________________
[१५२]
अत्थि सावत्थीए नयरीए चोद्दसविज्जापारगो खंदओ नाम परिव्वायगो । अह तत्थेव महावीरसीसो पिंगलगो नाम सावओ । अण्णया य गंतुं पिंगलगेण परिव्वायगो पुच्छिओ खंदगो – “किं सासया लोगजीव-सिद्धि-पयत्था ? असासया वा ? केण व मरणेण मरमाणो जीवो संसारं वद्धारइ वा छिदइ वा ?' एवं च पुणो पुणो [पुच्छमाणो] वि खंदओ जाहे मोणमालंबिऊण ठिओ ताहे गओ पिंगलगो सट्ठाणं ।
एत्यंतरे तत्थेव कोट्ठगुज्जाणे समोसरिओ सिरिमहावीरो त्ति निसुयं खंदगेण चिंतियं च – 'तिकालदरिसी सो भगवंतो । जं पुच्छिओऽहं पिंगलगेण तं गंतुं पुच्छामि' । तओ गहियतिदंडाइनिजोवगरणो चलिओ सामिसम्मुहं । एत्यंतरे सामी भणइ - 'गोयम ! पेच्छिहिसि तुम' । गोयमो भणइ - 'कं भंते ?' सामी भणइ - 'पुव्वसंगइयं खंदगपरिव्वायगं' । गोयमो भणइ - 'कहिं ?' सामी वि साहइ से जाव पिंगलगवुत्तंतं तावाऽऽगओ तत्थेव खंदओ । तओ गोयमो ससंभमो तस्स सम्मुहो होउं भणइ – 'खंदय ! सागयं ते'। सामी वि 'पिंगलगसावयपुच्छानिन्नयत्थमागओ सित्ति सच्चविओ भणइ - 'खंदया ! पयत्थत्तेणं सासया लोयाईया, असासयाऽतीयाइपरिणईए । वह-जलणपवेसाइबालमरणेणं वड्डइ संसारो । छिज्जइ य जिणुत्तपंडियमरणेणं' । साहिउं चेचं संखेवओ भगवया पत्थंतस्स परूविओ धम्मवित्थारो । तं च सोउं संबुद्धो खंदगो गओ ईसाणदिसाए । चइडं च तत्थ परिव्वायगोवगरणमागओ भणइ – 'भगवं ! करेह मं नियसीसं'। भगवया वि सयमेव पव्वाविओ खंदगो [समणो] जाओ एक्कारसंगधारी संवुत्तो य। तवोविसेसेण जाव ठिओ माससेसो ताव सामि पुच्छित्तु खामणाइविहिणा गीयत्थसाहूहि सहाऽऽरूढो विउलं पव्वयं । पडिवज्जिय(उ) च तत्थ सुटुसिलायलोवरि पायवोवगमणमणसणं कालगओ खंदगमुणी जाओ अच्चयकप्पे देवो । गीयत्थसाहवो वि तं निज्जामिऊणाऽऽगया सामिमलं । समप्पिउं च खंदगोवगरणं साहिति से समाहिमरणं । खंदगदेवो वि तओ चुओ महाविदेहे सिज्झिहि त्ति ॥ खंदओ त्ति गयं ॥छ।।
लोइयलिंगी य खंदय व्वाऽऽसि इंदनागो त्ति इंदनागकहा भण्णइ
अत्थि वसंतउरे इब्भकुलमेगं । तं च कयाइ मोत्तूर्णिदनागनामगं रोगियं दारगं सेसं सव्वं पि मारीए उच्छेइयं । तओ लोगेण चइयं से समंतओ भिट्टेहि(लुट्टियं) गिहं । पडिया य तंमि सुणहपवेस-निग्गमाई छंदया । तीए वि कह कह वि नीसरिओ इंदनागो । सो य दट्ठणिब्भसुओ त्ति जीवाविओ लोगेणाऽणुकंपाए । पणट्ठरोगेण य चिंतियं जेण -
'न वि तह बाहंति ममं, दारिद्दाईणि तिव्वदुक्खाणि ।
नियवासपरिभवो जह, नरयानलविब्भमो दूरं ॥ अन्नदिवसे य पयट्टो रायगिहं सिद्धत्यो नाम सत्थवाहो । तेण य समं चलिओ इंदनागो । कुणइ य सत्थवाहो परत्थसंपाडणं । निरूवेइ सुहियदुहिए । पडियग्गइ महाणुभावत्तणेणं । इंदणागो वि अव्वत्तवेसधारी भिक्खत्थं गओ सत्थवाहावासे । दवाविओ य से घय-गुलसारो सत्थवाहेण पिंडो । तं चोवजीविऊणिंदनागो पुणो भिक्खत्थमागओ तइयदिवसे । तओ सत्थवाहेण 'नूणमेगंतरोववासिओ एसो तेण कल्लं नाऽऽगओ'त्ति चिंतिउं दवाविओ सुसिणिद्धयरो पिंडो । तज्जेवणेण य सो पुणो चउत्थदिणे । तओ सत्थवाहेण - 'अहो महाणुभावो एसो तवस्सि'त्ति भावसारं पणमित्ता पडिलाभिओ विचित्ताहारेहिं । तज्जेवणेण य पत्तो पंचमदिणाओ । एवं च सो जाओ मासक्खमणे । भणिओ सत्थवाहेण - 'जाव पुरं न पत्तो ताव ममाऽऽवासाओ नऽन्नत्थ भिक्खडा गंतव्वं' । पारितो य तहेविंदनागो कमेण पत्तो रायगिहं ।