Page Text
________________
મહારાજ્યરૂપક નાટકને સંક્ષિપ્ત સાર
૨૨૯ રાજા-સઘ તેમને પ્રવેશ કરાવો.
ખાણું કર્યું છે, પરંતુ કૌતુકથી એ વ્યવહારિઆનું પછી પ્રતિહારે બોલાવેલા ચાર મોટા પુછો એ ઘર અને તેની મિલકત વિશેકવા ઇચ્છું છું, એવું આવી રાજાને પ્રણામ કર્યા; એટલે આસન પર વિલે " કહીને મહાજનની સાથે સુખાસનમાં આરૂઢ થઈ મુખે બેઠેલા રાજપના જોવામાં આવ્યા. રાજકુંજર તેને ઘેર આવ્યા. પછી ત્યાં તેમણે કુબેરનું
રાજા–આજે રાજસભામાં આવવાનો તમારો ઘર જોયું કે જેના ઉપર સુર્વણ કળશની માળાઓ શે હેતુ છે? આમ વિલે વદને કેમ છો? શું કાંઈ આવી રહી હતી; તેની ઘુઘરીઓના સુંદર સ્વનિઓથી હાનિ થઇ છે? કંઈ અસમાધિ કે ઉપદ્રવ થયો છે ? વ્યોમમંડળ સુમધુર થતું હતું. કેટિધ્વજની માળા તેના એટલે
ઉપર ફરકી રહી હતી. હસ્તિશાળા અને તુરગશાળાદિ મહાજનો-હે રાજેન્દ્ર! જ્યારે આપ મેદનીપર તેને શોભાવી રહ્યા હતા. તે જોઈને રાજણ બોલ્યા કે - શાસન ચલાવતા હો ત્યારે હું જનવલ ! પ્રજાને રાજા—જાણે બીજે હિમાલય નહાય-જાણે પરાભવ કે અસમાધિ શી હોઈ શકે? કદાચિત અમૃતકુંડને સહદર નહોય–જાણે બીજે ક્ષીર સમુદ્ર વિશ્વને પ્રકાશ આપનાર સૂર્યમાં અંધકાર હોય; પરંતુ નહેય-જાણે ચંદ્રલેકની પ્રતિમા નહાય-જાણે ચંદાઆ૫રૂપ સૂર્યના ઉદયથી હે સ્વામી ! કાંઈ પણ કાનનને નવીન જન્મ ન થયો હોય-સુગંધી અયોગ્ય ન જ બને.
ફુવારાઓ જાણે નિરંતર ઉડી રહ્યા હોય-એવું આ પરંતુ અહીંના ગુર્જરનગરના વણિકમાં શિરો- અહંત ચૈત્ય અમારા ચિત્તને શાંતિ અને પ્રકાશ મણિ એ કુબેર શેઠ છે. બહુ સુવર્ણ કટિધ્વજ બન્ને એક સાથે આપે છે, એ મંદિરમાં મરકતછે, એવું આપને વિદિત છે. તે સમુદ્રમાં પાછી મણિની શ્રી નેમિજિનેશ્વરની પ્રતિમાને રાજષએ આવતાં એવું સંભળાય છે કે આપની ચરણની વંદન કર્યું. સ્થાળમાં રનના-સુવર્ણના કળશો-આરતીઅસેવકતાને તે પામે છે તેને પરિવાર નિપુત્ર મંગળદીપ વિગેરે દેવપૂજાનાં ઉપકરણો વિલોકયાં-પછી હેવાથી આકંદન કરી રહ્યા છે. માટે તેનું દ્રવ્ય કુબેરની પુસ્તકશાળામાં આવેલું તેનું પરિગ્રહ-પરિણામ આપ મહારાજ જ્યારે પિતાનું કરો ત્યારે તેની ઉર્વ પત્ર વાંચ્યું તે અવુિં હતું-- દેહિક ક્રિયા થઈ શકે. કેટલું ધન છે એવું જ્યારે જેના હૃદયમાં વૈરાગ્યના તરંગે પ્રચલિત થઈ પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે મહાજનેએ કહ્યું કે અતિ રહ્યા છે એવા કુબેરે શ્રી ગુરૂચરણકમળ પાસે ગૃહસ્થને પુષ્કળ છે એટલે દયાળુ રાજા પિતાના મનમાં આ ઉચિત એવાં આ નિયમો કર્યો છે. પ્રકારે વિચાર કરવા લાગ્ય
પ્રાણીઓની હિંસા ન કરૂં અસત્ય ને વધું; આશાના બંધનથી અરેરે! લાખો કષ્ટ સહન ચોરી ન કરે, પરસ્ત્રીગમન ન કરૂં તથા મદિરાકરીને જે લાંબે કાળે એકઠું કરવામાં આવેલું હોય માંસ-મધુ-માખણુનો ત્યાગ ક; રાત્રિ ભોજન ન છે, એવા મૃતકનું ધન હરવું એ શું નૃપતિત્વને કરું; વળી પરિગ્રહમાં મારે છ કરોડ સોનામહોર; હણનારી નીતિ નથી? આઠંદ કરનારી નારીના આઠસો તેલા મોતી; અને મહામૂલ્યવાન એવી દશ ચણીઆના ક્ષેપથી ઉત્પન્ન થયેલા ઉત્કૃષ્ટ પાપનું મણિ હું રાખું. એ ધન નથી શું? એવા ધનને લેવામાં જે હદયમાં ઘી અને ધાન્ય પ્રત્યેકની બખેહજાર કાઠીઓદયા ન હોય તે અરે લજજ પણ નથી? તે અરે પચાસ હજાર વાહનો-હજાર હાથી-એસી હજાર મહાજન ! મેં તુતીય વ્રતની પ્રતિજ્ઞાને અવસરે શ્રી ગાયો-હળે રાખવાના પાંચસો ઉંચાં ગૃહો અને ગાડાં ગુરૂપાદની સમીપે મૃતક ધનને ગ્રહણ કરવાનું પચ્ચ રાખવામાં પણ તેટલાંજ.
૧ પંચત્વ પામ્યો છે. ૨ જેની પાસે કોડ દ્રવ્ય હોય પૂર્વોપાર્જિત આટલી લક્ષ્મી મારા ઘરમાં હો! તેના ગૃહપર વન ફરકે એ રીવાજ હતું. ભા. ક. એથી વિશેષ મારા ભુજથી પ્રાપ્ત થયેલી છે તે હું
| SR No. | 536287 |
| Book Title | Jain Yug 1984 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dalichand Desai |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1984 |
| Total Pages | 622 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 49 MB |