Book Title: Lekh Sangraha Part 03
Author(s): Karpurvijay Smarak Samiti
Publisher: Karpurvijay Smarak Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022877/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saguNAnurAgI zrI IravijayajI lekha saMgraha bhAga 3 jo : prakAzaka : zrI pUravijayajI smAraka samiti-muMbai. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = ooooo 0000 ooooooooooooo - hAtha sanmitra saguNAnurAgI muni mahArAja zrI ravijyajI lekha saMgraha bhAga 3 je ha pratA ono prakAzaka, zrI kapUravijayajI smAraka samiti muMbaI . ka vIra saMvata 2466 ] : : [ vikrama saM. 1996 L esson kiMmata pAMca AnA kapaDAnA pUThAvALInA cha AnA 000000020000000 00000000 0 000001 0 00000 ie7000000000 000000000000 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka: $ zrI karavijayajI smAraka samiti che $ maMtrI-naremadAsa bhagavAnadAsa zAha gepALa bhuvana, prinsesa sTrITa-muMbaI prata 1000 mudrakaH zAha gulAbacaMda lallubhAI zrI mahodaya prinTiMga presa, dANApITha-bhAvanagara - Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do - - - : * rIta ka " che. ra ra ka hAra, ? ST ASii te ho ja kAma 1 to th; te , na ' of nit tii , - - zika rIte ke che ke ADI lo !' ja, te . ja zako. joke A paNa karI - - 55 - 54 eka kI dila kA damanakAraka manAya ke, - - kia thkAma karo dasa - - ho koI ko mA / kayA rIko Name 1 4 thI is sva-sanmitra zrI karkharavijayajI mahArAja, janma saM. 1925. | dIkSA saM. 1947 vaizAka, zuda 6. svargagamana saM. 1993 nA Ase, vada 8. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be mela priyaprAyA vRttirvinayamadhuro vAci niyamaH / prakRtyA kalyANI matiranavagItaH paricayaH // puro vA pazcAdvA tadidamaviparyAsitarasam / rahasyaM sAdhUnAmanupadhivizuddhaM vijayate ||* --subhASita. zrImad umAsvAti vAcake tattvArthasUtranI svASajJa kArikAmAM "mAvitamo maneSvaneSu "--e vAkayathI sUcavyuM che ke zrI mahAvIra paramAtmAe aneka janmAmAM zubha saMskAreAnI vRddhi karyA pachI tI - karapaNuM prApta karyuM hatuM----e dRSTibiMduthI sva. zrI kapUravijayajI mahArAjanuM saMyamI jIvana pUrva janmAnI taiyArIrUpe gaNI zakAya. gItAmAM paNa jene janmayAgI ( Born-aseetie ) kahe che tevA te hatA-- ema temanA saMyamane lagatA prasa MgeA siddha kare che. saMyamanI zarUAta kevI rIte thai tema ja ucca AtmabaLathI sAMsArika muzkelIone sAmaneA karI sayama kevI rIte svIkAryA e emanA jIvana uparathI siddha thAya che. sva0 zrI kapUravijayajI mahArAjane smaraNAMjali eTale cAritrAcAra, tapazcaryA, AdhyAtmikatA ane sabhyatAnuM pUjana gaNI zakAya. sva. zrI kapUravijayajIe moTe bhAge pAchaLathI peAtAnuM jIvana zrI * jemanuM vartana snehayukta che, vinacarUpa madhuratAyukta jemane vacanasacama che, svAbhAvika rIte jemanI buddhi zubha saMkalpane vahana karanArI che, jemane samAgama prazasya che, tema ja Adi ane aMta-ubhaya paristhitimAM ekaja sarakhA jemaneA jIvanarasa che-sAdhujanonuM AvuM sarala, niLa ane nirupAdhika jIvanarahasya jayavaMta varte che. , Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) siddhagirinI pavitra chAyAmAM vitAvyuM che. emanI sAthenA thoDAghaNA paricayamAM AvavAnuM sadabhAgya mane prApta thayuM hatuM. e givara sAthe mAre prathama paricaya zrI siddhakSetramAM jena kaeNnpharansa zarU karavA mATenA pracArakArya mATe zrI matIsukhIAnI dharmazALAmAM zrI DhaDhDhAjInA prayAsathI miTiMga bharANI hatI tyAre temaNe ApelA bhASaNadvArA thaye hatA. A hakIkata saM. 1957 lagabhaganI che. tyArapachI saM. 1958 mAM phalodhI tIrthamAM ane saM. 1959 mAM muMbaImAM kaeNnpharansanI zarUAta thaI hatI. pAlItANAmAM UbhA thaIne bhASaNa ApatAM emanA meTrika sudhIne abhyAsanI, AdhyAtmika jIvananI ane jenasamAjanA uddhAranI tamannAnI sacoTa chApa tyAM AvelA tamAma rotAone jaNAI hatI. tyArapachI temane savizeSa paricaya saM. 1970 mAM thayo hato. amAre amArA sva. pitAzrInA saMkalpane anusarIne zrI siddhagirijI tarapha che "rI" pALato saMgha zrI bhAvanagarathI kADhavAno hato, te prasaMge huM tathA bhAI zrI vallabhadAsabhAI, eozrIne emanA Adhipatya nIce saMghaprayANa mATe vinaMti karavA gayelA. jo ke teozrIe AvI nahi zakavAnAM saMgIna kAraNo darzAvelAM hatAM, paraMtu lagabhaga aDhI kalAkanI vAtacItamAM emanI dalIla zakti ane agAdha vidvattAnI mane jhAMkhI thaI hatI ane e rIte emanA tarapha mAruM AkarSaNa vadhyuM. pachI te mAre pannAlAla bAbunI dharmazALAmAM avAranavAra havAphera nimitte rahevAno prasaMga prApta thayo tyAre emano satsaMga-paricaya vadhyuM ane emanA taraphanI anubhavanI prasAdI paNa sthaLa ane kALanI maryAdAthI maLatI rahI. e prasaMgamAM emano upakAradaSTivALo prazasta prema mArA upara hato ema jaNAI AvatuM hatuM. bhAvanagaramAM saM. 1988 lagabhagamAM cAturmAsa hatA tyAre dAdA vADImAM teozrI cAturmAsa rahyA hatA. te prasaMge huM, vaDIla zrI kuMvarajIbhAI, mA. sA. motIcaMdabhAI ane nyA. zrI jIvarAjabhAI, zrI haribhakita yogabiMdu saTIka graMtha emanI pAse vAMcatA hatA tyAre kevI saimyatAthI vaMcAvIne amane artha-rahasya ApatA hatA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) ane khAsa karIne te graMthamAM. zrI tIrthaMkara, gaNadhara ane sAmAnya kevalI pUrvajanmamAM kai kai sevAonA AcaraNathI te te rUpe pragatimAna cAya che te bAbatamAM leAka 288-89-90 nA arthanuM evI suMdara rIte nirAkaraNa karI ApyuM ke te atyAre yAda AvatAM AtmA prazasta AnaMda anubhave che. emanA ziSya zrI lalitavijayajIne zIghrakavi tarIkene anubhava paNa te vakhate bhAvanagaramAM ja thayA hatA. bharapUra vahetI nadIonAM pravAhA jema naheramAM vaheMcAi jai ,, gAmeA ane khetarAne praphullita tema ja sarita banAve che tema zrI kapUravijayajI mahArAjanI zaktinuM vaheNa tIrtha yAtrAmAM, sAhityasamRddhimAM, gurostu mauna vyAkhyAnaM ziSyAstu chinnasaMzayAH "-- subhASita anusAra alpa pramANamAM apAtI arthagaMbhIra nirmALa upadezavANImAM, tapazcaryAmAM ane caraNakaraNAnuyoganA kaDaka niyamapAlanamAM dhImuM dhImuM vahana thayeluM che. manuSyanI buddhi ane cAritranuM teja jema tenI AMkhamAM camakI UThe che tema zrI kapUravijayajInA abhyAsa, satata udyamaparAyaNatA ane pratibhAnA camakArA emanA lekhAmAM joi zakAya che. pAchaLathI smRti alpa thavAnA sogA prApta thayA haiAvAne aMge emaNe lekhAmAM ghaNI ghaNI rIte saMgraheA bahAra pADelA che, paraMtu emanuM satata lekhanazailinuM jIvanakArya ataparyaMta cAlu ja rahyuM hatuM e nirvivAda che. sarvadharma samanvaya- sakalanayavAda vyApI rahyo '--e zrImad AnaMdadhanajInA stavanamAMnu vAkaya-emanu mukhya dRSTibiMdu hatuM. jaina ane jainetara zAstrone emane gaMbhIra abhyAsa, annanI tulanA dvArA ( Comparative study ) tAravelA nizcaya ane vyavahArayukta 66 1. pUrvajanmamAM samasta jagatanA jIveAnuM kalyANa IcchI tene sakriya amalamAM mUkanAra-tIthaMkarapaNuM, svajana, jJAti ane dezanuM kalyANa icchI sakriya amalamAM mUkanAra-gaNadharapaNuM;, ane vairAgyAdithI AtmArthImAM pravRtta thayela vyakti sAmAnya kevalIpaNuM prApta kare che A traNe zlokAne bhAvA che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirNaya ane yukti tema ja buddhinI UnI AMcamAMthI satyane bahAra lAvavAnI emanI saMzodhanavRtti-avirata prayatnavALI-prathamathI ja hatI. emanAmAM AkarSaka tattva e hatuM ke teo potAnI pAse pratyeka AvanArane "mahAnubhAva'nA saMbodhanavaDe bolAvatA, ane e rIte emanI vinayazIla AdhyAtmikatA dIpI UThatI. emanA paricayamAM AvanAra nAnI yA moTI vyaktio emanI sAthenA TUMkA vArtAlApamAM mIThA ane sukhada dhArmika smaraNo laI jatI. jyAre emanI pAsethI pAchA pharIe tyAre koI pavitra ane protsAhaka mAna vAtAvaraNamAMthI ucca saMskAra meLavI nIkaLIe chIe-evI lAgaNI anubhavAtI. A rIte je kaI emanI pAse jatA te ullAsabharyA dhArmika vAtAvaraNanI vAsanAthI vAsita thaIne pAchA pharatA. zrI bhagavaddagItAmAM jaNAvelA sthitaprajJa"--eTale ke cAre tarapha pANIthI bharAto jato hoya chatAM jenI maryAdA acaLa rahe che tevA samudramAM jema dezadezanAM pANI praveza kare che tema je mahAtmAmAM anekavidha jJAna-dhyAnanI pravRtti hovA chatAM kadI zAMtino bhaMga thato nahAya te. ene ghaNe aMze maLatA zrI kaEravijayajI hatA. emaNe bhakti, jJAna, vairAgya, nIti, Arogya, strIkeLavaNuM ane vidyArthIjIvana vigere vividharaMgI viSayo upara lekhoThArA pitAnA anubhavajanya saMdezAo jagatanA manuSyo mATe ApyA che. A kALamAM eozrI sva. zrI cidAnaMdajInI vAnakIrUpe gaNI zakAya. emanA sAhitya upara emane atizaya prema hato-khAsa karIne zrI cidAnaMdajIkRta pudgala gItA ane pada upara emanuM anuzIlana cAlu hatuM. emanI preraNAthI ja murabbI zrI kuMvarajIbhAIe zrIcidAnaMdajInA padonA artho prakAzita karelA che. zrI hemacaMdrAcArya racita gazAstranA "cAno rIvAra" rUpa vAkyane sArthaka karI yathAzakti amalamAM mUkanAra eozrI vastranI alpa upAdhi rAkhatA. emaNe alpa sAtvika Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 ) ( AhArane jIvanamAM sthAna ApyuM hatuM. gurubhakti paNa emanI apUrva hatI ane kriyArucipaNuM e emanuM lakSya hatuM. jJAnapracAramAM udyamavata hatA te jyAM jyAM emaNe vihAra karyAM che tema ja cAturmAsa karelA che tyAM tyAM teo kai ne kaiM upakArasmRti mUkI gayA che. pAThazALA, pustakAlaya, upAzraya ke derAsarane jyAM abhAva haiAya tyAM tyAM te sAdhanAnI sagavaDa karAvI ApavI ane kusaMpa hAya tyAM saMpa karAvavA-evA vyavasAyeAmAM emaNe jIvananI kSaNA vItAvI che. zrI mesANA zreyaskara maMDaLanA prakAzanakhAtAnA tathA zrI muddhi-vRddhi-kapUragraMthamALAnA preraka paNa te ja hatA. dIrdha ciMtanapUrvaka taiyAra thayelA tattvA jevA graMthanA vivecananI preraNA pa` sukhalAlajIne ApI ane 5. lAlanane a--rahasya sAthe dararoja sAmAyika karavAnI preraNA paNa temaNe ApI. 5. sukhalAlajIe svavivecanavALA graMthamAM emanA upakAra pradarzita karelA che. zrI kapUravijayajI saMkrAMtikALa( Transition period )nA vicArAnA pUlarUpa hatA. ' dareka kriyA samajIne kareA '-e emane mukhya dhvani hatA. mahAsabhAnA racanAtmaka nirdeSi kAryakramarUpa khAdIpracArane emaNe apanAvela hatA, tethI jIvanaparyaMta hAthavaNATanI khAdInAM ja vastro alpa upadhirUpe vAparatA hatA. prasaMgeApAtta AmaMtraNathI amadAvAda kAMgresa-mahAsabhAmAM paNa temaNe hAjarI ApI hatI. te samaye teezrI tyAM ja hatA. upamiti-bhava-prapaMcA kathAmAM darzAvelA sAdhujIvananu yathAzakti pAlana karatA ane khAsa karIne AtmA sAdhatA hatA. emanA ziSya zrI lalitavijayajI paNa tapazcaryAMne abhyAsa emanI pAsethI ja edhapATha rUpe zIkhyA che ema teo kahetA hatA. zrI vIravijayajIkRta Ara vratanI pUjA, navANuM prakAranI pUjA ane zrI yazovijayajIkRta navapadajInI pUjAnA arthonA rahasyane aMge emaNe mane keTalIka preraNA ApI hatI ke je me te te pustikAonA prakAzana vakhate prastAvanAmAM emanI upakArI preraNA vyakta karelI che. avasAnanA chellA doDha mAsa pahelAM bhAdaravA mAsamAM huM pAlItANe gA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) hato tyAre muMbaImAM zrI mahAvIra vidyAlaya vigere saMsthAomAM pahoMcADavA mATe mane pustako sAMpyAM hatAM. temano sAhityapracArane nityano vyavahAra hatuM. e vakhate khyAla nahoto ke kALano dhasAro ATalI jaldI rIte emanA sthULa deha upara pharI vaLaze. - iryAsamitirUpa avasthAvALIyugapramANu nIcI daSTi rAkhIne cAlavuM e emane cAlu krama hate. khAsa karIne zrI siddhAcaLajI upara bIjI bhamatImAM zrI saM prati mahArAjAnI bharAvelI zrI vardhamAna svAmInI zAMta rasavALI prAcIna pratimAjI upara emanI bhakti apUrva hatI. teone kalAko sudhI temanI sanmukha "vIrAsane " besatAM ane dhyAnamagna thatAM aneka vakhata meM emane joyAM che. "padmAsanathI " besavuM e emanI hamezanI cAlu paddhati hatI. emanA jIvanamAM pramAda alpa hato. jyAre jyAre teozrIne nihALavAmAM AvatA tyAre teozrI koI ne koI lekhanakAryamAM jhINAmAM jhINuM akSare lakhavAmAM tallIna ja jovAmAM AvatA. puSkaLa AtmAo emanI pAsethI sAmayika, brahmacaryavrata ane rAtribhajanatyAganI pratijJAo dvArA preraNA pAmI jIvananI sArthakatA pAmyA che; emano vAsakSepa paNa kaMika vrata-pratijJA ApavA sAthe ja hato. ekaMdare emanuM vyaktitva zAMtarasathI aMkAyeluM hatuM. AvA uttama sAdhujIvanavALA AtmAnA jIvanaprasaMge-vAtacIto vigeremAMthI ApaNe bodha meLavI zakIe chIe ane ApaNane pramodabhAvanA puSTa karavAnuM nimitta banI rahe che, je bIjI rIte meLavavuM durlabha hoya che. sanmitranA jIvanaprasaMgo bahu ja apa pramANamAM ApaNane maLI Avela che ke je prathama be vibhAganI prastAvanAmAM prakAzita thayela che. unDALAmAM prakhara tApamAM paNa khAsa karIne ughADe page zrI siddhagirinI dararoja yAtrA karI zuddha saMyamI jIvananI sArthakatA karatA. kriyAnI zuddhatA upara emanuM khAsa lakSya hatuM ane tethI ja pratikramaNa zuddha ane saMkalanApUrvaka dhIme krame bhaNAvavAnI emanI paddhati hatI. dararoja vahelI savAramAM pratikramaNa karyA pachI "paMcasUtra' vigere Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka sUtro mukhapATha bhaNI jatA hatA. emanI lekha-samRddhi eTalI vizALa che ke-babe varSo thayAM hajI paNa zrI AtmAnaMda prakAza ane zrI jaina dharma prakAzamAM AvyA ja kare che. ekaMdare emanAmAM kuzAgrabuddhi, talasparzI jJAna, nirabhimAnatA, daMbharahitapaNuM, padavInI nirabhilASatA, nirmaLa cAritra, vairyatA, zAMtatA ane gaMbhIratA vigere aneka guNe taTastha manuSyone paNa vyakta thatA hatA. eozrI sva. pU. AtmArAjI mahArAjanI peThe prakhara jyotirdhara" nahAtA tema ja sarjaka zakti (Creative power) dharAvatA nahotA; sva0 pU. mUlacaMdrajI mahArAjanI mAphaka gacchanAyaka tarIkenI zaktisaMpanna nahotA; pU. zrI vijayanemisUri mAphaka vidvAna ziSyothI parivRta, prakhara vyAkhyAtA tathA jAhera dhArmika kAryakSetronA niyAmaka nahotA; paraMtu AtmAthI sAdhu hatA ane khAsa karIne zrI cidAnaMdajInuM banI zake teTaluM anukaraNa karavA tatpara rahetA. keTalAka mahAna AtmAonuM jIvana prakhara tejasvI sUryanI sAthe sarakhAvAya che, keTalAka AtmAonI zAMta ane tejasvI caMdranI sAthe sarakhAmaNI thAya che ane keTalAka AtmAonuM jIvana zukranA tArAnA prakAzanI sAthe sarakhAvAya che. A svargasthanuM jIvana je rIte anya lekhake taraphathI vividha AkAravaDe prakAzamAM AveluM che-tenuM samagra avalokana tapAsatAM zrI mUlacaMdrajI mahArAjane sUryanI upamA, zrI vRddhicaMdrajI mahArAjane caMdranI upamA ane sva. kapUravijayajI mahArAjanA jIvanane zukranA tArakanI upamA ApI zakAya. emanA saMyamI jIvanano palaTo Akasmika nahato, paraMtu hRdayanA vairAgyathI vAsita hatA te temaNe aMtaparyata vIratApUrvaka saMyamanuM pAlana karIne siddha karI batAvyuM che. zAMtamUrti zrI vRddhicaMdajI mahArAjane emanA mastaka upara hAtha hatA eTale temanuM virala vyaktitva prakAzamAM Ave temAM Azcarya nahotuM. emanA sthaLa kauTuMbika jIvanamAMthI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) ee keTalA AtmabaLapUrvaka saMyamI banyA e emanA te vakhatanA prasaMga sUcave che. esatAM UThatAM * mArA vahAlA '-e zabdothI paramAtmA taraphanuM sakhAdhana cAlu rahetuM ane kSaNe kSaNe uccarAtu -e vicAratAM emanA bhaktimaya jIvananI sUkSmatAne aA khyAla AvI zake che. vizeSapaNe UMDA utarIne emanuM hRdaya avaleAkavuM e mArI zaktinI bahArane viSaya che. ' sva. pUjyazrInA AtmA sa. 1993 nA Ase| viMda 8 me lagabhaga aDasaTha varSanI vaye 46 varSanuM sayamIjIvana pUrNa karI sthULa dehamAMthI cAlyA gayeA. zrI siddhagirinA pavitra sthaLamAM emanA amara AtmAnuM sAdhujIvanane ucita pa MDitamRtyu thayuM. emanA AtmA zubha bhAvanAnA baLe devagatimAM gayA haze ema mAnavA ApaNane emanA saMyamIyAgI jIvananA raMgA prere che. udAtta, vizALa ane vairAgyamaya kalyANakArI bhAvanAbharyuM emanuM cAritramaya jIvana anyane dRSTAMtarUpa hAi potAnI saumyaprabhAthI virAjita ane cirasmaraNIya thai gayelu che ane ' jJatti tethiruM lamanA navat '--e kavi bhavabhUtinI ukti sArthaka karI rahyuM che. 66 jIvana eka saLaMga askhalita vyApAra che. mRtyu thavAthI mAtra jIvanapravRttinA pradeza badalAya che; vAstavika rIte jIvanu mRtyu che ja nahi. vyavahAra nayathI samedhana mAtra che kema ke AtmA amara che. zrIyut preA. sa`pallI rAdhAkRSNa kahe che ke The objective of conduct may be defined as continuous discipline of human nature leaving to a realization of the spiritual--arthAt mAnavajAtine satata rIte zista karye javI e nikaTanuM dhyeya ane AtmasAkSAtkAra e aMtima dhyeya "--AvA ja STibiMduthI svasthanuM AMtarajIvana ( soul-life ) ApaNane sUkSma rIte avalAkana karatAM lAge che. sva. kapUravijayajI sthULa dehathI ApaNI pAsethI adRzya thayA che paraMtu mathALe nivedana karelA zlokanI ukti . Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) vALuM ekadhAruM jIvana jIvI gayA che. emanA sUkSma ucca guNe bhavidhyanA sAdhusamAja ane zrAvakasamAjane preraNA ApI rahyA che. AvA mahAtmA zrI bhatRharinA vAkayamAM aDhai muva:'-pRthvInA alaMkArarUpa che. dhanya che e tyAgI adhyAtmapariNuta mahAtmAnA jIvanane! sva. ne vidvAna ziSyasamUha nahoto ke jeo emanI jIvanaskRtinuM kArya emanA svargavAsa pachI paNa jALavavA prayatna kare. muMbaImAM pU. paM. prItivijayajI gaNi gata varSamAM cAturmAsa hatA tyAre emano dAdA" tarIkene bhaktibhAva emaNe vyAkhyAnamAM svargasthanI jayaMtinA guNagAnamAM yAda karyo ane svargasthanA smArakarUpe emanI preraNuthI emanuM jvalaMta nAma joDI zrI kapUravijaya smArakasamitinI sthApanA thaI. sanmitrazrInI chUTI zrI lekha-prasAdIne eka ja sAhityapAtramAM ekaThI karI janasamAja samakSa mUkavA mATe e samitinuM kramekrame vyavasthita kArya goThavAyuM ane svane lekhasaMgraha prakAzita thavAnI zarUAta thaI. be bhAge bahAra paDI cUkyo ane A trIjo vibhAga janasamAja samakSa sAdara thAya che. samiti pAse je phaMDa bAkI che temAMthI bIjA be bhAge paNa prakAzita thavA saMbhava che. A rIte svanA sAhityamaya sAkSarajIvanane paricaya janasamAja samakSa ekatra rUpamAM prakAzita thavA mATe pU. paM. prItivijayajI gaNi prabaLa nimittabhUta thayA che. upasaMhAramAM sva. pUjyazrInA alpa paricayane vyakta karavAnuM nimitta zrI kapUravijaya smArakasamitinI vyavasthApaka kamiTInA mAnada maMtrI zrI ena. bI. zAhanI preraNAthI maLyuM hovAthI emane AbhAra mAnavAnuM ucita dhAruM chuM. muMbaI saM. 1996, vasaMta paMcamI, tA. 13-2-1949 phatehacaMda jhaverabhAI ! Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI karavijayajI smAraka samiti sanmitra, saguNAnurAgI pUjya munirAja zrI kapUravijayajI jeo saM. 193 nA Aso vadi 8me dehamukta thayA temanI pahelA varSanI puNyatithi ujavavAne muMbaImAM zrI jaina bALamitramaMDala tathA khaMbhAta vIzA poravADa jena yuvaka maMDaLanA Azraya nIce goDIjInA upAzrayamAM anugAcArya paMnyAsajI zrI prItivijayajI gaNivaranA pramukhapaNa nIce eka sabhA saM. 194 nA A vadi 8 nA roja maLI hatI. te vakhate zeTha mohanalAla hemacaMda jhaverI taraphathI emanuM nAma kAyama rAkhavAnI sUcanA thatAM ema nizcaya thaye ke "e puNyapuruSanuM nAma kaI saMgIna cIjanA karIne cirasthAyI karavuM." pachI zeTha mehanalAla hemacaMda jhaverIe tene mATe je phaMDa thAya to rUA. 101) bharavA IcchA darzAvI. te vAtane puNyAtmA pUjya kapUravijayajInA guNothI atizaya AkarSAyela cittavALA paMnyAsajI prItivijayajIe Teko Ape ane pitAthI banI zakatI dareka jAtanI sahAya ApavA tatparatA batAvI. te mITiMgamAM zeTha metIcaMda giradharalAla kApaDIA, mohanalAla dIpacaMda cokasI, rAjapALa maganalAla vahorA, narottamadAsa bhagavAnadAsa zAha tathA vADIlAla jeThAlAla zAhe samayocita bhASaNa karyA; tethI paMnyAsajI bahu prasanna thayA ane pitAthI banI zake te rIte zrAvaka para AgrahapUrvaka lAgavaga calAvI, ene pariNAme sArI rakama bharANI. samitinuM kAma nANuM bharanArA sabhyonI mITiMgamAM nImAelI vyavasthApaka samiti kare che. temAM nIcenA gRhastha che. 1 metIcaMdagiradharalAla kApaDIA 4 vADIlAla jeThAlAla zAha. 2 vADIlAla caturbhuja gAMdhI. 5 hIrAbhAI rAmacaMda malabArI. 3 mehanalAla dIpacaMda cokasI. 6 narottamadAsa bhagavAnadAsa zAha 7 rAjapALa maganalAla vaheArA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 13 ) vyavasthApaka samitie nattamadAsa bhagavAnadAsa zAhanI mAnada maMtrI tarIke nimaNUka karI che ane beMka oNpha iMDiyAmAM pisA rAkhavAnI goThavaNa karI che. zeTha kAMtilAla IzvaralAla, motIcaMda, giradharalAla kApaDIA, mehanalAla dIpacaMda ceksI ane vADIlAla caturbhuja gAMdhI e cAra nAmathI beMkamAM khAtuM kholyuM che. zrI karavijayajI lekhasaMgrahanuM presakepI ane saMzodhananuM kAma mAstara lakSmIcaMda sukhalAla zAha vetana sahita kare che. samitie TharAva karyo che ke muni karkharavijayajI mahArAjanA je lekha "zrI jainadharmaprakAza" mAM, "zrI AtmAnaMdaprakAza" mAM, jaina" patramAM athavA bIjA patramAM AvyA hoya te sarvano saMgraha karIne eka lekhasaMgraha bahAra pADavo. te pramANe bhAdaravA zudi 10 me pahelo bhAga bahAra paDI gayo che, te pachI bIjo bhAga paNa bahAra paDI gayo che ane trIjo bhAga Aje bahAra paDe che. cothA bhAga bahAra pADavAnI samitie goThavaNa karI che. samitie TharAvyuM che ke rUA. 501) bharanArane pAMca nakala maphata ApavI, rUA. 251) bharanArane traNa nakala maphata ApavI, rUA. 101) bharanArane eka nakala maphata ApavI ane tethI ochuM bharanArane ahI kimate eTale paDatara karatAM paNa kiMmate ApavI. sAmAnya jaina bhAI, jeNe kaMI bharyuM na hoya, tene adhI kiMmate ApavI. A uparathI joI zakAze ke A samitine uddeza pUjya munirAjanA puNyarUpa jJAnakAryamAM banI zakatI rIte vadhAro karavAno che. A lekhasaMgrahanA bhAge meghajI hIrajI bukaselara, pAyadhunI, muMbaI ne tyAMthI tathA zrI jainadharma prasAraka sabhA, bhAvanagara pAsethI maLI zakaze. je munirAje, sAdhvIjIo tathA jaina saMsthAone A Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) pustaka meLavavA IcchA hoya temaNe pisTejanA cAra AnA mokalavAthI vinA mUlya maLI zakaze. pUjya munirAja zrI kapUravijayajInA prazaMsake, guNAnurAgIo ane sarva jaina baMdhuone A samiti saMbaMdhI je kAMI jANavA IcchA hoya temaNe zAha nattamadAsa bhagavAnadAsa-pAla bhuvana, prinsesa sTrITa, muMbaI. e ziranAme patra lakhavo, jethI badhI mAhitI maLI zakaze. phaMDamAM banI zakatI sahAya karavA dareka vAcakabaMdhune namra vinaMti che. zrI karavijayajI smAraka samitinA phaMDamAM nANuM ApanAranAM mubAraka nAme. varga pahelo-pena 1 zeTha mANekalAla cunIlAla je. pI. rUA. 501) 2 rAvasAheba kAMtilAla IzvaralAla je. pI. 501) :3 saMghavI jIvarAja kamaLazInI vatI bhAI kasaLacaMda kamaLazI 501) 4 zeTha vADIlAla caturbhuja gAMdhI 5 zeTha mehanalAla vasanajI ha. harakIzanadAsa 501) - varga trIjo 1 zeTha mehanalAla hemacaMda jhaverI 2 zeTha motIcaMda giradharalAla kApaDIA 501). Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> ra 101) ( 15 ) 3 zeTha zAMtilAla dayALajI 101) 4 , mANekacaMda jecaMda jApAna , sakaracaMda metIlAla mULajI 101) , vADIlAla punamacaMda 101) , senDahasTareDanA upAzraya taraphathI hA. zeTha maMgaLadAsa 101) 8, zeTha karamacaMda cunIlAla 101) , giradharalAla trikamalAla 101) varga ceAthe ja che 0 51) 51) 25) 25) 25) 1 zeTha nAnAlAla haricaMda 2 ,, durlabhajI mULacaMda varga pAMcame 1 zeTha jIvarAja bhIkhAbhAI 2 , mANekacaMda kuMvarajI kuMDalAvALA 3 ,, govidajI viThaladAsa vALukaDavALA 4 , choTAlAla maganalAla-bhAvanagaravALA 5 zAha narottamadAsa bhagavAnadAsa 6 zeTha amaracaMda ghelAbhAI gAMdhI 7 ,, jAdavajI jhaverabhAI bhAIcaMda 8 mehanalAla maganalAla , harakhacaMda kapuracaMda 10 , phatecaMda jhaverabhAI bhAIcaMda , vADIlAla sAMkaLacaMda verA 12 , harakhacaMda ratanacaMda-cAMdavaDa 13 , khUmacaMda gulAbacaMda-zIzedarA 14 , dalIcaMda gumAnacaMda 21) 21) 15) 15) 15). S Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) 15 zeTha bhAgIlAla puruSAttamadAsa-amadAvAda 16 hIrAbhAi rAmacaMda malamArI 17 18 19 20 21 22 23 24 "" ,, "" "" "" "" "" "" ,, zAMtilAla odhavajI kALIdAsa nemacaMda-mAravADA meAhanalAla dIpacaMda cAkasI maNilAla kuvarajI--rAdhanapura gulAmacaMda DAhyAbhAi naTavaralAla harakIsanadAsa cheTubhAi bhikhAbhAI ratilAla phUlaca Mda 11) 11) ----FR Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kapUravijayajI lekha saMgraha bhAga 3 jAnA viSayAnI lekhAnukramaNikA, prAthamika krama mukhapRSTha e khela zrI kapUravijayajI smAraka samiti 1 pAMca kalpavRkSa samAna kAne samajavA ? 2 svAdhyAya dhyAna [ hRdayAMta ta namaskAra maMtranuM sthAna ] 3 jIvana-praNAlI 4 hitApadeza 5 satyamArgadarzaka sodha 6 prakI medha 7 medhavAkayA-vacanAmRta 8 hita-upadeza 9 nikaTabhavI jIvanAM lakSaNa 10 Atmahita sAdhavAmAM upekSA karavAthI thatA ana 11 vacanAmRta 12 lakSmIneA vAsa kyAM haiAya che? 13 zuddha cAritrane prabhAva ... ... ... ... ... 14 bALasvabhAva 15 bhASAsamiti-kevI bhASA khelavI ? ... 16 vacanAmRta 17 vid-geAchImAMthI levA ceAgya kheAdha ... : : ... ... ... :: ... : : : : : R : ... : : ::: 18 navapada namaskAra kAvya, sarala vyAkhyA sameta 19 navapadasvarUpagarbhita arihaMtAdika ArAdhana upadeza, sarala vyAkhyA sameta ... pRSThAMka 1 3 12 2 3 7 8 10 11 15 18 20 20 21 26 27 28 28 30 36 38 41 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka ( 18 ) pRSTAMka 20 navapadarUpa siddhacakranuM mAhAsya ane te sAthe AtmAne saMbaMdha 46 21 jinacetyAdika saMbaMdhI be bela ... ... ... 29 22 karmabaMdhanAM vizeSa kAraNe ... ... .. *** 51 23 saddaudyamavaDe ja kharuM svarAjya meLavI zakAya ... ... 24 ApaNu prajA nirbaLa-ni:sattva kema bane che? ... ... 56 25 strI keLavaNu pATha 1 thI 5 ... .. ..58-66 26 zatruMjaya tIrthanI yAtrAnA Icchakane samacita be bela. 67 27 pavitra tIrthayAtrAe jatA jaina yAtrALune agatyanI sUcanA. 69 28 prabhu mahAvIra jayaMti ujavatA bhAI-bahenene samayocita be bela ane tene lakSyamAM rAkhI pAlana karavAnI jarUra rahe bhavya AtmahitazikSA * * * * 6 30 AtmahitazikSA ... .. 31 hIraprazna ane senaprazna uddharita sAra.... ... ... 88 32 jaina yuvaka pariSadane sUcanA. *** .. 33 bheda maTADI saue susaMpathI rahetA zIkhavuM joIe ... *. 100 34 manuSya mATe mAMsabhojana asvAbhAvika hoI tajavA yogya che 101 35 cAturmAsa rahelA muni mATe .. .. *** 103 36 kharI-avihaDa prIti kevI hovI joIe ? ... ... 106 37 Atmadharma-kharo potAno dharma ... ... ... 108 38 zuddha deva-gurunI sevA irachatA bhAI-bahenone upayogI sUcanA. .. 115 39 gacchAcAra pannA-prakIrNakanI sarala vyAkhyAM... ... 117 4. paryuSaNadika parva prasaMge bhAre tapasyAdi na karI zakAya to paNa jANe teTaluM vivekathI Acare ane bele teTaluM pALe. 15ra 41 paryuSaNa saMbaMdhI kaMika jhAMkhI samajutI ... * 154 42 parvAdhirAja paryuSaNa prasaMge pAna karavA yogya hita vacanAmRta 156 43 zraddhALu jenabaMdhuo tathA bahene pratye samayecita be bela. 159 86 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka 177 ( 1 ) pUrNAMka 44 paryuSaNa parvanuM ArAdhana karavA nimitte pAMca punyakarmo .. 163 45 zuddha dharmanA athajanoe pApatApathI avazya bacavuM joIe. 164 46 hita saMdeza *** *** .. *** .. 166 47 sadguru svarUpa varNana .. ... ... .... 167 48 mahAvIra prabhunA anuyAyIe dharmaratna prApta karavA zuM karavuM joIe 168 49 mahApuruSoe sevelI sadabhAvanA sadA ya sevavAnI jarUra. 172 pa0 hAtha AvelI bAjI na bagaDe tenI saMbhALa rAkhavAnI jarUra. 174 51 traNa prakAranA zrAvaka-jaghanya, madhyama ane utkRSTa ... 176 para prabhupUjAnA bheda tathA tenA aMge agatyane upadeza. ... 53 prabhunI vilepanapUjAmAM uttama caMdanAdi zItaLa dravyane ja thavo joito upayoga ... ... ... ... 180 54 zatruMjaya mahAtIrthanI yAtrA bhaktinA rasika bhAI-bahenane sAdara nivedana .. .. *** *** * 182 55 pavitra tIrthabhUmi taravA mATe ja che bUDavA mATe nathI ja . evuM sthira lakSya rAkhI, sthAvara ane jaMgama ubhaya tIrthanI sevAbhakti vivekapUrvaka karatA rahevAnI jarUra ... ... pa6 neminAtha caritrAMtargata pAMDavAdikane nirvANa saMbaMdha ... 57 sadupadeza sAra ... *** 190 58 saptabhaMgI. ... .. 59 mithyAtvanA bhedanA marma samajI tenA doSathI bacavAnI jarUra 60 eka jainamunie karelA praznonA uttara 61 samAdhitaMtrane leza sAra ... ... ... 218 62 samatAzatakano leza sAra ... .. 220 63 eka ja AtmAnA samajavA gya traNa prakAra ... ... 64 sAdhu aDhAra hajAra zIlAMga rathanA dhorI zI rIte ? ... 227 6pa IriyAvahI paDikkamatAM keTalA bhede micchAmi dukkaDa devAya che? 228 - 185 188 21 1 213 225 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pRSTAMka 66 ahiMsAdhane samajI tene 228 67 zrutajJAna ane nAnI pratye 230 68 sAcuM' jJAna. 234 69 tapanA mahimA samajIne tene yathAzakti ArAdhavAnI AvazyakatA 236 70 AtmajJAna meLavI levAnI AvazyakatA. 237 239 241 244 247 248 249 250 251 253 256 358 260 261 263 263 282 324 329 ( 20 ) ... 71 sAcI gurubhakita 72 arihaMtAdika cAra zaraNu vigerenuM svarUpa 73 AtmArthAMjanAne khAsa upayAgI praznAttarA 74 sArabhUta upadeza ... 75 nirdematva. 76 kharI prajJA-buddhi... 77 zIla. karavA joitA Adara karavA joitA Adara 86 sArasamuccaya dezanA 87 akArAdi anukramaNikA 88 abhiprAyA ... ... 78 zuddha dayAnA siddhAnta. 79 AtmanindA aSTakanA saMkSepA 80 bhavyAtmA bhaNI--hitApadeza. 81 AtmagA~ stavane saMkSepA 82 kharA taraNeApAyarUpa eka nukasA 83 musAra-musAfarakhAnu 84 kalyANArthI jIvanA hitArthe. 85 mahArAjA guNadhAraka pratye AcAryazrInA upadeza ... : : : - gAmanuM ... ... ... ... ... ... ... :: ... ... ... ... ... ... ... Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA kapUra kezara kasturI, barAsa sukhaDa pIsAya; tema sadguru dhI pIsAIne, jJAnAmRta jaga pAya. bhASAne ADaMbaranA vAghA sajAvyA sivAya tene navacetanavaMta prANarUpa svAnubhAvanA puTavaDe rasI-sAdI bhASAmAM paNa sacoTa rIte te te viSayane pratipAdana karanAra lakhANe temanI vidvattAmAM jarAye UNapa nathI lAvI zakyAM. vipula paNa vizvopagI sAhitya sarajI janArA vidvazreSTha sAdhuemAM saddagata 108 mahAgraMtha racayitA zrImad buddhisAgarasUrIzvarajInI mAphaka saddagata zrImad karavijayajI mahArAjanuM sthAna ApaNuM hRdayomAM anahada hAI sadApUjya-smaraNaya ja rahevAnuM. bhAratavarSanA ugra tapasvI, saccAritrapratipAlaka, vizvamitra, saddaguNAnurAgI, munizreSTha sva. zrImadda kapUravijayajI mahArAje janahitArthe prasaMge prasaMge Apela amogha saddabodha-jJAna-satvanI pichAna karAvavAnuM sadabhAgya prApta thavA badala mArA mitra zrI karavijayajI smArakasamitinA maMtrI bhAIzrI narottamadAsa zAhano huM RNI chuM. vizvanI virala vibhUtio, vizvopakAranI dRSTie sabodha-pravacana, lakhANo, bhajano vi. nA amegha dhodha varasAvI, paropakAra uparAMta potAnI nirjara, abhinavajJAna ane AtmAnI apramattadazA sAdhI le che. evA sAcA Adarza cAritrapratipAlakanuM jIvana paNa sabodha svarUpa ja hoya che, je jIvanamAMthI aneka Adarza jIvana prakaTe che. zrImad kapUravijayajI mahArAja sAthenA mArA bhAvanagara-pAlItANuM Adi sthaLAe thayela samAgama-carcA-vakhate meM e anubhavyuM che ane emanI apramattadazA, jJAnapipAsA, laghutA, dayA, popakAravRtti ane apAra samatA Adie mArA jIvana parivartanamAM mukhya bhAva bhajavyo che. vidvattAnA pradarzananI jhaMkhanA rAkhyA sivAya bAlajI hoze hoMze vAMcI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) samajI jIvanamAM utArI zake e rIte gahana dharmatattvA, siddhAMtA, vyavahAra, samAjonnati Adi viSayone saraLa bhASAmAM emaNe pIrasyAM che. jevA pAte khAkhI dhyAnamasta sakriyApAtra kaDaka AcAra pratipAlaka ane samatAnA sAgara hatA tevA ja temanA sakSeAdhanA sAgare temane vikhyAta ane pUjya banAvyA che. vizvabaMdhutA ane guNAnurAgadaSTinI mUrti Aje to ApaNe khAi kheDA chIe chatAM emanI jJAnavibhUti temane ApaNI vacce amara rAkhI rahela che. samatAbharyAM sAmya, DhaLelAM dayApUrNa nayane yukta caherA, pavitra khAdIdhArI khAkhI deha ane jagata para upakAra karavA ullusI rahela dilavALA e sAdhuzreSThanAM lakhANA dhyAnapUrNAMka vAMcatAM, jIvanamAM utAratAM, pArasamaNi lAhane kaMcana kare e nyAye mAnavane ucca mAnava-devatulya ane paraparAe muktigAmI manAvyA sivAya na ja rahe. have ApaNe temanAM lakhANAnI pichAna karavA prayatna AdarIe ke jemAMthI vAkaye vAkaye teezrInA jIvananI jhAMkhI, svAnubhavanAM smaraNeA, kSayeApazamanI tAratamyatA ane gahana jJAnasAgaranI UMDAinAM mApa jaDe. prArabha kare che teozrI ' hRdayAMta ta namaskAra maMtranuM sthAna' tyAMthI. cauda pUrvanA sAra--dvAdazAMgInA sAra te namaskAra mahAmatra! enA maraNuthI thatI Atmavizuddhi, prApta thatI mahAmAMgalyanI maNimALA ane A bhava-parabhavanI saphaLatA-enuM mahAtmya uttama dRSTAMtA sahita batAvyuM che. pachInAM pRSThomAM jIvanapraNAlI, hiteApadeza ane sakSedha vigere dvArA mAnavajIvanane| unnatikrama sAdhavA sAdhana ape che. pRSTha 20 thI 25 ane 30 thI 36 mAM ApelAM vacanAmRtA sAthe ja jIvananI pavitratAne vadhu puSTa karanAra vITAmIne-jIvanatattvA lAge che. pR. 38 thI 41 para navapadanamaskAra kAvya tathA navapadasvarUpagarbhita arihaMtAdika ArAdhana upadeza e e kAvyA saMskRtamAM ApI tenA mULa para uttama vyAkhyA karI zrInavapada ArAdhananuM mAhAtmya batAvyuM che. pR. 53 mAM kharuM svarAjya meLavavAnA upAya batAvavA Atma Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 23 ) svarAjya e ja sAcuM svarAjya che e pratipAdana karatAM vyavahArika svarAjyanI AvazyakatA ane tenA upAya jarAye acakAyA vinA AtmAnA avAja pramANe batAvyA che ane pote paNa AjIvana zuddha khAdI vAparI te AcarI batAvyA che. ApaNu prajAnI nirbaLa niHsarvatA temane khUba khUMcatI. jenajItanAra-jinezvara devane mAnanAra prajA ni:sattva hoya ja kema ? e temane lAgyA karatuM ne vAraMvAra niyamitapaNuM-tapazcaryA-brahmacarya ane jIvananuM ucca dhyeya sAcavI rAkhavA upadeza ApatA. pR. 56 para te mATe sacoTa bhASAmAM bALalagnane vakhoDI kADhI pAkaTa vaya sudhI bALakone pavitra vicAra, vANI ane AyaraNanuM zuddha bhAvathI prati pAlana karavArUpa brahmacarya sevana karAvavA pitAone jaNAve che. pR. 58. strI keLavaNI je sAmAjika mahAprazna paNa teo vicArI cUkyA hatA. zeTha amaracaMda talakacaMde taiyAra karAvela zreNImAM sudhArAvadhAro karavArUpe pAMca pATha teo taiyAra kare che. emAM strIkeLavaNunI kimata, strIone bhaNAvavI e kartavya ke akartavya ? gRhasattAne mukhya AdhAra strIkeLavaNI para zI rIte ? samAjano uddhAra karavAmAM strIkeLavaNI zo bhAga bhajave che ? ane keLavaNI jJAnamAM pariName che tyAre janmasAphalya karavArUpa kevI rIte bane che te savistara samajAvavAmAM temaNe khare ja ati upakAra karyo che. vartamAna yugamAM jyAre keLavaNInAM sthAna ane sAdhano vakhoDanAra paNa nIkaLI Ave che tyAre A jUnA yuganA jogI, samayanI nADa pArakhI-samAjano raMga nIrakhI strIkeLavaNI ane strIne jJAnanI agatya samajAve che tyAre temanA pratinA pUjyabhAvanI mAtrA khare khara vadhI jAya che. pR. 67 thI teozrInI ati priya ane devabhUmi siddhagiri zatruyAtrArahasya samajAve che. samajaNa vinA yAtrA karavA karatAM samajaNa pichAnapUrvaka yAtrA lAbhanAM moMghAM mUlya darzAvI yAtrA mATenA abhilASA jagAve che ane tyAM javAnA saMbaMdhamAM agatyanI sUcanAo Ape che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 24 ) zrI mahAvIra jayaMti sabaMdhamAM rR. 72 thI 75 bharyAM che. pR. 76 thI 88 mAM AtmahitazikSAsAra ApyA che. temAM UMDA UtarAya te svaparahitAthe phruTalA yatnapUrvaka Atmahita sAdhavAnAM sAdhane batAvyAM che te samajAya. pR. 88 thI zrI hIraprazna tathA senapraAAnA sAra ApatAM 62 bAbate carcA kriyAzuddhi, AcArazuddhitA mArga batAvatAM repharansa mATe pramANu evA mahApuruSAnA graMthenAM pramANa ApyAM che. pR. 97. jainayuvakariSadane sUcanA-e mathALA heThaLa eka suMdara mAdaka ane yuvakane cAnakarUpa lakhANa Apela che ane emAM sUcavyA pramANene mA` jo yuvakamaMdhanA mevaDIe ane yuvA le tA jarUra te mahAna sevA bajAvI zake ane saphLa paNu ane ja. AmAM 17 kalame| ApI che te tapAsI jai, kSatie kADhI, khaMta, kALajI ane mAnathI yuvakapiraSadA bharAya te jainajagatamAM navA prANa avazya pUrAya. pR. 103 para cAturmAsa rahelA muni mATe Avazyaka sUcanAe Ape che. jo ke ghaNIkharI gRhasthIe mATe ja lAge che. muni tathA gRhastha banne saMsthAe mATe A sAnerI sUcanAo AdaraNIya che. pR. 106, kharI avihaDa prIti kevI hAvI naie ? e viSaya vAMcatAM te huM camakaye ane~~ prItirIti kachu Ara hai, jANe jANanAra; guge guDa khAyAtA, svAda kahezu bahAra? AvI AvI suMdara paMkti ApI prItinI parama pavitratA, rahasya ane tenu kULa samajAve che ane sAcI-vinAnI-abheda satya AkarSaNavALI prIti-bhakti kevI heAya te batAvatAM jIvananuM parama dhana-prabhuprIti-bhakti zIkhave che. te vAMcatAM te zrImad Ana MdadhanajInu RSabhajinezvara protama mAhyarA re '-emAM, ' kapaTa rahita thai Atama 6 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) arpaNa -e kaDIo yAda Ave che ane emanAmAM AvI sAcI prabhuprIti-vizvaprema-guNaprema-cAritraprema-keTalA pramANamAM ubharAtAM haze tene khyAla AvI zake che. 5. 108. Atmadharma athavA khare pitAno dharma, e viSaya para kalama calAve che. AtmAno svabhAva jJAna che e para bhAra mUke che. ane dharma eTale ? " je vicAro, je vacano ane je AcaraNo AtmAne potAnA svabhAva bhaNI AkarSa athavA svabhAvamAM jaDe te dharma che. " athavA to "dharma AtmAnA pitAnA svabhAva ke kharI prakRti tarapha AkarSe te" e pratipAdana kare che. A saMbaMdhamAM spaSTatA karatA karatA, paramAtmA sudhI pahoMcavAnI nIsaraNa te dharma, e jaNAvatAM zrI yazovijayajI mahArAjanA sImaMdharasvAmInA stavananI tathA zrI devacaMdrajI mahArAjanA 'RSabhajisuMdazuM prItaDI " e stavanono havAlo ApI AtmadharmanI alaukikatA batAve che, je vinA mukti zakya nathI. 5117 thI mahArAjajI gacchAcAra pannA-prakIrNakanI saraLa vyAkhyA Agama anusAra kare che. gacchano jJAnAcAra athavA gaNamaryAdArUpa AcAra che ? zAstramaryAdA vinAnA unmArgagAmI gacchamAM hoya te zuM phaLa pAma ? kevA sAdhu-kevA AcaraNathI bhavabhramaNa kare tyAM pAra pAme ? suguNagaccha-suguNa AcArya vaDe ja hoya tevA AcAryanAM lakSaNa zAM ? A suMdara viSaya carcatAM teozrI khUba khIlyA che. suguptimAna-suyuktivAna-suuttama AcArya mahArAja ja gacchanA meDhIbhUta AlabanarUpa, staMbha jevA AdhArabhUta, netranI jevA upayogI ane chidra vagaranA nAvanI peThe bhavasAgarane pAra pamADavA lAyaka hevAthI evA suguNa AcAryanI parIkSA karavI ". temaja " svacchadAcArI, durazIla, AraMbha-trasasthAvara jIvone ghAta, saraMbha-vadhasaMkalpa ane samAraMbha-paritApano pravartaka, bAjaTha-pATa-pATalA pramukha vagara kAraNe vAparanAra, apakAya chene aneka rIte ghAta karanAra, ahisAdi mULaguNa ane piMDavizuddhi pramukha uttaraguNathI bhraSTa, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 26 ) sarvathA dUra rahenAra, daza prakAranI samAcArInI virAdhanA karanAra, kadApi pite karelA pApanI AlocanA nahi karanAra ane rAjakathA, dezakathA, strIkathA ane bhaktakathAdika visthA karavAmAM tatpara rahenAra" emane unmArgaprasthita AcArya gaNavA-A lakSaNo uparAMta AcAryanAM kartavya tathA mokSamArgasaMjaka AcAryonAM lakSaNa paNa batAvela che. tema ja asaddaguru ane saddagurunAM lakSaNe paNa spaSTa rIte bata vyAM che. vaLI suziSya ane kuziSyanAM lakSaNe batAvyAM che. AcArya-sAdhusAdhvI, ziSya-sulabhabadhI-saMvijJa pakSI AdinAM lakSaNo varNavyAM che. vRddha-taruNa sAdhInA bheda tathA AcAra vigere 137 kalama dvArA gacchAcAra ane sAdhu-sAdhvI, AcAryanA AcAra uttama rIte jaNAvela che. A prata zrI ANaMdavimaLasUrinA ziSya vAnara RSie racelI che. pR. 152 thI zrI parvAdhirAja paryuSaNa prasaMge sugya vartana, tapasyA ane AcAra kevAM rAkhavAM te batAvyuM che. zrAvakenA traNa prakAraH jaghanya-madhyama-utkRSTa. prabhupUjAnA bheda, prabhupUjAmAM uttama zItaLa ca danane ja upaga ISTa che, ityAdi viSayo carcA pachI pR. 211 para dravyAnuga aMtargata saptabhaMgInA gUDha svarUpane vicAre che. pR. 219-ra0. zrImadda yazovijayajIkRta samAdhitaMtra ane samatAzatakane TUMka sAra samajAve che. bAda eka ja AtmAnA traNa prakAraH bahirAtmA-aMtarAtmA-paramAtmAnA svarUpano phoTa karI zrImad AnaMdaghanajIkRta sumatinAthajInuM stavana TAMke che. bahirAtamane paramAtmApada prAptinI cAvI batAve che. pR. 231. zrutajJAna ane jJAnI pratyene pUjyabhAva kevo hoya ? te samajAvyuM che. pU. ra35. sAcuM jJAna kone kahevAya ane te zuM Ape te darzAvyuM che. tapane mahimA ane AtmajJAna meLavavAnI jarUrIAta para bhAra mUkatAM mahArAjazrIe potAnA jJAnanuM nidarzana sAruM karAvyuM che. pR. 239. sAcI gurubhakti-e viSayane te nyAya ApavAmAM lekhake Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 27 ) 6 stavana , svAtu kamAla karI che. sAcI gurubhakti e muktinuM vazIkaraNa che. zuddha tattvanuM ALakhANa karanAra ane svayazuddha tattvamAM ramaNa karanAra suguru kahevAya che tevA sugurunI ekAMta hitakArI AjJAne anusaravu, AjJAdhIna vataM vuM e ja sAcI gurubhakti jANavI. evI bhakti bhavasAyathI bhaktajanAne pAr utAre che " AvA guru jene maLe te paNu mahA bhAgyavAna ja gaNAya. pR. 241. paracuraNu upayeAgI viSayA che. temAM cAra zaraNu * upayegI praznotA ' 'kharI prajJAmu dU' ' zIla' ' zuddhu dayA 96 AtmanindA aSTaka tathA 'zrImad hemacaMdrAcArya kRta AtmagA~ saMkSepAO ' Adi viSayeA khUba jhINavaTathI chaNyA che. jJAna ane bhavanA rasAyaNe puSTa buddhivALA thayelA evA lekhakanI kalamathI jharatA adbhUta-masta upadezarasa tA cAritradhamanA aMtara Mga pradeza--' mahArAjA guNadhAraNa pratye AcA zrIne sadupadeza ' mAM ubharAya che. emAM cittavRttisAttvika mAnasapura--tyAMnAM manuSyA-viveka parvata-bhavacakrapura apramattatA zikhara-jainapura-tyAnAM leAkeA-prazasta mahAmeAha tathA aprazasta mahAmAha-cittasamAdhAna ma MDapa-niHspRhatA vedikA-jIvavI siMhAsana- cAritradharmAM mahArAjA-cAra mukha ane tenI zakti-dAna--ziyaLa-tapa-bhAvanA Adi kalpita pAtrAthI jANe eka uttama jJAnadAtA nATikA mAphaka rasa TapakAvatI vahI jAya che. temAM aMtargata te| mahAmeAhaparAjaya siddha karavAnA uddeza che. AtmAnA kharA vikAsA| bhavyAtmAne ghaNuM ja jANavAnuM maLI zake che. upamitibhavaprapa`cA kathAnuM A suMdara dAhana che, ema kahIe te cAle. > 66 . have ! 282 thI sArasamuccaya dezanA zarU thAya che. A vistRta dezanA ghera-Tebala para Asana para ke pravAsamAM vAMcatAM jANe kAi mahAjJAnI munirAja bhavyajIvane dezanAdvArA upadezAmRta pAtA hAya tema lAge che. A dezanAmAM lekhake peAtAnA AjIvanaparizrame prApta karela jJAna-svAnubhavanA sArane TUMkamAM jijJAsue mATe dayAdRSTithI prakAzamAM Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ). mUkela che. te jJAnAmRtapipAsuone bahu AhUlAda ApI unnatikramamAM AgaLa laI javA samartha thAya tema jaNAya che. AvA suMdara lekha lakhanAra-bhArata tathA videzamAM potAnA cAritrathI vikhyAta-evA zrI kapUravijayajI mahArAjano upakAra anahada che, chatAM temanI laghutA to temanA paricayamAM AvelA ja jANe. A graMthamAM temanA zabdo temanI laghutA darzAvavA sAthe mahattAne khyAla Ape che. - "A saMkSipta vyAkhyA lakhI che. AgamanA jANakAroe te kRpA karI zodhavI. mUrkhaziromaNI evA mArA doSa na jotAM haMsacaMcunyAye sAragrAhI thavuM. vi." AvA sAcA-saccAritryavAna-mahAna saMtaratna-khAkhI-apramattadazAnA khapI-vizvasanmitra-guNAnurAgI-paMDita puruSane mArAM trikALa vaMdana hajo. A lekhasaMgraha prakaTa karI prakAzaka samitie bhAratavarSa para bhAre upakAra karyo che temane ane tenA piSaka paM. zrI prItivijayajI mahArAjane paNa AvA uttama kAryamAM preraNuM karavA badala dhanyavAda ghaTe che. saMpUrNapaNe A graMthaparicaya karAve te to "bAlaka bAMhya pasArIne kahe udadhi vistAra" jevuM gaNAya, chatAM pUjyazrI pratine bhaktibhAva ane sanmitra zrI narottamadAsabhAI zAhanuM pharamAna meM zirodhArya karyuM che. bAkI te - mUrakha abbara je kaI te savi suguru pasAya; . varNamAtra jINI zIkhavIyuM, praNayuM tenA pAya. ___ aham OM zAMtiH sAgarataTa, re muMbaI, te 5-5-40 I tapAdareNu maNilAla mohanalAla pAdarAkara Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che 06: 1eewanese coooooooooooooooooooo 5000 saguNAnurAgI sanmitra muni mahArAja zrI karavijayajI lekha saMgraha Roooooooooooooooooooooood000000000 nA bhAga 3 je cha, 09 00 000 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca kalapavRkSa samAna kene samajavA? 1. jJAnI-je vinaya guNathI alaMkRta hAya. 2. bhAgyavaMta-bhAgyazALI-puNyazALI je suzIla sadAcArI 3. adhikArI-adhikAra sAthe je nyAya-nItine anusare. 4. dhanavaMta-zrImaMta havA sAthe je udAratAthI dhanane vyaya kare. 5. zaktivaMta-baLavAna havA sAthe kSamA guNathI bhUSita hoya. e pAMce uttama manuSya kalpavRkSanI peThe bahu bahu upakAraka bane che. svaparahitane khUba sAdhI zake che, tethI sujJa vivekI manuSyoe khAsa AdaravA gya che. - [je. dha. pra. pu. 46, pR. 257 ] Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya dhyAna vanuM hRdAMta ta namaskAra maMtranuM sthAna, 1. cAda pUrva para sAdhune utkRSTa svAdhyAya dvAdazAMgarUpa hAya che ( mahAprANadhyAnathI te aMtarmuhUttamAM caDhe pUrvanuM parAvartana karI zake che. ). pachI uttarAttara nyUnatAe chevaTa dvAdazAMganA sArabhUta namaskAra maMtra samajaveA. 2. jema agni pramukhanA bhaya prApta thavAthI sarva vastune tajI dai sArabhUta eka mahAratna grahaNa karI levAmAM Ave che tema maraNa samaye dvAdazAMgIne paNa tajI, namaskAra mahAmatranuM ja zaraNa-smaraNu karavAmAM Ave che tethI te dvAdazAMganA sAraniceADarUpa che. 3. samagra dvAdazAMga pariNAmavizuddhine arthe ja che. evI ja rIte piraNAmivazuddhinA kAraNarUpa hAvAthI namaskAra matra te dvAdazAMgInA artharUpa kema na kahevAya ? matalakha ke pariNAmavizuddhirUpa heAvAthI namaskAra maMtra paNa dvAdazAMgInAM sArarUpa ja che. 4. tathAprakAranA deza-kALamAM samagra dvAdazAMgI pramukhanuM anucitana game tevA samartha cittavALA sAdhu paNa karI zakatA nathI teve prasa Mge dvAdazAMgInA sArarUpa namaskAra mahAmaMtranu ja smaraNa-ciMtavana karavuM yukta che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ] zrI karavijayajI namaskAra mahAmaMtranuM mAhAbhya. 5. te mahAmaMtra sarva maMgaLamAM pradhAna maMgaLarUpa che tethI sarva bhaya TaLI jAya che. 6. te sarva duHkhane hare che, sukhane kare che, yaza Ape che-vadhAre che, saMsArasAgarane zeSavI nAkhe che-janmamaraNane aMta ANe che, vadhAre zuM varNana karIe? e namaskAra maMtra A leka saMbaMdhI ane paraleka saMbaMdhI samasta sukhanuM mULa che A loka saMbaMdhI sukha saMbaMdhI daSTAMta batAve che. 7. tridaMDInA uttarasAdhaka thayelA zivakumAranuM prathama dRSTAMta mazahUra che. jemAM namaskAra maMtranA prabhAvathI maraNAMta kaSTaupasargathI mukta thaI, pote suvarNapuruSanI prApti karI zaka hato. 8. bIjuM daSTAMta zrImatInuM che. zrImatIne mAravA tene patie prapaMca karyA chatAM ukta namaskAra maMtranA prabhAvathI devasAni vaDe sapane badale phUlanI mALA thaI gaI hatI. sAkSAt Avo camatkAra dekhI tene pati paNa pavitra jaina dharmamAM rakta thaye hato. 9. trIjuM daSTAMta bIjerAnA vananuM che. ekadA koI puruSe rAjAne eka addabhuta bIjeruM bheTa karyuM, tethI prasanna thaI rAjAe tene sArI bakSIsa ApI. rAjAe tenA mULa sthaLane patto meLavyuM to mAlama paDayuM ke te bIjerAnuM vana devAdhiSThita che. je koI temAMthI bIjoruM toDI le che te mRtyu pAme che. tema chatAM tevA phaLanA lethI rAjAe lokonA vArA bAMdhyA. ekadA eka uttama zrAvakane vAro Ave tyAre teNe prasannatApUrvaka namaskAra maMtranuM smaraNa karI, te vanamAM vivekathI nisihI kahI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ pa ] praveza karyo, tethI adhiSThAyaka deva prasanna thaI, pratibodha pAmI tenI prazaMsA karavA lAgyA. zrAvakane vara mAgavAnuM kahetAM teNe kaI jIvane vadha na thAya tema karavA jaNAvyuM, tethI deve tema vartavA kabUla karyuM ane ghera beThAM bIjeruM maLavA lAgyuM. e sarva namaskAra mahAmaMtrano prabhAva samaja. have pAka saMbaMdhI daSTAMta batAve che. 10. pAka saMbaMdhI sukha upara caDapiMgaLa nAmanA ceranuM prathama dRSTAMta -caMDapiMgaLa nAmane cera eka vezyAne ghare raheto hato. ekadA rAjAne mahAmUlyavALe metIne hAra corI teNe vezyAne Apyo. koIka mahatsava samaye te hAra paherI vezyA bahAra gaI. te joI rANanI dAsIe te hArane oLakhI laIne te vAta rANIne jaNAvI. tapAsa karI cArane pakaDIne zULIe caDAvyA. vezyAne bahu pazcAttApa thaye, tethI zULI samIpe jaI rane namaskAra maMtra saMbhaLAvyuM. te tyAMthI zubha dhyAne marIne rAjAne ja putra thaye. te namaskAra maMtranA mAhAbhyathI anukrame rAjyAddhi pAmI, dIkSA lai bahu sukhI thA. 11. bIjuM daSTAMta huMDika yakSanuM che. Dika nAmane cAra corI karato hato ane mathurAmAM rahetA hatA. ekadA koTavALa pakaDI rAjAnA hukamathI tene zULIe caDAvyA. te vakhate bahu tRSAthI pIDita thayelA teNe najadIkamAM ja jatAM jinadatta zrAvakane kahyuM ke tame bahu dayALu che tethI mane jaLa ANI Apa." tyAre teNe kahyuM ke "huM jaLa lAvI ApuM tyAM sudhI namaskAra maMtra jagyA kara." cere paNa tema ja karyuM. jinadatanA AvyA agAu te cera maraNa pAmyA. eTalAmAM jinadatta zrAvaka jaLa laIne Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 6 ] zrI karkharavijayajI AvyuM. corane sahAya karanAra jANa rAjAe tene paNa zULIe devAno hukama karyo. tevAmAM pele cAra zubha dhyAne marI yakSapaNe utpanna thaye hatuM te avadhijJAne joIne pitAnA upakArIne sahAya karavA tarata ja tyAM AvyuM. sahune trAsa pamADIne kahyuM ke-"tame A mahApuruSane oLakhatA nathI? tame tene jaladI choDI de, nahi to huM sahune cUrI nAMkhIza." Ama thavAthI tatkALa te yakSane prasanna karavA rAjA vigeree jinadattane khamA. yakSe paNa jinadattanI bhAre stuti karI. e sarva prabhAva namaskAra maMtrano jANa. sAra-svAdhyAya dhyAna aMtargata namaskAra mahAmaMtrane camatkArika prabhAva ane tene lagatAM pUrvokta daSTAMte uparathI sAra grahaNa karIne AtmAthI bhAIbahene harahaMmeza niyamasara svAdhyAya-yAnane abhyAsa karyA kare ane namaskAra mahAmaMtrane bhAvArtha sArI rIte samajI emAM sattAgata rahelA uttama guNe pitAmAM pragaTa karavA, tenuM niyamita rIte smaraNaciMtavana kare. sthira manathI jApa karatAM kaI eka lAkha, keI nava lAkha ane kaI nava kaMDAdikane jApa aMtaralakSa rAkhI, kevaLa Atmazuddhi nimitte ja A leka ke paralekanAM kSaNika sukhanI leza paNa IcchA-paravA vagara pUro kare ke jethI rAga-dveSamohAdika karmamaLa dUra thaI AtmA ujajavaLa thavA pAme che. Avo uttama sArabodha sAMbhaLI, grahaNa karI, sahue te svAdhyAya dhyAnamAM sAro Adara karI, mahApuNyathI prApta thayelI A mAnavabhavAdika durlabha sAmagrIne saphaLa karavA prayatna kare. na [ je. dha. pra. pu. 53, pR. 150 ] Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 9 ] jIvana-praNAlI. 1. paramezvara nathI pRthvImAM, nathI jaLamAM, nathI agnimAM, nathI vAyumAM ane nathI AkAzamAM; parantu te prakAze che mANusanA nirmaLa caritramAM. 2. jema jema cAritranI zuddhi sadhAya che tema tema paramajyAti paramAtmA prasanna thAya che. 3. jIvana-zeAdhana mATe vivekadraSTipUrvaka sadAcaraNa sAdhanamAM sadA tatpara rahevuM e ja kharuM DahApaNa che. 4. nindA karanAra pratye rUo na thavu, ane vakhANanAra taraph rAgI na thavuM. e ane prakAranA vikArAne cittamAMthI kADhI nAMkhI mANase peAtAnA kabyasAdhanamAM ja nirata (tatpara) rahevu joie. ( AtmAthI janAnu e ucita kartavya che. ) 5. tamAma dehadhArI jagamAM manuSyajIvana ja zreSTha jIvana che ane te maLyu che te kavyasAdhana mATe ja che, temAM pramAda karavA ucita nathI. 6. manuSya mAtra sAthe sAhA ( prema-maitrI ), prANI mAtra pratye dayALutA ane satya, saMyama, akeAdha tathA sevA e ja jIvanI praNAlI che-jIvavAnI rIta che. 1. samyag ( yathAya+ ) jJAna-samaja sahita sadAcaraNa yoge pApamela dhAvAi AtmA ni`La thavA pAme che. anukrame AtmAne pU vikAsa thatAM te paramAtmabhAvane pAme che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 8 ] zrI ravijayajI 7. A mahAna mArge je mANasa jema jema pragati kare che tema tema jIvanane prakAza (vikAsa) meLave che.? 8. vastuta: A ja (gata vAkayamAM batAvela jIvanapaddhati ) Astikya che ane A ja dhArmika jIvana che-IzvarAdi viSayaka zraddhAnI gerahAjarImAM paNa. 9 AtmA vAstavamAM paramAtmA che, paNa mehanA visAvadazAmAM paDela che. vivekano prakAza thatAM mehanuM hananakArya saraLa thaze ane e ja raste tenuM (AtmAnuM) uddharaNa thaI zakaze. [je. dha. pra. pu. 51, pR. 137 ] hitopadeza. jJAna-jJAnIne bhAre prabhAva samajI tenuM zuddha prema-bhAvathI sevana kare. 1. bhava-sAgaramAM bUDatA prANIone jJAna pravAhaNa tulya che ane meha-aMdhakArane nAza karavA jJAna sUrya--maMDaLa samuM che. 2. jJAna, AtmAne mukhya guNa che. te AtmasvarUpa che. tenA daDha abhyAsathI te kharA rUpamAM prakAze che, tethI meMha-ajJAna nAza pAme che ane dukha-brAnti TaLI jaI kharuM sukha pragaTe che. 1. upakArI jJAna-anubhavI puruSoe jIvanI lAyakAta-yogyatA pramANe anukULa sAdhanayoge AtmAne jema vikAsa thavo jANyache tema hitabuddhithI batAvyo che, tene saraLabhAve anusaranArA saheje svazreya sAdhI zake che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 4 ] 3. savivekayeAge kheATI bhramaNA bhAMge che ane sAcI laganI lAge che, tethI cetana khATA-kSaNika-mAyika sukhamAM lapaTAtA nathI. 4. sujJa AtmA haMsanI peThe asAra tajI, sAra vastune ja pasada kare che. 5. kharA jJAnI--vivekI sadgurune ananyabhAve sevavAthI AtmAthI-khapI-bhavyajanA alabhya lAbha pAmI zake che. 6. sadguru kukhAdhane pheDI nAMkhe che, sAcA kalyANamA samajAve che, sugati ne kugatidAyaka punya ne " pApanuM svarUpa spaSTapaNe samajAve che. nRtya ane akRtyanA bheda yathArtha batAvI, svakarttavyanuM kharuM bhAna jAgrata kare che, jethI anAdi meAhamAyAvaza nija bhAna bhUlI aneka akRtya-pApAthI pAte khacI punyanA pavitra mAge saMcarI zake che ane tenA dRDha abhyAsathI AtmAnnati sAdhI zake che. AvA sadgurunA dRDha AlaMbanathI jIvaneA kheDA pAra thavA pAme che. je meAvikaLa-mUDha jIvA AvA sadgurune eLakhI AdarI zakatA nathI tee temanI kharI sevA- ArAdhanA karI zakatA nathI, tethI temanI bhramaNA bhAMgatI nathI ane sukhabuddhithI paNa svacchapaNe avaLe mArge ja aTavAI bhAre du:khanA bhAgI bane che. temAMthI ugaravAne kharA upAya samajyA vagara tenA duHkhanA aMta AvatA nathI. 7. jema bhuMDa vijJAne ja sAra mAnI temAM ja magna thAya che tema ajJAnI mAhivakaLa jIva ajJAnamAM ja rAce-mArce che paNa sAcA jJAnI, kharA jJAnI gurunA sAcA edhathI huMsanI peThe Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 10 ]. zrI karavijayajI kharI tAtvika vastune yathArtha pichANu zuddha premabhAvathI tene ja Adara karI sukhI thAya che. [ je. dha. pra. pu. para, pR. 235 ] satya mArgadarzaka sadUdha, * 1. bhAgyathI adhika kaI kaMI pAmI zakatuM nathI. game tevA dAtArane cega maLe ane dAna levA IcchanArane game teTalI garaja hoya ne vicakSaNa paNa hoya chatAM bhAgyathI adhika maLI zakatuM nathI. juo, rAtadivasa varasAda varase paNa khAkharAne traNa pAMdaDAM ja rahevA pAme che. 2. deha, dravya tathA kuTuMba viSe sahu saMsArI jIvone rati-prIti hoya che, paraMtu mekSAbhilASI janene to jinezvara prabhu, jinamata (jena dharma) tathA zrI saMgha upara ja sAce prema-rAga hoya che. 3. pramAdAge svachaMdapaNe idrinA viSaya sevavAthI ja jIva saMsAramAM bhaTake che. 4. haLukamI che, durlabha dhamasAmagrI pAmI, teno bane teTalo lAbha letA rahe che. svacchaMdapaNuM tajI zAstrAjJAne anusarI cAle che ane potAnuM bhaviSya sudhArI levA cUktA nathI. 5. anyAya-anItithI upArjana kareluM dhana bahu te daza varSa sudhI Take che, lAMbuM TakatuM nathI, paNa agiyArame varSe to tevuM dhana samULaguM naSTa thaI jAya che, chatAM dubuddhivaza Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha sa-graha : 3 : [ 11 ] meAvikaLa jIvA tuccha ne du:khadAyI anItine tajatA nathI ane peAtAnA ane bhava ( A bhava tathA parabhava) bagADe che. 6. dAna, bhAga ne nAza e traNa gati dravyanI kahI che. je mugdhajana tene dAna-bheAgamAM leteA nathI tenI trIjI gati thAya che, ema samajI DahApaNathI dhana ceAgya pAtrane devuM ne bhegavavuM, chate dhane tenA nakAmeA saMcaya kRpaNutAthI na karavA. pragaTapaNe jue ke madhamAkhIoe sa Mcelu' madha khIjA grahaNa karI le che; teA pachI AvA phlezakArI prayatna nahIM karatAM, prAptadhanAdikane bane teTale| sanmArge vyaya karatA rahI peAtAnuM bhaviSya kema na sudhAravuM? 7. samyag jJAnayeAge sArAM vrata-niyama aMgIkAra karIne pALavA, navakAra mahAmatranI ane teTalI ArAdhanA karavI, nyAya--nItinA mArge ruci-prIti dharAvI ekaniSThA-AkarI pramANikatA jALavavI. e guNeAthI vibhUSita jIvanI sukhe sadgati thavA pAme che ema samajI e dizAmAM bane teTale prayatna karavA. [ jai. dha, pra. pu. para, pR. 236 ] prakINa khAdha 1 ArAdhanA jJAna-darzana-cAritranI yathAzakti ArAdhanA ( sevanA ) karanAra avazya sugati sAdhe che. 2 devAnI vAMchanA=A kSetra, manuSya janma ane sukuLamAM utpanna thavA uttama devA paNa vAMchanA kare che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 12 ]. zrI karavijayajI 3 sukuLamAM avatarI, bahu vinaya-vaiyAvacca tathA bahukALa dIkSA pAlana sAthe zAstraparicaya karanArane zecavuM na paDe. 4 sthavira-vayamAM sATha varSanI vayathI, jJAnamAM AcArAMgAdinA jANapaNathI ane cAritramAM 20 varSanA dIkSA paryAyathI lekhAya. 5 traNa prakAranA Indro-jJAnendra kevaLajJAnI, darzanendra kSAyika samakitI ne cAritredra yathAkhyAta cAritrI jANavA. 6 zrAvakanA cAra visAmA-1 vrata uccare, 2 sAmAyikAdika kare, 3 paMcaparvo paiSadha kare ane 4 aMtasamaye anazana Adare. cha anarthadaMDaviramaNa-pApapadeza, durgAna, saMyuktatA adhikaraNa ane pramAdAcaraNa-A cAra prakArathI bhavabhIru jIva virame. 8 AcArya-1 coLamajITha jevA vairAgya raMgathI svaparane raMganArA, 2 paravALA jevA pitAne raMge, parane nahIM, 3 cUnA jevA pote vairAgye DhIlA chatAM parane daDha karanArA ane 4 khaDI jevA pote paNa DhIlA ne parane paNa vAsita karavAmAM DhIlA ema cAra prakAranA hoya. 9 "mAna mAnavane haya durita ziratAja e"--A vAkayane artha samajI bane teTalI niHsvArtha sevAbhaktivaDe mAnane jaya karavo ghaTe. 10 ajIrNa-jJAnanuM ajIrNa abhimAna, tapasyAnuM krodha, kriyAnuM pArakI niMdA ane bhejananuM vamanAdi ajIrNa jANavuM. 11 guru ane ziSya parivAra baMne uttama anuttamanA saMbaMdhamAM caubhaMgI samajI levI. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 13 ] 12 uttama meghasamAna gurujanAnI dharma dezanA bhavyAtmAorUpa surasALa bhUmimAM bahu sArI saphaLatA pAme che. 13 sAdhujanA-ratnanA gALA samAna gaNadhara devA, hIrA samAna nigraMthA, seAnA samAna suguNI sAdhue ane rUpA samAna sAmAnya sAdhue jANavA. 14 AmravRkSa samAna uttama sAdhujaneAnI khUba saMbhALapUrvaka karAtI sevA ghaNA prakAre phaLadAyI nIvaDe che. 15 zAnta-upazAnta-prazAnta sAdhujanA kaika bhavyAtmAonA kaSAyatApa zamAvI bhAre upakArI mane che. 16 zarIra, vastrAdi upakaraNa ke kSetrAdi sthAnanimitte viSama prasaMge upajatA kaSAyane rAkavA joIe. 17 manuSya leAkanI uchaLatI durgaMdhathI ahIM devatAo echA Ave che, paraMtu tIrthaMkarAnA kalyANaka prasaMge, upakArI evA AcAryAdikane vaMdanA, tapasvIonA mahimA karavA mATe ane svajana-mitrAdikanA snehathI AkarSAine Ave che. 18 zrI tIrthaMkara prabhunA janma-dIkSA-kevaLajJAna ane nirvANa kalyANaka vakhate sarvatra ughAta thAya che, 19 ahaMkArI-krodhI-rAgI ane pramAdI jIvA pavitra dharmanA lAbha pAmI zakatA nathI. 20 AsA-kAntika-phAgaNu ane caitrI punama pachInA cAre mahApaDavAnA divasa asvAdhyAya dina lekhAya che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14] zrI IravijayajI 21 Agama-anumAna-upamA ane pratyakSa ema cAra prakAranA pramANe vastusthitinA nirNAyaka varte che. rara vatemAM brahmacarya, ATha karmomAM mehanIya karma, pAMca IndrimAM rasanendriya ane traNa bhegamAM managane jItavo bahu kaThaNa che; paraMtu temane puruSAtanavaDe jItI levAthI ja mAnavadehanI sArthakatA che. 23 laghu-taruNa vayamAM Indriyanigraha, bhegasAmagrI chatAM vairAgya - bhAva ane adhikAra chatAM sahiSNutA bhAgyayege ja sAMpaDe che. 24 jAgatAne bhaya, kSamAvaMtane kaleza, udyamIne dAridra ane vItarAganI vANI sAMbhaLanAranuM pApa nAza pAme che. 25 ratnanI khANe, satpuruSa, dakSiNAvarta zaMkha ane zAstra pramANe upadezadAtAo thoDA ja hoya che. 26 paranA duHkhe duHkhI, anukaMpAzIla, paropakArI, guNagrAhI ane nirdhanane sahAya karI uddharanArA manuSya viralA maLe che. ra7 ghaNA kAyarapaNAthI, mehanA udayathI ane bhayanI vAta vAraMvAra sAMbhaLavAthI bhaya upaje che. 28 zarIranI ati puSTithI, mehanA prabaLa udayathI, viSayanI vAta sAMbhaLavAthI tema ja tevI vAta vAraMvAra sAMbhaLavAthI : (rAga-raMganI AsaktithI) viSayavAMchA jAgRta thAya che. 29 ghaNuM dhana meLavavAthI, temAM mUccha-mamatA vadhavAthI, pari graha meLavavAnI vAta eka vAra ke aneka vAra sAMbhaLavAthI parigraha saMjJA vRddhi pAme che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 15 ] 30 regagrastane, vigaInA tema ja viSayanA lelupIne, kodhIne tathA kapaTIne dIkSA devI ghaTita nathI. 31 prIti anuSThAna, bhakti anuSThAna, zAstra-vacana anuSThAna ane asaMga-amRta anuSThAna adhikAdhika guNakArI hovAthI temAM mumukSu jIe adhikAdhika prema-Adara karavo ghaTe che. 32 dagdha-zUnya -avidhi ane atipravRtti e cAra de samajI kriyA anuSThAnamAM thatAM TALavA yogya che. (eka kriyA karatAM anyamAM mana deDe te dagdha deSa, manane parovyA vagara karAya te zunya deSa, astavyasta karAya te avidhi doSa ane zakti uparAMta haTha AgrahathI karavAmAM Ave te atipravRtti doSa jANo.) [ . dha. pra. pu. para, pR. 237 ] bedha vAke--amRta vacana. 1. saMpUrNa rAgadveSanA kSaya vinA saMpUrNa AtmajJAna pragaTe nahIM evo nizcaya zrI jinezvare kahyuM che te kharekhara vedAntAdi karatAM baLavAna pramANabhUta che. 2. vicAravAnane deha chUTavA saMbaMdhI harSa ke kheda karavo ghaTe nahIM. AtmapariNAma vighaTe-rAgadveSathI malinatA pAme te ja hAni ane te ja bhAvamaraNa che. svabhAvasammukhatA tathA tenI daDha IcchA paNa harSa-khedane TALe che. 3. je tIrthakare "jJAnanuM phaLa virati' kahyuM che te tIrtha karane atyanta bhaktibhAve namaskAra he ! Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 16 ] zrI kapUravijayajI 4. cetanane cetana pariNAma hAya ane jaDane jaDa piraNAma hAya e ja padArthanI sthiti che. pratyeka samaye je je pariNAma thAya che te te paryAya che. vicAra karavAthI A yathA lAgaze. vAta 5. ( tIvra rAgadveSamaya ) graMthInA bheda thavAmAM je vI - zakti joIe te thavAne arthe ja jIvAna satsamAgama, sadvicAra ane sadgha thanA paricaya niraMtarapaNe karavA zreyabhUta che. 6. Aje ApaNe karIe chIe temAM kAi evI vAta rahI jAya che ke jethI dharma ' ane ' jJAna ' ApaNane pAtAne tathArUpe pariNamatA nathI ane kaSAya tema ja mithyAtva( sa Mdeha )nuM maMdapaNuM thatuM nathI, mATe ApaNe ApaNA jIvana-kalyANanA phrI pharI vicAra karavA ceAgya che. 7. sadehu e che ke A jIva bhavya che ke abhaya ? mithyA STi che ke sabhyagliSTa ? sulabhamedhi che ke durlabhameAdhi ? alpa saMsArI che ke adhika saMsArI ? AnA uttara ApaNane samajAya tevA prayatna karavA joie. 8 paramazAntiyukta zrutanA vicAramAM indriyanigrahapUrNAMka AtmapravRtti rAkhavAthI svarUpasthiratA apUrva paNe pragaTe che. 9 prANImAtranA rakSaka, khaMdhava ne hitakArI evA kAi paNa upAya hAya tA te vItarAganA dharma ja che. 10 indriyanigrahanA abhyAsapUrvaka sat zrutasevA alaukika phaLadAyI che. amRta samAna che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 17 ] 11 jJAnIne oLakhI tenI AjJAne ArAdhatAM anekavidha kalyANa thAya che. 12 samatAe karma bhegavatAM nirbhare che-kSINa thAya che. 13 zArIrika viSaya bhegavatAM zArIrika zakti kSINa thAya che. 14 jJAnIone mArga sIdhe ne sulabha che paNa te pAma vikaTa ne durlabha che. zaMkA karyA vagara te ArAdhe to te pAmavo sulabha che. 15 nivRttivAna dravya, kSetra, kALa ne bhAvano yoga banavAthI jIva uttarottara UMcI bhUmikAne pAme che, tethI tene khapa karavo. 16 AvA amUlya manuSyapaNAne eka samaya paNa parapravRttie (nakAme) javA de yogya nathI. 17 tyAga, vairAgya, upazama ane bhakti mumukSu jIve sahajasvabhAvarUpa karI mUkyA vagara AtmadazA kema AvI zake ? niraMtara te bhAvo pratye lakSa rAkhavAthI kAryasiddhi thAya che. 18 janma-jarA-maraNAdika duHkhe karI samasta saMsAra azaraNa che. sarva prakAre jeNe te saMsAranI AzA tajI te ja nirbhaya thayA che ane AtmasvabhAvane pAmyA che. 19 keTI ajJAnInA keTI abhiprAya che ane koTI jJAnIono eka abhiprAya che. 20 mehavaza jIvane vRttio chetare che-jIva chetarAya che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI kapUravijayajI - 21 AtmAne ka taddana AvarI nAMkhyo nathI, AtmAnA puruSArtha -dharmane mArga ArAdhaka mATe taddana khule che. 22 satsaMga ane savicArane vega na maLe te AtmaguNa pragaTa thatuM nathI tevA satsAdhananI pUrI jarUra che. 23 ke jJAnIne kadaSTithI dekhe te tene oLakhe nahIM. 24 daDha nizcaya karavo te vRttione bahAra jatI aTakAvavI che. [ je. dha. pra. pu. 46, pR. 128 ]. hita-upadeza. 1 he bhavyajana! jayAM sudhI jIvita avaziSTa (bAkI) che, jyAM sudhI cittamAM thaDe paNa utsAha che tyAM sudhI ja Atmahita sAdhI levuM zakya che, nahIM to pachI pastAvuM paDaze. 2 cAritra grahaNa karIne je saMyamakaraNImAM zithilatA kare che te sAdhu A lekamAM nindApAtra thAya che ane paralokamAM durgati pAmI duHkhI thAya che. tene ubhaya lekamAM hAni thAya che. 3 je bApaDA jinavacanane jANatA ja nathI te zecavA gya ja che, paraMtu jeo jinavacanane jANatA chatAM pramAdavaza paDI te mujaba vartatA nathI te pAmara jIvo te vizeSa zocavA egya che. temanuM jANapaNuM niSphaLa che. tevA hatabhAgIo kaMI paNa zubha phaLa meLavI zakatA nathI. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha sagraha : 3 : [ 19 ] 4 jemane jevI gatimAM javAnu hAya che temane tevI ja zubhAzubha karaNI karavI sUjhe che. 5 je chaDeceAka gurumahArAjanA parAbhava kare che, samatAvata sAdhunA anAdara kare che, kSaNe kSaNe manamAM rASa lAve che ane dharmakaraNI kaDavI lAge che tene durgatimAM javAnA ja vicAra che, ema samajavu. 6 anekavidha bhAvI du:khanA bhayathI, munijanA jJAna-aMkuzavaDe rAgarUpa hAthIne krame che. 7 satineA mArga atAvanAra, jJAnacakSunA dharmAcAryane sarvasva arpavu joie. dAtA evA 8 tattvajJa ane tattva-upadezanI alihArI che. sAcA mArga pAmI jIva anaMtA du:khathI mUkAya che. huM aneka bhava sudhI keTigame upAya karatAM chatAM satya dha dAtA guruneA badaleA vaLI zakatA nathI. 10 jenA ghaTamAM samakita-ratna pragaTyuM che tenAM jJAna ane cAritra meAkSadAyaka thAya che. 11 pavitra ratnatrayI( jJAna-darzana-cAritra)nuM pramAda rahita ArAdhana karanAra avazya svahita sAdhI zake che. [ je. dha. pra. pu. 47, pR. 255] Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 20 ] zrI kaEravijayajI nikaTabhavI jIvanAM lakSaNa, 1 A saMsArarUpa kArAgRhamAM thatA aneka prakAranA karmabaMdhanathI jenuM mana udvigna banyuM che, virakta-vairAgyavAsita thayuM che, arthAt A saMsAranA baMdhanathI huM zI rIte chUTIza? evI AtmavicAraNA ahoniza karato rahe che te nikaTabhavI jIva jANavo. 2 je jIva thoDA ja vakhatamAM janmamaraNAdika anaMtA duHkhane aMta karIne mokSagatirUpa paramAnaMda dhAma pAmavAne hoya te viSayasukhamAM rAce nahIM ane AtmasAdhanamAM AtmAnI sarva zaktino upaga karavAnuM cUke nahIM. [ je. dha. pra. pu. 47, pR. 25] Atmahita sAdhavAmAM upekSA karavAthI thate anartha. * 1 prAsa dharma sAmagrIno vivekathI lAbha nahIM lenArane pharI tevI sAmagrI maLavI ja muzkela che. 2 je pAmelI sAmagrIne lAbha letA nathI ane te bhavAntaramAM maLavAnI prArthanA karatA rahe che tevI pokaLa prArthanA zI rIte phaLaze? janmAntaramAM tevI dhamasAmagrI zI rIte sAMpaDaze ? 3 jainadharmane sAkSAt pAmyA chatAM viSayakaSAyAdika pramAdavazavatI paNAthI je teno anAdara kare che tene te janmAntaramAM prApta thaI zakatuM nathI. prApta dhamasAmagrIne yathAzakti lAbha lenAra prANuone parabhavamAM paNa te sukha prApta thaI zake che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 21 ] 4 saMghayaNa, kALa ane baLanI hAni, duSama Aro tathA regAdikanAM bAnAM kADhIne nirudyamI jI vrataniyamanI sukhadAyaka zailIne tyAga karI bese che. AvA svecchAcArI pramAdI jIvo svaparahitane vinAza kare che ane pariNAme bahu du:khI thAya che. pa tethI Atmahita sAdhavAmAM tevI anarthakArI upekSA sujJajanoe karavI nahIM. [ je. dha. pra. pu. 47, pR. 256 ] vacanAmRta. 1 sAco kalyANane mArga prApta tha jIvane parama durlabha che. 2 "zAstra ghaNuM mati zeDalI, ziSTa kahe te pramANa." 3 hajAro upadeza vacana sAMbhaLavA karatAM temAMnAM thoDAM paNa grahaNa karavAM-vartanamAM mUkavAM vizeSa kalyANakArI che. jJAnI puruSanI oLakhANa nahIM thavAmAM ghaNuM karIne be mahAna deSa ADA Ave che. eka to huM jANuM chuM-samaju chuM evuM abhimAna jIvane rahyA kare che, tene bIjuM viSayaparigrahAdikamAM vizeSa rAga vate che. 5 AtmAthI janone AtmaprAptine khare rasto batAveAtmAnA svarUpane oLakhAve ane mAyA-jALathI mUkAve Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 22 ] zrI karavijaya evA caMdana jevA sadA zItaLa saMta mahAtmAonI sevA-suzraSA karavI ati Avazyaka che. evA sadgurune yoga cintAmaNi ratna jevo durlabha che. (2) 1 satsaMgamAM rahe-tene atyanta Adara kara-bhUlecUke paNa anAdara na kara. 2 uttama dhanvantarI vaidya samA tenAM hitavacanane haiyAmAM dhara. 3 tenuM yathAzakti pAlana karavAmAM Alasa-pramAda na kara. 4 namratA, kRtajJatA ane saddaguNAnurAgane bahu sArI rIte Adara kara. 5 savAramAM (prabhAtamAM) paramAtmAnI zuddha bhAve stuti karI ucca manorathapUrvaka prArthanA kara ke "mArA mAtA, pitA, guru pramukha vaDilenuM tema ja zatru mitro vigere samasta jIvanuM kalyANa-maMgaLa thAo ! sarvane sadabuddhi prApta thAo sarve da-aparAdha naSTa thAo ! ane sarve sukhI thAo!" AvI udAra bhAvanA sadA ya bhAvavI. (3) 1 jyAM "laghutA tyAM prabhutA." "name te prabhune game." "vinaya verIne vaza kare." 2 "Apa guNa ne vaLI guNarAgI, jagamAM ehanI kIrati gAi." Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 23 ] 3 jo anyane abhaya Apaze te abhaya thazeA, zAnti Apaze! te zAnti meLavaze. 4 vastusthiti ThIka samajyA vagara meAkSasukhanI icchA rAkhavI vRthA che. 5 pramAdIne sarvatra bhaya rahela che, apramAdIne kayAMya paNa bhaya hAtA nathI. (4) 1 paranI icchA-spRhA, AzIbhAva, dInatA, karmAdhInatA, janma, maraNa, ajJAna ane mithyAtva e ja parama meTAM bhayaduHkhadAyaka che. 2 jiMdagI TUMkI che, jALa lAMkhI che. jo jaMjALane TukAvazeA tA jiMdagI lAMkhI jaNAze. 3 harSane aMte zAka, caDatIne cheDe paDatI, sukhane aMte duHkha, udaya pachI asta. 4 peAtAnA doSa jovAthI ( AtmanirIkSaNanI devathI ) deSa dUra thai zakaze. 5 tu kANu che? zA mATe janmyA che? zuM karavAnu che ? tenI upekSA kema kare che ? zA mATe bhame che ? AMtaradRSTi khAla ane sAdhya nakkI karI sAdhanA karavA mAMDa. ( 5 ) 1 Atma-cintA uttama che, mAha-cintA madhyama che, kAma ( viSayabhAga ) cintA adhama che ane jaDa dehArdikanI cintA adhamAdhama che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 24 ] . zrI kapUravijayajI ( 2 paranA lAkho dene tajI sajana paranA guNene grahaNa kare che, tyAre durjana paranA lAkha guNene tajI, tenA deSamAtrane grahaNa kare che. 3 game tevuM bhAre kaSTa sahana karavuM saheluM che paNa pApI daMbha tajavo durlabha che. 4 "kaMcana tajavuM saheluM che, (paNa) paravArIne sneha, paraniMdA para IraSA, durlabha tajavA teha." 5 parane zikhAmaNa devI hela che, e ja zikhAmaNa jAte grahaNa karavI kaThaNa che, tema chatAM kharo kalyANane mArga e ja che; papadeze pAMDityano nathI. (6) 1 khIle te karamAya. janma e mare, e kudaratane aTala kAyade che. 2 dehAbhimAna tajavuM ane ApaNe AtmA ja paramAtmA thavAne lAyaka che, zaktirUpe paramAtmA che, e svAnubhava kare, e sarve Astika-pramANika sanzAstrone sAra che. 3 bAhya zAstro bhaNavA te dravyajJAna che ane AtmasvarUpane jANavuM-anubhavavuM e bhAvajJAna khAsa AdaravA gya che. 4 bahirAtmA suMdara rUpa, dhana, baLa ane strI putra pramukha bAhA vastunI IcchA kare che ane aMtarAtmA suvivekage te badhAM mehabaMdhanothI mukta thavA-chUTavA Icche che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 25 ] 5 dehAdika jaDa vastunI nakAmI cintA tajI, bane teTalI vadhAre cintA nija AtmAnI karavI ghaTe. ema karavAthI aneka bhavanAM pApabaMdhana A eka ja bhavamAM TALI zakAya che. - 1 tattvajJAnane abhyAsa kare, mamatvane tyAga kare ane parigrahane pApanuM mULa samajI tenA para rAga ghaTADa, temAM sAkSIbhAve rahevuM, paramAtmabhAva pamAya evA abheda svarUpanuM cintana karavuM ane temAM sthira thavA daDha prayatna kare. 2 anaMta jJAna, darzana, cAritra, vIrya saMyukta AtmAnuM zuddha svarUpa cintavyA vagara eka kSaNa paNa nakAmI javA devI nahIM. 3 zaktirUpe sarve AtmA samAna hovAthI temAM Atmavat buddhi rAkhavI. sahu kaI sAcA kalyANamAge puruSAtana pheravI, AtmavikAsa sAdhI, saMpUrNa AtmazAnti pAme evI udAra bhAvanA rAkhavI. 4 viSayAsakti tajI zuddha AtmAnI upAsanA karavI. 5 kSaNika viSayasukhamAM muMjhAI jaIne, anaMta avinAzI Atmika sukha sAdhI levAnuM bhUlAI javuM joIe nahIM. [je. dha. pra. pu. 48, pR. 140.] Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra6 ] zrI kapUravijayajI lakSmIne vAsa kayAM hAya che ? 1 je strI, mAta-pitA, sAsu-sasarA Adi vaDileAnI pUjA kare che ane pati upara prema rAkhe che tene tyAM lakSmInA vAsa hAya che. 2 je strI suMdara vastrAlaMkArAthI nahIM paNa sadAcArathI peAtAnA aMgane zaNagAre che, kakaNuthI nahIM paNa dAnathI peAtAnA hAthane zeAbhAve che, navA navA abhilASAne nahIM vadhAratAM Atmasa'camanA ja vadhArA kare che, sarva sAthe sAjanyathI vI salAhasaMpathI rahe che ane sadA madhura vANIthI khele che tene tyAM lakSmIneA vAsa hAya che. 3 je strI sadA udyogI, saMtASI, prasannamukhI, mitAhArI ane mitAcArI rahIne peAtAnA hRdayane ane zarIrane pavitra rAkhe che tene tyAM lakSmIne! vAsa hoya che. 4 je strI pAtAnI jAtanI, khALakhaccAMnI, patinI ane anya kuTuMbIjaneAnI saMbhALa rAkhe che, baccAMne prItipUrvaka peAtAne ja hAthe uchere che ane keLave che tene tyAM lakSmInA vAsa hAya che. 5 je strI sUryodaya pahelAM UThIne deha, vALa, dAMta, kapaDAM ane gharanI tamAma cIjo sAph kare che, kALajIpUrvaka gharakAmamAM maDI jAya che ane pati tathA mALakhaccAMne sukhI rAkhe che tene tyAM lakSmInA vAsa hAya che. sAra--uparanI hakIkata kharAkhara lakSamAM letAM strIoe peAtAnI jAtane keLavI kevI taiyAra karavI joie tene spaSTa khyAla Avaze. je strI pAtAnI jAtane sArI rIte keLavI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 17 ] sudhArI zake che te ja potAnI saMtatine paNa tene suMdara vAraso ApavA bhAgyazALI thaI zake che. [ je. dha. pra. pu. 48, pR. 142] zuddha cAritrane prabhAva. sadvartana, kartavyaprema ane pramANikapaNuM-A guNo manuSyane mATe eTalA badhA jarUranA ane mahattvanA che ke enA vagara zuddha cAratra baMdhAvuM ja asaMbhavita athavA azakaya che." kaIpaNa deza samAjanI unnatino AdhAra tyAMnI upaja, tyAMnA sudaDha vizALa killAo ke suMdara imArato upara rahelo nathI, paraMtu te dezanAM daDha cAritravAna manuSya upara rahele che. e sadavAkaya hRdayamAM kerI rAkhavA gya che." dezanI zaktinuM mApa vastInI vizeSa saMkhyA uparathI nahIM, paraMtu prajAnA cAritra-sadAcaraNa uparathI thAya che." "ekAda vilakSaNa buddhivALAne joIne AnaMda thAya che - kharoparaMtu mAna-sanmAna to sadAcaraNane ja vadhAre apAya che." buddhi te magajano viSaya che paNa vyavahAra te hadayathI ja dIpe che. jyAM sudhI hadaya unnata-vizALa-udAtta thayuM nathI tyAM sudhI bIjuM badhuM zikSaNa apUrNa che." "je je mahApuruSe A saMsAramAM kIrtinA acaLa sthabhe UbhA karI gayA che te pitAnA sadAcaraNa-cAritravaDe ja karI gayA che. [ je. dha. pra. pu. 48, pR. 143.] Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 28 ] zrI kapUravijayajI " mALa svabhAva' ' jamInanA e svabhAva che ke jo temAM sArAM khIja vAvavAmAM nahIM Ave te tRNAdika halakA cheDavAe ApeAApa ja temAMthI UgI nIkaLaze. A sabaMdhamAM jamInanA ane bALakAnA svabhAva eka sarakhA che. jo bALakane bacapaNathI ja sArI TevanA abhyAsa nahIM pADavAmAM Ave te te Ape|Apa nArI TevA pakaDI le che ane sArI ke naThArI game tevI Adata eka vAra paDyA pachI tenA paMjAmAMthI chUTavuM bahu ja muzkela thaI paDe che." " vidvAna puruSA paNu Adata( kuTeva )nA gulAma hAya che, kAraNa ke bacapaNamAM je Teva paDI gai hAya che te bhAgye ja chUTI zake che, mATe mAbApanu sAthI meTuM kartavya e ja siddha thAya che ke temaNe ( pAte kuTevA tajI ) peAtAnA saMtAneAne sArI Teva pADatAM zikhavavu." "eka uttama zANI mAtA seA zikSakAnI garaja sAre che. e vacananA marma vicAravA joie. sahune sabuddhi sUjhe. " 2 [ jai. . pra. pu. 48, pR. 144. ] bhASAsamiti kevI bhASA melavI? upadezamALAkAra kahe che tema miSTa-madhura, DAhyuM-DahApaNubharyuM, thADu-pramANasara, prasagane lagatuM-muddAsara, garahitanamratAbhayuM, tucchatA vagaranuM--tuMkAra huMkAra vinAnu, gaMbhI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 29 ] ratAvALuM, pahelAM pariNAmane vicAra karIne uccAreluM, dharmane bAdhaka na Ave evuM hitavacana jarUrI prasaMge belaDuM ucita kahyuM che. sAra-uparanI ekAnta hitakArI vAta lakSamAM rAkhIne AtmAthI sajanoe (1) koInI nindAne eka paNa zabda uccAravo nahIM, (2) pitAnI tema ja paranI halakAI thAya tevuM vacana paNa bolavuM nahI, (3) keInI mazkarI-ThaThThAbAjI karavI nahIM, (4) vicAryA vagara ekadama jema tema sAhasika vacana bolI nAkhavuM nahIM, (5) koInI upara ALa caDAvanAruM vAkaya uccAravuM nahIM, (6) avasara vinA-kavakhate belavuM nahIM, (7) temaja avasara pAmIne paNa hitakArI parimita (mApasara), atyaMta priya lAge tevuM, zubha, sarvane sukhakArI, namra ane satya vacana bolavuM, ethI viparIta na bolavuM. ' vizeSamAM-1 mArgamAM cAlatAM kaMI paNa vAtacIta karavI nahIM. 2 mArge cAlatAM maunapaNe rahI jIvarakSAnuM barAbara bhAna rAkhavuM. 3 ThekANAsara paNa satya ne prasaMgacita hoya chatAM sAvadhasadeSa vacana na bolavuM. 4 keInA marmanI chupAvavA jevI chAnI vAta anyane na karavI. 5 kaThera ane nirdaya vacana na uccAravA. 6 saMpUrNa jANyA vagara nizcaya rUpe na bolavuM. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 30 ] zrI kapUravijayajI 7 keInA aMgamAM kaMI khoDa-khAMpaNa hoya to te cheDakhAMpaNavALA vizeSaNathI tene belAvavA ke saMbodhavA nahiM. 8 sarva jIvone hitakArI ane deSa rahita evuM mApasara saMyamadharmanI rakSAthe bolAya te bhASAsamiti samajavI. kedha, mAna, mAyA, lobha, bhaya, hAsya, mukharatA-vAcALatA ane vikathA ( paraniMdA ane ApabaDAIbharI nakAmI vAte) e ATha prakAranA doSanA sthAnane zANA-prajJAvaMta sajajanee tajavAM joIe ane khAsa jarUrI prasaMge ja nirdoSa-hitamita bhASAno upayoga kare joIe. mau sarvArthasAdhanaM--e vacanane anusarI zakAya tyAM jarUra anusaravuM ja, paraMtu belavAnI jyAM jarUra ja jaNAya tyAM uparokta hakIkata lakSamAM rAkhyA karavI. - [ je. dha. pra. pu. 48, pR. 144] vacanAmRta, 1 pitAne pratikULa lAge tevuM aNagamatuM kArya anya pratye AcaravuM nahIM. 2 pitAne priya hoya tevI vastu game tyAM ke game tenI pAse hoya te joIne rAjI thavuM, paNa IrSA karavI nahIM. priya ne hitakArI vastu prApta karavA mATe pramANika yana kare, jethI aMtarAyane jaladI aMta Ave. 3 manamAM je zubha kArya karavAno utsAha thayela hoya te Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 31 ] kArya karavAmAM muhUrta ke zukana jevA thobhavuM nahIM. utsAhane ja muhUrta lekhI kArya zarU karavuM. 4 koI paNa jAtanI muMjhavaNamAM DAhyA mANasanI salAha levA nIkaLavuM tenA karatAM ApaNA manane DAhyuM banAvavuM, jethI te game te vakhate sAcI salAha ApI zakaze. 5 kaI mANasa ApaNI pAse kAMI vAta kare te vakhate tenI vAta upara lakSa rAkhavA sAthe tenI zArIrika ceSTA upara savizeSa dhyAna ApavuM. 6 nindAnI bIke nindita kArya karavuM nahIM ane satkAya karatAM aTakavuM nahIM. 7 zraddhA-AsthAnI pahelI jarUra che. te vagara eka vAta hRdayamAM sthira thaI zakatI nathI. zraddhAmAM viparItatA na Ave evI saMbhALa jarUra rAkhavI. 8 vicAra karatAM tarata na samajI zakAya evI vAta hoya te te ekadama khoTI che ema mAnI levuM nahIM ke jAhera karavA sAhasa kheDavuM nahIM. 9 jeTaluM ApaNe samajI zakatA hoIe teTaluM ja sAMbhaLavuM ane vAMcavuM. nahi samajAyelI vAta cittane kSobha kare che. 10 vItarAge rAga-dveSane tyAga e ja dharma batAvela che. je je pravRttimAM rAga-dveSanI utpatti thatI hoya tyAM dharma nathI. 11 arihaMtanI pUjA karanAre arihaMta upara prema prathama Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 32 ] zrI karavijayajI utpanna karavA joIe ane te prema duniyAnI sarva cIja paranA prema karatAM vadhAre uttama joIe. 12 gurudarzanathI athavA temanI dezanAthI ApaNane lAbha thavuM joIe ane je te na thatuM hoya te darzanamAM ke sAMbhaLavAmAM ApaNuM khAmI che athavA to te sthaLa te prAptinuM nathI ema mAnavuM. 13 dareka vAta niSedhanA rUpamAM bolavA karatAM pratipAdananA rUpamAM balavI. 14 dharma saMbaMdhamAM vitaMDAvAda na karatAM saMvAda karavo. 15 koI mANasane ApaNA vicAra tarapha kheMco hoya te ApaNA vicAre yatnapUrvaka tenA magajamAM ThasAvavA; paNa pratipakSI vicAronuM khaMDana athavA niMdA karavI nahIM. 16 kaI paNa ziSTa puruSanI prazaMsA evA prakAre na karavI ke jethI bIjA ziSTa puruSonI niMdA thaI jAya. 17 eka tIrthanI prazaMsA karatAM bIjA tIrthonI nyUnatA na batAvavI. 18 jiMdagImAM evuM eka dharma anuSThAna te jarUra karavuM ke je jiMdagInA cheDA sudhI TakI zake. 19 mUkha AgaLa ke bIjA dharmavALA AgaLa ApaNA devagurudharmanI prazaMsA eTalI hada sudhI na karavI ke jethI te uzkerAI jaI tene niMdA karavAnuM mana thAya. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ai che. lekha saMgraha : 3 : [33] 2. ApaNuM zakti ke punya uparAMta je IcchA thAya te ApaNA mananI nabaLAI samajavI. keInuM joI tevuM thavAnuM mana thAya te paNa ApaNA mananI nabaLAI che. 21 amuka kArya athavA amuka pravRtti uttama che, ema je samajAya to temAM bIjAne vAda na karatAM ApaNe te karI levuM joIe. 22 zRMgAra karatAM vairAgyane vadhAre svIkAre. 23 zRMgAra upAdhi vadhAranAra che. vairAgya upAdhine dUra karanAra che. 24 ApaNe saMsAra ane saMsAramAM rahelA padArthone bhUlI javA joIe. je saMsAramAM navuM navuM joyA karIe to tethI saMsAranA smaraNamAM vismRti na thatAM vadhAre thavA pAme che. 25 bALa, yuvAna ane vRddha ema avasthA badalAvAnI sAthe ApaNA vicAra paNa badalAvA joIe. temAM anukrame praDhatA ne makkamatA AvavI joIe, ra6 je kaMI dharmakArya kare tenuM rahasya samajavAnI pahelI IcchA rAkhe. 27 je kArya karavAnA ApaNe adhikArI hAIe ane karI zakIe teTaluM ja mAthe levuM joIe, nahIM to ApaNe vizvAsaghAtI gaNAIe. 28 savAramAM UThI uttama puruSonA nAma levA. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 34 ] zrI karavijayajI 29 khullAM dAna karatAM gupta dAna devuM vadhAre uttama che. 3. dharmakAryonA kAraNe meLavI rAjI na thavuM, paNa tevA kAraNethI kArya thatuM joIne rAjI thavuM. 31 dharma karavAne vilaMba ke vAyadA na karavA, tene vadhAre agatya ApavI. 3ra jeTaluM pramANikapaNuM ApaNe rAjyadaMDa ke duniyAnI bIke sAcavIe chIe tenA karatAM pApanI bIke vadhAre sAcavavAnuM mana thAya tevI Teva pADavI joIe. 33 ApaNe maravuM che e cokkasa ane marIne kayAMya paNa javAnuM to che ja, to kayAM jazuM tene vicAra prathama karavo joIe. - 34 anyanA dUSaNe jevA karatAM pahelAM ApaNA duSaNo jevA joIe. 35 anItinuM kAma karavAthI game teTale phAyado thayo hoya te paNa te dekhIne rAjI na thavuM. 36 dharmanA aneka kAryo che chatAM jemAM ApaNuM citta vadhAre ceTatuM hoya te kArya vizeSa karavuM. 37 je hetuthI je dharmanuM kArya karavA pharamAveluM che te hetu sacavAtuM na hoya te te kAma karavuM nirarthaka Thare che. - 38 TUMkI-saMkucita draSTi rAkhavAthI IrSALu thavAya che. 39 je pitAnAmAM na hoya te pitAnAmAM mAnI levAthI ahaMkAra pedA thAya che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 35 ] 4. marajI viruddha jevAthI ke sAMbhaLavAthI krodha utpanna thAya che. 41 darekanI IcchA judI judI hoya che. bIjAnI IcchA upara ApaNe dveSa yA anAdara karIe to ApaNI IcchAne mATe paNa temaja banavA pAme. 42 je kuLamAM ane je dharmamAM ApaNe utpanna thayA hoIe tenI nAmanizAnI potAnA kuLamAMthI sarvathA nAza thavA devI nahIM; nahIM te goTALe vaLe. 43 ApaNA bALakane ApaNuM anubhavanI keLavaNI jarUra ApI javI. te jeTalI upayogI che teTalI bIjI keLavaNI upayogI nathI. 44 mANasanI jiMdagIno amuka bhAga paralokanAM sAdhana mATe avazya rAkhavo joIe. (nahIM to mULagI mUDI gumAvI devAne prasaMga Ave.) 45 uttama jJAnInAM vacana upara zraddhA ane vizvAsa rAkhavo joIe. 46 ApaNuM rIti-nIti ajJAnIonI rIti-nItithI bhale judI paDatI jaNAya, paNa jJAnIonI rIti-nIti sAthe maLatI thAya tema dhyAna rAkhavuM. 47 ApaNA vicAromAM keTale phera paDyo? vicArazuddhimAM vadhAre thaye ke ghaTADo thayo ? tenI varSa AkharIe tapAsa karavI joIe. e rIte AtmanirIkSaNa karavuM ghaTe. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 36 ] zrI pUravijayajI 48 ApaNA hadayane je kArya zuddha lAgatuM hoya te na karavA mATe keInI salAha mAnavI nahIM. 49 je paramAtmAnuM nAma ApaNe laIe chIe te eka divasa ApaNe jevA hatA te ApaNe tenI pavitra AjJAne anusarIne temanI jevA zuM kAma na thaI zakIe? temanI ekAnta hitakArI AjJAne yathAzakti anusaratAM avazya temanI jevA thaI zakIe ane bhavabhramaNane aMta karI zakIe. 50 je zAstro vAMcavA ke sAMbhaLavA temAMthI sAra-hitatatva grahaNa karI levuM. pa1 pApanuM kAma jANyA pachI paNa je ApaNe karIe to vadhAre ni:zutA-kaTheratA lekhAya. para pu baMdha karavA karatAM karmakSaya karavAnuM vadhAre pasaMda karavuM. [ je. dha. pra. pu. 49, pR. 244] vika-gaSTImAMthI levA gya bedha." jinadharmamAM rakta dhanapALa paMDite bheja rAjA pAse rAjasabhAmAM eka divasa prasaMga pAmIne nivedana karyuM ke -- " yeSAM na vidyA na tapo na dAnaM, na cApi zIlaM na guNo na dhrmH| na martyaloke bhuvi bhArabhUtAH, manuSyarUpeNa mRgAzcaranti // " jemanAmAM vidyA, tapa, dAna, zIla, guNa ne dharma nathI teo manuSya lokamAM pRthvI upara nakAmA bhArabhUta che, te manu Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 37 ] vyarUpe mRgalAnI jema ahIM-tahIM bhamyA kare che.' AvuM pAMDita vacana sAMbhaLI mRge peAtAnA guNNA gaNAvIne dalIla karI ke 8 mane AvA mANasa sAthe sarakhAvI na zakeA.' tyAre bIjA Dite evA guNahIna mANasane gAyanI upamA dIdhI. pachI teNe paNa peAtAnAmAM rahelA guNA gaNAvI tene niruttara karyA, eTale anya anya paDitAe tevA manuSyane tRNu, vRkSa, dhULa, zvAna, gardabha, kAga, UMTa, bhasma jevA padArthonI upamA devA mAMDI; paNa temAMnA dareke peAtAnAmAM amuka upakAraka guNu heAvAnu jaNAvI temane niruttara karyA. pachI eka paDite kahyuM ke evA guNahIna manuSyAne sarakhAvI zakAya evI kei paNa vastu mane jaNAtI nathI.' 6 sAra-jo Ave! ati durlabha manuSyajanma pAmI temAM peDhA karI levA ceAgya upara jaNAvelA saddaguNNA utpanna na karI zakAya, te te guNunA anAdara karAya, tenI virAdhanA karAya teA pAmele manuSyajanma vRthA thAya che, eTaluM ja nahIM paNu peAtAnI svacchaMda mati-gativaDe teneA geraupayega karI peAte svapara kaikane ahitakartA thAya che. A ati agatyanI vAta khAsa vicAravA ceAgya che, ane vicAra karI peAtAnI anAdinI bhUla sudhArI levAya teA tethI svapara anekane te upakAraka thaI paDe tema che. zAstrakAra mahAtmA ThekANe ThekANe bhAra daine kahe che ke-' tattva-AtmasvarUpane vicAra karavA, niradhAra karavA e aNumUla buddhi pAmyAnuM phaLa samajavAnu che. svazakti vicArI banI zake tevAM ne teTalAM vrata-niyama aMgIkAra karI tene sArI rIte saMbhALI pALavAM e A amUlya mAnavadeha pAmyAnuM phaLa samajavuM. pUrva punyajoge lakSmI pAmIne tene Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [38] zrI karavijayajI saThekANe-sAre mAge vAparI tenA uparano meha utAre e bhAgyane lakSmI pAmyAnuM phaLa che, tema ja sAmA jIvone prIti upaje, temanuM bhaluM thAya evI satya, priya ne pathya vANuM varavI te vAcA pAmyAnuM phaLa mAnavuM" Itizam [ rai. dha. pra. pu. 49, pR. 248 ] navapada namaskAra kAya saraLa vyAkhyA sahita. uppannasannANamahomayANaM, sapADiherAsaNasuThThiyANaM // saddesaNANaM diasajaNANaM, namo namo hou sayA jiNANaM // 1 // jemanAmAM utpanna thayelA uttama kevaLajJAnanI jyoti jhaLahaLI rahI che, azokavRkSAdika prAtihAryayukta siMhAsana upara jeo virAjamAna thaI rahyA che, ane amRta samAna uttama dezanA vaDe jemaNe sajajanene AnaMdita karyA che te jinezvara dene sadA ya amAre vAraMvAra namaskAra he ! 1 siddhANamANaMdaramAlayANaM, namo namoNaMtacaukyANaM // sammaggakammakhkhayakAragANaM, jammajarAdukhkhanivAragANaM // 2 // sahajAnaMdavALA siddhisthAnamAM jemaNe sthiti karelI che, jeo anaMta ( jJAna, darzana, cAritra ane vIryarUpa) catuchaye karI saMyukta thayelA che, jemaNe jJAnAvaraNIya pramukha samagra karmano kSaya karela che ane janma, jarA, maraNanA samasta duHkha nivAryA che te siddha bhagavAnane amAro vAraMvAra namaskAra ho ! 2 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : surINa dUrIkakuggahANaM, namo namo surasamappabhANaM // saddesaNAdANa samAyarANaM, akhaMDachattIsaguNAyarANaM [ 39 ] // 3 // jemaNe kumati-kadAgrahane dUra karelA che, jeo sUryanA jevA prabhAzALI che, bhavyAtmAone ekAnta hitakAraka dezanA devAne je sAvadhAnapaNe pravarte che, tema ja je paMcendriyanigraha, nava brahmagupti, kaSAyacatuSkajaya, paMcamahAvratapAlana, paMcAcArasevana tathA paMca samiti ane traNa guptirUpa akhaMDa chatrIza guNanA nidhAna che, evA bhAvAcArya bhagavAneAne amArA vAraMvAra namaskAra hA ! 3 suttatthaviththAraNataprANaM, namo namo vAyagakuMjarANaM || jaLastra saMdhALasAyarALa, savaLAjhiyamanchALa || 4 || ziSyasaMpradAyane sUtrA zIkhavavAmAM jee sAvadhAna rahe che, sAdhusamudAyanI saMbhALa ( nirvAha karavAmAM jee sAgara jevI gaMbhIratA rAkhe che ane irSyA-adekhAine tA jemaNe sathA tajI dIdhI hAya che evA zreSTha vAcaka yA upAdhyAya bhagavAnane amAre vAraMvAra namaskAra hA! 4 sAhUNa saMsAhi asaMjamANaM, namo namo suddhadayAdamANaM // tiguttiguttANa samAhiyANaM, murNidamANaMdapayaTThiyANaM // 5 // saMyamarAgamAM samyag prakAre pravRtta thayelA, mukhyavRttithI mana, vacana ane kAyAne sArI rIte kAbUmAM rAkhI rahelA, samatA- samAdhimAM sthita thayelA, munIMdra ceAgya sahajAna6mAM masta rahenArA ane zuddha-niSi dayA ane kramanu sevana karanArA vizvavI samasta sAdhusamudAyane amArA vAraMvAra namaskAra hA ! 5 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 40 ] zrI kapUravijayajI jiNuttatatte ruilakhkhaNassa, namo namo nimmaladasaNassa // micchattanAsAisamuggamassa, mulassa saddhammamahAdumarasa // 6 // sarvajJa-vItarAgakathita jIvAjIvAdika navatatvamAM ci-zraddhAna, e jenuM lakSaNa che, mithyAtva kaSAya pramukhane TALavAthI jene AvirbhAva (dekhAva) thaI zake che ane je jJAna-cAritradharmarUpa mahAvRkSanuM mULa che te nirmaLa samyakatvane amAro vAraMvAra namaskAra ho ! 6 annANasaMmohatamoharassa, namo namo nANadivAyarassa // paMcappayArassuvagAragassa, sattANa savaththapayAsagassa // 7 // je ajJAna ane mahAmeharUpI aMdhakArane dUra karI nAMkhe che, vaLI mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevaLa e pAMca jenA prakAra che, je aneka rIte jIvone upakAra kare che ane je bhavya jIne sarva padArtha saMbaMdhI badha samape che te jJAnadivAkarane amAre vAraMvAra namaskAra he! 7. ArAhiAkhaMDiyasakiyassa, namo namo saMjamavIriassa // sambhAvaNAsaMgavivaDiyassa, nivvANadANAisamujayassa // 8 // je akhaMDita zakti( pramAda rahita satata puruSArtha )vaDe prApta thaI zake che, sadabhAvanA cege jenI vRddhi thaI zake che ane je zAzvatasukhAdi ApavA samartha che, te saMyamavIryane amAro vAraMvAra namaskAra ho ! 8 kammadumummUlaNakuMjarassa, namo namo tivatavobharassa // aNegaladdhINa nibaMdhaNassa, dussajjJaaththANa ya sAhaNassa // 9 // jenA prabhAve maitamasvAmInI jevI aneka uttama labdhio Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 41 ] utpanna thAya che, tema ja du:sAdhya ( mahAmuzIkhate meLavI zakAya evA ) artha paNa jenAvaDe susAdhya ( sukhe meLavI zakAya evA ) thai zake che tathA je samartha hAthInI peThe karmarUpI vRkSane samULagu ukheDI nAMkhavA samartha che te tIvra tapAbhara( AMbila vadha mAnAdika aneka prakAranA AkarA bAhya ane abhyaMtara tapasamudAya )ne amArA vAraMvAra namaskAra hA ! huM iya navapayasiddhaM, ladbhivijjhAsamiddhaM / payaDiasuravaggaM, hIMtirehAsamaggaM // diviisUra sAraM, khoNipIDhAvayAraM / tijJavijJayacI, siddhacaklR namAmi zI vRtiram II [ jai. . pra. pu. 40, pR. 227] navapadasvarUpagarbhita arihaMtAdika ArAdhana upadeza. saraLa vyAkhyA sahita jithaMtaraMgArijaNe sunANe, supADiherAisayappahANe // saMdehasaMdoharayaM haraMte, jhAeha nicaMpi jiNerihaMte // 1 // jemaNe rAga, dveSa ane mAhArdika aMtaraMga zatruvane jItI lIdheA che, jethI uttama kevaLajJAna pramukha Atma-samRddhi jemane pragaTa-prApta thayelI che, tema ja uttama prAtihAryAdika atizayAvaDe je devAdhidevanI padavIne pAmelA che, ane je peAtAnI sAtizaya vANIvaDe aneka jIvAne sadeharUpI rajasamUhane samIra Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 42 ] zrI karkharavijayajI (pavana)nI peThe jhATakI kADhe che, te jina-arihaMta bhagavAnane he bhavyajane ! tame sadA ya dilamAM dhA! 1 duTakammAvaraNappamukke, aNaMtanANAisiricaukke // samaggalogaggapayappasiddhe, jhAei niccapi maNami siddhe // 2 // vividha prakAre jIvone viDaMbanA karanArA jJAnAvaraNIya pramukha duSTa aSTa karmanAM AvaraNothI jeo mukta thayelA che, tethI anaMta jJAna, darzana, cAritra ane anaMta zakti pramukha AtmalakSamI jemane pragaTa thayelI che, tema ja jeo samagra lokanA agrapadane pAmelA che, eTale nirupAdhika siddhigati athavA mokSa nAmanA prasiddha sthAnane prApta thayelA che te siddha bhagavAnane he bhavyajana! tame tamArA dilamAM sadA ya yAvo! 2 na taM suhaM deha piyA na mAyA, jaM diti jIvANiha sUripAyA // tamhA hu te ceva sayA maheha, jaM mukhkhasukhkhAI lahuM laheha // 3 // akhaMDa chatrIza guNagaNathI alaMkRta, bhAva-AcAryanI caraNasevA jIne je satya svAbhAvika sukha samape che tevuM sukha mAtApitAdika svajana saMbaMdhIo ApI zakatA nathI; teTalA mATe he bhavyajana! tame tevA bhAvAcAryanAM caraNakamaLa sadA ya se-pUje ke jethI mAkSasukhAdika vege varI zake! 3 suttatthasaMvegamayassueNaM, saMnIrakhIrAmayavissueNaM // pINaMti je te uvajjhAyarAe, jhAeha nizcaMpi kayappasAe // 4 // susvAdiSTa jaLa, kSIra ane amRta samAna anukrame hitakArI zrata, artha ane svAnubhavajJAnavaDe svaziSpavargane jeo Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 43 ] prasanna kare che tevA suprasanna kRpALu varavAcaka upAdhyAyajI mahArAjane he bhavyajano ! tame sadA ya dilamAM dhyA! 4 khaMte ya daMte ya suguttigutte, muttaM pasaMte guNajogajutte // gayappamAe hayamohamAe, jhAeha niccaM muNirAyapAe // 5 // zAMta (kSamAzILa-kSamALu), dAnta (damanazIla-iMdrajita), suguti (mana, vacana ane kAyAne sunihita karI rAkhanAra), mukta (nilepa-niHspRhI ), prazAnta ( jemaNe kaSAyamAtrane sArI rIte zeSavI dIdhA che evA vairAgyarasamAM jhIlanAra), mULa-uttara sAdhu yegye guNane dhAraNa karanAra (pAMca mahAvratAdika sAdhu yegya 27 guNa alaMkRta ), vikathAdika pramAdavarjita ane mehamAyAthI mUkAyelA ( huM ane mAruM jemane nathI, athavA ahaMtA ane mamatAne jemaNe mArI kADhI che ) evA munirAjanAM caraNakamaLane tame sadA ya dhyA! pa jaM davachakkAisuhahANaM, taM daMsaNaM satvaguNappahANaM // kuggAhavAhIu vayaMti jeNa, jahA visuddhaNa rasAyaNeNa // 6 // sarvajJakathita SaDu (cha) dravya (dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya, pudgalAstikAya ane kALa), jIvAjIvAdika nava tatva (jIva, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, nirjara, baMdha ane mokSa), sama naya (nagama, saMgraha, vyavahAra, jUsUtra, zabda, samabhirUDha ane evabhUta), saptabhaMgI (sthAt asti, syAt nAsti, svAtu astinAsti, syA, avaktavya, syAta ati avaktavya, syAt nAsti avaktavya ane sthAt astinAsti yugapat avaktavya), cAra nikSepA (nAma, sthApanA, dravya ane bhAva), pAMca bhAva Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 44 ] zrI kapUravijayajI ( diyaka, upazamaka, kSAApazamika, kSAyika ane pAriNAmika ) temaja e pramANu ( pratyakSa ane parAkSa ) vigere sarvajJabhASita vacanamAM suzraddhAna ( dRDha pratIti) lakSaNavALA samyaktvane sarva guNeAmAM pradhAna eTalA mATe gaNavAmAM Avela che ke jema vizuddha rasAyaNuDe game tevI kaSTasAdhya vyAdhie paNa dUra thAya che tema A (samyaktva ) guNavaDe anya guNa pratiSadhaka kadAgraha pramukha aneka prakAranA AMtara vyAdhie upazamI jAya che, ema samajIne huM bhavyAtmAe ! samyaktvanuM tame yathAvividha ArAdhana kareA, jethI tamArI saghaLI karaNI meAkSadAyI nIvaDe. 6 nANaM pahANaM nayacakkasiddhaM tattAvavohikkamayaM pasiddhaM // dhareha cittAvasahe phuraMtaM, mANikkadIbubdha tamoharataM // 7 // vidhavidha ( aneka prakAranA ) apekSAvALA abhiprAyevarDa vastumAM rahelA anaMtA dharmonuM sphoTana karanArA nayasamUhayeAge niSpanna thayelA, kevaLa vastusvarUpanuM ja pratipAdana karanArA, atyAre paNa AgamarUpe pragaTa dekhAtA, svaparaprakAzaka hAvAthI bIjA cAra jJAna karatAM caDhiyAtA, ratnadIpakanI peThe atastama( UMDA ajJAna aMdhakAra )ne haraNa karanArA evA jAjvalyamAna jJAnadIpakane huM bhavyajanA ! tamArA manamaMdiramAM sthApA ! 7 susaMvaraM mohanirohasAraM, paMcappayAraM vigayAiyAraM || mUlottarANegaguNaM pavittaM, pAleha nizcaMpi hu saccarittaM // 8 // jagamAtrane aMdha karI nAMkhe evA samartha mAneA nirodha karavAvaDe pradhAna, samiti-gupti pramukha susavara svarUpa, Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [45] sAmAyika, chedapasthApanIya, parihAravizuddhi, sUkSmasaMparAya ane yathAkhyAta e pAMca prakAravALA ane mULa tathA uttara aneka guNavaDe pavitra evA saccAritrane tame sadA ya niraticArapaNe pALo. 8 bajhjhaM tahAbhiMtarabheyameyaM, kayAi dubbheyakukammabheyaM / / dukkhakkhayaththaM kayapAvanAsaM, tavaM tavehAgamiyaM nirAsaM // 9 // cha prakAre bAhya ane cha prakAre atyaMtara ema jenA bAra bheda thAya che, jenAvaDe durbhedya kukarmono bheda (vinAza) thaI zake che, evA pApavinAzaka tapane he bhavyajano ! tame janmamaraNAdika duHkhane kSaya karavA mATe Agama rIte nirAzIbhAve (niSkAmavRttithI) seva ke jethI tame jaladI bhavabhramaNa nivArIne akSaya-avyAbAdha-zivasukhane pAmI zake. 9 eyAiM je kevi navapayAI, ArAhayaMtiThThaphalappayAI // lahaMti te sukhkaparaMparANaM, sirisirIpAlanaresaruvva // 10 // iti. sarva-mokSa pramukha ISTa phaLane prakarSe karIne devAvALA upara kahelAM uttama navapadene je bhavyAtmAo ArAdhe che teozrI zrIpALanarezvaranI peThe sukhanI paraMparA-avicchinna sukhasaMpadAne sahaje pAme che. [ je. dha. pra. pu. 40, pR. 229.] Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 46 ] zrI kapUravijayajI navapadarUpa siddhacakranuM mAhAo ane te sAthe AtmAne saMbaMdha. yoga asaMkhya che jina kahyA, navapada mukhya te jANe re teha taNe avalaMbane, Atama dhyAna pramANe re. mahAvIra jinezvara upadize. navapadaprakaraNakAra kahe che ke-"bha bhe mahAnubhAvo ! daza daSTAMte durlabha manuSyajanma pAmIne ane te sAthe vaLI Arya kSetra, uttama kuLa vigere pradhAna sAmagrI punyayoge pAmIne mahAanarthakArI pAMca prakAranuM pramAda (mada, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathA) jaladI tajI daI, uttama dharmakaraNa karavA tamAre puruSArtha pheravo joIe. te dharma sarva jinezvaroe dAna, zIla, tapa ane bhAva bhede karI cAra prakArane upadizyo che." temAM paNa bhAvanI pradhAnatA vakhANuM che. bhAva sahita ja karavAmAM AvatI dharmakaraNI dAna, zIla, tapa pramukha saphaLa thAya che, bhAva vagaranI sakaLa karaNa alekhe jAya che. "bhAva paNa manasaMbaMdha che ane AlaMbana vagara mana ati durjaya che tethI manane niyamamAM rAkhavA mATe AlaMbana (AlaMbanavALuM ) dhyAna kaheluM che." 1 arihaMta, rasiddha, 3 AcArya, 4 upAdhyAya, 5 sAdhu, 6 darzana, 7 jJAna, 8 cAritra, ane 9 tapa, e navapada vakhANelAM che. " Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : e navapadanuM savistara varNana vAmAM AvyuM che. tyAMthI jANI, levA ceAgya che. [ 47 ] navapadaprakaraNamAM karatatsa MbaMdhI kheAdha meLavI e navapada ja jagatamAM sArarUpa che, tethI tenu ArAdhana karavA adhika lakSya rAkhavAnI jarUra che, e navapadamAM arihutAdika pAMca dhamI ( dharmAtmA ) che jyAre darzAnAdika cAra ( prakAranA ) dharma che. e dana ( samyakRtva ), jJAna, cAritra ane taparUpa saddharmanuM ArAdhana karavAthI ja dharmAtmA thai zakAya che. je je arihaMtAdika thayA ne thAya che te sahu ukta dharmAMnA ArAdhana( sevana )vaDe ja thayA che, thAya che ane bhaviSyamAM paNu je je arihatAdika thaze tee paNa pavitra dharma nA ArAdhanavaDe ja thaze. ethI vartamAnakALe paNa bhavya janAe e ja pavitra dharmanuM ArAdhana karavA ujamALa rahevu ucita che. dharma dhamIjanAmAM nivase che tethI dharmanuM ArAdhana karavA icchanAre ukta advaiitAdika dharmAtmAnuM hRDha AlaMbana levuM atyaMta jarUranuM che. ahiM tArdika pavitra dharmAtmAenA nAma, sthApanA, dravya ane bhAva e cAre nikSepA pUjanika che. jemanA bhAva pavitra che temanA nAma, sthApanA ane dravya paNa pavitra che, bIjAnA nathI. tethI aritAdika pavitra AtmAonuM ( bhAvasahita ) nAmasmaraNa karavAthI, temanI ( zAzvata-azAzvata ) pratimAnAM darzInArdika karavAthI, tema ja trikALagata temanA Atmadravyane namaskArAdika karavAthI, ApaNA AtmA jAgRta thAya che, eTale Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 48 ] zrI karavijayajI e arihaMtAdikamAM jevA uttama guNe che tevA ja uttama guNe prApta karavA ujamALa thAya che, je guNe arihaMtAdikane viSe vyakta (pragaTa) thayelA che, te ja (tevA ja ) guNe ApaNA pratyeka AtmAmAM zakti(sattA )rUpe to rahelA ja che; paraMtu karmanA AvaraNathI DhaMkAI gayelA hovAthI pragaTa dekhI zakAtA nathI, paraMtu je pragaTa guNa arihaMta paramAtmAdikanuM daDha avalaMbana lahI karmanAM saghaLAM AvaraNa dUra karI devAmAM Ave te pachI svasattAmAM rahela samasta guNe jevA ne tevA jhaLahaLatA pragaTa thAya. sUryAdika upara AvI lAgelAM vAdaLAM dUra thatAM ja tenI svAbhAvika prabhA zuM pragaTa thayA vagara rahe che? ethI ja avyakta guNI evA ApaNe vyakta guNI arihaMtAdika parameSThInuM dRDha AlaMbana levuM te ja ucita che. je je kArya ucita viveka sahita vidhipUrvaka karavAmAM Ave che te te a5 zrame abhuta lAbha meLavI Ape che. eTalA mATe pavitra dharmakaraNuM sevana karanAre, yAcita maryAdA pAlanarUpa vidhi sAcavavA ane svecchAe yadvAladdhA karavArUpa avidhi deSa TALavA khAsa kALajI rAkhavI joIe. kahyuM che ke dadhdha zUnyane avidhi doSa, atipravRtti jeha, cAra doSa IDI bhajo, bhakti bhAva guNageha." Ama chatAM AzcaryanI vAta che ke ApaNe yathAvidhi dharmakaraNa karavAne barAbara khapa karatA nathI. ane phaLa meLavavA AturatA dharIe chIe. kharI vAta to e che ke ApaNe phaLane mATe tAlAvelI karyA vagara ja kevaLa AtmalakSI upagathI dareka dharmakaraNa karIe to tenuM acUka umadA phaLa maLe ja maLe. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 49 ] vidhirasika bhavyajanA dharmakaraNI karavAne prasaMge zAstrokta sAta zuddhi sAcavavAnu lakSya pAte rAkhe ane bIjA mALa- ajJAna jIvAne premapUrvaka tenuM sUcana karatA rahe. ApaNA dilane saMkucita karI nAMkhI, khIjA sabhyajaneAnI darakAra nathI karatA, temane premapUrvaka sAcA mArga jAte AdarI nathI batAvatA eTaluM ja nahiM paNa temanA tarapha ghaNeA tiraskAra batAvAya che tethI kharA sudhArA thai zakatA nathI. rasAyaNu karatAM paNa vadhAre guNakArI pavitra caitrI pramukha cAra bhAvanA ApaNA dilamAM kAyama jAgRta raheze teA ja svaparahitamAM vadhArA thaI zakaze. te vagara dharmakaraNI saphaLa thavI ja muzkela che. ukta navapadmarUpa siddhacakranI sevAbhaktinI cAgyatA paNu tyAre ja AvI lekhAze ane tenI sAkatA paNa tyAre ja thavA pAmaze. temanI pavitra AjJAne anusaravAthI ja ApaNuM ya zIghra thai zakaze. itizama. [ jai. dha. pra. pu. 41, pRSTha 32] jinacaityAdika sabaMdhI e ela. zrImad haribhadrasUriSkRta SoDazaka ane pacAzakAdi graMthAmAM jinacaityapUjAvidhi tathA caityavaMdanavidhi pramukha kaIka upaceAgI viSaye spaSTa rIte carcavAmAM AvelA che. vidhirasika janAe e sakaLa graMthAnuM rahasya samajavA jarUra khapa karavA joie. saMkSepaci janAne tenu kaMIka rahasya jANavA icchA hAya teA bhAgyatrayanA gujarAtI bhASAMtaramAM je traNa paMcAza 4 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 50 ] zrI kapUravijayajI kenI vyAkhyA dAkhala karavAmAM AvI che te manana karI javA bhalAmaNa karavAmAM Ave che. te uparAMta sumaticAritra rAjAnA saMvAda sAthe cheDazakAdika graMthomAMthI uddharI ukta viSaya saMbaMdhI je kAMI saMkSipta paNa upayogI saMgraha karavAmAM Avela che te paNa lakSapUrvaka vAMcI-vicArI lakSamAM levA bhalAmaNa che. jinacaitya karAvavAne adhikArI keNa hoI zake? tenAmAM keTalI gyatA hovI joIe? te kevo AjJAsika tathA sevArasika ho joIe? jIvajayaNuM mATe tene keTaluM badhuM lakSa hovuM joIe? te kevo udAra ane paropakArazIla ho joIe? te badhuM samajavA yogya che. prathamanA vakhatamAM bahudhA zAstrokta vidhi mujaba AdhakArI jane ja cityAdikanuM nirmANa karatA ane tenI rakSAsaMbhALa paNa rAkhatA; atyAre bahudhA gatAnugatikatAnuM jora vadhatuM jAya che ane zAstrokta vidhi tarapha Adara ocho thato jaNAya che. AgalA vakhatamAM udAra rAjAe tIrtha rakSAdika mATe keTalAka gAmo bakSIsa ApI detA hatA, atyAre tIrthanI rakSA karavA nimAMcelA rAjAdika tathA vyavasthApaka suddhA devadravyAdikanuM rakSaNa karavAne badale bahudhA tenuM bhakSaNa ke upekSA karatA jaNAya che. vyavasthApake kevaLa nAmanA ja thaI gayelA dekhAya che. vyavasthA sAcavavA bahu ja thoDuM lakSa ApatA rahe che, tema chatAM sattA mATe te marI paDe che. vyavasthApakane mAthe je bhAre javAbadArI rahelI che tenuM temane ThIka bhAna thavA pAme ane kevaLa sattAne ja lobha rAkhI nahIM viramatAM potAnuM kartavya yathArtha samajI svakartavyaparAyaNa rahI anya maMda pariNamI vyavasthApake rUDA dAkhalArUpa bane ema ApaNe IcchIzuM. devadravyA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [49] dikanI rakSA tathA vRddhi karavAnA je pavitra hetu zAstrakAre samAvela che te nija lakSamAM rAkhI pramAda rahita tenI sAkatA karavA sAvadhAna mane eTaluM icchI hAla viramazuM. [ jai. dha pra. pu. 36, pR. 19 ] ka madhanAM vizeSa kAraNeA. 1 ( leAlavaza ) jaina zAstranA krayavikraya, 2 kuzAstrapraza MsA, 3 jJAnanI zaMkA, 4 kuzAsracArI prazaMsA, 5 suzAstracArIbhajana, 6 paradeASaprakAzana ane 7 mithyA upadeza karavAvaDe jJAnAvaraNIya kama khaMdhAya che. 2. kutI, kudharma, kudeva ane kugurunI prazaMsA ane tenA paricaya, mithyAtva vAsanA, du:kha-zAkaciMtana, samakitadhArI-dUSaNa, kupravacana--kuzAstradhAraNa, navIna mithyAtvAtpAdana ane anyAyaja pana karavAvaDe daza nAvaraNIya karma maMdhAya che. 3. dayA, dAna, kSamA, vrata, zIla, dama, saMyama, nIti, jinapUjana, Agama abhyAsa, jinavaMdana, vaiyAvacca, sadA anuka MpA ane zubha bhASitanA parizIlanavaDe zAtAvedanIyama badhAya che. 4. Azrava, du:kha, zekasevana, baMdhana, chedana, bhedana, cADI, paraMtADana, trAsadAna, AkraMdana ane paradreAha, vidhvaMsana, rUMdhana, damana, niMdA, pIDA, prANavadhAdika bAdhA karavAvaDe azAtAvedanIya kama aMdhAya che. jina-kevaLIneidana, zrutavacananiMdana, gurusaMgharnidana, jina Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ para ] zrI kapUravijayajI mArganiMdana, jinavacananiMdana ane unmArga sthApana karavAvaDe daza namAhanIya karma baMdhAya che. kaSAyanA udayavaDe tathA tIvra kaSAya karavAvaDe cAritramAhanIya karma thAya che. 5. gurupUjA-bhakti, hiMsA tathA cADI rahitatA, dAnaruci, sarala pariNAma, pApabhIrutA, zruta, dAna ane dayAnA riNAmaDe manuSya ceAgya AyuSya kharUMdhAya che. maMdakaSAyI, kheda--zAka-viSAda rahita, dharma rAgI, samakitata, sarAgasaMyamI, garva rahita dAtA, dharma dhyAnavata, khALa tapasvI ane aNuvratadhArI jIvA devatA cAgya AyuSya mAMdhe che. ati tIvra lAbha, mada-maccharatA, mithyAtva, ahaMkAra, sadA jIvahiMsA, asatya bhASaNa, ati DaravApaNuM, avivekatA, ati cAyavRtti, ati maithuna sevana karanAra, jinasa MghaghAtaka, jIvahiMsaka, vinayahIna, zIla rahita (viSayagRddha ), madyapAnI, rAtribhA, abhakSyabhAjI, rIdra pariNAmI, mahAmAThI lesyAvALA ane mahAArabhakArI jIva naraka cAgya AyuSya khAMdhe che. duSTa vicAra, vANI ane AcAravaMta, mithyAtvASI, dudharma upadezaka ane kUDAM tAla-mApa karanAra, kapaTI, asatyavAdI, khATI sAkSI bharanAra, karIyANAmAM bheLasabheLa karanAra, kapUra kastUrI kesara ghI pramukha rasakasavALA padmA mAM ghAlamela karanAra, kUDI lezyAvALA, mithyA abhimAna karanAra ane Atta dhyAnavALA tiya ca yeAgya AyuSya AMdhe che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 53 ] 6. dharmavaMta, dayAvaMta ane mekSanI cintA karanAra zubha nAmakarma bAMdhe che tathA mithyAtva, adharmapravartana, davAgni dAna, jinagRhapAta, karkaza bhASaNa, bahu pApakaraNa, AraMbhakaraNa ane paracintAkaraNavaDe jIva azubha nAmakarmano baMdha kare che. 7. paraguNachAdana, avaguNagrahaNa ane pizunatA (cADI) karavAthI jIva nIca netra bAMdhe che. darzana( samakita )vizuddhi, vinayasaMpannatA, zIlavratadaDhatA, jAgata jJAnepaga, saMvega (tIvra vairAgya), yathAzakti dAna, tapa, sAdhusamAdhi, vaiyAvaccakaraNa, ahaMdubhakti, AcArya, bhakti, bahuzrutabhakti, pravacanabhakti, Avazyaka karaNa, saMghabhakti ane zAsanaprema tathA prabhAvanA karavAthI ucca getra baMdhAya che. 8. dAna, lAbha, bhega, upaga ane zubha utsAhano bhaMga karavAthI aMtarAyakarma baMdhAya che, ema samajI sujJoe cetavuM. [ je. dha. pra. pu. 35, pR. 40. ]. saduudyamavaDe ja kharuM svarAjya meLavI zakAya. A pAtratA-gyatA meLavyAthI ja tenI prApti thaI zake. svarAjya meLavavA atyAre bhAre caLavaLa cAlI rahI che. temAM aneka bhAIbaheno hoMzathI bhAga le che ane kaIka temAM * jyAre mahAtmA gAMdhIjInI AgevAnI nIce svarAjyanI laData zarU thaI hatI tyAre sa8 sa kara vi. mahArAje svarAjane meLavavA mATe Atmika ane vyAvahArika kartavyaparAyaNatA batAvI darekamAM saduudyamI thavA jaNAvela, te vartamAna samayane anukULa hevAthI ahIM temano te lekha dAkhala karavAmAM Avyo che. saMgrAhaka, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 54 ] . zrI karavijayajI sakriya bhAga levA IntajAra hoya che, tethI tamane sahune svarAjyane kharo artha pratIta thavA sAthe tenI prApti mATene khare upAya labhya thAya e kharekhara sujJa janene IcchavA gya che. sva-AtmA tenuM rAjya-saMpadA te ja kharuM svarAjya. satya jJAnAdika AtmAnI vibhUti pragaTe te ja svarAjya. tevuM svarAjya pragaTa karavA je je kharAM sAdhana joIe te svAdhIna karI levAM te paNa upacArathI svarAjya lekhAya. jyAM sudhI ApaNe parataMtraparavaza-parAdhIna-gulAma jevI dIna-lAcAra sthitimAM hoIe tyAMsudhI kharAM sAdhane ApaNe meLavI na zakIe ane tevAM satasAdhane hastagata karI tene yathArtha upaga karyA vagara ApaNe sAcuM svarAjya kayAMthI pAmIe? sAcA svarAjyathI te ApaNA AtmAmAM rahelA anaMta jJAnAdika gupta guNasamRddhinuM ApaNane yathArtha bhAna thatAM temAM dRDha pratIti thavA sAthe te prApta karI levA pUrNa utsAha pragaTe. kAyaratA yA pramAda mAtrane tajI ApaNe svasaMpatti prApta karavA sAce puruSArtha acUka AdarIe ane tenA pariNAme ApaNuM sahaja svAbhAvika anaMta jJAna vayadika saMpadA avazya prApta karI laIe. bAhA ane aMtaraMga ema be prakAranAM e svarAjya prAptinAM sAdhana lekhI zakAya. Arya kSetra, utama kuLa-jAti, pAMce Indriyo paravaDI ane zarIra nIragI e uparAMta sugurune yoga - e badhAM bAhya sAdhana lekhAya; jyAre susabhyatA-vinaya vivekAdika AdarI saddagurune samAgama karI temanI prasannatA meLave, temanI samIpe tatvavacananuM bhAre Adara bahumAna sAthe zravaNa kare, tenuM manana parizIlana sevI ApaNA AtmAmAM tenuM yathArtha pariNamana kare, ke jethI yathArtha tatvaci sAthe yathArtha Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 55 ] tattvajJAna ane yathArtha AcaraNu thavA pAme ane ApaNAmAM rahelI anaMta vIrya zakti kharA vairAgya ane abhyAsanA maLathI pragaTa thavA pAme. e sarve sAcA svarAjyanAM aMtaraMga sAdhana samajavA. mIjI rIte kahIe te tenI ADe AvatAM mAhya ane aMtaraMga aMtarAyA ApaNe prathama dUra khaseDavA joie. mana ane indriyeAnA aneka prakAranAM praleAbhanA ane tevA tuccha kSaNika kalpita sukha ne svArthImAM mu'jhAi, aneka jIvAnI khATI laTapaTa khuzAmata karI, kSudra jIvAne herAna na karavA joie athavA leAkapravAhamAM nAhaka taNAvuM na joie. ane hiMsA asatyAdika pApakarmanA ane teTale tyAga karavA sAthe krodha, mAna, mAyA ane lAlarUpa duSTa kaSAyAnA jaya karIne ApaNAM mana, vacana ane kAyA yA vicAra, vANI ne AcAramAM rahelI viSamatA TALIne temane zuddha-pavitra banAvI levAnI pUrI jarUra svIkArI ane teTalI cIvaTathI kharA saMyama sevavA joie. jo sAcuM svarAjya prApta karavuM iSTa ja hAya tA ApaNe sahue prApta sAdhanAnA sadupayoga karI levA saphaLa prayatna sevavA joie. nitya jIvanakalane zAnta karavA mATe vagarajarUranI keTalIeka vastue sivAya calAvI levA TevAvu joie. ema karavAthI nakAmI ghaNI upAdhi saheje ochI thai zakaze. ApaNA amUlya samaya ane zrama ghaNe| bacaze, ghaNuM kharuM kamI thai jaze ane thADA kharce majAthI rahI zakAze. sahue karakasarathI rahetAM jarUra zIkhI levuM joie. kRpaNutA karavAthI jema apavAdapAtra thavAya che tema uDAu kha karavAthI paNa niMdApAtra manAya che; tethI ja karavAM ja nahIM. athavA tA jarUra kamI karI nakAmAM uDAu kharcA nAkhavAM, jethI gheADA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pa ] zrI kaEravijayajI kharce sukhe svajIvananirvAha uparAMta kuTuMbanirvAha paNa thaI zakaze ane adhika guMjAza haze to anya sIdAtA janene yogya AlaMbana-Teke ApI zakAze. AMkho mIMcI uDAu kharca karanArane chevaTe pastAvuM paDe evI kakleDI sthiti paNa thaI Ave e banavAjoga che. prathamathI ja samajI dIrdhadaSTi vAparI vRttisaMkSepathI nirvAha karanAra bhAIoMnene saMtoSayege jyAM tyAM sukha sAMpaDI zake che. khAnapAna vastrapAtrAdika kaI paNa prasaMge kharI jarUrIyAta tarapha ja ApaNuM lakSa rAkhavuM phAyadAkAraka che. temAM paNa zuddha svadezI cIja maLI zake tyAM sudhI tenAthI calAvI levuM ke jethI svadezI dharmanI paNa saheje rakSA thaI zakaze, videzI cIjone meha tajavAthI zuddha svadezI vastrAdika vAparavA bhaNuM adhika ruci jAgaze ane ApaNuM jIvanamAM sAdAInuM tatva dAkhala karI karakasarathI cAlatAM saheje ApaNe svaparaunnati sAdhI zakIzuM. e rIte svarAjyanuM sAdhana saphaLa thaze. [ je. dha. pra. pu. 39, pR. 303 ] ApaNI prajA nirbaLa-nika sattva kema bane che?* (te doSathI saveLA cetIne ugarI javAnI jarUra.) jyAre bIjI prajAne ApaNe sabaLa ane ThIka satvavALI joIe chIe tyAre upalo prazna ApaNane saheje UThe che. ApaNuM bhAvI sthiti sudhAravAnI lAgaNIthI A prazna tha upayukta che. kaIka vakhata kautukabuddhithI ApaNe ane karIe chIe ane tenuM kharuM samAdhAna meLavyA chatAM ApaNuM bhUla Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 17 ] sudhAravA pramAdavaza prayatna karatA nathI. je ApaNI duHkhadAyaka bhUlanuM kharuM bhAna thayuM ja hoya to te tatkALa sudhArI levA mathavuM joIe. temAM upekSA ke bedarakArI karavAthI ja kharekhara ApaNu aneka duHkhane aMta jaladI Avato nathI ane UlaTo temAM dinapratidina vadhAre ja thato jAya che. e bUrI Teva jarUra sudhAravI joIe. prathama to ajJAnavaza mAtapitAdika vaDIle kevaLa kAcIkamaLa vayanAM bALakonAM lagna karI nAMkhI temanI bhAre pAyamAlInuM kAraNa UbhuM kare che. bALaka-putrane 25 varSa pahelAM ne putrIne 16 varSa pahelAM lagnamAM joDavA e bhAre jokhamavALuM che, kemake te pahelAM temano zarIrane bAMdhe kAcaapUrNa hoya che. te vakhate vIryanuM saMrakSaNa karavAnI pUratI jarUra hoya che, tene badale tene ja svecchAthI vinAza karI nAkhavAmAM Ave che, tethI te bALajoDalAMnI aneka rIte bhAre khuvArI thAya che. te pote ja vIrya--sattvahIna thaI nirbaLa banI jAya che. eTale teonuM zarIra-Arogya bagaDI jAya che ane aneka jAtanAM kSayAdika raMgane vaza thAya che. tema chatAM tevI kAcI kemaLa vaye viSayabhegane chaMda nahIM tajI zakavAthI dinapratidina temanI nirbaLatA vadhatI cAle che ane thoDA ja divasa, mAsa ke varSomAM akALe temanAM AyuSyane aMta AvI jAya che. AvI kAcI vaye temane je prajA thavA pAme che te paNa prAye badhI namAlI-nisteja ja thAya che. je baLasatva guNa mAtapitAmAM ja Avela na hoya te temanAthI thatI prajAmAM kayAMthI Ave ? AthI kAcI-apakava vaye bALakonAM lagna karI nAMkhavAnI rIti ekadama sudhArI levI joIe. cegya Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI IravijayajI paripakava-pAkI vaya thAya tyAM sudhI ApaNA bALako nizcitapaNe suMdara keLavaNuM letAM rahI, potAnI jAtane ThIka unnatapavitra banAve e avazya IcchavA egya che. teTalI vaya sudhI pavitra vicAra, vANuM ne AcaraNanuM zuddha bhAvathI paripAlana karavArUpa brahmacaryanuM sevana jarUra thavuM joIe. suyogya vaya sudhI evA akhaMDa brahmacaryanuM pAlana karavAvaDe saMpUrNa svavIryasaMrakSaNa karI zakanAra jaDalAnAM lagnathI je bhAvI prajA thAya te sabaLa, sattvavaMta, pratApI, buddhizALI, utsAhI, suzraddhALu ne sadAcArI thavA pAme te susaMbhavita hoI, pitAnI bhAvI prajAne sabaLa, sukhI ne saguNa thayelI jevA IcchatA dareka mAtApitAdika vaDIlee have sarveLA cetI javuM jarUranuM che. [ je. dha. pra. pu. 39, pR. 305 ]. strIkeLavaNI. pATha 1 le strIkeLavaNI eTale strIone keLavavI athavA bhaNAvavI te. strIkeLavaNuM e mathALuM vAMcIne ApaNA ghaNA jaina bhAIo to Azcarya pAmaze, kAraNa ke jena kAmanA puruSo ja keLavaNamAM pachAta che, to teone "strIkeLavaNInI kiMmata zuM che? tethI kevI jAtanA phAyadA thaI zake che ?" vigere samajaNa kayAMthI hoya ? bhAgyavazAta jena kema vyApAramAM phAvelI che; eTale tene keLavaNamAM pachAta hevAthI je nukazAna thAya che 1 amaracaMda talakacaMde taiyAra karAvela zreNinA pAThamAM sudhArovadhAre karanAra. sa, sa, ka, vi. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 59 ] tenI khabara paDatI nathI, paraMtu bInakeLavaNue je nukazAna thavuM joIe e te pakSa ke pratyakSa rIte thAya che jaghaNuM mANase to strIone bhaNAvavI e akartavya samaje che, chekarIone bhaNavA mokalanAra upara cIDAya che, bhaNelI strIne dekhI tenI upara kaMTALo ANe che ane tevI kAMI avaguNa jaNAye hoya te te saMbaMdhI rajanuM gaja karI mUke che. keTalAkane te bhaNelI strI vaMdhyA rahe che, durgaNuM thAya che, vahelI marI jAya che, vahelI rAMDe che evA evA vahema hoya che. to ApaNe prathama e tapAsIe ke strIone bhaNAvavI e kartavya che ke akartavya che ? zAstrakAra emAM saMmata che ke asaMmata che? ane pUrve e rIti hatI ke nahi? have ApaNe prathama e tapAsIe ke strIone bhaNuMvavI e kartavya che ke akartavya che? strI e eka gharano anupama zuMgAra che ane tenAthI AkhuM ghara tathA temAM rahenAra sarva manuSya zobhI nIkaLe che, te jyAre enA astitvapaNAthI ja gharane eTalI zebhA maLe che, to pachI tenAmAM vidyArUpI amUlya ratnane bhaMDAra bharela hoya to tenI zobhAmAM zuM khAmI rahe? sonuM ane vaLI sugaMdha hoya to tenI kiMmata keTalI badhI umadA thAya? lakSmIvAna ane vidvAna hoya to tenI keTalI kiMmata? guNasaMpanna ane vidvAna hoya te tenuM keTaluM mUlya thAya ? vigere aneka vyavahArika dRSTAMtothI siddha thAya che ke strIne keLavaNI ApavAnI khAsa ane kharekharI jarUrIAta che. vaLI eka vidvAna mANasa lakhe che ke "gRhasattAne mukhya AdhAra strIkeLavaNuM upara ja che." te kevI rIte? tyAM te samajAve che ke eka vakhata te eka Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 60 ] zrI kapUravijayajI vidvAna strI sAthe vAta karatA hatA tevAmAM teNe jaNAvyu ke zIkhavavAnI jIDhI judI rIteAmAM kAMI dama nathI, tethI te raiyatane judI judI jAtanI keLavaNI maLe paNa tene zuM karavuM bAkI che ? zenI khAmI che ? te kaheA. " te srIe javAba ApyA ke ' janetAenI.' te vidvAna hA, kharUM. eka ja zabdamAM keLagai. ' mATe sadAcAra mAMdhavAnuM ( cUpa thai gayA. teNe kahyuM ke vaNInI badhI paddhati AvI prathama ane ati agatyanu sthaLa te gharanI strI ja che ane te vidvAna-keLavAyelI hAya tA teneA ane tenI saMtati tamAmane janma saphaLa thAya e ni:zaMka che. sAra--strI upara AkhA gharane bahudhA AdhAra hAvAthI tene sarva rIte keLavI kuzaLa karavAnI bhAre jarUra che, sArI rIte keLavAyelI strI gharanI zeAbhArUpa bane che ane tenAthI thatI saghaLI saMtati saheje sudharavA pAme che. anyathA saMtati sudharavI muzkela che. pATha 2 e AgalA pAThamAM strIone keLavaNI ApavAthI zuM lAbha thAya che ane na ApavAthI zuM nukasAna thAya che, te viSe saheja isArA karavAmAM AvyeA che. have A pAThamAM te khAkhata vizeSa vivecana karavAmAM Avaze. A jagatamAM prANImAtramAM caitanya bhAva sarakheA che, tA paNa pazupakSI vigere prANIothI manuSya prANI uttama gaNAya che. enuM kAraNa manuSya jJAna meLavavAne ane ethI kharuM-khATu Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [61] pArakhI, khoTuM tajI, kharuM AdaravA lAyaka che ema samaje che. e sivAya bIjuM kAraNa jaNAze nahi. jJAna eTale samajaNa. jenAmAM jeTalI samajaNa vadhAre teTalI mAnavajAtamAM te UMcI padavI dharAve che. ApaNe sarve vagaDAmAM athavA gAmaDAmAM rahenAra mANasa karatAM zaheranA mANasane uttama gaNIe chIe to tenuM kAraNa teonuM jJAnabaLa vadhAre hoya che, e ja che. zarIrabaLamAM vagaDAnA ane gAmaDAnA rahenArAe zaheranA manuSya karatAM caDhe che, te paNa teo zaherI manuSyanA jJAnabaLane lIdhe tene vaza rahe che. dareka mANasamAM ochuM vadhatuM jJAna hoya che, tethI teo potAnA dareka kArya uparathI anubhava laI potAnA sukhaduHkhanI vAta eka bIjAne kare che, ane te uparathI je raste vadhAre sukha maLe te raste pravartavA vadhAre jJAnavALAnI matithI prayatna kare che. umara paratve joIe te bALakane ApaNe pazu barAbara kahIe chIe, tenuM kAraNa eTaluM ja che ke te samaye tenAmAM kAMI jJAna hotuM nathI. jema jema te moTuM thatuM jAya che ane tenuM jJAna vadhatuM jAya che tema tema te mANasamAM gaNAtuM jAya che. dharma, dayA, zaiAca, dAna, pUjA, tapa, puNya, pApa, krodha, mAna, mAyA, lebha vigere zabdonA svarUpa mANasa potAnI ochI vadhatI jJAnazaktinA pramANamAM samaje che ane te uparathI je AdaravAnAM kArya hoya, temAM potAnuM AcaraNa kare che ane bIjA choDI de che. khUna, corI, mArAmArI vigere gunhAnAM kRtye ghaNuM karI ajJAna mANaso ja karanArA nIkaLaze; kAraNa ke jJAnavAna to tethI rAjAne A bhavamAM ane pApane daMDa para bhavamAM bhegavavo paDaze ema jANI zake che. pazunimAM janma pAmanAra paNa jJAnanA cegathI ucca gatimAM javA pAme che; Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 62 ] zrI kapUravijayajI te mANasa jAtane jJAnaprAptithI vadhAre uttamatA prApta thAya emAM zI navAi! peATAdi pakSIone kAi zrama laI bhaNAve che teA te mIThAzabharelu khelatAM zIkhe che ane tee te sAMbhaLI sarve khuzI thAya che. tenA upara eka vidvAna mANase kahyuM che ke sadvidyA yadi kA ciMtA, varAkodarapUraNe / zuko'pyazanamApnoti, bhagavanamiti bruvan // 1 // " a--jo koI savidyA hAya tA nAnu sarakhuM peTa bharanAnI zI ciMtA che ? pApaTa paNa 8 bhagavata ' eTale zabda khele che teA khAvAnuM sukhethI prApta kare che; mATe keLavaNI levAthI sarvane lAbha ja che ema taNI strIone avazya keLavaNI ApavI joie. sAra--jaDa jevI vastune paNa yathAvidhi keLavavAthI te uttamatA pAme che, teA pachI sacetana AtmAne yathArtha keLavaNI maLavAthI tenAmAM uttama guNanA vikAsa thavA pAme emAM Azcaya jevu zuM che ? * pATha 3 jo. vaLI strIjAtine keLavaNI ApavAnuM ghaNuM agatyanuM kAraNa e che ke je gharanI te gRhiNI hAya che te gharanA tamAma aMgabhUtAne rAtridivasa te strInI chAyA taLe rahevAneA prasaMga Ave che ane tethI te sarva kuTubIene AkhI umarabhara je lakSaNAnA saMskAra jaDIbhUta thAya che, te tenA mRtyunI sAthe ja baMdha paDe che. te lakSaNeAnA janma je gharamAM tee Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 63 ] uchare che tyAM ja thAya che. evI eka sAdhAraNa kahevata cAle che ke "vidyAthI vadhato viveka che." "viveka dazame nidhi che." ane "mana uparathI mANasa thAya che." paNa e traNa nItivacana karatAM eka vadhAre majabUta nItivacana e che ke "ghara narane banAve che." tenuM kAraNa e che ke gharanI keLavaNIthI mANasanI rItabhAta ane mana baMne ghaDAya che, eTaluM ja nahi paNa tenA lakSaNa paNa tyAM ja bane che, hRdayakamala praphullita thAya che, TevAnuM baMdhAraNa thAya che, buddhinA aMkuro phUTe che, ane bhalA ke bhUMDAne vAste AcaraNa racAya che. mukhyatve karIne bALaka jyAM janme che te gharamAM ja janamaMDaLane kAbUmAM rAkhanArAM dhoraNe ane nItivacane gRhagirinA mULamAMthI nIkaLe che. pachI te mULa nirmaLa he vo malina he. sarakAranA kAyadA-kAnane paNa gRhasUryanA pratibiMba che. bacapaNamAM ApaNe hAIe, te veLAe ApaNuM khAnagI saMsAramAM ApaNuM mana upara je je vicArenA sUkSma aMkure mAtra UgyA hoya, te pachIthI duniyAmAM dekhA de che. te pachI jagatane jAhera mata keLavAya che, kAraNa ke bALagRhamAMthI prajAne pAka utare che ane jemanA hAthamAM bALakone cAlatAM zIkhavavAnI dorI hoya che teo to rAjyanI khAsI lagAma jhAlanArA karatAM paNa vadhAre sattA calAvI zake che. ahAhA !!! janetAone umadA keLavaNI ApavAnAM kevAM phaLa che? manuSyanI raheNIkaheNI upara teo kevI majabUta chApa pADI zake che? mATe vAcake, strIkeLavaNInI avazya bahu jarUra che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 64 ] zrI karkharavijayajI sAra-A rIte strIkeLavaNuM keTalI badhI mahatvanI che tene khyAla vAMcanArA bhAIbahenane sArI rIte AvI zake te teo strIkeLavaNInA himAyatI banI strIkeLavaNune puSTi ApavA pAchI pAnI kare ja ke ? pATha 4 tho. A jagatamAM dareka puruSane tema ja strIne keLavaNI levAne hakka che ane te pramANe teo le che, paNa vizeSa karIne puruSakeLavaNIthI je je lAbha thAya che tenA karatAM strIkeLavaNIthI ghaNe darajaje bIjA meTA lAbha thAya che ane puruSane moTA ezvaryapadane prApta karAvanAra mULa kAraNa strI ja che, kAraNa ke puruSa je gharamAM janma le che te gharamAM te nAnapaNathI potAnI mAtAnA hAthataLe uchare che ane tenI jorAvara asara tenI keLavaNuM upara thayA vinA rahetI nathI. te duniyAmAM nirAdhAra hAlatamAM dAkhala thAya che ane keLavaNI tathA piSaNane mATe tene tamAma AdhAra tenI AsapAsa je manuSya heya tenA upara rahele hoya che, ane AsapAsanA mANasomAM potAnI jananInI hAjarI prathama hoya che. tethI kharekharI prathama asara tenI mAtAnI tene thAya che ane tenI mAtAmAM je je guNe hAya che tene kharekhara citAra tenA bAlavayanA putramAM paDe che emAM jarAe Azcarya nathI, kAraNa ke A sRSTimAM dareka vastunuM baMdhAraNa ane svabhAva ghaNuM karIne je vastu tenI pAse ane hamezAM sahavAsamAM AvatI hoya tenAM jevAM ja thAya che, ane ethI UlaTA thatA hoya te te apavAdarUpa che. vaLI bALaka jyAre aNasamaju sthitimAM hoya che tyAre tene belavAnI ke Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ pa ] samajavAnI zakti nathI hotI. te vakhate te te phakta pitAnI najIka je padArtha Ave che tenA ja guNa ke avaguNane grahaNa kare che, ane "kITabhramara'nA nyAye te padArtha jevo ja banI rahe che temAM kAMI Azcarya nathI. jyAre AvuM che tyAre nAnA bALaka ane bALakIone vidvAna ane dezanA zRMgArarUpa banAvavAne mATe prathama teonI mAtAne saMgIna keLavaNuM ApavAnI khAsa jarUra che ane jyAre saMkhyAbaMdha mAtAo keLavaNu pAmelI ane vidvAna thaze tyAre teonA hAtha taLe ucharanAra chokarAM paNa vidvAna ane DAhyA thaze temAM jarAe zaMkA jevuM nathI, eTalA mATe game te upAye jI strIone keLavaNI Apo. sAra-sahRdaya bhAIbahenane have dIvA jevuM spaSTa samajAvuM joIe ke yathArtha rIte strIone keLavavA prayatna karyA vagara samAjano uddhAra saMbhavita nathI. kahyuM che ke "zANuM mAtA so zikSakonI garaja sAre che." e vAta have hRdayamAM ThasAve. pATha 5 mo. zAstramAM jJAnanI adhikatA sthaLe sthaLe varNavI che, ane jJAna vinAnA manuSyane pazu samAna gaNelA che. nItizAstramAM kahyuM che ke - yeSAM na vidyA na tapo na dAnaM, jJAnaM na zIlaM na guNo na dharmaH // te martyaloke bhUmibhArabhUtA, manuSyarUpeNa mRgAzcaraMti // artha-"jeenAmAM vidyA, tapa, dAna, jJAna, zIla, guNa Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 66 ] zrI kapUravijayajI ane dharma nathI, teo A mRtyulokamAM pRthvIne viSe bhArabhUta thaI manuSyarUpe mRge care che." ane te uparathI ema samajAya che ke vidyA vinAnA manuSyane nItizAstrakAra pazu samAna kahe che. vaLI- AhAranidrAbhayamaithunaM ca, sAmAnyametat pazubhirnarANAM / jJAnaM narANAmadhiko vizeSo, jJAnena hInAH pazubhiH samAnAH // artha--"AhAra, nidrA, bhaya, maithuna e mANasa ane pazumAM sarakhA che, paraMtu mANasamAM jJAna adhika che tethI teo uttama gaNAya che, mATe jJAna vinAnA manuSya pazu samAna che." e A lokane bhAvArtha che, bIjA je je guNe che te sarva guNemAM jJAna guNanI AdyatA che. "jJAna sakaLa guNa mULa re"e vijayalakSmIsUrinuM vacana prasiddha che. vidyA bhaNavAthI mANasane jJAnanI kiMmata samajAya che, ane te kayuM jJAna uttama che te samajI zake che. potAnI evI samajaNazakti thaye teo dharma-jJAna meLavavAne vadhAre lAyaka thAya che. mANasa potAne janma game tevI moTAI ane game tevI zrImaMtAImAM gALe paNa je dharma jJAna hoya nahi to e sarva janma vRthA che. te manuSyabhavane lAyaka kRtya karI zake nahi, ane manuSyabhava hArI jAya. siMdura prakaramAM kahyuM che ke - mAnuSyaM viphalaM vadaMti hRdayaM vyartha vRthA zrotayonirmANa guNadoSabhedakalanA teSAmasaMbhAvinI // durvAraM narakAMdhakUpapatanaM muktiM budhA durlabhA, sarvajJaH samayo dayArasamayo yeSAM na karNAtithiH // 1 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 67 ] artha " je mANasane sarvajJanA dayArasamaya siddhAMta ka nA atithirUpa thayA nathI, arthAt jeNe vItarAgabhASita siddhAMta zravaNa nathI karyA teneA manuSyajanma DAhyA mANasA niSphaLa kahe che, tenu hRdaya vyartha kahe che, tenA kAnanuM nirmANa vRthA kahe che, teenAmAM guNu ane doSanA bheda samajavAnI zaktine asaMbhava gaNe che, teone narakanA aMdhakUpamAM paDavAnu du:khe vArI zakAya tevu kare che ane tene meAkSanI prApti paNa durlabha kahe che. 22 mATe evA nItizAstranA vacaneAthI siddha thAya che ke jJAna vinA badhu khATu che ane jJAnathI sarva vastu siddha thAya che. " sAra--zAstrakAra kahe che ke " paheluM jJAna ane pachI dayA kemake dayA athavA ahiMsAnuM svarUpa jJAnathI ja yathA jaNAya ( samajAya ) che. te vagara ADu MavaLuM vetarAi jAya che. yathArtha jJAna-samajathI ja zraddhA thavA pAme che, ane AcaraNu paNa zuddha-nirmaLa thavA pAme che. ukta ratnatrayInA suyeAgadhI ja sakaLa karmanA kSayarUpa meAkSanI prApti thAya che, mATe temAM ja ati Adara karavA ghaTe che. [ re. . pra. pu. 39, pR. 333 ] zatruMjaya tInI yAtrAnI icchA ne jha MkhanA rAkhanArA bhAibahena pratye samayeAcita e ela. kaika uttama bhAibaheneA AtmAnA kalyANa mATe prativarSa zatruMjayAdika kAi ne keAI tIrthanI yAtrArthe niyamita javAne Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 68 ] zrI karkharavijayajI TevAyelA ja hoya che. tyAre keTalAeka bhAIbahene saMgenI pratikULatAthI ke ALasa ne kRpaNutAdika kAThIyAnI paravazatAthI bhAgye ja pavitra tIrthayAtrAne lAbha laI zake che. je ALasa ne kRpaNutAdika doSane dUra karI zakAya to pachI zatruMjaya jevA pavitra tIrtharAjanI yAtrA-sevA-bhaktino lAbha saheje laI zakAya. keTalAka mugdha bhAIbaheno tIrthayAtrA karavA javAnI ke tevAM bIjAM dharma AcaraNanI bhAvanA ja bhAvatA besI rahe che, paraMtu kharI take puruSAtana pheravIne dhAryuM kAma karatA nathI, tethI teo AtmAnI kazI unnati sAdhI zakatA nathI. jemaNe navANuM yAtrA vidhisara karavI ja hoya, athavA kaMIka adhika sthiratAthI AvA pavitra tIrthanI yAtrAne lAbha levo ja hoya temane mATe atyAre sArI anukULatA lekhI zakAya. pAlItANAnA rAjya sAthe yAtriko mATe cAlIza varSa mATe thayela karAra pUro thaI jAya te pahelAM bhAratavAsI dareka zrAvaka-zrAvikA peTa bharI bharIne A pavitra tIrtharAjanI yAtrAne lAbha jarUra laI le e khAsa IcchavA che. jo ke karAra pUro thayA bAda rAjyAdhikArIone buddhi sUjhe ane jene sAthe sAro ekhalAsa sAcavI rAkhavA sulehazAntithI varte, saMtoSakAraka samAdhAna karI le, te tIrtharAjanI yAtrA karavA IcchanArAone aMtarAya Ubho na ja thAya; to paNa sujJa janoe agamacetI vAparI manamAM te bAbata kazI abaLakhA na rahe tevo ane teTale badhe lAbha levA maLelI svAdhIna taka to gumAvavI nahIM ja. te mATe ja A hArdika preraNA karI che. [ je. dha. pra. pu. 39, pR. 372 ] Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 9 ] pavitra tIrthayAtrAe jatA dareka jainayAtrALune agatyanI sUcanA. anyasthAne kRtaM pApaM, tIrthasthAne vimucyate / tIrthasthAne kRtaM pApaM, vajralepaM bhaviSyati // artha--anya sthaLe kareluM pApa tIrthasthAne savivekANe chUTe che, paraMtu avivekatAthI tIrthasthAnamAM kareluM pApa vajalepa jevuM thAya che, ema samajI dareka yAtrALuo nIcenI hakIkata jarUra lakSyamAM rAkhavI ghaTe che. 1. zatruMjaya, giranAra, AbujI, saMmetazikhara, pAvApUrI ne caMpApUrI vigere game te pavitra tIrthasthaLanI yAtrA karavAnA athI bhAIbahenoe potAnA pariNAma kemaLa rAkhIne, yAtrAne lAbha levAne AvatA anya yAtrALuonI paNa gya sagavaDa sAcavavA bhUlavuM nahIM. 2. ApaNe jAte thoDuM ghaNuM kaSTa veThIne paNa sAmAnI sagavaDa sAcavavI-sAcavavA pUratI kALajI rAkhavI. e ni:svArtha sevAne lAbha cUke nahIM. svAthanI khAtara te sahu koI thoDuMghaNuM kaSTa sahana kare che ja, paraMtu paramArthanI khAtara jANuMbUjhIne kaSTa sahana karavAmAM ja vaDAI rahelI che. 3 musApharI daramiyAna relve TreInamAM, belagADI ke ghoDAgADI vigeremAM, tema ja dharmazALAmAM e rIte niHsvArthapaNe vartatAM ghaNo lAbha uThAvI zakAya, eka bIjAne madadagAra thaI zakAya ane anyane AdarzarUpa banI aneka janene samAjasevA ne zAsanasevAmAM mArgadarzaka banI zakAya. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 70 ] zrI kapUravijayajI 4 ghara AgaLa AvatA memAna-parANAnI sevA-cAkarI karIe tethI adhika premathI pavitra tIrtha yAtrA prasa Mge maLatA yAtrikeAnI sevA-cAkarI karavI ghaTe. 5 peAtAnA mukAmethI yAtrArthe nIkaLyA tyArathI kAi pazu ke prANIne trAsa ApavA na ghaTe. khullA--aNuvANe page cAlatAM jAtrA karavAnuM phaLa varNavI na zakAya eTalu badhu kahyuM che, te mAjazeAkhanI dhanamAM sukhazIlatAthI gamAvI devuM na ghaTe; kAraNa ke samajIne dehadamana karavAnuM bhAre phaLa kahyu che. 6 zarIranI kSINatAdika khAsa mAMdagInA kAraNa sivAya garbha zrImaMtAne paNa chatI zaktie jayaNApUrvaka aNuvANe page cAlIne ja tIrtha yAtrA karavI ghaTe; kemake ApaNe karmathI haLavA thavA mATe ja tIrtha yAtrA karavA jaie chIe, bhAre thavAne tA nahIM ja, e muddAnI vAta bhUlavI nahIM joie. 7 jIvitavya sahune vahAluM che, teA pachI geApavI, jAnavarene mahA trAsa ApI, jayaNA karavA javA-AvavAnA arthazA? prabhunI AjJA yAtrA karI lekhe samajavI. chatI zakti rahita jAtrA sAcavIne ja 8 sahu sAthe maitrI, du:khI pratye dayA-anukaMpA, ane sad guNI pratye prameAda tema ja pApI pratye adveSa ( upekSA ) bhAvanA rAkhavAthI ja karavAmAM AvatI dharmakaraNI saphaLa thai zake che. 9 pavitra tIrthanI yAtrA karavA jatAM ane yAtrA karI nivatyA pachI teA avazya anItinA sarvathA tyAga ja karavA joie. pavitra tIrthanI yAtrA karyAnI saphaLatA tyAre ja lekhI zakAya. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 71 ] 10 anItivaMtanuM mana ja dharmakaraNImAM cUMTI zakatuM nathI ane mana vagaranI bahAra dekhAva pUratI karelI karaNa ke yAtrA sAruM phaLa ApI zakatI nathI, tethI ja yAtrikoe dayA, satya, pramANikatA ane suzIlatA sAcavavA pUratI kALajI rAkhavI joIe. ekaDA vagaranAM game teTalAM mIMDAM karyA zA kAmanA? 11 prabhunAM hitavacanane yathAzakti anusarIne cAlavAthI ja svazreya thaI zake che. 12 nirmaLa tattvazraddhA ane bAdha sahita sadvartanavaDe ja svakalyANa sAdhI zakAya che. pote hitamArgane daDhatAthI sevanAra anyanuM paNa hita karI zake che. 13 yogyatA meLavyA vagara vastudharmanI prApti thaI zaktI nathI, tethI uttama prakAranI kSamA, namratA, saralatA, saMtoSa ane udAratAdivaDe suyogyatA meLavavA cUkavuM nahi. rUDI yogyatA pAmele jIva ciMtAmaNi ratna jevo dharma saheje pAmI zake che. 14 koI jAtanuM kuvyasana paDI gayeluM hoya to te pavitra tIrthane bheTIne jarUra dUra karI devuM joIe, ane pavitra tIrthane bheTI tapa-japa-jJAna-dhyAna-vrata-paccakhANa karavAnuM vyasana jarUra vadhAravuM joIe. 15 jaMgama tIrtha samAna saguNa saMtajanone samAgama karI doSamAtra dUra karavA mATe temanI svArtha vagaranI hitazikSAne sahue jarUra anusaravuM joIe. 16 mana-vacana-kAyAthI saghaLI zuddhi sAcavI, sahunuM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 73 ] zrI karavijayajI zreya thAya evuM ApaNI AsapAsa zuddha vAtAvaraNa jamAvavuM joIe ke jethI svaparakalyANanI siddhi jarUra thavA pAme. 17 zatruMjayatIrtharAja jevA sarvottama sthAnamAM bIjI khaTapaTa tajI zAntithI rahenAra sukhe svahita sAdhI zake che. aMtaralakSyathI jayaNA sahita page cAlIne karelI eka paNa yAtrA jevI lAbhadAyaka che tevI jayaNA rahita upagazunyapaNe karAtI aneka yAtrAo paNa lAbhadAyaka thaI zakatI nathI, tethI tIrthayAtrA karavA IcchatA sahu bhAIbahenoe jayaNA sAcavavA mATe jarUra pUratuM lakSya rAkhavuM joIe. [ zrI. je. dha. pra. pu. 39, pR. 373 ] prabhu mahAvIranI jayaMti ujavavA sahu bhAIbahenane bhAre hoMza hoya che, tethI tenI sArthakatA-saphaLatA karavA sAru samacita be bela kahevAmAM Ave che, te lakSyamAM rAkhI pramAda rahita tenuM pari pAlana karavAnI jarUra che. aMga vasana mana bhUmikA, pUjApagaraNa sAra; nyAyavya vidhi zuddhatA, zuddhi sAta prakAra. sAte zuddhi samAcarI, dharI prabhunuM dhyAna, aMtaranA ullAsathI, karIe nitya praNAma. zuddha deva, guru ne dharmanuM ArAdhana karavA IcchanArA eTale ke AtmAmAM deva, guru ne dharmane jAgrata karavAnA khapI dareka bhavyAtmAo upara sUcavelI sAte prakAranI zuddhine yathArtha Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 73 ] samajI laI tene cIvaTathI Adara karavo ghaTe che. samajyA sAra ja e che ke jAte kharI vAtane AdarI bIjA aNasamaju ke ochI samajavALA madhu bhAIbahenane zuddha premabhAvathI te vAta gaLe utAravA banate prayatna karavo, jethI temanuM tathA temanI bhAvI prajAnuM paNa zreya-kalyANa saheje thavA pAme. dravya bhAva bhede be prakAranI prabhunI pUjA kahI che. temAM malinAraMbhI gRhastha zrAvaka zrAvikAne dravyapUjApUrvaka bhAvapUjA ane nirAraMbhI sAdhu sAdhvIone kevaLa prabhunI AjJA ArAdhanarU5 bhAvapUjA karavAnI kahI che. paMcaprakArI, aSTaprakArI vigere aneka rIte prabhunI aMgapUjA ane agrapUjA thaI zake che. ukta prasaMge e sAte zuddhine yathAgya khapa sahu sajajana bhAIbahenoe avazya karavo ghaTe che, tema karavAthI ja dravyapUjAnI saphaLatArUpa saddabhAva jAgrata thAya ane zAstrokta aneka sadabhAgI sajajanonI peThe ethI bhAre karmanirjarA athavA sukRta-punya upajanarUpa amApa lAbha thaI zake. tethI ja ALasa ne kRpatAdika doSa tajI sAte zuddhino jarUra sahue khapa karavo ane anya khapI janone te sArI rIte samajAve. zatrujayayAtrAvicArAdika bukamAM ukta hakIkata adhika skUTa karIne samajAvI che, chatAM khAsa upayogI jANIne prasaMgopAta ahIM paNa jaNAvAya che. 1. zuddha gALelA tIrthajaLAdikavaDe jayaNAyukta sarvAga snAna karavuM. 2. zuddha nirdoSa rIte banelAM akhaMDa vastra aMga upara dhAraNa karavAM. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74 ] zrI kapUravijayajI 3. capaLatAdika deSane TALI nakAmA saMkalpavikalpa rahita manane karavuM. 4. sevA-bhakti karavAnuM sthaLa prathamathI ja jayaNA sahita sApha karI levuM. pa. pUjAnAM upagaraNa joIe evA sApha jaNAyukta rAkhavAM. 6. prabhubhaktiprasaMge vAparavAnI save vastuo nyAyavyathI vasAvavI. 7. dareka prasaMge vidhine yathArtha Adara karavAnuM na bhUlavuM. upara pramANe dravyapUjA karIne pachI arthagaMbhIra caityavaMdana stavanAdika stuti prabhunA guNagarbhita upaga sthira rAkhIne akhaMDa prema ullAsathI sthiratA mujaba karavAnuM bhUlavuM nahi. tema karatAM bIjAnuM mana paNa sAMbhaLavA lalacAya ne upaga jAgrata thAya tevI zAnti jALavIne badhuM karavuM. "tIrthapati ne tIrthasevA; e to sAcA mekSanA mevA" I. eka vAra prabhuvaMdanA re, Agama rIte thAya; kAraNa chate kAryanI re, siddhi pratIta karAya." I. vacanonI sArthakatA thAya tevuM lakSya rAkhavuM. "prIta anaMtI parathakI, je toDe che te joDe eha, paramapuruSathI rAgatA, ekatvatA ho dAkhI guNa geha. rASabhajikuMdaNuM prItaDI." jIvane anAdikALathI parapugala sAthe anaMtI apAra prIti lAgelI che, tenI asAratA vicArI tene toDyA vagara prabhu sAthe kharI prIti lAgI zake tema nathI. kSaNika ne kalpita lezamAtra sukhAbhAsa madhubiMdunI jevo joI mugdha jIva tethI lalacAI janmamaraNanAM anaMta dukha vaherI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 [ 75 ] le che; paraMtu sAcA sadgurunA upadezAmRtathI vairAgya jAgatAM viSayAsakti meALI paDI jAya che, athavA sUryanA tApathI jhAkaLanI jema te visarALa thai jAya che; eTale zuddha deva, guru ne dharmapratye sAcI prIti jAge che, ane samyag jJAnavairAgyanA si McanathI te dina dina pratye puSTa thatI jAya che. dravyapUjA gRhasthAne sAdhanarUpa che ane bhAvapUjA sAdhya. che. prabhunI kharA dilathI stuti-stavanA-prArthanA karI manane prabhunA guNuvaDe raMgI devAthI ane evA uttama guNAnu parizIlana karavAthI ja tenI sAkatA thAya che. hiMsAdika deASathI virama ane ahiMsAdikanA atyaMta Adara karavA. pAMce iMdriyAnA viSayeAmAM lAgI rahelI Asakita tajavI ane kharA vairAgyathI AtmAne vAsita karavA. krodhAdika cAre kaSAye nA nigraha karavA ane kSamArdika uttama guNNAnA Azraya karavA. mana, vacana, kAyAnA duSTa vyApArane vavA ane vicAra, vANI tathA AcAranI zuddhi karavI. e bhAvapUjAnuM kharuM rahasya che. bhavika AtmAe peAtAnA AtmAne ethI ja tarakhALa karI kharuM sukha anubhave che. bhavyAtmAene evI saddhi jAge evI prArthanA che. [ jai. . pra. pu. 39, pR. 375 ] Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 76 ] zrI kapUravijayajI bhavya AtmahitazikSA. AtmahitaiSI bhavya prANIoe maithyAdika cAra bhAvanAo samAsathI paNa A pramANe bhAvavI yogya che. 1. sarva jagatanA jIvo sukhI thAo. keI duHkhI ma thAo. sarva keI sukhane raste cAle. duHkhanA rastAthI dUra rahe. e pramANe prathama maitrIbhAvanA. 2. zrI vItarAga vacanAnusArI trikALavatI sarva jagatanA jInAM sarva sukRtonuM huM trividhe (mana, vacana ane kAyAvaDe) anumodana karuM chuM. e pramANe bIjI amedayA muditA bhAvanA, 3. sarvadA svazatyAnusAre pitAno yathAyogya nirvAha karavA asamartha evA dravyathI dukhI jInuM duHkha apaharavA yatna karuM tathA dhamahIna jIne dharma pamADavA sadA yatna sevyA karuM. e pramANe trIjI karuNuM bhAvanA, 4. sadA dharmathI vimukha tathA pApakarmane sanmukha evA agya adhikArI pratikArya jIvonuM paNa ahita aNuIcchate huM teo prati rAgadveSa rahita mana avalaMbI rahuM. e pramANe cethI madhyastha bhAvanA. have bhavya prANIo sadA nirvidhrapaNe pramAda rahita Atmahita sAdhI sadA sukhI thAya evI buddhithI prerAI kaMIka prasaMgopAta lakhavA yatna karuM chuM. jIvamAtrane sukha vahAluM ane duHkha davaluM lAge che kharuM paNa sAcuM sukha te dharmasevana karyA vinA prApta thatuM nathI. ema Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [77] chatAM cha dhama-Atmahita sAdhavAmAM vilaMba-vAyadA karyA kare che, tema ja duHkha mAtra adharma-anIti-anyAya AcaraNathI thAya che. ema chatAM tethI pAchA osaratA nathI, to pachI duHkhane cheDe AvI sukhane dahADe zI rIte Ave ? te sukhanA abhilASI prANuoe prathama vicAravAnuM che. parama pavitra jJAnIonAM vacanone viSe koI aMze pratIti-khAtrIvALA jIvone kadAca te te sAMsArika kAryo karatAM suraNa rahetI haze kharI paNa sAhasika thaIne jyAM sudhI akArya- anIti-anyAyane tyAga pate karatA nathI tyAM sudhI kharA sukhano svAda tene maLato paNa nathI; kemake mukha macakeDIne paNa jhera khAnAre jIvI zake che zuM? te jagataprasiddha jhero karatAM paNa akArya--anIti-anyAyAcaraNanuM jhera bahu AkaruM che, kemake te te eka ja vakhata jIvita hare che ane A to aneka bhava sudhI saMtApe che to paNa mUDha ajJAnI che tene tyAga nahi karatAM bedhaDaka tene ja sevyA kare che eTale anIti-anyAya ja AcaryA kare che ane potAnuM kharuM hita takAsatA nathI. A kevI ajJAnatA! A kevI mohAMdhatA ! aneka pApAcaraNathI meLavelI vastu khAvApIvA ke bhegavavAmAM to saMbaMdha dharAvanArA sarve AvI maLe che paNa tenA pApane baje to bhAIsAhebane zire ja rahe che, jethI tene bhavAMtara(bIjA bha)mAM IcchA nahi chatAM narakAdika duHkhe baLAtkAre bhegavavAM ja paDe che. te duHkhethI choDAvavA-mukta karavA ke temAM bhAga levA keI kAme (vage) AvatuM nathI. arthAt zaraNa rahita te bApaDAne te sarva duHkho avazya jogavavAM paDe che je duHkha pitAnI ja meLe pite ja pedA karyA che te duHkhano Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74 ]. zrI kapUravijayajI ghaNe lAMbe vakhata bhegavaTa karyA chatAM paNa keme aMta Avato nathI. athavA to te duHkhe vaDanA bIjanI peThe vadhatAM ja jAya che, jethI te bIcArAne koI kALe Are-cheDe Avato nathI ane badhe kALa ema ja du:khamaya nirgamavo paDe che. have je kaI haLukamI bhavya prANuM A manuSyabhavanA phakta alpa samayamAM kaI bhAgyayege samaja pAmI cetI le eTale A theDe vakhata paNa svAdhInapaNe, svazakti gopavyA vagara zrI vItarAgabhASita dharmasevana karI sArthaka karI le to te sarva duHkhothI mukta thaI anukrame sarva sukhane kAyamane mATe svAdhIna karI zake e vAta niHsaMzaya che, ema samajI AtmaghAtaka pramAda sarvathA pariharIne je kaI bhAgyazALI svaAtmahita sAdhavA sadA ujamAla rahe tenI balihArI che. eka kavi kahe che ke - ceta te cetAvuM tune re, pAmara prANI! ceta to cetAvuM tene re tAre hAthe vaparAze, teTaluM ja tAsaM thAze; bIjuM te bIjAne jANe re. sajI gharabAra sAruM, mithyA kahe mAruM mAruM; temAMthI ne kahyuM tAruM re. pAmara0 mAkhIe madhapeDuM kIdhuM, na khAdhuM na dAna dIdhuM; lUMTanAre lUMTI lIdhuM re pAmara khaMkherIne hAtha khAlI, ociMtAnuM javuM cAlI; kare mAthApheDa khAlI re. pAmara zAhukAramAM tuM savA, lakhapati tuM lakhAya; kahe sAcuM zuM kamAye re ? pAmara pAma 20 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsapa0 lekha saMgraha : 3 : [ 79 ] kamAyA tuM mAla ke, Ave tArI sAthe eka aveja tapAsa e re, hAthamAMthI bAjI jAze, pachIthI pastAvo thAze; kAMI na karI zakAze re, pAmara hajI hAthamAM che bAjI, kara tuM prabhune rAjI; mUDI tArI thAze tAjI re. pAma 20. hAthamAMthI ghana khecuM, dhULathI kapALa dhAyuM; jANapaNuM tAruM joyuM re. pAmara daive te ratanuM dIdhI, tenI na kiMmata kIdhI; maNi mATe mesa lIdhI re. pAma20 manane vicAra tAro, manamAM rahI janAre; vaLatI nahI Ave tyAre re. pAmara nIkaLyo jyAM zarIramAMthI, pachI tuM mAleka nathI, kahe dalapata kavi re, pAmara prANI! ceta to cetAvuM tuM ne re. eka mahAzaya AcArya mahArAje parama pavitra dharmasevananuM saMkSepathI svarUpa kahyuM che ke bhaktistIrthakare gurau jinamate saMghe ca hiMsAnRtaM / steyAbrahmaparigrahAdyuparamaM krodhAdyarINAM jayam // saujanyaM guNisaGgamindriyadamaM dAnaM tapo bhAvanAm / vairAgyaM ca kuruSva nivRttipade yadyasti gantuM manaH // he bhavya ! je tane zAzvata ( kAyamanA mATenuM ) anaMta (niravadhi) ane anupama evuM mekSasukha svAdhIna karavAnuM mana (IcchA) hoya to tuM A pramANe parIkSApUrvaka (saralapaNe-nirmaLa citta utsAhapUrvaka pUrNa zraddhA rAkhI) pravRtti kara. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 80 ] zrI kapUravijyajI prathama te anaMta vijJAnazALI, sarva doSa-kalaMka rahita, jenAM vacanane koIpaNa prakAre hetu yuktithI bAdhA pahoMcI na zake evA siddhAMtanA praNetA-prarUpaka, sarva devone pUjavA , anaMta guNayukta rAgadveSAdikanA vijetA (sarvathA jaya karanAra) Ama ziromaNi, svayaMbhU ( gurnAdikanA upadeza vinA jasvayaM buddha) evA zrI devAdhideva-vItarAga paramAtmAnI zuddha samaja karI zuddha aMta:karaNathI upAsanA kara. pUrvokta zrI tIrthakara mahArAjanA pharamAna (AjJA) mujaba vartanArA-raheNIkaheNImAM eka sarakhA-mahApavitra duSkara mahAvatane sevanArA ane AtmAthI bhavya samUhane vItarAga upadiSTa mArga ja nirdabha paNe kahenArA sadaguru mahArAjanuM tuM he bhavya! pavitra citte sevana kara, tathA pUrvanirdiSTa zrI mahAdeva zrI vItarAgadeve tathA tavacanAnusArI zrI gurumahArAje rAgadveSAdika aMtaraMga vairIone vijaya karavA upadezelA atyaMta hitakArI mArgaAgamazAstranuM tuM he uttama! bahumAnathI sevana kara, tathA pUrva nirUpita zrI tIrthakara mahArAja tathA tavacanAnusArI zrI gurumahArAja tathA tadupadiSTa siddhAMtane ati kALajIthI (pramAdarahita) anusarI rahenArA mahAmaryAdAzIla zrI sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikArUpa caturvidha zrI saMghanI he uttama ! tuM saddabhAvathI bhakti-bahumAna kara. tathA hiMsA (paranA prANune vinAza kara ), amRta ( asatya ), teya (corI), abrahma (mathuna-kAma-viSayasevana) ane parigraha(dhana-dhAnyAdika navavidha bAhya ane mithyAtvAdika caturdazavidha atyaMtara)ne he bhAI ! tuM tyAga kara. ane ahiMsA, satya, Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 81 ] asteya, brahmacarya ane aparigrahAdika suvratonuM sevana kara. tathA krodha, mAna, mAyA, bharUpa cAra gatirUpa saMsArane ApanArA ane vadhAranArA cAre kaSAye he bhavya ! tuM jaya kara. tathA sAjanya kahetAM sajjanatA, uttama kulInatA tuM Adara, tathA guNIjanono saMsarga-mitratA-goSThI karI takSiNa guNone atyaMta Adara karI tavata guNene he uttama! tuM pote meLava. tathA Idriyadamana mATe sparza, rasanA, ghANa, cakSu ane zrotraMdriyenuM niyaMtraNa-nigraha kara, tathA zrI jinAjJArUpa aMkuzavaDe manarUpa mataMgaja-hAthIno paNa nigraha kara-vaza kara. thata:viSaya grAmanI sImameM, icchA corI karata; jina ANu aMkuza karI. managaja vaza kare saMta. tathA kahyuM che ke manamaraNeMdiyamaraNaM, iMddiyamaraNeNa maraMti kmmaaiN| kammamaraNeNa mukkho , tamhA manamAraNaM pavaraM // 1 // arthAta-manane mAravAthI iMdriye mare che-svAdhIna thaI jAya che, tathA IdriyonA nAzathI karmo-jJAnAvaraNAdika sarvene nAza thAya che, karmonA nAza thavAthI ekAMtika ane AtyaMtika sukharUpa mokSanI prApti thAya che, mATe mananuM mAravuM-manane vaza karavuM ja zreSTha che, kAraNa ke te vinA avyAbAdha sukhanI prApti thatI nathI. vaLI dAna ( abhayadAna, supAtradAna, anu Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 82 ] zrI karavijayajI kaMpAdika dAna) tathA jJAnAditrayInuM tuM he uttama! sevana kara. dAna e kalpavRkSa peThe sukhadAyI che, tathA bAra prakArane tapaanazana-chaThTha, aThThamAdi, UdarI-be cAra kaLIyA UbhuM rahevuM te, vRttisaMkSepa-sacittatyAgAdika niyamonuM pALavuM athavA amuka ATalI ja vastuo vAparavI te uparAMta na vAparavI tene niyama, rasatyAga-vigayatyAga, kAyakaleza-lecArika kaSTonuM samyak prakAre sahana karavuM te ane saMlInatA-zarIranA aMge pAMga saMkecI ekatra sthAne sthira rahevuM te. e pramANe cha prakAre bAhya tapa, tathA prAyazcitta-jANatAM ke ajANatAM thayelA aparAdhanI zuddhi mATe zrI tIrthakara gaNadhara ke bhavabhI gItArthe darzAvelA upAyenuM vizeSa prakAre sevana, vinayaarihaMtAdika daza padanI bhakti, bahumAna, guNastuti, avaguNa DhAMkavA ane AzAtanA tyAgarUpa pAMca prakAre vinaya sAcava, vaiyAvaca-bALa, glAna, vRddha, AcArya, tapasvI tathA zrI tIrthakaredevanI AjJArUpa mukuTane dhAraNa karanAra zrI saMghAdikanI yathAvasare AtmavIya pheravI sevA bajAvavI, sajajhAyaabhinavazAstraadhyayana-paThana, zaMkAsamAdhAna mATe pRcchA, bhaNeluM na visarI javA mATe tene gaNavuM-pharIthI saMbhAravuM, arthaciMtavana ane bhavya prANIone dharmopadeza kathanarUpa pAMca prakAre svAdhyAya. dhyAna-Arta, vaidrarUpa be apadhyAnanA tyAgapUrvaka dharma ane suphala e be uttama dhyAnamAM manane joDI devuM te. kAsaga-dehAdika sarva bahirbhAva parathI sarvathA mamatA tajI kevaLa paramAtmAnA dhyAnamAM nizcala rahevuM te. ema SaDavidha atyaMtara tapanI jema jema zuddhi ne vRddhi thatI dekhAya tema tema AtmAthI prANIo! sadA pramAda rahita atyaMtara tapamAM paNa Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 83 ] prayatna karo. yata: vA taduvRMdaram, mATe he bhavya ! tuM paNa svazakti saMbhALI ubhaya prakArano tapa karatapanuM sevana kara. bhAvanA-prathama kahelI mecyAdika cAra bhAvanA, tathA anitya, azaraNa, saMsAra, ekava, anyatva, azuci, Azrava, saMvara ane nirjarAdika bAra prakAranI bhAvanA, tathA pAMca mahAvratanI pacIza prakAranI bhAvanA-ema aneka prakAranI bhavanAzaka bhAvanAone tuM he bhavya ! bhAva. ane vairAgya-viraktabhAva, sAMsArika yA pagalika bhAvomAM anAsakti, udAsInatAne he bhavya ! tuM bhaja. ' he bhavya ! A saMsArane nAraka athavA cAraka (kedakhAnA)rUpa ja gaNI tethI chUTavA utkaMThA sahita zrIvItarAga upadiSTa parama pavitra dharma kalpavRkSanuM amUDhapaNe daDha AdarathI pramAda rahita he bhavya! tuM cekhe cite sevana kara, jethI A mahAbhayaMkara bhadadhino tuM sukhe pAra pAmI zake. kharekhara A vItarAgabhASita dharma ja saMsArasamudra taravA mATe mahAnokA samAna che ane zrotIrthaMkaradeva tema ja akSaraza: tavacanAnusArI zrIsaddaguru ja mahAnirdhAmaka samAna che, jenI niHsvArtha sahAyathI bhavya prANIo mahAsaMkaTamaya evA bhavasamudrane sukhe ullaMghI zivapurI-mekSamAM jaI vase che. jyAM koIpaNa rega-zaka nathI, Iti-upadrava nathI, Adhi-vyAdhi nathI, jyAM siddhAtmA sadA nirAmaya, niddha, acala, anaMta ane anupama samAdhisukhamAM ja magna rahe che te sukhasamudranA eka biMdumAtranI tulanA kare evuM jagatamAtramAM-jagatrayamAM kaMI nathI. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 84 ] zrI kapUravijayajI Ama chatAM anirvA, anaMta ane anupama evA te zAzvata sukhathI parAkSukha ane madhubiMdu tulya kSaNika sukha svAdamAM ja magna rahevuM te zuM ochuM hAMsIkAraka che? Ama ja duHkhane viSe sukhanI bhrAMtithI anaMta kALa he mugdha Atmana ! te gumAvya-tuM rajhaLe, to have bhavyAtmana ! mahAmehanidrAmAMthI jAgRta thA ! jAgRta thA ! tArI anAdinI bhUla tapAsa ! tapAsa ! tapAsIne te sudhAra ! sudhAra ! ane zuddha nItinuM sevana karI samAdhisukhane svAda le ! A avasara pharI pharI nahi Ave, mATe jAga ! jAga! mehanI pathArImAMthI UTha! UThe pramAdI thaI paDI na rahe ! nahi to ocita kALanA-yamanA sapATAmAM AvI jaIza te vakhate tAruM kaMI paNa jera cAlaze nahi. tArA saMbaMdhIo paNa Tagamaga joI raheze. jema nahAra bakarAne kheMcI jAya che tema tAruM paNa thaze, mATe ceta! ceta! tAruM kartavya saMbhALa. tAruM svarUpa nihALa. tuM jAte-svarUpe siMha jevA chatAM zuM ziyALa jevo poce thaI beThe che. bakarInA ToLAmAM bacapaNathI ajJAnatAthI bhaLI gayela vAghanuM bALaka paNa svajAtIya vAghane dekhI, pitAnuM svarUpa saMbhArI pitAnI pUrva avasthAne zocI bakarInA TeLAmAMthI nIkaLI pAcho pitAnuM svarUpa ja dhAraNa kare che tema ahIM paNa bhavya prANIne karavuM ghaTe che. piote sattAthI siddha paramAtmA tulya ja che. pote paNa asaMkhya pradezane ghaNI che. ajJAnatAthI, kAyaratAthI ke viparIta AcaraNathI ja svasthAnabhraSTa thaye che, te have je potAnuM svarUpa jANa vAne khapI thaI tene sakhya rIte jANuM le, kAyaratA tajI daI sAvadhAna thaI karma AvaraNane haThAvavA yatna kara. karmone haThAvavA je je uttama upAyo zrI paramAtmAe siddhAntamAM darzAvyA che te Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 85 ] sadgurudvArA nirdhArI tene yathAyogya javA udyamavaMta thA. Atmazuddhine anukULa udyamane seve te nizcaye alpa samayamAM pitAno AtmA zuddha-sphaTika je nirmaLa thaI rahe te vAta ni:saMdeha che, kemake AtmAne mULa svabhAva sphaTika ratna je nirmaLa che paNa puNya pApajanya rAgadveSarUpa upAdhithI ja jema rAtA, pILA, lIlA, kALA varSothI sphaTika juduM ja bhAse che tema A AtmA sphaTika sadaza chatAM viparIta bhAse che. jemAM te sphaTika paranA AvaraNe yatnathI dUra karyo chate zuddhanirmaLa sphaTika bhAse che tema ahIM paNa karmajanya upAdhi dUra karyo chate AtmA paNa siddhAtmA jevo ja nirmaLa thaI rahe che. zuddha AtmAnA khapI bhavyae phakta tadanukULa udyama ja kare joIe. kahyuM che ke camena di sthiti vALa na manoHA udyamavaDe karIne ja kAryo ( game tevAM kaThIna hoya to paNa) siddha thAya che, paNa mane ratha mAtrathI nahiM. te udyama ahIM zrI jinazAsanane viSe jJAnakriyA ubhayAtmaka ja darzAvyuM che, temAM paNa jJAnanI ja pradhAnatA che. kahyuM che ke paDhamaM nALuM to rathA" " paheluM jJAna ane pachI dayA " "paheluM jJAna ne pachI ahiMsA, zrI siddhAte dAkhyuM." arthAta jJAna vinA dayAnuM svarUpa jANe zI rIte ? dayAnuM svarUpa yathArtha jANIne tene Adare te sva95 kALamAM ja svaISTa sAdhI zake che. svadayAne avirodha paradayA karavI paNa kadAgrahI DhaMDhakAdikanI peThe kevaLa Apamate karavI nahi. ItyAdi svarUpa zrI gurudvArA ja prAya: Ama AgamothI jANI zakAya che, mATe svahitAbhilASI dareka bhavya prANIe zrI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 86 ] zrI kapUravijayajI sadagurudvArA avinamratApUrvaka zrI Ata AgamanuM rahasya jANI-dhArI tene pramAda rahita svahitArthe jarUra Adara-khapa kare, jethI svalpa kALamAM mukti sahaja prApta thAya. [ je. dha. pra. pu. 19, pR. 127] AtmahitazikSA. aho ! svabhAva-svarUpa(Atma)ramaNa je lAbha-rasasukhabhara bIje kayAMya nathI, ema aneka sahaja samAdhi saMpanna suguNaratnAkara munisiMhoe sArI rIte anubhavI prakAzya cheprarUpyuM che te te sukhanA kAmI-athI jIe avazya sAMbhaLI, vAMcI, vicArI amalamAM mUkyA-khAsa anubhavavA yogya che. bahirAtmabhAva ( sarva saMgika vastuone viSe mamatvabhAva) tajI aMtarAtmabhAva-svapara (guNadoSa, hita-ahitanA sabhya vicArarUpa) viveka dhArI, vibhAva (Atmavyatirikta vastumAM manAtuM pitApaNuM) vArI, svabhAva (Atma dravya guNa-vastu tattva) pAmavA-dhAravA, paramAtmA( sarvaguNasaMpanna anaMta jJAnAdi guNazALI)nA svarUpamAM lIna thavA anaMta zakti sahita zrI paramAtmA-AsamukhyanI AjJA mujaba cAlavA khapa karo AvA athI jIvane khAsa jarUra che. A mahAbhArata kAma pramAdazIla chathI banI zake tevuM nahi hovAthI te sAdhavA apramattatA dhAravI te khAsa jarUranI che. parama upakArI zrI vItarAgavacanAnusArIpaNuM-parama AsavacananuM akhaMDa ArAdhana, prANatyAge paNa tenuM akhaMDapaNe Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 87 ] pAlana karavArUpa apramattatA samajavI. AtmatatvanA prakAzathI bIjA keInI preraNA vinA potAnI bhUla pote ja sudhArI zuddha thAya te cakera puruSa Atmaguru hoIne apramatta gaNI zakAya. AvA adhikArI puruSo sthiratAdika aneka guNagaNAlaMkRta hoI svapara aneka jIvane upakAraka hoI zake che. evA puruSane dhanya che. tevA puruSaranovaDe ja yadutsA vasudhAne A amUlya kahANu pracalita thaI che. tevA mahApuruSonI mAtAo paNa ratnakukSio gaNAya che. tevA apUrva ciMtAmaNi kalpavRkSAdika jevA mahApuruSone vAraMvAra trikALa tridhA namaskAra ho ! kalpavRkSanI jema jeonI zItaLa chAyA Azrita janane paramAnaMdajanaka hoI avazya Azraya karavA yogya che. AvA AtmAonI nirdabha bhakti karanArA paNa aMte AtmakalyANa kare che, anAdi kALanA vibhAva upagathI thato AtmAne azubha yA asthira pariNAma zubha nimitta(sAmagrI)ne daDha abhyAsa vaDe vArI-rokI, Atma avalokana-nirIkSaNa karavA svabhAvakAmImekSAthI thaI khapa kare te ukta lAbha jarUra jIva hAMsala karI zake, chatAM te dhruva lAbha levA joIe te prayatna karato nathI. jIva kaMIka vAMce che, bhaNe che, gaNe che khare paNa te vAMceluM ke bhaNeluM pAchuM amalamAM mUkavA arthAt te pramANe vartavA joIe te khapa-abhyAsa karato nathI, jethI jIva guNa- koTimAM AgaLa vadhI zakato nathI. buddhithI vartatA jIvane vizeSa dukha na thAya, paNa ghaNI vakhata AthI UlaTuM ja jovAmAM Ave che. arthAt vAraMvAra huM ane mArApaNAnI buddhithI ja parabhAvamAM pesato jAya che, jene pariNAme ghaNu vAra AtmAnA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 88 ] zrI karkharavijayajI guNanI hAni sAthe tene mithyA kalezamAM utaravuM paDe che. ghaNuM vakhata potAne adhikAra amuka viSayaka nahi chatAM gADAM nIce cAlatA kUtarAnI jema tene potAne mAnI levAmAM Ave che. A kevaDI meTI bhUla? AvI bhAre bhUlathI AvA jIvonI mukti zI rIte thaI zake-thaze ? jIva mAtra sukha bhaNI rAga ane duHkha bhaNuM dveSa-abhAva batAve che chatAM ekAMta sukhaprAptine sIdhe sarala mArga kema grahaNa karatA nahi hoya ? ane pariNAme duHkhadAyI vakramArga zA mATe grahaNa karate haze? "majJAnano cena vAta ja juthAra A nAnakaDI paNa amUlya kahevata zAmATe pitAnA manamaMdiramAM kerI rAkhatA nahi hoya ? ziSTa uttama puruSoe Acarelo sadAcAra sarva bhavya sone sarva prakAranA uttama sukha mATe sadA sevya che, mATe tenuM ja kAyama zaraNa ho ! [ je. dha. pra. pu. 19, pR. 167. ] hIraprazna tathA senaprazna udvarita sAra. 1. zrI jinapratimAonA cakSu AdikanuM saMcajana uSNa karelA rALanA rasavaDe na karavuM, kAraNa ke tethI AzAtanAno saMbhava che kiMtu nipuNa zrAvakoe rALane UMcI jAtanA telamAM ke ghImAM meLavI, TIpIne tenAvaDe cakSu, TIlA, cAMdalA vigere caDavA. 2. lIMbunA rasanA puTavALe ajame duvihAra paccakhANamAM ane AyaMbilamAM khA kape nahi. 3. tIrthakara je devakAdikathI avIne manuSyagatimAM Ave Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 89 ] te devale kAdikamAM te jIvane jeTaluM avadhijJAna hoya teTaluM te tIrthakarane gRhasthapaNAmAM hoya arthAt gRhastha tIrthakarAmAM avadhijJAna vadhatuM ochuM hoya, sarva tIrthakarane sarakhuM na hoya. 4. varSAkALamAM sAdhu jyAM cAturmAsa rahyA hoya tyAMthI pAMca gAu sudhInA saMvijJa kSetramAMthI kAraNa sivAya cAturmAsa pUrNa thayA pachI be mAsa sudhI vastrAdika levuM kapa nahi, e adhikAra nizIthacUrNimAM che. 5. kRmihara evA nAmathI prasiddha thayela ajame vRddhajJAnI puruSoe acitta mAnya che. 6. kALaveLAe (madhyAhune, ubhaya saMdhyA samaye) niyukti, bhASyAdika sarvanuM paThana pAThana karavuM AcArapradIpAdi graMthamAM niSedhyuM che. 7. upadhAnamAM paherAtI mALA saMbaMdhI senuM, rUpuM, rezama ke sUtra vigere sarva devadravya thAya evo saMpradAya che. 8. zayyAtara te jenI nizrAnA gharamAM rahIe te ja kahevAya ema zrI bahakapAdikamAM kahyuM che, gaMbhIra kAraNe te tenA gharanuM levuM (vahoravuM) paNa kape che. ane bethI aMtarita paraMparasaMghaTTa tajavA rogya che, traNavaDe aMtarita hoya to saMghaTTa na lAge. 10. sAMjanI paDilehaNa vakhate tivihAranuM paccakhANa karyuM hoya te paDikAmaNa vakhate pANahAranuM paccakhANuM Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 90 ] zrI pUravijayajI karI zakAya, paNa jeNe tivihAranuM paccakhANa karyuM nathI teNe cauvihAranuM paccakhANa karavuM. 11. vikadriya maraNa pAmI manuSyapaNuM pAme, te bhavamAM sarvaviratipaNe pAme paNa mekSe na jAya, ema saMgrahaNivRttimAM kahyuM che. 12. sAdhunI jema sAdhvI cAraNazramaNa labdhivALI hetI nathI. 13. zarIra ane ujeNInI vacce caMdramAno udyota hoya to paNa ujehI lAge, paNa je zarIra upara caMdrano udyota paDate hoya te ujehI na lAge. 14. prabhAte meLaveluM dahIM soLa pahora pachI abhakSya thAya paNa te soLa pahorano niyama nathI kAraNa ke saMdhyA samaye meLaveluM dahIM bAra paheAra pachI abhakSya thAya che. 15. zrImaMta tathA garIbanI apekSAe UMca-nIca kuLamAM (samavRtti) gocarIe pharavAthI sAmudAnI bhikSA kahevAya. 16. maMDaLIne AyaMbile upasthApanA pachI (vaDI dIkSA ApyA pachI) ja karavA sUje. 17. dravyaliMgIonuM dravya jinamaMdira tathA jinapaDimAnA upayogamAM na Ave, jIvadayA ne jJAnabhaMDAramAM upayogI thAya. 18. rAtre cevihAra paccakhANavALAne strIsevanamAM ekacuMbana karavAthI paccakhANa bhaMga thAya, anyathA na thAya Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 91 ] ema zrAdavidhimAM kahyuM che. 19 desAvagAsikane viSe pitAnI dhAraNA mujaba pUjA, nAtrAdika ane sAmAyika karAya, koI ekAMta nathI. 20 zrI ArakSitasUrie pitAnA pitA(muni)ne kaMdore baMdhAvyAnuM zrI AvazyakavRttimAM kahyuM che te AcaraNathI Aje paNa baMdhAya che. 21. jinamaMdiranI aMdara garbhagRha(gabhArA)nA dvAranI zAkhA ATha bhAga kalpI, eka bhAga paDato mUkI, bAkInA sAta bhAganA ATha bhAga kalapI tenA sAtamA bhAge mULanAyaka(pratimA )jInI daSTi meLavavI. 22. pisahAdi na karela hoya te zrAvaka jinamaMdira ke upAzrayamAM pesatAM nisAhi kahe, paNa nIkaLatAM Avasyahina kahe. 23. bIja sahita zrIphaLane viSe eka ja jIva hoya che. 24. lIlAM ke sukAM sigADAmAM be jIva kahyA che. 25. pAchalI rAtre be ghaDI bAkI rAtri hoya tyAre posaha le e mULa vidhi che. tyArapachI pisaha levo te apavAda sthAnake che. 22. pratiSThA(aMjanazalAkA)mAM aMjanane viSe madhu zabda hAlamAM sAkara kahevAya che, tethI sAkara nAMkhavAmAM Ave che. 27. jene pIlavAthI tela na nIkaLe ane jenI dALa karatAM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2 ] zrI kapUravijayajI sarakhA e vibhAga thAya tevA dhAnyAkrikane AcArya dvidaLa kahe che. 28. je nAstika ( zraddhAhIna ) DAine upadhAna vahevAthI nirapekSa hAya tene anaMtasaMsArI jANavA ema zrI mahAnizItha sUtramAM kahyuM che. 29. cAturmAsamAM sAdhune rAgI sAdhunA auSadhAdikanA kAraNe cAra-pAMca ceAjana sudhI javuM kahyuM, paraMtu kArya pUrNa thaye eka kSaNa paNa tyAM rahevu ka2e nahi. 30. prathama anyapakSIoe praNAma karye chate zrAvake yathAvasara vartAvu. 31. mithyAdaSTine mithyAdraSTi ema samayane anusarIne kahevu, athavA na kahevuM. 3ra. casaraNa payanA sAdhuone tema ja zrAvakAne kALaveLAe paNa gaNavA ka2e tema ja asvAdhyAyavALA divase paNa gaNuvA kalpe. 33. causaraNAdika cAra payajJAe AvazyakanI jema bahu upayAgI hAvAthI upadhAna-yAgavahana vinA paNa paraMparAe bhaNAvAya che, tethI te paraMparA ja temAM pramANa che. 34. ughADe mADhe khelavAthI iriyAvahInA daMDa Ave. 35. vAMDhaNA devAne avasare vidhi sAcavavA mATe ughADe mADhe khelatAM chatAM paNa pramAda nahAvAthI iriyAvahI na Ave. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ ae ] 36. je sAdhu vastrane thIgaDuM de athavA thIgaDuM devAne anumode tene ghaNA deSanI prApti thAya, kAraNa ke traNa thIgaDAM uparAMta cothuM thIgaDuM denAra munine mATe zrI nizItha sUtranA pahelA uddezAmAM prAyazcita kaheluM che. 37. niraMtara bahu ja muktie jAya tethI mukti sAMkaDI thaI jatI nathI ane saMsAra khAlI thaI jato nathI, jema varSAdanA jaLathI ghasaDAI gayelI pRthvInI mATI puSkaLa samudramAM jAya che paNa tethI samudra pUrAI jato nathI ane pRthvI para khADA paDI jatA nathI. 38. cha mAsathI adhika kevaLajJAnIpaNe rahe te aMte kevaLIsamuddaghAta kare, tethI ochI sthitivALA kare athavA na kare. 39. rAI pramukha utkaTa dravyamizrita hovAthI kAMjikavaTakAdika vastuonuM kALamAna vRddhaparaMparAthI be rAtri athavA bAra praharAdinuM kahevAya che. 40. je zrAvaka maraNa samaya paryata niraticAra sabhyatva pALe te te vaimAnika deva ja thAya. te sivAya yathAsaMbhava anya gatimAM paNa upaje tema ja mahAvideha kSetrAdikamAM manuSyapaNuM paNa pAme. 41. Aso mAsanA asvAdhyAya dina traNa ( prAya: 8-9-10 ) tathA traNa cAmAsInA asvAdhyAya dahADAne viSe upadezamALAdika gaNAya che. * A kalamamAM virodhAbhAsa lAge che. prathama thIgaDuM devAnI bIlakula nA pADe che ane pachI nizItha sUtramAM traNa thIgaDAM uparAMta thAne mATe pAyazcitta kahyuM che te vicAravA jevuM che. saMgrAhaka, Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 94 ] zrI kapUravijayajI 42. sthApanAcArya samipe pratikramaNa karatAM pahelA sthApanAcAryane ane pachI vRddhane anukrame be, cAra ke cha munione kSAmaNa karAya. bIjA muni na hoya to mAtra sthApanAcAyane ja khamAvAya. 43. methI AyaMbilamAM kape. methI dvidaLa che, ne dvidaLa AyaMbilamAM kape che. 44. sAmAyika laI svAdhyAyanA Adeza mAgyA pachI khamAsamaNa thaI "icchAkAreNa saMdisaha bhagavad ! muhapatti paDilehuM? ema kahI Adeza mAgI muhapatti paDilehIne paccakhANa karavuM. 45. sAdhvIo UbhI UbhI vAMcanA le. 46. kuLa-keTi 108 puruSo vaDe jANavI. 47. A avasarpiNI kALamAM sAta abhavya prasiddhimAM AvyA che. 48. mleccha ane mAchImArAdika zrAvaka thayA hoya te temane jinapratimA pUjavAmAM lAbha ja che. je zarIra ane vastrAdikanI zuddhi hoya te pratimA pUjavAmAM niSedha jANo nahi. 49 ziSya sArI rIte cAritra na pALe ane guru mehavaze karIne tene na vAre to gurune pApa lAge, anyathA na lAge. 50. sAdhvIne vaMdana karatAM zrAvako "aNujajANuha bhAgavatI pasAu karI" ema kahe. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 5 ] - 51. je AgaLa pAchaLa ekAsaNA sahita upavAsa kare to 315 rathamAM amadR vghavAra,' ekAsaNA vinA upavAsa kare to "jUrg amadaM paMdaravA," ema kahevAnI avicchinna paraMparA dekhAya che, ane chaThTha pramukha paccakhANamAM te pAraNe ekAsaNuM kare ke na kare to paNa "je paNa cha manaMdRmamatta" ema kahevAya che. evA akSaro zrI kalpasUtra sAmAcArImAM che. . para. zrAvaka divasa saMbaMdhI pisaha karyA bAda bhAvavRddhi thatAM rAtriposaha grahaNa kare tyAre pisaha sAmAyika uccaryA bAda sakjhAya karuM " e Adeza mAgavAthI sare che. "bahena saMdisAhe?" e Adeza mAgavAne niyama nathI, kAraNa ke prabhAte te mAgela che. 53. se jojana uparAMtathI Avela siMdhAluNa vigere acitta thAya, bIjuM nahiM. 54. zraddhA sahita gavahana karyA vinA sAdhu ke zrAvakone navakArAdi gaNavAmAM paNa anaMtasaMsArIpaNuM kahevAya che. 55. kevaLa zrAvaka pratiSThita, dravyaliMgInA dravyathI banAvela tathA digaMbara cityane mUkIne bAkInA sarva ce vAMdavA tathA pUjavA gya che. ane upara kahelA citye paNa suvihita muninA vAsakSepavaDe vaMdana-pUjana cegya thAya che. 56. jaLamArga so je jana ane sthaLamAge sATha jejana uparAMtathI AvelI sacita vastu acitta thAya che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 6 ] zrI kapUravijayajI 57. zrAvaka pisahamAM gharanAM manuSyone pUchIne sAdhu pratye annAdika vaherAve. 58. AyaNa saMbaMdhI svAdhyAya IriyAvahIpUrvaka sUjhekarAya. kadI visarI gayA hoya te pharI upayoga kare. 59 chaThTha karavAnI IrachAvALe je pahele divase upavAsanuM paccakhANa kare te bIje divase upavAsanuM paccakhANa karavAne badale chaThThanuM paccakhANa kare evI sAmAcArI che. 60 kevaLa samudaghAta karyA pachI aMtarmuhUrta sudhI saMsAramAM rahe che. pIThaphalakAdi gRhasthane pAchA seMpI dIdhA pachI zailezazIkaraNa kare che, kemake aMtarmuhUrta Ayu zeSa hoya tyAre ja samuddaghAta karavA mAMDe che. 61 yugamAM rAtrie aNAhArI vastu levI na kape, saMghaTTAne abhAva hovAthI. 62 mega, upadhAna tema ja vrata uzcaravA hoya tyAre dinazuddhi jovI. mAMsa varSAdi jovAnI jarUra nathI. A sAra ukta graMtha vAMcatI vakhate karI lIdhelI neMdha anusAre lakhele che. temAM saMdeha paDe te ukta graMthothI tene nirNaya karI le. ( saM. sara vi. ) [ je. dha. pra. pu. 19, pR. 186-ra31 ] Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 7 ] lekha saMgraha : 3 : jaina yuvaka pariSadane sUcanA ApaNuM jena yuvakonuM saMmelana bahu ja udAra bhAvanAthI ke eka suzikSita ane uttama saMskAravALA mahAzayanA adhyakSapaNA nIce thavuM joIe, evI mArI ghaNA vakhatanI bhAvanA hatI tathA huM pote tevA prasaMge hAjara rahI yathA. zakti temAM phALo ApI zakuM evI aMtaranI IcchA hatI, chatAM atyAre tema banavuM muzkela lAge che. phakta temAM sakriya bhAga levA sAru bhegA thayelA sabhyone kaMIka saMdezarUpa be vacana pAThavIne mAre saMtoSa pakaDa paDaze ema mane lAge che. 1. varSamAM eka vAra athavA be vAra sugya sthaLe jenA yuvakenuM saMmelana niyamita rIte baMdhAraNasara maLI zake evI beThavaNa karavI ane pharI maLavAnA samaya sudhImAM karavA gya kAryanI rUparekhA nakkI karI tene amala karavA e pUratI khaMta rAkhavI. 2. AraMbhe zUrApaNAnuM ApaNA paranuM kalaMka bhUMsI nAkhavuM. 3. ApaNAmAM je je prakAranI khAmIo hoya te te zodhI kADhavI ane te dUra karavA tana-mana-dhanathI satata udyama kare. 4 bhAvanagaramAM saMvata 1980nI sAlamAM jaina yuvaka pariSadU maLavAnI hatI ane te kAraNavazAta mulatavI rahI hatI. te prasaMge pariSadanA kAryavAhako taraphathI kaMIka hita-sUcanA lakhI mokalavA sva. sa. ka. vi. mahArAjane preraNA thavAthI temaNe je samayocita skuraNa thaI te sUcanArUpa saMdezo mokalyo hato te ahIM ApavAmAM Avela che. saMgrAhaka. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI karkharavijayajI 4. bIjAmAM je je sadgaNe jaNAya te saMkeca vagara AdaravA khapa karavo ane tevA saguNonI ghaTatI prazaMsA karavAnuM bhUlavuM nahIM. 5. tathAvidha vyavahArika, naitika ne dhArmika jarUrI keLavaNInI rahelI khAmIthI ApaNAmAM jyAM tyAM kaleza-kusaMpa prasarelo jevAya che te dUra karavA ane susaMpa sthApavA bhagIratha prayatna karo. 6. "kahevA karatAM karI dekhADavuM bhaluM' e nyAye have nakAmI moTI moTI vAto karIne chUTA paDavAnI paDelI kuTevane tilAMjalI ApIne je kAmathI ApaNuM cakkasa hita thAya te karavA maMDI javuM. 7. zakya ne hitakArI kArya pramAda tajI jAte karavuM, karanArane banatI madada karavI ane tenI ghaTatI prazaMsA karavI, paraMtu niMdA-TIkA te kadApi karavI nahIM. 8. jena-zrAvaka egya AcAravicArathI sArI rIte vAkephagAra thavuM ane sAe suzraddhA rAkhI tenuM sevana sAvadhAna paNe karavuM. * 9. kharA jenene chAje evA AcAravicAranI gaMbhIra khAmIthI ApaNI niMdA (TakA) thavA pAmatI hoya te tatkALa sudhArI dUra karI devI. 10. ApaNA darekanuM jIvana sAduM ne saMyamI bane tevA upAya zodhavA, ane jAte tene Adara karI, bIjAne mATe khare dAkhale besADe. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 99 ] 11. dareka yuvake svajIvananirvAha nItivALA pramANika vyavasAyavaDe karI levA dRDha nizcaya kare ane temAMthI prANAne paNa caLavuM nahIM. 12. satya ne hita, mita vacana ja bolavAnI sAe Adata pADavI. 13. kuTuMbamAM ne nAta-jAtamAM kaleza-kusaMpa vadhe nahIM paNa ghaTe tema DahApaNuthI jAte vartavuM ane bIjAone tevI ja preraNuM karavI. 14. khoTo ThaThAra-ADaMbara karavAnI lAMbA vakhatanI Teva soe tajI devI. 15. khAnapAnamAM ne pozAkamAM je je deze jANyA chatAM sevAtA hoya te saghaLA have cIvaTa rAkhIne tarata ja dUra karavA. 16. zuddha svadezI vastuonA cUsta himAyatI thavuM, mugdha jananI jema nakAmA nhAnA kADhI DhIlA thavuM nahIM. sAcI vastune pakaDavI ane te prANAnta paNa tajavI nahIM. 17. ahiMsA, satya, asteya ne brahmacaryAdika sadAvratanuM svarUpa yathArtha jANavA jarUra khapa kare ane sAe zakti mujaba tenuM pAlana paNa karavuM. jema jayakArI jainadharmane khare phelAvo thAya tema tanamana-dhanathI pravartavuM. [ je. dha. pra. pu. 40, pR. 36. ] Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 100 ] zrI kapUravijayajI bhedabhAva mITAvI saue abhedabhAva-susaMpathI rahetA zIkhavuM joIe. jina-arihaMta-vItarAgadezita dharma-mArga eTale badhe vizALa-udAra che ke teno gaMbhIra Azaya samajatAM sau koI tene anusarI zake, ane tene yathArtha bhAve anusaranAra sahu keIne temAM samAveza thaI zake. eTale te sahu sAdhamI-samAnadhamI ja lekhAya. tema chatAM atyAre kahevAtA jemAM jyAM tyAM bhedabhAva-kusaMpa kema dekhAya che ? abhedabhAva-susaMpa kema jaNAtuM nathI ? tenuM kharuM kAraNa ajJAna-dharmamArganuM yathArtha ajANapaNuM e ja saMbhave che. Ama hovAthI jIvane unmAda-svachaMda yA Apakhuda vartana karavAnuM game che. rAga, dveSa ne mohAdika doSamAtrane tajI, khAsa samabhAva AdaravA jinezvara prabhue bhavyajanene dareka prasaMge bedha Apela che, te tarapha koIka viralA jJAnI jane ja lakSa rAkhatA hoya che. bAkInA bIjA te nija nija de, bahudhA rAga, dveSa ne mehanI prabaLatAthI cAlatA rahe che. AthI ja jJAti, dharma vigeremAM aneka taDAM paDe che ane te pratidina vadhatAM ja jAya che. emAMthI ja kaleza-kusaMpane hAnikAraka prasaMga pravarte che. kharA jJAnI zraddhALu jena tevA kaleza-kusaMpane mITAvavA ane saMpa-zAnti sthApavA Icche che, temaja tevI suMdara bhAvanA sAthe suMdara pariNAma lAvavA kozIza paNa kare che, paraMtu jyAM sudhI sAmAmAM rAga, dveSa ne mahAdikanuM jora ati ghaNuM hoya Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 101 ] che tyAM sudhI tenuM dhArIe tevuM suMdara pariNAma AvI zakatu nathI, paNa tethI nirAza thaI besavAnuM nathI. sahue vItarAga prabhunA upadezane marma samajI laI, unmArga tajI, sanmA jAte AdaravA, khIjA khapI bhavyajanAne te samajAvavA ane je kAi sajjanA sanmArge cAlatA haiAya tevu anumedana karavA cUkavu nahIM. evA satata lakSya sAthe khatabharyA prayatnathI avazya ApaNAmAM atyAre vyApI rahelA hAnikAraka kaleza-kusaMpa te du:khanA paNa aMta Avaze tathA sukhazAntiprasaraze. [ jai. dha. pra. pu. 40, pR. 38 ] manuSya jAtane mATe mAMsabhAjana asvAbhAvika hAi sujJajanoe te avazya tajavA ceAgya che. vAgha, varu jevA vikarALa jAnavarA mAMsabhAjI jovA-jANavAmAM Ave che. temanuM zarIra dhAraNa ja vilakSaNa lAge che. zvAnAdika hiMsaka prANInI peThe e vikarALa jAnavareAnI jIbha mahAra paDatI laTakatI ja rahe che ane emAMthI mahudhA lALa paDatITapakatI rahe che. tevuM kazuM cihna manuSyajAtimAM jovA-jANuvAmAM AvatuM nathI. e vigere aneka jAtanI vilakSaNatAne lIdhe manuSyajAtine mATe mAMsabhejana e kharA svAbhAvika khArAka nathI, paraMtu mukhAkRti pramukha aneka rIte maLatA AvatA vAnara pramukhanI jema vanaspatikhArAke ja tene mATe khAsa khaMdhabesatA hAvAthI cAgya ane phAyadAkAraka che. vikarALa jAnavaronI jema jaMgalamAM vasanArA kaIka jaMgalI mANusA mAMsa upara rahetA hAya che, paraMtu tevA hiMsaka khArAkathI temanAmAM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 102 ] zrI kapUravijayajI anya mAMsAhArI jAnavInI jema krUratAdika kaika doSa-vikAra pedA thatA haiAvAthI mAMsabhAjana sAmAnya rIte manuSyajAtane mATe hitarUpa ke phAyadAkAraka lekhI zakAya ja nahi; paNa aceAgya, prakRtiviruddha ne hAnikAraka ja lekhI zakAya. eTale sujJajanAe tA mAMsabhAjana avazya tajavA yAgya ja che, ArAgya, khaLa-zakti ane buddhi pramukha guNanI rakSA ne vRddhi karavAmAM paNa mANusa jAtine vanaspatinA khArAka ja mAMsanA khArAka karatAM anekagaNA caDhIAtA che, ema jIde jIde sthaLe mAMsAhArI prajAmAM ja eka bIjAnA guNadeASanI khAtrI karavA mATe thayelA akhatarAo uparathI siddha thayela che. cha mAsa sudhI vanaspati khArAka upara ja rAkhelAM mANasA eTale ja vakhata mAMsabhAjana upara rahelAM manuSyA karatAM khaLa-buddhi vigere guNumAM ghaNAM ja vadhI gayAM anubhavAyA-jAhera thayA chatAM je kAI rasaleAlupatAthI mAMsAhAra tajI zakatA nathI teo kAika vakhata ecitA ja jIvaleNa vyAdhiethI sapaDAi jAya che ane zarIre khuvAra thai mRtyu pAmatAM sabhaLAya che. A tA A bhavamAM ja pragaTa thatI khuvArInI vAta thaI; paraMtu punarjanmane mAnanArA game te Astika bhAibaheneAe teA mAMsabhAjanathI ahIM ja pragaTa thanArA aneka prakAranA asahya nukazAna uparAMta parabhavamAM thatI duti pramukhanI bhAre yAtanAothI khAsa DarIne tenAthI khacavAnu che. jIvita sahune vhAluM lAge che ane mRtyuthI sahu kAi ka2e che e satya che, tema jIvatA prANIne vadha karyA vagara kaMI mAMsa prApta thatuM nathI, teA kSaNika--kalpita sukhane artha evA mAMsanu bhAjana karavuM-karAvavuM te pratyakSa Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 103 ] viruddha che. jIvahiMsA karAvavI te bahu bhAre ghAtakI karma che. jemanuM mAMsa nirdayatAthI kApavAmAM Ave che tene prANaghAta karatAM tene pArAvAra asAtAne udaya thAya che. temAM pratyakSa ke parokSa jeno jeno hAtha hoya che te sahune tenuM duraMta kahuka phaLa bhegavavuM ja paDe che, ema samajI je sajajane evA akAryathI viramaze teo bezaka sukhI thaze. [ je. dha. pra. pu. 40, pR. 41 ]. cAturmAsa rahelA muni mATe. cAturmAsa karavA sthita rahelA sAdhu-sAdhvIoe jaina zAsananI rakSA ane unnati athe sthAnika jaina bhAIbahenane nIcenI bAbatone tAkIdathI ne daDhatApUrvaka amala karavA Apa joIne jarUrI upadeza. 1. comAsAnA cAra mAsa ane bAkInA vakhate paNa bane teTalA prayatnapUrvaka maithuna sevavA(viSayavilAsa)no tyAga, vIrya surakSita rAkhI kSamA, namratA, saralatA ane saMtoSAdika saddaguNone dhArI ( AdarI) svaparahita-sAdhanAmAM sahue sAvadhAna rahevuM joIe, kAraNa ke te vagara pazunI peThe viveka rahita viSayavilAsamAM svazaktine behada vinAza karI nAkhavAthI dinaparadina savahInatAvaDe nirmAlyatA vadhatI jAya che, aneka prakAranA rega-upadravono trAsa sahana karavo paDe che ane lagabhaga pazunI jema avatAra pUre karI, maraNane zaraNa thatAM saMtatinuM hita paNa bagADatA jAya che. 2. AjakAla aMdha anukaraNa karavAnI rIta vadhI paDavAthI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 104 ] zrI karkharavijayajI jyAM tyAM nAnA moTA sahumAM cA, bIDI vagere kuvyasane sevavAnI kuTeva bahu vadhatI jAya che. tethI nAhaka dravyane tathA zarIranA Arogyane kSaya thAya che, dharmasAdhana thaI zakatuM nathI ane ALasa-pramAda vadhavAthI bIjAM aneka apalakSaNo dAkhala thAya che. AthI upara jaNAvyA uparAMta je je kuTevathI bagADe vadhatA jata jaNAya te te saghaLI kuTe tajI detAM jeTalA paisA ne samayAdikane bacAva thAya tene sadupayoga regyatA mujaba teo vivekathI karatAM zikhe e ja ISTa che. 3. jyAM tyAM game tevA vyApAra-vyavasAyamAM anIti-anyAya ne apramANiktAbharyuM AcaraNa bahudhA thatuM hovAthI, evAM doSita annapANu ArogavAvaDe buddhi malina thAya che, tethI vicAra-vANa halakAM bane che, zAkha-pratiSThA ghaTe che, DoLaDImAka-mithyADaMbara vadhe che, tathA ucATa-asthiratAno pAra rahetuM nathI. tethI ja maitrI, karuNA ne pramodAdika bhAvanA aMtaramAM pariNAma pAmatI nathI ane tathAvidha pAtratA vagara cintAmaNi ratna jevo amUlya dharma prApta thaI zakatuM nathI. zuddha dharmaratnanA athI janee to anIti-anyAya ane apramANiktAne sarvathA tyAga karI, kharI pAtratA meLavI levA pUrato prayatna karavAnI bhAre jarUra che. 4. zuddha deva, guru ne dharmatatvane yathArtha oLakhI laI, temAM daDha pratIta (zraddhA-AsthA) rAkhI, ekaniSThAthI tenI sevAupAsanA karanArA bhavyajane bhavasAgarane pAra pAmI zake che; paraMtu satvahIna jana tathAvidha zuddha samaja, zraddhA ane nizcayabaLanI khAmIthI temAM vAraMvAra skUlanA pAme che. temane Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 105 ] bhUlanuM-DhIlApaNAnuM bhAna thAya ane potAnI zithilatAnAM kharAM kAraNa samajIne te mITAvavA prayatnazIla thAya te kharekhara IcchavAjoga che. A bAbatamAM uttama sAdhu-sAdhvIo kharekhara mArgadarzaka banI zake tema che. 5. ajJAna, mithyAtva ane svachaMda AcaraNanA jerathI jyAM tyAM moha-mamatA, kaleza-kusaMpane vadhAre ane sadAcArano lopa thato jAya che, tethI zAsananI laghutA dekhAya che, ema samajI sujJa janoe pratidina bagaDatI sthiti sudhAravA bhagIratha prayatna kare ghaTe che. 6. eka bIjA sAdhamI janee zuddha premabhAvathI sahu sAthe khamatakhAmaNAM karavAM ane aDhAre pApasthAnakene barAbara samajI laI tajavA tatpara thavuM joIe. zuddha aMta:karaNathI ni:zalyapaNe pApanI AlocanA karI Atmazuddhi karavI ghaTe. 7. jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya ne upaga lakSaNavALA ApaNuM AtmAne yathArtha oLakhI laI dehAdika jaDa vastuomAM lAgelI mamatA TALavI joIe. 8. jyAre saMta-sAdhujane jJAnadhyAna-gavaDe nija svabhAvamAM masta rahe che tyAre vadhAre vakhata nahIM te vivekI gRhastha zrAvaka zrAvikAo hamezAM be ghaDI sudhI paNa saMvarabhAva (sAmAyika) AdarI avazya AtmanirIkSaNa karatAM zikhe e ISTa che. 9. mArgAnusArIpaNAnA pAMtrIza guNenuM tathA dharmaprApti gya akSudratAdika ekavIza guNenuM dareka AtmAthI jana sadA ya anuzIlana karatA zikhe e jarUranuM che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 106 ] zrI kapUravijayajI 10. lakSyAlakSya, peyApeya, gayAgamya, hitAhita tathA ka vyAka byane yathArtha samajI, peAtAne tyAjyAtyAjyanuM bhAna jAgrata rahe e sthiti khAsa icchavAjoga che. 11. peAte mana, vacana, kAyA (vicAra, vANI ne AcAra)nI pavitratA jALavI rAkhI pAtAnA samasta kuTuMbane pavitra karavA jarUra lakSya rAkhatA rahevuM joie. 12. daDha guNAnurAgavaDe anyamAM rahelA uttama guNAne joI pramudrita thavuM ane tevA ja uttama guNeA prApta karavA ApaNI jAtane taiyAra karavI joie. [ je. dha. pra. pu. 40, pR. 154] kharI-avihaDa prIti kevI hAvI joie ? " prIti rIti kacchu aura hai, jANe jANanahAra; guge guDa khAyAtaNA, svAda kahe zuM bhAra ?" bhAvA--kharI aMtaraMga prIti( prema-bhakti )nI khUbI kai vilakSaNa ja che. e tA je jANatA hAya te ja jANe. eTale evI adbhuta prIti-bhakti jenA hRdayamAM jAgRta thayelI che, jene tenu apUrva rasAsvAdana maLyuM che ane tethI ekatA thavA sAthe jenAmAM navuM caitanya reDAyuM che te ja tene cathA pichAnI zake che, paNa te varNavI zakatA nathI. kAi mUMgA mANase gALa khAdhA hAya, tenA rasAsvAda lIdhA hAya, te tenu svarUpa bIjAne ( pAtAnI zakti uparAMta hAvAthI ) zI rIte samajAvI zake ? e tA je khAya tene ja samajAya. anubhavanI vAta paNa evI ja aTapaTI che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 17 ] "prIta meha aru meraDI, Avata de ati mAna; pukArIke jagameM kahata, Avata meha mahAna." bhAvArtha-megha ane mayUrane jevI prIti lAgelI che. tevI akRtrima prIti hevI joIe. jyAre megha Ave che- AvavAnI taiyArImAM hoya che tyAre mera kekArava karI mUkIne jaNAve che ke amArA prANAdhAra ati vahAlA ane upakArI mahAna mitra megharAja padhAre che. meha pichAnatA mora nahi, mora karI tasa prIta; pUrva janmake karma se, heta prIta Isa rIta. bhAvArtha-je ke megharAja merane kaMI oLakhatuM nathI, tema tene meranI tamA (darakAra) paNa nathI, chatAM jema mora meghanA maMgaLakArI guNonI pichAna karI, tenuM AvAgamana hRdayanA umaLakAthI vadhAvI le che-ane muktakaMThethI tenA nAmetkIrtanapUrvaka guNa gAya che, yAvat meghane dekhI jema te nAce-rAce che tema pUrvopArjita zubha karmanA saMbaMdhathI uttama manuSya sAthe evA prakAranI zuddha gADhI prIti baMdhAya che ke je aMtaranI hovAthI anukULa-pratikULa saMgomAM paNa kAyama banI rahe che ane pariNAme svapara-ubhayane aneka jAtanA uttama lAbha ape che. prIta prIta saba jana kahe, judI prItakI rIti; leha camaka jaDa deupe, dekhata calata sujAti." bhAvArtha-prIta prIta sahu koI mukhathI pokAre che, paNa prItanI rIti kaI vilakSaNa ja che. juo ! leha ane camaka upala (lehacuMbaka pASANu) e baMne jaDa padArtha chatAM eka Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 108 ] zrI karkharavijayajI bIjA tarapha keTaluM badhuM AkarSaNa kare che? kharI prIti-bhakti evI AkarSaNavALI ne daMbha vagaranI ja hevI joIe ane evI akRtrima ulasatI prIti-bhakti ja bhaktajanene bahu lAbhakArI thAya che. AjakAla ApaNuM jIvana keTaluM badhuM zuSka-nIrasa banI gayuM che ? vyavahAramAM ke paramArthamAM DelaDImAka keTale badho vadhI gayuM che? ethI ApaNI adhogati vadhatI jAya che. te na thavA mATe ane unnati thavA mATe evo premarasazuddha premarasa ApaNAmAM reDAya te mATe agatyanI vAta upalA aneka daSTAntothI barAbara samajI dareka bhAIbahene hRdayamAM UtAravA egya che. te vagara badhuM ekaDA vagaranA mIMDA jevuMzanya samAna che. [ je. dha. pra. pu. 41, pR. 34 ] Atmadharma" athavA khare pitAne dharma jagatanI sakaLa pravRttiomAM uccamAM ucca dharma che, kAraNa ke te pratyekane hAlAmAM hAle che. dareka dharmagurue dharmane apanAvavAne ( potAne karavAne ) bhAra mUkyo che. pratyeka upadezaka zrotAmaMDaLane dharmanA mArge cAlavAnuM samajAve che. A prakAre dharma e manuSyajIvanamAM te ghaNI agatyanI vastu che, tethI dharma e zI vastu che e jANavuM bahu IcchavA egya che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 109 ] dharma saMbaMdhI sAmAnya rItie vAta karatAM ApaNane e bhAsa thAya che ke, amuka mAnyatA athavA amuka anuSThAna ( kriyA athavA amuka dAna puNya) athavA kartavya (pharaja) A save artho dharmane lAgu paDe che, paraMtu dharmane zreSThamAM zreSTha ane sarvamAnya artha e che ke -vaghurAvo dhovastuno svabhAva e dharma che; kAraNa ke te niraMtara vastunI sAthe ja rahe che. koI paNa vastune ke jIvane je mULa svabhAva che te tene dharma che. jyAre jIva svabhAvamAM rahIne kriyA kare che tyAre te dharma pramANe pratye ema kahevAya che. ethI UlaTuM jyAre tenI pravRtti svabhAvathI viruddha hoya che athavA tene svabhAva je vikArayukta ke kSINabaLa thaye hoya che tyAre te tenA dharmathI viruddha pravartato hoya ema kahevAya che. have ApaNe joIe ke AtmAne ze svabhAva che ? AtmAno svabhAva jaina zAstramAM jJAna varNavyA che. sarva dezanI ane sarva kALanI sarva vastuone sarva prakAre jANavI eTale ke sarvajJapaNuM hovuM e ene khare ane vizuddha jIvasvabhAva che. paraMtu saMsArI AtmAne parimita jJAna hoya che, ane te paNa idrine AdhIna hoya che. A prakAre AtmAne dharma paramAtmasvarUpa che, paraMtu saMsArI AtmA potAnA dharmathI bhraSTa thayeluM hoya che ane tenuM sAdhyabiMdu zuddha dharmane prApta karavAnuM hotuM nathI. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { 110 ] zrI karavijayajI keTalAka niyamo ane siddhAMto evA hovA joIe ke jene yathArtha anusaravAthI AtmA potAnA kharA dharmane pAmI zake. ghaNIka vAra kAraNane upaga kAryamAM thAya che, tethI dharmanAM niyamo ane siddhAMtane paNa dharma kahevAmAM Ave che, kAraNa ke e niyama ane siddhAMtanuM anusaraNa AtmAne potAnA svadharmamAM laI jaI tyAM sthApe che. A prakAre AtmAne khare dharma AtmAne AMtarika satya svabhAva che; paraMtu je sAdhana vaDe potAnA satya svabhAvane pamAya che te sAdhane paNa vyavahAramAM dharma gaNAya che. eTalA mATe dharmanI vyAkhyA vyavahAre AvI thaI zake - je vicAre, je vacane ane je AcaraNe AtmAne pitAnA svabhAva bhaNI AkarSe athavA svabhAvamAM jaDe te dharma che." athavA dharma AtmAnA pitAnA svabhAva ke kharI prakRti tarapha AkarSe che te, tethI UlaTuM jyAre vicAre, vacana ane vartane potAnA svabhAvathI AtmAne dUra laI jAya che tyAre te vicAre, vacana ane AcaraNe adharma che. bIjA zabdomAM adharma evo che ke AtmAne pitAnA kharA ane Avazyaka sArabhUta svabhAvathI dUra laI jAya che. AtmA evuM svayaMprakAza dravya che ke vizvanA tamAma padArtho potapotAnA guNe ane paryAya sahita temAM pratyakSa dekhAya che; paraMtu A AtmA saMsAramAM pratyakarmathI dUSita thayela ane bhAvakarmanA pracaMDa vAyuthI zrubhita thayeluM hovAthI pitAmAM spaSTa rIte kaMi dekhI zakato nathI. jyAre jaLa malina hoya che tyAre mukha ke bIjI kaI vastu temAM yathArtha dekhAtI nathI. jyAre samudra Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 111 ] vAyumubhita taraMgathI uchaLatuM hoya che tyAre paNa temAM kAMI dekhAtuM nathI. AtmAnA saMbaMdhamAM paNa evuM ja che. dravyakarmanuM pariNAma ane bhAvakarmanuM pariNAma (vAsanAo ane kaSAye) AtmAne jANe apAradarzaka karI mUke che. vastutaH saMsArI AtmA rAga, dveSa ane mahine zikAra thaI paDe che ane tethI potAnA nija svabhAvane tema ja anya padArthonA svabhAvane yathArtha jANato nathI; vaLI rAga ane dveSa AtmAne azAnta ane duHkhI kare che. jyAre rAga ane dveSa nirbaLa thAya che tyAre zAnti ane sthiratA pitAnI meLe AtmAmAM pragaTe che ane tenuM jJAna vRddhi pAmavA lAge che. jyAre rAga-dveSane zanaiH zane kSaya karavAmAM Ave che tyAre sarva karmano nAza thAya che eTale AtmA sarvajJa thAya che ane paramAtmAnI sthitie pahoMce che. paramAtmAnI sthitie pahoMcavuM e AtmAnuM aMtima lakSya che. jyAM sudhI rAga, dveSa ane mehano uchera karavAmAM nathI Avate tyAM sudhI A aMtima lakSyane pahoMcAtuM nathI ane zAnti temaja sthiratA pragaTa thatAM nathI, mATe vicAra, vacana ane sthiratA udbhave ane tethI paramAtmasvarUpa bhaNuM ApaNane AkarSe tene mATe rAga-dveSa-mahAdikano uccheda karatA javuM, kAraNa ke paramAtmasvarUpa e ja AtmAne kharekhara svabhAva che. mana, vacana ane kAyAnuM A prakAranuM vartana e puNya che ane ethI viruddha vartana te pApa che. A uparathI puNya Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 112 ] zrI karavijayajI ane pApanI vyAkhyA nizcayarUpe AvI rIte thaI zake. je rAga, dveSa, meha, krodha, mAna, mAyA ane lebhane nyUna kare che, tema ja zAMti ane sthiratAnI potAmAM vRddhi kare che te kharekharuM puNya che, ane je rAgAdine vadhAre che, ane prazamadine (zAnti Adine ) je ghaTADe che te nizcayathI pApa che." saMsAramAM AtmA jANe pravAsI hoya ane jANe paramAtmasvarUpa pAmavuM e enuM aMtima lakSya hoya e ja jaNAya che. je pramANamAM rAga, dveSa ane meha AtmAmAM nyUna thatAM jAya che te pramANamAM tenuM jJAna vRddhi pAme che ane te paramAtmAnI sthitinI najIka pahece che. ethI UlaTuM jyAre te rAga, dveSa ane ajJAnamAM guMcAya che tyAre tenuM jJAna ghaTatuM jAya che ane paramAtmabhAvathI te vizeSa dUra thatuM jAya che. e uparathI vicAra, vacana ane AcAra je AtmAne potAnA pravAsamAM sahAyaka hoya ane je paramAtmAnI sthitinI najIkamAM tene laI jAya te ja dharmane nAme ke kharA puNyane nAme oLakhAya che. ethI UlaTuM vicAre, uccAre ane AcAre je AtmAne tenA pravAsamAM ucca gati karatA aTakAve che ane paramAtmasvarUpa taraphathI tene dUra karatA rahe che te adharma che arthAta kharekharAM pApa che. dharma ane adharmanI parIkSAne A sAmAnya niyama che, paNa A pravAsa pUrNa karavo e (manuSyatarone) bahu kaThina che; kAraNa ke manuSya sivAya bIjA keIne AtmA eka sapATete ja bhavamAM A pravAsane siddha karI zakato nathI. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 113 ] AtmA je lAMkhA kALathI rAga, dveSane sevI rahyo che te rAgAdine ekadama cheADI zakatA nathI, paNa dhIme dhIme tenA sadaMtara tyAga karI zake che. A saMsAramAM bhinna bhinna AtmAe bhinna bhinna ucca sthitio sudhI pahoMcelA hAya che teoe peAtAnI pragatinI mAtrA sAthe dharmane mArge cAlavuM joie. jee mAtra nIcI bhUmikA sudhI AgaLa vadhyA che ane tethI jeene AtmA ucca sthitie pahoMcI zakayA nathI, teone tenuM pariNAma e Ave che ke teo te pramANe vartavAne zaktimAna thaze nahi, paNa temane zrama ane kaThinatAmAM pasAra thaIne vizeSa nIcI sthitimAM UtarI javu paDaze. eTalA mATe AvA puruSAne nIca pAyarIne dharma zIkhavavAmAM Ave che ke je pAyarI teemAM dhIme dhIme sAmarthya pedA karIne vizeSa ucca dharmamAM praveza karavAne teone taiyAra kare che A prakAre dharma tu sAmAnya dhAraNa jo ke e ja che, tathApi jee te mAge cAlavAne icche che tenI zakti ane sthitine vicAra karatAM dharmanI ghaNI jAtie thai zake che; ane tethI dareka vyaktie pAtAnI pragati ane pariNAma pramANe dharmanI mAtrA nakkI karavI joie. dharma paramAtmasvarUpa sudhI pahoMcavAne nisaraNI sarakhA che. saMsArI AtmA ekadama ucca pagathiye pahoMcI zakatA nathI. tene pagathiye pagathiye caDhavuM paDe che kAraNa ke je AtmA ucca bhUmikAe paheAMcelA hAya tene nIcI bhUmikA para 8 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 114 ] zrI karavijayajI UtarI paDavuM e egya nathI; paraMtu nIcI bhUmikAvALAne ucca pagathiye caDavuM e tene lAbhadAyaka che. A uparathI sarvAtmAone mATe dharma eka sarakho hoI zake nahi. teonI zakti ane teonI sthitinA pramANamAM-temanA vikAsa pramANe bhinna bhinna hoI zake. saMsArI AtmA bhinna bhinna bhUmi upara pragati karete hoya che mATe sarvane eka dharma hoI zake nahi. AtmAno khare svabhAvazuddha svabhAva bahAra lAvavA athavA AtmAne paramAtmA pratye nikaTa ANavo e ja enI kharI parIkSA che ane tethI dharma je ke aMtarathI saghaLe eka sarakha che; tathApi sthitine aMge pragatinI bhinna bhinna bhUmikA hAI zake. A siddhAMta uparathI zrI jinezvare dharmane be bhAgamAM vaheMcele che. eTale ke-sAdhudharma ane gRhastha dharma. ane temAM paNa tenA nAnA prakAranA vibhAgo (guNasthAnako ) karelA che ke pratyeka potAnI zakti ane sthiti anusAra dharmamAge pravartavAne zaktimAna thAya. mahopAdhyAya zrImAn yazovijayajI mahArAja AtmadharmanuM ja samarthana karatA 350 gAthAvALA zrI sImaMdhara svAmInA stavanamAM kahe che ke - "jema nirmaLatA re ratna sphaTikataNuM, tema e jIva svabhAva; te jina vire re dharma prakAzIye, prabaLa kaSAya abhAva. jema te rAte le rAtaDu, zyAma phUlathI re zyAma; punya pApathI re tema jaga jIvane, rAga dveSa pariNAma. dharma na kahiye re nizcaya tehane, je vibhAva vaDavyAdhi; pahele aMge re eNI pere bhAkhiyuM, kama heya upAdhi. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 115 ] je je aMze re nirupAdhikapaNuM, te te jANe re dharma; samakitadRSTi guNaThANAthakI, jAva lahe zivazarma. ema jANIne re jJAnadazA bhajI, rahIe Apa svarUpa; para pariNatithI re dhamana hArIe, navI paDiye bhavapa." vaLI zrImAna devacaMdrajI paNa prathama prabhunI stuti karatA hadaya khelI kahe che ke-- prIta anAdinI viSa bharI. te rIte ho karavA muja bhAva; karavI niviSa prItaDI, kizuM bhAte ho kahebane banAva? RSabha0 prIta anaMtI parathakI, je toDe ho te joDe eha; parama puruSathI rAgatA, ekatA ho dAkhI guNa geha. RSabha0 prabhujIne avalaMbatAM, nija prabhutA ho pragaTe guNarAza devacaMdranI sevAnA, Ape muja ho avicala sukha vAsa. RSabha jirNadarzI prItaDI. ) [ je. dha. pra. pu 41, pR. 69] zuddha devagurunI sevA-upAsanAno lAbha levA IcchatA bhaktivaMta bhAIbahenane (amala karavA yogya) thoDIeka upayogI sUcanA. 1. vItarAga paramAtmAnA ane nirgatha gurumahArAjanAM trikALa darzana, vaMdana, pUjanAdika nitya ullasitabhAve temanA jevA pavitra thavAnI bhAvanAthI karavAM. tema karatAM devavaMdanAdika bhASyamAM kahyA mujaba daza trika ne pAMca abhigama samajavA ne sAcavavA pUratuM lakSya rAkhavuM ne vidhi temaja bahumAnapUrvaka dharmakaraNI karavI. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 116 ] zrI kapUravijayajI 2. dana-vaMdana karI pAchA vaLatAM, devagurune pUTha dai nahIM cAlavAnA viveka rAkhavA. pAche page cAlavuM ke paDakhenA dvArathI nIkaLI javAnu rAkhavuM. 3. devagurune bheTavA jatAM bhAioe pAtAnA AcAra tarIke jarUra uttarAsaMga rAkhavuM ane bahenAe suvALA rUmAla rAkhavA. taivaDe vaMdana mATe bhUminu pramAna karavuM ane stuti pramukha karatI vakhate mukha AgaLa rAkhavA cUkavuM nahIM. A ghaNI upekSA thatI jAya che te DahApaNathI aTakAvavI. mamata 4. deva jevuM ja bahumAna gurujananuM karavu. temanu abahumAna- anAdAra thAya ema na vavuM. temanI adakha rAkhavI. temanI pAse jema tema esavuM ke lAMbA thaI sUvuM nahIM. caityavaMdana karatI vakhate mudrA karAya che tevI mudrAthI guru sanmukha besI hitavacana zravaNu karavu. 5. temanI hatakArI AjJA mujaba cAlavAmAM ApaNuM zreya raheluM jANavu. 6. hitakArI AjJAnuM ullaMdhana karIne karavAmAM Ave te dharmakaraNI ekaDA vinAnA mIMDAnI jema lekhe thaI zakatI nathI. 7. sAmAyika, pratikramaNa, devavaMdanAdika dareka prasa Mge gurunA vanaya sAcavavA. 8. prabhuAjJAdhAraka sAdhu-sAdhvI--zrAvaka-zrAvikAnA jyAM jayAM bheTA thAya tyAM tyAM temanA ucita vinaya sAcavavAparaspara praNAma karavA. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 117 ] ' 9. sAdhInA sagapaNa samuM bIjI zreSTha sagapaNa kAI nathI ' ema mukhathI khelAya ane AcaraNamAM mUkAya nahIM te bhAre zaramAvA jevuM lekhAya. 10. vidyA ke maMtranI sAdhanA karanAranI jema pramAda rahita vidhi tathA bahumAnayukta zuddha deva-gurunI karelI upAsanA cintAmaNi ke kalpavelInI jema phaLe che. 11. jema tattvamedha vadhe, zraddhA nirmaLa thAya ane vartana sudhare tevA khapa sahu AtmAthI bhAibaheneAe kALajIthI karaveA, temAM naDatAM kAraNeAne zeAdhI kADhI dUra karavAM ane sahAyakArI sAdhanAne TekathI AdaravAM. 12. haMsa jevI ujjavaLa guSTi AdaravI ane kAgaDA jevI kALI DhASaSTi tajI devI. [ jai. dha. pra pu. 40, pR. 398 ] gacchAcAra payajJA-prakINa kanI saraLa vyAkhyA. meAkSadAtA, tInA nAyaka zrI pArzvaprabhune praNAma karIne gacchAcAra prakIrNuka upara gurumahArAja pAsethI avadhArelI vyAkhyA artha Agama anusAre karIza. 1. devatAonA IMdreAvaDe sevAyelA, mahAprabhAvazALI zrI mahAvIrasvAmIne praNAma karIne dvAdazAMgIrUpa zrutasAgaramAMthI bhAvasAdhunA samUhapa gacchanA jJAnAcArAdi athavA gaNumaryAdArUpa AcAra ame svalpa mAtra uddharaNu-kahIzu. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 118 ] zrI kapUravijayajI temAM prathama umA gAmI-rUDhI-zAsramaryAdA vagaranAM gacchamAM vasanAranAM phaLa darzAve che--batAve che. zrI mahAvIra prabhu zrI gautamagaNadharane sakheAdhIne prastuta hakIkata jaNAve che. 2. "huM gAtama ! evA keTalAeka vairAgyavaMta jIve hAya che ke jeo ajJAnapaNAvaDe ane jANapaNAnA mithyAbhimAnavaDe, sanmArga ne dUSavA-dUSaNa ApavA-pUrvaka jemAM utsUtraprarUpaNA karavAmAM Ave che athavA hiMsAdika pAMce AzraveA jemAM pravatI rahyA che tevA ati unmArga gAmI gacchamAM vasIne, cAra gitarUpa saMsAramAM paribhramaNa kare che. '' have kaMika pramAdavaMta chatAM sanmAsthita gacchamAM vasanAra sAdhujanAne pAMca gAthAvarDa phaLa darzAve che;-- 3-7, " huM gotama ! ardho paheAra, eka paheAra, divasa, pakSa, mAsa, varSa ke be varSa paryaMta sanmArga pratiSThita satyAdhu samudAyamAM vasatA sukhazIla, ALasu, niruzrcamI ane zUnya cittavALA sAdhune, bIjA kaiADha prabhAvI sAdhuenI sarva kriyAne viSe udyama, dhAra-vIrAcita tapa, duSkara vaiyAvacca pramukha karaNI joIne, leAkalA ane zaMkA sarvathA tajI vItsAha evA vadhe che ke ' huM paNa jineAkta kriyA karuM, jethI duSTa duHkhasAgarathI mukAuM-saMsArane pAra pAmuM. "" "huM gAtama ! jIvanA vIryAtsAha vadhatAM, aneka bhavamAM upArjana karelAM jJAnAvaraNI pramukha duSkarmo nikaTabhavI jIva jotajotAmAM bALIne bhasma kare che. ALasu sAdhune paNa suguNa sAdhusamudAyamAM vasatAM AvA guNA thAya che; mATe huM gAtama ! Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 119 ] AtmakalyANa jema thAya tema jJAnacakSuvaDe sanmArgapratiSThita gacchanI tapAsa karI, saMyamamArgamAM prayatnavAna munie jIvita paryata tevA suguNa ga7mAM guru AjJApUrvaka nivAsa karavo." suguNa gaccha, suguNa AcAryavaDe ja hoya che, tethI zAstrakAra uttama AcAryanA lakSaNa kahe che - 8"suguptimAna-suyuktimAna-suuttama AcArya mahArAja ja gacchanA meDhIbhUta AlaMbanarUpa, staMbha jevA AdhArabhUta, netranI jevA upagI ane chidra vagaranA nAvanI peThe bhavasAgarane pAra pamADavA lAyaka hovAthI evA suguNa AcAryanI parIkSA karavI." sanmArgasthita AcAryanuM svarUpa kaMIka batAvyuM. have ethI viparIta svarUpavALA AcArya saMbaMdhI prazna karato ziSya kahe che:-- 9. " he pUjya ! jJAna-darzana rahita chadmastha jIva kayA kayA lakSaNavaDe sUri-AcAryane unmArge caDhelA jANe?" guru kahe che: "he mune ! unmArgaprasthita AcAryane lakSaNa tane kahuM chuM te tuM sAMbhaLa:- 10-11. svacchedAcArI, du:zIla, AraMbha-trasa, sthAvara jIpaghAta, saMraMbha-vadhasaMka9pa ane samAraMbha-paritApane prava ka, bAjoTha, pATa, pATalA pramukha vagara kAraNe vAparanAra, akAya jIvone aneka rIte ghAta karanAra, ahiMsAdika mULa guNe ane piMDavizuddhi pramukha uttaraguNothI bhraSTa-sarvathA dUra Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 120 ]. zrI karavijayajI rahenAra, daza prakAranI sAmAcArInI virAdhanA karanAra, kadApi pote karelA pApanI AlocanA nahiM karanAra ane rAjakathA, dezakathA, strIkathA ane bhaktakathAdika vikathA karavAmAM tatpara rahenAra." 12. "pote AcAryagya chatrIza guNavaDe yukta hoya ane jJAnakriyA vyavahAramAM game te kuzaLa-suvihita hoya tema chatAM temaNe paNa anya AcAryonI sAkSIe svadeSanI AlocanA niHzalyapaNe avazya karavI joIe to pachI bIjA sAmAnya sAdhupramukhanuM to kahevuM ja zuM ? " anyanI sAkSIe AlecanA levAnA saMbaMdhamAM daSTAMta kahe che - 13. "pite game te kuzaLa vaidya hoya tema chatAM te pitAno vyAdhi anya vaidyane jaNAve che ane tene jaNAvyA bAda te vaidhe te rogane kahelo upAya sAMbhaLI, pachI pote tene IlAja kare che, tema AlocanA svarUpane jANakAra Alecaka paNa anya saddagurunA kahevA mujaba temaNe Apelo ta5 lekhe pahoMcADe che-te pramANe tapa kare che. " have AcAryanuM kaMIka kartavya jaNAve che - 14. "deza (mALavAdika), kSetra, ( rUkSa-arUkSa-bhAvita abhAvitAdi) upalakSaNathI guru glAna,bALa, vRddha, atithi pramukha gya dravya ane dubhikSAdika kALane jANIne AcArAMgAdika sUtrokta vidhivaDe vastra, pAtra ane strI, pazu, paMDaka-napuMsaka vagarane upAzraya ThIka saMgrahI rAkhe tevA upAzrayamAM ja rahe), susAdhu Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 121 ] ane sAdhvIonu` sArI rIte saMrakSaNu kare, tema ja sUtra-arthatadrubhayanuM yathArtha ciMtavana kare ane suvinIta ziSyavarga ne bhaNAve, paraMtu avinIta-vinIta ziSyane DhASApattinA kAraNathI bhaNAve nahi evA dIrgha dazI suguNu AcArya ne meAkSamA vAhI kahyA che." have meAkSamArga bhajaka AcAryanA lakSaNu khatAve che- 15-16. " je AcAryAbhAsa yathAvidhi jJAnAdikanA upagaraNAnA tema ja suziSyAnA temanA saMrakSaNavarDa saMgraha na kare, temane AhArapANI pramukha tema ja jJAnapramukhanI prApti thAya tevA TaMkA na Ape, vaLI sAdhu-sAdhvIne dIkSA ApI, temane ATha pravacanamAtAnuM pAlana karavAnuM saheje sUjhe tevI samAcArI ni:svArtha paNe na zikhave, temaja suvinIta, athI sAdhusamudAyane paNa sUtrA na bhaNAve temane ceAgya jANavA. peAte khALa-ajANu ziSyAne, tathA vRddha-meATI sAdhvI heAya te khALa-ajANu ziSyAone, vAcharaDAne gAya jema jIbhavaDe cATe che tema cATe, cuMbanAdika mAhavaka ceSTA kare, paraMtu yathArtha mAkSamA na matAve-na zikhave ane zikhavatA hAya teA tene nivAre tevA AcAryane tathA tevI vRddha-mATI sAdhvIne jinazAsananA vairI jANavA. 99 have asadguru ane sadgurunuM spaSTa samajAya evuM kaMika svarUpa batAve che. 17. " jIbhavaDe cATatA arthAt mAtra khAhita karatA AcAya kalyANakArI nathI. je guru pAse rahetAM hitamAmAM pravartanarUpa athavA svakartavyanuM smaraNu karAvavArUpa sArA Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 122 ] zrI kapUravijayajI na hoya, ahitathI nivAravArUpa vAraNa na hoya, saMyama gamAM smalita thayela ziSyane "tamArI jevAne Ama karavuM ayukta che " ItyAdi vacanavaDe preraNArUpa cAyaNu na hoya, tema ja tathArUpa prasaMge punaH punaH preraNArUpa paDicoyaNuM karAtI na hoya temanI pAse game teTaluM rahetA chatAM kalyANa kayAMthI thAya ? arthAtu na ja thAya. paraMtu je suguru samIpe saMyamayoga sAdhatAM sAraNa-vAraNAdika kAyama sadaiva thatAM hoya, te kadAca daMDa ke dorAthI tADana karatA hoya to paNa tene bhalA-kalyANakArI jANavA." have ziSyanuM nirguNapaNuM darzAve che. 18. "nidrA-vikathAdika pramAdarUpa madirAvaDe jenuM tattvajJAna DhaMkAI-dabAI gayuM che te ane zelaka AcAryanI peThe sAmAcArIne bhaMga karanAra pitAnA dharmopadezaka gurune je hitopadeza ApI sanmArgamAM na sthApe te svahastadIkSita ziSya paNa zatrurUpa samaja. paMthaka-pathika-muninI jema satata vinApacAravaDe patita gurune puna: mArgamAM sthApanAra suziSyanI balihArI che." | suziSya hoya te pramAdagrasta gurune zI rIte bodha karI mArgane viSe ANe? te kahe che - 19, "he svAmina! ApanA jevA puruSa paNa je pramAdavaza thaI jAya to pachI apAra saMsArasAgaramAM paDatA maMdabhAgI evA amane Apa pUjya sivAya bIjA kono AdhAra ? gharabAra tajI ApanA zaraNe AvelA amAre Apa Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 123] vagara bIjA kone Azaro levo? amane bhavaduHkhamAMthI koNa choDAve ? 20. "vaLI jinazAsanamAM sAra-pradhAna traNe jJAnAcAra, darzanAcAra ane cAritrAcAra temaja vaLI tapAcAra ane vIryAcArane viSe sAdhugaNane, zrotAgaNane ane pitAne sthApavAsthira karavA je khaMtabharI preraNA kare temane ja tIrthakara gaNadhara pramukha Aptajanoe gaNi ke AcArya tarIke vakhANyA che te padane Ape sArthaka karavuM joIe . 21. "piMDa (cAra prakArano AhAra), upadhi (saMyama-cAritra pALavAmAM upayogI upagaraNe) ane vasati ( rahevAnuM nivAsa sthAnAdi) e traNe vastu uddagama, utpAdana ane eSaNa doSa rahita saMyamanI rakSA arthe zuddhamAna gaveSI levAno khapI cAritravAna hoya. AdhAkarmAdi seLa deSa prAya: gRhasthathI ja utpanna thAya che tene ane gRhastha tema ja sAdhu banethakI upaje che te zaktiAdika daza eSaNA doSo sucAritravAna sAdhujano jarUra tajavAno khapa kare, te ja temanuM cAritra surakSita rahe. " sanmArgadarzaka AcAryanuM svarUpa kahe che - 22, "jenA hadayarUpa drahamAM paDelI guhya vAta suvI na zake-jAhera thaI na zake, evA gaMbhIra ane AgamavyAkhyAnAdika saghaLAM kAryomAM sarva prakAre samadaSTi rAkhanAra AcArya mahArAja, bALavRddha sAdhuothI bharelA gacchane cakSunI peThe bacAvI zake che. jema cakSu khADAdikamAM paDatA jatuone-jIne bacAvI zake che tema sarva prakAre samadaSTi AcArya mahArAja durgatinA khADAmAM paDatA gacchanuM bhalI rIte rakSaNa karI zake che." Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 124] zrI kapUravijayajI have tethI UlaTA mArge vahetA AcAryanuM svarUpa kahe che - 23-24. "je tattvajJAna rahita chatAM sukhazIlatAdika DhIlApaNunA lakSaNe vaDe svaAzrita munionA vihArane DhIla kare che te saMyamayegavaDe niHsAra ane kevaLa dravyaliMgadhArI che ema jANavuM. vaLI je ghara, gAma, nagara ane rAjyasAhebI tajIne pAcho tenA ja viSe mamatA kare ane nizcaye-nakkI "te badhAM mArAM che" ema mAne te saMyamayagavaDe niHsAra-zUnya ane kevaLa liMgadhArI (dravyasAdhu veSane ja dharanAra) che, ema samajavuM. have traNa gAthAo vaDe sanmArgagAmI uttama AcAryanuM svarUpa kahe che:-- 25-27. "Agamokta nyAye je AcArya, upAdhyAya, sthavira, pravartakAdika ziSyane sAraNA-vAraNAdika kare che, tema ja sUtra ane tenA artha paNa zikhave che ane naya-nikSepAdikanuM jJAna karAve che, te dhanya, kRtapunya, jinAjJA pratipAlaka ane kumati vigere dene dUra karI sanmArgamAM sthApavAvaDe kharA baMdhu tathA tatvajJAna devAvaDe saMyamamAM daDha karavAthI anukrame sakaLa kama AvaraNanA abhAvarUpa vAstavika mekSanA dAtA bane che." "je mahAnubhAva AcArya pramukha sarvajJakathita ratnatrayI anuSThAna yathAsthita batAve che temane kumatipaDala dUra karavAvaDe bhavyajananA netrarUpa vakhANyA che. je AcArya mahArAja bhavyajanane jinezvara prabhunuM anekAMta darzana bhAllAsathI prakAze che te tIrthakara samAna upagArI che; paraMtu jamAlinI peThe Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 125 ] prabhunI pavitra AjJAnuM ullaMghana karatA hoya to te adhama puruSanI gaNanAmAM Ave che, uttama puruSonI gaNanAmAM AvI zakatA nathI". have kevA AcAryo AjJAnuM ullaMghana karanArA hoya che te jaNAve che - 28. "jJAnAcArAdika badhA AcAra jenA DhIlA-lUlA thaI gayA che te bhraSTAcAra adhamAcArya, AcArabhraSTa thayelA, saMyamamAM zithila banI gayelA sAdhu-sAdhvIonI upekSA karanAra-temane nahIM nivAranAra maMda dharmAcArya, tema ja utsutrAdika prarUpavAmAM pravRtta adhamAdhama AcArya. e traNe prakAranA AcAryo ratnatrayIrUpa mokSamArgane vinAza karanAra che". evA AcAryonA kahyA mujaba jeo cAle che tenuM phaLa darzAvatA zAstrakAra kahe che - ra9 "Agama viruddha prarUpaNa karanArA ane jinendra mArgane duSita karanArA AcAryoe kahelAM anuSThAnane je jAte kare, karAve ne anumode che te he gatama! pitAne saMsAramAM rajhaLAve che". - 30. "kumati kadAgrahathI bharelA eka paNa AcArya ke sAdhu, jema nabaLe tAre-taravAvALe pitAnI pUMThe lAgelA ghaNAeka mANasone ane pitAne, nadI vagere jaLAzayamAM baLe cheDubADe che tema tenI pAchaLa anusaranArA aneka bhavyajanene ane pitAne paNa bhavasAgaramAM DubADe che". Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 126 ] zI kapUravijayajI unmArga sthita AcAryo ane sAdhuone zuM pariNAma Ave che te kahe che - 31. "he maitama! unmArgagAmInA mArgamAM athavA usUtraprarUpaNAdika unmArgamAM lAgelA ane sanmArgane lepa karanArA sAdhuo tema ja AcAryone anaMta saMsAra paribhramaNa karavuM paDe che . ke kadAca pramAdavaza jinekta kriyA karI na zake paNa bhavyajanene jinamArga yathArtha batAve te pitAne kayA mArgamAM sthApe? ane tethI viparItanI zI sthiti thAya? te jaNAve che - 32. " AjJAzuddhivALA suvihita-susAdhu paMthane salabhAve prakAzanA pitAnA AtmAne saMvipAkSika nAmanA sAdhu ane zrAvakapakSanI apekSAe trIjA pakSamAM sthApe che ane bIjA usUtrabhASaka temaja sAdhuSI te gRhastha dharmathI tema ja sAdhudharmathI cUke che-ubhayabhraSTa thAya che". saMvipAkSikanAM lakSaNa nIce mujaba kahyAM che - "bhavyajane AgaLa zuddha sAdhudharma vakhANe, pitAnA hInAcArane kavakheDe, sutapasvI jananI AgaLa pote sahuthI ladhu thaIne rahe, susAdhu janane pote vaMdana kare paNa vaMdAve nahi, dvAdazAvarta vaMdanathI pite vAMde paNa temanI pAse vaMdana karAve nahIM, anyane dharmabaMdha ApI pitAne mATe dIkSita na kare, paraMtu susAdhu jananI sevAmAM arpaNa kare, temanI pAse dIkSA apAve temane saMvipAkSika kahevA.". Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 17 ] je usUtrabhASaka tathA sAdhudveSI ubhayabhraSTa bane che, to pachI zuM karavuM ghaTe? tene khulAso zAstrakAra pote ja kare che - 33. je ke jinota-sarvajJabhASita kriyAkalApane yathArtha rIte mana, vacana, kAyAnI pavitratApUrvaka AcaravAnuM tArAthI banI zakatuM na hoya to paNa jevuM vItarAga devoe satya kathana karyuM che tevuM sarva zaktithI nirbhayapaNe nirUpaNa karavuM, temAM saMkeca kare nahIM." pramAdazIla evA AcAryAdika sAdhujanone zuddha prarUpaNAvaDe ze lAbha thAya ? te jaNAve che - 34. " sAdhuyogya kriyAkalApa karavAmAM pote zithila hoya tema chatAM nirdoSa caraNakaraNanI niSkapaTapaNe prazaMsA karanAra ane kazI vAMcchA vagara bhavyajano AgaLa zuddha prarUpaNA karanAra, jJAnAvaraNayAdika karmane pAtaLA pADe che ane janmAMtaramAM jinadharmanI prApti sukhe karI zake che, eTale sulabhadhi thaI zake che." have saMvipakSI--savega pANInuM saMvegI sAdhu paratve kaMIka kartavya darzAvatA chatAM zAstrakAra kahe che - 35. "bhavabhIrU mahApuruSoe sevelA ne prakAzelA saMyama mArganuM sAvadhAnapaNe sevana karanArA susAdhujanonuM vAtsalya auSadha-bheSajAdikavaDe pote kare, karAve ane anumode te saMvegapakSI ArAdhaka jANa, aMtaraMga bhAvavaDe sevAbhakti karavArUpa vAtsalya samajavuM tathA aneka vastu saMjita hoya te auSadha ane te vagaranuM hoya te bheSaja samajavuM. athavA haraDe pramukha auSadha ane peyAdika bheSaja samajavuM. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 128 ] zrI karavijayajI ema aneka vastuvaDe jarUra paDatAM uttama sAdhujanenI sevAbhaktine lAbha saMvegapakSI sAdhuo lahI zake." vaLI- 36. "svarga, mRtyu ane pAtALavAsI ane jemanA caraNa kamaLane namI rahyA che evA ane durdhara mAnanuM mardana karI samayAnusAra jinamArgane sAvadhAnapaNe dIpAvanArA-bhAvanArA saMvega pakSI sAdhujane pUrve aneka thaI gayA che, vartamAnakALe vidyamAna che ane bhaviSyakALamAM thaze ke jeo paropakAra karavAmAM sadA ya lakSa rAkhI potAne samaya vyatIta karatA rahe che. pite dikSA paryAyamAM game teTalA moTA hoya tema chatAM ratnatrayInuM ArAdhana karavA ujamALa evA a5 paryAyavALA sAdhuonI paNa sevA nirabhimAnapaNe utsAhathI kare che, karAve che ane anumode che. zuddha cAritradharmanI sadA prazaMsA kare che ane pitAthI bane teTalI tenI sevA paNa kare che, tevA saMvega. pakSI sAdhuone pUjya jANavA." je nathI karI zakatA svahita ke nathI karatA parahita tevA guNahInuM svarUpa kahe che - 37. "he maitama bhUta, bhaviSya ne vartamAna kALamAM paNa evA keTalAka AcAryapada nAmadhAraka sAdhuo hoya che ke jemanuM nAma letAM paNa nice pApa lAge, pachI temanA paricayanuM to kahevuM ja zuM?" tene vizeSa adhikAra mahAnizItha sUtranA pAMcamA adhyayanathI jANI le. 38. kahyuM che ke-jema nekara-cAkara temaja hAthI, gheDA ne vRSabhAdikane barAbara keLavI kAbumAM rAkhyA vagara te unmatta Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 129 ] svecchAcArI banI jAya che, tema ziSyo ne ziSyAo paNa prasaMge prasaMge pRcchA, pratipRcchA ne ceyaNAdika vagara svecchAcArI banI jAya che, tethI ja AcArya svaziSyane tathA mahattarA pitAnI ziSyAone sadAkALa pratipRcchAdikavaDe zikhAmaNa ApI keLavIne kAbUmAM rAkhavA prayatnazIla rahe che-kAbUmAM rAkhe che. 39. je AcArya, upAdhyAya ne gaNAvachedakAdika javAbadAra gaNAtA netA-vaDIla puruSa rAga, dveSa athavA pramAdarUpa deSa tema ja ALasa, meha, avajJAdikavaDe ziSyavargane saMyama anukAnamAM preraNA-sAraNA, vAraNA, ceyaNAdika na kare tene jinAjJAnA virodhaka jANavA. 40. he ziSya! saMkSepathI gurunAM lakSaNa meM varNavyA. have sAdhusamudAyarUpa gacchanA lakSaNa saMkSepathI kahuM chuM te he buddhizALI vineya ! tuM sAvadhAnapaNe sAMbhaLa. 41. "je sUtra, artha ane ubhayamAM kuzaLa hoya tathA atyaMta saMvegavAna, vaiyAvacAdi karavAmAM udyamI, daDhavatI, nirdoSI, cAritravAna ane sadA ya rAga, dveSa kaSAya rahita hoya." vaLI 42. " AThe mada jenA gaLI gayA hoya, kaSAya pAtaLA paDI gayA hoya, tathA jitendriya hoya tevA suguNa chadmasthanI saMgAthe paNa kevaLI bhagavAna ( suddhAM) vihAra kare che, ethI viparIta lakSaNavALA saMgAthe vihAra na kare ema zAstrakAra kahe che." 43. "he maitama! je sAdhuo zAstranA parAmarzane pAmyA na hoya, AcArAMgAdika sUtrenA rahasyathI ajANa hoya, tethI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 130 ] zrI kapUravijayajI te durgatinA mArge dorI jAya mATe evA sAdhuothI vegaLA rahevuM ane gItArtha puruSane sakaLa upadeza sukhakArI thAya che mATe emanA saMsargamAM rahevuM. " 44-45. "gItArthanA vacanathI tarata maraNa nIpajAve evuM haLAhaLa jhera sarvathA zaMkA vagara pI javuM athavA jheranI goLI khAI javI (sArI kahI che;) kemake kharI rIte te viSa nahIM, paNa nice te vizva vagaranuM amRta-rasAyaNa ja hoya che, kAraNa ke te viSa khAnArane mAratuM nathI ane kadAca tethI maraNa nIpaje te paNa vAstavika te amRta jevuM ja jANavuM." ahIM gItArtha ane saMvegI evA dharmAcArya ja levA ke je samagra jJAnakriyAthI gItArtha ane saMvegayukta ja hoya. ethI viparIta agItArthanI hakIkata jaNAve che - 46. "agItArthanA vacane amRta paNa na pIvuM, kemake agItArtha pote doSita hovAthI te amRta jevuM phaLadAyaka na ja hoya." 47. "kharI rIte te te amRta nahIM paNa nice haLAhaLa jhera ja hoya che, kemake te vaDe ajarAmara thavAtuM nathI paNa tatkALa maraNa nIpaje che." 48. "agItArtha ane kuzIla tathA pAsasthAdikane saMga mana, vacana ane kAyAvaDe vaje. rastAmAM coranI peThe e badhA mokSamArgamAM vighakAraka jANavA." 49. " prajvalita dhagadhagatA agnine dekhI, ni:zaMkapaNe temAM pesI pitAnI jAtane bhale bALI nAMkhavI, paNa kuzIla Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 131 ] agItArthane saMga na ja kare, eTaluM ja nahIM paNa tenA Azrita sAdhune paNa saMga na karo." 50 he gatama! tamArI jevAne Ama karavuM ayukta che" ema svaAcAryAdike preraNAdi karyA chatAM ziSya jemAM rAga, TheSa ane krodha kaSAyanA dhakhArAvaDe agninI peThe dhagadhagAyamAna rahe, ne chevaTe leza mAtra pastAvo na kare te ga7 na kahevAya. tyAre khara vAstavika ga7 kevA lakSaNavALe hoya te kahe che - 51 "mahAprabhAvazALI sAdhusamudAyarUpa gacchamAM vAsa karanAra munione vizALa karmanirjarA athavA sarva karmakSayarUpa mokSa paNa thAya che, tathA tevA gacchamAM vasatAM sAraNA, vAraNa ane ceyaNAdika jAgRtivaDe deSanI prApti thatI nathI." para. "sarva sAdhuo pitAnA AcAryanA Azaya pramANe cAlanArA, suvinIta, game tevA pariSahAthI aDaga rahelA vA. svAmI jevA dhIra, nirabhimAnI, saMtoSazALI, rasagAravAdi rahita, ane viruddha kathAkathanarUpa vikathAthI dUra rahenArA hoya che. " vaLI 53. "gajasukumALanI jevA kSamAvata, zAlibhadrAdinI jevA jItendriya, sthUlabhadra muni jevA brahmacArI, jaMbusvAmI jevA saMtoSI ane ayamattAkumAranA kALe thayelA udAyI pramukha jevA saMvegI ( vairAgyabhInA ) tathA IchA-micchAdika dazavidha sAmAcArI, Avazyaka karaNa ane saMyamayeganuM sevana karavA sAvadhAna rahe che." 54. "khara (AkarI), paruSa (kaThora) ne karkaza (karavata jevI asahya) evI aniSTa, duSTa ne nirdaya vANu vaDe karAtI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 13ra ] zrI karavijayajI nibhraMchanAthI ane nivAsasthAna ke gacchAdikanA bAhaSkArathI je kApatA nathI-praSi karatA nathI te susAdhuo gacchagya che." vaLI 55. "je gacchavAsI sAdhuo kaMThagata prANa jevI sthitimAM paNa apakIrti thAya evuM ke apajaza thAya evuM kazuM akArya ke zAsanane uDAha thAya evuM kAma karatA ja nathI te ghanya ne kRtapunya che." pa6. gugata kArya ke akAya saMbaMdhe sakAraNa ke akAraNuM, AcArya mahArAja kaThaNu, karkaza, duSTa ne nirdaya vacana ziSyane kahe, tyAre suvinIta zikhe "tahatti " kahe. eTale siMhagirisUrinA zikhyAnI peThe gurunuM vacana pramANa kare tene he gautama ! tuM gaccha samaja." pa7. "vastrapAtrAdika viSe jemanI mamatA TaLI gaI che ane svazarIrane viSe paNa meghakumAranI peThe spRhA rahita thayA chatAM beMtAlIza deSa rahita AhAra gaSavAmAM kuzaLa hAI saMyamayAtrAnA nirvAha pUratA zuddha AhArathI ja jeo nija udarapUrti kare che athavA guru glAnAdika egya AhAra gaNI lAvavAmAM ane tenuM rakSaNa karavAmAM jeo kuzaLa ane ni:spRhI ( pRhA rahita) hoya che." 58. "teo udarapUrti pUrato AhAra kare che te paNa rUpa, rasanI vRddhi mATe nahIM, zarIranI kAnti vadhAravAne nahIM, temaja kAmaviSayavAsanAnI vRddhi mATe nahIM, paraMtu gADIne sukhe calAvavA jema tenAM paiDAMnI nAbhine jarUra pUratuM tela ujavAmAM mUkavAmAM) Ave che tema kevaLa saMyamane bhAra sukhe vahana karavA-cAritranA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 133 ] nirvAha pUrata AhAra gacchavAsI sAdhuo grahaNa kare che. te AhAra paNa cha kAraNe levAmAM Ave che. te kAraNe ahIM jaNAve che - 59 "sudhAvedanAne samAvavA mATe, gacchagata guru, bALa, glAna, vRddha, tapasvI pramukhanI sukhe vaiyAvacca (sevA-bhakti ) karavA mATe, jatAM-AvatAM jayaNA sAcavavA-upayoga jAgrata rAkhavA mATe, saMyama-vyApAramAM khalanA rahita pravartavA mATe, prANa-jIvitanI rakSA karavA mATe, tathA sUtrArthanA anucintananI ekAgratA mATe sAdhuo AhAra kare che." 60. "je gacchamAM vaDIla pratye bahamAnabharyA vacana-saM bedhanavaDe dIkSA paryAye moTA nAnA spaSTapaNe samajAya tema belAtuM hAya athavA dakSA paryAyathI ke guNathI vRddha hoya temanA Adeza pratye bahumAna karavAmAM AvatuM hoya, vaLI je gacchamAM eka divasa mAtra dIkSA paryAye moTo hoya tenA paNa vacananuM ullaMghanAdika thavA na pAmatuM hoya temaja dIkSAparyAye laghutara chatAM je guNavRddha hoya tenI paNa hIlanA na karatAM vAsvAmI pratye siMhagirisUrinA ziSyaratnonI peThe bahumAnabharyuM vacana, saMbodhana ane vartana karavAmAM AvatuM hoya tene he gatama! gaccha samajo." have zAstrakAra AryA--sAdhvIne adhikAra kahe che - 61. "je ga7mAM AkarA duSkALa prasaMge prANatyAga jevI sthitimAM paNa ekAeka, sAdhvIoe ANela anAdika AhAra sAdhuo utsarga mAge eTale mukhya vidhimAge te vAparatA nathI ja, paraMtu kavacit apavAda mAge tevA ja kaI anivArya kAraNasaMge kSINujaMghAbaLavALA zrI aNikA Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 134 ] zrI karavijayajI putra AcAryanI peThe vApare che-grahaNa kare che tene he gautama! meM gaccha kahyo che." have utsarga eTale mukhya vidhimAge, sAdhvIo sAthe vAta-vikathAdika paricaya pramukha nivAravA graMthakAra kahe che - 62. "je ga7mAM jemanA dAMta paDI gayA che evA vRddha sAdhuo paNa sAdhvIo saMgAthe niSkAraNa vArtAlApa karatA nathI ane strIonAM aMgopAMgane sarAga daSTithI jotA-cittavana karatA nathI. eTale sAvadhAnapaNe temanA saMga-prasaMgathI dUra rahe che, tene he gautama ! tuM gaccha jANa" e ja saMbaMdhamAM vadhAre sAvacetI rAkhavA zAstrakAra sahu sAdhujanone zikhAmaNa de che - 63. "bhe sAdhujana ! tame tamAma pramAda (svecchAcAra) tajI daI, agni ne viSanI jevo anarthakArI sAdhvIone saMsarga, ekAnta vArtAlApa, paricayAdika cheDo-tyAga. phUlavAluka sAdhunI peThe tethI cArapaNane nAza thAya che, tathA sAdhvInA kahyA pramANe cAlanAro muni thoDA ja samayamAM apayaza pAme che- aneka prakAre lokApavAdane pAtra bane che tethI he munijana ! sAdhvIono saMsarga taje." 64-65. "vRddha, tapasvI, bahuzruta tathA sarvamAnya evA paNa sAdhunI apakIti sAdhvInA gADha paricayathI thavA pAme che ke A sAdhu sArA lakSaNavALA nathI, te pachI bALa-taruNa, abahuzruta (Agamabedha rahita) ane vikRSTa (aThThama uparAMta) tapa AcaraNa paNa nahIM karanArA sAdhu, sAdhvInI sAthe nikAraNa vikathA paricaya karavAvaDe zuM lokApavAda na pAme? pAme ja." Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : | [ 135 ] 6. "je ke sAdhu pite daDhacita hoya to paNa vadhAre vadhAre sAdhvInA saMsargamAM AvatAM agni samIpe ghInI jema tenuM citta jarUra pIgaLI jAya che." 67. "sarvatra gRhastha ke sAdhvI pramukha strI samudAyane viSe tathAvidha vizvAsa rAkhyA vagara sadA sAvadhAnapaNe saMyamamArgamAM pravartanAra sAdhu nirdoSapaNe brahmacaryane pALI zake che; paraMtu tethI viparIta paNe cAlanAra svecchAcArI sAdhu amUlya brahmacaryane sAcavI zakato nathI, paNa gumAvI bese che." 68. "sarva padArthamAM mamatA rahita sAdhu sarvatra svataMtra rahe che, kyAMya parataMtra banato nathI, paraMtu sAdhvIonA kathana pramANe cAlanAra sAdhu parataMtra sevaka jevo banI jAya che." AnA samarthana mATe zAstrakAra daSTAnta kahe che - 69, "jema eLamAM (lempamAM) paDelI mAkhI jAte temAMthI chUTI kayAMI jaI zakatI nathI, tema sAthvInA nehapAzamAM baMdhAyelo sAdhu paNa temAMthI chUTI bIje kayAM vihAra karI zakato nathI." 70. "sAdhune sAmAnya janemAM sAdhvI jevI nitye pAzabaMdhanamAM bAMdhanArI bIjI koI vastu nathI, tethI bhavabhIru sAdhujanoe sadA ya cetatA rahevAnI jarUra che. ahIM zAstrakAra apavAdApavAda kahe che. phakta saMyamabhraSTa thayelI sAdhvIone samacita upAyavaDe zruta-cAritrarUpa saMyama-samAdhi-dhama sAthe joDate AgamavedI sAdhu abaMdhaka-azubha karmabaMdha nahIM karanAra-AjJAne avirAdhaka jANa. zrutacAritra dharmathI cUkelI koI sAdhvIne dekhI, tenI pAse gopadeza paricayAdi karIne, Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 136 ]. zrI karavijayajI tene zrutacAritrarUpa dharma sAthe joDI de athavA koI mahAApattimAM AvI paDelI sAdhvIne je tene temAMthI bacAvI saMyamamArgamAM sthira karI de tevA samayavedI sAdhune abadhaka jANavA." puna: zikSApradAna ane saguNa varNanavaDe ga7nuM svarUpa kahe che - 71. "vacanamAtrathI paNa bhraSTa cAritravALe kadAca bahu labdhiyukta hoya to paNa zAstranIti mujaba tene guru taraphathI yogya zikSA karavAmAM Ave che te ga7 pramANa che." 72. "je ga7ne viSe AhArI ke aNahArI vastu rAtrie rAkhavArUpa saMnidhidoSa tathA ozika sAdhune uddezIne karela AhArAdika, abhyAhata-sAme ANele AhAra levArUpa doSa vigere, tathA pUtikarma-jemAM AdhAkarmavALA AhArane lezamAtra paNa sparza thayela hoya tevA AdhAkarmAdika soLa prakAranA uddagama denA nAma letAM paNa DaranArA ane kadAca tevo deSita AhArAdika anupage pAtramAM AvI gayela hoya to te lakSagata thatAM paraThavI te AhAravALA pAtrAdikane tathAvidha jaLavaDe traNa vAra ke sAta vAra svasAmAcArI mujaba dhoI sApha karyA bAda ja teno upayoga kare, e sAvadhAna sAdhujanone samudAya jemAM raheto hoya te ga7 pramANa che." 73-74. "vaLI jemAM sAdhujane siddhAnta anusAra priya, pathya ne satya kahenArA athavA niHzaMkAdi svabhAvavALA zAnta ane gaMbhIra AzayavALA, hAsya ane parepahAsathI viramelA, Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 137 ] vikathAthI dUra rahenArA ane gurunI AjJAne bhaMga vagere anyAyane tajI gocarabhUmi arthe vicare-jJAnAdi sat projane ja bhramaNa kare, athavA dhArelA tathAvidha dravya, kSetra, kALa, bhAvarUpa abhigrahane mATe phare, vividha prakAranA abhigraha ane duSkara prAyazcitta-tapa pramukha karatAM munijanone dekhI devendrone paNa Azcarya thAya evA duSkarakArI sAdhuo jemAM hoya te ga7 pramANa jANavo." have jIvarakSAdika dvAravaDe gaccha-svarUpa kahe che - 75. "vividha pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ane trAsa jIne manathI paNa pIDA karavAmAM Ave nahIM-sarva jIvone svaAtmA samAna gaNavAmAM Ave tevA sAdhusamudAyane ga7 lekho." 76 "khajUrInI ke muMjanI sAvaraNuvatI je sAdhu upAzrayane sApha kare-pramAje tene jIvo pratye anukaMpa nathI, ema he gatama! tuM barAbara samaja." 77. "je ga7mAM grISmAdika Rtuo maLe tRSAthI game teTalA pIDA pAmelA munio prANune paNa eka biMdumAtra taLAva, kUvA, vAva ke nadI pramukhanuM sacitta jaLa kSullaka sAdhunI peThe grahaNa karatA nathI, te gacchane satya-pramANa jANo." 78. "je ga7mAM sAdhuo apavAda prasaMge paNa zuddha-prAsuka (nirjIva) jaLa sadA zAstrokata vidhivaDe DahApaNathI grahaNa karavA Icche che te gaccha satya-pramANu jANavo." 79. "je gacchamAM zaLa, vizucikA ke bIjA aneka prakAranA Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 138 ] zrI karavijayajI jIvaleNa roga pedA thayA chatAM, ASADhAcAryanI peThe munie agnine AraMbhAdika karatA nathI te gaccha pramANa che." 80. "ane apavAdarUpa khAsa jarUrI prasaMge (azakyaparihAre) kevaLa sAdhuveSadhArI sArUpika pAse, tenA abhAve siddhaputranI pAse, tenA abhAve cAritra tajelA pazcAtkRta pAse, tenA abhAve vratadhArI zrAvaka pAse ane tenA abhAve bhadraka anya darzanI pAse, zULa, vizacikA ke tevA keI jIvaleNa roganA kAraNe tevI khapapUratI ja agninI yatanA karAve te gacchane paNa pramANa mAna." 81. "jaLa sthaLanAM (nAlabaddha ke vRtabaddha) phUla, dhAnyanAM bIja, tathA vRkSAdikanAM mULa, patra, aMkura, phaLa, chAla pramukha sacitta vastuno saMghaTTa ke paritApa je gacchamAM sAdhuo na kare te ga7ne satya-pramANe lekho." - 82. "hAsya, bALakrIDA, kAmakathAdika kuceSTA, nAstikavAda je gacchamAM karavAmAM AvatAM na hoya, tathA vakragatie gamana athavA akALe kAraNa vagara varSAkalpa vigeremAM bevuM, vegathI azvanI jema cAlavuM, vAtAdikanuM ullaMghana, athavA krodhAdikavaDe annapANIne tyAga karavo, vastra, pAtra, upAzraya pramukha vastu upara mamatA karavI temaja paramapUjya janAdikanI niMdA karavI vigere dethI jyAM dUra rahevAtuM hAya." 83. "vaLI je gacchamAM kaMTaka, roga, unmattAdika prabaLa kAraNa utpanna thayA vinA sAthvInA kara-caraNane sparza daSTiviSa sarpa ke prajavalita agni ke jheranI jema varjavAmAM Ave che, athavA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 139 ] gRhastha srInA hasta-caraNanA sparza tathAvidha kAraNu utpanna thayA chatAM paNa dAiviSa sarpa ke prajavalita agni ke jheranI jema vavAmAM Ave che te satya gaccha jANavA. "" 66 84. " mahAmeAharUpa unmAdanu kAraNa jANI, baLakumArikA ke vRddha nArI, putranI putrI, putrInI putrI ke bena, mAtA, putrI ke strI pramukhanA aMgasparzI jyAM karavAmAM na Ave te gacchane hai gaiAtama ! satya-pramANa samajave, " 85. " je gacchamAM strIne! karaspardhA svaya sAcAryAdika paNa karatA hAya tA te gacchane huM gotama ! nizce mULaguNathI bhraSTa thayela samajavA. " ahIM apavAda prasaga kahe che:~ 86. "je gacchamAM sAdhvIe dIkSA grahaNa karyA pachI tene keAI jIvaleNa vyAdhi utpanna thayA hoya tevA koi prasage ke viSama vidvArAdika prasa`ge apavAda sthAne paNa bRhatkalpAdikamAM bhagavate aNukaheluM-niSedha karelu hAya te prakAre karavAmAM Ave ane apavAda sevavA ja jyAM mahAlAbhakArI hAya tyAM tema zAstrokta prakAre karavAmAM na Ave, jethI pariNAma viparIta Ave ne AjJAnA bhaMga thAya tevA gaccha pramANurUpa na lekhAya." 87. " aneka labdhisa Mpanna, bIjA bahuguNayukta ane uttama kuLamAM utpanna thayA. chatAM je sAdhu pAMca mahAvratArUpI mULaguNathI bhraSTa thayela hAya tene AcArya mahArAja tiraskAra karIne svagacchamAMthI dUra kare te gacchane satya-pramANurUpa lekhavA. thiNaddhi nidrAvaza ati duSTa svabhAvavALA sAdhune paNu AcArya nija gacchamAMthI dUra karI de te gaccha pramANa lekhAya che. ' Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 140 ] zrI karavijayajI - 88-898 "je ga7mAM senA-rUpAne, dhana-dhAnyane, kAMsAne ne tAMbAnA pAtrone, saphaTika ratnamaya bhAjanene, khATa palaMgAdikane, besavAnI mAMcI ne cAkaLAdikano temaja sachidra (pilAM) pIThaphalakane upayAga (upabhega) kAyama karavAmAM Avato hoya, tema ja vaLI jyAM pahelA tathA chellA jinanA tIrthanI apekSAe sAdhugya veta mAnapeta vastrano anAdara karI rakta (raMgelA) vastrone tathA lIlA pILAM vividha bhAtavALAM ne bharata bharelAM vastrono sadA niSkAraNa upabhoga karavAmAM Avato hoya te gacchamAM zI maryAdA hevI saMbhave? kazIe nahIM." ukta sarva vastuono upabhoga anarthakArI heI tene niSedha daDha karatA zAstrakAra kahe che - 0. "je gacchamAM parAyuM paNa sonuM rUpuM keI gRhastha bhaya ke nehAdikavaDe arpaNa karyuM hoya te paNa tene hAthavatI lagAre sparza kare nahIM, te ga7 pramANe lekho. " 91. "je ga7mAM sAdhvIone prApta thayela pAtrAdika vividha upakaraNone sAdhuo vagara kAraNe upabhega karatA hoya; he gatama! te ga7 zAne ?" 92. "baLa buddhine vadhAranArAM puSTikArI (pauSTika) ane ati durlabha auSadha-bheSaja paNa sAdhvIe ANI ApelAM je gacchamAM sAdhuo sevatA ( vAparatAM ) hoya te ga7mAM zI maryAdA hoya ? " 3. "jyAM eka sAdhu ekalI gRhastha strI saMgAthe rAjyamArgAdikamAM Ubhe rahI vAtacIta kare te gacchane ame Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 141 | nirmaryAda-lajajA vagarane lekhIe chIe, te pachI jyAM ekalI sAdhvI saMgAthe chaDecoka maryAdA mUkI vAtacIta karavAmAM Ave tenuM te kahevuM ja zuM?" 94. daDha cAritrazIla,niHspRhI, AdeyavacanI, mahAmativaMta ane guNanA bhaMDArarUpa mahattarA ( sarva sAdhvIonI svAminI ) athavA mahattarAnA sthAne rahelI vaDerI sAdhvIne cAritradharmamAM sudaDha, Adeya vacanI, sunamra ne guNanA nidhAna evA eka samartha ( bhavabhIru ) AcArya sivAya bIjo ekalo sAdhu sUtrAdika bhaNave te anAcAra jANave. te ga7 pramANarUpa na gaNAya." 95-96. "meghano garava, azvanA udaramAM rahele vAyu tathA vijaLInI jema jenA hadaya kaLI na zakAya evI sAdhvIo jyAM svecchA mujaba Ava-jA kare te strI rAjaya che paNa gaccha nathI. vaLI jyAM bhejanasamaye sAdhuonI maMDaLImAM sAdhvIo svecchA mujaba AvatI hoya, tene niSedhavAmAM AvatuM na hoya te he maitama! te strIrAjya che paNa gacchamaryAdA nathI." have uttama munionA saguNanI prarUpaNa karavAvaDe sadugacchanuM svarUpa kahe che: 7. "je ga7mAM, parajananA kodhAdika kaSAyevaDe dhagadhagAyamAna karAyA chatAM paNa jema pAMgaLe atizaya sthita che eka Daga paNa cAlI zakatA nathI tema atizaya zAnta thayelA munijananA kaSAya, bIje game teTalo pajave te paNa lagAre jAgatA-udaya pAmatA nathI, temaja sacetana thaI sAmAne duHkhaazAnti upajAvatA nathI. " vaLI- Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 14ra ] zrI kapUravijayajI 98. "sukhadAyaka sarvajJakathita dharmanA aMtarAyathI bahItA tathA saMsArabhramaNa ane garbhAvAsanAM duHkhathI bahItA munijane krodhAdika kaSAyane udIratA-jAgrata karatA nathI te gaccha satya-pramANarUpa jANave." 9. "vaLI guruglAnAdikanA vaiyAvaccAdika kAraNa prasaMge ke vagara kAraNe, kaI rIte (krodhAdika kaSAya) kaSAyanAM kaDavAM phaLapariNAmane jANanArA munijanene kadAca kaSAya pedA thavA pAme te je ga7mAM kSamAvaDe kaSAyane khALI nAMkhI, eka bIjAne khamAvavAmAM-zAnta karavAmAM Ave che te ga7 pramANa che." - 100. "je ga7mAM dAna, zIla, tapa ne bhAvanArUpa cAra prakAranA dharmanA aMtarAyanA bhayathI hItA ghaNA gItArthosvArthanA jANa sAdhupuruSo hoya tene he gautama! tuM gaccha jANuM." 101. "he gautama ! je gacchamAM 1. ghaMTI, 2. ukhala (khArazu), 3. cula, 4. pANiyAruM ane 5. sAvaraNI e pAMca aneka anAtha-azaraNa jatuonA vadhasthAnomAMnuM eka paNa vadhasthAna hoya te adhama sAdhunA samUharUpa gacchane tajI sArA gacchanuM zaraNa levuM. " 12. "jIvavadhakArI khAraNIyA pramukha AraMbhane karanArA game evA UjaLA vezavALA daMbhI sAdhuonA ga7ne seva nahIM, paraMtu samiti-guNirUpa cAritraguNavaDe ujaLA uttama sAdhuonA samudAyavALA gacchane seva ane temanuM vaiyAvaccAdika kharA premathI karavuM. " 13. "je gacchamAM veSAvaDaMbaka sAdhue pite saMjamazraNa Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 143 ] chatAM zAsanane uDAha karAvatA ane AtmAne kaleza upajAvatA, mUlyavaDe vastra, pAtra, auSadha ne ziSyAdika svIkAre che temaja te vastra-pAtrAdi bIjAne mUlya laIne Ape che ane anyadvArA kraya-vikramAdika karAve che tathA tema karanAranI anumodanA-prazaMsAdika kare che tevA gachagata sAdhusamudAyane he guNasAgara ziSya ! tuM haLAhaLa jheranI jema dUra tajaje; kemake tevA saMyamabhraSTa ga7nA saMgathI ane durmativALA sAdhuonA saMsargathI, agAdha saMsAramAM anaMtA janma-maraNa karavAM paDe che. " 104. "he gautama! AraMbha-samAraMbhamAM macI paDelA, zAstrasiddhAntanA vacanothI avaLA cAlanArA ane kAmabhogamAM gRddhalaMpaTa banelA evA duSTa sAdhuono saMga-saMsarga tajIne, manavacana-kAyAthI saMyama anuSThAnane sevanArA suvihita sAdhuomAM jaI vasavuM, jethI ApaNA saMyamanI sukhe rakSAne vRddhi thaI zake." 105. "te mATe pavitra ratnatrayInA ArAdhanarUpa mokSapaze caDhelA gacchagata sAdhusamudAyane sArI rIte (sarva prakAre ) kuzAgra buddhithI tapAsIne, he maitama ! guru AjJAthI temAM pakSa, mAsa, varSa ke jAvAjIva vasavuM. " 106. "he maitama ! je gacchamAM bALavayavALA athavA navadIkSita ziSya athavA taruNavayanA sAdhu ekalA upAzrayane sAcavI rAkhe che, te gacchamAM tIrthakara gaNadharanI AjJArUpI maryAdA kyAMthI hoya? te ekAntavAsa bahu doSakArI hovAthI vadhAre ame kaMI kahI zakatA nathI. " 17. "je sAdhvInA samudAya madhye bALavayavALI ke taruNavayavALI sAthvI ane navadIkSita sAdhvI ekAkI upAzrayamAM rahe Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 144 ] zrI kapUravijayajI te sAdhvIcarcAmAM huM gAtama! brahmacaryanI zI zuddhi-nirmaLatA jaLavAya ? kazI ja nahIM; kemake tethI aneka dASA upajavAne saMbhava che. ( vadhAre mATe kahevuM ja zu? ) "" 108, je gacchamAM ekalI sAdhvI rAtre e hAtha jeTalI bhUmi paNa bahAra jAya te gacchanI zI maryAdA lekhavI ? ethI zAsana uDDAhArdika aneka dASAnA saMbhava che. "" 109, " huM gAtama ! je gacchamAM mukhyatAe ekalI sAdhvI ke ekalA sAdhu peAtAnA baMdhu ke bahenanI paNa sAthe khele vAtacIta kare te gacchane guNahIna jANavA. ethI aneka dASAtpattinA saMbhava che. "" 110. " jyAM gRhasthA sAMbhaLe tema sAdhvI jakAra, makAra vigere ( zAsananI helanA thAya tevA ) gADha svare mele te veviDa baka sAdhvI sAkSAt peAtAnA AtmAne cAra gatirUpa saMsAramAM pADe che, " 111. jyAM sAdhvI atizaya kredhAgnithI prajvalita thai thakI tuccha sAvadya bhASAthI gRhasthA sAthe kaleza kare che te gacchane he guNasAgara gautama! sAdhuyeAgya guNathI rahita jANavA. "" 112. " huM gAtama ! je sAdhvI ceAgya zrveta-mAnApeta vastra tajIne vividha bharatAdi yukta athavA Azcarya kArI bahumUlyavALAM vastra vApare che tene sAdhvI nahIM paNa zAsananA uDDAha karanArI veSivaDaMbaka jANavI, ' 113. " je sAdhvI gRhasthAnAM vastrAdika sIvI, tuNI ke bharI Ape, temanAM gharabAranI rakSA kare ane peAtAne ke parane tela, Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tenuM uTaNa suI rahe erIkA jamAdika lekha saMgraha : 3 : [ 145 ] ghI ke dUdhanI taravatI uvaTaNuM paNa kare tene pAsausanna-kuzIlavihAriNI ityAdi doSavALI jANavI. " 114. "vaLI je vilAsa sahita gativaDe rAjamArgAdika maLe vezyAnI peThe bhamyA kare, tathA ozIkA sahita bahAra na dekhAya eTalA rUvALuM sUI rahevAnuM (saMthArI uM) kare, pIThIvaDe zarIranuM ucaTaNuM kare, tema ja snAna-vilepanAdika tathA netre aMjana ane dAMte maMjanAdika anAcaraNe kare tene prabhue sAdhvI nathI kahI, paNa veSaviDaMbanA karanArI, jinAjJAnuM khaMDana karanArI, zAsananI helanA karanArI, anAcAriNI, samyakatvane nAza karanArI, pramAdathI bharelI, sAdhuonA cittane kSobha karanArI ane uttama sAdhunA puruSAtanane madirAnI jema bhaMga karanArI kahI che. " 115. "je gRhasthanA ghera jaI game te kathA IcchAnusAre karatI rahe ane sAmA AvatA taruNAdikane vacananA ADaMbaravaDe satkAratI rahe te sAdhvI guru-gaccha saMgha-zAsananI zatru sarakhI che. " 116. "he guNasAgara ziSya ! je mukhya sAdhvI rAtri samaye vRddha, taruNa tema ja AdheDa vayavALAne dharmakathA saMbhaLAve tene gacchanI vairiNa-zatru samI kahI che, te pachI bIjI sAmAnya sAthvInuM to kahevuM ja zuM? " 117. "je ga7mAM sAdhvIone paraspara koI sAthe kalezakaMkAsa ke niMdA-cUgalImAM UtaravuM nathI paDatuM ane gRhastha 10 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 146 ] zrI kapUravijayajI jevI khuzAmatabharI sAvadya bhASA bolavI nathI paDatI te gacha sarvazreSTha jANu." 118. "je aticArAdika deSa je thaye heya te gurumahArAjane jaNAve nahIM, tema ja devasI, pAkhI, caumAsI ane saMvacharI aticAranI AlocanA kare nahIM; vaLI jemAM svecchAcArI sAdhvIo mukhya vaDerI sAdhvInI AjJA mAnya kare nahIM te gaccha mokSasAdhaka nahIM paNa peTabharo che. " ( 119. "aSTAMga nimittAdika athavA yaMtra-maMtrAdikane prAga ke prarUpaNuM jemAM sAdhvIo kare che, rogI ne navadIkSita sAdhvIonI saMbhALa auSadha, bheSaja, vastra, pAtra, jJAna, abhyAsAdivaDe karatI nathI; khAsa nahIM karavA jevuM hoya te avazya karavA jevuM lekhI kare che ane khAsa karavA jevuM ati agatyanuM kAma hoya tenI upekSA ke bedarakArI kare che, ema svecchAcAre cAle che." vaLI- 120. " karavAnI saMyamakaraNa veTha utAravAnI jema jIvayatanA vagara kare, zAmAMtarathI Avela thAkelA bhUkhyA-tarasyA sAdhvIonI bhalA nirdoSa AhArapANIvaDe bhakti bahumAna- pUrvaka na kare, citrelA vastra, pAtra, daMDa, kaMbaLa vigere vApare tathA rajoharaNamAM aMdara bahAra paMcavaNuM rezamAdivaDe citra kare te he maitama! AryA-sAdhvIo nahIM paNa anAryA jANavI." tema ja vaLI- 121. "gati vilAsAdikavaDe evA hAvabhAva dekhADe ke vRddha sthavira sAdhuone paNa tatkALa meha-vedaya jAge te Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 147 ] pachI taruNa vayanA sAdhuonuM te kahevuM ja zuM? he ! te sAdhvIo nahIM paNa naTaDIo jANavI." 122. " vagara kAraNe vAraMvAra mukha ne netra tathA paga ne kAkhane jaLavaDe sApha kare, tathA rAganA jANakAra pAsethI vasaMta malhArAdika rAga-rAgaNIone zIkhI laI evA lalakAre ke jethI taruNa puruSanI athavA bALakonI zrotrendriya parama saMteSane pAme, emane AryA-sAvI koNa kahe ? kema ke saMyama-AcArathI UlaTuM temanuM vartana pragaTa dekhAya che." 123. "je ga7mAM vRddha-sthavira sAdhvI ne taruNa vayavALI sAdhvI, pachI sthavira-vRddha sAdhvI ne taruNa sAdhvI, pachI vRddha sAdhvI, ema AMtare AMtare sUve che eTale taruNa sAdhvI be vRddha sAdhvInI vacce sUve che te uttama gacchane zreSTha jJAna-cAritranA AdhArarUpa jANo." vaLI- 124. "je vagara kAraNe jaLavatI kaMThapradezane pakhALe, gRhasthAnAM AbharaNa muktAphaLAdika vIMdhI de athavA sUtrAdika kANAmAM parevI de, bALako mATe vastranA TukaDA ane dUdha oSadha vigere Ape athavA zarIre lAgelA maLa-svedAdikane luMchavA jaLavaDe bhInAM karelAM vastro ghase. e rIte gRhasthonAM kAma karavAmAM tatpara rahenArIone he maitama ! sAdhvIo na ja lekhAya paraMtu e te cAkaraDIe-dAsIo lekhAya." 125. "jyAM dAsa-dAsI jevA ne jugArI jevA dhUrtajanonI pAse kALa-akALe sAdhvIo jAya, teo paNa temanI pAse (sAdhvIne sthAne) jAya ane upAzrayanI samIpe vezyAne ke Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 148 ] zrI kaSparavijayajI vezyA jevI halakI strIne ke vezyA-dAsIne saMsarga rahe, athavA jogaNI pramukhano veSa dharanArI strIno ke kevaLa udaraMbharI sarvabhraSTAcArI sAdhuno saMsarga rahe te he. gatama ! sAdhvI nahIM paNa vezyA-dAsI lekhAya." 126. "je cha javanikAyanI jayaNAzUnya chatI dharma-adharma kathA ke vikathA paraspara ke vidhavAdika sAthe kare, gRhasthanAM kArya pramukhamAM AMTo phero kare, gRhasthane besavA mATe AsanAdika nAkhI de, athavA temanA cAkaLA gAdI pramukha pote vApare ane AgaLa pAchaLa temanA guNanI ke saMbaMdhInI stuti-prazaMsAdika kare te AryA-sAdhvInAM lakSaNa na hoya, paraMtu te dAsInAM lakSaNa ja lekhAya." 127. "uttama gacchamAM svaziSyAo ane svaparagacchamAMthI jJAna vaiyAvaccAdika arthe AvelI anya ziSya-sAdhvIo upara samapariNAmI, caNA, paDiceyaNAdika karavAmAM sarvathA ALasa rahita, kSamA vinayAdi guNavALA rUDA parivArathI parivarelI, jJAna-darzana- cAritra guNasaMpanna evI guruNa (mukhya sAdhvI) hoya che." vaLI. 128. "parama saMvega-vairAgya rasamAM lIna, bhavabhIru parivAra vALI, aparAdha AvyuM Akare daMDa-zikSA karanArI, sajhAya. dhyAnamAM sAvadhAna ane zikhyAdikane tema ja nirdoSa vastrApAtrAdikane saMgraha susAdhvIonA upakArArthe karavAmAM kuzaLa evI guruNuo hoya che. " 129. "je ga7mAM koI vRddha-gharaDA sAthvI ke vaDerI sAdhvI kalaha ke khedavaza uttara-pratyuttara kare tema ja mukhya ke bIjI Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 149 ] sAdhvIe mukhya ke khIjA sAdhu saMgAthe leAkeAnA dekhatAM ke aNudekhatAM atyaMta krodhane vaza thai jema Ave tema khele, tevA adhama gacchathI huM gotama ! zuM phaLa ? " 130. " huM gAtama ! je gacchamAM jJAna, darzIta, cAritra paikI game te kA prasaMge laghu sAdhvIe mukhya sAdhvI( guruNI )nI pAchaLa rahI chatI sthavira gItA pramukha sAthe sahaja, sarala ne nirvikArI vAyeAvaDe mele athavA tathAvidha kArya prasaMge guruNIe mAkalI hatI vinayapUrvaka vacana uccAre te gaccha satya-pramANa jANavA ' 66 131. je gacchamAM sAdhvI mAtA, paitrI, vadhU ke bhiMganI pramukhaneA mama prakAzita na kare, arthAt vagara kAraNe sva-paravargomAM A mArI mAtA che, A mArI putrI ke paiAtrI che' ityAdi jAhera na kare, athavA mAtAdikanI kaI gupta vAta hAya te na prakAze te gaccha pramANu che. "" 132. " jineAkta mArga nA vinAza athavA mAsakalpAdikavaDe vicaravAnI maryAdAnA bhaMga ( ullaMghana ) karanArI sAdhvI, athavA sAdhu-sAdhvIrUpa mane, samyaktvanI milanatA, cAritrane nAza ane mithyAtvanI prApti karAve che.' 133. tethI huM gotama ! tevA sAdhvI ke sAdhune nizce saMsArabhramaNu karavuM paDe che. jinAjJAnA bhaMga karavAthI ke viruddha prarUpaNA karavAthI evuM aniSTa pariNAma ja Ave che. teTalA mATe svarga tathA mokSasukhadAyaka dharmopadeza sivAya sva-parasabhAmAM kazuM viruddha prarUpavuM ja nahIM. " 66 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 150 ] zrI karavijayajI. 134. "mAsa, pAsakSapaNa upavAsa ke ethI paNa vadhAre tapa karIne kurAdika rUkSa eka sattha(dANA)vaDe pAraNuM kare, evI ugra tapa karanArI sAdhvI paNa paramarmaprakAzana, ALa, zApapradAna ke makAra cakArAdika gAlipradAnarUpa deSita bhASAvaDe sva-paravarga samakSa kalaha kare to te sAthvInuM saghaLuM tapa niSphaLa thayuM jANavuM." upasaMhAra A gacchAcAra prakIrNaka kayA sUtra-siddhAntamAMthI uddhArela che te graMthakAra batAve che - 13pa. " pravacana paramatatvamAna zrI mahAnizIthathakI, bRhatkalpalakSaNa kalpathakI, paramanipuNa vyavahArathakI, tema ja nizIthAdika (cheda) sUtromAMthI uddharIne sAdhu-sAdhvIonA hita mATe A siddhAntarUpa gacchAcAra prakIrNaka utsarga ne apavAda mArganA nirUpaNavaDe racavAmAM AvyuM che." ahIM ziSya prazna pUche ke-"prakIrNakonI utpattizuM gaNadharathI, gaNadharanA ziSyathI pratyekabuddhathI ke tIrthakaranA aMtevAsI munithI thAya che?" uttara-"pratyekabuddha sAdhuthI ke tIrthakara prabhunA keI viziSTa sAdhuthI tenI utpatti thAya che. e rIte aneka prakIrNaka racAya che." 136. " ataH sthAnAMgasUtramAM kahela daza asvAdhyAya (asajhAya) sthAnane TALIne mahAnizItha, bRhatakapAdika sUtranA uttama nicoDarUpa athavA saMkSepa sArabhUta athavA tadukta kriyA karavAvaDe mokSagatinA heturUpa hovAthI pradhAnatama A gacchAcAra prakIrNakane mokSasAdhanamAM tatpara sAdhu-sAdhvIo sUtrathI ane arthathI bhaNe, gaNe ane tenuM parizIlana kare! " Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 151 ] 137. "uttama sAdhu-sAdhvIonA samudAyanI maryAdArUpa gacchAcAra" ne saddaguru pAse artharUpe sAMbhaLI, tema ja godvahana viAdhavaDe mokSamArga sAdhaka sAdhu samIpe sUtrarUpe grahaNa karI, AtmAnuM hita IcchatA sAdhu-sAdhvIo jema AmAM varNavyuM che tema samAcaraNa karo. " - zrImad AnaMdavimaLasUrinA aMtevAsI zrImAna vAnara RSie racelI zrI gacchAcAra prakIrNakanI savistara ne subedha TIkAnA AdhAre khapI jAnA hita mATe A saMkSipta vyAkhyA lakhI che. AgamanA jANakArae te kRpA karI zodhavI. mUzaromaNi evA mAro doSa na jotAM haMsacaMcUnyAye sAragrAhI thavuM. AmAM je kAMI jinAjJAviruddha lakhAyuM hoya ke vyAkhyA karI hoya tene trividha trividha mithyAdukRta hA. kRtajJatA-abhyAsaruci bhAvanagaranivAsI suzrAvaka kuMvarajI. bhAIe chellA cAturmAsa daramiyAna svAdhyAya arthe ANuM ApelI gacchAcAranI eka chApelI saTIka pratanA AdhAre A saMkSipta vyAkhyA yathAmati lakhavAmAM AvI che. temAM je kAMI khalanA thayelI daSTigata thAya te madhyasthaSTivaMta vidvAna ja ni:svArthapaNe sudhAravA anugraha kare ema IchI ane cAlu samaye saMyamamArgamAM vadhatI jatI zithilatA dUra karavA zAsanarasika sAdhuo tathA sAdhvIo susajaja thaI anyane mArgadarzaka bano ema prAthI viramuM chuM. (bhAvanagara-dAdAsAheba, 1980, A zudi 6, zani). [ je.dha. pra. pu. 40, pR. 261-ra97-330 ] Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 15ra ] zrI kaEravijayajI paryuSaNAdika pavitra parva prasaMge bhAre tapasyAdika karI na zakAya te paNa jANe teTaluM vivekathI Acare ane bele tevuM pALo. 1. vahAlA baMdhuo ane bahena ! ApaNe jANIe teTaluM AdaravA ane bolIe teTaluM pALavA sAvadha banIe to svaparahitamAM keTalo badho vadhAro thavA pAme? 2. DahApaNabharI dayAthI sahune ApaNA Atma samAna lekhavA, sarva sAthe parama mitrIbhAva rAkhe, sadguNI pratye pramodabhAva-prasannatA rAkhavI, duHkhIjane pratye karuNubhAvaanukaMpAbuddhi dhAravI ane duSTa-dabuddhi-pApI-niMdaka pratye paNa rAga-dveSa nahi karatAM udAsIna bhAva dharI, aMtarathI sahakeInuM ekAnta hita IcchavuM ane bane teTaluM svaparahita karavuM. e ahiMsakabhAva hRdayamAM jAgrata rAkhavAthI duniyAmAM keTalI badhI zAMti pragaTe ane azAMti-ra-virodhAdika dUra TaLe ? sahune AvI sadabuddhithI keTale badho phAyado thAya ? 3. game te Akare zastrAdikane ghA paNa gya upAyavaDe rujhAya che. paraMtu vacanarUpa ghA to keme ya rujhAtuM nathI ane te maraNa paryata sAle che, ema nizcayapUrvaka samajI sAmAne priya lAge ane hitarUpa thAya evuM ja samAcita bhASaNa karavAnI Teva pADavAthI keTalo badho phAyado thavA pAme ? vaLI keTale anartha yA upAdhi thatI aTake? ane suleha-zAMti sacavAya.? 4. "corIno mAla zIMke caDhe nahiM," "coranI mA koThImAM meM ghAlIne ruve," "pApInuM dhana paTele (pralaya) Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 153 ] thAya ' vigere vigere rUDAM zikSAvacane aMtarathI sAcAM samajatAM ke samajAtAM hoya teA anIti-anyAya-apramANikatAne tajI, nIti-nyAya ane pramANikatA AdaratAM zI vAra lAge? ane evA ceAkhkhA vyavahArathI sahu kAi keTalAM khadhAM sukhI thai zake ? 5. jo ' leAla samAna duHkha nathI ane satASa samAna sukha nathI, ' e vAkaya sAcuM samajAtu hAya teA khATe atyaMta leAbha tajI, sAcA sateSa sevavA joie, iMdriyajIta banavuM joie ane khATI lAlaceA cheADavI joie, jethI kharuM sukha prApta thAya. 6. ApaNI mAtA, bahena, dIkarI sAthe kheATeA vyavahAra rAkhanAra anya pratye ApaNane keTale badhA tiraskAra chUTe che ? te ja rIte parAi mAtA, bahena, dIkarI ke strI saMgAthe khATu kAma karanAra hInAcArI, vyabhicArI pratye paNa parane tevA ja tiraskAra chUTe emAM Azcarya zuM ? pavitra mana, vacana, kAyAthI suzIla rahevAthI svaparane ( samAjane ) keTaleA badhA phAyadA thAya ? te vicArI dareka vicArazIla bhAI-mahene svajIvana pavitra banAvavA pUratuM lakSa rAkhavuM ja joie. 7. nakAmI vAtA karavA mAtrathI kazuM vaLavAnuM nathI, rUDI raheNI-kaheNI karaNI karavAthI ja kalyANa thavAnuM che. 8. vAta karavI mIThI lAge che, paraMtu tevI raheNI-kaheNIkaraNI karavI kaDavI jhera jevI lAge che. karaNI mIThI lAgaze tyAre ja kharuM [ jai. . pra. pu. 36, pR. 205] 9. jyAre raheNI kaheNI kalyANu thai zakaze. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 154 ] zrI kapUravijayajI paryuSaNa saMbaMdhI kaMika jhAMkhI samajutI. prathama purANA vakhatamAM jyAM saMta-sAdhu-mahAtmAo navakalpI vihAre vicaratA vicaratA koI gAmanagaramAM varSARtunI lagabhaga sthiti-sthiratA karavA padhAratA tyAre te te sthaLavAsI bhAvika zrAvaka jano "have Apa ahIM ja sthiratA karaze ne ? evuM pUchatA. te vakhate pApabhIru te mahAtmAo potAnA nimitta leko AraMbha-samAraMbha karI na bese tevA zubhAzayathI hAla to ame pAMca divasa TharazuM" ema pAMca pAMca divasanI abhivRddhithI tyAM rahevAnuM svIkAratA. ema karatAM anukrame varSAkALanA 50 divasa vyatikrAnta [ vyatIta ] thaye chate teo sarvathA tyAM ja varSAkALa [ cAturmAsa ] pUro thAya tyAM sudhI rahI javAnuM svIkArI letA. tenuM nAma paryuSaNa, eTale ke amuka sthAne varSAkALa saMpUrNa rahI javAne nirNaya. prathama e rIte nirNaya bhAdaravA zudi pAMcame thato paNa atyAre to guru pharamAve te kSetramAM cAturmAsa rahevA prathamathI nirNaya karAya che. paryuSaNAne bIjo artha vArSika parva. te paNu purANa kALe to bhAdaravA zudi pAMcamanuM hatuM, paraMtu kAlikAcArya mahArAje te "aMtarAvi se kampaI" e sUtravacanane avalaMbI pAMcamane badale cothanuM karyuM. tyArapachI je ke vRddha saMpradAyamAM paNa thanuM ja karavAmAM Ave che, te paNa tithi tarIke paMcamIne anAdara nahIM karatAM tene ucita Adara karavA senaprazna ane hIraprazna jevA pramANika graMthamAM asamartha AcAryoe pitAne Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 155 ] abhiprAya jaNAvyuM che. zakti hoya teNe te divase paNa avazya upavAsa thAya evA meLathI chaThTha aThThamAdi tapa kare. paMcamInuM ArAdhana karanArane mATe A vAta marajIyAta nahIM paNa pharajIyAta samajavI. paryuSaNa kapa saMbaMdhI vizeSa samajutI paryuSaNuM mahAbhya pramukha graMthanA vyAkhyAnathI samajI, tenuM yathAvidhi ArAdhana karavA sahu bhAIbahenoe sadA ujamALa rahevuM joIe. paryuSaNa parvanI mahattA bIjA pa karatAM ghaNuM vadhAre che. mahinAnuM ghara, paMdaranuM dhara, aThThAInuM dhara ane telAdhara vigere avAMtara parva divase te mahAparvanA prabhAvanuM ja samarthana kare che ane bhavyajanone ukta mahAparvanuM pramAda tajI daIne ArAdhana karavA jAgrata kare che. te parvamAM amuka punya kAryo karavAnAM khAsa upadezelAM che. tene kharo hetu ApaNAM tana, mana, vacanane sadupayoga karI AtmAne pAvana karavAno che. meha ane ajJAnavaza jIva svachaMdapaNe tana, mana, vacanane durupayoga karato rahe che, tethI AtmAnA kharA prakAza ADe AvaraNa AvatAM hovAthI AtmAnuM zuddha svarUpa avarAya che-pragaTa thaI zakatuM nathI. AvA pavitra parvane punya-yega pAmI sadagurusaMge ApaNI gaMbhIra bhUla samajIne tene sudhArI sAcA mArge vaLavAnI ApaNane uttama taka maLe che. sugurunAM hitavacane haiye dharI, svakartavya dharma samajI, zraddhA ne vairAgyavaDe je tenuM satata sevana ALasa rahita ne. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 156 ]. zrI kapUravijayajI ullAsapUrvaka karavAmAM Ave che, te tethI pariNAme ghaNe AtmalAbha meLavI zakAya che. sAdhujanenA avalaMbane ghaNuM Atmahita sAdhI zakAya che. zuddha deva, guru ne dharmanuM sevana karI AtmakalyANa karI zakAya che. pazu jevI mokaLI vRtti tajI, yathAzakti vrata paccakhANa karavA Adara thAya che. vaLI je bhavyAtmAo jAgrata thaI tapa, japa, vrata, niyama samajapUrvaka AtmakalyANArthe karatA hoya che, temanuM anumadana ne yathAzakti anukaraNa karavA mana vadhatuM jAya che, te tethI paNa adhika adhika lAbha saheje meLavI zakAya che. paryuSaNano vizALa artha samajI, zraddhApUrvaka sAvadhAnapaNe svajIvana sudhAravA ne maitrIpramukha bhAvanAvaDe anya jIne paNa bane teTalo upakAra karavA satata ujamALa rahevuM joIe. mahApuruSanAM hitavacanane hRdayamAM avadhArI svasvazakti anusAre AtmahitanAM kRtye saralabhAve karavAM joIe. ApaNe pApatApa TaLe, kedhAdika kaSAya upazame tathA nirmaLa baMdha, zraddhA ne saMyamaguNa jAge e lakSyathI pravatI dareka dharma. karaNInI sArthakatA karavI. [je. dha. pra. pu42, pR. 79 [ pavAdhirAja paryuSaNa prasaMge dharmapremIjanoe premapUrvaka pAna karavA yogya hita vacanAmRta. 1. jIvadayA-ahiMsA e ApaNe parama dharma samajI sahue DahApaNuthI AcaravA gya che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 157 ] 2. aneka prakAre pramAdavaza manathI, vacanathI ne kAyAthI prANahiMsAne samajapUrvaka tajI, sAvadhAnapaNe saddavicAra, vANuM ne AcAranA pAlanathI dayAne lAbha maLe che. 3. dayAdharmane dAvo karanAra dareka AtmAe tenuM vizALa svarUpa jANI levuM joIe. 4. "paheluM jJAna ne pachI dayA-kiyA" e Agamavacana bahu manana karavA jevuM che. 5. jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya-zakti ne upaga e ja AtmAnuM lakSaNa te meha ne ajJAnanA jorathI bhUlAIvisarAI gayuM che tene tAjuM karavuM joIe. 6. jJAna, darzana, cAritra ( saMyama) ne tapane yathAzakti abhyAsa karavAthI bhUlI javAyelA AtmAnuM bhAna thavA pAme che. tenI daDha pratIti thaye anukrame te svarUpa thavAya che, eTale satata abhyAsa ne vairAgyanA baLathI pUrNatA pamAya che. 7. pote pitAne ja bhUle e keTaluM badhuM sakheda Azcarya! mohanI keTalI badhI prabaLatA? 8. rAga, dveSa ane kodhAdika kaSAya e sarva mehano ja parivAra AtmAne bhUlAvAmAM nAkhI, jIvane sAcA svAbhAvika mArgathI cUkavI, khoTA viparIta raste caDhAvI de che, tethI ja zANA mANaso AptapuruSanAM hitavacanane anusarI, cetIne cAle che. 9. svadayA, paradayA, nizcayadayA, vyavahAradayA, dravyadayA, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 158 ] zrI kapUravijayajI bhAvadayA, svarUpadayA, hetudayA ne anubaMdhadayA ema anekavidha dayAne samajI levI joIe. 10. potAnA dravyaprANanI rakSA te sva(dravya)dayA, ne paranA dravyaprANanI rakSA para(dravya)dayA tathA jJAna, darzana, cAritrAdika bhAvaprANanI rakSA ke vRddhi karavI te bhAvadayA, rAga, dveSa, mahAdika doSane TALI, zuddha sphaTika same AtmAne zuddha niSkaSAya svabhAva pragaTa karavo te nizcayadayA ane tene nizcita lAbha maLe evAM zAstrokta sAdhana sevavAM-AdaravAM- avalaMbavAM te vyavahAradayA gaNAya che. 11. azubha ke azuddha vyavahArane tajI zubha ne zuddha vyavahAranuM ja pAlana karavuM te dravyadayA kahevAya che. 12. spaSTa dekhAva rUpe jemAM prANahAni nahi paNa prANurakSA thatI hoya tene svarUpadayA jANavI. 13. je je zubha sAdhana jIvarakSA mATe javA-AdaravA jJAnI puruSee kahyAM che tene tevA ja zubha lakSyathI vivekapUrvaka Adara karavAmAM Ave te hetudayA kahevAya che. 14. jethI pariNAme dayAdharmane lAbha maLe evAM saghaLAM AjJAkArI anuSThAne anubaMdhadayArUpe che. 15. ethI UlaTA badhA svachaMdavaza thatA hiMsAnA prakArone samajI sujJa janee jarUra tajavA joIe. [ jedha. pra. pu. 41, pR. 208 ]. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 159 ]. zraddhALu jaina baMdhuo tathA bahene pratye samayocita be bela. priya baMdhuo tathA bahena ! hitabuddhithI je be bola sUcanArUpe jaNAvavA pravRtti thAya che te hitarUpa lAge to tene yathocita Adara jAte karI ApaNuM svajana kuTuMbIjanene paNa te AdaravA jaNAvaze. 1. paryuSaNa prasaMge sahukoI bhAIbahene yathAzakti chaThTha, aThThama, aThThAI, pAlakhamaNa ke mAsakhamaNAdika tapasyA karavA IcchA rAkhe che-Icche che, paraMtu kharca karavAnI zaktinA abhAve manamAM saMkeca pAmI muMjhAya che ane tapasyAne paNa lAbha laI zakatA nathI. AnA karatAM ucita che ke dareka zahera ke gAmanA saMghamAM AgevAnI dharAvatA bhAIo tathA bahenoe ekaThA maLI sabhAmAM jAhera karI devuM joIe ke -"je koI zraddhAvaMta bhAIbahenane game te prakAranI tapasyA karavAnA bhAva hoya teNe sukhethI IcchA mujaba kaI prakArane keca rAkhyA vagara tapasyA karavI. saMghamAMthI koI paNa tenI TIkA ke niMdA karaze nahi. tema chatAM ajJAnatAthI ke tenI TIkA ke niMdA karaze tene zrI saMgha Thapake deze." zAsananI unnati yA prabhAvanA arthe jemane kaMI kharca karavA IcchA ja hoya temane zakti mujaba kharca karavAnI chUTa che, paraMtu je tevuM kharca na karI zake temanI nakAmI TIkA ke niMdA keIe karavI nahi. 2. paryuSaNAdi prasaMge nakArazI pramukha saMghajamaNa karavAnuM hoya tyAre tapasvajananI tabIyata bagaDe nahIM ane Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 160 ]. zrI kapUravijayajI prakRtine mAphaka Ave evA yogya bhejananI sAthe temanI alAyadI sagavaDa karavI ke jethI tapavaDe durbaLa prakRtivALAnI bhaktine paNa lAbha ThIka laI zakAya. pacI na zake evA bhAre paDatA bhejanathI taspavInA zarIranI kharAbI ja thAya che te vAta bhakti karavA IcchanAre tema ja tapasvIjanee khUba lakSamAM rAkhavI. be kavaLa ( keLiyA ) UNA rahevAmAM ja majA rahe che. ruci vagara eka kavaLa paNa adhika bhejana karavAthI navI upAdhi khaDI thAya che. te na thAya ane zarIrane gya poSaNa maLavAthI zAtA banI banI rahe te rIte pravartavAmAM ja hita che. 3. tapasyAthI to aneka prakAranA lAbha thavAno saMbhava che, paraMtu je te vivekapUrvaka kramasara zakti anusAre karavAnuM lakSa 2khAya to ja vakhata upara dekhAdekhIthI meTI tapasyA karavA kaIka bhAIbahene dorAI jAya che, temAM koI vakhate utsAhayege teo phAvI jAya che, paraMtu zaktinuM ullaMghana karI maTI tapasyA karavAvaDe joIe tevI bhAvanI vRddhi TakI zakatI nathI; tethI vivekapUrvaka dhIme dhIme tapasyAmAM AgaLa vadhavuM lAbha dAyaka lekhAya che. anukrame tapano abhyAsa pADavAthI zarIrabaLa TakI rahe che ane mana majabUta banatuM jAya che. tanamanane mela (maLa) bALI AtmAne zuddha-nirmaLa banAve te tapa uttama che. (1) anazana (upavAsa pramukha), (2) UNedarI (apa-parimita bhejanathI saMtoSa), (3) vRttikSepa (thaDI parimita vastuothI ja nirvAha calAvI leva), (4) rasatyAga (vikAra upajAve ane ahita kare evA padArthane tyAga), (5) dehadamana Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 161 ] ane ekAMta, sthira, nirdoSa sthAna-AsananuM sevana e che bheda bAhya tapanA samajI yathAyogya AdaravA prayatna sevAya te pariNAme sAre lAbha thaI zake. ukta bAhya tapanuM sevana karI atyaMtara tapanI puSTi karavAnI che - 1. nija daSanI jJAnI guru samIpe AlocanA karavI, 2. saNIno vinaya-sAkAra karo, 3. bALa, vRddha, tapasvI, rogI pramukhanI sevA karavI, 4. zAstrAbhyAsa kare, 5. zubha dhyAnaciMtavana karavuM tathA 6. zarIrAdika jaDa vastu upara moha tajI sthiratA ANavI-e cha prakAra atyaMtara tapanA che. tenA vaDe ja AtmA nirmaLa thAya che. tema karavAmAM bAhA tapa sAdhanarUpa-sahAyarUpa nIvaDe che. tethI ja ThIka kahyuM che ke-vivekapUrvaka evI ja tapasyA karavI ke je karatAM durgAna thAya nahIM, nitya niyamamAM khAmI Ave nahIM ane iMdriya kSINa thaI jAya nahIM (mana prasanna-praphullita rahe, bolavAcAlavAnI hAma banI rahe ane nija kartavya-karma sAvadhAnatAthI thaI zake), vaLI jJAnAbhyAsa athavA AtmasvarUpanuM ciMtavana thayA kare, prabhu-pUjA-arcAsevA-bhaktimAM kazI khAmI Ave nahi, krodha-roSa, mAna-ahaMkAra, mAyA-kapaTa ane lebha-asaMtoSa dUra TaLe, tathA tIrthakara devanI AjJAnA paripAlanathI kaI rIte cUkAya nahi paNa tenuM adhikAdhika sevana thayA ja kare. uparokta batAvelo ja tapa zuddha-nirdoSa kahelo hovAthI AtmAthI janAe te avazya AdaravA gogya che. tanamanavacananI zuddhi-nirmaLatA thAya te mATe tapa karavAnuM che. 11 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 162 ] zrI ravijayajI ajIrNAdika vikArathI zarIramAM bhego thayelo maLa tapasyA vaDe dUra thAya che, zarIra zuddha-nirmaLa thavAthI mana-vicAra-buddhi sudharavA pAme che ane vicAra-buddhi sudharyAthI vAcA-vANI zuddhapavitra bane che. e rIte AcAra, vicAra ane vANuM zuddhapavitra banavAthI azubha karmabaMdha thato aTake che ane zubha anubaMdha ja thAya che, athavA zuddha upagavaDe karmakSaya-nirjarA karI AtmA nirmaLa thaI zake che. rAga, dveSa ane meha e ja mahAdeze cIvaTathI vajevA che. jyAre e mahAdeSo mULamAMthI sarvathA TaLe che tyAre ja AtmA vItarAga avasthA pAmIne paramAtmapadagya anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtacAritra, anaMta AnaMda ane anaMtavIrya- zakti prApta karI aMte akSaya, avinAzI nirvANa-makSapada meLavI zake che, jethI janma-maraNa saMbaMdhI sarva duHkhano aMta Ave che. uttama prakAranI kSamA, samatA, sahanazIlatA, mRdutA, namratA, jutA, saraLatA, nirlobhatA, jIteMdriyatA, satyarasiktA, pramANikatA, pavitratA, ni:spRhatA ane suzIlatA pUkti tapasyA sAthe bhavyAtmAne kalyANakArI thavA pAme che. jema rogI mANasane nija reganivAraNArthe uttama vaidyanAM vacana anusAra vartana karatAM hita-zreya sAMpaDe che, tema saMsArI jIvane paNa sarvajJa prabhunAM pavitra vacana pramANe vartatAM ja sarva zreya saMbhave che. [ rai. dha. pra. pu. 36, pR. 173] Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 163 ] pa paNapanuM ArAdhana karavA nimitte pAMca punyakamAM. 1. caityava`dana-sarvathA rAga, dveSa ne mehurjita sAkSAt jinezvara prabhunA abhAve prabhupratimAne prabhutulya lekhI temanI jevA sarvathA doSarahita ne pavitra manavA prabhu-arcA-pUjAbhakti karI temanAM guNagAna karA. 2. guruvaMdana-sahya mArga nirapekSapaNe-kazA svArtha vagara batAvI ApaNu kalyANu sAdhavAmAM madadagAra thatA mahAvratadhArI nigraMtha sAdhu-sAdhvIone temanA jevA pavitra-zuddha thavA namanavadanapUrvaka temanAM guNugAna karA. 3. svadharmIone khAmaNAM-ApasaApasamAM jANatAMajANatAM kaMi ne kaMi nimittayeAge vaivirodha thavA pAmela hAya te samAvavAne aMtaranA mela kADhI, zuddha-nirmaLa thavA sAcA dilathI mAMheAmAMhe khAmaNAM karavAM, jethI tenI paraMparA AgaLa na vadhe. 4. sAMvatsarika pratikramaNa-AkhA varSamAM ApaNAthI jANatAM-ajANatAM mana, vacana, kAyAthI thayelA deASAnu' nirIkSaNa karI pUrA pazcAttApapUrvaka pharI tevA dASA thavA na pAme tevA lakSya sAthe guru samakSa tenI ni:zalyapaNe AleAcanA karI zuddha thavu. 5. aThThama tapa-AtmAnI chatI zaktivaDe teTalu tapa karI dehadamana dvArA manazuddhi sAdhI Atma-suvarNa zuddha karavu. [ jai. 1. pra. pu. 41, pR. 227. ] Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * Ii, [ 164 ] zrI karavijayajI zuddha dharmanA athajanoe sarva pAyatApathI avazya bacavuM joIe. sarva jagatanAM saghaLAM duHkhane sarvathA kSaya zuddha dharmathI thAya che, tathA zuddha dharmane sAkSAt lAbha pApakarmane sarvathA nAza karavAthI thAya che, ane pApakarmane sarvathA nAza tathAvidha puruSAtanAdi vege thaI zake che, tethI sujJa janee pApane pratighAta karavA ujamALa thavuM ghaTe. dArUDIAone AvavAnA dArUnA pIThAM jevA pApone AvIne ekaThA thavArUpa aDhAra pApasthAnake samajIne pariharavA mATe zAstrakAroe nIce mujaba kahyuM che:- 1, prANadhArI kaI paNa nAnA moTA jIvanA bedarakArIthI svArthalubdha banI prANa nahi letAM, kALajIthI temanuM rakSaNa karavuM. "devuM evuM pAmavuM ne vAvavuM evuM laNavuM" e nyAye sarvane abhaya ApavAthI ja ApaNe abhaya pAmI. 2. priya ne pathya evuM satya ja kahevuM, prANAte jUThuM na ja besavuM. 3. prANa jevI hAlI kaMIpaNa parAI vastu levAthI sadaMtara dUra rahevuM ane pramANikapaNe vartavuM. 4. viSayabheganI lAlasAthI viramI, pitAnAM mana, vacana, kAyAne pavitra rAkhavAM. 5. dhana dhAnyAdika parigraha uparanI mamatA tajI, saMteSa rAkhI, pApa-tApathI bacavuM. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 165 ] 6-9. saMsAracakramAM pheravanAra dha-kaSAyane kSamAvaDe, ahaMkArane namratAvaDe, mAyAne saraLatAvaDe ane lebhane saMtoSavaDe jItI le. 10-11. jema rAtA, kALA phUlanA saMsargathI ujavaLa phATika ratnanuM svarUpa badalAI jAya che, tema rAga-dveSanA vikArI pariNAmaDe phATika jevo nirmaLa AtmA paNa vikRta-viparIta-malina bhAva-vibhAvane prApta thAya che, ema samajI zANA bhAIbahenoe ukta rAga-dveSarUpa doSothI bacavA avazya lakSya rAkhavuM. 12, kaleza-kajIyAthI heta-prIti nAza pAme che, vaira-virodha vadhe che, sukhazAnti ghaTe che ne azAnti pragaTe che. evA dugdhadAyaka kalahathI sadaMtara dUra rahevuM. 13. keInI upara achatuM ALa oDhADavAthI aneka anartha thavA pAme che, chevaTe khADo khode te to paDe ja che ne durgatimAM jaI duHkhI duHkhI thAya che mATe ke upara achatA ALa caDhAvavAthI niraMtara dUra rahevuM. 14. kSaNika-kavipata lAbhanI khAtara pArakI cADI khAvAnuM kevuM aniSTa pariNAma svaparane bhegavavuM paDe che tene khyAla sarakhe ya cADI khAnArane kyAMthI hoya? cADI khAvAnI kuTeva bhAre anarthakArI jANIne tarata ja tajI devI. 15. ajJAnavaza asAra vastumAM prIti aprIti karavAthI mana samatala na ja rahe, tethI prApta sthitimAM asaMtoSa nahIM karatAM saMtoSI rahevuM. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 166 ] zrI kaEravijayajI 16. pArakI niMdAne dhaMdho karanAra pote karmacaMDALamAM khape che. niMdA evI bUrI che, mATe te avazya tajavI. 17. "manamAM kaMI ane kahevuM kaMI" e bevaDe gunho karanArane zikSA paNa bevaDI ja ghaTe, mATe mAyAmRSAvAdanA daSathI avazya bacavuM. 18. mahAzastra, mahAviSa ne mahAvyAdhi karatAM paNa atyaMta duHkhadAyaka viparIta zraddhAnarUpa mithyAtvano te jema bane tema zIdhra parihAra karIne zuddha zraddhA dhAraNa karavAthI ja sarva vAte sukhI thavAya che. paryuSaNa parvanI ArAdhanAmAM A aDhAre pApasthAnakathI bacavA jeTalo khaMtathI bane teTalA prayatna kare te darekanuM kartavya che. [ je. dha. pra. pu. 42, pR. 207. ] 'hita saMdeza. (1) ApaNane atyAre aNachuTake zrI zatruMjaya mahAtIrthanI aNamelI yAtrA saMtoSakAraka samAdhAna meLavavA khAtara tajavAnI pharaja paDI che, temAM saghaLI jena prajA sAthe jainetara prajAnI paNa ekavAkyatA ne bhAre dilasejI 1. saMvata 1982 mAM zrI zatruMjaya mahAtIrthanI yAtrA baMdha paDI hatI tyAre sa. ka. vi. mahArAje je jena komane "Atmahita saMdeza" pAThavyo hato te ahIM lIdho che.-saMgrAhaka. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 167 ] hovAnuM jaNAI AvyuM che. have zatruMjaya tIrtharAjanI bhakti ne mukti IcchanAra dareke dareka bhAIbahenanuM pavitra kartavya zuddha saMka95pUrvaka yathAzakti tapa, japa, vrata, niyama karatA rahevAnuM che. mana, vacana, kAyAnA egya nigraharUpa saMyama banI zake teTale AdarI, vIrya-saMcaya karatA rahI, gya tAlIma meLavI, ApaNe dharmautsAha TakAvI rAkhavA dRDha pratijJA karI, tene dakSatAthI pUrNa karavA mATe premapUrvaka Atmabhega ApavAnI taiyArI karavI. samAdhAna thatAM sudhI khAnapAna saMbaMdhI yogya niyama sAthe brahmacaryanA pAlanapUrvaka a zrI vimalAcaparameSTine namaH " e padane prabhAtamAM be ghaDI paryata hamezAM niyamita rIte prasanna citta jApa karatAM rahevuM. | [ je. dha. pra. pu. 42, pR. 208.] saddagurusvarUpa varNana. 1. vidhivat cAritrasaMpanna, zAstravizArada, suha6, suzIla, gurukuLavAsI ane ziSyAdikanA Azayane samajI, temanuM hita karanArA gurumahArAja hoya. 2. uttama deza, kuLa, jAtimAM janmelA, bhavya AkRtivALA, dRDha saMyaNa ne sthiratAvALA, niHspRhI, AtmazlAghA rahita, nirmAyI, vizALa smRtivALA ane jenuM vacana sahu koI mAnya kare evA AdeyavacanI gurumahArAja hoya. 3. sahanazIla, alpa nidrAvaMta, madhyastha, deza-kALa-bhAvanA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI kapUravijayajI jANu, ma* pratibhAzALI ane aneka dezeAnI bhASAnA jANu gurumahArAja hAya, 4. 5vidha AcAra pALavAvALA, sUtra-artha tathA tadubhayanA jANu, dRSTAnta hetu upanaya joDavAmAM tathA negamAdika naya-jJAnamAM kuzaLa, tathA grAhaNA kuzaLa evA gurumahArAja hAya. 5. svaparazAstranA jANu, sAgara jevA gaMbhIra, sUrya jevA pratApI, upadravane samAvavA samartha, zAnta prakRtivALA ane zuddha mAnA upadezaka evA seMkaDA guNeAvaDe alaMkRta zAsanaprabhAvaka gurumahArAja hAya. [ je. dha. pra. pu. 42, pR. 223. mahAvIra prabhunA kharA anuyAyI thavA icchatA bhAibaheneAe pavitra dharatnanI pAtratA meLavI levA zuM zuM karavu joie ? 1. parAyAM chidra dekhavAnI ne avaNu vAdya khelavAnI, tema ja nabaLA ne nakAmA vicArA karyA karavAnI kuTeva-uchAMchaLI vRtti tajI, khUba gaMbhIra banavuM. 2. dharmasAdhana karavAmAM kharAkhara kAma Ave evu pAMce indriyapUrNa zarIra nirogI banyu rahe tevI dareka tajavIja kALajIpUrvaka rAkhavI. keAi paNa indriyamAM khAmI Ave ke rAga pragaTe evuM avicArI vartana na ja karavuM. 3. anya paNa ApaNeA lAbha sukhe laI zake evI evI ThaMDI prakRti-zAnta svabhAva rAkhavA jarUra abhyAsa pADavA. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : | [ 169 ] 4. svArthane jAte karI sAmAnya hitakArI kAryo karavA lakSya ne khaMta rAkhI yathAzakti tana, mana, dhanane bhega ApavAthI adhika kapriya thavAya che. 5. jethI Arta-ridradhyAna vadhe, ane ApaNA pariNAma kaThera bane tevAM kAraNe samajI laI tene jarUra tajavAM. 6. jethI lekamAM apavAda thAya, vaDIla jananI itarAjI thAya ane pApanI vRddhi thavAthI ApaNuM durgati thAya tevAM nabaLAM kAma karavAthI aLagAM ja rahevuM. 7. ApaNI sthiti ne saMgane laI, je kaMI AcaraNa karavuM ja paDe temAM mAyAcArIpaNuM na ja rAkhavuM. saralabhAve ja je jarUra karavuM paDe te karavuM. 8. dharma-mArgane bAdha na Ave evuM ke hitakArya karI devA, vaDIla jana vigere taraphathI preraNuM thatAM teno anAdara na kare- Adara kare. 9. lAjamaryAdA rAkhI, svadevagurudharmanI zobhA vadhe tema vivekathI vartavuM. 10. dIna-duHkhI-anAtha jIvo upara anukaMpA ne guNIjane pratye pUjyabhAva rAkhavo. du:khI janenuM dila zAnta karavA sAthe temanAM duHkhane jaladI aMta Ave e uttama mArga temane premapUrvaka batAva-samajAvo. 11. nabaLI vAtamAM mAtapitAdika, game te saMbaMdhIne pakSa na kare ane sArI vAta, sArAM kAmamAM game tevA virodhIne paNa banate Teke Apa. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 ] zrI kaEravijayajI 12. game te saddaguNa upara prema-pramoda rAkho, tenI ghaTatI prazaMsA karavI ane ApaNAthI banI zake teTaluM guNenuM grahaNa paNa karavuM. 13. satyapriya ane satyAgrahI banavuM, te ja pavitra dharmane egya thavAya. 14. ApaNuM AkhuM kuTuMba ane ApaNane anusaranArA sahu kaI jana sahu vAte sukhI thAya tevA kuzaLa ne dharmacusta bane tevuM dRDha lakSya rAkhavuM. 15. jenuM pariNAma sAruM-suMdara Ave tevuM kAma ja lAMbI najara rAkhI karavuM, jethI adhe raste te mUkI devuM na paDe, lekamAM hAMsIpAtra na thavAya, paraMtu prazaMsA thAya tema vartavuM. 16. hitAhita, bhakSyAbhaDhya, piyApeya, gamyAgamya, ne svapara guNadoSanI vaheMcaNa jAte ja karI zakAya tevuM vizeSa jJAna saMpAdana karI levuM. 17. jemanA AcAravicAra, anukaraNa karavA jevA uttama hoya tevA vayevRddha, jJAnavRddha ne saMyamavRddha janene suvinIta bhAve sadA anusaravuM. 18. vinaya guNane eka ajaba vazIkaraNa maMtra samo lAbhadAyaka jANI niraMtara sadaguNa janenI bhakti karavI, temanA pratye pUrNa premabhAva rAkhavo, temanI guNa-stuti karavI, temanA najIvA daSanI upekSA karavI ane tenI AzAtanA-niMdAhelanAdika karavAthI dUra rahevuM. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 171 ] 19. mAtapitAdika upagArI janene tema ja devagurudharmane ApaNA para amApa upagAra saMbhArI temanI sevA-bhakti ke prabhAvanA karavI. je je zubha taka AvI maLe tene acUka lAbha levA bhUlavuM nahi. temaNe karelA upagAra visara nahIM. kRtajJatAdika uttama guNavaDe ApaNAmAM dharmanI gyatA vicArI game tevA niHspRhI mahAtmAo paNa ApaNane sAcA dharmane mA premapUrvaka samajAve tene yathAzakti Adara-svIkAra karI, ApaNe sukhe AtmakalyANa sAdhI, sarva duHkha-janmamaraNane aMta karI akSaya anaMta zivasukha pAmI zakIe tema karavuM. 20. deha, dhanAdika saMgika vastuonI anityatAkSaNavinAzitAdi jemane barAbara samajAya temaNe te te vastu parano beTo meha tajI, banI zake teTaluM svaparahita sAdhI levA jarUra prayatna kare egya che. dehAdika jaDa vastu upara lAgelI anaMtI prIti-mUcha-mamatA tajyA vagara paramArtha tarapha prIti lAgI zakatI nathI. je paravastu uparanI prIti toDe che te ja zuddha deva, guru ne dharma-tatva para prIti jeDI zake che, ane paramAnaMdano bhegI thaI zake che. vaLI svaAtmahita sAdhavA samartha hoya te ja sahune Atma samAna lekhI parahita sAdhI zake che. 21. je saghaLI vAte jANa-kuzaLa-cakara hoya che te dharma rahasyane paNa sArI rIte samajI tene saheje Adara karI zake che. jJAnI puruSo AvA lAyaka janane preme dharma-rahasya batAve che, te bIjA gya jIvane batAve che, ema tenI zubha paraMparA akhaMDa cAlyA ja kare che. [ je. dha. pra. pu. 41, pR. 386] Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 172 ] zrI kapUravijayajI ? mahApuruSoe pote sevelI ne prakAzelI sadbhAvanA sukhanA ardhAM dareka sajjane sadA ya sevavAnI jarUra * udAra uttama bhAvanA ' e ApaNA mudrAlekha hAvA joie, kemake ApaNe sahu sukhanI cAhanA karIe chIe. te sukha kSaNika nahIM paNa avinAzI hAvu joie. tevuM sukha AtmAmAMthI ja maLI zake che. yathArtha jJAna, zraddA ane cAritra ceAge ja te prApta thai zake che. sAdI bhASAmAM spaSTa akSare tenA paramArtha sahue samajavA ceAgya che. dareka AtmAmAM zaktirUpe ( sattAgata ) anaMta guNarAzi rahelI che. tenI barAbara samaja, tevA dRDha nizcaya, ane te zuSu pragaTa karavA sarvajJa prabhunA vacanAnusAra saTTuna sevavuM e ja ukta avinAzI sukhaprAptinA amedha upAya che. ajJAna ane mehavaza svachaMda AcaraNathI sAcA avinAzI sukhanA kharA mArga bhUlAi gayA che, ane mithyA bhramavaza khATA mArga pakaDI levAyA che, tethI ja jIva sukhane badale du:khamAM ja paDatA jAya che ane peAtAnI icchA nahIM chatAM unnatine khadale avanatinA ja khADAmAM gabaDatA jAya che. AvI du:khadAyI sthiti calAvavA devI ne avanatinA khADAmAM sakhaDacA karavuM keAi rIte vyAjabI nathI ja. temAMthI pratyeka jIvanA uddhAra kema karIne thAya evu hitacintavana karatA rahevuM te maitrI bhAvanA, du:khI jIveAnA du:khanA aMta ANavA tanathI, manathI, vacanathI ke dhanathI game te bhAge dRDha prayatna karavA te karuNA bhAvanA. kAi sukhI ke sadguNI jIvane dekhI ke sAMbhaLIne dilamAM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 173 ] pramudita thavuM-harSita thavuM ne bane teTaluM tevA sukhadAyaka sAce mAge saMcaravA tatpara thavuM tenuM nAma pramAda bhAvanA, game tevA ninda-nirdaya kaThora karma karanAra jIvane paNa kharI karuNA buddhithI samajAvI ThekANe pADavAnuM jyAre azakya jaNAya tyAre chevaTe tene kilaSTa karmavaza samajI pite rAgadveSa rahitapaNe tenAthI nyArA thaI rahI, svaparahita kartavya karavAmAM ja sAvadhAna rahevuM te upekSA athavA mAdhyacya bhAvanA ApaNane atyaMta hitakArI che. sAcA avinAzI sukhanI uttama cAvI jevI ukta cAre bhAvanA ApaNA aMtaHkaraNamAM sodita rahevI joIe, ne tene ajaba prabhAva anubhavo joIe. e saghaLI udAra uttama bhAvanA aMtaramAM pragaTAvyA vagara ApaNAmAM saMpa tyAM ekatA thaI zakaze nahIM, tema ja te vagara ApaNe eka bIjAnuM hita paNa karI zakazuM nahIM. saMpavaDe ja saghaLuM hita-zreya karI zakAze tethI prathama ApaNuM AcAra, vicAra ne vANImAM ja ekatA-avirodha bhAva lAvavAnI bhAre jarUra che. temAM ja jyAre svArthodhapaNe goTALe vaLe che ane svachaMdatAnuM jora vadhe che tyAre ja ApaNane duHkhadAyaka kaleza-kusaMpanA darzana karavA paDe che. ApaNAmAM ja ekatA ane pavitratA game te bhoge ApaNe pedA karIne piSavAthI ApaNe sadA ya sulehane ja cAhazuM ane sAcI sukhazAntine upajAvI tene kAyama jALavI rAkhI zakazuM. AvI uttama sthiti ApaNe mATe khAsa IcchavA yaMgya che. temAM paNa atyAranA ati viSama saMge vacce te te ati Avazyaka ne AvakAradAyaka che. [ je. dha. pra. pu. 41, pR. 388. ] Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 174 ]. zrI karavijayajI hAtha AvelI bAjI na bagaDe tenI saMbhALa rAkhavAnI jarUra daza daSTAnta durlabha evI manuSyajanmAdi viziSTa dharma- sAmagrI pUrva punyane prApta thayA chatAM bahudhA pramAdavaza mugdha che teno sadupayega karI zakatA nathI, paraMtu meha-mamatAthI aMdha banI tene durupayoga kare che. tevA paNa bhavya jananA hita arthe jJAnI puruSe kahe che ke- 1. hitAhita, tyAjyAtyAjya, kartavyAkartavya, gamyAgamathI, bhakSyAbhaDhya, payApeya, guNadoSAdika tatvanuM citavana karavuM, jaDa cetananuM pRthakkaraNa karavuM ne haMsanI peThe sAra tattva svIkArI levuM-e buddhibaLa pAyAnuM zubha phaLa samajavAnuM che, tema nahIM karatAM tene avaLe mArgo upayoga karAya che te anucita che. 2. A ApaNuM zarIrabaLa ne manobaLa tapAsI chatI zaktine pavyA vagara tapa, japa, vrata, niyamanuM svarUpa gurugamathI samajI AtmakalyANArthe tenuM sevana karavuM e A durlabha mAnavadeha pAmyAnI sArthakatA lekhAya; tene badale aneka jAtanA apalakSaNa durbasanAdika nirarthakapaNe sevAya te taddana anucita che. 3. caMcaLa lakSamInI sArthakatA karI levA jJAnI puruSoe aneka susthAne batAvelAM che, tenI samaja meLavI vartamAna samaye je sthAnamAM dravya vAparavAnI AvazyakatA jaNAtI hoya temAM vivekapUrvaka namrabhAve mananA pariNAmane mATe adhIrA thayA vagara svakartavya samajI prAptasaMpattine sadupayoga karo te tenI sArthakatA-saphaLatA lekhAya; te sivAya svachaMdapaNe Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 175 ] game tema durupayeAga karavAvaDe tenA vinAza karAya te te tadna anucita ja lekhAya. mukhyapaNe teA lakSmI nyAya-mAge ja prApta karI tenA sanmArge upayoga karavA ghaTe, tene badale avaLe mAge kamAi tene avaLe mArge kharacavI te tA taddana anucita ja che. 4. sAmA jIvAne prIti upaje, tevu hita sadhAya ane svaparanI unnatimAM vadhAre thAya tevu samayeAcita priya, paththa tathA tathya ( satya ) vacana khelavuM; te sivAya je te jema tema kazA DhaMgadhaDA vagara khelavuM te teA sAva anucita ja kahevAya. jIbhamAM ja amRta ne jIbhamAM ja jhera che ema pariNAmathI samajAya che. ekathI duniyA vaza thAya che ne bIjAthI duniyA duzmana banI jAya che. uparanI cAra upayAgI bAbatane samajI lai, mArgAnusArI manI, pavitra dharmaceAgya pAtratA meLavI dareka sajjana nara-nArI siMha jevI vIravRtti AdarI, zvAna jevI DarAka vRtti tajI svaparahita sevyA kare e ja icchA che. [ jai. . pra. pu. 41, pR. 389. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 ] zrI kapUravijayajI traNa prakAranA zrAvake : jaghanya, madhyama ne utkRSTa 1. jaghanya zrAvaka-niasabhA sthala hiMsA, asatyAdika de karavAthI dUra rahe, mAMsamadirAdika durvyasanane tyAga kare ane navakAra-mahAmaMtranuM samaraNa karatA rahe. TuMkANamAM pApanAM kAma kaThora pariNAme (ni:zukapaNe) na kare, ubhayalokaviruddha durvyasana na seve ane zuddha deva, guru, dharma upara daDha zraddhA (AkIna) rAkhIne jeTaluM bane teTaluM smaraNa-raTaNa karyA kare ane vratapaccakhANane thaDe paNa Adara karato rahe. - 2. madhyama zrAvaka-dharmaprAptine yeAgya akSudratAdi uttama 21 guNone dhAraka hoya, cha Avazyaka karma pramAda rahitapaNe karate rahe, pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ne cAra zikSAvratanuM pAlana kare ane zrAvakAgya zubha AcAranuM sevana karavAmAM sAvadhAna rahe, arthAt jenAmAM bhalI pAtratA haya, vrataniyamanuM bhalI rIte pAlana karato hoya ane pramAda rAhata jJAnAcAra, darzanAcAra vigere zubhAcAranuM sevana karavAmAM sAvadhAna raheto hoya tene madhyama zrAvaka jANu. 3. utkRSTa zrAvaka-upara kahelI gRhasthacita sakaLa karaNI karavA uparAMta sacitta (sajIva) khAnapAnano sarvathA tyAgI heya, ekAzana yukta (eka ja vakhata sthira Asane ) acitta bhajana karato hoya, tema ja brahmacaryanuM pAlana karato hoya; matalaba ke pavitra vicAra, vANI ne AcAranuM lakSyapUrvaka niraMtara pAlanarUpa brahmacaryanuM sevana karavA sAthe svadharmarakSA nimitte kAyAne eka vakhata sthira Asane nirdoSa khAnapAnavaDe Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 177 ] gya poSaNa Apato hoya te utkRSTa zrAvaka lekhAya che. AtmAthI bhAIbahenoe potAnA AtmAne samajapUrvaka UMcI sthitimAM e rIte lAvavA prayatna kare ucita che. [ je. dha. pra. pu. 41, pR. 390. ] prabhupUjAnA bheda tathA tenA aMge agatyane upadeza. "sayaM pamajjaNe punnaM, sahassaM ca vilevaNe / sayasahassiyA mAlA, aNaMtaM gIyavAiye // " ukta Agama-gAthAmAM prabhunI pUjAnuM anukrame adhikAdhika phaLa batAvyuM che teTaluM phaLa yathAvidha yatanApUrvaka prabhunI bhakti anukrame snAtraabhiSeka, caMdana-vilepana, sugaMdhI puSpamAlApaNu ane gIta-vAjitra-saMgIta-nATaka ullasita bhAvathI Atma-kalyANArthe karavAthI prApta thAya che. jevI rIte prabhunA janmAbhiSeka vakhate cosaTha I drA aneka deva-devIyukta prabhune meruzikhara upara laI jaI, vividha jAtanI pUjA sAmagrI meLavI potAnI jAte prabhune janmotsava karI apUrva AnaMda anubhavI pote potAne kRtakRtya mAne che, jene adhikAra AgamamAM AvI rIte varNave che ke - " yeSAmabhiSekakarma kRtvA, mattA harSabharAtsukhaM surendrAH / tRNamapi gaNayanti naiva nAkaM, prAtaH santu zivAya te jinendrAH // " jemano snAtra-abhiSeka karIne harSa-ullAsathI matta banI gayelA iMdra svarganAM sukhane tRtulya paNa lekhatA nathI, tevA 12 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 178 ] zrI kapUravijayajI jinezvara prAta:kALe bhavyajanonA mokSane mATe thAo !" tevI rIte bhaktibhara hadayathI atra manuSyalokamAM bhavyajanoe sAkSAt tIrthaMkaranA virahe tIrthaMkaradevanI zAMta-paramazAMta pratimA dvArA prabhunA snAtrAbhiSekane lAbha pate jAte ja pratidina potAnA parivAyukta levuM joIe. AjakAla jevI rIte eka nokara pUjArI pAse rAjaveThanI peThe prabhunI pakhALapUjA vigere patAvI devAmAM Ave che emAM avazya sudhAre karI potAnI jAte ja zraddhAvaMta zrAvakoe e pavitra kArya pitAnA ja kalyANArthe karavuM yogya che. 1. nirmaLa jaLathI abhiSeka karyA bAda ati kamaLa ane. bArIka svaccha vastravaDe prabhunuM pavitra gAtra luMchI levuM joIe. te paNa pote jAte ja karavuM joIe. 2. tyArabAda uttama caMdanAdika zItaLa dravaDe prabhunAM saMpUrNa gAtre vilepana karI pachI pavitra kezara, kastUrI pramukha sugaMdhI dravaDe prabhunAM navAge tilaka karavA joIe; nikAraNa anya sthaLe kezara lagADavuM na joIe. - 3. vilepana karyA bAda sarasa sugaMdhI khIlelAM ane tAjAM puSpa prabhunA aMge caDhAvavAM joIe, kAcI kaLI caDhAvavI nahi, tema DaMbelAM phUla paNa caDhAvavAM nAha. guMthelI puSpamALA maLe to prabhunA kaThe athavA mastake ApavI joIe. 4. pachI prabhunI AgaLa kRSNagaru pramukha dazAMga dhUpa ukhevo joIe. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 179 ] 5. tyArabAda gAyanA sugaMdhI ghIvaDe pUrIne maMgaLadIpa pragaTAvavo joIe. 6. pachI ujajavaLa ane akhaMDa taMdUla-akSata-cokhAvaDe svastika pramukha aSTa maMgaLa Adi prabhu AgaLa ALekhavA joIe. 7. tyArabAda sarasa evAM vividha jAtanAM phaLa prabhu pAse DhekavAM joIe. 8. pachI vidhavidha pakavAnnathI bharelA rasALa naivedyanA thALa DhAkavA joIe. evI rIte nityaprati aSTaprakArI pUjA zraddhAvaMta zrAvake svadravyavaDe karavI joIe. ethI AtmAne aneka uttama prakAranA lAbha saMpaje che. 1. nija karmamaLa dUra thavAthI AtmA ujajavaLa thAya che. 2. kaSAyatApa upazamI javAthI sahaja zItaLatA vyApe che. 3. cittanI zuddhi-prasannatA pragaTe che. 4. malina vAsanA-adhyavasAya dUra thaI jAya che ane saduvAsanA jAge che. 5. ajJAna aMdhakAra TaLe che ane aMtarajAti udbhase che. 6. maMgaLamaya-nirdoSa karaNI karI akSaya-akSata sukha meLavavA bhAva jAge che. 7. janma-maraNa saMbaMdhI samasta du:kha rahita mekSaphaLa pAmavA utkaMThA vadhe che. ane- Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI karavijayajI 8. zarIra pramukha sarva upAdhi tajI nirmaLa siddhazilA upara ja vAsa kare game che. ' jevI vizuddha bhAvanAthI prabhubhakti karavAmAM Ave che tevuM tenuM uttama phaLa prApta thAya che. upara kahyA mujaba bhAva sahita dravyapUjA karIne mana, vacana, kAyAnI zuddhithI ekAgrapaNe caityavaMdana pramukha bhAvapUjA karavA ujamALa thavuM ghaTe che. caityavaMdanAdika bhAvapUjA karatAM dravyapUjA sAthe saMbaMdha rAkhavAnI jarUra nathI; kevaLa prabhustavanA-bhaktimAM ja lakSya parovavuM joIe. bhAvapUjA karavAno hetu prabhuprati prema jagADI, temanI pavitra AjJAne anulakSI, ApaNu doSa dUra karI, sahaja Atmika guNa pragaTAvavAnuM hoya che ane te ja kartavya che. aMgapUjA, agrapUjA, bhAvapUjA uparAMta cothI pratipattipUjA zAstramAM varNavI che te yathAzakti prabhunI AjJAnuM pAlana karavAdarzana, jJAna ane cAritradharmanuM ArAdhana karavA-rUpa samajavAnI che, tethI ja aMte akSayasukha pamAya che. [ je. dha. pra. pu. 25, pR. 355. ] prabhunI vilepanapUjAmAM uttama caMdanAdika zItaLa dravyane ja thavuM joIta upayoga, prabhupUjA prasaMge prabhunA aMge uttamamAM uttama sugaMdhI caMdanAdika zItaLa dravyanuM vilepana karavAnuM kahyuM che, tene Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 [ 181 ] vilepana pUjA kahevAya che. ema samajanArA saguNa virala zrAvaka bhAI-bahene AtmalakSapUrvaka pratidina prabhunI vilepana pUjA karatA haze, paraMtu bahALe bhAge bheLAM bhAI-bahene prabhupUjAne khare hetu nahi samajatAM hovAthI svasva IcchAnusAre temAM pheraphAra karI nAMkhe che ane pachI te rUDhinuM rUpa pakaDe che. jema tApathI tapela mANasa zItaLa caMdanAdika rasanuM zarIre vilepana karI tApa-saMtApathI mukta thaI zItaLatA anubhave che tema bhaktirasika bhavyAtmA janma, jarA ane maraNa saMbaMdhI trividha sAMsArika tApathI mukta thavA ane AtmAnI sahaja zItaLatAne anubhava meLavavA mATe parama prANapriya paramAtmA prabhunuM uttama AlaMbana grahI prabhunA aMge zreSTha caMdanAdika zItaLa dravyanuM vilepana AtmalakSathI karI kRtArtha bane che. tathAprakAranA AtmalakSa vagaranA bheLAM bhAI-baheno caMdanAdika zItaLa dravyathI savage vilepana karavAne zubhAzaya tathA tenuM phaLa-mahAma nahi samajavAthI caMdanane badale bahudhA kezarane upayoga karatAM rahe che. jo ke kezara paNa sugaMdhI hoI zuddha (cekhuM) maLatuM hoya che te yogya pramANamAM vAparavAmAM vAMdhA jevuM nathI, paraMtu joIe tevuM zuddhacokhuM-nirdoSa kezara jyAre maLavuM ja muzkela paDe che ane je maLe che temAM kaMIka braNa vastunI bheLaseLa thatI ke thayelI saMbhaLAya che tema chatAM tevA kezaranI ja jyAM jyAM vaparAza thatI jaNAya che ane te badala ekaMdara lAkha rUpIAno vyaya karavAmAM Ave che. A vAta khAsa vicAravA jevI che. tene badale UMcA prakAranuM caMdana ja mukhyapaNe vilepana pUjA tarIke Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] : zrI kapUravijayajI vaparAtuM hoya te vadhAre sAruM. kadAca barAbara tapAsa karAvatAM zuddha-cekhuM kezara maLI zakatuM hoya to bhale, te paNa yogya pramANamAM vaparAtuM rahe, paraMtu tenI tapAsa karyA vagara gatAnugatikapaNe jevuM maLe tevuM azuddha kesara prabhunI pUjAmAM vAparavuM ane temAM dravyano vyaya kare e mArA namra abhiprAya pramANe te anucita lAge che. dareka gAma ke zaheranA sthAnika saMgha tema ja temane kharo hitakArI mArga batAvanArA upadezake A vAta lakSamAM laI ucita karaze to ukta deSathI bacI kharo mArga AdarI zakAze. [ je. dha. pra. pu. 36, pR. 175.] zatruMjaya mahAtIrthanI yAtrA-bhaktinA rasika bhAI bahenone sAdara nivedana. zatruMjaya mahAtIrthanI yAtrAnimitte AvatAM bhAI-bahenanA jAnamAlanI rakSA nimitte pAlItANAnA rAjya sAthe zeTha ANaMdajI kalyANajIe briTiza gavarmenTa mAraphata karela karAra AvatA eprIlanI 18 mI tArIkhe pUro thavA pAme che, eTale temAM lagabhaga cAra mAsa khUTe che. je pharI mAnabharyuM saMtoSakAraka samAdhAna baMne pakSa vacce thaI jAya to yAtrAno pravAha akhalita cAlyA kare kharo, nahIM to temAM kadAca rAjya taraphathI 1. saMvata 1882mAM zrI zatruMjaya tIrthanI yAtrA baMdha thavAnI hatI te pahelAM sva. sa. ka. vi. mahArAje jaina kemane tathA ThAkora sAhebane Atmanivedana karyuM te ahIM ApavAmAM Avela che.-saMgrAhaka. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 183 ] aMtarAya UAA thAya te pahelAM je bhAi-baheneAne navANu yAtrA karavAnA lAMbA vakhatanA manAratha hAya te pUrA karI levA atyAre svAdhIna sAnerI takanA lAbha lai levA jarUranA che, jemane aneka bhAi-baheneAnA samudAya ( saMgha ) sAthe saMghapati thaIne tI yAtrAne laDAvA levA icchA hAya temane mATe paNa atyAranI svAdhIna taka sAnerI lekhAya. jee chUTAchavAyA paisA anerA tIrthATanamAM kharca karatA hAya temaNe te kharca A svAdhIna takanA lAbha jAte levAmAM ane anya sAdhamI bhAi-baheneAne ApavAmAM karavA vadhAre salAhakAraka che. Rtu anukULa hAvAthI yAtrALuene charI' pALIne saMgha sAthe AvavAmAM ke teTaleA vadhAre samaya tIrAjanI chAyAmAM rahI jAte 99 yAtrAne lAbha levAmAM tema ja tevI icchA abhilASA rAkhanArA sAmAnya sthitinA bhAi-baheneAne ceAgya Azraya ApIne 99 yAtrAnA lAbha levAmAM madadagAra thavAmAM tana, mana, dhananA upayAga karavA uparyukta che. zarIranI azaktine lIdhe jee navANu yAtrA karI na zake teo icchAnusAre tInI zItaLa chAyAmAM ane teTaleA vakhata rahI tapa, japa, vrata, niyamAnuM paripAlana karatA rahI zake che; tema ja peAtAnA bIjA sAdhamI bhAi-baheneAnI banI zake teTalI sevAbhakti paNa karI zake che. vaLI prasaMge prasaMge saMta-susAdhujanAnI sevA-bhaktinA paNa lAbha uThAvI zake che ane temanA pavitra samAgama karI, dharmopadeza sAMbhaLI, saTThI, yathAyeAgya Adara karI tenI sAkatA karI zake che. jaMgama tIrUpa susAdhujanAnA samAgama Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 184 ] zrI kapUravijayajI AvA pavitra tIrthe sukhe maLI zake che tethI tenA lAbha dareka AtmAthI bhAi bahenAe avazya levA ghaTe che. vidhirasika sajranAe yAtrAvidhi jANavA ane tene ceAgya Adara karavA jarUra lakSya rAkhavuM ghaTe che. bhAvanagara zrI jaina dharma prasAraka sabhA taraphathI kuMvarajIbhAie navANu yAtrAnA anubhava ' prasiddha karela che te khapI janAe vAMcI, vicArI, temAMthI sAra tattvanA Adara karavA ceAgya che. te pustaka zrI jaina dhama prakAza'nA grAhakone bheTa maLela che, chatAM khAsa jemane jarUra hAya te tyAMthI ke amArI pAsethI meLavI tenA lAbha lai zake che. TuMkANamAM eTaluM ja kahevAnu ke tI yAtrAnA gheADA ke vadhAre lAbha levA icchA rAkhanArAoe have pramAdamAM vakhata nahIM kADhatAM, jAte bane teTaleA tIrtha yAtrAnA lAbha levA sAthe peAtAnA kuTuMbane tema ja bIjA khapI paNa sAmAnya sthitinA bhAi- ahunAne A pavitra tIrtha yAtrAne lAbha levAdevAmAM tana, mana, dhanathI madadagAra thavA cUkavuM nahIM. nahIM teA 'lagna veLA gaI udyamAM, pachI ghaNA pastAya' tenA jevuM thavA pAme. bAkI ApaNe sahue udAra bhAvanA ja bhAvavI ghaTe che, jenA prabhAve lekhAtA duzmanAnuM paNa hita thavA pAme. junAgaDhanAM nA. navAma sarakAre yAtrikA uparanA najIvA kara sadaMtara kADhI nAMkhI hajArA yAtrikeAnI duvA lIdhI tema pAlItANAnA nA. ThAkeAra sAhebane karavAnI satbuddhi sUjhe. chevaTe zeTha A. ka. sAthe ghaNA lAMbA vakhatathI cAlI AvatI Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 185 ] kaDavAza kADhI nAMkhI, saMtoSakAraka samAdhAna karI, lAkhe jenenI duvA levA sadabhAgya jAge e atyAranI viSama sthitimAM khAsa AturatAthI IcchavA jevuM che. sahune saddabuddhi sUjhe ane zAsanadeve sahunuM bhaluM kare. [ je. dha. pra. pu. 41, pR. 341] pavitra tIrthabhUmi taravA mATe ja che, bUDavA mATe nathI ja' evuM sthira lakSya rAkhI, sthAvara ne jaMgama ubhaya tIrthanI sevAbhakti vivekapUrvaka karatA rahevAnI jarUra. anya sthAne karelAM pApa tIrthasthAne chUTI zake che, paNa tIrthasthAne karelAM pApa vAlepa jevAM-keme na chUTe evAM cIkaNuM thaI jAya che." 1. zatruMjaya, giranAra pramukha sthAvaratIrtha ane prabhuAjJAkArI caturvidha saMgharUpa jagamatItha e ubhaya tIrthanI yAcita sevA-bhakti kalyANanA athI bhAIbahenee komaLa pariNAma rAkhIne bhavasAgarane pAra pAmavA sAru prasannatAthI karavI joIe. 2. bhavatAraka ukta ubhaya tIrthanI yathAvidhi sevAbhakti jAte karavI, karanArane yathAzakti sahAya karavI ane anyamAM sevArasikatAdika guNa joI tenuM anumodana acUka karavuM; paraMtu niMdA ke ThaThThAmazkarI karI tenI virAdhanA kadApi karavI nahIM. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 186 ] zrI kapUravijayajI 3. kaIka bhAgyazALI zrImaMtA saghapati thai, zrI sa`ghanI sevA-bhakti karatA karatA chabbI" pALIne zatrujayAdi tIrthane seTI, udAra dilathI dravyanA vyaya karI, prApta thayela lakSmInI sArtha katA kare che, tema sahuthI khanI na zake te pazu tevA pavitra prasaMge pe|tAthI banI zake teTalI yAtrikeAnI sevA tana, mana, vacanathI karavAnu te cUkavuM nahIM. 4. 'vinaya dhanuM mULa che; tenAthI ja saghaLI gusapatti pAmI zakAya che.' e zAstravacanamAM UMDI zraddhA rAkhanAra bhAibahenA tevA zubha prasaMge AvatA jatA yAtri kAnI ceAgya sagavaDa sAcavyA vagara kema ja rahe ? tuccha svArthane jatA karI paramArthanI khAtara prANa pAtharanAra sarjanAnI ja alihArI che, temanAthI ja pRthvI ratnagarbhA gaNAya che. 5. dhamanA sama nahIM samajanArA mugdha janA zrImata hAya ke garIba hAya, bhale te tIrthayAtrA karavA jatA hoya; paraMtu te pavitra tIrtha yAtrAnI vidhimayodA bhAgye ja sAcavI zake che. tyAre jaMgama tIrthaM rUpa jJAnI sAdhu-satanA samAgama karI, dharmanA marma samajanArA sujJa janA game tevA zrImaMta hAya ke garIba hAya paNa tIrtha sevAnuM rahasya jANatA hAI, te tevA pavitra prasaMge pramAda tajI, vidhimaryAdA sAcavI, kharA lAbha meLavI zake che. 6. sujJa janA tI yAtrA prasaMge satasevAnA du bha lAbha levA cUkatA nathI tyAre mugdha janA tenI AchI darakAra kare che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 187 ] 7. sujJa jene Dagale ne pagale dayA-ahiMsAne AgaLa karIne ja dareka kAma jayaNAyukta karavA lakSya rAkhe che; jyAre mugdha jane tenI ochI ja darakAra rAkhe che ane jayaNArahita marajImAM Ave tema karatA rahe che. tethI pramANamAM teo a9pa lAbha pAmI zake che. 8. zrI saMgha sAthe tIrthane bheTavA AvatAM ja mArgamAM jyAre cha"pIpALavAno Agraha rAkhavAmAM Ave che tyAre pavitra tIrthane pragaTa bheTo thayA pachI paNa jyAM sudhI tIrthayAtrAne lAbha levAnuM banI zake tyAM sudhI bhakta janee ukta cha"pI" pALavA hamezAM tatpara rahevuM joIe. 9. ApaNuM hita sAcavavA sAthe anya khapI bhAIbahenone hitamArga premapUrvaka samajAvavAne yathAyogya prayatna kare ucita che. 10. vItarAga jevI-rAga dveSa, kaSAya rahita nirmaLa AtmadazA prApta karavA-pragaTAvavA nimitte ja vItarAganuM zaraNa levAnuM che-vItarAganI AjJAne anusaravAnuM che, ethI ja aMte ApaNuM zreya thaI zakavAnuM che; mATe sahue svachaMdatA tajI satya mAge cAlavA khapa kara joIe. 11. ni:saMga ne nirmohI evA saMta-sAdhujananI zuddha bhAvathI sevA-bhakti karI, temanuM mana uttama vinayaguNathI prasanna karIne teo ApaNane lAyaka je hitamArga batAve tene cIvaTathI anusaravuM ghaTe. 12. ApaNA svArthanI khAtara keIne kazI pratikULatA upajAvavI na ja ghaTe. 13, keInuM acUka bhaluM thatuM ja hoya te ApaNe bane teTalo svArtha tyAga paNa karavuM ghaTe. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 188] zrI kaEravijayajI 14. kevaLa dekhAdekhI karavA karatAM lAbhAlAbhane vicAra karIne ja pravRtti karavI ghaTe. 15. sadgaNIne dekhI pramoda lAvI prazaMsA karavAthI AtmalAbha thAya che 16. koIne dharma pamADa ne dharmamAM sthira kare te bhAva anukaMpA kahevAya che. 17. saMta-sAdhujane sAkSAt kalpavRkSanI jevA Azritajanene zItaLatA upajAvanAra ane ISTa phaLadAtA thAya che. 18. evA sAdhujanerUpa kalpavRkSane je Azraya le che te avazya Atmahita karI zake che. [ je. dha. pra. pu. 41, pR. 4ra4. ] zrI nemicaritrAtargata pAMDavAdikane nivaNa saMbaMdha. zrI kRSNanA avasAna pachI khinna cittavALA tenA baMdhu zrI baLabhadra pitAnA pUrva sArathI siddhArtha devanI samajAvaTathI zrI nemiziSya pAse dIkSA grahaNa karI, tIvra tapanuM Asevana karI, tuMgika girinA zikhara para ghaNe kALa sthita thaI, saMyamanuM ArAdhana karI aMte kALa karI brahmadevalokamAM devapaNe utpanna thayA. bhagavAna nemIzvara prabhu svanirvANa samaya najIka jANI zrI giranAra giri upara padhAryA. tyAM devakRta samavasaraNamAM birAjI aMtima dharmadezanA dIdhI. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 189 ] pachI prabhu pa36 munio sAthe deDha mAsanuM pApagamana anazana karI aSADha zudi aSTamInA divase zailezIkaraNamAM ArUDha thaI saMdhyA samaye nirvANa pAmyA. zAMbapradyumnAdika kRSNanA putra, kRSNanI ATha paTTarANIo, bhagavaMtanA bhAI pramukha bIjA ghaNA sAdhuo tathA rAjImatI pramukha sAdhvIo paNa paramapada-ekSapadane pAmyA. | zrI naminAthanA nirvANathI pAMca lAkha varSo vyatIta thayA tyAre bAvIzamA zrI neminAtha prabhunuM nivaNa thayuM. | zrI neminAtha prabhunA nirvANa pachI coryAzI hajAra varSo vItyA bAda vazamA tIrthaMkara zrI mahAvIra prabhunuM nirvANu thayuM. je vakhate zrI nemiprabhu nirvANa pAmyA tyAre prabaLa vairAgyane dIkSA grahaNa karI pRthvItaLane pAvana karatAM pAMce pAMDe anukrame hastIka9papura( prAya: hAthasaNuM)mAM padhAryA hatA. A sthAnathI giranAra giri bArayeAjana thAya che, jethI "prabhAtakALe zrI nemiprabhune vaMdana karyA pachI ApaNe mAsika tapanuM pAraNuM karazuM" ema paraspara prItithI vadatA hatA evAmAM lekanA mukhathI nemiprabhunuM nirvANa sAMbhaLI te pAMce pAMDe atyaMta zakAtura thayA chatAM mahArAgya dazAne pAmI zrI vimaLAcaLe padhAryA ane tyAM eka mAsanA anazanapUrvaka kevaLajJAna pAmI mokSe gayA ane draupadI dIkSA laI brahmadevaleke gaI. [ je. dha. pra. pu. 36, pR. 240. ] Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 190 ] zrI kapUravijayajI sadupadeza sAra, 1. vetAMbara, digaMbara, buddha athavA kaI paNa samabhAva bhAvitAtmA ja niHsaMzaya mekSa pAmaze-mokSAdhikArI thaze. samabhAva vinA mokSa nathI. 2. aSTAdaza-aDhAra doSa rahita deva, nipuNa dayAyukta dharma ane AraMbha-parigraha rahita brahmacArI guru jIvane tAre che. 3. ajJAna, krodha, mada, mAna, bha, mAyA, rati, arati, nidrA, zeka, asatya, cerI, matsara, bhaya, prANIvadha, premakIDA, strIprasaMga ane hAsya-e aDhAra dUSaNa che. anyatra anya rIte paNa aDhAra dUSaNa kahyAM che. ukta sarva dUSaNa rahita ja devAdhideva hoya che. temane amAre namaskAra thAo. 4. sarva nadIo jema samudrane maLe che tema sarve dharmo-darzano pavitra ahisAne maLe che-svIkAre che. pavitra dayAvaDe ja dharma gaNAya che. jyAM pavitra dayA ja nathI tyAM dharma paNa nathI-hoI zake ja nahi. pa. potAnA zarIranI paNa spRhA-mamatA rahita, bAhyAMtara parigrahathI mUkAyelA, mAtra cAritrarakSAthe dharmopakaraNane dhAraNa karatA, pace indriyane damanArA, jinendra siddhAMta-rahasyanA jANa ane pAMca samiti tathA traNa guptinA dhAraka-pAlaka evA gurumahArAja ja zaraNa karavA gya che. 6. pAsasthA, avasannA, kuzIliyA, saMsaktA ane yathAzRMdA e pAMce jinamatamAM avaMdanika kahyA che, kemake te sarve satya mArgathI vimukha che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 191 ] 7. pAsatkAdika pAMcamAMthI koIne vaMdana karanArane kIrti ke nirjarAno lAbha thato nathI, phakta kAyakaleza ja thAya che, azubha karma baMdhAya che ane prabhunI pavitra AjJAbhaMganuM moTuM pApa lAge che. e sarva vicAravA che. 8. jema loDhAnI zilA pitAne ane tene vaLagelA puruSane paNa pANImAM DUbADe che tema AraMbha-parigrahayukta guru paNa svapane bhavasAgaramAM DubADe che. tevA kuguru pote potAne tArI zakatA nathI tema ja nathI anyane tArI zaktA; te to kevaLa ubhayanuM ahita ja kare che. 9. tevA bhraSTAcArIne vaMdanA-stuti karanAra tenA pramAdane piSanAra thAya che. 10. pUrve kahelA 18 deSa rahita arihaMta ja mArA ISTadeva, pUrvokta guNavALA susAdhu ja mArA guru ane pavitra dayAyukta zrI jinadharma ja mAre pramANa che, evA zubha bhAvane sarvajJa bhagavAne "samakita " kahyuM che. 11. iMdrapaNuM maLavuM sulabha che, rAjApaNuM maLavuM sulabha che, paraMtu ratnaciMtAmaNi jevuM durlabha samakita sAMpaDavuM ja muzkela che. 12. samakita pAmyA pachI je tene pramAdathI gumAvI na nAMkhe, athavA samakita pAmyA pahelAM AyuSya baMdhAyuM na hoya to te samakitI jIva vaimAnika devanuM ja AyuSya bAMdhe che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 192 ] zrI kapUravijayajI 13. eka jaNu lakSagame-lAkha suvarNanuM dAna Ape ane eka jaNa samatAbhAve sAmAyika kare, te emAM pahelA bIjAnI hAre AvI zake nahi. samatAbhAve sAmAyika karavAnA lAbha ghaNA ja adhika che mATe samabhAva vizeSa prakAre sevavA. samatAbhAvita sAmAyikavata zrAvaka zAstramAM sAdhusadaza kahyo che. 14. sAmAyikavaa-sAmAyika karanAre niMdA ane prazaMsAmAM, mAna ane apamAna karanAramAM tathA svajana ane parajanamAM samAnabhAva rAkhavA joie. tevA saMcAgeAmAM rAgadveSarUpa viSamatA dhAravI joie nahi. 15. sAmAyika grahaNa karIne je Artta, rIdra dhyAnayukta thaI gRhakArya ciMtave che tenuM sAmAyika niSphaLa samajavuM; kAraNu ke jIbha upayAge ja dharma che. 16. pratipAdika 14 guNa, kSamAdika 10 guNu ane 12 bhAvanA e sUri-AcAryanA 36 guNeA che. bIjA bahu prakAre 36-36 sUriguNA zAstramAM varNavyA che. 17. rAtrieAjananA sarvathA tyAgayukta pAMca mahAvrata ane SaTkAya jIvAnI rakSA, pAMca iMdriyA ane leAbhanA nigraha, kSamA, bhAvavizuddhi tathA pratilekhanAdika dharma karaNImAM vizuddhi, sacamayeAga yuktatA, akuzaLa mana, vacana, kAyAnA saMvara, zItAdika pIDAnuM sahevu ane maraNAMta upasarganuM sahevuM e prakAre 27 guNAvaDe je sAdhu vibhUSita che tene bhaktiyukta hRdaye karI he jIva! praNAma kara. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 17 ] 18. nIce pramANenA guNavALA dharmaratnane yogya kahyA che - 1. akSudratA-parachidrAve. 12. guNarAgI. SitA rahita. 13. satyavAdI-satyapriya. 2. suMdarAkRti-suzliSTAvaya- 14. dhama kuTuMbavALa. vavAna. 15. dIrghadazI. 3. prakRtyA saimya-zAMtikArI. 16. vizeSajJa. 4. lokapriya. 17. vRddhAnugata-vRddhAnusArI, 5. akUra. ziSTAnuyAyI. 6. pApabhIru--bhavabhI. 18. vinayavaMta-ucita sevA7. kapaTarahita. kArI. 8. dAkSiNyatAvALo. 19. kRtajJa. 9 lajAvyuM. 20. paropakArI-parahitajJa. 10. dayALu. 21. labdhalakSa-sunipuNa11. saumyadaSTi-madhyastha. sAvadhAna. uparokta ekavIza guNa yukta AtmA dharmaratnano saMpUrNa adhikArI che, temAMnAM ardha guNayukta eTale lagabhaga 10-daza uparAMta guNavALo paNa dharmane yegya ja kahyo che ema samajI tAtvika dharmanA athI janoe ukta guNene ja prathama khapa-abhyAsa kare upayukta che. A vAta lakSa bahAra rahevI joIe nahi. 19. A sabodha-satya-nirmaLa bodha Asa-Agama dvArA ja thaI zake che. sarvajJanA virahavALA A duSamakALamAM AvA 13 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 194 ] zrI kapUravijayajI Asa-Agama ja AdhArabhUta-pramANabhUta che. AvA AptaAgama vinA AvA viSamakALamAM jIvAnA zA hAla thAta? 20. Agamane AdaratA evA AtmahiteSI janAe tItha kara, guru ane dharma te sarve...nuM mahumAna karyuM ja jANavu, kemake Agama tIrthaMkarapraNIta ja che ane te prabhunI pavitra AjJArUpa ja hAvAthI tene Adara karanAra zrI tIrthaMkaranA ja Adara kare che ema nivivAda siddha thAya che. 21. sukhazILa, svacchaMdacArI ane meAkSamAnA verI evA AjJAbhraSTa ke je bahujanAthI sevAtA hAya athavA jemAM ghaNAM manuSyeA heAya teA paNa tene saMgha na kahevA, ave saMgha hAya nahi, 22. eka sAdhu, eka sAdhvI, eka zrAvaka ane eka zrAvikA paNa jo AjJAyukta hAya tA te ja saMgha kahevAya; bAkInA AjJAbhraSTa kevaLa hADakAMneA Dhagale ja che. 23. nirmaLajJAnavaDe pradhAna, samakita ane cAritra guNayukta ane tIrthaMkarane paNa pUjavA-namana karavA ceAgya evA pavitra AjJApAlaka zrIsaMgha kahevAya che. 24. jevu. phrAAM-phAtarAMne khAMDavu, jevuM maDAM-maDadAMne zaNagAravuM ane zUnya araNya-jaMgalamAM jaine rAvu niSphaLa che tevu. Ama-AgamanI AjJA rahita anuSThAna karavuM niSphaLa samajI levuM. 25. AjJApUrNAMkanuM tapa, AjJApUrNAMkanA sa*yama, tema ja Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 15 ] AjJA mujabanuM kareluM dAna saphaLa thAya che. AjJArahita kareluM keIpaNa dharmakArya parALanA samUha jevuM asAra samajavuM. 26. AjJAkhaMDana karanAra kadAca mahAvibhUti-ghaNuM sAmagrI pUrvaka-trikALa prabhune pUjato hoya to paNa te sarve tene niSphaLa thAya che. AjJA-ArAdhakanuM ja sarva saphaLa thAya che. ra7. rAjAnI AjJAne lepanAra jagatamAM eka vakhata nigraha-zikSA pAme che ane sarvajJanI AjJA lepanArane te anaMta vAra janmamaraNarUpa zikSA maLe che. 28. jema niyamasara kareluM bhejana jIvADe che ane niyamarahita kareluM bhejana mAre che, tema vidhipUrvaka-AjJA sahita karela dharma mokSasukha Ape che ane avidhithI-AjJAviruddha karela dharma saMsAra ( janmamaraNa ) phaLa Ape che, ema samajI avidhi deSa tajI vidhipUrvaka ja dharma ArAdhavA tatpara rahevuM. jema bane tema jaladI avidhi deSa samajI tene tajavA khapa karo. 29. meru ane sarasavamAM jeTaluM aMtara che teTaluM aMtara dravyastava ane bhAvastavamAM che. 30. dravyastavane ArAdhI vadhAremAM vadhAre bAramA amRta devaloka sudhI jaI zake che ane bhAvastavathI te kAcI be ghaDImAM mokSa prApta thaI zake che. 31. zrAvaka-gRhasthAzramane dharma dravyastava-aNuvratAdidravyapUjAdi rUpa samajo ane nigraMtha-anagArano mahAgratA Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 196 ] zrI karkharavijayajI dika dharma bhAvastava rUpa jANo. prathama dravyastava-dharma sapAdhika-upAdhivALe che ane bIjo bhAvarUvarUpa-dharma nipAdhika che, tethI te dharma zuladhyAna mATe vadhAre anukULa che. 32. je gacchamAM sAdhuo AcArabhraSTa thaI kayavikraya kare che te gacchane he guNasAgara ! tuM viSanI peThe dUra parihara. 33. je gacchamAM sAdhvInAM ANuM ApelAM vastra pAtrAdi vividha upakaraNa vAparavAmAM Ave che te he guNAkara ! gaccha ja zAne? 34. je gacchamAM kAraNage parAyA paNa ghaDelA ke aNaghaDelA senAne sAdhuo hAtha vaDe paNa chipatA-aDakatA nathI tene ja ame gacha kahIe chIe. sadAcArazUnya gacchane ga7 kahe yogya ja nathI. 35. jeTaluM puNya brahmavratadhArIne saMbhave che teTaluM puNya kaI keTIgame karoDonuM suvarNa dAna Ape, athavA to koI kanakanuM jinabhavana karAve tene saMbhavatuM nathI. - 36. zIla ja kuLanuM AbhUSaNa che, zIla ja uttama rUpa che, zIla ja kharuM pAMDitya che ane zIla ja anupama dharma che; kemake te ja ubhaya lekamAM sukhanA heturUpa thAya che. 37. vyAdhi-roga Ave te sAre, mRtyu-maraNa Ave te sAruM, nirdhanatA-garIbAI Ave te sArI tathA vanavAsa-jaMgalamAM bhamavAnuM Ave te sAruM, paNa kumitro-durjana athavA mUrkha mitro sAthe samAgama sAro nahi. 38. agItArtha evA kuzIlane saMga trividha trividha vasa Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 17 ] rAva-dUrathI tajavA gya che, kemake te mokSamArgamAM cAlanArane vATapADu-rastAmAMthI luMTI lenAranI peThe vighabhUta che. 39. AMbAnAM ane lIMbaDAnAM mULa-jaDa ekatra maLyAM hoya te saMsargathI be viNasI-kaDavo thaI jAya che, tema kuzIlane saMga paNa te ja samajo. 40. uttama jananI sobata zIla-AcArabhraSTane paNa suzIla banAvI Ape che. juo ! merugirine lAgeluM tRNa-ghAsa paNa zuM suvarNatAne nathI pAmatuM? sadAcArI sajanonI saMgatinI e ja balihArI che. 41. agni, viSa ke kALo nAga jIvane evuM nukasAna karI nathI zakatAM; jevuM tIvra-AkaruM nukasAna mithyAtva karI zake che. mithyAtva samAna koI ahitakara vastu nathI. 42. tatvamAM atatvabuddhi ane atatvamAM tattvabuddhi rAkhavI te mithyAtva che. 43. vividha kaSTa sahana karyA chatAM ane AtmAne damyA chatAM ApamatithI alpamAtra paNa AjJAviruddha vartana karavAthI he mUDha! tuM bhavasAgaramAM DUbe che. 44. bhavabhIru gItArtha nigraMtha guru ja bhavya prANIne avalaMbana karavA gya che. 45. temanA anugrahathI kSaNavAramAM mithyAtvane kSaya thatAM ja samakita pragaTe che. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 198 ] zrI kapUravijayajI 46. apUrva ciMtAmaNi sadaza samati pAmyAthI prANIne bhakSyAbhaDhya, pethApeya, ucitAnucita, hitAhita, guNadoSa tema ja he pAdeyane viveka prApta thAya che. tethI guNa-guNI tarapha sahaja premabhAva pragaTe che. temane prasaMga maLatAM ja atyaMta premapUrvaka vinaya sAcave che. temane satkAra-sanmAna-zairava karavA pitAthI banatuM kare che. te paNa pitAnA kalyANa arthe ja kare che, karaMjana arthe karato nathI. kriyAruci hAI yathAzakita namrapaNe-ADaMbara rahita pitAne ucita kiyA karavA tatpara rahe che. 47. trasa ane sthAvara jIvanI rakSA thAya tevI jayaNA dharmanI janetA-mAtA che, dharmanI rakSikA che, dharmanI vRddhi karanArI che, yAvat ekAMta sukhadAyI jayaNA ja che ema samajI sukhanA athI zANA sajAe cAlatAM, UThatAM, besatAM, sUtAM, khAtAM, pItAM ane belatAM ke evI kaMI paNa kriyA karatAM bIjA niraparAdhI jIvonA jAna jokhamamAM na Ave tema jaNAthI vartavuM. sukhanA athI janoe kaI jIvane kaI rIte kadApi paNa dubhavavA nahi. 48. kodha, mAna, mAyA ane lebha e cAre kaSAya saMsAranI vRddhi karAve che. eka muhUrta mAtra kaSAya karanArA koDa pUrva sudhInA cAritranA phaLane jIva hArI jAya che, ema samajI zANA mANase kaSAyane AdhIna na thavuM yukta che. 49. krodha prItino nAza kare che, mAna vinayano nAza kare che, mAyA mitrAIne nAza kare che ane lebha sarvane nAza kare che; ema samajIne krodhAdi kaSAyane vaza thavuM nahi Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : L[ 199 ] 50. kSamAvaDe kedhane jaya kare, namratAvaDe mAnane jaya kare, saralatAvaDe mAyAne jaya kare ane saMtoSavaDe lebhane jaya karo. te cArane jItyA pachI thatuM sukha, te jeNe temane jItyA che te ja jANe che. 51. sarva sukhanuM mULa kSamA che ane dharmanuM mULa paNa uttama prakAranI kSamA ja che. kSamA ja mahAvidyAnI peThe sarva durita-upadravane harI le che. evI rIte vinaya, namratA, saralatA ane saMtoSajanya uttama sukhane vicAra karI le. para. sAdhu thaIne eka gharano saMbaMdha cheDI pAcho te ja saMbaMdha-pratibaMdha anya sthAne joDe che-kare che, mamatA-parigraha mAMDe che tene zAstrakAra pApa-zramaNa kahI belAve che. pa3. je sAdhu-zramaNa kAraNa vagara dUdha, dahIM, ghI, geLa vagere viga vApare-vAraMvAra khAya tene pApazramaNa kahyuM che. puNajarUrI kAraNe gurune pUchIne jarUra pUratI vApare tenI vAta nyArI che. 54. sAdhu thaI chatI zaktie jJAna-dhyAna, tapa-japa na kare tene paNa pApabhramaNa kahe che. 55. madya (madirA vigere kephI cIja ) viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathA A pAMca pramAda jIvane saMsAramAM pADe che-2khaDAve che-rajhaLAve che. janmamaraNanAM baMdhanathI mukta thavA detA nathI. pa6. jyAre cAdapUrvadhare paNa pramAdavaza paDavAthI nida AdinAM anaMtA duHkhe pAme che, to te mUDha Atman ! pAMce pramAdamAM Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 200 ] zrI kapUravijayajI racIpacI rahetAM tArA zA hAla thaze ? te vicAra ane vicArI tArI anAdinI mahAmeATI bhUla sudhAravA kaipaNa prayatna kara. pa7. zubha karaNI vinAnuM ekaluM jJAna nakAmu che, ane kharI samaja vinAnI kevaLa kriyA paNa nakAmI che. ubhaya maLavAthI kAmanu che. vanamAM gayelA AMdhaLA ane pAMgaLAM jema paraspara sahAya ApavAthI kSemakuzaLa svanagara AvI zake che tema samyag jJAna ane kriyAne vivekathI sAthe sevanAra ja sva i-meAkSa sAdhI zake che. 58. AcArabhraSTa evAnuM bahu bhaNyuM paNuM zA kAmanuM ? AMdhaLAnI AgaLa lAkhA, kreTA paNa dIvA karyAM zuM kAmanA ? tevuM ja AcArabhraSTanu jJAna kevaLa nirupayeAgI che, ema samajI jJAnane sArthaka karavA sadA sadAcArI thavu. 59. thADuM paNa prApta thayeluM jJAna sadAcaraNavatanuM sAka thAya che. sadAcaraNuvaDe ja jJAnanI sArthakatA samajavAnI che. sadAcaraNa vinAnuM jJAna nirarthaka thAya che. jema gadheDA upara caMdananeA bhAra bharyo hAya tA te bhAra mAtranA ja bhAgI-upADavAvALA thAya che, tene caMdananI zItaLatA ke suga Mdha maLatI nathI. temaja sadAcaraNa rahitanuM jJAna kevaLa beAjArUpa hAvAthI te sadAcaraNa vinA saddagRti-svarga-apavarga ne bhAgI thai zakatA nathI. jema kaDacheA game teTalI vAra dUdhapAkamAM phre paNa tene tenA svAda maLatA nathI, paNa jo eka biMdumAtra jIbha upara yatnathI mUkavAmAM Ave teA tatkALa tenA kharA svAda maLI zake che, tevI ja rIte mithyAjJAna ne samyajJAna AzrI samajavuM. tattvazraddhA-viveka vinAnA ghaNA jJAnathI pazu nahiM siddha thayelAnA Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 201 ] temaja kevaLa eka ja pada jeTalA sabhyajJAnathI siddhigati pAmelAnA seMkaDe dAkhalA pavitra zAstromAMthI maLI Ave che, ema samajI mahAmuzIbate maLelI A amUlya mAnavadehAdika sAmagrInI saphaLatA karavA ane tema karavA jatAM paDatA pratibaMdhane dUra karavA mATe pitAthI bane teTalA prayatna karavo jarUra che. te ja kharuM zArya che. te ja kharo puruSArtha che ke je vaDe anaMta bhavabhramaNarUpa mahA Apatti sahaja eka ja bhavanA a9pamAtra prayAsathI tarI zakAya. A apa AyuSyavALAM manuSyadehamAMthI banatI tvarAthI sAra kADhI levAya to te "kuMDAmAMthI ratna kADhavA" jevuM ja sahaja-a5 zramasAdhya che, paraMtu pApI pramAdane parAdhIna thayelA pAmara prANIne te te parama durlabha ja che. pAchI tevI mAnavadehAdikanI sAmagrI sAMpaDavI-pAmavI bahu muzkela che. AvA jInA baMne bhava bagaDe che. te bApaDA bAMdhI muThIe AvyA chatAM khAlI hAthe pAchA jAya che, yAvat janmamaraNanA anaMta duHkhanA bhAgI thAya che, je duHkhane parAdhInapaNe temane avazya sahana karavuM ja paDe che. atra to svAdhInapaNe apamAtra duHkha sahana karI dharmasAdhana sukhe sukhe thaI zake tema che; chatAM sukhazIla thaI paramArtha sAdhanamAM parAbhukha rahI kevaLa kSaNika sukhanI khAtara anaMta bhAvI duHkhane svIkAre che. A te kevuM zANapaNuM ! ciMtAmaNi ratna jevI durlabha paNa saheje maLelI sAmagrI hArI jaI, bApaDA pAchaLathI bahu ja zece che, chatAM pachI kaMIpaNa vaLatuM nathI tevA cho bApaDA mahArNa manuSyajanma pAmyA chatAM nahi pAmyA barAbara che. 60. mahAvratane dravya ane bhAvathI pALatAM prANu parama zreya-kalyANa prApta kare che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 22 ] zrI kapUravijayajI 61. pAMca mahAvratamAM "ahiMsA" mukhya che, zeSa cAre tenI rakSA mATe che. 62. svasvarUpa yathArtha oLakhI, sarva jIvane samAna lekhI kaI jIvane mana, vacana ke kAyAthI kaI prakAre kilAmaNA pote kare nahi, karAve nahi ane karanArane rUDA jANe nahi to ja prathama mahAvrata yathArtha paLI zake che. 63. khaDjhanI dhArA upara nAcavA karatAM paNa prathama mahAvrata yathArtha pALavuM kaThaNa che. 64. evI ja pavitra niSThAthI zeSa mahAvrato yathArtha pALI zakAya che. 65. pavitra pAMca mahAvrata uparAMta rAtribhojana sarvathA tajavuM Avazyaka che. 66. rAgadveSane sarvathA jItavAnA pavitra uddezathI ukta mahAvratAdikanuM sevana karavA zrI sarvajJa-vItarAge upadiyuM che, ane pote paNa prathamathI ja tevA pavitra uddezathI sadavartanamahAvratAdinuM sevana kareluM che. 67. tevA paropakAraniSTa paramAtmAnI pavitra AjJAnuM yathAzakti pramAda rahita pAlana karavuM e dareka sAdhu, dareka sAdhvI, dareka zrAvaka ane dareka zrAvikAnuM khAsa kartavya che. are ! sArI Alamane AvA paramAtmA prabhunI pavitra AjJA hitakara che. 68. paramAtmAnI AjJA syAdvAdarUpa che. utsarga ane apavAda, nizcaya ane vyavahArarUpe manAya che. dravya, kSetra, kALa ane bhAva anusAra te pravarte che. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha sagraha : 3 : [ 203 ] 69. utsargAdika sarvanA mukhya uddeza mAkSa ja sAdhavAnA heAya che. 70. vyAdika anukULa sAmagrIyeAge utsarga -vidhivihita mArga sevAya che; paraMtu te ja dravyAkrika pratikULa sAmagrIyeAge apavAda-niSiddha mA sevAya che. zuddha jJAna, darzana, cAritrarUpa Atmadharma pragaTa thAya te nizcaya dharma kahevAya che, ane teTalA ja mATe dAna, zIla, tapa ane bhAvanA athavA utsarga yA apavAda, yathAvasara, gRhastha ke sAdhu tarIke sva- adhikAra mujaba je AdaravAmAM Ave te vyavahAra kahevAya che. vyavahAra sAdhanarUpa che ane nizcaya tenuM sAdhya che, athavA sAdhyadraSTithI sarve sAdhanarUpa hAvAthI aMte te meAkSaphaLa ape che; mATe ja satra zrI sarvajJa AjJA ja pramANa che. 71. kadAgrahathI zrI sarvajJaAjJA-khaMDanakArInI sarva karaNI niSphaLa prAya che. 72. dharmakaraNI svasva adhikAra mujakha nirde bhapaNe ja karavI ucita che. 73. dharmakaraNI karI phulAI janAra yA paraniMdA karanAra peAtAnAM sukRtanA lApa karI nAMkhe che, mATe pUrva puruSasaMhAnI pavitra karaNI sAme daSTi sthApI rAkhI svalaghutA bhAvavI. ApaaDAi zamAvavAnA e ja uttama upAya che. 74. kaheNI pramANe raheNI rAkhavI e ja jIvananI saraLatA che, kahevu kAMi ane karavuM kAMi e vakratA che. sajjanA saraLa hAya che ane dunA vakra-vAMkA hAya che. 75. daMbha rAkhI suniveSa dhArI rAkhavA karatAM nid bhapaNe Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 204 ] zrI kapUravijayajI gRhasthatA sArI che, kemake daMbha rahita thADI paNa dharmakaraNI lekhe lAge che. 76. 6'bhI sAdhu dharmanA bahAne leAkeAne Thage che tethI te 8 dharma Thaga' gaNAya che. 77. mahAvrata dhAryo pahelAM tene abhyAsa-paricaya karI jAvA sArA che. 78. ke|ipaNa mahAvrata ke sAmAnya vrata sihanI peThe zUravIra thaine svIkArI siMhanI jema zUravIrapaNe pALavuM uttameAttama che. aNIzuddha-akhaMDa pALavAmAM ja 79. lIdhelAM vratane adhikatA rahelI che. 80. mahAvrata pALavAne azakta mANase prathama zrAvakanAM aNuvrata aMgIkAra karavAM, athavA te aNuvratAnA prathama abhyAsa pADavA ucita che. ekAeka zaktine ulluthI kAma karavA jatAM paDI javAnI dhAstI rahe che, mATe zAstrakAre kAMipaNa vratAdika letAM pahelAM tenI tulanA karavI kahI che. tulanA karyA bAda vrata levAnI hiMmata Ave che ane tene yathA nirvAha paNa thai zake che; mATe tratAkAMkSIe prathama vratanI tulanA karavA prayatna karavA. 81. mahAvratanA athI zrAvakane prathama zrAvakanI agiyAra paDimA--pratimA vahevA zAstrakAra pharamAve che. te pratimA anukrame eka mAsanI, e mAsanI, ema agiyAramI agiyAra mAsanI che. prathama teA pratimAnI paNa tulanA karAya che. 8ra. ( 1 ) darzIna-samakita, ( 2 ) vrata, ( 3 ) sAmAyika, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 205 ] ( 4 ) vaiSadha, ( 5 ) pratimA-kAryAtsarga, ( 6 ) brahmacarya, ( 7 ) sacittatyAga, ( 8 ) ArabhatyAga, ( 9 ) anumati-AraMbha saMbaMdhI anumatinA tyAga, ( 10 ) peAtAnA nimitta thayelA AhAranA tyAga, ( 11 ) zramaNabhUta ( sAdhunI jema nirdoSa AhAranI gaveSaNA, yathAzakti leAcAdika vagerenuM karavuM) vizeSamAM te sAdhunI peThe' dharmalAbha ' ema na kahe, DimAdhArIne AhAra ApA ema kahe tema ja svajJAtivamAM geAcarI jAya. A pramANe agiyAra zrAvakanI pratimAo che. tene vizeSa adhikAra graMthAMtarathI jANavA. uttarAttara pAchaLanI pratimA vahetAM pUrva lI-pahelI pratimA saMbadhI sarva kriyA pALavI ja joie. je mahAnubhAva zrAvake upara kahelI sarva pratimAo sArI rIte vahI hAya tene dIkSA-cAritradharma grahaNa karavA sulabha thai paDe che. 83. samita e sarva vratanA pAyA che ane sarva guNanu nidhAna che. 84. eka-ekaDA vinAnA zUnyAnI jema samakita vinAnI sarva dharmakaraNI paramArtha phaLa-meAkSaphaLadAyI thatI nathI. samakitapUrvakanI sarva karaNI saLa thAya che. 85. zama-kaSAyazAMti, sa Mvega-mAkSAbhilASa, nivedasa'sArathI vairAgya-udAsInatA, anuka'pA-dravyabhAvathI karuNA, ane AstikatA-tattvazraddhA e pAMca lakSaNathI samakita eLakhAya che. 86. manazuddhi-manathI zuddha dharmAM "dhI vinA bIjA koinu dhyAna kare nahi; vacanazuddhi-zuddha dharma-dharmInI bhakti ja kalpavelI che, iSTa sukha ApavA te ja samartha che, bIjA kazAthI Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 206 ] zrI kapUravijayajI iSTa sukha maLI zakatuM ja nathI ema pragaTa bele te; kAyazuddhi zuddha dharma--dhI vinA kAine kAyAthI praNAma kare nahi. A traNa zuddhivaDe samakita zuddha-nirmaLa thAya che. 87. zaMkA-vItarAga prabhunAM vAkyamAM sa Mdeha, kAMkSA-kumatanI vAMcchA, vitigicchA-dharmanA phaLanA saMdeha, mithyAtvInI prazasA ane saMstava-mithyAtvInA paricaya-A pAMca samakitane malina karanAra dUSaNeA che. 88. AtmA che, AtmA nitya che, AtmA kartA che, AtmA bhAktA che, meAkSa che ane meAkSanA prApta karavAnA upAya paNa che-e cha samaktinA sthAna che. 89. upara kahelA 19 uparAMta cAra prakAre sahaNA, traNa liMga, daza prakAre vinaya, ATha prakAranA prabhAvaka, pAMca prakAre bhUSaNa, cha prakAre jayaNA, cha prakAre AgAra, cha bhAvanA maLI saDasaDa prakAre samakitanA meTala vicAravA yeAgya che. samakitanA athI janAe "samakitanA saDasaTha melanI saya" nA paramArtha vicArI ucita viveka dhAravA cUkavuM nahi. sarvamAM sakita ja sArabhUta che, te vinA badhuM khATuM che ema vicArI prathama tenI prApti mATe ja vizeSa prayatna karavA-sevavA ghaTe che. 90. uparASta zuddha-pavitra samakita vagerenI prAptivALA susAdhu samIpe zuddha sAmAcArI sAMbhaLe che te zrAvaka kahevAya che. samyagajJAna vinA viveka pragaTe nahi, mATe samyag jJAnAthe susAdhu samIpe vinayapUrNAMka dharma sAMbhaLave. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : mu ra07 ] 1. mithuna sevana karanAra mojUphama (beidriya) jIvane haNe che, evAM jJAnInAM vacananI prayatnapUrvaka pratIti karavImAnavAM. brahmacarya-zIla pALanAra teTalA jaMtuone abhaya ApanAra nIvaDe che, e vAta AthI siddha thAya che. 92. strI-puruSanA maithunathI asaMkhyAta saMmUchima paMcuMdriya manuSya jIve ubhave che, ema pannavaNuM sUtramAM paramAtmA prabhunuM pramANabhUta vacana che. 3. strI-puruSanA maithunathI zuka-vIrya ane zANita-dhiranA saMge utkRSTa nava lAkha pramANa garbhaja paMcendriya manuSya jInI utpatti thAya che. jemAMthI prabaLa AyuSyavALA 1-2- 3 jIva bacI jAya che-rahe che, zeSa jIvo evI jAya che. vivekathI brahmavata pAlaka ukta sarva jIvone abhayadAtA Thare che. 94. madya-madirA, madhu-madha, mAMsa ane mAkhaNamAM tenA raMga jevA raMganA asaMkhyAtA jaMtuo upaje che-pedA thAya che. 5. apakava, pakava ane raMdhAtA evA mAMsamAM sadA sUphama jIpatti che. 9. A pramANe samajI ukta cAre mahA vigate abhakSya gaNuM tajI devI gya che. te uparAMta bAvIza abhakSya ane batrIza anaMtakAyanuM svarUpa sUkSma rIte samajavA gya che. vratadhArI zrAvaka-zrAvikAe te sarvane tyAga karavo ja joIe. 7. jinazAsananI vRddhi karanAruM ane jJAnadarzana guNane dIpAvanAruM evuM devadravya (devAdhidevanI bhakti arthe samarpita karela jaMgama ke sthAvara milakata) je zubhAzaya vivekapUrvaka Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra08 ] zrI kapUravijayajI sAcave che te tIrthakaranAmakarma upArjana kare che. jyAM jema vAparavuM ghaTe tema vAparatAM tenuM saMrakSaNa karavuM ghaTe che. 98. ukta devadravyanuM bhakSaNa karanAra anaMtasaMsAra pArabhramaNa kare che. 9. ukta devadravyanuM pite bhakSaNa kare, tene jAte lepa kare yA karAve yA lepa karanAranI upekSA kare te zrAvaka buddhihIna chate pApakarmathI jarUra lepAya che. 100. devadravyane nAza karatAM, muninI hatyA karatAM, zAsananI helanA karatAM tathA sAdhvInA zIlanuM khaMDana karatAM samakti vRkSanA mULamAM agni mUkAya che. upara batAvelI cAra bAbata karanAranuM samakita mULathI ja baLI jAya che. 101. A duSamakALamAM zrI jinAgama ane jinapratimA khAsa AdhArabhUta che. 102. ukta jinapratimA zAzvatI ane azAzvatI ema be prakAre zAstramAM kahI che. rAjaprazrIya, jIvAbhigama, bhagavatI, jabUdvIpaprajJapti, sthAnAMga vagere AgamamAM zAzvatI ane jJAtAsUtra, ka9pasUtra ane vyavahArasUtramAM azAzvatI prAtamAone adhikAra batAvyuM che. paramAtma-prabhunI pavitra pratimAnI pUrNa paNe pratIti karI pradapUrvaka praNidhAna-praNAma karanAranA mithyA paDala avazya dUra thAya che. prabhunA mULarUpanI AbehUba pratIti karAvanAra temanI pratimA ja che. bhavyajanoe e avazya avalaMbavA-pUjavA, dhAvavA, namavA ane stavavA gya che. durlabhAdhIne ja tenI upara dveSa upaje che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 209 ] 103. kevaLa kaThThAgrahathI caitya-pratimAnA dveSI upara paNa dveSa nahiM karatAM madhyasthabhAve rahevu ceAgya che. dveSathI mannenu khagaDe che, madhyastha rahetAM ApaNuM bagaDatuM nathI, 104. zreSTha-sugaMdhI puSpa, gaMdha-caMdanAdi, akSata-ceAkhA, pradIpa-dIpaka, phaLa, dhUpa, jaLa ane naivedya DhAkavAvaDe zrI jinapUjA aSTaprakArI kahI che. bIjA paNa pUjAnA bahu bhede zAstramAM kahyA che te jANIne vivekapUrvaka AdaravA buddhimatAe khapa karavA. 105. aMgapUjA, agrapUjA ane bhAvapUjA evA mukhya traNa prakAra jinapUjAnA jANIne adhikAra mujaba yathAvidhi prabhupUjAmAM bhavya prANIoe prayatna karavA. 106. gRhasthane dravya sAthe bhAvapUjAnA ane sAdhuone kevaLa bhAvapUjAnA adhikAra che. 107. rAgIne auSadhanI jema dravyapUjA Ara bhagrasta gRhasthAne guNakArI che. 108. dravyazauca-jaLasnAnapUrvaka ja gRhasthane aMgapUjAnI AmanyA che. 109. vidhipUrvaka prabhupUjana karI, sthira citta rAkhI, ucita avagraha sAcavI gRhasthe caityavaMdana karavu. te paNa iriyAvahIpUrvaka karavuM yogya che. 110. zraddhAvata evA zrAvaka pratidina trikALa (prabhAte,madhyAhne ane sAMje ) jinapUjA yathAvidhi karI caityavaMdana avazya kare. 111. AkhA divasamAM thaine munie sAta vAra caityavaMdana karavAM joie. ( savAre UThatAM ja 1. 'jagaciMtAmaNi, ' 2. 14 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 210 ] zrI kapUravijayajI ' " ' vizAlaleAcana, ' 3. jinamaMdire, 4. paccakhkhANu pAratAM, 5. AhAra karyAM bAda, 6. sAMje pratikramaNamAM 'namA'stu vadhu mAnAya 7. saMsthAraka vakhate ' cakkasAya, ' e prakAranAM sAta sAdhu AzrI samajavA ) ubhayakALa pratikramaNa karanAra utkRSTa zrAvakane paNu sAta vAra ( prabhAte ' jagaciMtAmaNi 'tathA vizAlaleAcana ' traNa kALa traNa prabhupUjA karI traNa vAra caityavaMdana ane sAMje nameADatu va mAnAya ' ane ' causAya ' e sAta. ) eka vakhata pratikramaNa karanArane pAMca ane trikALa prabhupUjA karanArane traNa vAra caityavadana karavAnAM che. A vistAra vidhirasika mATe kahelA che. ( 6 112. dravya-bhAvapUjA karavAneA mULa hetu jinarUpa thavAne che, eTale rAgAdika ataraMga zatruone jItavAnA ja che. evA lakSathI ja jinapUjA karavI joie. 113. dravya-jinapUjA sAta prakAranI zuddhi sAcavIne karavI cAgya che. 114. aMtaraMga upayoga vinA zUnyapaNe dekhAdekhI karelI dharmakaraNIthI eTalA badhA paramArtha sadhAtA ja nathI; mATe lakSa sudhAravA jarUra kALajI rAkhavI. 115. aMtaraMga bhAvathI lakSapUrvaka aDhAra hajAra muniene vaMdana karatAM kRSNane keTaleA badhA lAbha thayA ? zarIranA kheda na gaNyA tA tIrthaMkaranAmakarma ane kSAyika samakita vagerenA apUrva lAbha pAmyA. vaLI sAtamI narakanI trIjI naraka thai, mATe bhAvapUrvaka ja zubha karaNI karavI. [ . dha. pra. pu. 22, pR. 205-217, ] Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : saptabhaMgI. kAi eka ghaTapaTAdika vastumAM avirAdhapaNe vidhiniSedharUpe saptabhaMgI-sAta prakAre vAkyaracanA tene yathArtha rIte samajavA mATe thAya che, te nIce pramANe jANavI: pa. syAt asti avaktavya, nAsti avaktavya, astinAsti avaktavya. 1. syAt asti, 2. nAsti, 6. 3. astinAsti, cha. 4. avaktavya, have te dareka bhaMgamAM ze| Azaya rahyo che te vicArIe. ,, 29 "" [ 211 ] "" ,, 1. dareka vastu peAtAnAM dravya, kSetra, kALa, bhAvavaDe asti svarUpa ja che; tethI syAt asti bhaMga prathama jANavA. ra. te ja vastu para dravya, kSetra, kALa, bhAvavaDe nAsti-svarUpa ja che; eTale sthAt nAsti bhAMgeA bIjo jANave 3. e rIte dareka vastu svadravya, kSetra, kALa, bhAvavaDe asti svarUpa ane paradravya, kSetra, kALa, bhAvanI apekSAe nAsti svarUpa hAvAthI kramasaranI apekSAe syAt asti-nAsti bhAMgeA trIjo jANavA. 4. dareka vastumAM e pramANe asti ne nAsti ubhaya dharma eka sAthe rahelA che, te eka sAthe kahI zakAtA nathI, kramasara ja vacanathI kahI zakAya che, tethI te yugapat apekSAe syAt avaktavya nAmanA cArthA bhaMga thavA pAme che. 5. dareka vastu svacatuSTayanI apekSAe astirUpa che ane Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 21ra ] zrI kapUravijayajI temAM eka sAthe rahelA svapara catuSTayanI apekSAe astinAsti dharma eka sAthe kahI na zakAya tethI avaktavya che. e rIte sthAt asti avaktavya nAmane pAMcame bhAge thAya che. 6. paracatuSTayanI apekSAe dareka vastu nAsti svarUpa che ane svaparacatuSTayanI apekSAe temAM eka sAthe rahelA asti-nAsti dharma kamasara ja kahI zakAya che, eka sAthe kahI zakAtA nathI tethI avaktavya che; eTale syAta nAsti avaktavya nAmano chaThTho bhAgo thAya che. 7. dareka vastu krame karI svaparacatuSTayanI apekSAe astinAsti ubhaya svarUpa che ane yugapat (eka sAthe) svaparacatuSTayanI apekSAe avaktavya che, tethI krame karI ane yugapat svaparacatuSTayanI apekSAe syAt astinAsti avaktavya nAmano sAtame bhAgo thAya che. e rIte vidhi-niSedhanA pakSathI sAta bhAMgA thavA pAme che, ethI vadhAre bhAMgA vastunA thavA pAmatA nathI. temAM zarUAtanA traNa bhAMgA te vaktavyanA bhedarUpa che, cothe bhAMge avaktavyane eka bheda che ane chellA traNa avaktavyanA saMgI bhAMgA che. e sAta prakAra vastunA dharmasvarUpa che ane e sAta bhAMgAo vaDe vastunuM yathArtha jJAna tathA tethI arthakriyArUpa pravRttine nizcaya thaI zake che. emAM syA pada anekAntavAcaka che. eka vastumAM aneka dharma rahelA hovAthI koI eka ja dharma te vastumAM ekAnta vakhANatAM deSApatti Ave te nivAravAne Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 213 ] sthAt zabdano prayoga dareka vastudharmanI AdimAM karAya che, sthAt yukta vacana pramANarUpa ane te vagaranuM ekAnta naya vacana apramANarUpa lekhAya che. A saMkSipta lekha che, tenI upara kaI sAcA tattvaabhyAsI vizeSa prakAza pADe te IcchavA yogya che. [ je. dha. pra. pu. 42, pR. 186. ] mithyAtvanA aneka bhedanA marma samajI mithyAtvadoSathI bacavAnI jarUra. 1. prarUpaNuM mithyAtva-zrI jinezvara deve prarUpelA mArgathI Apamate avaLI prarUpaNa karavI te. 2. pravartana mithyAtva-mithyAtva vadhe evuM Apamate avaLuM pravartana karavuM te. 3. pariNAma mithyAtva-jinabhASita tattvanA arthane yathArtha nahIM hatAM tene mana:kapita artha karI, temAM khoTo haTha-kadAgraha dhArI rAkha te. 4. pradeza mithyAtva-sattAgata rahelI anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cAra tathA samati-mizra-mithyAtva mehanIyanI traNa, evaM sAta prakRti. e rIte mithyAtvanA cAra prakAra kahyA che. 5. sazayika mithyAtva-kSapazamanI maMdatAne lIdhe zAstrokta vacanamAM samajaNa nahIM paDavAthI mana saMzayayukta thatAM tenuM samAdhAna jJAnI pAse jaI namrabhAve karavAne badale DAmADeLa sthitimAM rahyA karavuM te. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 214 ] zrI karavijayajI mithyAtvanA daza prakAra nIce mujaba jANavA 1. dharmane adharma jANu-muninA sarvottama tyAgamArgane Apamate adharma mAna. 2. adharmane dharma jANo-hiMsAdika ane dharmarUpa mAnI devI pAse ke yajJaprasaMge pazuvadha karAve. 3. samyagajJAna ane cAritra-sadAcaraNarUpa kriyA sAthe manyA vagara mokSamArga maLato nathI, chatAM Apamate tenuM khaMDana karavuM ne kharA mArgane unmArga kahe. 4. ekAnta jJAna ke ekAta kriyAthI ja mokSa che, e unmArgane mArga mAnI tenI puSTi karavI. 5. zuddha mArgagAmI saMta-sAdhu pAse pitAno tuccha svArtha nahIM saravAthI temane asAdhu mAnavA. 6. unmArgagAmI-mArgabhraSTa asAdhune svArthavaza thaI sAdhu mAnavA. 7. pRthvI, pANIne vanaspati pramukha sajIvane nirjIvajaDarUpa lekhavavA. 8. AkAzamAM rahelA keTalAeka nirjIva pugalone sajIva lekhavavA. 9. vAyu (aMge sparzato pavana) rUpI chatAM tene arUpIamUrta lekhavo. 10. dharmAstikAya pramukha amUrta--arUpI dravya chatAM temane rUpI-mUrta mAnavA. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 215 ] mithyAtvanA bIjA pAMca prakAra nIce pramANe kathA cheH 1. anyadarzInIoe svasvazAstramAM kahelI kalpita vArtAne parIkSA karyA vagara sAcI mAnI levI ne temAM Agraha dhArI rAkhavA te abhigrahika mithyAtva. 2. sAcAM khATAM sa danAne, temanA abhimata deva-guru tathA zAstrone sAcAM mAnI levAM-temAM AzaMkA paNa na karavI, tema temanI parIkSA paNa karavI nahIM te anabhigrahika mithyAtva. 3. jANIbujhIne khATAne sAcuM ne sAcAne khATu prarUpavuM ane gASThAmAhila(nidbhava)nI jema haTha--kadAgraha cheADave nahIM te Abhinivezika mithyAtva. 4. kSayeApazamanI maMdatAne lIdhe zAstrokta vacanamAM samajaNu nahIM paDavAthI mana saMzayayukta thatAM tenuM samAdhAna jJAnI pAse jai namrabhAve karavAne madale DAmADALa sthitimAM rahyA karavuM te sAMzayika mithyAtva. 5. ekendriyAdika jIvAne avyakta viSayavAsanA vaza je mithyAeAdha hAya te anAbhAgika mithyAtva. vaLI mithyAtvanA cha prakAra nIce mujaba kathA cheH 1. rAga, dveSa ne mehAdika mahAdoSothI parAjita ri, hara, brahmAdikane mahAdeva tarIke mAnavA-pUjavA te laiAkika devagata mithyAtva. 2. gurunA guNa rahita evA paNu anya darzanInA dhama guruone guru tarIke mAnavA te lAkika gurugata mithyAtva. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 216 ] zrI kapUravijayajI 3. hoLI, baLeva, zItaLA sAtama ne nAga pAMcama pramukha laukika parve karavA te laikika parvagata mithyAtva. e saghaLA mithyAtvInA parve mekSAthI jIvoe tyajI devA. 4. sarvathA doSa rahita vItarAgadevanI putrAdikanI prApti pramukha AzAe mAnatA karavI te kettara devagata mithyAtva. 5. parigrahadhArI ne bhraSTAcArI pAsasthAdika jena veSadhArI sAdhune guNa rahita chatAM tene laukika svArtha sAdhavA gurubuddhithI mAnavA-pUjavA te kettara gugata mithyAtva. 6. AThama, pAkhI pramukha lokottara parvane A leka saMbaMdhI kSaNika sukhane arthe ArAdhavA, mAnavA te lokettara parvagata mithyAtva. [je. dha. pra. pu. 42, pR. 83 ] eka jaina munie karelA praznonA uttaro. prazna 1--osavALa, khaMDeravALa, piravALa, agravALa, zrImALa, zrIzrImALa vigereno paraspara khAnapAna ane beTIvyavahAra thaI jAya to temAM kAMI zAstrIya khAdha che? ane tamArI salAha te bAbatamAM zuM che? uttara-osavALa, khaMDeravALa, piravALa, agravALa ane zrImALa vagere jenazAsanane anusaranArA che. temanAmAM paNa dazA-vizA pramukha kaIka peTA vibhAga paDI gayelA jovAya che; ne kALadoSathI ke mithyAbhimAnathI jJAti ne upajJAtino savAla Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 217 ] bArIka banI gayuM che. te eTale daraje ke vakhate dharma zAsanane paNa visarI javAya che. je zAstra-samayane oLakhI daSTi vizALa karavAmAM Ave te dharmazAsanane ane tene anusaranArane eka paLa mAtra paNa visarI zakAya nahIM, game tevA nikaTa saMbaMdhI karatAM sAdhama-samAnadhamanuM sagapaNa ghaNuM mahattvanuM kahyuM che; tethI jinazAsanane anusaranArA osavALAdikamAM Apa ApasamAM bhejanavyavahAra sAthe beTIvyavahAra thAya temAM kaze zAstrabAdha jaNAto nathI. pUrve kharA jenIomAM kazA saMkoca vagara tevo vyavahAra cAlato hovAno vadhAre saMbhava che. prazna :-uparanI jAtio rajaputa, kSatrI, vaizya ane brAhmaNavargamAMthI thayelI che, to brAhmaNa, kSatrI ane vaizyavarNanI kanyAo sAthe lagna karavA yaMgya che ke agya che? uttara-pUrve brAhmaNa, kSatriya ane vaizya kanyAo sAthe lagna thatAM hovAnA purAvA maLe che. atyAre paNa je teo zuddha sanAtana jaina dharmane anusaranArA ja hoya to atyAre paNa tevAM lagna dharma--daSTithI thavA pAme temAM kaze zAstrabAdha kalpI zakAto nathI. prazna 3:--vartamAna samayamAM je kaI anya kemanI kanyA lAve che tene sarvathA samAjathI dUra kare che te vyAjabI che? uttara-A praznano khulAso uparanI hakIkatane lakSapUrvaka vAMcavA-vicAravAthI thaI javA saMbhava che. prazna :-jAtithI dUra karavA mATe zuM zuM kAraNe joIe ? ane dharmathI dUra karavA mATe zuM zuM kAraNe joIe? uttara-jAtidroha karanArAne jAtithI ane dharmadroha karanArAne dharma-zAsanathI dUra karI zakAya. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 218 ] zrI kapUravijayajI prazna :--jena jAtimAM jJAtibheda che ke nahi? uttara-jemAM vyavahAradaSTithI vartamAnakALe kaIka jJAtibheda paDelA jovAya che. nizcayaSTithI jotAM jainamAM abhedabhAva ja saMbhave che-jJAtibheda saMbhavato ja nathI. prazna -jena koI patita thaI gayo hoya to tene pharIne zuddha karI jenamAM (osavALa Adi jJAtimAM) sAmela karI zakAya ke nahi ? uttara-jena kaI patita thaI gayuM hoya ane pharI zuddha-nirdoSa thavA tenI prabaLa IcchA hoya te suvihita sAdhujana pAse gya prAyazcita laI, te zuddha thaI zake che ane evA zuddha thayelAne jJAtimAM ke dharma-zAsanamAM dAkhala karavAmAM kaMI zAstrabodha jaNAtuM nathI. prazna cha-dazA vIzAne je bheda che te kADhI nAkhavA yogya che ke nahi ? uttara-dazA--vIzAnA bheda ne upabheda samayane samajanArAoe zamAvavA prayatna kare ghaTe che. prazna :-gujarAta dezamAM hAla keI evI vaNika jAti che ke jemAM vidhavAvivAha thatuM hoya, jena dharma pALatI hoya ne tene svAmivAtsalyAdimAM sAmIla karatA na hoya? uttara-gujarAta dezamAM hAla koI evI vaNika jAti jANavAmAM nathI ke jemAM vidhavAvivAha cAlato hoya ane jainadharma pALatI hoya chatAM te sAdhamI vAtsalyamAM na hoya. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 219 ] pUrve kacchAdikamAM evo varga hevAnuM saMbhaLAya che, paNa atyAre to tyAM paNa sudhAre thayele saMbhaLAya che, eTale temane atyAre sAdhamIvAtsalyamAMthI bAtala nahi karatAM sAmela karI zakAya. [ je. dha pra. pu. 40, prazno pR. 28, uttara pR. 56 ] samAdhitaMtra(u. zrI yazovijayajIkRta)ne leza sAra 1. sarasvatIne tathA jagahitakArI jinezvarane praNAma karI Atmatatvano bodha thAya e sarasa prabaMdhanibaMdha kahIzuM. 2. Atmabodha ja kharo mokSamArga che. temAM jene laganI lAgI che te kharA nircatha-sAdhu jANavA. 3. bALapaNamAM bhegaceSTAnI jevI bAhya jJAnanI doDa-gati che; paraMtu taruNapaNAmAM viSayabheganA anubhava jevo magnabhAva kaMIka vilakSaNa che. 4. je AtmajJAnamAM magna che te saghaLI jaDa saMpattine IndrajALa jevI lekhave che-kSaNika ne asAra samaje che, tethI temAM Asakta thaI jatA nathI. 5. AtmalakSya vagarano bAhya vyavahAra sevavAthI zuM vaLe? sAcI samaja vagara koIka mugdhajana kAcane ratna mAnI le, paNa aMte kAca te kAca ja che. 6. sAce AtmajJAnI hoya te sAcA AtmadhyAnamAM ja rAce, bIjAmAM nahIM, viSayavAMchanA na kare, zAMta-vairAgya rasamAM ja te rAtemA rahyA kare. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 220 ] zrI kapUravijayajI 7. bAhyAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA e avasthAbhede AtmAnA traNa prakAra che. dehagehArdika jaDa vastuone peAtAnI mAnI levArUpa bhrama te mahAtmAbhAva jANavA. 8. te saghaLA dehagehArdikathI bhinna chatA te sahunA sAkSI-draSTArUpa thai rahelA a`tarAtmA lekhAya che ane saMpUrNa kamaLathI mukta, ati nirmaLa, zuddha Tika samAna paramAtmA kahevAya che. e rIte sakSepathI AtmAnA traNa prakAra kahyA. 9. bAhyAtmA AtmajJAnahInahAvAthI suMdara naradehArdika ane indriyakhaLa pAmI manamAM ahaMkAra lAvI phUlAya che. AtmajJAna vagara tenA sadupayeAga karI zakatA nathI. 10. aMtarAtmA samyajJAna joge potAnA zarIramAM kSIranIra peThe vyApI rahelA paramAtmatattvane barAbara pIchANI zake che. [ je. dha. pra. pu. 41, pR. 419, ] samatA zataka( u. zrI yazeAvijayakRta )nA leza sAra. 1. matibhrama tajI dai, sadbhivekavaDe mAha--mamatA cha DavAthI, AtmAnA sahaja svAbhAvika guNeA pragaTa thaI zake che. ra. jema chIpane rUpuM mAnI mUrkha jIva te levA jAya che, tema jIvane mAhavaza dehArdika jaDa vastune peAtAnI mAnI levAthI temAM muMjhAvAnuM thAya che. 3. vastune vastugata samajI lIdhA pachI khATI vastumAM muMjhAvAnuM rahetuM nathI. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 221 ] 4. jaDa vastumAM mamatA bAMdhavAthI ja jIva du:khI thayo che ne thayA kare che. 5. mana ane Indriyone kabaje karI vibhAvane taje ane svabhAvane bhaje te aMtarAtmA kaSAya rahita thaI zuddha paramAtmadazAne pAmI zake che. 6. sadviveka dhAryA vagara game teTalI kaSTakaraNa karyAthI bhavane pAra pamAto nathI. 7. AtmajJAnIne svaguNane paNa garva hoto nathI, te bIje to zAne ja hoya ? 8. rAga, dveSa vadhAravAthI saMsAra vadhe che, tene ghaTADavAthI saMsAra ghaTe che. 9. mohajALamAM na phasAya evA munijanane duHkha veThavuM paDatuM nathI. 10. "huM ne mAruM" e mehano maMtra jagatane AMjI nAMkhe che. jJAnI ja tethI bacI zake che. 11. je dekhAya che te sarva jaDa che, cetana dekhI zakAte nathI, to roSa teSa konA para kare? 12. AtmajJAnamAM laya lAge to svAnubhava karAve evI zubha vAsanA pragaTa thAya. 13. evuM ja kahevuM, pUchavuM ne pasaMda karavuM ke jethI ajJAna TaLe ane suMdara bodha pragaTa thAya. 14. jyAM sudhI svacchaMdatAnuM jora che tyAM sudhI vivekanA abhAve saMsAra ghaTato nathI. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ rarara ] zrI karavijayajI 15. vastrane nAza thatAM zarIrane nAza nathI thatuM, tema zarIrane nAza thatAM cetana akhaMDa baLe rahe che. 16. daDha saMtoSIne mokSaprApti dUra nathI, paNa asaMtoSane te te daranI dUra ja che. 17. lekaparicayathI capaLatA vadhe che tethI kharA muni saMsargathI dUra rahe che. 18. AtmadazI mahAtmA, bIjI khaTapaTa tajI, zuddha AtmaramaNatA ja karatA rahe che. 19. jAti ne liMganA dRDha rAgathI ane mohajALamAM paDI javAthI bhava vadhe che. 20. bhAvaliMgavaDe ja jIva siddha thAya che. nizcayathI jatAM AtmAne liMga, jAti ke veda kazuM ghaTatuM nathI; vyavahAramAtrathI tenI gaNanA che. 21. AtmajJAnI munijano game tevA pariSaha-upasargone sahana karI zake che. 22. udAsIna dazA jJAnanuM phaLa che ne parapravRtti mohanuM pariNAma che, ema jANuM sadvivekavaDe jemAM lAbha dekhAya tevA zuddha mArgamAM Adara kare ghaTe. 23. jJAnI muni IndranI peThe samatAzoca sAthe sadA agAdha sukhamAM jhIle che. 24. viSayasukhathI viraktatA, rAgadveSarahitatA ne AtmabhAvamAM lInatA enuM nAma udAsInatA. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 223 ] 25. mamatAnA tyAgathI tevI udAsInatA pAmI sAdhu AnaMdamasta bane che. 26. mamatA sthira sukhanI vighAtaka che ne nirmamatA sAdhaka che. 27. vairAgyabhAvarUpa amRtanA sparzathI mamatA viSavaDe mUcchita thayela aMtaraMga guNanA ogha jAgrata thAya che. - 28. mehamUDha janane zrutajJAnathI UlaTe trideSa-mada, bhaya ne roSa pragaTe che. 29. vairAgyavaDe lebha-tRSNA ne mamatA dUra thavA pAme che. 30. rAga, dveSane TALI AtmAne zAntinA mArgamAM sthApanAra eka viveka maMtra che. 31. kSamArUpa siddha padhivaDe kejavara dUra thaI zake che. 32. kamaLa jevI ke maLa mRdutAvaDe vA jevo ahaMkAra bhedI zakAya che. 33. saralatArUpI jAMgulI maMtravaDe mAyA-sApanuM jhera dUra karI zakAya che. 34. khare satoSa dhAravAthI bhatRSNAnI vipadAthI bacI zakAya che. 35. durjaya Indriyone vaza karavAthI rAga-dveSa ne kaSAyathI bacAya che. 36. Indriyone vaza thavAthI tenA viSayanuM maraNa thatAM ja saMtApa thAya che. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 224] zrI kapUravijayajI 37. manane vaza karavAthI Indriye vaza thatAM sarva sukha saheje sAMpaDe che. 38. IcchAcArI mana-mAtaMgane jinAjJArUpa aMkuzavaDe vaza karI zakAya che. 39. viSayasukhamAM vartatI vAsanAne Asakti ja duHkhanuM mULa che. 40. jJAnI vAsanA vigerethI nirlepa rahe che ane ajJAnI jyAM tyAM lepAyA kare che. 41. paraspRhA mahAduHkhadAyI che, ne nispRhatA mahAsukhadAyI che. 42. adhyAtmarUpa saDhavALI samatA-cAritrarUpI nAvavaDe bhavasAgara tarI zakAya che. 43. samatA-cAritranA prabhAvathI nityavera paNa visarAIne prema pragaTe che. 44. je svayegyatAnusAra jJAna ne zraddhAyukta mekSamArga Adare che te phAvI zake che. 45. yathArtha jJAnayukta karaNIthI bhavane pAra pamAya che, te vagara badhAM phAMphAM che. 46. ekabIjAnuM khaMDana-utthApana nahIM karatAM jJAna ne kriyA bannene premathI AdaravAM joIe. 47. samatA-oSadhivaDe manarUpI pAro mUcchita thaye saheje kalyANa-siddhi thaI zake che. [ je. dha. pra. pu. 41, pR. 420] Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 225] eka ja AtmAnA samajavA yogya traNa prakAra. 1 bahirAtmA, 2 aMtarAtmA ane 3 paramAtmA. e traNa prakAra avasthAbhede eka ja AtmAnA kevI rIte thAya che? te prathama samajavuM joIe. samAdhitaMtra ane paramAtmA chatrIzI pramukhamAM tene savistara spaSTa ullekha karAyele maLI Ave che. zrI AnaMdaghanajIkRta covIzI paikI pAMcamAM zrI sumatinAtha prabhunA stavanamAM paNa tene khulAse padyarUpe maLI Ave che. sthira manathI te vAMcI-vicArI avadhAravA gya che. te stavananI bIjI gAthAnI zarUAtamAM ja jaNAveluM che ke - "trividha sakala tanu dhara gata AtamA bahirAtamadhura bheda, sujJAnI ! bIjo aMtaraAtama tIsare, paramAtama aviccheda, sujJAnI ! sumati caraNakaja Atama arapaNuM." pachI traNa prakAranA AtmAnuM sapheTanA nIcenI gAthAomAM kareluM che - "Atamabuddha he kAyAdika grahyo, bahirAtama agharUpa, sujJAnI! kAyAdikano he sAkhIdhara rahyo, aMtara AtamarUpa, sujJAnI sumati"jJAnAnaMde ho pUraNa pAvane, vajita sakala upAdhi, ajJAnI ! atIndriya guNagaNa maNi Aga, ema paramAtama sAdha, sujJAnI! sumati?? 1 jeno TUMka sAra A lekha saMgraha bhAga 3 jAnA pRSTha 219 upara ApavAmAM Avelo che.-saMgrAhaka. 15 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 226 ] zrI kapUravijayajI bhAvA--deha dhanAdika dRzya saMcAgika sacAgika padArthomAM ahaMtA, mamatA rAkhI iSTa yA aniSTa prasaMge harSa zekane dharanAra ane saMkilaSTa pariNAmaDe saMsAracakramAM vAraMvAra bhamyA karanAra temaja janma, maraNa saMbaMdhI du:kha-dAvAnaLamAM hAthe karI pacanAra pAparUpa ahirAtmA che; tathA kAyAkrikanI mAyA-mamatA ghaTADI, tenA parane meha utArI, sArA-narasA prasaMge harSa-zeAkathI dUra rahI, temAM samabhAve sAkSIrUpe rahenAra aMtarAtmA jAve. aMtaramAM viveka jAgRta thavAthI tene vivekaAtmA paNa kahevAmAM Ave che. Ave AtmA ja paramAtmAnA svarUpane pichAnI paramAtmapada pAmavA adhikArI khanI sAdhanavaDe paramAtmapada pAmI zake che. paramAtmA te anaMta jJAna-darzana-Ana ane zaktisaMpanna, pUrNa pavitra, sakaLa karma-upAdhi rahita, mana ane indriyAne agamya tathA anaMta guNaratnene nidhAna che. pragaTapaNe paramAtmabhAva pAmelA prabhunA mArga ekaniSThAthI AdaranAra aMtarAtmA ja paramAtmArUpa thAya che. e ja vAtanuM samarthana nIcenI gAthAomAM karavAmAM Avela che: - " ahirAtama tajI atara AtamA-rUpa thaI thirabhAva, sujJAnI ! paramAtamanuM hai| Atama bhAvavuM, Atama a`Na dAva, sujJAnI! sumati "Atama apa Na vastuvicAratAM, bharama taLe matideASa, sujJAnI! parama padAratha saMpatti sapaje, Anadhana rasapASa. sujJAnI ! sumati0 " tanmayapaNe bhramarInuM dhyAna karatI iyaLa jema bhamarIrUpa thAya che; tema ni:zaMkapaNe paramAtmabhAvavALA prabhu sAthe sathA Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ ra27 ] ekatA sAdhato-ekatAna pAmele aMtarAtmA paramAtmArUpa thavA pAme che. lavaNa pUtaLI thAha levaNukuM, sAyaramAMhI samANa. eTale temAM ja pIgaLI jaI tarUpa thAya che tevI ja rIte guNasAgara prabhumAM-prabhupadamAM ekarasa thaI janAra aMtarAtmA niHzaMka paramAtmapada pAme che. [ je. dha. pra. pu. 42, pR. 216 ] sAdhu aDhAra hajAra zIlAMga rathanA dhorI zI rIte? pRthvI--a--teu-vAyu-vanaspatikAyarUpa ekendriya, bi, ti, caurindriya tema ja sarva jAtIya paMcendriya maLI sakaLa jIvarAzinA 9 bheda ane kaI paNa ajIva padArthane jIvabuddhithI jIva gaNe ema save maLIne daza prakAranI jIva virAdhanAthI viramagAvaDe zIla-sadAcAranA daza bheda thavA pAme che, tenA mana, vacana, kAyAthI, kRta, kArita ane anumodanAdi bheda gaNatAM 90 bhedo thAya che. vaLI AhArasaMjJA, bhayasaMjJA, mithunasaMjJA ane parigrahasaMjJAne jItavAthI tenA 360 bheda thAya che. zretra (zravaNa) Indriya pramukha pAMce Indriyone damI kAbUmAM rAkhavAvaDe tenA 1800 bheda thAya che. kSamA, mRdutA, jutA pramukha dazavidha zramaNadharma sAvadhAnapaNe pALatAM ( ArAdhatAM) tenA sarve maLI 18000 bheda thavA pAme che. e rIte 18000 zIlAMgarUpa zuddha cAritrane pALatAM munijanenuM dharmAthI janee sadA ullasita bhAve vaMdana-bahumAna karavuM ghaTe che. tevA mahAnubhAvane vaMdana karavAvaDe ApaNAmAM tevI gyatA Ave che tema ja guNaprApti thAya che. [ je. dha. pra. pu. 42, pR. 217] Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 228 ] iriyAvahI paDikkamatAM keTalA bhede dujhaDa devAya che ? zrI kapUravijayajI micchAmi nAraka, tihu~ca, manuSya ane devatArUpa cAre gatinA paryApta-aparyApta bhede kula jIvAnA 563 bheda thAya che. te bheda A rIte sAte nArakInA 14, tiya canA ekendriya pramukha 48, manuSyanA 303 ane devanA 198 maLIne cAre gatinA sarve jIvAnA 563 bheda kahyA che. tene abhihayA, vattiyA pramukha daza pade guNatAM 5630 bheda thAya. tene rAga ane dveSavaDe guNatAM 11260 bheda thAya. tene mana, vacana, kAyAthI guNatAM 33780 bheda thAya. tene kRta, kArita ane anumativaDe guNatAM 101240 bheda thAya. traNa kALavaDe guNutAM 304020 bheda thAya. tene arihaMta, siddha, sAdhu, sabhyagdiSTa deva, guru ane AtmAnI sAkSIrUpa cha pade guNutAM 1824120 bheda thavA pAme che. A pramANe upayAga sahita iriyAvahI paDikkamatAM ATalA badhA prakAre micchAmi dukkaDa devAmAM Ave che. viveka sahita upayAgapUrvaka iriyAvahI pratikamatA aisattA kumAra muninI peThe pApanA bhAra utArI, AtmAne haLavA karI, zuddha svarUparamaNutAvaDe yAvat zivasa MpadA-mAkSalakSmI prApta thaI zake che. [ jai. dha. pra. pu. 42, pR. 217 ahiMsA dharmane samajI tenA karavA joitA Adara. 1. viSayakaSAyAdika pramAda yA svaccha MdatAvaza mana, vacana, kAyAnA durupayeAgavaDe thatI svaparaprANahAnirUpa hiMsAthI sAva Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 229 ] dhAnapaNe dUra rahevuM ane samajapUrvaka svaparanI unnati dravyabhAvathI thAya tevI tapa, japa, sayamakaraNI Alasya rahita karavI te ahiMsA kahevAya. 2. rAga, dveSa ane mAhane sarvathA jItI lenArA jinezvara devAe e ahiMsAmULa dharma upadiNyeA che, tethI temAM khUba Adara karavA yukta che. 3. jema meruparyaMtathI kAi meTuM nathI, ratnAkara sAgara karatAM kAi UMDuM-gaMbhIra nathI ane AkAza karatAM kei vizALa nathI; tema tapasa'yamaDe svapara dravyabhAva prANanI rakSA ne puSTi karanAra ahiMsA samAna samartha dharma bIjo kA che? kAI nathI. jJAna, darzana, cAritrane bhAvaprANa lekhyA che. 4. karADA kalyANane pedA karanArI ane duSTa pApa-zatruAnA nAza karanArI saMsArasAgarathI tAraNlRhAra pravaNa samAna kevaLa eka jIvadayA ja che. pa. vizALa rAjya, rAga rahita zarIra dIrgha AyuSya ane evuM khIjuM kAI sukha jagatamAM nathI ke je jIvadayAnA prabhAvathI prApta thaI na zake. 6. jIvAne dravya bhAvathI abhayadAna ApIne anaMtA AtmAe devendra ane cakravatIpaNAnAM sukhA segavI, akSaya anaMta meAkSasukhane pAmyA che. sarva jIvAne abhaya ApIne peAte abhayapada pAmyA che. 7. AtmahiSI janAe jema vAyudha rAjAnA bhavamAM Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 230 ] zrI kapUravijayajI zrIzAntinAthanA jIve pArevAne abhayadAna ApyuM hatuM tema game teTalA AtmabhAga ApIne paNa sarve jIvAne sarvadA abhayadAna ApavuM joie. 9. ' jema mane du:kha nathI gamatuM tema te kAine na ja game ' ema samajI keAI jIvane jAte haNe nahIM, huNAve nahIM ke haNutAne rUDuM jANuM nahIM. tene dhamAM sthita-dRDha jANavA. 9. jee svaccha Mda paNe nirdayatAthI game te jIvAnA vadha kare-karAve che te aMte lAkhAgame du:khAthI parAbhava pAmI cAra gatirUpa saMsAramAM rajhaLyA kare che. 10. jIvAne vadha, baMdhana ne maraNAnta du:kha upajAvatA ane vividha prakAre tevAM du:kha udIratA hINabhAgI janA vipAka sUtramAM vaNu velA mRgAputranI peThe samagra du:khabhAgI ane che. ema samajI, hiMsAthI viramI, sarva sukhakArI ahiMsAnA ja sahue Adara karavA ceAgya che. [jai. dha. pra. pu. 42, pR. 218 ] zrutajJAna ane jJAnI pratye karavA joitA Adara. 1. ahiMsAdhane Adara karavA icchanAre suguru samIpe jJAnAbhyAsa karavA, kemake ahiMsA saMbaMdhI vizeSa samajutI- pUrva ka ja tenuM yathArtha pAlana karI zakAya che. 2. mati, zruta, adhi, mana:paryAMva ane kevaLajJAna ema jJAnanA mukhya pAMca bheda che. 3. ahIM zrutajJAnanA ja adhikAra che; kemake ethI ja sva Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 231 ] paraprakAzaka pradIpanI peThe peAtAnuM ane khIjA jJAnAnu paNa vyAkhyAna-varNa na karI zakAya che. 4. je rAga dveSane TALI samabhAvamAM sthira kare evA sAmAyika jevA ekAda meAkSamA mAM sadA ya jAgrata-upayAgavata rahe che te ja tenuM sAcuM jJAna che. tenAvaDe te du:kha mAtrane chedI nAMkhe che. evA jJAnane AtmajJAna ke adhyAtmajJAna kahI zakAya. che. 5. bhavabhIru, gItA, nirapekSa ane deza, kALa, bhAvanA jANu chatA je tyAgI sAdhu zuddha prarUpaka hAya te AvA AtmajJAnanA dAtA hAI zake. 6. saMyamamA mAM zithila hAya tema chatAM nirmaLa caraNukaraNa( sAdhu ceAgya mULa-uttaraguNA )nI prazaMsA, anumeAdanA ane prarUpaNA karanAra sAdhu pApakarmathI haLavA thAya che ane bhavAntaramAM sukhe dharma pAmI zake che. 7. askhAlata ane amIlitAdi anyanAdhika sUtragrahaNurUpa abhyAsa prasaMge bhUmipramArjana, guru mATe AsanapradAna, sthApanAcArya nuM sthApana pramukha yAgya vAdha karavA. 8. vidyAthI--ziSyAe nidA-visthA TALI, sunigrahita banI, be hAtha joDI, bhakti-ahumAna sAcavIne sAvadhAnapaNe guru kahe te sAMbhaLavu. 9. ziSyAe vismita vadane, harSita mane, gurumahArAjane harSa upajAvatA chatA gaMbhIra avALAM subhASita vacanA sAMbhaLavAnA abhilASI thavu. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 232 ] zrI kapUravijayajI 10. guruzrIne aneka rIte saMtoSa upajAvavAthI, guru pratye bhaktibhAvathI tema ja vinaya-bahumAna sAcavavAthI ziSe Icchita sUtrArthane zIdhra pAra pAme che. vidhipUrvaka zAstrAbhyAsa karavAthI tenI ArAdhanA thAya che. anyathA virAdhanA doSavaDe jIvane anartha-AzAtanA thavA pAme che. 11. vidyAsAdhakanA dAnta zAstrokta vidhi mujaba yogya ziSyane sUtra-artha zikhavavA anyathA aneka deSa thavAno saMbhava che. 12 jema kAcA ghaDAmAM nAMkheluM pANI te ghaDAno nAza kare che tema A siddhAntarahasya hINasatvavALA ayogya jIvane vinAza kare che. 13. karmavazavatI jIvoe dhAraNAzakti hoya ke na hoya te paNa zrutajJAnano abhyAsa karavAmAM udyama to sadA ya karyA kare. 14. je AkhA divasamAM eka pada ja AvaDe athavA paMdara divase adhuM ja leka yAda thaI zake to paNa je jJAna meLavavA IcchA ja hoya to abhyAsa karavAne udyama na ja tajave. 15. juo, zItaLa jaLa dhIme dhIme vahetuM vahetuM nadInA saMbaMdhavALuM thaIne durbhedya pahADane paNa bhedI zake che. 16 sUtra(derA)mAM parovelI soya kacarAmAM paDI chatI paNa nAza nathI pAmatI-te pAchI jaDI Ave che, tema jJAnavaMta jIva paNa karmayege saMsAramAM paDyo chate paNa nAza nathI pAmata. jJAnanA prabhAvathI te pAcho alpa samayamAM badhilAbha pAmIne UMce Ave che. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 233 ] 17. jema sUtra(DherA)vagaranI seAya rajamAM paDavAthI khAvAi jAya che, tema jJAnahIna jIva paNa bhavarajamAM ragaDhALAi nAza pAme che, arthAt ajJAna-mithyAtvavaza ananta janma-maraNa karyA kare che. 18. jema vaidaka zAstranA rahasyanA ajANa vedya roganI cikisA karI zakatA nathI tema AgamarahasyanA ajANu sAdhu cAritrazuddhine jANI zakatA nathI, teA te cAritrazuddhi karI kevI rIte zake ? 19. ahA ! AthI vadhAre sAruM Azcaya kAraka ke suMdara khIjuM zuM hAi zake ke A duniyAmAM sahu kAi zrutajJAnInA mukhakamaLane caMdramAnI jema ati AdarapUrvaka jue che. 20. chaThThuM-aThThamArdika kaThina tapasyA karatAM chatAM alpajJane je zuddhi thAya te karatAM anekaguNI zuddhi saMyamanA khapI evA natyabhAjI jJAnI-vivekIne saheje thAya che-thai zake che. 21. jJAnavaDe leAkamAM rahelA sUkSma-khAdara save bhAveA jANI zakAya che; tethI buddhizALI janAe jJAnAbhyAsa khUba prayatnapUrvaka karavA. buddhi pAmyAnu e ja phaLa che. 22. jJAna niSkAraNa sakhA( mitra ) che, jJAna mehAMdhakArane TALavAne sUrya samAna samartha che, tema ja te agAdha saMsArasamudrathI pAra utAravA zreSTha yAnapAtra-vahANu tulya che. 23. seMkaDA du:khAthI gherAyalA jIveAne jJAna uttama mitranI peThe AzvAsana ApanAra thAya che ane sAgaracaMdranI jema te zAzvata-mAkSasukhane paNa meLavI ApanAra thAya che. ukta kathA saMkSepathI puSpamALAprakaraNa nAmanA pusta Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 134 ] zrI kaSparavijayajI kamAM ogaNIzamA pRSTha para ApelI che, te tenA athI janee sarahasya vAMcI javI. temAM prasaMgopAta jaNAvela che ke sAgaracaMdra kumAre ekadA keIka puruSa pAsethI pAMcaso sonaiyA ApI nIcenI eka kiMmatI gAthA grahaNa karI hatI. ufthA vija kada 6, phu tA suhRtti navA tA muju moTuM, ane rica luka vighaM . 2 . " tene paramArtha e che ke jIvane duHkha tema ja sukha paNa jyAre kharekhara vagaramAgyAM ja AvI maLe che tyAre temAM muMjhAyA vinA kevaLa dharmanuM ArAdhana karavAmAM ja Agraha rAkha. sukhaduHkha samaye temAM muMjhAI harSazekagrasta banI javuM te zvAnavRtti ke ajJAnavRtti jANavI. te samaye tenuM mULa kAraNa zodhI kADhI, temAM muMjhAyA vagara siMhapuruSane zobhe evo kharo sArika mArga Adara te siMhavRtti lekhAya. e vRttithI sAgaracaMdra vizALa rAjya bhogavI aMte cAritra pALI mokSapada pAme che. [ je. dha. pra. pu. 42, pR. 219 ] sAcuM jJAna. jJAna eTale sArAsArano vicAra. sArAsArano vicAra karIne ja aTakI javuM tema nahIM, paNa ApaNe AkhI jIvavAnI rItabhAta ja badalAI jAya tema karavuM, jethI nAzavanta padArthonI tRSA maTIne zAzvata vastunI tRSA lAge. jyAM sudhI sAcuM zAzvata azvarya na maLe tyAM sudhI eka paLa paNa gumAvyA vagara AgaLa ne AgaLa vadhavA mATe rAta-divasa satapuruSArtha ja karAto rahe tenuM ja nAma sAcuM jJAna, te vagarane te eka Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta, sAnI, tana ane cI bhAvanAthI kA. zA lekha saMgraha : 3 : [ 135 ] buddhivAda ja che ane buddhivAda mAtrathI kharuM jJAna maLyuM ema mAnI levuM bhUlabhareluM che. jenAthI jIvananI sArthakatA thAya te ja jJAna lekhAnuM che. jema prakAzathI aMdhakAra nAse tema sAcA jJAnathI rAga, dveSa ne meharUpa aMdhakAre nAsavuM joIe, jIvanamAM sAre prakAza paDa joIe, kharo viveka jAga joIe, jIvanakaLA jAgavI joIe, tevuM jJAna-vAstavika jJAna-AtmajJAna meLavavA mATe kharA jJAnI saMtapuruSane sevavAnI jarUra che. vinaya bahumAnathI temanI yogya sevA thaI zake che. tevA saMta, jJAnI puruSane pAmI temanI pAsethI Atma-anAtma bhAvanA bheda (cetana ane jaDanAM lakSaNe) yathArtha samajI, svajIvanamAM dAkhala karI, sAcesAcI bhAvanAthI jJAna meLavavuM ane pitAnA jIvanane navo avatAra Apa-sArthaka kare. jJAnarUpI agnimAM potAnuM "ahaM ne mama" "huM ne mAruM ane duniyAdArInI saghaLI vAsanAone bALIne rAkha karAya te ja sAcuM jJAna maLeluM lekhAya. vidhipUrvaka jJAnane mArga sevAya te kalyANane mArga sahele thAya; paraMtu je te vidhipUrvaka na sevAya to jJAnane badale svachaMdatA pesI jAya ne UlaTo anartha thAya. eTalA mATe jJAnamArgamAM khAsa cetIne sAvadhAnapaNe kaI saMta, jJAnI puruSane hAtha barAbara pakaDI rAkhIne UMce caDhavuM e salAmatIbhareluM che, nahIM te karma choDavAne badale UlaTe karmane baMdha paNa thavA pAme tethI sArAsAra(hitAhita)ne vicAra karIne vidhiyukta sAcuM jJAna ( tattvajJAna) saMpAdana karIne svajIvanane sArthaka karavuM. [ je. dha. pra. pu. 44, pR. 337 ] Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 236 ] zrI karavijayajI tapane mahimA ne prabhAva samajIne tene yathAzakti ArAdhavAnI AvazyakatA. anAdine kamaLa TALI, AtmArUpI suvarNane zuddha nirmaLa kare tevo tapa kharA AtmAthI janoe avazya sevavA-AdaravA gya che. te ja bhavamAM cokkasa mokSe javAvALA tIrthakaro paNa pite pitAnA rahyAMsA karmane TALavA je tapanuM sevana kare che te tapane niSkAmapaNe vivekapUrvaka sevanAranuM zreya thayA vagara kema rahe? bAhya ne atyaMtara tapa cha cha prakAre zAstramAM vakhANyA che. temAMne bAhya tapa-IcchAnirodha rUpa, AtmajJAna dhyAnAdi rUpa abhyantara tapanI puSTine mATe ja karavAnuM che. tevA hitakArI lakSya vagarane kevaLa bAhyatapa te kAyakalezarUpa thavA pAme che, tethIja mahopAdhyAya zrImAnuM yazevijayajI kahe che kezakti anusAre evuM ja tapAcaraNa karavuM ke temAM durgAna te na ja thAya, nabaLA-halakA vicAra na Ave, paNa pavitra vicAra pedA thAya, aMtaranI zuddhi thAya, jethI svaktavya kAryo zuddhabhAve karAya, temAM kazI khAmI na Ave, tema ja AtmasAdhanamAM sahAyakAraka IndriyanI kSINatA thavA na pAme. vaLI je tapa-AcaraNa sevatAM AtmasthiratA-ramaNatA jAge, jinezvara prabhu pratye adhikAdhika prema pragaTe, temanA kevaLajJAnAdika guNe pratye aMtaramAM bahumAna jAge ane evA ja uttama guNe ApaNAmAM guNa rahelA che tene pragaTa karavA darzana, jJAna ne cAritrarUpI ratnatrayInuM yathAvidhi sevana karavA tatpara thavAya-temAM ALasa ke bedarakArIpaNuM rahevA na pAme, krodhAdika cAre kaSAyo pAtaLA paDe e rIte vartAya eTale kSamA, namratA, saralatA ne saMteSAdi Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ ra37 ] guNamAM vadhAre thAya ane jinezvara devanI atyaMta hitakArI AjJAnuM ullasita bhAve upaga sahita pAlana karavAnuM na ja bhUlAya. evA prakAranuM vivekabharyuM ni:svArthapaNe tapanuM sevana karAya to te zuddha ne kalyANakArI lekhAya. te sivAyanuM AjJAviruddha je kaMI svecchAe tapanuM AcaraNa karAya te kalyANakArI lekhI na ja zakAya, ema samajI sarvazreyakArI zAstramaryAdAyukta zuddha tapa-dharmanuM sevana sahue sAvadhAnapaNe karavuM. samatA sahita karavAmAM AvatA tapavaDe nikAcIta karmane paNa kSaya thaI zake che. zuddha tapane prabhAva kahe che-tapathI dravyabhAvalakSamInI prApti thAya che, bhavasaMtatino kSaya thAya che, roganuM nirmUlana thAya che, karmane aMta thAya che, vidano visarALa thaI jAya che, IndriyanuM damana thAya che, maMgaLamALA vistare che, ISTa artha siddha thAya che, devatAnuM AkarSaNa thAya che tema ja kAmavikAra naSTa thAya che, ema samajI mekSanA athI sujJajenee evA ka9yANakArI tapanuM sevana avazya karavuM." [je. dha. pra. pu. 44, pR. 379 ] AtmajJAna meLavI levAnI AvazyakatA. A kSaNabhaMgura dehano eka paLa paNa bharoso karI besavA jevuM nathI. te kSaNamAM cheha daI de che, mATe jema bane tema jaldI AtmajJAna meLavavA tAlAvelI lagADavI, jethI AtmAnuMnija svarUpanuM yathArtha bhAna thAya ane dehagehAdika parabhAvamAM muMjhAyA vagara, svabhAva( sattAgata anaMta guNasaMpadA )ne saMbhALavA, tene pragaTa karavA, egya puruSAtana pheravavA ne zuddha Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 238 ] zrI kapUravijayajI cAritra sevavA cetana samartha thAya te ja kharuM AtmajJAna lekhAya. kharA AtmajJAnInI tattvazraddhA nirmaLa hoya che. AtmajJAna ne AtmazraddhA, AtmAnA anaMta guNone pragaTa karavA asAdhAraNa kAraNarUpa ane cAritranA pAyArUpa che, tethI ja te khAsa AdaravA yogya che. ukta AtmajJAna pAmyA vagara A bhavATavImAMthI chUTavuM asaMbhavita che ane AtmajJAna sahita zuddha cAritrakaraNa e A bhavadAvAnaLathI bacavAne amegha upAya che. samagU darzana, jJAna ane cAritrarUpa ratnatrayInuM yathArtha sevana (ArAdhana) karavAthI janma-maraNane jaldI aMta Ave che ane akSaya sukharUpa mokSanI prApti thAya che. samyagadazana( samakita )nI ane cAritranI prApti, rakSA ne puSTi karavAmAM ukta AtmajJAna atyaMta upayogI che. te vagaranA bIjA ADaMbarI ke nakalI jJAnamAtrathI te ApaNe jyAM tyAM nakAme DahApaNane DeLa batAvI ApaNuM manuSyatva gumAvIe chIe, tema ja ApaNe hAthe ja bevakUpha banIe chIe. kharA AtmajJAnI hoya te evI bhUla na ja kare. zama-dAmarUpI svAbhAvika zItaLatAne pedA karI puSTi ApanArA lezamAtra AtmajJAnane paNa addabhuta prabhAva che, te pachI ukta jJAnAmRtamAM je mahAnubhAva sadA nimagna rahe che tenuM te kahevuM ja zuM ? evA uttama jJAnanA prabhAvathI svarUpasthiratArUpa zuddha cAritraratnanI prApti thatAM, AtmA sarva parabhAvathI viraktanispRha bane che. pUrve mahAtmAoe AtmajJAnanI prAptithI zuddha cAritrane lAbha pAmIne AtmAnI anaMtI guNasaMpadA jema svAdhIna karI che tema vartamAnakALamAM tema ja bhaviSyakALamAM paNa anaMtA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha sagraha : 3 : [ 239 ] bhavyAtmAe AtmAnI anaMtI guNusa'padmA pragaTa karI zakaze. jema jema ApaNe AtmajJAnamAM AgaLa vadhIe-vadhArA karIe tema tema ahiMsA, saMyama ne tapalakSaNa dharmanA lAbha vadhAre ne vadhAre pAmIe. tenu yathAvidhi sevana-ArAdhana karavAthI anukrame sakaLa kamaLanA kSaya karIne-sarva du:khanA sathA ata karIne, aMte avinAzI akSaya meAkSasukha pAmI zakIe, e adbhuta-anupama-anaMta-apAra lAbha che. [ jai. dha. pra. pu. 44, pR. 339 ] sAcI gurubhakti. gurubhaktimAM peAtAnuM sarvasva-tana, mana, dhana-arpaNa karavuM, peAtAnI rAjIkhuzIthI svecchApUrvaka, peAtAnA kalyANane mATe Atma-samarpaNu karavu, temAM kaze| sakAca ke saMdeha na ja rAkhavA te ja sAcI gurubhakti che. te vagara teA peAtAnA dilane ThagavA jevu thAya che ne kai paNu artha sAdhaka thatu nathI. sAcI gurubhakti vinA maLeluM jJAna tathA karelI karaNI rAkha upara lipaNu karavA jevAM che. ethI vAstavika mAkSaphaLanI prApti thaI zakatI nathI. sAcA bhAvathI gurubhakti karIne meLaveluM jJAnadarzana saphaLa thAya che. ethI kAyamanA sAcA dharaga lAge che ane janma-maraNanA aMta Ave che. sAcI gurubhaktinA mahimA agama-apAra che. " jo gurubhakti karavA chatAM sAcuM jJAna na Ave teA 'hIrA ghAghe jaI AvyA jevuM thAya ? mATe lakSyapUrvaka gurubhakti karavI ke jethI tattva-jJAnane! lAbha pAmI ApaNuM jIvana zuddha karIne, ApaNe Akhare AtmasvarUpa AtmasthiratArUpa zuddha Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 240 ] zrI kapUravijayajI cAritrane lAbha pAmI zakIe. evA uttama lakSyathI je gurubhakti karAya to ja ApaNuM kalyANa thAya. saMtapuruSanA hudayamAM satyane sUrya Athamato ja nathI. teo parama upakAraka paramAtmA samAna che, ema samajI temanI zuddha premathI sevAbhakti karI temane prasanna karavA. je ApaNane zuddha jJAna ane bhaktimArga batAvI zuddha dharma-karaNamAM jeDe te ja guru che. tevA sugurunI ananya bhakti karavI te ja paramAtmAnI sAcI bhakti che. buddhi ne hRdayanI ekatAthI thayelI bhakti ApaNAmAM sArI rIte UgI nIkaLe che. teo anugraha buddhithI je je hitasUcanAo kare ke AjJAo pharamAve tene vilaMba karyA vagara amala kare. temAM dalIla ke bahAnAM AgaLa dharavAM ja nahIM. sAcI gurubhakti e muktinuM vazIkaraNa che. zuddha tattvanI oLakhANa karanArA ne svayaM zuddha tatvamAM ramaNa karanArA suguru kahevAya che. tevA sugurunI ekAMta hitakArI AjJAne anusaravuM-AjJAdhIna vartavuM e ja sAcI sugurubhakti jANavI. evI bhakti bhavasAyarathI bhaktajanene pAra utAre che. sAkSAt ka95velI, kAmakuMbha, kAmadhenu ne cintAmaNi samAna sukhadAyaka thAya che. te ajJAnI-daridrI jIvana paNa uddhAra karIne tene UMcI sthitimAM sthApe che. jJAnasaMpanna karI tene zuddha cAritrapAtra banAve che. je mahAnubhAvo uttama prakAranA vinItabhAvathI evA sugurunI sadA ya sevanA-ArAdhanA sAvadhAnapaNe karyA kare che temane mekSa-prApti saheje thAya che, ema saMdeha rahita mAnI sAcA gurudevanI zuddha dilathI sevAbhakti karavI. [ je. dha. pra. pu44, pR. 335 ] Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 241 ] arihaM tArdika cAra zaraNu vagerenuM svarUpa. ( duSkRtya ni dA--sukRtya anumAdanA. ) prazna-arihaMtAdi cAra zaraNanuM svarUpa sa MkSepathI prakAzazeA ? uttara-hA, (1) jJAnAdika samagra aizvaryAdikavaDe yukta, traNa jagatanA sarvottama nAtha, sarvottama guNunA samUhavALA, sathA rAga-dveSa ane mAha rahita, acittva cintAmaNi samAna, bhavasAgaramAMthI tAravA pravahaNu samAna tathA nizce zaraNa karavAyeAgya evA ahuM tA-bhagavantAnu mane jIvita paMta zaraNu hA ! ( 2 ) janma, jarA, maraNathI mukta thayelA, ka`kalaMkathI rahita banelA, sarva prakAranI pIDAthI mUkAyelA, kevaLajJAna ne kevaLadarzInavALA, meAkSapurImAM vasanArA ane anupama sukhane pAmelA sarvathA kRtakRtya thayelA evA siddha bhagavantAnu mane sadA ya zaraNu hA ! (3) zAnta ane gaMbhIra cittanA pariNAmavALA, pApavyApArathI virAma pAmelA, pAMca prakAranA AcArane jANanArApALanArA, parApakAra karavAmAM tatpara, kamaLanI jema rAga-dveSathI nile pa rahenArA, jJAnadhyAnamAM magna rahenArA ane atyanta vizuddha-ni La cittanA pariNAmavALA sAdhue mane zaraNu hA ! ( 4 ) sura, asura ane manuSyAe pUjelA, meAha aMdhakArane TALavA sUrya jevA, rAgadveSarUpI viSane nivAravA mahAmatra samA, saphaLa kalyANanA hetu, karmarUpI vanane khALavAmAM agni 16 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 242 ] zrI kapUravijayajI samAna tathA meAkSadAtA evA kevaLIbhASita dharmanuM mane jIvita panta zaraNu hA ! prazna-duSkRtya(pApakarma)nI nindA kevI rIte karavI te prakAzaze? uttara-hA, ukta cAre zaraNu AdarI huM duSkRtya-nindA karuM chuM. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvI tathA anya mAnavAlAyaka-pUjavAlAyaka adhika guNIjanA viSe, tema ja mAtA, pitA, baMdhu, mitra, upagArI jane viSe, athavA sAmAnyata: samyaktvAdika mArgamAM rahelA athavA mArgamAM nahIM rahelA evA sarva jIvA viSe, athavA mArgane sahAyakArI pustakAdikane viSe ane asahAyakArI khagAdikane viSe me je kaMi avidhi bhAgAdikavaDe zarIrathI nahIM AcaravAyAgya ane manathI nahIM icchavAyeAgya, nAnu ke meATu' pApAnubaMdhI pApa, viparItapaNe AcaryuM... hAya, te paNa mana, vacana ke kAyAvaDe karyuM, karAvyu ke anumaidya hAya, te paNa rAga, dveSa ke mehavaDe A janmamAM ke anya atIta janmAmAM je kAMi viparIta AcayuM... hAya e sarva duSkRtya nindavA temaja tajavA ceAgya che ema kalyANamitra evA gurumahArAjanA vacanathI jANyu che ane A ema ja che e pramANe zraddhAthI mane rucyuM che tethI arihaMta ane siddhanI sAkSIe A tyAga karavA lAyaka sarva duSkRtyane hu nindu-gahu chuM. A saMbadhamAM kareluM mAruM pApa mithyA thAo, ema traNa vAra huM mArII mAguM chuM. prazna-karelA pApanI mAI mAgavAnI saphaLatA zI rIte thAya ? uttara-ukta pApanI nindA-goM mAre bhAvarUpa thAo Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 243 ] ane pharIthI evuM pApa nahIM karavAne mATe niyama che. A bane bAbata mane bahu sammata che tethI huM arihaMta bhagavantanI tathA kalyANamitra evA gurumahArAjanI hitazikSAne aMtarathI IcchuM chuM. mane A arihantAdika sAthe ucita ega prApta thAo ! arihaMtAdikanA saMyegavALI A mArI prArthanA saphaLa thAo ! A prArthanAne viSe mane bahumAna utpanna thAo ! ane A prArthanAthI mane mokSanA bIjarUpa zubhAnubaMdhI karma-puNyAnubaMdhI punyanI prApti thAo! arihaMtAdikane suga prApta thaye chate huM temanI sevAne lAyaka thAuM, temanI AjJA pALavAne lAyaka thAuM, temanI bhakti vaDe gya banuM ane aticAra rahitapaNe temanI AjJAne pAragAmI thAuM. prazna-have sukRtyanI sevA-anumodanAnI rIti prakAzaze ? uttara-hA, mokSano abhilASI sate AtmavIrya gepaDyA vagara huM sukRtyane evuM chuM. sarve tIrthakarenA dharmakathAdika anuSThAnane huM anumoduM chuM. e ja rIte sarva siddhonA siddhapaNane, sarva AcAryonA AcArane, sarva upAdhyAyenA sutrapradAnane, sarva sAdhuonI svAdhyAyadhyAnAdi zubhakiyAne tathA sarva zrAvakonA vaiyAvaccAdika mekSasAdhananA vegone temaja Asannabhavya ane zuddha AzayavALA IndrAdika devAnA ane sAmAnya rIte sarva jIvonA kuzaLayegane-mArgAnusArIpaNAne huM anuduM chuM. [ je. dha. pra. pu. 44, pR. 391. ] Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 244 ] zrI karavijayajI AtmAthI janene khAsa upayogI bane. prazna 1-dharmazAstra sAMbhaLatI vakhate kevI namratA rAkhavI joIe? uttara-maMgaLamUrti mahAvinayavAna ane saMpUrNa zrutajJAnI mahAvIra prabhunA prathama gaNadhara zrI gatamasvAmI jema sarva vAtane jANatAM chatAM paNa bhagavAna je je bhAva prakAzatA te te sarva bhAvone atyanta premapUrvaka sAMbhaLatA paNa manamAM lagAre garva ANatA nahIM tevI rIte sakaLa zrotAjanee vartavuM. jema rAjA mahArAjAnI AjJAne prajAjano athavA maMtrI vigere mAthe caDAvI pramANa kare che tema zrotAjanee gurumahArAjanA mukhamAMthI nIkaLelAM pramANika vAkayane be hAtha joDI pramANa karavAM, arthAt "tahara" kahIne mAnya karavAM. prazna 2-dharmaguru kevA guNavaMta joIe ? uttara-pratirUpAdika(14) uttama guNavaDe alaMkRta joIe - (1) pratirUpa-jemanI mudrA joIne zrI maitamAdika mahAmunaonuM smaraNa thaI Ave. (2) tejasvI-jemanA tapateja pAse pAkhaMDI loko kevaLa aMjAI jAya evA pratApazALI. (3) yugapradhAnAgama-jemanI sarakhAmaNImAM vartamAna samayamAM keI AvI na zake evA prakhara jJAnavaMta. (4) madhuravAya-jemanI vANI dUdha-sAkarathI ke madhathI paNa mIThI hoya jethI te zretAjanane ghaNuM ja pyArI lAge. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. lekha saMgraha : 3 : [ 245 ] (5) gaMbhIra-game tevI marmanI vAtane jIravI zake evA ane aneka guNaratnathI ratnAgara(sAgara)nI jema bharelA hoya. (6) dhRtimAna dhIrajavAna athavA saMtoSavAna heya. (7) upadezapara-bhavyajanene sadupadezavaDe zuddha ane sarala e mokSamArga batAvavA sAvadhAna. (8) aparizrAvI-AlocanA (prAyazcitta) lenAre pote prakAzelAM akRtyane keInI pAse pragaTa nahi kare evA. (9) saumya-candranI jevA zAnta-zItaLa prakRtivALA. (10) saMgrahazIla-ga7nA hitane mATe joItAM upakaraNe saMgrahI mUcha-mamatA rahita tene upaga karanArA. (11) abhigrahamati-vividha prakAranA dravya, kSetra, kALa ane bhAvabhede gocarI prasaMge abhigraha dhAravAvALA. (12) avikalpaNa-svaprazaMsA ke paranindAdikane nahIM karanAra, dharmavyApAramAM ja sAvadhAna rahenAra. (13) acapaLa-jeNe mana, vacana ane kAyAnI capaLatA nivArI che evA sthiratAvaMta. (14) prazAntahRdaya-jemanuM hRdaya ke dhAdika kaSAyathI vizeSa mukta thayuM hoya evA. zuddha dharmAcAryamAM upara kahelA guNe avazya hovA joIe. prazna 3-sAdhvIoe sAdhujane pratye kevI namratA rAkhavI ane potAne mAna maLatAM zuM bhAvavuM? Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 246 ] * zrI kapUravijayajI - uttara-dadhivAhana rAjAnI putrI sAthvI caMdanabALAne sahastragame rAjaputrAdika mArgamAM jatAM mAna ApatA hatA te paNa te sAdhvIjI manamAM lagAre garva karatA na hatA, ema samajIne ke e sarva cAritradharmane ja prabhAva che. evI rIte DahApaNathI saMyamamArgamAM vicaratA hatA. cAritramAM sthira karavAnI buddhathI gurumahArAjanI AjJAvaDe potAnA upAzraye AvelA eka divasanA dIkSita bhikSuka-sAdhunI sanmukha AvI caMdanabALA sAdhvIjIe te navadIkSita sAdhune bahumAnapUrvaka vaMdanA karI, be hAtha jeDI, sanmukha UbhA rahI, tyAM padhAravAnuM prayojana pUchyuM. evA prakArano vinaya sarva kaI AtmAthI sAdhvIoe rAkha joIe. so varSanI dIkSita sAdhvIe AjanA navadIkSita sAdhuno paNa vinaya-samukhagamana, vaMdana ane namaskAra vigerethI sAcavavAno kahyo che. AjakAla A bAbatamAM bahu upekSA yA vecchAcArathI vartatAM ukta zAstrAjJAnuM ullaMghana thatuM dekhAya che, mATe tema na thatAM zAstramaryAdA sacavAya tema thavuM joIe. prazna 4-vRddha (saMyamaparyAyathI vaDerA) sAdhvIjIe paNa navadIkSita sAdhune vinaya zAmATe kare? uttara-tenAM kAraNamAM dharma puruSathI pedA thayela che, puruSaranee upadizya che, dharmamAM puruSanI pradhAnatA che ane lokamAM paNa puruSa vaDe gaNAya che, to sarvottama dharmamAM te viSe kahevuM ja zuM ? [ je. dha. pra. pu. 46, pR. 257. ] Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [[ 247 ] "sArabhUta upadeza." bhAva pramANe phaLa-AtmA zubha pariNAmamAM vate che ke azubha pariNAmamAM varte che te nija AtmA ja jANe che, bIjo kaI jANI zakato nathI; kemake bIjAnI cittavRtti jANavI muzkela che, mATe jema AtmAne sukhakArI thAya tema vivekathI AtmalakSapUrvaka dhamakaraNuM karavI yogya che. AtmalakSya vagaranI upayogazUnyapaNe karelI karaNI niSphaLaprAya thAya che, mATe dareka dharmakaraNI jema bane tema sAvadhAnapaNe ja karavAnI jarUra che (jethI karelI karaNuM alekhe na thAya.). je je samaye jIva jevA zubhAzubha bhAvamAM vate che te te vakhate tevA zubhAzubha karmane baMdha te kare che. abhimAnathI thatI khuvArI-je mada (abhimAna) karavAthI dharma prApta thato hota to zIta, tApa ane vAyarAthI vyAhata evA bAhubalI munine eka varSa paryanta AhArapANI vagara kaleza pAmavo paData nahIM. (tAraNutaraNa) zrI gurumahArAjanI hitazikSA vinA svachaMdapaNe svakapolakalipata vartanavaDe zI rIte parabhavanuM hita thaI zake? AtmAthI zivee te avazya (gRhastha ke tyAgI) sugurunuM AlaMbana levuM ja joIe. ahaMkArI, kRtagha, avinIta, garviSTa ane anamra (akakaDabAja ) evA ziSya sAdhujanemAM nindApAtra bane che ane lekamAM paNa helanA gya thAya che, tethI ja namratA dhAravI egya che. [ je. dha. pra. pu. 46, pR. 259 ] Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 248 ] zrI karavijayajI nirmamatva, 1. mamatvathI lebha utpanna thAya che, lebhathI rAga utpanna thAya che, rAgathI cheSa utpanna thAya che ane dveSabhAva utpanna thavAthI dukhanI paraMparA prApta thAya che, tethI nimamatva ja utkRSTa tattva che, nirmamatva ja utkRSTa sukha che ane nirmamatvane ja jJAnI puruSoe mekSanuM utkRSTa bIja kaheluM che. je AtmAne viSe nirmamatvanI niraMtara nizcaLa sthiti thaI hoya te te saMsArane chedI utkRSTa mokSasukha Ape che. 2. je dravyane saMcaya karavA jIva ati-ghaNuM mamatA rAkhe che te dravya sarva prakAranA anarthonuM mULa che, mokSasukhane nAza karanAra che, kaSAne utpanna kare che ane aneka saMkalpa- vikalpanA vamaLamAM nAMkhI jIvane bhAre duHkha-trAsa upajAve che. 3. he jIva! te A saMsAramAM paribhramaNa karatAM aneka vAra dravyaprApti karI karIne tene tajela che, te pharI temAM prItiAsakti-mamatA karavI te bhejana karelA annane vamana karI pAchuM tene ja grahaNa karavAnI jema atyaMta agya che. 4. A jagatamAM kaye manuSya dhanane sAthe laIne paralokamAM gaye che? kaI ja nahIM, tyAre zA mATe tRNArUpI tApathI saMtapta banI tuM phekaTa pApakarma bAMdhe che? vairAgyavaDe ati lobha-tRSNa-mamatAne tyAga karIne tuM sukhI thA. 5. viparIta buddhivALe jIva jema jema mamatA kare che ane vadhAre rahe che tema tema tene cotaraphathI pApakarmane baMdha thayA kare che. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 249 ] da. jemanAM citta ajJAnathI AcchAdita thayAM hoya, jemane AtmA rAga-dveSane vaza thayo hoya ane jeo pApa AraMbhamAM pravartatA hoya temanuM hita kema thAya? teo to kharA hitathI vaMcita-enazIba ja rahe che. - 7. parigraha-mamatAnA saMbaMdhathI jIvane rAgadveSa utpanna thAya che ane te rAgadveSathI ja jIvane bhAre nikAcIta karmane baMdha thavA pAme che, tethI sujJajanee sadviveka AdarI tevA duSTa deSathI viramavuM joIe. | [ je. dha. pra. pu. 46, pR. 323. ] kharI prajJAbuddhi. 1. te ja prajJA kahevAya che ke je AtmAne hitakAraka ane zubha kAryamAM pravartAvI zamarasane pamADe che. te sivAyanI anya prajJA (buddhi) te hAnikAraka ane azubha karma upArjana karAvanArI ja che. 2. je prajJA sarva zubha kAryamAM prItivALI hoya che, je heya (tajavA lAyaka) ane upAdeya (AdaravA lAyaka) tatvane jANe che ane je niraMtara sukha ApanArI che te prajJAne ja sujJa janee sevavI-AdaravI ghaTe che. 3. jethI Atmatatvane prakAza thAya, AtmazraddhA draDha thAya ane AtmAmAM sthiratA pragaTa thAya te ja prajJA (buddhi) prazaMsavA lAyaka che. [ je. dha. pra. pu. 46, pR. 323 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 250 ] zrI pUvijayajI zIla. 1. niraMtara zIla guNane dhAraNa karanAra bhavyAtmAe ubhaya leAkamAM ucca sthitine pAmI zake che. 2. zIlavaMta sajjane pUrve thayelA uttama satA (sattvavaMtA) ane satIonI peThe nija puruSAtanayeAge game tevI dhAra Apattione paNa tarI pAra pAmI jAya che ane jagatamAM anya janAne anukaraNa ceAgya ane che. 3. zIlavratane akhaMDa sAcavI rAkhI mRtyuvaza thavAya te sAruM che, paNa zIlavratanI virAdhanA karI luhAranI dhammaNanI jema zvAsAcchvAsa letA rahI jIvita dhAraNa karavuM te vRthA che. 4. zIlavratane ArAdhatAM bhikSA-bhAjana karavuM paDe te sAruM paNa zIlavratanA bhaMga karI game teA rAjyasamRddhi maLatI hAya te te meLavI milana jIvana gALIne jIvavu sAruM nathI, 5. zIlavata sajana-sAdhu dhanahIna chatAM sArI duniyAmAM pUjAya che, paraMtu zIlahIna mANasa dhanADhya hAya chatAM paNa svajanAmAM mAnabhaMga thavA pAme che--tiraskArapAtra bane che. 6. zIlarUpI azvayukta ninatA sArI che paNa zIla rahita cakravatIne vaibhava paNa sArA nathI. 7. zIlavaMta sadAcArI nirdhyana hAya tema chatAM meAkSanA adhikArI thai zake che ane zIla sadAcAra rahita cakravatI hAya tA paNa te peAtAnA durguNane lIdhe du:khanI paraMparAne pAme che. 8. jee nima La zIlavratane pALe che tene rAtri paNa Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 251 ] sukhakAraka thAya che, paraMtu zIlavikaLa-durAcArI jIvane divasa paNa cintAgrastapaNAthI sukhakAraka thato nathI, ema samajI sahu zANA sajajanee pavitra zIlavratanuM nirmaLa bhAvathI pAlana karavAnI jarUra che. [je. dha. pra. pu. 46, pR. 324.] zuddha dayAne siddhAnta, je vakhate rAjA-mahArAjAo, pradhAne, amAtya ane aneka zeTha zAhukAre pavitra jenadharmanA anuyAyIo hatA te vakhate teo pavitra dharmanA pharamAna mujaba sarva jIvone svAtmA samAna athavA samasta jagajaMtuone svakuTuMbavat lekhI temanI sAthe nipuNa dayAnA siddhAnta mujaba suvivekathI vartatA-vyavaharatA hatA. uttama prakAranI maitrI, muditA, karuNA ane madhyasthatArUpa bhAvanAcatuSTayavaDe temanI rUDI mati sadA ya bhAvita-saMskArita rahetI hatI. ethI ja teo svaparahita karavA mATe sAvadhAna rahetA hatA. anyajanone sukhasamRddhizALI ke guNavaMta jANuM- dekhIne pramudita thatA hatA. dIna du:khIjanene jANa-dekhIne temanuM du:kha pheDavA svazakti pheravatA hatA ane kaI rIte sudhArI na zakAya evA doSavaMta cha upara rAgadveSa rahitapaNe samabhAva rAkhI rahetA hatA. AvA uttama samaye jenadharma vizvavyApaka dharma tarIke sarva keIne anukaraNa karavA-anusaravA gya lekhAto hato. tenI prabaLa prabhA sarvatra prasarI rahelI hatI ane sarva vAte sukhadAyaka e uttama dharma-kalpavRkSanI zItaLa chAyAne. Azraya lAkha, karaDe bhavyAtmAo letA hatA. are! e pavitra Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 252 ] zrI kapUravijayajI dharmavAsita sajjanAnA sahavAsathI kaika uttama pazu-paMkhIo pazu zubha pariNAmane dhAraNa karatAM hatAM ane svAtirvara visArI daI, tee eka-khIjA sAthe snehathI haLImaLI rahetAM hatAM. jyAM zuddha-pavitra dayAnA sAgara relAtA hAya tyAM evuM kaMI kai AzcaryakAraka saheje manavA pAme che. jyAre sAkSAt tIrthaMkara deva jevA mahAnubhAvAnu sAnidhya hAya che tyAre devatAo, dAnava, mAnavA ane pazu-paMkhI suddhAM peAtAnAM svAbhAvika vaira-virodhane bhUlI jai, samatAbhAvathI eka bIjA sAthe haLImaLIne prADha atizayavaMta prabhunA upadeza-amRtanuM pAna karatA pratyakSa dekhAya che, e mahAnubhAva prabhunu ati adbhuta yeAga-khaLa nahIM teA khIjuM zuM ? e ja rIte satya, zIla, saMtASAdghika uttama dharmanA prabhAvathI zrI alabhadrAdika munionI samIpe temaja uttama satIenI samIpe siMhA ziyALa jevA garIba, zatrue mitra jevA maLatAvaDA, sarpa phUlanI mALa jevA namra ane jaMgala mAMgaLa jevA sukhadAyaka thai paDatA hatA. A badhA ya prabhAva AMtarazuddhinA samajavA. AMtaralakSa-upayAga sahita je ahiMsA, satya, acArya, brahmacarya ane asaMgatAnuM athavA kSamAdika davidha dharmanuM pAlana karavAmAM Ave che te ja kharekhara meAkSadAyaka thAya che. te sivAya kadAca dravyasaMyamanI ugra karaNIthI devatAi sukha maLe che kharuM paNa tethI kai AtmAnI viziSTa kAryasiddhi thatI nathI. zrI mahAvIra prabhu sarva zaktisa`pannahAvA chatAM game tevA AkarA-aghAra upasa ane pariSaheA AvI paDatAM, adIna ane aDaga kSamAzIla rahyA, tenuM khAsa kAraNa AMtara Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ ra53 ] vizuddhi ja hatuM. AtmasaMyama vagara AMtaravizuddhi kayAMthI thAya? AMtaravizuddhi vagara aparAdhI jane upara paNa addabhuta kSamA kayAMthI rahe? ane evI uttama addabhuta kSamA vagara ahiMsA dharmanuM yathAvidha ArAdhana kayAMthI thAya? AtmAnA svAbhAvika jJAnAdika guNenI rakSA jethI thAya evA uttama AcAravicAranuM sevana karavuM, nirdoSa vANuM ja varavI ane viSayakaSAyAda pramAdathI vegaLA rahevuM e ja athavA mana, vacana, kAyAne lagAre dUSita thavA na detAM nija Atma-svabhAvamAM sadA ya jAgrata rahevuM e ja kharI AtmadayA ane anya egya jIvomAM paNa jAgRti preravI te ja kharI bhAvadayA kahI zakAya. A vizuddha bhAva pedA karavA mATe ja zAstrokta vyavahAra karazuM karavI ghaTe che. dayAnuM svarUpa sArI rIte samajI tenuM yathAvidhi pAlana karavA pravartanAra ThIka lAbha meLavI zake che. lakSa vagaranA bANanI jema samajaNa vagaranI zUnya dayAvaDe svakAryasiddhi thaI zakatI nathI, tethI ja nija lakSya sudhArI sahue pravartavuM joIe. [jai. dha. pra. pu. 46, pR. 355 ] ( zrI jinaprabhasUrita) AtmanindA aSTakane saMkSepArtha. 1. sugurunuM hitavacana zravaNa karI, tenI upara sArI rIte zraddhA rAkhI, grahavAsa tajIne dIkSA aMgIkAra karI, zAstrane abhyAsa karI, vividha tapavaDe kAyAne zASavI, je dharmadhyAna mATe samaya Avye eTalAmAM vijaLInA jevI vasamI (bhayaM Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 254 ] - zrI kapUravijayajI kara) eciMtI maharAjAnI dhADa AvI paDI, tethI hataprahata thayelA amAre kayAM javuM? 2. sAdhunA eka paNa mahAvratane khaMDita karI ke bhAMgIne durgatimAM paDatA evA jIvane bhagavAna pote paNa rakSavAne samartha nathI, to te saghaLAM mahAvratAdikane virAdhI, duSTa manane dhArI rahelA evA amane keTalo daMDa sahana karavo paDaze? (keTalAM janma, maraNa karavAM paDaze ?) te kevaLI bhagavAna jANe. 3. keDe calapaTo paherI, zarIra upara veta kapaDuM oDhI, mastake keza leca karI, khaMbhe kAmaLI nAkhI, kAkhamAM rajoharaNa rAkhI ane meDhe muhapatti rAkhI dharmalAbharUpI AzISa detAA rIte svajIvananirvAhane mATe bAhya veSane ADaMbara karatA evI amArI zI gati thaze? tenI amane khabara paDatI nathI. 4. bhikSA, pustaka, vastra, pAtra, vasati (nivAsasthAna) ane oDhavAnAM kapaDAM meLavavAmAM lubdha banelA ame nitya mugdhajanone ThagavA mATe bahu kaSTa sahita zrama uThAvIe chIe; e rIte je AtmAthIpaNe kSaNamAtra paNa pramAda-vairIne tyAga karI AtmasAdhana mATe ame prayatnazIla thaIe to sarvArthasiddhi yAvatuM mokSaprApti paNa thaI zake. 5. ame hajAregame pAkhaMDa keLavyAM, graMthane ghaNe abhyAsa karyo, lobha ane ajJAnanA vazathI lAMbe vakhata ghaNAM tapa mUDhapaNe sevyAM, kaI kaI sthAne kaI rIte guru banIne harSa pAmyA, paraMtu karma kalezane jethI nAza thAya evAM uttama kAma hajIsudhI nathI karyA; bAhyADaMbara bahu bahu karyo te loka Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 255 ] raMjana arthe paNa nija AtmakalyANa thAya, kharAM sukhazAnti prApta thAya, evAM paramArtha kArya adyApi AtmAthe karavAno suyoga prApta thayo nathI. 6. zuM kalISTakamanA doSathI huM narakamAM janAre ( nArakI thanA) hoIza? ke bahu bhavI (bahu bhavabhramaNa karanAre ) hAIza? ke durbhavya (ghaNe lAMbe kALe siddha thanA) ke abhavya (kadApi siddha nahIM ja thanAre) haIza ? athavA huM satakriyAnI rucivagarano kRSNapakSI hoIza? ke chellA mithyAtva guNasthAnakavAsI hAIza ? kAraNa ke hitazikSA paNa agninI jvALAnI peThe jhera jevAM lAge che, tapasyA khadhArA jevI vasamI (AkarI) lAge che, svAdhyAya (sajhAyadhyAna) kAnamAM zULa jevuM lAge che ane saMyama jama je Akara (bhayaMkara ) lAge che mATe huM te kaI koTine jIva hoIza? tene zeca karuM chuM. 7. vividha jAtanAM vastra, pAtra ane upAzraye, cAra prakArano bhikSAvaDe ANele AhAra, zA-saMthAro, pustaka, pustakanA upakaraNe, ziSya ane zikSAnA (upadezaka ) graMthe paNa dIkSA divasathI mAMDIne vRddha thayA tyAMsudhI Aja paryata pArakAM ja lAvIne bhegavIe chIe, to AvA prakAranA svaccheda AcaraNavaDe te badhAne badalI zI rIte vALI zakAze ? (TuMkANamAM mArI zI gati thaze?) 8. aMtaramAM IrSAvALA ane bahAra dekhAvamAM zAntivALA, chAnAM pApa karavAvALA, nadInA jaLathI bAhya zuddhi karelA, madyapAna karanArA vaNikanI peThe durvAsanA nAza karavAne DoLa rAkhanArA, kapaTavratane dhAraNa karanArA, bagalA jevI daSTivALA Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 256 ] zrI kapUravijayajI evA mithyAtvIemAM zirAmaNirUpa mArI ukta pApAcaraNeAvaDe hA hA ! zI gati thaze 9. jemanAM darzana, vaMdana, praNamana, spana ane prazasanAdivaDe zukalapakSamAM rAtrie jema a MdhakArathI mukta thAya che tema lAkeA tatkALa ajJAnathI mukta thAya che evA paNa kaIka sAdhujanA che, temane ame mastakavaDe e hAtha joDI namaskAra karIe chIe. saMvegI evA ame eSibIjanI prApti mATe A pramANe AtmanindA karIe chIe. 10. kSaNamAM rAganA udaya thAya che teA kSaNamAM vairAgya pragaTe che, kSaNamAM dveSane udaya thAya che te kSaNamAM maitrI bhAvanA pragaTe che, kSaNamAM dInatA trAsa Ape che te kSaNamAM harSa paNa utpanna thAya che, tethI maTanI jevI ceSTAvALA nIca ane nirdaya ghere| ghAlIne cAre tarapha vIMTI rahelAM evAM karmovaDe hA! iti khede! sayuM [ jai. dha. pra. pu. 46 pR. 389 ] bhavyAtmA bhaNI hitApadeza. ( vairAgyazataka aMtargata.) 1. janezvare kahelA hitamAne paNu jANIne tuM sAvadhAna thai tenuM sevana kara, kemake phrI phrIne AvI sAdhana-sAmagrI maLavI durlabha che. 2. tathAvidha sAmagrInA pramAda rahita lAbha levAthI durlabha evA jainadharma nA cega saphaLa thai zake che ane tuM te sukhazIla-pramAdI thai rahe che teA pachI pariNAme atyanta Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 257 ] AkarI evI naraka vedanA tuM zI rIte sahana karI zakIza? e ame samajI zakatA nathI, mATe pramAda tajIne jAgRta thA. 3. asthira evA deha vaDe je sthira e jainadharma prApta thata hoya, malina evA deha vaDe nirmaLa dharmanI prApti thaI zakatI hoya ane paravaza evA dehavaDe svavaza (svAdhIna) e satya sanAtana dharmano pega thaI zakato hoya te pachI bAkI zuM rahe? (kharekhara saphaLa prayatnavALA ja thavAya.) 4. jema bhAgyahIna jIvane cintAmaNi ratnanI prApti sulabha thatI nathI, tema guNahIna-agya jIvone zuddha dharmaratna paNa prApta thaI zakatuM nathI. 5. jema janmathI ja aMdha jIvone cakSune saMga thaI zakato nathI, tema viparIta zraddhAmAM daDha rIte jakaDAyelA jIvane jainadharmano saMga thaI zakato nathI. 6. jinezvaranA mArgamAM pratyakSa anaMta jJAnAdika guNone lAbha thaI zake che ane lezamAtra doSa nathI tema chatAM ajJAnAMdha jI kayAreya paNa tene Adara-svIkAra karI zaktA nathI. 7. mithyAtvasevanamAM pragaTa anaMta haTha-kadAgrahAdika doSa dekhAya che ane tethI lezamAtra guNa thatuM nathI tema chatAM kaSTanI vAta che ke mehAnta jIvo to temithyAtvane ja savizeSapaNe sevyA kare che. 8. zuddha ane satya dharmaratnanI parIkSA je sArI rIte karI jANatA nathI tevA naronuM vijJAna ane anya kaLAkuzaLatA zA kAmanAM che? 17 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 258 ] zrI kapUravijayajI 9. jainadharma jIvAne svarga ane meAkSasukharUpI phaLane ApanAra apUrva kalpavRkSa che. 10. zuddha dharma kalyANAthI jIvAnA baMdhu, sumitra ane paramagururUpa che. are ! meAkSamArgamAM pravRtta thayelAo mATe dhama uttama ratha samAna che. 11. cAra gatimAM bhramaNu ( janma-maraNa ) karavArUpa anaMta du:khadAvAnaLathI maLatI evI mahAbhayaMkara bhavATavImAM huM jIva ! amRtanA kuMDasamA jinavacanAnu tu AdarapUrvaka sevana karI le. ( anaMtA tApathI saMtapta evA grISmakALa jevA marudeza madhye he bhavyAtmA ! tu zivasukhadAyaka jainadharma rUpa kalpavRkSane sevI le. ) 12. vadhAre zuM kahevuM ? tAre zuddha dharmanu sevana karavA mATe evA Adara (puruSArtha) karavA ke jethI A bhayaMkara bhava-samudranA jaldI pAra pAmI anaMta sukhavALA zAzvata evA meAkSasthAnane tu prApta karI zake, e ja A dru bha sAdhana-sAmagrI pAmavAnu phaLa che. [ je. 1. pra. pu. 46, pR. 390. ] ( zrImad hemacaMdrAcAya kRta ) AtmagastivanA saMkSepA 1-2. he nAtha! ApanA vacanAmRtanA pAna(zravaNa)thI utpanna thatA vairAgya taraMgA eka bAjuthI mane paramAnaMdanI saMpatti pamADe che ane eka bAjuthI anAdi saMsAravAsanAvaDe vRddhi pAmelA rAgarUpI viSane Avega mane atyanta mUrjita kare che, tethI hatAza thayelA huM zuM karuM ? Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 259 ] 3. rAgarUpe sapanA jherathI mUcha pAmelA evA meM je duSTa karma karyA che te saghaLAM kahevAne paNa huM azakta chuM. chAnAM-chUpAM pApakarma karanAra mujane dhikkAra che! 4. kSaNamAM kAmAsakta, kSaNamAM mukta, kSaNamAM kelavaza ane kSaNamAM samAdhArI evA mane mahAdike vividha krIDAvaDe ja markaTa (vAnara) jevI ceSTA karAvI che. 5. he nAtha ! Apano dharma pAmyA chatAM mana-vacana-kAyAnA vyApArathI thayelA duSkarmovaDe meM mAre mAthe agni saLagAvyA che. 6. he nAtha ! Apa sarakhA samartha rakSaNakartA chatAM mahAdika coraTAo mArAM ratnatrayane harI jAya che, tethI hatAza thayela hA! huM haNAye chuM. 7. he nAtha ! huM aneka tIrthomAM pharyo-bha, te sarvamAM tAraka (tAranArA) eka Apane ja joyA, tethI ApanA caraNe vaLagya chuM, to have mane tAre, tAro ! 8. ApanA pasAyathI ja huM ATalI bhUmikA pA chuM, to have udAsInatA rAkhI, mArI upekSA karavI Apane yukta nathI. 9. he tAta! Apa ja eka pUrNa jJAtA che, ApathI adhika koI anya kRpAvaMta nathI ane mArI jevo bIjo koI kRpApAtra (kRpA karavAne lAyaka) nathI, tethI sarva vAte kuzaLa evA Apa jema ucita lAge tema karo. anyatra paNa kahyuM che ke-Apa same koI bIje dInajanano uddhAra karavAmAM dhuraMdhara nathI ane mArI je bIje kaI kRpApAtra nathI, tema chatAM huM A loka saMbaMdhI saMpatti mAgatuM nathI, paraMtu he bhagavana! Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 260 ] zrI kavijayajI mokSalakSmInA nAyaka ! ane sarva maMgaLanA eka anupama sthAnarUpa ! huM ApanI pAse kalyANakAraka uttama badhiratna(samyakatva-dharma)nI ja prArthanA-yAcanA karuM chuM. [ je. dha. pra. pu. 46, pR. 392 khare taraNepAyarUpa eka nukase. athAga saMsArasAgarane pAra pAmavA mATe durlabha mAnavabhavarUpI nakAne lAbha kuzaLa niyAmaka(jJAnI)nI AjJAnusAre levAya te beDo pAra thAya, nahIM te svachaMda vartanarUpa pramAdAcaraNathI svajIvananaukAnI durdazA thatI dekhIne mahAkaruNapradhAna jJAnIjano tene khare taraNepAya hita ANIne batAve che. svachaMdatophAnathI svajIvana-naukA vAraMvAra avaLI dizAmAM ghasaDAI vinAza pAmatI bacAvavA tene nAMgarI, svachaMdatA tajI, svasthitine vicAra karI, svavartana sudhArI levA sUcanA dUrathI karatA rahe che, tene je jIva sAvadhAna banI, pramAda tajI, gya Adara kare te e bhavyAtmA kSemakuzaLa bhavasAgarane pAra pAmI atyaMta sukhI thaI zake che. gurudeva te mArgAnusArI jIvane samyaktvarUpI sAMkaLane daDha pakaDI, bane teTalI daDhatA rAkhIne zuddha majabUta cAritrarUpI pAje pahoMcI. upara caDhI AvavAne mATe sAdhanarUpa dezaviratirUpI kaDAone pakaDI levAnuM kahe che. te pramANe barAbara lakSapUrvaka vartate bhavyAtmA saghaLA svacchaMda-tophAnanA sapATAothI bacI jaI, anukrame cAritra pAjane sara karIne Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 261 ] atyanta sukhI thAya che. anyathA svachaMda vartanarUpa pramAdAcaraNane sevato jIva kadApi A bhISaNa bhavasAgaranI yAtanAethI chUTI zakato nathI, paraMtu madhubindusamA tucha viSayarasamAM lebhAI jaI, jJAnI-hitasvI jananI hitazikSAnI avagaNanA karI, vividha pApAcaraNe AcarI rAzI lakSa jIvA nivaDe gahana evA bhavasAgaramAM vividha rUpe bhaTakato rahe che. nigodasthAnarUpa bhamarImAM ghaNe lAMbe vakhata te bhamyA kare che tethI ja mumukSu jIve sAce taraNopAya sAcA dilathI Adara ghaTe che. [ je. dha. pra. pu. 46, pR. para.] musAphara-musApharakhAnuM. musApharane jema musApharI daramiyAna egya khAnapAna, vastrApAtra ne joItI cIja yathAsthAne meLavI levA mATe paisAnI jarUra paDe che ne tevI gya sAdhanasAmagrIthI pote potAnI musApharI pUrI karI sukhesamAdhe pitAnA abhISTa sthAne AvI zake che, tema saMsArayAtrA sukhesamAdhe pUrI karI makSasthAne pahoMcavA mATe dareka bhavyAtmAe ratnatrayIrUpI dharmasAdhana-sAmagrIne kALajIpUrvaka meLavI tene pramAda rahita upayoga karavAnI pUrI jarUra che. musApharane jema lAMbI musApharI daramiyAna kaIka prakAranI agavaDe veThavI paDe che, kaIka vastu vagara calAvI levuM paDe che, rahevA mATe musApharakhAnAne upayoga kare paDe che, ane keTalI keTalI muzIbato veThI aMte musApharI pUrI karI pitAnA mukAme-svasthAne Ave che tyAre tene pUratI sagavaDe sAMpaDe Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra62 ] zrI kaSpavijayajI che ne sukhazAnti maLe che, tema A saMsAracakramAM anaMtakALa thayAM paribhramaNa karatAM anaMtA janma, jarA, maraNanAM duHkha dareka AtmAne sahevA paDe che ane jyAM sudhI tene pAra na Ave tyAM sudhI aneka prakAranI Adhi, vyAdhi ne upAdhio pAmate pote TharIne ThAma besI zakato nathI. mAnavabhavAdi durlabha sAmagrI pAmI tene jyAre khUba sAvadhAnatApUrvaka dharmasAdhana karavAmAM upayoga kare che tyAre anukrame sarva duHkhane aMta karIne bhavyAtmA mekSane prApta thAya che. [je. dha. pra. pu. 46, pR. para.] kalyANArthI jIvanA hitArthe. (1) prathama to prAcIna samayanI bALakanA jevI nirdoSa pavitratA prApta karavI joIe ane mana ne hRdayamAMthI viSayavAsanA, kAmabhAvanA tathA sarva prakAranA azubha vicArone sarvathA dUra karavA joIe. (2) je je karma ApaNe anubhavI rahyA chIe te te ApaNe jAte ja pedA karelA che. ApaNA jIvanasUrya upara je nAnuM sarakhuM paNa vAdaLa Ave che tenA janmadAtA ApaNe pote ja chIe e bhUlavuM na joIe. (3) badhA rega-zokanuM kAraNa ApaNA pitAmAM ja che. nabaLA-halakA vicAre, lAgaNIo ane kAryoe e saghaLA roga-zokane janma Apela che-pedA karela che. (4) e badhAne rAmabANa upAya samAna bhAvanA Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 263 ] samabhAva che. kevaLa svArthavaza viSama bhAvanAthI ja ghaNu anartha pragaTe che, tethI maitrI, muditA, karuNA ane mAdhyae e cAra bhAvanAonuM yathArtha sevana karI ApaNAmAM pavitratA, saMdarya ane jIvanaektA sAdhavAnI jarUra che. (5) jAte sahana karavuM paNa tuccha svArthanI khAtara anya koIne pratikULatA karavI yA pIDA upajAvavI te vyAjabI nathI. (6) sahanazIlatA e ajaba zakti-vidhAyaka guNa che. (7) paropakArarasikatAthI jIva UMce darajaje caDhI zake che. [ je. dha. pra. pu. 46, pR. 53. ] mahArAjA guNadhAraNa pratye AcAryazrIno sadupadeza. | (cAritradharmane aMtaraMga pradeza) cittavRtti-he rAjana ! cAritradharma mahArAjAne parivAra cittavRtti aTavImAM jamaNI bAjunA bhAgamAM Avela che. A taraphanI cittavRtti sarva upadravothI rahita che. ujajavaLa adhyavasAye e ja cittavRttino akhUTa khajAno che. A sthaLe rahenArA AtmajJa jIvaDe karAtA zubha (zuddha) dhyAnayegathI te cittavRtti sadA prakAzita rahe che. A sthAnamAM rahenArA jIvonA darzanathI paNa pApano nAza thAya che. sAtvika mAnasapura-he guNadhAraNa! cittavRtti aTavImAM AveluM A sAtvika mAnasapura uttama lekethI bharapUra che. teno vistAra ghaNe moTo che. AtmabhAnamAM jAgRta thayelA ane te sivAyanA paNa hRdayanI nirmaLatAvALA sarva loke A Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra64 ] zrI kapUravijayajI zaheramAM vase che. A aMtaraMga nagara che. nirmaLa adhyavasAyarUpa guNaratnathI bharapUra tyAMnA loke che. temAM rahenArA keTalAkane samyagadarzanarUpa badhibIjanI prApti thayelI nathI hotI, chatAM adhyavasAyanI nirmaLatA-sAtvika bhAvanAne laIne te loke devabhUmimAM nivAsa karavAnI lAyakAtavALA hoya che. bIjA samyagdarzanavALA jIvo mATe to kahevuM ja zuM ? arthAt teo to nirvANabhUmikA sudhI paNa pahoMcI zake che. aneka dothI bharapUra bhavacakrapuramAM rahevA chatAM svarUpathI temane tenA doSo lAgI zakatA nathI. A sAtvika mAnasapuramAM viveka nAmane parvata rahelo che. je nirbhAgI jIvo A bhavacakrapuramAM rahelA che teo tenA kharA svarUpamAM A sAtvika mAnasapura ane vivekaparvatane jANI zakatA nathI. je aMtaraMga bhUmimAM nirmaLa cittAdi nagaro AvelAM che te badhAM A sAtvika mAnasapurAdi sAthe saMbaMdhavALA che. karma pariNAma rAjA mahAme hAdine A sAtvika mAnasapura bhegavavA mATe ApatA nathI. zubhAzayAdi rAjAonI sAthe karma pariNAma rAjA pote ja A nagarane bhegave che arthAta A nagara upara tenI AjJA cAle che. A nagara vizvamAM sArabhUta che, tema ja mahAme hAdinA upadravathI rahita che. bAhya lokone paNa A nagara manahara lAgavA sAthe AhUlAda utpanna karanAruM lAge che. sAtvika mAnasapuranAM manuSya-jeo A sAtvika mAnasapuramAM rahe che temAM bahAranA zerya-vIyadika guNe paNa hoya che, je bahiraMga leke A nagaramAM rahe che teo A nagaranA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 265 ] prabhAvathI devabhUmimAM janma le che, mIjI ( halakI ) gatimAM jatA nathI. A nagaranI ghaNI ja najIkamAM viveka pa ta AvelA che. ahIM sthiti karanArAne te parvata DhaSTigeAcara thAya che. jo teo A parvata upara caDhe te tee tyAM rahelA jainapurane pAmI sukhI thAya che. A nagaranA prabhAvathI ja leAkeA sArA ane che teA pachI te parvata upara ArUDha thAya te vadhAre sArA ane sukhI thAya temAM Azcarya zuM? sAttvika, rAjasika ane tAmasika " traNa prakAranI prakRti-svabhAva che temAM sAttvika prakRti uttama che. A svabhAvavALA devabhUmimAM jAya che. A sAttvika svabhAvanI pAse ja satyAsatyanA, jaDa-cetananA viveka prApta thavArUpa-nizcaya karavArUpa viveka parvata che ane A pata para caDyA pachI ja-viveka jJAna prApta thayA pachI ja sAcA jaina thai zake che, e kahevAnA Azaya che. je pApI jIvA che, tAmasI ke rAjasI prakRtivALA che, jee A bhavacakramAM rahelA che, saMsAramAM rakhaDanArA che te A jainapurane joi zakatA nathI, paNa jee sAttvika mAnasapuramAM-sAttvika prakRtivALA che te A nagarane joi zake che; mATe jenuM bhAvI kalyANa thavAnu hAya che tevA mArgAnusArI- sanmArge cAlanArA jIvA svabhAvathI suMdara A zaheramAM sadA nivAsa karIne rahe che, peAtAnI zAMta ane sAttvika prakRti sadA TakAvI rAkhe che. viveka pata--rAjan! bhavacakrapuranA rahevAsI leAkeA jyAM sudhI A vivekagirane dekhatA nathI tyAM sudhI dAruNu du:khathI pIDAyA kare che. jyAre teo A pa`tane dekhe che Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 266 ] zro kapUravijayajI 66 tyAre A bhavacakrapuramAM teenuM mana rati-prema pAmatuM nathI. satyAsatyanA vivekavALA jIvAne A saMsAramAM Asakti rahetI nathI. tenuM mana AtmAnA sAcA sukha tarapha vaLe che. teo A bhavacakranA tyAga karIne A mahAn giri upara jyAre ArUDha thAya che tyAre vividha du:khAnA tyAga karIne mahAn AnaMdanA bhAgI thAya che. " viveka pragaTa thatAM sArAM karmo karAya che tethI du:kha thatuM nathI ane AnaMda pragaTe che. A nirmaLa ane UMcA parvata upara rahenArA jIvAne hathelImAM rahelI vastunI mAphaka bhavacakra dekhAi Ave che. tyArapachI teo vividha du:khAthI bharelA bhavacakrane dekhatAM ja tenAthI virakta bane che. vivekagiri tarapha prema khaMdhAtAM bhavacakrathI virakta thAya che, kemake tAttvika rIte A giri kharekharA sukhanu kAraNa che, ema tene nizcaya thAya che. satyAsatyane nizcaya thatAM bhavacakranuM kharUM svarUpa te jIva samajI zake che. AtmA taraphe prema baMdhAtAM bhavanAM du:khAthI virakta thavAya te svAbhAvika che. ' 66 bhavacakramAM rahevA chatAM paNa A vivekagirinA mahAtmyathI manuSyA niraMtara sukhI thAya che. satya bhAvanAvALA jIvA saMsAramAM rahevA chatAM nile`pa rahI zAMti anubhavI zake che. apramattatA zikhara-he rAjan ! viveka parvatanuM A apramattatA nAmanuM zikhara che. " dhana-dhAnyAdi, zarIra ane karma e sathI huM judA chuM, AvI bhedabuddhi te vivekajJAna che. vivekadRSTi thavAthI kreAdhAdi kaSAyanI nivRtti thAya che. A Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 267 ] "" deASAnu AchA thavApaNu ane AtmabhAnamAM jAgRta thavApaNu te apramattadazAne zikhara kahevAmAM Avela che. A zikhara sarva deASAnA nAzanu karanAruM che. aMtaraMga mahAmAdi duSTa rAjAone trAsanu kAraNa che. kAi koi vakhata mahAmahAdri A viveka parvata para ArUDha thayelA leAkeAne upadrava karavA Ave che, te vakhate viveka parvata para ArUDha thayelA leAkeA niya banIne A apramatta zikhara parathI teone nIce pheMkI de che. temanA hADakAnA sUrecUrA thai jAya che. chevaTe kAyara thaine A zikharane dUrathI jotAM ja te nAzI jAya che. vivekAdi aMtaraga rAjAoe zatruoneA nAza karavA mATe A zikhara banAvelu che. " vivekI thayA pachI jyAre te vivekane vartanamAM mUkavArUpa apramattadazAmAM-AtmabhAnamAM jIva sthira thAya che tyAre mahAmeAAdi zatrue je azubha prakRtine AzrayIne rahelA che teonI sattAzita vikharAi jAya che. pachI jyAre jyAre apramattadazAmAM jIva rahe che tyAre tyAre mahAmahAddhi tenI najIka AvI zakatA nathI ane sanmukha paNa joi zakatA nathI. " mATe ja kahevAmAM AveluM che ke vivekAdi aMtaraMga rAjAoe A apramatta zikhara mahAmAdinA nAza mATe banAvelu che. A zikhara zubhraMzveta, vizALa, UMcuM ane sa leAkeAne sukhakArI hAvAthI bahu ja suMdara che. " apramatta dazA ujajavaLa, vizALa ane sarva karatAM zreSTha heAvAthI jIvane sadA sukhadAyI che. " A jainapura bhavacakramAM punya vinAnA jIvAne mATe durlabha che. tenA AnaMda aMta vinAnA che. bhavacakramAM paryaTana karatAM keAika vakhata ja sAttvika mAnasapura prAsa thAya che. te puramAM sthiratA karIne AgaLa na vadhatAM tyAMthI jainapura-he rAjan ! Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 268 ] zrI kapUravijayajI jAya ja keTalAka jIvA pAchA bhavacakrapura tarapha vaLe che. viveka paryaMtane teo joi zakatA nathI. keAi te parvatane dekhe che teA tenA upara caDatA nathI. sAttvika mAnasapuramAM vAravAra AvavA-javA pachI keAIka ja vakhata viveka parvata joi zakAya che. parvata dekhyA chatAM te upara na caDatAM svecchAcArI jIvA pAte peAtAnA duzmana thai parvatathI dUra rahI pAchA bhavacakramAM che. kAika viveka parvata upara ArUDha thAya che, chatAM apramattatA zikharane joi zakatA nathI, dekhavA chatAM te apramattatA zikhara para caDatA nathI. keAi bhAgyazALI jIva ja zikhara upara ArUDha thAya che tyAre tee tyAM rahelA jainapurane joI zake che, kemake jainapuranAM darzana thAya tevI sAmagrI maLavI ghaNI durlabha che. " caturvidha saMgha ane dvAdazAMgInuM jJAnajinezvara prabhunAM vacanA ene jainapura kahe che. sAttvika vRtti thayA pachI temAM lAMbe vakhata sthiratA thAya tyArapachI ja vivekajJAna pragaTe che. vivekajJAna thayA pachI apramattadazA prApta thAya che. ghaNA jIvA sAttvikavRtti eTale mArgAnusArInI pravRtti sudhI jaine aTakI paDe che. keTalAka tyAMthI vivekajJAna sudhI AvIne aTake che. keAi tyAMthI pAchA paDe che. keAi jIvA apramattatA zikhara upara ArUDha thAya che tyAre ja te vastutattvanA kharA bhAnane prApta karIne uttama thanarUpa jainapuramAM praveza karI zake che. " A jainapura guNa ane viSNuddha pariNAmarUpa sarva sukhanA dhara tulya che. jainapuranA lAka--he rAjana ! jainapuranA leke nivRttimAne sAdhanArA che. temAM praveza thatAM ja uttama nirmaLa Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 269 ] manavALA sAdhuonAM darzana thAya che. temaNe potAnA AtmabaLathI mahAmohAdine zakti vinAnAM banAvI dIdhAM che. te sarva jIvonA parama baMdhu che, vizvanI strIone mAtA tulya mAne che. dhana-dhAnyAdi bAhya parigraha ane kAmakrodhAdi AMtara parigraha temaNe choDI dIdhA hoya che. potAnA zarIra upara paNa temane mamatva hoto nathI. kamaLanI mAphaka karma ane bhegathI nilepa rahe che. sarva kriyAne sAkSIbhAve jue che. satya ane hitakArI priyavacana teo bele che. te paNa jarUra paDatAM vicAra karIne ghaNuM thoDuM bole che. zuddha svarUpe pragaTa karavuM te temanuM nizAna che. zarIra TakAvI rAkhavA nirdoSa AhAra le che. temanI badhI pravRtti mahAmahanA nAza mATe ja hoya che. cittavRtti mahATavI meharAjAnA sevakothI bharapUra hoya che tyAre A jenapurInA mahAtmAo pitAnA AtmasvarUpamAM sthira thaI jAya che. temanI AtmasvarUpamAM sthiratA thatAM ja mahAmaha ane tene parivAra muThIo vALIne tyAMthI nAzI jAya che ane kyAM gayA tenI khabara paNa paDatI nathI. te prasaMge pramattatArUpa mahAnadI atyaMta sukAI jAya che, tavilasita beTa pUrAI jAya che, cittavikSepa maMDapa bhAMgI paDe che, tRSNAvedika ukhaDI jAya che, viparyAsa nAmanA siMhAsananA cUrecUrA thaI jAya che, avidyArUpa mahAmohanuM zarIra vikharAI jAya che, mahAmaha naSTa thaI jAya che, mithyAdarzana nAza pAme che, rAgakezarI, dveSagajeMdra, makaradhvaja, viSayAbhilASa, tenI strI mUDhatA, hAsya, jugupsA, arati, zAka, duSTAbhisaMdhI tenAM bALako ane jJAnavaraNAdi traNa rAjAo ke jANe kayAM nAzI jAya che ke tene patto ja lAgatuM nathI. veda. nIyAdi cAra rAjAe temane anukULa thaI rahe che. A pramANe Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 270 ] zrI kapUravijayajI maharAjAnuM caturaMga baLa nAza pAme che, temanI pravRtti baMdha paDe che, cittavRtti aTavImAM pahelAM je kAMI jevAmAM AvatuM hatuM ane je sarva prANIone duHkhadAyI hatuM te sarva A jenapuramAM rahelA mahAtmAone mATe badhuM nAza pAmeluM ja jaNAya che. sAdhuo vaDe karAtA dhyAnAdithI cittavRtti sarva upadrava rahita prakAzita thaI rahe che. A jena sajajano niraMtara AnaMdamAM rahenArA che, temane koI paNa prakAranI pIDA thatI nathI, te sarva A nagarano prabhAva che. tyAMnA badhA rahevAsIo nivRtti nagarImAM javAnA dRDha nizcayavALA hoya che. keI dhImuM prayANa karanArA hoya to teo vacamAM vibudhAlaya(devaka)mAM visAme levA kAya che. bAkI tyAMthI pAchA potAnuM prayANa zarU karI chevaTe sadA zAzvata zAMtivALI nivRttipurImAM jAya che. ahiMnA lokonuM vIrya joIne-AtmazaktinI adhikatA dekhIne bhayabhrAMta thayelA mahAmetAdi zatruo A jaina lokone dUrathI ja tyAga kare che. prazasta mahAmeha-he rAjana ! A mahAmahanA be vibhAga che: eka zatrubhUta aprazasta ane bIje mitra tulyaparama bAMdhava tulya prazasta maha. aprazasta mahAmaha jIne niraMtara saMsAramAM rakhaDAve che. bIjA prakArane prazasta moha te jIvana nirvANanI bhUmikAnI najIkanA bhAga sudhI laI jaI madada karanAra che. tene svabhAva ja evo che. tene laIne tyAMnA loko dekhItAM mehane vaza hoya tevAM kAma karatAM najare paDe che. jemake bhagavAnanI mUrtio tarapha teo prema rAkhe che. svAdhyAya karavAmAM Asakta bane che. eka dharma pALanArA svadhamI baMdhuo upara neha rAkhe che. sadanuSThAnamAM prIti rAkhe che. gurudarzanathI saMtoSa pAme che. sanmArganI prAptithI harSita thAya Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 271 ] che. tratAmAM doSa lAgatAM peAtAnA te azubha kartavya upara dveSa kare che. zubha pravRttirUpa sAmAcArIne leApa thatAM krodha kare che. pravacananA virAdhIo tarapha rASa lAve che. karmanI nirjarA thatAM khuzI thAya che. pratijJAnA nirvAha karavAmAM abhimAna dharAve che. pariSahA AvI paDatAM akkaDa-aDaga thAya che. devA dikanA upasarga prasaMge sthira rahe che. pravacananI mAlinyatA thatI aTakAve che. iMdriyAdi dhRtIne Thage che. tapa karavAne lAbha rAkhe che. mahAtmAonI sevA karavAmAM Asakta rahe che. dhyAnaceAgamAM lIna thAya che. pApakAra karavAnI tRSNA rAkhe che. pramAdarUpa cArene mAre che. bhavabhramaNathI Dare che. ADe mAge javAmAM zaramAya che. nirvANunA mArgamAM prayANa kare che. viSayAdi sukhanI hAMsI kare che. zithila samAcArathI udvega pAme che. pUrva kALamAM karelA duSkarmanA zAka kare che. peAtAnA ziyaLAdimAM dUSaNu lAgatAM tenI AtmasAkSIe ane gurusAkSIe niMdA kare che. jinezvaranI AjJAnuM ArAdhana kare che. grahaNu-AsevanArUpa e prakAranI zikSAnI sevanA kare che. A badhAM kArya mahAmeAha rAjAnAM che chatAM te prazasta mAha che. prabhunA mAmAM madadagAra che. zatrubhUta mahAmahanA tyAga ja kare che, paNa A badhuM baMdhu tulya hAvAthI teethI sadA tee viMTAyelA rahe che ane tethI temane AnaMda maLe che. nivRttimAM javA agAu nivRttinI lagabhaga bhUmikA sudhI pahoMcyA pachI A prazasta mehanA paNa teo tyAga kare che. pagamAM kAMTA vAgyA hAya te jema kAMTA kADhavA mATe pagamAM sAya Adi bIjo kAMTA nAMkhavA paDe che; paNa kAMDhA nIkaLyA pachI te banne kAMTAne mUkI devAmAM tajI devAmAM Ave che tema ka nIkaLI gayA pachI-AtmA peAtAnA Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra72 ] zrI kapUravijayajI satya svarUpe prakAzavA pachI aprazasta mehanI mAphaka A prazasta mehano-tenA satkartavyano paNa tyAga kare che. cittasamAdhAna maMDapa-he rAjana ! manamAM utpanna thatAM vikane vicArabaLathI zAMta karavA tenuM nAma cittasamAdhAna maMDapa che. vikapinI anityatA jANIne, asAratA samajIne, dukharUpatA anubhavIne te bhAvI akalyANarUpa samajAyAthI tenA virodhI sArA vicArabaLavaDe te vikapane manamAMthI kADhI nAkhavA e cittanuM samAdhAna che. A samAdhAna keInA kahevAthI ke koInA kahelA vicAra pramANe karavAthI thatuM nathI, paNa pitAnA aMtaraMga vicAranA baLavaDe tenI pAse besI duHkhamayatA samajAyAthI je cittanuM samAdhAna thAya che te jIvanA vIryathI-AtmazaktithI samAdhAna thayeluM gaNAya che. A samAdhAna mahAna sukhanuM kAraNa che. A cittasamAdhAna maMDapa, vizvanA baMdhu tulya cAritradharma mahArAjAne besavA mATe vidhAtAe-karma pariNAme banAvela che. "cittanI zAMti thatAM temAM cAritradharmane lAyaka pariNAmo pragaTa thAya che. eTale ja kahevAmAM AvyuM che ke karma pariNAmanI nimaLatAe banAvelA A sthAna upara cAritradharmarAjA bese che." jyAM sudhI jIvo A cittasamAdhAna maMDapane meLave nahi tyAMsudhI A bhavacakramAM AtmAnA kharA sukhane thaDe paNa aMza temane prApta thatuM nathI. arthAta game te bhege jIvee potAnA cittanuM samAdhAna-samapariNAma-zAMti meLavavI ja joIe. te meLavyA vinA AtmAne prakAza kaI paNa vakhata te anubhavI zake ja nahiM. niHspRhatA vedikA- he rAjana e cittasamAdhAna maMDapanI aMdara niHspRhatA nAmanI vedikA AvI rahelI che. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 273 ] paiAlika mAyika vastu uparathI sukhanI zraddhA dUra karIne AtmAmAM ja sAcu sukha che' evA nizcaya na thAya tyAM sudhI cittanuM samAdhAna thayuM na kahevAya. AvuM cittanuM samAdhAna thayAthI tenA hRdayamAM vizvanI mAyAnI spRhA-icchA rahetI nathI. AtmA ja anaMta sukha ane zaktinuM dhAma che. sAcuM sukha sadAnI zAMtimAM ja che e samajAtAM ja vizvanA koI paNa mAyika sukhanI icchA na rahe te ja ni:spRhatA nAmanI vedikA che. " je leke A ni:spRhatA nAmanI vedikAnu nira Mtara smaraNu karyA kare teone suMdara rUpo, madhura zabdo, svAAdaSTa raseA vigerenA lAge| Ana Mda ApatA nathI. temanuM citta temAM jatu nathI. " jema ni:spRhatA vadhe che, icchAnA tyAga thAya che, AtmAnuM samatAlapaNuM banyuM banyuM rahe che tema karmIne saMcaya nAza pAme che ane tethI bhavacakrathI vimukha thai nivRttinagarI sanmukha pravRtti kare che. " jeenA manamAM A niHspRhatA vedikA vasI rahI che teone kharekhara dhanya che ke jeone iMdro, devA, rAjA, mahArAjAe ke dhanADhyonuM paNa prayeAjana rahetuM nathI. A suMdara vedikA zuddha svarUpane pAmelA cAritradharmAM rAjAne ja esavA mATe vidhAtAe, temanA satkarmovaDe banAvI che. AvA adhyavasAyAvALA pavitrAtmAe ja A bhUmikAne prApta kare che. " jIvavIya siMhAsana-De guNadhAraNa ! A vedikA upara caDyA pachI jIvanuM vIya-AtmAnI zakti vizeSa sphure che. tene ahIM jIvavIya sihAsana kahevAmAM Ave che. koIpaNa prakAranI spRhA IcchA na rahe te sthitimAM vadhAre vakhata rahetAM AtmAnI zakti ekadama pragaTI nIkaLe che. kAi uttejaka zabdA 18 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 274 ] zrI kapUravijayajI sAMbhaLavAthI, keAie mahattvanuM kArya karyuM " hAya tevA prasaMgA sAMbhaLavA ke jovAthI, koi nirAdhAra ke nabaLA mANasane mAra paDyAnuM sAMbhaLavAthI manuSyeAnA manamAM kAi apUrva lAgaNI, apUrva utsAha ane Aveza pragaTI Ave che, A eka jAtanu jIvanu vIya--UMDANunI Atmazakti che. te zakti nimittone laine vRddhi pAme che tema hAni paNu pAme che. A pramANe cittanI samAdhAna avasthA ane viSayAnuM ni:spRhapaNuM pragaTa thayA pachIthI jIvanA vIryamAM apUrva vadhAre thAya che. Ama kAi paNa prakAre jeenA manamAM AtmAnI zakti sphurI rahe che te parama sukhI thAya che. AvA siMhAsana upara te pavitra AtmA cAritradharma birAje che. te prabhu jagatanA jIvAnA paramakha'dhu che. niSkAraNa upakArI che. e cAra mukhavALA, tejasvI dehadhArI rAjA, tenA ujjavaLa parivAra, tenu vizALa rAjya, tenI mahAn vibhUti, tenuM prakAza karatuM utkaTa teja, e samAM-sanI prAptimAM A jIvavI siMhAsana ja mukhya kAraNa che. A sAttvikapura, tyAMnA leAkeA, viveka mahAgiri, apramattatA zikhara, jainapura ane tenA leAkeA, maMDapa, vedikA, rAjA ne tenA parivAra, vizvamAM mahAn uttama rAjya ane jagatamAM zreSThapaNuM te sarva A jIvavI siMhAsananA mahAtmyavaDe ja pragaTa thayelu, TakI rahelu che tema ja vRddhi pAme che. jo A jIvavIya rUpa siMhAsana A rAjAnI pAse na hAya tA mahAmAhAdi teneA sane parAjaya karyA vinA na rahe. A siMhAsana jayAM sudhI vidyamAna che tyAM sudhI A cittasamAdhAna maMDapamAM mahAmeAhAdi praveza karI zakatA nathI. keAi vakhata mahAmehAdi A cAritradharma rAjAne parAbhava kare che te! jIvavIryanA pratApathI tenA sainyamAM Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 275 ] pAchI zakti pragaTa thaI Ave che. jyAM sudhI A siMhAsana ahIM prakAzI rahyuM che tyAM sudhI rAjA, sainya, giri ane zahera e badhAM nirbhaya ane sukharUpa che. he rAjana ! A cAra mukhavALe cAritradharma rAjA te dharma che. dharmanA cAra bheda che: dAna, ziyaLa, tapa ane bhAva. dharma tejasvI che, jagatanA jIvane te parama baMdhu che. dharmane laIne bAhya ane atyaMtara vibhUtio ane teja che te sarvamAM AtmAnuM vIya-zakti-teja mukhya che AtmazaktinA baLathI ja A badhuM suMdara che. moha paNa AtmajAgRtivALAne parAbhava karI zakato nathI. AtmabhAna hoya tyAM sudhI cittavRtti ane samAdhAnamaMDapamAM mahAmahAdi praveza karI zaktA nathI. kadAca AtmabhAna bhUlAya tevA pUrvakarmanA saMskArage AtmA potAnI jAgRtimAM na hoya tyAre mahAmahAdi dharmano parAjaya kare che, te prasaMge tarata ja AtmabhAnamAM jAgRta thatAM jIvavIryanA prakRSTa baLathI navIna jIvanazakti temanA parivAramAM Ave che ane mahAmahAdine nAzI javuM paDe che. matalaba he rAjan ! AtmavIrya jyAM sudhI prakAzI rahyuM che-kAma karI rahyuM che tyAM sudhI cAritradharma rAjAne parivAra nirbhaya ane sukhI che. cAritradharma mahArAjA-he rAjanaA cAritradharma rAjA ati suMdara che, lekamAM prasiddha che, anaMta vivAna che, anaMta guNavAna che, jagatanuM hita karanAra che, koza ane daMDavaDe samRddhivAna che ane sarva guNonI khANa samAna che. cAritra eTale vartana ane vartanamAM Avela dharma te cAritradharma che. dharmanI vAto ghaNI sAMbhaLI hoya paNa vartanamAM na Ave tyAM sudhI tenAM phaLa prApta thatAM nathI. ATha karmane saMgraha sattAmAM rahela che teno nAza kare-sattAmAMthI te saMgraha khAlI kare- Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra76 ] zrI karavijayajI nAbuda kare te cAritra che. A pramANe karma saMcayanA javA pachI AtmA nirmaLa svarUpe-svasvarUpe prakAzI rahe che, eTale A cAritradharma atisuMdara che. AvA AtmAo lekamAM prasiddha hoya che. temanAmAM anaMta zakti ane anaMta sadaguNe hoya temAM navAI nathI. jagatane A dharma hitakArI thaI zake che. te Atmadharma AtmAnI samRddhivaDe pUrNa hovAthI sarva guNanI khANa samAna che. cAra mukha ane tenI zakita-he rAjana dAna, ziyaLa, tapa ane bhAvanA: A te rAjAnA cAra mukhanAM nAma che. prathamanuM mukha jenasapuranA lokone pAtra pratye dAna apAve che, mehane nAza karavA arthe jJAnanuM dAna apAve che, jagatane priya abhayadAna apAve che tema te lekene kahe paNa che ke dharmanA AdhArabhUta deha che tene TakAvI rAkhavA madadagAra thaI zake tevA AhAra, pANI, vastrApAtrAdi Apa, rahevAne sthAna Apa. A madadathI pAtrabhUta sAdhuo AtmadharmanI vRddhi karaze ane tene lAbha bIjAone teo Apaze. potAne maLela anubhavarUpa jJAnanuM dAna teo AhArAdi ApanArane karaze. teo pite sarva jIva abhaya-nirbhaya rahe tevI pravRtti kare che, bIjAone maraNano bhaya na ApavA bodha Ape che, tema ja dIna, aMdha ane garIbone dayALu leke AhArAdi Ape che, tene te mukha niSedha karatuM nathI, paNa gAyanuM, azvanuM, bhUminuM, suvarNanuM ane tevAM ja bIjAM dAna ApavAnI IcchA te batAvatuM nathI, kemake tethI dAna denAra ane lenArane phAyado thata nathI. A prathama dAna nAmanuM mukha sArA Azayane vadhAranAra, Agrahane nAza karanAra ane anukaMpA tarapha pravRtti karAvanAra che. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 277 ] ziyaLa--De rAjan ! je sAdhue A jainasatpuramAM rahe che teo je A ziyala nAmanuM khIjuM mukha kahe che te pramANe vana kare che. te uttama manuSyA mana, vacana, zarIravaDe daDha brahmacarya pALe che. ziyaLa e sAdhuonu bhUSaNa che, sarvasva dhana che ane nivRttinagarI tarapha javAmAM uttama Alakhana che. jee tenI saMpUrNa AjJA pramANe cAle che tene te saMpUrNa sukha Ape che. te nagaramAM jee gRhastharUpe rahelA che tee paNa keAi kAi tA sarvathA ane kAi thADe bhAge paNa ziyaLa pALanArA hAya che. tapa--he rAjana ! cAritradharmarAjAnuM A tapa nAmanuM maneAhara trIjI mukha che. te aneka IcchAone tyAMnA leAkeA pAse tyAga karAve che. icchAone nirodha karavAthI te jIvA sukhI thAya che. icchAonA nirAdha karavAthI AvatAM navAM kamemethI tee khacI jAya che. keTalIka vakhata nikAcita pUrva karmane nAza paNa tee te tapeAkhaLathI kare che eTale vizeSa jJAna, saMvega, samatA, sAtA ane anyAmAdha sukha ApanAra A mukha che. mahAsattvavALA jIvA A mukhanI ArAdhanA karIne lIlAmAtramAM icchita vastu meLave che ane nivRtti( meAkSa )ne paNa prApta kare che. bhAvanA--he rAjan ! anityAdi Ara bhAvanAe e cAritradharma rAjAnuM ceAthuM mukha che. tUTI gayelI dhyAnanI dhArAne te sAMdhI Ape che, bujhAi gayelA vairAgyadIpakane pragaTa kare che ane vastutattvanA nizcaya karavAmAM te jIvane meATI madada kare che. pahelI bhAvanAnuM nAma anityatA che. te jIvane vizvanA tamAma padArthonI anityatA samajAvI keAi paNa vastune eka svarUpe kAyama TakI rahevAnI nA pADe che. khIjI azaraNutA-- Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra78 ] zrI karavijayajI A bhAvanA jIvane samajAve che ke vizvanA sarva jIvo parAdhIna che-azaraNa che-bIjAno bacAva karavAne asamartha che. dharma sivAya bIjuM kaMI jIvanuM rakSaNa karI zakatuM nathI. trIjI saMsArabhAvanA-A bhAvanA kahe che ke karmane AdhIna thaIne jI A vizvarUpI raMgamaMDapamAM vividha veza dhAraNa karIne nATakIyAnI mAphaka nAce che, vAraMvAra deha ane saMbaMdho badalAve che, ghANImAM joDelA baLadanI mAphaka saMsAracakramAM AMTA-pherA mAryA kare che. cothI ekatvabhAvanA--A bhAvanA jIvane samajAve che ke jIva ekale ja janme che ane ekalo ja mare che. potAnA karelAM zubhAzubha karmo devalekamAM ke narakamAM jIvane ekalAne ja bhegavavAM paDe che. temAM kaI bhAga paDAvI ke laI zakatuM nathI, mATe jIve pitAne je sAruM lAge te ja karavuM. pAMcamI anyatvabhAvanA-jIvane ema samajAve che ke tuM dehathI jude che. tAro dharma jJAtA ne draSTA che. jaDane dharma maLavuM ne vikharavuM che. tuM arUpI che, jaDa vastu rUpavALI che. jemAM zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza hoya te jaDa che. chaThThI azucibhAvanA-jIvane kahe che ke A deha lehI, mAMsa, hADa, cAmaDI, majajA, vIrya, AMtaraDA, kapha, maLa, mUtrAdi azucithI bharelo che ane te azucine bahAra vahevarAvyA-kAlyA ja kare che. tevA apavitra deha upara meha ke mamatva karazo nahi. sAtamI AzravabhAvanA jIvane samajAve che ke mana, vacana ane zarIranI zubhAzubha pravRttithI zubhAzubha karma AvyA kare che te Azrava che. mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAda, viSa, manAdi traNa yoga, Arta ane radradhyAna-e azubha Azrava AvavAnAM kAraNe che. maitrI, pramedAdi bhAvanAthI vAsita mana ne zarIranI dhArmika vyApAramAM pravRtti ane vacananI zAstrA Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 279 ] nusAra satya khelavAmAM pravRtti tethI zubha Azrava-punya khaMdha thAya che. AzravathI jIvA vAraMvAra navIna janma le che. AThamI saMvarabhAvanA jIvane kahe che ke mithyAtvAdithI AvatAM karmane aTakAvavA te saMvara che. mithyAtvanI sAme samyagdarzana, aviratinI sAme virati-icchAne nirAya, kaSAyanI--Adha, mAna, mAyA, lAbhanI sAme kSamA, namratA, saraLatA ane sateSa, mana, vacana, zarIranI pravRtti sAme nirvicAra, mAna ane sthiratA rAkhIne tenA jaya karavA ane zubha pravRttivALA dharmadhyAnathI ArIdradhyAnanA jaya karavA. navamI nirjarAbhAvanA jIvane kahe che ke tamAre saMsAranA khIjarUpa karma AtmapradezathI chUTAM pADI nAMkhavA. jue phaLane pAka e prakAre thAya che. eka svAbhAvika ane khIjo prayatnathI. tema jIvane je je karma udaya Ave che te te bhAgavIne niravAmAM Ave te te svAbhAvika gaNAya che. AvI akAma nirjarA sarva jIvA kare che paNa te bhAgavatAM jIvA bIjA navAM karma ajJAna rAga-dveSAdithI aMdhe che eTale ke te tAttvika nirjarA nathI, paNa AtmabhAna jAgRta rAkhavApUrvaka bAhya abhyaMtara tapanI--dhyAnAdinI madadathI - apUrva utsAha ane pramaLa puruSArthathI je karma teADavAmAM Ave che te sAmanirjarA. jIvanAM saMsAranA khIjabhUta karmanA nAza karavAne te bahu upayogI che. dazamI dharma suAkhyAtabhAvanA jIvane kahe che ke vItarAga prabhue daza prakAranA dharma batAvyeA che. te pUrvApara virAdha vinAnA che, jIvAnu kalyANa karanAra che, durgatimAM paDatA jIvAneA bacAva karanAra che. te dharma A pramANe che. jIvAnuM rakSaNa karavuM 1, satya melavuM 2, cArI karavI 3, brahmacarya pALavuM 4, dhanAdika para mamatva na karavA pa, tapa karavA 6, kSamA karavI 7, Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 280 ] zrI kapUravijayajI saraLa thavuM 8, abhimAna na karavuM 9, nirlobhI thavuM-tRSNane tyAga kare 10. A dharma sarvamAnya hAI jIvane lAbha karanAra che. agiyAramI lakasvarUpa bhAvanA jIvane kahe che ke jaDacetana vastuo jemAM rahelI che te loka che. te be paga pahoLA karI, keDe hAtha daI ubhelA puruSanI AkRti jevA AkArane che. dharmAstikAyAdi cha dravyathI bharapUra vaida rAjaloka pramANa che. Urdhva, adhe ane tirjI ema traNa vibhAgavALe che. UrdhvalekamAM deva che. adholekamAM bhuvanapati, vyaMtara, nArakI Adi che. tiSNulokamAM manuSya, pazu-pakSIo, pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanasapati ane vikaseMdriya jIvo tathA jatiSka AvI rahela che. A sarva sthAnamAM judA judA rUpe jIve janmamaraNa karelAM che vigere vicAra karI bhavabhramaNathI viraktatA meLavavI. bAramI dhidurlabha bhAvanA jIvane kahe ke akAmanirjarAe karmalaghutA meLavI, nigadathI UMce caDatAM manuSyajanma, Aryadeza, uttama kuLa, pAMca indriyanI pUrNatA, dIrgha AyuSya e badhuM tame meLavyuM che, pudayane laIne dharmopadeza ApanAra guru maLyA che, dharma tame sAMbhaLe che chatAM tatvanizcayarUpa badhibIja-samyagadarzananI prApti thavI jIvane durlabha che. te prApta thavA pAme e vicAra karo. A bhAvanAovaDe manane niraMtara vAsita karavAthI sarva padArtho uparathI mamatvabhAva ocho thatAM samabhAva prApta thAya che. cAritradharmamahArAjAnI A AjJA che, e upadeza che. tenA A cAre mukhadvArA te rAjA potAnA nagaravAsIone sarva prakAranAM sukha prApta karAvI Ape che. vizvanA sarva jIvone mATe A cAritradharmamahArAjA amRta samAna che. amRta kene Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 281 ] du:khadAyI hAya ? koIne nahi, teA paNa bhavacakrapuranA keTalAka pApI jIvA teA temane jANatA paNa nathI. tethI AgaLa vadhIne kahIe tA keTalAka nirbhAgI jIvA teA UlaTA tenI niMdA kare che. upasaMhAra mahAmeAhaparAjayanA A ullekhamAM AtmAnA kharA vikAsAthI bhavyAtmAone ghaNu ghaNuM agatyanuM muddAsara jANavAnu maLI Ave che. jo prathama zAntipUrvaka te vAMcI-vicArI yathAzakya svajIvanamAM utAravA suprayatna sevavAmAM Ave te tethI alabhya lAbha sAMpaDavA saMbhava rahe che. AvI bhAva-anukaMpAbuddhithI prerAi AvA ati upayeAgI lekhA ' prakAza ' mAM mUkavA mana thAya che ane tevA prayatna karavA leAbha paNa thAya che. keAI bhavyAtmA tenA tAttvika lAbha meLavI, mahAmeAhunA parAjaya karIne svaAtmAnI unnati sAdhI anya jijJAsu janAne mAdaka manI zake evA bhAvI lAbha kalpavAmAM Ave che te keTale a Mze sArthaka thAya che te tattvathI te jJAnI jANI zake che. sadgata AcAya zrI kezaravijayajIe dehagAmamAM cAturmAsa rahI pa MDita lAlananA sahuyeAgathI upamitibhavaprapaMcA kathAnuM suMdara ane saraLa bhASAmAM dAhana kareluM che ne te graMtharUpe prasiddha thayela che. temAM edhadAyaka aneka prasaMgA Ave che. judA judA 21 prakaraNeAvaDe e graMtha pUrA karyA che. temAMnuM A caiAdamuM prakaraNa khAsa manana karavA jevu che. banI zake temaNe ukta AkhA graMtha avagAhI levA ceAgya che. AtmAthI janAne eTaluM saMkSepamAM sUcavI viramuM AvA uttama graMtha-rahasyathI kharA tattvajijJAsu janA saMteSa Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 282 ] zrI karavijyajI pAmI svajIvana sudhArI anya janene paNa vastutaH-upakAraka banI zake che, tethI ja te adhika pracAra gya che. [je. dha. pra. pu. 51, pR. 276-321} sAra samuccaya dezanA. 1. bhavaparaMparA-janmamaraNanAM du:khano aMta karanArA arihaMta paramAtmAne praNAma karIne huM matihIna chate bhaktivaza kalyANakArI sArI vastuonA saMgraharUpa kaMIka dezanA kahIza. 2. aha! corAzI lakSa jIvAnivaDe gahana saMsAramAM pari. bramaNa karato jIvaDe zarIra ne mana saMbaMdhI bhayaMkara duHkhe. pAmyA kare che. 3. Ad (azubha) dhyAnamAM rakta chato mUDha AtmA svahita karI zakato nathI, tethI ja pote A leka ne paralokamAM mahAduHkha pAme che. 4. vinaya-AcArasaMpanna thaI viSayasukhathI vimukha banIne kharA jJAna-pariNAmavaDe jIva svahita sAdhI zake che. 5. sajJAna ane vinayavaDe AtmAne sadA ya vAsita rAkhavo. jethI maratI vakhata pastAvo kara na paDe. evuM ja lakSya rAkhavuM. 6. sAcA jJAnavaDe bhAvita janoe evI rIte ja uttama tapa: kare ke jethI atidurlabha evuM cittaratna khuba nirmaLa thavA pAme. 7. manuSya janma pAmyAnuM e ja uttama phaLa che ke jJAnajJAnInI sevA karavI tathA sarva zakti pheravIne saMyama-dharmanuM pAlana karavuM. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : sadabhyAsa karavAvaDe, [ 283 ] 8. jJAnadhyAnane pariSaha-upasane jItavAvaDe ane zIla-sayamavyApAra( samacAra )nA pAlanavaDe peAtAnA AtmAne sadA ya bhAvatA rahevuM. 9. jo AtmAnuM kalyANa karavuM iSTa ja hAya teA jJAna- abhyAsa sadA ya karavA; tema ja dhyAna adhyayanavaDe tapanuM rakSaNa karavuM. 10, jenA hRdayamAM udyotakArI jJAnarUpa vi nitya udayamAna che tenI pAMca indriyAnI dizA UjaLI (pavitra) rahevA pAme che. 11. pApa AcaraNathI rahitapaNe sAdhusevAmAM tatpara banI, sadA cAritra-dharma sevavAmAM Adara karavA e kharuM' tattva jANyAnuM phaLa che. 12. sarva upAdhi tajI dai, zAnta citta, cittane AnaMdakArI evuM uttama jJAnAmRta sadA ya pIvA lAyaka che. 13-14. vividha du:khadAyaka bhayaMkara bhava-sAgaramAM bhramaNu karatA jIvane pUrve kadApi nahIM prApta thayelu evuM jJAnarUpI mahAratna atyAre samyagdarzana (samakita-tattvArtha zraddhA) sAthe tane prApta thayuM che. mATe viSayAsvAdamAM laMpaTa banI, have pharI pramAda karIza nahIM. (tA sukhapUrvaka svakalyANa sAdhI zakIza.) 15. jJAnadhyAna ne tapeAkhaLavaDe AtmAnI sadAya rakSA karavI, nahIM teA A pramAdI jIvanuM zIla-ratna nAza pAmI jaze. 16. zIla-ratna naSTa thaye, mAhAMdhakAravaDe vyApta thayela jIvane vividha jAtanAM seMkaDA du:khAthI bharelA narakamAM nakkI paDavuM paDe che. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 284 ] zrI kapUravijayajI 17. jyAM sudhI zarIra nirogI che ane pAMce Indriya paravaDI che tyAM sudhI tapAcaraNa karavuM yukta che. pachI vRddhavaye tapa karavuM mahAmuzkela thaI paDaze. 18. zuddha tapa karavAmAM Atmazaktine, karmakSaya karavAmAM jJAna ane zubha pAtramAM dhanane upayoga kare che te vivekavAna paMDita kahevAya che. 19. gurunI sevAbhaktivaDe svajanmane, zubha dhyAna citta vanavaDe svacita ane AdhyAtmika ( aMtaranI) zAnti meLavavAmAM zrutajJAnano sadupayoga kare che te punyazALI AtmA kahevAya che. 20. snehamaya jALane chedIne tathA moharUpa mahAargalAne teDIne uttama cAritrasaMpanna zuravIra sAdhuo mekSamArgamAM sthita thayA hoya che. 21. mehanIya karmavaDe samasta jagat mohita thayeluM che. ukta mehane haThAvI je pradhAna buddhivALAo tapa saMyama seve che temane dhanya che. rara. ahe! mehanuM kevuM mAhAbhya che ke vidvAna manuSya paNa kAmarAga ane artharAgamAM rakta thayA chatA saMsAramAM muMjhAI rahe che. 23-24. kAma, krodha, lobha, rAga, dveSa ane matsara, mada, mAyA, meha, kaMdapa-kAmane ahaMkAra e saghaLAM dharma-dhanane harI lenArA kaTTA zatruo che; ethI ja jIva bahu dukhadAyI saMsAracakramAM bhramaNa karatA rahe che. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 285 ] 25. kAma krodhane AdhIna thayela, lAbha, meha ne madathI vyAsa, rAga-draSamaya jIva pote cAra gatirUpa saMsAracakramAM bhamyA kare che. ra6. samyagdarzana(samyakatva)ne jJAna pAmele, jinabhakta, jitendriya, lebha, meha ne mada rahita mahAzaya nizca mokSabhAgI-mokSagAmI thAya che. 27. kAma, krodha tathA moha e traNe mahA duzmana che. jyAM sudhI e traNene jItyA na hoya tyAMsudhI manuSyane kharuM sukha kayAMthI maLe? na ja maLe. kharA sukhanA athI janee emane jItavA ja joIe. 28. kAma jevo ugra vyAdhi nathI, meha jevo ugra zatru nathI, krodha same Akaro agni nathI ane jJAna samuM satya sukha nathI. 29 kaSAya ne viSayathI vyAkuLa Avone zAti hotI nathI ane te TaLatAM ja parama addabhuta sukhazAnti saheje sAMpaDe che. 30. viSayakaSAyarUpI regavaDe sadA ya pIDA pAmelA AtmAe jinezvaraprabhunA pavitra vacanAmRtavege prayatnathI zAnti upajAvavA yogya che. 31. viSayarUpI viSadharavaDe DaMsita thayela ne kaSAyarUpI viSavaDe mUcchita thayela sarva prANIonuM saMyamarUpI mahAmaMtra ja rakSaNa karanAra che. 32. kaSAyakaluSita ne rAgathI aMjAI gayela chava cAra gatirUpa saMsArasAgara madhye bhAMgelI nakAnI jema sIdAya che. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 286 ] zrI karavijayajI 33. kaSAyane vaza paDelo jIva cIkaNuM karma bAMdhe che, jethI te seMkaDo-karaDe bhavamAM chUTI na zake evA kaSTane pAme che. 34. viSaya, kaSAya ane mithyAtva saMyukta thayeluM citta saMsAravRddhi kare che ane ukta doSathI mukta thayeluM citta mokSadAyaka bane che. 35. kaSAyane vijaya ane indriyone nigraha karyo chate, AtmAne saMsArane aMta karanAra parama utkRSTa sukha pragaTe che. 36. kaSAyane zatrusamAM jANavA ane viSane viSa jevA lekhavA tathA mohane mahAvyAdhi samAna gaNave, e pramANe kuzaLa-jJAnIjane kahI gayA che. 37. viSaya ne kaSAyarUpI coro dharmarUpI ratnane lUMTI jAya che, tethI vairAgyarUpI khagnanI dhArAo vaDe zuravIre tenuM rakSaNa kare che. 38. kaSAyane dUra karI, viSayabhegane tyAga karavo ane uttama samyakatva dhAravuM e saghaLuM he mAnava baMdhuo ! tamane paththarUpa (hitakAraka) che. 39. kaSAyatApavaDe tapelA, viSaya-vyAdhivaDe mUcchita thayelA tema ja saMgaviyeganA duHkhathI kaMTALelA jIvane samyava parama hitarUpa che. 40. samyakatva saMyukta narakAvAsa paNa bhale, paraMtu samyaktvahIna hoI svargalekamAM nivAsa rUDe nahIM. 41. samyaktvanI prAptivALAne nice nirvANa(mekSa)ne Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 287 ] lAbha thAya che ane mithyASTi jIvane sadA ya saMsAramAM bhramaNa karavuM paDe che. 42. zaMkAdi dUSaNa rahita samyaktvarUpI parama ratnano lAbha thayAthI cAre gatimAM paribhramaNarUpa duHkha-dAridra nice nAza pAme che. 43. samyakRtvamAM daDha manavALe je sadAcAra vibhUSita che te mahAnubhAva paMDita, vinIta, dharmajJa ane priyadarzanI lekhAya che. 44. samyaktva, jJAna ne saMyamarUpI auSadhopacAravaDe janma, jarA ne maraNarUpI regane zamAve che te kharekhara bhAvadya lekhAya che. 45. sabhyatva, jJAna ne saMyamavaDe anya janamamAM bAMdhelAM karmone naSTa karavA sadA ya apUrva AtmanigraharUpa saMvara seve yukta che. 46. mahAmuzkelIthI prApta thayela pavitra narabhavAdika sAmagrI saphaLa thAya tema sabhyatva, jJAna ne cAritravaDe AtmAne vAsita karo. 47. gata anaMtakALe paNa kadApi nahIM prApta thayeluM evuM durlabha uttama samyaktva ratna atyAre tane bhAgya prApta thayuM che. 48. A uttama narajanma prApta thaye chate, pramAda rahita cAritranuM sevana, zuddha dharma-karmamAM atyaMta Adara ane vairAgyamAM parama prIti kara. 49. mithyAtvamohathI vyApta banelo kaSAyavazavatI jIva anAdikALa thayAM anaMtIvAra janma-maraNanAM anaMtA dukha pAme che. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 288 ] zrI kapUravijayajI 50. samakitarUpI sUryanA prabhAvathI samasta prakAre bhedAyeluM nikaTabhavInuM karmarUpa aMdhAruM kALalabdhi pramukha pAktA naSTa thAya che. pa1. samyagabhAvavaDe zuddha ne viSaya Asakti rahita, kaSAyathI nivRtta thayela mahAzaya ja bhavaduHkhano aMta karI zake che. para. saMsArabhramaNano aMta karanAra samyakatvane pAmIne je gumAve che te sarva vyAdhine haranAra amRtanuM pAna karI tene vamI nAMkhe che. 53. duSTa (duHkhadAyI) saMsAranuM parabIja (kAraNa) mithyAtva che, tethI avinAzI evA mekSasukhane meLavavA IcchanAre tene tyAga kare. 54. kudarzanIvaDe ThagAyelA abhimAnI manuSyamithyAtvathI mahita thayA chatAM zuddha Atmatattvane jANatA-pichANatA nathI. 55. mehanIya karmavaDe mahita bahujane, du:khathI bItA hoya che tema chatAM teo satya dharmanuM sevana karI zakatA nathI. 56. duHkhabhIru jIvenuM paNa citta sarva sukhadAyaka dharmamAM kema ramatuM nahIM hoya? prAye teo mithyASTi ja hoya che. 57. pUrva karmopArjita duHkha sahana karavuM mANasane muzkela thaI paDe che, tethI he bhavyajane tame saddharma seArAdhe, jethI tevAM azubha karma nAza pAme. 58. je sukRta kare che tenAM duHkha utpanna karanArAM duSkarmo eka sAmaTAM kSaya pAme che. punyane jamAva thatAM pApa nAza pAme che. 59. anya sarva vyApAra tajIne dharma--vyApAra ja sadA kare jethI paramasukhanI prApti uparAnta mokSasukhane paNa bheTo thAya che. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha 3 : [ 289 ] 60. saddhama rahita samaya cAlye gaye chate, kaSAya ane indriyArUpI taskarA( cAraTAe )vaDe huM peAtAne luMTAyeA mAnuM chuM. 61. jyAM sudhI tAruM Ayu maLavAna che tyAMsudhI dharmakaraNI karavAmAM ti rAkhavI. Ayu-karma kSINa thaI gayA pachI tuM zu karI zakIza ? 62. pramAda tajIne dharma-AcaraNa karI le. muDadAla jevA thaI na jA. saddharma-karma mAM jAgRta jIvAnu ja jIvita saphaLa che. 63. dhI mANasA mRtyu pAmyA chatAM mUvA nathI, te jIvatA ja che; paraMtu pApI mANusA tA jIvatAM chatAMpaNa sUvA jevA ja che. 64. bhavaduHkharUpI mahAbhyAdhine haranAruM dharma-amRta sadA ya pIvuM, dharma-amRtanuM pAna karavAthI jIvAne sadA paramasukha prApta thAya che. 65. sarva prANIone hitakArI je dayAyukta saddharma che te ja apAra saMsArasAgarathI pAra utAravAne samartha che. 66. jyAre A jIva kaDhaMgata prANa jevI chellI sthitimAM vatA hAya che tyAre jainadhama sivAya keAI khIja tenA prANarakSaka thatA nathI. 67. dharmAMkamAM anipuNu-nahi samajanAra evA alpa AyuSyavALA jIvane ahIM kayAre pAtAnuM ceAkkasa mRtyu thaze tenI kazI khabara paDatI nathI. 68. jozI leAkeAe jenu AyuSya janmakuMDalI kADhI nakkI karyuM... hAya che te paNu anya kAi nimittayeAgathI vaheluM kSaya pAme che. 19 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 290 ] zrI kapUravijayajI 69. je mUDhamati janA jinezvarAe prarUpelA sarva sukhanA mahAnidhAna jevA dharma aMgIkAra karatA nathI temanA janma niraka jAya che. 70. je svahitakArI kAryAMnA anAdara karI pApakarmomAM rakta thAya che te cittane khALe che, kluSita kare che, pachI mahAdu:khadAyI sthitine pAme che. 71. jo tamane duHkha apriya-aniSTa lAgatuM hAya ane sukha priya lAgatuM hAya teA vItarAga paramAtmAnA pavitra dharmanuM sevana kare. 7ra. vizuddha evA saMkalpathI--dRDha nizcayathI sajjanA svapa ja prayAsavaDe dharmane upAse che-ArAdhe che e atyaMta AzcaryakAraka hakIkata che. 73. dharma ja du:kha ke saMkaTathI jIvAtuM sadA ya rakSaNa karanAra che, tethI huM bhavyajanA! anaMta sukhadAyI evA dharmanu sevana karavAnA ja yatna kare. 74 sadA zAzvata sukhane denArA jainadharma te prasanna manathI sengeA-ArAdhyA nathI; tethI ja tuM A bhavamAM du:kha pAmyA kare che. AkarAM karma kare che tenA tane keANa macAvaze ? 75. viSayAMdha banIne tu je kaTuka phaLavipAka udaya Avye chate tRpti nathI pAmyA te jIva viSayabhAgathI zI rIte tRpti 76. devalAkamAM yazreSTha bhAga anatI vAra bhAgavIne je jIva atyAre A manuSyabhavanA tuccha pAmaze ? 77. tatkALa prANunAzaka haLAhaLa jhera khAdhuM bhaluM, paNa Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 291 ] anaMtA bhavaparyaMta du:kha denAruM viSayabhAgarUpI viSa sevavuM te sAruM nathI. 78. iMdriyajanita viSayasukha sAcuM sukha nathI, paNa kalpanA mAtra che. du:kha devAmAM ja kuzaLa evuM te viSayasukha karmanI vRddhi mATe thAya che. 79. azubha viSayAmAM pravatatA unmArgagAmI iMdriyArUpI capaLa azvAne sthira kara, vairAgyarUpI lagAmathI vaza karI temane sanmArge sthApana kara. 80. viSayamAM pravarte lI peAtAnI iMdriyA ja kaSAyavazavatI jIvane du:khadAyI zatrurUpa che. 81. jyAre AtmA mAhunA saMgathI iMdriyAnA cha de vate che tyAre te duHkhadAyaka evA pAte ja peAtAnA zatru bane che. 82. nira'tara viSayAmAM pravRtta thayelI indriyAne, samyaga jJAnabhAvanAmAM lIna karI svahita sAdhavAmAM rakta manI nigrahIta kareA-vaza kareA. 83. je ajJAnI chatra viSayAbhilASAthI iMdriyAnAM sukhamAM lalacAya che te rAgeAne pedA karavAnA udyama karavA jevuM kare che ane tene ja sukha mAnI le che; paraMtu pariNAme te te kaSTa ja pAme che. 84. AtmakalyANa sAdhavAnA mArathane saphaLa karavA sujJajanA je zrama seve che te ja paramatattvarUpa che, evu jJAnI puruSAnuM kathana che. 85. iMdriyAne sArI rIte kramavAvaDe ane rAgadveSanA jaya Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 292 ] zrI ravijayajI karavAvaDe bhavabhramaNane aMta karavA mATe je AtmAne barAbara kAbumAM rAkhe che tenuM jIvita saphaLa che. 86. jene IDhiye vazamAM che, jenuM mana dUSita-SavALuM nathI ane jene AtmA dharmamAM rakta che tenuM jIvita saphaLa che. 87. jeo paraniMdA karavAmAM mUMgA che ane svalAghAprazaMsA karavAthI vimukha che, teo jagatamAM sarvatra pUjAya che. 88. prANaH kaSTa prApta thaye chate paNa sajajanee paheleka viruddha kAryo tajavAM, jethI AtmA sukha-zAnti pAme. 89. je pite vinayayukta chato sadA anyane satkAra karato rahe che te sarvatra sarva koIne priya lAge che. te kayAMya paNa tiraskAra pAmato nathI. 90. kadAcita kiMpAkanuM phaLa khAvuM sAruM che paNa DAhyA mANase game tevA manohara ne svAdiSTa viSaye hoya te paNa te bhegavavA gya nathI. 91. ajJAnI cha strIsaMsarganuM sukha vakhANe che, paraMtu ene vicAra karatAM te e viSayasukha ja duHkhanuM prabaLa bIja-kAraNa jaNAya che. 2. kAma-agnithI dAjhelAM dehadhArIonAM zarIre, jyAM sudhI zAMtarasathI siMcAyA na hoya tyAM sudhI zAMta thatAM ja nathI. 9. agnivaDe dAjhelAone zamane pAya-zAntine upAya ahIM prApta thaI zake che, paraMtu kAma-agnivaDe dAjhelAone zamane pAya-zAMtino upAya to aneka bhavabhramaNa karatAM paNa prApta thaI zako nathI.. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 293 ] 94. kAmivakAra e eka evA mahAbhyAdhi che ke paMDita janAne paNa te samAvavA sadA du:sAdhya jaNAya che. vaLI te saMsAranI atyaMta vRddhi karanAra che ane du:kha utpanna karavA tatpara che. 95. jyAMsudhI hRdayamAM kAma-agni atyaMta prajvalita rahe che tyAMsudhI jIvane karmo kAyama vaLagI rahe che. 96. kAmarUpI nAga jene khUba karahyA che tene evI tIvra vedanA thAya che ke jethI jIva atyaMta sUcchita thayA chatA saMsAracakramAM paribhramaNa karatA rahe che. 97. aneka du:khAvuM je utpattisthAna ane saMsArane vadhAranAra che. te A kAmavikAra manuSyeAnI smRtinA nAza karI nAMkhe che. 98. saMkalparUpI yAnithI utpanna thayele ane rAgadveSarUpI e jIbhavALA A ati bhayaMkara nAgarUpI kAma kAi paNa prakAre vaza thai zakatA nathI. 99. A kAmabhoganI icchA duSTa che, saMsAracakrane vadhAranAra che, du:khane utpanna karavA samartha che ane saMpadAnA nAza karavAmAM catura che. 100. ahA ! kAmavikArane vaza paDelA mUDha prANIe pApakarma karIne peAtAnA AtmAne saMsArasAgaramAM DubADe che. 101. ahA ! naraka-Ava mAM prANIone paTakanArA ati karA kAma-vikArA jIvane dharma-amRtathI vimukha banAvI bhAre skhalita kare che. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 294 ] zrI kapUravijayajI 102. daivayeAge smaraNa mAtrathI vera vALanArA kAmadeve prANIAnAM hRdayamAM sa'tApa upajAvatu -dAha pedA karatu zalya sthApeluM che. 103. tenA nivAraNa mATe jinamArgamAM rakta thaine sadda na sadA sevatA raheA, jethI mahAmuzkelIe nIkaLI zake evu te kAma-zalya zatakhaMDa-sA TukaDArUpe thai jAya. 104. kAmavikAra cittane bagADI nAkhanAra, sadgatineA nAza karI nAkhanAra, sadAcaraNanA lepa karanAra temaja ana-ApadAne vistAranAra che. 10pa. vaLI te kAmavikAra aneka DhASAnuM utpattisthAna che, sadguNNAnA vinAza karanAra che, pApanA sageA bhAi che ane ApadAone prApta karAvanAra che. 106. pizAcarUpI kAme ja samasta jagatanA jIvAne chaLita karelA heAvAthI tee parAdhInapaNe bhavasAgaramAM sadA ya bhramaNa karatA rahe che. 107. vairAgye bhAvanArUpI maMtrAvarDa kAma-unmAda nivArIne, svataMtrapaNe saMyamamArgamAM vartanArA kaIka dhIravIra sAdhujanA pUrve meAkSasukha pAmyA che. 108. kAmAnya jIva sadvaitAnane tajI de che, gurunI sevA- zuzraSAne tathA hitavANIne paNa tajI de che, aneka guNa-guNInA anAdara kare che, ane cittanI zAMtine khAi bese che. . 19. te mATe meAkSasukha meLavavAnI icchAvALA ane bhavabhramaNa nivAravAnA abhilASI evA uttama yatijanAe ukta kAma-vikAra sadA vajra vA cAgya che. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 295 ] 110. vizuddha dhyAnanA rAdha karanArA kAma ane a banne nitya vairI ane mahAkrUra che. te bannenA samasta rIte tyAga karanArA sAdhujanAne parama sukha pragaTe che. 111. kAma-vikAranA tApa sahana karI levA sArA, paraMtu zIlanuM khaMDana karavu sAruM nathI; kemake zIlanuM khaMDana karanArAone nizce narakamAM ja paTakAvuM paDe che. 112. kAma-vikAranA dAha sahaja vAtamAM zamI jatA nathI. vaLI kAmivakArane vaza paDI tenu sevana karavAthI mahApApa aMdhAya che ane tene pariNAme narakamAM paDavuM paDe che. 113. ati AkarA kAmivakAravaDe te alpa vakhata sudhI vedanA sahana karavI paDe che, paraMtu zIlanuM khaMDana karavAthI te karADA bhava sudhI vedanA sahevI paDe che. 114, maMtrapaDhAvaDe viSanA nivAraNanI peThe jJAna-upacAganA sAmarthya vaDe, game teTalA AkarA kAma-agni paNa avazya upazAMta thavA pAme che. 115. kAmabhAgathI viramavuM e tenI zAMti-zamana mATe sarasa upAya che, bAkI tenu sevana karavAthI teA tRSNA ghaNI vadhI paDe che ne zAMti vaLatI ja nathI. 116-117. upavAsa, UNeAdarI, rasatyAga, snAnAdivaDe zarIra zAbhAnA tyAga ane tAMqhala pramukha kAmeAddIpaka padAthe sevavAnA tyAga tathA kAmabhAga sevavAnI anicchA-kAmanigrahasaMyama tathA pUrve meAkaLIvRttithI sevelA kAmabhAganuM vismaraNa karavuM e saghaLA kAmabhAgarUpI mahAzatrune chatI svavaza karavAnA zAstrokta upAcA che. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 26 ] zrI kapUravijayajI 118. IcchAnirodha karavAvaDe kAmane, atyaMta kSamAguNavaDe kedhane, mRdutA-namratAvaDe mAna-ahaMkArane ane vivekakaLAvaDe mehane jItI levo. 119 te cAra upazAMta thaye chate viSamizrita jananI jema lebha-tRSNa sAvadhAnatAthI tacha daIne brahmacarya jevuM uttama vrata AdaravuM yukta che. 120 cAritranA sArabhUta ane devaDe pUjAyeluM, surakSita, uttama rIte pALeluM brahmacarya sakaLa karma--maLane dUra karI Atmazuddhi karavAne zreSTha upAya che. 121. je A lAvaNyanI nadI jevI pramadA-nArI dIse che tene seMkaDo game duHkha-taraMgathI bharelI bhayaMkara vaitaraNa samI samajavAnI che. 122. saMsAranA bIjarUpa, dukhenI moTI rAzirUpa ane pApanA bhaMDArarUpa nArIonuM nirmANa keNe karyuM? 123. A nArI agninI pragaTelI jvALA sarakhI che, jemAM manuSyanAM vaivanano ane dhanane hema-saMhAra thavA pAme che. 124. narakarUpI aMdhakRpamAM pADanArI, svargamArgamAM mahAna aMtarAya karanArI ane anarthone upajAvanArI evI nArIo ke banAvI? 125. seMkaDo game kRmijALathI bharelAM, durgadhIbharyA maLathI pUrelAM ane cAmaDAMmAtrathI maDhelAM strIonAM dehamAM zI ramaNIyatA lAge che? Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te kayA che kAmavikArara lekha saMgraha : 3 : [ 297 ] 12. jeo kAmavikArane TALI zakyA che teo kharekhara sukhI thayA che. brahmacarya jevuM uttama vrata sArI rIte pALe te uttama gati pAme che. 127. viSayabhegano atha thaIne je mugdha jIva mohane vaza thaI kAmabheganI prAptinuM niyANuM kare che te kevaLa dorAnI khAtara amUlya ratnanA hArane toDI nAMkhe che. 128. karmaripuone jItI levAnI IcchAvALA vivekIjanoe bhava-bhega ne zarIra viSe paramArtha buddhithI sadA ya vairAgya dhAraNa karo. 129. jyAM sudhI mRtyarUpI vAvaDe zarIrarUpI zela(parvata)ne nAza na karAya tyAM sudhI karma-vairIne vinAza karavA nimitte manane upayoga karI le. 130. kAma ne arthano saMga tajI dharmadhyAnane sadA sevato rahe ane durlabha mAnavabhava pAmIne nehamaya jALane chedI nAMkha. 131 jene aMte narakamAM tIvra vedanA sahevI paDe che tevA viSayane sadAcArathI cUkI-bhraSTa banI jIvo zAmATe sevatA haze? 132. sadAcArathI bhraSTa cittavALA ane viSayamAM AsaktivALA jIvone ja narakone viSe AkarAM duHkha sahana karavo paDe che. 133. viSayarasamAM lubdha thaI rAgadveSane vaza banI je hatabhAgI jIva vairAgya-zAMtarasanuM sevana karatA nathI tene AtmA . khUba ThagAya che. 134. AtmA ajJAna, mithyAtva, kaSAya, ega ane Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 298 ] zrI IravijayajI avirativaza je kAMI karma kare che tenuM phaLa tene aneka rIte bhegavavuM paDe che, tethI navAM kamane rUMdhI svaiMddhine vaza kara.. 135. iMdriyone svecchAe pharatI aTakAvI pitAne AtmA vaza rAkhavo, jethI akSaya anaMta mekSasukhene bhAgI tuM saheje thaI zakaze. - 136. saheje prApta thayelA ISTa kAmagane viSe paNa mahAna puruSone gRddhi hotI nathI, bIjAone gRddhi hoya che tene vairAgya kadApi AvatuM nathI. 137. cha khaMDane svAmI cakravartI, saghaLI pRthvI tathA saddhi-siddhi ane saghaLA svArtha temaja kAmabhegane tRNanI jema tajI daI jaina dIkSAne svIkAre che. 138. kRmi-kIDA jevA ApaNane evI kaI suMdara vastu bhogavavA gya che ke jenA kAraNe ApaNe nirarthaka gharajaMjALamAM paDI sadAyA karIe chIe ? 139. jeNe tane bhavasAgaramAM pArAvAra duHkha dIdhuM te ati AkarA karma--zatrune kabaje karavAnI tane kema vAMcchA thatI nathI ? 140. sadA ya viSayabhegane sevanArA tathA mAMsabhakSaNa karavAmAM rakta rahenArA evA loko paNa potAnAmAM pavitrapaNuM mAne che ethI vadhAre vicitra bIjuM zuM ? 141. jethI karmane vizeSa kSaya thavA pAme ane navA karmane saMcaya na thAya tevuM ja sadAcaraNa mokSasukhanA abhilASI janee karavuM joIe. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [29] 142. apsarAonA samudAyathI vyApelA ane devothI zobhita devakane viSe pUrve tene aneka vAra vividha prakAranAM manavAMcchita bhega prApta thayelA che; 143. tema ja vaLI anekavidha duHkhevaDe atyaMta bhayaMkara ridra-rIrava narakane viSe karmavaze te ghaNe lAMbe vakhata vacce chuM-tAre tyAM duSTa karmasaMge jaI vasavuM paDyuM che. - 144. tapAvelA telanI kaDAIo viSe taLAtAM tane je parama duHkha veThavuM paDyuM che tenuM varNana karatAM pAra pamAya tema nathI. 145. aneka prakAranA bhayaMkara yaMtrane viSe pIlAtA tane thatA dAharaDe pUrva karmanA saMbaMdhathI atyaMta AkarI vedanA tAre sahana karavI paDI che. 149. vaLI viSTA ane maLathI bharelA, azuci, kapha ane carabIvALA mAtAnA garbhavAsamAM devage tAre lAMbo vakhata rahevuM paDayuM che. 147. tema ja tiryaMcagatimAM chedana-bhedanavaDe tane je duHkha veThavuM paDayuM che tenuM varNana karoDo jIvaDe paNa karavA ke puruSa samartha nathI. 148. deva, nAraka, mAnava ane tiryaMca gatimAM ahoniza bhramaNa karanArA jIvane saMsAracakramAM maLatuM evuM keI sukha bAkI rahyuM nathI ke je tene aneka vAra prApta thayuM na hoya. 149. karmanA saMbaMdhathI caugatidAyaka A atyaMta bhayaMkara saMsAracakramAM bhramaNa karatA jIvane aneka vAra sukhaduHkhanI prApti thaI cUkI che. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 300 ] zrI kapUravijayajI 150. atyaMta kSaNika-amuka vakhata sudhI ja TakanAruM ne pachI ApoApa nAza pAmI janAruM evuM AveluM kaSTa jANI tuM kema vairAgya pAmatuM nathI ? tArA jIvitane dhikkAra che ! 151. jIvita vijaLInA vega jevuM, saMga svapnamAyA jevo, saneha saMdhyAnA raMga jevo ne zarIra DAbhanI aNu upara rahelA jaLabiMdu jevuM kSaNika-kSaNa vinAzI-asthira-cheha ApanAruM che ema tuM jANI le. 15ra. bhegavilAse iMdradhanuSya jevA, saMpadA zaraRtunA vAdaLa jevI ane vana jaLamAM darelI lIMTI jevuM asthirachaTakI janAra che. . * 153. kaIka sarakhI vayanA bhAIbaMdhone mRtyue kabaje karI lIdhA, te dekhyA chatAM tArA manane kema lagAre vairAgya-arekore AvatuM nathI ? 154. jene zAstrAbhyAsa sAro che evA keIpaNa vidvAnane sarva azuciya, vinAzazIla ane rogagrasta kAyAmAM ratiprIti thAya kharI? 155. vividha bhajana ane vastrAdivaDe ghaNe vakhata sArI rIte sAcavI rAkhelI kAyA aMte to bagaDI jAya ja che, te pachI bAhya vastuomAM mamatA zI karavI ? 156. meha, mamatA, zoka ane tyAgavikaLa leke svajana kuTuMbIjano sAthe vRthA ja rAga dharI rAkhe che. saha svArthanuM ja saguM che, keInA baMdhuo sAthe AvyA nathI tema sAthe janArA paNa nathI. 157. prANadhArI-janma pAmelA prANImAtrane avazya karavAnuM Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 301 ] che, tethI te sujJa jane! baMdhujananuM maraNa thaye tame zaka saMtApa karaze nahi. 158. kharuM svakartavya visArIne je meha-mamatAmAM rAte rahI, bIjI nakAmI khaTapaTamAM paDI jAya che te pitAnA hitamArgathI cUkI jAya che. 159 svahita te samajJAna, darzana, cAritra ane tapanuM yathArtha vidhivaDe sevana-ArAdhana karavAvaDe ja thAya che, ema sarvajJa bhagavaMte kahe che. 160. sukhazIlatA-zAtAgAravAmAM magna thaI rahelA ane viSayarasamAM laMpaTa banelA sAdhue paNa svahitamArgathI cUkI jaI gRhavAsI banI gayA che. 161. ghaNA ISTa viyoga dekhyA ane puSkaLa dravyano vinAza thayele jAye chatAM nirlajaja citta viSayasukhane rasa cAkhavAmAM laMpaTa banyuM rahe che, te khedajanaka vAta che. 162. je prakAre cittanI ghaNuM nirmaLatA thavA pAme tevI rIte jJAnI-vivekI jAe prayanavaDe udyama karavo ghaTe che. 163. jenuM mana rAgAdika doSa rahita nirmaLa banyuM che, tene udaya AveluM zubhAzubha-sukhaduHkha saghaLuM niSphaLa thAya che; saMsArane vadhAranAra thaI zakatuM nathI. 164. abhavya jIvane, saMsArane aMta karavA harSa-utsAha, ITriyeno nigraha karavA daDhatA ane kedhAdi kaSAyone nirmULa karavA puruSAtana prApta thaI zake ja nahiM. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 302 ] zrI karkharavijayajI 165. rAgadveSAdika dene TALavA ane cittane zuddha-nirmaLa karavuM e ja kharuM utkRSTa tattva-svarUpa che, e agatyanI vAta mUDha mANaso-jaDabharato jANatA ja nathI. 126. svahitaiSI jJAnI sajAe manane evuM zANuM ne samabhAvI banAvavuM joIe ke te game tevI AkarI ApattimAM paNa vAMkuM thavA na ja pAme ane roSa-toSanAM prabaLa kAraNe maLyA chatAM paNa kAbUmAM rahe ne vikAra pAme nahIM. 167. bhAre AkarI ApadA pAmyA chatAM manamAM kheda- uga ke AkuLatArUpI vikriyA-vikAra nathI ja pAmatA tevA sAdhucarita mAnavane dhanya che. 168. kaI paNa kAraNe saMkaleza na ja kare; kemake saMkalezathI cIkaNAM karma baMdhAya che. saMkalezavALA pariNAmavaDe jIva bhavacakramAM bhramaNa karate duHkhI thAya che. 169. saMkaleza pariNAmavaDe koDe bhamAM duHkha denArA ati AkarA-bhAre ugra karma bAMdhavAno prasaMga jIvane vAraMvAra AvyA kare che. 170. citta-ratnane saMkaleza doSa rahita sadA suprasanna rAkhavuM, e mahAna puruSonuM uttama dhana che, jethI janma-maraNa rahita mokSasthAna saheje maLe che. 171. mahAna puruSanuM eka TUMkuM lakSaNa che ke teo saMpattimAM phulAI jatA nathI, harSa-unmAda pAmatA nathI ane vipattimAM dInatAne dhAraNa karatA nathI, dareka anukULa, pratikULa prasaMge teo samabhAve rahI zake che. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 303 ] - 172. pUrva karmanA saMbaMdhathI Apatti AvI paDe tyAre haiye dhAraNa karavuM e ja parama upAya che, paraMtu te samaye kheda kara yukta nathI. 173. vizuddha pariNamavaDe sarvatra zAMti prasare che ane saMkaliSTa pariNAmavaDe aneka bhavabhramaNa karavA chatAM paNa kayAMya zAMti maLatI nathI. 174. saMkaliSTa cittavALA ne saMsAranI vRddhi thAya che ane cittanI vizuddha vRtti saMpadA ne mukti denArI thAya che. 175. jyAre cittanI vizuddhi thAya che tyAre tattvajJAnI puruSane ApadAo ne saMpadAo sarakhI banI rahe che, kemake mahAna puruSanuM sarva caritra gahana hoya che. 176. avaLe mArge caDhelA anyane paNa savaLe mArge ANa yukta ja che, to pachI atyaMta viSayavikAranA mArge caDhI gayelA nija manane AzrI to kahevuM ja zuM? 177. ajJAna athavA mehathI je kAMI naThAruM-niMdya kAma karavAmAM AvyuM hoya temAMthI manane pAchuM vALI devuM ane pharI tevuM halakuM kAma karavuM nahIM. 178. je teM pApakarma karyA che te atyaMta kaThera pApakarmane vipAka-udaya thatAM he mUDhAtmA ! thoDA vakhatamAM tuM tenuM kaDavuM phaLa pAmIza. 179 pitAnA banne kAna vaDe potAnI jAtane thoDI paNa pavatAM sasalAnI pere je kaMI dukRta karyuM haze tenuM kaDavuM Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 304 ] zrI kapUravijayajI mULa tane thADA ja vakhatamAM maLI jaze, ema samajI karmamadhanathI ja aTakavu. 180. ajJAnathI vRddhi pAmatA pApakarmanI je zuddhi nathI karatA te kaRNuthI atyaMta dabAyA chatA pAchaLathI pazcAttApa pAme che. 181. paiAlika sukhanI prApti mATe mUDha manuSyA evAM pApakarma kare che ke jethI teo krIDAgame bhavAne viSe bhAre kaSTa pAmatA rahe che. 182. huM parane ThaMguM evI buddhithI jee mAyA-kapaTa kare che teo ubhayaleAkamAM peAtAnA ja AtmAne Thage che ane sadA du:khI thAya che. 183. maraNu najIka Avyu, tema chatAM kaMi paNa sukRtyakamANI na karI teA AveA uttama manuSyabhava pAmyA chatAM janmArA badhA niSphaLa gayeA. 184. je prANI karma pAzathI mukta thavA ceAgya prayatna karatA nathI te A saMsArakArAgRhamAM-kedakhAnAmAM sadA ya baMdhAceleA ja rahe che. 185. viSayarasanA leAlI svajanama vAsudeva ane prativAsudeva jevA samartha puruSA paNu enA rAgama dhanathI baMdhAyA chatAM A gRhasthAvAsarUpI aMdhIkhAnAmAM rahyA khAda narakavAsamAM AkarAM du:kheA pAme che. 186. are ! A ja janmamAM garbhavAsamAM paNa tane je du:kha prApta thayeluM che te paNa tuM atyAre visarI gayA che, tethI te AtmAne pIchANyuM ja nathI. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 305 ] - 187. corAzI lAkha chavAyeni mathe mohavaza paribhramaNa karatA tane vividha prakAranAM kaDavAM asahya dudakhAne anubhava thaI cUkI che, 188. tema chatAM he mUDha jIva ! tuM A saMsAra saMbaMdhI duHkhathI kema kaMTALatuM nathI ? tuM lebhavaDe viSayAsakta banI A saMsAramAM jakaDAI gayA jaNAya che. 189 te pUrve karoDa bhavamAM je puSkaLa karma upAryuM che te ja tuM chedI nahIM zake te tAre A manuSyajanma niSphaLa gaye jANaje. 10. ajJAnI che abajo janmamAM ajJAnakagvaDe jeTalAM karma khapAve teTalAM karmo, jJAnI puruSa saMyamayegamAM sAvadhAnapaNe rahyA chatA be ghaDInI aMdara khapAve che. 191. jemAM karma-nirjarA na karI ke karma-nirodha na karyo te janma zA kAmanuM ? saMsAranI asAratA kahenArA ne mAnanArAne te e ja kartavya dharma Acaro rahe. 12. janma tene ja pramANa ke je vivekI mahAtmAe janma dhAraNa karIne mahAkaTuka phaLa ApanArAM karmone sArI rIte sAvadhAnapaNe khapAvI dIdhAM heya. 13. roSanI upara bhAre roSa lAvIne ane mAnanI upara jaya meLavavA ahaMkAra lAvIne tema ja mamatA upara mamatA tajI daIne tuM svataMtra thA. 194-15. parigraha-mAyA upara atyaMta aruci, mukti 20 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 306 ] zrI kapUravijayajI upara utkRSTa rAga, uttama dhyAnamAM cittanI ekAgratA ane ArtA, ridra dhyAnathI sadantara viramavuM, dharmane saMcaya karo ane karmane kSaya karavA prayatna kare tema ja sAdhujanonA sadAcaraNamAM citta rAkhavuM te sarvadA pApanAzaka che. 196-197. mAnarUpI majabUta sthaMbhane cUro karI, lobharUpI pahADane vidArI nAMkhI, mAyArUpI viSavelIne ukheDI kADhI, krodha-zatruno nigraha karI, kalyANakArI yathAkhyAtacAritrane prApta karI, zukuladhyAnamAM tatpara rahyA chatAM sakaLa kamano kSaya karI kaIka mahAnubhAvo paramapada pAmyA che. kharA dAnapAtra-sAdhujane. 198-19. mamatAdi rahita, dhIra, rAgAdika doSavarjita, zAnta, dAnta, tapasvI, muktinI sAdhanA karavAmAM sAvadhAna, tema ja saMteSa bhAvanA tathA satya bhAvanAvaDe yukta ane tattvArtha cintavanamAM tatpara rahenArA evA uttama sAdhujanane kharA dAnapAtra (bhakti lAyaka) samajavA. 20. teo saMteSa bhAvanAvaDe duHkhane aMta kare che, satva bhAvanAvaDe bhayane nAza kare che ane jJAna bhAvanAvaDe nize karmane nAza kare che. 201. samabhAva-zAntabhAvanuM sevana karavA jeo eka nizcayavALA che, kama-zatruone parAbhava karavA jemanuM daDha lakSa che ane viSayavikArothI jeo lepAtA nathI tevA zreSTha sAdhujane kharekhara bhakti lAyaka che. 202. ni:saMgI-nirAgI-nispRhI chatAM paNa sadAcAra Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 307 ] rasika, niHsnehI chatAM zAstra upara nehavALA ane AbhUSaNa rahita chatAM tapa-bhUSaNathI bhUSita evA gIjana-saMtapuruSo sadA ya dAnapAtra (sevA-bhakti karavA gya) che. 203. je mahAtmAoe pitAnI kAyA uparathI paNa mamatA utArI nAMkhI che ane sarva prANIvarganuM hita karavA tatpara rahe che tevA saMyamI sAdhuo kharekharA dAnapAtra che. 204-208. pariSahane jItavA samartha, karmone nimULa karavAne sazakta,jJAna-dhyAna-taparUpI AbhUSaNadhArI, zuddha AcAra pAlana karavA sadA ya sAvadhAna, atyaMta sthira manavALA, zAnta svabhAvI, nirvikArI, maMgaLakArI-maMgaLamUrti, mahAme hAdika zatrue jenA samI gayA che-zAnta thaI gayA che, kAmakrodhAdikano nAza karanAra, nindA yA stutimAM samabhAvI, dhIra, zarIra upara paNa pRhA (mamatA ) rahita, jitendriya, krodha ane lobhArUpI mahAsamartha zatrune jaya karanAra, rAgadveSathI mukta, mokSapada pAmavA utsuka, jJAna-abhyAsamAM sadA ya rakta ane vairAgyarasamAM bhInA (raMgAI gayelA) evA mahAnubhAvI munine potAnA AMgaNe bhikSArthe AvelA joIne je mUDha-durmatijana tenA upara mahAghapaNe dveSa ke IrSAbhAva kare che te durbhAgI, hAthamAM Avela apUrva lAbha gumAvI de che. 209. mAyA ane tRSNAne TALI ane rAgadveSane dUra karI, parama parAkramI puruSArthavata mahAtmAe paramapadane prApta thayA che. 210. jeo tapabaLathI karma--zatrunA mahAsa ne prasanna cite haThAve che-khALI rAkhe che te yatijano dhIra puruSomAM paNa paNa dhIra-mahAdhIra che. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 308 ] zrI kapUravijayajI 211. je sAdhujanA pariSaheAne jItavAmAM, indriyAnA nigraha karavAmAM ane kaSAyeAnA nagraha karavAmAM zUrA che temane ja jJAnIoe kharA zUrA kahyA che. 212. svacAritradharmamAM sthira buddhivALA sAdhu navAM navAM karma grahaNa karatA nathI ane vizuddha dhyAnanA abhyAsathI pUrvakarmAMnA atyanta kSaya kare che. 213. saMsAravAsanAthI nivRtta thayelA ane zivasukhane prApta karI levA sadA ujamALa thayelAne ja uttama puruSAe kharA jJAnI kahyA che. te sivAyanA pugaLanA athI janAne tA svArtha sAdhu ja samajavA. 214. je prasanna citta sarva jIva upara samabhAva rAkhe che ane mamatvabhAvathI mukta bane che te mahAnubhAva meAkSa-mahApadane pAme che. 215-16. je indriyAne kamare rAkhavAmAM zUrA che, navAM karma baMdhana karavAmAM kAyara che, vaLI tattvacintaka, hitastrI ne svazarIra upara paNa spRhA rahita che, pariSaheArUpa mahAzatruonu maLa haThAvavAmAM ane kaSAyeAnA nigraha karavAmAM zUrA che te ja kharA zUravIra kahevAya che. 217. tana melA chatAM ujajavaLa manavALA, dhIra ane sadA brahmacArI evA sAdhujanA jJAnAbhyAsamAM kAyama rakta rahenArA hoya che. 218. jJAnabhAvanAvaDe puSTa ane antarAtmAvaDe tuSTa evA sAdhujanA apramatta guNasthAnakane pAmI AtmakalyANa sAdhe che. 219. je saMsAravAsanAthI trAsyA che, bAhya-aMtara pari Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha sagraha : 3 : [ 39 ] grahanA tyAgI che ane viSayavikArAthI viramyA che tevA sAdhujanAnuM ja jIvita prazaMsavA cAgya che. 220. saMsAracakranA aMta kare evI uttama AcaraNA je sajjanA sannA AcaratA rahe che te rAga dveSanA kSaya karIne mAkSapadane pAme che. 221-223. je zatru-mitra, mAna-apamAna, lAlaalAbha ne paththara-kacanamAM samabhAva rAkhe che, vaLI je sabhyahtva bhAvanAvaDe zuddha che, jJAnasevAmAM sAvadhAna che, cAritrAcAramAM sadA rakta che ane akSayasukhanAM AkAMkSI che--evA mahAnubhAva tapasvI sAdhune dekhI je duti tenuM apamAna kare che te manuSyajanma pAmyAnuM pradhAna phaLa sathA hArI jAya che. ni:sa`gatA 46 99 224. rAgAdika DhASane vadhAranArI mamatAne tajI denArA, dRDha vratadhArI, dhIra ne nirmaLa cittavALA, mahAmativata munijanA vividha prakAranA tapane Adare che. 225. saMsArathI virakta cittavALA ane meAkSasukhanA athI evA pratibaMdhathI nivarte lA nigraMtha munijanAnuM jIvita kharekhara prazaMsApAtra che. 226. sAta bhayathI mukta, apramatta ne trikALa zubha ceAgayukta munijanAnu jivata saphaLa che. 227. Artta rodradhyAnanA parityAga ane dharma -zukladhyAnanuM Asevana karavAthI jIva akSaya-anaMtasukharUpa nirvANapada pAme che. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 310 ] zrI karavijayajI - 228. AtmAne barAbara niyamamAM rAkhI, viSayasukhathI zIdhra virakta thaIne rahenArA jJAnAbhyAsamAM rakta evA sujJa sAdhu saheje svahita sAdhI zake che. 229 jema jema mamatArUpa tarunAM baMdhane sAvadhAnapaNe tyAga karavAmAM Ave che tema tema karma chUTatAM jAya che ane karmane ucheda thato jAya che tema tema mokSapada najadIka AvatuM jAya che. - 230. jene parityAga karIne javuM paDe te vastu pitAnI zI rIte hoI zake ? ema aMtaramAM vicArI-samajI vidvAna puruSa zarIra uparanI paNa mamatA taje che. - 231. kharekhara jeo parigraha bhego karavAmAM rakta che temane AtmA priya nathI. ( kAraNa ke AtmAnuM te ahita kare che.) 232. zarIramAtranI mUccha-mamatAthI pApa-AraMbhanI vRddhi thAya che. tevA anitya, kSaNabhaMgura ane azaraNa zarIra viSe vivekI-jJAnIe mamatA tajavI ghaTe che. 233. zarIramamatAthI rasavRddhi thAya che, rasavRddhi thaye dhanasaMcayanI vAMchanA thAya che, dhanasaMcayathI lobha vadhe che ne lebhathakI saMsAracakramAM vadhAre paribhramaNa karavuM paDe che. ra34. mamatAthI lobha pedA thAya che ane lebhathI rAga pedA thAya che. rAgathI cheSa pedA thAya che ane dveSathI duHkhanI paraMparA cAlyA kare che-dukha vadhyA ja kare che. 235. nirmamatva e parama tatva che, nirmamatva e parama sukharUpa che ane nirmamatva e mokSanuM parama bIja (upAdAna kAraNa ) che ema jJAnIoe kahyuM che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 311 ] 236. nirmamatva bhAva atyaMta daDha thaye chate janmamaraNane ucheda karanAruM parama utkRSTa zAzvata sukha AtmAne prApta thAya che. arthanuM anarthapaNuM 237. artha-saMcaya anartha (ApadA)nuM mULa che, artha sukhazAntine bhejaka che, artha krodhAdika kaSAyane pedA karanAra che ane vividha duHkhene upajAvanAra che. 238. saMsAramAM pahelAM saghaLI saMpadA prApta karelI te tajI dIdhI, tenA upara pharI prIti karavI te bhUjana karIne vamI nAkhelA annanI upara punaH prema karavA jevuM du:kharUpa che. 239. dravyane saMgraha karI ke puruSa tene sAthe laI paraloka sIdhAvya che? je mATe tRSNanI AgathI saMtapta jIva AkarAM (cIkaNAM) karma bAMdhe che. 240. tRSNAvaza-lobhAnvajane hita ke ahita kaMI joI zakatA nathI, tene te saMteSarUpI aMjananA ge subuddhivaMta thayelA cha ja joI samajI zake che. 241. saMtoSarUpI zreSTha satya ratnane meLavIne, mokSanA uttama mArgamAM vartanArA vicakSaNa vivekIjane sadA ya sukhI che. 242. tRSNArUpI agni jemanAmAM pradIpta che temane sAcuM sukha kayAMthI hoya? dhanasaMcaya karavAmAM je rakta che temane sadA dukhanAM darzana thAya che. 243. saMteSI sadA sukhI ane asaMtoSI atyanta duHkhI rahe che, e rIte ubhayanuM aMtara jANuM sukhanA athIjanoe saMteSamAM prIti rAkhavI. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 312 ] zrI karkharavijayajI 244. he sanmativaMta ! dhana-AzAne dUra karI saMtoSanuM ! sevana kara, jethI karIne nice tAre apAra saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDaze nahIM. - 245. je ke anyanI AzA rAkhato nathI evo saMtoSI AtmA ja svataMtra-sukhI che. meTAnI AzA-prArthanA karavI te bhAre duHkha-dAridyanuM kAraNa che. ra46. tRSNA-agnithI saMtApita hRdaya atyanta baLyA kare che, te saMteSa-jaLa vagara zAnta karI zakAtuM nathI, saMtoSajaLavaDe hRdaya zAnta bane che. 247. saMtoSa-amRtanuM pAna karIne jemaNe nirmamatva hadayane vAsita karyuM che temanuM mAnasika duHkha, durjananI mitratAnI peThe dUra thAya che. 248. tRSNanA dAhane zamAvanAruM saMteSa-amRta jemaNe pIdhuM che temaNe parama zAntirUpa akSaya anaMta sukhaprAptinuM kAraNa sArI rIte upArjana karyuM che. 249 nigraMtha sAdhuo tRSNAno nAza karavA saMtoSane, athavA sukha-zAnti mATe saMyamane ane tapa, japanI vRddhi mATe jJAnane sevyA kare che. 250. jJAna-darzana saMyukta eka mAro AtmA ja zAzvata padArtha che, bAkInA badhA mane kamasaMge maLIne vinAza pAmatA bAhA bhAvo che. 251. evA bAhya saMgene kAraNe jIva vividha prakAranAM Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 313 ] du:kha pAmate rahe che, te mATe bAhA padArthane sagA-saMbaMdha sarvathA tajI devo joIe. ra5ra. sarvAe pUrve je jIvAdika bhAve ane temanI viparIta-viruddha kriyA (svabhAva ne vibhAvarUpe) bhAkhela che temAM zaMkA karavI nakAmI che. ra53. jema jema jIva viparIta buddhithI jaDa vastuomAM mamatva kare che tema tema tene cAre taraphathI mamatvavaza karmone baMdha thavA pAme che. 254. ajJAnathI AcchAdita thayelA ne rAgadveSane vaza banelA, aneka pApa-AraMbhamAM pravatelA AtmAonuM hita bhaya pAmelAnI jema dUra nAse che. 255. parigraha-mamatAnA pratibaMdhathI rAga ane dveSa pedA thAya che ane rAgadveSa e ja bhavabhramaNa karAvanAra karmone nikAcita baMdha karAve che. 256. dhyAnarUpa agnine pradIpta karI, temAM sarva pratibaMdharUpa pazuone hemI pachI karmarUpI Injanane ja kSepavAmAM Ave, to AvA prakArane bhAvayajJa bahu uttama phaLadAyaka thaI zake. 257. hajArogame rAjasUya yajJo ane seMkaDogame azvamedha ca uparakta bhAvayajJane anaMtame bhAge paNa AvI zakatA nahIM. 258. je prajJA zAMta-samabhAve pariName te sAcI-saphaLa jANavI, bAkInI te anya vyavasAyaparAtA samI karma upArjana karAvanArI hovAthI niSphaLA kahI che. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 314] zrI IravijayajI 259-190. tyAjya temaja grahaNa yogya tatvane jANanArI tathA zAMta bhAvamAM rakta rahetI sukhakArI prajJArUpI strIne AtmAthI puruSe sadA ya sevavI tema ja sarva Icchita phaLane sArI rIte ApanArI dayArUpI strIne paNa sevavI, kemake e sevI satI zIdhra cittane karuNA-dayAbhInuM kare che. ra61. hRdayane AnaMdakArI evI maitrIrUpI strIne paNa sadA ya sevavI ke je sevArasika cittane dveSAdika deSa rahita-zAMtaavikArI banAve che. ra62. je pavitra citta sarva prANI pratye zuddha prema rAkhe che, sarvanuM hita-ciMtavanarUpa maitrIbhAva vadhAre che te bAhA aMtara zatruvargane jIte che. ra63. dezanA-vyAkhyAna devAmAM kuzaLa e je mahAtmA anya jIvone zAMtinA mArge dore che te nikaTabhavI-a5saMsArI mahAzayane sadA karmanirjarA thavA pAme che. 264. jemane AtmazAMti thaI nathI teo saRAstramAM atyanta kuzaLa hovA chatAM kAmAthI ne viSayavikArathI bharelA nararUpe pazu sarakhA ja che. 265. karmane kSaya karavAmAM citta, mehazatrune nAza karavAmAM prIti ane krodhAdika kaSA upara abhAva-tiraskAra yogya jIvane ja prApta thAya che. 266. naraka ane tiryaMcagatimAM niraMtara bhramaNa karatAM chatAM paNa pApAnubaMdhI pApI jIvane AtmazAMti thatI ja nathI e AzcaryakArI che. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3: [ 315 ] 267. manane pramAda upajAvanArI ane sukhazAMti ApanArI kSamA nAmanI kuLavaMtI kanyA sAthe lagna karI, huM bhadra ! tAre tene sadAya sevyA karavI. 268. kSamA AdaravAthI pUrvasaMcita du:khadAyaka karma kSINu thaI jAya che ane citta bhaya tathA kaSAya vagaranuM, zuddhaavikArI ane che. 269. sumati, sahiSNutA, maitrI, samatA, karuNA ane kSamA e sane meAkSantanA sukhane denArAM jANI tene zraddhApUrvaka yathArtha bhAve sevavA. 270. jo AtmAnuM hita icchatA hA tA bhayaMkara bhavabhramaNathI bhaya pAma, jinazAsana upara prIti rAkha ane pUrvIkRta pApanA pastAvA karI tethI virama, 271. nIca saMgati tajavI ane aneka avaguNune utpanna karanArA namaLe! saga tA sadA tajavA; kemake ethI sadguNI mANasa paNa gheADA vakhatamAM ja halakeA paDI jAya che. 272. sakALe sukhadAyaka evA satsaMga ja zANA janAe karavA, kemake ethI ja game evA guNahIna mANasa paNa unnatine pAmI zake che. 273. dunanI saMgatithI sArA sajjanAnuM AcaraNa malina thavA pAme che. jue, rAhunA paDachAyAthI sUryanA paNa parAjaya thavA pAme che. 274. jJAnI puruSAe rAgAdika mahAdASAne durjana samA Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [316 ] zrI kapUravijayajI dukhadAyaka kahyA che, tethI tatvanA jANakAroe temane saMga sadA ya tajavA gya che. ra75. jagatamAM sadaguNe sArI rIte pUjAya che, tethI guNe ja kalyANakArI che. A lokamAM moTA paNa guNahIna hoya te te nIca-pApImAM lekhAya che. 276. kuLahIna-nIca kuLane mANasa paNa saguNavaDe gurupada pAme che, ane sArA kuLamAM utpanna thayA chatAM nirguNa heya te tatkALa laghutA pAme che. ra77. cAritrazIla-sadAcaraNa puruSa Indrapramukha devaDe pUjAya che ane durAcArI hoya te to A lokamAM putrevaDe paNa nidAya che-tiraskAra pAme che. 278. cAritradharma aMgIkAra karIne pAchA je cAritrabraNa thayA temaNe zAsana sAmrAjya tajI, gulAmagIrI AdarI jANavI. - zIla-brahmavatane mahimA. 279 brahmavratadhArI-zIlavrata pALavAmAM sudaDha sajajano A lekamAM ane paralokamAM deva-manuSyane viSe sadA ya satkAra pAme che. - 280. tattva-sAdhana sahita zIlavatane sAcavavAmAM sAvadhAna rahetA utsAhI sajajane mahAbhayaMkara ApadA-upasargone paNuM tarI jAya che. 281. zIla-saMyamadhArI sajjanenuM mRtyu akhaMDa zIla pALatAM laghuvayamAM thAya te sAruM, paNa uttama zIlathI cUkI gayelAnuM game teTaluM lAMbuM jIvita sAruM nahIM. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 317 ] 282. zIlavratane akhaMDa sAcavI rAkhanArane zatrunA ghare bhikSA mAgavI paDe te sAruM, paraMtu uttama zIlanA bhaMga karIne rAjya bhAgavavAnuM maLe tevuM jIvita sAruM nahIM. 283. nina paNa zIla-saMyamathI alaMkRta hAya teA te duniyAmAM sarvatra pUjavA yeAgya ane che ane zIla-sadguNahIna game teTalA paisApAtra hAya te paNa te peAtAnA svajana-kuTuMbamAM paNa pUjApAtra thateA nathI. 284. zIla-sAhyabI sahita AkhI jiMdagI sudhI ni napaNuM rahe teA paNa sAruM, paraMtu zIla-saMpadAhInane kadAca cakravartInI Rddhi maLe te sArI nahIM. 285. dhanahIna-nina chatAM paNa saccAritravAna meAkSanA adhikArI-svAmI bane che ane cakravatI rAjA paNa zIlahIna chatA aneka ApadA pAme che. 286. je suni`La zIla pALe che tevA susa MyamI sAdhujanAne sukhe rAtri vyatIta thAya che, paraMtu sazIla pAlana rahita-durbhAgI javAne te divasa paNa sukhakArI thatA nathI. 287. krodhanA kaTuka vipAka-mAha-ajJAnavaza aMdha banI pApI jIvAe pedA karelA kApa-agni tatkALa dehane maLe che ane te vadhatA chatA cirasa Mcita dharma dhananA paNa nAza kare che. 288. kreAdhavaDe bhavabhramaNa vadhAranAruM' tIvra nikAcita ka vRddhi pAme che ane mahAmahenate ekaThuM kareluM tarUpI dhana ekI sAthe nAza pAme che. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 318 ] zrI kapUravijyajI 289 atyaMta duSTa manavaDe je pApakarma pUrve ekaThuM karI rAkhyuM hoya te tenuM kaTuka phaLa devAne taiyAra thayela hoya tyAre bIjA anerA upara keNa krodha kare? vivekavAna hoya te to bIjA keI upara nakAmo kapa na ja kare. (pitAnA karma para kApa kare.) 290. dravya-zraNa dAtAra thatAM jema cittane saMtoSa thAya che tema karma-traNa dUra thatAM AtmAne akSayasukharUpa mokSa prApta kema na thAya? 21. je svahita kartavya tajI daI, paranA pApa-maLane yatnathI hare che-pakhALIne sApha kare che tevA popakArI upara je huM kSamA na karuM te pachI mArA karatAM bIjo kRtagha koNa hoI zake? - ra92. suvivekarUpa kaLAnA baLathI je virodhI janane paNa vaza karI le che te khare zUravIra ane kharo paMDita che. (viveka badhI kaLAne jItI le che. ) - ra3. vivAda-vAdavivAda manuSyanA dharma, artha ane kAmano nAza kare che ane veravidha upajAvI nitya pApakarmano baMdha karAvanAra bane che, tethI te tyAjya che. 294. je sadA kSamAguNane dhAraNa kare che te manuSya dhanya-kRtyapunya che. zaTha ne lobhIjane vaDe ThagAyA chatAM teo vivAda nathI ja karatA. 25. meTA meTA dravyavAne paNa vAda-vivAda karatAM koTe caDhI nAza pAmyA che, tethI arthane jAte kare sAre paNa khaLa leke sAthe vivAda kare sAre nahIM. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 319 ] ahaMkArane TALavo. ra6. kharekhara ahaMkAra lokonA vinAza mATe thAya che paNa vRddhi mATe thatuM nathI. jema vinAzakALe-bujhAvA vakhate dIpakanI zikhA ujajavaLa-unnata thayA pachI taratamAM dIpaka bujhAI jAya che tema. 27. nIcI-halakI penio madhye lAMbA vakhata sudhI aneka vAra paribhramaNa karIne eka vAra ucagAtra pAme chate keNa samaju ahaMkAra kare ? 298. rAga ane dveSa e bane mokSamArganA lUMTArA-mahAzatru jevA che, kemake te banne jJAna, dhyAna ane tArUpI cirasacita amUlya ratna harI jAya che. 29. samyakatva dharmanI prApti sudurlabha che, cirakALa sudhI corAzI lAkha jIvAnivaDe vyApta evA saMsAramAM bhamatAM bhamatAM jIvane jinazAsanamAM sudurlabha samakti lAbhe che. 300. saMsArano ucacheda karanAra evA te samyakatvane pAmI buddhizALI bhavya AtmAe eka nimeSamAtra paNa pramAda (AtmasAdhanamAM ALasa) karavo ucita nathI. 301. tema chatAM viSayasukhanA lAlacu je mUDhajano prasAda kare che temane naraka ne tiryaMcanA bhavomAM ghaNuM lAMbA vakhata sudhI upajavuM ane maravuM paDe che. 302. jene pitAne AtmA ke manaIndriyAdika vaza nathI tene bIjA ja vaza kyAMthI thAya? bAkI AtmasaMyamI zAnta AtmAne to tribhuvana paNa vazavatI bane che. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 320 ] thI kapUravijayajI 303, sukha-duHkhane viveka ane svAdhIna evuM je sukha che tene ja jJAnI puruSa sukha kahe che ane je sukhasAdhana parAdhIna che te duHkharUpa ja che paNa sukharUpa nathI ema mAne che. 304. meTA parAkramI rAjAonuM paNa parAdhIna sukha karUpa-duHkharUpa che. tethI enuM sArI rIte manana karI, svAdhIna evA svAbhAvika sukhane AdaravuM. 305. lekamAM svAdhInatAnuM sukha vakhaNAya che, parAdhInatA to duHkharUpa lekhAya che, e vAta sArI rIte samajanArA . manuSya parAdhIna sukhamAM kema masta thAya che ? 306. niHsaMgatAthI mokSasahAyaka uttama sukha pedA thAya che ane paravastumAM mamatvabhAvathI te saMsArabhramaNanA heturUpa duHkha ja pedA thAya che. 37. pUrve karelAM karmanA udayavaDe pIDA pedA thatAM je zeka kare te niSphaLa che. - 308. ajJAnI jIvane mAnasika duHkha paDe che paNa jJAnIvivekIne paDatuM nathI. pavananA vegathI AkaDAnuM rU kheMcAI jAya che, paNa merunuM zikhara kadApi kheMcAtuM ke halatuM nathI. 309 jJAnaprAptinuM zreSTha phaLa sadavartana sevavuM e che. vizALa Rddhi meLavavI e tenuM phaLa nathI, tethI te pApakarma vadhe che ne sadavartanathI te chUTe che. 31. bhavavairAgya athavA mekSAbhilASa thavo e zrutajJAnanuM paramakArya jJAnIoe kahela che. tenAthI je dhana Icche che te amRtathI jheranI IcchA rAkhe che. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha sagraha : 3 : [ 321 ] 311. jJAna, cAritra ane kaSAyazAntirUpa parama durlabha dhana jemane prApta thayela che te manuSyane kharA dhanavALA te mAkInA badhAne sadA nirdhana kahyA che. 31ra. pApaNa dhana karAvanArA viSayabhAgeAvaDe kANu tRptine pAmela che ? cahAya tA te deva hAya ke devendra hAya athavA rAjA hAya ke cakravatI hAya. 313. A AtmA jyAre zAMtarasamAM TharI jAya che tyAre te pAte ja mahAuttama tIrtharUpa che ane jo ene zAMtarasa sAMpaDatA ja nathI teA tene bIjI tIrtha nakAmu che. 314. zIlavratarUpI jaLamAM snAna karatAM A jIvane je zuddhi thavA pAme che tevI zuddhi pRthvI upara rahelAM sarve tIrthomAM snAna karanAranI thatI nathI. 315. dhaiyAnuM pAlana karavAmAM tatpara evA jee rAgADhi DhASanA tyAgarUpa bhAvasnAna kare che temane kharI nima LatA prApta thAya che, paNa kevaLa jaLavaDe snAna karanArane tevI niLatA thavA pAmatI nathI. 316. pavitra jJAna-nIravaDe AtmAne sadA ya karAvavuM, jethI jIva janmAMtarAmAM paNa nirmaLatAne pAme. bhAvanAna 317. pitAnA vIya ane mAtAnA rudhirathI peDhA thatA sa azucimaya dehane viSe rahIne je jaDamativALA jIveA pavitra thavAnu vAMcyuM che tene naSTa thayelA jANavA. 318. saptadhAtumaya azuddhivALA A dArika zarIramAM pavitrapaNAnu abhimAna rAkhe che te manuSyA nahIM paNa pazuo che. 21 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 322 ] zrI kapUravijayajI A 319. satya vacanavaDe vANI zuddha thAya che. jJAnavaDe mana zuddha bane che ane gurusevAvaDe kAyA zuddha thAya che. A zuddhi sAcI ane kAyamI che. 320. svarga ane mokSaprAptine lAyaka evA manuSyapaNane viSayasukhanA lAlacu mUDhajanee kSaNika sukhanA arthe gumAvI daI tene naraka ane tiryaMca gatine vegya banAvI dIdhuM che. 321. saMpUrNa sAdhana-sAmagrI pAmyA chatAM je viSayaripunA mahAsainyane jItI vaza karavA udyama karato nathI, puruSArtha sevato nathI, tene mAnavabhava-avatAra niSphaLa jAya che. - 322. prANIonA cittane AlAdakArI ane mithyAvAdIjanoe dUra TALeluM evuM madhura, priyakArI ne prajanavALuM, asatyAdi dUSaNa vagaranuM, satyadharmayukta vacana ja vadavuM. 323. priyavacanane prayoga karavAthI sarve ne saMtoSa vaLe che tethI tevuM vacana ja vadavuM. priya vacana vadavAmAM zA mATe daridratA sevavI joIe? kaTuka vacana to vadhavuM ja na joIe. 324. vrata-niyama, zIla, tapa, dAna, saMyama ane ari haMtadevanI pUjA-bhakti e sarve duHkhane viccheda karavA nimitte ja AcaravAnA kahelAM che, temAM jarA paNa saMdeha nathI. 3rapa. paradravyane tRNAya, parajIvane pitAnA pitAtulya ne parAI strIne potAnI mAtAtulya je lekhe che-samaje che te paramapada-mokSane pAme che. 326. samyakatva, samatAbhAva, niHsaMgatA, sahanazIlatAkhAmoza ane viSayakaSAyane tyAga e badhAM karma-nirjarAnA kAraNa che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekha saMgraha : 3 : [ 323 ] 327. A sArasamuccaya nAmanA graMtha bhALAbhAve ( bALalIlAe-bALaceSTAvaDe ) kuLabhadra sAdhue bhavabhramaNunA aMta karavA nimitte racyeA che. 328. je bhavyAtmAe bhaktibhAve A graMthanuM rahasya zAntithI vicArI vivekathI vartaze te bhavakhIjanA nAza karI zAzvata sukhane zIghra prApta karI zakaze. 329. A sArasamuccaya graMtha je bhavyAtmAe zAntithI bhaNaze gaNaze teo thADA vakhatamAM avyAkhAdha-meAkSasukha prApta karaze. 330. parama uttama dhyAnaceAge vidhruvinAzanA parama heturUpa ane mahAkalyANusvarUpI meAkSasaMpadAnI prApti karavAmAM puSTa kAraNarUpa bALabrahmacArI evA zrI ariSTanemi prabhune namaskAra hA ! sva. sanmitra zrI ka ravijayajI mahArAjanuM prastuta graMthanA anuvAda saMbadhI Atmanivedana. tathAvidha buddhi, zakti ke kSayApazama rahita chatAM, bhaktibhAve A graMtharatnanA anuvAda karatAM, je kaMi askhalanA thavA pAmI hoya te sudhArI lai, rAjahaMsanI jevI vivekadRSTithI temAMthI sAratattva grahaNa karI, svajIvanamAM utArI, nija mAnavabhavanI sA katA karI levA sajranA prayatnazIla thaze teA anuvAda karavAmAM uThAvele mArA zrama sArthaka thayele lekhAze. AvA graMtharatna upara savistara vyAkhyA ane te adhika upakAraka thavA pAme. [ jai. 1. pra. pu. 45, pR. 346-376 pu.46 pR. 24,93,171,190] ,, ,, .. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI karavijayajI lekhasaMgraha bhAga trIjAnA viSayanI akArAdi anukramaNikA. dharmopadezAtmaka lekhasaMgraha, * 253 1 aDhAra hajAra zilAMga rathanA gherI (muni) zI rIte ? ... 2 arihaMtAdika cAra zaraNa vigerenuM svarUpa .. .. 228 3 ahiMsA dharmane samajI tene kare to Adara . 228 4 Atmagaha stavane saMkSepArtha ... .. *** 258 5 Atmadharma athavA kharA pitAne dharma. .. * 108 6 AtmaniMdA aSTakane saMkSepArtha .. . 7 AtmahitazikSA. ... ... ... . 76-86 8 Atmahita sAdhavAmAM upekSA karavAthI thato anartha . 20 9 AtmajJAna meLavI levAnI AvazyaktA ... .. 237 10 AtmAthI janone khAsa upayogI praznottaro .. " *** * 244 11 iriyAvahI paDikkamatAM keTalA bhede micchAmi dukkaDa devAya che? 228 12 eka ja AtmAnA samajavA gya traNa prakAra. ... 225 13 karmabaMdhanAM vizeSa kAraNe. ** .. *** 51 14 kharo taraNa pAyarUpa eka nukase. ... ... ... 26 0 15 gacchAcAra pannA-prakIrNakanI saraLa vyAkhyA. 117 16 jinacaityAdika saMbaMdhI be bola ... ... 17 tapane mahimA ne prabhAva samajIne tene yathAzakti ArAdhavAnI AvazyaktA ... ... ... *** 236 18 traNa prakAranA zrAvako : jaghanya, madhyame ne utkRSTa ... 19 navapada namaskAra kAvya , Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) para 248 188 163 152 154 156 20 navapadarUpa siddhacakranuM mahAmya ane te sAthe AtmAne saMbaMdha 21 navapadavarUpagarbhita arihaMtAdika ArAdhana upadeza .. 22 nikaTabhavI jIvanA lakSaNa ... *** * * 23 nimamatva ... ... .. ... * 24 neminAtha caritrAtargata pAMDavAdikane nirvANa saMbaMdha ... 25 paryuSaNa parvanuM ArAdhana karavA nimitte pAMca pucakarmo 26 paryuSaNAdika pavitra parva prasaMge bhAre tapasyAdika karI na zakAya te paNa jANe teTaluM vivekathI Acaro ane bele tevuM pALe. ra7 paryuSaNa saMbaMdhI kaMIka jhAMkhI samajutI .. ... 28 parvAdhirAja paryuSaNa prasaMge dharmapremI janone premapUrvaka pAna karavA yogya hitavacanAmRta ... .. *** 29 "pavitra tIrthabhUmi taravA mATe ja che, bUDavA mATe nathI ja' evuM sthira lakSya rAkhI, sthAvara ne jagama ubhaya tIrthanI sevAbhakti vivekapUrvaka karatA rahevAnI jarUra... ... 30 pAMca kalpavRkSa samAna kone samajavA ? ... ... 31 prakIrNa baMdha ... ... ... ... .. 32 prabhunI vilepana pUjAmAM uttama caMdanAdika zItaLa dravyane ja thavo joIte upayoga ... ... ... ..... 33 prabhupUjanA bheda tathA tenA aMge agatyane upadeza. ... 34 prabhu mahAvIranI jayaMti ujavatA bhAI-bahenone samayocita be bola ane tene lakSyamAM rAkhI pAlana karavAnI jarUra. 35 bedhavA-amRtavacane ... 36 bhavya AtmahitazikSA ..... ... 37 bhavyAtmA bhaNuM hitopadeza... ... 38 bhASAsamiti-kevI bhASA bolavI ? 185 2 11 180 177 76 *** 256 28 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 mahArAjA guNadhAraNa pratye AcAryazrIne upadeza 40 mithyAtvanA aneka bhedanA mama samajI mithyAtva doSathI acavAnI jarUra... ... ( 326 ) 41 musAphara-musApharakhAnuM. 42 vacanAmRta. ... ... 43 zatruMjaya tIrthAMnI yAtrA icchukane samayeAcita e ela 44 zatruMjaya mahAtIrthanI yAtrA-bhaktinA rasika bhAi-bahena ne sAdara nivedana ... ... ... ... 57 svAdhyAya dhyAna. 58 hitApadeza. 59 hitasaMderA. ... 49 sadguru svarUpa varNana. 50 sadupadeza sAra 51 sasabhagI para samatAzatakanA leza sAra ... 53 samAdhita trane leza sAra ... ... ... 45 zuddha dayAnA siddhAnta 46 zuddha devagurunI sevA karavA icchatA bhAi-baheneAne thADIeka upayAgI sUcanA... 47 zuddha dharmanA aEjatAe sa` pApatApathI avazya bacavuM joie 164 ... .. 48 zraddhALu jainabaMdhuo tathA bahene pratye samayeAcita e khela. 159 167 190 211 220 219 240 282 88 54 sArabhUta upadeza. 55 sArasamuccaya dezanA. 56 senaprazna-hIraprazna uddhRrita sAra. ... ... ... ... ... : :: ... ... ... : : : ... ... 004 HH : ... ... ... L ... ... pRSTha : : 263 213 261 21 67 182 251 135 3 8-18 166 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 327 ) naitika lekhasa Mgraha, 60 kalyANArthI jIvanA hitArthe. 61 kharI prajJA-muddhi. 62 cAturmAMsa rahelA muni mATe ! (jaina bhAI-baheneAne ApavA joitA jarUrI upadeza ). ... 63 jIvana-praNAlI. 64 pavitra tI yAtrAe jatA dareka jaina yAtrALune agatyanI sUcanA. 65 bALasvabhAva. ... 66 manuSya jAtine mATe mAMsabhAjana asvAbhAvika hAi suna janAe te avazya tajavA yAgya che. ... ... ... 67 mahApuruSAe prakAzailI sadbhAvanA sevavAnI jarUra 68 mahAvIra prabhunA anuyAyI bhAi-baheneAe dharatnanI pAtratA meLavavA zuM zuM karavuM joie ? ... ... 69 vacanAmRta. ... 70 vid-goSThImAMthI levA yAgya medha. ... ... ... OP ... 71 zIla. 72 zuddha cAritraneA prabhAva. 73 zrutajJAna ane nAno pratye karavA joitA Adara. 74 satyamAdaka sAdha 75 sAcI gurubhakti. ... ... ... 76 sAcuM jJAna. 77 hAtha AvelI bAjI na bagaDe tenI saMbhALa rAkhavAnI jarUra. ... ... ... ... sAmAjika lekhasaMgraha. 78 ApaNI prajA nirmULa-niHsatva kema bane che? ... ... ... 800 ... 030 : pRSTha 263 249 103 ze 69 28 101 172 168 30 36 250 20 230 10 239 234 174 56 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 328 ) 79 eka jaina munie karelA praznAnA uttarA 80 kharI-avihaDa prIti kevI hAvI joie ? 81 jainayuvaka pariSane sUcanA... 82 bhedabhAva mITAvI saue abhedabhAva-susaMpathI rahetA zIkhavuM joie. ... 83 lakSmIne vAsa kayAM hoya che ? 84 zAMtiviSayaka praznAttara 100 ... 85 sadughamavaDe ja svarAjya meLavI zakAya ? 86 strIkeLavaNI pATha 1-2-3-4-5 ... ... : : ... ... ... :: ... ... ... ... :; pRSTha 216 106 27 100 26 26 53 58 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI karavijayajI lekhasaMgraha bhAga 1 lA mATe AvelA prasiddha patronA abhiprAyo. zrI jainadharma prakAza (bhAvanagara) pu. 55, aMka 8, kAtika, pRSTha 296. saguNAnurAgI zrI kapUravijayajI lekhasaMgraha bhAga 1 le. prakAzaka-zrI kapUravijayajI smAraka samiti, muMbaIA bukamAM zrI jainadharma prakAzamAM 25-30 varSa agAu pragaTa thayelA 112 lekhone saMgraha che. tenI anukramaNikA be prakAranI prAraMbhamAM ne prAMtabhAgamAM ApelI che. tamAma lekhe khAsa upadezaka che. majakura samitinA prayAsarUpa vRkSanuM A prathama phaLa che. paMnyAsajI prItivijayajInI preraNAthI A kAryanI utpatti thaI che. prAraMbhamAM lekhakano ane prerakano phoTo Apela che, tema ja upadudhAta, Amukha vigere Apela che. sumAre krAuna 16 peja 350 pRSThanI pAkI bAMdhelI bukanI kiMmata mAtra pAMca AnA ja rAkhI che. kapaDAnA pUThAvALInA cha AnA rAkhyA che. prAptisthAnamuMbaI-gopALabhuvana, prInsesa sTrITa-maMtrI narottamadAsa bhagavAnadAsa. (amArI sabhAmAMthI paNa maLaze). zrI AtmAnaMda prakAza (bhAvanagara) saM. 1996, piSa, pRSTha 174. saguNAnurAgI zrI kapUravijayajI lekhasaMgraha bhAga 1 le. prakAzaka:-zrI kapUravijayajI smAraka samiti, muMbaI. pUjyapAda paMnyAsajI mahArAja zrI prItivijayajI mahArAjazrInI preraNAthI sthapAyela zrI kapUravijayajI smAraka samiti taraphathI prakAzita thayela zrI kapUravijayajI mahArAjane lekhasaMgraha bhA. 1 lo-e nAmanA A graMthamAM sarala ane mananIya lekhono saMgraha che. judAM judAM Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 330 ) mAsiko, vartamAna peparomAM chapAyela svargasthInA lekhono A graMthamAM saMgraha che. A uttama graMthanI kiMmata muddalathI paNa ardhI rAkhavAmAM AvelI che kAcuM pUMThuM pAMca AnA, pAkuM pUThuM che AnA. prAptisthAna-zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara jaina baMdhu (muMbaI) tA. 30-12-39. "zI kapUravijayajI lekhasaMgraha bhAga 1 le. mUlya pAMca AnA. prakAzaka-zrI kapUravijayajI smAraka samiti-muMbaI anugAcArya paMnyAsajI zrI prItivijayajI mahArAjanA muMbaInA cAturmAsa daramiyAna je kAMI samAja ane dharmahitanA nAnA-meTAM kAryo thayAM che temAM zrI karavijayajI smAraka samitinI sthApanAne paNa eka lekhAvI zakAya. saguNAnurAgI sanmitra zrI kapUravijyajI mahArAjanI vidvattA, sAdAI ane tyAgathI jaina samAja paricita che. teozrIe jaina samAjane temanA lekho ane vANI dvArA khUba manane karavA yogya khorAka pUrI pADyo che. ane teozrI devagata thatAM teonI yAdIrUpa temanA lekhane janasamAjanA kalyANArthe prasiddha karavA ati upayogI hoI sadara kArya stutya che. pustakamAM zrI motIcaMda giradharalAla kApaDIA jevA jANItA lekhakadvArA lakhAyela upodaghAta pachI te ja pustakamAM sAthe sAthe "Amukha" kaI bIjA taraphathI lakhAyela pragaTa thAya te ajugatuM gaNuya. A karatAM je zAMtamUrti zrI kapUravijayajI mahArAjanuM saLaMga jIvanacaritra janatA AgaLa A puSpamAM ja dharavAnuM yogya dhAravAmAM AvyuM hatuM te te vadhu icchanIya ane pustakanI upayogitAmAM umero karanAra thaI paData. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 331 ) gujarAtI ( sAptAhika ) (muMbaI) tA. 10-1ra-39. lekhasaMgraha bhAga 1 lo-racayitA-munizrI kapUravijayajI; prakAzaka-zrI karavijayajI smAraka samiti, gepALabhuvana, prIsesa sTrITa, muMbaI. ki. 0-6-0. pU4 320; pAkuM pUMThuM. prazAMtamUrti saddaguNanurAgI cayA ArAnA namUnArUpI sarvasaMgaparityAgI muni mahAtmA zrI karavijayajI mahArAjane pUrA bhaktibhAvathI Aje paNa sakala saMgha yAda kare che. jenasamAjamAM A mahApuruSa ajoDa vyakti hatA. adhyAtmamArgAnusArI mahApuruSa zrI AnaMdaghanajI mahArAjanAM parama pavitra to A mahApuruSamAM hatAM. emaNe " zrI jaina, dharmaprakAza" vageremAM taddana sahelI bhASAmAM atyaMta upakAraka lekhe lakhIne jenazAsananI apUrva sevA bajAvI hatI. AvA zAsanahitakArI * lekhono saMgraha thavAnI ghaNI jarUra hatI. * A saMgrahamAM naitika lekhe, dharmopadezAtmaka lekha, sAmAjika lekha, jenapayogI lekho, praznottara ane saMvAdone samAveza karela che. upodaghAta zrI motIcaMda giradharalAla kApaDIA, solisITare bahu ja abhyAsapUrNa lakhela che. "Amukha zrI mehanalAla dIpacaMda cekasIe bhAre cakkasAIthI lakhyo che. A graMthanA prasiddhi kAryamAM dAnavIra zeTha rA. sA. kAMtilAla IzvaralAla, je. pI., vageree udAratApUrvaka nANAM ApelAM che. A prakAzanamAM goDIjI mahArAjanA upAzraye comAsuM rahIne zrI bhagavatI sUtranuM vAMcana karI rahela anugAcAryadeva zrI prItivijayajI mahArAje pitAnI lAgavagano sadupayoga karIne ghaNe moTo phALo Apela-apAvela che, ethI emano phoTo tathA jIvanacaritra ApelAM che, te ghaNuM ja vyAjabI che. sArA kAgaLo, suMdara TAI5 ane pAkI bAMdhaNI chatAM kiMmata mAtra cha AnA ja rAkhI che, ethI sAmAnya mANaso paNa AvA uttama pratinA lekhomAMthI pavitra bhAvanAbharI preraNA meLavI zakaze. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 332 ) muMbai samAcAra (sAptAhika) (mu MbaI) tA. 7-1-40. lekhasa Mgraha, bhAga pahelA. prakAzaka: zrI nareAttamadAsa bhagavAnadAsa zAha. maMtrIH zrI kapUravijayajI smAraka samiti, geApALa bhuvanaH prinsesa sTrITaH muMbai. kiMmata. rUA. 0-6-0 ' jaina zvetAmbara mUrtipUjaka sa MpradAyamAM sAdhutAnAM guNeAthI atyaMta prakhyAti pAmelA sva`stha prazAMtamUrtti sanmitra zrI kapUravijayajI mahArAjanA smaraNu tarIke emanA upayogI lekhAne prastuta pustakamAM saMcaya karavAmAM AvyA che. zarUAtamAM sanmitra muni zrI kapUravijayajI mahArAjanA tyAgavairAgyanI bhAvanA pASA phATA ApelA che. A pustakanA ' upeddhAMta ' jANItA jaina vidvAna zrI meAtIcaMdra giradharalAla kApaDIA, solisITare lakhele che ane zrI meAhanalAla dIpacaMda ceAkasIe Amukha ' lakhyuM che. A graMthamAM judI judI ekase| tera vAnIe pIrasavAmAM che. graMthanA prAraMbha kSamApanA athavA khAmaNAthI thAya che. " khamIe te khamAvIe sAhelaDI re, e jinazAsana rIta te " name te prabhune game ", sajjana ane dunane paTAMtara '', sa. zAstrodha '', " upayogI ,, << 66 .. 66 " hitazikSA 9 (( "6 sAdhu jatAnA mukhamAM kevAM meAkSeApAya ', t * (C dAnamAM abhayadAna zreSTha " AbharaNu '', zrAvakane yeAgya karaNI ", vacanA zobhe ? '', 66 " ANAjItto sadhA--bhagavAnanI AjJAyukta sadha che ", " vinaya e ja vazIkaraNa che paNa maMtra taMtra tA kevaLa ALapa'pALa che ", arasaparasa sahAnubhUti dAkhavavAnI anivArya jarUra sAcA sAdhune pALavA yeAgya prAcanI nava vADa ane keTalAka upayogI savAdene AmAM samAveza karavAmAM AvyeA che. A savAtraNaze pAnAM para chapAyelA ane pAkA pUThAthI adhAvelA graMtha jaina baMdhuone vizeSa karIne mArgadarzaka thai paDaze. zAMtajIvana ,, "" > "( Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 333 ) gALavAnI icchA dharAvanAra zrAvaka, zrAvikAnA saMghane AmAMthI ghaNuM ghaNuM jANavAnuM ane jIvanamAM utAravAnuM maLI Avaze. ekaMdare A prayAsa saphaLa thayo che tethI samitinA lAgatAvaLagatAone ane kAryavAhakene abhinaMdana ghaTe che. sAMja vartamAna ( dainika) (muMbaI) muni mahArAjazrI karavijayajI lekha saMgraha, bhAga 1 le. prakAzaka-zrI karavijayajI smArakasamiti muMbaI maMtrI:-narottamadAsa bhagavAnadAsa zAha, nepALa bhuvana, prinsesa sTrITa, muMbaI 2. mUlya cha AnA. lagabhaga 68 varSanI umare munirAja zrI karkharavijayajI mahArAja Aso vada 8 saMvata 1993 nA divase dehamukta thayA. eka varasa bAda muMbaImAM jaina bhAIonI eka sabhA maLI. paMnyAsajI zrI prItivijayajInA pramukhapaNa nIce e sabhAmAM TharAva thayo ke pUjya munirAja mATe eka smAraka UbhuM karavuM ane temaNe lakhelA lekhono saMgraha karI tene pustaka AkAre bahAra pADavA eka samiti nImavAmAM AvI. traNeka hajAra rUpiyAnuM phaMDa UbhuM karavAmAM AvyuM ane tana, mana ane dhanathI madada karanArAonA sahakArathI u5le graMtha Aje pragaTa thayo che. zrI jainadharmaprakAza, zrI AtmAnaMdaprakAza, jena tema ja bIjAM patromAM AvelA lekhomAMthI yogya pasaMdagI karIne 320 pAnAMne A graMtha taiyAra karavAmAM Avyo che. rA. motIcaMda giradharalAla kApaDIAe "upodaghAta" ane rA. mohanalAla dIpacaMda cekasIe "Amukha " lakhyA che. 112 lekhane temAM samAveza karavAmAM Avyo che. mahArAjazrInA prazaMsakoe je udAra hAtha laMbAvyo na hota to mAtra cha AnAnI kIMmatamAM AvuM pustaka Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 334) vecavAnuM banI zakta ja nahIM. strIo ane bALake paNa samajI zake evI sAdI bhASAmAM lekha lakhAyelA che. nAnA nAnA nibaMdhamAM, savAla javAbamAM, saMvAdomAM, TUMkA TUMkA bodhavacanamAM dhArmika ke sAMsArika jIvana kema gALI zakAya tene mATe mahArAjazrIe amUlya lekha lakhyA hatA, e lekho kSaNika vAMcana mATe nahatA. tenI upayogitA amara che. jyAre jyAre paNa te vAMcavAmAM Ave tyAre tyAre te vAMcana kiMmatI che. je hetuthI ukta lekhene ciraMjIva rAkhavA prayAsa thayA che te hetuo pustakanA vizeSa pracArathI ja thAya e niHzaMka che. e pracAra karavAnuM kArya paNa samiti uThAvI leze ema AzA rAkhuM chuM. Umi. (mAsika) mArca 1940, pa4 959. zrI sadaguNAnurAgI kapUravijayajI lekhasaMgraha, prakAzaka-maMtrI, kapUravijayajI samiti, gopALa bhuvana, prinsesa sTrITa, muMbaI naM. 2 320 pAnAMnAM A lekhasaMgrahanI kiMmata mAtra pAMca ja AnA a - te paDatara kiMmata karatAM adha karatAM ye ochI che. lekhamAM Adhunika navA ahI rASTrIya vicAre paNa jhIlAyA che. saddagata munizrI karavijayajI sa6guNapremI hatA, temanA saddaguNapreraka lekhamAMthI garIba vAcaka paNa saddaguNone jhIle te mATe kiMmata ochI rAkhI che. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 335 ) vIra garjanA. ( sAptAhika ) pUnA, tA. 1-3-40 sunirAja zrI kapUravijayajI lekha sagraha bhA. 1 ane 2 muMbainI zrI kapUravijayajI smAraka samitie sadguNAnurAgI sanmitra munirAja zrI kapUravijayajI mahArAja sAhebanA lekhAne sagraha e bhAgamAM prasiddha karyo che. kiMmata phakta pAMca, pAMca AnA ja che ane dareka bhAga savvA traNaseA pAnAnA che. svAdhyAya mATe lekhe! huMmezane mATe upayegI nIvaDe evA che. zAMtamUrti svavAsI kapUravijayajI mahArAja sAhebanI vicAradhArAnI bAbatamAM ame te zu' lakhI zakIe ? svargIstha mahArAjazrIe jainasamAjanI dhArmika temaja sAmAjika unnatti mATe je prayAseA jIvatA jIvatA karyAM hatA te jotAM temanA A lekhA jenA vacce AvakAradAyaka thaI paDaze. temanA jIvana parathI jaNAya che ke teo ekalA dhArmika edha karI khesI rahevAmAM mAnatA nahAtA, paNa sAmAjika rIta-rivAja je khATA heAya te cheDAvavA mATe paNa AgrahI hatA. A lekhAne dharma, artha, kAma ane mekSa ema judA judA vargomAM vaheMcI nAkhavAmAM AvyA che. paracuraNa lekhAmAM zuddha brahmacaryanA lAbha ane paisA vinA zrImaMta krama thavAya ane evA bIjA viSaya samajAvavAmAM AvyA che. A pustakanI kiMmata 5 AnA, kapaDAMnAM pUDhAvALA pustakanI 6 AnA, nIcale ThekANethI maLaze. zrI. narottamadAsa bhagavAnadAsa zAhu maMtrI, zrI karavijayajI smAraka samiti, geApALa bhuvana, prinsesa sTrITa, mu MbaI na. 2 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 336 ) muMbaI samAcAra. (dainika ), muMbaI, tA. 9-3-40 saguNAnurAgI zrI kapUravijayajI lekhasaMgraha bhAga 1 le. jaina muni mahArAja zrI karavijayajI mahArAjanA lekhene saMgraha zrI kapUravijayajI smAraka samiti taraphathI pragaTa thayo che, temAM mahArAjazrInAM "zrI jainadharma prakAza mAsikamAM pragaTa thayelA lekhe ApavAmAM AvyA che. A lekho judA judA viSaya paratve hevAthI judI judI dazA ane kakSAnA vAcakone temAMthI potAne anukULa mArgadarzana maLI raheze. zrI motIcaMda giradharalAla kApaDIyAe pustakanA upadraghAtamAM ane zrI mehanalAla dIpacaMda cokasIe AmukhamAM mahArAjazrInA guNa varNavyA che. te jotAM temanuM smAraka jALavavAno ane smArakarUpe temanA lekho janatA samakSa rajU karavAno prayatna stutipAtra che. zrI narottamadAsa bhagavAnadAsa zAha nivRtti avasthAmAM paNa smAraka samitinA maMtrI tarIke sevA bajAvI rahyA che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. lagabhaga savA traNaso pAnAMnAM pAkAM pUThAnAM A. pustakanI kiMmata mAtra cha AnA che. pustaka nIcale ThekANethI maLaze zrI narettamadAsa bhagavAnadAsa zAha. gapALa bhuvana, prinsesa sTrITa, muMbaI naM. 2. muMbaI samAcAra. ( dainika ) muMbaI tA. 9-3-40. saguNAnurAgI zrI kaSpharavijyajI lekhasaMgraha bhAga 2 jo. jene vacce sArI khyAti pAmelA munirAja zrI kaSparavijayajInuM smAraka jALavavAno TharAva thayA pachI smAraka phaMDamAMthI temanA lekhono eka bhAga pragaTa thayA pachI A bIjo bhAga pragaTa thayuM che, temAM temanA vadhu lekhone saMgraha ApavAmAM Avyo che. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- _