Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ dee drvuk vic k saabt kr vii vNddee ) 6. 20 - 6 22
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ siribhaddesarasUriviraiA kahAvalI [ paDhamapariccheassa bIo khaMDo] sampAdakaH AcAryazrIvijayazIlacandrasUriziSyaH munikalyANakIrtivijayaH ( .00. - . - . - . - . SN ( o zrIhemacandrAcArya prakAzaka kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi ahamadAbAda vi.saM. 2073 -I. 2016
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kahavali of Bhadreswarsuri - II sampAdaka AcAryazrIvijayazIlacandrasUriziSya munikalyANakIrtivijaya prakAzanavarSa I.sa. 2016 I vi.saM. 2073 prati 350 mUlya rU.600/ prakAzaka kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi C/o. zrIvijayanemisUrIzvarajI svAdhyAya maMdira, 12, bhagatabAga, navA zAradAmaMdira roDa, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI pAse, pAlaDI, ahamadAbAda- 380007. phona : 079 - 26622465 prAptisthAna (1) zrIvijayanemisUrIzvarajI svAdhyAya maMdira, 12, bhagatabAga, navA zAradAmaMdira roDa, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI pAse, pAlaDI, ahamadAbAda - 380007. phona :079 26622465 - (2) zrIvijayanemisUrIzvarajI svAdhyAya maMdira, 12, bhagatabAga, navA zAradAmaMdira roDa, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI pAse, pAlaDI, ahamadAbAda - 380007. phona :079 26622465 - (2) sarasvatI pustaka bhaNDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapola, mudraka kriSnA grAphiksa ahamadAbAda - 380001. phona : 079 - 25356692 966, nAraNapurA jUnA gAma, nAraNapurA, ahamadAbAda - 13. phona : 079 - 27494393
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ samarpaNam kahAvalI -granthanA prakAzananI jeoe UMDI jhaMkhanA sevI hatI tathA tene prakaTa karavA mATe jeoe ghaNo parizrama karyo hato sarva pUrvasUrio - vidvAno zrIharmana jekobI, prAkRta vizArada A. zrIvijayakastUrasUrIzvarajI, AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI, muni zrIjinavijayajI, DaoN. harivallabha bhAyANI, paM. dalasukha mAlavaNiyA, DaoN. zrImadhusUdana DhAMkI, prA. zrIramaNIka zAha sahita tamAma vidvajjanonA karakamalomAM kahAvalI - dvitIya khaNDa samarpita che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ VI VIII XIV 1-344 345 // granthAnukramaH // (1) prakAzakIyaM nivedanam (2) kahAvalI : eka aitihAsika grantha A. vijayazIlacandrasUri (3) sampAdakIyam munikalyANakIrtivijaya (4) kathAnukramaH (5) kahAvalI paDhama-pariccheassa biio khaMDo AcAryazrIbhadrezvarasUriH (6) pariziSTAni 1. granthagatakathAnAmakArAdikrameNa sUciH 2. granthagatakathAnAM mUlasthAnanirdezA vividhagranthaizca saha tulanA 3. granthagatadezya-prAkRtazabdAnAM sUciH 4. ' granthagatadezya-prAkRtakriyApadAnAM sUci 5. granthagatAH sUktayaH 6. granthagatA lokoktaya AbhANakAni ca 7. granthagatAH zAstrIyapadArthAH 8. granthagatA vedAdyanyalaukikazAstrIyapadArthAH 9. vividhaprasaGgeSu vividhatIrthAnAmutpattiH (7) kahAvalI - prathama khaNDanuM sammArjana upA. zrIbhuvanacandrajI ma. 347 352 355 456 358 359 359 359 360
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ V prakAzakIyaM nivedanam kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya bhagavantanI navamI janmazatAbdI (vi.saM. 1945 - 2045) nI ujavaNInA upalakSyamAM, paramavandanIya AcArya bhagavanta zrIvijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI sthapAyela A TrasTa teo zrInA paTTadhara paramapUjya AcArya zrIvijayazIlacandrasUrijI ma.nA mArgadarzana anusAra anekavidha sAhityika ane zaikSaNika pravRttio kare che. mAM saMzodhita - sampAdita bahumUlya granthonuM prakAzana, 'anusaMdhAna' nAmaka zodhapatrikA ( adyAvadhi 70 aMka) nuM prakAzana, vidvAnonuM 'zrIhemacandrAcArya candraka' thI sanmAna vagere mukhya che. mukhyatve kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya viracita grantho tathA te grantho paranA TIkA va. sAhityane ja prakAzita karatA amArA TrasTane A vakhate zrIhemacandrAcArya karatAM paNa ghaNA prAcIna evA AcArya zrIbhadrezvarasUri dvArA racAyela prAkRtabhASAmaya kahAvalI nAmaka granthanA prathama paricchedanA dvitIya khaNDanuM prakAzana karavAno lAbha maLyo che te badala amo khUba AnandanI lAgaNI anubhavIe chIe. adyAvadhi aprakaTa evA A atyanta mahattvapUrNa granthanuM saMzodhana tathA sampAdana prAcIna tADapatrIya pothI uparathI pU.AcAryazrIvijayazIlacandrasUrijI mahArAjanI preraNA tathA mArgadarzana anusAra emanA ziSyoe kartuM che. AvA granthanA prakAzanano lAbha amArA TrasTane ApavA badala ame pU. AcArya bhagavantanA RNI chIe. A granthanA prakAzanamAM Arthika sahayoga ApavA badala zrI borIvalI zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgaccha saMgha, maNDapezvara roDa, borIvalI (ve. ) nA amo AbhArI chIe. AvA uttama granthonAM prakAzanano lAbha amArA TrasTane maLyA ja kare evI AzA saha... li. kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhinA TrasTIo
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAvatI : eka aitihAsika graMtha A mahAgraMthanuM saMpAdana amArA bhAgamAM ane bhAgyamAM AvyuM te amArA mATe eka occhavasamAna ghaTanA che. nAnapaNathI ja paDakAra jhIlavAnI eka Adata paDI gayelI; ane A prakAranA graMthonuM kAma - je te paDakArarUpa hoya to - karavAnI tamannA paNa bhArI. bahu varSo agAu vAMceluM ke "yuvAnone svapnAM jovAno adhikAra che; svapnAono chinnabhinna thavAno svabhAva hoya che ane jene divase paNa svapna nathI AvatAM tenI javAnI nirarthaka che." AtmazlAghA nI vAta nathI, paraMtu nAno hato tyAre nizadina svapna AvatAM ke AvA AvA graMthone, aitihAsika dastAvejo ke dastAvejI sAmagrIne zodhI kADhe, game tyAMthI meLavuM, ane pachI tenuM prakAzana ke prakaTIkaraNa karIne jaina zAsanane jayavaMta banAvuM. bApa re, keTalAM badhAM kAlpanika svapno huM joto ! ane te dvArA je sukha anubhavAtuM te paNa kema varNavuM! evAM svapno kyAreya sAkAra na thatAM, ane manamAM ja sarjAIne manamAM ja vilAI jatAM; chatAM enuM sukha ananya-analpa thatuM. svapnAM jyAre chinnabhinna thaI jAya tyAre citta dharatI para AvatuM, ane najara sAme tathA hAtha para je kAma zakya hoya te karavA maMDI paDatuM. e rIte keTalAMka kAmo thayAM kharAM. dA.ta. "vasuMvarI #aa, nIvasamAsa, pratyekavuddhati (prati, mATa) ityAdi. A ja zRMkhalAmAM prastuta graMtha hAvatI no paNa samAveza karI zakAya. A graMthanuM kAma dAyakAothI cAlI raheluM ane khoTakAyA karatuM hatuM. prA. 2.ma.zAhane ame anurodha karyo ke amane Apo, ame karI ApIzuM. temaNe amArI vAta svIkArI, amane soMpyuM. sAcuM kahuM to AvuM kAma mAre ja karavuM- evI manamAM tIvra jhaMkhanA hatI; rahe ja. paraMtu eka sAthe ghaNA ghoDA para savArI kema thaI zake? eTale meM A kAma kalyANakIrtivijayajIne soMpyuM. temaNe te jhIlyuM. ane temanA parizramanuM pariNAma A graMtharUpe ApaNA hAthamAM che. amAruM kAma e eka rIte samUha-kArya hoya che. darekane potapotAnA rasanA viSaya para kAma karavAnuM; tenI kreDiTa paNa tene ja phALe jAya; paraMtu hoya samUha-kArya. e pariprekSyamAM ja A kAmane paNa mUlavavAnuM che. - vahAvatI e eka adyAvadhi aprakaTa eka aitihAsika kathAgraMtha che. prAkRta bhASAno A mahattvapUrNa graMtha gata cha* sAta ke tethI vadhu dAyakAothI vidvAnonI najaramAM hato, ane tenuM kAma thAya tevI vyApaka utkaMThA pravartatI hatI. paNa te kAma thayuM nahi- game te kAraNe te have thAya che, ane teno yaza amArA bhAge Avyo che te mAtra gurukRpAnuM ja phaLa ane baLa che. anyathA A yoga na maLe. vAvanI graMthanI mahattA vagere bAbato viSe pahelA bhAgamAM vigate rajUAta thaI che, tethI te badhAnuM piSTapeSaNa karavAnI ahIM jarUra nathI. vAta mAtra svAdhyAya-sAdhanAnI ja vicAravAnI che. svAdhyAya eka sAdhanA che. cittanI ekAgratA sadhAya ane vadhe; citta azubha vikalpo thakI bacI jAya; cittanA klezo zamI jaIne zAntino bhAva pravarte; ane e rIte svAdhyAya svayaM eka sAdhanA banI rahe. dhyAna e sAdhanA che 'nAga na maLa,
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ VII avazya, paraMtu svAdhyAyanI pUrvasevA vagaranI dhyAnAtmaka sAdhanA moTA bhAge geramArge dorI janArI pravRtti ja nIvaDatI hoya che. svAdhyAyathI padArthanI jANakArI maLe che. anuprekSA dvArA padArthanuM tattva ke hArda pAmI zakAya che. e meLavanAruM citta, pachI saMsAranI anaMta paugalika ghaTamALanI vAstavikatAne prIchavA mAMDe che ane te tarapha tene udvega, aruci, viveka ane audAsInya AvatAM dhyAna mATenI bhUmikA taiyAra thAya che. jJAnIo jyAre sAyansAro - svAdhyAyadhyAna-rata ema kahe che tyAre temanA manamAM A ja Azaya hoya che ke svAdhyAyathI cittane sajja karavuM, ane pachI dhyAna tarapha Daga bharavAM. "tapa-sajajhAye rata sadA' - e jANItI paMktino sthUla artha to jagajAhera che ke "tapa ane svAdhyAyamAM hamezAM rame che. paraMtu teno eka ocho jANIto paNa mahattvano artha Avo che : svAdhyAyarUpI tapamAM je hamezAM rame te. sAra e ke adhakacarA jJAnAbhyAsamAM ja ke jJAnAbhyAsa vagara ja dhyAna sAdhanAne jIvananuM sAdhya banAvavAmAM moTuM jokhama ke bhayasthAna raheluM che. A svAdhyAya mATe AvA graMtho bahu upayogI banatA hoya che. A graMthanA truTita ke bhraSTa pAThane sAMdhavAmAM ke punardhaTita karavAmAM cittane barAbara kendrita karavuM paDe. to aneka aneka graMtho - saMdarbho avalokavA paDe. chatAM keTaluMka - bahu thoDuMka ja - kAma thAya, ane moTA bhAganuM choDI devAnuM thAya; tyAre cittamAM be saMcalana pravarte : 1. kAza, AnI zuddha bIjI pothI kyAMkathI maLI jAya ! 2. mAro kSayopazama ane sajjatA keTalAM maryAdita che ke ATalA truTita pATha ke zabdane paNa kalpI nathI zakato ke joDI nathI zakato ! to potAnI bhItarI mayadAnuM bhAna, A rIta, svAdhyAya dvArA thatuM hoya che. svAdhyAya phakta jJAna ja vadhAre che evuM nathI, e to ApaNI maryAdita AvaData ke kSamatAnuM bhAna paNa karAvato rahe che. ane A rIte sAdhanA vikasatI jAya che, ane dhyAnanI bhUmikA racAtI jAya che. amAro saMzodhanAtmaka svAdhyAyano lakSyAMka kaho ke Azaya te A che. eTale AvA graMthonA zodhana-saMpAdanAdi dvArA eka tarapha zrutajJAnanI upAsanA thAya che, bIjI tarapha prabhuzAsananI sevA thAya che, pUrvAcAryonI sevA thAya che, ane trIjI tarapha amArA AMtarika hAsa-vikAsanuM mApa paNa samajAtuM jAya che, ema avazya kahI zakAya. A arthamAM A graMthasaMpAdana-kArya paNa eka sAdhana banI rahe che. AvI svAdhyAya-sAdhanA niraMtara maLatI raho tevI bhAvanA manamAM rahe che. A take, prA. ramaNIkabhAI ma. zAhano punaH RNasvIkAra karuM chuM. sAtheja jemanA kRpAbaLe A kAma thaI zakyuM che te pUjayapAda gurubhagavaMta AcArya zrIvijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAjanuM paNa bahumAnapUrvaka smaraNa karuM chuM. ane . muni kalyANakIrtivijayajInA hAthe AvAM uttama saMpAdanAdi kAryo khUba thatAM rahe evI zubhAzaMsA sAthe viramuM chuM. saM. 2072, Aso zudi 1 mahuvA - zIlacandravijaya
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ VIII sampAdakIyam granthaparicaya AcArya zrIbhadrezvarasUriviracita kahAvalI nAmaka A granthamAM bhagavAn zrIRSabhadevathI prArambhI sarve 24 tIrthaMkaro, 12 cakravartIo, 9-9 vAsudeva - prativAsudeva - baladeva, nArada, anya aneka prasiddha - aprasiddha mahApuruSo rAjAo, zrAvako, mahAsatIo vagerenAM tathA bhagavAn mahAvIrasvAmInA zAsanamAM thaela, AcArya zrIharibhadrasUrijI paryantanA, aneka zAsanaprabhAvaka gurubhagavantonAM carito kathAsvarUpe AlekhAyelAM che. mukhyatve A saGkalana grantha che. Avazyaka cUrNi, uttarAdhyayana cUrNi, dazavaikAlikacUrNi, nizItha cUrNi, bhagavatIsUtra, jJAtAdharmakathA sUtra, upAsakadazA, aMtagaDadazA, anuttaropapAtikadazA, nirayAvalikA, aupapAtikasUtra, vasudevahiNDI, paumacariya, cauppannamahApurisacariya, saMkhittataraMgavaI kahA vagere aneka Agamo tathA prAcIna kathAgranthomAMthI kathAo / kathAkhaNDo laI, kyAMka zabdaza: uddharI to kyAMka potAnI bhASAmAM gadya vA padyamAM DhALI, AlaGkArika varNano tathA camatkArapUrNa bhASA - khaNDo sarvathA TALIne atyanta sarala prAkRtabhASAmAM A grantha racAyo che. temAM paNa dezI zabdo - dhAtuo tathA jUnI gujarAtI tarapha DhalatA zabdo ahIM pracurapaNe prayojAyA che. A granthanA prathama paricchedano prathama khaNDa AjathI cAra varSo pUrve vi.saM. 2068mAM prakAzita karyo hato. mAM zrIAdinAthathI ArambhI zrIpArzvanAtha bhagavAnanA caritAntargata bandhudattanI adhUrI kathA paryantanI kathAo prakAzita thaI hatI. ahIM, prastuta pustakamAM, prathama paricchedano bIjo khaNDa, jemAM bandhudattanI zeSa kathA, zrImahAvIrasvAmInuM sampUrNa carita, temanI sAthai saGkaLAyelA aneka gaNadharo, sAdhu-sAdhvIo, zrAvaka-zrAvikAo, rAjA-rANIo, devo tathA temanA zAsanamAM thaI gaela AcArya zrIbhavavirahasUri (zrIharibhadrasUrijI ) paryantanA aneka mahApuruSonAM carito AlekhAyelAM che te, prakAzita thaI rahyo che. bIjo pariccheda ke mAM AcArya zrIharibhadrasUrijI pachInA aneka mahApuruSonAM carito hovAnI sambhAvanA che, adyaparyanta koI prati upalabdha thaI nathI. anyAnya dRSTikoNathI vicArIe to, evaM paNa sambhavI zake ke AcArya zrIbhadrezvarasUrijIe bIjo pariccheda racavAnI bhAvanA vyakta karI, parantu koI viSama saMyogomAM tenI racanA thaI jana zakI hoya ! ane tethI te granthanI eka paNa prati athavA anya granthomAM tenA ullekho jovA na maLyA hoya.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ IX prati - paricaya tathA sampAdana paddhati kahAvalInA prathamaparicchedanA dvitIya khaNDanI ekamAtra prAcIna tADapatrIya pothI (kra. 403, saMghavInA pADAno bhaNDAra, pATaNa)nA AdhAre A granthanuM sampAdana kartuM che. A pothInAM kula patro 302 che. patronuM mApa 34 x 2 iMcanuM prAya: che. pratyeka patra para 3 thI 7 paGktio lakhAyelI che. granthAgra 11, 200 zloka pramANa che. pratinuM lekhana kayA varSamAM thayuM che te ullikhita nathI, chatAM lekhana paddhati, akSaro vagere parathI banne pratio sAthe ja lakhAI haze tevuM sambhave che. tethI A pratinuM lekhana paNa prathamakhaNDanI pratinI jema vi.saM. 1497nI AsapAsa ja thayuM ha... pratino Arambha patra kramAGka 1 para, brahmadattacakravartInA kathAnakathI thAya che ane teno anta 302mA patra para bhavavirahasUrinI kathAnI pUrNAhuti sAthe Ave che. A prati prathama khaNDanI prati karatAM paNa vadhu azuddha, vadhu bhraSTa che. ghaNA pATho truTita che. yathAzakya, upalabdha granthonA AdhAre tathA sandarbhone lakSyamAM rAkhIne akSaro pATho sudhAryA che athavA truTita pATho pUrNa karyA che. chatAM, aneka sthAnomAM truTita/zaGkita pATho, koI AdhAra / sandarbha na maLavAthI yathAvat rAkhyA che. jyAM jyAM vividhagranthomAMthI granthakAre gAthAdi sandarbho mUkyA che tenA sthAnanirdeza yathAzakya zodhIne te te sthaLoe ja karyA che. koI koI sthaLe agharA / aparicita zabdo vaparAyA che tenA saMskRtabhASIya paryAya paNa TippaNamAM nirdezyA che. anukramaNikA - be banAvI che : 1. granthAnukrama jemAM samagra pustakanA dareka vibhAgano anukrama che, tathA 2. kathAnukrama jemAM granthamAM AvatI kathAono anukrama che. granthakAre pote je kathAono svayaM nirdeza karyo chete, tathA te sivAyanI paNa mahattvanI kathAo kathAnukramamAM sUcita che. kula 180 kathAo che. pariziSTo granthAnte 9 pariziSTo ApyAM che. prathama pariziSTamAM granthAntargata samagra kathAonI akArAdi sUci ApI che. dvitIya pariziSTamAM granthagata kathAonAM mUlasthAnonA granthasandarbho ApyA che tathA anyAnya grantho sAthe tulanA karI che. tRtIya pariziSTamAM granthagata dezya - prAkRta- jUnI gUjarAtIbhASIya zabdonI sUci. caturtha pariziSTamAM granthagata dezya - prAkRta- jUnI gujarAtIbhASIya dhAtuonI sUci. paJcama pariziSTamAM granthagata sUktionI sUci. SaSTha pariziSTamAM granthagata kahevato/lokoktionI sUci . saptama pariziSTamAM granthagata zAstrIya padArtho. aSTama pariziSTamAM granthagata vedAdi anya zAstranA padArthonI sUci . navama pariziSTamAM vividha prasaMgoe vividha tIrthonI utpatti thaI che, tenI sUci.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ X ARRRRRRRRRRRamanan granthanI vizeSatA A granthamA keTalIka kathAo tathA kathAgata keTalAMka sthAno evAM che je pracalita/prApta granthomA prAyaH jovA maLatAM nathI. te sthAnono nirdeza ahIM ko cha : 1. naggaI pratyekabuddhakathAntargata gandharvanAgadattano pUrvabhava. (pR. 80) 2. zreNikaputra nandiSeNa dIkSAgrahaNa bAda ekAkI vihArapratimA karavA himAlaya parvata pAse gaMgA nadInA kinAre kAussagga-AtApanA kare che ane tyAM koI Agantuka Ave tenI pAse bhakta-pAnAdi grahaNa kare che. samIpamAM vappiNa nAmaka nagaramAM trilokasundarI nAme gaNikA, putrI guNasundarInA vivAhanimitte dAna levA mATe, nandiSeNane vinanti kare che te prasaMga. (pR. 137) 3. sIha hAlika kathAntargata laga-saga nAmaka vaNik putronI kathA tathA susthitasUrikRta traNa ziSyonI parIkSAnI vAta. (pR. 154-155) 4. bhagavAna mahAvIrasvAmI zreNikarAjAne narakagatinA rodha mATe je kAraNo kahe che temAM ahIM be kAraNo vadhAre ApyAM che - 1. narajAti-mahAmAMsano tyAga, 2. bora-phala khAvAno tyAga. (pR. 175) 5. pracalita rauhiNeya coranI kathAnA sthAne ahIM ruppakhuraya-lohakhuraya nAmaka pitA-putra coronI kathA che. temAM lohakhuraya te ja rauhiNeya che. parantu tenA pitA ruppakhurayane sULIe caDhAvatI vakhate arahadAsa zreSThI dvArA bhakta paccakkhANa tathA namaskAra dAna dvArA te coranI devagati, coradeva dvArA zreSThI, rAjA tathA putra-corane traNa-traNa ratna apAvA vagere kathAkhaNDa. (pR. 190) 6. namukkAraphalakathAntargata ATha kathAo. (pR. 189-200) 7. lohakhuraya cora varasAdathI bacavA jinabhavananA dvAramA Ubho rahe che ane tatra sthita A. dharmaghoSasUrinI dezanAmAM devonAM lakSaNanI gAthA sAMbhaLe che. te gAthA yAda rAkhI abhayakumAranA prapaMcamAMthI bacI jAya che ane AcArya pAse zrAvakanAM vrato grahaNa kare che. (pR. 199-200) ahIM bhagavAna mahAvIranI ke temanI vANInI vAta nathI. 8. ujjayinImAM jIvitasvAmInI pratimA laI gayA bAda pradyotarAjA dvArA sthApita caityamAM tenI sthApanA tathA lokamAM tenI devanirmitaAyatana tarIke prasiddhi. (pR. 204) 9. prabhAvatInA jIva deve udAyana rAjAnI senAnI tRSA chipAvavA mATe karela traNa puSkaro, ane tenAthI puSkaratIrthanI sthApanA. (205) 10. vItabhayanA udAyanarAjAne temanI rANI priyaGgamaJjarI dvArA viSa ApI karAyelo mAravAno prayAsa. (pR. 207) 11. koNika-ceDArAjAnA yuddhamA sohiya nAmaka yoddhAno prasaGga. (pR. 210) 12. potanapura nagaranuM bIjuM nAma pRSThacampA che. tenA rAjA sAla ane yuvarAja mahAsAla prasannacandra rAjAnA putro che. (pR. 240) 13. gautamasvAmI aSTApada parvata para jaGghAcAraNalabdhithI karoLiyAnA tantunI sahAyathI caDyA che. (pR. 241) 14. 700 ziSyonA guru, ambaDa parivrAjaka utsarga-rucivALo, sarvaviraticAritranA aticArono bhIru ane lokApavAdathI bhayabhIta hovAthI parivrAjakapaNuM choDI dIkSA nathI leto, paNa zrAvakanAM vrato grahaNa kare che. tene nirantara cha? tapa karavAthI avadhijJAna tathA vaikriyAdilabdhio utpanna thayAM che. rAjagRha jatAM tene, bhagavAna mahAvIra, sulasAnI kuzalavArtA pUchavAnu kahe che. (pR. 251)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ XI 15. 700 ziSyo sAthe anazana svIkArIne ambaDa brahmalokamAM deva thAya che. tyAMthI te sadgatiomAM jai A ja bharatakSetramA AvatI covIzImAM devopazama nAme bAvIsamA tIrthaMkara thaze. bIjA paNa ambaDa nAme bhagavAn mahAvIranA eka zrAvaka che je ahIMthI kAladharma pAmI sahastrAramA utpanna thayA che. tyAMthI mahAvidehamAM dRDhapratijJa nAme janma laI mokSe jaze. (pR. 252) [zrIsthAnAGgasUtranI vRttimAM, (bhagavAna mahAvIra dvArA kahevAyelo) vidyAdhara ambaDa parivrAjaka-zrAvaka sulasAne kuzala vArtA pUchavA jAya che, ane e ja kAlAntare 22mA tIrthaMkara thaze, ema kardA che. sAthe ja noMdhyuM che ke, aupapAtikasUtramA varNavAyela, 700 ziSyonA guru ambaDa parivrAjaka, mahAvidehamAM janma laI mokSe jaze. (arthAt te tIrthaMkara nahIM thAya.) ahIM tattva zuM che te vicAravA yogya che, kAraNa ke parivrAjaka zabda banne ambaDa zrAvako mATe vaparAyo che.] 16. potAnA nirvANa samayane jANI bhagavAna mahAvIra, gautamasvAmIne devazarmAnA pratibodha mATe mokale che ane tyAMthI campA nagarImAM subhadrA zrAvikAne kuzala vArtA pUchavA mokale che tyAre subhadrA temane bhagavAnanA nirvANanA samAcAra kahe che. (pR. 262) 17. bhasmakagrahanA kuprabhAva vize vAta karatAM bhagavAna mahAvIra indrane kahe che ke mAlava dezamA vikramarAjA potAnA nAme saMvatsara pravartAvaze ane, te pachI zaka rAjA potAno saMvatsara pravartAvaze. (pR. 257-258) 18. bhadrabAhusvAmI-kathAntargata amaraguru-sarasvatInI kathA, trivikrama-brahmavarga-AkhaNDalakathA tathA vIrazubhAkathA apUrva che. (pR. 279-290) 19. dazArNabhadrarAjA sAthe suddhaDa nAmaka brAhmaNa paNa dIkSA le che, te suddhaDa brAhmaNanI kathA apUrva che. (pR. 304 305) 20. bhavavirahasUri kathAmAM, 1. haribhadra brAhmaNane yajJa-pazuhiMsAmA zraddhA nathI, te "jenuM vacana samajhI nahIM zakuM teno ziSya thaIza" evI pratijJA le che; 2. guru bhagavantane dharmaphala pUchatAM teo-saspRhane surAdisukhaprApti, niHspRhane bhavaviraha-prApti-ema kahe che tyAre, "mane bhavaviraha ja priya che" evaM haribhadra kahe che; 3. haribhadrasUrino pitarAI lalliga dIkSA levA icche tyAre AcArya tene rokI dhanaprApti mATe jyotiSazAstra anusAra upAya batAve che: 4. ziSyo jinabhadra-vIrabhadranA bauddhavihAramAM thaela avasAnathI pIDita AcArya anazana svIkAravA taiyAra thAya che, parantu, bodha thatAM, "granthone ja ziSyasantati mAnIza" evaM vicArI grantho race che; 5. lalliga zrAvaka upAzrayamAM tejasvI ratna mUke che tethI rAtre paNa grantharacanA thAya; 6. vAsuki zrAvakadvArA vaggakevaliyasUtranI pothI prApta thAya che tathA AcArya tenA para vRtti lakhe che; 7. temanA kAladharma bAda, antima saMskAra samaye devo dundubhi vagADatAM temanA dehanI pUjA karavA Ave che ane "teo saudharma devalokamAM lIlaka nAmaka vimAnamAM pAMca palyopamanA AyuSyavALA deva thayA che" - tevU jaNAve che. (pR. 341-343) [AvaM caritra kyAMya jovA maLyuM nathI tethI temAM ghaNA pATho truTita hovA chatAM pUrI zakAyA nathI.] A badhAM sthAno apUrva/alpajJAta che. tenA sandarbho prAyaH koI prAcIna granthomAM jaNAyA nathI, temaja pazcAtkAlIna granthomAM paNa jaNAyA nathI. manogataM kiJcit vi.saM. 2068mAM bhAvanagaranA cAturmAsamAM kahAvalInA prathama khaNDano prathama pariccheda prakAzita thayo hato. te pachI dvitIya paricchedanI sampUrNa pratilipi karI, tenI atyadhika azuddhio yathAzakya TALI, tenA mUlasthAno tathA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ XII www sandarbho vagere zodhI, presamAM tenuM mudraNa-prUphazodhana vagere karAvI prakAzana karavAmAM Aje sADAcAra varSo vItI cUkyAM che. ATalo lAMbo samayagALo thayo temAM, vadhu samaya to pratilipi karavAmAM temaja mudraNamAM ja thayo che, sAthe mArI paNa anyAnya samayocita pravRttio ane keTalAka aMze pramAdamAM samayavyaya tathA azuddhio TALavAmAM ane sandarbho zodhavAmAM ghaNo samaya thayo che. tethI A take A granthanA prakAzananI pratIkSA karI rahyA vidvajjanonI kSamA prArthaM chu. sAthe ja, kahAvalInA prathama khaNDanA prakAzita granthane joI - "A granthane mastake caDhAvI nAcavA- mana thAya che !!" - evA udgAro kADhanArA mAnya vidvAn Do. madhusUdana DhAMkInI bIjA khaNDanA granthane avalokavAnI icchA, granthanA prakAzana pUrve ja temanuM avasAna thaI javAthI, pUrNa na thaI zakI teno kheda vyakta karuM chu. A kArya karavAmAM satata preraNA, sarva sAmagrI, vAtsalyapUrNa mArgadarzana tathA kAlocita sUcano dvArA sadaiva kRpAmRta varSAvanAra pUjya gurubhagavanta A. zrI vijayazIlacandrasUrIzvarajI mahArAjano huM hamezano RNI chu ane temanuM Aq RNa sadA mujha para caDatuM rahe tevI prArthanA karUM chu. sAthe, mAsa gurubhrAtA, vidvAn munizrItrailokyamaNDanavijayajIe paNa A kAryamA pustakAdi sAmagrI tathA sandarbho pUrA pADavAmAM satata sahAya karI che ane preraNA-protsAhana ApyAM che, temano paNa A avasare RNasvIkAra karUM chu. vaLI, A granthanI tADapatrIya pratanI jherokSanakala meLavI ApavA badala pU.A. zrIvijayasomacandrasUrijInA ziSyo munizrIsuyazacandravijayajI tathA munizrIsujasacandravijayajIno ane A. kailAsasAgarasUri jJAnamandira, kobAmAMthI te ja tADapatrIya pratinI vadhu svaccha ane spaSTa jherokSa nakala meLavI ApavA badala viduSI saMzodhikA sA.zrI candanabAlAzrIjI ma.no kRtajJatApUrvaka AbhAra mAnuM . A granthanA sampAdana mATe zrIhemacandrAcArya jJAnamandira, pATaNagata saMghavInA pADAnA bhaNDAranI tADapatrIya pothInI jherokSa nakala vAparavAnI anumati ApavA badala tenA vahIvaTadArono AbhAra mAnu chu. vaLI, A sampAdana mATenA upayukta grantho - zrIsthAnAGgasUtra (sampAdaka - pU. jambUvijayajI ma.) zrIbhagavatIsUtra zrIjJAtAdharmakathAsUtra . zrIupAsakadazA sUtra zrIaMtagaDadazAsUtra zrIanuttaraupapAtikasUtra zrInirayAvalikA sUtra zrIvipAkasUtra zrIAvazyakacUrNa zrIdazavaikAlikacUrNi (darekanA sampAdaka - pU. sAgarajI ma.) zrInizItha cUrNi (zrIsanmati jJAnapITha AgarA) zrIuttarAdhyayana sUtra - nemicandrasUriracitavRtti (prakA. zAradAbena cImanabhAI ejyukezanala risarca senTara) 12.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ XIII saMkhittataraMgavaIkahA (sampAdaka - pU. A.zrI kastUrasUrIzvarajI) 14. triSaSTizalAkAmahApuruSacarita-10 sarga (prakA. zrIhemacandrAcArya zikSaNanidhi) pariziSTa parva (prakA. zrIjaina dharma prasAraka sabhA) AkhyAnakamaNikoza (prakA. prAkRta grantha pariSat) prabhAvakacarita (prakA. siMghI jaina granthamAlA) 18. pAiyasaddamahaNNavo (paM. haragovindadAsa seTha) dezIzabdakoza (prakA. jaina vizva bhAratI, lADanUM) 20.-21. prAkRtazlokAnAmakArAdikrameNa anukramaNikA tathA AgamapadyAnAmakArAdikrameNa anukramaNikA (sampAdaka - muni zrIvinayarakSitavijayajI) 22. prAkRta vizeSanAmono paricayAtmaka koza (prakA. - zrI 108 tIrthabhavanadarzana TrasTa, pAlItANA)nA sampAdako tathA prakAzakono paNa A avasare kRtajJatApUrvaka AbhAra mAnuM chu. ane sAthe ja sundara tathA zuddha mudraNa karI ApavA badala kriznA grAphiksanA zrI harajIbhAI paTela tathA zrI kirITabhAI paTelano paNa hArdika AbhAra mAnuM chu. prAnte, A sampAdanamA rahela khAmIo - truTio aMge jaNAvavA mATe tathA koI navA sandarbho maLe to te aMge prakAza pADavA mATe vidvajjanone vinaMti karuM chu. muni kalyANakIrtivijaya Aso sudi 1, 2072 mahuvA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ XIV kathAnukramaH krama kathA pRSTha krama kathA 21 21 24 34 35 1. baMdhuyattakahA (avasiTThA) 2. jiNavaddhamANakahA 3. marIikahA 4. vissabhUikahA 5. tiviTThavAsudevakahA 6. aTThiyagAmakahA 7. caMDakosiyakahA 8. kaMbala-saMbalakahA 9. gosAlayakahA 10. vesiyAyaNakahA 11. camariMdakahA 12. sayANIya-miyAvaI-ajjacaMdaNAkahA 13. karaDa-kuraDakahA 14. goamakahA 15. keDhIkahA 16. duggayAnArIkahA 17. jamAlikahA 18. sunakkhattakahA 19. vaNiyavayaMsakahA 20. tIsaguttakahA 21. seNiyAbhayakumArakahA 22. seNAdhIyAkahA 23. ceDayakahA 24. dahivAhaNa-paumAvaI-karakaMDukahA 25. dummuhakahA 26. namikahA 27. naggaikahA 28. gaMdhavvanAgadattakahA 29. udayaNakahA 30. pajjoya-sivAkahA 33. sujAya-vArattayakahA 34. jeTThAkahA 35. sujeTThA-cellaNAkahA 36. sulasAputtakahA 37. koNiyakahA 38. pasanacaMdakahA 39. vijjumAlikahA 40. khuDDagakahA 41. jaMbUnAmakahA 42. pabhavakahA 43. mahubiMdupurisakahA 44. kuberadattakahA 45. mahesaradattakahA 46. karisagakahA 54 57 62 62 65 66 68
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ XV krama kathA krama kathA 140 141 142 143 144 145 146 116 147 151 151 118 118 152 119 14 120 153 156 161 164 122 124 124 164 166 47. kAgakahA 48. vAnarakahA 49. koillArayakahA 50. neurapaMDiyA-siyAlakahA 51. vijjumAlikahA 52. saMkhadhamagakahA 53. silAnauvAnarakahA 54. therIkahA 55. jaccakisorakahA 56. gAmauDasuyakahA 57. sollagakahA 58. timittakahA 59. nAgasirIkahA 60. laliyaMgayakahA 61. sUriyAbhakahA 62. caMdakahA 63. sukkakahA 64. bahuputtiyAkahA 65. paMDarajjAkahA 66. siridevIkahA 68. dahaNadevakahA 69. miyAputtakahA 70. ujjhiyayakahA 71. abhaggaseNakahA 72. sagaDakahA 73. bihassaidattakahA 74. naMdiseNakahA 75. uMbaradattakahA 76. soriyadattakahA 77. devadattAkahA 78. aMjUkahA 79. subAhukahA 80. seyaNaya-naMdiseNakahA 81. aimuttakumArakahA 82. cilAiputtakahA 125 83. ajjuNamAlikahA 84. puSphamAlakahA 85. mehakumArakahA 86. chaDDulliyAkahA 87. mAyaMgavijjAkahA 88. vijjAharakahA 89. dhanakahA 90. sAlibhaddakahA 91. cilAyarAyakahA 92. khaMdayakahA 93. iMdanAgakahA 94. sIhahAliyakahA 95. kayauNNakahA 96. meyajjakahA 97. raMkasAhukahA 98. daduradevakahA 99. cittayarakahA 100. jAsAsAsAkahA 101. naMdamaNiyArakahA 102. hArakahA 103. sivakahA 104. suvvayakahA 105. dhaNayakahA 106. joNaakahA 107. kiMmahagghakahA 108. dhammiyAdhammiyakahA 109. namukkAraphalakahA 10. ruppakhuraya-lohakhurayakahA 111. jayaseNAkahA 112. somAkahA 113. ajjuNagakahA 114. suMdarIkahA 115. masANapAlakahA 116. uppalamAlAkahA 117. paumasirIkahA 100 167 126 127 176 177 127 180 127 128 181 129 130 182 184 188 188 2m 20% WW. 132 133 llh 134 135 194 195 135 138 139 196 198
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ XVI Ammmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm krama kathA pRSTha krama kathA 277 200 200 278 279 280 206 282 213 293 302 304 304 306 215 240 241 245 246 247 248 249 249 249 250 251 251 251 253 307 118. uddAyaNa-pabhAvaIkahA 119. kumAranaMdikahA 120. seNiyakovakahA 121. udAikahA 122. varuNasohiyakahA 123. kUlavAlayakahA 124. mahesarakahA 125. taraMgavaIkahA 126. sAlAikahA 127. puMDarIyakahA 128. saMkhAikahA 129. ANaMdakahA 130. kAmadevakahA 131. culaNipiyAkahA 132. cullasayaakahA 133. kuMDakoliakahA 134. saddAlaputtakahA 135. mahAsayagakahA 136. naMdiNIpiyAkahA 137. sAlihIpiyAkahA 138. ammaDakahA 139. subhaddAkahA 140. puNNapAladiTThasumiNayaphalakahA 141. kaligIkahA * 142. sejjaMbhavakahA 143. maNippabhakahA 144.aNNiyAputtakahA 145.naMdakahA 146. kappagakahA 147.ajjAsADhasIsakahA 148. AsamittakahA 149. gaMgadevakahA 150. rohaguttakahA 151. bhaddabAhukahA . 152. sarassaIkahA 153. amaraguru-sarassaIkahA 154.tivikkamakahA 155. baMbhavaggakahA 156. AkhaMDalakahA 157. vIrasubhAkahA 158. sagaDAla-thUlabhaddakahA 159. cANakka-caMdaguttakahA 160. ajjamahAgiri-ajjasuhatthikahA 161. elagacchakahA 162. dasaNNabhadda-suddhaDakahA 163. avaMtisukumAlakahA 164. vayarasAmikahA 165. ajjarakkhiyakahA 166. goTThAmAhilakahA 167. sivabhUikahA 168. kAlagAyariyakahA 169. pAlittayasUrikahA 170. ruddadevAyariakahA 171. deviMdacellaakahA 172. ajjakhauDAyariyakahA 173. kaNavIralayAbhAmagakahA 174.sAlivAhaNakahA 175. kaTThaseTThikahA 176. sIhasAhukahA 177.khaMdilAyariya-nAgajjuNavAyagAikahA 178. mallavAikahA 179. siddhaseNadivAyarakahA 180. bhavavirahasUrikahA 312 318 320 321 326 329 329 330 332 254 333 336 337 258 263 264 267 272 273 275 276 338 339 340 342 276
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ // arham // siribhaddesarasUriviraiA kahAvalI [paDhamapariccheassa biio khaMDo] [paDhame khaMDe addhaM ceva kahiyaM baMdhuyattacariyaM ettha aNuvaTTai-] tatto nirUviUNaM, sAmaggi bhaMDa-vAhaNAINaM / paTThavai baMdhudattaM, sudiNe piyadaMsaNAsahiyaM // 'nAyauriM jAha'ti ya, so ghosAvittu miliyasatthajaNaM / saMvAhiUNa jaMto, patto u mA(mahA)Davi bhImaM // taM ca tidiNehiM laMghiu-mAvAsiyA pallalaMtie jAva / tA paDai caMDaseNA-vaiNo rayaNIcaramajAme // satthaMmi bhillaseNA, sammuhamuTThittu satthapurisA ya / jujhaMti samaM tIe, jittA ya disodisi naTThA // nijiNiUNa ya satthaM, ritthaM ghettUNa bahuvihamasesaM / piyadaMsaNaM ca bhillA, uvaTThiyA caMDaseNassa // bhaNio ya tehi - 'eyaM ritthaM sattho tti deva ! gahio tti / juvaI ya kA vi esA, saMpai devo pamANaM ti' // so daTTha milANamuhaM, dayAe ciMtei - 'kiMci dAu dhaNaM / niyapurisehiM parAgo(Ne?)vemImaM baMdhuvaggassa' // to bhaNai caMDaseNo, - 'suMdari ! tubbhe'ttha AgayA katto ?' / piyadaMsaNA vi duhiyA, na kiMci tassuttaraM dei /
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatto seNAvaiNA, puTThA tappAsavattiNI ceDI / cUyalaiyatti nAmaM, - 'vuttaMtamimIe mamaM kahasu' // sA bhaNai 'suNasu, seTThI, kosaMbipurIe atthi jiNadatto / tassa dhIya'tti souM, so pallivaI gao mohaM // satthIhUo ya puNo, bhiccehiM kayalipattapariviio / bhaNai 'maha dehasaviyA, bho!; jaM gahiyaM tamANeha' // tehiM pitamANIyaM purao piyadaMsaNAe kAUNa / bhaNiyaM pallIvaiNA, 'suMdari ! jaM natthi taM hasu // mottu bhayaM; jeNa'mhaM, jIviyadAissa hosi taM dhIyA / na ya jANAsi tumaM tA, sAhemi suNAhi khaNamettaM // amhehi upaviTThA, [vaccha ] visa purA''si corIe / girigAme ya piyaMtA, govelAe kaha vi nAuM // visayapAlassa gahiyA, purisehi; sAhiyA ya neUNaM / mANabhaMgassa raNNo, kosaMbIpurIeN teNA'vi || ka (va)jjhA ANattA bahi, nijjAmo; tuha piyA ya purimei / jaccAsArUDho dhari-yadhavalachatto narAinnA (nno? ) // souM ca teNa virasaM, DiMDimasaddaM niettu jaNanivahaM / paTTaviyA niyapurisA, tiNi 'kimeyaM ? 'ti suddhika // tehiM vi sammaM pucchiya, gaehiM se sAhio amha vRtta / to paTThaviyA puNa te, tuha piuNA bhaNiumADhattA // " esa jiNayattaseTThI, pavisai nayariM jao jiNagihAo / kayaposa[ha]-uvavAso, tA bho muMcaha ime jeNa // posahapAraNayadiNe, eso baMdhaNaTThiyANa sattANaM / kAUNa baMdimokkhaM, dAUNa ya kiM pi pArei || niyapurisA paTTaviyA, eennaM (NaM) donni naravaisamIvaM / eesi moyaNaTThA, muyaha ao jIviyA ee" // rAyapurisehiM sahio, Ao etthaMtaraMmi tujjha piyA / daTThUNa ya taM eMtaM, mukkA amhe vi tehiMto // sammANiUNa ya tao, vatthAsaNa-pANa-gaMdha-kusumehiM / tujjha piuNA u suMdari ! tatto vIsajjiyA amhe || bhaNiUNa DhaM "pAvaM, tubbhehi sayA puNo na kAyavvaM / kajjaMmi ya uppanne, ahameva'bbhatthaNijjo u" // - - [2] - amhehi vitaM vayaNaM, mahANubhAvassa tassa piya (pai) diyahaM / vivarIyaM sevaMte-hiM pAviyA taM imaM vasaNaM //
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] evamuvagAridhUyA, suMdari ! amhaM tumaM ti kaliUNaM / jaM kAyavvaM amhe-hiM taM samAisasu etto' // souM cemaM nibbhaya-maNAe piyadaMsaNAe so bhaNio / 'taM si mama nivviseso, bhAya ! gihamAgayA ya tuhaM // Aeso uNa kaha jeTTabhAuNo dijjae tahA'vihi / kajjaM tujjhAyattaM, bhaNimo teNaM tumaM ceva // AvAe cchi (cciya seNAe tubbhaM bhaiNIvaI turiyaturiyaM / cAvaM ghettUNa gao, seNAbhimuhaM pahAvaMto // satthaMmi nijjiyaMmi ya, na uNo diTTho mae na yANAmi / katthaI vaTTaI [so], tA taM melasu me kahaM vi // teNa rahiyAe kiM me, dhaNeNa jIeNa vA abhavA (abhaggA ?) e lAbhaMmi ya tassa phuDaM, jayaM pi savvaM pi me asthi // tatto seNAvaiNA, bhaNiyA piyadaMsaNA 'kuNa pasAyaM / mama gihapariggaheNaM, sesamahaM te bhaNissAmi // ' evaM ' ti ya paDivaNNe, nIyA piyadaMsaNA gharaM teNaM / ritthaM ca niravasesaM, satthiyapurise paDiTThAya // tIse saMdarisiyA tao teNa / majjhaM bhaiNIvaI sAha' // vaNaparikamaM (mmaM) kAuM, 'kayaro etthaM suMdari !, piyadaMsaNAe~ bhaNiyaM, nUNaM saMbharaNijjaM so'vatthaM pAvio vihiNA' // 'na ma (na) jjae ko vi ettha bhattAro / bhaNiyaM ca caMDaseNeNa, 'neha satyaMmi suMdari ! jaNovi / vAvAio tti; tujjhaM, sarIrasavaNeNimaM bhaNimo // pucchasu ya satthiyanare, jai eyaM annahA mahaM vayaNaM' / bAhabharamaMtharacchI pucchio teNa to maMdo // kahiyaM ca teNa 'suMdari ! satyaMmi na koI dhArao (mArio) saccaM / satthAhivo vi core, pelleUNaM niyattaMto // annadisAe satthaM, muNiUNaM nijjiyaM sa corehiM / no puvvAbhimuho, egAgI pavaNavegeNaM // taM mA tassa pamAyaM, saMkaMtI dukkhamukkaDaM vahasu / jIvai sayAuso [so], maggaha ettheva rannaMmi' // bhaNiyamiha bhillanAheNa 'natthi rannaMmi so khalu eso / jaM majjhami purisA, jANaMti na suMdari ! kahiM pi // 1 --
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] tA paTTavemi sigghaM, sayamavi vaccAmi raNNamajhami / kiM jaMpieNa bahuNA?, sigdhaM melemi taM tassa // tA kuNasu pANabhoyaNa-gahaNaM sAhAraNaM sarIrassa / na hu teNa viNA majjha, gihAu tuha gamaNamatthi tti // gottaMtehi ya suMdari !, pAvijjai so kayAi bahuehiM / diyae(he)hiM bhayapaNaTTho, tahA vi kheo na kAyavvo' // 'evaM' ti ya paDivanne, paTThaviyA teNa dasa disiM purisA / tassa gavesaNaheuM, kayaM ca ritthaM pi egattha // iyaro vi baMdhudatto, satthaMmi viNijjiyaMmi vegeNa / tatto'vakkamiUNaM, patto hiMtAlatarusaMDaM // pariciMtiuM payatto, - 'peccha maha pAvapariNaivaseNa / sukalattasaMpaogo, soyAmaNisannibho jAo // piyadaMsaNA i(ya) nUNaM, pANe na dhArei maha vioyaMmi / amuNiyavirahapaogA, visamaM vasaNaM ca saMpattA // kiM jIvieNa majjha vi, dIsai jo esa satti(tta)vannatarU / tammi Thio ya visanno, ahamukkalaMbemi appANaM' // iya ciMtiuM payaTTo, navaraM tassaMtie tarusseso / pecchai nA'idUre, mahAsaraM naliNisaMchaNNaM // diTTho ya tattha ego, kalahaMso teNa piyayamArahio / virahAnalasaMtatto, kAmAvatthehiM jhINataNU // taM picchiUNa ciMtA, jAyA satthAhivassa - 'eso vi / piyavippaogaduhio, vihiNA viNaDijjai varAo' // iya ciMtAgayacitto, duhie satthAhivaMmi kalahaMso / patto paribbhamaMto, saraMmi ekkaM saruddesaM // aha niyayavippaNaTThA, viyarDa bhamiUNa saravaraM tattha / kuvalayachAyAe~ ThiyA, diTThA kalahaMsiyA teNa // virahaparidubbalaMgI, asamatthA kUviuM pi soeNa / daTThaNa ya taM haMso, dhaNi pariosamAvaNNo // daTThaNa ya piyajAyA-ghaDiyaM kalahaMsayaM vihivaseNa / satthAhivassa tao, maNami ciMtA samuppannA // 'evaM jIvaMtANaM, kAleNa kayAi hoi saMpattI / jIvANa; mayANa puNa, katto dIhaMmi saMsAre ? // pANesu dharatesu ya, niyamA ucchAhaya(sa)ttimamuyaMto / pAvei phalaM puriso, niyavavasAyANurUvaM tu //
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm piyadaMsaNA vi bhAviya-jiNavayaNA kahamakAraNA jIyaM / ujjhihii puvvaduccariya-kammavivAgaM viyANaMtI // annaM ca imI[e] phuDaM, [kahiyaM ceva] nemittiyapahANeNa / jAyasuAe carittaM, taM pi ya kahamannahA hohI ? // tA juttamiyANi me, eyaM jamiya(o) puraM samabhigaMtuM / ghettUNa davvajAyaM, [jAyaM] moemi sayarAhaM // ahavA kahaM iyANiM, rahio vihaveNa tattha vaccAmi ? / dujjaNahiyayANaMda, vasaNaM saMpAvio vihiNA // kosaMbi pi na juttaM, gaMtuM piyadaMsaNAe rahiyassa / to mAula[ssa] pAsaM, turiyaM vaccAmi vesAli // taM ca maggittu davvaM, bhillehito vimoiuM tIe / piyadaMsaNAe sahio, gacchissaM navari nAyariM // gaMtUNa ya nAyauriM, mAulayassA'vi thevadiyahehiM / keNai vavaeseNaM, pesissaM davvajAyaM ti' // iya ciMtiuM payaTTo, puvvAbhimuhaM tu gurujaNaM jaMto / bIyadiyahami patto, girithalayaM nAma thAma ti // kayabhoyaNovayAro, paMthabbhAsaMmi tattha jakkhahare / vIsamai jAva thevaM, velaM bahurukkhachannaMmi // patto ya tAva ekko, pahio jakkhAlayaM daDhaM khinno / namiUNa mANibhadaM, so vi ya tattheva uvaviTTho // vIsamio ya muhattaM, vIsamieNaM ca baMdhudatteNaM / / aha pucchio ya - 'suMdara !, katto etthA''gatA tubbhe ?' || teNa viya sabahumANaM, 'vesAlIo'tti kahiyamaccatthaM / pariosaviyasiyacchaM, puNo vi so pucchio teNa // 'kiM tattha vasaha tubme?, ki vA annattha kAraNeNaM vA / kaha vi gayA vesAli ?', 'tattha'tti ya teNa siTuMmi // bhaNio aha baMdhudatteNa - 'satthavAho'tthi tattha dhaNayatto / taM kiM jANaha tubbhe ?', 'bADhaM'ti ya teNa bhaNiyaMmi // di(hi)TeNa baMdhudatteNa, so tahiM pucchio ya neheNaM / 'kusalaM tassa ?'tti tao, jAo navaraM satuNhikko // bhaNio ya baMdhudatteNa, - 'kIsa tuNhikkao tuma jAo? / dhaNayattassa pautti, pucchiyametto sasogo ya?' || dIhaM nIsasiUNaM, bhaNiyaM pahieNa dINavayaNeNa / 'na hu paravasaNaM tIrai, vottuM moNaM Thio teNa //
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] kassa ya soyAveyaM, na jaNai jA tassa saMpayamavatthA / jAyA kukammapariNai-vaseNa guNarayaNajalahissa ?' // iya bhaNieNaM jAe, tuNhikke paMthiyaMmi soeNa / bAhabharamaMtharacchaM, bhaNiyamiNaM baMdhudatteNa // 'kiM kaha va tassa vasaNaM, jAyamavatthA ya kerisI tassa ? / saMpai jamesa jAo, savvesi soyaNijjo u ?' // tA paMthieNa bhaNiyaM, - 'khalayaNaparibhavaniyANamaccatthaM / jAyaM vihidoseNaM, dAriddaM tassa vasaNaM ti // tassa ya paDhamasueNaM, jAyAsahieNa hammayatalaMmi / kIlaMteNa na gaNio, rAyA kira tattha vaccaMto // parikuvieNa vi raNNA, koveNaM peyanAhasariseNaM / gahiyaM savvaM davvaM, tassa u desaMtaragayassa // dhariyaM ca tassa savvaM, kalatta - puttAimANusaM rannA / paricchittadaMDasesAeN davvakoDIeN resaMmi // kaivayapurisasahAo, nAyapuriM paTTio ya soehiM / navaraM davvassa kae, baMdINa vimoyaNaTThA // tattha kira bhAiNijjo, nivasai nAmeNa baMdhudatto ta / taM maggiUNa davvaM, moehi mANusaM tAva // savvassa vi dAUNaM, puvvi dINassa savva (attha) saMghAyaM / saMpai so ceva paraM, jAissai taNayadoseNaM // tA erisI avasthA, ihi dhaNanaMdaNassa daiveNaM / puvvaviruddheNa kayA, savvassa vi soyaNijjA u // sattheNa samaM soviya, iheva desaMmi vaTTae ehi / kallaM mae vimukko, kajjavaseNaM turaMteNaM' // iya paMthieNa siTThami baMdhudatto vi navari savisAyaM / paricitiuM payatto, 'pecchaha' ho vilasiyaM vihiNo // AsA - baMdhutthAmaM, puvvaM ciya pheDiUNa niuNeNaM / saMpAviyA duraMtaM, vasaNasamuddaM tao amhe // jAyAvirahasayAsAu tassa dUmei maha daDhaM hiyayaM / dhaNayattassa avatthA, jAyA jA davvadoseNaM // tA tassa daMsaNasuhaM, iha TThio pAviUNa nAyauriM / teNa sahio gamissaM, tamatthapasAhaNaTThAe' // iya ciMtiUNa gamiyA, diyahA cattAri teNa jAvettha / tA AgaMtuM paMcamadiNe, tatthevA''vAsio sattho // -
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwwwww wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwcom etthaMtaraMmi kaivaya-purisasahAo ya tattha dhaNayatto / jakkhAlayamAgaMtu, tamAlachAyAe uvaviTTho // daTuM ca baMdhudatto, taM khINadhaNaM pi kaMtisaMpannaM / ciMtai - 'eso hohI, so dhaNayatto tti maNNAmi' // gaMtuM ca viNayapaNae-Na pucchio - 'AgayA kao tubbhe ?' / 'vesAlIo'tti tao, kahie nissaMsayaM jAyaM // puTTho tahA vi - 'tubbhe, kattha payaTTa ?'tti teNa - 'nAyauriM' / siTuMmi baMdhudatto, bhaNai - 'ahaM pi ya tahiM jAhaM // ko ya(ta)ttha'tthi tubbhaM ?', dhaNayatto bhaNai - 'baMdhuyatto me / bhANejjo' teNuttaM, sAhei - 'mamaM paramamitto' // iya vIsatthAlAvA, thevaM kAlaM tahiM gameUNa / kayabhoyaNovayArA, rattiM tattheva ya pasuttA // gosaMmi baMdhudatto, AyamaNaTThAe girinaItIre / gaMtuM kayaMbapAyava-kuDavasamIvaMmi niya(va)nno // daTuM ca rayaNachAyA-raMjiyAruNaM tadekkadesaM so / tikkhasiMgeNa khaNiuM, pecchai lahutaMbayakaraMDiM // saccaviyarayaNasArA-bharaNaM saMgoviyaM(u) ca taM lei / patto ya baMdhuyatto, hiTTho dhaNayattapAsaMmi // calaNesu nivaDiUNaM, so dhaNayattassa bhaNiumADhatto / 'kappaDiyasayAsAo, maovaladdhA tuha pauttI / / AyamaNatthaM ca mae, gaeNa dharaNIe nikkhiyA iNhi / chAyAe rayaNANaM, karaMDiyA pAviyA esA // to geNhiUNa eyaM, vesAliM ceva navari gacchAmo / mANu[sa] vimoyaNaTThA, kAlakkhevaM pamottUNaM // mANusasahiyA pacchA, gacchissAmo duve vi nAyauriM / tuha puNNeNa ya esA, mayA vi saMpAviyA ihaI' // iya bhaNiUNaM purao, mottUNa karaMDiyaM ca rayaNANaM / jAo ya baMdhudatto, cittAlihio vva tuNhikko // tatto dhaNayatteNaM, bhaNiyaM - 'kiM majjha mANusehiM te ? / pecchAmu tAva suMdara !, tuha mittaM baMdhudattaM ca // na ya te vi parAyattA, ciTThati duheNa nivaisamIve / vesAlIgamaNaM pi ya, na majjha pariosamuvvahai // [tA] taM kareha(hi) jaha taM, sigdhaM pecchAmi baMdhudattaM tu / teNa saha maMtiUNaM, [jaM] juttaM taM karissAmo' //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] tatto ya baMdhudatto, 'na'nnaha gahihi'tti ciMtiuM bhaNai / / nayacalaNo so - 'ahaM pi, tumhaM saMmelio vihiNA' // souM ce[va]maNiTuM, dhaNayatto bhaNai - 'putta ! kaha patto / tumameyamavatthaM ?' sAhiyaM ca se baMdhudatteNa // savvaM pi taM ca souM, dhaNayatto bhaNai - 'mottu mama kajja / moyAvemo suMdara !, paDhamaM piyadaMsaNaM tAva' // iya jAva ya maMteMtI, tAva tahiM dhAviuM nivanarehiM / gheppai bhuyaMgapAo, pahio ya jaNo tti daTuM ca // dhaNayatta-baMdhuyattA, thaveMti jakkhAlayaMtie davvaM / taM jA tA nivapurisA, pattA te tayA tu dhAvitA // "kiM thavaha ?' ti bhaNaMtA, daTuM bhIyA ya tehiM puNa bhaNiyA / 'mA bhAha kahaha saccaM, muTuM jeNa'jja bhaMDAraM // ranno keNai teNesa cuDaNA kIrai'tti souM ca / mAmaya-bhANijjehiM, bhaNiyaM - 'tumhaM bhaeNemaM // thaviyaM niyadavvaM ciya, pahiehamhehiM jANiuM cemaM / jaM bhaNaha taM kuNAmo, saMpai tubbhe pamANaM'ti // bhaNiyaM ca tehiM - 'mAmaya ! amhe AesakAriNo navaraM / tA geNhiUNa davvaM, vaccaha tubbhe nariMdaharaM // tattha ya parikkhiUNaM, maMtI tubbhe visajjihI nUNaM / annaha kIraMtaMmi ya, avarAhaM pAvimo amhe' // iya bhaNiyA ya payaTTA, nariMdapurisehiM rAyaharameva / dhaNayatta-baMdhudattA, ghettUNaM davvajAyaM ti // pattehiM tattha pahiyA mottiya-varakaNayasaMpauttA vi / diTThA vimuccamANA, parikkhiuM maMtiNA NI[yA] // to vIsatthA ya gayA, maMtisamIvaM tu pucchiyA teNa / ke ? katto vA tubbhe ?, kiM te pAtheyamaNNaM vA ?' // kahiyaM dhaNayatteNaM,- 'vesAlIo samAgayA amhe / vANi(NI)yagasattheNaM, kallaM ciya ettha saMpattA // amhaM ca [puvva]purisehiM ajjiaM [jaM] kiM pi davvajAyaM / taM ghettuM saMpayaTTA, kajjeNaM [lADadesaM tu] // jAe tuhikke taMmi maMtiNA bhaNiyaM, - 'taM tubbha davvajAyaM pecchAmo' / tA naracoieNaM, tassuvaNIyA ya baMdhuyatteNa // sAmAe gahiyacchAyA, karaMDiyA taM ca daTThaNaM //
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ taM-majjhajANaNatthaM, puTThA te maMtiNA u sADovaM / 'sAheha imIe turiyaM, sapaccayaM savvamAbharaNaM' // khuddhehiM tao bhaNiaM, tehiM - 'jai saMpayaM hariyameyaM / to joesu tuma ciya', tatto ugghADiuM maMtI // jA joyai tA pecchai, naravainAmaMkiyaM tadAbharaNaM / kAlaMtaranaTuM to, ciMtai - 'hariaM purA AsI // thaviyameehi saMpai, kahiaM; kahamannahA u sAmaliyA / dIsai karaMDiyA taha, eehito lahIhAmi || sesacore vi'; tatto, niyapurise bhaNai - 'nivvaroveuM / pucchaha ee; akahevae ya sUlIe poeha' // to nivanare hiM niddaya-macchoDijjaMti te kasAIhiM / veyaMti ya kUyaMtA, - 'mA mAreha nA'riNo amhe // kallaM ciya sattheNaM, sahA''gayA jai na to viyArettA / mArejjaha'; to thANaya-puriseNegeNa bhaNiyaM [ca] // uddissa baMdhudattaM - 'mae sa ettheva paMcamadiNaMmi / diTTho'tti; sou maMtI, saddiya pucchei satthAhaM // 'jANAsi tumamime ?'; so, aNatthAsaMkI bhaNai - 'ko muNai / bhaMDeNA'paDibaMdhe(baddhe), mahallasatthaMmi kappaDio(e)?' || souM cemaM kuvio, amacco bheyaviuM dharAvei / te bhImamahAgumme, io ya paumADavImajjhe / gottei caMDaseNo, sapariyaNo baMdhudattamalabhittA / valio kuNai paiNNaM, piyadaMsaNajIviyAsakaraM // 'jai na ghaDemi tuha piyaM, chammAsabbhaMtaraMmi jIvaMtaM / paisAmi(mI ya?) suhuyavahajAlAnivahami to nUNaM // to paTThavei pacchannavesapurise sa nAyauriM / kosaMbiM ca tadannesaNatthamee vi gaMtu ga(ta)o / kaihi vi diNAi(Nehi) valiyA, bhaNaMti - 'diTTho na baMdhudatto'tti / soya(u)mimaM savisAeNa ciMtiyaM bhillanAheNa // 'piyadaMsaNAe nUNaM, duvvisahaM so vioyamasahaMto / jalaNaMmi pavisiUNaM, patto saggaM guNamahagdhaM // majjha vi mAsA cauro-'ikkaMta cciya painnakAlAo / patto na baMdhudatto, tA sapainnaM phalAvemi // ahavA pasaviukAmA, saMpaya piyadaMsaNA jaNaya(i) puttaM / jai; tA niyapurise[hiM], piumUlamimaM parANittA //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] kAhaM samIhiyaM'ti ya, jA ciMtai tA tamettu paDihArI / vaddhAvai - 'pahu ! putto, jAo piyadaMsaNAi' tti // souM cemaM tIse, so dAuM pAriosiyaM subahu / uvA(vayA)yai paumADavi-devIe caMDaseNAe // 'jai khemeNaM gamissai, mAsaM piyadaMsaNA saha sueNaM / tA tuha purao bhayavai !, dasapurisehiM baliM kAhaM' // paNuvIsae divasesu, so dasadisAsu [jhaDa tti] paTThavai / niyapurise balipurisA-Nayai(Na)tthaM; te taha kuNaMti // etto ya taMmi gumme, chammAsA baMdhuyatta-dhaNayattA / jAva'cchaMti sadukkhA, tAvego dArapurisehiM // divo mahAbhuyaMgo, sadhaNapariTThAyao paribhamaMto / rayaNIe ghettUNa ya, maMtisamIvaM samANIo // teNa vi daTuM 'coriya-meso pAsaMDio kuNai nUNaM / kahamannahA dhaNaM ?' ti ya, kalittu vajjho samANatto / nijjateNa ya teNaM, vajjhatthaM dAhiNeNa jaNapayaDaM / pacchattAviyamANassa(maNasA), 'kahamaliyaM hoi muNivayaNaM ?' // iya ciMtiUNa bhaNiyA, teNa naranAhasaMtiyA purisA / 'mottUNa maM na muTuM, dhaNamiNaM keNai niruttaM / / savvaM ca taiM(yaM) davvaM, ciTThai ettheva navara thANaMmi / ArAma-sunnadeula-girinaitIresu dharaNigayaM // ghettUNa ya taM tubbhe, appeha jaNassa jassa taM taNayaM / siTuM mae saciMdha, pacchA mArejjaha mamaM' ti // siTuM ca tao savvaM, sapaccayaM jaM jahA jao gahiyaM / ciTThai ya jattha deula-girinaitIrAi[su] taheva // gaMtUNa tehiM vi tao, siTThamamaccassa savvameyaM ti / joyAviyaM ca teNa vi, paccaiyanarehiM taM davvaM // diTuM ca niravasesaM, siTuM jaM jattha jeNa ThANaMmi / puvvagahiyaM AbharaNa-karaMDiyaM vAei(neva joei) // tatto saddAvittA, tattha parivvAyao viNayapuvvaM / puTTho cojjiyacitteNa maMtiNA so jahA - 'bhayavaM ! // 'vesa-sahAvaviroho, kahamesa tuha ? tti kahasu paramatthaM' / so bhaNai - 'ko viroho, visayAsattANa?; bhaNiyaM ca // jaNaNi-jaNayANa sukahaM(yaM?), na gaNaMti; na baMdhu-mitta-sAmi(mI)NaM / visayavasamohiyamaNA, purisA paraloyamaggaM ca' //
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] evaM ca siTThamette, bhaNiyamamacceNa - 'jujjae eyaM / viNNANadariddANaM, na uNo tumae saricchANaM // tA sAhehi avitahaM, paradhaNahara[Na]ssa kAraNaM majjha' / teNuttaM - 'jai evaM, tA summau; atthi iha bharahe // puMDAnAmajaNavao, taMmi puraM puMDavaddhaNaM nAma / tattha'tthi aggivesAyaNagotto somadevadio // tassa suo nArAyaNa-nAmo'haM jIvaghAyamaggeNaM / saggaM ti parUvaMto, ciTThAmi, kayAi aha purisA || vunnamahAtaralacchaM, joeMtA kei corabuddhIe / vajjhA nINijjaMtA, te daTTha mae bhaNiya-'mee // ghAyaha mahAbhuyaMge', souM cemaM mamaMtiyaThieNa / bhaNiyamegeNa muNiNA, - 'hA kaTuM kaTThamannANaM !' / souM cemaM ciMtiya, - 'kimevamuddisiumesa maM bhaNai ?' / paDio muNicalaNesuM, bhaNAmi - 'bhagavaM ! kimannANaM ?' // muNiNA bhaNiya-'masaMtAbhiogadANaM parassa pIDayaraM' / puDhe mae - 'kahaM ti ?' ya, so bhaNai 'mahAbhuyaMgo tti // jaM bhaNasi puvakayakammapariNaivaseNa vasaNapattANaM / eesiM tadasaMtAbhiogadANaM muNasuH jeNa // jammaMtaradinnassa vi, phalasesamiheva pAvihisi jamme / thevadiyahehiM bAlaya !, navaramasaMtAbhiogassa' // soumimaM ca mayottaM, - 'phalasesaM kerisa ?'ti aha muNiNA / aisaiNA savisesaM, dayaM joettu bhaNio'haM // 'atthIha bharahavAse, gajjaNayaM nAma paTTaNaM tattha / AsADho nAma dio, bhajjA se racchayA; tANaM // etto aIyapaMcamabhavaMmi tumamAsi caMdadevo tti / / nAma suo; aha piuNA, karAviuM veyapaDhaNAI // *aha paMDiyAbhimANI, tumaM; Thio nayarasAmiNo mUle / vIraseNassa; tassa vi, saMpUiya jIvaNaM dinnaM // etto ya parivvAya-bhattA tattheva bAlavihavA''sI / vIramaI NAmeNaM, viNayaseTThissa dhUyA sA // kammadaeNa gayA sA, sIhanAmeNa mAlieNa samaM / etto ya taddiNe cciya, tIse pujjo niraiyAro || aha paMDiyAbhimANI jogappA nAma parivvAyago Asi, jo u Thio nayarasAmiNo mUle vIraseNassa, teNA'vi tassa saMpUiya jIvaNaM dinnaM // (iti triSaSTAvadhikam / )
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] Amavasnase nissaMgayAe kassai, gao parivvAyao akahiUNaM / jogappA nAmeNaM, thANesaramaha ya jaNavAo // jAo; vIramaI pavasiya tti nAuM; tumaM ca jogappA / etto gao; tti ciMtasi, kammodayao samamaNeNa || vIramaI vi ya hohI, gaya tti; aha annayA ya rAUle / jAyA kahA - 'na najjai, vIramaI pavasiyA kahi vi // tatto guNappaosI, bhaNasi tumaM - 'kimiya(ha) jANiyavvamahaM / jANAmi'; to niveNaM, 'kaha(hiM)' puTTho bhaNasi - 'saddhiM // . jogappaNA gayA sA', rAyA''ha - 'kalattacattasaMgo so' / bhaNiyaM tae - 'ao cciya, so pavvai(harai ?) parakalattAI // deva ! evaMviho cciya, pAsaMDijaNo na ettha kAyavvA / buddhI sAmuieNaM(?), souM cemaM jaNo u calo // dhammami vipariNao, sesaparivvAyayA vi soumimaM / bajhaM kuNaMti jogappamevameyaM viDaMbaMtA // micchAhiniveseNaM, tivvaM kammaM nikAiUNa mao / kollAgasannivese, jAo tumamelago tattha // takkammapahAveNa ya, jIhaM saDiuM mao samuppanno / kollAgasaMnivesADavIe gomAugattAe / tahiM vi takkammaperiyatArisaphalabhakkhaNe saM(sa)DiyajIho mariUNa samuppaNNo, sAeyapure nivapiyAe // mayaNalayAnAmAe, vilAsiNIe suo taruNabhAve / takkammadosao cciya, kayAi surapANamatto tti // daDhamakkosaMto nivajaNaNiM, kajjaM viNA nivasueNaM / vArAvio tti taM pi ya, akkoseMto sukuvieNa // chidAviyajIho teNa visanno lahi(jji)o kayANasaNo / mariumiha puMDavaddhaNa-mAhaNaputto samuppanno // taha pAvihisi imaMmi vi, bhavaMmi takkammasesao kiMci / loyaviDaMbaNa'mevaM, soumahaM jAyaveraggo // sugurusamIve jAo, sAhuparivvAyao tti guruNA ya / AgAsagAmiNI me, tAlugghADaNijjayA vijjA // dinnA maramANeNaM, bhaNio ya tao - 'pauMjiyavvAo / eyAo vijjAo, dhammasarIrassa rakkhatthaM // pattaMmi mahAvasaNe, kahiM pi na'nnattha; taha ya eyAo / dhAriteNA'lIyaM, hAseNa vi neya vattavvaM //
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] jai puNa pamAyao kaha, vi jaMpiyaM taha vi takkhaNaM ceva / nAhippamANajasa(la)gayadeheNa kauDDabAheNaM / / eyAsi aTTattara-sahassajAvo puNo vi dAyavvo' / taM ca mae vivarIyaM, visayAsatteNa vihiyaM ti // kallaM ca mae aliyaM, carimaNhe(he) jaMpiyaM pamAyAo / niyaAvasahAsannA, ArAme vAulattaNeNaM to // maMtI bhaNei - "kiM taM ?', tao parivvAyao bhaNai - 'suNasu / kAhi~ vi taruNIhi~ kaya-jalAvagAhAhi~ tattheva // Avasahe devapUyaNatthamAyAhiM daTTha bhaNio'haM / sAbhilAsAhi~ - 'bhayavaM !, kIsa tumaM mottu visayasuhaM // vayamerisaM pavaNNo, taruNo vi ?'; tao bhaNAmi mUDho'haM / 'hiyayAnukUlapiyA-viraheNaM pIDio' tti tayA // vottumevaM kao so, [na?] gurUvaiTTho pamAyao jAvo / addharatte ya sAgara-seTThigihe coriyAheuM // apihiya kaha vi duvAre, jhatti paviTTho tao ya ghettUNaM / sonnaya-ruppAIyaM, niggacchaMto nivanarehiM // souM payasaMcAraM, dhAvittA sAuhehiM gahio'haM / nahagAmiNI ya vijjA, sariyA vi mae na sA phuriyA // etto paraM tuma ciya, juttaM taM muNasi'; to bhaNai maMtI / 'evaM; kiMtu kimegA, nA''bharaNakaraMDiyA pattA ?' | to bhaNai parivvAo, nikkhaNiyA jattha sA tao gahiyA / na mae; jai paramannassa kaha vi kassai kare caDiyA' // souM cemaM maMtI, - 'saMpai savivegasarisameva tae / karaNIya'ti jaMpiya, taM muMcai; to gao liMgI // daTThaNa ya taM davvaM, ciMtA maMtissa navaramuppannA / 'puvvagahiehiM laddhA, nihiyA u karaMDiyA nUNaM / / amuNiyavibhUsaNehiM, loha-bhayavaseNa annahA siTuM / dAUNa tao abhayaM, pucchAmi jahaTThiyaM te u' // iya ciMtiUNa teNaM, sahAveUNa pucchiyA turiyaM / saMpatti bhaNiUNaM, 'abhayaMti karaMDiyA nUNaM // dhaNayatteNa ya kahiyA, saMpattI tIe~ avitahA navaraM / mukkA ya khAmiUNaM, daDhaM tao maMtiNA do vi // dhaNayatta-baMdhuyattA, khINasarIrattaNeNa gameMti / jaga(ma)muhaniggayamappaM, mannaMtA tattha divasadugaM //
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] tatto caliyA taie, divase nAyauri saha niuttehiM / paumADaibhamaehiM, puriseNaM(hiM) caMDaseNassa // pattA ghettUNa(ghettuM) yaTThA(baddhA?), ThiyA ya gaMtUNa joyaNaM egaM / pecchaMti caMDaseNAyayaNaM, bhImaM masANaM ca // citaMti ya - 'nitthiriuM, kahamegaM AvayaM puNo paDiyA / bIyAvaIe ?; ahavA, ko chuTTai sukaya-dukayANaM ?' // evaM ca ciMtayaMtA, chUDhA bhillehiM baMdamajjhami / aha baMdhiUNa bADhaM, puvvaviruddhehiM vi khalehiM // etto ya cUyalaiyA-sahiyaM piyadaMsaNaM saputtaM ca / ghettUNa caMDaseNo, sapariyaNo ei ciMtai ya // kaDhiNahiyayAu eyaM, bhImAyayaNaM parassa ya vivattiM / bhillavilayAo sakkaMti pecchiuM na vararamaNIo // tA rattaMsuyabaddhacchimimaM devibhavaNe pavesemi / puttaM ca sayamimIe, lemi' tti taheva so kuNai // tA caMDaseNaloyaNa-saMcArayasaNNieNa kesesu / kaDDittu bhillapuriseNA''NIo baMdhudatto so // caMDaseNAe~ purao, paDhamaM ciya devajogao tatto / caMDaseNeNa putto, pADijjai devipAesu // rattaMdaNaM samappiya, bhaNiyA piyadaMsaNA 'Nu - amhANaM / suMdari ! esAyAro, kaliya va(a)ccesu devimimaM' / etthaMtaraMmi gahiyaM, karavAlaM tattha caMDaseNeNaM / ukkhaNiUNaM chittaM, niyabhuyasiharaM phuraMteNa // piyadasaNA i(ya) jAva ya, ciMtei - 'kahaM mae abhavvAe / parapurisadevayAbali-ayaso saMpAiyavvo ?' tti // iyaro vi baMdhudatto, maraNaMmi uvaTThiyaMmi sayarAhaM / ghoseUNa pavatto, tAva jiNANaM namokkAraM // soUNa ya taM sadaM, huliyaM ugghADiUNa nayaNAI / piyadaMsaNAi diTTho, harisiacittAe bhattAro // daTuM ca taM ruyaMti, khaggaM paDiyAriUNa taralaccho / caMDaseNo'valIyai, jA tA karaphusiyanayaNAe // piyadaMsaNAe bhaNio, - 'saccapaiNNo tumaM si saMvutto / jeNeso ceva tujhaM, bhagiNivaI'; soumeyaM ca //
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ [15] aaamwammam tuTTho bhillAhivaI, paDio calaNesu baMdhudattassa / bhaNiyaM ca - 'sAmi ! tumhaM, avaraddhaM jaM mae ki pi // amuNiyaparamattheNaM, taM khamaha'; niettu teNa cirAo / piyadaMsaNaM; sa bhaNio, - 'kahamavarAhI piyAmelo ?' // to bhaNai caMDaseNo, - 'sobhAvayaNeNa sAmi ! kimaNeNaM ? / dehA''NattiM jIe, kayAyavaM(kayAvayaM?) nittharAmi imaM' || to bhaNai baMdhudatto, - 'mottumime baMdae; kahasu kimidaM ?' / teNa vi kahio tasso-vAiyapajjaMtavuttaMto // to bhaNai baMdhudatto, - 'na jIvaghAeNa jujjae pUyA / devIe~ kiMtu dhammiya !, kusumAIhiM; tumaM teNa // hiMsamalIyamadattaM, paradAraM cayasu hosu saMtuTTho' / teNa vi taha paDivanne, pattagayA bhaNai devI vi // 'bho bho ! mama'jjapabhiI, pUyA kusumAiehiM kAyavvA' / soumeyaM ca bahave, bhillA vi ya bhaddagA jAyA // etthaMtaraMmi devI-purao piyadaMsaNAe ghettu suo / pAesu baMdhudattassa, pADio 'tujjha putto' tti // bite(tI)e; ghettu teNa vi, mAmayapAesu pADio; so vi / taM ghettUNucchaMge, dharei to baMdhudatteNa // piyadaMsaNA ya bhaNiyA. - 'vesAliparInivAsisatthAho / dhaNayatto nAmeso, tuha sasuro majjha mAulao' || souM cemaM viliyA, tappAesu piyadaMsaNA paDiyA / teNa vi dinnA''sIsA tIse 'suhabhAgiNI hoi(su)' // to dhaNayatto tIe, bhaNio - 'ajjeva maMgaladiNaMmi / nAmanivesaNameyassa kuNasu' teNA'vi hiTeNaM // 'jIviyadANeNa'mhaM, jahA tahA baMdhavANamANaMdo / hohImAo'tti kayaM, [tannAmaM] [baM]dhavANaMdo // [nI]o ya baMdhudatto, niyagehaM tattha caMDaseNeNa / piyadasaNAe sahio, savveNa ya baMdhuvaggeNa // bhuttuttarakAlaMmi ya, uvaNIyaM se samattharitthaM tu / bhillAhiveNa turiyaM, gahiyaM jaM jattha bhaMgaMmi // dijjaMti ya camarAI, karINa muttAhalAI daMtA ya / dAuM ca kiMci baMdA, visajjiyA baMdhudatteNa // kayakiccaM ca dhaDohaDai(?), dhaNayattaM; gamiuM kiMcikAlaM pi / tattheva, sapallivaI, gao sasattho ya nAyariM //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ muNiUNa ya AgamaNaM, jAyAsahiyassa baMdhuyattassa / rAyA niyasayaNo viya, hiTTho samuho gao huliyaM // pavisai ya tehi~ sahio, mahAvibhUIo karivarArUDho / dAI dANaM, deMto so [gao] nayarigihe // sesA vi u sagihesu, gamiya (uM) rAI ca puNa NimaMtittA / gose niva - suhi-sayaNe, teNuvayAro kao tesiM // bhuttuttarakAlaMmi ya, suhAsaNatthANa tANa vRttaMto / siTThI pavahaNabhaMgAi - nayarisaMpattipajjaMto // bhaNiyA ya tao savve, 'mottUNamANaM jiNANa saMsAre / bahudukkhasoyapavara (re), savvamasAraM viyANeha' | iya baMdhudattavayaNaM, souM bahumaNNiUNa ya saMtosaM / jiNasAsaNANuratto, rAyAIo jaNo jAo // dhariDaM ca kaMci kAlaM, sammANittA ya baMdhu ( caMDa) seNaM pi / paTThavai baMdhudatto, niyadese gamai ya sayaM ca // bArasavarisANi suhaM - suheNa; sarayaMmi aha samosario / pAsajiNo puri uttaradisi suraviraiyasamosaraNe // nAuM ca baMdhudatto, sapariyaNo karigao vibhUIo / uttaradArapaviTTho, vaMdai bhattIeN pAsajiNaM // kahio ya dhammasAro, jiNeNa parisAe taha dayAIo / jaha sA saMThiyamaNA ma (ya), dhammakammujjayA jAyA // to bhai baMdhudatto, 'bhayavaM! pAvaM mae kayaM kiM jaM / bhajjAo chammayAo, pariNayaNANaMtaradiNesu ? // piyadaMsaNAvioyaM, dusahaM baMdattaNaM ca saMpatto ? ' / to bhai pAsasAmI, 'suNeha sAhemi sayalaM pi // atthIha jaMbudIve, bhArahavAsaMmi girivaro viMjho / nAmeNa siharaseNo, tatthA''si tumaM sabararAyA // suTTu pAviTThabuddhI, bahujIvakhayaMkaro visayaciTTho / piyadaMsaNA vi esA, sirimai nAmA''si tuha jAyA // tumaM imIe saddhiM, sacchaMdaM giri - niguMjadesesu / visayasuhamaNuhavaMto, ciTThasi kAle nidAhaMmi // etthaMtaraMmi ekko, [gaccho] sAhUNa pahaparibbhaTTho / pahakhINo hiMDato, taM desaM Agao NavaraM // sAhugacchaM, aNukaMpA tuha maNaMmi saMjAyA / 'ho ! kiM bhamaMti ee, aivisame viMjhakaMtAre ?' // - [16] 1
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ [17] gaMtUNa pucchiyA te, - 'kiM hiMDaha ettha vijharannaMmi?' / sAhUhiM tao bhaNiyaM, - 'sAvaga ! paMthAu pabbhaTThA' // bhaNio ya sirimaIe, taM - 'sAmi ! mahAtavassiNo ee / kaMdAikayAhAre, uttArasu vijharannAo' // desi ya tumaM pi tesiM, phala-mUlAINi bhaNiyamaha tehiM / 'na'mhameyANi kappaMti', taha vi na tuma dhiI lahasi // sAhUhiM tao bhaNiyaM, - 'evaM sai vigayavanna-gaMdhAI / jai asthi dehi navaraM, phalAi cirakAlagahiyAI' // iya bhaNieNa tae vihu, turiyaM girikaMdarAo ghettUNa / paDilAhiyA tavassI, pariNayaphala-mUla-kaMdehi // paMthaM vi pADiyA taha, jAyAsahieNa suTTha bhAveNa / sAhiti ya te dhamma, taha dhammiyajaNuciyaM kiccaM // tumhaM pi sAhubhaNiyaM, kammovasameNa pariNayaM citte / so(dA?)uM ca namokkAro(?), tadA u beMti - 'tubbhehiM // pakkhassegaMmi diNe, AraMbhaM vajjiUNa sAvajjaM / pairikkasaMThiehiM, aNusariyavvo namukkAro // taMmi ya diNaMmi tubbhaM, sarIraviNivAyaNaM pi jai koi / / ciMtejja taha karejja va, tahA vi tubbhehiM khamiyavvaM // evaM sevaMtANaM, tubbhaM jiNadesiyaM iya(maM) dhammaM / acireNaM dhuvaM hoi, maNa(No)haraloyasaMpattI' // bahumaNNiuM ca taM taha, tumha kuNaMtANa viMjhagirisihare / patto kayAi sIho, tabbhIyA sirimaI ya tI(ta)e / ghettuM samIvamukkaM, dhaNuhaM; bhaNiyA - 'subhIru ! mA bhAhi / jeNeso pasurAyA, mamekkasaraghAyasajjho' tti // to sirimaIe bhaNiyaM, - 'eva eyaM na ettha saMdeho / kiMtu guruvayaNalovo, hohI tA sahasu maraNaM pi' / souM cemaM jAo, niccalacitto tumaM sirimaI ya / sIhakhaddhA u. jAyA, sohammasurA paliyaAU // to varavidehalAse, dhakkapurIe nivo kurumiyaMko / devI ya bAlacaMdA, tIse putto tumaM jAo // taha kurumiyaMkasAlaya-bhUsaNanivassa kurumaipiyAe / sirimaidevo jAo, dhIyA; nAmANi ya kayANi // savva( ba )ramiyaMko tti tuhaM, vasaMtaseNa tti tIe~ to do vi / lAkalAvaM. ramaNIyaM jovvaNaM pattA //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww souM ca kahijjaMtaM, vasaMtaseNA kayAi niyapiuNo / dUeNa tujjha cariyaM, puvvabhavabbhAsao rattA // daTuM ca dubbalaMgI, puTThA jaNaNIe sAhai na kiMci / jA; tA sahIhiM pucchAviUNa viNNAyagujjhAe // tIe vasaMtaseNA, cittAviya pesiyA paDe tujhaM / niyapurisANaM hatthe, nIsesakalAsu kusalANaM // uvaNIo ya tuha paDo, cittayarachaleNa tehiM sANaMdaM / bhaNiyaM ca - 'deva ! amhe, susammanayarAo AyAo // cittayarA; tA''esaM, dejjaha cittaMmi'; taM ca daTTa tumaM / bhaNasi - 'ahoho ! cittaM', te beMti - 'na deva ! cojjamiNaM // jeNa amhehi lihiyaM, rUvamimaM daTTha kimiha kosallaM ?' / bhaNiyA tae - 'kahaM ?' ti ya, te biMti - 'susammanayaraMmi // rAyA subhusUNo so(se), esA dhIyA vasaMtaseNa tti / nayarAo nIsaraMtI, vasaMtasamayaMmi amhehiM // jaMpANagayA diTThA, bahusahiparivAriyA dhariyavva tti(?) / ujjANaM gaMtumaNA, dAhiNakaradhariyasayavattA // amhehiM tao turiyaM, paDayaM ghettUNa sabhavaNayaM gaMtuM / AlihiyA kira bAlA, daMsaNaM, saMbharaMtehiM' // souM cemaM vayaNaM, puvvabhavabbhAsao tumaM vi tIe / ratto; nAuM cemaM, piuNA pariNAvio vihiNA || aha annayA tuha piyA, saMviggo kaha vi tAvaso jAo / jAo ya tumaM rAyA, sabarabhavovajjiyaM ca tae // jaM tiriyavisaMjoyaNa-kammaM tamihodiya; puNa kahemi / Asi tattheva vijae, jayauripuri vaddhaNo rAyA // teNa ya samaM aritte, jAe taha viggahami tasseva / tavasaMtiyA sujohA, miliya tti bhaNAvio teNa // dUyaM paTTaviya 'tumaM, dAuM devi vasaMtaseNaM me / bhuMja mamA''NattIe, niyarajjaM; desu vA jujjhaM' // souM cemaM vayaNaM, kuvio nIsAriuM tumaM dUyaM / jujjhANattiM dAuM, karirUDho jhatti nIsario // saMvaDDiUNa ya milie, cauraMgulaMmi tujjha nayarAo / nitassA'sauNA dhaya-vaDaNAIyA kuDA jAyA // to maMtI bhaNai tuma, - 'deva ! niattasu; sue gamissAmo / taha vi na thakko; sammuha-mAyAo vaddhaNanivo vi //
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAe ya mahAjujjhe, vaddhaNarAyA tae jio naTTho / to tatto nAma nivo, tae samaM jujjhiuM laggo // parihINabalo ya tumaM, balasamudayagavvireNa samaraMmi / viNivAio'si sAvaya !, kiccheNaM tattanaravaiNA // mariuM ca tumaM jAo, roddajjhANeNa chaTThapuDhavIe / bAvIsasAgarAU, neraio jaha; tahA jalaNaM // paviseuM virahattA, vasaMtaseNA vi jAi tattheva / uvvahiuM ca tatto, pukkharadIvassa bharahaMmi // egaMmi dariddagihe, jAo putto tahA tumaM; bIe / tuha bhajjA neraio, jAyA dhIyA sajAIe // kAleNa vi(ya) doNNi viya, tubbhe aha jovvaNaM ca pattAI / jAo ya kaha vi tubbhaM, tattha vi doNhaM vivAho tti // nehavaseNa ya tubbhe, tattha vi dAriddadukkhavimuhAI / ciTThaha jahAsuheNaM, annonnaM baddharAgAI // aha annayA ya tubbhehiM, niyayagehami payaDapulaehiM / paDilAbhiyA u phAsuga-bhikkhAdANeNa [ajjAo] // 'kattha ThiyA ya tubbhe ?' -, iya puTThAhiM ca tAhi siTuM tu / 'vasuseTThigharasamIve, paDissae'; soumeyaM ca // ghettUNa pupphanivahaM, vAsaraviramaMmi to paiTThAI / puvvakahiyaM ti doNNi vi, paDissayaM bhattijuttAI // pattehiM ca kameNaM, paDissayaM dhammanihiyacittehiM / tubbhehiM bAlacaMdA, diTThA gaNiNI tahiM ramme // AsINA sAhuNi-sAviyAhi parivAriyA dhavalavasaNA / purao saMThiyapotthaya-niviTThadiTThInamaMtaMgA // to vaMdiyA ya esA, gaNiNI tubbhehiM vimhiyamaNehiM / karayalakayaMjaliuDaM, harisavasubbhinnapulaehiM // tAe(he) dhavalapaDaMtara-viNiggauccAi ikkakarakamalaM / addhoNAmiyavayaNAi, bhaNiyaM - 'dhammalAbho'tti // dAUNa kusumanivahaM, gaMdhar3e kuTTimaMmi jiNayaMde / abhivaMdiUNa ya tao, gaNiNIsamIve nisannAiM // gaNiNIe tao bhaNiyaM, nimmalapariNitadasaNakiraNohaM / 'parivasaha kattha tubbhe ?', 'iheva' iya jaMpamANehiM // tubbhe u sAhuNIe, jAe diTThAI goyaragayAiM / tAe bhaNiyaM - 'ajje-va'mhe puTThA u eehi //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] sahiM ti teNa dhaNiyaM, saddhAmaMtAi suThu eyAI / titthayaradaMsaNatthaM, tumhaM ca ihA''gayAI 'ti // gaNiNIe tao bhaNiyaM, - 'sAhu kayaM nihiyadhammacittAiM / jaM ettha AgayA, kiccamiNaM bhavvasattANaM' // kahio ya tIe~ dhammo, tubbhehiM vi navara suTucittehiM / paDivaNNo jiNabhaNio, kayA ya viraI ya thovati // aNupAliUNa sammaM, sAvagadhammaM visuddhacittAI / mariUNa baMbhaloe, kappaMmi taovavannAI // AuM ca tattha tubbhaM, sAgaranAmAI Asi nava ceva / tatto caiUNa kule, vANiyae ihaM sujAyAI // niccaM ca sabarajamme, kammaM tumae kayaM imIe u / aNumoiyaM ca tassa u, pariNAmo nirayavAsaMmi // aNubhUo cciya tubbhehiM taha ya bharahaMmi maNuyajammaMmi / takkammasesayAe, etthaM pi duhAI virasAI // tubbhehi pAviyAI, jAyAmaraNAiyAI bahuyAI / dhikkAra-visamabaMdhaNa-dUsahavirahAvasANAraM // tA muNiUNa vivAgaM, evaM aidAruNaM tu kammANaM / taha kuNaha jaha pAvaha, ehi pi puNo na dukkhAI' // iya kahiyaMmi niyANe, jAyAbharaNAiyassa savvassa / vRttaMtassa saharisaM, bhaNiyamiNaM baMdhudatteNa // 'ihi pi sAmi ! amhe, sAhaNa (ha) muNiUNa kattha ThANaMmi / pAvissAmo jammaM, saMsAraM (ro) kettio taha ya ?' | - bhaNiyaM ca jiNavareNa, - 'etto tubbhe niyAugaM bhoktuM / kappaMmi sahassAre, pAvissaha tiyasajammaM ti // tatto caviUNa puNo, puvvavidehami cakkavaTTittaM / taM pAviUNa sahio, imIeN devIeN sijjhihisi // souM cemaM vayaNaM, dohiM pi ya pAsasAmisamabhihiyaM / bhaddamaNehi pavannA, dikkhA jiNapAyamUlaMmi // kAU ya pavvajjaM, dosu vi saggaM gaesu vIsamai / iya baMdhudattacariyaM, bhaddesarasUriraiyaM ti ||ch || evaM ca baMdhudattAisevio pAsakevalI bhayavaM caurAsIdiNarahiyasattarivarisANi viharittA sammeyaselasihare sAvaNasuddhamIe siddho tti // sayalaM ca parisamattaM pAsajiNiMdassa cariyaM ti || ||
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ [21] vie pAsajiNAo aDDAiyavarisasaehiM vIrajiNatitthaM cauvIsamaM ti bhaNNai satitthajiNavaddhamANakahA - avaravidehe gAme, egami balAhio vAa(nivA)NAe / sagaDANi gahAya gao, dAruNimittaM mahADavIe // etto tIe cevA''vAsiyasatthe sahA''gayA muNiNo / bhatta-pANANa heDaM, pAsaTThiyagoulesu gayA / sattho ya gao sahasA, muNiNo taTThANamAgayA bhIyA / satthaM gavesamANA, bhukkhiya-tisiyA disAmUDhA // hiMDaMtA saMpattA, balAhio jattha so vi te daTuM / gADhamaNakaMpiyamaNo. paDilAhaDa pANa-bhattehi // bhutte bhaNai - 'callaha, jeNuvadaMsemi tumha maggamahaM' / caliyA ya teNa saha te, guruNo sAhiti se dhammaM // so vi ya pariNayadhammo, maggagae sAhuNo vihiya calio / kAleNa mao jAo, sohammasuro paliyaThiI // to caviUNiha jaMbuddIve bharahe aojjhanayarIe / risahasuya-bharahaputto, jAo kiriNe muyaMto tti // [pai]ThiyamarIinAmo, puvvutte sAmiNo samosaraNe / nAhitaNayassa paDhame, piu-mAi-muNI(sayaNe)hi~ saha jAi / / daTThaNa kIramANiM, mahimaM devehiM khattio(khittao?) mariI / sammattaladdhabuddhI, dhammaM soUNa pavvaio // sAmAiyAi~ paDhiUNekkArasaMga[pasattha] satthAiM / ujjutto gurubhatto, viharai so sAmiNo saddhiM // aha annayA kayAI, gimhe uNheNa parigayasarIro / aNhANaeNa caio, imaM kuliMgaM vicitei // [Ava. niyuktigAthA 350] merugirIsamabhAre, na humi samattho muhuttamavi voDhuM / sAmannae guNarahio, ahayaM saMsAramaNukaMkhI // [351] *[tassa] viciMtayaMtassa, evaM niyagA maI samuppannA / 'laddho mae uvAo, jAyA me sAsayA buddhI // [352] samaNA tidaMDavirayA, bhagavaMto nihuyasaMkuciyagattA / ajiiMdiyadaMDassa u, hou tidaMDaM mahaM ciMdhaM // [353] loiMdiyamuMDA saMjayA u ahayaM khureNa sasiho a / thUlagapANivahAo, veramaNaM me sayA hou // [354] * evamaNuciMtaMtassa tassa niagA0 iti Ava. niryuktau /
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] MARAmmmmmmmmm mmmmmmmmar nikkiMcaNA ya samaNA, akiMcaNA; majjha kiMcaNaM hou / sIlasuyaMdhA samaNA, ahayaM sIleNa duggaMdho // [355] vavagayamohA samaNA, mohacchannassa chattayaM hou / aNuvANahA ya samaNA, majhaM ca uvANahA hoMtu // [356] mukkaMbarA ya samaNA, niraMbarA; majjha dhAturattAI / [357] *vatthANi hotu; jamahaM, kasAyakaluso'riho tesi // vajjati'vajjabhIrU, bahujIvasamAulaM jalAraMbhaM / hou mama parimieNaM, jaleNa NhANaM ca piyaNaM ca' // [358] evaM so ruyai(ruiya)maI, niyagamaivigappiyaM imaM liMgaM / **nivvAhatthaM ghettuM, pArIvajjaM pavattei // [359] ahaM taM pAgaDarUvaM, daTTha pucchejja bahujaNo dhammaM / kahai ya jaINaM to so, viAlaNe, tassa parikahaNA // [360] dhammakahAakkhitte, uvaTThie dei sAmiNo sIse / gAma-nagarAiAI, viharai so sAmiNo saddhiM // [361] puNaravi ya samosaraNe, viNIyanayarIe~ cakkiNA puTTho / jiNa-cakki-vAsudeve, puvvutte sAhae sAmI // aha bhaNai bharahacakkI, - 'tAya ! imIsettiyAya(e~) parisAe / aNNo vi ko vi hohI, bharahe vAsaMmi titthayaro ?' || [Ava.mUlabhASyagAthA 44] tattha marII nAmaM, Aya(i)parivvAyao usabhanattA / sajjhAyajhANajutto, egate jhAyai mahappA || [Ava.niyuktigAthA 422] taM dAei jiNido, eva nariMdeNa pucchio saMto / 'dhammavaracakkavaTTI, apacchimo vIranAmo tti // [423] Aigaro dasA[rA]NaM, tiviThThanAmeNa poyaNAhivaI / piyamittacakkavaTTI, mUyavidehAvisayaMmi' // [424] taM vayaNaM soUNaM, rAyA aMciyataNuruhasarIro / abhivaMdiUNa piyaraM, marIimabhivaMdao jAi // [425] so viNaeNa uvagao, kAUNa payAhiNaM ca tikkhutto / vaMdai abhitthuNato, imAI mahurAhi vaggUhi // [426] 'lAbhasu(lAhA hu) te suladdhA, jaM si tumaM dhammacakkavaTTINaM / hohisi dasacoddasamo, apacchimo vIranAmo tti // [427] Aigaro dasArANaM, tiviThThanAmeNa poyaNAhivaI / piyamittacakkavaTTI, mUyavidehAe vAsaMmi // [424] * huMtu ime vatthAI, ariho mi kasAyakalusamaI - iti Ava.niyuktau // ** taddhitaheusujuttaM - iti Ava. niyuktau //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ [23] aman na vi te pArIvajjaM, vaMdAmi ahava(ahaM va) te imaM jammaM / jaM hohisi titthayaro, apacchimo teNa vaMdAmi' // [428] evaNhaM thoUNaM, kAUNa payAhiNaM ca tikkhutto / ApucchiUNa piyaraM, viNIyanayariM aha paviTTho // [429] taM vayaNaM soUNaM, tivaI apphoDiUNa tikkhutto / abbhahiajAyahariso, tattha marII imaM bhaNai // [430] jai vAsadevapaDhamo, mayavidehAe cakkavaTTitaM / carimo titthayarANaM, aho alaM ettiyaM majjha // [431] ahayaM ca dasArANaM, piA ya me cakkavaTTivaMsassa / ajjo titthayarANaM, aho kulaM uttama majjha' // [432] evaM cuppa(kka)DamANo, mallo vva puNo(mayapuNNo?) samosaraNe / jAimaeNa marII, nima(vva)ttai nIyagottaM ti // aha annayA kayAi, rogeNaM vAhio gilANo so / assaMjao tti na paDigijjai sAhUhi ciMtai ya // 'nA'saMjayassa'vekkhA, mama sAhupaDiggahaNaMmi jaM juttA / to kamavi sahAyamahaM, satthasarIro karissAmi' // paDudeheNa ya milio, dhammatthI kavilamAhaNo'NeNa / pannavio jiNadhamma, bhaNai - 'tumaM kiM na taM kuNasi ?' // mariI vi bhaNai - 'suMdari(ra) !, kammagurU kAu tamahamasamattho' / kevaligo(kavilo) vi bhaNai - 'bhayavaM !, kiM taha majhe(magge) na dhammo'tthi ?' // to mariI kammagurU, taM pi ya nAuM 'sahAo me hohI' / ciMtittu bhaNai - 'dhammo, atthi [hu] kavilA ! [ya] etthaM pi' // vayaNeNimiNA mariI, kumaggamUleNa bhaNiuM kavilaM / dikkhittu bhave bhamihI, sAgaruvamakoDikoDiM jA // tatto tamaNAloiya, jIvittA puvvalakkhaculasa(sI)I / baMbhaloyaMmi devo, jAo dasasAgaro mariI // mariIdarisiyakiriyAnirao kavilo vi dikkhai surakkho / AsurinAma sIsaM, paDhamaM bahuge taha'nne vi // to dhammattho mariuM, jAo kavilo vi baMbhaloyasuro / dinavibhaMguvaogo, moheNA''gamma sIsaMte // sadvitaMtAigaMthe, sayaMkae sikkhavittu jAi divaM / to taM paraMparAe bhagavANaM darisaNaM jAyaM // mariIsuro vi jAo, kollAganAmasannivesaMmi / puvvAsIlakkhAU, diyabhagavo kosio nAma //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ patta - puppha-phalANayaNatthaM vaccaMtIo io ya visAhanaMdissa mAUe dAsaceDIe (o) pupphakaraMDujjANe pecchitu vissabhUiM kIlaMtamamarisiyAo solluThamAgaMtuM sAhiti jahA 'sAmiNI ! vissabhUI ceveha rAyA jo pupphakaraMDujjANe aNavarayaM saMteuro jahicchamabhiramai / tumhe puNa nAmametteNa rAyANo, kahamannahA tuha putto visAhanaMdI na tahA taMmi kayAi kIlai ?' souM cemaM devI IsAe kovaharaM pvitttthaa| 'jai tAva rA [ yA] e jIvaMta esA avasthA, to jAhe rAyA [mao] bhavissai tAhe ettha ko amhe gaNehI ?' tao rAyabhaNiyA vi sA pasAyaM na gehai 'kiM me rajjeNaM tae vA ?' pacchA teNa amaccassa di (si) dvaM / tAhe amacco dhiraM uppAei / tahA vi na ThAi / tAhe amacco bhaNa 'rAyaM ! mA devIe avamANA(vayaNA) ikkamo kIrau, mA mArehii appANaM' / rAyA bhai 'ko uvAo hojjA ? / jao na'mhaM vaMse annaMmi aigae ujjANaM aNNo pavisai | vissabhUI vasaMte paviTTho bahumAsamacchijjai' / amacco bhai 'uvAo kIrau / jahA ago pacvaMtarAyA visaMvaio kIrau / anajjaMtA purisA kUDalehe uvaNeMtu' / ' evaM hou 'tti rannA bhaNieNa, kavaDeNa kUDalehA raNNo uvaTThaviyA / tAhe rAyA payANayaM dei / taM vissabhUiNA suyaM / tAhe bhai 'mae jIvamANe tumhe kiM niggacchaha ?' tao niyattAvittA rAyANaM appaNA ceva gao vissabhUI niyadesasImAsaMdhi jAva na tattha kiMci pecchai uDDamaraM / tao so AhiMDittA jAva natthi koI jo ANaM aikkamai tAva puNaravi pupphakaraMDayaM ujjANaM Agao / [24] to saMsAre bhamiDaM, thovaM thUNAe hoi nayarIe / diyapuvva (pussa) mittabhagavo bAhattaripuvvalakkhAU // sohammi majjhimAU, suro aha ceiyasannivesaMmi / diyabhagavo aggijjooM, causaTThIpuvvalakkhAU // majjhimaThiI IsANe, suro houM maMdirayasannivesaMmi / vippa'ggibhUibhagavo, chappannApuvvalakkhAU // to majjhimaThiidevo, saNakumAre aha se [ a ] vipurIe~ / bhAraddAo cauttapuvvalakkhAU diyabhagavo // mAhiMdamajjhimaThiI, suro'ppasaMsAra mariu rAyagihe / bhAraddAo cottIsa - puvvalakkhAU diyabhagavo / majjhimaThiI baMbhasuro, bahusaMsAraM bhamittu rAyagihe / ja ( ta ? ) Nao visAhanaMdI, vissanaMdi ti nAma nivo // tabbhAyA juvarAyA, visAhabhUi tti dhAriNI devI / tIse putto jAo, mariijio koDivarisAU // vissabhUi tti nAmaM, jAo ya juvA vivAhio bahuso / pupphakaraMDujjANe, tAhi samaM ramai raisAro || - - - - - - 1 ' mA pavisaha sAmi !' / so bhaNai tattha dArapAlA daMDagahiyahatthA bhati 'kiM kAraNaM ?' te bhAMti - 'ettha visAhanaMdIkumAro kIlaMto ciTThai' / tao eyaM soUNa kuvio vissabhUI ciMtai jahA 1 ''haM kavaDeNa ujjANAo nIsArio' / tattha ya kaviTThalayA aNegaphalabharanAmiyA muTThippahAreNa AhayA / -- -
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ [25] tIe ya kavituhiM he?o paDiehi savvA vi chAiyA bhUmI / tao bhaNai - 'evamahaM tubbhaM sIsANi pADeto jai piuNo gauravaM na kareMto / saMpayaM puNa chaleNa nIsArio kiM karemi ? tA amhaM alAhi bhogehiM, jao bhogA avamANamUlaM' / tao so niggaMtUNa ajjasaMbhUANaM therANaM aMtie pavvayai / tao taM pavvaiyaM NAuM rAyA saMteurapariyaNo juvarAyA ya nia(gga)o khamAvei / na ya tesiM so pasAyaM geNhai / tao bahUhi chaTuTThamAiehiM appANaM bhAveMto so viharamANo mahuraM nagari gao / io ya visAhanaMdI kumAro niyapiusiyAe mahurarAyaggamahisIe dhIyAe pariNayaNatthaM tatthevA''gao / tassa ya rAyamagge AvAso dinno / so vissabhUI aNagAro mAsakhamaNapAraNage hiMDaMto taM paesaM Agao jattha ThANe visAhanaMdIkumAro acchai / tAhe tassa purisehiM kumAro bhannai - 'sAmi ! tubbhe eyaM na yANaha ?' so bhaNai - 'na yANAmi' / tehiM bhaNNai - 'eso so vissabhUI kumAro' / tao tassa taM daTThaNa roso jAo / etthaMtarA sUyAe gAvIe pellio pddio| tAhe ehi ukkiTThakalayalo kao, imaM ca bhaNiyaM - 'taM balaM tujjha kaviTThapADaNaM ca kahiM gayaM ?' souM cemaM taddisamavaloei vissabhUI, daTuM ca visAhanaMdimamarisio taM gAvi siMgaggesuM ghettUNuddhamuppADei / jai(ha) 'sudubbalassA'vi siMhassa kiM siyAlehiM balaM laMdhijjaDa ?' __niyatto ya tatto cciya vissabhUI 'nUNamajja vi durappA mamovari imo rosaM vahai' tti ciMtettA, 'jai imamemassa(imassa) tavaniyamassa phalamatthi tA jammaMtaraMmImamamiyabalo houM mArejja'tti niyANaM karei / taM cA'nAloiUNa mahAsukke devo uvavanno / pAliyasattarasasAgarovamAU ya seyaMsajiNakAle paDhamo saMjAo tiviTTha vAsudevo tti ||ch| tiviDuvAsudevakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse poyaNapure riupaDisattU nAma rAyA / tassa bhaddA nAma devI / tIse causumiNasU[i]o ayalo nAma putto / tassa ya ayalassa bhagiNI miyAvaI nAma kaNNagA aIva ruuvvii| sA ya amu(umma?)kkabAlabhAvA savvAlaMkArabhUsiyA piupAyavaMdaNatthamAgayA / teNa sA ucchaMge nivesiyA / so tIse rUve jovvaNe ya mucchio taM visajjittA paurajaNavayaM hakkArAvei / tAhe bhaNai - 'jaM ettha rayaNaM uppajjai, taM kassa ?' te bhaNaMti - 'tubbhaM' / evaM tinni vArA sAvie sA dhIyA uvaTThi(TTha)viyA / tAhe lajjiyA niggayA / tao tesiM savvesiM kUyamANANaM gaMdhavvavivAhiyA / tao bhaddAdevI virattacittA ayaleNa samaM dakkhiNAvahe gaMtuM mAhesariM puri nivesayati / mahaMtIe IsarIe nivesiya tti mAhesarI nAma / tattha ya ayalo mAyaM ThaviUNa piumUlamAgao / / tassa ya ranno loeNa payAvai tti nAmaM kayaM / jao payAe dhIyAe bhattAro sayaM ceva jAo tti / vee vi bhaNiyaM - 'payAvaI saM duhiyaramakAmesi' / tao so vissabhUijIvo mahAsukkAo caviUNaM tIe miyAvaIe sattamahAsumiNasUio saMbhUo gabbhe / samAiTTho ya sumiNapADhagehiM paDhamavAsudevo tti / jAo samayaMmi caurAsIvarisalakkhAU / etto tinni ya piTThikaraMDagA jamimassa teNa paiTThio piUNA tiviTTha nAma / tahA mAyAe makkhio [u]NhatelleNaM ti kaNho jAo / asIidhaNUsio ya jovvaNaM patto /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ [26] io ya so visAhanaMdijIvo saMsAraM bhamittA tuM[ga]giriguhAe jAo sIho / teNa ya nara-tiriyaMtakareNuvvAsio saMkhauravisao tti soUNA''saggIvo nAma tayA payaMDo paDivAsudevo nemittiyaM gahAvisaMvAyaM pucchai - 'kuo me maccU ?' nemittI bhaNai - 'jo te caMDamehaM nAma dUaM gaMjihI tahA tuMgagiriguhAvAsisIhaM ca mArihI tao te bhayaM' / soumimamAsaggIvo tajjANaNatthaM caMDamehAvAhie'sesarAyANo vArosAraeNaM sabale niyojiya paivarisaM saMkhauravisao(e) sAlIo vAvittA rakkhAvei / ___aNNayA ya pesio payAvaissaM'teure pecchaNayaM pecchaMtassa paviTTho caMDameho / taM ca dadruNuTThio raayaa| bhaggaM pecchaNayaM / pucchiyA ya maMtiNo kumArehiM - 'kasseso dUo ?' tesiM(hiM) vi 'mahArAyassA''saggIvassa' tti sAhie kumArehiM bhaNiyA niyapurisA - 'jayA vaccai imo dUo tayA kahiyavvamamhaM' / paDivannaM ca tehiM / rannA ya nirAyaM sammANittA guNa-dosaM ca vottuM visajjio caMDameho / calio ya appaNo visyss| kahiyaM ca purisehiM kumArANaM / tao tehiM gaMtUNa addhapahe kuvi(TTi)o dUo / tassa ya je sahAyA te savve disodisiM palAyA / tao rannA suyaM jahA - 'kumArehiM Adharisio dUo' / tao bIhaMteNa niyattAvio / vAharettA biuNaM tiuNaM dANaM dAUNa bhaNio - 'mA hu raNNo sAhejjasu jaM kumArehi kayaM' / teNa bhaNiyaM - 'na sAhAmi' / tAhe je te purao gayA tehiM siTuM jahA - 'Adharisio dUo' / tAhe so rAyA kuvio / teNa dUeNa nAyaM jahA - 'ranno puvvameva kahiyaM' / tao jahAvattaM siTuM / tao AsaggIveNa anno dUo pesio - 'vacca, payAvaI gaMtUNa bhaNasu - sIhAo me sAliM rakkhAhi karisijjamANaM' / gao dUo / rannA kumArA uvAladdhA - 'kahamakAlamaccU khavalio ? jeNa amhamaNavasare devajattA ANattA' / rAyA pahAvio / te bhaNaMti - 'amhe vaccAmo' / te rubbhaMtA vi maDDAe gayA / gaMtUNaM khettie bhaNaMti - 'kahamaNNe rAyANo sIhaM rakkhaMtA Asi ?' te bhaNaMti - 'Asahatthiraha-purisapAgAraM kAUNa' / 'kecciraM ?' - 'jAva karisaNaM paviTuM' / tiviTTha bhaNai - 'ko ecciraM acchai ? mama taM paesaM dariseha' / tehiM kahiyaM - 'eyAe guhAe' / tAhe kumAro raheNa guhaM paviThTho / logeNaM dohiM vi pAsehiM kalayalo kao / sIho viyaMbhaMto niggao / kumAro ciMtei - 'esa pAehiM, ahaM raheNa / visarisaM jujhaM / asi-kheDagahattho hoUNa oiNNo / tAhe puNo vi ciMtei - 'esa dADhA-nakkhAuho, ahaM asi-phara(kheDa)eNa / eyamavi asamaMjasaM' / taM pi teNa asikheDagaM chaDDiyaM / sIho vi taM daTuM saMjAyajAisaraNo gADhamamarisio ciMtei - 'aho ! tAvekkaM thaddhayA jaM [he]NegAgI guhamAgao; bIyaM bhUmimoiNNo, taiyamAuhANi vi mukkANi / ajja NaM viNivAemi'tti mahayA vidArieNa vayaNeNa phAlaM dAUNaM saMpatto, tAhe kumAreNa egeNa hattheNa uvarillo hoTTho egeNaM heTThillo gahio / tao juNNo paDago viva duhA kAUNa mukko / tAhe loeNa ukkaTThikalayalo kao / ahAsaNNihiyAe devayAe AbharaNa-vatthakusumavarisaM varisiyaM / tAhe sIho teNa amariseNa phuraphurito acchai - 'evaM nAma ahaM kumAraeNa juddheNa mArio'tti / tayA ya kira sAmijIvassa goyamajIvo rahasArahI Asi / teNa bhaNNai - 'mA tumaM amarisaM vahAhi / esa narasIho tumaM miyAhivo / to jai sIho sIheNa mArio, ko ettha avamANo ?' tANi so vayaNANi mahumiva piyai / so marittA naraesu uvavaNNo / so kumAro taM cammaM gahAya sanagarassa pahAvio te ya gAmellae bhaNai - 'gacchaha bho ghoDayaggIvassa kaheha jahA - "acchasu vIsattho" / ' tehiM gaMtUNa siTuM / tao ruTTho rAyA dUyaM visajjei - 'ee putte
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ [27] A - tumaM mama olaggae paTThavehi / tumaM mahallo / jeNa pecchAmi, sakkAremi, ri(ra)jjANi ya demi' / teNa bhaNiyaM - 'acchaMtu kumArA, sayaM ceva NaM olaggAmi' / tAhe dUo bhaNai - 'kiM pe[sa]si ? ua juddhasajjo niggacchAsi ?' tao dUo kumArehi AdhArisittA dhADio / tAhe so AsaggIvo savvabaleNa uvaTThavio(uvaTThio) / iyare vi desaMte ThiyA / subahu kAlaM jujjhiUNa haya-gaya-raha-narAikhayaM ca pecchiUNa kumAreNa dUo pesio jahA - 'ahaM ca tumaM ca doNha(NNi) vi jujhaM saMpalaggAmo / kiM bahueNa aNavarAhieNa jaNeNa viNAsieNaM ?' paDivanaMmi ya bIyadiNe rahAvattapavvayasamIve rahehiM jujjhaMtANamAuhesu khINesu cakkamAsaggIvo muyai / taM tiviThThassa tuMbeNa ya(u)re paDiyaM / teNeva cakkeNa AsaggIvassa tiviTThaNA sIsaM chinnaM / ghuTuM ca devehiM jahA - 'ee ayala-tiviThThaNo samuppaNNA paDhamabaladeva-vAsudeva'tti / ___ to savve rAyANo paNivAyamuvagayA / sAhiyaM dAhiNabharahaddhaM / uppADiUNa tiviTThaNA koDiyasilA bAhudaMDehiM dhariyA / sesavAsudevehi ya kamaso paDi(ri)hIyamANabalANurUvamuppADijjamANA navameNa jANUNi jAvuppADiya tti / vihiyamahArajjAraMbho ya tiviThThavAsudevo kAlaM kAUNa uppanno sattamapuDhavIe tettIsasAgarovamAU appaiTThANe neraio / tavvioyaMmi ya nimvinno ayalabaladevo nikkhamittA siddho tti ||ch| tiviTThavAsudevo tti gayaM ||ch| tao uvvaTTiUNa tiviThThaneraio sIho saMjAo, puNo narayaM gao / evaM kai vi bhavaggahaNANi tiriya-maNuesu uvavajjiUNA'varavidehe mUyAe rAyahANIe dhaNaMjayarAiNo devIe dhAriNIe caurAsIpuvvalakkhAU piyamitto nAma cakkavaTTI jAo / tao poTTilAyariyasamIve perate varisaM koDiM pavvajjaM kAUNa mahAsukke devaloe savvaDhe vimANe dasasAgarovamAU devo jAo / tao chattaggAe nayarIe jiyasattussa raNNo bhaddAe devIe paMcavIsavarisalakkhAU naMdaNo nAma kumAro jAo / bAlabhAvAo ceva cauvvIsaM varisalakkhAiM rajjamaNupAlittA nikkhaMto poTTilasUrisamIve / varisalakkhaM jAva aNavarayamAsomA(vavA)sehiM sAmaNNamaNupAleMto vIsahiM kAraNehiM titthayaranAmakammamavassaM aNuhaviyavvaM ti nikAyai / tao *saTThidivasANi(saTThibhattANi) aNasaNaM kAUNa pANae kappe pupphuttare vimANe vIsasAgarovamAU devo jAo / tao AsADhasuddhachaTThIe caviUNiheva [jaMbuddIve bhArahe vAse mAhaNakuMDaggAme nayare usabhadattassa mAhaNassa devANaMdAe mAhaNIe coddasamahAsumiNasUio saMbhUo gabbhe / bAsIimaMmi ya diNe caliyAsaNeNa sakkeNohiNA nAUNa bhaNio hariNegamesI nAma devo - 'jai vi visAlalacchI-visAlasIlesu nimmalarAyakulesu uttamapurisA saMbhavaMti, tahA vi purA jAimayajjiyanIyAgoyakammodayaseso caramatitthayaro parovajIva[ssa] gaMtUNa tucchassosabhadattassa baMbhaNassa kule samuppaNNo / tA tumaM taM gaMtuM sukumAle(sukule) pakkhivasu' / tao hariNegamesI 'jamAisai sAmi'tti vottumAgao devANaMdAe baMbhaNIe caudasamahAsumiNANi nIsaraMtANi pAsaMtIe kucchIo uddharittu bhagavaMtaM khattiyakuMDaggAme nayare siddhatthassa khattiyassa tisalAe bhAriyAe * mAsikayA saMlekhanayA''tmAnaM kSapayitvA SaSThibhaktAni vihAya - iti A.ni. TIkAyAm // SaSTi dinAnyanazanaM, pAlayitvA samAhitaH // iti triSaSTizalAkApuruSacarite //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] caudasamahAsumiNANi paisaraMtANi pAsaMtIe kucchisi [sAharai] Asoya[bahulAe terasIe] / / mai-sua-ohinANasaMpanno bhagavaM 'mA mae gabbhatthaMmi calaMte mAUe pIDA havautti ciMtiUNa niccalaMgo kaivayadiNANi Thio / tAhe tisalA 'kiM mama esa gabbho jIvai na va'tti sAsaMkA ruyai / siddhattho vi tadaMtiyAo gabbhasarUvaM soumuvviggo ciTThai / tao 'ammA-piyaro accatamoheNa maha vioe maraMti'tti nAUNa bhagavaM maNAgaM aMgAiM cA[le]ttA sattame mAse gabbhattho cevA'bhiggahaM geNhai jahA - 'jIvaMtehiM ammA-piUhiM nA'haM samaNo bhavissAmi' / / tao cettasuddhaterasIe majjharatte jAo bAvattarivarisAU kaNayavanno putto / so ya devIhiM vihiyajAyakammo risahajiNo vA'hisitto vihiNA / paramidaM summai - caramatitthayaramucchaMgagayaM kAumuvaviThTho merumatthayatthasIhAsaNovari sakko deviMdAiDehiM kiMkaradevehiM jammAbhiseyatthamuvaTThavie[hiM] purao khIrasamuddAisAranIrabhariyakalasANamaTThattarasahassehiM ciMtei - 'kahameappamANanIrapUrAbhiseyameso bAlo sahissai ?' sAvI(mI) vi sakkaciMtiyamimaM nAUNa vAmapAyaMguTThaeNa taM sIhAsaNamakkamaMto savvaM pi puhaviM kaMpAvei / tao 'kimeyaM ?'ti saMjAyasaMkeNohiNA jANittA saMbhaMtacitteNa khAmittA'hisitto tti / __[gabbha]saMbhUikAlao a jamimassa baMdhuNo dhaNa-dhanna-baMdhUhiM bahumANo jAto teNeso paiTThio piuNA vaddhamANo nAma suhaMsuheNa vaDDai tti / annayA uNa aTThavarisaM bhagavaMtaM sakko A[sa]Nattho ohiNA pAsittA bhaNai jahA - 'bAlo vi vaddhamANo abAlaparakkamo' / tAvego devo asaddahaMto bhagavao bhesaNaTThAe samAgao / bhagavaM puNa ceDarUvehi samaM rukkhakheDDeNa kIDai / tesu ya rukkhesu jo paDhamaM vilaggai uttarai vA so ceDarUvANi vAhei / so vi devo AgaMtUNa heTuo rukkhassa sapparUvaM viuvvittA acchai upparAmuho / sAmiNA amUDheNa vAmahattheNa ghettumullAlio dUre paDio / tAhe devo ciMtei - 'ettha tAva na chalio' / aha puNaravi sAmI teMdUdhA(sa)e[Na] ramai / so ya devo ceDayarUvaM viuvviUNa sAmiNA samaM abhiramai / tattha sAmiNA so jio tassovari vilaggo / so ya vaDDiuM payatto pisAyarUvaM viuvvittA jA tA sAmiNA abhIeNa talappahAreNa [pa]hao jahA tattheva nibuDDo / evaM ca kaha vi chaliuM [na] sakkaMto vaMdittA gao devo| sakkeNa ya tayA paiTThio sAmI vIro nAmA / sAhiyaTThavarisaM bhagavaMtaM kalAgahaNajoggaM jANittA kayAlaMkAraM ammA-piyaro paDhaNatthaM uvajjhAyassovaNayaMti / tAhe sakko AsaNakaMpeNa pauttAvahI 'aho ! mohavilasiyaM jaM bhuvaNagurU vi uvajjhAyassa samappijjai'tti viciMtei / tao turiyamAgaMtUNa uvajjhAyatthaM parikappie mahaMte AsaNe bhagavaMtaM baisArei / tAhe saddalakkhaNaM purao ThAUNa pucchai / bhagavaM ca sovajjhAyassa sakkassa parikahai / tao kaha vi bhagavaMtabhaNiyavayaNAvayavehiM avahAriehi uvajjhAeNa aiMdaM nAma vAgaraNaM raiyaM / tao sAmI sattahatthussio sayaNavaggapucchAe ammA-piUhiM jasoyaM nAma rAyakannagaM suhalaggami pariNAvio / tIe sarbha avassaM bhogaphalaM kammaM veiyavvaM ti nAUNa bhoge bhuMjaMtassa bhagavao piyadaMsaNa tti vA aNojja tti vA nAmeNa dhIyA jAyA / etthaMtare ammA-piUhiM kAlage(gae)hiM tinnaniyapaiNNo tti pavvajjatthamujjamaMto jeTThabhAuganaMdivaddhaNa
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ [29] pahehiM bhagavaM bhaNio jahA 'gurUhiM vioeNaM ceva pIDiyA amhe / tA khayakkhAradANanAeNa suTruyaraM [mA] pIDehi, [ciTThasu ajja] vi kiMcikAlaM' / tao bhagavayA bhaNiyaM 'kiyaMtaM ?' tehiM bhaNiyaM 'varisadugaM' / tAhe bhagavaM ' evaM hou 'tti mannai, 'paraM mama bhoyaNA [i] vAvArehiM ciMtA na kAyavvA' / tehiM vi ' evaM 'ti vottu moheNA'laMkijjamANo vi gihattho ceva parisuddhabhatta - pANovabhogI jai vva varisadugaM samahiyaM gamei / etthaMtaraMmi ya nivvattiyasaMvacchariyamahAdANo 'bhayavaM titthaM pavattehi tti logaMtiyadevavinnatto sasurAsuramaNuaparivArio nAyasaMDavaNujjANaMmi saMpatto / vimukkAlaMkAro sakkeNa khaMdhe nivesiyadevadUso paMcamuTThiyaM [loyaM ] kuNaMto " karemi sAmAiyaM, savvaM sAvajjaM jogaM paccakkhAmi jAva vosirAmi "tti bhaNato vaddhamANakumAro tIsavarisovari maggasirakiNhadasamIe nikkhaMto / avi ya -- - - vIro ariTThanemI, pAso mallI ya vAsupujjo ya / paDhamavae pavvaiyA, sesA puNa pacchimavayaMmi // etyaMtare piuvayaMso dhijjAio uvaTThio / ya dANakAle kahiM pi pavasio Asi / Agao bhajjA AvaDiya (aMbADio ) - 'sAmiNA evaM davAviyaM, puNa tumaM goulAI hiMDasi / jAhi, jai etyaMtare vi labhejjAsi' / tao so gaMtuM bhaNai 'sAmi ! tubbhehiM na mama kiMci dattaM / iyANi pi me dehi' / tA sAmiNA tassa devadUsassa addhaM dinnaM, 'annaM mi (me) natthi, paricattaM ti' / taM teNa tunnAgassa uvaNIyaM, jahA 'eyassa dasiyAo karehi' / 'katto ?' tti pucchae bhai 'sAmiNA dinnaM' / tunnAgo bhaNai 'taMpi eaddhaM jA (A) NijjAsu jayA paDihii bhagavao khaMdhAo, jeNA'haM tunAmi / tA lakkhamollaM bhavissai / to tujjha vi addhaM majjha vi addhaM' / tao bhaTTo 'evaM hou' tti paDivajjiUNa bhagavaMtaM olaggiumADhatto / - - - ' tao bhagavaM sayaNajaNamApucchiUNa nAyasaMDavaNAo divase [ muhuttase] se kumAra (kummAra ? ) gAmaM gaMtUNa paDimAThio / etthaMtare tatthego govAlo divase baille vAhe gAmasamIvaM patto / tAhe ciMtei gAmasamIve caraMtu, ahaM pi tAva gAvIo duhAmi / tao so gAmamajjhe parikammaM karei / te ya baillA aDavi caraMtA paTThA | so govo niggato / tAhe sAmi puccha 'kahiM baillA ?' sAmI tuhikko acchi| so ciMtei 'esa na yANai' / tao savvaratiM pi gavesiumAraddho / te ya baillA suciraM bhamittA gAmasamIvamAgayA / mANusaM daTThUNa romaMthaMtA acchaMti / tAhe so Agao te pecchai tattheva niviTThe / tAhe pabhA ghettuM gaMtukAmeNa eeNa 'ee baillA avahariyavva'tti ciMtiUNa Asuratto dAvaNamuppADiUNa haNaNatthaM [padhAvio] / - -- - io ya sakko ciMtei 'kimajja sAmI paDhamadivase karei ?' jAva pecchai taM govaM dhAvaMtaM / tAhe so teNa thaMbhio / pacchA Agao taM tajjei 'durappA ! na yANasi siddha[ttha] rAyaputto esa pavvaio ?' eyaMmi aMtare siddhattho sAmissa mAusiyAutto bAlatavokammeNa vANamaMtaro jAo so vi Agao / tAhe sakko bhaNai 'bhagavaM ! tubbhaM uvasaggabahulaM ahaM bArasa varimANi veyAvaccaM karemi' / tA sAmiNA bhaNiyaM 'no khalu deviMdA ! eyaM bhUyaM vA bhavai vA bhavissai ya, jaNNaM arahaMtA deviMdaM nissAe kAuM kevalanANaM uppAheM (DeM) ti, siddhiM vA vacvaMti / arahaMtA saeNaM ceva parakkameNaM kevalI (la) nANaM -
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [30] uppADeMti' / tAhe sakkeNa siddhattho bhaNNai - 'esa tava niellao / puNo vi mama vayaNaM - sAmissa jo paraM mAraNaMtiyaM uvasaggaM karei taM nivArejjAsu' / tao 'evaM hou'tti teNa paDissuaM / sakko pddigo| siddhattho Thio / taddivasaM ca sAmissa chaTThapAraNayaM / tao bhagavaM jeNeva kollAgasannivese teNeva gao / tattha bahulo nAma mAhaNo / teNa mahu-ghayasaMjutteNa paramaNNeNa paDilAhio / tattha paMca divvAiM pAubbhUyAiM / tao sAmI viharamANo gao morAgasannivesaM / tattha ya morAe dUijjaMtagA nAma pAsaMDatthA vsNti| tesiM ca kulavaI bhagavao piumitto / so ya sAmissa sAgaeNa uvaTThio / sAmiNA vi se puvvapaogeNa bAhA pasAriyA / tao bhaNNai - 'atthi gharA ettha kumAravara ! acchAhi' / tattha sAmI egarAI vasittA pacchA(ccA?)gao viharaMto ya teNa bhaNio - 'vivittAo vasahIo / jai vAsAratti karesi to Agacchejjasu, aNuggihI[A] hojjAmo' / tAhe sAmI aTTha riubaddhe mAse viharittA vAsAvAse saMpatte taM ceva dUijjaMtagagAmaM ei / tatthegaMmi maDhe vAsAvAsaM Thio / paDhamapAuse ya gorUyANi cAriM alabhaMtANi junnANi tiNANi khAyaMti / tANi ya te vAreMti, sAmI na vArei / tAhe dUijjaMtagA tassa kulavaissa sAhiti jahA - 'esa gorUyANi na vArei' / tAhe so kulavaI aNusAsaMto bhaNai - 'kumAravara ! sauNI vi tAva gharaM rakkhaI' / tAhe sAmI 'aciyattoggaho'tti kAuM niggao / ime ya teNa paMca abhiggahA visesao saccaviyA, taM jahA - 'aciyattoggahe na mae vasiyavvaM-1, niccaM nippaDikammakAeNa hoyavvaM-2, pAyaM moNeNa acchiyavvaM-3, pANIsu bhottavvaM-4, gihatthaviNao savvahA na kAyavvo-5'tti / tattha ya bhagavaM vIsaM rAiMdiyAiM acchittA valio jattha aTThiyagA[mo] ||ch| aTThiyagAmakahA bhannai - vaDDamANago nAma gAmo / tassa samIve vegavaI nAma naI / tIe paMcahi [dhurasaehiM] gaNima-dharimamajjabhaMDabhariehiM dhaNadevo nAma vANiyagao saMpatto sagaDANi uttArei / pahANo ya tassego vasaho sagaDe egatthe mUladhure juppai / tassAmattheNa tAo gaDDIo uttinnAo / pacchA so chinno paDio / vANiyageNa taNa-pANi(aM) purao dAUNa mukko / so ya tattha vAlugAe jeTThamAse aIva uNheNa taNhAe chuhAe ya paritAvijjai / vaddhamANassa ya logo teNaMteNa ya pANiyaM taNaM ca vahai, na ya tassa koi vi dei / tao goNo logassa paosamAvaNNo akAmataNhAe chuhAe ya mariUNa tattheva gAme aggujjANe sUlapANI nAma jakkho uppaNNo / uvautto pAsai taM baladdasarIraM / tao kuvio mAra viuvvei / so gAmo mariumAraddho / tao addanno kougasayANi karei / taha vi na ThAi / tAhe naTTho gAmo aNNesu [gAmesu] saMpatto / tattha vi na muccai / tao gAmellayANaM ciMtA jAyA - 'amhehiM tattha na najjai ko vi devo vA dANavo vA virAhio / tamhA tahiM bodhavvo so'tti maMtittA samAgayA gAmadevayAe viulaM vivihaM bhattaM uvakkhaDAvittA bali-pUyAIyaM kareMtA samaMtao uDDa]mmuhA 'saraNaM saraNaM' ti jaMpaMtA, 'jaM amhehi sammaM na ceTThiyaM tassa khamaha' / tAhe aMtarikkhapaDivaNNo so devo bhaNai - 'tubbhe durappA niraNukaMpA, teNaMteNa ya eha jAha, na ya tassa satthavAhabaillassa taNaM vA pANiyaM vA deha / ao natthi bhe mokkho' / tao te NhAyA puppha-balihatthagayA bhaNaMti - 'diTTho koho, pasAyamicchAmo' / tAhe bhaNai - 'maNussaTThiyANa puMjaM kAUNa uvariM devaulaM kareha / taMmi ya mANusaTThisanniviTuM vasahamuhaM sAhAviyasarIraM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ [31] sUlapANiM nAma jakkhaM paiTThAveha' / tehi vi turiyaM tahA kAUNa(NiM)dasammo nAma niutto suulpaannipuujaaro| so ya vaddhamANagagAmo pauraaTThittaNao aTThiyagAmo tti jaMtAvaMtajaNeNuddisijjaMto jAo nAmeNa aTThiyagAmo tti ch| aTThiyagAmo tti gayaM ||ch| tami puNa sUlapANidevakule jo rattiM parivasai so teNa sUlapANiNA pIDetA rattIe ceva mArijjai / teNa tadivasaM logo acchai, pacchA aNNattha gacchai / iMdasammo vi dhUvaM dIvagaM ca dAuM divasao jaai| tao ya tattha sAmI Agao dUijjatagANa vAsAo / tattha ya savvo gAmalogo milio acchai / sAmiNA devakulio aNuNNavio / gAmo bhaNai - 'ettha na sakkA vasiuM' / sAmI bhaNai - 'navaraM tubbhe aNujANaha' / te bhaNaMti - 'ThAha' / tatthekkekko vasaI(hiM) dei, sAmI necchai / jANai jahe 'so saMbujjhihi'tti / tao egakUNe paDimaM Thio / tAhe iMdasammo sUre acchaMte ceva [dhUva] puSpaM dAuM kappaDiya-karoDie ya savve paloettA bhaNai - 'bho nIsaraha, mA viNissihiha' / taM pi devajjayaM bhaNai - 'tubbhe vi niggacchaha, mA mArijjihiha' / tasiNIo / so salapANI citeDa - 'devakalieNa gAmeNa ya bhaNNaMto vi na jAi, peccha jaM se karemi' / tAhe saMjhAe ceva bhImaM aTTahAsaM muaMto bIhAvei / jAhe so aTTahAsAdiNA bhagavaMtaM khobheuM pavatto tAhe so savvo logo taM sadaM soUNa bhIo - 'ajja so devajjao mArijjai' / tattha uppalo nAma pacchAkaDao pAsAvaccijjao parivvAyago aTuMgamahA]nimittajANago jaNapAsAo [taM] soUNa - 'mA titthaMkaro hojja'tti addhiiM karei, bIhei ya rattiM gaMtuM / tao so vANamaMtaro jAhe saddeNa na bIheti tAhe hatthirUveNuvasaggaM kareti, pisAyarUveNa nAgarUveNa ya / eehiM vi jAhe na taraha khobheuM tAhe sattavihaM veyaNaM udIrei - sIsaveyaNaM, kanna-acchi-nAsa-daMtanaha-paTThiveyaNaM / ekkekkA veyaNA samatthA pAgayassa jIviyaM saMkAmiuM, kiM puNa satta vi sameyAo ? tAhe so devo jAva na tarai cAleuM kaha vi bhagavaMtaM tAva parissaMto pAe vaDai, khAmei - 'khamaha bhaTTAraga'tti / tAhe siddhattho uddhAio bhaNai - 'haM bho sUlapANI ! apatthiapatthiA ! na yANasi siddhattharAyaputtaM bhagavaMtaM titthayaraM ? jai evaM(yaM) sakko jANai to taM nivvisayaM karei' / tAhe so bhIo duguNaM khAmei / siddhattho se dharma kahei / tao soumuvasaMto mahimaM karei sAmissa / gAmalogo ciMtei - 'so taM devajjayaM mArittA iyANi kIlai' / ___sAmI ya desUNe cattAri jAme aIva pariyAvio pabhAyakAle muhuttamettaM niddApamAyaM gao / tattheme dasa mahAsumiNe pAsittA paDibuddho, taM jahA - tAlapisAo hao-1, seyakoilo cittakoilo vi(ya) do vi te pajjuvAsitA diTThA-2-3, dAmadugaM ca surabhikusumamayaM diTuM-4, govaggo ya pajjuvAseto diTTho-5, paumasaro vibuddhapaMkao-6, sAgaro sayaM nitthiNNo-7, sUro ya paiNNarassimaMDalo uggamaMto-8, aMtehiM me mANusuttaro veDhio-9, maMdaraM cA''rUDho mitti-10 / tao logo pahAe Agao, tahA uppalo iMdasammo ya / te ya acciNiyaM divvagaMdha-cuNNa-pupphavAsaM ca pAsaMti bhaTTAragaM ca akkhayasavvaMgaM / tAhe so logo savvo sAmissa ukkiTThasIhanAyaM kareMto pAesu paDio bhaNai jahA - 'devajjaeNaM devo uvasAmio' / mahimaM karei / uppalo vi sAmi darse vaMdiya bhaNai * truTito'tra pAThaH, A.ni.hAri.vRttyanusAreNA'nusandhattaH /
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ [32] 'sAmi ! tubbhehiM aMtimarAIe dasa sumiNA diTThA tesimi[maM] phalaM jao tAlapisAo hao tamacireNa mohaNijjaM ummUlehi [ si] - 1, jo ya se[ya]sauNo [taM] sukkajjhANaM jhAe [hi ] si-2, jo vi citto [koilo] taM duvAlasaMgaM paNNavehisi - 3, govaggaphalaM ca te cauvviho samaNa - samaNI - sAvaga - sAvigAsaMgho bhavissai-4, paumasarovamo ya cauvvihadevasaMghAo sevissai - 5, jaM ca sAgaro tinno taM ca saMsAraM uttarihisi-6, jo ya sUro, tamacirA kevalanANaM te uppajjihI - 7, jaM ca aMtehi mANusuttaro veDhio taM te nimmalA jasakittipayAvA tihuyaNe vi bhavissaMti - 8, jaM ca maMdaraM ArUDho taM ca sIhAsaNattho sadevamaNuyAsurAe parisAe dhammaM paNNavehimi - 9, dAmadugaM - 10 puNa na yANAmi' / sAmI bhaNai 'he uppala ! jaM tumaM na yANasi tamahaM sAhemi duvihaM sAgArANagAriaM dhammaM paNNavehAmi-10'tti / tao uppalo vaMdittA gao / tao sAmI addhamAseNa khamai / esa paDhamo vAsAratto 1 // chA / 1 tao sarae niggaMtUNa morAgaM nAma sannivesaM gao / tattha sAmI bAhiM ujjANe Thio / vA (va) saMti ya morAe sannivese acchaMdA nAma pAsaMDatthA / tesiM cego acchaMdao taMmi saNNivese maMta- taMtehiM jIvei / [siddhatthao a ekkallao du]kkhaM acchai, bahupasiddhi pUaM ca bhagavao saMpecchaMto tattheva egaM voleMtaM govAlaM saddittA bhAi jattha pahAvio jattha jimio, va jimio, paMthe ya jaM diTTha, diTTho ya evaMguNavisi tae sumiNago tti vAgarei / so AuTTo gaMtuM gAme mitta- pariciyANaM kahei / tao savvahiM gAme payaDIhUyaM jahA esa devajjao ujjANe'tIyANAgayavaTTamANayaM jANai / tAhe aNNo vi logo Agao / savvassa vAgare / logo AuTTo mahimaM karei / logeNa avirahio pu (a)cchai / tAhe so logo bhaNai jANai' / tAhe so logo gaMtuM appANaM ThAveukAmo bhaNai bhagavao purao Thio taNaM gahAya bhaNa na chijjihii, to NaM chiMdissaM [aha bhaNai 'na so kiMci 'kassa eeNa -- 'ettha acchaMdao NAma jANao' / siddhattho bhai bhaNai 'tumaM na kiMci jANasi, devajjao jANai' / so [lo] yamajjhe 'eha jAmo / jai majjha purao jANai' / tAhe logeNa parivArio ei / 'eyaM taNaM chijjihii na vA ?' so ciMtei - 'jai bhaNai - chijjihii to na chiMdissaM ] ' / tao siddhattheNa bhaNiyaM 'na chijjihii' / [so] chiMdiumADhatto / sakkeNa ya uvaogo diNNo, vajjaM pakkhittaM, acchaMdagassa aMgulIo dasa vi bhUmIe paDiyAo / tAhe logeNa khisio / siddhattho ya se ruTTho / tao siddhattho tassa paosamAvaNNo taM logaM bhaNai 'esa coro' / logo bhaNai coriyaM ?' so bhaNai 'atthettha vIraghoso nAma kammakaro' / so pAesu paDio 'ahaM'ti / 'atthi tujjha amuyakAle dasapali (la) yaM vaTTayaM naTThapuvvaM ?' 'AmaM asthi' / 'taM eeNa hariyaM' / 'taM puNa kahiM ?' 'eyassa purohaDe mahiseMdurukkhassa puratthimeNaM a[TTha? ] hatthamittaM gaMtUNaM tattha khaNiUNaM geNhaha' / tAhe gyaa| diTTaM | AgayA kalakalaM karemANA / aNNaM pi suNeha - 'atthi ettha iMdasammo nAma gihavaI ?' te bhAMti 'atthi' / tAhe so sayameva u[va]TThio, jahA ''haM, ANaveha' / 'atthiM tujjha UraNao-'muyakAle naTTho ?' 'AmaM' / 'so eeNa mArittA khaddho / tassa ya aTThiyANi badarIe dakkhiNapAse ukkuruDiyAe NihiyANi ciTThaMti' / tao tANi vi taheva daddhuM kalayalaM kareMtA AgatA, tAhe bhaNaMti - 'evaM ceva jAyaM' / 'taiyaM puNa avaccaM, alAhi teNa kahieNaM' / tao te nibbaMdhaM kareMti / pacchA -- tao so bhai - - - - - - - -
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ [33] amnnama bhaNai - 'vaccaha, bhajjA se kahissai' / sA puNa tasseva chiddAiM maggamANI acchai / tAhe suyaM jahA - 'viggoviUNa aMgulIo se chiNNAo' / sA ya teNa taddivasaM piTTiyA ciMtei - 'eMtu tAva gAmellayA, tAhe sAhissAmi' / te AgayA pucchaMti / sA bhaNai - 'mA se nAmaM geNhaha / bhagiNIe esa paI maM necchai' / te ukkaDhei karemANA taM bhaNaMti - 'esa pAvo' / evaM tassa uDDAho jAo, jahA na koi bhikkhaM pi dei / tAhe so appasA[gA]riyaM Agao bhaNai bhagavaMtaM - 'tubbhe annattha vi pujjijjaha, ahaM kahiM jAmi ?' tAhe 'aciyattoggaho'tti kAuM sAmI niggao ! vaccamANassa aMtarA do vAcAlAo - dAhiNA uttarA ya / tesiM doNha vi aMtarA do naIo - suvaNNavAlugA ruppavAlugA ya / tAhe sAmI dakkhiNavAcAlAo saNNivesAo uttarAvAcAlaM vaccai / tattha suvaNNavAluyAe naIe puliNe kaMTiyAe taM vatthaM laggaM / sAmI gao / [pu]No avaloiyaM / kiMnimittaM? 'dhammovagaraNaM ti mamattIe / tahA eyaM ceva kiM thaMDile paDiyaM athaMDile vA ? tahA sahasAkAreNaM / tahA'varaM sissANa vattha-pattaM sulabhaM bhavissai na vA ?' taM ca teNa dhijjAieNa gahiyaM tunna(nnAga)ssa uvaNIyaM sayasahassamollaM saMjAyaM / ekkekkassa paNNAsaM paNNAsaM sahassANi jAyANi / tAhe sAmI uttaravAcAlaM vaccai / tattha aMtarA kaNa[ga]kkhalaM NAma AsamapayaM / tattha do paMthA - ujjugo vaMko ya / jo so ujjuo so kaNagakkhalamajjheNaM vaccai / vaMkaM pariharito sAmI ujjugeNaM pahAvio / tattha govAlehiM vArio - 'ettha diTThiviso sappo ciTThai, tA mA eeNa paMtheNaM vaccaha' / sAmI vi jANai jahesa bhavio saMbujhihI' tao gaMtuM jakkhagharaM maMDaviyAe kAussaggeNa Thio / so ya sappo puvvabhave Asi caMDakosio tti ||ch| caMDakosiyakahA bhaNNai - ego khamago pAraNage cellaeNa saha vAsiyabhattaTThA gao / teNa ya maMDukkiyA mAriyA / tao jANAvio cellaeNa / tAhe so bhaNai - 'kiM imAo vi [mae] mAriyAo ?' [loyamAriyAo] drisei| tAhe khuDDaeNa nAyaM - "viyAle Aloehii' / so Avassae'NAloettA uvaviTTho / khuDDuo citei - 'nUnaM sA visAriyA' / tAhe sAriyaM / ruTTho / 'AhaNAmi'tti uddhAio khuDDagassa / tattha thaMbhe AvaDio mao / virAhiyasAmaNNo joisiesu uvavanno / tao cuo kaNagakhale paMcaNhaM tAvasasayANaM kulavaissa tAvasIe udare AyAo / tAhe dArago jAo / tattha se kosiya tti nAmaM kayaM / so aIva teyasabhAvo caMDakoho / tattha anne vi asthi kosiyA / tassa caMDakosio tti nAmaM kayaM / so kulavaI mao / pacchA so kulavaI jAo / so tattha vaNasaMDe mucchio tesiM tAvasANaM tANi phalANi na dei / te alabhaMtA gayA disodisi / jo vi tattha govAlAI e[i] taM pi haMtuM dhADei / tassa ya adUre seyaviyA nAma nyrii| tIe rAyaputtehiM AgaMtUNa virahe tassa uDayAI viNAsio / tao gaMtUNa tassa govAlaehiM kahiyaM / so ya kaMTiyANa gao Asi / tAo chaDDittA parasuhattho dhAvio roseNa dhamadhamaMto kumArehiM diTTho / taM ca AgacchaMtaM daTThaNa palAyA / so vi kuhADayahattho pahAvaMto khaDDe AvaDiUNa paDio / so kuhADo aDDo Thio / tao se siraM do bhAe kayaM / tattha mao taMmi ceva vaNasaMDe diTThI(TThi)viso sappo jAo / . teNa roseNa lobheNa ya taM rakkhai vaNasaMDaM / to tAvasA savve daDDA / je adaDDAgA te naTThA / so tisaMjhaM vaNasaMDaM pariciUNa jaM sauNamavi pAsai [taM Dahai] / tAhe sAmI teNa diTTho / tao aasurtto|
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] 'mamaM na yANasi ?' sUraM nijjhAettA pacchA sAmi paloei / so na Dajjhai aDDoha(jaha) aNNe / evaM dotiNNi vArA / tAhe gaMtUNa Dasai / DasittA avakkamai - 'mA me uvari paDihi'tti / taha vi na marai / evaM tinni vAre / tAhe paloyaMto acchai amariseNa / tassa bhagavao rUvaM pecchaMtassa tANi visabhariyANi acchINi vijjhAyANi sAmiNo kaMti-sommayAe / tAhe sAmiNA bhaNiyaM - 'uvasama bho caMDakosiyA !' / tAhe tassa bhagavao vayaNANusAreNa vimariseMtassa jAIsaraNaM samuppaNNaM / tAhe tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karittA bhattaM paccakkhAi maNasA / titthakaro jANai / tAhe so bile tuMDaM choDhuM Thio 'mA haM ruTTho saMto logaM mAreha' / sAmI tassa aNukaMpAe acchai / sAmi daTThaNa govAla-vacchavAlA allieMti / rukkhehi AvarittA appANaM tassa sappassa pAhANe khivaMti / kaThehiM cAlio, taha vi na phaMdai / tehiM logassa siTuM / to logo AgaMtUNa sAmi vaMdittA taM pi sappaM mahei / ghayavikkiNiyAo taM sappaM makkhiti phriseNti| so pipIliyAhiM gahio taM veyaNaM ahiyAsei / tao addhamAsassa mao sahassAre uvavaNNo tti ||ch| caMDakosio tti gayaM ||ch| tao sAmI surahipuraM gao / tattha gaMgA uttariyavvA / tattha siddhadatto nAma nAvio / khemilo nAma sauNajANago / tattha nAvAe logo vilaggai / ulUgeNa mahAsauNeNa vAsiyaM / tao khemileNa bhaNiyaM - 'jArisaM sauNeNa bhaNiyaM tArisaM amhehiM mAraNaMtiyaM pAviyavvaM / kiMtu imassa mahArisissa pabhAveNaM muccihAmo' / sA ya nAvA pavAhiyA sudADheNa nAgakumArarAiNA diTThA / bhagavaM nAvAe Thio / tassa kovo jAo / so ya kira jo so sIho vAsudevattaNeNa mArio so saMsAraM bhamiUNa sudADho nAma jAo / so saMvaTTagaM vAyaM viuvvittA nAvaM ubboleumicchai / tattha ya caliyAsaNA pattA kaMbala-saMbala tti ||ch|| kaMbala-saMbalakahA bhannai - mahurAe nayarIe jiNadAso vANiyao / so ya saDDho / **sAmidAsI sAviyA / te ya do vi dhammaparA parimiya[pa] riggahA / tehiM cauppayassa paccakkhAyaM ti divase [divase] gorasaM kiNaMti / tatthegA AbhIrI gorasaM gahAya AgayA / esA tAe sAviyAe bhaNNai - 'mA tumaM aNNattha bhamAhi / jettiyamANehisi tettiyaM geNhissAmi'tti / evaM tAsiM saMgayaM jAyaM / imA vi gaMdhapuDiyAvi(iM) dei / sA vi tIe takkaM duddhaM dahiM ca dei / evaM tAsiM daDhaM sohiyaM jAyaM / annayA tesiM govANaM vivAho jAo / tattha tehiM nimaMtiyA bhaNaMti - 'amhe akkhaNiyA na pahuccAmo / paraM jaM tattha vivAhe kiMci uvagarai taM savvaM pi giNheha' / tao rasoijoggaM jIrayAi vahu[va]rajoggaM ca vatthAbharaNAi tesiM dinnaM / teNovagaraNeNa aIva sohio vivAho salAhio logeNa / tao govAlehiM tuTTi(tuTTehiM) do tivarisA tesiM kaNhoDayA laTThasarIrA uvaTThaviyA kaMbala-saMbala tti nAmeNa / tao aNicchaMtesu balA baMdhittA gayA / . tAhe teNa sAvaeNa ciMtiyaM - 'jai muMcihiti tA asaMjamo vaDDissai / tA ghare ceva acchaMtu / phAsugacArI kiNiUNaM dijjaI' / evaM posijjaMti / so vi sAvao aTThamI-cauddasIsu uvavAsaM karei potthayaM ca vAei / te vi taM soUNa bhaddayA jAyA / sanniNo tti jaddivasaM sAvago na jemei taddivasaM [te * siddhajatto iti A.ni.hA.vRttau / ** somadAsI iti A.ni.hA.vRttau /
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ [35] vi] na jemeti / sAvagassa bhAvo jAo jahA - 'ime bhaviyA uvasaMtA' / tA abbhahio ya neho jaao| te ya rUvassiNo / tassa ya sAvagassa mitto tattheva atthi / teNa ya bhaMDIravaNajakkhajattAe vaccaMteNa tArisA natthi annassa bailla tti te ceva gaDDIe jottettA nIyA aNApucchAe / tattha'NNabaillehiM sAkaM dhAvaM kAriyA, tAhe te chinnA / teNa te ANeuM baddhA / na caraMti na ya pANiyaM pibaMti / jAhe savvahA necchaMti tAhe so tesiM bhattapaccakkhANaM namokkAraM ca dei / te kAlagayA nAgakumAresu uvavannA ohiM pauMjaMti / jAva pecchaMti titthagarassa uvasaggaM kIramANaM / tAhe tehiM ciMtiyaM - 'alAhi tA aNNeNaM, sAmiM moemo' / AgayA / egeNa nAvA gahiA ego sudADheNa samaM jujjhai / so ya mahiDDigo paraM tassa cavaNakAlo / ime ya ahuNovavannayA / so tehiM parAio / tAhe te nAgakumArA titthagarassa mahimaM kareMti saMtarUvaM ca gAyati / evaM logo vi / tao sAmI uttiNNo / tattha devehi gaMdhodayavAsaM pupphavAsaM ca vuTuM / tao gayA saTThANaM ti ||ch| kaMbala-saMbala tti gayaM ||ch|| tao sAmI gaMgAtIre iriyAvahiyaM paDikkamittA patthio / tao naIpuliNe masiNakaddame bhagavao pAyapaDibiMbesu pasatthalakkhaNANi dIsaMti / tattha pUso nAma sAmuddio / so tANi pAsiUNa ciMtei - 'esa cakkavaTTI gao egAgI / vaccAmi NaM vAgaremi / to mama etto bhogA bhavissaMti / sevAmi NaM kumArattaNe' / sAmI thUNAgassa [saNNivesassa] bAhiM paDimAe Thio / tattha so sAmi pecchiUNa ciMtei - 'aho me(mae) palAlaM ahijjiyaM, eehi lakkhaNehiM jutto vi esa sumiNo(samaNo) jaM jAo'tti / ___io ya sakko devarAyA ohiNA paloei - 'kahiM ajja sAmI ?' tAhe sAmi pecchai, taM ca pUsaM / tao Agao sAmi vaMdittA bhaNai - 'bho pUsa ! tumaM lakkhaNasaMkhaM pi na yANasi / eso aparimiyalakkhaNo / tAhe vannei lakkhaNaM abhitaragaM - 'ruhiraM gokhIrAbha'miccAi / tahA 'lakkhaNaphalaM pi pasatthaM eyasseva bhagavao tti satthaM na hoi aliyaM, jao esa dhammacakkavaTTI deviMdanariMdapUio bhaviyajaNakumudANaMdakArao bhavissai' / tao sAmI rAyagihaM gao / tattha nAlaMdAe bAhiriyAe taMtuvAga(ya)sAlAe egadesaMmi ahApaDirUvaM uggahaM aNunnavettA paDhamaM mAsakkhamaNaM uvasaMpajjittA NaM viharai / ettheva bhagavao milio gosAlo tti gosAlayakahA bhaNNai - teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM maMkhalI nAma maMkho / tassa bhaddA bhAriyA guThviNI gobahulassa mAha]Nassa gosAlAe puttaM pasUyA / *gonnaM ca se [nAma] kayaM gosAlo tti saMvaDio ya so maMkhasippaM ahijjio cittaphalayaM karAvei(karei?) / tao egallao viharaMto rAyagihe taMtuvAgasAlAe bhagavaM mahAvIro acchai tattheva vAsAvAsaM uvagao / tattha bhagavaM mAsakhamaNapAra[Nae] i(a)bhitariyAe vijayassa ghare viulAe bhoyaNavihIe paDilAhio / paMca divvANi pAubbhUyANi / gosAlo suNettA Agao / paMca divvANi pAsiUNa bhaNio(bhaNai) - bhagavaM ! tubbhaM ahaM sIso' / sAmI tusiNIo niggao biiaM mAsakkhamaNa(NaM) Thio / tattha pAraNayaM naMdassa ghare khajjagavihIe / taie sunaMdassa ghare savvakAmaguNieNaM / tao cautthaM mAsakkhamaNaM uvasaMpajjittANaM viharai / tao gosAlo kattiyadivasapuNNimAe pucchai - 'kimahaM ajja bhattaM labhissAmi ?' siddhattheNa * gauNaM - guNaniSpannam /
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ [36] bhaNiyaM - 'koddavakUraM aMbileNa kUDarUvagaM ca dakkhiNAe' / tao so savvAyareNa niggao jahA hiMDiyasuNaho / na ya kahiMci kiMci laddhaM / tAhe avarahe ekkeNaM kammAraeNa aMbilakUro dinno rUvago ya / tAhe jimiya rUvago parikkhAviya kUDago jAo / tao jeNa jahA bhaviyavvaM na taM havai annaha'tti jaMpato savilakkhamAgao / esa bIo vAsAratto ||ch|2|| tao bhagavaM cautthamAsakhamaNapAraNae nAlaMdAo niggao kollAgaM sannivesaM gao / tattha bahulo mAhaNo bhojjaM karei ghaya-mahusaMjutteNaM paramanneNaM / tAhe teNa sAmI paDilAbhio / tattha paMca divvANi / gosAlo vi taMtuvAgasAlAe sAmi apecchamANo rAyagihaM abhitare bAhiriyaM gavesai jAva na pecchai / tAhe niyagovagaraNamannesiM pANijjANaM samappittA naggaveso houM gao kollAgaM / tattha bhagavao milio / tao bhagavaM gosAlaeNa samaM suvannakhalaM vaccai / tatthaMtarA govA gAvIhiMto khIraM gahAya mahallIe thAlIe navehiM taMdulehiM khIraM raMdhitA ciTuMti / tao gosAlo bhaNai - 'eha bhagavaM ! ettha bhuMjAmo' / siddhattho bhaNai - 'esA nimmANaM ceva na jAissai, bhajjihii uttArijjaMtI' / tAhe so asaddahaMto te gove bhaNai - 'esa devajjago tIyANAgayajANago bhaNai - esA thAlI bhajjihI / to payatteNa saMrakkhaha' / tAhe payattaM kareMti - vaMsavidalehiM sA baddhA thAlI vi, tahA vi aibahugA taMdulA chUDha tti sA phuTTA / pacchA govAlehiM jaM nijaM kiMci bhattamANIyamAsI taM ceva jemiyaM, na kiMci gosAleNa laddhaM / tao so viseseNa - jeNa jahA bhaviyavvaM ti ghosai / tao sAmI baMbhaNagAmaM gao / tattha naMdo uvanaMdo ya do bhAyaro / gAmassa do pADagA / ekko naMdassa [biio uvaNaMdassa] / tao sAmI naMdassa pADae paviTTho naMdagharaM / [tattha dosINeNa paDilAbhio naMdeNa / gosAlo uvanaMdassa / teNa uvanaMdeNa saMdiTuM - 'dehi bhikkhaM' / tattha na tAva velA / tAhe sIalakUro NINio / so taM Necchai / pacchA sA teNa vi bhaNNai - 'dAsI ! eyassa uvari chubhasu'tti / tIe chUDho / apattieNa bhaNai]- 'jai mama dhammAyariyassa atthi tavo tao vA, eyassa gharaM Dajjhau' / tattha ahAsannihiehiM vANamaMtarehiM 'mA bhagavao nAmaggahaNeNa sAvaNA aliyA bhava[u]'tti taM da8 gharaM / tao sAmI caMpaM gao / tattha [vAsA]vAsaM ThAi / tattha domAsieNaM khamaNeNaM khamai vicittaM tavokammaM, parimiyadesakAussagga-jANukkaDugovavesaNAiyaM karei / esa taio vAsAratto ||ch||3|| tao carimaM domAsiyaM pAraNayaM bAhiM pArittA kAlAya(yaM) nAma sannivesaM gao gosAleNa samaM / tattha bhagavaM suNNaghare paDimaM Thio / gosAlo vi tassa dAradese Thio / tattha sIho nAma gAmakuMDhaputto vijjumaIe goTThidAsIe saha taM ceva sunnagharaM paviTTho / tattha teNa bhaNiyaM - 'jo ettha samaNo vA mAhaNo vA paitho-(pahio) vA koi ciTThai so jaMpau jeNa aNNattha vaccAmo' / sAmI tuNhikko acchai tahA gosAlo ya mUo / so tIe saha bhoge bhuMjittA nIsario / sA ya nIsaraMtI dAsI gosAleNa chittA / tao sA bhaNai - 'ettha acchai koi' / tao teNA''gaMtUNa piTTio gosAlo - "eso dhutto aNAyAraM karito(tANi) pecchaMto Thio' / tAhe sAmi bhaNai - 'ahaM ekkallao piTTijjAmi, tubbhe na vAhara(vAreha)' / siddhattho bhaNai - 'jai sIlaM rakkhasi tA jahA amhe tahA tumha(maM) pi na piTTijjasi / kIsa vA duvAradese ciTThasi ?' /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ [37] tao sAmI niggaMtUNa pattakAlayaM gao / tattha vi taheva a(su)NNe ghare Thio / gosAlo teNa bhaeNa aMto Thio / tattha khaMdo nAma gAmakuMDhaputto apparejjAe(appaNicciyAe?) dAsIe samaM mahelAe lajjaMto tameva sunnagharamAgao / teNA'vi taheva pucchie taheva tuhikkA acchaMti / tato tesiM niggacchaMtANaM gosAleNa hasiyaM / tAhe puNo vi piTTio / tAhe sAmi khiMsai - 'amhe bha(ha)mmAmo tubbhe na vAreha? tA kiM amhe tubbhe olaggAmo ?' tAhe siddhattho bhaNai - 'tumaM attadoseNa hammasi / kIsa tuMDaM na rakkhesi?' tao bhagavaM kumArasannivesaM gao / tattha caMpagaramaNijje ujjANe bhagavaM paDimaM Thio / io ya pAsAvaccijjo muNicaMdo nAma sUrI bahussuo bahusIsaparivAro taMmi saNNivese kUvaNayassa kuMbhArassa sAlAe Thio, jo ya jiNakappapaDimaM karei / sIsaM gacche ThavettA niyasattaparikkhaNatthaM bAhiM kAussaggaM dei / tao gosAlo sAmi bhaNai - 'esa bhikkhAkAlo, hiMDAmo' / siddhattho bhaNai - 'ajja amhe uvavAsiyA' / pacchA so hiMDaMto pAsAvaccijje pAsai / bhaNai ya - 'ke tubbhe ?' te bhaNaMti - 'amhe samaNA niggaMthA ?' so appaNo Ayarie(ya) vaNNai - 'eriso mahappA / tubbhettha ke ?' tAhe tehiM bhaNiyaM - 'jAriso tumaM tAriso dhammAyariyo vi te sayaMgihIyaliMgo' / tAhe so ruTTho - 'mama dhammAyariyaM niMdaha?' tti 'jai mama dhammAyariyassa tavo to tumhaM paDissao Dajjhau' / te bhaNaMti - 'na tumhANaM bhaNie DajjhAmo' / tAhe so gao sAhai sAmissa - 'ajja mae sagaMthA sara(ma)NA diTThA, nidaMtA ya tubbhe mae evaM saviyA' / tao gosAlo siddhattheNa bhaNio - 'te pAsAvaccijjA sAha[vo], na te DajhaMti' / tAhe rattI jAyA / te ya muNicaMdAyariyA bAhiM uvassayassa paDimaM ThiyA / so ya kUyaNao taddivasaM seNibhatte pAUNa viyAle ei aimattellao jAva pAsai te muNicaMdAyarie / tAhe so ciMtei - 'esa coro' / teNa te galae gahiUNa nirussAsA kayA na ya jhANAo kaMpiyA / ohiNANaM uppaNNaM AuyaM ca niTThiyaM / devalogaM gayA / ahAsannihiehiM vANamaMtarehiM mahimA kayA / tAhe gosAlo bAhiM Thio pecchai deve u(o)vayaMte nivayaMte ya / tao jANai '[e]sa Dajjhai so tesiM uvassao' / sAhai sAmissa - 'bhagavaM ! so tesiM paDiNIyANaM uvassao Dajjhai' / [siddhattho bhaNai - 'na tesiM uvassao Dajjhai] kiMtu AyariyANaM ohiNANaM uppaNNaM, tao devalogaM gayA / tesiM devA mahimaM kareMti' / tAhe so gao [taM] paesaM / jAva devA mahimaM. kAUNa paDigayA, tAhe tassa gaMdhodagavAsaM puSphavAsaM ca daTTaNa abbhahiyajAyahariso gosAlo te sAhuNo gaMtumuTThavei - 'are ! tubbhe mahAsara(muru?)kkhA erisagA ceva boDiyA hiMDaha, jaM bAhiM AyariyaM kAlagayaM pi na yANaha ? suvaha rattiM savvaM ?' / tAhe te jANaMti - 'saccillao pisAo, rattiM pi hiMDai' / tAhe tassa saddeNa uTThiyA gayA AyariyasakAsaM, jAva pe[cchaM]ti kAlagayaM / tAhe te addhiiM kareMti - 'amhehiM na nAyA AyariyA kAlaM kareMtA' / te ya nibbhacchettA samAgao gosAlo / ___ tao bhagavaM corAgaM sannivesaM gao / tattha ya uDDaMbAlagA nAma corA / tehiM herio tti kAUNaM niruddho sAmI gosAlo ya / baddho kUve UsAretA puNo puNo nIsArijjai / etthaMtaraMmi tattheva nivasamANIo soma(mA)-jayaMtInAmagA(o) uppalassa duve bha(gi)NIo pAsAvaccijjAo jAhe na taraMti saMjamaM kAuM tAhe parivvAiyattaNaM kareMti, tAhiM suyaM - 'erisA ke vi do jaNA uDDebAlaehiM kUve pavesa-nIsArijjaMti' /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ [38] tAo puNa jANaMti jahA - carimatitthagaro pavvaio / tAhe gayAo jAva pecchaMti tAhe moio / te ya uddhaMsiyA - 'aho kiM viNassiukAmA tumhe ?' tao te[hiM] bhaeNa khamAviyA mahiyA ya / tao bhagavaM piTThIcaMpAvAsaM gao / tattha cautthaM vAsArattaM karei ||ch|4|| tattha ya cAummAsiyaM khamaNaM kareMto vicittaM paDimAIyaM tavaM karei / tato bAhiM pArettA kayamaMgalaM gao / tattha ya dariddatherA nAma pAsaMDatthA samahilA sAraMbhA sapariggahA / tesiM ca vADagassa majjhe devaulaM / tattha sAmI paDimaM Thio / taddivasaM ca phusiaM sIaM paDai / tesiM ca taddivase tattha jAgaro, tao samahilA gAyaMti / tattha gosAlo bhaNai - 'eso vi nAma pAsaMDo bhaNNai sAraMbho samahilo ya / savve vi ya miliyA gAyaMti naccaMti ya' / soya(u)meyaM ca so nIsArio tehiM / tao so bahiM(tahiM?) mAhamAse sIeNa satasAreNa acchar3a saMkacio / tehiM aNakaMpe(paMte)hiM paNo vi paisArio / to paNo vi bhaNai / puNo vi nIsArio / evaM tiNNi vArA nIsArio pa[isArio] ya / tao bhaNai - 'amhe phuDaM bhaNAmo tahA vi nIsArijjAmo' / tattha'NNehi bhaNNai - 'esa devajjassa koi pIDi(Dhi)yAvAhao chattadhArao vA Asi, to tuNhikkA acchaha, savvAujjANi khaDakhaDAveha, jahA se saddo na suvvai' / tao sAmI sAvasthi gao / tassa(ttha) sAmI bAhiM paDimaM Thio / tattha gosAlo pacchaDa - 'tubbhe bhikkhissaha?' siddhattho bhaNai - 'ajja amhamuvavAso' / so bhaNai - 'ajja ahaM kiM labhI(bhi)hAmi AhAraM ?' siddhattho bhaNai - 'tae ajja mANusamaMsaM khAiyavvaM' / so bhaNai - 'taM ajja jemissaM jattha maMsasaMbhavo natthi, kimaMga puNa mANusamaMsaM ?' so pahiDio / tattha ya sAvatthInayarIe piudatto nAma gAhAvaI / tassa siribhaddA nAma bhAriyA / sA ya maraMtaviyAiNI sivadattaM nAma nemittiyaM pucchai - 'kaha vi mama puttabhaMDaM jIvejjA ?' so bhaNai - 'jo sutavassI tassa [taM gabbhaM] suhumakhaMDIkayaM mahu-ghayasaMjoiyaduddheNa khIriM raMdhittA dehi / sagharassa ya aNNaohuttaM dAraM karejjAsi, mA so jANittA Dahissai / evaM te thirA puttA bhavissaMti' / tAe tahA kayaM / gosAlo ya hiMDaMto tIe gharaM paviTTho / tassa sA khIrI ghaya-mahu saMjuttA diNNA / teNa ciMtiyaM - 'ettha maMsaM kao bhavissai ?' tti / tAhe tuTeNi] bhuttA(taM) / gaMtuM bhaNai - 'ciraM ciraM nemittiyattaM kareMtassa navaramajja bhullo'si' / tao siddhattho bhaNai - 'na visaMvayai / [jai] na pattiyasi tA vamAhi' / tao teNa taheva kae diTThA nahAiyA avayavA / tAhe ruTTho taM gharaM maggai / tehiM vi [aNNaohuttadAraM] taM gharaM kayaM / teNa so na yANai / tao gavasaMto vi jAhe na labbhai tAhe bhaNai - 'jai mama dhammayariyassa tavateo atthi to Dajjhau bAhiriyA' / tAhe daDDA savvA bAhiriyA / ___tAhe sAmI halihugo nAma gAmo, taM [ga]o / tattha mahappamANo hale(li)harukkho / tattha sAvatthIe niggacchaMtassa pavisaMtassa ya satthassA''vAsaTThANaM ti taddiNe AvAsio sattho / sAmI vi tattheva kAussaggeNaM Thio / tehi ya satthiehiM rattiM sIyakAlo tti aggI jAlio / tao vaTTe pahAe uThThittA gayA / so ya aggI tehiM na vijjhAvio / ta[o] DahaMto sAmipAsaM gao so sAmi paDijjhAmei / gosAlo bhaNai - 'bhagavaM ! nAsaha, esa aggI ei' / sAmissa pAyA daDDA, gosAlo naTTho / tao sAmI naMgalA nAma gAmo, tattha gao / vAsudevaghare paDimaM Thio / gosAlo vi tattha Thio
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ [39] jANi DiMbharUvANi tattha khellaMti tANi kelipiyattaNao acchipaMpaNIo ucchalittA bIhAvei / tAhe tesiM dhAvaMta-paDatANaM jANUNi rigaDikkaM(jjaM?)ti / appegaiyANaM nAsigAo bhajjaMti / pacchA tesiM ammApiyaro AgaMtUNa taM piTuMti / so* bhaNai - 'devajjagassa bhaeNa ee nAsaMti' / tao aNNe vAreMti - 'alAhi, devajjagassa khamiyavvaM' / pacchA so bhaNai - 'ahaM hammAmi, tubbhe na vAreha' / siddhattho bhaNai - 'na ThAsi tumaM dussIlo, avassaM piTTijjasi' / tao sAmI Avatto nAma gAmo, tattha gaMtuM baladevahare paDimaM Thio / gosAlo vi taheva muhamakkaDiyAhiM bhesavei piTTei ya / tao tANi ceDarUvANi roviMtANi ammA-piUNaM sAheti / tehiM gaMtUNaM theccio gosAlo, taha vi na thakkai / tao te taM mottUNa bhaNaMtti - 'kiM eeNa pisAeNaM haeNaM ? eyaM se sAmi haNAmo jo eyaM na vArei / tao sA baladevapaDimA naMgalaM bAhuNA uppADiUNa uTThiyA / tao pAyavaDiyAe sAmi khAmiti / tao sAmI corAgaM nAma sannivesaM gao / tattha goTThiyabhattaM rajjhai, vaccai teNaMteNa bhagavaM / tao piTThiTThio gosAlo bhaNai - 'ajja ettha bhuMjAmo' / siddhattho bhaNai - 'ajja amhamuvavAso' / tao so tattha niguDittA paloei - 'kiM bhikkhAkAlo na vA ?' tattha ya corabhayaM / tAhe te jANaMti - 'esa puNo puNo paloei, manne esa coro hujjA' / tAhe so ni[saTuM ghettUNa ha]mmai / sAmI pacchanne acchai / tAhe gosAlo bhaNai - 'mama dhammAyariyassa jai tavo, to esa maMDavo Dajjhau' / DaDDo / tao sAmI kokAllugA(kalaMbugA)nAmasannivesaM gao / tattha ya pavvayanivAsiNo do bhAyaro - meho kAlahatthI ya / so kAlahatthI corehiM samaM dhADIe dhAvio / tao so pecchai sAmi gosAlaM ca / bhaNai ya - 'ke tubbhe ?' na ya te hammaMtA vi kiMci sAhiti / tAhe baMdhiUNa mehassa pesiyA / teNa ya sAmI kuMDaggAme diTThapuvvo tti pariyANiUNuTThieNa sAyaraM pUjittA khAmio tti / tatto sAmI ciMtai, chavvIsaimaDDajaNavayarajjesu / pAeNa suhavihAro, varanayara-akesu(?) te ya ime // rAyagiha-magaha 1, caMpA aMgA 2, tahA tAmalitti vaMgA 3 ya / kaMcaNapuraM kaliMgA 4, vANArasI ceva kAsI ya 5 // [prajJApanAsUtre manuSyapade-113] sAeya kosalA 6 gaya-puraM ca kuru 7 soriyaM kusaTTA ya 8 / [kaMpillaM] paMcAlA 9, ahichattaM jaMgalA ceva 10 // [114] bAravaI soraTThA 11, mihila videhA 12, kusaMbI vacchA ya 13 / naMdipuraM saMDibbhA(llA) 14, bhaddilapurameva mA(ma)layA ya 15 / [115] vairADa vaccha 16 varaNA acchA 17 taha kattiyAvai dasaNNA 18 / suttiyavaI ya cedI 19 vII(ya) bhayaM siMdhu-sovIrA 20 // [116] mahurA ya sUraseNA 21 pAvA bhaMgI ya 22 mAsa puravaTTA 23 / sAvatthI ya kuNAlA 24, koDIvarisaM ca lATA ya 26 // [117] * pacchA bhaNaMti - 'devajjagassa eso dAso, nUNaM na ThAti ThANe' iti A.ni.hA.vRttau /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ [40] seyaviyA [vi]ya nayarI, keyai(keyaya)addhaM ca AyariyaM(AriyaM bhaNiyaM) / jatthuppattI jiNANaM, cakkINaM rAma-kaNhANaM // [118] kammaM ca bahuM me tA, aNAriyadesesu khisaNAIhiM / ko(to)Demi lahuM gaMtuM, lhAsiyasamakkhajaNiehiM / lADhAo aNAvi(ri)yagayaM, sAmi daTThaNa va(ta)jjaNo najjaNo(dujaNo?) / na ya hasai husa(ssa)kkai, suNahe; dusahaM sahAvei // tattha vi calio sAmI / jayA(gao) puNNakalasaM nAma aNAriyagAmaM / tattha ya do corA lADhAvisayaM pavisiukAmA sammuhameMtaM sAmi daTuM *[avasauNo eyassa vahAe bhavau tti kaTTa asiM kaDDiUNa 'sIsaM chiMdAmi'tti pahAviA / sakkeNa ohiNA AbhoittA do vi vajjeNa hayA / evaM viharatA bhaddiyanayariM pattA / paMcamo vAsAratto // 5 // tattha cAummAsiyakhamaNeNaM acchati, vicittaM ca tavokammaM ThANAIhiM / / tatto bAhiM pArettA viharaMto gao, kayalisamAgamo nAma gAmo / tattha acchAriyabhattaM dijjai / ] * gosAlo bhaNai - 'vccaamo'| tao siddhattheNa 'amhamuvavAso' tti bhaNie so ceva [ta]ttha gao bhuMjAvio dahikaraM kaha vi na agghAi / tehiM bhaNiyaM - 'savvaM pi kUraM karaMbeha' / karaMbettA dinnaM / na ya so khAiuM skki| tao tesi sesaM tassevopari nakkhaMtANaM kulukalaMto naTTho / . tao sAmI jaMbUsaMDaM nAma gAmaM gao / tattha vi acchAriyabhattaM dijjai, navaraM tattha khIreNa kuuro| tahiM taheva gosAlo bhuMjittA naTTho / tao bhagavaM taMbAyaM nAma gAmaM gao / tattha naMdiseNA nAma therA bahussuyA bahuparivArA pAsAvaccijjA, te vi jiNakappassa parikammaM kareMti / sAmI vi bAhiM paDimaM Thio / gosAlo puNa tattha vi taheva pAsAvaccijjakhisAiyaM karei / so ya naMdiseNo taddivasaM taheva caukke paDimaM ThAi / pacchA tahiM ArakkhiyaputteNa coro tti kAuM bhallaeNa Ahao, ohinANaM jAyaM / sesaM jahA muNicaMdassa / tao gosAlo taheva kAUNA''gao / tao sAmI kUviyaM nAma sannivesaM gao / tatthA''rakkhiehiM herio tti kAuM sagosAlo gheppai bajjhai ya / tao jAo tattha logasamullAvo - 'aho devajjao rUveNa jovvaNeNa ya appaimo cArio tti kAuM gahio' / tattha ya vijayA [pa]gabbhA ya [pAsaMtevAsiNIo] bhaTTacArittapariNAmAo parivvAiyAo loyassa muhAo soUNa titthagaro pavvaio, 'so [e]so hojjA' [tti] ciMtiUNa gayAo / tao ta[ttha] daTThaNa tAhi sAmI moio - 'durappA ! na yANaha carimatitthagaraM siddhattharAyaputtaM ? ajja sakko tubbhaM rUsissai' tAhe mukko khAmio ya - 'na amhehiM nAyaM jahA esa paramesaro titthagaro' / tao sAmiNo vaccaMtassa do paMthA / tAhe gosAlo bhaNai - 'tubbhehiM samaM na vaccAmi / tubbhe mamaM hammamANaM na vAreha / tahA tubbhehiM samaM bahUvasaggaM / aNNaM ca, ahaM ceva paDhamaM hammAmi / tA ekkallao viharissAmi' / siddhattho bhaNai - 'tumaM jANasi' / tAhe sAmI vesAlimuho calio / so vi bhagavao phiDio annatto paDio / aMtarA ya * atra pAThatruTitaH / A.ni.hA.vRttyanusAraM pUritaH //
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ [41] chinnaTThANaM / tattha coro rukkhavilaggo paloei / teNa diTTho bhaNai - 'ekko naggo samaNo ei' / te ya bhaNaMti - 'so na bIhei, natthi hariyavvaM ti / ajja se natthi choTTikkao jaM amhe paribhavaI' / tao patto gosAlo / paMcahiM corasaehiM 'mAulo'tti bhaNaMtehiM patteyaM patteyaM bhiriDio sAieNaM / tao so ciMtei - 'varaM sAmiNA sahejjao, koi moei sAmi, tassa ya nissAe mama vi moyaNaM bhavai' / tAhe sAmi gavesiumAraddho / sAmI vi vesAli gao / tattha kammayarasAlAe'NunavittA paDimaM Thio / io ya tatthego kammakaro chammAse jAva olaggaMto laTTho laggo sohaNatihikaraNe AuhANi gahAya taM sAlamAgacchaMto sAmi [pA] sittA 'amaMgalaM mameso, tA AhaNAmi'tti pahAvio ghaNaM uppADiUNa / sakkeNa ya ohI pautto jAva pecchai tAva jhatti tIe ceva velAe sakko samAgamma tassevuvariM taM ghaNaM pADei, taha ceva mao / sakko vi vaMdittA gao / tao sAmI gAmAyaM nAma sannivesaM gao / tatthujjANe bihelae bibhelao NAma jakkho / so bhagavao paDimAThiyassa mahimaM karei / tao sAmI sAlisIsayaM nAma gAmaM gao / tatthujjANe paDimaM Thio / mAhamAso ya vaTTai / tattha kaDapUyaNA nAma vANamaMtarI sAmi daTThaNa teyaM asahamANI tAvasa(sI)rUvaM viuvvittA parihiyavakkalA jaDAbhAradhAriNI savvaM sarIraM pANieNa ullittA dehami uvariM sAmissa ThAuM dhuNai vAyaM ca viuvvai / jai anno hojjA to marejjA / taM ca tivvaM veyaNamahiyAseMtassa sAmiNo pANayakappaTThiyadiTThakhettamANo cauvvIsasahiyanavavarisalakkhaMto'tIyANAgayabhAvaviyANao jo avahI hoMto so savvaloyappamANo asaMkhejjavarisaMto'tIyANAgayabhAvapariccheyao saMjAo tti / __uvasaMtAe ya kaDapUyaNAe bhagavaM meDhiyaM(bhadiya) nAma nagaraM gao / tattha chaTheM vAsAvAsaM uvagao tti // 6 // ettha ya varisAkAle puNo vi chaThe mAse gosAlo milio bhagavao / tattha cAummAsakhamaNaM vicitte ya abhiggahe kuNai bhagavaM ThANAIhiM / bAhiM pArittA pacchA magahavisae viharai niruvasaggaM aTTha uubaddhie maase| tao sAmI AlaMbhiyaM nayariM ei / ettha sattamaM vAsA[rattamuvA]gao cAummAsakhamaNeNaM ||ch|7|| tao bAhiM pArettA kuMDAganAmasannivesaM ei / tattha vAsudevassa ghare sAmI paDimaM Thio / koNe gosAlo vi vAsudevapaDimAe ahiTThANaM muhe kAuM Thio / tassa ya pUjArao Agao taM pecchai tahA ThiyaM / tAhe so ciMtei - 'mA koi bhaNissai asahamANo dhario' / tao gAme jAiuM kahei - 'eha, pecchaha, bhaNihiha - rAgio' / te AgayA, diTTho piTTio baddho ya / tao aNNe tesiM ceva majjhe bhaNaMti - 'pisAo eso, kiM bajjhai ?' tAhe mukko / __ tao gao sAmI jattha maddaNA nAma gAmo / tattha baladevassa ghare aMto koNe paDimaM Thio / gosAlo muhe tassa niyaliMgaM dAuM Thio / tattha vi taheva hao baddho ya / tao puNo vi 'pisAo eso' tti kAUNa mukko / tao sAmI bahusAlago nAma gAmo, tattha gao / tattha sAyalaM (sAlavaNaM) nAma ujjANaM / tattha
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ [42] wwwwwwwwwwwwwwwwwwwww sAlajjA vANamaMtarI / sA bhagavao teyamasahamANA jahA kaDapUyaNA vANamaMtarI taheva bhagavao paDimAgayassa uvasaggaM karei / tAhe saMtA mahimaM karei / tao bhagavaM ta(ga)o lohaggalaM rAyahANi / tattha jiyasattU rAyA / so aNNeNaM rAiNA samaM viruddho| tassa cArapurisehiM sAmI sagosAlo gahio / pucchijjaMto vi na kiMpi kahai / tao herio tti kAUNa ranno atthANavaragayassa uvaTThavio / tattha ya uppalo aTThiyagAmAo puvvamevA''o ciTThai / so ya ANijjaMtaM daTThaNa bhagavaMtaM tikkhutto vaMdai / pacchA so bhaNai - 'na esa herio, kiMtu siddhattharAyaputto dhammacakkavaTTI esa bhagavaM / lakkhaNANi [se] pecchaha' / tao daTuM sakkAriUNa mukko / tao sAmI purimatAlaM ei / tattha vagguro nAma seTThI / tassa bhaddA bhAriyA / sA ya vaMjhA bahUNaM devINa ya bahuvihovAiyANi dAUNa suTTha parissaMtA / aNNayA sagaDaMmuhe ujjANiyAe gayA do vi egattha pAsaMti juNNadeulaM saDiya-paDiyaM / tattha mallisAmiNo paDimA, taM namasaMti / 'jai amha dArao dAriyA vA jAyai tA evaM ce[vaM] deulaM [navaM] karissAmo eyabhattANi ya hohAmi(mo)'tti bhaNittA NiggayA / tattha ya ahAsaMnihiyavANamaMtarIdevayAe pADiheraM kayaM / jAo bhaddAe gabbho / tao gabbhadiNAo ceva vagguro taM deulaM karAviumAraddho / tahA tattha tisaMjhaM pUyaM karei / pavvaiyagA ya alliyaMti / evaM so sAvago jaao| ___i[o] ya sAmI viharamANo sagaDamuhassa ujjANayassa [nagarassa ya] maggaMtarAe paDimaM Thio / vagguro ya hAo ullapaDao sapariyaNo mahAvibhUIe vivihakusumahattho AyayaNaM accao jAo / IsANo ya deviMdo puvvAgao sAmi vaMdittA pajjuvAsei vagguraM ca vaccaMtaM pAsai / bhaNai ya - 'bho vaggurA ! tumaM paccakkhatitthagarassa mahimaM na karesi tappaDimaM accao jAsi, jameso vIravaddhamANo'tti / tA''gao 'micchA mi dukkaDaM' kAuM khAmei, mahimaM karei / ____tao sAmI uNhAgaM vaccai / etthaMtarA vahU-varANi saMmuhamAgacchaMti / tANi puNa doNNi vi virUvANi udaMturANi ya / tattha gosAlo bhaNai - 'aho ! imo susaMjogo ! / avi ya - tattillo vihirAyA, jANai dUre vi jo jahiM vasai / jaM jassa hoi sarisaM, taM tassa biijjayaM dei // ' jAhe na ThAi tAhe [te]hiM piTTittA vaMsIkuDaMge chUDho / tattha Thio uttANao acchai / vAharai sAmi / tAhe siddhAttho bhaNai - 'sayaM khAmavaM kayaM tae' / tAhe sAmI gaMtuM adUre paDikkhai / pacchA te bhaNaMti - 'nUNaM esa devajjassa pIDhiyAvAhao vA chattadhArao vA Asi teNesa Thio' / tAhe mukko / tao pahiehi bhaNiyaM - 'suMdaraM tubbhehiM kayaM / juttameso devajjagassa paDicArago mukko' / ___ tao sAmI gobhUmi vaccai / tatthaMtaraM(rA) aDavI ghaNA / tIe sayA gAvIo cariti teNa gobhUmI / tattha gosAlo govAlae bhaNai - 'are re milecchA ! esa paMtho kahiM vaccai ?' / [tAhe te govA bhaNaMti - 'kIsa akkosasi ?' tAhe so bhaNai - 'asUyaputtA ! khauraputtA ! suTTha akkosAmi' / tAhe tehiM milittA piTTittA baMdhittA vaMsIe chUDho / tattha aNNehiM puNo moio jiNuvasameNaM / ] tao sAmI sagosAlo rAyagihaM gao / tattha'TThamaM vAsArattaM ||ch| 8 //
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ [43] tattha cAummAsakhamaNaM, suddhabhUmIe vicitte abhiggahe kAuM bAhiM pArittA sarayadiTThataM karei samaIe jahA 'egassa kuTuMbiyassa bahugo sAlI jAo / tAhe so paMthie bhai "tubbhaM hiyaicchiyaM bhattaM demi, mama sAli chu (lu) Naha" / evaM so uvAeNa luNAvei / evaM ceva mama vi bahu kammaM acchai / evaM sahAiehiM nijjarAveyavvaM / te ya aNAriyadesesu vajjabhUmipabhiIsu bhavaMti 'tti vihario tattha sAmI / o aNAyariyajaNA hIlaMti niMdaMti tahA suNahe chucchukArettA bhati 'samaNaM kukkurA ! Dasaha ' evamAraM / tahA vasahI vi na labbhai tti sIyavAyAbhihao bhagavaM tattha chammAse jAva viseseNa aNiccajAgariyaM bhAvemANo viharai // [ esa navamo vAsAratto ] ||cha ||9 // - bhaNNai tao niggao paDhamasarae siddhatthapuraM gao / siddhatthapurAo kummagAmaM saMpaTThio / tatthaMtarA tilatthaMbao, taM daTThaNa gosAlo bhai 'bhagavaM ! esa tilatthaMbao kiM nipphajjihI [na vA] ?' [ sAmI bhaNai nipphajjahi / ] ee satta tilapupphajIvA uddAttA egAe tilasiM [ guliyAe vaccAyAhiMti' / ] gosAleNa asaddahaMteNa osariUNa saleTTugo uppADio egaMte paDio / ahAsaNNihiehiM ca vANamaMtarehiM 'mA bhagavaM micchAvAI bhavau' tti variseNa AsAsio / tao bahuligAe gAvIe AgayAe khureNa paiTThio / puNo pupphANi jAyANi / tao bhagavaM kummagAmaM saMpatto, jassa bAhimAyAvei bAlatavassI vesiyAyaNo tti vesiyAyaNakahA -- - -- - caMpA nayarIe rAyagihassa [ya] aMtarA gobbaragAmo / tattha gosaMkhI nAma koDuMbio / so tesiM ahivaI AbhIrANaM / tassa bahu( baMdhu ? ) maI nAma bhajjA aviyAurI / io ya tassa adUrasAmaMte gAmo corehiM o / taM haMtUNaM baMdiggahaM ca kAuM pahAviyA corA / tattha ya egA acirapasUIyA paiMmi mArie itthI ceDeNa samaM gahiyA, taM ceDaM chaDDAviyA / so ceDao teNa gosaMkhiNA gorUvANaM gaeNa diTTho / kahio ya appaNiyAe mahilAe dinno, tattha ya pagAsiyaM jahA 'mama mahilA gUDhagabbhA Asi' / tattha ya chagalayaM mArittA lohiyagaMdhaM kArittA sUyAnevatthaThiyAe savvaM [jaMkAyavvaM ] taM kIrai / so vi tAva saMvaDDa / sA vi se mAyA caMpAe vikkIyA, vesiyAe therIe gahiyA 'esA mama dhUya'tti / tAhe jo gaNiyANaM uvayAro taM sikkhAviyA / sA tattha suTru pasiddhA gaNiyA jAyA / soya gosaMkhiyassa putto taruNo jAo / ghayasagaDe [NaM] caMpaM gao savayaMso / tattha pecchai nAgarajaNaM jahicchamabhiramaMtaM / tassa vi [i]cchA jAyA- 'ahaM pi tAva ramAmi' / so tattha gao vesAya [ya]Ne jattha sA ceva se mAyA acchai / abhiruiyamollaM dei / viyAle [ya] NhAya-vilitto vaccai / tattha ya vacvaMtassa aMtarA pAo pAo amejjheNa litto / so na yANai keNA'vi litto / etthaMtaraMmi ya kuladevayA ' mA akiccamAyarau, bohemitti duvArakoDDagAe [gA]viM savacchiyaM viuvviUNa ThiyA / tAhe so taM pAyaM vacchassuvariM phusai / tAhe so vacchao bhai 'ammo ! esa mamovari gUhavilittaM pAyaM phusai' / tAhe sA gAvI mANusIe bhAsAe bhaNai 'kiM tumaM puttA ! addhiiM karesi ? eso ajja mAyAe samaM saMvAsaM gacchai / tA esa erisaM akiccaM vavasaMto aNNaM kiM na kAhii ?' tAhe taM soUNa tassa ciMtA samuppaNNA / 'gao pucchIhAmi' / paviTTho puccha ' kA tujjha - -
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ [44] uppattI ?' sA bhaNai - 'kiM tujjha uppattIe ?' mahilAbhAvaM dAvei / so bhaNai - 'annaM pi ettiyaM mollaM demi, sAhasu sabbhAvaM' / tAhe savahasaviyAe savvaM siTuM / tAhe so niggao saggAmaM gao ammA-piyaro pucchai / te vi na kaheMti tAhe tAva aNasio Thio jAva kahiyaM / tAhe so taM mAyaraM muyAvettA vesAyayaNAo pacchA virAgaM gao 'eyAvatthA visaya'tti pANAmAe pavvajjAe pavvaio, teNa jAo vesiyAyaNo tti / viharaMto ya taM kAlaM kummaggAme AyAvei / tassa ya chappayAo jaDAhito AiccakiraNatAviyAo paDaMti / so ya jIvadayAe paDiyAo vi tAo sIse chuhai / taM gosAlo daTThaNa osarittA tattha gaMtUNa bhaNai - 'kiM tumaM muNI [muNi]o uyA[hu] jUyAsejjAyaro ?' evaM ca bahuso bhaNaMtassa ruTTho vesiyAyaNo teulesaM nisirai / taM ca daTuM bhaeNa pukkAreMto sAmisammuho dhAvio gosAlao / tao sAmiNA gosAlassa aNukaMpaNaTThAe vesiyAyaNassa ya usiNateyapaDihaNaNaTThAe sIyaliyAteyalesA nIsAriyA / sA ya jaMbuddIvaM abhitarAo veDhei / iyarA ya tIe pelliyA pAsesu paribbhamaMtI sIyalAe kameNa vijjhAviya tti / tAhe sAmissa riddhi pAsettA samIvamAgamma bhaNai - 'bhagavaM ! na mae jANiyaM jahA tumhameso siiso| tA savvaM khamaha me ducciNNaya' / khAmittA ya gao vesiyAyaNo saTThANaM ti ||ch| vesiyAyaNo tti gayaM // gae ya vesiyAyaNe gosAlo sAmimApucchai - 'kimeso jUyAsejjAyaro bhaNai ?' sAmiNA kahiyaM / tAhe cojjio pucchai sAmi jahA - *['kiha saMkhittaviulateyalesso havai ? bhagavaM bhaNai - 'je NaM gosAlA ! chaTuM chadreNa aNikkhitteNaM tavokammeNaM AyAveti, pAraNae saNahAe kummAsapiMDiyAe egeNa ya viyaDAsaNeNa jAvei jAva chammAsA se NaM saMkhittaviulateyalesso bhavai' / aNNayA sAmI kummagAmAo siddhatthapuraM patthio puNaravi tilathaMbagassa adUrasAmaMteNa vItIvayai / pucchai sAmi jahA -] 'bhagavaM ! na nipphaNNo so tilatthaMbo' / sAmI bhaNai - 'esa so nipphaNNo ciTThai' / tao tamasaddahamANo gaMtUNa tilasiMgaliyaM hatthe[Na] phoDettA tile gaNamANo taheva satta tile daTTaNa bhaNai - 'jeNa jahA bhaviyavvaM taM bhavai, [na] annahA' / tao tassa jamuddiTuM sAmiNA Asi jahA, 'saMkhittaviulateyaleso evaM havai', tannimittaM so sAmi mottUNa sAvatthIe kuMbhagArasAlAe Thio / tao tattha Thio taheva tavaM kAUNa siddhaleso viNNAsaNatthaM bAhiM gaMtUNa dAsIe kUvataDatthAe pAsaMtIe ceva kovajaNaNatthaM jalabhariyakuMbhaM kakkarayaM pakkhivittA kANei / tao sA taM daTThaNa akkosiumADhattA / tao rosAviTTho gosAlo sahasa tti taM teulesAe Dahai / tao tattha jAyapaccao gosAlo cauvvIsaivAsapariyAo AjIvigasaMghaparivArio viharai / tao pAsasAmipaDisIsA ime chaddisAyarA vayabhaTThA miliyA, taM jahA - 1. soNo, 2. kaliMdo, 3. kaNiyAro, 4. acchiddo, 5. aggivesAyaNo, 6. ajjuNo / te ya gosAlassa aTuMgamahAnimittaM vayai(vayaMti) tti / tao gosAlo teNa aTuMgamahAnimitteNa teulesAe ya dappio samANo loyamajjhe ajiNo vi 'ahaM jiNo'tti pannaveMto viharai tti ch| tao bhagavaM vesAlinagari viharai / tattha saMkho nAma gaNarAyA siddhatthassa raNNo mitto / so taM * atra pAThavuTitaH / Avazyaka-cUrNyanusAreNa pUritaH /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ [45] pUei / pacchA vANiyaggAmaM pahAvio / tatthaMtarA gaMDaiyA nAma naI / taM sAmI nAvAe uttiNNo / tao nAviyA sAmi nAvAmollaM maggaMti / tattha saMkharanno bhAiNijjo citto nAma dUyatteNa vANiyavaTTAe nAvAkaDaeNa ei / tAhe teNa moio| tao vANiyaggAmaM gao / tassa bAhiM paDimaM Thio / tattha ANaMdo nAma sAvao chaTuM chaTeNa AyAvei / tassa ohinnANaM samuppannaM, jAva pecchai titthayaraM / vaMdai bhaNai ya - 'aho sAmI parIsahe ahiyAsei / eccireNa kAleNa tubbhaM kevalanANaM uppajjihi'tti kahei / tao sAmI sAvatthI( tthi) go| tattha dasamaM vAsArattaM ||ch|10|| vicittaM ca tavokammaM tattha kAussaggAI karei / tao mANusaTThiyaM(sANuyaTThiyaM) nAma gAmaM gao / tattha vicittaM kAUNa tavokammaM ANaMdassa gAhAvaissa ghare bahuliyAe dAsIe rasoyaNIe bhAyaNANi khaNIkareMtIe dosINaM chaDDeukAmAe sAmI paviTTho / tAe bhaNiyaM - '[kiM] bhagavaM ! aTTho ?' sAmiNA pANI pasArio / tAe paramAe saddA(ddhA)e diNNaM / paMca divvANi pAubbhUyANi / tao sAmI daDhabhUmiM gao / tIse bAhiM peDhAlaM nAma ujjANaM / tattha polAsaM nAma ceiyaM / tattha ya aTThamaNa bhatteNa IsimavaNayakAo lhukke(lukkhe)gapoggalaniruddhadiTThI ciTThai / ___io sakko devarAyA bhagavaMtaM ohiNA Alo(bho)ettA sabhA[e] suhammAe atthANIvaramajjhagao sAmissa namokkAraM kAUNa bhaNai - 'aho ! bhagavaM telokkaM abhibhUya Thio, na sakko keNai deveNa vA dANaveNa vA cAle' / tattha ya saMgamo nAma sohammakappavAsI devo sakkasAmANio abhvsiddhio| so bhaNai - 'aho ! devarAyA rAgeNa ullavei / ko mANuso deveNa na cAlijjai ? ahaM cAlemi' / taM ca sakko na vArei - 'mA jANihI jaM paranissAe bhagavaM tavokammaM karei' / ahavA bhaNiyavvaM 'bhagavao avassamuvasaggehiti' / bha[Ni]yaM ca - uvasagga-gabbhaharaNaM, itthItitthaM abhAviyA parisA / kaNhassa avarakaMkA, avayaraNaM caMda-sUrANaM // [titthogAlIprakIrNake 888] harivaMsakuluppattI, camaruppAo aTThasayA siddhA / assaMjayANa pUyA, dasa vi aNaMteNa kAleNaM // [titthogAlIprakIrNake 889] tao saMgamao saMpatto dhUlivarisaM varisei / teNa ya sAmI pUriyasavvasotto nirussAso jAo / taha vi jhANAo na calio // 1 // tao kIDiyAo viuvvai / tAo vajjatuMDehiM ekkasottAo [aNupavisittA aNNeNa] sotteNa nIsaraMtIo cAliNIsarisaM sAmi kuNaMti / taha vi na calio // 2 // tAhe use viuvvei / te tikkhatuMDehiM DasaMti / taha vi na calio // 3 // tAhe ghava(ya)hillAo viuvvai / tAhiM [pi] na calio // 4 // tAhe vicchue viuvvai / te kaMTaehiM vicaMti / taha vi na calio // 5 // tao naule viuvvai / te tikkhadADhAhiM sarIraM khaMDaMti / taha vi na calio // 6 / tao sappe viuvvai / te uggavisA DAhajjarakAragA DasaMti / taha vi na calio // 7 // tao uMdure viuvvai / te sarIraM kuruDittA mutteNaM siMcaMti / taha vi na calio // 8 / tao hatthirUvaM viuvvai / so suMDAe ucchAlettA paDataM tikkhadaMtehiM vidhiUNa bhUmIe pADiya mutteNaM siMcaMto calaNehiM malai / taha vi na calio // 10 / tao pisAyaM viuvvai / so vivihaM bIhAvei / taha vi na calio // 11 // tao vagdhaM viuvvai / so naha-dADhAhiM phAlittA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [46 ] kAiyAe siMcai / taha vina calio | 12| tao siddhatthaM viuvvai / so 'ehi putta ! mA mA maM chaDDeha' tti kaluNANi vilavai / taha vi na calio || 13 | tao tisalaM viuvvai / sA vivihaM vilavai / taha vina calio // 14) tao khaMdhAvAraM viuvvai / tattha ya sUvayAro pattharAbhAve bhagavao pAyANamuvari varayaM caDAvittA majjhe ariMga pajjAleMto raMdhai / taha vi na calio || 15 | tao AheDiyaM vivva / so paMjaratthe pakkhiNo bhagavao bAhu-gala-kannesu olaei / te ya tuMDehiM vidhittA mutta-purIsaM vosiraMti / taha vina calio || 17 | tao AvattavAyaM viuvvai, jeNa cakkamiva bhamADijjai / taha vina calio || 18 | tao 'mAremi'tti saMpahArittA bhArasahassaga (ma ) yaM golayaM uvari pakkhivai, jo maMdaraM pi cUrejjA / teNa ya bhagavaM tAva bhUmIe nibuDDo jAva hatthaggAI / taha vina calio // 19 // tao citai 'na sakkA esa mAreDaM, tA saMpayamaNulome uvasagge karemi / tao pabhAyaM viuvvai / taMmi logo hiMDato bhai 'devajjagA ! kimajjA'vi acchasi ?' bhagavaM pi 'na tAva pabhAi [jAva sabhAvao pabhA]yaM'ti nANeNa jANaMto na calio / tao sakAmAmararamaNIramaNIyaM pecchaNayamuvadaMsaMto bhai 'tuTTho mi tujjha bhagavaM ! kiM demi ? saggaM mokkhaM vA te sarIraM nemi ? tinni vA loe tujjha pAesu pADemi ?' taha vi na calio ||20| - - - evamegarAIe bhagavao vIsaM uvasagge saMgamao kAUNa nivviNNo ciMtei - 'puNo karissAmi' / o sAmI vAlugA nAma gAmo, calio / tatthaMtarA pAMca corasae viuvvai, vAlugaM ca, jattha khupijjai / tao corehiM vajjasarIrehiM 'mAulo mAulo 'tti bhaNatehiM tArisaM sAyayaM diNNaM jAriseNa pavvayaM (yA?) vi phuTTejjA / tao jANuppamANaM vAluyAe khuppaMto vAluyAe gAmaM gao / tattha sAmI bhikkhaM hiMDaMto saMgameNa AvariyarUvo taruNIo daTThUNa kANakkhiyAo dei / [tAo hammaMti / ] o bhagavaM subhomaM gao tattha vi saMgamaeNA''variyarUvo bhikkhaTuM paviTTho mahelANaM aMjalIo kare / pacchA loeNa piTTijjai / tao bhagavaM pu( su )cchettAgAmaM gao / tattha vi bhikkhatthaM paviTTho saMgamaNA''variyarUvo siDiMgo va hasaMto gAyaMto taruNINa kAla (Na) kkhiyAo gAlIo ya deMto loeNa piTTijjai / o sAmI malayagAmaM gao / tattha bhikkhatthaM hiMDato saMgamaeNA''variyarUvo ummattapisAo vva mahellANaM piTThao dhAvai / tahA DiMbhage chArakayAraM saMmuhaM pakkhivaMte tAsiMto tUsaTThAIhiM haNai / tao loeNa piTTijjai / o sAmI hathisIsayagAmaM gao / tattha bhikkhaM hiMDato saMgamaeNA''variyarUvo aithaddhaliMgo mahiliyANa piTThao dhAvai / tao sAmI gAmassa bAhiM gao / tattha vi jattha jattha itthIo pecchai tattha tattha thaddhaliMgo saMjAyamANo ciMtei 'aho ! gADhamesa saMgamao uDDAhamaNesaNaM ca karei / tA na vasa pavisissAmi'tti kayanicchao bAhiM caiva kAussaggeNa Thio / tao saMgamo hasiumAdatto 'jANAmi saMtisaMtaM tumaM jai ThANAo Na calihisi' / - etthaMtaraMmi tatthevA''gaeNa sakkeNaM thaddhaliMgo ceva bhagavaM vaMdio sakkArio ya / tappabhiI ca paMcAla ti vA DhoMDhasivo tti vA dIhapiTTo tti vA bhaMDasivo tti vA nAmeNa tahArUvo ceva logeNa devo paTThA /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ [47]] Ammmmm ___ tao sAmI tosaligAma gao / tattha bAhiM kAussaggeNa Thio / tao saMgamao - 'na esa vasimaM pavisai / tA bAhiM Thiyasseva saMpayamuvasagge karemi'tti ciMtitA khuDDagarUvo hoUNa gahiyakhattapADaNovagaraNo gAmamajjhe gaMtuM khattaM pADei / tao logeNa dalR piTTijjato bhaNai - 'mA maM piTTeha / jaM mamovajjhAo bhaNai tamahaM karemi' / loo bhaNai - 'kattha so ciTThai ?' tao gaMtUNujjANe bhagavaMtaM daMsei / [tao] logeNaM bahuvihaM piTTittA bhagavaM mAraNatthaM nIsAriya(o) / tattha bhUilo nAma iMdajAlio / teNa sAmI kuMDaggAme diTTho Asi / tao paccabhijANittA so bhaNai - 'bho ! siddhattharAyaputto esa bhagavaM, tA mA uvaddaveha' / tao vaMdittA khAmittA ya logeNaM so khuDDago gavesio / na ya diTTho / tao nAyaM jahA koi devo bhagavao uvasaggaM karei / tao sAmI mosaligAmaM gao / tattha vi bhagavao samIve khattapADaNovagaraNANi viuvvittA appaNA khuDDagarUvo houM gAmamajjhe gaMtUNaM khattapADaNaTThANaM saMgamao nihuyaM joyai / tao logeNa daTThaNa bhaNio - 'kimettha joesi ?' so bhaNai - 'mama dhammAyario rattIe ettha gaMtUNaM khattaM khaNihI / tassa mA kaMTayA bhajjaMtu tti paDhamameva suhellayaM karemi' / logo bhaNai - 'kattha so dhammAyario ?' tao teNa taheva bAhiM gaMtUNa daMsie loeNa diTThANi khattovagaraNANi / tao ghettUNA''NIo bhagavaM / tattha ya sumAgaho nAma raTThio, so ya bhagavao piumitto / teNa daTuM mellAvio / tao sAmI tosaliM nAma gAmaM gao / tattha vi taheva gahio, navaraM ukkalaMbiumADhatto / tao tuTTA rajjU / evaM satta vArA jAva tuTTA rajjU / tao samAgaMtUNa [ka]hiyaM tosalikhattiyassa / so bhaNai - 'muMcaha eyaM, jai(o) acoro niddoso ya eso / taM ca khuDDagaM gavesaha' / na ya so [jo]ijjato vi dIsai / tao nAyaM jahA kAi uso(kAi esA) devamAyA / tao sAmI siddhatthapuraM gao / tattha vi saMgamaeNa tahAkae coro tti kAUNa logeNa gahio / tattha ya kosio nAma heDAuo / teNa ya kuMDapure sAmI divo Asi tti paccabhijANittA moyaavio| tao sAmI goulaM gao / tattha ya taddivasamasavo, savvattha khIrI raMdhijjai / tao sAmI 'bahaM kAlamuvasaggeMtassa saMpayaM nivvinno saMgamao bhavissaI'tti saMpahArittA nikkhaMtu goule gao / puNo vi saMgamae aNesaNaM kuNamANe sAmI dinnovaogo addharhiDio ceva niyatto bAhiM paDimaM Thio / tattha saMgamao ohiNA Abhoei - 'kimesa bhaggapariNAmo na vA ?' tao taheva suddhapariNAmaM bhagavaMtaM daTThaNa ciMtei - 'jo chahiM mAsehiM mamovasaggaMtassa vi na calio so kahaM saMpayaM cha(ca)lissai ?' tti niyattacitto pAesu paDittA - 'saccaM jaM sakko bhaNai'tti vottuM 'savvaM khAmeha bhagavaM / ahaM bhaggapainno tubbhe ya samattapainnA / saMpayaM niruvasaggaM viharaha' / sAmI bhaNai - 'bho saMgamayA ! nA'haM kassai AesakArI / icchAe ceva caremi' / ___ tao sAmI bIyadivase tattheva goule hiMDaMto vacchavAlatherIe Usa[va]divase duddhAbhAveNaM taMmi diNe raddhakhIrIe chaNhaM mAsANaM pArAvio / pAubbhUyANi paMca divvANi / / io ya sohamme kappe savvesi devANaM [uvviggamaNANaM] samAgao saMgamao / taM ca daTThaNa sakko paraMmuho Thio bhaNai - 'bho bho devA ! na eeNaM ahaM cittarakkhA vi kayA jaM titthayaro AsAio /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [48] tA eso asaMbhAso nivvisao ya kIrau' / tao saMgamao sAgarovamAugaseso nIsArio jANaeNa vimANeNaM devIhiM sahA''gaMtumuvari merucUliyAe Thio / paiTThio ya tahA sakkeNa sAmI mahAvIro nAma / tao sAmI AlabhiyaM gao / tattha vijjukumAriMdo mahimaM kAUNa thovovasariMga kevalanANuppatti vAgarei / tao sAmI seyaviyaM gao / tattha harissaho mahimaM kAUNa vaMdai / tao sAmI sAvatthi gaMtUNa bAhiM paDimaM Thio / tattha ya logo bhagavaMtamavaganniya khaMdapaDimAe rahajattaM kAumADhattA / tao sakko diNNovaogo taM paDimamaNupavisittA bhagavaMteNaM patthio / logo tuTTho bhaNai - 'devo sayameva rahe caDissaI' / jAva sAmi gaMtUNa vaMdai tAva so logo 'esa [deva]devo'tti akkhittacitto bhagavaMmahimaM karei / tao sAmI kosaMbiM gao / tattha caMdasUrA savimANA vaMdati / tao sAmI vANArasiM gao / tattha sakko vaMdai / tao sAmI mihilAe nagarIe gao / tattha jaNago rAyA pUrva karei / dharaNiMdo ya piyapucchao ei / tao sAmI vesAliM nagariM gao / tatthekkArasamo vAsAratto ||ch| 11 // tattha ya aNunnaviya uggahaM devaule paDimAe Thio jinnaseTThiNA diTTho / taM daTThaNa aIva seTThissa bhattI samuppaNNA - 'aho ! bhayavao sommayA nippakaMpayA !' / ahiMDaNeNa ya nAo cAummAsiyabhiggaho seTThiNA / aikkaMtA cattAri mAsA / patto pAraNae / diTTho bhikkhAgoyaraM pai calio bhagavaM / samuppaNNo seTThissa maNoraho - 'aho dhanno'haM jai me bhagavaM gehe AhAragahaNaM kareI' / gao turiyaM gehaM, pavaDDamANasaMvego ya bhayavao AgamaNaM paloeuM payatto / bhayavaM pi addINamaNo [gao] goyaraTThiIe ahiNavaseTThigehaM / teNa vi bhayavaM[taM] pAsiUNa jahicchAe davAviyaM kummAsAibhoyaNaM / pattaM visesao / samunbhUyANi divvaanni| addha terasahirannakoDIo nivaDiyA vasuhArA / kayapunno tti pasaMsio loehi ahiNavaseTThI / [jiNNaseTThI] vi bhayavao pAraNayaM suNeUNa avaTThiyapariNAmo jAo / bhayavaM pi bhUyANaMdeNa asurakumAriMdeNa nANuppattiM vAgariUNa suhavihAraM pucchio vesAlIo vihario tti / Agao ya pAsAvaccijjo kevalI taMmi ceva divase vesAli / muNio logeNaM / niggao ya tassa vaMdaNavaDiyAe / vaMdiUNa ya vasuhArAvuttaMtavimhieNa loeNa pucchio kevalI - 'bhayavaM ! imIe nayarIe ajja loyANaM majjhe ko mahaMtapuNNasaMbhArajjaNeNa kayattho ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'jinnaseTThI' / logeNa bhaNiyaM - 'na teNa bhayavao pAraNayaM kayaM, na ya tassa gehe vasuhArA nivaDiyA / tA kahameyaM ?' / bhayavayA bhaNiyaM - 'kayaM ceva bhAveNaM, jao tasseriso kusalapariNAmo Asi jeNa jai thevavelAe titthayarapAraNagassa vuttaM suNeto tA pavaDDamANasaMvegayAe kammaM khaviUNa kevalaM pi pAveto' / ___ 'avi ya, bhAviyaM teNa saddhAe(i)saeNa niruvahayamokkhadhI(bI)yaM, ao mahaMtapuNNasaMbhArajjaNeNa so kayattho tti / pAraNagakAragassa u ahiNavaseTThissa na tAriso pariNAmo ao na tahA kayattho / vasuhArAnivaDaNaM ca egajammiyaM thevapaoyaNaM' ti // sAmI vi tao viharaMto gao suMsumArapuraM / tattha vi asoyasaMDe ujjANe asoyavarapAyavassA'ho puDhavisilApaTTagovari aTThamabhattio kAussaggeNa jAva ciTThai tAvA''gao camariMdo tti ||ch| camariMdakahA bhaNNai -
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ [49] iheva jaMbuddIve bhArahe vAse viMjhagiripAyamUle nAgasannivese hotthA / tattha ya hirannasuvannAisamiddho pUraNo nAma gAhAvaI / so ya kayAi majjharatte ciMtai - 'atthi me puvvajjiyANaM sukayANaM phalaviseso jeNA'haM savvasuttho / tA saMpayaM pi juttaM me sukayajjaNaM' / taMnimittaM ca jaM jahA kAhI taM tahA savvaM saMpahArei / tao pahAe suhi-sayaNa-pariyaNAivaggaM AmaMtittA sammANittA ya viuleNA'saNa-pANAiNA tappurao jeTTaputtaM kuDuMbe ThAvai / ApucchittA ya te savve sayaM kAriyaM caukoTThayaM dArumayaM paDiggahaM geNhai / tao diTThadeva-nara-tirikkhajAINaM paNAmakaraNeNaM pANAmA nAma jA pavvajjA tIe pavvaio ya pUraNo jAvajjIvaM ca gahiyAbhiggaho so chaTuMchaTeNaM tavokameNaM aNikkhitteNaM tavaM karei / pAraNagadiNe caukoTThayaM paDiggahaM gahAya bhikkhaM bhamittA jaM paDhame koTe paDai taM pahi-dINANAhANaM dei / jaM docce taM kAgasuNagAINaM, jaM tacce taM maccha-kacchabhAINaM, jaM cautthe paDai koTThae taM appaNA AhArei / evaM cA'Iva khINasarIro pUraNo avasANakAle bebhelasannivesassa uttara-puratthimaM disAbhAgaM gaMtUNa bhattaM paccakkhAi / ___etathaMtaraMmi asuranikAyeMdassa camaracaMcA nAma rAyahANI aNiMdA Asi / tIe ya so pUraNo bAlatavassI duvAlasavarisANi jAva savvaM pi tAvasavayaM sevittA mAsaM ca pAliyANasaNo mariUNa uppanno sAgarovamAU camaro nAma iMdo / samuppaNNametto cevohiNA sohamme kappe sohamavaDiMsae vimANe sakkaM sIhAsaNagayaM vajjapANiM sAisayamahAvibhUI niyasIsovari divvAiM [bhogAiM] bhuMjamANaM pAsai / tao niyaparivArAsure saddAvittA bhaNai - 'ko esa bho devANuppiyA ! apatthiyapatthio ?' te bhaNaMti - 'sakko deviMdo' / teNa bhaNiyaM - 'anno khalu bho ! so sakko deviMdo, anno so camaro asuriMdo / tA sayaM gaMtuM sakkamimaM aIvovaddavemi tti mamicchA' / souM cemaM vArio sesAsurehiM / tahA vi dappAo gahAyA''uhasAlAo phaliya(pariha)rayaNaM calio camaro / ___ jaMti ya jayA deviMdAsAyaNatthaM asuriMdA tayA avassaM jiNaM vA jiNaceiyaM vA susAhuM vA saraNaM kuNaMti tti ThiI / teNohiNA mahAvIraM daTThaNA''gao purimatAle camariMdo / mukkaphaliha(pariha)rayaNo ya sAmi vaMdittA bhaNai - 'bhayavaM ! tujjha nissAe suTTha vicchAyaissaM sakkaM / tao puNo phaliha(pariha)rayaNamAdAya turiyamasaMkhejjANaM dIva-samuddANaM majhamajjheNaM gaMtumuppaiuM vittAsiMto joisagaNaM jiNittA vesamaNAidisApAle jeNeva sohamme kappe sohammavaDiMsayaM nAma vimANaM teNevA''gamma egaM pAyaM paumavaraveiyAe ThavittA bIyaM suhammAe sabhAe karei / tao phaliha(pariha)rayaNeNiMdakIlaM tikkhutto akkhoDittA mahayA saddeNevaM vayAsI - 'kahiM NaM bho ! sakko deviMdo ?' souM cemaM asuyapuvvaM pharusagiraM nAuM ca 'camaro'tti Asuratto sakko evaM vayAsI - 'ahaM so camarA ! apatthiyapatthayA ! sakko, jao tumaM ajja na bhavasi' / [tao] taheva sIhAsaNagao jAlAsahassAI muyaMtaM bhayaMkaraM camarassa vahAe vajjaM nisirai / taM ca camaro vajjamabhimuhamAgacchaMtaM pecchiya bhaubbhaMtacitto saMbhaggamauDADovo uDDapAo ahosiro kakkA(kkhA)seyaM piva muyaMto turiyaM jeNeva bhagavaM vIro teNevA''gaMtuM 'saraNaM'ti pajaMpamANo bhagavao doNhaM pAyANaM aMtare paviTTho / sakko vi vajjaM pesittA 'naMtthi khalu duraMtAsAyaNANaM jiNa-ceiya-sumuNINaM annayaranissaM viNA sohammAgamaNasAmatthaM / camariMdassa AsAihIyaMtassa saraNIkayaM jiNAiyaM pi vajjaM viphuriyamai(vipphurai'-ii) jAvohiM pauMjai tAva pecchai mahAvIranissaM / tao 'hA hA hao'hamaMsi'tti kaTTa
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [50 ] vajjANumaggeNa turiyamAgaMtuM bhagavao cauraMgulAsaMpattaM vajjaM muTThIe gehai / tammuTThivAeNa vIiyANi bhagavao saggANi / tao sakko tipayAhiNittA vaMdittA sAhittA ya jahAvaTThiyavuttaM tivihaM pi sammaM khAmei sAmi / tao ya tappaesAo gaMtuM IsANadisAbhAgaM tattha vi rosanijjAmaNatthaM bhUmiM vAmapAeNa tivveNaM (tivelaM?) dAlittA bhaNa 'mukko sitA ca [ma] rA ! mahAvIrassa pahAveNaM / natthi te saMpayaM mamAu bhayaM / tao o sakko saTTA / - bhaNai camaro vi nirucchAho tao gaMtuM camaracaMcAe jAvovaviTTho camarasIhAsaNe tAva vicchAyaM taM da sAmANiyAidevA bhaNati 'sAmi ! kiM tubbhe vimaNA dIsaha ?' camariMdo vi savilakkho savvaM sAhittA 'bhaddaM bhavau devANuppiyA ! bhagavao mahAvIrassa, jappahAveNa haM mukko kuvi [ e ]NA'vi sakkeNihA''gao nirAbAho, tA taM gaMtUNa saMpayaM vaMdAmo' / tehiM vi 'evaM karemo'tti vutte camariMdo saparivAro puNo vi Agao sAmimUlaM / tao vi (ya) sammaM sAmiM tipayAhiNittA vaMdittA khAmittA ya sAmissesANadisA [ bhA] e daMsei divvaM pekkhaNayaM / tao gao saTTANaM ti / - sAhihI ya savvaM pi imaM camariMdacariyaM sAmI saMpattakevalo rAyagihe samosaraNe puNo vi takkayaM divvapekkhaNayaM daddhuM 'bhagavaM ! kahamesA'NeNa divvA deviDDI patta'tti pucchaMtassa goamassa / puNo ya 'bhagavaM ! kahimeso io cuo bhavissai ? tti pucchaMtassa sAhihI tasseva jahA 'mahAvidehe sijjihi 'ti // cha | camariMdo tti gayaM // cha - o sAmI bhogapuraM i / tattha mAhiMdo nAma khattio 'sAmi khajjUrIdA (DA) laeNa AhaNAmitti pahAvio / etthaMtare saNaMkumAriMdo Agao / teNa dhADio tAsio ya | piyaM ca pucchai / tao naMdigAmaM gao / tattha naMdI nAma bhagavao piryaimitto / so mahei / tao miMDhiyagAmaM ei / tattha govAlo jahA kummAragAme, taheva vAlasiMduraeNa AhaNaMto sakkeNa tAsio / tao sAmI kobiM gao, jIse sayANIya - miyAvaI - ajjacaMdaNa tti sayANIya - miyAvaIajjacaMdaNAkahA bhaNNai - kosaMbINayarIe sayANIyo nAma rAyA / tassa ceDayarAyadhIyA sAviyA migAvaI nAma devI / taccAvAI nAma potthayavAyago / maMtI sugutto tassa naMdA nAma bhajjA sAviyA / sA miyAvaIe vayaMsiyA / [tattheva nayare] dhaNAvaho seTThI, tassa mUlA bhAriyA / evamee sakammasaMpauttA acchaMti / tattha sAmI posabahulapADivara davvao 1, khettao 2, kAlao 3, bhAvao 4, abhiggahaM gehai / tattha 'davvao kummAsA kosaMbIe hiMDaMtassa gayA suppakoNeNaM / khettao elugamolaMDaMtI, kAlao niyattesu bhikkhAyariesu / bhAvao jahA rAyadhUyA, dAsattaNaM pattA, niyalabaddhA, muMDiyasirA, rovamANI, taiovavAsiNI dessai tA gihissaM na'nnaha tti / evaM ca kayAbhiggaho sAmI kosaMbI divase [divase] bhikkhAyariyaM phaasei| kiMnimittaM ? bAvIsaM parIsahA bhikkhAyariyAe uddi (i) jjaMti, evaM cattAri mAsA kosaMbIe hiMDaMtassa gayA / annayA naMdA gharamaNupaviTTho sAmI / tAe nAo / tAhe pareNa AyareNa bhikkhA nINiyA / sAmI piturmitramityarthaH /
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ [51] niggao / sA addhiI pagayA / tao dAsIo bhaNaMti - 'esa devajjao divase divase ettha ei' / tAhe tAe nAyaM - 'nUNaM bhagavao abhiggaho koI' / tao nirAyaM ceva addhiI jAyA / sugutto ya amacco Agao, taM bhaNai - 'kimamhamamaccattaNeNa jamecciraM kAlaM sAmI iha hiMDaMto vi bhikkhaM na lahai ? kiM ca te vinnANeNa, jai evaM abhiggahaM na yANasi ?' teNa sA AsAsiyA bhaNiyA ya - 'kalladivase jahA bhavai tahA karemi' / ___ eyAe ya kahAe vaTTamANIe vijayA nAma paDihArI migAvaIe bhaNiyA keNai kAraNeNa AgayA / sA taM ullAvaM soUNa migAvaIe sAhei / migAvaI vi taM soUNa mahAdukkheNA'bhibhUyA aIva adhiiM pgyaa| rAyA ya Agao pucchai / tIe bhannai - 'kiM tujjha rajjeNaM mae vA ? evaM sAmissa evaiyaM kAlaM hiMDaMtassa bhikkhAbhiggaho na najjai ? na vA jANAsi ettha viharaMtaM ?' teNa AsAsiyA - 'tahA karemi jahA kalle bhavaI' / tAhe suguttaM amaccaM saddAvei aMbADei ya jahA - 'tumaM AgayaM sAmi na yANasi ? ajja kira cauttho mAso hiMDaMtassa' / tAhe taccAvAI saddAvio pucchio ya sayANIeNaM - 'tubbhaM dhammasatthe savvapAsaMDAyArA vijjaMti te tumaM bhaNa' / sugutto vi bhaNio - 'tumaM pi buddhibalio, kahehi' / te bhaNaMti - 'mahArAya ! bahave divvAiyA abhiggahA / tA na jANijjai aisayanANaM viNA, ko vi bhagavayA abhiggaho gahio' / tao rannA vivihapagArehiM dANaTuM saMdiTTho logo / teNa vi paralogatthiNA taheva kayaM / tao sAmI Agao, na ya tehiM vi pagArehiM geNhai / evaM ca tAva eyaM / io ya sayANIo 'caMpAnayarIe dahivAhaNaM geNhAmi'tti nAvAkaDaeNa gao Asi / tao egAe rattIe aciMtiyA nayarI veDhiyA / tattha dadhivAhaNo palANo / rannA ya jaggaho ghosAvio / taMmi ya ghuDhe dahivAhaNassa ranno dhAriNI devI dhUyAe vasumaIe [saha e]geNa lhasaDeNa gahiyA / niggaeNa rannA saha calio so lhasaDo bhaNai - 'mamesA bhajjA bhavissai, dhIyaM ca vikkiNissaM' / souM cemaM devI - 'na najjai kiM mamesA dhIyA pAvissai'tti mahA(No)mANasieNa dukkheNaM aMtarA ceva kAlagayA / ciMtiyaM ca lhasaDeNa - 'duTTha mae kayaM jaM mamesA bhajjA bhavissai'tti bhaNiyaM / saMpayaM puNa jai bhaNissaM tA nUNamesA vi dhIyA marissai / tao me mollaM pi na hohI' / tAhe aNuvattaMteNa nIyA vasumaI kosaMbIe, vikkiNaNatthaM cA'vatAriyA haTTamagge / diTThA dhaNAvaheNa, ciMtiyaM ca - 'nUNamesA kAi mahAkuluppaNNA kaNNagA / kahamannahA erisI rUva-lAvannAisaMpayA ? tA mA [A]vaI pAvau tti mellAvemi jeNimIe samaM me gattA(mA)gamo hoi(hI)' / tao jaMmaggiyaM mollaM dAUNa nIyA sagihaM, pucchiyA ya - 'kA'si tumaM ?' na kiMci sAhai / tao pahAviUNa jimvAviyA / 'tuhesA dhIya'tti vottuM samappiyA mUlAe / susIlA [sA] tahA ciTThai jahA samAvajjio seTThipariyaNo sesajaNo ya tIe sayalasIyalalA(sI)lAvattaNao [sIla]caMdaNa'tti nAmamullaveMto sumiNo vi na viramai / pasiddhA sA teNa 'caMdaNa'tti / mUlA ya tIe guNAvajjaNeNa macchariyA tucchattaNao ciMtai - 'jai kaha vi seTThI imaM kalattIkarei tA nUNamahamassAmiNI homi' / evaM ca jaMtesu diNesu kayAi majjhaNhasamae bAhito vijaNaM gihamAgao setttthii|
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ [52] na koi dhoei pAe / tAhe pANiyaM ghettUNa ajjacaMdaNA cevuTThiyA / vAriyA teNa / tahA vi tIe balA pakkhAlaMtIe vilulio palaMba-komalAikaMtillo kesakalAvo / so ya 'mA heTThiyacikkhalleNa kharaMTTijjai(u)'tti ciMtiUNuddhario hatthaTThiyalIlAjaTThIe seTThiNA, puNo sAyaraM sahatthehiM saMTi(saMThavi)o tti / taM ca mattavAraNaThiyA daTuM macchariyA mUlA ciMtei - 'aho kaha vImAe vacchallamerisaM dariseMto jai paIhoI seTThI tA nUNamahamabhAgiNI bhogANaM / tamhA visamavAhI va jAva sA na pasarai tAva cigicchAmi' / tao seTuiMmi niggae tIe pahAviyaM saddAvittA boDAviyA, niyalehiM baddhA piTTiyA ya / vArio ya tIe pariyaNo - 'jo sAhai vANiyagassa so mama natthi' / tao sA taM ghare choDhUNa bAhira(ri) kuMDaTThiyA (kuDaMDiyA) / so seTThI kameNa Agao pucchai - 'kahiM caMdaNA ?' na koi sAhai bhaeNa / so jANai - 'nUNaM ramai, uvariM vA ciTThai' / evaM rattiM pi jANai - 'sA suttA / tao biiyadivase vi na divA / tao taiyadivase nibbaMdheNa pucchio pariyaNo - 'kaheha caMdaNaM, annahA bhe mAreha' / tattha ya theradAsI ekkA ciMtei - 'kiM mama jIvieNa ? sA jIvau varAI' / tAhe kahiyaM jattha ghare ciTThai / tao gaMtUNagghADiyaM tassa duvAraM / diTThA ya abhitare tahAvattA chuhAkilAmiyA caMdaNA / tao pariyaNe mUlAbhaeNa dUramosarie rasoiharaM gao / tatthA'vi [tahA] vidhamannaM [a]pecchaMto suppakoNaTThio(e) kummAse ceva tIse hatthesu dAUNa niyalabhaMjaNatthaM lohAragharaM gao / tao hatthiNI va kulaM saMbhariumAraddhA / tao uMbaramAloDaMtI kummAsehiM purao kaehiM hiyayabbhaMtare rovai / etthaMtaraMmi ya sAmI samAgao / tIe ciMtiyaM - 'mamA'dhammaphalameyaM / tA sAmissa dANaM demi' / tao sA bhaNai - 'bhagavaM ! jai kappai tA geNhaha' / tao paMcadivasoNa-chammAsovavAsieNa sAmiNA pANI pasArio / cauvviho vi puNNo abhiggaho / paMca divvANi pAubbhUyANi / tIse ya vAlA tadavatthA jaayaa| tANi ya niyalANi phuTTANi sovaNNiyANi neurANi jAyANi / devehi ya savvAlaMkArA kayA / sakko devarAyA Agao / vasudhArA addhaterasahiraNNakoDIo paDiyAo / kosaMbIe ugghuTuM - 'keNai punnamaMteNa ajja sAmI paDilAbhio' / tAhe rAyA saMteurapariyaNo Agao / tahA dahivAhaNassa raNNo saMpuNNo( lo)nAma mahallao puvvadhADIe baMdhittA''NIo, so vi tatthevA''gao / teNa sA nAyA / tao so pAesu paDiUNa prunno| tao rAyA pucchai - 'kA esA ?' / teNa se kahiyaM jahe'sA dahivAhaNassa raNNo duhiyA' / tao miyAvaI bhaNai - 'mamesA bhagiNIdhIyA' / sugutto vi sabhajjo tatthevA''gao sAmi vaMdai / tao niggao saamii| tAhe rAyA taM vasuhAraM geNhaMto sakkeNa vArio - 'jassesA dei tassa hoi' / sA pucchiyA bhaNai - 'mama piuNo hou / tao gahiyA seTThiNA / tAhe sakkeNa ya sayANIo bhaNio - 'esA caramasarIrA sAmissa paDhamasissiNI bhavissai, tA evaM saMgovehi jAva sAmissa kevalanANaM uppajjaI' / tao sA raNNA kannateure chUDhA vaDDai / mUlA vi khisiyA bahuppagAraM logeNaM ti / tao sAmI sumaMgalaM nAma gAmaM gao / tattha saNaMkumAriMdo vaMdai / tao succhettaM gAmaM gao /
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ [53] wwwwwwwwwwww tattha mAhiMdo vaMdai / tao vAlagaM(pAlagaM?) gAmaM gao / tattha vAilo nAma vANiyao jattAe calio, [amaMgalaM ti kAUNa asiM] kaDDittA dhAvio / 'eyasseyA'maMgalaM phalau' tassa sIsaM siddhattheNa sahattheNa chinnN| tao sAmI caMpaM gao / tattha sAidattamAhaNassa aggihottasAlAe cAummAsaM caumAsiyao tthio| tattha ya puNNabhadda-mANibhaddA duve jakkhA pUrya kAUNa rattIe nicvaM pajjuvAsaMti / tAhe sAidatto ciMtei - 'kimesa jANai jeNa devA pUeMti ?' tao viNNAsaNatthaM pucchai - __'bhagavaM ! ko jIvo ?' [bhayavaM kahei] - 'sAidattA ! jo ahaM ti mannai' / ['keriso so ?'] 'so suhumo' / 'ko suhumo ?' '[jo] na iMdiyagejjho' 'bhagavaM ! ko uvaeso ?' 'sAidattA ! duviho uvaeso, dhammio ahammio ya' / 'ko niyamo ?' 'duviho niyamo, [mahAdosaniyamo] lahudosaniyamo ya' / tao teNa nAyaM jahA 'sAisao bhagavaM' / tao sAmI jaMbhiyagAmaM gao / tattha sakko naTTavihIe vaMdittA bhaNai, jahA - 'bhagavaM ! ettiehi divasehiM tumheM kevalanANaM uppajjissai' / tao sAmI meDhilaya(meMDhiya)gAmaM gao / tattha camariMdo vaMdittA suhavihAraM pucchai / tao bhagavaM chammANinAmaM gAmaM gao / tattha sAmisamIve govo goNe chaDDeUNa gAme paviTTho 'dohaNANi tAva karemi'tti / te goNA aDavimaNupaviTThA cariyavvagassa kajje / tAhe so Agao pucchai - 'devajjA! kahiM te baillA ?' bhagavaM moNeNa acchai / tAhe so parikuvio bhagavao kannesu ghaDiya[kAsa]salAgAo chuhai / egA egeNa kanneNa, bIyA bIeNa, jAva donni vi miliyAo / tAhe bAhiM bhaggAo, 'mA koi ukkhaNeu'tti / avi ya - sAmijIveNa pusvi, tiviTThaNA paharauvaviTThassa / bollAviyassa sahasA, addAya(niddAia?)ssa ruTeNaM // govajIvassa kannA, bharAviyA kArilaM tauM tattaM / takkammaNiyadosassa sAmiNo teNa kannesu // choDhUNa salAgAo, goveNimiNA maNe vi dusahAo / taha khoDiyAo doNNi vi, jANijjai jaha salAgegA // tao sAmI majjhimaM gao / tattha siddhattho nAma vANiyago; mitto ya se kharago nAma vejjo|
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ [54] tassa ya kayAi siddhatthagharovaviTThassa bhikkhaTThA paviTTho sAmI / vANiyaeNa vaMdio thuNio ya / tao vejjo titthagaraM pAsiUNa bhaNai - 'aho ! bhagavaM savvalakkhaNasaMpuNNo, kiMtu sasallo' / tao so vANiyao saMbhaMto bhaNai - 'paloehi kaha(hiM) sasallo ?' / teNa divo kaNNesu / teNa vANiyaeNa bhaNiyaM - 'nIle(Ne)hi sallameyaM mahAtavassissa, puNNaM hohI tava vi, mama vi' / vejjo bhaNai - 'nippaDikammo bhagavaM necchai' / tAhe paDiyarAvio jAva divo ujjANe paDimaM Thio / . tao osahANi gahAya gayA tattha / bhagavaM telladoNIe ullArio makkhio ya / pacchA bahuehiM purisehiM jaMtio akkaMto ya / pacchA saMDAsaeNa gahAya kaDDiyAo tAo saruhirAo salAgAo / tAsu ya kaDDijjaMtIsu bhagavayA AraDiyaM / te ya maNusse uppADittA uTThio / mahAbhairavaM nAma tatthujjANaM jAyaM devakulaM ca / pacchA saMrohaNaM osahaM dinnaM, jeNa tavvelae ceva pauNo jAo / tAhe vaMdittA [khA]mittA ya gayA / __ evaM ca va[ya]gahaNakAlAo jahaNNeNa vi chaThUtavasA pArayaMtassa taha pAraNayavelAe ceva pANiyaM pibaMtassa bhagavao govAleNA''DhattA govAleNaM cevovasaggA niTThiya tti / silAmAghallago a govAlo gao sattamanarayapuDhavIe / siddhattha-kharagA hu gayA devaloyaM jao tivvaveyaNaM kuNaMtA [vi] na tahA duTThabhAvA jahA karaDa-kuraDa tti / karaDa-kuraDakahA bhannai - kuNAlAe mahAnayarIe nANAtavavisesa(visosiya)taNuNo mAsakappeNa viharamANA saMpattA sahayarA sahajjAiNo ya do karaDa-kuraDAhihANA tavassiNo nayariniddhamaNonnatAe vasahIe ThiyA varisAyAle / tesiM ca tavoviseseNA''vajjiyAe khettadevayAe - 'mA mahANubhAvANAmimesiM nIyavasahIe jalappavaNeNuvaddavo hou'tti ciMtiya devayAsattIe nivAriyaM nayaramajhe varisaNayaM / taM ca bahuM niMdaMtA nAgarayA te ni(nI)sAriuM pavattA / samuppannakovAnalehi ya karaDa-kuruDehiM pAyaMpAraNa kamaso pUriyasilogehi dinno sAvo / avi ya varisa deva ! kuNAlAe, diNANi dasa paMca ya / musalappamANadhArAhi, jahA rattiM tahA divA // evaM ca te saviUNa sayaM gayA sAkeapuraM / tahAbhaviyavvayAe ya tArisAe ceva vuTThIe saMjAyAe kuNAlAjaNavayA pannarasayagga(a?)horattehi pakkhittA samuiMmi / te vi taiyadivase ruddajjhANA mariUNuvavannA sattamapuDhavIe kAle narage bAvIekAsa (tettIsa)sAgarovamAuNo neraiya tti // karaDa-kuruDa tti gayaM // ___ karaDa-kuruDANaM ca purao terasasamAe sAmiNo jaMbhiyagAmaM gayassujjuvAliyAnaItIrasaMThiya-kAlaka(sAla)rukkhAhoThiyassukkuDuyAsaNeNa chaTThabhattiyassa vaisAhasuddhadasamIe diNapaharatigaddhase[se] samuppannaM kevalanANaM / tao miliyA deva-dANavAIyA / viraiyaM samosaraNaM; paramabhavvA savva[parisA] / tahA vi kappo tti khaNamittaM kAUNa desaNaM calio sAmI jattha goamAIya tti // goamakahA bhaNNai - ___ magahAvisae govvaragAme vasubhUI nAma baMbhaNo / tassa puhavI nAma bhajjA / tIse iMdabhUI[aggibhUrha]-vAyubhUI-nAmagA tiNNi puttA / paraM paDhamo pasiddho goamo tti / tahA kollAgasannivese dhaNamitta-dhami(mmi)lA nAma baMbhaNA / tesiM vAruNI-bhaddilA nAma
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ANNA bhajjAo / tAsi kameNa viyatta-suhammA nAma puttA / tahA moriyasannivese dhaNadeva-moriyA nAma paropparaM mAusihA(ssiyA)uyA donni bNbhnnaa| tattha dhaNadevA(vassa vijayadevA)nAma bhajjA / [tIse maMDio nAma putto jAo / tAhe dhaNadevo pNcttmuvaago| tatto maMDieNa sahiyaM ceva vijayadevA morieNa dhariyA, taMmi dese eyassa aviroho tti kAuM / tatto tIse moriyaputto jAo / ] [mihilAe nayarIe devo nAma baMbhaNo / ] tassa jayaMtI nAma bhajjA / tIse akaMpio nAma putto| tahA kosalApurIe vasU nAma baMbhaNo / tassa naMdA nAma bhajjA / tIe ayalabhAyA nAma putto| tahA kosaMbIvisae tuMgIyasaNNivese datto nAma baMbhaNo tassa varuNadevA nAma bhajjA / tesiM meyajjo nAma putto / tahA rAyagihe balo nAma baMbhaNo / tassa ya bhaddA nAma bhajjA / tIse pahAso nAma putto tti / ee ya rajja(riju)veya-sAmaveya-yajuvveya-ahavvaNaveehiM cauvveyA goyamAiyA / aha apAvAe nayarIe somilo nAma baMbhaNo jaNNadikkhio hohI / teNa ha [samAraddhe] jAgaMmi gayA'pAvAe nayarIe / io ya bhagavaM mahAvIro goyamAINaM guNo bhavissai tti nAUNa sUratthamaNasamae calio jaMbhiyagAmAo devagaNujjoiyamaggo, devanimmiyanavapaumovariviraiya(viyariya)caraNo, rayaNIe calittu bArasa joyaNANi sUruggamavelAe patto pAvAe nayarIe uttarapAsaMmi jAvagANassa(?) mahAseNassa vaNujjANe / viraeMti samosaraNaM, jattha ya devo mahiDDio ei / tattha takkaraNaniyamo, jiNo aisayavaM ti bhaNiyaM ca // cauro jammappabhiI, ekkArasa kevale samuppanne / navadasa ya devajaNiyA, cottIsaM aisayA ee // [vicArasAraprakaraNe 158] sAramAgayaM (sahajasugaMdha) dehaM 1, sukkilanivvisaDha(ha)maMsa-ruhirillaM2 / nIhArAhAramacakkhugoyaraM 3, surahinIsAsaM 4 // mAyaMti samosaraNe, joyaNamANaMmi koDikoDIo 1 / / pariNamai desaNuttaM, niya-niyabhAsAe~ desANaM 2 // na dubhikkha3-maNAvuTThI4, cirarogA 5 vaira 6-muDDamara 7 mAI 8 / nA'ivuTThI 9 na mArI 10, pasarai bhAmaMDalaM dehe 11 // supamANA vAla-nahA 1, sauNA viya pAhiNaMti 2 sahapavaNo 3 / riusohe 4 vasuhA kaMTa-ga 5 paumANi 6 nava gamaNe / / gaMdhodayassa chaDao 7, payaro pupphANa paMcavaNNANa / heTThiyavayaNANaM(veMTANaM?) jANupamANo 8 namaMti dumA 9 // vemANi-joi-bhavaNA, kuNaMti maNi-rayaNa-kaNayakavisIse / / caupoli-samosaraNe, pAyAre rayaNa-kaNaya-ruppamae 10 // gayaNe duMdubhisaddo 11, asogadumo jiNapamANa-bAraguNo 12 / chattIsaguNo vIre, rammaM chattattayaM tadahe 13 //
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMhAsaNANi caudisiM 14, tesiM puvvaMmi puvvadArehiM / pavisiya navapaumANaM, dusu dusu puruge(paume)su kayacaraNo // sAmI sUrudae diNapacchimapahare ya joyaNekkadhaNI 15 / nivisai payAhiNittA, 'titthassa namo' ti vottuM ca // puvvamuho surakayasarisapaDicchaMdayA ya [tinni] dIsaMti / sesasIhAsaNesuM vimalA vijjAharANugayA // pAsesu camarahArA 16, purao cakkaM 17 garuyarayaNajhao 18 / thovaM pi koDimittaM, devANa ThiyaM samosaraNe 19 // pAgArAvarakiccaM, bAhi pauli puro ya vaMtarehi varaM / vAvicaukkaM kIrai, jiNo ya na kayAi surarahio // sAhAraNaosaraNe, evaM; jatthiDDimaM tu osarai / ekko cciya taM savvaM, karei bhayaNA u iyaresiM // [A.ni. 554] evaM ca samosarie jiNaMmi ya gayaNatthaduMdubhisaI soUNa cojjiyANaM saMto goyamo bhaNai - 'pecchaha bho bho ! devAgamaNaM pahAvao [ya] jAga[ssa]' / joiMtANa ya tesiM, vayaM[ti] devA samosaraNe // nAUNa goyamAI, macchariyA beMti - 'ko Nu savvaNNU? / purao amha ?; jAriso, savvannU tArisA devA' // 'tA gaMtumajja tamahaM, hayappayAvaM karemi' vottumiNaM / paMcasayacaTTasahio, saMpatto goyamo tattha // 'tuha sAmaNaM(sAgaya?) ti goyama !' jiNabhaNio muNai 'kahamahaM nAo?' 'kiM vA cojjaM? payaTTe, duNNeyaM ciMtiyaM jamhA' // tatto jiNeNa bhaNio, - 'goyama ! jIvaMmi saMsao tujjha / na hu jutto; so jeNaM, siddho ahaMpaccayA ceva' // tatto saMbuddho so, nikkhaMto nAumeyamaNNe vi / evaM jiNAbhAsiyA, nAmehiM cojjiyA kamaso // saMsayavocchittIe, saMbuddhA pavvayaMti patteyaM / paMca saha paNasaehiM, do'huDhehiM tihi~ u sesA // 'bhayavaM ! kiM tattaM ?'ti ya, namiuM pucchaMti goyamAIyA / bhaNai jiNo - 'uppaNNe, vigae dhuve ya' soumimaM // viraeMti ya patteyaM, tannisA(ssA)e duvAlasaMgANi / javvAyaNabheeNaM, gaNasaMkhA; tesi nAmANi // AyAro sUyagaDo, ThANaM samavAo bhagavaI ahavA / viyAhappannattI [u], chaTuMgaM nAyadhammakahA //
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ [57] uvAsagadasA aMtagaDadasA u aNuttarovavAidasA / paNhAvAgaraNamaha vivAgasuyaM diTThivAo tti // diTThivAe ya coddasa puvvANImANi nAmao - uppAyapuvvaM, aggANIyaM, viriyANuppavAyaM, atthi-natthippavAyaM, nANappavAyaM, AyappavAyaM, kammappavAyaM, paccakkhANapuvvaM, vijjANuppavAyaM, kallANapuvvaM, pANAvAyaM ca, kiriyAvisAlaM, logabiMdusAraM ti codds| evaM ca viraiyaMgA, suvAsapUrieNa rayaNathAleNaM / deviMdavihiyamahimA-gANeNaM te gaNaharA ThaviyA // to samaNA kappitthI, samaNIo pavissa [puvva]dAreNaM / ti-payAhiNittu namiuM, jiNamaggeIe~ nivisaMti // joisiya-bhavaNa-vaMtara-devIo dakkhiNeNa pavisittA // tipayAhiNiuM namiuM, kamaso tirirI(cchI)e~ nivissaMti // joisiya-bhavaNa-maMtara-devo pacchimaduvArao pattA / tipayAhiNiuM namiuM, vAyavIe kamA ThaMti // vemANiya-mANusa-mANusIo uttarapaulisaMpattA / tipayAhiNilaM namiuM, baisaMtIsANadisi kamaso // etaM mahiDDiyaM paNi-vayaMti; Thiyamavi vayaMti paNamaMti(tA) / na vi jaMtaNA na vikahA, na paropparamaccharo na bhayaM // [A.ni. 562] bIyaMmi hoti tiriyA, taie pAgAramaMtare jANA / pAgArajaDhe tiriyA vi hoMti patteya missA vA // [563] miu-gahira-gurugirAe, sAmissa na tittioti soyArA / summai nidarisaNaM kira, keTa(Dha)ure vANiyakiDhissa // keTa(Dhi) tti nAma dAsI, therI kaTThANi ghettumaDavIe / pattA bhukkhiya-tisiyA, gimhe majjhaNhavelAe // to seTTiNIe~ vuttaM, - 'thovANImANi thera(ri)! kaTThANi' / sA piTTiuM varAI, puNo vi kaTThANa paTTaviyA // sA vi bhaeNA''NetI, cautthapaharaMmi kaTThagurubhAraM / paDiegakaTThagahattha-muguDDiyA; jiNadhaNiM mahuraM // soUNa vigghabhIyA, taha ceva ThiyA na veyae dukkhaM / sUratthamaNaMmi jiNe, samuTThie to gayA therI // kiM ca; keTI(DhI) va therI, duggayanAri tti takkahA'vIha / bhaNNai - kAyaMdIe, kayAi vIre samosarie // tavvaMdaNabhattIe, rAyAmaccAipaurajaNanivaho /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ [58] gaMdha-bali-pupphahattho, vaccai; nivasai ya tatthegA // duggayanArI; sA uNa, taNa-kaTThAINamANayaNaheuM / bAhiM jaMtI pucchai, nAgaramegaM - 'kattha esa jaNo // egAbhimuho vaccai ?', teNuttaM - 'sAmiNo'rihaMtassa / vaMdaNa-pUyAheuM', taM souM sA vi suhabhAvA // ciMtai - 'mamA'vi juttaM, paramesarapUyaNaM paramapunnA / pUjovagaraNarahiyA, kaha taM kAhaM, dariddA'haM ?' // tatto muhiyAlabhANi, cuMTiuM siMduvArakusumANi / tattha jaMtI vicAle, rahaseNA''ukkhaeNa sA therI // jiNapUyAbhAveNa ya, mariuM sA hoi devaloyasuro / theridehaM ca siMcai, nIreNa jaNo'NukaMpAe // jaha 'mucchiyA varAI, ima'tti viyappittu taha nivviceTuM / taM daTuM gaMtuM jaNo, pucchai - 'bhagavaM ! mayA kimimA ? // therI kiM vA jIvai ?', jA; tA therIsuro vi pajjatto / ohanANovautto, jiNapUjAbhAvaphalameyaM // nAUNa samosaraNe, jhaDa tti vaMdaNanimittamAyAo / pucchaMtANa jaNANa ya, darisiya taM bhagavayA bhaNiyaM // 'pUjApaNihANeNaM, therI yA(i)mA sA amarattaNaM pattA' / daTuM ca taM jaNANaM, vimhiyacittANa bhaNiyamiNaM // 'egaM mi(pi) udagabiMdUM, jaha pakhittaM mahAsamuiMmi / [jAyai akkhayamevaM, pUyAjiNaguNasamuddesu] // [upadezapade 1023] [kaNagaure kaNagadhao, rAyA hoUNa saraNachaNagamaNe] / [daTThaNa vaisasamiNaM,] jAo patteyabuddho tti // [1026] maMDukka-sappa-kurara-[aja]garANa kUraM paraMparaggasaNaM / paribhAviUNa evaM, logaM hINAibheyaM ti // [1027] maMDukko iva logo, hINo iyareNa pannageNaM va / ettha gasijjai; so vi hu, kurarasamANeNa aNNeNa // [1028] kurarasamo vi na savaso, jeNa ayagarakayaMtavasago tti / [evaMvihe u loe, visayapasaMgo mahAmoho // ] [1029] [iya ciMtiUNa ya bhayaM], sammaM saMjAyacaraNapariNAmo / rajjaM caiUNa tahA, hohI(jAo) samaNo sA(sa)miyapAvo // [1030] sijjhihi ya kevalasiriM, paramaM saMpAviUNa ojjhAe /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ [59] sakkAvayAranAme, *therija (ji) o ceie ramme // [1031] je ya therI va bhavvA, jIvA tesiM guNAya sAhei / dhammaM sAmI navaraM, paharuddese samosaraNe // rAyA va rAyamacco, tassa asaI ( tassA'sai) paurajaNavao vA vi / duba (bba) liya-khaMDiyabalichaDiyataMdulADhagaM kalamA // [A.ni. 584 ] bhAiNA''NiyANaM akhaMDaphuliyANa phalagasariyANaM / kIrai balI; surA vi ya, tattheva chubbhaMti gaMdhAI || [585 ] balipavisaNasamakAle (laM), puvvaduvAreNa ThAi parikahaNA / tiguNaM purao pADaNa, tassaddhaM avaTThi(Di) yaM devA || [586] addhaddhaM ahivaiNo, avi (va) sesaM, hoi pAgayajaNassa / savvAmayappasamaNI, kuppai na'nno [ya] chammAsA // [ 587 ] tatto uTThittu jiNo, gaMtuM vIsama [i] devachaMdaMmi / paDhamapAgArabAhiM, ramme suranimmie tao (to) | ovaNIyasiMhAsaNovaviTTho va pAyapIDhaMmi / je annayaro vA gaNaharo kahei bIyAe // [ 589] kheyaviNoo sIsaguNa[ dIvaNA ] paccao ubhayao vi / sIsAyariyakamo vi ya, gaNaharakahaNe guNA hoMti / [ 588 ] saMkhAIe vi bhave, sAhei [jaM] vA paro u pucchejjA / Na ya NaM aNAisesI, viyANaI esa chaumattho // [590] je u sAhiti vattaM, 'tattha'jjaM jiNo'tti tesi niyapahuNo / deMti vittiM pasAyaM, niuttapurisANa bhaNiyaM ca // vittI u suvannassA, bArasa addhaM ca sayasahassAiM / tAvaiyaM ciya koDI, pIidANaM tu cakkINaM // [580] eyaM ceva pamANaM, nava[raM] rayayaM tu kesavA deMti / maMDaliyANa sahassA, vittI pII sayasahassA / / [581] bhattivibhavANurUvaM, anne vi ya deMti ibbhamAIyA | soUNa jiNAgamaNaM, niuttamaniuttaesuM vA // [582] devAvitti bhattI, pUjA thirakaraNa - sattaaNukaMpA / sAodaya dANaguNA, [pabhAvaNA] ceva titthassa // [583] evaM mahAvIro viharaMto gaNaharehiM saMpatto kosaMbInayarIe / devehiM kayaM samosaraNaM / tattha jA puvvi sayANIyassa raNo ajjacaMdaNA nAmideNaM bhalAviyA Asi, sA teNaM cevA''NittA bahurAyadhIyAparivAriyA * paramasive ceiujjANe - ityupadezapade pAThaH //
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [60] jaMpANArUDhA sayaM samappiyA bhagavao / teNA'vi vihipuvvagaM pavvAvittA ekkArasaMgadhAriNI tAsiM ceva tavassiNINaM pavattiNI vihiyA / annayA sA savvatthamaNNa tti bahuloyaparivAriyA viyasaMtamuttidhAriNI kosaMbIcauhaTTaeNaM vaccaMtI dAlidieNegeNaM seDuyaganAmeNa diTThA / tao teNaM pucchio ego thero - 'kA esA bhagavaI ?' thereNa bhaNiyaM - 'caMpAe dahivAhaNassa raNNo duhiyA vasumaI nAma, tahA niyanimmalaguNehiM laddhaajjacaMdaNa tti-bIyanAmA, bhagavao mahAvIrassa paDhamasissiNI; iheva ciTuMtassa sutthiyasUrissa vaMdaNatthaM caliyA' / tao seDuyago bhattIe koDDeNa ya tIe ceva samaM sUrisamIvaM gao / vaMdio sUrI / ajjacaMdaNA vi sUriM vaMdittA gayA paDissayaM / so ya seDuyago tatthevovaviTTho / sUriNA daTThaNa nANovaogeNa jahA - 'eso dhammajoggo'tti saMbhAsio mahuravayaNehiM, jeMvAvio miTThabhoyaNeNaM / tao seDuyago - 'ekkaM tAva eesiM dayAluttaM, bIyaM puNa miTThabhoyaNeNaM ceva paralogo sAhijjai'tti ciMtittA tesiM ceva samIve paDivanno pavvajjaM / sUriNA vi dikkhiUNa dhamme thirIkaraNatthaM susAhuparivArio [pesio] ajjacaMdaNApaDissayaM / sAhavo vi seDuyagaM paDissae paisArittA appaNA bAhiM ThiyA / tao so abbhuTio ajjacaMdaNAe / davAviyamaparibhogamAsaNaM / vaMdio saviNayaM / etthaMtaraMmi ajjiyAhiM ANittA diNNamAsaNaM, na ya tIe tassa purao paDicchiyaM / bhaNiyaM ca joDiyahatthAe - 'kiM bhagavaMtANamAgamaNapaoyaNaM ?' tao seDuyago - 'aho ! dhammapahAvo, jeNevaMvihA vi mamevaMvihaM viNayaM kuNaMti'tti viseseNa dhammaMmi thirIkayabhAvo 'sUrIhiM tumha vuttApucchaNatthaM pesio'tti vottuM gao sUrisamIvaM ti // tao bhagavaM vaddhamANasAmI goyamAigaNaharehiM ajjacaMdaNAe ya sahio mAhaNakuMDaggAme bahusAlujjANe samosario / tattha ya usabhadattamAhaNo devANaMdAe mAhaNIe sahio rahavarArUDho samAgaMtuM bhagavaMtamabhivaMdai / devANaMdAe ya usabhadattassa puTThaTThiyAe bhagavaMtamaNimisadiTThIe nirUvamANAe pallali(vi)yasavvagattAe tahA kaMcuohuNAyAI bhidittA thaNehiMto duddhasoDao bhagavaMtAbhimuhamucchalio jahA samavasaraNatthasavvalogeNaM dittttho| tao vaMdittA goyamasAmiNA pucchiaM 'kimeyaM bhayavaM?' / bhagavayA bhaNiyaM - 'paDhamamevA'haM devalogAo caittA eIe devANaMdAe kucchisi bAsIiM divasAiM jAva vasio / tao devideNaM tisalAe kucchisi ghallAvio jeNa, teNa sA puvvAvatthAsiNeheNaM taM(ma) daTTaNa palla(Nhu)yathaNI jAyA' / ____tao [soUNa]mevaM bahavo paDibuddhA pANiNo / usabhadatto vi bhagavao samIve gahiyapavvajjo ekkArasaMgadharo hoUNa kameNa patto nivvANaM / sA vi devANaMdA bhagavayA sayameva dikkhittA ajjacaMdaNAe sissiNI dinA / tIe ya paDhAviyA ekkArasaMgAiM / tao kameNaM saMpattakevalA siddha tti / evaM cosabhadatto vva sabhajjo pavvaio jamAli tti jamAlikahA bhannai - mAhaNakuMDaggAmassa samIve khattiyakuMDaggAmaM nAma nayaraM / taMmi ya sAmissa je?bhagiNIe [jeTTAe] piya(su)daMsaNAe [vA] putto jamAlI nAma parivasai / teNa ya bhagavao ceva dhIyA su(piya)daMsaNA nAma pariNIyA / tIe ya samaM visayasuhamaNuhavaMto ciTThai / annayA ya mAhaNakuMDaggAme bahusAlujjANe bhagavaMtaM samosariyaM soUNa rahavarArUDho gao vaMdaNatthaM jamAlI / souM ca dhammamaNuNNAo mAyA-piUhiM paMcasaya-parivAro sahassaparivArAe ya su(piya)dasaNAe sahio pavvaio / tao paDhiyekkArasaMgo tti kiM
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ [61] ceva [sahapavvaiyANaM sAhUNaM] so bhagavayA sAmIkao / annayA bhinnavihAratthamekkaM-do-tiNNi vArAo pucchaMto aNaNunnAo vi bhagavayA paMcahi aNagArasaehiM su(piya)daMsaNajjAe ya sahio jamAlI bhiNNo viharaMto sAvatthInagarIe tiMdugujjANe samosario / tattha ya aNu(NNa)viyArehiM tassa dAhajjaro jAo / tao uvaviTTho acchiumasakkaMto sAhave bhaNai - 'mama saMthArayaM kareha' / te vi taheva kuNaMtA puNo vi pucchiyA bhaNaMti - 'kao saMthArao' / tao uThThittA tappaesaM gao tAhe saMthAragovari pacchevaDiyaM dijjataM daTTaNa kuvio vi sAbAhattaNao taMmi ullario / tao satthasarIro tavohaNe hakkArittA pucchai - 'kiM tubbhehiM tayA addhakao vi saMthArao kao tti bhaNio ?' tehiM bhaNiyaM - 'bahukao ti kaTTa' / jamAlI bhaNai - 'na bahukayaM pi paDipunnakayakajjaM sAhejjA / tamhA mahAvIravayaNaM "kajjamANaM kaDaM"ti juttiyaM mA paDivajjehi(ha)' / tao soUNevaM kehi vi gIyatthasAhUhi bhaNio - 'jammettaM kayaM tammettaM kayaM, ko bhaNaNe doso ?' ___ evaM ca [bahuM] bhaNio vi jAhe na paDivajjai tAhe kei tassa vayaNamasaddahaMtA sAmisamIvaM gyaa| aNNe teNeva samaM ThiyA / su(piya)daMsaNA vi, tattheva DhaMko nAma kuMbhAro sAvao, tassA''vAsae ciTuMtI vaMdaNatthamAgayA paNNaviyA / tao sA vi aNurAgeNa jamAlimaggaM paDivannA paDissayaM gaMtUNa ajiyANaM DhaMkasAvayassa ya taM desaNaM karei / tao DhaMko vi taM [vi]paDivannaM jANittA bhaNai - 'nA'haM viyAravisesaM jANAmi' / annayA su(piya)dasaNA sajjhAyaMtI DhaMkeNa diTThA / tao AvAhAo bhaMDagANi ucchala(vvatta)teNa jahA na lakkhijjai tahA tIe saMmuho iMgAlakaNo pakkhitto / teNa ya tIse paMguriyA-pacchivaDiyAe dAhakANao pADio / tao su(piya)daMsaNA dAhakANayaM daMseMtI bhaNai - 'aho DhaMkasAvaya ! kiM mama tae pacchevaDiyA [daDDA]?' DhaMko bhaNai - 'ajje ! hiM(kiM) dAhakANayametteNaM ceva pacchevaDiyaM dar3e ti bhaNasi?' ___tao sA 'suTTha coiya'tti bhaNaMtI 'micchAdukkaDaM' dAUNa samma paDivannA gaMtUNaM jamAliM pannavei / taMmi ya kaha vi apaDivajjaMte su(piya)dasaNA sesasAhuNo ya sAmisamIve vaccaMti / tao egAgI jamAlI abhiggahiyamicchadiTThI viharaMto caMpAe nayarIe punnabhahujjANe samAgaMtUNa tattheva samosariyaM mahAvIraM evaM vayAsI - 'tumhANaM bahave sIsA akevaliNo ceva gayA kAlaM / ahaM puNa kevalI saMpanno tti sijjhissAmi' / tao soumimaM goyamo jamAlimevaM vayAsI - 'jai tumaM nANI tA kahehi - 'keriso logo ?' / tayA taM goyamapasiNaparamatthAjANagaM kuviyamavi moNaTThiyaM daTThaNa mahAvIro bhaNai - 'jamAlI ! kahaM tumaM nANI jo yaccha(ajja?) vi "sAsao [asAsao ya] loo"tti paccuttaraM kAuM na sakkasi ?' evaM ca bhaNio vi jAhe na paDivajjai tAhe nihnavo tti saMghabAhiro ko| sAmikevaluppatti-samayAo ya tayA coddasavarisANi tti / kuvio jamAlI tatto'bhigaMtuM sacchaMdo viharai / aNAloiyadurAyAro ya kAlaM kAUNa chaTe devalogaMmi laMtayanAmage terasAgarovamaThiio kibbisiyadevo jAo / tao caittA paMca[vArAiM] tirikkha-maNussadevabhavagahaNAI saMsAraM hiMDiUNa sijjhihi[i] tti / jamAli tti gayaM // paccaNIo ya jamAli vva bhagavao gosAlago jeNa daDDo savvANubhUI tao sunakkhatto tti
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ viharai' / taM ca sunakkhattakahA bhaNNai - khiipaiTThie nayare jiyasattU rAyA / dhaNAvaho nAma ibbho, dhAriNI se bhAriyA / tIse putto sunakkhatto nAma bhajjAhiM samaM bhoge bhuMjato ciTThai / aNNayA samosario sAmI / taM ca nAUNa jaNasamUheNa samaM gao sunakkhatto vaMdittA pajjuvAsiMto jAva ciTThai tAva parisApaDibohaNatthaM goyameNa vaMdittA pucchio sAmI - 'kahaM bhaMte ! jIvo garuyattaM lahuyarayattaM vA vaccaMti ?' sAmI bhaNai - 'goyamA ! jahA mahi(TTi)yAvie(ya)-tuMbie(yA) guruttAe jalaheTThA ciTThajjA tahA hiMsAibhAvagaruyA jIvA loyAho u(vacce)jjA / jahA ya piTTha(naTTha) maTTie(yA) tuMbiyA lahuyattAe jalovali(ri) tarijjA tahA dayAibhAvahaluyA jIvA loya(yo)vari vaccejjA' / so[u mi]maM sAmibhaNiyaM saMbuddhA bahave pANiNo / sunakkhatto vi paDibuddho / aNunnAo mAyA-piIhiM mahAvicchaDDeNaM sAmisamIve nikkhaMto uggatavaM carai / ___sAmI vi paDibohittA gosAlagabhattaM polAsapuranivAsiNaM bhaNa(Ni)ssamANaM saddAlaputtaM nAma gAhAvaI kayAi samosario sAvatthIe / tattha ya goyamo cha?pAraNae bhikkhatthaM paviTTho bhatta-pANaM gahAyA''gao bhagavaMtamabhivaMdittA pucchai - 'bhagavaM ! bhikkhaM hiMDaMteNettha mae "gosAlago jiNo''tti bhaNaMto loo bahuo nisuo / tA ko esa gosAlo ?' tao bhagavayA kahiyA savvA vi maMkhaliputtAiyA gosAlayavattavvayA jAva 'mamovaeseNaM siddhateyaleso vayabhaTTha-pAsajiNasIsehiM jANAviyanimitto ajiNo vi jiNamappANaM pagAsamANo viharaI' / taM ca samavasaraNAgayaloyAo goyamAisamakkhaM mahAvIraparUviyaniyacariyaM soUNa ruTo gosAlo / io ya mahAvIrassA''NaMdo nAma sIso bhikkhatthaM paviTTho / taM ca tappaesaseriyAsIveNa vaccaMtaM dalu hAlAhalAkuMbhagarIgharasaMThio gosAlo evaM vayAsI - 'bho bho ANaMdA ! io ehi' / ANaMdasAhU vi saddio samAgao gosAlayasamIvaM / tao bhaNio teNa - "kiM bho ANaMdA ! eso tuha dhammAyario vIro appaNo pUyA-sakkAramicchaMto loyasamakkhaM maM maMkhaliputtAikahaNavattavvayAe ajiNaM ti parUvemANo na jANai mama teulesAsattiM, ji(je)Na niyasattima(sattimu)vekkhiUNa mama paDikUlakArI jAo? tA nUNamANaMdA ! mamAo ajja so tava dhammAyario viNi(Na)ssiukAmo, jahA nAgAo paMcavaNiyavayaMsa tti ||chaa| vaNiyavayaMsakahA bhaNNai - - khemilAo nayarIo paMca vaNiyavayaMsA avasara 1-pasara 2-saMvAya 3-kAraya 4-bhalaNa 5nAmagA bhaMDabhariyagaDDIo gahAya vaNijjeNaM desaMtaraM patthiyA / te ya nijjalaMtarAlADavIe vaccaMtA tisAbhibhUyA io tao jalaM gavesaMti / tao bhamaMteNAvasareNegaMmi paese [diTTho] sIyalavaNamajjhagao paMcasiharo [rappho] / hakkAriyA ya pasarAIyA / savvasammaeNaM phoDio puvvo rapphasiharo / tao ahonirUveMtehiM diTuM vimalaM jalaM, kaDDiUNa ya teNa kayaM pANAiyaM / tao satthIhUyANaM pasareNaM bhaNiyaM - 'dAhiNaM rapphasiharaM phoDemo jeNa'nnaM kiM pi vatthu labhAmo' / tao avasareNa bhaNiyaM- 'mA evaM kareha / nAgo jai uTThissai to viNAsissai' / saMvAeNa bhaNiyaM - 'paDhamasihare ceva kiM na uTThio nAgo ?' avasareNa bhaNiyaM - 'ettha pANiyaM ceva devvajogeNa jAyaM' / tAhe kArao 'ettha dammA vi bhavissaMti'tti bhaNiUNa khnniumaarddho| tao avasaro 'lAbho vi hANI vi ettha tumhANaM ceva, na mamaM'ti bhaNiUNa niyagaDDimArUDho / bhalaNeNa bhaNiyaM - 'saccaM labhissAmo kimavasaro karissai ?' tao pasarAIyA vi khaNiumAraddhA jAva taMmi dammA nIsAriyA / gahiyA ya jAsakkAe avasaraM
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ [63] mottUNa savvehi vi / tao laddhAvagAsehiM pasarAIhiM pacchimarapphasiharo phoDio / tattha ya rUppayaM diTuM / taM pi damme mottUNa jAsakkAe gahiyaM / evaM uttararapphasiharo vi, navaraM su[va]nnayaM gahiyaM / tao appabhArabahumollarayaNalAbhatthiehi majjhillarapphasiharo phoDio / tattha ya heTThA pu(pe)cchaMtANaM duppeccho diTThI(TThi)viso mahAnAgo Asuratto uddhAiUNa rapphasiharovarimArUDho / bhIyA ya pasarAIyA niyagaDDIraesu samAruhiUNa nAsiumAraddhA / tao diTThIe paDhamaM sUrAbhimuhaM paloettA pacchA diTThivisanAgeNA'valoiyA sagaDDi-baladdA bhAsarAsIkayA [pasarAIyA] / avasaro vi nAgadevayAe susaMtuTTho tti kAUNA''vajjiyahiyayAe sagaDDi-baladdo niyanayaraM parANio tti ||ch| vANiyavayaMsa tti gayaM // 'evaM loyANaMdA (bho ANaMdA !) ailAbhatthI mahAvIro asamaMjasabhAsI mama teulesAe ajja bhAsarAsI bhavissai / tA ANaMdA ! samaNassa eyamaTuM gaMtUNaM kahehi' / tao ANaMdo teNa evaM vutte samANe kuMbhArAvaNAo Agamma mahAvIraM vaMdittA savvaM sAhittA bhaNai - "kiM so pabhU taM(bha)te ! bhAsarAsiM karittUNa ?' sAmI bhaNai - 'samattho NaM ANaMdA ! gosAlo arahaMtaM mottUNaM sese bhAsarAsiM karittUNa / arahaMtANaM puNa pariyAvaNAmettaM ceva kAuM sakkei, jao aNarahaMtassa tavateyAo aNaMtaguNeNa tavateeNA'hiyA arihaMtA bhavaMti, paraM khaMtikhamattaNao sahati / gaccha tumaM ANaMdA ! goyamAisamaNANaM eyamaTuM kahehi - "mA NaM tubbhaM kei gosAlaM dhammiyAe vAyaNAe paDicoejjaha" / ' __ tao teNa gaMtuM savve jAva vuttA tAva gosAlo jeNeva bhagavaM vIro teNeva uvAgamma sAmissa purao ThiccA evaM vayAsI - 'suTTha NaM kAsavA ! tumaM mamaM evaM vayAsI - jeNeso gosAlo maMkhaliputto mama aMtevAsI / kimappANaM vIrayA ! tumaM na jANasi jeNerisaM jaMpasi, tA vIrayA ! tahA karemi jahA ajja Na bhavasi' / ___ tao mahAvIrassa aMtevAsI savvANubhUI nAma aNagAro dhammAyariyANurAgeNaM eyamaTThamasahamANo uvAgamma evaM vayAsI - 'gosAlA ! tumaM bhagavayA ceva savvaM jANAvio, tA kahameyassa ceva micchaM pavatto?' tao soumevamAsuratto gosAlo savvANubhUI aNagAraM tavateeNaM bhAsarAsI karei / tao so sahassAre kappe ukkosaThiI devo jAo / tao cuo mahAvidehe sijjhihi[i] tti / tao doccaM pi samaNaM bhagavaM mahAvIraM bahuppayArAhiM AosaNAI[hiM] Aosai / tao mahAvIrassa aMtevAsI sunakkhatto nAma aNagAro / so vi dhammAyariyANurAgeNaM eyamaTThamasahamANo taM coei / tao ruTTho gosAlo sunakkhattaM tavateeNaM paritAvei / tao so mahAvIraM tikkhutto vaMdai / sayameva paMcama[ha]vva[yA]iM samuccArei / samaNA samaNIo ya khAmei / AloiyapaDikkaMto [ya] kAlagao saMto accue kappe ukkosaThiI devo jAo tao cuo mahAvidehe sijjhihi[i] tti ||ch| sunakkhatto tti gayaM // tao so gosAlo mahAvIraM puNo vi Aosai / tao vIro taM evaM vayAsI jahA - 'gosAlA ! tumaM mae ceva sikkhavio bahussuIkao, mamaM ceva micchaM paDivanno ?' tao evaM vutto samANo Asuratto bhagavao pahAe sarIragaMmi teyaM nisirai, tao appaNA dUramosarai / taM ca teyaM bhagavao AyAhiNapayAhiNIkarittA pahayaM samANaM tasseva gosAlagassa sarIre aNicchaMtassa aMto aNupaviTuM / tao gosAlo bhagavaMtamevaM vayAsI - 'tumaM kAsavA ! aMto chaNhaM mAsANaM pittajaraparigayasarIro
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ [64] ha(bhava?)vakkaMtIe chaumattho ceva kAlaM karissasi' / tao bhagavaM gosAlagamevaM vayAsI - 'ahaM aNNAI solasa varisAiM viharissAmi / tumaM puNa gosAlA ! appaNA(No) ceva teeNaM sattarattassa aMto pittajarapIDio kAlaM karissasi' / ___ tao vibbhalo tattheva paDio gosAlo vilavaMto goyamAisamaNehiM samAgaMtuM - 'gosAlA ! gurupaccaNIyANamerisA ceva gaI hou' dvi[iccAI] bahuhA mammavayaNehiM dUmijjaMto vi kiMci kAumasamattho uppADio parivAreNa nIo niyaTThANaM / tattha ya hAlAhalA nAma kuMbhagArI tassa bhattA / tIe kao sIyallakaTThamAipaDIyAro, ta[ha] vi Dajjhai / tao sattamadiNaMte cheyakAlo tti kiMci satthAvattho laddhasammatto niyathere saddAvittA bhaNai - 'nA'haM jiNo, kiM tu mahAvIro jiNo / tassA'haM paccaNIo kusIso / tA maM kAlagayaM jANittA vAmapAe'NubaMdhittA vasahIe bAhiM kaDDamANA "esa gosAlo ajiNo [vi jiNa]ppalAvI [muNighAI dosanihANaM gurupaDiNIo]" evaM bhaNamANA [nayarIe] viharejjaha' / tao te savahasAviyA saMtA [taM] kAlagayaM jANettA vasatIe bAraM ThavittA sAvatthi lihittA lajjaMtA taM savvaM kareMti / gosAlo vi kAlagao saMto accue kappe ukkosaThiIo devo jAo / tao sAmI sAvatthIo meMDhiyagAmaM gao / tao tattha goyameNa pucchio bhayavaM - 'kahiM gao gosAlo ?' 'goyamA ! accue kappe' / 'tao cuo kahiM uvavajjihii ?' sAmI bhaNai - 'iheva jaMbuddIve bharahe sattaduvAre nagare saMmuiranno bhaddAe bhAriyAe mahApaumo nAma putto hohIi / so ya rAyA jAo samANo samaNANaM niggaMthANaM nibbhacchaNAIhiM paccaNIo hohI / aNNayA so rahavariyAe niggao sumaMgalaM aNagAraM chaTuM chaTeNa AyAvemANaM kAussaggaTThiyaM pAsittA Asuratto rahamatthaeNaM pellavissai puNo puNo / tao sumaMgalo ohiNA pecchittA [tassa] puvvabhavaceTThiyaM sunakkhattAidahaNaM saraha-sArahiM mahApaumaM bhAsarAsi karissai / tao sumaMgalo AloiyapaDikkaMto mariuM savvaTThasiddhe gaMtuM cuo videhe sijjhihii / [mahA]paumo vi teNa DaDDo sattamapuDhavineraio bhavissai / / ___ evaM narayapuDhavIsu sattasu vi neraio do do vArAo hoUNa savvAsu tirikkhajAIsu bhujjo [bhujjo] jAhii / savvattha vi satthavajjho dAheNa ya marihii / tao rAyagihassa bAhirIe vesA houM abhitarIe vi vesA hohI / tao mAhaNadAriyA gumviNI saMtI davaggiNA Dajjhihii / tao aggikumAresu tao maNuesu bohiM labhihii pavvajjaM ca / tao sohammAIsu devaloesu uvavajjiya savvaTThasiddhe uvavajjhihii / tao caittA videhe vAse aTThakuMbhesu(aDDakuDuMbe) daDhappaiNNo nAma puriso hoUNa kevalanANaM uppADehI / tao appaNo'tIyaTuM aNeyajamma-maraNapauraM AbhoeuM samaNANaM appaNo cariyaM kahissai, jahA - "mA ajjo ! tubbhe vi AyariyAINaM paDiNIyA hojjaha"tti' ||ch|| gosAlo tti gayaM // io ya bhagavaM bhaviyavvayAniogeNa samuppaNNasAyasaya(sAIsAra)dAhajjararogo aTThi-cammAvaseso vayaNaM pi vottumasamattho meMDhiyagAme nayare sAlakoTThae ceie samosaDho / tattheva devA devIo vijjAharA ya bhagavaMtaM vaMdiUNa sa(ra?)maNatthaM tattheva mAo(lu)AkacchAhihANatarugaNasennaM gayaNeNa gacchaMtA paropparamullavaMti -
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwwwwwwwAAN 'aho ! bhagavaM sAIsAradAhajjarapIDio ayaMDe ceva kAlaM karei(uM?) laggo / na rogapari(Di)yArAsevaNaM kimavi paDivajjaI' / souM cemaM tesiM ceva heTThA kAussaggattho chadrutavonirao sAmisIso sIho nAma citei - 'aho sIhaNaMti(kiM bhaNaMti) ime ? jao paratitthiyA bhaNissaMti "jahA gosAlageNuttaM tahA teulesAvaseNuvakkamio sAmI" / ' evaM ca gADhamummAhiuM sIho pavisittA mAluAkacche mahipaTThi(vaTuM?) saddayaMto dhAhAhiM roviumaaddhtto| tAhe mahAvIreNa sIhameyAvatthaM jANittA samaNA saddAviUNa bhaNiyA - 'vaccaha tubbhe sIhaM sANukkhayaM mAluyAkacchAo sigdhaM mamaMtiyaM ANeha' / tao samaNehiM taheva kae sIho samAgao / bhagavaMtameyAvatthaM daTThaNa pAesu sIsaM nihaTTa gADhayaraM roviuM payatto / bhagavayA bhaNiyaM - 'sIhA ! mA addhiiM karehi / ajja vi ahaM solasavAsANi jAva kevalipariyAeNaM viharissAmi' / sIheNa bhaNiyaM - 'bhagavaM! kimayassa sAIsAradAhajarassa natthi ko vi paDIyAro ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'atthi, paraM sapajjAeNaM ceva niyattissai' / tahA vi sIhae dhiI alabhamANo(Ne) bhagavayA bhaNiyaM - 'sIhA ! jai evaM tA iheva revaIseTThiNIe kUmahalakaDAhosahaM nANAvihadavvasaMjoiyaM mannimittaM pakkaM ciTThai taM nA''NeyavvaM, jaM puNa tIe ceva kuTuMbanimittaM bijjaurayakaDAhosahaM vihiNA pakkaM ciTThai taM ghettUNA''gacchasu' / tao jahAbhaNiyameva sIheNa kae tamosahamujjIvittu bhagavaM jhatti pauNo jAo / tAhe savvo vi tuTTho bhaddao jaNo viseseNa saMgho, na uNa jamAlI jassa virohao taiyavarise saMjAo niNhavo tIsagutto tti ||ch| tIsaguttakahA bhaNNai - rAyagihe nagare guNasilae ceie vasU nAma coddasapuvvI sUrI samosario / tassa tIsagutto nAma siiso| so ya kayAi AyappavAyapuvve 'no egAippaesesu jIvo kiMtu aMtappaesesu ceva'tti vattavvayAjutte AlAvage parAvattaMto ciMtei - 'aho jai aMtappaesahINesu sesajIvappaesesu [no] jIvasannA tA so ceva jIvo' / evaM ca viyANaMto gao sUrisamI / kahio niyAbhippAo / sUriNA bhaNiyaM - 'bhadda ! tulle vi jIvappaesatte ko ettha viseso jeNego jIvo anno ajIvo ? jaM puNa siddhate bhaNiyaM [taM] paDipunnajIvAvekkhAe' / evaM ca sUriNA pannavio vi jAhe na ThAi tAhe saMghabAhiro kao / sAmi kevaluppattisamayAo ya tayA solasavarisANi tti / [eso logaM vuggAhemANo] kayAi gaMtUNA''ma[la]kappAe nagarIe Thio bAhiM aMbasAlavaNe / tattha ya daDhasammatto mittasirI nAma atthi samaNovAsao / tappamuhA ya aNNe vi sAvagA samAgayA tesiM vaMdaNatthaM / mittasirI jANai jahA - [esa] nihnavo / so ya tIsagutto tesiM niyami(ma)yaM payAsei / mittasirI vi mAiTThANeNa dhammaM suNaMto na te(taM) virohei / 'paNNaveyAmi'tti ciMtittu Thio so kamma(maM?) paDikkhaMto, jAva mahApagaraNaM ghare jAyaM / taMmi nimaMtio teNa tIsagutto jahA - 'saparivArahiM me gihAgamaNeNa ajjA'Nuggaho kAyavvo' / te vi tahevA''gaMtuM niviTThA / tao mittasiriNA ThAvittA purao khajja-pejja-vatthAI [ta]o thovathoveNa paDilAbhiyA / ciMtai esa - 'pacchA puNo dAhI' / mittasirI vi saha sayaNehiM te vaMdittA bhaNai - 'dhaNNo'haM jeNa sayaM gihamAgayA tubbhe, sahattheNa paDilAbhiyA' / te bhaNaMti - 'kimevamamhe tae vigoviyA ?' tAhe so bhaNai - 'na tubbhaM siddhaMto pajjaMtAvayavametto(tte) ceva ThiyA jI[vA]? jai bI(sa?)ccamiNaM to kimevaM te paDilAbhiyA rUsaha ? jai puNa(NNa)paDilAhaNamicchaha tA vaddhamANasAmissa taNaeNa siddhateNa paDilAhemi' / souM cema saMbuddhA tIsa
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ [66] mmmmmmwww guttAIyA bhaNaMti - 'icchAmo ajjo ! samma paDicoyaNA' / pacchA sAvaraNa paDilAhiyA micchA dukkaDaM kAUNa AloiyapaDikkaMtA sammaM vihaM(haraM)ti tti ||ch| tIsagutto tti gayaM ||ch|| daDhasammattA ya tIsaguttasaMbohagamittasiri vva seNiya-abhayakumAra tti ch| seNiyAbhayakumArakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bharahakhette khiipaiTThiyaM nAma nayaraM / taMmi nagare jiyasattU rAyA / teNa ya khettadevayAvirahio-(virohao) ucchannaM taM nagaraM daTThaNa annanagaranivesaNatthaM samAiTThA bhUmiparikkhagA / tehiM vi bhUmivibhAgaM joyatehiM diTThamegaM susiNiddhaM(susamiddha) caNayakhettaM / tattha nivesiyaM caNagapuraM / tao taMmi vi kAleNucchanne rAyAeseNa bhUmiparikkhagehi diTTho rannegadese ego vasabho aNNehiM vasabhehiM apribhvijjNto| tao tattha nivesiyaM usabhapuraM / tao taMmi vi kAleNa ucchaNNe puNo vi rAyAeseNaM bhUmiparikkhagehi diTTho aIva sobhAimANo(sobhamANo) kusatthaMbo / tattha nivesiyaM kusaggapuraM / taMmi paseNaI nAma rAyA / tassa dhAriNI nAma devI / tIe putto seNio nAma / tahA aNNAsiM devINaM anne ya bahave tassa puttA atthi| ___ taM ca nagaraM aggiNA puNo [puNo] Dajjhai / tao logassa bhayajaNaNanimittaM rAyA ghosAvei - 'jassa gharAo aggI uDhei so nagarAo nIsAreyavvo' / annayA rasoiyANaM pamAeNa raNNo ceva gharAo aggI uTThio / tao 'saccapaiNNA rAyANo bhavaMti'tti bhAviya paseNaI rAyA sayaM ceva nayarAo niggaMtuM gAuyamette Thio / tao tattheva maMti-sAmaMta-daMDa-vANiyAdao gamaNAgamaNAIsu paropparaM rAyagihaM ti bhaNaMtA vaavaareNti| tao aNuguNatthaM taM ceva jAyaM nAmeNa rAyagihaM nayaraM ti / io ya rAulapalIvaNayakAle jaM jeNa kumAreNa pAviyaM taM teNa ceva nIsAriyaM / tao rannA tatthA''gaeNaM pucchio pariyaNo - 'kiM keNA''NIyaM ?' tao savvehi vi kahie seNio bhaNai - 'mae DhakkA bhiMbhA nAmA''NIyA' / tao rannA aIva vallaho tti kAuM seNio bIyanAmeNa ullAvi[o] - 'tumaM bhiMbhisAro'tti / aNNayA paseNaiNA ciMtiyaM - 'ko kumArANa majjhe rajjadhuruvvahaNapaccalo ?' tao teNa egapaMtIniviTThANa kumArANa paNAmiyANi ghaya-mahujuttapAyasabhariyANi [ka]ccolANi / tao mukkA baMdhaNehito suNayA / tehiM ca tAsiyA savve vi kumArA palANA / seNieNaM puNa dUrAo ceva dhAvateNa pakkhittaM sesapAyasaM / jAva ya taM khAyaMti tAva seNieNa bhuttaM niyapAyasaM / tao paseNaissa pAsAovari Thiyasseso ceva rAyalakkhaNajutto tti laggo citte, paraM 'mA sesakumArehiM mArijjissai' tti na se kiMci dei / tao kumArariddhi daTThaNa ciMtiyaM seNieNa - 'aho ! paribhUo'haM niyapiuNA vi, tA kimettha karissaM ? annattha vaccAmi'tti payaTTo vinnAgataDAbhimuhaM / kAleNa ya pacchannaThiyapaseNaicarapurisANugao patto vinnAgataDaM / niviTTho bhaddaseTThiNo haTTe / tappabhAveNa ya seTThiNA samAsAio viulo lAbho / tao 'jo mae paccUsasamae rayaNAgiyaNukArI divvapuriso sunaMdaM vIvAhito diTTho, eso so'tti ciMtiteNa bhaNiyaM seTThiNA - 'kassettha tubbhe pAhuNayA ? teNa bhaNiyaM - 'tumhANaM' / tao 'aho ! samullAvo vi suMdaro'tti citaMteNa nIo sagihe / kayaM pAhunnaM / annayadiyahe sabahumANaM bhaNio seTThiNA - 'kumAra ! jai vi te vaNiyaduhiya tti kAUNa
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ [67] aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaammmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm aNuciyA, tahA vi geNha sunaMdAe karaM kareNa' / tao bhaNio seNieNa - 'tAya ! amuNiyaparamatthANaM niyadhUyaM deMto tumaM ceva jANasi' / seTThiNA bhaNiyaM - 'vaccha ! asarisaguNehiM rUveNa sumiNayasUio ya tumaM jahA uttamapuriso' / teNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA tumaM ceva jANasi' / tao pasatthavAsare mahAvibhUIe vivAhiyA teNa sunaMdA / tao tIe saha visayasuhaM [aNubha]vaMtassa [tassa] aikkaMto koI kAlo / annayA tIe sumiNe diTTho dhavalavAraNo vayaNaM pavisaMto / sAhio paiNo / teNA'vi 'pahANaputtajammo hohi[i]'tti vuttaM / __ annayA saMpattA variyArUDhA paseNairAyapurisA / tehiM samappio se leho / tao ApucchiUNa seTThI saha nAgaraehi bhaNiyA sunaMdA - 'pie ! suppasiddhA vayaM paMDarakuDDA govAlA rAyagihe / jahiyaM amhehiM kajjaM tA tatthA''gacchejjasu' / tao so ArUDho variyaM / patto rAyagihaM / diTTho paseNaI / paNamio sabahumANaM / annayA pasatthadiNe sAmaMta-nAgarA(ra)yANa sa(sA)hiuM niyayAbhippAyaM kao seNiyassa rAyAbhiseo / kAlakkameNa so jAo mahAnariMdo tti ||ch|| i[o] ya sunaMdAe gabbhANubhAvAo 'amArighosaNApuvvayaM hatthikhaMdhArUDhA demi jammaggirANa mahAdANaM'ti dohalo jAo / saMpADio ya seTThiNA rAyavinnavaNapuvvayaM / tao pasatthavAsare pasUyA dArayaM / bArasAhe ya vitte kayaM se nAmaM abhao tti / tao jAo aTThavarisio lehAyariyassa uvaNIo / tattha ya paDhaMtassa annakumArehiM saha kalayalo jAo / tehiM bhaNiyaM - 'kiM amhaM purao jaMpasi, jassa te na muNijjae jaNao vi?' tao teNa saMjAyavimhaeNa sunaMdA pucchiyA / tei(tIe) seTThI darisio / teNa bhaNiyaM - 'phuDaM sAhasu, na hoi eso' / tao sAhio paramattho jahA - 'desaMtarAo Agao ko vi vivAheUNa tumaMmi udaratthe gao' / teNa bhaNiyaM - 'gacchaMteNa kiM pi siTuM na vA ?' tao tIe 'supasiddhA vayaM paMDarakuDDA govAlA rAyagihe'tti siTe sumaittaNao teNa nAUNa bhaNiyaM jahA - 'me piyA tattha naranAho / tA payaTTa, tattha gacchAmo' / tIe vuttaM - 'jai evaM tA puccha tAyaM' / pucchio ya sabahumANaM / teNa vi mahAvibhUIe paTThAviyA sunaMdA abhayakumAro ya / pattA ya rAyagihe / tao bAhirujjANe sunaMdaM Thaviya kaivayapurisasahieNa piudarisaNatthaM pavisaMteNa diTTho junnakUvapAse bahugo logo / abhaeNa pucchio ego puriso - 'kimesa logo milio ?' teNa vuttaM - 'seNieNa egaNapaMcamaMtisayANi meliyANi / tANaM ca pahANamaMtiparikkhaNatthamimaMmi jhiriMDakUve veMTiyaM pakkhittaM jo ya taM taDaTThio geNhai tassa rAyA niyadhUyaM addharajjaM ca dei, maMtINaM ca sAmi karei' / tao teNa agaDe gaMtUNa bhaNiyA logA - 'bho ! kIsa na geNhaha ?' tehiM vuttaM - 'natthi gahaNe sattI' / abhaeNa vuttaM - "kimeyaM giNhiumanno lahai ?' tehiM vuttaM - 'suTTha lahai' / tao teNa pakkhitto veMTagovari ghAeNa anna(6)gomayapoddo sosio ya palAlaggiNA / tao so sAraNijaleNa bharAvio agddo| ta[ra]mANo ya gahio veNttio| jAo ya sAhuvAo / nIo ya niuttapurisehiM senniysmiivN| pAyavaDaNamuTThio ya saharisaM pasiuM rAiNA vutto - 'vaccha ! katto ihA''gao ?' abhaeNa bhaNiyaM - 'vinnAgataDAo' / rAiNA bhaNiyaM - 'jANasi bhaddaseTTi sunaMdaM [ca] tassa dhUyaM ?' abhaeNa bhaNiyaM - 'dArao' evamAisavvaM kahiyaM / tao rAiNA vutto - 'idANiM kahiM so ?' teNa vuttaM - 'iheva ciTThai, jAva... ahaM tava putto
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ [68] abhao'tti / tao hariseNa kaha(kAuM) ucchaMge pucchio sunaMdAe vuttaM / teNa kahiyaM jA[va] 'ujjANaTThiya'tti / rAiNA vi - 'jhatti pavesasu [taM] ti bhaNio 'jaM tAo ANavei'tti bhaNaMto niuttapurisehi parivuDo gao tamuddesaM / diTThA savvAlaMkAravibhUsiyA mAyA / vuttA ya abhaeNaM - 'aMba ! na pautthavaiyAo paiMmi adiDhe vesaggahaNaM kareMti' / tao kao tIe puvvaveso / paviTThA ya mahAvibhUIe aMteuraM / [daTuM taM] harisio rAyA / kArAvio mahUsavo / jAyA ya mahAvIradesaNAe seNiyAbhayakumArA paramasAvayA / tao aNicchaMto vi abhayakumAro addharajjaM dAUNa seNieNa niutto sayalarajjaciMtAe dhuvaM(raM)dhorio / pariNAvio seNAdhIyaM ti ||ch| seNAdhIyAkA bhaNNai - rAyagihe seNiyassa mokkho nAma vijjAharo jAo kahiMci paramamitto / tassa ya sA 'mettI thirA [hou' tti] ciMtiya 'mamesA [bhagiNI] sayalaMteurapahANA kAyavva'tti nibdhaM kAUNa seNA nAma niyabhagiNI dinnA / sA ya tassa aIva iTThA jAyA / tao tassa sesavijjA[harI]hiM 'peccha dharaNIgoyarI vi houM amhANaM majjhe esA vallaherI saMpanna'tti amarisiyAhi sA mAriyA / tIse ya egA dhIyA ciTThai / tao vijjAhareNa nAUNa seNAmAraNavuttaMtaM 'mA esA vi eyAhiM mArijjissai'tti taM ghettuM seNiyassa samIvamAgao kahio ya seNAmaraNavuttaMto, samappiyA ya tassa dhIyA / gao niyaTThANaM / seNieNa seNAe mahAsogaM kAUNa pAliyA dhIyA / tao jovvaNamaNuppattA abhayakumArassa dinnA / tassa ya sA vijjAhari tti kAuM pANappiyA jaayaa| tao sesa[*mahilAo tIse uvari amarisiyAo / tao taM dukkhe pADiukAmAhiM tAhiM ghariNIhiM olaggiyAo jogiNIo / tAhiM bhaNiyaM jahA - 'esA vijjAharI na ho[jja'tti rattIe niyapAsAe pasuttAe tIe muhaM] maMsaruhireNA''liMpittA bIyadiNe pahAyasamae cevA''gaMtUNa ranno niveiMti jahA - "esA tumha gharAo ceva mArI [*uTThiyA / sammaM gavesAvehi niyagharaM / tao raNNA vi] saMbhaMtacitteNa sayalaMteuraM nirUveMteNa diTThA sA vijjAharI ruhirAlittahatthamuhA / tao taM daTThaNa 'hA hA hA akajjaM' ti bhaNittA rannA hakkArAviyAo jogiNIo / tAsiM ca samappiyA sA vijjAharI / bhaNiyaM ca - 'jameyAe uciyaM taM tubbhehiM ceva kAyavvaM' / ___ tAo vi taM ghettuM gayAo / majjharatte ya maMDalae ThaviUNa jAva mAriumAraddhAo [*tAva sA uccasareNa roiDaM laggA / taM ca soUNa tattheva samIve vasaMtA kei tAvasA AgayA taM ca vijjAhara jogiNIhatthehito moyAvittA niyayAsamaMmi neUNa gayA / tattha ya gaMtUNa paNamiyA kulavaI anne ya] tAvasA seNAdhIyAe savisesaM / [*tao tehiM sammaM sAraviyA AsAsiyA sA puTThA kulavaiNA vuttaM, tAhe a]idINavittIe mAsAmiNIe(?) vi sAhio seNiyAivuttaMto / . kulavaiNA vi 'putti ! seNiyassa'mhe bhavAmo ajjayA, tA amhaM ceva saMtiyA tumaM vIsatthA ciTThasu'tti vuttA ThiyA sA tattheva jAva kai vi diNANi tAva puNo teNa bhaNiyaM 'putti ! na ettha tAvasAsame bahukAlamitthINaM vAso jutto / vijjai ya io paccAsannAe cevujjeNIe tuha sasurayasa(sA)Duyassa caMDapajjoyarAyassa [sAsaNaM / ] tassa bhajjA sivA nAma devI / tadaMtie gaMtuM tumaM ciTThasu' / tIe vi *atra kazcana pAThastruTitaH, AvazyakacUrNyanusAreNa ca pUritaH /
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ kulINattaNao paDivajjiyamiNaM / tao kulavaiNA niuttA vuDDA tAvasA / tehiM vi neuM samappiyA sA sivAdevIe jIse piyA ceDao tti ||ch| ceDayakahA bhaNNai - atthi vesAlIe nayarIe hehayakulasaMbhUo paramasAvao ceDao nAma rAyA / so ya sayaMvivAhapavattaNakayaniyamo dhIyAo kassai na dei / tao tAsiM ceva mAyaro rAyANaM aNujANAviya rAyakulaputtANamannesiM sarisarUvaguNANaM deMti / satta ya ceDayassa annamannadevINaM pahANadhIyAo / taM jahA - pabhAvaI 1, paumAvaI 2, migAvaI 3, sivA 4, jeThThA 5, sujeTThA 6, cellaNA 7 ya tti ||ch|| pahAvaIpamuhakahAo bhannati / tattha vi uddAyaNabhajjA bhannissamANA pahAvaI, jIse bahiNovaiyabahiNibhANijjA [dahivAhaNa-paumAvaI-karakaMDavo tti] dahivAhaNa-paumAvaI-karakaMDukahA bhannai - atthi iheva jaMbuddIve bhArahe vAse aMgAjaNavae caMpAnayarIe dahivAhaNo nAma rAyA / tassa ya ceDayaranno dhIyA paumAvaI nAma mahAdevI / tIse ya kayAi rayaNIvirAmasamae sumiNayaMsi sasippahaM gayavaraM vayaNeNodaraM pavisaMtaM pAsamANIe saMbhUo gabbho / sAhio ya tIe sumiNao ranno / teNA'vi sAhiyA pahANA puttuppattI / samuppanno ya tIse taiyamAse dohalao jahA - 'ahaM naravainevatthavibhUsiyA hatthikhaMdhArUDhA raNNA dharijjamANeNa chatteNa jai kANaNAIsu viharAmi' / taMmi ya apUrijjate paumAvaI dubbalA daTuM pucchiyA raNNA / sAhiyasabbhAvA ya jayahatthimAroviuM sayamuvari[dhari]yachattA niggayA [parivAreNa] sayaleNujjANe / paDhamapAuso ya tahA(yA) vaTTai tti susIyalamaTTiyAgaMdheNa teNa bhAvio viMjhaM sariUNA'vasIhUo so karI dhAvio viMjhAbhimuhaM / na sakkai ya se piTThao pahAviuM rAyavaggo / gaeNa vi rAyA devI ya do vi pavesiyA viMjhADavi / tahA vi vegA'Nu(vegeNa) dhAvaMto na so thakkai / [tAhe] rAyA mahaMtaM vaDapAyavaM parao pecchittu devi bhaNai - "eyassa pAyavassa hedruNa hatthI jai jAi tA tumaM susaMvuDA houM DAlaM geNhejjAsu' / paDissuyaM cemaM tIe / parI(raM) rAyA dakkho tti gahiyA'NeNa DAlA na uNa devIe / taM ca viNA nirANaMdo rAyA gao caMpaM nayariM / ___paumAvaI vi nIyA hatthiNA nimmANusaM aDavi / tisAbhibhUo karI pecchittu mahaMtaM jalAsayamegaM paviTTho jAvA'bhiramai tAva saniyamoinnA devI, so ya bhariyaM jANai tti / uttiNNA saravarAo / tattha ya bhakkhiuM vaNaphalAI pibiuM ca pANiyaM disAvisesamayANaMtI sAgArabhattaM paccakkhiUNa pahAviyA egadisAe / gayA ya jAva dUraM tAvego diTTho tAvaso / gayA ya tassamIvaM / teNA'vi nIyA kulavaimUlaM / abhivAyaNeNa ya pucchiyA sA [tAva]seNa - 'kuo ammo ! tumaM ?' tIe vi kahiyaM jahA - ''haM ceDagadhUyA jAva hatthiNA ANiyA' / so ya tAvaso ceDagassa niellago / teNa AsAsiyA - 'mA bIhehi' / tAhe teNa phalANi dAUNa acchoviyA kaivi diyahe / annayA vuDDatAvasehiM saMpariheUNa bhaNiyA - 'ettio ceva ahaM ga[I]e visae(o), etto pareNa halavAhiyA bhUmI na kappai akkamiuM / tA tumaM jAhi daMtapuraM / tattha ya daMtavakko nivo' /
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ [70] sA vi tAvasa[da] risiyamaggeNa pattA daMtapuraM / diTThA ya tattha suvvayA pavattiNI / vaMdiUNa ya pucchiyAe sAhio gabbhaM mottUNa savvo vi niyavRttaMto / pavattiNIe vi kulINa tti nAUNa pavvAviyA / payaDIhUe ya gabbhe pucchiyA pavattiNIe - "kimeyaM ?' tIe sAhio jahaTThiyavuttaMto / 'puvvaM puNa na siTTho, mA pavvajjA na hohii'tti / tao pacchannaM pariNayasAvayagihe neUNa dhariyA / samayaMmi putto jAo / so ya tIe jAyametto ceva puvvANIyarayaNakaMbalaveDhio dahivAhaNanariMdanAmaMkiyamuddAsahio catto neuM masANe / gahio ya masANAhivaiNA DheDheNa, dinno niyabhajjAe putto / sAhuNI vi taM daTuM nivvuyahiyayA gayA pavattiNIe samIvaM / bhaNai - 'putto mayago jAo, so ya mae catto'tti / / __ anne uNa 'jai vi vittamevaM, tahA vi bAhiM kahijjaMtameva saguNaM'ti / jahA - 'paumAvaI tAvasAsame cciya ThiyA / tAvegaMmi vivitte kayalIharae jAva pasUyA majjharatte dArayaM / kAuM ca sayameva jAyakammaM / sUraggayasamae nAmamuddAsahieNa kaMbalarayaNeNa veDhittu dArayaM gayA vatthANa [dhovaNatthaM] niidhe| jattha ya so dArao ciTThai tattha bhaviyavvayAniogeNA''gao hatthidaMte gavesamANo mAyaMgameharo / diTTho ya NeNa daaro| ciMtiuM ca [va]raM mameso aputtassa putto bhavissaI'tti nIo sayanayaraM / samappio niyabhajjAe / paumAvaI vi NhAyA samANI jAva gayA kayalIharaM tAva na pecchai dArayaM / tao dhAhAravaM kuNamANI mucchiyA / paumAvaIdhAhAravavibohiyA ya tatthA''gayA kulavaipamuhA tAvasA / satthIkayA ya NehiM paDiyA vAyAidANao devI / pucchiyAe ya kulavaiNA 'kimeyaM ?'ti, kahiyaM tIe jahAvattaM / kulavaiNA vi payANusAreNa pesiyA duve tAvasakumArA / tA tehi vi gaMtuM nagaraM jAva naTuM payaMti, valiUNA''gaehiM sAhiyaM sarUvaM / tao kulavaiNA dhammadesaNApuvvayaM avaNIo paumAvaIe sogo / ___ aikkaMte ya kettie vi kAle 'kecciraM tAvasAsame ciTThissaM ? varaM kiMci paralogahiyamaNuTThiyaM' ti ciMtittu vinnatto tIe kulavaI, jahA - 'mae avassaM gaMtavvaM' / kulavaiNA parANAviyA sA daMtapuraM / pavvaiyA tattha / pAlei jahAsattIe sAmannaM / aNNayA ya tatthA'isayanANI samAgao sUrI / pucchio ya so paumAvaIe - 'kattha me taNao ?' tti bhaNai - 'ettheva nayare masANAhivaiNo mAyaMgassa gihe ciTThaI' / tao paumAvaI tIe mAyaMgIe samaM dhammakahaNamiseNa mittiyaM kAya(kAuM?) lavu(Da)gAimiTThadavvANi puttassa dei / tamA(mmA)vittA vi dhammaM souM jAyA sAvayA / tehiM ca dArayassa kayaM nAmaM avaiNNago tti / __vaTuMto ya so jAhe jAo aTThavarisio tAhe gahio sukkakaMDUe / tattha vi visesao karesu kaMDu tti DibharUvANi bhaNai - 'dAhAmi tumhaM gAma-nagarAINi, mamaM karehiM kaMDUyaha' / tehiM vi taheva kuNaMtehi tassA'vaiNNagaM ti nAmaM pheDiUNa kayaM karakaMDu tti nAmaM / so[la]samavarise masANaM rakkhaMtassa [tassa] kaha vi tatthA''gayA do muNiNo / tesiM ca majjhe ego daMDalakkhaNaM [jANaM]to bIyasAhuM bhaNai - 'jo masANaTThiyamimaM vaMsadaMDagamannANi vi cattAri aMgulANi vivaDDamANaM paDikkhiUNa geNhissai so avassaM rAyA bhavissai' / taM ca sAhuvayaNaM nisuyaM vaNaMtarieNa karakaMDuNA tahegeNa baMbhaNeNaM / tao baMbhaNo samussugo nigvijaNe heTThA cattAri khaNiUNaM aMgulANi taM chiMdittA vaMsadaMDagaM lei / divo ya divvajogA''gaeNa karakaMDuNA / tao 'masANassA'haM sAmi'tti vottumuddAlio vNsdNddo|
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ [71] tao so baMbhaNeNa dhammAhigaraNaM nIo bhaNio ya - 'samappehi mama vaMsadaMDaM' / so bhaNai - 'mama masANuTTiyaM ti na demi' / baMbhaNo bhaNai - 'tumamaNNaM geNha' / so necchai / bhaNai ya - 'mama eeNaM ciya kajja' / tao dhammAhigaraNiehiM so dArago pucchio - 'kiM na desi ?'tti bhaNai - 'ahaM eyassa pahAveNa rAyA bhavissAmi' / tAhe kAraNiyA hasiUNa bhaNaMti - 'jayA tumaM rAyA bhavasi tayA eyassa gurugassa gAmaM dejjAsi' / paDivannaM teNa / ____baMbhaNeNA'vi anne baMbhaNA viijjagA gahiyA jahA 'mArittA harAmo' / taM ca karakaMDupiuNA suyaM / tao so bhajja karakaMDaM ca ghettuM naTTho / jAva kaliMgadese kaMcaNapuraM patto / tattha ya aputto rAyA mo| anno natthi tti ahivAsiyANi paMcadivvANi / tANi vi suttassa karakaMDuNo mUlamAgamma payAhiNittA ThiyANi / tao lakkhaNapADhaehi lakkhaNajutto tti daTuM kao jayajayasaddo / apphAliyANi naMdItUrANi / jiMbhaMto ya tassaddeNuTThio karakaMDU karivaraM cA''rovio jAva pavesijjai pure tAva putto(paccho)-paTThio payaMpaeNA''gacchaMto kheDIe saha so baMbhaNo tahA daTuM vippiyaM kAuM maggamattho(maggattho) vattha[vva]gabaMbhaNe vuggAhei / tehiM vi 'na DheDDassa'mhe sahAmo'tti bahuhA asamaMjasabhAsIhiM nisiddho pavesaMto paulIe / tao kuviyassa karakaMDuNo puNNodaeNa devayAe samappiyaM jalaMtaM daMDarayaNaM / taM ca daTuM naTThA baMbhaNA / karakaMDU rAyA jAo / aNeNa ya sAmatthao vADahANayA pANA hariesA baMbhaNA kayA / bhaNiyaM ca - dahivAhaNaputteNaM, raNNA u karakaMDuNA / vADahANayavatthavvA, caMDAlA baMbhaNA kayA // tao samAgao so baMbhaNo bhaNai - 'dehi me taM gAmaM' / rAyA bhaNai - 'jaM te ruccai taM geNhasu' / so bhaNai - 'caMpApurIpaccAsaNNo maNoraho nAma sanniveso me jammabhUmI / tA taM dehi / tao karakaMDU dahivAhaNassa lehaM dei, jahA - 'dehi mamamegaM gAmaM, ahaM tu jaM tuha ruccai gAmaM vA nagaraM vA taM demi' / so ruTTho - 'duTThamAyaMgo appANayaM na yANai teNa me lehaM dei' / dUeNa puNarAgaeNa taM kahiyaM / tao ruTTho karakaMDU sabalo gaMtuM caMpaM rohei / jAo ya doNha vi balANaM samarAraMbho / / taM ca souM paumAvaI 'mA jaNakkhao hou'tti tatthA''gamma karakaMDaM bhaNai - 'tuheso piyA' / so bhaNai - 'kahaM ?' sA bhaNai - 'puccha nibbaMdheNa te bIyammA-piyaro' / tahA ya kae tehiM darisittu samudaM kaMbalarayaNaM sAhio se sabbhAvo / tahA vi karakaMDU bhaNai - 'ajjaM(jje!) kahaM mANeNosarAmi ?' mAyA bhaNai - 'putta ! vIsattho hohi jAva te jaNayaM jANAvemi' / gayA ya sA rAulaM / daTThaNa ya paNamiyA pariyaNeNaM / rAyA vi nAUNa samAgao, vaMdittA AsaNaM dAUNa taM gabbhaM pucchai / paumAvaIe vi sAhio savvo niyavuttaMto jAveso 'so tuha putto'tti / dahivAhaNo vi taM pavesittA mahAvibhUIe niyarajjaM pi dAUNa pavvaio tti ||ch| dahivAhaNa-paumAvai tti gayaM ||ch|| karakaMDU ya payaMDo rAyA jAo / so ya kira goulapio tti karei aNegANi goulANi / aNNayA sarayakAle egaM govacchagaM thoragattaM pecchittA bhaNai - 'eyassa mAyaraM mA duhejjaha, jayA ya vaDDio hoi tayA aNNANaM gAvINaM duddhaM pAijjaha' / taM ca govA paDisuNaMti / tao uvvattavisANo pINakhaMdho vasabho
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ [72] jAo / puNo kAleNa gao rAyA / mahAkAyaM vasabhaM paDDuehiM parighaTTijjataM [pecchai] / gove pucchai . 'kahi so ?' / dAio / pecchaMtao visaNNo / citiyaM ca rAiNA 'dhiratthu saMsArAsArattaNassa, jeNa tArisiM riddhi pAviUNa saMpayameyAriso savvAvayANa maMdiraM saMvutto / avi ya kiMca - seyaM sujAyaM suvibhattasiMgaM, jo pAsiyA vasahaM goTThamajjhe / riddhi ariddhiM samupehiyA NaM, kaliMgarAyA visamikkha dhammaM // [ A.bhA.gA. 207] gogaNassa majjhe, DhekkiyasaddeNa jassa bhajjati / * dariyA vidittavasabhA, sutikkhasiMgA samatthA vi // [ A.bhA.gA. 208] - porANayagayadappo galaMtanayaNo calaMtavasahoTTho / so ceva imo vaso, paDDayaparihaTTaNaM sahai // [A.bhA.gA. 209 ] iya saMsAra asAraM, bhAveMto saMbharittu puvvabhavaM / nikkhamai surasamappiyaliMgo so jaha ya dummuho ti // -- dummuhakA bhaNNai atthi paMcAla se kaMpillapure harivaMsakulubbhavo jao nAma rAyA / tassa guNamAlA nAma mahAdevI / pucchai ya kayAi dUyamatthANattho jao rAyA, jahA 'kiM tae rAyaMtaresu diTTaM kiM pi sacojjaM jaM mama natthi ?' dUeNa bhaNiyaM 'deva ! diTThA sayA [nIyaraNNo] cittasAlA' / raNNA vi 'suMdaraM saMlattaM'ti vottuM saddAviyA suttAhArA / bhaNiyA ya 'lahuM cittasAlaM nimmaveha' / tehiM vi 'jaM devo . ANavei'tti vottuM jAvA''raddhA khaNAviDaM bhUmI tAva tammajjhe diTTho vidippamANo mahAmauDo / avi ya bahurayaNaniyarakhacio, muttAhala - maNi - kiMkiNi -saNAho / kaMcaNamao u mauDo, dIsai dharaNIeN vivaraMmi // - siTTho ya so kammAraehiM raNNo / teNA'vi tudveNa naMdI - tUrAipamoeNa kaDDhio dharaNivivarAo / pUiyA ya jahArihaM thavai-kammArAIyA / tao pabaMdheNa ya vattaM kammaMtaraM / avi ya - khaMbhasayasanniviTThA, suveiparimaMDiyAsuvitthiNNA / nimmAyA ramaNIyA, savvA vi ya cittasAli // tti // kao ya rannA joisiyAiTThadiNe tIe paveso / Arovio ya uttimaMge mauDo / tappahAveNa ya jAyA raNo do muhA / tao loeNa kayaM se nAmaM dummuhoti / samappiyA ya NeNa cittaNatthaM sA sAlA javaNiyaM dAUNa'ddhA addhAe doNha vimalaya - pahAyaracittayarANaM / tattha vi vimaleNa sattamAsehiM nimmaviDaM niyacittaM, darisiyaM ranno / teNA'vi tudveNa pUio vimalo / tao pucchio pahAkaro / so bhaNa 'deva ! mae bhUmiyA ceva nimmaviyA' / taM ca souM kuvieNa raNNA 'pecchAmo tAva, kerisI sA bhUmiyA jA ettieNa kAleNa kaya ? 'tti vottUNa sarAviyA javaNiyA / saMkaMtaM ca tabbhUmigAe sayalaM pi vimalacittaM / taM ca tuTTe raNA * 'evaM ceva ciTThau' tti vottuM visesao pUio pahAyaro / - * dittA vi dariyavasabhA - A.bhA. 208 / -
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ [73] AAAAAAAAAAAAAmmmmmmm saMti ya guNamAlAdevIe satta taNayA, Na uNa dhIya tti uvviggA sA / uvvA(ovA ?)iyaM ca mayaNAbhihANassa jakkhassa jAvA'NAe tAva rayaNivirAmasamae sumiNae diTThA pupphamAlA / sAhiyA sA paiNo / avi ya - "diTThA sumiNe naravara !, mAlA kusumehi~ gaMdhasu(gaMthiya?)suyaMdhA' / teNa vi bhaNiyA - 'suMdari !, hohI te pavaraduhiya'tti // evaM kameNa guNamAlAe [dhIyA] jAyA / dAuM ca jakkhovAiyaM kayamayaNamaMjarInAmA sA jAyA jovvaNatthA / atthi ya tayA ujjeNIe bhaNissamANo caMDapajjoo nAma rAyA / teNa ya vinnAyamauDavuttaMteNa pesio dummuhassa dUo, bhaNAviyaM ca - 'samappehi me mauDaM jujjhasajjho vA hohi' / dummuheNa bhaNiyaM - 'deu sa me tAva niyaM savvaMteuravaraM sivAdeviM analagirigaMdha[hatthi] havibhIruM rahavaraM ca' / sAhiyaM cemaM gaMtuM dUeNa jAva pajjoyassa tAva kuvio so sabalo calio dummuhovari / dummuheNa paMcAlavisayasaMdhIe houM sabaleNa dinno mahAsaMgAmo / taMmi ya hAriyaM nivarse pajjoyassa balaM / tao baMdhiuM pajjoo pavesio kaMpillapuraM / dinnaM ca se calaNesu kaDayaM / diTThA ya tattha ciTuMteNa annayA kahaM vi pajjoeNa mayaNamaMjarI joNhANurAgova[raMjiyA?] / pIDito so tassaMgamummAhaeNaM / gao ya pabhAe dummuharAyatthANaM / pucchio ya teNa diTThANo(vicchAo) daTuM sarIrapauttiM / na ya so kiM pi jaMpai tti sAsaMkeNa puTTho gADhayaraM / tao dIhaM nIsasiUNa pajjoeNa bhaNiyaM mayaNa-vasaNavasayassa, naravara ! vAhiyassa taha ya mattassa / kuviyassa maraMtassa ya, lajjA dUrujjhiyA hoi // jai icchasi mama kusalaM, naravara ! tA dehi mayaNamaMjariyaM / aha no dAhisi tA'haM, pavisissaM jaliyajalaNaMmi // ___ evaM ca nicchayaM nAuM pariNAvio dummuheNa mayaNamaMjariM pajjoo / ciMtiuM ce - "kicciraM dhariyavvo'tti visajjio sammANittA mayaNamaMjarI[e] samaM so gao ujjeNi ti / ___ dummuheNa vi bAyAlIsaM vaccharANi jAvovabhuttarajjeNa sarayasamae AsavAhaNiyAe nIharaMteNa diTTho iMdakeU aNegaloyaparivuDo mahAvibhUIe pUijjamANo / [tao AsavAhaNiyAe nivaTTamANeNa teNa] diTTho bhUmIe paDio kaTThAvaseso viluppamANo [so ceva iMdakeU] / taM ca daTuM ciMtiyamaNeNa - 'evaM saMsArasattANa vi saMpayAo AvayAo ya sayA diTThAo' / avi ya - mahiMdakeuM sualaMkiyaM tu daTuM paDataM paviluppamANaM / riddhi ariddhi samupehiyA NaM paMcAlarAyA vi samikkha dhammaM // [A.bhA. 210] saMsArasokkhesu virattacitto, jammaM NiyaM saMbhariUNa puvvaM / patteyabuddho suradinnaliMgo, jAo susAhU ya jahA nami tti ||ch||
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ [74] namikahA bhaNNai - atthi bhArahe vAse avaMtIjaNavae sudaMsaNapure maNiraho nAma rAyA / tassa sahodaro ya jugabAhU nAma juvarAyA / ranno ya devI paumuppalA nAma, juvaraNNo uNa surUvA paramasAviyA ya mayaNarehA nAma devI / tIse ya suo sayalakalAkusalo caMdajaso nAma / aNuratto ya maNiraharAyA mayaNarehAe pesei pupphakuMkuma-taMbolAIyaM / geNhai ya taM suddhabhAvA mayaNarehA / annayA ya rahasi rattI[e] saMbhogatthaM patthiyA sA bhaNai - 'mahArAya ! na juttamiNaM / bhaNiyaM ca - dehINaM hiMsAe, alieNaM taha ya davvaharaNeNaM / paraitthIsaMgeNaM, jIvA narayaMmi vaccaMti // tA mahArAya ! mottumaNAyAraM nIiM paDivajjasu' / souM cemaM tuNhikko Thio rAyA / ciMtiyaM cA'NeNa - 'na esA jugabAhuMmi jIvaMte purisaMtaramicchai / tA kahaM pi tavvAvAyaNeNaM ghettavva'tti / annayA ya mayaNarehAe caMdasumiNaeNa saMbhUo gabbho / kahie ya sumiNae sAhiyA se paiNA pahANA puttuppattI / jAo ya tIse taiyamAse Dohalao jahA - 'muNINaM pUyaM karemi sayayaM ca tittha[ya]rasaMtiyAo kahAo nisuNemi' / pUrio ya eso [se paiNA] / __ [aha patte] vasaMtamAse jugabAhU mayaNarehAe saha gao ujjANiyaM / taM ca vivihaM kuNaM[ta]ssujjANe atthamio sUro / tao tattheva kayalIharae rayAviyasejjAe bhuttabhogo jugabAhU sutto saha ramaNIe / kayalIharapAsesu ya nivaNNA [niuttA] purisA / etthaMtaraMmi ya 'vAvAyaNasamao'tti ciMtiuM tattha gao maNiraho sakhaggo bhaNaMto pAsapurise - 're kattha jugabAhU ? kiM vA rayaNi jAveha Thio ? mA koi sattU ceva bala(abala?)mabhibhavissai'tti paviTTho kayalIhare / tassaddeNa ya uTThio jugabAhU / kao paNAmo / maNiraheNa vi 'alamettha vAseNaM, balasu nayaraM pavisAmo'tti bhaNaMteNA''hao tahA khaggeNa gIvAe nivviyappo jugabAhU jahA nimIliyaccho nivaDio dharaNivaDhe / dhAhAviyaM mayaNarehAe / tao dhAviyA gahiyAuhA purisaa| bhaNiyaM ca NehiM - 'kimeyaM ?' maNiraho bhaNai - 'suMdari ! mama hatthAo pamAeNa paDio khggo| tA alaM bhaeNaM'ti / tao purisehiM kaliuM kajjamajjhaM balA nIo maNiraho nayaraM / sAhio ya caMdajasassa jugbaahuvuttNto| so vi kaMdaMto kaluNaM vejjaniyaraM giNhiUNA''gao ujjANaM / kayaM ca vejjehiM vaNakammaM / tahA vi thovAu tti jAo jAva pajjaMtAvattho jugabAhU tAva kannamUle ThAiUNa mayaNarehAe paccakkhANa-dANapuvvaM dinno ya sayaM namokkAro / jugabAhU vi palisAyaMto tamamayamiva kAlaM kAuM jAo baMbhaloyakappe dasasAgarovamo iMdasAmANio devo / mayaNarehA vi daTuM taM kAlagayaM sIlabhaMgabhayAo sogAulANaM caMdajasAINaM nIsariyA majjharattasamae ujjANAo / payaTTA puvvAbhimuhaM / paDiyA mahADaIe / vaccaMtI ya tattha volittu rayaNi vaMdittoharaM(?) ca pattA paumasarovaraM / taMmi ya vaNaphalehiM kayA pANavittI / pahaparissaMtA ya pasuttA sAyAraM paccakkhittA egaMmi kayalIhare / volINo vAsaro / jAyA rayaNI / tIe sAvayasaddavittatthA viuddhA mayaNarehA thevavelAe pasUyA savvalakkhaNasaMpunnaM dArayaM / kayaM ca sayameva jAyakammaM / tao pasAhAe egAe kaMbalarayaNeNa niyaMsiuM dArayaM
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ [75] jugabAhu nAmaMkiyAo muddAo kaMdharAe olaMbiUNa gayA sarovaraM / taMmi ya pakkhAliUNa vatthANi oinnA jAva majjaNatthaM tAvui(TThi)o javeNa jalakarI / teNa ya ghettuM kareNucchAliyA nahayale mayaNarehA / diTThA ya sA bhaviyavvayAniogao tappaesagAmiNA vijjAharajuvANaeNaM / nIyA rUvavai tti ghettuM nivaDaMtI nahayalAo veyaDDhapavvayaM / ___ mayaNarehA vi kaluNaM kUyamANI sAhiyapasUivuttA taM bhaNai - 'vivajjihI so me suo / tA mahApurisa ! pasAyaM me kuNa pa(da)yAdANeNaM' / vijjAharo bhaNai - 'jai paDivajjasi mamaM paI tA tuhA''esayArI havAmi / na yA'haM nIyavaMsuppanno tti maMtavvaM / jao iheva veyaDDapavvae dAhiNuttaraseDhIe puvi summati jaM nami-vinamirAyANo tersi namirAyANNae jAo maNicUDo nAma vijjAhararAyA / tassa kamalavaI bhAriyA / tIse putto ahaM maNippabho nAma / so ya me piyA doNhaM pi seNINaM khayarAhivattaNaM pAlittA niviNNakAmabhogo mamaM khayarAhiyatte ThAviUNa jAo cAraNasamaNo / viharaMto ya'NukkameNaM kallamihAgao Asi / saMpayaM puNa pahAyasamae naMdIsaradIve aTThAhiyAmahimAe jiNidavaMdaNatthaM gao / tassarisaM(tassamIvaM) ca mae vi vaccaMteNa diTThA tumaM / so vi tuha taNao AsAvaharieNa [vi] dehAdesa-mihilAhivaiNA aDavi viyaraMteNa daTuM dinno niyamahAdevIe / sA vi taM puttaM va parivaDDei / kahiyaM cemaM mamaM pnnnnttivijjaae| tA suMdari ! niravekkhA houM mamaM bhattAraM paDivajjasu'tti / souM mayaNarehAe 'saMpayaM sIlarakkhaNe na'nnA kAi gai'tti citaMtIe bhaNiyaM - 'bhadda ! naMdIsaradIvaM nehi / tatthA'vassaM taM te piyaM karissAmi' / souM cemaM maNippabho saharisaM tIe samaM tIe cciya(viuvviya) vimANArUDho gao naMdIsaradIvaM / vaMdiyAo ya vihiNA jiNidapaDimAo / etthaMtaraMmi ya nivvattio cauvvihadevanikAehiM mahAvibhUIe jiNidapaDimAbhiseo / taM ca dalR niviThTho saparivAro maNippabho mayaNarehA ya maNicUDacAraNasamIve / so ya bhagavaM caunANi tti nAuM mayaNarehAvaiyaraM dhammakahApuvvayamuvasAmei ma[Ni]ppahaM / teNA'vi khAmiuM bhaNiyA mayaNarehA, jahA - 'bhagiNI tumamajjappabhiI / tA bhaNasu jaM te saMpayaM karemi' / ____ mayaNarehA vi 'kayaM ceva savvaM pi naMdIsaratitthadaMsaNeNaM'ti vottuM bhaNai - 'bhagavaM ! sAheha kattha me taNao vaTTai ?' muNI bhaNai - 'suNasu / iheva jaMbuddIve puvvavidehe pukkhalAvaIvijae maNitoraNapure amiyajaso nAmA''si cakkI / [tassa pupphavaIbhAriyAe do puttA Asi puSphasIho rayaNasIho ya / te ya caurAsIpuvvalakkhA rajjaM kAUNa saMsAradukkhabhIyA cAraNasamaNasamIve pavvaiyA / solasapuvvalakkhA pavvajjaM kAUNa AukkhaeNa accue kappe iMdasAmANiyA bAvIsasAgarovamAU devA uppannA / tao cuA dhAyaisaMDabhArahaddhe hariseNa'ddhacakkavaTTiNo] samuddadattA devIe jAyA sAgara-devadattA nAma puttA / te ya bArasavarisA daDhasuvvayatitthayaraMtie pavvaiyA / tattha vi taiyavAsare vijjughAeNa viNAsiyA sukkakappe sattarasAgarovamAU devA [jAyA] / te ya neminAhassa bhagavao kevalimahimAe gayA / tattha ya tehiM puTTho bhagavaM - "kattha ave(mhe) uva(ppa)jjissAmo ?" sAmiNA bhaNiyaM - "tumhamekko iheva bhArahe mihilApurIe jayasaMNarAya-kaNagamAlAdevINaM putto paumaraho bhavissai / bIo ya sudaMsaNapure jugabAhurAya-mayaNarehAdevINaM jammihI putto / tao paraM patto paumaraheNa paiTThijjihI namI nAma niyaputto tti bhavissaha paramatthao tubbhe do vi piuputtA" / ' 'souM cemaM te devA gayA niyakappaM / tao cuo jo jAo paumaraho so jovvaNattho piuNA
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ [76] wammaNyam pavvayaMteNA'hisittA rajje jAo jAva mahArAyA tAva so tabbIyadevo jahA tumaM jANasi taheva jAo kayalIhare tuha taNao / [io] paumaraharAyA vivarIyasikkheNA''seNAvahariuM taM cevA'DaviM [pavesio] / teNa ya ajja pahAe paribbhamaMteNa diTTho so tujjha taNao / puvvabhavabbhatthasiNehao ya aIva pamuiyahiyaeNa gahio / etyaMtaraMmi ya payANusAreNa [samAgayaM] se balaM / teNa ya samaM kuMjaramAruhiya gaeNa sanagaraM raNNA diNNo so bAlo pupphamAlAdevIe putto / kayaM ca vaddhAvaNayaM'ti jAva jaMpai tAvA''gayaM gayaNao bahu kiMkaradevI-devakIraMtagIya-naTTAiramaNIyaM jAjallamANaM vimANaM / avayariUNaM ca tao nAyagatiyaso tipayAhiNittA nivaDio mayaNarehAcalaNajuyalaM, [tao muNiM] vaMdiUNuvaviTTho dharaNivaDhe / taM ca muNiNo pecchiUNA'viNayaM maNippabheNa [bhaNiyaM] - 'amarehi~ naravarehi~ ya, parUviyA hoMti nIi-AyArA / loviti jattha te cciya, ko doso tattha nIyANaM ? || annaha mottuM vaya-saMjamujjayaM muNimimaM mahAvIraM / paNao si kIsa paDhamaM, imAitthIe tiyasesa ! ?' || amareNa bhaNiyaM - 'jaM bhaNasi tumaM khayarIsa ! eyaM taha tti / kiMtu iha kAraNavaseNa paDhamaM paNao, taM suNasu sAhemi - _ 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse viMjhADavIe kuMbho nAmA''si gayajUhAhivo / so ya kayAi viNAsio sIheNa roddajjhANovagao mariUNuvavaNNo dasapaliovamAU rayaNappabhAe neraio / tao ya uvvaTTo hiMDio caugaiyaM saMsAraM gayaure vayaNasiTThiNo vajjA nAma ha(bha)jjA jAyA / tavvairI ya so sIhajIvo dasasAgarovamAU cautthIe neraio houM tIe ceva vajjAe saMbhUo putattAe / viNAsio ya so tIe jammadiNe ceva puvvaverANubaMdheNaM jAva vajjAdAsIe ceva dhIyA [jAyA] / sA vi aTThavarisigA visaM dAUNa vAvAiyA vajjAe / jAo ya tIe ceva duhiyAe kuMbhiNi(NI)nAmAe putto / kayaM ca se nAma vasaMtao tti / jAo ya so sAvahiyAe mAriukAmAe vi jovvaNattho / tahA vi chiddamalabhamANI vajjA alaMkAriyaM baMdiUNa dhAhAviuM pavattA / tao daMDavAsiehiM ghettaM vasaMto nIo rAyaMtiyaM / teNA'vi paramatthaM nAUNa vimukko vasaMtao teNeva nivveeNa tAvaso jAo / pAliuM ca cauAlIsaM varisasahassANi tA[vasa]vayaM jAo paliovamAU joisiyadevo' / ___ 'sA ya vajjA dosakAriNi tti ANattA raNNA nivvisayA hiMDaMtI aDavIe vAvAiyA sIheNuvavanno sAhiyasAgarovamAU vAluyappabhAe neraio / tao uvvaTTo hiMDiuM tiri[e]su jAo sudaMsaNapure dhayaraTurAiNo putto maNiraho tti / vasaMtayadevo vi tao cuo cauggaiyaM saMsAraM bhamiUNa jAo maNirahasseva sahodaro bhAyA jugabAhU nAmA jassesA mayaNarehA nAmA''si bhAriyA / so ya jugabAhU jahA muNI jANai tahA viNAsio maNiraheNA'NAe dinnapaccakkhANa-namokkAro jAo paMca[ma]kappe devo / so ya ahaM / tA "dhammaguruM namettA paraM titthayara-sAhuNo''tti paDhamamimaM vaMdAmi' / souM cemaM khayareNa bhaNiyaM - 'sAhu bho tiyasesa ! te kayannuttaNaM sAhu' / tao tiyaseNa bhaNiyA mayaNarehA - 'sAhammiNie ! bhaNasu jaM te piyaM karemi' / tIe bhaNiyaM - 'samatthA tubbhe savvaM pi piyaM kAuM / tahA vi jahA puttamuhaM daTuM pavvayAmi tahA karehi' / tao sureNa sama[ma]ppaNA vimANArUDhA kAuM
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ [77] nIyA mayaNarehA mihilAuriM, bhaNiyA ya - 'bhaNasu sAhammiNi ! jatthA'vayarAmo' / tIe bhaNiyaM - 'ettha mallinAhassa namijiNidassa ya jamma-nikkhamaNa-kevaluppattibhUmi tti paiTThAviyANi puvvapurisehiM jattha jiNabibANi tatthA'vayarAmo' / tao tavvayaNANaMtaramevA'vayariyANi jiNAyayaNesu / saMthuNiuM ca paramabhattIe mallisAmipaDimaM jAva caliyANi tAva diTThAo tattha ajjAo / vaMdiuM ca tAo uvaviThThANi purao / sAhio ya pahANajjAe tersi saMvegajaNago dhammo / takkahaNAvasANe ya bhaNiyA tiyaseNa mayaNarehA - 'ehi vaccAmo raayaannNtie'| tIe bhaNiyaM - 'alaM me saMsArabaMdhaNakAraNeNaM siNeheNaM / tumaM puNa jahAruiyaM karesu' / tao tiyaso sAhuNIo mayaNarehaM ca vaMdiUNa gao niyaTThANaM / mayaNarehA vi tAsi sAhuNINaM samIve pavvaiyA suvvaya tti kayanAmA saMjamamaNupAlaMtI viharai tti / io ya so mayaNarehAsuo saMvaDDai suhaMsuheNa tahA paumaraharAyagihe jahA paDivakkharAyANo namiya tti [tassa nAmaM kayaM nami tti / ] jAo ya kalAkusalo / pariNIo ya jovvaNattho ikkhAgakulubbhavANaM kannANamaTThattarasayaM sevei visae / paumaraharAyA vi diNNanamirajjo pavvaittA saMpattakevalo siddho / namI vi jAo mahArAyA / jeNa ya sudaMsaNapure namimUlapiyA jugabAhu(hU) ghAio maNiraheNa so tIe ceva rayaNIe sappaDasio mariuM jAo cautthapuDhavIe neraio / ahisitto ya sAmaMtehiM rajje namibhAyA caMdajaso / so vi kAuM mayakiccANi piu-pittivayANaM rajjamaNupAlei / annayA ya namirAyasaMtio sayalarajjapahANo dhavalahatthI AlANakhaMbhaM bhaMjiUNa dhAvio viMjhADaisaMmuhaM / so ya sudaMsaNapurAsannaM vaccaMto caMdajasarannA turayavAhiyAlI niggaeNa diTTho, geNhAviuM ca maNUsehiM pavi(ve)sio niyanayaraM / niveiyaM cemaM cArapurisehiM namirAyassa / teNA'vi pesio caMdajasassa dUo / bhaNAviyaM ca samae - 'so dhavalahatthI pesiyavvo'tti / caMdajaseNa vi - 'na kassa vi rayaNANi akkharatADiyANi, kiM tu jo baleNA'hio tasseva havaMti'tti vottuM nIsArAvio dUo / teNA'vi gaMtuM kahiyaM namissa / so vi kuvio sabalo calio caMdajasovari / caMdajaso vi souM tadAgamaM sabalo nIsaraMto samuhaM avasauNio tti bhaNio maMtIhiM - 'paulIo pihittu ciTThAmo' / caMdajaseNa vi taheva kae namirAeNA''gaMtUNa veDhiyaM cAuddisiM nayaraM / souM cemaM jaNaparaMparao suvvayajjA taduvasamaNatthaM gaNiNIaNunnAyA sAhuNisahiyA saMpattA namirAyaMtiyaM / so vi diNNAsaNo vaMdiUNuvaviThTho tappurao / ajjAe vi kAUNuvasamasAraM saddesaNaM bhaNio namI - 'niyattasu saMgAmAbhippA[yA]o / aNNaM ca, keriso jeTThabhAuNA saha tuha saMgAmo ?' souM cemaM namI bhaNai - 'ajje ! kahaM mameso jeTThabhAyA ?' tao sAhio sayalo vi tIe vuttaMto / tahA vi mANeNaM novaramai namI / tao ajjA khaDakkiyAe paviTThA nayaraM / paccabhinnAyA ya pariyaNeNaM / gayA caMdajasarAyaMtiyaM / teNA'vi saviNayaM pucchiyA vuttaMtaM / tIe vi sAhiyaM jahAvittaM / taM ca souM caMdajaso bhaNai - 'kattha me so saMpayaM sahoyaro ?' ajjA bhaNai - 'jeNa tumaM rohio' / souM cemaM saMharisio caMdajaso nIsario nayarAo / taM cA''gacchaMtaM daTuM saMmuhamAgao namI / nivaDio calaNesu / caMdajaso vi mahApamoeNa pavesiGa nami nayare ahisiMciuM ca niyarajje pavvaittA saMpattakevalo siddho tti /
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 78 ] namissa vi do rajjANi pAlitassaikkaMto bahU kAlo / annayA ya se kayAi tahAvihaveyaNIudayeNa jaNiyamahAsiroveyaNassa samuppaNNo dAhajjaro / uvaTThiyA vejjA kuNaMti kiriyAo / samaikkaMtA chmmaasaa| tahA vi dAho na samai / tao kassai vejjassuvaeseNa rAyatthamaMteuriyAo savvAo vi ghasaMti siricaMdaNaM / tAsiM ca sAlaMkArattaNao samucchalio valayANaM jhaNakkAro / raNNA vi [ ta] masahaMteNa bhaNiyaM 'kasseso saddo ?' pariyaNeNa kahiyaM 'valayANaM' / tao ekkekkaM valayaM tAhiM karehiMto avaNIyaM / tahA vi novasaMto saddasaMghaTTo / tao uttAriyANi dunni tiNNi cattAri paMca, tahA vi pasarai saddo / tao maMgalatthamekkkaM valayaM dhariUNa sesANi avaNIyANi / namiNA bhaNiyaM 'ehi [kahaM] uvasaMto saddo ?' pariyaNeNa bhaNiyaM namI bhaNai sakko bhai 'ekkekkaM valayaM ThiyaM karesu' / tao ciMtiaM namiNA - 'jAvaio dhaNa - dhanna - rayaNa - sayaNAiehiM saMgo tAvaio dukkhaniogo / tamhA gAgittaM suMdaraM 'ti bhAveMto ceva samuvasaMtadAhaveyaNo samaddhAsio niddAe / pabhAe ya [sumiNa] diTTho appA suraselovari dhavalakarivaro ya / tUraghoseNa ya vibuddho / tao citiuM pavaTTo 'kattha ma riso sovannio selo diTTho' / vimarisaMtassa ya jAyaM jAisaraNaM jahA'hamio taiyabhave maNUso vihiyasAmaNNo samuppaNNo pupphuttaravimANe devo / tatto ya samAgaMtuM meruMmi jiNANaM jammaNAIsuM kallANaesuM bahuso mahimAsaMto'hamAsio / tao caviUNehuvavanno nami tti patteyabuddhao jAo / puttaM ThaviDaM rajje savvaM caiUNa pavvaio / avi ya namI bhaNai - - - - nikkhamaMtaM nami nAuM rovae mihilAjaNo / tatto sakko dio houM, patto taM bhaNai imaM // 'kiM nu bho ajja mihilAe, kolAhalagasaMkulA / suvvaMti dAruNA saddA, pAsAesu gihesu ya ?' // [ uttarAdhyayaneSu 9/7] 'mihilAe ceie rukkhe, sIyacchAe maNorame / - patta - puppha-phalovee, [bahUNaM bahuguNe siyA] // [ uttarAdhyayaneSu 9/8 ] vAeNa hIramANaMmi, ceiyaMmi maNorame / duhiyA asaraNA attA, ee kaMdaMti bho ! khagA' // [ uttarAdhyayaneSu 9 / 10 ] 'esa aggI ya vAU ya, eyaM Dajjhai maMdiraM / bhagavaM ! aMteuraM teNaM, [ kIsa NaM nA ] 'valoyahA ?' // [ uttarAdhyayaneSu 9 / 12] 'suhaM vasAmo jIvAmo, jesiM mo natthi kiMcaNaM / mihilAe DajjhamANIe, na me Dajjhai kiMcaNaM // [ uttarAdhyayaneSu 9 / 14] iya khobhiuM na sakko, sakko namimAha namiya paccakkho / 'supurisa ! koho mANo, mAyA lobho tae jittA // vigghAto'haM pi jitto tti, khamejjA duTTu jaM kayaM' / vottUNevaM gao sakko, nigamijjai saMpayaM // bahuyANa saddayaM soccA, egassa ya - asaddayaM / valayANaM namI rAyA, nikkhaMto jaha nagaI //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ [79] naggaikahA bhaNNai - __atthi iheva jaMbuddIve bhArahe vAse gaMdhAradese puMDarIyapure sIharaho nAma rAyA / tassa sirikatAdevIpamuhamaMteuraM / annayA uttarAvahavAsiNA daDharaheNa sayalalakkhaNovaveyaM samappiyaM sIharahassa turaMgamajuyalaM / taM ca daTThaNa bhaNiyaM raNNA - 'bho ! ajja evaM divvaM turaMgamajugaM vAhayAmo' / paDivajjiuM cemaM pallANiyA turaMgamA / tesiM cegaMmi caDio rAyA, bIe uNa raNNo jeTTaputto / tao do vi sabalA gayA vAhiyAlibhUmIe / pahao ya tattha raNNA niyaturaMgamo / so ya vivarIyasikkhago tti khaMvijjamANo vi gaMtu bArasajoyaNANi paDio mahADavIe / tattha vi gao tettIsaM joyaNANi tahA vi na thakkai tti niviNNeNa raNNA mukkA jAva se vaggA tAva tesu ceva paesu Thio turaMgamo / tao nAyaM rannA jahA vivarIyasikkhago eso / uttario ya tao rAyA / daTuM pavaragirimaMDiyaM aIvarammaM vaNaM egaMmi mahIruhe nibaddhAso gao girimUlaM / tattha ya egaMmi kayalIhare mahuraravaM souM ciMtai - 'kassa uNa esa saro ?' / puNo ya saralakkhaNa[jANaga]ttaNao 'ego devassa bIo mANusassa'tti nAuM 'kiM puNa ee maMtayaMti ?'tti ciMtiuM tasseva kayalIharassa samIve gaMtuM nilukko jAva nisuNai tAva deveNa sAhiyaM jahuttacArittarUvaM jiNadhammAsevaNaM / taM ca souM maNuo bhaNai - 'jiNadhammAsevaNassa kiM phalaM ?' deveNa bhaNiyaM - "siddhasuhaM' / maNuo bhaNai - 'taM pi kerisaM ?' deveNa bhaNiyaM - "niruvamaM / nidarisiyaM ceha bhagavayA, jahA ko vi sabaro siyA viMjhagirikaDayanivAsI / kahaMci divvajogeNaM gao jammApuvvaM bAravaiM / picchiuM ca taM savvaM pi kaNaga-maNi-rayaNAirammaM pamuio puNo vi patto viMjhagirimUlaM / pucchio ya so sesasabarehiM - "katthA''si gao tumaM ?" teNa bhaNiyaM - "bAravaIe" / te bhaNaMti - "bhadda ! kerisI puNa sA bAravaI ?" "bho ! jammApuvvA bAravaI" / so tassarUvaM viyANai, "paraM natthIha kiMpi tassArikkhaM payatyaMtaraM jeNovamijjai / tA kahamahaM tumhaM sAhemi ?" jahA ya sAhiuM na sakkei meccho bAravaIguNe tahA saMsArio siddhasuhaM ti / bhaNiyaM ca - jaha nAma koi meccho, nayaraguNe bahuvihe viyANaMto / na caei parikaheuM, uvamAe tahiM asaMtIe // (titthogAlI0 1250) iya siddhANaM sokkhaM, aNovamaM natthi tassa ovammaM / kiM viseseNaM ? tA(taha vi?) sArikkhamiNaM suhaM vocchaM // (1251) jaha savvakAmaguNiyaM, puriso bhottUNa bhoyaNaM koi / taNhA-chuhAvimukko, acchejja [so] jahA titto // (1252) iya savvakAlatittA, atulaM nivvANamAgayA siddhA / sAsayamavvAbAha, ciTuMti suhA suhaM pattA / ' souM cemaM maNuo 'namo jiNANaM' ti bhaNa[na]puvvaM jAo bhAvasamaNo / devo vi dAuM se sAhuvesaM rajoharaNAi[yaM] pAyanivaDio ka[ya]guNasaMthavo ya gao saTThANaM / saccaviuM cemaM rAyA 'aho ! dhanno eso devANa vi vaMdaNijjo, tA ahaM pi vaMdAmi'tti ciMtaMto gao samaNaMtiyaM / vaMdiuM covaviTTho purao / savinayaM bhaNiyaM - 'bhayavaM ko eso tubbhaM deva-maNuyANaM vitto vaiyaro ?' sAhU bhaNai - 'jai te cojjaM tA suNasu' -
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ [80] 'io aIyabhavesu paMcakUDa[na]yare ahaM bhaddagutto nAma eso ya devo guNabhaddo nAmA''si do vi rAyaputtA / AsI ya guNabhaddassa aTThattaraM devIsayaM / tAsiM pi ekkekkIe saMti do-tinnnni-cu-pNctnnyaa| mama uNa ekkAe vi devIe putto natthi tti addanno ahaM payacchAmi vaMtarAINamovAie / tahA na cevamuppajjai tti jAo ahaM majjhimavao / annayA ya nisuyaM mae jahA - "atthi vaDauranayare jakkhAlae jkkho| so kila jo jadatthI ovAiyaM dei tassa taM acirA sAheti / gao ya tatthA'haM bahuparivAreNaM / diNNo ya sattarattio jAgaro / tadaMtaMmi ya uvavAsieNa bhaNio mae jakkho - "jai puttalAbho me hohi tA bhagavaM aTThAhiyAmahimajAgaraM pannaradammalakkhappamANaM ca tujjha paDimArUvaM kaNagamayaM karAvissaM tahA bahumaNirayaNANi payacchissAmi' / evaM covAiUNa jakkhaM jAvA'haM gao sanagaraM tAva jAyAo me paMca ppahANadevIo gabbhavaIo / tAo vi samaikkamma pasUisamayaM dasamamAsAo Arabbha pAunbhUyamahAveyaNA pasUyAo terasame mAse / tAsi pi egA devI avvattarUvamayagaM, bIyA itthIrUvamayagaM, taiyA ruhirarUvamayagaM, cautthI huMDavihuMDamayagaM pasUyA / paMcamI UNa saMjhAsamae pasUyA dugaMdhakUDaM aIva bIbhaccharUvaM asahaNIyasaddeNa ruyamANaM dArayaM / so ya rovaNaduggaMdhehiM uddegiMto vi sayalamaMteuraM avaccisiNeheNa rakkhAvio mae, tahA vi mao chaTe mAse / evaM ca uddegio ciTThAmi jAvA'haM tAvA''gaMtuM sahasA vaddhAvio sumaMgalAceDIe jahA - "deva ! pacchaNNagabbhA te pupphavaI saMpayaM ceva pasUyAsavvalakkhaNasaMpunnaM puttaM' / souM cemaM mae mahApamoeNa karAvio puttjmmmhsvo| dinnaM ca terasamadiNe bAlayassa jahatthaM nAmaM jakkhadatto tti / pADio ya so vArisio neuM jkkhpaaesuN| dAuM ca jakkhovAiyaM puNo ANIo sanayaraM / suhaMsuheNa ya jAo jovvaNattho / pariNAvio ya pavarakulubbhavAo aTTha rAyakaNNAo / mao ya vivAhANaMtaramajjharatte ceva jakkhadatto / tao'haM pi teNeva samaM pavisamANo jalaNaM kahakaha vi dhIra[vi]o guNabhaddeNa / gayANi ya me soAurassa jAva kai vi diNANi tAvA''gao tatthA'isayanANI bahusAhuparivArio naMdibhaddo nAma sUrI / Thio bAhirujjANe / nIo ya guNabhaddeNA'haM tadaMtie / vaMdiuM uvaviTThassa parisAmajjhe sUriNA kA saMvegajaNaNI desaNA / taM ca souM bhaNiyaM mae - 'bhagavaM ! kiMnimittaM jAo me jakkhadattavioo?' sariNA vi sAhio me parasaMtiyAvaccavio[ya]jaNiyakammavivAgo / mae bhaNiyaM - 'kahaM puNa phiTTai kammaM ?' sUrI bhaNai - 'cArittAsevaNAo' / mae bhaNiyaM - 'jai joggo tA taM me deha' / sUriNA vi 'ko aNNo joggo ?'tti vottuM dikkhio'haM saparivAro / pavvaio ya manneheNaM guNabhaddo vi / karemi ya pAeNA'haM chammAsiyakhamaNANi / navaraM 'na majjha kulasaMtaI jAya'tti ciMtemi maNeNaM / pAliyaM ca do vAsasahassANi sAmaNNaM / do vi jAyA saNaMkumArakappe devA / tattha vi mamA''U chassAgarovamANi tassa puNa satta / annayA donni(hiM) vi kevalimahimAgaehiM puTThA amhehiM kevalI - 'bhayavaM ! sulabhabohiyA dulahabohiyA vA vayaM ?' kevaliNA vi sAhiyaM - ahaM dullahabohio iyaro uNa sulahabohio / tao do vi gayA saTThANaM / bhaNio ya mae guNabhaddadevo jahA - 'ahaM bhAvibhave paribohiyavvo savvahA tae jiNiMdadhamme' / paDivaNNaM ca teNa / tao ya cuo ahaM jAo palaure(?) savvaseTThipahANassa sUradevAbhihANassa ibbhassa sUraseNAghariNIe
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ [81] www nAgadevArAhaNao diNayaramuNisUio (diNayarasumiNasUio?) nAgadatto nAma putto / vaDaMto ya dehovacayakalAhiM saMpatto jovvaNaM / gaMdhavve ya [maha] aIva vasaNaM [ti] paiTThiyaM logeNa me nAmaM gaMdhavvanAgadatto tti / pariNAvio ya gurUhiM bahugAo samiddhasatthavAhAidhUyAo / jAyA ya me bahavo mittA / tehiM ca samaM sattabhUmigapAsAovari jAvegayA bhoyaNavihiM karemi tAva so guNabhaddadevo 'kayAi sAhurUvadaMsaNeNeva saMbujjhai'tti bhAveMto samaNavesadhArI paDiggahayahattho mahAsaddeNa dhammalAbhittA Thio me purao / taM ca daTThaNA'Iva rosAruNaloyaNeNa bhaNio mae bhiccavaggo - 'kimayassa pisAyappAyassa iha paveso diNNo ? tA daDhaM gIvAe ghettuM nicchubhaha / na ya bhikkhA dAyavvA jeNesa puNo vi erisaM nAyarai' / bhiccehiM vi taheva kae jahAsuhaM bhutto'haM / ___ evaM ca puNo puNo saMboheMtassa aikkaMtA surassa chammAsA / tao ciMtiyamaNeNa - 'jAvA''vaI na patto tAveso na bujjhai'tti / tao accaMtavesadhArI houM devo ghettuM ca cattAri sappakaraMDae jatthujjANe ramaMto ahaM ciTThAmi tassamIveNa gaMtuM payatto / mittehiM pucchieNa kahiyaM deveNa - 'ee sappA' / tehiM pi kahiyaM mama jahA - 'esa sappe kIDAveI' / tao vAhariUNa bhaNio devo - 'tumaM mama sappehiM ramasu ahaM pi tuha sappehiti / deveNa ramAviyA mama sappA / tehiM ceva so khaddho vi na ghArio / tao vilieNa bhaNiyaM mae - 'ahamihi tuhaM visaharehi ramAmi' / teNa bhaNiyaM - 'acvaMtaM bhIsaNA mama sppaa| na tarasi eehiM ramiuM' / puNaruttaM ca bhaNaMtassa meliUNa bhaNiyA me sayaNa-mitta-baMdhuNo - 'vAreha evaM gaMdhavvanAgadattaM' / vArio ya tehiM so jAhe na viramai tao(tAhe) lihiUNa maMDalaM cauddisaM ThAviUNa karaMDae koha-mANa-mAyA-loharUve sappe va(pa?)saMsiumADhatto / avi ya - gaMdhavvanAgadatto, icchai sappehiM khelliuM ihaI / so jai kahaM vi khajjai, tA me doso na dAyavvo // [A.ni. 1252] taruNadivAyaranayaNo, vijjulayAcaMcalaggajIhAlo / ghoramahAvisadADho, koho tti pajjaliyanAgo // [A.ni. 1253] Dakko jeNa maNUso, kayamakayaM vA na yANai bahuM pi / addissamANamaccuM, kaM ghecchasi taM mahAnAgaM ? // [A.ni. 1254] merugirituMgasariso, aTThaphaNo vi(ja)malajugalajIhAlo / dAhiNapAsaMmi Thio, mANo tti viyaTTae nAgo // [A.ni. 1255] Dakko jeNa maNUso, thaddho na gaNei devarAyamavi / taM merupavvayanibhaM, kaha ghicchasi taM mahAnAgaM ? // [A.ni. 1256] salaliyavellahalagaI, sotthiyalaMchiaphaNaMkiyapaDAgA / mAyAmaiA nAgI, niyaDakavaDavaMcaNAkusalA // [A.ni. 1257] taM ca si vAlaggAhI, aNosahibalo ya apaDihattho ya / / sA ya cirasaMciyavisA, gahaNaMmi vaNe vasai nAgI // [A.ni. 1258] hojja hu (hohI te) te viNivAo, tIe dADhaMtaraM uvagayassa / apposahimaMtabalo, kaha appANaM cigicchihisi ? // [A.ni. 1259]
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ [82] uttharamANo savvaM, mahAbalo puNNamehanigghoso / uttarapAsaMmi Thio, loho tti viyaTTae nAgo // [A.ni. 1260] Dakko jeNa maNUso, hoi mahAsAgaro vva duppUro / taM savvavisasamudayaM, kaha ghecchasi taM mahAnAgaM ? || [A.ni. 1261] ee te pAvAhI, cattAri vi koha-mANa-maya-lohA / jehiM sayaM(yA) saMtattaM, jariyamiva jagaM kalakalei // [A.ni. 1262] eehiM jo khaio(khajjai), cauhi vi AsIvisehiM pAvehiM / avasassa narayapaDaNaM, natthi hu AlaMbaNaM kiMci // [A.ni. 1263] sAhiuM cemaM mukkA teNa te sappA / samakAlaM ca khaddho cAhiM pi / nivaDio'haM dharaNIe / tao siTThA gAruDiehiM uvaohA(osaha)maMtAgayA / na jAo viseso / pacchA deveNa bhaNiyaM - 'hA ! kerisaM jAyaM? vArijjaMto [vi] na Thio' / pAyapucchieNa(pAyapaDieNa) ya sayaNeNa bhaNio devo - 'jIvAvesu eyaM / karesu pasAyaM / desu mANusatti(bhi?)kkhaM' / deveNa bhaNiyaM - 'evaM ciya ahaM pi khaio / jai erisaM caritamaNucarai to jIvai / jai na pAlihI, ujjIvio vi marissaI' / 'avi ya - eehiM ahaM khaio, cauhi vi AsIvisehiM pAvehiM / visanigghAyaNaheDaM, carAmi vivihaM tavokammaM // [A.ni. 1264] sevAmi sela-kANaNa-susANa-sunnaghara-rukkhamUlAI / nANarA(pAvA)hINaM namesiM(tesiM), khaNamavi na uvemi vIsaMbhaM // [A.ni. 1265] accAhAraM na sahai(sahe), ainiddheNa visayA uijjati / jAyAmAyAhAro, taM pi pagAmaM na icchAmi // [A.ni. 1266] ussaNNakayAhAro, ahavA vigaIvivajjiyAhAro / / jaMkiMcikayAhAro, avaujjhiyathevaAhAro // [A.ni. 1267] thevAhAro thevabhaNio ya jo hoi thovaniddo ya / thovovahiuvagaraNo, tassa hu devA vi paNamaMti' // [A.ni. 1268] [evaM jai aNupAlei to uTThavemi' / te bhaNaMti - 'varaM evaM pi jIvaMto'] / tao samayavihIe lihiUNa maMDalaM Thavio'haM taMmi / tao deveNa pauttA esa vijjA - "siddhe namaMsiUNaM, saMsAratthA ya je mahAvejjA / vocchAmi daMDakiriyaM, savvavisanivAraNiM vijjaM // [A.ni. 1269] savvaM pANaivAyaM, paccakkhAI ya'lIyavayaNaM ca / savvamadattAdANaM, abbabhapariggahaM svAhA" // [A.ni. 1270] ___ [evaM bhaNie] jIviyassa kahio me sayaNeNa savvo vi vuttaMto / tao bhaNio'haM - 'vacca taM imiNA saha / jao jIvaMto naro kallANaM pAvei' / paDivajjiGa cemaM ahaM pi khAmiyasuhi-sayaNAijaNo payaTTo deveNa samaM / hiMDiuM ca do vi cakkara(bhikkha?)vittIe bahugAma-nagarAINi chammAse jAvA''gayA ihii| sAhio ya savittharo ajja rayaNe(NIe) pacchima[bhAge] saMviggassa me sureNa sapuvvabhavo jiNadhammo /
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ [83] . . taM ca virama(vimari)saMtassa jAyaM jAisaraNaM / sumariyaM ca puvvabhavAhIyaM suyaM / tao jAo patteyabuddho / dAuM ca suro me vesaM gao saTThANaM / tA mahArAya ! jaM tae pucchiyaM - ko esa vaiyaro ? - taM sAhiyaM mae / saMpayaM puNa gamissAmi gurusamIve' / souM cemaM paramabhattIe vaMdio raNNA gaMdhavvanAgadatto gao gurusamIvaM / ahijjiyasuttattho ya saMpattakevalo siddho tti ch| sIharaharAyA vi tappaesAo gao aNNattha / jAe ya majjhaNhasamae gaMtuM sarovaramegaM kayA phalehi pANavittI / sutto ya pahaparissaMto egaMmi kayalIhare / vibuddho ya diNacarimajAme / 'bahukUrasattAulA aDavI tA pavvaovari jutto rayaNavAso'tti ciMtiuM saturaMgamo rAyA caDio pavvaovari / diTTho tattha kaNaya-maNirayaNamao sattabhUmio mahApAsAo / paviTTho ya kougeNaM jAva tammajhe tAva diTThA sAisayarUvA juvaI / tao 'kA uNa esA ? ahavA eyaM ceva pucchAmi'tti ciMtai jAva rAyA tAva diTTho tIe / dinnaM ca sasaMbhamamuTThiUNa paramAsaNaM / gahio ya saMmuhAgayAe 'mahApurisassa susAgaya'ti bhaNaMtIe dAhiNakarAo turaMgamo / nibaddho ya rayaNamayakhaMbhe / nisaNNo ya jAvA''saNe rAyA tAva bhaNiyaM tIe - 'dUsaho pAsaTThie ya me virahukkaMTho / tA pavisasu viraiyacauriyaM bhavaNodaraM / vivAhehi ya maM / pacchA vuttaMtaM sAhissAmi' / souM cemaM tuTTho rAyA / paviTTho bhavaNodaraM / pecchai ya tattha jiNAlayaM / tappurao ya cauriyaM / pADio ya jiNidapAesa rAyA / paNo nivaDiyA sayaM / nivesio ya sayaM tIe dAhiNakaro / rAyA vi taM ghettuM gao veIe / tappio sihI / bhamiyAiM maMDalAI / etyaMtare atthamio sUro / tao do vi gayA vAsaharaM / viraiyA sejjA / volINA ya visayAsattANaM rayaNI / tao viuddhA do vi jiNidaM vaMdiUNuvaviTThA egAsaNe / tao bhaNiyaM tIe - 'piyayama ! summau saMpayaM me vattaMto. taM jahA - atthi iheva bhArahe vAse khiipaihie nayare vijiyasattU nAma rAyA / dhAraNipamuhaM ca tassaM'teuraM / aNNayA ya rAyA sabhAgao dUyaM bhaNai - 'kimannesiM rAyAINaM tae taM kiM pi diTuM jaM mama natthi ?' dUo bhaNai - 'deva ! tuha natthi cittasahA' / tao rannA - 'evameyaM ti vottuM saddAviyA cittayarA / samappiyA ya samabhAgehiM tesiM cittaNatthaM cittasahA / tammajjhe ya cittaMgao nAma cittei theracittayaro / taddhIyA ya kaNayamaMjarI nAma bhattaM gayA ya hamajjheNa gacchaMtI piTrao raNNA AgacchaMteNa vAhiyataraMgamAo kaha vi chuTTA pattA piusamIvaM bhaNai - 'tAya ! bhuMjasu uNhaM ciya bhoyaNaM'ti / eso vi 'bhuMjissamAgao'tti vottuM gao bAhiriyAe / tIe vi nakkhaNimmiyAe piuvaNNaehiM tUlIe vAeNuDDAvijjamANamiva cittiyaM morapiMchaM / tassarUvaM egadese gaMtuM jAva joiMtI ciTThai tAva vijaNo tti nAuM cittadaMsaNatthamegAgI tatthevA''gao rAyA / so ya saccillayamiva taM morapiMchaM ghettukAmo bhittipaDihAyakaNANAvio(NakkhAvio?) bhagganaho hatthaM phukkaMto cittayarasuyAe bhaNio sahAsaM - 'aho ! jA tihiM pAehiM maMciyA Asi tIse saMpayaM vihivaseNa milio cauttho pAo' / / tao samakkhamavaloiuM bhaNiyaM raNNA - 'kahaM ?' sA bhaNai - 'summau / paDhamo tAvA''savAro pAo, jassa haTTamagge vi vAhiyAsassa sayAsAo ahamuvvariyA daivajogao / bIo puNa rAyA, jeNa
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ [84] bahumANusANamegAgINa ya cittayarANaM cittaNatthaM sama[ma]ppiyaM khettaM / taio mama piyA, jeNa aguNannuNo vi raNNo nikkavaDaM cittaMteNa niTThaviyaM puvvaviDhattaM pi davvaM, saMpayaM puNa bhoyaNaM sIyalAviyaM / cauttho puNa tumaM jo sajjakkho vi kittimAkittimANaM pichANaM visesaM na yANasi' / tao 'aho se chaillataNAisao'tti bhAveMto gao rAyA / cittayarasuyA vi piyaraM bhuMjAviuM gayA sagihaM / . paosasamayaMmi ya rannA paTThavio tIse tAyassa samIve sikkhaviuM maNUso, bhaNiyaM ca - 'dehi raNNo niyadhIyaM' / bhaya-vimhayAikAyareNa bhaNiyaM cittayareNa - 'kimamhaM dhIyAe rUva-vihavarahiyAe paramesaro karissai ?' tanniveyaNatthaM ca gae maNUse tIe sikkhavio jaNao - 'jai puNo [A] gaMtumimo maggei tA bhaNejjasu - 'kahamahaM darido ranno vivAhavvayaM kAuM samattho ?' pesiyassa raNNA puNo maNUsassa purao sAhiyaM taM / teNa maNUseNa vi gaMtuM tahA siDhe raNNA dhaNa-kaNagAisaMpunnaM cittayaragihaM kAUNa pariNIyA cittayarasuyA / suiyA ya rayaNIe saharisaM / tIe ya jA aNAgayameva sikkhaviyA Asi mayaNiyA nAma dAsI jahA - 'kIliUNa ranno suviukAmassa tae ahaM kahANayaM pucchiyavvA' sA tassamaovaTThiyA bhaNai - 'jAva sAmiNi ! uThei rAyA tAva me kiMci kahANayaM kahehi' / cittayarasuyA bhaNai - 'sAhemi, suNa' / / ___'atthi vasaMtaure vajjaNo nAma seTThI / teNa ya egakhaMDapAhANamayA egahatthappamANA kArAviyA devauliyA / tammajjhe paiTThAvio cauhattho devayAviseso' / mayaNiyA bhaNai - 'sAmiNi ! kahaM egahatthAe deuliyAe cauhattho mAi devo ?' / kaNayamaMjarI vi 'hale ! suTTha nidAiyA suyAmi tAvihi / kalle kahissAmi' tti vottuM suttA / tIse ya daMdolIe niddesacojjieNa raNNA bIyadiNe vi cittayarasuyAe ceva diNNao vArao / taMmi ya taheva dAsI bhaNai - 'sAmiNi ! taM addhakahiyaM kahesu kahANayaM' / sA bhaNai - 'hale ! caubhuo so devo, na uNa cauhatthappamANaM tassarIraM'ti / tao dAsI bhaNai - 'nAyameyaM / aNNaM kahihi' / sA bhaNai - 'summau / atthi mAyaMdInayarIe jakkho nAma satthavAho / tassa ya sumaI nAma bhajjA / tIse vasudatto nAma putto, vasamaI nAma dhIyA / sA ya aIva piyA piu-mAu-bhAUNaM / aNNayA ya samAgao vasumaIvarago jaNayasagAse / teNa ya diNNA tassa, paraM visumariyaM ti na sAhiyaM taM bhajjA-puttANaM / avaro uNa Agao jaNaNIsamIvaM / tIe vi dinnA tassa, paraM na sAhiyaM pai-puttANaM / evaM bhAuNA vi, navaraM na sAhiyaM ammA-piUNaM / tao saMpattAsu lagaNadiNe tiNhaM pi jannajattAsu sappadaTThA mayA knngaa| tIe ya samamego varo paviTTho jalaNaM / bIo puNa "jai sA na jIvissai tA me bhoyaNassa aNNajamma"ti vottumuvaviTTho aNasaNaM / taiyavareNa ya sammamArAhiyadevAo laddhasaMjIvaNamaMteNa ciyAe gaMtUNaM jiyA(jIvAviyA?) kannagA / sA ya sarisadaDDeNa saha ThiyA / tesiM ca tiNhaM pi [taM] pariNiumaNANaM majjhe dAyavvA kassa sA kaNNagA?' / dAsI bhaNai - 'na yANAmi sAmiNi ! sAhasa' / sA vi 'nighAiyA ahaM. kala kahissaM'ti vottuM suttA / tao taheva laddhavArayA bhaNai - 'jao jiUNuTuviyA kaNNagA so tIe piyA / jo uNa samamuTThio
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ [85] so bhAyA / tamhA aNasaNaittasseva sA kaNNagA dAyavva'tti / tao "nAyamimamannaM sAhasu'tti dAsIpuTThA cittayarasuyA bhaNai - 'hale ! atthi egAe mahADavIe mahaM rattAsoo nAma pAyavo / so ya sAhApasAhAhiM mahAvittharo paraM samaMtao natthi chAyA' / dAsI bhaNai - 'sAmiNi ! kimerisaM ?' sA vi 'niddAiyA ahaM kallaM kahissaM'ti vottuM suyA / tao taheva laddhavArayA bhaNai - 'halo ! tassa pAyavassa heTThA cchAyA na uNa uvari / diTTho a so rattAsoo duggayamaNueNa egeNa aDavi paribbhamaMteNa / ciMtiyaM ca'NeNa - 'jasseriso pallavaniyaro tassA'NannagasArisAe phalariddhIe bhaviyavvaM' / so ya pAyavaM jaleNA'hisiMcai / evaM ca tassa duggayapurisassa phalaniyaramavikkhamANassa viikkaMtA duvAlasamAsA / samAgao tattha kaha vi rattAsoasabbhAvaviyANao ego puriso / teNa vi bhaNio duggao - 'suTu evaM mA lakkhesu jahA pallavasAricchAe phalariddhIe hoyavvaM / jao eyassa sevAe khalapAyasseva phalasaMpattI na havai / avi ya - mA pattalaM taM sevasu, rattAsoyaM imaM phalAsAe / eyassa pallava cciya, maNoramA na uNa phalariddhI // souM cemaM so duggao niyattAsoyamaNoraho gao gharahuttaM'ti / tao 'nAyamimaM, aNNaM sAhasu'tti dAsIpuTThA cittayarasuyA bhaNai - 'atthi caMpApurIe sivo nAma rAyA / teNa ya bhUmiharae chUDhA suvannayArA / te ya maNirayaNadIvujjoeNA''bharaNavihiM aMteuranimittaM ghdditi| paosasamae ya tamghaDittajoyaNatthaM tatthevA''gao rAyA / teNa pacchiyA sonnArA - 'bho kA saMpayaM velA ?' tesiM cegeNa 'rayaNI vaTTai'tti bhaNie samatthiyaM taM ceva bIeNaM' / dAsI bhaNai - 'sAmiNi ! jo caMdasUrAI na pecchai so kahaM jANai ?' / sA vi 'niddAiyA saMpayaM, kallaM kahissaM'ti vottuM suttA / tao taheva laddhavArayA bhaNai - 'hale ! tesiM paDhameNa nAyA rattiaMdhalattaNao rayaNI / bIeNaM puNa rAyahatthaTThiyamukuliyakamaladasaNAo' / tao 'nAyamimamaNNaM sAhasu'tti dAsIpuTThA cittayarasuyA bhaNai - 'atthi sIhaure nayare sUro nAma rAyA / tassa ya talAreNovaTThaviyA do corA / te ya maMjUsAe pakkhivittu pakahiyA samudde / sA ya maMjUsA [*keNai poyavaNieNaseTThiNA samuddamajjhe pavasaMteNa diTThA nijjAmaehiM ca uvvarAviyA / tao ugghADiUNa jAva pecchai tAva duve corA khuhA-pivAsAhiM AulIhUyA viNiggayA / seTThiNA pucchayaM - "kettiyANi diNANi jAyANi tumha samuddamajjhe ?" tAhe egeNa kahiyaM - "ajja cauttho diNo"tti' / etthaMtaraMmi dAsIe bhaNiyaM - 'sAmiNi ! maMjUsAe pakkhitteNa coreNa kahaM viya nAyaM jahA ajja cauttho diNo ?'tti / sA vi 'nidAiyA ahaM, kallaM kahissaM'ti vottuM suyA / tao taheva laddhavArayA bhaNai - 'tesiM corANaM majhe egassa corassa egaMtario jaro AsI / ao biiyavAraM jarakkateNa teNa nAyaM jahA ajja cauttho diNo'tti / dAsIe bhaNiyaM - 'nAyamimaM / aNNaM kahehi'tti dAsIpuTThA cittayarasuyA bhaNai' - 'atthi [egaMmi] nayare [ego] rAyA / tassa ya bhajjAe * katheyamapUrNA'sti, ato yathAmati pUritA / + iyamapi kathA'prAptArambhAMzA vartate'to yathAmati likhitA /
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ [86] lIlAvaI nAma aIva rUvavaI ] dhIyA / sA ya kuTTimovari ramaMtI daddhuM lolavijjAhareNA - SahariyA / nAuM ca tIse haraNaM rAyA bhaNai 'so jo kaNNagamANei tasseva sA mae dinnA' / bhaNai souM cemaM raNNo saccarAo nAma nemittI pasiNavelAgayalagaNa - pasiNakkharANa balAbalaM nirUvittA 'deva ! amugadisAe amugavijjAhareNa harijjatI vi kaNNA nUNamuvAyao valissai' / souM cemaM [alligo nAma sArahI niyaM] rahaM ghettumuvaTThio bhai 'deva ! AgAsagAmI mameso raho / tA bhaNaha jattha nemi' / souM cemaM sahassajohI sUrapAlo nAma joho bhaNai - 'deva ! Adisaha jeNa taM duTTaM vijjAharaM niggahittu kaNNamANemi' / souM cemaM saMdhIraNo nAma vejjarAo bhaNai - 'deva ! chinnasIsaM pi khaNeNA'hamosahI hiM pauNIkaremi / - souM cemaM visajjiyA rannA cauro vi saMvadittu te caDiyA raheNa / saccarAyasaccaviyadisaM ca gayaNaMmi rahaM teNa alligasArahiNA jhaDa tti pahuttA piTThao / tao hakka - pokkAhiM saMjAe saMgAme sUrapAle mArio lolo / teNa ya maraMteNa chiNNaM sIsaM lIlAvaIe / taM ca saMjIvaNosahIhiM takkhaNameva puNannavIkayaM saMdhIraNeNa / tao ghettumAgayANa tesiM cauNhaM pi diNNA raNNA lIlAvaI bhaNai - 'nA'hamaNegapattI hohaM, kiMtu jalaNaM sAhissAmi / jo ya mae samamariMga pavisai so bhattA hohI / ko ya tIe samaM paviTTho ? tti sAhehi' / 'na yANAmitti dAsIvutte taheva puNo laddhavArayA dAsIpuTThA cittayarasuyA bhaNa 'rahagAra - johavejjA jIviyatthiNo na paviTThA / nemittI puNa nemittao "na sA marissai "tti nAuM lIlAvaIe samaM caDio cIyAe / tIse heTThA puvvameva paccaiyapurisehiM suraMgaM kAriUNa viraiyANi lIlAvaIe kaTThANi / davAvio ya kaTThesu nijjalai jAva aggI tAva tesiM donha vi suraMgAe nIsAriyANa rAyANunnAe vitto vIvAho' / tao 'nAyamimamaNNaM sAhasu'tti dAsIpuTThA cittayarasuMyA bhaNai 'atthi supupphanayare meharahasatthavAhabhajjA dhaNesarI nAma vavahariyA / tIe suMdarI nAma bAlA duhiyA / dei ya dhaNesarI kalaMtareNa jANaM damme / tIe kayAi pagaraNe saMjAe gahaNage ya (dha) riyA sovannakaDayA / te ya 'mA kalaMtaraM nassau 'tti go (kaDaga ? ) sAmiyaM pucchittA parihiyA niyadhIyAe / vatte ya pagaraNe kaDaga [ sA ] miNo mellAvitassa vi na mukkA / [tAhe nAyakaraNatthaM rAyaule ] gaesu ya kaDagasAmI bhai 'vavaharie ! niyadamme ghettuM kaDageM samappehi' / te ya kaDagA timmuha tti mahaMtIhUyAe DikkarigAe bAhAsu khuttA nottAriDaM tIraMti / dhaNesarI 'vegallamollaM ghettuM kaDage puhaya ( muyaha) / te necchati / tao sAhU bhai 'na sakkA dhIyAe hatthA chiMdAveDaM, tA tumhamanne ghaDAviUNerisa kaDage dehi' / taha vi te niyakaDage ceva maggaMtA DikkarigAkara acchidaNeNa kahaM saMThaveyavva tti sAhehi / bhaNai - - - - - 'na yANAmi'tti dAsIvutte taheva puNo laddhavArayA dAsIpuTThA cittayarasuyA bhaNai 'tesibhimamuttaraM kIrai 'je tumha amhehiM diNNA dammA te ceva jai samappeha to tumhamime kaDage samappemo 'ti / - evaM ca paidiNaM daMdolikahANagANi kahaMtIe cittayarasuyAe chammAse jAvA''NIo rAyA / savakkIo ya se sarosAo chiddANi joeMti / sA ya pavissovvarayaM pihiyaduvArA piusaMtiyaM ghaTTa-kaMculiyAkUDayakaMThigAI oDhiUNuvaviTThA purao niccamappANamaNusAsaMtI bhaNai - 'jIva ! tumaM cittayaradhUyA, piusaMtiyaM
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ [87] www cettiyameva te dhaNaM / tA sukulubbhavadevIo piusaMtiyadhaNasamiddhAo mottumaNNAo jaM tuha pasAyavisesaM darisei rAyA teNa mA majjejjasu' / nAuM cemaM kaha vi sesadevIo pAyavaDiyAo rAyANaM viNNavaMti jahA - 'deva ! esA tumhaM piyA niccamovvarae pavisittu kammaNaM karei, tA jatteNa appA rakkhiyavvo'tti / souM cemaM tavvelAe heriyA raNNA daTuM ca tahA appANaM sikkhaveMtI tuTeNa ThAviyA cittayarasuyA ceva paTTadevI / jAyA ya tIse kama-kameNa puttA / tesiM cA'hiTThAvio joggo juvarajje / sesA ya karAviyA khaMDamaMDaliyA / annayA ya samosario tattheva guNarahujjANe vimalacaMdo nAma sUrI / tassamIve ya dhammaM souM rannA samaM sAviyA jAyA kaNayamaMjarI / tao kayakAlo vijiyasattU devo houM jAo tumaM sIharaho nAma raayaa| kaNayamaMjarI vi kayakAlA devI houM veyaDDhapavvae toraNavare nayare daDhasattivijjAhararAyassuppaNNA kaNayamAlA nAmA'haM duhiyA / pattA ya jovvaNamakkhittacitteNa vAsavAhihANeNA'vahariUNA''NIyA imaMmi pavva[e], [vi]uvveuM cemaM pAsAyaM 'vivAhissaM'ti viraiyA [jAva caurI?] tAva patto me jeTTho bhAyA kaNayateo nAma / jujhaMtA sAmarisA paropparaM te do vi viTThA / tao maesu bahuM vilaviUNa sakkArio bhAyA / etthaMtaraMmi ya sogAulAe mamaMtiyamAgao ego vaMtaro nAma devo / so ya - 'vacche ! tuma majjha duhiya'tti jAva jaMpai tAvehA''gao puttaduhiyAaNNesaNatthaM daDhasattivijjAharo / taM ca daTuM vaMtareNa me kayamaNNArisaM rUvaM, darisiyANi ya kaNayateya-kaNayamAlA-vAsavamuyagasarIrANi vasumaIe nivaDiyANi / tANi ya daTuM tiNNi vi ciMtiyaM me piuNA jahA - 'vAvAio vAsaveNimo me taNao, tammArijjamANeNa ya teNevesA mAriyA kaNayamAlA / tA dhiratthu saMsArAvAsassa' / evaM ca bhAveMto thiraveraggamaggavaDio pavvaio me piyA / taM ca daTThaNuvviyA vANamaMtareNa(vaMtareNa) mAyA / jAyA ahaM kaNagamAlA / tao vaMdio mae vaMtareNa ya muNI / teNA'vi pucchiyA ahaM - 'kimeya-merisaM?' mae sAhio jahAvaTThiyaM vuttaMto / taM ca souM muNI bhaNai - 'jANi mae diTThANi tiNNi muyagasarIrANi [tANi] kiM alIyANi ?' vaMtareNa bhaNiyaM - 'bhayavaM ! mae darisiyA sA te mAyA' / muNI bhaNai - 'kimatthaM?' tao vaMtareNa sAhio se savvo vi cittaMgaya-kaNayamaMjarI[vuttaMto / 'esA ya kaNayamAlA sA knnymNjrii|] iyaro so ya bhagavaM ! tayA cittaMgayajIvo ahaM maraNakAle imAe kaNayamaMjarIrUvaduhiyAe nijjAmio jiNadiTTha-namokkAreNa / tappahAveNa ya mariUNA'haM jAo mahiDDio vaMtaro nAma suro / viyaraMto ya jahicchAe jAvehA''gao tAva diTThA mae esA soyavihurA kaNayamAlA / pINijjaMtaloyaNeNa ya ciMtiyaM mae - "kiM puvvabhavio koi saMbaMdho jeNimIe uvari vaDDai siNeho ?" tao diNNo avahiuvaogo / tavvaseNa ya viNNAo jAva puvvabhavo tAvA''gao tumaM ettha, divo ya mae / ciMtiyaM cA-"'NeNa samaM jAhI kaNayamAlA / tA tahA karemi jahA me imIe samaM viogo na hoi" tti darisiyamimIe vi te mae muyagasarIraM / taM ca daTuM nivveyao pavvaie tumi puNo pacchuttAvieNuvasaMhariyA mae sA mAyA' / ___ souM cemaM vaMtarabhaNiyaM viNNAyaparamattho daDhasattimuNI uppaittA gao aNNattha / mamA'vi vaMtarasAhiyaM vimarisaMtIe jAyaM jAIsaraNaM / tavvaseNa ya "mameso jammaMtarapio"tti nAuM jAo vaMtarovari mhaasinneho| bhaNio ya so mae - 'tAya ! ko saMpayaM me varo hohI ?' vaMtareNa bhaNiyaM - 'putti ! so ceva puvvabhavabhattAro vijayasattU devo houM rAyA jAo sIharaho nAmeha bhave vi te paI hohI' / mae bhaNiyaM -
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ [88] 'kahiM so vivAhehI ?' vaMtaro vi sAheuM tuha vivarIyasikkhAsAvahArAivaiyaraM sapariyaNo Thio mahAsiNeheNa iheva bhavaNe / gao ya so kallaM merugirisihare jAva ceva(ceiya)vaMdaNatthaM tAvA''gao tumaM etthaa'vrnnhkaale| ao paraM tuma pi jANasi tti sAhio mae tuha sAmi ! savvo vi niyavuttaMto' / [taM] souM sIharahassa vi vimarisaMtassa jAyaM jAIsaraNaM / etyaMtaraMmi ya suraMgaNAsahio saMpatto vNtro| kaociyakiccANaM ca savvesi pi tatthevA'ikkaMto suhaMsuheNa [diyaho] / [tAhe sIharaheNa] bhaNiyaM - 'kaNagamAlA pie ! jIviyAo vi mamA'hiyA tumaM / paraM vippalAihI me pacchA mukkaM rajjaM / tA jai maM bhaNasi to taM paDiyaggAmi' / kaNayamAlA bhaNai - 'evameyaM / kiMtu [i]mAo nagavarAo paNayAlIsAe joyaNehiM puMDarIyapuraM / tA kahaM tatthekkallao jAhisi ? atthi ya me saNNijjhA paNNattI nAma vijjA / taM cA'haM tava demi, jeNa tappahAvao tumaM nahayaleNaM vaccasi / tahA jai kaha vi puNo majjhaM sumarissasi tA tIe cevA''gacchasi(gacchihisi)' / rAyA bhaNai - 'pie ! jaM tujjha atthi taM me karaTThiyaM ceva ciTThai' / puNo ya nibbaMdhalaggAe raNNo diNNA paNNattI kaNayamAlAe / tabbhaNiyavihANao sAhiyA sarajjA(sA vijjA) / tappahAveNa ya kaNagamAlaM pucchiUNA''gao sanagaraM rAyA / _ vihie ya mahAmahUsave mahAjaNAIhiM uvaviTTho atthANamaMDave / bhaNio ya maMti-sAmaMtAIhiM - 'deva ! bahuM cirAvio / na katthai pauttI vi laddhA / je ya tumhamannesaNatthaM gayA tesimajja vi nA''gacchaMti kei / rannA vi sAhio savvesi pi niyavuttaMto / taM ca soUNa bhaNaMti - 'deva ! puNNabhAI jahiM vaccai tahiM ceva suhaM pAvai' / tao ya paMcama-paMcamadiNAo vaccai rAyA kaNayamAlAsamIvaM / saMvasiuM ca tAe samaM paMca satta kA diNANi jAvA''gacchai puNo sanayaraM / evaM ca puNo puNo sIharaho nagaM aIi tti paiTThio loeNa so naggaI nAma rAyA / bhaNio ya aNNayA vANamaMtareNa nagaM gao naggaI jahA - 'mahArAya ! Thio'hamettiyakAlaM jAveha nage / saMpayaM puNa mamA''gao sAmisaMtio Aeso / so ya mae avassaM kaayvvo| esA ya kaNayamAlA mama virahe addhiiM karissai / tA jahA ekalliyA na hoi tahA tae jaiyavvaM' / vottuM ce gao vANamaMtaro / ___ rannA vi nivesAviaM tannagovari pavarattuMgapAyAra-pAsAyAikaliyaM susamiddhavANiyAinivAsaM kaNayamAlaM nAma puraM / vasAviyA ya nagarassa cAuddisiM sapAgAraM nagarasannivesA / karAviyANi ya suTTa rammANi kaNayamAlapure jiNiMdabhavaNANi / evaM ca suhaMsuheNa ciTuMto naggaI rAyA [kayA]i vasaMtasamae niggao mahAseNAsamudaeNA''savAhaNiyaM / tattha vi vaccamANANujjANAsaNNaM raNNA maMjarInivahasaNAho sANaMdaM pulaio ego cUo / aikoUhaleNa ya gahiyA tao maMjarI / [tao maMjarI-]pallavAINi savvaM khaMdhAvAreNa vi [mahaMteNa vilutto so cUo jAo khIlayametto / puNo ya raNNA tammaggeNe[te]Na pucchiyA AsaNNanarA - 'bho bho ! kattha so cUo ?' tehiM bhaNiyaM - 'deva ! jAva tae gahiyA maMjarI tAva tava khaMdhAvAreNa eyAvatthaMtaraM pAvio eso so cUo khANu vva saMjAo' / tao savisAyaM ciMtiyaM rannA - 'aho ! karikaNNacaMcalAo jIviya-jovvaNa-dhaNa-sayaNa-piyaputta-mittAiyAo vibhUIo / tA kimaNeNa bhavanibaMdhaNeNa rajjeNa ?' evaM ca jAIsaraNapuvvayaM saMbuddho eso ya gahiyadevovaNIyaliMgo vihariuM payaTTo / avi ya -
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ [89] jo cUyarakkhaM tu maNAbhirAmaM, samaMjarI-pallava-pupphacittaM / riddhi ariddhi samupehiyA NaM, gaMdhArarAyA vi vihei dhammaM // [A.bhA.216] viharatA ya te pattA savve vi khiipaiTThie nayare / tattha ya cauduvAre devaule puvvadAreNa karakaMDumuNI paviTTho, dakkhiNeNa dummuho, avareNa namI, uttareNa naggaI / tao 'kahaM mahAmuNINaM tapparoTuTTho ThAmi ?'tti ciMtiUNa kayaM vANamaMtareNa niyapaDimAe muhacaukkayaM / etthaMtaraMmi kaMDUyai kannaM kaTeNa karakaMDU egattha saMgovei / taM daTuM bhaNNai dummuheNimaM - 'jayA rajjaM ca raTuM ca, puramaMteuraM tahA / savvameyaM pariccajja, saMcayaM kiM karesimaM ?' // [u.ni. 276] coio dummuheNevaM, karakaMDU na jA vae / tAva aNakkhaeNutto, dummuho namiNA imaM // 'jadA te peie rajje, kayA kiccakarA bahU / tesi kiccaM pariccajja, ajja(aNNa?)kiccakaro bhavaM ?' // [u.ni. 277] coio namiNA evaM, dummuho jA na jaMpae / tAva aNakkhaeNutto, namI naggaiNA imaM // 'jayA savvaM pariccajja, mokkhAya ghaDasI bhavaM / paraM garahasi keNa, attaM nIsesakArao ?' // [u.ni. 278] coDao naggaDaNevaM. namI jAva na jaMpae / tA karakaMDuNA vutto, naggaI dhammieNimaM // 'mokkhavaggapavaNNesuM, sAhUsuM baMbhayArisu / ahiyatthaM nivAreMto, na dosaM vattumarihai // [u.ni. 279] rUsau vA paro mA vA, visaM vA pariyattau / bhAsiyavvA hiyA bhAsA, sapakkhaguNakAriNI // [pra. 17-51] jahA jalaMtAI kaTThAI, uvehAe cirA jale / ghaTTiyA ghaTTiyA jhatti, tamhA sahaha ghaTTaNaM' // [A.ni. 1409, pra. 17-52] evaM savve cuyA jAyA, nikkhaMtuM kevalI samaM / karakaMDAiyA siddhA, samameva samAuyA ||ch| ___ karakaMDuya-dummuha-nami-naggai tti gayaM ||ch| karakaMDumAusiyA miyAvaI, jIse suo udayaNo tti udayaNakahA bhaNNai - atthi vacchAvisae kosaMbInayarIe vacchAhiyavaMsubbhavA mahAvIravibohiyA jayaMtI nAma sAviyA / tabbhAyA ya sa[yA]NIo nAma rAyA / tassa ya ceDayadhIyA miyAvaI nAma devI / tIse udayaNo nAma bAlakumAro / taddevI ya hohI vAsavadattA jIse jaNayaMbAo pajjoya-siva tti pajjoya-sivAkahA bhaNNai
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ iheva jaMbuddIve bhArahe vAse ujjeNInAmanagarIe pajjoo nAma rAyA / so ya caMDasAsaNo ti caMDapajjoo nAma / tassa ceDayaraNNo dhIyA sivA nAma devI / cattAri ya pajjoyassa mahArayaNANi / taM jahA savva aMteurapahANA sivA nAma mahAdevI 1, tahA ahoratteNa paNuvIsajoyaNagAmI lohajaMgho nAma lehArio 2, tahA paharathakkeNa joyaNasayagAmI analagirI nAma gaMdhahatthI 3, tahA satthaggibhayAvahArI aggabhIrU nAma raho 4 / tahA pajjoyassa savvapariggahasArANi satta lahurayaNANi / taM jahA niruvamarUvadhAriNI vAsavadattA nAma dhIyA 1, tahA tIe ceva rAyacittacamakkArakAriNI kaMcaNamAlA nAma aMbadhAI 2, tahA tiloyasArasarUvA ghosavaI nAma vINA 3, tahA paharaTThageNa joyaNasayagAmiNI bhaddavaI nAma hatthiNI 4, tahA tIe ceva sayalavinnANasaMpanno vasaMto nAma meMTho 5, tahA tasseva samaguNA vasaMtaseNA nAma bhajjA 6, tahA nIsesajIvasaravise[sa]nnU aMdho siMdhulo nAma nimittioM 7 / evaM ca 'payaMDo vi pajjoo na samikkhiyakajjakAri 'tti vottuM chalio dhuMdhuyAreNa jakka (ssa? ) - 'NugayA sujAya-vArattaga ti sujAya-vArattayakahA bhaNNa caMpApurI mittaho rAyA / tassa dhAriNI devI / dhaNamitto satthavAho, dhaNasirI bhajjA / tassa uvAiyasayaladdho putto jAo / tao logo bhaNai 'jo ettha dhaNasamiddhe satthavAhakule jAo so va sujAo' / nivvatte ya bArasame taM caiva tassa nAma paiTThiyaM / tassa ya devakumArasseva laliya- hasiyamannaloo sikkha ya / -- [10] 1 - - - io ya tatthevA'lakkhaNasarIro damaghoso nAma'macco / tassa piyaMgU bhajjA / sA suNei jahA riso jAo / annayA dAsIo bhaNa 'jAhe sujAo io volejjA tAhe mama kahijjaha, jeNa tamahaM pecchaami| aNNayA ya so mittavaMdaparivArio teNaM teNa ei / dAsIe piyaMgUe kahiyaM / sA vi niggaMtuM taM pecchai / tahA annAhiM vi savattIhiM so diTTho / tAe bhaNNai 'dhannA sA jIse bhAgAvaDio' / annayA tAo paropparaM jaMpaMti 'viyarAmo sujAyassa lIlAe' / tao piyaMgU sujAyassa vesaM kAUNa tAsimagge malhaMtI saMlavai - 'savilAsamevaM va[cca ]i sujAo, evaM evaM ca hatthata ( Tha?) vaNaM kare, tahA mittehiM samamevamullavai' / etthaMtaraMmi ya damaghoso nIsaddamaMteuraM ti nAuM saNiyaM saNiyamAgaMtUNa vAravattavicceNaM paloei / daddhuM ca tAo tahArUveNaM so ciMtei 'viNaTTaM aMteuraM' / na ya paccArei (pavvArei ?) so u, mA bhiNNe rahasse mukkalajjAo horhiti' / tao mAreumicchai sujAyaM / ciMtei ya - 'piyA se ranno gADhaM vallahao, tA mA tao me viNAso hohI' / puNo ya laddhovAeNa mittappahasattuNo sujAyapuvvIe samappiyaleho dharAviUNA''NIi (o) damaghoseNa mittappahasamIvaM samaiyapuriso / darisio leho vAio ya jahA sujAya ! mittappaharAyANaM mArejjasu, jeNa tuheso vIsasai / tao tumamaddharajjiyaM karissAmi' / vAiUNa ya pucchio lehArio / teNA'vi kaMpaMtagatteNa sAhio lehattho / tao taM soUNa vio yA taM lehAriyaM vajjhamANavei / maMtiNA vi so nasADio / tao mittappaho ciMtei 'jai loganAyaM kajjihI tA paurakkhoho hohI / tao mamaM maMtiNo ya logo ayasaM dejjA / tA uvAeNaM mAremi' / tasya mittappabhassa egaM paccaMtanagaraM arakkhuraM nAma / tattha caMDajjhao nAma rAyA / tassa leho diNNo jahA 'sujAyaM pesissAmi, taM mArejjasu 'tti maNUso pesio / tao sujAyaM mannAvittA bhaNa 'vacca arakkhuriM / tattha ya rAyakajjANi pecchAhi' / gao ya so tamarakkhuriM / diTTho caMDajjhao / - - 1 -
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ [91] vi citiyaM - 'vIsattho mArijjihi'tti diNe diNe egatthA abhiramaMti / tao tassa rUvaM samAyAraM ca daTThaNa ciMtei - nUNaM aMteuriyAe kAe vi samaM viNaTTho / teNeso mArAvio / kahaM vA erisaM rUvaM viNAsemi ?' tao osArittA savvaM parikahei lehaM ca darisei / tao sujAeNa bhaNiyaM - 'jaM jANasi taM karehi' / teNa bhaNiyaM - 'na tumaM mAremi, navaraM pacchannaM acchAhi / tao tassa caMdajasA bhagiNI diNNA / sA ya koDharogiNI / tIe saha acchai / paribhogadoseNa so koDho sujAyassa sarIra saMketo / sA vi teNa sAvigA kayA ciMtei - 'mama saMgeNa(Ne)so viNaTTho'tti saMvegamAvaNNA bhattaM paccakkhAi / teNa ceva nijjAmiyA [jAo devo] / [tao] devajIvo uvautto Agao nIrogittA vaMdittA ya bhaNai - "kiM karemi ?' so saMvegamAvaNNo ciMtei - 'jai ammApiyaro pecchejja, tA pavvayAmi' / tao deveNa taM neuM silA viuvviyA caMpAe uvariM / tao loyA dhUvAyaNayahatthA pAyavaDiyA viNNaveti / devo vi tAseMto te bhaNai - 're re dAsA ! sujAo samaNovAsao amacceNa akajje dUsio tti bhe cUremi / to navari muyAmi jai taM ANeha pasAeuM' / tehiM bhaNiyaM - 'kattha so ?' devo bhaNai - 'ujjANe ciTThai' / tao sanAgaro niggao rAyA / khAmittA ya mahAvibhUIe pavesio caMpAe sujaao| sujAo vi kaMci kAlamacchiUNa gurujaNANuNNAo pavvaio / dhaNasirI-dhaNamittA vi pavvaittA siddha tti / damaghosamaMtI puNA''Natto rannA nivvisao / so vi - 'sammaM mae bhogaluddheNAmiyaM(luddhaNAviNAsAviyaM) ti bhAviUNa saMvegamAvaNNo hiMDaMto patto rAyagihe / tattha sAhUNaMtie pavvaio bahussuo jaao| kayAiM ca viharamANo vArattapuraM gao / tattha ya abhaggaseNo rAyA / vArattao nAmA'macco / tassa ya gharamaNupaviTTho bhikkhatthaM damaghosamuNI / tassa ya dANatthaM gula-hiyasaMjutta-khIribhariyathAlaM ghettUNa niggayA vArattayabhajjA / paDio kaha vi alakkhiUNa ya dharaNIe biMdU / tArisaM ca susAhUNaM bhatta-pANaM na kappai tti nisehittA gao damaghoso / vArattao vi sayaM oloyaNagao pecchai / 'kimeso necchai ?' tti ciMtitassa ya tatthA''gaMtuM macchiyAo lINAo / tAsiM ca gahaNatthaM dhAviyA ghiroliyA / tIse ya kakiMDao, tassa ya majjAro, tassa vi pADivesiyasuNaho, tassa ya gharasuNaho dhaavio| tao doNhaM pi suNahANaM kaivAreNa miliyAo mahiliyAo / tAsiM ca jujjhatANaM samuTThio sayaNAijaNo / evaM ca doNhaM pi pakkhANa gahaNagaMdaleNa jAo samarasaMghadro / taM ca kaha vi nivAriUNa vArattago citai - 'bhattameeNa kAraNeNa muNiNA na gahiyaM' / jAyaM cevamassa jAIsaraNaM jahA - ''haM sohammavaDiMsayAo caiUNetthuppaNNo' / tao so buddho / devayAe ya liMgaM samappiyaM / so ya vArattagarisI suMsumArapura nagaraM Agao / tattha dhuMdhuyAro rAyA / tassa aMgAravaI dhUyA sAvigA / tattha parivvAyagA uvAgayA / sA aMgAravaIe parAjiyA paosamAvaNNA ciMtei - 'pADemImamitthIlolassa sAvakkayAe' / tao cittavaTTiyAe taM lihittA U(u)jjeNIe pajjoyasayAsaM gayA / daTuM(di8) ca rUvamaMgAravaIe cittaphalage pajjoeNa / pucchiyaM(u) ca NAe pajjoo tIe payaTTha(dUya)mANaya[Na]tthaM pesei / so dhuMdhuyAreNa asakkArio nicchUDho, bhaNiyaM ca - 'aNurAga-viNaeNaM ceva kaNNagAo gurUhi dijjati' / dUeNa vi samAgaeNa bahuyayaraM pajjoyassa kahiyaM / ruTTho ya so sabalo samAgaMtUNa susumArapuraM veDhei / dhuMdhuyAro vi aMto acchai, appabalo tti kAuM / / io ya so vArattagarisI egastha jakkhahare caccaramajjhe kAussaggeNa Thio / so ya rAyA bhIo,
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] 'esa mahAbalavaMto'tti nemittigaM pucchai / so bhaNai - 'jAva nimittaM geNhAmi tAva kahissAmi' / teNa ya DiMbhagANi rama[mANANi bIhAviyANi rovaMtANi muNiNA bhaNiyANi - 'mA bIheha' / taM ca souM nemittio AgaMtUNa bhaNai - 'tujhaM jao' / tao paccayatthamappaNA vi dhuMdhuyAreNa devayAe uvavAsaM kAUNa tattheva gao / tIe vi ceDarUvANi viuvvittA taheva vArattagamuhAo tassa nimittaM diNNaM / tao saMjAyabharosao majjhaNhe tesimussannaddhANaM uvariM paDio pajjoo ya pADittA gahio / taM ca ghettuM paviTTho nayarIe, bArANi baddhANi / pajjoo teNa bhaNio - 'kaomuho te vAo vAI ?' so bhaNai - 'jaM jANasi taM karehi' / dhuMdhumAreNa vi 'kimeeNa mahAsAsaNeNa vahieNaM ?'ti ciMtiya tassa mahAvibhUIe aMgAravaI dinnA / so vi taM pariNittA mukkaduvAro ciTThai / tAhe pajjoo nagaraM hiMDaMto picchittA appasAsaNaM rAyANaM aMgAravaI(iM) pucchai - 'kiha ahaM gahio ?' sA sAhuvayaNaM kahei / so tassa mUlaM gao bhaNai - 'vaMdAmi tumaM nimittayasAhuM' / vArattao vi taM so[U]Nuvautto savvaMmi vi pavvajjakAle jAva 'choruyANi maMbhIsiyANi'tti saMbhariyANi / tao saMjAyapacchAyAvo taM pAyaM sammamAloei / dhuMdhuyAravisajjio ya pajjoo samamaMgAravaIe ujjeNi gao tti ||ch| sujAya-vArattaya tti gayaM // vArattago vhA''si pajjoyassa sAliyA jeTTa tti jeTThAkahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse khattiyakuMDaggAme siddhattho nAma khattiya tti / tassa tisalA nAma bhjjaa| tIe do puttA naMdivaddhaNo vaddhamANasAmI ya / [naMdivaddhaNassa ya] ceDayarAyadhIyA jeTThA nAma bhajjA / sA ya teNa saha dhamma-kammanirayA kAlaM kAuM devaloyaM gaya tti ||ch| jeTTha tti gayaM / jeTThANaMtaraM ca sujeDA-cellaNANa kahA bhaNNai - vesAlInayarIe ceDayassa raNNo pariNIyAo paMca pabhAvaIpamuhAo dhIyAo / do uNa sujeTThAcellaNAnAmigAo kumArIo ceva kannateure ciTThati / annayA tatthegA AgayA parivvAiyA / sA ya tesiM purao niyadhammaM kaheMtI sujeTThAe viyAreNa niruttarIkayA / tao tIse parivAreNa bahuppagAramuvahasiUNa nIsAriyA parivvAiyA / tao sA sujeTTAe uvari paosamAvaNNA ciMtei - 'mae itthIlolassesA bahusavakkivehae pADiyavvA' / ___ tao sA cittavaTTiyAe sujeTTAe rUvaM lihAviUNa seNiyamUlaM gayA / daTuM ca seNieNa pucchiyAe kahiyaM / teNa vi sujeTThANuratteNa dUo visajjio varago / taM ca bhaNai ceDao - 'nA'hamAheDiyakule niyadhIyaM demi' / tao dUeNA''gaMtuM taheva kahie sujeTThAlaMpaDo visaNNo seNio / tao abhayakumAreNa pucchio sAhai sabbhAvaM / so bhaNai - 'acchaha vIsatthA / tahA karemi jahA Agacchai / tao gao niyabhavaNaM / uvAyaM ciMtittA vANiyarUvaM karei / tao guliyAhiM sarIrassa sarabheyaM vannaparAvattiM [ca] kAUNa vesAliM gao / tattha ya kannateurasamIve haTTaM geNhai / cittavaTTiyAlihiyaM ca seNiyarUvaM haTTassegadese dhArei / tao kaNNaMteuradAsIo DhukkaDotti tasseva haTTe gaMdhakiNaNatthamAgacchaMti / tAsiM ca abhayakumAro savisesAI gaMdhadavvAI dei / tao dAsIo taM cittavaTTiyaM daTTaNa ya pucchai - 'kimeyamAlihiyaM ciTThai ?' so bhaNai - 'mama sAmI seNio nAma rAyA eso / tAhi bhaNiyaM - 'kimerisaM tassa rUvaM ?' abhao bhaNai - 'ko samattho tassa rUvaM cittiuM ? paraM nibhamettaM cevA''lihiyaM' /
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ [93] taM ca dAsIhiM gaMtUNa kannateure kahiyaM / tao sujeTThA-cellaNAo bhaNaMti - 'ANeha taM cittvttttiyN'| dAsIhiM gaMtUNa maggio abhayakumAro / so bhaNai - 'mama sAmissa tubbhe aNAyaraM krissh| tA taM [na] samappemi' / tao tAhiM bahuppagAraM kaehiM savahehi samappiyA cittavaTTiyA / dAsIhiM pacchaNNaM pesavittA dikkhAliyA(viyA?) sujeTTAe / sA vi taM daTThaNa saMjAummAhayA dAsIo bhaNai - 'mama vayaNeNa taM vANiyaM gaMtUNa bhaNaha - jahA koi na jANai tahA mameso bhattA tae saMpADiyavvo' / tAhi vi gaMtUNa khiymbhykumaarss| te[NA'vi niyayamaNUsehiM kaNNaMteurapAsAyapajjataM suraMgA khaNAviyA / tao 'suraMgAe AgaMtUNa amugadivase sujeTThA hariyavva'tti jANAvio seNio battIsaM ca sulasAputta tti sulasAputtakahA bhaNNai - .. rAyagihe paseNaissa ranno nAgo nAma sArahI / tassa sulasA nAma bhajjA / tIse ya aNege vi uvAie kuNaMtIe natthi puttuppattI / tao tIe bhaNio nAgo - 'puttanimittamannaM pariNehi' / so bhaNai - 'mama niyamo annapariNayaNNe / jai paraM tuha ceva putto bhavissaI' / tao nAgeNa kassa vi nemittiyassuvae[ seNaM ghara?]nimittaM tihiM lakkhehiM payAviyA tiNNi tellaghaDiyA / . io ya sohamme kappe sakko devasabhAgao bhaNai - 'natthi sulasAsamA daDhadhammA aNNA sAviyA' / tao ego devo taM sakkavayaNamasaddahaMto sAhurUvaM kAUNa samAgao sulasAharaM paviTTho tami nisIhiyaM kuNaMto / tao soUNa nisIhiyAsaddamabbhuTThiyA sulasA vaMdiuM paramabhattIe bhaNai - 'bhayavaM! bhaNaha kimAgamaNappaoyaNaM ?' teNa bhaNiyaM - 'kiMci mama sarIrakAraNamatthi, teNa vejjeNa lakkhapAgatellosahamuvaiTuM / taM ca summai tuha ghare / tA taM saMpADehi' / tao sulasA harisiyacittA tadANayaNatthaM gharamajjhe pavisiUNa avarAiyAo lakkhapAgatellaghaDayaM uttAriumAraddhA / so ya uttAraMtIe ceva devamAyAe jhaDa tti phuTTo / tao bIo vi lakkhapAgatellaghaDao niggacchaMtIe UMbarappaese phuTTo / tao taheva pavaddhamANasaddhAe taio vi sAhumUlamAgayAe phuTTo / tao taM tIse sattaM daTTaNa tuTTho devo sakkavuttaMtaM kahittA bhaNai - 'sulase! varaM varehi' / tIe bhaNiyaM - 'saddhammo ceva dullaho / so ya mae saMpatto' / so bhaNai - 'tahA vi kiMci maggAhi' / sA bhaNai - 'jai evaM tA nAgo puttatthI tamhA taM ceva dehi' / tao deveNa DhoiyAo tIse battIsaM guliyAo / bhaNiyaM [ca] - 'eyAo pANieNa pIsittA kameNa uvauMjiyavvAo jeNa battIsaM puttA tuha uppajjati / jayA ya kiMci kajja hoi tayA'haM sumariyavvo, jeNa''gacchAmi'tti vottuM gao devo / tao sulasA - 'ko eesiM puttANaM kamuppaNNANaM bahuM kAlaM gRhaM kuMthissai ? tA ekko ceva lakkhaNajutto putto houtti ciMtittA battIsaM pi guliyAo samakAlameva vaTTittA pibai / tao jahAdiNNameva varaM phalai tti saMbhUyA tIse battIsaM puttA, pIDiyA ya tehiM vaddhamANehiM aTThappamANodareNaM / tao addhiIe deve vaMdittA devaM hiyae kAUNa kAussaggaM dei / tao Agao devo bhaNai - "kiM karomi ?' tao tIe kahie niyavuttaMte so bhaNai - 'duTTha tae kayaM paraM / saMpayamee jAyA vi puttA samAuA bhavissaMti' / tao pheDittA tassa pIDaM gao devo / tao samae sulasAe jAyA battIsaM puttA / te ya seNiyassa sahajAyA sahavaDDiyA ya sArahiNo saMpannA / ___ tao tesiM battIsAe rahehiM aha appaNo tettIsaimarahArUDho'bhayakumArajANAviyasamae paviTTho surNgaae| gao suraMgAmUlaM / io ya sujeTThA cellaNAe kahai niyagamaNavuttaM / tIe bhaNiyaM - 'ahamapi tae ceva
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ [94] - sahA''gamissAmi' / tao do vi samAgaMtu suraMgAmUle ThiyAo jAva ciTThati tAva sujeTThA sumarittA bhaNai - 'cellaNe ! mamA''bharaNakaraMDiyA vIsariyA / tA taM ghettUNA''gacchAmi' / tao AgayA sA tannimittaM / paDiyA ya suraMgA / diTTho cellaNAe seNio / tao taMmi 'sigghamehi ehi'tti bhaNaMte samArUDhA sA tassa rahaM / tao 'jhaDa tti cAraya' [ii bhaNie] cellaNAe [pADio seNieNa] suraMgAe raho, vegeNa ya gaMtuM pavatto / io ya AbharaNakaraMDigaM gahAya saMpattA tattha sujeTThA suraMgAmUlaM / cellaNamapecchaMtI tuluppiyA citei - 'aho'haM chaliyA tIe toDiyAe / tA tahA karemi jahA tIse vi seNio na hoi' / tao 'cellaNA hariyA hariya'tti mukkA ArADI / taM ca soUNa sannaddho ceDago / tassa ya vIraMgao nAma sArahI / teNa bhaNiyaM - 'mahArAya ! mA tubbhe vaccaha / ahaM ceva ANissAmi cellaNaM' / tao laddhAeso vIraMgao suraMgAe ceva dhAvio piTThao / tIse ca suraMgAe ekkekko ceva raho mAi / tao jaccaturaMgamehiM vaccaMteNaM daTuM rahadhoraNi vIraMgaeNa mukko mahApANeNego bANo / teNa ya rahadhoraNi saMdhiyA battIsaM pi mAriyA sulasAputtasArahiNo tti ||ch| sulasAputta tti gayaM // tao tesiM rahANaM viccakucceNaM jAva nIsarai tAva palANo seNio saMpatto rAyagihaM taM cellaNaM 'sujeTe ! sujeTe !'tti bollAvei / tao sA bhaNai - 'nA'haM sujeTThA kiMtu cellaNA' / seNio bhaNai - 'tumaM ceva mamaM sujeTThA' / sujeTThA vi pacchA ''haM bhagiNIe vi vaMciya'tti nivveeNa mahAvIrassaM'tie pavvaiya tti / tao seNio harisio cellaNAlaMbheNaM visaNNo sArahimaraNeNaM, cellaNaM harisiyaM seNiyalAbheNa visaNNaM ca bhagiNIvaMcaNeNa pariNei / tao visayasuhamaNuhavaMtIe jAo koNio tti ch|| koNiyakahA bhaNNai - ramaNijjaM nAma nayaraM / tattha jiyasattU nAma rAyA / tassa sumaMgalo nAma putto / tahA tasseva seNigo nAma maMtiputto / so ya aIva laMbodaro tti kAuM sumaMgaleNa kIlAe collayaMthehiM(?) gADhaM jhoDijjaMto pIDijjai / tahA vi sumaMgalo na thakkai / tao so teNa nivveeNa gharavAsaM mottuM guduhiyApaviTTho mAsaM mAseNuvavAseMto tAvaso jAo / so ya sumaMgalo piuMmi mae saMpattarajjo teNaM-teNA''gacchaMto guduhiyaM daTuM pucchai - "kimeyaM ?' tao parivAreNa bhaNiyaM - 'deva ! eso seNigo maMtiputto tavamerisaM kuNai' / tao soUNevaM rAyA - 'aho ! mae puci bahuyameso kayatthio / tA saMpayaM pUemi'tti saMpahArittA tassa samIve gaMtUNaM - 'bhayavaM ! mAsakkhavaNe punne mama ghare pAriyavvaM' vi vottuM gao raayaa| seNigo vi 'ekkaMmi ceva nimaMtaNahare jAvajjIvaM mae pAriyavvaM'ti kayAbhiggaho pAraNatthaM pavisaMto rAulaMmi 'rAyA asomAvio'tti nivArio duvArapAlehiM / tao apArio ceva paviTTho guduhiyAe bIyaM mAsakkhamaNaM karei / tao calaNavibhAgAgaeNa puNo vi nimaMtio rannA / na ya taheva pArio / tao taio(e) vi mAsakhamaNe tahevA'pArio kuvio seMNio - 'aho ! jahA gharavAse viDaMbeMto tahA saMpayaM pi eso maM viDaMbiumADhatto / tA jai mama tavassa'tthi kiMci phalaM to anaM]mi jammaMmi eyassa vahAe uppajjejja'tti kayaniyANo mariUNa vaMtaro jAo / sumaMgalo vi rajjamaNupAlittA tAvasabhatto appiDDio vaMtaro jAo /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ [15] 1 tao sumaMgaladeva uvvaTTiUNa rAyagihe paseNaissa raNNo seNio [nAma putto] jAo / seNiyadevo vi uvvaTTittA seNiyassa raNNo cellaNAe devIe gabbho jAo / sA ya puvvakamma (ya) niyANagabbhavaseNa 'seNiyaM jai [a]cchIhiM vi na pecchAmi'tti virAgaM gacchaMtI 'gabbhassemassa [ceva] ko vi doso'tti paribhAviya bahUNi gabbhasADaNANi karAvei / na ya baliyAuyattaNao so paDio / tao 'seNiyassa jai aMtANi khAmi'tti saMjAyadohalA kassa akaheMtI gADhaM dubbalA jAyA / tao nibbaMdheNa pucchiyAe kahiyaM tI seNissa / teNA'vi kahiyamabhayakumArassa / tao abhayakumAreNa mattavAraNagayAe cellaNAe pecchaMtIe heTThA saMdhayAre pRese ullAriyassa seNiyassa poTTovari saMciyaM maMsaM sasagacammamukkattAvittA diNNaM / seNio vi poTTe baddhapaTaho kaivayadiNANi dhario pacchaNNo / cellaNAe puNa seNiyacitaNeNa dukkhiyAe gabbhacitaNeNa tuTThAe puNNadohalAe jAo samae putto / vaddhAvio tuTTho rAyA / tao cellaNA 'ranno ahiyaM'ti taM jAyaputtaM dAsIe samappittA asogavaNe chaDDAvei / dAsI [ e ] vi taheva kAuM niveiaM raNNo / tao seNio saMbhaMtacitto sahasa tti gao asogavaNaM / daddhuM ca teNaM gonatu(gayaNu?)ggayacaMdo vva tamasogavaNamujjovaMto tti kayaasogacaMda nAmako ANittA samappio dhAI / bhiDiyA ya cellaNA 'kisa tae paDhamaputto chaDDAvio ?" - io ya asogacaMdo asogavaNe chaDDijjato ceva puvvapaDiyakukkuDapiMcheNa kaha vi * veDhaMgulIe viddho / tIe ya aIva sukumAlAe arujjhatIe so pIDio rovaMto na thakkai / vallahattaNao ya seNio tamaMguliM galaMtapUiruhiramavi muhe voDhuM jAva dharei tAva so suhaM lahai / sA ya rUDhA vi kiMci kUNA jAyA / o pariyaNeNa kUNiya nAmeNa ceva pasiddhimuvAgao / o cellAe aNNe vi do puttA halla- vihallanAmagA jAyA / tahA seNiyassa aNNesiM devINaM kAlAIyA dasa pAvA(?) puttA Asi / jayA seNio kumArehiM sahA''savAhiNiyAe niggacchai tayA cellaNA 'bhukkhiyA kumAra'tti tattha ThiyANaM ceva kalleuyaga (?) nimittaM dAsaceDIe hatthe dAUNa moyage paTThavei / tattha vi koNiyassA'NiTThattaNao gulamoyage hallavihallANaM ca khaMDamoyage pesei / tao koNao halla - vihalle khaMDamoyage khAyaMte daNa sayaM guDDu bhakto 'mame seNio davAvei' tti saMkAe kalusiyacitto vi na nAo seNieNa jahA pasannacaMdo tti cha | pasaNNacaMdakahA bhaNNai atthi poyaNapure nayare somacaMdo rAyA / tassa dhAriNI devI / sA kayAi raNNo [o]loyaNagayassa 'sAmi ! dUo Agao' / rannA diTThI visAriyA / na ya passa [i kese rayaMtI paliyaM daTThUNa bhaNa apuvvaM jaNaM / tato bhaNati 'divvaM te cakkhu' / ] tIe paliyaM daMsiyaM 'dhammadUo eso'tti / taM ca daTThUNa paruNNo rAyA / uttariyassa ya se aMsUNi phusaMtI devI bhaNa 'jai lajjasi vuDDabhAveNa tA vArijjihI ji (ja) No' / so bhaNai 'devi ! [na] evaM, kiMtu kumAro [ bAlo] asamattho payApAlaNe / teNa me mannuM jAyaM / puvvapurisANucinnamaggeNa nA'haM gao tti / tA tumaM kumAraM pasannacaMdaM saMrakkhaMtI * kANaMgulIe iti Ava. cUrNau / - - - -
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ [96] acchai(su)' / [sA nicchiA gamaNe / ] tato pasannacaMdassa rajjaM dAuM dhAriNIdevIsahio vaNavAsaM go| devIe pacchannagabbhAe pugne samae putto jAo / so ya vakkalehiM Dhakkio tti kao piuNA vakkalacIrI nAma / devI ya sUiyArogeNa mayA caMdavimANe devI jAyA / puvvasiNeheNa ya vaNamahisIrUvaM kAuM duddhaM kumAraM paaei| dhAI vi se sappadaTThA mayA / tao piyA kiccheNa kumAraM pAlei / / tao pasaNNacaMdeNa taM tahA jANiUNa NeheNa taruNavilAsiNIo risirUviNIo vakkalacIriuvalobhaNatthaM sarasamoyagAikhajjasahiyAo [pesiyAo] / tAo vi somacaMdasAvabhIyAo rukkhaTThie sAhiyapurise kAUNa vakkalacIriM palobhetIo pacchaNNaM bhaNaMti - 'ehi saha amhehiM jeNerisANi moyagAiphalANi tuha demo' / so vi 'evaM'ti vottuM nijovagaraNaM thavittA turiyaM saMkeyaTThANaM jAvA''gacchai tAva hiya(rukkha)TThiyabhayabhamiehiM sAhiyapurisehiM [saNNA diNNA jahA] 'patto somacaMdo' [tti] / tAo vi ya soumevaM sAvabhIyAo disodisiM palANAo / vakkalacIrI vi saMkeyaTThANaM sunnaM daTThaNa tadannesaNatthamaDavIe hiMDaMto sabhajja purisamegaM rahArUDhaM pecchittA bhaNai - 'tAya ! abhivAdayAmi' / rahiNA bhaNiyaM - 'kumAra ! kattha gaMtavvaM?' so bhaNai - 'poyaNapuraM nAmA''samapayaM' / rahiNA bhaNiyaM - 'jai evaM tA'hamavi tattha gaMtukAmo tti rahamAruhasu' / so vi vaMdittA tabbhajjaM bhaNai - tAya ! abhivAdayAmi' / tIe vuttaM - 'ko eso [u]cchalla(?)vavahAro ?' rahiNA bhaNiyaM - "pie ! itthIrahie vaNe eso vaDDio tti na kuppiyavvaM' / turaMge ya bhaNai - 'kimime migA vAhijjaMti ?' rahiNA vi 'evaM ceva eehiM kajjaM'ti vottuM dinnA tassa moyagA / so bhaNai - 'poyaNavAsIhiM tAvasakumArehiM vi erisANi phalANi mama dinnapuvvANi' / vaccaMtANa ya tesiM ekkeNa coreNa saha jujhaM jAyaM / rahiNA gADhappahAro coro kao / tao so sikkhAguNaparitosio bhaNai - 'atthi me bhUrivaNavaphalANi(bhUridhaNa-rayaNANi ?) tANi geNhasu' / rahiNA vi tesiM raho bhario / kameNa patto poyaNapuraM / tao rahiNA mollaM dAuM pesio 'ma(u)DayaM maggasu' tti / so vi bhamaMto gaNiyAghare gaMtuM bhaNai - 'tAya ! abhivaadyaami| dehi imeNa molleNa uDayaM' / gaNiyAe bhaNiyaM - "dijjai nivvisaha' / tao tIe kAsavayaM vAhiriUNa aNicchaMtassa vi karAviyaM nahaparikammaM / avaNIyavakkalo ya vatthAbharaNabhUsio kAuM gaNikAdAriyAe pANiM gAhio / gaNiyAo [ya] gAyamANIo dutaraM(vahU-varaM) ciTuMti / je ya kumA[ra]vilobhaNanimittaM risivesA narA pesiyA Asi te samAgaMtuM ranno sAhiti jahA - 'kumAro aDaviM aigao amhehiM risissa bhaeNa na tinno saddAveuM' / tao rAyA visanno bhaNai - 'aho! akajjaM, na piusamIve jAo na [ya] amhaM / tA [na] najjai kiM pAvei ?'tti ciMtAparo acchai / suNiUNa ya nijjaNarayaNIe gIya-maddalasaddamaraIe bhaNai - 'mae dukkhie ko ettha suhio jamevaM gIyamaddalasaddeNa ramai ?' taM ca vesAe suji(suhiya)jaNe[Na] gaMtuM kahiyaM / tao sA AgayA vinnavei - 'deva ! nemittiNA Ai8 me - "jo tAvasarUvI taruNo gihamAgacchejja tassa dAriyaM dejjasu / tappabhAveNa ya sA viulasokkhabhAgiNI bhavissai" / so ya ajja me gihamAgao / dAriyA se dinnA / teNa'jja mhsvo| na ya nAo. kumAro paNaTTho / tA mama avarAhaM khamasu' / tao raNNA saMdiTThA maNussA jehiM Asame diTThapuvvo kumAro / tehiM gaMtuM diTTho paccabhinnAo ya / siTuM ca raNNo / teNA'vi harisieNa vahUsahio sagihamANIo sarisakula-rUva-jovvaNANa ya kannANa
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ [17] pANi gAhio jahAsuhaM ciTThai / piyA vi vaNe kumAramapecchaMto sogAuro jAo / pasannacaMdapesiehi ya narehiM vakkalacIrivuttaM kahittA kaha vi saMThavio puttaM sareMto aMdho jAo / risIhiM sANukaMpehiM kayaphalasaMvibhAo tattheva vaNe vasaI / gaesu ya bArasavAsesu kumAro addharate paDibuddho piyaraM citimAraddha 'kiha manne tAo mayA nigghiNeNa virahio acchai ? 'tti piudaMsaNasamussuo pasannacaMdasamIvaM gaMtUNa vinnavei - 'deva ! visajjehi maM / ukkaMThio haM tAyassa' / teNa vuttaM 'samagaM vaccAmo' / gayA ya AsamapayaM / paNayA calaNesu piuNo / niveiyaMmi ya pasannacaMdo aNeNa pANIhiM pharisittu bha[NiyaM ] 'putta ! nirAmao si ?" vakkalacIrI puNa samAgao [ avadAsio], cirakAladhariyaM ca bAhaM muyaMtassummiliyANi nayaNANi / o pAesu parAmusaMtaM pasannacaMdaM daTThUNa piyA jAva savvagayaM kusalaM pucchaMto ciTThati tAva vakkalacI puvvayaniya(saMThiya?)niovagaraNassa nirUvaNatthaM gao / taM ca daTThUNa vatthaMteNa saNiyasaNiyaM pamajjato ciMtei 'kattha mae eriso vAvAro kayapuvvo ?' vimariseMtassa ya jAyaM jAIsaraNaM / sumarai ya puvvillaM devabhavaM / tao vi paraM mANusabhavaM / taMmi ya kayasAmaNNeNevaM ciliciliyAe pattANi pamajjiyANi / - - tao saMvegamAvaNNo bhogehiMto virattacitto jhANaviseseNa khaviyakammamalo vakkalacIrI kevalI jAo / tao uDavAo niggao sAhei dhammaM jiNappaNIyaM piuNo pasaNNacaMdassa ya raNNo / te vi laddhasammattA paNayA sirehiM kevala bhAMti - 'suTTu tae daMsio maggo' / vakkalacIrI vi patteyabuddhakevalI piyaraM mo(ghe)ttUNa mahAvIrasAmiNo pAse gao / pasannacaMdo vi poyaNapuraM gao / jiNo vi bhagavaM sagaNo viharamANo poyaNapure maNorame ujjANe samosario / - tao pasaNNacaMdo vakkalacIrIjaNiyaveraggo titthagarabhAsieNa ya vaDDiucchAho bAlaM puttaM rajje ThaviUNa pavvaio / ahigayasuttattho ya kAlaMtareNa magahApuramAgao bhagavayA saddhi / tao seNio rAyA titthagaradaMsaNUsuo vaMdao jAi / tassa ya aggANIe duve purisA sumuha- dummuha-nAmA / te ya micchadiTThI kuTuMbasaMbaMdhakahaM kareMtA passaMti pasaNNacaMdasAhuM egacalaNapaiTThiyaM UsiyabAhujuyaM AyAveMtaM / tatthekkeNa vRttaM 'aho ! esa mahArisI sUrAbhimuho tappai / eyassa saggo mokkho vA hatthagao' / bIeNa [puNa ] paccabhinnAo [so] / tao bhaNai 'kiM na yANasi esa rAyA pasannacaMdo piTThacaMpAhivasAlamahAsAlapiyA (?) ? kuo eyassa dhammo ? / putto aNeNa bAlo rajje Thavio / so ya maMtIhiM caMpAnayarIvatthavveNa dadhivAhaNeNa rannA [ra]jjAo moijjai / so'NeNa rajjadhammo viNAsio / aMteuraM pi na najjai kiM pAvihii / tA adaTThavvo eso' / - tesiM vayaNaM jhANovaghAyagaM suNeMto ciMtiuM payatto 'aho te nimmajjAyA amaccA niccasammANiyA vi puttassa vihaDiyA / jai ahaM hoMto tA tesiM sikkhaM kareMto' / evaM sesaM kappayaMtassa [tassa] so kAlo rajjaTha (Thi) yasseva jAo / tao tehiM samaM maNasA ceva jujjhiumAraddho / - eyaMmi avasare patto seNio, vaMdio ya viNaNaM / pecchai ya jhANaniccalajaM (ttaM) / tao 'aho acchariyaM jamerisaM pasannacaMdassa sAmatthaM' ti ciMtayaMto patto sAmisamIve vaMdiuM pucchai 'bhagavaM ! -
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ [98] wwwvicm pasannacaMdo jaMmi samae. mayA vaMdio, jai taMmi kAlaM karejja tA kattha gacchejja' ? sAmI bhaNai - 'sattamIe' / tao ciMtei - 'kahaM sAhuNo naragagamaNaM ? tA mae duTTha suyaM' / puNo thevavelAe pucchai - 'bhagavaM ! pasannacaMdo iyANi jai kAlaM karei tA kaM gaI gacchai ?' sAmI bhaNai - 'savvaTThasiddhi' / tao bhaNai - 'kahaM imaM duvihaM vAgaraNaM ?' sAmI bhaNai - 'jhANavisesAo / jao so taMmi samae dummuhabhaNiyasavaNeNa saMjAyAmariso sAmaMtAmaccAIhiM samaM vAsaNAmettao bhara(re?)Na jujjhamANo tae vaMdio / taMmi ya samae teNa roddapariNAmattaNao sattamapuDhavIjoggamAugaM nibaddhamAsi / tumaMmi ya samAgae so ciMtei - 'mama savvANi vi satthANi [samattANi] / tA saMpayaM sirattANeNa savvaM haNAmi' / tao kalayoraM(kayaloyaM) siraM parAmusaMto paDibuddho - 'kahaM sakajjaM caiuM parakajje la(sa)jjemi ?' tao niMdaNa-garihaNaM kareMto AloiyapaDikkato pasatthajjhANovagao savvaTThasiddhijoggo jAo'tti / / etthaMtaraMmi ya pasaNNacaMdasamIve divvo devaduMdubhisaNAho mahaMto kalayalo uddhAio / tao seNieNa vuttaM - 'sAmi ! kimeyaM ?' sAmiNA vuttaM - visujjhamANapariNAmassa kevalaNANaM samuppaNNaM / teNa kevalimahimaM devA kuNaMti' / tao soUNevaM seNieNaM bhaNiyaM - 'mahANubhAvaM kevalanANaM katthamaNNe vocchijjihI ?' taMmi ya samae baMbhiMdasamANo vijjumAlI nAma devo cauhiM devIhiM sahio bhagavaMtavaMdaNatthamuvAgao / so ya ujjoeMto dasa vi disAo darisio bhagavayA - 'eyaMmi vocchijjihI' / rAyA puNo pucchai - 'kahaM devo kevalI hoi ? jao maNussassa vi suddhacAritte tabbhavacarime kevalanANasaMbhavo tubbhehi puvvaM mama kahio Asi' / bhagavayA bhaNiyaM - 'eso vi devo cuo sattamadivase maNusso bhavissaI' / rAyA bhaNai - 'cavaNasamae devo parihINateo havai / esa puNa abhibhavai teyasA sUraMpi / taM kahameyaM ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'esaM(so) saMpayaM parihINajuI / puvvaM puNa jammaMtarakayasukayAo suTTha teo Asi' / tao rAyA bhaNai - 'kahaM viya ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'summau nAmeNeso gijjaMto vijjumAli'tti ch| vijjumAlikahA bhaNNai - 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse magahAvisae sugAve( me) ajjavanAmaraTThauDo Asi / tassa revaI bhaariyaa| tesiM duve puttA - bhavadatto bhavadevo ya / tattha jeTTho jovvaNasamae suTThiyAyariyassa samIve pvvio| tao gurusahio viharai / aNNayA taMmi gacche ekkeNa sAhuNA AyariyA viNNattA jahA - 'sayaNijjayasamIvaM gaMtumicchAmi tubbhehiM aNunnAo / tattha me kaNIyaso bhAyA / so me aIva siNehasaMtuTTho maM daTThaNa pavvaissai' / tao tehiM visajjio bahussuyasAhusahAo / daTThaNa ya baMdhavajaNaM paDiniyatto gurUNaM Aloei jahA - 'bhagavaM! so me bhAyA puvvaladdhakannagamammA-piUhiM saMpayaM pariNAvijjaMto na pavvajjatthamAgao' / bhavadatteNa bhaNiyaM - 'kahaM bhAugo vivAhakouge vi baddhamaNo bhAugaM daTThaNa piTThao na laggai ?' iyareNa sAhuNA bhaNiyaM - 'pecchissaM bhAugaM tumaM pavvaveta' / bhavadatteNa bhaNiyaM - 'jai magahAvisae khamAsamaNA viharissaMti tA pecchihisi tumaM pi bhAugaM me pavvayaMta' / viharatA ya AyariyA magahAjaNavayaM gayA / vinnaviyA bhavadatteNa - 'bhayavaM ! sayaNijje daTThamicchAmi asahAo' / tehiM visajjio / bhavadevassa ya [eyaMmi ceva] samayaM[mi] nAgadattassa duhiyAe vAsukI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ [99] nown samuppaNNAe nAgilAe saha vivAho vitto, bhavadatto ya baMdhusamIvaM patto / daTThaNaM ca parituTThA baMdhavA bhavadattAgamaNeNa / teNa ya kusalaM pucchiUNa bhaNiyA - 'tubbhe saMpayaM [vivAho]vagaraNeNA''ulA / tA'haM vaccAmi' / tehiM vi 'taha'tti paDivajjittA paDilAbhio viuleNa bhattapANeNa / niveiyaM ca bhavadevassa jeTThabhAuNo AgamaNaM / so ya sahI[sahi]yaM vahuM tayA maMDei / guruAgamaNaM ca soUNa ssNbhmmbbhutttthio| tao sahIhiM bhaNio - 'na te addhapasAhiyaM vahuM mottuM juttaM gaMtuM' / [tahA vi so bhAugamuNiNA saha calio] / [tao savve sayaNajaNA bhavadattamuNiNA saha caliyA / tao thovaM dUraM gaMtUNaM] niyatteti pddhmmitthiyaao| tao purisA / bhavadevo uNa 'kahamahamavi mellio niyattAmi'tti ciMtittu vakkhevajaNaNatthaM bhaNio sAhuNA - 'eyANi tANi pokkhariNI-vaNAINi jattha'mhe rameMtA bhAuyA !' / so vi bhaNai - 'sumarAmi, jANAmi' / tao gAmasImaMtaM jAva saMpattaM pi na bhaNai taM bhavadatto - 'niyattasu' / __eeNa kameNa vaccamANA pattA gurusamIvaM / diTTho ya varanevatthio / khuDDagehiM bhaNiyaM - 'kimesa pavvaissai ? aho ! tubbhehiM jahAbhaNiyaM kayaM' / AyariehiM pucchio - 'kiM imo Agao taruNo ?' bhavadatteNa bhaNiyaM - 'pavvo(vvai)uM' / tao guruhiM pucchieNa 'mA mama bhAugassa ohAvaNA hou'tti teNa 'evaM'ti paDissuyaM / pavvAvio ya sAhusaMghADaeNa visajjio / tao samAgayA baMdhavA 'kiM cirAiyaM ?'ti pucchieNa bhagavayA bhaNiyaM 'so pattametto ceva niyatto' / te evaM vuttA 'dhuvamaNNeNa maggeNa gao hohii'tti sigdhaM paDiniyattA / bhavadevo akAmao tavaM [kuNaMto] varabhajjaM hiyaeNa paDivahaMto [saMjamamaNupAlei] / bahuNA kAleNa ya bhavadatto kayabhattapariccAo kAlagao samANo samAhIe sohamme devo jAo / bhavadevo vi 'sA mama bhajjA ahaM pi tIse pio bhattA, vaccAmi tIse saMpayaM suddhikaraNatthaM ti [ta]tthiyare aNApucchiUNa gao suggAmaM / bahiA ya AyayaNaM saMvariyaduvAraM 'tassA''saNNe vIsamAmi'tti saMThio / tattha ya egA itthiyA gaMdhamattaM gahAya egAe mAhaNIe saha AgayA / tIe 'sAhu'tti vaMdio / teNa pucchiyA - 'sAvige ! tubbhe avassaM jANihiha iheva vasaMtIo, jIvai ajjavaraTThauDo revaI vA ?' tIe bhaNiyaM - 'tesiM bahukAlo [jAo] kAlagayANaM' / tao vimaNo jAo puNo vi pucchai - 'bhavadevassa vahU nAgilA jIvaI na vA?' tIe ciMtiyaM - 'hojja eso bhavadevo / pucchAmi tAva NaM' / tao bhaNai - 'tubbhe bhavadeva ! kuo kimatthamihA''gayA ?' so bhaNai - 'ahaM ajjavaputto kaNiTTho nAilamaNApucchiya jeTThabhAugassa vittANuvittIe pavvaio / bhAuyaMmi uvarae sA kiM vahai AuM? ti taM daTuM Agao' / tIe bhaNiyaM - 'ahaM sA nAgilA jIe daTThamihA''gayA tubbhe / kerisaM ca mamettieNa kAleNa lAvaNNaM jeNa tumhaM cittakhiNikhiNi ? na ya tumhArisANamimaM juttaM, jao tayA ihaM tubbhesu pavvaiesu sAhuNIo gurujaNeNa pUijjamANo(NA) samAgacchaMti / te(tA)hi ya gehe acchaMte(tI)hiM mama kayAi kahApasaMgAgao kahio khuDDago'tti ||ch| khuDDagakahA bhaNNai - ekko kira baMbhaNo uvarayabhajjo DaharagaM dAragaM gaheUNa niggao / so ya mokkhamaggaM aNNesamANo sAhusamIve uvaladdhasabbhAvo saputto pavvaio / so ya cellao tassa aIva iTTho sIyamANo kayAi bha[Na]i - 'khaMtA ! na sakkemi aNuvAhaNo(vANaho) hiMDiuM" / tao sUrimaNujANAvittA cellayassA'NukaMpAe khaMteNa dinnAo uvAhaNAo(vANahAo) / tao so bhaNai - "paNiyAo sIeNa phuTRti" / tao
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ [100] karAviyA khallagA / tao bhaNai - "sIsaM hiMDaMtassa tAveNa Dajjhai" / tao aNuNNAyaM sIsaDhakkaNaM / tAhe bhaNai - "na sakkemi bhikkhaM hiMDiuM" / tao baiThTho ceva jeMvAvijjai / tao bhaNai - "khaMtA ! na sakkemi niTThaNabhUmIe so[uM] ceva" / [tao] saMvarijjai komalaM pattharaNayaM / puNo bhaNai - "khaMtA! na sakkemi mhe(mahe)liyAe viNA'cchiuM" / tao soUNevaM khaMteNa - "Na ceva joggo tumaM"ti vottuM nIsArio khuDDago / tao niggaMtUNa gao so sayaNijjANaM gharesu / tehi vi olakkhittA "vayabhaTTho adaTThavvo tuma"ti vottuM nIsArio / tao gao egassa vAraDabaMbhaNassa ghare / teNA'vi atthiNaM sAyAraM ca daTThaNa paicchiyA tassa niyadhIyA / bhaTTho vi tallobheNa kuNai baMbhaNaghare kammaM / tao baMbhaNeNa annadiNe pAraddho tassa vivAho / khaddhaM ca taMmi bhaTTeNa dappAe pAura(dappeNa paraM?) jAyA visUiyA / etthaMtaraMmi ya paDiyA coradhADI / naTTho sesalogo / bhaTTo uNa pIDio vi "mA kavaDaTThio amhe haNissai"tti vottuM viyappaMtehi sabhajjo mArio corehiM tattheva mahiso jAo / so ya khaMto pavvajjamaNupAlittA kayANasaNo gao devaloyaM / tao diNNovaogo ohiNA pecchai taM niyaputtaM mahisabhUyaM / tao tappaDibohaNatthaM puvvaneheNaM tesiM govAlANaM pAsAo taM mahisaM kiNai / tao gurubhArabhariyAe gaDDIe jottei / tao taM gaDDei kaDDeumasakkaMtaM duaMgulaArAhiM appADeto bhaNai - "khaMtA ! na sakkemi bhikkhaM hiMDeuM" / evaM sayaNaM loyamiccAi jAva "khaMtA ! na sakkemi maheliyAe viNA acchiuM" / tao so soumevaM ciMtei - "kattha mameyANi suyapuvvANi ?" / tao puNo vi devo khaTTigarUvaM kAUNa tAI ceva khaMtAivayaNAiM suNAveMto lauDehiM niddayaM piTTei / tahA bIyarUveNaM khaMtarUvaM viuvvittA tassa purao daMsei / tao tassa tANi vayaNANi bhAveMtassa tahA khaMtarUvaM pAsamANassa ciMtA jAyA - "kattha maNNe mama eyaM savvaM sapuvvaM ?" tao tahAvihakamava(kammavaseNa) saMjAyajAIsaraNo niyabhAsAe khaMtaM - "saMpayaM parittAyasu mamaM"ti ravai / tao khaMtadeveNa mAyAe bhaNio khaTTigo - "bho bho khaTTigA ! mameso khuDDago / tA mA mArehi" / teNA'vi saroseNa bhaNiyaM - "tujjheso vayaNaM pi na suNei / tA osarasu jeNa eyassa joggaM karemi" / ___ tao khaMtadeveNa nAUNa tassa samma paDivattiM mellAvio bahUhiM abbhatthaNAhiM khaTTigadevAo / tao aNusAsio diTThabhao mahiso paDivajjiUNa vayANi sohamme kappe devo jAo tti // khuDDago tti gayaM // 'evaM ca bhavadeva ! jahA piuNA nitthArio vi khuDDago pamAio duggaiM gao tahA jeTThabhAuNA nitthArio tuma pi saMpayaM pamatto aNicce jIvie kAlaM kAUNa duggaiM gamissasi / tA niyattittA gurusamIvaM vaccasu' / __etthaMtaraMmi ya tIe mAhaNIe dArago pAyasaM bhuMjiUNA''gao bhaNai - 'ANehi bhAyaNaM jeNa pAyasaM vamAmi / tao NeNaM puNo bhuMjissaM aNeNa siTeNaM paraM / saMpayaM tAva dakkhiNAheuM annattha bhuMjIhaM' / tIe bhaNiyaM - 'puttaM ! vaMtaM na bhujjai / puNo alaM te dakkhiNAe / accha suhaM' / tao taM vayaNaM soUNa bhavadeveNa bhaNiyaM - 'muddha bhaTTa ! mAhaNA ! vaMtAsI duggaMchaNIo hoi' / tao bhaNai nAilA - 'tumaM pi. evaM maM vamiUNa atthi-maMsa-ruhira-hAru-mutta-purIsarUvaM, mamehA'Nuratto vi pattheto ahamo hohisi' / tao
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ [101] bhaNai ' vaccAmi gurusamIvaM / aNusAsio tara kAhaM paralogahiyaM / paraM pecchAmi tAva sayaNijjae' / tI bhaNiyaM 'kiM sayaNijjaehiM vAghAyakAraNehiM ? vaccaha, sakajje nicchiyA hoha / ahaM pa sAhuNIsamIve pavvaissaM' / taM ca vayaNaM pamANaM kuNaMto vaMdiUNa jiNabibANi paDiniyatto gurusagAse AloiyapaDikkaMto nivvinnacitto sAmannamaNucariUNa kAlagao sakkassa devaraNNo sAmANio jAo ti / - bhavadatto vi tao puvvavidehe pukkhalAvaIvijae puMDarIgiNInayarIe vairadattassa cakkavaTTiNo jasodharAe devIe gabbhe uvavanno / tIse ya samuddamajjaNe dohalo samuppaNNo / tao rAyA mahAvibhUIe sIyaM samuddamuvagao / tattha ya jasodharA devI majjiyA kameNa viNIyaDohalA tattheva puNNe pavasaNasamae pasUyA kumAraM pasatthalakkhaNovaveyaM / tassa ya dohalaguNasUiyassa kayaM nAmaM sAgaradatto tti / so suheNa vaDio gahiyakalAvihANo ya patto jovvaNaM / taruNajuvaIsahio vaNagao viva kariNIparikinno abhirmi| pAsAyagao ya kayAi passai merusarisaM balAhagaM nayaNamaNaharaM ciMtei ya 'jAriso kahijjai risIhiM merU tAriso jalaharo / jai ya eriso merU to saccaM devaramaNo' / so ya teNa pariyaNeNa ya dIsamA jalabubbuo iva khaNeNa vilINo / taM ca pAsaMto ciMtei - 'erisI vi nAma kulasobhA nayaNAmayabhUyA khaNeNa viNaTThA | maNussANaM erisIo riddhIo viNAsapajjavasANAo / jo vi ya [e]so sarIrasamussao sovina najjai kaMmi samae paDivihii (paDihi ? ) / taM jAva deho niruvaddavo tAva paralogahiyaM kAyavvaM 'ti nicchiyamaI ammApiyaraM Apucchai / tehiM vi visajjio aNegarAyasuyasayaparivAro amayasAgarassa sUrissa samIve pavvaio / gao ya suodahissa pAraM / visujjhamANacarittassa ya ohinnANaM samuppaNNaM chi bhavadevo vi devalogAo caiUNa tattheva vijae vIyasogAe nayarIe paumarahassa raNNo vaNamAlAe devIe putto jAo sivo nAma / kameNa parivaDDhio jovvaNattho rAyasuyAhiM sarisajovvaNa - lAyaNNAhi sahio pAsAyagao abhiramai / sAgaradatto ya aNagAro gaNaparivuDo viharamANo vIyasogAe nayarIe ujjANe samosario / mAsakhamaNapAraNae ya kAmasamiddheNa satthavAheNa gihAgao paDilAbhio / tao tassa gihaMmi pattavisesaMmi dANasuddhinimittA vasudhArA paDiyA / taM ca souM sivakumAro gao tattha / taM vaMdittA nisanno / tassa ya saparivArassa coddasapuvvI sAgaradatto dhammamAikkhai / avi ya saMsArAsArattaM, sAhai nissaMsayaM tahA saMto / jaha sA(so?) ya nisseyasasuhamAsamuhA (ho) samma[ma]ssiyai // - kahaMtareNa ya sivakumAro bhai 'bhayavaM ! tubbhehiM samaM mama'tthi kiM koi puvvabhavio saMbaMdho jeNa pAsamANassa ahio hoi hiyayANaMdo ?' / o sAgaradatto ma -su[ya] - ohisaMpatto nAUNa bhaNai 'sivakumAra ! io taie bhave jaMbUddIvagabharahe magahAjaNavae tumaM me kaNiTTho bhAyA Asi pANehiMto vi piyataro / mayA ya siNeheNa maMdasaddho [nA] UNa [vi] pavvAvio / tao do vi kameNa sohamme devA jAyA / tattha vi pII Asi / iyANi puNa vIyarAgayAe na me viseso sayaNe parajaNe ya' / taM ca soUNa sivakumAro bhaNai 'bhagavaM ! evameyaM jahAjutte avitahanANiNo bhaNaha / ya - -
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ [102] jiNamayaM / bhIo'haM saMsArassa / taM ca jAva ammApiyaro ApucchAmi tAva tubbhaM pAyamUle hiyaM appaNo karissaM'ti bhaNiUNa sagihamAgao / tao ammA-piyaraM Apucchai - 'suo mae dhammo, sAgaradattasamIve pavvaissAmi' / tehi bhaNio - 'putta ! kiha tumaM amhe visajjemo ? tuhA''yattA amhaM pANA / mA amhe pariccayasu' / tao so tehiM nirujjhamANo kayanicchao maNasA paricattagihAvAso sIso'haM sAgaradattassa aNagArassa'tti pu(sa)vvajogavirao moNeNaM piTThao(Thio?) pasatthajjhANo / / [tAhe pariyaNeNaM] bahuppagAraM chaMdio bhoyaNeNaM jAhe na kassai vayaNaM karei tAhe uddeyieNa paumaraheNaM rannA daDhadhammo nAma ibbhaputto samaNovAsago saddAveUNa bhaNio - 'putta ! sivakumAreNa pavvajjAbhilAsiNA amhehiM avisajjieNa moNaM paDivannaM / taM saMpayaM bhottuM pi na icchai / tA jahA jANasi tahA taM bhoyAvehi / evaM kareMteNa ahaM jIviyaM diNNaM tae bhavissai' / tao so paNamiUNa 'sAmi ! karissaM juttaM'ti vottuM gao sivakumArasamIvaM / paviTTho [tattha ya] nisIhiyaM kAUNa / paDikkaMto iriyAvahiyaM ca / tao bArasAvattavaMdaNeNa taM vaMdittA bhUmi pamajjiUNa 'aNujANasu mamaM'ti vottumuvaviThTho sivakumArasamIve / tao daTThamevaM bhaNio sivakumAreNa - 'ibbhaputta ! mayA guruNo sAgaradattassa samIve sAhUNaM ceva eso viNao pauMjijjamANo diTTho / tA kahaM na virujjhai ?' daDhadhammeNa bhaNiyaM - 'kumAra ! sammaddiTThissa samabhAvo ceva savvassa vi viNayassa joggo / so ya jai atthi tA savvo vi jIvo vaMdaNAriho / natthettha koi doso / paraM kimatthaM na bhuMjasi ? tti tuha samIve'hamAgao pucchAmi' / ___ kumAro bhaNai - 'sAvaya ! mamaM ammA-piyaro nikkhamaNatthaM na visajjeMti teNA'haM sAvao paricattagihavAso jAvajjIvaM pavvaio tti kayanicchao ciTThAmi' / tao soUNevaM daDhadhammeNa bhaNiyaM - 'kumAra ! mA evaM jaMpasu / jai evaM tA bhuMjasu [niravajjAhAraM / jao] - dehAyatto dhammo, deho AhArasaMbhavo jeNa / jaM niravajjAhAraM, vihiNA sAhU vi bhuMjaMti' || tao soumevaM kumAreNa bhaNiyaM - 'sAvaya ! juttamuttaM / kiMtu niravajjAhAro ceva mama na pujjai' / daDhadhammeNa bhaNiyaM - 'kumAra ! mA eva jaMpasu / ajjappabhiI tumaM gurU ahaM tuha sIso / jaM bhaNasi taM savvaM saMpADissAmi' / kumAreNa bhaNiyaM - 'sAvaya ! jai evaM tA niraMtaraM chaTThatavaM kAUNA''yaMbileNA'haM pArissAmi' / tao 'taha'tti paDivajjiya daDhadhammo taheva kumArassa viNayaM kAumADhatto / ___ tao tassevaM sivakumArassa tavaM kuNamANassa samaikkaMtANi duvAlasavarisANi / na ya mokkalijjao'mmA-piuhiM / tao samAhIe kayadehapariccAo baMbhaloe kappe iMdasAmANio devo jAo / jArisI ya baMbhassa devaranno juI tArisI eyassa vi Asi / [tao] saMpuNNadasasAgarovamakAlaparikkhaeNa cuo io sattame divase usabhadattassa dhAriNIbhAriyAe putto bhavissai / evaM ca seNiya ! eeNa juI saMpattA erisi'tti ||ch| etthaMtaraMmi ya ettha puvvamevA''gao bhagavao vayaNamevaM soUNa aNADhio nAma jaMbuddIvAhivaI devo paramapariosaviyasiyahiyayakamalo uDhio mallo vva tAlAo vAeMto uppaDiUNa suimahureNa saddeNa
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ [103] ANNNNNNNNNNN bhaNai - 'aho ! me kulaM uttamaM' / tassa ya kulapasaMsAvayaNaM soUNa seNio rAyA pucchai - 'bhagavaM! esa devo sakulapasaMsaM kuNai keNa kAraNeNa ?' bhagavayA bhaNiyaM suNAhi - __iheva nagare guttamaI nAma ibbho Asi / tassa duve puttA - usabhadatto jiNadAso ya / tattha jeTTho sIlavaMto kaNiTTho uNa jiNadAso majjavesA-jUyapasaMgI / tao so usabhadatteNa sayaNavi(ca)yaM kAuM abhAyA ceva ajjappabhiI mae eso jiNadAso'tthi kAlakkhario' / aNNayA ya so balaNavayaNo(?) jUyakAreNa saha ramamANo dAyavisaMvAe virUvagaM dhollAto(bollaMto?) teNA''uheNA''hao / tao taM mariukAmaM daTThaNa bhaNio sayaNajaNeNusabhadatto jahA - 'jiNadAsaM vayaNadAsa(ya)hammiyaM saMpayaM paDiyaggasu jeNa te jasA(so) hoi' / tao so gao tassamIvaM / daTThaNa ya jiNadAseNa bhaNio usabhaddatto - 'bbhasAya(bhAuya?) ! aviNIyassa me savvaM khamittA paralogaM patthiyassa uvaesasahAo hohi' / usabhadatteNa bhaNiyaM - 'jiNadAsa ! mA visAyaM vacca / tahA'haM juttaM karissaM jahA jIvasi tumaM' / so bhaNai - 'na'jja me jIviyalobho kiMtu bhattaM paccakkhAissaM' / tao kayanicchao paricattasavvAraMbho vihIe kAlaM kAUNa jaMbuddIvAhivaI eso'NADhiyadevo jAo / saMpayaM puNa "jeThussa me bhAugassa caramakevalI putto bhavissai"tti tuTThIe kulapasaMsaM kAuM paNamittA gao' / tao gao vijjumAlI niyaTThANaM ti / tAo vi vijjumAlidevIo soumevaM bhagavaMtavayaNaM lajjaMtIo gaMtuM pasaNNacaMdakevaliM vaMdittA pucchaMti - 'bhayavaM ! io ahaM vijjumAliNA deveNa viuttANaM AgAmijamme puNo eeNa saha samAgamo bhavissai na vA ?' teNa bhaNiyaM - 'tubbhe iheva rAyagihe nagare samuddapiya 1-samuddadatta 2-sAgaradatta 3-kuberadattANaM 4 ibbhANaM dhIyAo bhavissaha / tattha tumhamimeNa deveNa maNussabhUeNa saha samAgamo bhavissai / tao'NeNeva saha jiNabhaNiyaM saMjamamaNupAlittA gevejjage vAsudevA(gevejjagavAsidevA) bhavissaha' / tao soUNevaM kevalivAgariyaM hiTThAo vaMdittA gayAo devIo / pasaNNacaMdo vi kameNa nivvANamaNuppatto tti ||ch| pasaNNacaMda-vijjumAliNo tti gayaM // vijjumAlI ya jAo jaMbUnAmo tti jaMbUnAmakahA bhaNNai - rAyagihe nayare usabhadatto nAma ibbho sAvao / tassa dhAriNI nAma bhajjA / sA ya puttatthiNI suTTha addhiI karei / tao usabhadatteNa tIe viNoyaNathamimaM bhaNiyaM - 'ehi gacchAmo vibbhAragirivaraM, jeNa tattha rammujjANesu kIlAmo' / paDivaNNaM ca tIe / tao saha samudaeNa rahavarArUDhA gayA vebbhArasamIvaM / tao rahAduttariUNa pavvayamAruhittA vaccaMti jAva [u]jjANadese tAva sahasa tti diTTho jasamitto nAma tehiM sAvago siddhaputto / pucchio ya usabhadatteNa - 'kattha patthio ?' teNa bhaNiyaM - 'iha cevujjANe mahAvIrasAmisIso paMcamagaNaharo suhammasAmI samosario ciTThai / tavvaMdaNatthamahaM clio| jai atthi ucchAho tA tubbhe vi eha vaMdaha' / tehiM bhaNiyaM - 'suTTha vaMdissAmo' / tao savvehiM vi gaMtUNa vaMdio paramabhattIe suhammasAmI / tao laddhAvasareNaM pucchio jasamitteNa - 'bhayavaM ! jassa jaMbUrukkhassa nAmeNesoM jaMbuddIvo bhaNNai tassa sarUvaM kaheha' / bhagavayA vi vivihajaccarayaNamayAvayavassa acvaMtaramaNIyassa kahiyaM tassa sarUvaM / etthaMtaraMmi ya ladbhUNA'vasaraM puttatthiNIe pucchiyaM dhAriNIe - 'bhayavaM kiM me putto hohI na vA ?'
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ [104] tao jasamitteNa bhaNiyaM - 'jANatA vi sAhuNo na kaheMti sAvajjaM / tA ahaM ceva nimittasatthovaeseNa kahemi / summau - dhIro citte saparakkamo ya kAraNa jaha silucchaMge / daTuM suhammasAmI, suyaNu ! tae suTTa tuTThAe // vaMdittA puttajamma, puTTho tahA taNNa hu te ju[ttaM] / ucchaMge tuha hohI, tatto putto pahANo tti // so vi ya guNarayaNamao, sAhiyasarevvo vva(sAhiyasarUvo ya) bhagavayA hohI / jaMbUnAmo kayadevasannihI natthi saMdeho // tao eyaM soUNa dhAriNIe bhaNiyaM - 'jai evaM hohI to jaMbUdevayAe nAmeNa aTThattarasayaM AyaMbilANa karissAmi' / [tao] vaMdiUNa ya bhayavaM-suhammasAmi nayaraM aNupaviTThANi / diTTho ya NAe sumiNami seo sIhakisoro / kahiyo ya bhattuNo / teNa bhaNiyaM - 'kahiyameva'mhaM jasamitteNA''si jahA savvalakkhaNasaMjutto jaMbunAmadheo putto bhavissai' / tao sA tuTThA acchai / ____etthaMtaraMmi so vijjumAlI devo baMbhalogadevalogAo cuo tIe gabbhe saMbhUo / dohalo [ya] se jAo deva-gurupUyAe / pUrio so usabhadatteNa / tao saDDhasattadiNAhiyanavamAsehiM jAo putto / vihio vaddhAvaNayAimahUsavo / paiTThio piuNA jaMbunAmA / sujAyasavvaMgapaDipunno puvvajjiyapuNNapabbhAravaseNa suhaM suheNa vaddhaMto jovvaNamaNuppatto / etthaMtaraMmi nAUNA'vasaramammA-piUhiM taNNimittaM variAo aTTha kaNNagAo / taM jahA - rAyagihavatthavvagANaM samuddapiya 1-samuddadatta 2-kuberadatta 3-kuberadatta4satthavAhANaM kameNa paumAvaI 1-kaNagamAlA 2-viNayasirI 3-dhaNasiri 4bhajjAhiM tAva(o) ceva vijjumAlidevIo caviUNa jAyAo [samuddasirI 1]-paumasirI 2-paumaseNA 3-kaNagaseNA 4-nAmigAo cauro vi variyAo / tahA avarAo tattheva vatthavvagANaM kuberaseNa 1-vesamaNadatta 2-vasuseNa 3-vasupAliya 4-satthavAhANaM kameNa kaNagavaI 1siriseNA 2-vIramaI 3-jayaseNA bhajjAhiM jAyAo nabhaseNA-1-kaNagasirI 2-kaNagavaI 3-jayasirI 4nAmigAo cauro vi variyAo / etthaMtaraMmi ya tattheva puNaravi bhayavaM suhammasAmI samavasario / suo ya jaMbunAmeNa / gao ya tattha suhammasAmisamIvaM / kahio ya teNa tassa nivveyajaNaNo dhammamaggo / pariNao ya citte / tao vaMdiUNa bhaNiyaM jaMbunAmeNa - 'bhayavaM ! jAva ahaM mAyA-piyaraM pucchAmi tAva tubbhaMtie pavvajjaM krissaami'| bhagavayA bhaNiyaM - 'avigdhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi' / tao paNamiUNa rahamArUDho patto nayaraduvAraM / taM ca raha-turaga-gayavarAIhiM niruddhaM daTThaNa ciMtei - 'jAva pavesaM paDivolemi tAva kAlAikkamo bhavejja / tA seyaM me aNNeNa duvAreNa sigdhaM pavisiuM' / parAvattio raho / patto aNNaduvAraM, jAva tattha vi paracakkabhaeNa aNAgayameva pAgArovari saMThiyajaMtehiM olaMbamANIo jaMtasilAo ciTThati / tAo ya daTTaNa ciMtiyaM jaMbunAmeNa - 'jai [e]yAo kaha vi maha rahovari nivaDejjA to'hamavirao ceva duggaI gacchejja' /
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ [105] ___ tao so sArahiM bhaNai - 'parAvattehi rahaM jeNa puNaravi guNasilae ceie suhammasAmisamIvaM gacchAmi' / teNa 'taha'tti taM paDivannaM / patto gurusamIvaM vinnavei - 'bhayavaM ! jAvajjIvaM baMbhacArI bhavissaM ti niyamaM dehi' / bhagavayA taheva kae rahaM samAruhiUNa patto niyabhavaNaM ammA-piyaraM kayappaNAmo bhaNai - 'ammo ! tAya ! ajja mae suhammasAmiNo samIve dhammo jo suo tamicchAmi sivsuhheumaaseviuN| tA pavvajjatthaM visajjeha' / tao te soumevaM rovamANA bhaNaMti - 'suTTha te suo dhammo / kiMtu na tAva kAlo pavvajjAe / putta ! vivAhasuhaM te pecchAmo, tA jai maNorahe pUresi amhANaM to kayatthA tae ceva sahA'NupavvaissAmo' / tao teNa bhaNiyaM - 'evaM / kiMtu na nivAriyavvo' / tao dhAriNIe tuTThAe bhaNiyaM - 'evamevaM / paraM tesiM satthavAhANaM dhIyAo tuha nimittaM variyAo ciTThati / tesiM vi evameyaM atthaM kare(he)mo' / tao savvasammaeNa jANAviyaM tesiM jahA - 'pavvaissai jaMbunAmo vivAhakallANe nivvatte / mA bhaNissaha - na kahiyaM' / taM ca vayaNaM soUNa saha ghariNIhiM savvANaM saMlAvo tesiM jAo - 'kiM kAyavvaM ?' ti / sA ya pauttI suyA dAriyAhiM / tao tAhiM ekkamekkanicchayAhiM mAyA-piyaro bhaNiyA - 'naNu kaNNAo ekkavArA dijjati / amhehiM(amhe ya) tubbhehiM tassa dinnAo / jaM so u vavasihii taM karissAmo / tehiM usabhadattassa paDikahiyaM / pasatthe ya divame vittaM pANiggahaNaM / jaMbUdIvAhiva[aNADhi] yassa [sannejjhe] / jaMbunAmo ya savvAlaMkArabhUsio bahubaMdhavasahio gao vAsaharaM suhaM suheNa ciTThai / etthaMtaraMmi ya tattheva saMpatto pabhavo tti ch| pabhavakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse viMjhagirisannivese jayapuraM nAma paTTaNaM / tattha viMjho nAma rAyA / tassa pabhavo nAma putto / tassa ya pahU nAma lahubhAugo / teNa ya viMjharAeNa kaha vi pahussa rajje dinnaMmi pabhavo mANeNa niggao tattheva vijhagirissa visame dese kaDayasannivesaM kAUNa coriyAe jIvai / so ya heriyapurisehito jaMbunAmavibhavaM vivAhakajjaMmi miliyaM ca ibbhajaNaM nAUNa tAlugghADaNi-avasovaNivijjasaNAho aigao jaMbunAmabhavaNaM / tattha ya punnAhiyattaNao jaMbUnAmaM mottUNa sesajaNamavasovi[UNa] pavattA corA vatthAbharaNANi gheddN| [tAva] pasannamuharAeNa ya bhaNiyaM jaMbunAmeNa - 'bho bho ! mA chivaha nimaMtiyaM jaNaM' / tassa ya vayaNeNa te corA thaMbhiyA leppakammanimmiyA va nicceTThA jAyA / pabhaveNa vahuAsahio diTTho jaMbunAmo suhAsaNagao tArAparivuDo iva sarayacaMdo / te ya core thaMbhie daTuM pabhavo bhaNai - 'mahAbhAga ! vijharAyaputto pabhavo nAma jai suo tae / divo ya tuha mae pabhAvo / tA imAo ajjappabhiI mu(mi)ttabhAvamuvagayassa me dehi vijjAo - thaMbhiNI mokkhaNI ya / ahaM pi tuha do vijjAo demi - osovaNiM tAlugghADaNi c'| jaMbunAmeNa bhaNiyaM - 'pabhava ! suNasu ettha sabbhAvaM / ahameyAo aTTha vi navapariNIyabhajjAo sayaNajaNamimaM vibhavaM ca caiUNa pavvaiu(ssa) / mae savvAraMbhA paricattA / ao me vijjA na pahavai,
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [106] amnavaman wwwwwwwwwwwwwwwwwwww na ya vijjAhiM kajja' / taM ca soUNa pabhavo vimhio saMvariyavijjAvayAro paNamiUNuvaviThTho tadaMtie bhaNai jaMbunAmA[NaM] - 'visayasuhameyAhi sahio paribhuMjAhi tAva / tao dhammaM karejjasu' / jaMbunAmeNa bhaNiyaM 'bho pabhava ! kiM visayasuheNa sevieNa vi ? jao teNa tuccheNA'vAyabahuleNa duhI [hoi] dehI jahA mahA(hu)biMdupuriso'tti mahubiMdupurisakahA bhaNNai - 'ego puriso bahuvihadesaparibbhamaNasIlo aDaviM sattheNa saha paviTTho / so ya sattho corehiM vilutto diso disiM gao / so vi puriso corabhaeNa pabbhaTTho mahADaviM paviTTho / tassa ya maggeNa mahaMto hatthI pahAvio / puriso vi tassa bhaeNa palAiumAraddho / jAva so hatthI kareNa na chivai tAva puriseNa taNacchanno kUvo diTTho / tassa taDe mahaMto vaDapAyavo / tassa ya mUlaM kUve paviTuM / puriso vi bhayAbhibhUo taMmi ceva kUve jhaMpaM dAUNa taM ceva mUlaM gahiUNa Thio / so ya kUvabaMdhaM jAva paloei tAva tattha diTTho aNeNA'yagaro mahAkAo vidAriyamukho gasiukAmo paraM jaM na pAvai / pAsesu ya caudisiM lalaMtajIhA cattAri mahAsappA DasiukAmA diTThA / pArohaM ca kiNha-sukkilA do mUsayA parichidiumAraddhA / hatthI ya suMDeNa tassa kesaMtANi parAmusai roseNa vaDasAhaM ca AhaNai / tattha TThiyAo bahuyANi(mahukosAo) macchiAyo ya uDDiyAo taM purisaM khAyaMti / io ya mahukosAo cAliyAo mahubiMdU purisassa niDAle nivaDai / so ya ogalaMto muhapaesamAgao / puriso ya taM mahubiMduM AsAiumADhatto suhaM ca mannai' / eso diTuMto / jojaNA puNemassevaM - jahA puriso tahA saMsArI jIvo / jaha aDavI tahA sNsaaro| jahA vaNahatthI tahA maccU / jahA kUvo tahA maNussabhavo / jahA ayagaro tahA nagaraM(ra)go* | jahA cattAri sappA tahA koha-mANa-mAyA-lobhA / jaha vaDapAyavaparoho tahA AU / [jahA kiNha-sukkilA do mUsayA tahA kiNha-sukkapakkhA / ] jahA tAo mahumacchiyAo tahA aNegAo vAhIo / jahA so mahubiMdU tahA visa[ya]suhaM ti ||ch| mahubiMdupuriso tti gayaM ||ch|| _ 'ao bhaNAmi pabhava ! tucchamavAyabahulaM ca visayasuhaM / jai puNa vijjAharo devo vA koi taM purisaM uttArejja, tao so icchejja na vA ?' pabhaveNa bhaNiyaM - 'ko te necchai ?' jaMbUnAmo bhaNai - 'jai evaM tA gaNahare bhavodahiuttArage kahaM na uttarAmi ?' pabhaveNa bhaNiyaM - 'mahAbhAga ! tava pava(cca)kkheNaM [nehajuttA] ceva ammApiyaro vivihaguNasaMjuttAo tahA'NurattAo bhAriyAo dIsaMti / ao aNukUlaM baMdhavajaNaM na juttaM pariccaiuM' / jaMbunAmeNa bhaNiyaM - 'pabhava ! ko saMsAre baMdhunibbaMdho ? jA(ja)o baMdhU vi baMdha(dho?) jAi kammehiM, jahA kuberadatto tti ch| kuberadattakahA bhaNNai - mahurAe nagarIe kuberaseNA nAma gaNiyA paDhamagabbheNa kheiyA / tao jaNaNIe vejjassa daMsiyA / teNa bhaNiyaM - 'jamalagabbhadoseNaM eIe bAhA / [na] uNa koi vAhidoso / evaM ca jANie jaNaNIe bhaNiyA - 'putti ! mA te pasavaNakAle pIDA bhavissai sarIrassa / tA gAllemo te gabbhaM' / tIe na icchiyaM / tao samae dArao dAriyA ya jAyA / jaNaNIe bhaNiyaM - 'ujjhijjaMtu dukkhakArayANi eyANi' / tIe bhaNiyaM - 'jai te nibaMdho tA dasarAyaM posijjaMtu' / tao'NAe duve muddAo kuberadattakuberadattAnAmaMkiyAo karAviyAo / tao pUre dasarAe maMjUsAe rayaNapUriyAe choDhUNa jauNAnaIe pvaahiyaaii| * nagaraga = gRham // vasudevahiMDyAm /
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ [107] ___ tao bhaviyavvayAe soriyanagare paccUse dohiM ibbhavAvAra(ri)ehiM diTThA maMjUsA gahiyA ya / tehiM diTThANi ya tANi / ekkeNa kuberadatto gahio biieNa kuberadattA gahiyA / kameNa saMvaDDiyANi / pattajovvaNANaM ca vIvAho kao / ___vatte kallANe vahu-varaehiM jUva(ya?)kIlA kAumAraddhA / tao sahIhi kuberadattahatthAo sA muddA gahiUNa kuberadattAe hatthe samappiyA / tIe vi desaMtarI va purANA ugghADittA sarisanAmaMkiyA niyamuddANurUvA sA diTThA muddA / ciMtiyaM ca - 'nUNaM amhe bhAi-haMDAiM / na ya me kuberadattamajjheNaM bhattArabuddhI, nA'vi kuberadattassa maMmajjheNa bhajjAbuddhI / tA bhaviyavvaM ettha kAraNeNaM'ti ciMtiUNa do vi muddAo kuberadattassa hatthe ThaviyAo / tassa vi passamANassa taheva ciMtA samuppaNNA / tao so tIe mudde samappiUNa gao mAusamI / savva(va)he dAUNa pucchiyA mAyA / tIe vi gurunibdhaM nAUNa jahAbhUyaM kahiyaM / teNa bhaNiyaM - 'ammo ! ajuttaM tubbhehiM jANamANehiM kayaM' / tIe vi paramatthaM nAUNa bhaNiyaM - 'putta ! A[Nu]rUvasaMjogeNa mohiyA amhe / paraM hatthaggaho ceva jAo na uNa pAvaM kimavi samAyariyaM / tA visajjehImaM dAriyaM sagihaM / tuha puNa disAjattAo niyattassa annANa(hiM) saha saMbaMdhaM karissAmo' / tao 'evaM'ti vottu so taM pesittA niyagehaM gao vaNijjeNa mahurAe / tattha ya kuberaseNaM klttiikrei| kuberadattAe puNa gaMtuM pucchiyA jaNaNI / tIe vi sAhiyaM jahAvattaM / tao kuberadattA niviNNA pavvaiyA pavattiNIe saha vihariyA / sA ya muddA tIe saMgoviyA pavattiNIe vayaNeNaM / visujjhamANacArittAe ya ohiNANaM samuppaNNaM / Abhoyao ya'NAe kuberadatto disAgao diTTho kuberaseNAgihe vaTTamANo / putto ya se jAo / ciMtiyaM ca'NAe - 'aho annANaM !' tao tesiM saMbohAya gayAo tAo / diNNavasahIe so(ro?)vaMtadArayaM sAhuNIsamIve nikkhivai / ajjA ya paDibohaNanimittaM dArayaM hullAvei, jahA - 'bAla ! bhAyA'si me 1, pittio si me 2, bhattijo si me 3, devaro si me 4, putto si me 5, pautto(Nattuo) si me 6 / jassa ya vaMso(vaMse tuma jAo so ?) me piyA 1, piyAmaho 2, bhAugo 3, sasuro 4, paI 5, putto ya 6 / jIse ya gabbhAo tuma jAo sA vi me mAyA 1, piyAmahI 2, bhAujAyA 3, sAsU 4, savakkI 5, vahU ya 6 / taM ca tahA pariyaMdaNaM soUNa kuberadattaM vaMdiUNa kuberadatto pucchai - 'ajje ! kahamimaM ekkamekkaviruddhaM asaMbaddha kittaNaM karesi ?' ajjA bhaNai - 'sAvaya !, savvaM eyaM ohiNANeNa mae uvaladdhaM' / kuberadatto bhaNai - 'kahaM viya ?' sA bhaNai - 'suNa, bAlao bhAyA me jeNa ekkA mAyA 1, [pittio me jeNa mAyAe paissa nAma piuNo bhAyA 2, bhattijo me jeNa bhAuNo putto 3, devaro me jeNa paissa bhAyA 4, putto me jeNa paissa putto 5, Nattuo jeNa savakkiputtassa putto 6 / jassa ya vaMse so jAo so vi me piyA jeNa mAyAe paI 1, piyAmaho me jeNa pittivayassa piyA 2, bhAugo me jeNa ekkA mAyA 3,] sasuro jeNa devarassa piyA 4, paI jeNa pariNIo 5, putto jeNa kAraNeNa savakkIe jAo 6 / jIe jAo bAlago sA vi me mAyA jeNa tIe'haM jaNiyA 1, piyAmahI vi jeNa pittivayassa mAyA 2, bhAujAyA * vi jeNa bhAuNo bhajjA 3, sAsU jeNa bhattArassa mAyA 4, savakkI jeNa bhattArassa bIyabhajjA 5, vahuyA jeNa savakkiputtassa bhajjA 6' /
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ [108] tao ajjAe muddA daMsiyA / kuberadatto ya taM nAUNa jAyativvasaMviggo 'aho aNNANeNa evamahaM kArio'tti pavvaiUNa garuyatava-caraNaM ca kAUNa devalogaM gao / kuberaseNA vi sAviyA jAyA / ajjA vi pavattiNIe samaM gaya tti ||ch| kuberadatto tti gayaM ||ch| tA pabhava ! eriso saMsAraMmi paccakkho ceva visayagiddhassa duraMto pariNAmo baMdhuyaNassa ya viggovio' / pabhaveNa bhaNiyaM - 'jaMbunAma ! niyaputtuppattIe guruNo tAva tArehi' / jaMbunAmeNa bhaNiyaM - 'pabhava ! puttuppattIe vi gurujaNataraNe nidarisaNaM mahesaradatto tti ch| mahesaradattakahA bhaNNai - tAmalittIe nayarIe mahesaradatto nAma satthavAho / tassa piyA samuddo nAma / so ya samuddo vittasaMcayarakkhaNaparo [i]lobhAbhibhUo mAyApahANo mariUNaM mahiso jAo / taMmi ceva visae mAyA vi tassa bahuvihakavaDakaraNaparA paimaraNeNa aTTajjhANovagayA mariUNa suNiyA jAyA / mahesaradattabhAriyA gaMgilA nAma / sA vi gurujaNavirahie ghare sacchaMdA acchamANA aNNapuriseNa saha acchai / [aNNayA teNa saha] egaMte kIlaMtA sA mahesaradatteNa diTThA / tao mahesaradatteNa so jArapuriso addhamArio naTTho / thovadUraM ca gaMtUNa paDio / ciMtiyaM ca'NeNa - 'aho ! mae akajjaM kayaM' / evaM ca jAyasaMvego mao vicittatayAe kammuNo tIe ceva gaMgilAe teNeva sabIeNa takkhaNabhuttamukkAe udare puttattAe uvavanno / jAo ya pio mahesaradattassa / tami samae piukicce so mahiso kiNiUNa mahesaradatteNa mArio / maMsaM tassa taM jAraputtamucchaMge kAUNa AsAemANo mAe suNiyAe purao TThiyAe aTThINi samaMsANi pakkhivai / sA vi tuTThA bhakkhai / sAhU ya mAsakhamaNapAraNae sAisao taM gihaM bhikkhatthI paviTTho pecchai nANeNa mahesaradattassa vilasiyaM ciMtei ya - 'aho aNNANaM se sattuM piu tti ucchaMgeNa vahai, piuNo maMsaM khAyai, suNiyA ya bhattuNo atthINi khAyaMtI tuTThA !' / tao taggihAgao niggao sAhU / mahesaradatto vi taM daTThaNa jhaDatti uThThittA sAhuNo gahaNAya dhAvio bhaNai ya - 'bhagavaM ! kiMnimittaM bhikkhA na gahiyA ?' sAhuNA bhaNiyaM - 'bho mahAsatta ! maMsAibhakkhaNakulANi tti na parivAliyaM saMvego ya me samahio jAo' / mahesaradatteNa bhaNiyaM - 'bhayavaM ! keNa kAraNeNa ?' sAhuNA se savvaM kahiyaM / mahesaradatto bhaNai - 'ko paccao ?' sAhU bhaNai - 'puvvanikkhi(kkhA)yaM kiMci suNiyaM pucchAhi' / tao taheva kae suNiyAe pAehiM khaulio so peso| tao jAyapaccao mahesaradatto tassevaMtie pavvaio tti ch|| ___ 'tA pabhava ! ko nicchao jamammApiyaro putteNa tAriyavvA ?' etthaMtaraMmi ya samuddasirIe bhaNiyaM - [mA] mUDho hosu jahA karissago tti karisagakahA bhaNNai - susImo nAma gAmo / tattha vako nAma karisago / aIva samiddho so kaMgU koddave ya varisAgamaNe vAvittA dUragAme sayaNijjayasamIvaM gao / tattha ya maMDayA guleNa bhakkhei / pecchai ya aNNe khAyaMte / tAhe so vimhiyamaNo sannAe samAlavai - 'aho tubbhaM sujIviyaM jeNa eriso AhAro / tA kahaM tubbhaM eyassa uppattI ?' tehi bhaNiyaM - 'vAvI-arahaTTapaogeNa khettANa parikammaM kAUNa godhUmA icchU ya vAvijjati / ao esa AhAro bhavaI' / teNa ciMtiyaM - 'ahaM pi emeva karemi' / gao ya so tatto
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ [109] bIyANi ghettumAsoe mAse / [tao] taMmi ya [niyakhette ] phalie kaMgU koddave ya viNAsiumAraddho / vAhiyaM cakhettaM haleNa / puttehi bhaNio 'kiM khettAi viNAsesi ?' teNa bhaNiyaM 'maMDaya -gulAhAranimittaM' / puttehi bhaNiyaM - 'ee tAva kaMgU koddave ya nipphanne bhuMjAmo / godhUma - ikkhUsu ya saMsao' / so vArijjaMto vi na acchai / khaNAviyA vAvI / na tattha sirA uggayA / na ya varisiyaM / evaM ca tassa na kaMgUkoddavA na godhUmA icchU ya / dAriddaM ca se jAyaM / pacchAyAveNa ya dukkhaM hiyaeNa samuvAhiyaM ca ||cha | karisago tti gayaM // - ' evaM tumaM pi nAha ! imAo itthiyAo dhaNasaMcayaM [ca] cayaMto saMsaio ya paraloe laggo pacchAyAveNa ghacchihisi' / jaMbunAmeNa bhaNiyaM 'suMdarIo nA'haM nibbuddhio kAgo'tti kAgakahA bhaNNa nammayA naIkUle viMjhADavIe hatthI jUhA [hi] vaI parivasai / ya jarAjajjariyadeho gimhakAlasamayami sukkAe girinaIe uttaraMto phe( pa ? ) lluTTho paDio garuyayAe kAyassa uTThANiyavIriyahINo mao / suNayana[u]la-kolhugAIhi ya avANAo maMsaM bhakkhiyaM / pacchA teNa avANeNaM vAyasA AmisatthiNo pavisaMti niggacchaMti ya / tattha ego aIva maMsagiddho kAo na niggacchai / tassa ya maMsa - soNiyapasattassa amuNiyapuvvAvarassa acchamANassa diNayarakaratAviyaM gayakalevaraM sukkaM / avANaM ca se saMkuciyaM nicchiddaM jAyaM / paDhamapAuso(se) ya pANie paDie punnAe girinaIe gayakalevaraM vujjhamANaM nammayAe mahAnaIe vUDhaM salilavegAhiyaM mahAsamuddaM pattaM / taMmi ya kalevare timmamANe [ chiddaM ugghaDiyaM tatto ya] jalaM pavisiumAraddhaM / paviTThe ya jale niggao kAo kalevarAo / Thio kalevarassuvariM disAvaloyaNaM kareumADhatto pecchai samaMtao jalaM / tAhe uDDeUNa savvadisAo gacchai, na ya jalassa aMtaM pecchai / puNo parissaMto tattheva kalevare visai / taM ca kalevaraM maccha- kacchavAIhiM viluppaMtaM buDDuM / so ya kAo nirAsao parikilaMto jale buDDo mao / etthovaNao jahA hatyikalevaraM tahA itthIo, jahA mahodahI tahA saMsAro, jahA kAo tahA purisoti ||ch / kAgo tti gayaM ||ch / - ' evaM piyayamAo nA'haM kAyasariso tumhANaM hatthikalevarasarisasarIresu pasaMgaM karemi' / tao paumasirIe bhaNiyaM 'sAmi ! tumaM visUrihisi jahA vAnaro 'tti // vAnarakahA bhaNNai . egAe vAnayarI (vAnaraaDavI) e vAnaro vAnarIe saha parivasai / sajAiaNurUvaM bohANurUvaM ca tesiM [kAlo gacchai] / tattha'nnayA kayAi bhAgIrahIkUlajAe vaMjularukkhe ramaMtANaM vAnaro sAhAo aNADhiyattaNeNaM 'dhasa' tti dharaNIe nivaDio / so tattha titthappahAveNaM amarovamo maNuo jAo / tao pAsiUNa tassa rUvasiriM [vAnarI vi] appANaM taMmi ceva ThANe taheva pADei / sA vi divvarUvA itthI jAyA / - - 'puNo vi eyAo ceva tao devakumArovamaM appaNo rUvaM daTThUNa tIe bhaNiyaM vAnarajIveNa taruvarAo appANaM pADemo jeNa devarUvA havAmo' / tAhe tIe pamayAe bhaNiyaM 'alaM te asaMtoseNa / eeNa ceva maNuyarUveNa bhoge uvabhuMjAmo, kiM te aNNabhaveNa saMsaieNa ?' / tao tIe ya vArijjaMteNA'vi taruvaraM samAruhiUNa mukkamappANaM ( mukko appA) / tattha ya sahAvao paDhamaM ceva tirikkho paDio maNUso -
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ [110] hoi, mANuso vi devo / tao puNo paDato tirio ceva hoi tti kAuM puNaravi so makkaDo jAo / sA ya tassa mahilA rAyapurisehiM bhamaMtehiM diTThA / tao ghettUNa samappiyA ranno / teNA'vi sayalaMteurappahANA devI kayA / so vi vAnaro kaha vi tappaesamAgaehiM naDehiM ghettUNa sikkhaveDaM (vio) vivihaM naTTavihiM / annayA ya te naDA tassa ranno taddevIsahiyassa purao pecchaNayaM dariseMti / tAhe so vAnaro taM devi picchittA aMsUNi muyaMto jhUrei / devI vi taM daTThUNa aNukaMpAe vaMdai (bhaNai) bhaNNai 'jo jahA vaTTae kAlo tahA seve [jja] vAnarA ! / mA vaMjulaparibbhaTTho saMpayaM paDaNaM sarI' // vAnaro tti gayaM // cha 'tA sAmi ! tumaM pi saMpattaM suhamimaM cayaMto vAnarasamo bhavissasi' / ' jaMbUnAmeNa bhaNiyaM - 'devANuppiyAo ! nA'haM visayatisio jahA koillArao tti / koillArayakA ego koi koillAragamaNUso uNhAlae gahiyapANio koillayapADaNatthaM aDaviM gao / tattha ya Ayava-aggitAvehiM parissameNa ya puNo puNo jalapiaNeNa naTThapANio tisAbhibhUo nivANAbhimuhaM dhAviuM tatto vaccaMto cevA'ivapIDio tti addhamaggaTThiegatarubahalacchAyAe nivaDio / tattha ya khaNamette sIyalacchAyAsamAsAsio saMpattapattalaniddo taggayacittattaNao sumiNayaMmi pANiyaM pAumADhatto / sosiyA ya teNa kUva-talAya-naI - daha - samuddA / tahA vi tittimapAvaMteNa io tao bhamamANeNa diTTho kaddamillapANio ego juNNakUo / tattha ya culuIhiM pANiyaM giNheumasakkaMto jIhAe caTTamANo vi na titto / koillArayasamo jIvo kUvAijalatullesu vaMtara - bhavaNavai - joisiya-kappovavannakappAIyadevabhogesu jo na titto so kahaM kaddamillajunnakUvatullesu mANusabhogesu tittiM lahissai ? ti ||chaa 'tA evaM nA'haM tucchavisaesu rajjAmi' / o paumaseNA bhaNiyaM 'sAmi ! kammAyattA jaMtUNaM pariNaI / diTTaMtA uNa saMti visasu pavattaga- nivattagA jahA neurapaMDiyA - siyAla tti neurapaMDiyA - siyAlakahA bhaNNai - rAyaga nagare devadatto nAma suvannayAro / tassa putto devadinno nAma / tassa bhAriyA duggalA naam| aNNayA jalamajjaNanimittaM naI gayA NhAyaMtIe egeNa dussIlajuvANeNa diTTha paDhiyaM ca - 'suhAyaM te pucchai, [esa naI mattavAraNakaroru !] / ee ya naIrukkhA, ka(a)haM ca pAesu te paDio' // tA sA paDibhAi -- - [ ' subhagA huMtu naIo ], ciraM ca jIvaMtu je naIrukkhA / suNhAyapucchagANaM, jaM va piyaM taM karissAmo' // so ya tIse gharAIyaM kimapi na yANai / tao tatthA''sannapaesaTThiyassa rukkhassa' hoThie phalatthiNo
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ [111] kei Dibhage ur3e paloeMte daTThaNa le?ehiM pADei bahuphalANi / taggahaNaparituDhe ya vacche pucchai - 'kA esA nArI ? kattha vA gihamimIe ?' sAhiyaM ca DibhagehiM jahA - 'devadattassa suNhA, amugapaese gihN'| duggilA vi taM juvANaM daTuM sANurAgA gayA sagihaM / te ya do vi saMjogamalabhamANA paropparamaNurattA ciTuMti / diTThA ya juvANeNegA pavvAiyA / sammANiuM ca asaNAIhiM bhaNiyA sA - 'tumaM mamA'mugAe ramaNIe samaM melAvayaM vihesu' / tIe vi 'evaM karemi'tti vottuM gaMtuM ca tattha haMDiyANa talayaM deMtI bhaNiyA duggilA - 'putti ! suTTa suguNo ego vANiyadArao tumha guNaggahaNaM karei / diTThA ya tumaM teNa naI[e] phaayNtii| tA teNa samaM saMgao samAgao' / duggilAe vi hiyayagujjhaM goviukAmAe - 'hA duTTharaMDe ! tumamerisaM jaMpaMtI mama'cchINamaggao phiTTasu'tti nibbhacchiyA pavvAiyA / sA vi paramatthamayANiuM savilakkhA jA caliumADhattA tAva duggilAe dinno tIse masimaliNeNa paMcaMgulitaleNa paTThippahAro / darisiyaM eyaM juvANassA''gaMtuM tIe kahiyavuttaMtAe / teNA'vi paritudveNa ciMtiyaM - 'aho ! paMDiyA sA juvaI jIe samAgamaMmi kaNhapaMcamI[e] pANisaMkeyaM deMtIe vaMciyA esA vi pavvAiyA, paraM na jANAviyaM saMkeyaTThANaM'ti ciMtittA bhaNiyaM - 'bho ! suTThiyabhaNiyA sA kayAi maNNejja / tA gaMtuM puNo bhaNasu' / pavvAiyA vi 'putta ! na sA te nAmaM pi sahei / tahA vi jaM tuma bhaNasi taM karemi'tti vottuM gayA paDivajjAvei / [tAhe duggilAe sA puNo vi nibbhacchiya 'hA duDhe taM puNo vi samAga]yA ? [ahuNA]'vaduvAreNejjasu'tti bhaNaMtIe gIvAe gahiyA gihAsogavaNiyAmajjheNa neuM nIsAriyA pacchillabAreNa / taM cA''gaMtuM sAhai savvaM juvANassa / teNA'vi yA''sogavaNiyAmajjheNejjasu'tti vinnAyasaMkeeNa bhaNiyaM - 'na tae puNo vi tIe sagAse gaMtavvaM re ! duTThA khu sA' / to so paMcamIe kiNhapakkhassa asogavaNiyApacchimaduvAreNa gao / diTThA ya sA paDivAleMtI / Thio ya tAe saha addharattaM jAva / io ya sasuro se niggao / diTThA ya sA parapuriseNa saha pasuttA / teNa ciMtiyaM - 'puttassa ahinANanimittaM neuraM se avaNemi' / ghettUNaM ca neuraM gharaM paviTTho / nAyaM ca tIe / tao bhaNio jAro - "viNaTuM kajjaM / tA gaccha lahuM / sAhijjaM ca mama jahAvasaraM karejjAsu' / tao gao jAro / sA vi gayA bhattArasamIvaM / uTThaveUNa bhaNio - 'iha ghammo tti asogavaNiyaM vaccAmo' / mannie ya do vi gaMtUNa tattha suttA / tao nibbharasuttaM bhattAraM uTThaviUNa bhaNai - 'kiM tubbhaM kulINANaM juttaM jaM sasuro bhattAreNa saha nivi(va)nnAe [suNhAe] neuraM haraM[harejja] ?' / teNa bhaNiyaM - 'pabhAe bhaNissAmo theraM' / uie sUre kuvio piyaraM bhaNai - 'juttaM tuha evaM aNAyAraM samAyariuM ?' teNa bhaNiyaM - 'puttaM ! mae aNNo puriso vahUe saha diTTho' / so suTTayaraM ruTTho bhaNai - 'thera ! mUDho tumaM / ahaM ceva so puriso| tA samappehi neuraM' / evaMbhaNio vi thero jAva'jja vi na taM samappei tAvA''gayA suNhA sADovaM bhaNai - 'atthettha sohaNo nAma jakkho / tassa ya jaMghaMtarAleNA'suddho niggacchaMto vilaggai / suddho puNa nIsarai / tA tattha tubbhe ahaM pattijjAvemi' / paDivaNNaM ca taM tehiM / tao sA vahU pANiullavaDA dhUva-vali-pupphahatthA gayA jakkhasamIvaM / accei ya jakkhaM /
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [112] etthaMtaraMmi ya so juvANo gahillayarUvaM kAUNa tassamIvamAgao / laggo ya kaMThe / loeNa ya gahillao tti niddhADio / sA vi vahU puNo vi NhAyA acciUNa jakkhaM vinnavei - 'bhayavaM ! mae na kayAi bhattAraM mottUNa aNNo puriso aNNeNa bhAveNa chitto / eso puNa tumhaM paccakkhameva chiviUNa gao ghillo| tA mamerisIe suddhiM dehi' / souM cemaM jakkho 'kimimIe joggaM ?'ti jAva vImaMsei [tAva sA tassa jaMghaMtarAleNa niggayA] / jaNehiM kao kalayalo / vajjaMteNa ya tUreNa gharaM gayA / tappabhiI ca esA neurapaMDiya tti nAmeNa pasiddhimuvAgayA / sasurassa ya tappabhiI ciMtAe niddA naTThA / jANiyaM ca rAiNA / ciMtiyaM ca NeNa - 'sohaNo esa aMteurarakkhavAlo hohi'tti hakkArio raNNA / bhaNio ya - 'savve me'varohA ime ahaM te bhalissAmi / tA accha aMteuraM maha rakkhaMto' / teNa vi 'taha'tti paDivaNNaM / tao so rayaNi-diyahesu parirakkhai / jAva ekkA rAyapattiyA taM rakkhavAlaM paloeMtI uDhei nivajjai ya / diTThA ya teNa / 'kiM puNa imA evaM karei ?'tti kavaDanidAe pasutto / tIe ciMtiyaM- 'sutto' / gavakheNa ya payaTTA / tassa ya gavakkhassa heTThA rAiNo iTTho gayavaro bjjhi| tassa jo meMTho teNa saha sA acchai / sA ya gaMtuM gavakkhaM, avaNeUNa saMcArimaphalahayaM bAhiM niggayA / paDicchiyA ya hatthiNA kareNa bhUmI[e] mukkA / so ya meMTho - 'kimajja tumaM cirAo samAgaya ? 'tti vottuM ruTTho taM hatthisaMkaleNa tADiumAraddho / tIe bhaNiyaM - 'mA pahaNasu / Navo ko vi aMteurarakkhago ajja rAiNA dinno jo na suvaI' / tao teNa mukkA ramiUNa pacchimarAIsamae puNaravi teNa gaeNa kareNA''roviyA, paviTThA ya niyayavAsa[ha]re / eyaM ca teNa suvaNNayAreNa savvaM diTuM ciMtiyaM ca - 'aho mahelANaM visamaM cariyaM ! evaM pi uvaribhUmIe rakkhijjaMtIe jai evaM esA samAyarai, tA sohaNA amhaM vahU jA pANiyAikajjesu niggayA puNo vi gehaM ei'tti amarasacitAvimukko sutto / uggao ya sUro / na ya udvei / kahiyaM ca ceDIe rAiNo jahA - 'ajja vi so thero suvaI' / rAiNA ciMtiyaM - 'kAraNeNa ettha hoyavvaM' / tao bhaNiyaM - 'na uTThAveyavvo / niddAkhae paDibuddhaM mama samIve ANejjaha' / tehiM 'taha'tti kayaM / sattarattassa niddAkhae ANIo se saMbhaMto suvaNNayAro / bhaNio rAiNA - 'kiMnimittaM ajja tuha vaDDayarA niddA AgayA ?' teNa bhaNiyaM [- 'jai na kuppeha to bhaNAmi' / rAiNA] bhaNiyaM - 'evaM, abhayaM tuha' / tao savvaM kahiyaM suvannayAreNaM / rannA vi so davvaM dAUNa pesio paiTTho ya sagihaM / rAyA vi na yANai kA vi sA / tao tajjANaNatthaM kilaMjahatthI karAvio / bhaNiyAo ya aMteuriyAo jahA - 'mae sumiNo diTTho / taM tubbhehiM kiliMjahatthI Aruhiyavvo nirAvaraNAhiM' / tao uvaviTThassa ranno tAhiM savvAhiM 'taha'tti kayaM [taM] / sA ekkA necchai bhaNai ya - 'bIhAmi ahaM hatthissa' / tao raNNA hatthaTThieNuppalanAleNA''hayA sAmarisaM / sA vi mucchiUNa paDiyA kavaDeNa / ciMtiyaM ca rannA - 'esA durAyArA' / nirUviyA se piTThI jAva saMkalaghAyA dIsaMti / hasiUNa bhaNiyaM - 'khellasi mattagaeNaM, kiliMjahatthissa kaha Nu bIhesi ? sahasi saMkalaghAe, uppalanAleNa mucchagayA // '
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ [113] tao rannA saddAvio meMTho / ANAvio karivaro / samAroviyAI doNNi vi jaNAiM / bhaNiyaM ca rAiNA - 'giri samAroviUNa hatthi egapAeNa pADehi hattha(tthi)samaNNavio' / teNA'vi girisamakakkaramAroviUNa sukelaviyattaNao tahA dhario hatthI jahA ekko pAo AgAse tiNNi pAyA pabbhArasilAe ciTuMti / loeNa bhaNiyaM - 'na hatthissa juttaM mAraNaM' / rannA bhaNiyaM - 'pADehi sigdhaM hatthi' / puNo vi meMTheNa AgAse do pAe dharAvio do ya kakkarovari / puNa vi logeNa bhaNiyaM - 'hA hA na juttameyaM pasuM mAreuM' / puNo vi rAyA tuNhikko Thio / tao meMTheNa tiNNi pAyA AgAse kAriyA, ego bhUmimi / tao sayalalogeNa hAhAravaM kAUNa bhaNiyaM - 'bho rAya ! na juttamerisaM hatthirayaNaM susikkhiyaM viNAseuM / pasU esa sayaM kajjAkajjaM kahaM jANejja ? tA kuNasu pasAyaM, muyasu eyaM' / ___ tAhe rAiNA saMlattaM - 'bhaNaha eyaM meMThaM jeNa niyattAvei hatthi' / bhaNio meMTho - 'kiM samattho puNo vi hatthi vAleuM ?' meMTheNa bhaNiyaM - 'jai doNha vi amhANa abhayaM deha tA parAvattemo hatthi' / niveiyaM rAiNo / bhaNiyaM ca teNa - 'hou evaM' / tAhe meMTheNa parAvattio hatthI / tao uttariUNa paNamio rAyA / raNNA vi nivvisayamANattANi / tao sAlaMkArAI sigdhaM palAiumAraddhAI / ekkaM ca gAmaM saMjhAe samaNupattAiM / devakule pasuttAI / / . io ya addharattasamae coro gAmAo purisehiM pellijjaMto tameva devakulaM paviTTho / 'pabhAe geNhissAmo' [tti ThiyA purisA / ] / so ya coro jattha tAI tattha gao / meMTho ya suTTha parissaMto tti pasutto / tIe vi coraphariseNa ceiyaM / bhaNiyaM ca NAe taggayacittAe - 'ko si tumaM ?' teNa bhaNiyaM - 'coro'haM, maNussehiM pellio maraNabhaeNa ihA''gao' / tIe bhaNiyaM - 'ahaM saMrakkhAmi, jai tuma mama icchasi' / teNa bhaNiyaM - 'suTTha icchAmo, kiM tu keNa ppagAreNa ?' tIe bhaNiyaM - 'ahaM tumaM bhattAraM bhaNissAmi' / coreNa bhaNiyaM - "evaM hou' / pabhAe tAI gahiyAiM / te na yANaMti- 'ko vi eyAe itthIe bhattA' / tehiM sA pucchiyA / tIe corapurisaM uddisiya bhaNiyaM - 'eso mama bhattA' / [tAhe] purisehiM meMTho gahio sUlAe bhinno / tAhe so taNhAe abhibhUo jaM jaM purisaM pAsai taM taM salilaM maggai / rAyakulasaMkAe na koi [dei] / tAhe jiNadAso sAvago teNa paeseNA''gacchai / so teNa salilaM maggio / teNa bhaNiyaM - 'demi, jai arahaMtanamokkAraM kuNamANo acchasi, jAva ahaM toyaM ANemi' / [meMTheNa] 'taha'tti paDivannaM / ANiyaM ca rAyapurisANunnAeNa pANiyaM / daTTaNaM ca sAvayaM suTTayaraM 'namo arahaMtANaM'ti paDhaMto mao / tAhe namokkArapahAveNa akAmanijjarAe nissIlo vi vANamaMtaro devo jAo / __* sA vi mahilA teNa [coreNa] saha saMpatthiyA / tANaM ca aMtare naI samAvaDiyA / tattha so coro mahilaM samAlavai - 'eyAe naIe sigdhavegattaNao savvaM pi vakkharaM ekkavArAe uttAreuM na sakkijjai / tA tumaM imaMmi kUle saratyaMbAvariyasarIrA gujjhapaesapurao hatthAI dAUNa tAva acchasu jAva parivADIe uttaremi' / tIe bhaNiyaM - 'evaM hou' / to teNa savvaM uttAriUNa ciMtiyaM - 'jA esA niyayaM bhattAraM mArAvei sA maha kahaM thirA hoissai ?' | tao gacchaMto tIe vutto - 'kIsa maM ujjhiyaM(u) [gacchasi ?'
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ [114] tAhe - 'tumhArisIe itthIe na maha kajjaM' ti] bhaNiuM gao aiMsaNaM / sA vi jahAjAyasarIrA saratthaMbe pavisiUNa ThiyA / __io ya so vANamaMtaro ohiM pauMjaMto paloei jAva taM pecchai / eyAvatthaM pAsiUNaM ca aNukaMpA jAyA / tao teNa saMbohaNanimittaM viuvvio siyAlo / teNA'vi maMsapesI muheNa gahiyA / io ya maccho kUlaMtAo uttariUNaM naItIre Thio / siyAlo vi maMsaM muhAo caiUNa 'macchaM geNhAmi'tti pahAvio / so ya maccho jale paviTTho / maMsapesI vi gagaNAo oyariUNa viuvviyAe sauNIe ukkhittA tAhe so siyAlo ubhayabhaTTho acchai / tAhe tIe mahilAe bhaNiyaM - 'maMsapesiM caeUNaM, mINaM pecchasi dummayaM(I?) / cukko mINAo maMsAo, kimidaM jhAyasi jaMbugA ?' // teNa bhaNiyaM - 'komArayaM paI mottuM, jAraM pecchasi laMpaDe ! / cukkA paIe jArAo, kimidaM jhAyasi saMpayaM ?' || [tAhe] sA suTTayaraM bhIyA 'kimeyaM ?'ti / tAhe vANamaMtaro appaNo rUvAisayavibhUI darisiUNa bhaNai - 'pAve ! jai vi taM tahA tae durAyArattaNa[o] samAyariyaM tahA vi iyANi jiNasAsaNaM pavannA dhamma kuNasu' / tIe vi 'taha'tti paDivannaM / deveNa vi sAhuNIsamIvaM neUNa pavvAviya tti ch| neurapaMDiyA - siyAla tti gayaM ||ch| _ 'tA sAmi ! tumaM mottumamhArisajaNANuciodAharaNANi saMpatte vasaNussae bhoge tAva [ jAhi]' / jaMbunAmo bhaNai - 'nA'haM piyayamAo ! rAgagahillo jahA vijjumAli tti vijjumAlikahA bhaNNai - atthi iheva bhArahe vAse veyaDDo nAma girivaro / tattha dAhiNaseDhIe gagaNavallahanayare duve bhAyaro vijjAharataruNA - meharaho vijjumAlI ya / te ya vipulavijjAsAhaNatthaM do vi maMteMti - 'gacchAmo bhUmigoyarasamIpaM' / tAsiM ca vijjANaM imA vihI - nIesu kulesu kannANa pANiggahaNaM kAyavvaM, niyameNa ya suddhaM baMbhaceraM dhAreyavvaM saMvaccharaM jAva / evaM siddhA vijjA havai / ___ tAhe te gurujaNaM ApucchittA pattA iheva dAhiNabharahe ovaiuM jAva vasaMtapure nayare caMDAlavesaM kAUNa pakkaNakulaM gayA / gaMtUNa ya pakkaNA ArAhiyA bhaNaMti - 'kiMnimittaM tubbhe ihA''gayA ?' tehi ya sabbhAvaM goviUNa bhaNiyaM - 'amhe khiipaiTThiyAo nayarAo mAyA-piuNo Na kuDuMbavAse ThAvaMti tti roseNa ihA''gayA' / mAyaMgehiM bhaNiyaM - 'atthi amhANa kannAo / kiMtu jai amha jAisarisaM aNuciTThaha tA demo' / tehiM 'taha'tti paDivannaM / dAriyAo kANa-daMturAo laddhAo / so ya vijjumAlI samahilAe kurUvAe vi ratto vijjAsAhaNaM na karei / tassa ya mahilAe gabbho jAo / iyaro vi meharaho siddhavijjo puNNe saMvacchare vijjumAli bhaNai - 'jAmo iNhi siddhavijjA sabaMdhavANa samIve, visiTThabhoe uvbhuNjaamo| vijjumAliNA salajjeNoNayamuheNa bhaNiyaM - bhAuya ! bhagganiyamo'haM asiddhavijjo kahaM gacchissAmi tumhehi samaM ? esA ya varAI mama bhajjA jAyagabbhA, kahaM muMcAmi ? tA gaccha tumaM / aNNaMmi a vacchare AgacchejjAha' /
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ [115] ___ evaM ca so meharaho bahuppagAreNa bhaNiUNaM jAhe vijjumAliNo na tarai mohapAse chaDDeuM tAhe sanagaraM gao / kahiyaM ca savvaM baMdhavANaM / vijjumAlI vi puttajamme jAe aIva harisio tehiM pANehiM saha khANapiyaNaM kAumAraddho / vijjAharasuhaM vi se savvaM vIsariyaM / puNo mahilAe tassa gabbho jAo / meharaho puNaravi mAyA-piyaraM ApucchiUNa Agao / bhaNio ya teNa - 'ehi, gacchAmo vijjAharaloe / muyasu eyaM nIyakamma' / vijjumAliNA vi vilakkhahasiyaM kAUNaM saMlattaM - 'esA bAlavacchA, puNaravi se uyaraM jAyaM / tA kahameyAvatthaM muyAmi ? tA kuNasu pasAyaM puNo vi me darisaNeNaM' / ___tAhe meharaho khijjiUNa gao / iyaro vi tAe saddhi saMpatto biiyajAyaputto vasaNa-khANagahio kilissaMto acchai / avi ya - mannai dukkhaM pi suhaM, iMdiyavisaehi mohio dINo / kharapharusatajjaNAo, sahai ya so pakkaNavahUe // tao meharaho garuyasaMsAranehANubaMdheNa puNaravi samAgao, bhaNio [ya vijjumAlI] - 'bhAuya ! ehi vaccAmo' / so necchai / tAhe meharaheNa khara-pharusavayaNehiM bhaNio - 'dhi ddhi te pAva ! jo tumaM devalogasarisakule jammaM lahiUNa savvadugaMchaNijja-nIyakulehiM surayaM gao / na puNo'hamAgacchAmi / accha kilissaMto' / ___ tao gao meharaho / piuNA vi rAyAbhiseeNA'hisitto bhuMjiUNaM ca bhoge puttassa rajjaM dAUNa suTThiyassa aNagArassa samIve pavvaio / ahAuyaM ca pAleUNa devalogaM gao / evaM ca meharaho paraMparasuhANa bhAgI jAo / vijjumAlI puNa nIyasuhapasatto vijjAharasuhassa devaloyasuhassa ya cukko saMsAraM ca hiMDai tti ||ch| vijjumAli tti gayaM ||ch|| 'tA nA'haM tAriso hohAmi' / tao kaNagaseNAe bhaNiyaM - 'sAmi ! mA tumamaiyAraM kuNasu jahA saMkhadhamago 'tti saMkhadhamagakahA bhaNNai - atthi sAligAme ekko karisago / so niccaM khettarakkhaNatthanimittaM rattIe vaccai / tattha ya selayArUDho saMkhamabhikkhaNaM sAvayasaMtAsaNanimittaM phukkei / annayA aNNagAmAo corA gohaNaM avahariUNa saMkhadhamagagAmeNA''gacchaMti, jAva te saMkhasadaM soUNa paribhIyA paropparaM bhaNaMti - 'aho amhANaM aggimaMtaraM kaDhiyA AgayA teNA''sanno saMkhasaho'tti mottaM gohaNaM palAyA / taM ca cauppayaM bhukkhiyaM saNiyaM caramANaM khettasamIvamAgayaM diTuM dhamageNa aruNavelAe / tAhe so [tadabhimuhaM dhAvio] diTuM ca taM dhaNaM / ciMtiyaM ca - 'nUNaM mama saMkhasaddabhIehiM corehiM evaM chaDDiyaM' tao teNa taM savvaM godhaNa gAmajaNANa dAUNa kahei - mameyaM devayAe dinnaM / tA tubbhe giNhaMtu' / jaNehiM vi godhaNalAheNa tuDhehi so pUio sakkArio ya / eso vi paidiNaM rattIe saMkhaM dhamiumAraddho / aNNayA te ceva corA aNNatto gAmAo godhaNaM avahariUNa tatthA''gayA saMkhasadaM suNaMti ciMteti ya - 'puci pi eeNa ceva amhe bIhAviyA / tA eyaM ajja sammaM daMDissAmo' / nAUNa ya mAllasamArUDhaM saMkhaM dhamamANaM saddANusAreNa taM corA lauDAIhiM tADeMti / AsannaM dhamagassa jaM gohaNaM taM savvaM gehaMti /
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ [116] www maawar chiMdiUNaM ca dhamagassa vi vatthAIyaM gayA / pabhAe ya naggo diTTho / pucchio ya tehiM - 'kimeyaM ?' teNa bhaNiyaM - 'dhame dhame pamANattha-maIvaM taM na sohei / jaNAe dhammaNeNa'jja, hAriyaM dhammaNajjiyaM' // saMkhadhamago tti gayaM ||ch| 'tA tubbhehiM vi sAmi ! nA'iyAro kAumucio' / tAhe jaMbunAmeNa bhaNiyaM - 'nA'haM devANuppiyAo baMdhaNANa aNabhinnU jahA silAjauvAnaro'tti silAjauvAnarakahA bhaNNai - asthi viMjho nAma pavvao / taMmi vAnara jUhaM parivasai / tatthego jUhAhivaI vAnare savve dhADei, te ya peraMtesu hiMDaMtA acchati / annayA tatthegeNa taruNavAnareNa so jUhAhivaI pahaiUNa niddhADio, ekkaMmi pavvae aIva taNhAparikilaMto pAsittA ekkaMmi paese silAjauM jharaMtaM 'toya'ti kAliUNa muhaM chuhai / taM ca tattheva silAjauMmi laggaM / teNa ciMtiyaM - '[ka]haM kaDDAmi ?' tao bAhAo do vi chUDhAo / tAo vi tattheva laggAo / evaM pAe vi / so paMcahiM vi aMgehiM laggo mao / evaM so vAnaro jai tuMDameva kevalaM sesasarIreNA'baddho kaTuMto [tA] muMcato / evaM ca jo jIvo jibhidiyamettagiddho [visae]su silAjausarisesu paMcahiM vi iMdiehi khuppai so vAnaro vva viNassai tti ch| silAjauvAnaro tti gayaM ch| 'tA nA'haM silAjauvAnarasariso' / tao nabhaseNAe bhaNiyaM - 'sAmi ! mA tumaM tahA hosu jahA theri'tti therIkahA bhaNNai - egaMmi gAme do therIo sahiyAo parivasaMti / tattha ya gAmassa bAhiM jakkhaharayaM / tattha ya sasannijjho jakkho parivasai / taM cegA therI jakkhaM ArAhiuM payattA / taM jakkhaharayaM tisaMjhaM samajjaNovalevaNAIhiM aNuciTThai / tAhe jakkho parituTTho bhaNai - 'kiM te payacchAmi ?' therI bhaNai - 'mamettiyaM ceva kajjaM, jeNa suhaM jIvAmi taM me dehi / jakkheNa bhaNiyaM - 'gaccha tumaM, mama pAyamUlAo divase divase dINAraM lejjAsu' / therI evaM karei / avi ya - sA jakkhakayapasAyA, atthaM saMcei nicchiyamaIA / sayaNassa jaNavayassa ya, ahiyayaraM aDDiyA jAyA // savibhavANurUvaM gharaM kAriyaM / kivaNAINa dAuM payattA / 'kammArayA ya dhariyA / tAhe iyarI tIse riddhi daTThaNa samaccharA ciMtei - 'kao esA riddhI ?' | pucchiyA ya sA / tIe vi vayaMsiya tti kAuM kahio jakkhavuttaMto / tIe ciMtiyaM - 'ahaM pi jakkhaM visesayaraM ArAhemi' / ArAhio ya jakkho bhaNai - 'varaM bhaNAhi(maggAhi)' / therIe bhaNiyaM - 'jaM eyAe therIe kayaM taM duguNaM [me] karesu' / jakkheNa bhaNiyaM - 'evaM hou' / tAhe sA do do dINAre lei / iyarA u[va]laddhAvuttaMtA] puNaravi viseseNa ArAhiuM payattA / jakkho tuTTho bhaNai - 'varaM magga[su]' / tIe ciMtiyaM - 'puNo vi jakkhaM ArAhiUNa duguNaM maggissai / tA karemi se avayAraM' ti bhaNiyaM - 'ekkaM me acchi phuTTau' /
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ [117] jakkheNa 'taha'tti kayaM / kANA jAyA / iyarI vi bIyadivase gaMtUNa jakkhaM bhaNai taM duguNaM tujjha pasAeNa hou' / 'taha'tti jakkheNa kayaM / aMdhA jAyA avi ya - daTThUNa niyasahIe, kANAe rUvasaMpatti(saMpayaM asUyAe?) / aisirimicchaMtIe, therIe viNAsio appA ||cha / ' evaM tumaM pi sAmi ! mANusasiriM saMpatto vi aisirimicchaMto aMdhatherIsamo bhavissai (si) ' / tao jaMbunAmeNa bhaNiyaM - 'nA'haM duppahagAmI jahA [ jaccakisoro tti ] jaccakisorakahA bhaNNai - vasaMtapure nayare jiyasattU rAyA / tassa ya savvatthAmesu (savvaTThANesu) laddhapaccao vIsasaNijjo jiNadAso nAma sAvago seTThI ya / so taMmi nayare parivasai / aNNayA ya AsavAlehiM AsakisorA uvaTTaviyA / tAhe assalakkhaNapADhagA saddAviyA bhaNiyA ya raNNA 'parikkhijjaMtu ee kisorA / ke kerisesu lakkhaNesu vaTTaMti ?' / tAhe tehi parikkhagehiM ekko kisoro savvalakkhaNasaMpaNNo [tti ] assalakkhaNAgameNaM suparicchio o ranno 'esa riddhi karehi [i] 'tti sAhio viseseNa / tAhe rannA citiyaM 'ko eyassa rakkhaNasamattho ?' ThiyaM ca citte - 'jiNadAso savvannuvayaNapaIvadiTThajahaTThiyasaMsArasarUvo rakkhaNasamattho / so ya mama aNuratto vIsasaNijjo' [tti ] saddAviUNa [bhaNa]i mama eyaM assakisoraM rakkhasu / eyaMmi rakkhie mama savvaM tae rakkhiyaM hoi / - - - - -- -- 'mama sahIe jaM atthi tao jiNadAseNa paNamiUNa paDicchiya (o) assakisoro, kiMkare [ hiM] pariyario nIo gharaMmi / payatteNa so [taM] rakkhai / sayameva ya so kisorassa joggAsaNAIyaM dehaM bAhiM ca neUNaM pANiyaM talAe sayaM pAei / tassa ya talAyassa nagarassa ya aMtarAle ekkaM jiNAyayaNaM ciTThai / so ya taM payatteNa assaMkisoraM sayameva Aruhiya talAyaM vakkaMto taM jiNAyayaNaM tikkhutto payAhiNaM karei / taheva samArUDho vaMdai 'mA me assa pamAo bhavissai' / evaM so asso jiNadAseNa erisaM sikkhaM gAhio jeNa jiNAyayaNaM talAyaM gharaM ca motu annaM pahaM na jAi / so ya rAyA tassA''sa[ssa ] pasAeNaM savvarAINaM ukkaDo jAo / tAhe te rAyANo macchareNa citiMti 'kahaM so amha(amhehiM) harijjejja vA ?' tao egassa sAmaMtassa maMtI bhaNai 'ahaM taM assaM uvAeNa harAmi' / sAmaMteNa bhaNiyaM 'evaM karehi' / tao maMtI kavaDapuvvaM sAhusamIve sAvayattaNaM sikkhiUNa gao vasaMtapuraM / tattha ce[i]e sAhUya vaMdittA ghare ceiyANaM vaMdao gao jiNadAsasamIvaM / vaMdiUNa ya teNa ceiAI jiNadAso sAvayavaMdaNeNaM vaMdio / so vi abbhuTThANa - vaMdaNAI kAuM sAhammiyavacchalattaNeNa pucchai 'kao devANuppiyANamAgamaNaM ?' kavaDasAvao bhaNai 'saMsArasabhAvaM daTThUNa saMvegasamAvanno savvatitthajattAo kAUNa pavvaissAmo tti tumhaM [nayara ] majjheNaM payaTTo' / - 1 - 'somma ! - jiNadAseNa bhaNiyaM 'sAgayaM tumhAgamaNassa / ajja ma[ha gha]ri sAgayaM karemo (ha)' / paDivannaMmi ya, jiNadAseNa savvo parivAro ANatto jahA - 'sigghaM kuNasu majjaNa-bhoyaNAiyaM' / kayaM ca se savvaM / bhuttuttarakAle ya jiNa - sAhukahAhiM jAva'cchaMti tAva niddhabaMdhuyaNa ( Nu) vajjhAo nimaMtao AgaMtuM jiNadAsaM 'kallaM kallANakajje tumhehiM AgaMtavvaM, sayalameva ahorattaM accheyavvaM' / jiNadAseNa bhaNiyaM 'evaM hou' / [tao so taM visajjiUNa] eyatthe kavaDasAvayaM bhaNai bhaNai 'bhadda ! [mae avassaM gaMtavvaM / -
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ [118] tA mama gehaM] tae savvakajje suvajjekkaM ahorattaM bhalaNIyaM, visesao sahA''seNa' / kavaDasAvaeNA'vi taheva paDivanne gao jiNadAso / . taMmi ya diNe komuIUsavo vaTTai tti rayaNIe vIsattho jaNavao kAkI)laMto acchai / tAhe so kavaDasAvao assaM gaheUNa patthio / Aso vi jiNAyayaNassa tikkhutto payAhiNaM kAUNa nivArijjaMto [vi] talAgaM gacchai / talAyAo jiNAyayaNaM, tao gharaM, tao Na annapahaM balA nijjaMto vi jAi / jAhe ya so kavaDasAvao niviNNo tAhe pahAyasamae gharaMmi mottuM palANo / [tao samAgae, jiNadAse] uyagga(ugga)e sUre [diTThANu]sAriNA loeNa bhannai - 'bho jiNadAsa ! ajja tai komuIUsave savvarattiM Aso vAhio / jiNadAso vi vilakkho taM souM 'huM huM'ti bhaNaMto gao sigghayaraM jAva na ghaDoI(ghare pecchai ?) kavaDa[sAvayaM] / saMbhaMto ya gao assaTThANaM / jAva taM pecchai dubbalaM parissaMtaM assaM / daTTaNa ya harisa-visAehiM gahio / ciMtiyaM ca - 'aho ! haM dhammacchalaNAe chalio / tA savvahA atthi me puNNANuhAvo jeNa asso na naTTho / tao suTTayaraM payattaM kAUNa rakkhaMto acchai tti // jaccakisoro tti gayaM ||chaa| 'jahA ya'sso na uppahaM nIo tahA'haM pi tubbhehiM uppahaM na nijjAmi' / tao kaNgasirIe bhaNiyaM - 'sAmi ! mA tumaM jaDo hosu jahA gAmauDasuo'tti gAmauDasuyakahA, bhaNNai - ekkaMmi gAme gAmakuMDhaputto gAmauDasuo nAma parivasai / tassa ya piyA mao / mAyA ya tassa ruyaMtI bhaNai - 'putta ! tumaM aIva pavatto paratattiM ceva vahasi, na sulaggo kahiM vi kajje hosi / piyA ya te suNicchio jaM kajjaM samArabhaMto taM daTuM gADhattaNeNa asamANiyaM na muyaMto / tumaM puNa savvakajjesu siDhilo' / teNa bhaNiyaM - 'ammo ! mA ahihiM(adhiI) karehi / ahamavi piusaMtiyaM ceTU abbhuTemi' / annayA gAmellayasahio parisukkaraDiyAe kahAsu acchai / tattha ya bhAmahasatthAo [ga]de(da)ho dA[ma]baM[dha]NaM toDiUNa pahAvio / tao bhAmaheNaM maggao pahAvaMteNa bhaNiyaM - 'bho ! tumhaM jo ettha samattho so imaM gaddahaM dhArei(ha)' / tao teNa gAmauDeNa 'atthalAbho bhavissaI'tti daDhaM pucche gahio / gaddaheNa ya pahu(Nhu?)yAhiM daMtA se cunniyA / annehi bhaNamANo vi na muMcai / tao so gaddaheNa pajja(Nhu)yAhiM jhagahi(Di)UNa dharaNIe pADio tti ch|| gAmauDasuo tti gayaM / / 'tA sAmi ! tumaM. pi evamasaggAhamamuMcamANo na najjai kiM pi pAvihisi' / jaMbunAmeNa bhaNiyaM - "piyayamAo ! nA'haM posagagahillo jahA po(so)llago tti // sollagakahA bhaNNai - ___ ekkassa bhuttipAulassa(pAlayassa) ekkA ghoDiyA aIva laTThA iTThA ya / so ya [taM] joggAsaNeNa ghaeNa telleNa ya paDiyaggaDa / samappiyA ya esA ekkassa sollaganAmassa parisassa / so ya ghoDiyAe kiMcimittaM dAUNa appaNA bhakkhei / eyaM bhakkhiUNa bahukAlaM so sollago tIe vaDavAe AbhiogaM kamma baMdhiUNa mao, tirikkhajoNi hiMDiUNa khiipaiTThie nayare somadattassa mAhaNassa somasirIe uvavaNNo, kAleNa ya jAo / iyarA vi ghoDiyA saMsAre parasa(paribha)mittA taMmi ceva nayare kAmapaDAgA nAma
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaNiyAe duhiyA jAyA / jovvaNatthAe tIe so sollagajIvabaDuo aIva rattummatto jAo / sA vi rAyAmacca - seTThisatthavAhaputtehiM saha kIlaMtA tamavamannai / [ so vi] gaNiyAgharAo dhADijjaMto vi teNa AbhiogiyanibaddhakammadoseNa tIe kammaM karisaNAIyaM karaMto na niggacchai / evaM ca so tADaNa - niddhADaNa - bhukkha-tisAo visahaMto kAlaM gameiti ||ch / sollago tti gayaM ||ch / 'tA piyayamAo ! nA'haM vaDavAsarisIo tubbhe niyaposagAsaMpADaNeNa vAhittA AbhiogiyaM kammaM nivvatti-ssAmi' / tao kamalAIe bhaNiyaM mAsAhasasauNikahA bhaNNai - bhaNNai ekko muNIso (maNUso) dubbhikkhapIDio sayaNa - baMdhavAI mottUNa sattheNa samaM saMtaraM patthao / tattha ya aMtarAlADavIe satthe samAvAsie kaTTha-taNANayaNanimittaM so gao egaMmi vaNaniguMje vagghaM suhapasuttaM pecchai / jayA ya vaggho saMnidhAi (?) ta[ yA ] muhassa daMtaMtaresu saMThiyAI maMsakhaMDAI luMTittA puNo puNo taruvaramAruhiUNa 'mA sAhasaM mA sAhasaM 'ti phuDakkharehiM raDamANaM sauNivisesamegaM pecchai / tao 'aho dhaTTo eso sauNi 'tti ciMtiuM paDhai - [119] - 'sAmi ! mA tahA tumaM sAhasio hosu jahA mAsAhasasauNi tti ||cha / mAsAhasasauNi tti gayaM // cha | 'tA sAmi ! tumaM pi paccakkhaM saMsArasuhaM niMdaMto aNAgayasuhatthI dukkharUvatavaccaraNujjao mAsAhasasauNitullo' / tao jaMbUnAmeNa bhaNiyaM 'piyayamAo ! nA'haM bu (bhu)llAmi jANaMto timittANi 'tti timittakahA ' mA sAhasaM [ti] jaMpasi, vagghamuhAo AmisaM harasi / dhaTTho vva sauNi ! dIsasi, vAyAsarisaM na hu karei (si) ' // khiDpaTThie nare jiyasattU rAyA / tassa purohio somadatto nAma savvAhigArI / tassa ya tiNNi mittANi / ego savvattha milio khANa - pANAikArI sahamitto nAma / bIo Usavesu ceva sammA[Na] Nijjo pavvamitto nAma / taio jatthadiTThAlavaNAimettovayAro johAramitto nAma / aNNayA tassa uvarohiyassa taMmi rAyakule avarAho Agao / kuvio ya se rAyA vahapariNao / purohio ya bhIo sahamittassa gharaM gaMtuM savvaM sAhei / so suTTuyaraM bhIo bhaNa 'nIsara mama gihAo / mA tujjha avarAheNa ahamavi viNassAmi' / tao so purohio teNa nibbhacchio samANo niggao niyagharassuvaraM (ssuMbaraM?) pi jAva na bolAvio / tao gao pavvamittassa samIve / sAhio rAyAvarAhavuttaMto / teNA'vi kiMci saMbhAsaM kAUNa nIsArio / volAvio ya caccaraM jAva / tao paDiniyatto / tao purohio bhIo ciMtei 'mama eehiM aIva nehANurAyavaMtehiM na ko'vi uvayAro kao / tA saMpayaM johAramittaM pecchAmi' / gao tassa gharaM / sAhio rAyAvarAho / tao taM soUNa bhaNiyaM johAramitteNa ' mA bIhehi / mamaMmi jIvaMte ko te vAlaM pi geNhai ?' tao purohio bhai 'sarajjAo uttArehi, jeNa pararajje suhaM acchAmi' / tAhe - -- -
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ [120] so [jo]hAramitto hatthiyArio taM purao kAUNa bhaNai - 'cala, vaccAmo jattha tuha paDihAi' / tao do vi niggayA pattA ya jahAsamIhiyavisae / icchAe suhaM bhuMjaMtA acchaMti / ___ettha ya uvaNao - jAriso somadatto tAriso jIvo / jahA sa[ha]mitto tahA jIvassa sriirpriggho| kammarAyanimmiyAe maraNAvaIe saMpattAe jIveNa samaM payaM pi na calai / jAriso ya pavvamitto tAriso baMdhusayaNa-vaggo / eso vi mANo(susANa)caccaraM jAva gaMtuM pavisai / jAriso johAramitto tAriso dhammo / jeNa paraloe gacchamANassa jIvassa so ceva eko sahAo tti ||ch| timitta tti gayaM ||ch| ___ 'tA nA'hamihalogasuhanimittaM paraloyasahAyaM dhammamuvekkhAmi' / tao jayasirIe bhaNiyaM - 'sAmi ! buddhikusalo tuMDaggalo ya kUDakahANaehiM paraM ca(vA)mohehi(si?) jahA nAgasiri tti ch| nAgasirIkahA bhaNNai - ramaNIyapure kahApio rAyA aNudiNaM vAraeNaM atthANagaoM nAyarehiM akkhANayaM kahAvei / ekko ya tattha baMbhaNo dariddo kaNabhikkhAbhamaNeNa jIvai / tassa ya vAraeNa akkhANayadivaso Agamo / so ya ciMtAvaro acchai / dhUyA ya se kumArI / tIe pucchio - 'tAya ! kiM ajja vimaNo ciTThasi ?' teNa bhaNiyaM - 'putti ! nirakkharakukkIra(kukkuro?) ahaM na samattho atthANIe vottuM / ranno ya kahANayaM kaheyavvamajja / teNa ciMtAvaro saMvutto' / tIe bhaNiyaM - 'mA adhiI karehi / ahaM kahissAmi' / tao sA pahAyA seyaMbaranivasaNA gayA raNNo samIvaM / 'jayasu'tti AsIsAvasANe ya bhaNai - 'rAya ! suya(Na) akkhANayaM' / tao rAyA tIe nikkhobhattaNeNa vimhio souM payatto / tao sA bhaNai - 'atthi iheva nagare nAgasammo nAma baMbhaNo darido Asi / [so] sussUsaNaparo kaNabhikkhAe jIvai / bhajjA se somasirI nAma / ahaM tIe udarasaMbhUyA [nAgasirI] nAma / annayA ya ahaM jovvaNatthA tehiM egassa caTTassa baMbhaNaputtassa dinnA / vIvAhanimittaM ca mama egAgiNI ghare ThaveUNaM do vi aNNagAme gayAiM / taddivasaM ca so caTTo gharamAgao / tao mae ciMtiyaM - 'gehAgayassa jahAjoggaM kIrai' / tao lajjaM mottUNa jaM sAsU jAmAuyassa karei taM NhANa-bhatta-pANAIyaM kayaM / rayaNIsamAgame ya ekkameva khaTTA-pattharayaNaM ca se patthariUNaM ciMtemi - 'jai tAva ahaM bhUmIe suvissAmi tA sajjhusiramimaM gihaM, si(sa)rIsahiMto bhayaM hoi; tamhA eyassa ceva pAse'hamavi soyaMmi(suyAmi), ko maM pecchihi ?' pasuttA ya / tao so me aMgaphAsaM veyaMto lajjAe saMkhoheNa visayaniroheNa ya asugejjhasUlo kaalgo| tao taM ji(jA)NiUNa aidukkhasaMtattA'haM ciMtemi - 'hA hA maMdabhaggAe mamaM [e]sa baMbhaNo mao / kassa sAhemi ? kahaM vA egAgiNI eyassa nIharaNaM karemi ?'tti suiraM kisimisittA khaMDakhaMDe (DI)kAUNa khaDDUM khaNiUNa tattheva gehe nikkhaNio / taM ca gharaM saMmajjiovalittaM pupphagaMdhapauraM kAUNa dhUyo daDDo / tao me ammA-piyaro samAgayA ciTuMti' / / raNNA bhaNiyaM - 'kumAri ! tae imaM kiM savvaM saccaM kahiyaM ?' tIe bhaNiyaM - 'mahArAya ! tumamannANi kahANayANi suNasi, tANi saccANi jai tA evaM pi saccaM ceva'tti ||ch| nAgasiri tti gayaM ch| 'tA sAmi ! jahA tIe cojjio rAyA tahA tumhaM(ma) pi amhe kappiyakahANaehiM mA vippayArehi' /
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ [121] tao jaMbunAmeNa bhaNiyaM - 'piyayamAo ! nA'haM visayalolo jahA laliya[gaya]rAo tti laliyaMgayakahA bhaNNai - vasaMtapure nayare sayAuho nAma rAyA / tassa ya laliyA nAma devI / sA annayA mattavAra[Na] TThiyA egaM rUvassiNaM purisaM pecchai / ceDI ya tIse samIvavattiNI taM niccaladiDhei daTThaNa ciMtei - 'kimesA devI pecchamANI cittakammanimmiyA puttaliyA iva niccalA ThiyA ?' jAva pecchai ahe ThiyaM purisaM / ciMtiyaM ca NAe - 'eyaMmi se purise diTThI abhiramai' / vinnaviyA ya tIe - 'sAmiNi ! eyaM tumaM purisaM AyareNaM pecchasi / kassa vA caMdaMmi diTThI na ramai ?' devIe bhaNiyaM - 'sAhu saccaM / ko puNa eso havejjA ?' ceDI bhaNai - "visajjeha maM, jeNa jANAmi' / tao sA visajjiyA, gaMtUNaM ca niyattA sAhei - 'iheva nagare samuddapiyassa satthavAhassa putto laliyaMgao nAma kalAvihannU guNavaMto ya' / tao laliyA taM vayaNaM soUNa bhaNai - 'halA ! maMdabhaggattAe tammi cakkhupahapaDie vi jAyaM me anivvuyaM hiyayaM' / ceDIe bhaNiyaM - 'vaccAmi, ANemi taM tubbhaM hiyayavallahaM' / devIe bhaNiyaM - 'ahaM [lehaM liheDaM demi]'| tAhe gayA ceDI lehaM devIsaMtiyaM gahiUNa / gaMtUNa ya diTTho so / bhaNio ya savvaM devIdasaNAiyaM / tao so taM vayaNaM soUNa lehaM cA'vadhAriUNa ceDiM bhaNai - 'suyaNu ! aIva me pasAo / paraM caMdalehaM ko dharaNigao chivejjA ?' tIe bhaNiyaM - 'asahAyassa attho hatthagao vi viNassejja, susahAyassa puNa na kiMci dullahaM / tA amhaM bhaNa'tti vottUNaM niyattA devIe jahAvattaM savvaM kaheti / saMjAe ya komuImahUsave rAyA AheDaganimittaM gao / tao dAsIe devIviNoyasaMpAyaNatthaM leppamayajakkhapaDimAchaleNaM'teure paisArio laliyaMgao / tao devIe saha so visaovabhogavakkhitto kaha vi lakkhittA mahallaehiM samAgayassa raNNo kahiyaM / tao payaTTo rAyA devIe vAsabhavaNaM / nAyaM ca tadAgamaNaM niuNAe ceDIe / tao dohiM vi devIdAsIhiM attaNo rakkhAnimittaM [pavesio laliyaMgao pacchAharae / ] AgaMtUNa ya tattha parapurisa[ma]pecchaMto gao rAyA / laliyaMgao vi pacchAharae Thio paramamasuigaMdhamaNubhavamANo ciMtei - 'jai eyAo niggamo hojja to alamerisapajjavasANehiM bhogehi' / devI-ceDIo ya tassA'NukaMpAe tattha kUve bhuttasesamAhAraM pakkhivaMti / laliyaMgao chuhAvaseNaM taM ceva ucciTThamuvajIvaMto ciTThai / tao kameNa saMpatte pAusakAle bahumehodaeNa pUrie pacchAharayakUve [ta]kkhAleNa pavAhittA pADio pAgArabAhirakhAiyAe / tattha vi paurapANiyapUreNucchAlio paDio khAiyA tIre mucchio ya tattheva / tao kaha vi divvajogA''gayAe diTTho niyadhAIe / saMgovio sagihaM / tao kameNa jAriso ceva laliyaMgao [Asi tAriso jAo / ] evameyassa diTuMtasseso uvaNao - jahA so laliyaMgao tahA jIvo anivvinnakAmabhogo / jahA devIparibhogo tahA AvAyamahuraM vivAyakaDuyaM visayasuhaM / jahA asuikUvo tahA gabbhavAso / jahA bhuttAhArapakkhevo tahA jaNaNipariNAmiyamanna-pANaM / jahA mehodaeNa pUriyAsuikUvA takkhAleNa niggamo tahA poggalovacaeNa pUriyAsuigabbhAo joNINiggamo / jahA pAgArabahiTThiyakhAiyAe paDaNaM tahodarapAsaTThiyasUyAuDIe paDaNaM / jahA jalAulakhAiyAo tIratthe mucchA tahA jara-ruhirAulakkhomiyAo pAsatthe mucchA / jahA dehovaggahakAriNI dhAI tahA kammavivAgasaMtai tti // laliyaMgao tti gayaM ||ch| 16 // ...
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ [122] 'pucchAmi ya piyayamAo tubbhe ahaM, jai laliyaMgayaM puNaravi sA devI rUvavimhiyA [ceDiM] paTThavittA bhaNAvei - "ehi [ehi]" / e[vaM] vi sAhio so kiM pavisejja ?' tAhiM bhaNiyaM - 'kahaM pavissai tahANubhUyadukkho ?' jaMbunAmeNa bhaNiyaM - 'aha so annANayAe puNo vi pavisejja na uNA'haM nAyaparamattho gabbhavAsapavesakAraNaM aNucarAmi' / tao tAo nAUNevaM jaMbunAmanicchayaM - 'sAmi ! solluMThavayaNabhaNiyAviNayagamaNadosapayamamhe vi nitthAreha'tti bhaNaMtIo pAesu paDittA khAmaMti / etthaMtaraMmi ya tatthevovaviDhehiM mAyA-pii-sAsU-sasurAibaMdhavehiM bhaNiyaM - 'puttA ! sohaNo tae eso suggaimaggo desio / tA amhe tujjha ma[ggANu]laggA savve pavvaissAmo' / pabhaveNa vi evameva paDivajjiUNa bhaNiyaM - 'sAmi ! maM melhaha, jeNa gaMtuM niyapalliM, pucchiUNa ammA-piyaro tuha pavvajjAsahAo homi' / jaMbunAmeNa bhaNiyaM - 'avigdhaM [te hou] / mA paDibaMdhaM karehi' / [tao] jaMbunAmo pahAe kayaNhANa-vilevaNo AbharaNa vibhUsio aNADhiyadevakayasannijjho purisasahasujjamANapANamArUDho bahujaNeNa ya saMsijjamANo dINANAhAINaM dANaM ca deMto gao suhammasAmigaNaharasamIvaM / uttiNNo jaMpANAo / paTThio pAesu / viNNavei - 'bhayavaM ! sayaNasahiyaM mamaM pavvAveha' / suhammasAmI vi sammaM evaM pavvAvei / pabhavo vi rAyANuNNAe savvaM paricaiUNa samAgaMtuM pavvaio / ___ iya jaMbunAma-pabhavo vva jo daDho so na visayavisamei / rAyA jahA paesI, jo jAo sUriyAbho tti ||chaa| sUriyAbhakahA bhannai. - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse seyaviyAe nayarIe paesI nAma rAyA / tassa sUrikaMtA nAma devii| tIse sUrikaMto nAma putto / tahA paesissa alaMghaNIyavayaNo citto nAma maMtI / so ya kayAiM pesio raNNA tahAvihakajje sAvatthInayarIe jiyasatturAyasagAsaM / gao ya sa tattha calaNavibhAgAgayaM pAsasAmissa gaNaharaM kesiM nAma coddasapuci caunANi pecchiya vaMdai / tao dhammAyannaNapuvvaM paDibuddho samANo citto maMtI paramasAvao jAo bhaNai - 'bhayavaM ! seyaviyAe nayarIe amhaM sAmI paesI nAma / so jai dhamma paDivajjai to sohaNaM havai' / bhayavayA bhaNiyaM - 'so ihaloyAsatto paraloyaniravekkho savvahA niddhammo kaulo / tAhe kahaM paDibohajoggo hojja ?' tao citto kesi evaM vayAsI - "kiM tubbhaM paesiNA raNNA? atthi seyaviyAe nayarIe bahave Isara-satthavAhAdao je tubbhe kappaNijjehiM bhatta-pANehiM paDilAbhissaMti / tubbhehiM vi te saddhammapavattaNeNA'NuggahIyA bhavissaMti / tA'vassAgaMtavvaM' / tao bhayavayA bhaNiyaM - 'jANissAmo jhaajuttkaalN'| annayA jahuttavihAreNaM viharamANo seyaviyaM gao kesigaNaharo / vaddhAvio ya gurupauttiniuttehi citto / teNa vi tattha ThieNeva vaMdio / ciMtiyaM ca - 'eso rAyA niddhammo, tA sUrisamIvamuvAeNa keNA'vi nemi' / tao ghoDayavAhayAlImiseNaM tIe so teNa taM pae[saM] ceva [NIo] / [tahA] baisArIo ya vIsamaNamiseNa jattha so sUrI parisAmajjhaTThio dhammaM kaheMto ciTThai / taM ca sUrisaI soUNa raNNA bhaNiyaM - 'kimevamArADio so muMDio mellai ?' maMtiNA bhaNiyaM - 'na jANAmo / eyasseva
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ [123] samIve gaMtUNa suNAmo' / tao sUrisamIvaM gao rAyA / sUriNA vi parisAe parUvio deva-guru-jIvAipayatthavittharo / taM ca soUNa rAyA bhaNai - 'savvamidaM paccakkheNA'NuvalabbhamANattaNao sasayasiMgaM va jaM bhaNasi ta[ma]saMbaddhaM' / sUriNA bhaNiyaM - 'kimappaNo paccakkhaM tuhA'bhippeyaM parassa vA ? jai appaNo tA bhittiparalogAigayaM pi tumaM na pecchasi tti tassa vi abhAvo patto / tao ya niyayakajjA(jjA?)sAhagattaM virujjhejja / na ya khaM(taM?) dIsai / tamhA tuha pa[cca]kkhamappamANaM / aha [para]paccakkhaM, taM pi tae kiM parottIe nAyaM sayaM vA ? jai parottIo tA amhehiM ceva vase vAro / aha sayaM tA puvvutto ceva doso'tti / evaM ca sUriNA juttIe niruttarIkao rAyA bhaNai - 'bhayavaM ! jai paralogo hoto, to majjha ajjigA aidhammaparA piyA uNa jIvamArago AsI / te ya tuhAbhippAeNa sagga-naragesu pattA / tA kahaM maM nA''gaMtuM paDiborhiti ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'jahA koi mahayA'varAheNa gahio mArijjamANo na niyabaMdhaveNa pucchiuM lahai, evaM narage ThiyA nAragA nA''gamaNaM kAuM lahaMti / devA uNa saggassA'iriddhI[e] akkhittacittA asamattapaoyaNA aiduggaMdhayAe ya tiriyaloyassa paMcamahAkallANaga-samosaraNAivajjaM necchaMtIhA'vayaraNaM' / tao puNo vi rAyA bhaNai - 'do mae corA gahiyA / tesiM cego kuMbhIsaMpuDe chuhittA jausArAvio niraMtaraM / bIo ya niraMtaraM khai(khaMDa?)yakuhUNiyAe kuTTAvio / na ya tesu dosu vi joijjamANo jIvo diTTho / pacchA mae kuMbhImajjhe kimipuMjo diTTho, corajIvo vA kahaM niggao ?' bhayavayA bhaNiyaM - 'koi puriso kuMbhImajjhagao jausArio saMkhaM vAei [tA] katto so saMkhasaddo niggacchai ? niraMtare lohagole ya dhammamANe [ka]tto aggI paviTTho jeNa so aggivaNNo hoi / bIyavAvAre ya esa diTuMto - koi puriso araNIkaTuM khaMDakhaMDaM phAlei, na ya teNa divo tattha'ggI / anna[kaTe]Na ja(gha)dRviuM tatthevA'[ggi pecchai] / jai ya muttapayatthe vi evaM tA amuttassA'dasaNe ko viroho ?' puNo bhaNiyaM rAiNA - 'mae ego coro jIvaMto tolio, UsAsane(me?)ttaniroheNa mAriya puNo tolio jAva tattio ceva / kahaM na UNo jAo ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'egeNa govAleNa vAeNA''vUriyadiyaho(o) tolio puNo vi ratto tolio jAva tattio ceva / evaM ca phAsidiyagabbhattaNao mutte vi tAva diTuM tullaM tollayaM kiM puNa amutte payatthe ? tamhA savvapANINaM sarIrAiritto sasaMveyaNANubhavapaccakkho ceyannapaDibaddho gamaNAicaTThAliMgo pavaNo vva paDAgApacalaNaliMgagabbho atthi jIvo tti saddheyaM' / __rAiNA [bhaNiyaM] - 'bhagavaM ! evameyaM / naTo me mohapisAo tumhaM vaMdaNamaMtehiM ? kevalaM kulakkamAgayA amhANaM nAhiyavAyadiTThI / sA kahaM mae mottavvA ?' sUrI bhaNai - 'bhadda ! tucchameyaM sai vivege, jao kulakkamAgao vi vAhI dAridaM vA kiM na muccai ?' 'jo uNa kUDaggAhI, mottuM niphuraM na giNhae suphura / vaNijArao vva jhUrai, so daTuM sesavaNijAre // aya-sIsaM taMba-kANagaM]---- --------- --- muttara-mabhigiNhaMtA na uNa ego //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ [124] VVVVVVVVVV __ so pacchAmiha patto, riddhi daTuM visUrae tesi / taha mA tumaM pi hohisi, tA muMcasu loyaheri ti' // tao raNNA saMjAyatattaninnaeNa paDivanno visuddho sAvagadhammo / ciraM ca niraiyAro pAlio / paricatto ya itthIsaMgo / tao sUriyakaMtAe kAmAurAe annapurisAsattAe evaM cittaM jAyaM - 'jappabhiI rAyA [jAo] uvAsao tao maM na mANei / tA seyaM me sattha-visapaogeNaM rAyANaM mArittA sUriyakaMtaM rajje ThavittA jahicchAe vihariuM' / [tao] aMtaraM jANiUNa asaNa-pANa-khAima-[sAime]su posahovavAsapAraNagadivase visaM pauttaM, tahA vi tIe uvari maNasA vi appaussamANo vihIe kAlaM kAUNa sohamme kappe sUriyAbhe vimANe caupaliovamaThiio [sUro] va sUriyAbho nAma devo jAo / tattha vi dhammiyattaNao kuNai niyavimANatthAe jiNapaDimAe mahAvibhUIe NhAvaNaM / tao bhagavaMtaM vaddhamANasAmi samosariyamAmalakappAe nayarIe daTThaNohiNA samAgao vaMdaNatthaM / vaMdiUNa ya mahAvibhUIe mahAvIraM bhaNai - 'bhagavaM ! goyamAINa naTTavihimahaM daMsemi' / bhayavaM vi tusiNIe(o) ciTThai / evaM doccaM pi taccaM pi / tao IsANadisibhAe Thio sIhAsaNaM viuvvai / tA(tattha?) baiThTho dAhiNabhuyAe divvAojjiya-naccaNANa devakumArANamaTTattarasayaM nIsArei, vAmabhuyAe [ya] devINa / tao divvaM devapekkhaNayaM goyamAINaM daMsittA vaMdiUNa ya gao niyavimANaM sUriyAbho / saMjAyacojjo ya goyamo mahAvIraM pucchai - 'bhayavaM ! ko esa devo ?' bhayavayA vi kahiyA paesiranno vattavvayA jAveso sUrayAbho devo jAo / tatto ya caviUNa mahAvidehe sijjhissai tti ch|| sUriyAbho tti gayaM // sAhiyA ya sUriyAbho vva sAmiNA goyamassa sUya(bhUya) bhAvibhavehiM caMdAiya tti // caMdAikahA bhaNNai rAyagihe nayare seNiyarajje guNasilagujjANe samosariyassa sAmissa joise deviMde sUriyAbho vva naTTavihiM darisiya gae, paNamittA goyamo bhaNai - 'bhagavaM ! kiM puvvaM kAumeso samuppaNNo ?' sAmI bhaNai - 'suNa / sAvatthIe nayarIe bahujaNamannaNijjo mahAsamiddho ya aMgahi I) nAma baM(bha)DasAlio / so ya kayAi tattheva koTThagujjANe samosariya[ssa] pAsasAmiNo samIve dhammaM soUNa saMtuTTho bhaNai - 'bhagavaM! pavvaissaM jAva jeTTaputtaM kuDuMbe Thavemi' / samaNasaddho ya sAmiNA taheva kAumAgao dikkhio / ahijjiekkArasaMgo ya bahUNi varisANi tavovisesaM kuNai / kiMtu mama sariso khamAe koI natthi tti durajjhavasAya(o) mahovasamIve(?) virAhiyasAmaNNo mAsaddhaM kayANasaNo caMDa(da)vaDiMsae vimANe joisiMdo nAmeso jAo / goyamo bhaNai - 'kettiyAU kahiM ca io cuo jAhI ?' [sAmI] bhaNai - 'paliovamAU cuo ya mahAvidehe vAse sijjhihI jahA sukko' ||ch| taM jahA - rAyagihe caMdo vva sukko vattavvo / kiMtu puvvabhave vANArasIe nayarIe dhaNa-dhanna-baMdhusamiddho somilo nAmA''si mAhaNo / so ya kayAi tattheva ba]sAlavaNujjANe samosariyassa pAsasAmiNo samIve saMbuddho sAva[o] jAo / vihariyaMmi kAle aNNattha pAsajiNe tahAvihakammodayao parivaDio dhammAo somilo puNo micchadiTThI jAo / tao
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ [125] kayAi majjharatte citte - 'aho'haM savvattha kaociyakicco vijjApArago ya mAhaNo aipasiddho / tA juttaM me saMpayaM nayarIe bAhimArAmanimmavaNaM'ti ciMtittu pahAe aNujANAviya rAyANaM ArovAviUNa ya aMbabIjauriMga-billa-kaviTTha-aMbiliyA[iM] pupphArAme sammaM saMgovAvei / kameNa tesiM patta-puSpha-phalasamiddhiM daTuM tuTTho somilo / puNo vi majjharatte ciMtei jahA - '[ka]yakiccassa me gihadhamme saMpayaM juttaM pavvaiuM' / tao karAvittu vokkANayAitAvasovagaraNaM jeMvAvittA ya suhi-sayaNajaNaM, tappurao jeTTaputtaM saMThavi[uM] kuTuMbaciMtagaM gahiyatAvasovagaraNo gao jattha disApokkhiyA nAma tAvasA ciTuMti / dikkhio ya tehiM paDhamamevA'bhiggahaM giNhai jahA - "eyaMmi tAvasAsame puvvAidisAsu sUrAbhimuhamuDDabAhU chaTuMchaTTeNA''yAvittu jAvajjIvaM pArissAmi' / kAuM ca tahA tavaM pAraNagadiNe vakkaladhArI niyamuDavamAgaMtuM gahiyachajjiyAkamaMDalU jaddisiM dinnamAyAvaNaM taddisimabbhokkhittA 'pecchau maM somilamAhaNarisiM eyaddisApAlo, aNujANeu ya samihAI geNhataM'ti vottuM ca taddisAe samihA-dabbha-puSpha-phalANi giNhittA gaMgAnaINhAo kayabali-vayakicco atihipUyApuvvamappaNA bhuMjai / ___ puNo kayAi majjharatte 'kayaM mae bahuM tavaM / saMpayaM visesujjamo jutto'[tti] ciMtittu pabhAe tAvasajaNaM pucchiUNa abhiggahaM giNhai, jahA - mu(mo)NeNuttarAbhimuho vakkaMto [jai] tattha pakkhalissaM tao na uTThissAmi' / gaMtuM ca pacchimadiNe asogavarapAyavassa heTThA ki(Thi)ccA moNI jAva ciTThai tAva majjharatte deveNegeNA''gaMtuM bhaNiyaM jahA - 'bho ! somilamAhaNa ! pavvaiyassa te duppavvaiya'ti / moNaTThio ya somilo / puNo vottuM gao devo / pahAe somilo gao sattivannaheTThA / tatto vi taheva devutto pahAe gao asogaheTThA / tahiM taheva devutto bhaNai - 'bho ! kahaM maM duppavvaiyaM bhaNasi ?' devo bhaNai - 'jaM pAsajiNasAvao vi houM mae ya coio moNeNaM ciTThasi ? jo(to) jai sAvagattaNaM puNo paDivajjasi to te suppavvaiyavvaM hojja' / souM cemaM somila[mAha]No puNo vi sAvao [jAo] jAva subahuM cautthAiM mAsakkhamaNaMtaM tavo kuNai / ciMtai ya - 'rasAsi-maMsa-meda-aTThi-majjA-sukkANi dhAyavo satta / tesiM sukkadhAussa jeyA natthi mae samo / evaM ca durajjhavasAyao virAhiyasammatto sukkavaDeMsae vimANe sukko nAma eso gaho jAo / jAva mahAvidehe vAse sijjhihI jahA bahuputtiyA / rAyagihe sukka vva bahuputtiyA vi vattavvA / kiMtu puvvabhave, vANArasIe bhaddo nAma satthavAho / tassa subhaddA nAma subhajjA / sA ya vaMjhA / kayAi celukkappattimaNorahehiM jhUratI jAva ciTThai tAva tatthevA''gayANaM suvvayajjANa saMghADao viharatthaM paviTTho tIse gehaM / tao ya daTThamajjAo tuTThA subhaddA vihiNA viharAvittA bhaNai - 'bhagavaIo ! saccaM [me natthi egaMpi] celukkaM / tubbhe jANaha kaMci [uvAyaM] jeNa me celukko hojjA' / [ajjA]hiM bhaNiyaM - 'mahANubhAve ! savvasAvajjAraMbhaniyattANamamhaM sohaM(u)pi nerisaM kappai, kiM puNa vaisU(tta)e ? na ya jiNadhammaM mottumannao samIhiyasiddhI / tA taM sammamArAhesu' / [su] bhaddA tadaMtie susAviyA jAyA / aNNayA ya majjharatte 'suhasamiddhIe kiM me suyajammarahiyAe ? tA paI pucchittA pavvayAmi'tti ciMtittu pabhAe kayaMjaliuDA bhaNai - "visajjehi maM, jeNa pavvayAmi' / bhaddo vi taM kaha vi dhariumasakkato
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ [126] wwwwwwwwwwwwwwmummmmmmmmmore mahAvibhUIe ghettuM gao suvvayajjANaM samIvaM / vaMdittA bhaNai - 'bhagavaIo ! mae pANappiyA esA bhajjA saMsAravirattA tumhaM sIsattAe dinnA' / suvvayajjAhiM vi 'juttameyaMti vottuM pavvAviyA vihiNA cArittamaNupAlei / ___ kayAi ya bahujaNassa ceDarUvANi daTThamummAhiyA subhaddA tesiM ceva majja[Na]-maMDaNa-ramAvaNAsattA bhaNiyA suvvayajjAhiM - 'mahANubhAve ! na juttameyaM kAuM sutavassiNINaM, vAsaM ca muttuM masi-gaMdhAittaNaM(?)' / aniyattamANA ya sA hIlijjatI sAhuNIhiM ciMtai - 'gihatthA'haM savasA Asi / saMpayaM puNa paravvasA jAyA / tA kimeyAhiM ? bhinnovAsae ciTThAmi' / jahAciMtiyaM ca kAuM subhaddA ceDarUvesu mucchiyA sacchaMdA marittu sohamme kappe bahuputtiyavimANe bahuputtiyA nAma devI jAya'tti / evaM ca sAhie sAmiNA goyamo bhaNai - 'bhagavaM ! kahamimIe bahuputtiya tti nAma jAyaM ?' sAmI bhaNai - 'jeNesA sakkassovatthANaM kuNaMtI bahave dAriyAo dArae ya viuvvai, teNa bahuputtiya'tti / goyamo bhaNai - 'bhaMte ! kattiyAU bahuputtiyA kahiM ca cuyA hohI ?' sAmI bhaNai - 'caupaliyAU tattha bahuputtiyA, cuyA ya tao taheva jaMbuddIve bhArahe vAse viMjhagiripAyamUle vesAlAsannivese mAhaNakule somA nAma dAriyA hohI / sA jovvaNatthA pupphihAbhAugassa raTTakUDa nAmagassa ammA-piUhiM dinnA bhajjA hohI, paivarisaM ca juvalagaM jA(ja)NaMtIe solasavarisehiM hohIti tIse battIsaM dAragarUvANi / tehiM ca sA aNavarayaM sUyari vva uvatAvijjaMtI nivvinnA kayA'vi suvvayajjAo daTuM pavvajjatthiNI paI vinnavissai / raTukUDeNa ya 'bhuMjAhi tAva bhoe / pacchA aikkaMtavayA pavvaijjAsu'tti bhaNiyA suvvayajjANaM samIve sAviyA hohI / bAhiM ca vesAlAsannivesAo vihariUNA''gayANaM puNo suvvayajjANaM samIve raTakUDANuNNAyA somA pavvaissai / houM ca bahuvarisANi jahuttacArittaNI mAsaM kayANasaNA sohamme sakkasAmANio dusAgarovamAU devo hohI / tao cuo mahAvidehe vAse sijjhihI' eyaM(iyANi) puNa sohamme ciTThai jahA paMDarajjA devI ||ch|| taM jahA - sAvatthIe taraMgaseTThidhUyA poiNA nAma saMbuddhA pavvaiyA pAsasIsaMtie / siDhilIhUyA u kammodayao sarIrovagaraNavibhUsAparA jAyA / tao niccaM nikkiyanevattheNaM paMDarA ciTThai tti kayaM logeNa nAmaM paMDarajja tti / sA ya vijjA-maMta-vasIyaraNucchAeNa kouesu kusala tti tANi jaNesuM puNji| jaNo vi se paNayasiro kayaMjalIo ciTThai / addhavayAikkaMtA ya paMDarajjA veraggamuvAgayA guruM vinnavei jahA - 'AloyaNaM demi' / teNA'vi paDivanne savvamAloiyaM / tao puNo vinnavei - 'na dIhaM kAlamahaM suddhaM pavvajjaM pAliuM samatthA' / tAhe gurUhi appakAlaparakkama[tthaM?] vijjA-maMtAIyaM savvaM chaDDAviyA / tao kArAviyA aNasaNaM / niutto ya tappaDijAgaraNo gIyatthasAhu-sAhuNIvaggo / bhaNio ya so - 'na logassa kaheyavvaM jahA pavannA aNasaNaM paMDarajjA' / sA vi bhatte paccakkhAe cattaM vasIkaraNAippaogAo(i) [tti] puvvi vau(va na) bahujaNaparivuDa tti gahiyA [sogeNa / tao tIe] logavasIkaraNI vijjA maNasA AvAhiyA / tavvaseNa ya puNo vi jaNo puppha-dhUva-gaMdhahattho vaMdao eumADhatto / tAhe AyariehiM pucchio sAhu-sAhuNIvaggo -'kiM tubmehiM kahiyaM kiM pi jaNassa ?' te bhaNaMti - 'nahi' / tao pucchiyA paMDarajjA / sA bhaNai - 'mae vijjAe Agarisio ei jaNo' / gurUhi bhaNiyaM - 'na juttameyaM kAuM' / tao vihiNA''loiyapaDikkaMtA samma / thakko ya logo Aveto / evaM ca tiNNi vArAo jAva samma paDikkaMtA paMDarajjA / cautthavelAe puNa
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ [127] pucchiyA vina [paDikkaMtA ] sammamAuTTI [e] bhaNai ya - 'puvvabbhAseNA''gacchai jaNo' / taM cA'NAloeuM kAlagayA paMDarajjA sohamme erAvaNassa aggamahisI jAyA / sA ya rAyagihe samosariya[ssa] mahAvIrassA''gayA samosaraNe / dhammakahAvasANe ya hatthiNIrUvaM kAuM sAmiNo purao naccaMtI mahayA saddeNa vAyakammaM karei / tAhe goyamo jANaMto vi sAmi puccha 'bhagavaM ! kimeyaM ?' sAmiNA vi sAhio se puvvabhavo, mA ya anno vi ko vi sAhU sAhuNI vA mAyaM kAhI / teNesA vA (mA) yakammamevamakAsI jahA siridevI / taM jahA - vArANasIe bhaddaseNajunnaseTThiNo naMdAbhajjAe dhUyA naMdasirI nAma varavivajjiyA tattheva ko gujjA samosaDheNa pAsanAheNa pavvAviDaM dinnA govAlipavattiNIe sissiNI / sA ya paDhamamujjamiuM pi pacchA saMjama-parAbhaggA vArijjaMtI vi ThiyA bhinnavasahIe / tao sacchaMdA ceva mariUNuppannA cullahimavaMte paumadahe sirI nAma devagaNiyA / tao paramesA vi paMDarajjA devI va vattavvA / navaraM seNiyapucchAe jahuttaM sAhiyA sAmiNA jahA goyamapucchAe dahaNadevo / taM jahA - sAmI bhai pADaliputte huyAsaNo nAma sAvayabaMbhaNo / jala [Na ] sihA se bhajjA / tIse do puttA - jalaNo dahaNo ya / cauro vi nivvinnA pavvaiyA / tesi pi majjhAo jalaNasihA - huyAsaNA jalaNo ya sahAvao ceva rijU, dahaNo uNa mAyAbahulo / so ya aNAloiyapaDikkaMto kAlaM ga[o / kAlaM] kAuM do vi sohamme sakkassa abbhitaraparisAe paMcapaliovamAuyA devA jAyA / doNNi ya te AmalakappAnayarIe aMbasAlavaNe cei[e] samosariyassa mahAvIrassA''gaMtuM bhattIe naTTavihiM dariseMti / tattha ya jalaNadevassa suTru ramaNIyaM naTTavihiM dahaNadevassa puNa payatteNa vi kuNaMtassa vaMka-teDDuM taM daTThUNa goyamo bhaNai 'bhagavaM ! kimeyaM ?' 'jeNAsi jammaMtare paDhamo rijubhAvo bIo puNa vaMkabhAvo jahA miyAputto // taM jahA miyaggAme nagare vijao nAma khattio / tassa miyAdevIe jaccaMdho mUo bahiro hattha - pAyakanna-nAsAThANesu nibhattadhArI ruMDo miyAputto nAma dArao / taM ca bhUmigihagayaM miyAdevI pacchannaM bhattapANehiM paDiyaggai / io ya tattheva IsANadisi suhumajakkhanivAse caMdaNA (NapAya) yava ujjANe samosariyaM mahAvIraM bahujaNaravAo nAUNa ego jacvaMdho puriso dutthio daMDae annapuriseNa kaDDijjamANo bhattIe gaMtuM sAmiM gaMtUNa(vaMdiUNa) niviTTho ya carimegadese dhammaM suNai / taM ca daTTumuTThiyA parisA vaMdittA [gayA ?] / goyamo bhaNai sAmiM 'bhagavaM ! kimeriso atthi jaccaMdho annapuriso ?' sAmiNA vi sAhie jahutte miyAputte go[yamo bhaNai 'taM sAmi ! tumhANA]e daTTumicchAmi' / visajjio ya sAmiNA gao vijayakhattiyagihe / jattha miyAdevI [taM] daThThe bhattIe vaMdittA bhaNai 'saMdisaMtu bhagavaMtA ! kimAgamaNapaoyaNaM ?' goyamo bhaNai - 'tubdhaM puttaM [daTTu ]micchAmi' / souM cemaM miyAdevI 'bhagavaM ! ciTThaha iheva khaNaM jeNa taM daMsemi'ti vottuM gayA rasoiharaM / tao nicchiUNa sAravatthA (tthU ? )Ni bhattapANa [ bhariya]kaTTasagaDiyaM ka++tI goyamaMtiyaM gaMtuM bhaNai - - 'bhagavaM ! calasu jeNa daMsemi puttaM', AegaM (AeMtaM?) ca - 'bhagavaM ! tumaM pi muhapottiAe - - - -- -- goyamaM sA bhUmigihaduyAre neUNa ya vattheNaM nakka- muhaM piheMtI bhAi nakka-muhaM piheha' / tahA ya kae parammuhAe hoUNugghADio (e) bhUmigihe vahakkio aIva bahulo dussaho duggNdho| dinnaM cA'nnapANaM taM pavisittu tIe so miyAputto lahuM pUya - soNiyattAe pariNAmei / taM piya pUyaM so bhuMjai / daThuM ca taM tahA goyamo 'aho duraMto dukayakammANaM vivAgo jamevamaNubhavai pANI / je
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ [128] ya nA''si neraiyA paccakkhA te'NeNa saccaviya'tti ciMtito miyAdevi pucchiUNa gao mahAvIraMtiyaM / vaMdittA bhaNai - 'bhagavaM ! miyAputto kiM purA''si ?' sAmI bhaNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse dhaNavairanno sayaduvAranayarassa aggeIe disAe paMcagAmasayANugao vijayavaddhamANo nAma kheDao / tattha ikkAI nAma aDDAijjavAsasayAU ra?uDo ahivaI / so ya su(da)ssIlasiromaNI mahAjjhuTTo(duTTho?) jaNavayaM pIDei / avi ya - suyadiTThamasuyadiTuM, vai(ya) bhaNai ya jahA na taM ja(bha?)Nai / kiM bahuNA ? natthi samo, teNa'nno tihuyaNe pAvo // ___ evaM so kayAi sosa 1-kAsa 2-jara 3-dAha 4-gujjhasUla 5-bhagaMdara 6-harisa 7-ajiNNa 8diTThisUla 9-muhasUla 10-arocaka 11-acchiveyaNA 12-kannaveyaNA 13-kaMDU 14-jalodara 15-koDhehiM 16 solasarogAyaMkehiM pIDio savvattha ghosAvei / jahA - 'jeNekkAI sommo kIr3a tassa to jaMmaggiyaM dei' / souM cemaM bahuhA cigicchio vejjAIhiM / nAuM cA'sajjho tti catto marittA paDhamaipuDhavIe sAgarovamAU neraio jAo / tao uvvaTTiUNiha miyaggAme saMbhUo miyAdevIe kucchIe / aNeNa ya raNNo vi sA aNiTThA hUyA ciMtai - 'nUNaM gabbhadoso koi jeNA'haM aNiTThA jAyA / tA pADemi imaM gabbhaM vahAya' / [paraM] kaha vi baliyAuyattAo na vivaNNo tti psuuyaa| chavvIsavAsAuyaM ruMDamimaM miyAdevI daTuM bhIyA samappiUNa aMbadhAI bhaNei - 'chaDDehi imaM neuunnukkruddiyaae'| dhAI vi taM ghettuM gayA vijayaMtie savvaM sAhai / vijao vi taM ghettumAgao miyAdevi bhaNai - 'paDhamaM gabbhamimaM achaDDAveMtI bhUmigihagayaM kAuM bhattapANeNaM sammaM pAlehi jeNa sesA te puttA thirA hoMti' / taM ca paDivajjittu miyAdevI taheva kuNaMtI ciTThai' / goyamo bhaNai - 'sAmi ! io mao miyAputto kahiM jAhI ?' sAmI bhaNai - 'sIho hoThaM paDhamAe, sirIsavo houM doccAe, pakkhI houM taccAe, sIho houM cautthIe, urago houM paMcamIe, ha(i)tthI houM chaTThIe, maNuo houM sattamIe puDhavIe neraio hohI / tao bahuso asesaM tiriyagaI hiMDittA suppaiTThapure goNo hohI / so ya jovvaNattho paDhamapAuse siMgehiM mahiyaM khaNaMto gaMgApaDiyataDIe mArio tattheva pure seTThiputto hohI / so vi tahAvihatheraMtie [dhammaM] souM saMpatto(ta)dhammo pavvaittA nikkalaMkasAmaNNo sohamme devo hohI / tao mahAvidehe sukuluppaNNo daDhapainno nAma houM sijhehI jahA ujjhiyao // taM jahA - vANiyaggAme nayare mitto nAma rAyA / tassa sirI nAma devI, / sayalakalAkusalA ya kAmajjhayA nAma gaNiyA / samiddho ya vijayamitto nAma satthavAho / tassa subhaddA nAma bhajjA / io ya tattheva IsANadisi suhumajakkhanivAse iMdapalAsujjANe samosarie mahAvIre goyamo chaTThapAraNae paviTTho vANiyaggAme / rAyamaggao saMnaddhabaddhamajjhagayapAyakkaveDhiyaM morabaMdhabaMdho(baMdhiyaM) ukkattiyakanna-nAsaM tilaMtileNa chettu niyamasANi [khAvijjamANaM soNiyANi ya pAijjamANaM pecchai jaNamegaM] / puNa iya caccara-caccare paDahaeNa ghosijjamANaM jahA - 'bho ! na ujjhiyasserise niggahe avarajhaMti rAyAiNo, kiMtu niyakammANi' / . . tao pajjattabhattapANo goyamo gao sAmisamIvaM / vaMdittA bhaNai - 'bhagavaM ! ko so puriso jo
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ [129] NewsNews diTTho mae tahA viDaMbijjaMto ?' sAmI bhaNai - 'iheva jaMbudIve bhArahe vAse hatthiNApure sunaMdo nAma rAyA / nayaramajjhe ya mahato ego khaMbhasayasamannio gomaMDavo / taMmi ya bahUNi vatthavvagAmaMtugANi(vatthavvagasaMtigANi?) gorUvANi parivasaMti / io ya tattheva bhImo nAma kUDaggAho [Asi ahammio / tassa bha]jjA gabbhavaI / taiyamAse gorUyathaNAimaMsAsaNa-majjapANadohaleNa jhijjatI pucchiyA sAhai dohalayaM / [taM ca] maMbhIsuttA ya bhImeNa rayaNIe sutte jaNe gomaMDavAo annannagorUyANaM chidittu thaNa-cchi-pucchAINi sattheNA''NittA samappiyANi tIse / puNNadohalAe ya jAo paMcavAsasayAU dArago / so ya jAyametto ceva caMDavIsADIe [mahayA saddeNa Arasai teNa ya saddeNa Nayare bahavo go-vasahAIyA bhIyA uttasiyA palAiyA / teNa piUhiM paiTThio gottAsago] nAma suhaMsuheNa vaDDai / [aNNayA kAi mao bhImo / tao raNNA sayameva gottAsago kUDagAhittaNeNa Thavio / so ya bahUNaM gorUvANaM thaNa-cchi-pucchAINi aMgANi rattIe chidittA gihamAgaMtuM bhuMjei / evaM bahu pAvakammaM kuNaMto so paMcavAsasayAI AuM pAliUNa marittA bIyAe narayapuDhavIe nArao jAo / tatto uvvaTTittA ettheva nayare vijayamittassa satthavAhassa jAyaniMduyAe subhaddAe puttattAe uvavaNNo / tao sA tassa rakkhaNaTThA jAyamettaM taM ukkuruDiyAe ujjhAvei / tao gehAvittA taM saMrakkhamANI saMvaDDei / jAyametto ya ukkuruDiyAe ujjhio tti tassa nAma ujjhiyao tti ThaviaM piuNA / ] vijayamitto ya gao desAvaravaNijjeNaM vivannavi(vA?)haNo viNaTTho tti nAuM jaM jassA[''yA?]ti hatthe so taM ghettumavakkaMto / subhaddA vi vinnAyavuttaMtA kAuM mayakiccAI satthavAhassa sogeNa mayA / je ya kei tattha satthAhadhaNeNa dhaNayaMtA te 'mA kayAi piudhaNamuggAhissai'tti saMkiyacittA cilA(rA)laMbiehiM(?) rAyapurisehiM nIsArAveUNa ujjhiyagaM davAveMti [taM gihaM annassa |] ujjhiyago ya sacchaMdo majja-coriyAjUa-paradArAipasaMgI kAmajjhayagaNiyAsatto ciTThai / io ya mitto rAyA siridevi joNisUleNa bhogAsamatthaM nAuM kAmei kAmajjhayagaNiyaM / nIsArio ya ujjhiyao / tahA vi taM mottumacaeMto kaha vi lahiUNaM jAva kAmei kAmajjhayaM tAvA'takkio patto raayaa| daTuM ca kuvieNujjhiyao tahA teNA''iTTho jahA tae [diTTho]' / goyamo bhaNai - 'ao paraM so kahaM hohI ? sAmI bhaNai - 'diNatibhAgAvasese ajjeva sUliyAbhinno paDhamapuDhavIe neraio hohI / tao iheva jaMbuddIve bhArahe vAse iMdapure nayare gaNiyAputto piyaseNo nAma napuMsao'hammio [mariUNa] paDhamapuDhavIe neraio hohI / tao miyAputto vva saMsAraM bhamiUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse caMpAnayarIe mahiso hohI / so ya mArio goTThillaehiM tattheva seTThiputto houM theraMtie pavvaittA sohamme devo, cavittu mahAvidehe sijjhihI, jahA abhaggaseNo / taM jahA - mahabalaranno purimatAlaM nayaraM / tassa IsANadisi mahADavIe sAlADavI nAma visamA corapallI / tIe vijao nAma aIvaroddo coraseNAvaI / tassa khaMdasirIbhajjAe abhaggaseNo nAma putto| vaha(TTa)ti ya vIravittAe vijayassa uvaddavaMtassa purimatAlavisae bahUNi gAmanagarANi kappaM(kappAyaM) / samosario ya purimatAle amohadaMsijakkhanivAse amohadaMsiujjANe kayAi mahAvIro / gao ya goyamo bhikkhaTThA chaTThapAraNae jAva rAyamaggaM tAva taheva rAyapurisehiM caccare nivesiyaM purao bahupittivaya-piyAmahiyAputta-sunhA-jAmAuya-dhIyAi-piussiya-mAussiyAINaM nAmaggAhaM mArittu samaMsANi khAvijjamANaM soNiyANi
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ [130] ya pAijjamANaM kayatthijjamANamaNegahA pecchai purisamegaM / visanno ya bhatta-pANANi ghettUNA''gao sAmi bhaNai - 'ko [so] puriso ?' . sAmI bhaNai - 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse purimatAle nayare ninnao nAmA''si aMDavANiyao / so ya bahUhiM cittapurisehiM samappiyapiDiyA-kodAliyAi-vivihovagaraNehiM jalacara-thalacara-khacarajIvANaM aMDagANi niccamANAvei / tesiM ca kANi vi rasoIe aNegahA saMsakArAviya sayaM kuTuMbeNovajIvai / sesANi puNa vikkiNai / evaM ca so ninnao vAsasahassAU bahupAvapUrio marittu taiyapuDhavIe sattasAgarovamAU neraio uvvaTTiUNiheva sAlADavIe pallIvaissa khaMdasirIe bhajjAe jAo gabbhe / tappabhAveNa ya tIse taiyamAse jAo dohalao jahA - dhannAo tAo mahilAo jAo suya-sayaNa-baMdhu-mahelAhiM sahA'laMkiyAo bahu suraM pAvittA maMsaM ca khAittA purisanevatthAo vivihapaharaNehiM sahiyAo vajjaMteNa gurUtUreNa abhaggaseNa vva sAlADavIe hiMDaMti / jhijjaMtIe ya pucchittu vijaeNA'viNA(vaNI)yadohalAe jAo sattatIsavAsAuo putto| paiTThio ya so dohalaguddeseNaM abhaggaseNo nAma / jAva samatthIhUo tAva mao vijao / nivvattiesu ya vijayamayakiccesu parivAreNA'hisitto abhaggaseNo pallIvaI / tassa ya lha(lha)saMtassA'samaMjaseNa purimatAluttaradisiM, milittA desalogo gao mahabbalarAyaMtie vinnavei jahA - 'nitthAmA kayA deva ! abhaggaseNeNA'mhe / tA tahA kareu devo jahA niruvviggA vasAmo, annattha vA visajjau' / souM cemaM kuvio mahabbalo daMDaM nAma daMDanAyagaM saddittA bhaNai - 'bho ! abhaggaseNaM baMdhittA sigdhaM jahA ANemo tahA kuNasu' / laddhAeso ya daMDo calio tassuvari bahusAmaggIe / etthaMtaraMmi heriehiM jaNAvio abhaggaseNo tajjittA(palliM tA) rakkhAviya pAiehiM, [sayaM paMca]corasaehiM niggaMtuM sAlADavIduvAre gahiyabhattapANo tAva TThio pacchanno jAva pahuttaM pArakkayaM / tao uTThio sabalo taM daMDabalaM khaNametteNa hayamahiyaM kAuM paviTTho sAlADavIe / daMDo vi pANaseso patto purimatAlaM ranno sAhai, jahA - 'deva ! bahusuhiya-sayaNa-kosa-dhaNa-dhannAisamiddho abhaggaseNo pANiya-taNAipaure taMmi dugge na keNai ghettuM tiiri'| tao rannA 'na sAma-bhee viNA tassa'NNo gahaNovAo'tti ciMtittu kayAi mahArihapAhuDahatthA pesiyA tadaMtie chaillapurisA / bhaNAviyaM ca jahA - 'mahAbaleNA''Natto sukkAinijjaMtaNArahio savvajaNavaesu dasadevasio dhammamahUsavo / tA samudAeNApayA(paNA)isu gacchaha nissaMkA purimatAlaM tubbhe jeNa miliyA khANa-pANa-dANAikiccaM kuNAmo jahociyaM / tahA tumhANayaNatthamihA''gamissai mahabbalo / gaMtuM ca rAyAcAriehiM pAhuDANi samappittA taheva bhaNie tuTTho abhaggaseNo / niggayahaNakalA(niggahaNakAla?)coio ya saparivAro purimatAlamAgaMtuM nivviyappo jAvA''satto khANa-pANAIsu tAva niruddho duvAre nijaMtittA mahAbaleNA''Natto tahA jahA divo tae' / goyamo bhaNai - 'samA(sAmi?)! io so kahaM hohI ?' sAmI bhaNai - 'diNaMtimatibhAge ajja sUlibhinno paDhamapuDhavineraio houM miyAputto vva saMsAraM bhamittA vANArasIe sUyA(ya)ro hohI / so ya mArio su(so)yariehiM tattheva seTThiputto sohamme suro ya houM mahAvidehe sijjhihI' jahA sagaDo' / taM jahA
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ [131] wwwwwwwan sAhaMjaNIe nayarIe mahacaMdo nAma rAyA / tassa suseNo nAmA'macco / tahA tasseva sudaMsaNA nAma bhajjA / [tattha nayarIe subhaddo nAma satthavAho / tassa ya bhaddA nAma bhajjA / ] tIse sagaDo nAma su(pu)tto| io ya tatthevA'mohajakkhanivAse devaramaNujjANe samosariyassa devara(mahAvIra)sAmiNo, paviTTho chaTuMte bhikkhaTThA puramajjhe samatthI(samamitthIe) purisamegamujjhiyago vva nijaMtiyaM dadrumAgao goyamo bhaNai - 'ko so ?' sAmI bhaNai - . ___ 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse chagalapure sIhagirI nAmA''si rAyA / tahA channio nAma sattavAsasayAU chAgalio / so ya bahUhiM vittipurisehiM sayaM ca niccaM bahujIvakhayaMkaro pAyaM maMsa-surAvahArI ya mahApAvo marittu dasasAgarovamAU jAo cautthapuDhavineraio / uvvaTTiUNiha sAhaMjaNIe subhaddasatthavAhassa athiraputtabhaMDAe bhaddAbhajjAe jAo sattAvannavAsAU putto / so ya jIvaNatthaM tIe jAyametto cevujjhio sagaDaheTThA teNa paiTThio sagaDo nAma / jovvaNattho ya mAyAcitto ujjhiyago vva nIsArio gihAo giddho sudarisaNAgaNiyAe / sA ya taM nIsArAvittA saMgahiyA suseNAmacceNa / daTuM ca ujjhiyago vva kaha vi tIe saha sagaDo kuvieNa baMdhAvittA nIo mahacaMdarAyaMtie / bhaNiyaM ca - 'deva ! cukko me bhajjAe saheso' / rAyA bhaNai - 'jaM jANasi taM kuNasu' / tao sudarisaNAe [saha] tahA amacceNA''Natto jahA tae diTTho' / goyamo bhaNai - 'sAmi ! io te kahaM hoMti ?' sAmI bhaNai - "diNaMtimatibhAge paDimaM ayomayaM ayoggivanaM AliMgAviyA do vi mayA paDhamapuDhavineraiyA houM rAyagihe mAyaMgakule jamadu(la?)A puNo sagaDa-sudarisaNA nAma hohiMti / so ya sagaDo mahAvADo houM taM ceva sudarisaNaM kalattIkAUNa miyAputto vva hiMDiya saMsAre vANArasIe maccho hohI / so ya dhIvaramArio tattheva seTThiputto sohammasuro ya houM sijjhihI' jahA vahissai(vihassai)datto / taM jahA - kosaMbInayarIe sayANIo rAyA / tassa miyAvaI devI / tIse udayaNo nAma putto / tassa paumAvaI nAma devI / tahA ranno somadatto nAma purohio / tassa vasudattA nAma bhAriyA / tIse vihassaI nAma putto / samosario ya tassa(tattha) bhaddajakkhanivAse caMdo[yaraNujjANe mahAvIro jAva tahevA''gao goyamo bhaNai - 'ko [so] puriso?' sAmI bhaNai - ___ 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse savvaobhadde nayare jiyasatturanno mahesaradatto nAma purohio / so ya niuttapurisehiM mArAvittA baMbhaNa-khattiya-vaissa-suddadArage niccaM egegassa, aTThamI-cauddasIsuM doNhaM, cAummAsie cauNhaM cauNhaM, chammAsie aTThaNhaM aTThaNhaM, saMvaccharie solasaNhaM solasaNhaM, paracakkaDamare puNa aTThattarasayassa kAlejjeeNaM jiyasatturAyassa saMtihomaM kuNai / evaM ca tIsavAsasayAU vihiyamahApAvo paMcamapuDhavineraio sattarasasAgarovamo hoUNiha kosaMbIe somadattapurohiyassa vasudattAe bhajjAe jAo causaTThivAsAU vihassaidatto nAma putto / so ya sayANIe cittayarakahAkahissamANavaiyareNA'bhAvIhUe kaesu mayakiccesu pariyaNeNa sahajAyavaDDiya-kIlio tti mannijjaMto savvatthaladdhapasaro dussIlattaNao kaha vi diTTho paumAdevi kAmeMto kuvieNa ya tahA teNA''Natto jahA diTTho' / tao goyamo bhaNai - 'sAmi ! io so kahaM hohI ?' sAmI bhaNai - 'diNaMtimatibhAe ajja sUliyAbhinno paDhamapuDhavineraio, miyAputto vva hiMDiyasaMsAro hatthiNAure migo vAgurayaviNAsio tattheva
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ [132] seTThiputto sohammasuro ya houM mahAvidehe sijjhihI' / jahA naMdiseNo // taM jahA - mahurAe nayarIe siridAso nAma rAyA / tassa baMdhusirI devI / tIse naMdiseNo nAma putto / tahA subaMdhU nAmA'macco / tassa bahumittAputto nAma dArao / tahA raNNo suTu vallaho citto naamaa'lNkaarkaaro| samosariyassa tattheva sudarisaNajakkhAhiTThie bhADIbha(bhaMDIra)ujjANe sAmissa, goyamo taheva caccare rAyapurisehi saMDAsayagiha(gahiya)[ta]ttaao-sIsa-khA[ra]tellabhariyakalasehiM ehavittu saMDAsayagahiyaggivanna-lohamayahArAI parihAvijjaMtaM purisamegaM daTThaNA''gao bhaNai - 'sAmi ! ko so puriso ?' sAmI bhaNai - 'iheva jaMbuddIve bhArahevAse sIhapure nayare sIharaho nAma rAyA / tassa dujjohaNo nAmA''si guttivAlo mahAtittiso / avi ya - sA kA vi natthi bhuvaNe, pIDA jaM so jiyANa na jaNai / sehaNa-baMdhaNa-tADaNa-dahaNaMkaNa-mAraNAIyaM / / / so ya jIviUNekkatIsaM vAsasayANiM chaTThapuDhavineraio bAvIsasAgarAU hoUNiheva mahurAe siridAsarAyassa baMdhusirIdevIe jAo saTThivAsAU naMdiseNo nAma putto / so ya rAyANaM cirajIviyaM daTuM rajjaTThI cittaM rahasi bhaNai - 'tahA alaMkAraM kuNaMto gIvAe churaM nivesehi jahA me piyA na hoi / jeNA'haM rAyA jAo tumamaddharajjiyaM karemi' / souM cemaM paDivajjilaM ca citto 'aho jai kaha vi rAyA kajjamimamullaviyaM jANissai tA maM niggahissai / tamhA sayaM ciya gaMtuM sAhemi'tti ciMtittA gao raayNtiyN| rahasi savvaM sAhei / taM ca souM rannA ruTeNA''Natto tahA naMdiseNo jahA diTTho tae' / goyamo bhaNai - 'sAmi ! io so kahaM hohI ?' sAmI bhaNai - 'mariUNa abhaggaseNo vva hiMDiyasaMsAro hatthiNAure maccho macchiyaviNAsio tattheva seTThiputto sohammasuro ya houM mahAvidehe sijjhihI' / jahA - aM(u)baradatto / taM jahA - . ___pADalisaMDe Nayare siddhattho nAma rAyA / sAgaradatto nAma satthavAho / tassa gaMgadattA nAma bhjjaa| tIse uMbaradatto nAma putto / samosariyassa tattheva uMbaradattajakkhAhiTThie vaNasaMDujjANe sAmissa goyamo bhikkhaTThA pavisai jAva puvvapaulIe tAva saDahaDaMtakoDhaM saDiyahatthaMgulinAsaM chUNamuha-hattha-payaM kaMDUjalodara-bhagaMdarArisa-khAsa-sAsa-kimijAlasaMkulaM galaMtalAlA-kimipUyaruhiraM kaluNavIsarasareNa kuvvaMtaM macchiyAbhiNihi[Ni]jjaMtaM daMDIkhaMDavasaNaM khaMDakhapparayahatthaM bhikkhAhAriyamegaM pecchai / pajjattabhattapANo ya gaMtuM sAmiNA punnAuvutto(abbhaNNuNNAo bhutto) / puNo bIe chaTThapAraNae taM tattheva pecchai navaraM dAhiNapaulIpaviTTho / taie ya pacchimapaulIpaviThTho cautthe puNa uttarapaulIpaviTTho taM ceva daTuM ciMtei - 'aho NaM duraMto dukayakammANaM vivAgo jeNevaMvihaM viDaMbijjai jIvo' / tao tahevA''gaMtuM goyamo sAmi bhaNai - 'bhagavaM ! ko [so] puriso ?' / sAmI bhaNai - 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse vijayapure nayare kaNagaraho rAyA / tassa baMbhaNo veya-vejjaya-pArago dhannaMtarI nAma vejjo / so ya raNNo saparivArassa sesajaNANaM ca bahujalacara-thalacara-khacarajIvamaMsAhiyaM ceva vejjayamuvaisaMto kuNaMto ya battIsavAsasayAU niddhammo marittA chaTThapuDhavineraio bAvIsasAgarAU jaao| io ya iha pADalikhaMDe sAgaradattasatthavAhassa gaMgadattA bhajjA maraMtaviyAiNI kayAi majjharatte
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ [133] ciMtai - 'kiM me bhogovabhogasuheNaM jIse na me putto ? tA juttaM puttatthaM uMbaradattajakkhamovAiuM' / pabhAe ya tahA niveie sAgaradatteNA'NunnAyA gahiyabahupuSpha-gaMdha-mallAlaMkArA niggaMtuM nagarAo NhAittA vAvIe kayamaMgalasuvesA gaMtU[baradattajakkhamaccittu vihIe pAyavaDiyA vinnavei - 'jahA tae dinno me putto hoi tahA kuNasu' / gihAgayAe ya tIse so dhannaMtarineraio saMbhUo gabbhe / taiyamAse ya jAo dohalo jahA - jai suhi-sayaNasahiyA nagarabAhiM pukkhariNIe maMsa-surAikhajja-pejje[hiM] vilasAmi' / tahA pucchittA pUrie jAo tIse bAhattarivarisAU putto / so ya uMbaradattajakkhadinno tti paiTThio piuNA uMbaradatto nAma / tao vijayamitte vva mae sAgaradattasatthavAhe ujjhiyago vva nIsArio uMbaradatto kammapariNaIe tahA jahA tae diTTho' / goyamo bhaNai - 'sAmi ! io so kahaM hohI ?' sAmI bhaNai - 'vihassaidatto vva saMsAraM bhamittu hatthiNAure kukkuDo goTThillayamArio tattheva seTThiputto sohammadevo ya houM mahAvidehe sijjhihI / jahA [soriyadatto / taM jahA - soriyapure Nayare soriyadatto rAyA / tassa ya] soriyapurassa IsANadisIbhAe macchagaMdhapADae samuddadatto nAma macchio / tassa ya samuddadattA nAma bhajjA / tIse soriyadatto nAma putto / samosariyassa ya tattheva soriyajakkhAhiTThie soriyavaDeMsagujjANe sAmissa [bhikkhaTThA paviTTho] goyamo purisamegamaTThicammAvasesaM kaluNamukkUvamANamabhikkhaNaM pUya-ruhira-kimipujaM vamamANaM pecchittu tahevA''gao sAmi bhaNai - 'bhagavaM! ko so puriso ?' sAmI bhaNai - 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse naMdipure nayare mitto nAma rAyA / tassa sirio nAma mahANasio / so ya sayaM barahiya(yAi)bahujIvakhayaMkaro mahAroddapariNAmo pAyaM majja-maMsAsaNeNa jIvittA chaTThapuDhavineraio hoUNiha soriyapure samuddadattabhajjAe samuddadattAe jAo jahA uMbaradatto / navaraM soriyajakkhadinno tti kao soriyadatto nAma / so ya mae samuddadatte macchiyANaM meharIhUo rAiMdiyaM bahumacchavahabaMdhaNa-payaNa-asaNanirao kayA vi bhujaMto viddho galae macchakaMTaeNa / mahAveyaNatto ya savvatthugghosAvei - 'jo maM paguNIkarei tassa jaMmaggiyaM demi' / taM ca souM laggehiM [vejjehiM] na sakkio pgunniikaauN| tao tahA jAo jahA tae diTTho' / goyamo bhaNai - 'sAmi ! io so kahaM hohI ?' sAmI bhaNai - 'so sattarivAsAU vihassaidatto vva bhamiyasaMsAro hatthiNAure maccho macchiyamArio tattheva nayare siTThiputto sohammadevo ya houM mahAvidehe sijjhihI' / [jahA devadattA / taM jahA -] iheva jaMbuddIve bhArahe vAse rohIDae nayare vesamaNadatto nAma rAyA / tassa sirI nAma bhAriyA devii| tIse pUsanaMdI nAma putto juvarAyA / tahA datto nAma bhaMDasAlio / tassa kaNhasirI nAma bhjjaa| tIse devadattA nAma duhiyA / samosariyassa tattheva dha[ra]NajakkhAhiTThie puDhavivaDeMsagujjANe sAmissa goyamo ujjhiyagaM va viNaDijjamANimitthiyamegaM daTThaNA''gao sAmi bhaNai - 'bhagavaM ! kA sA nArI ?' sAmI bhaNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse suppaiThThapure mahaseNo rAyA / tassa devIsahassapahANA dhAriNI nAma devii|
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ [134] tIse cottIsavAsasayAU sIhaseNo nAma putto / so ya suTTha vallaho tti mAyA-piUhiM pariNAvio sammA*(sAmA)devIpamuhANi paMca bhajjAsayANi / karAvio ya bhajjAsaMkhapA[sA] yapariveDhio majjhe pA[sA] yvddeNso| taMmi so tAhi samaM lalaMto kayAi mae mahaseNo rAyA jAo / satto ya sammAdevIe na sesabhajjAo bhuMjai / tammAyaro ya macchariyAo maMteMti - 'pecchai(ha), imAe paribhaviyAo Ne dhuuyaao| tA tahA vavasAmo jahA esA marai' / taM ca maMtayaMtAo nAuM kaha vi sammAdevI pabhIyA paviTThA kovagihaM / pucchiyA ya nibbaMdheNa raNNA bhaNai - 'visAipaogeNa evamevaM maMteMtIo savakkimAyaro maM mArissaMti' / rannA vi 'mA bhAhi, tahA karissaM jahA te khemaM hoi'tti vottuM niyapurisehiM nagarabAhiM guttaduvAro karAvio mahaMto pAsAo / nimaMtAviyAo ya sesadevImAyAo / saharisaM pauttA(pattA)o / puppha-vattha-taMbolAiNA sammANiuM taMpi(mi) pAsAe davAviyAvAsAo, nirUviyamahANasiehiM bhuMjAviyAo paramarasoIe, pAiyAo majjaM, geya-mahU(naTTa?)-pekkhaNayakkhittacittAo jAva ciTuMti tAva vivittapurisehiM sahA''gaMtuM rannA pihiyaduvAro pajjAlAvio so pAsAo / paTTA(mayA?)o ya kaluNaM vilavaMtIo sesadevImAUo / kAuM cemaM mahApAvaM sIhaseNo chaTThapuDhavineraio bAvIsasAgarovamAU hoUNiha rohIDae nayare dattasatthavAhassa kaNhasirIbhajjAe jAyA asIivAsAU devadattA nAma dhIyA / sA ya rUvAisayasaMpannA jovvaNatthA bahudAsIsahiyA niyapAsAovari kaNayamayageMdueNa ramaMtI jAva ciTThai tAvA''savAhaNiyAniggaeNa vesamaNadattarannA tappaesAgaeNa daTuM pucchiyA niyapurisA - 'kassesA dhIyA ?' [kahiyaM] tehiM / tao rAulAgaeNa rannA sA varAviyA pUsanaMdinimittaM / dattasatthavAho vi sabahumANaM paDivajjittA sohaNadiNe suhisayaNasameo devadattaM purao kAuM gao rAyaMtiyaM / rannA vi kaociyakicceNaM mahAvibhUIe pariNAvio pUsanaMdI / devadattAe saha visayasuhamaNuhavaMto kayAi mae vesamaNadatte rAyA jAo / so ya suTU mAubhatto tti niccaM pAyavaDio ja(jA)va sirIe na kAlociyaM NhANanevatthAlaMkAra-bhoyaNAI [kayaM] tAva'ppaNo vi [na karei] / daTuM ca taM tucchattaNao devadattA 'jai sirI mArijjai to maM ceva rAyA mannaI'tti ciMtittu kayAi sejjAvirahiyaM(virahiyasejjaM?) nibbharasuttaM pecchittu sirideviM, disAloyaM kuNaMtI gayA rasoiharaM / kAuM ca tattha'ggivanno lohamayakusao saMDAsaeNA''[NittA] NicchUDho tIse avANe / teNa ya mahAveyaNakkaMtAe siridevIe souM karAlArasiyaM dhAviyA dAsI / pecchaMtI ya sA turiyamavakkamaMtaM devadattaM jAva pahuttA tAva mayA siridevI / taM daTuM ca tahAvihANaM(vihaM) 'hA hA ! aho akajjaM !'ti dhAhAveMtI gayA pUsanaMdisamIve / sAhio devadattAvuttaMto / souM ca mAumaraNamaimohilo tti mucchio pUsanaMdI / khaNaMtareNa ya laddhaceyaNNeNa sirIdevIe mayakiccaM kAuM devadattAe rudruNa teNa sA vajjhA ANattA jahA tae diTThA' / ] [goyamo bhaNai - 'sAmi! io sA kahi hohI?' sAmI bhaNai - 'asIivAsAuyA sA rayaNappabhAe puDhavIe uvavajjittA vahassaidatto vva bhamiyasaMsArA gaMgapure nayare haMso sAuNiyamArio tattheva nayare seTThiputto sohammadevo ya houM mahAvideha]vAse sijjhihI / jahA ajja(aMjU) / taM jahA - vaddhamANapure vijayamitto nAma rAyA / tahA dhaNadevo nAma satthavAho / tassa piyaMgubhajjAe aMjU nAma dhIyA / samosariyassa ya tattheva mANibhaddajakkhanivAse vijayavaddhamANujjANe sAmissa goyamo bhikkhaTThA chaTThapAraNae [paviTTho] vijayamittarAyassa asogavaNiyaMtieNaM nIlagavatthaniyatthaM * vipAkasUtre | + 'virahiyasayaNijjasi' iti zrIvipAkasUtre //
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ [135] aTThicammAvasesaM kaluNavilAvaM itthimegaM pecchittu tahevA''gao bhaNai - 'bhagavaM ! kA sA nArI ?' sAmI bhaNai - 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse [iMdapure Nayare] iMdadatto rAyA / tahA paMcatIsasayAU puhavisirI nAma gaNiyA / sA ya nissUgA kaTThillA kAmaNakAriNI bahuM jaNaM bahuhA viDaMbaMtI chaTThapuDhavineraio hoUNiha vaDDamANapure dhaNadattasatthavAhassa piyaMgubhajjAe jAyA navaivAsAU aMjU nAma dhIyA / tIse ya devadatta vva daTuM varAvittA ya pariNIyAe vijayarAeNa kayAi jAyaM joNIsUlaM / tao ugghosAviyaM rannA - 'jo paguNamaMjudevi kuNai tassa jaMmaggiyaM demi' / na ya keNai sakkiyA pauNIkAuM / tao tahA jAyA jahA tae diTThA' / goyamo bhaNai - 'sAmi ! io sA kahiM hohI ?' sAmI bhaNai - 'devadatta vva bhamittu saMsAraM savvaobhahe nagare maUro sAuNiehi mArio tattheva seTThiputto sohammagadevo ya houM mahAvidehe sijjhihii| jahA subAhU / taM jahA - hatthisIse nayare addI(dI)NasattU nAma rAyA / tassa sahassaMteurappahANA dhAriNI nAma devI / tIse sIhasumiNasUio subAhU nAma putto / so ya mahabbalo vva ammA-piUhiM pariNAvio puSphacUlApamuhapaMcadevIsayasahio suhaMsuheNa ciTThai / samosariyaM ca tattheva IsANadisAe kayavaNamAlajakkhanivAse pupphakaraMDujjANe mahAvIraM soUNA''gao / vaMdittA ya suyadhammo sAvao houM jAva gao saTThANaM tAva goyamo bhaNai - 'bhagavaM ! ko purA''sI imo subAhU ?' sAmI bhaNai - 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse hatthiNAure sumuho nAma bhaMDasAlio, so ya tattheva paMcahiM samaNasaehiM saha samosariyANaM dhammadhosasUrINaM sudattaM nAma sIsaM mAseNaM khametaM bhikkhaTThAe paviTuM dadrumuTThio viuleNaM bhattapANeNaM bhattIe jAva paDilAbhei tAva pAubbhUyANi paMca divvANi / taM jahA - addhaterasakoDippamANA vasuhArA vuTThA 1, paMcavannapupphapayaro nivaDio 2, celukkhevo kao 3, devaduMdubhininAo vitthario 4, savvattha ghuTuM cA'hodANamaho dANaM' 5 ti / mi(sala)hijjato ya bahuso jaNeNa sumuho kAlaM kAUNiha hatthisIse jiya(adINa)satturanno dhAriNIdevIe jAo subAhU nAma putto' / evaM ca sAhiyasubAhuvuttaMto sAmI vihario tatto desaMtare / subAhU ya bahuso posahasAlAe posahaM kuNaMto kayAi vihiovavAsatigo posahio majjharatte ciMtai - 'sAmI iha samosarissai tA'haM samaNo hohaM' / nAuM cemaM taccittaM samosario puNo tattha sAmI / pavvaittA ya tadaMtie vihiNA subAhU paDhiUNekkArasaMgANi vihiuM ca bahuvarisANi tavovisesaM mAsaM kayANasaNo kAlagao / __ tao goyamo bhaNai - 'sAmi ! io subAhU kahaM hohI ?' sAmI bhaNai - 'saMpayaM sohammadevo jAo, cuo pavvaittA saNaMkumAradevo / evaM baMbhaloya-mahAsukkANayAraNa-savvaTThasiddhadevo vi houM mahAvidehavAse sijjhissai'tti ||ch| caMdAiya tti gayaM // iya caMdAi vva jayA(jIvA?) sakammanaDAvaeNa bhavaraMgo(ge) naccAvijjati jahA seyaNao naMdiseNo tti / seyaNaya-naMdiseNakahA bhaNNai -
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ [136] maaaaaaaaaam aggahAro nAma gAmo / tattha somo nAma baMbhaNo / so ya jannavADae niyadAsaM rakkhavAlayaM niruuvei| dAso vi so baMbhaNaM bhaNai - 'jai jAguvvariyamAhAraM mama desi to rakkhAmi' / someNa taheva paDivanne so dAso tamAhArasesaM sAhUNA''gayANaM dei / taMnimittaM ca devAuyaM nibaMdhittA mariUNa gao devaloyaM / tao cuo iheva jaMbuddIve bhArahe vAse rAyagihe nayare seNiyassa ranno dhAriNI devIe naMdiseNo nAma putto jAo / somabaMbhaNo vi tao mariuM hiMDiyasaMsAro magahAdesAsanne gayaM vijhe aTTajjhANamayaM [pecchiuM?1 tAvasajIvajA yA]e jAissarahatthiNIe saMbhao gabbhe / tassa ya piyA jUhAhivaI bhogalaMpaDattaNao savve vi hatthiNo mArittA hatthiNImajjhagao ekkallo bhoge bhuMjato ciTThai / tahA aNNe vi hatthiNINaM jAe jAe kalabhe mArei / so ya savvAo vi hatthiNIo appaNo purao ceva dhArei / etthaMtaraMmi ya sA gumviNI hasthiNigA gabbhaM rakkhiukAmA kavaDeNa khoDAyaMtI dUraM pacchao Agacchai / tArisaM ca niccaM daTThaNa jUhAhivaI taM nA''yareNa akkheDei / evaM ca sA annayA kayAi taNapUliyaM sIse kAUNa tAvasANaM pAesu paDiyA / tao tehiM 'saraNAgayA esA varAi'tti nAUNa tatthevA''same dhariyA caraMtI ciTThai / pasUyA ya samae mayagalaM sayalalakkhaNovaveyaM sA puttaM / taM ca tatthevA''same dharittA khoDayaMtI ceva viccakucceNaM milai jUhAhivaiNo / jahA ya teNa na najjai tahA puttassA''gaMtuM thaNaM(NNaM) dei / tattha ya tAvasakumArA puSphajAio [siMcaMti] jahA, [tahA] so [vi] ciMdullago gaMgAo pANiyamANiUNa suMDAdaMDeNa pupphajAio siMcai / tao tagguNANurUvaM tassa tAvasehiM kayaM seyaNao tti nAmaM / puvvasaMgaiyadevayAkayasaMnijjho ya so seyaNago jovvaNattho saMto viNAsittA piyaraM sayaM jUhAhivaI jAo / ciMtiyaM(u) ca - 'mA mama mAya vva annA vi hatthiNI etthA''gaMtuM viyAu'tti bhaMjei taM tAvasAsamaM / tao saMkuddhA tAvasA 'kahameso dAso kayagghaNo damiyavvo ?'tti maMtittA gayA seNiyarAyasagAsaM, kahio ya tassa tehiM seyaNago gaMdhahatthI / rannA vi taggahaNatthaM niuttA vinnupurisA / tehiM vi gaMtuM vijhe tahA vikkheriyA sarasamoyagA jahA tesu palakkhe(palaTTo ?) seyaNao samAgao visamaM / tao vi payatteNa nitiUNA''NIo rAyagihaM / samappio seNiyassa / teNA'vi AlANakhaM[bhe baddho so| eeNaM muiya]te(ce?)iyA ya te tAvasA niccaM tassa samIvamAgaMtuM bhaNaMti - 'bho seyaNaya ! kattha sA te saMpayaM gayA duItayA jIe bhaggo amhaM Asamo ?' souM cemaM 'aho ! eehiM ahaM baMdhAvio'tti jANittA kuvio seyaNago / toDiyaM(u) ca baMdhaNANi bhaMjiyAlANakhaMbho mArittA te tAvase puNo paviTTho vijhe / nAuM cemaM puNo vi taggahaNujjao jAo jAva rAyA tAva devayAe hiyatthaM bhaNio seyaNao jahA - 'seyaNaya ! seNiyassa raNNo vAhaNeNa hoyavvaM ti [baMdhi]yaM tae jammaMtare kammaM / tavvaseNa ya so balA vi tumaM vAhissai / tA sayaM ceva gacchasu khaMbhaTThANaM jeNa savvakarINaM pahANo hosi' / parivvA(pariaTTA?)vio cevaM devayAe seyaNao valiUNA''gao nagaraM / Thio khaMbhaTThANe / daTuM ce logeNa niveiyaM seNiyassa / teNA'vi 'nUNaM devayAhiTThio eso, annahA kahaM sayamevA''gao ?'tti hariseNa seyaNao ThAvio ptttthtthii| ___io ya naMdiseNo gahiyakalAkalAvo jovvaNummatto vivAhi[jjaMto] bahurAyakannayAhiM saha, bhoge bhuMjato ciTThai / pecchaMtassa ya taM bahuso seyaNayassa vimarisaNeNa samuppannaM vibhaMganANaM / teNa ya jANato somabhavAivattavvayaM, jayA ya khaMdhamAruhai naMdiseNo tayA tayA vimao hoi /
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ [137] etthaMtaraMmi tattheva samosario mahAvIro / samAgao vaMdaNatthaM seNio rAyA naMdiseNo ya / tao laddhAvasareNa [naMdiseNeNa ammA-piyaramApucchiUNa gahiyA dikkhA / paDhiekkArasaMgo niyasIsaparivArio ya viharai / annayA] viharaMto niyasIsagaM kammadosao bhaggapavvajjApariNAmaM nAUNa dhammathirIkaraNatthaM puNo vi rAyagihe samosariyassa bhagavao mahAvIrassaM'tie ghettUNA''gao / tao naMdiseNamAgayaM jANittA tassa jaNaNI dhavalanevatthadharAhiM haMsIhiM va tassa bhajjAhiM parivAriyA samA[gayA / so ya tAo] paDhamajovvaNAo [pecchiUNa] pucchai parivAraM - 'kassemAo suMdarIo ?' tehiM bhaNiyaM - 'eyassa tuha guruNo naMdiseNassa bhajjAo eyAo' / tao 'aho ! aha maha gurU jai erisIo laDahaMgaNAo mottUNa cArittamaNupAlei tA kimahamasaMtIo patthemi'tti puNo vi saMjAyasuhapariNAmo daDhadhammo ya jAo / __kayAi ca gIyattho naMdiseNamuNI egallavihArapaDimApaDivajjaNatthamujjao gimhe mahAraNNamegaM volittu patto himAlayaM nAma giriM / tannitaMbeNa ya vahamANagaMgAtIraTThie suddhasilAyale kAussaggattho sUrAbhimuhamAyAvei / jayA ya koi tatthA''gaMtugo bhattapANaM dejjA tayA pArei / evaM ca pasiddhigao naMdiseNo puliMdAIhiM paramabhattIe vaMdittu sayayaM sevijjai / io ya tasse kareMtassa nA'idUre gaMgAjalapakkhAlijjamANapAgAraM vappiNaM nAma nagaraM / tammi ya viyakkhaNAe tiloyasuMdarIe dhUyAe vivAhe payaTTAviyamavAriyasattudANaM / sAhiyaM ca tIse naMdiseNANuTThANAvajjiyajaNeNa jahA - 'atthi iha ego mahAmuNI tavateeNa dedippamANo / tassa jai dANaM dAuM keNai vavaeseNa tIrai to mahAphalaM hojjA' / souM cemamummAhiyA tiloyasuMdarI tadA ranno rannavAsatthe dhaNa(mma?)yare saddAvittA bhaNai - 'tahA kareha jahA so mahAmuNI tumhaM vAsaNesu bhikkhattha[mAgacchejja I] gaMtuM dhammatthIhiM ya tahA vinnatto naMdiseNo jahA kAraNA pavannacitto bhikkhatthamAgaMtuM vAsaNesu khollaDayassegassa duvAradese dhammalAbhaM dei / tiloyasuMdarI vi sAmaggi kAUNa tatthANegayamAgayA guNasuMdarIe hattheNa bhattapANaM davAviukAmA naMdiseNassovaTThiyA purao / ramaNIyarUvaM ca taM guNasuMdariM daTuM kammadoseNa Isi saMjAyANurAgo naMdiseNo lakkhiUNa bhaNio tiloyasuMdarIe - 'maharisi ! na dhammalAbheNa amhaM kajjaM, kiMtu dammalAbheNa' / souM cema'maNaho(mahaNo?)'haM niddhaNacaMgo kahamuvahasijjAmi'tti phuriyAbhimANeNa khollaDayanevAyataNaM kaDDittu pakkhittamuTuM gayaNe / taM ca tassA''mosahiladdhIo jaccakaMcaNamayaM hoUNa jattha nivaDiyaM tIe purao tattha devayAniggao(Nuggahao?) jAyaM mahAkAyaM kaNagakkhalaM ti nimittaM nivesiyaM jaNeNa kaNagakhalaM nAma paTTaNaM / tao paDilAhio vvA(ya?) sissANa siddhisikkhAe gao naMdiseNo / ___'taM ca kaNagakhalaM giNhAmi'tti vavasiyA jAva tiloyasuMdarI tAva jAo koillayarAsI / tao ciMtai - 'nUNameyaM na taM mahArisiM viNA ghettuM tIrai / tA tahA karemi jahA so tAvaso hoi' / tao puNo vi annadiNe bhikkhatthaM naMdiseNa[ssA]''gayassa sAlaMkAraM guNasuMdariM purao kAUNa tiloyasuMdarI bhaNai - 'bhagavaM ! jappabhiI tumamaNAe maNoramo diTTho tappabhiI aNaNNamaNA cattavisayasuhA esa ciTThai / tA tuhANubhAvao ceva saMpatteNA'NeNa kaNayakhaleNaM samamiNaM mANesu me maNoramaM dhIyaM' / souM cemamaNuratto vi naMdiseNo paDhamasiMgArajaNiyalajjAsavakkAe vva va(vi?)muhIkao niggaMtumaNo pAesuH viTThiUNaM vinnatto tiloyasuMdarIe jahA - 'sAmi ! na pavattA(pavacca) nUNamesA marissai varAI / na ya niddao vi bAliyAvahamicchai, ji(kiM) puNa tumhArisA mahArisiNo ? tA me gurunihoraeNa paDicchasu bAliyamimaM' /
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ [138] ___ evaM covasaggijjamANo tahAbhaviyavvayAe caliyacitto naMdiseNo rajoharaNAivesaM maMjUsAgayaM kAUNa guNasuMdarIe saha bhoge bhuMjiuM pavatto / avi ya - bhAviyamaI vi tavasosio vi vinnAyavisayadoso vi / kammavaseNaM calio, merusariccho vi niyamAo // niyamai 'dasa dasA'haM, paidiyahaM jai na jiNavaramayaMmi / bohemi tao'vassaM, visaM va visae pariharAmi' // kuvvaMto ya tahacciya, vIrajiNassaM'tie visajjei / ghettukAmo carittaM, seso(saM) puNa sAvayaM kuNai // khINe ya bhogakamme, visae mottuM puNo vi pavvaio / kAuM ca tavaM vaccai, diyaloyaM naMdiseNo tti ||ch|| naMdiseNo tti gayaM ||ch| ___khohio ya jahA visaehiM naMdiseNo tahA bAlakIlAe aimuttakumAro tti [aimuttakumAra kahA. bhaNNai - teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM polAsapure vijao nAma rAyA / sirI se devI / sA sumiNe sIhaM daTuM rAiNo kahei / teNA'vi AiTuM jahA - 'suyaNu ! purisasIho te putto bhavissai' / tao sA tayaNaMtaramevA''vannasattA jAyA / kameNaM navaNhaM mAsANaM sAiregANaM puttaM pasUyA / ekkArasame ya divase aimutto tti nAmaM kayaM / annayA ya so aimuttakumAro UNaTThavAso kayAlaMkAro bahudAsI-dAsaparivArio rAyamaggaTThio kIlamANo ciTThai / io ya tattha vIrasAmI samosaDho / tassa sIso goyamo nAma bhikkhaTThAe paviTTho taM ceva rAyamaggaM saMpatto / tae NaM so aimuttadArao bhagavaM goyamaM ejjamANaM pAsittA haTThatuTTho sattaTThapayAiM aNugacchittu vaMdittA evaM vayAsI - 'ke tubbhe devANuppiyA !? kimatthaM vA hiMjahA(hiMDaha?) evaM ?' tae NaM goyamo aimuttaM vayaM vayAsI - 'amhe NaM devANuppiyA ! samaNaniggaMthAyariyA[Na] samaNA baMbhayAriNo polAsapure bhikkhaTThA visiTakulAiM hiMDAmo' / tae NaM so aimutto goyamaM evaM vayAsI - 'ahaM tumhANaM bhikkhaM davAvemi' / tao goyamahatthaMguliM niyahattheNa ghettuM jeNeva sae gehe teNeva uvAgacchittA sayaM giha[ma]Nupavesei / tae NaM sA sirIdevI goyamaM aimutteNa saddhi ejjamANaM pAsittA haTTatuTThA sattaTupayAI aNugacchittA vaMdittA viuleNa asaNa-pANeNa paDilAbhittA visajjei / / ___tao aimutto [goyamaM evaM vayAsI - 'kattha vasaha tubbhe devANuppiyA !?' tAhe] goyamo evaM vayAsI - 'devANuppiyA ! jattha mama dhammAyarie mahAvIre samosaDhe ciTThai tattha bAhiM vasahio vasAmo' / tao vijayassa rannassa gihAo bAhiM nikkhamittA goyamo sAmi pajjuvAsai / tae NaM so aimuttakumAro sayAo gihAo niggaMtUNa jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai / vaMdittA ya dhammaM soccA evaM vayAsI - 'bhagavaM ! jAva ammApiyaro ApucchAmi tAva tubbhaMtie pavvaissAmi' / bhagavayA bhaNiyaM - 'ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha karehi' / tae NaM so aimuttakumAro jeNeva
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ [139] ammApiyaro teNeva uvAgacchittA evaM vayAsI - 'icchAmi NaM tubbhehiM abbhaNuNNAo mahAvIrassa aMtie pavvaittAe' / tao ammApiyaro vArijjamANamavi pavvajjAkayanicchayaM aimuttakumAraM mahAvibhUIe ghettUNa jeNeva mahAvIro teNeva uvAgaMtuM vaMdittA evaM bhaNai - 'esa NaM aimuttakumAro bhavio bhIo jammaNamaraNANaM devANappiyANaM aMtie icchai pavvaiuM / tA tujjha sIsabhikkhaM amhe payacchAmo / paDicchaMtu devANuppiyA ! sIsabhikkhaM' / tao bhagavaM 'juttaM'tti vottuM taM evaM vayAsI - 'ahAsuhaM devANuppiyA chaMdeNaM pavvayAhi' / tae NaM so aimutto uttarapuratthimAe disAe gaMtuM AbharaNAINi muyai, sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei / bhagavaM vaMdittA pavvayai / ekkArasaaMgAI ahijjai / _ annayA aimutto mahAvuTThIe jAyAe kakkhAe sapaDiggahaM raoharaNaM ghettUNa bAlasahAvattaNao kIlAnimittaM bAhiM vaccai / tao *vAyaM vahamANaM pAsittA maTTiyAe pAliM baMdhittA nAvio vva paDiggahameva nAvamudayaMmi kAUNa pavAhemANo abhiramai / taM ca therA ramamANaM daTThaNA''gaMtuM mahAvIramApucchaMti - 'bhagavaM ! aimuttakumAro kaIhiM bhavaggahaNehiM sijjhissai ?' tao bhagavaM vayAsI - 'ajjo ! imeNaM ceva bhavaggahaNeNaM sijjhihii / taM mA tubbhe ajjo ! aimuttakumArasamaNaM bAlasahAvagaM vi abAlaM hIleha paribhavaha / kiMtu jahAsattIe bhattapANa-viNayAIhiM paDijAgaraha' / __ tao te therA bhagavayA mahAvIreNevaM vuttA samANA aimuttaM bhattIe paDiyaggaMti / tao bahUNi vAsANi paripAlittA vivihaM kAUNa tavokammaM saMpattakevalo siddho aimuttakumAro tti ||ch| aimuttakumAro tti gayaM ||ch| kiM ca aimuttayakumAro vva sayaM dikkhio sIso sAmiNo dhaNo jassa taNao cilAiputto tti cilAiputtakahA bhaNNai - khiipaiTThie nayare jannadevo nAma baMbhaNo paMDiyamANI jiNadhammaM khisai / so ya vAe painnAe guruvArieNA'vi cellaeNa uggAhiUNa parAjiNittA pavvAvio / pacchA devayAcoiyassa sabbhAvasAraM cittaMmi sAhudhammo pariNao / navaraM duguMchaM na muMcai / sayaNijjA ya tassovasaMtA / bhajjA puNa nehaM na chaDDei / dinnaM ca parivvAyagovaeseNaM vasIkaraNatthaM tIe tassa kammaNaM / jaNNadevo vi kammaNeNA'pariNaeNa mao devaloge devo jAo / sA vi tannivveeNa pavvaiyA aNAloiyA ceva kAlaM kAUNa devaloe uvavannA / __jaNNadevajIvo vi tao caiUNa rAyagihe nayare dhaNasatthavAho, tassa cilAiyA ceDI, tIse putto uvavanno / nAmaM se kayaM cilAiputto tti / iyarI vi tasseva dhaNassa paMcaNhaM puttANamuvari bhaddAe bhAriyAe suMsumA nAma dhIyA jAyA / tIse ya so cilAiputto bAlahAro kao / so ya taM joNippaese puNo puNo chivaMto daTThaNa dhaNeNa nIsArio gehAo / gao sIhaguhaM nAma palliM / tattha ya coraseNAvaI mao / [tao] so ceva nimittaM sotta(sohittu) coraseNAvaI paiTThio / suMsumA ya vaDDiyA rUvAiguNehiM kalAkalAveNa ya jovvaNaM ca pattA / annayA cilAo core bhaNai - 'rAyagihe dhaNo nAma satthavAho / tassa suMsumA [kumA]riyA / * vAyaM = jalaM /
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ [140] tahiM vaccAmo / dhaNaM tubbhaM, suMsumA mamaM / tao payaTTA te savve vi pattA dhaNassa gehaM / osovaNi dAuM aigayA nAmaM sAhittA musiumAraddhA gharasAraM / dhaNo ya saha puttehiM avasario / cilAiputto vi gahiyasuMsumo corehiM sahio tao palAo / tao dhaNeNa nagarArakkhiA saddAviUNa 'mama dhUyaM niyatteha / savvaM dhaNaM 'ti bhaNiyA / tao saputto ghaNo kuDhiehiM samaM piTThao laggo / tao corA bhaggA / logo dhaNaM gahAya niyato / dhaNo ya saha puttehiM cilAiputtassa maggao laggo / aha AsannabhUe ya dhaNe 'esA mA bhavau dhaNassa vitti ciMtiya nAsiumasakkaMtIe suMsumAe sIsaM tU gao cilAo / dhaNo vi vimaNa - dummaNo ghettUNa tassa dehaM paDiniyatto nayarAbhimuhaM / paDio ya chuhA- pivAsAparigao ya bahusAvayasaMkulAe aDavIe / jAo ya majjhaNhasamao / tao suTu parissaMteNa 'aho kerisI visamA kajjapariNai ? 'tti ciMtittA bhaNiyA dhaNeNa niyaputtA 'bho bho ! 'haM jarAjajjariyadeho kAleNaM ceva kavalio ciTThAmi / natthi ya ettha nittharaNovAo anno ko'pi saMpayaM / tA maM ceva viNAsittA tubhe uvabhuMjaha / pacchA ya nagaraM saMpattA dANAiNA pAyacchitteNa suddhi karejjaha / annA savvesu pi ettheva maesa kulakkhao bhavissai' / tao jeTThaputto bhai 'amha tubbhe ArAhaNIyA / celukkayA ee lahubhAyAro pAlaNIyA / tA savve vi maM viNAsiUNovabhuMjaha' / evaM bIo vi, taio vi / tao cauttho bhaNai - 'gurU tubbhe pUyaNijjA / celukko ya eso lahubhAyA ciMtaNijjo / tA maM cevovajIveha' / tao paMcamo bhaNai 'gurU tubbhe sammANaNIyA / tA maM viNAsiUNA''hAreha' / nAuM cemaM savvesi pi samasuhadukkhattaNaM dhaNo bhai 'jai evaM tA idameva suMsumAsarIraM vigayappANaM paDiyaM maTTiyAsamamuvabhuMjAmo' / paDivajjiuM cemaM savvehiM vi rAga - dosarahiehiM taM ceva bhakkhiyaM tehi / 1 -- - tao saputteNa dhaNeNa rAyagihaM patteNa kayaM suMsumAparaloyakiccaM / tao jeTThaputtaM kuTuMbe ThavittA mahAvIraMtie pavvaiUNa [ ahIyAI e ] kkArasaMgAIM, bahUNi ya vAsANi tavaM kAuM dhaNo sodhamme ukkosaThiio devo jAo ti // so vi cilAo khaMdharAroviyasuMsumAsIso gahiyakaravAlo payaTTo dakkhiNadisAhuttaM / diTTho ya ekko sAhU kAussaggaTThio bhaNio ya'NeNa - 'saMkheveNa mama dhammaM sAhasu aNNahA tujjha vi sIsaM chiMdAmi' / nANovaogeNa ya 'saMbujjhissaitti jANiUNa bhaNiyaM muNiNA 'uvasama-vivega-saMvara'tti / [tao so muNI uppaio / cilAo vi tiNNi eyAI payAI jhAyamANo] jAva Thio tAva lohiyagaMdhAgayAo kIDiyAo taddehaM khAiumAraddhAo / tAhiM ca so cAlaNi vva kao tahA vi na calio jhANAo / evaM ca aDDhAiehiM [divasehiM] samAhittho ceva cilAiputto kAlaM kAUNa devalogaM gao ti ||ch|| cilAi to tti gayaM ||ch / -- saMbuddho ya cilAiputto vva nigghiNakammaM pi kAumajjuNamAli tti ajjuNamAlikahA bhaNNai - rAyagi nare ajjuNao nAma mAlAyAro parivasai / tassa bhajjA baMdhumaI vA khaMdasirI vA nAma / atthi ya rAyagihassa nagarassa bahiyA moggarapANI nAma jakkho ajjuNagassa kuladevayA / so ya tassA''rAme vaccaMtANa magge ceva ciTTha | annayA khaMdasirI bhattaM tassa bhattArassa leuM gayA valiyA ya pupphAiM ghettuM gharaM gacchai / sA moggara
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ [141] pANigharaTTiyAe dullaliyagoTThIe chahiM jaNehiM diTThA / te bhati 'esA ajjuNagassa bhajjA surUvA, tA geNhAmo eyaM' / tao tesiM (tIse ?) sahiyA chA'vi jaNA tassa jakkhassa purao bhoge bhuMjaMti / so ya mAlAgAro niccakAlaM eva pupphehiM jakkhamaccei / taM ca tavvelAe jakkhaccaNanimittamAgacchaMtaM daNa te bhaNiyA - 'eso mAlAyAro Agacchai / tA tubbhe mae (maM) kiM visajjissaha ?' / tehiM nAyaM 'eyAe piyaM / tao bhaNiyaM 'mAlAgAraM baMdhissAmo' / saMpattaM ca taM te baMdhiUNA'vahoDaeNa jakkhassa purao tasseva pecchamANassa bhAriyaM bhuMjaMti / sA ya tassa bhattArassa mohuppAyagAI itthIsaddAI karei / - - - pacchA so mAlAgAro ciMtei " eyaM ahaM jakkhaM niccakAlaM pavarapupphehiM accemi, tahA ahameyassa purao evaM viggovijjAmi / tamhA natthettha koi moggarapANI jakkho / [tAhe so jakkho ] aNukaMpAe paviTTho tassa sarIraM / toDiyA [ iM baMdhaNAraM ] / tao ghettuM palasahassamayaM lohamoggaramuddhAio te chappi purise samahile mArei / tahaTThiyAveso ya niccamitthIsattame chappurise ghAei / rAyagihalogo vi na tAva niggacchai jAva na viNAsiyA satta jaNA / - kayAi ya viharamANo samosario rAyagihaMmi mahAvIro / tavvaMdaNatthaM ca paDhamameva niggao sudarasaNo nAma seTThI / taM ca daTTumajjuNago kuvio [ pahAvio ] mAraNatthaM / seTThI vi kayaniyamo Thio maggaMmi kAussaggeNa / taMmi ya dhammapahAvao pahAviu (pahariu ? ) masakkaMto pAsesu paribbhamaMtamajjuNagaM mottUNa gahiyamoggaro palANo jakkho | paDio ajjuNago / laddhaceyaNNo ya khaNeNuTThio seTThi bhaNai - 'kattha gacchasi ?' [ seTThI bhaNai 'mahAvIrasAmi vaMdiuM gacchAmi / '] so seTThi bhaNai 'tae ceva sahA'hamavi vaccAmi / tao do vi gayA sAmisamIvaM, vaMdiUNuvavidvANa ya sAhiyA visayaniMdApahANA desaNA / taM ca soumajjuNago saMbuddho pavvaio / bhikkhaM hiMDato rAyagihalogeNa - 'eso so sayaNajaNaviNAsago 'tti bahuvihamakkosijjaMto vi kammakhavaNatthaM sammaM sahai / kAleNa ya saMpattakevalo siddho tti ||cha / ajjuNago tti gayaM // cha - - saMbujjhio NaM sappurisasaMgeNa ajjuNago vva AviTTho vi, kiM puNa jo viNIo jahA pupphamAlo tti pupphamAlakA bhaNNai - -- 1 magahAvisae gobbaragAme sAlo nAma kuTuMbio / tassa bhaddA nAma bhajjA / tesiM pupphamAlo nAma putto / so ya laTThabuddhI pucchai mAyA-piuNo 'ko dhammo ?' tehiM bhaNiyaM 'do ceva devayAo, mAyA piyA ya jIvalogaMmi / tattha vi piyA visiTTo, jassA [ ''Ne] vaTTae mAyA // tA tesiM ciya niccaM, viNao kIrai jamesa dhammo tti / soumimaM so sammaM, taM kiccaM kAumADhatto // - kayAi tesiM gharamAgao gAmaThakkuro / taMmi ya piyaraM [savvAyareNa] viNayaparaM daddhuM 'aho ! eesiM pi eso devo'tti bhAveMto pupphamAlo ThakkuramArAhei / tao Thakkarassa vi pujjaM pahuM, pahussa vi pujjaM mahattamaM, mahattamassa vi pujjaM rAyagimi seNiyarAyamArAhei / kayAi ya samosario tattha mahAvIro / niggaMtuM ca mahiDDIe vaMdio seNiyarAeNa / taM ca daTThUNa pupphamAlo bhai 'bhagavaM! tumhamahamolaggaM karissAmi' / sAmI bhaNai 'bhadda ! pavvayANaM (pavvaieNaM?) ceva ho[i] [kaya] molaggaM tae [tti] mannAmi' / tao dhammadesaNaM soUNa saMbuddho pavvaio pupphamAlo tti || pupphamAlo tti gayaM ||ch -
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ [142] views womamiwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww ko vA pupphamAlo vva kulINo na samuvaesaM paDicchejja jahA mehakumAro tti mehakumArakahA bhaNNai - rAyagihe nayare seNio rAyA / tassa dhAriNI devI / tIe ya sejjAgayAe diTTho kayAi seyagaiMdasumiNao / sAhio ranno / teNA'vi saddiUNa sAhio sumiNapADhagANaM / tehiM vi samAiTThA pahANaputtuppattI / tIse ya dhAriNIe gabbhadANakAlovari tihaM mAsANaM punnANaM akAlamehesu dohalo jaao| tao sA devI taMmi apUramANe dubbalA jAyA / daTThaNa taM tahAvihamaMgapaDiyArigAe niveiyaM seNiyassa / gao tIe pAse / pucchiyA ya saMtI tusiNIyA ciTThai / puNo pucchiyAe sAhio dohalo / tassuvAyaM ca ajANato abhayaM pucchai / teNa bhaNiyA - "nibbhaMtA acchaha / saMpADemi ahaM' / gao posahasAlAe / dabbhasaMthAraThio puvvasaMgaiyassa devassa kae aTThamabhattaM karei / tao Agao devo bhaNai - 'kiM karemi ?' abhao bhaNai - 'me mAUe akAle mehadohalayaM pUreha' / tahA kAuM gao devo / tao devI navaNhaM mAsANaM aTThamANa ya rAiMdiyANaM punnANaM pasUyA dArayaM / nAmaM ca se kayaM mehakumAro tti / vaDDio dehovacaeNa kalAkalAveNa y| annayA sAmI samosaDho / niggao seNio puttaparivAro / kayA bhagavayA saMsAraveraggajaNaNI dhammadesaNA / saMbuddho mehakumAro / jAo sAvao / kAlaMtareNa ya ammA-piyaraM ApucchittA gahiyA bhagavao pAyamUle dikkhA / tao taMmi ceva divase samaNehiM gujArie(guNAriha?)jeTThANukkameNa sejjAsaMthAraesu dijjamANesu mehassa duvAradese saMthArao jAo / tao samaNA rAIe viyAle uccAra-pAsavaNa-vAyaNapucchaNAikajjehiM niggacchaMtA AgacchaMtA ya mehe(haM) hatthe pAe sIse ya saMghaTuMti / tao teNa savvarAIe khaNamavi acchINi na me(na nimI)liyANi / ciMtiyaM ca'NeNaM kammodayao - 'jayA'haM gihavAse hoto tayA samaNA AyareNa goravaM kareMtA / ehi na kareMti / [tA] ApucchittA mahAvIraM agAraM gacchAmi' / tao pahAe gae(gao) bhagavao vaMdao / uvaviThTho tayAsanne / tao bhaNio bhagavayA mehakumAro - 'te jAgaramANassa Asi evaMviho'bhippAo ?' so bhaNai - 'evaM' / bhagavayA bhaNiyaM - 'aNucio so tumhArisANaM mahAsattANaM / jao io tumaM tacce bhave jaMbuddIve bhArahe vAse veyaDDapAyamUle jUhasahassAhivaI vaNacarakayanAmago sumeruppaho nAma gaiMdo / tattha ya annayA kayAi uNhAlae davasaMpalitte varNami tumaM bhIo bahUhiM hatthIhiM hatthiNIhi ya samaM palAo jarAjajjariyadeho kiha(laM)to mahaMtaM saraM appodayaM paMkabahulaM aticcheNa(atittheNa ?) pa(pi?)vAsio tti paviTTho ya aMtarA paMkakhutto na jalaM patto / tisio ya puNo vi kAyaM ukkhiviuM kamA daDhayaraM khutto daTuM gaeNegeNaM ciranIsArieNaM puvvaveraM sumaraMteNaM tikkhehi daMtehiM viddho tArisaM ca durahiyAsaM veyaNaM satta rAiMdiyANi ahiyAsittA vIsuttaravAsasayaM AuyaM pAlittA aTTajjhANeNa mao saMto tattheva bhArahavAse viMjhagiripAyamUle uppanno gaMdhahatthittAe / tao ummukkabAlabhAvo jovvaNaM patto vaNacarakayanAmo meruppaho caudaMto gaMdhahatthI sattasayajUhAhivaI jAo / tao annayA tumaM gimhakAle vaNadumapalittesu vaNesu jahA puvvaM tahA bahUhiM kalabhiyAhiM saMparivuDo palAo / ciMtiyaM ca tae - 'kahiM mae eriso aggisaMbhamo diTThapuvvo' / tao suteNa(suddheNa?) bhAveNaM jAI sriyaa| tao tIe [pahAve]Na tae paDhamapAuse gaMgAe adUre bahUhiM etthi-hatthiNI[hiM] taNa-kaTTha-vallI-khANu-rukkhAiyaM savvaM gahAya egate egavittA mahaMtaM egaM thaMDilaM karAviyaM / puNo varisAyAlae taheva bIyaM thaMDilaM karAviyaM /
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ [143] [varisAyAlaMte, ya taiyaM thaMDilaM karAviyaM / ] tao tumaM gimhakAle taheva palittesu vaNesu bahUhiM hatthirUvehiM parivuDo palAyamANo patto paDhamaM maMDalaM / tattha ya anne bahave sIha-vaggha - virUya-cittagAIyA puvvapaviTThA niraMtaraM ciTTheti / tao tumaM bIyaM maMDalaM gao / taM pi taheva aNukaMpAe mottuM taiyaM maMDalaM gao saparivAro ciTThasi / tattha vi tae kaMDUyaNatthaM pAe ukkhitte sasao taMmi ThANe paviTTho diTTho / tao sattANukaMpAe so pAo tae heTThA na mukko / tIe ya jIvANukaMpAe maNussAuyaM nibaddhaM / parittIkao saMsAro / jAva eso vaNadavo aDDAijjehiM rAIdiehiM vaNaM jhAmittA uvasaMto tAva te siMhAIyA aggibhayavippamukkA o mahAmaMDalAo nikkhaMtA / tumaM pi me ( ma ? ) hAjinnadeho kilaMto 'vaNaM nissarissAmi'tti ciMtiUNa sahasA pasAriyapAo calio dhasa tti dharaNIyale savvaMgehiM nivaDio / tao durahiyAsasigAlAibhakkhaNaveyaNaM tinni rAiMdiyAiM ahiyAsittA egaM vAsasayaM AuM pAlittA kAlaM kiccA dhAriNIe devIe kucchisi puttattAe unno | tA tae tirieNa vi hoUNaM aNukaMpAe pAo nikkhittA tattheva paDisAhario / saMpayaM puNa saMpattavivegeNa visesao saguNasamaNANaM hatthasaMghaTTaNAI sammaM ahiyAseuM jutaM' / tao emaTThe soccA puvvajAI sarittA ANaMdaMsupattanayaNo samaNaM bhagavaMtaM payAhiNIkAuM vaMdai / tao micchAdukkaDaM dADaM 'acchimettaM mottuM annattha savvAvayavesu vi saMghaTTijjaMto na maNadukkaDaM kAhaM' ti abhiggahaM geNhiya pavvajjaM kAuM vijayavimANe uvavanno / tao cuo mahAvidehe sijjhissaiti ||ch | mehakumAro tti gayaM ||ch / mehakumAramanne pAyachaDDala(lli ) yatti chaDalliyAkahA bhaNNa desassegassa paccaMtagAme jiNadAso nAma sAvago parivasai / teNa niyadhIyAe vivAho ADhatto / tattha vi kaha vi sAhavo saMpattA / tao piuNA bhaNiyA sA dhIyA 'putte ! niyapagaraNe sayaM ceva sAhuNo paDilAhehi' / tao sA kayAlaMkArA sAhUNa nippaDikammasarIrattaNao pAseeNa samAgayadugaMdhANa ciMtei 'aho ! sohaNo jiNadhammo, paraM phAsueNaM ceva pANieNaM sAhavo NhAyaMtA tA ko doso hoMto ?' tao sA taM duccitiyaM aNAloittA ceva kAlaM kAUNa rAyagihe gaNiyAe poTTe uvavannA / sA ya gabbhatthA ceva tIe araI jaNaMtI bahUhiM gabbhapADaNehiM pADiyA vi baliyAuyattaNao na paDiyA / tao sA samae jAyA samANI egaMmi vaNe dAsIe hattheNa chaDDAviyA vesAe / ucchalio ya tattha tIe so puvvaduccitiyanimitto bhagaMdha - -- io ya seNio teNeva paeseNa mahAvIravaMdaNatthaM niggacchai / tassa ya khaMdhAvAro tIe gaMdhamasahamANo uppaNa gaMtumADhatto / tao rannA bhaNiyaM * 'kimeyaM ?' parivAro bhaNai 'egAe bAliyAe duggaMdheNa savvaM vaNameyamabhibhaviyaM' / tao soumevaM cojjieNaM rannA gaMtuM sA diTThA bAliyA ciMtiyaM ca - 'eseva bhagavao samIve paDhamaM pucchA mae kAyavvA' / tao gaMtUNa bhagavaMtasamIvaM vaMdittA pucchai rAyA bAliyA - vRttaMtaM / sAmiNA vi sAhio tIse duccitaNAIo puvvajammavaiyaro / tao rannA bhaNiyaM 'kahamesA taM kammaM khoDissai ?' sAmI bhaNai - 'khoDiyaM ceva taM saMpayaM kammaM / sA ya jovvaNatthA aTTha saMvaccharANi jAva tuha ceva aggamahisI bhavissai' / rannA bhaNiyaM 'ko paccao ?' sAmI bhaNai 'jA tae saha ramamANI paTThIe samAruhiUNa tumaM jiNittA vAhissai taM jANejjasu' / tao vaMdittA gao seNio / -- -- -
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ [144] sA ya bAligA taMmi ceva samae vigayagaMdhA samANi tappaesAgayAe egAe AbhIrIe ghettUNa niyagharaM nIyA / kayachaDDilliyAnAmigA ya pAliyA jovvaNatthA jAyA / tao kattiyapunnimAe koUhaladasaNatthaM mAUe saha samAgayA rAyagihaM / io ya seNio abhayakumArasahio jattha sA chaDDilliyA ciTThai tattheva pacchannamAgaMtuM komuIpecchaNayaM pecchiumADhatto / tao tIe chaDDilliyAe sukumAraMgapharisaNeNaM jAyANurAgo niyanAmaMkiyaM mudaM vatthaMte baMdhittA abhayakumArassa kahei / tao abhayakumAreNa 'tahA karemi jahA labbhai'tti vottuM savvapAsesu pecchaya[jaNa]ssa havvA(kkA)viyA pAikkacerI / tao ekkekkaM mANusaM paloiUNa nIsArijjai / diTThA ya tIe nivviyappAe nIsaraMtIe vatthaMte gaMThibaddhA muddiyA / tao subuddhittaNao gahiyaparamattheNA'bhayakumAreNa 'cori'tti kAUNa dharAviyA chaDDalliyA / nIyA rAulaM / pariNIyA seNieNa / jAyA aggamahisI / annayA ghoDiyAkheDDeNa ramamANo jitto vi devIhiM lajjaMtIhiM piTThae vatthaM dAUNa vAhijjai / chaDDilliyAe puNa niyadAe samAgae sayaM cevA''ruhijjaMto sumariyavIravayaNo hasiumADhatto / tIe bhaNiyaM - 'sAmi ! kiM hasiyaM ?' rAyA bhaNai - 'na kiMci' / tao nibbaMdhapucchieNa rannA kahio mhaaviirvuttNto| taM ca soUNa saMbuddhA mahAvIraMtie nikkhaMtA chaDDilliya tti ||ch| chaDDilliya tti gayaM ||ch| vasIkayA ya chaDDilliya vva abhayakumArabuddhIe seNieNa mAyaMgavijja tti mAyaMgavijjAkahA bhaNNai rAyagihe nagare seNio rAyA / tassa sayalaMteurapahANA cellaNA nAma devI / tIe kayAi bhaNio rAyA - 'mama kIlAnimittaM savvou[ya]ArAmasamiddhaM egakhaMbhaM pAsAyaM karAvesu' / rAiNA vi samAiTTho abhayakumAro / teNA'vi sammaM nirUviUNa taMnimittaM varNami paTThavio vaDDaI / teNA'vi vaNe bhamaMteNa diTTho thaMbhanimittaM savvalakkhaNasaMpunno rukkho / kaovavAseNa ya vaDDaiNA gaMdha-puSpha-dhUva-balipuvvayaM ahivAsiyaMmi rukkhe uddarisiyaM abhayassa rukkhavAsiNA vaMtareNa - 'mA rukkhe chiMdAvehi / ahoratteNa egakhaMbhaM pAsAyaM savvouyaM ca ArAmaM savvapupphajAiuvaveyaM karemi' / tao ANAvio vaDDaio / deveNa vi nivvattiyANi donni vi / evaM ca tANa jIvalogasuhamaNubhavaMtANa samaikkaMto koi kAlo / aNNayA tattheva vijjAsiddhamAyaMgassa bhajjAe aMbayaphalesu jAe(o) dohalao, asaMpattIe ya dubbaladehAe nibbaMdhapucchiyAe siTTho mAyaMgassa / teNA'vi akAlattaNao annatthA'labhamANeNa surakayaseNiyArAme pAgArabahiTThieNoNAmaNIvijjAe nAmiUNa aMbagasAhAo gahiyaM phalaM / tao puNo vi unnAmaNIvijjAe saMThaviyAo saTThANe / pahAyami ya niveiyamujjANapAlehiM seNiyassa jahA - 'deva ! na paviTThassa [niggayassa] vA ciNhANi payANi vA kassa vi dIsaMti paraM vutto Agamo dIsai' / tao 'jasserisI amANusA sattI tassa na kiMci akaraNijjANuTThANamatthi'tti ciMtiteNa rannA bhaNio abhao - 'jhatti lahasu coraM jai jIvieNa kajjaM' / so vi 'mahApasAo'tti bhaNaMto gavesiuM pavatto ArAmujjANa-deva-kulAIsu / volINANi kaivayavAsarANi, na ya divo coro / annadiyahami naDehiM loyANaM pecchaNayadarisaNatthaM kayAe sAmaggIe paDhamameva gaMtUNovavidveNa abhayakumAreNa bhaNiyaM - 'bho bho ! jAvA''gacchai naccaNI tAvekkamakkhANayaM suNeha' / logo bhaNai - 'sAheha' / tao kahiumADhatto -
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ [145] Amavas 'vasaMtapure nayare punnaseTThiNo dariddassa vaDakumArI duhiyA / sA ya varatthiNI kAmadevapUyAnimittamArAme coriyA[e] kusumAiM ucciNaMtI gahiyA mAlAgAreNaM / tIe bhaNiyaM - 'mA maM kumAri viNAsesu / mae sarisAo natthi te dhUyA-bhagiNI-bhAgiNijjAo ?' / teNa bhaNiyaM - 'jai uvvUDhamettA bhattuNA aparibhuttA mama samIvamAgacchasi tA te mokkho, na annahA' / 'evaM'ti paDivajjiUNA''gayA niyayabhavaNe / saMpanna(tta)varA ya pasatthadivase pariNIyA sA / etthaMtaraMmi atthamio diNo / ucchalio tamo / uggao miyaMko / esA vi pattA vAsaharaM / sAhiUNa ya vuttaMtaM tAe bhaNio bhattAro - 'mae mAlAyArassa vayaNaM paDivannaM, jahA - 'pariNIyamettAe mama sagAse AgaMtavvaM' / taM ca karemi tae paTTaviyA' / tao 'saccapainnA esa'tti mannamANeNa paTThaviyA paiNA / paMthe ya vaccaMtI savvAlaMkArabhUsiyA diTThA takkarahiM / sabbhAve ya kahie 'AgacchaMtiM musissAmo'tti mukkA / puNo accaMtachuhieNa diTThA rakkhaseNa / sabbhAve ya kahie teNA'vi mukkA / tao pattA ArAme / diTThA mAlieNa / bhaNiyaM ca NAe - 'esA sA ahamAgayA' / tao 'saccapainnA mahAsaI ya esa'tti bhAteNa pAesu nivaDiUNa mukkA mAlAgAreNa / pattA rakkhasasamIvaM / kahio mAlAyAravuttaMto / tao 'mahANubhAvA esA jA mAlAgAreNa sayamAgayA mukkatti ciMtiteNa pAesu paDiUNa paTThaviyA rakkhaseNa / pattA takkarasamIvaM / sabbhAve ya nisue mukkA corehiM pi pattA paisamIvaM / kahio savvo vi vuttaMto / tao tIe saha visayasuhamaNuhavaMtassa volINA rayaNI / kayaM gosakiccaM / uggae ya diNayare saguNa tti paloiyA sA ceva paDhamaM paiNA / bhaNiyaM ca - 'chaMdaTThiyaM surUvaM, samasuha-dukkhaM aNiggayarahassaM / dhannA suttaviuddhA, mittaM mahilaM ca pecchaMti' // evaM ca jogga tti kayA sA teNa savvassasAmiNI' / 'tA kaheha bho ! tesiM majhe keNa dukkaraM kayaM ?' tao IsAluehiM pipattA(pisuNittA?) bhaNiyaM - 'paiNA, jeNa jIviyAo vi vallahA navavahuyA [ratti]velAe parapurisasamIvaM paTTaviyA / pANeNa bhaNiyaM - 'takkarehiM dukkaraM kayaM, jehiM tIe velAe sasuvannA mukkA' / chuhAluehiM bhaNiyaM - 'rakkhaseNa dukkaraM kayaM, jeNa accaMtachuhieNa vi na bhakkhiyA' / pAradAriehi bhaNiyaM - 'mAlAgAreNa dukkaraM kayaM' / [tao 'mAyaMgo ceva aMbayacoro'tti jANiya gahio abhaeNa so, pucchio ya - 'kahaM tae phalaM gahiyaM ?' teNa bhaNiyaM - 'vijjAe' / tao raNNo sayAse uvaNIo / ] bhaNio teNa mAyaMgo - 'jai paraM vijjaM desi to mokkho na annahA' / 'evaM'ti paDivanne sIhAsaNaThio seNio paDhiumADhatto / na ya ThAi vijjA / tao ruTeNa tajjio rAiNA mAyaMgo / abhaeNa bhaNiyaM - 'tAya ! na aNAyareNa vijjAbhAgI hojjA / jahA tumhehiM ceva vijjAharo'tti vijjAharakahA bhaNNai - ___ rAyagihe nayare guNasilae ceie mahAvIro samosario / tattha ya bahave surAsura-siddha-vijjAharA dhammasavaNanimittaM samAgayA / tao dhammakahAvasANe tersi niyaniyaThANesu vaccaMtANaM vijjAharassegassA'NAyaraparAvattaNeNa gayaNagAmiNIe vijjAe visariyamegamakkharaM / tao hINavijjattaNao addhamaggaTThio AgAseNuppaio vi puNo puNo bhUmIe nivaDai /
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ [146] io ya seNio rAyA sAbhayakumAro teNaMteNA''gacchaMto tamupphiTTanipphiDaM karemANaM daTTaNa ciMtai - 'bhagavao samIve mae paDhamameva'sseva purisassa pucchA kAyavvA' / tao saMpatto mahAvIraMtie vaMdittA bhaNai - 'bhagavaM ! kiM so puriso tahA taDaphaDei ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'seNiya ! aNAyarao hINatakkhatA (hINakkharA) tassA''gAsagAmiNI vijjA jAyA / tao soumevamabhayakumAro koDDeNa gao tassa samIvaM / bhaNai - 'mamA''gAsagAmiNIe vijjAe jai siddhiM desi tA ahaM te naTThamakkharaM lahemi / paraM tIe majjhAo payamegaM mama kahiyavvaM / tao vijjAhareNa taheva kae abhayakumAreNa payANusArimaittaNao pUriyA tassA''gAsagAmiNI vijjA kahiyA ya / tao so saMpunnavijjo tIe vijjAe abhayakumArassa sAmannasiddhi dAUNa gao niyaTThANaM ti ||ch| vijjAharo tti gayaM ||ch| ___'tA [uvagiNhasu] tuma pi vijjAharo vva vijjatthI mA aNAyareNa vijjaM, jaM sumaNasi ThAi vijjaa| tA sIhAsaNe nivesiya mAyaMgamimaM sayaM tu bhUmiTThio purao geNhasu vijjaM jeNesA caDai sahasa'tti / teNa vi taheva kae caDiyA vijjA / visajjio jAi mAyaMgo niyaM ThANaM ||ch| gayaM ca mAyaMgavijja tti ||ch| bahumannio ya mAyaMgavijja vva savinayaM seNieNa dhanno tti // dhannakahA bhaNNai - kAyaMdIe nayarIe jiyasattU rAyA / tahA suTTha samiddhA bhaddA nAma satthavAhiNI / tIse dhanno nAma putto / so ya tIe battIsaNhamibbhakaNNagANamegadivaseNa gAhio hatthaM / tAhiM saha suhaMsuheNa lalaMto ciTThai / io ya tattheva samosario vIrasAmI / taM ca nAuM dhanno bhattIe pAehiM gao / vaMdittA nisuyadhammo saMjAyapariNAmo sAmi bhaNai - 'bhagavaM ! jAva'mmagamApucchAmi tAva tubbhaMtie pavvaissaM' / sAmI bhaNai - 'nivvigghamevaM kuNasu' / tao gao gihaM dhanno bhadaM bhaNai - 'ammo ajja mae nisuo sAmisamIve dhammo pariNao ya' / bhaddA bhaNai - 'putta ! dhanno kayattho tumaM jeNa suo dhammo savvahio(saccavio) ya' / evaM ca duttivAraM jANAviyA vi imaM ceva jaMpaMtI bhaddA bhaNiyA dhanneNa - 'ammo pavvaDaumicchAmi' / souM cemamasayapavvaM suyamoheNaM mucchiyA bhaddA / khaNaMtareNa ya laddhaceyaNA milANamuhI ruyaMtI bhaNai - 'vaccha ! mamA'Iva pio putto gurumaNorahehiM patto tti nA'haM te khaNaM pi viogaM sahiuM samatthA / tA bhuMjAhi tAva bhoe jAvA'haM jIvAmi / pacchA sAmisamIve pavvaijjAsu' / dhanno bhaNai - 'saccameyaM ammo jaM tae bhaNiyaM, kiMtu tuha najjai vijjulayAcaMcale jIvie ko vi puvi pacchA vA viNassai ? tA pavvaissAmi' / bhaddA bhaNai - 'vaccha ! meliyAo tuhANurUvAo mae kaha vi imAo bhajjAo / tA bhuMjAhi eyAhiM saha tAva bhoe / pacchA pavvaijjasu' / dhanno bhaNai - 'saccameyamammo / kiMtu nissArA mANussagA kAmabhogA, jalabubbuovame jIvie na najjai keNa vi pavvi pacchA vA caiyavvaM / tA pavvaissAmi' / bhaddA bhaNai - 'vaccha ! piuparaMparAgayA paurA imA te kaNaya-rayaNAisaMpayA jA visasijjaMtI .tuha purao sattamavaMse vi na niTThihii / tA deMto kuNaMto ya jahociyakiccaM mANehi imaM tAva / pacchA'NuhUyakallANo pavvaijjAsu' / dhanno bhaNai - 'saccameyamammo, kiMtu cora-aggi-rAyAisAhiyA bahupaccavAyA saMpayA / ko jANai calajIvie kayAi caiyavvA / tA pavvaissAmi' / bhaddA bhaNai - 'putta ! aIva dukkarA pvvjjaa| tumaM puNo suhocio taM kAumasamattho / tA bhuMjAhi tAva bhoge / [pacchA] pavvaijjAsu' / dhanno bhaNai - 'saccameyamammo / kiMtu
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ [147] kAyarajaNuddhosakArae dukkare vi kajje kA dhIrANaM gaNaNA ? tA pavvaissAmi' / evaM ca bhaNiya-paDibhaNiehiM pavvajjAkayanicchayaM dhanaM nAUNA'NicchaMtI vi bhaddA gaMtuM rAyaMtiyaM vinnavei, jahA - 'deva. ! me suo dhanno pavvaiumicchai / taM tassA'NujANau devo hatthi-cAmarAIe rAyAlaMkAre' / jiyasattU bhaNai - "ciTTha tumamahaM ciya dhannassa nikkhamaNamahimaM vihissAmi / ___ tao sAyaraM saddAvittA rannA dhaNNo sayaM sacojjaM karAviyamajjaNa-nevatthAlaMkAro hatthavaramArUDho chatteNovari tADieNaM, vItijjaMto camarehi, mahAtUrehiM nIo samosaraNaM / samappio ya saviNayaM bhaddAe, jahA - 'bhagavaM ! mae tumhaM piyaputteNesA kayA paDilAhaNa'tti / . tao sAmiNA pavvAvio vihiNA dhanno paDhamamevA'bhiggahaM giNhai - 'jAvajjIvaM mae chaTuM chadruNa pAriyavvaM'ti / kAuM taheva tavaM dhanno suddhabhattapANeNaM ceva pAreMto aTThi-cammAvasesIhUo paDhiekkArasaMgo sAmiNA saha samosario rAyagihe / tattha ya rAo sAmi bhaNai - 'bhagavaM ! tumhaM sIsANaM majhe ko saMpayaM mahAdukkarakArao ?' sAmI bhaNai - 'dhanno' / rAyA bhaNai - 'kahaM ?' sAmiNA vi sAhiyAe tavvattavvayAe suTTa ummAhio seNio gaMtuM jaTThANatthadhannaM vaMdittA sabahumANaM bhaNai - 'sacco cciya tuma dhanno jo paramesareNa vi tavovisesaM kuNaMto salAhijjasi' / __ souM cemaM majjhattho ceva dhanno kayAi majjharatte - 'aho ! 'haM jAva samattho tAvA'NasaNaM pavvajjAmi' tti ciMtittA pabhAe sAhiyaciMtio aNunnAo sAmiNA bahusamaNehiM sahA''ruhittu girivare mAsaddhakayANasaNo pAliyanavamAsasaddhapavvajjo ya kaalgo| . tao sesa samaNA dhannassovagaraNaM ghettUNA''gayA sAmiNo niveeMti / taM ca daTuM goyamo bhaNai - 'sAmi ! io dhanno [kaha] hohI ?' sAmI bhaNai - 'saMpayaM tAva tettIsasAgarovamAU savvavasiddhivimANe devo jAo / tao cuo mahAvidehe vAse sukuluppanno houM sijjhissai'tti ||ch| dhanno tti gayaM ||ch| suhI ya dhannAo viseseNa Asi sAlibhaddo tti // sAlibhaddakahA bhaNNai - magahAvisae sAliggAme samucchinnavaMsA annANaM kuDuMbiNINaM kammaM karemANA dhannA nAma mahelA parivasai / tIse putto aTThavariso saMgamao nAma vacche parirakkhai / so ya kayAi govAlayANaM sayAsAo 'kallaM khIri(rI) paccihii' tti soUNA''gao bhaNai - 'mamamammo ! khIri raMdhejjasu' / souM cemaM taMdulAirahiyA ruyaMtI dhannA pucchiyA miliyapADivesiNIhiM - "kiM ruyasi ?' sA bhaNai - 'maMdapunnA'haM na samatthA suyassa khIrasiddhi(saddhaM?) pi pUreuM / tAhiM vi sakaruNAhiM - 'mA ruvasu / savvamamhe melissAmo'tti vottuM kAhiM vi taMdulA kAhiM vi duddhamannAhiM ghayamavarAhiM gulamappiyaM pauraM dhannAe / tIe vi saharisaM khIMri raMdhiUNa ghayAisaMjuyapAyasassa bhariuM bhANaM samappiyaM saMgamassa / etthaMtaraMmi ya so dArago mAsapajjaMtapAraNayapaviTuM goyaracariyAe sAhuM pecchiya phullaloyaNo rahasubbhijjamANabahalapulaiyaMgo taM pAyasaM deumADhatto / sAhuNA ya visujjhamANesu kaMTagesu tassa A~guvaM subhaM pecchiya 'na ya aMtarAyadoso'tti dhariyaM se bhAyaNaM / dAUNa ya pavaDDamANeNa pariNAmaNaM vaMdiya [ciMtai] 'ajja me saphalo jammo jaM mahesiNA ahaM aNuggahio' / tao sesapAyasaM pakAmaM bhuMjiya * AkUtam /
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ susiNiddhamAhAramajIramANo paMcattamuvagao / tao bha(ta)ddANapabhAvao rAyagihe nagare gobhaddo nAma seTTho, bhaddA se bhAriyA, tIe aNegamaNorahasahi gabbhattAe uvavanno / diTTho ya tIe rayaNIe mahallaMtamaNoharo kalamasAlivaNasamUhao niveio ya / satthapADhagehiM bhaNiyaM 'aipahANo te putto bhavissai' / kAlakkameNa ya tahAvihe ceva sAlivaNe dohalaM mANiya pasUyA / jAyassa ya dohalANurUvaM paiTThAviyaM se nAmaM sAlibhaddoti / - kAlakkameNa ya saMpattajovvaNo pahANakuluppannAo rUva - jovvaNa - kalA - kosallajuttAo battIsaM ibbhadhUyAo sabhavaNaThio ceva patthaNApuvvaM pariNAvio / piyA ya sakulakkamAgayaM sAvagadhammaM pAliya vemANisu uvavaNNo / tattha vi puttapunnANubhAvAgarisio paidiNaM vicittavatthamallarayaNAlaMkArAiyaM savahUyassa saMpADei / evaM ca niruvame bhoge bhuMjamANo ciTThai / mAyA ya se sayalakaraNijjaM [kare ] i / [148] annayA ya rAiNo seNiyassa AgaMtUNa vaNiehiM kaMbalarayaNANi uvaNIyANi / aghANi rAiNA paDisehiyANi / pacchA tehiM bhaddAghare neUNa vikkIyANi / tao cellaNAe devIe kaMbalarayaNatthaM kirakireMtIe rannA ANAviya te purisA pucchiyA bhaNaMti - 'gahiyANi sAlibhaddajaNaNIe savvANi / tattha ya pesiyA ehiM purisehiM bhaNiyaM jahA 'deva ! takkhaNaM ceva bhaddAe tANi kaMbalarayaNANi phAliUNaM vahuyANaM pAyalUhaNagANi dinnANi / bhaNiyaM ca NAe " jai purANagehiM kajjaM to pesemi" / evaM ca soUNa gADhayaraM ruTThA cellaNA 'ekkaM pi kiM maMnimittaM na tIrae ghettuM ?' | - -- vimhio ya rAyA diTThIe puNo vi purisaM pesittA bhaddaM bhaNAvei - 'paTThavehi sAlibhaddaM jeNa taM pecchAmi' / gaMtuM cA''gao kahei rAiNo puriso jahA 'tassa mAyA vinnavei, na kayAi sAlibhaddeNa caMdAiccA vi niraMtararayaNacchAyApagAsiya bhavaNovari diTThA / na ya gharAo bAhiM niggao / tA jai amhaM rAyA gharAgamaNeNa ekkaM pi karei pasAyaM tA aNuggaihiyA homo' / evaM ca suNiya paDivannaM rAiNA / jANAviyaM bhaddA / tAe vi kahAviyaM raNNo 'jai evaM tA deveNa paDikkhiyavvaM jAvA'haM sAmaggaM karAvemi' / tao suTTu samiddhattaNao tIe rAula - niyagharaMtarAlamaggesu karAviyA haTTasohA / obhAvA(laMbA?)viyaM gihaduvAre toraNaM / rayAvio gehaMmi ramaNIo ulloo / vitthinnadesabhAge puyagittasAviyANi (mottiyasotthiyANi rayAviyANi) vivihANi / tao saddAvio rAyA / - - so vi a(sa)vimhayaM pecchaMto sAlibhaddagihaM [samAgao / ] gihAgayassa kao jahocio sapariyaNassa uvayAro / bhaNiyaM rAiNA 'pecchAmo sAlibhaddaM' / niveiyaM ca sAlibhaddassa mAUe 'tujjha ghare rAyA Agao ciTThai' / teNa bhaNiyaM 'aMba ! tubbhe ceva tassa agghaM jANeha' / tIe bhaNiyaM 'putta ! [na eyaM ] bhaMDaM, kiMtu jo tujjha sAmio so gihamAgao' / souM cevamassuyapuvvaM 'mamA'vi kiM koI anno sAmio ?'tti ciMtaMto veraggaM gao 'ahavA kiM cojjaM ? jao juttamevamamhArisANaM visayapaMkakhuttANaM moharAyavasavattINaM, [tahA] muNiNo ceva kayatthA havaMti 'tti bhAvayaMto viraiyavicittarayaNasoho accharagaNaparivuDo vva deviMdo avainno pAsAyatalAo / rAiNA vi ainehagabbhiNaM pulaiyabahumANapurassaraM nivesio niyaucchaMge / sAlibhaddassa vi aNuciya (aNaNubhUya ? ) masuigaMdha agghAyaNeNaM samucchalie acchijaladae bhaNiyaM bhaddAe 'deva ! visajjijjau sAlibhaddo / aNaNubhUyapuvvaM eeNa mANusapuppha-gaMdhAi - sevaNaM' / o visajjio rAiNA ArUDho taM devapAsAyaM / -
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ [149] tao bhaddAe bhaNiyaM - 'deva ! kao amhagihAgamaNeNa pasAo / tahA vi saparivAreNa sArIraThiIe pasAo kIrau' / soumeyaM bhaNiyaM rAiNo amacceNa - 'bhaddA ! tujjha paNayabhaMgo na hoi tahA AgamaNeNa ceva savvaM mae paDivanaM' / tAhe aivIsatthayAe niyabhavaNujjANakIlAo vi ahiyayaraM kIlio rAyA abbhaMgAvio bhaddAe / uvvaTTio sugaMdhiuvvaTTaNeNa / tao cittajaMtapaogehiM saMvArijjamANajaladhArApavAhesu majjaMtassa ranno ruppa-suvanna-maNimayavAvIsu aisaMbhameNa kaha vi nivaDiyaM muddArayaNaM / tao taralatAraM nirUvayaMtassa sAmiNo bhaddAe bhaNiyA ceDI - 'halA ! annattha vAvIe udayaM saMcArehi' / tahA karatIe tao diTuM tattha rAiNA vivihamaNiniyararaiyaM cAmIyara[ra]jatuNamettapaDibaddhaM AbharaNamaNegavihanimmallaM sAlibhaddassa / tammajjhanivaDiyaM muddArayaNaM na rehae ahiyaM / daTTaNesivilie vi hu pucchai - "kiM ettha eyaM ni[vaDiyaM?]' / kahiyaM ca pariyaNeNaM, - 'iha devo sAlibhaddabhogaMge / anna]nne paidiyahaM, ANei teNujjhiyAi ihaM' // to ciMtiuM pavatto, - "kimasajhaM punnapUriyasseha ? / devA vi kiMkarataM, pAveMti na ettha saMdeho // tao vicittavattha-gaMdha-maNi-mallAlaMkArehiM bhUsiyaM jAviUNa bhaddAe vivihamaNi-suvannaniyarehi paDipunnarAyAlaMkArehi ya sammANiUNa bhattIe visajjio rAyA / etthaMtaraMmi saMsArabhauvviggacittassa kahiyaM sAlibhaddassa kallANamitteNa, jahA - 'ajja guNa[sila]ceie samosario dhammaghosasUrI / tassa ya rAyA aMteura-pura-cAuvvejjaparigao vaMdaNavaDiyAe niggao' / tao sAlibhaddeNa mAyA bhaNiyA - 'ahaM vi ajja taM daTThamicchAmi' / tao tIe bhaNio - 'puttaya ! sAlibhadda ! tumaM pi gaccha' / tao pahANaturaehiM pahANasuvannavicittio rahavaro sajjio / tatthA''ruhiya mahAvibhUIe sapariyaNo ujjANaM gao sAlibhaddakumAro / tao rahAo oyariuM pAesu nivaDiUNuvaviTTho purao / rAyA vi seNio tatthevovaviTTho ciTThai / tao dhammaghosAyario khaMtAilakkhaNaM sAhudhammaM sAvayadhammaM ca tahA saMsArasarUvaM ca parikaheumADhatto / tao avasarapattaM sAlibhaddeNa bhaNiaM - 'bhayavaM ! keNa puNa kammaNA sukaeNaM paro nAho na havai ?' dhammaghoseNa bhaNiyaM - 'sAlibhadda ! sukayatava-caraNeNaM pANINaM jammaMtare vi paro nAho na havai' / tao sAlibhaddeNa bhaNiyaM - 'tavaM(tavacaraNaM?) tubbha pAyamUle karissAmi / kiMtu jAva mAyaraM pucchAmi / tao dhammaM souM guruM vaMdittA savve sabhavaNesu gayA / sAlibhaddeNa bhaNiyaM gaMtu bhaddAe niveiuM - 'ajja mayA asuyapuvvo dhammo suo' / tIe bhaNiyaM - 'putta ! sohaNaM kayaM' / sAlibhaddeNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA pavvajjaM gehAmi' / tao mAyAe bhaNiyaM - 'pavvajjA putta ! dukkarA / jao tattha kesuppADaNa-bhUmisayaNa-baMbhacerAINi jAvajjIvaM pAliyavvANi / tumaM ca devakaovabhogehiM viddhimuvagao' / sAlibhaddeNa [bhaNiyaM - 'suhaMsuheNa bhoe bhuMjiUNa tao vayAI pAleuM kaTThAI ca sahiuM ca asamatthA purisA kAyarA ceva / ahaM ca na tAriso' / tAhe bhaddAe] bhaNiyaM - 'jai evaM tA thova thovaM uvabhogaM pariccayAhi / mANusabhoyaNassa ya hevAyaM karehi' / sAlibhaddo vi taheva paDivajjiya battIsaNhaM tUlINaM diNe diNe ekkekkaM
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ / [150] wwwwwwwwwwwmommmmmmm AMAVAAAAAAAA tUli pariccayai / evaM divvAhAra-samAlahaNaitthIparibhoge ya pariccayai / sAlibhaddassa bhagiNI tattheva dhannanAmeNibbheNa pariNIyA / sA ya dhannassa pahANaM deMtI aMsuvAyaM krei| dhanneNa bhaNiyaM - ['*keNa tumaM dukkhAviyA rovesi ?' tIe bhaNiyaM - 'me bhAyA pavvajjaM gahIukAmo paidiNamegamegaM itthi tUliyaM ca priccei| teNA'haM rovemi' / dhanno bhaNai - 'jo evaM kuNai so tujjha bhAyA siyAlo vva bhIruo hINasatto ya'tti / tAhe tassa aNNAhiM bhajjAhiM kahiyaM sahAsaM - 'jai evaM tA nAha ! ki tumaM sayaM ceva na pavvajjaM na gahesi ?'] dhanneNa bhaNiyaM - ['maha vayagahaNe tubbhe ceva vigghabhUyA ahesi, ahuNA ya aNumayaM vayaM tubbhehiM / tA sigdhaM ceva pavvaissAmi haM ti] pecchaha' / tAhi bhaNiyaM - 'amhe hiM kheDaM kayaM / mA bhoge amhe ya pariccaya' / teNa bhaNiyaM - 'savvamaNiccaM saMsAre [itthI-dhaNAIyaM / tA avassaM caissAmi'tti] nicchiyamaI jAo / tAhiM bhaNiyaM - 'jai evaM, tA amhe vi pavvayAmo' / dhaNeNa bhaNiyaM - 'evaM hou / etthaMtaraMmi ya tattheva samosario mahAvIro / tao atthaviNiogaM kAuM mahAvibhUIe tAhi sibiyArUDho sayaNapari[vuDo satUra] ninAyaM loeNa pasaMsijjaMto nagarAo niggacchai / tao bhayavaMtaM vIraM daTuM sabhajjo sibiyAo oinno gaMtuM pAehiM paDio vinnavei - 'bhayavaM ! amhANaM dikkhAe pasAo kIrau' / tao AbharaNANi uttArittA loyaM kAUNuvaTThiyANaM tiloganAheNa dikkhA dinnA / tao sAhu-sAhuNIsamIvaM gyaao| taM ca loyAo vuttaMtaM sAlibhaddo souM ciMtai - 'ahamitarioNeNa' / tao mAyaraM rAyANaM ca Apucchiya dANaM dAuM mahAvibhUIe tUraninAeNa samakkhaM titthayarasamIve nikkhaMto / ga(ta)o rannA vaMdiuM pasaMsio jahA - 'tumaM ceva dhanno jo ceva jANiya bhoge bhottuM mokkha[suhaM ca pAveuM nigga]o' / tao dhanna-sAlibhaddA do vi bhayavayA saddhiM tavaM kuNamANA desaMdeseNa viharaMti / cittatavokammehi ya sosiyasarIrA suyasamiddhA vikkhAyakittI jAyA / kAlaMtareNa ya bhagavayA saddhiM rAyagihamAgayA / tattha ya te tilogaguruM paNamiUNa parANa(mAsakkhamaNa)pAraNae bhikkhaTThA jAva caliyA tAva sAlibhaddo bhayavayA bhaNio - 'ajja tava mAusaMtiyaM pAraNayaM bhavissai' / tao do vi dhanna-sAlibhaddamaNiNo nagare paviTThA egadisAo viharaMtA sabhavaNamAgayA na ya keNai parinnAyA AulabhAvattaNao 'bhayavayavaMdaNatthaM saparivArA gamissAmi(mo) / tattha ya dhannaM sAlibhadaM ca pecchissAmo'tti / ao aladdhabhikkhA gihAo niggayA / nagarAo ya niggacchaMtA mahiyAriyAhiM tao diTThA / tAsiM ca majjhe ekkA daTuM harisubhitaloyaNA romaMcaM[ciya]sarIrA sAlibhaddamabhivaMdiuM bhaNai - 'mama dahigahaNeNaM pasAyaM kareha' / tehiM vi uvaogaM dAuM 'sujjhai'tti gahiyaM / sA vi taM dAuM gADhamANaMdiyA / te vi dahiM ghettuM jiNaMtiyaM gayA / tao sAlibhaddo vaMdiuM pucchai - 'bhayavaM ! kahaM mama mAyAe AhAro dinno ?' tao tihuyaNaguruNA bhaNiyaM - 'jAe dahiyaM dinnaM sA bhavaMtariyA tuha mAyA / taM ca souM so vimarisaM karemANo jAIsaro jaao| ___ tao do vi taM ceva dahiM pAreuM vebhAragirikaMdare aNasaNaM kAUNa niccaladehA ThiyA / tao bhaddA sapariyaNA AgaMtuM vIraM vaMdittA pucchai - 'bhayavaM ! kattha muNI sAlibhaddo ? kiM vA amhANaM gihaM bhikkhaTThA nA''gao ?' tao sAmiNA bhaNiyaM - 'so tava gihe gaMtuM AgacchaMto puvvabhavamAyAe mAsovavAsapAraNe pArAvio saMpayaM aNasaNaM girikaMdare gaMtuM saha dhanneNa paDivanno' / * pATho'yaM truTitastriSaSTizalAkApuruSacaritAdhAreNA'nusandhattaH /
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahaM ? [151] tao bhaddA saparivArA tattheva gayA / taM vaMdittA rovamANA sapariyaNA agappagAre vilAve kare | 1 taM puttaya ! battIsaM, tUlINuvariM suvesu kahamahuNA / kharapharusovari sutto, silAyale ciTThasi akaMpo ? // taM putta ! gIyavAiya- raveNa sutto vi jo vi bujjhato / so saMpai kaha jaggasi, siyAlasaddeNa'bhaddeNaM ? // taM putta ! na vinnAo, niyagehasamAgao vi amhehiM / saMpai saMbhAsaM pi ya, na kuNasi; hA ! maMdapunnA'haM // evaM ca vilavamANA bhaddA tattheva sAlibhaddavaMdaNatthamAgaeNa seNiyarannA samaNusAsiUNa bhaNiyA 'ammo ! saMpayaM avelA bhavai tti jAmo nagaraM / tao vaMdiuM muNiNo savve paviTThA nayare / dhaNNa-sAlibhaddA vi niyayamAuyamaNupAleDaM savvasiddhe vimANe aharmiMdA aNuttaradevA jAyA / tao tettIsaM sAgarovamAiM ThiimaNupAleuM AgayA teNeva bhaveNa sijjhissaMti ||cha / sAlibhaddo tti gayaM ||ch|| gAvayAro sAlibhaddo vva [ cilAyarAya ti] cilAyarAyakahA bhaNNai sAgeyanagare sattuMjao nAma rAyA jiNadevo ya nAma sAvao vavahArI ya / so ya [raya]NANi gahAya niggao disAyattAe patto koDivarisaM nAma milecchasannivesaM / tattha ya cilAo rAyA / dinnANi ya jiNadeveNa kai vi rayaNANi jANi ya jammApuvvANi daTTu cilAo bhaNai 'aho ! kiM vucvaMti imANi ?' jiNadeveNa bhaNiyaM 'rayaNANi' / cilAo bhaNai 'kahiM havaMti ?' jiNadeveNa vi 'jai kaha vi imo saMbujjhijjai'tti bhAveMteNa bhaNiyaM 'annattha rajjaMtare' / cilAo bhaNai tattha, pecchAmi rayaNANi / navaraM tahiM bhIo taNNayararaNNo' / jiNadeveNa bhaNiyaM ' mA bIhehi / tahA kAhaM jahA so'NukUlo te hohI' / tahA vi adhIraMte cilAe jiNadeveNa pucchAvio sattuMjao / teNA'vi 'nissaMkamAgacchaha'tti bhaNAvie jiNadevo vi rAyaM ghettUNA''gao sAgeyapuraM / dhario'NeNa so sagauravaM niyAvAsiNIe / 'ahaM pi jAmi - - - 1 - - - - - samosario ya tattha sAmI / tavvaMdaNatthaM saparivAro sajaNasamUho ya mahAvibhUIe niggao sattuMjayarAyA / taM ca daTTaM cilAo jiNadevaM pucchai - 'karhi eso jAi ?' jiNadevo bhaNai - 'jAva'cchai rayaNavANiyao' / cilAo bhai 'jai evaM tA vayaM pi jAmo tattha / pecchAmo rayaNANi' / tao do vi jaNA gayA samosaraNaM / daTuM ca sAmiNo sAisaya [ raya]NANi chattattayasiMhAsaNAINi vimhio cilAo / sAmiM pucchai 'kahiM labdhaMtImANi rayaNANi ?' sAmI bhaNai 'davvarayaNANImANi nAhasAya ( na ya ) bhAvarayaNehiM viNA pAvijjaMti' / cilAo bhaNai 'jai evaM, tA me bhAvarayaNANi [ dariseha ] ' / sAmI vi eehiM (eyANi) ceva bhAvarayaNANi sAhijjaMti'tti bhaNaMto darise se rajoharaNAINi / taggahaNujjuo ya cilAyarAyA dikkhio sAmiNA / sammaM seviyasAmaNNo ya so jAo accuyakappe devo / tao cuo mahAvidehe sijjhissai jahA khaMdao tti || || cilAyarAo tti gayaM ||ch | khaMdayakahA bhaNNai -
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ [152] atthi sAvatthIe nayarIe coddasavijjApArago khaMdao nAma parivvAyago / aha tattheva mahAvIrasIso piMgalago nAma sAvao / aNNayA ya gaMtuM piMgalageNa parivvAyago pucchio khaMdago - "kiM sAsayA logajIva-siddhi-payatthA ? asAsayA vA ? keNa va maraNeNa maramANo jIvo saMsAraM vaddhArai vA chidai vA ?' evaM ca puNo puNo [pucchamANo] vi khaMdao jAhe moNamAlaMbiUNa Thio tAhe gao piMgalago saTThANaM / etyaMtare tattheva koTThagujjANe samosario sirimahAvIro tti nisuyaM khaMdageNa ciMtiyaM ca - 'tikAladarisI so bhagavaMto / jaM pucchio'haM piMgalageNa taM gaMtuM pucchAmi' / tao gahiyatidaMDAinijovagaraNo calio sAmisammuhaM / etyaMtare sAmI bhaNai - 'goyama ! pecchihisi tuma' / goyamo bhaNai - 'kaM bhaMte ?' sAmI bhaNai - 'puvvasaMgaiyaM khaMdagaparivvAyagaM' / goyamo bhaNai - 'kahiM ?' sAmI vi sAhai se jAva piMgalagavuttaMtaM tAvA''gao tattheva khaMdao / tao goyamo sasaMbhamo tassa sammuho houM bhaNai - 'khaMdaya ! sAgayaM te'| sAmI vi 'piMgalagasAvayapucchAninnayatthamAgao sitti saccavio bhaNai - 'khaMdayA ! payatthatteNaM sAsayA loyAIyA, asAsayA'tIyAipariNaIe / vaha-jalaNapavesAibAlamaraNeNaM vaDDai saMsAro / chijjai ya jiNuttapaMDiyamaraNeNaM' / sAhiuM cecaM saMkhevao bhagavayA patthaMtassa parUvio dhammavitthAro / taM ca souM saMbuddho khaMdago gao IsANadisAe / caiDaM ca tattha parivvAyagovagaraNamAgao bhaNai - 'bhagavaM ! kareha maM niysiisN'| bhagavayA vi sayameva pavvAvio khaMdago [samaNo] jAo ekkArasaMgadhArI saMvutto y| tavoviseseNa jAva Thio mAsaseso tAva sAmi pucchittu khAmaNAivihiNA gIyatthasAhUhi sahA''rUDho viulaM pavvayaM / paDivajjiya(u) ca tattha suTusilAyalovari pAyavovagamaNamaNasaNaM kAlagao khaMdagamuNI jAo accayakappe devo / gIyatthasAhavo vi taM nijjAmiUNA''gayA sAmimalaM / samappiuM ca khaMdagovagaraNaM sAhiti se samAhimaraNaM / khaMdagadevo vi tao cuo mahAvidehe sijjhihi tti // khaMdao tti gayaM ||ch|| loiyaliMgI ya khaMdaya vvA''si iMdanAgo tti iMdanAgakahA bhaNNai atthi vasaMtaure ibbhakulamegaM / taM ca kayAi mottUrNidanAganAmagaM rogiyaM dAragaM sesaM savvaM pi mArIe uccheiyaM / tao logeNa caiyaM se samaMtao bhiTTehi(luTTiyaM) gihaM / paDiyA ya taMmi suNahapavesa-niggamAI chaMdayA / tIe vi kaha kaha vi nIsario iMdanAgo / so ya daTThaNibbhasuo tti jIvAvio logeNA'NukaMpAe / paNaTTharogeNa ya ciMtiyaM jeNa - 'na vi taha bAhaMti mamaM, dAriddAINi tivvadukkhANi / niyavAsaparibhavo jaha, narayAnalavibbhamo dUraM // annadivase ya payaTTo rAyagihaM siddhatyo nAma satthavAho / teNa ya samaM calio iMdanAgo / kuNai ya satthavAho paratthasaMpADaNaM / nirUvei suhiyaduhie / paDiyaggai mahANubhAvattaNeNaM / iMdaNAgo vi avvattavesadhArI bhikkhatthaM gao satthavAhAvAse / davAvio ya se ghaya-gulasAro satthavAheNa piMDo / taM covajIviUNiMdanAgo puNo bhikkhatthamAgao taiyadivase / tao satthavAheNa 'nUNamegaMtarovavAsio eso teNa kallaM nA''gao'tti ciMtiuM davAvio susiNiddhayaro piMDo / tajjevaNeNa ya so puNo cautthadiNe / tao satthavAheNa - 'aho mahANubhAvo eso tavassi'tti bhAvasAraM paNamittA paDilAbhio vicittAhArehiM / tajjevaNeNa ya patto paMcamadiNAo / evaM ca so jAo mAsakkhamaNe / bhaNio satthavAheNa - 'jAva puraM na patto tAva mamA''vAsAo na'nnattha bhikkhaDA gaMtavvaM' / pArito ya taheviMdanAgo kameNa patto rAyagihaM /
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ [153] karAvio ya gihAsanno satthavAheNa maDho / ciTThato taMmi sIsaM muMDAviUNidanAgo niyaMsiyakAsAyavattho jAo logavikkhAo / jaNavao ya se paramabhattIe bhatta - pANa- vatthosahAIhiM uvayariumAraddho / jaddivasaM ca pArei taddiNe savvo vi logo gahiyAhAro niyagihe duvAre paDivAleMto ciTThai / giNhai ya egasseva kassai piMDaM iMdanAgo / ao sesalogajANAvaNatthaM jaggihAo so niyattai taMmi tADijjai bherI / tassaddaM ca souM niyattaMti sesalogA / evaM ca vaccaMte kAle kayAi saMpattakevalo tattheva samosario guNasilagujjANe vaddhamANasAmI / kayaM ca se devehiM samosaraNaM / vaddhAvio seNio titthayarAgamaNeNa niuttapurisehiM / samuppannahariseNa ya davAviyaM tesiM mahAdANaM / payaTTo mahAvicchaDDeNaM bhagavao vaMdaNavaDiyAe / patto samosaraNaM vaMdio aNAcikkhaNIyamANaMdasuhamaNuhavaMteNa titthayaro saha abhayAiehiM / bhagavayA vi kayA saddhammadesaNA porisiM jAva / tao uTThie bhagavaMtaMmi tappAyavIDhovavidveNaM pAraddhA goyamasAmiNA dhammadesaNA / tao so vi uTThao punnAe bIyaporisIe / parisA vi gayA niyaM ThANaM / majjhaNhasamae ya bhikkhatthaM muNiNo pavesamANA vAriyA mahAvIreNa / paTThAvio ya saMdesayaM dAuM goyamo / so vi gaMtUNidanAgaM bhaNai - 'bho ! aNegapiMDiyA ! egapiMDio daTTumicchai' / souM cemamassuyapuvvaM citiyamiMdanAgeNa 'kahamaNegapiMDio'haM jo egapiMDaM geNhAmi ? aNegapiMDiyA ee je aNegapiMDe bahugharerhito geNhaMti' / samuvasaMtakoveNa ya ciMtiyamaNeNa - 'accuvasaMtavesAyArA ee na annahA jaMpaMti / tA kimeyaM ? 'ti sammaM citeMteNa nAyaM 'nUNaM homi aNegapiMDio jo savvanayare payaNAIyaM karAvemi / ee puNa akayAkAriyavisuddhAhArabhoiNo / tA ee na aNegapiMDiyA' / bhAveMtassa ya samuppaNNaM jAisaraNaM / sumaripuvvabhavo jAo patteyabuddho mahArisI / kAlaMtareNa ya patto nevvANaM ti // iMdanAgo tti gayaM ||ch / saMbohio ya sAmiNA goyamaM pesiUNiMdanAgo vva sIhahAlio tti sIhahAliyakahA bhaNNai - - - rAga guNasilaceiyAo mahAvIreNa sIhahAliyadikkhAdANasamuTTiuTThANe(?) pesio goyamo / so vi tattha gaMtuM halaM vAhemANaM taM bhaNai 'bho ! kimatthaM halaM vAhesi ?' hAlieNa bhaNiyaM - 'nivvAhatthaM' / goyamo bhai 'tumamahaM nivvAhissAmi, kiM kilissasi ?' tao so halaM mottUNA''gao tassa samIvaM / goyameNa vi saMbohiUNa pavvAvio bhuMjAvio ya paramAhAreNa / tao haTThacitto bhaNio - 'ehi vaccAmo sAmisamIvaM' / tao 'evaM karemo 'tti vottuM goyameNa saha so hAliyasAhU tAvA''gao jAva samavasaraNamajjhattho / dUrAo ceva sAmI diTThagoyare paDio / tao sahasu tti samuppaNNa [ roso] 're geNhemaM niyakalappalayaM ti [va] ttuM mottUNa ya [ uvagaraNaM] kove [Na] saMpalANo hAlio gao niyakkhettaM / paDiggahiyaM puNo vi niyahalaM / 1 goyamo vi savilakkho samAgao bhagavaMtamUlaM / vaMdittA bhai 'bhagavaM ! kimeso tubbhehiM hAlio dikkhAvio ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'goyamA ! puvvi tiviTTuvAsudevabhave vaTTamANeNa mae eso sIho saMto viNAsio Asi / saMpayaM puNovasamakaraNassa samao tti nAUNa tumaM pesittA dikkhAvio / puvvaverANubaMdheNa ya maha daMsaNamasahaMto puNo vi palAiuM gao saTThANaM / paraM khaNamettaM pi pavvajjApariNAmasaMpattIe siddhisuhamahIruhassA'vaMjhabIyAbhAgI jAo esa sIhahAlio tti ||cha / [sIhahAlio tti gayaM // cha | ] kiMca - -
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ [154] ja cciya guNapaDivattI, savvaNNumayaMmi hoi parisuddhA / sa cciya jAyai bIyaM, vIhIe teNanAeNa // jaha rayaNapure hotA, teNa cateNatti(teNA duve tti) takkarA mittA / taruNA paTThAvaiyA(puTThAvayavA?), sAhasiyA coriyAniggayA // pattA ya talArehiM, kahaMci te baMdhiuM ca nijaMtA / vajjhatthAmaM pecchaMti, sAhuo kei maggagae / mANijjate mANuNNaehimaha ciMtiyaM ca teNeNa / 'ee muNiNo dhannA, dhammarayA na u vayaM pAvA' // iya jaNai bohivIyaM, teNo [ya] guNarAgao ni[ya]o / teNA mariuM ca taNukasAya-udAraguNeNa te do vi // kosaMbIe puttA, kameNa doNhaM vaNINamuppaNNA / laga-saganAmANo siM, puvvabhavabbhAsao mettI // aha bAhiM vacchAgayavIrajiNatthaM kae samosaraNe / suranaranAhAinne, laga-sagavaNiNo vi saMpattA // saddesaNaM ca souM, vihiyaM vIreNa aNannaharisAo / romaMciyataNU sageNa diTTho lago so vi // sahajaMgo cciya diTTho, lageNa; tatto gihAgayasageNa / bhaNio lago - 'sumittA !, tujjha va kiM me na jAo // romaMcAI bhAvo ?, jiNavayaNAyaNNaNAo; jaM do vi / savvakajjekkabhAvA, savvattha vayaMsa ! pasiddha tti ?' // bhaNiyaM lageNa - 'mittA !, evamimaM jaM mae vi saccaviyaM / tA kallaM gaMtu jiNaM, pucchissAmo', tahA ya kae / vIreNA''si kahio, muNirAyArAyakAricorabhavo / romaMcAIbhAvAbhAvanimittaM ca souM ca // jiNadhammaparo jAo, suTTha lago sijjhihI ya kAleNa / saMsArI ya sago khalu, hohI jiNadhammavimuho tti // iya teNa sIhahAliya-jIvAisu bohibIyamAiTuM / kevalaNANAisaya-nicchayao vIraNAheNa / / sammaM ca jai vi saguNaM, viguNaM vA kajjamaisaI muNai / taha vi hu NA'NaisaiNo, vavahAro tavvaseNutto // saguNami jahA vI[ya]bhayamagge jaMteNa sAmiNA kahiyA / jalapuNNapokkharitaDA-vAsiyatilagaDDito[yassa?] || nijjIvAnicchayao, ghettumaNA sAhavo vi taM vihiNA / 'vavahAreNA'kappa'tti, vottu vIreNa paDisiddhA //
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ [155] jaM na kappaM pi gheppai puTTa(TTha)-kaDAda(rA)ikAraNeNa viNA / appariNaya-aipariNaya-hiyatthiNA pariNaeNA'vi // ussaggaku(ja)Do paDhamo, avavAyaniddhaMdhaso ya bIyamuNI / ussaggavavAyasamo, taiyamuNI sesaviddhaMto(?) // siriyarunagare sutthiya-sUrI sagaNAhitaM caviukAmo / pariNayamuNikayasamao, viU sIsatigaM parikkhei // kavaDeNA'igilANo, houM saMthArae Thio sUrI / muNiNo bhaNaMti - 'bhayavaM !, kimasokkhaM tumhaddannA?' // sUrI vi bhaNai - 'na(tu?)mhe jappaDiyAraM karAviuM sakkA / taM dukkhaM suNaMtANa', 'kAhAmo' soumeyaM ca // pariNayamuNiNo neuM, rahasi visaNNattha(visaNNA?) beMti te sIse / 'sUrI na'mhaM sAhai, niyadukkhaM gaMtu tA tumhe / vallahasIsA pucchaha, jeNa na paDhaNA(?) visUrei(ha?) // pucchaMti te vi gaMtu, nibbaMdheNaM caraNalaggA // sUrI vi tesi sAhai, pihappihaM kaha vi sAbhilAso vva / 'ekkaM cosahamaha'; te, 'taha'tti vottuM gavesaMti // paDhamo ciMtai - 'varamaNasaNeNa vi jamANA vihi(he)umuciyA / na uNamavavAyasevA, sAvajjA; jaM sue bhaNiyaM // ekkeNa kayamakajja, karei tappacca[yaM] puNo anno / mAyAbahulaM paraMpara-voccheo saMjamatavANaM // [piNDaniyuktiH 185] soccA te jiyaloe, jiNavayaNaM je narA na yANaMti / soccANa vi te soccA, je nAUNaM na vi karaMti // [uvaesamAlA 260] na ya bhAvajaDaviddhaMsagamimaM suyaM suNai'to gurunimittaM / sukkAo pakkaMbachallIo ghettu so patto // Dhoiya puTTho guruNA, tassuddhiM kahe[i] niyamabhippAyaM / tatto ya nAyamappariNao tti neyo ya eyassa // (na ya eyassacio?) // bIo ciMtai - 'dhammo' veyatto ti mottumussaggaM / so pAlijjai sesaM, sattIe jaM sue bhaNiyaM // ekko vi namukkAro, jiNavaravasahassa vaddhamANassa / saMsArasAgarAo, tArei naraM va nAriM vA // [AvazyakAntargate siddhastave 3] appA jANai appA, jahaTThio appasakkhio dhammo / appA karei taM taha, jaha appasuhAvahaM hoi' // [uvaesamAlA 23]
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ [156] na ya kiriyAjaDa-dUsaga-mimaM suyaM suNai to gurunimittaM / tattaravaDio(?) mANai[ANei], sayamaMbaladdhI(challI?)o // Dhoiya puTTho guruNA, tassuddhiM cA''ha niyamabhippAyaM / tatto nAyamaipariNaiya tti na so vi eyajoggo // taio ciMtai - 'satthANussaggo pIDiyANamavavAo / do vi jiNuttA navaraM, jayaNAe; jaM sue bhaNiyaM // jaM jaha bhaNiyaM sutte, taheva jai tappAlaNA natthi / kiM kAliyANuogo, diTTho diTThipahANehiM ? // tamhA savvANunnA, savvaniseho ya pavayaNe natthi / AyaM vayaM tulijjA, lAhAkaMkhi vva vANiyao // [uvaesamAlA 392] tA(ne?)hANubhAviehiM, ekkaMbehiM gurUNamasai guNe / so sovAo jutto', vihiNA ANittu tANi lahuM // Dhoiya puTTho guruNA, tassuddhi cA''ha niyamabhippAyaM / tatto ya jANiuM pariNao tti joggo ya [eyassa?] // kahilaM ca sesapariNaya-muNINa samae nivesio guruNA / so sUripae sesA, tassA''NAvattiNo vihiNA(yA) // evaM ca paMDiyANaM, viralijjatANaM suyaviseseNaM / ko vettha guNo doso, to vavahAre'vahI(vahiyA?) hoha // viguNe puNa jaha sAhai, nA''hAkammAi kevalI kiMtu / sevayasayaM picchao satthahiyaM so vi vavahAro // taha puvvapavatto jammi, teNa jA [sa] kevalo tti no nAo / tA kuNai viNayakammaM, so tassa jamAgame bhaNiyaM // vivahAro vi hu bahubalavaM jaM chaumatthaM pi vaMdae arihA / jo hoi aNAbhinno, jANato dhammayaM eyaM // [Ava.ni.bhA. 123] jai jiNamayaM pavajjaha, tA mA vavahAra-nicchayaM muyaha / vavahAranaocchee, titthuccheo jao'vassaM // [vizeSA0 2382] kammudaya-dasaNatthA(?)ivasA jai vi dosamAvaNNo / sAvekkho taha vi jaI, nika(ccha)yao visadhAriyaro(?) // jaM cA''isai sAhai, saguNaM ti sayaM pamANamiha taM pi / nicchayanaeNa jaha sIhahAliyaM sAmi samaNaM ti // sIhahAliya tti gayaM ||ch| saviggho ya jahA dhamme sIhahAlio tahA bhogesu kayaunnago tti kayauNNakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse vijayapure nayare vijayaseNo rAyA / tassa guNamaI devI / io ya
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ [157] tattheva dhaNavajjo nAma seTThI / tassa paumasirI nAma bhajjA / tIe vasudatto nAma putto / mao ya dhaNavajjo, parikkhINavihavo / paumasirI vasudattaM bAlagaM ghettUNa gayA siriuraM nAma nayaraM / tattha ya ThiyA seTThigharamegaM karei jaNakammaM / lAio ya [vasudatto] vacchavAlago / teNa ya bAhiM hiMDamANeNa kayAi tavasusiyadeho diTTho mahAtavassI / so ya saMjAyaullAseNa vaMdio paramabhattIe / Thio ya thevaM velaM taM pajjuvAseMto / tao gao sagihaM / io ya taMmi ceva nayare jAo ko vi Usavo / sijjhai ya taMmi ghare ghare khIrI / bhuMjai ya gula-hiyAisaMjoiyaM logo khIriM / taM ca daTThaNa saMjAyasaddheNa vasudatteNa bhaNiyA mAyA - 'ammo ! mamA'vi ajja khIribhoyaNaM saMpADehi' / tao taM soUNa khIrisAmaggIrahiyA paumasirI vi roviuM pavattA / tao samAgayAo pADivesiNIo pucchaMti nibbaMdheNa - 'kimeyaM ruvvai ?' tao tIe kahie khIrittaMte kayA tAhi khIrisAmaggI / raMdhiyA ya therIe khIrI / tao pahAvittA bhoyaNatthaM baisArio vasudatto / dinnaM purao thAraM(laM) / bhariyaM khIrIe pakkhittaM ca pauraM gula-hiyaM / tao rattha(vattha?)saMvaraNatthaM paviTThA gharamajjhe therI / ___etthaMtaraMmi ya mAsovavAsio pAraNatthaM tattha samAgao so khamarisI / diTTho vasudatteNa / ciMtiyaM ca - 'aho ! [ajja] [maha]risidANeNa dhammamuvajjemi' / tao thAlamuppADiUNuTThieNa deMteNa - 'mA mAyA bhaNihI - bahuM dinnaM'ti saMkAe pakkhitto khamarisipattaMmi khIritibhAgo / tao puNo [ciMtiuM 'thovaM' ti bitiA tibhAgA diNNA / tao puNo] vi ciMtiyaM - 'jai eyassa majjhe aNNaM kiM pi aMbakhaligAi paDissai to savvaM pi viNassissai / tA bharemi pattamimaM'ti / tao pakkhittA savvA vi thAlakhIrI / ___ ettha ya paDhamaM nivibhAgadANatthamukkhittA khIrI / pacchA ya sA jahA dohiM adANabhAvehiM tibhAgIkayA tahA taddANAvajjiyaM puNNaM pi dohiM vigghehiM tibhAgodayaM hohI / tappaDhamapariNAmo ya devAujoggo tti nibaMdhai jA devAuyaM ca vasudatto tA viniggao khamarisI / tao gharamajjhAo nIsariyA paumasirI / pecchittA ya ritaM thAlaM ciMtei - 'aho aibhukkhio mama putto jaM jemiyA jhaDa tti khIrI' / tao puNo vi bhariyaM thAlaM / bhuttA ya teNa airaMkattaNeNa AkaMThappamANA khIrI / tao vacchae ghettUNa cAraNatthaM gao bAhiM / jhoDio ya tattha devvajogeNaM jhaDIe / tao jAyA visUiyA / mao ya devalogaM gao / ____ tao cuo rAyagihe nayare dhaNasatthavAhassa suMdarassa bhaddAe kulavaIe bhAriyAe uvAiyasaehiM saMbhUo gabbhe / bhaNai ya logo - 'kayapuNNo esa jIvo jo eIe gabbhe uvavanno / tao jAyassa taM ceva kayauNNo tti nAmaM tassa paiTThiyaM / tao vaDDio so dehovacaeNaM kalAkalAveNa ya / pariNAvio samANarUva-lAvaNNaM kaMtimaI nAma bhajjaM / melio ya mAyAe dullaliyagoTThillayANaM / tehiM vi nIo mAhavaseNAvesAharaM / ratto ya tIe kayaunno paidiNamaTTattarasahassagahaNayadANeNa tIe saha bhoge bhuNjiumaaddhtto| io ya asommAviyA ammApiyaro / bhaNiyaM sayaNijjaehiM - 'saddAvijjau kayaunnao' / tao ammA-piUhiM aimohao 'mA tassa raibhaMgo'tti ciMtiya bhaNiyA kaMtimaI - 'putti ! jahA amhehiM tahA tae vi tattha ThiyassevaM kayaunnassa jaMmaggiyaM pesiyavvaM / tao maesu tesu taheva kuNaMtIe kaMtimaIe gayANi[Ni] bArasa varisANi / niTThiyaM savvaM pi dhaNaM / tao gahaNayamaggaNatthamAgayAe 'bahuM kAlaM Thio tattha kayaunnago / saMpayaM jANAvemi'tti ciMtiUNa loDhaNikaNayasaNAhaM niyAbharaNaM paDaliyArUDhaM pesiyaM
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ [158] dAsaceDIe hatthe / taM ca daTuM ciMtiyaM mAhavaseNAe jaNaNIe - 'ettiyaM ceva kayaunnayassa saMpayaM gharasAraM / tA kimaNeNa gahieNaM ?' tao saha kaNayasahassehiM loDhaNi tehiM ya [AbharaNehiM saha] paDaliyAhatthA vAliyA dAsaceDI / sA vi sAhiUNa vuttaMtaM samappei taM kaMtimaIe / kuTTiNIe vi bhaNiyA mAhavaseNA - 'putti ! niddhaNo saMpayaM kayaunnago / tA muccau' / mAhavaseNA bhaNai - 'ammo ! jamettiyakAlaM dinnaM kayaunneNaM teNaMteNaM vi pajjattamamhANaM' / tao puNo bhaNiyA vi jAhe sA taM na mellai tAhe kuTTiNIe kiMci pavvamagAle ceva kappiUNa pAiyA do vi majjaM / tAhe vihalaMghalIhUo kayauNNao dAsaceDIhiM suvvAiUNa nIo bAhiM / mukko deulaMmi / vimao ya viuddho daTuM so sunnadeulaM puvvuttapaDhamavigghodayAo ciMtai jahA - 'visajjio'haM vesAhiM / ahavA kassa vi sayaNo na Thio nisaMsakammo [vesAjaNo]' / mAhavaseNA vi kayaunnayamapecchamANA virahAo veNIbaMdha kAUNa saMbhogarahiyA [ciTThai] kayanicchayA / kayaunnago vi tatto samAgao niyagharaM saDiya-paDiyaM / taM ca daTThaNa saMbhameNuTThiyA kaMtimaI / kayamuciyakaraNijjaM / milio sayaNavaggo / tao kayaunnaeNa pecchamANeNa pucchiyA kaMtimaI - 'katthaM'bA? kattha ya tAo ?' sA vi 'mA paDhamameva imaM [e]yassa hou'tti ciMtaNeNA'sAhitI ghoraMsudhArehiM roviuM payattA / tao pucchio teNa pariyaNo - 'kiM na kusalamaMbA-tAyANaM ?' tehiM bhaNiyaM - 'evameyaM' / tao mohaM gao / satthIkao ya caMdaNarasacchaDAIhiM kaluNappalAvaM jA kAumADhatto tAvA''saNNIhUo suhisayaNajaNo / samAsAsio NeNa / pucchiyA visesavattA / sAhiyA tehiM / tao ammA-tAyANa mayakiccANi kAuM visayasuhamaNuhavaMtassa jAyA guvviNI kaMtimaI / etthaMtaraMmi ya tucchattaNAo vibhavassa lajjamANeNa bhaNiyA sA kayaunneppa - 'bhadde ! paratIraM gaMtumatthaM viDhaviUNA''gacchAmi' / tIe bhaNiyaM - 'sAmi ! na kajjamattheNa matthi / [jamatthi] teNa ceva nivvahissAmo' / kayaunnao bhaNai - "pie ! mA kAyarA hohi / jao desaMtaraM calio susattho / teNa ya saha suheNa gaMtuM viDhaviyaviulattho puNo vi samAgaMtuM tuha samIhiyaM savvaM saMpADissAmi' / tao tassa nibbaMdhaM nAUNa kaMtimaIe bhaNiyaM - 'ajjautta ! tuma ciya bahuyaM jANasi' / tao sabbhAvaM sAhiUNa sayaNajaNassa bhalAviyA teNa kaMtimaI / tIe vi tassa saMbalatthaM sarasasevAlaDDae baMdhiUNa bhariyA thvliyaa| sohaNadiNaMmi ya bAha(hiM) Thio sattho / kayaunnao vi [ga]maNatthaM gao satthe / kaMtimaI vi satthAsaNNadeule saMghayaMmi puvAvittA sasaMbalaM kayaunnayamAgayA ghare / / io ya taMmi ceva nayare daDhasirI nAma vavahariyA / tIe sUro nAmaputto / tassa dhaNasirIrAyasirI-nAgasirI-punnasirInAmigAo cattAri taruNasaMrUvabhajjAo / so vi sUro vANijjatthaM jaMmi ko vi pAyaM na vaccai tao dUradesaMtaraM gao [mao] tti / tassa ya paDisarIrabhUeNa hiyasahAeNa daDhasirIe jANAvaNatthaM muddiyalehaM samappiUNa pesio rAyagihami sAdhAraNo nAma dhAvaNayapuriso / teNA'vi samAgaMtumuddiTThadiNaMmi ghallio leho / vAio daDhasirIe / na va(ya?) vinnAyaparamatthAe vi tIe tatthuppaNNamaittaNao sAmIkayaM muhaM / visajjio ya jAyalehakkharapaccayAe davvayaM dAUNa so dhaavnnypuriso| [tao] saddiUNa tIe vahUNi sAhio sUramaraNavuttaMto / bhaNiyaM ca - 'na tubbhehiM vi vattaNamappaNo savvahA payAsiyavvaM / tahA jo tubbhaM ruccai koi puriso taM gavesiUNa sigghamANemo jeNa puttA saMpajjaMti / aNNahA gharasArameyamaputtassa rAyA geNhissai' /
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ [159] tao vahUhi - 'ekkaM miTuM bIyaM vaiddeNovaiTuM'ti nAeNa majjhe piyAvaMtIhiM vi bhaNiyA - 'ammo ! tumaM ciya bahuso juttaM jANasi' / tao daDhasirI vahUhiM samappi(tthi)yaM ca 'mA kiMci aNNahA racayaMti'tti miseNa bAhiM hiMDaMtI pattA satthadeulaM / diTTho ya taMmi sejjAe sutto kayauNaNao / tao 'sAyAro tti pahANarUvo ko'vesa puriso / tA eyaM ceva harAmi'ttiM vottumuvvAi(hi)o bAhiM, nIo thevaMtaraM / na sakkei ya [neuM] / ciMtiyaM kayauNNaeNa - "kimeyAo kAo vi jogiNIo maM neti ? ahavA na mama purao kA vi daTuM pi tAo sakkai / tA pecchAmi tAva jaM bhaviyavvayAe saMpajjaI' / tao Thio viharIe gharaduvAraM neUNa bhaNio tAhiM - 'sAmi ! paoyaNaM tubbhehiM, tA pavisasu gihamimaM' / tao nivviyappo ceva paviTTho tattha kayaunnao / caDio darisio carimabhUmi gaMtuM nisaNNo diNNAsaNaMmi / tao purao ThAUNa piyavayaNasaMbhAsaNaMtaraM bhaNio daDhasirIe - 'putta ! diNNAo mae tujjhemAo bhuMbhurabholiyAo / tA pariNiUNeyAhiM samamacchasu visayasuhamaNuhavaMto' / kayaunnaeNA'vi puvvuttabIyatibhAgodayAo 'evaM hou'tti vottuM sakkhiNayamagi kAUNa pariNIyAo cauro vi tAo / tao ya gose pAraddhaM vaddhAvaNayaM / kayA bAhiM vattA jahA - samAgao sUraseTThI / taM ca nAUNA''gao suhi-sayaNAijaNo / paviTThANi dekkhiuM tANi / daDhasirIe vi 'maNAgapaDusarIro sUro / teNa tassa na suhAi pAyaravo'tti savittharaM vAharAvittA pupphataMbolAiyaM ca jahociyakiccaM kAUNa he?o ceva visajjio savvo vi logo / kayauNNaeNa vi bArasavarisANi jAva jahicchamabhiramaMteNa jaNiyA tAsiM pauraputtA / Tho(Do?)kkarahoesu tesu ciMtiyaM daDhasirIe - 'siddhamamhANaM tAva puttuppAyaNaM / parameesi vivAhAipaoyaNesu kirikkissaMti sayaNajAiyA piyaramapecchaMtA / tA [imaM puNaravi tattheva nicchubhAmi jao ANIo sattha]purisassa saMgao, [taM ca me puttaM 'mao'tti jANAvemi jaNassa]' / tao kahiyamegaMte vahUNaM / tAhiM pi nirAyamaNurattAhiM taM soUNa aNiTThavayaNaM 'aho kuddho daDhasirIrUveNa daDDadaivo jeNa'jjameeNa saha viuMjiteiyA' / 'ahavA viuttAo vi tahA kaha vi kAhAmo jahA puNo vi saMgamo bhavissai'tti paraM lahusaddeNa khusubhusittA bhaNiyamimaM - 'ammo ! tumhamAyattaM savvaM pi kiccaM / tahA vi bahukAlameso Thio / jai bhaNasi tA saMpayaM kiMci saMbalaM karemo' / daDhasirI bhaNai - 'kimajuttaM ? jao sasaMbalo cevA''NIo' / tao tAhiM baddhA moyagA / chUDhANi ya tANa majjhe aNaggheyANi saha pattiyAhiM jalakaMtAirayaNANi / lihiyaM ca pattiyAsu - 'ahaM tattI kAyavvA' / tao baMdhiUNa thavalliyAe kayA te maMcamosIsadese / pAiUNa majjaM daDhasirIe taMmi caDAvio kayauNNao / tao taheva appapaMcamA taM ghettuM gayA taM ceva paesaM / io ya desaMtarAo bhaviyavvayAe so ceva sattho tatthA''gaMtumAvAsio / mottuM ca tAhiM iheva kayauNNayaM aNAhamaDayamegaM aggiNA sakkAriUNa rovaMtIhiM kayA vattA jahA - 'kAlagao sUraseTThI' / nAuM cemaM milio suhi-sayaNajaNo / tapparao ya daDhasirI bhaNai - 'seTThisakkAravelAe thovayaraM bhAvi eyaMgaM ti jANAviyA na tubbhe' / tao tehiM kayAI mayakiccAI / ___ io ya kaMtimaIe punnacaMdo nAma putto jAo / so ya ekkArasavArisIo tayA lehasAlAe paDhai / nisuyaM ca tIe jahA - 'pahutto so sattho' / gavesaNatthaM ca saha dAsaceDIe gayA kaMtimaI tattha pabhAyasamae / paviTThA deuliyAe / TThio ya sIyalapavaNAhao vigayamao tatthollario kayaunnago / tao
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ [160] WWWMVVNINNNNNN tamuTThavittA sasaMbalago gihamANIo / pahANatthamabbhaMgiumADhatto / etthaMtaraMmi ya lehasAlAo samAgao puNNacaMdo / bhaNio tIe - 'putta ! tAyassa pAesu paDasu' / so vi paNao cuMbio teNa sIse / tao puNNacaMdo bhaNai - 'ammo ammo ! dehi sigghaM bhoyaNaM, annahA uvajjhAeNa hammIhAmi' [ tao tIe kayauNNaya-kajjavAvaDAe aNNaM kimavi tahAvihaM khAimamapecchamANIe tAo ceva saMbalaThaiyAo ghettUNa ego moyago dinno tassa hatthe / so vi taM khAyaMto niggao gharAo / tao pecchai moyagamajjhe mahArayaNaM, ciMtittA ya aho ! 'sohaNo eso samae paTThiyApurghaTao laddho' / lehasAlAe gaMtuM paDhiyaM ghuTTiumADhatto / divo ya pAsaTThiyacaTTehiM / pucchio ya - "kimeyaM ?' tao kahie teNa sabbhAve tehiM bhaNiyaM - 'rayaNamimaM, mA viNAsehi / eyAo jamicchiyaM khAimaM labhissAmo' / tao 'evaM hou'tti kAUNa savve vi gayA kaMduiyaharaM / bhaNaMti - 'jai jaMmaggiyamamhANa khAimaM diNe diNe saMpADesi tA demo tuha maNimimaM' / teNA'vi savvAsaNNajalaMmi daTThaNa (pakkhiviUNa) nAyaM jahA jalakaMtarayaNameyaM / tao taheva gahiyaM / io ya kayaunnago siNANaM kAuM bhuMjiuM pavatto / kaMtimaIe ya kayauNNayaM bhuMjAviMtIe 'na kiMci tahAvihaM pakkannamatthi'tti ciMtiUNa tAo ceva thavalliyAo moyagaM kaDDamANIe lhasio hatthAo moyago phuTTo ya / payaDIhUyaM jAjallamANaM rayaNaM / tao vimhiyacittAe kameNa bIyAimoyagesu vi phoDiesu majjhe rayaNANi pecchaMtIe kayauNNayamuddisiUNa bhaNiyaM - "kimevaM kayANImANi rayaNANi ?' teNA'vi paramattha[ma]yANamANeNa bhaNiyaM - ['suMkadANabhaeNa evaM kayANi'tti / ] tao magga(moyaga)bheeNa darisiyAsu ya pattiyAsu lihiyamavadhAriUNa nAyaM jahA - 'tAsi vilasiya'ti / tao haTThacittAe ciMtiyaM kaMtimaIe - 'nUNaM jo mae puNNacaMdassa moyago samappio tassa vi majjhe rayaNeNa hoyavvaM' / tao pucchio puNNacaMdo / teNA'vi bAlasahAvattaNao khAimalobhAbhibhUeNa 'na kiMci vatthu tattha diTuM' ti bhaNiUNA'valattaM rayaNaM / evaM ca puvvuttabIyavigghANaMtaraM jAe taiyapuNNatibhAgodae tehiM ceva rayaNehiM vitthario kayauNNago jAo savvattha pasiddho vavahArio tti / io ya tattheva seyaNao gaMdhahatthI pANIpivaNatthaM sarovare paviTTho / tattha ya taMtujIveNa pAesu veDhie niccalo jAo / tao addaNNo rAyA / pucchio abhayakumAro / teNA'vi bhaNiyaM - 'jai kattha vi jalakaMto maNI labbhai to muccai eso hatthI / tao rAule aibahuyattaNeNa rayaNANaM gottijjato vi va(ci)reNa labbhi[hi]i tti kAUNa davAvio raNNA paDahao ghosAviyaM ca - [jo jalakaMtaM rayaNaM] dei tassa rAyA rajjaddhaM niyadhIyaM ca dei' / tao soUNevaM samappio so kaMduieNa puNNacaMdasaMtio jalakaMto maNI / nIo seyaNayasamIvaM / dAriyaM tappabhAe jalaM / tao thalaM ti nAUNa hatthi mottuM naTTho taMtU / samAgao seyaNao / tao rAyA bhaNai - 'kasseso jalakaMto ?' tao parivAreNa kahie 'kuo kaMduiyassa jalakaMtasaMpatti ?'tti ciMtiUNa hakkArAvio kaMduio / vaDio'bhayakumAreNa / tao nibbaMdhe kae bIhaMteNa siTuM kaMdueNa jahA - 'kayauNNagaputteNaM puNNacaMdeNaM samappio mama eso'tti /
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ [161] tao raNNA tuTTeNaM 'kassa'NNasserisaM rayaNaM ghare bhavissai ? 'tti bhaNiUNa hakkArAvio kaunnago / pariNAvio niyadhIyaM devasiriM / diNNaM ca rajjaddhaM / tao suhaMsuheNa kaMtimaIe devasirIe ya saha bhoge bhuMjamANassa soUNA''gayA sA mAhavaseNA vesA / bhai ya 'tayA tumaM nIsario mayA savvattha gavesAvio na ya katthai diTTho / tao'haM takkAlAo ceva pavasiyavaittaM citteNa vahaMtI veNIbaMdhaM kAUNa tAvaThiyA jAva'jja tumaM diTTho'si 'ti / o taM pi paDivajjiUNa bhaNio kayauNNageNA'bhayakumAro 'ajjavi manne ettha [ mama ] annAo vi cauro mahilAo bahujaNiyaputtAo ciTThati / paraM tesiM gharaM na yANAmi' / tao nAyaparamattheNa bhaNiyaM abhayakumAreNa - 'vIsattho hohi / tahA karemi jahA tAo vi tuha milaMti' / tao karAviUNa dubAraM devaharayaM majjhe karAviyA leppamaI kaunnayANukAriNI jakkhapaDimA / tao nagare davAvio paDahago / ghosAviyaM ca jahA 'navajakkhassemassa rannA paTThAviyassa kattiyapuNNimAe jattA bhavissai / tattha ya jo gharasuddhIe sabAla - vuDDo nA''gamissai so mahADaMDeNa DaMDittA niggahiyavvo 'tti / -- - tao soUNevaM savvo vi nagarajaNo mahAvibhUIe tatthA''gaMtuM ekkaduvAreNaM pavisiUNa jakkhaM accittA bIyaduvAreNaM nIsaraMto mahAjattaM kAUmAraddho / acchaMti ya tatthovaviTThA gabbhaharegadese kaunnagAbhayakumArA / tao lahuDiMbhagabahuparivAriyA kameNA''gayA daDhasirI / pUio jakkhe / DiMbhagehiM vi airachaDDao kaunnagabuddhIe kayanicchaehiM 'tAya'tti bhaNaMtehiM samAliMgio jakkho / - tao nAyamabhayakumAreNa / dharAviyA saparivArA therI / nIyA rAulaM / bhaNiyA ya 'vuDDeri ! kAlakavaliyA tumaM jA erisANi kUDakavaDANi kAuM paTTaNamajjhe vasasi' / tao bIhaMtIe therIe samappiyamabhayakumArassa gharasAraM / teNA'vi kayauNNayassa samappiyaM ti / - evaM ca tAhiM sattarhi vi bhajjAhiM samaM visayasuhamaNuhavaMto annayA kayAi tattheva samosariyaM mahAvIraM vaMdittA pucchai 'bhagavaM ! kiM nimittaM savigghaM mama suhaM ?' tao bhagavayA kahio tassa puvvajammasaMbaddho khIrIe tahiM dANavaiyaro / tao soUNevaM saMbuddho nivviNNakAmabhogo pavvaittA sugaI gao tti ||cha | kayauNNao tti gayaM ||ch / jAmAugo ya kayauNNago va seNiyassa meyajjo tti meyajjakA bhaNNa sAkeyanayare caMdavaDeMsao nAma paramasAvao rAyA / tassa duve pattIo - sudaMsaNA piyadaMsaNA y| tattha sudaMsaNAe duve puttA sAgaracaMdo muNicaMdo ya / piyadaMsaNAe vi do puttA bAlacaMdo ya / sAgaracaMdo juvarAyA / muNicaMdassa ujjeNI dinnA kumArabhuttIe / guNacaMdo - - -- - io ya caMdavaDeMsao rAyA mahAmAsarayaNIe 'jAva dIvo balai tAva na pAriyavvaM 'ti kayanicchao vAsahare kAussagaM dei / tassa ya sejjAvAlI citei - 'dukkhaM sAmI aMdhatamase acchihii' / tao tIe bIe jAme vijjhAyaMte dIvage tellaM chUDhaM / so tAva jalio jAva addharatto / tAhe puNo vi telle chUDhe tAva jalio jAva pacchimapaharo / tao puNo vi chuhaMtIe rAyA sukumAro pahAyaMtIe rayaNIe viyaNAbhibhUo kAlagao / uvavanno devaloe / pacchA sAgaracaMdo rAyA jAo / aNNA so mAyarasavatti bhaNa 'gehemaM rajjaM te potta- puttANaM hoi / ahaM puNa pavvayAmi' /
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ [162] sA necchai jao eeNa rajjaM na sIyai / tao sA puNo vi niggamaNesu rAyalacchIe sobhamANaM taM daTTaNaM ciMtei - 'mae puttANa rajjaM dijjaMtaM na icchiyaM / te vi evaM soheMtA / [tA] iyANi pImaM mAremi'tti chiddANi maggai / teNa kayAi rAyavADiyAgaeNa chuhAluyattaNao sUvayArassa saMdesao dinno - 'etto ceva puvvahriyaM paTThavejjAsu, jaha virAvemi / sUveNa vi siMhakesarao moyago ceDIe hatthe visajjio piyadaMsaNAe diTTho / bhaNai - 'pecchAmi, kimeyaM ?' tIe appio / puvvameva tIe visamakkhiyA hatthA kayA aasi| tehiM so viseNaM bhAvio / pacchA bhaNittA - 'aho suho moyago'tti paDippio ceDIe / tAe gaMtUNa ranno samappio / ___ tayA do vi kumArA ranno samIve acchaMti / teNa ciMtiyaM - 'kahamahaM eehiM chuhAiehi khAissaM?' teNa duhA kAUNa tesiM doNhaM pi so dino / te khAiumAraddhA / jAva visavegatAviyA saMpattA maMdiraM / rAiNA saMbhaMteNa vejjA saddAviyA / suvaNNaM pAiyA [sajjA jAyA] / sejjAvAlI saddAviyA pucchiyA bhaNai - 'eso na keNai diTTho, navaraM eyANaM mAyAe parAmuTTho / sA saddAvittA bhaNiyA - 'pAve ! tayA necchasi rajjaM dijjataM / iyANi tae ahaM akayaparalogasaMbalo saMsAre chUDho hoto' / tao tesiM rajjaM dAUNa pvvio| annayA ujjeNIe sAhUNaM saMghADao Agao / so pucchio sAgaracaMdasAhuNA - 'niruvasaggaM [tattha]?' [te bhaNaMti] - 'paraM rAyaputto [purohiyaputto] ya bAhiti pAsaMDiNo [sAhU] ya' / souM cemaM calio amariseNaM ujjeNiM / patto ya kAlakkameNaM / paDibaddho egaMmi gacche / tattha vIsAmio sAhUhi bhaNio ya bhikkhAvelAe - 'ciTThaha tubbhe, amhe ceva viharissAmo' / so bhaNai - 'attaladdhio haM / navaraM bhaddayakulANi dariseha' / tehiM vi tassa vatthavvayasAhU biijjao dinno / so ya 'rAyaputtovarohiyaputtANaM gharadugaM na gaMtavvaM'ti vottuM niyatto / sAgaracaMdasAhU vi tattheva paviTTho vaDDavaDDusaddeNa dhammalAbhei / taM ca souM aMteuriyAo niggayAo hAhAkAraM kareMti / so mahAsadeNaM bhaNai - 'kimeyaM sAviyAo !?' tassadaM ca souM te kumArA bAhiM niggayA bAraM baMdhaittA pacchA bhaNaMti - 'naccasu' / so bhaNai - 'vAeha' / tao vAiDaM laggA / so vi naccaMto bhaNai - 're re koliyA ! na jANaha vA vAeuM ?' souM cemaM te ruTThA 'kuTTAmo muMDiyamimaM ti jaMpaMtA do vi samAgayA / sAhuNA vi niuddhakusaleNaM mammaTThANesu haMtuM te tAva jaMtANIva khalakhalAviyA jAva nicceTThA jAyA / tao so sAha bArANi ugghADittA gao bAhi ujjANe ciTui / ranno kahiyA kumAravattA / teNA'vi gavesAvio so vasahIe / tammuNIhi ya bhaNiyaM - 'pAhuNayasAhU ego etthA''gao Asi / na ya taM amhe pariyANAmo / tao divo gavasaMtehiM ujjANe / taMmi ya gao rAyA / daTuM ca so uvAladdho sAhuNA - 'ki juttaM tujjha caMdavaDeMsayataNayassa kumAre uvekkhiuM ?' raNNA vi khAmittA bhaNiyaM - 'bhayavaM ! pauNIkuNasu kumAre' / sAhU bhaNai - 'jai pavvayaMti to pauNayAmi' / pucchiehi ya tehiM maNNiyaM / tao teNa kAra]mekkaM ghettuM tahA [cAliyA jahA] saTThANe ThiyA tesiM sNdhinno| tao loyaM kAuM pavvAviyA / tesiM pi rAyaputto 'mama pittio eso'tti karei sammaM pavvajja / purohiyasuo puNa 'eeNa'mhe kavaDeNa pavvAviya'tti duguMchai / te ya do mariUNa devalogaM gayA / tattha ya saMkeyaM kareMti - 'jo paDhamaM
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ [163] cavai so bIeNa saMboheyavvo' / tao purohiyasuo caiUNa tIe duguMchAe rAyagihe meIe poTTe AyAo / tIse ya atthi seTThiNI egA vayaMsiyA / jao sA sakuTuMbA maMsAsiNi tti daTuM taM meI maMsaM vikkiNai / tAe bhaNa(NNa)i - 'mA annattha hiMDAhi / ahaM ceva savvaM te maMsaM kiNissAmi' / sA vi divase divase ANei / evaM ca tesiM pII ghaNA jAyA / tao sA seTThigharasseva samIve sakuTuMbA AgaMtUNa ThiyA / seTThiNI ya mrNtviyaainnii| tIe ya meIe rahasi tIse putto dinno / seTThiNIe ya dhUyA maiyA jAyA / sA meIe gahiyA / seTThiNI vi niccaM taM dAragaM meIe pAesu pADei / bhaNai ya - 'jIvau mamA''sAI(sahI)e meIe pahAvao bholao putto!' / teNa se nAmaM kayaM meyajjo tti / saMvaDio ya so deha-kalAhiM / saMbohio deveNa na saMbujjhai / ____ annayA ya aTThaNhaM ibbhakaNNANaM ekkadivaseNa pANiM geNhAvio so jaMpANArUDho jAva nagaraM hiMDai tAva devo meyasarIramaNupaviTTho / tavvaseNa ya so ruyaMto bhaNai - 'jA'NeNa samaM jAyA''si dhIyA sA jai jIvaMtI hoMtA tA'hamavi vivAhamajja tIse kuNaMto bhattaM ca mettANa deto' / daTuM cevaM samAhANatthaM siTuM jahAvittaM tassa meIe / taM ca souM kuvieNa meyadeveNa pADio meyajjo jaMpANAo / vottuM ca 'kiM tuma asarisiyAo pariNesi'tti nIo niyagharaM koliyakhaDDAe chUDho / / tao visanno sapaccayaM bhaNio deveNa - 'kimajja vi na paDibujjhasi ?' so bhaNai - 'suTu vigutto / tA tahA karehi jahA eso kalaMko me phiTTejja' / deveNa bhaNiyaM - 'bhaNasu, kiM karemi ?' so bhaNai - 'ranno dhUyaM davAvehi / tao savvAo vi appasiddhIo phiTTissaMti' / tao pabhAvaM kahittA deveNa samappio tassa chagalago / so ya rayaNANi hagaDa / tao rayaNANaM thAlaM bharittA teNa piyA bhaNio - 'ranno dhUyaM varehi' / so vi gao / thAle samappie raNNA bhaNio - 'kiM kIrau ?' so bhaNai - 'mama puttassa niyadhIyaM dehi' / tao rudruNa nIsArAvio rannA / so vi diNe diNe tahA vaccaMto bhaNio'bhayakumAreNa - 'katto tuhemANi rayaNANi ?' so bhaNai - 'chagalago hagai' / tao abhaeNA''NAvio jAva tattha dugaMdhaM hagai / tao bhaNiyamabhaeNa - 'devANubhAvo eso / paraM parikkhijjau' / tao bhaNai rAyA - 'dukkhaM vebhArapavvayaM sAmi vaMdao cddi| tA taMmi rahamaggaM karehi' / so kao / ajja vi dIsai / puNo bhaNiyaM - 'pAsANaM(pAgAraM) sovaNNaM karehi' / kao / puNo vi bhaNio - 'jai samudaM ANesi tattha hAo suddho hohisi / tao te dAhAmo' / ANio | velAe NhAo / vivAhAvio seNieNa niyadhIyaM / tao jaMpANArUDho evva pariNiyAhiM saha savvattha hiMDio / tao tAhiM samaM bhoge bhuMjai bArasa varisANi / saMbhAlio puNo vi deveNa / so ya mahilAhiM bArasa varisANi maggio dinANi ya / cauvIsahiM vAsehi savvANi vi pavvaiyANi / tao meyajjo navapuvvadharo egallavihArI jAo / tattheva rAyagihe hiMDaMto suvannakAragihamabhigao / so ya seNiyassa sovaNNiyANaM javANamaTThattarasayaM ghaDei / tehiM ca tikkAlaM devaccaNaM seNio karei / nipphaNNesu ya javesu bhaNiyAe vi bhajjAe sAhunimittaM jhaDa tti nA''NIyA bhikkhA / tao sayameva suvaNNayAro gihamajjhaM aigao / te ya javA koMceNa giliyA / so Agao na pecchai / ranno ya
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ [164] devaccaNavelA vaTTai / tao so 'raNNA ahaM javehiM viNA navakhaMDo kari(kIri)ssAmi'tti bhIo taM sAhuM saMkai / tao pucchai / sAhU tuNhikko acchai koMcadayAe / jAhe ya na kahei tAhe so sAhussa allacammeNa matthayaM baMdhittA bhaNai - 'sAhasu keNa gahiyA ?' akahate ya tahA teNa baMdho bhIDio jahA loyaNANi bhUmIe nivaDiyANi / kuMco vi kammagaraghattiyasaNNihiyadArubharigAo ucchuDiya gale tAlio te jave vmi| tao logo - 'A pAva ! ime javA / kiM tae vavasiyaM ?' ti jAva japaMto ciTThai tAva so bhagavaM saMpattakevalo purAo niggaMtuM silAyalovari pAyavovagamaNeNaM siddho tti / vinnAyatavvaiyareNa ya raNNA ANatto vajjho sakuTuMbo suvaNNayArI / so vi 'na annA saMpayaM kA vi gai'tti pihiyaduvAre ghare sukuTuMbo lahuM pavvaittu raNNo mUlamAgao dhammalAbhittA bhaNai - 'sAvaga ! dhammeNa vaDdAhi' / tao 'mukko sitti mo(vo)ttuM bhaNiyaM rannA - 'jai uppavvaissasi to te tellabhariyakavallIe caDAvissAmi'tti ch| meyajjo tti gayaM // kao ya meyajjo vva ni[ccalo?] [abhaya] kubhAreNa raMkasAhu tti raMkasAhukahA bhaNNai - rAyagihe nayare seNio rAyA / tatthego puriso raMko nAma kaTThahArayavaNijjeNaM jIvamANo suhammasAmiNo sayAse dhammaM soUNa saMbuddho pavvaio / so ya bhikkhaM hiMDaMto logeNa bhaNNai - 'eso so raMko kaTThahArio pavvaio' / so yA'sahattaNeNa AyariyaM bhaNai - 'io mamaM annattha neha / ahaM na sakkemi logovavA(hA)samahiyAseuM' / tao sUrIhiM abhao pucchio - "viharAmo vayaM' / abhao bhaNai - 'mAsakappajoggaM khettaM kiM eyaM na bhavai jeNa aNNattha vaccaha ?' sUrIhiM bhaNiyaM - 'joggaM / paraM sehassovahAso dussaho' / abhao bhaNai - 'acchaha vIsatthA / ahameyaM logaM uvAeNa nivArissAmi' / ____ tao bIyadivase tinni suvaNNakoDIo dharAviUNugghosAviyaM nagare jahA - 'abhao dANaM dA[hi]i' / logo Agao / bhaNiyamabhaeNa - 'tassA'haM eyAo tinni koDIo demi jo eyAiM tiNNi pariharei, taM jahA - aggi pANiyaM maheliyaM ca' / logo bhaNai - 'eehiM viNA kiM suvaNNakoDIhiM ?' abhao bhaNai - 'jai evaM tA kiM uvahaseha kaTThahArayasAhuM tubbhe ? jao jo nirattho vi pavvayai teNA'vi suvaNNakoDItigamolleNA'vi dullahANi aggi-pANiya-mahelArayaNANi cattANi / aNha(NNa)hA tubbhe vi kahaM na cayaha ?' tao 'sAmi ! saccaMti vottuM tappabhiI savvo vi logo raMkaM sAhuM sammaM pasaMsai tti ||ch| raMkasAhu tti gayaM ||ch| laddho ya raMkasAhukajje vva savvattha kusaleNA'bhayakumAreNa hAro jassa dAyA daguradevo tti daguradevakahA bhaNNai - kosaMbIe nayarIe sayANIyarajjaMmi seDuyago nAma baMbhaNo / tassa puNNasirI nAma baMbhaNI / sA ya kayAi gumviNI paI bhaNai - 'mama viyAyAe ghayamosahanimittaM pauNIkarehi' / bhaTTo vi daridattaNao taM bhaNai - 'jaM mama'tthi taM tumaM pi jANasi' / tIe bhaNiyaM - 'pupphasamappaNeNa niccaM sayANIyamolaggasu, jeNa so tuTTho samIhiyaM saMpADeu' / tao seDuvago taheva kAumAraddho / ____io ya pajjoo sayANIyasAhaNatthaM samAgao sabalo / sayANIo vi tamAgacchaMtaM nAUNa jauNAdAhiNakUlao puraoNa(pUriUNa?)'vagao jauNuttarakUlaM / pajjoo puNa jauNadAhiNakUlacAlio vi
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ [165] A sAradaleNuttariUNamuvaddavei sayANIyaloyaM / sayANIo vi pajjoyakhaMdhAvAraM pakkhaMdehi saMtAvei / je ya pajjoyassa kougAinimittaM purisA vaccaMti te chinnoTTha-nAsAuDe [kAUNa nayarI]e ya pasaraM na dei / evaM ca pajjoo suTTha kAio niviNNo sahasa tti valio niyadesAbhimuhaM rattIe / so ya seDuyageNa puSphanimittaM gaeNa nAo / tao jhaDa tti samAgaMtuM niveiyaM ranno / sayANIeNa vi 'jo jaM lei taM tasseva'tti ghosAviUNa negahA viDaMbittA lUsiyaM pajjoyabalaM / evaM ca luMThavilujja(ppaM)to kaha kaha vi mahAkileseNa naTTho pajjoo / ___ tao seDuvagassa tuTTho sayANIo bhaNai - 'sohaNo tae avasaro sAhio / tA saMpayaM evaM bhaNa - kiM te demi ?' tao maheliyAsuNayattaNao bhaTTo bhaNai - 'jai evaM tA bhaTTiNI pucchAmi' / tao'Numao raNNA gao bhaTTiNIsamIvaM / kahio rAyapasAo / tIe vi 'neso vibhavaM saMpatto tADio mae kajjaM karissai / tA karemi jahA vasavattI ceva ciTThaitti ciMtiUNa bhaNiyaM - 'bhaddo tumaM / tA kiM bahuNA rAyapariggaheNa karissasi ? sadakkhiNamaggAsaNeNa bhoyaNaM niccosArayaM ca maggasu' / taheva kae taM ceva tassa diNNaM raNNA / ___ evaM ca so niccameva raNNA sahosArayaM labbhaMto bIhaMtehiM nijjai sagauravaM sagihesu / bhuMjAvijjai sadakkhiNehiM aimiTThaNNehiM / seDuvago vi miTThaNNalobheNaM puNo puNo vamittA annannagihesu bhuMjato koDhio jAo / tao 'rAyasabhANariho'tti ciMtiya bhaNio maMtIhiM - 'saMpayaM tumamasamattho / tA putte ceva niyaTThANe paTThavehi / tao taheva kameNa kae te puttA rAyasammANao 'koDhio eso' tti lajjaMtA gharapacchokkaDe khollaDayaM karAvittA seDuvagaM dhareMti / kammArayAihattheNa ya bhoyaNAIyaM davAveMti / tao so tahA'vaNNAe dUmaMto - 'aho ! mae ceva ee erisaM riddhi nIyA tahA vi na sammaM mama vada'ti / tA tahA karemi jahA ee vi vasaNe paDaMti'tti paribhAviUNa saddAviyA puttA / bhaNiyA ya - 'puttagA ! kiM mamerisAvatthassa saMpai jIvieNaM ? paramamhANaM kulakkamAgao eso dhammo jaM chAlagaM saNNihiyaM dhAriya mArittA aNasaNaM kIrai / tA jai [kAlaM chAlagaM] saMpADeha to'haM kayavihANo'NasaNaM pavajjAmi' / puttehiM vi 'taha'ttikAUNa samappio tassa kaalchaalgo| seDuvago vi taM chAlagaM niyaM sarIramaNavarayaM caTTAveto sarIrullaTTaNiyaM ca carAveMto sayaM ceva khasaMtaromehiM nAUNa saMkaMtakoDhaM mArei / tao putte saddAvittA 'tubbhehiM sayamevemassa maMsamuvajIviyavvaM na jassa kassai dAyavvaM'ti vottuM samappiUNa ya tesiM nIsario gharAo / vaccaMto ya kameNa paviTTho mahADavimegaM / tattha ya tisAbhibhUo io tao paribbhamaMto pecchai egAe giridarIe nimbhicca(NNa)silovari saMThiyanivaDaMtataDaTThiyaharaDaI-baheDayAmalayAivivihatarupatta-puppha-phalachalli-mUlaM sarayakAlakharasUrakiraNatAviyaM kADhayaM va jalaM / tao taM ceva puNo puNo pibaMto nitthario gADhAisAreNa / jAyA koTThasuddhI / phiTTo koDharogo / ___ tao puNaNNavIhUyasarIro samAgao kosaMbIe / paccabhijANittA ya pucchio jaNeNa - 'kahaM tuma puNo jAo [vva saMjAo] ?' seDuvageNa bhaNiyaM - 'devehiM mama rogo avaNIo' / diTThA ya teNa te puttA "piuvayaNamavitahati maNNamANA sakuDaMbA taM chAlagaM samuvajIviUNa saMjAyasaDahaDaMtakoDhA / bhaNiyA ya jaNasamakkhaM - 're dappuddharA tubbhe hotA / saMpayaM pattakoDhA kiM kareha ?' tao soUNa [ja]NehiM bhaNiyaM
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ [166] - 'keNeNa(keNa)? kiM ta[e ee] siM koDho kao ?' teNa bhaNiyaM - 'ko ettha saMdeho ? eyaM ceva eesiM raDDANa juttaM' / jaNo bhaNai - 'kahaM viya ?' tao kahie savvaMmi niyavuttaMte khisijjaMto jaNeNa nirAyaM seDuvago niggao kosaMbInayarIo / jahA sayANIyAvamANio cittayaro tti ||ch| cittayarakahA bhaNNai - iheya jaMbuddIve bhArahe vAse kosaMbIe nayarIe sayANIo rAyA / miyAvaI devI / tahA tIe ceva nayarIe cittayaraputto somadevanAmago parivasai / so ya kayAi sayaM cittasikkhaNatthaM 'sohaNA tattha cittayarovajjhAyA saMti'tti soUNa saakeynyrNgo| taMmi ya cittagarassegassa gihe so samallINo / tammAyAe therIe so vi kosaMba(bI)o [samAgao] cittayaraputto niyaputto vva daTThamADhatto / tao so teNa samaM paramamittabhAvamuvagao cittaM sikkhaMto ciTThai / io ya taMmi ceva sAgeyanagare uttarapurasthimadisAbhAge surappiyanAmajakkhAyayaNaM / taMmi ya surappio nAma jakkho / so ya saccovAio varise varise cittAvijjai / mahAmahUsavo ya se kIrai / so ya jakkho cittiamANo taM ceva cittayaramaNAyareNa cittamANaM mArei / aha na cittijjai to jaNamAraNaM karei / to cittayarA savve palAiumAraddhA / pacchA rannA taM nAUNa ciMtiyaM - 'jai savve vi cittayarA palAissaMti tA eso jakkho acittijjato amhaM vahAya bhavissai' / tao rannA cittayarA paropparaM saMkaliyAe baMdhiUNa pAhuehiM nijaMtiya dhAriyA / savvesi ca cittayarANaM nAmAiM pattaesu lihiUNa ghaDae chUDhANi / tao varise varise jassa nAmayaM uDhei so cittAvijjae / evaM kAlo vaTTai / annayA ya tasseva somadevassa therIputtassa vArao samAgao / pacchA sA therI bahuppagAraM roviumADhattA / taM ca royamANiM theri daTThaNa so somadevo bhaNai - 'ammo ! kiM ruyasi ?' tIe vi kahio tassa surappiyajakkhavaiyaro, tao somadevo bhaNai 'mA ruyaha / ahameyaM jakkhaM cittissAmi' / tao sA therI bhaNai - 'tuma pi me putto kiM na bhavasi?' / somadevo bhaNai - 'jai vi evaM tahA vi ahaM ceva jakkhaM cittissAmi / acchaha tubbhe vIsatthA' / tao teNa chaTThovavAsaM kAUNa cokkhayaM vatthajuyalaM parihittA aTThaguNAe ya dhoyavasthAe muhaM baMdhiUNa paramAyarajutteNaM suibhUeNaM navaehiM kalasehiM pahAvittA navaehiM kuccaehiM navaehi mallapuDaehi sohaNehiM vaNNehiM citteUNa pAyavaDieNa vinnatto jakho - 'khamaha jaM mae avaraddhaM' / tao tuTTho jakkho bhaNai - ['varaM varehi' / so bhaNai -] 'eyaM ceva me varaM dehi jaM logo na mAriyavvo' / so bhaNai - 'eyaM tAva Thiyameva / jahA tumaM na mArio evamanne vi na mArissaM / an bhaNa' / tao so bhaNai - 'jai evaM tA jassa egadesamavi pAsAmi dupayassa vA cauppayassa vA tassa tayaNurUvaM rUvaM jahA nivvattemi tahA karehi' / tao 'evaM houtti dinno varo' / tao so laddhavaro raNNA sakkArio saMmANio ya gao kosaMbiM nayariM / tattha ya sayANIo nAma rAyA / so annayA kayAi suhAsaNagao iyaM pucchai - 'kiM me natthi ! jamaNNarAINamatthi ?' dUeNa bhaNiyaM - 'cittasabhA natthi' / tao 'maNasA devANaM vAyA patthivANaM kajjasiddhiti takkhaNamevA''NattA cittagarA / tehiM vi samappiyavibhAgehiM cittiyA cittasAlA / tassa ya laddhavarassa ranno jo aMteurakIDApaeso so samappio / teNa ya tattha savisesaM cittaM nimmavvaMteNa kaha vi migAvaIe jAlakaDagaMtareNa pAyaMguTuo diTTho / vemANeNa nAyaM jahA 'miyAvaI esA' / teNa ya pAyaMguTThagANusAreNa
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ [167] aamanawwammawwwwwwwwwwwwwwsaamaaamanawaimaanwar devIe rUvaM nivvittiyaM / tIse ya cakkhUsu ummIlijjatIsu ego masibiMdU UruaMtare paDio / teNa phusio| puNo vi jAo / evaM tiNNi vArA / pacchA teNa nAyaM - 'eeNa evaM hoyavvameva' / tao cittasabhA nimmAyA / tao rAyA cittasabhaM paloemANo taM paesaM patto jattha sA devI / taM ca daTThaNa ruTTho / 'eeNa mama pattI dharisiya'tti kAUNa vajjho ANatto / cittagaraseNI uvaTThiyA - 'sAmi ! eso laddhavaro cittagaro' / tao se khujjAe muhaM darisiyaM / teNa tayaNurUvaM dehaM pi nivvattiyaM / tahA vi raNNA tassa saMDAsao chinnAvio nivvisayattaM cA''Natto / tao so sAgeyaM gaMtUNa tasseva jakkhassovavAseto purao paDio / teNa bhaNio - 'vAmeNa vi hattheNa tArisaM cittehisi' / tao so sayANIyassa paDidAyatthI ciMtei jahA - 'pajjoo ceva eyassa gaMjaNaM kAuM samattho' / tao so migAvaIe cittavaTTiyaM kAUNujjeNi gaMtuM pajjoyassa darisei / so bhaNai - 'kA esA devayA?' cittayareNuttaM - '[na e]sA devayA, kiMtu sayANIyabhajjA miyAvai'tti // cittayaro tti gayaM ||ch|| cittayaruhukkahAvieNa ya pajjoeNitthIlolayAe miyAvaImaggaNatthaM pesio dUo / so ya nibbhacchittA ya [niddhama]NeNa nIsArio khaNeNa / tao dUeNA''gaMtuM jahAvaTThie kahie ruTTho pajjoo savvabaleNa kosaMbiM ei / taM cA''gacchaMtaM souM sayANIo appabalo tti mao bhayAisAreNa / / tao migAvaIe ciMtiyaM - 'payaMDo pajjoo bAlo ya mama putto / tA bheyasAro sAmappaogo ceva saMpayaM jutto' / tao tassa tIe pesio dUo, bhaNAviyaM ca - 'mA viyappehi / tuhataNiyA cevA'haM / parameso kumAro bAlo amhehiM gaehiM mA sAmaMtarAiNA keNai aNNeNaM pellijjihI' / so bhaNai - 'ko mamaMmi jIvamANe pellissai ?' sA bhaNai - 'osIsae sappo, joyaNasae vijjo kiM karihii ? tA nagari daDhaM karAvehi' / so bhaNai - 'evaM karemi' / tIe bhaNNai - 'ujjeNigAo iTTagAo bliyaao| tAhiM kIrau' / teNA'vi 'evaM'ti vottuM coddasarAiNo vasavattiNo ujjeNi-kosaMbINaM aMtarAle ThaviyA / tehiM ya purisaparaMparAe ANiyAo ya iTTagAo / [karAvio ya] kosaMbIe pAgAro / tIe bhaNiyaM - 'iyANi dhannassa bharehi nagari / teNA'vi bharAviyA / jAhe nagarI rohayasajjA jAyA tAhe sA visaMvaiyA / ciMtiyaM ca NAe - 'dhaNNA te gAmAgara-Nagara-sannivesA jattha sAmI viharai / jai saMpai sAmI samosarai tA'haM pavvajjAmi' / [tao nAUNa samayaM tattheva samAgao sAmI / devehiM kayaM samosaraNaM / niggayA ya migAvaIpajjoyAIyA] / tehiM ya sAmi vaMdiUNuvaviTehiM nisuyaM - 'jAsAsAsa'tti ||ch| jAsAsAsA-kahA bhaNNai kosaMbIe samavasariyassa sAmiNo savvaNNuttaM soUNA''gao samosaraNe ego puriso / migAvaIpajjoyANaM dhammakahAe vaTTamANIe maNasA pucchai / sAmiNA bhaNiyaM - 'bhadda ! vAyAe pucchasu jeNa aNNe vi sattA saMbujhiti' / taha vi so lajjaMto bhaNai - 'bhayavaM ! jA sA sA sA ?' sAmiNA bhaNiyaM - 'bhadda ! jA sA sA sA ?' taM ca souM vimhiyAe parisAe goyamo pucchai - 'bhayavaM ! kimaNeNa tubbhehi ya jA sA sA sa tti bhaNiyaM ?' sAmI bhaNai - 'sAhemi / nisummau' - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse caMpAnayarIe aNaMgadevo nAma suvaNNayAro itthilolo parivasai / so ya paMca paMca suvaNNasayANi dAUNa jA jA bAlA kaNNA taM taM pariNei / evaM ca teNa meliyANi paMcamaheli
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ [168] wwwwwwwwwww yAsayANi / tAsiM ca paDipuNNamalaMkAraM kArAviUNekkekkAe jaddivasaM jIe samaM bhoge a~jihI taddivasaM tIe alaMkAramaNujANei, na sesakAlaM / na ya parassesAluyattaNeNa so kassai ghare pavesaM dei / na ya sayaM kayAi muMcai gharaM / evaM ca vaccaMte kAle kayAi pagaraNaMmi nimaMteuM mitteNA'NicchaMto vi nIo aNaMgadevo jemaNatthaM / tao 'bahukAlAo nivvigghaM jAyaM'ti ciMtiUNa miliyAo savvapattIo pahAyaMti / kayaMgarAganevatthAo ya savvAlaMkAraalaMkiyAo hatthe dhariyArisayaMmi patteyamappANaM pecchamANIo ciTThati / aNaMgadevo vi tao turiyaM bhottumAgao tAo tahA daTThaNA''suru(ra)tto / jA ya sannihiyA teNekkA gahiyA tAva piTTiyA jAva mayA / tao aNNAo bhaNaMti - 'evaM amhaM pi ekkekkaM viNAsissai / tamhA eyaM ceva addAgapuMjaM karemo' / tao egUNAhiM paMcasayAhiM paMca egUNAI addAgasayAI samakAlaM pakkhittAI / tao so adAgapuMjo jAo / pacchA puNo vi tAsiM pacchAyAvo jAo - 'kA gaI amhaM paimAriyANaM bhavissai? loe ya uddhaMsaNAo sahiyavvAo' / tAhe taM gharaM kavADaniraMtaraM kAUNa gavakkhabArAiM ca DhakkiUNa pajjAlio aggI / tao tAo egUNapaMcasayaparimANAo pacchAtAveNaM akAmanijjarAe ya marittA corapurisA jAyA / te ya egaMmi pavvae parivasaMti / so ya suvaNNakAro kAlagao tirikkhesu uvavaNNo / tattha jA sA paDhamaM mAriyA sA ekkabhavaM tiriesu gamiUNa pacchA egami baMbhaNakule ceDo hoUNa jAo paMcavariso / so ya suvaNNagAro tirikkhesu uvvaTTiUNa taMmi ceva kule dAriyA jAyA / so ya ceDo tIse bAlaggAho ko| sA ya niccameva roi tti teNa udarapoppayaM karateNaM kaha vi joNiddAre AhayA u sA jhatti thakkA rovNtii| teNa nAyaM - 'laddho mae uvAo' / evaM ca so niccakAlaM karei / jAhe ya mAyA-piIhiM nAo tAhe haNiUNa dhADio / sA vi ya jovvaNuggame ceva bahuliyA / so ya ceDo ciraM hiMDaMto sayaladussIlacUDAmaNI saMto gao taM corapalliM jattha tANi egUNANi paMca corasayANi parivasaMti / ceDI vi jahicchaM hiMDaMtI jaM gAmaM gayA so gAmo tehiM corehi lhuusio| sA ya tehiM gahiyA nIyA saTThANaM / tao paMcahiM vi corasaehiM paribhuMjijjai / tersi ciMtA jAyA - 'aho imA varAI ittiyANaM nigghAyaM sahai / jai aNNA vi biijjiyA saMpajjai tA vissAmo hojja' / tao tehiM aNNayA kayAi tIse biijjiyA ANIA / jaMmi ya diNe ANIyA taddiNAo ceva sA tIse chiddAI joei -'keNa uvAeNa mArijjA ?' te ya aNNayA dhADIe gayA / tao tIe pANiyae(pANiyatthaM gayAe?) sA bhaNiyA - 'peccha kUpe kiMpi dIsai' / sA daTThamAraddhA tAe ya tattha ulloDiyA paDiyA mayA ya / tesiM cA''gayANaM pucchaMtANaM tAe bhaNNai - 'appaNo mahilaM kIsa na sAraveha ?' tehiM nAyaM jahA - 'etAe mAriyA' / baMbhaNaceDeNa puNa ciMtiyaM - 'jA sA mama bhagiNI puvvaM rovamANI joNidese hattheNA''hayA auggiyA hutA, sA esA nUNamerisIe kAmAurayAe bhavissai / suvvai ya saMpayaM savvaNNU kosaMbIe samosario / tA tattha gaMtUNa pucchAmi'tti / eso ya so baMbhaNaceDo lajjAe jA sA sA sa tti pacchaNNaM pucchaMto paDibohaNatthaM mae payarDa pucchavio / paDiuttaraM ca eyassa pucchAsarisattaNao taM ceva diNNaM'ti / tao so baMbhaNaceDo soUNedaM sAmivayaNaM saMbuddho pavvaio ya / tao gaMtUNa corapalliM te vi same corA pavvAviya tti // jA sA sA sa tti gayaM ||ch| soUNaM ca taM jA sA sA sA-cariyaM savvA [pari]sA payaNurAyA jAyA / tao migAvaI devI jeNeva
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ [169] mahAvIro teNeva uvAgacchittA taM vayAsI - 'bhagavaM ! pajjoyaM ApucchAmi tA tumhaM sagAse pavvayAmi' / tao pajjoyaM Apucchai / so ya tIe mahaMtIe sadeva-maNuyAsurAe parisAe lajjaMto na tarai vAreuM / tAhe visajjei / tao miyAvaI pajjoyassa udayaNaM nAma kumAramucchaMge nikkhiviUNa pavvaiyA / pajjoyassa vi aTTha aMgAravaIpamuhAo devIo pavvaiyAo / ahijjittA ya ekkArasaMgAI chaTThaTThamAitavokammeNa appANaM bhAti / pajjoo gao sAmi vaMdiUNujjeNi / sAmI vi vihario annattha / saMjAo kosaMbIrAyA udaaynno| so ya sahAvao cciya gIyarai tti vijhe gaMtUNegadesaThio mahurayararAgAlattIe mucchAvittA viMjhahatthiNo niyapariyaNeNaM baMdhAvei taha vi te Na kiMci ceyaMti tti kAuM bhuvaNaccherayabhUyagIyakalAkusalo paraM pasiddhimuvAgao / io ya pajjoeNA'ivallahattaNao puvvuttA vAsavadattA kaNNayA visiTThAyariyAbhAvao gIyakalaM mottuM sesakalAkalAvakusalA karAviyA / tao pucchiyaM teNa - 'ko vAsavadattAe nimmalagaMdhavvakalAgahaNatthamuvajjhAo hojjA ?' vinnAyavuttaMteNa ya sAhio pAsapariyaNeNa - 'udAyaNo' / so ya na'nnahA taM karAviuM tIrai tti taggahaNatthaM pajjoeNa paviTThamajjhajoho adissamANapAsaniuttapariyAro jaMtamayahatthI kArAvittA taddesasImAsaMdhiTThie vaNagahaNe DollAviumADhatto / [udAyaNo ya taM hatthi gahiuM tattha Dhukko / ] tao niuNeNa puvvameva sikkhavie[Na] ya pajjoyaparivAreNa pacchaNNamevA''NIe pajjoyasamIvaM teNA'vi bhaNio - 'mama dhIyamekkaM gIyakalaM sikkhavehi / paraM sA kANA atthi, tae na daTThavvA / aNNahA lajjaMtI pANaccAyaM karissai' / vAsavadattA vi bhaNiyA - [* uvajjhAo koDhio, tA mA taM pecchasu' / so ya javaNaMtario taM sikkhAvei / sA ya tassa sareNa hIrai / ] - [aNNayA pajjoo rAyA cauddasanivesiM sahio ujjeNIo rAyagihaM roheDaM calio / seNio ya tatto bIhai / ] niccaM camakkiyahiyao sabhAyaNe bhaNai - 'kahaM pajjoo vicchAiyavvo ?' abhayakumAreNa bhaNiyaM - 'tAya ! mA kheyaM karehi / saMpayamAgayaM pajjoyaM tahA karissAmi jahA vicchAijjai' / tao teNA'NAgayameva pajjoyabhaDasAmaMtAvAsaTThANesu nIladammabhariyA caruyA nikkhaNAviyA / tao samAgao pajjoo veDhiyaM rAyagihaM / jujjhio teNa saha kai vi divase seNio / tao abhayakumAreNa pajjoyassa dinno pacchannaleho - 'jai vi tumamamhANaM niyattiyasi(?) tahA vi kahemo - tuha DaMDA savve vi seNieNa atthapUriyA kayA / tA sigdhaM nAsehi aNNahA gheppihisi / aha vayaNe natthi paDibattI tA niyasAmaMtAvAsadese khaNAvehi' / tao teNa taheva kae diTThA nIladammabhariyA carugA / pADiyA appaparI[ttA?] / naTTho pjjoo| gao ujjeNIe / lhUsio tassa khaMdhAvAro nAsaMto seNieNa / tao pajjoo saMpatte niyabhaDe bahuvihaM caMDiumADhatto / tehiM bhaNiyaM - 'deva ! na amhe eyassa kammassa kAriNo / jai ko vi paraM pabaMdho(pavaMco?) [tA] abhayakumArassa' / tao tehiM savvahA pattijjAvio pajjoo atthANattho bhaNai - 'so ko natthi mama sevago jo abhayakumAraM mama samIvamANejjA?' tao soumevaM bhaNiyamegAe pajjoyavaravilAsiNIe - 'deva ! ahaM ANemi / paraM mama sahAyasAmaggI * truTito'yaM pAThaH AvazyakacUAdhAreNa pUritaH //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ [170] kIrau' / pajjoo bhaNai 'jaM bhaNasi taM karemi' | tao tIe kahie diNNAo majjhamavayAo aNNA vi vilAsiNIo / tao pariNayapurisA je tIe maggiyA / tao kavaDeNa tIe vilAsiNIe saparivArAe tavassiNINaM mUle gaMtUNa sikkhio jiNadhammo / tao viviha-khajja-pejjAhiM bhariyA gaDDI / [tao ] ra ( sa ) ehiM gUDhAyArA (gUDhacarehiM ?) paidiNaM pajjoyassa pauttiM saMpADeMtI maggatthagAmanagarAisu ceiya- sAhupUyaM kuNaMtI saMpattA rAyagihaM / AvAsiyA bAhirujjANe / - tao ceiyavaMdaNatthaM paviTThA nagaramajjhe / vaMdiyANi ceiyANi / tao gharaceiyavaMdaNatthaM gayA abhykumaarghrN| kayA pavisaMtIe nisIhiyA / tao abhayakumAro soUNa nisIhiyAsaddaM daddhuM ca tAo cattabhUsaNAo harisio citte sahasa tti abbhuTTio / bhaNa 'sAgayaM nisIhiyAo !' / tao darisiyAo gharapaDimAo / vaMdiyAo tAhiM pulaiyaMgAhiM / tao abhayakumArassa vaMdaNaM dAuM ujjitAititthaThANesu deve vaMdAvittA dinnAsaNesu uvaviTThAo / tao pucchai abhayakumAro 'katto tumhAgamaNaM ?' tAhiM bhaNiyaM 'ujjeNIe gaMgaDo nAma seTThiputto Asi / tassa bhajjAo amhe / so ya kAlagao / tA saMpayamamhe pavvaiukAmAo paDhamaM titthANi vaMdAmo'tti / abhayakumAreNa bhaNiyaM - 'pAhuNiyA hoha' / tAhiM bhaNiyaM - 'amhe ajja titthovavAsiyA' / tao suiraM dhammakahAe acchittA paTTiyA niyAvAsaM / tAsi ca'NuvvayaNatthamuTThieNA'bhayakumAreNa salasalio dAsAiparivAro / taM ca paloyaMtIhiM tAhiM bhaNio abhayakumAro - 'ciTThaha tubbhe / jeNa vaccAmo vayaM' / abhayakumAro vi 'maha payAreriyA (pariyAriyAo) bahavo sabhIruyAo mahANubhaviyAo 'tti bhaNiuM niyatto / gamiuM ca rayaNi paccUse sAhammiyANurAgeNa abhayakumAro 'mA tAo bahusakANi kuNaMtu 'tti ciMtiUgAgI ceva assArUDho gao kavaDasAviyAsamIvaM / bhai ya 'mama gihe pArivaM (pAreha ) ' / tAo bhAMti 'imaM pAraNayaM saMpayaM pauNIkayaM / tA tubbhe ceva ettha pAreha' / tao 'na maNNissAmi tA mama ghare eyAo nA''gamissaMti'tti ciMtiUNa 'evaM hou'tti vottuM cA'bhayakumAro jemiumADhatto / tAhiM ca pANiyamiseNa so jemaMto susaMjoiyamajjaM pAio / tao bhottUNa sutto tattheva abhayakumAro - - - -- - tao tAhiM puvvi dharAviyajaccaturaMgamAIhiM parANio ujjeNIe samappio ya pajjoyassa / teNa bhaNiyaM 'dhammacchaleNA'haM 'abhayakumArA ! kattha gayaM te paMDiccaM jeNa baddho si ?' abhao bhaNai vaMcio' / teNA'bhayassa vuttaMtakahaNapuvvagaM samappiyA sA puvvagayA vijjAharI bhajjA / tIe ya sahA'bhayakumAro visayasuhamaNuhavaMto ciTThaiti // seNAdhIyatti gayaM ||ch / - pu (ju?) tto ya seNAdhIyavva lohajaMgho nAma lehArio / so ya pesio pajjoeNa bharuyacchrAyaMtiyaM / patto ya tattha / tao bharuyaccharAyA citai - 'aho ! ahoratteNujjeNIo paNuvIsaM joyaNANIhA''gacchaMteNa aNeNa niccamamhe saMtAvei pajjoo / tA tahA karemo jahA eso viNassai / aNNo puNa ko jANai puriso hojja na vA ?' tao tassA'NicchetassA'vi puvvameva visasaMjoiyA saMbalatthaM hatthe laDDugA davAviyA / jaM ca tassa appaNijjaM saMbalaM taM hariyaM / tao so kaha vi joyaNANi gaMtUNaM naItIre bhukkhio ciMtei 'laDDuge khAmi' / tahA vi so'sauNeNa nivArijjato ajemio ceva calio / tao puNo vi taheva bhuMjikAmo nivArio'sauNeNa jAva tinni vArAo / tao 'bhaviyavvamettha kAraNeNaM'ti saMpahAritA taheva -
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ [171] gahiasaMbalo gao pajjoyamUlaM / niveiyaM rAyakajjaM / tao kahiyA saMbalavattA / raNNA vi cojjieNa hakkArAvio abhao / kahiyaM tassa sarUvaM / teNA'vi laDDayathavalliyaM suMghittA bhaNai - 'ettha saMjoeNa diTThiviso sappo saMbhUo ciTThai / jai eyameso ugghADeto tA teNa daDDo hoto' / rAyA bhaNai - 'saMpayaM kiM kIrau ?' abhaeNa bhaNiyaM - 'vaNaniguMje eNaM parammuhaM melleha, aNNahA jaM pecchissai taM ceva mArissai' / tao taheva kae daDDo sappeNa vaNaniguMjo / khaNamettaM ca so jIvittA mao / tao tuTTho rAyA kumAraM bhaNai - 'putta ! baMdhamokkhaM mottumannaM varaM varehi' / abhayakumAro bhaNai - 'maggissAmi / paraM saMpayaM tumhaM ceva pAse ciTThau varo' tti ||ch|1|| varaheU ya lohajaMgho vva nalagirI nAma hatthI jAo / so aimatto tti bhaMjiUNa AlANakhaMbhamummaggIhUo / na ya koi taM sAhiuM sakkai / tao pajjoeNA'ddannacitteNa hakkArAvittA pucchio abhayakumAro - 'kahaM nalagirI saTThANamAgamissai ?' udAyaNo eyassa samIvattho gAyAvijjau jeNa vasavattI hojja' / tao taheva kae uvasaMto nalagirI / tao tuTTho abhayassa rAyA bhaNai - 'baMdhamokkhaM mottUNa'nnaM varehi' / teNa bhaNiyaM - 'jayA kajjaM bhavissai tayA geNhissaM / saMpayameso vi varo tumheM cevaM'tie ciTThau'tti ||ch|2|| akkhittA ya nalagiri vva vAsavadattA udAyaNassA'Iva sussaragA[ya]NeNa / tao ya sA bahuso bhullai geyalakkhAo / tao udAyaNo bhaNai - "ki kANeDie viNAsase rAgaM ?' vAsavadattA bhaNai - 'kimappANaM na jANasi koDhiyA jeNevaM jaMpasi ?' tao soUNevamudAyaNo ciMtai - 'aho jAriso'haM koDhio tArisI esA kANeDI' / tao pADittA javaNiyamudAyaNeNa tiyasasuMdari vva diTThA vAsavadattA / tIe vi diTTho devakumArovamo udAyaNo / tao doNhaM pi gADhANurAgao tavvelAe ceva saMjAo saMjogo / diTTho kaMcaNamAlAe / jao sA samayaM paviTThA (?) / kayAi udAyaNassA'macco jogaMdharAyaNo nAma tammokkhovAyatthaM tatthevA''gao / tao so udAyaNadhavalahare pavesamalabhamANo buddhi[maMta]ttaNao viNNAya essatthI mahAsadde[Na] samullaviumADhatto - 'bho bho! mA tubbhe ettha pavesaM deha, paraM mamesA paiNNA - jai taM ceva [taM ceva, taM cevA''yaya]loyaNaM / na harAmi nivassa'tthe, nA'haM jogaMdharAyaNo' // paDhaMto ya puNo puNo silogamimaM rakkhavAlehiM akkhUNatthaM kahie tavvuttaMte joio pajjoeNa jogaMdharAyaNo / so vi taM joyataM daTThaNa sammuho houM 'jai taM ceva' iccAI paDhaMto hatthehiM nikkhosiyaliMgo uddhaTThio ceva muttiumAraddho / tao taM tahAvihaM daTTaNa pajjoo bhaNai - 'aho ! eso pisAo / tA na kattha vi pavisaMto khaliyavvo' / tao so taddiNAo gahillaveso savvattha pavisaMto udAyaNassa saMkeyacArI jAo / tao teNa bheiA kaMcaNamAlA / tIe vi vasaMtaseNo / tao vasaMtaseNo bhaNai - 'nalagirI uvege(uvabhoge?)NA''hayA bhaddasirI(vaI)' / jogaMdharAyaNo bhaNai - 'cattAri bhaddavaimuttassa ghaDiyAo gahiyavvAo / tao nalagirI khalissai' /
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ [172] amananews AAAAAAAAAmar tao vasaMteNa saMkeyasamae taheva pallANijjamANIe bhaddavaIe, dUraM jAissai tti gADhamAkhaMcijjamANaM dhArittAe mukkA vIsADI / taM ca soUNa paDhiyaM puvvutteNa siMdhulanemittieNaM - __ 'kakkhAe bajjhamANAe, jahA rasai hatthiNI / joyaNANa sayaM gaMtuM, pANaccAyaM karissai' // tao vasaMtaseNAsahieNa vasaMteNa saMpADiyA jhatti udAyaNassa bhaddavaI / tao ghosavaIsaNAhA Aruhai tIe kaMcaNamAlA, tahA vAsavadattA udAyaNo ya sajogaMdharAyaNo / tao pavaNavegeNuccalaMtIe bhaddavaIe jaNajANAvaNatthaM paDhiyamudAyaNeNa - 'eso vaccai sattho, kaMcaNamAlA vasaMtao ceva / bhaddavaI ghosavaI, vAsavadattA udayaNo ya // souM cemaM jAo jaNakolAhalo / jANiyaM pajjoeNa / tao tadAdeseNa pallANittA nalagirI jAva piTThao coio tAva bhaddavaI gayA paNuvIsaM joyaNANi / tao taMmi samAsaNNIhUe phoDiyA egA muttahaDiyA jogaMdharAyaNeNaM / tao nalagirI taM muttamussighato coio vi jAva na calai tAva sA puNo vi gayA paNuvIsajoyaNANi / tao puNo taMmi adUratthe phoDiyA bIyA muttahaDiyA / tao tassighaMte gayA tammettaM / tao pahuttamANe phoDiyA taiyA muttahaDiyA / tamussighamANaMmi ya nalagirimi paviTTho kosaMbIe bhaddavaI / diNNAo paulIo / tao valio nalagirI / uppallANijjaMtI ya mayA bhaddavaI tti ch|| evaM ca vAsavadattAipuvvuttalahurayaNachakkavirahiyAe ujjeNIe aNaggI nAma jalaNo uDhio / so ya kahaM vi novasamai / tao pajjoeNA'bhao pucchio - 'kahameso aggI uvasamissai ?' teNa bhaNiyaM visassa visaM ceva osahaM / tA eyaMmi aggimi aNNaM [aggi] pakkhiveha, jeNeso ulhAi' / tao taheva kae vijjhANo aggI / tao tuTTho rAyA abhayassa baMdhamokkhavajjaM varaM dei / abhaeNa vi so raNNo ceva pAse dhario tti ||ch|3 duddharA ya aNaggi vva jAyA ujjeNIe jaNamArI / tao saMbhaMtacitteNa rannA saddAvittA pucchio abhao / teNa bhaNiyaM - 'tumamaMteuralIlAdhavalaharaTThio savvAo vi devIo kayAlaMkArAo purao ThiyAo patteyaM patteyaM diTThIe nirUvehi / tAsiM ca majjhe jA tuha diTThIe diTThi melittA tumaM jiNai sA mama kaheyavvA' / tao raNNA taheva kae [savvAo devIo hAriyAo heTThA hotio / sivAdevIe puNa rAyA jiNio / tao teNa abhayassa kahiaM - 'tuha cullamAtugAe ahaM jio'tti / abhao bhaNai - 'sA rattIe vigayavasaNA kuMbhabalIe accaNiyaM kareu / tAhe tattha jaM bhUtaM sivArUveNa uThUi tassa muhe karaM Nicchubheu' / tao raNNA sivAdevIe taheva kAritaM / evaM caukke aTTAlaesu ya jAhe sA devatA sivArUveNa vAsai tAhe tIse muhaMmi kUraM chubhai / bhaNai ya - 'ahaM sivA govAlagamAya'tti / evaM ca savvANi vi NijjiyANi bhUyANi / ] uvasaMtA jaNamArI / tao tuTTho rAyA 'baMdimokkhaM mottuM'abhayakumArassa 'varaM varehi'tti [bhaNai] ||ch|4|| tao abhayakumAro 'kettiyaM kAlamevamiha ciTThiyavvaM ? ti ciMtittA bhaNai - 'mahArAya ! saMpayaM mama cauro vi varA dijjaMtu' / teNa bhaNiyaM - 'putta maggehi' / tao abhaeNa bhaNiyaM - sAraveu nalagirI hatthI ekke / 1 / tassuvari tumaM meMTho [tti bIe] / 2 / maM ghettUNucchaMge nalagiri samArUDhA
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ [173] sivAdevi tti taio / 3 / viyAriyaggibhIrurahakaTThaphAliviraiyapajjalaMtacIyAe pavisaMtu tti cauttho / 4 / varo dijjau' / tao soumevaM visanno rAyA / tao tabbuddhisamAvajjiyahiyaeNa pajjoeNa pUittA mukko'bhykumaaro| tao so vaccaMto bhaNai - 'tubbhehiM dhammacchaleNA'hamihA''NIo / ahaM puNa divasao ujjoeMtIe AdiccadIviyAe dhAhAvaMtaM nagaramajjheNa jai tumaM na harAmi tA aggIe pavisAmi'tti painnaM kAUNa gao abhayakumAro / Thio kaMci kAlaM rAyagihe / ___ annayA so saMjoiaguliyAhiM niyadehassa sarUvaparAvattaM kAUNaM sikkhaviyataruNasarUvavilAsiNIdugasahio viyakkhaNapurisaparivAro gahiyagaruyakiyANago, pavaMcasAro Isaro tti payaDAviyanAmo, tahA kavaDagahillabhAugakayapajjoyanAmo vANiyagaveseNa gao ujjeNIe / tao tattha ghettUNa rAulAsaNNaThiyaM mu(gi?)habhUmigaM bhADaeNa haTTaM vavahariumADhatto / io ya so kavaDapajjoo maMcaeNa saha baddho purisuppADio mANatuMgavejjassa ghare ceva dattakAleNaM cauhaTTayamajjheNaM nijaMto vAhe(hara)i - 'aho ! 'haM pajjoo nijjAmi, dhAvaha dhAvaha loyA !' / tao soUNevaM dhAviyA talArAiyA / tehiM bhaNiyaM - 'ko eso nijjai ?' / tao abhayakumAra-pavaMcasArapurisehi tesiM taM daMsittA bhaNiyaM - 'eso IsaraseTThibhAyA gahillo jAo / to sayamavaccaMto vejjaharamamhehiM baMdhittA nijjai' / tao nivatto loo / evaM ca paidiNaM kavaDapajjoe nijjaMte ANijjatami ya niravekkho loo| na koi uThui / tAo ya sikkhaviyavilAsiNIo rAuladisiTThiyamattavAraNagayAo paidiNaM ciTuMti / tao rAulattho kaha vi daTThaNA'cchilolo pajjoo hatthajoDaNAIhiM tAo kAmatthaM patthei / tAo vi kiMci kAmabhogaM dariseMtIo tassa hiyayaM ruhukkAveMti / tao teNa gaMdhakiNaNapesiyAo tAhiM daDavaDeMtIhiM nIsAriyAo dAsIo / tao kahiyavuttaMteNA'vi pajjoeNa bIyadiNe pesiyAo / taMmi ya 'ko rAyassa ettio gAho ?'tti jaMpiyaM tAhiM visajjiyAo ya / taiyadiNe vi samAgayadAsINaM purao tAhiM bhaNiyaM - 'jai evaM rAyanibbaMdho tA sattamadivase eso'mhaM bhAyA IsaraseTThI bAhiM devajattAe vAhissai / tassa seTThiNo virahe rannA samAgaMtavvaM / paraM duvAradese seTThiniuttA rakkhapAlA na osaraMti' / tao dAsIhiM gaMtUNa raNNo jahAvaTThie kahie kAmAuratteNa taMmi diNe tIe ceva [gava]kkhabhittIe caDiUNA''gao vilAsiNIsamIvamAruhio pallaMke / etthaMtaraMmi ya sahasa tti samAruhiya taMmi mAle abhayaniuttapurisehiM diTTho tAhi samaM pajjoo baddho ya jhatti teNeva saha pallaMkeNaM / tao purisuppADio gahillapajjoyakameNa 'aho'haM pajjoo rAyA nijjAmi'tti mahAsaddeNa dhAhAvito vi nivviyappasayalaloyasamakkhameva avahario pajjoo rAyA / tao jaccaturaMgamAivAhaNeNA''NIo abhayakumAreNa rAyagihaM / samappio seNiyassa / tao taM daTThaNa saroso seNio / samAyaDDio ya khaggo / mAriuM saMmuhamuTThio / tao bhaNio abhayakumAreNa - 'tAya ! na gihAgayANameyaM juttaM' / tao saMvariyakhaggo so bhaNai - 'jai evaM, tA putta ! kiM karemi ?' abhaeNa bhaNiyaM - 'sakkArittA visajjijjai' / tao taheva kae taddiNAo pabhiI doNNi vi jAyA paropparaM mittA tti ||ch|| mettI-macchararahio ya viharato bhagavaM vaddhamANasAmI samosario kosaMbIe / pAraddhA desaNA / tattha
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ [174] AAAAAAAAAAmmmmmmmm ya caMda-sUrA bhagavao vaMdagA savimANA oiNNa tti vaDDio divaso / kappo ya eso titthayarANaM jaM diNassa paDhama-carimAo pauNaporisIo jAva desaNA kIrai / tahA vi tayA sAmiNA migAvaIe tavviyAreNaM ciya kevaluppattiM tadannesiM ca pANINaM puNNaM pecchaMteNa novasaMhariyA desaNA / tIe ya samAkkhittacittA miyAvaI divaso tti maNNaMtI ciraM ThiyA / sesasAhuNIo uNa titthayaraM vaMdiUNa paDigayA / [io ya paDigayA] caMdasUrA / tao hUyA rattI / tao miyAvaI vi samAgayA ajjacaMdaNAsagAsaM / tIe saparivArAe paDikkaMto / tao miyAvaI AloiuM pavattA / ajjacaMdaNA bhaNai - 'kIsa ajjo ! ciraM ThiyA ? kiM juttaM nAma uttamakulappasUyAe egAgiNIe ecciraM acchiuM ?' / tao sA bhAveNaM 'micchAdukkaDaM'ti bhaNamANI ajjacaMdaNAe pAesu paDiyA / ajjacaMdaNAe ya velAe saMthAraM gayAe niddA AgayA / miyAvaIe vi tivvasaMvegamAvannAe pAyavaDiyAe ceva kevalanANaM samuppaNNaM / sappo ya teNaMteNA''gao, ajjacaMdaNAe ya saMthAragAo hattho lhasio / tao miyAvaIe 'mA khajjihi'tti so hattho saMthAragaM caDAvio / sA viuddhA bhaNai - 'kiM ajje ? ajja vi tumaM acchasi / micchAmi dukkaDaM jaM niddApamAeNaM na paTTaviyA'si' / tao migAvaI bhaNai - 'esa sappo khaissai tti tuha hattho saMthArae caDAvio' / sA bhaNai - 'kahiM so sappo ?' migAvaI bhaNai - 'esa jAi' / ajjacaMdaNA apecchamANI bhaNai - 'ajje kiM te koi aisao ?' sA bhaNai - 'atthi' / ajjacaMdaNA bhaNai - "kiM [chAumattho] kevalio vA ?' migAvaI bhaNaDa - 'kevalio' / tao ajjacaMdaNA pAesa paDittA bhaNai - 'micchA mi dukkaDaM, kevalI AsAio'tti [tIe vi kevalanANaM jAyaM] ||ch| miyAvai tti gayaM ||ch| miyAvaIpaippio ya puvvutto seDuyagabhaTTo kosaMbIo niggaMtuM paribbhamaMto patto rAyagihaM / tattha ya paulIdese rAyagihA nAma jakkhiNI / tIse ya puttovAio logo eMtao bahuM viraei bali-bakkulAiyaM / rakkhavAlo ya tattha nimbhicco nAma / seDuvago vi jIvaNovAyamaNNamapecchamANo [taM caiva smssio| tAhe ya bhagavaM mahAvIro tattha samosario tti taddesaNaM souM so rakkhavAlo seDuvagaM niyagaNe niuMjittA go| paulIe uvaviTTho ya eso vi chuhApIDio taM savvaM bali-bakkulAIyaM khAiumAraddho / AkaMThaM paribhuttAnnattaNao gimhatAveNa ya so aIva tisAbhibhUo saMjAo / tao kattha vi pANiyamapecchamANo] nimbhiccabhaeNa paulimamuMcamANo pANiyAbhAveNa tisAbhibhUo marittA tattheva samavasaraNAsannavAvIe dahuro jAo / tao soUNa bhagavaMtadesaNAdhaNi saMjAyajAisaraNo vAvIo mahAvIravaMdaNatthaM upphiDito calio rAyamaggeNaM / tao'NeNa ceva maggeNaM seNiyassa vi bhagavaMtavaMdaNatthaM gacchamANassegeNA''sakisoreNa vikkhillio khureNa so / ao muhuttavasAeNaM sohamme devo jAo / gao a sakkasabhaM / etthaMtaraMmi ya guNANurAgittaNao sakko bhaNai - 'na seNiyasamo avaro ko vi daDhadhammo saMpayamatthi' / souM cemaM parikkhaNatthaM samosaraNamAgao daDuradevo / uvaviThTho mahAvIraMtie saMvai(accai) ya bhagavaMtacaraNe gosIsacaMdaNacchaDAhi / darisei ya devamAyAe seNiyassa koDhiyaniyasarIrutthiyakoDiyAhito niggaeNa pUyaraseNa [acceMto / taM ca daTThaNa] jAva kisimisai ya seNio / [tAva ya chikkiyaM bhagavayA vIreNa / tAhe so devo bhaNai - 'marasu' / ] tahA teNa sahA''gao tattheva kAlasoyario nAma mhddddvii(?)| teNa ya chikkie daddaradevo bhaNai - 'mA mara mA jIva' / abhayakumAreNa chikkie bhaNai - "marasa vA jIvasu' / seNieNa chikkie bhaNai - 'mA marasu, jIvasu' / souM cemaM rudruNa seNieNa raNNA bhaNiyA
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ [175] niyapurisA - 'jo eso bhagavaMtamevamAsAyae so dAso tubbhehiM samosaraNaniggao giNhiyavvo' / tao jA taheva giNhijjaMto vi purao dhAvaMto cevA'iMsaNIhUo / taM ca rAulaM gayassa kahiyaM raNNo / raNNA vi nAyaM jahA 'ko vi so devo' / tao bIyadiNe vaMdaNatthamAgaeNa pucchiyaM raNNA - 'bhagavaM ! ko so jeNa tubbhe kallamAsAiyA ?' bhagavayA vi kahio savittharo seDuvagavuttaMto jAva daDuradevo hoUNihA''gao, jAo ya devasattIe pUyanivAo teNa tuha darisiyAo tAo gosIsacaMdaNacchaDAo, peccha'jja vi mama pAesu dIsaMti / jo ya tuheso kAlasoyario mahaDDavaI so jIvaMto paidiNaM paMcamahisasayANi mArAvei / mao puNa sattamapuDhavineraio bhavissai / teNa ihaloge paraloge ya na suMdaro tti kAUNa tacchikkie dadduradeveNa bhaNiyaM - mA jIva mA mara / 1 / abhayakumAro vi jIveMto dhammakArao mao puNa devalogagAmi tti kAUNa tacchIe bhaNiyaM - jIvasu vA marasu / 2 / tumaM pi jIvaMto suhio mao puNa paDhamanarayapuDhaviM gamissasi tti kAUNa tuhachikkie bhaNiyaM - mA marasu, jIvasu / 3 / ahaM jIvaMto saMsArio mao puNa mukkhe bhavissAmi tti kAUNa teNa bhaNiyaM - mA souM ce visaNNacitto seNio bhaNai - 'bhayavaM ! tubbhehiM vi nAhehiM kIsA'haM naragaM jAmi ?' bhayavayA bhaNiyaM - 'seNiya ! na narajAimahAmaMsAiniyama paDivajjasi' / tao soumevaM seNio - 'hA hA akajjaM'ti bhaNamANo vi na taM niyama paDivajjai / tao sAmI bhaNai - 'jai borANi na khAesi, ahavA jA tuha rasoiNI kavilA baMbhaNI, taM jai sAhUNaM bhikkhaM davAvesi, kAlasUyariyaM vA niccaM para(paMca) mahisasayANi ghAyaMtaM niraMbhasi tahA vi tumaM naragaM na jAsi' / ___ tao soUNevaM 'borANi na tAva khAissAmi'tti kayanicchao uTThiuM samosaraNAo calio niyamaMdiraM / tattha ya vaccaMtassegA paripakkavaNaborANi vikkiNaMti(tI) 'borANi borANi'tti pukkAreMtI samuhamAgayA / tao bhasarakkaeNa samAgao tesiM gaMdho / vIsariyaM ca bhagavaMtavayaNaM / samucchaliyA muhe bahalalAlA / bhakkhiyANi ya teNA'virayattaNao tattheva borANi / __ tao gao niyamaMdiraM / hakkArAviyA kavilA / bhaNiyA ya - 'sAhUNa bhikkhaM desu' / sA vi abhavvattaNao kaha vi na paDivajjai / raNNA bhaNiyaM - 'jai na desi to marAvissaM' / sA bhaNai - 'jaM jANasi taM kuNasu, tahA vi sAhUNaM bhikkhaM na demi' / tao tamevamapaDivajjamANaM nAUNa saddAvio kAlasUyario [bhaNio ya] - 'mA mahise mArehi' / so vi abhavvattaNao nivvAsaNo bhaNai - 'mama guNeNo(Ne)ttio nayaraja[No] suhio, ko ettha doso ?' tao balA niraMbhAvio raNNA kaNikkAmaTTiyA-khaDiyAippaogehiM vi saMkappittA jAhe mahise mAreMto na thakkai tAhe mukko / tassa putto sulaso pAlao vA nAma / so abhayakumAreNa saMbohittA sAvao kao / kAlasUyario vi kameNa bahurogAbhibhUo mariumAraddho / etthaMtaraMmi ya tamasommAviyaM nAUNa mAraNatthamANiyANi paMca mahisasayANi millAviyANi sulaseNa / tANi ya turiyaM nAsaMtANi tahAvihabhaviyavvayAe divANi niyadhavalaharamattavAraNae [ca] DiUNa kaalsuuyrienn| tao ANAvittA [savvANi] mArAviyANi / [baMdhiyaM ca tao teNa] sattamanarayapuDhavIgamaNajoggaM kammaM / tao so chaya(maraNa?)kAle dhAuvivarIyattaNao suhapaDiyAramasubhaM ti mannai / tao sulaseNa tassa tahArUvaM
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ pucchio abhayakumAro / teNA'vi 'saMpayameyassA'Iva pAvodayaM ti nAUNa bhaNiyaM 'pAijjau eso khAlodagaM, viliMpijjau viTThAo, khAvijjAu kuhiyakaddamaM' / tao pAlageNaM taheva kijjaMte mahAkileseNa mariUNaM gao sattamanarayapuDhavIe / - [176] tao pariyaNeNaM kAlasUyariyassa pae pAlago niveijjto bhai 'nA'haM naragaM gaMtukAmo' / te bhaNaMti 'amhe vihaMjittA savvaM pAvaM gehissAmo / tuha puNa ekkasseva mahisassa pAvaM bhavissai' / ! tao so soumevaM tesiM paDibohaNatthaM sattheNa appANaM AhaNittA paDio vilavaMto sayaNijjae bhaNa 'eyaM mama dukkhamuvaTThiyaM / tA tubbhe vihaMjittA gehaha' / te bhati 'na kassai dukkhaM ghettuM tIrae' / pAlago bhai 'jai evaM tA kiM jaMpaha savvaM pAvamamhe vihaMjittA gehissAmo ?' souM cemaM sulasapariyaNo savvo vi saMbuddho jAo sammaddiTThI jahA bIo dadduradevo, jo purA''sI naMdamaNiyAraseTThi tti ||chaa - - - naMdamaNiyArakahA bhaNNai iheva jaMbuddIve bhArahe vAse rAyagihe nagare seNio rAyA / savvanayarappahANo samiddho naMdo nAma maNiyAraseTThI / so ya kayAi rAyagihAo bAhiM guNasilae ujjANe samosariyaM mahAvIraM nAUNa dhammatthI kougeNa ya gao vaMdaNatthaM / vaMdiUNa ya nisanno purao / bhagavayA vi kayA paDibohappahANA desaNA / tao taM souM naMdo sussAvao jAo / -- - annayA kayAi tirattovavAsio posahaM ghettUNa posahasAlAe paviTTho naMdaseTThI sajjhAyaM kAumADhato / tattha ya taiyarattIe taNhAe chuhAe ya abhibhUo ciMtei 'dhannA te gihatthA jehiM kArAviyANi vimalasAusalilapuNNANi vAvI - kUva - pukkhariNI - sarovarANi / tahA'hamavi jai pasAissae esA rayaNI kusaleNa tA rAyANamApucchittA pukkhariNIM khaNAvissAmi' / tao pahAyAe rayaNIe pArittA posahaM kayapAraNao pAhuDaM ghettuM gao seNiyasamIvaM / samappiyapAhuDo ya vinnave 'sAmi ! pukkhariNImahaM kArAviukAmo, tA'NujANaha kahaM(hiM) pi paesaM' / tao ppa (ra) NNA 'jahA paDihA [i] 'tti samaNunnAeNa naMdaseTThiNA nagarabAhiM khaNAviyA naMdapokkhariNI tIe ya cAuddisi pi nimmaviyANi sayalakusuma - phalasamiddhANi ramaNijjANi vaNasaMDANi / tao puvvillavaNasaMDamajjhe karAvio NegathaMbhasayasaMniviTTo vicitta (vivihacittaka) mmo mahAmaMDavo / taMmi ya pakkhittesu bahuvihasayaNijjAsaNesu vIsamaMti bahave pAhiya - kappaDiyAdao / vahai ya tesiM bhattapANosahAitatti naMdaseTThI / salAhijjai ya so NhANapANAinimittaM pukkhariNIsamAgayajaNeNaM / evaM ca kAle vaccaMtaMmi naMdi (da) seTThissa pAubbhUyA solasa rogAyaMkA / taM jahA kAso 1, sAso 2, jaro 3, dAho 4, kucchisUlaM 5, bhagaMdaro 6, harisA 7, ajIrattaM 8, diTThisUlaM 9, sIsasUlaM 10, aroyao 11, acchiveyaNA 12, kaNNaveyaNA 13, kaMDU 14, jalodaraM 15, koDho 16 tti / pIDio ya solasehiM vi imehiM rogAyaMkehiM naMdaseTThI. nayaraMmi paDahayaM davAvei ghosAvei ya 'jo naMdaseTThi solasarogAyaMkehiMto pauNIkarei tassa jammaggiyamatthaM dei' / taM ca ghosaNaM souM bahave samAgayA TivA (vijjA) - riyA / pauttA niyaniyavihIo / tahA vi na pauNIhUo naMdaseTThI / tahAvattho ya so naMdo pukkhariNIe uvariM gADhaM mucchio mariUNuvavanno tIe ceva pukkhariNIe dadduro / saMpattajovvaNo ya NhANAinimittamAgayaloyAo 'dhanno naMdamaNiyAraseTThI jasserisA pokkhariNitti jaMpiyaM bahuso suNaMto puvvasuyaparivAyasumareNa -
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ [177] saMjAyajAIsaraNo jhUriumADhatto - 'aho mae patto vi jiNadhammo kahaM pamAyao hArio jeNaDhe daDuro jAo? tA saMpayaM pi kiMpi ujjamAmi'tti saMpahAriya suhANuTThANo niraMtaraM chaTuM chadruNovavAsittA 'bhoyaNAinimittAgayaehi mae pAriyavvaM'ti jAvajjIvaM kayAbhiggaho kAlaM gamiumADhatto / annayA tattheva guNasilae ujjANe samosario mahAvIro / tavvaMdaNatthaM pukkhiriNI samIvamaggeNaM vaccamANajaNAo 'mahAvIro samosario'tti souM saMjAyavaMdaNapariNAmo calio naMdada(ro / etthaMtaraMmi ya bhagavaMtavaMdaNatthaM sabalavAhaNo teNeva maggeNa niggao seNio / tassa ya egeNA''sakisoreNaM vAmapAeNa'kkato so naMdadairo / tao kaMThagayapANo tattha Thio ceva mahAvIraM vaMdittA samAhIe mariUNuvavanno sohamme kappe daharavaDeMsae vimANe daDraMko nAma devo / dinnovaogo ya guNasilagamAgaMtuM bhagavaMtamabhivaMdiUNa jahA sUriyAbho tahA naTTavihimuvadaMsittA gao saTThANaM ti / tao bhaNiyaM goyameNa - 'bhagavaM ! ko esa devo ?' bhagavayA vi kahio naMdamaNiyAravuttaMto jAva dadduradevo jAo / tao cuo mahAvidehe sijjhihii tti ||ch|| naMdamaNiyAraseTThi tti gayaM ||ch|| naMdamaNiyAraseTThisAmiNo ya seNiyassa puNo sakkeNaM pasaMsie sammatte tapparikkhaNatthamAgao daduradevo / so ya jattha seNio pecchai tattha taDAgaTThio cellayarUvaM kAUNa macche baMdhiumADhatto / tao taM daTThaNa bhaNiyaM raNNA - 'cellugA kimasamaMjasaM kuNasi ?' cellago bhaNai - 'anivvahaMto' / raNNA bhaNiyaM - 'ahaM tumaM nivvAhissAmi' / so bhaNai - 'nA'haM maMsaM viNA nivvahAmi' / tao rannA taheva acaliyadhammabhAveNa nivvAhijjaMto daddaradevo taM rUvamavasaMharittA vilAsiNIvilAsavibbhamaM gabbhubbhaDasAhaNIrUvaM kAUNa seNiyassa purao caliumADhatto / tao bhaNiyaM raNNA - 'bhayavai ! kimatthamevaM lahasi ?' tIe bhaNiyaM - 'natthi mama koi paDijAgarigo' / tao pavayaNapakkhavAiNA raNNA 'savvamahaM karissAmi'tti vottuM jahA koi na jANai tahA pacchannamovvarae dhariUNa savaM ceva kayaM tIe sUyApaDikammaM / tao taM dadruNa tuTTho devo 'sulahaM te jamma-jIviyaphalaM jasseriso dhamme thirapariNAmo' / tao divvarUvadhArI hoUNaM AgAsattho seNiyassa purao Thio sAhiUNa nIsesaM sakkavuttaMtaM 'amohaM devadarisaNaM'ti kAuM divvamaTThArasavaMkaM hAraM tahA majjhaTThieNaM divveNaM kuMDalajuyaleNaM khomajuyaleNa ya saMjuttaM lakkhAmayaM golagadurga dAUNa seNiyassa devo gao saTThANaM ti ||ch| dahuradevo tti gayaM // jAvaiyaM ca seNiyassa savvassa rajjassa mollaM tAvaiyaM daduradevadiNNa'TThArasavaMkahArassa seyaNagagaMdhahatthissa ya mullaM / tao seNieNa piyattaNao cellaNAe dino so devahAro / tahA sunaMdAe dinnaM taM lakkhAmayaM goliyAdugaM / tao taM daTTaNa kuviyA sunaMdA 'aho ! bAlakasseva raNNA mamedaM khellaNayaM diNNaM / tao koveNaM goliyAdurga pi rA(ApphA?)leMtIe abbhiTTamaMtarAlakhaMbhe phuTuM ca / tatthegAo goliyAo nIsariyaM divvaM kuMDalajuyalaM [annAo ya divvaM vatthajuyalaM] / tao tuTThA suNaMdA tANi giNhai / cillaNA sunaMdAe devIe taM divvaM kuMDalajuyalaM devadUsajuyalaM ca hatthagayaM pAsiUNaM seNiyaM bhaNai - 'dehi eyANi meM' / seNieNa bhaNiyaM - 'tujjha mae divvo hAro dinno / naMdAe puNa lakkhAmayA golagA / taM jai se attaNo puNNehiM kuMDalajuyalaM vuttaM to kiM eIe avahariyavvaM ?' cellaNAe bhaNNai - 'jai na mameyANi desi tA'haM jIviyaM cayAmi' / seNieNa bhaNiyaM - 'jaM te ruccai taM karehi' / tato sA evamavamanniyA rosavasagayA seNiyasagAsAo uTheUNaM ArUDhA pAsAyaM / tattha ya gavakkhe caDiUNa appANaM jAva 'muyAmi'tti
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ [178] vavasiyA tAva diTTho tattheva heTThovaTThiyassa seyaNagagaMdhahatthissa jasarAo nAma mahAutto / piyA ya se magahaseNA nAma vilAsiNi tti tIe nijucchaMganivesiyAe saha divo kiMpi jaMpaMto / ciMtiyaM ca cellaNAe - 'suNAmi tAva kimee jaMpaMti ? pacchA jhaMpaM ghallissAmi' / etthaMtaraMmi ya magahaseNA jasarAyaM bhaNai - 'kallaM mahUsavaviseso hohI / taMmi ya savvAlaMkAravibhUsiyAo vesAo ujjANe gamissaMti / tA tubbhehiM mama rAyacaMpayamAlAo dAyavvAo' / tAo ya kila paramAmoyattaNao sakalapupphajAippahANAo rAyAo ceva labbhaMti / seyaNao rAyahatthI suTTha vallaho tti tassa rAyA niccaM pi dei / evaM ca rAyacaMpagapupphANi rAyapurisehiM payatteNa rakkhijjati tti dullabhANi / teNa magahaseNA gaNiyA mahAuttaM tANi maggaMtI bhaNai - 'rAyacaMpayamAlAhiM parihiyAhiM tuha pasAeNa savvAo vilAsiNIo sobhAe ahaM jiNAmi tahA karehi' / tao sA bhaNiyA mahAutteNa - "pie ! rAyacaMpayamAlAhiM dijjatIhiM rAyA rUsai' / sA bhaNai - 'ramme naranArIsaMkule rAyagihe vAse mahe ihaM jai eyaM na desi caMpayamAliyaM to piyaucchaMgagayA hu cayAmi jIviyaM' / tao taM soUNa paDihattheNa bhaNio mahAutto - 'peccha bhaNijjamANassa, patthaM jassa na ruccae / kIrae dAruNaM tassa, palAsassa dieNiva' // tao mahAutto bhaNai - 'ko so baMbhaNo ?' meMTho bhaNai - 'uttarAvahe kira ego mAhaNo parivasai / teNa ya paradesaM gaeNa palAso puSphio diTTho / "aho ! imo sohaNo pAyavo pupphio"tti teNa bIyaM ghettUNa attaNo dese neUNa sakkhavADiyAe vAviyaM diNe diNe pANieNa siMcai / komalo niddho ya kameNa vaDio niggayataruNapattapallavavalayasamAulo pAyavo jAo / so taM taheva siMcai bhaNai ya - 'sigdhaM pupphehi' / so ya siccamANo suTTayaraM komalo jAo / na pupphio / tao kuvieNa pajjAlio tassa aggI mUlesu / teNa ya so ujjhakkhurIhouM puSphio / evaM ca jo aNuvvattijalasitto vi na tUsai so aNAyaraggijoggo tti mottuM taM attaNo hiyaM kAyavvaM / tA mahAutta ! kiM eIe tuha aNuvvattiyAe ? jai evamavi aNuvvattijjamANA na jIvai tA dujjIvaNI paDau, annAo tuha vilAsiNIo bhavissaMti'tti / ___tao sA cellaNA eyaM vutta-paDivuttiyaM soUNa ciMtei - 'saccaM bhaNai meMTho / jai ahaM marissAmi tA kiM ranno seNiyassa bhavissai ? tassa hu annAo vi uttamakulasAliNIo aNegAo saMti / ahaM [ma]ri[yA] mANusattaNassa cukkA [na] najjae akayatavaccaraNA kaM gaI gamissAmi ?' tao cellaNA paDiniyattA mariyavvAo / seNieNa ya devve visae aNubhuMjamANI viharai / tIse ya so hAro kuo vi kAlAo tuTTo / teNa daduradeveNa [hAradANa]kAle ceva kahiyamAsi - 'jo tuTTameyaM hAraM paDhamaM saMghaDissai so sattahA siraM khu(phu?)TTiUNa marissai' / tao seNieNa rAyagihe puravare ugghosAviyaM - 'jo aTThArasavaMkahAraM saMdhei tassa rAyA dammANa sayasahassaM dei' / tattha ya ego maNiyAro citei - 'ahaM mahaMto darido ya / jai putta-pauttANaM vibhUI karemi to kiM mayA na laddhaM ?' tao'NeNa paDahao vArio hakkiyaM seNiyassa / seNieNa maNiyArassa dammANaM pannAsasahassANi dAUNa samappio hAro / bhaNiyaM ca - 'saMdhie hAre sesadammANi dAhAmo' / tao maNiyAreNa niyayagihassa
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ [179] ANN egapaese nivAe samAe bhUmIe so hAro samaM raiDaM sahAo ya doriyAo va(vA?)liUNaM mahughaeNa gha(kha)raMTiyaaggabhAgA]o hAramaNINaM muhamUle tthviyaao| bIyapAseNa ya mahu-ghayagaMdheNa saNhAo pivIliyAo paviTThAo / tao te dorae gahAya niggayAo avarilleNa pAseNaM maNINaM / tao doriyANaM mUlaMmi dinnagaMThINaM khaMciyA maNiyAreNaM aggabhAgA / saMdhio hAro / tao tassa maNiyArassa siraM sattahA phuTTa / mariUNa ya taMmi ceva pure egAe makkaDIe poTTe saMbhUo / samaeNa ya pasUyA vAnarI vAnaravallayaM / __ tao so mAyAvaddhArio samANo kayAi gharAo gharaM DevemANo taMmi niyaghare oiNNo / pecchai ya putta-dhUyAo niyayavaggaM ca / tassa ya te daTThaNa jAIsaraNaM samuppaNNaM / mucchio paDio / tao tehiM aNukaMpaMtehiM udageNa sitto vIyaNavAeNa vIijjamANo satthIhUo tesiM puttANa purao akkharANi lihai / jahA - ''haM so tubbhaM piyA' / tao puNaravi tesiM purao akkharANi lihai, jahA - 'tANi sesANi pannAsaM dammasahassANi rannA tubbhaM dinnANi na vA ?' tehiM bhaNiyaM - 'na dei rAyA / bhaNai ya jahA - 'so vivaNNo maNiyAro, kassa demi ?' / tao vAnaro paosamAvanno 'peccha jAriso akajjakArI raayaa| ahamaNeNa mArAvio / na ya saMpuNNaM mollaM dinnameesiM'ti ciMtei / keNa uvAeNa taM hAraM savvesi AbharaNANaM labhejja'tti chiddANi gavesai / / annayA ya cellaNA vigAlavelAe asogavaNiyApukkhariNIe pahAyai / dAsaceDI ya tIse savvANi AbharaNANi paDalae seyavatthocchADipaTTaviyANi sireNa dhAratI acchai asogapAyavassa hetu / so ya vAnaro vaNAo vaNaM DevamANo taMmi asoge lINo / pecchai ya taM hAraM savvesimAbharaNANamuvari ThiyaM / tao mauyamauyaM rukkhaDAliyaM nAmittA taM hAraM ghettumavakkaMto / vakkhittacittAe ya dAsaceDIe na nAyaM / tAhe cellaNA hAuttinnA''bharaNANi parihiMtI hAraM na pecchai / addannAe ya savvattha gavesAvio na diTTho cellaNAe / seNiyassa parikahiyaM / teNA'vi pure ghosAviyaM - 'jeNa aTThArasavaMko hAro gahio vA uvaladdho vA so acchaliyAe Aikkhau / iyarahA jai jANijjihI to mahaMtamavayAraM pAvihii' / so vi vAnaro taM hAraM geNhiUNa sutte savvaMmi vi jaNavae jeTTaputtassa samappei / teNa saMgovio / iya hAre alabbhamANe raNNA abhayakumAro bhaNio - 'sattarattabbhaMtare jai hAraM na labhasi tA te natthi jIviyaM' / abhao vi 'evaM'ti vottuM taM gavesiumAraddho io ya suTThio nAma sUrI siva'-suvvaya'-dhaNaya'-joNaya sAhusamaNNio jiNakappaM paDivajjiukAmo'bhayajaNaNatthaM rayaNIe vasahibAhi kAussaggaM deMto savvattha viharai / aNNayA ya so bhagavaMto cauhi vi sAhUhiM saha viharaMto rAyagihaM saMpatto / tattha ya abhayakumArassa jANasAlAe mAsakappeNa tthio| abhayakumAro vi taM hAraM alabhaMto gADhamuddegio ciMtei - 'ajja sattamo divaso / na laddho hAro / na najjai ya rAyA kallaM kiM pi mama karAvissai / tA sAhuNo tAva ajjarattiM pajju[vAsAmi]' / [tao ga]o sAhupaDissayaM / vaMdiyA ya NeNa bhagavaMto sAhuNo / tehiM vi dhammAsIsAe pUio(?) / tao tersi sagAse dhammaM soUNa kayasAmAio pamajjittA bhUmiyalaM posahio baMbhayArI mukkamaNi-suvanno bhUmisaMthArovagao saMviggo acchai / samuggao ya sasI / io so maNiyAraputto ciMtei - 'jai kaha vi esa hAro jANijjihI majjha ghare to me sapariyaNassa
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ [180] natthi jIviyaM' / tao teNa tasseva vAnarassa samappio / so ya ciMtei - 'jassa ghare dharijjissai so niyamA viNAsijjihI / tA kiM majjha jIvahaccAe kayAe ? eso rAyA samaNovAsao / tA ghattemImaM sAhUvassae, jao na tesiM avagAraM kahe(re)i' / tao gao so sAhUNa paDissayaM / tattha ya NeNa TThio bhagavaM suTThio paDimaTThio / tao so vAnaro tassa bhagavaMtassa hAraM kaMThe halai(olai?)UNa paDigao / te ya cauro vi sAhuNo jAme jAme suTThiyassa paDijAgaraNatthaM niggacchaMti / tattha ya paDhame pahare puNNe niggao ya paDijAgaraNatthaM sivo nAma aNagAro / pecchai ya suTThiyaM kaMTholaieNa hAreNaM taM paesaM ujjoemANaM / tao sivo ciMtei - 'haddhI ! eso so rajjasavvassabhUo hAro jassa kaeNaM abhao daDhaM saMtappai / tA evamavaTThie kajje kiM kAyavvaM ?'ti ciMtAulattao pavisaMteNa AvassayaM vIsariya nisIhiyAkaraNeNa bhaNiyamaNeNa - 'bhayamuvaTThiyaM' / tao abhaeNa bhaNiyaM - 'katto tubbhaM bhayaM ?' sAhuNA bhaNiyaM - 'sAvaya ! sAhemi te sayamaNubhUyaM bhayamahaM sivo tti ||ch| sivakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse avaMtI nAma jaNavao / taMmi ya ujjeNIe nayarIe vANiyakulappasUo ahaM sivo nAma / kaNiTTho [ya] me bhAyA sivadatto nAmA''si / annayA ya amhe duve vi dAriddAbhibhUyA atthatthiNo suraTuM paviTThA / tattha ya amhehiM kahaMci viDhattaM dasasahassaM / nijaMtiyaM naulage / tao payaTTA sanagarAbhimuhaM / taM ca naulayaM vArosAraeNa vahAmo / jayA ya tamahaM vahAmi tayA ciMtemi jaha - 'sivadattaM mAremi' / so vi taM vahamANo maM mAriumicchai / tao amhe ujjeNi saMpattA / tIe ya bAhiM sippAnaIdahe hattha-pAe pakkhAliGa pavattA / tao mayA so naulago taMmi dahe pakkhitto / sivadatto saMbhaMto bhaNai - 'kiM te kayaM ?' mayA tassA'bhippAo kahio / so bhaNai - 'mama vi esa abhippAo Asi / tA suTTha tae kayaM jameso pakkhitto aNattho / tao gehaM gayANa amhaM mAyAe 'sAgaya'ti kAUNa amhaM bhagiNI kaNiTThA haTTaMmi pesiyA macchANaM / io ya so naulao paDato ceva maccheNegeNa gilio / maccho ya macchieNaM jAleNa gahio / mArittA haTTe uvaTThAvio / taM ca kiNiUNa'mhaM sA bhagiNI gharamAgayA / sammakaraNatthaM ca vu(cu?)lhittaeNa chidaMtIe macchapoTTAo paDio 'khaMDao'tti nulo| savvesiM ca cakTuM vaMciUNucchaMge govijjaMto kaha vi mAUe divo / to pucchiyA - 'halA ! kimayaM ?' sA bhaNai - 'na kiMci' / tao therI taggahaNAbhippAeNudvittu turiyaturiyaM jAva dhAviyA dhIyAmuhaM tAva tIe lobhAbhibhUyAe culhittaeNaM matthae AhayA / mayA ya sA amhehiM paDaMtI diTThA / tao 'hA ! kimeyaM ?' ti bhaNaMtA amhe sasaMbhamaM uTThiyA / dhIyAe saMbhaMtakhaliyAe so naulao paDio diTTho ya amhehiM - 'hA hA ! imo so aNattho' / tao mAUNa aggisakkArAimayakiccANi kAUNa bhagiNiM ca aNNassa dAumamhe pavvaiyA tti ||ch| taM ca sAvaya ! saMsariUNa mae bhaNiyaM - bhayamuvaTThiyaM' / abhaeNa bhaNiya - 'evameyaM bhagavaM ! pAeNa kharapariNAmakArago niddhabaMdhavANaM pi savvANatthajaNago attho' / tao bIe jAme suvvao nAma aNagAro niNNao / so vi taheva hAraM pecchiUNaM niyatto bhaNai - 'mahAbhayaM' / abhaeNa bhaNiyaM - 'bhagavaM ! tubbhaM cattagharavAsANaM kiM mahAbhayaM ?' sAhuNA bhaNiyaM - 'sAvaya ! sAhemi taM sayamaNubhUyaM tuhA'haM suvvao tti ch|
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ [181] suvvayakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse aMgAjaNavae paccaMtagAmo bahugAmahimAulo vayaggAmo nAma / tatthA'haM mayaharaputto suvvao nAma / bhaddA me bhajjA / aNNayA ya taMmi gAme coradhADI paDiyA / tehiM so gAmo viloli(vi)o / maNussA bhaeNa naTThA / ahaM puNa egattha nilukko acchAmi / tao sA me mahilA te core paloei / avi ya - gehaMmi DajjhamANe, [bAhiM] niggayA bhaNai [sA] bAlA / 'ho daDhamUDhA ! tubbhe, mahilAu na leha vaMdaMmi ?' // souM cemaM tehiM 'sA icchai'tti nAUNaM nIyA corapalliM / samappiyA sIhapallavaissa / teNa sA rUvavai tti kAumattaNo bhAriyA kayA / io ahaM sayaNeNa bahuso bhaNNAmi - 'kIsa tumaM mahilaM vaMdAo na moesi ? aho nirucchAho!' / tao'haM tehiM torijjamANo gao kAlajibbhaM nAma taM corapalliM / tattha ya sumittA nAmolaggiyA mae therii| sA bhaNai - 'putta ! saMdisasu jaM mayA karaNIyaM' / bhaNiyA ya mayA - 'ammo ! mama mahilA ettha baMdiyA ANIyA / kira sA pallIvaiNA bhAriyA kayA / tIe virahe parikahehi jahA - tujjha kAraNe bhattA tuhehA''gao ciTThai' / tIe gaMtUNa kahiyaM / to sA bhaNai - 'ajja corAhivo pavasiukAmo / taMmi niggae tuma ejjasu' / tao haM vigAle gao tIe sagAsaM / diTThA ya sA bhaNai - 'sohaNaM tae kayaM jmaago| uvavisasu imIe seNAvaisaMtiyAe sejjAe' / tattha ya mamovaviTThassa nivvattiyaM pAyasoyaM / so ya seNAvaI avasauNio tti kAuM niyatto sagihamAgao / tao NAe saMbhaMtAe seNAvaIsaMtiyAe paTTA(khaTTA)e heTThA'haM pavesio / seNAvaI ya taMmi ceva sayaNIe saNNisaNNo / thovavelAe ya tIe seNAvaI bhaNio - 'jai so majjha bhattA ejja to tumaM kiM karesi ?' seNAvaI bhaNai - 'tumaM sakkAriUNaM tassa samappemi' / tIe bhiuDI kayA / tao seNAvaI bhaNai - 'jai pecchAmi to taM baMdhAvemi' / tAhe sannio jaheso heTThA khaTTAe acchai / tao'haM teNa bAlehiM kaDDiUNa allavaddhehiM hUDio mjjhimthuunnaae| tao tesu pasuttesu mama bhaviyavvayAe vaddhagaMdheNa suNao samAgao / teNa sA vaddhA khaiyA / tao'haM chuTTo bNdhnnaao| tao mayA seNAvaisaMtiyaM asiM kaDDittA ghAio coraseNAvaI / sA vi mae bAlesu kaDDittA bhaNiyA - "jai pukkArissasi tao te sIsaM chidissAmi" / sA tuNhikkAviyA / tao'haM taM ghettUNaM niggao pallIo / sA vi nijjamANI paMguraNassa dasiyAo magge vikkherei / tao mae rAIe dUraM nIyA egAe vaMsajAlIe paviTThA 'divasaM laMghemo rAIe vaccissAmo'tti buddhIe / io ya pabhAe vAharA niggayA / tehi ya joyaMtehiM savvao vaMsajAlitthA diTThA amhe / tao ya ghettuM pahArasaMbhaMtagatto kao / pacchA hattha-pAesu sIse ya paMcahiM khAirakhIlehiM khIlittA mukko / tato taM mahelaM ghettUNa paDigayA palliM / io ya ego vAnaro parihiMDato tappaesamAgao / so mamaM pAsiUNa mucchio / thovavelAe ya samAsAsio / tao turiyaM udveUNa avakkaMto / nAi nirassa(nA'ivelAe niyatto?) paumiNipattatthaudagaM do ya osahIo ghettUNaM / tao tANa salluddharaNI silAyale udageNa pIsiUNa mama paMca vi khIliyagattANi
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ [182] [pUri]tANi / tao te kIligAo [tIe osahIe pahAveNa niggayAo / tao] puNo vANareNaM saMrohiNIe pAsiUNaM te vaNA AlittA / jAva khaNeNaM vUDho ( rUDho) nivveyaNo saMvutto / tao'haM teNa suNiba ( Niddha)baMdhaveNa viya maraNAo moio porANasarIro jAo / I tao so vAnaro mama purao akkharANi lihai jahA ''haM tubbhaM gAme siddhakammo nAma vijjo Asi / so haM [ta]tto mariUNa imAe aDavIe makkaDajUhe egAe vAnarIe gabbhattAe uvavanno / samaeNa jAo / jovvaNattho ya uvarae piuMmi tasseva jUhassa jUhAhivo jAo / aNNayA ya aNNeNa vANareNa baliyatareNA'haM dhADio / teNa taM jUhaM akkaMtaM / tao'haM jUhaparibbhaTTho paribbhamaMto imaM paesamAgao / diTTho ya mayA tumaM kIlaganiyaDio / citiyaM ca mayA 'kattha puNa esa puriso diTThapuvvo / jAI saMbhariyA / salluddharaNi-saMrohiNIhiM vijjakAlajANiyAhiM tigicchio / tA tumaM me sAhejje vaTTasu taM sattuM haMtuM' / - tao mae maNNiyaMmi gao so vAnaro jUhaM / laggo rivuvAnareNa saha jujjhiuM / nihao ya teNa balavayA naha-daMtehiM ya vidAriyataNU galaMtaruhiro kaha vi jIviyAvaseso mukko / tao so lukka - vilukko mama sagAsamAgaMtUNaM mama purao akkharANi lihai 'ahaM tubbhehiM mArAvio' / suvvao bhaNai 'ahaM tumha visesaM na yANAmi' / tao so vAnaro bIyadivase vaNamAlaM kaMThe baMdhiUNa vAnaraMtareNa samaM tujhe saMpalaggo / tao so mayA vAnaro tassa paDisattU acireNa jIviyAo moio / paDivannaM ca niyajUhaM teNa vAnareNaM / - - - tao'haM taM vAnaramApucchiUNa puNaravi gao taM corapalliM / khattamuheNa ya paviTTho seNAvaIgihaM / taMmi ya tIe saha sutto pallIvaibhAyA vaggho nAma daThThe tassevA'siNA viNAsio mao / sA ya me bhajjA bAsu kaDDiUNupparA uTThA [viyA] bhaNiyA ya 'durAyAre ! jai kUissasi tA tujjha vi natthi jIviyaM' / tao pallIvaisaMtiyagahiyasArAuho taM purao kAUNa niggao pallIo / vaccaMto ya gAmaMtarAvullo (?) bhiTTio avareNa vIrapallIvaiNA / tabbalaM vahaNatthamujjayaM lahuhatthayAe jittaM mae daddhuM raNatthamotthario sayaM vIrapallIvaI bhai 'supurisa ! kimimehiM te ? paharasu mama sammuho houM / ahavA tumamegAgI sUro vijjehiuM jutto' / mae bhaNiyaM 'vaDha ! hou supurisANaM niyao parakkamo ceva / tA paharasu jai sAmatthamatthi, ahavA samosarasu' / souM cemaM mukkAuho vIro bhai 'suyaNu ! tuhuttIe cevA''vajjiohaM / tA sAha ko tumaM ?' / tao jANAviya sAhiyasabbhAvo'haM nIo teNa niyapallIe / sammANittA ya sAyaraM bhoyaNAIhiM gaMtumaNo sayaM parANio niyaggAmaM / puNNAbhimANo ya taM bhajjaM peie parANittA ahaM suTTusaMjAyaveraggo sAhUNaMtie pavvaio'tti || || suvvao gayaM // - 'sumariDaM cemaM mae kumAra ! pavisamANeNa bhaNiyaM "mahAbhayaM 'ti' / 'aho ! bhagavayA mahaMtaM dukkhamaNubhUyaM' [ti abhaeNa bhaNiyaM / ] tao taie jAme dhaNao nAma aNagAro niggao / so vi taheva hAraM pAsiUNa pavisaMto bhaNa - 'aibhayaM' / abhaeNa bhaNai 'tubbhaM samasattumittANaM niddhaNANaM veraggamaggAsiyANaM kao aibhayaM ?" 'sAvaya ! sayamaNubhUyamaibhayaM ahaM tuha sAhemi dhaNao tti // dhaNayakahA bhaNNa --
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ [183] iheva jaMbuddIve bhArahevAse avaMtIjaNavae ujjeNInayarIe nA'idUre ekko gAmo / tatthA'haM phullaputtadArao dhaNao nAma / mae ujjeNIe vivAhiyaM / aNNayA hiM[DaMto] Usavadivase vigAlavelAe kaha vi egAgI sasuragharaM paTThio / saMjhAvelAe mahAkAlaM nAma mahAbhayajaNagaM masANaM patto / tattha ya dINamuhamegaM mahilaM aikaruNasareNa ruyamANaM(Ni) pecchAmi / tao'haM tIse samIvaM saMpatto / pucchiyA ya mayA - 'kiM rovasi ?' tIe bhaNiyaM - ___'jo ya na dukkhaM patto, jo ya na dukkhassa niggahasamattho / jo ya na duhie duhio, na tassa dukkhaM kaheyavvaM' // mayA bhaNiyaM - 'ahayaM dukkhaM patto, ahayaM dukkhassa niggahasamattho / ahayaM duhie duhio, majjha ya dukkhaM kaheyavvaM' || sA bhaNai - 'esa mama bhattA aNavarAhI sUliyAe bhinno sajIvo ya tisiya-bhukkhio / tA jANAmi jai tujjha pasAeNaM jemAvittA pANiyaM pAvejjA' / tao mae bhaNiyaM - 'mama paTTIe vilaggiuM bhuMjAvehi' / tao sA haTTatuTThA saMjamiyakesavasaNA kaMsabhAyaNaM ghettUNaM ArUDhA mama paTTIe / bhaNai ya - 'mA uvarihattaM paloijjasu' / tao mayA taheva ciraM paDikkhie vi jAhe na uttarai paTThio, sIyalANi biMdUNi paTThIe paDaMti / tAhe mayA uvarihattaM maNAgaM sA nijjhAiyA jAva pecchAmi sA taM purisaM kappaNIe kappittA maMsapesIo taMmi bhAyaNe pakkhivai / tao'haM bhIo taM ulloDiUNaM palAiuM payatto / khaggaM ca mama pAsaTThiyaM Asi taM mayA aiturieNa na sakkiaM ghettuM / tao sA taM ceva khaggaM gahAya 're viNaTTho'sitti bhaNaMtI mamA'NumaggeNa dhAviuM payattA / ahaM ca dhAvamANo maraNabhIo bArarakkhiNi kuladevayaM 'saraNaM saraNaM' [ti] jAyamANo ujjeNIe ekkaM pAyaM iMdakIlassa abbhaMtare egaM ca bAhiM jAva Thavemi tAviAvio tIe so bAhirillo pAo Urupaese ya khaggeNaM tikkhadhAreNaM chinno / ahaM pi kUvamANo aMto bArassa paDio / sA vi taM UruyaM gihiNaM paDiniyattA / ___ tao'haM bArajakkhiNIpurao kaMdamANo acchAmi / sA ya ahaM kuladevayA / teNa tIe sANukaMpAe mama veyaNaM avahariUNa egassa sUliyA poiyassa sajIvassa UruM ucchidiUNaM taheva so pAo majjha laaio| bhaNiyaM ca - 'putta ! esa mama samao DAiNIhi samaM - jo iMdakIlassa bAhiM tassA'haM na [va]vasAmi / jo uNa abbhaMtare so tAsiM avajjho / tA tujjha mae esa Urugo DAiNIe pavAe bAhiM iMdakIlassa pAvio' / __ tao'haM kuladevayaM namiUNaM gao sasuragharaM / taM ca ThaiyaduvAraM mayA kuMciyAchiddeNaM nijjhAiyaM / jAva pecchAmi dIvageNaM jAlaMtareNaM niyamahilaM sAsuyaM ca maMsaM khaMtIo majjaM ca pibaMtIo / mAyAe bhaNiyaM - 'putti ! maMsamimaM sAimaM sajjokkaM ca tae ANIyaM' / tIe bhaNiyaM - 'ammo ! eyaM te jAmAuyassa saMtiyaM' / [tao] tIe savvaM parikahiyaM jaMvavasiyaM / mAyA bhaNai - 'putti ! duTTha tae kayaM niyabhattAraM viNAseMtIe / sA bhaNai - 'rUsiyAe mae kayaM' / mAyA bhaNai - 'putti ! rosassa paDhamasamae, jaM phuriyaM mA hu taM kuNau / ko kira so muhanihiaM, amayassa rasaM viseseNa (viseNei?) /
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ [184] sA bhaNai 'ammo ! so mayA bhaNio " mA uvarihutto paloejjasi" / jao mamevamAsi ThiyaM citte jahA sUlapoisseva maMsaM giNhittA AgamissaM ti / na uNa paiNo paharissAmi / tahA vi so mamaM mottuM jAva palANo tAva mae pahao' / souM cemamahaM samuddhasiyaromakUvo ciMtemi - -- 'natthi hu kajjamakajjaM mahilANaM taha pio [ va anno] vA(?) / tammo parihariyavvo saMgo vImANa duTThANaM' // tao gao bArajakkhiNisamIvaM / tattha ya suviUNa vibhAyAe rayaNIe niggao / gao sagAmaM / tattha ya sAhUsamIve dhammaM soUNa pavvaio tti || cha - sumariyaMmi mametaMmi kumAra ! vIsariyA nisIhiyA' / abhao bhai 'sacvaM bhagavaM ! aibhayaM' / tao cautthajAmeNa joNao nAma sAhU niggao / so vi taheva hAraM pAsiUNaM pavisaMto bhaNai 'bhayAibhayaM' / abhaeNa bhaNiyaM - 'tubbhe savvabhayavippamukkA / kiM bhayAibhayaM ?' / sAhuNA bhaNiyaM 'suNehi sAvaya ! jamahaM sayamaNubhUyaM bhayAibhayaM tuha sAhemi joNao 'tti ||cha joNayakahA bhaNNai - 'ujjeNIe pasiddho dhaNadatto nAma satthavAho / bhajjA ya se subhaddA / putto se joNago ahayaM / bhajjA ya mama sirimaI nAma / sA ya suTTu aNukUlA / kiM bahuNA ? kattha vi gaMtumAgayassa hiM sA mama pAe jeNa dagaeNaM dhovei taM pAyadhovaNaM pibai / aNNayA maM bhaNai 'joNaga ! mama saddhA katthUriyAmigapucchamaMsassa / taM jai nA''Nesi tA maremi' / mayA bhaNiyaM 'kattha puNa tArisapucchamigA?' sA bhaNai - 'summaMti rAyagihe nayare seNiyassa raNNo katthUriyA migA' / - - - - o'haM tI vayaNaM paTThio rAyagihAbhimuhaM / patto ya kameNa tattha bAhirujjANe vIsasAmi / io ya rAyagihe vesAmaho vaTTai / tao nANAvesalavatthagahiyavesAo savvAlaMkArabhUsiyAo niyaniyavibhaveNaM niyaniyaparivArasaMvuDAo gaNiyAdAriyAo ujjANamAgayAo jattha'haM vIsasAmi / tAo ya naMdaNavaNe accharAo viva sacchaMdaM ujjANe viyariUNaM egaM paumasaraM kamalamAlAulaM, taM sIalajalaM avaiNNA vivihehiM jalamajjaNapagArehiM majjiuM payattAo / tattha ya magahaseNA nAma gaNiyAdAriyA aIva rUvavaI / sA taMmi paumasare jalamajjaNaM [kuNaM] tI vijjAhareNegeNa ukkhittA / dhAhAviyaM ca se parijaNeNaM / tao mayA sANukaMpeNa 'mA esA gaNiyAdAriyA durAyAreNA'NeNa vijjAhareNa hIrau'tti sajIvaM dhaNuvaraM kareUNaM sareNA''hao vijjAharo / tao se veyaNAvihurassa hatthAo paDiA taMmi ceva paumasare / tao sA uttariUNaM paumasarAo mama samIvamAgayA bhaNai 'ajjautta ! supasannA esA tuhA'haM calaNakamalANi paNivayAmi / mayA saMlattaM 'subhagA suhabhAgiNI ya hohi' / aasure viyaraiyaMjaliuDAe saMlattaM - 'ajjautta ! ahaM tae jIviyappayANakkayakIyA ujjamissaM tujjha calaNakamalANi paritoseuM / tA pasAyaM kareha / vaccAmo eyaM asogavarapAyavasamassiyakayalIhare, jattha'cchai mama pariyaNo / ettha ya sarIragayaM parissamaM moeha' / tao'haM tamaNuvattamANo gao / tattha ya me suhAsaNagayassa abbhaMguvvaTTaNa - malaNAIhiM majjaNAvasANehiM kayapaDikammassa uvaTThAviyaM bhoyaNaM aNega
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhakkhappagAraM nANAvaMjaNasamAulaM / tao'haM vuttabhoyaNo gahiyataMbolo saNNiviTTho sayaNIe / tao magahaseNA 'ajjautta ! kuohuttamAgayA ?' mayA'vi se savvaM parikahiyaM / suhAsaNavaragayA pucchai - [185] - -- tao sA bhai 'ajjautta ! taM vippayArio aiujjayayAe / sA te mahelA dussIlA tubbhaM niggamaM maggei' / tao mayA bhaNiyaM ' mA suyaNu ! evaM jaMpasu / natthi tArisI sabbhAviyA bIyA' / tao sA mama bhAvaM lakkhiUNaM tuhikkA ThiyA / tAva ya ava [ra] hrIhUyaM / tao magahaseNAe attaNo uttimaMgAo cUDAmaNimavaNeUNa mama uttimaMge baddho / bhaNiyaM ca - 'ajjautta ! vigAlIhUyaM / tA eha vaccAmo niyabhavaNaM' / tao mayA paDivaNNe jottiyaM tIe dAsaceDeNa jANavattaM / taMmi ya magahaseNAe sahA''rUDho ahaM / avi ya jANavaramAruhittA, paMDarabalivaddajoiyamudAraM / puravaramuhA payAyA, ghettUNa mamaM viyasiyacchA // 1 // aha saMkha-paDahasaddaM, ukkuTTaM kalayalaM asahamANo / matto varamAyaMgo, ummatto bhaMjae khaMbhaM // 2 // khaMbhaM so bhaMjiUNaM, khaMbhahatthI UsaviyadaMta - muha-suMDo / aNNa (aNNa) kalaya [ leNaM? ], vegeNa pahAvio tatto ||3|| tattha vi so daTTu karI, turiyaM jAvA''gao guluguleMto / jANaM taM ghettumaNo; tA'haM purao Thio tassa // AgoreMto bahuso, hatthI tamahaM bahuso ramAveMto / nANAvihabhaMgehiM, loyasamakkhaM bhamADemi // puvvattheNa tao, sIhaninAeNa uttharAmi ahaM / tattheva paribhamamANo, mUDho maM gehae hatthI | 'aha pellio imo mArio tti tahatuvaya- nAgarajaNeNaM / ukkUviyaM sakaluNaM, jaha nagaraM gohiyaM savvaM // eyaMmi aMtare pariyaNeNa gahiUNa sA magahaseNA / mahadinnadiTTi - cittA, nijjai kira leppamaiya vva // yA vi so hatthI bahuyaM khellAviUNaM gahio nAgamaM (daM) te sabhAve Thavio / tao sAhukkAraravaM kuNamANA uvAgayA hatthipuDakkArA / tesiM ca mae samappio hatthI / etthaMtaraMmi ya jAyA rayaNI / io ya magahaseNAe taM ratiM naccaNavArao tti sajjio viseseNa seNiyarAyassa saMtio pecchAgharamaMDavo / uvaTTiyA gahiyAujjA jAva tA dinno savahattho ( ? ) / samAhayANi tUrANi / uvaTThio sabAla - vuDDo jaNavao / tao uvaviTTho mahArAo seNio saputta-pariyaNo / [tao ] ramaNIyasavvAlaMkArabhUsiyA kaliyatilayakkhayAimaMgalA oiNNA raMgaM magahaseNA / tao seNiyassa raMgassa ya paNAmaM kAUNa paNacciyA kAma-bhAva - vibbhame payAseMtI / ahamavi ya eyaMmi samae pucchamiyarakkhae vAule jANiUNa paviTTho taMmi koTThae jaMmi ciTThati pucchamiyA / tao'haM egassa pucchamiyassa pucchAo ukkattiUNa maMsaM niggao kaTThAo /
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ [186] rakkhavAlehiM pokkAriya'meso miyapucchamaMsahArao coro cora'tti rakkhittA niveiaM raNNo / bhaNiyaM ca teNa - 'mA pecchA bhajjau / eyasAraaMtogamaNaM(?) ka(kA)hAmi' / tao'haM magahaseNApaDibaddhamANaso ciMtemi - 'pecchAmi tAva magahaseNaM naccamANi' / tao haM gao raMgaM / tattha ya pecchaMtassa mama cArunaccaNayaM vocca(pecchiuM?) magahaseNAe magahAhiveNa naccaNaparitosieNa saMlattaM - 'magahaseNe ! sAhu sAhu nacciyaM / tA varaM varehi' / tIe saMlattaM - 'mahArAya ! acchau tAva tubbhaM sagAse / jayA [maggemi tayA] dejjaha' / manniuM cemaM raNNA puNo tIse saMgIya-naTTatosieNa dinno bIo varo / dhario taheva sayAse / tao puNo vi naTTakaraNaparitosieNa dinno taio varo / etthaMtaraMmi ya magahaseNAe laddhativihappasAyAe mama gavesaNAnimittaM uggIyamimaM ullavaMtIe - 'kahiM so migamaMsahArao ? majjhaM jIviyadAyao pio ? / cUDA[maNi] majjha giNhiyA ciTThai ? maM sAheu saMpayaM' // mayA bhaNiyaM - 'ahaM so miyamaMsahArao tujhaM jIviyappadAyao [pio] / [cUDAmaNiM tujjha giNhiyA] pAsao ciTThai jIva taM ciraM (?)' || tIe bhaNiyaM - 'jai tumaM maMsahArao majhaM jIviyadAyao pio / cUDAmaNi majjha geNhiyA ciTThasu saMgovi[o] saMpayaM // jao ramme nara-nArisaMkule rAyagihe sapahe mahAlae / matteNa gaeNa bhesiyA teNa viutto me tamecciraM' // tao NAe magahAhivo viNNavio jahA - 'joNao nAmesa sAmissa saM[pa]yaM takkaro, paraM vijjAharahIraMtiyAe teNa jIviyaM dinnaM / tA sAmi ! ekkaMmi vare tubbhe eyassa abhayaM deha / bIe vare esa ceva me pai tti / taie(o) puNa varo tubbhameva sagAse acchau / jAhe maggemi tAhe dejjAha' / rAiNA paDivannaM / tao magahaseNA salaliyaM nacciUNa paritosiyaraMgasamUhA rAyANuNNAyA mamaM gahAya niyayabhavaNaM gayA / tattha ya ahaM tIe saddhi egaMtaraipasatto paidiNaM parivaDDamANasiNeho suhaMsuheNa acchAmi / tao kuo vi kAlAo bhaNiyaM mae - 'magahaseNe ! vaccAmi ujjeNi' / sA bhaNai - 'tubbhe tattha jaMtA kasseha saMmilissaha ? tA mamaM pi giNhiUNaM vaccaha' / tao mayA saMpaDivaNaM / tao magahaseNA salaliyaM utthiya gayA magahAhivasamIvaM / viNNaviaM ca NAe - 'sAmi ! jo me taio varo
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ [187] teNa pasAyaM kareha' / rAiNA bhaNiyaM 'bhaNasu, jeNa demi' / tao NAe bhaNiyaM 'visajjeha mamaM, ujjeNi gamissaM joNageNa saddhi' / tao rAyANuNNAyA mayA saha niyayaparivuDA sa bahudhaNa - rayaNabhariyA ujjeNihuttaM saMpatthiyA / tao haM magahaseNAsahio suhaMsuheNa saMpatto ujjeNi / tattha vi magahaseNaM ujjANe neUNa rattiM susuttaM ca nAUNa egAgI gahiyakhaggo mahilAparikkhaNanimittaM gao niyabhavaNaM / taM cugghADiyaduvAraM kAuM jA paviTTho tA pecchAmi maNUsa paDhamamahilAe saha saMpasuttaM / tassa ya mayA rosavasaeNa asiM kaDDiUNa sIsaM chinnaM sigghaM ca avakkamiUNa egaMte nilukko pecchAmi / cii 'esA mahilA kiM karei ? 'tti jAva, tAva sA sasaMbhamaM uTThiyA / avaloiyAo ya NAe disAo / jAhe na kiMci pAsai tAhe raMdhaNa - gharassa egapAse mahaiM khaDDuM khaNiUNaM taM purisaM tattha parikkhivai / maTTiyAe ya tassovari mahaMtaM thalaM raettA savvaM gharaM liMpiUNa saNNisaNNA sayaNIe / citiyaM ca mae - 'mahilA dejja harejja va, nAsejja va saMThavijja va maNUsaM / tuTThA ujjiyAvejjA, ruTThA puNa mArae pAvA // evaM ca jai tAva esA kulINA mama pariNIyA bhajjA erisA tA ko puNa vesANa pattijjihaM ? tA juttaM mama magahaseNaM magahe sayaNavaggassa melittA attaNo vayavisesaM kAuM'tti ciMtiUNaM sanniggao gihAo / patto ujjANaM / bhaNiyA ya mae magahaseNA - 'pie ! diTTho sAro dArassa / vaccAmo magahapuraM / tattheva acchIhAmo' / tao magahapuraM magahaseNaM gahAya paDigao / tattha kai vi divase acchiUNaM gaMtukAmeNa mae bhaNiyA magahaseNA 'pie ! tayA gaeNaM mae mAyA-pitA na diTThA / tA te pecchiUNa sigghamevA''gamissAmi' | - evaM ca pucchiUNa niggao Agao ujjeNi / diTTho ya sayaNavaggo / AnaMdiyA mAyA - pitA / agao sahiM / diTThA bhAriyA / na ya se kiMci AgAraM darisemi / sA ya diNe diNe tassa thalassa aggakUreNa accaNiyaM karei / pacchA jassa dAyavvaM / aNNayA eyAe mama pAhuNNayaM uvakappiyaM / bhaNiyaM ca mayA 'khajjaM na tae kassa vi kiMci dAyavvaM, taha taIe (tae ? ) vi na ya khAyavvaM mama adAu' / tIe bhaNiyaM 'ko me aNNo suMdaro tumAhiMto jassa dAhAmi ?' tao tIe diNNe hatthasoe samappiyaM kaMsabhAyaNaM / tao tavagAI (o) sikkhaM hiMDittA baliaccaNaM kAUNa mama bhAyaNe chUDho / mayA ya uvalakkhiUNa bhaNiyA 'ajja vi na vimharasi taM ?' tIe bhaNiyaM - . 'kiM tae taM kayaM ?' mayA bhaNiyaM 'jai na mae tA kiM tuha piuNA kayaM ?' souM cemaM sA''surosavasakaMpamANadehA caMDiyA iva kayabhImabhiuDI taM ceva tavayaM sulasuleMtaM ghettUNaM uddhAiyA mamaM jao / tao'haM 'taM ajja mArijjAsi' [tti citiuM dhAvio] / tao 'palAo'tti NAuM gahAya me paTThIe kattuyAvio ( ? ) tavao / teNa ya ahaM daDakAo aIva veyaNatto kaha vi tAyagharamaNupaviTTho mucchio paDio / tao kaha vi laddhayaNo / ekkathakkaM(?) [sa]yaNajaNeNa nAUNosahatellehiM abbhaMgio sattho jAo / puNaNNavasarIroya saMto'haM sayaNavaggassa sabbhAvaM kaheUNa 'itthINaM daMDo visajjaNaM ti kAuM sirimaI mAyA - vittANa samAse kAraNaM suNAviUNaM samappiyA / ahaM ca sAhusagAse dhammaM soUNa pavvaio' tti ||cha / joNago tti gayaM ||ch | 'eyaM ca sumariUNa kumAra ! mae bhaNiyaM bhayAbhayaM / abhaeNa bhaNiyaM 'bhayavaM ! niggayA - - - - -
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ [188] tubbhe savvabhayAo / amhe puNa bhAriyakammA savvabhayANa'bdhaMtare vaTTAmo' / etthaMtaraMmi ya vibhAyA rayaNI / uvaTThiyA puvvasaMjhA / tao abhao niggao uvassayAo / pecchai ya sUriM kaMTholaieNaM divveNaM hAreNaM / tao abhao haTTha- tuTTho hAraM gihiUNaM ciMtai - 'aho sAhUNaM alobhayA je divvahAraM rajjatullaM pAsiUNa na lobhagayA / tahA etadatthaM ceva sAhUhi eehiM rayaNIe mama purao bhayAINi payANi sAhiyANi / jao savvANi vi bhayANi lobhapaiTThiyANi' / tao sAhuNo vaMdiUNaM saMtehi ya guNehiM thuNiUNa gao abhao piusagAsaM / samappio ya so hAro piuNo / tao seNieNa sANaMdamAliMgittA suTTu sammANio abhayakumAroti / evaM ca hAravaiyare vva visame ya kajje Na gejjheNa abhayakumAreNa saha seNio kayAi komuImahUsave koDakaraNatthaM niggao pacchannavittIe rAyagihe paribbhamai / io ya raNNA nikkhAraNatthaM puvvaM ciya pariyaTTassa samappiyAo doha ( doNi) sADIo / pariyaTTeNa vi komuImahUsavo tti ceva vatthaM maggaMtINaM samappiyAo doNhaM niyamahilANaM / tAsu ya nevattheNa nayare hiMDaMtIsu ha (niya ? ) sADiyAo abhayakumAreNa rannA [ya] paccabhijjANittu khUNapADaNatthamaMkiyAo taMbolapikkAe / tahA ya daThThe rAyabhIeNa rayageNa gADhamaMbADittu bhajjAo takkhaNaM khArehiM tAsiM sohiyANi pikkAravaNNANi nikkhAriUNa ya bIyadiNe samappiyAo raNNo / tAo ya sahAvaTThAo daTThUNa cojjio rAyA / [ aha annayA rAyasahAe vivAo jAo jahA kiM appagghaM kiM ca mahagghaM? ti / tAhe savve bhaNaMti 'maMsaM appagghaM'ti / ] tao abhayakumAro bhaNai 'imaM ceva mahagghaM' / souM cemaM seNiyAIyA bhaNaMti - 'kumAra ! siriM mottUNa aNNassa kA mahagghayA jIe taM natthi jaM tihuyaNe vi na pAvijjai ?' tao soumevamAyArasaMvaraNaM kAumuTThio abhayakumAro / avasaraMmi seNiyaM bhaNai 'tAya ! paMca divasANi mama rajjadANeNaM pasAo kIrau' / tao taheva kae paviTTho rAyA bhUmigihaM / pAlai abhayakumAro rajjaM / evaM ca vikkhAe savvajaNaMmi savvesiM viyakkhaNa- vavahAri - vIrAINaM gihesu pacchaNNaM gaMtuM abhayakumAro bhaNa 'mahArogeNA'somAvio rAyA paviTTho mahAkiriyaM / tattha ya suvejjeNegeNovaiTTha "jai rAyasassa purisassa kAlejayamaMsaM javamettaM saMpADeha to saMpayaM ceva pauNIkaremi rAyaM" / tannimittaM ca rannA'haM pesio tumha samIvaM / dijjau javamettaM niyakAlejjayaM' / tao savvamevaM souM savve vihalaMghalIhUyA pANappiyA jaMpaMti 'savvahA tubbhehiM rAyapurao khUNaM rajjaM (kkhaM) tehiM savvaM pi gharasAramamhANaM ghettUNa kiM pi paDiuttarIkAyavvaM' / tao savvehiM vi samappiamabhayakumArassa niyadhaNa - suvanna - rayaNa - cauppayAIyaM / sovi taM ghettUNa gao rAulaM / dharAvei ya payaDaThANesu / kiM ko tao kameNa niggao rAyA / diNNamatthANaM / pecchai ya taM vihavapauralacchi / tao 'aho ! abhayakumAreNa paMcadiNarajjattheNA'vi pIDiUNa payAo savve vi niddhaNA kayA / tA herAvemi jaMpa 'tti citiUNa niuttA pacchannapurisA / tehi vi savvattha 'abhayakumAro ciraM jayau jeNa'mhe paMcadiNarajjeNA'vi sukkAirahiyA savvasuhiyA kaya'tti saharisaM payAo jaMpaMtIo soUNa sAhiyaM seNiyassa / tao tuTTho rAyA egaMte pucchai abhayakumAraM / teNA'vi [ maMsa ] mahagghavRttaMto [ kahio ] ti // cha - -- - - - evaM ca kiMmahagghavaiyare vva asaMbhAvaNijje vi kajje saccaviyanayapavaNNeNA'bhayakumAreNa samaM seNio rAyA kayAi sabhAmajjhaTThio bhai 'bho bho ! kiM dhammo bahugo doso vA ?' tao bhaNiyaM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ [189] sabhAjaNeNa - 'deva ! pAeNA'samaMjasakAriNIo payAo / tA doso ceva bahugo tti saMbhAvijjai' / tao [rAyA] bhaNai - 'jai evaM tA payAguNa-doseNaM(sANaM) chaTuMseNa rAyA [bhAgI ho]i tti tA kahamahaM dosAo chuTTissAmi ?' / tao soumevaM tAyassa kheyavayaNaM bhaNiyaM kumAreNa - 'jai juttI pamANaM tA dhammo ceva puDhavIe bahugo' / tao soumevaM sahariso rAyA bhaNai - 'puttagA ! kA ettha juttI ?' abhayakumAreNa bhaNiyaM - 'tAya ! dhammo doso vA tattao dullakkho / paraM paurapappabhAsAbharaNaM(?) cevettha visae juttI' / maNNiyaM cedaM savvehi sabhAThiehiM / tAhe abhayakumAreNa karAviyaM dhavalaharadugaM / tattha ya egaM suhAe dhavalAvittA bIyaM masIkuccaehiM kAlaM karAviUNa davAvio paDaho ghosAviyaM [ca jahA - 'amuga]mmi diNe eyaMmi rAulakarAvie sukkilladhavalahare savveNA'vi samAgaMtavvaM / pAviyajaNeNaM puNa kAladhavalahare / jo uNa nA''gamissai so daMDAriho' / tao taMmi diNe dhavalaharaduvAradese kayapIDhiyAe uvaviTTho saparivAro seNio rAyA / samAgayA ya tattha puppha-phalAihatthA baMbhaNa-khattiya-vaissa-suddA / pavisiUNa ya sukkilladhavalahare niggacchamANe rAyapariyaNeNaM 'ko ko tuhaM dhammo ?'tti chaDDaNAe(chaMdaNAe?) ___'gahAsamasamo dhammo, na bhUo na bhavissai' tti satthavayaNuvannAe sapuvvagaM suyAsiNi-dANAiyaM dhammamaggaM ceva jaMpaMtA niyaTThANaM vaccaMti / etthaMtaraMmi do juvANA pavisittA kAladhavalaharaM nIsaraMtA pucchiyA rannA - "kiM tubbhe loyamaggamavakkamittA'NNattha paviTThA ?' tehiM bhaNiyaM - 'deva ! summau - amhe kulINaseTThiNo majjapANanirayA sarala-viralA nAma do puttA / kayAi devvajogao gharasamIva(vaM) [uva]viTThae samuvasaMte daTTaNa sAhuNo gayA vaMdaNatthaM / tehiM dhammaM sAhiuM [sAhio] saviseso majjapANadoso / taM ca mahArAya ! soumamhehiM suTTa saMviggehiM tesiM ceva sAhUNaM [purao] kayA majjapANassa nivvittI / bhaggA ya kammavaseNa / teNa'mhe niyamabhaMgakAriNamappANaM mannamANA kAlaMmIha dhavalahare paviTThA / avi ya - saMpappa mANusajammaM, labhrUNaM jiNasAsaNaM / nivvittI vihiyA majje, sammaM sA vi na pAliyA // teNa'mhe pAvadoseNaM, mannamANA ahammiyaM / ahamAhamamappANaM, kiNhapAsAyamassiyA // saccaviuM cemaM seNieNa viveyarahiyavavahArao ceva bahugo dhammo na uNa paramatthao tti saMjAyaninnaeNaM suTTha sammANio abhayakumAro / jeNa sammaM nisuyANi namokkAraphalANi tti ||ch| namukkAraphalakahA bhaNNaMti - __ atthi magahAvisae rAyagihanagare seNio rAyA / teNa ya kayAi savvasutthattaNao saMpatte sarayasamae ugghosAviyaM jahA - 'bho ! savveNa vi nayarajaNeNa gaMtUNujjANaM savibhavANurUvo kAyavvo komuImahasavo' / parivasai ya tattha suppasiddho bhAviyappao sAvao jiNadAso nAma ibbho / tassa ya bhajjAo aTTha / taM jahA - paumAvaI 1, vIhiNI 2, taruNI 3, camarI 4, paMDiyA 5, channiyA 6, saraNI 7, amayA 8 ya / so ya jiNadAso komuImahUsavugghosaNaM soUNa 'kahaM puNa cAummAsaya(siyAi)tihIsu savvapavve[su]
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ [190] ceiyapUiya(pUya)mahaM kAhaM ?' ti ciMtittA DhoyaNayaM gahAyA''gao rAyaMtiyaM / samappiyaM ca darisaNijjaM / paNao pucchio(pucchai) rAyA -- 'bhaNaha kajja' / jiNadAso bhaNai - 'ahaM cAummAsiyaM ceiyapUyaM kAumicchAmi / bhaNiyaM cA''game - saMvacchara-cAummAsiya(siesu)-aTThAhiyAsu ya tihIsu / savvAyareNa laggai, jiNavarapUyA-tavaguNesu // [upadezamAlA 241] tA pasAyaM kAuM taM mamA'NujANeu' / rannA bhaNiyaM - "jiNadAsa ! kuNasu jahAsamIhiyaM dhammakiccaM, jeNA'haM pi tamaNumoyAmi' / tao jiNadAso 'mahApasAyaM'ti vottuM gao sagihaM / tatto ya sakalatto ceiyabhavaNe bhattIe kuNai jiNiMdANaM NhavaNAipUyaM / [kahiyaM] ca - NhANa-vilevaNa-malla-gaMdhaM cA'laMkiyaM baliM / dIvajuyaM jiNe kujjA, niccaM pUyATThagaM gihI // [NhANe?] sayaguNaM puNNaM, sahassaM ca vilevaNe / sayasAhassiyaM mAlA(malle), aNaMtaM gIya-vAiyaM(e) // kayapUyAvihANA ya deve vaMdittA savve vi kuNaMti dhammajAgariyaM / tattha vi jiNadAso sayaM vAei maddalaM / tabbhajjANaM ca cattAri jaNIo gAyaMti devAhidevathuio, tiNNi ya vAiMti vaMsaM, egA puNa lahugA narse kuNai / tassa ceiyabhavaNassa jagaIe ceva devapUjAnimittaM karAviyA ciTThai jAivADiyA jAe paviTThA na jANijjati corA vi jahA ruppakhuraya-lohakhuraya tti ch| ruppakhuraya-lohakhurayakahA bhaNNai - rAyagihe nayare seNiyanAmA''si rAyA / tahA ruppakhurao nAma coro / so ya vihatthimetteNa vi khattavivareNaM pavisai pAvei ya mahaMtaM davvasaMcayaM / na ya so mahAjatteNa vi herijjaMto pAvijjai / tassa ya bahuvihavittANa volliyA(coriyA?)kusalo lohakhurao nAma putto / so ya bAlabhAvo ceva sikkhavio kaulappAeNa piuNA, jahA - 'putta ! na tae sevaDaeGi saha saMsaggA kAyavvA, na tavvayaNaM soyavvaM / sue vi ya araDaNaTThA karehiM pihaNIyA kannA / kAyavvaM ca savvahA tae mamegameyaM vayaNaM'ti mannamANo pecchai jattha sAhuNo tao dUraM vaccai / musai ya so aTuMguleNA'vi khattavivareNa samiddhaTThANaM / samiddhaM ca taM jiNadAsaceiyabhavaNaM ti saNa(saNNAe?) lohakhuro sunnaM nagaraM viyANiUNa jahA koi na yANai tahA paosasamae paviTTho tacceiyajAivADiyAe nillukkittA ya Thio tti / io ya seNio rAyA 'kiM so jiNadAso devapUyaM karei ? kiM vA IsAluyattaNeNaM sabhajjAo melliuM na sakkei ? tA nicchayaM jANAmi'tti ciMtittA sahA'bhayakumAreNA''gao ceiyabhavaNe viTThiuM ca tajjAigulummegadese jAva saccavei jiNadAsAINaM pecchaNayaM tAva amayA naccaMtI pabhaNai - 'bho ! kimatthaM tubbhe gAyaha [vAeha na]ccaha ?' jiNadAso bhaNai - 'dhammatthaM' / 'so vi kimatthaM ?' [ti tIe bhaNie jiNadAso kahei - 'paralogasAhaNatthaM / ] bhaNiyaM ca - ekko vi namokkAro jiNavaravasahassa vaddhamANassa / saMsArasAgarAo tArei naraM va nAriM vA' //
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ [191] amayA bhaNai - 'ko paralogaM pecchiUNA''gao ? na ya keNai diTThamiya (ha) loge jiNadhammanamokkAraphalaM / tammA niratthayaM kilissaha' / jiNadAso bhaNai 'kulakkamAgao me tAva jiNadhammo / diTThe ca mae namokkAraphalaM, jeNa devIhUo ruppakhuro' / amayA bhaNai - 'kahaM ?' jiNadAso bhaNai 'iheva jaMbuddI rAyagihe paseNairajje'nnayA hoMto ruppakhurayacoro / tayA arahadAso nAmA''si seTThI / bhaddA se bhaariyaa| tesiM putto ahayaM jiNadAso nAma / paramasAvago ya so me vi piyA bAlAvatthaM maM ghettuM ceiya- sAhuvaMdaNatthaM jAi moramujjA / rAyagiha- maNoramujjANANaM ca vicAle dhudhulaM nAma masANamatthi / - io ya so ruppakhurayacoro rAyabhavaNAo davvasaMcayaM corittu vaccamANo kaha vi patto talArehiM nivedio paseNairAyassa / teNA'vi duTThaniggaho rAyadhammo tti kAUNA''Natto vajjho niuttanarehiM ya vajjhapaDaho / tao taMmi masANe ghallio sUlIhiM ruppakhuro / tavvelAe gacchaMtaM cA'rahadAsaM daTTaM pANiyaM mggi| imo vi logaviruddhaM [ ti] kAuM na dei / tao ruppakhuro 'tubbha vae saMgahissaM 'ti bhaNato puNo mggi| souM cemaM seTThiNA 'dhammatthi'tti dAuM bhattapaccakkhANaM sikkhaviDaM so namokkAraM bhaNio - 'ghosaMto ciTTha tAvemaM jAvA''Nemi pANiyaM' / paDivannaM ca / jalaM gahAya jAvA''gacchai seTThI tAva namokkAraM ghosito cciya sUliyAbhinnahiyao mao ruppakhuro [devo jAo ] / seTThI puNa 'coracitago' tti gahio niuttapurisehiM / niveio rAyassa / teNa vi puTTho seTThI, paraM gahiyAbhiggaho na kiMci jaMpai tti kuvieNa bhaNiya' mimaM pi neuM sUlIe poyaha' / -- - io ya ruppakhuradevo paDhamuppanno cciya ciMtei 'kiM mae puvvaM kayaM jeNa devo jAo ?' | daDuM cohiNA jahAvaTThiyaM 'kahaM me guru vajjha[ ThANaM ]mi nijjai ?' tti kuvio bArANi baMdittA nagarovari viuvvai tharathariti mahAsilaM / ca daTTu sapurajaNo bhIo rAyA NhAiUNollasADao ullavaDa[o] [dhU] vaDayaha [ttho ] bhaNai 'jakkhA ! avaraddhaM kiMci devadANavAiNo so khAmei mama'mhamavarAhaM / tao devo gayaNattho bhaNai 'kIsa viNAsijjai niravarAho seTThI ? tA jai taM pUittA pure paveseha to paramuvasamAmi' / souM cemaM turiyamANAvio rannA arahadAsaseTThI / karAviyaNhANa-vilevaNa-mallAlaMkAro ya caDAvio hathikhaMdhe dhariovarichatto ya savvattha jayajayAvijjaMto gAyaNehiM satUraninAyaM payAhiNAvaittA pure pavesiuM sasiNehaM khamAvio saparivAreNa rannA jaNavaeNa ya / tao deveNA'vaNIyA silA / dinnANi ya 'mahovayAri 'tti seTThiNo teNa tiNNi rayaNANi / tahA 'chaMdANuvattao' tti raNNo vi tiNNi, 'putto' tti mohao lohakhurassa vi tiNNi dAuM rayaNANi ruppakhuradevo gao saTThANaM ti / tANi ya seTThiNA tiNNi rayaNANi devakoTThae baddhANi saMpayaM pi samujjoeMtANi ciTThati / lohakhurassa vi jUyArattaNeNa na jANAmi katha ciTTheti ? daddhuM cemamahaM bAlabhAve saMjAyapaccao daDho jAo jiNadhammo / teNevaM maddalaM vAemi / tA tumaM pi sammaM naccasu' / - tao micchadiTTittaNeNA'mayA bhaNai - 'savvameyamalIyaM lavijjai tubbhehiM' / souM cemaM lohakhuro cite 'peccha jaM me piuNo vittaM mae ya diTTha, taM jahA avalavei tA e[ttha] natthImAe mamAo choTTikkao' / seNio vi ciMtei - 'jaM me piurajje vittaM mae vi diTTha tamavalavaMtIe jo alIyavAiniggaho so mae kallaM imAe kAyavvo' / tao amayAe pucchiyA paumAvaI - 'kiM tae vi diTThe kiMci jeNa gAesi ?' paumAvaI bhaNai
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ [192]] - 'bhagiNi ! diTuM namokkAraphalaM mae jeNa ruppakhuro vva nitthariyA jayaseNa tti ||ch| ruppakhuro tti gayaM ||ch| jayaseNAkahA bhaNNai - ___ atthi avaMtIjaNavae ujjeNInayarIe jiyasattU nAma rAyA / dhAriNI se mahAdevI / tahA tatthevosahadatto nAma seTThI / tassa ya jayaseNA nAma sAviyA / sA ya aputta tti ciMtAoso(ciMtAuro) setttthii| taM ca lakkhiya jayaseNAe sayameva varittu pariNAvio seTThI suMdara nAma savakkiM / tIse ya kAleNaM jAo putto / tao tuTTho seTThI / suMdarImAyA ya niyadhUyAe nissAvakkayamicchaMtI vijjAsiddhaM DheDDamuvayAreNolaggai / bhaNiyaM ca - jo hoi geNhiyavvo taM puvvaM AmiseNa geNhAhi / Amisaniddho kAhI [savvaM] kajjaM akajja vA // tAhe DheDDo bhaNNai - 'jayaseNaM viNAsehi' / tao teNa kAlapakkhacauddasIe rattiM masANaM gaMtUNaM [u]Dhavio maMtehiM maDao / bhaNiyaM ca - 'khaggaM gahAya jAhi jayaseNaM viNAsehi' / tao so gahiyakhaggo veyAlo patto bhIsaNasadaM kuNaMto / jayaseNA vi taddivasaM posahiyA taM pAsiUNa bhIyA paMcanamokkAraM praavttei| tappahAveNA'pahAveMto ya tIse veyAlo gaMtuM paDio DheDDamUle / teNA'vi 'na mAriya'tti nAuM puNaravi maMtabaleNuTThaviUNa pesio jAva tahevA''gao / evaM taiyavelAe vi / tao bhaNio DheDDeNa - 'jaM kiMci purao pecchasi taM ciya mArejjasu' / gao ya jAva veyAlo tAva tavvelAe nIsariyA suMdarI sarIraciMtAe / tao taM ciya mArei / daTuM cemaM jayaseNA 'hA kahamajaso mamA''gao ? tA bhayavai ! sAsaNadevae ! mamovasaggamimamavaNehi'tti ciMtiya ThiyA kAussaggeNa / ___ pahAe ya kiMci tattigavesaNatthamAgayAe diTThA viNaTThA mAyAe suMdarI / tao sA 'khaddhA khaddha(?)'tti vilavaMtI gayA rAulaM / pucchiyA ya 'kiM?' ti raNNA bhaNai 'savakkivehaeNosahaseTThibhajjAe jayaseNAe mArAviyA [mama puttI suMdarI]' / souM cemaM rannA tatthevA''NAviyA jayaseNA / bhaNiyA ya - 'vavasiyamairudaM kamma' / sA vi namokkAraparA tunhikkA ciTThai / tao rAyA devayAbhiogao paloittu tIse nayaNavayaNavisare 'neyArisI imassa kammassa kAriNitti ciMteMto bhaNai - 'tuhA'bhayaM / sAhesu sabbhAvaM' / tahA vi moNatthAe jayaseNAe devayAbhiogao cciya bhaNiyaM raNNA - 'bho ! gavesaha taM khuddavijjAsiddhiyaM DheDDe' / gavesiMtehi ya purisehiM divo so masANe cciya thaMbhio devayAe / ANIo ya pacchio tatto rannA - 'kahehi sabbhAvaM' / tAhe tuNhikko ciTThai DheDDo / tao tAva piTTAvio kasehiM jAva sAhio sabbhAvo / tao savvassaharaNaM kAUNA''NattA nivvisayaM suMdarimAyA / DheDDo puNA''Natto vajjho / paraM jayaseNAe pasAyaM maggiUNa davAviyaM tassA'bhayaM / jayaseNA vi rannA - 'bhagiNI tumaM mama'jjappabhiI / tA suhaMsuheNa ciTThasu'tti vottuM pUjittA ya visajjiyA gayA sagihaM / daTuM ce mae paDivaNNo jiNadhammo / teNa gAemi / tA tumaM pi sammaM naccasu' / amayA bhaNai - 'capphaliyA tumaM jA mamevaM vubbhAviumicchasi / aNNahA bhaNau vIhiNI jai kiMci diTuM' / sA bhaNai - 'bhagiNi ! mae vi diTuM namokkAraphalaM jeNa nitthariyA jayaseNa vva soma tti ||ch| jayaseNa tti gayaM ||ch| somAkahA bhaNNai -
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ [193] awar kaviThThapure baMbhaNassegassa duhiyA somA nAma / tIse ya sahI vANiyassegassa dhIyA jiNadAsI naam| sA ya sAhusagAse ghettUNa vayANi sAviyA jAyA / tao somaM bhaNai - 'tumaM pi sAviyA hohi' / jAyA ya sussAviyA somA maTTiyAe paccakkhANaM karei / vivAhiyA ya sA gAme / samayaMmi ya gabbhavaIe jAo somAe dohalo - jaha maTTiyaM khAmi' / taM cA'kuNaMtI sA dubbalIhUyA / pucchiyA ya sAsUe - 'putti ! kiM se (bho !) dubbaliyA ?' sA bhaNai - 'maTTiyAe dohalo' / sAsU bhaNai - 'kIsa na khAsi?' somA bhaNai - 'paccakkhAyaM' / sAsU bhaNai - 'kiM kIrai paccakkhANeNaM ? jao na tAriso doso paccakkhANabhaMge jAriso [dohalayabhaMge] / [sA] bhaNai - 'pANaccAe vi na maTTiyaM khAmi' / evaM ca gAhalaggANaM vi sAsU-sasurAINaM jAhe na mannai tAhe sasuro somaM ghettuM gao peiyaM / kaviThThapurassa ya heTThA tayA naI atAghA vahai / tIe ya dhariyA jAva acchaMti tAva '[soma'tti] bhaNai (bhaNaMtI) aMbara(avara)kUle kaha vi nagarAo AgayA jiNadAsI / paropparadarisaNeNa tAsiM jAo cullAlAvo / tao somA piyavayaMsiyAe vioyamasahamANI sasuraM bhaNai - 'uttarAmo naI' / so bhaNai - [kahaM] hiDijjihAmo ?' sA vi - 'jaM hoi taM hou, tahA vi gaMtavvaM'ti vottuM parAvartitI namokkAraM paviTThA jami ThANe taTThANAo cciya vaMkavalaNeNaM gayA maggaMtaraM naI / miliyAo ya somAjiNadAsIo / paviTThAo nayaraM / somAnimittanaIvaMkaTThANe ya paiTThiyaM loeNa somAvaMkaM nAma titthaM jamajja vi sevijjai dhammatthIhiM / taM cA'isayaM dardU bahulogeNa sahA'haM paDivannA jiNadhammaM / teNa gAemi / tA tumaM pi sammaM naccasu' / ___ amayA bhaNai - 'tuma pi capphaliyA / bhaNeu vA taruNI jai kiMci diTuM' / sA bhaNai - 'bhagiNi! mae vi diTuM namokkAraphalaM jeNuddhario soma vva ajjuNago tti ||ch| soma tti gayaM ||ch| ajjuNagakahA bhaNNai - vasaMtaure nayare jiyasattU rAyA dhAriNI se mahAdevI / tIse putto dhAro nAma aIva vallaho rnnnno| nagarassamIve naI guggulaMtasaddAlA pAusapaDhame sUre ummisahassasaMkiNNA / taM daTThaNa vahati rannA saMjAyakouhalleNaM 'saMteuro karissaM jalakIlamihaMti citte ThiyaM / taM ca sayA vi kuNaMto naIpUropari davAviyaM jAlaM lohamayaM naItaDiduganikkhayakhIlehiM daDhabaddhaM caDio jahAtaha cciya kIlaMto lei daTThamANIyaM naIpUreNa ruiraM rAyA vijjaurayadugaM / so dei suyassegaM / to puNa dei tassa bIyaM pi maggaMtassa / maggaMto taha vi jA, tA raNNA bhaNiyA niyapurisA - 'are ! eyAe naIe taDataDeNa gaMtumeesimuppattiThANaM jaannh| tehiM pi gavasaMtehiM dUre diTTho naItIrattho pAgAraparikkhitto mAhuliMgArAmo / taMmi ya tesiM purisANamaddhellayA paviTThA / sesA bahiM ThiyA / je ya paviTThA te bAhiM pakkhittA(tta)mettamAhuliMgA cevA''rAmavAsiNA viNAsiyA kilikilaMtajakkheNaM / bahiTThiyA tANa ghettUNA''gayA jahAvattaM sAhiti ranno / teNA'vi buddhivisesao meliyasayalanayaraloeNaM gharaM gharA parieso kAuM lihAviyA savve purisA pattae / jassa ya pattagamudrui so pavisiUNA''rAme mAhuliMga khivai / bahiTThio uNa ANei / __ evaM vaccaMte kAle tatthA''gao desaMtarAo ego cittayarasAvago / so ya tattheva nivasaMtassa allINo theraputtayacittayarassa / taM bhaNai - 'pasAyaM kAuM sAisayaM cittayammaM sikkhavehi' / therIputteNa bhaNiyaM - 'karissaM sohaNe diNe sikkhAraMbhaM / saMpayaM jaha'bbhasiyaM cevA''lihato ciTThasu' / sA ya therI niccaM pabhAe royaMtI pucchiyA ajjuNageNa - 'ammo ! kIsa rovasi ?' sAhiyaparamatthA ya therI bhaNai
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ [194] - 'mamekko ceva putto / jai kahaM vImassa vArago AgacchejjA tA mariyavvamaragAhAe(maNAhAe) / natthi ko vi jIvaNovAo eeNa virahiyAe' / to sA ajjuNaeNa bhaNiyA - 'eyassa vArage ahaM gacchissAmi / mA bIhehi' / sA bhaNai - 'tumaM pi mama putto ceva' / teNa bhaNiyaM - 'keNai uvAeNaM [*rakkhissAmi te puttaM' / tao aNNaMmi diNe therIputtassa vArage samAgae gao ajjuNago, sAgAraM bhattapaccakkhANaM ca kAuM paviTTho ujjANe namokkAraM saraMto / taM ca samAgacchaMtaM daTTaNa kilikilaMto jakkho taM mAriuM dhAvio / paraM namokkArapahAveNa na kiMci kAuM tarai / tAhe 'kimeyaM ?'ti ciMteMto ohinANaM*] pauMjiuM pavatto / nAyaM ca jahA 'virAhiyasAmannattaNeNetthA'haM vANamaMtarajakkho uvavanno / mahaMtaM cA'kiccaM kayaM jamannANadoseNa virAhiyA bahavo jIvA / tA ajjappabhiI savvasattANamabhayaM demi / tahovagArI ya mameso sAvao jiNadhammapavattao / tA paccavagAraM karemi' / ___ tao bhaNio jakkheNA'jjuNao - 'kiM te karemi ?' / so bhaNai - 'raNNo diNe diNe bIjauragANi tatthevA''Nesu' / jakkho bhaNai - 'bAlassosIsage paloejjaha / tao ajjuNago jakkhasayAsAo appabIo tti Agao ranno nayara[loya]ssa ya kouyaM jAyaM / pucchieNa ya niveiyaM jahAvattaM / tao rannA mahAvibhUIe varahatthikhaMdhagao nagarassA'bhayadANugghosaNAe hiMDAviUNa pUio ajjunngo| puNo theriigihmaago| daTuM cemaM namokkAraphalaM paDivanno mae jiNadhammo / teNa gAemi / tA tumaM pi sammaM naccasu' / amayA bhaNai - 'saccamiNaM jai samatthei visarI(camarI) / sA bhaNai - 'bhagiNi ! mae vi diTuM namokkAraphalaM jeNa ajjuNago vva nitthAriyA suMdaritti ||ch| ajjuNago tti gayaM ||ch| suMdarIkahA bhaNNai - ___ avaMtIjaNavae ujjeNInayarIe jiyasattU nAma rAyA / dhAriNI se mahAdevI / tahA tassa rAiNo vidinnachatta-cAmarAo do gaNiyAo - suMdarI baulA ya / paropparaM maccharamuvvahati / tIe ya nayarIe jiNadAso nAma seTThI / tassa bhaddA bhAriyA / usahaseNo nAma putto / NAya(so ya?) aIvarUvassI / paraM susIlo tti mAyA-vittehiM paccakkhANaM kArAvio jahA - 'tae gaNiyAgharaM na pavisiyavvaM' / annayA so ya rAyakulaM pavisai suMdarI ya gaNiyA nIsarai / tAe ya divo hiyayamaigao / dAsI ya pucchiyA - 'ko eso ?' tAhe kahiyaM - 'usahaseNo nAma jiNadAsaseTThiNo putto' / tao suMdarIe camarahArI pesiyA / sA dArapAleNa chANapANieNa chaMdittu dhADiyA / puNo vi mAyA visajjiyA / sA vi dhADiyA / [tao] tammittA niuttA / tehiM ya ghettUNA''saMdhao(?) pavesio so suMdarIhare suhAsaNovavesio ya / diNNaphullataMbolAe bhaNio tIe - 'kIsa tubbhe mama pAhuNayA na eha ?' usahaseNo bhaNai - 'amhaM vavahArAulANaM kAi velA bhaiNi ! natthi' / sA bhaNai - 'mae jANiyaM jahA tubbhehiM saha bhogA bhuMjiyavvA / saMpayaM puNa jAvA'haM bhaiNi tti bhaNiyA tA tumaM pi me bhAyA ceva / tahA ajjappabhiI tumhaMtaNao aNurAeNa mae paDivanno dhammo / tA ceiyapUyAkajje maM nimaMtejjasu' / jAe ya tesiM paropparaM sAhammiyattaNe suMdarIe appaNo samIve karAviyaM ceiyaharaM / tassa ya paiTThAe mahaMti pUrya sA karei / taM ca * atra pAThastruTitaH / pUritazca kathAnakAnusAram /
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ [195] ANNNNNNN nAuM baulAe macchareNa puvvagahiyasappaM choDhUNa dAsaceDIe hatthe visajjio ghaDao / bhaNAviyaM ca - 'tujjha sahIe phullANi paTTaviyANi' / suMdarIe vi 'na jANAmo kimettha chUr3ha'ti ciMtiya dAsaceDIe cciya purao ugghADio / ahAsannihiyadevayAkayapaNAmAe ya bhaNittA paMcanamokkAraM chUDho taMmi hattho / devayAe tabbhattisamAvajjiyAe so sappo kayA divvA pupphamAlA / sA ca daTuM suMdarIe dhariyA tahiM ceva ghaDae / dAsaceDI vi - 'na esA keNa vi sajjiyA tA kahaM jAya ?'tti kougeNaM taM jAva ghettumAraddhA tA devayAe puNo kao so sappo / teNa ya sA DakkA 'khaddhA khaddha'tti kUei / tao 'aho ! suMdarIe khAviyA sappeNaM'ti jAo jaNullAvo / taM ca souM suMdarI 'mameso ayaso samAgao'tti ciMtiya ThiyA devayArAhaNatthaM kAussaggeNaM / devayAe vi 'jutto sAhammiovayAro'tti kAuM loyassa majjhe savvaM jahAvattaM kahiyaM / tao loeNa dhikkAriyA baulA / bhaNiyaM ca - 'apAvaha mANusaha pAvu jo ciMtei parassu / / paccupphiDi viniyattu tau taM tahu ei avassu' // taha vi devayAe suMdarI(riM) majjhattheuM jIvAviyA dAsaceDI / daTuM ca sayamimaM mae gahio dhammo' tti / jiNapurao gAemi tA tumaM pi sammaM naccasu' / amayA bhaNai - 'jANAmi saccamimaM jai paDiUrei paMDiyA' / sA bhaNai - 'bhagiNi ! mae vi diTuM namokkAraphalaM jeNa suMdari vva nitthario masANapAlo tti ||ch| suMdari tti gayaM ||ch| masANapAlakahA bhaNNai - kAsIjaNavae vANArasInayarIe jiyasattU nAma rAyA / nayarippahANA cara]suMdarI nAma gnniyaa| tIe ya samaM rAyaputtamitto [purohiyaputto] acchae / sA ya gaNiyA maMseNa viNA na bhuMjai / so ya rAyA dhammaparo tti varise varise phiraMtamAsakkameNA'mAriM ghosAvei / suMdarI vi aNAgayA ceva maMsANi sukkaviUNaM saMgahaM kuNai / annayA ya bhogAsattattAo tIe [na jANio] amArighosaNAsamao / tao maggio purohiyaputto maMsaM / teNa vi rAyaputtassa mittataNao kAraNao avannAe seNaM(mesaM?) mArAvittA [dinno] tIse / taM ca nAuM niyattaNao daMDavAsieNa sANurakkho karAvio purohiyaputto / puNNe ya amArimAse darisio ranno / teNA'vi rudruNA''Natto ya vajjho / tattha ya masANapAlo nAma pANo / jo ya koi vaheyavvo so tassa samappijjai tti bhaNio so rannA - 'are ! purohiyaputtamimaM mArehi' / so necchai mAreuM / rannA bhaNiyaM - "kiMkAraNaM na mAresi ?' so bhaNai - 'mae nivittI gahiyA mAreyavvassa' / raNNA bhaNiyaM - 'kahaM ?' pANo bhaNai - 'sAhemi, suNa - mamA'suhakammodaeNa paDiyA purIe mArI / tIe gahio ahaM pi / tao ciMtiyaM mae - [ahaM tAva] bajjho / tattha ya masANapAlo / ee uddiTuMti me'sivaM / mA maM purIo nissArijjaMtaM daTThaNa maNorahA pujjaMtu [eyANa?] / tamhA sayameva masANe gaMtuM marAmi jeNa te na pucchaMti / tao gaMtuM paDio jAva masANegadese ciTThAmi tAvA'ciMtio kuo vi samAgao sIyalo vAo / teNa ya sA mArI naTThA / tao ahaM gao tavvAyAgamaNadisANusAreNa jAva thovaMtaraM tAva pecchAmi paDimApaDivannaM sAhuM / taM ca daTuM jAo satthasarIro ahaM savvaM pi phulakellayaM(phala-phullayaM?) ghettuM gao ahiNaMdiuM payAhiNaM kAuM vaMdAmi taM samaNasIhaM / diTThA ye tadaMtie mae purisA pucchiyA ya te - 'ke tubbhe ?' tehiM bhaNiyaM - 'eyassa
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ [196] rAyarisiNo putto rAyA ciMtei / so ya divase divase imassa vattaM gavesAvei / teNa ya amhe paTThaviyA ihA''gayA' tti / etthaMtaraMmi ya puNNasamao tti kAussaggamUsAriuM so ya rAyarisI dhammaM sAhiumADhatto / taM ca souM saMjAyavAsaNassa me diNNANi pANAivAyaviramaNAINi teNA'NuvvayANi tti na jIvaM mAremi' / raNNA bhaNiyaM - 'kimamhamaNuvvaehiM ? jai purohiyaputtamimaM na mAresi to tumaM marissasi' / pANo [bhaNai ] 'jai marissamahaM to vi jIvaMto pANighAyaM na karemi / tao rannA bhaNiyaM - 'pANameyaM vAvIe chuhaha' / tahA ya kae jhAio teNa paMcanamokkAro / tappabhAveNa ya na buDDo / vAvimajjhe paramaM jAyaM / tatthovaviTTho ciTThai | ca daTTaM savvesi kouyaM jAyaM / tao uttArAvio rannA pucchio ya - 'kahaM tumaM na buDDo ?' teNa bhaNiyaM namokkArappabhAveNaM' / taM cA'isayaM daddhuM kei pavannA pavvajjaM, kei puNa mae samaM sAvagadhammaM / teNA'haM vaMsaM vAemi / tA tumaM pi sammaM naccasu' / -- amayA bhai 'savvamimamalIyaM / aNNahA kiM na kahiM ceva mANehiM [taM saccaviyaM hojja ? ' ] [ taha vi jANAmi saccamiNaM jai samatthei ] kiM pi chaNNiyA' / sA bhai 'bhagiNi ! mae diTTha namokkAraphalaM, jeNa masANapAlo vva pattA samIhiyamuppalamAla ti ||cha / masANapAlo tti gayaM ||ch|| uppalamAlAkahA bhaNNai - - - vacchAjaNavae kosaMbInayarIe pasannacaMdo rAyA / tassa caMdamaI mahAdevI / tahA rAyavidinnachattacAmarA tatthevuppalamAlA nAma gaNiyA / viharai ya vacchAjaNavae sasIsaparivAro usahaseNo nAmA''yario / teNa ya vasahigavesaNatthaM pesio sAhusaMghADao kosaMbIe / tehi ya gavesaMtehi laddhAo vasahIo, paraM sajjhAyAisaMjamANuTThANe tAo na sujjhati / tao nA'idUre uppalamAlAtaNayaM diTTaM ujjANaM / taM ca aNujANAviaM sAhUhiM ujjANapAlAo / teNA'vi gaMtuM pucchiyA uppalamAlA / tadaNunnAyA ya ThiyA tattha sAhavo / tao kaivayadivasehiM AgayA AyariyA / tehiM ya pesio uppalamAlAe dhammalAbho / so ya siTTho gaMtUNujjANapAlaehiM / tadAiTTheNa bhaNiyA sUriNo - 'bhayavaM ! pasAyaM kAuM geNhaha bhattApANaM upplmaalaae'| AyariyA bhaNati 'na kappai tubbhaMtaNayaM sAhUNaM bhattapANaM ti sAhejjaha' / taMmi ya kahie ujjANapAleNuppalamAlA ThiyA tuhikkA / vitte ya varisAyAle sUrIhiM ujjANapAlassa hattheNa pesio dhammalAbho / bhaNAviyaM ca 'gamio tumha ujjANe varisAyAlo / viharissAmo saMpayaM' / taM ca souM sUrisamIvamAgayA uppalamAlA / vaMdiuM ca nisuyadhammA sikkhaviyA sUrIhiM namokkAraM / taM ca ghettuM paNamiUNA''gayA gihaM / vihariyA ya annattha AyariyA / sA uppalamAlA vi sao kAlaM namokkAraM jhAyaMtI acchai ciMtai ya 'na mae tayA sUriNo [ pucchiyamA ] si - kerisaM namokkAraphalaM ' / ta (i) o ya tattha nivasai daDhasuppao nAma khattahANao / so ya jAe gaNiyAe gADhamAsatto tAe paDittA bhaNNai - 'jai mamA''bharaNaM na desi to tae mama na kajjaM' / tao daDhasuppaNa egAe gaNiyAe gihe khattaM khaNiUNA''NIyA AbharaNakaraMDiyA / na ya keNai tavvelAe veiyaM / pacchA vicAre ciMdhovalaMbhAbhAvao [na nAo] uttamaM cA''bharaNANa jIravio so / daDhasuppageNA'vi dinno ya karaMDiyAo ghittuM hAro gaNiyAe / bhaNiyAe ya sA ' mA hAramimaM payAsejjasu / jao gaNiyAtaNao mae khattaM khaNiUNa ANIo / tA jai kaha vi najjihI tA me natthi jIviyaM' / gaNiyAe vi 'evaM karissaM'ti vottuM kayAi jAe dAsImahe taM hAraM parihiUNa bahugaNigANaM majjhe appANaM dAeMtI hiNddi| -
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ [197] pariyANio ya tIse gaNiyAe dAsIhiM / maMtiyaM paropparaM - 'halA ! amhaM sAmiNIe taNao eso hAro jo tayA hario / taM gaMtUNa sAhAmo sAmiNIe' / tahA ya tAhiM kae gaNiyAe kahiyaM rnnnno| teNA'vi ANAviyA sA gaNiyA / pucchiyA ya - 'katto te esa hAro ?' sA bhaNai - 'daDhasuppaeNaM dinno' / tao taM hAraM ghettaNA''NAvio daDhasappao / sesAbharaNasAhaNatthaM ca so piTrijjato bhaNai - 'aNNANi viNA(kkI?)yANi mae' / tao rAiNA ANatto vajjho / taM ca nINijjaMtaM daTThaNuppalamAlA ciMtei - 'ettha evaM paMcanamokkAraM parikkhemi' / tao viNAsaTThANaM gaMtuM sA daDDa(Dha)suppayaM bhaNai - 'namokkAraM geNhasu' / so bhaNai - 'namukkAreNa maraMtassa kiM hojjA ?' sA bhaNai - 'sohaNA maI(gaI?)' / teNa vi - 'jai evaM tA giNhAmi' tti vottuM paDicchio taddiNNo paMcanamukkAro / bhaNiyaM ca tIe - 'niyANaM karehi jahA - "namokkArassa phaleNA'haM eyassa raNNo putto hojjaM" / tahA ya kAuM mao daDhasuppao caMdamaIdevIgabbhe saMbhUo putto / viNNavaMtIe [tIe] ceva rayaNIe caMdabhariyaM thAlamuppalamAlAe [diTuM] sumiNami mahAdevIe / pIyaM ca tIe / tao pahAe gaMtUNamuppalamAlAe kahiyaM raNNe jahA - 'te putto hohI' / rannA bhaNiyaM - 'jai hojja saccaM to so tujjha ceva dijjihI' / tao rAyA gao daMDajattAe / devI ya taiyamAse jAe dhammasavaNaDohale uppalamAlaM bhaNai - 'jo tumhamujjANe ciTThai usabhaseNAyario tadaMtie jAmi, jai dhammaM suNemi tti me dohalo' / uppalamAlA bhaNai - "vihariyA te bhayavaMto / ciDa ya seTihare savvayA nAma'jjA / jar3a paraM tattha vaccAmo' / tao devI uppalamAlA ya gayA suvvayajjAe samIvaM / vaMdio(yA) ya devIe pucchiyA dhammaM / sAhio ya so tIe ahiMsAlakkhaNo / tao pucchiyA pavvajjAgahaNakAraNaM / suvvayA bhaNai - ____ 'iMdapure iMdaseNo rAyA / tassa guNavaI mahAdevI / tIse do puttA - usabhaseNo sIhaseNo y| tahA ahaM ca suvvayA nAma dhIyA / annayA ya tatthA''gayA muNisuvvayA[ya]riyA / ThiyA ujjANe / tesiM vaMdaNatthaM mahAvibhUIe bahujaNeNa samaM niggao rAyA / suyadhammo ya saMbuddho sIhaseNassa rajjaM dAuM pavvaio mae usabhaseNeNa ya samaM sUrisamIve / vihiyapavvajjo ya subahuM kAlaM siddho rAyA / usabhaseNo vi Ayario jAo / sA vi ya suvvayajjA ahaM paccakkhA ceva' / souM cemaM vaMdiya taM gayAo saTThANaM devI-uppalamAlAo / rAyA vi Agao / devI vi pasUyA samae / salakkhaNo putto jAo / so ya puvvapaDivanno dinno uppalamAlAe / tIe vi tassociyasamae kayaM nAmaM namokkAracaMdo tti / hullAvijjato ya daDhasuppao ti puvvabhavanAmeNuppalamAlAe vaDio namokkAracaMdo / jovvaNattho jAo / pariNAvio ya sIlarAyadhUyaM sirikaMtaM nAma / tIe saha visayasuhamaNuhavaMto so ahisitto raNNA juvarajje / taM cA'NupAlaMtassa esA savvA vi riddhI namokkArapahAveNaM tassa saMpaNNa tti saMjAyapaccayA uppalamAlA rAyANaM bhaNai - 'niviNNA'haM pavvaissAmi' / rAyA bhaNai - 'kiM te nivveyakAraNaM ?' sA bhaNai - 'namokkAracaMdo' / rAyA bhaNai - 'kahaM ?' tao kahio tIe savvo vi jahAvuttaMto / taM ca souM rAyA vi nimvinno saha mahAdevIe / / etyaMtaraMmi ya tatthevA''gao viharaMto usabhaseNasUrI / tadaMtie ya pavvaio rAyA / mahAdevI uppalamAlA ya pavvAviya sUriNA dinnAo suvvayajjAe sissiNIo / vihariyA aNNattha /
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ [198] kAleNa puNo tatthA''gao sUrI / tavvaMdaNatthaM ca niggao namokkAracaMdo / suyadhammo ya pucchai piu-mAyA-uppalamAlANaM gaIo / sUrI bhaNai - tuha piyA mAyA ya bhaveNe'NeNeva sijjhissaMti / uppalamAlA uNa devaloyaM gamissai' / souM cemaM saMviggo namokkAracaMdo niyaputtaM balacaMdaM nAmA'hisiMcittu rajje pavvaio / daTuM cemamaisayaM paDivaNNo mae jiNadhammo / teNa vaMsaM vAemi / tA tumaM pi samma nccsu'| amayA bhaNai - 'kimalIyaM jaMpasi ? bhaNau vA sAraNiyA jai kiM ci saccaM' / sA bhaNai - 'bhagiNi ! namokkAraphaleNuppalamAla vva pujjaNijjA paumasiri'tti ||ch| uppalamAla tti gayaM ||ch| paumasirIkahA bhaNNai - __ avaMtIjaNavae ujjeNInayarIe aridamaNo rAyA / tassa dhAriNI mahAdevI / tahA tattheva dhaNo nAma vANiyao / tassa juyaMjuyagihesu do bhajjAo - paumasirI buddhasirI ya / tahA tassa buddhikusalo kAluo nAma suNaho / taM ca kayAi dhaNo bhaNai - 'desaMtaramahaM jAissaM / tA tae rakkhiyavvANImANi doNNi vi gharANi' / kAluo 'kAhAmevaM'ti jANAvaNatthaM dhaNapurao pucchaM kaNNe ya cAleMto Thio / tao dhaNo gao disAjattAe / kAluo vi tikAlaM doNNi vi gihANi paDiyaggei / ___ sA ya buddhasirI dussIlA jAyA / kAluo ya taggihaM viseseNa rakkhei / taM ca nAuM paumasirI bhaNai - 'kIsa tumaM maggiNijja(niggamijja?)mANo vi taggihaM yAsi ? viruddhAe eyAe viNAsijjihisi' / kAluo na thakkai tti buddhasirIe daTuM tassuNhakaMjieNa muhaM / so khikkhiyaMto gao paumasirigharaM / tIe vi tahA daTuM bhaNio - 'mae vArio tumaM na thakko / saMpayaM puNa niyakukammANi uiNNANi tti bhAveMto mA tIe uvariM paosaM vahejjAsu, karesu ya aNasaNaM paMcanamokkAramimaM jhAyaMto jeNa sugaiM gacchasi' / maNNie ya taMmi nijjAmio paumasirIe [kAlaM] kAuM gao devaloyaM / tattha ya 'kiM mae kayaM jeNerisI deviDDI patta ?'tti pauttAvahI pecchai vihimaraNaM / dhaNo vi tayA paDiniyatto samuddamajjhe pavahaNeNA''gacchai / tassa ya darisei suNaharUvaM kAluyadevo / taM ca daTuM 'kahiM ettha kAluo ?'tti ciMtai jAva dhaNo tAva darisiyaM devarUvaM / pucchio eso - 'kimeyaM ?' ti dhaNeNa, sAhai se jahAvattaM / tao bhaNiyaM dhaNeNa - 'Asi kiMci jammaMtaranimittaM tumheM na vA ?' / kAluyadevo bhaNai - 'sAhemi, suNa / ahaM kAluyabhavAo pacchime jamme girinayare micchadiTThI maNusso Asi / buddhasirI paumasirI duve ya me bhajjAo / tAsiM ca paDhamA tabbhave vi dussIlA''si tti piTTiUNa mae nIsAriyA gihAo / bIyA uNa sAviya tti kayAi dhijjAiyANamadAuM paDhamaM ciya sAhUNaM bhattapANaM dei / tao aMbADiyA mae, aNasaNaM kAuM mayA tuhesA jAyA paumasirI bhajjA / paDhamA uNa marittA jAyA buddhasirI / puNo vi dussIla tti macchario'haM mArio tIe / jammaMtarANuratto ya niyAmio paumasirIe devo jAo / amohaM ca devadarisaNaM, tA karissaM tIse paccuvagAraM ti vottuM samappiyaM teNa paumasirInimittaM dhaNassa divvamAbharaNaM / tao gao saTThANaM devo / dhaNo vi pahutto kameNa niyanayaraM teNA''bharaNeNA'laMkArei paumasiriM / taM ca daTuM vimhio jaNo dhaNaM pucchai - 'kuo te saMpannamimaM divvAbharaNaM ?' dhaNeNa vi sAhiyA savvA vi kaaluydevaaivttvvyaa|
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ [199] taM ca souM mayA logeNa ya paDivanno jiNadhammo / teNa vaMsaM vAemi / tA tumaM pi saccaM naccasu'tti ||chaa paumasiri tti gayaM ||ch | amayA bhaNai 'savvamalIyameyaM savvehiM tubbhehiM jaMpiyaM ti na mannAmi' / jiNadAso bhaNai 'kahaM ?' sA bhaNai 'jamamhahiM 'jai saccaM hotaM tA tubbhe gharavAse na acchaMtA' / jiNadAso bhai sANubhavaM sAhiyaM taM tae vi suyaM / tA [tumaM kiM pavvaihisi ?' sA bhaNai ] - 'kIsa na pavvaissAmi ?' jiNadAso bhai 'amhe vi pavvaissAmo' / - -- - souM cemaM seNiyAbhayakumArA harisiyA tappavvajjAgahaNasamayajANaNatthaM tattha ThAviUNa pacchannapurise gayA saTThANaM / pabhAe ya jiNadAso kAUNa mahAriddhIe pAbhAiyapUyaM dAuM ca jahociyaM dhaNa-dhannAI saha aTThabhajjAI payaTTo ujjANasaMThiya-saMti (?) sUrisamIvaM / etthaMtaraMmi ya niuttapurisajANAviehiM seNiyAbhayakumArehiM nikkhamaNamahimatthamANAvio jiNadAso saparivAro rAulaM / vibhUsiyaM ca hatthikhaMdhaM samArUDhA mahAvibhUIe savve vi nIyA tehiM sUrisamIvaM / pavvAviyA ya vihiNA / pAliyasAmaNNA kAUNA'NasaNaM devaloyaM gayati ||ch - -- jo ya lohakhurayacoro jiNadAsaceiyamusaNatthaM jAIgulumme nilukko Asi so asaMdhikajjo ceva o gao TThANaM / annayA ya kayAi pAusakAle lohakhurao jiNabhavaNAsaNNarAyapaheNaM jAva vaccai tAva jalaharo dhArAnivAehiM varisiuM pavatto / tao so jalabharaNa kanne karehiM pihittA Thio jiNabhavaNaduvAradese | diTTho ya NaM taMmi jiNahare sAvayANa sAheMto dhammaM dhammaghoso nAmA''yario / ciMtiyaM ca - 'na mae kayAi sevaDayasAhijjaMtaM siloyamettaM pi nisuyaM / saMpayaM puNa ahANubhAveNevA''gao ihaI / na ya koi doso saMbhAvijjai / tA suNemi kerisamime jaMpaMti ?' / tao lohakhuraeNugghADiyA kaNNA / sUriNA vi tassamayadesaNAvasarAgayaM sAhiyaM suralakkhaNaM / avi ya - - 'amilANamalladAmA, aNimisanayaNA nIruyasarIrA / cauraMgulaM bhuvaM no chivaMti amarA' jiNo bhai // tahA vi [thirattaNao mehAvi] ttaNao ya suyamettA cevA'vahAriyA lohakhuraeNesA gAhA / tao avakkaMto tappaesAo / saMtAviyaM ca'NeNa diNe diNe khattANi pADiteNa savvaM pi nayaraM / tao pahANajaNAIhiM vinnavio seNiyarAyA / jahA 'viva(NeNa?) aIvovaddaviA coriyAe' / taM ca nAUNAmarisio rAyA sabhAe bhaNai 'bho ! atthi koi so jo coraM labhai ?' abhayakumAreNa bhaNiyaM 'tA coro mae laddho lohakhurao kiM tu pAvANubaMdhipunnodayao na kaha vi so salotto pAvijjai' / citiyaM 'aIva itthi [lolo ] lohakhurao / vAvappavateNa ssaMva (tAvappavaMceNa ceva) keNai jai paraM so ghettuM sakkijjihI ' / tao pacchaNNaM sikkhaviyAo tassa jammApuvvAsukha (suravahUo ?) va taruNivesAo jahA - 'tubbhehiM devi-devavavahArasaccavaNeNA''vajjio lohakhurao coro kAmae saccAviyavvo' / tao purisA - 'jayA coriyAkAmayaM sAvei lohakhurao tayA tubbhehiM nibbharaM baMdhiUNA''Neyavvo so seNiyamahArAyassaM'tiyaM' / ca abhaeNa jahA - gayAo ya susiMgArAo houM majjAsattassujjANe lohakhurayacorassaMtiyaM niuttavesAo / taccAuddisiM ThiyA mahiyAuhA suttAveDDueNaM niuttapurisA / lohakhureNa vi daddhuM divvavilevaNa - kusumAlaMkArAikaliyAo
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ [200] tAo gaNiyAo vimhiyamANaseNa bhaNiyaM 'kA tubbhe ?' tAhiM bhaNiyaM - 'amhe devayAo mahApaoyaNeNaM tumhaM samIvamAgayAo' / lohakhureNa vi mayaNummAhiyamaNeNa bhaNiyaM 'AisaMtu bhaTTArigAo jaM mae kAyavvaM' / tAhiM bhaNiyaM 'paMcaselayaM nAma dIvaM / tattha'mhe parivasAmo / annayA ya amhaM sAmI kAlavihANeNa addaMsaNaM gao / tao amhe sAmirahiyAo aNNaM sAmipurisaM aNNesAmo / diTTho ya bhuvaNaM viharatIhi tumahiM / vinnAo ya sAmijoggo tti tumhamallINAo / tA Aruhaha vimANaM jeNa deviDDi amhehiM samaM visayasuhaM ca mANesi / na ya kAmayasAvaNaM viNA deviDDI pAvijjai AjammAo suhamasuhaM vA ceTThiyaM taM savvaM pi saMkittesu saMpayaM' / tA jaM kiMci - etthaMtaraMmi ya lohakhureNa sumariuM taM sUrisAhiyaM suralakkhaNagAhaM ciMtiyaM ca - 'na'nnahA jiNabhAsiyaM' ti niuNaM nirUviyAo vesAo, jAva milAyaMti tAsiM malladAmANi kuNaMti nimesummese loyaNANi, pasarai sarIre passeo, chivaMti bhUmiM calaNA / tao lohakhuraeNaM 'neyAo nUNaM devayAo / tA savvA bhaviyavvamaNeNA'bhayakumArassa keNA'vi kayage ( kavaDe ? ) NaM 'ti nicchiUNa bhaNiyaM 'suMdarIo ! na mae AjammAo ihaloya-paraloyaviruddhaM kiMci kayAi AyariyaM / kao dANAidhammo cevA''jIviyaM / na laggai [me maNo tumAsu] tA aNNaM kaMci sAmipurisaM gavesaha tubbhe' / vesAhiM vi bahuvihAlIyavayaNaviNNAseNa jAhe na sakkio so chaliuM tAhe nayaraM pavisittu sAhiyaM jahAvaTThiyamabhayassa / - -- --- -- lohakhurao vi ujjANAo Agao sabhavaNaM bhAveMto ya 'savvameyaM rAyavilasiyaM / paraM rakkhio ahaM mahAvasaNasaMkaDAo jiNavayaNagAhAe / tA jatthekkassa vi payatthassettiyaM mAhappaM, so ceva mae jiNadhammo seviyavvo'tti nivaNNo sayaNijje / volINA rayaNI / pahAe ya gao sAhusamIvaM paccakkhiaM ca tadaMtie jAvajjIvaM corattaNAo parajuvaImehuNAsevaNAo ya / gahiyA sasammattA desaviraI / etyaMtare tatthevA''gao abhayakumAro / vaMdiuM ca so vihiNA, sAhuNA kayapaccakkhANo uvaviTTho dharaNiyale / lohakhureNa ya tassuTThiUNa kayaM vaMdaNayaM / abhayakumAreNa vi lohakhurayamuhaM paloiUNa 'kimeyaM? 'ti bhaNio (e) sAhio sAhUhiM tassaMtio vaiyaro / taM ca soUNA'bhaeNa vaMdaNaM dAuM bhaNio lohakhurao 'bhadda ! appamAo sIlavvaesu kAyavvo' / lohakhurao vi ' evaM 'ti vottuM pAliyasAvayadhammo gao devaloyaM ti ||ch| lohakhuraya-namokkAraphalANi giyaM ||ch || namokkAraphalavisesAsaMsI ya abhayakumAro kayAi rAyagihe guNasilagujjANe samosariyaM mahAvIraM pucchai 'bhagavaM ! mauDabaddharAyANaM majjhe ko carimo rAyarisI bhavissai ?' sAmiNA bhaNiyaM - 'udayaNo rAyA' / puvvi (vva) liMgiyA ya uddAyaNa - pabhAvaitti ||cha || uddAyaNa- pabhAvaIkahA bhaNNai -- asthi siMdhuyaDe sovIradese vIyabhayaM nAma nagaraM / tattha mauDabaddho uddAyaNo nAma rAyA / juvarAyA ya tasseva kesI nAma bhANijjo / jeTThaputto ya abhII nAma kumAro / tammAyA ya ceDayadhIyA uddAyaNamahAdevI pabhAvaI nAma jIe kao paDimAvaiyare kahA ( kahio ? ) kumAranaMdidevo tti // kumAranaMdidevakahA bhaNNai - - atthi caMpAnagarIe jiyasattU nAma rAyA / tahA ya paramasAvao nAillo (lo) [nAma] seTThiputto / so ya chikkiya-khAsiya- jaMbhiya-uvavisaNAIsu 'jiNadeva ! jiNadeva !'tti kitito pasiddho jiNadevo ti nAma / tammitto ya Amummatto kumAranaMdI nAma suvaNNayAro / avi ya -
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ [201] kAmI kAmAsatto, kAmapio itthirUvagayacitto / itthIkahANuratto, itthIlolo u so kumaro // itthInAmaggahaNaM, jo nisuNai tAva hoi parituTTho / loeNa tassa nAmaM, paiTThiyaM kAmanaMdi ti // tas ya gihe mahaMto atthi puvvaparisArAo davvasaMcao / so ya taM bhuMjaMto gamei kAlaM / asthi ya tattha sAisayarUvAiguNagaNasamaNNiyA kAmamaMjarI nAma gaNiyA / sA ya egAe rayaNIe solasadINArehiM bhogaM pe(paya?)cchai / aIvA''satto ya tIe kAmanaMdI na karei kiMci vittiTThANaM / bahudivasehiM ya khINappAe davvasaMcae so Agao sagihaM / citiyaM ca 'kimatthi ? kettiyaM vA naTTaM ? 'ti jAva joei tA diTTha NaM vittimettaM ceva ciTThai / etthaMtaraMmi ya gihAgayaM taM nAUNA''gao sikkhavaNatthaM nAilo / dinnAsaNovavidveNa ya bhaNio'NeNa kAmanaMdI khalakAyakappAo 'mitta ! tumaM mae nivArio puvvamevA''si jahA vesAo / tahA vi na gaNiyaM tae taM vayaNaM me / saMtappaMtA ya mitta ! siNeheNa vayaM puNo puNo bhaNAmo / tA cayasu savvahA savvANatthamUlAo vesAo' / kAmanaMdI bhaNai - 'nA'haM kiMci tavvisae vattavvo' / tao nAilo bhaggamatthasacchAho gao sabhavaNaM / kAmanaMdiNA vi thevakAleNeva viNAsio davvasaMcao / taM nattha jeNa saMbalaM kIrai / tao kAmanaMdI 'davvAgamaM viNA saharisAo vesAo / tA jAva na ghattijjAmi eyAhiM tAvA'haM varaM niggao' tti citiuM saMjhAsamae nIsario caMpApurIo / - -- - viya (ha)raMto ya bhikkhaM gao dUradesaMtaraM / tattha ya ekkaMmi nayare diTTho teNa majjhamavao parivvAyago / bhaNio ya NeNa 'puttaya ! kuo Agao'si ?' kAmanaMdiNA vi pavattio musAvAo jahA ''haM vasaMtaurAo Agao baMbhaNadArao acvaMtaM jammA dAriddasaMtAvio tumha pAyANaM viNaya-pUyAkaraNatthamAgao / saMpayaM jaM mae kAyavvaM taM Aisaha jeNA'NuciTThAmi / parivvAyageNa bhaNiyaM - 'putta ! amha samIve jahAsuhaM ciTThasu' / kAmanaMdI vi 'ee parivvAyagA khuddavijjAsiddhiNo havaMti / tA mA kayAi mameso vijjAsAhaNaM kiMci payacchai'tti u(citiuM) Thio parivvAyagatie, so vi viNayAvajjio jaM kAmanaMdI bhaNai taM caiva kui / -- evaM ca aikkaMte kettie vi kAle kAmanaMdiNA pAyapaDieNa bhaNio parivvAyago 'vaccAmahaM mAyA- vittapaDijAgaraNatthaM / tA jo mae tumhamaviNao kao so khameyavvo / aNujANissaMti jai mAyAvittA tA puNo vi pUehAmo tumha pAe' / parivvAyageNa vi sabbhAvAgaeNa bhaNiyaM - 'bhaNasu jaM te kIrai' / kAmanaMdI bhaNai - 'dummellA tumhaM pAyA / tahA vi dAliddavasaNanAsaNe kiMci mamovaesaM ciMtaha jeNa mAyAvitte pAlemi' / tao parivvAyageNa diNNo se sammaM dhAuvvAovaeso / kAmanaMdI vi taM ghettuM paNayaparivvAyago gaMtukAmo payaTTo caMpAbhimuhaM / diTThA ya vaccaMteNA'NeNa egaMmi sannivese dittasarIrA paMca juvANapurisA / bhaNiyA ya muhara(mahura)girAe - 'jai mama sahAyagA havaha tA ahaM tumheM paMcadivasANa majjhe suvannapalasayaM payacchAmi' / paDivannaM cataM tehiM / tao savve vi gayA girivaraMtarAlaM / tattha ya kAmanaMdiNA niuttA appaNo cAuddisiM gahiyAuhA tesiM cauro purisA bhaNiyA ya te ' jo ettha koi Agacchai pe ( ? ) usiyAo pisAo vA so haMtavvo' / -
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ [202] paMcamo uNa bhaNio - 'mama sarIraM rakkhamANo ciTThasu' / evaM ca kAmanaMdiNA nimmAo sarattiyadiNeNaM dhAuvvAo / jAyAI ca kaMcaNamayasilAvaTrAI / tao bhaNiyA teNa paMca vi purisA jahA - 'tumhaM palasayAo samahiyaM pi payacchissaM paraM niyasannivesAo sagaDANi ekkekko paMca paMca ANeu jeNa caMpaM gao tumhaM samIhiyaM pUremi' / tao gayA te paMca vi purisA sannivesaM / kAmanaMdiNA vi jAva te AgacchaMti tAva bahukaTThANi dahiUNa kao mahaMto koillayarAsI / ghalliDaM ca pahuttasagaDesu heTThA kaNayaM tassaMgovaNatthamuvari caDAviyA koillayA / tao vAheti rAIe sagaDANi ciTuMti ya diNe aDavIe / jo ya te pecchai tassuttaraM dei kAmanaMdI jahA - 'sonnArA amhe koillayanimittamaDavIe paviTThA pADiyA ya te jahicchAe ettha dAruehi' / evaM ca gacchaMto kAmanaMdI saMpatto caMpApurIe bAhiM saMjhAvelAe / paisArAviyaM cA'NeNa ekkekkaM sagaDaM gihe / sagaDaittA vi bhuMjAviuM paDivattIe suyAviyA rayaNIe / bhaNiyaM ca - 'pahAya(pahUya?)pahaparissaMtA tubbhe, tA vIsamaha iheva kai vi diNANi'tti dhariyA satta diNANi / tadaMte ya pahAviuM vatthajuyalANi dAuM ca ikkekkassa doNNi suvaNNapalasayANi visajjiyA sagaDaittA gayA saTTANaM / kAmanaMdiNA vi 'jAva dijjaM dijjai tA ceva visayasuhaM payacchaMti vesAo / tA varaM kAi kayA sabhajja'tti ciMtiUNukkiTThasarIrA vivAhiyA vilAsavaI nAmitthI / puNo vi pecchai jaM jaM surUvaM nAriM taM dAuM paMca suvannasayAiM pariNei / evaM ca paMcabhajjAsayANi saMpiMDiUNIsAluyattaNao kAmanaMdiNA dhariyANi karAvie egakhaMbhapAsAe / gamei ya tAhi saha kAlaM / to vi so atittavisao ceva [savva]kAlaM / io ya paMcaselagadIvavatthavvAo vANamaMtarIo hAsa-[pahAsa]nAmigAo sakkAeseNa naMdIsaravaradIvajattAe patthiyAo / tAsiM ca paI vijjumAlI nAma paMcaselAhivaI / so cuo / tAo citaMti - 'kaMci vuggAhemo jo amhaM bhattA havejja' / tAhiM ya vaccaMtIhiM caMpAe [diTTho] kumAranaMdI paMcamahelAsayaparivArio ubhaM(?) lalaMto / ciMtiyaM ca - 'eso a(i)tthIlolo / tA evaM vuggAhemo' / tao tAhi ujjANagayassa appA daMsio / tAhe so bhaNai - 'kAo tubbhe ?' tAo bhaNaMti - 'devayAo' / so mucchio tAo patthei / tAo bhaNaMti - 'jai amhArhi kajjaM tA paMcaselagadIvaM ejjAhi' / evaM ca vuttumuppaittA gayAo / so ya taggayacitto suvaNNaM rAule dAUNa paDahagaM dAvei, jahA - 'jo kumAranaMdi paMcaselagaM nei tassa dhaNakoDi deI' / tattha ya bahudihraNekkeNa thereNa chitto paDahao / gahiyA dhaNakoDI / dinnA puttANaM / tao pauNIkarAviyaM [pavahaNaM / bharAviyaM] saMbalassa | kumAranaMdI vi teNa saha NAvArUDho tAva gao jAva samuddassa dUraM / tao thereNa bhaNNai - 'kiM kiMci pecchasi ?' so bhaNai - 'kiM pi kAlayaM dIsaI' / thero bhaNai - 'esa vaDo samuddakUle pavvayapAe ciTThai / eyassa heTeNaM evaM pavahaNaM jAhI / tA eyaMmi tumamamUDho vaDe vilaggejjasu / jao eyaMmi paMcaselagAo cuNiUNA''gayA rayaNIe dumuhA tippAyA ya bhAruDA nAma pakkhiNo parivasaMti / tesiM ca suttANaM paDeNa appANaM baMdhittA jaM(jo?) majjhimapAesu laggo hohisi so tehiM saha pahAe paMcaselayaM tumaM pi nehI / aha vaDaDAlIe na laggihisi to eyaMmi pavahaNe samuddAvattapaDie tumaMpi viNassihisi' / evaM ca so vilaggo nIo pakkhIhiM / tao tAhiM vANamaMtarIhiM diTTho / riddhI ya se dAiyA /
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ [203] so vi tAo patthei / tao tAhiM bhaNio - 'na eeNa sarIreNa amhaM tae saha saMbhogo / tA kiMci jalaNapavesAiyaM kAuM saniyANo paMcaselAhivaI hosu' / so bhaNai - 'kahaM puNo vi tattha vaccAmi ?' / tao so tAhiM caMpAe karayalapuDeNa nIo ujjANe chaDDio / ___ puTTho ya so tattha loyassa savvaM sAhei / tao nAileNa 'mitta ! mA tIe hINadevajAIe kae kilissasu'tti vArio vi kAmanaMdI jalaNassaMto pavisittA mao paMcaselAhivaI dasavarisasahassAU deviMdasaMtio paDahavAyago jakkho [saMjAo] | nAilo vi daTuM taM kAmanaMdivilasiyaM 'peccha bhogatthI kahameso kilissai? amhe puNa jANaMtA kIsa gihavAse gacchAmo ? tti bhAveto saMviggo pavvaio suuraayriysmiive| jAo duvAlasaMgadhArI / pAliyasaMjamo ya vihiNA kAlaM kAUNuppanno sahassAre kappe paumavaDiMsae vimANe accuyadevapae sattarasasAgarovamAU accuo nAma devo / ao [ja]yA ya [naMdI]saravarajattAe caliyA deviMdA, tappurao pattariya(ya tUriya?)devamajjhe vAyAvijjai pADahiyajakkho paDahaM / taM ca so lajjaMto ghettuM necchai / tao balakkAreNa vilAya(vilAio?) tassa vajjadeveNa gIvAe paDahao / tahA vi taM na vAei tti bIhavio vajjeNa / tAhe vAeMto naMdIsaraM gao / nAiladevo vi tatthA''gao taM pecchai / jakkho vi tassa teyaM asahamANo palAyai / tao nAiladevo teyaM uvasaMharittA bhaNai - 'bho ! mama jANasi ?' so bhaNai - 'ko sakkAIe deve na yANai ?' tAhe devo nAilarUvaM daMsiUNa thANayaM(appANayaM) jANAvei / jakkho vi taM daTuM saMvegamAvaNNo bhaNai - 'saMdissaha, iyANiM kiM karemi ?' nAiladevo bhaNai - 'devAhidevassa savvaNNuNo paDimaM karehi / tao te sammattabiaM hohI' / tAhe [kAma]naMdidevo mahAhimavaMtAo gosIsacaMdaNarukkhaM chettUNa tattha paDimaM nivvattiUNa kaTThasaMpuDe chuhai / tao ya pavahaNamegaM daTThaNa samuddassa majjhe uppAe chammAse bhamaMtamuvasAmiUNa ya tamuppAyaM samappittA kaTThasaMpuDaM bhaNiyA kAmanaMdideveNa [pavahaNA] ittA jahA - 'devAhidevassemaMmi paDimA kAyavva'tti ||ch| kAmanaMdidevo tti gayaM ||ch|| kAmanaMdidevasamappiyaM ca taM kaTThasaMpuDaM ghettuM pavahaNaittA kusaleNA''gayA vIyabhae nagare / samappeMti ya sarUvaM sAhittA taM kaTThasaMpuDamuddAyaNassa raNNo / so vi [tAvasa] bhatto tti karAvei tatthidAipaDimA / na ya taMmi iMdAINaM paDimAe kIramANIe parasU kaha vi vahai / tao pabhAvaI taM daTuM bhaNai - 'kiM mUDhA tubbhe na jANaha jahA savvaNNU devAhidevo ? tA tassa paDimA kIrau' / tao taheva kae payaDIhUyA savvaNNupaDimA / sA ya joijjaMtI jassa jaMmi risahAijiNesaravisese u bhattI tassa tArisI devayANubhAvao paDihAi / taM ca ThaviUNaMteurAsannakarAviyasurammadevaharae pabhAvaI vihiNA tikAlamaccei / uddAyaNo vi paDimApabhAvao pabhAvaIsiNehANubaMdheNa ya bhaddayabhAvo jAo / so ya kayAi vINaM vAyaMto pabhAvaIdevIe paDimApurao naccaMtIe sIsaM na pecchai / tao addhiIe paDiyaM rAyahatthAo vINAvAyaNayaM / nibhaggo taalo| tao kuviyA devI bhaNai - 'kimeyaM ?' rAyA bhaNai - 'na kiMci kahaNajoggaM' / puNaruttaM ca nibbaMdhalaggAe sAhio se sabbhAvo / taM ca souM devI bhaNai - 'natthi mamuppAyabhayaM / jao - pUeMti je jiNiMde, vayAI pAleMti suddhasammattA / jaijaNaviiNNadANA, na hu te maraNAo bIhaMti' //
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ [204]] annadiNaMmi ya pabhAvaI NhAiUNA''risayahatthA dAsaceDiM bhaNai - 'dhovattiM dehi jeNa jiNahare pavissAmi' / tIe vi samappiyA ANeuM siyadhovattI / sA ya devIe rattA paDihAi tti ANIyA avarA / sA vi rattA diTThA / tao 'devAvasaraMmi ko rattavatthANi samappei ?'tti jaMpatIe sakovaM arisaeNA''hayA devIe dAsaceDI / mayA ya sA kahaMvi mammapaesAgayaghAeNaM / tao devI ciMtittA 'mae vayaM khaMDiyaM / tA kiM jIvieNaM ?'ti rAyANaM pucchai - 'aNasaNaM karemi ?' rAyA vi kayanicchayaM taM bhaNai - 'jai devIhUyA mamaM saMbohesi' / maNNie ya mukkA kayANasaNA mariUNuvavannA baMbhaloyakappe dasasAgarovamAU devo| devanimmiyapaDimApUyaNatthaM rannA niuttA devadattA nAma khujjA dAsaceDI / sA ya taM tisaMjhaM sussUsai / pabhAvaI devo vi uddAyaNaM saMbohei / na saMbujjhai / so ya tAvasabhatto / tAhe devo tAvasarUvaM karei / amayaphalANi gahAya Agao raNNA AsAiyANi pucchio ya - 'kattherisANi phalANi?' so bhaNai - 'nagarasamIvAsame' / rAyA bhaNai - 'maM neyAhi' / so bhaNai - 'calasu' / gao ya tattha teNa samaM / daTuM ca phalANi ghettumAraddho / hakkio ya sesatAvasehiM / sAvabhIo ya vaNaMdhaNeNa nAsaMto pecchai sAhave / tehi vi maMbhIsiUNa saMbohio saddhammadesaNAe / pabhAvaIdevo vi sabbhAvaM sAhittA gao saTThANaM / rAyA vi atthANatthamappANaM pecchai / evaM ca uddAyaNarAyA sAvao jAo / io ya atthi gaMdhavvarao gaMdhAro nAma sAvao / so u savvatitthI suNettA ya veyaDDesu kaNayapaDimAo tavvaMdaNatthaM sAsaNadevayaM maNe kAUNovavAsio Thio / tuTThAe ya sattamovavAsaMmi devayAe darisiyAo / tao diNNaM ca tassa ciMtiyatthasAhagaM guliyAsayaM / nisuyaM ca gaMdhAreNa jahA - 'vIyabhae ciTThai gosIsacaMdaNamaI devanimmiyA [jiNapaDimA] / [tao gao so vIyabhae / viNNavio ya rAyA paDimA-accaNatthaM / tao acciyA teNa paDimA] sA rAyANuNNAeNa / tao tattheva asommAvio gNdhaaro| pauNIkao ya so sammaM rAyaniuttAe devadattAe / tao tuTTho ya dAuM tIse tAo devaguliyAo bhaNai - 'jaM jaM ciMtiUNiyAo khajjaMti taM taM kajjaM saMpajjai' / tao sugurusamIve pavvaio gaMdhAro / devadattAe vi ciMtiuM 'mamaM guliyApabhAvao surUvo suvaNNasamo vaNNo houtti khaddhA guliyA / tappahAveNa ya jAyA suvaNNaguliyAsamA sA / daTuM loeNa saddijjai suvannaguliyA nAma / tao sA puNo vi citei - 'eso rAyA tAva mama piyA / sesA ya nAliyA / tA pajjoo ceva mahelAlalaNalAlaso paI jutto'tti maNe kAUNa guliyaM khAi / tao pajjoyassa devayAe kahiyaM - 'erisI sA rUvavaI' / teNA'vi suvaNNaguliyAe dUo pesio / sA bhaNai - 'pecchAmi tAva tumaM' / tao so nalagiriNA ratti aago| diTTho tIe abhiruio ya / sA bhaNai - 'jai paDimaM nesi to jAmi' / tao paDicchaMdo natthi tti rattiM ca vasiUNa paDigao / aNNaM jiNapaDimarUvaM kAUNA''gao / ThaviThaM ca taM devanimmiyapaDimAThANe tao jiyasAmipaDimaM suvaNNaguliyaM ca gahAya gao ujjeNi pajjoo / karAviuM ca NeNa tatthA'Ivaramme ThaviyA jaMmi devanimmiyapaDimA taM pi pasiddhi gayaM loe devanimmiyaM nAmA''yayaNaM ti // io vIyabhae nalagiriNA mutta-purisANi mukkANi / teNa ya gaMdheNoddAyaNassa hatthiNo vimadA jaayaa| tao joyAviyaM taggaMdhANusAreNa nAyaM ca nalagiridiTThapayANusArao jahA pajjoo Agao / kiM ca se nimittaM ? ti jAva [joei tAva] ceDI na dIsai / tao rAyA bhaNai - 'ceDI nijjau / paraM paDimaM joeha' / jAva 'sA acchai'tti niveiyaM / tao rAyA accaNavelAe Agao pecchai paDimAe puSpANi
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ [205] milANANi / tao nimmallaMteNa' nAyaM paDirUvagaM ti hariyA paDimA / tao NeNa pajjoyassa dUo visajjio - 'na mama ceDIe kajjaM / paDimaM visajjehi' / so na samappei / tao tassovari dasahiM rAIhiM samamoddAyaNeNa jeTTamAse pAraddhA raNajattA / marumuttaraMtassa ya khaMdhAvAro tisAe mariumAraddho / ranno niveiyaM / tao NeNa ciMtio pabhAvaIdevo / teNA'vi samAgaMtuM balassa aggivANe majjhe pacchimahArIe ya pukkharatigaM kayaM ti [taM jAyaM] pokkharaM nAma titthaM / uddAyaNo vi sattho patto ujjeNIe pajjoyaM bhaNAvei - 'kiM mArAvieNa loeNa ? tujhaM majjha ya juddhaM havau assa-rahagayANaM jeNa ruccai' [tti] / tao pajjoo 'rahehiM jujjhissAmo'tti bhaNAvittA vi guDAviUNa nalagirimArUDho sayamAgao / rahavarArUDho ya Dhukko uddAyaNarAyA / taM daTThaNa bhaNai - 'aho ! bhaTThapainno'si / tahA vi tuha natthi mukko' / tao NeNa raho maMDalAe dinno / hatthI vegeNa piTThao laggo raheNa, jao jattha pAyaM ukkhivai tattha tattha sare chuhai, jAva hatthI pADio / uttaraMto ya baddho pajjoo aMkio ya nilADe'kkharehiM jahA - 'uddAyaNadAsIe. paI pajjoo' / tao taM ghettuM calio niyanayarAbhimuhaM / paDimA puNuddarisie tattheva mukkA / jAo ya vicAle ceva varisAyAlo / tao okkhaMdabhaeNa dasa vi rAyANo dhUlIe pAgAre karittA ThiyA / jaM ca rAyA jemai taM pajjoyassA'vi dijjai navaraM pajjosavaNe sUvayAreNa pucchio - 'kiM ajjaM jemehisi ?' so vi ciMtei - 'mArijjAmi' / tAhe bhaNai - 'kimatthamajja pucchijjAmi ?' sUvayAro bhaNai - 'ajja pajjosavaNaM ti rAyA uvavAsio' / so bhaNai - 'ahaM pi uvavAsio / mamA'vi mAyA-piyaro saMjayA Asi / paraM na jANiyaM mayA jahA ajja pajjosavaNaM' / taMmi ya kahie rAyA bhaNai - 'jANAmi jahA so dhutto / kiMtu mama tami niruddhe pajjosavaNamavi na sujjhai' / tao khAmittA mukko pajjoo / suvaNNapaTTo ya se baddho tANa'kkharANa chAyaNanimittaM / visajjio sadesaM ceva dAUNaM / takkAlAo mauDabaddhA vi rAyANo paTTabaddhA jAyA / vatte ya varisAratte gao rAyA / tattha ya jo vaNiyavaggo samAgao so tahiM ceva tthio| tao taM jAyaM dasapuraM ti / bhuMjai ya niyarajjamoddAyaNo / taM ca piusu(sa)DDayaM mahAvIraMtie carimaM rAyarisiM soUNA'bhayakumAro rajje viseseNa viratto seNiyakovAo tti ||ch| seNiyakovakahA bhaNNai - rAyagihe nayare, seNio rAyA / cellaNA tassa bhajjA / tIe ya kayAi vaddhamANasAmi vaMdiUNa [viyAla]velAe nagaraM pavisaMtIe nirAvaraNo kAussaggattho mAhamAsaMmi sAhU diTTho / vaMdio ya bhattIe / tao rayaNIe suttAe tIe hattho kaha vi sauDIe bAhiM niggao sIeNa gahio / tao ceiuM pavesio hattho / tassa ya hatthassa pahAveNaM savvaM sarIraM sIeNa gahiyaM / pacchA tAe bhaNiyaM - 'tavassI saMpayaM kahaM bhavissai ?' / taM ca soUNa seNieNa ciMtiyaM - 'nUNameIe anno koI ruccaNo saMbhario' / tao kuvieNa pabhAe bhaNio abhayakumAro - "sigghamaMteuraM palIvehi' / sayaM ca gao sAmisagAsaM / abhaeNA'vi hatthisAlA palIviyA / seNio sAmi pucchai - 'cellaNA kiM egapattI [aNegapattI vA] ?' / sAmiNA bhaNiyaM - 'egapattI' / tAhe 'sA Dajjhihi'tti turiyamuTThio / abhao puNa bhagavao vaMdaNatthaM niggacchai / taM ca daTThaNa seNio bhaNai - 'kimaMteuraM palIviyaM ?' so bhaNai - ['Ama' ti /
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ [206] tAhe seNio bhaNai] - 'tumaM pi kiM na tattheva paDio ?' tao abhao - 'kiM mama'ggiNA ? pavvaissAmi'tti vottuM pi ciMtittA - 'mA dhasakkijjautti bhaNai - 'na daTuM' / tao satthIhUo seNio nimvinno ya abhayakumAro tti // seNiyakovo tti gayaM // evaM cA'bhayakumAro savvakajjasAhaNasamattho seNieNa dijjamANarajjo vi mAUe devadinnaM khomajuyalaM hallassa kuMDalajuyalaM ca vihallassa dAuM naMdAe saha mahAvibhaveNa mahAvIraMtie pavvaittA nikkalaMkasAmaNNo savvaTThasiddhi gao tti // abhayakumAro tti gayaM ||ch|| ___ nikkhaMto ya jayA abhayakumAro tayA seNieNa 'koNiyassa rajjaM dAhAmi' tti saMpahArittA hallassa seyaNao gaMdhahatthI vihallassa ya devahAro dinno / saMti ya samatthA seNiyassa anne vi dasa puttA kaalaaiiyaa| taM jahA - kAlIe devIe putto kAlo nAma / sukAlIe sukAlo 2 / [mahAkAlIe] mahAkAlo 3 / kaNNAe kaNNo 4 / sakaNNAe sakaNNo 5 / mahAkaNNAe mahAkaNNo 6 / vIrakaNNAe vIrakaNNo 7 / samakaNNAe samakaNNo 8 / piaseNAe piaseNo 9 / mahAseNAe mahAseNo 10 / rajjatthI ya turiyaM koNio kAlAIhi samaM maMtei jahA - 'seNiyaM baMdhiUNikkArasahA vihaMjAmo rajja' / paDivajjiuM ca taM lobhao baddho seNio kUNieNa / kUNio ahisitto tehiM rajje / pAyapaDaNatthaM ca gao cellaNaM visaNaM daTuM ca bhaNai - 'kimammo ! mahAmahUsave vi tumaM sAmamuhI ?' cellaNA bhaNai - 'dhiddhI so mahasavo jaMmi gurujaNaM nijaMtiUNevaM vilasijjai ?' souM cemaM 'aho ! mAyA vi me piupakkhiatti ruTTho gADhayaraM kUNio / ____ aha so ya puvvaNhe avaraNhe, seNiyassa kasaghAyasayaM davAvei / bhattaM ca niraMbhAvei / pANiyaM ca sayaM cevA'bhimANao seNio na pibai / tao cellaNA kaha vi kummAse vAlehiM baMdhittA satAoyAe surAe [kese AuTTitA] pavisai / jao sA sayaguNeNA'vi jaleNa mIsiyA sAyaM na muMcai / tappabhAveNa ya seNio niccaM kasappahAre sahai / na ya ghAeMto vi seNiyassa aNiTTho kUNio / ahavA avayArI vi piuNo NayaM(Neo?) pio putto jahA koNiyassudAi tti ||ch|| udAikahA bhaNNai - rAyagihe kUNiyassa paumAvaIe devIe udAI nAma putto / so ya je tassucchaMgagao kUNiyassa thAle muttei / taM ca 'dUmijjihi'tti kUNio na vArei / muttiyaMmi ya kUramavaNittA sesaM bhujaMto mAyaraM bhaNai - 'ammo ! annassA'vi kassai putto evaM pio atthi?' mAyAe so bhaNio - 'durAyAra ! bAlabhAve tuhesA vaTuMgulI kimiehiM salasaleMtI piuNA muhe tahA dhariyA jAva rUDhA / annahA rovaMto ceva tumamacchaMto' / taM ca soUNa kUNio bhaNai - 'ammo ! jai evaM tA kiM tayA tAo mamaM gulamoyage [peseti ?]' devI bhaNai - 'vaccha ! ahaM tuhaM taha pesaMtI jao gabbhakAlAo cevva piuvairio tti mamA'NiTTho Asi / tahA vi tujjha piyA na viratto / tae puNa piyA evaM vasaNaM pAvio' / tao so soUNevaM suTTha pacchuttAvio vegeNuTThittA lohadaMDaM gahAya 'niyalANi piuNo bhaMjAmi'tti dhAvio / taM ca tahA AgacchaMta daTThaNa rakkhavAlehiM bhaNiyaM - 'eso so pAvo lohadaMDaM gahAya ei' / souM cemaM seNieNa - 'na najjai keNA'vi kumAreNa mArehi'tti ciMteMteNa puvvasaMgahiyaM tAlapuDaM visaM khaiyaM /
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ [207]] jAva ya kUNio ei [tAva mao] seNio paDhamapuDhavIe culasIvAsasahassAuo neraio jAo / tao anaMtaraM uvvaTTittA iheva bhArahe vAse mahApaumo nAma paDhamatitthayaro hohi tti ||ch| seNio tti gayaM ||ch|| seNiyaputto ya kUNio tahA tahA piuMmi kAlagae suThuyaraM addhiio jAo / sakkArAviuM ca seNiyaM so gihAgao vi rajjadhurAmukkatattIo taM ceva citaMto acchai / tao maMtIhiM 'rajjamimaM viNassihisi'tti maMtiUNa raNNo cittavAmohaNatthaM suniuNappaogehiM purANIkAUNa kaDDiyaM taM ca mayasAsaNaM vAiyaM ca, jahA - "piMDapADaNa-maMDa[dANa] vivihAi(vihANAi?)vihiNA piyA tAriyA hoMti" / tao taheva pavatte kUNie savvattha vi pavatto piMDappayANAI kuloyadhammo / kUNio puNa kAleNa visogIhUo vi piusaMtiyaM dhavalaharAIyaM daTTaNuddegijjai / tao niggaMtuM rAyagihAo caMpaM rAyagihANi(rAyahANi) koNio kuNai tti ||ch|| kUNiyamAussio vIyabhae nayare uddAyaNarAyA / annayA kayAi aTThamIe uvavAsaM kAuM Thio rattIe jiNAyayaNe kAussaggeNaM / tattha ya sarIrassa saMtAvo jAo / tao jiNabhavaNasaMjue ujjANe sIyalatthaM go| ciTThai ya tattha piyaMgumaMjarI nAma mahAdevI keNA'vi parapuriseNa saha suttA / daTuM ca taM ciMtiyaM raNNA - 'do vi evaMThiyANi ceva mAremi' / puNo ya sumariyaM jahA - 'ajja mae posaho ghio| taMmi ya hA ! du? kayaM, hA ! duTTa ciMtiyaM'ti / [tao] dAuM ca puNo puNo micchA mi dukkaDaM ti / tao paDigao rAyA jiNabhavaNaM, puNo kAussaggeNa Thio / suhajjhavasAeNa volINA rayaNI / ___ pahAe uTThiyA devI / diTThA ya tIe payapaMtI / sasaMkiyamaNAe ya nirUviyAe lakkhaNavisesao nAyaM ca jahe 'sA payapaMtI rAiNo payANa saMti / tA haddhI viNaTuM kajjaM, uggasAsaNo rAyA / paraM diTThigoyaragayANaM ceva amhaM kiM na kao pANaniggaho ? ahavA nAyameyaM pi jao aTThami-cauddasIsuM so geNhai sAmAiyaM saposahaM / teNa kAraNeNa na payaTTo maMgulo / saMpayaM puNa nicchaeNa kae pAraNae jaM va karaNijjaM karissai / aha kiMci aggayaraM uvAyaM rAiNo vAvAyaNaTuM aNuciTThemi' / tao tIe sabhavaNaM gaMtuM paippio tAlapuDavisasaMjoio sarasamoyago, taM ca ghettuM gayA mammaNasUyArasamIvaM / mahurasiNehavayaNehi ya bhaNio so - 'amhaM esa sAmI suTTa dhamadhamI(dhammI?)hUo na laDDayAIyaM pavarabhattaM appaNo nimittaM kappAvei / tA esa rAiNo te paDhamayaraM dAyavvo / mA annahA karejjasu' / evaM appAhiUNa devI gayA sabhavaNaM / sUyAreNa vi rAyanimittaM pAraNIyaM pauNIkAUNa ciMtiyaM - 'maNidiyapINaNijjo eso moyago / tA ahaM pi imAo kiMpi bhakkhemi' / tao do bhAge rAyanimittaM melliUNa gahio sayaM stibhaago| taM ca jAva bhakkhihI tAva sammuhaM chikkiyaM keNA'vi / tao sasaMkaM "kimettha maM koi pecchai ?'ti ciMtiuM paloiyAo disAo / na koi diTTho tti khAio(khAi) [jAva tAva] puNo chikkiyaM / tao sUyAro 'bhaviyavvaM ettha keNai kAraNeNaM'ti ciMtiuM sauNajANaNatthaM pavatto / vAvAraMtareNa pecchai ya - taMmi moyage jAo alliyaMti macchiyAo tAo pANeNa parimuccaMti / tao teNa nAyaM - 'visasaMjoio esa laDDugo tti chikkiyaM me bhakkheMtassa' / ciMtiyaM ca - "kiM puNo devIe erisArayaNakAraNaM ? aha ko muNai mahilA[cariyaM?]? tA sAhemi jahaTThiyaM rAiNo' / ___tao gao so jiNabhavaNaTThiyarAyaMtie / rAyA vi sAhusamIve nisuNei dhammaM / tao sUyAro vi taM ceva souM pavatto / dhammakahAvasANe ya viNNatto rAyA jahA - 'sAmi ! nivvattiyaM pAraNayabhoyaNaM' /
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ [208] taM ca souM rannA nimaMtio sAhU / teNa bhaNiyaM - 'mAsakkhamaNabhoiNo amhe' / tao uTThio rAyA / so u neuM jiNabhavaNegadese bhaNio mammaNeNa - 'sAmI kIrau abhaeNa pasAo' / rannA bhaNiyaM - 'abhayaM' / tao sUyAreNa macchiyAmaraNavasANasAhiyamoyagavuttateNa bhaNiyaM - 'saMpayaM devo pamANaM' / raNNA vi 'tAe gUDhasIlAe ahaM kahaM vi viNNo / teNa appaNo jIviyabhaeNa evaM laDDagavihANaM karya'ti ciMtittu bhaNiyaM - 'bhadda ! mammaNa ! savvANatthanihINaM itthINaM natthi kiMci kiccAkiccaM' / mammaNeNa bhaNiyaM - 'devIe vi evameyaM / tahA vi aisiNehavaI tumhovari piyaMgumaMjarI / tA na kiMci kannebhi(takkemi?) kovakAraNaM' / raNNA bhaNiyaM - 'ajja rayaNIe parapuriseNa samaM sA mae diTTha tti kovakAraNaM / na ya eyaM tae annassa kassai kahaNIyaM' / tao do vi sAhusamIvamAgayA / vaMdiDaM ca rannA pucchio sAhU - 'bhayavaM ! laDDao pattho na vA ?' sAhuNA bhaNiyaM - 'tAlapuDavisasaMjoio tti na pattho laDDago' / tao sAhuM vaMdittA rAyA gao sabhavaNaM / kayaM bhoyaNAikiccaM / bhAveMto ya puNo puNo piyaMgumaMjarIvaiyaraM nimvinno ya uddAyaNarAyA / paDivanno ya so kayAi posahasAlAe posahaM / majjharatte dhammajAgariyaM kuNaMto ciMtai - 'dhannA NaM te gAmanagarAIyA jesu mahAvIro viharai / te vi dhannA je tadaMtie dhamma paDivajjati / tA jai viharaMto sAmI ihevA''gacchejjA vIyabhae to'hamavi pavvaejjA tadaMtie' / nAuM ca taM uddAyaNAbhippAyaM sAmI bahusamaNIyapariyario caMpApurIe patthio vIyabhayanayaraM / vaccaMto ya tadaMtarAle desarukkhattaNeNaM ghammeNa ya aIva pIDiyA chuhA-pivAsAhiM sAhavo / diTThA tehiM maggAsaNNaM jalapaDipunnapukkhariNIsamIvovavAsiyA tilabhariyA gaDDAyA / uvaTThiyA ya tassAmiNo tila-pANiyANi dAuM / viNNAyA ya tassamae sAmiNA savve vissasApariNAmeNaM pariNayA tila-pANayajIvA / tahA vi 'gaDDitila-pokkhariNijalANi jiNeNA'NuNNAyANi'tti AlaMbaNeNa geNhatANaM sissa-pasissAINaM pavittidoso bhavissai' tti nA'NunAyA bhagavayA sAhavo / pahuttehi ya tehiM vasimaM jahAvihIe kayaM pAraNayaM / evaM ca kameNa saMpatto sAmI vIyabhae nayare / Thio miuvaNujjANe / pUriyA parisA / samAgao uddAyaNo / suyadhammo ya tuTTho evaM vayAsI - 'bhayavaM ! jAva jiTThaputtaM abhIiM rajje Thavemi tAva tubbhaMtie sAmI bhaNai - 'ahAsuhaM, mA paDibaMdhaM karehi' / tao sAmi vaMdiUNA''gao gihmoddaaynno| ciMtiyaM cA'NeNa - 'na juttamiNaM jaM jAo vi mahAraMbhaniogao saMsAre pADijjai / tA kesikumArassa rajjaM [juvarajaM] cA'bhIikumArassa dAuM pavvayAmi' / tao taheva kAuM mahAvibhUIe pavvaio uddaaynnraayaa| viharamANassa ya nirIhavittIe tassA'NuciyAhArao vAhI jaao| bhaNio ya so vejjehiM - 'dahiM bhuMjAhi' / tao vIyabhayAsaNNagoulesu viharai / tesu ya tassa bhAiNijjo kesI rAyA teNaM ceva rajje ThAvio so ya tucchamahAmaMtIhiM bhaNio - 'esa parIsahaparAjio rajjaM maggaI' / so bhaNai - 'demo' / te bhaNaMti - 'na esa rAyadhammo' / gADhaM ca vippayAreMtANa bhaNai - "kiM karemi ?' te bhaNaMti - "visaM se dijjau' / tao egAe guvAlIe ghare niroviyaM jahA - 'eyassa risissa visasaMjoiyaM dahiM daayvvN'| tIe vi dinnaM / taM ca bhagavao guNANurAgiNIe khettadevayAe avaharittA bhaNiyaM - 'mahArisi! tuha dahimajjhe visaM dinnaM dijjihI ya / tA pariharasu dahiyaM' / teNA'vi taheva kAuM rogapIDieNa puNo vi gahiyaM / tattha vi pauttaM visaM / taM pi devayAe avaharittu kahiyaM / tao puNo caiuM pi dahiyaM risiNo rogaviddhIe jAva gahiyaM tAva saMcAriyaM visaM / taM cA'vaharittu devayA risisarisI cevovasagganivAraNatthaM
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ [209] hiMDiumAraddhA / annayA ya kahi(ha)ci pamattAe dinnaM puNo vi gouliNIe savisaM dahiyaM / taM covajIvittu pIDio mahArisI dAuM siddhAloyaNaM jAva bhattaM [pacca]kkhAi tAva pariNayaM visaM / tao pAliya tIsaM divasANi jAvA'NasaNaM saMpattakevalo siddho bhagavaM / etyaMtaraMmi ya diNNovaogA kuviyA khettadevayA / tIe ya mahApaMsuvuTThIe uddahiyaM savvaM pi sajaNavayaM vIyabhayaM nayaraM / Thio ya sejjAyarakuMbhArassa bhagavaM gihe jassa [so] risibhatto tti samuddhario ya devayAe / neuM ca siNapallIdese Thavio jaTThANe tattha kuMbhArapakkhevo nAma paTTaNaM jAyaM / ___ io ya abhIikumAro vi uddAyaNapavvayaNakAle majjharatte ciMtei jahA - 'pabhAvaIkucchisaMbhUo ahaM uddAyaNassa jeTTaputto vi houM na teNA'hisitto rajje / tA kiM ciTThieNaM ?'ti dukkhAbhibhUo so niggaMtuM vIyabhayAo gao caMpAe / tattha ya mAusiyAutto tti sammANio kUNieNoddAyaNovari sANusao ceva Thio suhaMsuheNa / evaM cA'bhIikumAro bahuvarisANi ya pAliyasAvayadhammo vi tahA pajjate kayaddhamAsANasaNo vihiNA''lAiUNoddAyaNANusayaM mao samuvavaNNo paliovamaThiIo asurakumAro / tao ya uvvaTTo mahAvidehe sijjhissihi tti ||ch| uddAyaNa-pabhAvai tti gayaM ||ch|| pabhAvaIbhANijjayakUNiyabhAyaro halla-vihallA seyaNaeNa gaMdhahatthiNA samaM sabhavaNesu pukkhariNIsu ya abhiramaMti / so vi hatthI aMteuriyAo tesi ramAvei / te ya paumAvaI pecchai nayaramajjheNeta-jaMte hallavihalle devadUsa-hAra-kuMDalavibhUsie gaMdhavarahatthigae seyaNao gaMdhahatthI' / evaM ca puNo puNo toravijjaMto paumAvaIe koNio halla-vihalle bhaNAvei - 'samappittA mama seyaNayaM gaMdhahatthi tubbhe suhaMsuheNa lbhh(bhmh)'| tehiM bhaNiaM - 'tAeNa diNNo / eyaMmi ko tuhA'higAro ?' tao te vi viseseNa samaccharaM koNiyaM nAuM nAsittA seyaNayasahiyA mAyAmahaceDayasaraNatthaM gayA vesAlIe / taM ca nAUNa ceDayassa koNieNa pesio dUo / bhaNAviyaM ca - 'halla-vihalle paTThavehi' / ceDaeNa bhaNiyaM - 'tumaM pi dohittao, tahA ee vi / tA ko mama viseso ? na ya saraNAgayANa samappaNaM supurisehiM kIrai' / tao paDigao duuo| kahiyaM koNiyassa / teNA'vi puNo vi paTThavio dUo, bhaNAviyaM ca - 'visajjeha te / aha na visajjeha tA jujjhasajjA hoha' / tao bhaNAviyaM ceDaeNa - 'na visajjemo / kuNasu jaM te ruccai' / tao koNieNa kAlAiyA dasa vi AvAhiyA / tesiM ca ekkArasaNhaM vi patteyaM tiNNi [tiNNi] hatthi-rahA-''sasahassANi tiNNi tiNNi maNuyakoDIo / balaM nAuM cemaM ceDaeNa vi meliyA aTThArasa gaNarAyAo / tesiM ca egUNavIsAe patteyaM *tiNNi hatthi-rahA-''sasahassANi tiNNi ya maNuyakoDIo balasaMkhA / saMpatte ya sabale kUNie sammuhIhUo sabalo ceDaga tti / etthaMtaraMmi ya kUNieNa saha vesAlIe gaesu kAlayAIsu tammAyaro kAlAinAmigAo rAyagihe samosariyaM pucchaMti mahAvIraM - 'bhagavaM ! kimamhANaM puttA saMgAmAo valissaMti na vA ?' bhagavayA vi 'tattheva tesiM khao'tti kahie savvAo vi tAo pavvaiyAo tti / * tiNNi tiNNi hatthisahassANi tiNNi tiNNi rahasahassANi tiNNi tiNNi assasatasahassANi iti pAThaH aavshykcuurnnii|
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ [210] tao miliesu [sa]vvesu balesu kUNiyassa kAlo daMDanAyago paharaMto sammuhamAgao ceDayabalassa / ceDaeNA'vi '[e]go ceva mae bANo jAvajjIvaM kajaMmi niccaM melliyavvo'tti kayAbhiggaheNa mukko kAlassA'bhimuhamamohabANo / viNAsio ya teNa kAlo / tao bhaggaM kUNiyabalaM / paDiniyattA sae sae AvAse gayA / evaM dasahiM [bANehiM] dasa vi mAriyA ceDaeNa kAlAIyA tao 'saMpayaM mama vArao'tti ciMtittA egArasame divase kUNio aTThamabhattaM geNhai / tattha ya sakkajIvo kattiyabhave gihatthamitto camarajIvo ya pUraNabhave tAvasamitto kUNiyajIvassA''si tti tadaMtiyamAgayA sakka-camarA / tesiM pi sakkeNa 'susAvao ceDao, tA nA'haM taM paharAmi, kiMtu tumaM rakkhissaM'ti [bhaNie, 'ahaM tuha sAhejjaM karissaMti] vottuM niyatto camaro / teNA'vi dosu vi balesu saMgAmatthamuvaTThiesu udAya(i?)hatthivarArUDhassa kUNiyassa purao viuvvittA adissamANaM mahAsilaM pAraddhA mahAsilAkaMTao rahamusalo ya nAma saMgAmA / tesu vi jassa devasattIe sattujaNassA''so vA, hatthI vA, joho vA; taNeNa vA, kaTeNa vA, patteNa vA, sakkarAe vA abhihao; 'mahAsilAe cUrio, mahAkaMTaeNa ya viddho ahaM'ti mannai so mahAsilAkaMTao nAma saMgAmo / mayA ya ettha caurAsI maNussalakkhA / jattha uNa devasattIe narA-''sarahio phiraMto raho samusalo sattuseNNasaMhAraM karei so rahamusalo nAma saMgAmo / mayA ettha vi caurAsI maNussalakkhA / jammajjhe ya varuNa-sohiya tti ||ch| varuNasohiyakahA bhaNNai - __ atthi rAyagihe nAga-sulasANaM pottao varuNo nAma mahAjoho paramasAvao / so jAvajjIvaM kayAbhiggaheNa chaTuM chadveNa pArei / piyabAlavayaMso ya se sohio nAma joho / te ya do vi hallavihallasevaga tti ThiyA tehiM sahA''gaMtuM vesAlIe / niuttA ya tehiM raNatthaM rahamusalasaMgAme / taMmi ya vihiyaaTThamabhatto gahiyasannAhAuho ya rahavaramAruhittA 'na mae [du]kko eyapaDhamaM pahariyavvo' tti kayAbhiggaho paviTTho jAva varuNo tAva paDigaeNA''gao ego sattujoho taM bhaNai - 'paharasu bho !' / varuNo bhaNai - 'niyamo me paDhamapahAre / tA tamaM ceva paharasa' / souM cemaM kavio sattajoho kaTriyA(ttA) ya bANeNa gADhappahArIkarei varuNaM / tao so kuvio bANeNaM viNAsittA taM sattujohaM, vAlittA ghAyapIDio tti turae, niggao saMgAmAo / gao suddhaM thaMDilamegaMte niyarahAo uttarai / turae muMcai / dabbhasaMthArayaM raei / paDeNocchAei / taduvari ca puvvAbhimuho paccAsaNeNuvavisittA sIse kayakaraMjalI bhaNai - 'namo'tthu NaM namo arahaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM / namo'tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Aigarassa jAva saMpAviukAmassa mama dhammovaesayassa / paDivanno ya mae puTvi sAmisamIve sAvayadhammo / saMpayaM puNa tassamakkhaM piva savvavirao'haM savvaM vosirAmi'tti / kAuM cemaM mukkasannAho jA sallaM kaDDei tAva samAhittho varuNo mao / jAo ya sohamme kappe aruNAbhe vimANe caupaliyAU devo / tao cuo mahAvidehe sijjhihi tti ||ch| varuNapiyavayaMso ya sohio saMvAhittA paviTTho rahamusalasaMgAme / paharaMto ya tatthegeNa sattuNA gADhappahArIkao / so vi sarahaM vAlittA valaMto varuNo diTTho jeNA''si taM masANaM gao varuNaMtiyaM / daTuM ca taM kAlagayaM rahuttiNNo turae mottuM saMthAriya kevalapaDovari varuNo vva puvvAbhimuho paccAsaNIyaMjalI ya houM bhaNai - 'varuNamitteNa jA kAi kayA carimArAhaNA sA mamA'vi hou'tti / tao mukkasaNNAho
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ [211] kaDDiyasallo ya mariuM [jAo] sohio maNusso / tayaNaMtaraM ca mahAvidehesu maNusso houM sijjhihi tti / varuNasarIrassa ya saNNihiyavaMtaradevehiM su(sa)duMdubhinAyaM kayA divvagaMdhapupphAimahimA / taM ca daTuM jAo loappaghoso jahA sammuhaghAyamao saMgAme divvaM deviDhei pAvai tti ||ch| [varuNa-sohiya tti gayaM ||ch|] varuNa-sohiyA va ko(jo?)hakhayakAraeNa ceDaeNa pakkhitto kUNiyassa bANo / paDihao ya so camaraviuvviyasilAe / tao gayA sakka-camarA saTThANaM / daTuM ca viphalaM ceDayabANaM gaNarAyANo nAsittA gayA sanagaresuM / ceDao vi [puNNo?]ccheo tti paviTTho vesAli / taM ca samaMtao rohiUNA''vAsio kUNio / taMmi ya rohae halla-vihallA* [seyaNagamArUDhA rattIe gaMtuM kUNiyasennaM abhibhaviUNa samAgacchaMti / te keNA'vi dhariuM pahariuM ca na sakkijjaMti, jao so hatthI vibhaMganANI Asi / evaM ca paidiNaM hotaM pecchiUNaM kUNio amacce bhaNai - "kiM ettha kAyavvaM ?' tehiM bhaNiyaM - 'jAva te halla-vihallA seyaNagasamArUDhA tAva na keNA'vi dhariuM sakkA / ao jeNeva maggeNaM te AgamissaMti tattha magge egaM khAiraMgArapUriyaM khAiyaM khaNiuM taM ca patta-kaTThAIhiM chAemo / jeNa so hatthI tattha paDiUNa marissai' / tao kUNieNa tadAgamaNamagge khAiyA kArAviyA / taM ca khAiraMgArapUriyaM kAuM sA chAiyA / tao rattIe seyaNagasamArUDhA hala-vihallA kUNiyasennaM parAbhaviuM niggayA / jAva ya te khAiyapAse pahuttA tAva vibhaMganANeNa taM nAUNa seyaNago tattheva thakko / halla-vihallehiM so aMkuseNa pellio vi jAhe na gacchai tAhe tehiM so nibbhacchio jahA - re re kayagghA ! kiM raNAo kAyarIhUo si ? tuha kaeNaM ceva amhe desa-baMdhave caiUNa etthA''gayA / ettha vi ya tujjha kaeNaM ceva ajjaceDao vi vasaNaM pAvio / tA varaM suNao jo sAmissa sayA bhatto hoi, na uNa tumaM jo pANarakkhaNatthaM amha kajjavimuho jAo' / eyaM soUNa sAmibhatteNa]* halla-vihallA seyaNaeNa khaMdhAo oyAriyA / so ya tAe paDio mao ya rayaNapabhAe neraio uvavaNNo tti ||ch|| seyaNao tti gayaM ||ch|| * halla-vihallA ya seyaNayamaraNeNa saMviggA 'saMpayamamhe mahAvIrassa sIsa'tti ciMtittA devayAe samuddharittA nIyA bhagavao samIvaM pavvajjamabbhuvagaya tti / koNiyassa vi nagarIbhaMgAbhAvao citAurassa devayAe sAhio kUlavAlao tti ||ch|| kUlavAlayakahA bhaNNai - iheva bharahakhette siMhariddhiyajiNabhavaNo nAma girI / tassa samIve siddharaM nAma paTTaNaM / tattha siddho nAma sUrI / tassa cullao nAma cellao / so ya taM pamAyaMtaM daTThaNa kannAvalaNAIhiM paDhaNAIyaM karAvei / cellao vi 'aho ! esa sUrI mama khaNamavi suhaM na dei'tti ciMtito tassuvari aNusayaM vahai / annayA akkhaNiesu maMta(anna?)tavohaNesu sUriNA bhaNiyaM - 'cellayA ! saMvahehi, jeNa siddhagirisiharaceiyAI vaMdiUNA''gacchAmo / tao jhaDa tti saMvUDho cellago / caDio teNa saha sUrI siddhagirisiharaM / vaMdiyAI tattha ceiyAiM / tao sUrI uduMbaragirikaDaNimajjheThiyasaMkuTThamaggeNuttariumADhatto / io ya 'sUrikayassa paDikaraNe mameso'vasaro'tti ciMtiuM cellao maggamUlaThio ceva pavvauttAramajjhapae pasattassa sUrissa * atra pAThastruTitaH, pUritazca triSaSTi0 anusAreNa //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ [212] cUraNatthaM DholapAhANaM DhAlei / tassa ya saMkuDagiri * * [ maggeNa paDaMtassa saddeNa sUrI ceio / diTTho teNa pAhANo pAyA ya osAriyA / pAhANo tammajjhAo nIsariUNa heTThA paDio / iyarahA so cuNNIkao hoMto / tao kuvieNa sUriNA tassa sAvo dinno jahA 'durappA ! itthIo tumaM viNassihisitti / so ya cullao tatto niggao 'micchAvAI eso bhavau'tti kAuM tAvasAsame ceva acchai naIe ya kUle AyAvei niccaM / paMthabbhAse ya jo sattho ei tao se AhAro hoi / varisAyAle ya uvarihuttA bahuM jalaM AgayaM / paraM naIe kUle AyAvemANassa tassa uvarohabhaeNa sA naI annao pavUDhA / teNa jaNehiM so kUlavAlao tti nANaM pasiddho / io ya vesAlinagarI bhaMgAbhAvao citAurassa kUNiyassa devayAe gayaNatthAe bhaNiyaM 'samaNe jai kUlavAlae, mAgahiyaM gaNiyaM gamissae / rAyA ya asogacaMdae, vesAliM nagariM gahissae | ' - - tAhe kUNieNa so gavesAvio / NAo ya tAvasAsame acchaMto / taM cettha ANAveukAmeNa gaNiyAo saddAviyAo / tatthegA mAgahiyA nAma gaNiyA bhaNai 'ahaM tamANemi' / aNunnAyA ya raNNA sA samaNINa pAse dhammaM sikkhiUNa kavaDasAviyA jAyA / sattheNa ya saddhi tattohuttaM niggayA taM paesaM cA''gayA muNi AyAveMtaM vaMdai bhai ya 'mao me bhattAro bhaviyavvayAnioeNa / tA pavvaiukAmA haM titthavaMdaNatthaM niggayA / tumhe ya ettha suyA tA vaMdaNatthamAgayA / ehi aNuggahaM kAUNa gevhaha phAsuyamesaNijjaM ca bhattaM'ti / tao tIe sAhussa pAraNae saMjoiyA moyagA diNNA / taduvajIvaNeNa ya tassa aIsAro jAo / acvaMtaM ca visaMThuladehAvayavo jAo so / tao vaMdaNanimittaM samAgayA sA taM tadavatthaM 'hA ! pAvAe mae aNuciyaAhAradANao bhayavaM ! tumha rogAyaMko vihio / tA kha mamaM, aNujANaha ya paDijAgaraNatthaM / jao natthettha koi tumha paricArago / pacchA Aloejjaha eyaM gurupayamUle' / teNA'vi 'anno natthi uvAo'tti ciMteMteNa aNunnAyA sA tassa veyAvaccaM kuNai / thovadiyaherhi ya tIe osahappa oga - vissAmaNAIhiM so pauNIkao / NAo ya sukumArakaraphAsANuratto tao vivihiM hAvabhAvehiM laDahavibbhamehiM ca so savvahA savasIkao parisiDhiladhammamaI cArittaM caiUNa tI saha bhogaparavvaso jAo / - tao tIe so koNiyasamIvamANio / teNa bhaNiyaM 'tahA karehi jahA esA vesAlI suheNa gheppai' / teNa bhaNiyaM 'paDivAlaha tAva jAva gavesAmi' / tao so nemittiyaveseNa nayarabdhaMtaraM gaMtUNa savvattha nirikkhaMto pecchai sirimuNisuvvayajiNathUbhaM / tao NAyaM jahA 'eyappabhAveNa ceva nayarI na gheppai'tti / tAhe logehiM pucchio - 'kahiM nayararoho avagamissai ?' so bhai 'jai eyaM thUbhaM avaNeha tA jhatti nayararoho jAi' / tao loyapaccayatthaM teNegA iTTigA thUbhAo nIsAriyA / tAhe puvvimeva saMkeiyaM koNiyasennaM thovamavasariyaM / taM ca sapaccayaM daTThUNa logehiM hallapphalleNa so thUbho bhaMjiUNa avnniio| tao kUNiesenneNa nayaradArANi bhaMjiUNa bhaggA vaisAlI / puvvakayapaiNNANusAraM ca gaddahehiM haleNa vAhiyA / I ceDao ya niggao / jAhe kUNio nayarajaNaM mAriDaM ujjao tAhe tammAyAe uvAladdho / to so ** atra kathA truTitA / sA ca uttarAdhyayanaTIkA - Ava. cUrNyAdyAdhAreNa pUritA //
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ [213] bhaNai - 'ceDaga ! kiM karemi ?' teNa bhaNiaM - 'jAva haM pukkhariNIo eyAo pahAiUNuDhemi tAva kAlaM paDivAlehi' / so maNNae / tao aNasaNaM kAUNa savvalohamaiM paDimaM ca gale baMdhiUNa ceDago vAvIe oiNNo, dharaNiMdeNa sabhavaNaM nIo kAlaM kAUNa devalogaM gao ||ch| ceDao tti gayaM ||ch| savvo ya vesAlijaNo mahesareNa nIlavaMtaMmi sAhario tti ||ch| mahesarakahA bhaNNai - ceDagassa dhUyA sujeTThA veraggeNa pavvaiyA / sA ya uvassayassa aMto AyAvei / io ya peDhAlago nAma parivvAyago / so vijjAsiddho vijjAo dAukAmo kaMci joggaM purisaM maggei / so ya ciMtai - 'jai baMbhayAriNIe putto hojja tA taMmi mama sudinnA vijjA hujjA' / diTThA ya teNa sujeTThA / tao tIe so dhUmarIvAmohaM kAUNa vijjAsAmatthao bhamararUveNa bIjaM pakkhivai / teNa ya tIse riusamao tti jAo gabbho / tao sA'NaNubhUyasaMbhogA vi sumiNayaMmi va saMbhogasaMkaM karemANA [pavattiNIe kahe]i / pavattiNIe vi pucchio mahAvIro / teNa bhaNiyaM - 'na saMkAkaro kiM tu saccao ceva saMbhogo jAo / parameIe na ko vi bhAvadoso' / tao vaDDio gabbho / jAo samae putto / mAusaMkAkaratteNa ya kayaM tassa saMkaro tti nAma 1 / mahAvIreNa ya sAhio saccao teNa pasiddho saccaI nAma / vaddhArio sAvayagharesu / sAhuNINa majjhaTThiyassa ya tassa mehAvittaNao kannAheDaeNa cevA''gayANi ekkArasa aMgANi / tao aTThavariso sAhuNIhiM nIo bhagavaMtasamIvaM / bhagavayA vi dikkhio saccaI / tattha ya parAvatteMtANa sAhUNaM kannAheDaeNa avahAriyANi teNa dasa puvvANi / samAgao ya kAlasaMdIvo nAma vijjAharo sAmi vaMdittA pucchai - 'kuo me bhayaM ?' sAmiNA bhaNiyaM - 'eyAo saccaIo' / tAhe so tassa mUlaM gao avaNNAe bhaNai - 'are ! tumaM maM mArehisi' / tao pAesu taM balA pADei / saccaI vi asamattho tti sANusao vi sahai / jovvaNattho ya cattapavvajjo saMgahio so peDhAleNa sikkhavio niyavijjAo / savvapahANaM ca dei tassa vijjaM rohinni| sA ya saccaijIveNaM puvvajammesu sAhiyA Asi / tesiM pi paMcasu bhavesu mArio / chaTe puNa siddhA vi pucchiyA - 'kettiyaM mama AuyaM ?' rohiNIe bhaNiyaM - 'chammAsA' / tao 'thovAuyattaNeNaM ko tumAo mamovabhogo ? tA Agammi(AgAmi)jammaMmi sijjhejjAsi'tti vottuM na paDicchiyA / / ___ taM ceha bhave saccaI rohiNi vihiNA sAheukAmo kaTThasaMbhArabhariyaM khAiyaM aNAhamaDayassa cIyaM kAUNa pajjAlei / tIe ya uvariM allacammaM tADittA vAmapAyaMguTThaeNa tAva caMkamai jAva kaTThANi jalaMti / etyaMtare kAlasaMdIvo Agao puNo puNo kaTThANi pakkhivai / sattaratte ya gae devayA kAlasaMdIvaM bhaNai - 'mA vigdhaM karehi / ahaM eyassa sijjhiukAmA' / siddhA ya saccaI bhaNai - 'egamaMgamappaNo samappehi, jeNa pavisAmi sarIraM / to teNaM niDAleNaM paDicchiyA / sA vi paviTThA / tattha ya khaDDoliyA jAyA / so ya visohiya tti devayAe tuTThAe kayaM taiyaM loyaNaM teNeso pasiddho tiloyaNo nAma 3 / teNa ya paDhamaM ceva peDhAlo mArio / kIsa ? 'aNeNa me mAyA baMbhayAriNI dharisiya'tti vAsaNAe / pacchA ya kAlasaMdIvaM so Abhoei / daTuM ca palAyaMtassa piTThao se dhAvio / tao heTThovari nAsaMto vi kAlasaMdIvo jAhe na chuTTai tAhe tavvAmohatthaM vijjAsAmattheNa purattayaM viuvvittA sayaM sAmisayAsaM gao / saccaI uNa tANi tiNNi vi purANi palIvaMto vijjAhiM bhaNio -'tipura[khayaM]kara ! 4 kimamhe nikkAraNaM palIvi(vesi
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ [214] w wwware vijjA)saMjuo ? tumamevaM vAmohittA kAlasaMdIvo mahAvIrapAyamUlaM gao' / saMkareNa vi tattha gaMtu so mAyAe khAmio nibbhayacitto ya nIsaraMto samosaraNAo jhaDa tti khaddhio lavaNasamuddamajheNa pavisaMto pAyAlaM mArio / evaM vijjAhiM paramasamiddho so mahesaro nAma jAo 5 // avi ya - aNimA mahimA laghimA garimesittaM vasittamacalattaM / kAmagamittamimehiM siddhattha(??)guNehimIsariyaM // tisaMjhaM ca mahesaro savvatitthayare vaMdittA naTuM ca vihittA pacchA taruNaramaNIo abhiramai / sao ya khAiyasammaddiTThI vi micchadiTThINaM paosamAvanno tti baMbhaNakannagANaM risikannANa ya niccaM sayaM sayaM balA viddhaMsei / taha'nnAo vi varavilayAo evaM cA'dinnAo(vivAhittAo?) vi ramaNIo ramamANo so haro nAma jAo 6 / tassa ya do sIsA - naMdIsaro naMdI ya / puSphayavimANArUDheNa ya mahesareNa mAyAmahapakkhavAiNA kUNiyabhaMgaM daTuM samuddhario tayA savvo vi vesAlIjaNo neuM nIlavaMtaMmi dhario tti ||ch| bahuso ya mahesaro gaMtumujjeNi pajjoyassaMteure sivaM mottUNa sesadevIo viddhaMsei / pajjoo ya tassa pakuppaMto vivittasabhAgao sakheyaM bhaNai - 'ko uvAo jeNeso viNAsijjai ?' | io ya pajjoyassa umA nAma gaNiyA aIva rUvavaI niyagihatiyaM gayaNeNA''gacchaMtassa mahesarassA''vajjaNatthaM mattavAraNagayA niccaM dhUyaM uppADei / tIe ya raNNo sakheyaM vayaNaM soUNa bhaNiyaM - 'ahameyassa kajjassa samatthA' / raNNA vi soumevaM viseseNa sammANiyA sA / tIe vi visesao viyaDDajaNociehiM kAmabhAvehiM vAmohittu darisiyaM mahesarassa niyakaradugamahiyaM viyasiya-mauliyaM kamaladugaM / teNA'vi viyasiyassa pasArio hattho / tIe vi 'muddhakaNNAo tumaM ramamANo mauliyakamalasseva joggo na uNa viyasiyakamalasaricchANaM suramaNINamamhArisINaM'ti bhaNaMtIe paNAmiyaM tassa mauliyaM kamalaM / so vi taM soUNa samakkhittacitto paviTTho tavvAsabhavaNaM / jAo sNbhogo| kao viseseNomAe hayahiyao tti gao so pasiddhimumAvaI nAma 7 / evaM ca niccaM pai tattheva vasaMtamaNNaMmi diNe gADharaivasAgayaharisarabhasaM sA taM pucchai - 'kAe velAe tuha devayAo osaraMti ?' teNa bhaNiyaM - 'jayA tumaM sevAmi tayA vasabharUvaM kAuM mama pAse ciTuMti / teNA'haM pasiddho vasahaMko nAma 8 / ' tao tIe nAyaparamatthAe siTuM raNNo / teNA'vi niuttA tagghAyagapurisA / tao tIe 'kahamahamuvvarissAmi'tti bhaNaMtIe guNamiyapurisehiM annassollariyassuvaridhariyataNamettAichiMdaNeNa lahuhatthayaM darisiUNa 'evaM rakkhissAmo'tti bhaNaMtehiM dinno bharosago / tao sA vIsatthA gayA niyabhavaNaM / ghAyagapurisA vi tapparokkhaM bhaNiyA pajjoeNa - 'umAe ceva saha so maariyvvo| aNNahA sasaMkaM ghAyaMtANaM kahaM vi khaliyaM pi hojjA' / te ya ghAyagA taMmi aNAgacchaMtae ceva pacchaNNaM gaMtuM ThiyA umAe vAsabhavaNe / tao samAgao sNkro| pAraddho tIe saha surayaM / taheba mArio ghAyagehiM / tAhe naMdIsaro tAhi vijjAhiM ahiDio AgAse pavvayaM viuvvittA pajjoyaM bhaNai - 're dAsa ! mao si' / tAhe sanAgaro rAyA siNANollasADago 'khamAhi egAvarAha'ti vilavaMto teNa bhaNNai - 'jai evaM ceva saccaissa joNimajjhapaviTuM liMgaM devaulAIsu
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ [215] www pavi(i)TThAvittA mahAdevaM buddhaM ArAheMtA savve si(vi), tA muMcAmi' / paDivajjiuM cemaM pANabhaeNa paiTThio so mahAdevo nAma 9 / tao ya sivaM jAyaM / teNa ya pasiddho so sivo nAma 10 / kAlaM kAUNa umAvaI gao taiyanarayapuDhavIe / tao uvvaTTittA iheva bharahakhitte AgAmiussappiNIe ekkArasamo muNisuvvao nAma titthayaro bhavissai / suNNIkayAe ya mahesareNa vesAlIe paviTTho kUNio / teNa ya puvvameva paiNNA vihiyA''si jahA - 'mae jottiyagaddahehiM halehiM vesAlI khaNAviyavvA' / taM ca paiNNaM pUriUNa kUNio caMpaMmikkaM(kko) ciya rajjaM jai / pajjoo ya sAukkhaeNa mariUNuvavaNNo joisiesu / sivA-sujeTThA-cellaNAo puNa devalogaM gaya tti ||ch| pajjoya-sivA-sujeTTA-cellaNA-mahesara tti gayaM ||chaa| aha cellaNA vva paiNA pariNIyA coriuM taraMgavaI / teNa taraMgavaIkahA bhaNNai, taM saMpayaM suNaha atthIha jaMbudIve, bhArahavAsaMmi mAgahe dese / vIrajiNasAsaNarao, rAyagihe kUNio rAyA / tassA''si nagaraseTThI, susAvao saccapayaI maNakaMto / dhaNapAlo supasiddho, tassA ciya nivasai gehe // bahusissiNINa gaNaNI, ekkArasaMgasaMpuNNadhAriyA / suvvayA nAma [ajjA], tesI ya taraMgavaI sissI // chaTThassa pAraNayassa, divase samaNakhuDDIe sahiyA / bhikkhatthaM tattha hiMDaMtI, [kayaniyamAvassayA kAle] || kiM ci dhaNaDDayagehaM, parivADipaDiyamaigayA sA ya / pecchijjai taMmi ThiyA, gharamaMdirajuvaivaMdehiM // bhaNNai ya - 'aho rUvaM' !, taM ca suNeUNa niggayA ghariNI / samuciyavesA daTuM, tuTThA ya sakhuDDiyaM ajjaM // bhattIe vaMdittA, tIse rUvaguNakouhalleNa / vimhayapulaiyagattA, sA ghariNI bhaNai [taM] ajjaM // 'amha pasIyaha ajje ! jai te natthi niyamassa avaroho / tA paraloyasuhAvahamiha dhammakahaM parikaheha // to bhaNai tIe~ bhaNiyA, - 'ajjA ! natthettha koi uvaroho / jaM dhammo suguNo cciya, doNha vi bhaNaMta-suNaMtANaM // tA taM suNeha sAhemi'; soumevaM ca harisiyA ghariNI / uciyAsaNesu vaMdiya, do vi nivesei ajjAo // tatto saha sesAhiM, buvaIhiM vaMdiuM taraMgavaI / ghariNI nivisai purao, kayaMjalI koTTimatalaMmi // to sAhiuM payattA, savvajagasuhAvahaM jiNANumayaM / jara-maraNa-roga-jammaNa-saMsAraviNAsaNaM ajjA //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ [216] sammaiMsaNasuddhaM, paMcamahavvayamayaM viNayamUlaM / tava-saMjamapaDipuNNaM, niruvamasivasuhaphalaM dhammaM // aha rUvavimhiyamaI, nAUNa kahAe aMtaraM bhaNai / ghariNI kayaMjaliuDA, saMjama-niyamujjayaM ajjaM // 'bhagavai ! nisuo dhammo, iNamavaraM tA pasIyaha kaheha / susamiddha(ddhi)sUyagamiNaM, katthuppaNNaM sarIraM ca ? // kiM ca tuha aNubhUyaM, niyayaghare paighare ca ajji ! tae ? / keNa va dukkheNa imA, gahiyA sudukkarA vajjA ? // icchAmi jANiuM bhe ! kahehi savvaM jahANupuvvIe' / to bhaNai taraMgavaI, - 'niyacariyAveyaNamajuttaM // taha vi hu saMsAraduguMchaNaM ti aha harisa-paosamajjhatthA / niyakammavivAgaphalaM, kahemi; nisuNeha taM tubbhe // atthi u vacchAdese, kosaMbIe purIe~ rammAe / vAsavadattAdevI-kaMto rAyA udayaNo tti // tassA''si nagaraseTThI, vayaMsao usabhaseNao nAma / sussAvao samiddho, samacittA se piyA lacchI // tassa'mhi bAliyA'haM, uvayAiyaladdhiyA piyA ghariNi ! / aTThaNhaM puttANaM, paTThIe kaNiTThiyA jAyA // suhavaDDiyA ya gabbhaTThamaMmi varisaMmi gAhiyA kalohaM / sayamaNusayaNNa[e] hiM, piuNA sussAviyA vihiyA // navajovvaNaM ca pattA, niruvamarUvaM ti vimhiyA bahuyA / desapahANibbhANaM, majjha kae maggiyA eMti // te savve paDisehiya(hai), uvAyapuvvamaNuvattago tAo / kula-sIla-rUvasarisaM, majjha kira varaM apecchaMto // purpha vatthAbharaNaM, khellaNayaM suMdarA ya je bhakkhA / ammA-piyaro ya [bhAyaro ya] savvaM mahaM deMti // viNaeNa gurujaNo me tUsai dANeNa bhikkhuyajaNo ya / suhasIlAe sahijaNo, seso ya jaNo mahurayAe || posahakAlesu ahaM, bahuso sAmAiyaM kareUNaM / jiNavayaNabhAvaNatthaM, gaNiNIo pajjuvAsAmi // aha annayA kayAI, kAlAgurudhUvagaMdhamaghamadhie / cittakusumovayAro(re), AsaNaharae suhanisaNNo // NhAya-pasAhiya-jimio, tAo ammAjuo maha kahAhiM / acchai; kAlo ya tayA, sarao kira paDhamasummillo //
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ [217]] NhAyA ahaM pi paNayA, jiNANa tatto saNaMkumAraM ca / kuladevayamaccittA, ammA-piuvaMdayA emi // tattha vi paNayA piuNo, pAyaggahaNeNa taha ya mAUe / tehi vi nivesiyA'haM, vottuM 'jiyahi'tti niyapAse / to chata(patta)sayapattapauma-kusumapiMDIo puDayasaMpuDae / ghettuM tatthA''yAyA, phullaharI Ne bhaNai tAyaM // 'gahavai ! vaTTai sarao, naTThA sattUhi te samaM mehA / sagghai jaha paumasaraM, taha sevau taM ciraM lacchI' // evaM covasiloyaM, sA phullapaDiggiNI gahavaissa / [u]vaNei vi[viha]saMpuDiapuDiyaM taM saNNi(tti)vaNNANaM // tatthugghADiyaniggaya-pahAyao dasadisAo pUreMto / gayavarama[ya]gaMdho viva, gaMdho so sattivaNNANaM // to sattivaNNapuNNaM, taM puDayaM matthayaMmi kAUNaM / pupphehi samukkhevaM, arahatANaM kuNai tAo // aNNe ya puSphagocche, niyacchi-kannAiesu viyaraMto / deDa mamaM bIe taha. pesaDa sakalatta-pattANaM // pecchai ya ukkhivaMto, puDayAo sattivannapiDIo / paripaMDurAo tammajjhasaMThiyaM bIyapiMDaM ca // agghAiUNa suciraM, majjha paNAmei taM kusumapiMDaM / bhaNai ya - 'muNehi [puttiya !, imIe vaNNAhigA]ramiNaM // taM pupphajoNisatthaM, susikkhiyA gaMdhajuttisatthaM ca / tA kosallaM hohI, tuhe(kahehi?) bhaNimo tumaM teNa // payaI[eN] paMDurAo, piMDIo putti ! sattivaNNANaM / kAraNajAeNa imA, keNa pu[Na] puDaiyA(pIiyA) piMDI?' || evaM ca tAyabhaNie, ghariNi ! ahaM ghettu taM kusumapiMDaM / agghAiUNa suiraM, muNiyatthA bemi 'tAyA''si // kaDuya(o) sahajo gaMdho, imIe AgaMtuo u jo gaMdho / so sIyalo sumahuro, sariso araviMdagaMdhassa // to taggaMdheNa mae, varakaMcaNareNupaMjuro(piMjaro) muNio / piMDIe aha rAo varapaumarao imIe'tti // to bhaNai tattha tAo, - 'vaNaDDabhAgaMmi hohiI katto / paMkayarayassa puttaya !, uvavattI sattivaNNaMmi ?' || to'haM bhaNAmi - 'summau, tAya ! viNA kAraNeNa na hu kajjaM / dIsai ya imA piMDI, kaMcaNarayapiMjarA teNa //
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ [218] pupphANa sattivaNNassa, piMDIe bhavassa tassa AsaNNe / hohI saro supaumo, sarayANiyapIvarasirIo // taMmi ya diNayarakarabohiesu sayarAyapiMjarIesu / paumesu chappayagaNA, nileMti mayaraMdalolIe / tatto uDDINA [te], bahuso mayaraMdapiMjarA bhamarA / oleMti sattivaNNassa, tassa pupphANa thavaesu // tAhe chappayapahakara-nilINasaMkAmieNimA piMDI / pIeNa lacchiharavaraeNa paripIiyA jAyA // ettiyameyaM eyaM, natthi vitakkaM ti jaMpiyaMmi mae / to phullaDhoiNI sA, 'suTTa hu muNiya'ti bhANIya // tAeNa ya sA bhaNiyA, - 'kaha jANasi taM gharA atIyANi(?) / taM sattivaNNarukkhaM, bhadde ! jAyaM sarataDaMmi ?' // to bhaNai saviNayaM sA, - 'sAmi ! mae kusumapAhuDo daTuM / bhaNio mAliyaputto, ajja imaM me paNAmeMto // "katto te gaMdhanihI, rukkhA bhANA ! ime bhamarabhojjA / sattachayassa kusumA, paDhamelluyamANiyA ajjaM ?" // to majjha teNa kahiyaM, - "ujjANe ajja seTThiNo ee / caDiUNa mayA muNiyA, paumasarassaMtie rukkho" // evaM ca majjha pakkhe, tIe paDiUriyaMmi to souM / tAeNa pariyaNeNa ya, sAhukkAro samugghuTTho // avayAseUNa ya maM, sIse agghAiUNa to tAo / harisAvUriyahiyao, pulaiyaaMgo imaM bhaNai // 'suTTa hu muNiyaM puttaya !, hiyayagayaM maha vi ettiyaM ceva / viNNANasikkhiyaM puNa, paricchiuM pucchiyA'si mae // vinny-gunn-ruuv-laavnnnn-vnnnn-vinnnnaann-naannsNpnnaa| hohI hu so kayattho, jattha(jassa) tumaM pAvihisi hatthaM // aihAsa-bAhabahulA, ammA me vimhaukkarisiyaMgI / avagRhai maM beMtI, - 'putti ! ciraM jIvasu tuma'ti // evaM ca sabahumANaM, mAyA-piyarehiM gauravijjatI / viNaoNayatuNhikkA, acchAmi salajjiyA tAhe // ammAe viNNavio, tAo - 'dhaNiyaM khu kouhallaM me / taM sattivaNNarukkhaM, kaNNAnivvaNNiaM daTuM' // 'bADhaM'tti bhaNai tAo, 'pecchasu taM sayaNapakkhaparikiNNA / kuNasu a suNhAhi samaM, tattha sare majjaNaM kallaM' //
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ [219] tAeNaM ANattA, niyapurisA jaha - 'kareha sAmaggi / kallujjANiyaheDaM, mahilANaM' tehiM vi pattA // dhAIe~ ahaM bhaNiyA, - 'sajjaM te jimaNaM; tumaM putti ! / ehi ya baisa bhuMjasa', bhuttA ya ahaM: tao sare // atthamie kayakiccA, ceDIhiM jiNaghare paNamiUNa / rAIbhoyaNaviraI, kAsIya paDikkamaNayaM ca // suttA ya puNo gose, kayakiccA vaMdiUNa jiNa-sAhU / saMkhevapaDikkaMtA, uvavaNagamaNussuyA ahayaM // sUruggamaMmi ya tao, mahilAsu nimaMtiyA''gayAsu gihe / parisacciyaniggamaNA, ujjANe patthiyA ammA / tatto taM niggamaNaM, kahiyaM me uvagayAhiM ceDIhiM / saddeuM maM tatthA''gayAhiM ammaniggamaNaM // ahayaM pi sahIhiM samaM, kameNa majjiya-pasAhiyA ghariNi ! / sumahallayamArUDhA, kayasaMjuttaM pavarajANaM // dhAI ya uvArUDhA, sArasiyA ceDiyA ya me jAhe / tAhe ya paTThiyaM taM, mahAvimaddeNa ya pahuttaM // taM ujjANaM tatto, jANehiM samAruhaMti vilayAo / ahamavi uppattaiyA, oiNNA niyayajANAo // ruMjaMti pupphagocche, vacchANaM tattha mahiliyAo ya / pallava-gocchadharANaM, pecchaMtIo uvavarNami // 'eeha sattivaNNaM, dacchAmo taMti to bhaNai ammA / 'pupphehiM sUio jo, sarataDajAo'tti kaNNAo // to so juvaipahakaro, pallAvIllIe tattha saMpatto / ' ahamavi samallINA, sArasiyAceDiyAsahiyA // taM sattivaNNarukkhaM, rammaM pecchAmi tattha hiMDaMtI / paumasaruDDINANaM, jaM veDaM chappayagaNANaM // tAhiM ca mahilayAhiM, lutta-viluttaM tu phullalolAhiM / taM picchiUNa suiraM, paumasaraM me gayA diTThI // rammaMmi ya taMmi sare, sahayarIsaMjogarAgaratto(tte) vva / ghariNi ! bahucakkavAe, maNosilApaMjare pecchaM // daTuM ca baMdhave viva, te haM cakkAyae tarhi ghariNi ! / sariUNa puvvajAiM, soeNaM mucchiyA paDiyA // saMpattaceyaNA puNa, soyAveseNa visamakayasAsA / mANasadukkhakkhaNiyaM, bAhaM bahalaM ca muMcatI //
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ [220] passAmi ceDiyaM taM, [gahiUNa] bhisiNipattatoeNaM / mahahiyayabhAgamaMsUNi, phusiya rovaMtiyaM ca sayaM // uTheUNa ya tatto, tappaumasaraMtiyaM kayalisaMDaM / ahamAgayA tarhi pi ya, vimalaMmi ThiyA silApaTTe // to bhaNai ceDiyA maM, - 'sAmiNi ! sAhAvieNa va sameNaM / DasiyavaseNa va keNai, tumamevaM mucchiyA sahasA // sAhasu me jaM jAyaM, jeNa lahuM kijjae paDIyAro / mA kAlavilaMbeNaM, hojja'vayAraMtaraM kiMci' // bhaNiyA ya mae esA, - 'nA'jiNNAINi'; to bhaNai ceDI / 'jai evaM tA sAhasu, sabbhAvaM'; to mae bhaNiyaM // 'jai kassai kahasi tumaM, mahakahiyaM tA vihesu sahi ! savahaM / mahajIviyadAeNaM, jeNA'haM tujjha sAhemi' // evaM ca mae bhaNiyA, sArasiyA bhaNai pAyavaDiyA maM / 'jaha bhaNasi taha kAhaM, sAmiNi ! sAhasu rahassaM' // vottuM cemaM tIe, suNaNatthaM dukkaDovaviTThAe / bAhollaloyaNA'haM, soyavisaNNA parikahemi || 'aMgA nAma jaNavao, caMpAurisiMgao'tthi sahi ! jassa / aMgesuttuMgapuliNA, vihaMgasaMgA(ghA?)ulA gaMgA // taMmi sahi ! cakkavAI, aNaMtarabhave ahaM io Asi / tattha vi mANusajAiM, sarAmi tayaNaMtaraM pattA // AsI ya sahayaro me, [cakkAo teNa] samamaipasattA / savilAsaM chappi riU, mANemi samaM tao tattha // aha annayA kayAI, nANAsauNagaNamihuNamajjhagayA / bhAgIrahijalapaTTe, ramimo maNikoTTimanibhaMmi // eyaMmi desakAle, ekkallao tattha majjao ei / hatthI mayavisaviyalo, sUrAyavasosiyasarIro || so majjiya-nivvAo, uttiNNo appaNo kameNa karI / mai(ya)jIviyanivvAho, [vAho] ya tahiM samaNupatto // daTuM ca taM gayavaraM, so vAho hatthiduggame dese / thoraM kaMci uvagao, naItaDavayaMsayaM rukkhaM // pAsalliyadiTIo. tattha caDAviyapacaMDakodaMDo / saguNaM kuNai hayAso, vaNahatthiviNAsaNaM kaMDaM // teNa ya vicAlagAmI kAlahavi(kAlahattheNa va?) sahayaro majjhaM / viddho kaDippaese, buddho ya gao gao tatto //
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ [221] gADhappahAraveyaNavimohio naTThagamaNa[ceTTho u ] / udayaMmi mukkapaMkho, hiyaeNa samaM mahaM paDio // daTuM ca taM sasallaM, paDhamelluyamANaseNa dukkheNa / soyabharamadhAretI, ahamavi paDimucchiyA paDiyA // saMpattaceyaNA puNa, khaNeNa soAulA vilavamANI / bAhabharapappuyacchI, acchAmi piyaM paloyaMtI // bIhemi ya taM kaMDaM, tuMDeNa kaDDiuM piyayamassa / 'mA salluTThiyadUsahaveyaNavivaso marijja'tti // taMbaMsu(taM caM'su)duddiNacchI, avayAseUNa pakkhahatthehiM / 'hA kaMta'tti bhaNaMtI, muhaM paloemi se samuhaM / tamahaM sakajjasaMmUDhayAe teNa ya sahAvamoheNaM / vIiparaMparacaliyaM, mayaM pi 'jiyai'tti mannAmi / / uDDetI [ulleMtI], taM ca mayaM savvao aNuparitI / sahiyayavilavaNeNaM, sakaluNameyaM ca sAhAmi // 'hA ! keNevaM parasiri-viNAsiNA NigghiNeNa sohaMto / sarasImahilAtilao, cakkAyamao imo phusio ?' || evaM ca hiyayasaccaviya-kaluNavayaNA vayaMsi ! vilavaMtI / vAyAe soyavirasaM, niyasa jAvudIremi // tAvei vaNayaro so, viddhaM daTuM ca sahayaraM majjhaM / 'hA ha'tti karemANo. karimi taMmi ya paDiniyatto // niyahatthe vidhuNaMto, so vAho majjhasoyasaMvAho / taM Agao paesaM, jattha mao piyayamo so me // to teNa cakkavAo, gahio kaMDaM ca kaDDiuM tassa / aNNesiuM pavatto, kaTe sukke naisamIve // jeNaMtareNa so ei, vaNayaro dArue gaheUNaM / teNaMtareNa ahamavi, piyassa pAsaM samallINA // ghettuM ca dArue so, duyaM duyaM jAva vaNayaro ei / majjha piyassa samIvaM, tAva'haM uDDiyA jhatti // daTuM ca dAruNamaI, dAruyahatthaM tayaM viciMtemi / 'hA hA ! esa hayAso, chAu(vAho?) paulehii piyaM me' // . taM vAhaM vAreMtI, niyabhAveNaM sagaggayagirAe / pakkhauDaM ca dhuNaMtI, piyassa uvara aNuparImi // teNa ya Thaio tehiM, sa pio me dAruehiM savvehiM / dhaNuhaM sasaraM jalatuMbayaM ca pAsaMmi mottUNaM //
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ [222]. wammam saranimmahiyAraNikaTThiyajalaNo ya to tahiM diNNo / 'tuha saggo'tti sasaI, ghosemANeNa vAheNa // daTThaNa ya taM aggi, sadhUmajAlaM piya[yama]ssuvari / kayamaraNamaNA'haM pi ya, paDiyA uNNAmiyaggIvA // tattha mayA'haM saMtI, [pieNa samayaM tayaggiNA daDDA] / [etthA'haM uppaNNA], vayaMsi ! mA kassai kahejja // taha jai hohI me sahi !, teNihaloe samAgamo kaha vi / to navari mANusehiM, vayaMsi ! bhoe abhilasissaM // AsApivAsavissAsiyA ahaM surayasukkhalobhillA / satta varisANi suMdari !, tallicchAe paDikkhissaM // taha vi na jaDa pecchissaM. vayaMsi / taM hiyayanaMdaNaM kaha vi / jiNasatthavAhapahayaM, to mokkhapahaM pavajjissaM' // soUNaM sArasiyA, evaM vacchallabhAvamiuhiyayA / maha dukkhasoyasammavakkhaNA(soyasaMtappaNeNa?) ya roviuM bhaNai imaM // 'sAmiNi ! muyasu visAyaM, ihA'vi tava devayApasAeNa / ciraparicieNa hohI, teNa saha samAgao bhIrU !' // evaM cA'haM tIe, bahuhiM piyajaNuciehi vayaNehiM / saMThaviyA bhisiNijaleNa, acchijalaM pucchayaMtIe // tatto'haM sArasiyAsahiyA kayalIharAoM ghariNi ! gayA / mahilAjaNapAraddhajjANiyaM vAvItaDapaesaM // ajja(ha) majjaNagovagaraNa-virayaNasavvAvaDaM tahiM ammaM / daTThaNuvaTThiyA'haM, daTThaNa mamaM ca milANamuhaM // ammA bhaNai - "visaNNA, kiM puttA''rAmahiMDaNasameNa / jAyA'si vigayasohA ?', bhaNAmi dukkhoDuyA'haM pi // 'gacchissaM nagarIe, na samatthA saMpayaM ramiumammo ! / jaM dukkhai me sIsaM, jaro ya turiyaM turiyamei' // souM cemaM vayaNaM, savisAyA vacchalA mahaM mAyA / bhANIya - 'nivvuyA taM, puttaya ! jaha hohisi taha hou // ahamavi nayarimatIhaM, kahaM tumaM asuhiyaM pamocchAmi ?' / to sejjAvahaNaM me, jANaM jottAvae ammA / sesajuvaIoM bhaNai, ya, - 'tubbhe majjiya-pasAhiyA jimiyA / ejjaha niyavelAe, ahayaM nayaraM naIhAmi // jeNussuyakajjaM me, acchai hoha ya nirussuyA tubbhe' / eyaM ca mukuliyatthaM, vottuM ammA mae sahiyA //
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ [223] jANamAruhai tatto, vivittapariyaNasamaNNiyA turiyaM / gehaM pattA; tattha ya, sayaNijje'haM nisaNNA ya // tAeNa ya Ne bhaNiyaM, - 'kimakaMDe cciya kayaM gihAgamaNaM / pavvapayattADhattaM, mottUNujjANiyAbhojjaM ? || ammAe tao bhaNiyaM, - 'taraMgavaiyAe aMgamoDo'tthi / na ya se sIsaM satthaM, tatthicchai teNa no ramiuM // jassa ya kae gayA'haM, ujjANaM sarasamIvajAyassa / so sattivaNNarukkho, kusumasamiddho ma[e] diTTho // sesamahilAjaNassa ya, mA hujja ujjANiyAe vigyo tti / AgamaNakAraNamimaM, [na] mae sabbhAvo(vao) kahiyaM' // souM cemaM tAo, suvijjamANei turiyamaha so vi / pucchai; sArasiyAe, kahiyAhArAe gahiyattho / 'natthettha koi doso'tti vottuM sagihaM gao tao'haM pi / jemAviyA sasavahaM, ammAe sAvasesadiNe // majjaNa-jemaNa-maMDaNa-pamoya-saMbhoga-vaiyaravisese / sAhiti mahilAo, me ujjANiyaniyattAo / na ya me maNami toso. garu-pariyaNacittarakkhaNatthaM ca / paMca vi iMdiyatthe, bAhiravittIe mANemi // evaM ca dukkhiyAe, tassa samAgamakae mae gahiyaM / / / AyaMbilaTThasaiyaM, vayamaNujANAviuM guruNo // jANei ya tavvaseNaM, dobballaM sayaNa-pariyaNo majhaM / mottUNaM sArasiyaM, pecchAmi ya(na?) soyavissAmaM // cittavaTuMmi lihiyaM(u), taM cariyaM cakkavAyajAIyaM / jaM piyasamaNNiyA[e, mae]'NubhaviyaM niravasesaM // saMpatte ya kameNaM, komuIpuNNimadiNaMmi magaya(ahayaM?) / ammA-piIhiM sAhiyA, kAsI caumAsiyaM kiccaM // dhavalaharamattavAraNa-[gayA]e vi hu mae vi avaraNhe / pecchaMtIe puravariM, ThANaM ThANaMmi raya(ma?)NIyaM // saccaviyAe ya caupaya-dupayapaDicchaMdagA bahujaNehiM / rAyapahAisu vivihA, pasAriyA cittavaTuMmi // joijjati ya sayaraM, jaNeNa tatto mae vi paTTaviyA / niyacittapaDaM ghettuM, sArasiyA sAhiyamimaM ca // 'jai hohI AyAo, pio mahaM so ihaM puravarIe / daTThaNa to paDamiNaM, sarihI porANiyaM jAiM //
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ [224] tao sutthaM gaMtuM [taM ], pucchehI so imassa nivva(?) vaNaM / taM ca su (mu) NiuMpiyaM me, sAhejjasu mANusAyAyaM // evaM ca samAiTThA, sArasiyA jAi to'hamavi sUre / atthamie paDikkaMtA, vihiNA suttA ya dharaNIe // rayaNisese ya ammA-piuM bemi 'suttA'haM rattIe / diTThe pahAyakAlaMmi jaM mae kila hasaMtIe // bahurayaNa - dhAu - vittaM, divvosahi - devarukkhacicayaM / tuMgagiriM caDiyAshaM, tassa vi siharaM samArUDhA // paDibuddha tti ya; dAhI, kiM me phalamesa sumiNao kaha' / to bhai tattha tAo, 'putti ! subho te imo sumiNo // jaM tuMgasiharAruhaNo, uttamaguNarUvasaMpayAsAro / kaNNA pailAbho, sesassa jaNassa dhaNalAbho // sattadiNabdhaMtarao, hohI te putti ! pahariso viulo / kiM tu sahAso hossai', souM cemaM vicitemi // 'jai lahihamaNNapurisaM, tA kiM mama jIvieNa ? ahavA'haM / tAva dhAremi pANe, jA sArasiyA vi u kahai kiMci' // tatto'hamamma- tAyAbhiNaMdiyA uTThiyA sasayaNAo / - siddhe namaMsiUNaM, karemi rAiyapaDikkamaNaM // guruvaMdaNaM ca kAuM, ArUDhA rammahammiyatalaMmi / daMtamayapeDhiyAe, tassa nisannA ya jAvA'haM // tA vAmakaNNapilakA, jAyA bhamuhaMtaraM ca me phuriyaM / to puvvasUribhaNiyaM, pilakajjhAyaM vicitemi // jaha 'vAmakaNNapilakA, piyavayaNasuNAvayA mahilayAe / bhamuhaMtaraphuraNe puNa, iTThajaNasamAgamo hoi' // evaM ca ciMtayaMtI, jA'haM ciTThAmi saharisA tAva / uva[TThiyA] sArasiyA, majjha samIvaM visAhei // 'laddho so te ramaNo, ciranaTTo Asi' tattha beMtI ya / tuTThAe samavagUDhA, sArasiyA sA mae gADhaM || bhaNiyA ya 'vayaMsi ! kahaM, maha nAho so tae kahasu diTTho ?' | sA bhaNai 'suNasu sAhemi suyaNu ! jaha daMsaNaM tassa // tumhAhi ahaM sAmiNi !, kallaM avaraNhakAlasamami / appAhiyA sasavahaM, tuha cittavaDaM gayA ghettuM // uDDAmi paumamaMDiya- jatthulloeNa jaNiyasohAe / taM cittapaTTayaM te, gharasAlAe visAlAe // --
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ [225] - caMdodae ya jAe, ramaNIe mottumaNNacittavaDe / taM ciya jaNo paloyai, savisesaM coja(jja)mmi(mi)i beMto // jaha jaha pariNamai nisA, taha [taha] niddAkalaMkiyacchIo / pecchayajaNo'vasario, paviralapuriso paDo jAo // tattha jaNaM joyaMtI, ahamavi dIvapaDiyaggaNamiseNaM / acchAmi tujjha sAmiNi !, ANAe vihiyabahumANA // etyaMtaraMmi ya tahiM, niyakiMkara-mittaparigao ego / maNuyataruNo surUvo, Agacchai paTTayaM daTuM // suiraM ca pecchiUNaM, 'savvaM vittaMti vottu mohagao / sayarAhaM dharaNiyale, cittavaDakkhittaparivAro // nAo ya so cirAo, samIve paDio vi kiMkarAIhiM / paDacittakammapecchaNa-pasaMgavakkhittacittehiM / tehi ya paNaTThaceTTho, ukkhitto leppakappajakkho vva / neUNa egavAse, pavAyadesaMmi nikkhitto // daTuM ca cittapaDheM, imo hu paDio tti jAyaAsaMkA / ahamavi tattheva gayA, ciMtemi ya - 'hojja so eso // cakkavAo'tti; jAyA, so vi samAsAsio vayaMsehiM / bAhapaDiruddhakaMTho, kaluNamiNaM bhaNai kaha kaha vi // 'hA ! maha paNaiNi mayaNasaradIvie ! ruirakuMkuma[sa]vaNNo(NNe)! / kaha vaccaMte ya [pA]Ne, tae vi hu No dharIhAmi ?' | evaM ca vilavamANo, mittehiM pucchio - 'kimayaM?' ti / so bhaNai - 'kahemi paraM, kAyavvamimaM rahassaM'ti // 'jaM cakkavAyasiMgArapagaraNaM ettha paTTae lihiyaM / taM cakkavAyajAIgaeNa savvaM mae pattaM' // 'kahameyaM pattaM ?' ti [ya], pucchio tehiM piyavayaMsehiM / jAIsaro tti vimhiyamuhehi samuhaM niviTehiM // jaM ca tae me kahiyaM, taM ciya so kahai tesimaNucca(bhU)yaM / niyayaM sagaggayagirA, te ceva guNA(Ne) payAsiti(to) // tatto kuNai paiNNaM,- 'na mae aNNamahilA maNeNaM pi / pattheyavvA ussaM(assi?), jammaMmi tthaM(itthi) taM mottuM' // bhaNai ya - 'pucchaha gaMtuM, keNa imo cittapaTTao lihio? / jaM no rasaM(imaM?) samattho, lihilaM maha piyayamArahio' // souM cemaM sAmiNi !, 'kahiyavamimesiM pucchagasamae / hohi'tti citiuM puNa, paDaMtiyaM turiyamAyAyA //
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ [226] tattha vi dIvasikkaNa - kiriyAvAjeNa jAva ciTThAmi / tAvA''gao vayaMso, tassekko tattha maM bhaNai // 'keNa kayaM cittamiNaM ?', bhaNiyaM ca mae 'taraMgavaiyAe / seTThikaNNAe lihiyaM, samaNubhUyaM 'ti souM gao // aNumaggao gayAshaM, tassa ya to tattha ekkapAsaMmi / acchAmi jAva tA teNa, sAhiyaM [savvaM] samittassa // to bhai - 'sohaNamiNaM, hohI; jeNa'tthagavvio seTThI / so paDisehai varae, savve NaM te kumArIe' // mittehiM tao bhaNiyaM, 'jaM nA'imUlaTThio sammaM / tA [NaM] atthi uvAo, tA saMpattI hohi kameNaM' // so sagihaM nijjai, mittehimahaM piTThao jAmi / 'ko'tti suddhitthameso, savayaMso gihamaIsI ya // nAuM ca taggihamahaM, tappiunAmaM ca pucchiuM sammaM / nippaNNasAsaNAhaM, tatto turiyaM paDiniyattA // bemi suhasuhayA No Ne?) pahuttA, ihaM'ti souM ca tamahaM ghariNi ! / 'piunAmasahiyaM, tannAmaM me kahehi [ sahi ! ] ' // sArasiyAe bhaNiyaM, 'so dhaNadevassa satthavAhassa / putto kalAguNanihI, nAmeNaM paumadevo'tti // souM cemaM tuTThA, vi 'bhovA (gA?) me etti (tta ? ) o 'tti vottuM ca / uvarU (gU) DhA sArasiyA, tIe bhaNiyaM - 'kimaccheNaM (raM?)' // tatto NhAyA deve, vaMdiumuvavAsapAraNaM kAsI / tAo vi sahammAe, viharAviya sAhavo vihiNA // - -- - tAhe ya ceDiyA me, pAsAo avasaritu sArasiyA / unhaM viNissasaMtI, puNo khaNeNA''gayA tattha // bhai visannA 'sAmiNi !, satthAho mitta- baMdhavasamaggo / tumhaM kae samuvagao, seTThi atthANamajjhagayaM // bhANIya satthavAho, dhaNadevo - 'paumadevayassa'mhaM / dijjau taraMgavaiA, bhaNaha ya jaM dijjae sukkaM // to phira duTTho seTThI, imANi uvayArasunnavirasANi / tassa pauNAvautthaNa-karANi vayaNANi bhANIya // 'kammaM jassa pavAso, taha vAso jassa niyagihe natthi / kaha tassa savvadesAtihissa dhUyaM niyaM dAhaM ? // taha jo sAvayadhamme, sahAyao hojja laddhasammatto / sAvayakayakamme (mmo ya? ), tassa dariddassa vi hu dAhaM //
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ [227]] souM cemaM ceDiM, bemi ruyaMtI - 'aha kahaM hohI / kajjamiNaM ? jaM marihI, so virahe majjha to'haM pi // tA sArasie ghettuM, lehamimaM vacca; taMmi lihiyaM ca / "sAmiya ! dehA''esaM, jatthA''gaMtuM tuha milAmi" // '. sA vi kayajahAiTThA-[''gayA], samappei tassa paDilehaM / 'jeNobhayakulakusalaM, so cciya melAvao jutto' // daTuM cemaM majjha(tassa?), vayaNamaisaeNa dUmiyA gamiuM / kaha vi divasaM paose, sArasiyaM bemi - 'maM nesu // piyayamapAse' bhaNai ya, sA - 'dhIrA hosu jeNa vayaNIyaM / hohI evaM kajje, kIraMte'; bemi to'haM taM // 'jai jIviyAe kajjaM, sahi ! me to nesu tattha maM turiyaM' / evaM nibbaMdheNa ya, tIe paDivajjiUNA'haM / / majjha(jji)yakayasiMgArA, bhoyaNavakkhittapariyaNe nIyA / piyavasahiM kiccheNaM, jaNAulatteNa maggANaM // tabbhavaNapaDiduvAre, vivittadesaTThiyA ya darisei / dAsI me taM kaMtaM, savayaMsaM suhanisaNNaM ti // diTTho tti puNa haTThAo, acchAmo tattha ekkapAsaMmi / 'jo koi pecchihi'tti ya, saMkAulaviliyacittAo // amhaM ca bhAgadhejjehiM, teNa visajjiyA piyavayaMsA / ' 'pecchaha komuivAraM, tubbhe haM puNa suvissaM'ti // to tesu gaesu niyaM, so ceDi bhaNai - 'ehi vaccAmo / taM cakkavAyapaTuM, daTThamUsugeNa gihaniyarDa' // taM cA'haM nisuNetIya, ThiDDa(yA?) bAraMmi jAva ciTThAmi / tAva gayA sArasiyA, mama dAsI tassa pAsaMmi // viNayaraiyaMjaliuDaM, purao samuvaTThiaM ca taM daTuM / bahumANasasaMbhaMto; aha kaMto uTThio sahasA // jatto cevA'haM giha-heTThA ciTThAmi ghariNi ! pacchannA / tatto cevA''yAo, ceDIe samaM paumadevo // to sakarahiM taM me, dUI aMguliuDe gaheUNaM / bhaNai paritosapAyaDa-pahaTThavayaNo imaM vayaNaM // 'diTThA pai dUI taM, tuTThipaNaTo me hiyayapaoso / jaM va bhaNiyA piyAe, kahesu taM soumicchAmi' // aha bhaNai ceDiyA taM, - 'na kiMci appAhiyA ahaM tIe / sayameva viNNavehI, sA kira bhe AgayA pAse' //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ [228] tA'haM tatthA''gaMtuM, paNamaMtI piyayameNa bAhAhiM / AliMgiUNa bhaNiyA, - 'sAmiNi ! sussAgayaM te' tti // aha bhaNai maM piyayamo, - 'ki sAhasamerisaM tae vihiyaM ? / jamahaM bemi kisoyari ! sapasAyA hou taM suNasu // rAyakulavallaho aggao nigamaMmi gahiyavakko ya / bahumitto ya piyA te, sAmiNi ! nagarassa ya pahANo // tatto u aviNayamiNaM guNabuddhi tuhovari vihehI [so] / majjha ya karehI ruTTho, so savvakulassa uvaghAyaM // tA taM jAva na najjasi, tAva niyattAhi niyayagharameva / ahayaM kAhAmi tahA, jaha lejjaM tumamuvAeNaM' // eyaMmi desakAle, keNa vi puriseNa rAyamaggaMmi / / paDhiyA vaccaMteNaM, gAhA Na(pa?)guNA imA ghariNi ! // 'sayamAgayA piyA jovvaNaM ca attho ya rAyalacchI ya / vAsasamae paya(Dha)majoNhA, paMca vi turamANA bhoijjAuM(bhojjau?)' // souM cemaM gIyaM, socchAho ghariNi ! maM pio bhaNai / 'desaMtaraMmi gaMtuM, pie ! jai varaM ramijjAmo' // to taM bemi ruvaMtI, - 'na'mhi samatthA niyattiuM gehe / aNugAmiNI ahaM bhe, jattha bhaNaha tattha vaccAmi' // dAyaM(eM)to ya avAe, bahue vi mamA'inicchayaM nAuM / 'vaccAmo'tti pavajjiya, bhaNai - 'giNhAmi pAhejjaM // paMthaparivvayaheuM', jAva ya so gehamaigao niyayaM / tAva mae sArasiyA-''bharaNANayaNAya paTTaviyA // sA vi gayA jA turiyaM, tAyagihataragayaM [niyaM] bhavaNaM / rayaNakaraMDayahattho, pio vi me Agao tAva // tamahaM bemi savilayA, - 'AbharaNANa visajjiA mae ceDI / sA jAva tao Avai, tAva muhuttaM paDikkhAmo' // so bhaNai - 'maMtabheo, hoI u hojja; kIsa sA mukkA ? / gahiyaM ca mae vittaM, savvAbharaNaM ti vaccAmo' // tassa ya chaMdamaNuyattamANA'haM apaDicchiyasArasiyA / turiyaM saMpa[tthiyA'haM, niggayA sa]piyA ghariNi ! // to savvarattijaNahiMDaNeNa nagariM avaMguyaduvAraM / daTuM niggacchAmo, tatto jauNaggamoiNNA // aha tattha niyacchAmo, nAvaM khIlaMmi rajjupaDibaddhaM / lahuyaM gamaNasamatthaM, vicchiNNAThiMDakucchIyaM //
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ [229] taM cucchoDiyabaMdhaNa-mArUDho saha mae paumadevo / abalANaka(Avallaka) ca geNhai, nikkhittakaraMDao sa sayaM // nAgANaM ca paNAmaM, huliaM kAuM niggayA naIe / kaMteNa kayA'NuguNA, jauNAsottassa jA nAvA // tA Ne dAhiNapAse, tattha siyAlA laviMsuH souM ca / tassadaM; bhaNai pio, - 'mA Ne sokkhagamiNaM sauNaM // vAmA khemA ghAeMti dAhiNA maggao niyatteti / vaha-baMdhaNaM ca purao, deMti siyAlA aNusaraM(rasaM?)tA // evaM cullaviUNa vi, ramaNo avAyasaMkio tattha / jauNAe sottahuttaM, nAvaM vegeNa pellavai // jaMtANa ya nAvAe, paropparullAvao sahariseNaM / gaMdhavvavivAheNaM, pieNa pariNittu bhuttA'haM // bhAgIrahIe majjhe, kameNa nAvAe tIe vujhaMtA / cakkavAya vva ramimo, virihaM tA uggao sUro // tatto ya raikilaMtA, nAvaM mottuM naIe puliNaMmi / jAva'cchAmo tA tattha, nivaDiyA bhImacorabhaDA // daTuM ca te raNathaM, samuttasaMto ya pAyalaggAe / dhario mae piyayamo, to gahiyA do vi corehi // tatto'haM rovaMtI, bhaNiyA hakkittu ghariNi ! corehiM / 'jai dAsi ! kAsi rolaM, tA taruNamimaM vahehAmo' // evaM ca nilukkA'haM, piyassa pANaparirakkhaNanimittaM / gADhaM kaMpiyahiyayA, nissadaM tattha rovAmi // daTuM ca rayaNapuNNaM, tuTThA corA karaMDayaM mukkaM / aha bhaNai coravaMdaM, sasIsayabhaDo tahiM ekko // *[ekkaMmi hu dhavalaghare, viluttami vi na vi hojja ettiyaM / mollaM iNamo laddhaM, tA ajja sairaM ramissAmo // tatto amhe gahiuM, uttiNNA naIyaDAo te corA / savvaM nijjhAyaMtA, pattA kamaso niyaM palliM // nikkivanigghiNahiyao, uvaTThANaniviTTho hu tattha corehiM / ]* so raiyaMjalikarasaMpuDehiM seNAvaI paNao // amhe ya nirikkhaMto, sIsakaMpasahiyaM tahiM ekkaM / saMdisai theracoraM, AsaNaM ki pi kallaM(NNaM)mi // * atra pAThaluTitaH, saMkhittataraMgavaIkahA-manusRtya ca pUritaH /
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ [230] so tattha gahiyasamma-matthanicchao bhaNai therao ekkaM / saddittu corataruNaM, jahA - 'ho ! pallIvaI bhaNai // [kaccAyaNIe jo] kira, jAo seNAvaIhiM kAyavvo / cAummAsayaaMte, mahilAsahieNa puriseNaM // tattha kira mihuNayamiNaM, joggaM ti surakkhiyaM karejjAsu' / souM cemaM bhIyA, visesao'haM tahiM ghariNI ! // aha so sAmiyavayaNaM, kayaMjaliuDo pavajjiuM amhe / ANei corataruNo, sapaDAlIpaDipaDAlIe // dhaNiyaM ca bajjhamANaM, dhAukkhaMbhaM vihittu corehiM / avayAsemi piyayamaM, vAreMtI baMdhaNaM tassa // evaM ca vavasamANI vi, teNa coreNa jAyaroseNaM / lattAhiM haMtu nibbhacchiyA ya chUDhA ya ekkaMte // daTuM cemaM dhIro vi, piyayamo bhaNai - 'hA ! maha kaeNaM / maraNAo ahiyadharisaNa-mapattapuvvaM pie ! pattA // evaM ca jaMpamANe, niccalakkheNa ya teNa coreNaM / baddho pacchAbaMdha, bIyaM paDAli tao gao(jaMto) // bhaNio ya mae coro - 'kosaMbI nayarisatthavAhassa / eso ekko putto, seTThissa ya, bAliyA ahayaM // jattiyamittaM icchaha, maNi-mutta-suvaNNayaM pavAlaM vA / tattiyamettaM amhe, [dAhAmo tumha] mettha ThiyA // tumhaM ca koi vaccau, amhaM leheNa [doNNi] kulagharANi / laddhami tao atthe, amhe muMcejjaha duve vi' || to bhaNai takkaro so, - 'tubbhe kaccAyaNIe jAyaMmi / amhaM seNAvaiNA, mahApasU do vi uddiTThA // dejje ya adijjaMte, kuviyA ya havejja bhagavaI amhaM / jIe pasAeNa'mhe, savve kAme aNubhavAmo' / souM cemaM bhIyA, suTThayaraM ghariNi ! jAva jhUremi / tAvA''vANayadese, keNai mahuraM samuggIyaM // agaNiyanayaparivAyassa, sAhasaM kammamArabhaMtassa / [pAyaM] ekkaMtariyA, hoi vivatti vva siddhI vA // souM cemaM bhaNiyA, pieNa - 'soUNimaM samuggIyaM / mA kuNa pie ! visAyaM', satthA to kiMci saMjAyA // sesANa ya baMdINaM. pacchaMtINaM sadakkhacitANaM / sAhemi niyayacariyaM, rovaMtI jaM jahAvittaM //
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ [231] taM ca soUNa majjhaM, so coro niggao paDAlIo / tAsito baMdIo, tAo vi lahuM palANAsu(o) // tAsu ya gayAsu to bhaNai, piyayamaM takkaro mauyamauyaM / 'mA bhAha; ahaM tubbhe, maraNabhayAo vimo[e]ssaM' // to patto [patta] lIe, kAuM maMsaM so bhaNai amhe / 'jemaNamiNaM ti bhuMjaha, [ja]o sudUraMmi gaMtavvaM // amhehiM necchiyaM taM, navari teNA''NiyaM duvehiM pi / uttANayakarayalasaMpuDehi udayaM tahiM pIyaM // to sUro atthamio, pallI vi huDukkagIyasaddAlA / mattacorehi vihiyA, naccaMtehiM jahicchAe // to jemaNavakkhitte, jaNaMmi; so takkaro piyaM muio / bhaNai - 'mA bhAha; eha ya, jeNA'haM te palAvemi' // tatto teNa'mhe taha, kahaM vi nIsAriyA sapallIo / jaha keNa vi na nAyA, nei ya purao Thio amhe // so hatthagahiyadhaNuho, uppIliya[sara]bhatthao saNAho / evaM ca palliyA se, jaMtA kaMtAramuttiNNA // to bhaNai takkaro Ne - 'nemi kaMtAraM ti jAha vIsatthA / etto pacchimahattaM, purao gAmaM ca pAvihaha / ahamitto ya calissaM, khamaha ya jaM sAmiyassa ANAe / aNNANapamAehi ya, baddhA pahayA ya pallIe' // to bhaNai pio - 'diNNaM, jIviyamamhaM tae nirAsANaM / tA nikkAraNavacchala !, vIra ! tumaM suNasu sAhemi // vacchApurIe putto, ahaM dhaNadevassa satthavAhassa / nAmeNa paumadevo, kahihI loo vi tava eyaM // tA ejjasu kaha vi tarhi, atthaM dAvemu te suvipulaM'ti / / so bhaNai - 'jayA essaM, tattha karejjaha jahakiMci' // evaM ca jaMpamANo, [coro niggao'mhaM sayAsAo] / vaccai uttarahutto, amhe vi gayA avarahuttA // pattA ya kileseNaM, pAhiyagAmaMmi piyayama bemi / 'katthai chuhAvahAraM, AhAraM iha gavesehi' // to maM bhaNai piyayamo, takkaparimuTThamollasavvassa / kahaM viya parassa gharaM, na NajjamANA aIhAmo // vasaNaparidhADiyassa vi, "deha "tti na mANiNo bhaNiumuciyaM / ahavA tujjha kae maha, natthi akAyavvayaM kiMci //
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ [232] tA vIsamasu muhattaM, racchAmuhabhUsaNaMmi eyaMmi / [vilasaMte] devaule'; to dovi tahiM pavissAmo // ciTThai ya tassa majjhe, paDimA dasarahavannA(puttA)Na sIyAe / taM ca namiuM nisannA, deulapAse vivittaMmi // pecchAmo ya juvANaM, jaccAseNetayaM tahiM ceva / purao turiyapahAviya-kiMkaraniyaraM sunevatthaM // to'haM 'nAgarataruNo, ko vImo hohii'tti nAUNaM / lajjA[eN]parAvattiyadeulasammuhamuhA jAyA // taruNo vi dhammaheuM, payAhiNaM deule karemANo / so daTThamajjauttaM, hayahiyao dhAvio sahasA // paDiuM ca tassa pAesu, saMsuo bhaNai 'sAmi ! tuha mitto / kummAsahatthinAmo, paNamiyapurevvao'haM'ti // nAo ya ajjautteNa, dhaNiyamAligio va puTTho ya / doNha vi kulANa kusalaM, 'kao tumaM niggao pavAha(saM)?' // so bhaNai - 'khemakusalaM, satthAhakulaMmi taha ya seTTikule / tumhaM gamaNanimittaM, mahaMtaM sAhemi suNasu tumaM // seTThibhavaNaMmi kannA, gaya tti nAe pahAyasamayaMmi / to kiMkaradAsIe, kahio savvo vi vuttaMto // bhaNio ya satthavAho, gharamAgaMtUNa seTThiNA evaM / "vevAhiya ! khamasu mamaM, taM jaM kaDuyavekallaM // sigdhaM ca samANijjau, jAyAio joiUNa mottu bhayaM / jaha hohI so duhio, videsavAsa-paragharesu // tubbhaM ca puvvajAyaM, savvaM sAhai tahA'NupuvvIe / satthAhassa vi seTThI, jaha kahiyaM tassa ceDIe // rocchI ya tumha virahe, aMbA bahupariyaNaM ruyAtI / jAisaraNaM ca tumhaM, vipphuriyaM doNhaM purIe // to seTThi-satthavAhehiM, tattha desa-nagarAkarasaesu / saMpesiyA maNussA, samaMtao maggiA tubbhe // ahamavi ya paNAsayapuraM paTTA vio] tumhaM gottaNanimittaM / ajjaM ca tattha patto na ya suddhI kA vi laddha tti // ciMtemi khINadavvA, dhaNiyaparaddhA kayAvarAhA ya / paccaMte sevaMte, purisA durahIyavijjA ya // u(a)rae parae hiMDiuM ca tatto ihA''gao ehi / devA ya me pasaNNA, jaM me saphalo samo jAo' //
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ [233] votuM ca 'tumhamee, sasatthavAheNa seTTiNA lehA / sahatthalihiya'tti appiyA [piyassa] teNa paNaeNa // paNa ghettuM pieNucchoDiya te hiyAviyA paDhamaM / to vAiyA sasaddaM, majjha suNAvaNakae lehA | lihiyaM ca tattha kajjaM, tehiM sayaM sasahajaM jahA "tumhaM / iha kA vi nAyA darI, tA ijjaha nibbhayA do vi" // souM cemaM satthA, jAyA aha pucchio piyayamo ya / kummAsahatthiNA hattha-baMdhaNaM daTTu 'kimimaM ?' ti // kahiyaM ca tassa vasaNaM, jahANubhUyaM pieNa to te / emi baMbhaNakule, karAviyA suMdararasoI // jemAviyA ya vihiNA, ghayamakkhiya-sayalapANicalaNavaNA / niggacchAmo taM kulamabhivAiUNa jaccAsamArUDhA // kummAsahatthibhaDacaDayareNa parivAriyA pahuttA ya / gaMgAnaI paNAsayapurassa pAsesu vahamANi // taM cA'gAhajalaM ti ya nAvAe uttarittu ramaNIyaM / [pattA ] paNAsayapuraM, tibhAgasese diNaMmi sayaM // kummAsahatthi pesiya- maNussasaMpADieNa jANeNaM / tattha paviTThA tuTThA, piyamittagehaMmi ramaNIe | taMmi ya suhaMsuheNa, ciTThAmo; pesiyA ya kosaMbi / lehA pieNa " kummAsa - hatthisahieNa emo "tti // paDilehehi ya tatto, samAgaehiM tahA''gaeNaM ca / paMthaparivvayaheuM, hiraNNa - vatthAieNa tao // kAhAvaNayasahassaM, dinnaM mittahare ceDarUvANaM / khajjayamollaM ti mae, sesANaM pi ya jahAjoggaM // kiccaM karemi kummAsahatthiNA kAriyA ya sAmaggI / gamaNanimittaM suhapavahaNeNa caliyA ya kosaMbiM // tattha ya kameNa jaMtA, vAsAliyagAmasaMThiyaM pattA / vaDapAyavaM mahallaM, pecchAmo rammaM mahaMtaM ca // daTTu kummAsahatthI, bhaNei Ne jaha 'pavannacAritto / chaumattho parivuttho, etthaM kira vaDamANajiNo // jaM ca tayA''si pavaNNo, vAsAyAlayamihaM mahAvIro / teNeveso gAmo, jAo vAsAlao nAma' // souM ca taduttamiNaM, jANAo uttarittu do vi vayaM / sIseNaM vaMdamANA, vaDassa mUle nivaiyAmo // -
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ [234] wwwmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmNRNNNNNNNN vsNNNAuNewsMAN bemi ya NaM paMjaliyA, - 'taruvara ! dhaNNo siM taM kayattho ya / jaM te iha chAyAe, acchIya jiNo mahAvIro" // acceUNa vaDaM taM, kAUNa payAhiNaM ca tikkhutto / pavayaNamArUDhA mo, kameNa pattA ya kosaMbiM // tattha vi kummAsavaDe, vibhUsie sammuhAgamiehi / kayamaMgalovayArA, pavesiyA nayaramajhami // appakayadosalajjA-nijaMtiyA to tehiM aigayA mo / sasuragharassa visAlaM, jaNAulaM aMgaNaM rammaM // tattha ya pacchA''yAo, piyA vi me ghariNi ! baMdhavasameo / satthAheNa saha'cchai, varAsaNe; tANa ya paesuM // paDiyA amhe tehiM vi, uvagUDhA oghi(agghi)yA ya sIsesu / to ammA-sAsUhi, saMsUhi sesayANaM ca // vihio vihikiccANaM, pAesuM paDai pesavaggo Ne / dhAI ya puvvadhariya-bAhaM mocchI ya sArasiyA // to tAya-sasurayANaM, diNNaM(NNe) muhadhovaNaMmi koDDeNaM / baMdhUhi vayaM puTThA, uvaviThThA puvvasaMbaMdhaM // tesiM ca kahai ramaNo, ramaNijjaM cakkavAyajAyAiM / savvaM jahANubhUyaM, jAviha patta tti soUNaM // ruNaM jaNeNa tAo, bhaNei - 'kiM me na puvvamiya kahiyaM ? / jeNA''vaI na hotI, ko cAlei bhaviyavvaM taM ? // taM saphalapurisakAraM, coraM kAhAmi AgameUNaM / tubbhaM jIviyadANe, jeNa'mhaM jIviyaM diNNaM' // kummAsahatthiNo uNa, guruNo tuTThIe dAu lakkhaM to / kArittu Ne vivAhaM, aNaNNasarisaM puravarIe // doNhaM pi Ne kulaharA, pIiniraMtarasiNehasaMbaddhA / ekkakulaM piva jAyA, samasahadukkhattaNaguNeNa // paMca ya aNuvvayAI, vihAriuM saha mae pio lei / ogADho ya visAlaM, jiNavayaNasuyaM amayabhUyaM // savvamaNoraharayaNaM, pUriyaM ca puNNe maNorahaMmi mae / ujjamiyaM jahabhaNiyaM, taM vayamAyaMbilaTThasayaM // bhaNiyA ya mae ceDI, - 'jaiyA piyasaMgayA [gayA] ahayaM / taiyA kimettha vittaM ?', sA bhaNai - 'suNeha; sAhemi' // 'gaMtu tuhANasaNaM(tuha pAsAo), bhavaNe vakkhittapariyaNo(Ne) ghettuM / rayaNakaraMDayamAyA, tatthA'daThUNa ya visaNNA //
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ [235] jottu savvahiM puNa, gabbhaharayamAgayA adaDuM ca / " hA sAmiNi" tti beMtI, paDiyA paccAgayA ya puNo // kiccheNa gamiya rayaNi, pahAyakAle kahemi seTThissa / pAyavaDiyA samaggaM, tuha cariyaM khUNabIhaMtI // taM ca soUNa seTThissa kulamANamaNUNagaM vahaMtassa / rAhugahio vva caMdo, muhacaMdo kAlao jAo // rottUNa ya savilAvaM, dhUyAneheNa mauyahiyayAe / abbhatthio ya seTThI, viNNavio tattha ammAe // 'jai sA jAisariyA, puvvaparaM ca aNugayA niyayaM / to se appo doso, ANijjau bAliyA sA me' // evaM ca seTThiNIe, niccaM uvarohio bhaNai seTThI / 'jai evaM tA satthA, ciTThasu ANei (mi) te dhIyaM // to jANeNamihA''gao, satthAhassA'bhayaM savahapuvvaM / dei seTThitti teNa vi, tumhe ANAviyA evaM ' // tatto vi pieNa samaM, mANeMtIe maNorame bhoe / chassu vi ghariNi ! riUsuM, kameNa putto mamaM jAo // tassa ya kayANi kamaso, kulakkamAgayAsu (Ni) jAyakammANi / nAmaM ca se vi diNNaM, tAeNaM usahaseNo tti // vaDDhai ya suheNeso, kAmijaNummAhie ya patte yaM (haM) / bhaNiyA vasaMtasamae, pieNa - 'gaMtuM pie ! bAhiM || pupphakaraMDujjANe, kIDAmo' gayA ya jANeNaM / tattha kIlittu bahuvihamaNeyanAyarajaNAiNe // hiMDAmo dumalaccha, pecchaMtA jAva tA samaNamegaM / TThA suhovaviTTha, passAmo asoyarukkhassa // taM ca viNaNa vaMdiya, pucchAmo dhammamaha kahai so vi / saMsArAsArattaM, darisaMto sivasuhamayaM ti // taM cA'Numanniyapio, bhaNai 'bhayavaM ! tumaM ciya kayattho / jeNerisA taviDDI, pattA; kiM tuha kahasu sukayaM ?" // bhAi risI 'suNa; nivasaI, caMpAo avarajaNavayAsaNe / aDaviya(ga)saMsiyadese, saMvAho vAhapurisANaM // - tattha ya abbhukkha (acukka) lakkho, daDhappahArI ya sIhao nAma / vAho tassA''si piyA, aDavisarI nAma tesimahaM // putto aNaMtarajamme, amohakaMDo ti nAma pattI ya / vaNarAI nAmaM me, pAraddhisurA nisarayA ya / /
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ [236] houM ca vayattho'haM, hatthi pADemi ekkabANeNaM / tA me bhaNiya(bhaNai?) piyA - 'suNa, kuladhammo [hu] imo amhaM // kAmeMtI gabbhavaI, pasavaMtI, pasaviyA sapillaNayA / tiriyajAI saromA, na toDiyavvA juyaliyA ya // eso ya kulAyAro, na toDiyavvo puvvapurisavAo / jaM hojja kulAvavAo, jo kuladhammaM viNAsejjA // tA virahakAyarAbalapasUitirie hi suTTa rakkhaMto / putta ! karejjasu loyaThiiM, sAhejjasu ya sasuyANaM' // paDivajjiDaM ca eyaM, pAraddhikaeNa roddapariNAmo / viyarAmi ahaM sapayaM, sAvayakulasaMkulaM raNaM // aha'nnayA kayAI, gimhe'haM gahiyakaMDakodaMDo / aMsAvasattatuMbo, nibaddhavaNakusumamahakeso // pAesu tuDukkAviyapANahio [taha ya] aggikaraNIe / dhaNupaTTe baddhakaTTho, vAhAraNNo(NNe) gao tahi vi // vaNahatthi maggaMto, daMtamusalakAraNA ya paritaMto / ArhiDiUNa taNhA-bhi[ha]o gaMgAnaIe~ gao // tattha ya pavvayamettaM, pavvaya-vaNaMtaraviyAri[NaM egaM] / passaM hAottiNNaM, rudaM ekkallayaM hatthi // so paviNaTThavisANo, girivarahatthi tti taha vi 'vAhakulaM / kuppissai'tti ciMtiya, taMmi vimukko mae kaMDo // teNa ya sama[ma]kkaMtA(to?), ego viddho kahaMci cakkAo / paDio ya veyaNAura-vimukkapakkho u salilatale // paDiaM ca NAumuvagayA, cakkAI kaluNakUvaNI taM ca / daTuM ciMte vigaNo, - 'hA ! juyalamimaM mae vahiyaM' // taMmi ya hathimi gae, mae tattha puliNaMmi kAUNaM / aggikicceNa turiyaM, aggIe jhAmio sauNo // taMmi ya aggimi puNo, cakkAI sahayarANurAgeNa / bhamiUNa saNNivaiyA, tattha ya daDDA muhutteNaM // daTuM ca taM taha mayaM, dukkhaM pIvarataraM mahaM jAyaM / 'bhaddayasauNamihuNayaM, viNAsiyamiNaM muheva mae / tA sakuladhammavayalovayassa kiM majjha jIvieNaM'ti ? / evaM kayatAvA iya, maraNe jAyA mahaM buddhI // to bahuyare melittu, dAru[khaMDa]e cakkavAyacIyAe / ahamavi aggi [paDio, tattha ya daDDo muhutteNaM] //
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ [237] wammamariomommaamanawwammawww [* tattha mao'haM gaMgANaIe gaMtUNa uttare kUle / kAsIdese vANArasIe ibbhakule jAo | *] [* nAmeNaM ruddajaso, jovvaNattho ya jUyavasaNapAsaMgI / paradhaNaharaNapasatto, lobheNa hiMDAmi asihattho / *] [nagarIe viNNAo, pAyaDadosi tti tANamalabhaMto / ] khArIyaM nAma gao viMjhagirikuDuMbiNi aDavaM // vijhagiripakkhittaM ekkaddAravisamaM gao ahayaM / palliM tattha mahalliM, sIhaguhaM nAma coranihiM // sAhassI corANaM, posao tahiM corasAmio coro / pAyaDabhaDasattIo, sUro sattappio nAma // tammUlaM ca gao haM, dhario sammANiuM ca tattheva / suhaDattaNeNa vi pio, jAo seNAvaissa kharaM(ciraM) // tattha'NNayA kayAi ya, kammaM kAuM gaehiM corehiM / laddhaM taruNamihuNayaM, taM cA''NIyaM sapallIe // uddiTuM devIe, puvvi ciya taruNamihuNayaM Asi / seNAvaiNo jAe, bhiccehi ya darisie taMmi // mihuNe taruNI accharasarisI vi ya kappiya tti kAUNaM / seNAvaiNA mahilA, na kayA kaccAiNIbhaeNaM // corehi ya rayaNANaM, pallIvaiNo varaggaho diNNo / tA sesehi vi vittaM, taruNamihuNasaMtiyaM diNNaM // seNAvaivayaNeNa ya, ANavio'haM 'ime u navamIe / kaccAyaNIe jAe, mahApasU do vi kAyavvA' // bhaNio ya 'rakkhaNIyA, tae'tti neuM mae vi te diTThA / bAhabharakiliNNacchA, maraNabhayapaNaTraceTA ya // baddhA egattha tao, sapaDAliM gao te niyaMto'haM / majjaM pibAmi maMsaM, ca khAemi ya jAva tA taruNI // sA vilavaMtI daTuM, tadannabaMdIhiM soyamANIhi / koDDeNa puTucariyA, jAisaraNAI sAhei // souM ca tayaM saMjAya[jAi]saraNo khaNaM gao mohaM / paccAgao ya sammaM, niviNNo'haM vicitemi // 'jIviyamesiM dAuM, paraloyahiyaM karemi' kAuM ca / taM rayaNIe calio, palliM na gao'varAhi tti // * atra pAThaluTitaH saMkhittataraMgavaIkahA-AdhAreNa pUritaH /
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ [238] gaMtuM cottarahutto, patto mukkAuho purimatAlaM / nayaraM; tassojjANe, deulapurao vaDaM rammaM // daTuM pucchAmi jaNaM, - 'iNamo kiM nAmayaM uvavaNaM?' ti / 'kassa ya devassa imA, kIrai ya suMdarI pUyA ?' || to pAhuNaM ti nAuM, tattha jaNo maM bhaNei jANagao / 'iNamo ujjANavaraM, sagaDamuhaM nAmiha vaDe ya / heTThA risahesarakevalapabhavo ti mahimA jaNeNesA / ajja vi kIrai; ThaviyA, tassimA deule paDimA' // evaM ca soUNa ahaM, vaDaM ca paDimaM ca vaMdiUNa tahiM / passAmi tavaguNanihiM, samaNaM tatthekkapAsaMmi // taM ca viNaeNa paNamiya, bhaNAmi veraggamaggamoiNNo / 'icchAmi te mahAyasa !, sisso sussUsao houM' // teNa ya bhaNiyaM - 'dukkhaM, kAuM samaNattaNaM'ti bemi ahaM / 'dhIrassA natthi dukkaraM' ti ya pavvAvio vihiNA // ekkArasaMgagAhI, navapuvvadharo ya hou viharAmi / evaM ca majjha jAyA, mihuNanimittA taviDDhi'tti // souM cemaM amhe, sapaccayA do vi ghariNi ! diTThIe / melicchi vicitemo, paraMmuhA visayasokkhassa // 'jai tAva kUrakammo, hoUNa imo vi saMjao jAo / tA joggA vi kimamhe, tava-caraNaM pai vilaMbAmo ?' // to taM vaMdiya samaNaM, bhAvakayaMjaliuDA ya sAhemo / 'taM mihuNaM iNamamhe, jassa tae jIviyaM diNNaM // tA iNhi pi paDicchasu, icchAmo sasassiu~(sussUsiuM) amhe' / teNuttaM - 'so jAhI, mokkhaM jo saMjamaM kAhI' // souM cemaM bhaNio, sabhUsaNappAvaNeNa pesajaNo / 'tAyammANaM kahejjaha, sAmaNNaM te pavaNNa tti // tesiM ca viNayakhaliyaM, khamaha ya kira suhuma-bAyaraM savvaM / mattehi pamattehi ya, jaM hojja kayaM kayAI vi // assaMjaesu attho, evaM visovamo davagginibho / ahikaraNaM ti na diNNo, vosirio Ne'tti saMdisiyaM // souM cemaM sahasA, ukkUviyaM pariyaNeNa pAesuM / laggeNa taha'NNeNa ya, jaNeNa; luMcai sayaM keso // jAva pio tA'haM pi ya, taheva samaNassa tassa pAesuM / paDiyA pieNa saha to, bhaNAmi - "dikkheha bhayavaM !' ti //
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ [239] teNa vi vihiNA jA dikkhiya'mhi tA pariyaNAo nAUNaM / ammA- piyaro pattA bhaNati moheNa maM 'putti ! | mA hojja visamataruNattaNeNa dhamme virAhaNA kAi / tamhA'NubhUyabhogA, pacchA vi taM vihejjAsu' // bhaNiyaM ca mae - 'bhogA, khaNamettasuha tti dhIrataruNaM / sAsayasivasuhaheU, dhammo ciya hoi kAyavvo' | 'putta ! keNa tumaM / to beMti - 'putta ! sAhasu, sivamacireNeva' taha vi gadagadiyA / baMdhavajaNeNa ya uTThaviya, samA[sA] siyA [te] do vi sAsU sasaro ya tao, maha ramaNaM beMti kiMci bhaNio jamevaM, pavvaio ? taha ya dhammaphalaM // saggo; taMmi vi bhogA, sAhINA te ya tujjha tA bhoge / kaivarise [bhuMjAhi], pacchA suvayaM vihejjAsu' // to 'me guru tayA so, niyacarieNeva coio jAo / samaNo'tti vottu tesiM, suM(suTTu) [ni]darisei diTThataM // jaha kosiyArakIDo, lAlAtaNuveDhaNeNa aNNANI / hiyakAmao niruMbhai, appANaM taMtumetteNaM // taha mohamohiyamaI, jIvo visayasuhakAmao dhaNiyaM / itthikaeNa niruMbhai, appANaM rAgadosehiM // bhaNiyaM ca tehiM. - - - 'visayAsevaNe niMbuya(nibuDDa) maNA navarimamhe / na caemo nissariDaM, tA tumhe ciya paraM dhaNNA' // to seTThi - satthavAhA, samahila- mitta- jaNa - baMdhavasamaggA / ghettUNa puttamamhaM, nayaramaigayA ya royaMtA // teNa ya samaNeNA'haM samappiyA vaMdaNatthamAyAe / nAmeNa ya bAlacaMdA - gaNiNIe sA u sissiNiyA // nAma'jjacaMdaNAe, bhaNiyA ya - 'tuhesa sissiNI hohI' / sA maM ghettUNa gayA, niyAsamamaha'tthamai sUro // tattha ya gaNiNIeN samaM, Aloiya-niMdiyA paDikkaMtA / dhammANurAgarattA, gayaM pi ratiM na yANAmi // so vi ya gaNivasabho gurU, teNa satthAhasueNa saMjutto / aniyayavasahivihAro, katto vi gao viharamANo // eyaM ca taraMgavaI - kahiyaM ghariNI suNittu saMviggA / sA giues gihidhammaM, taruNIhi samaM jiNuddiTTaM // bhikkhaM ca ghittu ThANaM, saha khuDDAe gayA taraMgavaI / samayaMmi samuppADiya-kevalanANA ya siddha tti //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ [240] sagurU ya paumadevo, siddho; aha ghariNi-seTThi-satthAhA / udayaNarAyA ya gayA, kAleNa devaloyaM ti // evaM ca kUNiodayaNarajjakAlabbhavA taraMgavaI / vIsamai kahA rammA, bhaddesarasUriraiya tti ||ch| [taraMgavai tti gayaM] || asamikkhakArI ya naravaI kUNio / caMpAe samosario mahA[vIro] / [tAhe so ciMtei -] 'mamA'vi gayAsarahapAikkA [bahugA] / tA jAmi pucchAmi [ya] sAmi - kimahaM cakkavaTTI na vA ?' tao niggao savvabalasamudaeNaM vaMdittA bhaNai - 'bhagavaM ! kevaiyA cakkavaTTiNo bhavissaMti ?' sAmI bhaNai - 'savve aIyA' / kUNio bhaNai - 'kahiyaM te aparicattakAmabhogA mariUNuvavajjati ?' sAmI bhaNai - 'sattamapuDhavIe' / kUNio bhaNai - "kiM sattamapuDhaviM na jAmi ?' sAmI bhaNai - 'tatthA''raMbhI [pavvajjiyaM] vinA savvo vi [cakkavaTTI] gacchaI' / kUNio bhaNai - "kiM nA'haM cakkavaTTI ?' sAmI bhaNai - 'tujjha rayaNANi na saMti' / taM ca sAmikahiyaM souM pi saMkAmohodayAo asaddahaMto viva kUNio lohAIhiM cakkAINi kArimarayaNANi karAviumAraddho / saMkio kUNio vva goyamo vi sAmi[ka]hie kiMtu naccisayA(nivvisaMkA?) sAlAIya tti // sAlAikahA bhaNNai - ___ iheva jaMbuddIve bhArahe vAse poyaNapure bIyanAmeNa piDhicaMpAe subhUmibhAge ujjANe samosario mahAvIro / tattha pasaNNacaMdaputto sAlo nAma rAyA / tabbhAyA ya mahAsAlo nAma juvarAyA / tesiM ca bhagiNI jasamaI nAma pariNIyA kaMpillapure piDhararAyautteNaM / tIse ya suo gAgalI nAma kumAro / so ya sAlo bhagavao samIve dhammaM soUNa bhaNai jaM - 'navaraM mahAsAlaM rajje ahisiMcAmi / tao tubbhaM pAyamUle pavvayAmi' / tao gaMtUNa bhaNio mahAsAlo - '[ahaM pavvayAmi, tumaM] rAyA bhavasu' / [so bhaNai] - 'jahA tubbhe rajjamimamasAraM cayaha tahA ahaM pi caissaM' / tao dohi [pi] pavvajjaM kAukAmehiM kaMpillapurAo saddAvio jasamaIe putto gAgalikumAro samahisitto [ya] niyarajjaMmi / gAgaliNA vi nikkhamaNamahimatthaM tesiM do purisasahassavAhiNIo siviyAo karAviyAo / jAva te pavvaiyA / sA vi tesiM bhagiNI samaNovAsiyA jAyA / tehiM ekkArasaaMgAI ahijjiyAI / aNNayA bhagavaM rAyagihe smosddho| tao niggao caMpAe abhimuho calio / tAhe sAla-mahAsAlA sAmi ApucchaMti - 'amhe piTTicaMpaM vaccAmo / jai nAma ko [vi] tesiM pavvajjaM sammattaM vA labhejjA' / sAmI jANai jahA - 'tANi saMbujjhihi'tti / tAhe tesiM sAmiNA goyamasAmI biijjao dinno / [sayaM ca] caMpaM gao, goyamo uNa piTThicaMpaM gao / tattha samosaraNaM / gAgalI piDharo jasamaI ya niggayA [nayarAo] / souM ca dhammaM te niviNNA / tao gAgalI puttaM rajje ahisiMciUNa mAyA-piyAsahio pavvaio / goyamasAmI vi taM ghettUNa caMpaM vaccai / tesiM ca sAla-mahAsAlANaM paMthe vaccaMtANaM 'saMsArAo ee uttAriya'tti ciMtAvarANaM subheNa'jjhavasAraNa kevalanANaM samuppaNNaM / gAgalI-piDhara-jasamaINaM pi 'amhe eehiM rajje tAva ThaviyA, puNaravi dhamme ThaviUNa saMsArAo moiatti ciMtitANaM suheNa'jjhavasAeNa tiNha vi kevalanANaM smuppnnnnN| evaM ca te uppannanANA samAgayA caMpaM / payakkhiNeuM [bhagavaMtaM] titthaM namiUNa kevaliparisAbhimuhaM
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ [241] caliyA / goyamo vi bhagavaMtaM payakkhiNiUNa pAesu paDio uTThio bhaNai - 'kahiM vaccaha ? eha, sAmi vaMdaha' / bhagavayA bhaNiyaM - 'goyamA ! [mA] kevaliNo AsAehi' / souM cemaM so pacchuttAvio khAmei saMvegaM ca gao citei - 'ahaM na ceva sijjhejjA' / io ya sAmiNA puvvameva vAgariyaM aNAgae goyamaMmi Asi jahA - 'jo saMpayamaTThAvayaM caraNacArI maNUso samAruhai so teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhaI' / taM ca devA aNNamaNNassa kaheMti jahA - 'kira aTThAvayaM jo mANuso sa[mAruha]i so teNeva bhaveNa sijjhai' / tao goyamo citei jaha - 'aTThAvayaM vaccejja' tao sAmI tassa hiyayAkUyaM tahA 'tAvasA ya saMbujjhihiti'tti nAUNa goyamaM bhaNai - 'vacca goyama ! aTThAvayaM ceiyavaMdao' / tAhe bhagavaM goyamo haTThatuTTho sAmi vaMdittA gao aTThAvayaM / io ya taM bhagavaMtaparUviaM jaNAo soUNa tiNNi tAvasA paMcapaMcasayaparivArA patteyaM patteyamaTThAvayasamArohaNatthamAgayA / taM jahA - kuM(ko)Dinno 1, dinno 2, sevAlo 3 / tattha ya kuM(ko)Dinno saparivAro cautthaM cauttheNa mUlakaMdANi saccittANi AhArei / so ya tavapahAvao aTThAvayassa paDhamaM mehalaM vilaggo / dinno vi chaTheM chadreNa parisaDiyapaMDupattANi AhArei / so ya bIyaM mehalaM vilaggo / sevAlo uNa aTThamaM aTThameNa sayaM sukkaM sevAlaM AhArei / so ya taiyamehalaM vilaggo / tao ya bhagavaMtaM goyamasAmi orAlasarIraM teyaDDamaTThAvayAbhimuhaM AgacchamANaM tesiM tiNNi vi pAsiUNa bhaNaMti - 'esa kahaM thUlasamaNao ettha vilaggihii ? jaM amhe mahAtavassiNo sukkhA bhukkhA na tarAmo vilaggiuM ?' bhagavaM ca goyamo jaMghAcAraNaladdhIe koliyagataMtunissAe vi uppaio tti joeMtA ceva te accherei jahA - "esa Agao esa'saNaM gao' / evaM ca tiNNi vi savimhayamuddhaM paloeMtA ciMteMti [jaha] - 'jai bhagavaM uttarissai to vayameyassa sIsA hossAmo' / goyamo vi ceiyANi vaMdittA uttarapuratthime disAbhAe puDhavisilApuTThae asogavarapAyavassa ahe taM rayaNi vAsAya uvagao / io ya sakkadisAvAlo vesamaNo aTThAvae ceiyavaMdao Agao / so ya ceiyANi vaMdittA goyamasAmi vaMdei / tao so bhagavaM dhammakahAvasare aNagAraguNe parikahei / jahA - 'bhagavaMto sAhavo vivihatavasosiyaMgA kisasarIrA bhavaMti' / vesamaNo ciMtei - 'esa bhagavaM erise sAhuguNe vaNNei / appaNo ya se imA sarIrasukumArayA jA devANa vi natthi' / tao bhagavayA tassa ciMtiyaM nAUNa bhaNiyaM - 'vesamaNa ! vavahArao mae pannaviyA [sAhavo] / nicchayao puNa bhAvasArA ceva sAhavo jahA puMDarIo tti // puMDarIyakahA bhaNNai - ___iheva jaMbuddIve bhArahe vAse mahAvidehe pokkhalAvaivijae puMDarIgiNIe nayarIe mahApaumo nAma raayaa| paumAvaI se devI / tANaM duve puttA, puMDarIo kaMDarIo ya / aNNayA tattha therA bahuparivArA naliNivaNe ujjANe samosaDhA / tao mahApaumo tassa(tesi) samIve dhamma soccA puMDarIyaM rajje ThavittA pavvaio / houM ca caudasapuvvI pAliyabahuvarisasAmanno mAsiyAe saMlehaNAe saMpattakevalo mahApaumo gao nivvANaM / te ya therA viharaMtA puNo pattA puMDarIgiNIe / tavvaMdaNatthaM ca niggayA puMDarIya-kaMDarIyA / souM ca saha dhammadesaNaM saMbuddhA bahave pANiNo / saMjAyacaraNapariNAmo ya paviTTho puMDarIgiNIe puMDarIo / saddAviuM ca maMtiNo tassamakkhaM bhaNio aNeNa kaMDarIo - 'vaccha ! viratto'haM saMsAravAsAo / tA paDivajjasu rajjaM jeNa karemi pavvajja' / kaMDarIo bhaNai - 'viratto'haM pi saMsArAo geNhissaM pavvajjaM /
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ [242]] tao raNNA ANatto duccaM pi jAhe na maNNai tAhe bhaNio - 'vaccha ! juttamiNaM kiM tu dukkaraM sAmannaM / tA kAuM rajjaM pariNayavao pavvajjAsu' / kaMDarIeNa bhaNiyaM - 'evameyaM / kiM tu hiyayaMmi paripphuriyaM tuha purao jaMpiyaM mahArAya ! / jaM pavvajjakaraNaM taM savvamavassakAyavvaM' / tao vArijjaMto vi pahANapariyaNeNaM pavvaio kaMDarIo / puMDarIo puNa paDivannabhAvaliMgo vi 'ciTThasu tAva ciMdhamatteNaM jAva rajjAriho ko vi jAyai'tti vottuM dhario maMtijaNeNa / kaMDarIo ya hUo sAhUNaM sammao / kiMca jAyapAmarogo kaha vi puMDarIgiNIe viharaMto patto / puMDarIeNa daTuM cigicchAvio vihiNA tA'rogo vi na viharai / tatto suhio tti puMDarIeNaM taha sAma(sAmeNa?) coio jaha puNujjayavihArio jAo / avi ya - sajjhAya-jhANa-saMjama-tava-niyamAIsu vaTTamANassa / bhAveNa tassa jAyaM, sokkhaM tiyasANamabbhahiyaM // volINe ya varisahasse saMpatto kAmijaNummAhao vasaMtasamao / taMmi ya tahAbhaviyavvayAniogeNudiNNaM kaMDarIyassa cArittAvaraNIyaM kammaM / ciMtiyaM cA'NeNa - 'alaM pavvajjAe / giNhAmi gaMtuM puvvapaDivaNNaM rajjaM / sevemi visae' / tao davvaliMgovagaraNo ceva gao puMDarIgiNIe / Thio bAhirujjANe / olaMbiyaM sacittatarusAhAe pattayaM / nisaNNo hariyasayare / vAharAvio rAyA ujjANapAlaeNa / tao ciMtiyaM rAiNA - "kiM puNa se egAgiNo AgamaNakAraNaM ?' tao kaivayapahANapariyaNasahio gao rAyA / diTTho bhaggapariNAmo / tao vaMdiUNa bhaNiyaM rAiNA - 'bho bho ! amaccA ! puvvameva mama vAreMtassa gahiyamaNeNa sAmaNNaM / saMpayaM ahaM rajjaM na taremi pAleuM / tA geNhau rajjaM eso / avi ya - icchaMto visayasuhaM, rajjaMmi nivesio nariMdeNa / ekkaM ukkaMThIyA, bIyaM puNa barahiNA laliyaM // gahiyANi kaMDarIeNa rAyaliMgANi / rAiNo vi samappiyANi sAhuliMgANi / avi ya - mottuM visasAricchaM, rajjaM amayaM va lei sAmannaM / puMDario iyaro puNa, kayapAvo kuNai vivarINaM(yaM) // tao vimaNanariMda-nAgarAINamaNicchAe niviTTho AsaNe / te ya sAmaMtA uvahasaMti / tao so gADhaM kuddho paviThTho gehaM / ciMtiyamaNeNa - 'bhuMjAmi tAva / pacchA eyANa vaha-baMdhaNAI karissAmi' / tao bhutto bahukAlAo chuhAkarisieNA'hama-majjhimuttimAhAro / so ya dehassA'isusiyattaNao bho[ga]pasaMgeNA'jAga(jjI) raNao na pariNao tti jAyA se gUDhavisUiyA / tIe ya pIDio gADhaM kaMDarIo 'bhaTThapaiNNo mahApAvo'tti kAUNA'kayapaDiyAro baMdhu-pariyaNa-nAgaraehiM ciMtai - 'jai kaha vi vihAihI rattI tA sikkhavissaM savve ime' / evamAikiliTThapariNAmo roddajjhANovagao mariUNaM ahe sattamAe narayapuDhavIe apaiTTANe narae tettIsasAgaraThiI mahAnArago jAo / avi ya - mottUNa mahArayaNaM, pahAvio kAyamaNiyataNhAe / moheNa; aMtarAle, jA paDio aMdhakUvaMmi // puMDarIyarAyarisI puNa 'aho ! Nu khalu dhanno'haM jeNa mae pAvio sAhudhammo / tA karemi
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ [243] gurusakkhiyaM'ti ciMtito patthio gurusamIve / aNuciyalukkha-sIyalabhoyaNo sIusiNAIhiM vaNagamaNeNa galaMtacaraNaruhiro samuiNNachuhA-pivAsAparIsaho ya davvao pIDiyasarIro vi acaliyasatto suhajjhANovagao dhammANurAe egaMmi gAmae ussayaM maggiUNa taNasaMthArayami nivi(va)NNo - 'aho ! 'haM kayA u gurusamIvaM gao jahuttaM pavvajjaM karissAmi ?'tti ciMtito karayalaMjaliM sIse kAUNa bhaNai - 'namotthu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM / namotthu NaM therANaM mama dhammAyariyANaM jesimaMtiyaM gao ivA'haM savvaM pANAivAyaM 1, musAvAyaM 2, adiNNAdANaM 3, mehuNaM 4, pariggahaM 5, kohaM 6, mANaM 7, mAyaM 8, lohaM 9, pemmaM 10, dosaM 11, kalahaM 12, abbhakkhANaM 13, pesuNNaM 14, paraparivAyaM 15, arairaIo 16, mAyAmosaM 17, micchAdaMsaNasallaM 18 [ca paccakkhAmi jAvajjIvAe / jaM ca me puvvi sAvajjaM samAyariyaM taM savvaM niMdAmi garihAmi appANaM ca vosirAmi / jaM pi ya me imaM sarIragaM etaMpi carimehiM ussAsa-nissAsehiM vosirAmi tti / geNhAmi ahaM arahaMtAINaM cauNhaM saraNaM' iccAisuhajjhANovagayacitto sAuyakkhaeNaM kAlaM kAUNa] savvaTThasiddhe vimANe tettIsasAgarovamAU devo uvavaNNo / tao cuo mahAvidehe sijjhai'tti ||ch| puMDarIo tti gayaM ||ch| 'tamhA devANuppiyA ! balio dubbalo vA akAraNaM / jao apasatthamaNoniggaheNa pasatthamaNakaraNamevettha pamANaM' / tao vesamaNo 'aho ! bhagavayA mama hiyayAkUyaM nAyaMti ciMtiUNa saMvegamAvaNNo vaMdittA paDigao / ettha ya ego vesamaNasAmANio devo vesamaNeNaM ceva sahA''gao taM goyamasAmiparUviyaM puMDarIyamajjhayaNaM paMcasayasilogapamANamavadhArittA sammattaM ca paDivajjai / eso ya cuo bhaNissamANo vairasAmI bhavissai tti ||ch| tao goyamo bIyadivase ceiyANi vaMdittA paccoruhai / te tAvasA bhaNaMti - 'tubbhe ahaM AyariyA, amhe tumheM sIsA' / goyamo bhaNai - 'tumhamamhANa ya tiloyagurU AyariyA' / te bhaNaMti - 'kiM tubbhaM pi aNNo gurU ?' tAhe goyamo bhagavao guNasaMthavaM karittA te pavvAvei / devayAe liMgANi uvaNIyANi / tAhe goyameNa saddhi vaccaMti / bhikkhAvelAe jAyAe goyamo bhaNai - "kiM ANijjau pAraNamatthaM ?' te bhaNaMti - 'pAyaso' / tao goyamo savvaladdhisaMpanno paDiggahaM ghaya-mahusaMjuttassa pAyasassa bhriuunnaa''go| akkhINamahANasaladdhiNA ya teNa te savve titti nIyA / pacchA appaNA jimio / tao te suTutaramAuTTA / tesiM ca sevAlabhikkhA(bhakkhI)NaM paMcaNha vi sayANaM goyamasAmiNo taM laddhiM pAsiUNa kevalanANaM uppaNNaM / diNNassa puNa saparivArassa bhagavao chattatayaM pAsiUNa kevalanANaM samuppaNNaM / kuM(ko)DiNNassa puNa sAmi daTTaNa kevalanANaM samuppaNNaM / goyamo ya purao te kaDDemANo sAmi payAhiNIkarei / te kevaliparisaM gayA / goyamo bhaNai - 'eha, sAmi vaMdeha' / sAmI bhaNai - 'goyamA ! [mA] kevalI AsAehi' / tao so jhaDa[tti] niyatto 'micchA mi dukkaDaM'ti karei / . tao goyamassa suTTayaraM addhiI jAyA / tAhe sAmI bhaNai - 'goyamA ! devANaM vayaNaM pamANamudAhu jiNavarANaM ?' goyamo bhaNai - 'jiNavarANaM' / sAmI bhaNai jaha - 'tumameeNaM ceva bhaveNaM sijjhihisi tti puNo puNo bhaNio vi mae kimaddhiI karesi ? kiMca goyama ! mae cattAri kaDA paNNattA / taM jahA - suMbakaDA 1, vidalakaDA 2, cammakaDA 3, taMtukaDA 4 / tattha suMbA nAma sarA / tammao ya kaDo bAlaehiM kIlaNatthaM jo kIrai so suMbakaDo nAma / vidalIkayavaMsaguMthiya(o) vidalakaDo nAma /
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ [244] *vaddhAvuo ya maMciyAIsu cammakaDo nAma / taMtugahaNo ya kaMbalAI taMtukaDo nAma / kamaMkameNa ya duhasohaNijjA [jahA] patthuyakaDA tahA pANINaM pemmANubaMdho vi / jao suMbakaDo thoveNaM ceva uNheNa jahA vihaDai tahA koi moho vi suhaM vihaDejja 1 / koi puNa vidalakaDo vva kileseNa vihaDai 2 / avaro uNa dha(ca)mmakaDo vva gurukileseNa vihaDai 3 / jo uNa taMtukaDo vvA'IvaniviDo moho so mahAkileseNaM vi vihaDejja vA na vA / tA goyamA ! tumaM me bhavaparaMparAsahabhAvao taMtukaDo iva sanniciyasiNehataMtU mohamamuMcaMto kevalanANuppattIe vi kimaddhiiM karesi ? jeNa aMte tullA bhavissAmo' / evaM ca kevalanANatthI vi goyamo na sAmimi mohaM muMcai tti || sAlAi tti gayaM ||ch| iya vaddhamANasAmissa ekkArasagaNaharehiM saha sIsA coddasasahasamANA samaNA / tesiM ca majjhAo mottuM goyamasAmi suhammasAmi ca gaNaharA sesA vIrajiNe jIvaMte siddhA / do puNa gae siddhi / taha ke vi kesipamuhA paDisIsA pAsasAmiNo saMti causu vi ThiyA chasu aThiyA kappesu / jao sue bhaNiyaM Acelukkuddesiya-sejjAyara-rAyapiMDa-kiikamme / vaya-jiTTha-paDikkamaNe, mAsaM pajjosavaNakappe // Acelukku 1-isiya 2-pajjosavaNa 3-rAyapiMDa 4-paDikkamaNe 5 / mAsavihAre 6 aTThiya-kappo majjhimajiNANaM ti // sejjAyarapiMDa 1-vaya 2-jeTTha 3-kiikamma 4-rUvaThiyakappe / savvajiNatitthasamaNA, samaNI ya sama tti causu ThiyA // tatthA''celakkaM appamolla-siyavasaNagahaNao 1 jiNANaM / samaNaTThA kayamuddesiyaM pi paDhamaMtimA na gehaMti // bhattAI leMti sesA vi vihiyaM titthaMtaranimittaM // jaDhasejjAyarapiMDA, savve; nivapiMDa caiMti paDhamaMtA / savvesi kiikamma, jaM bhaNai vaDDavaMdaNayaM // paDhamaMtimesu paMca cau mahavvayA sesaesu [titthesu] / [se keNaTeNaM evaM kappabheo? tAhe bhaNiyaM jahA - paDhamajiNasIsA ujjajaDA / te ya kayAi thaMDilla] bhUmIo cirAgayA paTThA / 'katthettiyavelA bhe laggA ?' teM beMti - 'pecchaMtA / / naDapecchaNayaM thakkA', gururAha - 'naDA na joiuM juttA' / paDivajjiuM ca taM te, cirAgayA puNaravi kayAi // * vardhAvyUtaH / (sthAnAGgasUtre ) // * atra kazcana pAThastruTitaH //
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ [245] puTThA beMti - 'naDIo, pecchaMtA saMThiyA'; gurU bhaNai / 'tubbhe ki na nisiddhA ?', te beMti - 'naDesuM; na naDIsuM' // to bholaya tti naDajAi vAraNe [na] uvarayA jaha taheva / [i]tthipamuhesu neyA, evaM caramajiNasIsA vi // navaraM vakkA ya jaDA, te saDha tti; aha sesajiNANaM vi / savvattha vi rujupaNNA, emeva NijjaMti juyakappA(?) // titthaMtare uppannA, takkappeNaM caraMti jaM savve / taM goyamAisamae, kesippamuhA vi miliya tti ||ch|| chattIsasahassANi ya, samaNINaM sissaNI sAmissa / je?'jjacaMdaNA''si, siddha'jjacaMdaNA tti gayaM ||ch|| taha sAvayANa lakkhaM, samahiyamaNeNa saTThisahassehiM / sAmissa te ya bhaNiyA, ke vi parA na uNa saMkhAI // saMkhAikahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse sAvatthInayarIe vaddhamANasAmissa sAvayA saMkhAiyA susamiddhA bahavo parivasaMti / samosario tattheva koTThagujjANe puNNimAe mahAvIro / taM ca vaMdittA soccA ya dhamma paDiniyattA saMkhAiyA bhaNaMti - 'bho ! kAyavvA ajja pakkhigI dhammajAgariyA / paraM sAhammiyabhojjaM kiccA taM jAgarAmo' / souM cemaM tammajjhe pokkhalI nAma sAvago, so bhaNai - 'sAhammiyabhojjassA'NuggahaM kAUNa ajja me nirovaM deha' / te vi tassA'NuNNaM dAUNaM gayA niyagihesu / saMkho vi saMpatto jA niyagharaM tAvutthahi[ya]o visesao niyabhajjamuppalAbhihANaM bhaNai - 'uppale ! ajja pakkhigiM dhammajAgariyaM saMpayaM cevA'haM gaMtuM posahasAlAe jAgarissaM / tA na tae mamA'vaserI kAyavvA' / tao gao posahasAlAe / paDivajjiUNa ya cauvvihaM pi posahaM, taM jahA - AhAraposahaM 1, sarIrasakkAraposahaM 2, baMbhaceraposahaM 3, avvAvAraposahaM 4, tao sAmAiyaM cAujjAya(maM?) patto ciTThai / ____ pukkhalI vi gao niyagharaM / karAviyA bhoyaNasAmaggI / samAgayA savve vi saMkhavajjA saavyaa| tao vaDheM joeMtANaM vi jAva nA''gao saMkho tAva 'velAikkamo hoi' tti saMpahAriUNa pokkhalI hakkAraNatthaM gao tassa gharaM / diTTho ya uppalAe abbhuTThio sasaMbhamaM / pakkhAliyA pAyA / darisio devAlao / vaMdiyA teNa devA / tao diNNamAsaNamuppalAe vaMdiya viNaeNaM [pucchiyaM] - 'bhaNasu, kimAgamaNappaoyaNaM ?' teNa bhaNiyaM - 'kattha saMkhasAvao ?' sA bhaNai - 'posahasAlAe' / tao gao tattha pokkhalI / paviTTho nisIhiaM kAuM / paDikkaMto iriyAvahiyaM / dAUNaM saMkhassa vaMdaNamuvaviTTho bhaNai - 'vaMdAmo saMkhasAvayA ! tumhA''gaNeNaM ceva sAhammiyabhojjaM vilaMbei' / saMkheNa bhaNiyaM - 'pokkhalisAvayA ! [pakkhigi] tti ajja mae ahorattaM jAva paDivaNNaM posahasAmAiyaM / tA tubbhe saMjogeNa kuNaMtu sAhammiyabhojjaM / tao soumevaM saMkhavayaNaM ruTTho pokkhalisAvao posahasAlAo gao niyagharaM / kahiyA sesasAvayANaM vattA / tehiM vi soUNa ruDehiM ceva kayaM sAhammiyabhojjaM / gahio nicchao - 'purao mahAvIrassa pabhAe saMkhasAvayamerisaM vavaseMtamuvAlaMbhissAmo' /
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ [246] saMkho vi posahasAmAiyattho ceva bhagavaMtamabhivaMdittA pucchai - 'bhayavaM ! koheNaM kiM kuNai jIvo?' sAmI bhaNai - 'saMkhasAvayA ! suhaM bhaMsei asuhaM savei(saMcei?), evaM mANeNA'vi, mAyAe vi, lobheNa vi' / souM cemaM saMviggA saMkhAiyA sAmi vaMdittA gayA sadANaM / ____etyaMtaraMmi ya sAmi vaMdittA goyamo bhaNai - 'bhayavaM ! saMkhasAvao tumhaMtie pavvaihI na vA ?' sAmI bhaNai - 'goyamA ! na pavvaihI / kiMtu sAvao ceva kAlaM gao sohamme kappe aruNAbhe vimANe cauppaliyAU devo hohI' / tao vi cuo mahAvidehe sukuluppaNNo sijjhihI' / jahA ANaMdAIya tti ||chaa| saMkhAiya tti gayaM ||ch| ANaMdAikahA bhaNNai - vANiyaggAme nayare jiyasattUrAyA / tattha ya ANaMdo nAma bhaTTasAlio, tAva(tassa?) sivAnaMdA nAma bhajjA / cattAri ya dammANa koDIo nihANaM gayAo / cattAri kalaMtaradiNNAo / cattAri ya vvhaarpddiyaao| dasadasagosahassANi ya cattAri goulANi / vahati ya paivarisaM paMcahalasayANi / tahA vANijja-jANAikajjatthaM paMcasagaDasayANi / pANiyAivahaNatthaM cattAri vahaNANi tti / tassa ya vANiyagAmassa IsANadisAvaTThiyaM duipalAsaM nAma ujjANaM / taMmi ya kayAi viharamANo samosario mahAvIro / nAUNa ya jaNAo bhagavao sAisayasamiddhiM mahAvibhUIe niggao vaMdaNatthamANaMdo / bhagavayA vi vaMdiUNovaviTThassa [tassa kahio] sAhu-sAvayadhammo / so vi taM soccA saMviggo bhaNai - 'bhagavaM ! evameyaM / kiMtu jahA tumhaMtie dhammaM soUNa bahave pavvaiyA tahA'haM na sakko pavvaiuM / sAvayadhammaM puNa paDivajjissAmi' / tao bhagavayA - 'evaM kuNasu'tti bhaNie jahAsattIe gahiyA[iM] sAvayavayA[iM] / tao gao niyamaMdiramANaMdo souMmaMda(sivAnaMda) bhaNai - "pie ! jahA'haM sAvao jAo tahA tumaM pi bhagavao mUlaM gaMtuM sAvayadhamma paDivajjasu' / sA vi paivvayattaNao tavvayaNANaMtarameva sapariyaNA gaMtuM bhagavaMtie jahuttasAviyA ya hoUNA''gayA gehaM / etthaMtaraMmi ya goyamo sAmimabhivaMdiUNa pucchai - 'bhagavaM ! tubbhaM aMtie ANaMdo sAvao pavvajja kAhI na vA ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'goyamA ! sAvao cevA''NaMdo aNasaNaM kAUNa devalogaM gamissaI' / vihario ya bhagavaM desaMtaraM / ___pAlio ya taddiNAo ceva sAyaramANaMda-sivANaMdAIhiM dANa-sIla-tava-bhAvaNAmao cauddasavarisANi jAva nikkalaMko sAvayadhammo / paNNarasamaMmi ya vacchare rayaNIe duppaharuddese sumariyadhammamaggeNaM ciMtiyamANadeNaM - 'nA'haM gihAraMbhAsatto bhagavaMtuvaiTuM dhammaM dhammamaggamaNupAleuM samattho / tA pabhAyaMmi sayaNajaNasamakkhaM bhoyaNaM kAUNa jeTTaputtaM gihanAyagaM Thavemi / tao eyasseva vANiyagAmassesANadisAe paccAsaNNaM kollAgasaNNivesaM / tattha vaccAmi / jao tattha me mitta-sayaNAIhiM paramasAvaehiM posahasAlA kArAviyA ciTThai / tIe ya saMThio'haM paricattAraMbho sAmisussUsAparo niravajjAhArakayapANavattI sAvayadhammasAramArAhemi' / . tao pabhAe jahAciMtiyaM ceva kAUNa gao kollAgasannivesaM / tattha vi taheva suTTha tavonirayassa samuppaNNamohiNNANaM / teNa ya pecchai savvamimaM bharahakhettaM / tahA bharahakhettasaMbaddhaM lavaNasamudaM ca joyaNasayabhaMtarao pecchai / uDTuM tu sohammadevalogaM jAva pAsai / heTThA puNa paDhamanarayapuDhavIe paDhamapatthaDaM jAva pecchai / vivihatavovisesehiM y cha-saMvaccharANi jAva sosiyasarIro payaM pi gaMtumasamattho kuNaMto dhammajAgariyamANaMdo ciMtei - 'jhoDie(yA?) mae piMDovauttA(?) jAva'jja vi sAmI bharahakhitte viharai
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ [247] wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww tAva'hamaNasaNaM paDivajjAmi' / pabhAyaMmi ya sAmimANo paDivanno jahAciMtiyamaNasaNaM / etthaMtaraMmi ya tattheva samosario mahAvIro / samANaMdiyAe ya dhammadesaNAe samAgayA savvasattAsammiyA / bhikkhaTThA paviTTho goyamo ya kollAgamajmaM / paDigAhittA ya paDipuNNaM bhattapANaM tatto niggacchaMto bahuso suNai jaNaM bhAsamANaM, jahA - 'dhanno kayattho ya mahAvIrasIso ANaMdasAvao jeNa tavasosiyaMgeNa'jja posahasAlAe paDivannaM aNasaNaM' / taM ca souM saMjAyadaMsaNeccho tahevA''gao posahasAlAe / daTThaNa goyamamAgacchamANaM ANaMdo dUrAo ceva sIse kayakarayalaMjalI bhaNai - 'bhagavaM ! taNuyaMgo tti nA'haM samattho tumhaMtiyamAgaMtuM / tA tubbhe ceva'vatthAkAraNe mama saNNihiyA houM niyapAe vaMdAveha' / tao goyameNa taheva kae niyasIsamANaMdo tiNNi vAre taccaraNakamalesu nihaTTa paramabhattIe vaMdittA goyamaM bhaNai - 'bhayavaM ! kimuppajjai gihatthANamohiNNANaM ?' goyamo bhaNai - 'samupajjai' / tao saharisamANaMdo sAhei goyamassa puvvuttavisayamappaNo samuppaNNamohinANaM / taM ca soumadiNNovaogo goyamo bhaNai - 'sAvaya ! samuppajjai gihatthassohinANaM paraM netAvaMtavisayaM / tA tumameyamasabbhUyabhAsaNaM micchAdukkaDaM dAUNA''loehi / jaM micchAbhAsaNe tava pAyacchittamAgacchai taM bhAvao paDivajjasu' / tao soumevamANaMdo bhaNai - 'bhagavaM ! jiNamae ki saccamavi bhAsiyamAloijjai ?' goyamo bhaNai - ['na ceva sAvagA !' / to ANaMdo bhaNai] - 'jai evaM tA tubbhehiM ceva pamAyaparUvaNApayae ki pi [AloevvaM] / 'navi mamamappaNo sammamAloevvaM / mama puNa natthettha visae ko vi saMsao' / tao soUNevamANaMdabhAsiyaM goyamo asaMkio vi bhagavaMtapucchaNukkaMThAe adinno [micchA dukkaDaM] ceva niggao posahasAlAe / patto sAmisamIvaM / daMsiUNa ya bhattapANaM vaMdittA pucchai tamANaMdasAhiyamohinANavisayaM / bhagavayA vi 'saccamANaMdasAhiya'ti vottu bhaNio goyamo - 'niyamaNuvaogaparUviyaM tumamAloehi / gaMtuM ca sAvayamANaMdaM khA[mehi]' / [tao goya]meNA'vi samma paDivajjittA sAmivayaNaM savvaM tahevA(va) [vava]siyaM / vihario ya mahAvIro saparivAro tao desaMtaraM / ANaMdo vi vIsaM varisANi jAva sAvayattaNamaNupAlittA mAsaM cA'NasaNaM kAUNa sohamme kappe devaloe aruNAbhe vimANe caupaliovamAU devo jAo / tao cuo mahAvidehe sijjhissii ch| 1 / jaha [ANaMdo taheva] kAmadevo / taM jahA - __caMpAnayarIe jiyasattU nAma rAyA / tattha kAmadevo nAma bhaMDasAlio / tassa bhaddA NAma bhajjA / nihANe kalaMtare vaNijjaMmi ya patteyaM patteyaM cha dammakoDIo / dasadasagAvIsahassANi ya cha goulANi / io ya tIe ceva caMpAe puNNabhahujjANe samosario mahAvIro / niggao ya vaMdaNatthaM kAmadevo ya sabhajjo dhammaM soUNa sAvao jaao| pAlittA ya cauddasavarisANi nikkalaMkaM sAvayattaNaM paNNarasamavarise sayaNajaNasamakkhaM jeTTaputtaM gihasAmiyaM kAUNa sayaM paviTTho posahasAlAe dhammajjhANanirao ciTThai / etthaMtaraMmi ya sakko sabhAgao kAmadevaM tahA daTThaNaM bhaNai - 'aho kAmadevassa dhammami niccalayA ! jo eyaM keNai tihuyaNajaMtuNA cAleuM na sakkijjaI' / taM ca tahA sakkapasaMsamasahamANo turiyamego devo jiNadhammapaccaNIo vigarAlapisAyarUvaM kAUNa kilikilAyamANo khohaNatthamAgao puNo puNo bhaNai - 'bho kAmadevA ! jai na chaDDesi jiNadhammaM to'haM khaggeNA'NeNa khaMDakhaMDaM kAUNa tumaM bhUyabaliM karissAmi' / na ya so khubbhai / tao nirAyaM kuddho devo dehakhaMDohaMDiM karai / kAmadevo puNa veyaNatto vi na calio
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ [248] niyajjhANAo / tao devIe(deveNa?) puNo vi pauNIkayasarIraM kAmadevaM saMvariyapisAyarUvo tao mattagulagulAyamANo mahaMtahatthirUveNA''gao devo mANusabhAsAe bhaNai - 'jiNadhammaM jai na cayasi to mAremi' / tahA vi niccalaM taM suMDadaMDeNucchAlittA gayaNaMgaNe paDataM daMtamusalehi paDicchai / tao dharaNItale pADettA puNo puNo pAehi daramalei / tahA vi daTThamacaliyacittaM mahAkovamuggavisapparUveNA''gao pacchimabhAeNa gIvaM gADhaM veDhittA tikkhadADhAhi nisaDhaM puNo puNo Dasei tahA vi na calio mahAsatto kAmadevo / ___ tao tuTTho devo [niyarUvaM daMsiUNa taM khAmittA pasaMsiUNa ya gao niyaThANaM kAmadevo vi ciMtei -] 'mahAvIraM vaMdittA posahaM pAremi' / tao parimiyaparivAro niggao gihaTThiyaposahasAlAo / patto bhagavaMtamUlaM / samuvaviThTho ya vaMdittA bhattIe / bhagavayA vi tIse deva-maNuyAsurAe [parisAe] dhammadesaNANusaMgeNa sAhiUNa savittharaM rayaNijaNiyamuvasaggaM saMbhAsio kAmadevo / bhaNiyA ya goyamAIyA samaNA - 'bho bho mahANubhAvA ! gihattheNA'vi houmevamahiyAsiyA pANaMtiuvasaggA kAmadeveNaM / tubbhehiM puNa paricattagihavAsehi visesao ahiyAseyavvA' / tao savvehiM vi 'taha'tti paDivannaM / vihario ya desaMtaresu mahAvIro / ___ kAmadevo vi posahasAlAThio chavvarisANi kiMcUNANi vivihatavovisesehiM tavasosiyaMgo savvaM ca sAvayattaNaM vIsaM varisANi pAliUNa ya kayANasaNo sohamme kappe aruNAbhavimANe caupaliovamAU devo jAo / tao cuo mahAvidehe sijjhissii // ch||2|| jahA culiNipiyA / taM jahA - vANArasIe jiyasattU rAyA / tattha culiNipiyA nAma bhaMDasAlio / tassa *bhaddA(sAmA) nAma bhjjaa| nihANa-kalaMtara-vavahAravilaggAo dammANaM aTTa koDIo / dasadasagosAhassiyANi ya aTTha goulANi / [aNNayA] kohagujjANe bhagavayA samosarieNa saMbohio sabhajjo sAvao jAo / paNNarasaMmi ya varise jeTThanikkhittAraMbhabhAro paviTTho gihaTThiyaposahasAlAe / tassa ya purao micchadiTThI devo jeTTaputtamANittA khaggeNa khaMDakhaMDaM karei / tao taMmi sahie taheva lahuputtaM karei / taMmi vi sahie bhaddAbhajja(mAyara)mANittA khaggeNa khaMDakhaMDaM kAumADhatto / taM ca daTThaNa saMjAyAmariso culaNipiyA dhAvio devagahaNatthaM / devo vi 'dhammajhANAo khuhiya'tti kaliUNa gao niyaTThANaM / culaNipiyA posahasAlAsaMtiyaM puNa thaMbhamegaM hatthehi ghettUNa gADhaM vubbhuiumADhatto / taM ca vubbhuyAsadaM soUNa dhAviyA bhaddA / pattA culaNipiyAsamIvaM / daTuM ca taM tahAvaTThiyaM bhaNai - 'kimeyaM ?' kahie ya culaNipiuNA niravasesavuttaMte bhaNiyaM bhaddAe - 'mahANubhAva ! khohio tumaM keNA'vi devAiNA dhammajjhANAo / tA saMpayaM nippakaMpeNaM hoyavvaM' / tao culaNipiyA chavvarisiyatavasosiyaMgo aNasaNaM kAUNa sohamme aruNAbhe vimANe devo jAo / tao cuo mahAvidehe sijjhissii tti ||ch||3|| jahA ya vANArasIe culaNipiyA tahA surAdevo vi bhaMDasAlio vattavyo / navaraM sAmA(dhannA) bhajjA / cha cha cca dammakoDIo chacca goulANi / posahasAlAe ya tiNNi putte purao viNAsittA bhajjAviNAsaNaThANami devo bhaNai - 'jai dhammaM na cayasi to te sarIre sAsa-khAsa-dAhajjarAIe mahAroge pakkhivissAmi saccavio kAmassa ya kahaM vi te devasattIe' / [to] devassa bhIo surAdevo vubbhuyaMto ya dhAvio jA piTThao tA naTTho devo / gahio ya surAdeveNa posahasAlArthabho / samAgayA saamaa(dhnnaa)| tao jahA culiNipiyA taheva, jAva mahAvidehe sijjhissii ||ch|4|| jahA cullasayao / taM jahA - * sAmA iti upAsakadazAGgasUtre /
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ [249] wwwwwwwwww wwwwwwwwwwwwwwwwwwww AlaMbhiyAe nayarIe jiyasattU rAyA / cullasayao nAma bhaMDasAlio / tassa bahulA nAma bhjjaa| chakkasaMkhAe ya pariggaho / saMkhavaNamujjANaM / sesaM jahA surAdevassa tahA paDhiyavvaM / navaraM rogapakkhevaNaThANe deveNa 'savvaM tuha gharasAraM avaharissAmi / tao tumaM dINo TaNaTaNeto marissasi' / hariukAmassa ya devassa dhAvio puTThao cullasayago / samAgayA bahulA jAva mahAvidehe sijjhissai ||ch|5|| jahA kuNddkolio|| taM jahA - kaMpillapure jiyasattU rAyA / kuMDakolio nAma bhaMDasAlio / tassa pUsA nAma bhajjA / chakkasaMkhae ya pariggaho / sahasaMbavaNujjANe mahAvIraMtie taheva sAvao jAo / annayA ya pacchimadivase niyagihAsogavaNiyAmajjhaTThiyaMmi cokkhayasilAyale niyanAmaMkiyamuddiyamoDhayaNaM ca melittA saposahasAmAiyaM paDivajjai / taM ca daTThaNa ego micchadiTThI devo nAmaMkiyamuddiyamoDhayaNaM ca ghettuM bhaNai - 'bho kuMDakoliyA ! muMcasu jiNamayaM / paDivajjasu niraNuTThANaM gosAlayamayaM / annahA a(ha)rissAmi te samuddiyamimamoDhaNayaM' / tao kuMDakolio bhaNai - 'jai niraNuTThANassa kajjasiddhI tA kimatthamihA''gaMtuM tumamevamaNuciTThasi ? jeNa'NuTThANaTThio ce gosAlayadarisaNANugayaM na karesi ?' / tao soumevaM devo kuMDakoliyassa paDiuttaraM kiMci kAumasamattho mottUNa taheva silAyale samuddiyamoDhaNayaM gao saTThANaM / etthaMtaraMmi ya samosario sahasaMbavaNujjANe mahAvIro / nAUNaM ca saposaho ceva parimiyaparivAro niggao bhagavaMvaMdaNatthaM kuMDakolio / uvaviTTho ya vaMdiUNa / tayaNuguNaM [ca] dhammadesaNaM kAUNa bhaNiyaM bhagavayA - 'bho bho ! goyamAIyA ! jahA kuMDakolieNa'jja paDivakkhadevo juttIo niruttarIkao [tahA] tubbhehiM vi paDivakkhaM pai sajuttIehiM hoyavvaM' / tao savvehiM vi 'taha'tti bhaNie gao kuMDakolio jAva mahAvidehe sijjhissai ||ch|6|| jahA puvvaligio saddAlaputto // taM jahA - polAsapure jiyasattU rAyA / tattha ya saddAlaputto nAma kuMbhakAro paMcaNhaM kuMbhakArasayANamahivaI gosAlayabhatto parivasai / tassa ya aggimittA nAma bhajjA / pariggahami tassegA dammakoDI dasagosAhassiyaM cegaM goulaM / kayAiM ca so saddAlaputto avaraNhAsamae niyagihAsogavaNiyAe gosAlagovaiTuM dhammakammamAyarei / taM cego devo samAgaMtuM gayaNattho [bhaNai] - 'bho bho saddAlaputtA ! kallamiheva polAsapure sahasaMbavaNujjANe jiNo samosarissai / so ya tae gaMtuM vaMdiUNa ya kappaNijjeNa'NNAiNA nimaMtiyavvo' / taM ca souM ciMtiyaM saddAlaputteNa - 'nUNaM mama jiNo gosAlago pabhAe Agamissai' / pabhAyaMmi ya samosario sahasaMbavaNujjANe mahAvIro / pUriyaM ca deva-maNuehiM samosaraNaM / taM ca souM saddAlaputto vi sapariyaNo gaMtuM uvaviThTho vaMdittA / bhagavayA vi dhammadesaNaM kAUNa sAhio devAgamaNavuttaMto saddAlaputtassa / taM ca souM saMjAyapaccao saddAlaputto saharisaM vaMdittA bhaNai - 'bhagavaM ! tubbhe saparivArA vasahi-sejjAsaNAIhiM maM saparivAramaNuggaheha' / tao sAmI paMcasu kuMbhakArasayasAlAsu jahArihaM parivAraM baMdhi(vaMTi?)UNa sayaM vivakkhiyaparivAro Thio saddAlaputtasAlAe / tIe majjhAo kayAi nIsAriyANa allabhaMDagANa saddAlaputto tAvaggi dei / taM sAmI bhaNaDa - 'sabAlapattA ! kahameyANi saMpaNNANi ?' sAlapatto bhaNaDa - 'bhagavaM ! madiyA pANieNa tImiyA laddicchArAidavvasaMjoiyA maggiUNa cakke caDAvijjai / tao bahUNi karaya-ghaDAINi bhaMDagANi nippAijja[ti' / tAhe bhagavaM bhaNai - "kiM eyaM sANuTThANaM] saMpajjai niraNuTThANaM vA ?' saddAlaputto bhaNai - 'jeNa jahA bhaviyavvaM taM tahA bhavai na annahA' / bhagavayA bhaNiyaM - 'jai tujjha koi bhaMDagANi
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ [250] harejja [nAsejja] vA to tassa tumaM kiM vihesi ?' saddAlaputto bhaNai - 'baMdhemi mAremi ya' / sAmI bhaNai - 'jai bhaviyavvayA atthi to tuha bhaMDagANi na naTThANi / aha natthi to kiM coreNa ghAieNaM ?' tao soumevaM sAmissa saddAlaputto paDiuttaraM kiMci kAumasamattho saMbuddho sAvao jAo / bhagavaM pi saddAlaputtaM saMbohiUNa puNo vi samosario sahasaMbavaNujjANe / saddAlaputto vi saMbuddho gihamAgaMtuM aggimittaM bhaNai - 'bhadde'haM sAvao jAo / tA tumaM pi mahAvIraMtie gaMtuM sAviyA hohi' / sA vi tavvayaNAnaMtaraM mahAvibhUIe sAviyA hoUNA''gayA / tao do vi pAliMti vihiNA sAvagadhammaM / bhagavaM pi tatto vihario desaMtaraM / tao gosAlo desaMtaraTThio 'mama mayaM mottUNa saddAlaputto sAvao jAo'tti souM samAgao saparivAro polAsapure / pavisiUNa ya kuMbhagAraatthAi(Ni?)yAe parimiyaparivAro gao saddAlaputtagehaM / taM ca viNayapaDivattimakuNamANaM dhuttattaNeNa bhaNai - 'saddAlaputtA ! samosario etthA''si samaNo bhagavaM ti nisuyamamherhi' / saddAlaputto bhaNai - 'ko so samaNo ? [tAhe gosAlo bhaNai] 'jo ya kevalanANa-dasaNasaMpaNNo so bhgvN| ___saddAlaputto bhaNai - "kiM samatthA tubbhe teNa samaNeNa bhagavayA mahAvIreNa saha vAyaM dAuM ?' gosAlo chaite(lla)ttaNao bhaNai - 'na sakkemo' / saddAlaputto bhaNai - 'keNa kAraNeNa ?' gosAlo bhaNai - 'jaha koi puriso samattho saviNNANo ya kavoDayAe jIvaM ghettUNa chaccevicchai taheva vaDavoMchayaM karei tahA amhe vi mahAvIreNa bhagavayA lIlAe ceva kavoDayAe tullA vaDavoMchIkijjAmo' / tao soumevaM tuTTho saddAlaputto gosAlaM bhaNai - 'jai vi tubbhamahaM na bhatto tahA vi tumhehiM mama sAmI pasaMsio tA mama sAlAe samAgaMtuM ciTThaha' / gosAlo vi taheva kAuM laddhAvasaro bahuso vippayArei saddAlaputtaM / jAhe ya maNAgaM pi so na calai jiNadhammamaggAo tAhe taM mottumannattha gao / ao paraM saddAlaputto jahA culiNipiyA tahA vattavvo jAva mahAvidehe sijjhissai ||ch|7|| jahA mahAsayago / taM jahA - rAyagihe nayare seNio rAyA / tattha mahAsayago nAma bhaMDasAlio / tassa ya pariggahe nihANakalaMtara-vavahAravilaggAo dammANa aTThaTThakoDIo, dasadasagosahassaparimANANi ya aTThagoulANi / terasa ya bhajjAo revaIpamuhAo / tattha ya revaIe peiyasaMtiyAo bhinnAo ceva dammANamaTTha koDIo, dasagosAhassiyANi ya aTTha goulANi sesANaM ca duvAlasaNhaM peiyasaMtiyA dammANamegegA koDI, dasagosAhassiyaM ca goulamegegaM / samosario ya kayAi guNasilagujANe mahAvIro / tadaMtie ya dhammaM soUNa mahAsayago sAvago jAo / sA ya sayagassa bhajjA revaI niraMtaraM majja-maMsanirayA suhamappaNo cevicchaMtI visappaoeNa duvAlasA'vi savakkIo mArAviUNa tAsiM damma-goulAipariggahaM sayamaMgIkAUNa paiNA saha bhoge bhuMjai / annayA ya kayAi rAyagihe raNNA ghosAviyA amArI / revaI vi majja-maMsaM viNA khaNaM pi ciTThiumasakkaMtI niyagouliyAe saddAvittA pacchannaM bhaNai - 'mama goulehito dohaM taruNakalhoDayANaM maMsaM jahA koi na jANai tahA niccaM mama saMpADiyavvaM' / gouliyAhiM vi taheva kijjate revaI kalhoDayamaMsesu ceva giddhA / mahAsayago vi sAvayattaNamaNupAliUNa cauddasasaMvaccharANi jAva, paNNarasamasaMvacchare jeTThaputtaM gihasAmiyaM Thavittu posAhasAlAThio nirAraMbhadhammapatti kAumADhatto / sA ya revaI mairAmayavasacalaMtagattA mayaNaparavvasA
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ [251] posahasAlamAgaMtuM puNo puNo bhaNai - 'haM bho mahAsayagA sAvayA ! kiM dhammatthI kilissasi ? jao dhammassa vi bhogo phalaM / te ya mae saha sarase bhuMjasu' / mahAsayago vi tamagaNeto chahiM saMvaccharehi tavovisesaM kAUNa sosiyasarIro paDivaNNo'NasaNaM / samuppaNNaM subhapariNAmeNa tassohinANaM / teNa ya pecchai savvaM bharahakhettaM saMvaDDiAyaM] ca lavaNasamuddassa joyaNasahassaM, uvariM ca sohammaM jAva he?o ya rayaNappabhAe paDhamapatthaDaM jAva / paDivaNNANasaNassa ya mahAsayagassa taheva mattA AgaMtuM revaI vottumADhattA ruTTho ya mahAsayago / dinnohinANovaogo taM bhaNai - 'hA hA revaige ! durAyAre ! mamevaM niccamuvaddaveMtI tumamaMto sattaNhaM divasANaM sannivAeNa mahArogeNA'bhibhUyA mariUNa rayaNappabhAe narayapuDhavIe loluyaccue narae caurAsIvAsasahassAuso neraio bhavissasi' / souM cemaM revaI mahAsayagasAvaM sahasa tti vigayamayA bhayAo saNiyaM saNiyamosaraMtI gayA sagihaM / sattamaMmi ya diNe taheva mariUNa samuppaNNA loluyaccue narae / io ya rAyagihe guNasilagujjANe samosario mahAvIro / dhammakahAvasANe ya bhagavayA bhaNio goyamo jahA - 'posahasAlAe gaMtuM mahAsayagamaNasaNaTThiyamevaM bohehi - "na mahANubhAva ! tuha caramArAhaNaM paDivannassA'Ni?vayaNehiM sAvo dAuM jutto jahA diNNo revaIe / to tumaM tamaNi?sAvamAloiMto paDikkamAhi jeNa sujjhasi" / ' tao 'taha'tti paDivajjiUNa tattha gao goyamo / mahAvIravayaNehiM pabohio sygo| so vi taM souM sammamAloettA vIsaM varisANi jAva pAliyanikkalaMkasAvayadhammo mAsaM kayANasaNo mariUNuppaNNo sohamme aruNavaDeMsae vimANe caupaliovamAU devo / tao cuo mahAvidehe sijjhissii tti ||ch|8|| ___ sAvatthIe nayarIe jiyasattunivaMmi koTTagujjANe ANaMdo jaha taha naMdiNipiyA vi paramassiNI bhajjA ||9||ch| ___ sAlihIpio tti ya sariso'NeNeva niravaseso vi / navaraM phagguNibhajjA / ANaMdAIyA dasa gaya tti ||ch| sAhammio ya ANaMdAINaM ammaDo tti ammaDakahA bhaNNai - atthi kaMpillapure sayalavijjAThANapArago sattasayasIsaparivArio ammaDo nAma parivvAyago / so ya mahAvIraMtie saMbuddho vi gADhamussaggarui(?)ttaNao savvaviraicArittAiyArabhIrU loyAvavAyabhIruttaNao ya parivvAyagattamamuMcamANo sAvao jAo / tattha vi chaThe chaTeNa kuNaMto niraMtaraM tavokammaM samuppaNNohinANo veuvviyAiladdhisaMpaNNo ammaDo kayAi apAvAnayarIe samosariya[ssa] mahAvIrassA''gao vaMdaNatthaM / vaMdiuM ca taM puNo vaccaMto bhaNio bhagavayA - 'bho ammaDa ! rAyagihaM gaeNaM tae kusalavattaM pucchiyavvA sulasa'tti ||ch| sulasAkahA bhaNiyasesA bhaNNai - rAyagihe nayare nAgasAhiNI(sArahi)bhajjA sulasA nAma paramasAviyA / tIse ya samAiTTho bhagavayA vattAucchaNamammaDo patto rAyagihaM ciMtai - 'na sAmaNNA sulasA jIe jiNo sAraM sayaM karei / tA parikkhAmi taM, kerisI guNehiM ?' tao saparivAro paviTTho sulasAgehaM veyapajjaNayaM kAuM bhaNai - 'pasiddhi soUNa tuhA''sAe vayamihA''gayA / tA dijjau sayamajja'haM bhoyaNaM' / sulasA bhaNai - 'nA'hamapattANaM
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ [252] bhoyaNaM demi' / te bhaNaMti - 'mahANubhAve ! veyapADharohito amhehito vi ko aNNo pattabhUo ?' / evaM ca puNo puNo patthiyA vi jAhe sulasA na pasIyai tAhe nayarabAhiM niggaMtuM ammaDo vijjAbalanimmiyagomatthae paumamArUDho vivihabhaMgehiM dhammamaggamaviruddhaM sAhiumAraddho / taM ca tahA daTThaNa sayalo vi rAyagihaloo samakkhittacitto bhaNai - 'aho ! sayameso paramesaro baMbhA avayario' / sammANijjae ya bhoyaNAIhiM saparivAro paramUsaveNa neuM niyaniyagihalo(bhA?)esu loeNa / aNNadiyahami sayalaloyasamakkhaM bhaNai - 'na kiM ci keNai vattavvaM, sulasAgihamajja vaccissAmi' / taM ca souM saharisaM dhAvio loo gihaM gaMtuM sulasaM bhaNai - 'vaddhAvijjasi sulase ! vaMduramAlAbaMdhaNAIhiM maMgalakiccaM karehi' / sulasA bhaNai - 'kimaho ! saMpatto mahAvIro ?' loo bhaNai - 'kiM mahAvIreNa? kayatthA tumaM jIe gharaMgaNaMmi sayamevucchahio paramesaro baMbhA !' sulasA bhaNai - 'nA'hamerisaehiM kayatthamappANaM maNNAmi' / taM ca soUNa vilakkho jaNo gaMtuM ammaDassa sAhei / so vi sulasAsattAvajjiyahiyao taM tuvAla(?)muvasaMhariUNa saparivAro nisIhiyaM kuNaMto samAgaMtuM paviTTho sulasAgharaM / sA vi 'sAgayaM nisIhiyAe'tti japaMtI sasaMbhamamuTThiyA taM suhAucchiyAe ya [ni]yajiNiMdagharapaDimAo purao ThAuM daMsei / vaMdiyAo ya tAo thui-thottasahileNa(?) bhAvasAramammaDeNa / tao niggao samuciyapaesadinnAsaNamuvaviTTho / kayamAgamavihiNA paropparaM vaMdaNAikicvaM / tao sulasA sAvasaraM bhaNai - 'kimevaM tubbhehiM visarisamettiyANi diNANi vattiyaM ?' tao sabbhAvaM sAhiUNa niveiyamahAvIravuttaMteNa pucchiyA kusalavattaM ammaDeNa / sA vi taM soUNullasiyamANasA bhaNai - 'kIrau bhoyaNAiNA mamA'Nuggaho' / bhaNai ammaDo - 'pAyamamhe phAsuyAhArayANaM bhoiNo' / tao taheva bhattIe bhuMjAvio ammaDo / dhammakahAe ya sulasAe saha kaMci kAlaM gamiUNaM gao samIhiyaTThANaM / sAbhiggaho ya vayagahaNakAlAo ceva ammaDo jahA - tasarahiyamudagamamhaM kappai / taM pi diNNamaNNehiM nA'diNNaM / annayA ya kayAi kaMpillapurAo ammaDo patthio purimatAlanayaraM / vaccaMtehiM tattha aMtarA suTThatisiehiM diTThamegamudagaTThANaM / na ya koi udagadAyA asthi / tao ciMtiyaM tehiM jaM - 'diNNaM udagaM geNhAmo to avassaM marAmo / tA kiM saMpayaM kAumuciyaM ?' puNo ya savvehiM vayapAlaNaM cevA'NumayaM ti niyattA jalaparibhogAo / tao gaMgAnaItIre vAluyApuliNaMmi dabbhasaMthAramuvagayA mahAvIrapAyamUlamaNusaraMtA vihIe pavaNNA pAyavovagamaNANasaNaM / kayakAlA ya samuppaNNA savve vi baMbhaloyakappe dasasAgarovamAuNo devA / tao ya cuo ammaDadevo sugaIsu hiMDiUNiheva bhArahe vAse hohI bAvIsaimo devovasamoM (?) nAma jiNo tti // sAhiyaammaDasamo ya bIo vi vattavvo sAmisIso aMbaDasAvao / navaraM so kAlaM kAuM samuppaNNo sahassAre / tao ya cuo iheva mahAvidehe daDhappaiNNo nAmibbhaputto hoUNa sijjhissai tti ||ch| ammaDo tti gayaM ||ch| ___ sulasA vi gayA devaloyaM / tao sugaIsu hiMDiUNiheva bhArahe hohI *pannarasamo nimmamo nAma jiNo tti ||ch| sulasa tti gayaM ||chaa| *samavAyAGgasUtrAdiSu vimala iti nAmA'sti / **samavAyAGgasUtrAdiSu SoDaza ityullekhaH //
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ [253] mammarwas sulasAsamA ya sammatteNaM subhadda tti ch| subhaddAkahA bhaNNai - caMpAe nayarIe jiNayatto nAma sAvao / tassA'I[varUvavaI] subhaddA nAma dhIyA / sA ya vaMdagovAsaeNa siddhapeNa daTThaNA'NurAgao maggAviyA pariNayaNatthaM / jiNadatto bhaNai - 'nA'haM micchadiTThissa dhUyaM demi' / souM ce siddhapo gao sAhusamIvaM / pucchio'NeNa dhammo / sAhio sAhUhiM / taM ca nAuM siddhapo jAo kavaDasAvago / vimarisiMtassa ya kAleNa lahukammattaNao so ceva pariNao dhammo / tattha(tao) sAhio siddhapeNa sAhUNaM sabbhAvo jahA - 'mae paDhamaM subhaddAnimittaM sikkhio kavaDeNA''si jiNadhammo / saMpayaM paDivaNNo tattabuddhIe / tA me deha sAvayavayANi' / tao sAhUhiM taheva kae susAvago jAo / ___tao kAle gae varage paTThavei / tAhe jiNadatteNa sAvao tti nAUNa subhaddA diNNA / pANiggahaNaM vittaM / annayA siddhapo bhaNai - 'dAriyaM ghare nemi' / tAhe jiNadatto bhaNai - 'tuha savvaM pi buddhabhattaM kulaM / esA taM nA'Nuvittihii / tao aliyamAlaM labhissaI' / siddhapeNA'vi nibbaMdhao mellAvittA neUNa jutakagharaM kayaM / sAsU naNaMdAio ya bhikkhuANa na bhattiM karei tti paduTThAo siddhapassa sAhiti - 'sA esA tuha bhajjA sevaDehiM saha acchai' / siddhapo na pattijjai / annayA ya khamagasAhussa siddhapagihe bhikkhAgayassa acchimi kaNukao paviTTho / so ya bAhai tti subhaddAe jIhaggeNa pheDio / tIe ya vayaNe TThiyAe(?) tilao kao Asi / so ya khamagassa nalADe laggo / sAsU-naNaMdAIhiM niuNaM siddhapassa darisio / so vi taM taheva daTuM patti[jjilaM nivvi]NNo subhaddAe / sA vi puNahaNiyAe(?) taM nAUNa citei - 'kiM cojjaM jamahaM gihatthI AlaM labhAmi ? paramettiyaM ceva me dukkhaM jaM pavayaNuDDAho' / tao rattIe kAussaggaM dAUNa devo ArAhio / Agao bhaNai - 'saMdisAhi, kiM karemi ?' sA bhaNai - 'eyaM me kalaMkamuttArehi' / devo bhaNai - 'karemi / ahameyasatta(ssa nayarassa?) cattAri vi paulIduvArANi pihittA ghosaNaeNa ghosehAmi jahA - "jA paivvayA ettha nArI sA ceveyANi dArANi ugghADehii" / tANi ya tumaM ceva ekkA ugghADeuM sakkihisi, na aNNA / sayaNavagga[ssa] loyassa ya paccayanimittaM cAlaNiyA pANiyabhariyA hatthehiM dhAreyavvA / tao cAlaNIo phusAramettaM pi na galihii'tti AsAseUNa niggao devo / nayaradArANi a NeNa thaiyANi / nAyarajaNo ya addaNNo / samucchaliyA ya gayaNavAyA - 'bho nAgarajaNA ! mA niratthayaM kilissaha / jIse sIlavaIe pabhAveNa cAlaNIgayamudagaM na galai sA teNa udageNa dAraM acchoDeu / tao ugghADissaI' / tattha ya bahuyAo seTThi-satthavAhAINaM dhIyAdao [ya] na sakeMti paulIduvAraM jAva thovaM pi cAlaNIjalaM neuM / tAhe subhaddA sayaNajaNaM pucchai / avisajjaMtANa ya cAlaNIe udagaM choDhUNa tesiM pahAvaM darisei / tAo ya vaMdayabhattAo tamuvahasiumADhattAo jahA - 'esA sevaDayapaDeleheyA(paDilehiyA?) ugghADehii' / tIe ya cAlaNIe jalaM dhariyaM pi thovaM pi na galai tti pecchittA visannAo / tao mahAjaNeNa sakkArijjaMtI dArasamIvaM gayA / 'namo arahaMtANaM'ti bhaNiUNa ya jaleNa acchoDiyA kavADA / te ya mahayA saddeNaM DuvuyaMtA tiNhaM paulIduvArANaM ugghaaddiyaa| uttaradAraM ca cAlaNipANieNa acchoDiUNa bhaNai - 'jA mayA sarisaM sIlavayaMmi hohii sA evaM ugghADihii' / taM ca'jja vi DhakkiyaM ceva acchai / pacchA nAyarajaNeNaM sAhukkAro kao - 'aho ! mahAsaI jaiNadhamme'tti ||ch||
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ [254] wwwwwwwwwware womaaamwoman AsI ya subhaddAsamANA nAmeNaM sAviyA jayaMtI jA kosaMbInayarIe pucchisu sayaM mahAvIraM - 'bhayavaM ! kiM jIvANaM, kammAyattANaM suttayA seyA ? / jAgariyA vA seyA ?', sAmI vi sayaM kahai tIse // 'suNa sAviye jayaMtI !, jIvA duvihA mae samakkhAyA / iha dhammiyA taha'NNe, ahammiyA; tattha dhammiyayA / je tesiM jAgariyA, sesA(yA); jaM te suassa ujjuttA / paDhaNAyaNNaNa-ciMtaNa-marisaNa-pucchA-kahaNaguNiNo // lihaNa-paDiyaggaNAisu, suyabhaNiyavihANao ya kiccesu / darisaNapabhAvaNA-dANa-sIla-tava-bhAvaNAIsu // evaM ca dhammiyajiyA, jaggaMtA kammanijjaraM kAuM / vaccaMti sivaM tamhA, tesiM jAgariyA seyA // ao ahammiyajIvA, te hiMsAIsu pAvakammesu / jaggaMtA vaDhate, to tersi suttayA seyA' // souM ca jayaMtI imaM, pavvaiyA saMvegayA taha'NNe vi / saMbuddhA bahusattA, kiM vA na karejja savvaNNU ? // iya sAmissa'TThArasa[sahassa]sahiyANi tiNNi lakkhANi / sulasAisAviyANaM daDhasammattANi jAyANi // evaM ca samaNa-samaNI-sAvaya-sAviyabhayaM samaNasaMghaM / vihiaM cauvvihaM pi ya, niyatitthe guNagaNasamiddhaM // muttisuhasammuho viva, gaMtuM caMpApurIo pAvAe / nayarIe samosario, saMgheNa samaM mahAvIro // tatthei puNNapAlo, nAma nivo namiya pucchai ya sAmi / diTThasumiNayaphalaM, souM sAmI vi taM bhaNai // 'hatthI 1 ya vAnaro 2 taha, khIradumo 3 kAga 4 sIha 5 paumANi 6 / bIja 7 kalasa 8 tti sumiNaya-phalANi suNa rAya ! sAhemi // houM pi hatthisarisA, viveyatuMgattaNao['jja]pabhiI / vasihiti sAvayA cala-riddhisuhAIsu gehesu // na ya dutthesu vi tesuM, paracakkAIhiM [va] pavvaissaMti / pavvaiyA kusaMgA, kei puNa uppavvaissaMti // viralA u pavvaittA, vihiNA thirabuddhiNo kusaMge vi / viharissaMti jahuttaM, gayasumiNulliMgiyA bhaddA // 1 pAyaM ca vAnarasamA, calapariNAma'ppasattabhAvAo / sUrippamuhA dhamme, pamAissaMti gacchagayA //
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ [255] wwwamwammmwwwwwwwwww vippariNAmAviti ya, paraM pi te'NuciyakAriNo tatto / pavayaNahIlA hohI, dhammujjamiNo [u] viralayarA // je siDhilesuM dAhiti, coyaNaM; te vi tehi gADhayaraM / khisijjarhiti vAnara-sumiNayasUiyasahAvehiM // 2 je ya kkhIradumasamA, dANaparA sAvayA sukhettesu / sAsaNabhattA tesiM, hapo(ttho?)pagehiM va kiliTehiM // taha liMgaDehiM rujjhissaMti jahAgayA mahAmuNiNo / siMhatullA vi tesiM, paDihAsissaMti [suNayA va] // [AdissaMti] ya suvihiya-vihArakhettANi liMgaDA vuDDA / babbUla[duma]samANA, khIrahumasuviNayaphalaM ti // 3 kAgadheTThA ya pAyaM, muNiNo dhammatthiNo vi gacchesuM / gihadIhiyAtaDesuM va, gaMbhIresuM na ramihiMti // tatto'nnagacchiehi, mAyaTThANIhiM sUripamuhehiM / mAyaNhiyAsamehiM, naDiyA saha tehi gaMtumaNA // bhaNissaMti hiehiM, - 'juttaM gamaNaM na tumha'mii souM / bAhiMte kei avari, phiTTissaMti tti kAgaphalaM // 4 siMhasamaM ca jiNamayaM, jAissaraNAipANaparihINaM / bhArahavaNaMmi marihI, dhammaparikkhagajaNANucie / taha vi na kutitthitiriyA, puvvillapahAvao'bhibhavihiti / kiMtu nijuppaNNa cciya, kimikappaliMgiNo pAyaM // asamaMjasakaraNeNaM, te ya tahA daTTha paccaNIyA vi / sAvayakappA paribhavihiti na guNiNo tti sIhaphalaM // 5 pavarapaumAyaresu, sukkhesu sukulesu surahipauma vva / hohiMti na dhammaparA, hUyA vi kusaMgaparivaDiyA // gaddahapaumAissaMti, je u ukkuraDiyAsame [talAe] / kei hohiMti kudesa-kule dhammaparA vi hINa tti // loyANamaNAdeyA, asamatthA sAhiuM sakajjaM pi / sajigIsA parakajjaM, kaha sAhissaMti paumaphalaM // 6 vAveMti abIyANi vi, Usarakhettesu bIyabuddhIe / jaha kei phalatthaM kUDakarisagA sAvayA vi tahA // dAhiti akappANi vi, bhattajaNAINa dhammabuddhIe / sokkhatthamaNatthesuM, kukarisagA vA jahA kei // bIyaM vapai ghuNakkharanAeNA'bIyamajjhapaDiyaM pi / taha'[pa]tti cciya saDDhA, pattaM ca dAhiti [bIya] phalaM // 7
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ [256] supuNNakalasa vva muNiNo, saccaraNasunIrapUriyA thovA / varatattaNAyAisamo-vasamAiguNehiM kayabhUsA // suvivittapaesatthA, nivAyabahumaNNiyA tadaNNe ya / siDhilacarittAyArA, bahave maliNA ya kalasa vva // hohiMti jattha tattha, takkhettesuM muMca suvihiyA keI / duddivasavaseNA''gami-hiMti [te] samaccharehiM ca // kalahijjaMtA saha liMgaDehiM bhiDihiMti jIviyAheuM / evaM ca tae vi samA, purANakalasa vva horhiti // 8 // evaM ca sasattA te, kAleNA'liMgiyA vi gIyatthA / agahilagahilo rAyA, iya sAhissaMti niyakajjaM // puhavIpurIe rAyA, puNNao nAmeNa tassa u subuddhI / nAmA'macco; teNa ya, kayAi nemittio puTTho // logadevo tti nAmo'nAgayakAlassarUvamujjamiNo / rajjakajjesu tassa ya, kahiyaM nemittieNedaM // 'mAsovari varisissai, devo jo taM ca pANiyaM pibihi / so gahagahio hohI, jAva'nnA sahajigA vuTThI // jAyA'; souM cemaM, subuddhiNA sAhiyaM rahasi raNNo / teNa vi paDahayapiTTaNa-puvvaM nemittiyAi8 // savvatthugghosAviya, bhaNAviyaM - 'bho jaNA ! kuNaha jattaM / jalasaMgahami turiyaM, kAuM ca taheva jaNeNaM // jAyAe kuvuTThIeN, pIyaM na navodagaM gahabhaeNaM / keNai tA jA khuTuM, AsannAe suvuTThIe // rAyaM maMtiM mottuM, saMgahiodagakhao ya sesajaNo / tamudagameva pibaMtA, jAyA savve gahilla tti // naccaMtA gAyaMtA, bahuvihamasamaMjasANi ceTuMti / niya[ visarisaM ca rAyaM, daheM maMteMti maDhamaNA // sAmaMtAIyA jaha, - 'gahagahiu(la)ttaM Namesa rAyA jo / vavaharai jaNuttiNNaM, tA kaha vi nijaMtijja jaNeNaM // sAmuiyamaNNarAyaM, kuNimo'; nAuM ca maMtaNameyaM / sAhai subuddhimaMtI, raNNo; teNA'vi bhaNiyamiNaM // 'bho ! kahamimesimamhe, saMpayamevaThie sayAsAo / egamuhIbhUyANaM, chuTTissAmo ?' bhaNai maMtI // 'deva ! agahillaehi, vi gahillarUvehi houmeesi / milaNaM mottuM na'nno, maNNijjai chuTTaNovAo' //
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ [257] tatto rAyA maMtI, ya do vi hoUNa kArimagahillA / jaNamajjhe jA miliyA, rajjaM pi ya tA thirIbhUyaM // tatto ya suvuTThIe saMpannAe pibittu suhamudagaM / sahajatthe savvajaNe, saMjAyaM savvasutthaM ti // evaM ca jo gahilagahillo rAya vva maMtitullAe pannAe kuvuDDisamaM dUsamakAlaMmi appANaM rakkheUNa navodagatullAo AgahAo tahaNNU ceva vavahAragayaM kAhI so sAhI sakajjaM 'ti / avi ya - souM ca samosaraNe, carime diTThaTThasumiNayaphalANi / saMmi (mI) liyANi sammaM, saMviggo puNNapAlanivo // mottuM ca duhavivAgaM, mohaM; paDivajjae suhavivAgaM / samaNattaNaM; kameNa ya, kayakicco vaccai sivaM ti // duhavivAga - mohArI, sAmI bhaNai goyamaM / duhavivAgamohaM taM, pecchaMto taha ceva se // 'vacca goyama ! caMpAe, boheMto maggasuTThiyaM / devasammadiyaM tatto, caMpaM patto puraM tumaM // vattAucchaNaeNaM me, saMbhAsijjesu sAyaraM / suddhadhammaM jiNANAe, subhaddaM nAma sAviyaM' // souM ca goyamo dhImaM, vottuM 'bhaMte! taha'tti ya / tatto sigghaM viNIyappA, nivviyappo gao tahiM // nAuM ca sAmiNo mutti - samayaM sammamAgao / titthakajjujjuo sakko, jaMpae vaMdiUNimaM // 'bhagavaM ! cavaNe jamme dikhAe tumha kevale / uttarAphagguNIrikkhaM taM cihi saMkamissai // bhasamago mahA ( gaho ?) so ya, tahaTThiyasahAvao / saMkamaMto maraMtassa, jammalesagaI dhuvaM // doNNi vAsasahassA jA, pIDao tti TAlau (?) / saMkamaMtaM muhuttaM se, murti tumhe kamijjahA / annahA pIDihI titthaM', jiNo bhaNai 'nA''uyaM / sakko jiNo sahAvAo, sakka ! sakko va vAliuM // cakkI harI balAI vA, tamhA tumhe jaejjaha / titthuNNaIe dhammatthaM, gADhaM ti nAumohiNA // jao muttigayANa'mheM, dUsamasusamArae / adbhuTTha[ vAsa] mA[ sANaM], sesuGkaM paMcamArao // hohI; taMmi ya hohiMti, narA adbhuTTahatthiyA / ussehaMgulamANeNaM, sAhivvAsasayAuyA // -
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ [258] wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwnew micchaTThiI ya hoheMti, pAyaM rAyAiNo jaNA / savve vi; dhammiyA thovA, suhAbhAvA visesao // taMmi me muttikAlAo, vAsANaM varisuttarA / sayA jayA gamissaMti, dese mAlavae tayA // sadhaNeNa pavattehI, niyaM saMvaccharaM tayaM / hohI me muttikAlINaM, causuttaramIsiyaM // paNatIsasayAdhuTuM, hohI vikkamasaMvasuM / sago rAyA pavattehI, so vi saMvaccharaM sagaM // coddasavAsAhiesUNa-vIsasaesu jammihI / pure pADaliputtaMmi, milecchANaM kule diNe // suduDhe kaligI nAma, caummuho va dummuho / mahAduTTho tti tajjamme, paDihI mahurApura // sayaM ciya mahottuMgaM, varAmisAhu(hari-balANa?) deulaM / hohI gaMdha-rasaccheo, corANAvuTThipIDiyA // thovapAsaMDamANusse, cauppae durAule / sayA(rAyA) aTThArasavAsuddhaM, hiMDaMto ya kayAi vi // kaligI pADalIputte, pecchihI [paMca thUbhae] / [pucchihI so] mahAviddhe, te kahissaMti tassimaM // 'naMdo rAyA purA''sIha, nissAmaNNadhaNo pahU / tassemANi hirannAi-nihANANi tti bhannimo' // souM cemaM khaNAvittA, tatthUbhe; gihihI bahuM / naMdarAyahiraNNAI, to'khilaM khANihI puraM // udvehI ya tahiM loNa-devI nAma silAmaI / gAmI(vI) heTThA khaNijjate, tatto tappADiherao // houM rAyapahe gAvI, pADehI jaNa-sAhavo / sUmuyaMti(ghaTTissaMti?) tti taM daTTha-muppAyaM kei to jaNA // desaMtaresu jAhiti, je ya jappaDiyaMsahA / tattha vAhaMti; te rAyA, liMgiNo vi ya maggihI // kara; saMgho bhaNehI ya, - 'deva ! na'mha'tthi kiMpi tA / jaM jANasi kuNa amhaM taM', souM cemaM sarosao // dhAhI dhamadhamAyaMto, kevi diNe aha bhaNihI / niyAe kuladevayAe, - 'jai bhe ! mariThaM necchasi // to saMghaM gaMtuM khAmehi', souM cemaM bhayAuro / suIhouM gao saMgha, khAmehI kaligI paraM //
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ [259] mammer bhUkaMpAimahuppAya-bohiyA ke vi nippihA / sovasaggaM ti viNNAya, tatto jAhiti aNNahi // sappihA puNa ThAhiti, tattha meho ya vAsihI / sattarasadiNe jAva, gurudhAro niraMtaraM // jaleNulliTThihI tatto, gaMgAsoNo mahAdaho / paccAsaNNo palAvehI, nittANaM sapuraM jaNaM // tahA vi na marissaMti, kei rAyAiNo jaNA / laddhaM phalahakhaMDAI, to kaligI nivesihI // rajjamaNNaM puraM taM pi, kAleNa vasihI bahuM / jAe suhA(he) sukAle ya, kaligI dappuddharo puNo // taNaM va sesarAyANe, maNNehI suTTha lobhio / pAsaMDINaM karaM ghettuM, seyabhikkhUNa maggihI // puvvi va vArihI taM ca, puNo [vi] kuladevayA / tahA vi maggihI chaTuM, bhAgaM bhikkhAe lobhio // saMghamukkho ya no dAhI, sUro pADivao tayA / to govADe niruMbheDe, saMghaM savvaM dharAvihI // sAsaNadevayAhiM ca, bhaNihI - 'bAha mA miva / saMgha' tahA vi no ThAhI, jA tA saMgho vihissai // kAussaggaM maNe kAuM, sakkaM ti caliAsaNo / tatthehI turiyaM sakko, saMghattiM nAumohiNA // vihiNA puTThakajjo ya, dio houM naciMtio / gaMtuM sikkhivihI taM ca, amannANaM viNAsihI // evaM ca kaligI rAyA, jAhI mariu duggaiM / jayA chAsIivAsAU, tayA me muttikAlao // doNNi vAsasahassANi, vaccihiti tao paraM / kaligissa suyaM sakko, dattaM nAma ya pecchihI // loyaM pAsaMDiNaM kicce, jiNadhamme visesao / sammaeNa ya savvesiM, dattaM rajje'hiseva(i)hI // saMghaM ca pucchiuM sakko, saTTANaM vaccihI puNo / datto vi sAvao houM, kAhI titthuNNaiM paraM // bhArahe majjhime khaMDe, ceiyAivihANao / jAissumaraNAIyA, tatto bhAvA ya sohaNA // kiMci pAubbhavissaMti, jA''rayaMto tahiM puNa / vimalavAhaNo rAyA, sumuho se mahattamo //
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ [260] sAvao nAvilo hohI, saccasirI ya sAviyA / ajjA phaggusirI; sUrI, duppasaho jo sijjhihI // sohamme sarage gaMtuM, so marihI jayA puNa / vIsavAsAuo ettha, tayA [ya] paMcamo'rao // jAhI vAsasahassega-visaI; ettio cciya / tatto chaTTho'rao hohI, sU(dU)samadUsamo tahiM / palayakAlacaMDA sa(ya), caMdakkA sIuNhA tahiM / veyaDDannaM nagAIyaM, DahIhiti jahA tao // bhAraho bhAsarAsIva, pAyaM hohI tahuMDayaM / pUrehI palayakkAla-vAU sosehi[i] jalaM // gaMgA-siMdhunaIpaDaM, mottuM maTTihiM(rahapaha?)TThiyaM / palayakAlamehA ya, varisissaMti dAruNA // sahAvoruNha(?)nIrehiM, tiribIyaM tu thakkihI / nagAo ke vi hohiMti, veyaDDAdArao paraM // siMdhu-gaMgaTThakUlesuM, hatthamANA nilakkhaNA / diNaM gamittu rAIe, niggayA tucchanIraje // bahumaccha-kacchavAI, ghettuM khAhiti niddayA / gaMgAsiMdhujalummukka-puliNaMto ya goviuM / nisaMte pavisissaMti, bilesuM puNa niggayA / bIyarAIe te jIve; sUrarassibhalussie // ghettumaNNe thavittA ya, bhuMjissaMti ahaNNiyaM / tesiM ca solasavAsA, eyaNukkosamAuyaM // chavvarisuDDamitthI ya, chammAse gabbhadhAriNI / houM pasavihI; bhoge, tavvelaM vi padhuMjihI // evaM ca bahavo tesi-mappajIvINa DiMbhagA / nirujjamANa horhiti, putta-NAtAiyA tahA // jassa thovaM pi vannAI, hohI so tesimIsaro / paMDio payametteNaM, dhammavattAe dhammio // sammadiTThI mahaccheramevaM chaThe'rae gae / ||ch|| egA osappiNI jAhI, koDAkoDidasAyarA // tatto ussappiNI hohI, chA''raya cciya kiMtu sA / dUsamadUsamAIyA, sUsama-sUsamaMtiyA // vivarIyA u hohiMti, tIe ussappiNIgayA / tAvA(va?) kulagarAIyA, pavaTuMtA jahA'rayA //
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ [261] tajjAyA ya cauvIsaM, jiNA te nAmao ime / [paDhamo] seNiyajjIvo, paumanAbho jiNesaro // bIo supAsajIvo u, sUradevo tti hohI(hohii) / taio poTTilajIvo, supAso jiNapuMgavo // cauttho ya daDhAuo, titthayaro sayaMpabho / paMcamo kattiyajIvo, savvANubhUisannio // chaTTho saMkhassa jIvo u, devagutto(suo) jiNuttamo / sattamo gaMdajIvo u, abhihANeNudao jiNo // sunaMdassa'TThamo [jIvo], peDhAlo puttassa kevalI (? - ii nAmao ?) / navamo kekkasIjIvo, poTilo nAma rehihI // dasamo reyalijIvo, sayakittI tti hohii / ekkAro saccaijIvo, nAmeNaM muNisuvvao // bAramo vAsudevassa, jIvo u amamo jiNo / terasamo baladeva-jIvo nikkasAyAbhiho || coddaso rohiNIjIvo, nippulAo [jiNesaro] / paNNaro sulasAjIvo, nimmamo nimmamAvahI // solaso revaIjIvo, cittagatto jiNAhavo / sattaraso gavAlissa, jIvo samAhinAmiha // aTThAro gaggalijIvo, saMvaro saMvarAvahI / dIvAyaNajio guNa-vIso niyaTTinAmago // vIsamo kannajIvo u, *vivego nAma pu[jji]hI / nArayassa ekkavIsamo, "vimalo [nAmao] jiNo // . bAvIso ammaDajjIvo, devovasamadevayA / hohI dAramadajjIvo, tevIso'NaMtavIrao // sAijIvo cauvvIso, 'vijao juyalAimo / evaM ca kAlacakkaMmi, bhamaMte vArosArae // osappussappiNIrUve, aNAiyaMte surAhivA ! / saMsAraM jammaNAIhiM, nAyaM() duhavivAgiyaM // tubbhe duhavivAgaM [ca], hiMsAiyaM caejjaha / hiMsAiyaM ca kovAi-caukkaM pema-maccharaM // juddha'bhakkhANa-pesuNNa-niMdA-chammAraI-raI / mAyAmuseti nIyaM ca, dumAibhaMgasUyagaM // x yazodhara iti triSaSTiH / * vijaya - iti triSaSTiH / 0 malla iti triSaSTiH / + bhadrakRt iti triSaSTiH / HHHHHHH
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ [262] emamawware ThANaM sattarasaM micchAdasaNasallamaMtimaM / / mottu aTThArasagANi, pAvaTThANANi jaMtuNo // mutti bha(sa)jjA gayA jaMti, gamissaMti jahA jiNA / saMsAraM saTThANAIhiM, nAuM suhavivAgiyaM // tubbhe suhavivAgaMgaM, dayAIyaM vi[bha]jjaha / dayA-sacca-macorikkaM, subaMbha-mapariggaho / khamA-maddava-ajjava-saMtoso sivapemmayA / somaNassaM, pasaMtuttI, suA[nANagu]NuttiyA(?) // guNattIheDaM cA''deyA, raI ti solasAri[NI?] / juttaM [ca] savvanivveyaM, dugAisaMgasUyagaM // eyaM sattarasaM ThANaM, sammaiMsaNamaMtimaM / ghettumaTThArasemANi, pu[NNa]ThANANi jaMtuNo // evaM vaeNa dhaNNANi, parUveMto pihappihaM / suhadukkhavivAgANa-majjhayaNANi sAmio // tIsaM vAsA gihatthatte, pakkhachammAsabArasA / varisANi chaummattho, tIsaM vAsANi kevalI // saDDachammAsahINANi, jo houM mAsi kattie / ammAvasAe gosaMmi, sAibhe cha?bhattio // sakkAIhiM suNijjato, samosaraNaM[mi] Thio // saMpatto muttimegAgI, vaddhamANajiNo iti ||ch|| vaddhamANasAmi tti gayaM ||ch| nivvANagayaMmi ya sAmimi 'saMpayamatthamio kevalanANakiraNillo titthayaradIvo'tti kaliUNa savvehiM vi narAhivaIhiM karAvio dIvujjoo / tappabhiI ca savvattha vi pasiddhiM gayA dIvAliyA / goyameNa vi maggatthaM devasammamAhaNaM saMbohittA caMpAe gaMtuM mahAvIrabhaNiyaM sAhiUNa savisesaM saMbhAsiyA subhaddA / tIe vi viNNAyaparamatthAe bhaNiyaM - 'siddho sAmipatti / goyamo bhaNai - 'kahaM jANasi ?' sA bhaNai - 'mamA''si sAhio puvvameva pucchieNevaM muttisamao nijo / mama uNa taiyabhave bhAvi'tti ||ch| subhadda tti gayaM ||chaa| souM ca subhaddAe, bhaNiyamimaM goyamo [vi] citei / 'nimmohe jo mohaM, vihei so haM va hoi duhI // pecchaha vIreNa sijjhiukAmeNa sAhiyA vattA / paramesarANamahavA, kA'vekkhA mArisajaNassa ? // ko vA mamA'vi moho ?', tti jhANamAruhiuM kevalI jAo / kayakicco ya kameNaM, goyamasAmI vi siddho tti //
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ [263] siddhami goyamaMmi u, coddasapuvvissa jaMbunAmassa / dAUNa gaNaM kamaso, suhammasAmI [vi] siddho tti ||ch| goyamAIya tti gayaM ||ch| kAuM ca pabhavasUriM, jaMbUsAmI vi vIramoha(sAmi?)ssa / muttisamayAu patto, causaTTi samAhimokkhaM ti // .. jaMbuMmi ya maNapajjava 1, paramohi 2 pulAyaladdhi 3 jiNakappo 4 / AhArayaM sarIraM 5, uvasamaseNI 6 khavagaseNI 7 // parihAravisuddhIyaM, suhumamahakkhAyamii carittatigaM 8 / kevalanANaM 9 mokkho 10, vocchiNNA dasa vi bhAva tti ||ch| jaMbUnAmo tti gayaM ||ch| jaMbUnAmapaDisajjo(?) ya sejjaMbhavo tti ||ch| sejjaMbhavakahA bhaNNai - pabhavasUratte(sUriNo) majjharatte ciMtA samuppaNNA - 'ko me gaNaharo hojjA ?' appaNo gaNe saMghe ya kaMmi vi uvaogo pho| na dIsaha ya vocchittikaro / tAhe darisaNaMtaresavaogaM dei / jAva rAyagihe sejjaMbhavabaMbhaNaM jaNNaM jajamANaM pAsai / tAhe rAyagihaM nagaraM AgaMtUNa saMghADagaM pesei jahA - 'jaNNavADaM gaMtuM bhikkhaTThA dhammalAbheha / tattha ya tubbhe baMbhaNehiM paTThAvijjaMtA bhaNejjaha - "aho kaTuM, tattaM na najjae paraM" / ' tattha ya bhikkhatthaM gaehiM sAhUhi bhaNiyaM - 'aho kaTuM, tattaM na najjae paraM' / teNa ya sejjaMbhavabhaTTeNa jaNNavADadAradesaTThieNaM taM sAhuvayaNaM souM 'aho ! ee uvasaMtA tavassiNo Na asaccaM japaMti'tti ciMtiuM gaMtUNuvajjhAyasamIve bhaNiyaM - "kiM tattaM ?' uvajjhAo bhaNai - 'veyA tattaM' / tao so khaggamuppADittA bhaNai - 'sIsaM te chiMdAmi jai me saMpayaM saccaM na kahesi' / tao ciMtiyaM uvajjhAeNa - 'jAo saccatattakahaNasamao eso / jao bhaNiyamiNaM vedaMmi - "siracchee paraM tattaM kaheyavvaM, na annahA" / tA saMpayaM kahemi eyassa jamettha tattaM' / tao uvajjhAo bhaNai - 'eyassa jAgajUyassa heTThA rayaNamaI paDimA'rihaMtassa pacchaNNA jeNa pUijjai teNa. tassa ceva dhammo tattaM' / tao so uvajjhAyassa pAesu paDio taM jAgovagaraNaM tasseva dAUNa niggao te sAhuNo gavesamANo saMpatto pabhavasUrisamIvaM / tao saha sAhUhiM pabhavasUri vaMdittA bhaNai - 'mama dhammaM kaheha' / tAhe AyariyA uvauttA jahA - 'imo so' / tAhe sUrIhiM sAhudhammo kahio / pavvaio ya / tao pabhavasUriNA gaNAhivaI kao tti ||ch| pabhavo tti gayaM ||ch|| pabhavapavvAvio ya jayA sejjaMbhavo tayA tassa bhajjA gaThivaNI Asi / taMmi ya pavvaie logo sayaNavaggo ya tamatamai jahA - 'taruNIe bhattA e[sa] pavvaio / puttuppatti pi na paDikkhio' / 'atthi ya tava kiMci poTTe ?'tti pucchaMti / sA bhaNai - 'uvalakkhemi maNAgaM maMNAgaM' / tao samaeNa dArao jAo / nivvatte ya bArasame diNe niyallagehiM 'mAu(mAUe) [maNAgu'tti kahiyaM] kAuM ThaiyaM maNago tti nAma se / jayA ja aTThavariso saMvutto tayA so mAyaraM pucchai - 'ko mama piyA ?' sA bhaNai - 'tava piyA pavvaio' / tAhe so dArao nissariUNa piusagAsaM ptttthio| AyariyA ya taM kAlaM caMpAe viharati / so vi dArao caMpamevA''gao / sUriNA ya bAhirabhUmi gaeNA''gacchaMto diTTho / dAraeNa vaMdio Ayario / Ayariyassa ya taM dAragaM pecchaMtassa neho jaao|
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ [264] tassa vi dAragassa taheva / tao AyarieNa pucchio so dArago - 'kuo te AgamaNaM ?' teNa bhaNiyaM - 'rAyagihAo' / AyarieNa bhaNio - 'tattha kassa tumaM putto nattuo vA ?' so bhaNai - 'sejjaMbhavo nAma baMbhaNo / tassA'haM putto / so ya kira pavvaio' / tehiM bhaNiyaM - 'keNa kajjeNa tumaM Agao si?' so bhaNai - 'ahaM pi[yaraM] pajjuvAsaMto [Agao] | [tA] bhagavaM ! jANaha taM tubbhe ?' AyariyA bhaNaMti - 'jANAmo' / teNa bhaNiyaM - 'saMpayaM so kahiM ?' te bhaNaMti - 'so mama mitto egsriirbhuuo| tA pavvayAhi tuma mama sagAse' / teNa bhaNiyaM - 'evaM karemi' / tao AyariyA AgaMtuM paDissae AloyaMti jahA - 'sacitto amha lAbho jAo' / [tao] ya so pavvAvio / pacchA ya sUriNo uvauttA - 'kevaiyaM kAlaM esa jIvissai ?' nAyaM ca jAva chammAsA / tao sUrIhiM ciMtiyaM - 'imassa thovamAuyaM tA kahaM suyadharo bhavissai ? ahavA "coddasapuvvI kammi vi kAraNe samuppaNNe duvAlasaMgAo gaMthaM samuddharei / dasapuvvI puNa apacchimo samuddharei"tti siddhate bhaNiyaM / tA mamA'vi pucchalaggamaNagakAraNe samuppaNNe samuddhAro jutto'tti saMbhAviUNa samuddhariyaM siddhatamajjhAo sUriNA satthaM dasaveyAliyaM nAma / avi ya - paharaduguddesAo, jao samattaM dasajjhayaNamANaM / veyAliyavelAe, tA dasaveyAliyaM nAma // ___ tao paDhAvio maNago / chammAsAvasANe ya sUrIhiM kayapajjaMtakicco samAhIe kAlaM kAUNa devalogaM gao / tao sejjaMbhavasUrIhiM kao aMsunivAo / taM ca daTThaNa jasobhaddAiparivAreNa bhaNiyaM - 'bhagavaM ! kimeyaM ?' tao sUrIhiM jahAvaTThiyaM maNagavuttaMtaM kahittA bhaNiyaM - 'appAugo esa mahANubhAvo jAo / paraM thoveNA'vi kAleNaM pAliyaM nimmalaM cArittaM / kayaM samAhimaraNaM / evaM ca bAlo vi abAlasahAvo esa jAo'tti kAUNA''NaMdiyANamamhANaM samAgayANi aMsUNi' / ___ tao jasobhaddAIhiM bhaNiyaM - 'bhayavaM ! puvvameva amhANaM kimevaM na niveiyaM ? jeNa guruM va guruputte vi vaTTiyavvaM ti satthovaesAo viNaeNa tamArAheMtA amhe' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'eeNaM ceva kAraNeNaM [na] tumha amhehiM niveiyaM / jao darisiyalaDDo na niyakajjasAhago hoi / tA saMpayameyassa kae samuddhariyaM dasaveyAliyamimaM jahAThANaM pakkhivissAmi' / taM ca jasobhaddAiparivAreNa kahiyaM sayalasaMgheNA'vi - 'jamhA mai-mehAi-guNahINA purao pANiNo bhavissaMti / tamhA eso ceva sijjaMbhavasUriraio lahugo dasaveyAliyagaMtho tesi viseseNuvaogI bhavissai'tti saMbhAviUNa dharAvio dasaveyAliyagaMtho // sejjabhavo tti gayaM ||ch| maNippabhakahA bhaNNai - mAlavayase ujjeNIe nayarIe caMDapajjoo nAma rAyA / tassa doNha vi pahANaputtA bhAyaro pAlago gopAlago ya / tesi ca gopAlago ya niviNNakAmabhogo pavvaio / pAlago rAyA saMvutto / tassa vi do pahANaputtA avaMtivaddhaNo rahavaddhaNo ya / tesi pi avaMtivaddhaNaM rAyANaM raTThavaddhaNaM ca juvarAyaM kAUNa pavvaio pAlago / aNNayA vasaMtUsave naMdaNavaNovame bAhirujjANe vIsatthaM ramaMtIe juvarAyabhAriyAe sarIrasohaM nieUNaM ciMtiyaM avaMtivaddhaNanariMdeNaM, avi ya -
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ [265] "ki majjha jIvieNaM, rajjeNa vi? jai imAe saha bhoe / surasuMdarisarisAe, surayaparAe na bhuMjAmi' || tao saMjAyavammaheNa paTTaviyA dUI / sAhio nariMdAbhippAo / tIe bhaNiyaM - 'ama(laM?) pApakahAe / parihario esa maggo khuddasattehiM pi' / tao puNo puNo mannAvijjaMtIe aviyappaM bhaNiyamaNAe - 'halA dUi ! e[sa] kiM bhAuNo vi na lajjae rAyA ?' taM ca soUNa raNNA vAvAio raTThavaddhaNo / puNo bhaNAviyaM - 'saMpayaM icchasu / avaNIyaM te sallaM' / sA'vi taM souM 'aho mama luddheNa vAvAio guNarayaNanihI ajjautto imiNA nariMdAhameNa / tA jAva sIlabhaMgaM na karei tA'vaMtiseNaM puttaM mottumiheva aNNattha vaccAmi'tti ciMtittA viyAle ceva gahiyAharaNA payaTTA sattheNa saha kosaMbIe / tIe ya ajiyaseNo rAyA / dhAriNI se devI / kameNa ya saMpattA tattha / diTThAo sAhuNIo vaMdiyAo ya / tAhiM ca pucchiyAe sAhio paramattho / saMjAyasaMvegAisayA ya pavvaiyA / [tao] apatthAsiNo viva vAhI vaDDiumADhattaM poTTaM / pucchiyA pavattiNIe - 'vacche ! kimeyaM ?' tIe bhaNiyaM - 'AvannasattA pavvaiyA / na ya puvvaM siTuM, mA pavvajjA na hohii'| mayahariyAe bhaNiyaM - 'na ya suMdaraM kayaM' / pacchaNNAe ya pAlio gabbho / kameNa ya savvalakkhaNasaMjuttaM pasUyA dArayaM / 'mA ya sAhu-sAhuNINaM avaNNavAyasaMkilesAyAsAdao havaMtu'tti ciMtAe raTTavaddhaNa-nAmaMkiyAe rayaNamuddiyAe saha mukko nariMdabhavaNaMgaNe / mottUNa avakkaMtA sAhuNI / dArao vi uvaritalArUDheNa maNippabhAsamujjoiyagayaNaMgaNo diTTho rAiNA / ghettUNa ya diNNo dhAriNIe, 'esa te aputtAe putto'tti / 'pacchaNNagabbhA ya me devI pasUyatti payAsiUNa karAviyaM vaddhAvaNayaM / sAhuNI citaM mottumAgayA pucchiyA sesasAhuNIhiM - 'katthegAgiNI gayA omamIsi(Asi?)' / tIe bhaNiyaM - 'DibharUvaM mayagaM jAyaM / tappariTThavaNami(TThavaNatthaM gayA''saM?)' / bAlago vi ya dhAIhiM parivuDo vaDDiumADhatto / kayaM ca se nAmaM maNippabho tti / sA ya sAhuNI mahAdevIe saha metti kAUNa abhiramAvaMtI maNippabhassa iTTA jAyA / io tIe ceva kosaMbIe dhammavasU nAma Ayario / tesiM ca do pahANasIsA - dhammaghoso dhammajaso ya / tahA vinayalayA nAma pavattiNI / viNayavaI ya se sissiNiyA / tIe ya kayamaNasaNaM / tao saMgheNa nAivaggeNa ya sA mahApUyAsakkArapuvvagaM nijjAmiyA / te ya dhammaghosa-dhammajasA sAhuNo aNasaNatthaM saMlehaNaM kAumADhattA / ciMtiyaM ca dhammaghosasAhuNA - 'jahA samaNasaMghAo viNayavaIe pUyAsakkAro ihaTThiyAe pAvio tahA'hamavi pAvissAmi / tA ihaTThio ceva aNasaNaM karissAmi' / dhammajaso puNa kammakhayatthamujjao 'kiM pUyA-sakkAreNa kAyavvaM ? tattha vaccAmi jattha na koi jANaitti bhAveMto kosaMbIe ujjeNIe ya aMtare vacchagAnaItIre pavvayassa kaMdaraMmi gao aNasaNatthaM / io ya kosaMbIe kameNa saMpattajovvaNassa maNippabhassa mao ajiyaseNanariMdo / tao asAhAraNarUvaguNo cA'so tti nAUNa aNicchaMto vi ahisitto mahAsAmatehiM maNippabho rAyAhiseeNaM / avaMtivaddhaNo vi tayA ujjeNIe viNAsie raTThavaddhaNaMmi naTThAe dhAriNIe devIe 'avvo jIe nimittaM bhAyA vAvAio sA vi me devI na jAya'tti samuppaNNapacchAyAvo tANaM ciya suyassa avaMtiseNakumArassa rajjaM dAUNa mahAvibhUIe pavvaio / jAo ya payaMDasAsaNo avaMtiseNo rAyA / paTThavio ya teNa kosaMbIe maNippabhassa dUo
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ [266 ] bhaNAviyaM ca 'daMDaM dAUNa mamA''NAe rajjamaNubhavasu' / teNa vi tamatthamapaDivajjaMteNa nibbhacchittA nIsArio dUo / dUNA''vi samAgaMtuM sAhio avaMtinAtho / avaMtiseNo vi dUyavayaNAyaNNaNasaMjAyakovo sabalavAhaNo gaMtuM veDhei kobi / - etthaMtaraMmi ya so dhammaghosasAhU kosaMbIe kayANasaNo paracakkabhayAurAo rohiyakosaMbiloyAo pUyAsakkArAIyamalabhamANo apuNNamaNoraho ceva kAlagao / tao rohaeNa nIsArAbhAvao sAvaehiM uppADittA pAgArovari rA (ro) lio paDio bAhirakhAiyAe / aNNadiyahaMmi paTThavio avaMtiseNeNa mAgahio maNippabhassa / bhaNAviyaM ca 'jai saccaM ciya sIho tA nayariguhA [ o] jhatti nIsarasu / aha no niggaMtumaNo to bhaNasu ahaM siyAlo tti' / maNippabheNa vi bhaNAviyaM 'saccaM nivasai sIho kosaMbiguhAe / tujjha jai kajjaM jIviNa tA mA taM sutaM kukkura ! bohesu' / tatto puNo vi gaMtuM maNippabho baMdiNA samAlatto 'jaggAvio narAhiva ! nIhara nayarAo, jujjhAmo' / ' evaM 'ti ya paDivaNNe gaMtUNa mAgaheNa niyapahuNo siTThamiNaM / so tAhe saMnaddho niyabalasameo / tao maNippabharAyA vi sakhaMdhAvAro nayarIe nIhariuM pvtto| etthaMtaraM miya ciMtiyaM jaNaNIsAhuNIe - 'jAva niravarAhajaNassa khao na hoi tAva saMboheUNa evaM niyattAvemi raNAo' / tao gaMtUNa bhaNio rAyA ajjAe 'vaccha ! vegalAesu jaNaM, jeNa sAhemi kiMci - -- - tahA ya kae bhaNiyamaNAe 'kIsa niyasahoyareNa saha jujjhasi ?' teNa bhaNiyaM 'bhagavai ! kIsa aliyaM vAharasi ?' tIe bhaNiyaM 'vaccha ! na maraNasamae vi aliyaM sAhuNIo jaMpaMti' / teNa bhaNiyaM 'kahamesa me sahoyaro ?' / tao jahAvaTThiyaM savittharaM kahiUNaM niyayavuttaMtaM pacchA bhaNio 'jai na pattiyasi tA dhAriNi nibbaMdheNa pucchasu jeNa sA raTThavaddhaNanAmaMkaM muddaM kaDDAviUNaM daMsei / o taheva kae paNaTThasaMkeNA'vi bhaNiyaM teNa - 'tahA vi saMpayaM niyattaMto lajjAmi' / tIe bhaNiyaM alaM jujjhajjhavasAeNaM, bhAyaraM vi taheva sAmemi' / 'vaccha! - 1 -- - gayA sA tattha / paDihAreNa ya viNNatto rAyA 'devegA pavvaiyA daTTumicchai' / tadaNuNNAe ya paviTThA sA nisaNNA jAvA''saNe tAva 'aho ! amhANaM sAmiNIe sAricchA kA vi esA ajjiyA, tao nissaMsayaM dhAriNi 'tti jANiUNa pAyapaDio pariyaNo roviumADhatto / rAiNo vi siddhaM jahA 'te jaNaNI' / so ya taha cciya pAyapaDio roviumADhatto / pacchA savittharaM niyayavuttaMtaM kahiUNa ajjAe bhaNiyaM jahe- 'so te sahoyaro / tA alaM jujjheNa' / tao kayA donhaM pi bhAugANaM ajjAe paramapII / - -- evaM ca do vi kosaMbIe kaMci kAlaM hiyayANukUlasuhamaNubhaviUNa tao payaTTA saha mayahariyA - sAhuNI-jaNaNIhiM ujjeNIhuttaM / kameNa ya pUijmANA jaNavaeNaM, paDicchaMtA pAhuDasayANi, ghosAveMtA amAriM, pUtA jiNa - muNiNo, aNukaMpamANA dINANAha - saraNAgae, pattA vacchagAtIranivAe / tattha ya tassa dhammajasasAhussa puvvameva kayANasaNassa taddesavAsiNo muNi- sAvayAiNo vaMdaNatthamAgacchaMte tAo viNayavaIpamuhAo gayAo / vaMdio ya tehiM bhAvasAraM dhammajasasAhU / bhaNiyA ya eyAhiM te rAyANo 'vayaM tAva imassa kayANasaNassa muNiNo vaMdaNatthamettheva ciTThissAmo' / tehiM bhaNiyaM 'jai evaM tA amhe vi eyassa sAhussa pUyaM karemo' / tao'NudiyahaM samaNasaMgheNa nariMdehi ya pUijmANo saMthuvvamANo mottUNa kaDevaraM gao dhammajasasAhU samIvadevalogaM / maNippabhAIyA vi saMpattA ujjeNIe / pAliyadhammA ya kameNaM --
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ [267] savve vi gayA devalogaM ti ||ch| maNippabho tti gayaM ||ch| ___ maNippabhakAlINo ya kUNio pasatthaM mahAvIrassa vayaNamavamaNNiUNa karAviya[kAri]macakkavaTTivAhaNo(rayaNo?) sabalavAhaNo cakkavaTTibhuttisAhaNatthaM veyaDDapavvayaMmi gaMtumAvAsio timisaguhAduvAradese / tao aTThameNaM bhatteNaM timisaguhAnivAsiNaM kayamAlagaM nAma jakkhamArAhei / tao tIe guhAe kavADe kArimadaMDarayaNeNaM AhaNei / [tAhe] samAgaMtUNa pabhaNiyaM kayamAlagajakkheNaM - 'aIyA baarsckkvttttinno| tA tumaM valasu' / taha vi navi valio kUNio maNirayaNaM ca hatthimatthae kAUNa taMmi samAruhittA calio kayamAlagAbhimuhaM / teNa vi talappahAraM dAUNa vAvAio kUNio [gao] chaTThapuDhaviM ti // kUNio tti gayaM ||ch| kUNiyassa ya kayamAlagajakkheNa viNAsiyassa sayalaM pi siviraM valiUNa samAgayaM caMpAe / tao tatthA'hisitto kUNiyassa putto udAI nAma rAyA / tassa ya udAissuddego jAo jahettha nagare mama piyA Asi / tA teNa viNA nedamahaM pecchiuM sakkemi' / tao teNa annanagaranivesaNatthaM hakkArAviyA vtthuvijjaajaanngaa| bhaNiyA ya - 'subhUmiM nirUvettA mama nimittamaNNaM rAyahANiM niveseha' / tehiM vi bhUmivibhAgaM joyaMtehiM dir3hegA pADalI jIse nimittamaNNiyAputto tti ||ch|| aNNiyAputtakahA bhaNNai - atthi bharahavAsAlaMkArabhUyAo doNNi mahurAo - dAhiNamahurA ya uttaramahurA ya / [uttaramahurAo ya] devadatto nAma vaNiyaputto dakkhiNamahuraM disAyattAe gao / tattha ya tassegeNa jayasiMhAhihANavANiyageNa mettI jAyA / niyabhagiNI ya annayA[aNNiyA] nAma jayasiMgheNa bhaNiyA - 'suMdarabhoyaNaM kuNasu jeNa mitteNa saha bhuMjAmi' / nipphaNNe ya bhoyaNe so vAhario uttaramAhuro vaNiyamitto / samADhattA ya doNNi vi bhottuM / aNNiyA vi tesiM purao vIyaNayahatthA [ThiyA] / tIse ya savvaMgANi pulaiUNa ciMtiyaM uttaramAhureNa - 'atthoruyattho(?) vihI jeNesA karehiM phAsiyA / tA alaM me jIvieNaM jai esA na me piyapaNaiNI havaI' / __ tao bIyavAsare paTTaviyA tIe varagA / bhAuNA bhaNiyaM - 'aNurUvo esa aNNiyAe varo / kiMtu jai evaM tA iheva ciTThiyavvaM pavasaNakAlaM jAva' / teNa vi 'taha'tti paDivajjiUNa pariNIyA mhaavibhuuiie| tIe ya saha sabbhAvasAraM jIvaloyasuhamaNuhavaMtassa samaikkaMto koi kAlo / jAyA AvaNNasattA / aNNadiyahami devadattassa suhAsaNatthassa Agao uttaramahurAo lehavAhao / samappio leho tAyanAmaMkio tti kAuM nAo jahA sAmileho / paNamiUNa ya vihADio / lihiaM tattha sArabhUyamimaM - 'tujjha viogAnalasaMtAviehiM jaM kiMci dukkhamamhehiM / pattaM taM mA riuNo, saiNe(suviNe?) vi lahaMtu te vacchA ! // tA jai icchasi daTTa, amhe jIvaMtae tao turiyaM / ' Agacchejjasu guNanihi !, kimettha bahuNA palatteNa ?' || tao avadhAriyalehatthaM vimaNaM piyayamaM pulaiUNa bhaNiyamaNNiyAe - 'ajjautta ! kiM kusalaM pubhUsaNaM(piyarANaM?)' / teNa bhaNiyaM - 'pie ! kerisaM kusalaM jesimamhArisA kulakalaMkabhUyA taNayA ?'
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ [268] NAMANANamasan tao ghettUNa lehaM vAiumADhattA, muNiyalehatthAe ya bhaNio daio - 'ajjautta ! mA jhUrasu / tahA karemi jahA turiyaM pecchasi guruNo' / [tao] lehatthakahaNapuvvayaM bhaNio bhAyA saha baMdhavehiM jahA - 'visajjesu ajjauttaM mae saha jeNa pecchai siNehakAyare jaNaNi-jaNae' / pasatthavAsare ya mahAvichaDDeNaM paTThavio aNNiyAe saha / __addhapahe ya pasUyA devakumArapaDimaM dArayaM / kayamuciyakariNijjaM / 'guruNo ya gharaMgayassa nAmaM karissaMti'tti tamakayanAmamabhiramAto pariyaNo aNNiyAsuttanAmeNullAvei / kameNa ya pattassa gehamammApiUhiM saMdhIraNo tti kayaM pi nAmaM na pasiddhi gayaM / vaTuMto ya saMpatto jovvaNaM saha kalAkalAveNa / suNiyajiNavayaNo ya saMsArabhauvviggo aNNAyavisayasago(sarUvo) mahAvibhUIe vijayasiMhAyariyaMtie pavvaio tti / avi ya - dhaNNo aNNiyaputto, jo visayasuhAiM narayamUlAI / mottUNaM pavvaio, sAsayasokkhassa taNhAe / pariNamiyavaya-nANa-dasaNa-caraNo ya kAlaMtareNa jAo sUrI / viharato ya gacchaparivArio patto puSphabhaI nAma nagaraM / tattha puSphakeU rAyA / puSphavaI se bhAriyA / [pupphasuviNa]yasUiyaM ca pasUyA sA jamalamihuNayaM / paiTThiyaM ca dArayassa puSphacUlo tti nAmaM, kumAriyAe ya pupphacUla tti / vaDDiyaM ca taM mihuNayaM kalAkalAvAiehiM, saMpattaM ca jovvaNaM / aNNoNNANurattaM ca jANiUNa ciMtiyaM puSpakeUNA - 'jai paropparaM mihuNayaM vioijjissai tA nUNaM marissai' / ___ tao aNNadiyahami meliUNa nAgarae bhaNiyaM rAiNA - 'bho bho ! jANi aMteure rayaNANi uppajjaMti tANa ko sAmio ?' tao ajANiUNa se bhAvatthaM bhaNiyaM nAgaraehiM - 'deva ! ciTThau aMteuraM, jamettha visae vi uppajjai tassa devo sAmI' / rAyA bhaNai - 'jai evaM tA uppaNNamimaM purisitthirayaNajuvalaM / eyaM ca tumhaM bhAsAbharaNeNa nidosattaNao paropparaM pariNAvissAmi' / tao vilakkhIhUyA gayA saTThANaM nAgarayA / vivAhAviyaM mihuNayaM / mayaMmi ya pupphakeDemi pupphacUlo ceva rAyA jAo / pupphavaI vi sAvagAmajhaM vAreMtI pa[riNayaNaM?] 'raNNA viruddhasaMgo kao' tti pavvaiyA / mayA ya devaloge devo jaao| ohinANovaogeNa ya diTuM teNa mihuNayaM visayAsattaM / 'mA ya doggaIe akayadhammameyaM vaccautti bhAteNa jaNaNIdeveNa puSphacUlAe darisiyANi suviNae jahAvaTThiyasattanarayANa cheyaNa-bheyaNAINi tivvadukkhANi / vibuddhAe bhayaveviraMgIe puSphacUlAe sAhiyANi tANi paiNo / teNA'vi maMgalatthaM karAviyANi saMtikammANi / tahA vi darisijjaMti deveNa puNo puNo narayadukkhANi / tao 'divvavilasiyamimaM' ti mannamANeNaM raNNA saddAviyA savve pAsaMDiNo / pucchiyA ya pihappihaM narayasarUvaM / tattha ya kehi vi bhaNiyaM - 'narao dAliddadukkha'maNNehiM / 'guttI gabbhanivAso, paravasattaM kusaMgAI' // 'nIyasaMgAI' keNa vi, bhaNio na naraehiM devidivvihaM(devIdituhiM?) / tatto puvvA(puTTho) raNNA, saddAviumaNNiyAputto // tehi ya 'duggaMdhAo, tamaMdhayArAo narayapuDhavIo /
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ [269] satta vi kahiyAo tahA, narae vAsA ya neraiyA // rayaNapaha-sakkarapahA, vAluyapaha-paMkapaha ya dhUmapahA / tamapaha-mahAtamappaha-nAmAo satta puDhavIo // tAsu ya narayAvAsA, phUhaDayA (?) tesu vajjamayakaMTA / bhiNNamuhA ghaDayA-layA ya tammajjha uvavaNNA // kayapAvA kUrajiyA, taMmi rasaMtA tattha kileseNaM / kaMTayaphoDijjaMtA, paramAhammiyasurehiM ca // kaDDhittu balA bAhiM, silAsu phoDiUNa kaDhiNAsuM / chijjaMti maDijjaMti ya, sumarAviyapuvvadukaehiM // sayasikkarA ya houM milaMti puNa pArao vva neraiyA / puDhavitigapaDhamamuNhaM, sIyAo sesapuDhavIo // paramAhammiyarahiyAo tAsu kaMkaDagihe vva neraiyA / hoMti paropparuddAliyadukkhA sayayaM jao bhaNiyaM // acchinimIliyamettaM, natthi suhaM dukkhameva paDibaddhaM / narae neraiyANaM, ahonisiM paccamANANaM' // souM cemaM saMjAyavimhayA bhaNai pupphacUlA u / 'bhayavaM ! kiM tubbhehiM, vi diTTho evaMviho sumiNo ?' | sUrI vi bhaNai 'bhadde !, viNA vi suviNaM jiNAgameNeva / taM natthi jaM na najjai', tatto devIe bhaNiyamiNaM // 'kehiM puNa kammehiM, bhayavaM ! vacvaMti pANiNo narae ?' / sUrI vi bhaNai 'sAhemi [ jiNAgame jahA bhaNiyaM' // ] paMcidiyavaheNa kuNimAhAreNa mahAraMbha - pariggaheNa / taha gurupaccaNIyAe~, jIvA vaccaMti naraesuM // tatto jaNaNIdeveNa pupphacUlAe saggasokkhANi / saMdarisiyANi; tANi ya, tIe kahiyANi niyapaiNo // teNa vi saddAvittA, puTThA pAsaMDiNo puNo savve / saggasarUvaM; tehi vi, bhaNiyaM 'piyasaMgamo saggo' // 'suhakAraNa 'maNNehiM, tesu ya nego vi devisaggeNaM / saMvayai ya tao raNNA, saddAviya pucchio sUrI // teNa vi bhaNiyaM 'saggo, devanivAsA ThiyA surA tesu / bhavaNavai vaMtarA joisA ya vemANiyanivAsA // sohammIsANa - saNakumAra - mAhiMda - baMbhaloyA ya / laMtaya-mahasukka - sahassArANaya-pANayAraNaccuyayA // -- - -
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ [270] bArasa kappA du du sama-tao jha(cau)tti viDIe(?) dusama dusamA ya / dusamadevANa surayaM, du du du causu pharisa-rUva-sadda-maNA // navuvaruvari gevejjA, kamaso sudaMsaNo suvunAmo ya / taio maNoramo taha, visAlao savvaobhaddo / sumaNusuo somaNuso, pUikaro navamao ya Aicco / ti-ti-tisu heTThima-majjhima-uvarimanAmayA taduvari // paMca samA paMcuttaranAmA savvaTThasiddhimajjhA se / vijao ya vejayaMto, jayaMta avarAjiottarao // kappaMtANa ya sokkhaM, devANaM devi ! taM malIsahiyaM(?) / taduvari puNa titta cciya, devA ciTuMti; bhaNiyaM ca // jaM kahiUNa na tIrai, asaMkhakAlaM pi jIvamANehiM / taM aNuhavaMti sokkhaM, tiyasA puNNANubhAveNaM' // souM cemaM harisiyamaNAe bhaNiyaM tu puSphacUlAe / 'bhayavaM ! kiM tubbhehiM, vi diTThA [saggA] suviNayaMmi ?' // to sUrIhiM bhaNiyaM, - 'bhadde ! savvaM viyANimo amhe / AgamabaleNa'; tatto, sA bhaNai - 'kaheha kaha bhayavaM ! // gammai saggesu ?' tao, sUrI bhaNai - 'suddhadhammAo / taha gurubahumANAo, saggo va muttI ya sulahANi' // __puNo ya vitthare sAhie caraNadhamme bhaNiyaM pupphacUlAe - 'bhayavaM ! jAva rAyANaM pucchAmi tAva tubbhaM pAyamUle pavvajjANuTThANeNaM saphalIkaremi maNuyattaNaM' / pucchieNa raNNA bhaNiyA esA - 'jai paraM mama gehe ciya bhikkhaM gehasi' / tao 'evaM'ti bhaNiUNa mahAvibhUIe pavvaiyA pupphacUlA / guruparAyattataNao gahiyA savvA vi sikkhA / aNNayA bhavissadukkAlamavagacchiUNa paTThavio savvo vi gaNo sUriNA subhikkhaM / avi ya - saMvaccharabArasaeNa hohI asivaM ti te tao niti / suttatthaM kuvvaMtA, aisayamAIhiM nAUNaM // AyariyA puNa jaMghAbalaparikkhINA ThiyA tattheva / aMteurAo ANeUNa dei tesiM pupphacUlA bhattapANaM / evaM ca sANaMdaM guruNo veyAvaccaM kareMtIe saMsArAsArattaNaM bhAveMtIe samuppaNNaM kevalanANaM / tahA vi puci va kuNai sA sUriNo veyAvacvaM / bhaNiyaM ca - kiccaM ca pauMjaMto, puvvi jo jassa kiMpi taM kuNai / so kevalI vi saMto, tassa vi jA na vinnAo // __ ciMtiyaM cA''NetI sA sUrIhiM bhaNiyA - 'jaM jaM mae ciMtiyaM taM taM tae saMpADiyaM / kahaM muNiyaM?' tIe bhaNiyaM - 'tumhaM payaIe mae viNNAyaM' / aNNayA mehe varisaMte piMDamANIyaM / tAhe sUrIhiM bhaNiyaM
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ [271] warwar wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwws ware - 'kahamajje ! vAse paDate bhattapANamANesi ? sA bhaNai - 'jeNa maggeNa accitto AukAo teNa ahamAgayA' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'kahaM jANasi ?' tIe bhaNiyaM - 'kevaleNa' / tao saMbhaMto gurU 'micchA dukkaDaM, kevalI AsAio'tti bhaNiUNa jAo ciMtAuro - "kimahaM sijjhissAmi na vA ?' kevaliNA bhaNiyaM - 'mA addhiiM kuNaha, jao caramasarIrANaM tumhaM pi gaMgamuttaraMtANaM hohI kevalanANaM' / tao sUrI [niggao nayarAo / viharaMto ya patto gaMgAtIraM / tao paratIraM gaMtukAmo] loeNa sahA''rUDho nAvAe / pavAhiyA gaMgAjale nAvA / jattha jattha Ayario ciTThai tattha tattha nAvA jale buDDai / majjhaTThie ya savvA buDDiumAraddhA / appabhaeNa ya pakkhitto sUrI loeNaM gaMgAjale / tattha ya pavayaNapaccaNiyadevayAe kila sUlabhinno sUrI 'aho ! NegapANINaM uddavaNakAraNaM me sarIraM'ti bhAvito vihiu~ khavagaseNi jAo aMtagaDakevalI / saMpatto siddhiM / ahAsannihiyadevehiM tattha mahimA kaya tti payAgaM nAma titthaM pvttN| tassa ya sAmissa karoDI maccha-kacchavAIhiM khuMDhijjaMtI laharIhiM lulAviyA gaMgApuliNe / tao io tao rulaMtI vilaggA egatthA'vaguMje / tammajhe ya kaha vi paviTuM pADalibIyaM / teNa vi dAhiNAo haNuyAo bhidaMto karoDimuTThio poyago / tao jAo visAlo pADalipAyavo jassegAvayAro mUlajIvo / [aha je] rAeNa pesiA vatthuvijjAjANagA te tIse pADalIe uvari pasAriyamuhassa nIlacAsassa muhe sayamevA''gaMtumAhAratthaM pavisaMte kIDa-payaMge pecchittu viyappeMti - 'nUNamettha nagare kIrate raNNo sayameva rayaNANi ehiti / tA nagarametyeva nivesAmo' / tao suttesu pasArijjaMtesu ego nimittago bhaNai - 'tAva suttaM deMtA vaccaha jAva paidisaM nisuo sivAsaddo / tao suttaM ghettUNaM puvvadisAo purisA pacchimadisAbhimuhA gaMtuM taheva te puNo uTThiyA / tao niuttA uttarAbhimuhaM gaMtuM taheva puNo vi puvvAbhimuhA gayA / tao dakSiNAbhimuhA jAva sivAe vAsiyaM / taM ca kira cauraMsaM pADaliputtaM nAma nagaraM jAyaM / majjhapaese ya pADaliputtassa udAiNA ceiyaharaM kAriyaM / / so ya uddAI tattha Thio rajjaM bhuMjai / sesarAyANo ya abhikkhaNaM daMDeNa olaggAvei / te ya citi - 'jai eso na hojja to eyAe dhADIe chuTTAmo' / io ya egassa raNNo kaMmi vi avarAhe rajjamuddAliyamuddAiNA / so ya rAyA nAsaMto mao / tassa ya putto bhamaMto ujjeNIe gao / bIyaM rAyANaM olaggei / so ya bahuso paribhavai udAissa / tAhe so rajjabhaTThaputto pAyavaDio viNNavei - 'ahaM tassa jIviyamavaharAmi / paraM mama biijjao hojjAsu' / teNa maNNie bhaTTharajjaputto gao pADaliputtaM / / tattha ya bAhira-majjhimaparisAsUdAissa chiddamalabhamANo sappavese sAhuNo ceva rAulaMmi pavisamANo pecchai / tAhe egassa AyariyassaM'tie pavvaio / savve vi sAhuNo teNA''rAhiyA tammayA jAyA / so ya rAyA aTThamI-cauddasIsuM posahaM karei / tattha ya sUriNo samAgaMtuM vasaMti dhammakahAnimittaM / aNNayA viyAlavelAe AyariyA bhaNaMti - 'giNhaha uvagaraNaM, rAulaM vaccAmo' / tAhe so kavaDa[sAhU jhaDa]tti uTThio / gahiyaM uvagaraNaM / puvvasaMgoviyA ya kaMkalohakattiyA Asi / sA vi gahiyA pacchannA kayA / tao gayA rAulaM / ciraM dhammaM ca kahiUNA''yariyA pasuttA / rAyA vi sutto / tao bhaTThaputteNuTThittA raNNo kaMThe nivesiyA kattiyA / tIe raNNo chiNNaM galayaM / so vi pAvo sarIra-ciMtAmiseNa niggao / pAhariA vi 'pavvaio' tti nIsaraMtaM taM na vAreMti / tao ruhirappavAheNa AyariyA udvittA pecchaMti tAva rAyA
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ [272] viNAsio / tao 'aho ! pAveNa pavayaNassa mAlinnamuppAiyaM'ti ciMtiUNa kayapaccakkhANo taM ceva kattiyaM galae dAUNa sUrI vi paralogaM gao / tao pahAyasamae aMteurasejjavAlIhiM rAyA sUrI ya tahA diTThA dhAhAviyaM ca / tao milio rAyavarivaggo / kayA tassa pAvasamaNassa suddhI / nAyaM ca tehiM paraMparAe pucchaMtehiM jahA - 'teNa sAhuvesadhAriNA varieNa evaM kajjaM samAyariyaM' / so vi pAvo udAinivamArago tArisaM sAhasaM kAUNa gao rAyamUlamujjeNIe / kahio tassa vuttaMto / teNA'vi bhaNiyaM - 'pAva ! jo tumamettiyaM kAlaM sAhumajjhe vasittA nANAvihadhammovaesasahassANi ya soumerisakajjamAyarasi so mama kahaM hio bhavissasi ? tA adaTThavvo tuma, osara diTThimaggAo'tti nibbhacchittA nIsArio rAeNa udAinivamArago nAma tappabhijJa pasiddho so abhavvo tti ||ch| udAi tti gayaM ||ch|| niraNNayattaNao udAissa jaNeNA'hisitto rAyA naMdo tti ||ch| naMdakahA bhaNNai - pADaliputte nayare pahAvieNa jAo vesAe naMdo nAma putto / so ya kayAi pabhAyasamae sumiNayaM pecchai jahA - 'mama aMtehiM pADaliputtaM veDhiyaM / tao gaMtuM teNa kahiyamuvajjhAyassa / so ya sumiNasatthaM jANai / tao teNa gharaM neUNa so naMdo kayAlaMkAro pariNAvio niyadhIyaM / caDAvittA ya tIe saha jaMpANe nayare hiMDAviumADhatto / etthaMtaraMmi ya aputtagotto udAirAyA viNaTTho tti kAuM rAyaparivAreNA'hisittANi paMca divvANi / taM jahA - paTTahatthI pahANAso, cAmarA kalaso [tahA] / bhiMgAro paMca divvANi, naTThavaMsehiM vAsae / tANi ya rAule hiMDittA bAhiM niggayANi / tattha ya navallapariNio nagaramajhe hiMDato divo naMdo / tao gulugulAiyaM hatthiNA, tassa sIsaMmi DhAlio kalaso / samArovio niyapaTThIe / hiMsiyamAseNa / vihasiyaM chattaM / DhaliyANi camarANi / tao mahArAyAbhiseeNA'hisitto sAmimuttisamayAo saTThivarisehi jAo rAyA naMdo tti / tattha kei dappappahANA sAmaMtAIyA 'hAviyaputto eso'tti naMdassa paNAmAiviNayaM na kuNaMti / naMdo vi tesiM sabbhAvajANaNatthamatthANiyAmajjhAo udvittA niggao ya puNo ya paviTTho / na ya te uTThiyA sAmaMtAIyA / tao ruTTho nariMdo pAikke bhaNai - 're re geNhaha ime durAyAre !' / pAikkA vi tesi miliyacittA ceva paropparamavaloiUNa hasaMti / tao naMdeNA'marisieNa utthANamaMDaviyAe leppakammanimmiyaM paDihArajuyalaM paloiyaM / teNA'vi turayamuddhAieNaM khaggahattheNaM taDa tti mAriyA kei sAmaMtA [kei ya baddhA / tao te rAiNo viNayatthamuvaTiyA / khAmio ya rAyA / akhaMDasAsaNo ya jAo so / ] _[aha naMdassa kumArAmacco natthitti so savvattha maggai / io ya kavilo nAma baMbhaNo] nayarabAhirayAe parivasai / aNNayA atthamaNasamae tatthego sUrI saparivAro samAgao / duhillao ya tIe velAe nayaramajjhe paveso tti saMbhAviUNa tasseva kavilamAhaNassa aggihottagharaM maggittA vasiyA rayaNIe sUriNo / tao 'jANaMti ee kimavi na va ?'tti ciMtiuM tesiM samIve gao kavilo / kayA sUrIhiM tassa vittharao bhAvillA dhammadesaNA / tao tIe ceva rAIe paDibuddho kavilo jAo sAvao / aNNayA aNNe sAhuNo tassa ghare vAsArattaM ThiA / tassa ya putto jAyametto revaIhiM gahio / so sAhUNaM bhAyaNANi
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ [273] kaptANaM heTThA [bhAyaNA]NaM Thavio / naTThA vANamaMtarI / tappabhiI ca puttA thirA jAyA / kappao tti se nAmaM kayaM / kAlagaesu ya mAyA-piyaresuM kappao ceva savvesu vi vijjAThANesu pariNiTThio pADaliputte pasiddhi gao / so ya sAvao tti susaMtuTTho na bahuM pariggahaM kuNai / na ya kannagAo dijjaMtIo vi vivAhei [pavvaissaM] ti / aNegehi ya caTTasaehiM parivario hiMDai / / io ya tassa aigamaNa-niggamaNapahe ego baMbhaNo parivasai / tassa ya dhIyA aIva rUvavaI / para sA jalodararogiNI keNA'vi avivAhijjaMtI piugharaM ThiyA ceva bhaMDapavAhirA jAyA / tao taM nAUNa mAyAe kahiyaM tIse piuNo / teNA'vi 'baMbhahaccA esA dei laggA / tA kahaM kAyavvaM ?'ti ciMtaMteNa laddho uvAo jahA 'kappago baMbhaNo saccapainno / tA eyassa keNA'vi uvAeNa demi' / tao khaNAvittA kUviyA(ya) kappagasaMcArasamayaMmi pakkhittA sA dhIyA / pokkAriyaM ca - 'aho ! mamesA dhIyA kuvaMmi nivaDiyA / ko vi kivaM kAuM samuddhareu jeNa tasseva demi' / soUNa dayAe dhAvio kappago / kaDDiyA sA kUviyAo / tao bhaNiyaM tIe piuNA - 'puttagA ! jo kaDDissai tassevemA mae dAyavya tti pddhmmevullviyN| tumaM ca saccapaiNNo tA tuha vesAvae esA kaNNagA diNNA / jaM jANasi taM kunnsu'| kappageNA'vi 'kahamiyANi bahujaNamajjhe khisiuM tIrai ?'tti ciMtiya paDigAhiyA kaNNagA / pauNIkAUNaM cosahIhiM pariNIyA / naMdarAeNA'vi mahAmaMtikAmeNa 'kappio mahAbuddhi paMDio'tti soUNa saddAvio bhaNio ya - 'mama mahAmaMtI bhavasu' / kappago bhaNai - 'mahArAya ! gAsa-cchAyaNamettaM mottuM nA'hiyamahaM pariggahaM karemi / na ya sasUgANaM dhammaTThiyANaM maMtipayaM nivvahai / tA ettha visae na kiMci vattavvaM'ti nirAkarittA gao kappago / naMdo uNa 'mamA'NeNa vayaNaM na kayaM'ti citte aNusayamuvvahaMto vi kappagassa chiddamalabhamANo tasseva seriyAe ThiyaM niyapariyaTTaM saddAvittA pucchai - 'tumaM kappagacIrANi dhovasi ?' [teNa bhaNiyaM - 'dhovAmi' / ] rAyA bhaNai - 'jANi saMpayaM kappago dhovaNatthaM tuha vasthANi Dhoejja tANi na samappiyavvANi' / tao 'taha'tti paDivajjiUNaM gao pariaTTo / io ya se komuImahasave paccAsaNNe bhaNiyaM kappagabhajjAe - 'mamemANi vattharayaNANi ranno pariyaTTagehe dhovAvehi jeNA'isacokkhANi savAriyANi ya pavvadivasaMmi parihemi' / kappageNA'vi 'pariyaTTo rAyavaccasio eso, samAsaNNo ya pavvadivasa tti bhADi ghettumaNNesi sAravatthANImANi appeMto paribhavaM saMkilesaM ca amhaM uppAissai'tti ciMtiUNa'vamaNNiyaM bhajjAe vayaNaM / tao puNo puNo nibbaMdheNa bhaNaMtIe samappiyANi ya pavvadivase / pariyaTTeNA'vi 'rAyaniogo'tti citeteNa 'ajjaM kallaM samappemi'tti vAhaNAe varisamekamakkamma gamio bIavariso / tao taiyavarise kappago samAgaMtuM bhaNai - 're re ! na homi kappago jai tuha ruhireNa raettA tuha cIvarANi na lemi' / tao aNNaMmi diNe pacchaNNaM churiyaM ghettuM gao kappago sarosaM bhaNai - 're ! samappehi cIvarANi' / tao pariyaTTo 'desu' tti kappagaM daTThaNa niyabhajja bhaNai - 'gharamajjhAo ANittA vatthANi samappehi' / tIe vi taheva kae kappageNa churiyAe vidAriyassa poTTassa ruhireNaM raiyANi vatthANi / tao tassa bhajjA kaMdaMtI bhaNai - 'rannA eso nivArio Asi / kimaNeNA'varajjhaM jeNa tae viNivAio?' tao soumevaM kappago saMbhaMto 'aho ! raNNo imo pavaMco jeNa
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ [274] mae tassa bhaNiyaM puci na kayaM / tA jAva'jja vi 'sAvarAho'tti naMdapurisehiM kaDDittA na nijjAmi tAva sayaM ceva vaccAmi'tti ciMtiUNa gao naMdasamIvaM / _____ naMdo vi tamAgacchaMtaM daTThaNa sAyaraM davAviyAsaNo bhaNai - 'kiM kIrau ?' kappago bhaNai - 'tumha samIdhamAgao' / naMdeNa bhaNiyaM - 'jaM mae puvvi bhaNiyamAsi' / kappago bhaNai - 'jaM bhaNaha taM karemi' / etthaMtaraMmi ya kappagAvarAhaniveyaNatthaM raNNo mUlamAgayA pariyaTTaseNI / daTThaNa ya kappagaM rannA saharisamullavaMtaM bhayabhIyA paDiniyattA / tao naMdeNa pheDio puvvillamaMtI / nivesio kappago mahAmaMtI / Arovio tassa sayalo vi rajjaciMtAvAvAro / jAyA ya buddhikosalleNaM savvattha pasiddhI / bhaTThamaMtI vi khUNamaNNesamANo kappagassa cittapaiTuM dAsiM taMbola-vatthAiNA paidiNamuvacariumAraddho / sA ya lobheNa tassa jAyA sabbhAvilA / kahei ya jaM kappayaghare niccaM viccai(vaTTai?) / puttA ya kappagassa bahavo samuppaNNA / tao teNa aNNayA puttavivAhe pAraddhe 'raNNo saMteurassa gharAyaNeNa sAgayaM kAyavvaM' ti ciMtiUNa savve vi rAyAlaMkArA kirIDa-chatta-cAmarAIyA karAviumAraddhA / kahio ya esa vaiyaro dAsIe bhaTThamaMtissa / so vi 'avasaro'tti ciMtittA naMdamUlaM gaMtuM bhaNai - 'tumhamahamamaNNaNijjo, tahA vi tumha sitthehiM saMvaDio tti sAmihiyaM bhaNAmi / kappago aIva laddhapasaro saMpayaM pacchaNNaM rAyAlaMkAre karAveto deveNa sammaM nirUviyavvo' / tao soUNevaM raNNA pesiyA tassa gehe pacchaNNapurisA / tehi vi taheva daTThamAgaMtu kahiyaM raNNo / tao ruTTho naMdo / ghallAvio sakuDubo kappao aMdhakUvagottIe / davAviyA ya tassa sakuDuMbassa niccaM koddavakUraseiyA ekkA ya pANiyavAhaDiyA / tao kappao kuTuMbaM bhaNai - 'mA evameva marAmo / so ceva eeNa bhatta-pANeNaM jIvau jo bhaTThamaMtissa vairanijjAyaNaM karei / sesA uNa paralogahiyaM kuNaMtu' / tao kappagaM mottuM kuDuMbeNa 'amhe vairanijjAyaNAsamattha'tti vottuM kayamaNasaNaM gayA devalogaM / ___ etthaMtaraMmi ya kappagAbhAvaM nAUNa sAmaMtarAyANo tadummUlaNatthaM sabalavAhaNA samAgayA / veDhiyaM pADaliputtaM / ruddhANi savvaduvArANi / tao naMdo rohaeNa kAio ciMtai - 'aho ! kappago jAva maMtI Asi tAva savve vi sattuNo ime paDihayapayAvA ThiyA / tA saMpayaM pi eso ceva eesiM sAhago' / tao pucchiyA gottivAlA - 're ! paDicchai ko vi kappayassa kUvagottIe bhattapANaM ?' tehiM vi 'paDicchai'tti kahie maMciyAe caDAvittA nIsArAvio kappago / so ya bahudivasehiM pilukkiyasarIro vAyAlaMkAro jaMpANArUDho pAgArovari paribbhamaMto darisio bAhirAvAsiyasattuvaggassa / sattuNo vi 'savvahA naMdo saMpayamabalo jaao| teNa eso kUDakappago'mhaM darisio'tti ciMtittA nirAyamuvaddaviuM pavattA / tao tesiM kappageNA'vi visajjio dUo bhaNAviyaM ca - 'jo tumhaM savvesimaNumao so nAvAe gaMgAmajjhameu jeNA'hamavi nAvAThio gaMgAmajjhami teNa saha vottuM saMdhi vA jaM vA tubbhe bhaNaha taM kremi'| tao tesiM tahevA''gao saMdhiviggaho / kappao vi taheva naImajjhami gaMtuM tappaesaTThiyassegapurisassa ikkhulaTThIkalAvamaMgulIe darisittA hatthasaNNAe saMdhiviggahieNaM saha vavahariumAraddho / kerisaM ? 'eyassikkhulaTThikalAvassa majjhANi mottuM heTThovari gaMThImucchinnassa kiM hojja laMbo(bho?) aNA(bhA?)vo va tti bhaNiyaM hoi ?' ettha ya eso abhippAo - ikkhulaTThIo iva dohiM saMdhi(dhI)hiM mA (khattiyasaMtaIo) viddhigaaminniio| taM jahA - saccasaMdhIe ya tattha ya mae (saccasaMdhIe jattha saMdhiyaM na'nahA hojja, tahA
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ [275] pavaMcasaMdhIe jA mAyAe kijjai / mamaMmi vijjamANe pavaMcasaMdhI kahaM bhavissai ?) evaM ca saMdhI viddhaMsio (?) / saccasaMdhI uNa avissAseNa naMdassa vi baMdhaNANaM saMchoDaNAjoggayA jAyA / tao kappaeNaM DaMDigA abhihayA iva / tao tappaesatthAe AhIrIe taheva saccaviyA dahiyahaMDiyA / ittha vi imo bhAvattho - 'tubbhaM saMhaihaMDiyAe mama buddhiDaMDigAhayAe baladahiyaM disodisi vikkhiraMtaM saMpayaM viDakAyabhojjaM bhavissai' / ___ evaM ca kappao hatthasaNNAe saMdhiviggahaeNaM saha samullaviya 'tubbhaM teo mama teeNA'ho dhario tti viyappaNAe saMdhiviggahiyanAvaM niyanAvAe tipayAhiNIkAUNa gao naMdasamIvaM / saMdhiviggahio vi taM kappayavilasiyamayAto vilakkhIhUo gao niyallayANaM samIvaM / pucchio ya tehiM kappagavavatthaM / teNA'vi visaNNamuharAeNa bhaNiyaM - "kiM kahijjau ? asaMbaddhapalAvI joggo' / tao puNo puNo taM pucchaNAe vi kiMci akahamANo saMdhiviggahiyaMmi 'aho ! eso vi milio kappagassa'tti viyappeMtA appabhaeNaM ceva palANA savve vi disodisi / tao naMdeNa kappagovaiTeNaM palAyaMtA te savve vi lhUsiyA / tao rajjaM jAyaM savvasutthaM / naMdeNa vi viNAsAvio paDhamamaMtI / paiTThio puNo vi maMtI kappago / so ya saMjAyaputtAisaMtaI kameNa kAlaM kAuM devalogaM gao tti ||ch| kappago tti gayaM ||ch|| ___vipaDivannA ya naMdarajje jahA kei sAmaMtA tahA vIratitthe ajjAsADhasIsa tti ||ch| ajjAsADhasIsakahA bhaNNai - teNaM kAleNaM teNa samaeNaM seyaviyAe nayarIe polAsaM nAma ujjANaM / tattha ajjAsADhA nAma AyariyA / te ya vAyaNAyariyA vi / tesiM ca bahave sIsA AgADhajogesu paviTThA / ajjhAyaMti [te] / sUrissa ya rattiM visUiyA jAyA, niruddhavAeNa na ceva koi jANAvio / tao kAlagao so sohamme naliNigumme vimANe devIhUo ohiM pauMjai jAva pecchai taM sarIraM, te ya sAhuNo aagaaddhjogpddivnnaa| na ya te muyaM jANaMti tti sUridevo taM ceva sarIragaM aNupaviTTho / pacchA uTThavei savvamaNuTThANaM karAvei / taM ca teNa tesiM divvapahAveNaM lahu ceva samANiyaM / kayakicco ya te sUridevo bhaNai - 'khamaha bhaMte ! jaM tubbhe mae asaMjaeNaM vaMdAviyA / jao haM amuyadivase kAlaM kaillao' / evaM ca so khAmittA go| te vi taM sarIragaM chaDDeUNaM imamevaMrUvamajjhavasA(si)yaM savve vipaDivannA - 'ecciraM kAlaM asaMjao vaMdio' / tAhe avvattabhAvaM [bhAveMti] jahA - 'savvaM avvattaM bhaNejjaha / jao na najjai koi saMjao asaMjao vA aNNo vA / jahA ittiyaM kAlamamhehiM na nAo devo' / evaM ca avvattaM savvalogaM buggAhemANA aNusAsiyA gIyatthasAhUhiM jahA - 'ajjo ! evaM avvattabhAve paDivajjiyamANe tumhaM pi na koi vavahAro vaTTissai / jao ko jANai kiM kUraM ? kimao ? kiM pANiyaM jalaM majjhaM ? / kimalANaM va mANikkaM, kiM sappo va thiraM hAro ? // ko jANai kiM suddhaM ? [kimasuddhaM] ? kiM sajIvamajIvaM [vA] ? / kiM bhakkhaM kimabhakkhaM ? dhammAdhammaM ca nicchayao ? // jamhA(tamhA) -
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ [276] chaumatthasamayacajjA, vavahAranayANusAriNI saccA / taM taha samAyaraMto, sujjhai savvo vi suddhamaI // [vizeSAva0 2379] jai jiNamayaM pavajjaha, tA mA vavahAradasaNaM muyaha / vavahAranaocchee, titthuccheo jao'vassaM // [titthogAlI. 869] evaM ca bahuso paNNavijjaMtA vi jAhe na paDivajjaMti tAhe saMghabAhirA kayA / sAmimuttisamayAo ya tayA coddasuttarANi do vAsasayANi tti / te ya viharatA rAyagihaM nagaraM gayA / tattha moriyavaMsappasUo balabhaddo nAma rAyA smnnovaaso| teNa te AgamiyA jahA 'samAgayA' / tAhe teNaM purisA ANattA - 'vaccaha guNasilae ceie / te iha aanneh| tAhe teNa(hiM) ANIyA / bhaNiyaM ca raNNA - 'lahuM kaTTha(Da)gatthe kAUNime hatthIhiM maddAveha' / tAhe hatthIhiM kaDaehiM ca ANIehiM niNhavA bhaNaMti - 'amhe jANAmo jahA tumaM sAvao' / rAyA bhaNai - 'kahaM jANijjai jahA'haM sAvao micchadiTTI vA ? tubbhe uNa corA vA heriyA vA ghAyagA vA ?' te bhamaMti -- 'amhe samaNA niggaMthA' / so bhaNai - 'kiha tubbhe samaNA ? jao avvattaM savvaM pi tA kahaM najjai samaNA vA gihatthA vA tubbhe ? ahaM pi samaNovAsao vA na vA ? tamhA paDivajjaha vavahAranayaM' / tao saMbuddhA lajjiyA paDivaNNA nissaMkaM jahA - 'samaNA niggaMthA amhe' / tAhe raNNA 'jamevamaMbADiyA tubbhe taM saMbohaNatthaM mae kayaM' ti vottuM sammANittA ya mukkA / ajjAsADhasIsa tti gayaM ||chaa| ajjAsADhasIsavirohao ya sattamavarise saMjAo niNhao Asamitto tti // AsamittakahA bhaNNai - mihilAe nayarIe lacchIhare ceie mahAgirI AyariyA / tattha tesiM sIso ya kayAi aNuppavAyapuvve aNiccattabhAvaNAsaMbhUyaM suttaM parAvattaMto 'savvaM khaNe khaNe viNassai'tti bhaMsiyamaI viNNAo koDiNNaguruNA bhaNio ya - 'bhaddA ! egaMtakhaNiyapakkhe kahameyaM taM ti paccabhiNNAyaM ? aha juTuM to savvaM sANubhavaM bhaNaha jaM kiMci' / iccevamAi guruNA paNNavio vi jAhe na paDivajjai tAhe niNhavo tti nAUNa saMghabAhiro kao / sAmimuttisamayAo ya tayA vIsuvarANi do vAsasayANi tti / Asamitto vi savvaM vatthu 'khaNe khaNe viNassai'tti desaNAe savvaM logaM vuggAhiMto rAyagihaM go| tattha khaMDarakkhiyA nAma samaNovAsayA / te ya suMkapAlA / tehiM te niNhavA jANiyA tao maariumaarddhaa| tAhe vi bhIyA bhaNaMti - 'amhehiM suyaM jahA tumhe saDDhA / tahA vi ettie saMjae mAreha ?' / te bhaNaMti - 'je samaNA sAvayA ya hotA te vocchiNNA, saMpayamaNNe ke vi tubbhe aNNe ya amhe / tahA sayameva viNassihaha, ko tubbhe viNAsei ? tubbhaM ceva siddhaMto / jai paraM sAmissa siddhateNa te ceva tubbhe tehiM ceva amhehi viNAsijjaha [jao taM ceva vatthu kAlAdisAmaggi pappa paDhamasamayakatteNa vocchijjai dusamayakatteNa uppajjati evamAdi]' / ettha te saMbuddhA bhaNaMti - 'icchAmo ajjo ! sammaM paricoyaNA, evameyaM na annahA' / tao tehiM khAmiUNa saparivAro mukko Asamitto tti ||ch| Asamitto tti gayaM ||ch| [Asamitta]virohiya(hao) navamavarise saMjAo niNhavo gaMgadevo tti ||ch||
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ [277] gaMgadevakahA bhaNNai - ullugA nAma naI / tIse tIre ullugatIraM nAma nayaraM / bIe tIre kheDagathAmaM / io ya mahAgirINaM AyariyANaM sIsA dhaNaguttA nAma / sIsA tassa gaMgadevA nAma AyariyA / so puville taDe ullugatIre nayare / AyariyA se avarime taDe / tAhe so sarayakAle AyariyaM vaMdao calio / so ya khlliiddo| tassa ullugaM naI uttaraMtassa sA khallI uNheNa Dajjhai / heTThA ya sIyaleNa pANieNa sIyaM / tAhe so ciMtei jahA - 'sutte bhaNiyaM - egA kiriyA veijjai, sIyA usiNA vA / ahaM puNa do kiriyAo [vedemi / ao do vi kiriyAo] egasamaeNa veijjati' / tAhe AyariyANa sAhei / tehiM bhaNiyaM - 'mA ajjo! eva paNNavehi / na egasamaeNa do vi kiriyAo veijjaMti / jo puNa tuhegasamaeNa dokiriyANubhavavibbhamo so bhamADijjamANAlAyaMmi cakkavuDDhi va vivegAbhAvao' / evaM ca paNNavijjamANo vi asaddahaMto paraM ca vippayAreMto saMghabAhiro kao tayA ya sAmimuttisamayA aTThAvIsuttarANi do vAsasayANi tti / gaMgadevo vi hiMDaMto rAyagihassa mahAtavotIrappabhe pAsavaNe gao / tattha ya maNinAgo nAma naago| tassa ceie ThAi / so tattha parisAmajjhe kahei jahA - "evaM khu jIvA egasamaeNa do kiriyAo veeMti' / tAhe teNa nAgeNa tIse ceva parisAe majjhe bhaNio - 'mA eyaM paNNavaNaM paNNavehi / esA paNNavaNA duTTha sehA ! / jao ecciraM kAlaM vaddhamANasAmimUle mae suyaM jahA - egA kiriyA veijjai / tumaM puNa kiM tao vi visiTThataro jAo jeNevaM paNNavesi ? tA chaDDehImaM desaNamaNNahA pheDissAmi tuha desaNAvAyaM' / evaM so paNNavio abbhuvagao uvaTThio bhaNai - 'micchAmidukkaDaM'ti ||ch| gaMgadevo tti gayaM // gaMgadevavirohao ya tivAsasaovari sattarasamavAse saMjAo niNhavo rohagutto tti ch| rohaguttakahA bhaNNai - aMtaraMjiyAe nayarIe bhUyagihe ceie siriguttA nAma AyariyA / tattha balasirI nAma rAyA / tesiM puNa siriguttANaM therANaM sIso rohagutto nAma / so puNa aNNagAme Thiellao / pacchA tatto ei / tattha ya ego parivvAyago poTTaM lohapaTTeNa baMdhiUNa jaMbUsAhaM vi gahAya hiMDai / pucchio ya bhaNai - 'mA nANeNaM poTTa phuTTae teNa lohapaTTeNa baddhaM / jaMbUDAlA ya gahiyA jahA ettha jaMbUdIve natthi mama pddivaaii| tAhe teNa paDaho nINAvio jahA - 'suNNA pAsaMDiNo' / tassa ya logeNaM poTTasAlo tti nAmaM kayaM / pacchA teNa rohagutteNa vAgariyaM - 'mA vAeha paDahayaM / ahameyassa vAyaM demi' / evaM so paDisehittA gao AyariyasagAsaM / Aloei ya jahA - 'mae paDahago khoDio' / AyariyA bhaNaMti - 'duTTha kayaM / so vijjAbalio vAe parAjio vicchuyAINi mellei' / so bhaNai - 'kahamiyANi uTThauM sakkijjai ?' tao sUrI viccugAivijjAvighAyaNatthaM morAivijjAo tassa dei / sesakhuddovaddavanivAraNatthaM ca rayaharaNamabhimaMtiUNa samappittA bhaNai - 'eeNaM niyasarIrassa pAsesu paribhAmieNa sakkassa vi ajjeo bhavissaI' / tao rohagutto eyAo vijjAo gahAya gao sabhaM / bhaNitaM ca NeNaM - 'esa kiM jANai ? eyasseva puvvapukkho hou' / parivvAyao citei - 'ee niuNA ao eyANaM ceva siddhaMtaM geNhAmi, jahA - mama do rAsI, jIvarAsI [ajIvarAsI] ya' / geNhaeNaM puNa 'eeNa mama siddhaMto gahio'tti ciMtittu tassa buddhiM
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ [278] paribhUya tiNi rAsI ThaviyA jIvA ajIvA nojIvA ya / jIvA saMsAratthA, ajIvA ghaDAI, nojIvA ghiroliyAchiNNapucchAI / diTTaMto daMDo / jahA daMDassa AI majjhaM aMtaM ca evaM savve bhAvA vi tivihA / - evaM ca so teNaM niruttaro kao / tAhe so parivvAyago ruTTho vicchue muyai / cellao paDimalle more muyai / tAhe vicchuehiM hahiM so sappe muyai / cellao vi tesiM paDighAyae naule muyai / tAhe uMdure, tesi pi majjAre / tAhe mige, tesi pi vagghe / tAhe sUyare, tesi pi sIhe / tAhe kAge, tesiM pi ulluge / tAhe sauliyAo, tesiM pi ulAhie / evaM ca kaha vi cellagamajippamANaM nAUNa parivvAyageNa mukkA tassa gaddabhI / cellaeNa vi pherieNa hayA rajoharaNeNa tAva tasseva parivvAyagassuvari cherittA gayA gaddahI / parivvAyago vi hIlijjato nicchUDho jaNeNa / T cellao vi jiNiUNA''gao sUrisayAsaM jahAvattamAloei / sUrI bhai 'ajuttaM ta kayaM jamuTThateNa [na] bhaNiyaM, jahA 'natthi tinni rAsIo / kiMtu buddhi paribhavaNatthameyassa mae paNNaviyAo / tA iyANi pi gaMtuM taM bhaNAhi' / rohagutto vi 'mamA'vavAyaNA hohi 'tti na taM paDissuNei / puNo puNo ya sUrivutto bhai 'ko doso ? jao saMti ceva jahaTThiyA tiNNi rAsiNo' / sUrIhiM bhaNiyaM 'ajjo ! asabbhAvaparUvaNAe titthayarAsAyaNAdoso' / tao so sUrIhiM vi samaM saMpalaggo / tAhe sUriNA gaMtuM bhaNiyaM [nivaM]te jaha teNa mama sIseNA'vasiddhaMto bhaNio, jao duve amhaM rAsiNo / vipaDivanno ya taiyarAsisamatthaNeNaM so sIso / tA tubbhe amhaM pi vAyaM suNeha' / paDissuyaM rAyAIhiM / tassamakkhaM ca cellaeNa puvvuttajuttIe samatthie nojIvapakkhe [siri]gutto bhai 'bhadda ! nosaddo kiM nihatthe missatthe vA ? jai nisehatthe to jIvaMmi nisiddhe jahA ajjIvasaNNo ghaDAI tahA nojIvasaNNo vi / aha missatthe to sahAvao nijjIvehiM sarIrapoggalehiM sammisso jIvo ceva nojIvasaNNo / tahArUvo ya ghiroliyApucchAI vi / to kahaM taio rAsi ?' tti / - - - -- - evaM ca vAyArUDhANaM jAyAparAjayANaM gurusIsANaM gayA chammAsA / tao rAyA bhaNai 'sIya me rajjaM / sUrI bhai 'mahArAya ! tumhaM koDDukaraNatthaM vilaMbiyamecciraM kAlaM mae / saMpayaM puNa pAsa [ha], kallaM niggahAmi imaM' / - -- tao pabhAe sUrI bhaNai 'gammau kuttiyAvaNe jao tattha davvANi saMti' / tao taheva ka maggio kuttiyajakkho jA 'dehi jIvaM [ ajIvaM nojIvaM] ca' / jakkho vi jIvaM ajIvaM ca dAUNa 'nojIvo natthi 'tti bhaNai ajIvaM puNo dei / tahA vi appaDivajjaMtassa rohaguttassa sIse sUriNA chArabhariyakheluvagasarAvo phoDio [ saMghabAhiro ya kao ] / sAmimuttisamayA [ o] ya tayA bAyAlIsuttarANi paMcavAsasayANi (542) tti / rohagutteNa vi ceva chAraM lAittA parUviyaM sivANa darisaNaM / raNNA vi rohaguttaM nivvisayamANAvittA ghosAviyaM nayare 'jayai jayai vaddhamANasAmisAsaNaM'ti // chalugagotto ya rohatto, teNa ya imANaM chalugadarisaNaM jAyaM ti ||ch / rohagutto tti gayaM ||ch / taM evaM ca dUsiyaM pi nihavehiM titthaM bhUsiMti pavayaNapurisA jahA bhaddabAhu tti || || bhaddabAhukahA bhaNNai
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ [279] sejjaMbhavassa do sIsA - jasabhaddo saMbhUyajaI ya / tattha jasabhaddassa coddasapuvvI jAo bhaddabAhU nAma sIso / so ya sUrIhUo kayAi viharaMto gao rAyagihe nayare / vasaMti ya tattha cattAri vayaMsA vANiyagA sahajAyA sahavaDiyA ya / te ya bhaddabAhassaM'tie dhamma soccA pavvaiyA ahijjiya bahassuyA ya paDimaM viharatA puNo pattA te rAyagihaM / tattha ya bhikkhiuM taiya porisIe paDiniyattA / tesiM ca vebbhAragiriteNa vaccaMtANaM paDhamassa giriguhAdAre, bIyassa ujjANe, taiyassa ujjANasamIve, cautthassa nagarabbhAse ceva jAyA cautthaporisI / 'tIo ya bhikkhApaMtho ya taiyAe'tti suttamaNusaraMtA te ThiyA taTThANesu ceva / tattha vi jo giriguhabbhAse tassa nirAyaM vi(sI)yaM / jo ya ujjANe tassa kiMci maMdaM / jo ujjANasamIve tassa maMdayaraM / jo uNa nagarabbhAse tassa na gammae vaMdetamaMtaM(maMdatamaM ti) / taM ca te savvaM sahaMtA kameNa paDhama-bIya-taiya-cautthajAmesuM kAlaM kAuM [gayA] devaloyaM / jahA tesiM ceva dhammabhagiNI sarassai tti ||ch|| sarassaIkahA bhaNNai - atthi sAvatthInayarIe bhRgunAma baMbhaNo / tassa sAvittI nAma bhajjA / tIe satta puttA / taM jahA - veyasAmI 1, [veya]viU 2, veIsaro 3, veyasaro 4, veyagabbho 5, veyamitto 6, veyaruI 7 / dhIyA ya gAyattI nAma / te ya savve veyapAragA / suTTa sAvittIe vallabhA / evaM aikkaMto koi kAlo / annayA ya maraNapajjavasANayAe jIvalogassa haTThAro(?) mao paDhamaputto / gahiyA sAvittI soeNa / tao taheva mao thevadiyahehi bIo putto / gahiyA sA mahAsogeNa / evaM taiyaputto, gahiyA esA sogataruNA / evaM cautthaputte gahiyA sA sogapuppheNa / evaM paMcamaputte gahiyA sA sogaphaleNa / jAo se gaho / to vava(paMca?) dArage hakkAreMtI ciTThai / daMsiyA vejjANa / tehiM bhaNiyaM - 'asajjhA esA amhArisANaM / annaM ca na dhAriyavvA esA' / [esA ya tahA gahilA jAyA jahA appAuraNA ceva bAhi gaMtUNa dArage hakkArei / annayA ya tattha samosario sAmI / teNa ya sAvittiM paDiboheDaM pesio risI ego / ] samappio se aMtarapaDo / bhaNio ya eso - 'amugatthAme tuma eyArisiM mAhiNi pecchihisi / tao vattavvA sA tae - "kIsa paramanANi puttavattaMtaM na pucchasi ?' souM cemaM sA gamissai saMdehaM / appANaM ca nirUveMtI appAuraNA tti lajjissai bhavao / tao dAyavvo tIe eso aMtarapaDo / nivattheuM cemamAgamissai sA ihaM / tao paDibujjhissai' / gao risI / jAva saMvuttameyaM / evamevA''gayA sAvittI / samosaraNariddhi pecchiya vimhiyacitteNa diTTho tiloganAho / jAyA siddhiI(riddhIe?) saddhA suhAisayA / paNamiUNa bhayavaMtaM uvaviTThA egadese / bhaNiyA tiloganAheNa - 'dhammasIle ! jANasi puttA kuo AgayA ?' tIe bhaNiyaM - 'na yANAmi' / sAmI bhaNai- 'jANasi kahiM gayA ?' sA bhaNai - 'na yANAmi' / sAmI bhaNai - 'jANasi tesiM suhadukkhANi ?' sA bhaNai - 'na yANAmi' / sAmI bhaNai - 'jai evaM tA ki kilissasi ?' tIe bhaNiyaM - 'bhayavaM ! moho kilAmei' / sAmI bhaNai - 'cayasu mohaM nirUvehi tattaM / jao saMsAre savvamasAraM' / souM ca sAmivayaNamevaM saMbuddhA sAvittI / gayA sagihaM /
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 280] parituTTho bhRgU / pesio NAe sAmisamIvaM / gao rahavareNa / suo sAmisamIve dhammo / pariNao eyassa tahAriya(ha? )ssa / saMvegAisaeNa patto caraNapariNAmaM bhRgU / pesiUNa rahavaraM vattaM ca sAvittIe pavvaio eso / sAhiyaM gaMtUNa rahigeNa / parituTThA sAvittI / diNNo imassa pAriosigo raho / bhaNiyANeNa 'alaM mama raheNa / mAyA tumaM / ao viNNavijjasi / aNujANAhi mamA'vi pavvajjaM' / - aNujANio harisiyAe / jAo imIe vi caraNapariNAmo / tao pavvaiyA esA vi / teNa duve dAragA gAyattI ya jAyANi sAvagANi / tao vaMsakameNa tesi pi avaccANi evaMvihAI ( iM ) jAva gAyattI aNNa[jamma] e govagirisannivese gAlavanAmagassa baMbhaNassa jAyA sarassaI nAma dhIyA / gAlavo vi kArisiNIyaso tti visigohUmAibIyavisAhaNatthaM gao kusaggapuraM / tattha siridhammo rAyA / so ya IsAlU na ghare bAre ya visidvapurisitthINa joiyaM pi sahai / taddiTThIe kahaM vi hasamANaM gahiyaM daMDavAsigehi sahodarasaMgahaNagaM nijjae rAyakule jAva [tAva] macchigahaTTasamIve kahakahAe hasittA ekkamacchehiM (NaM) bhaNiyaM 'na koI sadose pekkhai' / eyaM ca rAyapaDibohaNatthaM devayApaogeNa jAyaM / niveiyaM raNNo daMDavAsigehiM / vimhio rAyA / 'kimeyaM ?' / teNa bhaNiyaM - taMmi ya pure aIva buddhijutto amaragurU vippo so pucchio rAiNA 'nirUviya sAhissAmi mAsametteNa uduttiSNeyameyaM ( ? ) ' / rAiNA bhaNiyaM 'evaM hou' / tao AlociyamaNeNa 'na nAo paramattho [tA gAmaMtaresu hiMDiya nirUvemi kiMci' / tao so patthio / gAMlavo niyakajjaM sAhiUNa tAhe ceva patthio teNa samaM gacchai / tAhe amaragurU taM daTThUNa kahei - 'bho ! kiM taM] addhapaMthaM vAhissasi kiM vA'haM vAhemi ? teNa citiyaM 'asaMbaddhago eso jo evaM jaMpai, jao'ddhapaMtho vAhijjai' / Thio tuhikkoM / pattA nadiM / gAlaveNa mukkAo paNahigAo / parihiyAo amaraguruNA / gAlaveNA'vi citiyaM 'asaMbaddhago ceva' / gayA thevaM bhUmibhAgaM / pattA naggohapAyavaM / tassa mUlAsaNe vIsamaNanimittaM nuvanno gAlavo / nA'idUre ya chattagaM dhAriya uvaviTTho amaragurU / viDa tti (?) kasAio gAlavo / thevavelAe payaTTo amaraguruvimaddeNa gAlavo / tahA vi sigghattaNao milio tassa / jAva thevaM bhUmibhAgaM gacchaMti tAva diTTaM paDhamaghattA (?) paiNNaM acvaMtaphaliyaM muggakhettaM / gAlaveNa bhaNiyaM 'aho ! phaliyaM muggakhettaM / savvasaMpayA khettasAmiyassa / amaraguruNA bhaNiyaM - 'evameyaM jai 'na kharddha' / gAlaveNa citiyaM 'pecchato ceva jai "na khaddhaM" ti bhaNaI' / gayA egaM saNNivesaM / tattha puNa nAgAINa mahimA mahApamoo vaTTai / gAlaveNa bhaNiyaM 'aho ! ettha sannivese pamoo' / amaraguruNA 'atthi jai eso na uvvaso' / gAlaveNa citiyaM - 'aho eyassa mukkhayA jaM pamoyaM uvvasaM ti bhaNai / gayA thevaM bhUmibhAgaM / diTTaM tattha mahaMtaM devaulaM / gAlaveNa bhaNiyaM 'aho ! AyayaNaM' / amaraguruNA bhaNiyaM 'atthi jai aNAyayaNaM na hoi' / gAlaveNa ciMtiyaM 'aho ! se buddhI jaM aNAyayaNaM ti bhaNai' / gayA puNo thevaM bhUmibhAgaM / diTTho AgacchamANo parUDhANegapahAro samaM hathiyAreNa kulaputta / gAlaveNa bhaNiyaM 'aho ! sUro esa puriso' / amaraguruNA bhaNiyaM 'atthi jai sattho kuTTio' / gAlaveNa citiyaM 'aho ! sUro jo sattho kuTTijjai' / tao gayA thevaMtaraM / diTThA bhattAramaNucaraMtI mahilA / gAlaveNa bhaNiyaM 'aho pavvaiyA !' | amaraguruNA bhaNiyaM 'jai atthi iMdiyANa vasAi' / gAlaveNa citiyaM 'sohaNA pavvaiyA jA iMdiyANaM na vasAi / savvahA na sAmanna- puriso eso / tA kiM eyasaMtigAe ciMtAe ?' / bhaNiyaM - 1 - - - 1 - -- -
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ [281] evaM kameNa pattA gAlavagAmaM / tattha ya mahAjoisio amaragurU 'suhamuhutteNa eso mama milio'tti citiya paviTTho gAlaveNeva samaM ratthAe / patto gihaM / kaddamakharaDiyAo ya jaMghAo bahUdageNa dhoviyAo gAlaveNa / amaraguruNA puNa kaMbigAe kaddamamuttAriUNa thevodageNa dhoyAo / taM ca daTTu lakkhio sarassaIe 'aho ! na atthANava[ o? ] imo' / AyamaNaMteNa bhaNiyA sarassaI [ gAlaveNa] 'dehi eyassA'vi AyamaNaM' / tIe diNNamollaMkaraNa ( ? ) / tao nAyamamaraguruNA 'esA ettha mANusI' / AyamaMto ya vihiNA so vinnAo tIe 'esa 'esa maimaM / bhoyaNavelAe ya gAlaveNa bhaNiyA sarassaI maNAgamasaMbaddhago, tahA vi dehi eyassa bhoyaNaM' / sarassaIe bhaNiyaM 'kahamasaMbaddhago ?' kahiyANi ya gAlaveNa 'paMthaM vAhesi kiM vA'haM vAhemi' - iccAikAraNANi | sarassaIe ya bhaNiyaM asaMbaddhago hoi / aisayanANI khu eso' / 'tAya ! neyArisehiM - - gAlavo bhAi 'kahaM ?' sA bhaNai 'suNa, kahAe paMtho osari tti vAhio hoi / tahA nijjale paMthe paNahiyAhiM pAesu kheo havai, jalamajjhe puNa kaMTagAI na dIsai / tahA rukkhakhaMdhAsaNNe sappo Dasei / ruhiragaM vIsaMvajjhai (?) thirAsaNaM maya-corAibhayA, chattagaM viNovari kAgAI hagejjA / tahA taM khettaM khaddhaM, nipphannaM pi vavaharao gihissai / tahA taM na vasimaM jattha sAgayAipaDivattI natthi / tahA AyayaNaM pi taM caiva jattha visiTThA vasaMti / tahA so sUro jo paDhamaM na paharai / taha jiiMdiyattaNeNeva dhammAcaraNaM seyaM' / - - - tao 'savvameyaM suMdaraM 'ti citiya bhaNiyaM gAlaveNa bhaNiyaM 'savvahA maimaM eso / tA putti ! tumameyassa joggA' / paDissue ni (ci?) mIe bhuttuttaraMmi ayaMDe ceva bhaNio gAlaveNa amaragurU 'sA mama kaNagA tujjha uciyA' / teNA'vi gahio vAigo sauNo, paramavela tti na paDicchiyA tayANi / citiyaM ca 'karemi tAva mUlasuddhimeyAe' / sarassaIe vi 'keriso kiyAvareNeso ? 'tti ciMtiya parikkhaNatthaM sikkhaviyAo pADivesiNitherIo jahA 'pucchaMtassa sAhejjaha - " savvaM sohaNameIe, paraM sAvahiyA maNAgaM na suMdaraM' / tao pucchaMtassa therIhiM sAhie tamapaDicchiya paccUse niggao amaragurU / tIe vi 'kiyAvaro' tti nAuM bhaNio gAlavo 'tAya ! aggao gacchiya eyaM kaMcaNaM vaTTIe amejjhovari Thavehi, adissamANo ya nirUveMto ciTTha / jai taM na geNhai to uvekkhiyavvo / aha geNhai to jatteNA''Neyavvo' / aNuciTThiyamiNaM gAlaveNa jAva gahiyamaNeNa kaMcaNaM nirUvittA u gAlaveNA''NIo gihaM / meliUNa ya taTTI diTThi sarassaIe - - visAdappa'miyaM gejjhamamejjhAdavi kaMcaNaM / bAlAo vi hiyaM vakkaM thIrayaNaM dukkulAdavi // -- - - -- - - ii satthovaesaM sumarAviukAmAe bhaNio amaragurU 'kimevameyaM kiM vA aNNahA ?' tao someyaM tabbhaNiyaM 'aho ! kahameIe kavaDameyaM kAUNA'haM chalio ? 'tti ciMtiya maNAgaM savilakkheNa 'na tIe velAe kaNNayAyANabollA juttA / jao sumuhu bhaNiyamabhiNNamuharAeNA'maraguruNA bolabIyANi (bolliyANi ? ) suhakajjehiM phalaMti / bhaNiyaM ca kAyavvA NaM suhe joge, bollA vi suhagoyarA / jeNA'ibIyavADA (?) u, pAyaM rukkhe phalaTThiI //
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ [282] __tA [kiM?] "kimevameyaM kiM vA aNNaha ?"tti vuccai ? jao piuNo ceva tavA'kAlabhaNaNadoso' / tao doNhaM pi chaillattaNao miliyANi cittANi / vitto vIvAho / aikkaMtA kai vi diyahA / paraM saciMto amaraguru tti lakkhiUNa bhaNio sarassaIe - 'kiM tumaM sacito?' teNA'vi sAhio ekkamacchAivuttaMto / sarassaIe vi samaittaNao ciMtiyaM - 'jamekkamacchajuvaleNa hasiyaM tadasaMbhavadaMsaNaM daivigaM, teNa na pamANaM tesiM gahaNagaM jamasaMbhavipuvvANa ya taM bhAihaMDagahaNaM / jaM ca hasiyaM taM hAsakaraNamettaM caiva tattha dosa(so?) / jaM ca bhaNiyaM - "na koi sadose pekkhai" taM rAyaMteure gurudosaM ti sUei' / evaM ca sammaM bhAviUNa bhaNiyaM sarassaIe - 'niccito hohi / thevameyaM kajjaM / ahameyaM bhalissAmi' / amaraguruNA ciMtiyaM - 'laddho imIe koi ettha uvAo / vicittapaNNAhiyANi(i?)NA koi kipi jANai tti na accabbhuyaM / suviNo vi evaMphalo ceva / tA evameyaM, na ettha saMdeho'tti / avagayA se ciMtA / sarassaIe bhaNiyaM - 'aNabhippeyaM lahuM mama gamaNaM / tahA vi gaccha, dukkhaM khu taM mihuNagaM ciTThai' / amaraguruNA ciMtiyaM - 'aho ! se mahANubhAvayA' / / visajjAvio se piyA / AgayANi kusaggapuraM / suyamiNaM rannA / pucchAvio ya koDDeNA'maragurU / teNA'vi pucchiyA sarassaI / tIe bhaNiyaM - 'erisamiNaM kajjaM, jeNa mae sAhiyavvaM / tA uddisa maM' / tao amaraguruNA bhaNiyaM - 'nAyamiNaM / paraM mama mahilA kahissai sohaNataraM'ti tuTTho rAyA / Agao tIe samaM / sAhio tIe puvaciMtio bhAvattho / 'jaM ekkamacchajuyaleNa hasiyaM tadasaMbhavadaMsaNaM daivigamiccAi' / nirUvAviyaM rAiNA jAva bhAva(i)haMDagahaNaM ceva taM hAsakiriyAo gahio / parituTTho rAyA / bhaNiyaM ca'NeNa - 'evaM siddhaM / mama puNa aMteure vare doso na saMbhavai jao mahaMtamettha juttaM' / sarassaIe bhaNiyaM - "kiM tava imiNA ? na eyamannahA hoi' / rAiNA bhaNiyaM - 'kahameyaM jANijjai ?' sarassaIe bhaNiyaM - 'tumaM aMteurasamIve itthigArUvehiM purisehiM' / sAhiyA te rAiNo / nirUviyA'NeNa jAva purisA ceva / kuvio tesiM rAyA / bhaNiyaM ca'NeNa - 'ee nagare hiMDAviya appamaMsaM khAveha' / sarassaIe bhaNiyaM - 'mahArAya ! na juttameyaM / evaM khu kulalaMmaya(?) surakkhiyamevamaMteuraM havai / jao'vassaM pAviyavvaM sukayaM dukayaM vA jahA jalavAsIhiM jalaNapAgameehiM ceva maccharohiM pattaM ti paribhAvau devo' / raNNA ciMtiya'mevameyaM' / paricattamIsAlugattaNaM / aMgIkayA logaTTiI / pUiyA sarassaI sabahumANaM / tIe ya paI vi kao sAvago / tao do vi virattakAmabhogA cArittabhAvasAhaNatthaM viharaMti titthajattAe / pUyaMti bhagavaMtANaM kallANagabhUmIo / aNNayA dhammacakke ceiyaujjANaMmi bhaddabAhugurussa jaso-rUva-jovvaNakaliyA vi accaMtapasaMtA diTThA tiNNi sAhU / te ya pecchiUNa saMviggA sarassaI ciMtei - 'aho ! dhannA ee sAhU je jovvaNe vi jiNiUNa mayaNaM pavvaiyA' / [pucchai ya] tesiM pavvajjAvisesakAraNaM / tao bhaNiyamegeNa [sAhuNA] - 'sAvige ! sAhemi suNaha jahA pavvaio'haM tivikkamo tti ||ch| tivikkamakahA bhaNNai - uDDiyAyaNavisae uDDiyAyaNapaTTaNe viTTha(Nhu)dattaputto'haM tivikkamo nAma / kayAiM ca divA mae ceiyaujjANAo sabhavaNamAgacchaMtI vIradattasAvagadhUyA abhayasirI nAma kaNNagA / pecchiUNa mohadoseNa ajjhovavaNNo ahaM tIe / muNio esa vaiyaro mama jaNaehiM / variyA sabahumANaM / paraM mAhesaro ti piyA na dei / suyaM mae eyaM / ciMtiyaM ca - 'sohaNo esa dhammo jatthettiyaM pi nirUvijjai' / dhammarAgeNa
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ [283] ya gao ceiyaujjANaM / suo gurusamIve dhammo / pariNao kammakkhaovasameNa / laddhA abhayasirI / vatto vIvAho / tIe saha visayasuhamaNuhavaMto ciTThAmi / dhammabheeNa aNuvattaNaparassa vi na suMdaro me piyA / tao'haM juvago cevA'NuTThANaM karemi / aNNayA gao me piyA paratIraM / tattha viDhattamaNeNa davvaM / Agao turiyaM samaeNa / pUjio sayaNAiNA / aikkaMtA kai vi diyahA / nA''ikkhai me davvaM macchareNa gihami ceva nihANIkayamegAgiNA / annayA maraNapajjavasANayAe jIvalogassa mao eso sahasA visUigAe / na nAyaM me taM davvaM / tammaraNanimitteNa pavvaio vIradatto / aikkaMto koi kAlo / jAo maharisI / appamAyAisaeNa jAyaM se ohinANaM / AbhogiyamaNukaMpAe 'kahiM so viThThadatto ?' / jAva jANiyaM 'uttarAvahe himavaMtasamIve airoddo gaMDago, samAgao parivAgaM / tao guruM pucchiya gao tappaDibohatthaM / patto tamuddesaM kahANayaviseseNaM / tattha ya satthaghAyAiNA Thii tti AroDio'NeNa sattho jahiM so risI vaTTai / palANo logo / Thio risI kAussaggeNa / Asuratto samAgao gaMDago / Thio tadavaggahassa bAhiM / na tarei taM laMghiuM / vimhiyA jaNA - 'aho ! bhagavao sAmatthaM !' / gaMDagassa vi 'kahiM puNa mae esa diTTho'tti vimarisaNeNa jAyaM jAIsaraNaM / paccabhinnAo vIradatto tti niveiyaM sannakkharehiM / aNusAsio risiNA / vicittayAe ya kammapariNAmassa paDibuddho / tadA sannakkharehiM niveio niyayAbhippAo / dhammadesaNaM kAUNa diNNANi aNuvvayANi / bhaNio ya risiNA - 'jai niyadesaM gacchasi, jaNANa sANubhavaM kahesi, tao bahulogo paDibujjhai / evaM te paritto saMsAro hoi' / paDivannaM gaMDageNa / jayaNAe ANIo uDDiyAyaNaM / vimhio logo / sAhiyamamhANa risiNA / mae bhaNiyaM - 'jai saccayaM tA [daMsehi nihANaM]' / daMsiyaM gihegadese / taM daTThaNa jAo saMvego me / bhaNio ya abhayasirIe - 'ajjautta ! evamavasANo esa jIvalogo / tA alamiha paDibaMdheNa / dullahaM maNuyattaNaM caraNANuTThANeNa saphalaM karehi / tao mae ciMtiyaM - 'sohaNaM, esA vi aNukUla'tti / davvaviNiogaM kAUNa samamabhayasirIe gurusayAse pavvaio'haM / sAvige ! mama tAva evaM visesakAraNaM' / sarassaIe bhaNiyaM - 'sohaNaM visesakAraNaM / savvahA kayattho tuma'ti ||ch| tivikkamo tti gayaM ||ch| bIeNa bhaNiyaM - 'sAvige ! suNa sAhemi jahA pavvaio'haM baMbhavaggo tti ||ch|| baMbhavaggakahA bhaNNai - . ____ mayavADae cittAvaMsaM nAma gAmaM / tattha gAgalI nAma bhaTTo / tassa putto'haM baMbhavaggo nAma / mitto ya me jamalago nAma mayaharaputto / aNNayA ya gao'haM tassa gehaM jAva so ucchaMgagaeNa putteNa sayaM khAi sUyaramaMsaM dei ya puttassa / aTThigANi puNa majjArIe / etthaMtaraMmi ya tattha bhikkhAnimittaM paviTTho samakkhamamhamego risI / dijjamANA vi bhikkhA na gahiyA'NeNa / bhaNiyaM ca - 'aho ! kaTThamamhA(NNA)NaM' / suyaM cemaM mae / tao so tao ceva niyattiUNa gao ujjANavaraM / Thio kAussaggeNaM / tassaMmatIe pucchio mae - 'bhayavaM ! kIsa tae ettha bhikkhA na gahiyA ? kIsa vA bhaNiyaM - "aho ! kaTThamaNNANaM" ?' / teNa bhaNiyaM - 'suNa, mahaMto ettha vaiyaro / ao na gahiyA bhikkhA / aNNANaM puNa piumaMsaM khAyaMto sattuNo ya dei / mAyAe [puNa] aTThiyANi / tahA vi parituTTho' / mae bhaNiyaM -
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ [284] 'kahameyamevaM ?' teNa bhaNiyaM - 'suNa / ettha bakuladatto nAma mayaharo ahesi / tassa bhajjA saMgamA nAma / putto ya se jamalago / mAhaNo ya puttANattagakArao DiMDago nAma / mohavaseNa laggA saMgamA DiMDagassa / na bakuladatto viyANai / saMgamAe citiyaM - 'na mayahare jIvamANaMmi DiMDageNa saha vIsatthaM kIlijjai / tA vAvAemi evaM' / bhaNio DiMDago - 'ahaM mayaharaM goulaM pesissaM / tae vi vAvAiyavvo esa jeNa'mhe ratti diyahaM ca suheNa citttthaamo'| paDivaNNaM DiMDageNa / aNNayA bhaNio saMgamAe mayaharo - 'na goulaM suTTha saMvahai tti paDiyaggehi DiMDageNa saha' / payaTTo mayaharo / samappiyaM DiMDagassa hatthiyAraM / khaDDamoyaraMto ya vAvAio DiMDageNa / paDiniyatto DiMDago / kao kolAhalo 'corehiM mayaharo vAvAio' tti / dhAvio logo / palAya tti na diTThA corA / sakkArio mayaharo / so uNa tahA mao aTTajjhANadoseNa jAo tattheva suuyro| ___aikkaMto koi kAlo / pasattA saMgamA DiMDagaMmi / lakkhei imaM to vi lajjai mAUe jmlgo| na uNa suTThosaM(taddosaM ?) sahai chivai satthe ya bhaNiehiM / saMgamAe ciMtiyaM - 'eso vi me ettha pripNthgo| tA evaM vAvAemi' / bhaNio DiMDago - 'maNussIhUo iyANiM jamalago / karei ya Ne bhogavigdhaM / tA evaM pi neha piupaMtheNaM' / paDivaNNaM DiMDageNa / taheva payaTTo goulaM / sayameva gahiyaM hatthiyAraM jamalageNa / gayA nijekkhuvADamajheNa / tattha ya riuNhAya tti bhuttA niyamahilA aNeNa ma(pa)tthaMteNa / tao khaDDamoyaraMtANa kuTThAragaM diNNaM muNiNo(?) samAkaDDamANassa ya duyaM diTThA DiMDagassa chAyA jamalageNa / turiyayaramoiNNo eso / bhi(vi?)ttaM se hiyayaM 'savvahA na suMdaramiNaM'ti / pattA goulaM / kayA pANavittI / paDiyaggiuM ca goulaM suttA rayaNIe paropparamaidUre avakkhA(?) hiyayaMmi / na ei jamalagassa niddA / suo ya teNa pAyaravo / tao turiyaM sejjAe sarIrahANe khaDapUlayamuttamaMgabhAge haMDiyaM kAUNa pakkhittamuvari vatthaM / sayaM ca khaggaM ghettUNa Thio saMdhayArappaese / jAva gao DiMDago kuTThArageNa haNaMto ya sayaNijjaM vAvAio jamalageNa / 'corehiM mArio'tti kao kolAhalo / so uNa mariUNa tasseva putto samuppaNNo / AgaMtUNa niveiyaM jahA - 'aMbe ! corehiM vAvAio DiMDago / ummAhiyA saMgamA aTTajjhANeNa mayA esA uppaNNA ettheva majjAriyA / jamalagassa vi pattIe jAo dArago / kayaM vaddhAvaNayaM / aikkaMto koi kAlo / so ya mayaharasUyaro puvvabbhAseNa nijikkhuvADaM na muMcai tti vAvAio rakkhagehiM / tammaMsaM cemaM ti piumaMsaM khAi / sattuNo ya puttIhUyassa dei / mAUe uNa majjArIhUyAe aTThiyANi ghallei'tti / tao mae bhaNiyaM - 'bhayavaM ! kahaM muNasi ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'suttAisaeNa / eso ya ettha paccao / "ajja tae rayaNIe suviNayaMmi nijjiyA vAnarA" / taM ca jai saccaM tA eyaM pi' / souM cemaM sANubhavaM viratto'haM saMsArAo / sAhiyamiNaM jaNaNi-jaNagANaM / gahiyA te vi saMvegeNa / gayA sayAsaM risiNo / suo dhammo, pariNao savvesi / tao'haM tasseva bhagavao sagAse samaM jaNaNi-jaNagehi pavvaio / tA evaM sAvige ! mama visesakAraNaM' / sarassaIe bhaNiyaM - 'bhayavaM ! sohaNaM / kiM bahuNA? dhaNNA tuma'ti ||ch| baMbhavaggu tti gayaM ||ch| taieNa bhaNiyaM - 'sAvige ! suNa jahA pavvaio'hamAkhaMDalo'tti ||ch| AkhaMDalakahA bhaNNai - 'ahaM io sattame jamme kuNAlAvisae kuNAlAnayarIe avaMtimAhaNassa putto AkhaMDalo nAma sglaa|
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 285] ahesi / bhAyA ya me jaNNo nAma / pariNIyA duve vi amhe / gihAsamaM parivAleMtANa ya aikkaMte kettie vi kAle aNAyArakulaharayAe aNaMgassa ghaDio jaNNo samaM mama mahilAe / aikkaMto koi kAlo / niveiyaM mama tassa ghariNIe / na pattiyAmi ahaM / tIe bhaNiyaM 'aha payaDameva daMsemi' / daMsiyaM / tao jAo me saMvego | ciMtema ahaM 'aho ajuttameyaM'ti / ete kiMpi bhaNio jAva so tA lvlvi| tao mae ciMtiyaM - 'sohaNameyaM jamevameso lajjai' / aikkaMtA kai vi diyahA / puNo ma tavovaladdho / na u mae ciMtiyaM 'kimettha saMpayaM bhaNNai ?' / paricatto tIe mahilAe saMbhogo / jANAviyaM tI jaNassa / kuvio eso / bhaNiyaM ca NeNa - 'aho murukkha ! keNa tumaM vi[ppa]yArio si ?' akkosiumAraddho / parikuvio ahaM pi citteNa / ciMtiyaM ca ma 'aho ! eyassa jahaNNattaNaM !' / patto ya vAvAio ahamimiNA galakaramoDaeNa / aTTajjhANadoseNa samuppaNNo niyagehe bhuyaMgamo / -- -- aikkaMto koi kAlo / aNNayA diTTho'haM jaNNeNa / 'are ! sappo sappo'tti dhAvio jaNNo / taM daTThUNa samuppaNNaM jAIsaraNaM / bhayavibbhalo vAvAio jaNNeNa / aTTajjhANadoseNa samuppaNNI kuNAlAgAme bokkaDo / aikkaMto koi kAlo / patthue pasuvahe gahio jaNNeNa / nIo sagihaM / taggihAloyaNeNaM jAyaM jAIsaraNaM / gahio mahAbharaNaM / vAvAio aNeNa samuppaNNo kuNAlAraNNe mayUro / aikkaMto koi kAlo / annayA pAuse rasiumAraddho / suo gAmAu AgacchamANeNa jaNNeNa / ukkaMThio bIyapattIe / tao avakkhAe dhAvio mamA'bhimuhaM / diTTho ya mae bhIeNa / jAyaM jAIsaraNaM / bhIo ceva vAvAio NeNa samuppo ta kukkuDo / aikkaMto koi kAlo / taggihAloyaNeNa jAyaM jAIsaraNaM / vAvAIo jaNNeNa / samuppaNNo bIyapattIe imassa ceva putto jAo / kAlakkameNa patto kumArabhAvaM / daTThUNa jaNNaM samuppaNNaM me jAIsaraNaM / jAyaM me mahAbhayaM / tassa vi ahamamaNoramo ceva / tao jai so gehe tao'haM bAhiM / a so bAhiM tao gihe / evamaikkaMto koi kAlo / - aNNayA ArAme ohinANI risI Agao tti tassa vaMdanimittaM payaTTo ahaM / diTTho paMce jaNNeNa / 'are ! kahiM vaccasi ? 'tti AsuratteNa bhaNio'NeNa / tao'haM bhIo mahayA vegeNa palAiumAraddho / dhAvio ya me piTThao tahAvihavegeNeva jaNNo / gaMtUNa paDio'haM pAesu risiNo - 'bhayavaM ! parittAhi 'tti jaMpiyaM mae / risiNA bhaNiyaM 'vaccha ! mA bhAhi' / samAgao jaNNo / bhaNio ya risiNA 'bho mAhaNa ! na nivvinno tumaM imiNA ceva chammeNa chavvAreNa vAvAiuM imaM ?' 'aNubhUyaM mae savvameyaM'ti jAo paccaNubhaveNa maNAgaM vilIo jaNNo / khamAvio mae saMvegajutteNa / aNujANAvio pavvajjaM / aNuo risigoraveNa / tao tasseva bhagavao samIve pavvaio / tA sAvige ! mama eyaM visesakAraNaM' / sarassaIe 'bhayavaM ! sohaNaM, savvahA haluyakammo tumaM'ti ||ch / AkhaMDalo tti gayaM ||ch I bhaNiyaM evaM ca timuNicariyaM soUNa saMviggA sarassaI / sahA'maraguruNA jasabhaddasUrisamIve nikkhaMtumekkArasaMgadhAriNI jAyA / [jasa ] bhaddasUrI vi coddasapuvviNo bhaddabAhusIsassa sUripayaM dAUNa su[gaI] gao / bhaddabAhusUrI vi sarassaIe saha viharamANo kayAi saMpatto'ojjhApurIe / tIe ya jiyasattU rAyA / tassa raI nAma devI / tIse ya divvajogeNa gujjhappaesarogo jAo / IsAlugo rAyA na vejjANaM daMsei / paDiyAraM ceva pucchai / vejjehiM vi 'nA'diTThe roge cigicchA kAuM tIrae'tti vottuM parihariyA devI / kayAiM ca devi mottuM gao rAyA vijayajattAe / tao ciMtiyaM nivviNNAe devIe - 'kiM mama jIvieNaM ? [marAmi ]
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 286] kaha vi' / etthaMtaraMmi ya nAUNa vi[ja] yAceDIe niveiyaM devIe jahA 'sAmiNi ! divvaNANI bhaddabAhU nAmettha sUrI samosario ciTThai / tao vijayaM paTThAviUNa pucchAvio tIe sUrI 'kiM mama juttaM ?' diNNo'NeNa uvaogo / uvaladdhA guNA / tao evameva 'bahuguNaM' ti vAgariyamaNa 'do puttA tujjha bhavissaMti, caraNasaMpattI ya uciyasamae / tA mA kuNasu nivveyaM / paNNappihisi tumaM / paraM ceiyasAhupUjAisujuttaM kuNasu' / tao 'na annahA eyaM 'ti citiyaM ceDIe, gaMtuM ca saharisaM niveiyaM devIe / tI vi [* --] tahA aNuTThiyaM jahA AvajjiyA vIrasubha tti ||cha / vIrasubhAkahA bhaNNa imIe ceva aojjhAe nayarIe jiNayatto nAma sAvago | tassa dhUyA [vIrasubhA ] nAma / sA acvaMtaM rUvavaI, sayalakalAkalAvakusalA, bhAviyA ya pavayaNe / ujjuttA dhammamagge sA gharujjANe ceiyapUyArayA ciTThai tti / io ya imIe ceva nayarIe sAgaro nAma seTThI / tassa putto caMdo nAma kumAro / so mittehiM samaM hiMDato gao jiNayattagharasamIveNa / diTThe gharujjANe ceiyaM rammaM ti saharisaM paviTTho / etthaMtaraMmi ya vIrasubhA pUiUNaM bhagavaMte kAussaggeNa ThiyA diTThA caMdeNa / 'aho ! sohaNA devaya'tti paDio calaNesu / hasio mittehiM / caMdeNa bhaNiyaM 'kiM hasaha ? vaMdaNIyAo savvAo devayAo' / mittehiM bhaNiyaM 'na esA devayA' / caMdeNa bhaNiyaM 'kA puNa esA ?' mittehiM bhaNiyaM 'jiNayattadhUyA' / tao savisesaM pulaiyA / nevattheNa viyANiyA 'kaNNaga'tti / jAo ya ahilAso / ciMtiyamaNeNa - 'kiM jIvaloeNaM, jai erisIe samaM bhogA na bhujjaMti ?' tIe vi kAussaggaparisamattIe uciovayAreNa sammANio gao niyayagehaM / gahio kAmajaraeNaM / sammANiUNa ya visajjiyA vayaMsagA / gihegadesaMmi nivaNNo jaramaMcage nAUNa sAgareNa 'kimeyaM ? 'ti pucchAvio na sAhai / saddAviyA se mittA / nAuM tANa sagAsAo esa vaiyaro bhaNAvio sAgareNa 'putta ! mA saMtappa / nA'NuciyA khu tuha esA / tA evaM ceva varissAmi, jahA esA [tuha] bhavai tahA jaissaM' / parituTTho caMdo / kayA Ne pANavittI / ---- - 1 -- - -- - -- - sAgareNa vi paDhamaM pesiyA ghariNI / kayaM saMvadhammenaM (kahiyaM 'saivadhamme na karemo' ?) / aNNayA viyaDDamANikke baMbhaNe gahIyasaMbaMdhe pesiya gao appaNA jiNayattagehaM / kao ya uciovayAro / bhaNiyaM baMbhaNehiM - 'ajja ! caMda vivA gaurA miliyA amha hiMDiyANi (Na) desaMtaresu diTThA / tA sohaNaM havai jai tumhANaM visiTThasaMbaMdho hoi' / jiNayatteNa gahio abhippAo / bhaNiyaM ca NeNa 'tumhANaM aNubhAveNa sohaNaM bhavissai' / aNNayA payaDaM varAviyA [ sAgareNa] / jiNayatteNa bhaNiyaM 'uciyA esA h| kiMtu abhiggo majjhaM tAhava(jahA ?) majjha [puttAiM na] annadhammigehiM nijojemi' / suyamiyaM cNdenn| 'aho ! sohaNo Ayaro' / [tao] dhammaM suNiumADhatto / paDibuddho kammovasameNa / viyANiyamiNaM jiNayatteNa / dinnA dAragA mahAvibhUIe / vatto vIvAho / - - aikkaMto koi kAlo / asthi paropparamimANa pII / dhammavibhAeNa ya na tahA pii - puttANaM / kAlakkameNa jAyA AvaNNasattA vIrasubhA / aNNayA dhammapekkhaNage jiNaguNakittaNatuTTeNa lakkho dINArANa diNNo caMdeNa / 'aviDhattakavaDago'tti kharaMTio piuNA / niggao abhimANeNa / kayA paiNNA 'jAva mae koDI na viDhattA na tAva gihaM pavisAmi' / suyamiNaM vIrasubhAe / jAo nivveo / gayA tassa piTThao / divvajogeNa egAgINi saMvuttANi / aikkaMtA kai vi diyahA / aDaviM paviTThANi / eyaMmi samae * atra patraM kRttamasti / -
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ [287] Amaveena www calio gabbho vIrasubhAe / tIe bhaNiyaM - 'na sakaNomi gaMtuM / sUlaM me bAhai' / visanno caMdo / ThiyANi naggohasamIve / tao sUlAirogeNa kaNiumAraddhA / caMdeNa ciMtiyaM - 'aho ! dAruNayA jIvalogassa / kimahamettha karomi ? savvahA me maduNNaiphalameyaM / varamuvarau mA puNa idamI(mi)maM adiTThapuvvadiTuM' / vIrasubhAe vi evaM ceva ciMtiyaM / aNNaM ca - 'ahaNNA ahaM jIe ajjauttassa eriso nivveo jnnio'| evaM ca rodevasANa(rodaNaparANa ?) jAyANukaMpAe takkhettanivAsiNIe devayAe aNukaMpAe dinnaM darisaNaM, samAsAsiyANi ya / dinnA joNidukkhanAsaNI osahI vIrasubhAe, ahidaTThajIvAvaNo ya gAruDo maMto caMdassa / tao osahapahAveNa pasUyA esA / jAo se daargo| paritudveNa citteNa kahANagaviseseNa puNNANubhAveNa suheNeva kusumauraM nAma nagaraM saMpattANi eyANi / ThiyANi nagarasamIve / etthaMtaraMmi nagare kusumasArassa raNNo kusumabuddho nAma putto ahiNA daTTho / taMnimittaM paDahago hiMDai / so bhamaMto Agao tamuddesaM / aNeNa chitto paDahago / bhaNiyaM - 'aNuTThaeNa pecchAmi tAva jai jIvAviuM sakkemi' / nIo rAulaM / jIvAvio rAyaputto / uvannatthaM rAiNA [davva]jAyaM / na gahiyamaNeNaM / sAhiyamaNNehiM - 'ghariNI se duvAre ciTThai' / ANAviyA rAiNA / paDivannA dhUyA / ciMtiyaM ca - 'kajjeNa eyArisANa egAgittaM / [taM] ca jaannissaami'| tAva sabahumANameva dhario rAiNA / aikkaMtA kai vi diyahA / ___ annayA niggao caMdo nayarAo egamujjANaM varaM / uvaviTTho tilagapAyavasamIve / jAyaM se somaNassaM / thevavelAe ya diTTho khaMjarIDasamAgamo / tao ciMtiyamaNeNa - 'bhaviyavvamettha nihANeNaM / nirUviyaM koDDeNa / jAva uvaladdho kavillasaMghaDo(?) / sAhiyaM rAiNo / teNa bhaNiyaM - 'tubbhaM ceva eso' / tao dINAINaM dANapurassaraM nihigahaNavihANeNa gahiyaM caMdeNa / nirUviyA saMkhA jAva paNNAsaM dINAralakkhA / pAraddho vavahariuM / puNNodaeNa thevakAleNeva pUriyA koDIe / tao mahayA caDayareNa visajjio raNNA Agao aojhaM / kayA savvAyayaNesuM pUyA / dinnaM dINANAhANa daviNajAyaM / kayA jahociyaM lokapUyA / bahumaNNio guruyaNeNa ciTThai jahAsuhaM ti ||ch| souM ca tahujjuttaM, vIrasuhA devimei tammUle / sAhammiNi tti tIe~ vi, pUiyA sA AsaNAIhiM // paDhame samAgamaMmi ya, vIrasubhAe pasaMsiyA devI / 'dhaNNA'si tumaM suMdari !, jA guruNA evamakkhAyA' // tIe~ sadukkhaM bhaNiyaM, - 'kA Nu mamaM dhaNNayA imaM vasaNaM / jIe~ na kao mohA, paralogasuhAvao dhammo' // vIrasubhAe bhaNiyaM, - 'thevaM vasaNaM kao ya dhammo vi / jaM gurujaNaM pucchiuM, sammaM saMpADiyA pUyA' // kahiyAo kahAo, dukkhassa visAraNIoM vivihAo / niyacariyaM ca tao se, samappiyA joNidukkhaharI // jA devayAe~ diNNA, puri Asi tIse mahosahI taM ca / devI paDicchai tao, vIrasubhA jAi niyagehaM //
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ [288] devI vi paramapUrya, deva-gurUNaM karAviuM kuNai / vihiNA tamosahiM to, pauNIhUyA ya sahasa tti // saddAviyA raIe, bIyadiyahami gauraveNa puNo / vIrasubhA bhaNiyA taha, vayaNamiNaM bhaNiikusalAe // 'dhannA'haM jIe~ mahaM, kahaM vi jAo tumAe saMbaMdho / dhammiyajaNasaMjogo, na hoi jeNa'ppapuNNANaM // teNa paogeNa mahaM, osahisaMjogao duyaM ceva / naTuM khalu taM dukkhaM, tamo vva sasi-sUrajogeNa // hA ! kiM bahuNA ? ajje !, majjha tumaM ceva vaTTasi guru tti dhammosahippaogeNa kuNasu tA'NuggahamiyANi' // soUNa imaM vayaNaM, harisavasullasiyapayaDapulayAe / bhaNiyaM vIrasubhAe, - 'dhaNNA taM ko'ttha saMdeho ? // dhammosahippaoge, u jaM tumhaM atthi suyaNu ! iccha tti / bhavapAyavaccheyakarI, jutta cciya; kiMtu mama kAuM // dhammosahippaoge, ahigAro natthi gurujaNe saMte / na ya taMmi pariNNANaM, paDipuNNaM suradhamma(?)'tthi mama // taha doNha vi hoya'vihI, sacchaMdANa'mhamii kuNaMtANaM / tA gurujaNeNa jogaM, karemi te'haM bhavaMtakaraM' // bhaNiyaM raIe~ - 'jANasi jaM kiccaM taM tuma ciya bahuM ti / tA taha karehi jAyai, jaha me dhammosahipaogo' // bhaNiyaM vIrasubhAe, - 'dhaNNA dhammatthiNI ya taM suyaNu ! / savvesi ciya joggA, bhAvANa jiNidapaNIyANaM // etthaM ca pavayaNagurU, bhayavaM sugihIyanAmadheo'tthi / dhammo vva muttimaMto, muNivasabho bhaddabAhu tti // tasseva dhammabhagiNI, vIrajiNavibohie kule jAyA / bhaTTAmaragurupattI, sarassaI nAma ajja'tthi // jA daTTha macchahaNaNaM, nivapurao bhAihaMDasaMgahaNe / sAhai nivapucchAe, amaragurusumiNayapariNIyA // nikkhaMtA-kayapuNNA, soUNaM muNicariyamaccheraM / saMjAyacaraNabhAvA, sadujjayavihAriNI ceva' // soUNa savvamevaM, vimhayapaphullaloyaNajuyAe / bhaNiyaM raIe - 'kaha sA, ajjA amhehiM daTThavvA?' // bhaNiyaM vIrasubhAe, - 'sA khalu parovayArarasiya tti / ehI imA ihaM ciya, muNiUNa tujjha vuttaMtaM' //
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ [289] bhaNiyaM raIe - 'juttaM, mama gamaNaM gurujaNassa pAsaMmi / kiM tu mama gamaNovAo, na vijjai tA nariMdabhayAoM // paTTaviyA suhakatA, nAmeNamimIe appaNo dhAvI / bhaNiUNa savvameyaM, vIrasubhAe samaM navaraM // gaMtuM ca tAhi siTuM, sarassaipavattiNIaiM taM savvaM / AyA sA vi kameNaM, parovayAraMmi rasiga ti // daTuM ca bhagavaI sA-''saNe raIe nivesiyA vihiNA / vaMdittu sabahumANaM, puTThA dhammosahipaogaM // bhaNiyA sarassaIe, raI vi siddhatavihisamAuttaM / 'dhammosahippaogaM, suNa suyaNu ! guruvaITThati // 'paMcanamokkAro khalu, vihidANaM sattio ahiMsAI / iMdiya-kasAyavijao, eso dhammosahipaogo' / evaM ca sadiTuMtaM, souM susAviyA raI jAyA / dhammosahippaogaM, sarassaIe~ jAi to vasahi // to bhaddabAhusUrimi viharie annattha; saMpatto / rAyA; savvaM kahiyaM, devIe, sAvao vihio // tatto kameNa jAyA, caMdo bhaho ya to raIputtA / saMvaDDiyA ya vihiyA, bhUyANaMdeNa te kaulA // kahamiyamaNNaM bhUyANaMdaparivvAyao tahiM patto / 'vijJAe me phuTTai, porTe'ti payAsaNanimittaM // kaMcaNapaTTasubaMdhiya-poTTo taha 'natthi jaMbudIve vi / tullo mama'NNamANi'tti payaDaNatthaM ca dhAreMto // jaMbUtaruyarasAhaM, sIsovari taha 'jagaM niravasesaM / mukkhajaNakayaMdhAraM', ti khAvaNatthaM balaMtIhiM // [dIvasihAhiM] viharai, taha pannavaI - 'natthi paralogo / tA diTThasuhaM mANeha, maNNaha paramatthamattho'tti ||ch|| avi ya - jassa'tthA tassa mittANi, [jassa'tthA tassa gauravaM] / jassa'tthA so naro loe, jassa'tthA so ya paMDio // na ya tassuttaradAI, ko vi tahiM teNa laddhapasareNa / bhAvittu caMda-bhaddA, kujuttiyAhiM kayA kaulA // deva-gurubhattirahiyA, para[dhaNa]sattA ya visayapasattA / paramatthamatthameva hi, maNNaMtA'titi diyahAI // patto ya kayAi puNo, viharato bhaddabAhasUrIso / pUjittu rAya-devIhi ya paNamio sAhae dhammaM //
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ [290] biMti ya to caMda-bhaddA, taM souM - 'na saMti dhamma-paralogA / nippaccaya tti tattaM, attho cciya jo suhaM jaNai' // sUrI vi bhaNai - 'bhaddA, tumhaM jaNaNI imA jahA nirujA / dhammAo saMjAyA, taha paralogo vi hoi tao // aha'nnaM vA saccAo, tubbhe sacca tti kiM pamANamiha ?' / kiM ca - attho'Nattho cciya, kilesabahulo tti jaM bhaNiyaM // atthANamajjaNe dukkha-majjiyANaM pi rakkhaNe / / nAse dukkhaM vaha dukkhaM, [attho hu] dukkhabhAyaNaM' // iya bhaddabAhupUrIya[NANaM]jaNaNAeNa bohiyA do vi / jaMti surAisu cevaM, vIrasuhA sarassai tti gayaM ||ch|| bhaddabAhukAlaMmi ya jAyA sagaDAla-thUlabhadda tti / sagaDAla-thUlabhaddakahA bhaNNai - pADaliputte nayare naMdavaMse'NuvattamANaMmi jAo navamo naMdarAyA / kappagavaMse aNuvattamANe jAo sagaDAlo nAma mNtii| tassa lacchivaI bhAriyA / tIse do puttA - thUlabhaddo siriyao ya / satta ya dhIyAo, taM jahA - jakkhA 1, jakkhadinnA 2, bhUyA 3, bhUyadinnA 4, seNA 5, veNA 6, reNA 7 nAmA, egasatthAhimo(bo?)haguNAo ya kameNa eyaao| io ya vararuI nAma baMbhaNo naMdaM aTThottarasaeNa silogANaM paidiNamolaggei / naMdo ya sagaDAlamuhaM paloei / so ya micchaddiTTi taM na pasaMsei / na ya sagaDAlAsammayassa rAyA dei / tao vararuiNA sagaDAlassolaggiyA bhajjA / sA ya tuTThA bhaNai - 'kiM te karemi ?' / so bhaNai - 'ranno purao maM pasaMsAvehi' / tao tIe bhaNio sagaDAlo / so bhaNai - 'kahaM micchaddirTi pasaMsAmi ?' tahA vi diNe diNe bhaNaMtIe bhajjAe neheNa'NNayA bhaNiyaM - 'aho subhAsiyaM !' / tao raNNA vararuissa davAviyamaTTha sayaM dINArANaM / pacchA tassa sA ceva vittI jAyA / sagaDAlo ciMteDa - "evaM nidihI rAyakoso' / tao naMdaM bhaNai - 'sAmi ! kimettiyaM tubbhe eyassa deha ?' teNa bhaNiyaM - 'tae pasaMsio' / maMtI bhaNai - 'parakavvANi muTThANi paDhai tti mae pasaMsiyaM / rAyA bhaNai - 'kahaM jANijjai - parakavvANi ?' sagaDAlo bhaNai - 'mama dhIyAo vi paDhaMtImaM kavvaM kiM puNa aNNo logo?' tao ranno paccayanimittaM paccUse ceva satta vi jakkhAIyAo vaisAriyAo raNNo samIvaMmi javaNaMtariyAo / samAgao vararuI / paDhiUNa ya cADuyANamaTTattarasayaM gao / taM ca souM egasattha tti paDhiyamakkhaliyaM jakkhAe / tao kameNa bIyAe doNNi vArA suyaM, taiyAe tinni vArA suyaM paDhiyaM / evaM sattahiM pi / evaM ca raNNA pattiNNeNa vararuissa dAraM vAriyaM / / pacchA so te ceva dINAre jaMtappaogeNaM gaMgAyaDe rattIe nikhaNai / divasao gaMgaM thuNai / pacchA pAeNA''haNittA taM paesaM dINAre lei / tao loo bhaNai - 'dhanno vararuI jassa pasannA gaMgA' / taM ca kAlaMtareNa nAuM sagaDAlaM [naMdo] bhaNai - 'peccha vararuissa mAhappaM' / subuddhIe sagaDAlo lakkhittA bhaNai - 'jai mae gae dei to dei / kallaM sarisA ceva vaccissAmo' / maNNie ya raNNA sagaDAleNego paccaiyapuriso pesio viyAle tappaesaM bhaNio ya - 'pacchaNNo hoUNa'cchejjasu / tao jaM vararuI Thavei
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ [291] tamANejjasu' / puriseNA'vi tahevA''NIyA poTTaliyA / samappiyA sagaDAlassa / paccUse ya gayA naMdasagaDAlA pecchaMti taM thuNaMtaM / nivva( ppa) NNe ya thayaMmi taM thaviyaM vimaggamANo vararuI vilakkhao jAo / tA sagaDAlo taM poTTaliyaM raNNo darisei / evaM cohAmio vararuI chiddANi maggai sagaDAlassa / annayA ya siriyagassa vivAhe naMdagharamANe sagaDAlo rAyAlaMkAre karAvei / vararuiNA''vajjiyA tassa dAsaceDI / tIe sAhiyaM jahA 'raNNo bhattaM sajjijjai saha rAyAlaMkArehiM / tao vararuiNA ciMtiyaM 'eyaM chiddaM' / tao celukkANi moyage dAUNa imaM pADei - 'hau sagaDAlo bhaNai (naMdo rAyA navi jANai), jaM sagaDAlo karissai / naMdarAyaM mAreviNu, siriyao rajje Thavissa' // tANi ya savvattha tahA paDhaMtANi souM gavesAviyaM rannA / nAyaM ca / tao kuvio naMdo / jao jao [sagaDAlo pAesu paDai tao tao rAyA parAhutto ThAi / ] sagaDAlo gharaM gao / siriyao ya naMdassa paDihAro / taM bhaNai 'tAo 'ruTTho rAyA / tA kimahamego marAmi savve vA maraMtu ?' siriyao bhaNai jANai' / sagaDAlo bhaNai ' evaM, tA tae'haM raNNo pAesu paDato mAreyavvo' / taM ca souM siriyao kaNNe Dhakkei / sagaDAlo bhaNai 'vaccha ! mA saMkehi, jao'haM khAyaMto visaM pAe paDissAmi / tA tumaM mayaM ceva maM mArissasi' / tao 'tAo ceva jANai' tti bhaNittA tahevA''hao siriyaeNa sagaDAlo devalogaM gao tti ||cha / sagaDAlo tti gayaM // cha | -- 1 -- - naMdarAyA vi 'hA hA ! kimeyaM tae kayamakajjaM ?' ti jaMpato jAvuTThio tAva bhaNio siriyaeNa * ' sAmi ! jo tumhaM paDikUlo [na] teNa amhaM kajjaM' / souM cemaM tuTTho rAyA siriyayaM bhaNai 'maMtipayaM paDivajjasu' / so bhaNai 'mama jeTTho bhAyA thUlabhaddo bArasamaM varisaM kosAvesAharaM paviTTho ciTThai / tA tassa dijjau' / tao saddAvittA rannA bhaNio ya so bhaNai 'ciMtemi' / raNNA bhaNiyaM 'asogavaNiyAe Thio citehi / tarhito mA'bhigacchAhi' / so tattha [ atigato ciMte 'kerisaM bhogakajjaM vakkhittANaM ? rajjakajjaM mahAraMbhabahulaM kuNaMteNaM puNaravi narage gaMtavvaM hohI / ete NAma erisa cciya bhoga' tti paMcamuTThiyaM loyaM kAUNa pAoyaM kaMbalarayaNaM chiMdittA raoharaNaM kAuM raNNo mUlaM gao bhaNai 'eyaM ciMtitaM' / rAyA bhaNai 'suciMtitaM' / taMmi ya niggae rAyA ciMte 'pecchAmi kiM viDattaNeNa puNo va gaNiyAgharaM pavisai Na va ? 'tti AgAsatalagao pecchai jAva tAva mayagakalevarassa jaNo osarai muhANi ya Thaei, eso puNa majjheNa gao / rAyA bhai 'nivviNNakAmabhogo Nu bhagavaM 'ti / tao sirio maMtipae ThAvio / eso ya saMbhUyajaissa mUle pavvaio / - - - - - -- sirio kira bhAtuNe ] heNa sukosAe saMbhAsaNatthaM gharaM jAi / sA ya kirA'NurattA thUlabhadde aNNaM NU necchai / tIse ya sukosAe paDihariyA bhagiNI uvakosA nAma / tIe saha vararuI parivasai / sirio ya tassa chiddANi parimaggaMto bhAujjAyaM sukosaM bhaNai 'eyassa amhe piumaraNaM bhAuviogaM ca pattA / tu puNa thUlabhaddeNa saha viogo jAo / tA kaha vImaM pAe[ hi majjaM ? ] ' / [kosAe vi uvakosA ] bhaNiyA 'tumamaMtA jaM vA taM vA vi jaMpihi, siNiddho puNa amacco rUsissai tti na sohaNo saMjogo / tA eyaM pi pAehi / tao tIe bhaNio so eyaM nicchai / sA bhai 'jai na pibasi tA alAhi majjhaM tae' / tAhe so tIe sahA'viogaM maggaMto caMdappahaM nAma suraM pibai / taM ca khIraM ti logo jANai - -
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ [292]] / sukosAe puNa siriyassa kahiyaM ti ||ch| kayAiM ca viharamANo sUrIhiM samaM vAsAvAsatthamAgao pADaliputte thUlabhaddo / so ya saMbhUyajaisUrisamaNuNNAo ghorAkAraM [tavaM] karai / taha'NNe'vi sUrINaM tiNNi sAhavo sAbhiggahaM tavaM kuNaMti / tersi cego tahA cAummAsakhamaNeNa [sIhaguhAsanne Thio jahA] sIho samuvasaMto / bIo ya sappaharAsanne, tattha ya diviviso sappo samuvasaMto / taio kUvaphalae / teNA'rahaTTio samuvasAmio / thUlabhaddo puNa 'niccabhoyaNeNa sukosAghare mae ciTThiyavvaM' ti ghettuM abhiggahaM tIe gharaM gao / sA vi 'parIsahapIDio saMpatto'tti tuTThA bhaNai - 'kiM karemi ?' teNa bhaNiyaM - 'ujjANe mama ThANaM dehi' / dinnaM tIe / Thio tattha thUlabhaddo / sukosA vi kAmatthiNI sAlaMkArA houmAgayA rayaNIe cADuyANi saviyArANi karei / tahA vi taM merumiva nikkaMpaM na sakkei khobheuN| tao dhammaM soUNa sA sAviyA jAyA / tahovakosA vi tIe sAviyA kayA / tao sukosA 'bhagavaM ! rAyAbhiogaM mottumahaM jAvajjIvabaMbhayAriNi'tti vottuM baMbhavvayaM gennhi| io ya cAummAsiyaM khamaNaM kAUNA''gao sIhaguhA[vAsI] muNI / so ya maNAgamabbhuTThiUNa bhaNio sUrIhiM - 'sAgayaM dukkarakArayassa' / evaM sappaitto vi, kUvaphalagaitto vi / tao saMpatto thUlabhaddo / so ya sasaMbhamabbhuTTittA bhaNio sUrIhiM - sAgayaM te'idukkarakArayassa' / taM ca daTThaNa macchariyA sIhaguhAikhamagA bhaNaMti - 'pecchaha dhammamaggaM jatthA'maccaputto tti sUrIhiM visesao darisio' / ___ tao bIe vAsAratte sIhaguhAkhamago 'uvakosAghare mae ciTThiyavvaM'ti abhiggahaM geNhaMto sUrIhiM suovauttehiM vArio / tahA vi tesi vayaNamavamaNNiUNa gao gihamuvakosAe / maggiyA vasahI / tIe vi chaillattaNao lakkhiyaM jahe'so thUlabhaddarIsAe samAgao / tahA vi sikkhAvemi'tti ciMtiUNa dinnA vasahI / sA ya sAlaMkArA sahAvao ceva suMdarasarIrA tadaMtie dhammaM suNei / so vi nissAmannattaNao tamaNuratto patthei / sA bhaNai - 'jai bhADi desi' / so bhaNai - 'kiM demi ?' tIe bhaNiyaM - 'lakkhaM dehi' / taM cA'labhamANeNa nisuyaM teNa jahA - 'nevAlavisae sAvago rAyA / jo tahiM jAi sAhU tassa so sayasahassamollaM kaMbalarayaNaM dei' / so tahiM gao / divo rAyA / laddhaM kaMbalarayaNaM / taM ca ghettumAgacchaMtassaMtarAle vAsiyaM sauNeNa jahA - 'sayasahassamAgacchai' / taM ca soUNa asesamaNUsaparivAro dhAvio gahaNatthaM coraseNAvaI / jAva diTTho so sAhU / puTuM, 'saMjao' tti ya mukko / gae ya puNo vAsai sauNo - 'gayaM sayasahassaM' / tao seNAvaiNA gaMtUNa ujjhi(pucchi)o bhaNai - 'atthi daMDiyassa majjhe goviyaM kaMbalarayaNaM, taM ca . vesAe nimittaM nemi' / tao 'dINo'tti mukko / patto / dinnaM ca kaMbalarayaNaM teNovakosAe / tIe vi pakkhittaM khAle / so bhaNai - 'mA viNAsehi' / sA bhaNai - 'tumamimaM soesi, na uNa ciraparipAliyAcitaciMtAmaNikappapaMcamahavvayAlaMkiyamaNegavihasaMjamANuTThANasayasahassamaMDiyamappANaM soesi? jao tuma pi eriso ceva hohisi, pAdukkhAliyasamamasuikalevarasaMbaMdhamicchaMto'tti / / evaM ca bahuvihamaNusAsio tIe niyattAsuhapariNAmo 'sammamajjo ! maNNAmi te coyaNaM'ti vottuM gao sUrisamIvaM / sAhio sabbhAvo / sUriNA bhaNiyaM - 'bhadda ! eeNaM ceva kAraNeNA'idukkarakArago thUlabhaddo / jao puvvapariciyA vi mAhesarI vi sayamaNurattA vi saMbohiyA'NeNa / tae puNa apuvvA vi sAviyA vi aNicchaMtI vi patthiyA / tao so sesA ya sammamAloettA viharaMti /
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ [293] - kayAiM ca raNNA rahiyassa sukosA dinnA / sA ya thUlabhaddasAmiNo khaNe khaNe guNaggahaNaM kuNaMtI na tahA tamuvayarai / so ya tIe appaNo vi appANaM dariseukAmaM tamasogavaNiyaM nei / tattha ya hetttthaatthio| bANeNa aMdha(aMba)galaMbImUlaM vidhai / eyapuMkhArayaviMdhaNeNa ya hatthabbhAsamANei bANAvaliM / tatto chettumaddhacaMdabANeNa mUlamaMbaluMbi vi lei / tahA vi na tUsai sukosA / bhaNai ya - 'kiM sikkhagassa dukkaraM ?' tao sA sarisavarAsisiharavahoDiyasUImuhovari tahA nacciyA jahego vi sarisabo na calio / tao so saMbhaMto bhaNio tIe - 'mahANubhAva ! 'na dukkara toDiumaMbaluMbiyA, na dukkaraM sarisavanacciyA ya / . taM dukkaraM taM ca mahANubhAvaM, jaM so muNI pamayavarNami vuccho / ' evaM ca tIe so sAvago kao / etthaMtaraMmi ya saMjAe bArasavarisie dukkAle naMdarAyamuttoliti cANakka-caMdagutta tti ||ch| cANakkacaMdaguttakahA bhaNNai - gollavisae caNaggAmo nAma gAmo / tattha caNI nAma baMbhaNo sAvao parivasai / tassa caNIsarI nAma bhajjA / sAhavo ya tassa ghare ciTThati / aNNayA ya caNesarIe sadaMto putto jAo / so ya caNiNA sUrINaM pAesu pADio sAhiyaM ca jahe so sadaMto jAo' / sUrIhiM bhaNiya-'meso rAyA bhavissaI' / tao caNiNA 'mA mahaMteNa rajjAraMbheNeso duggaiM jAu'tti ciMtiUNa ghaTThA tassa daMtA / tao puNo vi sAhiyaM sUrINaM / tehiM bhaNiyaM - 'ghaTThadaMto vi biMbaMtario rAyA bhavissai' / paiTThiyaM ca tassa nAmaM cANakko tti / jovvaNatyo ya savvavijjAThANapArago jAo / so ya sAvao tti saMttuTThI / egAo bhaddamAhaNakulAo bhajjamegaM pariNei / annayA kaMmi vi koue mAugharaM bhajjA se gayA / tattha ya tIse bhAuNo viyAho tti miliyAo sesAo vi tIe bhaiNIo / tAo ya samiddhANaM dinnAo tti vivihakayAlaMkArAo taM cANakkabhajjaM niralaMkAraM bahuvihamuvahasaMti / tahA samiddhAo tti tAhiM ceva samaM vivAhe milio jaNo savvo vi viseseNa samullavai / sA ya cANakkabhajjA egaMte adhiIe acchai / tao gihaM samAgayA vi sA sasogA daTuM pucchiyA cANakkeNa / nibbaMdhao ya siDhe teNa ciMtiyaM - 'naMdo pADaliputte baMbhaNassa visiTuM dakkhiNaM dei / tattha vaccAmi' / tao kattiyapunnimAe gaMtuM puvvaNNatthe AsaNe paDhame nisaNNo / taM ca tassa samallINaM naMdassa sayAse Thavijjai / siddhaputto ya naMdeNa samaM tatthA''gao / so bhaNai - 'esa baMbhaNo naMdavaMsassa chAyaM akkamiUNa Thio' / bhaNio dAsIe - 'bhagavaM ! bIe AsaNe uvasisasu' / so vi 'ettha me kuMDiyA ciTThissai'tti vottuM bIyAsaNe kuMDiyaM Thavei / evaM taie daMDaM, cautthe gaNettiyaM, paMcame jaNNovaiyaM / tao dhaTTho tti nicchUDho pAe khivittA cANakko sayalaloyasamakkhaM paiNNamimaM kuNai - 'kosehi~ bhiccehi~ nibaddhamUlaM, puttehi mittehi~ vivaDDasAhaM / ummUlaissaM kila naMdarAyaM, mahAtaruM vAurivuggavego' // ' tao niggao nayarAo / suyaM cA'NeNa 'biMbaMtario'haM rAyA bhavissAmi / tA annaM kamavi
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ [294] rajjArihaM gavesAmi purisaM'ti ciMtiUNa bhamaMto naMdassa jaMmi moraposagA vasaMti taMmi gAme gao parivvAyagalogeNaM / moraposagalogassa ya guvviNidhUyAe caMdiyapANadohalae jAe cANakkaM kaNNA bhikkhatthamAgayaM [pucchai] pucchaMtiM ceso bhaNai - 'jai mama dAragaM dehi to pAemi caMdaM' / maNNiehiM tehiM cANakkeNa sacchidaM paDamaMDavaM karAviuM DhakkaNayahattho ya chiddassovari dhario pacchaNNapuriso / heTThA ya sarasapAyasabhariyaM dhariyaM thAlaM / taMmi ya saMketo kattiyapuNNimAe paripuNNo majjharattaM caMdo / saddittA ya daMsio tIe / pibaMtIe ya taM kameNa pUriyaM puriseNa chidaM / puNNadohalAe ya jAo putto / caMdagutto se nAmaM kayaM / so vi tA saMvaDDai / cANakko ya suvaNNapADaNatthaM dhAuvAue gavesiumADhatto / caMdagutto vi Dikkaruehi samaM ramei / katha(kayAi) ya tesimaNeyapagAraM gAmAIyaM rAyAu vva vilahai / cANakko ya kAleNa paDiei / daTuM ca ceDarUvANaM gAmAiM vilahaMto so teNa vimaggio - 'amha vi kiMci dijjau' / caMdagutto bhaNai - 'imA me gAvIo lehi' / cANakko bhaNai - 'koi gAmellao gAmagAvIo leM maM mArissaI' / caMdagutto bhaNai - 'mA bhAhi / vIrabhojjA vasuMdharA' / tao cANakkeNa nAyaM - 'aho ! viNNANaM pi eyassa atthi' / tao pucchiyA pAsaTThiyaDiMbhagA - 'ko so ?' / tehiM vi kahiyaM jahA - 'parivvAyagaputto' / tao tassa cANakko kahai - 'ahaM so parivvAyago, tA jAmo jeNa tumaM rAyANaM karemi' / tao caMdaguttaM ghettUNa palANo cANakko / melio dhAuvvAyapADieNa attheNaM khaMtahaDalogo / veDhiyaM pADaliputtaM / tao 'asAraM' ti naMdeNa nIsarittA kuTTiyaM taM cANakka-caMdaguttabalaM / naTuM ca saMbhaMtaM disodisi / _tao naMdo caMdaguttaviNAsaNatthamAsavAre niro(rU)vittA paviTTho pADaliputte / kayaM tassa logehi vaddhAvaNayaM / dinnamatthANaM / tao siriayaM naMdo rAyA bhaNai - 'mamerisesu visamakajjesu tuha piyA sagaDAlo viseseNa susahAo Asi / tao siriyao bhaNai - 'saccaM sAmi ! eyaM, kiMtu eeNaM mattavAlaeNaM vararuiNA mama piyA kavaDeNa marAvio' / rAyA bhaNai - 'ki majjaM piyai ?' siriyao bhaNai - 'ko saMdeho ? pecchaha paccayaM karemi' / tao teNA'NAgayameva mayaNadavvehi bhAviUNegamuppalaM bhaNio maNUso - 'eyaM vararuissa dejjAhi, sesANaM puNa sesakamalANImANi' / teNA'vi naMdatthANAgayassa ya taM ceva diNNaM vararuissuppalaM / agghiyaM cA'NeNa / tao nakkeNaM nIsariyA caMdappahA surA / tao savvehi jja(cAuvvejja)baMbhaNehi ya nAyaM / tao vararuI tesiM purao pAyacchittagahaNaTThamuvaTThio / cAuvvejjabaMbhaNehiM ya tauyaM gAlAviUNa pAio mao vararuI / siriyao vi kayavararuinijjAyaNo sattabhagiNIsahio samayaMmi naMdarAyaM moyAviUNa saMbhUyajaisUrisamIve pavvaio tti ||ch| tesiM ca naMdaniuttAsavArANaM majhe piTThao caMdaguttassa pahutto ego AsavAro / taM ca dadruNa caNakko caMdaguttaM bhaNai - 're imassa paumamaNIsaMDamaMDiyassa sarovarassa majjhe nibuDDAhi' / tao teNa taheva kae cANakko sarovaratIraTThio samAhiM kAumADhatto / eso ya naMdasavAro taM daTuM bhaNai - 'kappaDiyA ! tae etthaM ego juvANago na diTTho ?' tao cANakko 'huM huM'ti kuNaMto aMgulIe tassa dAei sarovaramajhaM / tao so ghoDagaM mottUNa pANiyapavisatthaM sAuhamuttAriumADhatto / cANakkeNA'vi tasseva khaggaM ghettUNa vakkhittacittassa chiNNaM sIsaM / tao hakkArittA caDAvio taMmi ghoDae caMdagutto pucchio ya'NeNa -
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ [295] 'gacchaMto jaM velaM mae tuma sarovaramajhe AsavArassa kahiaM, taM velaM kiM tae ciMtiyaM ?' caMdagutto bhaNai - 'dhuvaM evaM ceva sohaNaM havai tti ajjo ceva jANai tti mae ciMtiyaM' / cANakkeNA''ho joggo eso na kaha vi vipariNamai' [tti ciMtiyaM] / ___ tao jaMtANamaNNo pahutto naMdAsavAro / taM ca daTuM taheva nilukkAviyacaMdagutto cANakko tappaesatthaM pariyaTTa bhaNai - 'bho ! mae suyaM jahA ruTTho tumha seNIe naMdarAyA tA nAsesu lahuM jai jIvieNa kjj'| so vi divvo(cco?) saparivAro bhaeNa naTTho tti taccIvarANi ghettuM jAva pacchoDei cANakko tAvA''gao tahevA''savAro viNAsio / tao vaccaMto caMdagutto bhukkhio jAo / cANakko ya taM bAhiM ceva ThavittA bhattanimittaM calio gAmamajjhe / bIhai ya 'mA caMdaguttassa naMdapurisehito koi pamAo hojjA' / pecchittA ya DoDDamegaM bhuMjittA gAmamajjhAo nIsaraMtaM pucchai - 'bhaTTa ! laggai ettha gAme pAlI ?' teNa bhaNiyaM - 'mama tAva laggA' / cANakko bhaNai - 'kiM bhuttaM?' so bhaNai - 'sataradahieNa kusaNio saarkrNbo'| tao cANakkeNa 'eyaM pattakAlaM'ti ciMtiya nihaNiUNa phADittA tassa poTTaM taM ceva karaMbayaM ghettumAgaeNa bhuMjAvio caMdagutto / [tao] bhamaMto patto rattIe aNNaMmi gAme paviTTho ya bhikkhaTuM / tattha ya egAe therIe puttabhaMDANaM parivesiyA uNharabbA / tesiM ca majjhe egeNaM rabbAmajjhe chUDho hattho / daDDhe ya taMmi so roviuM payatto / taM ca daTuM therI bhaNai - 'cANakkamaMgala ! kimavi na jANasi' / taM ca therIvayaNaM soUNa cANakko tattheva bhikkhaTThA paviTTho bhaNai - 'kimeso Dibhago cANakkamaMgalo tae bhaNio ?' sA bhaNai - 'kappaDiyagA ! jahA cANakko pAsAiM asAhittA paDhamaM ceva desamajjhaTThiyaM pADaliputtaM rohito vigutto [tahA imo vi] pAsAiM mottuM majjhe rabbaM khAyamANo daDDo' / tao ciMtiyaM cANakkeNa - 'aho ! itthI vi houM saMgayA buddhI' / tao paribbhamaMto patto himavaMtakUDaM nAma saNNivesaM / tattha ya pavvayao nAma rAyA / teNa samaM mettIe jAyAe bhaNai - 'naMdarajjaM ghettuM samaMsameNa vihaMjAmo' / pavvayaeNA'vi paDivaNNe eyaMmi atthe sabala-vAhaNA cANakka-caMdagutta-pavvayagA kameNa naMdadesaM sAhiumADhattA / veDhiyaM ca tehiM egaM nagaraM / na ya taM bhajjai / tao bhikkhAmiseNaM vatthunirUvaNatthaM paviTTho tattha tidaMDadhArI cANakko / diTThAo ya aNAikAlAo nagaramajjhaTThiyAo satta mAga(u)yAo / nAyaM ca - 'eyAsiM pabhAveNa evaM nagaraM [na] bhaMjai' / pucchio ya nimvinneNaM nagaralogeNaM cANakko - 'bhagavaM ! kahameso paracakkarohao phiTTissai ?' teNa bhaNiyaM - 'imAhiM [nIsAriyAhi / jai natthi paccao to uppADeha jeNa paracakkaM nAseI' / tao logeNa taheva kae diNNasaMkeyA caMdagutta-pavvayagA dUraM nAsiUNa paviTThA nagaramajjhe / bhaggaMmi ya taMmi nagare laddhajayA kameNa desaM sAhittA samAgaMtuM rohiMti pADaliputtaM / naMdeNA'vi puNNakhayAo sIyamANeNa maggiyaM dhammaduvAraM / tao cANakko bhaNai - 'jaM sakkasi tamegaraheNa ghettuM nIsarAhi' / tao naMdo sabhajjo kannagamegaM davvaM ca jaM mAi taM ghettuM rahavarArUDho niggNtumaarddho| pavisaMtANa ya cANakka-caMdaguttANaM [sA naMdakaNNagA sAhilAsaM] caMdaguttaM paloei / tao bhaNiyA naMdeNaM - 'jAhi' / tIe vi naMdarahA uttarittA caMdaguttarahamAruhaMtIe bhaggA nava AragA / tao 'amaMgalakAri'tti caMdagutto tamAruhaMti nivAraMto bhaNio cANakkeNa - 'mA vArehi / sauNo eso jao nava purisajugANi jAva tujjha vaMso viddhi jAissai' / tao paviTTho rAulaM /
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ [296] tatya ya egA svabaI kaNNA bAlakAlAo ceva visamuvajIvAviyA naMdeNa dhAriyA ciTThai / tao caMdagutta-paccayagehi naMdarami vihaMjiSNate pavyayagassa tIe visakapaNagAe uvari aNurAgao sA tasseva dipayA pANiggahaNami ya sIe aggiyAriyAtAvadaDiyapAseveNa saMcariyaviso lulaMto pavvayago caMdaguttaM bhaNai - 'vayaMsa ! saMpayaM mariSkai' / tao caMdagutto visuttAraNanimittaM vavaseMto cANakkeNa 'osahaM viNA vAhi pita mUkha ! kiM nokkhasi ninnimittaM ? ti' samullavittA bhiuDi kAUNa nivArio / tao mayaMmi pattyAyage do vi rajjANi caMdaguttasseva jAyANi / evaM ca mahAvIramutisamayAo paMcAvaNNavarisasaeNucchiNNe naMdavaMse caMdagutto rAyA jAo ti // tAtya ya keI nedamaNUsA vi samayapAsaviyA coriyaM kuNaMti / tesiM ca niggahaNatthaM cANakko kamavi talAra garesaMso kayAi gao egassa koliyassa gharaM / so vi maMkoDayadarImukkhaNittA diTTho [dito] aggi, pucchio ya - 'kimatvamevaM kuNasi?' so bhaNai - 'na ee thakkati duTThA jAva na nimmUliyA' / 'aho ! subuddhiti citiUNa cANakko gao caMdaguttasamIvaM / hakkArAvio so kolio / diNNaM talArattaNaM / teNa ya te naMdacorA khANa-pANAiNA sammaM vIsAsiUNa savve sakuDaMbA nikkaMdiyA tti ||ch| naMdo tti gayaM ||ch| io ya cANakkeNa hiDateNaM jattha gAme pudhi bhikkhA na laddhA Asi tattha koDuMbiyANaM duTThAeso visajio jahA - 'tujhamehiM rakkhaNatthamaMbagANaM vADI vaMsANaM kAyaSvA / gAmellaehiM vi vaMsIo chidiUNa aMbagANa pAsesu kayA vADI / tao cANakko ruTTo bhaNai - 'na mae evamAiTuM, kiMtu vaMsINa rakkhaNatthaM pAsesu aMbagANa vADI kAyavvA / tubabhehiM puNa vivarIyaM kayaM / tA niggahajogga'tti vottuM palIvAvio savAla-vujhe savyo vi gAmo / tao 'para bhaMDAra nasthiti bitiUNa ya cANakko dINArabhariyaM thAlaM maMDittA kUDapAsaehiM loeNa saha jUyaM rmiumaarkho| bhaNai a- 'jo maM jiNai tassemaM dINArabhariyaM thAlaM demi jai puNa ahaM jiNAmi to ekekako ceva dIvAro maya dAyalyo / tao puNo vi 'aithovo savilaMbo ya eso davvovajjaNovAo tA aNNaM kamavi uvAyaMtaraM karemi'tti bhAviUNa saddAviyA savve nAgaragA / dinaM tesiM mahAbhojyaM / pAiyA makaM / tao matesu vAjatami tUre mAMjhapANapatthamuTThiUNa naccaMto cANakko bhaNai - 'do majjha dhAurattAI katthAI, kaMcaNakuMDiyA, lidaMDaM ca rAyA me vasavattI etya vi, tA me holaM vAyaha' / tao koliehiM vAiyA gaMbhIrA *kuMparI / tao aNNo naccamANo matto bhaNai - 'gayaviDayassa joyaNasahassaM thavaMtassa jAvaiyANi phmANi simekkevaka evaM suvaSNasahasseNaM pUemi ettha ya, tA me holaM vAyaha' / vAiyA ya kuMvarI / tao aNNo bhaSA - 'tilaAyassa bahusaibassa niSpannassa jAvaiyANi lilANi tAvaiyANi mama suvannasahassANi ittha ya, tA me holaM vAyaha' / AhayA kuMvarI / tao aNNo bhaNai - 'supAusaMmi puNNAe girinaIe sigdhavegAe udagaM egadivasuppaNNalolieNaM pAli baMdhittA parAmi ettha vi, tA me hole vAyaha / apphAliyA kuMvarI / tao aNNo bhaSai - 'jacyANa varakisorANa egadivasajAyANa kesehiM pADaliputtasImaM savvaM chAemi ettha vi, tA me holaM vAyaha' / khoTTiyA kuMvarI / tao aNNo bhaNai - 'do majjha atthi rayaNANi bhiNNabhiNNasAlibIyANaM, pasUI tahA gaddahiyA sAlI / sA ya chiNNA chiNNA puNo puNo phalai ettha ya, tA me holaM vAyaha' / piTTiyA ya kuMvarI' / tao aNNo bhaNai - 'sayayaM caMdaNacacciyaMgo niccasugaMdho *jhumbarI iti triSaSTiH /
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ [297] vassabhajjo apavAsuo niriNo sahassadhaNo'haM ettha vi, tA me holaM vAyaha' / jhoDiyA ya kuMvarI / evaM ca mattANa savvesi nAgaragANaM majhaM nAUNa cANakkeNa maggiyANi egajoyaNagAmihatthipayapamANANi ya suvaNNasahassANi, paimAsaM cegadivasanavanIyaniSphaNNaghayaM, tahegadivasajAyANi kisorarayaNANi, ThiyakoTThArabhariyANi ya sAlikaNANi / puvvuttavavaharehi(vavahAriehi) vi saharisaM diNNANi ghettuM cANakkeNa caMdaguttassa samappiyANi / tao jAo samattho rAyA caMdagutto tti / io ya taMmi mahAdukkAle sutthio nAma sUrI nivvAhAbhAvA desaMtaresu sagaNaM visajjiUNegAgI pADaliputte Thio / do ya khuDDagA dUrAo valiUNA''gayA pucchiyA sUrIhiM - 'bhaddA ! kimatthamAgayA?' te bhaNaMti - 'na tarAmo tubbhehiM viNA ciTThiuM' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'na juttaM kayaM / tahA vi ciTThaha' / te ya bhikkhAgayabhatteNa sUrINaM sAriUNa sayaM bhujaMtA chuhAe bAhijjati pajjAloeMti ya paropparaM jahA - 'duhamevaM nivvahiuM, tA pauMjAmo tamaddisIkaraNapaogaM jo puvvimamhehiM gIyatthasAhUNamegaMte sUriNA sAhijjato nisuo' / kayanicchayA ya taheva gaMtuM bhoyaNAvasare caMdagutteNa sahA'dIsaMtA pakAmaM bhuMjaMti / paramatthAviNNAyaM(o) caMdagutto niccamUNoyariyAe tijjato vi na kassai sAhei / tahA ya daTuM pucchio cANakkeNegaMte bhaNai - 'bhaTTAragA ! na jANAmi koi me bhoyaNamaMtarA bhuMjaI / cANakko bhaNai 'kiM na tae sAhiyaM ? saMpayaM vIsattho hohi, sutthaM karemi' / . tao bIyadiNe teNaM pattharAviyaM caMdaguttapAsesu misiNamIsamiTTAlacuNNaM / taMmi ca nivviyappA khuDDagA [samAgayA] / tANa payANi daTuM karAvio mahAdhUmo / teNa ya samucchaliyaloyaNajaluppIlapalAviyaMjaNA diTThA bhuMjatA khuDDagA / tA vi cANakkabhaeNa na ko vi kiMci jaMpai / cANakko vi 'mA pavayaNahIlA houtti bhAviUNa bhaNai - 'paramesarA ! risirUvapiyarA ! pasAyaM [kAUNa] saTThANaM vaccaha' / gaesu ya khuDDaesu ksiNNo caMdagutto bhaNai - 'pecchaha amhe jahA aNNehiM viTTAliyA' / cANakko bhaNai - 'vaccha ! mA guNaM dose pADesu, jao puNNavaMto tumaM jo sayamAgaMtumettiyaM kAlaM risirUvapiyarehiM saMvibhAgio' / evaM ca bahuhA saMThaviUNa caMdaguttaM cANakko gao sUrisamIve khuDDugovAlaMbhaM dei / sUrIhiM bhaNiyaM - 'ko khuDDagANaM doso ? jattha tumhArisA vi rAyagujjhA samatthA saMghapurisA appaMbharA hoMti ?' souM camakkio cANakko 'micchA mi dukkaDaM saMtIthoyaNaM(?)'ti vottuM bhaNai - 'bhagavaM ! jamajjappabhiI bhatta-pANovagaraNAIhiM sAhUNaM [kaNaM] tamahaM savvaM saMpADemi' / tassaMgahiyA sigghao ya tahevA'NuciTuMti / / [io] micchadiTThipAsaMDibhAviyaM ca caMdaguttaM daTuM cANakko bhaNai - 'kimimesimasaMjayANamitthIlolANa bhattiM karesi ?' caMdagutteNa bhaNiyaM - 'bhaTTAragA ! kahameyaM najjai ?' tao cANakko caMdaguttasaMkeyakaraNapuvvagaM 'savyapAsaMDINaM rAyA dhammaM suNissai'tti ghosaNaM karAvittA paidiNaM kameNa sarUvei pAsaMDiNo / tesiM ca aMteurAsaNNadhavalahare vivittappaese davAviyANi AsaNANi / tahA taMmi ceva dhavalahare aMteurAsannadisAe ghallAviyaM ailaNhaM alakkhijjamANaM iTTAlacuNNaM / pAsaMDiNo ya samAgayA baisAraNatthaM pavesijjaMti taMmi dhavalahare / te vi ya taM sunnaM daTTaNa ajiiMdiya ti diNNAsaNANi mottuM paDhamameva vaccaMti aMteuradisAe, akloeMti gavakkhehiM devIo / tao caMdaguttAgamaNasamae jhaDa tti uvavisaMti dinnAsaNesu / kahittA ya taM purao niyadhammaM vaccaMti saTThANesu / gaesu ya tesu cANakko caMdaguttassaMteuradisAe neUNa darisei iTTAlacuNNovari tesi paDibiMbiyapayANi /
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ [298] evaM ca parikkhiUNa savve pAsaMDiNo tao hakkArAviyA susAhavo / te ya samAgaMtuM sunnaMmi dhavalahare uvaviTThA vivittappa se / samAgao rAyA / kahio tassa dhammo / gayA niyavasahIsu / na ya, guttiditti simiTTAlacuNNovari diTThANi paDibiMbiyapayANi / tao saMjAyapaccao caMdagutto viratto sesapAsaMDINaM, sAhUNaM ceva bhatto jAo tti || || evaM ca bahUsu saMkinnasaMvihANayakasavaTTaesu nikkasiyabuddhiNA cANakkeNa sahAvaNatthaM rasAvaNatthaM ca niccaM caDaMtamattAe visabhAviyamAhAraM bhuMjAvijjamANassa caMdaguttassegaMmi diNe duddharA nAma mahAdevI gabbhavai tti rAgukkaDA pieNa samaM ciya balA bhuMjaMtI diTThA cANakkeNa bhaNiyaM ca 'hA ka' / khaNametteNa duTTu ya visAvesao vivaNNAe poTTaM phADiUNa devIe kaDDhio dArao / tassa ya sIse saMkaMto visabiMdU / teNa kayaM nAmaM biMdusAro tti / jovvaNatthe ya taMmi mao caMdagutto devalogaM gao ti ||ch | caMdagutto ti gayaM ||ch | - nivesio ya biMdusAro rAyA / cANakkANAe cciya calai tti / jo cANakkeNA''raMbhabhIeNaM caMdaguttaM bhaNiUNA''si purA karAvio subaMdhU nAmA'macco so macchario biMdusAraM bhaNai 'deva ! jai vi saMpayaM ahaM tae paricatto tahA vi tuhasaMtieNaM bhoyaNAiNA saMvaDio / tA mae avassaM tuha pariNAma- suhaM kaDuyaM bhavviM / o - - - mahu (muha) mahuraM pariNaimaMgulaM ca giNhaMti deMti uvaesaM / muhakaDuyaM pariNaisuMdaraM [ca virala cciya jANaMti ] // [ daMsaNasuddhipayaraNaM 97 ] tA imassa vIsAsaghAiNo cANakkassa na vIsasiyavvaM jeNa bhe jaNaNIe poTTaM phADiyaM' / tao rAiNA pucchiyA thaNadhAI / tIe vi taheva siTThe ruTTho rAyA cANakkassa / taM ca nAuM ciMtiyaM cANakkeNa 'Arovio nikkAraNo kovo subaMdhuNA rAiNo / AsaNNIhUo ya me maraNakAlo / tA tahA karemi jahA eso vi saMsAranibaMdhaNe Na visayasuhamaNuhavai' / tao jogo maMtAIhiM saMjoiUNa gaMdhAlihiyabhujjeNa saha pakkhittA ya gholio jauNA samuggao / tao pakkhitto maMjUsAe / sA vi tAliyA tAlayasaeNaM / tao jiNa - sAhu - sAvayAINaM dINANAhAiyANa ya dAUNa gharasAraM Thio nagarAsaNNagoyare niyappae sANasaNeNa / o muNiyajahaTThiyajaNaNImaraNavRttaMto saMjAyapacchAyAvo saMpatto biMdusAro sabahumANaM khAmiUNa bhaNio cANakko 'ehi vaccAmo pADaliputtaM, ahiTThesu rajjaM / teNa bhaNiyaM 'alameyAe kahAe, paricattaM mae sarIraM pi' / tao nicchayaM nAUNa gao rAyA / ruTTho subaMdhussa / teNA'vi 'deva ! na mae sammaM viNNAyaM 'ti vottuM khAmio pacchuttAvio ya cANakko / 'mA puNo calissai 'tti saMkamANeNa viNNatto rAyA 'devA'haM cANakkassa pUyaM karemi / tao raNNA'NuNNAeNa kAUNa tassa pUyaM mukko karIsamajjhe dhUvaMgAro / teNa ya jalaNIbhUeNa daDDho cANakko devalogaM gao tti ||cha / cANakko tti gayaM ||ch / - subaMdhuNA vi samuppaNNadavvalobheNa cANakkagehaM rAyA maggio / laddhe ya paviTTho taMmi / ugghADiyaM tAlayasayaM pi / jAva maMjU mottUNaM na kiMci diTTaM / 'avvo ! eyAe maMjUsAe jametthasArabhUyaM taM bhavissai'tti citiUNugghADiyAe diTTho jauNA gholio samuggao / tao 'ettha rayaNANi bhavissaMti' maNNamANeNa vihADio diTTho maghamaghaMto / taM agghAiUNa nirUviyaM samuggayaabbhaMtaraM diTTha akkharasaNAhaM bhujjaM / 'avvo ! suvanna - rayaNAisaMkhA ittha bhavissai 'tti bhAveMto vAiuM payatto / avi ya -
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ [299] agghAiNa ee, jo gaMdhe muNivaro vva na hu diTTho / so takkhaNametteNaM, pavissai aMtayagharaMmi // saMjAyavisAeNaM, puriso agghAviUNa te gaMdhe / bhuMjAvio ya bhoe, so patto takkhaNA maraNaM // to so jIviyaheDaM, vatthAlaMkAra-kusuma-taMbolaM / itthIo ghara-putte, rayaNANi baMdhu-suhi-sayaNe / maNasA vi na ya jhAyai, muNi vva tavasosiyasarIro / viharai viraivihINo, jIviyaheuM abhavvo tti // tao biMdusAraMmi abhAvIhUe tassa putto asogo nAma rAyA jAo / tassa ya putto kuNAlo nAma / tassa ujjeNI kumArabhuttIe dinnA / so ya bAlao / aNNayA tassa [kae] raNNo niveiyaM jahA - 'kumAro sAiregaaTThavAso jAo' / tAhe raNNA sayameva leho lihio jahA - 'adhIyau kumAro' / kumArassa ya mAisavakkIe raNNo pAsaTThiyAe bhaNiyaM - 'samappehi, pAsAmi lehaM' / raNNA vi so paNAmio / tAhe tAe raNNo aNNacittassa loyaNaMjaNasalAiyAaMteNa sukkatImieNa acchIe kajjalaM ghettuM akArassovari biMdU dinnA / tao 'aMdhIya'tti jAe paDiyappio raNNo / teNA'vi pamAyao nA'NuvAio / tao muddiUNujjeNIe pesio | vAio tao lehaehiM / pucchiyA ya te lehatthaM na sAhiti kumArassa / tao subuddhittaNao dekkhohekkAe ceva pariciyakkhareNa vAio kumAreNa leho / ciMtiyaM ce'NeNa - 'amhaM moriyavaMsiyANaM appaDihayA ANA / tA kahaM appaNo piuNo ANaM bhaMjemi ?' tao NeNa tattasalAgAe acchINi aNjiyaanni| tAhe raNNo nAyaM paritappittA ya ujjeNI aNNassa kumArassa diNNA / kuNAlassa puNa tattheva'NNo diNNo gAmo / so vi bhaNissamANasaMpaiputtassa niyagAmaM dAUNA'IvagaMdhavvakusalo gIyaviNoeNa bhamamANo patto pADaliputte / tattha raNNo niveiyaM jahA - 'eriso tAriso gaMdhavvio aMdhalao' / tao raNNA bhaNiyaM - 'ANeha' / tAhe ANIo javaNiyaMtario gAyai / tA'sogo akkhitto tAhe bhaNai - 'kiM demi ?' tao kuNAleNa gIyaM - 'caMdaguttapautto u, biMdusArassa nattuo / asogasiriNo putto, aMdho jAei kAgiNi' // tAhe raNNA pucchiyaM - 'ko tumaM?' teNa kahiyaM - 'tubbhaM ceva putto' / tao javaNiyaM avasAriUNa kaMThe ghettuM aMsuvAo kao / bhaNiyaM - "kiM tumaM kAgiNIe joggo ? jeNa kAgiNiM jAyasi ?' tao amaccehi bhaNiyaM - 'sAmi ! rAyaputtANaM rajjaM kAgiNI bhaNNai' / raNNA bhaNiyaM - 'kiM kAhisi rajjeNaM?' kuNAleNa bhaNiyaM - 'mama putto atthi saMpaI nAma kumAro' / tao se diNNaM rajjaM ti / io ya patthutte kosAlie dukkAle bArasavarisiyaMmi sAhuNo nivvAhAbhAvao disodisaM [gayA] samuddatIre ThiyA / tesiM ca sAbAhattaNao aNuttANaM khaMDakhuraDIhUyANi ekkArasaaMgANi / tao puNo vi vitte dukkAle miliyA savve vi [sAhavo] pADaliputte / guNatANa ya tesiM kassa vi kassa vi aMge uddesayAhiM AgacchaMti, na [puNa savvaM pi suyaM / diTThivAo ya / tAhe tehiM sumariyaM jahA nevAle
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ [300] siribhaddabAhusAmiNo ciTThati / te ya] coddasapugviNo / tesiM ca saMgheNa sAhusaMghADao pesio bhaNAviyaM ca - 'diTThIvAo iha savvahA natthi / tA tubbhe sAhuNo paDhAveha' / tao sUriNo bhaNaMti - 'ettiyaM kAlaM dukkAlA'tivilaMbiyA / saMpayaM puNa bArasavarisasAhaNIyaM mahApANaM nAma jhANavisesamamhe paviTThA / tassiddhIe ya kira samuppaNNaMmi kajje cauddasapuvvANi paDipuNNANi atthao suttao ya aMtomuhutteNaM parAvattijjaMti / taM ca mahApANaM paviTThassa mama natthi kAi velA jAe paDhAvemi' / tao saMghADaeNa paDiniyatteNaM taM saMghassa kahiyaM / tao saMgheNa puNo aNNo vi saMghADao tesiM visajjio bhaNAviyaM ca - 'jo saMghassa ANaM aikkamai tassa ko daMDo?' sUriNA bhaNiyaM - 'saMghabAhiro kIrai' / saMghADao bhaNai - 'jai evaM tA tumaM pi saMghassa ANaM na paDicchasi' / sUriNA bhaNiyaM - 'mA evaM kuNaha / mehAviNo sAhuNo peseha jeNa tersi paidiNaM satta satta diTThivAyassa vAyaNAo demi / taM jahA - ekkA bhikkhAyariyAe Agao 1, tisu ya kAlavelAsu tiNNi 2, tahA veyAlie ya paDikkamaNe kae tiNNi 3 / tao sAhusaMghADaeNA''gaMtuM kahie pesiyANi thUlabhaddapamuhANaM mehAvINaM paMca sayANi bhaddabAhusamIve / sUriNo vi te egAe dohiM tIhiM ya vAyaNAhiM kameNa paDhAvijjaMtA savve nivvijjiUNA''gayA / navaraM thUlabhaddo ceva Thio / paDhiyANi ya tayA teNa aTThavarisehiM aTTha puvvANi / cauvarisAvasesajjhANeNa ya pucchio thUlabhaddo sUriNA - 'kiM bahuM kilAmio?' so bhaNai - 'na kilissAmi' / sUriNA bhaNiyaM - 'khamAhi kiMci kAlaM jeNa parisamattaMmi jhANe tuha vAyaNaM demi' / tao parisamattaMmi jhANe divasaM savvaM [vAyaNaM leMteNa thUlabhaddeNa saMpuNNANi nava]puvvANi dasamapuvvaM ca kiMcUNaM paDhiyaM / [tao] so pucchai - 'bhagavaM ! kettiyaM mae diTThivAyassa paDhiyaM, kettiyaM vA ciTThai ?' tao sUrI tassa paDhiyApaDhiesu sarisavamerudiTuMtaM dAUNa bhaNai - 'mA visAyaM vacca / etto UNayareNaM ceva kAleNaM saMpayaM paDhAvissAmi' / evaM ca mahApANasamANaNasamayaMmi paDhiyANi thUlabhaddeNa nava puvvANi dasamapuvvaM ca kiMcUNaM paDhiyaM / ___ eyaMmi ya aMtare viharaMtA sUriNo gayA pADaliputtaM nAma nayaraM / ThiyA egami ujjANe / thUlabhaddasAmI puNa tatthevujjANe egadevauliyAe pavisittA guNeumAraddho / etthaMtaraMmi ya thUlabhaddassa bhagiNIo jakkhAiyAo satta vi vaMdaNatthamAgayAo / vaMdittA sUrI pucchio ya - 'kattha thUlabhaddo ?' sUriNA vi kahiyaM - 'eyAe deuliyAe guNato ciTThai' / tao tAo caliyAo tIe ceva deuliyAe paramabhattIe thUlabhaddavaMdaNatthaM / diTThAo ya thUlabhaddeNA''gacchaMtIo / tao 'eyAsiM bhagiNINaM kamavi riddhi darisemi'tti ciMtittA dasamapuvvagayapaogeNaM viuvviyaM sIharUvaM / tAo vi deuliyAe sIhaM pecchiUNa bhayabhIyAo nAsittA gayAo sUrisamIvaM bhaNaMti - 'bhagavaM ! sIheNa khaddho thUlabhaddo' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'na so sIho kiMtu thUlabhaddo' / tao puNo vi jAva tAo tattha vaccaMti tAva diTTho thUlabhaddo / vaMdittA pucchio khema-kusalavuttaMto / __tao thUlabhaddeNa pucchiyAe siriayavattAe tAhiM bhaNiyaM - 'tubbhaM paDhaNatthaM gayANamamhehiM pajjosavaNadiNaMmi dinnaM *uvavAsatigaM sirio karAvio / tao pAraNagadiNe pAraMto ceva kAlagao / tao 'amhehiM esa tavaM karAvio'tti soeNaM jAyA jakkhA gahillA / tao saMgheNaM saMbohijjaMtI vi jAhe satthA na jAyai tAhe sAsaNadevayAe sammaM saMvAhiUNa bhaNAviyA / na ya tIe vi vayaNeNuvasaMtA jakkhA / tao bhaNiyA saMgheNa devayA - "tumameyaM sAhuNi ghettUNa vaccau mahAvidehe sImaMdharasAmisamIvaMmi, jeNA'isayanANi *abmattaTeNaM kAlagato iti Ava.cU. 2, pR. 188 //
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ [301] tti tavvayaNeNaM eIe phiTTai sogavibbhamo, pAyacchittaM vA jaM joggaM taM dei" / tao tAhe "tattha paccaNIyadevayAhiMto gaMtumasamattha"tti sAsaNadevayAbhAsie nivigghagamaNAbhAvao [saMgheNa nivvigghagamaNatthaM kAussaggo kao / gayA devayA jakkhaM ghettUNa mahAvidehe sImaMdharasAmisamIve / vaMdittA ya pAyacchittaM pucchio saamii| sAmiNA vi bhaNiyaM] - "mahANubhAve ! nettha visae tuha koI doso / niddosassa ya natthi paaycchittN"| tao bhagavaMtavayaNeNA'vagao jakkhajjAe mohavibbhamo / samAgacchaMtIe sAmiNA - "bhArahasaMghassemaM maIyaM paDhamapAhuDaM samappiyavvaM"tti vottuM diNNANi bhAvaNA-vimuttinAmagANi do ajjhayaNANi / puNo ya "bIyapAhuDamimaM samappiyavvaM"ti vottuM dinnANi raivakka-vivittacariyAbhihANANi do ajjhayaNANi / tANi ya egasatthattaNao jahAbhaNiyANi cevA'vahArittA devayAe saha samAgayA jakkhA / pArio saMgheNa kAussaggo / sAhiUNa ya sAmivuttaMtaM samappiyANi jakkhAe saMghassa tANi ajjhayaNANi / saMgheNa vi bhAvaNA-vimuttIo paDhamapAhuDaM ti kayAo titthAisuyassa AyAraMgassovari cUlAo / raivakka-vivittacariyAo uNa bIyapAhuDaM ti vihiyAo titthaMtasuyassa dasaveyAliyassuvari cUlAo'tti / evaM ca pajjuvAsittA jakkhAiyAo thUlabhadaM vaMdiUNa gayAo saTThANaM ti / tao bIyadivase puvvamiva paDhaNatthamuvaTThio thUlabhaddo / na ya deMti sUriNo vAyaNaM / tao nAUNa viuvviyasIharUvAvarAhaM pAyavaDio thUlabhaddo bhaNai - 'bhagavaM ! khamaha mamegamavarAhaM / na puNo karissAmi' / sUrI bhaNai - 'jai tAva tumaM pi puvvANi paDhiUNa eriso tucchasahAvo jAo tA ko jANai anne kimavi karissaMti ? tamhA imAo vAyaNAo paDhiyANi ya puvvANi jai annesiM na desi tA paaddhyaami'| tao taheva paDivanne paDhAvio bhaddabAhUhiM thUlabhaddo jAo coddasapuvvI na sesANaM [dei] tti vocchiNNANi tappabhiI uvarimANi cattAri puvvANi dasamapuvvassa ya do vatthUNi / sAmimuttisamayAo ya tayA sasUraM (sasattariM) vAsasayaM gayaM ti / paiTThio thUlabhaddo sUrI / bhaddabAhusUrI samAhiNA kAlaM kAUNa devalogaM gao tti ch| bhaddabAhu tti gayaM ||ch|| thUlabhaddasUrI vi viharaMto kayAI gao sAvatthIe / samosario bAhirujjANe / samAgao logo / kayA dhammadesaNA / tattha ya bhagavao piumitto dhaNadevo nAma atthi / so ya vaMdaNatthaM nA''gao tti bhagavaM ceva gao tassa gharaM / diTro ya dhaNadevabhajjAe dhaNesarIe / udittA ya sasaMbhamaM gharamamaMmi tIe davAviyamAsaNaM / thUlabhaddasAmiNA vi tatthovavidveNa pucchiyA dhaNadevakusalavattA / dhaNasirIe vi 'bahiTThiyaM davvaM vilasiUNa puvvapurisanikkhiyaM cA'labhamANo dhaNajjaNatthaM desAvaravaNijjeNaM gao'tti kahio dhnndevvuttNto| bhagavayA vi nAUNa suyabalAo dhammadesaNAmiseNa nikkhAyadavvajANAvaNathamappaNo purao thaMbhaM hattheNa darisittA bhaNiyaM - 'dhaNesari ! peccha saMsArasarUvaM / gharamimamerisaM dhaNadevassa, taM ca tArisaM vANijjaM / peccha kerisaM jAyaM ?' evamAi puNo puNo desittA gao bhagavaM annattha vihario tti / tao lAbhodayAbhAvao aviDhattadaviNo cevA''gao dhaNadevo / kahio ya tassa samayaMmi dhaNesarIe thUlabhaddAgamaNavuttaMto / teNA vi saharisaM - 'kiM bhaNiyaM bhagavaya'tti pucchiyA dhaNesarI / tIe vi kahiyaM - 'thaMbhAbhimuhIkayakarAbhimao bhagavao dhammadesaNAvayaNavinnAso' / teNA'vi 'na tesiM nirabhippAyaM kiccaM'tti nissaMsayaM bhAviUNa khaNAviaM thaMbhatalaM / nIsariyaM ca tattha viulaM davvajAyaM / tao dhaNakaNayasamiddho jAo dhaNadevo /
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ [302] annayA so bhattIe thUlabhaddavaMdaNatthamAgao pADaliputtayaMmi vaMdiUNa ya sabahumANaM thUlabhaddasUri saparivAraM bhaNai - 'bhagavaM ! tumha pasAeNA'haM nitthario dAriddasamudaM / tA geNhaha jaM kiMci kappaI' / tao 'dhaNadeva ! kahamevaM jaMpasi ?'tti pucchio sUriparivAreNa / teNA'vi kahio tassa sabbhAvo / tao taM soUNa 'aho ! duvvisaho nANaparIsaho'tti bhAviUNa bhaNiyamimaM payaDaM tehiM - 'imaM ca erisaM taM ca tArisaM peccha kerisaM jAyaM ? iya bhaNai thUlabhaddo, saNNAyagharaM gao saMto' // evaM ca thUlabhaddo, dasapuvvadhare vihittu do sIse / ajjamahAgirimajjasuhatthi to jAi diyaloyaM ||ch| thUlabhaddo tti gayaM ||ch| ajjamahAgiri-ajjasuhatthikahA bhaNNai - thUlabhaddasUrIhiM sUrIkayA mahAgiri-suhatthiNo paDhamaM pAliyA jakkhajjAe tti pasiddhA ajjamahAgiri-ajjasuhatthinAmANo viharaMti / kAlaMtareNa ya ajjamahAgiriNo diNNavAyaNA nippAiyasIsA suhatthissa niyagaNaM dAUNa vocchiNNo jiNakappo tti gacchanissAe tammaggANusarisaM parikammaM kremi(kreNti)| te ya viharaMtA pADaliputtaM gayA / tattha ya vasubhUI nAma seTThI / so ya suhatthisUriNA saMbohio sAvago jaao| bhaNai ya - 'bhagavaM ! tumhaM [uvaeso] mae sayaNijjANaM pi sAhio paraM na te saMbujhaMti / tA tubbhe ceva kaha vi saMboheha' / tao suhatthI gihaM gaMtuM tesi dhammaM sAheumADhatto / tattha ya paviTTho mahAgirI bhikkhatthamabbhuTThio suhatthiNA / seTThI bhaNai - "kiM tubbhaM pi sayAsAo ko vImo gurU ?' sUrI vi seTissa purao kAUNa tesiM chaDijjamANabhattapANagahaNAirUvaM viseseNa gaNasaMthavaM paDibohiUNa ya savve gao saTThANaM / tao seTThI bhottUNa te sayaNijje mahAgirisarUvaM sAhito bhaNai - 'jayA bhikkhatthamAgayaM sAhumerisaM pecchaha tayA jhaDa tti chaDDijjamANaM bhattapANaM daMsiUNa dejjaha, jeNa mahAphalaM pAvaha' / tao tehiM taheva paDivanne bIyadiNe bhikkhatthaM paviTTho mahAgirI / daTTaNa ya te tahA kuNaMte dinnovaogo 'na suddhaM'ti nAUNa addharhiDio ceva niyatto vasahimAgao suhatthi bhaNai - 'ajjo ! aNesaNA kayA' / suhatthI bhaNai - ['kahaM viya ?'] [tehiM bhaNiyaM]- 'kallaM kaeNa viNaeNaM' / tao suhatthiNA 'bhayavaM ! puNo na kAhamevaM'ti khAmio ajjamahAgiri tti ||ch| aNNayA ya mahAgiri-suhatthiNo samaM viharatA gayA kosaMbIhAraM nAma ThANaM / ThiyA ya vasahivAseNaM do vi jahicchiyaM / tattha ya dubbhikkhaM / tahA vi suhatthidesaNAvajjio jaNo pavatto viseseNa dANadhamme / paviTThA ya sUrisAhavo bhikkhatthamegaMmi seTTikule / tappaTThio ya paviTTho tatthavego raMko / laddhA tassamakkhaM ceva vivihA moyagAibhikkhA / taM ca ghettuM jA niggayA gihAo sAhavo tAva raMko bhaNai - 'bhaTTAragA ! deha mamaM pi kiMcaNaM' / sAhUhiM bhaNiyaM - 'guruNo jANaMti, na vayaM vasAmo dAuM' / tao so raMko sAhupiTThao ceva gaMtuM vasahIe hatthi tahAsei(suhatthi jAyai) bhoyaNaM / sAhUhiM vi siTuM sUriNo jahA - 'amhe vi maggiyA eeNaM' / [tao uvautto] sUrI daTuM ca suyAisayao jahA 'pavayaNAdhAro bhavaMtare bhavissai'tti bhaNiyamaNeNa - 'jai pavvayasi tA bhuMjAvemo' / maNikaNaya (?) [*raMkeNA'vi 'jai miTuM bhoyaNaM sayA labbhejja to pavvajjaM pi geNhAmi'tti bhaNiyaM / *] tassevaM vayaNamAyaNNiya tavvelaM ceva * atra pAThastruTitaH / pariziSTaparvAdhAreNa ca pUritaH /
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ [303] pavvAvio sUrIhiM / karAvio bhoyaNaM / raMkasahAvattaNao va(ya) sarasAkaMThe bhoyaNe [ajiNNe]Na pIDio rayaNIe ceva kAlagao raMkasAha / maggasabbhAvao ya mariUNappaNNo kuNAlassa patto / saMpainAmo so kuNAlatosieNA'sogaraNNA diNNarajjo ujjeNIe rAyA jAo / sAhiyA ya teNa soraTuMdha-damilavisayA / io ya ajjamahAgiri-ajjasuhatthiNo viharaMtA saMpattA jIvasAmipaDimArahajattAvarisaNatthamujjeNIe / tattha vi mahAgirI sirigharAyayaNe suhatthI uNa Thio sivaghare / niggae ya jIvaMtasAmirahe hiMDaMti rahANumaggeNaM te dovi saparivArA / paribbhamei rAulassa samaMtao raho / [taM ca] pecchaMteNa ya oloyaNagaeNa saMpairAeNa diTTho suhatthisUrI / taM ca suiraM nirUveMtassa 'kattheso mae diTTho'tti vimarisaNeNa jAyaM se jAIsaraNaM / tao uttariUNA''gao suhatthisamIvaM paDio ya paramabhattIe pAesuM / tao paphullaloyaNo saMpaI cojjiesu sayalaloesu tattheva nivesAviya sUri sayaM covavisiya purao viNayAvaNao bhaNai - 'bhagavaM ! tumhehiM kahi pi diTTho'haM sumaraha ?' sUriNA vi bAlabhAvAo Arabbha dinnovaogeNa bhaNiyaM - 'mahArAya ! na tAva'mhANaM tae samamihabhaviyaM darisaNamannattha jAyaM' / rAyA bhaNai - 'bhayavaM ! bhavaMtare jAyaM na vA ?' tao sUrI sannANovautto sammaM vinAyasabbhAvo bhaNai - 'mahArAya ! jAyaM bhavaMtare tumha darisaNaM, jAo sIso tumaM mamA''si puvvabhave' / tao rAyA 'evameyaM' ti kaTTa sUri bhaNai - 'bhagavaM! savvasattavibohaNatthaM savittharaM puvvajammasaMbaddhaM sAheha cariyaM' / sUrIhiM vi taheva kae paDibuddhA bahave paanninno| bhaNiyaM ca rannA - 'bhagavaM ! mamA''isaha saMpayaM pi jaM me kAyavvaM' / sUrI bhaNai - 'jassa pasAyao saMpattA erisI riddhI taM caiva puNo kuNasu cArittaM' / rAyA bhaNai - 'bhayavaM ! bhogapivAsiyattaNao asamattho cArittaM paDivajjiuM' / tao kao so sUriNA sAvago / jAo ya paropparamaIva neho / pajjuvAsaMto vasahIe sayamAgaMtuM suhatthi rAyA bhaNai - 'bhagavaM ! bhattapANAigahaNatthaM mama rAulaM pesijjaMtu sAhavo' / tao sUrIhiM 'rAyapiMDo sAhUNaM na kappaI'tti paDisiddhe vi taMmi rAyA gao rAulaM ciMtei ya - 'kahaM mahANubhAvA sAhavo saMvibhAgaNijja ?'tti / puNo ya laddhabuddhiNA raNNA saddAvio visayajaNo bhaNio ya so - 'jaM kiMci vi bhatta-pANAIyaM geNhaMti tamappaNayaM piva tubbhe dejjaha sAhUNaM / tammolaM cA'haM bhe dAhAmi / paDivajjiya cemaM rAyAbhoio saMpayaM tumaM' / souM cemaM suhatthisaMmANaM kuNaMtami jaNe suhaMsuheNa nivvahaMti sAhavo / ___ bhamamANo ya mahAgirI vi gihe gihe daTuM pariTThavijjaMtaM pakkaNNAiyaM ciMtei 'aho ! khakkhaDamimaM saMpAviyaM khettaM, tA kimerisI bhikkhA labbhai savve sAhavo'tti nAuM niyatto bhikkhAo / samAgao vasahIe suhatthi bhaNai - 'ajjo ! kIsa rAyapiMDaM paDisevaha ?' suhatthI bhaNai - 'bhagavaM ! na so rAyapiMDo kiM tu raNNo bhattikaraNeNa'mhaM logo vi saMpayaM dAuM pavatto / jao jahA rAyA tahA paya'tti / souM cemaM 'sissANurAgeNeso nA'kappaM pi paDisehai'tti ciMtittu kasAio mahAgirI suhatthi bhaNai - geNhaMtu [*nAma aNNe pAsaMDiNo bhikkhAgA ya / *] jaM puNa tumaM pi [mAyAe] evaM jaMpasi taM na juttaM / paraM tubbhaM pi ko doso jeNa puvvameva bhagavayA mahAvIreNa goyamAINaM purao vAgariyamAsi jahA - "hohI maha titthe [*thUlabhaddaparao sAhUNaM sAmAyArI paDaMtapagarisA / aNNaM ca, bhinnAe*]sAmAyArIe vihIe, saMbhoio gaccho vi [*asaMbhoio hohI, samANAe ya sAmAyArIe asaMbhoio*] saMbhoio vi hohi tti| jAyA ya * atra sthAneSu akSarANi na vAcyAni / pariziSTaparvAdhAreNa ca pUritAni /
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ [304] thUlabhaddANaM paramamhe / tamhA hoyavvamao paramamhANaM piva guru-sIsANaM pi pAyaM sNkilesviddhiie| 'tA mamA'saMbhaMtacitto suovaogeNaM vipphurio patthuyattho' [tti suhatthI] saMviggo khAmei mahAgiriNo / tehi vi 'na'nnahA jiNabhAsiyaM'ti ciMtaMtehiM tappabhiI ThaviUNA'saMbhoiakappaM vaMdiuM ca jIvaMtasAmipaDimamujjeNIo maNio elagaccho tti ||ch| elagacchakahA bhaNNai - dasaNNadese dasannakUDo nAma pavvao / tassA''saNNaM dasaNNapuraM nAma nagaraM / tattha kelapo nAma kulaputto mAhesaro / tassa ya sAvayadhIyA sajjaNI nAma bhajjA / sA ya daDhadhammattaNao aNathamiyapAlaNayaM sadivase veyAliyaM kAuM bhattaM paccakkhAi / so ya kelapo 'ki rattimuTThittA koi bhuMjai ?'tti bhaNaMto tamuvahAsei / aNNayA so bhaNai - 'ahamavi paccakkhissAmi' / sA bhaNai - 'bhaMjihisi' / so bhaNai - 'kimahaM kayAi tae rattIe bhuMjato diTTho ? jeNevaM jaMpasi ?' io ya sAvigApakkhavAiNIsAsaNadevayAe ciMtiyaM - 'aho ! niccameso aNajjo sAviyamuvahasai / tA tahA ajja karemi jahA phiTTai eyassovahAsavAo'tti / tassa bhagiNI tasseva sAsurae vasai / tIse ya rUvaM viuvviUNa lAhaNayahatthA samAgayA tassa gharaduvAraM devayA pukkArei jahA - 'duvAramugghADeha' / taM ca soUNuTThio kelapo duvAramugghADei / devayAe samappiyaM tassa moyagAilAhaNiyaM / so vi taM daTTaNa ghulaMtalAlo 'tae paccakkhAya'ti sumarAvijjato vi bhajjAe tavvelAe ceva bhuMjiuM pavatto / rUddhAe ya devayAe jhoDiuM muhaMmi vva pAe niccholiyANi do vi DolagANi / tao gayA devayA / sajjaNI vi tamaMdhaM davaNA-''ho ! vAma(viggha) meyaM samAgayaM'ti addhiIe devayArAhaNatthamaddharatte kAussaggeNa ThiyA / tao devayA AgaMtuM bhaNai - 'sAvie ! kiM karemi?' sA bhaNai - 'mamamaM mahaMtamayasaM / tA kelapaM paccakkhaM sArehi' / devayA bhaNai - "nijjIvANImANi DolagANi jAyANi / jao teNa [tuha dhammassovahAso kao] / jai puNa tavvelAe ceva kahitI tumaM tA'hamaNNANi lAlayaMtI' / sAviyA bhaNai - 'tahA vi pecchamANamimaM karehi' / tao devayAe tannibaMdhaM nAUNa takkhaNaM khaTTigaviNAsiyaelagaloyaNANi sajIvANi kelapassA''NittA lAiyANi / tao pabhAe jo jo taM jaNo pecchai so so bhaNai - 'aho ! tuha'cchINi kahamelagassa jArisANi jAyANi ?' tao teNa kahio savvo vi rayaNivuttaMto / taM ca souM bahugo jaNo kelapo ya sAvago jaao| soUNa ya kelapassa vuttaMtaM taiMsaNatthamAgacchaMtao kougeNa logo / pucchaMti ya paropparaM - 'kattha tumaM gao huMto ? kao vA''gao ?' tti / deMti ya paDiuttaraM - 'jatthelagaccho tatthA'haM gao hoto, tao vA Agao'tti / evaM ca bahuso loyasamullAveNa so dasaNNadeso elagaccho nAma jAo tti ||ch| elagaccho tti gayaM ||chaa| elagacchaM pattehiM ya ajjamahAgirIhi maNio gayaggapao jaMmi nikkhaMtA dasaNNabhadda-suddhaDa tti dasaNNabhahu-suddhaDakahA bhaNNai - dasaNNadese dasaNNakUDapavvayAsaNNe dasaNNapure dasaNNabhaddo nAma rAyA / tassaM'teure paMca devIsayANi / kosAisamiddho eso bahumappANaM mannei / 'kosaMteura-bala-rUva-samudayaM tihuyaNe vi taM natthi /
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ [305]] -NAMA wwwwwwwwwwwww ____ jo me'tti maNNamANo, dasaNNabhaddo kuNai rajjaM // io ya varAvisae dhannaure gAme suddhaDo nAma mayaharaputto / tassa chiMchaI nAma bhjjaa| sA ya DiMDiyanAmeNa jaDahAriNA samamacchai / kayAiM ca jAe tattha naDapekkhaNae koDDakaraNatthaM gayA chichii| diTTho ya tIe suveso rUvassI naccaMto tattha taruNanaTTo / jAyAbhilAsAe ya tassovari tIe pacchaNNaM bhaNio naDanAyago jahA - 'nevattheNimeNa AgaMtuM mae samameso naDo jai kIDai to demi dammANamaThThattarasayaM / naDanAyago bhaNai - 'kattha tuha gihaM ?' tIe bhaNiyaM - 'amugappaese' / naDanAyago bhaNai - 'gaccha tAva tumaM pacchA pesissAmIma'ti gayA chichaI / raddhA ya tIe tabbhoyaNatthaM khIrI / saMpatto naDo / kayaM calaNasoyamuvaviTTho bhuMjiuM / diNNaM purao bhAyaNaM bhariyaM khIrIe / pakkhittaM covari pauraM gulahiyaM / taM ca jAva'jja vi na bhuMjiuM pavatto naDo tAvA''gacchaMto diTTho tIe DiMDao / bhaNio naDo - 'lahumimaMmi tilovvarae pavisittu tAva ciTThAhi jAva saMbolAvemi jaDahAriNi / paviTTho naDo / saMpatto DiMDao / bhaNai - 'kimeyaM ?' sA bhaNai - 'jemissaM' / DiMDago bhaNai - ciTTha tAva tumaM, ahaM jevemi' / sA bhaNai - 'suTTha bhukkhiyA'haM' / tahA vi balA bhoyaNatthamuvaviTTho jAvA''gacchaMto diTTho suddhaDo / chechaIe bhaNio ya DiMDago - 'luhumuTThiuM tumaM pavisettha tilovarae / bArAsaNNo ya ciTThajjasu jao paraM sappo ciTThai' / paviThTho DiMDago / saMpatto suddhaDo bhaNai - 'kimeyaM ?' sA bhaNai - 'bhukkhiya tti jemissaM' / suddhaDo bhaNai - 'ciTTha tAva tumamahaM jevemi' / sA bhaNai - 'ajja aTThamI / kahamaNhAo bhuMjihi ?' so bhaNai - 'tumaM ceva jA(NhA)yA ciTThasi' / chichaI bhaNai - 'Na kulINANameso dhammo jamaNhAehiM pavvadiNe bhuMjijjai' / tahA vi balA baTTho suddhaDo khIraM bhuMjiuM pavatto / io ya bhukkhiya tti bhakkhaNatthaM phukkhiyA tilA naDeNa / taM ca phuphuyaM sou'meso sappo'tti saMkAe turiyaM nIsarittu palANo jaDahArI / tappaTThio ya "samAgao samao'tti ciMtiya naTTho naDo / te ya tahA niggacchaMte daTuM suddhaDeNa pucchiyA chichaI --- 'kimeyaM ?' sA vi maggitteNaM(?) bhaNai - 'mae tumaM puvvameva vutto, na kulINANameso dhammo jamaNhAehiM pavvadiNe bhuMjijjai / saMpayaM puNa jaMmi umA-mahesarameyaMmi gihe nivasaMtamAsi tamaNhANabhoyaNA tuha virattaM niggaMtuM gayaM / tao visaNNo suddhaDo bhaNai - 'hA ! duTTha mae kayaM / saMpayaM kiM karemi ?' chichaI bhaNai - 'mAeNa(?) davvaM viDhavittu savviDDIe jai pUjesImaM tA puNo pavisaI' / so 'haM mevi vihahaM'('hamevaM vihehaM')ti maNNamANo suddhaDo davvajjaNatthaM gao dasaNNavisae / laggo vADakamme / tassamattIe ya viDhattA dasa gaddiyANagA / kiM tu te vi thovaM ti mannamANo na sahariso citte / tahA'vi payaTTo niyadesaM / aMtarAlADavIe pippalamUle vIsamaMto jAva'cchai tAvA''seNA'vahario tatthevA''gao parissaMto dasaNNabhaddo rAyA / divo suddhaDeNa / daMsiyamudagaM / uppallANio Aso / vissAmio rAyA / thevavelAe ya samAgao rAyaparivAro / tao uvagAri tti pucchio so raNNA - 'ko tumaM ? kiM vA te karemi ?' tao ThANaM ti sAhiyaparamattheNa bhaNiyaM suddhaDeNa - 'jahA savviDDIe pUyamumAmahesarANaM karemi tahA ciMteu devo' / taM ca souM rannA ciMtiyaM - 'ujjago varAgo ghattio mahilAe / tA saMpayaM nemi puraM / pacchA jahociyaM karissAmi' / etthaMtaraMmi ya niveiyamavasaraniveyaehiM jahA - 'deva ! samosario vaddhamANasAmI iha dasaNNakUDe' / taM ca souM dasaNNabhaddo tattha Thio ceva bhAvao sAmi vaMdittA ciMtei - 'kallaM savviDDIe tahA sAmi
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ [306] m vaMdissaM jahA na keNai kayAi vaMdio' / pahAyaMmi a sayaM sayalamaMteuraM parivAraM ca savisesamalaMkarAviUNa mahAvibhUIe patto samosaraNaM / vaMdittA mahAvIramuvaviThTho sasuddhaDo dasaNNabhaddo / taM ca tassa ciMtiyaM nAUNohiNA 'saMbujjhissaI'tti sakko airAvayassa aTThadaMte viuvviya ekkekkaMmi ya daMte aTTha? vAvIo, ekkekkAe vAvIe aTThaTTha [kamalANi / ekkekkaMmi ya kamale]aTThaTTha pattANi / ekkekkaMmi patte battIsajaNanibaddhamegegaM nADagaM / tao sakko savviDDIe tamairAvayamArUDho samAgaMtuM bhayavao tipayAhiNaM dAuM hatthipAesu pADiUNuttarei / tassa ya hatthissa dasaNNakUDe pavvae devayApahAveNa aggapayANi khuttANi / ___ daTuM cemaM sakkiDDi visaNNo dasannabhaddo ciMtei - 'katto mamerisA riddhI ? jao'NeNa pudiva kao sohaNo dhammo / tA ahaM pi taM ceva turiyaM karemi' / etyaMtaraMmi ya bhagavayA kayA riddhivisesasaMpattiheU cArittadesaNA / taM ca souM tattheva kaovariyakicco pavvaio mahAvIraMtie sasuddhaDo dsnnnnbhddo| tao 'saMpayaM tae ahaM jitto'tti vottuM vaMdio bhattIe sakkeNa / pAliyasaMjamA ya do vi kAlaM kAuM devalogaM gaya tti ||ch| dasaNNabhadda-suddhaDa tti gayaM ||ch| dasaNNabhaddasaMbohaNAvasarubbhavANi ya taheva ThiyANi gayaggapayANi tti tappasiddhIe dasaNNakUDo gayaggapao nAmaM saMvutto / taMmi ya kAlakaraNatthamAgaMtUNA''rUDho ajjamahAgirI / vihiNA kayANasaNo kAlaM kAUNa devalogaM gao tti // ajjamahAgiri tti gayaM ||ch|| ajjasuhatthiNA puNa pavvAvio avaMtisukumAlo tti ||ch| avaMtisukumAlakahA bhaNNai - atthi iheva jaMbuddIve bhArahe vAse ujjeNIe nayarIe jIvaMtasAmipaDimApajjuvAsaNatthaM vaidesAo ajjasuhatthI nAmA'yariyA ujjANe samAgaMtuM sAhuNo bhaNaMti - [nayara]majjhe gaMtUNa vasahiM maggaha' / tesiM cego saMghADao bhaddAe siTThibhajjAe ghare bhikkhatthamaigao / pucchaMtIe 'kao bhagavaMto ?' tehiM vi sAhittu bhaNiyaM - 'suhatthissa vasahiM maggamo' / tIe jANasAlAe darisiyAe tattha ThiyA / ___ aNNayA paosakAle mahuravANIe AyariyA naliNigummaM nAma ajjhayaNaM parAvattaMti / bhaddAe ya naliNigummAdAgao avaMtisukumAlo nAma putto devakumArovamo sattatalo pAsAe battIsAe [bhajjA]hiM samaM uvalalai / so ya taM guNijjataM soumuttario pAsAyatalAo vasahiduvAramAgaMtuM 'kattha mae'NubhUyamerisaM ?'ti vimarisaNeNaM saMjAyajAIsaraNo sUrisamIvamAgao bhaNai - 'bhagavaM ! bhaddAe putto'haM avaMtisukumAlo nAmamaMmi naliNigumme devo Asi / saMpayaM puNo vi tattha gaMtukAmo pavvaissAmi / na ya samattho'haM saamnnnnmnnupaaliuN| paraM pavvaiUNa aNasaNaM sAhaissAmi' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'nA'pucchieNA'mhe pavvAvemo' / pucchiyA ya teNa mAyA-vittA necchaMti / tao sayameva loyaM kAUNa gao / 'mA ya sayaMgihIyaliMgo houtti ciMtiUNa dikkhio sUrIhiM / tao so 'na sakkemi dIhakAlaM kaTuM kAuMti vottuM vaMdittA ya calio bAhiM / sukumAlayAe ya galaMtacalaNalohio kaha vi patto masANe / tattha kaMthArikuMDagaM pavisiUNa kayaM teNA'NasaNaM / lohiyagaMdheNa ya sivA sapellakA samAgaMtuM tassegaM pAyaM khAi bIyaM ca pellagA khAyaMti / evaM ca paDhame pahare jANU jAva khaddho / bIe UrU taie poTTaM ti / tao kAlaM kAUNuvavaNNo naliNigumme vimANe devo / kayA ya mahAsatto tti tassa sarIrassA''gaMtuM devehiM mahAmahimA / bhajjAhiM ya tamapecchamANAhiM pucchie nANovautteNa sAhiyaM savvaM sUriNA / tAhiM vi gaMtuM taM sAhiyaM sAsU-sasurANaM / te vi sadukkhA pabhAyaMmi saparivArA gayA taM
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ [307]] masANaM / diTuM kuMDagAo tiriyadisAe ThiyaM kalevaraM / taM ca daTTaNa bahuM vilavai sasuNhA bhaddA / tao tassa vahuyAhi kayaM sippAnaIe tIraMmi saMkhuddharaNaM / loiyakiccANi ya savvANi kAUNa avaMtisukumAlassa saMviggA bhaddA vahuyAhi samaM pavvaiyA / paramegA gumviNI niyattA / tIse putto jAo / teNa ya karAviyamavaMtisukumAlakaraNa(maraNa?)TThANe deulaM / taM ceyANi mahAkAlanAmeNa pasiddhi loiehiM pADiyaM ti| avaMtisukumAlagurU ya ajjasuhatthI vihiNA gaNaM pAliUNa samappiyasIsaparivAro kayANasaNo devalogaM gao tti ||ch| avaMtisukumAla-suhatthitti gayaM ||ch| ajjasuhatthi vva pavayaNapuriso vayarasAmi tti ||ch| vayarasAmikahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse avaMtIjaNavae tuMgagirisannivese dhaNagirinAma ibbhaputto sAvao / so ya saMviggo tti pavvaiumicchai / mAyA-piyaro ya tannimittaM varaMti kannagAo jesu jesu kulesu tANi tANi so vi pariNAmei jahA''haM pavvaiukAmo, mA bhaNissaha na kahiyaM' [ti] / iha ya dhaNapAlassa ibbhassa duhiyA sunaMdA nAma bhaNai - 'dhaNagirissa mamaM dehi' / tAhe sA tassa dinnA / tIse ya bhAyA ajjasamio nAma sIhagirisUrisayAse puvvaM pavvaio / sunaMdAe vi kayAi dhaNagiriramiyAe ceiyavaMdaNatthamaTThAvayaM gaeNaM goyamasAmiNA parUviyaM puMDarIyajjhayaNaM jeNA'vadhAriyaM so vesamaNasAmANio devo caiUNa kucchisi samuppaNNo / tAhe dhaNagirI bhaNai - 'eso te gabbho biuvvio hohI' / tao sIhagirisUriNo sayAse pavvaio / sunaMdAe vi navahaM mAsANaM [aMte] dArago jAo / tattha ya mahelAhiM evaM jaMpijjai - 'jai se piyA na pavvaio hoto to laTuM huMtaM' / to bAlo vi saNNI taM souM jANai jahA - 'mama piyA pavvaio' / tao tassevaM aNuciMtamANassa jAIsaraNaM samuppaNNaM / tAhe rattiM divA ya rovai, 'jai nAmevaM nivijjatI mAyA muMcihi to suhaM pavvaissAmi'[tti] / evaM ca chammAsA vaccaMti / annayA tatthevA''gayA sIhagirisUriNo / tAhe samio dhaNagirI ya AyariyaM ApucchaMti jahA - 'sannAigANi pecchAmo' / pucchaMtANa ya tesiM samucchalio suhasauNo / tao sUriNo bhaNaMti - 'mahAlAbho bhavissai / tA jaM ajja sacittaM acittaM vA lahaha taM savvaM laejjaha' / tao te gayA / vasayiuM(pAsiuM?) cA''baddhAhiM annAhiM mahelAhiM naMdA bhaNNai - 'eyaM se dArayaM appehi to kahiM nehiti ?' pacchA tAe bhaNiyaM - 'mae ettiyakAlaM pAlio bAlao / saMpayaM tumaM saMgovAhi' / pacchA teNa bhaNiyaM - 'mA te pacchAyAvo bhavissaI' / tAhe sakkhiNo kAUNa gahiya(o) chammAsio bAlao colapaTTaeNa pattAbaMdhio na rovai / tao do vi taM ghettumAgayA vasahIe / sUrIhiM vi bhANaM bhariyaM ti pasArio hattho / diNNo tehiM / bhArio tti ya laggo bhUmIe hattho / tao sUrI bhaNai - 'ajjo ! najjai vayaraM' / jAva pecchai devakumArovamaM dAragaM / tao bhaNai - 'ramma(samma) rakkhaha eyaM / pavayaNassa AdhAro bhavissai' / tassa ya taM ceva sUribhaNiyaM vairo tti nAmaM kayaM / tAhe saMjaINa samappio / tAhiM vi sejjAyarakule / sejjAyarIo vi jayA appaNo ceDarUvANi hANiti maMDeMti jaMvAviti ya tayA taM pi vairaM / jayA ya so uccArAI Ayarai tayA AyAraM desei kUvai ya / evaM ca phAsuovaogao saMvaDato vairasAmI sejjAyarANaM aIva iTTho jAo | sAhavo vi bAhiM viharaMti / tAhe sA naMdA sejjAyaraMtiyaM gaMtuM varaM maggai / sejjAyarA vi 'sAhUNaM eso nAso'tti vottuM tIe
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ [308] na samapyeti / tao sA tatthevA''gaMtUNa vairassa thaNNaM dei tti / ___io ya ai(ya)lapuravisae kannAe bennAe ya naIe aMtarA tAvasA parivasaMti / tesiM cego pAyalevaM kAuM pAuyArUDho pANiovari bhamaMto vasimamei jAi ya / taM ca daTThaNa tahA''vajjio loo 'na tumhamaisao koi darisaNe dIsai jahA amhaM'ti bhaNaMto sAvayaloyaM bahuhA hIlei / saMpattA tattha viharaMtA vairasAmimAulayA jogasiddhA ajjasamiyA nAma sUriNo / tesiM covasappiUNa sAhio sAvagehiM savvo vi tAvasavaiyaro / taM ca souM sumaittaNao lakkhiUNa bhaNiyaM sUrIhiM - 'bho ! na tassa'tthi kAi tvaaisttii| kiM tu jogeNa keNai tahA[viheNa] vippayArei / jai natthi bhe paccao tA taM nimaMtiuM pAe pAuAo ya dhovaha' / tao sAvagehiM 'bhagavao sAisayassa amhe vi dANaM demo'tti kavaDaM kAUNA''NIo jassa sAvagassa gehe teNa bhaNiyaM - 'bhagavaM ! dhovehAmo tumhaM pAe jeNa'mhe vi nittharAmo' / tao aNicchaMtassa vi dhoviuM pAe pAuyAo ya bhuMjAvio so tAvaso loeNa veDhio gao naItIraM / paviTTho kU(ta)DadeseNaM nibuDDo naImajjhe / tao satAlodUyaM(dayaM?) kilikilAyaMteNa jaNeNa - 'pecchaha bho ! jahA DaMbhaehiM loo khajjai'tti jaMpai jAva tAvA''gayA tattheva sUriNo jogavisesaM kaM vi pakkhivittA naI bhaNai - 'ehi putti ! jeNa parimaM kUlaM jAmo' / tao miliesu dosu vi naIe taDesu gayA parimaM kUlaM sUriNo / taM cA'isayaM daTuM vilio micchAdiTThI loo / tAvasA vi saMviggA tasseva sUriNo samIve pavvaiyA / te ya baMbhaddIvavatthavva tti jAyA tadAvalIe sAhavo baMbhaddIva(viyA) nAma / bhaNiyaM cA''game - ayalapurA nikkhaMte, kAliyasuyaANuogie dhIre / baMbhagadIvagasIhe, vAyagapayamuttamaM patte // iccAI // [nandIsUtre 32] io vayarasAmI kameNa vaDato jayA jAo tivvariso tayA viharaMtA muNiNo tuMgagirisannivesamAgayA / tao sunaMdA te maggiuM payattA / sAhavo vi na samappaMti / tao sAhUNaM sunaMdAe ya jhagaDae jAe '[rAyA] niddhArissaI'tti diTTho loeNa vavahAro / sunaMdApakkhio pAeNa logo / tao sunaMdA bahuppagAraM khAimakhellaNAIyaM' bAlacittAvajjaNatthaM ghettuM sayaNa-pariyaNasahiyA ranno puvvAbhimuhaM diNNatthANassa vAmapAsaMmi gaMtumuvaviTThA / saMgho vi dAhiNapAse / tattha ya rAyA bhaNai - 'mamesA vavatthA - jassa hakkAreMtassa saMmuho jAi tasseso bAlo havau' / tao tehiM taM rAyavayaNaM bahumaNNiUNa bhaNiyaM - 'ko paDhame saddAveu?' tao nagarajaNo bhaNai - 'sAhUNameso bAlo saMghaDio ceva / tahA mAyA dukkarakAriNI abalA ya / tamhA esA ceva paDhamaM vAharau' / ___tao sA Asa-hatthi-rahAIhiM maNi-kaNayAinivvattiehi vivihakhAimAIhiM ya bAlabhAve lobhaehiM bhaNai - 'ehi vairaputta !' / so vi tANi paloeMto acchai jANai [ya] - 'jai saMghamavamaNNissaM to dIhasaMsArio bhavissAmi / tahA esA vi pavvaissaI' / evaM ca tinni vAriNio(vAre bhaNio) vi jAhe na ei tAhe mokkalio piyA / so vi karakayarajoharaNo bhaNai - - ___ "jai si kayajjhavasAo, dhammajjhayamUsiyaM imaM vaira !! . geNha lahuM rayaharaNaM, kammarayapamajjaNaM dhIra !" | [A. cU. 2, pR. 392] taM cA'NeNa turiyaM gaMtUNa gahiyaM / logeNa ya 'jayau dhammo'tti mahAsadeNa sIhanAo kao / tAhe
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ [309] se mAyA ciMtei - 'mama bhAyA bhattA putto ya pavvaiyA, ahaM kimacchAmi ?' tao sA vi pavvaiyA / vayaro vi sUrIhiM thaNNaM na piyai tti pavvAvio ajjiyANaM ceva pAse acchai / tassa ya tAsiM pAse ekkArasaMgANi paDhaMtINaM suNaMtassa kannAheDaeNA''gayANi, jao payANusArI so bhagavaM / tAhe aTThavarisio saMjaipaDissayAo AyariyasagAse acchai / AyariyA ya ujjeNiM gayA / tattha ya varisio mAsaddhamakhaMDiyadhArehiM meho / io ya se puvvasaMgaiyA jaMbhagA devA teNaMteNa voleMtA taM pecchaMti / tAhe te parikkhAnimittamoiNNA / vANiyayarUveNulladittA [uvakkhaDeMti] viuvvittA ya sUriNo nimeMteMti bhikkhatthaM / tehiM vi pakkabuddhi tti daTuM vairo paTThavio / so vi phusAveMtaM(kaNagaphusitaM) daTThaNa niyatto / tao devehiM varisaMtaM savvahA thaMbhiUNa puNo saddio gao vayaro tatthovaogaM jAva davva-khetta-kAla-bhAvehiM dei tAvA'saMbhavikuhaMDaphalAiM davvaM 1, suTTha kakkase ujjeNIkhette 2, paDhame pAusakAle 3, dharaNivaru NochivaNa-nayaNAnimesAibhAvehiM 4 dAyagehiM dijjaMtaM daTuM jANai jahA 'devabhikkhA esA, na ya devapiMDo sAhUNaM kappaI'tti sariyasatthovaeso taM paDisehei / tao 'aho ! bAlo vi mahAsatto'tti nAuM tuTThA, 'puvvajammaneheNA'mhe tubbhaM dadrumAgaya'tti vottuM veuvviyaladdhi vijjaM ca vairassa dAUNa devA gayA saTThANaM / tao puNo vi kayAi jehramAse bAhirabhUmigayaM varaM te devA gheurehiM nimaMti / tao vairo tattha vi davvAiuvaogao necchai / tAhe se nabhagAmiNi vijjaM dAUNa gayA / evaM ca vairo viharai / jANi ya teNa payANusAriladdhIe gahiyANi egArasaMgANi tANi se saMjayamajhe thiratarANi / tahA parAvattijjaMtaM jaM suyaM puvvagayaM taM pi aNeNa savvaM gahiyaM / evaM teNa bahuM suyaM gahiyaM / jayA ya vuccai - [pa]DhAhi' tayA so AvaDataM pi maNamaNAeMto pareNa parAvattijjamANaM ca suNaMto ciTThai / aNNayA AyariyA majjhaNhe sAhUsu bhikkhaM niggaesu saNNAbhUmi niggyaa| vairasAmI vi pddissypaalo| so tesiM sAhUNaM veMTiyAo maMDalIe rakkhittA majjhe appaNA ThAuM vAyaNaM dei / tAhe parivADIe ekkArasa vi aMgAI vAei puvvagayaM ca / tao sUriNo samAgayA gahagahaM soUNa ciMteMti - "kiM sigghaM vihariUNA''gayA sAhavo ?' nAUNa ya meghaninAyamegaM vasahIe bahiTThiyA suNaMtA acchaMti / nicchiUNa ya jahA 'vairo'tti pacchA osariUNa mahAsadeNa nisIhiyaM kareMti / jao 'eso mA lajjio hou' / vaireNA'vi nisIhiyAsadaM soUNa turiyaM veMTiyAo saTThANe ThaviyAo / niggaMtUNa ya daMDayaM geNhai pAe ya pamajjei / tAhe rayaNIe te pucchai - 'amugaM gAmaM vaccAmi / tattha do vA tiNNi vA divase acchissAmi' / tao jogapaDivaNNagA bhaNaMti - 'amhaM ko bhavissai vAyaNAyario ?' AyariyA bhaNaMti - 'vairo' / tao sAhahiM viNIyattaNao 'juttamajuttaM vA gurU ceva jANai'tti vottumaMgIkae te gayA / sAhavo vi pahAyaMmi kAussagga-vAyaNAgahaNAikiccaM kAukAmA viraiyanisejjAe vairaM baisAreMti / so tattha niviTTho / te vi jahA''yariyassa tahA viNayaM pauMjaMti / tAhe so tesiM pariphuDe savvesiM aNuparivADIe AlAvage dei / je vi maMdamehAvI te vi sigghaM paDhiumADhattA / tao vimhiyA jo AlAvago puvvapaDhio taM pi viNNAsaNatthaM pucchaMti / so vi savvaM Aikkhai / tAhe tuTThA bhaNaMti - 'jai AyariyA kaiyANi [divasANi] acchejjA tao esa suyakkhaMdho lahuM samANijjai / taM(jaM) ca sUrINaM sagAse cireNa parivADIe gheppaMtaM tameso ekkAe paurisIe caDAvei' / evaM ca so tesiM bahumao jaao| sUriNo vi
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ [310] jANAvio sAhUNaM vairo [ bahumao] tti / [tao] 'saMpayaM jaM tassA'paDhiyaM taM paDhAvemo' tti ciMtiUNA''gayA pucchaMti ya / [sAhavo bhaNaMti ] - 'nivvUDho / parameso cevA'mhaM vAyaNAyario bhavau' / AyariyA bhaNaMti - 'hohI / paraM tubbhe eyaM mA parAbhavissaha, jeNa jANAvaNanimittaM ahaM gao / na uNa esa kappo / jao aNeNa suyaM kaNNAheDaeNa gahiyaM / ao eyassosArakappo saMkhevANuTThANarUvo kAyavvo' / - tao 'joggo' tti kaliUNA'paDhiyasuyatthiNaM jhaDatti paDhAvittA nippAiyAo (nippAio) vairo | je ya atthA sUrissa saMkiyA te vi teNa ugghADiyA / jAvaio diTTivAo tesimatthi tattio gahio / tao viharaMtA dasapuraM gayA / ujjeNIe ya bhaddaguttA nAma AyariyA therakappaTThiyA / tesiM ca saMpuSNANi dasavvANi asthi tti sAhusaMghADayasahio pesio tattha vairo / bhaddaguttA yaM therA suviNayamegaM pAsiMti jahA 'mama kare i (Thio) paDiggahao khIrabhario AgaMtueNa pIo titto ya so' / tao taM pabhAe sAhUNaM sAhei / te ya vivihaM suviNayaphalaM sAhiti / gurU bha 'na yANaha tubbhe / ajja mama samI ko vi ehI / so ya savvaM suttatthaM paDicchihI' / - vairo vi nagarabAhiriyAe vasiuM pabhAyaMmi samAgao / nAo ya sUrIhiM pasiddhisarisAgiIe ceva jahe' so so vairo' / tuTThehiM ya samAliMgio / tAhe tassagAse dasapuvvANi paDhiyANi / ' jattha ya paDhiumADhatto tatthevA'NuNNA ghettavva'tti kAuM vairasAmI puNo vi dasapuramAgao / ADhattA sIhagirisUrIhiM tassa puvvANuNNA / kayA ya jaMbhagadevehiM vairasAmiaNuNNAe divvavAsAIhiM mahAmahimA / annayA sIhagirI vairassa gaNaM dAUNa bhattaM paccakkhAiuM devalogaM gao / vairasAmI vi paMcahiM aNagArasahiM saMparivuDo viharai / jattha jattha viyarai tattha tattha nikkalaMkA pasiddhI paribbhamai jahA 'aho ! bhagavaM ! aho ! sAisayavijjA - caraNa-rUva- - sohaggAiguNasaMpaNNA !' / evaM ca bhagavaM vi bhamiya jaNavibohaNaM kareMto viharai / - - io ya pADaliputte nagare dhaNo nAma seTThI / tassa dhUyA aIva rUvavaI ruppiNI nAma / tassa ya jANasAlAe sAhuNIo ThiyAo / tAo ya vairassa guNasaMthavaM kareMti / sabhAveNa ya loo kAmiyakAmao tti seTThiyA ciMte ' [i] so mama paI bhavissai to'haM bhoge bhuMjissaM / iyarahA alaM bhogehiM' / varagA eMti / sA paDisehAvei / tAhe taM bhaNaMti - 'pavvaio so na pariNei' / sA bhaNai - 'jai so na pariNessai tA'haM pi pavvajjaM gihissaM' / bhagavaM pi sAhu sAhuNIsahio kayAi viharaMto pADaliputtaM nAma nagaramAgao / tattha ya rAyA vairasAmisamAgamaNaM souM saMmuho niggao / vayarasAmisAhuNo ya aisayarUvadhAriNo bahuviMdehiM sahie daTThUNa rAyA bha 'kimeso vayarasAmI ?' 'amhe tassa sIsA' [te bhati] / tao puNo puNo rAyA pucchaMto tAva gao jAva a pacchimaM viMdaM / tattha ya pavirala [ sAhu]sahio diTTho raNNA vaMdio ya vayarasAmI / tA ujjANe Thio / dhammo ya NeNa kahio, mahurayaravANI ya bhagavaM ti rAyA hayahiyao jAo aMteure sAhai / tA bhaNaMti - 'amhe vi vaccAmo' / tao raNNA'NuNNAyaM savvamaMteuraM niggayaM / sAya seTThiyA logassa pAse sAmiguNe suNittA 'kahaM pecchissAmi ?' tti ciMteMtI acchai / bIe ya divase tIe piyA viNNavio jahA 'maM sAmissa dehi / aha na dehi to marissAmi' / dhaNeNA'vi nibbaMdhaM nAUNa sA savvalaMkAravibhUsiyA kayA aNegAhiM dhaNakoDIhiM sahiyA nIyA / sAmissa vi paDhamadiNe dhammaM
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ [311] sAhemANassa loeNa bhaNiyamAsi - 'aho ! sussaro bhagavaM savvaguNasaMpaNNo / navaraM rUvavihUNo / jai rUvaM huMtaM tA savvaguNasaMpayA hotA' / taM ca bhagavaM tersi maNogayaM bhaNiyaM ca nAUNa bIyadivase sayasahassapattaM paumaM viuvvei / tassa uvari sAhAviraM paramarUvaM kAuM niviTTho aIva sommaM jArisaM ca devakumArANaM / taM ca daTThaNa logo samakkhittacitto bhaNai - 'eyaM eyassa bhagavao sAhAviyaM rUvaM / paraM "mA'haM jaNapatthaNijjo hohAmi''tti kAumasuMdararUvo kallaM bhagavaM Thio' / tao rAyA jaNasamakkhamakkhittacitto bhaNai - 'aho ! bhagavao jaMciMtiyarUvaviuvvaNaladdhI atthi' / teNa ya rUveNa desaNaM kuNaMte vayarasAmimi dhIyAe saha samAgaeNa seTThiNA vinnavio jahA - 'bhagavaM ! imIe mama jIviyabbhahiyAe kaNNAe dhaNasahiyAe pANiggahaNeNa kuru me aNuggahaM' / bhagavaM pi - AvAyamettamahurA, vivAgakaDuyA visovamA visayA / avivegajaNAyariyA, [suhalesa] vivajjiyA pAvA // iccAI visayaniMdaM kAUNa bhaNai - 'jai mamaM icchai to pavvayau' / tAhe pavvaiyA / tao 'ayameva dhammo jattha evaMvihappabhAveNa vi erisI nillobhaya'tti ciMtiuM paDibuddhA bahave pANiNo / teNa ya bhagavayA payANusArittaNao pamhaTThA AyAraMgaTThiyAo mahApaNNAo ajjhayaNAo AgAsagAmiNI vijjAo dhariyA / tIe ya gayaNagamaNaladdhisaMpaNNo bhayavaM / kayAi ya so evaMguNavijjAjutto viharaMto puvvadesAo uttarAvahaM gao / tattha ya dubhikkhaM jAyaM, paMthA vocchiNNA / tAhe saMgho sUrisamIvamAgao bhaNai - 'bhagavaM dukkAlA nitthArehi' / sUriNA vi vijjAsAmattheNa viuvvio mahApaDo / tattha ya caDAvio savvasaMgho / tao uppaio / etyaMtaraMmi ya jassa ghare bhagavaM Thio so sijjAyaro bAhiM cArigahaNatthaM gaMtumAgao vayarasArmi sasaMghamuppayaMtaM daTThaNa datteNa niyakesaM luNittA bhaNai - 'bhagavaM ! ahaM pi tuha sAhammio / tA nitthAreha' / souM cemaM sAhammiyavacchallaMmi ujjayA ujjayA ya sajjhAe / caraNakaraNaMmi ya tahA, titthassa pabhAvaNAe ya // [zrAvakadharmavidhiH 66] iccAisuttaM saraMteNa sAmiNA so vi vijjApaDaMmi caDAvio / tao bhagavaM saMpatto puri nAma nayaraM / tIe ya subhikkhaM / sAvayajaNo ya pauro asthi / paraM rAyA buddhovAsao / tattha ya jiNasAvayANa soUNa(sugao)vAsayANa ya paropparaM ahamahamigAe devapUjAIsu vaTTamANANaM savvattha te uvAsagA sAvaehiM jippaMti / tAhe tehiM rAyA puSpANi vArAvio / io ya samAgayaM pajjosavaNaM / tattha ya pupphAbhAvao AdaNNA sAvayA / tAhe sabAlavuDDA vayarasAmi uvaTThiyA - 'tubbhehiM vi nAhehiM pavayaNaM ohAmijjai' / __evaM ca tehiM viNNatto bahuppagAramuppaiUNa sAmI mAhesariM nAma nagari gao / tattha ya huyAsaNo nAma devo / tassa ya ArAmaMmi vIsaM puSphalakkhANi niccamuttaraMti / taMmi ya bhagavao piumitto ciNtgo| so ya bheTTio bhagavayA bhaNai - 'saMdissaha, kimAgamaNappaoyaNaM ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'pupphehiM kajja' / so vi 'aNuggaho'tti bhaNai - 'gaheha' / tao bhagavaM 'ahamAgacchAmi tA tubbhe ucciNAveha'tti vottuM gao himavaMtaMmi siridevIsagAsaM / tIe ya taMmi ceva samae paumaddahassa mahApaumaM chiNNaM / daTThaNa vairasAmI vaMdittA bhaNio - 'saMdisaha kiM karemi ?' teNA'vi sA maggiyA paumaM / samappiyaM tIe / tao taM gahAya Agao / viuvviyaM ca bhagavayA vimANaM / ThaviyaM tassa majjhami
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ [312] taM sirIdevIpaumaM theriyA(?) ya / tassa pAse muttANi vIsaM phullalakkhANi / sumariyA te puvvapariciyA jaMbhagadevA / tehiM vi samAgaMtuM vimANArUDhehiM pAraddhe divvagIya-pekkhaNae bhagavaM devIpaumaveMTaThio saMpatto puri nayariM / tao buddhovAsayA tamAgAseNA''gacchaMtamiNaM daTThaNa 'amhaM darisaNe'NurattA devA mahAbhattIe pUyAkaraNanimittaM AgacchaMti'tti harisavasupphullaloyaNA samuhamagdhaM ghettUNa niggayA / bhagavaM pi te mottuM Agao jiNabhavaNe / kayA mahimA deva-sAvaehiM / kayA ya pavayaNuNNaI / akkhittacitto ya rAyA vi sAvao jAo / saMpatto ya tayA vairasAmisamIvamajjarakkhio tti ||ch| ajjarakkhiyakahA bhaNNai - uddAyaNAo samappaNNammi dasapuraMmi nagare somadevo nAma baMbhaNo / tassa somabhaddA nAma bhajjA paramasAviyA / tIse do puttA - ajjarakkhio phaggurakkhio ya / tattha ajjarakkhieNa jaM piyA jANai taM ghare ceva paDhiyaM / sesapaDhaNatthaM ca gao pADaliputtaM / tattha ya - [sovaM]gA cauro veyA, mImaMsA nAyavittharo / purANaM dhammasatthaM ca, vijjAgaNANi coddasa // sikkhA tArANaM kappo, nigghaMTu joisaM tahA / nirutteNa sahemANi, chattANi tti [ya coddasa] // purassarANi kAUNA''gao dasapuraM / taMmi ya 'pujjA cauveya'tti raNNA loeNa ya hatthimArUDho pavesio so mahAvibhUIe / Thio gharabAhiM sAlAe / maMgalatthaM ca niellaehiM gihaM baddhA caMduramANo(?), pUriyaM cakkaM / pAraddhaM vaddhAvaNayaM / jANiyaM logeNa / samAgao suhi-sayaNa-baMdhavajaNo / tehiM vi puNaruttaviseseNa vatthAIhiM pUijjato jAo samiddho ajjarakkhio / tAhe citei - 'ajja vi mae mAyA na diTThA' / tao gharamAgao mAyaraM abhivaMdati / sA vi 'sAgayaM tuha putta !' tti bhaNittA majjhatthA ceva acchai / so bhaNai - 'kiM ammo ! na tuha tuTThI jeNa mae patteNa nagaraM vimhiyaM coddasaNhaM vijjAThANANaM Agame kae ?' sA bhaNai - 'kahaM mama putta ! tuhA''gamaNeNaM tuTThI, jeNa tumaM bahUNaM sattANaM vahakAragaM satthaM ahijjiumAgao ? teNa ya saMsAro vaddhAriyai / jai puNa diTThivAyaM paDhiumAgao hoto tA'haM tUsaMtI' / pacchA so ciMtei - 'kettio so diTThivAo hohI? [tA] jAmi paDhAmi jeNa mAUe tuTThI havai / kiM mama loeNaM tosieNaM ?' tAhe bhaNai - 'ammo ! kahiM so diTThivAo ?' sA bhaNai - 'sAhUNaM diTThivAo' / tAhe so 'diTThINa vAo diTThivAo / darisaNaviyAro tti ettha ya paribhAvaNogAho / nAmaM pi jasserisaM suMdaraM taM jai koi paDhAvei tA ahijjAmi, mAyA vi tosiyA havai'tti ciMtittA bhaNai - 'kahaM te didivAyajANagA ?' sA bhaNai - 'amhaM ucchaghare tosaliputtA nAma AyariyA' / so bhaNai - 'kallaM paDhAmi / mA tubbhe ussuyA hoha' / so rayaNIe diTThivAyanAmatthaM ciMtaMto na ceva sutto / bIyadivase ya pabhAe ptttthio| ___ tassa ya piumitto baMbhaNo usaNaragAme(ovaNagaraM gAme) vasai / so ya 'kallamajjarakkhio mae [na] diTTho tA tamajja gaMtuM pecchAmi'tti ciMtiya do(de?)yaNayanimittamikkhulaTThIo nava paDipuNNA egaM khaMDaM ca ghettumAgao nIsaraMtassa gharaM patto / pucchai - 'ko tumaM ?' 'ajjarakkhio' tAhe so tuTTho / uvagRhiya bhaNai - 'sAgayaM / ahaM tubbhaM darisaNatthamAgao' / so bhaNai - 'suMdaraM kayaM / paramahaM sarIraciMtAe jAissaM / tA tumameyAo ucchulaTThIo ammAe samappittA bhaNejja - "[diTThAo eyAo] rakkhieNaM" / '
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ [313] teNA'vi taheva kahie sA ciMtei - 'mama putteNa suMdaro sauNo laddho / tA so nava puvvANi geNhihI, khaMDaM ca / so vi ciMtei - 'mae diTThivAyassa nava puvvANi ghettavvANi dasamassa khaMDaM ca' / tAhe gao ucchugharaM / tattha ciMtei - 'kahaM evameva aImi, gamAro jahA ayANaMto?' tA jo eesiM sAvago bhavissai teNa samaM pavisissAmi'tti egapAse acchai / tattha ya DhaDDaro nAma sAvago / so sarIracitaM kAUNa paDissayamAgacchai / calio tappaTThio ajjarakkhio / DhaDDaro vi tiNNi nisIhiyAo kAUNa iriyAvahiyaM DhaDDarasareNa paDikkamittA sUri-sAhavo vihiNA vaMdiUNuvaviThTho / ajjarakkhio vi mehAvI taM savvamavi dhArilaM kiccaM ca taheva saccaviUNuvaviTTho / paraM teNa DhaDDarasAvago na vaMdio / tAhe AyariehiM nAyaM - 'eso navallo koi saDDho' / pacchA pucchio - 'kuo dhammAgamo ?' teNa bhaNiyaM - 'eyassa mUlAo' / sAhUhi ya kahiyaM - 'jaheso so somabhaddAe putto jo kallaM hatthikhaMdheNA'igao' / tao ajjarakkhio bhaNai - 'ahaM diTThivAyapaDhaNatthaM tubbhaM pAsamAgao' / AyariyA bhaNaMti - 'amha dikkhAabbhuvagameNa so paDhijjaI' / so bhaNai - 'pavvaissAmi' / sUriNo bhaNaMti - 'pavvAvemi, kameNa paDhiyavvo' / so bhaNai - 'evaM hou, paraM mamettha natthi pavvajjA / jao eso rAyA logo ya mama gADhamaNuratto tti balA vi pavvajjaM millAvissaMti / tA aNNattha vaccAmo' / tAhe taM ghettumaNNatthamAgayA sUriNo / eso ya mahAvIratitthaMmi sAhUNaM sacoriyAvavahAro paDhamo pvtto| dikkhio sUrIhiM neUNa'jjarakkhio / teNa ya acireNa ekkArasa aMgANi ahijjiyANi / jo ya diTThivAo tosaliputtANaM atthi so vi teNa gahio / tao so tehiM sUrIkao / tayA ya vairasAmiNo suvvaMti jugappahANA / tesiM diTThivAo bahugo asthi / tAhe ya te purIe ciTThati / tIe ya gaMtukAmo ajjarakkhio ujjeNiM jAi / tattha ya bhaddaguttathairANa [vasahIe] majjhe paviTTho / tehiM vi guNio tti gADhamuvagU(bU)hio, jahA - 'dhaNNo kayattho ya tumaM / paramahaM saMlihiyasarIro aNasaNaM kAukAmo / natthi ya mama samIve ko vi tahAviho nijjAmao / tA tumaM ceva nijjAmiUNa jAhi' / teNA'vi taheva maNNie tehiM kayamaNasaNaM / bhaNio ya ajjarakkhio - 'na vairasAmiNA samaM acchejjAsi / vIsuM paDissayaThio paDhijjasu / jao jo tehi samamegaM pi rattiM sovakkamAuo vasai so tehiM ceva samaM aNumarai' / teNA'vi 'taha'tti paDivajjiUNa nijjAmiA bhaddaguttatherA / / ___ tao vairasAmisagAsaM gao bAhiM Thio / vairasAmIhi vi tIe ceva rattIe pabhAyaMmi sumiNo diTTho jahA - 'paDiggahago mama supAyasabhario keNA'vi AgaMtugeNa pAyasaM pAUNa sAvasesapAyaso kao' / tao paDibuddhehiM suviNayaM kahittA bhaNiyA parivArasAhuNo - 'ko vi mamaMtie bahupuvvasuyapAyasaggAhI sAhU samAgacchissai / sAvasesaM puNa pavvasuyapAyasaM mama cevaM'tie ciTThissai' / tao pabhAe patto ajjrkkhio| pucchio ya vayarasAmiNA - 'katto ?' so bhaNai - 'tosaliputtapAsAo' / sAmI bhaNai - 'kimajjarakkhio?' so bhaNai - 'evaM' / tao sAmI 'sAgaya'ti vottuM bhaNai - 'katthuttario ?' so bhaNai - 'bAhiM' / [sAmI bhaNai - 'bAhiM] ThiyANa kiM paDhijjai ? kiM tumaM na jANasi ?' tAhe bhaNai - 'khamAsamaNehiM ahaM bhaddaguttehiM therehiM bhaNio' / tao dAUNuvaogaM sAmI bhaNai - 'suMdaraM kayaM / jao na nikkAraNaM jANAvio jaha bAhiriyA acchaha' / tAhe ajjhAiuM pavatto / acireNa kAleNa nava puvvANi ahijjiya dasamapuvvaM paDhiumADhatto / tAhe
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairasAmiNo taM bhaNaMti paDhiumADhatto / -- - [314] 'dasamapuvvassa jamagANi tAva paDhehi' / tao so bahUNi visamANi yamagANi io ya se mAyA-piyaro sogeNa gahiyA saMdisaMti - 'kimujjoyakArI vi tumaM amhaM aMdhakAro jAo / tA sigghamAgaMtavvaM 'ti / tahA vi na ei / tao Daharao se bhAyA phaggurakkhio / so paTThavio / [Agao so bhaNai ] * 'ehi jeNa savve vi pavvayAmo' / so'vi tassA'pattijjaMto bhaNai 'jai mamaMmi tattha gae savve vi pavvaissaha tA tumamiheva pavvayAhi' / so pavvaio / paDhiyANi ya taMmi samae teNa jamagANi / paramaIva tehiM kAio pucchara 'bhagavaM ! dasamapuvvassa kiM sesaM ?' tao sAmI vi biMdusamuddehiM sarisava - maMdarehiM ya diTThataM kara 'biMdumettaM gayaM, samuddo acchai' / tAhe so visAyamAvaNNo 'kao mama sattI eyassa pAraM gaMtuM ?' tAhe Apucchai bhagavaM 'ahaM vaccAmi mama bhAyA Agao' / bhati 'paDhAhi tAva' / tahA vi so niccameva Apucchai / tao ajjavairA uvauttA - 'kiM mamAu ceva eyaM vocchi[jjihI ] sutaM ?' / tAhe NAyaM jahA 'mama thevaM AuyaM / na ya eso puNo vi aavissi| ao mahaMto vocchijjihI dasamapuvvasesaM' / tao NeNa visajjio dasapuraM gao / - vairasAmI vi dakkhiNAvahe viharai / tesiM cA'Iva siMbho jAo / tao NeNa [suMThi ANeuM] sAhU bhaNiyA / tehiM vi ANIyA / teNa kaNNe ThaviyA 'jemittA A (khA ? ) issAmi tti vAsaNAe / sA ya taheva vIsariyA / tAhe viyAle AvassayaM kareMtassa muhapottiyAe cAliyA / tesiM uvaogo jAo, 'aho ! pamatto jAo'haM / pamattassa ya natthi saMjamo / taM seyaM khalu me bhattaM paccakkhAittae' / evaM saMpehe / dubhikkhaM ca bArasavarisaM jAyaM / savvao samaMtA chinnA paMthA / nirAhAraM jAyaM / tAhe vayarasAmI vijjAe AhAraM -- pi ANeUNa sAhUNaM dei bhai ya 'evaM bArasavarisANi bhottavvaM bhikkhiyamatthi / jai jANaha osaraMti saMjamaguNA to [bhujjaM / aha jANaha, navi, to kahaha ] jaha ahamavi bhattaM paccakkhAmi' tAhe te bhati 'kiM eriseNa vijjApiMDeNa bhutteNa ? bhattaM paccakkhAmo 'ti / Ayariehi vi puvvameva nAUNa sAhU vairaseNo nAma pesaNeNa paTThavio bhaNiuM - 'jAhe tumaM sayasahassanipphaNNaM bhikkhaM lahasi tAhe jANejjAsi jahA gayaM dubbhikkhaM ' / - 1 tao vayarasAmI samaNagaNaparivArio gao pavvayassegassA''saNNaM / 'ettha ya bhattaM paccakkhAmo 'tti kayanicchaerhi pavuccai [khuDDago ego - ] 'tumaM [niyattasu ] ' / so necchai / tAhe so egamegehiM tehiM mohio| pacchA giriM vilaggA / khuDDago vi tANa gayANa maggeNA''gaMtUNa 'mA tesiM asamAhI hou'tti tasseva heTThA silAyale aNasaNaM karei / tao uNheNa navanIo jahA tahA lahu vilINo devalogaM gao khuDDagotti / 'hA sacco 'tti ya takkaDevarassA''gaMtuM kayA devehiM mahimA / taM ca nAuM sUriNA bhaNiyaM 'khuDDaeNa sAhio aTTho' / tao te sAhuNo taM soUNa duguNAgayasaMvegA bhaNaM 'jai tAva bAlaeNa vi hoMteNa sAhio aTTho tA kiM amhe na suMdarataraM karemo ?' / - -- tattha ya devayA paDiNIyA / te sAhuNo sAvayaveseNa bhattapANehiM nimaMteMti 'ajjo bhe ! pAraNayaM kIraha' / tAhe AyariehiM nAyaM jahA 'ThANameyamasamAhikaraM' / tAhe tassevA''saNNo aNNo girI / taM gayA / tattha devayAe kAussaggo kao / sA AgaMtUNa bhaNa 'aho ! bhe aNuggaho, acchaha' / ThiyA ya samAhitthA / [tAhe] tatthA''gaMtuM te sakkeNa rahArUDheNa payAhiNittA vaMdiyA bhattIe / teNa ya sakkarahepa --
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ [315] m wwwwwwwwwwwwwese nAmiyANi jANi taru-taNAINi tANi taheva'jja vi saMti tti jAyaM tassa pavvayassa rahAvatto nAmaM / te ya bhagavaMto tahA kayakAlA gayA savve vi devalogaM / vocchiNNaM ca vairasAmimi bhagavaMte addhanArAcasaMghayaNaM tahA dasamapuvvasesaM ti / jo ya vairaseNo tayANi pesio pesaNeNa so bhamaMto sopArayaM patto / tattha ya samiddhA IsarI nAma paramasAviyA, sA ciMtei - 'kiha jIvihAmo ? paDikkao natthi' / taMmi ya diNe dammalakkheNa vi sAhiyaM kuDuMbatthamaNNaM raMdhiUNa ciMtei - 'pecchaha, amhe savvakAlaM ujjalaM jIviyA / tA kahaM iyANi ittheva raMkattaNeNa hiMDaMtA jIvissAmo ? natthi ya paDikkao / tA ettha sayasahassanipphaNNe [paramaNNe] visaM choDhUNa sanamokkArANi kAlaM karemo' / taM ca maNIkayaM jAva'jja vi na saMjoijjai tAva so sAhU hiMDaMto [tatthA''gao] / tAhe sA haTThatuTThA taM sAhuM teNa paramaNNeNa paDilAbhei / so sAhU bhaNai - 'mA bhattaM paccakkhAha / jao'haM vairasAmiNA bhaNio - "jayA tumaM sayasahassanipphaNNaM bhikkhaM labhihisi tappabhiI ceva subhikkhaM bhavissai" / tao nivvahissaha' / tAhe sA harisiyA ThiyA / io ya tadivasaM ceva pavahaNehiM taMdulA ANIyA / tAhe paDikkao jAo / so sAhU tattheva tthio| subhikkhaM jAyaM / tesu ya sAvaesu vairaseNassaM'tie pavvaiesu vairasAmissa pacchopayaM jAyaM ti ||chaa| vairasAmi tti gayaM ||ch| io ya ajjarakkhiehiM dasapuraM gaMtUNa savvo sayaNavaggo pavvAvio mAuA]Io / jo so somadevo nAma sUrINaM piyA so vi tesiM aNurAgeNa tehiM ceva samaM acchai / na puNa liMgaM geNhai lajjAe / jao 'pavvajjAe kAraNaM viNA nivvattheNa'cchiyavvaM / pavvaiyAo mama dhIyA-vahU-bhattijjiyAIyAo / tA kahaM tAsiM purao naggao acchissaM ?' AyariyA ya taM bahuso bhaNaMti - 'pavvaiyasu' / so bhaNai - 'sAha, dhovattIe, kuMDiyAe, chattaeNa, pANahiyAhiM, jannovaieNa ya pavvAvesi ?' tao sUrIhiM 'cArittameso kaha vi pharisAveyavvo'tti citiUNe'vaM hou' tti bhaNie pavvaio dhovattI-chattigovANaha-kuMDiyA-baMbhasuttANi ya mottuM savvaM pariharai / __ aNNayA pacchaNNaM sikkhaviUNaM DiMbharUvANi sUriNo gayA devavaMdaNatthaM / tattha ya te DibhagA samAgaMtuM bhaNaMti - 'savvaM vaMdAmo chattaillaM mottuM' / tAhe so ciMtei - 'ee mama puttA nattugA ya vaMdijjaMti, ahaM kIsa na vaMdijjAmi ?' tao so bhaNai - 'ahaM kiM [na] pavvaio ?' tANi bhaNaMti - 'kiM kattha vi pavvaiyANaM chattayANi bhavaMti ?' tAhe so vicitei - 'eyANi vi mamaM paDicoeMti / tA chaDDemi chattiyaM' / tAhe puttaM bhaNai - 'alAhi puttA ! chattaeNaM' / tAhe so vaNai - 'evaM hou / jayA tAvo hohI tayA paMguraNaM uvari kareha' / tao puNo te bhaNaMti - 'mottUNaM karavattiyAlaM' / tAhe putteNa bhaNio - 'tuMbaeNaM ceva bAhirabhUmi gammai' / tao taheva sUrIhiM 'ko amhe na jANai jahA ee baMbhaNa ?'tti bhaNie jaNNovaiyaM mellei / evaM ca teNa dhovattivajjaM savvaM pi mukkaM / tao te DibhagA bhaNaMti - 'savve vaMdAmo mottUNa dhovattiyAlaM' / tAhe so bhaNai - saha ajjaya-pajjayaehiM mA vaMdaha / anno vaMdihI mamaM, na millemi dhovattiyaM' / . . io ya tattheko sAhU kayANasaNo kAlagao / tao dhovattIvisajjaNatthamajjayassa AyariyA bhaNaMti - 'eyaM mayayaM jo vahei tassa mahallaM phalaM havai' / puvvaM ca sAhU bhaNiellagA je te bhaNaMti - 'amhe
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ [316] eyaM vahAmo' / AyariyasayaNavaggo bhaNai - 'amhe vahAmo' / tao bhiDaMtA AyariyasagAsaM pattA / Ayariehi bhaNiyA - 'amhaM sayaNavaggo kiM mA nijjaraM pAveu jeNa tubbhe ceva bhaNaha "amhe vahAmo"?' | tAhe so thero bhaNai - 'kiM ettha puttA ! bahuyA nijjarA ?' sUrI bhaNai - 'evameyaM / kiM tu sovasaggA nijjarA' / so bhaNai - ['ahaM vahAmi' / ] [sUrI bhaNai] - 'DibhagA naggaveti / taM ca jai tarasi ahiyAseuM tA vahAhi / aha nA'hiyAseha tAhe amhaM na suMdaraM havai' / so bhaNai - 'ahiyAsissaM' / tAhe diNNo tassa teNa pacchillakhaMdho / piTThao ya tassa pavvaiyAo ThiyAo / tAhe saMkeiyA DiMbhagA 'muyaha parihANayaM'ti jaMpaMtA taM balA ghettUNa purao tassa [colapaTTayaM] aggorayadoreNa baMdhaMti / tAhe so lajjio vi taM vahai ciMtei ya - 'piTThao me suNhAI pecchaMti / parameso uvasaggo uTThio sammamahiyAseyavvo / vahiUNa ya tamajjao tahevA''gao / naggaM ca daTThaNa AyariyA bhaNaMti - "kiM khaMtA ! imaM ?' so bhaNai - 'uvasaggo uTThio' / AyariyA bhaNaMti - 'ANeha sADagaM' / to bhaNai - 'ki ettha sADaeNa ? diTuM jaM daTThavvaM / colapaTTao ceva havau' / evaM ca so colapaTTayaM gehAvio / pacchA bhikkhaM na hiMDai / tAhe AyariyA ciMteMti - 'esa jai bhikkhaM na hiDissai tA ko jANai kiM bhavejjA ? pacchA ekkallao kiM kAhI ? tamhA eso vi kammaM nijjarAveyavvo / tA tahA karemi hA bhikkhaM hiMDai / pacchA veyAvaccaM pi kAhii' / tao'NeNa savve sAhuNo appasAgArie bhaNiyA - 'ahaM vaccissaM / tubbhe ekkallayA samuddisijjaha' / purao ya khaMtassa [bhaNaMti -' sammaM khaMtassa vaTTejjAha -- jAva vayaM gAmaM gaMtUNA-''gacchAmo'tti / gayA AyariyA / te vi bhikkhaM hiMDiUNa savve ekkallayA samuddisati / khaMto ciMtei - 'mameso dAhI' / jAhe so na dei tAhe ciMtei - 'aNNo dAhii, esa varAo kiM lahai ?' / evaM tassa na keNa vi kiMci diNNaM tAhe Asuratto na kiMci Alavai / citei - 'kallaM tAva eu putto / paMthApaMtha(passaMtu ete) jaM karissAmImesiM' / tAhe bIyadivase AgayA AyariyA bhaNaMti - 'kahaM tassa tubbhehiM vaTTiyaM ?' so bhaNai - 'putta ! jai tuma na hu~to to'haM ekkaM pi divasaM na jiivNto| ee vi je aNNe mama puttA nattugA ya, te vi na kiMci deMti' / tAhe te AyariehiM tassamakkhaM dhaaddiyaa| te abbhuvagayA / tAhe AyariyA bhaNaMti - 'ajjo ! 'haM appaNo khaMtassa pAraNagaM ANemi' / tAhe so khaMto ciMtei - 'kahaM mama putto hiMDissai ? logappayAso na kayA hiMDiyapuvvo' / tao so bhaNai - 'ahaM ceva hiMDAmi' / tAhe so appaNA khaMtao niggao / so ya puNa laddhisaMpaNNo gihatthattaNe / paraM ahiMDaMto na vinnAyapuvvo 'katto dAraM vA ? [avadAraM vA ?]' tao so egaM gharaM avaddAreNa aigao / taMmi ya pacchilladivase pagaraNaM kiMci vi vattellayaM / tattha gharasAmiNA bhaNio - 'kuo avaddAreNa pavvaio aigao ?' khaMteNa bhaNio - 'sirIe AgacchaMtIe kayaraM avadAraM vA ? jahA tahA vA pavisaMtI suMdarA' / tao gihasAmiNA bhaNiyaM - 'deha se bhikkhaM' / tattha laDDugA laddhA battIsaM / so te ghettUNA''gao / Aloio aNeNa / pacchA AyariyA bhaNaMti - 'tubbhaM battIsaM sIsA hohiMti, paraMparAe AvaliyAThAvagA' / tao AyariehiM bhaNio - 'jAhe tubbhe kiMci gao lAbhaM tAhe seseNa taM kassa detA ?' so bhaNai - 'baMbhaNANaM / sUrI bhaNai - 'jai evaM tA ahaM sAhavo pUyaNijjA / eesi ceva esa paDhamalAbho dijjau' / tao savve sAhUNaM diNNA / tAhe puNo appaNA appaNo aTThAu(e) paviTTho / pacchA'NeNa paramaNNaM
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ [317] ghayamahusaMjuttaM ANIyaM taM ca samuddiTuM / tao appaNo ceva hiMDaMto laddhisaMpaNNo bahUNaM bAla-dubbalANaM AdhAro jAo / tattha ya gacche tiNNi pUsamittA / ego dubbaliyapUsamitto 1, bIo ghayapUsamitto 2, taio vatthapUsamitto 3 / tattha jo dubbaliyApUsamitto so pADhao(jharao) / ghayapUsamitto puNa ghayamuppAei / tassimA laddhI - davvao gacche ghayadavveNa sAreyavvaM / khettao ujjeNIe / kAlao jeTThAsADhesu mAsesu / bhAvao egA dhijjAiNI / tIse bhattuNA thovaM thovaM meliteNa chahiM [mAsehiM] vArao ghayassosahanimittaM bhario / jao se viyAiyAe uvagirihii / pUsamitteNa ya ghayaM maggiyA annaM natthi, taM pi sA haTTatuTThA dijjA / parimANao jattiyaM gacche uvaujjai / so ya nIsaraMto ceva pucchai - 'kassa kittieNaM ghaeNaM kajjaM ?' jattiyaM bhaNaMti tattiyaM ANei / vatthapUsamittassa puNa emeva laddhI vatthesu uppaivvae [davvao vatthaM, khettao mathurAe, kAlao vAsAsu sIyakAle vA, bhAvao jahA kAi raMDA / tIe dukkhaMdukkheNaM parivAreMtIe rokkAe kattiUNa ekkA pottI vuNAviyA, 'kallaM parihissAmi'tti / etthaMtarA sA pUsamitteNa jAiyA haTTatuTThA dijjaa| parimANao savvassa gacchassa uppAei / jo ya dubbaliyapUsamitto teNa nava vi puvvANi ahijjiyANi / tANi ya divase rattIe ya [guNaMto jharaMto] so jharaNAe dubbalo jAo / jai puNa na guNei to tassa savvaM ceva vIsarai / tassa puNa dasapure ceva sayaNijjagANi / tANi puNa rattavaDovAsagANi AyariyANaM pAsaM alliyaMti / tao tANi bhaNaMti - 'ahaM bhikkhU jhANaparA, tumhaM jhANaM natthi' / AyariyA bhaNaMti - 'ahaM ceva jhANamatthi, jao eso tubbhaM niellao dubbaliyapUsamitto jhANeNaM ceva dubbalo' / tANi bhaNaMti - 'esa gihatthattaNe niddhAhAreNa balio Asi, iyANi natthi teNa dubbalo' / AyariyA bhaNaMti - 'esa na [kayAi neheNa viNA jemei' / te bhaNaMti -] 'kuo tumhaM neho ?' AyariyA - 'ghayapUsamitto [niccaM ghayaM] ANeI' / tANi na pattiyaMti / tAhe AyariyA bhaNaMti - 'esa tubbhaM mUle kiM AhAreMto ?' tANi bhaNaMti - 'suTTa niddhapesalANi' / tao so sUriNA tesiM saMbohaNatthaM gharaM tANaM visajjio / neUNa gehe taheva dAuM pavattANi / tassa ya niraMtaraM sajjhAyaMtassa taM najjai chAre chubbhai / tANi gADhataraM deMti / tao niviNNANi / tao sUrIhiM bhaNiyaM - 'saMpayamasajjhAeMto bhikkhAhAramAhAreu' / tao so tahA kuNaMto puNo vi porANasarIro jAo / tAhe tANa uvagayaM / dhammo kahio / sAvagANi jAyANi / tattha gacche cattAri jaNA guNiNo / taM jahA - so ceva dubbaliyapUsamitto 1 / viMjho 2, phaggumitto 3, goTThAmAhilo 4 / tattha jo so viMjho so aIva mehAvI suttatthatadubhayANaM gahaNadhAraNasamattho / so puNa suttamaMDalIe visUrai / jAva parivADI AlAvagassa ei tAva nivvijjai / tao AyariyaM bhaNai - 'amha suttamaMDalIe visUrAmi, jao cireNA''lAvago parivADIe ei / tA mama vAyaNAyariyaM deha' / tao AyariehiM dubbaliyapUsamitto tassa vAyaNAyario diNNo / so kaivayadivase vAyaNaM dAUNa AyariyamuvaTThio bhaNai - 'mama vAyaNaM deMtassa vIsarai / jaM ca saNNAyaghare nA'NupehiyaM taM ca mama ajjharaMtassa navamapuvvaM nassihii' / tAhe sUriNo 'jai tAvemassa mahAmehAviNo vi suyaM vIsarai tA kahamannesiM ThAhI ? visesao visamaM pamANasuyaM ?'ti ciMtittA saMkhevatthaM caraNakaraNANuogaM 1, dhammakahANuogaM 2, gaNiyANuogaM 3, davvANuogaM 4 ThAveMti / pamANagaMtharUvo ya davvANuogo tti /
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ [318] aNNayA ya ajjarakkhiyasUriNo viharaMtA mahuraM gayA / tattha bhUyaguhAe vANamaMtaraghare ThiyA / io ya sakko devarAyA mahAvidehe sImaMdharasAmi pucchai nioyajIve / bhagavayA ya vAgariyA / tAhe bhaNai - 'atthi puNa bhArahe vAse koi jo nioe vAgarijjA ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'ajjarakkhiyA atthi' / tao so mAhaNarUveNa gao tharathareMtarthararUvaM kareUNa / pavvaiesuM bhikkhatthaM savvesuM viniggaesu sUri vaMdittA pucchai - 'bhagavaM ! majjha sarIre mahallo vaTTai rogo / teNA'haM bhattaM paccakkhAukAmo / tA kaheu mama kittiyaM AuaM' / atthi dasamapuvve jamaesu ya bhaNiyA AuseDhI / tattha uvauttA AyariyA jAva pecchaMti tassA''uM varisasayamahiyaM do tiNNi / tAhe citi - 'bhArahao esa maNUso na havai / tA puNa [ko] hojja ?'tti jAvovauttA tAva diTThA se do sAgarovamAiM ThiI / tAhe bhamugAo hatthehi uppADittA bhaNaMti - 'sakko bhavaM' / tao so savvaM sAhei jahA - 'mahAvidehe mae sImaMdharasAmI pucchio / ihaM cA'hamAgao / tA icchAmi souM nioyajIve' / tAhe se kahiyA / tAhe tuTTho Apucchai - 'vaccAmi' / AyariyA bhaNaMti - 'acchaha muhuttaM jAva saMjayA eMti / jeNa nivvAsaNA vi te thirA bhavaMti / [te vi] je calA, jahA - "ettAhe vi deviMdA eMti''tti' / tao sakko bhaNai - 'jai te mamaM pecchissaMti to appasattattaNao niyANaM baMdhissaMti' / sUriNo bhaNaMti - 'jai evaM tA kiMci ciMdhaM kAuM vacca' / tao sakko tassa uvAsayassa aNNaohuttaM bAra kAuM gao / tao AgayA na pecchaMti te uvAsayassa bAraM / tAhe sUrIhiM vAhariyA - 'io eha' / sAhio sakkavuttaMto / te bhaNaMti - 'aho ! amhehiM [na] diTTho, kIsa muhuttaM na dhario ?' tao sAhiyaM sakkuttaM jahA - 'appasattA maNuyA niyANaM kArhiti / teNemaM paccayaM kAuM gao' / ___evaM ca deviMdavaMdiyA viharaMtA pattA dasapuraM / tatto ya tehiM paTThavio goTThAmAhilo tti goThThAmAhilakahA bhaNNai - mahurAe nayarIe kaulo vAI uDhio / so ya saMghamahikkhivaMto bhaNai - 'natthi mAI-pii-devaguru-dANAIo dhammo' / tao ahAtaccayasaMgheNa vAyadANasamatthattaNao dasapuraTThiyaajjarakkhiyANaM jugappahANANaM samIvaM pesio sAhusaMghADao / teNa ya samAgaMtuM sAhie saMghavuttaMte sUrIhiM viddhattaNao sayaM gaMtumasamatthehiM mAulo goThThAmAhilo nAma vAyaladdhisaMpaNNo pesio / teNa ya gaMtUNa so vAI niggahio / pacchA sAvagehiM goTThAmAhilo dhario tattheva vAsArattadveNa / io ya ajjarakkhiyA citeMti - 'ko gaNadharo bhavijja ?' tAhe tehiM dubbaliapUsamitto citte dhario / jo puNa sUrINaM sayaNavaggo tesiM goTThAmAhilo phaggurakkhio ya sammao / tao AyariyA savve saddAvittA diTuMtaM kuDayatigeNa kuNaMti / taM jahA - 'vallakuDo 1, tellakuDo 2, ghayakuDo 3 / tesiM ca tiNha vi kuMbhANaM heTThAmuhAkayANaM vallA savve vi nIsaraMti / tellamavi nIsarai paraM ke vi avayavA thakkaMti / ghayaM puNa bahuM ceva thakkai / evameva ajjo ! ahaM dubbaliyapUsamittaM pai suttatthatadubhayaM pai nipphAvakuDasamANo jAo / phaggurakkhiyaM pai tellakuDasamANo / goTThAmAhilaM pai ghayakuDasamANo / ao esa sutteNa ya attheNa ya uvaveo dubbaliyapUsamitto tubbhaM Ayario bhavau' / savvehi paDicchiyaM / iyaro vi bhaNio - 'jahA'haM vaTTio phaggurakkhiyassa tahA tae vi vaTTiyavvaM' / tANi vi bhaNiyANi - 'jahA tumhe mama vaDheMtA tahA eyassa vaTTijjaha / ahavA ahaM kae vA akae vA na rUsaMto / eso puNa na khmihii|
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ [319] tA suTTayaraM vaTTijjaha' / evaM ca do vi vagge sikkhavittA bhattaM paccakkhAiuM ajjarakkhiyA(o) devalogaM gao tti ||ch| ajjarakkhio tti gayaM ||ch| goTThAmAhileNa vi suyaM jahA sUriNo kAlagayA / tAhe Agao pucchai - 'ko gaNadharo Thavio ?' kuDagadiTuMto ya suo / tao so bIyaM paDissayaM ThAUNA''gao tesiM sagAsaM / tAhe tehiM savvehi abbhuTThiUNa bhaNio - 'iha ceva ThAhi' / so necchai / tAhe so bAhiM Thio aNNe vippayAreMto ya na sakkei vuggAheuM / io ya AyariyA atthaporisiM kareMti / so na suNei / bhaNai ya - 'tubbhettha nippAvakuDagA' / jaM ca sUrIsu uTThiesuM viMjho aNusAhei taM suNei / aTThama ya kammapavAdapuvve kammaM vaNNijjai / tattha ya nIra-khIrANaM viva jIva-kammANa saMbaMdho tti vijheNa bhaNie goTThAmAhilo bhaNai - 'na ya kayAi jIvo kammarahio tti mokkhaM gacchejjA / tA purisakaMcugANaM piva jIvakammANaM saMbaMdhamAisasu' / tao vijheNa bhaNiyaM - 'amhe eyaM ceva sUriNA vakkhANiyA' / goTThAmahilo bhaNai - 'kiM so tumha sUrI jANai jeNa vakkhANayamerisaM kuNai ?' tao 'mA mae aNNahA avahAriyaM hojja'tti saMkiuM gao sUrisamIvaM / pucchio sUrI bhaNai - 'jahA mae vakkhANiyaM tahA tae avahAriyaM' / tao vijheNa kahie 'goTThAmAhilo micchaavaaii| jao lolIbhUyassa vi khIrassa haMsacaMcusaMjogao nIrAo vibhAgo tahA jIvassa vi visuddhacArittasaMjogA kammuNo vibhAgo havai' / imaM ca sUribhaNiyajuttimavahArittA vijheNa gaMtuM bhaNio goTThAmAhilo jahe vaM AyariyA parUveMti' / tao goTThAmAhilo kiMci vottumasamattho tuNhikko Thio / aNNayA ya navamapuvve sAhUNaM paccakkhANaM vaNNijjai / taM jahA - savvaM pANAivAyaM musAvAyaM adiNNAdANaM mehuNaM pariggaraM jAvajjIvAe paccakkhAmi / tao soumevaM goTThAmAhilo bhaNai - 'jAvajjIvAi tti ajuttaM, parao hiMsAidoseNaM, jao AsaMsA' / tao vijheNa tassuttaraM dAukAmeNa 'savvamajuttaM jaM tae bhaNiya'ti jaMpie so dappeNaM kuTuMto uThThittA gao dubbaliyApUsamittasUrisamIvaM, bhaNai - 'annahA ajjarakkhiehi vakkhANiyaM aNNahA tumaM paNNavesi' / tao sUrIhiM bhaNiyaM - 'ajjo ! paccakkhANaMtANa bhAvo ceva paccakkhANaM / tA [paccakkhANaMtA] ceva pucchijjaMtu, jai parao kA'vi hiMsAiAsaMsA atthi ?' evaM sUrIhiM vutte vottumasamattho vi na jAhe paDivajjai tAhe je aNNe gacchelliyA therA bahussuyA te pucchiyA / samatthie ya tehi vi sUrimi eso bhaNai - 'tubbhe kiM jANaha ? jao titthayarehiM jaM bhaNiyaM tamahameva jANAmi' / te bhaNaMti - 'na tumamekko pamANaM kiMtu saMgho / tA mA titthagare AsAehi' / jAhe na ThAi tAhe saMghasamavAo kao / tao savvasaMgheNa devayAkAussaggo kao / jA bhaddiyA sA AgayA bhaNai - 'saMdisaha kiM karemi ?' tAhe sA bhaNiyA - 'vacca titthagaraM / puccha - "kiM jaM goTThAmAhilo bhaNai taM saccaM? jaM vA dubbaliyapUsamitto [saMgho ya bhaNai taM saccaM ?]" ti' / tAhe sA bhaNai - 'mamA'NuggahaM kAUNa deha kAussaggaM maggavigghapaDiyaraNanimittaM' / tao ThiyA kAussaggaM / tAhe sA bhagavaMtaM pucchiUNA''gayA bhaNai jahA - 'saMgho saccavAI, micchAvAI ya goTThAmAhilo nihnavo sattamao'tti / tAhe so bhaNai - 'esA appiDDiyA varAI / kA eyAe sattI tattha gaMtuM ?' jAhe ya na saddahai tAhe so saMgheNa bajjho kaMo bArasaviheNaM / taM jahA -
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ [320] uvahi 1 suta 2 bhatta-pANe 3, aMjalIpaggahe iya 4 / dAyaNA 5 ya nikAe 6 ya, abbhuTThANe tti Ayare 7 // 1 // kitikammassa ya karaNe 8, veyAvaccakaraNe iya 9 / samosaraNa 10 saNNisejjA 11, kahAe ya nimaMtaNe 12 // 2 // [A.cU. (1) pR. 415] tANi suttasamaggAouyatayA(?) caurAsIyANi tti ||ch| goTThAmAhilo tti gayaM ||ch|| goTThAmAhilo [vva] virohao ya chavIsaime(chavvAsasae?) varise vippaDivaNNo sivabhUi tti sivabhUikahA bhaNNai - teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rahavIrapuraM paTTaNaM / tattha dIvagaM nAma ujjANaM / taMmi ajjakaNhA nAma AyariyA samosaDhA / puravAsI sivabhUI nAma sahassajohI mallo / so rAyANaM gaMtuM bhaNai - 'tumaM olaggAmi' / rannA vi parikkhAnimittaM ciMtiUNa annayA bhaNio - 'vacca mAighare masANe kaNhacauddasIe baliM dehi' / davAviyA se surA bokkaDayA ya / bhaNiyA ya niyapurisA jahA - 'eyaM bIhAvejjaha' / so gaMtuM mAINaM baliM dAUNa 'bhukkhio'haM'ti tattheva masANe taM pasuM paulittA khAi / te ya gohA sivAvAsiehi samaMtA bhairavaM kareMti / tassa romubbheo vi na jAyai / tAhe tatto Agao / siTuM ca purisehiM raNNo / teNa vi diNNA se vittI / aNNayA so rAyA daMDe ANavei jahA - 'mahuraM geNhaha' / te savvabaleNa uddhAiyA / tao thovataraM gaMtUNa bhaNaMti - 'aho ! amhehiM na pucchiyaM, "kayaraM mahuraM vaccAmo ?" rAyA ya aviNNavaNijjo' / te guMguMaMtA acchaMti / sivabhUI Agao bhaNai - "kiM bho ! acchaha ?' tehiM siTuM / so bhaNai - 'do vi geNhAmo samaM ceva' / te bhaNaMti - 'na sakkA do vi samaM ghettuM / ekkekkAe puNa bahU kAlo laggai' / so bhaNai - 'jA dujjayA taM mama samappeha' / tao tehiM bhaNio - 'paMDumahuraM tumaM jAhi' / so vi tavvayaNANaMtarameva gao paMDumahuraM / tattha ya paccaMtANi uvaddaviumAraddho / dugge Thio / tAva jAva nagaraM sesaM jAyaM / pacchA nagaramavi gahiyaM / uvaittA taM ca niveiyaM raNNo / teNa ya tuTeNa bhaNiyaM - 'bhaNa kiM te demi ?' / so ciMtiuM bhaNai - 'vIramuTThi dehi / tIe ya jaM mae gahiyaM muTThIe taM gahiyaM ceva / jahicchio bhavissAmi' / raNNA vi - 'evaM hou'tti pasAIkao so bAhiM hiMDaMto addharatte Agacchai vA na vA / tassa ya bhajjA tAva na jemei suvai vA jAva nA''gao bhavai / sA ya niviNNA aNNayA paimAyaraM vaDDei jahA - 'tubbhaM putto divase divase addharatte ei / ahaM jaggAmi chuhAiyA ya acchAmi' / tAhe bhaNai sA - 'dAramajja adAuM suvejjasu tumaM / ahaM jaggissAmi' / tIe vi taheva kae so Agao bAramugghADAveMto mAUe aMbADio bhaNio ya - 'jattha imAe velAe ugghADiyANi bArANi tattha vccsu'| tahAvihabhaviyavvayAe ya teNa maggaMteNugghADio sAhupaDissao diThTho / tattha ya gaMtuM vaMdiyA sAhavo bhaNiyA ya - 'pavvAveha maM' / te ya necchaMti tti kao sayameva loo / tao diNNavesA sAhavo taM ghettuM vihariyA rAyabhaeNa'NNattha / puNo ya kAlaMtarAgayANaM tattha tesiM rannA diNNaM sivabhUissa kaMbalarayaNaM / taM ca sUrIhiM 'kimeeNa jaINaM paoyaNaM ?'ti bhaNiUNa tassa aNApucchAe phAliya nisejjAo kayAo tao so kuvio / aNNayA jiNakappiyA vaNNijaMti / taM jahA -
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ [321] jiNakappiyA ya duvihA, pANIpAyA paDiggahadharA ya / pAuraNA apAuraNA, ekkekkA te bhave duvihA // [pravacanasAroddhAre 493] so bhaNai - 'kiM jiNakappo saMpayaM na kIrai ?' sUrIhiM bhaNiyaM - 'vocchiNNo' / so bhaNai - 'jai paraM tumhaM, mama puNa'jja vi na vocchijjai / tAhe taM ceva jiNakappamuvasaMpajjittANaM nippariggaho viharissAmi' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'bhadda ! mucchA ceva pariggaho / tavvirahiyaM puNa vattha-pattAIyaM dhammovagaraNabuddhIe sIla-dayAiparipAlaNatthaM dhArijjamANamavi na dosAvahaM' / evaM ca so sUrIhiM paNNavijjamANo vi kammodaeNaM cIvarAiyaM chaDDittA niggao / sAmimuttisamayA navuttarANi chavvAsasayANi tti / . sivabhUissa bAhimujjANe gaMtuM ThiyassuttarA nAma bhagiNI viNNAyavuttaMtA vaMdaNatthamAgayA / tahA ya taM daTThaNa tIe vi chaDDiyaM cIvarAIyaM / tAhe bhikkhatthaM paviTThA diTThA gaNiyAe / ciMtiuM ca 'mA amhaM logo virajjissai'tti ure se baddhA pottI / sA necchai / sivabhUI bhaNai - 'ciTThau jeNesA te devayAe diNNA' / dikkhiyA ya sivabhUiNA do sIsA - 'koDiNNo koTTavIro ya / tesiM ca sIsaparaMparAe saMjAyaM khavaNayadarisaNaM ti ||ch| sivabhUi tti gayaM // iya niNhavasivabhUi vva kammao kei eMti micchattaM / guru-saMghapaccaNIyA, paramappANaM pi sacchaMdA // dhannA uNa ninnAsiya, micchattaM tatthamunnaImeMti / taha siddhate bhaNiyA, pabhAvagA aTTha; te ya ime // pAvayaNI, dhammakahI, vAI, nemittio, tavassI ya / vijjAsiddho ya kavI, advaiva pabhAvagA bhaNiyA / [sambodhaprakaraNe 926] tattha'tthao pavayaNaM, bei ahIe ya suttao sammaM / so pAvayaNI evaM, neyA nemittiyaniruttI // dhamma kahiuM sIlaM, assa tti niruttio ya dhammakahI / sAisayaM ti visesiyA, vAo ya tavo ya jassa tti // so vAI ya tavassI, vijjAbalio ya nAma vijja tti / pAyalevAisiddho, sukavvakattA kavI nAma // eyaguNA ya purisA, adruva pabhAvagA pavayaNassA / ekko vi ya puNNappA(?), koi jahA kAlagajjo tti ||ch|| kAlagAyariyakahA bhaNNai - avaMtIvisae ujjeNInayarIe dappaNo nAma rAyA / tassa ya kira keNA'vi jogieNaM dinnA gaddahI nAma vijjA / sA ya jattha sAhaganiuttA tassamuhA houM viuvviyA gaddabhIrUvA nAdei / jo ya tirio maNuo vA riusaMtio tassadaM suNei so savvo ruhiraM vamaMto bhayavihalo naTThasanno nivaDai / siddhA ya vihisAhaNeNaM dappaNaranno gaddabhI vijja tti gaddahillo nAma so pasiddhiM gao / palaMbaM tayANi jiNasAsaNamujjeNIe / tammajjhe pavayaNapuriso sUri[paya]samaNNio kAlagAyariA
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma / avi ya - atthi ya tattheva kAlagAyariyabhagiNI rUvavaI nimmalasIlA sIlamaI nAma tavassiNI / sA ya kayAi vaccaMtI bAhiM tappaesagAmiNA diTThA gaddahillaraNNA / ajjhovaNNeNa ya aNicchaMtI vi balA nIyA aMteuraM / sAhiyA sesatavassiNIhiM kAlagasUrINaM vattA / tehiM vi gaMtuM sayaM bhaNio rAyA jahA 'na juttaM puhavipAlANamerisaM vavasiuM / tA saMcayaha tavassiNi' / raNNA vi 'karissaM ciMtiUNaM'ti uttaM / nivvatehi sUrIhiM mellittu sAhiyaM taM saMghassa / tehi vi bahuhA bhaNio rAyA na ya kiMpi paDivajjai / tao darisaNakajjujjao ruTTho ajjakAlao paiNNaM karei jahA 'jai gaddahillaM rAyANaM rajjAo na ummUlemi to pavayaNasaMjamovaghAyagANaM taduvekkhagANa ya gariM gacchAmi' / saMviggo majjhattho, saMto mauo. rijU susaMtuTTho / gIyattho'kavaDajogI, bhAvaNNU laddhisaMpaNo // desaNiyAo deo, maimaM viNNANio kavI vAI / nemittio ya sIo - vayArI dhAriNIbalio // bahudiTTho nayaniuNo, piyavao sussaro tavonirao / susarIro suppaiTTho, vAI ANaMdao cokkho || gaMbhIro aNuvattI, paDivannapAlao thiro [ dhIro ] / uciyaNNU sUrINaM, chattIsaguNA imA hoMti // 'jai tAhe kAlagajjo kavaDeNummattalIhUo tiga- caukka - caccara - mahAjaNaTThANesu imaM bhaNato hiMDa gaddahillo rAyA to kiM ? jai suniviTThA purI to kiM ? jai jaNo suveso to kiM ? jai hiMDAmo vayaM bhikkhaM to kiM ? jai sunnadese vasAmo to kiM ?' evaM ca bahuppayAraM jaNaM bhAveuM kAlagajjo pArasakUlaM gao / -- tattha ya sAhANusAhiNo mahArAyassa sevago sAhI nAma rAyA / taM ca samallINo nimittAIhiM Avajjei / aNNayA ya sAhissa sAhANusAhiNo kamhica kAraNe rudveNa kaTTAriA suTTeDaM (?) pesiyA / lihiyaM ca tammajjhe jahA 'sIsameyAe niyaM chiMdiyavvaM''ti / daTTu cemaM vimaNo saMjAo sAhI sarUvei kAlagajjassa / teNA'vi bhaNio - 'mA appANaM mArehi' / sAhiNA bhaNiyaM 'paraM sAmiNA ruTTeNa ettha acchiuM na tIrai' / kAlagajjeNa bhaNiyaM '[* ehi hiMdugadesaM vaccAmo' / raNNA paDissuyaM / tattullA ya annesi pi paMcANauIe sAhiNA saaMkeNa kaTTAriyAo muddeuM pesiyAo / teNa puvvilleNa dUyA pesiyA ' mA AppANaM mAreha / eha vaccAmo hiMdugadesaM' / te chaNNauI pi suraTThamAgayA / kAlo ya NavapAuso vaTTai / varisAkAle Na tIrai gaMtuM / chaNNauI maMDalAI kayANi vibhajjiUNaM / jaM kAlagajjo samAlINo so rAyA ahivo rAyA Thavio / tAhe sagavaMso samuppaNNo / vatte ya varisAyAle kAlagajjeNa bhaNiyaM * ] 'rohemo gaddahillarAyANaM' / tAhe je gaddahilleNA'vamANiyA lADarAyANo aNNe ya, te meliuM savvehiM pi rohiyA ujjeNI / * [322] - - atra pAThastruTitaH nizIthacUrNyAdyAdhAreNa pUritazca // -
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ . [323] __ [tassa ya gaddabhillassa ekkA vijjA gaddahIrUvadhAriNI atthi / sA ya egami aTTAlage parabalAbhimuhA ThaviyA / tAhe parame Adhikappe aTThamabhattovavAsI gaddahillo rAyA taM avatAreti / tAhe sA gaddabhI mahaMteNa saddeNa nAdati, tirio maNuo jo vA parabalio sadaM suNeti sa savvo ruhiraM vamaMto bhayavibbhalo naTThasaNNo dharaNitalaM nivaDai / ] tatthaMtaraMmi ya gaddahilleNa suIbhUeNa houM sumariyA gaddahI vijjA / avayariyA ya sA gddhruuvdhaarinnii| ThaviyA egaMmi aTTAlage parabalAbhimuho(hA) / tavvisesArAhaNatthaM cegattha Thio gaddahillo atttthmbhttovvaasii| taM ca tahA''rAhagaM nAuM kAlagajjeNA'NAgayameva niro(rU)viyaM gaddahIsamuhaM dakkhANaM saddavehijohANamaTThattarasayaM bhaNiyaM ca - 'jayA esA gaddahI nAnihiu(ninadiu?)kAmA tayA muhaM pasArehI / jAva ya sadaM na karei tAva samakAlameIe muhaM sarehiM tubbhe pUrijjaha' / tehiM vi johehiM taheva kayaM / tAhe sA vANamaMtarI tassa gaddahillassovariM hagiuM lattAhiM ya haMtuM gayA saTThANaM / tavvirahio abalo ummUllio gaddahillo [jAo] / gahiyA ujjeNI / evaM ca puNNapaiNNo kAlagasUrI taM bhagiNi puNaravi saMjame ThavittA vihario annattha ujjayavihAreNaM / ___ sAhippamuharANaehiM cA'hisitto ujjeNIe kAlagasUribhANejjo balamitto nAma rAyA / takkaNiTThabhAyA ya bhANumitto nAmA'hisitto juvarAyA / tesiM ca bhagiNI bhANusirI nAmA / tIse putto balabhANU nAma / so ya pagaibhaddaya-viNIyayAe sAhU pajjuvAsai / patto puNo viharaMto varisAyAlAsaNNamujjeNi kAlagasUrI / bahumaNNio rAyAIhiM / tammajjhe ya joggo tti visesao sAhio sUrIhiM balabhANuNo dhammo / taM ca souM saMbuddho [so] pavvAvio / na ya pucchiyA balamitta-bhANumitta tti rudruhiM tehiM pasanna(jjha?)mANatto nivvisao kAlagajjo / so vi nattuyAsaMghaeNaM niggahattaNeNa ya tesiM vayaNamavamanniUNa Thio na ya pajjosavaNaM kuNai / balamitto vi bhANusirIe 'kiM na jANaha gaddahillavuttaMtaM jeNA'vamANeha mAulagaM'ti bhaNio pacchAtAvio puNo mAmayassa kuNaMti mahaMtamAyaramabbhuTThANei [ya] / eyaM ca sahiumassakkaMto maMgAharo nAma purohio bhaNai - 'deva ! suddhapAsaMDo eso veyAibAhiro' / evaM ca raNNo purao puNo puNo ullavaMto sUriNA nippaTThapasiNavAgaraNo kao / tAhe kharayaramAviTTho purohio 'na daMDeNemesi ki pi paNissati'tti ciMtiya rAyANa(NaM?) maMDalovomaehiM(?) vippariNAmeDa jahA - 'ee risao mahANabhAgA / tA jeNa paheNeme gacchaMti teNeva jassa raNNo jaNo gacchai payANi vA aikkAmai tassA'seyaM mahaMtaM havai / tA visajjijjaMtu niyavisayAo sUriNo' / souM cemaM kammadoseNA'isUgiyA balamitta-bhANumittA / karAviyA sUrinIsaraNatthaM tehiM savvaMmi nagare bhattapANANesaNA / taM ca nAuM paDhamapAusi cciya niggayA ujjeNIo kAlagasUriNo / ___bahuparivArA ya te na jahiM tahiM vA nivvahaMti tti paTThiyA paiTThANapuraM / jANAviyaM cA'NAgayameva tahaMtecciyasaMghassa - 'jAvA'hamAgacchAmi tAva tubbhehiM na kAyavvaM pajjosavaNaM' / tattha ya sAlavAhaNo raayaa| so ya sAvago tti kAlagajjameMtaM souM niggao samuho samaNasaMgho ya / tao mahAvibhUIe paviTTho paiTThANaM kAlagajjo / bhaNiyaM cA'NeNa - 'bhaddavayasuddhapaMcamIe kIrau pajjosavaNaM' / paDivaNNaM ca taM smnnsNghenn| sAlavAhaNo ya rAyA paramasAvao / pajjosavaNAidhammadivase visesao jiNavaMdaNAi kiccaM kuNai /
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ [324] io ya tattha desarUDhIe kIrai bhaddavayasukkapaMcamIe paDhamamiMdamaha[mahA]raMbho / taM ca jaNo na viNA nivaM kuNai tti tassa na hoi pajjosavaNadhammANuTThANaM / tao sAlavAhaNeNa bhaNio kAlagasUrI - 'bhayavaM ! balio loyavavahAro tti vA(TA?)liuM na tIrai ida(mo?) mahAraMbho / na ya maM viNA taM kuNaMti loyaa| tA'NuggahaM kAuM kuNaha chaTThIe pajjosavaNaM jeNA'hamavi pahuccAmi' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'mahArAya ! na juttameyaM / jao AsADhapuNNimAe kAyavvaM tAva pajjosavaNaM / aha keNA'vi rAyavidugarANeNa(?) tAe na kayaM tA kAyavvaM purao kaNhadasamIe / tao viyaliyaM sAvaNasuddhapaMcamIe / tao vi puraM puNNimAe / tao vi kaNhadasamIe / tao vi TAliyaM kAyavvamavassaM bhaddavayasuddhapaMcamIe, na parao tti jiNANA / tao raNNA bhaNiyaM - 'bhayavaM ! tA kIrau cautthIe pajjosavaNaM' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'evaM hou' / tAhe cautthIe kayaM pajjosavaNaM / evaM ca jugappahANehiM kAlagajjehiM kAraNeNa jA pavattiyA cautthI sA cevA'NumayA savvasAhUNaM jANa[ha] tti raNNA vi bhaNiyAo aMteuriyAo jahA - 'tubbhe parikkhiya paDikkamaNatthamamAvasAe kAUNovavAsaM pADivayAe savvakhajja-bhojjavihIhiM sAhavo uttarapAraNae paDilAbhattA pArejjaha / tAhi pi taheva kae pajjosavaNAe aTThamaM kAuM paDivayAe jAyamuttarapAraNayaM / taM ca savvalogehiM kayaM ti tappabhijJa marahaTThavisae savaNamUsavo nAma chaNo pavatto ti / pavattiyaM ca bhaNissamANeNa bhavavirahasUriNA saMpayasAhUNaM aTThamatavakaraNAsattiM pecchaMteNa taiyAe uttarapAraNayaM ||ch| kiMca, atthi ujjeNIe bahusIsaparivAro kAlago nAma sUrI / na ya sIsA se coiyA vi paDhaNasavaNAikiriyAsu pavattaMte / tao sUrI rAIe pasuttA ceva te mottuM sejjAyarassegassa sAhiyasabbhAvo payaTTo suvaNNabhUmi / jattha ya kira tesiM sIsassa sIso sAgaracaMdo nAma sUrI samattho viharai / patto ya pottayANamaMtiyaM kameNa kAlagasUrI / te'vi tehiM visammApuvva(?)tti pAhuNao so saamnnnnjjgpddiyaa(mo?)| kAlagasUrI [suNei] bholao viva sAgaracaMdavakkhANaM / so vi nANaparIsahamasahamANo puNo puNo kAlagaM pucchai - 'kerisaM me vakkhANaM ?' so bhaNai - 'suMdaraM' / io ya kAlagasIsehiM savvattha gottiyA sUriNo / na ya kahiM pi laddhA suddhI / tao [pucchaMti] te lajjAe sejjAyarassa / teNA'vi nibdho tti paDisAhio tesiM sabbhAvo / tao savve vi kAlagasIsA suvvannabhUmi gamissaMti / saMpattA ya sigghayaraM jaMtA / vaM(pattA) tajjaNaparaMparAe sAgaracaMdassa vattA jahA 'kAlagAyariyA AgacchaMti' / tao sAgarakhamaNo bhaNai - 'ajjayA ! kiM saccaM jaM mamA''gacchai piyAmaho?' teNa bhaNiyaM - 'na jANAmi / mae vi suyaM' ! sAgaro bhaNai - 'ajjayA ! suTTa paMDiyao summai so me piyAmaho' / kAlago bhaNai - 'kiM eeNaM ? paMDiyA ceva viyANaMti paMDiyamajhaM / mama tAvA'NiccayaM vakkhANesu' / sAgaro bhaNai - 'annaM kiMci visamapayatthaM vakkhANAvesu' / kAlageNa bhaNiyaM - 'na visamapayatthamavagacchAmi' / sAgaro bhaNai - 'jai evaM tA suNesu taM ciya sAhemi - 'dhamma karehu amUDhA acchakheM caMcalajIviu-jovvaNu pecchahu~ / dhammu ji kAraNu kammuhu daccha(attha)huM mokkhahuM taM puNu guruyaNu pucchahu' // souM cemaM bhaNiyaM kAlageNa -
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ [325] 'natthettha koi dhammo, pamANarahio tti khara-visANaM ca / paccakkho jeNa na so, tayabhAve nA'Numeo vi' // tao 'avvo ! piyAmahANukArI esa khalu ko vi Dokkaro'tti saMjAyAsaMko sAgaro bhaNai - natthi dhammo tti vottuM, jujjai jIhAe na uNa juttIe / jeNa paccakkhakajjA, dhammAdhammA vi paccakkhA // avi ya - rUva-mai-suha-samiddhI-dANAivisesao sapuNNANaM / vipphurai vasukkAro, niyanivvAhe vi na'nnesiM // iya dhammAdhammaphalaM, paccakkhaM jeNa dIsae sAhU / tA mottuM suhamma(tumahamma), AyareNa dhammaM ciya karesu' // evaM ca satthatthaviNoeNa ciTuMti te jAva kaivayavAsarANi tAva saMpattA tattha kAlagasIsA / te ya daTThaNa abbhuTThio sAgaracaMdasUrI / pucchio ya so tehiM - 'AgayA khamAsamaNA iha kei na va ?' [taM ca] souM saMkio so bhaNai - 'na jANAmi khamAsamaNA / ajjao puNa ekko Agao / teNA''gaMtukAmo siTTho sUrI' / etthaMtaraMmi ya viyArabhUmIo Agao kAlagasUrI / abbhuTThiuM ca pAhuNayasAhUhi vaMdio bhAvasAraM / saMjAyasaMkeNa ya pacchiyAle sAgaracaMdeNa puDhe 'keNa ? ko eso ?' / tehiM bhaNiyaM - 'kAlagasUrI' / tao sasaMbhamaM pAyAvalaggo sAgaracaMdo sUrI 'micchA mi dukkaDaM jaM mae AsAiya'ti bhaNaMto sammaM piyAmahe(ha) khAmei / bhaNai savilakkho - 'bhagavaM ! jai vi mukkho'haM tahA vi kerisaM vakkhANemi?' kAlagasUrIhiM vi 'laTuM, kiMtu mA gavvaM vihejjAsu'tti vottuM karAvio so mavAviUNegatthala-vAluyApatthulajjaM / tao viuddharilaM pakkhevAvio annattha mavAvio jA UNo kiMci so / evaM ca vAraM vAreNa UNayaro UNatamo tti saccavAviuM bhaNio sUrIhiM pottao - 'bhadda ! vAlugApatthasarisaM suyaM gaNaharANaM ceva saMpuNNaM / sesANaM puNa kamaMkameNa parihIyamANaM / jao coddasapuvvadharA vi bhagavaMto chaTThANavaDiyA kahijjaMti kiM puNa sesA ? tA na jutto kAumayANaMsutao(kAuM suyANaM mao) / bhaNiyaM ca - mA vahau ko vi gavvaM, ettha jae paMDio tti haM ceva / A savvaNNumayAo, taratamajogeNa maivibhavA' // [gurusthApanAzatakam, 82] evaM ca suyasamiddho, vicittavaraehi(vicittacariehi?) Agamapasiddho / kAlagasUrI sakkeNa, vaMdio ettha bhaNiyaM ca // sImaMdharabhaNaNAo, nigoyakahaNeNa rakkhiyajjo vva / .. kAlagasUrI vi daDhaM, savimhayaM vaMdio hariNA // kiMca, atthi iheva bhArahe vAse turumiNInayarIe jiyasattU rAyA / tassa ya kAlayasUribhagiNIe bhaddA baMbhaNIe suo datto nAma olaggei / teNa ya savvadosanihiNA vasIkayA savve vi jiyasattusevagA / tao uvvAsio rAyA / samahiTThiyaM se rajjaM / mahArajjalAbhAinimittaM ca pAraddhA nANAvihA jaNNA /
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ [326] aNNayA ya viharamANo aNegasIsaparivAro samosario se mAmago kAlagajjo / pAraddhaM cA'NeNa vakkhANaM / dhammaTThA koUhalAIe ya saMpattA nAgarayA logA / paraMparAe ya bhAuNo AgamaNaM soUNa bhaNio datto bhaddAe - 'vaccha ! taha mAulao paDivannasAhaliMgo ihA''gao / to taM gaMtuM paNamatu / avi ya __ ekko so tuha mAmo, bIyaM viusehiM pUio puNNo / __ taiyaM saMgahiyavao, tA putta ! na(va)ya nama taM sAhuM' / / jaNaNIuvaroheNa ya payaTTo datto / patto tamuddesaM / pucchio kAliyajjao jaNNANa phalaM / bhagavayA vi sAhiyaM - 'paMciMdiyavaheNaM naragagamaNaM' / puNo jaNNANa phalaM duyavArAe pucchiyaM / bhagavayA vi sAhio ahiMsAlakkhaNo dhammo / taiyavArAe puDheNa sAhiyaM pAvakammANa narayAiphalaM / cautthavAraM rudveNa bhaNiyaM datteNa - 'bho ! kimevamasamaMjasaM palaMvasi ? jai kiMci muNasi tA jaNNANa phalaM sAhasu' / bhagavayA bhaNiyaM - 'jai evaM tA narayaphalA jannA / jeNa mahAraMbhayAe pariggahiyAe kuNimAhAreNaM paMciMdiyavaheNaM jIvA narayAuyaM kammaM nivvatteti / eyANi ya jaNNakaraNe saMpajjaMti' / souM cemaM saMjAyaroseNa bhaNiyaM datteNa - 'kahaM viyANasi jahA naragaphalA jannA ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'nANAisayAo' / datteNa bhaNiyaM - ["kimahamavi naragaM gamissAmi ?'] [bhagavayA bhaNiyaM] - 'sattamadiNe kuMbhIpAgeNa paccihisi tumaM' / teNa i - 'ettha vi ko paccao ?' sAhuNA bhaNiyaM - 'taMmi ceva sattamadiNe paDhamaM asuiNA viTTAlijjihisi' / samuppaNNakovAnaleNa ya puNo vi bhaNiyaM datteNa - 'katto tuha maccU ?' muNiNA bhaNiyaM - 'niruvasaggaM vihariUNa kayakAlo devalogaM gamissAmi' / souM cemaM kuvio datto - 'are ! pavvaiyAhamameyaM suasuhaguNaM(?) surakkhiyaM karejjaha, jeNa sattamavAsare evaM ciya kuMbhIe payAmi'tti jojiUNA''rakkhiyanare paviTTho dhavalahare / davAvio paDaho jahA - 'na sattavAsarANi jAva nayarIe purIso ujjhiyavvo' / sattamadiNe ya nirohAsahittuNA mAlieNegeNa rAyamagge ujjhiUNa purIsaM ThaiyaM pupphakaraMDaeNaM / volINANi ya satta vAsarANi tti sammamayANaMto datto sattame cciya vAsare AsacaDayareNa payaTTo saahuvhaao(y)| turi(ra)yakhureNa ya asuiNA hasaMto viTTAlio / tao 'aho ! saMvaio pAvasamaNassA''eso' tti maNNamANo so bhayabhIo payaTTo niyagehAbhimuhaM / tattha ya paviTTho dussajjho tti maNNamANehiM virattacittehiM samabhaDehiM baMdhiUNa puvvANIyajiyasattuNo samuvaNIo datto / teNA'vi tellapUriyAe suNayasaNAhAe kavallIe choDhUNa pakko dukkhamaccuNA mao samANo gao naragaM ti // kAlayasUrI vi vihiNA kAlaM kAuM gao devalogaM ||ch| kAlagAyario tti gayaM ||ch|| pAlittayasUrikahA bhaNNai - __ atthi iheva bharahakhette kosalA nAma purI / tIe samiddho jaNamanno ya phallo nAma saavysetttthii| samaguNA ya se paDimA nAma bhajjA / tIe ya putto natthi tti vairoTTAdevayArAhaNatthaM paDivannaM posahaM / vasiyA ya dhammajAgariyaM kuNaMtA posahasAlAe / tabbhattisarAvajjiyA ya rayaNIe samAgayA vairoTTA devI bhaNai - 'vacche ! hohiMti te puttA / paramihevA'vaTThiyANaM nAgahatthisUrINaM pAyasoyasalilaM pivejjAsu' / tao gayA devI / esA ya pahAe kayakiccA pauNapaharuddese gayA sUrIvasahiM / tattha ya tIe pavisaMtIe cciya diTTho bAhirabhUmisamAgayANaM sUrINaM pAyadhovaNaM ghettuM niggacchaMto sAhU / pucchio ya - "kimeyaMmi?' so bhaNai - 'sUricalaNasoudagaM' / maggiuM ca saharisAe taM tattheva pIyaM tIe /
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ [327] tao gayA vasahImajjhe / diTThA ya dasAsuyakhaMdhaM parAvattitA sUriNo / vaMdiyA ya paramabhattIe / dhammalAbhiuM ca sA bhaNiyA sUrIhiM - 'seTThiANie ! kimegAgiNI keNA'vi kAraNavaseNA''gayA ?' sAhie ya tIe jahAvaTThiyavuttaMte suovautteNa sUriNA samAi8 tavvelAnimittavasao jahA - 'bhavissaMti te puttA / kiM tu jeTTho putto dasavarisovari jauNAnaIe purao ciTThato [na] jIvAhI(jIvihI)' / souM cemaM paDimA bhaNai - 'bhagavaM ! paDhamaputtaM tumhamahaM sIsaM dAhAmi' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'jai evaM tA taM cirajIviyamamhe kAhAmo' / tao 'taha'tti kAuM gayA sagihaM paDimA / sAhio ya tIe seTThissa vuttNto| teNA vi taM paDivajjittA saharisaM sA bhuttA rattIe / diTTho ya Ne suviNayaMmi vicittarayaNamao muhe pavisaMto nAgo / saMbhUo ya tassamae tIse nAgakumAro vva [i]ddho gabbhe putto / paDibuddhAe ya sAhio suviNao bhattArassa / teNa bhaNiyaM - "pie ! suputto te hohI' / / suhaMsuheNa ya vaDDamANe gabbhe jAo tIse dohalo jaha - 'sumiNa[di]TTha-sela-kANaNAIsu sayaM dANaM demi' / sAhie ya seTThiNA pUrio so saviseso / tao samayaMmi pasUyA paDimA savvalakkha-saMpuNNaM puttaM / karAviyaM ca seTThiNA mahApamoeNa vaddhAvaNayAikiccaM / puNNe ya mAse tassuppattisuviNANusAreNa ThaviyaM se gurUhiM nAmaM nAgiMdo tti / samappio ya so neUNa 'eso so tumhaM sIso'tti vottuM sUrINaM / tehiM visesalakkhaNANi daTuM bhaNiyaM - 'hohI eso mahaMto pavayaNapuriso / tA sammaM saMgoveha tubbhe jAvaTTha varisANi' / tehi vi taheva kae saMgahio sUriNA nAgiMdo aTThamavarise / pavvAvio ya sumuhutte mhaavibhuuiie| jAyA ya kuluddharaNA aNNe puttA paDimAe / __ cellao ya kaMmi vi diNe sannihiyagehAo ghettUNA''gao cauttharasiyaM / Thio purao bhaNio ya sUriNA - 'jANAsi AloiuM ?' so bhaNai - 'tumhaM pasAeNaM' / sUrI bhaNai - 'darisesu pasAyavaNNiyaM' / cellao bhaNai - 'aMbaM taMvacchIe, apupphiyaM puSpadaMtapaMtIe / navasAlikaMjiyaM navavahUe kuDaeNa maha diNNaM' // souM cemaM sUrI bhaNai - 'aho ! siMgAraggiNA palitto cellao' / teNa bhaNiyaM - 'kannae pasAeNa kuNaMtu bhayavaMto jeNa pAlitto homi' / tao camakkio sUrI sAyaraM nivesiUNA''saNe taM pucchai vAyaraNacchaMdAlaMkArAi / teNa ya bAlabhAvAo sAhusevAvahAriyaM sAhiyaM savisesaM / avi ya - ___jaM kiMci suyaM diTuM, paNNA-mehAguNeNa taM sayalaM / sAhai sanimmiyaM piva, pAlitto sukayasaMpuNNo // tao sUrIhiM samudAyaM saddiUNa bhaNiyaM - 'bho ! esa so mae guNapagariseNA''litto tti pAlitto nAma ajjappabhiI paiTThio tubbhehiM sammamuvacariyavvo' / tehiM vi 'taha' tti paDivaNNo / sUriNA joggo tti bhAvovahANarUveNosaraNAkappeNA'NujANio sayalasuttatthesu / nivesio ya saMghasammaeNa aTThavariso cciya niyapae pAlittayasUrI / tao bhaNio saMgho nAgahatthisUrIhiM - jaMghAbalaparikkhINA amhe na samatthA vihariuM / saMghapuriso ya bAlo vi houM pAlittayasUrI / paraM jauNAnaIe parao cciya viharaMtassemassa kusalaM ti siTThamAsi puvvi ceva'mhehiM / tA'NujANeu saMgho jeNa pesemi imaM mahurAidevavaMdaNatthaM' / souM
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ [328] cemaM pajjAloiyaM saMgheNa jahA - 'jattha viharissai pAlittayasUrI tattha pAyaM saMgheNa'ssuNNai tti lakkhijjai sUripesaNeNaM / jao na nikkAraNaM japaMti pavayaNapurisA / tA kIrau pAlittayasUriNA saha tAva titthajattA' / tao saMvahio bahu saMgho / sAhiyaM nAgahatthisUrINaM / tehi vi 'saMghakiccujjao sayayaM sahujjAsu'tti puNo puNo sikkhaviya visajjio saMgheNa samaM pAlittayasUrI / gao pADaliputte / taMmi ya muruMDo nAma rAyA / tattha ya keNai chailleNa daMdolIe ghallio mayaNodayabhAvio suttasuTTiyao / taMmi ya lahiyavvo suttaccheo / na ya keNai laddho / tao sapasiddhi soUNa saddAvio raNNA pAlittayasUrI / teNa ya pakkhitto so tattodae / nimmayaNaMmi ya suTThiyae laddho suttaccheo / tao puNo vi ghalliuM samadaMDo mUlameyassa nAmavaM (jANeuM?) / na ya ko vi taM jANai / pAlittaeNa puNa tarAvio nIrovari so daMDo / tao maNAgaM maNaMta(NamaMta?)disAe sAhiyaM daMDamUlaM / tao puNo vi jaugholio polio samuggao, jassa na najjai keNa vi DhakkaNayasaMdhI / tassa vi pAlittaeNa tattodayapakkhevao galiya[la]kkarasajANio ddhkknnysNdhii| tao samappiyaM sUriNA phoDittu pakkhi(kkha)pUraNayaM naTThasIvaNIsIviyaM tuMbayaM raNNo / bhaNiyaM ca - 'jANau ko vImassa saMdhi' / darisiyaM tayamaNNesiM raNNA paraM na keNai nAo sIvio tuMbayasaMdhI / evaM ca sUriguNAvajjio muruMDarAyA jAo bhaddago / tatto ya jo calio saMgho taM pi ghettUNA''gao pAlittayasUrI mahurAuriM / tIe ya vaMdiuM devanimmiyaM [ceiyaM] rammayAe Thio kittio vi saMgho / seseNa ya samaM kameNa patto pAlittayasUrI gujjarattAe oMkAranagare / taMmi ya egaMmi diNe bhikkhAtaMgaNiyAikajjagaesuM savvasAhUsuM sAvaya-sAviyAINaM ca kaha vi tavvelAe viraheNegAgI pAlittayasUrI bAlasahAvao saMjAyaramaNiccho kaDivaTThIe govittuM dahuvili(?) miliuM kayacuMcuruTThI(?) vasahIe paccAsaNNaM ramaNANa(rameMtANa) choruyANaM majjhe gaMtuM jAva kIlei tAvA''gayA ThANaMtarAo. mai-mehAiguNapagarisaM soUNa kei sUrivaMdaNatthamapuvvasAvayA / pucchaMti ya DibharUvANi jahA - 'kattha pAlittayasUrivasahI?' sUriNA vIme sAvaya tti kaliUNa sAhio tesiM samADayAgamaNaM mggo| teNa ya te jAvA''gacchaMti vasahi tAvA''saNNamaggeNA''gao sUrI lahuM saMvariUNuvaviTTho stttthaanne| tao pattA te sAvayA vaMdiUNuvaviTThA sUripurao pucchiyasuhavihArAivattA ya DiMbhamajjhaTThiyarUvasArakkhitta[citta]yA vimhiyA lakkhittu bhaNiyA sUriNA - 'aho sAvayA ! jahA jahA cellugattaNaM sakkijjae na koTThae chuhiuM tahA pariNayavayANaM pi caMcalaM cittaM / tA kiM niraMtarAo bhe nivvahai dhammo ?' to sAvaehiM vi 'sUrI viyaDDa'tti bhAviehiM bhaNiyaM - 'sa(se)yaM bhayavaM ! tumha psaaennN'| pajjuvAsiuM ca kicciraM pi sUriM te gayA saTThANaM / puNo ya kayAi pAlittayasUrI gaDDibharaM jaMtaM pecchiUNummAhiyahiyao ramievi(uM?) nivvijaNaMmi gaMtuM taheva DibhehiM sahA''ruhaMtuttaraMto gaDDipaMthagesu jA kIlai tAva purisehiM kehiM vi tappaesAgaehiM pucchio jahA - 'bho DibhagA ! kattha pAlittayapaMDiyavasahI ?' lakkhittA ya 'kei viusa'tti sUrI te taheva visajjiuM sayamAgao saTThANe / Thio ya kaDAsaNeNaM sarIrovari lulAviyajaccapaTTao alIyanidAe / pattA ya te vAiNo vasahiduvAradese tahA'vaTThiyaM sUri daTThaNolakkhittA ya dharisaNatthaM 'kukkuDUru'tti saccavitA pavisaMti / [souM ca] kukkuDasadaM sUriNA vi tesiM paDidharisaNatthaM 'meuM meuMti kao virAliyAsaddo / tao 'aho! duddhariso'tti kaliUNa paNayA sUripAesu te ThiyA viyaDDagoTThIe / 'aladdhamajjhA ya savvA te guNapasiddhi'tti / puNo puNo bahuM maNNaMti / tao sUriNA jogga tti nAUNa paDibohiyA te saddhammadesaNAe pavvaiyA kei, ...
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ [329] kei puNa sAvayA jAyA / evaM ca savvaMgakusalattaNeNa vikkhAyakittI pAlittayasUrI vaMdiUNujjayaMta-sattuMjayAititthANi gao maNNakheDapuraM / taMmi ya visesao macchariyabuddhI [dhijjAiyajaNo / ] [io ya pAlittayasUrI gurUNaM sagAse pAhuDasatthANi ahijjiUNa] jAo kusalo pAhuDesu / cattAri a patthuyANIha pAhuDANi, taM jahA - 'joNipAhuDaM 1, [nimittapAhuDaM 2, vijjApAhuDaM 3,] siddhapAhuDaM 4 / tattha davvasaMjogA visesao jIvAjIvuppattI jaMmi [vaNNi]jjai taM joNipAhuDaM / takkusalo ya pAlittayasUrI jahA ruddadevAyario / taM jahA - paMsupure ruddadevAyario rahasi vakkhANei gIyatthasAhUNaM joNipAhuDagayaM macchuppattiM / nisuyA ya sA kaha vi kuDDolavayagAmiNA dhIvareNegeNa / viNNAsiyA gehaM gaMtuM jAvuppajjaMti macchA, tA vaNijjeNa ya so jAo samiddho / gao sUridasaNatthaM / te ya vihariyA aNNattha / puNo calaNavibhAgeNA''gaya tti nAUNA''gao dhIvaro sUrisamIvaM / paNamittA ya sabahumANaM te bhaNai - 'bhayavaM ! tumha pasAeNaM jAyA me samiddhI / tA dehA''esaM jaM karemi' / nisuya ya 'sA ya kahaM ?' [ti pucchie] dhIvareNa vi kahiyaM jahAvaTThiyaM / sUrI bhaNai - "kiM sAhiyaM kassai tae ?' dhIvaro bhaNai - 'nahi' / tao ciMtiyaM sUriNA - 'aho ! putta-pottayAikahaNaparaMparAe mahaMto pAvANubaMdho / tA varaM thovadesameyassa viNAsaNaM' / tao dhariUNegaMte bhaNio so sUriNA - 'bhadda ! puttote(puNNaDDo ?) tuma jasserisA bhattI / tA kimeiNA tucchovAraNa ? rayaNavaI hosu' / teNa bhaNiyaM - 'jamANaveha' / tao sUriNA sAhio tassa joNipAhuDutto davvasaMjogo jeNuppajjai sahasA sIho / bhaNiyaM ca - 'evajuttIe(?) bAhiM gaMtUNegAgiNA jahA koi na pecchai tahA tae taDattheNeso pakkhiyavvo kammi vi sarovare davvasaMjogo, jeNuppajjati muttAhalAmahArayaNANi' / souM cemaM harisio dhIvaro 'mahApasAo'tti vottuM paNao sUrissa gao saTThANaM / samAiTThANuTThiyavihANao ya samuTThiyasIheNaM viNAsio so dhIvaro tti ||ch|| jattha uNa ke(ka)valiyA joisa-suiNAinimittaM suttijjai taM nimittapAhuDaM / takkusalo ya pAlittayasUrI jahA deviNdcello| vilAsaure payAvaI rAyA / so ya kayAi varisAyAle dIhavarisaNeNa pIDiyAsu payAsuM saddiUNa addaNNo pucchai jANaya-joisiyAIe jahA - 'kayA kerisI vA vuTThI hohI ?' / na ya tesimekkassa vi sAhiyaM saMvayai / tao saddAviyA raNNA tattheva'cchaMtA samaNasIhA nAmA''yariyA / saviNayaM ca pucchiyA vuTThisarUvaM / te vi 'nirUviya sAhissAmo'tti vottuM gayA saTThANaM / nimittaNNU ya tehiM samAiTTho deviMdo nAma cellao / teNA'vi ke(ka)valiyAnimittAo nirdRkiyA paMcamadiNe taiyapahare vuTThI / sA vi samatthA uttaradisAe / tao bhaNiyaM sUrIhiM - 'kahiyavvamimaM raNNo, paraM vihaDAviuM kiMci / aNNahA saccasaMvAhAvajjio rAyA jaiNo puNo puNo pucchaNeNa pADihI palimaMthe' / tao puNo rAyasaddAvaNe paTThavio sUrIhiM cellao / bhaNiyaM ca teNa - 'mahArAya ! na muNijjai sammaM, tahA vi etto paMcamadiNe taiyapahare hohI vuTThI / paraM sA samatthA dakkhiNadisAe' / tao saTThANamAgao cellao / jAyAe ya taddiNavuTThIe raNNA saddAviuM bhaNio cellao jahA - 'sapaccae vi tumhaM nimitte kiM jAo disAvivajjao ?' cellao bhaNai - 'mahArAya ! paDhama ciya mae bhaNiyaM jahA, na muNijjai samma, tahA vi tumhaM nibbaMdho tti sAhiyaM
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ [330] www kiMci' / souM cemaM maMdAdarIhUyA rAyAiNo ti ||ch| tahA jattha nirUvijjaMti vivihA vijjA-maMtAIyA taM vijjApAhuDaM / takkusalo ya pAlittayasUrI jahA ajjakhauDAyariya tti ||ch| ajjakhauDAyariyakahA bhaNNai - bharuyacche nayare vijjApAhuDakusalA ajjakhauDA nAmA''yariyA / te ya vijjA[siddhA] / pahAvo jAo jesi vijjA-nimitta-jogAikusalANaM namokkAreNeva / avaro potthayAimettAvadhArI vi tassamANasiddhI[e] na hojjA siddho / bhANejjo ya ajjakhauDasUrINaM atthi bAlo cellao / teNa ya sUriparAvattANa kaNNAheDaeNevA'vahAriyAo kAo vi vijjAo / *io ya guDasatthe nayare ko vi parivvAyao paMDiyAbhimANI sAhahiM parAjio vAe / so ya addhiIe kAlagao taMmi ceva guDasatthapure vaDukUo(vaDDakarao) nAma vANamaMtaro jAo / uddarisiyaM cA'NeNa loyANaM jahA - ''haM varado vaDDakarao nAma devo / tumhamaNuggahatthametthA'vatario / tA paiTThAveha maM' / loeNA'vi mahaMtaM karAviya devaharayaM jahuddiTuM paiTThAvio so cauhaTTae / dhario devaccao / diNNA vittI / pujjijjae jaNeNa / diNNavibhAgo ya so vaDDakarao nAuM vAyaparAjayaM kuvio sAhUNaM / pAraddhA teNa jANaviya'ppaNA viviharogehiM sAhupIDA / atthi ya tayA na'nno tanniggahasamattho tti nAUNA''hiMDaehiM saddAvio saMgheNa'jjakhauDasUrI / teNA'vi darisaNapaoyaNe turiyaM gaMtavvaM ti cAliyachaDahaDayaparivAreNA''NattA pacchivAlasahAvA jahA - 'cellaeNa sammaM bhallA hojjaha' / cellao vi bhaNio jahA - 'kavaliyamamhaM mA tumamucchoDejjasu' / tao patto guDasatthapuraM so vijjAcakkava[TTI] paDhamaM ciya gaMtuM vaDDakarayadeule taM bhaNai - 'are ! geNhasu mamemAo pANahiyAo' / vaDDukaraeNA'vi tAo sayaM ghettUNolaiyAo niyakaNNesu / tao gao sUrI vasahiM / sammANio saMgheNa / uvasaMto sAhUvasaggo / vaDDakarao vi kaNNolaiyapANahio sIso(sIsaM?) DagAveMto divo devacciyAe / sAhiyasUrivuttaMtAe ya saddiUNa darisio devaccayassa / so vi taM tahA daTuM ruTTho ghettUNa gao logaM / teNA'vi jao jao joijjai tao [tao] nigaDittA puMThANi darisei vddkro| tao kahiyaM raNNo / teNA'vi sayaMdiTTharuTeNa sUrihaNaNatthaM mokkaliyA lauDAuttapurisA / sUriNA vi vijjAsAmatthao saMkAmiyA rAyaMteure tesiM lauDaghAyA / tehiM ca cUrijjaMti sirannakkAiaMgovaMgAI / dhAhAveMti devIo / taM ca nAUNA'ddaNNeNa rannA mukkA vaDDukarayatattI / gaMtuM ca saviNayaM khAmio sUrI / teNA'vi puNo vi paguNIkayamaMteuraM / jAyA jiNasAsaNasamuNNaI / io ya bharuyacche gauravio tti solluMThaM sUribhANijjaM bhikkhAikajje jati sAhavo / cellaeNA'vi 'kimesA coriya ?'tti ciMtiUNucchoDiyA sA sUrikavaliyA / ciTThai ya tammajjhe sUrilihiyakaivayavijjAipuhukkayapotthiyAo acchoDiyAo cevucchallio tIse paNNao tAva diTThA paDhamameva bhoyaNavijjA / tappurao ya lihiyA phalasiddhI / jahA - jo [ko]i javei vijjamimamekkavIsaM vArAo tassA''gacchaMti bhoyaNajalabhariyabhAyaNANi vaccaMti ya puNo visajjiyANi / dIsai tAva jAveMto tANi keNai [vArio] koveNa [jAvei] tahA vi / tatto cellao bhikkhayAgaehiM saddio bhoyaNatthaM sAhUhiM bhaNai - 'natthi me * so taM bhAiNejjaM ThavettA paDivvAyao vAde parAjito addhiIe kAlagato guDasatthe Nagare vaDakarao vANamaMtaro jAto // iti Ava.cUrtyA prathame bhAge pR. 542 //
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ [331] bhukkhaa'| tahA vi nibbaMdhao baisArio tehiM ti vimi-(jimittA?) dhoviUNuTThio ciMtei - 'kimaNeNA'NidveNaM bhikkhAbhoyaNeNaM ? tahA karemi jahA miTTha uppajjei' / ukkaDaM ca tayA buddhadarisaNaM / samiddhA. ya buddhovAsagA deMti jahAciMtiyANi bhattapANAINi bhikkhuDANaM ti gao vvajji(tavvi)hAre taM potthiyaM gahAya cellao / bahumANNio bhikkhuDehiM / jAo tesiM khuDDago / bhaNiyA ya teNopAsagA jahA - 'sayamevA''gamissaMti tumhaM gihesu bhikkhuDayapattANi' / souM cemamuvAsagehiM sammajjiovalitte bharAviyacatukke ya suhe gihappaese viraiyANi savvapavarAsaNANi / visajjiyANi ya vijjAsAmatthao cellaeNa pihuyANi bhikkhukapparANi / tao purao sukkillavatthocchaiyaM vaccai pahANakapparaM / ciTuMti ya tANi gayaNeNA''gaMtUNA''saNesu tesu / bhariyANi ya jahAjoggamuvAsagehi maNunakUra-dAliya-ghayapakkaNNa-vaMjaNAINaM puNNANi / [Ni]jjati cellaeNaM vihAraM / pecchaMto ya niccamuddhamuho loo tamaisayamAvajjio buddhdrisnne| [kuNai ya jaiNadarisaNo]hAvaNaM / [tAhe] saMgheNa jakkhauDDA(sUriANa)yaNatthaM pesio guDasatthapure saMghADao / patte ya taMmi 'jAmo'tti pucchio sUriNA saMgho bhaNai - 'uvasaggehI puNo tumhaM gamaNe vddddukro'| sUrI vi 'mA bhAha'tti vottuM gao vaDDakarayadevaharae / taMmi ya ciTuMti vasaMte majjaNayakIlAkaraNatthamegapAhANamayAo mahAmahaMtIo do jaladoNIo / paloiyaM(u) ca tAhiM saha saparivAraM vaDakarayaM sUrI - 'bho bho ! gacchissamahaM bharuyacchaM'ti jaMpato jAva calio tAva vaDakarayassa aNNesi ca vaMtarANaM paDimAo tAo ya jaladoNIo khaDahaDAhaTTeNuppheDaMtIo jaMti piTThao / tammoyaNatthaM viNNatto loeNa sUrI bhaNai - 'gamissaMti mae samaM' / souM cemaM kharayaraM lagge savvaloe tassamakkhaM sUriNA jiNasAsaNovaddave karAvittA vAyAbaMdhaM vAliyAo vaMtarapaDimAo / jaladoNIo puNA''NeuM guDasatthapurassA''rao bhaNiyaM sUriNA - 'jo mama sariso hohI so nehI eyAo saTThANe' / ciTThati ya taheva'jja vi tAo / sUrI vi patto bharuyacche savvaviNNAyavuttaMto vijjAcakkavaTTi tti nijojei vijjAhivaidevayaM / tIe vi sahasA ANeuM samappiyA sA sUrissa potthiyA / gagaNe gacchaMtabhUribhakkhapattANaM ca purao sUriNA viuvviyA mahaMtI silA / tIe ya samamanbhiTTiuM phuTTANi savvANi bhikkhukapparANi / vikkhiriyaM bhoyaNajAyaM / taM ca nAuM bhIo vi saMbhAlei potthiyaM / na ya sA dIsai tti naTTho cellao / niggao taMgaNiyAe sUrI gao buddhavihArageNaM / bhaNio taccaNNiehiM - 'ehi buddhassa pAesuM paDasu' / sUrIhiM bhaNiyaM - 'ehi puttA ! suddhodaNasuyA ! vaMdasu mamaM' / tao niggayA buddhapaDimA / paDiuM pAesu tAvupphiDaMti gayA sUripiTThao jAva nagarabAhiM buddhaMDao / samAiTTho ya paDima vva sUriNA / so vi paDio pAesu / bhaNio 'uddhehi'tti jAo jAva addhAvaNao tAve'vaM ceva ciTThasu'tti niddiTo Thio taheva / tappabhihaM ca so buddhaMDao niyaMThanAmio nAma jAo / viratto ya buddhadarisaNAo jaNo / jAyA jiNasAsaNassubbhAvaNA / kayakAlo ya sAukkhaeNa ajjakhauDasUrI gao devaloyaM ti ||ch| ajjakhauDAyariya tti gayaM ||ch| vijjAkusalo ya ajjakhauDa nAma sUrI vva kaNavIralayAbhAmagakhuDDago / taM jahA - atthi pADaliputte micchadiTThI dAhaDo nAma rAyA / so ya vippayArio dhijjAiehiM saMgha bhaNai - 'jA tubbhehiM kIrai saguNavaMdaNAipaDivattI taM kuNaha baMbhaNANaM' / saMgheNa bhaNiyaM - 'pucchiyaMtu baMbhaNA jai samii(sai)[satthe]su bhaNiyamiNaM' / rAyA bhaNai - 'kiM tuhaM viyAreNa ? kAyavvamavassamevaM jai kusalamicchaha' /
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ [332] tao vinnAyanibbaMdho saMgho 'karissAmo savvagaeNaM'ti vottUNA'NukUlaM gao saTThANaTThio sArapavvajjAloe (sAraM pajjAloei) jahA - 'kiM kAyavvamevaMvihe rAyAbhioge ?' tattha ya vijjAsiddho deviMdo* nAma cellao / so bhaNai - 'jai saMghAeso hoi tA ahaM karemi kiMci cojjaM' / aNuNNAo ya saMgheNa so niggahANuggahavijjAbhimaMtiyAo do kaNavIralayAo ghettuM saMgheNa samaM gao rAulaM / niviTThAe ya baMbhaNapaMtIe milie ya paraloe bhaNiyaM naravaiNA - 'kuNa vaMdaNaM saMgho' / cellaeNa bhaNiyaM - 'mahArAya! acchau tAva saMgho mamA'vIme na sakkA sahiuM vaMdaNaM' / rAyA bhaNai - 'kimimehi caTTattarehiM ? jaMgamadevA baMbhaNA' / souM cemaM cellao 'jai evaM tA kuNaha kougaM' - ti vottuM paMtidAhiNaMtAo saccaveMto vAmaMtaM japaMto ya 'kimee baMbhaNA vaMdijjaMti' tti jesiM galaggeNaM bhAmei niggahalayaM tesiM chijjaMti siisaanni| daTuM cemaM camakkio rAyA / khalabhalio micchadiTThI loo / dINA sesabaMbhaNA miliuM ca luliyA saMghacalaNesuM dINamuhA bhaNaMti - 'cukkA amhe / tA kivaM kAUNimaM khamahA'varAhaM' / tao saMgheNA''iTTho cellao aNuggahalayAe puvvavivarIyaM jA kuNai tAvupphiTTittA puNo laggANi chiNNasIsANi / jAyA jiNasAsaNassuNNai tti / tappabhiI ca so cellao kaNavIralayAbhAmago nAma vikkhAo vijjApAhuDakusala tti ||ch|3 tahA jattha pAyalevaMjaNa-guDiyAIhiM siddhA sarUvijjati taM siddhapAhuDaM / takkusalo ya paalittysuurii| avi ya - jeNa diTTho suo vA, sohagga-da-----nilao / pAlittayasUrI so, na taM viNA nivvuI lahai // rAyAmaccAIhiM, sayayaM sevijjamANacaraNassa / jassa na lahaMti vottuM, kajje vicAliyaM muNiNo // to tadaNuggahaheDaM, pAlittI teNa viraiyA bhAsA / gurupAraMpajjeNaM, viNNeyatthAisAsAo(?) // samiddhaM ca tayA dakkhiNAvahe maNNakheDauraM / lADadese bharuyacchaM / soraTThadese valahiuraM girinagaraM ca / sUraseNadese mahurAuraM / nivasaMti ya ggAsuo(?) guNasamiddhA saMghA / paraM maNNakheDe sudurArAho raayaa| so ya sUriguNAvajjio nA'vagarei kiMci / teNa saMgho tassa na'nnattha vihariuM dei / soraTe uNa dhAuvvAyasiddho DhaMkapavvaovari DhaMkapuranivAsI nAgajjuNao nAma caM(vaM)dao / teNa ya cAga-bhogaguNeNA''vajjio soraTThadese savvo vi rAyAiloo nippabhAvANi maNNei sesadarisaNANi / bharuyaccha-mahurAsuM puNa paccaNIyadhijjAiyA vigghayaMti jiNaNhavaNa-jattAikiccaM / sarUvAviyaM cemaM gimhe bharuyacchAisaMghehiM pAlittayasUrissa / saMdiTuM ca teNa tesiM jahA 'pAraMbhaNIyA tubbhehiM bhirihiriyAdiNe komuImahimA jeNA''gacchAmo tappecchayA' / bahumaNNiyaM ca taM tehiM / pAraddhA kattiyasuddhapaDivayAe, sUrodayasamae jinnjttaa| pAlittayasUrI vi maNNakheDe [saMghassa] niveiyasarUvo pauNa(ra)-pauraM jAva kayalogajatto calio bharuyacche / kAuM ca pAyalevaM khaNeNA'vayario assAvayAraceiyaM paviTTho / saMgheNa harisavisesA ullasiuM [ko]ugeNa va nissaMkamapphAliyA paMcamahAsaddA / avi ya - * mahendraH iti prabhAvakacarite //
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ [333] wwwwwwwwwwwwwwwe www maddala-karaDiya-savaDaha-bhANiya-saMkhAiyA mahAsaddA / hatthavaittaNaobhaya-sahaogamuhehiM vajjati / saMvADiya-ghAvAiyAipaDivattIe nayarapaviTTho sUrI // tAva tappuNNodaeNA''ho ! pattaM jaMgamaM titthaM'ti loyappavAyaperio tatthevA''gao rAyA / daTuM cA''NaMdieNA'NeNa pUjio pavaravattha-kaDacchuyAIhiM / tao saMgheNa sesajaNeNa ya / sUriNA vi taM pasAIkayaM jahociyamatthi-baMbhaNAINaM / samucchalio sAhukkAro / tao saviNayaM paNamiya rAyA bhaNai - 'bhagavaM ! kimamhe mUlajAyA jeNettiyaM kAlaM tubbhehiM nA'valoiyA ?' sUrI bhaNai - 'mahArAya ! vihariukAmA vi iha na mukkA maNNakheDasaMgheNa amhe / duraMto ya mUlajAyAo vi saMghANAikkamo / ajja uNa pauNapaharuddese titthAvagAhaNatthaM viNNattasaMgheNA''Nattamam - "jai puNo vIhA''gaMtuM paharaduguddese bhuMjaha tA vaccaha" / kAyavvaM ca taheva - tamamhehiM gaMtUNetto sattuMja-ujjaMta-mahurAtitthesuM' / souM cema caraNAvalaggo sagaggayaM rAyA bhaNai - 'bhayavaM ! tAvio ahaM tumhaM niraMtarAyadarisaNassa / tahA vi kalladiNAo karAvissamahamiha jiNAyayaNe puNNimaM jAva jattaM / taM ca gurupasAeNA''gaMtuM jai saMpayaM saccaveha tubbhe tA ahaM maNNemi kayatthamappANaM' / sUriNA vi 'kAyavvA sattIe pavayaNuNNai'tti ciMtittu bhaNiyaM - 'mahArAya ! kAhAmi te samAhANaM' / tao raNNA 'bhagavaM ! aNuggahIo mi'tti vutte gao sUrI valahiM / tattha vi taheva vihiyapavayaSuNNaI vaMdittu sattuMja-ujjaMtadeve gao girinagaraM / vihiyapavayaNuNNaI ya tao vi gao DhaMkapuraM / taMmi vi taheva vihei pavayaNuNNaI gao maNNakheDaM / __evaM ca niccameMtajaMtassa sUriNo pAodagussighaNao nAgajjuNeNa viNNAyaM pAyalevadavvANaM sattuttarasayaM / na lakkhiyaM ca maimayA'vi aTThattarasaimaM taMduladhovaNaM / tavirahieNa ya teNa kayapAyalevo nAgajjuNo kiMciduppaDiuM pi puNo puNo paDato jAo jajjariyaMgo / tahA ya daTuM puNNimAgaeNa pucchio sUriNA - 'kimeyaM ?' teNA'vi sAhie jahAvaTTiyavuttaMte mAyi(nAya)sabbhAvo sUrI bhaNai - 'sAhu sAhu viNNAyaM te| paraM na milio tattha seyabhikkhudarisaNasaMjogo' / souM cemaM moyario(?) nAgajjuNo sUrisabbhAvAveyaNatthaM bhaNai - 'geNhaha tubbhe mamAo dhAuvAyasiddhi' / sUrI vi 'jANissAmi'tti vottuM calio mahurAbhimuhaM / tadaNuvvayaNatthaM cA''gamaNacaramadivaso tti gao nAgajjuNo DhaMkao bAhiM [diTuM] ca tattha paccamANamiTTAvAyaM tammatthae bhurukkAvio koviukkovi(?) sUriNA cuNNao / bhaNiyaM ca - 'tae puNo vi nirUviyavvo eso'tti niyattAviya nAgajjuNaM gao sUrI / nAgajjuNo vi bIyadiNe daTuM suvaNNamayaM tatthovarimagharaM jIvaMto vi jAo mayakappo / vipphurio mariuM pi pAlittayasUrI jeNA''vajjio sAlivAhaNo tti ||ch| sAlivAhaNakahA bhaNNai - golAnaIparisare ramme paivANapure balabuddhisaMpaNNo sAlivAhaNo nAma rAyA / so ya varise [varise] gaMtuM bharuyacche samiddhaM nahavAhaNarAyANaM rohei / varisAyAlaM ca niyapurimAgaMtuM karei / kayAiM ca ghosAviyaM nahavAhaNeNa - 'jo sAlivAhaNasevagANaM hatthaM sIsaM vA ANei tassa rAyA dammalakkhaM dei' / davvalobhao ya bahave nahavAhaNamaNussA sAlivAhaNamaNusse mAriUNA''Neti / sAlivAhaNamaNussehiM. vi nahavAhaNamaNussA kei viNAsijjaMti paraM na ke vi tesiM visese sAlivAhaNo dei / evaM ca bahupurisakkhaeNa
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ [334] raamaan suTTha kAieNa sAlivAhaNeNa paiTThANamakaMDe ceva gaMtukAmeNa kaDayadhUlibahaluddha[Na]NabhayAo parivArassa patthANamasAhaMteNA'vi mu(thu)kkiyamatthANamaMDaviyAe / taM ca daTuM ciMtiyaM tassa paDiggahagahiNIe ru(cha?)illakhujjAvilAsiNIe jahA - 'nUNa rAyA gaMtukAmo' / sAhiyaM ca taM tIe niyamittassa jANasAliyassa / teNA'vi pauNIkAuNA'NAgayameva gaDDIrayAI vahamANaM kayaM / taM ca daTThamuTThio seso'vi khaMdhAvAro / gaMtuM payaTTo rAyA vi 'paDhamameva vaccAmi'tti / buddhIe cAlio kaDayadhUlisamudbhUlio ciMtei - 'na mae kassa vi sAhiyaM / kahaM kaDao calio ?' tao samma sohaMteNuvaladdho jANasAlio / teNA'vi sAhiyA khujjaa| tIe vi sAhio paramattho / tao raNNA 'mA esA laddhapasarA kajjaMtaresu vi sacchaMdA hou'tti ciMtiUNA'NavarAhiNIe vi khujjAe uvariM darisio appasAo tti / evaM ca paivarisamabhajjamANe bharuyacche ciMtAviyaM sAlivAhaNaM daTuM sAmaMto nAmA'macco bhaNai jahA - 'me kuDuMbaM gottIe pakkhivittA meM kavaDeNa nIsArehi, jeNa bharuyacchaM bhaMjAvemi' / tao rannA taheva kae [gao bharu] yacchaM, Thio ya tatthegadevakule / nAyaM ca rajjaMtaresu jahA - 'sAlivAhaNeNa nIsArio sAmaMto' / bharuyacchaMmi ya 'ko tumaM ?'ti pucchijjaMto bhaNai - 'guggulabhagavaM nAmA'haM' / je uNa jANaMti tesiM sAhei jahA - 'nIsArio'haM sAlivAhaNeNaM' / nAuM cemaM so bhaNAvio nahavAhaNeNaM jahA - 'me maMtI hosu' / amaNNaMto ya sayamAgaMtuM raNNA Thavio maMtI / vIsasio ya teNa nahavAhaNo / bhaMDArapheDaNatthaM lAio dhammadhaMdhae / jahA - 'puvvakayasukaehiM saMpajjai susaMpayA / saMpaNNA ya sA te / kiM tu jai saMpayaM deula-kUla-talAya-dANAiNA sukayamuvajjesi tA jammaMtaraMmi susamiddho. hosi' / tavvayaNeNa ya dhammavayaM kuNaMtassa pAyaM niTThio nahavAhaNassa koso / veDhie ya bharuyacche taheva purisakkhayakAio sAlivAhaNo bhaNAvei sAmaMtaM jahA - 'tumaM nahavAhaNasseva milio' / maMtI bhaNai - 'mA vicitto hosi jao niyaMteuriyAbharaNavvaeNeso nivvahai' / taM ca nAuM thirIhUe sAlivAhaNe savvahA niNavaMso(niTThiyakoso) viNaTTho nhvaahnno| vasIkayaM bharuyacchaM / gao paiTThANapuraM sAlivAhaNo savvasatthaviNoeNa kAlaM gamei / samuvaTThiyA ya rAyaduvAre niyaniyaviraiyagaMthasuNAvaNatthaM cauro kavipaMDiyA / jANAviyA ya paDihAreNa / te bahiTThiyA ceva pucchAviyA raNNA - 'kassa ko kittio vA gaMtho ?' tehiM bhaNiyaM - 'vijjaya-dhamma-nIi-kAmagaMthA lakkhalakkhapamANA' / souM cemaM kavvasattiparikkhaNatthaM puNo bhaNAviyA. rannA - 'nA'hamettiyaM [*mahApamANaM gaMthaM souM samattho, tA saMkhevaM kuNaMtu' / tehiM vi te gaMthA addhalakkhapamANA saMkheviUNA''NIyA / tahA vi raNNA 'saMkhevaM kuNaMtu etto vitti kahie puNo vi saMkhittA / evaM puNo puNo saMkhevakaraNeNa aMte tehiM ekkakkami pAe niyaniyagaMthA saMkhittA / tao raNNA taM bhaNiumAiTThA / tAhe te bhaNaMti - jiNNe bhoyaNamatteo, kavilo pANIsu dayA / bihassaI avissAso, paMcAlo thIsu maddavaM // *] souM cemaM tudveNa raNNA savve vi te vatthAIhiM jAvA''raddhA sammANiuM tAva aMteurI bhaNai - 'deva ! sAhukkAra-dANaM viNA kimajjeNimiNA sammANeNa ?' tao raNNA 'aho viusattaNaM'ti pabhaNie paropparaM joettu murukkaehiM hasiyaM viyakkhaNaparivAreNa / taM daTuM kirikkio kavilo bhaNai - 'niyaparivArasAhukkAraM * atra kathAbhAgaH kazcana truTitaH / prabhAvakacaritAnusAraM ca puritaH /
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ [335] davAveu devo' / tao raNNA nirUviyaM pAsovaviTThAe suTTha viyakkhaNAe bhogavaIvilAsiNIe samuhaM / sA vi paramasAviyattaNao 'eso darisaNapahApahAvaNAe samao'tti ciMtittA bhaNai - 'saguNakittaNaM kira raNNo, tAva'NNajaNiduharisamullasai / jA lalai na pAlittaya-sUriravI niruvamaguNaMsU' // souM cemaM rAyA bhaNai - 'ko esa pAlittayasUrI ?' tIe vi sAhiyaM savvaM taccariyaM / taM ca souM vimhio rAyA bhaNai - 'kattha so saMpayaM ciTThai ?' tIe vi 'mannakheDe'tti kahie rannA sUrisaMgamummAhieNA''Natto tassA''NayaNatthaM saMkaro nAma jA saMdhiviggahio tAva macchario bihapphaI bhaNai - 'deva ! buddhikiraNehiM mama purao so na sUrAihI' / paMcAlo bhaNai - 'sUrAIo vi kavittakiraNehiM mama purao atthamihI' / bhogavaI bhaNai - 'deva ! atthamiuM pi puNo so sUrAihi tti tamANavau' / [tAhe] raNNA 'aho ! mariuM pi jo jIvai tassA'puvvaM viusattaNaM / tA saMkara ! maNNakheDe gaMtuM kaNhaDarAyaM ca mokkallAviUNA''Nesu sigdhaM pAlittayasUriM'ti vottuM visajjio saMkaro / teNA'vi vavasie niyasAmisamAiTe suTTha samANaMdio kaNhaDarAo / paTThavio ya'NeNa savvatthociyakiccasaMpAyaNatthaM niutta-niyasuparivArasAmaggIe vicittasaMghasahio pAlittayasUrI / ___patte ya taMmi paiTThANapurAsaNNaM jANAvio saMkareNa sAlivAhaNo / so vi harisavisesao kArittu pure haTTasohAimahUsavaM sayaM saMcalio saparivAro jA sUrisammuhaM tAvA''gao loyappaghosaM soumannehiM sahio bihapphaI bhaNai - 'deva ! saMpayaM ceva parikkhissaM sUribuddhi' / rAyA bhaNai - 'parikkhasu' / so bhaNai - 'atthi koi tAriso devaparivAro jo jaMtAveMto vi hatthaTThiyamuharabhAyaNAo nodagANaM chaDDejjA ?' raNNA vi 'atthi'tti vottuM sahAvio hIrao nAmA'Iva thirahattho sUravAlo / so vi 'jao'tti kAUNuvaTThio purao / darisio bihapphaissa / teNA'vi sAhio jahA sUribuddhiparikkhaNovAo taheva raNNA sikkhavittA pesio sUrisamIve vidhiriyaghayabhariyavaTTayahattho hIrao / so vi gao taM darisittA sUri bhaNai - 'maMgalIyamimaM tumheM sammuhaM pavINapurisehiM pesiyaM' / sUriNA vi lakkhiyaM jahA - 'bahulAdhArattAidhammehiM vaTTayatullaM puramimaM maimehAiguNAvahattaNao puvva(ghaya)tulleNa paMDiyajaNeNA'Iva muharaM, tA tumhArisANaM nehA'vagAso tti jANAvio'haM dAyapaTThi(rAyapaTThi)ddhAyaNNuNA(?)' / teNa sumuha-saMvehagattAi guNabhAvao sArasUIsamo jo viusuttamo so muhare'pi sammAi tti jANAvaNatthaM sAhusayAsAo ghettuM tagghayamajjhe chuhiUNuddhariyA dhAriNIvijjAe suhamasuhaM(uDDamuhamegA sUI?) tao puNo vi visajjio hiiro| patto rAyaMtiyaM / duTuM ca . tahaTThiyaM sUI visaNNo bihapphaI / pamuieNa ya raNNA mahAvibhUIe sayaM pavesio paiTThANapure pAlittayasUrI / sammANio jahociyaM / tao nisuyA saparivAreNa sUriviraiyA sabahumANaM kavvarasAulA taraMgavaI nAma kahA / bhAvio vi tIe jAva viusajaNo tAva macchario paMcAlo / so ya maimehAdhAriNA balio tti bhaNai - 'deva ! coriyA mamA'NeNa tahA tadaNNehi ya' / 'kahaM najjai ?'tti vutte kahiyA teNa vi juttIe taraMgavaI / curakkaMte ya bahuso vaiyaramimaM jaNe lajjio maNAgaM saMgho / tabbhaNio ya sUrI saMkeyapuvvamegadiNe kayamaraNace?o kukuhiyApaviThTho jA na nijjai tAva samaMtao tappasaMsaM kuNai jaNo / tammajjhaTThio ya paMcAlo vi pacchuttAvio mahayA saddeNuddhaThiyabAhU puNo puNo paDhai -
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ [336] 'sIsaM kaha vi na phuTuM, jamassa pAlittayaM haraMtassa / jassa muhanijjharAo, taraMga[lolA] naI vUDhA ?' // souM cemaM kharayaramummAhie sUriguNANaM jaNe samuTThio sahasA sUrI bhaNai - "bho bho ! mariuM pi jIvio ahaM paMcAlasaccabhAsaNosaheNimiNA' / tao maulio paMcAlo / vihasio saMgho / viNNAyavuttaMteNa ya raNNA ANatto nivvisao paMcAlo / thirAvio sUriNA sAvago jAo / evaM cA'NeNa pavayaNapabhAvaNAkajjujjuo pAlittayasUrI cUDAmaNijAyagAiniha(vihiM?) kAUNA'NAgayamevAi''veyaniyamacvusamaya-bhAvibhavabhAvo kAlaM kAuM gao devalogaM jahA tavassI kaTThaseTTi tti sAlivAhaNapAlittayasUri tti gayaM ||ch| kaTThaseTTikahA bhaNNai - vasaMtare kaho nAmA seTThI / vajjA se bhAriyA / tIse mAghodo(mAdhavo?) nAma putto / so ya aTThavarisio saMto pavisio paDhaNatthaM lehasAlAe / cittapaiTThANi ya kaTThaseTThiNo ciTuMti gehe cattAri viyakkhaNarayaNANi / taM jahA - maruvao nAmA''gaMtugavaDuo, kukkuDo, sUyao, mayaNasAlahiyA ya / bahudavvovajjaNamaNo ya kayAi seTThI mahilA-puttasutthayAnimittaM nirUviuM pacchivAlaM maruvayaM gao desaMtaraM / nivvijaNAlavaNAIhi ya ghaDiyA vajjA samaM maruvaeNa / avi ya - jattha taruNo mahallo, taruNImajjhami tattha kiM --- siddho cciya viTTAlo - DIe(?) suNaho rasoIe / pavisaMtaM ca maruvayamegaMte daTuM sAmipakkhavAiA parissavai mayaNasAliyA / muNiyakajjamajheNa e bhaNiyA sUeNa - 'dutuMDiyaraMDe ! maraNahAriyA tumamevaM vagavageMtI / jao - guNaheuM nA'vekkhai, jo ratto hoi jaMmi vacchaMmi / jo abhipAe daio, ahavA so amha daio tti // evaM ca vAriyA vi puNo puNo kalahaMtI vAvAiyA vajjAe mayaNasAliyA / taM ca daTuM kharayaraM bhIyA kukkuDa-sUvayA neva vAsaMti kici / __ nisuyaM ca kayAi jAlaMtarieNa maruvaeNa bhikkhuya(bhikkhAgaya)muNijuyalaM paropparaM saNiyamullavetaM, jahA - 'jo eyassa kukkuDassa sIsaM khAissai so jhatti rAyA bhavissaI' / tao baMbhaNeNa bhaNiyA vajjA - 'kukkuDassa maMsaM sAhesu' / tIe bhaNiyaM - 'puttasariccho eso / aNNaM bhe maMsaM demi' / teNa bhaNiyaM - "kimettha bahuNA ? imassa maMsaM desu' / tao mAriUNa pasAhie se maMsaMmi siNANatthaM ca bAhiM gao bhaTTo jAva'jja vi na pahuccai tAva lehasAlAo patto puttaDo / so ya bhukkhio tti maggaMto jeNa pecchaMtasseva saMsakariyaM kukkuDassa sIsaM khAviUNa paTTavio vajjAe / tao Agao maruvao / pariviTuM sIsarahiyaM maMsaM / 'kattha sIsaM ?'ti pucchie bhaNiyaM - 'puttassa dinna' / teNa bhaNiyaM - 'hA ! duTTha kayaM / sIsatthaM ceveso mae mArAvio / taM ca tae puttassa diNNaM / tA jai taM ciya puttaM mAriUNa desi to nihiM purimo(?)' / tIe bhaNiyaM - 'mAe ! baMbhaNa ! suparicatto esa maggo vi loehiM pi' / teNa bhaNiyaM - 'kimettha bahuNA palatteNa? jai mae kajjaM tA jhatti puttaM mAriUNa desu' / paDivaNNe tIe taMmi
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ [337] vi [muNiya]muNivuttaMtA vaNadhAI lehasAlAo ciya ghettuM palANA dArayaM / kameNa pattA desaMtaraTiiM(yaM) nihisAraM nAma nagaraM / taMmi ya aputtanariMdamaraNe paMcadivvAhivAsaNeNa so ciya dArao rAyA jAo / ___ io ya kittiyAo vi kAlAo patto kaTTaseTThI vasaMtauraM / paNaTThasohaM ca niyaM maMdiraM nieUNa pucchiyA vajjA jAhe paccuttaraM na kiMci dei tAhe pucchio sUo / so bhaNai - 'mellesu maM paMjarAo' / tahA kae varaMDiyAcaDio sUvao sAhittu savvaM jahAvaTThiyaM seTThiNo gao samIhiyaTThANaM / kaThThaseTThI vi taM soUNA''ho jAsimitthiyANa kae kIrai kileso tAsimeyArisaM ceTThiyaM ?'ti bhAvittA niviNNo bhavAo tahArUvANaM therANaM aMtie pavvaio / sosei ya taM ceva veraggakAraNamaNusaraMto chaTTha-TThama-dasama-duvAlasaddhamAsAitavoviseseNa appANaM / gIyattho ya saMto paDivaNNo egallavihArapaDimaM / ___vajjA vi vimukkA seTThiNA nimmajjAyA paribhamaMtI gayA nihisAranagare / eyaM na jANai sA jahA - 'mamettha suo jAo rAyA' / viharaMto ya tahAvihabhaviyavvayAe patto tattheva kaTThaseTThitavassI / bhikkhaM ca bhamaMto kaha vi paviTTho puvvAgayabhajjAe gharaM / daTuM ca pariyANio tIe ciMtiyaM ca [tu]cchattaNao - 'jai kahehImo kiMci to'haM viguppissaM loyamajjhe / tA taha karemi jahA eso na havai' / tao tIe govittu kiMci suvaNNaM diNNA tassa maMDayA / te ya ghettuM nIsariyaMmi 'esa coro'tti kao tIe kalayalo / milio logo / dhAviyA talArA / diTuM suvaNNaM / nIo nariMdasamIvaM / paccabhinnAo vaNadhAIe / roviUNa ya sAhiyA rAiNo pauttI / teNA'vi paNamio bhAvasAraM / kArAviyA dANasuddhI / nAuM kayA nivvisayA vajjA / dhammapaDivajjaNatthaM tattheva kao tavassiNA varisAyAlo / jAo ya tattha tavovisesAvajjio pAyaM rAyAiloo sAvao tti kalusiyA gADhaM vajjAiyA / tAhe ya kahakivilaM(?) ThaviUNegA aNAgayamANattA gabbhiNI / diNNaM [dhaNA]iM / sA ya varisArattasamattIe tavassiNo gurubhattinibbharaM rAyAibahujaNANuvvayaNAe gacchaMtassA'NugacchaMtI pukkArei jahA - 'bho bho ! gabbhaM me bhaTTArayA ! kAuM mA vaccasu' / souM cemaM kilakileMtesu vajjAiesu 'darisaNuDDAho' tti maNNamANeNa bhaNiyaM tavassiNA - 'jai mae kao eso gabbho tA kAlakkameNa nIsarijjau joNIe / jai anneNa kao keNA'vi nIsarau jahA tahA vA' / tao jhatti po, phaTriUNa niggao tIe gabbho pharakkiuM ca khaNamettaM vivanno viNado / tIe vi maraMtIe jaNaM par3a sAhie sabbhAve naTThA vajjAiyA / jAyA pavayaNunnaI / ___evaM jIvovaghAI vi kaTThaseTThI visuddhacitto mariUNa niyasamae gao devaloyaM jahA sIhasAhu tti ch|| kaTThaseTTi tti gayaM ||ch| sIhasAhukahA bhaNNai - _ atthi koMkaNadese jugappahANo nAganihI(?) nAma sUrI / so ya bahusIsa[parivAro] viharato kayAi saMjhAkAlasamae bahusAvayasaMkulamaDavimegaM paviTTho / Thio rayaNigamaNatthaM tatthegaMmi paese gacchagolayaM kAuM / atthi ya taMmi gacche ego daDhasaMghayaNI sIho nAma koMkaNasAhU / bhaNio ya so guruNA - 'ajjo ! jaM ettha duTThasAvayaM kiMci gacchaM abhibhavai taM nivAreyavvaM tae / na u uvehA kAyavvA' / sIheNa bhaNiyaM - 'bhayavaM ! virAhiMtehiM avirAhiMtehiM vA nivAriyavvaM ?' guruNA bhaNiyaM - 'jai sakkijjai to avirAhiMtehiM, annahA virAhiMtehiM vi jaiyavvaM / natthi doso' / tao sIheNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA suvaha vIsatthA / ahaM tubbhe rakkhissAmi' /
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ [338] souM cemaM niccitA suttA savve / sIhasAhU vi egAgI jAgaramANo pAsai sIhamAgacchamANaM / sAhuNA vi jaMpiyaM 'haDDi haDDi'tti / tahA vi na niyatto eso / tao uddhAiUNa laguDeNA''hao / teNa ya paritAvio valio sIho / puNo ya keccireNa vi daTTaNA''gacchaMtaM sIhaM sAhuNA 'neso suTTha paritAvio teNa puNo vi Agao' tti ciMtiya gADhayaramAhao valio ya sIho / evaM taiyavArAe vi / navaraM savvAyAseNA''hao valio tti / evaM ca khemeNa gayA rayaNI / ____ paccUse ya patthaMtA pecchaMti sAhavo sIhamaNupaMthe mayaM / puNo ya thovaMtare bIyaM / [puNo adUraMte taiyaM / ] tersi ca jo paDhamaM saNiyamabbhAhao so dUre gaMtuM paDio / jo ya gADhayaramAhao so vicaalo| jo uNa savvAyAseNA''hao so niyaDo ceva paDio mao sIho / te ya daTThaNA''loiyA sIhasAhuNA sUriNo / tehiM bhaNiyaM - 'kaTThaseTThI va suddho tumaM / jao jahuttaM - 'ceiya-saMgha-gurukajjao AraMbho vi sivaheutti jiNANA / bhaNiyaM ca - je jattiyA ya heU bhavassa te ceva tattiyA mokkhe / *sivaheU vi ya saMsAraheyavo vi Na aNAgaMto (?) // ' paDivajjiuM cemaM jiNANArAhaNujjuo sIhasAhU gao devalogaM jahA khaMdilAyariyA nAgajjuNavAyagAIya tti ||ch| sIhasAhu tti gayaM ||ch|| khaMdilAyariya-nAgajjuNavAyagAikahA bhaNNai - asthi mahurAurIe suyasamiddho khaMdilo nAma sUrI / tahA valahInayarIe nAgajjuNo nAma suurii| tehi ya jAe varisie dukkAle nivvAhAbhAvao viphuTTi kAUNa pesiyA disodisiM sAhavo / gamiuM ca kaha vi dutthaM te puNo miliyA sugAle jAva sajjhAeMti tAva khaMDakhuruDIhUyaM puvvAhi(i?)yaM / tao 'mA suyavocchittI hoi' tti pAraddho sUrIhiM siddhaMtuddhAro / tattha vi jaM na vIsariyaM taM taheva saMThaviyaM / pamhuTThaThANe uNa puvvAvaraveDaMtasuttatthANusArao kayA saMghaDaNA / paropparamasaMpaNNamelAvagA ya tassamayAo khaMdilanAgajjuNAyariyA kAlaM kAuM devalogaM gayA / teNa tullatthayAe vi taduddhariyasiddhatANaM jo saMjAo katthai thovo vAyaNAbheo so ya na cAlio pacchimehiM / tao vivaraNakArehiM pi 'nAgajjuNIyA uNa evaM paDhaMti'tti samulliMgiyA tahevA''yArAisuttesu so darisio tti / bhaNiyaM cA''game - jesimimo aNuogo, pau(ya)rai ajjA'vi addhabharahaMmi / bahunayaraggiyajase, te vaMde khaMdilAyarie // [naMdIsUtre] miu-maddavasaMpaNNo(NNe), ANupuvvivAyagattaNaM patto(tte) / ohasuyasamAyAre(yarae), nAgajjuNavAyae vaMde // [naMdIsUtre] bharuyacche pamANio jiNadevo nAmA''yario / vAI ya tattha goviMdo nAma baMdao / teNa ya kayAi paDahayadavAvaNeNugghosAviyaM savvattha jahA - 'jai koi samattho so mae samaM vAyaM deu' / souM cemaM vaMdaNatthaM vaccaMteNa vArio jiNadevasUriNA paDahao / tao doNhaM pi jAo rAule vAo / parAjio ya sUriNA goviMdo 'na'rihaMtasiddhaMtaM viNA tIrae dAumuttarameesiM'ti ciMtittu pavvaio tadaMtie / mAiTThANeNa *gaNaNAIyA logA, duNha vi puNNA bhave tullA // (iti oghaniryuktau 54)
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ [339] paDhaMto ya siddhataM so bhAvio jiNamaeNa / sAhiyasabbhAvo ya vaMdittA puNo paDivaNNo gurumUle samma mahavvayANi puvvagahiyA[Ni] / ahijjaNeNa ya so jAo goviMdavAyago / jahA umAsAivAyago / viraiyANi ya umAsAivAyageNa pasamarai-tattatthAINi saddatthANegapagaraNANi / gayA ya savve vi devalogaM ti ||ch| khaMdilAyariya-nAgajjuNavAyagAI tti gayaM ||chaa| vAyagasamANatthA ya sAmaNNao vAi-khamAsamaNa-divAyarA / bhaNiyaM ca - *vAI ya khamAsamaNo, divAyaro vAyago tti egaTThA / puvvagayaM jassemaM, jiNAgame tassime nAmA // visesao puNa puvvagayaMmi sutte / jo vAyaM dAuM samattho so vAI nAma / jahA mallavAi tti // mallavAikahA bhaNNai - bharuyacche jiNANaMdo nAma sUrI / tahA tattheva buddhANaMdo nAma vAI / teNa ya 'jo vAe hArissai taddarisaNeNeha na ciTThiyavvaM'ti paiNNAe jiNANaMdasUriNA saha vAo / tahAvihabhaviyavvayAe hAriyaM suurinnaa| tao so nIsario saMgheNa samaM bharuyacchAo / gaMtuM Thio valahipurIe / sUribhagiNI ya dullahadevI nAma / tIse ya ajiyajaso, jakkho, mallo ya nAma tiNNi puttA / tehi ya samaM pavvaiyA sUrisamIve / nissesaguNasaMpaNNA ya sA jAyA savvasammaya tti ThAviyA samudAeNa sUri viNNavittu potthyaaidhmmovgrnnciNtaae| viusIkayA ya sUriNA savvasatthatthe te bhANijjA mottuM puvvagayaM nayacakkagaMthaM ca / jao pamANappavAyapuvuddhAro bArasArao nayacakkagaMtho tti nayAidiTThissa tassa arayANaM bArasaNhaM pi pAraMbha-pajjatesu ceiya-saMgha-pUyAvihANeNa kAyavvamavagAhaNaM ti puvvapurisaTTiI / mai-mehAisayasaMpaNNo ya mallacellao daTThamapuvvaM pi potthayaM sayamevA'vagAhei / vihariukAmo ya sUrI tattheva mottuM mallacellayaM dullahadevisamakkhaM taM bhaNai - 'cellayA ! mA avaloejjasu nayacakkapotthayaM' / viharie ya desaMtaresu sUrimi malleNa 'kimeyaM corittayaM ti ajjhayaM(ajjhayaNaM) ? 'ti ciMtiUNa ajjiyAvirahe acchoDiyaM potthayaM / vAiyA ya taMmi paDhamA ajjA jahA - vidhi-niyama-bhaGgavRttivyatiriktatvAdanarthakavacovat / jainAdanyacchAsanamanRtaM bhavatIti vaidharmyam // [dvAdazAranayacakre 1] viyappei ya so jAvemaM nimIliyaccho bahubhaMgehiM tAvA'vihi tti hariyaM taM putthayaM devayAe / ciraM ca viyappiUNummIliyaccho tamapecchaMto visaNNo mallo / tahA ya daTTha pucchaieNA'jjAe sAhio teNa sabbhAvo / tIe vi samudAyassa / so vi 'natthi imaM potthayamaNNattha katthai tA na suMdaraM kayaM'ti vottuM gao mahAvisAyaM / tao nayacakkummAhio mallo bhaNai - 'hohaM giriguhAvAsI vallabhoI ya nayacakkaM viNA ahaM' / souM cemaM kharayaramuddegao samudAo 'pi(pI)Dijjihisi tumamevaM vAya-pattehiti vottuM laggo vigaiparibhoge taM / nibaMdhao ya 'cAummAsayapAraNae cciya taM kAhaM'ti pavaNNapaiNNo mallo gaMtuM valahipaccAsaNNagirihaDalayaDoMgarigAguhAe Thio taM cevA'vahAriyaM nayakkAimasilogaM jhAyaMto / paDiyaggaMti taM tattheva * vAI ya khamAsamaNe divAyare vAyaga tti egaTThA / puvvagayaMmi ya sutte ee saddA pauTuMti // - iti gAthAsAhastrayAM 560 //
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ [340] gaMtuM bhatta - pANAIhiM sAhavo / ArAhei ya tava - javAIhiM visesao suyadevayaM saMgho / dinnovaogA ya sA 'keNa ?' malleNa bhaNiyaM rayaNIe mallaM bhaNai 'ke miTThA ?' teNa bhaNiyaM 'vallA' / puNo ya gaehiM chahiM mAsehiM devI bhaNai 'ghaya - guDeNa' / tao 'aho ! maipagariso'tti samAvajjiyA devI bhaNai 'bho ! maggesu samIhiyaM' / mallo bhai 'desu nayacakkapotthayaM' / devI vi 'nippajjihI tuhA'vahAriyasilogeNaM ciya puvvAo saviseso nayacakkagaMtho' tti vottuM jANAviuM ca tamatthaM saMghassa gayA saTThANaM / - - - mallacellao vi taheva viraiyanayacakkagaMtho pavesio valahIe saMgheNa / ANAvio jiNANaMdasUrI / teNA'vi jamatthi puvvagayaM taM vAyAviUNa ya [ajia ] jasa-jakkhehiM saha mallo nivesio sUripae / jAyA ya tiNi vi te vAiNo / navaraM viraio ajiyajasovAyaNAmio pamANagaMtho / [ so] vi ajiyajasovAyanAma pasiddho / bhaNai nAuM ca darisaNamAlinnamUlaM guruparibhavaM bharuyacche gao mallavAI / paNNavio rAyA / saddAvio aNeNa buddhANaMdo / saccaviyA puvvapaiNNA / tao bhaNiyaM [majjha]tthehiM 'ko jaMpihI paDhamaM ?' buddhANaMdo 'jitto jaggurU tassIseNimiNA bAlaeNaM me kA gaNaNA ? tA diNNo mae eyassa varAyassa aggevAo' / tao aNuNNAeNaM [majjha]tthayapurisehiM bahuviyappa-paDiviyappAulamuvaNNasiyamavicchinnavANIe mallavAiNA jA *chaddiNANi / sattamadiNaMte ya 'dUseu tAvettiyayamaNuvaeDaM buddhANaMdo' tti vottuM vaccaMti sadvANaM rAyAIyA / buddhANaMdo vi gao vihariyAe / saMbhAleMto ya mallavAibhaNiyamaNuvAyatthaM vi bhullo tvviyppaaddviie| tao saMkhuddho hiyaeNa sadIvo pavisiUNovarigaM Tippei bhittIe tavviyappamAlaM / tahA vi na sumarei / tao 'kahamaNuvaissaM ?' ti lumpieNaM tattheva mao buddhANaMdo / miluppie ya raNNo sabhAjaNe raNNA 'nA''gao buddhANaMdo' tti visajjiyA taggavesagA purisA / te vi gaMtUNA''gayA bhaNaMti 'deva ! assUrasutto na'jja vivibujjhai buddhAdotti sAhiyaM tapparivAreNa' / raNNA vi 'aho ! na kosaliyA seTTha ( ettA ? ) he niddA | tA sammaM nAUNA''gacchaha' tti votuM puNo paTThaviyA purisA / tehiM vi gaMtuM phoDAviyakavADehiM diTTho uvvarigAmajjhe mao buddhANaMdo / taM ca sAhiyaM ranno / etthaMtaraMbhi ya mukkA gayaNatyAhi mallavAissovari sAsaNadevayAhiM kusumavuTThI / sAhio yAM jahAvaTThio buddhANaMdavuttaMto 1 to te ( taM ) nAuM parAjiyaM ti nIsAriukAmo vi buddhadarisaNaM rAyA nivArio mallavAiNA / tao rannA ANAvio jiNANaMdappamuho saMgho bharuyacche / evaM ca titthapabhAvago vihariuM mallavAI gao devaloyaM ti ||cha / mallavAi tti gayaM // chA / jo uNa mallavAI va puvvagayAvagAhI khamApahANo samaNo so khamAsamaNo nAma jahA AsI iha saMpayaM devaloyaM gao jiNabhaddagaNikhamAsamaNo / viraiyAI ca teNa visesAvassaya - visesaNavaI satthANi, jesu kevalanANa- daMsaNaviyArAvasare payaDiyAbhippAo siddhaseNadivAyaro tti ||cha / siddhaseNadivAyarakahA bhaNNai -- ujjeNIe nayarIe mahAvAI mahAkavI ya siddhaseNo nAma sAhU / so ya kayAi jaMto bAhiM diTTho * chammAsa tti prabhAvakacarite //
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ [341] vikkamAiccarAeNaM / ciMtiuM ca 'na jANAgi imesi keriso AsIvAo'tti kao se diTThippaNAmo / lakkhiuM ca tabbhAvamubbhaviya(muddhaTThiya)hattheNa siddhaseNeNA''diTTho mahAsaddeNaM dhammalAbho / rAeNa chaillattaNeNA''vajjieNaM davvAviyA se davvakoDI / bhaNiyaM ca - karAvi[ya]rAyapAriggahieNa vikkamAiccassa vAyae ThiIe / dhammalAbho tti vuttaMmi, dUrAdussiyapANiNo / sAhuNo siddhaseNassa, dei koDiM nivAhivo // niveiyA ya sA rAyadiNNA davvakoDI siddhaseNeNaM gurussa / teNA'vi saMghassa / saMgheNa vi kao tIe sAhAraNasamuggao / __ lajjaMto ya 'pAyayaM jiNasAsaNaM'ti louttIe siddhaseNo viNNavai saMghaM - 'jai maNNaha to karemi sakkayaM [savvaM] pi siddhaMtaM' / saMgho bhaNai - "ciMtieNa vi imeNa pAyacchittI, kiM puNa jaMpieNa ? tA varasu tuM pAyacchittaM, jaMmi pavajjiUNa a cattaliMgaM suNNArAma-deulAIsu bArasavarisANi jAva vicittaM tavokammaM taM pAraMciyaM nAma / bhaNiyaM ca - AloyaNa-paDikkamaNe, mIsa-vivege tahA viussagge / tava-cheya-mUla-aNavaTThae ya paraMcie ceva // [A.ni. 1428] vocchiNNaM ca tayA daDhasaMhaNaNAbhAvao pAraMciyaM tahA vi 'mA aNNo vi kovevaM vavasau'tti bhayajaNaNatthamaNuNNAo saMgheNa siddhaseNo / so ya bAhimujjeNIe kuDaMgesaradeulattho pAraMciyasevI iva jayaMto pucchijjai jaNeNa vayavisesaM paraM na kiMci sAhai / tao kahiyaM ranno / teNA'vi tatthA''gamma sayaM pucchio darisaNapahAvaNamicchaMto siddhaseNo bhaNai - 'dhammio'haM' / rAyA bhaNai - 'jai evaM tA kiM na thuNasi kuDaMgesaraM ?' siddhaseNo bhaNai - 'na sahai mameso thuI' / rAyA bhaNai - 'kayA ?' siddhaseNo . bhaNai - 'kallaM' / nAuM cemaM bIyadiNe milio kuDaMgesarapurao sapurajaNavao rAyAiloo / tammajjhovavidveNa ya siddhaseNeNa pAraddhA battIsiyAhiM jiNathuI / etthaMtaraMmi ya diNNovaogo dharaNiMdo darisaNakajjaM ti tatthA''gao turiyaM / daMsiyA ya teNa kuDaMgesarasIsAo nIsaraMtI pAsasAmipaDimA / kamaMkameNa ya battIsaima-battIsiyAsamattIe paDipuNNaM taM ca daTTaNa vimhio rAyAiloo / tao siddhaseNo bhaNai - 'rAya ! mahatthuisaho eso so devAhidevo' / daTuM ca tahA'isayaM saMbuddhA bahave pANiNo / dharaNiMdavinnavieNa ya saMgheNa pavesio saharisamujjeNIe siddhaseNo paiTThio ya tappabhii so saMgheNa divAyaro tti / jao puvvagayavAyago vi jo viseseNa sAsaNujjoyago so divAyaro nAma / vijjaMti ya tAva saMpayaM pi battIsiyAo jAsiM pahAvao kuDaMgesarasIsuTThiyapAsasAmipaDimA ghasijjaMtI vi paccaNIyajaNeNa'jja vi dIsai puNo puNo samullihaMtI / evaM ca micchadiTThidappadalaNo vihario(3) siddhaseNadivAyaro gao devalogaM tao vipphuriyA se [*paDivakkhA vAINo*] / phuraMti vAikhajjoyA saMpayaM dakkhiNAvahe / / nUNamatthaMgao vAI siddhaseNadivAyaro ||ch| siddhaseNadivAyaro tti gayaM ||ch||
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ [342] suppasiddho ya siddhaseNadivAyaro vva bhavavirahasUri tti bhavavirahasUrikahA bhaNNai - iheva bhArahe vAse piyaMguIe baMbhatuNIe(?) saMkaro nAma bhaTTo / tassa gaMgA nAma bhaTTiNI / tIse haribhaddo nAma paMDio putto| so ya puvvAvarasiddhata[*visaMvAyaM daTuM vAulo jAo / jahA - paDhamaM tAva 'savve pANA na haMtavva'tti siddhataM payaMsiUNa, tao jaNNesu hiMsio pa]sU saggaM jAi ti samatthiyaM vee taM ca jai saccaM tA kiM na vajhaMti suhi-sayaNa-baMdhavA ? bhaNiyaM ca - nA'haM saggaphalovabhogatisio na'bbhatthio ta mayA saMtuTTho tiNabhakkhaNeNa sayayaM sAho na juttaM tava / saggaM jaMti jaittayA ya nihayA janne dhuvaM pANiNo jaNNaM kiM na karesi mAu-piuhi puttehi baMdhUhi ya // evaM ca pariNAmio haribhaddo darisaNe titthAvagAhaNatthaM niggao gehAo / paMDiccAbhimANI ya so '[jassa vayaNaM] na bujjhissAmi tassa sIseNa mae hoyavvaM'ti kAuM paNaM hiMDaMto patto cittakUDaM nAma duggapuraM / taMmi vi ciTThai tayA jiNadatto(jiNabhaDo?) nAma sUrI / tasseva jAiNI nAma mahattarA / tIse ya pauNapaharuddese gaMbhIrasareNa vassayaMtIe kahamavi paDissayaduvAramAgao haribhaddabhaTTo / guNiyaM ca pavittiNIe cakkidugaM haripaNagaM, paNagaM cakkINa kesavo cakkI / kesava cakkI kesava, ducakki kesI ya cakkI ya // [A.ni. 421] souM cemaM gAhaM bhaTTo visittA paDissayamajjhe pavattiNi bhaNai - 'bhayavai ! bahuM kiMpi cakacakAviyaM / sAhehi eyassa atthaM' / pavattiNI bhaNai - 'vaccha ! nA'higAro amhaM atthakahaNe kiMtu gurUNaM' / haribhaddo bhaNai - 'kattha guravo ?' pavattiNI bhaNai - 'vasahIe' / haribhaddo bhaNai - 'dariseha taM me' / tao sAhimANo tti taM ghettuM pavattiNI gayA jiNadattasUrisamIvaM / paNamiuM ca uvaviDhe haribhadde pavattiNIe sAhiyaM sarUvaM / sUriNA vi sAhio savittharo cakkidugAigAhAe attho jahA AvassayavivaraNe / taM cA'vadhAriuM hariseNa sAhiyA sUriNo haribhaddeNa niyapaiNNA / tao bhaNiyaM sUriNA - 'bhadda ! jai evaM tA hosu tumamimAe jAiNIe pavattiNIe dhammaputto' / paDi[vajjiuM ca taM saharisaM] haribhaddo bhaNai - 'bhayavaM ! keriso dhammo ?' sAhio so sUriNA dayA-saccAcoriyA-baMbha-saMtosamAIo / bhaTTo bhaNai - 'kiM dhammaphalaM?' sUrI bhaNai - 'sapihANaM surAisuhasaMpattI, nippihANaM puNa bhavaviraho phalaM' / haribhaddo bhaNai - 'bhayavaM ! pio me bhavaviraho / [tA] tahA kuNaha jahA so saMpajjai' / sUrI bhaNai - 'jai evaM tA paDijjasu savvasAvajjajogaviraI' / tao 'evaM karemi'tti vutte vihiNA pavvAvio sUriNA haribhaddo / [*puvvi pi savvadarisaNesu paMDi*]yattaNeNa ya lahu ceva jAo so gIyattho tti sAmio(ThAvio) guruNA sUripae / mahAkayaNNuttaNeNa ya "dhammao jAiNIsUNu''meva appANaM payAseMtassa haribhaddasUriNo jAyA sayalagaMthatthakusalA jiNabhadda-vIrabhaddA nAma do sIsA / tesiM ca pittiyao nivasavittao(niyasagottao?) duheDhe(duhaTTo?) ya lalligo nAma / so ya deva-guru-bhattiparAyaNo dANasIlo ya / paraM dariddayAe na pujjaMti maNorahA / tao [egayA] lalligo vaMdittA haribhaddasUri bhaNai - '[*bhayavaM ! dariddassa*] vittivAhiyassa
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ [343] ww wwwwwwwwwANARAYANNNNNNNNN viDaMbaNA gihavAso / tA mamA'vi deha pavvajjaM jeNa paraloyahiyaM vihemi' / sUriNA vi cUDAmaNijoisAisatthakusaleNa bhaNio lalligo - "ciTThau sA pavvajjA / kahehi kimajja pavilR piTThae kiyANagaM ?' kahiyaM ca teNa - 'paviDhe kaNa-coppaDAI' / evaM ca paidiNaM pucchaijjai sUriNA llligo| ___io ya [* kayAi suva *]NNadIyAo ege [*vaNiyA bahUNi suvaNNa-rayaNANi viDhappiUNa tANi ya mayaNapiMDaya*]TThiyANi kAUNA''gacchaMtA gahiyA keNA'vi ya caraDeNa suvaNNa-rayaNANi viluttA ya / tassa pAsAo kiNiyA mayaNamolleNa bhamahavaNijAraehiM te mayaNapiMDayA / tammajjhA'jANaehiM jaNehiM vi te vikkaNaNatthamANIyA cittauDapiTThae / sUripucchieNaM bhaNiyaM lalligeNa - 'bhayavaM ! ajjA''gayA mayaNapiMDiyA' / nimittamuTThaviuM teNa ya sUriNA tehiMto mahAlAbho tti nAuM bhaNio lalligo - 'savve vi kiNiuM te mayaNapiMDae gutte gihappaese Thavesu' / so vi taheva kAuM mayaNamollameva [* dAUNa gahei te / tao uvaladdhAiM *] tammajjhe suvaNNa-rayaNANi / tehiM ca vavaharaMto sa siTThIhUo lalligo / savvattha vi jahociyaM jAo dANujjuo visesao hribhddsuurivise| ___ pabalaM ca tayA cittauDe buddhadarisaNaM / taMmi ya bauddhehiM haribhaddasUrikalAvamacchariehiM nivvijaNe viNAsiyA taMgaNiyAgayA jiNabhadda-vIrabhaddA / taM ca kaha vi nAUNuddegio haribhaddasUri pavajjato aNasaNaM pavayaNapabhAva[* *] sesaM / to bhavavirahaM bhAveMteNa sUriNA - 'saMpaNNamANusattaM saMsArAsArayaM viNNAya he jIva ! kiM pamANayAnna(kiM pamAyA) na ce?se saMtaeNa(?) sayayaM - iccAisarUvaM pasaraNaM(?) 'attANurUvIyanAmA paiTThiyavvA mae viseseNeo potthayasIsasaMtai'tti gahiyanicchao haribhaddasUrI samujjao gaMthakaraNe / mahAkavittaNao teNa viraiyAo sAisayapuvvapurisakayANaM pi dasaveyAliya[AvassayanijjuttiyAINa] sayaM kayANaM pi ya sammamujjIvAviyabhAvatthAo jAiNIsUNunAmaMkiyAo sNpunnnnvittiio| kayA ya niyA cevA'NegaMtajayapaDAyA[IyA] gaMthA [tahA] samarAicca[kahA]IyA viusajaNajaNiyacamakkArA bhavaviraha-nAmaMkiyA niuNatthagaMthA / samappiyaM ca sUriNo lalligeNa puvvAgayarayaNANaM majjhAo jaccarayaNaM / tadujjoeNa ya rayaNIe viDhappei(?) bhittipa[ese* lihai sUrI vivihe nave gaMthe / taM ca savvaM lihAvi*]yaM smiddhsaavgehi| phukkAvei ya lalligo niccaM sUribhoyaNavelAe saMkhaM / samAgacchaMti ya je saMkhasaddasavaNeNa atthiNo tesiM davAvei jahicchiyaM bhoyaNaM / bhuttuttare ya kayapaNAmA 'bhavavirahujjayA hoha'tti diNNAsIsA sUriNA te 'ciraM jIvau bhavavirahasUri'tti beMtA jaMti samIhiyaTThANaM / teNa so pasiddho bhavavirahasUri tti // io ya vANArasIe vAsugI nAma sAvago / teNa ya kahaMci laddhA vg(og?)kevliysuttpotthiyaa| paraM na kiMci bujjhai / samAgao ya so kayAi vi vavahAratthaM cittauDe taM samappei haribhaddasUriNo / teNA'vi ogakevali tti nAuM niveiyA pariNayasaMghapurisANaM / tehiM vi 'vittimimIe tubbhe kuNaha jeNovaogiNI hohi' [* tti viNNatte tehiM viraiyA tI*]e pariphuDatthA vittI / viNNAsiyA ya tavvivarIyANusArao gIyatthehiM paropparaM kevai ogapaogA jAva tAva taheva saMvaiyA / tao puNo 'neyArisANaM pAvagaMthANameyaMmi kAle payAsaNaM saMgaya'ti paribhAviUNa saMghapurisehiM ceva phusAviyA sA ovagakevalIe vittI / kiM bahuNA? viraiyANi bhavavirahasUriNA jattiyapattANi tattiyANi saMpayapaMDiehiM vAiuM pi na tIraMti tti / ja[* *atra kathAbhAgasyuTitaH, yathAzakyaM ca pUritaH /
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ [344] o bhaNiyaM *] [pAvayaNI dhammakahI, vA]I nemittio tavassI ya / vijjAsiddho ya kavI, advaiva pabhAvagA bhaNiyA // temegeNaM (tesimegeNaM) ThiccA bhavavirahasUriNA sacciviyaM payaM / evaM ca vaddhamANajiNatitthe suyaharacarimo samuciyaM jIviUNA''ukkhayagaehiM vihiNA kayakAlo dehasakkAraNatthaM mahiDDIe saMgheNa nIo bAhiM / ciyAroviyassa tassa [gayaNA]o duMduhimupphAveMtA saMpattA devA / vi[*pphuriyA payAsa*]ppayarA / samugghuTuM ca mahAsaddeNaM - 'bho bho ! esa bhavavirahasUrI sohamme kappe lIlae vimANe jAo paMcapaliovamAU amhaM sAmI devo / gao ya uppaNNametto ceva amhehiM saha bhattIe sImaMdharasAmisamIvaM / vaMdiuM ca taM pucchai - "bhayavaM ! kayA'haM sijjhissAmi ?" sAmI bhaNai - "[* io cuo mahAvidehe *] samuppaNNo sijjhissasi" / sAhio ya [* puvvabhava*]vaiyaro / taM ca soumamhe tuTThA taTThANAo niyasAmidehapUyAsaMpAyaNatthaM turiyamihA''gayA kayakiccA ya saMpayaM gmissaamo| tA nAumevaM tubbhehiM vi bhaviviruhujjaehiM hoyavvaM' / samugghosiuM cemaM te devA bhavavirahadevamUlaM gaya tti ||ch| bhavavirahasUri tti gayaM ||ch|| bhaNiyAo ya kahAo, risahAijiNANa vIracarimANaM / tattitthakahAhiM samaM, bhavaviraho jAva sUri tti ||ch|| iya paDhamapariccheo tevIsasahassio saaTThasao (23,800) / viramai kahAvalIe, bhaddesarasUri raio tti ||ch| iti kahAvalI [prathamaparicchedaH samApta:] //
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM pariziSTam granthagatakathAnAmakArAdikrameNa sUciH kathA pRSThaNa kathA pRSThaNa kathA pRSNa 138 103 117 192 188 200 211 - 57 28 116 164 aimuttakumArakahA | kaligIkahA 258 | jaMbUnAmakahA aMjUkahA 134 | kAgakahA jaccakisorakahA ajjakhauDAyariyakahA 330/ kAmadevakahA jamAlikahA ajjamahAgiri-ajjasuhatthikahA 302| kAlagAyariyakahA 321 / jayaseNAkahA ajjarakkhiyakahA kiMmahagghakahA jAsAsAsAkahA ajjAsADhasIsakahA | kuMDakoliakahA 249 |jiNavaddhamANakahA ajjuNagakahA | kuberadattakahA jeTThAkahA ajjuNamAlikahA kumAranaMdikahA |joNaakahA aTThiyagAmakahA kUlavAlayakahA taraMgavaIkahA aNNiyAputtakahA keDhIkahA timittakahA abhaggaseNakahA koillArayakahA tivikkamakahA amaraguru-sarassaIkahA 280 koNiyakahA tiviTThavAsudevakahA ammaDakahA 251 khaMdayakahA tIsaguttakahA avaMtisukumAlakahA 306 khaMdilAyariya-nAgajjuNavAyagAikahA 338 therIkahA AkhaMDalakahA 284/ khuDDagakahA daduradevakahA ANaMdakahA gaMgadevakahA ra76 dasaNNabhadda-suddhaDakahA AsamittakahA 276 gaMdhavvanAgadattakahA dahaNadevakahA iMdanAgakahA 152/ gAmauDasuyakahA dahivAhaNa-paumAvaI-karakaMDukahA uMbaradattakahA goamakahA 54 duggayAnArIkahA ujjhiyayakahA 128 goTThAmAhilakahA dummuhakahA udayaNakahA 89| gosAlayakahA devadattAkahA udAikahA 206/ caMDakosiyakahA | deviMdacellaakahA uddAyaNa-pabhAvaIkahA 200/ caMdakahA dhaNayakahA uppalamAlAkahA 196/ camariMdakahA 48 dhanakahA elagacchakahA 304 cANakka-caMdaguttakahA 293 | dhammiyAdhammiyakahA kaMbala-saMbalakahA cittayarakahA 166 | naMdakahA kaTThaseTTikahA 336 | cilAiputtakahA 139 naMdamaNiyArakahA kaNavIralayAbhAmagakahA 332 cilAyarAyakahA naMdiNIpiyAkahA kappagakahA 273|| culaNipiyAkahA 248 naMdiseNakahA kayauNNakahA 156/ cullasayaakahA naggaikahA karaDa-kuraDakahA 54 ceDayakahA 69 namikahA karisagakahA 108aa chaDDulliyAkahA 143 | namukkAraphalakahA 304 127 69 9 133 329 24 182 146 188 272 151 249
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ [346] kathA pRSThaNa kathA pRSThaNa kathA pRSThaNa 251 340 127 116 180 277 320 337 153 nAgasirIkahA neurapaMDiyA-siyAlakahA paumasirIkahA paMDarajjAkahA pajjoya-sivAkahA pabhavakahA pasanacaMdakahA pAlittayasUrikahA puMDarIyakahA puNNapAladiTThasumiNayaphalakahA puSphamAlakahA baMdhuyattakahA (avasiTThA) baMbhavaggakahA bahuputtiyAkahA bihassaidattakahA bhaddabAhukahA bhavavirahasUrikahA maNippabhakahA marIikahA 120 | meyajjakahA 161 sAlihIpiyAkahA mehakumArakahA 142 siddhaseNadivAyarakahA raMkasAhukahA siridevIkahA ruddadevAyariakahA 329 silAnauvAnarakahA | ruppakhuraya-lohakhurayakahA 190 sivakahA | rohaguttakahA sivabhUikahA | laliyaMgayakahA 121 sIhasAhukahA | vaNiyavayaMsakahA sIhahAliyakahA | vayarasAmikahA 307 suMdarIkahA | varuNasohiyakahA sukkakahA | vAnarakahA 109 sujAya-vArattayakahA vijjAharakahA sujeTThA-cellaNAkahA 283 | vijjumAlikahA sunakkhattakahA | vijjumAlikahA 114 subAhukahA 131 | vissabhUikahA 24 subhaddAkahA | vIrasubhAkahA sulasAputtakahA vesiyAyaNakahA suvvayakahA saMkhadhamagakahA 115 sUriyAbhakahA saMkhAikahA sejjaMbhavakahA sagaDakahA 130 seNAdhIyAkahA 195 | sagaDAla-thUlabhaddakahA 290 seNiyakovakahA 250 saddAlaputtakahA 249 seNiyAbhayakumArakahA 106 |sayANIya-miyAvaI-ajjacaMdaNAkahA 50 seyaNaya-naMdiseNakahA 213 | sarassaIkahA 279 somAkahA sAlAikahA 240 soriyadattakahA 144 | sAlibhaddakahA 147 sollagakahA 127 | sAlivAhaNakahA 333 hArakahA 125 278 122 263 mallavAikahA 205 masANapAlakahA mahAsayagakahA mahubiMdupurisakahA mahesarakahA mahesaradattakahA mAyaMgavijjAkahA miyAputtakahA . 135 192 108 133 .118 177
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaM pariziSTam kahAvalI-2- granthagatAnAM kathAnAM kathAkhaNDAnAM ca mUlasthAnanirdezAH vividhagranthaizca tulanA kathAnAma 1. baMdhuyattakahA (avasiTThA) (pR. 1-20) (tulanA - triSaSTi0 9/4/105 taH) 2. jiNavaddhamANakahA (pR. 21-262) (mUlasthAnam - mukhyataH Ava-cUrNiH) 3. marIikahA (pR. 21-23) (mUlasthAnam - AvazyakaniyuktiH ) (gAthAH 350-432) 4. vissabhUikahA (pR. 24-25) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 230-232) 5. tiviThThavAsudevakahA (pR. 25-27) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 232-235) 6. aTThiyagAmakahA (pR. 30-31) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 272-273) 7. caMDakosiyakahA (pR. 33-34) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 278-279) 8. kaMbala-saMbalakahA (pR. 34-35) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 280-281) 9. gosAlayakahA (pR. 35-64) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 282-299, bhagavatIsUtre pR. 553-556) 10. vesiyAyaNakahA (pR. 43-44) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 297-299) 11. camariMdakahA (pR. 48-50) (mUlasthAnam - bhagavatIsUtre zataka 3, uddeza 2) 12. sayANIya-miyAvaI-ajjacaMdaNAkahA (pR. 50taH) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 316-320) (tulanA - triSaSTi010 parva, sarga 4,474-600) 13. karaDa-kuraDakahA (pR. 54) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 601) 14. goamakahA (pR. 54taH) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 333-339) 15. keDhIkahA (pR. 57) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 331-332) 16. duggayAnArIkahA (pR. 57-59) (tulanA - upadezapade gA. 1020-1031) 17. jamAlikahA (pR. 60-61) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 416-419) 18. sunakkhattakahA (pR. 62-63) (mUlasthAnam - bhagavatIsUtre, pR. 553) 19. vaNiyavayaMsakahA (pR. 62-63) (mUlasthAnam - triSaSTi0 parva 10, sarga 8, 372-390) 20. tIsaguttakahA (pR. 65-66) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 420) 21. seNiyAbhayakumArakahA (pR. 66taH) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 158; 1, pR. 546-547) 22. seNAdhIyAkahA (pR. 68taH) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 160) 23. ceDayakahA (pR. 69taH) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 164) 24. dahivAhaNa-paumAvaI-karakaMDukahA (pR. 69-72) (tulanA - uttarAdhyayanasUtrasya zrInemicandrAcAryaviracitasukhabodhAvRttI navamAdhyayanasya vRttiH) 25. dummuhakahA (pR. 72-73) (tulanA - parvavat) 26. namikahA (pR.74-78) (tulanA - parvavat) 27. naggaikahA (pR. 79-89) (tulanA - 5rvavat) 28. gaMdhavvanAgadattakahA (pR. 81-82) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 65-67) 29. udayaNakahA (pR. 89, 169-172) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 161) 30. pajjoya-sivAkahA (pR. 89, 169-173) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 160) 33. sujAya-vArattayakahA (pR. 90-92) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 197-200) 34. jeTThAkahA (pR. 92) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 164) 35. sujeTThA-cellaNAkahA (pR. 92taH) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNi: 2, pR. 164-167)
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ [348] ammmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmunnaommaavammananemunmun 36. sulasAputtakahA (pR. 93-94) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 164) 37. koNiyakahA (pR. 94taH) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 166-167) 38. pasannacaMdakahA (pR. 95-103) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 455-460) 39. vijjumAlikahA (pR. 98-103) (tulanA - pariziSTaparva 1/260-473) 40. khuDDagakahA (pR. 99-100) [] 41. jaMbUnAmakahA (pR. 103taH) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2) 42. pabhavakahA (pR. 105taH) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2) 43. mahubiMdupurisakahA (pR. 106) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/191-218) 44. kuberadattakahA (pR. 106-108) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/224-309) 45. mahesaradattakahA (pR. 108) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/315-354) 46. karisagakahA (pR. 108-109) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/355-378) 47. kAgakahA (pR. 109) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/380-405) 48. vAnarakahA (pR. 109-110) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/406-430) 49. koillArayakahA (pR. 110) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/431-443) 50. neurapaMDiyA-siyAlakahA (pR. 110-114) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/445-640) 51. vijjumAlikahA (pR. 114-115) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/642-692) 52. saMkhadhamagakahA (pR. 115-116) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/694-718) 53. silAnauvAnarakahA (pR. 116) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 2/720-745) 54. therIkahA (pR. 116-117) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 3/1-3/43) 55. jaccakisorakahA (pR. 117-118) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 3/45 - 3/106) 56. gAmauDasuyakahA (pR. 118) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 3/108 - 3/121) 57. sollagakahA (pR. 118-119) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 3/122 - 3/140) 58. timittakahA (pR. 119-120) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 3/149 - 3/184) 59. nAgasirIkahA (pR. 120) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 3/186 - 3/213) 60. laliyaMgayakahA (pR. 121) (tulanA - pariziSTaparva sargaH - 3/214 - 3/275) 61. sUriyAbhakahA (pR. 122-124) (mUlasthAnam - rAyapaseNI pR. 49-89) 62. caMdakahA (pR. 124) (mUlasthAnam - nirayAvalI 3-1) 63. sukkakahA (pR. 124-125) (mUlasthAnam - nirayAvalI 3-3) 64. bahuputtiyAkahA (pR. 125-126) (mUlasthAnam - nirayAvalI 3-4) 65. paMDarajjAkahA (pR. 126-127) (mUlasthAnam - nizIthacUrNiH 3, pR. 151-152) 66. siridevIkahA (pR. 127) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 2, pR. 202) 68. dahaNadevakahA (pR. 127) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 2, pR. 195) 69. miyAputtakahA (pR. 127-128) (mUlasthAnam - vipAkasUtram 2-7) 70. ujjhiyayakahA (pR. 128-129) (mUlasthAnam - vipAkasUtram 9-14) 71. abhaggaseNakahA (pR. 129-130) (mUlasthAnam - vipAkasUtram 15-20) 72. sagaDakahA (pR. 130-131) (mUlasthAnam - vipAkasUtram 22-23) 73. bihassaidattakahA (pR. 131-132) (mUlasthAnam - vipAkasUtram 25) 74. naMdiseNakahA (pR. 132) (mUlasthAnam - vipAkasUtram 26-27) 75. uMbaradattakahA (pR. 132-133) (mUlasthAnam - vipAkasUtram 28)
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 349 ] 76. soriyadattakA (pra. 133) ( mUlasthAnam vipAkasUtram 29) 77. devadattAkahA (pR. 133 - 134 ) ( mUlasthAnam - vipAkasUtram 30-31) 78. aMjUkahA (pR. 134 - 135 ) ( mUlasthAnam - vipAkasUtram 32) 79. subAhukahA (pR. 135 ) ( mUlasthAnam vipAkasUtram 33) 80. sevaNaya - naMdiseNakahA (pR. 135-138 ) ( mUlasthAnam Ava0 cUrNiH 2, pR. 170-174 Ava0 cUrNiH 1, pR. 559-560) (tulanA:- triSaSTi0 parva 10, sarga 2, 320-438) - 81. aimuttakumArakahA (pR. 138 - 139) ( mUlasthAnam - aMtagaDadasA 15 ) 82. cilAiputtakahA (pR. 139 - 140 ) ( mUlasthAnam ava cUrNi 1, pR. 496-498) 83. ajjuNamAlikahA (pR. 140-141) ( mUlasthAnam - aMtagaDadasA, 13) 84. pupphamAlakahA (pR. 141 ) [ ] 85. mehakumArakahA (pR. 142-143) ( mUlasthAnam zAtAdharmakathA 17-31 tulanA triSaSTi0 parva 10 sarga 6, 378-407) 86. chaDalliyAkahA (pR. 143 - 144) (tulanA - triSaSTi0 parva 10, sarga 7, 133 176) 87. mAyaMgavijjAkahA (pR. 144-146 ) ( mUlasthAnam dazave0 cUNiH 45) (tulanA triSaSTi0 parva 10 sarga 7, 50 126) 88. vijjAharakahA (pR. 145-146) [ ] 89. dhannakahA (pR. 146-147) ( mUlasthAnam - anuttarovavAi0 3-5 ) - - 104. suvvayakahA (pR. 181-182) (tulanA 105. dhaNayakahA (pR. 182-184) (tulanA 106. jo akahA (pR. 184 - 187) (tulanA 90. sAlimahakahA (pR. 147-151) (tulanA triSaSTi0 parva 10 sarga 10, 57-181) " 91. cilAyarAyakahA (pR. 151 ) ( mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 2, pR. 203-204) 92. khaMdayakahA (pR. 151-152) ( mUlasthAnam - bhagavatIsUtram, zataka 2, uddeza 1 ) 93. iMdanAgakahA (pR. 152 - 153) ( mUlasthAnam Ava. cUrNi: 1, pR. 465-466 ) 94. sIhahAliyakahA (pR. 153-156) (tulanA triSaSTi0 parva 10 sarga 9, 1-20 ) 95. kapauNNakahA (pU. 156-161) ( mUlasthAnam Ava cUNiH 1 pR. 466-469) (tulanA AkhyAnakamaNikozA, pR. 20-24) - - 96. meyajjakahA (pR. 161 - 164 ) ( mUlasthAnam - Ava. cUrNi 1 pR. 492-495 ) 97. rekasAhukahA (pR. 164) ( mUlasthAnam dazave. cUNiH 83-84) 98. dahuradevakahA (pR. 164-166, 174-177) ( mUlasthAnam Ava. cUrNi 2, pR. 167-170) (tulanA AkhyAnakamaNi0 : pR. 114-120 ) 99. cittayarakahA (pR. 166-167) ( mUlasthAnam Ava. cUrNiH 1, pR. 87-89) 100. jAsAsAsAkahA (pR. 167 - 168 ) ( mUlasthAnam Ava. cUrNi: 1, pR. 89-91) 101. naMdamaNiyArakar3A (pR. 176-177) ( mUlasthAnam zAtAdharmakathA, 93-95 ) 102. hArakahA (pR. 177-188) (tulanA maNipaticaritre hArakathA) 103. sivakahA (pR. 180) (tulanA maNipaticaritre hArakathA) - - - maNipaticaritre hArakathA) maNipaticaritre hArakathA) maNipaticaritre hArakathA ) 107. kiMmahagghakahA (pR. 188 ) [ ] 108. dhammiyAdhammiyakA (pR. 188-189) ( mUlasthAnam sUtrakRtAGgacUrNiH pR. 78) 109. namukkAraphalakahA (pR. 189-190, 199-200) (tulanA triSaSTi0 parva 10, sarga 11, 2- 110) 110. ruppakhuraya- lohakhurayakahA (pR. 190 - 191 ) [ ] 111. jayaseNAkahA (pR. 192 ) [ ] 112. somAkaDA (pR. 192-193) [] -
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ [350] wwmummmmmmmmmmmmmmmmmmmmm 113. ajjuNagakahA (pR. 193-194) [ ] 114. suMdarIkahA (pR. 194-195) [ ] 115. masANapAlakahA (pR. 195-196) [ ] 116. uppalamAlAkahA (pR. 196-198) [ ] 117. paumasirIkahA (pR. 198-199) [ ] 118. uddAyaNa-pabhAvaIkahA (pR. 200, 203-205, 207-209) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 2, pR. 164; 1, pR. 399-401, 2, pR. 36) 119. kumAranaMdikahA (pR. 200-203) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 1, pR. 397-399) 120. seNiyakovakahA (pR. 205-206) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 1, pR. 114-115) 121. udAikahA (pR. 206 taH) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 2, pR. 171, 179-180) 122. varuNasohiyaMkahA (pR. 210-211) (mUlasthAnam - bhagavatIsUtram, pR. 303-304) 123. kUlavAlayakahA (pR. 211-212) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 2, pR. 174) 124. mahesarakahA (pR. 213-215 (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 2, pR. 174-176) 125. taraMgavaIkahA (pR. 215-240) (mUlasthAnam - saMkhittataraMgavaIkahA) 126. sAlAikahA (pR. 240-241) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 1, pR. 381-382) 127. puMDarIyakahA (pR. 241-243) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 1, pR. 384-389) 128. saMkhAikahA (pR. 245-246) (mUlasthAnam - sthAnAGge sUtra 691, bhagavatIsUtre sUtram - 438-439) 129. ANaMdakahA (pR. 246-247) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 3-17) 130. kAmadevakahA (pR. 247-248) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 18-26) 131. culaNipiyAkahA (pR. 248) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 27-29) 132. cullasayaakahA (pR. 249) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 32-34) 133. kuMDakoliakahA (pR. 249) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 35-36) 134. saddAlaputtakahA (pR. 249-250) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 39-45) 135. mahAsayagakahA (pR. 250-251) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 46-54) 136. naMdiNIpiyAkahA (pR. 251) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 55) 137. sAlihIpiyAkahA (pR. 251) (mUlasthAnam - upAsakadazAGge 56) 138. ammaDakahA (pR. 251-252) (mUlasthAnam - aupapAtikasUtre 38-39) 139. subhaddAkahA (pR. 253) (mUlasthAnam - Ava.cUrNiH 2, pR. 269-270) 140. puNNapAladiTThasumiNayaphalakahA (pR. 254-257) (tulanA - triSaSTi0 parva 10, sarga 13, 29-73) 141. kaligIkahA (pR. 258-259) (tulanA - triSaSTi0 parva 10, sarga 13, 77-122) 142. sejjaMbhavakahA (pR. 263-264) (mUlasthAnam - dazavaikA0 cUrNiH, pR. 6-7) 143. maNippabhakahA (pR. 264-267) (mUlasthAnam - Ava.cUrNiH 2, pR. 189-199) 144.aNNiyAputtakahA (pR. 267-271) (mUlasthAnam - Ava.cUrNiH 2, pR. 177-179) 145.naMdakahA (pR. 272taH) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 180-185) 146. kappagakahA (pR. 273-275) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 180-183) 147. ajjAsADhasIsakahA (pR. 275-276) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 421-422) 148.AsamittakahA (pR. 276) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 422-423) 149. gaMgadevakahA (pR. 276-277) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 423-424) 150. rohaguttakahA (pR. 277-278) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 424-426) 151. bhaddabAhukahA (pR. 278 taH) (mUlasthAnam - uttarA0 cUrNiH, pR. 56)
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ [351] mummmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmsamasomwwwwwwwwwwwwwwwwwwer rama 152. sarassaIkahA (pR. 279-290) (tulanA - AkhyAnakamaNikoze pR. 345) 153. amaraguru-sarassaIkahA (pR. 280-282) [ ] 154.tivikkamakahA (pR. 282-283) [ 155. baMbhavaggakahA (pR. 283-284) [ ] 156. AkhaMDalakahA (pR. 284-285) [ 157. vIrasubhAkahA (pR. 286-290) [ ] 158. sagaDAla-thUlabhaddakahA (pR. 290-293, 299-302) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 183-188) (tulanA - pariziSTa parva, sarga 8, 1-193; 9, 55-113; 10, 1-40) 159. cANakka-caMdaguttakahA (pR. 293-298) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 563-566) (tulanA - pariziSTa parva, sarga 8, 194 469) 160. ajjamahAgiri-ajjasuhatthikahA (pR. 302-307) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 155-157) (tulanA - pariziSTaparva, sarga 11, 1-178) 161. elagacchakahA (pR. 304) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 156-157) 162. dasaNNabhadda-suddhaDakahA (pR. 304-306) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 483-485) 163. avaMtisukumAlakahA (pR. 306-307) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 2, pR. 157) 164. vayarasAmikahA (pR. 307-315) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNi: 1, pR. 390-397, 403-406) (tulanA - pariziSTaparva, sarga 12, 1-388; 13, 94-179) 165. ajjarakkhiyakahA (pR. 312-319) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 401-413) 166. goTThAmAhilakahA (pR. 318-320) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 412-415) 167. sivabhUikahA (pR. 320-321) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 427-428) 168. kAlagAyariyakahA (pR. 321-326) (mUlasthAnam - nizItha cUrNiH 3, pR. 59-60); 3, pR. 131; uttarAdhyayanacUrNiH pR. 83, Ava. cUrNiH 1, pR. 495-496) 169. pAlittayasUrikahA (pR. 326-336) (tulanA - prabhAvakacarite zrIpAdaliptasUricaritam) 170. ruddadevAyariakahA (pR. 329) (tulanA - prabhAvakacarite zrIpAdaliptasUricaritam) 171. deviMdacellaakahA (pR. 329) (tulanA - prabhAvakacarite zrIpAdaliptasUricaritam) 172. ajjakhauDAyariyakahA (pR. 330-331) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 541-543) 173. kaNavIralayAbhAmagakahA (pR. 332) (mUlasthAnam - prabhAvakacarite zrIpAdaliptasUricaritam) 174.sAlivAhaNakahA (pR. 333-336) (mUlasthAnam - Ava. cUrNiH 1, pR. 109; 2, pR. 200-201) (tulanA - prabhAvakacarite zrIpAdaliptasUricaritam) 175. kaTThaseTThikahA (pR. 336-337) (mUlasthAnam - Ava0 cUrNiH 1, pR. 558-559) 176. sIhasAhukahA (pR. 337-338) (mUlasthAnam - nizIthacUrNiH 1, pR. 100-101) 177.khaMdilAyariya-nAgajjuNavAyagAikahA (pR. 338-339) (mUlasthAnam - naMdIcUrNiH pR. 9, pR. 10; daza vai0 cUrNiH, pR. 204; Ava. cUrNiH 2, pR. 201) 178. mallavAikahA (pR. 339-340) (tulanA - prabhAvakacarite zrImallavAdisaricaritam) 179. siddhaseNadivAyarakahA (pR. 340-341) (tulanA - prabhAvakacarite zrIvRddhavAdisUricaritam) 180. bhavavirahasUrikahA (pR. 342-344) [ ]
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaM pariziSTam granthagatadezya-prAkRtazabdAnAM sUciH [ye zabdAH dezInAmamAlAyAM pAiyasaddamahaNNavo ityatra ca nopalabdhAste * iti cihnanA'GkitAH] pRSThaNa zabdA pRSThaNa pRSThaNa 188 150 * auggiyA acchaliyA acchAriya kheDa khoTTiya 148 296 334 277 khoDia khollaDaya 308 193 * gaDDIraya * gadagadiya gaddiyANaga 137 334 239 305 335 / 40 * gamAra 313 309 255 295 309 96 320 202 185 146 174 324 179 60 304 168 kAlejaya * kirikireMtI kirikkia kilakilAyaMta 285 kilikileta * kuMvarI 283 | kukuhiyA * kulukalaMta kusaNia kelaviya 178 koillaya koDiyA 165 khaMciya khaMDakhuraDI * khaMtahaDa 187 khaMvijjamANa 281 khakkhaDa khaDakkiyA khaDDoliyA 308 kharaMTia khalakhalAviya khalabhalia khallaga khasaMta khikkhiyaMta * khiNikhiNi khuMDhijjaMta khuTTa 167 298 avakkhA * AgoreMta AroDia AvaData ukkuraDiyA ucchalla * ujjhakkhura uphiTTa-nipphiDa * ullaTTaNiya * ullaria * uhukkahAviya ekkathakka * ollaMkaya kaNuka * kattuyAvi kanAheDaa karaDiya karavattiA kalappalaya kalleuyaga kalhoDa * kavoDayA * kAia kANakkhiyA , 312 gahagaha guMguMaMta guluguleMta gottia ghallAvia ghulaMtalAla gholia caMduramANa caTTAveta capphaliA * ciMdullaga ciliciliyA curukkaMta culhittaa chaillattaNaM * choTTikkama * choruya 165 333 335 332 180 100 165 198 191 92 276 271 jottiya 185 256 | - jhagaDaa 08
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ [353] zabdaH pRSThaNa zabdA pRSThaNa | zabdA pRSThaNa 281 299 107 175 304 jhaDI jhaNakkAra jhiriMDa jhoDia jhoDiya TaNaTaNeta * DagAveMta DAlA Dikkarua DuvuyaMta DoMgarigA | * dekkhohekkA desaMtarI nikkhAraNa nikkhosiya niccholiya nirova pacchokkaDa * pacchopaya paDaliyA | * paNiyA | * palisAyaMta | - pallAvIllI | pANijya * pikkA bollA * bharosaa bhalussia * bhasarakka bhAihaMDa bhiDiya bhiriDia bhirihiriyA bhIDia bhuMbhurabholiyA * bhurukkAvia bhulla bholaya maMkoDaya miluppi murukkaa moyaria 333 DoDa 340 245 DhakkaNaya Dhalia 296 DhukkaDa piTTaNa 340 343 334 piTThaa pilaka * pilukkiya pillaNaya * purghaTa NAlia * taMgaNiyA * tuDukkAvia * tuluppiya 20 tuvAla 317 264 rabbA * rIsA rokkA laDDu laddi lAhaNaya lukka-vilukka loDhaNI puDakkAra pellaka * podda poppaya phiraMta phukkhiya 249 304 182 51 * toDiyA torijjamANa tharathareta thavaliyA thukkiya * thecci * daMdolI daDavaDeMtI daDiya duhillaa * phuphuya * phUhaDaya pheria phoDAviya | * baisArIa 269 ra78 336 vaMduramAlA * vagavageMta vaTTI vaDavoMchaya 281 122 250 | * bahusaka 170 vallaya 179
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ [354] zabdA pRSThaNa pRSThaNa zabdA pRSThaNa 293 sAia 226 274 5 * vahoDiya vAja vAhaDiyA viAvia vikkhillia vidhiriya viccakucca viDaya * vokkANaya volAvia * sauDI saMbhAleta sajjokka saDahaDaMta 183 | * sADuya * sIva sulasuleMta seTThiANiA seriyA 174 335 satara * soDaa haMDiya 328 viphuTTi 338 | * samADayA * salasalia salasaleMta 170 haDalaya 206 * vIsADI * bbhuyA veMTiyA 129 248 savahattha hallapphalla huliya hUDia hevAya 309 185 273 252 savAriya sahila veDaMta
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaM pariziSTam granthagatadezya-prAkRtakriyApadAnAM sUci: * zabdaH pRSThaNa zabdaH pRSThaNa zabdaH pRSThaNa 263 152 15 312 120 / 295 286 158 ulhAi * kirikkissaMti * kisimisittA khisiuM * khusubhusittA * guDAviUNa charittA Tippei DollAviuM Dhakkei taDaphaDei 172 tamatamai 159 dhaDohaDai * pacchoDei ra7re paNNappihisi 159 puvAvittA maMbhIsiUNa * rigaDikkaM(jja)ti * ruhukkAti * lavalavai | * vaMTiUNa 146 vaTTittA vaddhArai vaddhAriyai vikkherei * vijjehiuM viTTAlihijjisi virAvemi viharAviya vegalAesu hagai 104 162 226 173 266 285 163 249 hullAvei 93 * hussakkai * ye dhAtavaH pAiyasaddamahaNNavo dezIzabdakoze ca nopalabdhAste * iti cihnanA'GkitAH / /
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaM pariziSTam granthagatAH sUktayaH 1. 0jIvaMtANaM, kAleNa kayAi hoi saMpattI / jIvANa; mayA puNa, katto dIhaMmi saMsAre / / 2. jaNaNi jaNayANa sukayaM, na gaNaMtiH na baMdhu mitta-sAmINaM / visayavasamohiyamaNA, purisA paraloyamaggaM ca / / mottUNamANaM jiNANa saMsAre / bahudukkhasoyapavare, savyamasAraM viyANeha / / 4. tattillo vihirAyA, jANai dUre vi jo jahiM vasai / jaM jassa hoi sarisaM taM tassa biijjayaM dei // 5. mayaNa- vasaNavasayassa, naravara ! vAhiyassa taha ya mattassa / kuviyassa maraMtassa ya, lajjA dUrujjhiyA hoi / / 6. dehINaM hiMsAe, alieNaM taha ya davvaharaNeNaM / paraitthIsaMgeNa, jIvA narayaMmi vacca'ti / / 7. amarehi~ naravarehi ya, parUviyA hoMti nIi AyArA / loviti jatya te cciya ko doso tattha nIvANaM ? / / 8. mA pasalaM taM sevasu, rattAsoyaM imaM phalAsAe / eyassa pallava cciya, maNoramA na uNa phalariddhI / 9. dehAyatto dhammo, deho AhArasaMbhavo jeNa / jaM niravajjAhAra, vihiNA sAhU vi bhuMjaMti / / 10. mantra dukkha pi suhaM iMdiyavisaehiM mohio dINo / / 11. jo uNa kUDaggAhI, mottuM nipuraM na giNhae suphuraM / vaNijAra o va jhUra, so da sesavaNijAre / / 12. do ceva devayAo, mAyA piyA ya jIvalogaMmi / tatva vi piyA visiddho jassANe vaTTae mAyA // tAtesi ciya viNao koraha jamesa dhammo ti / / 13. chaMdaTThiyaM surUvaM, samasuha- dukkhaM aNiggayarahassaM / dhannA suttaviddhA, mittaM mahilaM ca pecchati / / 14. jo ya na dukkhaM patto, jo ya na dukkhassa niggahaNasamatyo / joya na duhie duhio, na tassa dukkhaM kaheyavvaM / / 15. rosassa paDhamasamae, jaM phuriyaM mA hu taM kuNau / ko kira so muhanihiaM, amavassa rasaM visene ? / / 16. natthi hu kajjamakaNaM, mahilANaM taha pio va anno vA / tammo parihariyavvo, saMgo vImANa duTThANaM / / 17. mahilA vejja harejja va nAsejja va saMtavijna va maNUsaM / tuTThA ujiyAjjA, ruTThA puNa mArae pAvA pRSTham x 10 16 jAdUce 42 73 74 76 85 102 115 123 141 145 183 184 184 187
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ammmmmmmmmmmmmmmmmmmm - amwammammam [357] mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm 18. jo hoi geNhiyavvo, taM puvvaM AmiseNa geNhAhi / Amisaniddho kAhI, savvaM kajjaM akajjaM vA / / 19. apAvaha mANusaha pAvu, jo ciMtei parassu / paccupphiDi viniyattu tau taM tahu ei avassu / / 20. sayamAgayA piyA jovvaNaM ca attho ya rAyalacchI ya / vAsasamae paDhamajoNhA paMca vi turamANA bhoijjau / / 21. agaNiyanayaparivAyassa sAhasaM kammamArabhaMtassa / pAyaM ekkaMtariyA, hoi vivattI va siddhI vA / / 22. basaNaparidhADiyassa vi deha tti na mANiNo bhaNiumuciyaM / 23. vigghe ya khINadavvA, dhaNiyaparaddhA kayAvarAhA ya / paccaMte sevaMte, purisA durahIyavijjA ya / / 24. jaha kosiyArakIDo, lAlAtaNuveDhaNeNa aNNANI / hiyakAmao niraMbhai, appANaM taMtumetteNaM / / 1 taha mohamohiyamaI, jIvo visayasuhakAmao dhaNiyaM / ithikaeNa niraMbhai, appANaM rAgadosehiM / / 2 25. acchinimIliyamettaM, natthi suhaM dukkhameva paDibaddhaM / narae neraiyANaM, ahonisiM paccamANANaM / / 26. paMciMdiyavaheNa kuNimAhAreNa mahAraMbha-pariggaheNa / ___ taha gurupaccaNIyAe~, jIvA vaccaMti naraesuM / / 27. kahiUNa na tIrai, asaMkhakAlaM pi jIvamANehiM / taM aNuhavaMti sokkhaM, tiyasA puNNANubhAveNaM / / 28. kiccaM ca pauMjaMto, pubbiM jo jassa kiMpi taM kuNai / so kevalI vi saMto, tassa vi jA na vinAo / / 29. visAdappa'miyaM gejjhamamejjhAdavi kaMcaNaM / bAlAo vi hiyaM vakkaM, thIrayaNaM dukkulAdavi / / 30. kAyavvA NaM suhe joge, bollA vi suhagoyarA / jeNA'ibIyavADA u, pAyaM rukkhe phalaTThiI / / 31. jassa'tthA tassa mittANi, jassa'tthA tassa gauravaM / jassa'tthA so naro loe, jassa'tthA so ya paMDio / / 32. atthANamajjaNe dukkha-majjiyANaM pi rakkhaNe / nAse dukkhaM vahe dukkhaM, attho hu dukkhabhAyaNaM / / 33. AvAgamettamahurA, vivAgakaDuyA visovamA visayA / avivegajaNAyariyA, suhalesavivajjiyA pAvA / /
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ uktiH 1. kamavarAhI piyAmelo 2. bhogA avamANamUlaM 3. sudubbalassA'vi siMhassa kiM siyAlehiM balaM laMcijjai 4. saccapadaNNA rAyANo bhavati 5. jo jahA vaTTae kAlo tahA sevejja 6. sumaNasi ThAi vijjA SaSThaM pariziSTam granthagatAH lokoktaya AbhANakAni ca 7. kAyarajaNuddhosakArae dukkare vi kajje kA dhIrANaM gaNaNA 8. ekkaM miTTha bIyaM vaiddeNovaiTTha 9. maNasA devANaM vAyA patthivANaM kannasiddhI 10. osIsae sappo joyaNasae vijjo kiM karihii ? 11. khalakAyakaNyAo besAo 12. savvANatyanihINaM itthINaM nAtthi kiMci kiccAkicca 13. dhammo suguNo cciya doNha vi bhaNaMta suNAMtANaM 14. vAmakaNNapilakA, piyavayaNasuNAvayA mahilayAe / bhamuhaM taraphuraNe puNa, iTThajaNasamAgamo hoi / / 15. so jAhI sokkhaM jo saMjamaM kAhI 16. ekkaM ukkaMThIyA bIyaM puNa barahiNA lali 17. nimmohe jo mohaM vihei so hoi duhI 18. vAmA khemA ghAeMti dAhiNA maggao niyatteMti / vaha baMdhaNaM ca purao deMti siyAlA aNurasaMtA / / 19. sabhAveNa loo kAmiyakAmiyao pRSTham 15 25 25 66 110 146 147 159 166 167 201 208 215 224 238 242 262 229 310
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptamaM pariziSTam granthagatAH zAstrIyapadArthAH pRSTham 1. aNarahaMtassa tavateyAo aNaMtaguNeNa tavateeNA'hiyA arahaMtA bhavaMti, paraM khaMtikhamattaNao sahati / / 2. coddasapuvvI kammi vi kAraNe samuppaNNe duvAlasaMgAo gaMthaM samuddharei, dasapuvvI puNa apacchimo samuddharei / / 3. vAI ya khabhAsamaNo, divAyaro vAyago tti egaTThA / puvvagayaM jassemaM, jiNAgame tassime nAmA / / 264 338 aSTamaM pariziSTam granthagatA vedAdyanyalaukikazAstrapadArthAH pRSTham 207 1. vee vi bhaNiyaM - payAvaI saM duhiyaramakAmesi / / 2. piMDapADaNa-maMDadANavihANAivihiNA piyA tAriyA hoti / / 3. sammuhaghAyamao saMgAme divvaM deviDDi pAvai / / 4. siracchee paraM tattaM kaheyavvaM, na anahA - bhaNiyamiNaM vedaMmi / / 211 ra6rU navamaM pariziSTam vividhaprasaGgeSu vividhatIrthAnAmutpattiH pRSTham 1. somA nAma brAhmaNastrI yatra sthAne nadI praviSTA tatra vakravalanena mArgAntaraM gatA, nadI / tatra ca somAvaMkaM nAma tIrthamutpannam / 193 2. jIvitasvAmipratimAsthApane devanirmitaM nAmA''yatanam / 204 3. prabhAvatIjIvadevena udAyanasainyatRSAharaNArthaM puSkaratrike prakaTite puSkaratIrthasyotpattiH / 205 4. yasya vaTavRkSasyA'dho vardhamAnajinazchadmasthAvasthAyAM cAturmAsyArthamuSitastatra vAsAlao (varSAlayaH) nAma grAmo jAtaH / 233 5. purimatAlanagare zakaTamukhodyAne vaTasyA'dhaH zrIRSabhadevajinasya kevalotpattirjAteti tat tIrthaM jAtam / / 238
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ upA. zrIbhuvanacandrajI kahAvalInA prathama khaNDanA sampAdanamAM keTalAMka sthaLe dekhIto sudhAro karavAno rahI gayo che athavA bhaLato sudhAro thavA pAmyo che. keTalAMka sthaLo punaravalokana mAge che. dA.ta. pR. 57 paM. (nIcethI) 5, 'majjhaM' che tyAM 'gujjhaM' zabda vadhu saMgata bane, paNa sampAdakanA dhyAna bahAra gayo che. pR. 97, paM. ( uparathI) 10, 'paribhA (bha) vo' mAM sudhArA dvArA 'paribhavo' zabda sUcita karyo che, paraMtu sandarbha jotAM 'pariyAvo' ahIM barAbara baMdha bese. pR. 108 upara nIcethI 16mI paMktimAM 'karei' pATha che. ahIM gAthAnuM caraNa Ama che : 'uppaiUNaM pahAraM karei aidAruNaM dei' sandarbha evo che ke mahApadmakumAra hAthIne vaza karavA mATe joradAra prahAra kare che; tenI pAse zastra nathI, tethI hAthathI ja kare che. eTale 'karei' jevA anAvazyaka kriyApadane sthAne 'kareNa' pATha vadhu sArthaka bane; paNa A sthAna sampAdakanA dhyAnamAM nathI AvyuM. pratamAM azuddha pATho agaNita che, tethI punarvAcananI jarUra rahe ja. pR. 368, paM. (nIcethI) 8mAM 'gaMdittA'ne badale 'chaDDittA' sudhAro kauMsamAM sUcita karyo che, paraMtu vAkyamAM AnAthI pahelAM 'vi' che tethI 'virgidittA' vAMcI zakAya, ane temAM 'virgidi ( ci) ttA' evo sudhAro sUcavI zakAya ema che. granthanAM pAnAM uthalAvatAM thoDAMka parimArjana sUjhyAM te paNa pAThakonA lAbhArthe ahIM noMdhuM chu : pR. 138 197 117 235 134 paM. (nIce thI) 11 kahAvalI - prathama khaNDanuM sammArjana (uparathI) 4 (nIcethI) 4 (uparathI) 14 (nIcethI) 12 azuddha zuddha ahIM 'taMmi' evA sudhArAnI jarUra nathI; taM vijayaM te muhaM diTTha - A pATha ThIka ja che. artha thaze - tAraM moDhuM joyuM te ja (vadhAmaNAM che). savvaM (cvaM) savvaM (tthaM) tAyapayakamalaM tAya! payakamalaM doha dahavayaNaM tuha vayaNaM * * *
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
_