________________
૨૮૪
જેનયુગ
ચત્ર ૧૯૮૪ નિર્વાણ (મોક્ષ) પામ્યા. એટલે એમ સિદ્ધ થઈ શકે શકે છે. મહાવીર સ્વામી જ્યારે ગર્ભાવસ્થામાં હતા છે કે ઈ. સ. પૂર્વે પર૭ માં મહાવીર સ્વામી ત્યારે હેમણે પોતાના જ્ઞાનથી જાણ્યું કે પિતાના નિર્વાણ પામ્યા અને ઇ. સ. પૂર્વે ૫૮૯ માં તેમનો ચલનથી માતાને દુઃખ થશે તેથી હલવું-ચાલવું. બંધ જન્મ થયો. વલી એ પણ વાત નક્કી જ છે કે રાજા કર્યું, પણ પરિણામે ગર્ભપાતના સંશયથી માતા તે વિક્રમ પહેલા ૪૭૦ વર્ષે મહાવીર સ્વામિ નિર્વાણ મૂછ પામ્યા. આટલે તે માતાને ગર્ભ-પ્રત્યે નેહ પામ્યા હતા. અને વિક્રમ સંવત ઇ. સ. પૂર્વે ૫થી હતો તો તે માતા પિતાના પુત્રને કુંવારા કેમ રહેવા શરૂ થાય છે તે ઈ. સ. પૂર્વે પર૭ માં મહાવીર દે તે, વ્યવહાર ધર્મે તે કલ્પનામાં પણ આવી નથી સ્વામી નિર્વાણ પામ્યા અને ઇ. સ. પૂર્વે ૫૯૯ માં શકતું. જે માતા પિતાની ખાતર દિક્ષા-ગૃહણ કરતેઓ જમ્યા એ નગ્ન સત્ય છે.
વાનો પોતાનો જીવન સિદ્ધાંત મુલત્વી રાખીને ત્રીસ બાલ્યાવસ્થા,
વર્ષ સંસારમાં રહ્યા તે માતૃ પિતૃ પ્રેમ તેમને કુંવારા જૈન ધર્મ એ વીર ધર્મ છે. આજે જન પ્રજા
રહેવા દેય એ માનવું જેટલું કલ્પનાવાદી છે તેટવીરતા ગુમાવી બેઠી ગણાય. જેના પરિણામે જન લુંજ ભુલ ભરેલું પણ છે. તે સહેજ જાણી શકાય પ્રજને કેટલેક ભાગ માયકાંગલો થયો છે તો તેમ છે. જાય છે. અસલના વખતમાં શારીરિક વિકાસ માટે
મહાવીર સ્વામીનું લગ્ન રાજકુમારી યશોધરા જે ધ્યાન આપવામાં આવતું તે આજે સર્વથા ભુલાઈ સાથે થયું હતું. તેમની કુખે ઉત્પન્ન થયેલ પ્રિયદગયું છે. જેને લડાઈમાં જતા-લડાઈ કરી જાણતા. ૐના નામની એક પુત્રી પણ હતી. જેનું લગ્ન પિતાનું બળ અને શૌર્ય દાખવી શકતા. જ્યારે અત્યારે જમાલી સાથે થયું હતું તેને સૌ કોઈ પુષ્ટિ આપે કેટલી કંગાલ સ્થિતિ! આજે માર્ગ ભુલાય છે. છે. આથીજ મહાવીર સ્વામીએ પુત્ર-ધર્મ, પતિ-ધર્મ, જેનાએ ક્ષાત્રત્વ ગુમાવ્યું છે. તેથીજ એ જ ધર્મ પિતા-ધર્મ, બધુ-ધર્મ પાલી આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ -એ વીર ધર્મને જનોએ ઉંધી દિશામાં દર્યો એમ
ભોગઃ એમ મહાવીર સ્વામી બાળ-બ્રહ્મચારી નહિ કહેવામાં શું હરકત! અસ્તુ.
પણ આદર્શ ગૃહસ્થ હતા, તે સાબીત થઈ શકે છે. સિદ્ધાર્થ રાજાએ મહાવીર સ્વામીના શારીરિક ગૃહસ્થાવસ્થામાંથી પસાર થઈને પરમાત્મ પદ તેમણે વિકાસ માટે અનેકવિધ સાધનો ઉમાં કર્યાં હતાં. તેની મેળવ્યું તે સત્ય હકીકત જ્યારે આજના આપણા પરીક્ષા બાલ્યાવસ્થામાં પણ તેમણે આપી ગણાય. ગૃહસ્થ સમજે ત્યારે ઉદ્ધાર નજીક છે અને તેથી જ બાલ્યાવસ્થામાં આંબલી પીપળો વિગેરે રમતો પણ પ્રજુ વીર પ્રરૂપેલ ધર્મ આપણે પણ તેમના જેવા રમતા. ત્યારે એક વખત એક દેવ સાથેના મુષ્ટિ- “વીર” બનાવશે. પ્રહારે જ તેમને “મહાવીર” નું ભૂષણપદ બિરૂદ આદર્શ અનગારાવસ્થા, અર્પયું. માનસિક-વિકાસ માટે તે તેમના માતા મહાવીર સ્વામીએ ત્રીસ વર્ષ પર્યન્ત આદર્શ ગૃસ્થાપિતાને પ્રયાસ કરવાની જરૂર જ ન હતી, કારણ કે શ્રમ પાલી સત્યધર્મ, જીવન-આદર્શ અને રહસ્યનું તેઓ ત્રણ જ્ઞાન સાથેજ જમ્યા હતા, છતાં માતા સંશોધન કરવા વિરક્ત ભાવે સંસાર ત્યાગ કર્યો. પિતા તેમને નિશાળે બેસાડવા વિગેરે ફરજો અદા જીવની શદ્ધ સ્થિતિ-પરમાત્મપદ-એજ તેમને જીવનકરવામાં ચુક્યા ન હતા. આ રીતે બાલ્યાવસ્થામાં - આદર્શ તેજ આદર્શના કારણે ધન, ઐશ્વર્ય, રાજ્ય સુંદર કેળવણી લીધી ગણાય.
વૈભવ, અને કુટુંમ્બને પણ તર્યું. બાહ્ય સાધને વૈવન-કાળ.
છોડી શરીર એ મોક્ષ-સાધ્ય વસ્તુનું સાધન છે તેને કેટલાક એમ કહે છે કે મહાવીર બાળબ્રહ્મ- સંદર ઉપયોગ કર્યો. સંસારના ભોગ વિલાસથી જે ચારી હતા. કપનાવાદીઓ ગમે તેવી ક૯પ કરી શાન્તી નહતી પ્રાપ્ત થઈ તે સંસારત્યાગથી મેળવી.