Page Text
________________
જૈન યુગ
માગશર ૧૯૮૪ જ્યસિંહસૂરિનું હમ્મીરમદમર્દન. અંગ્રેજી પ્રસ્તાવના-લેખક સ્વ. ચિમનલાલ ડાહ્યાભાઈ દલાલ એમ. એ. નાટક-ગૂજરાતના ઇતિહાસમાંના એક અગત્યના આજ્ઞાથી (ખંભાતના) ભીમેશ્વર ભગવાનની યાત્રાના બનાવને નાટકના રૂપમાં રજુ કરતું આ હમ્મીરમદ- ઉત્સવ પ્રસંગે ખંભાતમાં પહેલવહેલું આ નાટક મન નાટક જયસિંહસૂરિનું બનાવેલું છે. આ પાંચ ભજવાયું હતું [ આ ભીમેશ-ભીમેશ્વરના ખંભાતના અંકી નાટક છે અને તેમાં ગુજરાત ઉપર મુસલમાનેએ મંદિરમાં સેનાના કલશ અને વજદંડ વસ્તુપાલે કરેલો હુમલો પાછો હઠાવ્યો એ બીના નાટક રૂપે કરાવ્યા હતા. જુઓ વસ્તુપાલ ચરિત-જિનહર્ષકૃત રજુ કરી છે. મારવાડના ચહવાણ રાજા હમીરના ૪-૭૨૦, અને સુકૃત સંકીર્તન ૧-૩]. ઇતિહાસ સંબંધીનું નયચંદ્રસૂરિએ આના પછી બે
| નાટકના કર્તા-વીરસૂરિના શિષ્ય અને ભરૂચના સિકા પછી રચેલા હમ્મીર મહાકાવ્યથી આ તદ્દત શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામીના મંદિરના આચાર્ય શ્રી જયજીજ કાવ્ય છે. વસ્તુપાલના પુત્ર જયન્તસિંહની સિંહસૂરિ આ નાટકના કર્તા છે. તેજપાલ એક વખત
૧. જયસિંહ-ત્રસિંહ તે વસ્તુપાલને પોતાની આ મંદિરની યાત્રાએ આવ્યું હતું ત્યારે એ આચાર્ય પ્રથમ પત્ની લલિતાદેવીથી થયેલ એકને એકજ પુત્ર હતા. કાવ્ય બોલ્યા તેમાં તેની સ્તુતિ કરી અને આંબડના શકતે સં. ૧૨૭૯ થી ખંભાતને સુબે હતા. સરખા. નિકા વિહારમાંની પચીસ દેવકુલિકા માટે સુવર્ણવજ
મહામાત્ય શ્રી વસ્તુપાયામને મહું. શ્રી ત્રિ- બનાવરાવવા કહ્યું. વસ્તુપાલની સંમતિથી તેજપાલે तादेवी कुक्षिसरोवरराजहंसायमाने महं श्री जयन्तसिंहे। તેમ કરવા કબુલ કર્યું અને પચીસ સુવર્ણવજ દંડ सं. ७९ पूर्व श्री स्तम्भतीर्थ मुद्राव्यापारान् व्यापृग्वति
વસ્તુપાળે ખંભાતના કુમારવિહારમાં બે દેવકુલિકાએ બંસતિ-ગિરનાર પ્રશસ્તિ
ધાવી હતી. સરખાવો. સોમેશ્વરની આબુપ્રશસ્તિમાં એમ છે કે – पौत्र प्रतापसिंहस्य तद्भातु श्च कनीयसः । दयिता ललिता देवी
तत्रार्हद् देवकुलिके श्रेयसे द्वे चकार सः ॥ तनयमवीतनयमाप सचिवेन्द्रात् ।
વસ્તુપાલના મૃત્યુ પછી વિશલદે જેત્રસિંહને તેના नाम्ना जयन्तसिंह
શૌર્યથી આકર્ષાઈ પેટલાદને સુબે નીમ્યા હતા. સરખા:जयन्तमिन्दात् पुलोमपुत्रीव ॥ ४४ ॥ पेटलाद्रपुरैश्वर्य जैत्रसिंहाय मन्त्रिणे । यः शैशवे विनयवैरिणि बोधवन्ध्ये
पराक्रमगुणकीतः प्रसन्नोऽदात्ततो नृपः ॥ ન ૪ વિન ૪ ગુનોથે ચ | આ વસિંહની પ્રાર્થનાથી બાલચંદ્રસૂરિએ પિતાને सोऽयं मनोभव पराभवजागरूक- ..
વસંતવિલાસ ર. વસ્તુપાલના સ્વર્ગવાસ પછી ૧૦ વર્ષે ર 4 મનસ ગુતિ ઊત્રસિંદઃ | તેજપાલ સ્વર્ગસ્થ થયા, ને તેજપાલ પછી જૈત્રસિંહ श्री वस्तुपाल पुत्रः कल्पायुरयं जयन्तसिंहोऽस्तु । વિદ્યમાન હતું. જસિંહે કાકા તેજપાલના સ્મારક તરીકે कामादधिकं रूपं निरूप्यते यस्य दानं च ॥
ચંદ્રમાનપુર (ચાણસમા )માં એક જિનમંદિર, સરોવર, તેની ઉદારતા માટે સરખા જિનહર્ષના વસ્તુપાલ ધર્મશાળા, સત્રાલય કરાવ્યાં. સરખા. જિનહર્ષકૃત થરિત્રમાંથી
વસ્તુપાલ ચરિત્ર. ૮-૫૯૨, ૫૯૩. गिरावत्र ववर्ष श्री जैत्रसिंहोऽपि सर्वतः ।
तत्र श्री जैत्रसिंहेन गजाश्वरचनांचितं । यथा हेमाम्बुदख्याति लेमे कविसमर्पिताम् ॥ ६-६१८ सतोरण जिनाधीश मंदिरं मंदरोपमं ॥
તેને બે પુત્રો હતા-૧ પ્રતાપસિંહ, ને ૨ નાનું નામ સરોવરું તથા ધર્મરાાાસત્રાર્ય | અજ્ઞાત છે. પ્રતાપસિંહ અને તેના નાના ભાઈના પુરયા વિષે એણે તત્વ મંત્રિો સૂપાસનાનું |
| SR No. | 536287 |
| Book Title | Jain Yug 1984 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dalichand Desai |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1984 |
| Total Pages | 622 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 49 MB |