. pUrNatAne acUka ameLa sAdhana che. ga ApanI AjJA eja dharma. jenazAstra ekAMta nathI, anekAnta che. tene jema bukara TI vaeNzIMgaTane pitAnA uparInI AjJA syAdavAda e samAdhAnavAda che. jyAM sudhI sAdhaka bAlaka pALI. temane khuzI karI aMte evI padavIe caDha hoya tyAM sudhI tene prazasta AlaMbana paNa levuM ghaTe ke amerikAnI tamAma gulAma prajAne amerikana ane jyAre te yuvAna thAya tyAre teNe svAvalaMbane lokonI sAthe samAnakakSAe pahoMcADayA. paNa rahevuM ghaTe. * pramANika sevaka teja kahevAya ke sevyane-zeThane prazasta avalaMbane rahetAM je kriyA karavAmAM Ave masterne AjJA karatAM thakAve paNa AjJA pALatAM che temAM nirjarAnA karatAM puNyabaMdha-puNyAnubaMdhI thAke nahi. hAla bukara TI vaeNzIMgaTananA prayatnathI 44 puNya thavAne vizeSa saMbhava che. puNyabaMdhanane paNa yunivasasiTio gulAma natInA lokone svataMtra sonAnI beThI gaNanAra zuSka adhyAtmIone kahevuM banAvavAne utpanna thayelI che. kadAca jafma mAM ghaTe che ke mumukSue je kramathI zAkamAM caDhavAnuM je pratijJA levAmAM Ave che. je paccakhANa levAmAM lakhyuM che teja krame caDhavuM joIe. prathama pApane dUra Ave che, temAM pUrvAbhyAsane laine-dehAdhyAsane laine karI puNyane mArge ane pachI puNyanA phaLamAM anA. -mehAdhyAsane laIne bhUla thaI jAya te diva8sakta rahI zuddha AtmasvarU5 bhaNI vahana karavuM joIe. marfma-rniyami- mi-curt vosirAma Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanane dhArmika Adarza 313 eTale ke huM e pApa bhAvane niMdu chuM, gurU sAkSIe kAyAnA yoga svabhAvika rIte puNya vyApAramAM jodhikAruM chuM-vasarAvuM chuM ane mArA zuddha svabhAvamAM DAI jAya che, dAkhalA tarIke vidhi sUtramAM pAcho AvuM . AvI bhUlo pharIthI nahi karIza, je daza prakAre virAdhanA gaNAvI che e virAdhanAbaMdha Ama karatAM karatAM jyAre eka paNa bhUla batrIsa jIvamAM svabhAvika rIte samabhAva ke AtmabhAva jAgRta doSomAMnI nahi thAya tyAre ApaNe sAmAyikanI siddhinI kare che. ane AtmabhAva jAgrata thaye ke e jIvonI najIka AvI caDhazuM. tathApi kahevuM joIe ke huM ArAdhanA karavA mAMDe che. phulacaMda chuM ema mAnIne sAmAyikanI zubha kriyA virAdhanA karI karI jyAre narakagati sAdhate upara caDhanAra jANe Jacob's ladder ke nisa- hato tyAre ArAdhanA karavAnI bhAvanAthI-sarva jIvonI raNIe caDhato hoya evuM lAge che, ane saMvara bhAve ArAdhanA karavAnI bhAvanAthI kAMte te puNyA zrAvaje sAmAyika karatA hoya te liftnI jhaDape pitAne kanI sAmAyike pahoMce che ke tIrthaMkara rUpa puNya sAdhyane pahoMce che. upArjana kare che. zrI haribhadra sUri kahe che ke je anuSThAne je saMsAramAM uccamAM ucca padavI pAmavI, ane sAdhana sAyanI sAthe joDe te anuSThAne yoga che. paralokamAM paNa uttamottama sthitie pahoMcavuM tenuM je dharmAnAno zahAmAnI sAthe joDe te yoga che. kAraNa AtmadraSTi che. A vAta vAraMvAra samaraNa pataMjali bhagavAne gazcittavRttinirodhaH arthAta ApyA vinA AgaLanI uccatara sthitinuM darzana cittavRttiono nirodha teyogakA ane cittattione karAvI zakAtuM nathI, eTalA mATe zarIra ane A nirodha karavAthI sAda duHsvapaDavasthAnanA jyAre tmAne saMbaMdha dekhADanAra eka draSTAMta ApI AjanuM cittavRttione nirodha karavAmAM Ave che tyAre draSTA vyAkhyAna samApta karIzuM. rUpa A AtmAnA pitAnA svarUpane sAkSAtkAra thAya akSaromAM keTalAeka svare Vowels ane che. paraMtu janazAstra jANe evuM kahetuM hoya ke yogI keTalAeka vyaMjano-Consonants che. cAra akSara ganirodhaH eTale sAvagha yogane baMdha karyo eTale laIe, eTale ke kA, kha, ga, gha, temAMnA pratyesvAbhAvika rIte mana-vacana-kAyA puNyapathe vahe kane laMbAvIe eTale ke kA...AA-A, che ane mana, vacana, kAyAne Ama bhaNI vALyA A-eja prakAre khA, gA, ghA ne laMbAvatA, ka, kha, eTale yoga nirUddha thaI zuddhAtmA ke paramAtmAnuM ga, gha no saheja uccAra thai rahI jaze, paNa mar svarUpe pragaTa thAya che. cAlyA ja karaze. have Ane A rU5 svarUpane ApaNe ahiMsA paramo dharmaH ema kahevAmAM Ave che, AtmA gaNIe ane ka, kha, ga, gha jemAM mA hiMsA na karavI e saheluM che. chatAM ema kahevuM Avelo che tene vyaMjana gaNIe te jema ka, kha, paDayuM che ke ApaNane ema karavuM ghaNuM kaThina lAge ga, gha svara vinA rahI zakatA nathI tema AtmA vinA che. na karavuM e ghaNuM kaThina che. hiMsA karavAnI Teva zarIra rahetAM nathI. A nIkaLI jatAM ka, kha, ga, -hiMsA na karIne dUra karavAnI che. jIva kriyA vinA gha khADA lakhAya che ane barAbara bolI zakAtA rahI zakato nathI. jyAre hiMsA karavAnuM baMdha karavAmAM nathI; kAraNa ke temAM svararU5 AmAM nathI. ATalA Ave ke eja jIva ahiMsA karavAnI kriyA kare che. mATe dharmakriyAne jijJAsuoe zarIrane-phulacaMdane je jIbhe manuSyo gALa Ape che, eja jIbhe manu vyaMjana jevo gaNu joIe, ane zarIramAM rahelA dhya AziSa ApI zake che. jene bolavAnI Teva che AtmAne zAzvata svara jevo gaNavo joIe. jyAM e khoTuM bolavAnuM baMdha kare ke sAcuM bolavAno ja. sudhI ApaNe zarIrane eTale lAlanane huM samajIzuM eja prakAre pApa karavAnuM baMdha thAya ke mana-vacana tyAM sudhI ApaNe kIDI yA hoIzuM, ane karmo Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 janayuga vaizAkha 1984 te moTA pahADa jevA jaNAze; paraMtu jyAre AtmA nAma, ma rivanAimAnuSaH | = devaH zira ke kAma huM chuM evuM Conviction ke pratiti udAramA soMs vikramaH | thaze ke realization ke sAkSAtkAra thaze eTale kamI huM nAraka nathI-nathI huM tiryaMca, nathI manuSya, rUpa patharAo kAMkarA thaI ApaNe hAthI jevA chIe ane nathI he deva, nAraka, tiryaMca, manuSya, deva e ema kAM dekhAze agara je AtmAmAM sthira thayA huM nathI paNa nAma karma che-nAmakarmanI prakRti che to raphate raphate karma rU5 parvata upara ApaNe vaja. huM te siddhAtmarUpa che, siddhAtmA eja mAruM kharuM hoIe ema jaNAI raheze. ATaluM kahI AjanuM svarUpa che. vyAkhyAna ahIM rAkhIzuM. AvatI kAle sAmAyikanA eka veLA sAMjanI vakhate 6 ane 7ne TAIma su para ane temAM AvelI khUbIo upara vizeSa vivecana karazuM. hite, rastAmAM eka mANase sapane je jotAMja tene bhaya utpanna thayo. teNe buma pADI ke sarpa che! sarSa vyAkhyAna trIjuM. tA. 16-7-20 che! thoDIvAramAM pAMca pacAsa mANaso ekaThAM thaI Atmapriya bAMdho, gayAM ane keTalAeka to bumo pADavA lAgyAM ke kAle AtmA ane dehane saMbaMdha batAvatAM kahyuM sANasa lA. eTalAmAM A bhayabhIta thayelA manuhatuM ke deha e vyaMjana jevo che, ane AtmA e nA ToLAmAMthI eka manuSya deDyo, ane phAnasa svara jevo che. Aje e draSTAMtamAM thoDo phera karo lAvyo. bIjAo sANase levA gayA. paraMtu A paDaze. AtmA jyAM sudhI tenI pUrNa zuddha sthiti. phAnasa lAvelA manuSyanA dIvAthI jaNAI AvyuM ke mAM na Ave-enA pUrNa vikAza na pahoce-pUrNa te sarSa nathI paNa rahI che. eja vakhate hAjara Atma svarAjya na meLave-je anaMta guNe pAmyA rahelA manuSyomAMthI bhaya bhaya pAmI bhAgI gaye. pachI koi paNa guNa pAmavAno na rahe-anaMta guNe e ja prakAre ApaNe jene-manuSya, tiryaMca, nArakI mAMnAM pratyeka guNe anaMtA na pAme tyAM sudhI te ke deva tarIke joIe chIe tyAre krodha, mAna, mAyA, kharekharo svara jevo kahevAya nahi, mATe ApaNe lobha moharUpI sarpo ke vikAro ApaNuM manebhAvane, akSaranA have traNa vibhAga pADIzuM. eTale ke dehane AtmabhAvane bagADI nAMkhe che-vikSipta karI nAMkhe AmAM gaNanAra-bahirAbhA e vyaMjana jevo che, che ane tethI ApaNe kharekharI vastu athata Atmachavane AtmA gaNanAra arthAta sAme AtmAne A dravya dekhAtuM nathI, paraMtu sAmAyikarUpa phAnasa lAvamA gaNanAra eTale aMtarAmA e svara jevA nahi nAra mahAtmA ApaNane dekhADI Ape che ke dekhADI paNa jyAM sudhI temAM karma rU5-kaSAya rU5 bhAva che Apaze ke A cho zarIra nathI-kaSAya ke karmo tyAM sudhI tene ardha svara gaNIzuM, eTale ke ya, 2, nathI eTale manuSya tiryaMca nathI, paNa AtmA che. evuM la, vajema akSaromAM Semi Vowel ke ardha svara - jotAMja ApaNA rAgadveSarUpa bhaya ane Asakti cAlI ne tAra gaNAya che tema aMtarAtmAne ardha svara jevA lekhIza. * jaze. AtmA potAnA zuddha svabhAvamAM sarva AtmAo ane ApaNe jANIe chIe ke ya, ra, la, varUpa sAthe samabhAve rahI anaMta AnaMdane paNa anubhavaze. ardhasvara paNa saMprasAraNa bhAva pAmatAM i, uM, 4, 5ramAtmAne vItarAga zA mATe kahevAmAM AvyA? lU jevA cekhA svara thaI jAya che tema chavabhAva. jo ke paramAtmA che vItarAga ane pUrNa samabhAvavAmAMthI jyAre karmabhAva sadaMtara uDI jAya che tyAre LA che, sarva AtmAone pitAnA samAna gaNanArA cakakhA svara ke a, i, u, R, la jevo cokakho che. dehane ke karmanA bhedathI jIvo judA judA nAnA zuddha AtmA ke pUrNa vikAsI thaI rahe che. eka moTA, haLavA bhAre, jIvatA maratA, kALA-gAro uMcA adhyAtmarasika mahAtmA kahe che ke nA nA nIyA jaNAya che, paNa AtmadraSTie save AmAe Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanano dhArmika Adarza samAna che zarIrane laIne jene ApaNe bhUlathI vana- jIvana thAkI jyAre cAlyo gayo tyAre zuM banyuM te spati tarIke-kIDI tarIke-manuSya tarIke cakravartI have ApaNe joIe. tarIke ke IMdra tarIke gaNIe chIe te sarvamAM AtmA muni mahArAja temaja pauSadhanI kriyA karanArA manuSya samAna che. koImAM paNa AtmAne eka pradeza vizeSa phulacaMda bhAInI zAtinAM-dhIrajanAM vakhANa karavA ke ocho nathI. kIDImAM ane hAthImAM samAna che. lAgyA. phulacaMdabhAI manamAM phulAyA ane te koIe kIDImAM saMkucita jaNAya che ane hAthamAM vika jANyuM nahi. dhArmika kriyA karatA hatA. kaTAsaNuMsita. jema rabarane kaTake saMkucita ane vikasita muhupatti, caravaLa, gurU mahArAja ane pauSadha karathAya che tema Atmapradeze te saMkucita hoya ke vika- nArA bAMdhava e dharmanAM sAdhano hatAM, te chatAM tenA sita heya paNa samAna hoya che. ATalA mATe ja vakhANa thayAM tyAre phulacaMdabhAI khuzI thayA vinA fma tamAma! eTale jyAM sudhI mane sA. rahI zakyA nahi kAraNa ke phulacaMdabhAI te vakhate mAyikanI pratijJA che tyAM sudhI jagatanA tamAma samajI zakayA nahi ke te te vakhANa AtmAnA thatAM chane-caryAsI lAkha jIvaninA sarva jIvone nathI, paNa yazanAma karmanAM thAya che, mATe mAre temAM mArA samAna gaNIza eTale ke e sarva jIvomAM evo meha pAmavuM joIe nahi. A uparathI chetAe bhAva rAkhIza ke mane vardhamAnamAM je bhAva che samajyA haze ke-vaktA jANatA nathI ke teo kAdava teja bhAva ha sarva jIvamAM rAkhIza. A sama- jevuM cekanuM clear as mudh clear as crystal bhAvathI nathI rAga thato ke nathI deSa thato, tethIja ke sphaTika jevuM e tene khabara nathI, paraMtu vaktAne prabhu vItarAga che ane vItaSa che. lAge che ke dveSa karatAM rAga chata muzkela bahu hovAthI e rAgane paNa jItanAra mahAtmAne vItarAga have prabhu vItarAga ane vItaSa hovA chatAM eTale gaNuM ApaNe paramAtmA paNa gayA. evA rAgadveSa rAgadveSa rahita hovA chatAM ene vItarAga zA mATe rahita paNa sarvamAM samabhAva rAkhavA zIkhavAnI koi kahevAmAM AvyA che tene vicAra karIe. deSa karatAM paNa kaLA hoya to vaktAne te anubhava thaI rahyA rAgane jItavo bahu muzkela che, dharmavyApAra dezane che ke e ja nAma che-arthAta sAmA aTakAvI zake che paraMtu rAgane dharmavyApAra paNa thika che. keTalIkaveLA aTakAvI zakatA nathI. A vAta spaSTa kAraNa ke sAmAyika pALavAnuM sUtra bolatAM samajavA eka udAharaNa lezuM. vAra rAmAzaM ene artha jo ke ghaNI eka veLA pauSadha nAmanI dhArmika kriyAmAM e vAra sAmAyika karavA evo thAya che tathApi vaktAne Tale AkhA divasanI sAmAyikamAM soeka mANase evuM chu ke bahu prakAre eTale nAnA prakAre samarokAyelAM hatAM, temAM ekanuM nAma phulacaMda hatuM. bhAva jemAM utpanna thAya evA sAmAyika karavAM. madhyAnha pachI eka jagajIvana nAmano manuSya A A bhAvanA thatAM mitraratna mohanalAla dalIcaMda vyo ane AvIne phulacaMda para gALAno varasAda bhAIe yojeluM sAmAyikanuM pustaka hAthe caDayuM. varasAvavA lAgyA. munirAja beThA hatA. pauSadhamAM emAM ATha-prakAre sAmAyika karavAnAM lakhyAM che. AvelAM manuSyo paNa potAnAM dhArmika upakaraNo sAthe eTale ke samabhAva sAmAyika, samayika eTale dayA beThA hatA, A badhAMne joine phulacaMda pote poSAmAM bhAva, sAmAyika, samavAda=satyavAda, samAsa TuMkAmAM hevAthI kAMI paNa bolyA nahi, arthAta dhArmika thoDA zabdomAM sAmAyika, upazama viveka saMvara kriyAe tene deza karatAM jagajIvananI sAme gALe nAmanA traNa padamAM sAmAyika, saMkSepa sAmAyika, ApatAM aTakAvyA. dhArmika anuSThAne TheSa thavA na anavadya athavA pAparahita sAmAyika, pariztA athavA dIdhe. kaMI paNa javAba na maLavAthI ane jaga- koI eka padArtha upara vicAraNA karatAM utpanna thatuM Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 vizAkha 1984 sAmAyika ane pratyAkhyAna sAmAyika-AvAM AMTha ApIne dikSA grahaNa kare che. AtmanirIkSaNa mATe prakAranAM sAmAyika temAM jovAmAM AvyA. AmAMthI dIkSA grahaNa karanArA mahArAja damadaMta tyAra pachI paheluM samavAda ane sAtamuM parijJA sAmAyikamAM vihAra karatAM karatAM hastinApuranA sImADA sudhI thoDuM parAvartana karI be sAmAyika karavA mAMDayA, AvI pahoMce che ane tyAM kAusaga mudrAe ubhA ane e banne sAmAyikanI khUbI vaktA tamArI che. evAmAM pAMDe ghaDesvAra thaI potAnA bagIcA pAse mUkavAne mATe prayatna kare che. samabhAva sAmA- bhaNuM jAya che, teonI draSTi gAma bahAra AvatAM yikanuM draSTAMtaH zrI damadata munirAja upara paDe che. teo munirAja harSapura nagaramAM damadata nAmano mahA baLavAna pAse Ave che, ane pitA upara vijaya meLavanAra rAjA rAjya kare che. jarAsiMga rAjAne sahAya karavA A samartha munirAjane kAusagga mudrAe jaI pitAnuM lazkara laI potAnA nagaramAMthI jarAsiMganI teonAM manamAM bhaktibhAva udabhave che. munirAjanI nagarIe jAya che. daramiyAna damadUta rAjAnI gera- pradakSiNA pharI namana karI stuti karI potAnA bagIcA hAjarImAM hastinApuranA rAjA pAMDe, kauravo harSa bhaNI vicare che. thoDIvAra pachI kauravo eja prakAre purane jItI le che. damadaMta rAjA pAchA pharatAM pitAnI ghoDezvAra thaI tyAMthI cAlyA jAya che. nagaranI bahAra nagarIne jItelI joI pAMDava, kaurava sAthe yuddha karI, AvatAM teone paNa A munirAja najare caDhe che. teone pitAnA nagaramAMthI hAMkI kADhe che. keTalAeka munirAja bhaNI jAya che, ane pitAnA para pUrve varSa pachI eka divase pitAnA mahelanA jharUkhAmAM jaya meLavanAra A munirAjane joI teonAM hRdasaMdhyAkALe damadaMta rAjA beThelA che. evAmAM teonI yamAM dveSa udabhave che tethI teo munirAja tarapha draSTi AkAza bhaNI jAya che. tene nAnA prakAranA bIjAM pheke che te joI temanA mANaso paNa ITa suMdara AkRtivALAM vAdaLAM jovAmAM Ave che, e DhekhALAM-pattharA vigere nAMkhI munirAjanI AsapAsa i. vAdaLAMonI ramaNiyatA upara mohita thAya che. eTalo je karI mUke che. pAMDavo keTaloka vakhata thoDAka samaya jatAM pavana vAya che. vAdaLAM virUpa gayA pachI potAnA bagIcAmAMthI pAchA phare che, thai vikharAI jAya che. e joIne rAjAne kheda munirAjane sImADAmAM nahi dekhI AsapAsa rahelA thAya che, ane vicAra kare che ke zuM A pramANe govALAne pUche che. gAvALAo banelI hakIkata jAhera A suMdara dekhAte mAro rAjamahela, mArI rANIe kare che pAMDavo ITa pattharo, DhekhALAM munirAjanI mAro veva A mAruM zarIra e paNa kALa nAmanA AsapAsathI khaseDI nAMkhe che. kaurae karelI A pavananA jhapATAthI virUpa thaI nAza pAmaze. hA ! zAtanAthI kheda pAme che. munirAjanI AvI dhIraja sakaLa jagatanI sakaLa suMdara vastuo kALanA jhapA jemAM punaH stuti kare che. ane nagara tarapha prayANa TAthI asuMdara thaI nAza pAme che. suMdaratA je A kare che. vastumAM dekhAya che, te kharI suMdaratA nathI paNa A gaMtuka che. tyAre e kharI suMdaratAnuM sthAna kayAM che. A prakAre arthAta pAMDavoe karelA yazogAna Ama vicAra karatAM karatAM temanI draSTi bAhya padArtho ane kauravoe karelI nirbhasanA-AzAtanA e uparathI nivRta thaI aMtara draSTi thAya che. aMtara draSTi ubhaya upara damadaMtarAja zo vicAra kare che te joie. thatAM suMdaratAnA AdhAnarUpa AtmAnI jhAMkhI thAya jaina picycology karma grantha ema kahe che ke che. pachI AMtaradhyAne caDhatAM e suMdaratA avinAzI pAMDavoe ke kauravoe damadaMtarAjAne yaza ke apache ke kema-e suMdaratA je AtmAmAM dekhAya che te yaza karyo nathI, paNa damadatarAjAnA pUrva karmoe bAhya vastunI peThe vinAzI che ke avinAzI tenI -yazanAma kamee pAMDavo dvArAe stuti karAvI; ane zodha karavA damadratarAjA rAjya potAnA yuvarAjane apayaza nAma karmoe karadvArA apamAna karAvyuM. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanane dhArmika Adarza 317 A pUrve karelAM mArA, damadaMtarAjA vicAra kare che ke, A prakAre ApaNe pitAno doSa Tva. kAntanA putranI karmone dekhADanAra pAMDe karavo to mane upakArI peThe kAMte kabUla karatA nathI ane kAMto bIjA che. emaNe je mAna apamAna nahi karyuM che te koI upara e dezo DhaLI pADIe chIe. ane mArA yaza, apayaza karmane huM kevI rIte jANI zakata? ethI karIne ApaNA AtmAmAMthI nivRtti thatI mATe teno upakAra mAnI A karmone sahana karI nathI, ane doSanivRtti vinA AtmA pitAne lauM. teozrI sanamAnane ane apamAnane sahana vijaya karI zakato nathI-vita upara jaya meLavI karI karmano kSaya kare che. ane AtmAne nirmaLa zakato nathI. kare che. A pAMDava kairava upara damadUta rAjAe devadraSTi gayA pachI aMtarAtma draSTi thatAM ApaNe rAkhelo samabhAva ene Jainlogy jana AtmavidyA karmanA kSetra upara kArmaNa dehamAM thatA nAnA vikAromAM samabhAva sAmAyika kahe che. A samabhAva sAmA paDIe chIe. ghaNAeka vidvAne paNa manane doSa yikathI ApaNane samajAyuM haze ke vinAzI vAdaLAM ApatA jaNAya che; jemake eka vidvAna kavi upara vicAra karatAM avinAzI AtmAne damadaMtarA- gAya che ke - jAne bodha thAya che. ene jaina paribhASAmAM pratyeka | mana tuM gamAra thA mAM, buddha kahe che, ane jyAre rAga dveSano mAna apamA dezamAM dabAi jA mAM. nane kSaya kare che tyAre samabhAva vaDe kevaLa jJAnA mana tene javAba Ape che ke prabhu! huM gamAra diguNo-pUrNa guNa AtmAmAM vikase che. nathI. huM to jaDa chuM tame pote ja mane daSamAM pakaDe sAmAyikanA pratyAkhyAnamAM tarasa matte - che, ane pachI mane gamAra kahe che. tame zikhare mami evuM eka pada Ave che, ane eno bhAva caDhAva te ja mana svargane zikhare cahuM chuM, e che ke AtmA potAnA svabhAvane choDI vibhA ane narakanI khAImAM paTake te huM narkamAM paDuM chuM, vamAM gayo hoya, tyAMthI pAcho svabhAvamAM lAva. tamArI preraNuM vinA mArAthI kAMI thatuM nathI. AmAM Ane IgrejImAMconfession kahe che. ane jaina pari. deSa ke guNa tamAro che. mArAmAM tame Apo cho bhASAmAM pratikramaNa kahe che. AtmadraSTi thayA vinA pitAnA doSo ghaNA che pragaTa karI zakatA nathI. mATe tamAre divasamarfma kahevuM joIe. mahAtmA gAMdhI satyanA prayogo potAnI AtmakathAmAM keTalAeka lemIne doSa Ape che. ane lakhe lakhe che temAM jananA pratikramaNanI-vicArakene jhAMkhI che ane vade che ke jagatamAM kalahanuM mULa lakSmI che. thayA vinA rahetI nathI. doSa kabUla karavA ane have lakSmI paNuM citanyane kahe che ke huM te jaDa chuM. pachI na karavA ane ema karI AtmAne nirmaLa mAre duupayoga ke saddaupayoga tamArA hAthamAM che, karavAnI jijJAsuo akarmaka kriyApada Intransitive mArAmAM huM jaDa hovAthI guNa doSa nathI. doSa ane verb ke passive voice sahabheda vizeSataH- guNane ArA5 tame mArAmAM karI che. huM lakSmI vAparavA nahi. vaktAnA mitra sva. kAnta vizeSe chuM. tame lakSamInA pati che. huM nArI chuM. tame karI A prayoga karatA hatA. dAkhalA tarIke temanA nArAyaNa che, ane tamArI AjJA pramANe mAre te putrane temaNe pUchayuM ke khaDIo kema po? putre cAlavuM rahyuM, mATe prabhu tamArA doSane mATe tamAre javAba Ape, bApujI hAthamAMthI paDI gayo. temaNe prAyazcita karavuM joIe. pratikramaNa karavuM ghaTe ane kahyuM ke ema kahe ke meM pADI nAkhyo, khaDIAmAM Confession karavuM joie. potAnI meLe paDI javAnI zakti nathI. meM vicAra keTalAeka-keTalAeka zAstro paNa jANe pote pUrvaka-jJAnapUrvaka khaDIo barAbara hAthamAM pakaDyo deva rahita hoya tema karmane deza Ape che. karma te nahi eTale te paDe, ema tAre kahevuM joie. -karmapariNAma rAjA te vicAra karatAM jaNAya che ke Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 jenayuga vaizAkha 1984 niSpakSapAta jaDa Judge jaDajanA jevA dekhAya che. ApaNe gayA chIe, tenA divAne khAsamAM ApaNe AtmArUpI mahArAjanA rAjyamAM svarAjyamAM-self- beThA chIe. ghaNA manuSyo ane amaladAro tathA government mAM koI yathArtha vyavasthA rAkhanAra mahArAjA vigere ApaNe dekhIe chIe. khurasIo, government calAvanAra hoya te te karmarUpa adala kabATo tathA takatAo ane nAnA prakAranA nATAinsArI nyAyAdhiza che. tirthakara jevAone paNa rAmo ApaNe joI rahyA chIe. have jarA vicAra deSanI zikSA ane guNanA pAritoSika ApyA vinA karo ke svapnAmAM ApaNI AMkho te baMdha che. tyAM raheto nathI. mahArAjAnA nyAyAdhizapaNAnuM kArya je dI kyAM hato ke jethI A badhuM dekhAyuM? gumara, niSpakSapAtapaNe karato hoya te sarTiphikeTa meLava- divAnA laTakAvelA kayA prakAzathI ApaNe joyA ? vAne mATe lAyaka hoya ke ThapakAne ! karma rIsAIne je prakAzavaDe ApaNe A badhuM joI zakyA-AMkho AtmAne kahe che ke mane pensana Apa. mAre baMdha hovA chatAM joI zakyA e prakAza kone ? eja tamArI sevA karavI nathI. Apa zreta, bAMdhavo AtmAno prakAza ho joie. jAgRtamAM eja upamiti bhavaprapaMcanA caMdgune lakSmapUrvaka vAMcazo to prakAzathI ApaNe joIe chIe. sUryanA prakAzane paNa A vaktAnuM karmanA saMbaMdhamAM je kahevuM che te clear ApaNe AbhA prakAza ApI rahyA che. tema suluas mud nA jevuM nahi paNa clear as light ptimAM paNa-deep sleepmAM paNa ApaNo AtmA nA jevuM thaI jaze manuSyamAM evI hiMmata AvavI jhagamagI rahe che. jAgRta svapna ke suSupti e traNe joIe ke eNe pitAne pUrNa vikAsa karavo hoya avasthAne bhedIne rahelo AtmAprakAza kadI bujhAto te jaDa evA manane lakSmIne ke karmane doSa na nathI. hA! mehanAM AvaraNa Ave che. kavAyanAM kADhatAM-jaDamAM na AropatAM je de pitAnA che vAdaLAMthI DhaMkAya che, karmarUpa sarSanA viSathI viSamaya ema pragaTa rIte Confession karI-pratikramaNa karI bane che. tathApi e ja AtmA potAnuM svarUpa samaje, AtmAne sAmAyika vaDe zuddha karavuM joIe. pitAnuM baLa khoje-nihALe to karmarUpI sarSane kalA AtmapratIti sAmAyikamAM kevI thAya che te yarUpI vAMdaLAMone ane moharUpI aMdhakArane te dUra saMbaMdhI have vicAra karIe. Whether the kare che, AvuM AvuM ghaNuMe sAmAyikamAM jaNAya che. Conviction of the soul is possible or sAmAyika eja AtmA che. zrI yazovijayajI kahe not, let us see. nadhika rIte e negatively che ke sAmAjika tevI amA, dhA rAnno sAthe jotAM eTaluM to mAluma paDe che ke A zarIrarUpI nirvivArA 3vojamAM nadi sAmo vAre khokhAmAM ApaNe hoIe chIe tyAre zarIra paNa vigere. eka romana phIlasupha paNa kahe che ke-NotkevI sthitimAM hoya che, ane jayAre nathI hatA all of me shall die-mAro sadaMtara nAza thavAne tyAre te kevI asaMgalika sthitimAM hoya che. A nathI. phrenca phIlosophara pIskala-Piscal kahe che ke cAmaDImAM je carcakATa bhAse che e zAne che. keTalAka evA vio che ke eka grenano AThamo kaMIka A zarIramAM ApaNe chIe ane tene laIne bhAga manuSyane mArI nAMkhe che. paraMtu e grenanA A zarIra mAMgalika dekhAya che. AThamA bhAganA viSane khabara nathI ke huM mArI vaLI ApaNe positively vidhAyaka draSTie nAMkhu chuM. manuSyamAM rahelA AtmAne khabara che ke joIe to paNa pratIti thAya che ke zarIrarUpI gRhamAM A zarIra choDIne huM jAuM chuM. eja AtmAnA prakAzarUpe ApaNe kaMIka chIe. vizeSatA che. juo! ApaNe 9-30 vAge suvA gayA paceka have karma karatAM e AtmA baLavAna kema che te miniTamAM ApaNe suI gayA 8-40 miniTa A5 ApaNe joIe. zAstramAM paNa kahyuM che ke A cAyune svapna AvyuM, jANe ke eka mahelanI aMdara ryAsI lAkha chavAyonimAMnI ekekI yonimAM eka Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanane dhArmika Adarza 319 eka Class mAM ApaNe anaMtavAra gayA che. nAra- evI daMtakathA che ke eka veLA aMdhakAra idra kInA sAgaropama ane pApamanA duHkha-tiryaMcanA mahArAja pAse phariyAda karavA gayo ane phariyAda raju duHkho ApaNe anaMtI vakhata sahana karyo. e badhA karI ke mahArAja sUrya mane kayAMye TakavA detuM nathI. duHkhone nAza thayo paNa tame ane huM nArakI tiryaMca InDe kahyuM hamaNAM tuM ja, huM sUryane bolAvIne Thapake devatAnAM sAgaropama ane palyopamanA sukha duHkho ApIza. evI kathA che ke chelle sUryane bolAvyo bhogavyA chatAM hajI kAyama chIe. duHkhane nAza thayo ane hakIkata raju karI, sUrye javAbamAM kahyuM ke aMdhaparaMtu e kamene nAza karanAra AtmA manuSyanA kAra khoTuM bole che. mArI pUThe vAta kare che. sAce uttamottama kSetramAM AvI caDyo. ATaluM to ajJA- heya to emane bolAvo ane mArI samakSamAM kahenapaNAmAM akAmanirjarAe te karI zakyA te have vaDAvo ke huM ene kADhI mUkuM chuM ke mane joIne sakAmanirjarAe manuSyamAM rahI traNe lokane para ja e pobAra thaI jAya che. Aja prakAre AmaevI uttamottama sthiti paNa kema na pAmI zake? jJAnarupI bhANa tenA saMpUrNa jelamAM prakAze che, eTale kahe che ke badhAM karmomAM mohanI karma moTAmAM moTuM moharUpa aMdhakAra jato rahe che. che. sIttera koDAkoDI sAgaropamanI tenI sthiti have ApaNe AtmAnI absolute ke saMpUrNa gaNAya che, tathApi ApaNe samajIe chIe ke sIttera zaktio samajavAno prayatna karIe. pRthvI para rAtri kaDAkaDI sAgaropamane cheDo paNa Ave che, kAraNake divasa che. rAtri e aMdhakAra che. divasa e ajaeTaluM moTuM hovA chatAM tene Limit che-hada che, aMta vALuM che, rAtri e duHkharUpa che, divasa e sukharUpa che. che, ane AtmA anaMta che, tenA ekekA pradezamAM pRthvInI je bAju sUryane prakAza hoya che tene anaMta karmanI vargaNAone haThAvI de, chatAM tenuM baLa ApaNe divasa kahIe chIe, ane tethI ulaTI kSati pAmatuM nathI. emarsana kahe che ke eating-dr- bAjune ApaNe rAtri kahIe chIe; paraMtu ApaNI A inking, sleeping, clothing, is not man sUryamALAmAMthI pRthvIne dUra karIe te sUryane prakAza only, it does not represent him.' Walt sarvatra vyApI rahelo jaNAze athavA to ApaNe Pitman paNa kahe che ke I am not contai pRthvIthI ghaNe uMce jaizuM to mAluma paDaze ke sUryAned between my boots and hats.' sta ke sUryodaya jevuM kAMI nathI. sUrya niraMtara udayamanuSyamAM rahelo AtmA Measure che-mApa che. mAnaja hoya che. ApaNe eternal day ke zAzvata ane te keIthI mApI zakAto nathI. vicAra karo ke gaja moTo ke tAke ? meTA dekhAtA tAkAne gaja divasamAM hAie. Relative day and relative mApI jAya che. paNa gaja mapAta nathI. uMcA dekhAtA night-thI para absolute day mAM hoIe evuM parvata upara manuSya caDhI jAya che, eTale ke parvatanI ApaNane jaNAze. Aja prakAre deharU5 pRthvI para uMcAI purI thAya che, paraMtu manuSyanI thatI nathI. zubhakarmarUpI divasa, ane azubhakarmarUpI rAtri Apaeka manuSya roja 8 mAIla cAlato hAla jaNA. Nane dekhAya che. paNa dehathI para evA AtmasUryanA yelI pRthvInI ATha varSamAM pradakSaNA karI vaLe; eTale prakAzamAM AvatAM ja tenI absolute light nI ke pRthvInA paridha karatAM manuSyanA paganI laMbAI peThe ApaNe absolute jJAna prakAzamAM mahAlatA nahi khUTe tevI che. A prakAre vicAra karatAM zAstranI jaNAi rahIzuM. vAta siddha thAya che ke ghaNuM AtmAoe karmane chevaTe A saMsArarUpa mahAsamudramAMthI taravAne mohane dUra karyA che ane uttamamAM uttama sthitie pahoMcyA che. eka adhyAtmI te eTale sudhI kahe sAmAyikarUpa sTImara ApaNe temAM besIne pravAsa karache ke AtmArUpI sUryanI pAse moharUpa aMdhakAra TakI vAne mATe maLela che. zrI mahAvIra ApaNA kepaTana che. zakatA nathI, ane ApaNe musApharo chIe. sAmAyikarUpI sTImaramAM Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 jainayuga vaizAkha 1984 besavAne mATe 48) miniTa jeTalA TAImanI kima- 3. vaMdanaka,-gurUvaMdana. tathI sAmAyikanI TIkITa kharIdIe sAmAyike caDhI e 4. pratikramaNa, te zAstra kahe che ke je sthiti upara zrI vIra pahoMce 5. kAusagna. te sthiti upara e sTImaramAM pravAsakaranArAo pahoMce. 6. paccakhANu. anate pahoMcyA che, ane anaMte pahoMcaze. teo zrI lakhe che ke kafma rAma e jananI dhArmika kriyAone ja Avazyaka ke cha phrase mAM sAmAyika Avazyakano samAveza Avela Avazyaka kahe che. eTale avazya dharmakriyA karavAnA che. jemAM cAvIsasthAno samAveza thAya che. tasacha prakAra. e cha prakAra zA che ane kaI apekSAe bhaMti e bhaMtemAM gurUvaMdanano samAveza thAya che. sAmAyika nAmanI kriyAmAM ene samAveza paNa thAya paDikamAmimAM pratikramaNa samAveza thAya che. mache e ApaNe parama divasanA eTale somavAranA jaLa rimiko kAusaggo samAveza thAya che, bhASaNamAM joizuM. baeNthI tame vaktAnuM bhASaNa sAM ane tAjuM kof grfma emAM paccabhaLyuM mATe vaktA aMtaHkaraNapUrvaka tamAro ane pramukha khANu nAmanA Avazyakane samAveza thAya che. A sAheba AbhAra mAne che. cha e Avazyake A prakAre zrI vIre upadezelI vyAkhyAna thayuM che. 18-7-27, ane kriyAmAM mUkI siddha karelI dhArmika kriyAne vi- jJAnakriyApriya pramukha sAheba, ane Atmapriya stAra che. have ApaNe sAmAyikamAM AvelAM sUtrone sujJa bAMdhavo, hetuo TuMkAmAM vicArI jaIzuM. rA. ra. mohanalAla dalIcaMdabhAIe sAmAyika sAmAyikamAM nIce pramANe sUtro Ave che. upara eka vistAravALuM pustaka lakhyuM che. hAla 1-navakAramaMtra-navakAra maMgalane mATe ane paMca teo vadhArA sudhArA sAthe navIna AkRti mudrita parameSThinA guNo ApaNA AmAmAM kholAvavA mATe. karAvI rahyA che. e pustaka abhyAsIne mATe ghaNuM 2-5ciMdriya-paMciMdriyamAM gunA guNenuM sAruM che. judI judI draSTie zAstramAMthI dehana karIne varNana che. munirAjanI sahAyathI e pustaka racAyuM che, tathApi 3-icchAmi khamAsamaNo-cachAmi khamAsamaNateozrI kahe che ke sAmAyike karIne meM e lakhyuM mAM evA gurUnI AjJAnusAra sAmAyikanuM Avazyaka nathI. vaLI bIjo eka suMdara prayatna e viSaya upara vAta che thayela jovAmAM Ave che. AtmabaMdhu prabhudAsa becare 4-kariyAvahi-iriyAvahimAM saMkaLajInI ke e prayatna karyo che. temanuM raceluM "fbhare' nAmanuM na kayI che. temanuM raceluM "rAmabhara' nAmanuM prakAre virAdhanA thayelI hoya che tenI kSamA IcachavAmAM pustaka sAmAyika upara che. ane e pustaka temaNe Ave che. sAmAyikano anubhava karI racyuM hoya ema jaNAya 5-tastauttarI-tasauttarImAM chAnI virAdhanAthI che. zrI mahAvIra svAmInA sAmAyikane Adarza rAkhI lAgelAM pApane nAza karavAne kAusaganI prastAvanA teoe sAmAyika kriyAmAM mUkI e pustaka lakhyuM rUpe prAyazcita sUtra che. hoya ema jaNAya che. huM to sarvane e "je 6 kAusagga-kAusagnamAM dehabhAva choDI AtmabittinuM pustaka vAMcavAnI bhalAmaNa karuM chuM. bhAvamAM rahI logasa vaDe sAmAyikathI paramapada zrIyuta prabhudAsa becara sAmAyikanA sUtramAM cha e pAmelA vIsa tIrthakaronI stuti karI pApano nAza Avazyaka A prakAre samAyelAM dekhADe che. karavAnuM kArya thAya che. cha Avazyaka A nIce pramANe che. eTale ke 7 logassa-garUmAM covIsa prabhunI stuti 1. sAmAyika. karI temanI pAse mAgavAmAM Ave che ke tame lokone 2, cevisa,-covIse prabhunI stuti. prakAza karanArA che, dharma rUpa tIrtha eTale ke sAmA mATe paNa parameSTinA e cArjamAM Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanane dhArmika Adarza 3ra1 yika rUpa tIrthane ApanArA che. tamAruM huM tethI svAmI che. ane ApaNI khIlelI ane khIlatI kIrtana karuM chuM, stavana karuM chuM; bhAvapUjana karuM chuM. zakti pramANe tenuM sAmAyika samajI kriyAmAM mUkIe tame jarA rUpI mala ane maraNa rUpI rajane sarvathA te paheluM AmabhAna pachI AtmajJAna pachI AtmAnAza karI ajara amara thayA che. mArA upara prasanna naMda ane pachI AtmAnuM apUrva ane akhUTa baLa thAo. mane ArogyatA maLe, kSAyika samakita prApta thAya. bhagavAna pataMjali kahe che ke satapura-tamArA jevI uttama samAdhinuM varadAna eTale nirvi. vAvatA daLarfsa mAtradA sarva mAtRtva kalpa samAdhi Apo ke jethI Ape upadezelI sarvavRvaMja, arthAta satva eTale buddhi, je prakRtine sAmAyika ApanI peThe huM karI zakuM. Apa caMdrathI prathama vikAra che te ane purUSa eTale AtmA arthAta paNa nirmaLa che, eTale kevaLa darzana vALA che-Apa jaDa ane caitanya e baMnenuM samabhAva vaDe bhAna sUryothI paNa vizeSa prakAzavAna che eTale kevaLajJAna thatAM ja sarva padArtho uparanuM adhiSThAtApaNuM ane sarvavALA cho, Apa svayaMbhU ramaNa samudrathI paNa gaMbhIra jJapaNuM sAdhakane prApta thAya che. te jaNAI che; eTale zuddhAtma svarUpamAM cAritra rUpe ramI rahyA hovA javAnuM temAM eTale prakRtimAM che Ape meLavelI anaMta jJAna-anaMta darzana ane vairAgya thatAM dezano kSaya thAya che, ane kSaya thatAM anaMta cAritranI siddhio mane dekhADe. logassa kevalya prApta thAya che. pachI muhupatti palovavAnI kriyA-tyAra pachI sAmA hAla ahIM ApaNAM vyAkhyAnane pUrAM karazuM yikanuM paccakhANa Ave che jene pATha gRhasthAne ane have pachI pravAsathI pAchA pharatAM bAkInA mATe ane sAdhuone mATe bhinna bhinna che. sAdhuo bhAga upara vivecana karI tene finish ApI pramukha nA paccakhANumAM lafma matte rAmacaM-ttAka sAhebanI IcchA pramANe sAmAyikanA prayoga ApaNI jogaM paccakhAmi-jAva jIvAya pajjuvAsAmi khIlatI zakti pramANe baLavIrya goyA vinA karavA ane gRhasthA sAmAyikanA paccakhANamAM-pratijJAmAM prayatna karazuM, chevaTe pramukha sAhebanuM ane chevanA nikaM panuvAmi eTale eka muhUrta ke rgamAMthI je kelejIyana vidyArthIe vaktAne mATe be ghaDI sudhI huM sarva jIvonI sAthe samabhAvamAM kahyuM tene aMtaHkaraNapUrvaka upakAra mAnI vyAkhyAna rahI sarva pApane niSedha karIza, ane AtmAne karI, ane AtmakhyAna purUM karatuM nathI. vyAkhyAna cAluja che jyAM sudhI caDhIza. sAmAyikamAM rahI pachI AtmadhyAna jude te yathArtha na samajAya tyAM sudhI ideally bhAvajude prakAre kare che-48 miniTane TAIma AgaLa nathI, paraMtu practicaly vyavahArathI te pitAnuM kahelAM ATha prakAranAM sAmAyikAmAM ke svAdhyAyamAM bhASaNa hAla baMdha kare che. pasAra kare che. Aesthetic arthAta jema grIka phIlasophImAM sauMdaryavaDe adhyAtmajJAna kaheluM che tema sAmAyikamAM prasAra karavAne vakhata pari nAmanI sAmAyikamAM jaina sAmAyikanA vidhAnamAM paNa jovAmAM Ave che. AnA upara vahAlA hele lAgatuM evA dhyAnamAMre, elAcI putranuM draSTAMta che. evA dhyAnamAMre evA dhyAnamAMre-vahAlA. A draSTAMtamAM elAcI putra ke prakAre AtmAnuM Atmapradeze ekatra mAnI, bhAlatIlaka paradhAra nihALI anupama sidarya jANavA pAme che, ane e sAMdaryathI zvAsozvAsamAM karma kaThina nivAravAre-vhAlA. ke prakAre kevaLajJAna pAme che e draSTAMta vistAra nirvikalpa upayoge rahevA, vALuM hovAthI vakatA hAla bIjA prasaMgane mATe saMsArika trivyAdhi haravA, Reserved rAkhe che. apUrva AnaMda sthitine nIpajAva vAre-vahAlA. sAmAyikamAM ApaNe Adarza zrI mahAvIra caMcaLamana acaMcaLa karavuM, Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 322 vaizAkha 1984 kArya ati durdhaTa paNa dharavuM, belIza, ane na AcarIza. A satra je anubhamuktipurI zAzvata sukhane nihALavAre-ahAlA. vamAM mUkAya to kharekhara! jIvanamAM keTalo palaTo AtmahIrA AvaraNe TALI thaI jAya-keTaluM Adarza jIvana banI rahe! anaMtajJAna darzana pragaTAvI, ' arthAta sAmAyikamAM jApa karavAnI zailI e che avyAbAdha je sukha dIpakane pragaTAvavAre-vahAlA. ke-jafma kaura sidhara enA jApa artha kAyAthI kAMI paNa nava karavuM, ane bhAva pUrvaka karavo, ane e karatAM karatAM je maunapaNe sthira besI rahevuM, bahArano vicAra Ave to virAmamifffbAhya, atyaMtara vicArane aTakAvavAre mi-dALa sini ema kahI svasthAne hAlA vahele lAga tuM evA dhyAnamAMre. svaupayoga AvI javuM. AthI cittavRttione nirodha thavA mAMDaze ane A pramANe bahAranA vicAro, ane manamAMthI pUrNa nirodha thatAM AtmAno sAkSAtkAra thaze. eTalA udabhavatA vicArone nirAdha karavA prayatna karyA karo mATe patajaMli bhagavAna kahe che ke gazcittavRtti ane bIjA samayamAM mananI sAthe e daDha saMkalpa nirAdhA-eTale mana, vacana kAyAnAM yogane aTakAkara ke he prabhu! have jema gamaze te pramANe huM vavAthI cittavRttione nirodha thaze, ane tethI tadA vicAra karIza, huM bolIza, ane teja pramANe vartata draSTra svarUpeThavasthAnamaHeTale draSTA-AtmA pitAnA rAkhIza; ane tene na game te huM na vicArIza, ne svarUpamAM pUrNapaNe raheze. kumArikAone saMvAda. [ prAjaka tatrI. ! ( badhI kumArikAo maLIne gAya che.) kumArikAnA keDane pAme na kaI pAra bIjAnA vicAro jANIe te mATe eka prazna tamArI pAme na koI pAra pAse mUkavA dhAruM chuM. javAba Apaze? AzAnA taraMge e racatI saMsAra-kumArikAnA badhI-khuzIthI. amArA vicAro jaNAvIzuM. neha-lane ghelI ghelI thAtI ke kumArikA, bolo lAbhalakSmI ! zuM prazna che. . kAmataNI javALe ke baLatI kumArikA, lAbhalakSmIkei kuMvArI benane tenA mAtAvaDIlonI AmanyA pALatI kumArikA, pitA koI buTTA sAthe paraNAvavA mAgatA hoya te brahmacarya-bhAvanAmAM ramatI kumArikA, veLAe teNe zuM mArga levo ? ke bagADe ke sudhAre ke tAre uhAre, patine potAne utAre bhavapAra, dhanalakSmI-dIkarIne gAya, jyAM derAya tyAM kumArikAnA prArabdhanA evA prakAra-kumArikAnA? te jAya. (zRMgI RSinA nATakamAMthI) pitAmAtA te te zirachatra tIrthapa-temanI AjJA lAbhalakSmI-bahena ! kumArikAonA ajaba mAnavI eja bALAne dharma gaNAya tethI keAinI keDa che. te keDa purA paDe ema prabhu pratye prArthanA khAtara nahi te paNa potAnA janmadAtA mAbApanI karuM chuM. have ApaNe kaMI carcA karIe ane eka AjJA khAtara potAnA jIvanane bhoga Apa Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArikAone saMvAda 323 joIe-ema samajIne athavA te kaMipaNa samajyA vaza thaelA vRddha puruSe bIjAne vicAra karatA nathI. vagara AjasudhI bALAo emaja karatI AvI che. jo badhA vahe yuvAna bALAone paraNe to prajAnA jJAnalakSmI-hA. jarUra emaja thAya che. kevA hAla thAya. AkhA jagatamAM kayAMye DAghA purUSoe mA-pitAnI satya AjJAnuM pAlana karavuM e pharaja che, koDAMnI stuti karI nathI. temaNe putrapatinA mohane je mAtapitA jANI joi potAnA svArtha khAtara tathA cAkarInI icchAne cheDI daDAM joie. pitAnI kumaLI kaLI jevI bALAne evA sthaLe vece pratApalakSmI-putpattinI IcchA e hamezAM ke jyAM thoDA vakhatamAM vaidhavya sevavuM paDe te mAta- puza che ema nahi kahI zakAya. je prajAmAM sAmApitA zirachatra tIrtharUpa nathI, paNa dhAtakI khATakI che. che. nya rIte janma maraNanuM pramANu rItasara jaLavAtuM a hoya tyAM putranI IcchA karatAM te icchAne saMyama tArAlakSamI-tuM sAcI vAta kahe che. dIvo ula kare e puNakarma che. hiMdustAnamAM atyAre hiMduhAthamAM laI uMDA kuvAmAM kaMI paDAya che? bApa pite ja ucherIne pachI kuvAmAM haDasele tenA karatAM stana stAnanI gulAmI sthitimAM jyAM sahu bhayavALA rahe to te ucheryA pahelAM dudhapItI kare te vadhAre che, pitAnuM, potAnA ke pitAnI milkatanuM rakSaNa karavAnI zakti ne beThA che tyAM prajAnI utpattine sAruM gaNuM. huM to pApakarma samajuM chuM. pratApalakSamI-vaDIlo samayane mAna ApI saMtA dhanalakSmI-tyAre buDhAnI cAkarI keNuM kare ? nenI unnati mATe maratAM hoya te temanI avaga jJAnalakSmI-cAkarIne sArU pitAnuM ja mANasa NanA karatAM ane mana dubhavatAM pApI banIe paraMtu , paraMtu joIe e keTalo badho vahema che ? paisA ke lAlaca je teo tene potAnA svArtha mATe athavA to potAnA ApIne eka bApanI pAsethI tenI nirdoSa bALA ajJAnane lIdhe rUDhinA ane svArthanI agnimAM hAmavA jhUMTavI levI ane tene potAnI samajavI emAM irachatAM hoya te temanI sAme paDakAra karavo joie.. mane te uddhatAinI parisImAM lAge che. evI dhanalakSmI-bApa bicAre daridra rahyA. AjI bALAne pitAnI mAnavAne badale 'eka gulAmaDI kharIvikAno bIjo rasto heya nahi eTale potAnA vaMzanI delI che e vAkya ja kharuM kahI zakAya. cAkarIne velaDIne vecavA taiyAra thAya ane buDhA vagara tenI meTI sArU to haju puratA paisA ApIne sArA ane bhUkha keNu bhAMge eTale buDhAne bALakI sepe che? * vaphAdAra cAkaro maLI zake che. tArAlakSmI -evI rIte te tame pelA buddAne dhanalakSmI - jJAnalakSmI bahena ! sAcuM kahe che, paNa bacAva karaze. tene viSayavAsanA uparAMta paNa ema tamane nathI lAgatuM ke A kajoDAnAsavAlanuM putpattinI icchA hoya, vaLI dhaDapaNumAM cAkarI mULa garIbAI che? je samAjanA nAyake cetIne karavA mATe aMganuM mAthusa joIe, tethI te potAne pitAnA garIba bhAionI garIbAI dUra kare, temane hiMdu tarIke aputra rahevAthI sadgati na thAya te mATe dhaMdhe mAM nekarIe caDAve, dukhamAM sahAya Ape te te paraNe temAM tene zuM vAMka? AvA dAkhalA naja bane. jJAnalakSmI-AvI dalIla te pApa karanArA- lAbhalakSmI-hA ! e paNa kharI vAta che, enI sanAtana dalIla che. navalakathAomAM khUnIone ane bIjI A paNa kharI vAta che ke ApaNI suMdara bhASAmAM khUnanA phAyadA varNavatA joyA che, bALAoe vRddhAne paraNatI veLAe zA vicAre luTArAe paNa pitAnA parAkramanI prazaMsA karatA karyA haze, keTalA nisAsA mUkayA haze tene paNa sAMbhaLyA che. paNa nyAya khAtara joie te pApI- samAjanA nAyake e vicAra karyo nathI. ApaNA ene pApa karatAM game teTalA lAbha thAya, paNa samAjanI strIonI durdazA ane hRdayanI kakaLatI jagatane tethI lAbha nathI tha, svArtha ane viSayane varALathIja ApaNI parAdhInatA-gulAmI AvI che. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga vaizAkha 1984 AvuM samajI kAma lenArA AgevAne jyAre vadhu game tevuM pAMDitya calAve tevI aMjAI na javuM pramANamAM janamaze-prakaTa thaze tyAre kaMika thaze paNa joie. khaMtathI ane jAhera mata keLavavAthI AvAM hamaNa te A bALAe buDhA sAthe pitAnA lama lagna aTakI zakyAM che. thayelI sagAI tUTI che. na thavA devA mATe zuM karavuM tenI vAta karo. lAbhalakSmI-ema chatAMe kaMI sAruM pariNAma dhanalakSmI -he te tene "snehalatA' nI peThe na dekhAya to zuM karavuM? AtmaghAta karavAnI salAha ApuM ke jethI samAjane jJAnalakSmI-te teNIe chApAomAM potAnI cetAvI zakAya ke are AgevAno ! tamArAmAM rahelI bAbata chapAvavI, dezanAyake pAse apIla karavI, saikAonI maMdatA dUra karI bALAonuM rakSaNa karo, rAjAne ke sarakArane arajI karavI ane bane teTalo nahi to amArA jevI aneka bALAonA akALa kolAhala karI mUko ane pitAnA baLa para jabara ApaghAtathI tamAruM amaMgala thaze. vizvAsa rAkhavo. AvAM kAmane cUpa daI sahana karI jJAnalakSmI-nahi bena ! tuM bhUle che! Apa- levAnI manodazAe te ApaNI bALAone atyaMta vAta kara e te kAyaratA che. zAstra kahe che ke zikAra thayuM che, nAtanA mahAjana niSphara thayAM cheApadhAtI te mahApApI. tevA pApathI te aneka nyAyapriya rahyA nathI. nAtanI chinnabhinna dazA che, bhava sudhI rakhaDavuM paDe. kaI kaInuM bhAva pUchatuM nathI ke koI keine aTa. pratApalakSmI-huM to tene baLavo jagAvavAnI kAvatuM nathI tyAM te pote potAnuM makkamatA rAkhI salAha ApuM ane paraNanAra buDhAnI kAmavAsanAne phoDI levuM joIe. paraNAvanAra mAtApitAnI dravyalAlasAne kadi paNa " pratApalakSmI-je jJAtimAM bALAone sAruM vaza na thavA jaNAvuM. * lAgaNInI zUnyatA haze, e jJAtinA hadayavALA mANa tArAlakSmI-vAha! e te bhAre vAta kahI. somAM kAyaratA haze te ane kemamAM jAhera mata jevuM e bALA bicArI gabharU ne kumaLI kaLI jevI. tenAthI kaMija nahi hoya te, kajoDuM thatuM kaI nahiM aTameTo baLavo kema thaI zake e samajAtuM nathI. e kAvI zake, sivAya ke bALA pote ja potAnA baLa te bahu kare te pitAnA mAbApane samajAve, page para mustAka rahe. paDe, AMsuM pADI dayA mAge, ane prabhune prArthanA kare badhIo. (kAvya) ke tenAM mAbApane sArI buddhi sujADe. jyAre dezamAM saMskArI bahAdUra ja mana para leze, lAbhalamI-e paheluM pagathIuM thayuM. tema hAnikAraka duSTa rivAjone teDI DI deze, chatAMe mAbApa na mAne te bALAe zuM karavuM ? nirbaLatAne dUra karI jIvana kartavya-pathe raheze, jJAnalakSmI-nAtanA mahAjana pAse te arajI tyAre tyAre maMgala divase sukhamaya saMsAre vaheze. kare, chuTavA mATe sahAya mAge ane potAnAM sagAM- jJAnalakSmI-evA janonI gerahAjarImAM "AemAM je kaMI sArA samaju hoya tenI pAse potAno bhanA AtmAnaM uddhata-eTale pitAnA AtmAne kesa raju karI A avicArI kAmane aTakAva kara. uddhAra pAtAne AtmAna karI zaka, AmimI vagara vAnI vinavaNuM kare. ArIvAro nathI. te bALAe to potAne yogya pratApalakSmI--bA jeTalA paNa dayAvALA evA saMskArI ane taMdurasta yuvAna sAthe lagna juvAna ke dayAvALI strIo hoya temaNe DarIne paNa karI nAkhavAM joIe. tAnuM kartavya bhUlavAnuM nathI. zAMtimaya sudhAraNA prema- lAbhalakSmI-ThIka kahyuM. paNa evA yuvAnethIja ane dhIrajathI ja thaI zake che. svArthane vaza bhaNelA gaNelA kayAM dekhAya che ke je aNIne samaye thaine mANasa game tevo krodha kare te sahana karavo . sahAya ApavA ne bhoga devA taiyAra thAya? Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamArikAone saMvAda 325 tArAlakSmI-AjakAlanA bhaNelAo paNa evI kumArikAono saMsAra mAge che ke je pitAne rUDhine vaza thai potAnA gharanA khUNAmAM bharAI rahe maLelA susaMskAra, zikSaNa ane zaktino sadupaga che ane jema cAle che tema cAlavA de che. kare, khare vakhate AtmabaLathI hiMmata rAkhI pitAnuM. pratApalama-je emaja hoya to te bALAe jo zodhI le, kajoDAM Adi aneka hAnikAraka jyAM sudhI manamAnya lAyaka vara na maLe tyAM sudhI rivAjone nimna kare ane dAMpatya jIvanane Adarza kaumAra vratanuM sevana karavuM. kharI vAta e ke jIMdagI maya karI potAnA samAja temaja dezano abhyaya sudhI kaumAra vrata rAkhI zakAya te tenA jevuM te kare-cAle have lalitachanuM eka kAvya gAie.. kaMI paNa uttama nathI. zuddha saMpUrNa brahmacarya eja kAvya" AtmAne svaguNa che ema zAstrakAra jaNAve che. smita bhara sahacarI niraMtara kArya dhuraMdhara banaze, caMdanabALA Adi aneka daSTAMta ApaNI samakSa aMtaranA meM heta anerAM ura chochala bharaze; majUda che. jJAnalakSmI-pratApalakSmI bahena! tamAre jyAM tyAre amI jharaze, zAMtimAM duHkhaDAM zamaze. tyAM pratApaja batAvo che. je tame kaho cho te ati sajAta jeDa jata bhogathI parahitamAM paravaraze, vikaTa ane kaThina che. te sauthI banI zake tema nathI aDaga dha ne zaurya bharyA saMtAna hindamAM sarazeH tema moTA bhAgathI paNa bane tema nathI. mATe dhanya tyAre de avataraze, viralA naravIra taravaraze. gRhasthAzramamAM paDavA icchanAra sane pitAne yogya pitAnAM priya dezIjananAM duHkha paraspara dharaze, jIvana sAthI zodhI kADhavA jeTalI dhIraja ane zakti janmabhUminAM bhoLAM bhAMDuM bheLAM haLaze maLazeH hoya te tene maLI ja rahe. tyAre prabhutA saMcaze, svarga sama suMdara hinda thaze. lAbhalakSmI-A saMvAdathI meM pUchelo prazna hindajane sAgara ghughavaze ane brahmAMDa nAcavaze, bahu sArI rIte tame caryo. te mATe tamane badhAne DagamagatA DuMgara Dolavaze, raMga raMga relavaze, dhanyavAda ApuM chuM. jema ApaNe kumArikAo AvA evuM aya thaze, evI lalita lIlA khIlaze. vicAra rAkhIe chIe tevI rIte vicAro dharAvatA A [ A saMvAda zrI muMbaI mAMgaroLa jana sabhA hastaka pANIdAra kumAre paNa ApaNI samAjamAM heyaja. cAlatI kanyAzALAnA vArSika mahotsava mATe khAsa taiyAra badhIo-A saMvAdane TuMkamAM sAra zuM? karele, ne te mahotsava 22-4-28 ne dine muMbaImAM ujalAbhalakSamI-khAM jamAne evA kumAra ane vAya temAM te zALAnI bALAoe bhajavI batAvyo hato.] Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 jenayuga zAkha 1984 samAja mAtAnI bhikSA. pyArA navayuvAna mitro! AvatI kAlanA sthaMbhorU5 navayuvAnemAMthI evA ajJAnatAmAM garakAva thayelI samAja mAtA Aje vIranara dhunIo mATe samAjanI mAgaNI che, bhikSA che. satrAmAMthI zrAvaNa bhAdara varasAve che. chellAM keTa... ane hA ethIya kAMi vizeSa mAge che. mAtA lAMya varSonI suSuptithI dinabhara dina vadhatAM jatAM zuM vizeSa mAge che? AMtara kalahathI kaMTALelI samAja mAtA Aje codhAra mAtA, AMsue raDe che. tIrthasthAnonI parAdhinatAthI karoDonI samAjanA AMtara-kalaha daphanAvanAra ekathatAnA saMkhyAmAMthI avatarI lAkhomAM AvI paDavAthI samAja parama bhakata mAge che. mAtA Aje Akranda kare che. mitra! jaineya ane tIrNoddhAra mATe balidAna ApanAra dharmavIra mAge che. mAtAne e karUNunAda sAMbhaLaze? pASANuthIya kaThaNa hadayane pIgaLAvaze ! AMtara kalahonA jakhamo- garIbaDI gAyazI bALAonA ArtanAda suNI thI zrI gu thatI samAja mAtAnA aMtara valovanArA bALa ane vRddha lagnane dezavaTo ApanAra prakhara AdadathI tamArI nase nase cetanA relAvazo? mAtAnI samAja sudhArake mAge che. e mAMgaNI che, bhikSA che. vidhavAonA anAcAra-atyAcAra ane A e bhikSA kai? e mAMgaNI kaI? nAda aTakAvI temane AtmonnatinA dhorI mArga derasamAjane mAgaNI che ke nAra temane dharmaparAyaNa banAvanAra sevake mAge che. "nava lohIAo! basa dhunI bane!' ajJAnanA ane rUDhIvazanA sAme khulaluM baMDa uThAvanAra paNa samAja kevA dhunI mAge che? baMDakhAra mAge che. mAtA mAge che samAja sevAnI vedI para prANa muzakelIo rU5 pahADane vaTAvI nirAzAnAM arpanAra vIra naro. vAdaLa vichinna karI AzA utsAha ane unnatine samAja mAge che kazAnI paravA karyA sivAya sUryodaya pragaTAvanAra dhunI puratame mAge che. dharmane vijayadhvaja pharakAvanAra hema hIra ane yaza. nakkara jainatvanA o patI pujArIo! samAja mAge che janatvano vijaya ke vaga samAja mAtanI A aneka varSonI mAMgagI che. DAvanAra zreNika ane kumArapAla. aneka varSone e karUNunAda che. aneka varSonI e zikSA samAja vAMche che zAsana-dipaka abhaya ane udayana samAjane jarUra che e pATaNanI prabhutA ane che ane te tamArIja pAse e khacIta mAnaje. prabaLa zrAvaka saMghanI. Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra prabhue batAvelA niyamenI zreSThatA 3ra7 bhagavAna mahAvIra prabhue batAvelA niyamonI zreSThatA [ zrI mahAvIra jayaMtI khAsa aMka mATe A lekha Ave, paNa te aMka chapAyA pachI prApta thatAM tene A aMkamAM sthAna Apela che. tatrI] chae darzane temaja bIjA tenA peTA bhede aneka prakAranA pratibaMdhavALA hovAthI teo pitAnA pikI koi paNa darzane eTale ke tenA zAstrakAroe sevako zrAvakane thoDe ghaNe paNa khAnapAnane aMge jIvonuM svarUpa jana darzanamAM jevuM sUma ane vistA- tyAga karavAnuM Ayaha pUrvaka kahe che kahI zake che ane rathI batAveluM che evuM batAvyuM nathI. tethI ja tevA vAraMvAranA upadezathI zrAvaka zrAvikAo cheDe darzanakAre je vastumAM, je saMgamAM, athavA je kALe ghaNe paNa tyAga kare che ke jemAM pariName thoDI trasa jIvanI utpatti jJAnava dIThI te vastuno tyAga thoDI paNa vRddhi thayA kare che. karavAnuM pharamAna karyuM. temaja je vastumAM sthAvara rAtribhejananA tyAgane, kaMdamULanA tyAgane, amuka jIvonI paNa atyaMta athavA anaMta utpatti dIThI vanaspatinA tyAgane keTalAka rUDhI mAne che ane tene te te vastuone tyAjya karavAnuM pharamAvyuM. taduparAMta vaLagI rahevAnI jarUra nathI ema kahe che, paraMtu e karmanuM svarUpa paNa jaina darzana jevuM te zuM paNa rUDhI nathI. rUDhI te te kahevAya che ke je amuka tene apAze panuM anya darzanakAre batAvyuM nathI. vakhate ugI hoya paNa pachI sa ga pharatAM kAraNa ke jana darzanakAra sarvajJa hatA ane anya darzana upayogI nahoya tene vaLagI rahevAnI jarUra nathI. nakAra sarvajJa nahatA. A abhiprAya darzana mehatA paraMtu A niyamo to trikALajJAnI, bhavya jIvonA kAraNathI batAvavAmAM Avyo nathI. paNa e darza- ekAMta hitecchu, paramAtmA vIra prabhue traNa kALamAM nanAM zAstramAM karmonA bheda, tenuM svarUpa, tenA ATha -sarvadA hitakara jANIne batAvelA che, ke je sarvadA kara vigere bIlakula jovAmAM na AvavAthIja lakhyuM AdaravA yogya che. che, chatAM je koIpaNa batAvavA prayAsa karaze te rAtribhojana, kaMdamULAdikanA tyAma mATe anya avazya A vicAra pheravavAmAM Avaze (Agraha, zAstromAM temaja vaidaka vigeremAM khAsa tyAga karavAnuM karavAmAM Avaze nahi). kahela chatAM tene mATe aneka purANo vigerenA AdhAra karmanuM svarUpa ane te baMdhAvAnA kAraNe vijaya mejAda chatAM te niyamane mATe te jANe jeneja kaSAyAdika jana zAstramAM savizeSapaNe batAvelA he ijA hoya tema mAnavAmAM Ave che kAraNa ke vAthI ane te karmabaMdhanAM phaLa zuM bhegavavAM paDe teo (jenere) tene tyAga karI zakatA nathI. che? te savistara batAveluM hovAthI tenAthI trIsa jenapaNAnA mukhya lakSaNamAMja madha, mAMsa, madha ane pAmIne je rIte viSaya kaSAya maMda paDe tevo prayAsa mAkhaNa e cAra mahA vinayano ane rAtribhojana karavA jena baMdhuo aharniza tatpara rahe che. temaja kaMdamULane tyAga batAvela che. rAtribhojana viSayanI aMdara pAMce indriyone samAveza thAya karatAM aneka jIvone vinAza thato ApaNuM draSTie che temAM raseMdriya jItavI bahu muzkela che. anya da. jovAmAM Ave che. chatAM hAlamAM dina pratidina tene nanA gurUo poteja aneka prakAranA khAnapAnamAM pracAra vadhato jate najare paDe che. AvI bAbatamAM Asakta hovAthI teo potAnA sevakane tene tyAga navA jamAnAne bacAvamAM mUkavAmAM Ave che paraMtu karavAnuM kahI ke batAvI zakatA nathI. janonA gurU te bacAva tadana khoTo che. na jamAne tamane to pote ja utkRSTa tyAgI hovAthI-khAnapAnane aMge dharmabhraSTa thavA, abhaya vastu khAvA ane zarIrane 1 jainadarzana paranA mehathI-AgrahathI. temaja AtmAne naSTa karavA kahetA nathI. jamAnAne Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 janayuga - vaizAkha 1984 oLakhavAne ijAre kAMI khAnapAnanA niyama vinAnA cha judA paDIne hAlatA jaNAya che. bALa athAyuvAnee rAkhelo nathI. bIjAo paNa tene oLakhI NAnI baraNIomAMthI athANuM bahAra kADhIne nIcenA zake che. rasamAM juo to trasa jIvo khadabadatA dekhAya che. vAsI, bALa athANuM, didaLa vigeremAM atyAre Ama chatAM paNa tene tajatAM AMcake kema Ave che? sAyansane AdhAre samadarzaka yaMtranA sAdhanathI ApaNuM zarIranA aMge trasajIne ghAta trasajI saMkhyAbaMdha jovAmAM Ave che chatAM teno thavAthI temaja tenAM mRtAkalevara ApaNuM zarIramAM tyAga karavAmAM zAmATe pramAda karavAmAM Ave che? dAkhala thavAthI karmabaMdha ghaNe thAya che. temaja atyAranuM sAyansa jaina zAstranI hakIkatane siddha zarIra paNa bagaDe che. juvAnInA jesamAM amuka karavAne bahuja upayogI thaI paDyuM che, ne haju aMze netro mIMcAI javAthI AvI bAbata tarapha vadhAre upayogI thavA saMbhava che. eka pANInA draSTi jatI nathI. draSTi karavI posAtI nathI, paraMtu biMdumAM jyAre tamane mAikrosa kepa vaDe saMkhyA tenA phaLa bhegavavA paDaze tyAre kharI khabara paDaze. baMdha trasa jIvo judA judA AkAranA batAvavAmAM paraMtu te vakhatane pastA kAma AvI zakaze nahi. Ave che tyAre pachI tame tene aNadhAryo, aparimita keTalAka sujJa kahevAtA-surAmAM gaNAvA IcchatA vyaya kema karI zake? jaLAzayamAM paDIne snAnAdi baMdhuo kahe che ke zuM amuka vastu khAvI ne amuka kema karI zake? zAstrakAre jaLAzayamAMthI pANI na khAvI temAM ja dharma AvIne rahyA che? Ano gaLAne joIe teTaluM lai kInAre besI bIjA trasa javAba eTaleja ke, "tamAre mATe te temAM ja dharma chane paNa vinAza na thAya tevI rIte snAna samajavAno che. kAraNake tamane te tajavAmAM muzkelI karavAnuM batAvyuM che. zatruMjayA nadI ke sUryakuMDa vigere mAtra IdriyonA paravazapaNAthIja lAge che ane pavitra jaLAzayamAM aMdara paDIne snAna karavAne Idriyone vaza vartavuM teja adharma ane tene vaza khAsa niSedha karelo che te kema bhUlI javAya che? karavI teja dharma che. uparAMta tame evA tyAgamAM kaMdamULamAM jJAnIoe jJAnavaDe joine anaMta dharma nahi mAnIne zuM bIjA badhA asatya, adatta, jIvo kahyA che. tame samajI zako cho ke e asadAcAra paNuM, karmAdAnanA vyApAra, asateSI chuM, taddana svArtha vinAnA ane ApaNuM ekAMta hitecchu ityAdi pApanA kAraNe to tajI dIdhAM haze? bhale, hatA, te pachI tame jaina nAma dharAvIne-jana tarIke je tame te te kAraNe tajI devAmAM tatpara che, draDha oLakhAvIne tenuM bhakSaNa kema karI zake? hA, temAM bhUla thatI na hoya te tamArI khAnapA bAvIze abha AvI rIte bahu trasavA. nanI bAbata mApha karavAmAM Ave, bAju para kuLa temaja sthAvaranA paNa atyaMta saddabhAvavALA rA) cha rAkhavAmAM Ave, paNa mApha karajo ! kahevuM paDe che. hevAthI tajavAnuM kahyuM che, te teno tyAga karavAmAM ke te bAbatamAM paNa tame te tevAja zithila che vilaMba kema karo cho? amuka padArtho amuka vakhata ane tethI ' to aA tato sada' thayA che. pachI tyAjaya kahyA che, jemake kerI A nakSatra jema jJAnanI vAta karI jJAne pahoMcyA nahi ane beThA pachI, bhAjI pAlo phAgaNa sudi 15 pachI, kriyAne choDI dIdhI evA nAma-adhyAtma jJAna sake me keTaloka phAgaNa zudi 15 pachI ane kriyA baMnethI bhraSTa thayA tevI sthiti tamArI thaI keTaloka azADa sudi 14 5chI tajavAnuM kaheluM che, che. vicArajo ! khUba vicArajo ! ane pachI bhUla te khAsa temAM trasajIna upajyAne kAraNe kahela che. thatI jaNAya te sudhAraje.' ghaNI vakhata temAM saMkhyAbaMdha jIvo najare paDe che. mahAvIra paramAtmAe phakata khAnapAna saMbaMdhI traNe divasanA dahImAM taDake rAkhIne jovAthI sarva niyamo batAvyA nathI paraMtu taduparAMta aneka prakAra Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : sAvake khAnanAya rahI zakAta niyamo bhagavAna mahAvIra prabhue batAvelA niyamonI zreSatA 329 jIvadayA pALavA, asatyano tyAga karavA, adattane tenuM rakSaNa karavAnI jarUra che. paNa te aneka prakAtajI devA, svadArA saMtoSI thavA, parigrahanI tRSNAne ranA Abha samAraMbhavaDe ke abhakta padArthonA mApamAM rAkhavA, karmadAnanA vyApArI tajavA, evA bhakSaNavaDe nahi, eTaluM khAsa dhyAnamAM rAkhavAnuM che. aneka prakAranA niyamo batAvyA che ane tenI upara keTalAka jainetara zrAvakenI upara evo AkSepa paNa tenA pramANamAM bhAra mUkyo che, tenuM mahatva kare che ke teo te jhINA jIvane jIvADe che paNa batAvyuM che. ane zrAvakane avazya karaNIya pAMca moTAne mAre che." A bAbatane spaSTa uttara e che aNuvrato batAvyA che. tethI jarA juo ! viSaya ke-"meTA chavane eTale manuSyone mAre-vizvAsaghAta kaSAyAdikane varA thaI, jJAna meLavavAmAM pachAta rahI, kare-Thage athavA bIjI rIte hAni kare te zrAvaka khAnapAna vigere tajavAnI bAbatonA hetuone hAyaja nahi. ema karanArane zrAvaka gaNu nahi. samajyA vinA abhiprAya ApavA besI jAo cho zrAvaka tevuM kArya kare ja nahi.' te yogya nathI. sarvajJakathita mArgamAM bhUla batA- A jagyAe eTaluM kahyA sivAya rahI zakAtuM vavAnI koinI tAkAta nathI, paraMtu temAM utsarga nathI ke keTalAka zrAvake khAnapAnanA jhINA jhINu apavAdAdi samajavA joie, niyamamAM AgArAdi niyamo pALIne temaja sAmAyika pauSadhAdi karIne rAkhelA che tenI samajaNa meLavavI joie, pachI pitAne kharA zrAvaka kahevarAve che, zrAvakemAM agraNI abhiprAya Apavo joIe. thAya che; paraMtu bajAramAM pramANikapaNuM rAkhatA nathI, A bAbatamAM haju ghaNuM kahevAnuM che, paNa te nIti parAyaNa rahetA nathI, ane aNadhAryo dIvALAM jyAre A lekhanA vAMcanArA baMdhuone ema sama- kADhI hajAro ne lAkho rUpIyA lokenA DubAve che. jAya ke A niyamanA banAvanArA sarvajJa hatA, teo potAne ja nahi paNa jainadharmane lajave che, ane trikALajJAnI hatA, pUrvApara lAbhAlAbha joI zake tevA tethIja jenetara upara kahelo AkSepa karavA tatpara hatA, tadana niHsvArthI hatA, ekAMta hitecchu hatA, thAya che. temaNe je kahyuM hoya temAM koI prakAranI zaMkA tithi paryAdike lIletrI na khAvAne temaja karavApaNuM hoyaja nahi, tyAre kahevAya. zIyaLa pALavAne ItyAdi niyamo paNa khAsa lAbha AnuM nAma aMdhazraddhA nathI. aMdhazraddhA kahenArA mATe ja banAvelA che. te munipaNAnI vAnakI cheApaNane chetaranAra che. teo potAnA bacAva mATe zarUAta che-paheluM pagathIyuM che. zrAvakano mane ratha ApaNune aMdhazraddhAvALA kahe che. paraMtu ApaNe te niratara aA rahe che ke jyAre munapaNa prApta thAya ? che je niyamo kahIe chIe. te samajIne tenA lAbha AvA manorathavALA zrAvaka tyAganI bAbatamAM thoDA jANIne ane tenA kahenArA mahApurUSonI pratIti cheDA AgaLa vadhatA jAya che. lAvIne karIe chIe. dareka akSare akSarano artha upara jaNAvelI tamAma hakIkata uparathI mahAsamajavo te jJAna che. zraddhAmAM amuka aMze vizvAsa vIra paramAtmAe batAvelA niyamonI zreSThatA samajAheja joIe, teja te zraddhA kahevAya che. ane huM haze. kAraNake purUSa pramANe vacana pramANu-e tethI ja jJAna darzanane cAritra-e tripuTI vaDe mokSa nyAye je niyamonA batAvanArA sarvaDa hoya che te mArga pAmI zakAya che. niyamonA pAlanamAM ekAMta lAbha hoya che, ane te vaLI zarIra saMrakSaNavALAo mATe paNa khAsa araja uyi che, chatAM amu zreSTha ja hoya che; chatAM amuka aMze tenI zreTatA batAkahevAnuM che ke jenazAstramAM batAvelA dareka niyamo vavA prayatna karyo che. zarIranuM paNa rakSaNa karanAra che. tene hAni karanArA chevaTe eka vAta paNa kahevI jarUrI che ke kaMI nathI. zAstrakAroe zarIrane dharmAyatana kaheluM che, tethI paNa unnatI vayanA no muni mahArAja pAse koi Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 janayuSa vaizAkha 1984 paNa bAbatanA koipaNa niyamanA khulAsA hetu pUchavA baMdha mAilo gamana karatI relvee karI ApI che. Ave che-samajavA mAge che tyAre tene nAstikAdi A bAbatamAM je AgaLa vadhavAmAM Ave te punazabda vaDe nibaMchavAmAM Ave che, tethI teo ulaTA rbhavAdi siddha karavAmAM paNa madada thAya tema che. vadhAre nirUtsAhI bane che. mahAnubhAva, devAnupriya, amerikAmAM tene mATe pretane bolAvavA vigerenI kaLA bhAgyazALI evA zabdothI bolAvavAmAM Ave ane AgaLa vadhatI jAya che. zAstrathI temaja yuktithI samajAvavAmAM Ave to teo A lekhamAM keTaluMka aprastuta lakhANuM che ema Astika bane ane dharma upara premavALA thAya. A keTalAka vAcakane lAgaze paNa te badhuM arihaMta parabAbatamAM munimahAtmAoe khAsa lakSya ApavAnI mAtmAnI AjJAonI zreSThatA batAvavA mATe ja jarUra che. te sAthe hAlamAM vadhatI jatI sAyansanI kaheluM hovAthI tenI aMtargata samAI jAya tevuM che. kaLAmAM paNa mAhitI meLavavAnI jarUra che tethI hAla te eTaluM kahevuM basa che. AjasudhI mAtra zAstrathI siddha karavI paDatI nathI. AzA che ke A lekha vAMcIne tene vartanamAM te bAbato te kaLAthI siddha thatI jAya che. aMguLane utAravArUpa saddaupayoga karavAmAM Avaze. ilamaasaMkhyAtamo bhAga ane AMkha mIMcIne ughADato caitra zadi 11. kuMvarajI ANaMdajI, thatA asaMkhya samayanI khAtrI eka kalAkamAM saMkhyA- saM. 1984 - bhAvanagara 'jIvanamAM tyAganuM sthAna. (A lekha gata mAi-phAgaNanA aMkamAM Aje hatuM tenA javAbamAM A lekha AvyA che te ame atra mUkIe chIe. A javAbamAM lekhakanI dayA khAvI evI evI hakIkatathI sacoTatA AvatI nathI. viSayane vaLagI javAba devAmAM kharI kuzaLatA che. taMtrI ) (lekhakane javAba) nathI ema kahevuM e nagna asatya che. samAja vyajIvanamAM tyAganuM sthAna' nakkI karavA jatAM vasyA e vyaktionI sagavaDane khAtara racAyela te lekhanA lakhanAra " jIvanamAM tyAga asthAne che baMdhAraNa che ane jyAM sudhI artha ane kAmaja ema nakkI karI zakayA hoya evuM AkhA lekhanuM mAnavajIvananuM lakSya che tyAM sudhI ja samAjanI rIte daSTibindu tapAsatAM mAlama paDe che. A manodazA jIvavA manuSya baMdhAyela che; paNa samAja vyakita je temanI hoya te te khareja dayApAtra che. tyAga ane manathIye para evI AtmajAtinA Avirbhavana mUrtiono samUha jotAM emane ghaNA utpanna thAya mATe ahika vastuonI sagavaDane khAtara racAyelA che; tyAgano Avo mahimA kema thaze e vicAratAM samAjane tyAga karyoja chUTake che. emanuM hRdaya khAka thaI jAya che. game tema thAya, " "para" para dhyAna ApavuM e amAruM paheluM dhRNA utpanna thAya ke hRdaya baLI jAya paNa tyAga kartavya che, pachI "sva"para dhyAna ApavAnuM che. " "sva" Aja lagI sarvabhAmatva bhagavyuM che. bhaNAve che ane 'va'nI adhurI samajane lIdhe e bhAI AvI ane bhogavaze. dalIla karavA prerAyA che, ane ema karavA jatAM e emanI dalIne javAba ApavA prayatna karIzuM. gothuM khAI gayA che. ame paNu kahIe chIe ke 1. eo kahe che ke " ApaNuM jIvana sAmA- "para" para dhyAna ApavuM e ApaNuM kartavya che. paNa jIka jIvana sAthe eTaluM badhuM baMdhAyeluM che ke samAjathI evo ke mANasa "vane majabUta karyA sivAya alaga tenI kaMI kiMmata ja nathI." ApaNuM jIvana parane upakArI thaI zakayo che ? pitAnA makAnanuM bhale sAmAjIka jIvana sAthe sajajaDa rIte baMdhAyeluM kANuM nahi hoya te bIjAne zI rIte Azraya ApI heya kiMtu samAjathI alaga tenI kaMi kismataja zakavAno hato? ulaTuM potAne ja Azraya zodha Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 331 jIvanamAM tyAganuM sthAna paDaze. Charity begins at home. bhukhyA che. uMcA bhevALI vyakti nIyA beya vALA samAzarIre bIjAnI sevA nahi thaI zake, pitAnAmAM ja potAnA gurUpade kadiye na sthApI zake, sthApe jJAna vinA bIjAne jJAna nahi ApI zakAya. mArAmAM te khattA thAya, AthIja jene laikika nahi paNa jJAna nathI paNa huM tamane ApuM chuM ema kahevuM e lokettara sukhanI bhAvanA che teNe to samAjane tajeja DAhIne sAsare nahi javuM aneM gAMDIne zIkhAmaNa Take ane samAjane tyAga karavAnI zaktimAM ja tenuM ApavA jevuM che. e bhAI kahe che ke " samAjamAM zairya che. samAjathI Atmahita nathI ja thavAnuM ema rahIne tyAganA siddhAMtanuM pAlana karavuM kaThaNa hatuM. tethI khAtrI thayA chatAM e je kAI samAjamAM rahIne AtmavirAgya ane sanyAsano pracAra thayo," tethI A tyAga zuddhi karavAno prayoga karavA mAge che te vIrava nahi upayogI nathI vigere. samAja jarUrIAta ubhI kare paNa narI mUrkhAI ja che. che ane jarUrIAta ubhI thatAM navI vastuone grahaNa AtmadhyAna samudAyamAM nahi paNa ekAMtamAM ja karavI paDe che. jyAM navI vastuonI jarUra kSaNe kSaNe yathAyogya rIte thaI zake che. anubhavanI mahera utpanna thatI hoya tyAM te vastuone tyAga kevI vAgIne sAcuM ThareluM e satya che. AtmA sAthe rIte zakya che ? AthI samAjane tyAganI ghaNuM jarUra tadAkAra thavAmAM samUhanA karatAM nirava ane bhavya che. ane te mATe ucca bhUmikAnA jIvoe samAjathI zAnitanAM sthAno jevAM ke jaMgala ane guphAomAM dUra rahI samAjanA jIvone tyAganuM daSTAnta purUM pADavuM bAhya upAdhio ghaNI ochI naDe che. A kAraNajoIe. A uparathI jaNAze ke tyAgIo e samA thIja dhyAnane mATe AvAM sthAne pasaMda karAya che. januM nirUpayogI aMga nathI paNa ati mahatvanuM ane te jarIe ajugatuM nathI. samAjane tyAga aMga che. jalathI dUra rahetA kamaLathI jema jalanI karavAmAM je lekhaka mahAzayane AtmasaMgraha ke vairAgya zobhA che tema tyAgIothI samAjanI zemAM che. na bhAsata hoya te ame puchIye chIe ke AtmayogIo jaMgala-guphAo akAraNa nathI sevatA. tine samAjanA kupamAM DubADI bujAvI nAkha eka vakhata te lekhaka lakhe che ke ""sva" para vAmAM te tenA dekhAya che ? "para" pachI dhyAna ApavAnuM che." bIjI vakhata teo kahe che ke tyAgIo " "svInA bhakato ane sAmAjIka 2 AgaLa cAlatAM eo lakhe che ke Atma jIvana gALanArane tuccha samajavA lAgyA. A che damanathI je vAte manuSya bhUlI javA mAge che te vAkyamAM pUrvApara virodha Ave che. "sva" para je nitya tenI sAme ja ubhI rahe che vigere. Atmadamana pachIja dhyAna ApavAnuM che te "sva'nA bhakatane. karavA jatAM vicAronAM jUtha zarUAtamAM kadAca vadhu tyAgIo tuccha gaNe temAM zI navAi ! gIo ubharAya tethI DarI jaI zuM AraMbheluM kArya choDI sva-AtmAnA bhakate che nahi ke sva, mananA lekhaka devuM? ane tethI zuM atmidamana nirupayogI che ema mahAzaya "sva" artha mana kare che tethI teo siddha thAya che ? AmAM narI nAmadaSTa ane kAyaratA bhAgane anyAya ApI zakyA che ane mArA viSe che. manuSyanI pharaja che ke zatruo sAme kamara kasIne pote guMcavaNamAM paDayA che. A lekha A bhUla laDavuM; pachI bAhyazatruo hoya ke aMtargata. sAme ne ja AbhArI che. thavAmAM ja AtmajIvananI kasoTI che. zarUAtamAM jaMgalamAM javuM ane guphAmAM bharAvuM te kAyaranuM kadAca hAra thAya to zuM? failure is the half lakSaNa che ema teo jaNAve che. samAjamAM rahI success. niSphaLa thavuM e saphaLatAnI adhImajale tyAga keLavo eja emane mana vIranuM lakSaNa che. pahayA barAbara che. jaya nahi maLe evA vicArathI samAjanuM dhyeya sAmAnya rIte aihika sukha sagavaDe Atmadamana karavAnuM mAMDI vALavuM e adhamatAnI sAcavavAnuM che, jyAre vyakitanuM dhyeya pAraleki sukhanuM avadhi che. koI mahAtmAnuM patana thayuM haze te te sukha sagavA pahoMcyA barALa thavuM e 'vyaktinuM Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga vaizAkha 1984 Atmadamana karavAthI nahi paNa hiMmata hArI arthethI vaLagI rahyA che temaja jeneno vijaya che. zatruMjaya choDI devAthIja, AvAnuM patana na thAya te kudarata pArakA hAthamAM che te puratA tyAganA abhAveja, anyAyI Thare ane karmano siddhAMtane pANImAM 5 e bhAI lakhe che ke " ApaNane AtmabALavA paDe. saMskAranI jeTalI jarUra che teTalI AtmatyAganI 3 tyAgIe dAsavRttine poSe che e vAtamAM nathI.' amane te AtmasaMskAra ane AtmanaI juThANuM bharyuM che. eka jaNane tyAga sAmAnA tyAgamAM jarIke pharaka dekhAte nathI. tyAga te manuSyanI hadayamAM pUjyabuddhi pragaTAve ane tethI te tene pUjya mahattAne mApavAnuM sAdhana che. eka mANasa bhAgane ga mATe tyAgI dAsavRtti paNe che ema kadiye ne potAnA jIvanamAM eTale keLave Taleja te saMskArI kahevAya. pujyane pUjavA e guNagrAhIone dhama che. mahAvIra, buddha ke Izukhrita, rAma, kRSNa ke che. A dharmane dAsakRttithI oLakhAva ene athe mahammada-kezu tyAga vinA mahAna thayo che? tyAga eTaloja karI zakAya ke te mANasa sAmAne maLatuM jatAM mANasa svArthanuM putaLuM ane zayatAnIyatane mAna joIne irSyAthI baLI jAya che. kadAca sAcA avatAra bane che, tyAga e manuSyajIvananI meTAbI yAgIo bheLA keTalAka DhAMgIe pUjAI jatA che. prajAjIvananI cAvI che. tyArathIja koi paNa haze. eTalA uparathI tyAgadharmane vaDa e taddana mANasa, samAja ke prajAnuM mastaka unnata rahI zakaze. ajugatuM che. tyAga e udAsInatA nathI, nerAzya nathI, jIvanamAM 4 "nirAza prANIja tyAganA pralobhanamAM Ave tyAganuM sthAna amoluM che. tyAga nathI te jIvana che.' tyAga na karI zakanAranI tyAgane vakhoDI nathI. kSudra vastunI prApti mATe kSudra vastune bhega pitAnI manodazApara DhAMkapIchoDe karavAnI A apAya. mahAna vastu meLavavA kiMmatI vastune tyAgavI keTalI badhI chetarapIMDI ! mahApurUSone sAMsArika paDe. AtmaprANi e nAnIzI vastu nathI. ene mATe vastuomAM kazuM AzAvatuM na dekhAya che te temanI te mahAna bhoga ApavA joIe. samAjane meha prabaLa vairAgya dazAnI jhAMkhI karAve che, nahi ke dUra karI samAjane tyAga paDe. nirAzAnI. nirAza prANIo nahi paNa AtmasukhanI helI vAta lekhakane kahIe chIe ke je 50 mahA AzAvALA prANIo ja tyAga svIkAre che e lAkha AdamIonI bekArI tamane pIDatI hoya to lekhaka mahAzayanI dhyAnamAM AvyuM hoya ema lAgatuM jaMgalamAM nAsanAranI ane guphAmAM bharAnAranI badanathI. eka vastu meLavavA bIjI vastune bhoga be karavAnuM ane jaMgalamAM jaI talavAra pheravavI Apavo e nirAzA na kahevAya. ane zuM vairAgya e vIronuM kAma nathI ema kahevAnuM mUkI daI teone ane tyAgavRttie ApaNane rAjanIti ane samA- jaMgalamAM mokalavAnI peravI karI de, jethI tame janA kSetramAM parAdhIna ane kAyara banAvI dIdhA che? emanI ciMtAmAMthI mukta thazo. jo jaMgala ane keTaluM asatya ! ulaTuM tyAganA abhAvathIja ApaNe gakAnI tamane cIDha hoya te e samAjavAsI 50 parAdhIna ane gulAma banyA chIe. ApaNe dezane lAkha mahAtmAono utpAta mUMge meDhe sahana karI khAtara ApaNuM lebhane, ApaNuM bALakAnA tyAga yo mahA paramonuM jagala ane guphAmAM javAnuM eka karI bhoga ApI zakatA nathI tethIja ApaNe jaMcha. kAraNuM Apa na samajyA hoya te samajI lejo ke ramAM jakaDAyelA che. je atyAre AyazAnI peThe te tamane bhArarUpa thavA nahotA mAgato. A pramANe hiMdavAsIomAM prabaLa tyAgavRtti jame te keTalI vana teoe 50 lAkhanI jema potAnI citA dhaDI brITIza ApaNane gulAma rAkhI zake ? lekhaka karavAnI pIDAmAMthI tamane mukta karyo che. A temanA mahAzaya A satya jaI zakyA nathI eTale temanI dUraMdezI hatI. dayA khAvApaNuM ja rahe che. jene yAtrA-tyAgane -makatI-pAdarA. sa + ge me kAraNa karavAnuM jamala Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 sagapaNa saMbaMdhI kartavya dizA sagapaNa saMbaMdhI kartavya dizA. rAkSasI rUDhIonA balidAnamAMthI bacI javA lagna guhAne pAtra TharAvyAM che ane AvAM lagnamAM mATe, jJAtionA jIvananA lAMbA anubhavane aMte madada karanAra (bhAga lenAra) sane paNuM gunhegAra dIvA jevuM spaSTa jaNAya che ke dareka jJAtie eka TharAvI keda ane daMDanI sajA mukarara karI che. vaDapagaluM AgaLa bharavuM joIe. kevI rIte ? darAnA mahArANue temaja AkhA hiMdustAnanAM strI 1. vevizALa-sagapaNa-sagAI, lagnanI tIthI maMDaLe kanyAnI umara 16 varSanI ane varanI umara agAu ghaNAM lAMbA vakhata pahelethI, karI mukavAnI, 21 varSanI lagnane yogya nakkI karI che. keIpaNa zAse koinA upara kyAM e kadI pharaja 7. lagna karavA yogya chokaro agara chokarI thAya nAMkhI nathI. tyAra pachI lagnanI taIyArI karavA mATe cha agara 2. vevizALa thayuM hoya evo vara agara kanyA bAra mahinA sagapaNa karavA puratA che. ane vevimarI jAya tyAre koI rAMDatuM nathI ane bIjI koI zALa karI mukavAnuM bIjuM kAMI kAraNa agara artha paNa kanyA agara vara sAthe lagna saMbaMdha thaI zake che. nathI tethI bALa vevizALanI prANadhAtaka pRthAno, 3. jema nAnI umara tema maraNanuM pramANa vadhAre jema bane tema jaladI aMta lAvavAnI anivArya tethI eka kanyA agara varanAM be traNa ke tethI vadhu jarUra sAbIta thAya che, tethI Izvarane hAjara jANI vakhata vevIzALa thaI, ghaNAM sagapaNa nirUpayogI thaI dareka mANase pratijJA karavI joIe ke-" amo apaDayAM hoya che. mArI chokarI agara chokarAnA anukrame 14 agara 4. thaelA sagapaNamAMthI lagna thaze to para 18 varSa purA thayA pahalA bAvarALa ke lagna karIzuM NanAra jevuM sukhI nahi thAya ema khAtrI thayA chatAM nahiM temaja bIjA koInA tevA kAmamAM bhAga laIzuM keTalAeka mANase thayeluM vevizALa rada na thAya evI nAI) evI nahi temaja tevAM vevizALa ke lagna thatAM aTakAvavA haTha pakaDI rAkhe che ane tethI keTalAeka ajJAna dareka kozIza karIzuM." ane Darapoka jJAtijanone AgevAna gaNAtA mANase . A pratijJA karI pALavAthI nIce jaNAvyAM evAM na icchavA yogya lagna parANe karavAnI pharaja pariNAmo AvavAnI khAtrI che.... pADe che jethI vara tathA kanyA baMnenI AkhI jIMdagI 1. vara karatAM kanyA meTI evAM kaDAM ane pAyamAla thaI jAya che. bALa vevizALa tathA bALalagna (vara karatAM kanyA 5, Ama vinAkAraNa-vevizALa karI makathAna- ochAmAM ochI cAra varSa nAnI na hoya tevAM ) aNadhAryuM duHkha kayAre AvI paDaze tenI koine paNa thaze nahi tethI have pachI kAine bALa vidhavAagAuthI khabara paDatI nathI ane bagaDeluM sudharI paNuM haze nahi. zake tema hovA chatAM ghaNAM mAbApa jJAtine jula- 2. kajoDAM-bALalagna ane bALavidhavA paNAnA menA Darane lIdhe pitAnAM chokarAM pratye mahA adharma abhAve tethI thatA anartho, kSayaroga, nibaLatA, ane vizvAsaghAta kare che. kamata ane bALamaraNa have pachI thaze nahi? 6. AkhA briTiza hiMdanI vaDIdhArAsabhAnI 3-cAritrabaLa-zArIrika sthiti-raLIne gujarAna sIlekaTa kamITIe-nAmadAra gAyakavADa sarakAre ane calAvavA jeTalI vidyA, haziyArI ane anubhavanI rAjakeTa-morabI-lIMbaDI-gAMDala-Idera-jAmanagara najare joI khAtrI thayA pachI ja aDhAra varSa uparAMvagere puSkaLa rAjyoe ceda varSanI aMdaranI umaranI tanI ummaranoja vara pasaMda thazeja tethI dareka mA kanyA tathA aDhAra varSanI aMdaranI umaranA varanAM bApa lagna tathA maraNa pAchaLanAM ane bIjuM badhAM Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 - jenayuga vaizAkha 1984 bInajarUrI kharo kADhI nAMkhI, bacatAM nANu- nirAdhArapaNuM dUra thaI pote pitAmAM vizvAsa rAkhI mAMthI potAnAM chokarAMne game te raste ane game tyAM potAnA. paga upara ubhe rahetAM zIkhaze. bhaNAvI, sudharavA jatAM bagaDe nahi tenI khAsa 8-jhaghaDA paDavAnA-taDa paDavAnA-jhera vera vadhakALajI rAkhI, vadhAremAM vadhAre lAyaka banAvI tAkIde vAnA-nAtamAM vidhano paDavAnA, zeThIyA thaI paDavAnAM raLato thayelo jovA dareka prayatna karaze, ane vaMzapa:parAnA hakka sthApana karavAnI nimaya4- duniyAnI-hiMdustAnanI-gujarAtanI temaja tAnA saMbha raheze nahi. jJAtinI vasti jotAM purUSa varga jeTalo ja strI vage khulAse-bALalagna baMdha thayAM eTale bALa che tethI darekane kanyA maLavAnI ja che. ema nathI vevizALa baMdha paDavAnAM eTale vevizALa-teDavAnAM ja ke badhI kanyAo ke badhA vara eka sAmaTA savelI (eka ThekANe vevizALa thayelI ) kanyA bIje marI jAya che ke marI javAnAM che eTale vadhAre ThIka paraNAvavAnA nahIM, paraNAvavAnA-vigere vizALa haze tene lagna saMbaMdha pahelo thaze. bIjAone saMbaMdhInA sarve guhA ApoApa baMdha thaI jaze. vadhAre ThIka thaye turata thaze paNa koI rahI janAra nathI. 9-bALalagna guhA Tharyo ane temAM madada 5-DhAramAM sAruM narasuM pArakhavAnI zakti nathI. karanAra-bhAga lenAra-phojadArI kAyadA pramANe gunha. ApaNe je Dhora heta te ApaNuM chokarI game tyAM gAra TharyA pachI jJAtie kAyadAnI vacamAM paDI pote paraNAvata paraMtu ApaNe dekhAva mANasa je hoi, herAna thavAnI kAMI paNa jarUrIyAta rahetI nathI ane ApaNe sau mANasa chIe tethI dareka mANasa kanyA nAtane pachI kAMI paNa dama jevI hakumata rahetI nathI. levA devAnA kAme keIna paNa upara bharUse rAkhyo gola TakAvI rAkhavA IcchanArAoe gola bahAra sivAya jAte joine soLe seLa Ane khAtrI thaye kAma karaze. keI paNa saMjogomAM potAnA zaraNe kanyA denAra, geLa bahAra, eTalo phakta ekaja kAyado rahelI pitAnI niraparAdhI bALA pratye vizvAsaghAta karavAnI jarUra jaze. karaze nahi. 10-kanyAvikraya e rAkSasI kAma gaNAya che. 6-chokarAnuM vevizALa karI mukavAnI-lAlaca keIka vakhata kyAMka kanyAvikrayano kesa thAya tethI samasta jJAti kharAba che ema koI na mAnI le. dAkhala karI, pitAnI chokarInA pitA pratyene vi. zvAsano bhaMga karI, tenuM vevizALa game tyAM jaladI kanyAvikraya karI saMtADavA jevI duHkhadAyaka karAvI nAMkhI, mAM bApa ane temanAM sagAM vahAlAMne sthitimAM koI AvI paDaze ema lAge tyAre tene phasAvavAnA mahApApa ane adhama kAmamAMthI sau himmata ApI nANAMnI madada karI tene mAthe AvI bacI jaze. paDanArI nAzImAMthI tene bacAvI levAnI tenAM 7-pitAnI kharI sthiti jAhera karIne ja ane A bhAI pItrAI-sagAMvahAlAM tathA dareka jJAti jananI ochAmAM ochA eka hajAra rUpiyAnI nakara muDI. pharaja che. lagna kharca mATe kahALyA pachI potAnI pAse sIlIke 11-bIlakula kharca sIvAya chokarInAM lagna rahe eTaluM raLIne ja paraNAtuM haze to paraNavAnI thaze tyAre kanyAvikraya jaDamULathI nIkaLI jaze. tyAM himmata batAvaze tethI vasaMta-chAba-palaM-dAgInA- sudhI jema bane tema ochA kharce lagna thaI zake purata-rAjAnA lakara jevA ThAThavAlI jAna-bIna tevA niyamo bAMdhI dareka gAme te pALavA joize. jarUrI jAnaiyA mAMDavIyA-bhAI pItrAI-ane sagAM je jJAti baMdhAraNamAM kAyadA ane niyamo DA, vahAlAM jamADavAnAM artha vagaranAM kharce sarve A teja uttama gaNAya e sarvamAnya siddhAMta che. nAnA Apa baMdha thaI jaze ane tethI nirdhanatA ane nAnA niyamo kharca ghaTADavA mATe tathA eka sarakho Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA ka75 vyavahAra calAvavA mATe ja hoI zake. niyamabhaMga phurasada heya te vakhate teo pitAnAM sagAM vahAlAM, mATe mukarara karelI rakama jyAM niyamabhaMga thAya te pADozI tathA oLakhItAomAM sarvatra A samajaNa gAme vagara kharace vasula laI pitAnA gAmamAM keLa- phelAve ane potAnI jJAtine A mahA adharmanA vaNI vadhAravA pAchaLa vAparI devI joIe. kAmamAMthI ugArI le evI prArthanA che. 12-junA jamAnAnA nahI thaI gayelA evA sukhaDavAlA bIlDIMga ) aDhAra varSa uparanI umaranA sarva mANasone A vicAro hAbIroDa, keTa li. sevaka. rUce che tethI teo A pagaluM bharavA khaDe page tayAra muMbai, che emAM kAMi paNa zaka nathI. temane jarAka paNa tA. 25-01dara U nagInadAsa amulakharAya, svIkAra ane samAlocanA. [ A vibhAga ghaNuM vakhatathI baMdha hato, te pR. 221 nI kathAo Ave che tethI ghaNuM jANavAnuM mATe kSamA yAcIe chIe. have banatAM sudhI dareka maLe che. A uparAMta jana tIrtho nAme jIrApallI aMkamAM A vibhAga ApavA prayatnavaMta rahIzuM. taMtrI] pR. 82, phalodhI pU. 85, ArAsaNa nemi 5. 29, 3pa sAtti bhASAMtara-. zrI jana staMbhanatIrtha 5. 111 ne kupAka 5. 108-9 saMbaMAtmAnaMda sabhA bhAvanagara zrI AtmAnaMda jana dhInI vigate te te tIrthanI kartAnA samayamAM prasigraMthamAlA naM. 42. 5. 264+10 (AtmAnaMda prakA- hatA siddha kare che. zanI 18 mI bheTa) A mUla tapAgacchanA sama dharma AmAM jUnI gujarAtI (5. 56, 57, 96, gaNi kRta ramya saM. 150kane saMskRta graMtha che, temAM 123, 215 ane 222) nA namunAo maLI Ave ghaNI aitihAsika kathAo che tethI tenuM mahatva vadhAre che te bhASArasikane upayogI nivaDaze ema dhArI che. semadharmagaNi e tapAgacchanA somasuMdarasUrinA atra utArIe chIeHziSya cAritraratna gaNinA ziSya hatA ane pitAnA khaMDauM tAsu samapII, jasu khaMDa abhyAsa gurU ne magurU uparAMta tapAgacchanA tatsamayanA anya jiguhA chakka samapII, tilatela kapAsa. 1 prasiddha surio nAme munisuMdara, jayacaMdra, jinasuMdara, asidhara dhaNadhara kuMtadhara, sattidharAya bada, jinakIrti, vizAlarAja, ratnazekhara, udayanaMdI, lakSmI sasala raNasara nara, viralati jaNi pasUya. 2 sAgara, somadevane A graMthanI prazastimAM yAda karyA cheka jiguhA naI jiNavaraha, na milaI tAratAra, che. zrI mahAvIra saMbaMdhI pR. 5 thI 9 hakIkata Ave jeNu amAraNa pUchI, te kima mAraguhAra. 3 che te uparAMta etihAsika mahApurUSo jevA ke ikkA corI sA jikiya, jA belaDaI na mAI sayaMbhavasUri pa. 28, kumArapAla rAjA pR. 22 ane bIjI corI je karaI, cAraNa cera na AI. 4 122, sajajanazreSThI (1) 5 74 ane bIjA 5. baMbha a nava buddha bhagava aphArasa jiya, '' 233. vAbhaTTa ne AmrabhaTTa 5. 77, Amadeva 5. saiva sola daha bhaTTa sara gaMdhavuM vijiya, 81, vimalamaMtrI pU. 81, tejapAla maMtrI rU. 89 jita digaMbara satta cAri khatti dukha joIe, , jagaDa zreSThI 5 122, AbhUmaMtrI 129, pethaDa 144 Ika dhIvara eka bhila bhUmi pAkia eka bhAI, jinaprabhasUri (saM. 1332 mAM vizvamAna) 5. 148, tA kumudacaMda iya jitu savi, aNuhilapuri ja jagatasiMha epti 5. 218 ne tenA putra madanasiMha Avio, Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 jenayuga vizAkha 1984 vaDagaccha tilaya pahu vasari, kumuda mada uttarAri. 5 thaIne 46 subhASita ApyAM che. viSaya zatruMjaya yAri jeDa nIsAhaya hiMsaI paMca paMcyAsI tIrthanA-pUjana mAhAmyathI zuka (paTa) keTalI badhI igyAraha saI suhaDa sIsasaI dunni chiyAsI Rddha padavI zakarAjanA bhavathI meLave che te che. baladaka saIcattAri kampakara paMca bahAra zukarAjanI kathA kartAnA samakAlIna tapAgacchanA accha lakakha paNavIsa dama duI lakakha bahuttara, rAjazekhara sUrie paNa pitAnA zrAddhavidhi nAmanA tA camara chatta tuTTara birUda, sukhAsaNu vAhaNa lio graMthamAM ApI che. atra jUnI gujarAtInAM jatAM vaDaga7 tilaya pahu devasUri, nagao vali jagao avataraNa tarIke kartAe ApelAM subhASite ulekhavA kIe. 6 yogya dhArIe chIe ikata phulaha mATideI je riddhi suranara taNI, sAmI sugu atulabala balu jAgRti Ihave ehI karaI kasadi, ba, belima jinavarataNuM. 7 hiyaDA bhiMtarI maI grahi3 aI sakatI kalideva. 8 ke caDAvaI pAMkhaDI, ke vecaI dhanalAkha, devadAnavarAu tAlu6, daiva AgalI na ke saparANu phala vitarau taI navi kIe, bhAva bharaI jaI sAkhi.8 banaI gharI jaya vahi3 haricaMdaI, bhAMlaDI maraNa zrI pIhara nara sAsara3, saMjamIyAM saDavAsa sAdhu mukundii. 28 e trirahe alakhAmaNAM, jaI ke koI tapAsa. 9 kAThiI lagna pavaI, dajajhaI guNa rayAI sonau caMdana sapurisa, ApaNu pIDa khamati uvasama jalijaja ujina uDavaI, saI ti du:kha sayAI. 30 kula kasavaI jANavaI, jaI upakAra karaMti. 10. AmAM chaMda 1 thI 4, 8 thI 10 dUhA, 5 ane koha pacha9 deha ghari, vini vikAra koI 6 chappaya, ane 7 mo soraThI duhe che. AnuM bhA aparka tAva para tavaI, para tala hANi kare che. 31 vAlI jAya navi valai, hiyaDi dharaI kasAI pAMtara cAlu bhASAmAM anuvAdake karavAnI tasdI lIdhI meheli uTArasa saudarU, jihi bhAva tihi jAI. 39 hata to vadhAre yogya thAta. A graMthamAM deva gurU ane putra mitrA huI anerA, naraha nAri aneri, dharma e traNa tattvanuM svarUpa samajAvyuM che ane dareka mehi mohi9 maDhaja jaMpai, mahiyA morI merI. 41 adhikArane TuMka sAra prastAvanAmAM Apyo che. dareka atihiM gahanA atihi asArA, saMsAra sAyara khArA graMthamAM kartAnI TuMka chavanI aitihAsika daSTithI bUjhau bUjhau gerakha belaI, sArA dhammavicAra.42 ApavAnI AvazyaktA che te pramANe AmAM ApavI kavaNa kerA turagama hAthI, kavaNa kerI nArI, joItI hatI. maMgalAcaraNamAM zrI semasuMdarasUrino naraki jAtAM keIna rAkhaI, hIyaI joi(u) vicArI.43 ullekha karavA uparAMta svagurU cAritraratnane paNa krodha parihari mAna mama kari, mAyA lobha nivAre graMthakAre ullekha karyo che te anuvAdakanA lakSa bahAra avara vacharI mani na ANe, kevala ApuM tAre. 44 rahyuM che. A bhASAMtarathI samAja para kharekhara upakAra samaI sujuvaNa samaI dhaNu, samasu karasaNa abhi, tha che ane temAM nimittabhUta sarve sAdhuo zrAvaka- gapi na rakhiya samaya viSNu, sa dharase 5. 46 baMdha tathA saMsthAne ame abhinaMdana ApIe chIe. AmAM prastAvanA bilakula nathI. kartAne paricaya zAna sAtha-zrI haravijayajI jema karI ne viSayanI vastune sAra jarUra Apavo joito lAyabrerI graMthamAlA ne. 20 50 ukta lAyabrerI hatI. prakaTakartA ke saMpAdake have dareka prakAzanamAM luNasAvADA amadAvAda kiM. amUtha pAnAkAre tenI jarUra svIkArI che te viSayanA jJAtA pAse te te 23) pAnAM A mUla saMskRta gas kathA prasiddha mANi- lakhAvI bahAra pADavaMja ghaTe ema khAsa lakSa para samari ke jeo acalagacchanA merUMgasUrinA rAkhe to sAruM. te vagara pustakanuM mahatta bahAra ziSpa thAya temaNe racI che. gadyamAM saMskRta ke, lAvI zakAtuM nathI. joke have pAnAkAra karatAM bAMdhelA prAkRta gAthAo ane jUnI gUjarAtInA duhAe Adi pustakAkAre prakAzana mAge che, Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA 37 - kartA bhANiyasuMdara sUrie saM. 1418 mAM suMdara gUrjara kavio bhAga 2 pR0 428 naM. 840) gUjarAtI gadyamAM pRthvIcaMdra carita pATaNamAM racyuM A saMskRta kathAnA lejaka kartAe pitAnuM nAma che te prAcIna gurjarakAvya saMgraha ( gAyakavADa eri chevaTamAM ke AdimAM sUcanarUpe paNa jaNAvyuM nathI. eNTala sIrIjha)mAM prakaTa thaI gayuM che. te uparAMta zIlanuM mAhAsya jana zAstroe bahu gAyuM che. te catupUrvI cam (kathA), zrIdhara caritra mevADamAM saM. sabaMdhI A kathAnI chevaTe chuTA Apela cAra zloka 1463, dharmadattakathAnaka (Aja graMthamALAmAM mudrita) suMdara bhAva prakaTa kare che. ukata saMdhadAsAdikRta vasuna ane guNavarmA caritra sa. 1484 mAM racelAM che, prAyaH devahiMDInI presa kApI zrI devacaMda lAlabhAI jenapustaAja mANikyasuMdare gujarAtanA zaMkharAjAnI sabhAmAM kahAra phaMDa taraphathI ghaNAM varSo pahelAM pa. bahecaradAsa (patata pAMNadevastha kurato pUre) mahA dvArA karAvavAmAM AvI che ema ame sAMbhaLyuM che. te bala malayasuMdarI carita racyuM jaNAya che. te saMsthA tenuM turata prakAzana kare evI tene amArI mahAsattA bApA-zrI haravijayajI jana AgrahapUrvaka vinati che. te prAkRta graMthanI upayogitA lAyabrerI graMthamAlA naM. 9 praukata lAyabrerI laNa- atizaya vizeSa che. sAvADA amadAvAda pAnAkAre pAnAM 12 kiM. jaNAvI karmavicAra-be bhAgamAM ekatrita yojaka ane praka nathI.) A saMskRta 246 zlokamAM zIla uparanA paMDita prabhudAsa becaradAsa pArekha vyavasthApaka jaina vidiSTAMta tarIke kathA che. kathA ghaNI junI lAge che, ghAbhuvana, pATaNa. 5. 66pa4 kiMmata kula traNa AnA) kAraNa ke chevaTamAM jaNAvyuM che ke A pustakamAM vidyArthIone karmanuM svarUpa sama. " iti haripitRhiNDebhadrabAhupraNIte jAvavA mATe khAsa taiyAra karelA 15+12 pATha che. viracitamiha lokazrotrapatrikapeyaM / pahelA bhAgamAM karmabaMdha saMbaMdhI ne bIjAmAM sattA caritamamalabhetamnarmadAsundarIyaM saMbaMdhI pADe che. te pAThamAM bhASA sarala rAkhI che mathatu zinivAra ramajA tathA te darekanA viSayane anurUpa che. viSaya suspaSTa eTale bhadrabAhu praNIta harinA pitA eTale yama. tAthI samajAya evI rIte bhejanA karI che. dareka deva-hiMDi nAmanA prAkRta graMthamAMthI A carita lIdhuM pAkane aMte te te pATha vAMcI samajAyA pachI tenA che. vasudevahiMDI graMtha hajusudhI mudrita thayo nathI. viSayane lagatA prazna mUkyA che. karmane viSaya samaanumAne 7 mA sikA agAu thayelA paMcakalpamahA jo ghaNo kaThaNa che, ane tene samajAve tenA bhASyanA kartA sadhadAsa kSamAzrama vAsavadaLa karatA paNa kaThaNa che, chatAM yejaka paMDita mahAzaye nAmane caritagraMtha AraMbhyo te dharmasena gaNi mahattare ( pitAnI samajAvavAnI kuzaLatAne barAbara upayoga pUro karyo. AnA amuka khaMDa ja maLe che, A uparAMta karI pAThonI sarala pejanA ane viSayanI chaNAvaTa tethI prAcIna bhadrabAhu kRta vasudevacarita hovuM joIe suMdara rIte karela che. A dareka jainazALAmAM calAkAraNake tene atraja ullekha karyo che eTaluM ja nahi vavA yogya che te dareka jainazALA eka pAThayapustaka paNa bhadrabAhue vasudevacarita mULa prAkRtamAM racyuM ke je tarIke Ane upayoga karaze evI amArI bhalAmaNa che. je savAlakSa zloka pramANa hatuM ema prasiddha hemA- AvA bIjA zikSaNapATha vALAM pustako taiyAra cAryanA gurU devacaMdajI pitAnA zAMtinAtha caritranA karI suratamAM prakaTa karavAmAM bhejaka mahAzaya kArya udaghAtamAM jaNAve che. - caMcalatA ane udyogazIlatA rAkhe ema icchIzuM. A kathA prasiddha che ne te para vistArathI jana samarpaNanI kathAo- baMgALImAMthI anuvAdaka gUrjara kavivarya zrI mohanavijayajIe narmadAsuMdarI rAsa zrI narasiMhabhAI IzvarabhAI paTela, "pATIdAra" maMdira saM. 1%4 mAM samI gAmamAM ramyo che. (juo ANaMda. pR. 60 mUlya 3 AnA TapAlakharca 1 Ano) A navijayajIe eka ANaMda 5 deg Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 38 A kathA vIndra ravindra bApue bagAlImAM racI che; te evI suMdara ane rAmAMcaka vANImAM gu Mdhela che ke hRdayane halamacAvyA vagara rahe tema nathI. ekadare AmAM 30 TUMkI vArtA che. A kayA krame krame zrI narasiMhabhAinA pATIdAra' mAsikramAM vAMcatAM ameAne rasa paDayA hatA. dareka lAyabrerI mATe upayAgI che eTaluMja nahi paraMtu dareka gRhamAM A rAkhI. AjanAM bALakA-kumArAnA hAthamAM A pustaka mUkavA yeAgya che yAtA mAbApe ke zikSake vAMcI teone samajAvavA yeAgya che. nA paMcataMprada:--zrI mANikayanda digabara jaina graMthamAlA naM. 25. pR. 8+239 kiMmata khAra 50 zrIyuta nAthurAma premI maMtra. prastuta graMthamAlA samiti hIrAbAga pA. giragAma, muMbai) A dhArA nagarInA muMjarAjAnA samayamAM thayela amitagati 'nAmanA digabara AcAryanI 'skRtakRti che. AmAM jaina tatvajJAnane lagatA aneka viSayA-guNasthAna, jIvasamAsa, prANa, paryApti, mArgaNA, ka baMdha, udaya, yoga vagere samAvyA che, ane te viSe prakRti, yunA zvetAMbara graMthA sAthe sarakhAvavAmAM upayegI nivaDe tema che. Amukha tarIke kartA amitagatinA TUMka paricaya saMskRta bhASAmAM karAvyA che. A graMthamAlAmAM aneka sundara graMthA . atyAra sudhImAM bahAra paDayA che temAM AthI eka vadhArA thayA che. graMthamAlAnA saMcAlake have puSpadanta jevA mahAkavienI apabhraMza kRtio bahAra pADavAnA prayatna karaze evI amArI temane sUcanA che. mA. vasanta rajata mahAtsava smAraka graMtha-35rakata graMtha gUjarAta patrakAra maMDaLa tathA gUjarAta sAhitya sabhA taraphathI pragaTa karavAmAM AvyeA che, vasanta mAsika gujarAtanA ziSTa mAsikAmAM agrasthAna bhAgave che, tenA AtmA-tenuM sarvasva AnaMdazaMkara bhAi che. temaNe vasanta mAsikanI ane tenAthI AkhA gujarAtanI mahAn ane niHsvArtha sevA ATalAM varSa khajAvI che. te baddala temane mAsikanA rajatamaheAtsava prasaMge A graMtha smAraka rUpe arpaNa thAya vaizAkha 1984 e yathAcita che. pacIsa varasanA gujarAtamAM ane Adhunika gUjarAtamAM sAmAjIka rAjakIya dhArmika ane sAhityanAM parivartane ghaNAM thayAM che. te parivartananu niHpakSapAta avakSezakana jovuM hoya te te vasatamAM dRSTigocara thAya che. AnaMdaza karabhAi temanA maLanAvaDA svabhAvathI ane temanI niHsvArthe sAhityanI sevAnI abhilASAthI vasanta' mAsika mATe narisaMharAvabhAi ramaNubhAi ane khInna ziSTa lekhakAnA sahakAra meLavI zakyA che. te mahAtmA gAMdhIjInA zabdomAM kahIe tA 'sudharelA ane sanA tanInI vacce eka suMdara pUla che.? te temanI anekavidha pravRtiemAM paNa vasanta'ne cheka bhUlI gayA nathI, ane have pachI vasanta'nI teo vizeSa sevA ajAvaze ema ApaNe icchIzuM. Ana'dazakarabhAi eTale gujarAtanuM gaurava; temanI bhASA eTale kevaLa mAdhurye; temanuM jIvana eTale niHsvArtha sAdhutA. AvA purUSane temanA snehIo taraphathI rajata-maheAtsava jevA prasaMge Ave| smAraka graMtha samarpAya emAM Azrarya zuM? A graMtha temanuM kharekharUM smAraka * che. A smAraka graMtha cAra vibhAgamAM gAThavAelA che. gUjarAtI, aMgrejI, saMskRta ane hiMdI. svAbhA vika rIte gUjarAtI vibhAga meTA ane jhaiDha lekhaphrAnA lekhathI bharele che. AmAMthI eka lekhakanu vivecana karavuM te bIjAne anyAya karavA jevuM che, chatAM paNu thADA lekhakA upara dRSTipAta karIzuM. sarvathI pahelAM narasiMharAbhAI nA upAdghAta dhyAna kheMcavA jevA che. temaNe narmada, navalarAma, maNilAla dvivedI ane AnaMdazaMkarabhAinI bhASAM zailImAM zuM taphAvata che, ane AnaMdazaMkaranI bhASA kevI ucca che te jhINuvaTathI batAvyuM che. lekhAmAMmunazInI phojadAranI navalaka thA asaokAranA yuganu jhAMkhuM smaraNa karAve che, khuzAla ta. zAhanA AryAvarttanA vastrAlaMkAranA lekha ghaNI navI navI bAbA para ajavALuM pADe che, temaja te batAve che ke vastrAla kAramAM paradeza prajAnI ate anya sa'skRtinI ASvarta upara keTalI asara thai che. aitihAsika lekhAmAM rA. ratnamaNirAve lakheaA 'guja rAtanuMvahANavaTuM ane gurjara rAjyanA vattAMta' ApaNuM Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha 339 viziSTa dhyAna kheMce che. atyaMta parizramapUrvaka lakhAM lakhANomAM nIcalA khAsa vAMcavA jevA che. Some thele te lekha che. tevA parizramapUrvaka zodhakhoLanI astronomical and Geographical evidaSTithI lakhAyelo bIjo lekha zrI jinavijayajIne dence for the date and place of the kuvalayamAlA' nA lekha che. author of Kantilya.' "The schools of sAhityanA lekhomAM "bhakta kavi narasiMha maheta" Vedanta and 'the antiquity name of "mahAkavi kAlidAsa ane purANo" "ApaNI varNamA- Radha. lAnI prAcInatA ane gujarAtanI padyaracanAnI mimAMsA" mananIya che. kavi kAlidAsane lekha "mahAbhArata ane e pramANe saMskRta ane hiMdI lekho paNa vAMcavA rAmAyaNa ane purANonI asara kavinA kAvyo upara jevA che. graMthamAM AnaMdazaMkarabhAInAM judAM judAM keTalI thaI te saceTa batAve che. vijJAnamAM vasanta citro ApelA che. ame dareka vAcakane A graMtha ane vijJAnane lekha khAsa dhyAna kheMce che. aMgrejI vAMcavAnI bhalAmaNa karI ane viramIe chIe. C. vividha noMdha. (kaeNnpharansa oNphIsa-pariSadu kAryAlaya taraphathI.), 1 mArakeTalAnA nA navAba sAhebanuM prazaMsA pAtra pagaluM paMjAbamAM AvelAM mArakeTalA gAmamAM derA- parathI A jhaghaDo haMmeza mATe patAvavA ane ApavAsI ane sthAnakavAsI jainonI vastI che. ane Nane nyAya ApavA nAmadAra navAba sAhebe ghaNuM tyAM sthAnakavAsI bhAionuM prAbalaya hoya ema jaNAya ja prayAso karyA hatA, ane enuM cheTa pariNAma che. ApaNAM pavitra paryuSaNa parvanA divasamAM tyAM thoDA samaya paraja ghaNuM saMtoSakAraka teo nAmadAra rathayAtrAnA vaDAne ghaNI vakhata aTakAvavAnA lAvI zakyA che te jANI temane aMtaHkaraNapUrvaka prayAso ApaNuM sthAnakvAsI bhAio taraphathI kara. dhanyavAda ApIe chIe. A bAbatamAM saMtoSakAraka vAmAM AvatA hatA. temaja ApaNuM prAtaH smara niveDo lAvavA karAMcIvAlA zrI. piopaTalAla TI. NIya pUjya AcArya mahArAja zrI 1008 zrI vijaya zAha ke jeo jana samAjanA eka acchA sevaka valabhasarijhanI tyAM padharAmaNI vakhate ane tevA anya che ane saMsthAnI kamiTInA sabhya che temaNe paNa prasaMgee ghaNAM vidano nAMkhavAmAM AvatAM hatAM, A keTalAka prayAsa karelo hato teo pitAnA saMbaMdhe amane 1926 nA aMgasTanI AkharamAM patramAM lakhI jaNAve che ke A bAbatamAM nA. paramapUjya AcAryazrI taraphathI saMpUrNa hakIkata jaNA- navAba sAhebe A jhaghaDo na pate tyAM sudhI vavAmAM AvI hatI ane temanI sUcanA pramANe pote anna suddhAMno tyAga karavA jeTale paNa mArakeTalAnA nA. navAba sAhebane tA. 1 lI sapTe- parizrama veThayo hato ane saMtoSakAraka rIte samAdhAna bara 1826 nA dine na3710 vALe eka laMbANa teo nAmadAre vacce paDI karyuM che ane bane phIrakA patra lakhavAmAM Avyo hato. jemAM rathayAtrA (indra vacce thaelI samajutInuM karAranAmuM pitAnI korTamAM dhvaja)nA varaghoDA sabaMdhe thatI nata anya sthaLe rajIsTara karAvyuM che. dhanya che AvA rAjavIone ke A saMbaMdhe cAlatAM dhAraNa vagere bAbate para vistAra jeo prajAnA saMte upara ja pitAnI mahattA pUrvaka hakIkate temane jaNAvavAmAM AvI hatI. je ane sattAnuM astitva che evI samaja dharAve che, Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 jaina yuga vaizAkha 1984 nA. navAba sAhebane dhanyavAdane patra lakhavAmAM TharAva. Avyo che. rA. zeTha mohanalAla hemacaMda jhaverIo nIceno zrI zatrajayanI yAtrAnA tyAga-saMbaMdhe sabhAo che , karAva raju karyo hato. ja bharavA yAtrAtyAgano TharAva makkama rIte pALavA gAmo- This public meeting of the lains gAma sakala hiMdamAM patro dvArA khabara ApavAmAM of Bombay once more strongly proteAvI hatI. ghaNekhare sthaLe tevI sabhAo bharavAmAM sts against the unjust decision of the AvI hatI. ane mokalAela sucanAono amala Hon'ble Mr, C. C. Watson regarding thayo hato. keTalAMka sthaLoethI sabhAe pAsa karelA their most sacred Hill Shri Shatrunjaya karAvanI nakalo amane mokalavAmAM AvI che. je and expresses deep regret at the cirbadhI anyatra prakaTa thaelI hovAthI ane sthaLa cumstances which have brought about saMkecane laI prakaTa karI zakatA nathI. a situation necessitating their painful resolve to refrain from pilgrimage to 2 muMbaImAM maLelI jAherasabhA the holy Shatrunjaya. This meeting zrI zatruMjayanI yAtrAne tyAga karyA ne gaI 1lI further views with full satisfaction eprIlanA roja be varSa pUrAM thaI hatIya varSanA the wholehearted unity and unpreAraMbha thatAM teja divase gavarnara janaralanA kAThI cedented sacrifice in carrying out the yAvADamAMnA mAjI ejaMTa mI. UMTasane zrI zatrajaya said resolve and trusts that the Jains viSe ApelA cukAdA tarapha jana komanI duHkhAelI all over India will firmly adhere to lAgaNI pharI jAhera karavA ane jyAM sudhI saMta their said resolve until a decision in SakAraka niveDo na Ave tyAM sudhI mAtrAtyAganA accord with their vested rights over TharAvane makkamatAthI cAlu rAkhavAno nirNaya jAhera the sacred Hill and self-respect is karavA, zrI jana vetAMbara kaeNnpharansa ane jena e.' obtained. sosIezana opha IDIAnA saMyukta Azraya heThaLa ati pavitra zrI zatrujaya giri saMbaMdhI nareeka jAherasabhA bhulezvara para AvelA zrI lAlabA bala, mI. sI. sI. voTasananA anyAyI cukAdA sAme gamAM jANItA zera dalAla ane zeTha ANaMdajI muMbaInA jananI A jAherasabhA punaH sakhta virodha kalyANajInA eka vahIvaTadAra pratinidhi zeTha amRta jAhera kare che ane pavitra zrI zatruMjayanI yAtrA kAga lAla kAlIdAsanA pramukhapaNA nIce malI hatI. karavAne duHkhada nirNaya karavA pharaja pADanArI pariA sabhAmAM chUTA chavAyA jainetaroe paNa hAjarI sthiti utpanna karanArA saMjogo mATe uDe kheda ApI hatI. zarUAtamAM A saMsthAnA eka resI. pradarzita kare che, vaLI ukta TharAvane amala karavAmAM DenTa janarala sekreTarI rA. cInubhAI lAlabhAi zeThe je hArdika ejya ane aditIya AbhApaNu jovAmAM sabhA bolAvavAnI noTIsa vAMcI saMbhaLAvyA bAda Avyo che te tarapha Asa AvyAM che te tarapha A sabhA saMpUrNa saMtoSanI zeTha lalubhAI dIpacaMda jhaverIe sabhAnuM pramukhapada najare jue che ane vizvAsa rAkhe che ke pavitra rA. amRtalAla kAlIdAsa zeThane ApavAnI darakhAsta giri paranA potAnA sthApita hakako ane svamAnane raju karI hatI tene zeTha cunIlAla vIracaMde Teke anukULa nirNaya na maLe tyAM sudhI samasta hiMdanA ApyA bAda zrI. amRtalAla zeThe pramukhasthAna ane makkamatAthI pitAnA ukta TharAvane vaLagI raheze. lIdhuM hatuM. A TharAvane anumodana ApatAM rA. metIcaMda Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha 341 gi. kApaDIA zrI maNIlAla koThArI, jenapatranA pariNAme ghaNAM gAmonA AgevAne amane kaeNnkaadhipati raTha devacaMda dAmajI rA. odhavajI dhanajI. rasanA upadezaka te bAju dareke dareka varSa mokalavA zAha tathA zerabajAranA pramukha zrI ke. Ara. vI. bhalAmaNa kare che kaeNnpharaMsanA upadezakanA pravAsathI epha (ke jeo eka pArasI gRhastha che) taraphathI jaina temaja janetaro upara paNa sArI asara thAya prAsaMgika vivecano karavAmAM AvyAM hatAM. bAda mata che. keTalIka jagyAe jIvahiMsA na karavA, corI mAMsa. - levAtAM TharAva sarvAnumate pAsa thayo hato. tathA madirA tyAga AdinI pratijJAo thaI che je bAda rA. mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverIe A nIcenA ahevAla uparathI spaSTa jaNAI Avaze. TharAva lAgatA vaLagatAone mokalI ApavA pramukhane bokaravADA - jana bhAIo tathA bahenene sattA ApanAro bIjo TharAva nIce mujaba raju dhArmika upadeza asarakAraka ApI zIyalavRta pALavA, karyo hato. vyasana choDavA temaja kanyAvikraya nahIM karavAnI TharAva raje -This meeting empowers bAdhAo ApavAmAM AvI hatI. the President to send copies of the khaDadA:-sabhA bolAvI pRthaka pRthaka dhArmika resolution to the authorities concerned tathA vyavahArika viSayo upara bhASaNe ApyAM hatAM. and to the press. te uparathI vadhAre levuM nahiM ane ochuM ApavuM . A sabhA lAgatA vaLagatA adhikArIo ane nahIM, derAsare darzana pujana karavA tathA sAmAyika karavA chApAMo joga TharAvanI nakalo mokalI ApavA pramukha sabaMdhenI lokee bAdhAo karI hatI ane kaeNnpharaMse sAhebane sattA Ape che. AvA upadezake te bAju mekalavA zrI saMghe bhalAbAda A TharAvane Teke ApatAM rA. amRtalAla maNa karI hatIratanacaMdane Teke malatAM sarvAnumate pAsa thayo hato. kaMtharAvI-zrI saMdha lakhI jaNAve che ke "atre bAda yAtrA tyAganA TharAvane makkama rIte valagI gAmamAM upadezaka AvelA te vakhate dArU, mAMsa, rahevA tathA samayane olakhI dareka saMsthAo ane jIvahiMsA ane dudhALA Dhora ghAtakI mANasone ApavA dareka vyaktie ekya jAlavI kAma karavA pramukhazrIe nahi tema bokaDIyA mahAjanamAM seMpI devA upadeza asarakAraka vivecana karyuM hatuM. ApI loka upara sArI chApa pADI hatI ane e chevaTe rA. DeTAra nAnacaMda ke. modIe pramukha asara amArA manamAMthI javA pAmaze nahIM. bhASazrIno AbhAra mAnavAnI darakhAsta mUkatAM rA. magana NamAM brahmacarya viSe vivecana karatAM "paranAriSa lAla mUlacaMda zAhe darakhAstane ke Apyo hato mAtavata no siddhAMta lokonA magaja upara ThasAvI ane darakhAsta pasAra thaI hatI chevaTe zrI AdIzvara dIdho hato ane tevI bAdhAo 2; mANasoe lIdhI bhagavAnanI jaya vacce sabhA visarjana thaI hatI. che. benee phaTANuM gANa nahiM gAvA temaja rUdana 3. upadezakane pravAsa, | upadezaka mI. vADIlAla sAMkalacaMda zAha - kuTana na karavAnI pratijJAo karI che. majakura upadezakane pravAsa hAlamAM uttara gujarAta cavelImAM "aikyatA ane dharma" upara bhASaNa tarapha goThavavAmAM AvyA che. teo te tarapha bhASaNo A ApI lokeAmAM sArU mAna meLavyuM hatuM. dvArA kaeNnpharaMsanA TharAvane amalamAM mukAvI lokamAM jAkhAnA, pIpala, geranA, paDAra5ramAM AgesArI jAgRti karI rahyA che. keLavaNI, hAnIkAraka vAno mAraphate sAda paDAvI gAmanA samasta lokone ghaNeja rivAjo, jIvadayA Adi dhArmika sAmAjika tathA vya- asarakAraka upadeza ApI jIvadayA pALavA, corI na vahArika viSayo upara asarakAraka bhASaNo dvArA te karavA, mAMsa, madirA tyAgavA zIyaLavRta dhAraNa karavA bAjunA lokomAM bhAre sudhAro thayo che ane enA Adi pratijJAo karAvavAmAM AvI hatI. benee Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34ra jenayuma vaizAkha 1984 paNa ziyaLakRta pALavA tathA phaTANuM nahi gAvA taDa che to paNa jamavA vyavahAra saunI sAthe che te bAdhA lIdhI hatI sArU che. zeTha kasturacha zavAjInA kharca eka jana saMkhArImAM sabhA bharavAmAM AvI hatI. sabhAmAM kanyAzALA cAle che tenI vijhiTa lIdhI. pariNAma musalamAnoe paNa hAjarI ApI hatI. jIvahiMsA ThIka na jaNAyuM. abhyAsa vyahavArika tathA dhArmika na karavAnA viSaya upara bhASaNathI lokonAM mana pIgaLI cAle che. sAdhAraNa abhyAsa te paNa gokhaNapaddhatithI jaI narama thayAM hatAM ane anekAneka bhAIoe pratijJA jovAmAM Avyo. saMdhanA AgevAnonI dekharekhanA lIdhI hatI. "brahmacarya upara asarakAraka bhASaNa ApI abhAve kArya sAruM na hoya te dekhItu che. A anya loko-upara paNa sArI chApa pADI hatI. bAbatanI yogya sUcanA zeTha rAyacaMdajI savAjIne strIoe 5NuM phaTANuM na gAvAnI bAdhAo lIdhI hatI. karavAmAM AvI. upadezaka puMjAlAla premacaMda zAha. 8 pamAvA saMghamAM saMpa sAre che. tamAmane 1 vAMkalI gAme javuM thayuM. zeTha hIMdujI hakamAM ekatrIta karI konpharansanA udeze samajAvI phaMDanI chanI mAraphate eka bhavya meLAvaDo jinAlayanA yojanA samajAvI, saMghe sAro satkAra karyo. zeTha bhabhu. cekamAM karavAmAM Avyo. zeTha bhIkhAjInA tyAM lagna tamalajI ke jemaNe zrI varakANacha jaina pArzvanAtha prasaMge bahAragAmonA janenI paNa sArI hAjarI vidyAlayamAM rU. 5000) pAMca hajAranI madada karI che hatI sabhAmAM jeno tathA janetaranI sArI saMkhyA ane keLavaNInA pracArArthe tanamana ane dhanathI hareka maLI hatI. kaeNnpharansanI jarUrIyAta, saMpa, keLavaNI sa samaye sahAya karI rahyA che teozrI lagna prasaMge ane kanyAvikya upara bhASaNa ApyuM. zeTha bhUtAjInI bahAragAma gayA hovAthI phaMDamAM saMpUrNa sArI madada madadathI zrI sukatabhaMDAra phaMDanI vasulAta karI. zeTha malavA AzA hatI te na maLI te paNa mAnapUrvaka hIMdujI hakamAjInA taDamAMthI sArI madada malI, saMdhamAM satkAra karyo te khuzI thavA jevuM che. kusaMpathI be taDa che. ekabIjA sAthe jamavA vyava- 4 bhArUMdA atre eka sabhA bolAvI paNa janonI hAra baMdha che. dIkarI bApanA tyAM ke bhANeja hAjarI na malI kAraNa keTalAka AgevAne mAM dhArmika mAmAnA tyAM jamavA ke bIjA koI prasaMge jaI vRtti jaNAtI nathI tenI sAthe bIjA AgevAnomAM zake nahIM. dhArmika saMskArono abhAva che. devadravyanI paNa viveka-vinaya ke satkAra jevA guNe ochA rakama ucApata karI saMdhanA zeTha banI rahyA che. evA pramANamAM jovAya. dhArmika saMskAronA abhAve bhakSAmahAna yogI AtmabhogI purUSa kayAMthI male ke A bhakSanuM ke AcAra vicAranuM bhAna bhUlI gayA che. madhara bhUmInA osavALa poravADa samAjamAMthI kusaM- kanyAonA lIlAma karI pitAne nirvAha calAvI pane dura karAvI devadravyamAM DUbatA jene bacAve ! che rahyA che. eka jinAlaya suMdara ane vizALa che paNa kaI mahAtmA svArthayAgI ? pUjA bhakti zuM vastu che te samajAve koNa? sAdhu2 pIvANudI-munizrI 1008 zrI kalyANavija. vihAra thato nathI ane koI muni ke atithI javale yajIne pramukhapaNuM nIce eka jaina sabhA bolAvI AvI male te tene satkAra kaI kare nahIM. A zatruMjaya ane kaeNnpharansanA pracArakArya tathA nava sthItimAM sukRtabhaMDAra phaMDanI yojanAne sAkAra na stInI ghaTatI saMkhyA-kanyAvikraya. vigere viSayo upara thayo. zeTha sUrajamalajI umedamalajI eka dhanika ane bhASaNe ApI zrI sukRtabhaMDAra phaMDanI yojanA zama- dhArmika purUSa hAI kaI sAdhu munirAja A kumAmane jAvI munimahArAjazrIe phaMDamAM madada karavA upadeza sudhAravA vihAra kare to teozrI sevAbhakti karavA Apyo. zeTha bhImAna hakamAnanI madadathI kaMDamAM sArI tapI rahyA che. AzA che ke AvA kSetrane sudhAravA rakama malI. atre paNa rage rage kusaMpanA lIdhe pAMca muni mahArAje A vinaMti jarUra svIkArI. Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha beMdha 343 upadezaka karasanadAsa vanamAlIdAsa, mArgIonuM A meTuM dhAma gaNAya che. ghaNA jAtrA luo Ave che. keTalAka khAsa jaina derAsarajI sabaMdhe caMdrapura-(cAMdavaDa) asalanA vakhatamAM moTuM pUchaparacha karatA najare nihAlAya che jethI ahi ghara zahera gaNAtuM hatuM. jenI vastI mahetA pramANamAM derAsarajI khAsa baMdhAvavA jevuM lAge che A mATe hatI. jyAre hAlamAM vetAMbara ane digaMbaronA phakta trIzeka ghara gaNAya che. ahiM najIka eka pahADa jaina saMdha dhyAna Ape te turatamAM thaI zake tevuM che. TuMke kharca thaI zake tevuM che. ApaNI vastI thoDI che jemAM guphAnuM tarakAma sAruM jovA lAyaka che. hovAthI tevI sagavaDatA thAya evA saMjogo nathI. guphAmAM zAmaraMganI caMdraprabhunI mUrti che bAjumAM zeTha caMdulAlabhAI utsAhI hovAthI hAlamAM prabhune kAusagIyA che, tenI bAjumAM cakezvarI mAtAnuM sthAna paroNa tarIke temanA gharamAM rAkhelA che. zeTha lallunaka che. bahAra nIkaLatAM daravAjA pAse mANIbhadrajInI bhAI gulAbacaMda tathA rAyacaMda motIcaMdane gharaderAmUtti che. ahiM citrI punamano mhoTAmAM maheTo meLo saracha mATe rUbarU hakIkata jaNAvI hatI. ahiM najIka bharAya che. mUrti upara khAsa karI sIMdura caDAvAya eka aMjanagiri pahADa che jenA upara jIrNa derAche. A mATe koIpaNa janee khAsa dhyAna ApyuM hoya tema gaNAtuM nathI, tethI sArvajanika deva tarIke saracha temaja khaMDIera makAno najare jovAya che mUrtio rahI che. zeTha cunIlAla ratanacaMda atre utsAhI jyAM pratimAjIo paNa chaNuM ane khaMDita dekhAya che. gRhastha che temaja yatizrI caMdravijayajI sArA madada nAzika-jenA 15-20 ghara che. vaiSNavonuM rU5 thaI paDe che. zvetAMbara ane digaMbara bhAionI mahekAmAM maheTuM dhAma gaNAya che. jana derAsarajI ekyatA vakhANavA jevI che. bajAranI vacce bhavya vizALa ane dareka jAtanI | manamADamAM zvetAMbara ane sthAnakavAsI bhAI sagavaDatAvALuM sAruM che. temaja jaina yAtrALuone enA ghara che. ekaMdara eka saMpI sArI dekhAya che. utaravAnI paNa sagavaDa sArI che ane vyavasthA sInera nAsIka chalAmAM gaNAya che jenAnAM cha ghara sArI che, vahIvaTa zeTha chaganalAla dAmodaradAsa lAgaNI che. derAsarajI nAnuM chatAM bhavya ane vizALa che. pUrvaka kare che. muni mahArAjA sAhebane javA AvavA tene vahIvaTa zeTha vADIlAla mULacaMda kare che. paNa mATe mukhya mathaka gaNAya che. jenI sAra saMbhALa hisAba batAvatA nathI ane TuMka ghara chatAM najIvAM zeTha chaganalAlabhAI pote pitAnA kharce anekavAra kAraNothI eka bIjAnA hRdayanI ayatA jovAtI karI rahyA che. bhAI amRtalAla bhAI paNa samayanathI. zeTha sAkaracaMdabhAI je dhyAna Ape to sara. cita sArI sevA bajAve che. latA thaI jAya tevuM dekhAya che. ane hisAba batA- | mAlegAMvamAM eka vakhata jananuM prabala jera vAya to turata ekasapI thavAmAM vAra lAge tevuM nathI. hatuM. ane jIllAmAM mazahura hatuM. eka sapI paNa zeTha sarUpacaMda geviMdajI vyavahArakuzaLa ane sArI sArI hatI. jyAre hAlamAM akya jevuM joIe tevuM dhArmika lAgaNIvAlA che. teoe sukatabhaMDAra kaMDamAM nathI. jene pAThazAlAe be cAra vakhata sthapAI rU. 25) pacIza ApyA hatA ane AbhunAvAlA ane adazya thaI, zeTha bhAgacaMda dagaDuzA, lAlacaMdazeTha maganalAla motIcaMda pAsethI rU. 11) agIAra bhAI vagere samaju che chatAM aiya jovAtuM nathI. apAvyA hatA. eka nAnuM purAtanI bhavya maMdira che najIvI bAbatamAM tANakheMca thAya che. zeTha maganalAla ke jenI kArIgIrI jevA aneka mANaso Ave che. mANekacaMda dareka bAbatamAM bhAga laI jana saMdhanI temAM eka bhoyarUM paNa che, caMbaka nAsIka pAse che. ekasapI karAvavA dhAre te thaI zake tevuM che. ahiM janonA cha ATha ghara che. derAsaracha nahiM hovAthI khAsa khuza thavA jevuM te e che ke tamane kharaprabhujIne paraNuM tarIke rAkhelA che. ziva ane viSNu cAo ochA karyA che. jemake lagnanI nAte karavI Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 jainayuga vaizAkha 1984 nahi. sopArI vaheMcavI nahiM, haka tarIke lAvyA ane rAjAdhirAjanI phIlma utAravAne haka nahi, khuzIthI derAsaracha ke sAdhAraNamAM game te ApI atrenI zrI kRSNa phIlama ku. (162 dAdaroDa)ne Akho jAya. temaja saMdha ekatra karavo hoya to rItasara che. A bAbatanI jANa thatAM uta kaMpanI tathA sarakyularathI amuka kAraNa darzAvI bhego thAya che borDa opha philma sensarsa sAthe patravyavahAra amArA jethI bIjI carcA thatI aTakI jAya che. AvA taraphathI zarU karavAmAM Avyo che. temaja anya navA jamAnAne anusarI rUla paDI kADhayA che je mArgoe paNa e jImamAM tene vAMdhA paDate bhAga bIjA gAmavALAone vicAravA jevA che. ane te hoya te kADhI nAMkhavA prayAsa karavAmAM Ave che. mATe dhyAna Ape te bhaviSyanI prajAne pUrepUrA 5 banArasa hiMdu yunivarsITI ane janacera- phAyadAkAraka gaNAya, ahi sevAbhAvI bhAI bAlacaMda 1 hIrAcaMdanuM dezabhakta tarIke sAruM mAna che ane keTa- ukta yunIvarsITImAM jana cera sthApavA saMbaMdha lAka kAmamAM AgaLa paDato bhAga lai sArI sevA vize vicAra karavA ane bIjI maLelI sUcanAo bajAve che. rAsarajInI vyavasthA ThIka jalavAi rahI che. vagerene vicAra karI riporTa karavA eka piTAsamiti nimavAmAM AvyAne je ullekha A mAsikanA - cAlIsagAMva-nAnuM chatAM sArI sagavaDatAvALuM mAdha-kAAnanA aMkamAM ame karI gayA chIe tadaderAsaracha bAjumAM upAzrayanI meDI che tenI lagolaga nasAra nimAela peTA samitie pitAno riporTa bhADAnI cAlI che. jethI derAsarajInI vyavasthA uMcA tA. 25-3-18 nA roja maLelI sTenDIMga kamiTInI prakAranI thAya che. vahIvaTa cokakhe rahe che. zeTha beThakamAM raju karyo hato je sarvAnumate pAsa karavAmAM khImajI tejapAla tathA zeTha kezavalAla chabhAInI mahe- Avyo hato ane vizeSamAM sarvAnumate TharAvavAmAM natathI upAzrayamAM saMdha ekaThA karyo hato. je vakhate AvyuM hatuM ke A bAbatamAM rA. motIcaMda gi. jananI vastI ghaTavAnA kAraNe samajAvyA bAda kApaDIA tathA rA. mohanalAla bI. jhaverI je anya bALalagna kanyAvikraya upara asarakAraka bhASaNa ApyuM sacanAo kare te saceta eka patra ukta yunivarsITIhatuM. sukRta bhaMDAra phaMDa mATe apIla karatAM saMghe nA sattAvALAo sAthe karavo. peTA samitine vicAra karI rUA. 51) ApavA jaNAvyuM hatuM. zeTha riporTa tathA yunivarsITIne lakhavAmAM Avela patra khImajIbhAI sArI dhArmika lAgaNIvAlA che. eka- A nIce prakaTa karavAmAM Ave che. sapI sArI che. jene skula mATe pUrI dekharekha piTa samitine ripiTa jaNAtI nathI. AgevAne pUratuM dhyAna Apaze evI AzA rAkhIe chIe. Date 17th March 1928 We, the undersigned, members of 4 mI. munzIta navalakathAonI phIlma- the sub-Committee appointed by the mI. kanaiyAlAla mANekalAla munzI kRta pustako Standing Committee in its meeting saMbaMdhe pracaMDa virodha jana komamAM phelAelo che e held on 14th January 1928 for the vAtanI savizeSa avagaNanA karavAno eka anya purpose of reconsidering the whole prasaMga utpanna karavAnI bIjI dhaSTatA mI. munzIe situation as regards the establishing karyAnuM amArI jANamAM AvyuM che. ukta pustakane of a Jain Chair in the Beneras Hindu have citrapaTa para raju karavAnA keDa have University, beg to submit our report:munzIjIne thayA che. kahe che ke rU. 3000) (1) That we see no reason why the traNa hajAramAM mI. munzIe gujarAtane nAtha venue of the Funds be diverted Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha nodha from the purpose for which the Sd/ M. B. Jhavery 20-3-28. said Fund was subscribed to and Subject to note : Note. With a collected and therefore do not view to secure full attention of the think it necessary to give effect professor for the time being appoin to the suggestions received. ted to the Jain studies such additi(2) That we are of opinion that the onal conditions as may be deemed Standing Committee should confirm necessary be added e. g. it may be the arrangement already arrived pointed out that the professor should at as seen through the corres- not be made to take subjects other pondence passed with the Benares than Jain Logic and philosophy. The Hindu University authorities and first professor may also be named finally settle the question by gra. by the Conference office. : nting them the amount of Rs. Sd/ M. B. Jhavery. Forty thousand. Sd/ U. D. Barodia 20-3-28. (3) That the balance of the said Fund that may be with the Con- erliez y Galda viral 49. ference office-after making over til ook all. 45-7-24. the donation to the Benaras Hin. To, du University for establishing the The Pro-vice Chancellor, said Chair together with the Beneras. Hindu University. amount lying at Calcutta should Benaras. be spent in giving scholarships to Dear sir, students willing to take up the With reference to the previous courses in Jain Philosophy, Logic correspondence with you our commi.and Jain Literature. ttee have certain apprehensions as (4) That we highly regret the fact regards the sufficiency of the Jain that the copy correspondence Course in the various examinations. passed with the Beneras Hindu We find that in B. A. Philosophy University and the copy accounts pass course, no book dealing with are not yet received by the Con Jain Philosophy is included although ference office from Calcutta inspite in paper No. 3 for metaphysical sysof repeated requests and suggest tems (European and Indian ) books that the Funds lying there should dealing in other Indian Philosophy are be recovered soon. included and we believe books dea. Sd/ M. J. Mehta 20-3-28. ling with Jain Philosophy can be well Sd/ M. G. Kapadia 20-3-28. included in the said course. Again in Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 ovat you vaizAkha 1984 B. A. Philosphy honours course we where prescribed. We are informed find that Jain philosophy is grouped however that there is a class for together with Bauddha Philosophy religious instructions in Jainism where which would be unfain to students of instructions are given for about half Jain Philosophy, as Jain and Bauddha an hour every Saturday. We are not Philosophies are wide apart and are sure if any examinations are held in not similar like Naya-Vaisheshik. respect of the said instructions. We reserve our remark as re. We think that what is meant by gards the text books prescribed for a statement in your letter dated 2nd Jain philosophy in the said course. November 1926 that " We have a coWe do not consider them sufficient urse of study in Jain religion for to give an idea of Jain Philosophy. students of the first year, 2nd year, As regards philosophy course in M. 3rd year and 4th year classes" refers A. we find again Jain philosophy to the said instructions only and grouped together with Bauddha in group nothing more. If that is so that does B. altough you may be aware that not deserve to be called a course in Jain and Bauddha philosophy can. Jainism nor can the instuctions imnot be grouped together as Nyaya parted be considered sufficient. What and Vaisheshik and Sankhya Yoga our Committee would like you to can be grouped. Besides if Vedanta adopt is recognition of Ardha Magdhi and Mimansa are given independent or Prakrit as one of the languages places it would not be inconvenient to be taught throughout in both the to give similar place to Jain Philosophy. faculties of Arts and Oriental learn. As regards the language course ing (Shastri ). in Intermediate, B. A. and M. A. We also desire wherever SansPrakrit or Ardha Maghdhi has not krit works on various branches of been recognized as an independent literature and Philosophy by Jain language. In this connection we would authors are considered first class, draw your attention to the syllabus same may be included in the respecof the Bombay University where it tive general courses prescribed by is recognized as such all throughout your University. in F. Y. A., Inter. B. A., and M. We may draw your attention to A., Courses. the fact of Nyayavatara-work on Jain On perusal of the syllabus of the Logic having been included in the Intermediate course for two years we General Sanskrit course of the Bombay do not find that Jain course is any University. We wish your University Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bed. vividha noMdha 347 to be as liberal in prescribing really AvelI madadanI vIgata amo agAu bahAra pADI good Jain works in its general courses. gayA chIe ane cAlu varSamAM 1927-28 mAM JWe also find that there is an exa* vidyArthIone skolarazIpa temaja pAThazALAone mination for Shastracharya in the madadanI je rakama apAI cukI che tene vIgata nIce Faculty of Oriental learning where 24144141 249. no Jain course has yet been prescri- vidyArthIone apAelI kelarazIpa * zAMtIlAla paramANaMda porabaMdara rU. 48) aMbAWe think that you will be pro- lAla dalasukharAma amadAvAda rUA. 48) pipaTalAla bably visiting Bombay some time in svarUpacaMda sojItrA rUA. 24) haThIcaMda chavalAla the ensuing summer vacation. If bhAvanagara rA. 48) bAvacaMda maganalAla muMbaI rUA. it is so we would be glad to have 60) gIradhara dIpacaMda amarelI . 48) haragAvI a personal interview and discuss de. harajIvanadAsa bhAvanagara rUA. 60) mAlumasIMhajI madatails which are not possible to be nasIMcha udepura rUA. 60) cImanalAla caturadAsa discussed by correspondence. amadAvAda . 48) mANekalAla sIMgI 3depura rU. 48) Our next apprehension is the small rAmabhAI choTAlAla bhAvanagara rU. 60) kezavalAla number of students who have taken tArAcaMda junAgaDha rU. 48) caMpakalAla rAyacaMda up Jain courses as appears from Acting bhAvanagara rU. 48) utamacaMda tArAcaMda amadAvAda Registrar's letters No. 1615 (iv-b-9) rU. 48) ratanalAla bhacAvata rU. 48) muLacaMda dated 11 Nov, 1927 and we want to bhAIcaMda surata rUA. 24) phatehalAlajI sAhebamake it quite clear that in no case the lAlajI udepura rU. 60) narotamadAsa jIvaNadAsa funds intended to be donated to the junAgaDha rU. 48) bAlacaMda maMgaLacaMda rUA. 60) University should be diverted by ap- chogamala namAja surata rU. 48) hIrAcaMda plication of the Cypres doctrine on maganalAla pAlItANA rUA. 36) ratIlAla TokarazI the ground of insufficiency or the ab- amadAvAda rUA. 36) ratIlAla trIkamalAla amadAvAda sence of students or similar reason rUA. 48) nAraNadAsa parazotama vIsanagara rUA. 48). without the written consent of this parazotama lAlajI bhAvanagara ra. 48) hIrAlAla Conference. The funds will have, in lIlAdhara pATaNa rU. 24) jesIgalAla lAlacaMda such emergency, to be applied to such nakhAna rU. 24) muLacaMda bhIkhAbhAI muMbaI rA. object as may be suggested by the 48) nemacaMda DuMgarazI amadAvAda rUA. 60) hamaSwetamber Jain Conference. talAla lIlAdhara bhAvanagara rUA. 48) pipaTalAla soliciting the favour of an early DuMgarazI amadAvAda rUA. 36) ratIlAla ThAkarazI ama: reply. dAvAda rU. 36) panAlAla paMDArI Idera rU. 48) 6 zrI jina tAMbara kaeNnkaransa-bI jana sehanasiMha khajAnacI udepura 3, 48) khoDIdAsa zvetAMbara ejyukezana borDa taraphathI gayA varSamAM DosAbhAI amadAvAda rU. 48) kula rU. 1644). 192-27 mAM vidyArthIone ApavAmAM AvelI pAThazALAone apAelI madada &larazIpa tathA jaina pAThazALAone ApavAmAM zrI nutana jana pAThazALA besada ro. 36) zrI Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 jenayuga vaizAkha 1984 taNasa jata pAThazALA rUA. 36) zrI vIThalApura jene pATha- LAone ane vidyArthIone, madade, lena, kelara zALA rU. 36) zrI Ajola jana pAThazALA rUA. 36) zapa vagere A berDanA uddezAnusAra ApavAmAM zrI mujapura jaina pAThazALA rU. 24) zrI maNuMda Ave che, e jANItI vAta che. AvI madada mATe jaina pAThazALA rU. 36) zrI dAThA jaina pAThazALA jAhera pepara dvArA jAhera khabara ApI madada levA rU. 36) zrI mahudhA jaina pAThazALA rU. 36) zrI IchanAra pAThazALAo ane vidyArthIonI arajI mukti vijayajI jana pAThazALA berasada rUA. 48) zrI dara varSa mAMgavAmAM Ave che, AvelI arajIo nemisurI jaina pAThazALA mahuvA rU. 48) zrI boTAda upara vicAra karI A borDanI menejIMga kamITIe jana pAThazALA rU.48) zrI pachegAma jaina pAThazALA cAlu varasa 1827-28 mATe eka moTI rakama madada rU. 24) zrI samI jaina pAThazALA rUA. 24) zrI muLI ApavAmAM kharcA che. kule 35 vidyArthIo ane 25 jana pAkazALA rU. 36) zrI kAlIpAka jaina pAThazALA pAThazALAo maLI ekaMdara sATha yogya arajadArone ra. 24) zrI naroDA jaina pAThazALA rUA. 24) jarUrIAta ane phaMDanI sthiti vIcArI rU. 2556) zrI jhIMjhuvADA jaina pAThazALA rU. 6 ) zrI dIhara eTale ke aDhI hajArathI vadhArenI moTI rakama madada jaina pAThazALA rU. 24) zrI cIpakalI jaina pATha tarIke ApavAmAM AvI che A borDanI Arthika - zALA muMbaI rU. 60), zrI dhINoja jaina pAThazALA sthitine AdhAra zrI jaina vetAMbara kensara rU. 36), zrI joTANuM jata pAThazALA rU. 60), sanA sukRtabhaMDAra phaDa uparaja mukhyatve zrI dhaMdhukA jata pAThazALA rU. 36), zrI bharUca- karIne avalaMbe che ane je pramANamAM e vijalapora jana pAThazALA rU. 76) zrI zaMkhalapura kuMDa samRddha hoya che te pramANamAM amane maLatA jana pAThazALA rU. 24), zrI vaDAvalI jana pAThazALa phaLAmAMthI A rakamane vyaya karavAmAM Ave rU. 24), kula rU. 912) badhA maLIne kula rU. che jethI A phaDane samRddha banAvavA amArI 2556) A varase upara jaNAvyA pramANe madadamAM vinaMti che. apAI cukI che. lI. vIracaMda pAnAcaMda zAha bI. e. A pramANe A be taraphathI dara varSe pAdazA enararI sekreTarI. Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "kukasAITa glAsa" ja A garamInA kiraNone AMkhamAM jatAM -che. aTakAve che ane eTale ja te uttama che. Can not pass through the glass. tamAre camo Aje ja kukasAITa kAcane banAvo ane tamArI AMkhe jenA upara jIdagIne ane mejazokhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI ku. (jaina-cazmAvAlA) AMkha tapAsI uttama camA banAvanArA. kAlabAdevI varatA. surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbaI, ooooooooooooooooooseve" amArA amadAvAdanA ejanTaH rA jagazIbhAI merAra che. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakone pahoMcADavA goThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke : nIcenA pustako paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. jaina gurjara kavio (pra. bhAga), jene tAmbara maMdirAvali, jana DIrekaTarI" bhAga 1-2, "jena graMthAvali, vigere. 00000000 amadAvAdanA grAhako pratye vijJapti-ApanuM lavAjama haju sudhI mokalAyuM na hoya ? te satvare amArA ejaMTane ApI pahoMca leze che. 00000000000000000000000000000000 0 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnImuMbaI naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara konpharansanI uparokta yojanA tenA Azayo ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jahera khabaradhArA agara heMDabIladAra raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya. sababa A yojanA jaina bhAIomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A yojanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA doravA hiMmata dharanAra je koIpaNa janA heya to te sukRta bhaMDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtane aMtara raheto nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAo khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A saMsthAne joza ane jIvana arpe che. A phaMDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI bAkIno aDadho bhAga kelavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAva phaMDamAM laI javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNA samAjamAM aneka strI purUSe ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA ne pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA potAnA prayAsa karI rahI che ane te A phaMDanI vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jainabaMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada apa pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNIkAra sudhArI agaNita puNya upArjana karI zake che. mATe sarve jainabaMdhuone A kuMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e moTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa je AkhI samAja jAgRta thAya te temAMthI moTI saMsthAo nabhAvI zakAya evI suMdara bhejanA che. " TIpe TIpe sarovara bharAya " e nyAye phaMDane jarUra Apa apanAvaze ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, bahene eno lAbha le, emAM lAbha Ape evo prayatna karaze. bIjI komo AvI rIte nAnI rakamamAMthI meTI saMsthAo calAve che te Apa jANo che. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI komanI najare Apane kaeNnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne phaMDathI bharapUra karI deze. sujJane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. sevaka, nagInadAsa karamacaMda, cInubhAI lAlabhAI zeTha, o re. jo sekreTarIo, zrI. je. e. kaeNnpharansa. Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~*~ nabaLA zarIrane baLavAna bacAva amate tulya kimata 6 goLI 32nI ! DubI 1 no 3 he rUpiye 1 eka ke AtaMkanigraha che eka sAthe pAMca goLIo. piyA 4 cAra eka sAthe pAMca DabInI kiMmata rUpiyA 4 cAra, tamArA zarIramAM zakti ochI thayelI jaNAtI hoya, khorAka barAbara na pacI zakate heya, jarA jeTalI mahenata karatAM paNa hAMpha caDI AvatI hoya, caherAmAMnI ratAza ane kAMti uThI jatI hoya, mAthAno dukhAve lAgu paDyo hoya, keDamAM casakA AvatA hoya, pIMDImAM kaLatara thatI hoya, mAthAmAM cakkara AvI jatA hoya, dareka kAmamAM aNagame AvyA karato hoya ane zarIranI nabaLAI, mananI nabaLAIne paNa vadhAratI jatI hoya teve vakhate prakhyAta -AtaMkenigraha gaLI- enuM sevana karavAmAM bedarakAra rahevuM e DahApaNa gaNAtuM nathI. amArA Atakanigraha auSadhAlayanI bIjI paNa ghaNI uttama davAonA mAhitI meLavavA mATe amAre tyAMthI prAisa lIsTa maMgAvI vAMcavAnI darekane bhalAmaNa karavAmAM Ave che. 6 kAlabAdevI roDa, - vaidya zAstrI maNizaMkara goviMdajI. Ata kanigraha oSadhAlaya. jAmanagara-kAThIyAvADa, Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIcenAM pustaka kaoNnpharansa | jaga mazahura- (rajIsTarDa naM. 44) oNphIsamAMthI vecAtAM maLaze. vIra nAma zrI jaina graMthAvali rU. 1-8-0 saMdhIvA, mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, InphaluzrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1-0-0 enjhA, hAtha paganuM jalAi javuM vigere hareka , , bhA. 1 lo prakAranAM darado upara masaLavAthI turata ja ArAma zrI jaina zvetAMbara maMdirAvali 0-12-0 | kare che. pAI alacchInAmamAlA prAkRta keza 1-0-0 jana gUrjara kavio A mAsIka sAthe henDabIla vahecAvavA tathA jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme darAja tathA khasa kharajavAno akasIra malama. rU. 01 karo. eka aMka mATe jAhera khabarano bhAva dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. rUA. 4-0-0 vadhu mATe lakho sola ejanTaAsIsTanTa sekreTarI, zA, mehanalAla pAnAcaMda davAvALA, zrI jaina che. kaoNnpharansa. The. khalAsI cakale, muMbaI na. 3. 20 pAyadhunI pesTa naM. 3 bahAra gAmanA eraDo vI. pI. thI ravAne karIe muMbaI, chIe mATe lakho. vIra oInTamenTa zrI jaina zvetAMbara ejyukezana barDa. jaina vidyArthIo tathA pAThazALAone skolarazIpa (madada), AthI sarva vidyArthIo tathA pAThazALAone khabara ApavAmAM Ave che ke A saMrathA taraphathI dara varSe ApavAmAM AvatI skolarazIpa (madada) sane 1928-29 nI sAlamAM levA IcchatA hoya temaNe tA. 15 mI juna 1928 sudhImAM nIcenA saranAme araja karavI, arajInuM phorma saMthA upara patra lakhavAthI mokalavAmAM Avaze. dareka jAtane patravyavahAra nIcenA saranAme kare. goDIjInI cAla lI. sevaka 20 pAyadhUnI, vIracaMda pAnAcaMda zAha B. A. muMbaI naM. 3 thI e. sekreTarI zrI jaina zvetAMbara ejyukezana barDa. Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 aneka vyavasAyamAM bhUlI na jatA jenabaMdhuone vijJAmi. zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama chellAM 21 varSathI jainomanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita satata prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo A saMsthAne lAbha le che. A varSe ATha vidyAthIo meTrIkanI parIkSAmAM beThA hatA temAM traNa temanA aicchika viSayamAM tathA pAMca vidyArthIo badhA che viSayomAM pAsa thayA che. jeo se muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa sau jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNI ja ghaTI gaI che. udAra jainama pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. to te Apa sau pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze. lI, sevako, mAnad maMtrIo zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANA. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Boooooooooooooooooooooooooooooo Booooooooooooooooooooo taiyAra che! satvare maMgAve ! huM huM "jaina gUrjara kavio." huM Azare 1000 pRSTane daladAra graMtha. gurjara sAhityamAM jainee zuM phala Ape che te tamAre jANavuM heyate Ajeja uparanuM pustaka maMgAve. jaina gUrjara kavio" eTale zuM? gujarAtI bhASAnA Adi kavi keNa va yuga pravartake koNa? jaina rAsAe eTale zuM? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayA? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnane prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsakrama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane prayojaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhuM che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavio-nA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNe tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAvyanA namunAo Apa4 vAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU.pa-0-0, prathama bhAga-mAtra juja prate haiI dareke pitAne oNrDara turata nedhAvI maMgAvavA vinaMti che. pooooooooooooooooooooooooood 20 pAyadhunI, 3 lakhe - geDIjInI cAla 8 pahele dAdara, mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa. 2 - muMbAI naMbara 3 | Ephphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphs Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BtAkAta chaThThA >g zrI jaina zvetAMbara ejyukezana oNrDanuM ( vizALa kAryakSetra, 1 sadarahu bAMI navI temaja cAlu pADazALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidhArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANunI sagavaDa nA haiya temane ralarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. 3 bAla, bAlIkAo, strIo temaja purUnI harIphAInI dhArmika parIkSA daravarSe DIsembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAma daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sanaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membara ane sahAyaka membaronI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakame mokalavI te potAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. -: membare mATe:| lAipha membara thavAne rU. 100) eka vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU, pAMca ja ApavAnA che. 20 pAdhunI, | ena. sekreTarIo, muMbaI 3, zrI jana tAMbara ejyukezana borDa, - rAjA mahArAjAe navAba sAheba, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baDA gavarnamenTa, janarale, karna, mejara, kepaTane, nAmadAra leTa vAIsarAyanA leTa onararI e. DI. sI., pilITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sI vaoNlIyana ephIsare, yupIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA meTA DAkTare tathA dezI ane yuropIyana amaladAro ane gRhamAM bAdazAhI yAphatI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja tenI upayogItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. bAdazAhI cAkatI. game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI yAkutI vIrya vIkAranI tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI maradAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNuM juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM keIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 gelInI DabI ekanA rUpIyA daza. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma, rAjakoTa-kAThIyAvADa, Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ja zrI sArAbhAI maganabhAI modI lena-skolarazIpa phaMDa. , jovA A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke puruSa vidyArthIne nIce jaNa- 6 A vyA mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lena rUpe ApavAmAM Ave che. (1) mAdhyamika keLavaNI aMgrejI cethA dharaNanI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA che. abhyAsa mATe. rastha (2) TreInIMga skUla athavA kolejamAM abhyAsa karI reinDa zikSaka thavA mATe (3) miDavAIpha ke narsa thavA mATe. hatI (4) hisAbI jJAna Accountancy TAIpa rAITIMga, zeTahenDa vigerene abhyAsa ja karavA mATe. . (5) kaLA kauzalya eTale ke peInTIMga, DroIMga, pheTogrAphI, IjanerI vijaLI ityAdine abhyAsa mATe. R) (6) dezI vaidakanI zALA ke nezanala meDIkala kelejamAM abhyAsa karavA mATe. lena tarIke madada lenAre mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze tathA A likhita karAra patra karI ApavuM paDaze ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada lIdhI hoya te tenA mokalavAnA kharcA sahita vagara vyAje pAchI vALavAnI che. thI vizeSa jarUrI vigata mATe tathA arajI patraka mATe sekreTarIne gevAlIyA TaMka- zuM? A roDa-grAMTaroDa-muMbaI lakhe. che strIoe lekhIta karArapatra karI ApavAnuM nathI, vaLI TreInDa zikSaka hoya na thanAra purUSe temaja jeo mAtra dhArmika, saMkRta yA prAkRta abhyAsa karI te 0 bhASAmAM purepurA niSNAta thavA mAgaze teoe paNa karArapatra karI ApavAnuM vi. hyuM nathI. eTale ke A bannee pisA pAchA ApavA ke nahi te temanI munasaphI che che upara raheze. A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara ThaoNnpharansa mATe dhI DAyamaMDa jayubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jena tAMbara kaoNnpharansa eNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || namo tithala | jana yuga zrI jaina kanpharansanuM mAsika-patra] pustaka 3 meSTha ka aMka 10. 1984 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAIkorTa, muMbaI Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama. viSaya pRSTha, viSaya, pRSNa, siddhAcala maMDana RSama stavana . 349 | kAmAvatInI vArtA . . . 385 taMtrInI noMdha .. sva. sAkSarazrI manasukhabhAi paranA patra - 388 amAro kheDAno jJAna pravAsa ... 354 | vividha seMdhaH 391 rAjImatI sajhAya ane neminAtha phAga.. 359 1 sTenDIMga kamITInI tA. 29-5-28 strI purUSanA baLAbaLanI mImAMsA 358 nI rAtre maLelI agatyanI sabhA. lekhakanA khUnane bheda . . 363 2 upadezaka puMjAlAla premacaMda zAhano pAdalipta sUrita nirvANakalikA pravAsa. sAvalInI vArtA * * 380 | 3 jude jude sthaLe thaelA tA. 369 jainayuga -jainadharma, tattvajJAna, sAhitya, itihAsa, cAlu varSathI vArSika lavAjama TapAlakharca jIvanacaritra ne samAja pragatine lagatA viSe carcasahita mAtra rU. traNa uttama jaina mAsika. lakhe-jaina - konpharansa oNphisa -vidvAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI 20 pAyadhunI muMbaI naM. 3, kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadyapadya lekhe temAM Avaze. -zrImatI jaina zve. kaMpharansa (pariSa) saMbaM dhInA vartamAna-kAryavAhIne ahevAla sAthesAthe apAze. A mAsika bahoLA pramANamAM phelAve pAmavAnI te dareka sujJa A patranA grAhaka banI potAnA khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mitrone paNa grAhaka banAvaze ane saMdhasevAnA mATe te upayogI patra che; te teone uparate pariSadanA kAryamAM puSTi Apaze. siranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. satyAgrahInI AzAne himAlaya temanI vIratA ne dRDhatA upara racAyelo che. killA manuSyakRta hoya che tethI te paDe che. himAlaya izvaranI prasAdI hoI acala rahe che ne e paDe tyAre pralaya thAya. kharuM ja che ke manuSya pote potAnI beDI ghaDe che ne pote ja tene teDI zake che. mahAtmA gAMdhI. ' (navajIvana tA. 3-6-28) pustaka 3 vIrAta saM. ra4pa4 vi. saM. 1984 jayeSa. aMka 10 siddhAcala maMDana RSabha stavana. saMgrAhaka-taMtrI. mugA nayaNI bhamara suNa, haDa mAharI mUlave, "grahiNuM te mUjhane game nahIra, vAhalA na game mAharA lAla e dezI. navasara hAra, surapati Age Ima jape zrI vIra jiNesara girirAja cita lAgure vimalAcalere, vAhalA na gameM ete sakala tIrathane sAra. zetruje sukhakara, gharavyApAra-sAhi0 2 girirAja. 1 saMyoga savalA sohilAre, vahAlA jAtrAno sidhyA jihAM sAdhu anaMta, anaMta kevaladharA, giri | dohilo joga, jinavara jihAM AvyA aneka jANuM pAvana te pAmI je pAchI valyAre, vahAlA te te bhAre dharA, giri 2 karmano bhega-sA0 3 rAyaNa taheM bASabha jirNada guNAkariMgelaspe, giri0 gharadhaMdho karatAM ghaNere vAhalA paga paga lAmAM pApa jihAM pUrava navANuMvAra, padhAryA premaspe, giri. 3 , chaTakehUM te chUTIchare vAhalA japatAM siddhAcala vArU mugati-vadhu varavAnuM e pITha vakhANII, giri jApa. sA. 4 tribhavana tAraka jagamAMhi e tIrtha jANII, giri. 4 dIThe kare duragati dUra je dUdhama kAlamAM, giri hAla 3 cAhIne jAvA siddhakSetra thaii bhiMNI cAlamAM. giri05 taTa jamunAnere atI raLI AmAre-e dezI. hAla 2 * saMdhazetrujAno re atI relI amare, mUlaka sAhire mAhare ala rahyo nAgara-e dezI. mUlakanAM loka. vinatA pIne vInavere, vAhalA avasara malI Aja mananI mere sad AvI mAre, pUnya saMdhatilaka dharI sobhatare, vAhalA keDI sadhAraNukAja, karavA e pioSa-saMdha. 1 sAhibAre mAharA cAle jaIe siddhakSetra-AMkaNI 1 hiNuM-ghareNuM, dAgInA. bhAre-dA. Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 jenayuga peka 1984 majale majaleMre mahA pUjA racaeNre, navalA thAe nAca, hAla 5. bhAvanA bhAre bhavIjana bhAvarayuM re, samakata mArU thArAM kAnAMhe de matI re ho e dezI. pAmI sAca-saMdha. 2 vAre e te puje pAmI velAre, hai, mohanane uttama prANIre pAchA na sarere, detA supAtre dAna; thayA melA mohananA thayA melA. 1 cha rirI dhAratA re paMthe saMcarere, dharatA prabhunuM zetruje bhaleM dIThe, zetruMje bhale dITho re, dhyAna-saM. 3. he jotAM lAge mIThe, lAge mUjhane mIThe re hA. 2 ze. mRdaMga ninAdere manane mojampare, dhavala maMgala vArU e mugativadhuno TIkere che, lAge | gIta gAna, sadane nIka, lAge madhura svarere kaI mukha urere, kahI dhare tIDAM vArU ete metIe? amUre che, vadhA ( kAna-saMdha, 4 sevanajhule. va. 3. zeTha Dera Derere jihAM tihAM pekhatAMre, paDikamaNu paMcakhANa, vArU e zAsvata jinavara sohe re he, munimukha suNere zrAvaka maMDalIre, vimalAcalanuM suranaranAM mana mohe sura0 vakhANa saMdha. 5 vArU e dina dina vase sahere che, dIpe DhAla 4. soraTha dese dI. 4 ze. kAlI ne pIlI vAdalIre e dezI. hAla 6. mAharA bhAI suDalA, guNa mAnuM lAla, udayapurarI cAkarI re e dezI. mane Apo thAharI pAMkha, thAra guNuM mAnuM lAla. nAbhinaresara naMdanAre, marUdevI mAta malAra huM eladhuM ujADa, thAro guNa mAnuM lAla, darzana thAharI dekhatAM, mAro saphala thayo avatAra he mAne zetruje dekhADa, thArA guNa mAnuM lAla. | yArA gaDhapatI he gADhA. Adisara bheTuM uDIne, guNa mAnuM lAla, jinapati ho ruNi thAharA sevakanI aradAsa-AMkaNuM. bhAMju mAharA mananI brAMta, thAre guNa mAnuM lAla. 1 kuDA e kalIkAlamAMre, sAco tUhIja svAmi, vaizAkha jeThanI vAdalI ! guNa, mAharA saMdha upara bhagatavachala bhale bheTIo, nIramala thaI tUjha kara chAMhi thArA nAmire. 2 pyArA. pavana ! lAgu pAule, guNa tuM te saMdha upara bhamatAM bhavanI zerIere, dIThA deva aneka kara ThAMhi thArA. 2 paNi mugatidAyaka meM pekhIo, aMtarajAmI tuM jaladharane jAu bhAMmaNe guru, tuM te jhINI eka . 3 yArA. jhINI vacce buMda, thArA siddhAcalanI sevanA re, surajakuMDanuM snAna, bhAlIDA lAbhe phulaDAM guru mAhiM mAlatI ne | mucakaMda, thArA, 3 punya hAI te pAMsII, geleM jine guNanuM pArekha premajI saMghavI, guru bhaNasAlI kapUra thArA. Anahe. 4 pyArA. majalU je nAnI karo, mu. te saMtApe nahi sUra, DhAla 7 thArA. 4 kaMkaNanI e dezI. zrI Adesara sAhibA, gu. cittamAM dharajo : vATa viSama AlaMghIne re, prabhujI! cUMpa, thArA. bhUtI leto lahera, mUro che mAro. udayaratana Ima ucare, guru mAne darasaNa deje zaraNe Avyo cAhIne re, prabhujI ! . roja, thArA. 5 mahArAja kIje mahera, mUra che mAre. mAMne mane, thAharI tAharI-tArI A baMne rAjaputA- jaladhara-varasAda, majalU-majale. huM bahuvacanamAM vapanI rAkhe che. ' rAtuM. sUra-suraja, sUrya, melA-meLApa Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI dha 351 Arati ne ujAgara karu Apa sahyAM apAra, mU0 surati biMdara sahiranA vAsI, pArekha prema pate. te gayA sarva vIsarIre pradekhatAM tUja dIdAra mU0 2 saMgha laI zetruMjaye Aye, jaya pAyo giri pAe aNuhANe paMthamAM re 0, kaMTaka bhAgA koDi mUDa jetere. 4 bhAvI. karmanA kAMTA nIsaryAre ka khuTI gaI sarva beDi mU0 3 bhaNasAlI kapUre bhalI pare, saMdhanI sAMnidha kIdhI, hAla 8 kAThIlokane lAge karaDe, zikhara spAbAsI morA Adijina deva e dezI lIdhI re. 5 bhavI. rayaNamaya jaDIta rUThI agIyAM anUpa, saMvata satara sItera varSe vadi sAtama gurUvAre kesara kusuma karI, rU ba rUpa. 1 udaya vade Adipati bheTa, saMgha caturvidha dekhI Adi jina Adi, rU5 tere mana mere sAthe re. 6 bhavI. magana bhaye. kalaza, mastaka mUgaTa bane, haIeM banyo hAra, zrI hIraratnasurIda vaMze jJAnaratna gaNa guNunIlA surata ghaNuM zobhatI ne zobhatA zaNagAra. 2 dekhI. tiga sAta ke tirNa sAta TharNa saMgha sAthe bheTIo tribhuvanatIlo, kAne sehe kuMDalAM meM joDe jaDAva, je jina ArAdhe mana sAdhe sAdhe te sukha saMpadA, bAMhe bada ane bajAbaMdha banAva. 3 dekhI. udayarana bhAkhe aneka bhavanI, teha TArle ApadA. 1 -udayaratna saM. 1770. dITha dIThe re vAMmA nadana dIThe e dezI. [ prasiddha kavizrI udayaratna muni potAnA gurU jJAnapUje pUje re bhavI Adesara prabhu pUje ratna, bIjA muni ema sAta muninI sAthe suratanA zetrujAnA sAhiba sarIkhe, deva na kaI dUjere. bhavI. pArekha premajI tathA bhaNazAlI kapUre saM. 1770 mAM bhagavaMta Agale bhAvanA bhAvatA, pUjatAM zatruMjayane saMdha kADhayo hato temAM gayA hatA ne te vakhate aSTa prakAre re, zatruMjayanI yAtrA karatAM A stavana temaNe banAvyuM che, nRtya karatAM durita nasAyo, mAdalane kAre. 2 bhavI. zatruMjyanI yAtrA khulI thaI te prasaMge Ane khAsa upasakala maratha saphala phalyA sahI, vAjAM chatanAM vAjAre, yukta samajIne atra prakaTa karavAmAM AvyuM che. A stavana magalavela phalI Aja mAhare, te bhavadukha saghalAM amArA kheDAnA tAjetaranA pravAsamAM tyAMnA bhAgyaratna bhAre. 3 bhavI, mAni pAsethI 173 pAnAne sa. 1873 nA varSamAM lakhela aNuhANe-aDavANe-pagarakhAM vagaranA ughADA. paDe amane prApta thaye temAMthI utAryuM che. taMtrI.] taMtrInI noMdha. zrI zatruMjaya tIrtha prakaraNanI samApti. zrI zatruMjaya tIrthanI yAtrAno tyAga karavAne tamAM karela asahakAranuM AMdolana pradhAnapaNe nimittabhUta viSama prasaMga jana prajAne prApta thayo hato te prasaMga che e paNa sAthe sAthe prakaTa karIe chIe. teNe yathAsthita akhaMDapaNe cIvaTathI pALyo. pavitra AnA pariNAma rUpe zrI ANaMdajI kalyANajInI tIrthanAM darzana karavAmAM hadayanI utkaTatA hovA chatAM peDhI kAma karatI rahI teNe zrI zatruMjya kamiTI sAta te khALI rAkhavA-mulatavI rAkhavA jevo pariSaha AgevAnonI (ke jemAM traNa peDhI bahAranA ane samAje dhIrajathI vadhe te mATe samasta jaina Alamane cAra peDhIne vahIvaTadAra pratinidhiono samAveza abhinaMdana che ! A asahakAra ATalo vizAla ane thAya che ) nImavI paDI-nAmadAra vAisaroyane apIla khATa rahe emAM mahAtmA gAMdhIjIe AkhA bhAra karI. zrImatI jana tAmbara kaeNnsarajo A prakaraNa Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinayuga 35ra 4 1984 mATe eka khAsa adhivezana " zrI zatruMjya kaeNnka- mukta kaMThe bahAra pADI jaina samAja para upakAra ransa rUpe muMbaImAM bharI aneka mahatvanA TharAvo karaze. ApaNI konpharansanI sTenDiMga kamiTIe A karyo, te mATe zatraya prayAra samiti nImavAmAM samAdhAna para karelA TharAvanI aMgrejI ne gUjarAtI AvI, te pracAranA kharca mATe phaMDa karavAmAM AvyuM, ne nakala A aMka sAthe joDela che, dareka sthaLe sthaLe yAtrAtyAgane makakama rAkhavA lApaNI A karAra 5tra mATe nAmadAra vAIsaroyane AvagerethI TharAvo karavAmAM AvyA. yAtrA tyAgathI pAlA- bhAra eTalA mATe mukhyatve mAnave paDaze ke temaNe tANA narezane maLatI rakama baMdha thaI, te uparAMta eka dharmanI AkhI prajA potAnA pavitra tIrthanAM pAlItANuM zahera astavyasta thayuM, vasatIne raLavAnAM darzanathI vaMcita rahe e aniSTa che ane te mATe tene sAdhana tUTI gayAM. tIrthane aMge nIbhatAM aneka jAtanAM eka Imperial prazna gaNIne samAdhAna jAte vacamAM loke AjIvikA vagaranAM thayAM ane yAtrALuothI rahIne karAvyuM. koI ema kadAca kahe ke baMne pakSe dIpa, pAlItANuM yAtrALuvagaranuM zunakAra thayuM. trIjAne vacamAM pADayA vagara samajI gayA hata te pAlItANA nareza ane jaina AgevAno vacce vadhAre mAsa vadhAre sArU hatu dAkhalA tarIke nyu iMDiyA'ne gUAkhare mulAkAta goThavAI ne samAdhAnIne mArga kADhI jarAtano khabarapatrI tenA pa-6.28nA aMkamAM ema zakAya te mATe baMne varace masalata pAlItANe thaI, jaNAve che ke - paNa te paDI bhAMgI. amadAvAdanA zeTha kasturabhAI, The only regrettable feature of this zeTha aMbAlAlabhAI, vilAyata sidhAvyA. satisfactory arrangement is that it should pachI subhAgye nAmadAra vAIsaroya sAhebe baMne have been arrived at through the intermepakSane pitAnI samakSa bolAvI tA. 22-5-28ne diary of a third party-the Viceroy-and roja baMne vacce samAdhAna thAya ema icyuM ane not by direct settlement between the Papote vacamAM rahI vATAghATa karatAM baMne pakSo sama- litana State and the leaders of the Jain jutI para AvyA ane temanI vacce thayela 20 kala- Community; but that was perhaps inevimanuM karAra patra (Agreement) tA. 26 mI me table after the breakdown of the previous 28 ne dine sahI sikakAvALuM thayuM ne te para nA negotiations between them. vAisaroya sAhebe briTiza rAjyanA vaDA tarIke teja -" A saMteSakAraka samAdhAnamAM je mAtra khedakAraka divase saMmati ApI potAnI sahI karI ApI. hakIkta che te e che ke te trIjo pakSa-vAIsaroyanI daramyAna1 lI juna 28 thI yAtrA khulI thai. A rIte 26 gIrIthI lAvavAmAM AvyuM ane pAlItANA rAjya ane mAsa jeTalA dIrdha yAtrAyAganI pratijJAno aMta jaina samAjanA nAyake vacce Amane sAmane patAvaTathI na AvyA. banyuM, paNa, te baMne vacce cAlelI pUrvanI masalata A samajUtInA karAra patranI 20 kalamo chapAIne bhAgI paDI tyAre Ama banavuM kadAca nirUpAye 2 bahAra paDI gaI che. ne A aMka sAthe paNa joDa- 1 vAmAM AvI che. A karAranuM mahatta, te parathI paDatuM ame baMne pakSanI masalata paDI bha ame baMne pakSonI masalata paDI bhAMgatAM gayA aMkamAM ajavALuM ane keTaluM ApaNe meLavyuM. jaya bAya jaNAvyuM hatuM ke " dharmaniSThAvALA vAisaroya je taMtranA sarva vivAdane aMta AvI jAya che ke haju kaMI vaDA che te tene paNa sarakAre paNa eka taTastha pramANika saniSThAvALA sajajanane vacamAM rAkhI baMnene taDajoDa bAkI rahe che, AkhA praznanuM kAyadAnI draSTie sva karavA mATe prabala ne sakhata prayAsa karavAnI jarUra che. 25 (Legal aspect) vagere saMbaMdhI jANItA tema thAya te ja guMcAyela kokaDuM ukelI zakAya ne asaMkhya AgevAna ane gRhasthanA abhiprAyo have pachI zraddhALuo-yAtrAnA AtanI manetRpti karavAnuM subhAgya praTa karavA mAgIe chIe. AzA che ke teo prApta karI zakAya ? Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha 353 kAI bIjAne rAkhavA karatAM nA. vAisaroye potAne rahevA joIe-emAM jarApaNa 2 chATa mUkApiteja vacamAM rahI kArya siddhi karI che. " TAImsa vI na joIe e temane Agraha hatA. mI. vaTaApha iDiyA' tA. 31-5-28nA ama lekhamAM sananA cukAdA pahelAnI sane 1877mAM je sthiti jaNAve che ke - hatI te sthiti svIkAravAmAM paNa potAnI nA hatI "Something higher than the ordinary ane sekreTarI opha sTeTa AdinA cukAdAne cITa means of fighting and negotiation, was need- paNe vaLagI rahyA hatA ethI eprilanI masalate paDI ed to prevent this proceeding for further bhAMgI; paNa chevaTanA A karArapatra vakhate pote batA* generation. It was that higher touch which valI fine statecraft suMdara musaddIgiri, ane His Excellency the Viceroy provided when lAgaNI bharI sahAnubhUti kharekhara prazaMsApAtra gaNAya. he intervened and succeeded by his under- ekaMdare jotAM ane Akhara sudhI laDatAM hiMdI standing Sympathy and tact in bringing pradhAna pAsethI ApaNane zuM maLata e vicAratAM the two sides together to nigotiate not as tathA A jhaghaDo Amane Ama laMbAtAM pAlItANAnI antagonists but as partners in common raiyatane paDato trAsa tathA yAtrALuonA hRdayane raheto trouble." AghAta vagere dhyAnamAM letAM A samajUtI zeTha kIkAbhAI premacaMda rAyacaMde zatrujya kamiTInA saMtoSakAraka gaNAya, ne tethI "sau sArUM jenuM chevaTa pramukha tarIke ghaNI sevA bajAvI che. teo DepyuTezanamAM sAruM' e nyAye eka rIte ApaNane khuzAlI thavI pAlItANuM nareza sAthe samAdhAna karavA mATe jaI joIe. paraMtu harSaghelA thavAnI ke phulAI javAnI AvyA, temanA suprayAsathI nAmadAra vAisaroye va. sthitimAM koIe rahevAnuM nathI. sATha hajAranI rakama camAM paDavAnuM zire lIdhuM, sImalAmAM jaI tyAM thayela pahelAnA karatAM cAra gaNI rakama, e atizaya vadhu nimaMtraNAmAM bhAga lIdho ane Akhare thayelA karAra che, paraMtu rakamano savAla nA vAIsaroya uparApatramAM pahelI prathamanI temanI sahI thaI ne tyArapachI tyArapachI khela hovAthI vairsane TharAvela somAMthI paMdara zrI A0 ka.nI peDhInA vahIvaTadAra pratinidhioe bAda karatAM rahetA paMcAzInuM adhuM sADI betAlIza karI. A banAva paNa ati mahatvano che. zatruMjaya eTale pachI pIstAlIza hajAra mULa rakama karatAM vadhu kamiTI nImavAnuM pagaluM vyAjabI hatuM ane teNe eTale kala sATha hajAranI rakama temaNe nakkI karI ne kharuM kAma karI batAvyuM che enI samAjane khAtrI ane pakSakArone svIkAryA vagara chUTake nathI. jenA thaI haze. ame zeTha kIkAbhAIne A saMbaMdhe hRdaya ho ke jenA para rAjyataraphathI ghaNuM ghaNuM vAra pUrvaka abhinaMdana ApIe chIe ane teozrI AkramaNa thayelA, ne te saMbaMdhI kesa ubhA thayela, saMghanI bhAre sevA lAgaNIpUrvaka bajAvavA mATe karyA arajIo thayela te badhAne nikAla A karAsamAjanA dhanyavAdane teo avazya pAtra gaNI zakAya. rapatramAM karavAmAM Avyo che. zrI zatruMjyane DuMgara zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI, jena ve sane 1877nA mArcanI 16 mI tArIkhanA TharAva ne, keM. ophisa temaja bIjI saMsthAoe pitAthI banI 1641 mAM mukarara thayelA jainonA hakake ane mUkAzakate kALe A tIrthanI laData mATe Avyo che, pelI maryAdAone AdhIna, pAlItANuM rAjyamAM tethI teo paNa A samAdhAnanA jazamAM hissedAra che. Avelo che ane teno eka bhAga che ema kalama A vakhate pAlItANAnA ThAkora sAheba zrI bahA- 1 lImAMja nakkI thayuM che. pAlItANAnI kerTImAM durasiMhane paNa dhanyavAda ApavA ghaTe. temaNe jenee javAnI vAta hatI te rada thai che ne pAlI, pakSakAra tarIke rahI amuka samaya sudhI khUna kheMcyuM, tANuM nareza pAse daryAda karatAM je hukama teo kare pitAnA rAjavI tarIkenA haka che ne te game te bhoge te para jene sarakArane pharyAda karI zake te Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 354 jayeSTa 1984 te ejaMTathI te badhI chevaTanI pAyarI sudhI baMne dareka jAtanA sahakArathI AgaLa dhapI zakIe e pakSe jaI zake e 13 mI kalamamAM svIkArAyelI sthiti para AvI dareka tIrthanuM rakSaNa karavAno ane vAta nhAnI sUnI nathI. briTiza daramyAnagiri baMnee te saMbaMdhamAM nyAya meLavavAno che. samAje ApaNuM svIkArI che eTale phAMTAbAja hukama nirNaya thavAnI dareka tIrthanuM vAtAvaraNa pavitra, zAnta ane svaccha vakI raheze nahi. dareka kalama chaNavA jevI che ane rahe te jovAnuM che ane temAM je je aMtarAye hoya khasa karI 17 mI kalamathI dareka pakSakAranA zuM zuM te dUra karavAnA che. hA niNIta thAya che te tapAsavAnuM che. A tapAsa chevaTe baMne pakSo vacce premabhAvanA ane amIhave pachI joIzuM. dRSTi rahe, have pachI koI paNa jAtane vikhavAda ke have zeTha ANaMdajInI peDhIe zuM karavAnuM rahe vaimanasya utpanna na thAya ane gaI gujarI bhUlI javAya che, sATha hajAranI rakama dara varSe apAya te mATe kA ema icchIe chIe. yamanI vyavasthA kema karavI, tIrthamAM kayA sudhArA karavA, pAlItANA nareze " yAtrALuonA vyaktigata mAla dharmazALAonA vahIvaTa suniyaMtrita kema rAkhavA, para ugharAvavAnI jagAta je eka pharIAdanuM mULa pitAnA vahIvaTa 5ranI zaMkAo kema dUra karavI hatuM te dUra karavAnuM kabulyuM hatuM.' aMgata udAratA (ke je vahIvaTanA eka aMza pratye hamaNAM ja ama batAvI hatI, te pramANe yAtrA 1lI june khulI thaI dAvAdanA vakIla rA. cImanalAla brokare eka moTo te vakhate temanuM vartana na thayuM, ne te bhaviSyamAM koI rUDA aMgrejI patra peDhIne lakhela tenI nakala temaNe amane pUrI pADI che ) e vagere para te peDhIe temaja prasaMge thaze ema kahevAmAM AvyuM te amArA mAnasamAje khUba vicAravAnuM rahe che. vA pramANe ThIka thayuM nathI. yAtrA khulI thAya tyAraApaNuM ghara vyavasthAmAM mUkyA vagara chUTake thIja te udAratAno amala karavAnI kabulAta hatI nathI, ApaNI aMdaranA kalaha, kaleza, vivAdo dura ema jaNAvavAmAM Ave che. kabUlAta pramANe ja karI eka saMpI ane eka rAgathI vatI zakIe ane amala tha-karo e dharma sarvane che, amAre kheDAne jJAna pravAsa. lakhanAra-taMtrI. muMbai A varSanI tA. 12 mI me ne zanivAre zrI A moTA maMdiramAM rahelA pustaka bhaMDArane naM. jinavijayajIne jarmanI taraphasidhAvavA pratye vidAyagIrI 1 kahIyuM. temAM kule pustake ratanazAkhAnA zrIpujya ApI teja rAtre gujarAta melamAM pustaka bhaMDAro jevA zrI sumatina sUrinAM hatAM te che. temAM 8+3 eTale kheDA javA upaDe. mahemadAvAda AvI tyAMthI bhADAnI 11, dAbaDA che. ATha dAbaDA paikI pahelA pAMca dAbaDAmAM meTaramAM beThA AvI pahoMcyA. tyAM jhaverI zrIyuta 184 prata saMskRta-prAkRta che jyAre chaThA sAtamA ratilAla mohanalAla dalAla bhAdarasakAra hRdayara ane AThamA dAbaDAmAM bhASAmAM rasa copAI ane ApavA taiyAra ja hatA, temane tyAM utAro karI surata dinI prate 121 che. pachInA traNa dAbaDA ke je ja tyAMnA agresara zeTha bAlubhAI bhAilAlane tyAM meDA para che temAM pahelA be dAbaDAmAM 191 prate jaI temane sAthe lai moTA maMdira gayAM. tyAM saMskRta pAkata graMtha che jyAre trIjAmAM 59 - bhIDabhaMjana pArzvanAtha temaja amIjharA pArzvanAthanAM tiSanA hastalikhita pustake che. eTale kula papapa darzana karyo. ati ullAsamAna AnaMda thayo. pachI hastalikhita pato che. A 11 dAbaDA kAgaLanA thepapustaka bhaMDAranI TIpa tyAM rahetA bhAratnamanie prema DAnA raMgita jUnA banAvelA dAbaDA che ne te supurvaka pUrI pADI, ane dAbaDAe kADhI ApyA, sthita rIte udhaI na paDe tema bhAgyaratamuni sAcave Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAre kheDAne jJAna pravAsa 55 che. A uparAMta bhAgyaratna muni pAse pitAne yogya vidvAna pAse jovarAvI te darekane chUTI be traNa dAbaDA che te uparAMta paTArAmAM tuTaka ghaNuM chUTI pADI temAM nAma noMdhI vyavasthita dhoraNa para paDayuM che ne keTalAka pATalAmAM paNa tUTaka che. bhAgya- mUkavAnI pUrI jarUra che. A sarvano uddhAra satvara ratnamuni pAsenA A saMgrahane naM. 2 kahIzuM. ane yogya svarUpamAM thavo ghaTe. te mATe amAro A badhA dAbaDAono moTo bhAga mAro utAro namra abhiprAya e che ke A sarva bhaMDAra moTA bIyata ratilAlabhAIne tyAM rAkhyo hato tyAM dina rAta maMdiramAM rahelA bhaMDAra sAthe ekatrita karo ane joI zakuM tevI rIte mArAmAM saMpUrNa vizvAsa rAkhI sauthI uttama mArga te e che ke A badhA bhaMDAra pUro pADavAmAM Avyo hate. te mATe zeTha bAlu, eka "jJAnamaMdira' baMdhAvI temAM sahune sulabha bhAI tathA bhAgyaratnamunine ati upakAra thaze che. thAya ane vyavasthita rIte sarva pratA jaLavAya tema ratibhAie pitAnA trIjA mALanI meDI alAyadI rAkhavAnI pUrI jarUra che. bhAgyaratamuni AvuM eka kADhI ApI dareka jAtanI sagavaDa karI ApI hatI. maMdira baMdhAvavAnI abhilASA rAkhe che te te abhitemano upakAra to avarNanIya che. lASA satvara pUrNa thAya, tema kheDAno saMgha ane tyAMnA tyAM muni caMpakavijaya maLyo. temaNe khabara jJAnarasika bhAIo karaze, ane temAM rasulapuranA ApI ke parAnA derAsaramAM paNa ghaNAM pustake hatAM bhAvasAra baMdhuo sahAya Apaze. te tyAM tapAsa karatAM jarUra kaMIne kaMI maLI Avaze. moTA maMdiramAMnA saMgrahanI pharista dareka prata te tyAMnA vahIvaTa kartA bhAvasAra zrAvaka baMdhuonI chuTI pADI karavAmAM munimahArAjazrI amaravijayapAse tapAsa karavI yogya che. A vakIla zrIyuta yajInA vidhAna ziSya caturavijayajIe je mahenata nAthAlAla chaganalAla modI B. A. LL. B. ne , lIdhI che tethI mane te bhaMDAra jovAmAM ghaNI sagavaDa kahevAmAM AvatAM temaNe turataja tapAsa karI ne zrI dAmodara viThala ne magana viThala (ke je baMne bhAva paDI hatI. haju ghaNuM tUTaka ane chuTuM pADayA vaga ranuM tyAM temaja rasulapurAnA bhaMDAramAM che te sarva sAra bhAIoe eka suMdara dharmazALA parAnA derAsaranI lagolaga lagabhaga vIsa hajArane kharce karAvI che ) - vyavasthita AkAramAM mUkavA vidvAna muniyo yA zrAva konI sahAyanI pUrI jarUra che. amArAthI vadhu rokAtemane maLatAM temanA taraphathI rA. manasukhalAle tyAMnA vAya tema hatuM nahi. nahitara te kArya eka mAsa apAsarAmAMthI dAbaDA kADhI ApyA ne te dharmazALAmAM bhAgyarana munine pAse rAkhI jovAnI sagavaDa rahIne karI zakAya tema che. chatAM te amArA tarapha tUTaka badhuM mokalavAmAM Ave che te badhuM Taka ththaka karI ApI. A mATe khAsa karI vakIla nAthAlAla bhAIne parama upakAra che; te bhaMDArane naM. 3 kahIzuM. vyavasthita AkAramAM mUkI devAnuM vacana ame ApI A bhaMDAra jatAM jaNAya che ke te mULa bhaMDAra che Avela chIe. ne temAM keTalAMka pustake sArAM sArAM che, paNa tenI kheDA eka prAcIna zahera che ane te saMbaMdhI vyavasthA barAbara nathI. tenI TIpa thaI nathI ne hakIkata kheDA saMbaMdhInA gejheTIyaramAMthI maLI zake tema kone batAvatAM temAMthI gayela pustakonI zerImAM che. tene saMrakRtamAM kheTakapura e nAma keTalAka saMdeha rahetAM game tene batAvatAM samAvika rIte Dara saikAthI janamunie vAparatA AvyA che. kheDAmAM rahe che. bhAvasAra bhAIo zraddhALu che, paraMtu jJAnano vAtraka ane zeDhI e baMne nadIene saMgama thAya prakAza temanAmAM che, eTale pustakone mAtra sA thAya che. sAmeja harIAluM nAmanuM gAma che ke jyAM cavI rAkhavA sivAya tenI TIpa karAvavI, tene yogya eka vaDa nIcethI bhIDabhaMjana pArzvanAthanI pratimA vyavasthAmAM rAkhavAM, tene vAraMvAra joI udhaIthI mukta nIkaLI hatI. je te kheDAmAM sthApI hatI ema bolAya rAkhavAM vagere teothI banatuM nathI. AmAM eTalI che. tenA maMdirano jIrNoddhAra se 1794 nA je badhI tUTaka pAnAM-pratinI sAmagrI che ke tene suda 10 ne dine karI punaH te pratimAne navA maMdi Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 jenayuga jayeSTa 1984 ramAM pratiSThApita karI hatI. udayaratna nAmanA gurjara pUra AvyuM chatAM gADuM ne tenA mANaso korA rahI nadI kavie kheDAmAM ghaNe vasavATa karyo che ane temanA utarI gayA ne tethI A sAcA deva che ema prasiddha thayuM. saMbaMdhamAM temanI kRtie jude jude sthaLethI maLI A pratimAjIne saM. 1853 nA zrAvaNa mAsamAM AvI te karatAM thoDI vadhAre kRtio paNuM ne te paikI mAtara laI javAmAM AvyA. paNadAkhala eka oraDImAM bAjaTha upara padharAvyA. A sAcAdevanI gAmegAma keTalIka pitAnA hastAkSaramAM kheDAmAMthI maLI AvI pratiSThA cAlI. saM. 1854 mAM mULanAyakanuM traNa zikharanuM temaja temanA saMbaMdhI keTalIka hakIkata maLI AvI suMdara ane nAnuM derAsara ghaNuM lekenI madadathI baMdhAyuM 2mA sabaMdhamAM eka pratamAM temanI racelI potAnA ne A mahArAjanI pratiSThA saM. 1854 nA jeTha zudi 3 garabhAi haMsarananI sajhAya pUrI thayA pachInI eka gurUvArane ja karavAmAM AvI. loke ghaNuM AvatAM upaja sajhAyanI zarUAtanI be kaDI maLI. paNa vizeSa vadhatI gaI. tyAra pachI saM. 1897 nA mahAsuda 5 ne kaDIovALuM pAnuM durabhAgye na sAMpaDayuM, nahi to reja bhamatInI pratiSThA thaI. bhamatIno bAvana jinAlayanI temAMthI janmAdi saMbaMdhe kadAca kaMIka maLI ane te pratimA pAlItANethI bhAvika bhakta potAnI meLe laI AvyA. ane mAtaramAM lAvI temanI padharAmaNI karI. saM. na maLatA te svargavAsanA sthaLa ane samaya saMbaMdhI 1939 zrAvaNa sudI 4 raja sAcAdeva mahArAjanuM zikhara jarUra jANavAnuM maLata. haju paNa rasulapurAnI tUTaka paDI gayuM; te zikhara saM. 1945 mAM jeTha mAsamAM caDAvyuM; thI zodhakhoLa thAya te uparakta khUTatuM temaja brA caDAvI pAma 3ra mATe evI AzA rahe che. te udayara- kheDA jIllAnA mAtara tAlukAnA baraDA nAmanA eka nanI zAkhAnAja devarananI lakhela che. nAnA gAmamAM tyAMnI vAtraka nadInA kinArA parathI sAtamA tyAM sumatiratna jana lAyabrerI che temAM traNa supArzvanAthanI pILA pASANunI nIkaLelI pratimA tyAMnA dAbaDa hastalikhita pratAnA hatA te tenA sthApaka vaNakaree tulasIkyArAmAM padharAvI hatI, ne tenAmAM tyAMnA ane AtmArUpa zrI somacaMda pAnAcaMde mane ghera beThA vaNakaranI ghaNuM bhakti hatI. A pratimA Akhare mAtara saM. 1960 mahAsuda 14 ne dine lAvavAmAM AvI. suratapUrA pADayAM te mATe temane paNa huM upakRta chauM. sa. mAM tenuM aMjana karAyuM ne te varSane vaizAkha suda 15ne te lAyabrerI saMbaMdhI mAro abhiprAya tyAM jaNAvela ( dine zukravAre zeTha bahecara metIlAlanI vidhavA bAI te have pachI ApIza. pAravatI bAIe mAtaramAM sthApita karAvI-besADI. tA. 16 mI mee mAtara ke je traNeka gAu | (A uparanA traNe pArAnI hakIkta "zrI jaina kheDAthI dUra che tyAMnA sAcA devanA darzane gayA. te (jena mArtaDa) surya " e nAmanI saM. 1963 mAM mAtatIrtha pahelAM ghaNuM prasiddha hatuM ne tyAM ghaNuM yAtrA ranA zA. sAMkaLacaMda hIrAcaMde chapAvI pragaTa karelI eka jIo AvatA. bheMyaNI ne pAnasara ema be navAM nAnI paDI kheDAne zeTha bAlubhAI bhAIlAle pUrI tIrthe thayAM ethI tyAM jatA yAtrALuonI saMkhyA pADI temAMthI lIdhelI che.) ochI thatI gaI tenA saMbaMdhamAM nIcenI TuMka hakI. hamaNAM saM. 1976 mAM tyAMnI bhamatInI devakakata e che ke - likAonA jIrNoddhArane badale navI devakulikAo kheDA jIllAnA memadAvAda tAlukAmAM mahudhA gAmanI karavAne amadAvAdanA prasiddha kroDapati zeTha jamanAnajIka suMhuja nAme gAma che tyAM eka bAreTanA gharanA bhAI bhagubhAine vicAra thatAM kula ArasathI te vADAmAMthI traNa pratimAo nIkaLI. temAMnI mukhya te karAvavAnuM AraMbhya. pote teTalAmAM svargastha thatAM pAMcamA sumatinAthajInI che ane bIjI be pratimAo hAla temanI jamaNuM tathA DAbI bAjue che, A levA temanA dharmapatnI zeThANI mANekabAIe te kArya 1980 aneka gAmanA zrAvake bhegA thayA eka gADAmAM padharAvyA lagabhaga pUruM karyuM ane tenI pratiSThA zrI vijayanemi pachI te gADuM enI meLe ja mAtara gAma javA lAgyuM ne sUrine hAthe thaI. A bAbatanI bahu lAMbI prazasti aDadhe gAu lagabhaga jaIne ubhuM rahyuM. rastAmAM nadImAM ame tyAM gayA tyAre ke taratI hatI. apUrNa. - - Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa7 rAjImatI sarjAya nemi phAga rAjImatI sajhAya ane neminAtha phAga. janamyA jesalamera surati saMbhAlI rAnI meDate-e dezI. rAga tribhaMgI praNamI sadagurU pAya gAyaluM rAjImatI satIjI maMgalakAraNe mAnani mahiali, samarI sAradamAya jiNo zIla akhaMDa, priti beNe devara jatI. 1 nemi niraMjana chayela chabIle, gAvata saba sukha thAya, 1 nAha vAMdaNane neha revaMtagiri gaI kAminIjI, ragilI rAmati khelanAM he, ahe mere lalanAM mAraga bujI meha, cihuM disI camakai dAminIjI. 2 vanavaya jadurAya, mili mana mehana melanAM bhInI cunaDI cIra, cIra nicove guphA jihAMcha che. AMcalI. devara dekhI deha, catura cukyo kAusaga jihAMjI. 3 ce A caMdana caMga camelI, tela lela ja bAdi bolyau munivara bela, mRganayaNu dekhI karI, lola gulAla abIra uDAvata, goviMdagAri rameM mathurA karasyAMjI rAja, tujha upari priti meM dharIcha. 4 unamAda. raMgI. 2 cheDe bikara vAda, narakAvAsa kAMI paDe, nArAyaNa ora nemi niraMjana, sela sahasa vrajanAri virate viSaya vikAra, bhavasAyarameM kAMI paDacha. 5 khelata hiM khaMDeli nIre, jhIlata yuM gajarevA sundara sAMbhalI sIkha, kaThina hI kulathe karacha vAri. raMgI. 3 belo vacana vimAsa, pApapiMDa kisI bhare . 6 gArisi bhorisi thirisi kAmasi, aMbu samArI Apa jaMgameM javara, jalataMtU jima gaja grahajI, nayana bAna meMdAna calAve, mAnuM de bhamuha , jevana jalano hA pUra, yAnI gaja alage rahejI. 7 caDhAI cApa, raMgI. 4 jobana divasa vicAra, caMdramukhI rasa cAkhIyejI rUkhamani veNi banAya sira siMthe, Agi kADhI Aya yAdavakulara gIMdra, uchI mati kima bhAkhIyejI. 8 mAnu mahI milateM aba Aye, maMgula hiMgala . tujha baMdhava mujha nAha, samosaraNa lIlA kare, ArUNa kAya. raMgI. 5 jinarI moTI lAja, surapati jaI cAmara dharejI. 9 ne gahelI saA sahelI, hari sanakArI nAri saramANe sukulINa, cArita cokhe citta dharejI, lAja kahA inase tuccha khela, nayananI kari satiya suNIne sIkha, bhavasAyara hIla tare. 10 manahAri. raMgI. 6 nemisara paga vAMdi cekhe citta aNusaNu karejI caMga mRdaMga veNu zrImaMDala, tavala tAla kaMsAli munivara mAhe siMha, vege kari sadagati varecha. 11 Dhola daDadaDI bheri napherI, bAjata gAvata gIta je nara pAle zIla, surata sama jinavara kahe rasAla. raMgI. 7 kahe kaviyaNa prabhu ema, avicala pada rAjula kasatUrI kapUra kumakuma, kesara ke bahunIra lAi, 12 bhari bhari sevina suMdara siMgI, chAMTata Apa (dilhI mAlIvArathI vakIla zrIyuta umarAvasiMgha rahI eka tIra.raMgI. 8 Teke uparanI kavitA temanI pAsenA guTakAmAMthI jAMbavatI padamAvatI 5miNi, rUpamatI guNageli, utarAvI mokalI che te atra prakaTa karI che. ) ghera liu bicameM nija de3ra, bhamarA bhameM yuM mahaNali, raMgI. 9 labdhivijayakRta zrI neminAtha phAgastavana, garI gaMdhArI era rAdhA, caMdalA ati aMga 9bha paMkti pravara paMDita zrI zrI zrI zrI zrI deBra ura urahyuM prati bhIDI, pyAro prabhu lAgatahi dhavijayagaNi gurUbhyo namaH mehi aMga. raMgI. 10 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 jenayuga 4 1994 eka khaDakhali mAhiM girAve, eka sira nAmuM nIra, suragajagAminI bhAminI bhAmAM, laghu bhaginI anu5, eka liMgAra bharI ura chAMTe, eka uDAve anupa isI na kAu bhuvanamiM kanyA, uravasI sarasa sarUpa abIra. raMgI. 11 - raMgI. 17 sAThi lAkha eka keDi kalasa bhari, navarAyo jinarAja rAjula maMjula nayana bayana hiM, ugrasena nRpa ghae, Akula e amare navi kIne, kachasi tumaha karegI saba guNasAgara nAgari ehiM, mAnuM madanakI e aba Aja. raMgI. 12 rati bhUya. raMgI. 18 hAha manAI hAhAkuM cAle, nemi yAdava savisAje satyabhAmAM sura bAni kAne suni, era rAdhA rUkhamaNya prANIvadha dekhI ratha vA, paramapada bhajanake kAje. palava ori dio tu inaka, ehi kariNe aba kArUNya. raMgI. 13 - raMgI, 19 varasIdAna deI samajhAI, mAtapitA mana regi kIo (karA) khAha sunI aha bayana, satyabhAmAM dIkha lII ujalagiri Ape, rAjula sAmika kahe sAcA sukhasaMgi. raMgI. 20 cakita (3) thaI TADhA rahe Age, mukhathI kachu neminAtha dhina dhina rAjulacha, savi satiA sigAra na hA nikasI vAya. raMgI. 14 dukkara dukara kAraka dehi, janamathI je bAla mAnyo mA kahe bahu mAnini, era bajakI brahmacAra, raMgI. 21 saba nAri puNyakathA kahetAM jinakI, pAvana bhaI merI chata haraSita paMdana bhae gAviMdA, samudravijaya sivAde labadhi kahe jina nAma tumhAre, jA dina suNie parivAra, raMgI. 15 teM dhina dIha. raMgI. 22 goda bichAhi kahe satyabhAmA, geviMdasya vAravAre -gaNi ANaMdavijaya likhita puNyArthe patra 1 vegi vivAha kara jinake, phari hari leuM tukI suratanA DAhyAbhAI motIcaMdanA saMgrahamAMthI. balihari raMgI. 16 -taMtrI, strI purUSanA baLAbaLanI mImAMsA. lekhaka-paMDita sukhalAlajI. koI kahe che ke strIoe puruSonuM pauruSa haryuM. hoya e jAgate tejasvI AtmA strInA zarIramAM bIjAo vaLI kahe che ke puruSone lIdhe ja chIe ke hoI zake ane puruSanA zarIramAM ye heI zake. abaLA banI. A bemAM koI ekaja kathana sAcuM kAvya, kaLA, vidyA ke dharmanA bhavya saMskAro mAtra che ke bane sAcAM che ke bane cheTAM che e prazna amuka jAti sAthe saMkaLAyelA nathI hotA. e che. eno uttara meLavavA icchanAre vizeSa uDA una- saMbaMdhamAM AlaMkArika rAjazekhara potAnI kAvya mIravuM joIze. vikArano vega mAtra amuka jAti sAthe mAMsAmAM kahe che ke-puruSanI peThe strIo paNa kavi saMbaMdha nathI dharAvate. tene tapAsavA AtmAnI bhUmi thAya kAraNa ke saMskAra e AtmA sAthe saMbaMdha kAo upara daSTipAta kare paDaze. dharAve che te strI ke puruSa evA vibhAganI apekSA jI hAya ke puruSa bannemAM AtmA samAna che. nathI rAkho. aneka rAjaputrI, maMtrIputrIo, vAsanAnA kRtrima vAtAvaraNathI teja khaMDita na thayuM gaNikAo ane strIo zAstrajJa ane kavi tarIke Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strI purUSanA baLAbaLanI mImAMsA 3pa0 saMbhaLAya che ane jovAmAM paNa Ave che. tethI ulaTo dAkhalo jene AkhyAnamAM che. strI jAtinA baLa ane zILa viSe zaMkA uThA- emAM bhAI bharata cakravartI oramAna bahena suMdarIne vanArane uttara ApatAM sAhityasvayaMbhU hemacaMdra strIrana banAvavA Icche che. e yuga bhAI bahenanA (pitAnA yogazAstranI TIkAmAM yogazAstra pR. 208 thI) lagnane hato. evAM lo tyAre sahaja hatAM. emAM bahuja mArmika bhASAmAM vistArathI kahe che niMdA ke tiraskAra na thatA, chatAM suMdarIno jAgarita ke- strIo puruSonA jeTalIja dAna, saMmAna ane AbhA cakravartI bhAIne vaibhavathI ke tenA mahatvathI vAtsalyanI pAtra che. kAraNa ke teo paNa puruSa calita nathI thato, ulaTo akhaMDa jyotinI peThe jeTalI ja yogyatA dharAve che. amuka strI vyaktio vadhAre teja prakAze che. e suMdarI potAnA zArI gya na hoya ke dUSita hoya te uparathI AkhI strI rika saMdaryane mohanuM sAdhana samajI zarIrane ja nisteja jAtine bala ke zILahIna mAnavAmAM Ave te puruSa banAvavA ane tenuM bAhya teja aMdara utArI teja. jAtine paNa tevIja mAnavI joIe. kAraNa ke aneka svI AtmAne vadhAre tejasvI banAvavA tapanuM puruSo paNa kara kRtagha ane bhUkha hoya che. aneka anuSThAna kare che. ati lAMbA vakhata sudhI rasAsvAda puruSo yogya paNa maLe che tethI AkhI puruSa jAtine tyajI te suMdarI bAharathI jeTalI asuMdara teTalI ja agya kahI na zakAya evI dalIla karavAmAM Ave aMdarathI suMdaratama banI tapane baLe bhAine samajAve te te dalIla strInA viSayamAM sarakhI ja lAgu paDe che. che ane tenI vAsanA zamAve che. A AkhyAnamAM kAraNa ke aneka tyAgI ane gRhastha strIo puruSavaMgha strI AtmAnuM akhaMDa teja paDatA puruSane udhare che. ane devavaMdya thaI gaI che. trIjA jena AkhyAnamAM paNa eka kumArI, A vidhAnanA e anubhavanI satyatA sAbIta kara- brahmacAriNI ane sAvI rAjaputrInA nizcala kSanArAM aneka prAcIna AkhyAno ApaNu AryazAstramAM cayana darzana thAya che. e sAdhI vikAravaza thatAM che. atyAre ahIM evAM keTalAMka AkhyAne joIzuM eka sAdhune tenA beyanuM smaraNa ApI zAzvata ane ke kaimAM puruSa aDaLa rahI strI tarapha nirvikAra rahe mArmika upadezathI tene saMyamamAM sthira kare che. ane che ane koImAM strI nirvikAra rahI ulaTI paDatA zrI kalevaramAM vasatA AtmAmAM keTaluM teja hoI zake puruSane sthira kare che. eno dAkhalo ApaNI sAme raju kare che. A traNe paheluM AkhyAna hiMduzAstramAM prAcInamAM prAcIna AkhyAne anukrame nIce ApavAmAM Ave che. gaNAtA vedamAMnuM che ane bIjAM be AkhyAna jaina AgamomAMnAM che ane be AkhyAno baddha cothuM AkhyAna bauddha bhikakhunI upalavaNa sAhityamAMnAM che. RgvadanA e AkhyAnamAM bhAI. ane pAMcamuM AkhyAna bauddhabhikhunI bhadAkApilAnInuM ane bahenano prasaMga che. bahena yamI bhAI yamane che. aMtarmukhavRttinI akika caMcu vaDe sahaja sukhane paraNavA prArtha che. yama e adharma mArge javAnI AsvAda hovAmAM nimana evI samAhitamanA upanA pADI potAnI bahenane anya koI taruNa sAthe lavANAnuM saMdarya joI calita thayela mAra (vikArajoDAvA samajAve che. bahena bahu lalacAve che, dhama- vRtti athavA vikAramUrti ke puruSa) teNIne bahi. 1 athavA IF kAve che. ne zApa paNa Ape che. paraMtu bhAi yama mukha karavA ane pitA tarapha lalacAvA prayatna kare pitAnA akhaMDita tejobaLathI e kazAnI paravA nathI che. paraMtu e dhIramanA bhikhuNunA aDola paNa karatA ne potAnA nizcayamAM makkama rahe che. A ke sAme chevaTe te mAra hAra khAI cAlyo jAya che. AkhyAnamAM puruSAtmAnA jAjvalyamAna Atmate- pAMcamAM AkhyAnamAM bhaddAkApilAnI, strI jAtimAM januM darzana thAya che ane strI AtmAnA vAsanArUpa sulabha ane chatAM durlabha manAtA dhaMdhane sacoTa AvaraNanuM darzana thAya che. purA pUrI pADe che. pitAnA pati mahAkAya panI eka sAdhune tenA beyane che a DALa rahI strI tarapha nirvikAra para Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 jenayuga jayeka 1984 brahmacarya pratijJAmAM agI tarike joDAI te dharma- keI lopI zakatuM nathI. ApaNa bene pRthvI ane vIra bAI te pratijJAne addabhUta rIte saMpUrNa karavA oLakhe che. sAtha Ape che. saha-zayana chatAM puSpamALAnuM ne yama-helA divasane koNa jANe che ? koNe karamAvuM e e kAtara daMpatInA vikasita mAnasanuM joyo che? keNe (te viSe) kahyuM che? mitra, varumAtra bAhya cihna che. mahAkAzyapa ane bhaddAkApi nuM teja mahAna che. he AhAr (maryAdA teDa. lAnInI alokika brahmacarya--pAlananI kathA jana kathA nArI) ! puruSone lobhAvavA tuM zuM bole che? 6 sAhityamAM ati prasiddha eka vaizya brahmacArI daMpa- yamI-mane yamIne yamane kAma thayo che, eka tInI yAda Ape che ke je sahazayana chatAM vacce sthAnamAM sAthe suvA mATe. pAyAnI jema pati ughADI taravAra mUkI Ajanma brahmacarya pALavAmAM mATe tanune prakaTa kare. rathanA paiDAnI jema gADha thaIe saphaLa thayA hatA. e daMpatImAM patinuM nAma vijaya (athavA udyama karIe, doDIe.) 7 ane patninuM nAma vijyA hatuM jemAM samAjamAM e yamadevanA je spaze (cAro) ahIM phare che vijayaseTha ane vijyAseThANIne nAme jANItA che. te ubhA rahetA nathI, AMkha mIMcatA nathI. he AhapuSpamALAne brahmacaryanI komaLatAnuM ane ughADI tar (maryAdA teDanAra)! mArAthI anyanI sAthe zIghatalavArane brahmacaryanI kaThoratAnuM rUpaka mAnI ApaNuM tAthI tuM jA. rathanA paiDAnI jema tenI sAthe gADha thA. 8 jevAe e komaLa ane kaThera vratane barAbara sama ya mI-Ane rAtrio ane divaso Ape. javAno prayatna karavo joIe. tene jIvanamAM utA sUryanuM cakSu pharI pharI udaya pAme. haimAM ane pRthvImAM ravA mATe keIe puchapamALA ke talavArano Azraya samAnabadhu mithuna thAya (joDAya). yamI yamanuM saga. levAnI kazI jarUra nathI. paNane na chAjatuM (kRtya) dhAraNa kare. AkhyAna 1 yama-(vA) uttara yuga Avaze jemAM sagAMo yamIsakhAne sakhya mATe pasaMda karuM chuM.' sagAne na chAje evuM karaze. vRSabha mATe (vIryanA vizALa arNava upara huM AvI chuM. putrane seka karanAra mATe) bAhune ozIkuM kara. he sajAge ! vicAra karato vedhA pRthvIne viSe (mArAviSe) pitAnA mAravA ane pati tarAka Iccha. 2. mArAthI anyane pati tarIke iccha. 10 napAtanuM (galakSaNa apatyanuM) AdhAna kare. 1 yamI-jyAre nAtha na hoya tyAre zuM bhAI yama-he yami! tAro sakhA sabhyane Icchato hoya ? jyAre niRti (nAza) Ave tyAre bahena nathI; zAthI je salajhmA (samAna ni hoya te). hAya ? kAmathI mUDha thaI huM A bahu lavuM chuM. zarIra viSamarUpa thAya che. mahAna asuranA vIra putrone vaDe mArA zarIrane saMparka kara. 11 dhAraNa karanArA vizALa jue che. 2 yama-huM tArA zarIra sAthe zarIrano saMparka nahi - yamI-te de eka maryanuM (tArUMA apatya karyuM. je bahenane jAya (saMga kare) tene pApI kahe icche che. tAruM mana mArA viSe muka. janakapitA tuM che. mArAthI anya sAthe AnaMda kara. he subhage ! tanamAM praveza kara. tAre bhAI A irachate nathI. 12 yama-pahelAM je karyuM nathI (te karIe )? wta yamI-he yama ! tuM bAyelo che. tArA manane bolanArA amRta belIe ? (huM) pANImAM gaMdharva, ane hRdayane ame na jANyuM. kaheDano paTa jema (3) pANImAMnI yASina. te ApaNI nAbhi (utpa. joDAelAne, liMbujA (velI) jema vRkSane tema tane tisthAna), te ApaNuM moTuM sagapaNa che. 4 bIjI AliMgana karaze. yamI-garbhamAMja ApaNane vizvarUpa, viSTA, yama-anya tane ane te anyane AliMgana savitA, janake daMpatI karyo che. AnAM vrata niyama) kara, libujA jema vRkSane. tuM tenA manane iccha, te Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " strI purUSanA baLAbaLanI mImAMsA tArA manane icche, ane pachI subhadra saMvitti kara (zubha sukha meLava. ) 14 AkhyAna 2. bhagavAna RSabhadevane pradhAna e putrA nAme bharata ane bAhubali (maramAna) hatA. bhAratanI saDhAdarA jaina mArI ane bAhubalinI sahera vhena suMdarI hatI. pANIe lagna na karyuM ane dIkSA lIdhI. muLIne bAhubalinI saMmati maLavA chatAM paNa dIkSA levAmAM bharatanI niSedha ArDa Ape. tethI te zrAvikAja rahI. Ra potAnI sAthe sagapaN karela rAjaputrI rAjImatIne kADhI dIkSA lIdhI. minimanA meA bAI tri hatA te kumArI rAjImatImAM bhAta thai tene anu saravA lAgyA. enA sAva kumArIe jANI lIdhe ne tene samavavA mukti cI. madha ane ghI meLavI ghasI pI lIdhuM. jethI vamana thayuM. vivekanI e kumA ekavAra kumArIe rAkha pI lIdhI ane turataja mIMDhaLa rIke rarmine pAte vadhetra vastu pI javA kahyuM, rIe rathanemine pote vamela vastu pI javA kahyuM. A te raMga pIvAya ?" evA kiMmanA uttara sAMbhaLa rAjImatIe dhu jo e vamana kareka vastu nya heya te huM paNa tamArA bhAI dvArA vamana karAyelaja chuM nA? ' racami samantyo ane bhekha laI cAlI nIkaLyeA. niMta rAkhatIe paNa nAmArga lIdho. paNA lAMbA kALanI diovijaya yAtrA karI pAchA karyA bAda bharate potAnA badhA saMbadhIone maLavAnI dAi jammuAvI. adhikArIo sauthI pahelAM maMdI vaLI mAre, bIje vakhate giArakAmAMthI bhikSA mAMgI bhagavAna ariSTanema pAse jatA hatA bharata pAse lAvyA. suMdarIne atikRza ane zuSkAMgI epa bharata adhikArIone bAvezapUrvaka kahyuM ke A suMdarInI zI sthiti ? zuM rAjaDAramAM khAnapAnanI mevA miSTAnanI phaLaphUlanI ke paricArakeAnI kamI che? zuM cikitsAnathI mArI geravAjarImAM tame suMda rIne suthI zatrunu" krAma karyuM che. adhikArI AlyA. " prato ke khunAmAM kazI karI nathI. pazu A suMdarI te jyArathI Apa divijaya mATe gayA tyArathI mAtra hai. dhALu meM zuSka anna le che ane badhA rasasvAdo cheDI 60000 varSa thayAM satata A yamita kare che. jyArathI Ape suMdarIne dIkSA tevAmAM varasAda thavAthI te vacceja eka sAmA Azraya o. saMdheAgavaza mArI rAjImatI bhagavAnane prabhumI peAtAnA nivAsasthAne pAchI pharatI te paNa tejasvinI sAkhIne cUkavavA mATe bhInAM kapaDAM varasAdathI bhIMjAI teja grAmAM dAkhanna thai. e utayA. enAM aMgApAMga avaleAkI pele sAdhu AkapA~yAM, bhAvaparIkSApaTu e sAdhvIe te sAdhunA hArda jANI laI nIce pramANe uoNgna karyAM. hatAM. rAmyAM tyArathI saparka nAgadharma svIkArI e gRhastha hatAM tyAgI banI rahI che.' basa ATaluMja huM bhAMgarAja-camenanI putrI chuM ne tuM baMdhaka vRSNui (samudravijaya)nA putra che, AvA khAnadAna sAMbhaLatAM bhAratanA sAcA kSatriyabhAmAM jAgI kApekulamAM janmelA ApaNe gana sa` mA-arthAva ane tenI suMdarI pratyenI kAmAsakti gaLI gai. te ghara cakravartI potAne avagaNutA tatkALa bhelI vadhela vizva pAchuM cUsanArA thaie. tethI ke mune ! tuM nizcala thaI pAtAnA saMyamane Acara. (8) * A pramAda ! kAM bagAma jevAtI viSayAsakti ane kayAM suMdarInuM tapa eTaluM kahI teNe suMdarI tenA bIja sArIpaNAnA mArge javA dIdhI ane pote surInA tapanA mAna upathI bhAvanA. > je AA tArI najara parI temAM bA sArI che pelI suMdara che ema vicArI, jo tu teonI kacchA karIza te vananAjhamA khAvela AMdamULa (dIlAMmULavALA) jhADanI peThe sthira khAtmA banI jaza.-kAma pavanathI kaTapI sthiratA gumAvI saMsArakamAM bakhI.' (9) muha AkhyAna 3. bAvIsamA tIrthaMkara ariSTanemi, jeo kRSNe vAsa devanA pitarAI thatA, teoe maryA vinA - yama te mALInuM subhAvita vacana sAMbhaLuM thayA hAthInI peThe te vacana vaDe e muni tha nima potAnA dharmamAM sthira thayA. Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 jainayuga jayeSTha 1984 -daza vaikAlika bIjuM adhyayana pR. 96 deva thayA. enuM nAnapaNanuM nAma piSkali hatuM. e mATe caMdalAlabhAI pustakeddhAra phaMDa. thayo tyAre paraNavA mATe enI mAe enI pAchaLa AkhyAna 4 tagAdo calAvyuM. AjIvana brahmacarya pALavAno "ddhimatI bhikSaNI zrAvikAomAM upala. nizcaya ane mAtRprema e bena sAMDasAmAM bicAro sapaDAyo. chevaTe eka sonIne hajAra mahero (niSka) vaNA zreSTha che." e zrAvastImAM eka zreSThikaLamAM janmI hatI. ApI, eNe eka nAnI uttama strI pratimA banA vaDAvI, ane ene vastro, dAgInAo ane kothI enI kAMti, kamaLanA jevI hatI tethI enuM nAma upalavaNa (utpalavaNuM ) pADavAmAM AvyuM. e zaNagArI mAne kahyuM, "jo AvI suMdara strI maLe uMmara lAyaka thaI tyAre enA saMdaryanI kIrti sAMbhaLI to huM paraNuM" kAzyapa dhAratuM hatuM ke evI suMdara strI maLaze nahi ane ApaNe avivAhita rahI ghaNuM rAjaputro ane zreSThikumAre e enI mAgaNI karI. enA bApa para A eka moTuM saMkaTa AvI zakIzuM. paNa enI mA ghaNuM khaTapaTI hatI, eNe paDayuM. chokarI jo pravajyA che te ApaNe AmAMthI ATha hoMziyAra brAhmaNone evI suMdara strInI zodha mATe dezadeza mokalI ApyA. te vakhate madradezanI mukta thaI zakIe, evuM vicArI eNe chokarIne strIo sAthe mATe ghaNI prakhyAta hatI. tethI e kahyuM, "tuM bhikSuNI thaI zakIza ke?" A sAMbhaLI chokarIne atyaMta AnaMda thayo ane e bhikSuNI brAhmaNe pahelAM e dezanA bhAgala nAmanA eka nagathavA mATe tarataja taiyAra thaI. e rIte ene bhikSaNI mAM gayA; ane e jIvaNabAtamAM nadIkAMTha mUkI tyAM vizrAMti levA beThA. kauzika gotranA eka brAhmaNanI banAvavAmAM AvI. - kyAreka upalavaraNa savAranA pahoramAM eka dAsI, enI (brAhmaNanI) dIkarI bhadrAne havADI, jate nhAvA mATe nadIe AvI. te suvarNa pratimA prajhullita zAlavRkSa nIce ubhI hatI. te vakhate pApI jaI pitAnA zeThanI dIkarI tyAM AvI che, e mAra upalavaraNAmAM bIka tathA maharSa (kamakamATI) ene bhAsa thayo; ane moTethI, hAtha uMce karI utpanna karavAnA ane ene samAdhimAMthI bhraSTa kare belI, " alie, ekalI ahIM AvI besatAM tane vAnA hetuthI tyAM Avyo ane bolyo, " A supu zarama nathI AvatI?" e brAhmaNe bolyA, "bahena, pita zAlavRkSa nIce tuM ekalI ubhI che. tArA jevI AvI jAtanI suMdara strI paNa koNa che ?" bIjI suMdara strI maLavI muzkela che. gAMDI chokarI ! " tane dhUrta lokonI bIka nathI lAgatI?" dAsI-tamArI A pratimA jaDa che. paNa aupUlavaraNA belI, che A dekANe seMkaDe ke mArI bhadrA sAMdaryanI jIvaMta mUti che. A pratimA hajAro ghA~ Ave te paNa mAre eka vALa paNa sAthe enI tulanA kema karI zakAya ? teo vAMke karI zake tema nathI. huM mAra, huM joke e brAhmaNo kezika brAhmaNane ghera gayA, ane ekalI chuM, chatAM tArAthI bahItI nathI. mAruM mana ame kAzyapanA bApa taraphathI enA chokarA mATe mArA kAbumAM che. RddhipAda huM pUrNa rIte jANuM chuM; kanyA zodhavA nIkaLyA chIe, ane amArI khAtarI ane huM sarva baMdhanamAMthI mukta thaI chuM. he mAra, huM che ke ApanI karI kAzyapane pasaMda paDaze ' vagere tArAthI gabharAtI nathI." sarve kahyuM. kAzyapane bApa kapila brAhmaNe ghaNA (bauddha saMdhano paricaya. 5. 261) prasiddha hatA; tethI AvA kuTuMbamAM pitAnI chokarI AkhyAna 5. jAya e kauzikane gamatIja vAta hatI. brAhmaNonuM magadha dezanA mahAtIrtha nAmanA gAmamAM eka kahevuM ene pasaMda paDayuM; ane e pramANe paraspara alata zrImaMta bAlaNukaTuMbamAM mahAkAzyapano janma kuTuMbomAM patravyavahAra thaI vivAha nakkI thaye. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanA khUnane bheda 363 kAzyapanI uMmara vIza varasanI ane bhadrAnI tathA A gharamAM je che te badhuM dravya AjathI soLa varasanI hatI. vivAha nakkI thayAnI vAta jANu- tAruM ja che. " vAmAM AvI ke tarata ja e baMnee eka bIjAne evA bhadrA-paNa Apa kyAM jAo che? Azayane kAgaLa lakhI mokalyA ke, saMsAramAM rahe- kAzyapa-huM have pravajyA levAne chuM. vAnI mArI icchA nathI; tethI lagnapAzamAM ba9 bhadrA-Apano A vicAra mane paNa pasaMda che. thavAthI nakAmo trAsa mAtra thaze. A baMne kAgaLa huM paNa ApanI pAchaLa AvuM chuM. bhadrA tathA kAzyapanA vAlIonA hAthamAM AvyA, mahAkAzyapa parivrAjakanA veSamAM gharamAMthI bahAra ane emaNe e vAMcIne bArebAra phADI nAMkhyA. po. bhadrA paNa enI pAchaLa pAchaLa paritrAjikA kAcI uMmaranAM che, phAve te sAre naraNe vicAra thaI nIkaLI paDI. enA nokara cAkaroe tathA mAlika manamAM laI bese che' evuM emane lAgyuM hoya emAM kInA gAmamAM rahenArI reya emane oLakhI kADhayA navAI nathI. e rIte mahAkAzyapa ane bhadrAne, ane pAchA pharavA mATe atizaya Agraha karyo. paNa icchA na hovA chatAM, lagnapAzamAM baddha karavAmAM AvyAM. mahAkAyapano vicAra jarA paNa Dage nahi. gAmathI e vakhatanA rivAja pramANe rAtre banene ekaja keTaleka dUra gayA pachI eNe bhadrAne kahyuM, "bhadrA, zayanagRhamAM ane ekaja palaMga para sUvuM paDatuM. paraMtu tArA jevI suMdara strI mArI pAchaLa pAchaLa AvatI baMnenI vacamAM be phUlanA hAra mUkI bhadrA kAzyapane joI, pravajyA lIdhI te paNa A baMnene ghara saMbaMdha kahetI, " jenA taraphano hAra karamAI jAya tenA nA nA tUTayo nathI evI kukalpanA lokonA manamAM Ave 12 manamAM kAmavikAra utpanna thayo, ema samajavuM. " e saMbhava che. AvA vikAramaya vicArone ApaNe jyAM sudhI mahAkAzyapanA pitA jIvatA hatA tyAM kArijAta kema ? kAraNabhUta kema thavuM ? cAla, A be rastA judA paDe sudhIe ke bhadrA ghara choDI zake tema na hatuM. paNa che; tuM eka raste jA ane huM bIje raste jaIza." eka gharamAM rahevAthI emanA akhaMDa brahmacaryamAM bhadrA-Apa kahe che te ThIka che. Apa moTA ane udAtta premamAM kadI paNa khaLa paNa nahi. che, tethI Apa jamaNe raste jAo ane huM be jayAre mahAkAzyapanAM mAbApa maraNa pAmyAM, tyAre raste jaIza. teNe bhadrAne kahyuM, "te potAne gherathI ANeluM dravya (baddha saMdhane paricaya. 5. 190) lekhakanA khUnano bheda. [ aMgrejImAMthI anuvAdita eka vArtA ] amArA vaDA sAhebe mane eka divase savAranA rIte guma thaI gayA che. dhAstI che, ke temanuM khUna temanI aphisamAM bolAvyo. te vakhate huM "sAra thayuM che.' . jaTa' nA darajA para hatA. "A jagAe jAo "ema ! " huM ubho thatAM be , "tenI khabara rasto tathA gharano naMbara ApatAM teo bolyA, piolisane koNe ApI ?' " jANItA lekhaka kanaiyAlAla guma thaI gayA che. temanA sekreTarIe, te vakhate temanA makAna para "bhedI navalakathAo lakhe che, eja ke?' traNa ke cAra mANaso hatA, temanI najara sAme ja meM pUchyuM. kanaiyAlAla guma thaI gayA che. A bAbatanI tapAsa hA, eja,' sAheba bolyA, "te bahu vicitra karo, ane jema bane tema jaladI tene mane rirTa karaze." Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 14 jayeSTa 1984 eka sipAIne sAthe laI huM te makAna tarapha oraDAmAM hatA, paNa ahIM kaMI paNa banyuM nathI. gaye. pAMca mALanuM vizALa makAna hatuM. kanaiyAlAla eto tyAM-' temaNe eka bAraNu tarapha AMgaLI karI. cothe mALe rahetA hatA. teo je bhAgamAM rahetA "eTale ke, tyAM,-kanaiyAlAlanA abhyAsagRhamAM" hatA tenI badhI bArIo rastA upara paDatI hatI. vacce sekreTarIe kahyuM eka paLa meM temanA tarapha bAraNAmAMja kanaiyAlAlanA sekreTarI caMdulAla mane joyuM "dhAruM chuM ke tame mane vigata Apo te sAmA maLyA. sipAIne bahAra ubho rahevA sucanA ThIka thaze.' karI huM caMdulAla sAthe aMdara gayo. tyAM traNa mANaso "bahuja kahevAnuM che, caMdulAla bolyA, beThelA hatA. temanI mane caMdulAle eALakhANa karAvI. "vigata pramANe che. kanaiyAlAle temanA A mitrane temAMnA pahelA jANItA mila mAleka zeTha zAmaLadAsa, maLavA mATe bolAvyA hatA. teo temanI sAthe tathA bIjA muMbaI vartamAnanA adhipati naTavaralAla, ahIM vAta karatA beThA hatA. huM abhyAsagRhamAM tathA trIjA gausevA maMDaLavALA dayALajIbhAI hatA. besIne kanaiyAlAlanI eka navI navalakathAmAM prapha tyArabAda sekreTarIe mane kanaiyAlAlapara Agale sudhArato hato. te vakhate kanaiyAlAla ahIMthI ekAdivase Avela eka nanAmo patra batAvyo. temAM eka uThayA, ane zAmaLadAsa zeThane temaNe kahyuM ke pensilathI nIce mujaba lakheluM hatuM mArI navalathA sabaMdhamAM kaMI agatyanI noMdha karadagAbAja ! kAle tAro hisAba cUkate thaze. vAnI rahI gaI che, te huM jarA purI karI lauM.' saMbhALaje. Ama kahI teo huM abhyAsagRhamAM pUpha tapAsato li. kapAelo po." hato tyAM AvyA, ane mArI pAsethI prapha laI Ane zuM artha che?' meM sekreTarI caMdulA lIdhAM, ane mane kahyuM ke, "jarA tame bahAra jaI lane puchayuM. zeTha sAthe vAta karo. thoDIvAramAM huM noMdha karI huM te jANato hota to kevuM sAruM ! kanaiyAlAla laIne AvuM chuM.' temanA kahevA mujaba huM bahAra paNa Ane kaMI artha na karI zakyA. temaNe dhAryuM Abe, ane abhyAsagRhanuM bAraNuM baMdha karyuM.' hatuM ke keie mazkarI karI che,' caMdulAle kahyuM. " ame keTaloka vakhata ahIM vAta karatA beThA. sekreTarI caMdulAla dekhAvamAM to-nATakanA kavi Azare kalAka thayo haze. tyAre naTavaralAle yAda jevA lAgatA hatA. pAtaLA tathA uMcAImAM sAdhAraNa karAvyuM ke kanaiyAlAlane aMdara gaye ghaNo vakhata thaI - gayo. bIjAne bahAra besADI rAkhI te aMdara hatA. temanI AMkho bhAvavAhI hatI. temanA vALa jaI lakhyAM kare evA kanaiyAlAla avivekI nathI, lAMbA tathA gucchAdAra hatA. mUcho moTI tathA cheDethI evI temanA badhA mitro khAtrI Apaze. meM kahyuM vaLelI hatI. mane lAgyuM ke temanI umara Azare 35 ke huM aMdara jaine jouM, kAraNa ke kanaiyAlAlane varSanI hovI joIe. vAta karatI vakhate cokasa rIte lakhavAmAM vikSepa nAMkhIe to paNa teo kadI pitAnA be hAthanAM AMgaLAM bharAvI rAkhatA hatA. vAMdho uThAvatA nahi. meM ema paNa dhAryuM ke teo huM bIjAe taraka karyo. teo oraDAnI eka khatAM lakhatAM kadAca uMdhI gayA haze. kAraNa ke temaNe bAju upara kaMI gabharATamAM hoya tema beThA hatA. AgalI AkhI rAta lakhyAM karyuM hatuM.' bAjumAM eka nAnuM Tebala paDayuM hatuM. "bAraNuM ughADIne aMdara joyuM. teo aMdara jyAre A banAva banyo tyAre Apa sarve hatA nahi. tadana guma thaI gayA hatA." Ama gRha hAjara hatA?" puchyuM. kahI caMdulAla aTakayA, ane kanaiyAlAlanuM zuM thayuM teoe hA kahI. temanA taraphathI zeTha zAmaLadAsa te mAre kahI ApavuM joIe, evuM sucavatA hoya, belyA, "ame badhA ahIM ja hatA, eTale ke A tema mArA tarapha javA lAgyA, Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanA khUnane bheda-vAttAM 365 'abhyAsagRhamAMthI bahAra javAne daravAjo A ja lekhakanA guma thaI javAthI copaDIne sArI oraDAmAM paDe che, te sivAya bIjo koI daravAje jAherAta-' che ?' meM puchayuM. maherabAnI karIne tame mArI sAthe abhyAsa 'nA' caMdulAle kahyuM, "abhyAsagRhamAMthI bahAra gRhamAM Avaze " caMdulAla bolyA, "tame pote ja javAne A eka ja rasto che. te raste to kanaiyA- tapAsa karI juo, ane kadAca huM tamane kaMIbatAvI lAla amAruM dhyAna kheMcyA zivAya bahAra jaI zakIza, ke jenAthI kanaiyAlAlanA guma thaI javAnA zake ja nahi. abhyAsagRhane eka bArI che, ane te kAraNa sabaMdhI tamArI zaMkA dura thaze.' jAhera rastA para paDe che, te bAju koI paNa dAdara huM uThayo ane temanI pAchaLa gayo. abhyAsanathI, ane chAparuM te pAMcamA majale, eTale ke gRhane caMdulAlanA kahevA mujaba ekaja bArI ane AnAthI eka mALa uMcuM che. abhyAsagRhanI bahAra bAraNuM hatAM. copaDIothI oraDe bharelo hato. teo jaI zake tevo koI paNa rasto nathI-chatAM bArI pAse eka Tebala hatuM. tenA para ghaNuM kAma paNa teo gayA che. ane ame koie teone jatAM LI paDelAM hatAM. bIjI bAju para eka nAnuM Tebala joyAM nathI.' hatuM. tenA tarapha meM joyuM. huM camake. AkhI vAta mane te bahu vicitra lAgI. mane caMdulAle Tebala para paDelI eka kamakamATI te kaMIka banAvaTa hoya te zaka gayo. "tame kahyuM UpajAve tevI cIja tarapha AMgaLI karI, "A juo, ke kanaiyAlAlanI eka navalakathA Avate aThavADIe ane kahe ke A paNa jAherAta mATe tamAso che! bahAra paDavAnI che?" meM puchayuM. Tebala upara kAMDA AgaLathI kapAelo mANahA. "tanuM nizAna'-navalakathAnuM nAma che. sane hAtha paDyo hato. temAMthI nIkaLelA lohIthI kanaiyAlAle lakhelI navalakathAomAM te sauthI uttama Tebala katha' lAla thaI gayuM hatuM. che ! paNa te puchavAnI zuM matalaba che?' sekreTa- eka sajaDa AMcako lAgyo hoya tema huM joI rahyA. rIe kahyuM. A hAtha." caMdulAle kahyuM, "kanaiyAlAlano che!' huM tenA sAmuM joI rahyA, paraMtu eka paLa kaMI oraDAmAM cupakIdI patharAI gaI. huM Tebala para 5Nu belyo nahi. huM dhAruM chuM ke te mATe Azaya paDelI cIja tarapha ekITase joI rahyuM. bIjAo samajI gayA hovA joIe. paNa bAraNAmAM ubhA joI rahyA. Akhare huM bolyo, " A pustakane thoDI jAhe- Akhare meM mauna choDyuM. "tame zA uparathI kahe. rAta maLe te tene kaMI nukasAna thavA saMbhava nathI? cho ke A hAtha kanaiyAlAlAja che ?" caMdulAla kharuMne ?" mArA sAmuM joI rahyA, jANe ke A sIdhI sAdI teo camakyA, "tame zuM kahevA mAMgo cho te bIne na samajI zakuM evo phakta huM ja mUrkha hato. huM samajI zakato nathI; je tame ema sUcavavAne "kema, teo belyA. "huM kanaiyAlAlano hAtha thana karatA he ke oLakhuM chuM. meM ghaNI vakhata te jeyo che. meM huM kaMI paNa sUcavatuM nathI,' meM kahyuM. "paNa kalAka sudhI kanaiyAlAlanI pAse besI noMdha lakhI tame jANe che ke jyAre potAnI banAvaTanI tijo- che, vAta kIdhI che. hAthanI ekeeka rekhA mArA rIo khapatI na hoya tyAre, tijorI banAvanAra, dhyAnamAM che. tame jANo cho ke dareka hAthanuM kaMi pitAnI banAvaTanI tijorI bhayaMkara AgamAM sapa* khAsa lakSaNa hoya che. meM temanAM AMgaLAMnI chApa DAya tevI goThavaNa karavAmAM kaMI khoTuM mAnatA nathI. kadI lIdhI nathI, eTale mArI pAse pAke purA tevI ja rIte copaDI bahAra paDavAnI hoya te vakhate nathI. paNa huM sogana para kahevA taiyAra chuM ke A 1 8 8 5. Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 jayeSTha 1984. temaja hAtha che, huM temane cahere eALakhuM chuM, ho ! meM kabATamAM joyuM, paNa tene saMtAI rahevA teTaloja temane hAtha oLakhuM chuM. vaLI A hAtha mATe upayoga thayo hoya tevI kaMI paNuM nizAnI na temano na hoya te bIjA kene hoI zake ? A hatI. meM joyuM ke abharAIe upara lakhelA kAgabAbatamAM kanaiyAlAlanuM chelluM pustaka "hAthanI asa- LanAM baMDalo, tathA ghaNI "phAilo" paDelI hatI. ramAM hAthanAM lakSaNonuM prakaraNa tamane upayogI huM bahAranA oraDAmAM pAcho gayo. ane kanethaI paDaze, tamane te joie te ahIMthI jAe te yAlAlanA mitrone khuba bArIkIthI savAlo puchayA. pahelAM eka prata ApuM. kadAca tame vAMcyuM paNa harI, temanI vAtacIta paNa caMdulAlanA kahevAne saMpUrNa kAraNa ke tenI hajAro nakale," rIte maLatI AvI. mane te eka paNa mATe e nA, meM te vAMcyuM nathI," meM kahyuM, "mane jarUra vAta tadana asaMbhavita lAgI. je A badhA gRhastha eka prata Apaje." "chellA tame kanaiyAlAlane joyA jANItA mANaso nahata, te kadAca huM emaja tyAre temaNe kevAM vastro paherelAM hatAM?" meM eraDAmAM mAnatA ke mane banAvavA tamAre thAya che, paraMtuubhelA bIjA gRhastho tarapha joI puchayuM. ema kahevuM vadhAre paDatuM kahevAya. abhyAsagRhamAM temaNe eka moTo jha, tathA dhatIuM pahe- paDele hAthaja keI bhayaMkara gunhAnI sAkSI AreluM hatuM.' dayAlajIbhAI bolyA. bIjAoe paNa pato hato. temaja kahyuM. sAheba!, tyAre ame jaIe ?? zAmaLadAsa zeTha bolyA, "tamArI pAse amArAM nAma tathA ThekANAM teo ghaNo kharo vakhata jhoja paherI rAkhatA. che, jyAre jarUra paDe tyAre amane bolAvI leje. sabhya dekhAvAnI temane bahu DI darakAra hatI. paNa jo ke huM nathI dhAro ke AnAthI vadhu kaMI ame jhabbe to ahIMja paDayo che,' jamIna para paDelo eka kahI zakIe.' jhabbo batAvatAM caMdulAla bolyA, "kadAca lakhavA bhale, jAo" meM kahyuM. besatAM pahelAM temaNe kADhI nAMkhyo haze, kAraNa ke "A bAbatamAM kaMI paNa madada joIe te ame ahIM tApa ghaNo lAge che.' ApavA taiyAra chIe', dayALajIbhAI bolyA. meM bArImAMthI bahAra joyuM. nIce eka moTo tame jAo te pahelAM eka vAta dhyAnamAM jAhera rasto hato. rastAnI sAmI bAju para paNa rAkhazo." kahyuM. "polisa taraphathI mAre tamane moTAM makAno AvelAM hatAM. bArI rastAthI 60 vinaMti karavAnI che ke, A bAbatamAM hAla tarata phuTa uMcI hatI. chAparuM paNa bArIthI trIseka phuTa kAIne-khAsa karIne chApAMvALAone-kaMi paNa kahezo uMcuM hatuM. nahi. alabata, A vAta kaMI chupI rahe tevI nathI, A banAva kema banyuM haze, tenuM huM kaMI chatAM paNa AvatI kAlanI savAra sudhI bahAra pADaze anumAna na karI zakyo. caMdulAla mArA vicAra nahi, kAraNa ke badhI vigate bahAra paDavAthI amAruM pAmI gayA. kAma ghaNuM muzkela thAya che, tathA gunhA karanArane na mAnI zakAya tevI vAta che,' teo bolyA. kaI bAbatamAM sAvadha rahevuM tenI chApAMdvArA cetavaNI paNa banavA joga che ke-jeNe A kAma karyuM haze, maLe che. AvatI kAlanI savAra pachI tamane je te pelA kabATamAM bharAI beThA haze.-kadAca ema thogya lAge te karaje, paraMtu tyAM sudhI te kRpA karI mAnI laie te paNa te ahIMthI bahAra-kanaiyAlA- vAta khAnagI rAkhaze.' : lanA zarIra sAthe-zI rIte gayo haze ? 'jarUra, naTavaralAla bolyA, "tamAruM kahevuM zI rIte ? eja bheda mAre zodhI kADhavAno vyAjabI che." Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanA khUnane bheda-vArtA 367 dayALajIbhAI, naTavaralAla, tathA zAmaLadAsa zeTha be berUmsa' hatA. temAMthI eka kanaiyAlAlano tathA gayA, ane huM caMdulAla sAthe tyAM ja rahe. bIje dekhItI rIte nakara mATe hate. ane te dura - kanaiyAlAla kevA dekhAvanA hatA te mane kaheze rasoDAnI bAjumAM hato. caMdulAlane meM puchyuM. ahIM koNa rahe che ?' meM puchyuM. zuM tame te jANatA nathI?' caMdulAla ba9thA. "A mAre oraDe che. huM kanaiyAlAlanI sAtheja jANe ke kanaiyAlAla jevA jANItA mANasane huM na rahuM chuM. kAraNa ke ghaNI vakhata rAtre paNa temane oLakhate heluM, e tadana asaMbhavita heya. lakhavAne preraNA thaI Ave che, ane tethI ja teo nA, huM temane oLakhate nathI.' meM kahyuM. mane rahevAnuM kahe che, ke jethI tarataja huM temanA teo pAtaLA tathA uMcAImAM sAdhAraNa hatA. vicAra noMdho lauM. sAheba, preraNA e kiMmatI cIja ane hA, ubhA rahe, huM tamane temanA phoTogrApha batAvuM. che. eka vakhata jA magajamAMthI jatI rahI che cAle abhyAsagRhamAM Avo." ema kahetAM caMdulAla pharIthI jaladI pAchI AvatI nathI. kanaiyAlAla mane pAcho abhyAsagRhamAM laI gayA. nokarI rAkhatA nathI. kAraNa ke temane avizvAsa kanaiyAlAlanA phoTogrApha meM bArIkAIthI joyA. che. savAranA sAphasupha karavA eka bAI ahIM Ave che. ame cahA vigere hAthe taiyAra karI pAkI khAtrI karI lIdhI ke have jo huM kanaiyAlAlane laIe chIe. rasoDAmAM badhI sAmagrI che; ane jouM te tarata oLakhI zakuM. jamavA mATe laeNjamAM jaie chIe.' caMdulAle jaNAvyuM. oraDAmAM kaMI paNa mArA dhyAna bahAra na rahI - ame baMne pAchA abhyAsagRhamAM gayA. jAya mATe pharIthI cAre bAju dhyAnapUrvaka joyuM. badhuM vyavasthita rIte goThaveluM hatuM. mArAmArI thayAnAM koI hAla tarata mATe ATalI tapAsa basa che. meM paNa prakAranAM cinho hatAM nahi. kahyuM. "huM A kapAelo hAtha tathA nanAmo patra tame A oraDAmathI kaMi avAja Avato jAya sAthe laI jAuM chuM. Aja rAtre ke kAle savAre huM sAMbhaLyo hato ?' puchyuM. pAcho AvIza. tamAre ahIM rahevuM hoya to ahIM raheje. paNa eka sipAI ahIM cAlu pahero bharaze. "nA, jarA paNa nahi,' caMdulAle kahyuM. meM sipAIne aMdara bolAvI, ghaTatI sUcanA je kaMI mArAmArI thaI hota, to mane lAge che ke tene avAja tamane saMbhaLAta.' meM puchayuM. ApI. tyAra bAda kapAe hAtha chAyAmAM viMTALI lIdho. mane kaMI sucanA karavAnI che?" caMdulAle puchyuM. jarUra, khAtrIthI,' caMdulAle bhAra daI jaNAvyuM: "kAraNa ke be oraDAo vacce A pAtaLuM bAraNuM bIjAone kahyuM che, te zivAya vizeSa kAMI che. ghaNI vakhata kanaiyAlAla mane abhyAsagRhamAMthI nahi." meM kahyuM huM pAcho AvuM tyAM sudhI kaMI paNa bolAvatA bhAre, vacenuM bAraNuM baMdha hoya te paNa vAta bahAra pADatA nA.' huM tarata sAMbhaLI zakate. jarA paNa mArAmArI ke "vArU, huM te dhyAnamAM rAkhIza. tamAre kaMI kAma gaDabaDa thaI hota te mane tathA bIjA gRhasthAne hoya te huM ahIM ja hoIza. phakta sADA sAta vAge jarUra saMbhaLAta.' jamavA jAuM chuM. paNa kalAkamAM pAchA AvIza." ThIka, cAlo, have ApaNe bIjA oraDAo caMdulAle jaNAvyuM. joIe.' meM kahyuM. ThIka, sAhebajI,' kahI huM dAdara utaravA lAge. teo mane bIjA oraDAo tarapha laI gayA. utaratAM meM joyuM ke dAdare eka bAju para hatA. Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga jayeSTa 1984 abhyAsagRhanI bahAranA oraDAmAM beThelA mANasonuM mane khAtrI che ke tame nirAMte gappAM mAravA nathI dhyAna kheMcyA sivAya upara jaI zakAya tema hatuM. AvyA ! ane je AvyA che, te Aje pahelI ja A joI mane kaMI vicAra Avyo. meM taLIe jaI vakhata, bolo mI. DITekaTIva! A zo guMcavADAmAM tyAM beThelA bhayAne puchyuM. teNe jaNAvyuM ke koI paNa paDayA cho ?' ajANyA mANaso makAnamAM AvyA nahatA. ' meM kapAelo hAtha chApAmAMthI bahAra kADhI, rastA upara jaI sauthI pahelAM sAmenI bAjunA temanA Tebala para muko, "bolo, Ane mATe tame makAnamAM rahetA mANasone savAlo puchayA. mAro zuM dhAro cho?" pilisane sikake jotAM teoe mane tarata javAba hAtha jevuM lAge che, zuM tame AvI cIjone ApyA. temanA kahevAne sAra e hato ke teoe saMgraha karo cho? ke kaMI bIjo tamAso che?" kaMI paNa asAdhAraNa joyuM na hatuM. tyAM cothe mALe DAkaTara bolyA. e rahenAra eka gRhastha jaNAvyuM ke teo lagabhaga traNa "tamane tamAso lAge che, te joI huM khuza thAuM kalAkathI jharUkhAmAM beThA hatA, ane temanI sAme ja chuM. paNa sAdhAraNa mANasane je AvI cIja batAvI kanaiyAlAlanA abhyAsagRhanI bArI paDatI hatI. jo re heya, te temane tamAre jaNAya, kAraNake temanI tyAM kaMI paNa gaDabaDa thaI hota to temanA dhyAna magajazakti khIlelI nathI hotI. je tame cheDe hAra rahetA nahi. temane barAbara khAtrI hatI ke samaya gaMbhIra thaI zakatA he, to mAre tamane salAha sAme kaMI paNa asAdhAraNa banyuM nathI. je koI puchavI che. bAkI mAre vinoda meLavavAnI jarUra haze mANasa bArIethI kudI paDayo hota ke bArImAMthI tyAre huM nATaka jovA jaIza. DAkaTara pAse nahi. nIkaLI bAjunI bArImAM gaye hota to te temane samajyA ke ? barAbara jaNAI Avata. paNa tevuM kaMI paNa banyuM 1 "ThIka, ThIka, jarA dhIrA paDe. DAkTara bolyA, na hatuM. bolo tame zuM jANavA mAMgo cho?' kanaiyAlAlanA rahevAnA makAnanI AjubAju paNa A hAtha tame juo," me kahyuM. khuba tapAsa karI, paraMtu huM kaMi paNa anumAna karI jouM chuM, ane temAMthI nIkaLatI durgadha paNa zakyo nahi, gADIDA tathA moTaronI cAlu deDadhA anubhavuM chuM." DAre kahyuM. mavALA moTA rastA para lokonuM dhyAna kheMcyA vagara meM temane badhI vigata kahI. huM dhArato hato ke kaMI asAdhAraNabanAva bane e tadana asaMbhavita hatuM. tenAthI hAthanI tapAsa karavI sahelI thaI paDaze. huM mAre kabula karavuM joIe ke huM tadana guMcavAI kahI rahyA, tyAre DAkaTara bolI uThayA, "vAha, phakkaDa gayo hate. AgaLa kema vadhavuM tene kaMI khyAla vAta che. zuM te tame upajAvI kADhI che?" bAMdhI zakyo nahi. have mAre ekaja kAma bAkI temane khAtrI ApI ke mArA jANavA pramANe hatuM. te tarapha huM cAlyo. te te tadana kharI banI hatI.' eka mArA DAkaTara mitra tyAMthI thoDe dura rahetA hatA, temane tyAM huM gayo. tyAM jaI temanA Tebala - "ane tame kahe che ke A kanaiyAlAlane hAtha pAse eka khurazI para besI gayo. che ?" DokaTare puchayuM. ' kaMi kaheto nathI, huM ahIM salAha kema cho,DAkaTara sAheba? besatAM besatAM meM kahyuM. meLavavA mATe Avyo chuM. meM tamane badhI vigata Avo mI. DITeTIva, DAkaTara bolyA, "kema kahI che. have tame mane thoDI vigata Apo. zuM mAmalo che? zaradI thaI che ke cUMka Ave che? 'jarUra, temaNe kahyuM. "bolo have mAre zuM kara Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdalipta sUrikRta nivaNakalikA 369 vAnuM che?' meM temane kaMika kahyuM, temaNe DokuM meM pUchyuM ke te divase tyAM kaMi lAza AvI dhuNAvyuM. pachInI vAtacIta vadhu cAlI nahi. huM pAcho hatI ke kema. teNe jaNAvyuM phakta ekaja lAza tyAM bahAra paDe. have huM " purIhAusa' tarapha vaLyo. AvI hatI. "mane te batAvazo?' meM kahyuM. sAMnA eka rAmozIne huM sArI rIte oLakhatA hatA. te mane zaka rAkhI mukavAnA oraDAmAM laI mAre tyAM ghaNA prasaMge javuM paDatuM hatuM. gaye. ane tyAM paDeluM eka zaba batAvyuM. tenA tarapha te mane mAnapUrvaka aMdara laI gayo. "kema sAheba, meM eka najara pheMkI. mane khAtrI thai ke AjanA Aje kaMi A tarapha?' te bolyo. banAva sAthe tene kaMI paNa saMbaMdha na hato. (apUrNa) pAdalipta sUrikRta nirvANakalikA. aMgrejI prastAvanA lekhakazrIyuta mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI B.A. LL.B. selisiTara. gujarAtImAM anuvAdaka-oN. motIlAla chaganalAla saMdhavI. M. B. B. s. A prasvata nirvANakalikA graMtha pAdaliptAcArya khoda. (2) dhAra pratiSThA-bAraNuM sthApavA. (3) urphe pAlitta surinI kRti che. pAdaliptasUri vikrama bimba pratiSThA-mUrti padharAvavI. (4) hata pratiSThA saMvatanA pahelA zatakamAM thaI gayA che. A graMthamAM hadayanuM sthApana karavuM. (5) cUlikA-pratiSThA athavA mUrtinI pratiSThA saMbaMdhe vidhio varNavavAmAM AvI zaku pratiSThA eTale chAparuM caDhAvavuM ke zaMku A muko. che. AvI jAtanAM upalabdha pustakomAM A graMtha bhUmi parIkSA ane bhUmiparigraha nAmanAM prakaraNamAM junAmAM juno che. A graMthane pratiSThA-paddhati' tarIke kaI jAtanI jamIna pasaMda karavI ane te jamInano paNa oLakhavAmAM Ave che. kabaje kevI rIte levo te varNavyA pachI pAda. viSaya. pratiSThA athavA khAta vidhi ApI che. te vAstupU. e pustakanI aMdara dainika pUra saMbaMdhamAM, jena jAthI zarU thAya che. vAstu pUjA. eTale sthApatyanA dharmamAM sAmAnya manuSyane kema dAkhala kare eTale adhikArI devanI pUjA. te prakaraNane "zilA pratiSThA ke mAMtrika dIkSA saMbaMdhamAM ane AcArya tarIke vidhi" eTale pAyAmAM pahelo patthara mUka-te pramANe sthApavA eTale ke AcAryAbhiSeka saMbaMdhamAM paNa kahe che. A saMbaMdhamAM maMdirane sArU 64 padikabhAgahakIkata che. dIkSA vidhi ane AcAryAbhiSeka saMba- vALI vAstu pUjA ApI che. temaja bIjA makAne dhamAM sarva bAjue jeno AkAra bhadra-zubha che evA sArU 81 padika-bhAgavALI vAstupUjAnuM paNa varNana sarvatebhadra maMDalanuM varNana ane pUjA maMDapanI che. pAda pratiSThA e makAnano pAyo nAMkhavAnI pratiSThA tathA zRMgAra sAmagrInuM varNana Ave che. vidhi che, dvAra pratiSThA e bAraNAM caDhAvavAne lagatI dainika pUjA vidhimAM nitya pUjA yaMtranuM varNana che je vidhi che. bimba pratiSThA e khuda mUrtine padharAva. siddha cakranuM bahata svarUpa che. tRtIya vibhAgamAM pratiSThA vAnI kriyA che. hatyatiSThA e kAMIka navIna jaNAya vidhio Ave che. jenI aMdara mAMgalika Avarta che ane te vidhi lagabhaga bhUlAI gaI hoya tema vALA tathaMkaronI sthApanArUpa nadAvarta maMDalanuM varNana jaNAya che. te vidhi sAdhAraNa makAnomAM staMbha - Apela che. A bhAgamAM pratiSThA pAMca jAtanI tiSThAne maLatI makAnanA mukhya bhAganI pratiSThAne ApelI che. te (1) pAda pratiSThA eTale pAye lagatI che. cUlikA pratiSThAnI aMdara cUlikA eTale Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 jenayuga jayeSTa 1984 zaka AkAranI zikharanI Toca, kalaza tathA vajAnA vidhio sAthe bahuja maLatI Ave che. pAdapratiSThAAropaNano samAveza thAya che. bIjA makAnomAM varNanamAM graMthakAra pratiSThA vidhi karanAra AcAryane chevaTanI vidhi mobha pratiSThA nAmanI hoya che. tenI dezika kahe che. A zabda A arthamAM sAmAnyataH aMdara gharamAM chAparAnuM mebhAre sthApavAnI vidhi che. taMtranI aMdara vaparAyela che. kulArNava taMtra prakaraNa tyAra pachI ATha prakAranI vedikA-dIo-cetarAo 17 nA zloka 14 mAM tenI vyutpatti A pramANe corasa beThakonuM varNana che. te pachI junI mUrtionuM AvI che. uthApana punaHsthApana ane junI mUtinA sthAne navI levAdharavA ziSyAnugrahavArita ! matio besAravAnI vidhi Arje che. A vidhine jaLAmayatarAzi tiH priye ! 14 che. punaH pratiSThA athavA jIrNoddhAra vidhi kahe che. A devanA svarUpa hovAthI, ziSyane anugrahanuM kAraNa viSaya pUrNa karI kartA prAyazcitta vidhi-jenAthI pavitra hovAthI, karuNAmaya mUrti hevAthI, he priye "dezika" thavAya tevI vidhinuM varNana kare che. te vidhinI aMdara kahevAya che. pAMca prakAranA nirmAlya-devakavastunuM varNana cheH-(1) nitya pUjAmAM aSTamUrtine nirdeza bahuja devasya (devanI jamIna). (2) devadravya (devanA ghareNAM arthapUrNa che kAraNa te zabda prAyaH zivanA arthamAM ane zaNagAra (3) naivedha devane sArU kapelI vasta) vaparAya che. (4) nivedita (devane pUjAmAM caDhAvelI vastuo). nitya pUjA ane tenuM svarUpa. (5) nirmAlya-devanI utarelI vastu. nitya karmavidhimAM nitya pUjAnA prakaraNa upara avatA, bhadrabAhupaNa deva dravya saMbaMdhe ulekha che. sadagata vijayadharma- svAmI kRta pUjA prakaraNa, umAsvAti kRta zrAvaka sari ane sAgarAnaMdasUrinI vacce thayela devadravya prajJapti, jinaprabhasUri kRta pUjAvidhi ane vidhi. saMbaMdhInI tAjI cacamAM atre yojAyelA "devadravya" prapa, vardhamAnasUri kRta AcAradinakara ane ratnazabda ane tenI vyavasthAnA varNana taraphe vidvAna vi. zekharasUri kRta AcArapradIpa ane zrAddhavidhi vigeremAM vAdakanuM dhyAna kheMcAyuM hoya ema jaNAtuM nathI kAraNa temaja agamamAM AvatA Aja viSayo upara ke A pustaka uparathI ja devadravyanI purANiktA tathA tulanA karatAM bahu rasa paDe tema che. te vidhi para zAstrasiddhatA (authenticity) siddha thatAM hovAthI te keTalAka gauNa pheraphAra thayA che chatAM paNa mukhya ukta carcA ATalI badhI AgaLa cAlataja nahi. vidhi te emanI ema rahI che. nitya pUjAnA mudrAvidhi prakaraNamAM AMgaLIo vaDeja judI judI viSayamAM jaina (kriyAo) upara te samaye thayelI jAtanI racanA vizeSa upajAvI dhyAna dharavAnA sahA- asaranuM bhAna ApaNane te karAve che. te asara yarUpa sUcaka A kRtio banAvavAnuM varNana che. te tAMtrikonI tathA sAMkhya yoganI che. tenI aMdara pAMca viSaya bahuja rasapUrNa che. A mudrAo khAsa judAja jAtanI zuddhio dhAraNA, dhyAna, digabaMdhana, gurU prakaraNamAM ApI che. kAraNa ke vidhio ane kriyAo * dhAraNA=vastunI sAthe tadAkAra thavuM. dhyAna=vastu upara saMbaMdha bIjA bhAgamAM teno vAre vAre ullekha karela vicAra karavo. digabaMdhana=dizAe bAMdhavI. gurUpUjA-AcArya che. chelA prakaraNamAM tIrthakara bhagavAnanA varNa, lAMchane, de bhavanI bhAvanA. vidyAdevanyAsa=maMtrAkSaramaya zarIranI janmanakSatra, janmarAzi, adhiSThAyaka yakSa ane yakSiNI; kalpanAthI sthApana. zuddhi=zuddha thavAnI vidhio. vidyAdevIo ane lokapApa graho yakSabrahmazAMti ane gaNunsamUha-parSada. jJAnazakitakavidyAmayI zakti, mudrAka gaLIothI banatI sUcaka AkRtio. maMtra maMtra akSare. kSetrapAlanuM varNana ApyuM che. rAzi sabaMdhe je ullekha sakalIkaraNa ekIkaraNa vidhi. maMDalapUjA paMcamahAbhUtanI ahiM karyo che tenI aitihAsika bAju ame AgaLa AkRtinI pUjA, nyAsa maMtranA akSaranI sthApanA. mAnaupara tapAsIzuM. A pustakanuM mudrA prakaraNa ane sika pUjA=manathI pUjA, gRhadevatA pUjana=gharanA devatAonI judI judI vidhio varNavatA bIjA bhAgo tAMtrika pUna, balividhAna=navedya, bAkaLA ApavAnI kriyA. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 pAdalipta sUrikRta nivaNakalikA pUjA ane 12 gaNa-parSadA tathA jJAnazakti sahita tAMtrika asara, ardhananAM dhyAna-baLe vivAde nyAsa tathA mudrAo, A prakaraNa temaja tenI pachI AvatA pratiSThA manca, sakalIkaraNa, maMDalapUjA, nyAsa, mAnasika vidhinA prakaraNamAM A graMtha upara thayelI tAMtrika pUjA temaja gRhadevanA pUjanane balividhAnano upayoga asaranI ghaNuM nizAnIo dekhAya che tethI tAMtrika karavAmAM Ave che. temaja A pustakamAMnA dIkSA asaranA anumAnane bahuja sabaLa Teko maLe che vidhi prakaraNamAM hemano nirdeza che (juo pRSTha 7-1) taMtrazAstra upara lakhanArA prakhyAta lekhaka sara sAMkhyayogamAM AvatAM teno ullekha A pusta hana vuDareke ghaNuM ja spaSTa kIdhuM che ke taMtra kanA pRSTha 282-para karavAmAM Avela che te uparathI zAstra eTale madyapAna tathA strIsaMgAthanI vidhi sAMkhya yoganI asara puravAra thAya che. temaja tenI evo kaMi niyata artha thato nathI; dareka mahAna dharmomAM aMdara tAMtrikanA kalA ane vidyA bane to pitAnI viziSTa bAna-paddhati, dhyeya-prAptinA viziSTa samAveza karela che. temaja tenI aMdara trIje eka mAga temaja mokSa-prAptine viziSTa mArga hoya che. cekho pravAha jaNAya che ke je rAga, caMdra, Aditya, rakta, azvina, agni, indra, viSNu. dareka dharmanI phIlasuphImAM viziSTa adhikArI mitra ane brahmA vigerene judI judI idrinA temaja Itara sAmAnyanA kAra temaja Itara sAmAnyajana sArU judA evA maMtavyo athavA kAryonA adhirAja tarIke varNave che. temaja hoya che. temaja. sUtrajJAnarUpe judA ane vyAvahArika prAcIna yantrapUjA (maMtrAkSa yukta AkRtimaya pratIkanI kriyA rUpe paNa judA judA siddhAMte heya che. taMtrazAstra pUjA) paNa temAM ApelI che. yoganI asara tarIke ne saMpUrNatA prApta karavA sUtrajJAna karatAM vyavahAravidhi nirmanakAvasthA (vicAranA vilayanI avasthA)na sAthe vadhAre levAdevA che. taMtramAM, zaiva, zAkta, varNana dAkhalA tarIke gaNAya. prANAyAma (zvAso vaiSNava gANupatya, sera, bhairava ane bIjA ghaNuM che machavAsanuM niyamana)no upayoga bhUta zuddhi (zArIrika chatAM dhyeyaprAptine sAmAnya mArga sarakhoja che. tethI tonI nirmaLatA karavA) sArU batAvavAmAM Avyo che. teo sarvane eka sAdhAraNa nAma tAMtrikanA mathALA nIce lAvavAmAM AvyA che. jo ke darekanA adhiSThAyaka dIkSAvidhi ane AcAryAbhiSeka deva ane phIlasuphI taddana eka bIjAthI nIranIrALI (prAraMbhadIkSA ane abhiSeka) che. tethI jana dhamamAM paNuM dhyeyaprApti mATe je Adhunika samayamAM dIkSAvidhi athavA maMtra vyavahArika kriyA-mArga che. te taMtra mArgane ghaNe bhAge dIkSAnI kriyA prAyaH visarAI gaI che, ane junA maLato Ave emAM kAMI Azcarya nathI. zreya-prApti puratamAM mAtra te saMbaMdhI eka AcAradinakaramAMja mATe tAMtrikane dhaNeja agatyane siddhAMta dhyAnathI ullekha jaNAya che. AcAryAbhiSekanuM prakaraNuM maha- 16 cakravedha (zarIranI mukhya cha kamalAkAra avayava tvanuM che kAraNa ke tenI aMdara padavI meLavanAra graMthiomAMthI kuMDalinI -prANuzaktinuM pasAra thavuM) che. puruSamAM kayA kayA guNe joIe temaja padavI meLavyA na darzana theya-prApti mATe A rIte svIkAratuM nathI pachI potAnA gurU paNa te AcAryanuM mAna kevI ema kahI zakAya tema nathI. hemacaMdrAcAryanA yogarIte sAcavatA tenuM khyAna Ave che. AnI aMdara zAstramAM, ane zubhacaMdrAcAryanA jJAnArNavamAM piMDastha ekaluM AcAryAbhiSeka saMbaMdhI ja varNana che ema (zArIrika dhAraNAo) temaja padastha (mAMtrika) dhyAnanuM nahiM paNa sAMsArika hetunI-siddhi jemake beyeluM varNana Ave che. cAlu graMthamAM nirmanaska dayAnanuM rAjya pAchuM meLavavuM athavA putra prApti thavI Adi varNana che. jyAM jyAM dhyAnane madada karavA maMtra va5mATe paNa uparanIja vidhithI abhiSeka karI zakAya rAtA haya, jyAM jyAM vAtA, dhyAna ane dhyeya evuM kathana che. hoya tyAM tyAM te vidhi tAMtrika che ema kahI zakAya. Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga jayeSTa 1984 A graMthamAM tAMtrika lakSaNo AthI paNa vadhAre che. prAyaH paristhitine anukuLa thatA ane dharma sivAyake jene ulekha upara karavAmAM AvyAja che. mukhyatve nI vyAvahArIka bAbatane bahuM moTuM mahatva ApatA taMtra e jJAnakAMDa athavA siddhAnta bhAganI nyUnatA nahatA tethIja jenI aMdara vAstuvidhi. pAchaLathI pUrNa karavA kriyAkAMDa-vyavahAramAgarUpa che. dareka dharmamAM dAkhala thayelI adhunA paryata sAmAnyataH mAnavAmAM philasuphInI sAthe anukULa Ave tevI rIte ja kriyA- AvatI. jaMbudIpa prajJapti nAmanA upAMga (Agodaya kAMDa goThavavAmAM Ave che. ahiM paNa temaja karavAmAM samiti AvRtti pRSTha 207-210)mAM vAstu vidhinuM AvyuM che, taMtrazAstrInuM bIjuM viziSTa lakSaNa e varNana barAbara ApeluM che te bInA mahatvanI che. che ke tene Adhidaivika vAda tarIke paNa lekhavAmAM pratiSThA vidhinI zarUAtamAM AcAryanAM, indra Ave che temaja te vAda AdhibhautikavAda ane AdhyA (kriyA karato mANasa) tathA zilpInA guNo kevA tmika vAdanI vacceno temaja te bane vAdathI taddana hovA joIe tenuM varNana che. tyAra pachI pAyA bhinna che. bIjA zAstranI mAphaka taMtrazAe paNa nAMkhavAnI vidhithI mAMDI vajAropaNavidhi paryata pitAnuM zAstra sarvaga-saMpUrNa banAvavA bIjA bane bhinna bhinna vidhionuM varNana Apela che. AnuM vAdene aMdara umeryA che paNa te ane temAM gANuM vivaraNa upara karavAmAM AvI gayela che. laghu vidhio viSaya tarIke bhAga bhajave che traNe vAde manuSyanA tathA bIjA paracuraNa viSaya viSayAnukramaNikAmAM AdhyAtmika vikAsamAM traNa pagathIyAM che ane temAMthI najara pheravI javAthI mAluma paDI Avaze. AgalA eka paNa vAdanI upekSA karI zakAya nahiM. bhAgamAM mudrAvidhi, prAyazcitta tathA ahaMdavarNAdikanAM dIkSAvidhi ane AcAryAbhiSekanA prakaraNamAM prakaraNonuM vivaraNa thaI gayuM che. ane zilAnyAsanA prakaraNamAM banne vidhiomAM zuM ahiM ApaNe rAzinA ullekha parave jarA zuM vastunI jarUrIyAta paDe che te jaNAvyuM che. te TuMkamAM dhyAna ApIe. rAzinI utpattinuM mULa grIsa vastuo A pramANe che. dhajA, amara, patAkAo, deza hate ema kahevAmAM Ave che ane varAhamihidarpaNa, pAMdaDAnAM tera, ghara kamalanA, ane ranA samaya lagabhaga hiMdustAnamAM teno pracAra zarU bIjA zaNagAra, maMDapa, vedikA (catarA-corasa beThaka) thayo ema dhAravAmAM Ave che. AnuM kAraNa ema dvAre, staMbha, paMcaraMgI maMDale, kuMbha, kalaza, zaMkha, che ke te pUrvenA koIpaNa bhAratIya graMthomAM rAzi paDadAo tathA yavAraka (javanA palava) vigere. A saMbaMdhI kayAMi paNa ulalekha mAluma paDato nathI. upara jaNAvelI dareka vastuo sthApatya vidhinA hiMdu jyAre caMdraguptanA samayamAM grIsanI hiMda upara bahuja enA dareka graMthamAM sarakhIja ApelI che. moTI asara hatI ema jANavAmAM AvyuM che ane | rAjA bhejanA samarAMgaNa, rAjavallabha, vizva karma prakAza ane zilpadIpaka jevA sthApatyanA pAcha te vakhate grIsamAM utpanna thayelI ghaNI navI vastuo hiMdamAM LathI lakhAyela graMthamAM atre nirUpita sarvatobhadrama dAkhala thaI che ema jANavAmAM AvyuM che tyAre A pustakamAM rAzi saMbaMdhI karela ullekha uparathI Dala, vAstumaDala, ane maMDapanuM varNana barAbara maLatuM A graMtha pAchaLathI banAvela che ema karatuM nathI Ave che. paraMtu hiMdamAM rAzionI praveza-tArIkha vahelI hevI vAstuvidhi. joIe ema sabaLa saMbhAvanA jaNAya che; A (sthApatyane adhidevanI pUjA). bAbata Ama cokasa che kAraNa ke A pustakanI sAmAnya hiMdu janatA ane jaina vacce vaimana- racAyAnI sAla, bAhya ane atyaMtara ane pramANe spana jAge te khAtara, pitAnA dharmanI sAthe sIdhe uparathI vikrama saMvatanuM paheluM zatakaja che. A saMbaMdha na dharAvanArI vyAvahArika bAbatane aMge jene graMthanI aMdara AvatI ghaNIja junA vakhatanI vicAra Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 373 pAdaliptasUrikRta nivANakalika praNAlikA saMbaMdhe hamaNAM ja ullekha thaI gayela che. samaye prAkRta bhASA paNa pUrNa jesamAM cAlu hatI chaMdazAstranA niyamAnusAra paNa AnI aMdara AvatI ane graMtha bane bhASAomAM lakhavAnuM cAlu rahyuM. gAthAo uparathI paNa Aja pariNAma sUcita thAya je lagabhaga vi.saM. 49 nI sAlamAM thayelA hovAnuM che. bAhya pramANethI paNa A graMthanA kartA vikrama manAya che te digaMbara AkhAyanA zrI kuMdakuMdAcArye saMvatanA prathama zatakamAM thayA hovAnuM AgaLa batAva. pitAnA prakhyAta ATha pAhuDa (prAkRta bhASAmAM vAmAM Avaze. banAvela lupta Agamo-14 pUrvene saMkSipta sAra purAtatvavido mATe vastusAmagrI athavA temAMthI utArA) racyAM. A samaya evo jaina dharmanAM pavitra zAstro racAyAM te kAla ane hato ke jayAre pAhuDa graMtho bahu pracalita hatA. jyAre te niyamita rIte lakhAvavAmAM AvyAM te bhadrabAhusvAmIthI mAMDI bIjA saikAnA madhyabhAga banne samayanI zaMkhalAnI vacce khuTatI kaDI te A paryata A jAtanA graMtha racavAnuM kAma cAlu hatuM. graMtha puro pADato hovAthI purAtatvavidene bahuja te pAhuDo, A samaye tvarAthI lupta thatA jatA upayogI che. A graMtha saMskRta bhASAmAM lakhela che. pUrvemAM carcA bhinna bhinna viSayo paranI jALavavAmAM tethI te samayamAM jaina zAstra graMthanI lakhAvaTamAM AvelI TUMkI neMdha hoya ema jaNAya che. hAlamAM ardhamAgadhI bhASA vAparavAno re hato tenAthI upalabdha thatA pAhuDa uparathI temaja A pustakamAM A graMtha judo paDe che. jyAre vikrama rAjA ke jeNe AvelI gAthAo ke jenuM vivecana have pachI karavAmAM vikrama saMvata zarU karyo te gAdI upara hato te sama- Avaze tenA utArAo uparathI ema jaNAya che ke yanA bhAvanuM A graMtha barAbara pratibiMba pADe che. pUrvenI aMdara mahAvIra svAmI tathA tenA samakAlIna AcArya thavAnI vidhimAM khuba ThATha mATha joDAyelA tattvajJAnIo vacce thayelA vivAde ja Ave che evuM hoya che. hAthI, azva, pAlakhI, amara, chatra Adi je pazcimAtya paMDitonuM mAnavuM che te satya nathI. rAjacinha, temaja yogya paTTaka (pUjA sArU cinnela A graMtha paNa darzAve che ke hAlamAM upalabdha thatA 5Ta), khaTikA (lekhaNa), pustake, sphaTikanI akSa- AgamonI mAphakaja pUrvemAM paNa bhinna bhinna viSayo mAlA-kAravAlI ane sukhaDanI cAkhaDIo AcArya upara lakhavAmAM AvyuM hatuM. parApUrvathI utaratI AvatI pada ApavAnI vakhate AcAryane bheTa ApavAmAM ja vAta che ke bhadrabAhusvAmI cauda pUrvadharamAM AvatA. zAkhA ane ga7 bannene ahi ullekha chelA pUrvAdhara hatA ane pasaMda karela viSaya upara Apelo che. nityakarma vidhimAM aSTamUrtine ullekha pUrvamAMthI uddharita saMbaMdhane anukULa phakarAonA bahuja upagane che kAraNa ke te batAve che ke saMgraharUpa pAhuDanA sethI prathama racanAra te hatA. tAMtrika Agamo ke jemAM ziva eja mukhya deva che tenI eTaluM ahiM jaNAvI devuM joIe ke pAhuDa athavA jana pUjAvidhAna u5ra kevI rIte asara thaI hatI. prAbhata zabda, sUrya prApti ane bIjA keTalAka hiMdu vighAne te punarjIvanane kALa hato ane AgAmomAM prakaraNa athavA vibhAga evA arthamAM saMskRta paMDita ToLAMbaMdha rAjA vikramane rAjadhA paNu vAparavAmAM Avyo che. ramAM bhegA thatA hatA. jana paMDita vikramanI sabhAmAM vAsvAmI ane pAdaliptAcArya. hiMdu paMDitanI sAthe spardhAmAM utaratA. jenoe pUrve bhadrabAhu svAmIe je samagra viSayanuM paNa meTI saMkhyAmAM saMskRta bhASAno abhyAsa zarU vivaraNa kareluM hatuM tenA judA judA bhAgo uparathI karyo ane temanA pitAnA dharmane lagatAM pustakone taddana bhinna ane svataMtra graMtha thAya tema vaja. saMskRta bhASAmAM lakhavAno AraMbha karyo. te ja samaye svAmIe viSayanAM judA judA bheda-bhedane anutattvArtha sUtranA yazaravI vidvAna graMthakartA zrI umA lakSI pAhuDAnAM vargIkaraNane punaH vyavasthA karyA. A svAtIe paNa tenAM sUtra saMskRtamAM lakhyAM. te graMthanA kartA pAdaliptasUrie uparanA graMthanuM saMkSe Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 janayuga jayeSTha 1984 pana karyuM ema kahevAya che. vividha tIrthaka5 athavA tArkikeno kALa, kalpa pradIpamAM jinaprabhasUrie darzAvela A mata che. tyAra pachI samantabha Adi anuyAyIonA te ema paNa jaNAve che ke vanasavAmInA ziSya mokhare siddhasena divAkarathI mAMDI tAkikAno samaya kalpaprAbhUta navI paddhatie goThavyuM ane pAdalipta- zarU thAya che. siddhasena divAkara pachI mahAna rie te saMkSipta karyuM. vajIsvAmInA samakAlIna lIta siddhAMtIo devardi gaNuM tathA jinabhadra gaNu thayA ane umaramAM tenAthI vRddha pAdaliptasUrie potAnAthI ane Agamone paddhatisara lakhavAmAM AvyA temaja vayamAM nahAnA vajasvAmI jevA navA yugapradhAnanA mahAbhASya lakhAyuM. saMdhadAsa ane bIjAoe teja kAryanI pUrti karI hoya ema mAnIe teja pAda samaye bIjA bhASya racyAM. temanI pachI cUrNikAro lisa sUrinA samayane lagatA bhAgamAM thayelA AvyA jemAM sethI mahAna jinadAsa mahattara gaNI nirNaya sAthe uktakathAne meLa thaI zake. Arya hatA. A badhAo AgaLanI praNAlIkAne bahuja rakSitasUrinA anuyAgadvAra mUlasUtramAMnA ulekha sakta rIte vaLagI rahyA hatA ane temaNe nAyikAnA uparathI temaja pAdaliptasUrinA samayane lagatA anargala bauddhika AkSepathI siddhAMtane bacAvavA vibhAgamAMnI carcA uparathI A nirNaya cokasa che ghaNeja karyo hato. ema jaNAze. TIkAkArone samaya. haribhadra AvatAnI sAthe siddhAMtanI sAthe (1) prAbhUtakALa-AgamakALa pachInA jaina nyAyanuM mizraNa thayuM. siddhasena ane tenA anune traNa tabakkA (kALa) yAyIoe vidvAna jenI aMdara tArkika vRtti jagADI prathama prAbhUta kALa te bhadrabAhu svAmIthI zarU hatI tene (vRttine) navIja DhabathI Agamo upara thAya che ke jyAre dharasene I. sa. 135 nI lakhAyelI saMskRta TIkAe saMpUrNa rIte pivI. sAlamAM yoni prAbhUta ra tevA bIjA saikAnA siddhAMta upara prakAza pADavAnuM temaja tene sarasa madhya sudhI cAlu hato. bhinna bhinna graMthomAMnA karavAnuM kAma zilAkAcArya, abhayadeva sUri, malayaullekhe uparathI jaNAyelA keTalAka pAhuDo athavA giri, deNAcArya ane zAMtiri jevA mahAna prAbhUtAnAM nAmo nIce pramANe che. siddha prAbhUta, TIkAkAroe karyuM. hemacaMdrAcArya potAnI sarvatovidyAkAbhata, nipAta, nimittapAta, (kathAvalI) mukhI buddhithI jaina sAhitya ane philasUphInI dareka pratiSThA prAbhRta, karmaprAbhata (karmayaMtha), vijJAnaprAbhata zAkhAo upara lakhI jaina zAstranA vikAsane pUrNa kalpaprAbhata (vividha tIrthakalpa), svara prAbhata (ThANAMga keTIe pahoMcADyo. jaina darzana tenA samayamAM sUtranI TIkA), nATayavidhiprAbhUta (rAyapaNI TIkA saMpUrNatAnI Toce pahoMcyuM hatuM. pRSTa para Agamodaya samiti AvRtti). te uparAMta pustakAkAre jaina graMtho jenoe lakhavA kuMdakuMdAcAryanAM ATha prAbha paNa che. pAhuDAnA kayAre zarU karyA? hAla je je avazeSo maLe che te yoni prAbhUtane A graMthanI khAsa mahatvanI viziSTatA e che khaMDa vijJAna prAkRta, prazna jyotiSa saMbaMdhe varNana ke te je paraMparA upara ghaNaja prakAza nAkhe che karatuM prazna vyAkaraNa, prazna vyAkaraNa nAmanA chapAyelA ane te paraMparAnA satyanI sIdhI sAbItI purI aMgathI taddana bhinna evuM te nimitta prAbhUtane pADe che, je satya buhalara-jekebIne svataMtra avazeSa bhAga, ane aMgavidyA. A rIte bIjA pramANathI sAbIta karavuM paDyuM che. jyAre jekebI zatakanA madhya bhAgamAM pAhuDakALa pUro thAya che. ema kahe che ke sAmAnya vaparAza mATe jenA cAlu graMthamAM vidyA prAkRta ane prati pAbatanI vahiMgaNInA samayamAM lakhavAmAM AvyA, je ke te madada levAmAM AvI hoya ema jaNAya che. pUrve ghaNA lAMbA samaya para paNa pustakarUpe graMthanuM lakhavuM jina prathama giri, ke . hemacaMne zIlasI pUrNa Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdaliptasUrikRta nivaNakalikA 35 asAdhAraNa na hatuM, tyAre pro. kebIne te sAbIta vikramanA prathamanA zatakamAM paNa zvetAMbara ane karavA ADakatarAM sAdhane upara avalaMbavuM paDe che. digaMbara evA bhedo cAlu hatA. siddhasena divAkaranI te phakarAo nIce mujaba che - stutinI prazasti uparathI junA samayamAM A bhedanuM tatra matratatrajyAnavIkSitAjAvat / nA astitva hatuM ema puravAra thAya che. bhedo ApaNe tapAUM vijetA thAnasva thAye . 5 72. dhArIe chIe tenA karatAM paNa vadhAre junA hatA tartha yotsarga vA niSavAcAmupaviratha sami- ema mAnavAne sabaLa kAraNa che ane anya bAbano rIkSAmAM ziSyaypara jamaverA 3nmayogenAnA- tamAM che. jokebIne bIjA pramANe uparathI karelo caMpAtaM pustagi vatanavAryamatraM nive- nirNaya taddana khare che. huM dhAruM chuM ke A bhedo cetA tato 5puSpakSatAvataM mutramazALa ravA Arya matAgiri ane Arya suhastInA samayathI tanuM karavAmacaziviIInAni corA- cokhA jaNAvA lAgyA. dijaputa kSatradUdhiM ca thAt pR. 9. 1 luka AgamonI gAthAo. AnI aMdara pustakane ane sUrimaMtra te vakhate A graMthanuM mahatvanuM kArya e che ke A graMthanI pustakamAM lakhAyelo hovAnuM spaSTa ullekha che. temaja aMdara 70 lagabhaga gAthAo AgamamAMthI TAMkelI tenI aMdara maMtrataMtra tathA ka95 saMbaMdhI graMtha che. temAMnI keTalIka AgamamAMthI lIdhela che ema adIkSite pAse lakhAvavAnI baMdhI karavAnI sucanA jaNAvela che temaja keTalIka AgamamAMthI lIdhela 5Nu che. likhita pustakane pracAra ke sAmAnya na spaSTa jaNAvyuM nathI paNa temAMthI havAne saMbhava hate teya keTaleka sthaLe zAstranI barAbara jALavaNI ghaNAja che. A gAthAo hAlamAM upalabdha thatA thAya te sArU lakhI rAkhavAmAM AvatA haze te Ama AgamamAM kayAMI paNa dekhAtI nathI. A graMthanA saMbhavita jaNAya che. jarA vacce jaNAvI dauM ke kartA pitAnA graMthanI zarUAtamAM ja jaNAve che ke prakaraNanI aMdara je nadI sUtrano ullekha Ave cheA graMtha "jinAgama'mAMthI uddhata karyo che. graMthanA te mULa sUtrano che ane te naMdIsUtra ( Agodaya chevaTamAM jaNAvyuM che ke siddhAntanA manTo vicAsamiti AvRti ) ne cheDe temaja " yogavidhi " mAM rIne A graMtha racavAmAM Avyo che. gAthAo pratiSThA varNana karAyela brahanaMdI havAne paNa saMbhava che, vidhinuM saMpUrNa saMkaLAeluM khyAna ApatI jaNAya ane che. jokebI e je aTakaLa karI che ke che. pUrvemAM zuM sAhitya haze tenI te sUcanA Ape devavAcake tenI navI AvRtti karI ane junA graMtha che. pUrve ke je mahAvIrane tenA samakAlIna sAthe thayelA upara vistArathI vivecana karyuM te sAcuM che ema vAdavivAde ja mAtra havAnI kalpanA che te tema jaNAya che, nahatA paNa AgaLa jaNAvyuM che tema bhinna bhinna nila kama vidhi upara lakhatAM meM vidhio viSano samAveza karatA hatA. pratiSThAvidhio saMbaMdhe jaNAvyuM che ke A graMtha racAyAnI pUrve temaja vidyA pAhuDamAMthI udharelI hatI ema saMbhavita pAchaLa vidhio tenI teja hatI. jaina paraMparAnI che ane bhadrabAhu svAmIne asala graMthamAMthI ja satyatA puravAra karate bIje mudo e che ke A svAmIe judA karela pratiSThA pAhuDamAMthI levAmAM pustakamAM varNavela deva devIo te zAstromAM tathA AvI hoya. te gAthAo A rIte pAhuDa graMtho kevA pachIthI thayelA graMthamAM ekanA ekaja che. vidhimAM hatA tenuM sIdhuM sabaLa pramANa pUrU pADe che. pratiSThA vaparAyelA maMtro paNa ekanA eka ja che. siddhacakra pAhuDamAMthI utArA jevI lAgatI gAthAo uparAMta tathA naMdAvarta maMDala paNa tenA teja che. tenI aMdara prAkRta bhASAmAM maMtro vidyA pAhuDa ke jenuM nAma ja sUcave che ke tenI aMdara judA judA A pustakanI prazasti uparathI jaNAya che ke maMtro AvatA haze te moTA graMthamAMthI ghaNuM tathA naMdAvartana ane digabara eka gAma che ke maMtra Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuma 376 cha 1984 karIne lIdhA haze. A viSaya paratve huM hamaNAMja vidhionA pustakamAM paNa kartAe bhASAprayogonI jinaprabhasUrine abhiprAya jaNAvI gayo chuM ane punarukti AvavA dIdhI nathI. kartA bahuja saraLabhinna bhinna graMthomAM ullekhAyelA pAhuDAnAM nAmo tAthI AgaLa vadhe che ane bhinna bhinna viSayo upara gaNAvyAM che. pramANabhUta uktiothI bahuja sarasa nyAya Ape nivaNakalikA saMbaMdhI ullekhe. che tethI chevaTa sudhI AnaMda sacavAI rahe che. TuMkA pAdaliptasUrinuM jIvana caritra ApatAM prabhAvaka vartalamAM paNa tenI viSayane nyAya ApavAnI zakti caritra A pustakanuM nAma sAthe nirdeza kare che. A bahu saMpUrNa che. tenAM vAkayo ane pada ukhANAMnI pustakanuM nAma sAthe ulekha karato junAmAM juno garaja sAre che ane ApaNI yAMdadAsta upara na graMtha, adhiSThAyaka deva devIonA varNana viSayamAM nemi- bhesAya tevI chApa pADe che. pustaka vAMcatI vakhate caMdrasUrinA pravacana sAroddhAranI upara siddhasena ApaNane ema thAya che ke jANe ApaNe grISmaRtumAM sUrinI (i. sa. 1186 ) TIkA che. ( juo pRSTha jala-taraNa anubhavatA hoIe. 95-1. pravacana sArodvAra. devacaMda lAlabhAI AvRtti.) : haribhadranIbiMba pratiSThAvidhi. pAdaliptanuM jIvana caritra haribhadrasUrie potAnA AThamA biMba pratiSThA A graMthakartAnuM jIvanavRtta kathAvalimAM, prAkRta vidhi nAmanA paMcAzakamAM, A pustakanuM nAma jaNa 5 pAdalipta prabaMdhamAM, prabhAvaka caritramAM khUba vistAvyA vinA A pustakanI ghaNI gAthAomAM jarA jarA rathI ane prabaMdha ciMtAmaNimAM paNa ApavAmAM phera karI temaja pAdaliptasUri ane haribhadrasUri vacce AvyuM che. jyAre kezala dezamAM vijaya brahma samayane ghaNaja pharaka hatA te kAraNe prAkRta bhASAmAM rAjA rAjya karato hato tyAre tyAM phala nAmane je bhASA viSayaka pheraphAro thayA hatA te ja temAM vyavahArIo tenI strI pratimA sAthe vasato hato. karIne gAthAo lIdhelI che. A pustakanA kartA hari tene ghaNAM varasa thayAM chatAM eke dIkarA na thayo. bhadrasUrie mAtra sUcita karelI keTalIka maMgaLa putraprAptinI icchAthI vaiyA devInI teNe bhakti gAthAo kAMI paNa bhASAmAM khAsa pheraphAra karyA vinA karavA mAMDI. devI prasanna thayA ane pharamAvyuM ke haribhadranA paMcAlakanI mahAna TIkA lakhanAra zrI zrI Arya nAgahasti sUrinuM pAda prakSAlana jaLa abhayadeva sUri ahIM utArI che. te A pramANeH- tAre pIvuM. te sUrijI nami ane vinamie zarU jaha merussa paiThA jaMbudIvassa majjJayAraMbhi / karelA vidyAdhara vaMzamAM thayelA kAlikAcAryanI paraMaacNdsuuriy taha hou imA suppaiThatti / / 1 // parAmAM hatA. nami ane vinami prathama tIrthaMkara zrI jaMbudIvapaiThA jai sesayadIvamajjJayAraMbhi / raSabhadevanA khaMDIyA rAjAo hatA ane jemane AcaMdasUriyaM tahahoMuimA suppadRDhati // 2 // hiNuM Adi vidyAdevIothI adhiSThita evI jai lavaNassa paiThA savvasamuddANa majjJayAraMbhi / 16 vidyAo sahita temaja nAgarAja dharaNendra AcaMdasUriyaM tahahou imA suppahaThati // 3 // taraphathI vaitADhayanuM rAjya maLyuM hatuM. hemacaMdrAcArya pitAnA triSaSThi zalAkA purUSa caritramAM A bInA graMtha kartA piteja graMthanI zarUAtamAM jaNAve ApI che ane jaNAvyuM che ke vidyAdharonA saLa che ke A graMtha spaSTa rIte lakhavAmAM Ave che vibhAgo ke je seLa vivAdevIone pUjatA tadanusAra (spaSTArtha). sAhityakAre jene prasAda-prasannatA kahe nAmo vALA hatA, jemake kAlInI pUjA karanArA kAlika che te guNa AmAM che. graMthanI zailI zaha, dharagata, kahevAyA. upara jaNAvela pratimAdevI bIje dIvase TuMkI ane spaSTa che. graMthakartAne bhASA upara bahuja savAramAM Arya nAgahastIsuri pAse gaI ane jyAre sarasa kAbu che ane teja guNane laIne AvA AcAryathI daza pagalAM dara hatI te vAre pAdajalanuM Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdalipta sUrikRta nivaNakalikA 37 Acamana karyuM. tethI AcAryuM tene kahyuM ke te te mAtra buddhibaLathIja murandarAyano nikaTa mitra banyo. pANI pIdhuM mATe tene putra prApti thaze paNa tene te samayanuM tenuM jIvana vRttAMta prabhAvaka caritramAM yamunAnA sAme tIra mathurAmAM ahiMthI daza jojana ApyuM che. temaja rAjA murabdane teNe pitAnI maMdUra ucheravAmAM Avaze ane vaLI tane daza dIkarA trazAstramAM paNa niSNAtatA darzAvI ApI. thaze. AcAryuM tenA badalAmAM mAMgI lIdhuM Avazyaka sUtranI TIkA lakhatAM haribhadrasUrie judI ke tAre tArA prathama putrane mArA ziSya tarIke mane judI jAtanI buddhinA daSTAMta TAMkatAM pAdalipta sUrine vorAvI devo. teNIe hA pADI. te putra te ApaNuM veneyikI buddhinA udAharaNa rUpe TAMkayA che. murabda A graMthanA kartA pAdalipta sUri hatA. te putrane rAjAnI kacerImAM mINanA lepavALe eka sutarane AcArya mahArAjanI sUcanA anusAra ucheravAmAM daDe mokalavAmAM Avyo ane kahevAmAM AvyuM ke Avyo ane jyAre te ATha varasano thayo tyAre zrI daDe kApyA vinA derAne cheDe zodhI Ape. te AryanAga hati sUrinA gurU bhAi saMgamasiMha koI karI zakayuM nahiM ane pAdalipta sUrine te surie tene dIkSA ApI. tyAra pachI tene saMgama- zodhI ApavA vinati karavAmAM AvI. teNe daDAne siMha sUrinA paMDita ziSya vAcaka maMDana gaNI garama jalamAM mUkI daDAnuM mINuM ogaLI javAthI nIce mukavAmAM Avyo. A rIte pAdalita vivA- nIkaLI jatAM derAne cheDe zodhI Apyo. tevIja dhara vaMzIya banyo. pAdalipta ke jene pAlitta rIte muranda rAjAne eka lAkaDI mokalavAmAM AvI. ke paNa kahevAmAM Avate teNe tenI nIce bahuja TuMka je lAkaDIne mAthAno bhAga temaja aMta bhAga baMne samayamAM vidyA prApta karI lIdhI ane bIjA sahA- sarakhA AkAranA hatA. te lAkaDIno mULa taraphane dhyAyIone paNa je zIkhavavAmAM AvatuM hatuM te paNa cheDe zedhI ApavAmAM Ave ema pharamAvavAmAM grahaNa karI lIdhuM. eka varSamAM teNe tene vidyAbhyAsa AvyuM. pAdalipta sUrie tene pANImAM mukI mULa pUrNa karyo. eka divasa tene bahAra bhikSA dvArA taraphano bhAga vajanamAM bhAre hevAthI tarata ja zodhI AhAra lAvavA mokalyo ane pAchA pharatAM teNe nIce Ape. haribhadra sUrinA pUrvagAmI mahAna bhAgyakAra pramANe kahyuM - jinabhadra gaNue potAnA bhAgyamAM pAlittasUrine vachI magregyaM puNavaMta vatIy . ullekha karyo che temaja tenI prAkRta navalakathA taraMnavamA bica navavara kuTavi me nim II gavatIne temaja subadhunI vAsavadattAno paNa ullekha strInuM AvuM sarAga varNana sAMbhaLI gurUe TIkA karyo che. pAdalipta A rIte murabda rAjAnI kace. karI ke tuM palita ( pApathI lipAyelo ) che. ziSya rImAM saMpUrNa prabhAva pADayo hato. pAdaliptasUrie javAba Apyo ke maherabAnI karI eka karNa-kAne kayAre bharUca tarapha vihAra karyo te cokasa ame Ape temAM umeravo eTale pAlitta thAya. pAlitta jANatA nathI paNa saMbhavita che ke vIsa varSanI vaye eTale page amuka auSadhi lagADavAthI uDavAnI te zatrajya giranAra Adi pavitra dhAmanI yAtrAe zakti Ave te mANasa ziSyanI A hAjara gayA hatA tyAre tyAM gayA hoya. te pachI te javAbIthI gurU prasanna thayA ane tenI mAne AvelA valabhI tathA nAgArjuna jyAM rahetA hatA te DhaMka. nAgendranA svapna anusAra janma pachI nAgaMdra janma pura gayA. tyAra pachI jIdagIne moTo bhAga teNe nAma ApyuM hatuM te badalI pAlitta nAma karyuM. dazame mAnakhaTapura (mAlakheDa )mAM gALyo. tyAM paNa te varSe tene AcArya tarIke sthApavAmAM Avye. teNe sAhityamAM bahuja pravINa hovAthI rAjA kRSNanA parama jaMdagInAM zarUAtanAM varSe mathurA ane tenI Asa- mitra banI gayA. pAsa gALyAM, ane traNacAra varSa pachI tene pATalI. te samaye hiMdamAM rAjya darabAromAM bauhone putra javAne Adeza ApavAmAM AvyuM jyAM te bahuja vaga saga-prabhAva hatuM ane eka tarapha beTho Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 jenayuga jayeSTa 1984 ane bIjI bAja ane vacce vAraMvAra vAda vivAde zAlivAhanA kahevAthI bharUcamAM munisuvrata svAmInA thatA. Arya khapuTAcArya ane tenA ziSya upAdhyAya maMdiranI vajAropaNa karyAnuM mAluma paDe che. A devendra nAmanA jana sAdhuo bahu jabarA paMDita hatA vAta khare saMbhavita che. upara jaNAvela rAjA, zAlitathA maMtravidyAnA pUrA jANakAra hatA. bharUcanA vAhana vaMzano prAkRta gAthAsaptazatI (gAhAsata rAjA samakSa thayela vAdavivAdamAM jaina sAdhuthI saI) ne prasiddha lekhaka hAla hovo joIe. vaLI hArela eka guDazamapurane eka bAda marI jaI evuM varNana che ke mAnakhetrapuranA rAjA kRSNa ke je vyaMtara thayo ane janAne kanaDavA lAgyo. Aryana, pAdaliptasUrinA parama mitra hatA tene zAlivAhane puTAcAryanI sevAnI mAgaNI karavAmAM AvatAM teNe vinaMti karI ke thoDA vakhata surine mArI sAthe pitAnI zaktithI buddha pakSane tAbe karyo ane gAma rahevA devAmAM Ave, tethI pAdaliptasUri AMdhrarAjanI bahAra kADhI mUkyo. rAjA AthI bahu prasanna thayo rAjadhAnI pratiSThAnapura-hAlanuM paiThaNu-gayA ane prAkRane yakSe jAne herAna karavAnuM choDI dIdhuM. tevI ja tamAM taraMgavatInI prasiddha navalakathA lakhI ke je rIte devendra paNa pitAnI maMtra zakitathI pATalI. pAchaLathI bahuja lokaprasiddhimAM AvI. A navalaputranA rAjA dAhaDanI kacerImAM IrSALu brAhmaNane kathAnA uttama guNe tenA pratispadhI paMcAlane paNa temanA moDhAM pITha tarapha karI daI zikSA karI, ane jyAre chevaTe kabula karavA paDayA ane pAdaliptasUrinA te lekee jana sAdhuo thavAnI hA pADI tyAre maraNa samAcAra sAMbhaLatAM nIcenI prAkRta kaDI tenA temane choDavAmAM AvyA ane tyAra pachI rAjAe mukhamAMthI nIkaLI gaI bAlANa gRhasthane jaina sAdhuoe namavuM te kazIka vi na pUruM namaksa jije durta Agraha choDI dIdhA. A gurU ane ziSya anukrame jassa muhanijjharAo taraMgavaiyA naI bUDhA // vidyApAhuDamAM ane siddha pAhuDamAM niSNAta hatA. ema jaNAya che ke AgalA jamAnAmAM mAtra prabhAvaka caritranA kartA jaNAve che ke pAdalipta jIvanacaritra ghaNAM hatAM. tenAthI bhinna evI A sUrie AyaMkhapuTAcArya pAsethI A maMtravidyA magAvavA prAkRta navalakathA taraMgavatI navIja DhabanI hatI. prApta karI hatI. vaLI te jaNAve che ke yoniprA. Agama sAhitya ane tenI aMdara mukhyatve caritAnabhata (bhinna bhinna pramANamAM bhinna bhinna auSa- ga jIvanacaritraviSayaka kathAo pUrI pADe che. dhinI meLavaNIthI judI judI jAtanA kIDAo ane uvasamALA ane paumariyamanI jAtanAM graMthA prANIo pedA karavAnI kaLA ) mAM niSNAta rUdradeva hatA paNa itihAsanI sAthe jarA saMbaMdha na dharAsuri ane nimitta zAstrI (bhaviSya bhAkhavAnI vanAra kharekharI kAlpanika navalakathA mAtra taraMgavatI kaLa) mAM huzIyAra zramaNasiMha bane pAdalipta ja hatI. te Adya ane uttama navalakathA hatI. have sUrinA samakAlIna hatA. te tene maLyA hatA ane pachI huM malayavatI nAmanI bIjI navalakathAno ullekha sArA samAgamamAM AvyA hatA. pAdaliptasUri vidyA karIza. temanI pachI thayela navalakathAo A che - cakravarti AryakhapuTAcArya ane siddha upAdhyAya sabadhunI vAsavadattA, haribhadra sUrinI samarAicakahA, rajane paNa mAnakheTapuramAM maLyA hatA. pAdalipta utanasUri athavA dAkSiNyacihananI kuvalayamAlA, sarine pAralepa vaDe AkAzamAM uDI zakAya tevI temaja jainetara lekhakenI lIlAvatI temaja gAra kaLA AvaDatI hatI ane te dararoja zatruMjaya maMjarI. chellI navalakathA rAjA bhoje racelI che. A giranAra-savaMtagiri Adi pAMca mahAna tIrthonI navalakathAo bahuja kapriya thaI hatI ane tenuM jAtrA karatA hatA. teNe-vendranA prabhAvathI pATalI jenA mukhamAMthI nIsarelI jharI (jharaNa) vaDe taraMgavatI putramAM je brAhAe dIkSA lIdhI hatI tenA sagAne nadI vRddhi pAmI tevA pAdaliptasUrine upADI jatAM bujhAgyA hatA. temaja rAjA sAtavAhana athavA jamanuM mAthuM kema na phuTavuM. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdalipta sUrikata nivAMkalikA 378 bahuja anukaraNa karavAmAM AvatuM hatuM. pAchaLathI AkhA hiMdamAM bhamatAM bhamatAM tene khabara paDI ke thayela navalakathAkAroe pAdalipta, jIvadeva ane rAjA zAlivAhananI caMdralekhA nAmanI rANI padminI haribhadrasUrine mahAna navalakathAkAra tarIke khAsa che. te gI pitAnI uDavAnI kaLAnA baLe te vakhANyA che ane teonI navalakathAoe bIjI rANIne palaMgamAM sutelI sthitimAM madhyarAtre khaMbhAta ghaNI navalakathAone madhuratA ApI hatI. najIkanA jaMgalamAM laI AvyuM, tyAM teNe rANIne na te samayanA prasiddha yogI nAgAne pAdali- gabharAvA kahyuM ane jaNAvyuM ke tane ahiM lAvavAne harinI kIrti sAMbhaLI ane tene AkAzamAM uDa uddeza e hato ke tAre hAthe pArAne khala karAve vAnI kaLA AvaDe che te jANyuM. nAgArjuna pAda ke jethI karIne tAMbu ane halakI dhAtune senuM liptano ziSya tha ane pitAnI buddhithI pATale banAvI zake tevo siddha rasa taiyAra thAya. zAlivA5mAMnI auSadhinA 107 nAmo zodhI kADhI tenI hanane tenI rANI guma thayAnA samAcAra kema maLyA madadathI uDavAno prayatna karyo paNa tene joIe tevI ane nAgArjana kevI rIte siddha rasa banAvavAmAM phateha maLI nahiM. te kukaDAnI mAphaka jarA uMce saphaLa thayo paNa te rasane kAMi paNa upaga na uo ane pAcho paDyo ane tethI tene lAgyuM. karI zakyo ane kema tenuM mRtyu thayuM Adi varNana pAdaliptasUrie nAgArjune pitAnI buddhithI pAda- prabaMdhaciMtAmaNImAM Ave che. prabhAvaka caritra lepamAMnAM eka sivAya badhAM vasANuM zodhI kADhayAM varNave che ke te pAdalipta sUrinI sAthe te zatruMjaya tethI tenI alaulika buddhithI khuzI thaI je eka upara anazana karI samAdhi maraNa pAmavA auSadhi tene AvakI nahi-ke je pANIne badale cokhAnuM gayA. bane nAgArjuna ane pAdalipta tyAM mRtyu dhaNu hatuM te-pAdalipta nAgArjunane zikhavyuM. ane pAmyA. pAdalipta bIje svarge gayA. A rIte nAgArjune tyAra pachI jyAM che tyAM saMpUrNapaNe TUMkamAM graMtha kartAnI jIvana kathA che. ahiM jaNAvI uThI zakato hato. nAgArjana suvarNa siddhi (sonuM devuM mahatvanuM e che ke nAgArjuno ghaNA thayA che banAvavAne kImIyo) mATe paNa prayatna karatA hatA ane ApaNe A nAgArjuna bIjA saikAnA madhyamAM te sArU tene pAnI strIne hAthe pArAne. khalamAM bomAM thayela nAgArjuna ke jeNe vajIyAna calAvyo ghuTAvavo joIe te akhataro karavA dhArato hato. tenAthI taddana judo che. (apUrNa). Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 389 yeSTa 14 jenayuga haMsAvalInI vArtA. lekhaka - aMjulAla raNachoDalAla majamudAra. B. A. LL. B. [saM. 1673 mAM " draupadI haraNa" racanAra khaMbhAtane jainetara kavi zivadAse A vAta duhA, pAI, ane chapamAM racI che. e vAta sAhitya' mAsikamAM 1919-20 mAM kakaDe kakaDe chapAI hatI. tyAM prakAzake jaNAvyuM che ke vIrajI ane sAmaLabhaTa vagere kavione A vArtAmAMthI 8 ne 8 sucanA maLI hovI joie. paraMtu vizeSa zedhane pariNAme jaNAya che ke "haMsAvalI'nI navI vArtA racyAnuM yazodhana ekalA zivadAsane khAte paNa svIkArAya tema nathI. lagabhaga paMdaramAM zatakamAM (saM. 1411 mAM) eka vinayabhaTTe " haMsavaccha capAI racI che. tenA pachI saM. 1553 mAM utArAyelI eka AsAyata nAmanA kavinI "haMsavaccha kathA" Dekkana kolejanA saMgrahamAM tathA udayapuranA viveka (vijayajInA) bhaMDAramAM che. e vAta zivadAsanI vArtAnuM mUla hoya ema lAge che. emAM vArtAne "cAra khaMDa' mAM vahecI nAkhelI che. zivadAsanI vArtAnuM bIjuM nAma paNa "haMsA cArakhaMDI' chApavAmAM AvyuM che. jema kavinI vArtA zivadAsanA trIjA khaMDathI zarU thAya che. paThaNamAM zAlivAhananA putra varavAhananI kathA emAM Ave che. saM. 1653 mAM eka madhusudane "haMsAvalI' nI vArtA racelI che. emAMnI haMsAvalI te haMsAvatI (traMbAvaTI)-khaMbhAtanagaranI rAjaputrI che; ane hene vikramarAjA AvIne paraNuM jAya che. e vAtanuM bIjuM nAma "vikramacaritra" che. e haMsAvalIne A haMsAvalI sAthe koI saMbaMdha nathI. mAtra nAma sAmya che. A vArtAnI suMdara prati zrI. aMbAlAla jAnIe potAnA saMgrahamAM vAMcI javA mATe ApI hatI, te badala temane RNI . haMsAvalI" nI A padya vArtA eTalI puratI lAkSaNika che emAM traNa janmanI kathAdvArA puruSaNiI nAyikAnA svabhAvanuM samAdhAna karavAmAM AvyuM che. cItArAnA citrapaTanI yukti paNa teTalI ja viziSTatA vALI che. A vAta eka jainetare racI che chatAM temAM jaina matanI spaSTa asara joI zakAya che. mahAkavi sAmaLabhaTanA purogAmI tarIke paNa A vArtAne kavi upayogI che. zivadAsanI vArtAnuM bekhuM nIce pramANe che -] kuMdanapuramAM anaMgabhrama rAjAne putra nathI. teNe lAgyuM. sema pANInI bhALa kADhavA eka uMcA jhADa kaMTALIne kamaLapUjA AdarI. eTale zivakRpAthI ene upara caDho. najIkamAM ja eka nagara dekhAyuM. baMne be putra thayA. paraMtu tenuM sukha tenA nasIbamAM la- bhAI tyAM gayA; ane nagaranA pradhAnane ghera rAtakhAyuM nahatuM. vAso rahyA. soma ane uttara e be rAjakumAra moTA pradhAnanI putrI jayavaMtI bhojana pIrasavA A thayA; ane mRgayA ramavA gayA. tyAM eka RSi hatA; vatI hatI. rAjakumAra uttara tene joine aMjAya; temaNe upadeza karyo; " kumAra, pazuhiMsAnuM ghora pApa jayavaMtI paNa A juvAnaDAne nIrakhI moha pAmI. tamane lAgyuM. have te dhovA kAzI jAo; ane paraMtu enA haiyAnI vAta e kAIne jANavA daI zakI patitapAvanI gaMgAmAM nahAI pApamukta thAo." nahIM. uttarathI paNa e vAta kema puchI jAya ? eNe dudhabharyA navajuvAna yAtrAe nIkaLyA. vATamAM paNa mananI vAta manamAM rAkhI. saMkalpa karyo, "e jaMgala AvyuM. tyAM baMne raste bhulyA. bhamatAM jayavaMtIne A janme nahIM te bIje janme te ja bhamatAM bapora thayA. pANI vagara gaLuM sukAvA sara meLavavI." huM jue rA. mohanalAla desAI saMpAdita che jene pradhAnane tyAMthI vidAya mAgI baMne jaNa kAzI gurjara kavio, pR. 46. AvI pahoMcyA. gaMgAmAM nahAi pavitra thayA. uttara Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hasAvalInI vArtA 381 hajI jayavaMtIne bhulI zakaze nahe, ene thayuM, jayavatIe dUrathI A prasaMga joI lIdho. pAse "jayavaMtI meLavyA vagara saMsAramAM kayuM rasa sthAna AvatAM somane oLakhe. ane nIce utarI. che?" eNe te tyAM ja deha pADavA nizcaya karyo; semanI sAthe uttarakumArane na dIThe eTale jayaane karavata mukAvyuM ke, " Avo bhaya jayavaMtI vaMtI hadayamAM ke kai thaI gayuM. eNe bIte bIte nArI maLe ! " uttaranI khabara puchI. temanI AMkhamAM AMsu AvyAM. semakumAra sAthe hatA; te khuba khinna thayo. jayavaMtI pAmI gaI ke aniSTa samAcAra che. jayavaMtIne potAnA bhAInI kathanI kahevA tenA nagara sema jarA svastha thaI narama sAdathI kahevA tarapha cAlyo. nagaranA bajAra sudhI e AvI pahalAgyo, "bhAInA zA samAcAra kahuM? tamane ahIM co ane vIsAmo levA beThA. evAmAM dukAne Tapa- jayAM tyAranuM ja emanuM dIla ghavAyuM hatuM, paNa dIlanAM Tapa baMdha thavA mAMDI. puruSamAtra jyAM tyAM saMtAI daI se koIne kahevAya che? tamane hadaya ApI e javA lAgyA. somane A zuM thAya che tenI samajaNa yAtrAe cAlyA; gaMgAjImAM nAhyA; paNa pachI emane paDI nahIM. emanuM hRdaya khAlI khAlI lAgyA karyuM emaNe pAchA loka bolI uThayA che e javAna, tuM koka javAno vicAra mAMDI vALyA. ane kAzInA karavaajANyA lAge che; rastAmAMthI bAjue khasa, je tano chello upAya emaNe ajamAvyo ! " Avate paNe jayavaMtIbahena nIzALethI ghera jAya che. rastAmAM bhava e jayavaMtI maLo "-e emanA chellA bola ke puruSane jovAmAM Ave te tene mArI nAkha- hatA. huM ozIALo banI gayo. mAre tamane e vAmAM Ave che tenI tane khabara nathI?" eTalAmAM samAcAra kema pahoMcADavA te bhAre vicAra thaI paDayo. te AgaLa hathIArabaMdha dAsIonuM ToLuM dhasI huM Aje Atho AthaLe cAlyo AvuM chuM. tyAM AvyuM. temaNe temane vaccethI uThI javAnuM kahyuM. tame Ama acAnaka maLyAM-" . somanuM svamAna ghavAyuM; e sAmo thayo. tira- jayavaMtInA hAthamAMthI hathIAra sarakI gayAM. skArathI pelI strI aMgarakSakone nIhALI rahyA. eTa- keLa upara ghA thayA hoya tema e beya upara besI lAmAM jayavatInI hAthaNa huM lagolaga AvI pahoMcI. paDI. enuM mAthuM pharavA mAMDayuM. "have zuM karavuM?" huM hAthIne badale hAthaNInuM vAhana purUSajAta pratye e vicAravamaLamAM e taNAvA lAgI. pralayakALamAM vaiSanuM sUcaka che. AkhI sRSTi DubI jAya che tema enI AzAnI sAmaLabhadanI "vaitALapacIzI" mAMnI navamI vAtamAM molAte bhoMyabhegI thaI adazya banI gaI hatI. AvIja eka purUSaSiNuM " jayavaMtI" nI vArtA gaTha- zokano pahelo AdhAta narama thatAM e kartavya vAyalI che. A jayavaMtI eTale sudhI vrata laIne beThI vicAravA lAgI. jene mATe mahA zaktinI jema, hatI ke"purUSakerUM mukha nava ya, kaLI na zake tene kAya; purUSa sevA kare nahIM, viparIta eha viveka." rAe nahIM purUSa zuM raMga, game nahIM purUSane saMga. tethI ja kAthA cunA vagara e calAve che. purUSa nAma anna nava jame, purUSa DhIMgalA zuM nava rame; vaLI e kuMvarI dara ravivAre zaktinI pUjA karavA puSa nAma nava pahere zaNagAra, magare kevaDe nava zira hAra. bahAra nIkaLe che tyAre purUSa palaMga para nava suve, purUSa arIse mukha nava juve. " purUSa bahAra na nIsare, rAya rANA ne raMka; puruSa leTe pANI nava pIye, purUSa nAma letAM mana bIhe" dekhe tene duHkha de, e te ADe aMka." eka divasa eka paradezI paMthI saMbeLInI dukAne AvI jayavaMtIne sAMbhaLIne pele paMthI kAzI karavata beThA hatA. tyAM jayavaMtInI dAsI pAna levA AvI. kAthA mukAvavA atvAne teAra thayA,aATalA prastAva sAmuLabha cunA vagara ekalAM pAna laIne gaI tethI tene Azcarya temanA vakhatamAM pracalita ke prAcIna lokavArtAmAMthI thayuM. tyAre tALIe khulAso karyA ke - upAMgamAM lIdhe haze eTaluM kahevAnuM mana thAya che.. Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 jenayuga 4 1984 puruSa samAjamAM udAsIna thaI pharatI te javAthI have AvI caDhayA; temaNe sujhAvyuM ke, je temane piopaTa enuM jagata zunya banI gayuM. eTale enI pAchaLa pipaTIno avatAra Apa; nAnAM haze tyAre bhAIbahena, javuM ja thAya che ema eNe nizcaya karyo. ane moTAM thae e pati patnI thaze." Ama buca - jayavaMtIe kAzIno mAraga lIdho. enI traNaseM ukalI javAthI brahmAe jayavatI ane uttarane pipasATha sarakhI sAhelIo ene ekalI kema javA de? tenAM baccAM avatAryA. soma mora jabhyo; jayavaMtInI e paNa rAjakuMvarInI sAthe thaI. badhuM maMDaLa cAlatuM sakhIe paMkhiNIo thaI cAlatuM kAzI AvI pahoMcyuM. patitapAvanI gaMgAmAM vanamAM eka popaTIe iMDAM mukayAM. e IMDAMmAMthI zuddha thayuM. pachI jayavaMtI karavata mukAvavA gaI. baccAM janmyAM. te dhIme dhIme moTAM thatAM hatAM. prabhunuM karavuM te karavata mukAvatAM mAgavAmAM e bhulI, ekAeka vanamAM dAvAnaLa pragaTayo. pazupaMkhI nAsaeNe mAgyuM, "mane pele bhava uttara bharatAra tarIke bhAga karI rahyAM. popaTIe baccAMne laIne uDI ane vIrA tarIke prApta thAya !" karavata mukAyuM ane javAnuM pipaTane sucavyuM. paNa suDAe kahyuM " huM jayavaMtIe pitAne kuMvAro deha choDe. hamaNAM cAMca bharIne jaLa lAvuM chuM ane dava helavI jayavaMtInI sAhelIo A viparIta dekhAvathI nAkhuM chuM." AbhI banI gaI ane jANe emanAmAMthI teja harAI paTIe kahyuM: "kharuM; paraMtu tame cAMca bharI gayuM hoya tema e valI vIlI thaI gaI. emanAthI pANI lAvaze tethI dava hAlavAze nahIM; ane dAvAsahIara vagara kema rahyuM jAya ? te paNa jayavaMtInI naLa cAre pAsathI ApaNane vIMTI vaLyo che. mATe kaMThe cAlI. samakamAra A hatyAkAMDa joI rahyo hato ApaNe ahIM rahIne saMgAthe baLI marIe teTaluMja tene dunIo upara virAga Avyo. have saMsAramAM ApaNA hAthamAM che. te mane mRtyumAMe sAthe rahevAnuM enuM koNa? ema ene thavA mAMDayuM. eNe paNa A satInuM sadabhAgya prApta nahIM karA? tame have javAnuM jIdagIne aMta zodhyo. karavata mukAvatAM eNe mAgyuM, mAMDI vALo." uttara tathA jayavaMtI pAse mAro avatAra thAva ! piTIe bahu ja lIdhI; paNa davathI gabharA mane traNa avatAra sujhe ane traNe jaNa bhegAM elo pipaTa kuTuMba bacAvavA cAMcamAM pANI lAvavA thaIe..." uDayo. A tarapha dava vadhI paDyo. piTI baccAM karavatanI kAramI kahANI sAMbhaLI kAzIne rAjA sAthe baLI marI. paMkhiNIoe paNa popaTIne kepyo. bhayaMkara amahiMsA karanAra yaMtrane eNe baLatI joI davamAM jhaMpalAvyuM. eTalAmAM snehaghelo dezapAra karyuM. yAtrALuone te mATeja kAzImAM piTa pANI laIne AvyA. paNa bhaDabhaDatI AgamAM AvatA khALyA. sasAra Akaraze lAge ke tarata oLIyuM popaTI ane baccAMne sapaDAI gaelAM joine teNe badalI managamato no janma meLavavAnuM lekenuM paNa davamAM jhaMpalAvyuM. merathI e A akasmAta sAdhana have naSTa thavuM. joI rahevAyuM nahIM; ane teNe paNa praveza karavata mukAvI jayavaMtIe mAgaNI karI hatI ke karyo. Ama A avatAra kathAnuM chevaTa AvyuM. pele bhava uttarakumAra bharatAra tarIke ane vIra tarIke , jayavatIne trIjo avatAra. kaNiyApura pATaNamAM prApta thAya. eTale brahmadevane ciMtA thavA mAMDI. bhAi hasAvalI nAme rAjakuMvarI tarIke thayo. piThaNamAM bahena tathA zrI bharatArano bhego janma kema Apavo zAlivAhana rAjA hatA. tene tyAM uttarakumAra naravAtenI sujha emane paDatI nahotI. tyAM brahmaputra nArada hana nAme rAjakumAra thayee rAjya pAmyA tyAre * jaina dharmanA ahiMsAvAdane cAkhe, avaroSa somakumAra manakesara nAme tene pradhAna thaIne rahe. ahIM parakhI zakAya che. Ama traNenA trIjA avatAramAM sai sAthe maLI zakayAM, Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsAvalInI vArtA 383 eka divasa naravAhanane nidrAmAM AnaMda-svapna haMsAvalIe vinayathI pitAnA pUrva janmanI-papaTa lAgyuM. jANe kaNiyApura pATaNa jaI haMsAvalIne e popaTInA avatAranI badhI vAta karI. "popaTe kahyuM paraNe che! lagnavidhi cAlI rahyA cheane rAjAnI na mAnyuM ane cAMcamAM pANI bharavA gayo eTale e nidrA laMbAtI jAya che. pahara divasa caDhayo paNa rAjA bo dekhAyo. tethI mane thayuM ke eNe pitAne uThayA nahIM eTale manakesara pradhAne mitrabhAve rAjAne deha vahAlo gaNyo tyArathI tenI puruSajAta upara ' jagADo. rAjA svapnamAM kavalabhakSaNa karavAnI temane vera rAkhuM chuM !" rImAM hatA. haMsAvalIne hAtha enA mukhamAM kaMsArane devI gaMbhIra svare bolyAMH "emAM e pipaTane keLAo bharAvavA laMbAte hatA ane A ghaDIe zo vAMka? bIcAra kuTuMba bacAvavA gayo temAM ene pradhAne naravAhanane jagADaya; eTale rAjAne krodha zo agata svArtha? cAMca bharIne e AvyuM ane caDhayo. enA manathI jANe badhuM dhULamAM maLI gayuM! davamAM tame sapaDAyAM tyAre e paNa tamArI pachavADeja manakesare rAjAnA mananI vAta jANI lIdhI. mu hato" A zabda sAMbhaLI tyAM thoDIkavAra svapnamAM dIThelI haMsAvalIne paraNAvI ApavAnuM lAMbI zAti prasarI. hasAvalInA mukhamAMthI eka vacana ApyuM ane hasAvalInI zodhamAM e nIkaLyo. lI hAya nIdhI. ene pastAvo thavA. vATamAM eka yogI maLyA tenI madadathI e kaNiyApura dekhAya. eNe tatkAla narajAtane na mAravAnI pratijJA AvI pahoMce. nagaramAM pesavAne badale nagaranA keTa lIdhI; ane devIne bahAra rahe ra nAkalITI bahAra eka mAlaNa rahetI hatI tene ghera jaI utAro kheMcavA mAMDI. karyo. ghera ghera pharanArI mAlaNu pAsethI catura pradhAne pachI e devIne vinavavA lAgIH "mA", e rAjyanI hakIkata puchI lIdhI. vAta vAtamAM mAlaNathI pUrvajanmano piTa kayAre maLaze?" maMdiramAM kahI devAyuM ke " pApaNI rANIe haMsAvalI nAmanI peThelA manakesare kahyuM: "ATha divasa pachI." haMsAduSTa kuMvarIne janma Ape che. te kuMvarI nara jAtane valInA jIvane e uttarathI zAMti vaLI; ane namra dekhe che tyAMthI mArI nAkhe che; ane temanAM mAthAno banIne e ghera gaI. manakesare devInI mAphI mAgI. mAtAne bhoga Ape che. tenI sAhelIo tene A pitAne uddeza jaNAvI devInI vizeSa sahAyatA kAryamAM madada kare che." manakesare A hakIkata gAMThe mAgI. dayALu devIe varadAna ApyuM ke, "tArA bAMdhI; ane maLe tene upayoga karavAno nizcaya karyo. manathI je meM tuM citrapaTa upara cItarIza te AbelAga joIne darzana karavAne bahAne e devInA huba thaze." maMdiramAM peThe ane aMdarathI hAra baMdha karyA. haMsAvalI, haMmezanI jema, darzana karavA AvI tyAre koI devInI AvI aNucItavI sahAya maLatAM manadivasa nahIM ane te divase maMdiranAM dvAra baMdha dIThAM. kesare cItArAne veSa lIdhe; ane pachI rAjakumArI eNe AvIne dhAra ThelyAM paNa te ughaDyAM nahIM. haMsAvalI pAse e Avyo. thoDIkavAre aMdarathI zabda thayoH cItArAe vividha jAtanAM citro cItarI batAvyAM. " jA re raMDA haMsAvalI !" pachI pUrvabhavanI AkhI kathA eNe cItarI. jayahaMsAvalIe maMdiranA umarA uparathI caraNaraja vaMtI ane uttara kAzImAM karavata mukAve che. teo mAthe lIdhI; ane jagajananI devIne vinavaNI karavA pipapapaTI janme cheH dava lAge che temAM popaTI maMDI: "mAcha, mane raMDA kema kaho cho? mArAthI ke tathA baccAM baLI mare che: popaTa cAMcamAM pANI kui kArya thayuM ?" javAba maLyoH "e nAdAna laIne Ave che te paNa A sthiti joI jhaMpalAve rAjakumArI! puruSa jAtano bhAga kAM Ape che?" che-vagere. Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 jInayuga 4 1984 hasAvalIne, A citramAlA joI, pUrvabhavanuM sAgaramAM haMsa ane vatsa (vaccha)nuM joDakuM avataekAeka bhAna thaI AvyuMt pUrve kathAne Abehuba ratAM AnaMdanI bharatI AvI. cItarelI joI e beThI hatI tyAMja DhaLI paDI; hasAvalI, cItArAnI kalA ane yuktite saM. ane pipaTa mATe raDavA lAgI. mahAmahenate tenI bhArI saMbhArIne hajIe mana kesara pradhAnane aneka mUcha vaLI. ekAMtamAM cInArAe pharIthI ene kahyuM dhanyavAda ApI rahI hatI.* kuMvarIbA, tamArA pUrvajanmano nAtha kayAM janmya - " haMsAvalI " jevI purUSaSiNI strIonI che te sarva hakIkata have tamane cItarI batAvuM chuM." vArtAo prAcIna sAhityamAM maLI zake che kharI. eka mana kesare godAvarI, paThaNupura, zAlivAhana, nara- udayabhAnukRta " vikramasena rAsa " ( saM. 1565 ) mAM vAhana vagere AlekhyAM. eTale hasAvalI yuvarAja caMpAvatInA caMpakasenanI putrI lIlAvatIne purUSadvaSiNI naravAhananI sAthe potAne paraNAvI ApavA cInArAne kahI che. te kanyA keIne paraNatI nahatI, kAraNa ke vInavavA lAgI. pUrvabhavanuM jJAna hovAthI e purUSajAtane Sa karatI. vIrachanI " kAmAvatI kathA " (sa. 1725) mAMnI - cItAre tyAMthI rajA laIne naravAhanane teDI kAmAvatI e zivadAsanI haMsAvalInI ja dvitIya AvRtti lAvavA gaye. svapnAmAM dIThelI hasAvalIne hAthe che. traNa janmanI kathAmAM paNa ghaNuM sAmya che. kaMsAra jamavAnI dhanya ghaDI have ene pAse AvelI sAmaLabhaTanI " vaitAlapacIzI " mAM navamI vAtojaNAI. e tayAra thaI gayo; ane manakesara mAMnI jayavaMtI, uparAMta " udyama karma saMvAda " mAM pradhAna ( cItArAne veSe ) rAjAne teDIne Avyo. karmavAdInA bIjA siddhAMtanA daSTAMtamAMnI padminIe ke traNa traNa janmanA aMtarAya pachI baMnenAM lagna AvIja nAyikAo che. thayo. hasAvalane purUSa jAta pratyenA roSa have che, junA vAto premAvatI " [ sa. 19% nA gujarAtI" nA dIvALI aMkamAM prakaTa ] mAMnI premAvatI utarI gayo hato. A baMne premIone saMsAra paNa A prakAranI nAyikAonA vargamAM bese evI che. + sarakhAvo AvAM pUrva janmanAM citrapaTanI asara A badhI nAyikAo TenIsana kavinI "Princess? mATe prAkRta kathA " taraMgavatI " ( june 1982 ne [ prInsesa ] nI jema ja strIya rAjya " nI hImAyatI - gujarAta' mAsikane dIvALIne aMka ) uSAharaNanI ane purUSa jAtanI sAme thanAra vyaktio jevI cItarapurANakathAmAM paNa citralehA AvI citrakalAnI madadathI ja vAmAM AvI che. chevaTamAM, te badhee purUSa sAthe saMdhi vara zodhI Ape che. thayAnI vAta Ave che. [ A "gujarAta' 84nA kArtakamAM Avela vArtA rA. majamudAranA prAvezika sudhArA sahita atra mUkI che ane A pachI samAlocaka 27nA naveM-DIseM. nA aMkamAM Avela "kAmAvatInI vArtA ' prasiddha karI che, tenuM kAraNa e che ke te vArtAo janetara kavioe 5ghamAM lakhI te pahelAM ghaNA lAMbA kALe je jana kavioe te vArtAo padyamAM yojI che tenI vigata have pachI ApavA amAro vicAra che ke jethI rA. majamudAra sUcave che tema tenAM mULa jana che e pratyakSa rIte siddha thaI zake tema che; janakRta gujarAtI padya sAhitya vikrama teramI sadIthI prApta thAya che tethI te sadIthI te gUjarAtI kavitAne prAraMbha avazya gaNI zakAya tema che. joke vArtA sAhitya mATe jenee puSkaLa karyuM. che ane te jema bane tema vaheluM, ne bIjA sAhitya karatAM paheluM prakaTa karavA yogya che e amArI sUcanA AnaMdakAvya mahodadhinAM maeNktike prakaTa karanAra upADI leze. taMtrI ] Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmAvatInI vAta 385 kAmAvatInI vArtA. lekhaka:-ra. maMjulAla raNachoDalAla majamudAra, bI. e, elaela bI. mahAkavi premAnaMda ziSya vIrajIe A vArtA pavapurANanI kathAne sAta adhyAya ane bAkInAM saM. 1725 mAM racelI, te prAcIna kAvyamAlA 15 kaDavAmAM dazakumAracaritanI AkhyAyikAmAMthI aMka 8 mAM chapAi che. kavi hene "abhinavo sambandha joDayA che, pachI eka ajagaranI ADakathA itihAsa" kahe che. paraMtu A pahelAM Azare paNa emAM joDI che.' pise varSa upara, "haMsAvalInI vArtA"+ lakha- A " kAmAvatI " nI vArtAnuM "huMsAvalI" nAra khaMbhAtanA kavi zivadAse " kAmasena kAma- nI vArtA sAthe khUba ughADuM sAmya che; kadAca vatInI vArtA" hA, copAI ane pUrva chAyAnA vIrajIne pitAnA pahelAMnI, samAjamAM prasiddha evI 583 racanAbaMdhamAM kaDavAMbaddha racI che.* e jUnI vArtAmAMthI prasaMganuM sUcana thayuM paNa heya. premane carcatI bIjI lokavArtAonI peThe A kAmAvatI pahele avatAre haMsAvalInI nAmanI bane kavioe phalazruti ema jaNAvI che ke rAjaputrI; bIje avatAre "paMkhiNI-popaTI; ane "e kAmAvatI caritrajogAya, sAMbhaLatAM sukha pAme kAya; trIje janma kAmAvatI tarIke avatare che. tene kadi nahi vijoga, naranArI sukha pAme bhega; vIrajInI vArtAne sArasaMkSepa A pramANe che - nata nata navalA pAme bhega, sadAkALa tehane nahi vijega. prIta vichohanuM moTuM pApa, paramezvara de tene zApa; huMsAvalIne pahelA janmamAM icchita vara maLate mATe kahuM chuM seya,prataviha ma karaze keya-" vAmAM vidana AvyuM. eNe eka vakhata eka sundara zivadAsa.. vaheMcaNI karatAM tene ( vIrajIne ) phArasI-ArabI-urdu e kathA je sAMbhaLe, vizvAsazuM naranAra. vArtAne kara mAre evI adbhuta vArtAo racavAnuM sepyuM vijoga kadi thAye nahi, gRha putra dhana parivAra-" hatuM. e kAma vIrajIe " kAmAvatI " nI vAta racIne bajAvyuM, paraMtu emAM videzI vArtAsAhityanA je vIrajI. camatkAra athavA paizAcI bahakathA jevo rasa AvI zako A vArtAnuM mULa padmapurANu tathA dazakumAracari nahI; tethI premAnandanuM mana mAnyuM nahI paraMtu e tamAM che. #vIrajIe potAnI vArtAnAM sAta kaDavAmAM ukti pachI, vidvAna prastAvakAra turataja umere che ke "A + A vArtAno paricaya mATe gujarAta" no uktine puSTi ApanArAM pramANa maLyAM nathI. A atyAre kArtika 1984 ne aMke. te zivadAsanI, vIrajI pUrve racAyelI ane vArtAonA * zrI kArbasa gujarAtI sabhAnA saMgrahamAM kAmasena astitvane lIdhe, ulaTAM virUddha pramANe maLatAM jAya che. kAmAvatI" nI vArtA che; ane te aprasiddha che. tenI vaLI, premAnanda zikhyAne kAryanI saMpaNI karyAnI je noMdha sabhAnI chapAyelI yAdImAM pR. 70nA upara vigatavAra hakIkta AgaLa dharavAmAM AvI che, henuM AvelI che. e vAta prakaTa thaye dhIrajanAM kAryo sAthe eDana vIrajInA pitAnI vArtAmAM karelA khAsa bhUla sarakhAvavA mATe ThIka kAma lAgaze. AdhAra sUcavatA ullekhothI ja thaI jAya che. phArasI te - " vIrajIe pote sAmaLanA chevI kavItA kI nahI paraMtu " haMsavaccha kathA " jevI prAcIna janakathA hene chakaDa mAravAnuM mAthuM rAkhyuM hatuM..." ema prAcIna uparathI vIrajIne potAnI vAta racavAnI sUcanA maLI kAvyamAlAnA saMpAdake noMdha karI che. kadAca tethI prerAIne hoya ema vadhAre saMbhavita ane svAbhAvika lAge che. ja di. bA. kezavalAlabhAI " premAnandanA jIvananA pAMca * AdhArabhUta banelI bhUla vArtAmAMnuM nAyikAnuM prastAva ' mAM ullekha kare che ke " premAnanda, gujarAtI nAma paNa vIrajIne kAma lAgyuM che, e bAbata dhyAna sAhityanA samuharSa arthenA mahAna samAraMbhamAM komanI kheMcanArI che, vikAsazuM na vAra" ananya athavA 1 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 386 jyeSTa 1984 brAhmaNaputra joyo; enA tarapha ene eka bhAMDunA nAthI cetI jatA ane AghA pAchA thaI jatA, jevo vahAla upaje. tethI vartamAna jIMdagIthI kAraNa ke e cokakasa mAnatA ke kaMTALI gayelI hasAvalIe bIje janme te e " purUSAkAre daSTa paDe te, nie mAryo jAze; bhAI thAya evI icchAthI pitAno dehotsarga karyo. pANI pIve pazu chUTe, zvAna vRSabha tokhAra; brAhmaNaputranA hRdayamAM bIje ja bhAva jAgyo. purUSAkAre nara nAme ke, nA rahe eka lagAra" tene kSatriya rAjaputrI sAthe vivAha karavAnI IcchA "haMsAvalI" nI vAtomAM jema naravAhana rAjAne thaI; paraMtu A yonimAM te zakya nahatuM tethI teNe uMghamAM hasAvalI sAthe lagna thavAnuM. svapna Ave bIje janme tevI patnI maLe te hetuthI dehatyAga karyo. che; ane pradhAna hene e AnandasvapnamAMthI jagADe baMnene manoratha kema phaLaze? e viSe brahmAne che tema ahIM paNa eka citrAMgada rAjAne "kAmAvatI" tyAM cintA thaI, Akhare tiyaka jAtimAM emane svapnAmAM Ave che. enA svapnano bhaMga pradhAnanA popaTapaTI janmAvyAM. e pakSI pahelAM nahAnAM jagADavAthI thAya che; e kahe chehatAM tyAre bhADuM hatAM; heTAM thaye e nara ane " ni:o rasa DhaLI gayo, thayuM sarva akAja." mAdA thayAM. pachIthI, "haMsAvalI" nI vArtAmAM jema evAmAM kAmAvatI nagaramAM rAjabAroTa Avyo. pipaTa piopaTInA janmanI, tathA temanI davamAM baLI heNe rAjakuMvarInAM vakhANa karyo. hene laI pradhAna maryAnI vAta Ave che tema ahIM paNa, enI e kAmAvatInA nagaramAM gayA; paraMtu nagaramAM pesavAne ghaTanA sAMgopAMga dekhA de che. - badale gAma bahAra vADImAM mukAma karyo. baLI maratI vakhate popaTa sAthe raheto nathI; e vADI sukI hatI; te jema caMdrahAsanA ane cAMcamAM pANI levA jatA rahe che. tethI pravezathI sUkI vADI navapallavita thaI jAya che, ema pipaTI pipaTa upara, ane samagra narajAta upara " caMdrahAsa AkhyAna ' nI kathAmAM Ave che tema khoTuM lagADe che. popaTInA manamAM ema AvyuM ke ahIM paNa varNana kareluM che. mANasa kanethI pradhAna purUSa kerI prIta joI, jIva vahAlo neha ? " bAtamI meLave che. tene khapa pUratI khabara maLI; eTale trIjA janmamAM, e pipaTI narahayArI ane kuMvarIne purUSaSa jANavAmAM AvyA. maMtrI, rAjakumArI kAmAvatI tarIke janma pAme che. devInA maMdiramAM bharAyo ane aMdarathI bAra baMdha - kanakAvatImAM kAmAvatI heTI thatAM, henA karIne beThe. ahirAvaNa mahirAvaNanI kathAmAM jema AvA purUSaSane lIdhe nagaramAM hAhAkAra vatI rahe hanumAna devimaMdiramAM bharAI bese che hevuM nATaka che; pazu, pakSI ke manuSyamAM narajAtane dekhe che tyAMthI A maMtrIe bhajavavuM zarU karyuM. e mArI nAMkhe che. rAjA ene kedamAM pUravAnuM kahe niyama pramANe rAjakuMvarI devInAM darzane AvI. che; tyAre e kabulata Ape che ke, " huM have jarA kaI divasa nahi ane te divase eNe maMdiranAM dhAra saMyama rAkhatAM zIkhIza. havethI mAtra huM jayAre anya baMdha dIThAM, eTale e devIne vinavavA lAgI, pitAnA ThavADiyAmAM eka vAra kAlikAne pUjavA jauM tyAre doSa hoya to henI mAphI mAgavA maMDI. devI dhArI mArgamAM je maMtrI aMdarathI bolyopurUSAkAre maLe hAmo, pazu paMkhI jeha; ' " narahatyArI! jA pA5NI-" (te) manuSya athavA azvane, huM haNuM ni teha." devIne A upAlaMbha sAMbhaLI, kAmAvatI vicA A pramANe TharAva thatAM, rAjakumArI maMdiramAM ramAM paDI gaI, pitAne so deza che te kheLavA javAne Agale dahADe paDo vagaDAvatI ke " je kaI maMDI. pitAno purUSajAta pratyene janmAktarathI utarI svAmuM maLaze te mAryuM jaze; mATe koIe kavarInI Avela deSa eNe devI AgaLa kabUla karyo; ane ADa utaravuM nahi, " bhayatrasta loke A sUca- e deSabhAva jAgavAnuM kAraNa pahelAM thayuM hatuM tema Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmAvatInI vAto 389 kahI batAvyuM. devIe henA mananuM samAdhAna karyuM che, ane tyAM mohanAnI kASThanI mUrti banAvarAvIne ane baMdha karyo ke mUkAve che. e mUrti AgaLa madana acAnaka AvI " purUSa teTalA che zivarUpa, nArI umathI taNuM caDhatAM kheda jAhera kare che; te khabara anucara moha svarUpa." nAne kahe che eTale madananuM oLakhANa paDe che. A upadezathI kAmAvatI badalAI; ane ghera A prasaMga vIrachanI " kAmAvatI" (saM. gaI. maMtrI A prakAre artha sAdhI rAjasabhAmAM 1725) mAMnA prasaMga sAthe khUba maLato Ave gayo; citrAMgada mATe kAmAvatInuM mAthuM karyuM; aMte che; paraMtu sAmaLabhadrane sAhityakALa lagabhaga saM. saMmati maLatA; citrAMgadane badale hene paraNe. 1773 thI zarU thAya che, eTale vIrachamAM che te khAMDAthI paraNavAnI rajapUtanI rItane IzAre ahIM prasaMga kadAca sAmaLabhadrane kAma lAge, athavA kavi kare che. thayuM paNa pachI henA amala thato bannene keAI pracalita vArtAmAMthI A kathAnuM hADanathI (2) ATalethI judI ane adabhuta kathA Ave che. piMjara maLeluM heya, e banavAjoga che. vArtAnA chevaTamAM kAmAvatI henA pUrva janmanA patine " kAmAvatI " vAtamAM trIjI eka hakIkata meLave che; ane mahAmahenate meLavelo pati pAcho khAsa dhyAna kheMce che, jema " madanamohanA" mAM khavAI jAya che. Ama vArtAnI saraNI cAlI mohana mehanasena tarIke, patine nAme rAjakanyAo jAya che. paraNI lAve che, tema kAmAvatImAM patine nAme eka rAjA kAmAvatIne upADI jAya che, tyAM strIo paraNavAne nAyikAne parAkramaprakAza batAvayuktithI zIla sAcavI e rahe che ane rAjAne vAmAM AvyuM che. ThekANe rAjya calAve che; kAmAvatI kAmasena nAma kAmAvatI henA patine mATe paradeza AthaDe che; dhAraNa karI, rAjakumAra hoya tema rAjya calAve che. ane aneka muzkelImAMthI pasAra thaI pitAnA mULa - karaNukaMvara (pUrvajanmane patiH A janma vaizya patine meLave che. putra) ne jANa thavA mATe kAmAvatInI " ATha hAtha A vArtAmAM cothI viziSTatA samasyAonI uMcI citra kerI pUtaLI" ne darabArane daravAje ubhI che. vIrajIe AvI samasyAo goThavavAnA mehamAM rakhAve che. te kautuka jovA balirAjAnA AkhyAna " mAM paNa keTalIka sama" Akho dahADe tyAM jAtarA bharANI tyAM ThATha, syAo ja che. "kAmAvatI" mAMnI samasyAo eka Ave, eka jAve, thaI rahe e ghATa." cheka kuzalalAbhanA "mAdhavAnalarAsa" thI mAMDIne, karaNarAya paNa A jAtrAmAM bIjA mANaso sAmaLabhaTTanI samasyA pUrtimAM ja vidaprasaMganI bhege paragAmathI AvI caDhe che. chUTe hAthe lahANu karatI "padmAvatI", "bhadrAsAmaLanA " madanamehanA" mAM mehanA bhAminI ", "madanamohanA " vagere jevI vAta puraSaSamAM mohanasena rAjA tarIke potAnI ANa sudhI sarakhAvavA jevI che, phelAve che ane rAjya calAve che; paraMtu-pitAne A prakAre gujarAtI padyAtmaka lokavArtA evA priya-vallabha madana jaDatuM nathI; tethI hene bALa sAhityamAM vIrajInI " kAmAvatI " kaMIka viziSTa kADhavA mATe sadAvratanuM maMdira tribheTA upara baMdhAve chatAM madhyama prakAranuM sthAna bhogave che. Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 388 jayeka 1984 sva. sAkSarazrI manasukhabhAI paranA patro. | ( gata eka aMkamAM sva. sAkSarazrI manasukhabhAInA patro amArA para AvelA te pragaTa thayelA che; te patra paikI keTalAka amArA patronA uttara che tethI ame temane lakhelA patranI nakala Akasmika rIte maLI AvavAthI ane te prakaTa karavAmAM Ave che. te parathI keTaluMka jANavAnuM maLI zakaze ane pUrvApara saMbaMdha jANI zakAze. taMtrI.) (2) 23-5-11, prinsesa sTrITa tA. 11-4-11 Dear Brother, pUjya bahuvarya. I am in receipt of your letter and Apano snehAMkita patra maLyo. upakAra. p.c, and glad to know their contents. nyA. a. saMbaMdhenI dalIlo vyAjabI lAge che The vida6 is one whom you have chatAM kaMi aMtaHkaraNa ochuM svIkAravAmAM rahe che.. marked well,-Mehpani Brother, (ukalatuM nathI) A sAthe TIkAmAMthI udbhUta I have gone through your correckarelo sAra mokalyo che ne tenA AdhAre bhAra tions but how to combine your separate mokalelo nyA. a. vizeSa spaSTa ane prajAsamukha piece with that of mine is a question mukI zakAya tevo Apa karI zake te atyaMta upa* so I have requested Shri Mehpani to kAra. Arthika sthiti dadIbhUta karavAne hetu che ja go through them, then we we will let nahi, kAraNa paheluM te AvA graMtha vizeSamAM you know the result with full partikhape evuM che ja nahi. nayakaNikAnI kopI culars. phakata haju sudhI 50) ja khapI haze. ApaNe kaMI The vivRtti of N. A. is by Shri upakAranA nimitta thaIe to ja-tethIja - Siddharshi as Indra vijay and other bA maMDaLa zreyaH e tatva svIkArAya che. Maharajs say, while Vidyabhushan 3414.69214 ye h al joint authors a:1} thinks the same made by another chapAvIe. chapAvanAra maLI raheze. nahi to thayuM. (Chandraprabha Suri ?) rahyuM, pAkaTa thaye kadAca pragaTa thAya che. I am extremely glad to note that je aMgrejI parathI te karela che te aMgrejI paNa you have grasped the principles of naya A sAthe che. so as to accentuate you to translate akheDA pakheDA vagere saMbaMdhI mokalyuM te paNa nayapradIpa a more difficult work. There maLyuM che. te ja svarUpamAM huM sAsU0 (sAmAyika Moto (21911145 is a great (number of works) of logic sUtra ) mAM joDI daIza. satyatA... (khAtara) jyAM (Jain) in Gujarati but none in English. Agraha nathI tyAM te pragaTa thavAmAM kaMI harakata Bv this the lains suffer much and nathI. Ape je zAMti, nikhAlasa dila tathA prema- receive injustice at the hands of upakAra buddhithI lakhyuM che, tene mATe huM Apane Non-Jains. We people must strive to 11513 . 3? 2414110V do our utmost to let the general public guNo ApaNA jevAmAM joIe. vizeSa nayakarNi kAnuM know what rich) treasure we possess. aMgrejI A sAthe mokalAvela che, te paNa avalokI When will you be amongst us? jaro, ane temAM paNa je je doSa, khalana, aspa- Hoping you and all in excellent health STIkaraNa thayela hoya te darzAvazajI vinA AMcake. Yours ever sincerely, hAla e ja li. sevaka mohanalAlanA praNAma, Mohantal D. Desal. Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva, sAkSarazrI manasukhabhAI paranA pa 389 (3) ra7 me 11. chu, temAM bhUlacUka heya te dazAvaze ke jethI zuddhi pUjya baMghuvaryazrI manasukhabhAI patrakamAM tema karavAnuM banI zake. AmAM ApanA Apane mAruM kArDa pahoMcyuM haze. tathA metIcaMdabhAinA lekhane AdhAra chUTathI nyAyAvatAra saMbaMdhI ApanI yojanA bahu levAmAM Avela che. sArI che. jyAM sudhI jana tarka-nyAyazAstra saMpUrNa upalA "jena kAvya praveza" mAM zrImad rAjasvarUpamAM anya prajA pAse-bake tulanAtmaka draSTie caMdranAM kAvyo uttama hovA chatAM hAlanA.... ... mUkavAmAM nahi Ave tyAM sudhI jainonuM pAMDitya- hevAthI prakSita karavAM paDayAM che, tema hAlamAM koi UMDuM jJAna batAvI zakAze nahi, ane tethI teono lIdhAM nathI. Adara paNa meLavavAmAM abhAgI rahIzuM. Apa kayAre AvavAnA cho ? anna Avo te nayakarNika zrI mahepANIne Apela che, teozrI amone bahu upakArI thAo tema che. Apa pAse hamaNAM tulanAtmaka draSTie vaDadarzana viSaye-pAtaMja- tAmi nA rAya te lAta mahiw. laga, mokSamUlara six Schools of Philoso- ya saMbaMdhI kaMi vigato mokalAya tema che ? phy ityAdi vAMcavAmAM rokAyA che, tethI tene te li. Apane sadAne mehana. sadhaLuM avalokatAM vakhata lAgaze. * (4) tA. 26-6-11, vadhumAM Apane tasdI ApavAnI ke A sAthe maLela che te zrI mahepANIe avalokayuM che, ane parama pUjya baMdhuvarya zrI manasukhabhAi, temAM temanI daSTie lAgatA yathArtha sudhArA karyA - ApanA taraphathI meM mokalela "jaina kAvya che-te joI zakazo. Apa paNa te saghaLuM joi praveza' nI prastAvanA maLI che. tenI pahoMca na' vadhAro-sudhAro-ghaTADo je yogya lAge te judA svIkArI zakyo tene mATe kSamA yAcanA. pAnAmAM dAkhavaze. A A5 karo te pahelAM jaNa ApanA patra maLyA che. mArA pratye je kRpA vavAnI jarUra che ke A jaina kAvya praveza nI A batAve che ne batAvavA sadA tatpara rahe che tene prastAvanA rUpe che, te hamaNAM huM bahAra pADavAno mATe ati upakAra-eTalA karatAM vizeSa na jaNAvI chuM, temAM heralDamAM chapAyela (zrI mahepANI saMye- satA jara jita) abhyAsa kramamAM je stavana, pada, sajAya nayakarNikA' zrI mahepANI baMdhuzrIne Apela Adi pasaMda karela che te sarva bhegAM karI tenA artha che, paNa te ati pravRttimAM rahe che, temaja jaina(akSarazaH) nAMkhavAmAM Avela che ke jethI te kAvya pravezamAM nAMkhela padonA artha meM lakhelA dareka zALAmAM upayogI thaI zake. A badhAMnA artha tapAse che tethI te thaI rahe te viSaya hAthamAM leze. Apa joI jAo to ghaNuMja sAruM, paraMtu te laga. " nayapradIpa' je mahAna maMtha Ape taiyAra-(aMgrejI bhaga 100 kAvyAMkanA artha che ke te dazeka diva. bhASAMtara) sAthe teyAra karela che te abhinaMdanIya che, samAM joI zakavA zaktimAna thaze to moTI mahe. paNa te mane alpajJAnI ane kaMtimatine tapAsavA rabAnI; paraMtu je anya kAryamAM pravRtta ho to khAsa mokalavAnI icchA dharAve che to (mokalo) te te mATe tasdI levAnI jarUra nathI. zrI mahepANIno pahelAM mArI ayogyatA jaNAvI dauM chuM, uMDA mArA 5ra atula upakAra rahe che. teo te hamaNAM utaryA sivAya bhedanuM tane, abhedanuM tava pAmI tapAse che. zakAya tema nathI. temAM haju utarI zakayo nathIbIjuM sAmAyika sUtrane prathama bhAga nAme koI paNa bAbatamAM, e mArI utAvaLathI vAMcasAmAyika vicAra ke je 82 pRSTha mAM pUro thAya vAnI Tevane laIne che, te Teva kayAre sudharaze te kahI che temAMnA mane maLelAM 64 pRSTha. A sAthe mokaluM zakAtuM nathI. Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 jenayuga. jayeSTa 1984 nAnacaMdabhAI kAle maLyA hatA, tyAre Apa mAnuM chuM. tevI ja rIte lakhI sevaka para upakAra mane lakhela patra maLyA hatA tethI A lakhavAnI karyA ja karaze. jhaTa pravRtti thaI che. vizeSa garbhita zabdamAM jIvananA pATha Ape zrI hemacaMda zeTha mAMgaroLa javA ahIMthI kayA- ApyA che. tene saMpUrNa maLate thAuM chuM, eTaluM ja ranA upaDI gayA che, teozrI mArA pratye bahu prema nahi paNa te mujaba vartavAnA prayAsamAM rahIza; rAkhe che, ane mArA kharekhara AzrayadAtA nIvaDyA che. chatAM prakRti koI evI avanavI che ke tene AcAtene mATe temane jeTalo upakAra mAnuM teTalo ocho ramAM lAvavA bahu vakhata joIze. adhyAtma jevA che. Apa paNa temanI sAthe rahevA mAMgaroLa javAnA viSayamAM utaratAM alabata AtmAmAM pariNamela che ema teozrIe mane kahyuM hatuM. temane maLo bhAvoja zabdo dvArA darzAvavA ane te pramANe tyAre mArA praNAma kahezo, banatAM sudhI thaze, chatAM sAmAjika sthiti-kathA- AnaMdaghananI bahetarInA artha muni buddhisA kriyAkAMDa AdinA saMbaMdhe te pramANe vartavAnuM jarA cha lakhe che ane (thoDA mAsamAM ) chapAvI dUra bhAse che. bahAra pADanAra che. TUMkamAM Apa "covIzI'...pUrI sAmAyika sUtra Ape kyAM sudhI vAMcyuM che te karI zakyA che ?-bIjI kaI pravRttimAM cho? te jaNAvo ke tyAra pachInuM turata mokaluM. jena kAvya jaNAvaze. sA. sUtranA keTalA pharamAM tamArI pAse pravezamAM zrI mepANIe je amUlya ane jahemata AvyA te jaNAvaze, eTale bAkInA mokala. jana bharI sahAyatA ApI che te amUlya che, are satyataH kAvya pravezanA artha (hAlamAM mokalavAnI ) sthiti kahe che te kArya temaNe ja karyuM che. ApaNA snehIna hovAthI mokalI zakato nathI paNa te chatAMye emAM e snehI to khare amUlya ane apUrva che. jarUra moklIza...(ukalatuM nathI) ApanA patro bahu te mATenA bhAgya mATe Izvarano pADa mAnuM chuM. ja AnaMda Ape che to lakhI AbhArI karatA mArA AnI pahelAM lakhelA kArDane javAba raheze. mArA sarakhuM kAmakAja ? khulAsApUrvaka nathI te jaNAvazo. "nayakarNikA" _li sevaka nayapradIpa' "nyAyAvatAra' saMbaMdhI jaNAvazo. amane mohanalAla da. dezAIna praNAma dAvAdathI kaMI khabara maLI che ke "nayakaNikA mATe Ape kaMI (sATha varSanAM pustakanuM avalokana) lakhela (5) tA, 11-7-11. che to zuM e jaNAvaze yogya lAge to). mArA pUjya baMdhu varyazrI manasukhabhAI sarakhuM kAmakAja lakhazo. li. sevaka ApanuM zikSApatra maLyuM vAMcI kaMI divya sAkSA mohanalAlanA praNAma kAra thayo, ane te mATe avazya Apane AbhAra ( bIjA putro have pachI ) Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha. vividha noMdha. ( kaeNnpharansa oNphIsa-pariSad kAryAlaya taraphathI) 1 sTenDIMga kamITInI tA. 29-5-28nI rAtre eka sabhA bolAvI konpharansathI thatA phAyadA ane maLelI agatyanI sabhA, yAtrA tyAga ane zrI sukRta bhaMDAra phaMDanI A saMsthAnI sTenDIMga kamITInI eka agatyanI yojanA samajAvI. kurivAjo vize bhASaNa ApyuM. beThaka agAuthI jAhera thayA mujaba gaI tA. atre be pakSo pahelA jovAmAM AvyA temAM eka 28-5-28 nI rAtre muM. tA. 7-0 vAgate saMsthAnI pakSa khAsa vidyAlayane toDI pADavA prayatna kare che ophIsamAM maLI hatI. sabhAsado uparAMta khAsa a tyAre bIjA pakSamAMthI zeDa jeThamala cunIlAlajIe dhivezana vakhate nimAla zatrajaya pracAra samitinA khAsa vidyAlayanA makAnanI zarUAta karavA rUA. eka sabhya rA. maNIlAla koThArIe paNa hAjarI 2200) bAvIza ApI kAma cAlu karAvyuM che, A ApI hatI. zarUAtamAM zeTha kakalabhAI bI. vI. vidyAlaya khAsa : vijayavalabhasUrijInA upadezathI lanI darakhAsta ane zeTha premajI nAgaradAsanA TekAthI sthApavAmAM AvyuM che jemAM dhArmika sAmAnyajJAna zrIyuta makanajI je. mahetA bAra-eTa-leM. e prama uparAMta aMgrejI ane hiMdI tathA vyApArI zikSaNa khasthAna svIkAryuM hatuM. bAda sabhA bolAvanAro sara ApavAmAM Ave che. devadravyanI rakama ucApata thaelI kyulara saMsthAnA AsI. sekreTarIe vAMcI saMbhaLAvyA saMbhaLAya che ane tenI cokhavaTa nathI jethI konphapachI gaI beThakanI mInITasa vAMcavAmAM AvatAM ransathI virUddha mata jaNAvI kuMDanI zarUAta thayA. sarvAnumate pasAra thaI hatI ane te para pramukhazrIe chatAM lekene ulaTI samajutI ApIne phaMDanI vasulAsahI karI hatI. tyAra pachI saMsthAnA eka rAtamAM hAni karAvatAM svayaMsevaka maMDaLanA prayAsa thakI janarala sekreTarI zrIyuta zeTha cInubhAI lAlabhAi keTalIka bAIoe ane zrAvakee phaMDa vasula ApyuM solIsITare zeTha ANaMdajI kalyANajI taraphathI moka hatuM. zrI sAdhvIjI ammarazrIjIe upAzrayamAM Avela lavAmAM Avela samAdhAnInuM karAranAmuM vigatavAra zrAvikAone phaMDamAM madada karavA bhalAmaNa karI hatI. samajAvyuM hatuM. ane te para vicAra karI keTalAka atrenA pAne satasaMganI jarUrIyAta hoya ema TharAvo sarvAnumate thayA hatA je cAlu aMkamAM anyatra jaNAya che. prakaTa karavAmAM AvyA che. (2) khuDAlAmAM zrIyuta cunIlAlajInA pramukhasabhAnA kAryakrama paranuM bIjuM kAma muMbaI yunI paNa nIce sabhAo karavAmAM AvI, sabhA maMDaLanA vasITInA abhyAsakramamAM "nyAyAvatAra' ne pAThaya sekreTarI mAraphate phaMDanI vasUlAta karI saMdhamAM kusaM5 cAle che. janapAThazALA sArA pAyA upara kAma karI pustaka tarIke dAkhala karavAmAM AveluM che tene rahI che. ane mAstara nyAlacaMdajIno prayatna bahuja cAlu jamAnAnI abhyAsa paddhatine anukULa rIte taiyAra karAvI chapAvavA maMjUrI meLavavA saMbaMdhenuM prazaMsanIya che. dara aThavADIe vidyArthIone vakRtva hAtha dharatAM sarvAnumate TharAvavAmAM AvyuM hatuM ke A kaLA khIlavavA bhASaNo karAvavAnI paddhati rAkhavAmAM pustaka chapAvI prakaTa karavA maMjUrI ApavAmAM Ave che. AvI che. pAThazALAnI vijhiTa letAM pariNAma sArU 2 upadezaka puMjAlAla premacaMdazAhane pravAsa, hatuM. inAmI yojanA karavAmAM Ave te saMkhyAnI hAjarI sArI rahevA pAme. . (1) sAMDerAva-(mAravADa) gAme jatAM zrI zAnti- (3) luNAvAmAM pUjyamunizrI jJAnasuMdarajInA nAtha je vidyAlayamAM heDamAstara kapuracaMda mAraphate vyAkhyAnamAM ane akhAtrIjanA meLAmAM konpharansanI A jAni karAvatA ajIta ApIne , bhAI lAla, Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 382 jayeSa 1984 jarUrIyAta ane zrI sukata bhaMDArakaMDanI yojanA sama- be arrived at Please inform result of jAvatAM kaMDano satkAra thayo. munizrIe kaeNnpharansanA the Conference by wire. udeze samajAvavAmAM ati parizrama leI upadeza Apyo. Resident General Secretaries saMdhamAM saMpa ThIka che. jenonI dhArmika vRtti sArI Jain Conference, hovAthI konpharansano ane phaMDano sAro satkAra thayo. sAra- tamArI vicAraNAne saMpUrNa phateha chIe (ka) vAlI gAme jatAM be sabhAo bharI chIe ema AzA rAkhIne ke ApaNuM hakakenuM serakanyAvikraya, saM5, ane kaeNnapharansanI jarUrIyAta upara kSaNa karanAruM ane mAna bharyuM samAdhAna thAya, sAthe bhASaNo ApyAM saMdhamAM osavALa pAravADamAM taDa malatAM je vAtacIta thAya tenuM pariNAma tArathI jaNuvo. che ane osavALa saMdhamAM paNa ghara gharanA zeTha banI tA. 23-5-28 nA roja karavAmAM Avelo beThA che. phaMDanI zarUAta mahAmahenate karavAmAM AvI bIje tAra. paNa agresaroe lakSa na ApavAthI pariNAma lAbha. dAyaka AvyuM nahI. munizrI kalyANavijayajInA padhA* Newspaper report re right cf Appeal ravAthI kaMIka lAbha thavA saMbhava rahe che. golavADamAM misleading Please remain firm on vAlI eka mukhya zahera che chatAM lAyabrerI ke sabhA jurisdiction question stop our commaMDaLa jevuM kaMI jovAmAM na AvyuM. jenonAM lagabhaga plaint should be heared by Agency 500 ghara che. paNa kasapathI grAma jevI sthIti as Original Court and not as Court thaI rahI che. jinamaMdIromAM azAtnA jovAmAM AvI. of Appeal. keInA zIre javAbadArI na hovAthI ghaNI kharAbI Resident Secretaries cAle che. gain Conference. atrethI najIkanAM keTa-lAThArA gAme jaI kaMpha sAra:-apIlanA hakaka saMbaMdhe vartamAnapatrono ransanA udeza samajAvI phaMDanI vasulAta karavAmAM rIporTa gerasamaja ubhI karanAro jaNAya che. hakumaAvI che. vAlImAM zeTha premacaMdajI gomAjI taraphathI tanA prazna upara makkama rahe. mULa korTa tarIke ApaNI eka kanyAzALA cAle che. ane AgaLa upara strI karI A ejansIe sAMbhaLavI joIe, nahi ke apIla zikSaNa zALA sAthe khelavA UMca vicAra jaNAya kaI tarIke, che. dhanya che tevA zrImAna zeThajInA vicArone. tA. 28-5-28 nA roja vAIsaroya upara khuDAlAmAM zrI sAdhvIjI mANekazrIjI vigerenA karelo tAra. upadezathI zrAvikAo taraphathI phaMDamAM sAro lAbha His Excellency Viceroy Simla. thayo hato Jain Community Express their deep 3 jada jude sthaLe thaelA tAre. sense of gratitude at your Excellencys sincere efforts in bringing about comtA. 22-5-28 zeTha ANaMdajI kalyANajIne promise of long pending disputes be. sImale karavAmAM Avelo tAra. tween them and the Palitana Thakore Wish full success to your deliber- and preserving their rights as British ations hoping that honourable com- subjects and hope that British Govpromise safeguarding our rights would ernment will always intervene in me t Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha naidha 393 ing out due justice to them when to a successful close community highly necessary. indebted for your selfless and valuable Resident General Secretaries, services. please accord most fitting reShri Jain Swetamber Conference ception to His Highness Thakor Saheb 20, Pydhoni Bombay. on the opening ceremony on behalf sAra-pAlitANAnA nA. ThAkora sAheba ane 2 of the community Hindsangh. jainama vacce ghaNuM vakhatathI cAlatA jhaghaDAonuM sAra-ApaNI pavitra laDatano phatehamaMda aMta samAdhAna lAvavAmAM ane briTiza prajA tarIkenA jaina ANavA badala tamAro AbhAra mAnIe chIe ane kAmanA hakkAnuM saMrakSaNa karavAmAM Apa nAmadAre karelA abhInaMdana ApIe chIe tamArI kIMmatI ane aMtaHkaraNa pUrvakanA prayatna badala nAma Apa nA niHsvArtha sevA badala kema ati AbhArI thaI che. bhadAra pratye AbhAranI uMDI lAgaNI pradazita kare yAtrA khulI karavAnI kriyA veLAe nA. ThAkarasAheche ane AzA rAkhe che ke jyAre jyAre jarUra paDe banuM jaina kemanI vatI ghaNuM ja baMdhabesatuM svAgata karo. tyAre janakemane ghaTato nyAya ApavA mATe briTiza tA. 31-5-28nA roja pAlItANu ThAkarasAsarakAra hamezAM vacce paDaze. heba upara karavAmAM Avela tAra. tA. 28-5-28nA roja pAlItANA mukAme ThAkora sAheba upara karelo tAra. * Extremely pleased to hear that your Highness is performing the openOur community is extremely pleased ing ceremony of pilgrimage and sinceto hear news that cordial relations rely thank your Highness for the kind between Your Highness and the Jain favour. Wish cordial relations to concommunity have been restored and tinue for ever stop request Your same will continue for ever. Highness to give full facilities to Resident General Secretaries pilgrims. Jain Swetamber Conference Twenty Pydhonie Bombay. Jain Swetamber Conference Twenty Pydhonie Bombay. sAra - Apa nAmadAra ane janakoma vacceno mITho saMbaMdha punaH cAlu thayAnA samAcAra jANuM sAra-yAtrA khulI mukavAnI krIyA Apa nAmaamArI kema atyaMta khuzI thaI che ane Icche che dAranA hAthe thavAnI che ema sAMbhaLI ati khuzI ke e saMbaMdha cirakAla nabhI rahe. thayA chIe ane A mAyALu kRpA mATe Apa tA. 31-5-28nA roja pAlItANA mukAme nAmadArane aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnIe chIe, zeTha ANaMdajI kalyANajI upara karelo tAra, mIThe sabaMdha cAlu rahe ema icchIe chIe. Heartily congratulate and thank yAtrALuone saMpUrNa sukha sagavaDatAo ApavA vinaMti you for bringing our sacred struggle karIe chIe. Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "kukasAITa lAsa" . 70 Mitra Violet garamInA kIraNene AMkhamAM jatAM , aTakAve che ane eTale ja te NS uttama che. Can not pass through the glass. tamAre camo Ajeja kasAITa kAcane bane ane tamArI AMkhe jenA upara jaMdagIne ane majazokhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI ku. (jaina-cazmAvAlA) AMkho tapAsI uttama casmA banAvanArA. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbaI, . amArA amadAvAdanA ejanTa rA. jagazIbhAI morAra ke. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda, kacchanA A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakone pahoMcADavA beThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke nIcenA pustake paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. jena gurjara kavio" (pra. bhAga), "jena zvetAmbara maMdirAvali, jena DIrekaTarI bhAga 1-2, "jaina graMthAvali, vigere. amadAvAdanA zAhakA pratye vijJapti - Apane lavAjama haju sUdhI mokalAyuM ne hAtha te satvare amArA ejaMTane ApI pahoMca leze. Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AGREEMENT ARRIVED AT BETWEEN HIS HIGHNESS THE THAKORE SAHEB OF PALITANA AS REPRESENTING THE PALITANA DURBAR AND SHETH ANANDJI KALIANJI AS REPRESENTING THE SWETAMBER MURTI PUJAK JAIN COMMUNITY OF INDIA. 1. The Shatrunjaya Hill is situate within and forms a portion of the Palitana State, subject to the limitation laid down and the rights of the Jains defined in Resolution No. 1641 dated the 16th March 1877 2. The Jains are entitled to use, for religious purposes and purposes incidental there to, all lands, trees, buildings and superstructures within the Gadh walls, and manage the said religious properties without any control or interference on the part of the Durbar, except for Police purposes. 3. The Jains shall be at liberty without any permission to rebuild (when necessary) repair and maintain the Gadh walls provided that in doing so they do not alter the present dimensions or situation thereof. They will, however, be at liberty to raise such portion of the Gadh wall as forms part of any of the existing temples while raising the height of any such temple to the extent necessary to make the same, one of the walls of the said temple. They will further be at liberty to raise other portions of the said Gadh walls upto a maximum height of 25 feet. 4. The Jains shall manage the temples on the Hill and outside the Gadh walls without any interference on the part of the Durbar. 5. The Paglas, Debris and Chhatris in the hill outside the said Gadh wails belong to the Jains as well as the Kunds and the Visamas subject, as to the last two, to the use thereof by the public and the Jains can repair them without permission. 6. The Palitana Durbar will also maintain and repair the channel (natural courses) feeding the said Kunds. 7. The Jains shall be at liberty, without any permission, to maintain and repair at their cost the road with the parapet walls called the 'Mota Rasta' leading to the said Gadh from the foot of the hill subject to the use of the said road by the public. 8. The Palitana Durbar will maintain and repair at their cost the paths mentioned below: 1, Mota Rasta stretching to Shripuja Tunk. 2 Gheti Payag. 3. Rohishala Kedi. 4. Chha Gau Rasta. 3. Shetrunji river kedi. Dodh Gau Rasta, 7. Branch road joining the Chha Gau Rasta and other cominencing from Ro hishala road and meeting the Chha Gau road, and the Jains will have free access there to and thereon. Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. The Jains will have control and management of the non-Jain shrines mentioned in Mr. Candy's report including the shrine of Ingarshah Pir and excluding the temple of Mahadev. The said temple of Mahadev shall be enclosed by a wall separating it from the Gadh wall and an independent access from outside the Gadh wall will be provided thereto. In so doing, the Bhim and Suraj Kunds will be left outside the Mahadev limits. 10. The Jains will have the right to prescribe all reasonable rules and regulations for the conduct of visitors to the Gadh, the temples and tunks therein as well as the other shrines on the hilly but such rules & regulations as regards the non-Jain shrines shall not interfere with their due and proper worship thereat... he line of the said Mota Rasta and the situation of the said temples, Paglas, Dehris, Chhatris, Visamas and the Kunds on the Hill and outside the Gadh will be marked on a map which will form part of this agreement. The said map shall be duly identified. 12 The Palitana Durbar will not levy any duties or taxes on ornaments and jewels brought by Sheth Anandji Kalianji for the decoration of the images in the Jain temples., and this exemption will be granted on a declaration made by thy Munim of Sheth Anandji Kalianji. 13. That in the case of any dispute arising out of or relating to the rights of the Jains in this Agreement mentioned and in carrying out the terms of this Agreement, the ruling Prince of Palitana State would in his executive capacity on the application of the Jains in that behalf, decide the matter and if the Jains feel aggrieved by any such decision, they will be entitled to approach Agent to the Governor General, who, after hearing the parties will give his decision and either party will have the right to appeal therefrom to the higher authorities in due course. 14. The Palitana Durbar agrees to receive, and the Jains agree to pay, a fixed annual sum of Rs. Sixty thousand for 35 years. This obligation will have effect from 1st of June 1928 and the first payment will be made on the ist of June 1929 and on corresponding dates in subsequent years during the said period of 35 years. In consideration of the above payment and the subsequent annual payments the Durbar agrees not to levy any further dues of any kind from the Jains on account of pilgrimage taxes. This payment includes protection, Malnu &c. 15. At the expiration of the said period of 35 years, either party shall be at liberty to ask for a modification of the said fixed annual sum and it will rest with the British Government, after hearing the parties to grant or withhold such modification. The amount of the fixed annual sum and the period during which the same shall reman in force shall be determined by the British Government at the expiration of each su period. Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. In the event of the said annual payment not being made within a month from the due date thereof the Agent to the Governor General will determine the course to be followed by the Palitana Durbar 17. The orders of the Government of Bombay, contained in their Resolutions No. 183-T Political Department, dated the 5th of July 1922 and No. S 41-1-6, Political Department, dated the 25th of May 1923 and those of the Secretary of State for India conveyed as per letter No. 1281-B date: the 9th of October 1924 from the said Government are superseded in so far as they or any part thereof are contrary to or inconsistent with this Agreement. 18. All the appeals and Memorials of the parties hereto regarding matters dealt with by this Agreement shall be deemed to be disposed of by this Agreement. 19. The expression 'Durbar' means and includes the Palitana State and the expression Jains' means and includes the Swetamber Murtipujak Jain Community of India represented by Sheth Anandji Kalianji and their successors. 20. This Agreement is produced by the parties and ratified by the Government of Indii, Dated this 26th day of May one thousand nine hundred and twenty eight, Simla BAHADURSINH, Thakore Saheb of Palitana. KIKABHAI PREMCHAND. KASTOORBHAI M. NAGARSHETH. MANEKLAL MANSUKHBHAI, SARABHAI DAHYABHAI Sheth. AMRATLAL KALIDAS. PRATAPSINH MOHOLALBHAI. Accredited representatives of The Jain Community of India. Ratified by the Government of India this 26th day of May 1928 at Simla. IRWIN. Viceroy & Governor General of India. Signed in our presence. C. H. SETALWAD, BHULABHAI J. DESAI. Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 tA. 26 mI me 1928 nA roja sImalA mukAme thaeluM karAranAmu. pAlItANA darabAranA pratinidhi pAlItANAnA nA. DAkeAra sAheba ane hiMdustAnanI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina kAmanA pratinidhi zeTha ANaMdajI kalyANajI vacce thaelu karAranAmu ---- 1 sane 1877 nA mArcanI 16 mI tArIkhanA TharAva naM. 1641 mAM mukarara thaelA jeneAnA hakakA ane mUkAyelI maryAdAone AdhIna zatruMjayanA DuMgara pAlItANA rAjyamAM AvelA che ane tenA eka bhAga che. 2 gaDhanI divAleAnI aMdara Avela sarva jamIno, jhADA, makAno, ane bAMdhakAmonA dhArmika hetuo temaja tene lagatA hetue mATe vAparavAne ane polIsa hetue sivAya darabAranI tarajUnI kAMIpaNu dakhalagIrI agara kAbu sivAya sadarahu dhArmika milakatonA vahIvaTa karavAne jaine hakkadAra che. 3 gaDhanI divAlA kAipaNa jAtanI paravAnagI sivAya ( jayAre jarUra jaNAya tyAre ) krI khAMdhavAne, samarAvavAne ane nibhAvavAne jainA svataMtra che, paNa evI zarate ke tema karavAmAM hAlanuM kada athavA tenuM sthAna teo pherave nahIM paraMtu gaDhanI divAlanA koI bhAga hAlamAM astitva dharAvatAM koipaNa madiranA eka bhAga tarIke hoya te, teTalA bhAgane, tevA, madiranI uMcAi vadhAratI vakhate maMdiranI divAla banAvavA jarUrI haiAya te te pUratA vizeSa cA laI javAnI jenene chuTa che. vadhArAmAM sadarahu gaDhanA bIjA bhAgeAnI divAla vadhAremAM vadhAre 25 phITa jeTalI uMcI lai javA jene svataMtra raheze. 4 DuMgara uparanA ane gaDhanI divAlanI bahAranAM madirAnA vahIvaTa darabAranI kaipaNa dakhalagIrI vagara jeneA karaze. pagaDhanI divAlanI bahAra DuMgara uparanAM pagalAM, deharIe, ane chatrIo, temaja kuDA, ane visAmAo, jainAnI mAlekInAM che ane jene paravAnagI melavyA sivAya A badhA samarAvI zakaze. chevaTa jaNAvAelA e-kuDA ane visAmAonA upayega nahera prajA karI zakaze. krU sadarahu kuMDAne poSatAM jharaNAMo ( kudaratI vaheNeA ) ne pAlitANA darabAra samarAvaze ane nibhAvaze. 7 DuMgaranI taleTIthI sadarahu gaDha sudhI jatA rastA ke je 'meTA rastA' nAmathI eLakhAya che te tathA tenI taiyArakhI ( Parapet walls ) keIpaNa jAtanI paravAnagI lIdhA sivAya jainAne pAtAne kharce nibhAvavA ane samarAvavAnI chuTa raheze. sadarahu raste jAhera prajAne vAparavAnI chuTa raheze. Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 nIce darzAvelA rastAo darabAra temanA kharce samarAvaze ane sArA rAkhaze ane jene te rastAo sudhI ane te para aniyaMtrita avarajavara karI zakaze 1 zrI pujanI TuMka tarapha jatA mATe rasto. 2 gheTInI pAga. 3 rohIzAla keDI. 4 gAune raste. 5 zatruMjaya nadInI keDI 6 doDha gAune rara. 7 chagAunA ratAne maLatA nAnA rastAo ane rohIzAlanA rastAthI nIkaLIne chagAunA rastAmAM bhaLI jate raste. 9 mI. kenDInA riporTamAM darzAvAelAM jainetara devasthAnane vahIvaTa ane kabaje jene raheze. jemAM IMgArazA pIranI daragAhane samAveza thAya che ane jemAM mahAdevanA daherAne samAveza nahi thAya. sadaraha mahAdevanAM daherAMnI AgaLa pAchaLa gaDhanI divAlathI jUdI pADanArI divAla karI levAmAM Avaze ane gaDhanI divAlanI bahArathI tyAM sudhIno eka ilAyado mArga karavAmAM Avaze. tema karavAmAM bhIma ane suraja kuDene mahAdevanI hadathI bahAra rAkhavAmAM Avaze. 10 gaDha, daherAMo, ane ke, temaja DuMgara uparanA bIjA dharmasthAnonI mulAkAta levA AvanArAoe kema vartavuM te vize vyAjabI kAyadA kAnune ghaDavAno jenone haka che. paNa netara dharmasthAnene aMge kAyadA kAnune tyAMnI ghaTatI ane vyAjabI bhaktimAM ADe na AvavA joIe. 11 sadarahu meTA rastAnI lAIna ane DuMgara uparanA ane gaDhanI bahAranA sadarahu daherAMo, pagalAMo, daherIo, chatrIo visAmAo, eka nakazApara aMkita karavAmAM Avaze je nakaze A karAranAmAno eka bhAga gaNAze.) sadaraha nakaze ghaTatI ane cekasa rIte meLavI levAmAM Avaze. 12 jInAlomAMnI mutionA zaNagAra mATe je kAMI ghareNAM ane jhaverAta zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI lAvaze te upara pAlItANA darabAra keIpaNa jAtane kara agara jakAta leze nahIM, ane A chuTa zeTha ANaMdajI kalyANajInA munima taraphathI jAheranAmuM thaethI ApavAmAM Avaze. 13 A karAranAmAmAMthI agara temAMnA jenonA hakaka saMbaMdhI ane A karAranAmAnI zarato amalamAM mUkavAmAM koIpaNa jhaghaDo ubhuM thAya te viSenI jenonI araja maLethI pAlItANA raTeTapara rAjya karatA rAjA pitAnI kArobArI sattAthI te bAbatane niveDo lAve ane A nirNaya janone nApasaMda Ave te teone ejaMTa Tu dhI gavarnara janarala pAse javAne hakka raheze ke je bane pakSakArone sAMbhaLIne pitAne cukAdo Apaze ane yogya rIte cukAdApara uparI sattAne apIla karavAne banne pakSakArane hakaka raheze. 14 pAMtrIsa varSa mATe TharAvelI rU. 6) hajAranI vArSika rakama pAlItANA darabAra levAne ane jene ApavAne kabula thAya che. A karAra 1928 nA junanI 1 lI tArIkhathI amalamAM Avaze ane paheluM bharaNuM 1929 nI 1 lI june pagAra karavAmAM Avaze ane pAMtrIsa varSanI Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadaraha mudata daramI Ana te pramANenI tArIkhe pachInA varSomAM bharaNuM pagAra karavAmAM Avaze. sadaraha bharaNuM ane tyAra pachInA vArSika bharaNAMonA badalAmAM yAtrAverAne aMge jeno pAsethI keIpaNa jAtanA bIjA kara na levAne pAlItANuM darabAra kabala thAya che. A bharaNumAM rakhopuM malagu vIgereno samAveza thAya che. 15 sadarahu 35 varSanI mudata pUrI thae sadarahu nirNita thaelI vArSika rakamamAM pheraphAranI mAgaNI karavAne banne pakSane chuTa raheze ane banne pakSane sAMbhaLI te pheraphAra maMjura kare ke nAmaMjura karavo te briTIza gavanameMTanA hAthamAM raheze. TharAvelI vArSika bharaNAnI rakama ane te amalamAM rahevAnI mudata AvI dareka mudata pUrI thaethI briTIza gavarnameMTa nakakI karaze. 16 je tArIkhe A vArSika rakama leNI thAya te tArIkhathI eka mAsamAM te pagAra karavAmAM na Ave te pAlItANA darabAre kaye rasto le tene ejaTa Tu dhI gavarnara janarala nirNaya karaze. 17 muMbaI sarakAranA tA. 5 julAI sane 1922 nA piolITIkala khAtAnA naM. 183 TI ane tA 25 mI me sane 1923 nA pirA khAtAnA naM. esa. 44-1-6 nA TharAvo ane sadarahu sarakAranA tA. 9 mI akaTobara 1924 nA naM. 1281 bI. vAlA patrathI mokalavAmAM Avela seke TarI opha sTeTanA hukame ke tene koIpaNa bhAga je A karAra sAthe baMdha besatuM na hoya agara virUddha hoya te rada karavAmAM Ave che. 18 A karAranAmAthI je bAbatano nirNaya thayuM che te saMbaMdhI pakSakArenI badhI apIla ane memerI elene A karAranAmAthI niveDo AveluM gaNAze. 19 "darabAra' zabdano artha pAlItANA sTeTa thAya che ane temAM teno samAveza thAya che. 'jaina' zabdano artha hiMdusthAnanA zvetAMbara mUrtipUjaka jene thAya che ane temAM tene samAveza thAya che ke jenA zeTha ANaMdajI kalyANajI ane temanA uttarAdhikArIo pratinidhio che. 20 A karAranAmuM banne pakSakAroe raju karyuM che ane gavarnamenTa eka InDIAe maMjura karyuM che. tA. 26 mI mAhe me sane eka hajAra navaso aThAvIza sImalA. kIkAbhAI premacaMda kasturabhAI ema. nagarazeTha bahAdurasiMha mANekalAla manasukhabhAI pAlItANAnA ThAkora sAheba. sArAbhAI DAhyAbhAI zeTha amRtalAla kAlIdAsa pratApasiMha mohelAlabhAI hiMdanI jaina komanA pratinidhio. Aja tA 26 mI me 1928 nA dine simalA mukAme gavarnamenTa opha InDIAe maMjura karyuM. amArI rUbarUmAM sahIo thaelI che. IravIna. sI. eca. setalavaDa,* vAisaraoNya ane gavarnara janarala, bhulAbhAi je. desAi, Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RESOLUTIONS PASSED BY THE STANDING COMMITTEE OF SHRI JAIN SWETAMBER CONFERENCE IN ITS MEETING HELD ON TUESDAY 29TH MAY 1928. 1. This Meeting of the Standing Committee of Shri Jain Swetamber Conference is of opinion that the compromise arrived at between the Jain Community and His Highness the Thakore Saheb of Palitana on the 26th day of May 1928 at Simla, is satisfactory and acceptable. 2. This Meeting of the Standing Committee of Shri Jain Swetamber Conference expresses its deep sense of gratitude to His Excellency the Viceroy and Governor General of India for the sincere efforts made by His Excellency in bringing about the said compromise and preserving the rights of the Jain Community as British Subjects. 3. This Meeting of the Standing Committee of Shri Jain Swetamber Conference appreciates the attitude of His Highness the Thakore Saheb of palitana shown by His Highness in arriving at the said Compromise and wishes that cordial relations between the Jain Community and His Highness will continue for ever. This meeting has heard with great pleasure the news that His Highness is going to perform the Opening Cermony of the pilgrimage on first of June 1928 and sincerly thanks His Highness for the same, This Meeting highly appreciates the selfless and valuable services rendered by the Managing Representatives of Seth Anandji Kalianji, Seth Kikabhai Premchand and other members of the Commitee of Seven in the struggle of the Community and heartily congratulates and offers them its sincere thanks for bringing about a satisfactory compromise. This Meeting of the Standing Committee of Shri Jain Swetamber Conference declares that the Pilgrimage to Palitana is open from first June 1928 and requests the Jains all over India to be present and take part at the opening ceremony of the pilgrimage. This meeting heartily congratulates the Jains all over India for preserving complete Unity and observing Yatra Tyaga in vindicating their rights over their most sacred Tirtha. This Meeting highly appreciates the selfless and valuable services rendered to the Community by all the members of the Shatrunjaya Propaganda Committee appointed by the Special Session of this Conference and expresses its sense of thankfulness to them. This Meeting of the Standing Committee of Shri Jain Swetamber Conference expresses its sincere thanks to all the local and moffusil papers which have supported the sacred and just cause of the Community. CHINUBHAI LALBHAI Seth NAGINDAS KARAMCHAND. Ag. Resident General Secretaries. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara konpharansanI sTenDIMga kamITIe tA. ra9-5-28 nI beThakamAM pasAra karelA TharAvo. - tA. 29-pa-28. 1. zrI jaina che. konpharansanI sTenDIMga kamiTInI A sabhA e mata dharAve che ke pAlitANAnA nAmadAra ThAkorasAheba ane jaina koma vacce tA. 26 mI me 1928nA dine simalA mukAme je samAdhAnI thaelI che te saMteSakAraka ane svIkArya che. 2. zrI jaina zve. kaeNnpharansanI sTenDIMga kamiTInI A samAdhAna karAvavAmAM ane jaina kamanA briTIza prajA tarIkenA hakakenuM rakSaNa karavAmAM hiMdanA nAmadAra gavarnara janarala ane vAIsaroye je hArdika prayatna karyo che te badala teo nAmadAra pratye AbhAranI uMDI lAgaNI pradarzita kare che. 3. zrI jaina zve. konpharansanI sTenDIMga kameTinI A sabhA samAdhAnI daramIA nAmadAra pAlitANA ThAkarasAhebe darzAvelI valaNanI kadara bujhe che ane Icche che ke jaina kema ane nAmadAra ThAkarasAheba vacceno mITho saMbaMdha cIrakAla kAyama rahe. A sabhAe ghaNI ja khuzAlI sAthe sAMbhaLyuM che ke tA. 1 lI junanA roja nAmadAra ThAkarasAheba yAtrA khulI mUkavAnI kIyA karanAra che ane te badala aMtaHkaraNapUrvaka te nAmadArane AbhAra mAne che. 4. zrI jaina che. konpharansanI sTenDIMga kamiTInI A sabhA kemanI laDatamAM zeDa ANaMdajI kalyANajInI peDhInA vahIvaTadAra pratinidhio, zeTha kIkAbhAI premacaMda tathA sAtanI kamITInA anya sabhyonI niHsvArtha ane kIMmatI sevAnI kadara bujhe che, aMta:karaNapUrvaka abhinaMdana Ape che ane saMtoSakAraka samAdhAna karAvavA mATe hRdayapUrvaka AbhAra mAne che. 5 zrI jaina zvetAMbara konpharansanI sTenDIMga kamiTInI A sabhA pAlitANAnI yAtrA tA. 1 lI junathI khulI thaelI jAhera kare che ane yAtrA khulavAnI thanAra kriIyA vakhate hAjarI ApavA ane bhAga levAne sakala hiMdanA jene ne vinaMti kare che. 6. zrI jaina dhe. konpharansanI raTenDIMga kamiTInI A sabhA saMpUrNa aikaya jALavavA badala, ane pitAnA ati pavitra tIrtha paranA hakako mATe nyAya melavavA khAtara yAtrA tyAgane valagI rahevA badala samasta hiMdusthAnanA jene abhinaMdana Ape che. 7. zrI jaina . konpharansanI sTenDIMga kamiTInI A sabhA, khAsa adhivezana vakhate nimela zaMtrujaya pracAra samitinA sarve sabhyae kemanI je niHsvArtha ane kIMmatI sevA bajAvI che tenI saMpUrNa kadara bUjhe che ane teo pratye AbhAranI uMDI lAgaNI pradazita kare che. 8 zrI jana che. kaeNnpharansanI TeDIMga kamiTInI A sabhA rathAnika temaja bahAra gAmanA patro e ApaNI kemanI nyAyI ane pavitra laData mATe je Teko Ape che temane kharA aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAne che. cInubhAI lAlabhAI, zeTha nagInadAsa karamacaMda, e, resIDenTa janarala sekreTarIo. AnaMda sAgara presa, muMbai 2. Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyanI-muMbai naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara kAnpharansanI uparAkta yeAjanA tenA AzayA ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNu rUparekhA jAhera khabaradArA agara DeDakhIladArA raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya. sababa A yeAjanA jaina bhAiomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A yojanA e saMsthAnuM ane samAjanu jIvana che, jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA dAvA hiMmata dharanAra jo kAipaNa yojanA hAya te te sukRta bhaMDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce kai jAtanA aMtara rahetA nathI ane samAnatA, badhruva vigere bhAvanAe khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A sasthAne joza ane jIvana arpe che. A krUDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI bAkInA aDadho bhAga kaeNlavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAva'DamAM lai javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryAM karI zakAya. ApaNA samAjamAM aneka strI purUSo ucca keLavaNIthI va'cita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA peAtAnA prayAseA karI rahI che ane te A kuMDanI vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jainabaMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada arpI potAnA ajJAta baMdhuenuM jIvana keLavaNIdrArA sudhArI agaNita puNya upArjana karI zake che. mATe sarve jainabaMdhuone A kuMDamAM sArI rakama ApavAnI vina Mti karavAmAM Aveche. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e meoTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave chaeN, paNa jo AkhI samAja jAgRta thAya. te temAMthI meTTI sa`sthAe nabhAvI zakAya evI suMdara yeAjanA che. * TIpe TIpe sarAvara bharAya " e nyAye krUDane jarUra Apa apanAvaze ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAI, baheneA ene lAbha le, emAM lAbha Ape evA prayatna karaze|. bIjI kAme AvI rote nAnI rakameAmAMthI meTI saMsthA calAve che te Apa jANI che. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI kAmanI najare Apane kAnpharansanI jarUrIAta lAgatI hAya te khAtAne phreMDathI bharapUra karI deze. sujJane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hAya. sevA, nagInadAsa karamaca'da A cInubhAI lAlabhAI zeTha. A. re. ja. sekreTarIo, zrI. je. zve. kaeNnsara Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ nabaLA zarIrane baLavAna bacAva a-- amRta tulya gAmanA AtaMkanigraha eka sAthe pAMca 2 DabInI kiMmata goLIo. piyA 4 cAra eka sAthe pAMca 3 kiMmata 2 goLI 3ranI | DubI 1 ne he rUpiyA 1 eka ke tamArA zarIramAM zakti ochI thayelI jaNAtI hoya, khorAka barAbara na pacI zakate hoya, jarA jeTalI mahenata karatAM paNa hAMpha caDI AvatI hoya, caherAmAMnI ratAza ane kAMti uThI jatI hoya, mAthAno dukhAve lAgu paDa heya, keDamAM casakA AvatA hoya, paDImAM kaLatara thatI hoya, mAthAmAM cakkara AvI jatA hoya, dareka kAmamAM aNagame AvyA karate hoya ane zarIranI nabaLAI, mananI nabaLAIne paNa vadhAratI jatI hoya teve vakhate prakhyAta -AtaMkanigraha gALI- onuM sevana karavAmAM bedarakAra rahevuM e DahApaNa gaNAtuM nathI. amArA AtaMkanigraha auSadhAlayanI bIjI paNa ghaNI uttama davAonI mAhitI meLavavA mATe amAre tyAMthI prAisa lIsTa maMgAvI vAMcavAnI darekane bhalAmaNa karavAmAM Ave che. jamA a muMbaI-brAnca. kAlabAdevI roDa, vaida zAstrI maNizaMkara goviMdajI. Ata kanigraha auSadhAlaya. jAmanagara-kAThIyAvADa, Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaga mazahura- | (rajIsTarDa naM. 44) nIcenAM pustako kaoNnpharansa | eNphIsamAMthI vecAtAM maLaze. vIra bAma vIra oInTamenTa zrI jaina graMthAvali rUA. 1-8-0 saMdhIvA, mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, InphaluzrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1-0-0 | enjhA, hAtha paganuM jalAi javuM vigere hareka che ke bhA. 1 lo. prakAranAM darada upara masaLavAthI turata ja ArAma zrI jaina zvetAMbara maMdirAvali 0-12-0 kare che. pAI alachInAmamAlA prAkRta keza jaina gUrjara kavio A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme darAja tathA khasa kharajavAno akasIra malama. rU. 01 kare. eka aMka mATe jAhera khabarano bhAva | dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. rU. -0-0 vadhu mATe lakho sola ejanTa- AsIsTanTa sekreTarI, zA. mohanalAla pAnAcaMda davAvALA, zrI jaina che. kaoNnpharansa. |. The. khalAsI cakala, muMbaI naM. 3. 20 pAyadhunI pesTa naM. 3 * | bahAra gAmanA eraDo vI. pI. thI ravAne karIe muMbai, chIe mATe lakho. zrI jaina zvetAMbara ejyukezana che. jaina vidyArthIo tathA pAThazALAone skolarazIpa (madada). AthI sarva vidyArthIo tathA pAThazALAone khabara ApavAmAM Ave che ke A saMsthA taraphathI dara varSe ApavAmAM AvatI eNlarazIpa (madada) sane 1928-29 nI sAlamAM levA icchatA hoya temaNe tA. 15 mI juna 1928 sudhImAM nIcenA saranAme araja karavI. arajInuM pharma saMsthA upara patra lakhavAthI mokalavAmAM Avaze. dareka jAtane patravyavahAra nIcenA saranAme kare. geDIjInI cAla 20, pAyadhUnI, 6 vIracaMda pAnAcaMda zAha B. A. muMbaI naM. 3 I o. sekreTarI zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa. lI. sevaka Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 aneka vyavasAyamAM bhUlI na jatA paNa jainabaMdhuone vijJapti. zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama chellAM 21 varSathI jainakomanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita satat prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo A - saMsthAne lAbha le che. A varSe ATha vidyArthIo meTrIkanI parIkSAmAM beThA che hatA temAM traNa temanA aicchika viSayamAM tathA pAMca vidyArthIo badhA viSayamAM pAsa thayA che. jeo se muMbai khAte zrI mahAvIra jaina vidyA- layamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI 7 pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNIja ghaTI A gaI che. udAra koma pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. te be Apa sai pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze. lI, sevaka, mAnad maMtrIo. zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANA. Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARROQQQQQQQQQQQQQQQQQQG te taiyAra che! satvare maMgAve! 6 OM "jaina gUrjara kavio." huM Azare 1000 puchano daladAra graMtha. gujara sAhityamAM jenee zuM phAlo Apyo che te tamAre jANavuM hoyate Ajeja uparanuM pustaka maMgAve. jaina gUrjara kavio" eTale zuM ? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa? - yuga pravartaNa jaina rAsAe eTale zuM? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayo? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnane prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsadama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane projaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhe che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavio-nA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNe tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAnA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione-ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-0-0, prathama bhAga-mAtra jAja prate hoI dareke potAne oNrDara turata noMdhAvI maMgAvavA vinaMti che. sphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphph QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQG 20 pAyadhUnI, } lakho:- geDIjInI cAla ! pahele dAdara, mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa. 9 huM muMbAI naMbara 3. ! Page #506 -------------------------------------------------------------------------- Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zrI hAvIra jaina vidyAlaya zrI sArAbhAI maganabhAI modI lona-skelarazIpa phaMDa. zi - A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce jaNA- ka A vyA mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lena rUpe ApavAmAM Ave che. (1) mAdhyamika keLavaNI aMgrejI cothA dhoraNanI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA abhyAsa mATe. che (2) TreinIMga skUla athavA kolejamAM abhyAsa karI InDa zikSaka thavA mATe (3) miDavAIpha ke narsa thavA mATe. 0 (4) hisAbI jJAna Accountancy TAIpa rAITIMga, zeTahenDa vigerene abhyAsa karavA mATe. . ha, 5) kaLA kauzalya eTale ke peInTIMga, DAIna, pheTogrAphI, IjanerI vijaLI che ityAdinA abhyAsa mATe. paiNa (6) dezI vaidakanI zALA ke nezanala meDIkala kelejamAM abhyAsa karavA mATe. lena tarIke madada lenAre mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze tathA eka likhita karAra patra karI ApavuM paDaze ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada dhi lIdhI heya te tenA mokalavAnA kharcA sahita vagara vyAje pAchI vALavAnI che. A ( vizeSa jarUrI vigate mATe tathA arajI patraka mATe sekreTarIne govAlIyA TaMka- 1 A roDa-grAMTaroDa-muMbaI lo. . je strIoe lekhIta karArapatra karI ApavAnuM nathI, vaLI InDa zikSaka ja e thanAra purUSe temaja jeo mAtra dhArmika, saMskRta yA prAkRtane abhyAsa karI temAM ta) bhASAmAM purepurA niSNAta thavA mAgaze teoe paNa karArapatra karI ApavAnuM hoya che rahI nathI. eTale ke A bannee paisA pAchA ApavA ke nahi te temanI munasaphI che upara raheze. viE ja zaY ja majaba A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa mATe dhI DAyamaMDa jayubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jene jotAMbara kaoNnpharansa oNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana beMrDanuM vizALa kAryakSetra sadarahu be navI temaja cAlu pAThazALAone madada ApI pagabhara kare che. je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNuM nANunI sagavaDa nA hoya temane oNlarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. 3 bAlaka, bAlIkAo, strIo temaja purUSonI harIphAInI dhArmika parIkSA daravarSe DIsembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAma daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNuM kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membaro ane sahAyaka membaronI Arthika skUdathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakama mokalavI te pitAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. - mere mATe - lAipha membara thavAne rU. 100) ekI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. * 20 pAyadhunI, ena. sekreTarIo, muMbaI 3, zrI jena vetAMbara ejyukezana beDa. rAjA mahArAjAe navAba sAheba, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baroDA gavarnamenTa, janarale, karnalo, mejare, kapaTane, nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa onararI e. DI. sI., polITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ophIsare, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA moTA DAkaTara tathA dezI ane yuropIyana amaladAre ane gRhasthomAM AdazAhI yAphatI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja tenI upayogItAnI nizAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. unA, bAdazAhI cAkatI game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI thAkatI vIrya vIkAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI maradAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM kaIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 gelInI DabI ekane rUpIyA daza. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma, rAjakeTa-kAThIyAvADa. Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA tityaa II. jaina yuga [zrI jaina veTa konpharansanuM mAsika-patra] vArSika lavAjama rU. traNa pustaka 3 ASADha-zrAvaNa aMka 11-12 . 1984 mAnada taMtrI mohanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAIkorTa, muMbaI Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama. viSaya, viSaya. zrI siddhakSetra-kAvya. taMtrI .. . 94 | paM. sukhalAlajI sAthe mAre vArtAlApa taMtrInI seMdha rA. mohanalAla bha. jhaverI B.A.LL.B. 433 1 jaya bAraDolI, 2 paDade kADhI nAMkhe, navacaMdra sUrikRta hammIra mahAkAvya. mULa zrIyuta 3 strInA adhikAra 4nyAya tarkano abhyAsa - kIrtane; anuvAdaka-taMtrI ... . 436 zA mATe kare? 5 nyAyanAM sarala ane Adhunika samAjamAM yuvAna ane vRddha. rA. vicAraka 451 spaSTa pustakonI jarUra. 6 zrImAna nagI- sAhityamAM nirmala daSTi. rA. goradhanabhAI vIracaMda zAha453 nadAsa amulakharAya. 7 adhyAtmarasika paMDita punarUtthAna. rA. chogala ne pAcha zAha .. 460 zrI devacaMdrajI .. . . 395 zrI avaMtI sukumAla kAvya. amAre laMDanane patra RJ.U. . . 401 | - rA. suMdaralAla aMbAlAla kApaDIA B.A. 461 * amAro kheDAne jJAnapravAsa-taMtrI : 401 suratanA pratimAle. lekhakanA khUnano bheda vArtA rA. DAhyAbhAI motIcaMda vakIla tathA bIjA 467 ra. cImanalAla (eka jaina aMDara grejyueTa) 410 | zrI zatruMjaya karAra saMbaMdhI abhiprAya. jAnAM subhASita. saM. taMtrI - 413 rA. suracaMda 5. badAmI B.A.L.C.B. 4.? vidhArthIone-taMtrI * * * 46 svIkAra ane samAlocanA. .. . 474 zatruMjayane chaMda. kativijaya, . vividha beMdhaH = saM. rA. mehanalAla bha. jhaverI - 417 1 zeTha ANaMdajI kalyANajI ane kaeNnpharasa, pAdaliptasUrikRta- nikalikA 2 zeTha ANaMdajI kalyANujInI beThakamAM thayelA mULa rA. mohanalAla bha. jhaverI B.A.LL.B. TharAva 3 upadezaka pravAsa 4 "nyAyAvatAra' anuvAdaka-De. motIlAla cha. saMdhavI M.B.Bs 418 5 banArasa hiMdu yunivarsiTImAM "jainacera' pada-kAvya. padmavijaya ... ... 424 6 bALajanma ane maraNa pramANa 7 zrI ArAsaNa nagarI athavA kuMbhArIyAjI rA. prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA , 425 sameta zikhara saMbadhI paTaNAnI mITiMga vasaMta gIta-jJAnavimalasUri ... . 429 8 zrI aMtarikSacha 9 upadezaka karasanadAsano eka vidhura jayuvakanA vicAro. . rapeTe 10 sukRta bhaMDAra phaMDanI vasulAta. * 430. ratnasuMdarakata zrI arbudagirivara tIrthabiMba parimANu 11-12-13. hisAba, saravAyuM, tathA saMkhyAmRta stavana. .. *** 432 | sIkyurITIonuM lIsTa ... ... 481-493 sacanAo:1 A patramAM prakaTa thatA lekhe mATe te te lekhanA lekhake ja sarva rIte jokhamadAra che. 2 abhyAsa, manana ane zodhakhoLanA pariNAme lakhAyelA sarva le. vAtAMo ane nibaMdhane prathama sthAna maLaze. 3 lekhakoe temaja avalokana mATe pustako mokalavA irachatA sajajanoe taMtrI sAthe parabAro patravyavahAra kara. ja koIpaNa lekha pUrve jAne ke bIjA be anya sthaLe prasiddha karyo hoya te te kRpA karI na mekala. 5 lavAjama saMbaMdhI temaja yuga maMgAvavA ke na pahoMcyAnI karyAda karavA vagere sarva bAbatano patra vyava hAra jaina zve kaeNnpharansa oNphisa. 20 pAyadhunI muMbaI naM. 3 e saranAme kara. te mATe taMtrIne tasdI ApavI nahi, tema te para taMtrI dhyAna ApI zakaze nahi. mohanalAla dalIcaMda dezAI, B. A. LL. B. vakIla hAIkorTa hAracAla, muMbaI. mAnada taMtrI, Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. Tis well from this day forward we shall know ; That in ourselves our safety must be sought That by our own right hands it must be wrought, That we must stand unpropped or be laid low, O, dastard, whom such foretaste doth not cheer. -Wordsworth pustaka 3 vIrAta saM. ra454 vi. saM. 1984 ASADha, ane baMne zrAvaNuM. aMka 11-12 - - - zrI siddhakSetra (che ajaba prAnta gujarAta, vAta vAha! zI rIte jaNAyae layamAM) zrI siddhakSetra supavitra, mitra che! muja mana tyAM lalacAya, muja mana tyAM lalacAya, mitra ho! vimalagiri mana dhAya-zrI siddha. amIjharaNuM jharatuM jyotira, biMba Adima sahAya, cAtaka-bhavijana jotAM pItAM, dhyAnamagna thaI jAya, dhyAnalIna te thAya, mitra che! rUpa-piDaghe dhyAya-zrI siddha rAga dveSa zatrune chatI, zatruMjaya sukhadAya, rUpAtIta Atma-ramaNamAM, zukala-dhyAna vilasAya zukaladhyAna vikasAya, mitra che! siddhi-prApti thAya-zrI siddha -taMtrI. Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 jainayuga aSADha-zrAvaNa 1984 taMtrInI noMdha 1 jaya bAraDolI--bAraDolI satyAgrahane vijaya te moTAmAM moTI vAta para najara rAkhI, kheDUtanI thayo che e vAta bhAratanI parAdhInatAnA jIganA strIonI maradAnagIne uttejita karI, prakAzana samiti itihAsamAM suvarNAkSare kotarI rAkhavA jevI vijaya dvArA paMdara paMdara hajAra patrikAo hameza chapAvI prakaTa prazasti che. eka bAju briTiza rAjanI sarva sattA karI, jatI amaladArone haMphAvI, caLavaLane dhapAvI. ane bIjI bAju niHzastra eMsIhajAra kheDUtano svayaMsevako caLavaLanA pracAranuM kArya karavA uparAMta satyAgraha ane paDakAra-e be vaccenA yuddhamAM kheDUtenI pitAnI nirdoSatA jAhera karavA sAthe game teTalI pratijJA briTizene mAnya rAkhavI paDe e zuM sUcave pitAne sajA karavAnuM AhAhana ApI jelamAM paNa che? te eja ke rAjaya paNa prajA hoIne che. rAja. gayA. samasta bhAratamAM bAraDelI mATe kaMDa thayuM ke sattA paNa prajAnI anumati hoya te cAle, nahito jemAM atyArasudhI cAreka lAkha rUpIA bharAi gayA. prajAnI ekatra virUddhatA sAme rAjasattA e koI cIja jamIna khAlasA thavA mAMDI, keTalIka pANInA mUle nathI. atyArasudhImAM ekahaththu rAjasattAnAM zAsana vecAI. Dhora japata thayAM-keTalAMka khATakIne mijapravartatAM hatAM. have prajAzAsana zuM cIja che te bAna thayAM ne badhAM kaDInA dAme vecAI gayAM. A bAraDolIe batAvI ApyuM che teNe rAjasattAnAM saghaLuM chatAM ahiMsAvratanuM saMpUrNarIte pAlana karavAmAM siMhAsana DolAvyo che. AvyuM. koInI sAme eka nAnI sarakhI AMgaLI paNa bAraDolIne asahakAra 1921mAM thavAno hauM, koIe ucakI nahi. je je saMkaTa AvyAM te AnaMdapaNuM gAMdhIjIe tyAM jaI tyAMnI sthiti temaja samasta pUrvaka sahana karyuM eTaluM ja nahi paNa "mArazala lai' bhAratanI sthiti joI te baMdha rAkhyo. AmAM keTalAka jema paMjAbamAM sarakAre ajamAvyuM hatuM tema atra netAone gAMdhIjInI gaMbhIra bhUla lAgI hatI. amArA mata thAya te te mATenI paNa taiyArI karI rAkhI. khAlasA pramANe gAMdhIjIe vicArapUrvakaja baMdha rAkhavAmAM jabaruM thayelI jamIna para vAvaNI karavAnuM, tene mela levAnuM DahApaNu vAparyuM hatuM kAraNake atyAre bAraDolI jeTaluM ane chevaTe na maLe te bALI nAMkhavAnuM paNa sarataiyAra ne TaTTAra jovAmAM AvyuM teTaluM te vakhate nahIja kArane hAtha na javA devAnuM kaNabaNee jaNAvI dIdhuM. hoya. tyArapachI gAMdhIjIe bAraDolIne pUruM aDaga ane pitAnA priyamAM priya Dhora ane sonA jevI jamIna chevaTanA bhAga sudhI maraNIyuM karavAne sadedita prayatna cAlI jAya ne pote bhIkhArI thaI jAya toye zuM paNa cAlu rAkhavA tyAM Azrama sthApyA-svayaMsevako ane tapAsa nahi thAya tyAM sudhI vadhu kara nahi bharIe e kAryakartAone tyAM mokalyA-racanAtmaka kArya zarU karyuM. jAtanI pratijJA lenAra kheDuta ! tamane hajAravAra AnA pariNAme bAraDolI vizeSa ne vizeSa nirbhaya bhAratanAM abhinandana che. A sadhaLApara dekharekha, saMgaThita ane sattvavAna thatuM gayuM. sarakAre vadhu kara eka vakhatanA bArisTara, ane pachI vakIlAta choDI nAMkhe, tenI sAme thaI zrI vallabhabhAIe kheDutenA vallabha banelA asahakArI-gujarAtanA sUbA mahAtmAjInA banI te kara vasula karavAnuM mokupha rAkhI te saMbaMdhInI jamaNe hAtha vallabhabhAIe rAkhI kheDUtanA anupama tapAsa karavA mATenI kamiTI nImI tene rIporTa AvI "saradAra' tarIke prasiddhi meLavI. gayA pachI gya karavAnuM sarakArane lakhItavAra kahyuM; AnA pariNAme laMDanane sapheda maMjIla dhUNI ne jaNAvyuM ke tema nahi thAya te satyAgraha thaze. te uThe. kheDUte tAbe na thAya te game te bhoge dabAvI para sarakAre lakSa na ApyuM. satyAgraha zarU thaze. zrI. devAnA hukamo nIkaLyA. muMbaI sarakArano vaDe hAkema vallabhabhAI tyAM jaI mera mAMDI svayaMsevakonA sainya- sara visana DAhyo dayALa ane bhale hatA. taNa dvArA kheDutonI madhyamAM rahI temanA "saradAra banI vAisaroya sAthe masalata karI surata jaI vATAghATa tamaNe dhamadhokAra kAma karavA mAMDayuM. jhINAmAM jhINIthI karI pachI 14 divasane "ultimatum' pitAne Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha 396 jo ke Apa paDe, chatAM samajUtI karavAnA prayatna asara strIo mATe paDado rAkhavAnI prathA thai che cAluja rahyA. di. ba. harilAlabhAInA prayatno pachI ane atyAre paNa dilhInI AsapAsanA pradezamAM sara cunilAlanA prayatnone Akhare baMne pakSanI temaja tenI pAsenA saMbaMdha dharAvatA prAMtamAM khAsa sarate nakkI thaI, paNa sarakAranuM nIcuM na kahevAya ne karI uttara hiMdusthAnamAM te tIvra svarUpe dekhAya che. bAraDolI mAge che te maLe te mATe kevI paddhatie musalamAne hindImAM AvyA te pahelAM paDadAnI prathA haze kAma levuM enA para AvIne aTakayuM. A paddhati ke nahi te savAla che. A prazna eka vidvAne eka hiMdI sarakArane gamatI levAmAM AvI, jyAre bAraDolIne je mAsikamAM carco yAda che temAM ema batAvyuM hatuM ke joItuM hatuM te badhuM maLyuM. A samajUtImAM bhAga ghaNu uMcA darajajAnA varga rAjA vargamAM te pUrvakAlamAM lenAra sarvanA prayatnone mubArabAdI che. sAmAnya loka- thoDA ghaNA aMze te hovAnuM saMbhave che. game tema heje bhASAmAM dInapaNe kahIe ke paramAtmAno pADa ke kAlamAM A prathA thaI haze te kAlamAM tenI upayogitA temanI kRpA sarvapara varasI che. kadAcituM haze. musalamAna kALamAM te tenI upayogitA zrI zatruMjaya tIrthanA jhaghaDAnI saMtoSakAraka patA- hatI ema ghaNAo mAne che, paNa A cAlu jamAvaTa na thAya tyAM sudhI yAtrA tyAgane satyAgraha jaina nAmAM te tenI jarUra lAgatI nathI. te prathAnA ava9. mU. kome Adarelo, ane tenA pariNAne vAI- zeSa rUpe kAThiyAvADamAM, karachamAM, surata bharUca sivAyanA sarAyanA vacce paDavAthI pAlItANu nareza ane te anya gRjarAtanA bhAgamAM, mAravADamAM lAja-ghUMghaTe" koma vacce samajUtI thaI che ane A bAraDolI kahADavAno rIvAja che. dakSiNamAM te bilakula cheja nahi. satyAgrahanA kalarUpe muMbaI sarakAra ane bAraDolInI strIo parAdhIna dazAmAM sAmAnya rIte rahI che. prajA vacce samajUtI thaI e baMnenA svarUpa ane na zrI svAtaMtryamati e jAtanAM sUtra racAyAM che. samAdhAna sarakhAvA jevAM che ne temAMthI aneka bodha gRhanI bahAra paga mUkavAne niSedha karavAmAM AvyuM pATha maLe che. eka ja nAyakanI nIce rahI vartanAra che. hif yte ne TuMke artha karI tene gharasamUha vijaya meLave che te mATe eka nAyakatA, ane mAMja goMdhI rAkhavAmAM Avela che. bahAranA sUryane mamatAnA,-svamAnanA-chevaTa sudhInA game tevA pari prakAza laI rakhene marahanI sAme thAya evI ciMtA NAma mATe taiyAra rahevAnA guNe ApaNI samAje rAkhIne yA bahAranA purU rakhene joI jAya ane ne ApaNA netAoe khUba keLavavAnA che. tethI tene anItimAM paDavAnA saMjoga maLe e bIkathI A bAraDolInI caLavaLamAM je je jenee bhANa strIone bahAranAM kAryomAM bhAga levA devAmAM AvatA lIdhe che, sahana karyuM che, paisA ApyA che, sevA eka nathI yA strIone ughADA mukhe cAlavA devAmAM AvatI yA bIjI rIte bajAvI che temane ame hRdayapUrvaka nathI ne bahAra pharavA javAnI chUTa apAtI nathI, tethI zAbAzI ApIe chIe. zeTha raNachoDabhAI rAyacaMda gRhanAM aneka kAmo hAla bIjAnI pAsethI levAmAM (jhaverI rAyacaMda motIcaMdavALA)e muMbaImAM bAraDolI AvatAM hovAthI gRhamAM kasarata maLI zakatI nathI, tema phaMDa mATe sAre bhAga lIdho hato te mATe temane paNa bahAra pharavA javAnI chUTa na hotAM bahAranI tAjI khAsa dhanyavAda ApIe chIe. dezanA kAryamAM dezanA havA ne cAlavAnI kasarata paNa maLatI nathI, eTale uddhAramAM sarva jene yathAzakti ane yathAmati sevA baMne rIte vyAyAmanA abhAve zArIrika adhogati thAya arpe ane tethI janadharmane ane janasiddhAMtane dIpAve che ke strIomAM maraNa pramANu vizeSa Ave che. mATe evI amArI prabhu pratye prArthanA che. thogya ane pramANasara chUTa strIone hAlamAM ApavAnI 2. paDade kADhI nAkho - jarUrIAta ubhI thaI che. paDade ane "lAja' jevI A sUra jesabaMdha bihAramAMthI nikaLe che. prathAne pheMkI devI ghaTe che. dilhInA musalamAnI rAjyathI thayelI asara paikI eka aneka hAnikAraka prathAo hiMduo-jemAM che Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 37 ASADha-zrAvaNa tene svarodha karavA mATe aneka TharAva jAheramAM thayA sudhI sUrya (tIrthaMkarAdi vidhamAna hoya che tyAM sudhI te che, paNa A paDadAnI hAnikAraka prathA sAme eka paNuM chapAI jAya che. paNa sUrya adaSTa thatAM aNunetaryo TharAva jAheramAM thayo nahato. have aphaghAnIstAna jevA pitAnI meLe Ave che. bhagavAna mahAvIra pachI A muslima rAjyamAM tyAMnA nRpatie pitAnA rAjyakuTuMba- hAlata thaI. keTalAka kALa pachI te sadhyA rahI, paNa mAMthI paNa paDadAne pheMkI dIdhe che, ne samasta rAjyamAM pachI aMdhakAra chavAI rahe kamajora jainoe aMdhakAra te dUra karavA mATe pharamAna ne kAyade nIkaLanAra che tethI DhAMkavA mATe jaina dharmanA upara paNa DAmara lagADavAnI bihAravAsI hiMda AgevAno temaja agraNI strIo kuceSTA karI. hAla ema koNa kahI zake che ke AjanA para tenI asara thaI hoya ema jaNAya che ne tethI jaina dharmamAM ane te samayanA jaina dharmamAM 25 te paDadAnA rIvAja sAme prabala virodha karavAnI caLa.- varSanA yuvAna ane 80 varSanA buTTAthI adhika aMtara che. vaLa temaNe AdarI che. ame te caLavaLanI phatteha " Aja jaina samAjanA aneka leka strIonA IrachAe chIe, sAthe sAthe te paDI jevA svarUpamAM upara thanArA atyAcArone kAyama rAkhavA cAhe che. bihAra AdimAM che tevA tIvra ravarUpamAM subhAgye gUjaH bhagavAna mahAvIranA jaina dharmanuM punarUjajIvana temane rAta kAThiyAvADamAM nathI chatAM tyAM "lAja kADhavA asahya che. bhagavAna mahAvIre athavA jaina dharme strIAdinA rIvAjamAM tenuM yatkiMcit svarUpa dekhA de che ane gulAmInI jALamAMthI bahAra kADhavAnI hamezAM te paNa dUra karavuM ghaTe evI amArI namra mAnyatA che. kozIza karI che. puruSanI samAna temane paNa adhikAra zAstramAM strIo mATe "dhUMdha rAkhavAne khAsa niyama ApyA che. dharma te unnatine mATe che, nahi ke unnaamArA jevAmAM Avyo nathI. "vadhU Takane vyavahAra tinA mArgamAM virodha karavAne mATe; paraMtu lokone dharma pUrve hAine e zabda vaparAve che, paNa te strIonI pAse nathI. teo dharmane nyAya, satya, ane kalyANa maryAdA mATe Avazyaka ja che ema jANavAmAM nathI AvyuM. anusAra nahi, paraMtu daMbha ane durabhimAnathI bharelI 3 sInA adhikAra-A saMbaMdhamAM hiMdI patra IcchAo anusAra nacAvavA icche che. temaNe jene jaina jagatumAM je AvyuM che tene gujarAtI anu- gulAma rAkhI mUkyA che, temanI dhArmika unnati paNa vAda karI atra mUkIe chIe: teo dharmanA nAmathI reke che. paramAtmA jANe, evA koI dharmamAM dhArmika kAryomAM koIno adhikAra daMbhI pApIone temanA pApanuM zuM phaLa maLaze ?" na hoya to tene dharma kahe vyartha che. te dharmane ame 4. nyAya-takene abhyAsa zA mATe kare ? e kAyade kahI zakIe chIe ke je pitAnA svA. nyAyazAstra ke takazAstra e vicArazaktine keLavI ne mATe samartha atyAcArIoe banAvelo hoya. eka vyavasthita kare che. tenA saMbaMdhInA graMthe parApUrvathI samaye dharmane nAme atyAcArIonuM zAsana bhArata- saMskRtinA vikAsakAlathI racAyelA che ane temAM vAdavarSamAM cAlI rahyuM hatuM. gulAmInA baMdhanamAM bAMdhavA vivAda paddhatino paNa nirNaya thayo che. jemAM 5NuM mATe yA bAMdhI rAkhavA mATe strI ane zada para mana- aneka tarkazAstrIo-vAdio utpanna thayA che ane mAnyA atyAcAra karavAmAM AvatA hatA ane temanA rAjAonI rAjasabhAo bharAtI tyAM aneka vAdIo manuSyocita janma siddha adhikAra chInavI levAtA hatA AvatA ane jayaparAjaya mATenA tyAM thatA akhAte samaye bhagavAna mahAvIrane AvirbhAva thayo ane DAmAM jainavAdIoe aneka vakhata vijaya meLavyo che. te parama prabhue sarva baMdhanene teDI nAMkhyAM, ane zrI siddhasena divAkara nyAyAvatAra nAmano nyAyane sarvane samasta adhikAra ApI dIdhA. je jeTalo dharma TUka graMtha racyo ane saMmatisUtra nAmano syAdvAda karI zake teTalo dharma karavAnI svataMtratA maLI gaI. darzanano graMtha race ane teo ja jana nyAyane 5bhAratamAM navayuge praveza karyo. tisara mukavAmAM prathama sthApaka che. nyAyAvatAra muMbaI paraMtu zayatAna, aMdhakAranI peDe amara che, jyAM yunivarsiTImAM bI. e. nA abhyAsakramamAM dAkhala Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI taidha 398 thayela che ane tenA para aMgrejI TippaNu sAMgalInI and reason correctly need hardly be viliMgDana kolejanA Da. pI. ela. vaidha taiyAra kare che emphasised. For success in any walk te ApaNI kaeNnpharansa ophisa taraphathI prakaTa thanAra che. of life, particularly in public life, such 24121 oral -414 vilde 4444i 121 48214 as business or politics, it is of the Apaze e AnaMdadAyaka binA che. siddhasena pachI utmost importance; particularly toaneka nyAyanA graMtha racAya che ne keTalAka mudrita thaI day when the peculiar conditions of prakaTa thayA che. our existence force us to live in the jamAM nyAyanuM paThanapaThana hamaNu te bilakula nathI; fierce glare of publicity. The necessity thaDa vidvAna jaina paMDita hAlamAM thayA che, temane praveza of some mental training and discipline ane svAdhyAya e garvadAyaka hakIkata che paraMtu te uparAMta to enable the mind to think correctly ApaNu sAmAnya janasamAjamAM-bake sAmAnya sAdhu and to reason accurately is obvious. samuhamAM (ke jemAM thoDA sArA apavAda che te sivAya) It is exactly this training and discippaNa nyAya-takane abhyAsa dekhAtuM nathI e zecanIya line that is supplied by the study of dazA che. aMgrejI bhaNelAne-khAsa karI bI. e. Logic, the object of which is to anasudhInA abhyAsamAM aMgrejI logic-nyAyano abhyA- lyse the process of thought and to sakrama Ave che ane saMskRtamAM tarkasaMgraha ke takaMkau- mark the pitfalls that make the thinmudIne abhyAsa rAkhela che, pahelAM "inTaramijiyeTamAM ker's conclusions fallacious. pharajIyAta eka rIte te paNa hAla te vikape che. it is curious, however, that despite bI. e. mAM logic and moral philosophy its obvious usefulness, Logic is rene viSaya icchA pramANe laI zakAya che. chatAM jaina legated in Indian colleges to a place vidyArthIomAM Ane lAbha koI viralAja letA haze. of secondary importance. It is not a zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM temAM rahI abhyAsa compulsory subject, and even those karatA vidhArthIo mATe dhArmika zikSaNamAM jainanyAya who take it up for study drop the paNuM dAkhala karavAmAM Avyo che te yogya karyuM che; subject after a year of perfunctory te bhAIo aMgrejI zikSaNa laI grejyueTa thaIne bahAra dabbling." paDavAnA che tethI te bhaviSyanA grejyueTa, anyane sArAMza ke-vicAra ane vAdakaLA manuSyanA viziSTa kaThina e nyAyane viSaya buddhinA parizramapUrvaka sara- svabhAvika lakSaNo che, chatAM satyapaNe vicAravAnI ane latAthI hastagata karaze ema AzA rAkhIzuM. temane vAda karavAnI zakti sakhata tAlIma bharelA mAnasika nyAya e zuM vastu che e aMgrejImAMja tenA saMbaMdhInuM niyamanathI ja prApta thaI zake che. satyapaNe vicAraTAMkIne kahIzuM ke turata temane gaLe utarazeH vAnI ane vAda karavAnI mahattA saheje samajI zakAya And although thought and reaso- tema che tenA para vizeSa bhAra devAnI bhAgyeja jarUra ning are the distinguishing natural che. kAraNa ke jIMdagInA koIpaNa kSetramAM ane khAsa karI characteristics of man, the ability to jAhera jIvanamAM jevA ke vyApAra ke rAjakAraNamAM vijaya think and reason correctly can only meLavavA mATe khAsa karI hAla ke jyAre ApaNI hayAbe acquired by rigid mental discipline. tInI vilakSaNa sthitimAM ApaNane jAherAtanA viSama The importance of being able to think prakAzamAM jIvavAnI pharaja pADe che tyAre tenI mahattA Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 399 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 atyaMta vizeSa che. kAMIka mAnasika tAlIma ane niya- jAya te moTo adharma thaI jAya,' (janajagata mananI jarUrIAta satyapaNe vicAravA mATe ane yathA- 1-8-8) AvI dalIlene pratikAra karavAne A thita vAda karavAmAM manane zakitamAna karavA mATe che prasaMga nathI, paNa tevI dalIlothI hasavuM Ave tema e dekhItuM che. AvIja tAlIma ane AvuM ja niya che eTaluMja atra kahIzuM. mana ApaNane nyAyanA abhyAsathI maLe che, kAraNake 5. nyAyanAM sarala ane spaSTa pustakanI nyAyano udeza vicAranI kriyAnuM pRthakkaraNa karavAne ane jarUra-nyAyapara jeTalAM pustako pUrvAcAryo kRta che vicAra karanAranAM nirNayane virodhAbhAsa-hevAbhAsa vALAM tene abhyAsa karavAnI pUrva paddhati hAla amalamAM banAvanArI bhUlo pakaDI pADavAno che. mUkAya tema nathI, tethI tenA prAthamika pustaka tarIke, pachI nyAyanI dekhItI upagitA chatAM e kautukajanaka tenA karatAM uMcA darajajAnA pustaka tarIke ema kramika che ke nyAyane hiMdI kolejamAM mahattAnI daSTie gaNa pustako hAlanI zikSaNapaddhatine dRSTie rAkhI tenA pravINa sthAna ApavAmAM AvyuM che. te pharajIyAta viSaya nathI vikAnee taiyAra karavAnI jarUra che. nyAyapara upekSA ane jeo abhyAsa khAtara te viSaya le che teo thavAnuM mukhyapaNe kAraNa e che ke je pustake hAla paNa acharate abhyAsa eka varSa karI te viSayane cheDI vidhamAna che te samajavAM-gaLe utaravAM ghaNuM kaThaNa de che." ("TAImsa oNpha inDiyA" 3--28) thaI paDe che. rasahIna vigata ane pAribhASika carcAo, A parathI samajAze ke nyAyazAstranA abhyAsanI nyAyanA sAMketika zabdo ane sUtrothI bharacaka hoya keTalI badhI jarUra che. paNa te abhyAsathI virodhA- che ane tethI abhyAsImAM pitAnA vargamAM khAsa bhAsa-hevAbhAsavALI dalIla karI sAmAne teDavAmAM- karIne jyAM gokhAvavAnuM thAya che ane adhyApako rasa asatya rIte khaMDana karavAmAM-apalApa karavAmAM-niMda, utpanna karAve evuM zikhavatA nathI tyAM nyAya pratye vAmAM nipuNatA meLavavAnI nathI; vediyAM Dhora jevA AkarSa thAya evuM na bane e svAbhAvika che. pustake paMDita, sthiticusta ke "khADA khase pagu hADA khase navIna paddhati para evAM racAvAM joIe ke temAM viSanahi" evA jadI mamatIlA banavAnuM nathI paNa same. mane saMpUrNa vistAra hovA uparAMta temAM nirasa vastu yajJa, dareka daSTithI vicAra karanAra, vivekI vicArazIla- vizeSa hovI na joIe. bhASA sAdI ane suSTha paSaka daSTA thavAnuM che. syAdavAda dazana anekAMta dachinI hovI joIe ane sAMprata vicAra ane vyavahAramAMthI dareka siddhAntonuM bArIka nirIkSaNa karI sAragrAhI udAharaNe-duSTatA mUkAvo joIe; ke jethI banavAnuM che. ro vidyArthIne paricita hoI viSayane hastagata kara"nyAyatIrtha' ke evI padavI dhAraNa karelA "paMDita vAmAM kAragata thAya. jyAM sudhI AvAM pustako racAI virAnuM nADuM pakaDI rAkhe ane pitAne ka kharo karavA taiyAra na thAya tyAM sudhI jUnAM pustako para AdhAra mAge, tenAthI apaDha sarala prAmANika sAmAnya jano rAkhyA vagara chUTake nathI; ane tevA saMjogomAM adhyA paka viSaya para saMpUrNa prabhutA aneka graMthonA mananathI ghaNe darajaje sArA. dAkhalA tarIke digaMbara samAjamAM unnati mAtranA svAbhAvika zatra keTalAka paMDitoe meLavI nirNata pustakane sarala bhASAmAM samajAvI rasa vALuM ane AkarSaNIya banAve ane puSkaLa vivecana strIonA jinapUjAdhikAranA viSayamAM pitAnA vicitra vicArane paricaya karAvyo che. te lokoe strIonA karI viSayane vidyArthIonA gaLe utAre-magajamAM pUjAdhikAranA virodhamAM be jabaradasta yuktio mUkI utAre eTale ame temanI pAse mAgI laIe chIe. hatI-(1) strIo je jinendradevanI pUjA karaze te tenA 6 zrImAna nagInadAsa amulakharAya-A zIlano bhaMga thaI jaze, kAraNake jinendradeva nama purUSa saMskArI gRjarAtI jana che. temaNe hamaNAMja eka lAkha che. (2) ne pUjana karatI vakhate strIo rajasvalA thaI rUpIAnI moTI rakama mahAtmA gAMdhIjIne caraNe rASTrIya Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha 400 zikSaNa mATe dharI che te mATe temane anekazaH dhanya- pAdukA para lekha spaSTa che. temAM tragaDAnuM pAMkhIla vAda, gUjarAta vidyApIThanuM kArya AthI vizeSa sakriya uDI gayeluM jaNAtuM nathI. paNuM kharI hakIkata e ane jhaDapa vege cAlaze. teo mesarsa nagInadAsa nIkaLI Ave che ke teozrIe gujarAtI saMvat 1811 enDa mANekalAla nAmathI cAlatI "InkamaTekSa nA bhAdaravA vada 0)) nA kALa karelo ane te pachI ekasaparTa' tarIke kAma karatI ekAunTanTa ane saM. 1812 nA mahAmAsamAM vadI 2 nA roja pAdukA eNDiTaranI peDhImAM bhAgIA che ane te dhaMdhAthI kamA sthApana karelI. velI saMpattimAMthI Avo sarasa sadupayoga karavA mATe gujarAtI 1811 eTale mAravADI hIsAbe caitra samasta gujarAta AlamanAM temane abhinaMdana che. gAMdhI mAsathI varSa badalAtuM hovAthI gujarAtI saM. 1811 rASTriya zikSaNamALAnA 13 bhAga temaNe kAyA che, to bhAdare mAsa te mAravADI saM. 1812 te gAMdhIjI jelamAMthI AvyA tyAM sudhInA temanA maLI bhAdare mAsa gaNAya. vaLI caritranAyaka mAravAzakyA teTalA lekhe ane bhASaNamAMthI taiyAra karavAmAM Dana, cAritra lekhaka mAravADI ane mAravADamAMja caritra AvyA che. tenI mULa kiMmata rU. 8-10-0 che te lakhAyuM hovAthI mAravADI hIsAbe devavilAsamAM nirvANu ghaTADI hamaNuM rU 4-10-0 rAkhelI che. te gUjarA 1812 lakhAya e svAbhAvika jaNAya che. eTale tImAM hAi je koi sthAnakavAsI, derAvAsI ke digaMbara zaMkAne sthAna rahetuM lAgatuM nathI. jaina saMsthA ke sAdhanahIna jana teno upayoga karI A pAdukAvALuM makAna derAsaranA mukhya dvAranI zake tema haze tene mAtra rU. eka TapAlakharcane maLethI sAmeja najIkaja chatAM tenuM chAparuM vaLIo ane naLIzilamAM haze tyAM sudhI bheTa mekalavAmAM Avaze evuM anuM jINuM hAlatamAM che, makAna moTuM che. te paNa amane lakhI jaNAvyuM che te AthI jAhera karIe taLIe thoDAja vakhata5ra 5thara nAMkhelA che. zrImad chIe. zrImAna nagInadAse bahu zrImaMta na hovA chatAM devacaMdrajI mahArAjanAM pagalAM uparanI derI iMTa cunAthI ATalI badhI udAratA batAvI che ane batAvyuM jaze pAkI zikharabaMdI caNelI che. tene eka ja nAnuM bAraNuM e anya zrImatane anukaraNIya che. hAI bAkInI traNa bAju caNataramAM nAnAM nAnAM bAkI 7 adhyAtmarasika paMDita zrI devacaMdrajI- mukI jALI karelI che. temAMthI pUratA prakAza Avate A saMbaMdhamAM pAdarAthI vakIla mohanalAla hemacaMda nathI. jethI dIvAnI madada vaDeja lekha vAMce 5Daze. tA. 20-7-28 nA patrathI lakhI jaNAve che ke - A jALIo kADhI nAMkhI sArI ne moTI jALIo | * paMDita pravara zrImadda devacaMdrajInI pAkA ama karavAne zeTha jamanAbhAI bhagubhAi taraphathI vicAra cAle dAvAda pAse haripura nAme parAmAM derAsaranI sAmenA che. ane temanA taraphathI zeTha zivAbhAI satyavAdI cheDA makAnamAM che. te uparanA lekhamAM kaMIka bhUla hovA bA vakhatapara A jagyA joI gayA hatA. ane Tekavakhabate zaMkA lAgatI hovAnuM meM Apane lakhela ane temAM kAma zarU karavAnA che ema haripuranA dekharekha lekhanI nakala mekalelI. je Ape gata piSanA jI. rAkhanAra zA. maNilAla amulakha amane kahetA hatA. yugamAM . 134-35 para prakaTa karela che. A saMbaMdhe vaLI pagalonI AjubAjunI cunAnI che ukhaDI gayela vizeSa khAtrI karavAnA hetuthI tA. 10-7-28nA roja che te paNuM durasta karavA jevI che. zeTha jamanAbhAI huM mArA mitramaMDaLa sAthe te sthaLe jAte gayela ane bhagubhAi taraphathI satvare A kArya hAtha dharavAmAM Ave cokasAIthI tapAsa karI che - tevI temanA pratye prArthanA che.' taMtrIkRta sAmAyika sUtra jana ejyukezana eDanA abhyAsakramamAM nirNata thayuM che te kyAM maLaze enI pUchaparacha aneka sthaLethI Ave che te jaNAvavAnuM ke hAlamAM te rA. sArAbhAI maganabhAI modI C/o sArAbhAInI kuMTAunahola pAse muMbaI, e saranAme lakhavAthI maLI zakaze. Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ASADha-zrAvaNa 1984 jenayuga amAre laMDanano patra. 6 zrI jinavijayajI-vilAyata AvavAne paheravAno bodha Ape te temAM Apane kAMI vAMdho ravAnA thayA tenI khabara paNa Apa ApI na zake che kharo ?" te to mane navAI lAge che. e tamArI pharaja na temaNe uttaramAM kahyuM "jarA paNa nahi, huM te hatI ke vilAyatamAM sarva sagavaDa sAdhana maLe te mATe ema IchuM ke teo have te bAbatamAM bhAga nahi, agAuthI taiyArI karI ApavI joIe ? AmAM prama- paNa AgaLa paDate sakriya bhAga le. vyAkhyAna vageremAM dato nathI thayo? teo atre tA. 7-6-28nA roja te saMbaMdhI jorazorathI pitAnA lokone samajAve, pArIsa 8-10 divasa rahIne AvyA. mArI pahelI ane pazcimanA sAdhuo-pAdarIo dareka bAbata saMsAmulAkAta teo sAthe vikaToriyA sTezane zeThazrI aMbArIonI nihALI temanA sarva vyavahArane dharma ane lAla sArAbhAIe karAvI. tyAra pachI teo kyAM gayA nItinI dRSTithI samajAvavA jAta jAtanAM bhASaNo ne temaNe zuM karyuM tenuM dhyAna mane rahyuM nahi. paNa Ape che tevI rIte ApaNuM munimahArAjAo kare ema pachI sadbhAgye zeThazrI aMbAlAlabhAIe Apela bhajana huM te IchuM.' vakhate pharI mulAkAta thaI gaI, teo mArI pAseja tyAre meM pUchayuM " Apane ema nathI lAgatuM ke beThelA hovAthI mane temanI sAthe vArtAlApa karavAnuM ApaNA dharmamAM ghaNuM sudhArAvadhArA karavAnI jarUra che? saubhAgya prApta thayuM. tyAre jaNAyuM ke temane vilAyata A praznathI zrImAna jinavijayajI jarA acamokalavAmAM Apa paNa eka nimittabhUta hatA. kAyA ne pachI kahyuM ke "mAruM punaH kathana eja che ke aMgrejI ke jarmana bhASA nahI jANatA hovA chatAM dezanI saMskRti ane AbAdI para dharmanI saMskRti ATalA dUranA paradeza sudhI AvI zodhakhoLa karavI e ane AbAdI avalaMbe che. dezano uddhAra karo. pachI jevuM tevuM kAma nathI. bhASA zIkhI thoDA vakhatamAM dharmane uhAra saheje thaze." eTale mArA zabdomAM badhuM kAmakAja khalAsa karavuM e hiMmata te teja TUMkI rIte kahuM te eTaluM huM te temanA A kathana karI zake. jyAre meM temanI vAta sAMbhaLI tyAre tene parathI samajyo ke deza hoya te dharma hoya; mATe dezane mane mahAtmAjInA jIvana vRtAMtamAM AvatI nArAyaNa uddhAra karo ane pachI dharmane pakaDe. hemacaMdranI vAta yAda AvI. temanuM mana atre AvatA gRhastho tathA vidyA thaonI kharcALa TevathI ghaNuM duHkhAyela hoya ema mane dharma para vAta nikaLatAM temaNe jaNAvyuM ke dezanI lAgyuM. teoe jaNAvyuM hatuM ke " paisAne kevA durasaMskRti ne AbAdI para dharmanI saMskRti ane A bAMdA para dhamanA saMskRti ane A* payoga thAya che? ApaNI manodazA (mentality) bAdI avalaMbe che. AthI dezane uddhAra kema kara gulAmI bharI nathI te bIjuM zuM che ?" tene vicAra dharmanA vaDAoe karavAnuM che. jene jene 2 pAlItANuM prakaraNa-nuM ghara meLe sahu ane muni mahArAjAe jevI rIte pAlItANAnA zrI koine pasaMda paDe-rAjI kare tevuM ne te rIte samAdhAna zatruMjaya tIrtha bAbata makkama rahyA tevI ja rIte je thayuM te jANIne AnaMdaH jaina makkama rahyA tenuM A dezanuM bhaluM karavAmAM svadezI cIjo vAparavAmAM makkama pariNAma che. jyAre vAta aTakI tyAre atrethI India thAya te dezanI AbAdI jarUra thAya ane te dvArA Oice tarakathI sakhata dabANa thayuM ane chevaTe vAdharmanI AbAdI thayA vagara rahe nahi." isaroyane jaNAvela ke je pAlItANA darabAra na mAne jaNAvyuM je munimahArAjAo pite paradezI to chevaTe temaNe nirNayaM Apavo ane rU.pacAsahajAra kapaDAM pahere nahi ane tenA bhAvikone paNa te na anusaMdhAna pRSTha 494. Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2014 amAre kheDA jJAna pravAsa amAre kheDAno jJAnapravAsa, gatAMka pR. 356 thI saMpUrNa. A navI devakulikAomAM lagabhaga cAra lAkhane banyuM jaDatuM nathI. Ama zatruMjayAdi aneka tIrtha kharca zeTha jamanAbhAI taraphathI karavAmAM Avyo che ema sthale para banyuM che te atizaya zocanIya che. te prazastimAM jaNAvyuM che, sarva ArasanuM ja kAma che ne te amuka devakulikAmAM saMvata 1806 ne garbhAjatAM kaMbhArIAnA prasiddha maMdironI racanA-bAMdhaNAnuM gAramAM saMvata 1885nI sAla vaMcAya che. eka pAdukA citra mArI AMkha AgaLa khaDuM thayuM. haju paNa che tyAM nIce pramANe zrema che._ kAma cAle che ne te mATe zilpI tarIke somapurA narmadAzaMkara muLajIbhAIne rokavAmAM Avela che. zrI RSabhadevajI mahArAjanI pAdukA zrI mAhAtara nagare // samasta saMghena sthApitA saM. 1893nA varSe zilAlekhonI tapAsa karatAM mULanAyaka zrI sAcA . mAgha mAse zukla pakSe sudi 10 dazamI budhavAsare devanI pratimA para lekha jaNAtuM nathI. tenI jamaNI aMjanaM kArApItA zrI bhaTArka zrI 108 bhaTTArka dineMdra bAjunA biMba para ema kotareluM che ke zrI zreyAMsanAtha surIrAja likhItA paM. zrI jeyavIjeyajI paM: dipavijeyajI civa che. narasA rti ane DAbI bAjunI pratimA tapa che. * para eTaluM kareluM che ke zrI sumatinAtha sAthe sadhara. eTale jana mArtaDanI copaDImAM lakhyA pramANe A 1893nA devakulikAonA tathA pAdukAnA baMne biMba nahi, paNa temAMnuM ekaja sumatinAthanuM lekho parathI siddha thAya che ke tapAgacchanA bhaTTArakabiMba che. gacchanAyaka vijayadinaMdra sUrie tyAM te varSamAM devakulikAomAM 50 uparAMta bibo che ne te pratiSThA karI hatI. te bAbatanuM varNana sAcAdevanI sarva biMbanI pratiSThA lagabhaga eka ja varSamAM thaI jana mArtaDa" nAmanI copaDImAM sAMpaDatuM nathI. lAge che ne te para ekaja jAtano lekha nIce pra. paraMtu pUjya muni mahArAjazrI haravijayajIe mANe che - racelA "zrI mAtaramaMDana sAcA devazrI sumatinAtha jina stavana ' mAM saM. 1893 saMbaMdhI ullekha saM. 1893 mAgha zukla 10 budhe mAtaragrAma vAstavyaH zrImAlI jJAtiya vRdhazAkhAyAM samasta saMghe cha' pa. RSabhadeva biMbaM kArApitaM pratiSThitaM tapAgacche bha. odhavajI saMdeze kaheje zyAmane-e dezI. zrI vijayadineMdrasUribhiH mAtaramAM sumatinAtha sAcA deva che, bAjAmAM mAtra phera eTale ke je je tIrthakaranuM sevA karavI prabhujInI nityamevaje; biMba heya tyAM te tIrthaMkaranuM nAma mUkeluM che. keI suMja gAmanA bAroTanI bhUmi thakI, koImAM te vinayavijafmaH zrI tapAche e pragaTa thayA supanuM ApI tatakheva je. mAtara0 1 trIjI lITImAM prAyaH Ave che te para cunAnuM plAsTara gAma gAmanA loka maLyA bahu sAmaTA. karI nAMkhyuM che. katarelA eka paNa zabda ke akSara laI javAne pita pitAne gAma je, para cunAnuM plAsTara thavuM na joIe, chatAM navIna paNa mAtaranA zrAvakanA puje karI, uddhAra karavAmAM te para dhyAna na rahetAM AkhAne AkhA baLada vinAnuM gADuM vaLIyuM Ama je. mAtara0 2 zilAle. AkhI prazasti cunAthI chavAIne 1 devacaMda velajI, nathugAMdhI, jIvarAjabhAI e traNa bhUsAi gayela hoya che ke jethI tenuM nAma nizAne zrAvakane supanuM ApyuM hatuM. Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 jainayuga aSADha-zrAvaNa 1984 baLada joDI pachI kheDA pAse khaMta zuM, sAcAdevanAM darzanano lAbha laI tyAMthI teja moTaramAM AvyA tyAre seDhI nadImAM pUra je, viThalapura jevA gayA. te model village eTale dekhI loka pAchA vaLavA cAhatA hatA, Adarza gAmaDuM kevuM hoya tene paricaya ApatuM navuM paNa baLadane AvyuM tihAM ati sUra je. mAtara0 3 vasAveluM gAma che. tenAM kheDUtonAM makAne, zALA, ghaNA loka gADuM aTakAvavA UpaDyA, coka, vagerenI evI manahara rIte vyavasthA karavAmAM paNa loko sAthe gADuM tatkALa je, AvI che ke Adarza grAmyajIvananI majA cAkhavA jota jotAmAM pavanavegathI UtaryuM, tyAMja paDI rahIe ema ApaNane lAgI Ave. gUjasahi salAmata pratimA sAtha saMbhALa je. mAtara0 4 rAtamAM jalapralayanA tAjA saMkaTa pachI temAMthI A camatkAra dekhIne sarva cakita thayA, AdarzagrAmanI yojanA eka suMdara pariNAma gaNAya. thayA vaLI acaraja mAMhe garakAva je, AnI uddaghATana kriyA Ana. viThalabhAI paTele karI sAcA deva pADayuM tava nAma sohAmaNuM, hatI ane temanA mAnamAM temanA nAma parathI e satya banela dekhI eha banAve che. mAtara0 5 . gAmanuM nAma viThalapura Apela che. A memadAvAda aDhArase tepananA zrAvaNa mAsamAM, ane kheDAnI vacce che. kheDAnI sAmenA hariyAlA mAtara mAMhe padhAryA deva dayALa je, gAma pAse bIjuM AvuM Adarza gAma vasAvyuM che tene traNa zikharanuM deharuM thayuM tyAM dIpatuM, mahAtmAjInA ADanAmathI gAMdhIpura nAma ApyuM aDhArase cepananI suMdara sAla je. mAtara0 6 che. A gAmanA sthApaka-janaka (amArA sahAdhyAyI pratiSThA mahotsava karI prabhu padharAvIA, ane mitra ) zrI maganalAla khuzAladAsa gAMdhI te jeTha suda trIja zubha divase gurUvAra je, saMpUrNa rIte vikAsa pAme te pahelAM A jagata choDI bAvana deharI bAMdhavA mAMDI tAhare, vilIna thavAthI tyAMnA sarva bhAIomAM bhAre kheda aTakAve baccA mI ijAradAra je. mAtara0 7 thayo che. pisA laI bIna hakanA ApI rajA kharI, A mAtara tathA viThalapura sAthe AvI batApaNa rAtre paDyo gebI mIyAMne mAra che, vavA mATe kheDAnA sthA. jaina eMjiniyara mI, dezI, UMgha UDI gaI tethI te DarIo ghaNuM, nAthAbhAI vakIla ane bAlubhAI zeThano upakAra daMDa sahita dravya ApI name vAraMvAra je. mAtara0 8 mAnuM chuM. aDhAraseM sattAmAM derIyA taNI, A viThalapura nihALI pachI beDAmAM teja rAtre pratiSThA thaI tyAre cAlI hajAra je, ApaNe samAja' e viSaya para bhASaNa tyAMnA mANasanI medanI maLI hatI mAtara viSe, svayaMsevaka maMDaLanA AgrahathI ApyuM hatuM. temAM anya matie paNa kIdhI tasa sAra je. mAtara0 9 pramukhasthAna tyAMnA vatanI mULa prasiddha vakIla pujAITa cunAnA caityane joI paththara tathA, bhAI, pachI saMnyAsI thaI gayA te pUrNAnaMda svAmI Arasa maya nipajAvI kare UThAra je, te daramyAna tyAM AvI rahelA temane ApavAmAM zeTha jamanAbhAI ne zeThANI mANekabAI, AvyuM hatuM. lAkha kharacI UtaravA bhavapAra je. mAtara0 10 A bhASaNamAM samAja eTale zuM? vyaktimAMthI saMvata ogaNIseM ekAzI sAlamAM, samAja kema utpanna thaI, mULa lagnanI bhAvanA hatI vasaMtapaMcamI pUjA bhaNAvI sAra che, ke nahi. temAM divase divase saMskRti vadhatI gaI. lakSmIvijaya gurUrAja pasAthe stavana racyuM, vyaktigata, kuTuMbagata, jAtigata-vagata bhAvanA sAcA devanuM hasavijaya dharI pyAra che. mAtara0 11 (consciousness ) janma pAmatI gaI. catuvaNa Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAre kheDAno jJAna pravAsa 403 vyavasthA. samasta dezagata bhAvanA (patriotism) pahelAM atra laI AvavAmAM AvyA hatA ne temAM pUrve khIlI na hatI. "AtmaciMtana izvarabhajana, jana- mAmalatadAranI saMmati levAmAM AvI hatI. tyAM rA. sevA, dezasevA e badhAM khAMkhAM nathI paNa eka ja cImanalAla kuberadAse khedakAma thoDuM karAvyuM hatuM pazuravarUpa che. " samAjamAM kALAMtare vardhamAna thayelI aneka kaMI maLyuM nahI eTale te paDatuM mUkAyuM hatuM. A zAkhAo, nAtajAta, dhArmika bhAvanA-judA judA dharmo. jyAMthI maLyA tyAM bAjumAM kahe che temAM asalI jena sthiti custatA. purAmitra 7 sAdhu sarva-bhAruM te maMdiranI mUrtio padharAvI dIdhI che ema tyAMnA loko sAcuM mAne murakhajana, sAcuM te mAruM mAne paMDita kahe che. A lekhamAM viNasaula ane devasimasAla jana' hAnikAraka rUDhio-prathAo jevI ke bALalagna, e be sthAne ullekha che te baMne bhegA thaI vidhavAnI du:khada sthiti, keLavaNIne abhAva, daridratA, hAlanuM devakI vaNasola nAma te gAmanuM paDayuM lAge che. zArIrika keLavaNIne abhAva, A sarvanA upAya tarIke temAM saM. 1725 pUrve jainonI ThIka vastI hovI joIe. beThA baLavAnI jarUra. dareka nAtamAM, dharmamAM, samAjamAM kAraNake mULa padmAvasahikA nAmanuM jaina maMdira padmA nAnA nAnA badhAne derI jAya evA zuddha cAritrazAlI nAmanI bAIe karAveluM hovuM ja joIe ane temAMja netAo-kAryakartAo utpanna thaze tyAreja sudhAre thaze; A lekhamAM kahela zrI ajitanAthanI mUrti zrImAlI e vagere yathAzakti ne yathAmati samajAvyuM hatuM. Thakkara haripAle jayasena sUrinA upadezathI te varSamAM pramukha sAheba custa sanAtanI ane prAcInatApUjaka karAvI mUkI hatI, zrImAlImAM " Thakura' zabda vaparAto, I teo pitAnuM vyAkhyAna anya dizAmAMja laI e A lekha puravAra kare che. jayasenasUri te kayA gayA. ane e meLAvaDo premapUrvaka vikherAye. tenI zodha karavAnI apekSA rahe che. kheDAmAM moTA maMdiramAM rahI keTalIka vakhata diva- A meTA maMdiramAM 15 varSa pahelAM saM, 1025 sanA bhAgamAM kAma karatA hatA. tyAM eka paradhara para mAM ceka karAvatAM khedatAM be kaTakA thaI gayela e zilAlekha chUTo hato te para mAruM dhyAna vakIla nAthAlAle ArasanA patthara laMbAI 16 IMca ane pahoLAI 6 kheMcatAM te kaDhAvI sAphasupha karI khUba mahenata karI IMcane maLyo hato. temAM 11 lITI bALabodha akSaA lekha utArI lIdhaH ramAM kotaravAmAM AvelI che. te mane batAvavAmAM Avyo prathamapaMkti-20mI che. 126 varSe guja H ' ne tenI nakala nIce pramANe che. 9 navamyAM some'yaha viNasauliyA(sthA)ne mahaM0 zrI 1.90 // OM namo'hate / sarva zreyastatInAM yo devasi mhasAlasthAna mahaM. udayasiM(ha) pratiprAptyarthaM // vidhAtA vidhnavArakaH sa zrI' pArzvajinaH puSyAdi bIjI paMkti-zrImArI ta 40 vi ha saMghene suta Tha0 haripAlena mahaMNyA strI. zriyAdevi baMdhunA zrI 2. ghAM zriya 1 svasti zrI vikramarAjyAdatIta saMvat jayasenasUrINAmupadezena padmAvasahikAyAM zrI ajita. 1794 varSe zAke 1660 pravarttamAne jyeSTa sudi trIjI paMktistAna vibhUtti 3(gg) ethotha 3. zrI amuivAra rAte . zrI gheTuM varitA | gurma che pratidina pravardhamAna prauDhapratApa SAna zrI muhammudaSAna A lekha devakI vaNasela nAmanuM gAma kheDAthI 4. vAvI vinayaka tapAcherA madAra zrI napAMca keza ane mahemadAvAdathI dakSiNe be gAu dUra ratnasUrivaravuM vinayamAney | kapAdhyAya zrI Avela che tyAMthI maLI Avela hatuM. hamaNuM te udayaratna gAmamAM 75 thI 100 dhara che ne prAyaH dhArALAnI 5. gaNInAM upadezAt / zrI kheTakapura vAstavya vastI che. tyAM jaina maMdiranAM khaMDhera hatAM tyAM A saMghamukhya sA / zrI harSajI sA / zrI jeThA saa| beThaka tathA paradharanA kaTakA chUTA paDyA hatA te dazavarSa zrI raNachoDa saa| zrI Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 jenayuga aSADha-zrAvaNa 1984 6. rANI pravRti samasta saMghena viroSAt ! A maMdira pAsenuM vadhu moTuM maMdira tyAra pachI * zrI mamiMgana pArzvanAthacaitya kapAzraya dharmarAjA baMdhAyuM che temAM amIjharA pArzvanAthanI mUrti pratiSThita 7. ri sahi samudataM atrayaeN mahopAdhyAya zrI karelI che. AnA saMbaMdhamAM ema kahevAmAM Ave che cAcaranA ziSya paM zrI unnena tathA ke te mUrti mULa rUpAla gAmamAM nIkaLelI. sA kuzalasI tyAMthI pitapatAne gAma laI javA mATe amadAna ja gharamamatti zraddhAvatA mana umaH kRtaH vAda, surata, kheDA vagerenA saMghe jatAM tyAM jhaghaDe cA. Uta mahAtIrtha zrI saMghena samupAcamana sAcaMdrA pachI nakkI thayuM ke ratha taiyAra thAya ne temAM je besADe 9. jira nayag in cAra mahibrU sAkara sarisaMkSe- te lai jAya. kheDAnA eka vRddha zeThe kahyuM ke ratha taiyAra vitA ma irthanaMdamA~ pratApabhamaruM cAvamAM che, kheDA cAle. ema kahetAM ne mUtti upADatAM phUla 10. te jJAnAvitritayAtrayo vigate dharmo - peThe upaDI ne tethI te kheDA lAvI padharAvavAmAM AvI. cAvane sAvalaMbanane sitapa: pArzvatrabhu te pArzva mUrtimAMthI amI-pANI karatAM hatAM tethI te 11. naivatAZ 1 . daMratnana sTivitA kAritAriyeA amIjharA pArzvanAtha kahevAyA. A maMdira moTuM zikhara baMdha __ atra karmaThaH tthaa| RSidatta iti zreyaH // ane suMdara che. soeka varSa uparanuM jUnuM haze. A maMdira A lekha saM. 1794 nA jeTha zudine che, tithi mAM rAkhelI ratnamaya mUrtio joIne AnaMda thayo. upara makelI nathI ane te mATenI jagyA karI mUkelI hatI eka mALe lAkaDAnI putaLIo joi, ke je tene saMco te korIja rahI che. tapAgacchaza dAnaratnasUrinA vArAmAM calAvatAM nAcatI hatI. hamaNAM te saMco bagaDI gayo che. upAdhyAya udayaratna (prasiddha jaina kavi)ne upadezathI A moTA maMdiromAM rahetA bhAgyaratna muni pAse kheDA rga (koTa)mAM muhamadakhAna bAbInA rAjyamAM keTalAMka pustakone saMgraha hovA uparAMta keTalAka kAgaLo kheTakapura-kheDAnA rahevAsI saMghanA AgevAna zA harakha- atihAsika che. temaja eka vijayapatAkA maMtrI che. zA jeThA, zA raNachoDa, zA kuzalasI vagere samasta kapaDA upara lakhele che. te kapaDAnI laMbAI 4 phuTa ne saMdhanA AdarathI zrI bhIDabhaMjana pArzvanAthanuM caya 5 iMca ane pahoLAI 3 phUTa ne 5 iMca chete upAzraya dharmazAlAdi sahita karAvyuM; ke je kAryamAM saM. 1504 mAM dIvALI dine kharatara jinabhadrasUrie mahopAdhyAya nyAyarane ziSya kapUrane tathA zA kuzala lakhelo che evo nIce pramANe lekha che. sIe ghaNe udhama segyo hate. te batAvavA mATene saMvata 104 varSe rine jilata tiA lekha che. AmAM eka pahelAM che te anuSya zivaM zrI zatara chApIvara zrI jinamatra mirivuM chaMda che ane chevaTe ekaDe che te Akho zArdUlavikrI sApa- jetra patAkAkhya yaMtraM // saparivArasya jaitraM vAMchita siddhi Dita chaMda che. A prazasti (udayaratnanA gurUbhAI) haMsa- guru svAhA ! rane racI che. RSidatta te karmaTha eTale zilpI- AnI be bAjue raMgita kora che ane bIjI mIstrInuM nAma che. be bAjue citra ALakhelAM che. te citro rajapUta ' AmAM tithi mukI nathI paNa te dazamI joIe kAraNa ke te dine karparane uddhAra karI navA karavelA zALA (School)nAM che. yaMtra lAla sAhImAM che. maMdiramAM bhIDabhaMjana pArzvanAthane besADayA evo spaSTa tenI pAse eka u6 dastAveja mahera sAthe ullekha udayaratna eka "kheTakapura maMDaNa jinastavana" hIjarI 1263 ne che tenI gujarAtI haraphamAM koIe e nAmanA stavanamAM jaNAvela che. hAla jyAM bhIDa. karela nI che. karela nakala mane pUrI pADavAmAM AvI che paNa tene bhaMjana pArzvanAtha che te madira A rIte 1794mAM bhAvArtha bilakula samajAmAM nathI tethI atra huM baMdhAveluM che ne tenI pratiSThA jeTha suda 10mIe thayelI ApatA nathI. bIjI be gujarAtImAM dastAvejo saM. che. jo ke tenI varSagAMTha hAlamAM jeTha suda 5 nI 1675 na hIraratnasUrine karI dIdhelA tenI nakala ) manAya che te kharI rIte jeTha suda 10 joIe. meM utArI lIdhelI te atra mUkavAmAM Ave che, Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAre kheDA jJAnapravAsa 405 (jUnA kAgaLa para tenI laMbAI IMca tathA pahebAI Ica be jamaNI be DAbI ne eka vacamAM ema pAMca sIlo che.). 1 saMvata 1675 nA varakhe vaizAkha sudanI 3 dane pAtasAhathI sAta zrI zrI 2 zrI 7 thI AjamazAha hajura bhemIA, 5 Ula madhe AvA hatA zrI 3, ahamadAvAda madhe zrI hIraratanasUrI bhemIA 5 ne baMdIkhAnethI 4 choDAyA tIhAMthI pAMca bhomIA sarAvaka karA che pAMce mII. 5 pAtasAhanI kacArI madhe pAtasAhathInI sAkhe pAtasAha hajuraI le 6 kha lakhe I kharo che halavadano rAja mAhArANu zrI caMdarasenajI a 7 ne ThArazrI sabasiMghajI vaDhavANane dhaNI tathA ThAkarazrI vI 8 roja sIANane dhaNu ThAkorathI vIrAjajI lagatarane dhaNI 9 i 4 bhemIA zrI hIraratanasurIne apAsarAnI lAgata karI A 10 pI che tenI vigata halavadanI mAMDavI I suraja Ude junA jenAvAdI 11 2 nItanA devA Ika varakhe bAsatA naMga 5 thaI cera 01 nItanuM apA 12 sarAnAM nalIA tathA kharakharAjata UpAsaranI sarave halavadana 13 dhaNI Ape IhI rIta cAre bhemIAnI che te zrI caMdramA surajanI sA 14 khelakhuM te kharuM che amArA vaMsanA hoI te pAle tathA hIraratanasa 15 rInA vaMsanA hoI te lIe te rIta caMdaramA surajanI sAme pAlavI 16 tathA hIraratanasurII pAtasAhathInI sAkhe bhomIA 5 nI pAse 17 vacana mAguM je amArA apAsarA vInA bIje pagane UpAsa 18 re karavo nahI amArA vaMsavAlAne game tevuM khuna Ave te apAsa 19 rAnI AMNu lepavI nahI ivI rIta 5 bhemIonI che zrI jhaMjhuvADA 20 ne dhaNI zrI jI cerAta teNe kahyuM ke amAre paragaNe Agara naMga 3 che 21 te zrI jhaMjhuvADAne Agara tathA UMDune Agara tathA phatehaparane A 22 gara I Agara naMga 3 tIhAM je mIThuM bharavA gADAM je Ave te gA dI 23 ke jenA vAdI tune lAgata parIegata sudhI jIhAM sudhI Aga 24 ra rahe tIhAM sudhI Ape chaha lakhu te sahI che, bIju bAsatAM naMga 25 5 kapaDA karavA mATe Ape tathA nalIA tathA vAsaNa kaMsaNu sara 26 ve darabAra thakI Ape i rIta pAMce bhamI zrI hIraratanasurIne 27 karI ApI te kharI che zrI amadAvAda madhe lakhItaMga dIvAna zrI 28 manasukharAmajI Iha lakhuM te sahI che. te -traNa bIbAM 1 DAbI bIjuM jamaNI ne trIjuM vacamAM ema chApelAM che. lagaDApara kALI sAhInA akSaramAM. 5 - zrI rAjanagaramadhe zrI hIratnasUrI zrI zrI zrI pAMca bhomIyAne pratibodha daIne baMdIkhAMNethI 18nA saMvata 1675 nA varSe vaizAkha suda 3 dine pAta pAMcaeN bhemIyAne mukAvyA zrAvika karyA . 2 sAhazrI, zrI AjamasAhane vAre bhomIyA mahArANu zrI caMdrasenajI te halavadane rAjA Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 jenayuga aSADha-zrAvaNa 1984 1 sabalasaMdha rAjAuta vaDhavANane dhaNI 2 mo gurUNuDagRhyamANe kaMbalIratna gurUzIrSe nyataM taprabhUtiTo verojI sIyANIne dhaNI 3 vijarAjajI jainasaribhiH zIrSe kaMbalI dhiyate. lagattarane ghaNI 4 jerAta jhajhUvADA. 70 tatpade zrI kakakasUri taina gurUNa zAha ne ghaNI e pAMca rAjA ! pAMya bhemIyAM pAse zrI mahamudanupasyAtapatra vAcAlita caturdazI pUrNimA vivAde hIraratnasUrI vacana mAgyuM je eka mAharA caturdazI pakSikA sati anyAnapi vidhAcamatkArAna upAsaro vinA paragachIne upasaro nahI ke u dRddha tujhena mahamuMdanapeNu zrI rAjavalabhasUririya. pAsarane kara karyo dhI sera mA tela se. o e pAM bhidhAnaMdad | tasya guraH saMvata 1564 janma, cuM bhomIyAnA rAjamAM eTaluM karyuM, game te saMvat 1571 vrata | saMvat 1584 sUripada ! havuM khuna hoya te upAsarAnI ANa lAvI saMvat 1613 zithilamArga mukavA mahatparigraha nahI hasavadane dhaNI pAMca bAsatA varase tyakatA krioddhAraH kRtaH | saMvat 1615 pUrvodyuta varase Ape pAMce bhemIyAnI e rIte rita che ! kriyasya laghuzAlIya AcArya zrI ANaMdavimalasUri pAvai apAsarAnI kharakharAjada purI pADe darabAra goddavahana kRta | tadA tenAbhidhAnaMda zrI rAjalIkhIta divAna zrI manasukharAmajI. vijayasUririti 1624 nirvANuM eka paTTAvalInuM pAnuM kheDAmAMthI ukta bhAgyaratna 71 tatpade zrI ratnavijayasUri tasya guraH muni pAsethI maLI AvyuM temAM zrI mahAvIrane prathama saMvat 1594 janma, saMvat 1613 vrata saMvata gaNI pachInA raviprabhasUri 31 mA sudhI jema tapagacchanI 1624 sUripada saMvat 1675 nirvANuM ane kharataragacchanI paTTAvalImAM nAma Ave che (ke 72 tatpade zrI hIratnasUri tasya guraH saMvatu. hara ta mAM zrI mahAvIrane prathama nathI gaNyA ethI ravi- 1920 janma saMvata 1633 vrata, saMvat 1657 prabhasUri sudhIne naMbara 30 me Ave che) tyAra vAcakapa8, saMvat 1661 vaizAkha zudi 2 dine sUri pachInI sUrinI paraMparA jUdI nIce pramANe ApI che padaM . saMvata 1715 varSe zrAvaNa zudi 14 seme temAM dareka nAma sAthe sUri, umeravAnuM che. rAjanagare nirvANuM. 32 (tatpaTTa) ratnaprabhasUri, 33 (tatpaTTa) udayavardhana, 73 tatpaTuM zrI jayaratanasurika 34 guNavardhana, 35 devaratna, 36 ANaMdasuMdara, 37 74 tatpazrI bhAvaratnasUriko zubhavardhana, 38 jayaprabha, 39 ajitaprabha, 40 caMdragupta, 75 tatpaSTa zrI dAnaratnasUri ! (ATaluM pAcha41 suguNaratna, 42 vinayavardana,43 lakSmIvardhana, 44 76 tatpade zrI kIrtiratnasUri | LathI umeryuM che) guNasuMdara, 45 vinayasuMdara, 46 harSaprabha, 47 samudragupta, saMprati vijayarAjaye che 48 bhadragupta, 28 utarana, 50 mANikayasuMdara, 51 eTale 73 naMbara sudhInI mULa prata che ne te vimalaprabha, para AnaMdavardhana, 53 zivasuMdara, 54 dharma- jaya ratnasUrinA samayamAM A paraMparA paTTAvalI lakhAI gupta, 55 vimalarana, 56 amRtavardhana, 57 AnaMdaratna, che e cokkasa che. 58 IMdragupta, 59 devagupta, 60 kakaka 61 siha, 62 devagupta, 63 kaka, 64 siddha, 65 devagupta, 6 kakaka, 58mA ANaMdavimalasUri sudhI paraMparA Apela che ke 67 siddhasUri, 68 dhanavardhana, jemAM darekanA samayamAM mukhya mukhya hakIkata cheDI thoDI - 69 (tatpaTe) devaguptasUri -tena gurUNA zAha ApI che. atra ANaMdavimalasathiI paraMparA jema mukI bahAdarasukhAsane narvinA vidhayA cAlitama vRSabhe che che te jaNAvIe chIevinA vidhayA vAhitaH kASTa pAMcAliyA , - 58 tatpade zrI A saM. 1582 krioddhAra vAyuvyaMjana kArita mityAdi pratyayAna darpha bahAdara- vimala surIH (kI triNa gacha nAyake 59 tahe zrI vi. pATaNa: vIsanagaraH bApeNu tujhena purasyAmAdo dIyAne nirlobhatayA jayAMnasurIH rejAthI nisarA. Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAre kheDAno jJAnapravAsa You 3 hIraratnasUri labdhiratna medharane vijayaratna sivaratna hemaratna lAvaNyane haMsaratna sidhiratna 60 tatpade zrI rAja-) saM. 1596 laMkAmata phevijayasurIH | | Do. mAlavAle jIyA 61 tatpadR zrI rana- cho sAha salemane pra vijayasurIH | tIbobe mugatAdhATa karyA U saM. 1624 62 tatpade zrI hIraratnasurI 63 tatpade zrI jayaratnasurIH 64 tatpade zrI bhAvaratnasurIH 65 tatpade zrI dAnaratnasurIzvara jayatiH 66 tatpade zrI kIrtiratnasurI vidyamAna paM. mohanarane lakhIta zreya arthe saM. 1821 varSe bhAdravada 7 caMde zrI sUryapure che trIjA pAnAmAM mAtra paraMparAnA nAme ApyAM che te upara pramANe che. uta bhAgyaratnamunie pitAnI gurU paraMparAne AMbo karela te nIce pramANe che - bhadAraka zrI 1 vijayarAjasUri goviMdaratna udayarana ravina amRtarata uttamaranA vivekarane jinana saubhAgyaratna kSamAratna rAjAne 2 ratnavijayasUri aneparana mayAna hIrArazna 3 hIraratnasUri tejaratna caMdraratna amIrane 4 jayaratnasUri guNaratna 5 bhAvaratnasUri 6 dAnaratnasUri 7 karinasUri 5 bhAvaratnasUri 8 muktiratnasUri jasarana zAMtina navaratna || hastIrane temane mANekarane (pachInuM pAnuM juo) 9 pRdayaratnasUri 10 amRtaratnasUri 11 cahayaratnasUri 12 sumatiratnasUri kanakarane bhAvarane puNyaratna vinayarane sukharane hastI ratna Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANekarana nayuga aSADha-zrAvaNa 1984 8 muktiratnasUri AnA ziSya 7 nAme devedrarana, bhAgyaratna, hetarana, bhojaratna, vRdirana, gajeMdraratna ane dIpeMdraratna. vivekarana dIparatna 10 amRtaratnasUri sumatina maNIratna mahimAratna jinana premaratna haMsaratna 11 caMdayaratnasUri lalitaranA lAdhurata kAMtiratna udayaratna devana rUparatna tulasIna 12 sumatinasuri 6 dAnaratnasUri bhAgyarana. A bhAgyaratna munie mane eTalI badhI sagava DatA karI ApI che ke temane upakAra bhUlI meharana kalyANaratna malukaratna zakAya tema nathI. kheDAnA maMdirane suMdara vahIvaTa tathA tenI vyavasthA jeTalI atyAre sArI cAle che kuzalarane rAjaratna pratAparatna te A purUSanA pratApe che ema temanA vahIvaTa kartA zeThajI bAlAbhAI muktakaThe svIkAre che. temaNe sAthe raMgarane rahI rasulapurAnA maMdirane graMthasaMgraha mane joI jasivArana vRddhina vAmAM sahAya karI hatI, kAraNa ke tyAMnA dAbaDA ghera khuzAlana pAnAcaMdajI lAvI jovAnI rajA maLe tema nahotuM. te rasulapurAnA maMdiramAM pratiSThita karela biMba harakharatna para lekha joI zakAyo nahI, paNa te maMdiramAM Adi nAtha prabhunI pratiSThA saM. 1803 nA zrAvaNazudi 7 kIritari pUrNimAne dine jinaratnanA hAthe thaI ema udayaratna kRta "rasUlapura maMDaNa jina stavana" parathI jaNAya ridhIratna mANekaratna budhirana che A maMdira pAsenA apAsarAmAM bhIMta upara be trikoNa bhegA karI tenI nIce daMDa jevI lITI mUkI thatA sebhAgyana kAMtiritna AkArane karelA khAnAvALA bhAgamAM akSaro evI rIte mUkelA che ke game tyAMthI vAMcIe te "zrImattA rAmaratna khuzAlaratna amRtaratna gacchAdhirAja zrI rAjavijayasUri " e pramANe Ave. gautamaratna te raMgIta akSaromAM che. A rAjavijaye te pachI sukharatna thayelI "ratna" zAkhAnA pUrvaja. kesararatna bhAgyaratna muni pAse stavanAvALane cepaDA hatA kevalara surendrana te mane temaNe kRpAthI Apo che temAM udayarAnanAM temaja anya kavionAM aneka stavano che. udayaratna kuta keTalAMka stavane etihAsika binA pitAnA saMbaM khemaratna Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAre kheDAne jJAnapravAsa 409 dhamAM temaja kADhelA saMdha AdinA saMbaMdhamAM pUrI TInA pramukha vakIla hIrAlAla gokaLadAsa paNa jaina che, pADe che te koI vakhata udayaratnanuM jIvana lakhavAne temaNe potAnA AnaMdI svabhAvane-samAgamane lAbha vAro Avaze tyAre jaNAvIza. ApI mane AnaMdita rAkhyo hato. A uparanA kheDAnA loko kheDA sTezana na hovAthI udhama na gaNavelA sajajane, khAsa karI zrIyuta ratilAla rahetAM baMdha paDI bhAgatAM vadhu garIba thaI gayA che. meha-lAla dalAle temaja bIjA kheDAvAsI baMdhuoe meTo bhAga bahAra paradeza gayela che, chatAM kahevuM joIze 13 mI thI 22 mI me sudhInA tyAMnA vasavATa darake teo ghaNA sAdA ane vadhu nirdoSa jIvana gALa- khyAna je mArA mATe karyuM che te sarvane hRdayapUrvaka nAra che. AbhAra mAnuM chuM. mane tyAMthI ghaNuM jANavAnuM-zIkhavAnuM kheDAmAM jUnAmAM jUnuM pepara "kheDA vartamAna" che tathA sAmagrI maLela che tene huM atre ullekha karate 5 pasAtha nathI. ekaMdare kheDAne pravAsa mArA jIvanamAM eka calAve che. teja gRhastha tyAMnI zrI sumatiratnasUrijana te aDA AnaMdadAyaka prasaMga raheze e nirvivAda che. ane chevaTe kheDA saMbaMdhI eka stavanamAM munizrI udayalAyabrerI'nA sthApaka che. temAM ghaNuM pustako ane ghaNuM '. ratna kavizrIe je kahyuM che te atra TAMkI mAruM vaktavya patro, mAsiko Ave che. tenI mulAkAta laI meM nIce . * have pUruM karuM chuM. pramANe abhiprAya Apyo hato. kheDU khe kheDU zuM kare cha rAji, zrI. sumatiratnasUri jaina lAyabrerI joine bahu AnaMda kheDU che mugati kheta. mahArAja, thayA. zeTha semacaMda pAnAcaMde sane 1904mAM sthApI pachI rUDo rUDe kheDAne rAjI cha rAji, tenA saMcAlaka tarIke satata udyama karI tene pustakothI herI jotAM vadhe che heta. mahArAja. 1 samRddha, makAnanI mAlIkIvALI ane patrothI paripUrNa banAvI che e kharekhara temane dhanyavAda ApanAra che. te nIlaDI 2ne jamo jora che cha rAjibhAInuM dRSTAMta dareka nagaramAM kaIne kaI laI bahAra Ave bhIDabhaMjana prabhu bheTIe cha rAji, evI icchA sAthe sAthe vyakta karI dauM chuM. dUjAne mehalI dUri mahArAja. saMsthAmAM jana e nAma chatAM te AkhI janatAne mATe keDi dIvA yU kIjIeM cha rAji, khullI mukI che. AvI udAratA AdaraNIya che. loka uge jihAM sUra. mahArAja. 2 nI. zrI. semacaMdabhAInI ekaniSThA jvalaMta che, ane kheDA meha meM medinI jihAM maheM cha rAji, zaheramAM temanI sthapAyelI A saMsthA ghaNe jJAnalAbha tihAM kuMNa khaNave kUpa. mahArAja. ApanArI nIvaDI che emAM zaka nathI. divase divase pAsa jisesara pUjIe cha rAji, AnI pragati thayAM kare, ane zrImati temaja vidyArasika te bheTe bIjA 5. mahArAja. 3 nI. bhAI bahene dareka rIte yathAzakti sahAya ane uttejana saghale rage zobhatuM cha rAji, Apaze e abhilASA prakaTa karuM chuM. pAsa prabhunuM aMga. mahArAja. kheDAmAM eka hAIskUla che te paNa jaina vakIla parikara pUre pekhatAM cha rAji, ane muMbaInA mArA mitra DAkTara nAnacaMda kasturacaMda hRdayamAM vadhe che raMga. mahArAja, 4 nI. medI (ke jemaNe mane bhalAmaNa patro ApI pitAnA tAi tAI tAnamAM cha rAji, kheDA gAmanA pravAsa mATe mane preryo hato ane nAce che naranAri. mahArAja. tethI jene upakAra paNa svIkAruM chuM) nA bhAI udaya vAcaka ema ucare cha rAji. 2. nAthAlAlabhAine AbhArI che. rAvasAhebano sara pahoMce te bhava pAra. mahArAja. 5 nI. kArI TAiTala pAmelA ekavakhatanA kheDA myunisipAlI taMtrI, Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jenayuga aSADha-zrAvaNa 1984 lekhakanA khUnane bheda (aMgrejImAMthI anuvAdita eka vArtA) anusaMdhAna gata aMka pa. 369 parathI. A zivAya bIjA paNa nAma nahi jaNAelAM kapAvAnuM ja hatuM, eTale mane te ApavAmAM kaMI vAMdhA ke, nahi oLakhI zakAelAM zaba che ?' meM pUchyuM. jevuM lAgyuM nahi." te be. nA-eTale ke hamaNAM nathI-Aje savAre be hAtha laI gaye te mANasa kevo hato ?' hatAM. paNa te te gayAM," te bo. meM pUchyuM. laI gayuM?" meM puchyuM. "vicitra dekhAvane hatA, phIkakA caherA vALo, vAta ema che ke, jyAre koI zabe oLakhI pAtaLo, sAdhAraNa uMcAine, lAMbA gucchAdAra vALa vALe, na zakAya tyAre tene dATI devAmAM Ave che, ke pachI cheDethI vaLelI mucho vALo mANasa hate. nATakI hospITala ke dAktarI kelejane vidyArthIone zIkhavA jevo dekhAto hato." DavA mATe ApI devAmAM Ave che. A baMne zaba meM chuTakArAno dama kheMgyo. have mane lAgyuM ke kolejamAM gayAM, have kolejavALA temane DITekaTIva kaMIka patti maLe kharo, kAraNa ke A varNata to mArA banAvI deze." te hasatAM bethe tenI mazkarIne me mitra caMdulAlane barAbara lAgu paDatuM hatuM. vAta kevI javAba na vALyuM. huM mazkarI karavA jevI sthitimAM rIte banI haze, tenuM cekasa anumAna te huM na karI na hate. za, paNa have aMdhakAramAM kaMika prakAza jaNAvA "vArU, te baMne zabamAM khAsa kaMi dhyAna kheMcavA lAgyA hatA. meM rAmozIne upakAra mAnya. jevuM hatuM ke?" puchyuM. te bolyo, "sAheba, maherabAnI karIne mArI vAta "khAsa bIjuM zuM hoya ?' eka zaba charIthI khAnagI rAkhaje,-eka daza rUpIAnI neTa-tame jANo mAryA gaelA koi paThANanuM hatuM, ane bIjuM kaI che ke ahIMnA 5gAra keTalA eAchAmadrAsInuM hatuM. te ahIM AvyuM tyAre te barAbara "bephIkara rahe, huM eka akSara paNa bahAra nahi hatuM, paNa-' te aTako. paDavA dauM,' meM tene khAtrI ApI, eTale tene "paNa ?' meM pUchyuM. "te ahIM AvyuM tyAre gabharATa ocho thayo. tene be hAtha hatA?" "sAheba, meM kelejavALAone khoTuM kahyuM ke, sabura, tame zuM kahevA mAMge che tamane te zI zaba evuM ja AvyuM hatuM. tene eka hAtha kapAeleja rIte khabara paDI?' te be meM tenI sAme tAkIne hate-eTale mane dhAstI che ke-'. joyuM. "baccA, DAhyA thaI jA, zuM bAbata hatI te mane 'Dara nahi, tane jarApaNu vAMdho nahi Ave." ema kahI de, huM tane muzkelImAM nahi mukuM.' kahI huM "jyurIhAusa'nI bahAra nIkaLyo. " sAcuM kaha sAheba, ene mATe dasa rUpIAnI have mane samaja paDavA lAgI. be cAra bAbateneTa maLI che te be. ne saMbaMdha joDI kADhayo, chatAM paNa ekAda vigata * zAne mATe ?' te zAne mATe kahete hato tene bAkI hatI. te mane khyAla AvI gayo hato, te paNa meM puchyuM. lagabhaga sAMjanA sAta vAgyA hatA. mArI moTa " hAtha mATe. gaI kAle ahIM eka mANasa rakAra, je makAnamAM kanaiyAlAla rahetA hatA, athavA Avyo hato te eka zabane hAtha kharIdavA mAMgate jemAMthI guma thayA hatA te makAna tarapha lIdhI. sekahatuM. have zaba te hospiTala ke kolejamAM jaine TarIe mane kahyuM hatuM ke Azare sADA sAta vAge pote Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 411 lekhakanA khUnane bheda jamavA javAnA hatA. mAre sekreTarI na hoya tyAre te yAlAlane na hatuM. ane te caMdulAle kharIdI lAvI makAnanI tapAsa levI hatI. tethI moTara te makAnathI abhyAsagRhamAM muko hato. e paNa cekasa hatuM ke thoDe dura ubhI rAkhI huM caMdulAlanA bahAra nIkaLavAnI kanaiyAlAla 5ra Avele patra temanAja kabATamAMthI rAha joI rahyA. nIkaLelA kAgaLo jevA kAgaLa para lakhAelo hato. te mAre vadhu vakhata beTI na thavuM paDyuM. ATha dasa zivAya bIjI paNa eka be mahattvanI zodha karI hatI. mInITa pachI caMdulAla nIce utaratA jaNAyA. rastA kaMI bAjI ramAI hatI paNa te kevI rIte ? te para temaNe thoDI vAra Ama tema joyuM. pachI teo huM cekasa anumAna na karI zakyA, kAraNa ke kanaiyAlAla jhaDapathI eka dizAmAM cAlyA gayA. evA gRhasthonI hAjarI vacce adRzya thaI gayA hatA temanA gayA pachI lagabhaga dasa mInITe huM khetI ke, teo koI paNa jAtanI dagAbAjImAM sAmela hoya thaze. kadAca kaMI bhUlI gayA hoya te tene mATe pAcho te jarA paNa zaka na laI javAya. Ave te banavA joga hatuM. saMbhavita tathA asaMbhavita bAbatono vicAra - tyAra bAda koinuM dhyAna kheMcyA sivAya huM upara karatAM, huM eka ja nirNaya para Ape. te anusAra caDhI gayo. meM mukele sipAI bahAranA oraDAmAM beThe tarataja huM AgaLa vadhyA. hatuM. caMdulAlanA oraDAmAM gayo, ane tenI lagabhaga rAtre nava vAge huM pAcho kanaiyAlAlanA pharIthI khuba bArIkIthI tapAsa karI. meM amuka anu makAna para gayo ane bAraNuM ThokyuM. mAna karyuM hatuM tene vadhu puSTi maLI. caMdulAle bAraNuM ughADayuM, keNa DITeTIva sAheba? bIjI paNa eka bAbata jaNAI. huM abhyAsagraha huM dhAratA ja hatA ke tame pAchA Avaze. A, jyAMthI kanaiyAlAla adazya thaI gayA hatA tyAM gaye. aMdara Ave. temanA tathA caMdulAlanA TebalanA khAnAmAM karA huM aMdara gayo. ane caMdulAlanI bAjumAM eka kAgaLa, pelAM nanAmA patra sAthe sarakhAvA lAgyA. khurazI para beTho. tyAM beThelA sipAIne meM bahAra mane lAgyuM ke nazIba be DagalAM AgaLanuM Aga- javA kahyuM. Laja che, khAnAmAMnA kAgaLe tadana judI jAtanA hatA. kanaiyAlAlanA bhayaMkara rIte guma thaI javA sabapharIthI huM bAjunAM kabATanI tapAsa karavA lAge. dhamAM tame kaMI patte meLavyo che?" caMdulAle puchayuM. keTalIka tapAsa pachI huM zodhato hato tevIja jAtanA " kaMI samaja nathI paDatI, bahu guMcavaNa bharyo kAgaLanuM eka AkhuM baMDala nIkaLyuM. kesa che, paNa tame A saMbaMdhamAM koIne vAta nathI temAMthI eka kAgaLa laI, nakAmA patra sAthe dIvA karIne ?" meM kahyuM. AgaLa dharI sarakhAvavA lAgyo. mane khAtrI thaI ke bahuja dIlagIrIM bharyA cahere caMdulAla mArA sAmuM gunho karanAre vApare kAgaLa tathA A kAgaLo ekaja joI rahyA "vAtacIta" te bolyA, " sAheba ! A jAtanA hatA, kAgaLanI aMdaranI chApa eka ja prakAranI kaMi gappAM mArI rasa levA jevI bAbata nathI. kanahatI. A 5rathI khulluM jaNAtuM hatuM ke kanaiyAlAla yAlAlanI jIdagIne savAla che.-te paNa, koNa jANe, para Avele dhamakIne patra, temanAja abhyAsagRhamAM mane lAge che ke chApAvALAone ahIM kaMI asAdhAlakhA hatA. raNuM banAva banyo che tevI khabara maLI gaI che. tarata mATe te mAruM kAma pUruM thayuM. huM te makA- ane kadAca Aje ahIM bAtamI meLavavA mATe ripanamAMthI bahAra nIkaLI gaye, ane thoDe dUra AvelA daro Avaze.' bagIcAmAM jai vicAra karavA lAgyo. teo tadana ajANa hoya tevA dekhAtA hatA, eka vAta te nakkI thaI, ke kapAe hAtha kane te paNa mArI te khAtrIja hatI ke temaNe ja chApAM je saba. thI che ?' samaja na 3 janAra bane che te 11 he te makA. agIkAra nIkaLI gaye, Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 412 aSADha-zrAvaNa 1894 vALAone bolAvyA hatA. paNa te bAbatamAM huM kaMI nahi. e mane jarA vicitra lAgyuM chevaTe huM e abe nahi. numAnapara Avyo ke, te temane mATe azakya che. vaLI * kanaiyAlAlano koTa huM pharIthI jovA mAMguM chuM,' mane yAda che ke, kahevAte "bhayaMkara banAva banyA tyAre meM kahyuM. paNa je hAjara hatA te gRhasthoe caMdulAla tathA kanaiAvo,' kahI teo mane abhyAsagRha tarapha laI yAlAlane sAthe joyA na hatA. kanaiyAlAla aMdara gayA gayA. temaNe mane phoTogrApha lAvI Ape. huM te ane caMdulAla bahAra AvyA. bArIkAIthI joI rahyA. pachI eka be paLa meM huM mArA DAkaTara mitra pAse game tyAMthI vadhu caMdulAla tarapha joyuM. 'tamArI jagAe huM houM te vigata maLI ke kapAe hAtha te be traNa divasa chApAMvALAone kAMi paNa kahe nahi." meM kahyuM. pANImAM raheluM hatuM. tyArabAda jurIhAusamAMthI paNa kadAca Aja rAtre nahi,' te bolyA, "paNa savAre eka be khAnagI bAbate maLI. paNa hA mAre tamane AvatI kAle-' eka bInA puchavI che. hAtha tathA Tebala kaletha para Aja rAtre nahi, ane bhaviSyamAM paNa nahi." paDeluM lohI te tAjuM hatuM. te kyAMthI AvyuM ?' huM temanA tarapha tAkIne joI rahyA. "te tadana saheluM hatuM," kanaiyAlAla bolyA, "meM kema zA mATe nahi, kahevuM to paDaze.' bhArapUrvaka mArA nAka para mukI mArI thoDuM lohI kADhyuM hatuM. huM temaNe jaNAvyuM. jyAre joIe tyAre tema karI zakuM chuM.' "tamArI marajI, paNa ema karaze te tamArI ThIka che, mI. kanaiyAlAla ! tamArI jagAe huM sthiti kapheDI thaze,' kahyuM, "mArI mAphaka chApAMvA hAuM, te evI yukti na karuM. vastusthiti Ama che, LAo paNa jANaze ke tamAruM nAma calAla nathI . chatAM paNa tamArA para kAma calAvavuM joIe ke kema ' hAtha lAMbo karI jhaDapa mArI. temanA mAthA tene meM nirNaya nathI karyo chatAM mane lAge che ke paranI banAvaTI vALanI "viga" nIkaLI AvI. tamane mArI sAthe heDaophisamAM laI jAuM to ThIka." meM kahyuM. "tamArI mucho paNa dhImethI kheMcI kADha', kahyuM, "huM mAnuM chuM ke huM tamArI jagAe houM te ema je huM kheMcI kADhIza te kadAca tamArA hoTha uparanI na karuM? meM kaMIpaNa gunho karyo nathI. koI mANasa cAmaDI paNa thoDI nIkaLI Avaze." guma thaI jAya athavA maraNa pAmavAno DhoMga kare, tenI temaNe dhImethI mucho kheMcI kADhI. meM pharIthI sAme kaMI kAyado nathI', kanaiyAlAle kahyuM. phoTogrApha tarapha jaI mArI sAme ubhelA mANasa "Aje bapore tamArA mitro hAjara hatA, teo tarapha joyuM. paNa AmAM-" "sAhebajI, mI, kanaiyAlAlA" meM kahyuM, "tamAre "nahI. bIlakula nahi' kanaiyAlAla bolyA, zAmaghaNo sarasa hato. paraMtu joIe te na ! kema dAsa zeTha bIjAo AmAM sAmela thAya tevuM jarA tamAro zuM mata che ?" paNuM dhAraze nahi." eka be paLa te teo muMgAja banI gayA. paNa "te te huM barAbara samajuM chuM. paraMtu tame ane pAchA khazamIjAjamAM AvI gayA. "vAha ! tame bahu caMdulAla ekaja hatA tyAre 'cAlAkI batAvI, tame zI rIte zodhI kADhayuM ?' ' tame anumAna karyuM ja haze, te mujaba enuM tamAre zuM kAma che?' meM kahyuM, "huM kahIza teoe amane kadI sAthe joyA nathI huM keTalAka te vaLI tame tene koI navalakathA lakhavAmAM upayoga vakhatathI A yukti racavAnI goThavaNa karI rahyA karaze. chatAM paNa mane eka be vAta kahevAne vAMdho hato. mArAM chellAM pustakanuM vecANa dhAravA mujaba nathI. caMdulAla tathA kanaiyAlAla kadI sAthe jaNAtA thayuM nahi. tethI meM dhAryuM ke A thoDI jAherAtathI yo nathI. sAme kaI che athavA sa Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUnAM subhASita 413 mArA pustakanA vecANane jarUra phAyado thaze. tethI meM phona lIdhe, "nA, nA, temane kahe ke kanaiyAlAla te mAro saMdeTarI ubho karyo. badhA emaja dhAratA hatA bahAragAma gayA che. aThavADIAM . pachI Avaze. huM ke ame baMne sAthe ja rahetA, paNa jayAre koI maLavA dilagIra chuM. paNa AmAM kaMI bhUla thayelI lAge che. Ave tyAre hamezAM sekreTarI ja maLatuM, ane kahetA ke chApAvALAone mAre kaMI paNa khAsa khabara ApavAnI huM bahAra gayo chuM. keTalIka vakhata huM sekeTarInA veza- nathI.' temaNe TelIphona baMdha kIdhe, ane hasatAM mAMja mArA mitrone tyAM jato tethI teo sekreTarIne hasatAM mArA tarapha joyuM, " eka sAdhAraNu mazkarI hatI. barAbara oLakhatA.' huM dhAruM chuM ke mane keda pakaDavAnI ke chApAMmAM jAhera ' meM DokuM dhuNAvyuM, evuMja meM dhAryuM hatuM. kanai. karavAnI jarUra che, evuM tamAruM dhAravuM nahi hoya.' thAlAla! tame kuzaLa naTa che, chatAM paNa tame eka "huM kaMi kahI zakuM nahi, meM kahyuM huM meTA sAheba moTI bhUla karI.' bane vAta karIza, tyAM sudhI tamane keda karavAnuM mulatavI teo hasyA, "eka karatAM vadhu, paNa tame kaI bhUla rAkhIza te kaMi vAMdhA jevuM nathI. mATe kahe che ?' bIje divase huM amArA sAhebane maLyo. paNa "tame jyAre mane caMdulAla tarIkenI rahevAne mane lAge che ke A kanaiyAlAlane lAgavagavALA mitro oraDo batAvyo, tyAre tyAMnA kabATamAM paheravAnAM kaMi haze ke-kadAca temaNe A mAmalo patAvI devAmAM paNu kapaDAM nahatAM. tene lIdhe ja tame ane caMdu. zAmaLadAsa zeThanI madada lIdhI haze, game te kAraNathI, lAla eka che, evo mAro zaka majabUta thayA hatA. paNa jyAre huM sAhebane maLyo tyAre temaNe kahyuM ke "ahA! kevI mukha bharelI bhUla!" teo bolyA. temanI badhI vigatanI khabara che, ane te kesa sabamane tene khyAlaja Avyo nahi. emaja che, sAheba dhamAM AgaLa kaMI karavAnuM nathI. joyuMne? AvI ekAda nAnI bhUlane lIdhe gunho te banAva pachI jyAre jyAre koI lekhakane pakaDAI jAya che, te huM haMmezAM kahete AvyuM chuM.' lagata kesa Ave che, te mane ema thaI Ave che ke A vakhate TelIphenanI ghaMTaDI vAgI, temaNe TelI. tenuM ekAda pustaka prakaTa thavAnuM haze. -cImanalAla, jAnAM subhASito. (saMzodhaka-mahanalAla dalIcaMda dezAI bI. e. ela ela, bI.) [ eka nanI prata 4 pAnAnI maLI che temAM prathamanuM eka pAnuM che nahi tethI prathamanAM 22 subhASita, maLatAM nathI. kula 89 che ne te chelle 89 muM subhASita che temAM "mANika bhaNaI" ema jaNAvyuM che tethI mANeka nAmanA kavie te subhASita banAveluM che, e cokkasa che. vaLI te tathA te uparanAM badhAM teNe banAvelAM evuM kaI gaNe che te barAbara nathI kAraNa ke keTalAMka ( dA. tarIke 28 muM zrI hemacaMdranA apabhraMza dehAmAM che) bIje sthale jovAmAM Ave che te mANeke kadAca Ane saMgraha karyo hoya.] * * * * * * calA lakSmI calA prANA, balaM jIvita yauvane te nava buDeMti saMsAre. 22 calA cala hi saMsAra, eka dharmo hi nizcalaH 25 sAjaNa vasaI videsAI, joyaNuM lASaha che jhAlara je jima vAjaNa, kAja na sIjhaI teNi, visAratAM na vIraI, jAM navi dAjhaI deha, 27 avasara je che besaNuM, kAja na sIjhai teNi. 26 sAjaNa SaTakaI te ghaNuM, jima cita bhItara sAla, pANI pahaNa navi bharaI, paNa jhAMkherU thAI, nIkAlata na nIkalaI, kahu saNI kuNu havAla. 24 duSiI bhANuM navi bharaI, paNa gUrI pAMjara thA. 27 Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 jainayuga aSADha-zrAvaNa 1984 beTa chae kavaNu guNa, avaguNu kavaNu mUeNa, pavana suNaI eka vAtaDI, dU hava hesi chAra, ja bapIkI bhaMyaDI ve pijajaI avareNa. 28 tiNa disi tU UDADa jeNu disi huI bharatAra. 46 para AvInaI maMDaI vAta, bAhira jainaI balaI ghAta, sAsarai tu sukha TalIyAM, pIhari lIluM mAna, vari lIjai bAulasihuM bAtha, tima haI na lIjai pIu virahiNI padaminI, jAI jihAM tihAM rAna. 47 tehanu sAtha. 28 na kara nayaNa melAva, vayaNa na pUchaI vAta, saguNa subheda sumANasA, nizcita avaguNu hati, jANI jaI sAjaNa sahI, kAraNa kaI vAta. 48 kai nirdhana kaI virahaNI, kaI saMtati navi hati. 30 saddo visAi vAso, gachattAvimecanI zu visarau kiM navi bharaI, jaI gAraDIu kuMti, dulahA puNajIvANaM jiNaMda varasAsaNe bohI. nArII ki kIyA, viralA ke jIvaMti. 31 rAtu digyara UgaI rAtu dADima phUla, ki kijaI tiNa sajajaNe, bhIDi na tajajaI jeNa, rAtaI rAte ju milaI, kavaNa karesi mula. 50 bAlI kaMThi paceharA, dudha na pANI teya. 32 vIsAratAM ne vIsara, saMbhAratA na bhAI, mittaparNI tima pAlI, jima vRddhahana nIra, te mANasa kima vIsaraI, bhItari ghaNu jima thaI. 51 AvaTar ApaNi sahaI, teja nava traI vIra. 33 mana jANuI mana vattaDI, kuNa Agali na kahAI, koIli sarathI satra nahIM jasa mati ghaNuM viveka saMbhAratAM belaDA, haIDauM gahibara thAi. para aMbavidUNI avarasa, bela na belaI eka. 34 hIyaDA huM naI tuMha ji, avara na duju koI, sajajaNa sahajiM dUbalA, loka jANaI sIdAI, Athi duI tu vahiMcII, dUkha na vahicaI koI. 53 jasa hIyaDai sAraNi vahaI, te kima mAtA thA. 35 haya gaI bhaI gaI, gayA tilocana kanna, nIdara sarisa nehaDu ma karasi hIyA gamAra, ekaI jAtaI jevAI, gayAM ti paMcaratana. 55 rAsabhanAMkhI gUNi jima, koI na pUchaI sAra. 36 AcAravuMDhamAhiyAti, pherAmArasthAti mahiM ! devapUjA gurUpAsti svAdhyAya saMyamastapo saMbhramasnehamAkhyAti, vapurAkhyAti bhojanaM // 55 TA ceti sthAno parmANa dine vi. agara taNuI aNasAra, chedItAM parimala karAI ApaNuM te jANIi, je je saraluM heI, te sAjaNa saMsAri, joyA paNa dIThAM nahIM. 56 aMbi phakaI mani hasaI, e deI lakSaNa hoI. 38 3ttamAM vajuda hatA madhyamAM vitaraeNstathA . pApI paradhana ulavaI, kimaI na ANuI paMca, madhamAM mAtuH zvetA susara (cAra) thAtA dhamAcaMcadeha karavA bhaNI, maMu adhika prapaMca. 39 dhamAM ugA bhamarU jANuI rasa virasa, je sevaI vaNu rAya, sAhiba kabI ne ApaNu, saNuu re gahilI dAsi, ghaNuM na jANuI bApaDu, sUkuM lAkaDa bAI. 40 kabahI pAsi bolAvI, kabI bhejaI vanavAsi. 58 je sajaNa tuhma jaDa jaDI, rehI teha apAra, dhammeNa kulappa sUI, dhammeNa yadavvarUvasaMpattI / te jaDA kima na UjaDaI, jo milaI lAja lohAra. 41 ghammaLa dhAriddhi dhamena virajI virI ass gaI bhAgI gUDA rahiyA, loyaNuM dIdhau dAha, kuma duThA kara karaMga ghaNu muhiSa vaNa tuM raMga, kAne mAMDauM rUsaNuM, gaI ti jevI rAya, e tri@i tima mUkII, jima visa bhariyA bhUyaMga, 60 haMsA kerAM bAIsaNu, bagalAM baIThAM vIsa, nArI nara vaItaMti rasa, ura kekANu vaSANu, je kiratAra vaDAM kIyA, te sivuM kahI rIsa? 43 e paMcaI chaI pagalAM pheravaNahAra sujANa. 61 karavataDI kiratAra, jaI siri dIjata tAharaI, jeha taNucha mani je vasaI, teha taNuI mani teha, tu tuM ja Nata sAra, vedana vihyA taNI. 44 sAyara bahu jala pUrIu, cAtuka samara meha. 62 baddha dukhaha UlIcakuM, jaI nIsAsa na hRti, chAsi chamaku chAMhaDI chaMdA belI nAri, iDaluM ratana talAva jima, kUdavi dasa disi jati. 45 e yAraI / pAmI, ju pitaI puNya apAra. 13 Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUnA subhASita 415 aNurasa sarasI Ali, makAra vIjaliuM bhaNuI, sIyala bhAyaNa dhUya dhaMNu, gehili viNa gharavAsa, jhAbaki desi gAli, jhATaki pANI Utari. 64 mANasa manA savI thaI bola kahI Asa. 77 sehaga Upari maMjarI, chajaI tuMha sahikAra, sUtA pATaNa sadhi vasaI, avahA kUpa vaheMti, avaraja tarUyara bApaDA, tuDi karaI gamAra. 65 vihiNA taI tanakIya, jiNi mUyAM jIvaMta. 78 pANi taNuI viyoga, kAdava phATacha jima hIlu, . tarUNa varUNuM taNa, dIhA kavi gamata, tima ju mANasa hRti, sAcA neha tuM jANI. 66 DokaraDI jhAbaki marai, jaI copaDa na lahaMta. 7 guNa viNa dhaNu hI lAkaDI, guNa viNa nAri kumAri sajaNa gayA vadeza, tAlU deI kuMcI TharI, guNa viNa sIgiNi navi namaI, guNa girUyA saMsAri. 67 UghADau kuNa resiM, saravu ke devuM nahI. 80 dharma satyaM ca saMtoSaM tritayo pitarastava / kali TI ghUvaDa bhaNui, guNaha na jANuI koya, mama pArzva samAsInA kathayAmi tavAMtike // 6 // jasa kIdhau ThayAraDau, saMya cha vaIrI heya. 81 dAnaha velAM Ujalau, viralu ke jagi hoI, svAmI suNI atula bala, bala jANusiI deva, jalahara jaladevA samai, mana malu navi hei. 82 haDA bhItari maI grahiu, salAInIMkali deva, 69 je dIjaI paMcaMguliM, te paNi Agali thAI, dyUtaM ca mAMsaM ca surA ca vezyA marajI tasA halAhala meTaka baMdhi na jAI. 83 ___ pAparddhi corI paradArasevA / prIya pUrdi joI nahIM, navi mAna merI zISa, etAni sapta vyasanAni loke jasa ghari jayA na jelI tasa dhari pausi bhIva 84 ghorAtighoraM narakaM nayaMtti // 70 // guNavaMtA tuM jANuI, jau guNavaMta milaMni, yAti kAlo galatyAyuH kSIyate ca manorathAH / niguNa pAsi vasataDAM, sugaNa guNaha galaMti. 85 nadyApi sukRtaM kiMcit satAM saMsmaraNo citaM // 1 // jiNa dITha mana raMjI, aNadIThaI aNarAu, mANasa uM e peTa, pUThi lAgU pApIuM te bheTavA jAI, joyaNuM lASa savAu. 86 navi thAhara navi geTa, bhAvaI tihAM bhISA vasi. 72 vAra sarasI vAra, lAgaI tu lAgI bhalI, bhUpa bharADI tuM bhaNuI, sAce vAI bhAI, guNa Upatti apAra, avaguNa eka na Upaji. 87 nAri kADhi bAhirI, mANasa A kAmi. 74 sajaNa sarasI goThaDI, majha maniSarI suhAi, tanuM bhAgI na tu bhAjasi, bhAgI sAjI thAI, Ali DhuM belAvI; bhANika ApI jAI. 88 ekalaDI jaNa jaNa taNuI, pisI paMjaramAMhi. 75 uttama kuli je UpajI, anaI adhame rAcaMti, mIThaI bhoyaNu khalavaNa, sa sanehA samitta, mANika bhaNaI te bApaDA, pathAM kAMI vAcaMti. 89 e traNi na visaraI, paNa paNa lAgA ciMti. 76 -iti subhASita. che.' Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga aSADha-zrAvaNa 1984. vidyAthIone. (zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA prIti saMmelanamAM 3-8-24ne dine Apela vyAkhyAna). atyAre chApavAnI kaLAe navI navI jAtanAM svataMtra vicArane abhAve mahAna aniSTa tatva, paratakochApAMo, citro, philasuphIo ane navI navI ApaNuM lokeAmAM jIdagI saMbaMdhI nirAzA bharyo khyAla jAtanAM naitika dhoraNo duniyAnA saghaLA khuNAomAMthI dAkhala thayo, te che, AtmA svataMtra che, AtmA anaMta lAvI lAvI ApaNI pAse dharavAthI ApaNI svataMtra jJAnaguNadhArI che; e umadA philasuphI hovA chatAM rIte vicAra karavAnI zakti ochI hovAthI ApaNe kema jIvana nirasa ane nirAzA bharyuM thAya che? A badhAM pravAhamAM eka nirjIva taNakhalA mAphaka keTaleka sthaLe vairAgyavRtti-udAsInatA e jUThI, taNAIe chIe. dAMbhika, bAliza, ajJAnamaya, kAyaratA utpanna karanArI vicAra karavAnAM sAdhana bahoLA pramANamAM thayAM, keTalAyane dekhAya che tenuM zuM kAraNu? vairAgyavRtti te jyAre vicArazaktine lepa thavA mAMDayo. ALasa, kAyaratA, daMbha, harAmI vRtti, pramAda, ajJAje tamArA jJAnabhaMDoLamAM kiMcit vadhAro na kare, natA ane kartavyabhaSTatA nathI; chatAM tema te dekhAtI je tamArA sAMkaDA hRdayane vistRta na banAve, hoya te tenuM kAraNa e che ke mAtra vicAra zakti je tamArA AgaLathI bAMdhI rAkhelA vicAra (pre* vagaranA upalakIA vAcanathI aMdhazraddhAnA baLe e judice) ne jarA paNa na sudhAre, pavitra vairAgya vRttine upayoga dharma ane vyavahArane je tamArA jIvanane jarA paNa ucca na kare, vikRta karavAmAM thaye heya. je tamArI vicArazaktine jarA paNa na khIlave. hAlanI nizALAnuM zikSaNa vicArabaLane poSita te tenuM zuM prayojana? kare che ke nahi e joIe. tyAM bhaNatA vidyArthIAje duniyAne khAsa karI jaina samAjane sauthI one ghaNo moTo bhAga nirmAlya jaNAya che. eka vadhAre jarUranuM zikSaNuM svataMtra rIte vicAra karatA paNa viSaya para savAla ubho karatAM ane savAlanuM banAvavAnuM che. nirAkaraNa karatAM zikhavavAmAM AvatuM nathI. amuka amuka zAstranuM pharamAna che tene vicAra kasoTI pustako jema tema gekhI "pAsa" thAya che ane zikSako para mUke, te lakhanAra tyAgI-sarvasaMga parityAgI sAdhu tema gokhAvI 'pAsa' karAve che. AjanA vidhArthIonI hatA, tethI temaNe vicAra karI yA te vakhatanA saMje. saphAI juo, emanAM pustakonAM hAla havAla juo, gane anusarI lakhyuM haze evA bhAvathI tene vicAro, emanA daskata juo, emanI vAtacIta sAMbhaLe, zraddhA rAkhe paNa te aMdha zraddhA nahi, paNa jIvatI emanI javAba ApavAnI paddhati juo, chaMdagI zraddhA rAkho. amuka bAbata amuka aMgreja ke ameri. saMbaMdhI emanA khyAla juo, emanA nibaMdho juo, kane kahI che eTalA mATe te sAcIja hovI joIe emanuM vartana jue, emane moTAo-murabbIoema mAnavuM te anaMta jJAna guNa dharAvatA pitAnA gurUo pratyenuM AcaraNa juo-A parathI nirAzA AtmAnuM "lAIbala" karavA barAbara che. kadAca Avaze. amuke kahyuM tethI te kharUMja ema mAnI cITakI have e sthiti sudhAravAnI jarUra che. besavAthI ane tenA game te artha karavAthI samAjamAM jyAre zikSako, zALAsthApake, mAbApa ane dezamAM matapakSanI kheMcatANa, zuSka kriyAvAda, vahemo, vidyArthIo samajaze ke bahu cepaDIonA bahu kheTAM kharce, dharmane nAme cAlatA beTA rIvAjo ane viSe magajamAM pasyA vagaranA ThAMsI bharavAthI yA aMdhakAra chavAI rahyA che. A gekhI javAthI nukazAna che ane vicArIne thoDuM paNuM Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjayane cheda 417 saMgIna zIkhavavA-zIkhavAnI jarUra che tyAre A paMthe kevA saMjogomAM janma pAmyAM, temanA mukhya sthiti sudharI zakaze. udeza ane pharamAna zuM che temanuM AMtarika svarUpa. vicAra karavAnI, mukAbalo karavAnI, kameTI kara 4 jaina darzanane tulanAtmaka itihAsa vAnI, tarka karavAnI, prazno ubhA karavAnI, praznanA 5 jaina sAhityane tulanAtmaka itihAsa, niveDA lAvavAnI, taphAvata samajavAnI, nizcaya para vagere vagere aneka viSa che. AvavAnI ane nizcayane ya paddhatithI tathA asa huM icchuM chuM ke pitAmAM vicArazakti svataMtra rakAraka zabdomAM jAhera karavAnI zakti Avaze tyAre rIte khIlavI, sAthe vinaya ane gaMbhIratA hameza vicAraka thaI zakIzuM. samAjane vicArakonI lAgatI rAkhI ane jALavI judA judA dezane tulanAtmaka uNapa dUra thaze. itihAsa zikhyA pachI manuSya svabhAvanuM avalokana samAja tamArI pAsethI AvA vicAro thavAnI karyA pachI, judI judI vidyAo vacce saMbaMdha AzA rAkhe che ane tevA thavA mATe nIcenA viSa- vicAryA pachI ane yoga mArganuM prAthamika paNa "pranuM jJAna meLavavA dareka taka levI joie. Tikala-vyavahArU jJAna meLavI samAjanI sevAbhAvanA 1 jagatane tulanAtmaka ItihAsa-prajAnI caDatI paDatI vALA samAjanA netA-uddhAraka-sudhAraka tamArAmAMthI kevA saMjogomAM thAya che tenA khAsa avalokana sAthe. aneka bane-nivaDe. 2 jaina je dezamAM rahetA hoya te dezana-bhAra- A "samayadharma kahe che. AjanA samayane dharma tavaSane prAcIna ane arvAcIna ItihAsa. * paNa A kathana pramANe che. samayanA dharmane sau eke te dezamAMnA judAM judAM darzane ane dharma nakha-pichAne-kadara kare. zatruMjyane da. | nATakI. (saMpAdaka - mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI bI. e. ela ela. bI. solisiTara.) dhuni prakati prahakati dhapamapa dhapamapa padhUni padhUni dhapamAdala ghera ghana jhajhukatI jhajhukatI jhagajhU jhaga jhagamera jhagamera jhaMjhaghera ravi kakati kahakati kiranAlakara, gira zetruja upara rISabha ke Age nATaka kare sarasa suravara 1 cale cacupaTa cacupaTa cAla cacupaTa bica bica tAla sucAla bhare tA dhUMgI-nIkI dhUMgI nIkI tatartha tatartha zuMgIna thagIna thIgathArahara bhala bharahara bhakati bhera bakuTi kuTi dhUAvI guTaTale mAnaghara 2 gira zetruMja To da dAgaDa dIkI doM da tIsara tIsara sarasa sarasara sira sejita nobata bAjate gAjata gagana lagana lage dhaurakhara dharaMdhi yukaTi dhidhUkati vidhi dhiga dhigataMDava pasara 3 gira zetruMja pAya ghamakati ghughara dhaura raNakati nerivara suka jhaMjhara tAla kaMsAla ke nAda karata upanAda vara Dhama Dhama Dhamakiya Dhela susaMgI chaMda trIbhaMga ke ucara 4 gira zetruMjaya kama Dama Damakita Thika Thare sura bahota madhura rasIvana pasara paTukati traTukati cAlati cAlati cama camakati mAnadhare kahe kAMti sakala sukha kAraNa anumadha karata hAe asara 5 gira zetra | iti zrI zetrujAne chaMda saMpUrNa. Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 pAdalipta sUrita nirvANa kalikA. gata aMkanA mR. 378 thI saMpUrNa. aMgrejI prastAvanA lekhaka-rA, mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI B, A. MB. solIsITara gUjarAtI bhASAMtarakAra-DAmotIlAla chaganalAla saMdhavI M, B. B. s. pAdalita sUrinA anya graMthe. nItinA kAyadAnI "koDa'-vyavasthA hatI ane amuka taraMgavatInI navalakathAne hamaNAM ja ullekha karI siddhAMtane anusaravAnuM hatuM. bAyakALamAM graMthakartAe gaye chuM. tenI mULa kathA maLI zakatI nathI. ukta meLavelI mAnasika asaro A graMthamAM barAbara uThI kathAne nemicaMdrasUrie taraMgalAnA nAmathI saMkSipta AvI che te saMbhavita che. sAra ramyo ane A upalabdha che. tene anuvAda jarmana upara jaNAvyuM che ke pAdaliptasUri nimittapAhuDa ane gujarAtI bhASAmAM thayo che. nemicaMdrasUrie mULa AdimAM niSNAta hatA. teNe praznaprakAza nAmane jyotitaraMgavatIne saMkSepa karavAnuM kAraNa ema ApyuM che ke vidyA upara graMtha rame che ema jaNAya che. praznaprakAza te bahu lAMbI samajavAmAM durghaTa temaja yume, SaTake nAma sUcave che ke tenI aMdarane viSaya prazna jyotiSa ane kulathI bharelI che tethI mAtra te paMDitaja eTale praznanA javAba ApavAnI paddhatine haze. A upayogamAM laI zake te graMtha thaI rahyA che ane cAlu graMtha nirvANalikA, taraMgavatI ane praznaprakAza sAmAnya mANasane AmAM rasa paDato nathI. saMkSepa e traNa graMtho pAdaliptasUrinA ramyA hovAnuM prabhAvaka sAranA kartAe daITa loko ane lokapade (sAmAjIka caritramAM ApyuM che. vividhatIrthakalpa athavA kalpapradIkahevata) ne choDI daI taraMgavatI saMkSipta karI. taraMga- 5mAM jinaprabhasUri jAve che ke pAdaliptasUrie zatruvatI vastu bahuja sarala che paNa abhUta sarala ane jaya ane giranAra e banne yAtrAnAM pavitra sthaLonA asarakAraka che. gaMgA ane yamunA vacceno mulaka sthaLa stutirUpa zatrujaya kalpa ane revaMtagiri kalpa paNa tarIke lIdhe che. nAyikA pite ja vArtA karI saMbhaLAve lakhyA. te jaNAve che ke bhadrabAhu svAmIe te racyA che. jIvananA namatA kALamAM nAyikA pite sAdhvI thaI ane te upara jaNAvela kalpapAhuDaja hovuM joIe. hatI, taraMgavatI pachI thayelA vizAladattanA mudrArAkSasamAM vajasvAmIe teonuM vargIkaraNa ane pAdalipta tene jema te samayanA lokonI rItabhAtanAM varNana Ave che saMkSipta sAra ro. vAsvAmI ane pAdalipta sUrinI tema A navalakathA junA kALanA lokonuM jIvana vaccenA saMbaMdhanI sUcanAne ApaNe hamaNuM ja bahuja Abehuba rIte cItare che. citrakaLA e bahuja e bahuja vicAra karI gayA. agatyanI kaLA jaNAtI ane te banne graMthamAM bahuja mahatvano bhAga bhajave che. A graMthamAM ApelAM pUrva pAlitANA ane varastuti, bhavanA saMsmaraNe tenA adabhUta lakSaNumAM umero kare zatruMjaya parvatanI taLeTImAM pAlItANu zaherane che. A addabhUta navalakathAmAM cakravAka ane cakravAkIne pAyo nakhAye tene saMbaMdha pAdaliptasUri sAthe che e zAstramAM manAyela prema ghaNI ucita bhUmikA pUrI pADe jANI AnaMda thAya che. ane nAgArjunanI vinatIthI che. nadIo, kuMjo, guphAo, maMdira ane cAMdanImAM tyAM mahAvIra svAmInI mUrti sthApyAnuM kahevAya che. prakAzita zahera Adi keTalAMka mahatvanAM ane asara. pAlItANAne vyutpatti artha 'pAlitta'nuM thAya che je nAma kAraka dazya che. te samayanI bhAratIya strIonI sva. ApaNuM A graMthakartAnuM hatuM. pAdalipta pAlItANAmAM taMtratA ane vyApArInI saphara khAsa dhyAnamAM levA mahAvIra svAmInI sthApanAnA prasaMge TrdAnubajethI joma che. luMTArAo temaja zikArIone paNa potAnA zarU thatI vIrastuti racI ema prabhAvaka caritra jaNAve Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdaliptasUrikRta nivaNakalikA 419 se. tyA bha pa nasAvyu cha tenI 2 // 3 // 48 // uppAiadavvANaM vikhalANaM ko bhAaNaM khalo cce| gAminI ane suvarNasiddhi paNa gopavI che. ApaNe pakkAI vi NimbaphalAI NavaraM kAehiM nasIbadAra chIe ke te stuti mArA bhegA karelA saMgre. khajjanti // 48 // hamAM jarAka khaMDita rUpamAM maLI AvI che. mArI (utpAditadravyAnAmapi khalAnAM ko bhAjanaM pAse stutinA be bhinna pratinAM lakhANa hovAthI __ khala eva / (Protanto) 48 sAdhenI tuti nIye ApakA pakvAnyapi nimbaphalAni kevalaM kAkaiH khAdyante / ) bhAgyazAlI yo chu. ahiM bhI yonI, vAyatai 3156 / ke tugathaNukkhitteNa putti dAraThiyA paloesi / samajI zakAya te, pATha besADI ApavA sArU kalakattA uNNAmiakalasaNivesiagdhakamaleNa va vizvavidyAlayanA paMDita zrI haragoviMdadAsano AbhAra muheNa // 56 // mAnuM chuM. te stuti A pramANe che - (kaM tuGgastanotkSiptena putridvArasthitA pralokayasi / gAhA jualeNa jiNaM bhayamohavivajiyaM jiyakasAyaM / unnAmitakalazanivezitArdhakamaleneva mukhena // ) tho (sa )sAmi ti-saMjhAe taM nissaMga mahAvIraM // 1 // 4193 / jettiamettA racchA Niamba kaha tettio Na jAosi / sukumAra-dhIra-somA ratta-kisiNa paMDurA sirinikeyA / jaM chippai guruaNalajiosarantovi so sIyaMkusagahabhIrU jala-thala-naha maMDalA tini // 2 // suhao // 13 // na cayaMti vIralIlaM hAuMje surahi-matta-paDipunA / (yAvatpramANA rathyA nitamba kathaM tAvanna jAto'si / paMkaya-gayaMda-caMdA loyaNa-cakkammiya-muhANaM // 3 // yena spRzyate gurujana lajjApasRto'pi sa subhgH||) evaM vIrajiNaMdo accharagaNa-saMgha-saMdhuo bhayavaM / 494 maragaasUIviddhaM va mottiaMpiai Aa aggiio| pAlita yamaya-mahiyo disau khayaM sayaladuriyANaM // 4 // bhoro pAusaAle taNagga laggaM uaa bindum // 14 // juo rA. jhaverIne ja "vIrastuti tathA suvarNAdi (bharakatasUcividdhamiva mauktikaM pibatyAyatagrIvaH / sisidhA sebhanayuza pu. 1, pR. 442. mayUraH prAvRTkAle tRNAgralagnamudakabindum // ) gAthA sazatI. 5 / 17 / Ama asai hya osara pahavvae Na tuha mahaliaM parApUrvathI ema manAya che ke pAdaliptasUrine gAthA gottam / saptazatInA vikhyAta lekhaka rAjA hAla sAthe paramamaiitrI kiMuNa jaNassa jAanva caMdilaM tA Na kaamemo||17|| hatI. pAchaLa thayela kavioe pAlittane te graMthanA kartA (Ama asatyo vayamapasara pativrate na tava athavA ghaNA moTA bhAganA kartA tarIke mAnya che. malinitaM gotram ! gAthAsaptazatImAM pAdaliptane nAme caDelI keTalIka gAthAo ka gAvAsatasatAnA pAhAbatana nAmanyAlA cAra mAyAmA kiM punarjanasya jAyeva nApitaM tAvanna kAmayAmahe / / che ane temAMnI keTalIka nIce ApavAmAM AvI cheH pAlittassa / / gAthA satazatI. 1 / 63 Uaha paDalantarohaNNaNia atantuddhapAa pddilggm| pAisita bhUmi sabhI dullakkhasuttagutthekka-bakalakusumaM va makkaDaam // 63 // mana yuM sa bhariza taraMgatI (pazyata paTalAntarAvatIrNa nijakatantUrdhvapAdapratilagnam / zyA, mane tenA nabhiyaMdra sariye saMkSepa yo bhane durlakSyasUtragrathitaika-bakulakusumamiva markaTakam) bhU pusta: bhagatuM nayA bhAratene TU sAra 6 4 2116 vAerieNa bhariaM acchi knnurupplrenn| che.jaina sAhityamA taraMgavatI mane tanA se pAele phukkanto avaiNDaM cumbanto kosi devANam // 75 // sanA 1 mA. sauthA prathama sema mArya (vAtetena bhRtamakSi karNapUrotpalarajasA / surakSita sUrie racelA anuyoga dvAranA mULa satramAM phUtkurvanavitRSNaM cumbanko'si devAnAm / che. (juo pRSTha 149 Agamedaya samiti AvRtti) Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinayuga ASADha-zrAvaNa 1984 ro kiM taM saMjUha nAme ? taraMgavaikAre malayavai- viyA tubme jANai bhagavaMti ? bADhaM jANAmi suttaM uNhokAre attANusaTrikAre biMdukAre saM taM saMjUhanAme / / dahe chUDhaM mayaNaM virAya diThThANi aggaggANi, daMDao linNa dRDho, mUruM mukyuM, samuar s3r mojino A ulekha taragatI kathAne Arya rakSita sarinI uNhodae kaTrio ugghADioya, teNavi oTThiyaM sayalagaM pahelAM muke che te bahu agatyanuM che. Arya rakSita sUri vrajasvAmInA vidyA ziSya hatA tethI e cokasa rAjhaNa tharifza chuM, temAM savaLag fsavijhana che ke pAdaliptasUri kAMi nahi te paNa vrajasvAmInA sama- visAniye daMma settA nirar ja, ciM patikAlIna te hatA. pAdaliptanA samaya nirNayanI carcAmAM rasa lekha | huM paNa eja nirNaya para Avyo chuM ke pAdalipta e cotho ullekha haribhadrasUrinA ziSya utanasUri vrajaravAmInA vRddha samakAlIna hatA. keTalIka padAvalI- athavA dAkSiNyacihnanI kuvalayamAlAmAM taraMgavatIne A emAM Arya maMgu ane Arya naMdila je pAdaliptasU. pramANe che - rinA vaDA gurU thatA tenI vacce dharma, bhadragupta, vraja- cAya juvarcasahiyA rAjarAja haMsavArikA ! svAmI ane Arya rakSitanAM nAma jaNAvyAM che. dharma naTsa kuppavRtta 2 viyara 1 taraMva , e Arya maMgunA vidhA-ziSya hovAthI 4 jaNa pAMcamo ullekha saMvata 1055 thayela vardhamAnAArya maMgunI pATe na hatA te bInA sahaja samajI cAryanA banAvela upadeza padamAM alaikika buddhinA zakAya che. ane vrajasvAmI e bhadraguptanA vidyA ziSya udAharaNa tarIke pAdalipta sUrine varNavyA che. hatA e vAta cokkasa jANavAmAM che. dIkSA ziSya ane chaTho ullekha pitAnI lakhelI tilaka jarImAM vidhA ziSya bane mATe pAdalipta Arya maMguthI vraja- dhanapAle taraMgavatIne udezI A pramANe Apela che. svAmI vidhA ziSya tarIke jeTalA dara hatA teTalAja prasanna mIrapakSA rathAmithunAzathA | dUra dIkSA ziSya tarIke tethI te bane samakAlIna hatA puLyA punAta kara jo tAvatI kathA che. te cokasa nirmIta che. pAdaliptano samaya nirNaya kara- sAtama ullekha mahApurUSa cariyamamAM prAkRtamAM vAmAM paDatI muzkelI e che ke AcAryonI mULa pATe zivAMkAcAryo karyo che ke je A nAmanA prakhyAta TIkAe thayA na hatA ane vaLI valabhI ane mAthurI kArathI bhinna che juo pRSTa 44 jesalamera bhaMDAranuM keTaloga gAyakavADa orIenTala sIrIjha):AvatI paTTAvalImAM phera paDe che. sA natthikalA, taM natthi lakkhaNaM jaM na dIsai phuDatyaM / bIjo ullekha jinabhadragaNI kSamAzramaNe tenA pAlittayAi viraiya taraMgamaiyAsu na kahAsu // vizeSAvazyaka bhASyamAM pAdaliptanI taraMgavatIne ulekha AThamo ullekha supAsanA cariyam (saMvat 1199 nIce pramANe karyo che - mAM racAyuM) nA kartA lakSmaNa gaNIne che. te taraMgavanavA nir3hivA vAsavadrattAM taraMgavadyAruM | tat tInA kartAne ullekha kare che ane ghaNA prabaMdhane nivasano koi mayhIMvAsi 1608 rasika banAvanArI evI prAkRta navalakathA tarIke tare zrI vizeSAvaSyaka bhASya. gavatIne vakhANe che - trIjo ullekha pAdaliptanI vayikI buddhinuM udAharaNa do so sitra tAvavAM zukana | ApatAM pitAnI Avazyaka sUtra uparanI TIkAmAM zrI re padhaMdhasiMdhavi paviyA nag madurA~ . haribhadrasUri kahe che ke - navame ullekha pAlittaprabaMdha ane prabhAvaka cariTif-grefpuNe-mula rAyA, pArjitA mAriyA tramAM che ke jyAM nIcenI gAthA sacavAI rahI che ane tatya nArdi mafja vinija suraM modicaM ThThI je gAthA pAdaliptanA maraNathI khinna thatAM zokamAM samA samujAri vina gAthA tritAyariyA sara- koIe banAvyAnuM jaNAya che:- Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 421 pAdaliptasUrikRti nirvANalikA sIsaM kahavi na phuTaM jamassa pAlittayaM haraMtassa / have huM anuga sUtranA pRSTa 148 mAMnA phakarAne jassa muha nijjharAo taraMgavaiyA naI bUDhA // ullekha karUM chuM. mULa sUtramAM je phaka Ave che temAM pAdaliptasUrine kAlanirNaya. tAva maya ema Ave che. taraMgavatIkArano ullekha nirvANukalikAnA graMthakartA vIra saMvata 467-470 kharekhara ApaNuM A ja graMthanA kartA jeNe taraMgavatI eTale IsvIsana pUrva 56-59 varSa thayA hovAnuM sarva nAmanI prakhyAta navalakathA lakhI tene ja che. gAthA sAmAnya maMtavya che. huM graMthakArane jIvanakALa vikramanA saptazatI (nirNayasAgara AvRtti)nI prastAvanAmAM malasaMvatanA pahelA zatakano hato e mAnavAnI valaNano yavatIe sata athavA zAlivAhana vaMzanA di5 athavA chuM. ApaNA graMthakAra Arya khapunAcArya pAsethI vidhA dipikarNanA putra AMdhrarAja kuMtalanI rANI hovAnuM prAta zIkhyA tethI te tenA saMbaMdhamAM AvyA hatA. jaNAvyuM che. have A kuMtala te AMdhruvaMzanA 13 muM vijayAnaMdasUrinA tattvAdarza pramANe te vIra saMvata 4pa3 rAjA kuMtala svAtikarNa teja che ke jeNe IsvIsana pUrva 23 mAM thayA. paNa prabhAvaka caritra pramANe vIra saMvata 483 thI 15 nI sAla sudhI 8 varSa rAjya karyuM hatuM (vIseMTa mAM thayA. prAkRta pAdalipta prabaMdha je 13 mA saikAmAM smithakRtahidane itihAsa pR4 216 trIjI AvRti1914) tADa patra upara lakhyo che temAM lakhyuM che ke pratiSThAna te mRgendra svAtikarNane putra hato. mRgendra ane dipI pura (paiThaNa)nA zatakaNie naravAhanarAjAnA bharUca upara bane athe ekaja che. A pramANe ApaNane A ghere ghAlyo. haribhadrasUri jeNe te pUrve Avazyaka sUtra pAdalipta jIMdagInI sAMkaLanA aMkoDA purA pADe che upara TIkA lakhI hatI te paNa teja vAta lakhe che. ane jyAre pAdalipta 35 varSanI umaranA hatA tyAre jyAre bharUcane ghere ghA tyAre Arya khapurAcArya tene kuMtala svAtikarNanI sAthe saMbaMdha hatA ema jaNAya thayA ema kahevAya che. tethI ApaNe Arya khajurAcArya che. malayavarTAranA ullekhathI pAdaliptanuM ja sUcana vIra saMvat 453 mAM hatA tema svIkArIe. jaina jaNAya che. teNe jemAM malayavatI nAyikA heya evuM paTTAvalI pramANe vIra saMvat 453 nI sAla naravAha bIjuM navalakathAnuM pustaka lakhyuM hoya ema saMbhavita nanA 60 varasanA rAjyanI chelI sAla hatI, paTTA- che. vAsyAyana ane guNADhya banee anukrame pitAnA valIonI gaNatrImAM ujajayinI ke jyAM pAlakavaMzathI graMtha kAmazAstra ane kathAsaritasAgara (chaThA tara. mAMDI keTalAka vaMzae rAjya kareluM tethI mahattvanuM ga)mAM kula satakaNine noMdhyo che. budI sTeTanA sthAna gaNAtI, tethI mAruM mAnavuM ema che ke navA pustakAlayamAMthI De. pITarsane meLavelI gAthA sapta hana jo ke bharUcamAM rAjya karato hato paNa ujajayinI satInI pratanI prazastinA lakhANa uparathI katala satae tenI sattA nIce ja hatI. tenI pachInA vazaja kartha eja 'hAla hatA, ema gAthA saMptasatInI prastAgardabhile ujajayinImAM 13 varSa rAjya karyuM hovAne vanA puravAra karavA mathe che. (De. pITarasanane trIjo kahevAya che. tethI naravAhane paNa ujajayinImAM rAjya rIpATa pAnuM 349); paNa dhAruM chuM ke te bane karyuM haze evI aTakaLa sabaLa bane che. bharUcanA gharAne ekaja vaMzamAM thayela bhinna bhinna rAjAo che. varNana karatAM pAchaLathI thayela naravAhanane pUrve thayela prastuta graMtha kato zAlivAhana vaMzanA eka athavA bIjA mitra ane bhAnumitranI sAthe prabhAvaka caritre dekhatI rAjAeAnA bahuja paricayamAM hatA temAM to zaMkAja rIte guMcavI nAkhyA che. A bAbatamAM pAchaLanA pra. nathI. jene malayavatInI kathA vAMcavAnI utkaMThA hoya. bhAvacaritranA karatAM pUrve banela prAkata pAdalipta prabadha te kathAsaritasAgaramAMthI vAMce. rUdradevasUrI ane zramaane kathAvali upara vadhAre vizvAsa mUkavA jevuM che, NasiMha ke je anukrame yoniprAta ane nimitta bane kathAo bIjI koI paNa bAbatamAM judI paDatI prAbhUtamAM haziyAra hatA tenA samakAlIna pAdaliptasUri nathI. kathAvalI bIjA bane pustako karatAM jarA Taka hatA, ane pAdalipta temanI pAsethI te te vidyA ane jarA mitra varNana Ape che. zIkhyA hatA. temaja vidyAcakravatti Arya khapUTAcArya Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 422 ASADha-zrAvaNa 1984 nA ziSya upAdhyAya devendranA paNa samakAlIna hatA. gAthAono saMgraha banAvanAra prakhyAta kavi rAjA hAlanA devendra siddha prAbhUtamAM pravINa hatA ane tenI pA- khAsa vadhAre paricayamAM te hatA. rAmacaritranA kartA sethI pAdalipta te zIkhyA hatA. amane AryakhapuTa- abhinaMdana, nIce pramANe rAjA hAla ane pAdaliptasUrinA cArya ke je vIra saMvata 453 lagabhaga thayA sivAyanA saMbaMdhane khAsa zabdomAM ullekhe che. purUSonI amane samaya paratve svataMtra * jarAe mA hAlenottamapUjayA kavivRSaH zrIpAlito lAlitaH hItI thI. A purUSonA saMbaMdha puratuM khyAna AgaLa khyAttiM kAmapi kAlIdAsakavayo nItAH zakArAtinA / ApavAmAM AvI gayuM che. pAdalipta cAre pAhuDamAM zrI vitatAra nA vALa vALI pravINa hatA ema jaNAvyuM che. tenA jIvanacaritraH savaH sarbiyacArmanaMdramA va zrI TAvaDa hatuM ke lekhakoe tene pAlI bhASAnA utpattikAra tarIke va pAdaliptanA gurU Arya nAgahastI Arya naMdilanA khANa karyA che. pAdalipta ane vajI svAmI bane te ziSya ane Arya maMgunA praziSya thAya. paTTAvalI pramANe samakAlIna hatA. temanuM pAhuDanA saMbaMdhamAM sAhitya sAhila Arya maMgu vIrasaMvata 467ma thayA. paTTAvalIo e paNa viSayaka kArya hamaNAM ja jaNAvyuM. vajasvAmInA mAmA dazArve che ke pAdaliptasUri vIra saMvata 470mAM yA te lagabhaga Arya samiti siddha pAhuDamAM niSNAta hatA. teNe thayA. tethI ema mAnI zakAya che ke AryamaMgu, AryanayamunA nadInA nIra thaMbhAvI te raste sAme kAMThe javA dila ane AyanAmahastI traNe sarakhI vayanA ja hatA, yamunAnA be bhAga karI dIdhA. teNe 500 tApane pAdalipta teomAM cothA hatA ane mAtra traNa ja varasa jaina dIkSA ApI ane brahmadipikA zAkhA calAvI. pAchaLa thayA. A vAta AzcaryakAraka nathI kAraNake pATa te paNa pAdaliptanA samakAlIna hatA. upara besavAno haka bApathI dIkarAne utarate nathI pAdaliptanA samakAlIna rAjAo paNa gurathI ziSyane utarate hate. pATalIpatranA maraNane pAdalipta sAthe laghuvayamAMthI | digaMbaro jaNAve che ke te digaMbara jaNAve che ke nAga hastI ane AryamaitrI hatI, ujayinIne rAjA vikrama paNa tene nakSa (ghaNe bhAge AryamaMguja) bane guNadhara nAmanA samakAlIna hatA. pAdaliptasUri aMgata tenA sAthe kAMI ekaja AcAryanA ziSya hatA (juo ratnakaraMDaka paNa saMbaMdhamAM hatA ema jaNAyuM nathI. tenA zi. zrAvakAcAra mukha baMdha pRSTa 160) je teo upara khanA praziSya siddhasena divAkarane rAjA vikrama sAthe jaNAvela AryanAgahastI ane Arya maMguja hoya saMbadha hatA, siddhasena divAkara e ka dilAcAryanA ziSya te teo lagabhaga eka ja umaranA hoya evI evI vRddhavAdinA ziSya hatA. .. aTakaLa sAcI paDe che. pUrvakALamAM vRddha AcAryo je dilAyA pAdaliptasUrinA ziSya hatA. pATalI- je viSayo pitAne na AvaDatA hoya te laghuAcAryo putra choDyA pachI pazcima hiMdamAM AvIne pAdalipta pAsethI zIkhI levAmAM jarAe hINapada mAnatA nahi mAnyakhepuranA rAjA kRSNanA mitra banyA. zrama- tethI temanI vacce vidyAgurU ane vidyA ziSyane siMha ke je pAdaliptanA samakAlIna hevAnuM upara saMbaMdha paDyuM hatuM ane mAtra dIkSA gurU ane dIkSA varNavyuM che te vilAsapuranA rAjA prajApatinA saMbaMdhamAM ziSyane ja nahi; A vAta AryarakSitanA ane vaja. hatA. tethI ukta rAjA prajApati pAdaliptano samakA- svAmInA saMbaMdhathI spaSTa jaNAya che, eja kAraNane lIna hato. devendranA kathAnakanA saMbaMdhamAM varNavela laine yugapradhAna maMtramAM AryamaMgu pachI ane AryapATalIpatrane rAjA dAhaka pAdaliptane samakAlIna hovAnuM maMdila pahelAM keTalAe AcAryone ullekha che. jo ke jaNAya che. zAlivAhana vaMzanA eka karatAM vadhAre te dIkSA gurU ane dIkSA ziSyanI lAInamAM nahatA rAjAonA paricayamAM te hatA ema jaNAya che khAsa mATe yuga pradhAna maMtramAM ApelI tArIkhe bahuja karIne gAthA saptazatI nAmanI 700 rasamaya vizvAsa rAkhavA jevI nathI. trI hatI. u ma ra aMgata tenI sAthe che. zrAvakAcAra mukha baMdha che : 'AryabhaMgura hoya Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 423 pAdaliptasUrikRta nivaNakalikA pAdaliptasUri ane pAlItANuM. bAbata asaMbhavita mAne paNa jyAre ApaNe vajI. pAdaliptasUri pAlItANAnI sthApanA sAthe sekasa svAmI 88 varSa chaSA ane tenA ziSya vajana rIte joDAyelA che. banne nAma vacce rahela vyutpatti- 128 varSa jIvyA ema te samayanA janasAdhuonA zAstrIya saMbaMdha pAlItANuM ane vIrastutinA mathALA lAMbA jIvana vize cekasa jANIe chIe te pachI nIce ApI che. jinayAtrAnAM sthaLAmAMthI sauthI punita pAdaliptane jIvanakALa na mAnI zakAya teTaluM lAMbe na zatrujaya girine aMgeja pAlItANA zaheranuM astitva kahevAya. huM je mAnuM chuM te eke pAdaliptanI chavache. gAma parvatanI najIkamAM ja AveluM che. lokavAyakA nanI zarUAta AryakhapuTAcArya sAthe cokasa saMbaMdhamAM evI che ke saMvatu 53 thI mAMDI saMvata 108 sudhI nAM che ane mRtyu te hAla ane pAlItANAnI sthApanA 55 varSo adhiSThAyaka kapadayakSa jAtrALuone herAna saMbaMdhi che, vaLI ApaNe e paNa dhyAnamAM levA karatA ane prANIonA hADakAM ane piMjaronA Dhaga jevuM che ke pAdaliptanA ziSyanA praziSya siddhasena, lAthI zatruMjayane apavitra ane na javAya te banA- rAjA vikrama sAthe samakAlIna hatA. siddhasena saMvata vate tethI zatruMjayanI jAtrAe koI jatuM nahi. laga- 30 mAM gujarI gayA. tethI pAdaliptane janma 10 bhaga saMvat 108 mAM vajasvAmIe zikhara upara varasathI vadhAre nIce lAvI zakAya tema nathI, tethI RSabhadeva bhagavAnanI punaH pratiSThA karI tene sarva ema gaNI laIe. pAdalipta vikramanA pahelA zatakamAM kharca jAvaDazAe saMghapati thaI Ave. pAdaliptasU. thayA. zAlivAhananI madadathI bharUcamAM dhvajA pratiSThA rinI zatruMjayanI ekAda niyamita jAtrA daramyAna te pAdalipta karI e agatyanI bInA prabhAvaka caritramAM varSamAM athavA taddana najIkanAja kALamAM pAlItANA Ave che. prabaMdha ciMtAmaNi jaNAve che ke vikramanA zahera sthapAyuM. prabhAvaka caritramAM jaNAve che pAdali- jIvananA aMta bhAgamAM i.sa. 1-4 mAM zAlivAhane ptasUrie zatruMjaya upara samAdhi maraNathI deha choDI. vikrama rAjAnA pradeza upara humalo karyo ane vikramane vajasvAmI je saMvata 114 mAM svargastha thayA tenA tenI sAthe saMdhi karavI paDI, jethI dakSiNa gujarAtamAM jIvanacaritramAM ema Ave che ke duSkALane lIdhe guja. zAlivAhana rAjA thaze. prabhAvaka caritramAM varNavele rAtamAMthI dakSiNa tarapha keTalAka sAdhuo cAlyA gayA, bharUcane ghere ane zAlivAhananI svArI sAthe baMdha paNa pAdaliptanA jIvanamAM A ullekha nathI. pAdali. bese te pratiSThA vidhi karavI hoya tevI sUcanA Apa tasUrine gAthA saptazatInA kartA zAlivAhane kuTuMbanA Nane maLI rahe. A banAva pAdaliptanA jIvananA rAjA hAla sAthe saMbaMdha hate te upara jaNAvyuM che. 56 mA varSa thI 60 mAM varSo sudhImAM ane vikramanA hAle i.sa. 48 thI 54 sudhI rAjya karyuM. pAdali. rAjyakALamAM banyo haze. AnAthI vadhAre eka aTaptanI judI judI jIvana kathAomAM pAdalipta hAlanA kaLa karI zakIe chIe ke pATaliputra choDayA pachI maraNa samAcAra sAMbhaLyA hoya ema jaNAvyuM nathI. pAdalipta 60 varSanA thayA tyAM sudhI bharUca sAthe che tethI dhAruM chuM ke pAdalipta i.sa. para-53 mAM ochA vadhatA joDAyelA hatA. tenuM bharUcamAM lAMbu pAlItANAnI sthApanA pachI taratamAM ja svargastha thayA rokANu thayuM tenuM eka kAraNa tene AkhapuTAcArya haze. je ApaNe pAdaliptano janma vIra saMvata sAtheno saMbaMdha ho joIe. tyAra pachI tene mAnakheDa470 mAM eTale ke I.sa. pUrve 56 laie te pAda. puranA rAjA kRSNa sAthe paricaya thaze ane I.sa. liptasUri 100 varSa jIvyA hatA tevuM ane je pAda- 49 rAjA hAle tene AmaMtraNa karyuM tyAM sudhI tyAM ja liptasUrine AcAryAbhiSeka saMvata 470 mAM gaNI rahyA e saMbhavita che. je bharUcanA gherAnI tArIkha te 10 varSa vadhAre jIvyA tevuM dhAravuM paDe che temAM sAcI hoya, te i.sa. pUrve 12 thI I.sa. 24 sudhI zaMkA nathI. itihAsanI zodhakhoLa karanArAo A rAjya karate zAlIvAhana vaMzane rAjA pulemAvI Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 janayuga ASADha-zrAvaNa 1984 pahelo hovo joIe. te hAlane pitAmaha thato ane gurU munizrI mohanalAlajI pAsenI tADapatrIya kApInI nakala ariSTakarNane pitA thatA hatA. che. prata gha. tAjI ja lakhAyelI che ane zrI vijaya aMta. siddhisurinI che. tene prata kha sAthe sAmAnya mULa huM A prastAvanA pUrI karuM te pahelAM bhAre ja hovAnuM jaNAya che. huM prata sauthI sarasa che ane tA. NAvavuM joIe ke mULa pustaka taiyAra karavA ane phaTaneTamAM ane na pra sAthe eka ja mULamAMthI utpanna thaI che. bhinna vAMcana jovA sArU mArI pAse zarUAtamAM ka- te zrI haMsavijayajI pAsethI meLavI hatI ane te kha-ga nAmanI traNa prata hatI. zrI vijayasidisUrinI temaja bahuja mahenata laI sudhArelI hatI. te prata mULa prata je devacaMda lAlabhAI pustakoddhAra phaMDa mAraphata bhAre utsAhI mitra maNilAla surajamale temanI zrI jayasUri mATe meLavelI hatI temAMthI meM pite hAthe pAsethI meLavI ApI hatI. ane huM te bannene A pahelI nakala-prata lakhI hatI; mArjInamAM keTalIka sArI prata meLavI ApavA sArU AbhAra mAnuM chuM. jagyAe pAThAMtare lakhyAM che tethI A sArI prata temaja zrI vijayasiddhisUri sAgarAnaMdasUri temaja hovAnuM jaNAya che ane tethI meM A cAlu 'TesTanA munIzrI mohanalAlajI jJAnabhaMDAranA adhikArIone paNa mULa tarIke vAparI che. A prata uparathI meM karela AbhAra mAnuM chuM. mArA mitra kezavalAla premacaMda modI nakala uparathI presa kopI taiyAra karavAmAM AvI hatI. ane mehanalAla dalIcaMda desAI mane bahuja madadagAra bane prata kha ane ga temaja vaLI pAchaLathI gha thayA che. zrIyuta modIe pAdaliptasUrine lagatA virala prata devacaMdalAlabhAI pustakAhAra phaMDavALA mI. jIvana- ullekha purA pADyA hatA ane zrIyuta mohanalAle bahuMja caMda sAkaracaMde mate meLavI ApI hatI. ane tenI A kIMmatI sUcanAo karavA uparAMta kathAvalImAMthI pAlita kapAmaya sevA sArU huM AbhAra mAnavAnI A taka lau caritranI pheTa nakala meLavI ApI hatI. paMDita che. A prata AnaMda pustakAlaya suratanI che je zrI ramApati mizra je ghaNAvarSothI muMbaImAM zrI mehanalAlajI sAgarAnaMdasUrine saMgraha che. A prata ja prata jeTalI ja jana saMskRta pAThazALA sAthe joDAyelA che tenI saMskRta junI che, ane saMvat 185ra mArgazIrSa kRSNa dazamI prastAvanA saMskRta jANanArAone vAcavAnI bhalAmaNa tithi dhAraNa kare che. te ka, ga ane Da pratathI bhinna karuM chuM. chevaTamAM mAre jaNAvavuM joie ke zrImAna mULa raju kare che. prata ga. muni zrI mohanalAlajI jayasarinI ghaNIja khaMtane laIne temaja tenA paM. ziSya jJAnabhaMDAra suratanI mAlikInI che. te te bahuja naja- matApamanine laIne AvA virala graMthe chapAya che je dIkanA samayamAM lakhAyelI che ane tene udbhava ke graMthomAM A cAla graMtha "munizrI mehanalAlajI grathamAane huM pratA sAthe sAmAnya mULa dharAvatI jaNAya che. LAnI zreNImAM pAMcame che. A graMtha chapAvavAmAM mULa sahAyabhUta zrI jayasUrie 15 dhanajI strITa muMbaI 3. 1 mehanalAla bha* mane jaNAvyuM che ke ukata prata ga. jayasUrInA vaDA 1926 phebruArI. jhaverI. pada mere mana vaza kIne jinarAya, mero navi nAnuM kachu TuMnA kInA, yaMtra maMtra dekhalAya. mero 1 meM na dekhe rU5hI tere, kayuM kara mana bharamAya. mera0 2 meM jAye aba Agama maMtraha, zravaNuM suNata sukha thAya. mero. 3. tujha thApane huM taMtraha dekhyA, aMgIA yaMtra ke DAya. mero. 4 tArthe uttama guNa hamaTuMka, padmaka cita hari jAya. mero. 5 -.padmavijaya. Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : *. tame * A * * * : , T - ka che " * * * : A * * rana :- Aj | " ".. " - ', ke : ArAsaNa-kuMbhArIyAjI maMdira. bAhya temaja AMtarika da. Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - _ naka . * - - - - - - - ArAsaNa-kuMbhArIyAjI maMdira, khAdya temaja AMtarika da. Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAsaNa nagarI athavA kuMbhArIyA 45 ArAsaNa nagarI athavA kuMbhArIyAjI. kuMbhArIyA e jaina prAcIna tIrtha che. aMbAjI taddana khaMDIta karelI che. ane tyAra pachI meTA AmAtAthI paNa mAIlanA aMtare agni khuNAmAM cAryoe temAM samayAnukuLatAe navI pratimAo bharAvI AveluM A sthaLa hAlate cha maMdIrenuM ja che. tyAM padharAvI. tyAra pachI pharI sattaramI sadInI zarUAta javA mATe te atyAre sulabha raste AburoDa (kharADI) pachI ke madhyamAM pharI musalamAnonA hAthathI sasta sTezanathI utarI tyAMthI dakSINa tarapha aMbAjI mAtA nukasAna thayuM che te pachI chellI vakhata vikrama saMvatuM tera mAIla cheTu che ane aMbAjIthI paNa mAIla 1675nA mahA mAsamAM vijaya devasUrijInA prayAsathI kuMbhArIyAjI che. meTI pAMca cha pratimAo navI bharAvI aMjanasalAkA hAla jene kuMbhArIyAjI kahIe chIe te prathama karAvI phakta mukhya gamArAmAM ja akekI padharAvI paNa ArAsaNa nagara nAmathI oLakhAtuM nagara hatuM. atyAre karatI bhamatIo khAlI rahI hoya tema jaNAya che. tyAM mejuda rahelI vastumAM cha maMdIra ane kyAMIka chuTA vi. saM. 1675 pachI kALa A maMdIre mATe chavAyA ziva vikta kI resa lAla raMga taddana avyavasthita hato tema A bhavya prAsAdane joI judI judI TekarIo para tadana jIrNa hAlatamAM mAtra kahyA vagara cAlatuM nathI. nIzAnI puratA che. bIjI derAsaranI AsapAsa iTonA A sAthe ApaNe eTaluM paNa jarUra kahI devuM raDA dekhAya che. je tyAM gharanA pAyA hovAnuM sucave joIe ke jyAre jyAre pharI pratimAo padharAvI che che. maMdIranA pUrva bhAga tarapha uMcI jagyA che tyAM tyAre tyAre tenI sAthe ja A maMdIrano jIrNoddhAra thaze gharo hoya tevuM jaNAtuM nathI. paNa phakta kADAvALA che. vacce eka vakhata saM. 1675 pachI aDhAramI patthara jevA jAmI gaelA rasanA gachAM ghaNI saMkhyAmAM sadImAM paNa kaMIka madIrane thoDe jIrNoddhAra thayo che. paDyAM che. tyAra pachIne chelle meTe uddhAra hAla cAlu che. maMdIre kayAre baMdhAyAM ane A nagara kayAre kevuM A pAMce maMdIra vimaLazAhanAM baMdhAvelAM che ke hatuM tathA te kayAre naSTa thayuM te jovA mATe madIromAM kema te kahI zakavuM ghaNuM muzkela che paNa traNa derAsara china tirthakara bhagavAnane paradharanA gAdI vagerenA zIlA (namanAthajI zAMtInAthajI, ane mahAvIrajI)te vimalekhe sivAya kaze pramANuvALe AdhAra nathI. maMdIranI LazAhanA baMdhAvelAM hoya tema jaNAya che. chelle mahAsAla vikrama saMvata 1087 nI che. (kadAca ethI paNa vIra svAmInuM maMdIra teramAM baMdhAyuM hoya tema anupAMca sAta varasa pahelAMnI hAya). e parathI ema mAne karI zakAya che. bAkI eka pArzvanAthajInuM maMdIra jaNAya che ke agIAramI sadImAM A zahera sArI kadAca koI bIjA zrImaMte eja vakhatamAM agIAramI sthitimAM haze. ghaNu kharA lekhomAM sAsaNa na sadImAM baMdhAvyuM hoya. saMbhavanAthajInA maMdIranI bAMdhaNI lakheluM che paraMtu A zaheranI caudamI sadImAM paDatI bI cAre derAsara karatAM taddana judIja prakAranI che thaI dekhAya che. tema bAkInAM cAra maMdIramAM je pharatI bhamatI (derIzIlAlekho parathI, ane maMdIrano jIrNoddhAranA enI hAra) karavAmAM AvI che. te kadAca pAchaLathI junI kAma parathI, ane AsapAsanA dANamAMthI 0 10 hala na aDelana * * thai heya tema anumAna karI zakAya che. nIkaLatA ITa patthara ane cuno ItyAdI parathI ema Abu delavADAnA je suMdara devaLa vimaLavahinAme kahI zakAya che ke agyAramI sadImAM A maMdIra che, tenA baMdhAvanAra vimaLazAha che. e vimaLazAhe baMdhAyAM che ane tene caudamI sadInA madhyamAM musala- delavADAnA maMdIra baMdhAvyA hovAnuM cokkasapaNe kahI mAnonA hAthe ghaNuM nukasAna thayuM che. pratimAo to zakAya che ane tenA sAkSI tyAMnA zIlA lekho che tema Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jInayuga ASADha-zrAvaNa 1984 daMtakathAne paNa e vAtanI kaMIka sAkSI rU5 mAnIe. tene puchyuM ke " A badhuM kenA pratApathI banyuM" jo ke daMtakathA ghaNI vicitra che. enA uttaramAM vimaLe gurU pratApa kahyA ethI tenI daMta kathA zuM kahe che ane temAM keTalI saccAI kRtadhdhatA mATe devIne ghaNe kedha caDaze ane tene che te ApaNe joIe. bacavA jaladI ArAsuramAMthI nAsI javA kahyuM. pAchaLathI vimaLazAha bahu garIba hatA te muLa caMdrAvatInA devI devaLa bALavA lAgyAM. e joI vimaLe devInI rahIza. teo gAyo carAvI AjIvIkA calAvatA temAM stuti karI tethI teNe sADA traNa devaLo rahevA dIdhAM." ghaNA dIvasane aMte tene khabara paDI ke A eka A daMtakathAmAM keTaluM vajuda che te joIe. gAya hamezAM kayAMthI Ave che ane carIne sAMje cAlI 1 jeoe A devaLe joyAM haze temane te jAya che tenI carAInuM mUla mane maLatuM nathI evA barAbara mAhItI haze ke temAM dvAra sivAyanI eke vicArathI te gAyanI pachavADe sAMje gayA. gAya cAlatAM vastu kASTa ke evI bIjI baLe tevI temAM goThavavAmAM cAlatAM hAla jene gabarano pahADa kahe che tyAM zrI AvI hoya tevI nathI mAtra eka patharaja che tyAre baLavA jevI vastu zuM che? aMbAjI mAtAnA muLa sthAnake gaI ane vimaLa paNa 2 A daMtakathAne satya TharAvavA eka bIjI paNa tyAM gayA. sAkSAta jagadaMbA vRddha DozInA svarUpe vimaLe pratyakSa kAraNuM maLe che ke devaLa kALA paDI kema gayA? joyAM ane temanI A gAya che, tema mAnI temanI te sacave che ke maMdIrane agrInI AMca lAgI che. pAsethI saraLa bhAve carAInA dAmanI mAgaNI karI. tenA javAbamAM eTaluMja ke. barAbara tapAsI jenAra bu rAzInA bhavya ane vAtsalya bharI mizrita vANIe to Avo prazna karatAM acakAze. vAta kaMIka sAcI kharI vimaLane AMjI dIdhA ane gharamAMthI khobo bharI java 1 ke maMdIrane keTaleka bhAga kALo paDI gayuM che. ane 0 . tene pacheDIne cheDe ApyA." te dhumADA jevuM jaNAya che paNa lekhaka jAte e pRththa"vimaLa tyAMthI nIkaLI ghara tarapha cAlyA. rastAmAM karaNamAM utarela che. e praznano kaMIka aMze abhyAsa nIrAza thaI teNe java pheMkI dIdhA ane ghare AvyA. karyo che. devaLanA mAtra chAtIyA (chata ke zIlIMga) vagere ghare AvI pacheDI tapAse tyAM javAne badale suvarNanA e bhAgaja kALo paDe che paNa jyAM e chatranI yava coTelA dIThA. eTale e badhe marma samajI gayA bhaja gayA sAMdhe hoya che tyAM ghaNe bhAge vadhAre kALuM che ane ane bIjA ja tyAMja pite jaI jagadambAnI stuti bAkIne keTaloka bhAga saphedaja rahe che. ane keTalAka karI. e stutithI prasanna thaI devIe tene dravya ane bhAga kALo paNa rahyo che. tyAre kahe ema zA mATe kIrti maLavAne vara Ape." thAya, ke jyAre aksI lAgI tyAre badho bhAga sarakha tyAra bAda vimaLazAha aMbAjInI ghaNI bhakti abajanI ghaNI bhakti kALo kAM na thayo? bhAravaTa (paTa) eka saLaMga che tene karatA ApelA varadAnanA pratApe tene prathama ArAsuranA paNa tema che, tenuM zuM kAraNa? je te amInI javALA pahADomAMthI dhAtunI khANa maLI. e dhAtu senuM hoya ke dhumADe hoya te badhu sarakhu zIlIMga thAMbhalA to cAMdI hoya, trAMbu hoya gaMdhaka hoya ke morathuthu heya vagere badhe sthaLe kALuM paDavuM joIe. paNa Ate mAtra zIlIMgane bhAgaja kALA che. paraMtu tene khanIja dravyanI khANa maLI e te ApaNe tenuM kAraNa mAtra eTaluM ja che ke chelI pratiSThA bezaka kahevuM paDaze." vi. saMvat 1675 mAM thayA pachInA kALamAM ke kadAca e khanIjanI upajamAMthI te ghaNuM dravyavAna te pahelAM te maMdironI mudala dekharekha rahIja navA thayA. e drazyane prathama sadupayoga teNe pitAnA proya ane e pratApe uparanuM dhAbuM tuTeluM tethI tenI sAMdhAdharmamAM karyo. (e sadupayoga e ke jenI ApaNe mAMthI pANI puSkaLa paDeluM ane e paNa pANIthI caco karI rahyA chIe te) devaLo 360 (keTalAka chAtIyA bhAravaTane lIlabAjI gaelI. e lIla lAMbA savAso kahe che) nI saMkhyAmAM baMdhAvyAM pachI devIe vakhate kALI paDI jAya che tethI tema thavA pAmyuM che. Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAsaNa nagarI athavA kuMbhArIyAjI 47 jo ke baLavA jevI vastu nathI. te paNa koI vAda haju sudhI koIpaNa pramANasiddha prAcIna graMthamAM e kare ke kASTAdi bharI te julama thayo hoya paNa te saMbaMdhane ulekha nathI. tema jainadharmamAM Aja hajAra saMbhaveja nahi. kemake badhA bhAgo kema kALA nathI paDayA? varSanI aMdaranA ghaNAkharA banelA banAvonI nedha levAI 3 sADAtraNa devaLA rahyA tene mATe te pratyakSa pramANa che. te pachI A prAcIna tIrtha saMbaMdhamAM kema na che ke hAla jainanA pAMca maMdIre mojuda che. lakhAya ! AbunA prakhyAta maMdirone eka vakhata saM. 4 vAdIne haju dalIla che ke daMtakathAne satya 1775 lagabhagamAM musalamAnonA hAthethI ghaNuM nukasAna karAvavAnuM pramANa lAve ke derAsaronI AsapAsa patthara thayAne ullekha che. evI rIte lakhAya. vaLI javALAmukhI jevA jAmI gaelA raMga beraMgI rasanA puskaLa gaccho ke dharatIkaMpathI bIjA madira paDI gayAM ane A pAMcaja paDelA che te kadAca A devaLanA banelA patthara hoya? kema rahyAM. ekI sAthe baMdhAvanAra zrImaMta kaI kAma ke tema hovuM asaMbhavita che Arasa pattharane je nabaLuM sabaLuM na rAkhe. dareka sarakhI majabutImAM ja hoya. amI lAge te te phATe agara narama paDI bhuke thaI vaLI AsapAsa pharI barAbara tapAsatAM jaNAze ke jAya paNa AvA kaThaNa ragIta gachAM na baLe. lekhakanA atyAre pAMca maMdIroe ATalI jagyA rokI che te vaDIla baMdhu rA. revAzaMkara oghaDabhAI semapurA grejIeTa 360 ke 125 devaLoe keTalI rokI haze te pramAche ane temano IrachIta viSaya sAyansa che teo jyAre mAM tenI AsapAsanI jamIna eTalI nathI ke jyAM kuMbhArIyAjI AvelA tyAre temaNe enuM sAmAnya pR. e vAtane puSTI maLe. karaNa karI joyuM hatuM. bharatakhaMDane hajAra varSanI aMdara ItihAsa barAe gacchAnA eka TukaDAne bhuko karI mATInA bara maLe che temAM evA AzcaryakAraka (jvALAmukhInA) nAnA vAsaNamAM nAMkhI luhAranI bhaThThImAM mukI tApa jabarI uthala pAthala thaelA banAva saMbaMdhamAM kyAMI Apela tyAre e bhuko pravAhI banI gayo ane mATI neMdhAyeluM nathI. tema hAlamAM eka lekha maLelo che te vi. kacarA mizrita dhAtu hoya tema khuM jaNAyuM te parathI saM. 1300 nI sAlane che temAM "ArAsaNanA mahIkhAtrI thAya che ke vimaLazAhane je khanIja dravyanI pAla nAme nRpatie pitAnA mAtapItAnA zreyArthe amuka khANa maLI tenuM kArakhAnuM temaNe A maMdIranA pUrva mUti besArI che tenA pujA arcananA nibhAva mATe taraphanA bhAgamAM rAkheluM haze tema aMbAjI mAtAmAM amuka baMdobasta karyo che." te terasanI sAla sudhI tyAM paNa pAyA hatAM keTaleka ThekANethI AvA gacchAM nIkaLe rAjya hatuM tema te nakkI che je kadAca evA prakAranI che tethI tyAM paNa kArakhAnAnI bhaThThI hovI joIe. uthala pAthala (jvALAmukhI jevI) thaI hoya te teja vaLI uparokata baMdhue kArakhAnAnI bhaThThIvALA bhAgamAM sthaLe rAjadhAnI tarIke rahe nahi. pharI tapAsatAM temane eka khanIja padArthane eka TukaDe 6 hAla kuMbhArIyAjImAM cha devaLe che temAM 1 maLelo te vagara gALelo emane ema hatuM. te TukaDo zIvanuM maMdIra ane bIjA pAMca maMdIra jainadharmanAM che hAthamAM letAM ghaNe vajanadAra jaNA ane tene paNa temAM zIvajInA maMdiramAM paNa keTalAka bhAgomAM kALu bhaThThImAM nAkhI tApa dIdhelo tyAre aMdarathI kaMIka dhAtu thaeluM che te je devIne mAtra vimaLa paraja kepa hato. tenI jAte judI paDI gaI ane bAkIne kacarAvALo te zIvajIe zo aparAdha karyo ? bhAga bahAra kADhatAM jAmI gaye. A pratyakSa jeelo 7 uparanI badhI dalIlanA aMte sAthe eTaluM paNa pravega che. vaLI e tarapha mATInI muMgaLIo ghaNI kahI devuM jarUrI che ke AvI daMta kathAnI utpAdakatAnuM maLe che; ApaNe je rasanI vAta karIe chIe te kAraNa dharmabheda sivAya kazuM pramANIka draSTithI nIhALarasa tenI sAthe coTale hoya che. nArane maLe ja nahi. uparanI vAte sIvAya haju eka kalpIta dalIla che keTalAka sArA mANase paNa e bhUlabharelA bhramane ke kadAca javALAmukhInuM te pariNAma heya paNa kayAMi ekadama svikArI le che tene dAkhalo eka aThavADIyA Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga 428 ASADha-zrAvaNa 1984 pahelAM ja bane. eka vidvAna zrImaMta gRhastha mAtAjInI te jANe sAcuM ja cammara na hoya te bhAsa karAve yAtrAe AvelA ane teoe kuMbhArIyAjI darzana karI che, sAthe hAthamAM AratIo che te sAva 2 derAnA pachI lekhaka sAthe uparokta carcAmAM utaryo ke "daMta- jADA dAMDa vALI karI che te kharekhara Azcarya pamADe kathAne huM sAcI mAnuM chuM " kAraNumAM temaNe jaNAvyuM che. ke ATaluM pAtaLuM naLAM kAma karatAM kAma karanAra ke "meM thoDI mInITa pahelAM ja tevA pramANunA Dajhaneka zIpInI kALajI keTalI haze. kAma karanArane jeTaluM namanA joyA che " AnA javAbamAM temane ghaNuM sarasa dhanyavAda ApIe ethI karAvanAra dhaNIne kAMI ocho rIte samajAvavAmAM AvyuM tema Dajhana nahi paNa seMkaDo dhanyavAda ApyA sivAya cAle tema nathI, mAtra dravya balake lAkho evA namunA uparanA bhAgamAM Apa joze kharcavuM e sutra hoya paNa e sAthe dhaNane eTalI ane te barAbara rIte Apa tapAsaze te kharI vastu dhIraja rAkhavI joIe. jyAre atyAre A vakhatamAM mAlama paDaze, game te dharma hoya paraMtu nyAyanI draSTie ekAda mahInA thayAM lIdhelA patthara para kAma karatAM te te uMDA utaryA pachI je sAcuM jaNAya teja kahevuM paDe. dhaNI zIpInuM mAthuM khAI jAya. ethI zIlpIne vimaLazAha caMdrAvati ( AburoDathI traNa cAra utsAha na rahe tema zIpIe paNa pitAnA pagAranA mAIla dakSiNe) nagarInA paramAra vaMzIya rAjAnA maMtrI pramANamAM kAma ApavuM ghaTe. ema pharaje te jarUra hovAnuM keTalA kahe che. yoddhA tarIkanI ane mutsadI bannee samajavI joIe. tarIkenI temanI kIrti dezamAM jagadambAnA varathI zAntInAthajI ane mahAvIra svAmInA derAsaromAM dhaNI thai. ghaNuM ja sarasa kAma che. pachI pArzvanAthajInI DAbI derAsaramAM ghaNuM suMdara kAma che. avyavasthAne kAraNe taraphanI bhamatI 12 ghumarIomAM ane vaccenI derInA kAma ghaNuM kharAba thaeluM paraMtu muLa svarUpamAM e dvAra ItyAdinuM kAma, bIjA dAro tathA vacalA nRtyamaM. kAmane rAkhavAne hAlamAM bharatakhaMDanA jana saMdharU5 Da5nA sthabhenuM kAma paNa sarasa kareluM che. meTa derAsara zeTha jIANaMdajI kalyANajI amadAvAdanI peDhI saMpUrNa nemanAthajImAM maMDevara (muLa derAnI bhItanI bahAranA kALajIthI kAma karAve che. AbuparanAM delavADAnAM maMdIre bhAga)nuM kAma, zIkharanuM kAma, nRtyamaMDapanA vaccenA jeoe joyAM haze temane e khyAla barAbara Apaze thaMbhanuM kAma ane ghumaTanuM kAma sAruM che. bAkInuM ke kAma karanAra sutradhAre baMne sthaLanA ekaja hevA lagabhaga sAdu kAma che temAM eka bhayarU che, kadAca joIe. keTalAka ghumaTamAM gRho ityAdinAM rUpe eTalA bIjA derAo haze paraMtu haju sudhI mAluma paDela saMdara karelAM che ke je hAlanA yuropIya rU5nA kAmanI nathI. saMbhavanAthanuM maMdIra paNa lagabhaga sAdA jevuM che epa zuM kAma karaze ! bhale yuropIya zIpIo mAtra tene karatI bhamatI (derIonI hAra ) nathI. badhAM derAmukhanA amuka bhAga ane AMkho mATenI kacAza gaNe saromAM Arasaja vaparAyo che. paNa bharatakhaMDanuM nRtya karatuM e maroDadAra rUpe te pRthvI A pAMca derAsaro uparAMta eka kuMbhezvara mahAdepara thavuM nathI. dunIyAnI uttama gaNAtI bAMdhaNImAM vanuM maMdira che te eka kRtrima TekarA para che. e Tekaro bharatakhaMDanI bAMdhaNI suMdara che. ApaNA dezamAM nAnA khAsa IrAdA pUrvaka banAvyuM hoya tema lAge che athavA ane bArIka rUpa hoya che. tyAre yuropIya rUpa moTA nIce bhoyarU karavA kadAca tema banAvavAmAM AvyuM hoya. AkhA kadanA ghaNA bhAge hoya temAM kRtrimatA bahu te maMdIranuM mahApITha (gajathara azvathara vALuM) ghaNuM ochI hoya che e kharuM paNa mahenatavALuM ApaNA dezanuM sarasa che. tema prAsAdanA maDevara (muLa gabhArAnI kAma emanA kAmanI gaNatarIe uttama ja kahI zakAya. bhIMta bahArano bhAga ) eTale suMdara che ke tenA eka maMdIromAM nakazI paNa alaukIka che. chatanA dalA eka rU5 dhArI dhArIne nIhALe tenI kharI khumA vagere keTaluMka haju phare tevuM kAma che. rU5 naLAMga (AjI. samajAya. u5ranuM zIkhara te tuTI gaeluM hatuM paraMtu bAju khullo) che, keTalAka rU5nA hAthamAM cammara che zrI dAMtA bhavAnagaDhanA nAmadAra mahArANA zrI jazavata Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levAyuM che ne pachI turataja nuM caNatara karyuM ? tama vasaMtagIta 429 siMhajI sAhebe saM. 1956 lagabhagamAM sAdhAraNu kalyANajInI amadAvAdanI peDhIne saM. 1977 mAM samAra kAma karAveluM paraMtu tenA badhA patthara thagya saMpAbe ane pachI turataja tenA uddhAranuM kAma hAtha sthaLe mukAyA nathI te kAma karanArAne ja doSa che tema levAyuM che te haju sudhI cAlu che. keTalAka pattharo nathI tyAM ITonuM caNatara karyuM che paNa Aja sAta varSanA vahIvaTa daramIAna ahIMnA jeTalo zIkharano tyAga mejuda che tenuM kAma ghaNuM derAsaro ityAdine eTale sudhAro thato jAya che ke vakhANavA lAyaka che. maMdIranA mahAdevanuM nAma Adhu- sAta varSa pachI AvanArane tadana juduja lAge. e nIka jaNAya che. badhuM zeThajI ANaMdajI kalyANajInA suvyavasthita vahI vaTane AbhArI che. kahe che ke A maMdIrene vahIvaTa prathama amadA zrI dAMtA bhavAnagaDhanA pati nAmadAra mahArANA vAdanA nagarazeThajIne tyAM hatA tyAra pachI dAMtAnA zrAvako zrI bhavAnasiMhajI sAheba bahAdura ane vaDIla rAja enuM kAmakAja karatA. A daramI Ana derAsaranI sthAti sAheba zrI mahobatasiMhajI sAheba eo sAheba ekadama kharAba thatI cAlI. derAsaromAM bIlo rahetA, game tema game te upayoga A derAsarano karatA. A maMdIro pratye ghaNI sArI lAgaNI dharAve che. temane jarUra abhimAna levA jevuM A sthaLa che ke AvA e pachI kaMIka thoDI dekharekha raho paNa dIna pratidIna derAsaronI sthiti te bagaDatIja jatI hatI evI umadA sthApatyanA karoDonI mIlakatanAM kAryo potAnA zocanIya sthiti jANuM A tarapha mAravADane saMvA rAjyamAM che. tema nAmadAra mahArANAzrInA reve lAvalaI paramapujya zrImad AcAryazrI vijayanemi sarijha vAnA vicAra amalamAM mukAya te khAtrI che ke pitAnA bahoLA parivAra sAthe padhArelA temaNe A yAtrALuo puSkaLa pramANamAM mAtAjInI yAtrAne lAbha le. sthiti joI kheda pAmI tene vahIvaTa zeThajI ANaMdajI prabhAzaMkara oghaDabhAI semapurA. vasaMtagIta mere prabhujI ke Age gumAna kesa, bhAna gumAnakI era Thera-mere AMkaNI. je tuma bhagati yugatikuM cAhata he, rAMka rAu saba kese-bhagatimeM gumAna kaise 1 bhUtala Aye bhAvikajanavRMdA, saragathI Aye IMdA, bAre paraSadA bicameM beThe, mAtA vAmAjIke nadI-bhagatimeM2 itarthe gaNadhara munivara beDa, utathe kevali vRda, sakala surAsura vividha prakAre, nATika kare navaraMga-bhagatime 3 bhAmaMDala sejita siMhAsana, jANe merU girida, teja pratApa je kaMta virAje, grahagaNu sUrajacaMda-bhagatimeM. 4 dezanA suNI kaI bhAvikajana, TAle karamanA kaMda, kSINa mahInI mudrA dekhI, Tale vera virodhane Ida-bhagatimeM5 mana ali lIna rahe guNarAge, prabhu tujha pada araviMda, jJAnavimala prabhu caraNa pasAthe, pA paramANu -bhagatimeM. 6 -jJAnavimalasari, Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ASADha-zrAvaNa 14 jaina yuga eka vidhura jaina yuvakanA vicAre. [ tAja vidhura thayelA eka jaina yuvaka pitAnA sahAdhyAyI mitrane pitAnA pharI paraNavAnI virUddha vicAra jaNAve che te atra te mitre pUrA pADavAthI mUkyA che. ] draSTithI mithyA ADaMbara kara paDe te judI vAta; upa| DiroDa, 7-4-28. rAMta je vyakita sAthe lagna thAya tene paNa AmAM huM zI rIte sukhI karI zakuM, kAraNa ke je kudaratI mIThAza prema-heza-koDa kuMvArA mANasanA dilamAM pedA thAya bIja mAruM mana bIjA kAmamAM parovAI gayuM che che tene mATe mArA aMtaHkaraNamAM sthaLa nathI. bAkI ptAM jyAre jyAre banela banAvanI smRti thAya che upara lakhyA pramANe ADaMbara karIe e judI vAta tyAre te AMsuM Ave che ane aMtaHkaraNamAM bahuja che. vaLI mArI icchA zeSa jIvana kAMI sevAnA kAryamAM nirAzA utpanna thAya che paNa aMte tethI kAMI vaLavAnuM gumAvavAnI hovAthI mAro punarlagnane jarA paNa vInathI. ema mAnI besI rahuM chuM. kharekhara ApaNA cAra nathI, ane e vIcAra rojane roja majabuta bhArata varSamAM strIo jeTalI patiparAyaNa hoya che teTalI thatuM jAya che. tethI huM badhAne punarlagnanI nA pADuM chuM ane pitAzrIne paNa te mujaba lakhyuM che. chatAM thAya koI paNa dezamAM nathI. khAsa karIne teNInuM sApha dIla- bheluM aMtaHkaraNa ane saMtaSi svabhAva uparAMta-sahana- te kharuM kAraNuMke ApaNA samAjamAM haju paNa keTalIka zIlatA te huM kadApI vIsarI zakIzaja nahI. maraNanI gerasamaja rahelI che. te loko ( are keTalAka cAlu chellA ghaDIye mArI bene tene dharmAdAmAM rUpIA ApavA jamAnAnA loko paNa) ulaTI mArI hAMsI kare che - ane hase che. bAkI yuropa jevA bIjA dezomAM bIjI mAMDyA tyAre paNa teNIe javAba Apo ke " mane vAra na paraNavuM e sAva sAmAnya bAbata che. koIne kAMI joIe nahi." uparAMta potAnA baccAnI paNa kaI jAtanI nahi bhalAmaNa ke nahi levA ke devA have jouM chuM ke zuM thAya che. paNa eTaluM te (jANe kema teNIne paNa lAgI gayuM hoya ke dunIyAmAM cokasa lAge che ke bIjI vAra lagna thaze te mArA saune leNuM deNuM cukAvI chuTuM paDavAnuM che, ane jIva te vicAra je zeSajIvana kaI sArA kAryamAM gALI AtmAne kaMika uMcI gati para laI javAno che te pAra nahi paDe jarA paNuM kaSTa vinA palamAMja cAlyo gayo. ane teNI A dunIyAmAMthI chuTI gaI. kharI rIte maranArane ane Ane mATe mane bharatI vakhate bahuja pastAvo rahI jaze, kAMI duHkha nathI. je pachavADe rahe che tene ja duHkhI thavAnuM rahe che. ane te paNa svArthane aMgeja. bIjuM bIjuM tame punarlagnanI salAha Ape che paNa mArA pitAzrI tyA sagAvahAlAo ane bIjIvAra lagna te vAta tadana geravyAjabI che. kAraNake ApaNe loko karavAnuM lakhyA kare che ane samajAve che. paNa mArA punarjanmane mAnIye chIye. chevaTa huM te mAnuM ja chuM ane dIlamAM punarlagnanI jarA paNa hAMza ke icchA nathI. dareka janmamAM manuSyane pitAnA pUrvajanmanAM kRtyanuM phaLa tene mATe jarA paNa meha ke tRNuM nathI. aMtaHka- bhaNavavuM paDe che ema paNa huM mAnuM chuM. mATe mArA raNamAMthI premane jharoja sukAI gayuM che. te sAva vicAra te bane teTaluM nIsvArtha jIvana gALavAnuM che. zuSka banI gayela che ane te badhuM maranAranI sAthe have anabhave zIkhavyuM che ke lagnanuM baMdhana ApaNI gayuM che. A jharAnA je kAMI aMza bAkI rahela che. aA vana vadhArI mUke che ane te dekhItuM che. te dahADe dIvase teNI cAlI gayA chatAM solI rahI kAraNa ke lagna thayA eTale chokarA thAya eTale pachI che. huM nathI mAnatA ke AvI sthitimAM punarlagnathI. badhI cIMtAo lAge che ane te catAomAM mANasa te jharAmAM kharuM amRta pedA thAya. bAkI dunIyAdArInI pitAnA AtmAnA kalyANa sArU koNe karI rokANa Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vidhura jaina yuvakanA vicAre 43 paNa koIka vAra to te nahi karavAnAM kAryo karI bese tarapha pahecavAne kAMi paNa prayAsa karI zakIza paNa che mATe punarlagnano vicAra nathI. + + aMte te AzA paNa nirAzAmAM pheravAI gaI che. kAraNa ke vaLI vyavahArika baMdhane vaLagI gayA. bAkI tamArI karAMcI tA. 28-4-1928. badhI dalIla (eka sivAya) tadana DhIlI che. temAM kaMI mAla cheja nahi. putra na hoya-eTale putranI khAtara bIjuM lakhavAnuM ke aMte vaDIloe potAnuM dhAryuM muLa je jIvananuM dhyeya che tene dhakake mArI-punarlagna karyuM che. ane mAro virodha kaMI kAma Avyo nathI. karavuM te narI mukhaI che. vyavahArika baMdhananA majabuta alabatta AmAM vaDIle bIlakula deva nathI. kAraNa deraDAmAM baMdhAI rahI bIjAnI sevA karavAnI AzA ke ApaNA samAjanI mane-dazAja evI che ke eka rAkhavI e paNa cokhkhI khoTI ghelachA ja che. evI mANasanI strI gujarI jAya eTale bIjA mANase tene rIte je kAma thaI zakatuM hoya te pachI ApaNA bane tyAM sudhI game te bhege paraNAvavAnI mahenata kare. mahAna purUSoe mahAvo-dayAnaMda sarasvatie-mautamahave jyAM AvI manodazA vartatI hoya tyAM mArA jevA ba-isakrAisTa vageree vyavahArika baMdhano rAkhyAja saMjogovALA mANasane punarlagna nahi karavAnA vicA- hota. ane huM te A anubhavathI ja kahuM chuM kAraNa ke ramAM phatehamaMda thavuM te muzkela che. khera paNa have pavana mANasanI sAthe potAnA upara AdhAra rAkhanArane badalAI gayo che. mane to ema lAge che ke 50-ke pALavAnI pharaja paDI hoya tyAMthI te bIjAnuM kAMI karI 100 varSa pachI evo vakhata Avaze ke mANasane aA vakhata mArI kamANI na zakatA nathI, alabata thoDuM karI zake paNa te bahu punarlagna karavAnI bAbatamAM khAsa dabANa nahi thAya. sAruM kAma te ja karI zake. bAkI tamArI eka vaLI hiMdusthAna sivAya bIjA dezomAM jozo tyAM A vAta vyAjabI che. te eke haju mArAmAM durbaLatA ghaNI eka sAva sAdhAraNa bAbata gaNAya che. bAkI hAlamAM che. idri jeTalI joIe teTalI kAbumAM nathI. eTale te mane ema lAge che ke vaDIloe je pagaluM lIdhuM ke koI evA saMjogomAM mukAvuM ke jyAM IndrIya uparathI che te mAre mATe bIlakula ThIka nathI. chatAM have te kAbu cAlyo javAne jaladI saMbhava rahe. saMjogomAM huM tenuM je pariNAma Ave te bhogavye ja chuTake che. mArA mana upara kAbu rAkhI zakuM ke nahi te kAMI kahI tamArI badhAnI draSTithI tamane ema lAgatuM haze ke zakAya nahi. paNa jo AsapAsanuM vAtAvaraNa sAruM hoya bhAre sagapaNa karavuM jarUranuM che. paNa mArA kudaratI te mane A bAbatamAM jarA paNa aDacaNa Ave evuM svabhAve mArI zaktiono, IcchAone, jIvanuM dhyeya lAgatuM nathI. vaLI mArI bIjI mAnyatA evI che ke zuM hovuM joIe tene, mArI buddhine-breInane ane indriyonI zAMtinA arthe A dunIAnA bhogo bhogavavA mArA AsapAsanA saMjogeno; paraNetara chaMdagIthI tenA karatAM game te mAnasika duHkhe indrione kAbumAM maLelA anubhavo vigere vigere bAbatane saMpurNa rAma 6 rAkhavI e vadhAre ThIka che. kAraNa ke indrIonI vicAra karyA bAda haju paNa mane emaja lAge che ke zAMtine arthe bega bhegavavA e kharuM sukha nathI. paNa mAre mATe punarlagna e bIlakula lAbhadAyaka nathI. khATuM sukha che. kAraNa ke aMte te te duHkhadAkAraNa ke mane ema lAge ke dunIAmAM jIvana mATe lAja che. paNa eka mAja cIja che. paNa eka Aja kAraNanI khAtara punarlagna sauthI zreSTha pravRtti bIja enI sevA karavAmAM rahelI karavuM te geravyAjabI che. temAM AtmAnI unnati nathI. che. ane jIvana mATenI zreSTha pravRtti kaI che te bAba- khare hamaNuM te mArA muLa dhyeya tarapha progresa karavAmAM tane mAro A nirNaya te mArI vAIphanA avasAna ane sAva nirAzAja jaNAya che. chatAM IzvaranI mAyAnI pahelAM amuka varase thayAM baMdhANa hatA paNa vyavahArika keIne khabara paDatI ja nathI. mATe vaLI pAchuM anakaLa badhAne lIdhe huM kaMI karI zakatA na hatA. temAM A vAtAvaraNa ubhuM thAya tyAM sudhI thobhI javAnuM che. ane banAva banavAthI alabata mane ghaNuM duHkha thayuM chatAM AvI rIte jIMdagI nIkaLI jAya te paNa kadAca nA mane ema lAgatuM hatuM ke have huM mArA muLa beya kahI zakAya nahi. hAla eja, Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43ra ASADha-zrAvaNa 1984 jainayuga ratnasuMdarakRta zrI arbudagiri vara tIrtha viMva parimANa saMkhyAyutaM stavanam. ti ( apabhraMza bhASAmAM) [ saMzodhaka-muni zrI amaravijaya ziSya muni caturavijaya - siri abuyagiri siha-saMhaNa risaha chajda, kalijuga bala niliya mera tulya chaNi appa kihavuM, paNamauM tuha payapauma chaNa namiranarida sudi 1 jIma aThThAvatha vimalagiri, revaya tirtha pasiddha ujjala muMjala kaNagaNu 5Naya dhaNuha pamANa, tima risahasara maMDiyao Abuma tiltha samidhu 1nA tiyaNa mahaNa guNabhavaNa vilasira kevalanANu sArA sehaga jAdava, lusiMga vasahiya Thaviya. AIma naravaI AI gurU AIma nI piyAsa, vAsava ya payaseva, catta chaDuttara paDima Thiya 11 AIma bahiyabathajaNa AIma tithanivAsa para nimmala deula mAla, kalAguttaya duniya. vimalanaresara thira kaviya Abuya giri saMgAra, tesisa paDiyA sAla, disi thaMbhe cauvIsa chaNa 12 varabhuvaNaM tu kAraviya kalaza daMDa jhaya sAra (jhA acchara maMDava raMga, bisayari maNahara thaMbhi cihu. ka@yagirivara kaNagirivara kaMti jhalakaMta, bAsaThi biMba suga, chaga caukI ayAla chaNa 13aaaa kiM mahimA maDiyau mahivaMta himavaMta jhalai bArasAkha siMgAra, dasa aDa sAmi pUjana chaNa. varavisiyakamala varNa caMdaNa ku kiM malayau lahaI. panasa mahimAgAra, rayaNAyarU kira lahariyau 14 naNu gaNagaNu lagu ghaNu sahaja sihara vilAsa, ghaMTa raNuNaI ghaMTa raNuNaI guhira saNa. kaMcaNu daMDa sukuMbha jhaya Akhuyamira vilAsa pA tala tAlAveNu ghaNuM paDa tUra sarabherI vajaI. aha vimala maMti kaya deulami, picasada paDisada kari tibina kAla baMbhaDa gajaI. siri Adila dAhiNu maMDa mi. nava nava bhAva suhAmaNuuM, ghaNu narcAI naranAri. cIMyAla paDima ya satari mutti, abuya sela vilAsa karU nemiANesara bAri 15 cau vIsI paMcaya payaDa jutti dA hira nitula pittalu risaha nAha, hima mUla gabhAraI risaha deva, aDa paDimA maNuhari jagaha nAha. ghaNusAra phaliya kira ghaDiya eva, guri sihari biMba paNa nimmalAI, paNa pamiA saMjuya AraDa, bahu bhattihi samarauM muMjavAI caupana biMba sivalacUiDa ILA giri gAma samAgama bahula leya, bahi maDavi sagavaMna jInavarANa, bhatti blara pUjai galiya seya. lahu dehari tiyajuya tisayarANu. vaNarAI nisevaI viviha bhAvi, tiha Divi paNamauM na biMba, nijharaNAM jhaNaNaI guhira ravi I17nA chaDatI sAmi chamakaMTha kaMba. baha kaMta ketaka parimaNa, jhalakata . deula ghayavaDeNa, gajasAlA taraNimaDavaMmi, gahagatau bhaviyaNa gIya nAdi, saya udasa paDimA maNu hami. lavalaMtI kaMtihi gayaNa vAdi 18 ahu bahu vila acchara sahiyaMmi, sura kinara meyara jaya bhaNuti, ayi tihuyaNa jaNa maNa mahiyami lA muNi vijAcAraNa guNa gaNuti. guya girivara gurUya girivara vimala saciveNa ari ariri ehu Ihi ti thayANuM, aDakelI daviNabhari risaha kidhu visthinuM kiddhau gayaNugaNi bhAsaNa nAma bhANu 1dA |16 Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siriya girivara ubhA culasIjI ina cAma saMcA bibhAI jaNa maNu mAhiyAI, have bAda bhAviti nimnayA 5 sukhalAlajI sAdhanA mAro vArtAlApa ||2|| nityu cAvara nitya cAra bharata binaimi supasiddhau mahima guNi girbhAra pamANu kiri bhANu jANupta. jattAgaya nAgida muSTi muNiya nANi mahimA vakhANu. siri risaraara vIratu, siMharaMtA jati patta 433 // 21 // se| bhUmaMDala maMnau, Apa niSTha pavittu jIya bhuvabhUsaNa daliyadUsaGga nAhi nara naMNeA, jahiM vasai jAyacu kappapAyanu temi sivapara saMdaNuA. teM nityu varga yuddha naryuM jo jaNA bava luMpayuM, ri aya seka sakarela to lA sahasaMparka - jI, sukhalAlajI sAdhanA mArA vArtAlApa " paM. sukhalAlajI zrI jinavijayajIne jarmanI vidAya karavA muMba bhAvyA tyAre mArI sAthe temanI mulAkAta thai te samaye carcAyalA prazna ane uttarA koMgI hovAthI sarvanI jAgR mATe sakSepamAM ApuM chuM. itizrI arbuda girivara tIrtha biba parimANu saMkhyAyutaM samAmamitikRtaM viSuvavara ratnasuMdara gaNuibhiH / / [ vikrama 15 muM zataka ] meM jJAnathI vaMcita rahevAthI te te viSemAM matine kuti rAkhavA jevuM che. e vAta cekasa hai OM nampanyAyanA abhyAsI te anya dAMtAmAM paiDuM paNa dhyAna ApatA rahe te atyuttama sarvadezIya pati thAya. e paNa cokkasa che ke anya dAnano abhyAsa paMDitAi mATe tevA ke majabUta pApe pUrI pADato nathI. eTalIja nabandhAyanA abhyAsanI viziSTatA. jarUra ethI buddhimAM talasparzitA ke gahanatA, samatA, vicAraNAnuM adhipatya, cAkkasAi, Adi prApta bahu sArI rIte thAya che. Aja kAraNeAne laine upAdhyAyajI yazeAvijayajInA nanyanyAyanA pariSkA vALA keTalAka graMye sAmAnya abhyAsI mATe joye teTalA upayegI thatA nathI-jevA ke nyAyAloka tathA nyAyakhaDakhAdya aparanAma mahAvIrastava. Aja kAraNane kuzala pramArka pachI judI judI carcA thatAM maiM prazna karyo ke nabandhAyanuM jJAna. keTale aMze jaina sArki banA abhyAsa utkarSa ke pragati mATe upayegI Dera patie kahyuM ke na--nyAyanA abhyAsathI keTalAkanuM jJAna ekadezIya thAya che ane mAtra nyAyanA viSaya sivAya tene sAmAnya prakAranuM paNu anya darzanenuM jJAna ke te tarapha rUci thatI nathI ane bIjA viSA mATe to jANe tenI buddhi karI kuni thai jAya che. bIjI dazamAr varSa je A nayyAyanA abhyAsa mATe gALavAM paDe che tenI sarakhAmaNImAM jIMdagImAM anya vicArane brAemAM tenI kaMra upayegatA nathI, vaLI dareka darzananA graMthA jo e pramANe lakhAya ke daza bAra varSanA navyanyAyanA abhyAsanI apekSA rahe te navyanyAyanI paribhASAmAM guMcAI javAthI te dananA sUtra siddhAMta paNuM bhUvA javAno vakhata Ave. naanyAyanI khaza upayoga te gaMgerIopAdhyAyakRta ciMtAmaNI graMthamAM darzAvelA mUtra siddhAtane nyAyanI vicAraNAmAM temaja anyatra ghaTAvA pUratA che. tethI AgaLa vadhI jeTaluM zirAmaNa mAthurI nagadIzI cAMdanI AAdImAM gumAvuM eTaluM maLe te viSayamAM jainanyAne prAthamikagraMtha jaina tarka paribhASA" pazu prAthamika abhyAsa mATe upayegI thatA nathI. ethIja jyAM upAdhyAyajIe prAcIna AcAryonA graMtha para TIkA rUpe lakhyuM che tyAM, abhyAsI mATe vizeSa saratAthI nathabhA thAya che. bharanA " sAma samuccaya" uparanI upAdhyAyajInI spA-kakSAnA nAmanI TIkA nahAyathI rile devA chatAM aMba graMtha nahAvAthI pramANamAM te ochI durgama che. natha nyAyanA pakiAza temAM karkamAM AvyA che paraMtu te bhUla kArikA haribhadrasuri dha samartha patinI racelI burkinI prakhanA karavA jevuM DAya paraMtu anya darzana-rAyAthI te uparathI payA ta dha para sArA prakAro te Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga aSADha-zrAvaNa 1984 pADavAnuMja kArya TIkA kare che. arthAtu mULa viSayanuM nyAyanI vicAraNAmAM khAsa jainatara bAjue mUkatAM jyAM jJAna abhyAsIne mAtra upAdhyAyajInI ja nabanyAya jene koI viziSTatA lAvI zakyA nathI. atre meM pracura svataMtra lekhinIthI saMpAdana karavAnuM hoya che tyAM DaoN. satIzacaMdra vidyAbhUSaNa temaja mAro mata bhinna ghaNI ja muzkelI paDe che. A badhuM abhyAsInI dRSTithI che te darzAvyuM ane kahyuM ke meM taiyAra karelA "jaina che patinI nahi. paMDitAImAM te upAdhyAyajInA nyAyanI prAcInatA" nAmanA nibaMdhamAM e viSayamAM graMthanI javaleja anya koI graMtha barAbarI karI zake. meM uhApoha karyo che. nyAyAloka karatAM nyAyakhaMDakhAdhanI e viziSTatA che ke atre e carcA nikaLI ke anya darzanamAM nathI jyAre nyAyAlakane mukatyAdiparimita viSaya che, tyAre evI kaI kaI viziSTa vastuo jene e vizvadharmane nyAyakhaMDakhAdhano viSaya vipula che. vaLI nyAyakhaMDa ApavA jevI che. pAMDitajIe kahyuM ke te "pariNAma khAdhamAM lekhinI vizeSa prauDha che. navyanyAyanA pariSkAronI vAda" "nayavAda" "karmavAda" "mokSa pathanI kramika bhUmipracuratA bAjue mUkI jaina siddhAMtanI temaja samma. kAonI sUkSma AlocanA arthAt guNasthAna krayAtitakamAM carcAyelA siddhAMtonI dRSTithI joIe te roha varNana" "jJAnamImAMsA" " mAnasatatvamImAMsA" upAdhyAyajInI syAdAdaka5tA sauthI uttama che. temAM ityAdi che. meM kahyuM ke je paramANuvAda vaizeSika darzanamAM prameyamImAMsA sauthI sarasa che ane vividha darzananI tathA je prakRtivAda sAMkhya darzanamAM che te pariNAmavAda carcA ja sammatitakamAM bahu vistArathI karavAmAM AvI che. paMDitajIe kahyuM ke jenA pariNAma vada tethI che tene bahu suMdara ane parikta saMkSepa karavAmAM AgaLa vadhe che ane jIvamAM pariNAma dekhADe che Avyo che. temaja nayAmRta taraMgiNImAM sammatitarkanA ane tethIja "satpAtre 2 vravyAmadaM sat" e AkhA naya kAMDane samAveza karavAmAM AvyA che, ane sUva prarUpe che. vaMLI A pariNAmavAda sarva vastumAM bahu eja pramANe jJAnabiMdumAM jJAnamImAMsA karatAM saMmatinA saMdara rIte AvI suMdara rIte ghaTAvI tenuM ghaNuM sUkSmavarNana ApyuM che. samagra jJAnakAMDane bahu suMdara rIte samAveza karavAmAM karmavAdanI viziSTatA jANItI che paraMtu temAM je ra. AvyuM che. jAme vaMdhaH e tattva mUkayuM che te mAnasa vidhA joDe eja pramANe haribhadrasUrinA " anekAMta jaya ghaNo gADha saMbaMdha dharAve che, e dareka viSaya para patAkA" nAmanA graMthamAM paMDitAI aditIya che, ane vidhAne pAse nibaMdha lakhAvavAnI AvazyakatAM temaNe kAMta vAdanI atyuttama rIte sthApanA thaI che topaNa pAThaya kramamAM te zAstravArtA samuccayaja upayogI darzAvI temaja jainanI AvI sarva viziSTatA darzAvanAra thAya che kAraNa ke emAM saraLatA uparAMta viSayanI eka saMgraha graMtha lakhAvavAnI paNa AvazyakatA darzAvI. vividhatA che. paMDitajInuM bIjuM kahevuM e hatuM ke kAvya saMbaMdhI carcA nikaLatAM paMDitajIe zrI hemacaMdrAjainAcAryo jyAre khAsa jaina viSa para lakhe che cAnA triSaSTizalAkA puruSa caritrane vakhANyuM. meM hIratyAre te graMtha anupama ane aditIya hoya che paraMtu saibhAgya, jayaMta vijaya, hammIra mahAkAvya, raMbhAnyAyAdi viSayanA hiMduonA ke baiddhonA graMtho para maMjarI nATikA, bAlabhArata, zAMtinAtha caritra (muniTIkA kare che tyAre temaNe koI viziSTa tattva ApavAnuM bhadrakRta) Adi zvetAMbaronAM tathA dharmazarmAnyudaya caMdrana hovAthI te graMthe tajanI daSTie sAmAnya kaTi prabha caritra AdipurANa Adi digaMbaronAM kAvyo sArAM nAja rahe. jemake haribhadrasurinI nyAya pravezanI TIkA, birinA nyAya pravezanI TIkA, hevAnuM kahyuM tyAre temaNe kahyuM ke janetara prasiddha paMca tenI anekAMta jayapatAkA ke zAstravArtA sayucaya jevI mahAkAvyonI joDa mUkI zakAya evAM, ka9panA zaktinI aditIya banI zakI nathI. teja pramANe jayasiMha prauDhimAnI daSTie emAMnA eke nathI. hI; saubhAgya sarinI nyAya sAranI TIkA mATe kahI zakAya. abhaya- kAvyanI zailI ghaNI manarama hovAnuM temaja radhutilakapAdhyAyanI nyAyattimAM paNa A ghaTaze. AthI vaMzanI zailIe racAyeluM hovAnuM meM kahyuM tyAre 5s Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. sukhalAlajI sAthe mAre vArtAlApa 435 tae uttara Apyo ke zabda racanAnI daSTie ema AvyA hoya ema nathI enuM kAraNa zuM? evo prazna bane paNa arthanI ke kalpanAnI dRSTie tema nathI. thayo tyAre paMDitajIe kahyuM ke nanyAyaAdine abhyAsa vaLI temaNe kabula karyuM ke zabda racanAmAM te uttare- karavA uparAMta te para satata vicAraNAne pariNAme navIna tara vikAsa thatA ja gayo che. meM kahyuM ke ApaNe to kahevAM e sAdhAraNa abhyAsathI banI zake ema eka kavie svataMtra kalpanA keTalI lIdhI che e upara nahotuM ane nathI. upara kahI gayo tema daza bAra varSe tenA guNane nirNaya karIe e ThIka nahi, kAraNa ke je tane abhyAsa thaI zake tenA para ochAmAM uttarottara kavio pUrva pUrva kavinI kalpanAo letA ochAM teTalAMka varSanI vicAraNAthI navAM to prApta ja AvyA che. mahAbhArata rAmAyaNamAM badhAe lIdhI thAya ane tyArabAda anyadarzanamAM teno upayoga thaI che ane huM dhAruM chuM ke bhAratakAra tathA rAmAyaNakAre zake. yazovijayajI navyanyAya pIne pacAvI gayA hatA ane temanI pUrvenI kRtiomAMthI lIdhI haze. paMDitajIe tethIja navIna to temaNe jaina darzanamAM ApyAM kahyuM ke gadhamAM "tilakamajarI" e e graMtha che ke temaja nanyAyanAM tattanuM paNa jana daSTie khaMDana je kAdambarI, Adi jainetara graMthanI barAbarI karI karyuM. A ja yazovijayajInI viziSTatA che ke I. sa. zake ne keTaleka sthaLe caDhI paNa zake. hIra saibhAgya 1200 thI mAMDI temanA samaya sudhI je anya vijaya prazasti AdinA aMdara aMdara guNadeSanA jainAcAryuM na karI zakyA te temaNe karyuM. upAdhyAyavivecananI carcAmAM utaravAnI taka maLI na hatI. chanI zailI para carcA thatAM temanI zailI jagadIza gai tathA parIkSAkha nI sarakhAmaNI bhaTTAcAryanA jevI che arthAtu zabda bAhulya sivAya upara carcA thatAM paMDitajIe kahyuM ke vAdi devasarie gabhIra carcA karavI. vaLI mathurAnAthanI temanA para viSayosAra karyo che arthAta satronI saMkSipta ghaNI asara che. mathurAnAthane emaNe ghaNe sthaLe kathananI zailinI traTi temaNe paDavA dIdhI nathI. temaNe upayoga karyo che ane nAmollekha paNa karyo che. jagalayastrayInI akalaMkadevanI pa1 TIkAmAMthI pitA dIza bhaTTAcAryane nAmollekha karyAnuM dhyAnamAM nathI, jema nAM keTalAMka sUtre uhata karyA che. parIkSA mukhasUtra karatAM zrI hemacaMdrAcArye potAnA samakAlIna malayagiri ke vikasato pharu zuM che mAM pramANapataya tavA. vAdidevana nathI karyo, paraMtu jagadIzanA graMthathI teo lekAlaMkAra " TIkA sivAya paNa pAThaya kamamAM mukI jANitAM hatA ema anumAna thAya che. zakAya evo graMtha che ema temaNe kahyuM. meM umeryuM ke navyanyAyanI traNa prasiddha TIkAo mAtharI jagaekaja graMthamAM pramANa naya saptabhaMgI Adi badhI dIzI ane gAdAdharInI arasaparasa sarakhAmaNI karatAM carcAne samAveza karelo hovAthI prAthamika abhyAsa paMDijIe kahyuM ke mAdhurI maLa ciMtAmaNI graMthane mATe te bahu upayogI che. sparzIne hovAthI teNe saMkSepamAM saralatAthI bahu viSayanI nyAkumuda caMdrodaya (prabhAcaMdrane) nyAyAvinizcaya samAlocanA karI che. jagadIzI ziromaNI nAmanI vRtti (vAdirAjanI) tathA siddhivinizcayavRtti (anaMta ciMtAmaNinI TIkA upara haii vizeSa vistAravALI che vIryanI) e traNa nyAyanA graMthomAM nyAyavinizcaya ane thoDA zabdomAM bahu gabhIra Azaya raju kare che. karatAM bIjA beu caDhe che ane te beu sarakhAmaNImAM mAthurI karatAM paMDitAImAM caDhIyAtI che. gAdAdharI zabdonI eka sarakhA lAge che e paNa pUchatAM kahyuM. pracuratAvALI samasta zabdavALI ane gaMbhIra vicA. vaLI gaMgezapAdhyAyane ciMtAmaNi graMtha che. sa. raNA karatI hovA chatAM viSayane vizeSa sphoTa kare che. 1200 nI AsapAsano hovA chatAM pAchaLanA thaze. kAlIza karI keDapatra heva.thI pUrtirUpe che. vijayajI pUrvenA jaina taiyAyikoe tene upaga na yazovijayajInI smaraNazakti abhuta hatI e karyo teTaluM ja nahi paraMtu tenI asara taLe jarI paNa temanA graM ke jemAM sakalasiddhAMta paMcAMgI tathA para Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 436 aSADha-zrAvaNa 1894 samayanA prasiddha graMthamAMthI cokkasa utArAo che tenAthI tattvajJAna zaMkAyukta rahe che, temane nizcara thaI zake sAbita thAya che ema kahyuM. te vakhate hastalikhita nathI. vaLI saMsakRta TIkAe Agamo para hovAthI graMtho hatA ane sarvatra sarvakALa upalabdha na hatA. saMskRta jANanArA te prAkRta sAhitya paNa samajI zake zrI hemacaMdrAcAryanI viziSTatA temaNe e kahI ke ema che. meM pUchyuM e badhuM vidvAna nipajAvavAnI e temanA samayanA upto date vidvAna che ane daSTie kahyuM paNa je kanyAo tathA stro ne sonA dareka viSayanA temanA graMthomAM pUrvenA sakalayathonuM dahana zabdArtha gokhe che te karatAM prAkRta bhAga parezikA jevuM anupama rIte ApI potAnI vistArathI tathA anu zikhI arthajJAna prApta kare e vizeSa ISTa che ke nahi? bhavathI temAM navAM tattva umerI pitAnI mudrA pADe che tyAre temaNe te kabula karyuM paNa kahyuM ke tene je mAtra udAharaNa tarIke temanAM kAvyAnuM zAsana denuzAsana saMskRta mArgo padezikA paNa karIne prAkRta kare to bahu sAruM pramANamImAMsA siddhahemavyAkaraNa haimakoza ItyAdi jJAna thAya. meM kahyuM e be bhASAne beje zuM teo che. pramANumImAMsA pUrI maLe te pAThyakrama mATe upADI zake tema che ? tyAre temaNe kahyuM ke chevaTa guja. atyuttama pustaka che. A sarva ullekha mATe temaNe rAtI te prAkRtanA abhyAsIe bahu sAruM jAguvAnI siddhasena divAkara haribhadrasUri hemacaMdrAcArya yazavijayajI jarUra che. mAro abhiprAya jaina zALAo mATe zikSaNa AdinA zrata paricaya saMbaMdhI vidhAnI pAse nibaMdha paddhatimAM prAkRta zikhavAnuM dAkhala thAya e che, jethI lakhAvavAnI AvazyaktA pradarzita karI. mAtra prAkRta zabdonA artho gokhAvI pUhuti karavAmAM jana sAhityanA abhyAsa mATe saMskRta ane Ave che tema na thAya ane vizeSa jJAna thAya. prAkRta bemAMthI kaI eka bhASA zikhavA jevI che? e bIjI jhINI jhINI ghaNI carcAo thaI paraMtu te sApraznano uttara ApatAM temaNe saMskRtaja pradhAna tathA mAnya janane rasa paDe eI na hovAthI mUkI dIdhI che. upayogI che ema kahyuM, kAraNake saMskRtane tatvajJAna muMbAI me 1928. mohanalAla bha. jhaverI nisaMzaya thAya che, jyAre mAtra prAkRta jANanArAnuM B. A. L L. B. nayacaMdrasUrikRta hammIra mahAkAvya. [ A pustaka saMskRtamAM che ane te saMzodhita karIne zrIyuta nIlakaMTha janArdana kIttanee sane 1879 mAM prakaTa karyuM hatuM tene Aja 27 varSa thaI gayAM che. A eka etihAsika kAvya che ane tenA racanAra eka jainAcArya che. temAM saMzodhake eka aMgrejI prastAvanA mUkI che tene sAra nIce pramANe che:- ] DA. buhalare vikramAMka devacaritranI pitAnI prastA. ane hammIra rAsA baMnene, sAraMgadhara ke je raNathaMbhavinAmAM hammIramadamardanano ullekha e rIte karyo che ke nA cehANa hammIra bAroTa-bhATa hato ema te te jesalameranA jaina graMthabhaMDAramAM nevuMka varSa pahelAM jaNAve che tenI racelI kRtio tarIke, ullekha kare che. vidhamAna evuM etihAsika saMskRta kAvyuM che. mane A zAraMgadhara pote jaNAve che ke te raNathaMbhoranA cohANa jana lipimAM lakhela kAvya "hammIramahAkAvya bhaLI hazmIrano samakAlIna nahoto ane tene pitAmaha radhuAvyuM, tenA nAmamAM phera che chatAM huM anumAna karI nAtha te rAjAne gurU hate. zAraMgadhara pitAnI paddhamAnuM chuM ke jesalamera bhaMDAramAMnuM upara ulekhela kAvya timAM ane gadAdhara potAnA rasika jIvana' mAM "ajJAta ane A kAvya bane ekaja haze kAraNuMke tenA aMtamAM nA mathALA nIce hammIra saMbaMdhInA keTalAka hammIranuM maraNa ane tenA para vilApa e hakIkata mUke che ke je A kAvyamAM jovAmAM AvatA nathI. Ave che. karnala TeMDa potAnA rAjarathAnamAM hamIrakAgya apayA dIkSita paNa pitAnA "kuvalayAnaMda"mAM "akra Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayacaMdrasUrikRta hammIra mahAkAvya 437 mAtizayokti alaMkAra 'nA udAharaNa tarIke eka zloka thayA tenI peThe A kavi thayela nathI te chatAM tenuM A Take che jemAM hammIranI vAta Ave che ane te paNa kAvya te bANa ane bihaNanA karatAM ochI atiApaNA A kavinA kAvyamAM maLatuM nathI. AthI hAsika mahattA vALuM nathI. je hakIkta bANa ane jaNAya che ke saMskRtamAM "hammIrakAvya' nAmanuM bIjuM bihaNanAM kAvye pUrI pADe che te be yuropIya prasiddha kAvya hovuM ja joIe paraMtu te bIjA kAvyamAM A saMskRtanI mahenatathI aMgrejI vAMcakone labhya thayAM kAvyanA nAyaka hammIraneja viSaya che ke nahi e saMhavALuM che. hammIrakAvyanI ativAsika hakIkata aMgrejI vAMca che. karnala TeMDa pitAnI pAse hammIrakAvya ane hammIra kone sulabha karavAne A prayana jeo bhAratanA ItirAsAnI prata hevAnuM ane tenuM bhASAMtara pitAnA gurUnI hAsanA jJAnano pracAra karavAmAM rasa le che teo vadhAvI leze. sahAyathI karyAnuM jaNAvyA chatAM te bane kaI bhASAmAM la saMskRtamAM je bIja lakhanArAoe etihAsika khAyela che te jaNAvatA nathI. hammIranI sIlasIlAbaMdha graMtho racyA che temanI paddhatine anusarI ApaNe vAta lakhavAne teNe prayatna karyo nathI. prasaMgopAta te graMthakAra pitAnA nAyakanA vaMza mATe AkhuM eka prakahammIra saMbaMdhI je jaNAve che te te nAmanI koi raNa nAme 14 ma-chello sarga bhare che ane A amuka vyaktine bIlakula lAgu paDatuM nathI, paNa tene kRti karavAnAM kAraNo samajAve che. AmAMne amuka te nAmanI aneka judI judI vyakitaonI vAtanuM bhAga atra Apa egya thaze. asaMbaMdha mizraNa che." jayati janitapRthvIsaMmadaH kRSNagaccho mI. kIttanee A kAvyanI prata nAzakanA mI. vikasitanabajAtI gucchavat svacchamUrtiH / goviMda zAstrI niraMtara pAsethI meLavI hatI ke je. vividha budha janAlI bhaMga saMgIta kIrtiH zAstrIne pitAnA eka mitra pAsethI maLI hatI. te tavasati gae mauzipu DevisTAnAM (1) raze pratamAM chevaTe ema jaNAveluM che ke-saMvata 154ra tasmin vismyavAsavezmacarita zrI sUricake kamAt varSe zrAvaNe mAsi zrI kRSNaSi ga zrI zrI jayasiMha jajJe zrI jayasiMha sUrisuguruH prazAla cUDAmaNiH suri ziSyaNu na haMsenAtmapaThanArthathI parojapure hammIra SaTabhASA kavicakrazakramakhila prAmANikAgresaraM mahAkAvya lilikhe kalyANumatu bhadra bhUyAt saMdhasya sA sA vimAnovo vAvivavidhau 22 graMthAgaH 1564-eTale A saM. 1542 (sana 1496) zrI jayanArIvaze naLyuM sthAvaraNamaya 1 thaH vAgye . nI lakhelI prata che. saMbhava che ke A prata kavinI kRtvA kumAranRpateH khyAtastravidya vedi cakrIti // 24 // mULa pratamAMthI nakala karelI hoya ane tethI tenuM tadIya gaNanAyakaH kramanamajanatrAyakaH mahattva khAsa che. prasanna zazabhatprabhu jayati vAdibhedi prabhaH nayacaMdrasUrinI A kRti eka kAvya tarIke puSkaLa yadIyapadapaMkaje bhramirabhaMgalIlAyita guNo dharAve che ane saMskRta sAhityanA graMmAM zrayati mahatAmapi kSitibhRtAM sadA maulayaH // 25 // bhAgye ja maLI AvatAM etihAsika kAvyo paikI ekane tatpaTTAMbhojacaMcattarakharakiraNaH sarvazAstraikabiMdu: namunA tarIke khAsa prakaTa karavA gya che. jeno iti. sUrIMdu: zrI nayendujayati kvikulodnvdullaasneNduH| hAsa pote lakhe che tenA samayamAM bamaNu ane bihANa tene tenaiva rAjJA svacaritatanane svapnasunnena kAmaM * bIjuM hammIramadamardana kAvya che ke je jayacaMdra cakrANaM kAvyameta nnRpati tatimude cAru vIrAMkaramyaM // 26 // sUrita che ane te gAyakavADa prApya graMthamAlAmAM prakaTa pAtroppayaM kaviguro jayasiMha sUreH thayuM che. temAM A hammIrakAvyamAM nahI maLatA gaNavelA kAvyeSu putratitamA nayacaMdra sUriH / ke che ke nahi te te bleke ahIM mUkyA nathI tethI nazvAtha sAtha paranA po luja joIne nizcita kahI zakAtuM nathI. taMtrI. vinyAsa rIti rasa bhAva vidhAna yatnaiH // 27 // Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 jenayuga aSADha-zrAvaNa 1984 .. -jeNe pRthvIne AnaMda upajAvyo che, jenI mUrti paraMparAmAM) patra chuM paNa kAvyamAM navIna arthane yathArtha vikasita evA navajAti kusamanA gucchanI peThe svaccha ghaTita padapaMktimAM yuddha karI vinyAsa rIti ane rasa che, jenI kIrti bhUgarUpe vividha budhajanA samudAye bhAvanA vidhAnanA yatna vaDe putrarUpa chuM. gAI che, ane jaina dharmanA anuyAyI (zrAvakonA) vaLI kavi 38 mA zlokamAM jaNAve che kemukuTa upara jeNe pitAne vAsa karyo che e kRSNaSi prAyoparAndrAviMto roSa gaccha jayavate varte che. na cAtra ciMtyo mama maMdabuddheH / .' te gacchamAM je sUrionAM carite viramayanAM graho na kAlidAsAdimirapyapAsto rUpa che evAnA valamAM zrI jayasiMhasUri nAmanA yosSyA kartha vA tamahuM cagAma . prajJAve temAM cUDAmaNi evA sugurU jamyA. ke jeNe huM maMdabuddhinA prAyaH zabdAdithI thayelA deSa dhyAcha bhASAnA kavisamUhamAM ijasamAna ane sarva pramA. namAM anna na levA yogya che, kAraNa ke je mArga NikAmAM agresara evA sAraMgane ekadama vAdanI kAlidAsa AdithI dUra thaI zakayo nathI te mArgane vidhA vidhimAM viraMga karyo-harAvyo hato. tyAga huM te kevI rIte tajI zakuM? - "je jayasiMhasUrie (1) nyAyasAra para TIkA, A kAvyano prAraMbha jema saMskRta kavio kare che (2) navya vyAkaraNa (3) kumArapAla nRpa upara kAvya tema keTalAka devanA maMgalAcaraNathI thAya che ane kavie racIne traNa vidyA (nyAya, vyAkaraNa ne kAvya) jANanA- evA ko te mATe racavAne zrama lIdho che ke je ramAM cakrI e tarIke khyAti meLavI. . te hindu deva ane janonA keTalAka tIrthaMkara ema baMnene te gaNanAyaka pitAne namatA jananA rakSaka, vAdi- lAgu paDe, A paddhati para ATaluM vivecana karI zakAya ene bhedanArI kAMtivALA prasanna caMdra jevA prabhuno ke nayacaMdrasUri e nAma parathI samajI zakAya che ke jaya thAo ke jenA padapaMkajamAM mahA rAjavIonA teo dharmathI jaina hatA chatAM paNa hiMdumAMnA mukhya muka, bhamatA bhramaro lIlA kare tevI rIte Azraya le che. gaNAtA devanA AzIrvAda levA mATe temaNe kariyA tenA paTarUpI kamalane nayacaMdrasUrie ugra kiraNa- e ema sUcave che ke (1) je samayamAM kavi hatA te vALAM sUrya samAna che, ke je sUri sarvazAstronA arka. vicArasvAtaMtryane jamAno hato ke jyAre saMkucita rU5, kavikalavaMzarUpI samudrane caMdra samAna che. A ane dharmadha asahiSNutA-are musalamAnI paNa kavie je rAjAe svapnamAM AvI potAnA caritano hiMdu lokapriya dharmanI AlaMkArika-aupacArika bhASAnI vistAra karavAnI AjJA ApI tethI prerAi nRpatinA khubIonI kadara karavA lAgI hatI, athavA to te e samUhane AnaMdarU5, vIrAMka (vIra e zabdathI muMdrAMkita) sUcave che ke (2) kavinI dviarthavALA ke racaevuM A ramya kAvya racyuM. vAnI utkaTa icchA hoya ke je racavAmAM kavi ghaNuM | (ha) nayacaMdrasUri kavigurU jayasiMhasUrinA (vaMza- che, ghaNA kavio potAnA graMthane amuka zabdathI aMkita * A kavi vaLI ema paNa kahe che ke rAja to karI pitAnuM takhallusa-saMketa sUcave che. ughAtanasUri viramanA keTalAka darabArIoe kavinI rUbarU evA zabdo dakSiyAMkasUri kahevAya che. haribhadrasUri virahathI, malakADhayA ke nA saMskRta kavionI kRtionI uttamatA thAgAra AcAya kurAla zabdathI vAya yagiri AcArya kuzala' zabdathI, vAyaDa gacchIya amara vALI kRti karI zake evo hamaNAM koIpaNa kavi nathI tethI caMdrasUri vIrAMkathI (A kattanI peTheja) ane munisuMdaraA kAvya pote karavA lalacAyA. mI kIttane kahe che ke sArA " mA nA * rAja temara vikrama, game te hoya paNa te akabara pahelAM kahevAmAM kadAca dhanaMjaya kavine nIce 70 varSe vidyamAna hovAnuM jaNAya che. mI kIttane vIrAMka zloka kavinA manamAM hovo joie. e zabdane artha vIrarasathI bharele karyo che, paNa khare apazabda zataM mAghe bhAravau tu zatatrayaM artha" kavie potAnA takhallusa vIrathI aMkita e artha kAlidAse na gaNyate kavireko dhnNjyH|| Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayacaMdrasUrikRta hammIra mahAkAvya 439 kuzaLa hatA.4 dareka rajapUta haMmezAM kalejAmAM kotarI rAkhe che ane - A kAvyane nAyaka raNathaMbhapura (raNathaMbhora)ne tenuM kaDaka pAlana karavAthI ja udayapuranA zIzadIA, hammIra cauhANu che ane te hiMdI gItamAM prasiddha buMdI ane koTAnA hArAnA vaMze uccapada pAmyA che. nAma che. hiMdanA tAjA samayamAM thayelA je keTalAka savaiH zijha cahya gnazUravIra purUSoe musalamAna sAthe talavArathI yuddha karI triyo vilAsA api jivitaM ca / pitAnI svataMtratAnI rakSA arthe prANu ApyA te paikI zakAya putrIM shrnnaagtaaNshcaaeka A hammIra che. jeo hArI gayA teone paNa DajhayacchataH %i tRNamavinA , ItihAsa rasapreraka hoya che. je jItanI AzA na ToDa cohANunA vaMza mATe lakhe che ke rAjapUta chatAM laDe che-pitAnuM kartavya laDavAnuM che ema dhArIne vaMzo thayA temAM bahAdUrInAM sarvottama kAryo A cohAja mAtra laDe che-jUlanI pAse potAnI gardana jhukA suvaMze ja karyAnuM kahevuM ghaTe. te vaMzamAM hammIra jaMvavA pratye tiraskAra dharAve che kAraNake tema karavuM e bhyo hato. teNe pitAnA vaMzanI svataMtratA jALavavA. , te te pitAnA pUrvajonI rItithI virUddha che ema pote mAne ane tenI rItio sAcavavA prayatna karyo ane pa.. che tenI rAvata che,-te ApaNuM sahAnubhUti tathA prazaMsAne yogya che. tAnA zatruo sAthe yuddha karI amuka vakhata sudhI hammIra e AvuM ja pAtra che. kavi tene mAMdhAtA, atizaya vijayI rahyA. AmAMnI keTalIka laDAIo te yudhiSThira ane rAmanI samAna kakSAmAM mUke che. A tene zaraNe AvelAnA rakSaNa karavA arthe laDavI paDI. kAvyAtizakita che, paraMtu nIcenA zloka parathI tenI ane teTale daraje te niHsvArthapaNe laDe hate. khare. prazaMsA ApaNe ochI nahI karI zakIe ane e khabara te alAuddInanA julamathI nAsI AvelA eka mahAnapaNAnAM kAraNe eTalA badhA gati che ke te megale amIranuM rakSaNa karavA karelA yuddhamAM paDaye-maryo, - + mA. kIrtane A para TippaNu lakhe che ke saMbhavataH "alAudInanA rAjyane trIjuM varSa thayuM tyAM eka darekane khabara haze ke "rAghava pAMDavIya kAvya' evuM che ke amIranuM teNe apamAna karavAthI te amIre " hammIranuM jenI dareka paMkita rAma athavA pAMDavo ema vAMcakanI zaraNuM lIdhuM. hammIrane raNathaMbhorane kille hiMdanA IcchA pramANe darekane lAgu pADI zakAya tema che. mane hamaNAM majabUta killAomAMne eka te vakhate hate. adalAthaI gayelA eka jana paMDita nAme meghavijaya gaNinuM sasasaMdhAna mahAkAvya' nAmanuM kAvya turatamAM batAvavAmAM uddIne te amIrane pAcho soMpavAnuM hammIrane kahevarAAvyuM che ke jene dareka kSeka rAma, kRSNa, jinerudra ema hato te hiMdu rAjAe udAra hRdayathI javAba Ape sAtane lAgu pADI zakAya che. prastuta kAvyamAM nAdine ke sUrya pazcimamAM uge ane sumerU jamInadosta thAya prathama eNka pa tiene udezIne che ke je divya paNa abhAgI zaraNAMgate pitAmAM rAkhelA vizvAsane pote nyAtimAM hindu ane jaina baMne zraddhA rAkhe che. bIjA bhaMga nahi kare. raNathaMbhorane ghero ghAlavAmAM Avye. kamAM nAbhibhUne saMbhAryA che ke jeno artha nAbhi te killo Akhare hAtha karavAmAM Avyo, paNa vIra rAjAnA putra RSabhadeva (jenA prathama tIrthaMkara), ane hiMduonA brahma ema be thaI zake. trI zrI pArzvane hammIra bacAva karatAM bharAyo ane tenA kuTuMbanI 3 che ke jene hiMdu viNu mATe ghaTAvI zake ane jene to strIo tenI pAchaLa satI thaI." hammIrane A pitAnA 23mA tIrthaMkara zrI pArzvanAtha mATe laI zake. cothA itihAsa rAjasthAnanA Aveza ane preraNuM bharI vIra. &AkamAM zaMkaravIra vibhu che ke jeno artha mahAdeva ke biradAvalImAM vadhAre kare che ane te samayanA yuga mahAvIra (24mA tIrthaMkara) thAya. pAMcamA lekamAM bhAsthAna para ne prakAza pADe che. sazAMti che, ke jene artha sUrya ke zAMtinAtha (16 mA hammIra mahAkAvyamAM 14 sargo che. pahelA cAramAM tIrthakara) thaI zake. chaThThA oNkamAM samudra janmA che ke je nAyakanA pUrvajone eTale cehANe ke jemAMnA ghaNA caMdra ke, samudrarAjAnA putra neminAtha (22 mA tIrthaMkara)ne bane arthamAM laI zakAya. hidanA sArvabhauma rAjA hatA temane saMbaMdha che, Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga aSADha-zrAvaNa 1984 vRttAMta saLaMga ApatAM viSamatA bahu AvI che. cohANa" kahevAze. caturmukha brahmA pAsethI sArvazrAma cohANonI je vaMzAvaLI pahelA traNa sargomAM ApI sattA maLavAthI teNe rAjAnA para samrATa tarIke che temAM ApelAM keTalAMka nAma kaiDe Apela nAme rAjya karyuM. karatAM vadhu che chatAM te saMtoSadAyaka gaNI zakAya tema 2 " vAsudeva-kAlAntare dIkSita vAsudeva janme nathI. te vaMzanA ghaNA prAcIna rAjAo saMbaMdhI katto teNe pRthvIne svaparAkramathI chatI. zone saMhAra kaI jANatA hoya tema jaNAtuM nathI. potAnI kAvya karavA pRthvI para teNe avatAra lIdhe. zaktine khIlavavA keTalAMka nAmo lAvavAmAM AvyAM 3 naradeva-vAsudevane putra naradeva thayo. hoya evuM lAge che ane tethI kalpita varNane vadhI 4 caMdrarAja thayA A badhAnAM varNano AlaMkAgayAM che. te varNanamAM prakRtinAM varNane paNa AvyAM rika bhASAmAM karavAmAM AvyAM che te parathI kAvyakAranI che. pRthvIrAja cauhANuthI te hammIranA maraNa sudhIne vRttAMta khara aitihAsika che, paNa kartA vAraMvAra zailI jaNAI Ave tema che. have cohANAnI vaMzA valI hammIra sudhInI kavi anusAra mUkIe ane tenI AmAM paNa kAvyamaya banI jAya che ane aitihAsika jJAnanI khAmI pUravAra kare che. nIce ToDe rAjasthAnamAM mUkelI vaMzAvalI mUkIe. 1 cAhamAna (sarga 1 zlo. 14-25 sarga 5 thI 7 mAM saMskRta vIrarasa kAvya mahAkA 2 vAsudeva ( 26-30, vyanA niyama pramANe RtunAM varNano ane je ramata 3 naradeva ( , 31-36, tathA utsavomAM hammIra bhAga letA tenAM varNana Ave 4 caMdrarAja ( , 37-40 che. AthI A sargonI aitihAsika kiMmata nathI. 5 jayapAla ( , 41-5ra pachI hamIranA pitA jaitrasiMha hammIrane nIti- 6 jayarAja ( , 57-57 zAstra para je lAMbu vyAkhyAna Ape che te Ave che. 7 sAmaMtasiMha ,, 58-62 caMda paNa pitAnA pRthvIcaMdra rAsAmAM AvuM vyAkhyAna 8 guyaka : ( , 63-68 vyAkaraNa para Ape che. 9 naMdana ( ) 67-71 A prAstAvika TIkA karI hammIranA pUrvajonA . 10 vaparAja ( , 72-81 varNana para AvIe; ane kartAnI lekhana zailIno 11 harirAja ( , 82-87 jhAMkho khyAla je kAvya mukelAM che te parathI AvI zakaze. 12 siMharAja ( , 88-102). zilI AlaMkArika, ghaTTa ane aprastuta che ane zleSa teNe musalamAna senApati hetimane mArI yuddhamAM para kartAnI eTalI badhI valaNa che ke te anuvAda cAra hastine keda karyA. karI batAvavI e kaThaNuM ane kaMTALA bharyuM che. 13 bhIma (siMhane bhatrIjo pote dattaka lIdhela) brahmAne yajJa kare to te mATe te pavitra | (sarga 2 . 1-6 sthAna zodhavA nIkaLyA. potAnA hAthamAM kamaLa pad 14 vigraharAja (gUjarAtanA mUlarAjane mArI te deza gayuM ane te jyAM paDayuM tyAM yajJa AraMbhyo. dAna cha ) . 7-8 vinA julamathI bacavA sUryanI prArthanA karatAM tenA 15 gaMgadeva 10-15 tejamAMthI eka vIra purUSa nIkaLe ne brahmAe yajJa * TeDa kahe che ke "caturbhaja' cohANa agnikuLanA rakSAnuM kAma tene sepyuM. bIna traNa mULa purU-paramAra, parihAra, ane cAlukyanI peThe agnikuMDamAMthI udabhavyo. paNa bIjA graMthamAM utpatti 1 "je jagyA para kamala paDayuM che tyArathI judI judI rIte jaNAvI che. jyAM satya na hoya tyAM puSkara' kahevAyuM ane sUryamAMthI Avela vIra ekvAkayatA na Ave, Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayacaMdrasUrikRti hammIra mahAkAvya 16 vallabharAja (16-18 3 mallana 4 galanasUra 5 ajipAla cakravartI-ajamerane 17 rAma ' (19-21 sthApaka keTalAka vi. saM. ra2 no samaya kahe che, 18 cAmuMDarAja (jeNe hajamInane mAryo hato jyAre bIjA te virATa saMvat 202 kahe che. ' | (le. 22-27) chelle saMvata vadhu saMbhavanIya che. vipharDa ahIM 19 durlabharAja (jeNe zahAbuddInane jItyo hato) (spe. vadhu nAma mUke che; sAmaMta deva, mahAdeva, ajayasiMha, - 24-28 vIrasiMha, vindAsura ane vairi vihanTa), 6 lArAya 20 duzala (jeNe kazuvana mAyA hatA) ("tA-2014) (marA ne ajamera musalamAnanA pahelA AkramaNa vakhata 21 vizvala (visaladeva) jeNe zahAbuddInane mAryo. khAyuM. saM. 741 sana 685) 7 maNiyarAya (sAMbha ( . 33-37). 22 pRthvIrAja 1 le (le. 30-40). ranA sthApaka tethI sAMbhArirAva e birUda tenA saMtAna 3 alpaNa ( cohANa rAjAe lIdhuM. abula AAsanI saradArI nIcenA . 41-44), 24 anala (ajameramAM taLAva khodAvyuM), 45-51) musalamAnonA hAthe marA, (ToDa rAjasthAna vaibhu. 2 pR. 444. daza vadhu nAmo ApavAmAM AvyAM che25 jagadeva (le. para-55) 26 vizala ( 56-59 ) juo "muMbaI gavarnameMTa sIlekazansa" vai. 3 pR. 193 27 jayapAla ( 60- 62 ). ane prinsepanI "enTiviTijha -thomasakRta veM. 2 usa28 gaMgapAla ( 63-66) . taba. pR. 247. 9 harSarAja athavA harihararAI (najhI29 semezvara (kapurAdevIne-TADanA mate rUkAdevIne- rUdInane-sabaktagIna ? ne harAvyo tethI te "sulatAnagAha' dilhInA anaMgapAla tuMvaranI putrIne para ) kahevA) 10 vIra bIlanadeva (baliaMgarAya athavA (le. 67-74) dharmaga . mahamadagIjhanI sAme ajamerano bacAva karatAM 30 pRthvIrAja 2 (sarga 2 . 75 sarga 3 bharAyo). che. 72). 31 harirAja , 81) sarga 3 . 73 sarga 6i 11 bisaladeva (vizaladeva) judA judA zilAlekha 4 . 19) parathI tene samaya saM. 1066 thI saM. 1130 32 goviMda-raNathaMbhorane. sarga 4 le. 20-31 jaNAya che. bahaNane pitA 12 sAraMgadeva tene putra (umaramAM AvyA pahelAM maraNa 33 bAlpaNa-tene be putra-prahalAda ane vAgabhaTa sane pAmyA,) 13 Anadeva ( ajameramAM AnAsA 4 . 32-40 gara boyuM ke je haju te nAme vidhamAna che. 34 prahalAda (bAhaNane putra 4171). tenA putra. 25 vIranArAyaNa (praphulAdane putra 72-105) 13 jayamala athavA jayasiMha (sana 977) te harSa36 vAgmada (bAhaNane putra 106-130 ) pAlane pitA. 37 jatrasiMha ( vAgmadano putra 131-14ra) 14 harSapAla (sIristAmAM hipAla ) 38 hammIra (jaMtrasiMhanA putra sane 4-147. sarga 15 ajayadeva athavA ananadeva-jayapAlane putra sana 13 . 225). 10 00. vijayadeva ane udyadeva e tenA be ToDe Apela cohANunI vaMzAvaLI- bhAIo hatA. 1 anhala athavA agnipAla-e pahele hANa. 16 somezvara ajayadevane putra-rakAbAI ke je dilhInA tene samaya saMbhavita paNe vi. pUrve 650 ke jyAre anaMgapAlanI putrI thAya tene paro. tenA bhAIo turUSponI caDAI AvI. mAkAvatI nagarI (garvamaMDala) kanturAI ane jaitrasiMha, goelavAla kanDarAIne sthApI, kokaNuM, asera goDA, chatyAM, 2 suvAca puva dhruzvaradAsa musalamAna thaze. Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 janayuga ASADha-zrAvaNa 1984 17 pRthvIrAja (sana 1176) semezvarano putra, dIlhI rahI zake tema nathI. teNe muhaMtAnamAM gAdI sthApI che sara karyuM zAhabuddInathI marA. saM. 1249- te Apa rakSaNa Ape." sana 1193 pRthvIrAje dhAtura thaI muchapara hAtha mUkI jaNa18 raNasI (sana 1192) pRthvIrAjane putra dilhInA vyuM ke huM zAhabudInane namAvI page paDAvIza ane gherAmAM marAyo. hAthakaDI ne beDImAM nAMkhI lAvIza tema nahi thAya te 19 vijyarAja somezvaranA putra cAhaDadevane putra. pite kharo cehANa nahi. (pRthvIrAjane dattaka gAdIpati tenuM nAma dilhInA pRthvIrAja sainya laI mulatAna ca. zAhabuddIna sthaMbha para che). sAme Avyo, yuddhamAM pRthvIrAje zAhabuddInane keda pakaDI 20 lAkhaNasI-vijayarAjane putra-tene 21 putra hatA. lIdhe ane pitAnI pratijJA pUrI karI. rakSaNa zodhavA temAMnA sAta pitAnA Arasa putro ane bIjA AvelA rAjAne bakSIsa ApI teonA vatanamAM meka anairasa putro hatA jeNe judI judI jAte sthApI. lA. zAhabuddInane paNa bheTa ApI mulatAna pAcho mokalyo. lakhamasIthI 26 peDhIe nonasiMha ke je nIma. zAhabuddIne ATalI sArI rIte pitAnA pratye rANAno (ToDanA vakhate) rAjA hato ke je aja- vartana rAkhyuM chatAM tene parAjayathI vasamuM lAgyuM ne yapAla ane pRthvIrAjane sIdhAmAM sIdhe vaMzaja tenuM vera levA sAta vakhata pRthvIrAja para eka pachI hato. eka vadhune vadhu taiyArI karIne caDAI karI paNa dareka have upara jaNAvyuM tema chellA cahANa rAjA vakhate A hiMdu rAjAe tene harAvyo. pRthvIrAja sudhInA varNanamAM A kAvyamAM zAbdika Ama thavAthI zahAbuddIne ghaTeka (hAlanuM kuMbherI?) atizayoktivALuM vRttAMta che ke jemAM kayAMka cheDe thaDa nA rAjAne pitAnI hAranuM vRttAMta jaNAvI tenI madada etihAsika aMza Ave che. tethI temAM khAsa utaravA mAMgI. ghaNA ane ane mANase e rIte meLavI jevuM nathI. pRthvIrAjanA putra samezvarathI have prAraMbha zAhabuddIne pharI dilhI para caDI tene kabaje karyuM. loko karIe. bhayathI trasta thayA ane bhAgavA mAMDayA. pRthvIrAja gaMgadevanA mRtyu pachI somezvara rAjA thaze. te pitAnI AgalI chatAthI phulAIne kaMI thoDuM satya karAvIne 5ra ne tenAthI pRthvIrAja thayA, umara hatuM tene laI sAme Avyo. lAyaka-kalA sAhityamAM kuzaLa thayo tyAre somezvare gAdI zAhabuddIna pRthvIrAja sAme Ave che e sAMbhaLI para sthA ane pite araNyavAsa karI yogAbhyAsamAM potAnA vizvAsu mANasane rAtre mokalI tenA azvAAkhare maraNa pAme. dhipatine ane darabArI saMgItakone puSkaLa dravya ApapRthvIrAja nyAyI ane prajApremI hatuM ane zatra vAnI lAlacathI bhoLavyA, ane chAnI rIte potAnuM ene trAsarUpa hato. zahAbuddIna pRthvI jItavA AvyuM. meTuM lazkara pRthvIrAjanI chAvaNImAM mokalyuM. te lazkare A vakhate pazcimanA rAjAo gevindarAjanA putra zrI maLaskA pahelAM dAkhala thaI chApo mAryo. chAvaNImAM caMdrarAjane mukhI karI pRthvIrAja pAse AvyA ne rItasara avyavasthA thaI gaI. A vakhate rAjAnA adhAdhipati bheMTaNu dharI khinnatAnAM kAraNa jaNAvyAM ke zAhabuddIna dehI banI "nATayAraMbha' nAmane ghoDe pRthvIrAja pAse rAjAonA nAza karavA ubhA thaze che. zaherane laMLa lAge te sAthe tene je saMgIta priya hatuM te gAnAbALI nAkhe che, strIonI lAja luTe che, vagere rAjA rAo gAvA lAgyA. A vakhate pRthvIrAjane azva putone mArI nAkhe che tethI bhAgI nAsI jAya che. nAcavA lAgyo. rAjA thoDo vakhata yuddha bhUlI gayo. Ave parazurAma nakSatrI pRthvI karavA ubho thayo che ne Ano lAbha laI musalamAnoe jabaro hale karyo, leke eTalA badhA trAsI gayA che ke teo nirAMte rAjapute laDayA, paNa vizeSa zuM karI zake? pRthvIrAja Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 443 1. nayacaMdrasUrikRta hammIra mahAkAvya A joIne ghoDA parathI utarI bhayapara beTho. talavArathI A hakIkata jANI zahAbudIna sAro lAge che ema dhaNAne kApyA. pAchaLathI musalamAnoe ajANyA AvI gaNI harirAjanA dezapara caDI Avyo. harirAja gulatenuM dhanuSya tenA gaLAmAM nAMkhI pakaDI lIdho. A tAna hatA ane Akhare teNe kuTuMbanA badhAM mANavakhatathI A kedI rAjAe anna ne nirAMta tajyAM. ene bhegAM karI badhAM sAthe agnipraveza karyo. tene putra pRthvIrAje laDAIpara javA pahelAM udayarAjane 5 hatuM nahi. tenA anuyAyIo deza cheDI pRthvIrAjanA patra goviMdarAja ke jene tenA pitAe dezapAra karyo pitAnI pAchaLa AvI hallo karavA AjJA ApI hatI te pramANe te eve vakhate AvI pahoMce che te pahelAM hatuM ane pachI jeNe pitAnI bahAdurIthI navuM rAjya pRthvIrAja keda pakaDAyo hato, zAhabuddIna udayarAja meLavI raNathaMbhora pitAnI rAjadhAnI banAvI hatI tenI sAme laDavuM paDaze tethI dilhImAM cAlyo gayo. pAse je kaMI pAchaLa rahyuM ne laI zakAya tevuM hatuM te laI gayA. ahIM ajamera para zahAbuddInanI luMTa thaI udayarAje sAMbhaLyuM ke pRthvIrAja pakaDAya tyAre tene ane tene kabaje teNe lIdho. ghaNuM duHkha thayuM. tene badale pote pakaDAyo hata to sAruM goviMdarAje harirAjanA anuyAyIono satkAra karyo thAta ema chayuM. rAjAne A dazAmAM mUkI cAlyA javuM ane uMcI jagAo ApI. teNe rAjya sArI rIta tene ThIka na lAgyuM. ema kare te pitAnA gauradezane kahyuM ke pachI svargastha thaze. lAMchana lAge "ema teNe mAnyuM. tethI teNe ginIpura goviMdarAja pachI bAhyaNa gAdIe Avyo. bAha(dilhI) ne ghero ghAlyo ne divasa rAta laDato tenA Nane be putro nAme prahUlAda ane vAmbhaTTa hatA. baMne daravAjA pAse eka mAsa sudhI rahyA. vacce sAre prema hato. pitA vRddha thatAM prahalAda gAdIeka vakhata A ghere cAlu hatuM tyAre zahAbu. para Avyo ne vAmaDha pradhAnamaMtrI nImA. pitA dinanA eka mANase te bAdazAha pAse jaI jaNAvyuM gujaratAM prahalAde sArI rIte rAjya karyuM ne prajA ke tamane ghaNI vakhata pakaDI cheDI dIdhA te A saMtuSTa banI. vAta amI eka vakhata pRthvIrAjane choDI devA joIe. zAhabuddIne te chatAM eka dine vidhivazAtu jaMgalamAM te zikAre A lakSamAM na letAM ulaTuM ke dhAtura banI pRthvIrAjane gaDhapara laI javA hukama karyo. thoDA dina pachI te marI gayo. ghaNo zikAra karyo. pachI eka jabare siMha Avyo ne rAjAe bANa pheMkyuM. paNa siMhe pachI rAjAne svargastha thayo. ghAyala karyo ne ghera AvatAM te maraNa pAme. udayarAje maraNanA samAcAra sAMbhaLI vicAryuM ke pitAnI gAdIe maratAM pahelAM potAnA putra vIra tene paNa pitAnA te mitra sAthe javuM joIe tethI nArAyaNane besADI vAmane pradhAnapade rahI tenI saMbhALa pitAnA badhA anuyAyIne laI laDavA co ane vIra- levA rAjA kahI gaye, vIranArAyaNa tephAnI hatuM. te tAthI pitAnA badhA sainya sAthe khalAsa thaI mitra umara lAyaka thatAM jayapuranA kacchavAha rAjAnI putrI RNa cUkAvyuM. sAthe tenuM lagna nakkI thayuM ne pote amarapura (aMbara) harirAjane pRthvIrAjanA bharaNuthI ghaNuM duHkha thayuM kachavAhanI rAjadhAnI pratye javA nIkaLyA. rastAmAM ane gAdIpara sAzrayane Avyo. vadhu vakhata na thaze tenI pAchaLa jalAluddina 5Daze tethI tene raNathaMbhora tyAM gujarAtanA rAjAe tenI kRpA meLavavA bheTa tarIke pAchuM AvavuM paDayuM ne jayapuravALIne paraNI zakAyuM keTalIka nAcanArIone meklI. A ghaNI sAMdaryavatI nahi. jalAluddina vacce laDAI thaI, paNa koIne jIta hevAthI harirAja mehita thaI rAjyakArabhAra pratye a- maLI nahi eTale jalAludIne yukti karI; pitAnA dezamAM lakSa rahI sarva dravya nAca-gAnatAnamAM kharcI nAMkhate. jaI teNe ati khuzAmatI vALo saMdeza meka ne karene pagAra paNa maLe nahi, prajA asaMtuSTa thaI. mitrabhAva dAkhaje, ne tenA paroNA tarIke padhAravAnuM Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 kahyuM, je tema na bane te parANA tarIke lAladina Ave. bhAkhyuM ke graho ghaNA sArA che ne te e parAkramI A vakhate vIranArAyaNane vakSasthalapuranA rAjA thaze ke AkhI pRthvIne dezazatru-musalamAnonA lohIthI vigraha sAthe kaleza cAlato hato, tethI lAladina sAthe bhInI karaze. tenuM nAma hammIra pADavAmAM AvyuM. te mitrasaMdhi karavAne pote kahyuM. vAmadane A vAta vadhI majabUta suMdara banyo, zAstronuM adhyayana karyuM ane na rUcI, ne musalamAna para vizvAsa na rAkhavA jaNAvyuM yuddhazAstramAM nipuNa banyA. pukhta umara thai ke tenA paNuM vIranArAyaNe mAnyuM nahi. vAbhaDha AthI zakAtura pitAe sAta suMdara strIo sAthe lagna karAvyAM. thaI mAlavA cAlI gayo. bIjA darabArIoe sama jaitrasiMdhane bIjA paNa be putro nAme sutrANu jAvyuM paNa te vRthA gayuM ne vIranArAyaNa ginIpura ane vIrama hatA. te jabarA yoddhA hatA. rAjyano javA cAlyo. jalAludine khUba satkAra karyo ane pachI bhAra pitAnA putro potAnA parathI lai le evA jANI jhera daI mArI nAMkhyo. jaisiMghe eka divasa hammIra sAthe te saMbaMdhI vAta karI, ane teNe kema vartavuM te bAbatanI sArI salAha rAjA ga, vAgabhaTa nahi tethI raNathaMbhoranI dazA kaDI thaI. lAludine mAlavAnA rAjAne kahevarAvyuM ke ApI rAjyane bhAra choDI tene soMpo ne pote ara vAlmaTane mArI nAMkhavo. vAbhaTa jANI gayo. teNe emAM rahevA gayA. saM. 1330 (1283 I. sa.)* mAlavAnA rAjAne mArI gAdI lai rAjaputAne ekaThA cha guNa ane traNa zakti sahita hammIre have karyA. kharapura (phariztA kahe che ke khakara nAmanI mogala laDAInI caDAIo karavA nikaLavA nizcaya karyo. pahelAM jAta hatI ke jeNe A vakhate hiMdapara humalo karavAnuM rAjA ajunanI rAjadhAnI sarasapura 5ra caDAI karI IchayuM hatuM) ke jeo musalamAnonI virUddha hatA laDAImAM arjunane harAvI zaraNe lAvyuM. pachI hammIre tenI sAthe maitrI karI. A pramANe ekaThuM sainya karI gaDhamaMDala para kuca karI. teNe khaMDaNI ApI pitAne vAbhaTa raNathaMbhera gayo ne musalamAnene tyAMthI khAlI bacAva karyo. gaDhamaMDalathI hammIra dhAramAM dha. tyAM karavAnI pharaja pADI. A rIte vAlmaTa ane rajapu rAjA bhoja rAjya karatA hatA ke je pitAnA nAmatee punaH raNathaMbhora hAthamAM lIdhuM. dhArI bhejanI peThe kavione mitra hato. bhejane harAvI ujajana gayo ke jyAM hAthIo ghaDAo ane dezanA sImADA para jude jude sthaLe moTAM lazkara manuSya kSiprAnA svaccha nIramAM snAna karatA hatA. rAkhI zatrane dUra rAkhavA e vAbhaTanI nIti hatI. te 20varSanuM sukhI rAjya karI svargavAsa pAmyo. himmIre tyAM nadImAM snAna karI mahAkAlanA maMdiramAM vATa pachI tene putra jaitrasidha gAdIe Avyo. darzana karyA. te jUnA zaheramAM moTA dabadabAthI saradhatenI rANuM hIrAdevI nAme hatI, te ghaNI svarUpavaMtI samAM nIkaLe. ujajanathI hammIra citrakuTa ( citaane rANIne 5 sarva guNa dharAvatI hatI. kALe karI Da) mAM kuca karI medapAda (mevADa) ne verAna karI hIrAdevI garbhavatI thaI. teNInA dehado evAM thatA Abugiri Avyo. gayA ke je parathI garbhanI valaNa ane mahattA samajI vedAnuyAyI chatAM hammIre RSabhadevanA maMdiramAM zakAya. musalamAnonA lohImAM snAna karAvAnI teNIne pUjA karI, kAraNake mahApurUSe khoTA bheda rAkhatA nathI. kaI vakhata icchA thatI. tenA patie tenA dohada rAjA vastupAlanA mAnamAM prazasti boDhAtI vakhate te pUryA ane chevaTe sArA muhUrta teNIe putrano janma paNa hAjara hatA. viziSTAzramamAM keTalAka divasa rahI, Ape. pRthvInI cAre dizAe suMdara dekhAva dhAraNa maMdAkinImAM snAna karI acalezvaranAM darzana karyA. ahIM karyo, suvAsita vAyu vAyA, AkAza svaccha thayuM. sUrya + mULamAM ema che ke tata% saMvava vahe , majAne prakAH rAjAe pitAne AnaMda brAhmapara mAne navakSapA vadhyo tiyau 4i vine saphaLe, kanakanI varSa karI vyakata karyo. jezIoe bhaviSya nirvivA liTare viSe Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 445 nayacaMdrasUrikRti hammIra mahAkAvya arjune karelAM kAmo joIne te Azcaryacakita thayo. ApaNuM pratye tiraskAra batAvavAno prasaMga choDate Abune rAjA pratiSThita thohe ho, paNa tenI nathI. tenI sattA nAbuda karavI ghaTe." A hukama zakti, A vakhate kAma na lAgI ne tene hammIrane thatAM ulughakhAna 80000 DesvAranuM lazkara laI raNazaraNe javuM paDayuM. thaMbhera co. varNanAzA nadI pAse pahoMcatAM jaNAyuM Abu choDIne rAjA vardhanapuramAM AvI te zahera ke rastAo evA che ke gheDA cAlI zake tema nathI. rane lUTayuM ane lUMTa meLavI. caMgAnuM paNa temaja tethI ulughakhAne thoDA divasa tyAM paDAva nAMkhI pADothayuM. AthI ajamerane raste mIMTA khaMDila. zanAM gAmaDAM bALavA ane nAza karavA lAge.. camaDA, ane kAMkarolInAM zahero lUTayAM. tribhuvaneMdra raNayabharamAM rAjAe munivRta purUM nahotuM karyuM kAMkarolImAM tene maLavA Avelo ne moTI sagAtA tethI pote khuda yuddhe caDI zake tema nahotuM. teNe bheTa karI. pitAnA senApati bhImasiMdha ane dharmasiMdhane sAme AvAM mahAna parAkrama karI hammIra potAnI rAja. mekalyA. rAjAnuM sainya varNatAzA pAse AvI zatruonA dhAnI para pAcho pharyo. rAjAnA AgamanathI bhAre para jIta meLavI ghaNI saMkhyAmAM zatrane mArI nAMkhyA. khuzAlI thaI. rAjyanA moTA amaladAre rAjAne levA AthI saMtuSTa thaI bhImasiMhe raNathaMbhora tarapha prayANa sAme AvyA. temAM mukhya dharmasiMdha hato. eka sara karyuM. ulughakhAne pitAnuM mukhya lazkara laI chUpI rIte ghasamAM vijayI hammIrane laI gayA. zerIomAM rA- tenI pAchaLa pAchaLa AvatuM hatuM. bhImasiMhanA lazkare jAnAM darzana karavA utkaMThita prajAjanonI hArohAra ghaNI luMTa meLavI hatI tethI ekadama zaheramAM jaI lAgI hatI. - te vaheMcI levAnA lAbhamAM saradArane choDI cAlI gayA. A pachI keTaleka divase hammIre potAnA purohita bhImasiMha hiMdavATa ghATamAM AvyuM eTale teNe pivizvarUpane belAvI koTi yA nAmano yajJa karavAthI zuM tAna jayanizAna batAvavA zatru pAse lUMTelA yuddha puNya thAya te jaNAvavA kahyuM. purohita leka vAjA vagere khUba jesathI vagADavA hakama Apo. prApti jaNAvatAM rAjAe te yajJa AdaravA sAmagrI u1mAna AnA lAbha laI pAnAnA sanyana cAre bhegI karavA hakama Apyo. te pramANe vidhAna bAba bAju vahecI hallo karyo. bhImasiMha khUba lo. ne dezanA badhA bhAgamAMthI bolAvI maMgAvyA ane maradAnagI batAvI Akhara marANe pachI ulughakhAna zAstravidhi anusAra yajJa samApta karyo. brAhmaNone dilhI pAcho pharyo. jamADayA ane bhAre dakSiNa ApI. A sarva upa yajJa samApti pachI hammIrane laDAimAM chata karyA rAMta eka AkhA mAsa sudhI munivrata rAjAe lIdhuM. pachI bhImasiMhanA avasAnanI khabara paDatAM bhImasiM. Ama raNathaMbhoramAM thatuM hatuM tyAre dilhImAM ghaNA ne cheDI AvavA mATe dharmasaMhane Thapa Ape ghaNA pheraphAro thayA. tyAM alAudIna rAjya karato ane ulughakhAna pAchaLa Avate te joI na zako te hatA. raNathaMbhoramAM zuM thayuM tenI khabara paDatAM teNe mATe tene AMdhaLo kahyA. vaLI bhImasiMhane bacAvavA pitAnA nAnA bhAI ulughakhAnane sainya laI hANanA na gayA te mATe nAmarda kahyA. ATalAthI na dharAtAM dezamAM halle karI ujaDa karavA hukama karyo. teNe kahyuM rAjAe tene AMdhaLo karavA temaja khasI karI nAMkha"jenasiMghe ApaNane khaMDaNI ApI, paNa teno A vAne hukama Apyo. tenI saradArI khuMcavI laI potAnA putra khaMDaNI ApatuM nathI, eTaluM ja nahi, paNa bhAI bheja devane saradAra nImyA ane dharmasiMhane deza+ A nAmanuM eka paNa gAma nathI ke je hammIra vaTAnI sajA karI paNa bhejanA vacce paDatAM te sajA zAkaMbharI AvavAnA raste lUMTI zakya hoya. meDatA amalanA akaLa nahi nAmanuM gAma che te mevADanI sarahada para che. dharmasiMhane AthI bahu lAgyuM ane vera levAne yata AdaravA mA banI batAvI Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 teNe saMkalpa karyo. rAjanI mAnItI nartakI rAdhAdevI TIkAno marma ja samajI jaI ghaNe khazIyA sAthe maitrI karI potAnA hAthamAM lIdhI. teNIne tyAM thaI ghera AvI potAnA apamAnanI vAta pitAnA aMdhajana tarIke rahI rAjanI badhI hakIkata meLavavA nAnAbhAI pItamane karI. baMne bhAIoe dezayAgane lAgyo. eka divasa ema banyuM ke rAdhAdevI nirAza nizcaya karyo. bIje dine bheje hamIra pAse jaI jaNAI eTale teNIne pUchatAM ema jaNAyuM ke vedha kAzInI jAtrA pite karavA javA mATe rajA mAgI. rogathI rAjAnA ghaNA ao maraNa pAmyA che ane rAjAe rajA ApI jaNAvyuM ke kAzI jAya che tethI tethI rAjA tenA nAca ne saMgItapara bahu dhyAna te AgaLa jAya. tenA vagara kaMI mArUM zahera verAna ApatuM nathI, ane ghaNA vakhata sudhI Ama raheze thavAnuM nathI. A uddhata kathanano bheje kaMi javAba tethI ciMtA thAya che. aMdhe tene AzvAsana ApyuM Apo nahi. namana karI cAlato thayuM ane kAzI ane e badhuM pote ThIka karI Apaze ema jaNAvyuM. tarapha prayANa karyuM. bhejanA javAthI rAjA khuzI thaye teNIne kahyuM ke rAjAne jaI kahe ke je dharmasiMhane ane tenI koTavAlI ratipAlane sopI. * pAchI asalanI jagyA ApavAmAM Ave te marelA bhoja zirasA pahoMcyo. tyAre tene vicAra thaye karatAM bamaNA ao navA meLavI Apaze. rAdhAde- ke pote je pagaluM lIdhuM te barAbara nathI. pitAne vIe tema karavAthI rAjAe lobhavaza thaI dharmasiMhane che thayela apamAnanuM vera levA nizcaya karyo. potAnA bhAI paNa tenI jUnI jagyA ApI. pItamane laI ginIpura pahoMce ne alAuddInane dharmasiMhanA hRdayamAM raja levAnuM hatuM. teNe maLyo. A musalamAna rAjAe khuzI thaI tene rAjAnA lobhane uttejana ApavA khAtara julama ane sArI rIte AdaramAna ApI jagarA nAmanuM gAma tathA trAsathI raiyatane nIcovavA mAMDI ane revata tethI tene pradeza jAgIra tarIke bheTa Apo. AthI pItama rAjAne dhikkAravA lAgI. ghoDA, paisA vagere je kaMI ane bhojanA kuTuMbanAM bIjA mANase ahIM rahyAM bane te raiyata pAsethI levA dharmasiMhe kaMI paNa na jyAre pote (dIlhI) darabAramAM rahyA. allAuddInane rAkhI. rAjA AthI khuzI thayo ane dharmasiMhe bhejane hetu hamIranI hakIkata meLavavAne hatA ane tethI teNe pitAnA khAtAne hisAba ApavA jaNAvyuM. bhoja bhojane ghaNI bakSIso ane mAna ApyAM tethI bhoja samajI gayo ke pelA AMdhaLAne pitAne hade khuce thI pitAnA navA mAlekano bhakta banI rahyA. che tethI rAjAnI pAse jaI dharmasiMhanI kapaTakaLA pachI eka vakhata bhejane khAnagImAM alAuddIne badhI samajAvI ane tenA julamathI rakSaNa mAMgyuM. bolAvI hamIrane tAbe karavAno sAthe ane vyavahAra paNa hammIre kaMI dAda na ApI ne jaNAvyuM ke upAya zuM che tene pUchayuM. bhoje jaNAvyuM hamIrane dharmasiMhane badhI sattA che. je rAjAne vipharelo chato e sahelI vAta nathI kAraNa ke tenAthI kuMtala, jaI potAnI badhI milkata khAlasA thavA dIdhI ane madhya deza (madhya hiMda), aMgadeza ane dUranuM evuM dharmasiMhanA kahevAthI te badhI milkata rAjAnA bhaMDA. kAMcI-tenA rAjAo bIe che. hamIra e rAjA che ramAM gai, bhaja te chatAM rAjAne vaphAdAra rahyo. eka ke je che "guNo ane traNa "zaktio' dharAve che ane divasa rAjAe vaijanAthanA maMdire darzane jatAM pitAnA jenI pAse prabala sainya che. te rAjAnI badhA rAjA anucaromAM bhejane je eTale potAnA eka hajI bIne AjJA mAne che ane tene bhAI vIrama-ghaNu rIAne tiraskArathI kahyuM ke pRthvImAM lucA cho bharyA rAjAono jItanAra e vIrama che ke je mahA parAche; paNa badhAthI lucAmAM luco kAgaDo che ke jenAM kamI che te rAjAnI nokarImAM mAMgala saddhAra mahibadhAM pIchAM krodhita ghavaDe pokhI nAMkhyAM che. chatAM je mAzAhI vagere che ke je tenA bhAIne herAnA haju paNa pitAnA jUnA jhADane vaLagI rahyo che. A alAuddInanI ANa mAnatA na hatA, Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayacaMdrasUrikRti hammIra mahAkAvya 447 hammIra pAse nipula senApatio che eTaluM ja temane AnuM kAraNa pUchyuM temaNe jaNAvyuM ke teo nahi paNa badhA tenA anurakta che. vagere prazaMsA pitAnI taravAra myAnamAM nahi nAkhe. jyAM sudhI nimakaryA pachI bhoje jaNAvyuM ke hAlane vakhata caDAI kaharAma bhaja ke je potAnI jAgIra jagarAmAM - karavA khAsa pratikULa nathI kAraNa ke cohANanA rAjyamAM jAthI bhogave che tene zikSA nahi karavAmAM Ave tyAM hAla bahu pAka thayo che ne te pAka rAjAnA gharamAM sudhI. teoe jaNAvyuM ke bhejanuM rAjA sAthe je Ave te pahelAM kheDUta pAsethI lai levAmAM Ave sagapaNa che te dhyAnamAM rAkhI bhejane jIvato haju te tethI ekate teo tenA AMdhaLA divAnanA julamathI sudhI rahevA dIdho che, paraMtu have tene daragujara kare trAsI gayA che ne vaLI AthI hammIrane pakSa choDaze. na joIe, kAraNa ke tenI uzkeraNIthI ja zatrue alAudIne bhejano A vicAra pasaMda karI ulu raNathaMbharanA deza para caDAI karI che. tethI teoe ghakhAnane hamIranA dezapara moTu 10000 ghoDesvAranuM jagarA para kUca karI bheja 5ra caDAI laI javAne lazkara laI caDAI laI javA hukama karyo. A lazkara hukama mAgyo. rAjAe A vinati svIkArI eTale caDayuM. hindavATa sudhI AvyuM tyAre hammIrane tenI turataja mogale jagarA para caDayA. teoe te lIdhuM khabara paDI. te hiMdurAjAe pitAnI maMtrIsabhA bolAvI ane pItamane bIjA sAthe keda karI raNathaMbhora laI AvyA. nirNaya karyo ke vIrama ane rAjyanA bIjA 8 meTA ulughakhAna hAra pAmI dIhI gayA ne pitAnA amaladAree sAmA jaI yuddha ApavuM. sainyanA 8 bhAga bhAIne je banyuM te kahI jaNAvyuM. tenA bhAI e tene pADayA ane musalamAno para AThe nAkAMthI ekI sAthe kAyara kahyo paNa ulughakhAne nAzI bhAgavuM eja eka tUTI paDayA. pUrvamAMthI virama ane pazcimamAMthI mahi- sAra raste hatuM ke jethI pitAnA bhAine eka vakhata mazAhi, dakSiNathI jAjadeva ane uttarathI garbhaka maLI karI cahANa sAthe yuddha karavAnI taka maLe e vaLI dakSiNa pUrvathI ratipAla, uttara-pazcimathI Ticara kAraNa batAvI pitAnI nA bhAgane bacAva karyo. A megala, uttara-pUrvathI raNamala ane dakSiNa-pazcimathI vakhate bheja kedhathI rAte thaI Avyo. pitAnuM uttavaicara ema AvI humalA karyA. rajapUte bahAdurIthI rIya vastra kADhI be para pAtharI tene meDhethI maMtra laDayA. banne bAjunAM lazkaro vacce kasAkasI thai. bhaNatA hoya tema vIMTavA lAgyo. A vicitra vartaAkhare rajapUtonI jIta thaI. musalamAna lazkaramAM yuthI alAuddInane duHkha thayuM ne teNe kAraNa pUchyuM. bhaMgANuM paDayuM. badhA nAsavA lAgyA. bheje javAba Apyo ke tenA para Avela Aphata Ama yuddha pUruM thatAM vinIta rajapUto potAnA pite visarI zake tema nathI, kAraNa ke mAhima zAbharelA ne ghAyala thayelA sainikone ekaThA karavA raNa. hie jagarAmAM AvI tene chatI pItamane keda karI bhUmi para gayA. AmAM ghaNI luTa, hathiyAro, hAthI. hamIra pAse laI gayela che. have te leke kahI zakaze o ne ghoDAo maLyA. zatranI keTalIka strIo paNa ke A vadhu levA gayo ane badhuM khAI beThA, nirAhAthamAM AvI. ratipAle teone je je gAmamAMthI dhAna eka thaI gayela huM dharatI para ubhA rahI zake teo pasAra thAya tete gAmamAM chAza vecavAnI ku tema nathI kAraNa ke badhuM hamIranuM thaI gayuM che tethI raja pADI. teNe pitAnuM aMgarakhuM pAtharyuM ne temAM je duHkhe upa. hammIra A laDatathI ghaNuM khuzI thaze. meTI dara. tAne ubhA rahevAnI zakti laI lIdhI che te duHkhane bAra bharIne ratipAlane sonAnI sAMkaLa bheTa karI- vIMTavA mAMDayuM. e jaNAvavA ke laDAInA parAkramI hAthIne sonAne alAuddIna kedhathI saLagI uThaze. eka te bhAie paTo ja zobhe. bIjA saradAro vagerene paNa nivAjyA. hAra khAdhI te bIjI bAju bheje baLatA para ghI meMgala saradAra sivAya badhA ghera gayA. hammIre rayuM. pitAnI pAghaDI be para pachADI te be Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 janayuga ASADha-zrAvaNa 1984 hammIranI mukhoi kesarIsiMhanI pALa para besavA hammIre A sAMbhaLI dhAtura thaI mehaNadevane mAgatA manuSya jevI che. have AkhA cahANa vaMzane kahyuM ke tuM je elacI tarIke Avyo na hata te je nAza karIza. teNe hammIra sAme potAnI sAthe bhaLavA jIbha e apamAna bharyA zabdo bolI te kApI nAMkhata. mATe judA judA dezanA rAjAone kAgaLa mekalyA. teNe sarata na svIkArI paNa sAthe kahevarAvyuM ke jeTalI aMga, telaMga, maga, masUra, kaniMga, baMga, bheTa, meda- sonAmahora, hAthI, ghoDA mAge che teTalA taravAranA dhA. pATa, paMcAla, baMgAla, thAmiLa, bhila, nepAla, dAhala ApavA taiyAra che musalamAna rAjAnI sarata kUkaranA ane keTalAka himAlayanA nAnA rAjAoe potapotAnAM mAMsanuM bhajana karavA barobara che. elacIne Ama lazkara mokalI ApyAM. A badhI saMgrAma sAmagrI laI kahI hAMkI kADhayo. e bhAIo nusaratakhAna ane ulughakhAne raNathaMbhIra raNathaMbhoranA killAnA judA judA bhAga para judA deza para caDayA. jUdAne nImI dIdhA. raNanI taiyArIo thaI gaI. musaalAuddIna pAchaLa rahyA. baMne bhAIo raNathaMbhora lamAna lazkara raNathaMbhera AvI pahoMcyuM. jabarI laDAI dezamAM AvyA. pahelAM yukita karI. salAha karavAnAM thaI. nusaratakhAna marA ane comAsuM paDavAthI ulughaAmaMtraNa devA ane salAhanI covaTa thAya tyAM te je khAne vadhu laDavAnuM baMdha karyuM, thoDe dUra jaIne rahyA ane kaThaNa ghATa hato te utarI javAya ane pachI je khAsa allAuddInane A mAmalAnI khabara ApI. nusaratayuddhanI dRSTie baLavAna jagyA chete hAthamAM laI khAnanA zabane peTImAM nAMkhI daphanAvavA mokalyuM. tyAM paDAva nAMkhI zakAya. Ama salAhanA saMdezA cAlyA alAuddIna A khabara jANI ekadama raNathaMbhera ne rajaputoe ghATane vaTAvavA dIdho. khAne pitAnA Avyo ane koTanA daravAjA para pitAnA lazkarane laI bhAIne maMdIrastA nAmane raste hato tyAM rAkhyo ane hallo karyo. pite zrI maMDapanA kIllAmAM paDAva nAMkhe. sAthe AvelAM hammIre koTapara dIvAnI dhvajA caDAvI alAuddInanuM bIjA rAjAonAM lazkarane jaitrasAgara nAmanA taLAvanI Agamana pitAne utsava rUpa che ema sUcavyuM. alAAsapAsa cAre bAju rAkhI lIdhAM. uddIne prabala verI sAthe kAma levAnuM che ema samajI - baMne pakSo potapotAno khela khelatA. musalamAnoe dhAryuM ke teoe majabUta jagyA meLavI lIdhI che. hammIrane kahevarAvyuM ke tame je mAgaNI kare te rajapUta dhAratA hatA ke duzmana dezanI madhyamAM Ave ApavA pote taiyAra che kAraNa ke tenA bahAdura lazkarathI to bhAgI na jaI zake. pine khuzI thayo che. hamIre javAbamAM kahevarAvyuM ke khAnane elacI zrI mohaNadeva raNathaMbhoramAM jai be divasa lAgalagaTa yuddha mAge che to te mAgaNI salAhano saMdeza laI gayo. teNe jaNAvyuM ke alAu svIkAraze te pite khuzI tharo. musalamAna rAjAe A dIna jevA parAkramI sAme laDavuM ThIka nathI mATe hammIre mAgaNI svIkArI bhAre yuddha thayuM. rajapUto laDyA. eka lAkha senAmahAranI khaMDaNI -sAthe cAra hAthI musalamAnoe ochAmAM ochAM 85000 mANase ane traNa gheDAnI bakSIsa ApavI, ane tenI dIkarI kheyAM. A pachI thoDA divasanI yuddhavirAmanI salAha thaI. alAuddIna sAthe paraNAvavI. agara je cAra mogala eka divase keTanI bhIMta AgaLa rAdhAdevI pAse saradAroe pitAnA jUnA mAlekane cheDI rAjAnuM rAjA nAca karAvatuM hatuM ane pAse tenI maMDaLI zaraNuM lai rahyA che tene ApI devA. A bemAMthI hatI. alAuddIna koTa pAsenA taMbUmAM hatA tenA gamete sarata pALI hamIra pitAnuM rAjya sukhethI sAmuM thaI rAdhA vAre ghaDIe pitAnI pITha pheravatA bhagavI zake che, ane alAudIna ke jeNe devagaDha jevA hatI ne tiraskAra batAvatI hatI. alAuddIne A kIlAe jItI mahAdevane paNa lajijata karyo che tenI joyuM eTale kahyuM ke koI che ke je ahIMthI eka sahAya meLavI zake che. tIrathI ne nAcanArIne lIMcI nAkhe? tenA eka sara Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayacaMdrasUrikRti hammIra mahAkAvya dAre kahyuM ke evo te eka uddAnasiMdha che ke jene che? mAre te mAtra kIrti joIe che. A badhAM kedamAM rAkhyo che. alAuddIne tene choDI tene tIra nakharAMthI ratipAlane hAthamAM laI lIdhe. teNe alApheMkI parAkrama batAvavA kahetAM uddAnasiMghe eka tIra uddInane vacana ApyuM. pachI alAuddIne vadhu khAtrI rAdhAne mAryuM ne teNI nIce keTanI divAlethI udhe karI ratipAlane pitAnA jhamAnAmAM laI jaI tyAM pitAnI mAthe gabaDI paDI. sauthI nAnI beTI sAthe4 khAnagImAM khAvA ne dArU AthI mAhimazAhane gusso thatAM tIra kheMcI pIvA rAkhe. A thayuM ke ratipAla musalamAna chAvaNuM hammIranI AjJA mAMgI ke alAuddInane ahIMthI tIra kA kilAmA ga mArI zakuM; paNa hammIre kahyuM "nahi, te parAkramI alAudIne ratipAlane pitAne karyo tethI te rAjAne sAthe pote khuda laDaze.' eTale kheMceluM tIra aphaLa na jaI maLe eTale teNe sAco vRttAMta kahyo nahi. jAya te mATe mAhimazAhe uddAnasiMdha para mArI tene alAuddIna kaMTALI gayo che, tenuM lazkara AvI rahyuM mArI nAMkhyo. alAuddIne A joI bhayabhIta banI che ane mAtra nAmanuM zaraNa killAnuM thAya te pite pitAne paDAva te pUrva bAjuthI pheravI nAMkhyo ne pAchA vaLI javA taiyAra che ema na jaNAvatAM ratipAle pazcima bAju nAMkhyo. Ama paDAva pheravatAM rajapute evuM kahyuM ke te ghaNo majabUta che rAjA pAse AkarI joI zakyA ke musalamAnee chUpI suraMga banAvI che. sara karAvavA mAge che ane tema karAvavA pitAnI ne khAinA eka bhAga para lAkaDAno chUpe kAmacalAu pAse ghaNuM baLa che, rajaputee tenA keTalAMka mANasa pUla bAMge che ne te DhAMkavA upara ghAsa rAkhyuM che. mArI nAMkhyA tethI tene kaMI nathI. pagavALAnA be rajapUtoe pitAnI tapathI te pulane nAza karyo ane cAra paga gayA toye zuM? Ama alAuddIna kahe suraMga upara unuM tela reDayuM ke jethI je nIce kAma hatuM. AthI ratipAle hammIrane salAha ApI ke raNakaratA hatA tene nAza karyo. A rIte kilo sara kara- malane teja rAtre jAte belAvI tenA para hallo karI vAnA alAudInanA prayatna paDI bhAMgyA. vaLI dhodha pAchA haThADavA jAya ema kahe, kAraNa ke raNamala baMdha varasAda Ave eTale muzkelI vadhI. eTale teNe jabadhdha che ne tethI te tema karI zakaze. atyAra hammIrane saMdeza meka ke ratipAlane maherabAnI karI sudhI raNamale pitAthI banatuM nathI karyuM kAraNa ke pitAnI chAvaNImAM mokale kAraNa ke tenI sAthe pite rAjAthI tene khoTuM lAgyuM che. to rAjA tene ghera jaI ApameLe salAhasaMpa karavAnI vAta karavA mAge che. samajAve te badhuM ThIka thaze ema ratipAle rAjAne rAjAe ratipAlane mokalyo. raNamallane ratipAla jaNAvyuM. jAya te mATe IrSA thaI. alAudIne ratipAlane bahu mAna Ama kahI ratipAla sIdhe raNamalane tyAM jaI tene ApyuM. sAme levA Avya, bheTIne pitAnI bAjue bacAvavA ane upakAra karavA Avyo hoya nahi tema Asana ApyuM. ghaNI bheTe tenI pAse mUkI. bIjAM tene khabara ApI ke rAjA tenI sAme bhame che vacana ApyAM. bIjA badhA mANasane dUra karI bane ane tethI teNe pahelI take zatru sAthe bhaLI javuM ekalA rahI alAuddIne ratipAlane kahyuM, meM sekaDo - kIlA sara kayo che paNa raNathaMbhorane killo hathiyAranA * pahelAM ema lAge ke A kathana kartAnI kalpanA che baLe sara na karI zakayo. mAro hetu phakta eTalo che. ane musalamAna rAjAnI kIrtine kalaMka lagADavA lakhyuM ke te killAne kabaje lIdhe eTalI mArI kIrti thAya che, paNa ApaNe AvI bAbato je jAtane te rAjA hato te jAtamAM thatI vAMcIe chIe pitAnI strInA te basa che ne temAM tamArA jevAnI madada maLe te oraDA pAse koIne joDA paDayA hoya te te evuM ci ghaNuM sAruM. mAre killA ke rAjya jotAM nathI. huM killo dhaNI barAbara samajI lete ke te joIne te gharamAM jato lauM tyAre te tamArA sivAya bIjA kone ApavAne nahi ne tyAMthI cAlI nIkaLate. TeDa vaeNlyu. 1 pR. 56. Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 450 sArUM che, kAraNa ke hammIre teja rAtre tene kadI karI levAnA nizcaya karyo che. hammIra amuka vakhate teja rAtre tene tyAM Avaze ema paNa jaNAvyuM, Ama kahI ratipAla cAlI gayA ane zuM thAya che te jotA rahyA. hamIranA bhAI vIrama tenI sAthe hatA. tene tipAla sAcuM nathI khelatA ane zatrue tene potAnA hAthamAM lIdhA che ema lAgyuM. ratipAlanuM mAM dArUnI vAsa mAratuM hatuM tethI eka dArUDIAnAM vacanamAM vizvAsa na rAkhavA dhaTe. dArU lenAramAM janmanuM abhimAna,karyo udAratA, viveka, lajjA, vaphAdArI, satyaprema, svacchatA e guNI hAtA nathI. vadhu khevAtA cepa peAtAnA lazkaramAM na thAya te mATe pratipAlane mArI nAMkhavA rAjAne vIrame kahyuM. rAjAe na mAnyuM ne kahyuM ke peAtAnA kille, majabUta che ane TakAva karI zake tema che ne daivathI pote zatrunA hAthamAM jAya te leka ema kaheze ke eka nirdoSane mAryo tethI Ama banyuM. A arasAmAM ratipAle rAjAnA raNavAsamAM avA uDADI ke alAuddIna krUta rAjAtI kuMvarI paraNavA mAge che. tema thAya ke tarataja salAha karI cAlyeA jAya tema che. bIjAM kaMI tene jotuM nathI, AthI rAjAnI rANIoe maLI kuMvarIne tema karavA, ne rAkhta samajAvI. kuMvarIe jai rAjAne te pramANe kahyuM ne pitAnI jI MdagI ne rAjya ciMtAmaNI che te mATe peAtAnA deha rUpI nakAmA kAca che mATe ciMtAmaNI rAkhavA peAtAne tajavA kahyuM. ASADha-zrAvaNa 1984 baMdIvAna karavAmAM Avaze ema dhArI pote jarA paNu the|bhyA vagara cAlyeA, kIllA cheDayA ne alAuddInanI sAthe bhaLyA. A dveSa ratipAle paNu temaja karyuM. rAjA chetarAyo te gabharAyA. mahelamAM AvI keADArIne pUchyuM ke keTale bhaDAra bAkI che? khAvApIvAnAM sAdhanA haju che ke ? kAThArIe potAnI sattA khAvAnA bhaya dhArI khATuM jaNAyuM ke ghaNA vakhata sudhI cAle teTalA khArAka vagere che te koThArI Ama kahI pAchA ke turataja jaNAyuM ke te khATuM maLyA che te khArAka pUratA nathI. AthI vIramane hukama Apyo ke koThArIne mArI nAMkhavA ane badhuM dravya che te padmasAgara taLAvamAM nAMkhavuM. pAse jai pote tema karavA khuzI che ema jaNAvavAmahimazAhu eka evI sahIsalAmata jagyA nakkI kare ke jyAM huM barAbara rasAlA sAthe sahIsalAmatIthI tene te tenA kuTuMbane mUkI AvuM. mahimazAhe A rAjAnI udAratAthI cakita thai kai paNa javAba ApyA vagara peAtAne ghera jai peAtAnA jhanAnAnA sarvane taravArathI mArI nAMkhyA ne hammIra pAse AvI jaNAvyuM ke tenI strI ne chokarAM bahAra javA taiyAra che paNa te bahAra jAya te pahelAM peAtAnA mAlika rAjAnA eka vakhata darzIta karavA mAge che mATe rAjAe tyAM padhAravuM. rAjAe e vinati svIkArI te potAnA bhA vAramane lai mahimazAhInA ghera AvyA. tyAM joyuM te badhAnI katala thai gai hatI. rAjA mahizAhIne bheTI paDayA ane baccAM mAka raDI paDayA. tene cAlyA javAnuM kahevA mATe niMdA karavA lAgyA ane Ane badaleA zuM ApavA tenI sujha paDI rAjA A nirdoSa kanyAne bheTI paDayA. zAkathI parAbhUta thaye. teNIne Ama kahevAnuM zikhavavAmAM AvyuM che tethI teNI Ama kahe che e samajI gaye. kuMvarIne premathI samajAvI pAchI kADhI pAte hajArA vAra maraNu pAme paNu A kalaMka nahi vere ema kahI dIdhuM. jeNe teNIne Ama zikhavI mekI tenuM zuM karavuM te pAte jANatA hatA. chatAM zAMta rahyA. rAjA raNamalane tyAM ratipAlanA kahevAthI game. sAthe thADAM mANusaja hatAM. rahumallane tyAM gaye raNamallane ratipAlanAM vacana yAda AvyAM. tene turataja rAjAne zrama paDayA,zuM karavuM sUjhe nahi. te bhayaMkar rAtrie udha AvI nahi. jene peAtAnA sagAbhAi jevA jANutA hatA te eka pachI eka cheADI cAlyA jAya tethI tene bahu lAgI AvyuM. savAra thayuM. bhaktipUjA karI darabAramAM gayo. tene vicAra Avye ke rajapUtA cheDI gayA. te paradezI mahimazAha musalamAna che tethI te paNa tene choDI jaze. mahimazAhane khAlAvI kahyuM have mArA dharma mArA rAjyane bacAva karatAM maravAne che tethI potAnA vaMzanA je nahAya te peAtAnI sAthe mare e ThIka nathI tethI mArI icchA e che ke Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhunika samAjamAM yuvAne ane vRddha 51 nahi. tethI dhIme pitAnA mahelamAM AvI pitAnuM badhuM vaphAdAra lazkara sAthe killA bahAra nIkaLI zatruo para gumAvyuM che ema dhArI tyAM darekane jaNAvI dIdhuM ke kudI paDe. hAthohAthanI bhayaMkara laDAI thaI. pahelAM have teoe jema ThIka lAge tema karavuM. pote zatru vIrama paDe, pachI mahimazAhane chAtImAM geLI lAgatAM sAme jaI maravA taiyArI kare che. AthI tenA kuTuMbanI te paDe. jAja, gaMgAdhara TAka, ane kSetrasiMdha paramAra strIo-raMgadevInA mekhA nIce agni saLagAvI baLI pachI paDayA. chevaTe parAkramI hammIrane seMkaDe ghA lAgatAM marI. kuMvarI agni citAmAM javA taiyAra thai eTale Akhare te paze. zatrunA hAthamAM javAne tiraskAra tenA pitAne ati duHkha thayuM. te teNIne bheTI paDyuM hatuM tethI teNe chevaTe eka jhATake pitAnA hAthethI ane aLago thavAnuM mana thayuM nahi. kuMvarIe tenA pitAnA mastakane chUTuM karyuM ane pitAnuM avasAna pAsethI choDAvI ekadama citAmAM paDI baLI marI sarva nipajAvyuM. A rIte chelle cohANa paDe! A zAkarAkha thaI, celANIo sarva gaI eTale sane nAza dAyaka banAva zrAvaNa mAsamAM tenA rAjyanA 18 mA mRta saMskAra karI pitane tilAMjali ApI potAnA varSamAM bane.20 Adhunika samAjamAM yuvAne ane vRddhA. lekhaka. "vicAraka.' jyAre jyAre yuvAnanI duniyAmAM vicArIe chIe tatvajJa haze ke jeNe samAjanI Adhunika avadazA pratye tyAre tyAre keTalAya yuvAnane Adhunika samAja mATe be azru na TapakAvyAM hoya. ati nirAzAnA sura kADhatAM sAMbhaLIe chIe. eTaluM kahevAya che ke jaina samAja pitAnI susti dUra to cokkasa che ke Adhunika samAja ane tenI ava* karI-ALasa maraDI-jAgrata thaI che, jana samAjane dizA nihALatAM pratyeka yuvAnI hRdaya kakaLI uThe. eve pitAnI bimArIne khyAla Avyo che, potAnAmAM phATI samaye AzA-utsAha ane cetana yukta yuvAnI A- nikaLelA jIvaleNa bhayaMkara dardI jaina samAje oLakhyA tmAo samAjamAM pitAnuM keTaluM sthAna che e vicA- che chatAM yuvAno mAne che ke samAje ALasa dUra karIratAM kSaNabhara nirAzAnA sura kADhe e svAbhAvika che. susti uDADI hoya paNa ubhI thaIne teNe sudhArachatAM yauvananA uchALA zAnta paDatA nathI. balake sAga- NAne paDakAra te nathI ja Ape, samAjane bimArIne ranI bharatInAM mojAMe sama ghora garjanA karatAM saMbha- khyAla heya-bhayaMkara dardI hoya paNa te dUra karavAne LAya che. e garjanAonAM sumadhura phaLe najare nihALI paDakAra samAje nathI saMbhaLAvyuM. zakAya ke na nihALI zakAya paNa tethI utpanna thatuM A paristhitinA kAraNabhUta koNa? yuvAne kahe vAtAvaraNa samAjamAM cokasa asara upajAve che. pari che vRddho, pAghaDI vALAo sAme pakSa tene InkAra NAme samAjanuM parivartana cokasa che. bhaNa temanAja para teno deSa DhoLe che. pratyeka sadimAM AthI ja yuvAnoe pitAne sura kADhaja chuTake, A prakAranuM yuvAno ane vRddhA vacce yuddha cAle che yuvAnoe pitAno avAja samAjane saMbhaLAveja ane cAlaze. vAstavikapaNe to ubhaya pakSamAM koIne rahyA. ane chelle yuvAnoe sudhAraNAne paDakAra Ape kAMI nyunatA hoyaja. ja beDo pAra che. e bhAvanA jayAre jyAre uddabhave che ane jyAre 20. amIra khuzarUnI tArIkhe alAI AnI tArIkha e Ape che ke je jhIlakAda. hIjarI 70 (julAI 1301 jyAre samAjane citAra draSTipathe khaDe karavo paDe che I. sa.); ghera rajabamAM cAra mahinA pahelAMthI zarU thayetyAre tyAre bhAgyeja ene kaI lekhakakavi-kalAkAra ke iliyaTa ane DAhasanane itihAsa veM, 3 pR. 75,17,549. Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadhAya. 45re janayuga ASADha-zrAvaNa 1984 eka bIjAnI ema paraspara virodhI bhramaNAo- temAM svAbhimAna-dharmAbhimAna-ane dezAbhimAna che thIja samAjanuM kAma khorabe paDe che. temAM samAjanI paNa te pAchaLa "vAhoma' karavAnI zakita nathI. pragati nathI. temAM samAjanI avanatinA pAyA jyAre vRddhomAM jugajunA anubhavane bhaMDAra che racAyA che. paNa temAMthI eka pAi5Na kharcavAnI bAdhA che. potAnI vRddhA kahe che ke yuvAnomAM karamata che-uchAMcha- saMskRti mATe mAna che paNa e saMskRti para caDelA LApaNuM che-svachaMdatA che. yuvAno e chokaramatane ja o5 oLakhavAnI zakita nathI. potAnI rUDhIo ane vicAratA mAne che. uchAMchaLApaNane cetana mAne che, rivAje mATe abhimAna che paNa samayAnukuLa temAM svachaMdatAne svataMtratA lekhe che. sudhAraNAnI icchA nathI, pachI bhale te game tevA svayuvAno kahe che ke vRddhAne nakATAne tALo meLa rU5mAM hoya. temanI pAse samAja vyavasthAne IjA va che, temane johukamI calAvavI che-temane samA- che paNa te vyavasthAne suniyaMtrita karanArAonI madadanI jamAM sAmrAjya bhogavavuM che. e naphATAnA tALAne temane apekSA nathI. temanAmAM netRtva che paNa koIne vRddha zANapaNuM kahe che. e johukamImAM yuvAnone sanmArge doravavA jeTalI udAratA nathI. sanmArge doravavAnI cAvI mAne che, e sAmrAjyavAdamAM Ama ubhaya pakSamAM koIne kAMI nyUnatAo che ja. netRtva svIkAre che. jeTale hele e nyUnatAone nAza teTalo helo A parasparanA virUddha maMtavyo nathI-vicAro nathI; samAjano udaya. te nyUnatAo sAcavI rAkhavAmAM e bhramaNuo che ema satya svarUpe kahI zakAya. samAjanI avanati che-asta che, te umedavAmAM alabatta e bhramaNAo che ema jyAM sudhI na svI. samAjane udaya-uddhAra che. kArAya tyAM sudhI e samAjanI pragatimAM ADakhI. AthIja niSpakSa vicArI zakAya ke yuvAnomAM lIo che-sudhAraNA aTakAvavA ADA mahAna pahADo che. mahatvAkAMkSA che, jema che, sAhasa biyatA che te sau uDI najare nihALatAM-tikaNa buddhie vicAratAM A AdaraNIya che chatAM temaNe vRddhAnA anubhavane tiraskAsau bhramaNAja bhAse che ane tene sahelAIthI aMta ravA yogya nathI. temAMthIja sAcuM jJAna prApta karavAnuM lAvI zakAya che. che. vRddhomAM netatva che. anubhave che, te prazaMzanIya che satya svarUpe vicArIe te yuvAnomAM AzA che. paNa te temanI pAchaLanA vargone deravavAmAM-samajAvavAmAM usAha che-cetana che paNa prasaMga Ave te dAkhavavA vaparAya tyAre. vaparAya jeTalI zakti nathI. yuvAnomAM zakti che-hiMmata che AthI ekaja siddhAnta Adhunika samAjanA uddhAra sAhasavRtti che paNa koIpaNa kArya pAchaLa te khaca mATe tAravI zakAya ke - cukavA jeTalI taiyArI nathI. yuvAnomAM samAja sevAnI vRddhAne yuvAnI mahatvAkAMkSAone kacaDavAno adhikAra laganI che-junI praNAlikAone pheMkI devAnA vicAre nathI tema yuvAnone vRddhonA anubhavo tiraskAravAne che samAjamAM navinayuga pravartAvavAnI mahecchA che paNa adhikAra nathI, sonA adhikAra barAbara amalamAM te pAchaLa khuvAra thavA jeTalI tatparatA nathI. yuvA- mUkAze. tyAreja samAjane uddhAra che, mukita che. Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhityamAM nirmala daSTi 53 sAhityamAM nirmala dRSTi. sAcuM sAhitya te kahevAya che ke jenuM sarjana anya gujarAtIo sAthe e paNa gujarAtI nirmala daSTithI thayeluM hoya. jAtiya ahaMtA, dhArmIka sAhitya lakhyuM che. gujarAtI bhASAne AraMbhakALa pakSapAta, priyajana upara Asakita, prAMtika mamatva, jyAMthI mAluma paDe che, te uparaja vicAra karIe svajJAnane paripUrNatA-janya mada ane prabhAvazALI guNa te e jAtanI mAhiti ApanAra jana sAhitava che. e vAna tarapha mAtsarya, e malina sAhitya utpanna thavAnAM sAhityanA yugavAra seMkaDo graMtho maLI Ave che ane nimitte che. haju ghaNAya apragaTa dazAmAM jaina bhaMDAromAM paDayA ApaNe ApaNA prAMtanI vAta karIe te gujarAta che paNa bhAgyeja jete sivAya bIjA tene potAnuM tIo gujarAtI sAhityane ArAdhe che. e ArAdhana sAhitya gaNe che. eTaluM ja nahi paNuM jyAre jyAre kriyA, e bhASAnA janmakALanA samayathI thatI AvI che. jaina sAhityanI vAta jana lekhaka taraphathI nIkaLe che pitAnI keLavaNI, saMskAra, ane samAjasthiti pramANe tyAre te tarapha nApasaMdagI batAvavAmAM kacAza rAkhavAmAM e sAhitya racAtuM AvyuM. e racavAmAM, jaina, hiMdu. AvatI nathI. AvI sthitimAM jaina sAhityanuM mUla pArasI, ane islAmIo tema khristi - ema sarve ne aMkAya ane tene mATe khoTo graha baMdhAya e komanA ane dharmanA mANasoe bhAga lIdho. emaNe taddana navA joga che. dharma sAhitya pragaTAvyuM ke, samAja sAhitya paNa; e gujarAtanuM rAjakIya ane tenI bhASAne itihAsa rIte emaNe gujarAta ane gujarAtI sAhityanI sevA lakhavAmAM; e bhASAnI utpatti ane svarUpa nakki karakarI che. vAmAM, tenAmAM praDha vicAro prakaTa karavAnuM sAmarthya meLavI gujarAtIo eTale, gujarAtanA mULa rahevAsI ApavAmAM; vicAraNIya sAhitya upajAvavAmAM ane athavA rahenAra, e bhASAthI pitAno vyavahAra karanAra, pAtAnI upasthita saMskRtinA Abehuba khyAla raju ane enIja caDhatI paDatI sAthe pitAnI caDhatI paDatI karavAmAM na sAhitya advitIya ane anupama mAnanAra; ema je vyAkhyA thatI hoya, te emAM sarva che e vAta sAhityanI sAcI mAhitI dharAvanArane dharmane ane temane samAveza thAya che. A buddhi je suvidita che. paLAtI hoya, te parasparanI sahAnubhUtithI pitAnuM i. sa. nA 13 mA saikAthI, jaina lekhakoe; dharma baneluM sAhitya aneka rIte guNamAM ane vistAramAM vicAra, adhyAtma, tattvaciMtana, sAhitya, nIti, samRddhazALI thAya. itihAsa, Arogya zAstra, vigere upara, gadha padhamAM paNa khedane viSaya eTalo ja che ke AvI jAtanI lakhelA gujarAtI bhASAnA seMkaDe graMtho maLI Ave vAto karavA chatAM lekhakanA aMtaramAMthI medavRtti naSTa che. emAMnA ghaNA lekhake asAdhAraNa keTInA vidvAna thatI nathI ane satya tarapha je rItanuM valaNa joIe ane bahuzrata che. saMskRta prAkRta sAhitya upara ane te batAvI zakatuM nathI, A rIta akhatyAra thavAthI, dUbhuta kAbu dharAvatA hoI, temAMnA aMze emanApitAne amAnya thaI paDeluM sAhitya guNamAM ane sAmAnya loka mATe lakhelA gurjara girAnA graMmAM saMkhyAmAM game eTaluM caDhatuM hoya paNa tenI gaNanA paNa utaryA che. ATaluM prabaLa-guNa ane saMkhyAmAMthatI nathI. 1 juo phAsakRta 'rAsamALA" ane vrajalAla zAstrI 1 kevaLa gujarAtI sAhityane ja ArAdhatA rahyA che ema kRta 'gujarAtI bhASAne itihAsa. 2. juo bIjI sAhitya nathI. bIjI bhASAnuM sAhitya paNuM utpana karatA rahyA che. pariSadUnA pramukha tarikenuM sAkSara zrI. kezavalAla dhruvanuM 2. sarvane sarakhuM upayegI. bhASaNa ane bIjA lekhe. Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 A sAhitya hovA chatAM paNa jANe tenuM astitva ja e bhASAmAM nathI hotA teTalA purataja anyabhASAne. na hoya tema valaNa akhatyAra karavAmAM Ave che. upayoga thAya che. AthI eka lAbha e che ke bhA. je ema kahevAmAM Ave, ke jainasAhitya, eka sAMpra. vAne zabda bhaMDoLa vadhe che. ane tethI bhagata dAyika tavathI bhareluM che, emAM emanI AgamenI vicArone vadhAre spaSTa rUpamAM darzAvavAnuM sugama thAya che. bhASA otaprota thayelI che. je tijIvana paryaTana gujarAtI sAhityanI A ritanI sevA bajAvIne zIla hovAthI emAM paraprAMtika zabdonI seLabheLatA jaina lekhakoe bahu moTuM sAhitya vArasAmAM mUkayuM che. thaI che. tethI ene gujarAtI sAhitya kahevA karatAM atyAranI prAMtika bhASAo ke je apabhraMzamAMthI ujenagujarAtI sAhitya kahevuM e vadhAre vAstavika che. tarI AvI che ane jenuM mULa prAkRta che, te kevA A kahenArAone ame puchIe chIe ke, guja. rU5nI hatI, ane te kramazaH kema kevI badalAtI rAtIbhASAnA agragaNya gaNAtA lekhake, mIrAM, nara cAlI, tenI mAhiti ApanAra jana graMtha che. jaina siMha metA, premAnaMda, dayArAma, vigerenA lakhANamAM graMthakAro prAcInakALathI lokabhASAmAM avicchinnapaNe sAMpradAyikatA nathI? vartamAna lekhakonA lakhANamAM, graMthAlekhana karatA AvyA che. jethI bhASAne itihAsa saMskRta, phArasI, urdu, arabI, aMgrejI, baMgALI, racavAmAM emano moTo AdhAra che. vrajalAla zAstrIne (gujarAtI bhASAne itihAsa,) ( rA. dI. ba. ) temane gujarAtI graMthanA vargamAMthI bAtala karyAnuM kezavalAla dhruvanuM ane rA. rA. govardhanarAma emanAM jANyAmAM nathI. gujarAtI sAhitya pariSadanA pramukha tarikenAM bhASaNa, je vicArathI, vedAnuyAyI lekhakoe lekhanakArya ane hamaNAM ja rA. ra. mehanalAla dalIcaMda dezAIe karyuM te ja vicArathI jaina lekhakoe lekhanakArya A bahAra pADelA "jainagurjara kavio e graMthamAMne "gujaraMgyuM hatuM. pitAnA saMpradAyanA lokone jJAnavAna karavA rAtIbhASAno saMkSipta itihAsa' e lekha A vAtanI sAbIti Apaze. ane temane bIjI rIte upagI nivaDe evA graMthanI racanA karavI e mukhya hetu bane varganA lekhakone ApaNI junI gujarAtI pazcima rAjasthAnI bhASAne hato. jenA mULa dharma graMtha, ardhamAgaddhi prAkatamAM ghaNI rIte maLatI che. gujarAta prAMtamAM meTe leka varga asala e sthAnane rahevAzI hatAjha je prajAe hoi, tenA adhyayananI asara pitAnA lakhANomAM utare e saMbhavita che. paNa teTalA mAtrathI ja e mAtAnA dudhanI sAthe je bhASAnuM pAna karyuM hoya te sthaLa badalatAM paNa pitAnA e saMskAra sAthe laI gujarAtI bhASAnA graMtha gaNAvA mATe amAnya Thare che; e nyAya yukata nathI. paNa ulaTu e graMtha je jAya che. mAravADa ane gujarAta eka rAte avicchinna kALe lakhAyA te kALe gujarAtI bhASAnuM astitva hatu saMbaMdha vALAM hatAM. jyAre bahAranI prajAe AvI e puravAra kare che. koI paNa ziSTa graMthanI bhASA, gujarAtamAM pitAne jamAva karyo. tyAre eka e loka bhASA che; evuM kadI mAnI zakAya nahi, ane navIbhASA baMdhAtI jatI hatI. e bhASA te gujarAtI e pramANe te vakhatanA graMthanI bhASA paNa lekabhASA sva. hai. TesiTorie zodha karI ema sAbita karyuM nathI ema harakoI samaju mANasa samaje che. A * jue vasaMta rajatotsava smAraka graMthamAM "kuvalaya sthiti gadha karatAM padha lakhANene vizeSapaNe lAgu mALA" upara zrI jinavijayajIne lekha pRSTha 259. paDe che. padyamAM, yamaka ane lAlitya, tema vividhatA + dI. bA kezavalAla dhruve gujarAtI bhASAnA vyAkalAvavA mATe parabhASika zabdo vizeSa pramANamAM dAkhala raNanI jarUra batAvatAM eka bhASaNamAM kahyuM hatuM ke gujakaravAmAM Ave che, jyAre madhamAM mULa bhASAne vadhu paData hemacaMdranA eka graMthamAM gUrjaratrA e zabda vapa rAta zabda bahu junA graMthamAM maLI AvatA nathI. jana sthAna maLe che. pAribhASika zabdanA paryAye jyAre rAyale maLe che. ekanA eka gAmamAM AvatA nathI. jenA e jyAre ratha Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | gujarAtI vImA potAnuM sa mAdhInI chatrachAyA sAhityamAM nirmala daSTi 455 hatuM ke, junI gujarAtI ane pazcima rAjarathAnI e jIvana paNa te kALe ekameka otaprota thayeluM haze. ghaNI rIta eka che ane eja vAtane ghaNI rIte jenayatio bhramaNazIla rahI parakiya zabdonI asara maLato paDagho, (rA. ba.) sara ramaNabhAie, keTalAMka vatsarAja putra nAgabhaTe kAyamane mATe jAbAlipurathI varSa upara vIzamI sadI nAmanA mAsikamAM eka lekha potAnI rAjagAdI khaseDI ane te kaneja jevA sudUra lakhI pADayo hate.* pradezamAM lai jaine sthApI. rAjagAdI ghaNe Aghe cAlI ApaNu pUrvakAlina sAhitya, ApaNI prAcina javAthI prAcIna gurjaratrAnI prajA arakSita ane vinAyaka sthiti samajavAmAM ghaNI agatyanI madada purI pADe jevI sthitimAM AvI paDI hatI. eka bAjue aravalI che. ApaNuM pretanI asala sthiti zuM hatI ane parvatanI khINemAM vasatA jaMgalavAsI dhADapADuoe atyAranI sthiti kevI rIte baMdhAI sthira thaI; enuM prajAvargane kanaDavA lAgyA ane bIjI bAjue siMdhamAM saMtoSakAraka samAdhAna emAMthI ApaNane maLe che. AvI vaselA barba 2 Araba vAraMvAra meTA humalAo jainagraMthakAronA prAcina gujarAtI lekhamAM mAravADI lAvI luMTaphATa ane baLajALa karI dezanI durdazA karavA lAgyA. A rIte bhayagrasta banele gUrjara pranAvarga koI zabdanuM mizraNa maLI Ave che. te uparathI sama surakSita pradeza ane saMrakSaka rAjyasattAnA Azrayane jAya che ke ApaNI bhASAmAM e bhASAnA zabadI kheALatA hatA. tevAmAM tene vanarAje sthApelA prajApAlaka dhIre dhIre bhaLI rUDha thatA gayA che.* ApaNuM leAka- rAjyanI ane aNahilapuranI upajAu bhUminI bhALa * chaThThI sAhitya pariSada amadAvAdamAM gujarAtI lAgI, eTale dhIme dhIme paNa TeLe ToLAM e gurjara ane mAravADI bhASAnuM sagapaNa" e vIze vAMcele nibaMdha vAsIo potAnuM sarvasva upADI aNahilapura tarapha AvavA sadarahu pariSada riporTa pRSTha 143 thI 148. svargastha sara lAgyA ane vanarAjanI gAdInI chatrachAyA nIce vasavA ramaNabhAI, svargastha DaeN. TesArInA vacane nIce pramANe lAgyA. thoDAja varSomAM aNahilapura ane tenI A utAre che-"gujarAta ane mAravADane saMbaMdha mAtra mAra- samatAtane pradeza gUrjara bhUmimAMthI AvelA lokothI vADathI AvIne gujarAtamAM vaselAM maMDalathI baMdhAye ubharAI javA lAge, ane e pradezanAM je mULanAmo hatAM nathI. vadhAre nikaTa saMbaMdha e be prAMtinI bhASAonA te bhUMsAI jaI tenA ThekANe navA ThekANe navA AvelA sAmAnya mULamAM rahelo che mahuma haiM. TesITerIe da* lekenA mULa nivAsa sthAna uparathI e pradeza paNa gUrjara zaLyuM che ke jyAM hAlanI gujarAtI bhASA bolAya che te lekenI bhUmi tarike oLakhAvA lAge. aNahilapura badhA pradezamAM ane jyAM hAlanI mAravADI bhASA bolAya gUrjara rAjadhAnI tarike paMkAvA lAgyuM ane enA rAjache temAMnA moTA bhAganA pradezamAM kadAca badhA bhAganA katAM gurjaranaredranA upanAme saMbedhAvA lAgyA. A rIte pradezamAM IsavI sananA paMdaramA saikA sudhI (ane vakhate vanarAje sthApelI rAjyalakSmInAM puNyapratApe navIna te pachI paNa ghaNuM kharuM ekaja bhASA belAtI hatI gujarAtanI dinapratidina vRddhi thavA lAgI prAcina gurjara ane saMvata 1450 mAM racAyelA mugdhAvadha ektika' trAmAMthI je leke A navIna gujarAtamAM AvIne vasatA graMthamAM te bhASA che. e vakhata sudhI gujarAtI mAravADI hatA, te kAMI Aje mahArASTra ke madrAsa prAMtamAM jaI bhASA jAdI paDatI nahotI. e baMneno samAveza kara- vaselA mAravADIe jevA buddhijaDa ke geravahIna na hatA. nArI te vakhatanI bhASAnuM nAma 3. sITArI e " prA. teo ghaNA buddhizALI, parAkramI, dharmapremI sAhasika. cIna pazcima rAjasthAnI " pADayuM che. ane udyamI hatA, temanAmAMnA aneke potAnA buddhibaLe kavalayamALA vALA lekhamAM zrI jinavijayajIe navIna gujarAtanI rAjanItInAM suvyavasthita taMtre goThavavA sAbita karyuM che ke gurjaratrA deza mULa mAravADamAM hato mAMDayAM hatAM. aneke zArirIka parAkrama gajavI luTArUo, ane enI rAjadhAnI bhIlamALa bhAgyA pachI e taraphanuM dhADapADuo ane bahAranA zatruonA paga heThA pADavA surakSita sthAna nAnApura hAlanuM jAlora agara jhAlora mAMDayA. ane pitAnA pavitra dharmAcaraNadvArA anIti ke je jodhapuranA dakSiNa bhAganA eka jIllAnuM mukhya sthAna ane adharmanA mArge cAlanArA lokone sanmA aNuvA che, te allAudInanA jamAnA sudhI marUbhUminI rAjadhAnI mAMDayA, aneka jala ane sthalanA mArge lAMbA pravAse hatI. AgaLa teo lakhe che - karI mATe sAhasa kheDI potAnA vatanamAM lakSmIne kheMcI A Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4pa6 . jenayuga ASADha zrAvaNa 1984 letA AvatA eTaluM ja nahi paNa je je prajAe jaina dArzanika jJAnanA abhAve e jJAna sAhityamAM gujarAtamAM vAsa karyo tene pitAnI asara e prAMtamAM pravezeluM hoya jene laine e agamya lAge eTalA cheDe vatte aMze phelAvI che. kAraNathI tenA tarapha udAsInatAthI jevuM ane tenI AthI e vize lokone kharI sthiti batAvavAne avagaNanA karavI e satyanI avamAnanA karavA barAbadale, atyAranI sthitie je sAhitya malI Ave "ra che. che, tene ja pahelAnA kALanuM mAnavAmAM Ave che. gujarAtane sAkSara varga haju joIe te pramANamAM ane ethI bhinna svarUpa vALAne te kALanuM ane * 1 niSa pakSapAtavRtti dAkhavI zakatuM nathI tenAmAM haju tenA AgalyA kALanuM mAnavAne vAMdho levAya che. dhArmika ane kemika meha prabaLapaNe vyApI rahyo che. atyAre je sthitimAM narasiMha mahetA ane mIrAMbAInAM - jaina sAhitya, saMzodhakonA prayAsathI moTA pado maLI Ave che, athavA lokasamUhamAM pracalita jaththAmAM prakAzamAM AvatuM jAya che. ane tene uparokta che tevAja AkAramAM temanA kALamAM hatAM e ApaNe mAnyatAne keTaleka aMze zithila karI che. paNa haju tenuM kevI rIte mAnI zakIzuM ? bhASAne itihAsa jANanAra purUM mUlya AMkavA jeTalo udArabhAva vidvAne batAvI koI paNa A vAta sAthe sahamata thaze nahi. lokoe zakatA nathI e gujarAtI sAhityanA utaSane hAni rU5 che. satata upayoga karI pitAnA samayanA uccAranuM tAdasya ApaNA pArasIbhAIoe paNa Adhunika sAhirU5 ANI mUkelAne; kharI vastu mAnI tene yuga. tyanI sevA ochI karI nathI. gujarAtamAM vartamAnapatro pravartakanuM sthAna ApavuM e satyadhAtaka rAgAMdhatA che. kADhavAnI emanI pahela hatI, AjathI so varSa pahelAM ANavAnA upAyo secavA mAMDayA, ane aneka khetI muMbaI samAcAra jevuM dainikapatra kADhavAmAM temaNe pitAnuM vigerenI pravRttimAM sAcI mahenata uThAvI dezavAsione sAhasa batAvyuM hatuM. je pachI atyAra sudhImAM ghaNAM vAcaka evI sarva anna pAnAdi vastuonA bhaMDAra dainika patro jevAM ke sAMjavartamAna, jAmejamaseda vigere bharavA mAMDayA. Ama e gUrjaravAsionA saddaguNo vaDe aNahilapuranuM dRDharAja taMtra goThavAyuM ane tenI sattA emaNe sthApyAM che. ghaNuM kALa sudhI dainikapatronA teo vadhavA mAMDI. loke sadAcArI thaI svAbhimAnI banyA ekalA ja mAlika hatA. sAhityanA judAM judAM kSetromAM ane dhana dhAnya sukhI thayA. A rIte pratihAra samrATa emanI sevA mAnane pAtra che. chatAM emanA tarapha upavatsarAjanA pahelI ane samasamI vanarAje bhAvi sAmrA- hAsanI najarathI jovAya che. keTalAka lekhako, joDaNInI jyanI racanA karIne teNe te prAcina gUrjarabhUminuM nAma ane vyAkaraNanI bhUla kare che. paNa e khAmI dura paDAvI lIdhuM-kAraNa ke te pachI thoDAja varSomAM mAtra mara thavI e asaMbhavita jevuM nathI, e baMdhuonA sAhasa maMDaLa tarikenI e pradezanI prasiddhi thaI rahI che jabAli ane utsAha sahu koIe anukaraNa karavA jevA che. puranI sarvoparI sattA 5Nu aNahilapura khUMcavI lIdhI kAraNa ke te samaya pachI lagabhaga e pATaNanI sattAnuM ja emanA e guNo gujarAtanI anya komomAM virala che. e taraphanuM eka mukhya pragaNuM gaNAtuM rahyuM. | vedAnuyAyIo, jaina, pArasI, musalamAna je koI * juo sAhitya vAcanamALA bhAga 1 prItamarAma gujarAtI bhASAnI sevA bajAve che, tenuM bhAna gujarAta vrajarAya dezAi kRta upoddhAtaH madhyakAlina yuganA Adya ane gujarAtIone che. gujarAtanA lokoe paNa e kavi narasiMha mahetA je sAmAnya rIte gujarAtI bhASAnA bhAna pitAnuM samajI tenuM gaurava vadhAravAmAM sahAyabhUta Adya kavi gaNAya che, temanAM kAvyo A pustakamAM che, A thanuM jee emAM ja gujarAtI sAhityane uka che. kALe narasiMha mahetAnA samayanI bhASAmAM nathI te vikramArka 1983. kALe lokapriya hovAthI tene mATe hatAM ane kALa- aze suda 2 maMgaLavAra, zAha goradhanabhAi vIkare tenAM pAThAMtara thavAthI te hAlanI bhASAnA jevAM racaMda sinera, che. 1984 asIDa vada 11] Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punarutthAna 457 punarUtthAna. siho ane vyAghAnI ghora gajenAthI giripradeza relA galIcAvALe vanadevInA vizALa bhavanane ceka gAjI rahyA hatA. capaLa haraNIyAM cophALe kudI rahyAM na hoya!. hatAM. pakSIo madhura kalarava karI vanavRkSarAne guMjIta ASADha mAsane divasa hato. jharamara jharamara medhakarI rahyAM hatAM. nagAdhirAjanA zikhara para paDatAM bALa lo varasI rahyA hatA. AjubAjunAM vRkSepara merabhAnanAM hemamaya kiraNe tene hemagirinI zobhAne arpatAM lIA TakI rahyA hatA; sUryanArAyaNa pitAnA abhrahatAM; ThekANe ThekANe sahakAra vRkSa para parabhUte karNapriya grahomAM zAMti lete hatA; evA samaye vanapradezamAM gAyane gAI rahI hatI, aDhArabhAra vanaspatithI giri koI anyaya sUryanuM teja jhaLahaLatuM hatuM, jANe ke zRMga nameluM hatuM. sAkSAt vanadevI sRSTisauMdarya nihALavAne nIkaLI nahoya? sumadhurajaLathI zebhita sarovaramAM kamaLa khIlI paNa e vanadevI nahotI, paNa e te koI daivIrUparahyAM hatAM. bhramaranA guMjanathI AkhuM sara guMjI dhArI mRtyuvAsinI hatI; e devIe nahotAM paheryA hIrArahyuM hatuM. jhaverAtanA alaMkAro ke nahotuM zaNagAryuM zarIra surabhisaroja siMhanA vizALa ane bhayaMkara mukha jevI giri. rAjIthI, te enA zirapara mugaTa ke nhAtA hAthamAM guphAomAM yogIo AtmaciMtana karatA hatA. vanarAje kaMkaNuM. teNe te zveta vastra paridhAna karelAM hatAM; daivI ane vanavyAdhro capaLa haraNIyAM sAthe sAthe dhyAnastha rAjya sukhane lAta mArI te bhikSuNI banI hatI. thagI sAme pitAsama pUjyabhAvathI nihALatAM hatAM. daivI sukhomAM kharuM sukha nathI ema mAnI mRtyulokamAM temanI Atmasahaja krUratA A samaye palAyana karI gaI avatarelI satyasukha zodhatI saMnyAsinI hoya che. tenA hatI. teo maharSionA vizvapreme raMgAelA hatA. kapALe mahAsatInuM asahya teja jhaLahaLatuM hatuM, piAvA pavitra vAtAvaraNamAM, garUA giranAranI che 0 tAnA priye AdarelA mArgane anusarI AnaMda mAnatI eka guhAmAM koI eka nAsikAgrasthadaSTi saMnyAsI para hoya ema enA mukhapathI spaSTa jaNAtuM hatuM. huM mAtma ciMtanamAM lIna thaI parabrahmamAM vicaratA hatA. varasAdathI tenAM cIra bhIMjAi gayAM hatAM. cIra sukanahotI tene vAghagarjananI paravA ke tuM tenuM mana vavAne gya sthaLanI zodhamAM te karatI hatI. pAse calIta thatuM. siMhanI saDAthI tene ramate hate parama- pracaMDakAya nagAdhirAja revatAcaLa kALanA pracaMDa pajAne jyoti paramAtmAnA dhyAnamAM. pratikAra te ubho hato. enA sAmI najara karatAM yugayugano itihAsa khaDe thatuM hatuM, jotI enA para ASADha mAsanA varSAdathI ATha mAsathI tapelI kudaratanI asara ke hoto bane e kALane bhakSa. bhUmi phulIphAlIne hariALI banI gaI hatI. nadI koI guphAmAM jaI vastra sukavavAnI IcchAthI te devI nALAmAM khaLakhaLa jaLa vahetuM hatuM. kRSikAroe pitAnuM giranAranI eka guhAmAM praveza kare che. ApaNuM bhAvi ajamAvavuM zarU karI dIdhuM hatuM. gAya, bheMsa ane yogIrAja Aja girikandarAmAM dhyAnastha hatA. satI baLada carIne masta banyA hatA. pakSIo mALAmAM bharAI temane jotI nathI. jue to e zuM? te te jitegayAM hatAM. vyavahAra ane musApharI baMdha thayAM hatAM. prIya che. purUSastrIne bheda teNe to hato. mAnasika pAnakharamAM patrarahita thaelAM ane sukAelAM jhADo vikAra para teNe divijaya karyo hato. eka pachI eka pharIthI navapallavita thaI navAMkurothI zobhatA hatA. vastra nIcethI sukave che. vastrahIna thaI nimna daSTie sarvatra nirmalatA chavAI rahI; hatI; jANe ke nIlA ubhI rahe che. AkhI guphA tenA Atma tejathI jyotinIlamathI race ane sthaLe sthaLe sthATikathI zaNugA- mana thai jAya che. vinAmUrve teja dekhI gI raha Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga ASADha-zrAvaNa 1894 ramI camake che. vikAra-vamaLe caDhe che. jANe sAkSAta bhAI ane bhAbhInA nehe svanizcayacuta karyA kadI IMdrANInuM teja naheAya! guphAnuM aMtara phADI jANe sA- sAMbhaLyA che ? kSAtu jyotipuMja hAra na nIkaLyo hoya! dhyAnamAM rAjulane A khabara maLe che, rAjula satI hatI. bhaMga thaI pAchaLa jue che IMdrANInA rUpane hasanAra paraNavuM te "nama" ne e enI nema hatI. nava nava rUpamati sAdhvIne dekhI tenuM citaDuM caLe che. bhavanAM sneha baMdhanathI baMdhAelI e nema' ne mArge jAya che. tema" ne bhAI rahanemI paNa "nema' nA yAdavakuLa divAkara kaSNacaMdra nirmaLa teje arAja- mArge saMcare che-sAdhu bane che, saMsAratyAgI thaI tAndhakArano dhvaMsa karI svabAhu baLe prakAzatA hatA. giranAranI guphAmAM yogI banI tapaja5 kare che, rAjula temanA pitA vAsudevane samudravijaya nAme bhAI varasAdathI bhInAM cIra guphAmAM AvI sukave che. hatA. bane bAhubaLa ane tejasvItAmAM samAna hatA. samudravijayanA putra nemikamAra hatA te garbhajJAnI ane sAdhunA siMhAsana parathI ekadama asAdhutAmAM saMsAranA sukhathI virakata hatA. kRSNacaMdranI ghaNIye adhaHpAta thAya che. AtmajJAnane dipaka holavAI jaI IcchA chatAM te saMsAranA sukhamAM rAcatA na hatA. mahAdhakAra prasare che. sarIyAma mArga choDI kAdavavALI Akhare rUkhamiNuM Adi aSTapaTarANI-bhAbhIo galImAM gothAM khAya che, vyabhicArInI jema animiSa temane paraNavA samajAve che. kaIka saphaLatA pAme che. nayane vastrahIna sAthvIne nihALe che. dhamadhokAra lagnanI taiyArIo thaI rahI che. vAsudevanA mA as ahA zuM rU5ne bhaMDAra! kharekhara brahmAnA ghaNuM bhAInI, bhAvI jagaduddhArakanI lagnamAM zI maNA hAya ! ja phaLadrupa bhejAnI e kRti gaNAya che jANe mUrti pAsenA rAjAnI 5mAM raMbhAne lajavanArI rAjalakamArI maMta saundarya, ratine lajavanArI enI cAla, mAkhasAthe nemikumAranA vivAha thAya che. zvasurapakSa paNa nA piMDa jevuM enuM kamaLa zarIra ! jANe puSpadhameTA rAjAnI jAnane yogya satkAranI taiyArI kare che. vAnI paTTarANI mokSanuM sukha te AnA bhAgamAM ja bhajana mATe hajAro pazuo bhegAM kare che. jyAre jAna samAI jAya. tapathI tapeluM enuM zarIra tapta suvarastA parathI pasAra thAya che tyAre kamAra pazaeno zuMnI jema adhikatara prakAzamAna jaNAya che. enI karaNa vani sAMbhaLe che. kusama para vAta thAya che. sAthe jAlApanA prasaMga mahAbhAgAna ja maLa che. rathIne pUche che ke, "A karUNa rUdana konuM che"? lAva, e asarAsamakAMti sAthe vArtAlApane AnaMda "kumAra ! ApanI jAnane satkAravA mATe uttama to lauM. sthira najare rAjula tarapha jue che. paNa bhajana sArU A pazuo ANelAM che. pitAnuM maraNa satI te mukha paNa uMcuM karatI nathI, Akhare thAke najIka jANuM teo rUdana kare che." nirdoSa bhAve che. daSTi apAradarzaka patthara para athaDAIne pAchA rathI be. AvatA razmibiMbanI jema athaDAIne pAchI Ave che, pratyAghAta thAya che, chatAM e pratyAghAta premanA thai rahyuM, bAjI hAthathI gaI; kRSNa ane rUkha- viSayasukhanA jussAne dAbI zake eTale zaktibhaNInuM dhAryuM dhULamAM maLyuM. maMta nathI. "mAre mATe A nirdoSa chone nAza?' nahIM, "devi uMcuM te nihALa-tuSArtanI tRSA te nahIM, kadI ja na bane. je mArA lagnamAM hiMsA hoya chIpAvo. hadayanA pramajavarane snehadRSTi zamana vidhithI te lagnanA sukhane lAta mAruM chuM " ema kahI ala. zAMta kare; tiraskAra karI baLatAne mAM bALa; baLakAze ane vastro tacha daI mahAbhiniSkramaNa kare che, tAmAM ghI kAM hema cho?" khalAsa, abhAgI maTI kRSNAdi tene samajAve che paNa AtmajJAnathI samajelAne bhegalupta thaze. ahA ze adhaHpAta ! kAmadeva tArI A samajaNa zuM kAmanI ? AtmanizcayavALAone balIhArI! te kone nathI pADayA ? 4 Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punarUtthAna satI samajI gaI. jANyuM ke mArA rUpe A yogI nathI paNa vAghAta che. eka ja prahArathI mANasa dhyAnacuta thayo che. paramAtmAno patha mUkI hInAtmA pitAnuM manuSyatva gumAvI daI cetanahIna bane che. nathI banyo che. je A vakhate huM ene raste na caDhAvuM paDatI sArAsAranI khabara ke nathI jANate dhamadharma; te mane dhikakAra! tene ciMtabhrama thAya che. gAMDA hAthInI mAphaka kaI satI paDakAre che "devarIyA munivara ! sthira paNa jAtanI darakAra karyA vagara AMkha mIMcIne e bane. asthira na thAo. pharI samaje, cete. jene prahAra kartAne AliMgavA de che; cetanArahita hovAne tamArA baMdhue pariharI tene tame zIdane grahavA tA5ra lIdhe adhavacamAM ja uMDA kuvAmAM paDe che. nathI pahethayA che ? dhikkAra che tamArA vacanane, tame tamAruM catA pitAnA pepara ke nathI rahete potAnA sthAna cAritra eLe gumAvyuM. uttama ciMtAmaNi ratna kAga- para sthira, Akhare rakhaDI raDIne kutarAne mete mare che. DAnI peThe pheMkI dIdhuM. dhikkAra che tamArI viSaya vAsa- rAhanemI-hAlI rAjulA tArI khAtara savenAne ke je tamane tamArA pUrvajonA pUrNa pratApI svane bhoga ApavA taiyAra chuM. e sarva sahavA tatpara kuLamAM kalaMka lagADavA prere che. chuM. tArI eka daSTi mAtrathI mAro Akho janma kRtarahanemI-he komalAMga ! A tapa japa nakAmA kRtya thaze. bhAvI duHkhonI bIke sAkSAt sukhe cheDI zAmATe kare che? tamAruM rU5 ane yauvana zAne veDaphI devAM, pApanI bIke dunIAmAM DaratAM pharavuM ane jIvana che? tamArA viraha baLatA mane eka AliMgana ApI ane rasahIna banAvavuM e te mane kharekhara mUrkhAI zAMta kare. mArI sAthe sukha bhogavI tamArA yauvane ja lAge che. koNe jANyuM ke kAle zuM thavAnuM che mATe dhAnane saMpUrNapaNe khIla. devi. pUrve huM tamane preme che premanI putaLI ! tuM mArA tarapha eka premabANa pheMka. phaLa ane vastro Apate, ane tame te bhAve svikAratA rAjula-huM kharekhara ghaNI ja dilagIra chuM. tamArA e kema bhUlI gayA ? jevA ke jeNe ekavAra sAMsArika sukhone azAzvata mAnI | rAjala-mAruM hRdaya tyAre pavitra hatuM. tame dIyara lAta mArI pitAnA badhunA mArgane pratye teja pAchA che. nAnAbhAI cho ema gaNI tamArI bheTe svikAratI bhogamAM lIMpAvA Icche che. tamArA karatAM sApa jevuM hatI, nahIM ke premathI. nirlajI kayAM gayuM tamAruM jJAna prANI sAruM ke je pitAnuM phekeluM viSa prANu javAnI ane kayAM gaI tamArI zarama? dhamakI chatAM paNa pAchuM kheMcatuM nathI. zarama che tamane rahanemI-hariNAkSiA Apane marachamAM Ave ke tame vamanAhAra bhakSavA taiyAra thayA che. je sAkSAt tema belo. tamArA vAgyahAro mAre mana premaprahAro- sukhone tame zAzvata sukha mAne che te te mAtra puSpaprahAro che, ane e sahavA huM taiyAra chuM. paNa sukhAbhAsa che. tamAro cittabhrama batAve che, jamatanAM tamAre prema sAravAne tatpara nathI. Ave, Ave, bAhya suMdara sukha pariNAme ghaNuja karyu che. biMbaphaLa preme AliMgana che, premagAMThe guMthAo. bahArathI ghaNuMja suMdara che. dekhatAMnI sAthe AsvAda rAjula-kharekhara tame sahakAra vRkSa choDI viSa levAnuM mana thAya che. paNa pariNAma? pariNAma vRkSane Azraya karyo che. tamArI premagAMTha te saMsAra- eja ke peTamAM utaratAMnI sAthe ja khAnAra maraNanI baMdhananI beDIo che; kedha, mAna, mAyAnA kedakhAnAnAM sanmukha jAya che. rahamI ! saMsAranAM sukho paNa tALAM che. e gAMTha baMdhAelA, krodha mAna ane bhAyA biMbaphaLa jevAM ja che. mUrkha haraNAMo raNamAM dUra dUra rUpI moDarAyanA bhaDavIrethI rakSAelA durgamAMthI bahAra dekhAtA mRgataSNikAnA jaLane sAcuM jaLa mAnI tenI nIkaLavAne kadI paNa zaktimAna thai zakatA nathI. rAga, tarapha deDe che. paNa jANatAM nathI ke ene mAtra deSa rUpI rAkSasenI sobatamAM paDIne teo satata jaLAbhAsa che. jaLabhrAMtithI te AgaLa ne AgaLa AtmanAza karyA kare che. premaprahAra e puSpahAra doDaye jAya che paNa pANI pIvAne zaktimaMta thatA Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 460 nathI Akhare thAke che ane paDe che. vaitInA raNamAM tApamAM sekAI mare che. tevIja dazA jhAMjhavAnA jaLa jevA viSayasukha ane meAja zAkhanI pAchaLa paDatA prANIenI thAya che. jema IMdrajALIe ApaNI cakSue aMdha karI game tevI azakya vastu batAvI zake che. tema ajJAnathI aMdha thaelI ApaNI jJAnacakSu kharUM sukha jANI zaktI nathI. kharAkhoTAno viveka bhUlI jAya che, khATAne kharUM mAnI tenI pAchaLa bhame che, nathI karatA uMDA vicAra ke nathI rAha jotA pariNAmanI. kharI rasikatA viSayamAM lIMpAvAmAM nathI. rAga dveSa, krodha mAna, mAyA ke meAhanA SaDyuMtramAM phasAvavAmAM nathI; paNa kharI rasikatA Atmarasa pIvAmAM che. raha temI ! samajo, badha pAmeA ! jJAnI evA tamane vadhu zuM kahevuM ? Atmanigraha kareA. zepura vajjunA / vijayazrI satIne vare che. rahanemI samaje che kharA tatvane. peAtAnA AtmAne dhikkAre che. dharatI mA rastA Ape te bhUgarbhamAM samAvA taiyAra thai jAya che. pazcAttApanI bhaThThImAM paDI Atmazuddhi kare che. Atmaga ha rUpI hatheADInA dhAthI TIpA4 TIpAi krI Atmateja meLave che jhaLake che. daivi! tuMja kharekhara mArA gurU che. teja maLe saMsAranA bhramaNumAMthI aTakAvyA che. bhavasamudranA vamaLamAM teja mArUM nAva ugAryuM che. have mane zuddha kara. dhikkAra che. mane `kra me' vamanAhAra bakSavA prayatna karyo. dhanya che tane ke teM mane vAryo--paDatAM mArA hAtha grahyA. dhikkAra che ke meM mAtRtusa sAdhvI sAthe bhraSTA cArI sevavA prayatna karyAM. me' tArA mahAparAdha karyo che. devI ! kSamA kara. devIne page paDe che. rahaneminA adhaHpAta vakhate bhale ApaNane tenA tarapha tiraskAra chUTe. paNa tenI punazuddhi vakhate A paNane harSAzru AvyA vagara na rahe. game tevA tA paNu te vIryavAna AtmA kahevAya. emanAM patana jeTalAM uMDAM teTalAMja emanAM utthAna uMcAM. jema daDAmAM havA vadhAre-jema daDA vadhu majabuta tema te sAmI bhIMtethI vadhu jorathI pAchA uchaLe. mahAna purUSanI kharI mahattA paNa tevIja che. temanAM pApa jevAM bhayaMkara tevAMja ASADha-zrAvaNa 1984 temanAM prAyazcitta vikaTa, sAmAnya mANase tevAM prAyazrita na karI zake. kharekhara vIryavAnanuM AvuM patana te patana` na kahevAya e 'padmaskhalana'ja kahevAya. jyAre AvAM padmaskhalanamAMthI punarUtthAna thAya che tyAre teo potAnA kAryanI zarUAtapaNu ajaba navacetanathI kare che; jyAre sAmAnya mANase paDayA pachI ghasaDAvAmAMja AnaMda mAne che. nirvAMgane potAnA patananuM bhAgyeja bhAna hAya che; rahanemInI yeAgabhraSTatA pavitra AtmAnA padaskhalana barAbaraja hatuM. ane zuddhi ane prAyazcitta paNa temaNe vikaTaja kI. rAjImata rahanemIne pharIthI temanAtha pAse lai jAya che. bhagavAne tene prAyazcitta karAvI sAdhumArgamAM sthira kare che. rahanemI paNa adhyAtma ciMtanamAM magna thai, parAjIta rAjA bIje humale jema dviguNa baLathI zaMtrupara humaleA kare che tema kAma, krodha, meha ane mAyArUpI arisamUhapara AtmabaLa, tapa, ja, saMyama Adi bhaDavIrAnI madadathI humalo kare che, aMte temane bAve che. teo karI uddIpaNuM zatAM nathI, zivaramaNI temanuM mahAvIrya joi prasanna thAya che, vijayazrItI varamALA temanA kaDamAM Ape che. te avyAbAdha sukha ane anaMta jJAna ane darzananA bheAkatA banI jyotimAM jyAti milAvI Tru che. X X *** X dhanya che satI zirAmaNI rAjulane ke jeNe yauvanane AMgaNe ubhAM chatAM viSayavAsanAne lAta mArI ane peAtAnA nava bhavanA premIne paMca grA. tyAreja bhAra varSa puNyabhUmi kahevAtI jyAre rAjIla-temI' hatAM. tyAreja bhAratavaSa~ pavitra hatuM jyAre tyAM Atmateja jhaLaLatuM. kharekhara rAjule strIsAmarthyane jvalaMta dAkhalA tihAsamAM amara karyAM che. vibhA / ANu e samaya krIthI, zIkhava hAlanI nArI janatAne rAjulanA patipremanA pArTa-Apa e maneAnigraha tyAreja hiMdamAM svarga utaraze ane tyAreja bhAratavarSa dezanuM nadanavana banaze. !! 1...ti rAm / bhAdeAla posTa krIma che.gamala nApAjI zAha. } 27-1-28 Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jI hAM . zrI avatI sukamAla kAvya Namo pAsajiNaMdaskha // zrI avaMtI sukamAla kAvya. kAvyano sAra, nahI. saMmati vagara gurUjI saMyama de nahI. TUMkamAM avaMtI sukamAranI vArtA che, paNa varSa pUrvenI. lAbhAlAbhane khyAla karI veza paridhAna ne kezalaMcana jyAre avaMtI bhAratanuM bhUSaNa ane Arya dezanuM agraNI karyuM. ramAeAe dhaNe vinA paNa vRthA. jyAM vRkSa hatuM tyAre te bhUmine ghaNAM pUNyazleka mahApurUSa alaM- tyAMja tenI chAyA e nyAye jyAM kaMvara tyAMja tenI kata karI gayA che. temAM A eka che. sukamAranA sahacAriNIo joIe ema dalIlathI sarvane nirUttara pitA paralokamAM hatA. bhadrAmAtA gRhakArya saMbhALatI. karyA. samaju mAtAe saMmati dIdhI. sUrie sarvanI kumAra te gaganane sparzatA sukhasadamAM saptamI bhUmike sAkSIe kuMvarane dIkSA dIdhI. mAtAe Azisa dIdhI. surasundarIo sAtheya rUpaguNamAM hariphAI kare tevI batriza TUMka samayamAM kuMvare gurUjI pAse anazananI icchA ramAo sAthe vilasatA hatA. nahatI hemane khabara batAvI. gurUnI anujJAthI kaMkAramaya pradeza para upAnajagatuM ke tenA duHkhonI. rahIta sukomaLa pAdathI prayANa karyuM. vahetI zoNItaeka velA Arya suhastisUri vicaratAM udhAnamAM dhArAne avagaNI smazAnabhUmie AvyA. dhyAnamama AvyAM. ziSyone AvAsamANa mATe nagaramAMmokalyAM. thayA. nizA samaye saparivAra sudhAtura pUrvariNI eka bhaktimatI bhadrAe vAhanonI zAlA samarpa. A zAlA jammukI tyAM AvI. dehabhakSaNa zarU karyuM. paNa dhanya mahelanI samIpa hatI. brahmaujasathI jhaLakatA munivaro dhanya che muninI vIratAne. eka tasu paNa na Dage. tyAM vasyA. divasanAM Avazyako pUrAM karI rajanIe sva zubha dhyAnamAM lIna thaI prabhAta pahelAM ja sAdhya sAdhyuM, dhyAya zarU karyo. sUrijI je adhyayana bhaNatAM hatAM temAM prAtaHkAle nArIgaNa sUrine vaMdana karI navadIkSita kumAranI zodhamAM cAlyuM. uparathI sUrie kahyuM ke nalinI gulma vimAnanAM varNane AvyAM. A zabdo suravimAnamAM gamana karyuM hatuM. dhrAsko paDe. strIo ne vilAsI kumAranA karNapaTa para paDayAM. vAsanA tyAgI. kumAra mAtA khUba rAyAM. smazAna jaI prakriyA karI vairAuThaze. gavAkSethI sarva sUchyuM, tanamana vacananI ekAgra yuvAsita hRdaye sUrijI pAse mAtAjIe vadhu tAthI pUrvabhavasmRti thai. nihALyuM ke teja sthAnane sAthe dIkSA grahI. phakta eka garbhavatI vadhune kulavRddhine pite bhaktA hatA. manujamukha alpa bhAsyAM. vIra mATe gRhamAM rAkhI. zuddha saMyama pALI anukrame anahate. nizcaya karyo ke koI paNa upAye pharI levAM. A zana AdarI divya sukhanA bhakatA thayAM, garbhavatInA sukha tyajyAM. sUri pAse gayo. satya kahyuM. sAdhya jaNAvyuM. sAdhana pUchyuM. sUrijIe advitIya sAdhana batAvyuM te sute kulane dIpAvyuM. sukumAranA nirvANu sthaLamAM eka saMyama. saMyamathI dareka mahAtvAkAMkSAo yAvat mukti bhavya jinAlaya bAMdhyuM. avaMtI pArzvanI pratimA sthApI. Aje paNa te maMdira darzanIya ane bhavyane mokSada che paNa prApta thAya che. to A sura sukho kema IchayAM. A vIrane lIdheja vasuMdharA bahuranA che. jIvanane kuMvara samajato hato paNa IrachA na tyajI zakyo. palaTa te A. astu. sUrie kahyuM ke parivAranI anunA lAve pachI dIkSA dauM. kumAra mAtA pAse gaye. ati satya kahyuM. tA. 14-7-28 nalIna. abhilASA prakaTa karI paNa mAtAnuM hRdaya hA kema kahI (odhavajI deze kaheje zyAmane-rAga). zake Tha kumAra jarA dUra hoya te je mAtAnuM hRdaya dhaDa- ujjayinImAM vasatA bahu puNyavaMtajo. katuM te priya putranA nityanA vidhAganuM svama paNa kema bhadrAne putra avaMtI sukamAla je. sahI zake ? kumAre dhAryuM ke saMyama vagara sAdhya sadhAya 25 ane vaLI guNane e bhaMDAra je. sara karI che. nira" ra7 je Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 atisaojasathI vaLI e rAja. samRddhine ene tyAM nahIM pAra je. prAsAde te gagananI sAthe vadaMtajo. suranAye sukha jhAMkhA enI pAsajo. saptamI bhUmike ene AvAsa je. batriza batriza nArI re enI hatI, ramya hatI je surI thakIya adhika je. zazivadanI mRgalacanI ne manahAriNI. ehanI sAthe vilasate dina rAta je. dukha saMsAra taNuM ? nava jANate. nija sukhane sukha saiAthI uttama mANatA. zArdUlavikrIDita, AvyAM AryasuharitajI vicaratAM re ekadina e sthale, vijJAnaijase brahmatejasa thakI te dI tAtAM ane; vIMTAtAM sUrivarya saMyamabhUSaNa sAdhu parivArathIbhakAe daudhI zALa vAhanataNI bhaktibha hAIthI. kuta vilaMbita. divasanA sahu pApa pratikrami, graha kSamA sahu duHkhita chavanI; Avazyaka vaLI anya karI purAM, rajanIe svAdhyAyamahIM macyAM. nalinI gulabhavimAna sukha ane sarasa kaMi racanA valI ehanI; varNavela ja adhyayane hatI, bhaNuM rahyAM sUrirAja nizA same. svara madhara mahA munirAjane, kuMvaranA karNa jaIne po viSaya sukhamahIM vilasaMta je svara suNI tahIMthI jhabakI uThe. "varNavIta sukho saeNrirAjathI " anubhavyo kaMI samaye nakI" tana mana vacane karI eka e pachIthI dhyAnamahIM secI rahe, hRdaya ullagiyuM valI jJAna thayuM gata bhava taNuM citra khaDuM thayuM kavara -"ahaha bhogaviyAM sura sukhaDAM "dhaTa mahIM traNa jJAna vasyAM hatAM. "jhaLahaLI ati meti mahA rahyAM "nahi samRddhi to kaMI anta tyAM dhamadhame badhuM sthAna sugandhathI "prasaratI hatI je sura dhUpanI. rasada saMggatanartana nATayanA "anubhavI sahu sukha rahyAM jyahAM "sukha mukI suraleka-vimAnanAM "manuja-tuccha-sukhe muja tRptatA ?" harigIta. "kSirodadhipaya svAdane kSArAbudde ko" pti le ? "AsvAdI Amraphalo pharI ko' Ampharasane cAhaze? tyAgI daI sukha sarva A prayatIza huM dinarAtane "pAmIza e surasthAnane saMkaSTa cho sahavAM paDe." (odhavajI saMdeze kaheje zayAmane-rAga) eja kSaNe nizcaya karI dilamAM zara e, saptamI bhUmikethI nIce Utare; AvI suricaraNa mahIM pachIthI name, "bhadrasuta " ema kahIne vive. kRta vilaMbita. kuMvara varNavyAM sUrijI! sukha je hame, nalinakuma vimAna taNuM have; anubhavelaja huM gata janmamAM, gurUjI! Apa zI rIta pichAnatA? sarijI - kuMvara! e baMdhuye ama jANutA, nahIM anaibhavathI nahI takathI; paNa kRtivacane ja pramANutAM; ama zikhyA vIranA vacana thakI. kuMvara - javuM ja che sairicha karI e sthale, tyaju chuM A badhI Rddhija A kSaNe; sahIza sarva kaSTa asahya te, tapIza huM tapa sarva atapya che. Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI avatI sukamAla kAvya jIrtIza zatru ajeya bhale rahyA, kema thaze e tujathI hAlA bALA o hRda rame smaraNo suralokanAM; tapa tapavAne tyAre te bahu vAra je. gurUjI ! che kaMI paya? huM tUte je, kuMvara grahI pahoMcI zakuM muja sAdhyane. Atama bala AgaLa zuM duHkhanA parvate saricha- duSkara nathI e merUneya upADavo. kuMvara ! saMyamasAdhyasukha ghaNuM, alpa dukhethI malatuM je kaMi sukha je surasukhe taNuM nahIM tahIM kaMi maNA; temAM ne duHkhamAM nava kaMI bheda je. sukha suprApaja che mukti taNuM, hAre te sahavAM che ke dohyalAM lahIM zakyAM sahelAIthI re ghaNuM. dhAya dave mahAre te che sAdhatAM bahu same tuM thaze sura--pati, raNamAM jhUjhavuM che arionI sAtha kaMIka sukhaya bhogaviyAM ati, thara thavuM che sAcA vIranA putra je. tadapi tRpti hane zuM nathI thatI; hela thakI upADIza samabhArane cahI samRddhi rahyo sura lokanI ? karma khapAvI pAmIza vAMchita sAdhyane thoDA dukhe meTAM duHkhanAM aMta jyAM thoDA sukhe che dukheya anaMta tyAM. gurUjI! huM samajuM muja mUDhatA, hRdaya jehavuM zida sahIne thoDAM dukhe jUjavAM tevI ja vAMchanA; ati mIThI rasa drAkSa tyajI daI, nava pAmuM sukha je niSkala nirmaLAM vahatI kAka prIti pratibiMbanI. mATe vyartha samaya nava kaMI gUmAvatAM jayama valI para sAkarane tyajI, vene mananA mAnyAM saMyama-sukhaDAM. cahIM rahe lahejatu viSTA taNI; sarijI:karI mahera diye dIkSA ne, sUri kahe daDha nizcaya je e tAhara 2 huM sAdhuM have muja dhyeyane. Ape dIkSA saMzaya nava kaMi rAkho. laine Ava anujJA tuja parivAranI (odhavajI saMdezo-rAga).. saMyama laIne le pachI surasukha vATaDI. sUrijI - harigIta. te sukhabharI zayAmAMhI seja, sUri zakhathI saMtuSTa thaIne kuMvara tahIMthI nIsaryo lIlA kera aMtaNa tuM lADa; ne mAtacaraNe namana karIne vinayathI vinavI rahyo. bAlapaNAmAMthI nisaryo nathI bahAra te, "e mAta ! Aje be anujJA kaThina saMyama AdaruM tyAre te saMyamane vaha bhAra ze ? "saMsAra-graMthithI chuTI muja jIvanane saphalita karuM." nathI sukara e dIkSA jema tuM dhAra, kAyA azAzvatI vAna che saMdhyA samo he mAtajI! sukhatara cAlavuM nagna asinI dhAra; "Ape anujJA Aja abhilASA amara vimAnanI." cAve lohacaNuM dazanethI mINanAM, teye duHkhatara paMca mahAvrata pALavAM. zikhariNI mAtAmuMDana karavAM paDaze hastathI mUdha je are hArA zabdo suta ! hRdaya mahAruM vidhI rahyA. vigata upAnaha vicAravAnuM paMtha je ucaravA cho rahelAM sahana karavAmAM kaThIna bahu khudhA mAthe sahavAM sUranAM bANa je dIdhA belI hete tuja hRdaya zuM pAlana karyuM? subhaTa thaIne haNavAM karma kaThera je. dukhAtI jananInA hadayataNuM ciMtA nahI jarA ! Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 hane A zuM sUryuM? vatataNIya vAte yama vasI? nahotI svapna ye dukhataNa kahI jhAMkhau tujane. nathI karatone tuM praNayavatI mAtA mazakarI ? dhu che dhUrta ko bhUrakI valI nAMkhI kuNa ga? vadI dene cAcuM duHkhita dila zAMti tuM karane. virakti Aje zuM tuja hRdayamAMhI gaI vasI? bhale hAMsI teye jananI dilane duHkhakara e. are jIvana hArA sadbhaya muja AdhAra tuM khare. bhaya bhAsaMtAtA sukhakara mahA mahelaja mahane, kuMvara - nathI hAMsI mAtA ! muja hRdayataNuM satya ja khare, dine jAtAM sukhe nirakhI sukhamAMhIja tujane; abhilASA hArI prakaTa karI mahuM mAta tuM kane. mRdu tArI kAyA tapataNuM tuM zI vAta karatA ? ane batriza nArI tuja jIvanasahacAriNuM je, purA vizvAse chuM muja priya surakatA nuM jananI ! nirAlaMbana vaine tujagamana pachIthI zuM jIvaze ? praNayamUrti. he, de vrata grahaNa karyuM anumati. nathI dIThI huM zuM jaLavINa krI rahetI mInane ati rAte huM viSaya sukha putimahI ane dazA duHkhI thAze, tuja priyajananI tuja game. e bahu vilAse samRddhirUpa sAmagijanite sukhIzreSTha te mujathI para kaI nava haze. zAlavikrIDita. are astiye sukha adhika eke nava vase. kuMvara - suthAM gatarAtrie priyasugurUnAM ziSTa vacane mA! mahuM satya vadI dIdhuM tujakane nidAna vairAgyanuM bharyo je mAdhurya zvara adhika AkarSaka hato. rAcuM nahI huM maneja phucchasuMkhamAM su khaDAM huM cahuM. vilAsanmAdathI madabharita kAminI saha huM sAthe sAdhana anya saMyamathakI nA moM dIThuM kaMI bIjuM rahyo'te AnaMdI tadapi kaMI karNa gaNagaNyuM. he sutavatsala bhAta ! de anumati dIkSA vrata huM grahe. u, tyAgI zayA, vigata viSayAsakita thaIne zikharaNuM. gavAkSethI sUyAM saeNri paThita zAstrAdhyayanane mAtAHzravaNathI re enA tana mana vacana abdha thaze hane A zuM mUkyuM? sukha badhuM duHkhomAM pariNAyuM, ane puNyadayathI gatabhavasmRti thaI gaI hate. kharI yuvAnImAM sukhathakI viramavuM kayama banyuM ? jaNAyuM ke pUrve surapurita sthAne vilasatAH sukhada zayA ratnAsanabheMSita sadane vana thaze. nalinIgubhAkhya sukharata vimAne laharate rasadarbhajanapAne rasavihIna e sau jaI jaze. tulAthI jotAM te manasukha bhAsyAM atila. ane thoSituM sarve amRta tuja darzana- vihUNI karyo nizcaya levA surasukha, ane A sahu tyajyu. tyajI daI aMjanane nayana bharaze USNa jalathI mAtA: sajIne zaNagAro hRdaya pachIthI kenuM rijhave? dharI tIAzAo suta ! tuM para kaMie avanavI. are haiyuM phATe; tadapi sutA te saMyama rahe ? lIdhItI saMbhALe tuja jIvananA sukhanI bhaNI. sukomala e hArUM zarira sahaze zI rIta duHkhe? varAvI kanyAo sura kuMvarI sama triza valI hatuM AloraMtuM atizaya sukomala zayanamAM. dubhAvyo nahI tUne gRhataNuM kaMi ciMtathI jarI. aDatA AkAze sukhasadana bAMdhyAM tuja sukhe taSA sudhA kerA piDana sahaze zuM tuM vanamAM ? uchaLatuM AnaMde muja Ura sukhe nIrakhI hane vicaraze ekala tuM kaI rIta are rakSakahINo? tuM mATe dina rAtri karI rahI hatI kALajI ane ziyAle zitalatA garama valI je grISma RtunI zaradi varSA karI mUIja taNuM laMcana are abhilaSatItI huM suta! suta sahAre nirakhavA. vilAsI bAlaka! tuM, kaI rIte badhAM kaSTa sahaze ? hajI kAle tuM kIDana karato te sukha thI hRdaya mAruM phATe nava daI zakuM huM anumati. Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI avaMtI sukamAla kAvya harigIta. nahIM karIzuM khalela hame jarI kuMvara: daraza pAmI hame thaIzuM sukhI suNa, cakrine baladeva vAsudeva sukhaDa pAmIyAM vasI gRhe abhilASa purI kare saMyama prasAdathI duHkha kaMi keTataNuM dUra thayAM. hatajIvana athavA tama Azrita. arjunamAlI, daDha prahArI e jahAjathakI taya kuMvara:- cirakAlavAMchitamukti purine eja sAdhanathI varyA. jyahA~ huM jauM tama sarva calo tyahIM nathI vahAra karatuM koI mRgakuraMga karI jaMgale vasatI vastu jyahIM tyahIM chAMyaDI thaI rakta nijavyApAramAM banIne surakSita e phare grahuchuM huM vIradevanI vATaDI re tema pharazuM AtmabalarakSita thaIne pe hame anusarI abhilASa karo purI. vIraputra thAvA IcchatAne bhaya nahI koI sthale. karI nirUttara sarva strIone kata vilaMbita. svajananI bharI AMkhaDI azruthI zivapurI prati prasthita yodha e vitavaNI sahu vyartha vahI gaI rahI alipta sat vacane thakI. anumati nava mAta daI zakI viSNu anumati saMyama nahI male" zikhariNuM. "viNa susaMyama sAdhya nahI le." * IMdhI AjJA aMte yamitaduHkhaAkrAnta-vacane ' cira vicArathI lAbha alAbhanA ane Azisa dIdhI "saphaLa tuja AzA sutA thaze" churI suyukti malI gaI kAmanA "anerAM saMyamanAM kaThina pada ArUDha tuM thaje kidhuMja veza taNuM paridhAna ne "gurUnI kRpAthI sahuya tuja vAMchita phalaze." kuMvara mUrdhaja loca karI rahe. anunA mAtAnI grahI suta gurU sAMnidhi - kuMvaranA daDha saMyama rAgathI sUrie sau sAkhe vrata dai mahA dIkSita karyo jananI AzalatA balI khAkha thaI "mRdu che suta hAre, gurUjI!" vadI rahI ema bhadrA bharasuyauvana mAM strIo taNI "jarUra e jALavaje duHkha jarIya eNe nathI diThAM." sadbhaya Aza hatAza thaI gaI. duho. tadapi namrasvare vinati kare sutane ema sidhAvIne muktipada vIravATa sakaLa nArIta samudAya je zvazra sahavadhu gRhabhaNa AvI vadana ucATa. pratinidhi samI strogaNamAMhI je, (lagabhaga) zaMkarAbharaNuM. vadI rahI, vinavI rahI chIpane. eja udhAnabhUSitaprAMgaNa hatuM strImukhyA svargasparza rahyuM sukha sadana e raha latA avalaMbIja vRkSane ratnamaNabiMbarAjIta AvAsa e tada gaye bhUminIpara zeSatI svajana smRtikara thaI duHkhada thaI gayuM. jIvana sAra hatAM piyujI hame harSahiroLamAM sarva hiMcoLatAM tama gaye thatI vyartha ja chaMdagI. eka nara eka Azraya grahIne karI dayA priyanAtha ! hama pare Aja e vIra saMyama grahaNa kAraNe nahIM phare ? kadI belyuM nahIM phare ? sukhasmRtisara hRdaya jokatAMtAM. jIvana zreya taNuM sanmArgane gharagataputravArtA zravaNapaTa thatAM anusare priyaprANa rahI . hadaya je mAtAnuM ati dhaDatuM Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 nitya mATe have gRha tyajIne jatAM nayane mahIthI kAminInAM azranI dhAra vahe. putravatsala hRdaya jIvita rahe zuM ? atiraktavarNa thayAM chatAM sau haiyuM hastathI kUTatAM, praNayI prANezapara jIvana avalaMbine kalApamAMthI keza upaDI chUTI AgaLa AvatAM; nehanijharamahI nitya nhAtI valI satata agrupravAhathI vastro sadU bhInAM thayAM, vigata prANeza AdhAra Aje thatI priyavihIna padminI hRdaya zatadhA Aja dIrNa thaI gayAM. viraha duHkhAbdhi mahI DUbatI te. . re Aza dilamAM bahu hatI, priya sevavAMtA Apane, harigIta. saMyama dhUrAne vahana karatAM pUjavAtAM nAtha; kuMvara darzana karIne nitya avagaNavA virahanA alane karajeDane kuMvara kahe gurujI ! suNa muja vinati, "priyapAda padma namana karI stavavAM hatAM tama guNane." cAritra cira paLe nahI tapatapana nahIM karI zakuM ati; "svAmi. kAle gRhatajI cAlyA gayA anagAra thaI, mATe anujJA che mahane anazana mahAtapa AdaruM, "Aje tyajI didhuM vizva AkhuM ghaNuM dilamAM nava vasI; ne kaSTa alpa samaya sahI huM zivataNuM sukhaDAM varuM. "hA, daivakepa thaze ane vidhavApaNuM pAmyAM have, sUrijI - duHkhane nathI kaMI anta nirAdhAra Aja thayAM hame." "kone jaIne kahevI duHkhanI vAta, ama pApa naSyAM." sUrijI kahe je hadaya kerI bhAvanA e tAharI, pastAtI batrIze hatI, nizvAsa mukhathI nisaratAM, viNu azanapAna halanazayana muni! vasI zako nirjana vane; nirAza thaIne rUdana karatI AvI bhadrA mAta jyAM; mRgarAjavyAdhrAkrAnta sthalamAM rahI zake nirbhaya hame. te' nivilaMbe yatna karI leze vrata suArAdhana prati. "o mAtajI! tama cuta surakanivAsI thayAM." sutanidhanavazatA sUNIne mAtA baeNmipara DhalI paDI, ricaraNa namI, khAmaNa karI, samazAna bhUmi AvIyAM, jyAM mRtaka dhagadhagI che rahyAM vamavana sarIkhAM bhAsatAM; bebhAna thaI gaI kSaNa mahI ne sAna jarIya rahI nahI; tyAM nArIgaNa nijaduHkha mukI zvazranI sevA kare, kaMTaka mipara thaI arakSita caraNathI te cAlIyA, "hA, putra! nirdaya ATalo" ema jhabakIne pharIthI DhaLe. hA, akhilamArge cUlakRta zoNIta dhAra vahI tyahAM. cirakAla kSadhAtara saparivAra pharatI jaMbukI, bahu yatna karatAM svastha thaIne kure haiyA phATa e, prerita pUrava vairathI munirUdhiranI rahI vAsanA; nahetuM dhAryuM kUratA tuja hRdayamAM AvI haze; zeNIta biMdu zreNuM anusarI AvI zakIe sthAnamAM, "che haiyuM muja pASANunuM ke lehanuM? na tuTI paDe, jyAM kAusagna karI rahyAM to muni ekaja cittathI. "vahAlA ! thate viyoga hAra kema karIne e sahe?" rahI cuMTI caTacaTa cAmaDI, gaTagaTa pidhe zoNItane, "vAge kaTArI hajAra ekI sAthe hArA aMgamAM, nasa troDI traDa traDa svalpa samaye dehane bhakSI rahe; are hajIya tArAM pUrvasmaraNe sadananAM bahu sAMbhare; kayA nahI jarI vedanAthI, muni caDhayA zubha dhyAnamAM, "du:kha sAgara ulaTayAM have chAtI mahI na samAya je." tyajI dehane upanyA muni nalinI gulma vimAnamAM. ema rUdana karatI zvama saha sau munimRtaka pAse gayAM, ahIM AvI prAtaHkALa gurUnI pAse vaMdana kAraNe, Indra vA. usuka nArIgaNa badhe vaMdI sairichane pUche, kSiprA nadIne taTa sI AvyAM, gaikAla dIkSita priyamanivara re vasyA ke sthAnamAM ne preta kAryo sutanAM karAvyAM; gurUjI ! kahe darazana karI duHkha bhUlIye viyoganAM. re Ura sahunA vairAgya bhAvanA, upayoga mUkI gurUjI kahe je sthAnathI AvyA hatA, vasI gaI jata taNI asAratA. anazana karI pahecI gayA che te ja suravimAnamAM; hA, kAramo kopa" vadI rahyAM saTTa, "hA, hA, nahI darzana male priyanAM" kahI dharaNI DhaLe, zarIra saMpyA taNuM ghaNuM jevuM Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suratanA pratimA lekho 467 che vizva bAjI badhI maharAjanI; zArdUla vikrIDita () maMdAkrAMtA. phelAI rahelI daza dizanI mahIM, vairAgye rakta thaIne janana sahIta e nArIMgaNu ghera Ave, amUlya AyuSya badhuM jatuM vahI. rAkhIne garbhavaMtI kulavadhu gRhamAM kulanI vRddhi mATe; aihika icchA paritaptinI mahIM, sUrijI pAsa jaIne sukhada mahAvrato laI ane zuddha pAle, mAtApitA ne suta kAminInA; anta anazana karIne surasukha alAM pAmIyAM nitya mATe. saMbaMdha sau abhrasamUha jevA, re svamaprApitasukhanau jema. garbhavatI satInA sute rAkhyuM kulanuM nAma aciMtya rIte ja thatAM adazya, maMdira bAMdhyuM aNumAM, jyAM thayuM muni nirvANu. azAzvata sukhanI zodhamAMhI; kumati dUrakara sthApIyAM, tribhuvana pati parameza; Ayu badhuM vyartha kare vitAvI, suranara-nalIna-pUjya tyAM, zrI zrI avaMtI pArva. "nalInuM.' suMdaralAla aMbAlAla kApaDIA bI. e. amadAvAda, suratanA pratimA lekho taiyAra karanAra che 1 ra, DAhyAbhAI motIcaMda vakIla, *rA. utamacaMda DAhyAbhAI tathA rA nAnubhAI nemacaMda, surata saiyadapurAmAM AveluM caMdraprabhAnuM derAsara-tenA dhAtu pratimA lekha. [ Tuka itihAsa-A derAsaramAM naMdIzvaradvIpanI lAkaDAnA kAtara kAmanI racanA che tathA aSTapada-merU parvata vigerenI paNa racanA che te bahu jovA lAyaka che. prAcIna che. citra kAma ghaNuM suMdara che. ene hAlamAM punarUddhAra karavAmAM Avyo che. e derAsaramAM bheMyaruM che. temAM paNa alaukika saranA punaroddhArane mATe hajI ghaNI rakamanI jarUra che. mRtio che. A derAsara ghaNuM purANu vakhatanuM che. AzA che ke sakhI dilanA udAra gRhastho e bAbata e derAsaranI AsapAsanA mahollAmAM agAu zrAva- upara tAkIde lakSa Apaze. A derAsaramAM jJAnavimala konI varatI ghaNA moTA pramANamAM hatI. paraMtu hA sarinI pAdukA che. te paNa ghaNI prAmAvika ane prAlamAM phakata be cAra zrAvakanAM dharo che. prathama vastI cIna che. te pAdukAnI derIne paNa jIrNoddhAra karavAnI sArI hovAne lIdhe paNa loko pUjA karatA hatA. khAsa AvazyakatA che. jJAnavimalasUri 1775 nI paraMtu hAlamAM vastI ochI hovAne lIdhe ekAda ghara AsapAsa thaI gayA. emanA vakhatanA lekhe A lekhamAM sivAya koI pUjA karatuM nathI. A derAsarane vahIvaTa utAvelA che. A derAsaramAM suratanA ja daravarSe vaDAcoTA, khabutara khAnAnA rahIza zeTha cunIlAla paryuSaNamAM bhAdaravA suda 4 ne divase bArasAsutra sAMzuracaMda kApaDIA kare che. teo pote asala saiyada maLyAM pachI catra paripATI yAne juhAra karavA sArU purAmAM rahetA hatA e derAsarane aMge sAdhAraNa dhAmadhumathI jAya che. suratanA prAcIna derAsaromAMnuM khAtAnAM be cAra makAne paNa che ne tenI bhADAnI A eka prAcIna derAsara che. enuM asalanuM raMgIna Avaka Ave che. paraMtu temAMthI kharca pUro paDato kAma, citra kAma, paTa vigere khAsa jovA jevAM che. nathI. mATe derAsaranA vibhAgane mATe temaja upara jaina dharmanA judA judA siddhAMte tathA judI judI jaNAvelI racanAonA punaroddhArane mATe temaja derA- kathAo uparanA citro temAM maLI Ave che.] Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga ASADha-zrAvaNa 1984 GI saMvata 154ra varSe che. sudi 10 gau zrI (7) saMvata 1516 varSa poSa vadi che zake zrI zrImAla jJAtIya saM. gaMdharAja bhA. gurIsu zAMdAdA gaMdhAravAstavya zrI zrImAla jJAtIya se dvipa kenavA sArU sunagarAja yunena zrI saMbhava bhAryA rUdi suta. zA. pAsavIra bhAyaM pretami nAtha biMba kArApita tapApakSa zrI udaya- suta zA vartamAna jA mA sva parivArena yutana sAgarasUribhiH pratiSThita gaMdhAra vAstavya sva zreryAthe zrI AdinAtha cartuviMzati pada kAritaH kalyANuM bhUyAt. zrI tapAgaccha zrI vijayadAnasUribhiH pra. saM. 1555 varSe vaizAkha su. 3 zane zrI tiSitaH zubha-bhavatu. baMdhAravAstavya zrI haMbAtIya saM. nAkara, (8) saMvata 1547 varSa vaizAkha suda 3 seme bhA. saM. DAhI suta sa. sI. pAkena bhagInI kapala. jJA. , saravaNa bhA. Asu suta saM. pra. ratna zrI gaNi zreyArtha thI zrI zreyAMsanAtha bAbA bhA. saM. kautirAde nAmanA nija zreyase zrI biMba kAritaM zrI vRddha tapA pakSe bha. zrI saMbhavanAtha biMba kA. prati. tapA zrI lakSmI. dharmaratnasUribhiH pratiSThituM. sAgarasUri pade zrI sumatisAdhusuribhiH zrIH (3) saMvata 1615 varSe poSa vadi 6 zukrare zrI (9) saMvata 1513 varSa phAgaNa sudi 1 zukara zrI gaMdhArAvAstavya zrI zrImALI jJAtIya zA pAsa zrImAla jJAtIya. da dhanapAla. zeTha nAI vIra bhAryA pUtali suta sA vardhamAna bhAryA putra-sA-vAdhAcaM nAvAdhA bhA. dhi dha sutA bAI amarAde nAsnA suzreyArthe zrI zAMtInAtha drA vAgA zradA badA sadA dau vAMchA bhA, lakSmI biMba kArApita zrI tapAga che, zrI vija- tayA Atma zreyase zrI zAMtinAtha biMba kArAyadAnasRSibhiH pratiSThita zubha bhavatuH pita zrI AgAmaga che zrI hemaratnasUribhiH () * saM. 1538 ci. zu. 3 se. prA. 9. vya.. sAliga bhA. suhAsini pu. va. desAddhi bhA. (10) saMvata 1587 vai. va. 7 se. lA. sA putra dubI pu. thAvara. bhA. nAgiNuM dhAvaraNa mAta- sa. pu. savarAja vIrapAla. vidyAdhara bhA. raMgU pita zreSArtha zrI ajitanAtha biMba kArita pra. nAkhyA zrI pArzvanAtha biMba kArita pratiSThita zrI surabhi zrI ahammadAvAde. tapAgaccha zrI saibhAgyaharSa suribhiH (5) saM. 1565 varSa vaizAkha vada 3 ravau suMbaDa (11) saM. 1773 varSa pa.vai. su. 11 budhe suratikA jJAtIya vRddha zAkhAyA gAMdhI surA bhA. raMgAI zrImA jJA. vRddha sA sAmAnika cha bhA. kalyANa su gAM. kAuA zrI viSya bhA lasamAde bhA no keta munisuvrata pratimA bhA. zrI jJAnaranAde pramukha samasta kuTuMba zreyArthe zrI zreya vimalasUribhi: sanAtha biMba kArita che. zrI vRddha tapApakSe (12) saMvata 1687 phA. su. 5 zrI pArzvanAtha pUjya zrI dharmaratnasUribhiH pratiSThita zrI zrI. biMba kA. pra. bha. zrI vijayadevasUribhiH (6) saMvata 1531 varSe 2. sudi 5 some zrI tapAga che. zrImAla jJA. . bhA. mAtA pahu suta nAsAkena (13) saMvata 1476 varSa cetara vadi 1 zanaiu zrI bhAM kabI su. surAdi kaTuMbamRtana zrI zreyAMsAdi zrImAla jJAtIya mahe patrAmala bhA. (pratimA paMcatIthI Agamaga che zrI amararatnasUri khaMDIta che tethI ukalatuM nathI.) pUtra sahemAtarA gurU upadezena kAritA pratikatA ca. vidhina kena zrI sumatinAtha biMba kArita zrI vRddha selagAma vAstavyaH tharAdAga che zrI pUrNacaMdrasUribhiH pratiSThita Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suratanA pratimA le sarva sUribhiH zuma bhavatu kalyANa bhavatu A zrImALI jJAtiya sA lakhamIcaMda bhA. vijayakuMvara derAsaramAM junAmAM junI pratimA che.) tathA suvidhinAthabiMba kA. pratiSThita. (14) saM. 1833 mAgha suda 5 budhe vRddha zAkhAyAM (25) saMvata 1815 va. pha. sa. 7 some vRddha zrImAla jJAti bAI naMdakuMvara kayA puNyArtha. zrImAlI vaMze zA. devacaMda bhA. chavi tayA (15) saMvata 1941 varSa vaizAkha sudi 3 ra zrI zAMtibiba kArApita pra aMcalaga che. vAsupujya biMbaM kRta zrI saMghena pratiSThita (26) saMvata 1815 varSa phA.su. 7 seme zrImALI ANadabAI jJAtIya zAMtidAsena Adizvara biMba sa. lA. zrI (16) saM. 1761 va. vaizAkha suda 7 gure sUvati udayasAgarasUribhiH vA. zrI zrImALI jJA. vRddha zAkhAyAM rUpajIka (27) saMvata 181pa varSe. phA. su. 7. sAme zrI su. bhA. bAI rAdhAkayA rava. putra nAnacaMda zrImAlI vaMzIya caMpula tathA caMdraprabhubiMba pra. zreyArthe zrI saMbhava biMba kArita paM zrI jina la. zrI udayasAgarasUribhiH vijayagaNibhiH (28) jA. chavAi gu. pratI.............zrI rati(17) saM. 1833 varSa mAdha sudi 5 budhe zrI vija- vimalasUribhiH yadharmasariNA upadezAta sA gaNeza bhAryA. (2) bA. hAMsalade pra. zAMtinAtha biMba zrI vija nAkhyA zrI supArzvanAtha biMba kArApita. yadAnasUri (18) saMvata 1744 varSa aSADa sudi 4 gu. dina (30) saM. 1830 mahA sudI 5 seme zrI vAsuda sumatinAthabiMba kArApita suvidhya) sAdhu pratiSThita pArzvanAtha biMbaM, () barAbara ukalatuM nathI. (31) saM. 1815 rA. phA. su. 7 seme zrImAlI (19) zrI zAMtinAtha biMba (bApInI kArA) barAbara jJAtI vadAI motI nAmanA zrI vAsupujya ukalatuM nathI. biMba bharAvyA zrI guNama-. (20) saMvata 1817 varSa mAdha sudi 2 zuke zrAvikA (32) zrI saMbhavanAtha trIjA. pApaDIbAI zrI caMdraprabha; biMba kArApirta prati- (33) gajapAla. zrI saMbhavanAtha biMba vijayedAnasUri. chita zrI udayasAgarasUribhiH (34) zrI mahAvIra gA. namaH manAo (barAbara (21) saMvata 1776 mAdha sudi 11 budhe surati butha surati- vaMcAtuM nathI). baMdaravALA kakSANu zrI zAMtinAtha biMba zrI (35) saM. 1815 varSa kA. su. 7 some zrI zrImAlI jJAnavimalasUribhiH vaMze sA. ikata sAbhArthIjIpI zrI caMdraprabhubiMba (22) saMvat 1780 suda 9 soma-AdinAtha biMba , kA. pratiSThituM. zrI jJAnavimalasUribhiH (A . (36) saM. 1815 va. phA. su. 7 seme-mAtAcaMdanapratimAmAM be pratimAM che. moTI pratimAnAM biMba kArita pratiSThita, vidhipaze. khelA palAThImAM eka nAnI pratimA che.) (37) zrI abhinaMdana svAmIja, (23) saMvata 1815 varSa. kA. su. 7 sema vRi (38) zrI padmaprabhaH svAmI. zrImAlI jJAtaii puna Idarakena abhinaMdana biMba (39) saM. 1830 mahA sudI 5 sAme bAI devata kArita. zrI Adizvara biMba kArepita tapAga che. (24) saMvat 1815 va pha. . 7 seme vRddha (40) saM, 1664 mA. sudI. 10 zrI-kAdi nAmanA Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 490 ASADha-zrAvaNa 1984 zrI vAsupujya biMba kA. pra. tapAga che zrI ane sAdhu e traNanI mUrti sAdhu rUpe katarelI vijayasenasUri. che ne sAdhunI mUrti ubhA AkAranI che. hAtha (41) saM 1973 vai. su. 11 zrI saratI vejabAI joDI ubhelI che.) kyA zItalanAtha biMba kA. prati. zrI jJAnavi. (56) (nAnI pATalI) saMvata 1587 varSa zrI pArzvamalasUri nAthAya namaH (42) sa. 1915 kA. sa. 5 gurau mahA kalyANakArI (57) (eka siddha cakranA dhATanuM che paNa siddha cakra (vaMcAtu nathI) zrI caMdraprabhaH ba. nAthabAI. nathI) zrI suvratasya biMba drazya nAmanA sIka (43) zrI sumatinAtha biMba 5. saMbhava prasanAma bhava zAMtivRddhi jyama vA. jyama saubhAgyama kure 2 svAhA. (sUryanuM maMtra (44) saM1776 vai. su. 11 budhe suratibaMdara vAsI zrI zAMtinAthabiMba pratiSThituM. zrI jJAna. jevuM che) (sUryanuM vacamAM moTuM che ane A vimalasUribhiH sapAsa ATha deva jevA AkAra che. ). (45) saM. 1815 va. phA. suda 1 sema zrImAlI (58) ghaMTAkaraNanI eka nAnI sarakhI pATalI che. vaMze 1 zA kabari (vaMcAtunathI). e sivAya bIjI paNa pATalIo che tathA eka pItaLanI rakAbI che. temAM paNa amuka (46) saM. 1815 va. phA. su 7 sAme zrImAlI maMtra kotarelA lakhelA che.) care sA IMdra tasya bhAryA jIvI. zrImallInAtha biMba. (47) vAlIbAI zrI kuMthunAthabiMba vijayadAnasUri (derAnA upalA bhAgamAM paTa.) (48) saM. 1815 va. phA. su. 7 me zrI zrImAlI saMvata 1833 mAM varSa mahA sudi 5 vAra vaMze sA. 8 tA. bhArthI chavI dharmanAtha budhe zrI bRhata kharatara gaNe zrI aSTApada tIrtha biMba bha. zrI udayasAgara peTa bharApita zrI motIcaMda sA chata sA bhAryA amRta (39) saM. 1833 mAgha sudI 5 dIne sA. veNIdAsena kuMvara peTa bharApita. zrI ajitanAtha biMbaMmara. (A paTanAM vacalA bhAgamAM pAMca pAMca bhagavAna (50) saM. 1817 varSe bhAdya sudi 2 zAre vRddha vAlI hAranAM evI cAra hAra maLI 20) viharamAna zrImALI jJAtIya-AIkana zrI sumatinAtha biba biMba che. bAjumAM be siddha cakranA AkAra che siddha kA. pra. bha. zrI udayaribhiH cado che) (51) zrI zItalanAtha biM. zrI vijayadAnasari upara cAmukhajI-bAbujInuM citra che tathA sameta (52) zrI ajitanAtha bi. pra.jJAnavimalasUribhiH zikharanuM citra che, DAbI bAjue aSTApadanuM citra che, (53) -dAsa zrI vAsupUjya biMba vijayadAnasUri. tathA nIce siddhagiri ane gIranAranAM citra che) ema karI pAMca tIrthonAM citro che A paTa paMcadhA(54) saM. 1815 va. phA. su. 7 se. zro-caMdra taTe che. ( A paTane maLate 5Ta suratamAM paMDaLanI prabha biMba. kA. e. jhA. gaNadhara gatima piALanA derAsaramAM paNa che.). svAmIne namaH (55) saMvata 1793 varSa zrI pAnakI bAInA (bhoMyarAmAM paTa.) pratikApita e. jJA. zrI vimalezvarAya nama: saMvata 1784 varSa mahA sudI 10 budhe zrI ' . .. . ra sidhAIkArya namaH (ArasanA zrImALI jJAtIya zrI surati vAstava bA. IMdrANInA meTa siddha cakra che. temAM AcArya upAdhyAya thA sva. zreyArtha caturaviMsati jinapaTTakArApita prati Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suratanA pratimA lekhe 471 SitaM zrI vRddha tapAgacchAdhirAja. bha. zrI vRddha zrI zrI vijayaprabhasUrizvara paTTa prabhAkara bhaTTAraka sAgarasUri rAye e zrI chanacaMdra-bhi. zubha sastu thI 5 zrI zrI jJAnavimala sUrizvara pAke (mathALe 24 tIrthaMkaranAM biMba kotarelAM che vacamAM namaH pratiSThita bha. zrI. 5 zrI bhAgyasAgara sasaraNane ghATa che sauthI nIce siddha cakrane sUribhiH zrI. AkAra kotarele che jamaNI bAjunA pAsA para vIsa (jJAnavimala murinI pAdukA tathA derI-sthabha-stupa. pagalAM katarelAM che (cAra cAranI hAramAM) pagalAnI derAsaranA bahAranA bhAgamAM eraDImAM che.) nIcenA bhAgamAM eka hAthI kotarelo che ane tenI bAjumAM pagalAM che.) A derAne tAkIde jIrNoddhAra karavAnI jarUra che. (bheMyarAmAM pAdukA.) A pAdukA uparathI ema lAge che ke jJAnavima lasUri. 1782 mAM kAla karI gayA hovA joIe. saMvata 1833 varSa mAgha sudi 5 dine budha temanA gurU vijayaprabhasUri thaI gayA. ane temanA vAra saha sakala paM. tapasa dhana sthiti vasata pArtha. ziSyamAM athavA anuyAyImAM sobhAgyasAgara sUri vinItavijayagaNi tapacaraNAraviMda madhukara paM. deva thaI gayA. vijayagaNi pAdukA pratiSThitA. ca. paM. utamavijaya gaNinA zrI suratibaMdIre. A derAsaramAM saM. 1815 nI dhaNI pratimAo jovAmAM Ave che temaja jJAnavimalasUrinA vakhatanI eka pAdukAmAM be pAdukA che. tathA vijayadAna sUrinA vakhatanI tathA udayasAgaranA saMvata 1833 mahA sudi 5 budhe zrI vinaya vakhatanI pratimAo paNuM ghaNuM che. vijaya gaNinA pAdukA pratiSThitA zrI suratI baM e uparAMta A derAsaramAM naMdIzvaradvIpanI racanA dire punaH navIkRtA. che tene sArU cemukhe-cAra pratimAo ekI sAthe mahepAdhyAya zrIsumati vijaya gaNinAM jelI lagabhaga be Dajhana che tathA merU parvata athavA pAdukA prati. paM. utamaviye, bIjI parvata upara pratimAo mukhe che-evI cAra ArasanI pratimA. pratimAo che tathA heDI AkAranI dhAtunI cI jenA vacalA bhAgamAM pratimAo che evI paNa prati| (yarAmAM AranAtha bhagavAnanI pASANunI mAo che. ArasanI-pratimA) saMvata 1822 varSa vaizAkha sudi 13 gure e savAla jJAtiya vRddha zAkhAyAM zA. (surata jIllAnA gAma ArapADanuM zAMtinAthajInuM suta zA. motIcaMda kena 18 zrI aranAthabiMba kArA derAsara) saMvata 1571 varSe osavaMsa zrI caroliA pirta pratiSThApita ca. zrI sAgara gaNe zrI gotra saM, sUrA putra zAha sAraMga bhAryA sAraMgade putra sA. sahajapAla bhAta sA. pArasa zAha sahajapAla pUnya sAgarasUribhiH zreya setu zubha. bhAryA dhanAI sakuTuMba yunena zrI AdinAtha biMba pAdukA, kArita ukezaga che zrI siddhasUri pratiSThita saMvata 1782 varSa zAke 1647 zrI bhaTTAraka zrI rastu. Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 rA. rA. suracaMdabadAmIne zrI zatruMjya karAra saMbaMdhI abhiprAya. [ rA. badAmI hAlamAM amadAvAdamAM sabaja ja che. A karAra thayAM pahelAM pAlItANA narezanA AmaMtraNathI samajutI mATe gayelA jaina DepyuTezanamAM eka sabhya tarIke temaNe bhAga lIdho hato. temaNe ukta karAra saMbaMdhI darzAvela abhiprAya nIce mujaba che. taMtrI. ] amadAvAda, tA. 1-7-28, ApaNane peremAunTa sattA pAsethI pheMsalo levo paData rA, rA, sujJAbaMdhu zrIyuta mehanalAla dalIcaMda to AvuM pariNAma AvavAnI AzA nahI jevI hatI. dezAI 5. A nIkAla be pakSa vacce thayo che. te eTale 1. Apane patra tA. 18-6-28 no jA. naM 1403 daraje eka pakSane lAbhakArI gaNAya teTale darajaje ne malyo. mane jeTha mAsanA aMkanI nakala malI bIjA pakSane geralAbhakArI gaNAya. eka pakSe eTale nathI huM surata samaravekezanane lIdhe gayo tethI ahIM daraje khAyuM gaNAya, teTale darajaje bIjA pakSe meLaApI zakAI nahIM hoya eTale have huM dhAruM chuM ke vyuM gaNAya. kone keTalo lAbha thayo ane koNe keTaluM jeTha ane asADanI be sAmaTI Avaze. khayuM e bAbatamAM jAheramAM chuTathI khulI carcA kara vAthI ekabIjAnI zAMta thayelI vRttio jAgRta thavAno 2. zrI zatruMjaya sabaMdhI thayelA karAra bAbatamAM saMbhava che. ane vaimanasya je hAla besI gayuM che, te mAre je vicAra-abhiprAya Ape jaNAvelA muddA ubaLI Ave mATe te bAbata huM kAMI ja kahetA nathI. para hoya te chuTathI lakhI mokalavA jaNAve che 6. ApasaApasanI samAdhAnImAM chuTachATa melavI te bAbata Apano AbhAra mAnuM chuM. ja paDe. temAM to bane chatyA ane banne hAryA kahe3. mArA namra abhiprAya pramANe e karAra saM- vAya. ene vizeSa lAbha e che ke banne pakSanI baMdhamAM A badhA muddA upara chuTathI jAhera carcA lAgaNI eka bIjA tarapha sArI haMmezane mATe rahe, je calAvavI e kevaLa bIna jarUrI bIna upayogI che. nyAyAsana para bIrAjatA nyAyAdhIze ApelA pheMsaeTaluM ja nahI paNa keTaleka aMze nukazAnakAraka che. huM lAthI rahI zakatI ja nathI. mATe A samAdhAnImAM tethI e muddAo upara mArA vicAro darazAvavAnuM ApaNane koI koI prakAramAM pAchA haThavAnuM thayeluM durasta dhAratA nathI. lAge, ke darabArazrIne pitAnA haka kamI thayelA lAge 4. sAmAnyataH eTaluM jaNAvIza ke A kesanI to te bAbata vizeSa mahatvanI na gaNatAM bannenI ekatamAma hakIkta jatAM ane AjubAjunuM sarva prakA. dIlI thaI te meTI vAta thaI ema samajI banne pakSe ranuM vAtAvaraNa dhyAnamAM letAM kesa TheTha sudhI laDatAM saMtoSa mAnI bhaviSyamAM e ekadIlI vRddhi pAmatI ApaNane je lAbha maLI zakata tenA karatAM A karA- jAya ane darabArazrIne jaina samAja ane jainadharma para rathI maLelo lAbha koI prakAre kamI na kahevAya. bake kharekhara AMtarane prema jAge ane janasamAjane darakeTalIka bAbatamAM vizeSa lAbha ApaNe meLavI zakayA bArazrInA premathI darabArazrIne mATe potAnA murabbI chIe. A karArathI ApaNe eka apUrva vijaya meLa tarIke abhImAna Ave, evA prakAranuM banne pakSanuM be che ema to naja kahevAya. paraMtu eTale te kahI parasparanuM vartana rahevuM joIe, ane hAlanI paristhiti zakAya ke ghaNI mahatvanI bAbatamAM ApaNI sthItI jotAM e icchA pAra paDazeja ane tethI pariNAme judA judA kesanA cukAdAone lIdhe jarjarIta prAyaH banne pakSone kharekharo vAstavika lAbha maLI zakaze. thaI gaI hatI te punaH TAra thaI che. ane mArA 7. keTalAka taraphathI sATha hajAra rUpIyAne AMkaDA vicAra pramANe je patAvaTathI nIkAla na thayo hota ane dho bhAre kahevAya che temaja koI bAbatamAM bhaviSya Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAma badAmIne abhiprAya 473 mAM jhaghaDe uDe te prathama te bAbatamAM darabArazrIne rahe. te tevA ApaNane arUcikara hukama bAbata daraaraja karavAnI kalama tarapha vadhe levAmAM Ave che. bArazrIne prathama jANa karavI temAM huM kAMI beThuM sama 8. sATha hajAra rUpiyAne AMkaDe bhAre te che. jato nathI. Ama karavAthI darabArazrIne pitAne meLe paNa jyAre ApaNe eka bAju yAtrA tyAgane prasaMga sacavIvavAthI eka prakAre sArI lAgaNI rahe ane eka mukIe ane eka bAju rUpIyAnI rakama mukIe ane bIjAne ekhalAsa majabuta thAya. AgaLa ekadama pachI vicAra karIe te ApaNe te vakhate vANIyA doDI javAthI nAhaka vimanasya vadhe. ApaNA sAmAnya vIdhAne dura mukavAja lalacAIzuM. ApaNA dharmanA mane vyavahAramAM paNa ApaNe dAvo karatAM pahelAM je ke rathane vadhAre kImatIja gaNIzuM. kAyadAmAM neTIsa ApavAnI jarUra na hoya te paNa samAdhAnI na thai hatuM ane nAmadAra sarakAra pAse neTIsa sAmA pakSane ApIe chIe ane ghaNI vakhate tethI paNa raMTa nIkAla AvI jAya che. brITIzarathI pheMsalo lete te keTalI rakama mukAte tene kaMI khyAla ApaNe karI zakIe tema nathI. gaNatrI je rU5mAM jyanI sAme je koI dAvo karavAnuM hoya che te te karavA dhAre te rUpamAM thaI zake. mATe e rUpIyAnI bAbatamAM AgaLathI sekreTarI epha eTane ke bIjA rakama bAbatane ghuTaDo kaDa lAge te paNa rogane gya adhIkArIne noTIsa ApavAne kAyade che. darabAnAza karanAra che, ema mAnIne khuzIthI pI ja. razrIne araja karavAnuM je karAramAM jaNAveluM che te eka kAraNu bIjI mIThI davA maLavAnAM kAMI ciha jaNAtAM prakAranI dAvo karatAM pahelAMnI neTIsa gaNIe te cAle. na hatAM. - 10. A bAbatamAM meM upara jaNAvyuM tema vizeSa 9. darabArazrIne prathama araja karavAnI bAbata huM carcA karavI te ThIka nathI. uparanA be muddA upara AkAMI bahu mahatvanI gaNatuM nathI. keTalIka vakhate ema paNI samAjamAM vizeSa carcA thAya che tethI e sabaMbane che ke rAjyanA adhIkArIe matidoSathI ke bIjA dhamAM meM thoDuMka kahyuM che. have A karAra bAbata huM kAraNe keTalAka hukame kADhe ke je ApaNune nace. tevA vIzeSa kahevA IcchatA nathI. mArI icchA eTalI ja che hukamo sAme ekadama brITIzakorTamAM javAne adhe tevA ke pAlItANAneraza ane jaina samAjanA-sabaMdha A hukama rada karAvavA ke temAM pheraphAra karAvavA darabArazrIne karArathI navA svarUpamAM joDAve che ane tethI ekameprathama araja karavAmAM Ave ane kharI vastuthItI kanA premanI lAgaNI vikAsa pAmI che, te lAgaNI ane para temanuM dhyAna kheMcavAmAM Ave che teo pote tema pakSone pakSonA bhaviSyanA premALa vartanathI vadhArene vadhAre dIpatI karavA mATe pagalAM laI zake ane ApaNane AgaLa rahI ane tavA pAlAtANAnarA jana sa raho ane tethI pAlItANAnareza jaina samAjane pitAne bITIza korTamAM javAnI takalIpha na paDe ane paisAne karA 1 ana jana samAja pAlItANAnarezana pAtAnA ya paNa nAhaka na thAya. dareka hukamo nIkaLe che tenI karI le, ane parasparanI bhinnatA dura thaI kAyamanI darabArazrIne haMmezAM jANuM hoya ema mAnavAnuM nathI. ahtA thA, rIsana deva e IchA pAra pADa. ete judAM judAM khAtAnuM kAma judAM judAM khAtAM karatA suracaMda 5, badAmI. Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 svIkAra ane samAlocanA. jaina aitihAsika gUrjara kAvya saMcaya - akhaMDitapaNe hAthamAM leze ema AzA rAkhIe chIe. saMgrAhaka ane saMpAdaka zrI jinavijayajI ( AcArya AnaMda kAvyamahodadhinAM be maktiko ke je paikI ekamAM gUjarAta purAtattva maMdira ) pR. 2+34+284+180 RSabhadAsakRta hIravijaya sUri rAsa prakaTa thayo che ne =500 pAka puTha mUlya rU. poNAtraNa. pra. zrI jana chelA AThamA mikitakamAM teja kavi kRta kumArapAla AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara.] A pustaka pravartaka zrI rAsa hamaNAM prakaTa thayo che te paNa vizeSa saphala rIte kAntivijayajI-jana aitihAsika granthamAlA puSpa 7mA aprasiddha aitihAsika kRtio bahAra pADaze evI tarIke prasiddha thayuM che. teno uddabhava dazeka varSe thayela. AzA rahe che. mUla lagabhaga sarva chapAI gayeluM. tene sAra A lakha A saMcayamAM 33 nAnI moTI kRtio che. temAM nAre pahelethI te TheTha karmacaMdra maMtrI prabaMdha sadhIto keTalIka te ghaNI prAcIna kRti e dAta. devaratnakarIne saMpAdaka mahAzaya para mokalI Apyo hato. sUri phAga, jinezvarasUri dIkSA vivAha varNana rAsa, temAMthI saMmArjita karI saMpAdaka mahAzaye pahelA traNanA jinadayasUri paTTAbhiSeka rAsa, jinadayasUri vivAha, sAra presamAM mokalelA chapAyA-pachI chapAvAnuM kArya ane saMdhapati samarasiMha rAsa che ke jemAMthI tatkAlIna dhUruM rahyuM tene keTalAMya varSa vItI gayAM. Akhare e bhASAnA namUnAo sAMpaDe che ane te bhASA-abhyAsIkArya paMDita lAlacaMda bhagavAnadAsa gAMdhI (vaDodarA)ne ene ati upayogI che. sAMprata vIsamI sadInA seMpavAmAM AvatAM temaNe bAkI rahela rAsAnA sAra prAraMbhamAM ane 19mI sadInA aMtamAM thayela vIralakhI AkhA pustakapara gavachavAra sAdhuonI, gAmavAra vijayajI ke jemanA caritra saMbaMdhI jANavAnI utkaMThA gRhasthonI, sthaLonI,-sUcIo tathA kaThinazabda-keza ghaNAne rahetI temane nirvANarAya AmAM chapAyela che ghaNu zrama pUrvaka taiyAra karI te graMthanI samAptinuM kArya tethI te utkaMThA tRpta thaI che. A rAsa amadAvAdamAM pUruM pADayuM te mATe temane hRdayapUrvaka abhinaMdana ame zrI vIravijayanA apAsarAmAM temanI svargavAsa tithine ApIe chIe. divase vaMcAta ane tene aprasiddha rAkhavAnI kALajI janaItihAsane silasilAbaMdha taiyAra karavA mATe rAkhavAmAM AvI hatI, te AmAM prasiddha thayAnI te saMbaMdhInI jeTalI sAmagrI hoya te bahAra pADavA. khabara hamaNAM sudhI te apAsarAnA kAryavAhakone nahotI nI jarUra che. bhASAmAM chUTA thyA rAso, copAI. te ame pUrI pADI hatI. haju zrI vIravijayajInA sajhA, gurUbhAsa, je che te sarva prakaTa karavA pratyenI gurU zubha vijayajInI velI zrI vIravijayeja racelI valaNa jana samAjamAM thaI tenAM prathama phaLa rUpe mAro che te aprasiddha che ne te ukta apAsarAmAM vaMcAya graMtha nAme jaina aitihAsika rAsamALA ka, adhyAtmajJAna che. ne te ame joI che ne tene sAra ame lakhI prasAraka maMDaLa saM. 1969) aitihAsika rAsa saMgraha lIdhe che. te AkhI kRti bahAra pADavA mATe te kArya nA cAra bhAga (prazrI yazovijaya graMthamALA saM. vAhakene ame vinavIe chIe. A sAra have pachI 1972thI saM. 1977), aitihAsika-sajajhAyamALA yathAkAle prasiddha karIzuM. (pra. teja graMthamALA saM. 1973), ane A graMtha che ane te paNa AvA jana atihAsika graMthAjenI zarUAta saM. 1972 lagabhaga thaI hatI te sa. mAMthI ghaNuM maLe tema che ane tethI teo paNa surUci 1982mAM bahAra paDato kAvya saMcaya che. have A ane Adara AvI kRtio tarapha batAvatA rahezeja. tarapha prayAsa sevavAmAM nathI AvatA e zocanIya che, pravartaka zrI kAntivijayajIne ItihAsane bahu te prakAzinI saMsthAo AvA sAhityamAM rasa laI zokha che, temaNe dareka sthaLethI itihAsa saMbaMdhInI kAryo karanArAne sahakAra meLavI AvA prayAsa satvara sAmagrI prApta thaI te bhegI karI che ane temanA Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA 47pa nAmathI graMthamALA kADhI tenA 7mA puSpa tarIke temanI mATe te ati upayogI nivaDe. sUtranuM lakSaNa je kaheziSya paraMparAmAMnA eka sAkSara jinavijayajIe vAmAM Ave che ke:-(juo pR. 57). saMpAdita karelI A kRti prakaTa thAya te yogya ja che. alpAkSaramasandigdhaM sAravad vizvato mukham / - A graMthamALAnAM bIjAM puSpa paNa dhIme dhIme aLA- astobhamanavA ca sUtraM sUtravido viduH / / dhita bahAra paDe ema icchIzuM. te A graMthamAM sUtrane barAbara lAgu paDe che. - ATha daza varSe A graMtha prajA samakSa mUkAya jANI kumArapAla rAjAnA pratibaMdhaka-gurU zrI hemAcArya Akhare khuzAlI pradarzita karIe chIe ne tema thavAmAM e vizvavidyAnidhi (excyclopaedist) hatA ane nimittabhUta sarvene ane prakAzaka saMsthAne ame dhanya- temaNe koI paNa anyanA graMtha para TIkA-vyAkhyA ke vAda ApIe chIe. vivaraNa racyuM ja nathI, paraMtu dareka viSaya para je je pramANa mImAMsa-zrI hemacaMdra AcAryakata ho - graMthe hoya te sarvanuM nidarzana karI temAM pitAnI uMDI jJatti sahita saM. pra. motIlAla lAdhAjI. 196 daSTine upayoga karI potAnI pratibhAthI je yathArtha lAgyuM bhavAnI paiTha punA pR. 18+1084=132. mUlya rU. te pitAnI svataMtra zailIthI grathita karatA hatA. nyAya eka) pUnA jaina prinTIMga varkasa. kAcuM . saMbaMdhIne temane A graMtha che ane te be adhyAya zrIyuta motIlAla lAdhAjI ozavALa punAmAM eka jeTalo TuMke ne adhUro rAkhyo hoya e mAnI vyApArI hovA uparAMta saMskRta bhaNelA vidhArasika bhAI zakAtuM nathI. che. temanA hRdayamAM pUrva sAhitya mATe ghaNI lAgaNI grathanA nAma pramANe "pramANunI mImAMsA AmAM che. A lAgaNIne vega ApavA mATe yunivarsiTIne karI karavAmAM AvI che; sambaLiyaH pramANabhU-(1-1-2) lAyaka evA pUrvAcAryonAM pustako suMdara AkAramAM prakaTa evA pramANanI vyAkhyA TuMkI chatAM arthagaMbhIra che. karavAne maratha karI graMthamAlAnuM AhatamatamabhA. A graMthanAM sUtrane pite vRtti karatAM (jaina siddhAnta kara" nAma ApI tenA pahelA mayUkha (kiraNa) rUpe A sUtro jaNAve che ane Akho graMtha jotAM jaina zailI graMtha prakaTa karyo. A graMtha anyatra prasiddha thayo che jene nyAyanI paribhASA akhaMDapaNe kAyama rAkhavAmAM chatAM A vizeSatA e che 2 satA AvI che. jana temaja jainetara graMthomAMthI ullekho AkAramAM nahi, paNuM bAMdhelI AvRttimAM prakaTa karyuM che paNa paNa puSkaLa karyA che ke je paikI keTalAMkanAM saMzodhaka ne vaLI je je pramANe" TIkAmAM AvyAM che teno nidiSTa rathaLA zodhI kADhayAM che ne keTalAMkanAM upalabdha sthaLa nirdeza, kavacit kavacit TippaNI bhAI motI thaI zakayAM nathI. A graMthanA saMzodhana mATe sAro lAle Apela che. prAstAvika vaktavya paNuM samajAya tevI prayAsa rasavavAmAM ALyA che. upAghAtamAM A graMthanAM saMskRta bhASAmAM mUkayuM che. yogya pariziSTo upaya. sUtro sAthe gautama sUtro mUkavAmAM AvyAM che tethI gitAnI dRSTie mUkelAM che. banenI sarakhAmaNI karavAnI taka maLI zake che. saMzeAmAM be adhyAyanuM paheluM Ahika che. ane dhanamAM vizeSa kALajInI apekSA rahe che, zuddhipatraka durbhAgyavazAtu A pachInA adhyAyovALA Ahika bIjA lakhyuM che. bhaviSyamAM te saMbaMdhI khAsa lakSa ApavAmAM Ahnika maLatA nathI, tenuM kAraNa tene lepa thayA hoya, Avaze ke azuddhio jema bane tema ochI thAya, mAvasa azuddhio ja mana yA to te kartAe lakhyA ja na hoya. pahelo vikalpa ne saMzodhana bahu kALajIpUrvaka sUtra ane vyAkhyAno bheda barAbara hoya to te jAnA bhaMDAronI zodha karatAM maLI rAkhI pramANapUrvaka thAya. pustakanA kAgaLa, chapAI tema Ave ne Akho graMtha prApta thatAM jana nyAyano ja te pAchaLa lIdhela mahenata jotAM tenI kiMmata alpa prAthamika uttama graMtha sAMpaDe. che. Ane upayoga sarvatra thaze ema IcchIe chIe. A graMtha ratrabaddha che ane sUtre paNa evAM tAdhikAnamUtrAuna mAdhyatini-uparakta sarala, asaMdigdha ane saMpUrNa che ke dareka abhyAsI graMthamAlAnuM dritIya mayukha, saM, pra upara pramANe Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 janayuga ASADha-zrAvaNa 1984 38+204+2=244 pUnA gaNeza prinTIMga varkasa ane karatAM jainamAM prathama saMskRtamAM sUtro racavAnI prathama hanumAna prinTiMga presa. kAcuM pUMThuM mUlya savAbe rU0. pahela karanAra siddhasena divAkarane badale umAsvAti vAcakamukhya umAsvAtine A graMtha jaina darzana- gaNAya. paraMtu ghaNAe ema svIkAre che ke siddhasena philasuphIne Akara graMtha che. te parathI samasta AhaMta divAkara pachI umAsvAti thayA. DA. satIzabhUSaNa tene darzanane saMpUrNa khyAla AvI jAya che. te zvetAMbara samaya I. sa. 1 thI 85 mUke che. tathA digaMbara baMnene mAnya che. AvI mAnyatA chatAM AmAM mUla sUtra tathA te paranuM bhASya Apela saMpradAyabhedI sUtrapAThamAM baMnee kayAM kyAMka bheda rAkhyo che. ane kyAMka kyAMka TUMkI TippaNI saMzodhake mUkI che. A para zvetAMbara temaja digabara pUrvAcAryo che. A raeNyala eziyATika sosAITIe rA. kezavalAla aneka TIkAo racI che. A paranuM bhASya kattanuM premacaMda medI B A. LL. B. thI saMzodhita pitAnuM raceluM pajJa zvetAMbaro gaNe che, ane diga chapAvyo hato, tyAra pachI mUla sahita bhASyano guja. rAtI anuvAda mahesANAnA jaina zreyaskara maMDaLe chapAvela baro tema svIkAratA nathI. digaMbare A graMthane mokSa che. te paranI TIkAo-haribhadrasUrinI tathA yazovijazAstra' nAma Ape che ane tenuM mUla eTaluM badhuM gaNinI apUrNa paNa prasiddha thaI che, ane zeTha devacaMda Ape che ke jema hiMduomAM bAlako pAse bhagavad lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaMDa taraphathI mUlavo paDjha gItA mukhapATha karAvavAmAM Ave che tema digaMbara bhASya tathA te para devaguptari ane siddhasenagaNinI baMdhuo pitAnA bALake pAse A mULa tatvArtha mukha TIkA prathama vibhAga prasiddha thayela che ke jenI TuMka pATha karAve che. Aje pramANe zvetAMbara baMdhuoe samAlocanA ame gatavarSanA pR. 194 para lIdhI che. pitAnAM bALako pAse karAvavuM joIe. ema thavAthI AjakAla aMgrejI bhaNIne paNa jaina darzana kakako digaMbaromAM te saMskRtamAM sarvArthasiddhi, rAjavArtika, zoka paNa keTalAyane AvaDatuM nathI evI zocanIya dazA na vArtika, tathA hiMdImAM arthaprakAzikA prasiddha thaI che, thAya ane bAlapaNamAM ghUTelo eka moTapaNamAM tenA paNa durbhAgyanI vAta e che ke A sarvanA nicoDa para aneka mIMDA caDavA jeTaluM upayogI thAya. rUpe vistRta vivecana sahita gUjarAtImAM ekapaNa - umAsvAtino samaya anizcita che. teo ucca vidhAna taiyAra karanAra haju sudhI bahAra paDela nathI. nAgarI zAkhAnA hatA ema bhASyanI prazastimAM A prakAza pAmatAM pustakonA ToTo nathI paNa kharAM pela che. A zAkhA ka5 sUtranI sthavirAvalI pramANe mUlyavAna pustako bhASAMtara sahita bahAra paDatAM nathI to vivecana sahitanuM te kahevuM ja zuM ? prakAzinI saM. AryadinnasUri ke je vIrAtu 421mAM thayA temanA ziSya sthAo cetaze? Arya zAMti zreNikanA samayamAM nIkaLI, te te pramANe vistRta vivecana sahita A graMtha taiyAra karavAmAM temano samaya vIrAtu 421 pachIja Ave; (A saMbaMdhI., paMDita bahecaradAsane zrI mahAvIra janavidhAlaya taraphathI ullekha prAstAvika nivedanamAM zrIyuta metIlAle karyo rAkelA hatA. temaNe uttara-zata-saMvRtaH setaH che); prajJApanA TIkAmAM ema jaNAvyuM che keH "zrI umA dhANAH tanaH rUrU e bIjA adhyAyanA Arya mahAgirinA be ziSyo-yamalabhrAtA bala ane 33 mA sUtra sudhI "neTsa' karI, ane pachI e kArya baliSaha thayA. temAM baliSadanA ziSya tatvArthAdi graM. baMdha rahyuM. A naMdha phusakepa kadanA 167 pRSTa sudhInI thakAra umAsvAti vAcaka thayA, tenA ziSya zyAmAM che, paraMtu te anya samakakSI vidvAnanA avalokana ane prajJApanAna karanAra vIrA, 376mAM divaMgata thayA. tenA saMzodhananI apekSA rAkhe che tethI tema thAya tyAM ziSya dila chatamaryAdanA karanAra thayA." ( Aja sudhI aprasiddha rahI che ane raheze. paMDita sukhalAlajI pramANe dharmasAgaranI padAvalI kahe che. ) je A TuMka, abhyAsIne khapa pUratI sapramANune vicArapUrvaka mAnIe te umAsvAti vIrAnuM 376nI pahelAM eTale 'nA' taiyAra karI rahyA che paNa teo purAvamaMdiranA siddhasena divAkaranI pahelAM avazya saMbhave. ane tema saMmati tarkanA saMzodhana ne prakAzanamAM guMthAyA hovAthI Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA 497 temane pUrata avakAza na maLavAnA kAraNe te paNa pratio tathA muddo che. AthI AkhA graMthanuM pRthakaaprasiddha rahela che; paMDita vRjalAlajI hiMdImAM lakhI raNa sArI rIte thAya che ne mUla graMtha samajavA mATe rahyA che paNa teto ghaNuja TUMkI che-bhASya puratI che, bIjA graMthane abhyAsa karatAM, yA te te sthaLe temAMthI te te sarva TIkAomAMthI khapa pUratuM laI tene baha- joI letAM viSaya haratAmalakavatuM bane che. lAvI vartamAna jamAnAnA aMgrejI bhaNataranA vAtAva- mUla zrI hemacaMdrAcArya kRta 32 saMskRta zlokanI raNamAM ucharatA yuvAnone upayogI thaI paDe tevI banAve vardhamAnarasuti che ke jene anya ga vyavacchedika ema IchIe. TaMkAmAM sarva paMDita-vidhAnane amArI kAtrizikA kahevAmAM Ave che. AmAM anya vega-darzana khAsa sUcanA che ke A Akara graMthane vartamAnabhASAmAM nenuM khaMDana che; jyAre bIjI stuti 32 ekamAM ayoga temaja bane te aMgrejI bhASAmAM mUkavAmAM Ave che vyavacchedikA che temAM AhatamatanuM pratipAdana che. jaladI prakaTa thAya te jaina darzanano AviSkAra anya ga vyavaraDedikA nAmanI batrIzI para makSiNasarvatra thaI zake che teTalA mATe teo ne bhaNI sUrie saMskRta TIkA racI syAdvAda jaina darzananuM svarUpa selAsa udhamavaMta thaze ane prakAzinI saMsthAo batAvyuM che ne tenuM nAma "syAdvAda maMjarI" ApyuM temane uttejIta karI temanI pAsethI kArya lai te bahAra che. AnuM mahatva ghaNuM che ne tethI te kAzInI - pADavAmAM pitAnuM prathama darajajAnA mahatvanuM kartavya khambA saMrakRta sIrIjhamAM paNa eTale jainetara saMsthA samajaze. taraphathI paNa mudrita thaI prasiddha thayelI che. zrIyuta motIlAla sUtra ane bhASya sArA kAgaLa AcArya AnaMdazaMkarabhAIe AnuM saMzodhana ne chapAIvALA pustakarUpe bahAra pADIne sAhitya sevA aMgrejI neTsa sahita muMbaI gavarnameMTa saMskRta sIrIjha bajAvI che. A AvRttine zrI mahAvIra jaina vidyA mATe taiyAra karavAnuM zIre lIdhAne ghaNAM varSa thaI gayAM layamAM mULa tarIke vAparavA yogya sthAna maLaze, kAraNa chatAM durbhAgyavazAta e kArya asaMpUrNa rahetAM bahAra ke royala eziyATika sosAITIvALI AvRtti seMdhI temaja paDI zakayuM nathI. temanA jevA prakhara, zAta ane prAyaH anupalabdha che. talasparzI vidvAnanA hAthathI A mUlyavAna graMthanA para thavA maMga-ukta graMthamALAnuM trIjuM UhApoha sahita vivaraNa bahAra paDe to jabare prakAza mayUkha. saM. pra. upara pramANe pR. 2+0+244+6=320 jaina philasuphI para paDe ne tenI sAthe anya philasukAcuM 58 jaina prinTiMga varkasa, pUnA. mUlya be rU.) phaone tulanAtmaka ItihAsa bahAra Ave e dina A graMtha gUjarAtI bhASAMtara sahita bhImazI satvara Avo e prabhuSArthanA ! A graMtha muMbaI yuni. mANeke, hiMdI anuvAda sahita parama zrutaprabhAvaka bhaDale vasiTInA abhyAsakramamAM nirNata thayo che e AnaMdanI pragaTa karyo che; jyAre zrIyuta motIlAle mRta saMskRtamAM vAta che. tevA abhyAsakrama mATe yogya AvRtti prakaTa karyo che. AnI vizeSatA temAM Apela prastAvanA, bhAI motIlAle bahAra pADavA mATe temane dhanyavAda upayogI pariziSTo che. pahelA pariziSTamAM pUrva pakSe ApIe chIe. ApI teno kema nirAsa TIkAkAre karyo che te vistArathI cAlAratnAra--prathama bhAga. pR. 1+257+ Apela che, bIjAmAM upalabdha vAka nidiSTa sthala 2260, mUlya aDhI 2; bIjo bhAga pR. 1+258 sahita ApyAM che ane trIjAmAM anupalabdha vAkyo thI 483+2=228 mUlya rU. be. pUnA hanumAna ApyAM che. cothAmAM upalabdhasama vALyo, pAMcamamAM prinTiMga presa. saM. pa0 eja, ane ukta graMthasyAdavAdamaMjarImAM nirdiSTa karelA graMthonAM nAma ApyAM mAlAnA cethA ane pAMcamAM mayUkha ) che ne chaThAmAM teja rIte nidiSTa graMthakAronA nAma che. A baMne bhAga zrI vAdidevasUri ke jemaNe sAtamAmAM nirdiSTa nyAyonI sUci che, AThamAmAM saze. gujarAtanA siddharAja jayasiMhanI rAjasabhAmAM digadhake karelI TippanImAM nidiSTa graMthanI sUci che ane bara vAdI kumudacaMdrane harAvyA hatA ane digaMbarone navamAmAM A graMtha taiyAra karavAmAM khapamAM lIdhela rAjamAMthI nikAsana karyuM hatuM temanI kRti che. mUla Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1984 graMthanuM nAma pramANanayatattAlokAlaMkAra che ne tepara paraMtu te mUlya ApatAM paNa maLI zaka durlabha che vyAkhyAnuM nAma syAdvAdaranAkara che te paNa tethI bhAI motIlAle A sugrAhya kadanI AvRttimAM vyAkhyA che ne tenuM pramANa 84000 loka kahevAtuM bahAra pADI sarva abhyAsIne sugamatA karI ApI che paraMtu hamaNAM te sarva upalabdha nathI, je upalabdha te mATe temane abhinaMdana che. hatuM te 3 pariccheda ane 4thA paricchedanA prAyaH 11 have A AkhI graMthamAlA mATe nIcenI sUcanAo savopara saLaMga TIkA amadAvAda zeTha mANekalAla ame karavA IcchIe chIe - manasukhabhAI taraphathI zrIvijayanemisUrinA upadezathI (1) dareka mayUkhanuM pAkuM pUMThuM rAkhavuM. chapAI gayela che. bhAIzrI khetIlAle dareka sthale (2) zuddhipatraka jema bane tema ochuM AvepatravyavahAra karatAM ane te maLatAM sAta paricheda sadhI nahivatuM Ave tevI kALajI rAkhavI-rakhAvavI. TIkA maLI zake tema che ema temane jaNAyuM che. huM (3) prasiddha thayelA gre karatAM aprasiddha graMthane pasaMdagI ApavI. prathama bhAgamAM pahelo ane bIjA bhAgamAM bIje - zatrajayaprakAza-lekhaka zeTha devacaMda dAmajI paricheda pUro thAya che. A pachInA pariracheda paikI : kaMDalAkara, adhipati jaina, bhAvanagara, pR. 48+6 0= amArA sAMbhaLavA pramANe trIje ne cotho bhAga 108 kiMmata rU. eka. prasiddha thaI gayela che. pachInuM presamAM che te sarva sava zrI zrI zatrajaya saMbaMdhI pAlItANA nareza sAthenA chapAyA pachI graMthakAra ne graMthano paricaya temaja graMtha zAsana karAranI mudata sane 1924 nI eprIlanI pelIe saMbaMdhInAM upayogI pariziSTo judA graMthAkAre Apa- purI thaI. pachI zuM karavuM e saMbaMdhI takarAra jAgI. vAno saMzodhakane vicAra che, te ane badhA paricacheda pUrvanA jhaghaDAo to sarakAre caDI cUkyA hatA, A tenI TIkA sahita prasiddha thayA pachI AkhA A vakhate zatruMjaya saMbaMdhInA prazna upasthita thayA. graMthanA saMbaMdhI saMzodhakanA prayatnanI kadara thaze. agAunA karAro zuM che te jAhera prajA samakSa AvyA. vAdidevasUri e mahAna tArkika ane vAdi hatA. mI. vaTasananA cukAdAthI je prajA khaLabhaLI uThI. bI. temanA saMbaMdhamAM eka prabaMdha prabhAvazvaritamAM che, 21 te saMbaMdhI khAsa konpharansanuM bhavya adhivezana thayuM temanA ziSyonuM jUtha jabaruM hatuM. temaNe ArAsaNamAM Sja ane yAtrAtyAgano asahakAra cAlu rahyA. A vakhatamAM nemipratiSThA karI hatI, ke je ArAsaNa tIrthanA "jaina" patre karelI sevA jagajAhera che, ne tenA saMbaMdhamAM upadeza saptatikAmAM Akho vRttAMta A adhipati mahAzaye zrI zatruMjayatIrtha saMbaMdhInI ati. che. teo haribhadrasUrinA lalitavistarAdi graMthapara hAsika mAhitI uparAMta pAlItANa darabAra sAthe TIkA racanAra municaMdrasUrinA ziSya hatA ane temanI thayela karAranAmAo, sarakArI tapAsanA rIporTa ane paraMparAmAM ja nAgorI tapAgaccha, tapAgaccha ane vRddha- karAve vagere sahita A graMtha ukta adhivezana vakhate tapAgacchanA sthApakaeN thayA che. temanA samayamAM bhagu bahAra pADyuM. have baMne pakSo vacce karAra thaI gayela pura (bharUca)nuM zamalikAvihAra-alpAbedha tIrtha-muni che to te karArathI ApaNI hAlanI sthiti zuM che?suvratasvAminuM maMdira prasiddha hatuM ane te zrImuni- ApaNe kyAM ubhA chIe? e uMDANathI jANavAnI savratanI stuti graMthanI AdinA bIjA lokamAM temaja jarUra che. te samajavA mATe A graMthamAM apAyela keTadareka paricchedane aMte karela che. A graMthamAM pitAnA lAka sarakArI TharAvo vagere joI sarakhAmaNI karI nirNaya ziSya bhadrezvarasUri (ke je prAkRta kathAvalInA kartA para AvI zakAze. A rIte A graMthanI upayogitA che) ane ratnaprabhasUri ( A pramANunaya tAlaMkAra pahelAM temaja hamaNAM paNa teNIne tevI che. para ladhu vRtti nAme syAdavAda ra nAkarAvatArikAnA kartA) majatirAuiM caritaH-zrI hemacaMdra granthamAlA e gurUne sahAya ApI hatI. - 2. saM. paMDita bhagavAnadAsa harakhacaMda pAnAnA AkAre A graMthanA traNa bhAga jeTalo graMtha chapAyo hato pR. 10+76386 mUlya rU. aDadhe. Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAjanA 478 A graMthamAlAnI amadAvAdanI zAkhA hamaNAM saMbhAvyate hi kAvyeSu doSaH zreSThakaverapi / pustake prasiddha kare che ane tenuM sarva kAmakAja jihvAskhalana doSeNa yaduktaM hi mahAtmabhiH // paMDita bhagavAnadAsa kare che. temAM pUrvAcArya praNIta hastyazvarathayAnAni praskhalanti same pthi| prAkRta ane saMskRta bhASAmAMnA graMtho prayAzita thAya jillAvAtu zikArca maHvyAkRttei muzkela che temaja upayogI graMthonA gUjarAtI anuvAda karI -kAvyamAM eka kavionA paNa doSa saMbhave che kAraNa prakaTa karavAmAM Ave che ke te sarva pustaka paDatara ke mahAtmAoe jIbhanA khalanane deva kahyA che. mUlathI lagabhaga adhuM mUlya sarvane sulabhatAthI maLI sIdhA sapATa rastA para hAthI ghoDA ratha vAhano khalana zake che. AmAM mukhya preraka zrI vijayanItisUri che. pAme che te pachI bhaleSmathI vyAkula thatA evA mukhamAM temanA upadezathI zrAvako graMtha prasiddha karavA mATenA rahelI jImanuM thAya temAM zuM Azcarya. kharca peTe Arthika madada Ape che ne e rIte A maNipati (kyAMka muni pati lakhAya che) rAjarSinuM graMthamAlAnuM kArya cAle che. dRSTAMta zenA para che te mATe kavi jaNAve che ke - A saMskRta graMtha jaMbU kavi (jabUnAga kavi) samAvaja sAnaM : Dhau zIrja suram | kRta che. temane samaya saM. 1025 pahelAMno hoya zaktyabhAvAttapaH kIdRga bhAvanA'to garIyasI // 17 // ema saMbhave che kAraNa ke jaMbUkavi viracita jina sA ca saMsArabhIrUNAM guNotkIrtanarUpikA / zataka kAvyapara sAmbamunie te varSamAM eka TIkA racI yasmAnmaNipaterAjJazcaritaM varNayAmyataH // 18 // che. ane prAyaH A graMtha saMbaMdhI bRhat TippanikA -arthanA abhAvathI dAna thatuM nathI, kaliyugamAM zIla kAra saM. 1005 nI rayA sAla Ape che temAM graMtha duSkara che. zaktinA abhAve tapa kevuM thAya ?-nathI thatuM, kArane nAma jabunAga ApyuM che te A jaMbukavi tethI sauthI mahatvanI bhAvanA che. ii bhAvanA che. ema saMbhavita che. A graMthamAM ke 155 che ne te bhAvanA saMsArabhAra mATe guNakIrtana rUpa che te uparAMta gadha bhAga che ne tenuM pramANu sarve maLIne e te che maNipati rAte cakita ava varSa che. 3200 thavAno saMbhava che ke tethI bahatu TippaNikA - Ano TuMko sAra kavie prastAvamAM ka 19 kAre karela ulekha Ane saMgata thAya che. A pachI thI pa mAM gaNI pachI sahita zara kare che. AmAM maNipati cariya traNa racAyelAM upalabdha che temAM seLa kathAo che. A AkhuM carita ghaNuM game evuM prAkRta maNivaI cariya bRhadcha mAM thayelA mAnadeva che. AnuM gujarAtI bhASAMtara karAvI prasiddha karavA sUri ziSya jinadeva upAdhyAyanA ziSya haribhadrasUrie mATe prakAzinI saMsthAone vinavIyuM. saM. 1172 mAM racyuM che. anumavapaMrvirAti-zrI buddhisAgarasUri kRta gUjaA prAkRta cariya khAsa prasiddha karavA lAyaka che. gUrjarabhASAmAM paNa jUnAmAM jUnI kRti-maNipati rAtI pustakane hindI anuvAda, anuvAdaka ane vive. caka zrI udayacaMda lAlacaMda zAha pramI. eya, je. copaI saM. 1550 nI racAyelI maLe che ne tyArapachI rAThoDa zrI mahAvIra jaina mitramaMDaLa keTahApura.) keTalAye gurjara kavioe tenA para rAsAdi racyA che. - paMDita bhagavAnadAse prastAvanA TuMkI paNa graMthane taraphathI bheTa mokalavAmAM Ave che. A pustaka eka AnAnI TIkITa mekalavAthI prakAzaka pUratI hakIktavALI ApI che. - kAvya sundara ane AkarSaka che. bhASA sarala spaSTa padravyavicAra-zrI buddhisAgarasUri kRta praha caMyukta ane alaMkArayukta che. prAraMbhamAM paramAtmA, adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa hA. vakIla mohanalAla yugAdi deva, vardhamAna jina, sarasvatInI stuti karI himacaMda pAdarA. kiM. cAra AnA. A bALabodha pachI sajajana prazaMsAne durjananiMdA suMdara zabdomAM mUkI lipimAM che. AmAM cha dravyanuM TuMku svarUpa che. A che. mahAkAvyamAM deva hoya che te pachI bIna kAvyanuM jaina ejyukezana borDanA abhyAsakramamAM hamaNu jIna ejayukAna mADanA zuM kahevuM e saMbaMdhamAM kahe che ke nirNata thayela che. Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4800 jenayuga aSADha-zrAvaNa 1984 siddhivarastavanAdi saMgraha ane siddhine paMjAbavAsI jainonI kamiTIne dhanyavAda che. AmAM sanmANa-kartA munizrI siddhini pra. zrI hisAba saravaiyA sAthe Avela che. eja rIte dareka varSe mohanalAlajI jaina lAyabrerI-amadAvAda. pR. 28+27ra A temaja ApaNu badhAM tIrSonA vahIvaTadAra pitAnA kiM. ApI nathI. prastAvanA jANItA lekhaka rA. rIporTa bahAra pADI prajA samakSa mUke e hAlanA jamAnAmAM maNilAla nabhubhAI dezI B, A, e lakhI che. ati Avazyaka che. AmAM 216 kAvya che. bhASA ati sarala che. keTa- zrI phaLamArA jaina thatAMvara prAMtika paripalAkamAM bhAva sAro hoya che ne hRdama uchaLI che. pAMcamA adhivezanane TuMka ahevAla-gata tA. 23 thI kartA munizrIe samayane oLakhe che. koI sthaLe 25 jAnevArI 1928 ne roja dakSiNa vIjApuramAM dravIbhUta hRdaya thayeluM jovAya che. jagavallabhazrI pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThA vakhate muni zrI rAjavijayajInA pramukhapaNa nIce AnuM adhivezana zrI jainazvetAmbara tIrtha kameTI hastinApurakA vArSika thayuM tene A TUMka riporTa che. daza TharAva mukelA che. rIporTa-vIrAt 2453. pa0 maMtrIo zAha nAnacaMda bhAyacaMda ne metA bAlA-hastinApura tIrtha saMyukta prAMtamAM jaina dharma- rAma gautamacaMda ekasaMbA (ji. belagAma), valabI mAtranuM eka prasiddha sthAna che. te dIhI tAlukA jaina sAhitya saMzodhaka-saMpAdaka zrI jinaane meraTha chalAmAM zaherathI 22 maila cheTe che. ahIM vijaya. pra. jainasAhitya saMzodhana kAryAlaya elisa(1) RSabhadeva svAmInA vArSika tapanuM pAraNuM vaizAkha brija amadAvAda. vArSika lavAjama che ,) AnA suda 3 ne dine zreyAMsakumAre karAvyuM hatuM (2) solamAM trIjA khaMDane chelo cotho aMka hamaNAM bahAra paDe jina zAMtinAtha ane 17 mAM zrI kuMthunAtha ne 18 che. temAM AvelA viSayonI sUcI: 1 zrI vibudhamA zrI aranAthanAM cAra cAra kalyANaka ahIM che (ka) prabhu vinimitA zrI RSabhakuMtalavarNana-pacaviMzatikA. neminAtha prabhunA samayamAM karavapAMDavonI rAjadhAnI saMrakatamAM, 2 vibudhavimalasUri-vijJapti 5tra, 7 AahIM hatI, vagere. hAlamAM ahIM eka zvetAMbara chavaka saMpradAya. mULa lekhaka DA, hornala. anuvAdaka prAcIna maMdira zAMtinAtha prabhunuM che tyAM eka moTI zrI cunIlAla purUSottama bAroTa, 4 AnaMdavimaladharmazALA ane eka bAga paNa che. eka TuMkapura RSa surie kareluM yatibaMdhAraNa, 5 bhUgoLa, khagoLa bhadevanI caraNapAdukA che. A tIrthano prabaMdha eka kamiTI saMbaMdhI keTalAka praznanA khulAsA (muni halacaMdrajI), kare che. temanA pramukha aMbAlAnA bAbU gopIcaMda 9 kaliMganA cakravartI mahArAja khAravelanA zilAlekha B. A. LL.B. eDavokeTa che ane maMtrI aMbAlAnA vivaraNa (le. vidhAmahodadhi zrI kAzIprasAda jAyalAlA maMgatarAma jaina beMkara che. paMjAbanAM judAM judAM savAla M. A. anuvAdaka paM. sukhalAlajI, 7 jenazaheranA zvetAmbara jaine A kamiTInA sabhya thayA darzanamAM dharma ane adharmatatva (le. zrI harisatya che. tIrthasahAyaka-dekharekha rAkhanAra gujarAvAlAnA lAlA bhaTTAcArya, M. A. B. L. anuvAdaka-zrI nagInadAsa mAnacaMdajI jana ane bAbu kIrtiprasAda jana B. A. pArekha adhyApaka gUjarAta mahAvidyAlaya). 8 kurapAla LL. B. vakIla ke jeo hAla gujarAvAlAnA senapAla saMbaMdhI keTalIka hakIkata ane amadAvAdamAM AtmAnaMda jaina gurUkulanA adhiSThAtA che ane potAnI dUdhezvara AgaLathI jaDelo lekha (le. zrI ratnamaNirAva vakIlAta choDI janopayogI kAryo karyA kare che ne bhImarAva.) 9 jaina etihAsika carcA. pR. 321 thI kaeNnpharanse nimelI zatruMjaya pracAra samitinA eka sabhya 400, citro-1 siddhakSetra zatre jaya, 2 che. zubri hatA, teo che. phALe (caMdA) karI temaja yAtrALa bane Apela pArTImAM bhAga lenArano samUha, 3 gUjarAta AdinI AvakamAMthI A tIrthane sAro vahIvaTa karanAra purAtatvamaMdiranI prabaMdha samiti, 4 dudhezvarane lekha, Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 401 vividha dha vividha seMdha. (kaeNnpharansa oNphisa-pariSad kAyAlaya taraphathI). 1. zeTha ANaMdajI kalyANajI ane kaoNnpharansa, taraphathI kADhavAmAM AvyAnuM amArI jANamAM AvyuM che - uparokta peDhInA vahIvaTadAra pratinidhioe dareka jenI noMdha letA amane. kharekhara kheda thAya che ke mahatvanA prasaMge vicAraNA ane salAha mATe pitAne AvI bAbatomAM je khAnagI gRhasthane nimaMtraNa gya lAge tevA khAnagI gRhasthAne sthAnika pratini karavAnuM ApanI nItine bAdha kartA nathI nivaDatuM to dhionI mITIMgamAM belAvavAnuM dhoraNa thoDA samaya samasta hiMdanI jaina komanI eka agra gaNya saMsthAne thayAM abhyAra karyuM che. AvI beThako vakhate A ke- A rIte eka bAju para rAkhavAmAM A5nI kaI khAsa npharansa ke je samagra hiMdanuM pratinidhitva dharAvanArI nItine vadhA bhareluM jaNAya che te ame samajI zakatA nathI. mahAna saMsthA che ane gaNAya tene irAdApUrvaka tevI digaMbaro sAthe chevaTe muMbaI mukAme thaelI masavicAraNA vakhate dUra rAkhavAnuM atyAra sudhI durasta lata vakhate A saMsthAnI upekSA thaelI te yAda dhAratA hatA. chevaTe zrI sameta zikharajInA jhaghaDA ApatAM je patravyavahAra ApanI sAthe thayA hatA temAM aMge digaMbarI bhAio sAthenI sulehanI vATAdhATanA ApanA tA. 13-4-28 nA naM. 740 nA patramAM prathama gaNeza muMbaI mukAme maMDAyA tyArathI ja A jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke "have pachInA tevA prasaMge kaeNnpharansane AmaMtraNa na ApavA badala patra vyavahAra dhyAnamAM rAkhIzuM" e vAtanuM paNa A prasaMge vismaraNa majakura peDhI sAthe zarU thayA hatA ane saMsthAnA re, thayuM jaNAya che. ja. sekreTarIo, rA. zeTha cInubhAI lAlabhAI tathA Apa jANo cho ke ApanI peDhI sAthe saMpUrNa nagInadAsa karamacaMdane AvI beThaka vakhate aMgata A saMhAra karavA amArA taraphathI tatparatA dekhADavAmAM maMtraNa apAtAM hatAM te badala teoe potAnA aMgata Ave che je amArA chevaTanA patravyavahAra parathI temaja patrothI virodha darzAvanArA patro lakhyA hatA paraMtu ApanA pratinidhIone ane AvatAM jyAre jyAre rivAja mujaba zeTha ANaMdajI kalyANajI pitAnI saga- rUbarU maLavA prasaMge bane che tyAM rUbarUmAM thaelI vaDatA khAtara minija A viSaye sevI rahyA hatA. carcAo parathI joI zakAya tevI bInA che. chatAM paNa muMbaImAM maLelI suleha mITIMga pachI peDhI taraphathI patra dareka prasaMge da dareka prasaMge irAdApUrvaka ekaja paddhati cAlu rAkhavI vyavahAranA aMte tA. 13-4-28 jA. naM. 740nA e navAkAlamAM kaI rIte Ida nathI ema ame patrathI amane jaNAvyuM hatuM ke "have pachInA tevA mAnIe chIe. sahakAnI vRtti sAme sahakAranI valaNa prasaMge dhyAnamAM rAkhazuM," prasaMgo AvyA ane gayA je na rahe to pariNAma zuM tene khyAla ApanA para paNa paddhati te cAluja rahI. AmaMtraNe aMgataja chaDIe chIe. apAyAM jethI bane sekreTarIeAe amadAvAdanI tA. kanpharaMsa ane ApanI vacce vaimanasya hovAnuM 8 mI julAInI beThaka veLAe hAjarI ApavA aMgata agara pUrNa akhalAsa na hovAnuM ghaNI dizAomAM manAtuM AmaMtraNanA tevAja aMgata ane spaSTa javAba vALyA hoya to te mane kRti dUra karavA mATe paNa iSTa che ke ke "konpharansanA eka hodedAra hoI ApanuM aMgata bane taraphathI yatna the joie, amArI eja nIti AmaMtraNa svIkArI konpharansanI pratiSThA halakI pADavA che, jyAre ApanA taraphathI dareka prasaMge kaeNnpharansanI huM IchA nathI." upekSAnI nItija cAlu rahetI jaNAya che. yAda ApatA. 24-6-28 nA roja jA. naM. 146 vAnuM have asthAne gaNAya chatAM jagAvavuM joIe ke vALA patrathI jaNAvavAmAM AvyuM ke zrI sametazikharajInI zimalAnI samAdhAnI thayAnA khabara seMkaDo tArathI bAbatamAM paTaNA javA mATe keTalAka AmaMtra tamArA dareka sthaLe ApavAmAM AvyA jyAre konpharaMsane eja Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 sthitimAM rAkhavAnuM ISTa dhAravAmAM AvyuM ane te meeting is called for settling SammepaNa amArI zimale karelA tAro chatAM ke pUchavA Ava- tsikharji appeal or Broker's notice'. nAra ne ame jANatA nathI, agara amArA para tenI sAra-; sameta zikharajInI bAbatamAM jarUrI khAsa khabara ApavA AvI nathI e javAba ApavA mITIMgamAM kaeNnpharansane AmaMtraNa ApavAmAM AvyuM nathI paDe A bInA ochI khedakAraka na gaNAya pachI te te badala Aje maLelI sTenDIMga kamiTInI sabhA sapta Apane rUce te kharUM. virodha jAhera kare che x x maherabAnI karI sudhAro kare - A patra lakhI ame eTaluM ja jaNAvavA icchIe nahiMta saMbaMdha tUTavAnI vakI che. meharabAnI karI jaNAve chIe ke zeTha ANaMdajI kalyANajI ane A saMsthA ke sameta zikharajInI apIla mATe ke mI brekaranI e bane samagra hiMdanI jenakomanI sarvamAnya saMsthAo neTIsa mATe A mITIMga bolAvavAmAM AvI che. che ane gaNAya te banane vacce saMpUrNa sahakAranI javAbamAM tArathI jaNAvavAmAM AvyuM ke "savRttithI ja kArya karavAnI paddhati banenI cAlu rahe mmetsikhar compromise proposal teja jaina samAjanuM hita thaI zake. banenI kArya di- together with Bhulabhai's opini only to be discussed there is nothing - zAo nirAlI che ane e hisAbe ApanA kAmakAjanA like what you understand will explain AMtarika vahivaTamAM dakhalagirI karavA A saMsthA Icche your Secretaries Chinubhai and NaginahIM e vAstavika che. paraMtu mahatvanA prasaMge eka ndas in person when here'. sameta zikhara bIjAnI sahAya, salAha levI e vAstavika che. eTaluM ja sabaMdhe paTAvaTanI zarato sAthe mI. bhulAbhAIne abhinahIM paraMtu niHzaMka jarUrI che. e mane vRttinA abhAve prAya eTaluMja carcavAnuM che tame samaje che tevuM kAMI kaI paNa samAjahita sAdhI zakAya ema ame mAnatA nathI. tamArA sekreTarIo cInubhAI ane nagInadAsane nathI ane ema paNa mAnatA nathI ke zeTha ANaMdajI aMhi AvethI rUbarU (in person) samajAvazuM. kalyANajI kaeNnkarasanI sAthe salAha sahAyatAnI saha upara jaNAvela tAra saMsthA taraphathI karavAmAM AsthA kAra vRtti dharAve te leza paNa temano mobhe, pratiSThA teja divase tA. 5-7-28 nA ja. naM. 156 3 thI ghaTe ethI ulaTuM samAjano vizvAsa vadhu meLavI zakAze lakhI jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke, ane ApanuM kArya kSetra vizeSa sudaDha thaze. ' vizeSa jaNAvavAnuM dilagIra chIe ke amArA tA. - sadarahu patrane javAba vALavAnuM agara pahoMca 24-6-28 nA naM 1460 vAlA patrane haju sudhI svIkAravAnuM zrImAna zeThanI peDhIne vyAjabI na jaNAyuM pratyutara ApavAmAM AvyuM nathI eTaluM ja nahiM paNa ane tA. 8 mI julAinA roja amadAvAda mukAme tenI pahoMca svIkAravA jeTalo sAmAnya vinaya vyavahAra eka mITIMga pharI belAvavAmAM AvI jemAM paNa aMgata jALavavAnuM paNa Apane ucita jaNAyuM nathI. AzA AmaMtraNe tAradhArA mokalavAmAM AvatAM saMsthAnI che ke A saMbaMdhe ghaTatA khulAse satvare karaze. kamiTInI eka khAsa beThaka tAbaDatoba tA. 5 mI julA vadhArAmAM lakhavA pharaja paDe che ke zrI sameta inA dine belAvavAmAM AvI ane carcAne aMte nIce zikharajInI bAbatamAM tA. 8 mI nA roja belAvavAmAM mujaba tAra karavAmAM AvyuM ke-"Standing Co AvelI mITIMgamAM hAjarI ApavA keTalAka khAnagI mmittee meeting held to day very gRhone AmaMtraNa mokalavAmAM AvyAM che. A sabaMdhe strongly protests absence of invitation amArA atyAra sudhInA patromAM ame je hakIkata to conference urgent special meeting jaNAvI che tene vaLagI rahetAM vizeSamAM amAre jaNa over regarding Sammetsikharji please cor- vavuM joIe ke sakala hiMdanI baMdhAraNuM purakSara pratirect lapse otherwise expecting strained nidhitva dharAvanArI A saMsthAnA memAne bhUlI jaI relations. Please let us know whether tene irAdA pUrvaka bAju rAkhavAmAM Apane kaI jAtane Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha beMdha 483 hetu samAele che tene sphoTa thavA jarUra che. ame LavAmAM AvatAM sAthene tAra paTaNA mukAme Apane icchIe chIe ke A patra malethI amArA patrono karavAmAM AvyA hatA. khulAsAvAra pratyutara lakhaze tathA ApanI A cAlu amArA taraphathI uparanI sUcanAo Apane malyA paddhati para saMpUrNa ajavALuM pADazo. pachI tene tArathI javAba ApavAmAM Avyo, ane dareka prasaMgoe AmaMtraNa ApavAnuM kayuM cekasa haju sudhI tyAMnI digaMbaronI mAgaNIone vistRta dhoraNa hameza mATe nizcita thaeluM che te jaNAvavA ullekha karI mokalavAmAM AvatuM nathI; temaja praznane vinaMti che. pharI vicAravA mATe ja amadAvAda mukAme A sabhA jaina kamanI ane pratiSThita saMsthAo vacce bolAvavAmAM Ave che tevA saMjogamAM A kanpharasaMpUrNa aikya ane ekadilInI lAgaNI vadhe temaja sanI AmaMtraNa na ApI, upekSA karavI ane tene jaina samAjanuM hita jalavAya A saMsthAnI ukta nema abhiprAya jANuvA darakAra na karavI e ochuM khedakAbara lAvavAmAM ApanA taraphathI je valaNa pakaDI rAkha raka nathI. vAmAM AvI che te hitakara nathI. eTaluM ja nahiM paNa chevaTe eTaluM ja jaNAvavAnuM ke amArA patrane dhArelI eka dilI sAdhavAmAM ApanA taraphathIja anichA savistara khulAsAvAra pratyuttara lakho temaja A dekhADavAmAM Ave che ema mAnavA A saMsthAne have patra tathA sAthe bIDela tAranI nakala vagere tA. 8mInI kAraNa male che. malanAra sabhAmAM raju karazo evI AzA che. sabhAne zrI sametazikharajInI bAbatamAM amArI taraphathI te para je nirNaya thAya te jaNAvaze. paTaNA mukAme paTaNA mukAme Apane je tAra ApavAmAM Avye hate digaMbaro taraphathI zuM mAMgaNIo raju karavAmAM AvI te temaja ApanA pratinidhi zeTha sArAbhAI DAhyAbhAI hatI te tathA tA. 8 mInI sabhAnAM kAmakAjane ataraphathI vALavAmAM Avela pratyuttaranI nakSa A sAthe hevAla ane TharAva thAya te lakhI jaNAvazo. bIDIe chIe. zeTha sArAbhAI pitAnA sadarahu javA- zrI sameta zikharajInI bAbatamAM badhA saMpUrNa bamAM ema jaNAve che ke amArI sUcanAne mAna kAgaLa, pepara buko je hoya te mokalI ApavA viApI samAdhAnI paDatI mUkavI paDI che. A paTaNA mukAme cAlatI masalata vakhate digaMbaro taraphathI zuM zrImAna zeTha ANaMdajI kalyANajInA sthAnika pratimAMgaNIo karavAmAM AvI hatI te vagere vistRta nidhI tathA anya AmaMtrita sabhAnA mAnavaMtA pramukha hakIkata jaNAvavA teo sAhebe atyAra sudhI kRpA sAheba, sthAnika pratinidhI sAhebo tathA anya sad karI nahiM, ane mAtra e javAba vAlavAmAM dezane gRha joga lakhavAmAM Avela tA. 6-7-28 ne ja. naM. 1564 no patraTepala konpharansa paraja nAMkhavA prayatna karavAmAM AvyuM vi vi. ke amone tA. 8 mIne ravivAre maLache ema jaNAya che. amArA taraphathI tAra mAraphate nArI sabhAmAM hAjarI ApavAnuM aMgata AmaMtraNa, je sucanA mekalavAmAM AvI hatI te eja sUyanA zrImAna zeTha ANaMdajI kalyANajI varaphathI karavAmAM AvyuM hatI ke jenA para digaMbara sAthenI muMbaInI masalata hatuM paNa zrI jana zvetAMbara kaeNnpharansane teo tarapaDI bhAMgI hatI, eTale ke sadarahu masalata vakhate phathI irAdA pUrvaka AmaMtraNa ApavAmAM AvatuM nathI digaMbaro taraphathI keTalIka mAMgaNIo raju karavAmAM eTale ame sadarahu sabhAmAM hAjarI ApI zakayA AvI hatI ane sadarahu TekarI agara teno koI bhAga nathI te badala atyaMta dilAgara chIe. devottara TharAvavA teo taraphathI jaNAvavAmAM AvyuM A bAbatamAM mArca mAsanI AkharamAM ame hatuM. A mAMgaNIo te vakhate tamArA taraphathI svI- zrI ANaMdajI kathANujInuM dhyAna kheMcyuM hatuM ane kAravAmAM AvI nahotI. chatAM eja mAMgaNIo paNa temanA javAbamAM keTale khulAso karavAmAM AvyA mukAme tame kabula rAkhanAra che ema amArA sAMbha. hatuM. tyAra pachI paNa paTaNA mukAme zvetAMbara tathA Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1984 digaMbara bhAIonI sabhA maLanAra hatI temAM paNa upara mujaba tAra patra vagere mokalyA pachI hAjarI ApavAnuM ane aMgata AmaMtraNa karavAmAM amArA taraphathI rA. cInubhAI lAlabhAie amadAvAda AvyuM hatuM ane te paNa ame upalA kAraNasara svI- mukAme tA. 8 mInI mITIMgamAM hAjarI ApI zeTha kArI zakayA nhotA. amoe aMgata temaja zrI kaeNnka- ANaMdajI kalyANajInI A valaNa sAme sakhta vadhe rasa taraphathI te vakhate zrI zeTha ANaMdajI kalyANane . uThAvyo hato. tyAra pachI carcAne pariNAme zeTha ANaM, patro lakhyA hatA. chatAM te patronI pahoMca paNa temanI dajI kalyANajInI sadarahu mITIMgamAM nIcene TharAva sarvAtaraphathI svIkAravAno viveka thayuM nathI. uparanA badhA numate thayo hato je amane teone tA. 12-7-28 nA patra vyavahAranI nakale Apane A sAthe mokalI sAya mAkalA naM. 1075 vAlA patra sAthe mokalI ApavAmAM Avyo ta: 1 ApIe chIe je uparathI Apa joI zakaze ke te ane paTaNA mukAme hAjarI ApavA badala A zrI zeTha ANaMdajI kalyANajInI kaeNnpharaMsa taraphanI vaLaNa saMsthAne tAra dvArA AmaMtraNa ApavA aAvyuM hatuM. have nibhAvI levI azakya che. 2. zeTha ANaMdajI kalyANajInI tA.8-7-18nI zrI zeTha ANaMdajI kalyANajI sAthenA patromAM beThakamAM thaele TharAva, amAe spaSTa jaNAvyuM che ke teonA AMtarika viDi. tA. 8 julAI sane 1928 nA roja zeTha vaTamAM zrI kanpharaMsa koI paNa prakAranI dakhalagirI ANaMdajI kalyANajInI peDhInA makAnamAM zeTha ANaMdajI karavA mAMgatI nathI, mahatvanAM prasaMge bIjA sadagRha ka9yANujanI peDhInA vahIvaTa karanAra pratinidhio tathA ne AmaMtraNa karavAmAM teone kAMI vAMdhe dekhAte sthAnika pratinidhionI mITIMga maLelI temAM TharAva nathI paNa zrI kanpharaMsane AmaMtraNa ApatAM teonI thayo tenI vigatapratiSThA athavA ghaTato hoya tevuM temane lAge che. "zeTha cInubhAI lAlabhAIe kaeNnpharansane AmaMtraNa AvA saMyogomAM kaeNnpharaMsanA sekreTarI tarIke karavAmAM AvatuM nathI te bAbatanI hakIkata jAhera ame heI; aMgata AmaMtraNa svIkArI, konpharasanI karatAM zeTha choTAlAla premajIbhAIe darakhAsta karI pratiSThA halakI pADavA ame icchatA nathI. zrI zeTha ke jaina zvetAMbara konpharansa tathA jaina eso. ANaMdajI kalyANajIne vAraMvAra lakhavA chatAM teo sIezana oNpha InDIAnA patro AvelA che zrIe kaeNnpharaMsanI vyAjabI mAMgaNI svIkArI nathI te tenA aMge darakhAsta karavAmAM Ave che ke jyAre upara ame ApanuM khAsa lakSa kheMcIe chIe ane jyAre sthAnika pratinidhinI sabhA belAvavAmAM vinaMti karIe chIe ke A savAlano yogya nirNaya Avaze ane te sAthe bIjA saMbhavita gRhone Apa ApanI sabhAmAM karaze. bolAvavAmAM Ave te vakhate jenakaeNnpharansane tathA zrImAna zeTha ANaMdajI kalyANajI tathA zrI kaeNnka jaina esosIezana oNpha InDIAnA pratinidhiresa vacce vaimanasya ubhuM na thAya te amo paNa ene bolAvavAne AmaMtraNa karavuM." te darakhAstane IcchIe chIe paNa teo chIe amArI saMsthA pratye sAyalA vAlA zeTha narasIdAsa nathubhAIe Teke AjasudhI batAvelI valaNanA lIdhe eTaluM te spaSTa ApatAM sarvAnumate maMjUra thaI. che ke teo tIrthone lagatA mahA savAlane aMge A 3. upadezaka-pravAsa puMjAlAla premacaMda saMsthAnI salAha agara sahakAra levA mAgatA nathI. zAha-jeoe A saMsthAnI upadezaka tarIke saMsthAnA zrI zeTha ANaMdajI kalyANajIe amArI saMsthA pratye pracArakArya ane sukRta bhaMDAra phaMDa khAtAM aMge prathama lIdhelI valaNa mATe ame sakhta virodha jAhera karIe ghaNe vakhata sevA bajAvelI hatI teo pharIthI kanvenzana chIe ane ame AzA rAkhIe chIe ke Apa pachI A khAtAmAM joDAyA hatA hAla teo A kAkasadagRhastha teozrInI AvI valaNa pratye ApanI nA rasanAM sadarahu kAmakAjathI chUTo thayAM che. eTale ke pasaMdagI darzAvaze, teo have A konpharansanI nokarImAMthI phArega thayA che. Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha dha 485 rAjamala bhagavAnadAsa zAha-rahevAsI (siMdha) chevaTe jaNAvyA mujaba ukta yunivarsITInA pro. vAisa hAlanA-emane saMsthAnA pracArakArya ane sukRta bhaMDAra cAnselara AcArya ANaMdazaMkara bApubhAI dhruvanI tA. phaMDa khAtAnA aMge upadezaka tarIke nimavAmAM AvyA pamI julAI 1928nA dine mulAkAta levAmAM AvI che ane hAla teo mAravADa vibhAgamAM prayAsa karI hatI. A mulAkAta ApavA teozrI rA. makanajI je. rahyA che. mahetAnI cembaramAM ApaNI goThavaNa pramANe AvyA karasanadAsa vanamAlIdAsa zAha-ne hAla hatA ane te vakhate saMsthA taraphathI carcA karavA agAdakSiNa vibhAgamAM melavAmAM AvyA che jeo te uthI kamiTInA keTalAka sabhyane hAjarI ApavA vinaMti vibhAgamAM saMsthAnuM pracAra kArya ane sukRta bhaMDArakuM karavAmAM AvI hatI. hAjara rahelAomAM ra. makanajI DanuM kArya kare che. hAla teo pUnAmAM utsAhathI je, mahetA, rA. cinubhAI lAlabhAi zeTha, rA. mehanakArya kare che. * lAla, bI. jhaverI, rA. motIcaMda, mi. kApaDIA, rA. vADIlAla sAMkalacaMda zAha-uttara vibhAga umedacaMda DI. bAraDI vagere hatA keTalIka zaMkAo gujarAtamAM pravAsa karI rahyA che ane pitAnI ummara umara vagere je ukta patramAM darzAvavAmAM Avela che te temaja thaelI chatAM vyAkhyAna zakitathI lokomAM sAro utsAha reDI rahyA che. sukRta bhaMDArakuMDa ane pracArakArya sArA anya bAbatonI rUbarU puSkaLa carcA thaI hatI ane pramANamAM kare che, je nirNaya karavAmAM AvyA hatA te saMbaMdhI rA. 4, "yAyAvatAra-muMbaI yunivarsITIe sadarahu AnaMdazaMkara bApubhAi dhruve jaNAvyuM hatuM ke yunivagranthane sAmAnya general abhyAsakramamAM cAlu sA. saTI taraphathI khulAsAvAra patra lakhI mokalavAmAM lamAM pAThya pustaka tarIke svIkArela hoI yunivarsITInA Avaze. A patra AvI gaethI ame mAnIe chIe ke A praznane chevaTano nirNaya thaI jaze. abhyAsakramanI cAlu paddhati sara te pustaka vivecana vigere sAthe taiyAra karavAnuM ati jarUranuM hovAnuM hovAthI 6. bALajanma ane maraNa pramANa-A sAMgalInI viliMgDana kaeNlejanA prophesara pI, ela. bAbatamAM zrI gadhArI vizA zrImALI jaina davAkhAnA vadhe A pustakanuM vivecana Adi kArya vinA badale taraphathI prati varSa muMbaI myunisIpAlITInA Arogya saMrakSaNa khAtA taraphathI janma ane bALa maraNanA taiyAra karI ApavA udAratA darzAvI, rA. mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI ke jeo A saMsthAnA re, ja, sekreTarI AMkaDAo mAMgavAmAM AvatA hatA. cAlu varSa mATe hatA ane jeo eka kharA sAhitya premI che temanI sthAnika myunisipAlITI taraphathI tema nahiM karavAmAM mAraphate saMsthAne sucanA karavAmAM AvatAM x x sadarahu Ave e patrathI javAba vALavAmAM Avyo hato pustaka jarUrI ane yogya paddhatisara chapAvI prakaTa karavAnuM je patra temanA davAkhAnAnA) saM. 1983nA riporTamAM saMsthAnI kamiTIe karAvyuM che. A pustaka hAla presamAM prakaTa karavAmAM Ave che. A bAbatamAM ghaTatuM karI ja hoI turataja prasiddha thaze. pra. pI. ela. vaidhanI bALajanma ane maraNanA AMkaDAo meLavavA mATe A niHspRha sevA dhanyavAdane pAtra che ne te badala ukta davAkhAnAnA eka utsAhI ane sevA bhAvanAvAame teono AbhAra mAnIe chIe. LA maMtrI rA. narottamadAsa bhagavAnadAsa zAha taraphathI 5. banArasa hiMdu yunivarsITImAM eka jaina amane jaNAvavAmAM AvatAM, Arogya khAtAnA vaDA cera" rathApavA saMbaMdhI viSayamAM ghaNA vakhata thayAM para eka patra lakhI rUbarU mulAkAta mATe goThavaNa karasadarahu yunivarsITInA sattAvAlA ane saMsthA vacce vAmAM AvI hatI, jenA javAbamAM teo taraphathI eka patra vyavahAra cAle che. saMsthA taraphathI chelle patra laMbANa patra amane mokalavAmAM AvyuM hatuM jemAM naM. 10 09 sadarahu yunivarsITIne tA. 11-4-28nA tathA prathamanA davAkhAnAne maLela patramAM jaNAvyA roja lakhavAmAM AvyuM che je A mAsikanA pRSTha mujaba te khAtAnI dalIla evI hatI ke bALa maraNa355 vaizAkha aMkamAM prakaTa karI gayA chIe te patramAM pramANunA AMkaDAo bahu cekasa male che, jyAre Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1984 bAla jamanA AMkaDAo puratA cekasa maLI zakatA nathI nIcalI korTe nIcenA mukhya muddAo upara . kemake teonA mAnavA pramANe jaina strIo bALaka tAMbara jaino sAme je kAyamane manAI hukama Apyo avataravAnA samayamAM muMbaI choDI bahAra jAya che te te rada karavAmAM Avyo che, jethI janmanI noMdha ahiM thaI zakatI nathI ane 1 zrI pArzvanAtha hIla upara zvetAMbara jainee tethI maraNa pramANa vizeSa jovAmAM Ave che. bIjI koIpaNa jAtanA rahevAnA makAna bAMdhavA nahI. dalIla evI hatI ke ApaNA jena bhAIo ghaNI 2. sadarahu DuMgara upara dIvasa ane rAtre saM. vakhata AvI neMdha vakhate pitAne "vANIA' agara trIo agara bIjA mANasane rAkhavA nahIM. 'hiMdumAM lakhAvI de che jethI paNa cokkasa AMkaDA 3 sadarahu DuMgaranA rastA upara koIpaNa jAtanA maLatA nathI. A dalIlo sAthe lakhelA patramAM amane daravAja agara bAMdhakAma karavuM nahIM. rUbarU malavA mATe samaya ApatAM rA. cInubhAI lAla 4. zrI padmaprabhu, zrI abhInaMdana prabhu ane zrI bhAI zeTha, tathA rA. narotama bhavAnadAsa zAha tathA dharmanAtha prabhunI TuMkamAM zvetAMbara taraphathI je navA saMsthAnA AsIsTaMTa sekreTarI vagere mI. naralakara sAthe caraNonI sthApanA karavAmAM AvI che te caraNe kADhI khAtAnA vaDAnI mulAkAta lIdhI hatI ane rUbarU carcAne nAkhI tenI jagyAe asala hatAM te caraNe vetAMaMte teoe AMkaDA je bhale te prakaTa karavA vacana baroe karavA ane teja pramANe zrI suvidhinAtha ane ApyuM hatuM ane cAlu sAlanA je AMkaDAo nAha zrI caMdraprabhunI TuMkomAM karavA. ApavA temaNe lakhI jaNAvyuM hatuM te AMkaDAo patra sAthe lakhI mokalavA jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. 5. sane 1918 pachI DuMgara upara je paNa 7 zrI sametazikharajI sabaMdhe paTaNAnI mITIMga makAne badhAyA hoya ane hAla baMdhAtA hoya te paNa ane te saMbaMdhe paTaNA hAikorTe ApelA cukAdA. vetAMbaroe pADI nAkhavA ane makAnanA bAMdhakAma paTaNA mukAme A kesamAM digaMbara sAthe samajIta mATe je cIjo DuMgara upara hoya te upADI javI. karavA dezanA judA judA vibhAgomAMthI agragaNya netAo upara jaNAvela badhA muddAo upara nIcalI korTe ekaThA thayA hatA. (tA. 11-7-28) je vakhate tA. zvetAMbarone je kAyamI manAI hukama Apyo hato te 8mInI amadAvAdanI beThakamAM thaelA TharAva anvaye rada karavAmAM AvyuM che. nIcalI korTe dAvAne kharaca A saMsthAne zeTha ANaMdajI kalyANajI taraphathI tArathI zvetAMbaroe dIgaMbarone purepuro Ape e je hukama AmaMtraNa ApavAmAM AvatAM saMsthA taraphathI saMsthAnA karyo hato te hukama apIla korTe rada karI nIcalI korTa eka re. ja. sekreTarI rA. cInubhAI lAlabhAI zeThe tathA apIla korTamAM vetAMbarone thayela 2/3 kharaca paTaNA mukAme vATAghATa vakhate hAjarI ApI hatI. dIgaMbara vetAMbarane Ape tevA hukama karyo che. uparanA A samAdhAnI digaMbarI bhAIonI keTalIka najIvI hAIkorTanA cukAdAthI badhA mukhya muddAone cukAdo kheMcatANane aMge tUTI paDI hatI. ane samAdhAna thaI zvetAMbaronI tarapheNamAM thaelo che. bAkInA gANa muddAo zakayuM nahotuM. korTamAM mukadame calAvavAne ApaNI tara- upara nIcalI korTanA hukama maMjura rAkhavAmAM AvyA che. phathI muMbAinA jANItA eDavokeTa-zrIyuta bhulAbhAI dezAIne rokavAmAM AvyA hatA. A apIlano cukAdo 8 zrI aMtarikSajI-sabaMdhe digaMbare sAthe paTaNA hAikorTe ApaNA lAbhamAM Apyo che je nIce keTalAka jhaghaDAo cAle che te pikI ekanI sunAvaNI mujaba che. vilAyatanI prIva kAunsIlamAM thoDA vakhata pachI nikazvetAMbara tathA dIgaMbaro vaccenA mukadamAnI LanAra che. A kesa calAvavAmAM atrenA janakomanA apIla paTaNA hAikorTamAM cAlatI hatI tene cukAdo prasiddha selIsITara zrIyuta motIcaMda giradharalAla kApasadarahu korTa tA. 8 mI ogasTanA roja A hato. DIA madada karI rahyA che. sadarahu kesanI Age vilAmajakura cukAdAnI tArathI nIce pramANe khabara maLI che. vatana kharca ghaNuM thAya e svAbhAvika che hAla zrI ata nA atrenA jainakonA da siha solIsITara zrI nA roja A kara cukAdAnI tArIkha Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha nedha 487 satIma taraphathI ke A bAbatamAM eka che. eka pI sI paNa sAsarachanuM derAsarajInuM "vALA . varasathI cAle ja " rIoe gayA che rikSakanA bhaMDAramAM nANAMnI kheMca hoI Arthika je upara koI dhyAna ApatuM nathI. vaLI tyAM sukRta sahAyanI saMpUrNa jarUra che. A sahAya mATe tyAMnA bhaMDAra mATe zeTha kasturacaMda rAyacaMdanA nA utsAhathI kAryakartAo taraphathI kaeNnpharansane eka patra lakhavAmAM rU. 89) ghaNIja sArI rakama thaI hatI. AvatAM sathAnI kamiTIe A bAbatamAM thogya ge- supa (punA)-jyAM phakta jainanAM cha ATha dhara ThavaNu ane madada karavA eka vagavALI peTA kamiTI che. eka saMpI sArI che. dareka dhAmaka lAgaNIvALA nimI che. je banatA prayAsa kare che. zrImati A sArA jovAya che. paNa derAsarajInuM kAma cAra cha kAryamAM jarUra sahAya kare ema icchIe chIe. atrenA varasathI cAle che. paisAnA abhAve pratiSTA haju zrI goDIjInA upAzrayamAM TrasTIoe gayA ravivAre sudhI thai nathI. mATe gAmogAmanA AgevAnoe dhyAna 29-7-28 nA roja eka sabhA A vinaMti para kheMcavA jevuM che ahIM sukRta bhaMDAraphaMDamAM zeTha khImacaMda dhyAna ApavA bolAvI hatI. je vakhate A kamiTInA paMjIrAmanA utsAhathI keTalAka sabhyae hAjarI ApI hatI. rU. 5) pAMca devacaMda jeThIrAma bhaMDArI ghaNAja bhalA che. hajAranI madada karavAnuM zrI goDIjInA TrasTI sAhebee mAragAma (punA)-jyAM jananA cha ATha ghara sadarahu sabhAmAM TharAvyuM che. bIjAo paNa madada karaze che eka saMpI sArI che tyAM paca bhegu karI konpharaema AzA rAkhIe chIe. sanA udeza samajAvatA utsAhI zeThanathurAma bhAicaMdanI 9. upadezaka karasanadAsane riporTa pahelathI rU. 19) nI rakama thaI hatI A kheDAnA punA-tAla peThamAM Avela dazAzrImAlI jaina gAme chatAM dhArmika lAgaNI DIka dekhAya che. vADImAM munIrAjazrI vicakSaNa vijayajInA vyAkhyAnamAM manamADa-jenAM traNa cAra dhara che. sthAnika jAhera bhASaNa ApatA zrI jaina zvetAMbara konpharansa vAsI baMdhuonAM pacIzeka dhara che ekaMdara saMpa sAro zuM kAma karI rahI che tenA hetuo samajAvatA ane che. konpharansanA udeza ane suta baDAra phaMDanI yesakata bhaMDArakaMDanI Avaka zAma zAmAM vaparAya che. jenA vize vivecana karyuM rU. 21, ekavIza AvyA, je spaSTa samajAvatA utsAhI zeTha kAMtIlAla gagaLabhAI hIrAbahena dhArmika kAryamAM sAro bhAga le che. pitAne tyAM tathA zeTha maNIlAla makamacaMdanI zarUAtathI phaMDa zarU ghara derAsarajI che. munimahArAjAone javA AvavAnuM thayuM. jemAM lagabhaga gAmamAMthI rU. 300) traNase thayA sthaLa hoi derAsarajInI jarUra che. vastI ochI che ane dareka painA AgevAnoe sAro kAle Ape jethI janakamanA zrImaMte yogya kare te kAma turata hatuM. ahIM janene utaravA mATe phakta eka ja zeTha thAya tevuM che. motIlAla bhagavAnadAsanI dharmazALA che. jyAM traNe nAMdagAMva-jenenuM phakata eka ja ghara che diga. phIrakAnA janene sarakhI sagavaDa male che, koI paNa baronAM 30-40 ghara gaNuya. AkhAya dakSiNamAM ajAtane bheda bhAva rAkhavAmAM AvatuM nathI ane zeTha hinA jevuM vizALa ane bhavya maMdira bIje sthaLe bAbulAlabhAI utsAhathI dareka dhArmika kAryamAM sAro jovAmAM AvatuM nathI. zeTha bhImarAja kAnamalajInA rasa laI rahyA che ane ahIM keTalAya taDa chatAM eka utsAhane lIdhe kuMDamAM sArI rakama maLI hatI. sapI sArI jevANI che, zeTha bAbubhAI pAnAcaMda pIpalagAMva-jainanAM 15-20 ghara che. sthAdareka dhArmika kAryamAM sAro rasa laI rahyA che. nakavAsI tathA ApaNA bhAIo vacce saMpa sAre che, bArAmatI jyAM jananA paMdara vIza dhara che. zeTha uttamacaMda gamAnacaMda tathA kamalabhAInA amIcaMdanA jemAM sthAnavAzI ane vetAMbara bhAIone navA utsAhathI su. baM. phaMDamAM sArI rakama thai hatI. - kAraNethI eka saMpI dekhAtI nathI tethI jana derAsa- dhAmaka kAryomAM vizeSa aikyanI jarUra che. ramAM Avaka ochI thatI dekhAya che A mATe je mokheDA-jainanAM ATheka ghara che. ghara derAsarajInI prayAsa karavAmAM Ave te sevelA kArya thaI zake che vyavasthA ThIka che. paMca meLavI kaeNnpharansane udeza ane Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 488 ASADha-zrAvaNa 1894 su. bhaM. phaMDanI ejanA samajAvatAM utsAhI zeTha javA AvavAnuM mukhya sthaLa hovAthI A kArya pUruM sarUpacaMda dalachArAmanI pahelathI rU. 30) thayA. zeTha thavAM jarUra che. bahAranI madadanI jarUra che. becaradAsa khumakharAme sArI madada karI hatI. najIvA 10 sukRtabhaMDAraphaDanI vasulAta. tA.8-1-28 * * kAraNa thI sAdhAraNa mataphera jaNAya che je AgevAno thI tA. 17-7-28 sudhI. dUra karavA prayAsa kare e icchavA jevuM che. A taraka upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMda zAha mAraphate vasula pahADa ghaNuM ja meTA che jemAM aneka jAtanI AvyA. sANaMda page, umatA rarA, jAsakA , upayogI vanaspatio thatI kahevAya che. machAvA 4, maMDAlI 3, luNavA 7,+8, jJAnakhAte, kAusthA-jainonAM traNa dhara che. dhArmika lAga AMgaNuja 1rA, dAsaja 5, maheravADA 26, kaheDAra, gaNIvALA zeTha jecaMda amIcaMdanI lAgaNIthI phaMDamAM samoDA 8, vIThaDA pA, balAda 11, bhAMDu 5, meTIrU. 14) cauda thayA. DuMgara5ra zivAI vakhatano dAu 10, bAmosaNuM 4, vAlama rA, aIThera 18, kile che. havA pANI ghaNAM sArAM che. vanaspati Asa bekaravADA 13, vIratA 1, gorAda 7, khaDadA 16,43, pAsa bahu uogI thAya che. zubhakhAte, laNavA ramA, pIpala 12, kethANI 3 gaMgeTa rA, jAkhAnA 14. saMkhArI ra0, cavelI 13, pIDA| vaDanera-jainanA phakta cAra-pAMca ghara che eka 2pura 6, gAMbhu 15, muDherA 13, vaDAvalI 33, saMDera saMpI sArI che, sukRta bhaMDAra phaMDanI yojanA samajA 5, raNuMja 10, pAMceTa kavA, pAlodara 2, lAMdhaNaja vatAM badhA gRhasthoe rU. 21, karI ApyA hatA, kheDagAma-jainenAM ATha-daza ghara che. derAsarajI 5,58, (pAchalathI), sAlaDI ra0, lIMca 25, sAbI ( 20, bhesANa rA, aMbAsaNa 13, chaDIAraDA. 15, nAnuM chatAM sAruM che vyavasthA zeTha carAbhAI ThIka karI rahyA maNuMda ra1, mIThA re, sAmetrA do, kaMtharAvI 21 kula che. paMca meLavI kaeNnpharansanA udeza hAnikAraka rivAjo rUA. 180-0 sukata bhaMDAra phaMDanI yojanA vagere mATe vivecana karyuM punA premacaMdra manta-larAMnI 368), hatuM. sAdhAraNa aMdara aMdaranA matabhedone laI pariNAma haidarAbAda (siMdha) 31, hAlA 87 // , umarakoTa AvyuM nahi. paMca chUTuM paDyA pachI dhArmika lAgaNI 12, tApura 11, sanTorImAM 5, napurA , vAlA zeTha kacarAbhAIe pitAnI rakama lakhI ApI hatI. uMdarI 7 // , kolIvADA 4, sumerapura 7, vAMkalI sInera-jananAM ghara cAra che. derAsarajIne rU, povAvA 21, vAvALI paI, saMDerAva vahIvaTa ThIka cAle che. zeTha vADIlAla mulacaMdabhAInI 45, dujANA 5 // , khuDAlA 42, koTa 4, lAThArA zarUAta ane muMbaivAlA zeTha semacaMda lAlacaMdanI 4, suvA 51, vAsapura 31, vATI rUA, sArI lAgaNIthI cAra ghara chatAM rU. 25) sukRta nAnA 13, mara 4, vekA 21, 34 I. bhaMDAra phaDamAM thayA hatA. jemAM be mAsa upara dharma 112-4-0 aMze nava vAra paga vAra manA. premI zeTha sarU pacaMda geviMdajIe rU. 25) pacIza rUpAla varasanAra vanamarchAra mArate-tra 6, ApyA hatA chatAM keLavaNu pratye temane khAsa prema surata 2, (prathama kAvyA 35rAMta), gAMva 11, hAI pharIthI rU. 8) ATha ApyA che. pAcorA 95, jAmanerA 5, nAdarA 15, cAlIza. geTIbajAra-jananAM cAra-pAMca ghara che. sthA- gAMva. 51, cAMdavaDa 17, sInnera 36, traMbaka nakavAsI bhAIonA 20-25 dhara che. ekasapI ekaM. 20, vakrIma 1, purabA 7, vAyora 2, (vAcha4) dare ThIka che. paMca meLavI kaeNnpharansanA udeza ane sukRta naDIgAH 16, (prathamanA strA ), patrakAma, bhaMDAra phaMDanI yojanA samajAvatAM badhA bhAIoe sArI madada ApI hatI. 23, vaDanera 21, 3nI 12, dhorIvAra re, ahiM dazeka varSa upara derAsarajIne pAye nAkhela mokheDA 30, kAlusthA 14, nAzika 65, maaleche paNa TuMkI vastI hovAthI jamIna upara be hAtha gAMva 20 // 1, nAMdagAMva 5, manamAMDa 21, sInnera sudhI Avela kAma aTakI rahyuM che. munimahArAjAone 25, kaMtUla 28, rAjura 25, AkolA 9, kula hA, 624-8-0, Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha dha 489 11. saMvata 1983 nA AsevadI 0)) sudhInuM saravaiyuM. 15761-14-10 zrI khAtAo. 9458-9-7 zrI kaeNnpharansa nibhAva phaMDa khAte. - 6303-53 zrI pustaka dvAra kuMDa khAte 15761-14-10 83643-0-5 zrI vyaktigata khAtAo 7111-0-3 zrI zatruMjya pracAra kArya khAte 15005-15-2 zrI. jaina che. ejyu. borDa khAte 3451-13-9 zeTha phakIracaMda premacaMda sko larazIpa khAte. 10000-0-0 zrI bIjI kaeNnpharansa rIsepzana kamiTi khAte 47174-3-3 zrI hindu banArasa yunivarsiTI jaina cera Adi madada kaMDa khAte 83643-0-5 1345-0-0 zrI aMgata laheNuM khAte 73-11-3 upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMda 55-6-6 upadezaka puMjAlAla premacaMda 29-8-9 upadezaka karazanadAsa vanamAlI 17-11-0 zrI janadharma pra. sabhA-bhAvanagara * 300-0-0 dhI DAyamaMDa jyubIlI prI. presa amadAvAda 27-0-0 zaMbhulAla jagazIbhAI 4-0-0 ravilAla makanajI (meMbAlA) 837-1-bAbu kIrtiprasAdajI 1345-0-0 02680-12-3 sIkayurITIo tathA rokaDa 10000-0-0 sITI imyuvamenTa TrasTa beDa khAte. 7500-0-0 sADA traNa TakAnI lona khAte 48684-4-7 sADA traNa TakAnI navI kharIda nI lona khAte 3000-0-0 traNa TakAnI lona khAte 15000-0-0 dhI beMka opha inDIA pikaDa DI. khAte 4000-0-0 dhI pesTalakeza sarTiphIkeTa khAte 3013-5-2 dhI beMka opha InDIAnA cAlu khAte 20-3-3 dhI impIrIyala beMkanA cAlu khAte 175-0-0 jhaverI maNIlAla surajamala pAse (Trejharara tarIke) 287-15-3 zrI purAMta ophisamAM rokaDA 92680-12-3 5379-3-0 zrI khAtAo, 2001-9-8 zrI jainayuga khAte 16 35-10-3 zrI janagurjara kavio khAte 161-5-10 zrI khAsa adhivezana khAte 693-1-3 zrI DeDasToka pharanIcara khAte 87-8-0 zrI lAIbrerI khAte 5379-3-0 99404-15-3 90404-15- I have examined the Accounts and Balance Sheet, with the Books and Vouchers, of Jain Shwetamber Conference and report that the Balance-Sheet is properly drawn up, so as to exhibit a true and correct view of the affairs of that Institution as on Aso Vad 30 Samvat 1983. I have also seen the safe Custody Receipt (copy) of the Bank of India for securities mentioned in the Balance-Sheet. (Sd.) Narottam Bhagvandas Shah. Honorary Auditor. 12-2-38. Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga ASADha-zrAvaNa 1984 12saMvata 1984 nA kArataka sudI 1 thI Aso vada 0)) sudhI Avaka jAvakano hisAba. 628-10-5 zrI purAMta gaI sAla bAkI. 3081-50 zrI konpharansa nibhAva phaMDa khAte 412-0-0 zrI vyAjanA AvyA te 720-13-4 bIjI keMnpharansa rilezana kamiTinA vyAjanA 4-10-0 zrI paracuraNa AvyA te 1953-13-8 zrI sukRta bhaMDAra phaMDanA vadhA rAnA ardha bhAganA 3091-5-0 7359-12-9 zrI sukRta bhaMDAra phaDa khAte. 4648-12-upadezako mAraphata vasula thayAte 2501-0-0 zrI khAsa adhivezana vakhate kahelA pramukha zrI bahAdura siMhajI sIdhI taraphathI 110-0-0 zrI paracuraNa ugharANInA 100-0-0 zrI vyAjanA AvyA te 7359-12-9 1677-7-6 zrI jainayuga khAte 1385-6-6 zrI lavAjamanA tathA paraca raNu vecANanA 282-1-0 jAhera khabaranA 1677-7-6 451-0-0 zrI jaina gUrjara kavio khAte 451-9-0 sAla daramiyAna vecANanA 244-2-6 zrI pustakodAra kuMDa khAte 38-8-6 zrI pustako vecAyAM tenA 205-10-0 zrI vyAjanA AvyA te 244-2-6 2576-14-8 zrI jaina zvetAM ejya. be khAte 622-1-0 thI vyAjanA AvyA te 1-0-0 zrI zubha khAtAne 1953-13-8 zrI sukRta bhaMDAra phaMDanA vadhA rAnA ardha bhAganA 157-14-8 4155-12-zrI konpharansa nibhAva phaMDa khAte ja 2286-14-10 zrI pagAra kharcanA 369-0-0 zrI makAna bhADanA 205-10 zrI pATa tAra kharcanA (munzI - prakaraNa kharca sahita) 16-3-0 ilekaTrIkanA bIlanA 137-4-0 pepara lavAjama vigerenA 666-2-10 sTezanarI pInTIMga kharcanA (munzI prakaraNa kharca sahita) 45-11-2 TrAma gADI bhADAnA 269-3-10 zrI paracuraNa kharcanA 24-12-0 relave pArsala vIgerenA 31-6-0 vImA ku. ne prImIyamanA 94-1-3 zrI kesarIyAjI tIrtha saMbaMdhI kharcanA thayA te 4155-12-6 7359-12-9 zrI sukata bhaMDAra phaMDa khAte udhAra 2492-7-3 zrI pagAra kharcanA 150-0-0 sTezanarI prInTIMga kharcanA 165-1-3 zrI pisTa tAra kharcanA 196-1-0 upadezakonA bhaththA kharcanA 272-5-7 upadezakonI musApharI kharcanA 120-8-8 zrI paracuraNa kharcanA 5-5-0 zrI grAma gADI bhADAnA 50-0-0 jAhera khabara kharcanA 3907-11-bA. je. A khAtAnA vadhA rAnA ardha bhAge nIce mujaba ApyA te 1953-13-8 zrI konpharansanA nibhAva : phaMDa khAte 1953-17-8 jaina zvetAMbara ejyu. kezana borDa khAte 735912-9 Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha naidha 81-1-0 zeTha phakIracaMda premacaMdaskolarazIpa khAte 81-1-0 thI vyAjanA AvyA te 361-8-0 zrI bIjI konpharansa rIsepzana kamiTI khAte 365-8-0 zrI vyAjanA AvyA te. 2303-0-0 zrI banArasa hiMdu yuni. jainacera - Adi madada kaMDa khAte 2003-0-0 thI vyAjanA AvyA te 4296-10 -6 zrI zatruMjaya pracArakA khAte 4081-0-6 sAla daramiyAna vasula thayAta 205-10-0 zrI vyAjanA AvyA te 4296-10909-13-7 dhI beMka opha iDIyAnA cAlu khAte 909-13-7 sAla daramiyAna vadhAre jamA thayA te 769-4-0 dhI impIrIyala beMka opha iDIyAnA cAlu khAte 369-4-0 sAla daramiyAna vadhAre jamA thayA te 5000-0-0 dhI idera bhALavA yunAITeDa mIlsa lI. khAte 5000-0-0 nagada rokaDA DipojhITa hatA te. 69-2-8 upadezaka puMjAlAla premacaMda khAte 68-2-8 gaI sAlanA leNA hatAte AvyA 6 8-10-0 zeTha makanajI juThAbhAI mahetA khAte 60-10-0 gaI sAlanAleNa hatAte AvyA ra9481-15-7 2219-12-9 zrI jainayuga khAte UI. 512-9-0 kAgaLanA kharcanA 1358-3-3 zrI prInTIMga kharcanA 214-15-3 zrI pisTa kharcanA 12-1-9 vI. pI, rajIsTrezana vagerenA 1-13-0 sTezanarI kharcanA 91-6-0 relve nuranA kharcanA 24-2-6 zrI paracuraNa kharcanA 4-10-0 grAma gADIbhADAnA 2218-12-9 307-7-0 zrI jaina gUrjara kavio khAte ja 235-3-6 kAgaLanA kharcanA 16-3-6 relve nuranA kharcanA pa6-0-0 vI. pI. rajIsTrezana vagere 307-7-0 128-10-0 zeTha phakIracaMda premacaMda skolarazIpa khAte UM, 120-0-0 skolarazIpa ApI tenA 8-10-0 jAhera khabaranA kharcanA 128-10-0 7ra0-13-4 zrI bIjI konpharansa ri. kamiTI khAte U. 720-13- bA je nibhAvaphaMDa khAte 1790-2-3 zrI zatruMjaya pracArakArya khAte U 1780-2-3 sabhyonA pravAsAdi tathA para curaNa kharcanA 6500-0-0 sIkayurITIo vigere khAte U. 2500-0-0 dhI beMka opha DIAnI phIkasDa DI. nA vadhAryA te. 4000-0-0dhI pesTala keza sarTiphIkeTa khAte 500--- 3875-0-0 zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa khAte 3875-0-0 bAje sAla daramiyAna skola razI tathA pAThazALAone madada mekalavA mATe kula rUA. apAyA te, Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra janayuga ASADha-zrAvaNa 1984 1213-136 zrI aMgata laheNuM khAte 0-11-3 upadezaka vADIlAla sAMkaLacaMda 14-15-0 zrI jaina dharma prasAraka sabhA 29-8-9 upadezaka karasanadAsa vanamAlI, 27-0-0 zaMbhulAla jagazIbhAi 4-0-0 zA. ravilAla makanajI 300-0-0 dhI DAyamaMDa jyubIlI prI. presa, 837-10-6 bAbu kIrtiprasAdajI bAje, pracArakArya mATe atrethI mokalela te paikI temanA AvelA kharcanA hisAbo bAda jatAM temanI pAse A rakama zrI purAMte che te temanA khAte U. 1213-13-6 150-0-0 zrI khAsa adhivezana khAte U 398-8-3 zrI DeDasToka pharanIcara khAte U 87-8-0 zrI lAIbrerI khAte U 11-12-2 jhaverI mULacaMda AzArAma khAte U 11-12-0 bA. je gaI sAlanA devA hatA te majare ApyAM. 100-0-0 zrI jaina svayaMsevaka maMDaLa khAte U 100-0-0 bA. je gaI sAlanA devA hatA te majare ApyA. 462-15-3 zrI purAMta jaNase bAkI 175-0-0 jhaverI maNIlAla surajamala (Trejharara tarIke) pAse 287-15-7 kisamAM rokaDA. - 462-5-3 29481-15-7 Corret. (Sd.) N. B. Shah. Hony, Auditor 11-2-28. vividha noMdha-anusaMdhAna pRSTha 488 thI saMvatsarI parvanI jAhera tahevAra tarIke jIdI rajA-prativarSa ApaNe pavitra saMvatsarI dina gaNeza caturthInA divase Avato hoI, tenI jUdI rajA pALavAmAM AvatI nahotI. cAlu varSamAM saMvatsarI' nI puNya tIthi sadarahu divasathI judI AvatI he dI rajA pALavA mATe muMbaI sarakAra sAthe amArA taraphathI patravyavahAra karavAmAM Avyo hato. ane muMbaI sarakAre ApaNI mAMgaNuM svIkAratAM tA. 18 mI sapTembara 1928 ne divasa jAhera tahevAra tarIke, te divase rajA pALavAne TharAva karyo che. Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha gaMdha 13, sIkayurITIonuM lIsTa, 20500-0-0 dhI impIrIyala beMka opha InDIyAnI sepha kasTaDImAM rahelI sIkayurITIonI dhara-cAra nAmanI makanajI, je. mahetA. motIcaMda gI. kApaDIyA. gulAbacaMdajI drA ane zeTha devakaraNa mULajI, naM. 4707-6, 16 02 tA. ra7 julAI 1926. 3000-0-0 traNa TakAnI lena. 1896-97 TukaDA. 3) rU, 1000) ne. na. bI. o. 1016 0-62 A neTa zeTha. phakIracaMda premacaMda skolarazIpa mATe saMsthAne kharIdIne A pavAmAM AvI che. 7500-0-0 sADA traNa TakAnI lona 1900-1 nI phesa velyu. rU. 7500) nI kharIdI rUA. 98 lekhe 2-5-05 mAM. 500-0-0 TukaDe naM. 1) na. bI. 138327. 2000-0-0 kaTakA. naM. 2) naM. bI. 139428-29 dareka rU. 1000)nA, 5000-0-0 kaTako, naM. 1) naM. 22551 ne.. 10000-0-0 sITI imyuvamenTa TrasTa benDanA TukaDA 6) nIcenI vigate phesa velyu rU. 10000)nI. 4000-0-0 TukaDA naM. 4) rU. 1000)nA naM. 2307thI 10 TakA 4 nI 1902-1962 6000-0-0 nIce mujaba 1000) TukaDe 1) naM. 6356 lena. 5000) TukaDe 1) naM. 6 357 19031963. 20500-00 15000--000 dhI. beMka opha iDIAnI phIka7 DIpajhaTa rasIda. 1). 15000-0-0 2. naM. 21/2810 pAkatI. tA. 12-8-1928. 4000-0-0 pAMca varSanI mudatanA rU. 5000) pAMca hajAranI velyunA piosTa ophisa keza saTiphIkeTasa zrI jaina zvetAMbara konpharansanA nAmanA TukaDA naM. 5) rU. 1000) nA. naM. A/107220thI 24. 49684-5-7 sADA traNa TakAnI judI neTo nIcenI vigate - 51000-0-0 rU. ekAvana hajAranI phesa velyunI kharIdI kIM. 77nA. 1000) TukaDe naM. 1) 122827 saM. 1900-01. 25000) TukaDe naM. 1) naM. B. 74634 B 10440-1854-55. 25000) TukaDe naM. 1) naM. 74634 B 10441-1854-55. 12500-0-0 rU. sADAbAra hajAranI phesa velyunA kharIda kIMmata. rU. 77LA lekhe. 10000) TukaDe naM. 1) naM. B 1246 18. 1000) TukaDe naM. 1) naM. B 10346 3. 1000) TukaDo na. 1) naM. B 124607. 500) TukaDa naM. 1) na B 99756. A noTa rA. zeTha. ema. je. mahetA mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI tathA metIcaMda gIradharalAla kApaDIyAnA nAma paranI te benI sahIothI nANuM maLe te mujabanI che. nATa-A badhI sIkayurITIonA vAucara dhI benka opha iDIyAnI sekakasTaDImAM rAkhavAmAM AvyAM che. tA. 18-12-1827 nA roja 2 naM. 21/644 nI saMsthAne maLI che; ane te erIjhanIla rIsITa sekreTarI pAse che. Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga aSADha-zrAvaNa 1984 | ( anusaMdhAna pR. 401 thI) paraMtu aMgrejImAM kahevata che ke kALA vAdaLAmAM paNa varSe apAvavA, paraMtu te sAthe e paNa kahevAmAM Avela rUperI rekhA hoya che tema atre jana dharmane ane ke jyAM lagI bane pakSa mAnI jAya tyAM lagI chekemane dIpAve tevuM eka jaina kuTumba che ane te ema. Tano nirNaya na Ape. Ama atra saMbhaLAtuM hatuM. bI. jhaverI enDa kA vALA. rA. mANekalAla tathA kAtipAlItANA darabAra ane vAisaroya vaccenI mulAkAtamAM lAla bAlAbhAI jhaverI e baMne bhAIo amadAvAdavALA temaNe upalI vAta spaSTa karela hoya tema lAge che ane che. temanuM kuTumba jyAre juo tyAre jana dharmanuM. tethI A je pariNAma Avela che te baMnene sateSa- janayuganuM ApaNane barAbara bhAna karAve che. kAraka gaNI zakAya. laMDana jevA pradezamAM AThama pAkhI pALavI, kaMdaA laDatamAM jaina agresaroe je te pATha mULa khAvuM nahi, dareka cIja dharmanA niyama pramANe nathI bhajavyo, makkama rahI bahAdurIthI laDI chevaTe karavI, pajusaNamAM lIlotarI khAvI nahi, te te te vijayaja meLavela che, ema kahI zakAze. tevI maka- baMne bhAIothI ane temAM paNa kAntibhAInA patni matA dezanA bhalA arthe teo vApare te kevuM sAruM?" bahena nirmaLA bahenathI ja banI zake. muMbaI ke hindamAM hA, eka vAta kahI dauM ke je ApaNa netAo AvuM karavuM poSAya, paraMtu jyAre laMDana jevA zaheramAM (lIDaro')e, jevI aMgrejI keLavaNI hindanA thoDAka ke jyAM varSamAM traNa mahinA baTeTA zivAya kAMi paNa . AgevAnoe lIdhI che tevI lIdhI hatI te pariNAma zAka na maLe tyAre te pramANe vartavuM te kAMi jevo sArUM na Avata, kAraNa ke jema hindanA kahevAtA keTa. tevI vAta nathI. Avo dharma te koka viralA ja lAka netAo ane AvI sarakAranI maherabAnI meLa- rAkhI zake. vavA prayatna kare che tathA sarasAImana dareka netAne A banne bhAIo kevI rIte laMDana AvyA, vArApharatI "laMca ke Dinara para bolAvI meha pamADe kevI rIte kAmakAja jamAvyuM, kevI rIte AbarU bAMdhI, che, tevI rIte jenamAM thayA vagara vakhate na raheta kevI rIte aMgrejI zIkhyA vagere vAta eka romAMcaka ema mAruM mAnavuM che. A laDatamAM zeTha kasturabhAI kathA (Romance) ja kahI zakAya. jevI rIte enTalAlabhAIne tathA zeThazrI aMbAlAla sArAbhAIno je varSavALA bhAI hemacaMda jhaverIe jamAvaTa karI, tevI te hisso nathI teTaluM te huM kahI zakuM. ja rIte A bhAIoe karI. AthI ema siddha thAya 3 laDananA jaine-pArIsa ane bejhayama che ke je jene bahAra paDavA dhAre te bahAra paDI joI AvyA. ne tyAMnI mahemAnagatI cAkhI AvyA. game te kAryane sakala kare che. mahemAnagatImAM nima pachI laMDanamAM AvatAM ApaNane evI bhrAnti thAya bahena ke kAnitabhAI gujarAtathI utare tevA nathI. che ke jANe ApaNe duzmananA aNa oLakhItAnA temAM paNa temanI khyAnI putrI ke je traNa ke cAra kempa (chAvaNImAM hoIe. atre vasatA hindIomAM varSanI haze tene jovAthI tenA maLatAvaDA svabhAvathI koIne koInI paDI nathI, balake eka bIjA ekabIjA vizvaDana () mAM dareka rahevAthI tene dAsa banI sAthe vAtacIta karatAM paNuM zaramAya che. darekane moTAI jAya tema che. khape. hindamAM nAta nAta vacce jeTale vairabhAva nathI, ghaNuM lakhavAnuM che, paraMtu patra lAMbo thayo tethI teTale ahIM tamane mAluma paDaze. ahIM jano jhAjhA nathI, have pachI lakhIza. R. J. J. Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "kusAITa lAsa" garamInA kIraNene AMkhamAM jatAM aTakAve che ane eTale ja te Z uttama che. CS Can not pass through the glass. tamAre came Aje ja kukasAITa kAcane banAve ane tamArI AMkhe jenA upara jaMdagIne ane mejazokhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI kAM (jaina-cassAvAlA ) AMkha tapAsI uttama casmA banAvanArA. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbaI. soot 000000000000000000000 amArA amadAvAdanA ejanTa rA, jagazIbhAI morAra ke. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda * A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakone pahoMcADavA goThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke nIcenA pustako paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. jaina gurjara kavio" (pra. bhAga), "jaina zvetAmbara maMdirAvali, bhajana DIrekaTarI" bhAga 1-2, "jana graMthAvali, vigere 0007 amadAvAdanA grAhake pratye vijJapti-ApanuM lavAjama haju sudhI mokalAyuM na hoya to satvare amArA ejaMTane ApI paheca leze. che owja ba ~ ~~ ~ ~~ ~ ~~ Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnI-muMbaI naM. 3 - zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara konpharansanI uparokta yojanA tenA Azayo ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaradAra agara heMDabIladArA raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya, sababa A yojanA jaina bhAIomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A yojanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA doravA hiMmata dharanAra je koIpaNa janA heya te te sukRta bhaMDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtane aMtara raheto nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAo khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A saMsthAne joza ane jIvana arpe che. A kuMDamAM bharAtAM nANamAMthI kharca bAda karI bAkIno aDadho bhAga kelavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAvaphaMDamAM laI javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNuM samAjamAM aneka strI purUSa ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA pitAnA prayAso karI rahI che ane te A phaMDanI vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jainabaMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada apa pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNI dvArA sudhArI agaNita puNya upArjana karI zake che. mATe sarve jainabaMdhuone A kuMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e moTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa je AkhI samAja jAgRta thAya to temAMthI moTI saMsthAo nabhAvI zakAya evI suMdara yojanA che. "TIpe TIpe sarovara bharAya" e nyAye kaMDane jarUra Apa apanAvaze ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, bahene ene lAbha le, emAM lAbha Ape e prayatna karazo. bIjI komo AvI rIte nAnI rakamomAMthI moTI saMsthAo calAve che te Apa jANe che. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI komanI najare Apane kaeNnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne kaMDathI bharapUra karI deze. ane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. sevake, nagInadAsa karamacaMda, cInubhAI lAlabhAI zeTha, o. re. ja. sekeTarIo, zrI. je. 9. kaeNnpharansa. Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ \ AjanA keLavAyelA jAvAnone apIla. 1 tamArAM kuTuMbane, samAjane ane dezane upayogI bane, madadagAra thAo ane tene abhyadaya kare e tamArI pharaja che. rogI ane nabaLA zarIravALAo e pharaja kadI paNa adA karI zakaze nahi. tamAruM zarIra nIrogI rahe te mATe ane vadhAre baLavAna bane te mATe-akhUTa kauvata ApanArI prakhyAta AtaMkanigraha geLIonuM sevana kare. kiMmata-goLI 32 nI DabI 1 rUpiyo 1 eka. 2 kuTuMbanI strIomAM garbhAzayanA deSathI, dara besavAnA aniyamitapaNAthI ane pradara jevA vyAdhiomAM bedarakAra rahevAthI nabaLAI lAgu paDI herAnagati rahyA karatI hoya, gharanuM kAmakAja na thaI zakatuM hoya, vaMdhyatva je deSa lAgu paDaye jaNAta hoya, suvAvaDano prasaMga muzkelIvALo vAraMvAra thato hoya, ane kharAba dhAvaNane lIdhe baccAM bagaDatAM hoya athavA nabaLAM ane rogI rahetAM hoya to teone amArI prakhyAta caMdraprabhA goLIonuM sevana karAve. kiMmata-gaLI 16 nI DabI 1 ne rUpiye 1 eka. ku tamArAM nAnAM baccAMo nabaLAM rahyA karatAM hoya, tAva, udharasa-uTAMTIyAthI ghavaghI paTakAI paDatAM hoya, divase divase zarIre gaLAI jatAM hoya, hAtha paga deraDI ane piTa gAgara jema banI maMda thaI jatAM hoya to teone tevI sthitimAMthI kaLA karavAne haSTapuSTa tathA majabUta bAMdhAnAM banAvavAne mATe amArI prakhyAta bALamitra goLIonuM teone vagaravilaMbe sevana cAlu karAvo. huSTapuSTa ane baLavAna baccAMo gharanI kharI zebhA che ane kharA AnaMdanuM sthAna che. A davAnI kiMmata-goLI lagabhaga 300 traNasenI DabI 1 eka rUpiyo 1 eka. - amArI khAsa bhalAmaNa 1 daradanI vigatavAra hakIkta lakhazo tene mATe yogya salAha ApavAmAM Avaze. jarUra paDatAM tene lAbha . 2 amArA AtaMkanigraha auSadhAlayanuM prAisalisTa vAMcI vAkepha thAo. muMbaI-ophIso kAlabAdevI roDa, | jAmanagara-kAThIyAvADa, vaidyazAstrI maNizaMkara goviMdajI. Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIcenAM pustaka konpharansa | jaga mazahura " ( rajIsTarDa . 44) ophIsamAMthI vecAtAM maLaze. zrI jaina graMthAvali rU. 1-8-0 saMdhIvA, mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, InphaluzrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe 1-0-0 | | enjhA, hAtha paganuM jalAi javuM vigere hareka ke , bhA. 1 lo 0-8-0Na prakAranAM darado upara masaLavAthI turata ja ArAma zrI jaina zvetAMbara maMdirAvali 0-12-0 pAI alachInAmamAlA prAkRta keza 1-0-0 jaina gUrjara kavio 5-0-0 A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA jAhera khabara mATe patravyavahAra nIcenA saranAme darAja tathA khasa kharajavAno akasIra malama. rU. 7 karo. eka aMka mATe jAhera khabarano bhAva | dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. rUA. 8-0-0 vadhu mATe lakho- sela ejanTaAsIsTanTa sekreTarI, zA, mohanalAla pAnAcaMda davAvALA, zrI jaina che. kaoNnpharansa. The. khalAsI cala, muMbaI naM. 3. 20 pAyadhunI pisTa naM. 3 bahAra gAmanA eAraDo vI. pI. thI ravAne karIe muMbaI, chIe mATe lakho. -: vIra oInTamenTa zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa, jaina vidyArthIo tathA pAThazALAone skelarazIpa (madada). AthI sarva vidyArthIo tathA pAThazALAone khabara ApavAmAM Ave che ke A saMsthA taraphathI dara varSe ApavAmAM AvatI &larazIpa (madada) sane 1928-29 nI sAlamAM levA icchatA hoya temaNe tA. 15 mI juna 1928 sudhImAM nIcenA saranAme araja karavI, arajInuM phorma saMsthA upara patra lakhavAthI mokalavAmAM Avaze. dareka jAtane patravyavahAra nIcenA zIranAme kare. DIjInI cAla 20, pAyadhunI, 6 vIracaMda pAnAcaMda zAha B. A. muMbaI naM. 3 ) o. sekreTarI zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa, iAna karava. lI. sevaka Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tii aneka vyavasAcemAM bhUlI na jatA A jainabaMdhuone vijJapti SONIN zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama A chellAM 21 varSathI jainakomanAM bALakone vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita satat prayAsa karyo jAya che. hAla sATha vidyArthIo A saMsthAne lAbha le che. A varSe ATha vidyArthIo meTrIkanI parIkSAmAM beThA A hatA temAM traNa temanA aicchika viSayamAM tathA pAMca vidyArthIe badhA viSemAM pAsa thayA che. jeo sau muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa sau jANe che te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI - pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNI ja ghaTI gaI che. udAra jainama pitAnI aneka saMsthAo calAve jAya che. to Apa sai pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne Apane udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze, lI. sevake, mAnad maMtrIo. zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANA. to Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ja zrImAna haribhadrasUri viracita. zrI dharmabindu graMtha. A graMtha ApaNI zrI jaina zvetAMbara konapharansanI ejayukezana borDa dhArmika abhyAsakramamAM zALA, pAThazALAomAM calAvavA maMjura karela che. (mULa ane mULa TIkAnuM zuddha sarala gujarAtI bhASAMtara tathA bhAvArtha sahita). A graMthanA mULa kartA mahAnubhAva zrI haribhadrasUri ke je jaina ItihAsamAM caMdasene cuMmAlIza graMthanA kartA tarIke prakhyAta che, tenI kRtimAM adbhuta ane subedhaka racanAnuM darzana thAya emAM kAMI Azcarya nathI, te mahAnubhAva graMthakAre munio ane gRhasthAnA dharma batAvavAne mATe A upayogI graMthanI rejanA karI che ane tenI aMdara tenuM vivecana karI sArI rIte samajAve che. A pramANe gRhastha ane yatidharmane vistArathI pratipAdana karanAra A graMtha racavAmAM Avyo che. je vAMcavAthI vAcaka jainadharmanA AcAra, vartana, nIti viveka ane vinayanA zuddha svarUpa sAthe tanA rahasyane sArI rIte samajI zake che. muni ane gRhastha e dripuTI je A graMthane Adhata vAMce te svadharma-svaktavyanA yathArtha svarUpane jAgI pitAnI manovRttine dharmarUpa kalpavRkSanI zItaLa chAyAnI Azrita karI anupama AnaMdanA saMpAdaka bane che. graMthanA kartA mahAna AcArya zrImad haribhadrasUrinuM TuMka jIvana caritra paNa A graMthamAM prakaTa karela che. ! glejha kAmaLo upara, suMdara gujarAtI TAIpathI chapAvI, sArI bAIDIMgathI majabuta baMdhAvela che. krAuna sAIjhamAM zumAre 225 pAnAnA A graMthanI mAtra rU. 1-8-0 kiMmata rAkhelI che. paheja juduM. zrI megharAja jaina pustaka bhaMDAra. goDIjI derAzaranI cAla, pAyadhUnI, muMbaI-3, Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana eMDanuM ( vizALa kAryakSetra 1 sadarahu bArDa navI temaja cAlu pAThazALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidhArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANAnI sagavaDa nA hoya temane oNlarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. 3 bAlaka, bAlIkAo, strIo temaja purUSenI harIphAInI dhAmika parIkSA daravarSe DisembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAmo daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membare ane sahAyaka membaranI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakama mokalavI te potAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. -: meara mATe :lAipha membara thavAne rU. 100) eka vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnI che. 20 pAyadhunI, ena. sekreTarIo, . muMbaI 3, zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa, rAjA mahArAjAe navAba sAhebe, nAmadAra sarakAranA dhArA sAnA onarebala membaro, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baroDA gavarnamenTa, janarale, karnala, mejara, kepaTane, nAmadAra leTa vAIsarAyanA leTa enararI e. DI. sI, pilITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ephIsare, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA meTA DAkTare tathA dezI ane yuropIyana amaladAre ane gRhasthomAM bAdazAhI yAkatI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja tenI upayogItAnI nIzAnI che-varnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. bAdazAhI cAtI . game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI yAkutI vI vIkArane tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI maradAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne * lAbha levA amArI khAsa lAmaNuM che. A davA vAparavAmAM kaIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. , 40 gelInI DabI ekanA rUpIyA deza. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma, rAjakoTa-kAThIyAvADa, Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ( zrI sArAbhAI maganabhAI modI lona-skolarazIpa phaMDa. @ii A paMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce jaNa- 6 vyA mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lena rUpe ApavAmAM Ave che. aura (1) mAdhyamika keLavaNuM aMgrejI cethA raNanI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA abhyAsa mATe. 0 (2) TreinIMga raphUla athavA kolejamAM abhyAsa karI InDa zikSaka thavA mATe, (3) miDavAIpha ke narsa thavA mATe. _ (4) hisAbI jJAna Accountancy TAIpa rAITIMga, zeTahenDa vigerene abhyAsa karavA mATe. ha (5) kaLA kauzalya eTale ke peInTIMga, DoI, pheTogrAphI, IjanerI vijaLI | ityAdinA abhyAsa mATe. ja (6) dezI vaidakanI zALA ke nezanala meDIkala kelejamAM abhyAsa karavA mATe. lena tarIke madada lenAre mukarara karela dhArmika abhyAsa kare paDaze tathA 0 likhita karAra patra karI ApavuM paDaze ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada karI pI lIdhI hoya te tene eklavAnA kharcA sahita vagara vyAje pAchI vALavAnI che. huM vizeSa jarUrI vigata mATe tathA arajI patraka mATe sekreTarIne gevAlIyA TaeNkaA roDa-grAMTaroDa-muMbaI lakhe. * grIoe lekhIta karArapatra karI ApavAnuM nathI, vaLI InDa zikSaka e thanAra purUSe temaja jeo mAtra dhArmika, saMrakRta yA prAkRtane abhyAsa karI te ja have bhASAmAM purepurA niSNAta thavA mAgaze teoe paNa karArapatra karI ApavAnuM che, (u. nathI. eTale ke A bannee paisA pAchA ApavA ke nahi te temanI munasaphI che te upara raheze. A patra muMbaInI zrI jana tAMbara kaeNnkaransa mATe dhI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jena zvetAMbara koMpharansa eNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa ka.