Book Title: Gnayak Swaroop Prakashan
Author(s): Lalchandra Pandit
Publisher: Digambar Jain Kundamrut Kahan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008241/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAra nathI Apamatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAva che, e rIta "zuddha-kathAya, ne je jJAta le to te ja che. dasamayasAra gAthA-6 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sImaMdharadevAya namaH zrI sadgurudevAya namaH (jJAyaka svarUpAna adhyAtmamUrti pU. kAnajIsvAmInA pramukha ziSyaratna zuddhAtmavedI pU.'bhAIzrI' lAlacaMdabhAInA samayasAra gAthA - 6 uparanA mArmika pravacano : prakAzaka : zrI kuMdakuMda kahAnAmRta prabhAvanA maMdira TrasTa ''svITa homa'' jAganAtha ploTa zerI naM-6, jImakhAnA roDa, rAjakoTa - 360001. (saurASTra) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahAna saMvata 27 prathama AvRti - 1000 vIra saMvata 2533 muMbaI : prakAzanaH pU. 'bhAIzrI'' lAlacaMdabhAI modInA 98 mAM janmadina prasaMge tA. 23-6-2007 jeTha suda-9 vikrama saMvata 2003 paDatara kiMmata - rUA. 150/'jJAyakasvarUpaprakAzana' prApti sthAna rAjakoTa : zrI kuMdakuMda kahAnAmRta prabhAvanA maMdira TrasTa, 'svITa homa'jAganAtha ploTa zerI naM. 6, jImakhAnA roDa, rAjakoTa - 360001. rAjakoTa : zrI digaMbara jaina svAdhyAya maMdira TrasTa, : 5, paMcanAtha ploTa, zrI kAnajIsvAmI mArga, rAjakoTa - 360 001. Te.naM. 2231073 : (1) zrI zAMtibhAI sI. jhaverI 81-nilAmbara, 37 peDara roDa, muMbaI - 400 026. Te.naM. 022-2351663 (2) zrI mahendrabhAI mahetA I.sa. 2007 : lesara TAIpa seTIMga ane jekeTa malTIkalara phoTA H mUlya - svAdhyAya 'sAketa' sAgara komplekSa, sAMIbAbA nagara, je.bI. khoTa skula pAse, borIvalI (ve.), muMbaI-400093Te.naM. 022-28054066|098203 20159 (3) zrI bharatabhAI sI. zAha 905/906 yogI resIDensI, eksara roDa, yogInagara, borIvalI (ve.) muMbaI-92. Te.naM. 09322282166,022-28330345 sonagaDha : DaoN. mAdhurIbena esa. naMdu ''dhruvadhAma'', rAjakoTa-bhAvanagara meIna roDa, mu.po. sonagaDha, jI. bhAvanagara. Te.naM. 02846|244132 Designscope Rajkot. Cell : 98250 76007, 94280 11274 H mudraka H caMdrakAMta Ara. mahetA 220-lenDamArka, esTrona sinemA sAme, rAjakoTa - 360 001 Te.naM. 2476132 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Thanks & Our Request This electronic shastra has been donated in memory of Pujya Shree Lalchandbhai Amarchand Modi's 98th Janma Jayanti (23 June 2007) by Shree Kundkund KahanAmrut Prabhavna Mandir Trust, "Sweet Home", Jagnath Plot, Sheri Number 6, Jymkhana Road, Rajkot, India, 360 001. Our request to you: 1) This electronic version of GnayakSvarupPrakashan is the original copy from which the first paper version was printed. However if you find any errors please inform us on rajesh@AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Version History Version Number 001 Date 23 June 2007 Changes First electronic version Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya kalame.... . ----------------------- "aho upakAra jinavarano, kuMdano dhvani divyano, jinakuMda dhvani ApyA, aho te zrI guru kahAnano." vartamAna zAsana nAyaka mahAvIra bhagavAnathI pragaTa thayelI divyadhvaninI paraMparAmAM kaLikALa sarvajJa evA zrI kuMdakuMdAcAryadeva be hajAra varSa pUrve thayA. teozrIe vartamAna mahAvidehakSetre birAjamAna zrI sImaMdhara bhagavAnanI sukhAnaMdathI vahetI divya dezanAne pratyakSa sadehe tyAM jaI sAkSAta mUrtimaMta karIne bharatakSetramAM lAvIne dvitIya zrutaskaMdhamAMnA samayasAra Adi paMcaparamAgamonI racanA karI. tyArabAda eka hajAra varSa pUrve A kALanA hAlatA cAlatA siddha evA zrI amRtacaMdrAcAryadeva thayA. temaNe samayasAra Adi aneka zAstronI TIkA karI. A paraMparAmAM mokSamArga prAyaH lopa jevo ja thaI gayelo. mithyAtva gaLADUba thaIne tenuM eka chatra rAja zarU thayeluM tevAmAM ja jainazAsanamAM eka AdhyAtmika mahApuruSa, AtmajJasaMta, niSkAraNa karuNAnA sAgara ne bhAvi tirthAdhirAja evA nirbhaya-niDara ne | nizaMka siMhapuruSa pa.pU.zrI kAnajIsvAmIno janma thayo. te puruSe AcAryonA hRdayamAM pesIne cAre paDakhethI zAstrono nicoDa kADhIne, paramAgamanA rahasyone potAnI prajJAthI AtmasAt karIne, bhavyajIvonA zreyArthe 45 varSa sudhI atUTadhArAthI dezanAnI zRMkhalA varasAvIne, asaMkhya jIvone AdhyAtmika vAtAvaraNamAM taraboLa karI dIdhA. ghaNAM jIvoe pU.gurudevazrInA nimitte potAnA AtmasvarUpane samajI ne AtmasAt karyuM. pU. gurudevazrInA 45 varSanA sonagaDhanA suvarNakALa daramyAna aneka ziSyaratno thayA. temAMnA eka pramukha ziSyaratna evA AdaraNIya pU. bhAIzrI lAlacaMdabhAI thayA. temaNe ghaNo samaya sonagaDha pU.gurudevazrInI nizrAmAM rahI, AcArya bhagavaMtonA mULa tAttvika rahasyone potAnA jJAnasarovaranA prakAza sAthe meLavI ne AcArya bhagavAna tathA pU.gurudevazrIe je rIte zuddhAtmAnuM rahasya cAre paDakhethI vistRta karela che tene barAbara avadhArIne chaThThI gAthAnA nimitte potAnA zuddhAtmAno sparza karI atIndriya AnaMdano Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAda cAkhI lIdho. je puruSane je gAthA potAnA AtmAnubhavamAM nimitta thaI hoya te puruSe te gAthA upara keTaluM maMthana-gholana ne ciMtana UMDANapUrvaka karyuM hoya ? ane te gAthAnA bhAvanuM jora ne bhAvabhAsana utkRSTa prakAre ja temane hoya te samajI zakAya tevI vAta che. pU.gurudevazrI to chaThThI gAthAne chaThThInA lekha ja kahetA, ke A gAthA jene hRdayaMgama thAya te karI phare nahIM tevI aphara A chaThThI gAthA che. A gAthA jyAre pU.gurudevazrInA svAdhyAyamAM AvatI tyAre pote khUba ja khIlI UThatA ne pha2mAvatA ke AcArya bhagavAnane ziSya paNa kevo maLyo che ke jeNe mAtra evo ja prazna pUchyo che ke evo zuddhAtmA koNa che ke jenuM svarUpa jANavuM joIe. muMbaImAM jyAre A gAthA upara pravacana thayA tyAre '"osau zuddha Atmati cait'' mAtra A vAkya u52 pU.gurudevazrIe khUba vistArathI pravacana ApyA. pU.gurudevazrInI 45 varSa sudhI divyadhvanirUpa dhodhamAra vANI varasI temAM mukhyapaNe A ja upadeza Avato ke zuddhAtmAnuM svarUpa zuM ane teno anubhava kema thAya ? AnA uparathI khyAla Ave che ke A gAthAno mahimA jJAnIone keTalo hoya che ane A gAthA keTalI apUrva ne alaukika che. pU.'bhAIzrI' e A chaThThI gAthA upara avAranavAra aneka sthaLoe pravacano karelA che. teozrI pha2mAvatA ke kharekhara samayasAranI zarUAta chaThThI gAthAthI thAya che ane pUrNAhUti paNa chaThThI gAthAmAM ja thAya che. kAraNa ke A gAthAmAM dhyeyano-jJeyano ane dhyeyapUrvakanneyano paripUrNa viSaya samAviSTa karavAmAM Avela che. AtmAne ''jJAyaka'' evuM nAma paNa A gAthAmAM ApavAmAM AvyuM che. teozrIe A gAthAno marma khUba ja nyAyapUrvaka ne siddhAMtanA ziromaNI thaIne, zraddhA ne jJAnanA sumeLapUrvaka jainadarzananA sarvAMgI paDakhAne najara samakSa rAkhIne dRSTinI vedhakatA ne jJAnanA sUkSmapaNAthI pratipAdita karela che. A ''jJAyakasvarUpaprakAzana' ' pustakamAM prakAzita karelA 35 pravacanomAM chaThThI gAthAnuM vAstavika Atmika svarUpa kevuM che tenI chaNAvaTa pU.'bhAIzrI'e AbehUba rIte karela che. temAMthI ghaNAM tAttvika poInTa ahIM darzAvavAmAM AvyA che. tenA uparanA khulAsAo A pustakamAM che, to sarve mumukSujanone A tAttvika poInTa samajavA mATe ane tenA spaSTIkaraNa mATe A pravacano vAMcavAthI jainadarzananA mULa svarUpane jJAnamAM avadhArIne potAnA jJAnamAM jJAyakano samyak prakAre nirNaya thaIne zraddhAjJAna tvarita samyaktAne pAmaze. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUmArI vArA zAyarUparakAzana' pustakamAM nIce jaNAvelA potAnI sAdhanA karavAmAM Avela che, jJAyaka kone kahevAya? AtmAno akartA svabhAva dhyeya eTale ke dRSTinA viSayanuM cokhkhuM paripUrNa svarUpa ke je abheda sAmAnya che te kadI kartA thato ja nathI. jANanAra jANanArapaNe rahyo che, kadI karanArapaNe pariNamato nathI tevo apariNAmI che. akAraNa paramAtmA che ke je paranuM, rAganuM ke paryAyanuM kAraNa kadI thato nathI. che svayaMsiddha paramAtmA, AtmAnuM anAdi anaMtapaNuM, nityaudyotarUpapaNuM, spaSTa prakAzamAnapaNuM, abaddhapaNuM, muktapaNuM, dhruvapaNuM, zAzvatapaNuM, svAMganA sabhAvamAM svabhAvapaNuM kevuM hoya tenuM apUrva spaSTIkaraNa. AtmAnuM anaMtaguNathI ekatvane anaMta paryAyathI vibhaktapaNuM. pariNAma AtmAthI bhinna che tema guNo bhinna nathI, te to sarvathA abhinna che. tene kADhIza to AtmA ja nahIM rahe. AtmA guNothI sabhara bharacakka ekameka guNamaya che. guNanA bheda nathI paNa guNo to che, che ne che ja. jJAnanI paryAya dravyamAM nathI tema niSedha karatA karatA guNono niSedha to nathI thato ne? cetavA jevuM che. svabhAvamAM naya na hoya. AtmAmAM svabhAvathI ja pramatta-apramatta dazAo nathI. chaThThI gAthAmAM kyAMya nizcayanaya zabda lagADyo nathI. naya sApekSa hoya che ane svabhAva nirapekSa che. AtmA zuddha che kAraNa ke zuddhAzuddhaparyAyathI rahita che. yamAM dhyAnAvali nathI. rahitanuM zraddhAna ne rahitapUrvaka sahitanuM jJAna samaya eka, tathA eka ja samayamAM dhyeyapUrvaka zeyanuM svarUpa, teno khulAso. dhyeyanI zuM bhUla ne zeyanI zuM bhUla? 4 AtmAmAM syAdvAdano abhAva hovA chatAM nizcayAbhAsapaNuM AvatuM nathI ane anubhava jJAnamAM syAdvAdano sadbhAva che. ja dRSTino viSaya khyAlamAM AvavA chatAM anubhUti kema thatI nathI? dRSTinA viSayanA vikalpa kAryakArI che ke kaMIka khUTe che? ja jJAnano jANavuM mAtra svabhAva ne jANyA vagarano koI jIva na hoya tenI spaSTatA. ja zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo tenuM apUrvane alaukika spaSTIkaraNa. apUrva Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirNaya eTale zuM? joyAkAra avasthAnA samaye zeya jaNAya che? zeyanA pratibiMbavALuM zeyAkAra jJAna jaNAya che? jJAnAkAra jaNAya che? ke jJAyaka jaNAya che? bhintakAraka, bhedakAraka ne abhedakArakanI spaSTatA. che eka bAju akartA kahevo ne turata ja kartA kahevo tenuM rahasya. akartA + kartAkarmanuM ananyapaNuM = anubhUti, eTale zuM? pariNAmI AtmA kartA ne pariNAmI AtmA karma eTale zuM? A lakSaNa lakSane prasiddha kare alakSane nahIM. tenuM spaSTIkaraNa. ja trikALI upAdAna ane kSaNika upAdAnanI spaSTatA. ja upayoga lakSaNa ne svacchatAnI siddhi. ja zeyAkAra avasthAmAM zeya nathI jaNAtuM to svarUpa prakAzanamAM kevI rIte jaNAya? ja zuddhAtmAnI bhAvanAnI sanmukha ne zuddhAtmAnI sanmukhamAM zuM pharaka? jJAnanI paryAya mAtra jANavArUpe pariName che. jJAnanA utpAdane dhyeyanI ke zeyanI apekSA nathI, te to nirapekSa che. zeyanI apekSA nathI temAM zeyanuM lakSa chUTI jAya che ne dhyeyanI apekSA nathI temAM dhyeyanuM lakSa thaI jAya che. te samaye paNa paryAya nirapekSa che. jenA upara lakSa hoya te ja jaNAya. lakSa na hoya te pratibhAse paNa jaNAya nahIM. chezraddhAno viSaya jJAnamAM AvatA jJAna nirvikalpa thAya che. jJAnInuM nizcayadhyeya paNa pharatuM nathI ne nizcayagneya paNa pharatuM nathI. ja pariNAma thavAyogya thayA ja kare che. sat, ahetuka ne nirapekSa tenA SakArakathI thAya che. aMtaragarbhita paryAyarUpa pariNamana zakti che. pariNAmanuM jJAna pariNAmanA niSedha mATe che te kevI rIte? ja vyavahArano pakSa, nizcayano pakSa ane pramANano pakSa badhA pakSathI pakSAtikrAMta kevI rIte thavAya? vyavahArano niSedhaka pramANa che ke nizcaya? siMhanA baccAnA udAharaNathI pravacanasAranI 80 mI gAthAnI siddhi, pratimAnA vaMdananuM mahattva tathA pratimA taraphanA lakSa samaye puNya-pApanI zuM sthiti hoya tenI spaSTatA. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja svAMga ne svabhAvanuM bhedajJAna, jIvathI ajIvanuM ne AstravanuM bhedajJAna, svadravyathI paradravyanuM ne dravyathI paryAyanuM bhedajJAna, atIndriyajJAnathI IndriyajJAnanuM bhedajJAna tenuM spaSTIkaraNa. ja dRSTinA pakSavALAne kartA, karma, kriyAno svIkAra nathI Avato. madhyasthI ja te svIkAre che ane tene ja anubhavano avakAza che. apariNAmIno jhaMDo laIne pariNAmIne na svIkAre to na cAle. apariNAmI dhyAnanuM dhyeya che ne pariNAmI jJAnanuM joya che. kAryamAM kAraNano Aropa eTale zuM? anubhava ne jANavAmAM zuM phera ? ja paryAyanuM jJAna paryAyadRSTinuM kAraNa nathI ane pariNAmanuM jJAna to jJAnIne ja hoya che. che. sAmAnya nirapekSa pramANa, AgamapramANa ane adhyAtmapramANa zuM che ane temAM dRSTino viSaya kevI rIte rahelo che? upayoga eTale zuM? tene sUkSma kevI rIte karavo? ja dravyanA ne paryAyanA lakSaNathI baMnenI judAInI siddhi. nirvikalpa dhyAnanA kALe kartA, karma, kriyAno bheda hovA chatAM dekhAto nathI. dhyeyamAM guNabheda dekhAto nathI ne svaphleyamAM kartA, karma, kriyAno bheda dekhAto nathI. paNa zeyane dhyeya mAnI lya to...? svaparaprakAzakanA traNa prakAra, svaparaprakAzaka lakSaNamAM doSa zuM ? anubhava svaprakAzakamAM thAya ke svaparaprakAzakamAM? svaparaprakAzaka ne svaparapratibhAsano taphAvata zuM? temAM bemAM lAbha zemAM? ja anekAMtanA prakAronuM varNana. che jene samayasAra ne pravacanasArano meLa meLavatA AvaDe tene anubhUti thAya. ja jJAnIne ajJAnIne padArthanA pratibhAsamAM taphAvata kaI rIte che? pratibhAsavuM avabhAsana thavuM, jaNAya javuM, jANavuM tenI spaSTatA ane parane ekAMte jANavAnuM mithyAtva kevI rIte chUTe? teno khulAso. ka vyavahAranA pakSamAM caDI gayelA jIvo upara pU.gurudevazrInI karuNA ane parAzrita vyavahAra ne bhedAzrita vyavahAra eTale zuM? ajJAnIne anubhava pahelAM jJAnamAM be bhAga kevI rIte che? upayogathI ananya eTale zuM? be jJAna kyA che? svabhAvano aMza eTale zuM? eka jJAnanA be cheDA eTale zuM? Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # utpAda-vyaya ane utpAdavyayanI upAdhi eTale zuM ? daSTAMto dvArA siddhAMtanI samajaNa. jJAnamAM jANavuM lakSapUrvaka che ke jJAnamAM lakSa vagara pratibhAsa thAya che ? ke pratibhAsa thaI gayo che ne pratibhAsano AvirbhAva thAya che. ''jJAta te to te ja che'' tenuM rahasya. samayasAra-paMcAdhyAyI-pravacanasAra-puruSArtha siddhi upAya-nayacakra-yogasAra vigere aneka zAstronA AdhAro. zeya jaNAya che ? zeyano pratibhAsa jaNAya che ? jJAna jaNAya che ? ke te jJAnamAM AtmA jaNAya che ? ke zuM che ? tevo bheda che ? pramANathI eka sattA ne nayathI judI sattA. dravya paryAyano bheda paDe to paryAya paradravya che. jo abheda thAya to te ja paryAya AtmA kevI rIte che ? zraddhAna ekanuM ne jJAna benuM eTale zuM ? jJAna saMzodhana AtmAnuM kevI rIte kare ? jJAnamAM prayoga che ke zraddhAmAM ? nirNaya koNa kare che ? parokSa anubhUti zemAM thAya che ? jJAna kayA bhAve che ? jJAna konA AdhAre nirNaya kare che ? anubhava jJAnamAM che ke zraddhAmAM? dhyeyanI bhUla haze to dhyAna nahIM pragaTe. daSTinA viSayamAM dRSTi kevI rIte nathI ? vartamAna vartato upayoga dravyamAM che ? te sahita dRSTino viSaya che ? uparyukta dareka poInTanA vistArapUrvaka khulAsA pU.bhAIzrIe A pustakamAM karelA che jeno svAdhyAya karavAthI mumukSuonI mUMjhavaNa nIkaLIne bhUla haze to bhUla TaLI jaze ne samyak kArya pragaTa thavAno avakAza upasthita thaze. pU.''bhAIzrI'' lAlacaMdabhAInI 98 mI janmajayaMtinA suavasare ''jJAyaka svarUpaprakAzana''nAmanuM samayasAranI chaThThI gAthAnuM pustaka kula 35 pravacano sAthe prakAzita karatA saMsthA atyaMta harSa anubhave che. A chaThThI gAthAnA pravacano oDIyo tathA viDIyo keseTamAMthI akSarazaH utArIne prakAzita karavAmAM AvyA che. A pravacano keseTo uparathI utAravAmAM tathA prupha ceka karavAmAM muMbaI, sonagaDha tathA rAjakoTathI je je mumukSu bhAI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahenono sahakAra maLela che temano saMsthA kharA aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAne che. tathA ghaNA mumukSuoe potAnI pAsethI pU.bhAInI oDIyo keseTo paNa Apela che temano paNa saMsthA hRdayapUrvaka AbhAra mAne che. pU."bhAIzrI" nA chaThThI gAthAnA pustaka prakAzana arthe muMbaI nivAsI AtmArthI zrI kaMcanabena hiMmatalAla zeTha taraphathI rUA.51,000/- nI dAnarAzi prApta thayela che. udAra hAthe dAnarAzi ApavA badala saMsthA teno AbhAra mAne che. A pustakanuM suMdara rIte lesara TAipaseTIMga tathA pustakanA phranTa peIja, kalara peIjA | vigere suMdara banAvI ApavA badala Designscope vALA zrI amarabhAI popaTa tathA pustaka chApavAmAM sahakAra ApavA badala caMdrakAMtabhAI mahetAno saMsthA AbhAra mAne che. amArA zrI kuMdakuMda kahAnAmRta prabhAvanA maMdira TrasTanuM A ""jJAyakasvarUpa prakAzana''te AThamuM pustaka che. A pustaka prakAzanamAM ajANatAM kAMI kSati rahI gaI hoya to te badala amo kSamA mAMgIe chIe. ane mumukSugaNa pAse mArgadarzananI apekSA paNa rAkhIe chIe. aMtamAM A pustakanA svAdhyAyathI sau mumukSuo pU."bhAIzrI'nuM hRdaya samajI ne potAnA jJAnamAM avadhArIne tvarita potAnA jJAyakadevanA darzana karI bhe tevI maMgalabhAvanA. A pustaka http://ww.AtmaDharma.com nI Website para mUkela che. zrI kuMdakuMda kahAnAmRta prabhAvanA maMdira TrasTa rAjakoTa. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : pU. bhAIzrInI nizrAmAM thayela prakAzano : IndriyajJAna jJAna nathI dravyasvabhAva paryAya svabhAva bhedajJAna bhajanAvalI * zrI kuMdakuMda kahAnAmRta svAdhyAya holanA prakAzano : jJAnathI jJAnanuM bhedajJAna drasvabhAva paryAyasvabhAvanI carcA jANanAro jaNAya che caitanya vilAsa Atmajyoti zuddha aMtaHtattva maMgala jJAnadarpaNa bhAga-1 jJAyaka svarUpa prakAzana - zAyaravarUpa pakArAnA puratamAM Avela dAnarAzi 51000 kaMcanabena hiMmatalAla zeTha muMbaI 20000 vasaMtabena esa. vakhArIyA - muMbaI 5000 sarojabena caMdulAla mahetA - rAjakoTa 5000 zrI praviNabhAI dozI - beMgalora 5000 mahendrabhAI ema. mahetA - borIvalI-muMbaI 5000 bharatabhAI zAha - borIvalI-muMbaI 1000 sva. saMjayabhAI modI - ha. pAnubhAI modI - rAjakoTa 1000 DaoN. mAdhurIbena naMdu - sonagaDha 1000 dhIrajazrI - sonagaDha Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samayasArajI stuti (harigIta) saMsArI jIvanAM bhAvamaraNo TALavA karuNA karI, saritA vahAvI sudhA taNI prabhu vIra ! te saMjIvanI; zoSAtI dekhI saritane karuNAbhInA hRdaye karI, munikuMda saMjIvanI samayaprAbhUta taNe bhAjana bharI. (anuSTupa) kuMdakuMda racyuM zAstra, sAthiyA amRte pUryA, graMthAdhirAja ! tArAmAM bhAvo brahmAMDanA bharyA. (zikharaNI) aho ! vANI tArI prazamarasa-bhAve nItaratI, mumukSune pAtI amRtarasa aMjali bharI bharI; anAdinI mUrchAviSa taNI tvarAthI UtaratI, vibhAvethI thaMbhI svarUpa bhaNI doDe pariNati. (zArdUlavikrIDita) tuM che nizcayagraMtha bhaMga saghaLA vyavahAranA bhedavA; tuM prajJAchINI jJAna ne udayanI saMdhi sahu chedavA; sAthI sAdhakano, tuM bhAnu jagano, saMdeza mahAvIrano, visAmo bhavaklAMtanA hRdayano, tuM paMtha mukti taNo. (vasaMtatilakA) sUNye tane rasanibaMdha zithila thAya, jANye tane hRdaya jJAnI taNAM jaNAya; tuM rucatAM jagatanI ruci ALase sau, tuM rIjhatAM sakalajJAyakadeva rIjhe. (anuSTupa) banAvuM patra kuMdananAM, ratnonA akSaro lakhI; tathApi kuMdasUtronAM aMkAye mUlya nA kadI. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadgurudeva-stuti (harigIta) saMsArasAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM; A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, mujapuNyarAzi phaLyo aho! guru kahAnatuM nAvika maLyo. (anuSTrapa) aho! bhaktacidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA! bAhyAMtara vibhavo tArA, tAre nAva mumukSunAM. (zikhariNI) sadA dRSTi tArI vimaLa nija cetanya nIrakhe, ane jJaptimAMhI darava-guNa-paryAya vilase; nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro cidhana viSe kAMI na maLe. (zArdUlavikrIDita) haiyuM 'sat satu, jJAna jJAna" dhabake ne vajavANI chUTe, je vaje sumumukSu sattva jhaLake; paradravya nAto tUTe; rAgadveSa ruce na, jaMpa na vaLe bhAveMdrimAM - aMzamAM, TaMkotkIrNa akaMpa jJAna mahimA hRdaye rahe sarvadA. (vasaMtatilakA) nitya sudhAjharaNa caMdra ! tane namuM huM, karuNA akAraNa samudra! tane namuM huM; he jJAnapoSaka sumegha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI! tane namuM huM. (tradharA) UMDI UMDI, UMDethI sukhanidhi satanA vAyu nitye vahetI, vANI cimUrti! tArI ura-anubhavanA sUkSma bhAve bharelI; bhAvo UMDAvicArI, abhinava mahimAcittamAM lAvI lAvI, khoyeluM ratna pAmuM, -manAtha manano; pUrajo zaktizALI ! Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinajInI vANI (rAga-AzAbharyAame AviyA) sImaMdhara mukhathI phUlaDAM khare, enI kuMdakuMda gUMthe mALa re, jinajInI vANI bhalI re. vANI bhalI, mana lAgeraLI, jemAM sAra-samaya ziratAja re, jinajInI vANI bhalI re...sImaMdhara. gUMthyAM pAhuDa ne gUMththuM paMcAsti, gUMthyapravacanasAra re, jinajInI vANI bhalI re. gUMthyaniyamasAra, gUMchyuM rayaNasAra, gUMthyo samayano sAra re, jinajInI vANI bhalI re...sImaMdhara. syAdvAda kerI suvAse bharelo jinajIno OM kAranAda re, jinajInI vANI bhalI re. vaMduMjinezvara, vaMduM huM kuMdakuMda, vaMduM e OM kAranAda re, jinajInI vANI bhalI re...sImaMdhara. haiDe hajo, mArA bhAve hajo, mArA dhyAnehajo jinavANa re, jinajInI vANI bhalI re. jinezvaradevanI vANInA vAyarA vAjo mane dinarAta re, jinajInI vANI bhalI re...sImaMdhara. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA mAru gAthA ( rAyanA pravacano pravacana na. | vibhAga | tArIkha | sthaLa | peIja naM. 24-10-84 24-10-84 5 | ra | 28 rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa hiMmatanagara hiMmatanagara hiMmatanagara 42 24-10-84 27-09-88 28-09-88 29-09-88 14-10-88 15-10-88 03-07-89 55 68 jAmanagara 82 jAmanagara - 98 rAjakoTa 111 10 | '' 12) = | 06-07-89 07-07-89 08-07-89 rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa 135 12 | 146 0 | 09-07-89 1pa9 14 171 Ta | ja | 20-07-91 21-07-91 1 5. rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa 185 16 | * * 22-07-91 198 6 | '' | 23-07-91 | | 210 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 vibhAga 5 99 "" 99 ,, ,, C ,, ,, ,, ,, 99 7 "" ,, ,, 8 ,, xxxxxxxxxxxxu xxxx tArIkha 24-07-91 25-07-91 26-07-91 27-07-91 28-07-91 29-07-91 17-09-96 18-09-96 19-09-96 20-09-96 21-09-96 22-09-96 15-11-96 16-11-96 17-11-90 savAre 17-11-96 rAtre 09-06-81 27-05-96 sthaLa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa kalakattA kalakattA kalakattA kalakattA rAjakoTa junAgaDha peIja naM. 223 239 253 26 278 293 307 317 329 343 357 372 383 396 410 423 439 455 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmane namaH zrImad bhagavakuMdakuMdAcAryadeva praNIta zrI samayasAra ||thaa - vvvvvvvvvvvl ko'sau zuddha Atmeti cet Na vi hodi appamatto Na pamatto jANago dujo bhAvo / evaM bhaNaM ti suddhaM NAdo jo so du so ceva // 6 // nApi bhavatyapramatto na pramatto jJAyakastu yo bhAvaH / evaM bhaNanti zuddhaM jJAto yaH sa vu sa caiva / / 6 / / yo hi nAma svata: siddhatvenAnAdirananto nityodyoto vizadajyotirjAyaka eko bhAva: sa saMsArAvasthAyAmanAdibandhaparyAyanirUpaNayA kSIrodakavatkarmapudgalai: samamekatve'pi dravyasvabhAvanirUpaNayA durantakaSAyacakrodayavaicitryavazena pravartamAnAnAM puNyapApanirvirtakAnAmupAttavaizvarUpyANAM zaubhAzubhabhAvAnAM svabhAvenApariNama nAtpramatto'pramattazca na bhvti| eSa evAzeSadravyAntarabhAvebhyo bhinnatvenopAsyamAna: zuddha itymilpyte| na cAsya jJeyaniSThatvena jJAyakatvaprasiddheH dAhyaniSThadahanasyevAzuddhatvaM, yato hi tasyAmavasthAyAM jJAyakatvena yo jJAta: sa svarUpaprakAzanadazAyAM pradIpasyeva kartRkarmaNorananyatvAt jJAyaka ev| have prazna Upaje che ke evo zuddha AtmA koNa che ke jenuM svarUpa jANavuM joIe? e praznanA uttararUpa gAthAsUtra kahe che : nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAva che, merIta 'zuddha' thAya, ne tate to te 4 cha. 6 thArtha :- [ya: tu] 4 [jJAyaka: bhAva:] 3||y (mAvachate [apramattaH api apramatta 55 // na bhavati nathI bhane [napramata:] pramatta paNA nathI, [evaM] me zata [zuddha] ane zuddha [bhaNanti Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 jJAyaka svarUpaprakAzana kahe che; [caya:] vaLI je [jJAta:] jJAyakapaNe jaNAyo [sa: tu] te to [sa: va] te ja che, bIjo koI nathI. TIkA H je pote potAthI ja siddha hovAthI (koIthI utpanna thayo nahi hovAthI) anAdi sattArUpa che, kadI vinAza pAmato nahi hovAthI anaMta che, nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI ane spaSTa prakAzamAna jyoti che evo je jJAyaka eka 'bhAva' che, te saMsAranI avasthAmAM anAdi baMdhaparyAyanI nirUpaNAthI (apekSAthI) kSIranIranI jema karmapudgalo sAthe ekarUpa hovA chatAM, dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to duraMta kaSAyacakranA udayanI (-kaSAyasamUhanA apAra udayonI) vicitratAnA vaze pravartatA je puNya-pApane utpanna karanAra samasta anekarUpa zubha-azubhabhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI (jJAyaka bhAvathI jaDa bhAvarUpa thato nathI) tethI pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI; te ja samasta anyadravyonA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato 'zuddha' kahevAya che. vaLI dAhyanA (-baLavAyogya padArthanA) AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI, tevI rIte jJeyAkAra thavAthI te 'bhAva' ne jJAyakapaNuM prasiddha che to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI; kAraNa ke jJeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe je jaNAyo te svarUpa-prakAzananI (svarUpane jANavAnI) avasthAmAM paNa, dIvAnI jema, kartA-karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che-pote jANanAro mATe pote kartA ane potAne jANyo mATe pote ja karma. (jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAMya dIpaka che ane potAnepotAnI jyotirUpa zikhAne-prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che, anya kAMI nathI; tema jJAyakanuM samajavuM.) bhAvArtha : azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che. tyAM mULa dravya to anya dravyarUpa thatuM ja nathI, mAtra paradravyanA nimittathI avasthA malina thaI jAya che. dravyadRSTithI to dravya je che te ja che ane paryAya (avasthA) dRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. e rIte AtmAno svabhAva jJAyakapaNuM mAtra che, ane tenI avasthA pudgalakarmanA nimittathI rAgAdirUpa malina che te paryAya che. paryAyanI dRSTithI jovAmAM Ave to te malina ja dekhAya che ane dravyadRSTithI jovAmAM Ave to zAyakapaNuM to jJAyakapaNuM ja che, kAMI jaDapaNuM thayuM nathI. ahIM dravyadRSTine pradhAna karI kahyuM che. je pramatta-apramattanA bheda che te to paradravyanA saMyogajanita paryAya che. e azuddhatA dravyadRSTimAM gauNa che, vyavahAra che, abhUtArtha che, asatyArtha che, upacAra che. dravyadRSTi zuddha che, abheda che, nizcaya che, bhUtArtha che, satyArtha che, paramArtha che, mATe AtmA jJAyaka ja che; temAM bheda nathI te pramatta-apramatta nathI. 'jJAyaka' evuM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma paNa tene zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che kAraNa ke zeyanuM pratibiMba jyAre jhaLake che tyAre jJAnamAM tevuM ja anubhavAya che. to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI kAraNa ke jevuM zeya jJAnamAM pratibhAsita thayuM tevo jJAyakano ja anubhava karatAM jJAyaka ja che. "A huM jANanAro chuM te huM ja chuM, anya koI nathI' evo potAne potAno abhedarUpa anubhava thayo tyAre e jANavArUpa kriyAno kartA pote ja che ane jene jANyuM te karma paNa pote ja che. Avo eka jJAyakapaNAmAtra pote zuddha che. -A zuddhanayano viSaya che. anya parasaMyogajanita bhedo che te badhA bhedarUpa azuddhadravyArthikanayano viSaya che. azuddhadravyArthikanaya paNa zuddha dravyanI dRSTimAM paryAyArthika ja che tethI vyavahAranaya ja che ema Azaya jANavo. ahIM ema paNa jANavuM ke jinamatanuM kathana syAdvAdarUpa che tethI azuddhanayane sarvathA asatyArtha na mAnavo; kAraNa ke syAdvAda pramANe zuddhatA ane azuddhatA-bane vastunA dharma che ane vastudharma che te vastunuM sattva che; azuddhatA paradravyanA saMyogathI thAya che e ja phera che. azuddhanayane ahIM heya kahyo che. kAraNa ke azuddhanayano viSaya saMsAra che ane saMsAramAM AtmA kaleza bhogave che; jyAre pote paradravyathI bhinna thAya tyAre saMsAra mATe ane tyAre kaleza maTe. e rIte duHkha maTADavAne zuddhanayano upadeza pradhAna che. azuddhanayane asatyArtha kahevAthI ema na samajavuM ke AkAzanA phUlanI jema te vastudharma sarvathA ja nathI. ema sarvathA ekAMta samajavAthI mithyAtva Ave che; mATe syAdvAdanuM zaraNa laI zuddhanayanuM AlaMbana karavuM joIe. svarUpanI prApti thayA pachI zuddhanayanuM paNa AlaMbana nathI rahetuM. je vastusvarUpa che te che-e pramANadRSTi che. enuM phaLa vItarAgatA che. A pramANe nizcaya karavo yogya che. ahIM, (jJAyakabhAva) pramatta-apramatta nathI ema kahyuM che tyAM pramatta-apramatta" eTale zuM? guNasthAnanI paripATImAM chaThThA guNasthAna sudhI to pramatta kahevAya che ane sAtamAthI mAMDIne apramatta kahevAya che. paraMtu e sarvaguNasthAno azuddhanayanI kathanImAM che, zuddhanayathI AtmA jJAyaka ja che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpa prakAzana vibhAga - 1) pravacana naM. 1 rAjakoTa maMdiramAM divALInA divase tA. 24-10-84 - budhavAra zrI samayasAra paramAgama zAstra che. teno jIva nAmano adhikAra eTale ke zuddha jIvano adhikAra eTale ke zuddhAtmAno adhikAra eTale ke zuddhAtmAnuM vAstavika svarUpa zuM che? te A gAthAmAM tenuM varNana cAle che. anAdikALathI AtmAe eka moTAmAM moTI bhUla karI che. asAdhAraNa bhUla akSamyabhUla jene kahevAmAM Ave te bhUla TaLI jAya evI A gAthA che. AtmAe zuM bhUla karI che anaMtakALathI, ke bhagavAna AtmA dehathI rahita hovA chatAM dehathI huM sahita chuM ema mAne che. dehathI sahita mAnato hovAthI dehamAM mamatvabuddhi ane kartutvabuddhi rahI jAya che. paNa dehathI mAro AtmA bhinna che e vAta teNe lakSamAM lIdhI nathI. tyAra pachI AgaLa vadhIne upalaka dRSTie ATha prakAranA karmano saMbaMdha dekhAya che, paNa aMtara dRSTithI jovAmAM Ave to bhagavAna AtmAne AThakarmano saMbaMdha thayo nathI. te kAraNe bhagavAna AtmA ATha karmathI rahita che. AThakamathI rahita hovAne kAraNe te karmano kartA ane bhoktA nathI. tenAthI AgaLa bhagavAna AtmA bhAvakarmathI rahita hovA chatAM paNa anAdikALathI AtmAe bhUla karI che moTI akSamya bhUla karI che. zuM bhUla? AtmA jIva kone kahevAya? ke jenI dazAmAM puNya-pApa thAya ne puNya-pApathI sahita hoya tene jIva kahevAmAM Ave. bhagavAna AtmA to bhAvakarmathI bhinna che. A dIvALIne divase je nirvANa lADu caDAvavAmAM AvyA, bhagavAnanI pUjA karavAmAM AvI, AratI utAravAmAM AvI, te vakhate jene bhagavAna pratyenI pUjAno vikalpa zubhabhAva thAya che tyAre paNa zubhabhAvathI AtmA bhinna che. zubhabhAvathI bhinna hovAne kAraNe AtmA zubhabhAvano svAmI banI zakato nathI. je jenAthI bhinna hoya tenI sAthe svasvAmittva saMbaMdha traNakALamAM banI zake nahiM-thaI zake nahiM. tene badale AtmA anAdikALathI ema mAnato Ave che ke zubhAzubha bhAvathI huM sahita chuM. saMsArI chuM ne eTale A zubha ane azubha, puNya ne pApanI vRttinuM utthAna thAya che. vratano vikalpa zubhabhAva, avratano vikalpa azubhabhAva, vrata ane avratanA vikalpathI mAro AtmA sahita che ema anAdikALathI mAnato Ave che. ane ema mAnato hovAne Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 1 kAraNe te AtmA te vikalpano svAmI chuM ema mAne che ane svAmIpaNuM sthApavAne kAraNe huM eno kartA chuM ane tenuM phaLa je AkuLatA Ave teno bhoktA huM chuM ema te duHkhanI sAthe ekatvabuddhi kare che. ekadama chaThThI gAthA ghaNI UMcI che. AkhA samayasArano sAra che. jIvane anAdikALano vyavahArano pakSa che, vyavahAra to Avyo ja nathI. nizcayapUrvakano vyavahAra to pragaTa thayo ja nathI. nizcayapUrvakano vyavahAra jenI dazAmAM na pragaTa thayo hoya tene vyavahArano pakSa hoya-hoya ne hoya ja. vyavahAranA pakSanA ghaNA prakAro che. sthUla ane sUkSma. skUlanA prakArathI to e AtmA dehathI judo che. paNa mArAmAM thatA pariNAma mArA che ane te pariNAmathI huM sahita chuM te vyavahAra nathI paNa vyavahArano pakSa che. bhagavAna AtmA pariNAmathI bhinna che. zubhAzubhabhAvathI to bhinna che paNa IndriyajJAnano utpAda thAya che tenAthI paNa paramAtmA bhinna che. ane te bhinna hovAne kAraNe te bhAvaIndriyano paNa kartA ke bhoktA banI zakato nathI. chatAM mAne che ke A je jJAnano ughADa che ane jJAna che IndriyajJAna che te mArA pariNAma che te temAM mamatva karato temAM ekvabuddhi karIne karma banAve ane pote AtmA teno bhAvaIndriyano kartA bane che tethI te jJAnamAM tene AtmAno anubhava thaI zakato nathI. IndriyajJAnathI paNa AtmA rahita che, sahita mAne te vyavahArano pakSa che. rahita mAnIne sahita jANavuM te vyavahAra che. paNa A eka anAdino pakSa che. A AjakAlanI bhUla nathI ane pariNAmathI sahita dravya hoya evA kathana jinAgamamAM ThekaThekANe DhagalAbaMdha Avaze. AhA ! jyAM ThekaThekANe adhyAtma zAstromAM samayasAra, niyamasAra jevA zAstromAM eka jagyAe ema Ave ke bhagavAna AtmA pariNAma mAtrathI bhinna che. e chaThThI gAthAmAM pariNAma mAtrathI AtmA rahita che, tevI zraddhA samaya mAtra AtmAe karI nathI. pariNAmathI huM sahita che tevuM zraddhAna, mithyAzraddhAna anAdikALathI karyuM che. kahe che bhagavAna AtmA (ja) dRSTino viSaya che, trikALa svabhAva che, tenA Azraye samyagdarzana thAya te sAmAnya svabhAva, vizeSathI nirapekSa che. paryAyathI rahita AtmA che. pariNAmathI rahita hovAne kAraNe pariNAmano jJAtA thaI zake paNa pariNAmano kartA banI zake nahi. adhyAtmanI UMcA prakAranI A vAta che. hajama thAya to nyAla thaI jAya tevI vAta che chaThThI gAthA. A gAthA ema kahe che ke tAro AtmA pramA-apramattathI bhinna che. tAro AtmA tArA pariNAmathI bhinna che, pulanA pariNAmathI to bhinna che pudgalathI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpa prakAzana to bhinna che paNa tArA pariNAma je kahevAya te pariNAmathI paNa tAro AtmA bhinna che ene lakSamAM le to anubhava thaze. te vAta chaThThI gAthAmAM AcArya bhagavAna kahevA mAge che. jema A padArtha lAkaDI bhinna che te kAraNe AtmA teno kartA-bhoktA banI zakato nathI. paNa vyavahAre teno jJAtA bane che. nizcaye jJAyakano jJAtA jyAre thAya tyAre A lAkaDIno vyavahAra jJAtA kahevAya. te paNa asabhUta vyavahAre. jema A lAkaDI bhinna che teno kartA-bhoktA AtmA nathI paNa teno jANanAra che, evA vartamAnamAM je parAzrita zubhAzubhabhAva thAya che teno paNa bhagavAna AtmA kartA nathI. mAtra teno jJAtA che kartA nathI. paNa kartA nathI, evo akartAno pakSa kone Ave? vyavahArano pakSa anAdikALano che. samayasAramAM kahyuM che ke vyavahArano pakSa to pahelethI ja choDAvatA AvIe chIe ke AtmA baddha che ne AtmA kartA che ane AtmA potAnA pariNAmano bhoktA che evo vyavahArano pakSa to prathamathI ja choDAvatA AvIe chIe. paNa bhagavAna AtmA te pariNAmathI bhinna che, evA nizcayanayanA pakSamAM Ave, tethI zuM? eTale ke hajI nizcayanayanA pakSamAM te Avyo ja nathI. hajI nizcayanayanA pakSamAM Avyo nathI to pakSAtikrAMta thavAno avakAza nathI. paryAyathI sahita che tevuM zalya anAdikALanuM rahI gayuM che. AhA ! huM pariNAmathI sahita chuM te vyavahArano pakSa che paNa pariNAmathI rahita chuM te kAraNe pariNAmano kartA huM nathI, akartA arthAta jJAtA chuM. pariNAmano paNa jJAtA ! zubhAzubhabhAvano kartA nahi paNa teno paNa jJAtA. are ! AtmAnA Azraye saMvara-nirjarAnA pariNAma thAya teno paNa huM kartA nahi. kema ke te pariNAma mArAthI bhinna che, te kAraNe huM teno kartA nathI paNa huM teno jJAtA chuM. Ama pariNAmathI rahita aMtaraMgamAM eka nizcayano pakSa, pakSAtikrAMta thavA pahelAM jIvane Ave che. te apratikatabhAve upaDe che ane pachI thoDAkALamAM anubhava thAya-thAya ne thAya. paNa pariNAmathI huM sahita chuM evA pakSamAM jyAM sudhI Ubho che ane pariNAmathI sahita chuM evo azuddha AtmA jyAM sudhI tenI najaramAM Ave che tyAM sudhI tene anubhavano avakAza nathI). pariNAmathI sahita te azuddhanayano viSaya che. te zuddhanayano viSaya nathI. jema anaMtakALathI pariNAmathI sahitanA zAstro jhAjhA, pariNAmathI AtmA sahita che tevA. pAra vagaranA zAstro. pariNAmavALo AtmA che, pariNAma vinA dravya hoya to sAMkhyamata AvI jAya kAM nizcayAbhAsapaNuM pragaTa thaze. aneka-aneka rIte AhA ! jyAM sudhI jJAnI na maLe tyAM sudhI to ThIka che bhUla thAya, paNa jJAnI maLyA pachI paNa nizcayanA pakSamAM AvavuM bahu kaThina che. e kAMI sAdhAraNa vAta nathI. anaMtakALa thayA anAdikALathI vyavahArano Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 1 pakSa che. bhedarUpa vyavahArano pakSa jIvone anAdikALathI che ane zuddhanayano pakSa ja kadI Avyo nathI. pelo anAdino che vyavahArano pakSa, vyavahAra to Avyo ja nathI. vyavahAra to nizcayapUrvaka hoya, paNa vyavahArano pakSa anAdikALano che ane zuddhanayano pakSa kadI Avyo nathI. zuddhanayano pakSa eTale zuM? ke pramatta-apramattathI bhinna chuM mATe huM zuddhAtmA chuM, e pakSa jIvane kadI Avyo nathI. bhale pote kalpanA kare ke mane have pakSa AvI gayo che. pakSa Avyo nathI. pakSa Avyo hoya to tenA phaLamAM samyagdarzana thayA vinA rahe nahi. zuddhanayano pakSa viziSTa prakArano khAsa prakArano je pakSa Ave che te apratihatabhAve A bhavamAM samyagdarzanane pAme che, teno bhava pharato nathI. AhAhA ! bAkI keTalIka vAto evI Ave ke UMDA saMskAra pADe to A bhavamAM samyagdarzana na thAya, to pachInA bhAvamAM samyagdarzana thaze ema gurudeve paNa pharamAvyuM che. ToDaramala sAhebe paNa e vAta lIdhI che ke vAraMvAra tuM tattvano abhyAsa kara. tArA upayogane tattvamAM lagAva to kadAca A bhavamAM tane samyagdarzana thaze. paNa koI evo niyama nathI bAMdhato ke kadAca A bhavamAM nahiM thAya to pachInA bhAvamAM thaze, ema badhA AcAryadevanI vAta che. paNa samayasAra to ema kahe che ke jene zuddhanayano pakSa Ave tene samyagdarzana thAya-thAya ne thAya ja. Atmadharmano 63 naMbarano bola che. rAtre lAvazuM Atmadharma, Atmadharma kyuM A vaizAkha mahinAno aMka che ne 154 bola che temAM 63 naMbarano bola che. jema samyagdarzana pragaTa thayA pachI jIva paDato nathI ane mokSa thaI jAya che. samyagdarzana thayA pachI jIva paDe nahi, paDe tene AtmA kahevAya nahi. paNa apratimatabhAve je samyagdarzana thayuM te mokSanI dazAne pragaTa kare che. evI rIte zuddhanayano pakSa tene upara-upara upalaka dRSTie Avyo che, dhAraNAthI Avyo che. aMtarathI haiyA ukelathI tene kharekhara pakSa Avyo nathI. haiyA ukela zabda paNa gurudevano che te paNa temAM che rAtre ApaNe gurudevanA vacanAmRtano svAdhyAya karazuM. kahyuM? jIvanI A adhyAtmanI bhUla cAle che. jainamatamAM AvyA pachInI vAta che. jainamatanI bahAra che te to pramANajJAnanA viSayane paNa svIkAratA nathI. te to dravya-paryAya svarUpa vastu che tene paNa svIkAratA nathI. tenI vAta to ApaNe ahIMyA karatA ja nathI. ahIMyA to jainamata anuyAyI mithyAdRSTi jIva tene vyavahArano pakSa evo rahe che, ke bhagavAna AtmA pariNAmathI bhinna hovA chatAM pariNAmathI rahita hovA chatAM, pariNAmathI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpa prakAzana sahita chuM-pariNAmathI sahita chuM, rAgathI sahita chuM tethI rAgane huM karuM chuM-rAgane huM karuM chuM. AhAhA ! tuM koNa cho? tuM to jJAtA cho ne prabhu! rAgane kare tene AtmA kahetA nathI. AhAhAhA ! mATe paryAyathI sahitano pakSa anAdikALano che te vyavahArano pakSa che paNa paryAyamAtrathI mAro AtmA bhinna che. huM to akartA jJAtA chuM te pakSamAM aMtarathI AvavuM joIe. gurudeva kahe che ke dhAraNAthI nahi, zAstrathI nahi. e vAta tene aMtarathI hUravI joIe jene haiyA ukela kahevAmAM Ave che. gurudevano zabda che aMdarathI phUraNA thAya che. aMdarathI sTrAIka thaI jAya che ke, oho! mAro bhagavAna AtmA to paryAyathI bhinna che te kAraNe pariNAmano kartA nathI paNa pariNAmano kathaMcit jJAtA chuM paNa sarvathA eno jJAtA nathI. sarvathA jJAtA to jJAyakano chuM ane je pariNAma thAya tene jANavuM tevo mAro svabhAva che paNa karavuM mAro svabhAva nathI. koI paryAyane AtmA kare tevo AtmAno svabhAva nathI. paryAyanI janmakSaNa che. svaavasare paryAya pragaTa thAya che. AtmA teno utpAdaka nathI. AhAhA ! te azuddha upAdAnathI bhAva karma pragaTa thAya che ane zuddha upAdAnathI saMvara, nirjarA, mokSanI paryAya pragaTa thAya che. paNa trikALI zuddha upAdAna bhagavAna AtmA akAraka, avedaka, jJAyakajJAtA evo ne evo aMdaramAM birAjamAna che. Aje dIvALIne divase bhagavAna mahAvIrano nirvANano divasa che. nirvANa kalyANakapAMca kalyANaka che ne? garbha kalyANaka, janma kalyANaka, dIkSA kalyANaka, kevaLa kalyANaka ane nirvANa kalyANaka. Aje nirvANano divasa che. Aje bhagavAna mahAvIra siddha paramAtmA thayA. arihaMtamAMthI siddha thaI gayA. arihaMta hatA paNa have Aje siddha paramAtmA thayA. samazreNIe pAvApurIthI AjanA divase bhagavAna mahAvIra siddhadazAne pAmyA. tenI khuzAlImAM jagata dIvA pragaTAve che. A dIvALIno divasa che. bhagavAna mahAvIrano nirvANano utsava che. Aje lADu caDAve che. bhAIe kahyuM ke lADu vize jaNAvo meM kahyuM te vize kAMI jANato nathI. mu. khImacaMdabhAI yAda AvyA. mu. khImacaMdabhAI hoya to A nirvANanA lADunuM spaSTIkaraNa kare. ane tame jANatA ho to tame vAMcavA beso tyAre tame karajo. kharekhara bAra mahinA vAMcatA hoya teno to adhikAra paNa che. ahIMyA to ApaNA rAjakoTanuM vAtAvaraNa to khUba sAruM che, nahiMtara bIje to vAMcavA mATe hariphAI thAya che. pahelAM ApaNe rAjakoTamAM nautamabhAI vAMcatA pachI ghaNAM vAMcanakAra pachI mu. zrI rAmajIbhAI ane pU.gurudevanA kahevAthI huM vAMcavA beTho. paNa jUnA vAMcanakAranA moDhA upara kaMI asara nahIM. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 1 9 vAMcana karavAthI samyagdarzana thatuM nathI ane vAMcana karavAthI bIjAne kyAM lAbha thAya che. vAMcana ka2nA2ne potAnuM ghUMTAya che ane jeTaluM baLa AtmAnI sanmukha jAya che eTalo ene apekSita lAbha che. bAkI anubhava thAya to pratyakSa lAbha thAya te vAta che. ahIM to bIjI koI vAta nathI. temaNe kahyuM ke huM ghare be traNa kalAka svAdhyAya karuM chuM to jo ahIM svAdhyAya jAheramAM karIza to mAruM ghUMTAze. huM pravacanakAra nathI. ApaNe to badhA sAthe maLIne svAdhyAya samUhamAM karIe chIe. saraLatA e to prAthamika guNa che. zuM kahe che ? are prabhu ! eka vAra sAMbhaLa ! tAro bhagavAna AtmA ! AhA ! jene AgaLa jIvanA pariNAma che-AtmAnA pariNAma che paNa AtmA teno kartA che ema paNa vyavahAranaya pokAra kare moTe avAje to paNa te pariNAma tArAthI bhinna che. te pariNAmane zudghanayathI jovAmAM Ave to te pariNAmano tuM jJAtA cho teno kartA nathI. AhA ! A vAta koNa kahI zake digaMbara saMta sivAya ane gurudeva sivAya koNa zAstramAMthI kADhI zake ? AhA ! jema-jema TAIma jAya che tema-tema gurudevano viraha vadhato jAya che. zuM A puruSa kahI gayA. temanI Tepa sAMbhaLIye, temanA pravacana vAMcIe, AtmadharmamAM enuM lakhANa Ave, bola Ave tyAre ema thAya ke A puruSa koNa hatA. pacAsa so varSa pachI to AtmArthI jIva tenuM vAMcana karatA raDI paDaze. jene joyA nathI ane pacAsa so varasa pachI mumukSuo sAMbhaLaze. zuM kahe che prabhu eka vAra vAta sAMbhaLa. paNa paryAyathI bhinna kahezo to ekAMta thaI jaze. to kahe amane ISTa che, samyak ekAMta thaI jaze. samyak ekAMta thaze to anekAMtanuM jJAna thaze. sAMbhaLa to kharo. mu. rAmajIbhAI ema kahe. zAMtithI sAMbhaLa to kharo. zuM kahyuM ke A pariNAmathI bhinna-pariNAmathI bhinna AtmAne kaho cho ? tarka-tarka, samajavA mATe tarka ne eka bIjo ku tarka, be tarka hoya che. sAMbhaLa to kharo bhAI prabhu ! zAMtithI sAMbhaLa A kuMdakuMda bhagavAna kahe che ke pramatta apramattathI bhagavAna AtmA bhinna che. A vacana konA che ? A vacana-vANI konI che ? sarvajJa bhagavAnanI vANImAM AvyuM che ke pratyeka bhagavAna AtmA ke jIvanA pariNAma te pariNAmathI jIva bhinna che, evo zuddhAtmA upAdeya che. paryAyathI sApekSa AtmA jJAnanuM zeya che paNa dhyAnanuM dhyeya traNa kALamAM banI zakatuM nathI. paNa pariNAmathI rahita huM chuM tema aMtarathI AvavuM joIe. ane ema karavAthI mane zuM phAyado enuM phaLa upajAvavuM joIe. pariNAmathI rahita chuM temAM moTo lAbha che, temAM di' vaLe che. jema pitA sAmAnya hoya ane Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jJAyaka svarUpaprakAzana pachI dIkaro bhaNe ane pachI kahe ke dIkare dI' vALyA ema kahe che ne samAjamAM. dIkare dI" vALyo ema kahevata che ne ! ema A dIvALI che. di' vALavAnI vAta che. AhAhA ! ke pariNAmathI mAro AtmA bhinna che tethI huM jJAtA chuM paNa kartA nathI. jema parano kartA nathI tema pariNAmano paNa zuddhadravyArthikanayathI jovAmAM Ave to (kartA nathI). thAya tene jANe paNa kare nahi tene jJAyakatattva kahevAmAM Ave che. te jJAyakano anubhava thatAM je samyapha ekAMtapUrvaka e pariNAma je thAya te pariNAmathI huM kathaMcit sahita chuM, tevuM jJAna thAya jJAna thayA vinA nahIM rahe. samyapha ekAMtapUrvaka anekAMta thAya-thAya ne thAya ja. jo samyaka ekAMtapUrvaka anekAMta nathI thayuM to tenuM jJAna samyaka ekAMta nAma nahiM pAme, te mithyA ekAMtamAM jaze. popAbAInuM rAja nathI. AhAhAhA ! A eka gAthAmAM be vAta che. A chaThThI gAthAmAM beya samyaka ekAMtapUrvaka anekAMta kema thAya? dravya paryAyanuM jJAna, dravyano Azraya ane dravya paryAyanuM jJAna, avalaMbana dravyanuM ane jJAna dravyaparyAya beyanuM te bIjA pArAmAM kaheze. paryAya mAtrathI bhinna bhagavAna AtmA che te vAta jagate sAMbhaLI nathI. dehathI rahita che tema sAMbhaLI hoya. AThakarmathI rahita che tema sAMbhaLI hoya paNa pramatta-apramattadazA, munirAja kahe che ke chaThThA guNasthAne mArI je pariNati Ave che tevI pramatta dazAthI mAro AtmA bhinna che. tema tenI upara najara nAkhIne kalama calAvuM chuM ke A pramattathI bhinna che ema mane dekhAya che mATe lakhuM chuM. jIva maLI jAya tevuM kAma thaI jAya tevuM che. A chaThThI gAthA aphara che. chaThThInA lekha che phare tema nathI. pramatta dazAmAM, savikalpadazAmAM zAstramAM kalama cAle che tyAre tene prazasta rAga utpanna thayo che. saMjvalana kaSAyano hajI rAga che ke guNasthAne te pramattadazA, pramattadazAnuM jJAna che pramattadazA che tene jJAna jANe che. paNa te kema jANe che? ke pramattadazAthI bhinna che mAro AtmA ema pramattane jANe che. pramattathI huM abhinna chuM tema jANatA nathI. nirvikalpa dhyAnamAM apramattamAM jAya tyAre to kAMI prazna raheto ja nathI paNa pramatta avasthA vakhate pramatta-apramattano niSedha kare che ke bhagavAna AtmAmAM pramatta ke apramattadazA nathI. pramatta-apramattadazAne tamArA jJAnamAM sthApomAM. jo sthApazo to azuddhanayano viSaya thaI jaze ane te azuddha jIvane-azuddha jIvano anubhava ajJAnI jIvone che. azuddha jIva ja mAne che. azuddha jIva eTale guNasthAnavALo jIva-mArgaNAsthAnavALo jIva, varNAdivALo jIva, azuddha jIva che. dIvALI che. Aja to dIvALI che. AhAhA ! A mIThAInI vAta cAle che. A badAmanA kAjunA ghUgharA badhuM banAve ne dIvALInA divase. 67 gAthA kADho. azuddha jIva Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 1 pravacana naM. 1 eTale zuM? paryAyathI sahita jIvane mAnavo te azuddhajIvane mAne che. che jhINI vAta paNa amRta jevI vAta che. jema koI puruSane janmathI mAMDIne prasiddha mAtra ghIno ghaDo ja jANIto hoya te sivAyanA bIjA ghaDAne te jANato na hoya tene samajAvavA je A "ghIno ghaDo" che te mATImaya che ane ghI maya nathI. te samajAvavA mATe ghaDAmAM ghInA ghaDAno vyavahAra karavAmAM Ave che. kAraNa ke pahelAM puruSane ghIno ghaDo prasiddha-jANIto che, mATIno ghaDo che te vAta tene prasiddha nathI, aprasiddha che. zuM kahe che? tevI rIte A ajJAnI lokane ajJAnI jIvane anAdi saMsArathI, saMsAra ke dI" no che? anAdino che. jIvano mokSa na thAya tyAM sudhI jIva anAdikALano ajJAnI che. anAdi saMsArathI mAMDIne azuddha upayoga prasiddha che. eka hamaNAM lekha Avyo che kailAsacaMdajI paMDitano, kailAsacaMdajI paMDite bhASaNa karyuM'tuM jayapuramAM, tyAre teNe ema kahyuM ke amArA jevo gopAladAsa baraiyA enA ziSyo dvArA ame bhaNyA temAM gommasAra bhaNyA temAM ema AvyuM ke guNasthAna te jIva che. mArgaNAsthAna te jIva che jIva samAsa te jIva che ema ame bhaNI lIdhuM ane te pachI to temAM te vakhate vidvAna koNa kahevAya ? ke je gomaTTasAranA pAThI hoya tene vidvAna kahevAmAM Ave, paMDita. ema tyAM cAlatuM'tuM ghaNAM varasa pahelAM. pachI A kAnajIsvAmIno udaya thayo ane samayasAra-samayasAra-samayasAra thAvA mAMDyuM. ane amane prazna pUchavA mAMDyA tyAre samayasAra hAthamAM lIdhuM. ame samayasAra hAthamAM laIne jyAM ajIva adhikAra vAMcyo ke guNasthAna jIvanA nathI, mArgaNAsthAna jIvanA nathI, jIva samAsa jIvanA nathI to aMdara khaLabhaLATa macI gayo aMdaramAM ke A zuM? gomaTTasAra ! nemicaMda siddhAMta cakravartI keTalA varSa pahelAM thayA temaNe banAveluM ane e paNa banAveluM zemAMthI ? ke dhavala ane mahAdhavalamAMthI banAveluM. kuMdakuMdAcArya bhagavAna pahelAM dharasenAcArya thaI gayA giranAra upara teNe dhavala ne mahAdhavala banAvelA. temAM thoDo bhAga kADhIne gomaTTasAra banAvyuM siddhAMta cakravartIe, ane kahe jIva nathI, jIva nathI. A zuM? samayasAra kahe ke jIva nathI. vyavahAra kahe che jIva che to AmAM che zuM? AhA ! pachI amArA gurune pUchyuM ke A che zuM? to kahe ke samayAranI vAta sAcI che ane gomaTTasAranAM aMtamAM paNa e vAta lakhI'tI, to kahe he! gomaTTasAramAM, aMtamAM paNa e vAta lakhI'tI, ke ema ! pachI siddhAMtano artha karyo eNe ke siddhAMta eTale zarUAtamAM azuddha jIvanuM varNana saMsArIjIvanuM varNana hoya ane AkharamAM zuddha jIvanuM varNana hoya tene siddhAMta kahevAmAM Ave che. pahelAM azuddha jIvanuM varNana pAnA ne pAnA hajAro pAnA bharI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jJAyaka svarUpa prakAzana de. keTalA pAnA? hajAro, lAkho. kemake-vyavahArano koI pAra nathI. vyavahArano vistAra hoya. nizcayano vistAra na hoya. AhAhA ! ke bahu vistAra Ave che ke vistArane cheDe ema lakhe che gomaTTasAramAM ke A je badhuM kahyuM te azuddha jIvanuM varNana che kharekhara te zuddhAtmAmAM nathI ema kahIne pUruM kare che tyAre siddhAMta kahevAmAM Ave e siddhAMtano artha karyo. have adhyAtmano artha kare che ke te to zarUAtathI kahe che ke zuddhAtmAmAM guNasthAna nathI, mArgaNAsthAna nathI. tAro rAga to tArA gharamAM gayo, paNa yathAkhyAta cAritranI, kevaLajJAnanI paryAyo paNa bhagavAna AtmAmAM nathI. AhAhA ! adharmanA pariNAmathI to AtmA bhinna che paNa dharmanA pariNAmathI paNa AtmA rahita che e vAta mAre tamane kahevI che, ema kahyuM zuddhAtmAnuM varNana karatAM ema kahe che ke huM ekatva vibhakta, vibhakta nAma pramatta apramattanI dazAothI bhinna ane anaMtaguNathI ekapaNuM evo AtmA mAre ajJAnI lokone batAvavo che. evI rIte ajJAnI lokone anAdi saMsArathI mAMDIne azuddhajIva prasiddha che. mithyAdRSTi jIvane kevo jIva prasiddha che? azuddhAtmA prasiddha che. azuddha jIva ja prasiddha che. AhAhA ! jIvamAM rAga thAya te jIva ane dveSa thAya te jIva. have IndriyajJAna jemAM thAya te jIva, are ! bhagavAna AtmA te pariNAmathI bhinna che tene bhagavAna jIva kahe che te jIvane zraddhA ne jJAnamAM letAM anubhUti thAya che. saMvara adhikAranI gAthA 186 temAM pharamAve che ke je zuddhAtmAne jANe che te zuddhAtmAne ja prApta kare che ane azuddha AtmAne jANe che te azuddhAtmAne prApta kare che. ahIMyA chakI gAthAmAM kahyuM ke pramatta-apramattathI rahita che mATe AtmA zuddha che. evA zuddhAtmAnuM zraddhA-jJAna karatAM anubhava thAya che. paNa anAdikALathI ajJAnI jIvane karmanA saMbaMdhavALo AtmA anubhavamAM che, dehavALo AtmA anubhavamAM che, pariNAmavALo AtmA anubhavamAM che. paNa dehathI bhinna ne karmathI bhinna ane pariNAma mAtrathI bhinna AtmA hoI zake ke kema? te paNa tene khyAlamAM AvatuM nathI svayaM. jJAnI maLe to tenA tarapha te lakSa karato nathI. e to nizcayanI vAta che, e to nizcayanI vAta che. AhAhA ! koI di' pariNAmathI rahita AtmA hoya? ema karIne nizcayanI vAta kADhI nAkhe che. prabhu sAMbhaLa ! tArA hitanI vAta kuMdakuMdAcAryabhagavAna kahe che. A gurudeve kahI che ema nathI, kuMdakuMda bhagavAne kahI che gurudeva kahe che ke A vAta amane aMdaramAMthI AvI che. zAstramAM game teTalI vAta hoya paNa amane aMdaramAMthI AvI che, aphara pharaze nahi. zrImadjIe eka vAra kahyuM ke ame A vAta anubhavathI kahIe chIe tamane zAstramAMthI Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 3 pravacana naM. 1 maLaze, kadAca zAstramAMthI na maLe to paNa pramANa karajo. A anubhavInuM vacana che. AhAhA ! nizcayanA pakSamAM AvavuM kaThaNa che-zuddhanayano pakSa kadI Avyo nathI. Ama upara uparathI Ave e sAdhAraNa vAta. nahIMtara agiyAra aMga bhaNyo ne A zuddhanayanA viSayamAM paryAya nathI te vAta teNe sAMbhaLI nathI? e to sAMbhaLI hatI ane sImaMdhara bhagavAna, tIrthakaranI sabhAmAM gayo tyAre vAta to tenA kAna upara paDI hatI paNa jJAnamAM AvI nahi, kAna upara rahI gaI bhAvaIndriya sudhI rahI gaI, kAna to jaDa che. bhAvaindriya dhAraNAmAM rahI gaI paNa bhAvaIndriyathI bhinna jemAM bhAvanA thAya che te bhAvaindriyathI paNa AtmA bhinna che. e to atIndriya mahApadArtha che. temAM IndriyajJAnano leza paNa temAM sabhAva nathI. evo svabhAva atirUpe bhagavAna AtmA che. eTale kIdhuM ke ajJAnIne azuddha jIva ja prasiddha che. zuddhajIvane te jANato nathI eTale zuddhajIva koNa ? ke je paryAyathI rahita hoya tene zuddhajIva kahevAmAM Ave che. mArA gharanI vAta nathI karato chaThThI gAthAmAM siddhAMtanI A vAta cAle che chaThThI gAthAmAM peTAmAM A vAta cAle che. chaThThI gAthAnI vAta puSTa eTalA mATe kahevAmAM Ave che. dhanaterasa ne dIvALI ne besatA varSe to sAruM-sAruM ghare bhojana paNa badhA kare che ne mIThAI, A dIvALI che. aMdhakAra gayo ane sUryano prakAza thayo. anAdikALanuM ajJAna TaLI jAya che ne samyakUjJAna pragaTa thaI jAya che. samyakajJAnane dIpaka kahevAmAM Ave che, tene dIvALI thaI tema kahevAmAM Ave che, anubhUtinuM nAma dIvALI che. zuddhAtmAno anubhava tenuM nAma dIvALI che. mithyAtva e to amAsanI rAta che e to amAsa che. ahIMyA kahe che ke azuddha jIva prasiddha che tene anAdikALathI. zuddha jIvane te jANato nathI. zuddha AtmAne ajJAnI jIva jANato nathI. paryAya sahitanA jIvane jANe che te azuddhajIvane ja jANe che ane mAne che paNa pariNAmathI bhinna AtmA che te vAta tenA lakSamAM AvatI nathI. zuddhajIvane te jANato nathI, tene samajAvavA zuddha jIvanuM grahaNa karAvavA je A varNAdimAna jIva. basa! eTale varNAdithI mAMDIne guNasthAna paryata te "jIva che te jJAnamaya che varNAdimaya nathI-rAgamaya nathI, duHkhamaya AtmA nathI. AhAhA ! A to chaThThI gAthA che aphara. chaThThInA lekha phare nahi tevI vAta che. are ! ekavAra pakSamAM to Ava. vyavahArane tuM choDa ke paryAyathI sahita AtmA che. paryAyathI rahita zuddhAtmA jo te upAdeya che eTalo pakSamAM to Ava ane upara-uparanA pakSamAM AvIne, tene joIza to koI apUrva pakSa pachI tarata ja Avaze ane pakSamAM AvyA pachI tarata ja anubhUti thaze. paNa vyavahAranA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 jJAyaka svarUpaprakAzana pakSavALAne samyak sanmukha mithyAdaSTi paNa kahetA nathI. zuM kahyuM? 63 naMbaranA bolamAM badhuM Avaze rAtre Atmadharma hoya to letA Avajo. are ekavAra zuddhAtmAnI vArtA to sAMbhaLa ke zuddhAtmA to jJAna-darzana-cAritra-sukha evA anaMta-anaMta-anaMtaguNathI pUrNa bhagavAna AtmA birAjamAna che. ekeka guNa paripUrNa che. jJAna paripUrNa, darzana paripUrNa, sukha paripUrNa tevo paripUrNa paramAtmA te huM chuM vartamAnamAM. mArAmAM rAga nathI, mArAmAM dveSa nathI ne mArAmAM moha nathI. are guNasthAnonA bhedo mArAmAM nathI. abhedamAM bheda nathI. abhedamAM bhedanI nAsti che. evo abheda sAmAnya paripUrNa paramAtmA huM chuM. eka vakhata AvI zuddhAtmAnI vikalpAtmaka bhAvanAmAM nirNaya to kara. pachI te nirNayano vikalpa chUTIne anubhUti thaze paNa jeno nirNaya yathArtha nathI, jene vicAra koTi paNa hajI badalatI nathI, rAgane AtmA kare che kyAMthI vAta lAvyo I ? te to ajJAnathI mithyAtvanI puSTi thAya che. rAgano jJAtA che eTalo vicAra kara to mithyAtva gaLaze, paNa rAgano huM kartA chuM to mithyAtva daDha thaze zuM kahyuM? bhAI ! kAMI samajANuM? AhAhA ! pharIne, huM rAgathI sahita chuM te kAraNe huM ja rAgane karuM chuM. huM rAgane nathI karato to A rAgane koNa kare che? rahevA de bhAI rahevA de. caitanya paramAtmA tAruM tevuM svarUpa nathI. tuM to rAgathI bhinna cho. kyAre? ke rAga Ave tene jANanAra cho paNa rAgano karanAra tuM nahi, emAM Ave to mithyAtva gaLaze. pachI rAgane jANavAnuM baMdha karI de sarvathA ane jJAyaka prabhune jo to tane anubhava thaze. e anubhavamAMthI bahAra AvyA pachI rAgane jANe to tene vyavahAra kahevAya, AtmAne jANyA pahelAM rAgane jANavA rokAya to te | mithyASTi che. bhAI ! bhagavAna ! tAro AtmA rAgathI bhinna che tema bhagavAna jove che atyAre ho ! atyAre sarvajJa paramAtmA joI rahyA che tArA AtmAne ke tAro AtmA rAgathI bhinna che ene ame jIva jANIe chIe. sarvajJa bhagavAnanA jJAnamAM ema AvyuM ke tAro AtmA vartamAnamAM rAgathI bhinna che jema sphaTikamaNI nirmaLa che tema tAro AtmA paNa nirmaLa che. "jema nirmaLatA re sphaTika taNI temaja jIva svabhAva jo, zrI jinavare dharma prakAzyo, pragaTa kaSAya abhAva jo" arihaMta paramAtmA jema tArA AtmAne atyAre zuddha jove che ane tuM tenI vAta mAnato nathI. ke huM azuddha chuM, huM azuddha chuM. huM azuddha chuM, tArI dRSTi saMyoga upara paryAya upara che. have e paryAyane gauNa kara. bhale pariNAmamAM rAga ho ho ho ! paNa pariNAmathI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 1 15 bhinna paramAtmA chuM. huM to zuddha chuM. pariNAmanI malinatA vakhate bhagavAna AtmA nirmaLAnaMda | birAjamAna che, tene ame jIva kahIe chIe. te paramAtmA rAgathI bhinna che. rAga tene aDato nathI rAgano temAM praveza thaI zakato nathI. upara-upara tare che aMdaramAM pratiSThA pAmato nathI. kahe che ke varNAdimAna jIva che te jJAnamaya che ane varNAdimaya nathI asti-nAsti anekAMta. A asti-nAsti anekAMta thayuM, asti-nAsti anekAMta che. svapaNe che ane parapaNe nathI. jJAnamayapaNe che ane rAgamayapaNe nathI. enuM nAma asti-nAsti anekAMta kahevAmAM Ave che. adhyAtmanuM astinAsti anekAMta che. tema sUtra vize jIvamAM varNAdimAnapaNAno vyavahAra karavAmAM Avyo che. zuM kahyuM AmAM ? tema sUtra vize tattvArthasUtra vize siddhAMta zAstromAM-jIvamAM varNAdimAnapaNAno vyavahAra karavAmAM Avyo che paNa agiyAramI gAthAmAM kahyuM ke vyavahAra saghaLoya abhUtArtha ane asatyArtha che. AhA ! agiyAramI gAthA jo jJAnamAM kotarAI gaI to vyavahArano pakSa chUTI nizcayano pakSa Avaze-nizcayano pakSa chUTI anubhUti thaze. jevI rIte Ave che ke lokAloka jJAnamAM khoDAI gayA, jJAnamAM kotarAI gayA, jJAnamAM AvI gayA. te vAta tene sArI lAge che. paNa agiyAramI gAthA ema pharamAve che ke A varNAdimAna jIvane sUtramAM vyavahAra kahevAmAM Avyo che te vAta asatyArtha ane abhUtArtha che. te Azraya karavA yogya nathI. te jJAnanuM joya che, jANavA yogya che paNa AdaravA yogya nathI agiyAramI gAthA jenA jJAnamAM AvI gaI UMDI UtarI gaI, vizeSa UMDI UtarI gaI. tenA bhAvano aMdaramAM jene khyAla Avyo, game teTalI tenI sAme vyavahAranI vAta Avaze to paNa te vyavahAra jANavA mATe che AdaravA mATe nathI. sarvajJa bhagavAne bhale vyavahAra kahyo, vyavahAranayano viSaya che-vyavahAranayano viSaya nathI tema nathI. paNa AtmAne jANyA pachI jANavA jAje. AtmAne jANyA pahelAM vyavahArane jANavAno Adara karIza to AtmArthano vyavaraccheda thaze. jIvano varNAdimAnano vyavahAra karavAmAM Avyo che. kema karavAmAM Avyo? kAraNa zuM? kAraNa ke ajJAnI lokane varNAdimAna jIva ja prasiddha che. eTale varNAdimAna jIvAdinI prasiddhi dekhavAmAM AvI mithyASTi jIvanI. jIva koI di' mithyAdRSTi hoya ja nahi. mithyAtva to AgnavanuM lakSaNa che tyAM jIvanuM lakSaNa AstravamAM AvyuM nathI. jIvanuM lakSaNa to cetanA che. te to jJAnamaya che. mATe ahIMyA AcArya mahArAja UMcAmAM UMcI vAta kare che ke paryAyathI bhinna AtmA che mATe AtmA zuddha che-pravacanasAramAM 47 nayamAM ema Ave che ke ghaDAthI viziSTa paryAya sahita mATIne jovI te zuddhanaya che ane Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 jJAyaka svarUpa prakAzana ghaTaparyAyathI nirapekSa mATIne jovI te zuddhanaya che tema AtmAne paryAya sApekSa jovo te azuddhanaya che paNa e paryAyathI nirapekSa rahita jovo tene bhagavAna zuddhanaya kahe che. ane te zuddhAtmA mAro che te upAdeya che temAM dRSTilagAvatAM ekAgra thatAM anubhUti thAya che. A to lagabhaga have uparathI ja vAta AvI. nIce traNa lITI rahI bAkI paMdaramAM pAne uparathI eTale A zAstramAM je pramattaapramatta nathI tema bIjI rIte artha vistAra karyo che. kahevAnuM to e ja che ke eka lITI bAkI hatI ne kAla tethI pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI. teno vistAra Avyo. AhAhA ! bhagavAna AtmAmAM pramattadazAo paNa nathI. ane apramattadazAo paNa nathI. kemake pramatta-apramattadazAo te saMyogajanita paryAya che. | bhAvArthamAM kaheze ke saMyogajanita paryAya che. te AtmAnuM mULa svarUpa nathI. svAMga che, nAzavAna che. karma sApekSa che, bhagavAna AtmA avinAzI che. tethI pramatta paNa nathI ne apramatta paNa nathI. te ja samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. << pravacana naM. 2 rAjakoTa maMdiramAM pravacana tA. 24-10-84 - budhavAra - rAtre wp3 zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. teno jIva nAmano adhikAra gAthA chaThThI che. chaThThI gAthAmAM tema kahyuM ke bhagavAna AtmA che te karmanA udayamAM joDAto nathI paNa pariNati joDAtA zubhAzubhabhAva thAya che. ane tenA nimitte navA puNya pApanI prakRttino baMdha thAya che. chatAM paNa bhagavAna AtmA zubha ane azubha bhAvo tenA svabhAve AstravarUpe thato nathI. ane potAnA nija svabhAvane choDato nathI. AtmA potAnA svabhAvane choDato nathI. tethI te zubhAzubharUpe thato nathI. ane te kAraNe pramatta paNa nathI, eTale ke asAvadhAnadazA zuddha AtmA taraphanI asAvadhAna dazA tene pramatta athavA pramAda kahevAmAM Ave che. zuddha AtmAnI sanmukha na thavuM ane para sanmukha thatAM tene rAgAdibhAvanI utpatti thAya tene pramAdadazA kahevAmAM Ave che. te pramAdanA pariNAmathI bhagavAna AtmA traNekALa rahita che. ane je pramAdanA abhAvapUrvaka apramattadazA eTale ke zuddhAtmAnI sanmukha thaIne je zuddhAtmAnI sAvadhAnadazA evA nizcaya mokSamArganA je pariNAma che, tenAthI paNa bhagavAna AtmA rahita che. pramatta Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 2 17 paNa nathI, apramatta paNa nathI. pariNAma mAtrathI AtmA bhinna che, tethI pariNAmano AtmA kartA nathI. parano to kartA nathI. paNa potAmAM utpanna thatAM parAzrita ke svaAzrita pariNAmo je thAya che tenAthI AtmA rahita hovAne kAraNe te bhagavAna AtmA pariNAmano kartA nathI. eTale ke pariNAmano jJAtA ja che paNa pariNAmano kartA nathI. pariNAmano kartA nathI eTale AtmA akartA che, akartA che eTale jJAyaka jJAtA ja che. ema jyAre teNe pariNAmane joyA pachI akartAnuM lakSa ne jora Ave tyAre tenI taMbuddhi chUTe che. kartabuddhi chUTatAM trikALa potAno sAmAnya TaMkotkIrNa paramAtmA tenI ja sanmukha dRSTi thAya che. jyAre AtmAnA pariNAma AtmAnI sanmukha thAya che tyAre konAthI vimukha thAya che ane konI sanmukha thAya che te pramatta-apramatta pariNati te ja, evo je zuddhAtmA te zuddhAtmA eTale jJAyakabhAva, samasta anya dravyanA bhAvothI bhinna paNa samasta badhA prakAranA eTale anya dravya Atmadravya sivAya anerA dravyo je che temAM jaDakarma levA, te jaDakarmanA bhAvothI AtmA bhinna che. rAganA be prakAra che eka jIva saMbaMdhe bhAvakarma ane eka dravyakarma saMbaMdhInuM bhAvakarma. jyAM sudhI thAya che tyAM sudhI be jagyAe rAga thAya che thAya che tyAM sudhI mithyAtvanA pariNAma be jagyAe thAya che. eka to karmanA udayamAM jaDakarmamAM eka darzanamoha nAmanI karmanI prakRtti che. te jIvanA pariNAmamAM nimitta thAya che. potAnA svabhAvane bhUle ne viparItadazA pragaTa kare tyAre tene karmanA udayane nimitta kahevAmAM Ave che. eTale ke nimitta darzanamohakarma che. ane tenA lakSe ahIMyA mithyAtvanA pariNAma anAdikALathI thatAM hatA. e anAdi mithyASTi jIva have anyadravyonA bhAvothI huM bhinna chuM eTale ke nimittanuM lakSa choDe che ane upAdAnanuM lakSa kare che pariNati. zuM kahyuM? ke paradravya ane paradravyanA lakSe thatAM rAgAdibhAvo tema be prakAra na levA. paNa anya dravyanA bhAvo eTale ke karma je jaDa teno je bhAva te bhAvathI mAro AtmA bhinna che, tema jANIne te nimittanuM lakSa choDe che. nimittanuM lakSa chUTatAM ja naimittika evA mithyAtvanA pariNAma bilakula utpanna thatAM nathI, paNa samyagdarzana pragaTa thaI jAya che. pharIne, zuM kahyuM? ke A bhagavAna je jJAyaka AtmA jenuM lakSa karatAM samyagdarzana anubhava thAya che. tevo je potAno nija zuddhaAtmA tenI vartamAna vartatI avasthAmAM anAdikALathI te paradravyane nimittanA lakSe pravartatI hatI pariNati. zuddha AtmAnuM lakSa choDI samaye-samaye, zuddhAtmAnuM avalaMbana-Azraya choDI ane nimittanA avalaMbanamAM pariNati jatI hatI. have te pariNati javAnuM kAraNa e hatuM ke te pariNAmathI mAro AtmA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jJAyaka svarUpa prakAzana sahita che te kAraNe te pariNati bahirmukha hatI. have mAro bhagavAna AtmA pariNati mAtrathI bhinna che. evo mAro trikALI sAmAnya svabhAva che tema svabhAvanuM jora pariNAmamAM AvatAM pariNAma parathI vimukha thaI jAya che. anya dravyanA je bhAvo che. karmano udaya, te karmanA udayanuM lakSa chUTI jAya che. karmanA udayanA lakSe thato bhAva mithyAtva-mithyAtvanA pariNAma eTale viparIta mAnyatA, ajJAna ane avirati cAritra te traNa prakArano doSa je utpanna thato hato te nimittanuM lakSa chUTyuM, anya dravyanA bhAvothI bhinna, anya dravyano je bhAva eTale ke darzana mohakarmanI prakRti tenA udayamAM joDAtAM je mithyAtvano paryAya naimittikapaNe thato hato te naimittika paryAyanI utpatti baMdha thaI gaI. kemake nimittanuM lakSa chUTya-nimittanuM lakSa chUTyuM ane dravya svabhAvanuM lakSa thayuM. naimittika evI mithyAtvanI paryAya utpanna na thatAM tenA sthAne samyagdarzanasamyajJAna, sammacAritra pragaTa thAya che. sIdhuM paradravyathI lakSa chUTya ahIM upAdAnanuM lakSa AvyuM. samasta anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato, te nimittathI mAro AtmA bhinna che ema jyAM lakSamAM AvyuM ne upAdAna upara lakSa gayuM, tyAM te pariNati zuddhAtmAnI upAsanA kare che, ArAdhanA kare che. pariNati dhyeyanuM dhyAna karavA maMDI, pariNati nimittanuM dhyAna karatI hatI anaMtakALathI. dhyAna vinA koIpaNa AtmA hoI zake nahi. have e dhyAnanA be prakAra eka azuddha ne eka zuddha. te azuddhadhyAnanA be prakAra ArtadhyAna ne raudradhyAna. dhyAna vinAno jIva na hoya. ke zuM vicAra karo cho? kAMIka dhyAnamAM beThA cho? ke nA. kAMI dhyAna nathI khoTI vAta. dhyAna vinA hoya nahi. kAM to svanuM lakSa hoya ane kAM to paranuM lakSa hoya. paranA lakSe je ArtadhyAnamAM je mithyAtvanA pariNAma thatA hatA te paradravyanuM lakSa chUTI gayuM. sarvAge upayoga abhimukha thayo AtmAthI. je trikALa jJAnAnaMda paramAtmA je pariNAma mAtrathI bhinna che tevA AtmAne eka dharmadhyAna navuM pragaTa thAya che. tene atIndriyajJAna kahevAmAM Ave che. tene dhyAnanI avasthA kahevAmAM Ave che. dhruvanuM dhyAna thayuM tyAre te pariNAme bhagavAna AtmAnI upAsanA karI, ArAdhanA karI. dhyeyanuM dhyAna pariNAme karyuM. pariNAma dhyAna kare che paranuM ane kAM dhyAna kare che svanuM. anaMtakALathI paramAM dhyAnanI pravRtti hatI. AnuM Ama karuM ne AnuM tema karuM, A Ama che, ahIMyA jAvuM che ne Ama covIse kalAka je pariNati anya dravyanA bhAvothI AtmA bhinna hovA chatAM, anya dravyanA bhAvanI sanmukha pariNati rahetI hatI. anaMtakALa vItyo ne mithyAtvanI paryAya pragaTa thaI. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 pravacana naM. 2 AcArya bhagavAna samajAve che ke jyAre AtmAne samyagdarzanano kALa pAke che tyAre tenI vicAra koTImAM anaMtakALathI potAnA AtmAne pariNAma sahita mAnato Avato hato. te have zrI gurunA upadezathI athavA pUrvanA saMskArathI te pariNAma mAtrathI mAro AtmA rahita che ane jJAna ne AnaMda evA anaMtaguNothI mAro AtmA sahita che. tema trikALI sAmAnya ekarUpa je svabhAva teno vicAra AvatAM pariNAmathI huM bhinna chuM. te kAraNe pariNAmano huM kartA nathI, huM akartA chuM. arthAt huM to jJAtA ja chuM kartA nathI, tema svabhAvanI sanmukhanA vicAro tene AvavA lAge che. ane tyAre te anaMtakALathI je paradravyanuM lakSa hatuM te aMtaralakSa Ave che tyAre paranuM lakSa chUTI jAya che, tyAre teNe AtmAnI upAsanAArAdhanA-sevA karI tema kahevAmAM Ave che. te upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. zuddha paryAya dvArA zuddha AtmAno anubhava thayo. azuddha paryAya AtmAno anubhava karI zakatI nathI. azuddha paryAyanuM lakSa para tarapha che ane zuddha paryAyanuM lakSa sva tarapha hoya che. IndriyajJAnanuM lakSa haMmezA para tarapha hoya che ane atIndriyajJAna navuM pragaTa thAya tenuM lakSa sva tarapha Ave che. te upAsanA karavAmAM AvatAM AtmAne zuddha che tema tene anubhava dvArA pratItamAM AvI gayuM. have A vize pU.gurudevano 63 naMbarano bola samajavA jevo che. Atmadharma me mahinAno aMka che. pAnuM 24 muM che. chello pAro che. huM pUrNAnaMdano nAtha jJAyaka prabhu chuM. tyAMthI zarUAta thAya che. pariNAma mArA ne pariNAma huM ne pariNAmano huM kartA-bhoktA te vicAra dazA aTakI jAya che. tene vicArano viSaya AtmA thAya che. vicArano viSaya AtmA thAya tyAre jJAnano viSaya AtmA thaI zake. paNa jo vicArano viSaya hajI parapadArtha hoya, rAga hoya, rAgathI sahita AtmA mAne, rAganuM kartutvapaNuM mAne to to tenI vicArakoTI paNa viparIta che. tene to samyaka sanmukha paNa kahetAM nathI. sAmAnya samyanI sanmukha thayelo jIva tene vicAradhArA evI badalI jAya che ane tenuM raTaNa tene aMtaramAM cAle che ke "huM pUrNAnaMdano nAtha jJAyaka prabhu chuM." tema jJAyakanA lakSe jIva sAMbhaLe che. sAMbhaLatI vakhate paNa huM jJAyaka chuM tema tene lakSamAM rahyA kare che. huM manuSya chuM, huM rAgI chuM, huM asaMjJa chuM, huM karmathI baMdhAyelo chuM, huM strI chuM ke huM puruSa chuM te badhuM lakSa chUTI jAya che. ane mAtra sAMbhaLatI vakhate paNa tenI kevA prakAranI lAyakAta thaI jAya che sAMbhaLanAranI-sAMbhaLe che badhuMya, paNa lakSa che jJAyaka upara. "huM pUrNAnaMdano nAtha jJAyaka prabhu chuM" prabhu thavuM nathI mAre. huM vartamAnamAM prabhu chuM. ema jJAyakanA lakSe jIva sAMbhaLe che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana A sAMbhaLavAnI rIta ne kaLA ne vidhi. tene sAMbhaLatAM paNa lakSa jJAyakanuM rahe che. tene eTale evA jIvane dezanAlabdhi sAMbhaLatI vakhate athavA Tepa sAMbhaLatI vakhate paNa tenA lakSamAM jJAyakanuM lakSa rahyA kare che. jJAyakanuM lakSa chUTatuM nathI. upayoga bhale bahAra che paNa aMdaramAM tenuM lakSa huM jJAyaka jJAtA chuM tevuM lakSa thayA kare che. tene tevA jIvane ciMtavanamAM paNa jyAre ciMtavana cAlatuM hoya ghare besIne ekAMtamAM svAdhyAya karatAM ciMtavana upaDe, sAMbhaLatAM ciMtavana upaDe ke ekAMtamAM besIne ciMtavana karato hoya tene ciMtavanamAM paNa huM paripUrNa jJAyakavastu chuM. mAre kAMI karIne meLavavuM che, mAre kAMI karIne prApta karavuM che ema nathI. huM paripUrNa jJAyakavastu chuM ema jora kare che aMtaramAM. te jIvane samyaktva sanmukhatA kahe che, rahe che. maMthanamAM paNa ane pachI ciMtanamAM AvI gayuM. sAMLabhatI vakhate AvyuM hatuM, pachI ciMtanamAM AvyuM, have maMthanamAM paNa lakSa jJAyakamAM ja hoya che. A caitanyabhAva paripUrNa vastu che ema tenA joramAM rahe che, tene bhale hajI samyagdarzana thayuM na hoya, hajI samyagdarzana thayuM nathI paNa jora jJAyakanuM che. jeTaluM kAraNa ApavuM joIe teTaluM kAraNa na ApI zake to paNa te jIvane samyakdnI sanmukhatA thAya che. samyagdarzana bhale pragaTa na thayuM hoya paNa tenA lakSamAM tenuM valaNa jJAyaka tarapha jAya che. tethI tene samyakttI sanmukhatA kahe che, thAya che. te jIvane eTale AvA jIvane aMdara evI laganI lAge che ke huM jagatano sAkSI chuM-basa jJAyaka chuM. A mULa cIja ahIMthI che. huM jagatano sAkSI chuM, eTale jagatano huM kartA nathI, jagatano huM mAlika nathI, jagatano huM svAmI nathI, huM to jagatano sAkSI chuM. jagatamAM potAnA AtmA sivAya AkhuM vizva AvI jAya ane jagatamAM aMdaramAM keTalA guNanA bhedo che ane keTalA paryAyanA bhedo che te aMdaranuM jagata che ne eka jagata bahA2 che teno sAkSI huM chuM. potAmAM aMtaramAM thatAM pariNAmo teno paNa sAkSI ane jagatamAM paNa je kAMI padArtho pariName che teno paNa huM sAkSI chuM, huM kartA nathI. jyAM sudhI jIvane kartRtvabuddhi che tyAM sudhI te samyakUnI sanmukha thaI zakato nathI. samyaktva bhale na hoya paNa rAgano huM kartA chuM ne paryAyano kartA chuM, A paryAya to karavI joIe mAre, to te vikalpAtmaka bhUmikAmAM paNa sAkSInA pakSamAM Ubho nathI paNa kartAnA pakSamAM Ubho che. te jIvane eTale ke samyak sanmukha thayo te jIvane evI laganI lAge che ke huM jagatano sAkSI chuM. sAkSI eTale jJAtA-daSTA chuM, jJAyaka chuM ane jANanAra chuM evA dRDha saMskAra aMda2mAM pADe ke je saMskAra phare nahi, e mULa vAta che. evA dRDha saMskAra aMdaramAM pADe che ke te saMskAra have pharatA nathI. tethI tyAMthI pAcho pharato nathI. pAcho paDato 20 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 pravacana naM. 2 nathI. AgaLa vadhe che. evA dRDha saMskAra aMdaramAM pADe ke je saMskAra phare nahi. dRSTAMta Ape che A saMskAra jene pharatA nathI evo jIva lIdho che. apratihatabhAve upaDelo jIva enI pAchaLa samyagdarzana Ave-Ave ne Ave. have daSTAMta Ape che ke eTalI badhI utkRSTa sthiti thaI gaI samyaka sanmukhajIvanI. kenA jevI sthiti thAya eno have dRSTAMta Ape che. jema samyagdarzana thatAM apratikatabhAva kahyo che tema samyaka sanmukhatAmAM evA daDha saMskAra paDe ke tene samyagdarzana thaye ja chUTako. kolakarAra ! zuM kahyuM? ke jene samyagdarzana evuM thAya che apratihata eTale samyagdarzana vage nahi, paNa kSayopazama hoya to emAMthI kSAyika thaI jAya ane teno mokSa avazya thAya-thAya ne thAya ja. tene apratihata samyagdarzana kahevAya. pAMcamA ArAmAM jIvane pAMcamAM ArAnA ziSya ema sAMbhaLatA kahe che ke amAro moha rahI gayo che. nahiMtara atyAre to kAMI kSAyika samyaktva nathI aMdaramAM svabhAvanuM baLa evuM che eno Azraya evo che ke tene alpakALamAM kSAyika thaI kevaLajJAna leze. te dRSTAMta ApyuM. samyagdaSTinuM dRSTAMta ApyuM, teno mokSa thAya ja, te pAcho phare nahi. zreNI caDe to paNa kSapakazreNI Ave tene upazama zreNI Ave nahi. evo apratikatabhAva samyagdarzanano che ke alpakALamAM mukti thAya-thAya ne thAya te dRSTAMta ApyuM. te dRSTAMtanI jema A je vAta che ne tene to anubhavI puruSa sivAya koI kahI zake nahIM. anubhavI puruSane samyagdarzana thayuM te pahelAM te samyak sanmukha thayA hatA. huM kartA nathI paNa huM to vizvano jJAtA chuM jJAyaka hovAthI, evo ene nizcayanayano zuddhanayano eka pakSa AvI gayo hato gurudevane te pachI pakSAtikrAMta thaIne jyAre anubhUti thaI tyAre pachI tene khyAla badho Akho Ave che ke, aho! AvI paNa eka sthiti samyagdarzana pragaTa thavA pUrve AvI eka bhUmikA bhajI jAya che. te bhUmikAnuM bhAna ne jJAna kharekhara samyagdarzana thayA pachI thAya. koIne jaldI khyAla AvI jAya te to eka apavAda che kharekhara to pachI ja khyAla Ave che AkhI prosesa. kahe che ke evA daDha saMskAra aMdaramAM pADe ke je saMskAra phare nahi. A saMskAra phare nahi-paDe nahi. bhava palaTe nahi. A bhavamAM saMskAra ne pachInA bhAvamAM samyagdarzana ema nahi. evI sthiti che kharI koI koI jIvane UMDA saMskAra paDe, A bhavamAM na pAme to pachInA bhAvamAM pAme tevI vAta paNa eka apavAdanI che. bAkI kharekhara to nizcayathI A je gurudeva kahe che te vAta sAcI che. jema samyagdarzana thatAM apratihatabhAva kahyo che tema samyaka sanmukhatAnA evA daDha saMskAra paDe che ke tene samyagdarzana thaye ja chUTako. kolakarAra ! Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 jJAyaka svarUpa prakAzana jema samayasAra gAthA 4 mAM kahyuM ke mithyAtvanuM ekachatra rAja cAle che tema jJAyakanuM ekachatra lakSa AvavuM joIe. upayoga jJAnamAM ekamAM na Take to dravya-guNa-paryAyAdi | vicAramAM pherave eTale upayoga bArIka kare upayogane sUkSma kare to jJAyakanA jorathI AgaLa vadhe te jIva samyaka sanmukhatA kare che. have bIjA be bola che 31 ane 43. ekatrIsamAM bolamAM nIcethI sAtamI lITI che. "zAstranAM zabdo vinA" zuM kahe che? ke zAstronA zabdo vinA, zAstranA zabdonuM avalaMbana e vakhate tene hotuM nathI. aMtaramAM AtmAmAMthI koI vAta Ave che A badhI anubhavI puruSanI vAta che A badhuM tene bhajI gayuM che. zAstronA zabdo vinA haiyA ukela thaI javo joIe. tene gAmaDAnI bhASAmAM koThA vidyA kehavAya. gAmaDAnI bhASAmAM pahelAM kahetA koThA vidyA che. kAMI bhaNela na hoya paMca tarIke tene nIme. koIne kAMI vAMdho paDe to tene nIme. te rasto batAvI de. tema zAstranAM zabdo vinA haiyA ukela thaI javo joIe. svIkAra guNamAMthI Avavo joIe. AgamanA laze nahi. AgamamAM sAMbhaLyuM che tevA dhAraNAnA laze nahi. aMdaramAMthI upADa Ave tyAre aMdaramAMthI tene khyAla Ave ke mAro AtmA AvI che. te AtmAmAMthI eka jJAnanI skUraNA aMdaramAMthI AtmAmAM jAge. pachI 43 bola. AmAM ghaNo mAla bharyo che. 153 ToTala bola che temAM 43 mAM naMbarano bola chellethI trIjI lITI che. A to aMdarathI AvelI vastu sthiti che. ghaNI ghaNI kiMmatI che. bhAvi tIrthakara bole che. A to aMdarathI ja AvelI vastu sthiti che pachI AgaLa anubhavInuM jora keTaluM hoya che te tenA zabdo dvArA khyAla AvI jAya. A to aMdarathI AvelI vastu sthiti che. zAstra bhale enI rIte kahe. zAstra bhale kahe ke zuddha paryAya sAthe dravyane vyApya-vyApaka saMbaMdha che. aMdarathI Ave ke te vyavahAranuM kathana che, upacAramAtrathI che. zuddha pariNAmanI carcA paNa amane to aMdaramAMthI Ave che. zAstra bhale aneka rIte kahe ke rAganI sAthe vyApya-vyApaka tene saMbaMdha che ajJAnabhAvamAM, sAthe-sAthe zuddha paryAyanI sAthe vyAyavyApaka saMbaMdha che. paNa jene akartAnuM jora aMdaramAMthI Ave che tene A vyApya-vyApaka sabaMdha vyavahAranayanuM kathana che ema tene khyAlamAM rahI jAya che-AvI jAya che. AcArya bhagavAnanuM kathana-zAstranuM kathana sarvajJanI vANImAM AveluM ke AtmA kartA ne zuddhopayoga tenuM karma tevA daSTAMto AdhAro zAstramAM ghaNAM AvyA che. samyagdarzana thAya tenI sAthe samyajJAna pragaTa thAya. samyajJAna pragaTa thAya tenI sAthe samyagdarzana hoya ja. Ama traNeya eka sAthe samyagdarzana-jJAna-cAritrANI mokSamArga. paNa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 2 cAritranI alpa sthiti che eTale mukhyapaNe samyagdarzana ne jJAna zabda vApare che. 144 gAthAmAM paNa samyagdarzana-samyajJAna nAma pAme che tema kahyuM. nahIMtara svarUpAcaraNa cAritra to sAthe pragaTa thAya che paNa tyAM svarUpAcaraNa cAritranI vAta lIdhI nathI. te samyajJAna pragaTa thayA pachI te AtmAne kevI rIte jANe che. savikalpadazA hoya ke nirvikalpadhyAnadazA hoya tenuM eka dRSTAMta Ape che. vaLI, vaLI eTale viSaya badalyo. pahelAM dRSTinA viSayanI mukhyatAthI vAta karI. have jJAnanI mukhyatAthI vAta kare che. vaLI, eka bIjI paNa vAta huM kahuM chuM. vaLI dADhyanA AkAre thavAthI, je baLavA yogya padArthanA AkAre thavAthI, agni che te bALanAra che ane baLavA yogya je padArtho che chANA, aDAyA hoya, lAkaDuM hoya ke sUkA taraNA hoya khaDa, tene bALe che agni tethI agnine dahana kahevAya che. jene agnino khyAla nathI. tene be prakAre samajAve che, samajAvavAnA be prakAra che. eka adbhuta vyavahAra ane eka sabhUta vyavahAra. samajAvavI che agni. paNa agnine je jANato nathI tevA agninA ajANa jIvane samajAve che ke je lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave che. kharekhara iMdhanamAM agni nathI ane agnimAM baMdhana nathI. kharekhara agni lAkaDAne aDatI nathI ane lAkaDuM agnine aDatuM nathI. be padArtha bhinna-bhinna che. chatAM paNa je agninA svarUpane samajato nathI tene samajAvavA mATe nimittanI sApekSatA dvArA paNa trikALa upAdAna samajAvavuM che, kSaNika upAdAna nahi. nimittanI sApekSatA dvArA nimitte samajAvavAno IrAdo nathI. nimitta karyA che tema samajAvavuM nathI. agni lAkaDAne bALe che ema samajAvavuM nathI. kemake agni lAkaDAne bALatI nathI. paNa te be vacce nimitta-naimittika saMbaMdha dekhIne te nimitta dvArA agninuM jJAna karAvavuM che. agninI uSNatAnuM jJAna nathI karAvavuM paNa agninuM jJAna karAvavuM che. dhyAna rAkhajo. daSTAMta muddAno che. pharIne A levuM che zemAM ke joyo jyAre jJAnamAM jaNAya che, tyAre jANanAra jaNAya che tyAM sudhI A vAtane laI jAvI che. muddAnI A vAta che. ke je agninA svarUpane jANato nathI. tene be prakAre bhedathI samajAve che. eka nimitta sApekSathI samajAve, parAzrita vyavahAra ane eka bhedAzrita vyavahArathI samajAve. parAzritathI samajAve che ke lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave che. pachI je lAkaDAne bALe che te agni che te sthULa vyavahArane choDI de che. tyAre agni kone kahevI? ke uSNa te agni. te paNa vyavahAra che, te paNa nizcaya nathI. kemake uSNatA te agnino eka asAdhAraNa dharma che paNa bIjA anaMtAdharmo agnimAM rahelA che. nimitta dvArA agnine upAdAna Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jJAyaka svarUpa prakAzana samajAvavA mATe ema kahe che ke je lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave che. tethI nimitta sApekSa dvArA tene agninuM anumAna thAya che. agninuM tene anumAna thAya che paNa agnino anubhava tene thato nathI. dAkhalo samajavA jevo che. guru ziSya beThA che. agni ke lAkaDuM kAMI nathI tenI pAse. tene samajAve che ke lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave che eTale te tarata samajI jAya che ke hA vAta to sAcI che. lAkaDAne bALe je padArtha tene agni kahevAmAM Ave che. nimitta sApekSathI samajAvatAM parAzrita vyavahArathI samajAvyuM hajI, pachI ziSya jarA kAMIka AgaLa vadhyo tyAre kahe che zrI guru ke, nA. nA. lAkaDAne bALe te agni je meM tane kahyuM hatuM te to asabhUta vyavahArathI vAta karI hatI. paNa kharekhara to uSNa te agni che. kyAre? ke lAkaDAne bALe che agni te sApekSapaNuM teNe choDI dIdhuM. agninA svarUpane samajavA mATe have uSNa te agni. have eTalA bhedamAM Avyo. bhedamAM AvavA chatAM tene agninuM jJAna thatuM nathI. uSNa te agni ema kahyuM. pachI bIjA divase gurue kahyuM ke A agni che tene tuM sparza kara, to agnino tane kharekhara anubhava thaze. evuM meM anumAna bAMdhyuM che. Ama AMgaLI jyAM mUkI, AhA! A agni. A agnino pratyakSa tene vedanathI khyAla Avyo. anubhavathI agninI siddhi karI teNe. pahelAM eka prakAranuM anumAna hatuM, tene sparza nahoto thayo. A dAkhalo paMcAdhyAyImAM che. paMcAdhyAyImAM A dAkhalo che. badhA dAkhalAo zAstromAMthI ja teNe lIdhA che. uSNa te agni nahi, agni te agni ja che. lAkaDAne bALe te agni nahi uSNa te agni nahi. agni to agni ja che. jJAyaka to jJAyaka ja che tyAM sudhI jAvuM che. bhagavAna mahAvIra siddhaparamAtmA thaI gayA. sAdi anaMtakALa siddhadazAmAM raheze. sAdi anaMtakALa, have pharIthI koI kALe paNa saMsAramAM AvavAnA nathI. evA paramAtmA covIsamAM tIrthakara tenuM A zAsana cAle che. bhagavAna mahAvIranuM zAsana cAle che atyAre. te kahe che vaLI dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che, to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. eTale ke te kolasAne bALe che tethI agni kAMI tenA pILA svabhAvane choDIne kALI thatI nathI. rUne bALe che to te kAMI ghoLI thatI nathI. tema pILA lAkaDAne bALe to paNa agni potAnA svarUpane choDatI nathI. mATe yakRta azuddhatA nathI eka ane bIjAM jyAre te nimittanA saMgamAM che tyAre paNa upAdAnanI svazaktithI e agni rahelI che. nimittathI nirapekSa che. nimittanI apekSA vastune upAdAnane hotI nathI. mATe zeyakRta azuddhatA tene nathI. lAkaDAne bALe to agni ane lAkaDAne na bALe to Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 pravacana naM. 2 paNa agni. agni to agni ja che. dAdhakRta eTale baLavA lAyaka padArtha te kartA ane agninI uSNatA te kArya tema be vacce kartA karma saMbaMdhano abhAva che, mATe dAhyakRta azuddhatA tene nathI. te to nimittamAtrathI samajAvyuM che. tevI rIte have siddhAMta, zeyAkAra thavAthI eTale joyo jJAnamAM jyAre jaNAya che, joyo jaNAvAthI, joyo jJAnamAM jyAre jaNAya che, joyAkAra thavAthI eTale jJAnanI paryAyamAM para padArtha parazeyo jJAnamAM jaNAya, para Adi zeyo jJAnamAM jaNAvAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. A jagatane prasiddha che ke jJAyaka kone kahevo? ke para zeyane jANe tene jJAyaka kahevAmAM Ave che, A vAta prasiddha che. agni kone kahevAya ke lAkaDAne bALe tene agni kahevAya te vAta prasiddha che. ema jJAyaka eTale jANanAra, jANanAra, jANanAra, je jANanAra che te jANanAra kone kahevo? ke zeyo jJAnamAM jaNAya tevA padArthane jANanAra jJAyaka tema kahevAmAM Ave che. to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. krodha jJAnamAM jaNAya te joya che, to paNa jJAnamAM krodha Avato nathI. ane krodha che to krodhanuM jJAna thAya che tema nathI. zeya che mATe jJayanuM jJAna thAya che tema nathI. jJAna to svataH siddha jJAnathI ja thAya che. nimittathI nirapekSa thAya che, mATe zeyakRta azuddhatA tene eTale AtmAne nathI AvatI. joyo jaNAya che tethI kAMI jJAna zeyarUpa thAya che tema traNakALamAM banatuM nathI. lImaDo Ave tyAre jJAna kAMI kaDavuM thaI jatuM haze. sAkara khAya to jJAna mIThuM thaI jatuM haze. ke e to zeyo jJAnamAM mAtra jaNAya che paNa te zeyarUpe jJAna thatuM nathI. joya che to jJAna thAya che tema nathI. mane Adhina jJAna nathI. jJAnanI utpattimAM zeyanA avalaMbananI jarUra nathI. A joya che ane jANavuM hoya to A zeyanuM avalaMbana levuM paDe to to joyakRta azuddhatA thaI gaI. paNa Ane jANavuM hoya to paNa te jJAna AtmAnuM avalaMbana letAM tenAmAM svaparaprakAzaka zakti evI che ke jJAyaka paNa jaNAya che ane joyanuM pratibiMba zeyano pratibhAsa paNa temAM thAya che. te jJAnane zeyanuM avalaMbana levuM paDatuM nathI. jo zeyanuM avalaMbana levuM paDe to zeyakRta azuddhatA AvI jAya, jJAna parAdhIna thaI jAya. jJAna svAdhIna rahI zakatuM nathI. jhINI vAta che, paNa che apUrva. AhAhA ! to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. kAraNa ke have kAraNa Ape che. alaukika mAla Ape che. zeyo jJAnamAM jaNAya chatAM zeyakRta azuddhatA tene kema nathI? ke te jJAnamAtra zeyane jANe che to to zeyakRta azuddhatA AtmAmAM AvI jAya. paNa zeya jaNAya che tyAre jANanAro jaNAya rahyo che. kAraNa ke A savikalpadazAmAM zAstra lakhatI vakhate zAstranA zabdo Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 6 jJAyaka svarUpa prakAzana amRtacaMdraAcArya bhagavAnanA jJAnamAM zeyapaNe jaNAya che te vakhate zeyarUpa thaIne jANe to jJAna rahetuM nathI paNa joyakRta azuddhatA ajJAna thaI jAya che. paraMtu zeya jaNAya che tyAre, kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM eTale ke zeyone jANavAnI avasthAnA kALamAM jJAyakapaNe jaNAyo, ohohoho!! jJAnamAM jAya tyAre to jJAyaka jaNAya paNa AhAra karatAM hoya tyAre paNa jANanAra jaNAya rahyo che. IrSA samiti sADA traNa hAtha joIne cAle, bhagavAnanI pratimAnA jyAre darzana karatA hoya munirAja tyAre kahe che ke te pratimA jJAnamAM zeya thAya che chatAM paNa zeyakRta azuddhatA amane lAgu paDatI nathI. ajJAnIne joyakRta azuddhatA AvI jAya che. jJAnIne zeyakRta azuddhatA AvatI nathI. zeyamAM lubdha nathI thatAM. zeyanI sAthe jJAna, saMkaradoSa pAmatuM nathI. zeyane jJAnanI judAI rahyA kare che. te judAI rahevAnuM kAraNa jJAnane jJAyakanuM avalaMbana rahyA kare che jJayo jaNAya che to paNa zeyanuM avalaMbana jJAnane nathI. jJAna AtmAnuM avalaMbana choDatuM nathI. AtmAne jANatAM-jANatAM parazeya jaNAya jAya che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe je jaNAyo te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa dIvAnI jema kartA-karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. pahelAM pArAmAM paryAyathI rahita kahyo hato AtmAne, have A pArAmAM kahe che ke jJAnanI paryAyathI AtmA sahita che. A syAdvAda che. paNa rahitapUrvaka sahitanuM jJAna hovAthI samyaka che. ajJAnIne rahitanuM bhAna nathI, zraddhAna nathI tethI sahitanuM jJAna ajJAnamAM jAya che. AtmA ja sUkSma che tethI upayoga sUkSma karavo joIe. jo AtmAno anubhava karavo hoya to. kahyuM? ke svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa-paNa kema kahyuM ke zeya jaNAya che tyAre jANanAra jaNAya che ane svarUpamAM lIna thAya che tyAre paNa jANanAra jaNAya che. covIse kalAka. AhAhA ! hAlatAM, cAlatAM-khAtAM-pItAM besatAM-zAstra lakhatAM, are ! UMghatA paNa jANanAra jaNAya che ema kahe che. eka samaya paNa jo te jJAna potAnA AtmAne choDI de to te jJAnamAM AtmA na jaNAya to jJAna rahetuM nathI, ajJAna thaI jAya che to zeyakRta azuddhatA lAgu paDI jAya che. joyo jJAnamAM jaNAya tyAre jANanAra jaNAya che. tethI joyakRta azuddhatA lAgu paDatI nathI. ajJAna thatuM nathI. yAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya te avasthAmAM paNa dIvAnI jema kartA-karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. kartA-karmanuM ananyapaNuM kahe che. pote jANanAro mATe pote kartA, akartApaNuM kAyama rAkhIne have AtmA potAne jANavArUpe pariName che, to pariName te kartA ane pariNAma te karma A anekAMta AvyuM. samyaka ekAMtapUrvaka anekAMtanI vAta Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 2 27 AvI. paryAyathI rahitanuM bhAna thayuM-jJAna thayuM paNa paryAyathI sahita chuM evuM paNa sAthesAthe tene jJAna pragaTa thAya che. pote jANanAro mATe pote kartA ane potAne jANyo. zeyane jANyuM ke potAne jANyuM ? adbhUta vAta che. zeyo jJAnamAM pratibhAse che tyAre paNa te jJAna potAnA AtmAne jANe ja che. ane jANanAro mATe pote kartA ane pote jaNAyo mATe pote karma bheda apekSAe jJAnanI paryAya karma kahevAya ane dravyane kartA kahevAya. paNa abhedanaye jovAmAM Ave to abheda vivakSAthI AtmA kartA ane AtmA ja karma che. jANanAro mATe pote kartA ane jaNAyo paNa pote mATe pote karma eTale kArya. pariNAmI dravya kartA ane pariNAmI dravya karma, pariNAma karma to kharuM paNa abheda apekSAe pariNAmI dravyane karma kahevAya. A advitIya cakSunA bolamAM paNa cAra gati ane pAMcamI siddhagati te ananya che. te vAta temAM Ave che. ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. pote jANanAro mATe pote kartA ane pote ja karma. jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAM dIpaka ja che. ghaDAne jyAre dIpaka prakAze che tyAre dIpaka che ane dIpaka jyAre potAnI zIkhAne prakAze che tyAre paNa dIpaka che, dIpakamAM phera paDato nathI ane prakAzamAM paNa phera paDato nathI. zuM kahyuM ? ke ghaDAne na prakAze tyAre to dIpaka che, ghaDAne prakAze tyAre paNa dIpaka che ane prakAza-prakAzakane prakAze tyAre paNa sarva hAlatamAM te to dIpaka rahe che. jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAM dIpaka che paNa potAne potAnI jyotirUpa zIkhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che. tene jJAyaka sAthe meLave che. jJeya jaNAya che tyAre paNa jANanAra jaNAya che ane pote jaNAya che tyAre paNa jANanAra jaNAya che. dIpakanA dRSTAMtathI siddha kare che vAta. vAta jhINI che. abhyAsa kare vicAra kare to vAta besI jAya. potAnI jyotirUpa zIkhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che anya koI nathI tema jJAyakanuM samajavuM. dIvAnA dRSTAMte ema kahe che ke dIvAno prakAza A lAkaDIne prasiddha kare che tyAre dIpaka to dIpaka ja che. ane teno prakAza dIpakane prasiddha kare tyAre paNa dIpaka che. parane prasiddha kare tyAre dIpaka ane svane prasiddha kare tyAre paNa dIpaka. nAma badalAvavAnI jarUra nathI. jJAyaka evuM je nAma te 52 jJeyane jANe mATe bIjuM nAma ane te jJAyaka svane jANe tyAre bIjuM nAma tema nathI. dIpaka to dIpaka che. ghaDAne prasiddha kare prakAza ke potAne prakAza prasiddha kare tyAre dIpaka to dIpaka ja che. temAM kyAMya vadhaghaTa thatI nathI. AhAhA ! tema jJAyakanuM samajavuM. ke jJAyakanI sanmukha jJAna pragaTa thayuM te jJAnamAM 52 zeyo jaNAya che tyAre Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 paNa jANanAra jaNAya che. ''ghaTapaTAdi jANatuM tethI tene mAna jANanArane mAna nahi tethI kahIe kevuM jJAna. A jANanAra, jANanAra, jANanAra, jANanAra che tene tuM jANato nathI ane A ghaDo che ne A kapaDuM che ane A phalANuM che, potAnA astitvane je cUkI jAya che paNa jJAna pragaTa thayA pachI te savikalpadazAmAM hoya ke nirvikalpadhyAnanI avasthAmAM hoya te to urdhvapaNemukhyapaNe zeya jaNAya che tyAre jANanAra jaNAya che, ane bhagavAna AtmAnI sanmukha upayoga thAya che tyAre paNa AtmA jaNAya che. covIse kalAka UMghamAM paNa paramAtmAne jJAnamAM jJAyaka jaNAya rahyo che. tethI zeyakRta azuddhatA lAgu paDatI nathI. kAraNa ApyuM che. ane ajJAnInuM jJAna teTalA jJeyane prasiddha kare che te jJAnamAM AtmA jaNAto nathI, mATe te jJAnane ajJAna kahevAya. kema ke te IndriyajJAna che tethI bahirmukha jJAnanI pariNati che, atIndriyajJAna pragaTa thayuM nathI, tethI tene ekaluM ajJAna kahevAmAM Ave che. ane IndriyajJAnathI adhika bhagavAna AtmAne jyAre jANe che atIndriyajJAna vaDe, tyAre tene sabhyajJAna pragaTa thatAM tenI jJAnanI svaparaprakAzakazakti evI che ke sva paNa jaNAya ane para paNa temAM jaNAya. parane jANato nathI paNa pa2 temAM jaNAya jAya che. samajAvavA mATe tema kahevAya ke parane jANe che. lokAlokane bhagavAna jANatAM nathI paNa lokAloka jJAnamAM jaNAya jAya che. jJAyaka svarUpaprakAzana pravacana naM. 3 rAjakoTamAM maMdiramAM pravacana tA. 24-10-84 - guruvAra - besatuM varSa 99 lokAloka jaNAya jAya che kharekhara lokAloka jaNAtAM nathI. paNa lokAloka je jJAnanI paryAyamAM jaNAya che te jJAnanI paryAya ja svaparaprakAzakarUpe jaNAya che. nimittapaNe je che tene ema kahevAya upacArathI ke lokAlokane jANe che. tema jJAyakanuM samajavuM. have bhAvArtha bAkI rahyo. Aje besatu varasa che. tene suprabhAta kahevAmAM Ave che. amASano aMdhakAra gayo ane jema sUryano prakAza pragaTa thAya che, tema anAdikALathI ajJAna aMdhakAra dUra thaI ane prathama samyajJAnarUpI jJAnano dIvo pragaTa thAya che. te paNa prakAzanI jhalaka che. samyajJAna, AtmAnuM bhAna thayA pachI vizeSa sthiratA mATe cAritradazA Ave che. tyAre te munirAja Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 3 29 potAnA upayogane potAnA zuddhAtmAmAM joDe che tyAre rAgano tyAga thAya che. tevI utkRSTadazA zukladhyAnanI zreNI AvatAM kevaLajJAnarUpI suprabhAta pragaTa thAya che. kharekhara to kevaLajJAna te ja suprabhAta che pUrNa sthiti teno zloka che A zloka vAMcatA pahelAM gurudeva khuba yAda AvyA ane A zloka ApaNane saMbhaLAvatAtA suprabhAtano ane boNI paNa ApaNane badhAne ApatA hatA. te 268 naMbarano zloka devazIbhAI bolo. (vasantatinA) citpiNDacaNDimavilAsivikAsahAsa: zuddhaprakAzabharanirbharasuprabhAtaH / AnandasusthitasadAskhalitekairUpa stasyaiva cAyamudayatyacalArcirAtmA // 268 // Ama je puruSa A bhUmikAno Azraya kare che, te ja anaMta catuSTayamaya AtmAne pAme che-evA arthanuM kAvya kahe che H zlokArtha :- [tattva va] (pUrvokta rIte je puruSa A bhUmikAno Azraya kare che) tene ja, [vit-piNDa-vahima-vijhAsI-viAsa-hAsa:] caitanyapiMDano nirargaLa vilasato je vikAsa te-rUpa jenuM khIlavuM che (arthAt caitanyapuMjano je atyaMta vikAsa thavo te ja jenuM khIlI nIkaLavuM che), [zuddha-pAza-mara-nirma -suprabhAta:] zuddha prakAzanI atizayatAne lIdhe je suprabhAta samAna che, [jJAnanta-susthita-savA-asvahita--rUpa:] AnaMdamAM susthita evuM jenuM sadA askhalita ekarUpa che [] ane [avatjha-arthi:] acaLa jenI jyota che evo [ayam AtmA hayati] A AtmA udaya pAme che. bhAvArtha :- ahIM 'vittivDa' ItyAdi vizeSaNathI anaMtadarzananuM pragaTa thavuM batAvyuM che, 'zuddhaprAza' ItyAdi vizaSaNathI anaMta jJAnanuM pragaTa thavuM batAvyuM che, 'mAnasusthita' ItyAdi vizeSaNathI anaMta sukhanuM pragaTa thavuM batAvyuM che ane 'avArtti vizeSaNathI anaMta vIryanuM pragaTa thavuM batAvyuM che. pUrvokta bhUmino Azraya karavAthI ja AvA AtmAno udaya thAya che. 26 8. enuM mathALuM che. Ama je puruSa eTale AtmA. A bhUmikAno Azraya kare che eTale ke zuddhAtmAnuM avalaMbana lai ane jene jJAna zuddhopayoga pragaTa thAya che. zuddhopayoga pragaTa thAya che tyAre azuddhopayogano tyAga thAya che ene jJAna ne kriyAnI maitrI kahevAmAM Ave che. ''jJAnakriyAbhyAma mokSa'' AtmAnuM jJAna ne rAga rahita AtmAnI sthiratArUpa vItarAgI pariNAma te kriyA che. te jJAna ne kriyAnI maitrIthI AtmAne pUrNAnaMdanI prApti arihaMtadazA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. jJAyaka svarUpa prakAzana pragaTa thAya che. A bhUmikAno Azraya kare che te anaMta catuSTayamaya anaMtadarzana, anaMtajJAna anaMtasukha ane anaMtavIrya tema cAra bola AmAM Avaze. anaMta catuSTamaya AtmAne pAme che eTale kevaLajJAnane pAme che. evA arthanuM kAvya have kahe che. pUrvokta rIte je puruSa eTale AtmA, A bhUmikAno Azraya kare che eTale ke potAnA zuddhAtmAnuM avalaMbana tye che tene zuddhopayoga dazA pragaTa thAya che tyAre temAM rAgano tyAga hoya che. AtmAnuM jJAna ne rAgano tyAga samaya eka che. rAganA tyAga vinA AtmAnuM jJAna thaI zakatuM nathI. evI A bhUmikAno Azraya kare che, tene ja caitanyapiMDano nirargaLa vilasato je vikAsa, te-rUpa jenuM khIlavuM che arthAt jyAre zuddhopayoganI dhyAnanI avasthA Ave che tenA phaLamAM anaMtadarzana pragaTa thAya che. darzana eTale zraddhA nahIM paNa darzana eTale dekhavuM. kevaLajJAna pragaTa thatA yugapada jJAna ane darzananI paripUrNa avasthA pragaTa thAya che. ane akrame eka sAthe jJAna ane darzana yugapa dekhe ne jANe che. pahelAM samaye dekhavuM ne bIjA samaye jANavuM ema hotuM nathI. kemake darzanAvaraNa karmano kSaya thAya che ane jJAnavaraNa karmano paNa tyAM kSaya thai jAya che nimittapaNe. upAdAnapaNe pUrNa avasthA darzAnopayoganI pragaTa thAya che. darzanopayoga eTale dekhavuM, sAmAnya avalokana jemAM e darzanopayogane koI dravya IndriyanuM avalaMbana nathI. jema cakSudarzanopayoga tene cakSunuM avalaMbana hoya che nimittapaNe, tema A darzAnopayoga pragaTa thAya che. kevaLI paramAtmAne temAM koI dravya IndriyanuM avalaMbana hotuM nathI. sIdho upayoga AtmAmAMthI pragaTa thAya che. AtmAzrita che. anaMtadarzana pragaTa thAya che arthAt caitanyajjano je atyaMta vikAsa-sarvathA vikAsa thavo paripUrNa khIlI uThavuM. soLe kaLAye jema caMdramAM khIle tema darzana upayoga Akho pUrNa prakAza thayo che dekhavAthI. te ja tenuM khIlI nIkaLavuM che. e anaMtadarzana pragaTa thAya che kevaLI bhagavAnane. kyA puruSane? ke je zuddhAtmAnuM avalaMbana tye che tene tenuM A phaLa che. sAdhaka hatA te have paramAtmA thAya che. pahelAM bahirAtmadazA hatI samyagdarzana thayuM aMtarAtmadazA thai. pachI jaghanyamAMthI madhyama ne utkRSTa aMtarAtmadazA pragaTe pachI A pUrNa paramAtmadazA pragaTa thAya che. tyAre anaMta darzana dekhavuM eka samayamAM yugapa che. sva ne para bheda pADyA vinA dekhavuM evI dazA pragaTa thAya che. pachI zuddha prakAzanI atizayatAne lIdhe te jJAna, anaMtajJAnazuddha A cAreya bolanA artha bhAvArthamAM che. zuddha prakAzanI atizayatAne lIdhe sAmarthatAne lIdhe je suprabhAta samAna che. jo Aje suprabhAta Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 3 mAMgalika suprabhAta kahe che. te anaMtajJAna pragaTa thayuM jene kevaLI paramAtmAne ene kharekhara suprabhAta kahevAmAM Ave che. ane mithyAtva aMdhakAra TaLIne samyajJAna cothe guNasthAne pragaTa thAya tene paNa suprabhAta dRSTi apekSAe kahevAmAM Ave che. AnaMdamAM susthita evuM jenuM sadA asmalita ekarUpa che. anaMtadarzana-anaMtajJAna ane anaMtasukha AnaMdamAM sArI rIte sthita evuM jenuM sadA traNekALa asmalita, te AnaMdamAMthI pAcho pharato nathI upayoga. pUrNa AnaMdadazA pragaTa thAya che. te AnaMda ghaTato nathI ane evo ne evo pUrNa AnaMda atIndriya AnaMda pragaTa thAya che. te sadA asmalita ekarUpa che. koI kALe te AnaMdamAM Atmika sukhamAM ghaTADo Ave evo eka paNa samaya AvavAno nathI. anaMta sukha pragaTa thai jAya che ane acaLa jenI jyota che. anaMta vIrya, anaMtadarzana-anaMtajJAna-anaMta sukha ane sAthe anaMta vIrya pragaTa thAya che. te AnaMdane bhogavatA tene thAka lAgato nathI. kema ke eka to AnaMda svabhAva che. ane bIjuM anaMta AnaMdane bhogavavAnuM anaMtavIrya paNa pragaTa thai gayuM che. acaLa jenI jyota che evo AtmA udaya pAme che. | bhAvArtha-ahIM cAre nA artha kare che. ahIM ""citiMDa' ityAdi vizeSaNathI anaMtadarzananuM pragaTa thavuM batAvyuM che, dekhavuM eTale darzana samyagdarzana nahi. anaMtadarzananuM pragaTa thavuM batAvyuM che. zuddha prakAza ityAdi vizeSaNathI anaMtajJAnanuM pragaTa thavuM batAvyuM che. anaMtajJAna kevaLajJAna pragaTa thayuM svaparane yugapa eka samayamAtramAM jANe che. kevaLajJAnamAM kAMi paNa jene jANavuM bAkI nathI ane jANavA mATe icchA utpanna karavI paDatI nathI paNa AtmAno svabhAva sahejeya paripUrNa jANatAM jANatAM lokAloka paNa emAM jaNAya jAya che evuM jJAnanuM pragaTa thavuM batAvyuM che. AnaMda susthita'' ityAdi vizeSaNathI anaMta sukhanuM pragaTa thavuM batAvyuM che. anaMta sukha kevaLI bhagavAnane pragaTa thayuM te thayuM. sAdI anaMtakALa AnaMdano sukhano ja bhogavaTo rahe che. ane "acalaci' vizeSaNathI anaMtavIryanuM pragaTa thayuM batAvyuM che AtmabaLa, vIrya eTale AtmabaLa. je pUrNa AnaMdane bhogave evuM AtmabaLa pragaTa thayuM che. pUrvokta bhUmino Azraya karavAthI ja AvA AtmAno udaya thAya che. pUrve je kahevAyuM che tevA zuddhAtmAnI sanmukha thaIne zuddhopayoga dvArA AtmAno anubhava hato tyAre te vakhate tene rAgano tyAga hoya che. tevI vItarAgI kriyA pragaTa thAya che jJAnanI sAthe kriyA eTale ke lIna thavuM. ramavuMcaravuM tene kriyA kahevAmAM Ave che. "jJAna kriyAbhyAm mokSa'' jJAna eTale AtmAnuM jJAna ne kriyA eTale rAga rahita Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jJAyaka svarUpa prakAzana vItarAgI cAritra tene kriyA kahevAmAM Ave che. jJAna ne vairAgyanI maitrI. jJAna ne vairAgya sAthe hoya che. sAdhakane jJAna ne vairAgya pragaTa thAya che. tema jyAre zuddhopayoganI bhUmikA Ave che tyAre rAgano sarvathA tyAga thai ekalI zuddhopayoga dazA pragaTa thAya che tyAre tene kevaLajJAna pragaTa thAya che. pUrvokta bhUmino Azraya karavAthI. eTale zuddhAtmAnuM avalaMbana levAthI AvA AtmAno eTale kevaLajJAnano udaya thAya che. pragaTa thAya che. have e kevaLajJAnanuM kAraNa samyagdarzana che. ApaNe chaThThI gAthAno bhAvArtha Ave che. anAdi mithyAdRSTi jIvano prazna che. anAdi mithyAdRSTi jIva prazna kare che. chaThThI gAthAmAMhe prabhu ! mArA upara kRpA karI mane mArA zuddhAtmAnuM svarUpa samajAvo mane kaho. mAre zuddhAtmAnuM svarUpa samajavuM che. ane eno anubhava kema thAya tenI vidhi paNa batAvo. evA anAdi mithyAdRSTi jIvano prazna che tene samyagdarzana kema pragaTa thAya? ke samyagdarzananA viSayano khyAla jene Ave tene samyagdarzana pragaTa thAya. samyagdarzananA viSayamAM ja bhUla rahI gaI che. samyagdarzanano viSaya zuddhAtmatattva che. jIvatattva sAmAnya che. samyagdarzanano viSaya ekalo sAmAnya zuddha AtmA jJAyakabhAva jemAM pramatta ane apramattadazA nathI. jemAM samyagdarzana jJAna-cAritranI paryAyano jemAM abhAva che. vyavahAra ratnatrayanA pariNAmano emAM abhAva che evo zuddhAtmA te samyagdarzanano viSaya che. ane evA bhUtArthano Azraya karatAM ene anAdi mithyASTi jIvane prathama upazama samyagdarzana pragaTa thaI jAya che. AhA! eka vakhata zuddhAtmAnA darzana thayA tene alpakALamAM kevaLajJAnarUpI suprabhAta pragaTa thaI jAya che. tene pachI kALa lAMbo raheto nathI. alpakALamAM, koine ekAda bhavamAM ane koIne be cAra bhava hoya to, koIne e prakAranI yogyatA hoya to kevaLajJAna pragaTa thAya, thAya ne thAya ja. zrImad rAjacaMdrajI kahe che, pharamAve che ke eka vakhata samyagdarzana pragaTa thayuM pachI ja tAre saMsAramAM rakhaDavuM hoya to rakhaDAze nahiM. tAro mokSa thAya, thAya ne thAya ja. ema samyagdarzanano mahimA gurudeve ApaNane batAvyo. kriyAkAMDamAM aMdhakAramAM athaDAtA ApaNA jevA bALakono uddhAra karavA mATe dharma pitAno janma ahIMyAM thayo ane temaNe bhedajJAnarUpI maMtra Apyo. jainakuLamAM janmelA jIvo ene to dehanA mAtA pitAe namokAra maMtra Apyo "namo arihaMtANaM' paMca parameSThInI bhaktino vaMdanano bhAva te zubhabhAva che, puNyabaMdhanu kAraNa che. paNa jyAre jJAnIno janma thAya che tyAre e maMtra uparAMta, e maMtrano niSedha nathI. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 3 33 savikalpa dazAmAM deva-guru-zAstra pratyenI bhaktino zubhabhAva Ave che. paNa tenAthI bhavano aMta thato nathI. namokAra maMtrathI anukULa sAmagrI prApta thAya che ne pratikULa sAmagrIno abhAva paNa thAya che. evo pATha che kaSAyapAhuDamAM. sarvajJa bhagavAnanI vANImAM AvyuM che. paNa emAM bhavano aMta na thAya. bhavanA aMtano maMtra Apyo bhedajJAnano. je siddha thayA atyAra sudhI te bhedajJAnathI thayA che ""bhedavijJAnataH siddhA, siddhA ye kIla kaMcana'' zloka che mahAmaMtra. e bhedajJAnano maMtra ApaNane anaMta upakArI pU.gurudevazrIe Apyo ke je tIrthakara karatAM paNa adhika ApaNA mATe. tIrthakaranI to zuM vAta karavI paNa tIrthaMkare kahelI vAta tIrthakara bhagavAna pAsethI ahiMyA padhArIne ApaNane vAta karI ane emAM bhedavijJAnano maMtra Avyo. bhedavijJAnano maMtra ApaNane gurudeve Apyo e ja bhedavijJAnano maMtra chaThThI gAthAmAM kuMdakuMda AcArya bhagavAna ane amRtacaMdra AcArya bhagavAna pharamAve che. ke he AtmA ! he bhavya AtmA ! tAro je zuddha AtmA che te zuddha AtmA tArA pariNAmathI paNa bhinna che. dehathI to judo che. ATha karmathI to tAro bhagavAna AtmA bhinna che. paNa bahirmukha lAgaNI thatAM je zubhAzubhabhAva tenAthI paNa asaMyukta AtmA tenAthI rahita che. ane zuddhAtmAnuM avalaMbana letA je saMvara nirjarAnA pariNAma Ave enAthI paNa tAro AtmA bhinna che. evA bhedajJAnano maMtra Apyo. dravyamAM paryAyanI nAsti che ene utkRSTa bheda jJAnano maMtra kahevAmAM Ave che. eka dravyamAM bIjA dravyanI nAsti che e to pramANathI vAta che. paNa pramANajJAnamAM AvyA pachI eTale dravya-paryAya svarUpa vastu che ane paradravyathI jenI buddhi chuTI gaI che ane dravya paryAyamAM Avyo che evo jIva pravacanasAra bhaNIne pachI samayasAramAM Avyo che. pravacanasAranI vAta kAyama rAkhIne ene khoTI TharAvIne nahi. adhyAtma zAstra Agamane khoTuM TharAvatuM nathI. AhAhA! 320 gAthAnA cheDe jayasena AcArya bhagavAna pharamAve che ke ame je A vAta karI te adhyAtma ne AgamanacaMdvaya dravyArthika ne paryAyArthika e baMnenA avirodhapaNe A vAta siddha thAya che. paraspara Agama ne adhyAtma te eka bIjAne puSTi karanAra che. Agama paNa sarvajJa bhagavAnanI vANI che ane adhyAtma paNa sarvajJa bhagavAnanI vANI che. AgamathI adhyAtmamAM Ave to kAma thAya ne AgamamAM aTake ne saMtoSAya jAya ane pravacanasAramAM rokAya jAya pachI samayasAramAM na AvI zake. to kAma thatuM nathI. (zrotA :- samayasAra vAMcIne niyamasAramAM na Ave to ya kAma na thAya) te to abhedapaNe. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 jJAyaka svarUpaprakAzana mArA khyAlamAM to samayasAra ne niyamasAra to abhedapaNe eka bAju che. (zrotA niyamasAra jANyA vinA paramAtmaprakAza na thAya) paramAtmAno prakAza eTale suprabhAta pragaTa na thAya. niyamasAra to zItalaprasAdajIe kahyuM che ke koI eka apekSAe joIe to samayasAra karatAM paNa niyamasAramAM UMcI vAto AvI che AhA! e bhAvi tIrthakara hatA niyamasAranA TIkAkAra. bhAvi tIrthaMkara pote lakhe che ho, potAno banAvelo zloka che te bhAvi tIrthakara pharamAve che ke-sudRSTio ke kudRSTi ame kaI nathI joie ke A sudRSTi che ke A kudaSTi che. amArI pAse to eka ja naya che. zuddhanayathI badhA bhagavAna AtmA che. bIjI naya amArI pAse nathI ema kahIne vyavahAranayanI mazkarI ThekaDI uDADI che ema gurudevapharamAvatA hatA. nIce phUTanoTamAM (zAstramAM) lakhela che. ApaNA gharanI vAta nathI (zrotA : vyavahAranayano upahAsa karyo che) upahAsa. are ! vyavahAranayanA rasika jIvo! he vyavahAranayamAM lubdha jIvo! he vyavahAranayanA pakSapAtI jIvo ! vyavahAranayano pakSa choDo. ane anAdithI nahiM Avelo evo, eka vakhata zuddhanayanA pakSamAM Avo to pakSAtikAMta thavAno cAnsa che. paNa je vyavahAranayamAM aTakelA che, e to vyavahArajJa nathI, paNa vyavahAramAM mUDha che ema zAstramAM varNana che. nizcayapUrvaka vyavahAra hoya che jJAnIne paNa vyavahArano pakSa hoto nathI jJAnIne. vyavahArano pakSa zraddhAno doSa che ane vyavahAra to sAdhakane paNa hoya zubhabhAva ityAdi athavA guNaguNIbhedano vicAra to Ave ne dravya-guNa-paryAyanuM ciMtavana paNa hoya. ahiyAM ema kahe che ke eka vakhata apratibuddha jIva anAdi mithyAdRSTi jIva, gurune kAlAvAlA karIne pUche che, namIbhUta thaIne pUche che ke prabhu ! huM kAMi jANato nathI. jene AtmA jANavAmAM nathI Avyo te bhale agiyAra aMga jANato hoya to paNa kAMI jANato nathI. ema namra thaine ziSya gurune pUche che ke prabhu ! kRpA karIne mane mArA zuddhAtmAnuM svarUpa samajAvo, batAvo. A rucipUrvakano prazna che ane mane tame batAvo ne pachI huM bIjAne batAvuM evI bhAvanA nathI. mAre to mAruM hita karI levuM che. bIjAnuM hita to bIjAthI thaze mArAthI thai zakatuM nathI. mATe prazna karyo ziSya emAM bhedajJAnano utkRSTa maMtra Apyo ke jJAyakabhAva, zuddhAtmatattva, jIvatattva tene kahIe chIe ke je jIvatattvamAM navatattvano abhAva hoya tene jIvatattva kahIe chIe to nava tattvomAM pahelAM jIva che. to te kAMI dazamo jIva che. to kahe nA. e navatattvamAM jIva chupAyelo che. athavA je pahelo jIva che to te jIvathI jIvanuM bhedajJAna kara. zuM kahyuM? jIvathI jIvanuM bhedajJAna je dasa prakAranA prANathI vyavahAre jIve che Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 3 35 e vyavahAranayano viSaya che. ane caitanyaprANathI jIve che, je jIvatva zaktithI jIve che evA parama pariNAmIkabhAva svabhAvI bhagavAna AtmA emAM navatattvanA bhedano abhAva che. pramatta-apramattano emAM abhAva che. baMdha ane mokSanA pariNAmathI rahita che. rahita hovAne kAraNe AtmA eno kartA thaI zakato nathI. kathaMcit eno jANanAra thai zake, sarvathA eno jANanAra nathI. sarvathA to bhagavAna AtmAne jJAna jANatA jANatA bhedane jANe che. alaukika gAthA chaThThI eTale bhavanA aMtanI vAta che. sogAnIjIe kahyuM che ke samyagdarzanano viSaya mukhya AmAM AvI gayo che. ane te uparAMta ApaNuM A je samayasAra zAstra che ne emAM kuMdakuMda bhagavAna tADapatra upara lakhe che. tADapatrI upara samayasAranI zarUAta kare che AmAM phoTo che jAo tADapatra upara. AmAM ya che. ne AmAM kaI gAthA lakhI che khabara che? chaThThI gAthA lakhI che. tADapatra upara samayasAranI zarUAta chaThThI gAthAthI thai. pAMca gAthA to prastAvanA hatI. pAMca gAthA to prastAvanArUpe hatI. chaThThI gAthA lakhe che. AhA ! (zrotA :- pU.gurudeve hastAkSaramAM lakhI che) AmAM lakhI che ne hastAkSaramAM AmAMya che sAcI vAta che juo. hastAkSara che. pU. gurudevanA ke bhagavAna zrIkuMdakuMdAcAryadeva samayaprAbhRtamAM kahe che ke huM je A bhAva kahevA mAguM chuM te AmAM chApeluM che. pustakamAM. te aMtaranA AtmasAkSInA pramANa vaDe pramANa karazo. kAraNa ke A anubhava pradhAna zAstra che. temAM mArA vartatA sva Atma vaibhava vaDe kahevAya che. Ama kahIne chaThThI gAthA zarU karatAM, lyo tADapatramAM kuMdakuMdaAcArya bhagavAne chaThThI gAthA zarU karI. ane pU. gurudeve paNa chaThThI gAthAno ullekha Apyo pahelAM, 415 gAthAmAM sAra che chaThThI gAthA to. ane chaThThI gAthAmAM samayasAra-niyamasAra ne pravacanasAra. pravacanasAra paNa emAM samAya jAya che. eka chaThThI gAthAnuM jo dholana yathArtha kare AtmAnA lakSe vAMce, vicAre. kAla AvyuM hatuM AtmAnA lakSe badhuM hoya to samyatva sanmukha kahevAmAM Ave che. kAla vAta AvI hatI. have bhAvArtha chaThThI gAthAno jovo. azuddhapaNuM, zarUAta tyAMthI kare che. azuddhapaNuM padravyanA saMyogathI Ave che. azuddhapaNuM kyAM AvatuM haze? dravyamAM guNamAM ke paryAyamAM? eka prazna thayo jayapuramAM. eka bene prazna karyo ke paryAyamAM azuddhatA thAya che, hoya che anAdinI, tyAre dravya zuddha rahe che ke dravya paNa azuddha thAya che? evo prazna karyo. koika vAra Ama kahe che to emAM kharekhara zuM che? to kahe che ke paryAya azuddha thAya che. dravya azuddha traNakALamAM thaI zakatuM nathI. traNekALe zuddha-zuddha-zuddha ne paripUrNa-paripUrNa-paripUrNa. paryAyamAM apUrNatA che tyAre dravya paripUrNa che. paryAyamAM azuddhatA che tyAre dravyanI zuddhatA evI ne Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 jJAyaka svarUpaprakAzana evI che. TaMkotkIrNa jJAyaka ekarUpa bhAva che. azuddhapaNuM kyAM Ave dravyamAM ke paryAyamAM have ATalo to ochAmAM ocho abhyAsa hovo joIe. ke azuddhatA je mithyAdarzana-mithyAjJAna-mithyAcAritra, rAga-dveSa-moha azuddhatA ane AkuLatA enA phaLamAM e kyAM hoya? enA rahevAnuM sthAna zuM? enA rahevAnuM raheThANa kyAM che rAganuM. rAganuM astitva zodhavA jAIe to kyAM maLe? A bhedajJAnanI vAta cAle che. azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che. paradravya emAM nimitta che ane paryAyamAM naimittikadazA hoya. dravyamAM naimittikadazA na hoya. dravyane naimittika na kahevAya. barAbara che DAkTara! jAmanagaranA ApaNA mumukSu che. AtmA che ne. zuM kahyuM? A azuddhatA che te paradravya, azuddhatA e naimittikabhAva che. temAM nimitta karmano udaya che. to karmanA udayanI sAthe paryAyane nimitta-naimittika saMbaMdha hoya ke karmanA udayanI sAthe dravyane nimitta-naimittika saMbaMdha bane ? traNakALamAM dravyanI sAthe nimittanaimittika saMbaMdha hoi zakato nathI. paryAyanI sAthe eka samaya pUrato nAza thavA yogya evo nimitta-naimittika saMbaMdha hoya. kAyama rahe evo nimitta-naimittika saMbaMdha na hoya, to koi dI" saMsArano abhAva na thAya. samajANuM? eka samaya pUrato bIjA samaye TaLI jAya. azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che. paradravya azuddha karAvatuM nathI. paradravya baLAtkAre krodha karAvatuM nathI. karmano udaya Avyo mATe krodha thayo e vAta so TakA khoTI che. krodhanA udayano svakALa che tyAre karmanA udayane nimitta kahevAmAM Ave che. zuM kahyuM? krodhanA udayano te vakhate teno svakALa che tyAre enuM lakSa para upara ja hoya che. svabhAva upara hotuM nathI. tyAre eka samaya pUratI azuddhatA thAya che paryAyamAM. tyAre mULa dravya to mULa jJAyakabhAva to anya dravyarUpa thato ja nathI. AvyuM hatuM ne mULamAM ke zubhAzubharUpe pariNamato nathI. teno ja artha kahe che paMDitajI, je mULamAM che ne TIkAmAM. TIkAne aDIne bhAvArtha che. mULa dravya to anyadravyarUpa thatuM ja nathI. mAtra paradravyanA nimittathI avasthA malina thaI jAya che. jo keTalo khulAso kare che. mAtra paradravyanA nimittathI avasthA malina thaI jAya che. dravya malina thatuM nathI. paNa pravacanasAramAM Ave che ne ke je vakhate zubhAzubharUpe pariName te vakhate te kALe takAla ananya che. AhAhA ! paNa ananya che te anyapaNuM rAkhIne ananya hoya ke anyano nAza karIne ananyano vyavahAra hoya. AtmA sUkSma che na samajAya evuM sUkSma nathI. ene dhyAna rAkhavuM joie ke zuM viSaya cAle che ke paryAya malina thaI jAya che. tyAM ema kahevA mAge che ke bhagavAna jJAnAnaMda paramAtmA malina thato nathI. kapaDuM meluM thayuM to kapaDuM meluM thAya che ke kapaDAnI avasthA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 3 malina thAya che. jo kapaDuM malina thayuM hoya to koI mAtA ke bena malinatA TALavAno prayatna na karata. malina kapaDuM thAya ja nahi enI avasthA malina thAya che. ane emAM nimittapaNe mATI hoya che. avasthA malina thai jAya che. dravyadRSTithI to, dravyasvabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to dravya je che te ja che. keTalo khulAso kare che dravya ne paryAyano vibhAga, kyAM malinatA che ne kyAM nirmaLatA rahI gai. kyAM apavitra paryAya thAya che tyAre pavitra paramAtmA rahI jAya che evo ne evo. I. apavitratA pavitra paramAtmAmAM pravezI zakatI nathI, bahAra loTe che. A ekadama nyAya ne lojIkathI vAta che. samajI zakAya evuM che. A vAta gurudeva pharamAve che ke A vAta jagatane maLI nathI. sAcu sAMbhaLavA paNa na maLe to e vicAra kyAre kare ne anubhava kyAre kare. keTalo khulAso kare che. dravyadRSTithI to eTale-bhale dravyadRSTi na karI hoya ajJAnIe to paNa dravya svabhAvathI jovAmAM Ave to dravya je che te ja che. paryAya malina thaI paNa dravya to kevuM che tevuM ja che. dravya malina thatuM nathI. AtmA mithyASTi thAya che ke paryAyamAM mithyAtva AvyuM? mithyAtvane rahevAnuM raheThANa kyAM che zodhI kADho. AhAhAhA ! AtmAmAM to jJAna ne darzana bharyA che tyAM kyAM mithyAtva che. dravyadRSTithI to dravya je che te ja che ane paryAya avasthA dRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. zuM kahyuM? Ama jouM to malinatA dekhAya che ne Ama jouM to nirmaLatA-nirmaLatA dekhAya che. Ama jouM to saMsAra dekhAya che, Ama jouM to to mukti dekhAya che. Ama jouM to AkuLatA ne Ama jouM to anAkuLamUrti bhagavAna AtmA jaNAya che. A navaraMgabhAinA bAno to svargavAsa thaI gayo che tyAre A eka dAkhalo hamaNA jayapura Avyo, tyAre navaraMgabhAInA bA yAda AvyA tene A vAta karI hatI. tene A vAta karI tene bahu gamI gaI. pachI huM rAjakoTa relvemAM Avato hato to sTezanamAM pleTaphorma upara ubhIne A vAta potAnA hAvabhAvathI karavA mAMDyA. mane kahe bhAI ! mane to A vAta bahu gamI gaI, ATaluM basa che. AnI kora jouM to malinatA dekhAya che ne AnI kora jouM to zuddha nirmaLa nirmaLa bhagavAna AtmA dekhAya che. paryAyane joyA karavuM ne pachI zuM karavuM ke paryAyane ja joyA karavuM ke nA. paryAya ne dravyane joya ne pachI dravyane jovuM. eka be vAra bhale jovuM pramANamAM AvIne. paryAya paNa che ne dravya paNa che. paryAyathI malina paNa che ne dravya nirmaLa paNa che. pachI dravya paryAya tema na karavuM pachI dravya tarapha dRSTine thaMbhAvI devI tyAM anubhava thaI jAya. Ama saheluM che, kAMI agharuM nathI. kaLathI kAma thAya tevuM che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jJAyaka svarUpaprakAzana baLathI kAma thAya evuM nathI. (zrotA :- hajI hamaNAM kIdhuM ke anaMta vIrya hoya to anaMtajJAna pragaTa thAya) e to apekSAthI samajavuM joie. pramAdI hoya to tene ema kahevAya ke anaMta puruSArtha kara ne je nirAza thaI gayo hoya tene ema kahevAya ke capaTImAM kAma thAya evuM che. dRSTi palaTAvI nAkha. beyane joIne eka tarapha DhaLI jA. beyane jovuM kharuM paNa DhaLavuM eka tarapha. AnAthI khasavuM ne AmAM vasavuM. mu.khImacaMdabhAI kahetA. parathI khasa, svamAM vasa eTaluM kara to basa, eTalo adhyAtmano kasa. bahu gurudeve to ghaNuM ApyuM che. ghaNuM ghaNuM DhagalAbaMdha ApyuM che. ahIMyA kahe che, bhAvArthamAM keTalo khulAso kare che. paryAya malina thaI che ho bhAI ! tuM malina thayo nathI bApu. azuddhatA paryAyano dharma che azuddhatA dravyano dharma nathI. azuddhatA dravya dhArI rAkhatuM nathI. AhA ! azuddhatAne kone dhAraNa karI che? ke Astrava dhAraNa kare che. paryAya dhAraNa kare che. huM azuddhatAne dhArato nathI. mArA AdhAre azuddhatA nathI. mArA AdhAre anaMta guNo che bhedathI, paNa mArA AdhAre malinatA nathI. che AmAM cokhkhuM kahyuM che bhAvArthamAM. paryAyadRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. A rIte AtmAno svabhAva jJAyakamAtra che. jJAyakapaNuM mAtra jANavuM-jANavuM-jANavuM mAtra che, karavuM nahi. pramatta-apramattanuM karavuM nathI. AhA ! je thAya tene zuM karavuM? je na thAya tene zuM karavuM? che ene jANa ne thAya ene jANa. che ene jANa. e naMbara vana che. che ene jANa. bhagavAna AtmA che ene jANa. ene jANatA jANatA je pariNAma pragaTa thAya tene paNa jANavuM che paNa emAM karavuM nathI. kare karama sohI karatArA jo jANe so jANanArA" kartA so jANe nahi koI jANe so kartA nahIM hoi'' A je jANanAra jAgyo ane jANavArUpe pariNamyo AtmA tene have kartabuddhi rahetI nathI. pramatta-apramattadazAne jJAnI jANe che paNa pramatta-apramattadazAne jJAnI kartA nathI. kema ke paramArthe kartA nathI kema ke bhinna che. jema eka dravya bIjA dravyano kartA nathI, kemake eka dravyamAM bIjA dravyanI nAsti che. nyAya! tema dravyasvabhAvamAM paryAyano abhAva hovAthI paryAyanuM karavuM nathI paNa paryAya thAya tene jANe. paramArtha sthiti to A che. pachI upacArathI vyavahArathI saMvara-nirjarAne kare che tema paNa kahevAya. niyamasAramAM to tyAM sudhI vAta che ke samyagdarzana, samyajJAna-samyagvAritranA pariNAma niyamathI karavA yogya che. bhASA to zAstranI je rIte samajAvavA mATe, pragaTa karavA mATe AvatI hoya tema Ave. paNa paryAyanuM karavuM jyAM sudhI bhAse che tyAM sudhI samyagdarzana dUra che. samyakatvanI sanmukha paNa nathI te Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 3 39 AtmA. AtmAno svabhAva jJAyakapaNuM mAtra che. jANavuM-jANavuM-jANavuM-jANavuM-jANavuM. siddha bhagavAna jema jANanAra dekhanAra che. me mahinAno Atmadharmano cotho bola 154 mAM che ke siddha bhagavAna jema jANanAra dekhanAra che, tema prabhu ! tuM paNa jANanAra dekhanAra cho ! jANavAmAMthI khasI ane jarAka kartRtvamAM Avyo, siddhathI judo paDyo to saMsAra ubho thaI jaze. svabhAva jJAyakapaNuM mAtra che. jJAyaka eTale jANavuM. jJAyaka eTale karavuM nahi. ane tenI avasthA pugalakarmanA nimittathI rAgAdirUpa malina ja che te paryAya che. malina che te paryAya che. malina che te dravya ke guNa nathI. che emAM zuM lakhyuM che malina che te paryAya che. AhA ! (zrotA :- jIvanI avasthA lakhI che) jIvanI avasthA che paNa jIva nathI. jIvanI avasthA malina che paNa jIva malina nathI. jIvanI avasthA kaho paNa ene jIva na mAno. ema mAnazo to to paryAyadRSTi thaI jaze. jIvanI paryAya che eTale jIva che? te Astrava tattva che. ene to bhagavAne Astrava tattva nAma ApyuM che. jIva nAma ApyuM nathI. jIva to enAthI bhinna che. tenI avasthA eTale AtmAnI avasthA malina che, ke AtmA malina che? AtmA malina lakhyuM nathI. paNa tenI avasthA malina che. A dravya-paryAyanI ekatA toDavAnI vAta cAle che. dravya ne paryAya vacce ebuddhi je thai che. jJAna ne rAga eka bhAse che. te jJAna ne rAga kadI paNa eka bhAvane pAmI zakatA nathI. tenI eTale AtmAnI paNa avasthAne (zrotA :- e avasthA paNa AtmAnIne). AtmAnI avasthA kathaMcit che. AtmAnI avasthA ahIM malina siddha karavI che. AtmAnI avasthA che ne, pudgalanA pariNAma siddha nathI karavA. ahIM AtmA potAnA svabhAvane bhUle che tyAre AtmAnI avasthA malina thAya che ane malinatA thAya che tyAre karmanA udayane nimitta kahevAmAM Ave che. ahIMyA dravya ne paryAya be siddha kare che. ahIMyA paryAya pudgalanI avasthA nahIMe AtmAnI avasthA malina thaI che. pudgala to emAM nimittamAtra che. paNa avasthA malina thaI che. dravya malina thayuM nathI te khyAla rAkhavA jevuM che eTaluM batAvavuM che. "jyAM jyAM je je yogya che tahAM samajavuM teha" badhI jagyAe A pudgalanA pariNAma che ema na cAle. jyAM je vivakSAthI samajAvatA hoya tyAM te vivakSAthI samajavuM joie. avasthA malina thai che ke avasthA malina ja nathI thaI AtmAnI? AtmAnI avasthA zuddha ja che to te paryAyanA jJAnathI bhraSTa che, paryAyanuM jJAna ene khoTuM che. (zrotA :nizcayAbhAsI) hA. nizcayAbhAsI. jJAna beyanuM jema che tema karIne paryAyanuM lakSa choDIne dravya tarapha DhaLI javuM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 jJAyaka svarUpaprakAzana A bahu vAta tame karazo to tamArA upara pachI najara paDaze to enI bahu jo tame tattvanI vAta karavA maMDazo to AnI najara paDI jAya evI che tamArA upara. enuM to kAma jaI che. eno to dharma ja I che. jyAM tyAM gotyA kare jyAM tyAM najara nAkhyA kare. eka vakhata dhyAna rAkhIne potAno pakSa choDIne vAta vicAre ke avasthA malina thaI che paNa tenI eTale jIvanI. te pudgalanI nathI. avasthA malina thaI che, paNa te avasthA malina thaI che ne ? jIva malina thayo che ke nahi ? khubI to tyAM che. tenI avasthA pudgalakarmanA nimitte rAgadirUpa malina che te paryAya che. paryAya che ke dravya che? malinatAno dharma paryAyamAM hoya ke malinatAno dharma dravyamAM hoya ? malinatA paryAyane AdhAre che ke dravyanA AdhAre che? zuddhatAnA AdhAre azuddhatA traNa kALamAM hoya zake nahIM. lyo, A caMdubhAInA bhANeja paNa nA pADe che. paryAyanI dRSTithI jovAmAM Ave to te malina ja dekhAya che te zuddha dekhAtI nathI. je paryAyanI dRSTithI paryAyamAM rAga hoya ne paryAya tarapha joIne kahe ke rAga nathI to paryAyanuM jJAna khoTuM che. paryAyanuM jJAna khoTuM to dravyanuM jJAna paNa khoTuM che. AhAhA ! A rabA sonIno kAMTo che emAM kAMi sAMdhaNa-ema agAu jUnuM sAMbhaLatA hatA have to je cAlatuM hoya te emAM kAMi sAMdhaNa, vinubhAI...kAMI kAMTAmAM sAMdhaNa hAle. nA hAle sAMdhaNa hoya to sonIne moTI nukasAnI AvI jAya. sAMdhaNa na hAle kAMTAmAM. judI jAtanA sonAnA kAMTA hoya. hIrAno kAMTo pacAsa hajArano eka kAMTo muMbaImAM joyo meM. ahiMyA to kahe che ke ekAMta paryAyane joyA kare to te bhAgyahIna che. potAnA pariNAma upara lakSa rAkhyA kare ane pariNAmane gauNa karIne dravyasvabhAva tarapha na jAya to paNa te bhAgyahIna jIva che. tene zRMkhalA hAthamAM Ave. tene motI hAthamAM na Ave. bolo bhAI bolo Aja to besatuM varasa che lalakAro kAMika "saheje samudra ullasIyo mAMya motI taNAtA jAya, bhAgyahIna kara vAvare tenI muThThIe zaMkhalA bharAya. saheje samudra ullasIyo mAMya ratana taNAtA jAya bhAgyavaMta kara vAvare tenI muThThIe ratana bharAya A boNI A ratana hAthamAM Ave. besatA varasanI boNI. AcArya bhagavaMto, saMto, gurudeva A mArga batAve che ke paryAyanuM jJAna karI ane paryAyane jovAnI AMkha sarvathA baMdha karI de. paryAyanuM jJAna karAvyuM to paryAyamAM ja coMTI gayo jANavA mATe. paryAyamAM malinatA che ke nahi? paryAya malina che ke nahi? paryAya malina che ema jaNAvIne emAM coTI gayo tuM Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 pravacana naM. 3 pAcho, to anubhava nahIM thAya. tArA hAthamAM zRMkhalA Avaze. paNa paryAyanuM jJAna karI, paryAyane gauNa karI ne paryAyanuM lakSa choDI ne paryAyathI bhinna evuM nija paramAtma dravyanI dRSTi karI le to anubhava thaze. to tArA hAthamAM ratana Avaze. tenI avasthA pudgala dravyanA nimittathI rAgAdirUpa malina che te paryAya che. paryAyanA dRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che ane dravyadRSTithI jovAmAM Ave to jJAyakapaNuM to jJAyakapaNuM ja che, kAMi jaDapaNuM thayuM nathI. vakhata thaI gayo. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 vibhAga - 2 pravacana naM. 4 tA. 27-9-88 -hiMmatanagara jJAyaka svarUpaprakAzana A zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. enI chaThThI gAthAno svAdhyAya karavAno vicAra che. AtmAnuM lakSaNa jJAna athavA upayoga che, evA A AtmAne jANanArA, ajJAnI prANIo to jJAnamaya AtmA sivAya, jenAmAM jJAna nathI, zarIramAM jJAna nathI, karmamAM jJAna nathI, rAgamAM jJAna nathI, evA parane AtmApaNe mAnIne ajJAnI bane che. kAle e vAta AvI hatI. e vAtane have bIjA svarUpe ahIMyA, AtmAnA svarUpanI vAta samajAve che. chaThThI gAthAmAM eka prazna Ubho thayo. evA praznonI utpatti thaI ke pAMca gAthA jyAre kahI AcArya bhagavAne tyAre emAM AcArya bhagavAne ema kahyuM'tuM ke ekatva vibhakta AtmAne huM darzAvIza. ekatva eTale potAthI anaMta guNo je aMdaramAM che. jJAna, darzana, cAritra, sukha, vIrya, prabhutva, vibhutva Adi anaMta, anaMta guNa je AtmAmAM birAjamAna che. enAthI AtmA, ekatva eTale ekapaNe rahelo che AtmA enAthI, guNothI ekapaNe rahelo che, anAdi anaMta. e ekapaNe rahelo che, ane je aneka paryAyo pragaTa thAya che enAthI judo rahelo che. guNothI sahita ane paryAyathI rahita rahelo che. evo je AtmA ema ene kahyuM ke huM batAvIza. to ziSye prazna karyo, ke evo zuddhAtmA koNa che, kevo che ane eno anubhava kema thAya ? ziSye bIjo prazna na karyo, ke lokanuM svarUpa zuM ? jaMbudvIpa kevaDo ? ghAtukI khaMDa kevaDo ? cha dravyanuM zuM svarUpa ? nava tattvanuM zuM svarUpa ? kAMI pUchyuM nahIM. eka prazna pUchyo, mAro zuddhAtmA che enuM svarUpa zuM ? ane mArA zuddhAtmAno mane anubhava kema thAya ? ema eka sAthe be prazna pUchyA. enA uttararUpe chaThThI gAthA AvI che. have prazna upaje che ke evo zuddhAtmA koNa che ? je Apa kahevA mAgo cho, zuddhAtmAnuM svarUpa, te zuddhAtmAnuM svarUpa kevuM che ? koNa che ke jenuM svarUpa jANavuM joIe, eTale ke ene anubhavamAM levuM joIe. anubhavano viSaya ane anubhava be prazna pUchyA. be anubhavano viSaya je zuddhAtmA Apa kahevA mAgo cho, enuM svarUpa zuM ? ane mane Aja sudhI anubhavamAM Avyo nathI, to mane anubhava kema thAya. A eka prayojanabhUta be Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 4 43 prazno anAdikALathI ziSyo pUchatA Ave che. gaNadhara bhagavaMto tIrthaMkarane A prazna pUche che. ane tIrthaMkaranI vANImAM Ano uttara AvyA kare che. RSabhadeva bhagavAnane bharata mahArAjAe pUchyuM, bhagavAna mahAvIrane gautama gaNadhare pUchyuM. A prazna ne uttaranI paraMparA anAdinI che. prazna pUchanArAo paNa anAdinA che ne uttara denArA tIrthaMkara bhagavaMta Adi paNa anAdinA che. ane lAyaka jIva to mAtra prayojanabhUta prazna pUche che. aprayojanabhUtanI vAta hamaNAM bAkI rAkhIne, AtmAno anubhava kema thAya, e pachI anubhavamAM na TharAya to jANavAnA viSayone paNa e jJAnIo vistArathI jANe che ane bIjAne jaNAve paNa kharA. paNa pahelAM to AtmAne jANavo. prazna che, zuddhAtmAnuM svarUpa zuM ? ane eno anubhava mane kema thAya ? AhAhA ! puNya kema baMdhAya, paiso kema maLe e prazna nathI. zubhabhAva kema thAya ane svargamAM kema javAya e prazna nathI. potAnI aMdaranI vAtano prazna che potAne, eno uttara Ape che. vi hodi appamatto Na pamatto jANgo du jo bhAvo / evaM bhaNati suddhaM NAdo jo so du so ceva // 6 // nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAva che, e rIta 'zuddha' kathAya, ne je jJAta te to te ja che. 6 gAthAno artha : je jJAyaka bhAva che eTale ke jemAM jANavAnI zakti pUrepUrI bharelI che. jANavAnI zaktino piMDa che. jJAyaka eTale jANanAro. evo je AtmA, tenI zaktimAM paNa jANavuM che ane vyakta avasthA thAya emAM paNa jANavuM che. rAgAdi zubhAzubha bhAva emAM jANavAnI zaktino paNa abhAva ane jANavAnI vyaktino paNa emAM abhAva. ema ATha karma ane zarI2, emAM jANavAnI zaktino paNa abhAva ane jANavAnI kriyAno paNa emAM abhAva. ema A zAstra che zAstra-Agama-dravyazruta enAmAM jANavAnI zaktino paNa abhAva ane jANavAnI kriyAno paNa abhAva. jenAmAM jANavAnI zaktino sadbhAva hoya emAM jANavAnI avasthAo pragaTa thAya. paNa jenAmAM jANavAnI zaktino ja abhAva che, rAgAdi AMdhaLA che, karma, nokarma AMdhaLA che, enAmAM jANavAnI zaktino paNa abhAva, ane emAM jANavAnI vyakta dazAno paNa abhAva che. AhAhA ! talamAM to tela che, paNa kAMkarAmAM tela nathI. AhAhA ! bhale talamAM tela vyakta dekhAtuM nathI, paNa zaktirUpe to emAM che ne prayoga karatAM temAMthI tela nIkaLe che, paNa kAMkarAmAM zaktirUpe paNa tela nathI ane vyakta avasthAmAM paNa tela pragaTa thatuM nathI. ema zubhAzubha bhAvo puNyapApanA bhAvo, emAM zaktimAMya jJAna nathI ane Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 jJAyaka svarUpa prakAzana enI vyakta avasthA thAya temAM paNa jJAna che nahIM. ema A zarIra, mana, vANI, enAmAM jJAna zaktino abhAva ane emAM jJAnazaktinI kriyA thavAno paNa abhAva che. AhAhA ! paNa bhagavAna AtmA je eka jJAyaka tattvache, emAM jANavAnI zaktino pUro sabhAva, ane enI vyakta avasthA pragaTa thAya che, emAM jANavAnI kriyAno abhAva, zaktino saMbhAva ane zaktinI vyaktino paNa abhAva che. evo eka jJAyaka A bhAva che. te apramatta paNa nathI ne pramatta paNa nathI. eTale sAta guNasthAnathI cauda guNasthAnanI zuddha paryAyano paNa emAM abhAva ane ekathI cha guNasthAnanI azuddha paryAyono paNa emAM abhAva. pachI pramatta sudhI zuddha pariNati che e gauNa. azuddha paryAya eka thI cha guNasthAnanI azuddhaparyAya, sAta thI cauda zuddhaparyAyanI mukhyatA. sAtathI caudamAM to abuddhipUrvaka rAganI gauNatA ane ekathI chamAM zuddha pariNati hoya enI paNa gauNatA. te azuddha paryAyo paNa nathI AtmAmAM ane zuddha paryAyo paNa AtmAmAM nathI. AhAhA ! e rIte ene zuddha kahe che. zuddha paryAyano AtmAmAM abhAva che. e kAraNe AtmA zuddha che. AhAhA ! azuddha paryAyono to AtmAmAM abhAva ja che, paNa zuddha paryAyo pragaTa thAya eno paNa e zaktimAM vyaktino abhAva che. zuddha paryAya pragaTa thAya eka samayanI paryAya saMvara, nirjarA ne mokSa, eno paNa trikALI svabhAvamAM abhAva che. e dRSTino viSaya che. e dRSTino viSaya dRSTimAM AvatAM samyagdarzananI sAthe jJAna paNa pragaTa thAya che. jJAne ema jANyuM ke mArAmAM pramatta apramattano abhAva che. ene zuddha kahevAmAM Ave che. ADatrIsamI gAthAmAM mokSamArgarUpe pariNata sAdhaka AtmAo kahe che, ke mArAmAM sAta tattvano atyaMta abhAva che. to sAta tattvomAM zuddha ane azuddha beya paryAya AvI gaI, eno mArAmAM abhAva che ema kahyuM tyAM. ahIMyA AcArya bhagavAna kahe che ke pramatta, apramattano mArAmAM abhAva che mATe huM zuddha chuM. ADatrIsamI gAthAmAM sAta tattvono abhAva kahIne zuddhatAnI sthiti kahI, ahIMyA cauda guNasthAnano abhAva che paryAyano mATe AtmA zuddha che. AhAhA ! evo je zuddha AtmA che, e upAsanA karavA yogya che. dRSTimAM levA yogya che, anubhavamAM levA yogya che, ema kaheze AgaLa. vaLI je jJAyakapaNe jaNAyo, AhAhA ! vaLI je AtmA jJAyakapaNe jaNAyo, anubhavanA kALamAM AtmA jANanArapaNe jaNAyo, karanArapaNe jaNAyo nathI. dRSTimAM jJAyaka Avyo te samaye jJAnamAM paNa jJAyaka Avyo, have nirvikalpa dhyAnamAM paNa jJAyaka je jANanArapaNe jaNAyo ne jANavAmAM Avyo, jaNAya paNa jJAyaka ne jANe paNa jJAyaka, jANanAro AtmA ne Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 pravacana naM. 4 jaNAya che paNa AtmA. have eka vAta vizeSa bIjI kare che, ke nirvikalpa dhyAnamAM to sAdhakane jANanAro te huM chuM, dekhanAro te huM chuM, ema jANavAmAM, anubhavamAM AvyuM tattva, pachI vadhAre vakhata nirvikalpa dhyAnamAM TakAtuM nathI ane sIdhuM kevaLajJAna thatuM nathI. samyagdarzananI sAthe sAthe eja samaye jJAnanI pUrNatA thatI nathI eTale savikalpadazAmAM Ave che. nirvikalpa dhyAnamAMthI bahAramAM Ave che, tyAre nirvikalpa dhyAnamAM to ekalo jJAyaka paramAtmA, dhyeya paNa jJAyaka ane zeya paNa jJAyaka hatuM, paNa savikalpa dazAmAM AvatAM jenAthI AtmAnI upalabdhi thaI, evA upakArI zrIguru enA jJAnamAM zeyapaNe jaNAya che. have jyAre e samyagdaSTine savikalpa dazAmAM AvatAM ema khyAla Avyo ke A guruthI mArA bhavano aMta, enI dezanAlabdhi sAMbhaLatA bhavano aMta thayo. to savikalpamAM AvatA e je guru che upakArI, zrI guru, e jJAnamAM zeya thAya che, tyAre kahe che ke nirvikalpa dhyAnamAM to jJAyaka jaNAyo, have savikalpamAM Ave che, tyAre jJAyaka jaNAya che ke para zeya jaNAya che? kahe che ke bhale e upakArI guru jJAnamAM jJeyapaNe, para nimitta ho paNa e vakhate to, e vakhate paNa, mane to jJAyaka jaNAya che. AhAhA ! e vakhate paNa e zrI guru jJeya, ane ene jANanAruM parasatAavalaMbanazIla jJAnanI paryAya je jJAna, e indriyajJAna ne indriyajJAnano viSaya, e nimittabhUta joya hovA chatAM paNa mane to jANanAra jaNAya che. amane to nirvikalpa dhyAnamAM paNa jJAyaka jaNAya che, ane savikalpa jJAnamAM paNa jJAyaka jaNAya che. AhAhA ! kharekhara amane A pAMca mahAvratanAM pariNAma ke zAstrajJAna amane jaNAtuM nathI. AhAhA ! e kALe paNa aMtaradhyAna vakhate to, abhedamAM bheda dekhAto nathI, eTale kAMI prazna nathI. jJAta te to te ja che eno artha cAle che. je jANavAmAM Avyo, te pahelAM samaye to jaNAya gayo, ane pachI je savikalpa dazAmAM Avyo, tyAre bIjuM jaNAya che? ke je anubhavakALamAM jJAyaka jaNAyo te ja jaNAya che. te ja jaNAya che. bIjuM amane jaNAtuM nathI. jaNAtuM hovA chatAM paNa nathI jaNAtuM. urdhvapaNe to jJAyaka jaNAya che. AhAhA "jJAta te to te ja che.' AhAhA ! - sati strI hoya ene eka ja pati hoya, gharamAM hoya tyAre pati jaNAya ne, pANI bharavA tyAre paNa pati jaNAya che. bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. ema bALaka ghoDIyAmAM suvaDAvIne pANI bharavA mAtA gaI hoya, to badhAyanI sAthe vAto kare, pANI bharatA carcA kare paNa ene to e bALaka jaNAya che, bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. AhAhA ! jenI jene ruci che, e Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 jJAyaka svarUpaprakAzana rucino padArtha niraMtara jaNAyA kare che. jenA uparathI ruci chUTI gaI che, enA upara AMkha bhale jAya, paNa e jaNAtuM nathI. ''jJAta te to te ja che.'' AhAhA ! ''jJAta te to te ja che.'' je anubhavakALamAM, nirvikalpa dhyAnamAM, jJAyakamAM ahaM thayuM, jANavAmAM Avyo, jANelAnuM zraddhAna paNa pragaTa thaI gayuM, pachI vadhAre vakhata aMdara TakAtuM nathI. upayoga bahAra Ave che. pariNita aMdara rahe che. upayoga bahAra jAya che. AhAhA ! paNa e pariNatinuM jora eTaluM che ke e upayogamAM 52 jaNAya chatAM pariNatimAM sva jaNAyA kare che. ''jJAta te to te ja che.'' adbhUtamAM adbhUta camatkArIka mArga che. e zuddhAtmAnI kema prApti thAya ? evo ziSyano prazna che. zuddha AtmAnuM svarUpa zuM ? ane eno anubhava kema thAya. A be prazna che. enA uttararUpa gAthA che. enI TIkA, TIkA eTale vistAra. e mULamAM che, prAkRtta gAthAmAM, enI saMskRtamAM ''AtmakhyAti'' nAmanI TIkA kare che. AtmakhyAti eTale AtmAnI prasiddhi. mULa zAstranuM nAma samayasAra. samayasAra eTale zuddhAtmA. samayasAra eTale zuddhAtmA. samayasArano artha zuddhAtmA ane AtmakhyAti eTale AtmAnI prasiddhi eTale zuddhAtmAnI prasiddhi. AhAhA ! eke kahyuM zuddhAtmA, bIjAe kahyuM zuddhAtmAnI prasiddhi. basa, be zabdo che. samayasAra e zuddhAtmA ane AtmakhyAti eTale enI prasiddhi. cha dravyanI prasiddhi ? ke nA re nA. zuddhAtmAnI prasiddhi thAya che evuM A zAstra che. - TIkA :- e pote potAthI siddha hovAthI, jo A jIvatattva sAmAnyanI vAta cAle che. jJAyakatattva eTale paryAyamAtrathI rahita, paryAyamAtrathI rahita che AtmA. je pote potAthI ja siddha hovAthI, deha che to AtmA che ema nathI. karma che to AtmA che ema nathI. rAga che mATe AtmA che ema nathI. eka samayanI jJAnanI paryAya che mATe AtmA che ema nathI, mokSanI paryAya che mATe AtmA che ema nathI. nirapekSa e to svayaM siddha che. AhAhA ! paryAyamAM azuddhatA ho ke paryAyamAM zuddhatA ho, huM to svayaM siddha paramAtmA chuM. AhAhA ! paramAtmA che ene paramAtmA thavAnI paNa apekSA nathI, ke paramAtmA thAya to paramAtmA che ema paNa nathI. e to prathamathI ja paramAtmA che. je pote, potAthI ja, bIjAthI nahIM, nirapekSa siddha hovAthI, koIthI utpanna thayo nahIM hovAthI, AtmA janamato ya nathI ne marato paNa nathI. koIthI utpanna thayo nahIM hovAthI, anAdi satArUpa che. kadI vinAza pAmato nahi hovAthI anaMta che. anAdi anaMta dravyane siddha karyuM, jJAyaka tattva. AhAhA ! paryAya to sAdI sAMta che. eka samayanA AyuSyavALI che. paryAyanuM AyuSya eka samayanuM che ane dravya anAdi anaMta. AhAhA ! Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 4 janamatoya nathI ne maratoya nathI. tane maravAno bhaya zeno lAge che. tuM to maravAno nathI. AhAhA ! tuM to ajara amara paramAtmA cho. anAdi anaMtanI siddhi karI. - A AtmA che, paryAyane gauNa karI, paryAyanuM lakSa choDIne, paryAyathI rahita, enI zakti saMpanna bhagavAna anaMta guNano piMDa AtmA, sonAnI avasthAne na jo, sonAne jo. sonAne jotAM sonAnA guNabhedane paNa na jo, ekalA sonAne jo. AhAhA! ema A AtmA anAdi-anaMta che, koI kALe janmato nathI. ane koI viyogathI nAza paNa thato nathI. saMyogathI jenI utpatti thatI nathI ane saMyoganA viyogathI jeno nAza thato nathI. evo anAdi anaMta che. e anAdi anaMtanI siddhi karI. have AgaLa, nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI. kahe che ke paryAya to pragaTa thAya ne nAza thAya. paryAya anitya kahevAya ane dravyane nitya kahevAya. sUryane nitya kahevAya ane sUryanA prakAzane anitya kahevAya. to je nitya hoya tene ja sUrya kahevAya. anitya enI prakAzanI paryAyane sUrya na kahevAya. sUryanA pariNAma kaho paNa sUrya ene na kaho. ema A bhagavAna AtmA, e nitya eTale haMmezA udyotarUpa hovAthI, pragaTarUpa hovAthI, pragaTa thAya che. te mane paradravya che pragaTa che te huM chuM. AhAhA ! (zrotA: potAnA gauravanI gAthA kahe che sAheba) hA. gauravanI gAthA che, AtmAnA gANA gavAya che. jo Avo mAro AtmA che evo mahimA jo Avyo to bhavano aMta thaI jAya che. paNa AtmAno mahimA AvatAM, parano mahimA chUTI jaze, paisAno, rUpano, jJAnanA ughADano, sattAno, badhAnA bhukkA thaI jaze. eka zuddhAtmAno mahimA AvatAM, jagatamAM koI mahimAvaMta padArtha mane dekhAto nathI. AhA! evo je zuddhAtmA anAdi anaMta che ema kahyuM. have anAdi-anaMta je kahyuM, to vartamAnamAM enI zuM sthiti che? ke pragaTa thAya che te AtmA che ke pragaTa che te AtmA che? ke nitya udyotarUpa hovAthI, thavAthI nahIM. nitya pragaTarUpa hovAthI, pariNAma to pragaTa thAya che ne nAza thAya che, je pragaTa thAya che te huM nahIM. pragaTa thAya che te mane paradravya che. ane je pragaTa che te mane svadravya che. paryAyamAtra je pragaTa thAya che tene paramAtmA paradravya kahe che. ane je pragaTa che tene svadravya kahe che. nitya udyotarUpa, paryAyanAM vizeSaNamAM, anitya udyota kahevAya. eka samayanI anitya paryAya pragaTa thAya te pragaTa thaI, na hatI ne thaI. samyagdarzana nahotuM thayuM te AtmA nathI. samyagdarzana pragaTa thAva ke na thAva, evI paNa apekSA bhagavAnane nathI. e to nitya udyotarUpa che. pragaTa che, zAzvata che. AhA! kema dekhAto nathI? kema ke tuM ene dekhato Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 jJAyaka svarUpa prakAzana nathI. mATe dekhAto nathI. nitya-udyotarUpa ""hovAthI" zabda vAparyo che. "thavAthI" nahIM. hovAthI, che- che, che ne che. AhAhA! hovAthI kSaNika nathI, nitya che mATe anitya nathI. anitya te AtmA na hoya, nitya te AtmA hoya. sAta tattvano samUha anitya che. paryAya che. anitya paryAya hoya. anitya dravya na hoya. sonuM nitya hoya ane ghATa anitya che, mATe ghATa te sonuM nathI. AhAhA ! nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI, ane spaSTa prakAzamAna jyoti che. AhAhA ! zuM kahe che ke A AtmA nitya che, che ne che ane pratyakSa che. parokSa nathI. spaSTa prakAzamAna pratyakSa jAjalyamAna jyoti birAjamAna che. AtmA. e AtmA pratyakSa che ane jJAnamAM pratyakSa thAya evo eno svabhAva che. jJAnamAM AtmA parokSa rahe evo AtmAno svabhAva nathI. AhAhA ! je jJAnamAM AtmA jaNAya, te jJAna paNa pratyakSa ane bhagavAna AtmA paNa pratyakSane jANe e jJAnanI paryAyane pratyakSa kahevAya. je pratyakSane jJAna jANatuM nathI, te jJAnanI paryAya parokSa che. pratyakSa thavAno jeno svabhAva che, jJAnamAM na jaNAya evo eno svabhAva nathI. potAnA jJAnamAM, jJAna ne jJAyaka AtmA jaNAya, jaNAya ne jaNAya. AhAhA ! - pratyakSa che mATe pratyakSa thAya che. IndriyajJAna parokSa che. bhagavAna AtmA pratyakSa che. e IndriyajJAnano vyApAra baMdha thaIne je jJAna pratyakSane jANavA jAya che, to e jJAnane svasaMvedana pratyakSa kahevAmAM Ave che. pratyakSane jANe e jJAnanuM nAma pratyakSa che. je jJAyakane jJAna jANatuM nathI. e jJAnanuM nAma pratyakSa nathI paNa parokSa che. IndriyajJAna che e ajJAna che. IndriyajJAna eTale ajJAna che. a...jJAna. AhAhA! spaSTa prakAzamAna jyoti, jAkalyamAna jyoti, jhaLahaLa jyoti che, sUrya che. amane dekhAto nathI, paNa pratyakSa che. amane badhAne dekhAya che, tane dekhAto nathI. paNa AMkha ughADa to dekhAya ne. pahelAM AMkha mIMcIne kaheto hato. AMkha ughADa to tane dekhAya. tattvajJAna taraMgiNImAM eka dRSTAMta Ave che, eka AMdhaLo ne eka dekhato, beya cAlyA jAya che. rAtrino TAIma, ziyALAno TAIma 108 bagalA cAlyA jAya che AkAzamAM 108 bagalA, bagalA samajAya che ne. hAra baMdha cAle, I eka lAInamAM cAle e lAIna badalAve nahIM, ghaDIkamAM Ama ne ghaDIkamAM Ama ema ADA avaLA na cAle. AhAhA ! olo dekhato kahe AMdhaLAne ke jo to kharo bhAI 108 bagalA, AkAzamAM hArabaMdha jAya che. 'nA' eTalA nathI, elA paNa tuM AMdhaLo, tane AMkha nathI, tuM dekhato nathI, ne tuM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 4 49 eTalA nathI eTalA nathI. zenA AdhAre kaheza ? samajANuM ? dekhatA evA dharmAtmA, jene zuddhAtmAnA darzana karyA, ajJAnI kahe, nA. evuM na hoya, nA evuM na hoya, evuM na hoya, e paNa tane khabara nathI, tane AtmAnuM bhAna nathI, A anubhavInI hoDamAM zuM kAma tuM jAza. bagalA 108 che to kahe eTalA nathI. tame kaho cho eTalA nathI. paNa zenA AdhAre tuM kahe che. tAre AMkha nathI AMdhaLo to cho tuM. ema, AtmA akartA nathI, kartA che. AhAhA ! AtmA svane jANe ne AtmA parane paNa jANe. AtmA Avo ne AtmA Avo. AtmAthI karma baMdhAya, AtmA karmane bhogave, rAgane kare. are ! jJAnI kahe che ke AtmA evo nathI, amane jANavAmAM, anubhavamAM Avyo evo AtmA che. olo kahe ke nA evo nathI. A kahe sarvathA evo che. olo kahe nA kacit Avo che. elA paNa tane kAMI khabara nathI. sarvathAnI khabara nahIM. kacitnI kAMI khabara nathI tuM zenA AdhAre vAta karI rahyo che. bApu ! ema ahIM kahe che ke pratyakSa, AhAhA ! pratyakSa che, tethI jJAnamAM pratyakSa thAya che. jo AtmA ja pratyakSa na hoya, to jJAnamAM pratyakSa na thAya. epoInTamenTa levA mATe TapAla lakhavI paDe paramAtmAne, ke mAre tamane prazna karavA che. samajANuM ? paNa ene epoInTamenTanI jarUra nathI, e to kahe che ke huM to pragaTa ja chuM, pratyakSa. jyAre tAre darzana karavA hoya tyAre karI le. AhAhA ! spaSTa prakAzamAna jyoti, jhaLahaLa jyoti birAjamAna che. deha devaLamAM, dehathI bhinna, A rAgathI paNa bhinna ane indriyajJAnathI paNa bhinna atIndriyajJAnamaya 5ramAtmA aMdara birAjamAna, jhaLahaLa jyoti che. pratyakSa che mATe aMtaramukha jJAna thatAM, e jJAnamAM paNa pratyakSa thaI jAya che. spaSTa prakAzamAna jyoti che. jyoti kahIne rAgano aMdhakAra emAM nathI. prakAzamAM aMdhakAra na hoya mATe jyoti zabda mUkyo. ajJAnI kahe ekaluM jJAna nathI, thoDo rAga paNa AtmAmAM che. are jyoti che sAMbhaLa to kharo. AhAhA ! jyoti che. evo je jJAyaka eka bhAva che, anAdi anaMta kahyuM, nitya udyotarUpa kahyuM, pragaTa che ema kahyuM, pratyakSa che ema kahyuM. evo je eka jJAyaka eTale jANanAra, jANanAra, jANanAra, jANanAra zaktino puMja. zaktine jANe enI vyaktimAM jJAna pragaTa thAya che. je zakti saMpanna bhagavAna jJAyakane jANe, e jJAnanI paryAyanuM nAma svasaMvedana jJAna kahevAmAM Ave che. ene atIndriya jJAna kahevAmAM Ave che. e jJAyaka eka bhAva che, che basa jJAyaka eka bhAva che. sAmAnya tattva siddha karyuM. anAdi anaMta. have te jJAyakabhAva, have vizeSa apekSAe samajAve che. paryAyanI apekSAe, dravyanI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 jJAyaka svarUpa prakAzana apekSAe samajAvyuM. have paryAyanI apekSA dvArA paNa ene trikALa svabhAva samajAvavo che. paryAya samajAvavI nathI. te saMsAranI avasthAmAM eTale mithyAtvanI avasthAmAM, ajJAna avasthAmAM, jJAyakabhAva e mithyASTithato nathI. avasthA-avasthA, saMsAranI avasthAmAM, ajJAnanI avasthAmAM, sonuM ne sonAno ghATa be paDakhAMvALo eka padArtha che. ema A AtmA che, sAmAnya paDakhuM jJAyaka, anaMta guNano piMDa, ane enI vartamAna vartatI avasthA, hAlatamAM zuM sthiti bhaje che ane sthiti bhajavAnAM kALe AtmA kevo rahI jAya che. evI mArmika vAta batAve che. te saMsAranI avasthAmAM, eTale ajJAna avasthAmAM, anAdi baMdha paryAyanI nirUpaNAnI apekSAthI, eTale sva ane para, eno vibhAga ane asta thaI gayo che, evA bhAvabaMdhanI paryAyanI apekSAthI, athavA nimittapaNe karmano baMdha anaMtakALathI cAlyo Ave che enI apekSAthI, kSIra nIranI jema, dUdha ane pANInI jema, karma-pugalo sAthe ekarUpa hovA chatAM, jaDa karma ATha prakAranA karma che, eka cetana ne eka jaDa, e beno anAdikALathI saMyoga saMbaMdha thayo che. AtmAmAM karma nathI ne karmamAM AtmA nathI. cAMdImAM sonuM nathI ane sonAmAM cAMdI nathI. pANImAM dUdha nathI ne dUdhamAM pANI nathI. paNa ene saMyoga saMbaMdha kahevAmAM Ave che. kSIranIranI jema, kSIra ane nIra evo dAkhalo Apyo, emAM benI judAI, dUdha ane pANI, ekanuM nAma dUdha ne ekanuM nAma pANI, be padArtha judA judA che. eka vAsaNamAM be padArtha maLelA che. jema AkAzanA eka kSetre, dUdha ane pANI che, paNa pANInA kSetramAM dUdha nathI ne dUdhanA kSetramAM pANI nathI. AhAhA ! enA beyanA svakSetra bhinna bhinna che. AkAzanA eka kSetramAM be padArtha rahelA che. AkAzanuM e kSetra che. paNa svakSetra beyanA judA judA che. ema karma ne AtmA eka sAthe anAdikALanA bhale maLelA ho to paNa karma pudgalo sAthe ekarUpa hovA chatAM, karmano saMbaMdha batAvyo, paryAyanI sAthe karmano saMbaMdha thayelo che, paNa e vakhate dravyanI sAthe karmano saMbaMdha thayo nathI. dravya to mukta che. paryAyamAM baMdha thayo che. nimitta-naimittika saMbaMdha pariNAma sAthe hoya. sAmAnya tattva sAthe nimitta-naimittika saMbaMdha na hoya. kSIranIranI jema karma pudgalo sAthe, ATha prakAranA karma che, enI sAthe ekarUpa hovA chatAM, ane eka kSetrAvagAha saMbaMdha hovA chatAM, AvI sthiti che, karma sattAmAM che. sattAmAM rahelA karma, abAdhAkALa pAkatAM udayamAM paNa Ave che ane udayamAM AvatA jIvanA pariNAma emAM joDAya che. jIva joDAto nathI. karmanA udayamAM pariNAma Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 4 joDAya che paNa jIva joDAto nathI. have e jyAre pariNAma karmanA udayamAM joDAya che, sattAmAM hatA karma udayamAM Ave che. svabhAvane bhUlIne ajJAnI prANI karmanA udayamAM joDAya che, karmanA udayamAM joDAtA zubhAzubhabhAva paNa paryAyamAM thAya che ane zubhAzubha bhAvanA nimitte navA karmano baMdha paNa thAya che. Avo cakarAvo hovA chatAM paNa, bhagavAna AtmA zubhAzubharUpe thato nathI. pharIne, thoDI vAta sUkSma che samajavA jevI che. saMsAranI racanA jyAre thaI rahI che saMsAranI racanA thaI rahI che, jJAyaka svabhAvanI bahAramAM, jJAyakamAM saMsAranI racanA nathI. zuddhAtmAmAM saMsAra nathI. zuddha AtmA karma baMdhamAM nimitta kAraNa thato nathI. ane jJAyakabhAva karmanA udayamAM joDAto nathI. ane jJAyakabhAva zubhAzubharUpe thato nathI ane jJAyakabhAva navA karmanA baMdhanuM nimitta kAraNa paNa thato nathI. AvA cakarAvAnA kALamAM paNa jJAyaka, e nija paramAtma dravya je che. A dRSTimAM levA jevI A vAta che. karma che, udaya che, zubhAzubhabhAva thAya che, navA karma baMdhAya che. bhale ho. paNa sarva avasthAne viSe nyAro jaNAya che. AhAhA ! e rUpe thato nathI. nija bhAvane choDe nahIM ane parabhAvane grahe nahI. e uparathI vAta kahI. have zAstranA AdhArathI vAta kare che. 51 dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to trikALI sAmAnya cidAnaMda AtmA, g zuddha AtmA che enI apekSAthI jovAmAM Ave to, enI zuM sthiti rahI jAya che ane pariNAmamAM zuM sthiti thaI jAya che. ane pariNAmamAM sthiti thavA chatAM, AtmA kevo rahI jAya che. alaukika vAta che. AhAhA ! pariNAmanI sthitinuM jJAna karAve che. karmanA udayanuM jJAna karAve, navA karma baMdhAya enuM jJAna karAve, baMdhamAM zubhAzubha bhAva nimitta thAya enuM jJAna karAve, to paNa zubhAzubharUpe thato nathI. chaThThI gAthA to AkhA samayasArano sAra che. 415 gAthAno sAra che. chaThThInA lekha. A chaThThInA lekha che. emAM A zAstramAM kuMdakuMda bhagavAnano phoTo che, I phoTAmAM chaThThI gAthA lakhI che. phoTo je che ne, AmAM che ke nahIM I khabara nathI mane. jovo. kuMdakuMda AcArya bhagavAnano phoTo che, A samayasAra, kuMdakuMdaAcArya bhagavAnanI kRti che. e kuMdakuMdaAcArya bhagavAne tADapatramAM samayasAra lakhavAnI zarUAta karI. I samayasAra kyAMthI zarU thAya che ke ''Na vi apamato pamato jANa do dujo bhAvo'' e AmAM jhINA akSarathI lakheluM che. jarA jo, to A tAlapatra paNa dekhAya che ane tAlapatramAM kuMdakuMda AcArya bhagavAna zuM lakhavAnI zarUAta kare che e paNa dekhAya che. ''Na vi ho di'' AmAM vaMcAya che. AhAhA ! samayasAranI zarUAta chaThThI gAthAthI ane pUrNatA paNa chaThThI gAthAmAM che. pachI vistAra Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 jJAyaka svarUpaprakAzana rucivALA jIvone, chaThThI gAthAmAMthI na kADhI zake to AgaLa jaIne 415 gAthA lakhavAmAM Ave che. bAkI chaThThI gAthAmAM kAma thaI jAya che. AhAhA ! tADapatramAM zarUAtamAM zabda lakhyA ke mAro AtmA e apramatta paNa nathI ne pramatta paNa nathI. paryAyarUpe mAro AtmA nathI. huM to pariNAmathI bhinna chuM. e dRSTino viSaya che, e vAta kare che. dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to, eka paDakhuM che pariNAmanuM ane bIjuM paDakhuM apariNAmInuM dravyanuM paDakhuM che. beya paDakhAMvALo eka padArtha hovA chatAM paNa bIjA vartamAna paryAyanA paDakhAMmAM aneka prakAranI citra vicitra dazAo thAya. AhAhA ! e jUnA karmamAM joDAya, navA karmanA baMdhamAM e pariNAma nimitta thAya ane e nimitta thAya tyAre zubhAzubha bhAva paNa paryAyamAM thAya, e badhAnuM jJAna hovA chatAM paNa, mAruM astitva emAM nathI. huM enAthI judo chuM. dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to duraMta kaSAya cakranA udayanI, kaSAya samUhanA apAra udayonI vicitratAnA vaze pravartatA, ene vaza thAya che AtmA. karma aneka prakAranA che. udayamAM Ave che. eka sarakhA karma nathI. ane udayanI aMdara e joDAya che. AtmA joDAto nathI dhyAna rAkhajo. paraAzrita pariNAma joDAya che. svaAzrita pariNAma joDAtA nathI. paraAzrita jeTalA pariNAma che eTalA joDAya che emAM ane vicitratAnA vaze, koI baLAtkAre karma, zubhAzubha bhAva karAvato nathI. svataMtrapaNe svabhAvane bhUlIne A nimittanuM lakSa kare che AtmA. e vyavahArajIva pariNAma. enA vaze pravartatA, je puNya pApanA, puNya pApane utpanna karanAra, puNyapApanI prakRtti navI je baMdhAya, navI puNya prakRtti ne pApa prakRtti, eno je baMdha thAya che emAM nimitta kAraNa zubhAzubha bhAva che. karmane bAMdhanAro AtmA nathI. ane karmanA baMdhamAM AtmA nimitta paNa thato nathI. zuM kahyuM ? saMsArI jIvane karma baMdhAya che ema siddha karyuM. to e baMdhanuM kAraNa zuM ? upAdAna kAraNa koNa ne nimitta kAraNa koNa ? ke upAdAna kAraNa enI prakRttithI baMdhAya che. nimitta kAraNa koNa ? ke zubhAzubha bhAva. bhagavAna AtmA upAdAna kAraNa paNa nathI ane nimitta kAraNa paNa nathI. vyApya-vyApaka bhAveya karato nathI navA karmanA baMdhane, jo vyApya-vyApaka bhAve kare to AtmAno nAza thAya. ane AtmA emAM navA karmabaMdhamAM nimitta thAya, nimitta naimittika bhAve kare to nitya nimitta kartAno doSa AvatAM koI kALe koIno mokSa thaI zake nahIM. AhAhA ! vepAra kare emAM to aneka prakArano bApa dikaro beya vicAra kare. Ama mAla lauM to, lakhanauthI mAla laI AvI to A paDatara thAya. dilhIthI laI AvI to A paDatara thAya. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 4 53 A satiSa beTho. AhAhA ! emAM badho vicAra kare paNa AmAM, AhAhA ! bhAI vicAra to A karavAno che Ano. AhAhA ! ke A je karma udayamAM Ave che emAM koNa joDAya che, huM nathI joDAto. karma baMdhAya che enuM kAraNa koNa ? ke huM nahI, huM to jJAnamaya AtmA chuM. karmanA baMdhamAM AtmA-jIvatattva nimitta nathI. karmanA baMdhamAM Asravatattva nimitta hoya. jIvatattva nimitta na hoya. bAMdhe to nahIM, kartA to nahIM, paNa nimitta paNa nahIM. AhAhA ! karma baMdhAya che ? ke hA. to jIva bAMdhe to baMdhAyane ? ke nA. jIva bAMdhe nahI ne baMdhAya. e zuM ? pharIthI bolo joya. jIva karmane bAMdhe nahIM ane karma baMdhAyA kare. kAMI samajANuM nahIM. ke tuM jIvane jANato nathI ne eTale tane samajAtuM nathI. jJAyakane ekavAra jo to tane badhuM samajAya jAze. karma baMdhAya che ? ke hA. jIva bAMdhato nathI ? ke nA. baMdhAya che ? ke hA. to baMdhAya che emAM nimitta che koI ? ke hA. AtmA nimitta che ? ke nA. to emAM nimitta kAraNa koNa ? ke zubhAzubha bhAva emAM nimitta thAya ke jenAthI AtmA judo che. zubhAzubhabhAvathI AtmA judo che. AtmA tenAthI atyaMta bhinna che eTale emAM nimitta thato nathI. jo abhinna hoya to emAM nimitta thaI jAya. zubhAzubhabhAvane AtmA ekameka hoya to zubhAzubhabhAva nimitta thatA AtmA paNa nimitta thaI jAya. alaukika vAta che. AhAhA ! A to samayasAra che. bhAvo brahmAMDanA bharyA che. AhAhA ! alaukika cIja che. A hAtha hale che, AtmA halAve che ? ke nA. nathI halAvato. A hAtha nathI halAvato. A hAtha hale che temAM koI nimitta che ke nahIM ? hA, nimitta che to kahe AtmA nimitta che ? ke nA. hale che ? ke hA. AtmA halAve che ? ke nA. halatA hAthamAM koI nimitta che ? ke hA. AhAhA ! koNa nimitta che ? ke ajJAnIno yoga ane upayoga emAM nimitta che. huM emAM nimitta nathI. AhAhA ! roTalI bena kare che ? ke nA. roTalI thAya che ? ke hA. roTalI thAya tenI hA pADavI ne karavAnI nA pADavI. I zuM A ? ke jAva na kare to kAMI nahIM, paNa roTalI thAya che tyAre temAM AtmA nimitta che ? ke nA. to koI bIjuM nimitta che ? ke hA. ke abhimAnathI bharelI A bena kahe che ke huM roTalInI karanAra chuM. evo abhiprAya seve che manamAM. enA yoga ane upayoga, enI icchA emAM nimitta che. icchAthI bhinna AtmA temAM nimitta thato nathI. icchAnA kALe nimitta thato nathI. phakta icchA ja nimitta thAya che. icchAthI bhinna bhagavAna AtmA kartAya nathI ne nimitta kartAya nathI. eka gAthAe beDo pAra. badhAyanI hA pADavI. hA pADatA jAva ne nA pADatA jAva. hAya pADo ne nAya pADo. AhAhA ! jUnA karma che ? ke hA. sattAmAM baMdhAyelA che ? ke hA. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 jJAyaka svarUpaprakAzana karma udayamAM Ave che? ke hA. emAM AtmA joDAya che? ke nA. tyAre navA karmano baMdha thAya che? ke hA. to emAM nimitta kAraNa koNa? ke zubhAzubhabhAva paNa AtmA emAM nimitta nathI. ema nATakane jove che, judo rahIne jANanArane jANatAM, e jANavAmAM rokANo tyAre je nimitta thatA zubhAzubha bhAva, eno abhAva thaI ne mokSa thaI jAya che. alpakALamAM mukti, jUnAnI nirjarA, ane navAno saMvara jUnA karmanI nirjarA thayA kare ane navA karma AvatA aTakI jAya. AhAhA ! jUnuM karaja vayuM jAya ane navuM karaja baMdha thaI jAya. AhAhA ! kahe che ke e karma aneka prakAranA enA vize, pote vaza thAya che. karmano udaya baLAtkAre kAMI krodha karAvato nathI, paNa kSamAbhAvathI bhraSTa thaI, ane e jIvanA pariNAma emAM joDAtA ene joradAra kaSAya thAya che. vaze pravartatA je puNya pApane utpanna karanAra, puNya prakRtti ane pApa prakRtti navI baMdhAya che. zAtA vedanIya, azAtA vedanIya karmanI prakRttino baMdha thAya che. baMdha karato nathI AtmA, baMdha thAya che. AtmA karmane bAMdhe ne bhogave ema che nahIM. ke karma baMdhAya? ke hA. AtmA bAMdhe? ke nA. karma udayamAM Ave? ke hA. ene AtmA bhogave ke nA. to bIjo bhogave? ke hA. AhAhA! bhogavanAra judo ne jANanAra judo ne judo che. puNya pApane utpanna karanAra samasta anekarUpa zubhAzubha bhAvo, AhAhA... zubhAzubha bhAva, puNya pApanA bhAva, hiMsA ahiMsAnA bhAva, kaSAyanI tivratA, maMdatAnA bhAva pariNAmamAM je thAya che, e zubhAzubha bhAva jyAre thAya che, tyAre e bhAvarUpe AtmA thato nathI. AhAhA ! icchA thAya che tyAre icchArUpe AtmA thato nathI. icchAthI AtmA judo, icchAne jANanAro, ke je AtmAne jANe che. pravartatA anekarUpa zubhAzubha bhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI. eTale ke eno khulAso kare che ke jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI. zubhAzubhabhAva jaDa che. cetana hovAnI bhrAMti thAya che. paNa emAM cetananI nizAnI nathI. AhAhA, e badhI pulanI saMpatti che nahIM e cetanakI nizAnI aMdaramAM. e bhAve pariNamato nathI eTale e bhAve thato nathI. AtmA duHkharUpe thato nathI. AtmA rAgarUpe thato nathI. jJAyakabhAva te jaDabhAvarUpe thato nathI. tethI have ToTala mAre che, te kAraNe pramatta paNa nathI. azuddha paryAyarUpe paNa AtmA thato nathI ane azuddha paryAyanA abhAvapUrvaka je zuddha paryAya thAya e rUpe paNa thato nathI. mATe paheluM pramatta lIdhuM. zubhAzubha bhAva, AmravanA abhAvapUrvaka saMvara thAya che ne, mATe Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 pravacana naM. 5 paheloM apramatta na lakhatAM pramatta lIdhuM. pramattanA abhAvapUrvaka apramatta dazA thAya. omAM paheluM apramatta lIdhuM'tuM. paheluM mULamAM TIkAkAre pramattathI lIdhuM tethI pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI. azuddha paryAyo enAthI AtmA bhinna che. ane zuddha paryAyo pragaTa thAya enAthI paNa AtmA bhinna che. te, te samasta, te je zubhAzubharUpe thato nathI. evo jANanAra tattva, zAyakatattva. te, te samasta-badhA prakAranA, anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe, anya dravyathI bhinnapaNe ema lakhyuM nathI, anya dravyanA je bhAvo che, AhAhA ! ajIva mithyAtva che, ajIvathI bhinna nahIM, paNa ajIvanA mithyAtvathI paNa bhinna. ajIvanuM mithyAtva ajIvamAM che. ahIMyA AtmAmAM jJAna che. ahIMyA mithyAtva utpanna thatuM nathI. anya dravyanA bhAvopaNe, anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe, anya dravyathI bhinna na lakhatAM, anya dravyonA bhAvothI bhinna. anya dravya enuM lakSa karIne je naimittika bhAva thAya, e naimittikabhAvathI bhinna ema na lakhyuM, naimittikabhAva utpanna ja na thAya. nimittanuM lakSa ja chUTI jAya. ane upAdAnanuM lakSa AvI jAya bhinnapaNe upAsavAmAM AvatAM zuddha kahevAya. e lITI jarA kAla pharIthI lezuM. e muddAnI vAta che. A prayoganI vAta cAle che. pahelAM enI sthiti batAvI ane pachI e kevI rIte prayoga karI AtmAno anubhava thAya che, e A eka lITI, doDha lITImAM mAla bharelo che. pravacana naM. 5 tA. 28-9-88 - hiMmatanagara zrI samayasAra paramAgama zAstra che. teno prathama jIva nAmano adhikAra che. tenI chaThThI gAthAno svAdhyAya cAle che. chaThThI gAthAnA mathALAmAM ziSyano prazna che ke prabhu, vartamAnamAM mane zarIrano saMyoga che, karmano saMyoga che. krodhAdi kaSAyano paNa saMyoga che ane tethI huM ene AtmA mAnuM chuM ane Apa to kaho cho zuddhAtmA tenAthI judo che. to tenAthI bhinna zuddhAtmAnuM svarUpa zuM che ? te svarUpa mane kaho ane teno anubhava mane kema thAya ? A be vAta ziSya pUchI che. tenA uttaramAM kahe che ke AtmA pariNAmanA saMyogathI rahita che ane anaMtaguNathI AtmA svabhAvathI sahita che. vartamAnamAM tArI saMsAra avasthA che te ame jANIe chIe ke te Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 6 jJAyaka svarUpaprakAzana anAdikALathI tane zuddhAtmAnuM jJAna ane bhAna nathI. tethI tArA ajJAnanAM nimitte tane jUnA karmano saMbaMdha baMdha thayo paNa che. ATha prakAranA karmano tArA AtmAnI sAthe saMyoga che. AtmAnI sAthe e karma ekameka thayA nathI ane e karma sattAmAM paNa che, baMdhAyA karma karmathI, tArA bAMdhelA nahIM paNa baMdhAyelAM karmo sattAmAM che. ane eno kALa pAke tyAre karma udayamAM paNa Ave che. e udayamAM Ave che tyAre pariNati aMdaramAM enA tarapha lakSa karI ane joDAya paNa che. e pariNatimAM zubha ane azubha be prakAranA vikAra kaSAyanI tivratA ane kaSAyanI maMdatA evA AstravabhAva paNa tArI paryAyamAM thAya che ane enuM nimitta pAmIne navA karmano baMdha paNa thAya che, AvA saMyoganI vacamAM paNa tAro AtmA te saMyoga ane saMyogI je bhAva pragaTa thAya che te saMyogI bhAvamAM rahelo je svabhAva te saMyogI bhAvathI bhinna che. pramatta ane apramatta be prakAranI paryAyo che, zuddha ane azuddha be prakAranI paryAyo tenAthI bhagavAna AtmA judo che. svabhAva ane saMyoga be eka vastu nathI. saMyoga ane svabhAva be vastu judI judI che. caitanya jJAnamaya AtmA judo che ane je krodhAdinA saMyoga thAya che te saMyogathI AtmA judo che. saMyoga ane svabhAva be eka vastu nathI. be bhinna bhinna vastu che. ane saMyogamAM rahelo AtmA tAro, tArI saMyoga para dRSTi che eTale tane svabhAva dekhAto nathI. pahelI to e vAta karI, ke pariNAmathI rahita che mATe tAro AtmA zuddha che. have te zuddha AtmAnA darzana kema thAya ? saMyogamAM rahevA chatAM svabhAva lakSamAM AvI jAya che. jema pANI malina thayuM mATInA saMge, e vakhate pANIno svaccha svabhAva paNa rahelo che, svabhAva rahelo che eTale anumAnamAM paNa AvI zake che ane anubhavamAM paNa AvI zake che. e svaccha svabhAvano abhAva thayo nathI. ema A bhagavAna AtmA pavitra paramAtmA anAdikALathI karmanA saMyoganI madhyamAM rahelo che. karmanA traNa prakAra rAgAdi bhAvakarmo, jJAnAvaraNAdi dravyakarma, zarIrAdi nokarma e badhA saMyogo che. e saMyoganI vacamAM rahelo AtmA saMyogathI bhinna che mATe zuddha che. saMyogamAM rahelo hovA chatAM AtmA malina pariNAmanI madhyamAM rahevA chatAM AtmA pavitra rahyo che. jema kamaLapatra che te taLAvamAM pANImAM madhyamAM DubeluM hoya to paNa te kamaLapatrane pANI aDatuM nathI. e kamaLapatra bhInuM thatuM nathI e to lukhA svabhAvathI raheluM che ema A bhagavAna AtmA jUnA karmono udaya Ave che emAM pariNati joDAya che. pariNatimAM Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 5 57 paryAyamAM zubhAzubha thAya che. zubhAzubhanuM nimitta pAmIne navAkarmano baMdha baMdhAya paNa che. I karmano udaya paNa che ane A auyika bhAva paNa thAya che ane A audiyaka bhAvanuM nimitta pAmIne navo karma baMdha paNa thAya che. jUnAno udaya hoya ane navAno baMdha thAya evI sthitimAM paNa enI madhyamAM rahelo bhagavAna AtmA enAthI jude judo rahyo che. jema kAdava kIcaDamAM raheluM sonuM ene kATa lAgato nathI evuM ne evuM rahe che. ema A pavitra paramAtmA, potAnA AtmAnI vAta che. saMyoganI madhyamAM rahevA chatAM svabhAva ane saMyoga beya eka sattA nathI. saMyogamAM svabhAva nathI ane svabhAvamAM saMyoga nathI. be vacce atyaMta abhAva che. be vastu sarvathA bhinna bhinna che. AhAhA ! lakSaNa bhede bhinna che. ane pradeza bhede paNa bhinna che. lakSaNa beyanA judA jIva ane ajIvanA. lakSaNa judA mATe jIvamAM ajIva nathI ane vibhAvamAM svabhAva nathI. jude judA be tattva rahelA che ema jene zuddhAtmAno khyAla Avyo, ke jJAyakabhAva A pariNAmathI bhinna che. have te jJAyaka jIvatattva sAmAnya zuddhAtmA che ene dRSTimAM kema levo ? ene anubhavavo kema ? be prazna hatA ne. zuddhAtmAnuM svarUpa zuM ane e jANavAmAM kema Ave ? emAM pahelAM praznano uttara Apyo ke pariNAma mAtrathI AtmA judo che. krodha, mAna, mAyA, lobhanAM pariNAmathI AtmA judo che. sukha duHkhanA pariNAmathI paNa AtmA judo che. pRthak che be vastu, alaga alaga che. evo je AtmA, e AtmAno khyAla kahIne have eno anubhava kema thAya ? e kaLA batAve che. chellI doDha lITImAM che, tyAM sudhI ApaNe AvyuM. ke te saMyogamAM rahelo Atma svabhAva te samasta eTale badhA prakAranA anya dravyonA bhAvothI, anya dravyonA bhAvo eTale te, nokarmanA bhAvo sparza, rasa, gaMdha, varNa tenAthI A AtmA judo che ane je karma che temAM rahelA je tenA bhAvo rAga-dveSa, moha sukha duHkhanA pariNAma e jaDa karmanI sattAmAM che. e samasta anya dravyanA bhAvo, rAgadveSa AtmAno svabhAva nathI. e karmano svabhAva che. e karmamAM rahelo eno anubhAga che. cAra prakAranA karmano baMdha thayo'to pUrve prakRttibaMdha, sthitibaMdha, pradezabaMdha ane anubhAga baMdha emAM je mohakarma pudgala jemAM khATo, mITho rasa hoya che. emAM khATA, mIThA pariNAma thAya che. lIMbu khATuM hoya, sAkara mIThI hoya paNa e nokarmanA pariNAma che. e pariNAma khATA mIThAnA pariNAma AtmAmAM thAya che ke lIMbu ane sAkaramAM rahelA che ? kyAM rahelA che? khATA pariNAma lIMbumAM rahelA che, mIThA pariNAma sAkaramAM rahelA che to sAkara uDIne ahIMyA AvatI nathI ane sAkaranI mIThAza uDIne ahIMyA AvatI rahe to sAkara na rahe Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 jJAyaka svarUpaprakAzana ane ahIMyA jIva na rahe. kemake mIThAza che e to pudgalanI avasthA che. tevI rIte jema anya dravyonA bhAvothI bhinna sAkara ane lIMbu enA je bhAvo khATA mIThA enAthI AtmA judo che. evI rIte moha nAmanuM eka karma che oluM nokarmanuM dRSTAMta ApyuM "karma anaMta prakAranA emAM mukhya ATha temAM mukhya mohanIya haNAya te kahuM pATha" emAM eka darzana moha ane eka cAritra moha be prakAranA jaDa karma che jaDa, pUrve je lIMbu ane sAkara e jaDa padArtha kIdho ema jaDa padArtha bIjo sUkSma aMdaramAM karmanI jAti paNa jaDanI jAti che. jema sAkara ane lIMbumAM enA bhAvo rahelA che tema darzana moha ane cAritra mohamAM, darzana mohamAM darzana mohanuM mithyAtva che ane cAritra mohamAM e rAganA bhAva cAritra mohamAM sthita che. jema sAkaranI gaLapaNa e lIMbunI khaTAza ahIMyA AvatI nathI tema temAM rahelA je bhAvo enI sattAmAMthI ahIMyA AvatA nathI. mATe tuM anya dravyanA bhAvothI eTale enuM lakSa choDIne sAkara ane lIMbunuM lakSa choDI de ane karmanuM lakSa paNa choDI de, AhAhA ! anya dravyanA bhAvo, anya dravyathI bhinna nahIM. anya dravyanA je bhAvo che enAthI A prabhu bhinna che e jJAnamaya che. rAgadveSa ahIMyA thatA nathI thAya che bIje, e jaNAya che ahIMyA, e jANatI vakhate bhUlyo. AhAhA ! jyAM dukAna jaNANI to dukAna mArI, makAna jaNAya to makAna mAruM. zarIra jaNAya to zarIra mAruM, duHkha jaNAya to duHkha mAruM, rAgadveSa sukhaduHkhanA pariNAma e badhA anya dravyanA karmanA bhAvo che. e karmanA bhAvo karmanI sAthe tanmaya che ane AtmAnuM jJAna AtmAnI sAthe tanmaya che. beya vastu alaga alaga che. samasta anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe, pahelAM nimittanuM lakSa karavuM ane naimittika thAya rAga ane pachI bhedajJAna karavuM evI lAIna na letAM, ahIMyA bhAva mithyAtva utpanna ja na thAya, bhAvakarma utpanna ja na thAya. mATI copaDyA pachI nhAvuM enA karatAM mATI zarIrane lagADavI ja nahIM, to pachI snAna karavAnI jarUra na paDe. ema be prakAranA bhedajJAnamAM eka to AtmAnI pragaTa kriyAthI AtmA ne AstravanuM bhedajJAna karAve ane eka AstravanI utpatti ja na thAya, sIdhI saMvaranI utpatti thaI jAya. ahIMyA sIdhA saMvaranI utpattinI vAta che. anya dravyanA bhAvothI bhinna judApaNe upAsavAmAM Avato tenI ArAdhanA karavI. huM to jANanAra jANanAra, A je jaNAya che karmanA bhAvo jaNAya che jJAnamAM paNa e karmanI sattAmAM che. mArI sattAmAM AvatA nathI. mArI sattAmAM jJAna thAya che enI sattAmAM rAga thAya che. rAga AtmAno svabhAva nathI. AtmAno svabhAva to jANavuM jANavuM jANavuM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 pravacana naM. 5 svabhAva che. ane karmanA bhAvo jaNAya jJAnamAM evo eno svabhAva che. ane jJAna ene jANe evo jJAnano svabhAva che evo zeya zAyakano vyavahAramAtra hovA chatAM, zuM kahyuM? AtmAne ane je jaDa karmanA bhAvo che tene, tenI sAthe kartA karma saMbaMdhano abhAva che. AtmA kartA ane rAga AtmAnuM kArya ema to che nahIM. kemake rAgane karma paNa kare ane rAgane jIva paNa kare ema eka pariNAmanA be kartA hoya zake nahIM. to mAre enI sAthe kartA karma saMbaMdha nathI. huM kartA ane mAruM kArya rAga ema che nahIM. bIjI vAta jaDa karma nimitta ane ahIMyA thAya naimittika rAgAdi-evo paNa saMbaMdha mAre enI sAthe nathI. hA, eTaluM che ke e zeya ane ahIMyA thAya che jJAna. jJAna che jyAre te samaye zeyano ahIMyA pratibhAsa thAya che. tyAM rAga thAya to rAga ahIMyA jaNAya tyAM krodha thAya to ahIMyA krodha jaNAya. tyAM krodha thAya to ahIMyA krodha na Ave. tyAM lImaDo hoya to lImaDo jaNAya, lImaDo jaNAya to lImaDo ahIM AvI jAya? jJAna kaDavuM thatuM haze? AhAhA ! ema kahe che ke kartA karma saMbaMdhano to abhAva che ane nimitta-naimittika saMbaMdhano paNa abhAva che. jaDa karma nimitta thAya ane ahIMyA rAga naimittika utpanna thAya evo AtmAno svabhAva nathI. tyAre have zuM enI sAthe saMbaMdha che? nizcaya saMbaMdha che ke vyavahAra? ke vyavahAre eTaluM kahevAya ke e zeya che ne ahIMyA jJAna thAya che. have eTalo zeya ane jJAnano vyavahAra che paNa e vyavahAra vakhate e cUkI jAya che. karmakRta mithyAtva Adi bhAvonA jJAna samaye, ya ane jJAnanI jene judAI bhAsatI nathI e ajJAnI banI jAya che. kartA karma enA gharamAM gayuM ane nimitta-naimittika saMbaMdha ajJAnamAM gayo, jJAtA jJayamAM upacarita vyavahAramAM Avyo, hajI upacAra che. kharekhara jJAtA jJayano saMbaMdha to thayo nathI paNa eTalI svacchatA che ahIMyA, ke je anya dravyano bhAva ahIM jaNAya. e to pugalamAM thAya che jJAnamAM jaNAya che samaya eka. AhAhA ! ahIMyA karma duHkharUpe pariName che jaDa karma ane ahIMyA AtmA jJAnarUpe pariName che. ane e duHkhano pratibhAsa jyAM jJAnamAM thayo tyAM zeya ane jJAnanA bhedajJAnano abhAva hovAne kAraNe, e joya je jaNAyuM jJAnamAM, to bhUlathI e jJaya ane jJAnanI ekatA karI tene ajJAna kahevAmAM Ave che. have jyAre e anya dravyanA bhAvothI mAro AtmA judo che ane e mAruM zeya paNa nathI. mAruM zeya to jJAyaka che ema jANI paradravyanuM lakSa choDe che ane svabhAvanuM lakSa kare che tyAre ene anubhava thaI jAya che. anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM AvatA, Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 jJAyaka svarUpa prakAzana e kartAnuM karma to nathI ane jJAnanuM zeya paNa nathI, enuM lakSa choDI de che AtmA. AhAhA ! karmapaNe paNa rAga jaNAto nathI ane zeyapaNe paNa rAga jaNAto nathI e zeyapaNe eka jJAyaka jaNAya che ane eka ja jaNAya che. jJAyaka paNa zeya thAya ane rAga paNa joya thAya ema che nahIM. anubhavanA kALamAM dhyAna rAkhajo. anubhavanA kALamAM tyAM anya dravyano bhAva rAga enuM lakSa chUTI gayuM eTale ke e jANavAmAM AvatuM nathI. jyAM sudhI enuM lakSa hatuM tyAM sudhI I jANavAmAM AvatuM hatuM. I jJAna jJAyakane jANe che to jJAyaka jANavAmAM Ave che rAga jANavAmAM Avato nathI. kemake chadmasthano upayoga eka samaye eka zeyamAM sthita thAya che. Akho upayoga pharI jAya che. je upayoga A anya dravyano bhAva che rAga, karmano bhAva che tene jANavA jato'to upayoga, ene jANavAthI sAdhyanI siddhi nathI ema jANIne anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato eTale ke ArAdhanA tarIke huM to jJAyaka chuM. ane jJAyaka mArA jJAnamAM jaNAya che te ja huM chuM. ema jyAM daSTipharI gaI, upayoga pharI gayo. Akhoya upayoga aMtarmukha thayo tyAre tene bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. AhAhA ! zuddhatAnA lakSe zuddha paryAya pragaTa thaI zuddha to hato. zuddha hato ne zuddha thayo. dravya zuddha hatuM ne paryAya zuddha thaI. A ene samyagdarzana, jJAna pragaTa thayuM kahevAmAM Ave che. huM kartA ane rAga mAruM karma ema nahi. e nimitta ne ahIMyA naimittika thAya ema nahIM. e zeya ane AhIM jJAna thAya ema paNa nahIM. AhAhA ! huM ja jJAna ane huM ja joya ane huM ja jJAtA. rAga mAruM zeya nathI. rAgane zeyapaNe paNa choDato ane jJAyakane svajJeyapaNe grahato pariNamI jAya che tyAre ene anubhava kahevAmAM Ave che. anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe judApaNe upAsavAmAM Avato, teNe ArAdhanA karI AtmAnI. je zeyane jANato hato te AtmAnI virAdhanA hatI. rAga mAruM karma ane huM kartA e to tIvra virAdhanA hatI. huM jJAna ane rAga mAruM zeya e paNa virAdhanA hatI. AhAhA ! e virAdhanAne choDIne ArAdhanA kare che AtmA. A tela ne telanI dukAna to mArI nahIM. mamatA to karavA jevI nathI paNa cAla dukAne jaI AvuM zuM kare che chokarAva? pANI pAya. e mArA jANavAno viSaya nathI. (zrotA te choDI dIdhuM) paNa have choDyuM to kaMI grahaNa karyA vinA choDyuM che. have grahaNa karo. (zrotA : Apano upakAra che A kALe AvI vAta ApanA mukhethI sAMbhaLatA gadgad thaI gayA) gurudevano pratApa che amane to gurudeva pAsethI maLyuM che. A mAla eno ApIe chIe ne ! AhAhA...mAla badho A puruSano che. prabhu ! Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 5 61 eka vakhata to A parapadArtha jaNAya che ne A rAga jaNAya che, rahevA de choDI de. jANanAra jaNAya che para jaNAtuM nathI. tyAre niHzeSapaNe upayoga aMtarmukha Ave che. kaMI paNa bAkI rAkhyA sivAya Akhoya upayoga, thoDo upayoga onA para ane thoDo AnA upara evA upayoganA be bhAga paDatA nathI. niHzeSapaNe eTale kaMI paNa bAkI rAkhyA sivAya Akhoya upayoga je para sanmukha hato e Akhoya upayoga svasammukha Ave che. AhA ! ahIMyA kahe che samasta para dravyonA bhAvothI bhinna-judApaNa, huM to jude judo chuM. AhAhA ! A bhale karmakRta rAga hoya, saMyoga hoya, zarIra hoya, dukAna hoya, kuTuMba kabIlA hoya enI madhyamAM rahevA chatAM huM rAgathI lapAto nathI. AhAhA ! e to telanuM mardana karIne akhADAmAM jAya to dhULa coTe paNa telanA mardana karyA vinA akhADAmAM jAya to raja coTe nahIM. ema bhagavAna AtmA nirlepa tattva che. e rAgathI lepANI nathI ane koI kALe lepAvAno paNa nathI. e pariNAma lepAya che ane pariNAmano lepa chUTI jAya che. ane pariNAma paNa lukhkhA thaI jAya che. AhAhA ! jema dravyano lukhkho svabhAva tema pariNAma paNa rAgarahita lukhkho thaI jAya che, ene karmanI raja coMTatI nathI. utpAda, vyaya karma baMdhanuM kAraNa nathI. enI uparakita rAga e baMdhanuM kAraNa che ane e rAga upayoga sAthe rahelo che. e upayoganI sAthe eka samaya tanmaya che paNa bhagavAna AtmAnI sAthe tanmaya nathI. AhAhA ! e svabhAva dRSTi karI tyAM paryAyamAMthI rAganA sthAne vItarAgabhAva pragaTa thAya che navo. te samasta anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. A zuddha AtmA je hato enuM lakSa thayuM to pariNAmamAM saMvara nirjarA pragaTa thaI. nizcaya ratnatrayanA pariNAma pragaTa thAya mokSano mArga, alpakALamAM to tenI mukti thaI jAya che. AhAhA ! asaMkhya samayamAM mukta thAya che anaMta samaya lAgatA nathI. samyagdarzana pachI asaMkhya samayamAM e vadhAremAM vadhAre paMdarabhavamAM e asaMkhya samayamAM AvI jAya, anaMta samaya na thAya. keTalA TUMkA kALamAM to arihaMta thaI ne siddha thaI jAya che. sAdhu thaI arihaMta thaI ne siddha dazA pragaTa thaI jAya che. e bhedajJAnano maMtra chaThThI gAthAmAM mUkyo che, jJAyakabhAva te huM chuM. AhAhA ! ane jJAyakabhAvane prasiddha karanAruM e jJAna mAruM che ane parane prasiddha kare te jJAna mAruM nathI, te IndriyajJAna che. pahelo pAro pUro thayo. have bIjo pAro, "jJAta te to te ja che.'' jo anvayArthamAM ema hatuM ne je jJAyakabhAva Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 jJAyaka svarUpaprakAzana che te apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI, e rIte ene zuddha kahe che. ATalAno artha pahelAM pArAmAM thayo. ane aDhI lITInI TIkA. aDhI lITI hatI uparamAM kuMdakuMdabhagavAnanI. enI TIkA dasa lITInI thaI. cAra gaNI TIkA cAra aDhIe dasa. Aja to aDhIyAya koIne AvaDatA nahoya. AhAhA! komyuTaralya cAra guNyA aDhI e kevI rIte ema Ama Ama kare. e aDhI lITI kahI. have AcArya bhagavAna kahe, vaLI je zuddha thayo hato anubhavamAM Avyo dRSTimAM AtmA Avyo hato. dRSTimAM AtmA Avyo to zAyakapaNe jaNAyo, jANanArapaNe jaNAyo. huM karanAra chuM e gayuM. "jJAyakapaNe" evo zabda che. jJAtaH saMskRtano zabda che. jJAtaH eno artha karyo jJAyakapaNe jaNAyo ke ahIMyA paranA kAma kare evo jaNAyo? evo AtmA che nahIM. evo jaNAya kyAMthI ? paranA kAma kare evo AtmA che ja nahIM. dukAnanA kAma kare rajanI, evo tAro AtmA nathI. kAma karanAro judo ane jANanAro judo che. AhAhA ! jJAta arthAt jJAyakapaNe, AtmAno svabhAva jANavuM, jANavuM, jANavuM. jANanArajANanAra- jANanArapaNe AtmA jaNAya che. aMtaHdRSTivaDe jonArane AtmA rAgano karanAra che ane paryAyano karanAra che ema jaNAtuM nathI. jANanArapaNe jaNAyo, jJAyakapaNe eTale jANanArapaNe eTale jevo hato tevo jaNAya gayo. AhAhA ! hato to jANanAra paNa mAnato nahoto, mAnato hato karanAra. have pAcho pharyo. abhimAnathI AtmA pAcho pharyo; ajJAnI jJAnI thAya che. bahiraAtmA, aMtaraAtmA ane paramAtmA ema paryAyanA traNa prakAra che. paryAyanI dazAnA traNa prakAra che. ajJAnIne bahiraAtmA kahevAya, sAdhaka thayo cothA guNasthAnathI tene aMtaraAtmA kahevAya ane kevaLajJAna pragaTa thAya tene arihaMta, siddha ne paramAtmA kahevAmAM Ave che. e jJAyakapaNe jaNAyo, have aMtarmukha thaIne je jJAyakapaNe jaNAyo ke huM jANanAra chuM jANanAra chuM ema jaNAyo pachI savikalpa dazA Ave che sAdhakanI, nirvikalpa dhyAnamAM jJAyakapaNe jaNAyo. e savikalpa dazAmAM mukti na thAya-samyagdarzanano janma nirvikalpa dhyAnamAM thAya ane zuddha upayogamAM thAya. e zuddha upayoga caturtha guNasthAne gRhasthIne thAya. AhAhA! ATha varSanI bAlikA hoya tene paNa samyagdarzana thAya che. A gAya bheMsane paNa thAya che. deDakAne paNa samyagdarzana thaI zake che. pUrvanI dezanAlabdhi sAMbhaLI hoya to tene paNa nisargaja samyagdarzana thaI zake che. evo bhagavAna je AtmA e jANanArapaNe jaNAyo, ane te nirvikalpa dhyAnamAMthI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 5 63 bahAra Ave che tyAre upakArI guru upara lakSa jAya che. Ape mane AtmA Apyo ApanA pratApe bhavano aMta thayo, ema jyAre jJAyakanuM jJAna rAkhato ane gurunuM jJAna paNa emAM thayuM tyAre e zrI guru jaNAya che tyAre paNa jANanAra jaNAya che. jANanArane jANavAnuM jANavuM chUTIne gurune jANato nathI. AhAhA! samaya samayano hisAba che. ekavAra atIndriya jJAna pragaTa thayuM AtmA Azrita, e to samaye samaye utpAda, dhruvane prasiddha karIne upaje che ane dhruvane prasiddha karIne pachI ja vyaya thAya che. atIndriyajJAnanI avasthA pragaTa thaI gaI, pariNati che savikalpa dazAmAM IndriyajJAna paNa UbhuM thayuM che. deva guru zAstra paNa jaNAya che ane enA lakSavALo rAga paNa thAya che te ene jaNAya che. kare che ema jaNAtuM nathI. thAya che tema jaNAya che paNa e jaNAya che tyAre e ja jaNAya che eTaluM ja jaNAya che, ema ke jANanAra jaNAya che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAya che. AhAhA ! A IndriyajJAnavALAne pahelAM to samajavuM ja kaThaNa paDe. emAMya tarka paNa kare tarka, ke chadmasthano upayoga to eka samaye ekane jANe be ne na jANe. bhAI ! tArI vAta sArI che sAcI che. kechadmasthano upayoga che e eka samaye ekane jANe-IndriyajJAnano upayoga hoya te gurune jANe paNa IndriyajJAnano upayoga AtmAne na jANe. paNa AtmAne jANanArI eka pariNati atIndriya jJAnanI pragaTa thaI che emAM I jaNAya che ane upayoganI apekSA nathI. AhAhA ! aMdaranI vAtuM che A badhI. jANanArapaNe jaNAyo I anubhavanA kALe to jaNAyo pachI cAMdInI thALImAM jame. AhAhA! cakravartI to cAMdInI thALImAM zuM sonAnI thALImAM jame. mithyASTinI cAra AMkha thaI jAya. A kAMI jJAnI hoya? AhAhA ! bhAI ! e jJAnInuM jJAna zuM kare che I tane khabara paDatI nathI. e cAmaDAnI AMkhe e jaNAya tevuM nathI. cAmaDAnI AMkha eTale bhAvaIndriya cAmaDAnI AMkha che. e cAmaDAno saMbaMdha karIne utpanna thAya che, mATe cAmaDuM che. AhAhA ! jaDa ne acetana che e IndriyajJAna. jJAyakapaNe jaNAyo, jaNAyo pachI jaNAyA kare ke jaNAyo pachI jANavAnuM chUTI jAya che? kahe che jaNAyA kare che. AhAhA! pahelAM samaye jaNAyo mATe saMvara ane pachI jaNAyA kare che mATe nirjarA. zuM kahyuM? pahelAM samaye jaNAyo tyAre saMvara pragaTa thaI gayo. ohoho ! huM to jANanAra-jANanAra chuM. huM to paramAtmA chuM. pachI jyAre jJAna I jANyA kare che jANyA kare che to zuddhinI vRddhi, zuddhinI pragaTatA thaI saMvaramAM. pachI jANyA kare che mATe zuddhinI vRddhi thAya che. to e savikalpa dazA ho ke nirvikalya dhyAnanI avasthA ho. e to Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 jJAyaka svarUpa prakAzana samaye samaye jANanAra jaNAyA ja kare che. ohoho ! bhale IndriyajJAnano upayoga bahAramAM ho paNa eka jJAnanA be cheDA thaI jAya che jJAnanA, paryAya eka tenA cheDA be, be moDhA be moDhA eTale be cheDA. pahelAMnA kALamAM meM joyeluM nAnI uMmaramAM sAta ATha varSanI uMmaramAM, sarpa be moDhAvALA koIe joyA haze ke nahIM e khabara nathI. sarpa eka ne moDhA be. e sarpa nikaLyo be moDhAvALo ema chokarAvA kahe. sarpa eka ane moDhA be. ema jJAna eka enA moDhA che. kevI rIte ? ke je I jJAnanI eka samayanI paryAya che e je svasammukha che e to atIndriyajJAna che ane parasammukha jJAna to IndriyajJAna che. paryAya eka ane moDhA be jo eka ja moTuM hota to kevaLajJAna hota ane tyAM eka ja moTuM hota to ajJAnI hota. moDhA be che mATe sAdhakane be moDhA che. AhAhA ! evI rIte moDhA eTale jJAnanA be cheDA. eka aMtarmukhI jJAna ane eka bahirmukhI jJAna. AhAhA ! aMtarmukhI jJAna vadhatuM jAya che ane bahirmukhI jJAna ghaTatuM jAya che. ahiMyA vadhe ne tyAM ghaTe che. ahiMyA vadhatA vadhatA pUrNa thAya che tyAre kevaLajJAnano bhaDako thaI jAya che. samaya eka paryAya eka mukha che. eka svasammukha ane eka parasanukha tevA je jJAnamAM jJAyaka jaNAyo te, zeya jaNAya che tyAre paNa jJAyaka jaNAya che te vAta have laIe. bIjo pAro. vaLI, eTale eka vAta tamane karI. have bIjI vAta, jJAta te to te ja che eTale je jANanAro jaNAyo te jyAre para padArthano emAM pratibhAsa thAya che tyAre paNa jANanAra emAM jaNAya che te siddha karavuM che, te siddha karavA mATe thoDo dRSTAMta Ape che jagatanA jIvone khyAla Ave eTalA mATe dRSTAMta Ape che. vaLI dADhyanA AkAre baLavA yogya padArthanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. zuM dRSTAMta Ape che? ke baLavA yogya padArtha, jema ke chANA che, lAkaDA che, kolasA che, suku khaDa che, rU che, I badhA baLavA lAyaka padArtho che. ane agni ene bALe che ema vyavahAra kahevAmAM Ave che. ane jyAre e je prakAranuM e lAkaDuM hoya to agnino AkAra paNa evo thaI jAya. kolaso hoya to eno AkAra jevo hoya tevI AkRtti agninI thaI jAya. ema dAhyanA AkAre thavAthI agnine uSNatAne dahana eTale bALanAra kahevAya che. baLavA lAyaka padArthane agni bALe che tyAre agnino AkAra baLavA lAyaka je padArtha hoya I vyaMjana paryAyarUpe evo thaI jAya che. AhAhA ! artha paryAya nahIM, vyaMjana paryAya AkAra, enA AkAre thaI jAya che. AkAra samajyAne ghATa eno. jemake pANI nAkho kAzI ghATano I loTo hoya to kAzI ghATanuM I jAtanuM I pANI dekhAya. Ama hoya to Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 5 pa ema dekhAya. pANI jevA AkAre hoya ne I pANInI AkRtti thaI jAya che. e AkRtti pANInA kAraNe thAya che. oluM to nimitta che. ema agni I potAnI paryAya potAnA kALe e zeyanA AkAre thaI jAya che ane emAM nimitta jJeyane kahevAmAM Ave che. dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. agni e bALanAra che ema kahevAya che paNa bALanAra nathI. zuM kahyuM ? ema kathana karavAmAM Ave che. agni lAkaDAne bALe che ema kahevAya che paNa agni kAMI lAkaDAne bALatI nathI. agni lAkaDAne aDatI ja nathI to bALe kyAMthI ? iMdhaNa to iMdhaNa che ane agni to agni che. iMdhaNa agni na thAya ane agni iMdhaNa na thAya. thoDo abhyAsa to joIe. na A abhyAsano lAbha moTo. InkamaTekSa lAge nahIM selsaTekSa lAge nahIM. (zrotA : eka Ano kharcavo na paDe) hA. eka Ano kharcavo na paDe ane pAcho bhAI bhAga paDAve nahI. cAra bhAIo hoya to emAM bhAga paDAve dharmamAM koI ? AhAhA ! pAchuM I jyAM jAya tyAM sAthe mUDI Ave. ahIMnI mUDI to ahIMyA rahI jAya. ahIMnI mUDI sAthe Ave ? na Ave. zuM kahe che ? I eka eka zabdanI kiMmata che. agni lAkaDAne bALe che ema kahevAya che bALatI nathI. I lAkaDAnI paryAya pote je ThaMDI hatI e paryAyano vyaya thaI ane e uSNatArUpe pariName che. AnuM to nimitta mAtra che, kartA karma saMbaMdha nathI. zabda ema Avyo agni lAkaDAne bALe che. baLavA yogya padArthane bALe che. nimitta dekhIne kartApaNAno Aropa ApavAmAM Ave che. kharekhara agni ene bALatI nathI. te baLe che tyAre koNa emAM nimitta che barapha ke agni ? ke agni. basa eTaluM. vAte vAtamAM phera che ho. AhAhA ! zuM samajyA ? agni lAkaDAne bALe che ema ja kahevAya ne ? baLe che tyAre agnine nimitta kahevAya che. baLavAnI zakti enAmAM che. AkAzane kema bALatI nathI ? AkAza che temAM, AkAzamAM baLavAnI zakti nathI. jenAmAM baLavAnI yogyatA che ane te svataMtrapaNe baLe che. AhAhA ! agninA nimitta vinA baLe che. baLe che enA upAdAnathI tyAre anukULa nimittane upacAra Avyo ke agnithI lAkaDuM baLe che. kathana mAtra che. emAM vAtamAM kaMI mAla nathI ke pacAsa pacAsa TakA ke eka Takoya nahIM. agni iMdhaNane bALatuM ja nathI. atyAra sudhI koI agnie koI lAkaDAne bALyuM nathI. rU no Dhagalo che tene agninA dhumADA pAse laI jAva to bhaDako thaI jAya che. ke nA. to agnithI bhaDako thayo che ? ke nA. enI paryAyanI yogyatA zItaLa hatI te zItaLatAno vyaya ne uSNatA utpanna potAnI yogyatAthI thaI. utpAda vyaya tenI sAthe che ane anukULa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpa prakAzana | nimitta tyAM che, to agnie bALyuM tevuM kathana karavAmAM Ave che. agni lAkaDAne bALe che te vyavahArI jIvano vyavahAra che. e vyavahArI jIvano vyavahAra che. vyavahArIjIvanA vyavahAra dvArA ene nizcaya sudhI pahoMcADavA mATe dRSTAMta Ape che dRSTAMtamAMya paNa muzkelI che. kevuM che? ke I AtmA parane jANato ja nathI. kevuM che I? agninA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che to paNa bhale nimitta naimittika saMbaMdhathI lAkaDAne bALe che ema kahevAya. kolasAne bALe che paNa agni kolasAne bALe che tyAre agni kALI thaI jAya? AhAhA ! agni rUne bALe tyAre agni dhoLI thaI jAya? na thAya. I eno svabhAva choDe nahIM. ema kahe che ke to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. AhAhA ! dAhyakRta eTale ke baLavA lAyaka padArthathI A agni AvI che ema che nahIM. dAhyakRta azuddhatA tene nathI. dRSTAMta pUro thayo. tevI rIte zeyAkAra thavAthI, jema peluM dAhyAkAra. mIThAbhAI! omAM dAhyAkAra zabda hato ne, A nimitta ne oluM naimittika. enA AkAre thayuM tethI dAhyAkAra hatuM ne, I ene badale ahIMyA joyAkAra. jemake A jJeya che, A jJeya che ema ahIMyA che jJAna. to A je jJAnamAM A zeyone nimitta dekhIne, jJAnanI paryAya jJAnAkAra hovA chatAM zeyanI sApekSatAthI jotAM e jJAnanI paryAyane joyAkAra jJAna kahevAmAM Ave che. AhAhA ! hajI AvatI kAlano divasa che eTale vAMdho nathI. A jhINI vAta che. kAlano divasa che eTale vAMdho nathI. A jhINI vAta che eTale dhIme dhIme levAya. AmAM utAvaLa thAya tevuM nathI. zeyAkAra thavAthI eTale jJAnanI paryAyamAM svapara prakAzaka svabhAvano vyavahAra che. jJAnanI paryAyamAM svapara prakAzakano nizcaya paNa che ane svaparaprakAzakano vyavahAra paNa che. vyavahAranI mukhyatAthI vAta karatAM A joyo jJAnamAM jaNAya che to A jJAna zeyane jANe che te apekSAe jJAnane jJAnAkAra hovA chatAM nnaya sApekSathI te jJAnane zeyAkAra kahevAmAM Ave che. zeya jaNAya che mATe zeyane jANe che ema paNa upacArathI kahevAmAM Ave che. kharekhara to e vakhate jJAna jaNAya che. paNa agni to agni che, lAkaDuM to lAkaDuM che, jJAna to jJAna che ane zeya to zeya che. zeya bhinna ane jJAna bhinna che. chatAM beyano thoDo eTalo jJAtA zeyano vyavahArano | nimitta-naimittika saMbaMdha gaNIne A joya jJAnamAM jaNAya che to e vakhate A jJAna zeyane jANe che to e zeyanI apekSAe jJAnane zeyAkAra kahevAya, zeyane jANe che ema kahevAmAM Ave che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 pravacana naM. 5 zeyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. zuM kahe che? ke je ajJAnI jIvone AtmA prasiddha nathI. jANanAra evo AtmA prasiddha nathI. to prasiddha evA vyavahAra dvArA aprasiddha evA AtmAne jaNAvavo che. prasiddha evA vyavahAra dvArA aprasiddha evA AtmAne jaNAvavo che. zuM kahyuM? premacaMdajI ! samajANuM? ajJAnI jIvane jJAyakabhAva prasiddha nathI. potAnA zuddhAtmAne to nathI jANato, jANanArane to jANato nathI have jANanAra enA jJAnamAM kema AvI jAya te apekSAe e dRSTAMta ApIne kahe che. ke zeyane jANe che jJAna, mATe AtmAne jANanAra ema kahevAmAM Ave che. AtmAne jANe che mATe jANanAra che ema kahevuM che. kahevuM che zuM? ke jJAna AtmAne jANe che mATe jJAyaka che- jANanAra che ema kahevuM che. paNa e vAta ene prasiddha nathI ane prasiddha zuM che? ke zeya jaNAya che, zeya jaNAya che, zeya jaNAya che. ajJAnI jIvane je prasiddha che evA vyavahAra dvArA aprasiddha evo AtmA ene samajAvI devo che. prasiddha evA vyavahAra dvArA aprasiddha evo AtmA ene batAvavo che. to kahyuM ke zeyane jANe che mATe jJAyaka kahevAmAM Ave che. jema lAkaDAne bALe to ene agni kahevAmAM Ave che. to lAkaDAne bALe tyAre ja agni, lAkaDAne na bALe tyAre agni nahIM ema siddha thaI jAya ne? AhAhA ! eka daSTAMta che daSTAMta eka gurujI hatA ziSyone zIkhaDAvatA hatA bhaNAvatA hatA. eNe ziSyone ema kahyuM ke jo agni kone kahevAya? ke lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave che. pahelAM divase gurujIe pahelo pATha Apyo. bIjA divase bIjo pATha Apyo agni kone kahevAya? ke uSNa te agni. trIjA divase agni to agni che. ema traNa pATha ApyA. traNa divasanA traNa pATha. cothA divase parIkSA lIdhI. basa eTalI ja ho. eTalo ja pATha ne eTalI ja parIkSA, lAMbu nahIM kaMI. beThA bAjumAM rUmamAM eka sagaDI rAkhI, lAla coLa aMgAra ! lAlacoLa, samajyA. vidyArthIne Ubho karyo nAma laIne jAva bAjunA rUmamAM agni che ke nahIM? tapAsa karIne riporTa Apo. vidyArthI gayo olAne lAkaDuM ghUsI gyuM'tuM. lAkaDAne bALe to agni lAkaDuM ghUsI gyuM'tuM lAkaDuM. A ApaNe siddhAMtamAM utAravuM che ho hajI. lAkaDuM ghUsI gyuM'tuM lAkaDAne bALe te agni. tyAM to lAkaDAne kAMI bALatuM nathI. agni to jyoti hatI emAM. ema aMgArA lAla. vidyArthI kahe ke gurujI rUmamAM agni nathI, besI jAva. bIjAne Ubho karyo, jAva tapAsa karI Avo agni che ke nahIM? te bolato bolato rUmamAM gayo ke uSNa te agni, uSNa te agni, uSNa te agni te kahe ke sAheba uSNa te agni che ke besI jAva. nApAsa. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 jJAyaka svarUpaprakAzana bIjAne Ubho karyo e hoMziyAra vicikSaNa ke lAkaDAne bALe te agni I to vyavahAra dvArA samajAvavAmAM AvyuM hatuM. uSNa te agni e vyavahAra dvArA samajAvavAmAM AvyuM tuM. paNa A gurujI parIkSA lya che to mahattvanI vAta I che ke, eNe to je agni hatI, enA para AMgaLI mUkI. AMgaLI mUkIne Avyo doDato gurujI pAse teNe kahyuM ke agni che tyAM. tamane kema khabara paDI? zuM tamArI pAse pramANa che? pramANa batAvo. to eNe zuM pramANa batAvyuM ke gurujI meM to AMgaLI mUkI ane agni to agni che. AhAhA! uSNa agni nahIM, lAkaDAne bALe I agni nahIM. samajANuM? ema jJAnIo karuNA karIne dRSTAMta dvArA vyavahAra dvArA nizcayane samajAve che. vyavahAra paramArthano pratipAdaka che paNa vyavahAra anusaravA yogya nathI. A mahAsiddhAMta che. olo pahelAM vidyArthI asabhUta vyavahArane coMTI gyo, lAkaDAne bALe te agni e vyavahArane anusaravA ke agni nathI emAM. bIjo bhedarUpa vyavahArane pakaDavA maMDyo ke uSNa te agni e ya nApAsa ane trIjAe AMgaLI mUkI ne anubhava karI lIdho. ema AmAM eka AtmA jANanAra che ene jANato nathI evA jIvone ema samajAve che ke je zeyone jANe padArthane jANe ene jANanAra kahevAmAM Ave che. lAkaDAne bALe ene agni kahevAmAM Ave che. enI jagyAe A to ghara karI gyo ke AtmA kone kahevAya? ke A dukAnane jANe te AtmA, maMdirane jANe te AtmA, samayasAra zAstrane jANe te AtmA, jANe te AtmA parane jANe te AtmA, parane jANe te AtmA. AhAhA ! evuM ajJAna dRDha karI lIdhuM vyavahArano pakSa pakaDIne. apUrva vAta che. samaya thaI gayo. becAra miniTa bAkI che. nIce jarA sUkSma che pachI kAla lezuM. muddAnI vAta che A je AjanI vAta che ne te prekTIkala che. A je vAta che ne e thIyarI nathI paNa prekTIkala che. pravacana naM. 6 tA. 29-9-88 - hiMmatanagara ulla samayasAra paramAgama zAstra eno jIva nAmano prathama adhikAra, cha naMbaranI gAthA cAle che. samayasAra eTale zuddhAtmA. je anAdi anaMta zuddha ja rahyo che. bhUtakALamAM zuddha hato zuddhAtmA, eTale vartamAnamAM zuddha che ane bhaviSyamAM paNa zuddha raheze. kema e zuddha hato kema Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 pravacana naM. 6 e zuddha che ane bhaviSyamAM paNa kema e zuddha raheze. enuM kAraNa zuM che? e AtmA azuddha kema thato nathI. azuddha na thavAnuM kAraNa zuM che? azuddha na thavAnuM kAraNa temAM paryAya mAtrano abhAva che. azuddha paryAyano abhAva ane zuddha paryAyano paNa emAM abhAva che. te kAraNe tene zuddha kahevAmAM Ave che. chaThThI gAthAnA pahelAM pArAmAM zuddhanuM kAraNa darzAvyuM che. A AtmA zuddha zA mATe rahI gayo che? atyAre zuddha zA mATe che? atyAre tArI avasthAmAM bhale mithyAdarzana, jJAna, cAritra vibhAva ne vikAra kaSAyanA pariNAma paryAyamAM ho, bhale ho to ho. paNa e krodhAdi kaSAyathI tAro AtmA atyAre bhinna che-rahita che. kathaMcit rahita ke sarvathA rahita? ke e sarvathA rahita che. tArA zuddhAtmAne azuddha pariNAmo aDatA nathI, sparza karatA nathI. tArAthI sarvathA bhinna che. bhinna che te kAraNe tuM zuddha rahI gayo cho. ane AtmA zuddha hovAthI azuddha pariNAmano kartA nathI. kemake azuddha pariNAmo AtmAthI sarvathA bhinna che. e kAraNe bhagavAna AtmA pavitra paramAtmA, apavitra evA rAgAdino kartA nathI. e pariNAma mArAthI bhinna che mATe teno huM kartA nathI ane e pariNAmo mArAthI bhinna hovAne kAraNe kharekhara huM teno jJAtA paNa nathI. e mArA jJAnanuM zeya nathI. e rAgAdi kartAnuM karma nathI ane e jJAnanuM zeya paNa nathI. bhAI Avo najIka Avo...badhA bhagavAna AtmA che. kAle bahu pramoda batAvatA'tA ke AvI vAta bahu kyAMya sAMbhaLavA maLatI nathI. AhA ! zuM kahe che? badhA AtmA bhagavAna che. bhagavAna AtmA pavitratAthI bharelo piMDa bhagavAna che. apavitra krodha mAna, mAyA, lobha eno emAM praveza thato nathI. e krodhAdibhAvono bhagavAna AtmA kartA nathI. kema ke e krodhAdi kaSAya mArAthI sarvathA bhinna che mATe huM teno kartA nathI. ane e krodhAdi kaSAya mArAthI sarvathA bhinna hovAne kAraNe kharekhara mArA jJAnanuM zeya paNa nathI. krodhAdi thAya paNa mArAthI bhinna hovAthI huM akartA chuM ane e zeya na hovAne kAraNe jJAyaka bhagavAna AtmA mArA jJAnanuM zeya che. mArA dhyAnanuM dhyeya paNa AtmA che ane jJAnanuM zeya paNa eka AtmA che. ema jene dRSTi pragaTa thaI gaI, bhedajJAna thaI ne AtmAno anubhava thayo pachI savikalpa dazA tenI Ave che tyAre paNa AtmAnuM jJAna to rahe che. AtmAnuM jJAna pragaTa thayuM te thayuM AtmAnuM jJAna jatuM nathI. e have jJAnanI zuM kaLA che te vidhi batAve che. vaLI dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. lAkaDAne bALe che mATe agnine bALanAra ema kahevAmAM Ave che. paNa kharekhara lAkaDAne bALe che mATe agni che Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 jJAyaka svarUpaprakAzana tema nathI. lAkaDuM lAkaDAthI che, agni agnithI che. be tattva bhinna bhinna che. to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. e lAkaDAne bALe che mATe agninI siddhi thAya che tema nathI. agninA astitvanI siddhi karavA mATe lAkaDAne bALe to agninuM astitva rahe ne lAkaDAne na bALe to agninuM astitva na rahe ema che nahi. lAkaDAnA nimittamAM ho ke lAkaDAnA saMyoganA viyogamAM ho agni to potAthI uSNamaya che. e dRSTAMta Apyo. na have siddhAMta. tevI rIte jJeyAkAra thavAthI, omAM dAhyAkAra thavAthI ema hatuM dRSTAMtamAM. lAkaDAnA AkAre, enI AkRtti lAkaDAnI, kolasA AdinI AkRtti thAya, ema ahIMyA zeyAkAra thavAthI eTale padArtha lAMbA TUMkA hoya, kALA dhoLA hoya vigere padArtho bAhyanA ghaNA prakAro hoya. jema lAkaDA paNa ghaNA prakAranA hoya ema A paNa zeyo ghaNA prakAranA hoya, aneka prakAranA zeyo hoya. e jJAnamAM jaNAya, e padArthane te apekSAe jJeya kahevAmAM Ave che. . jema ke A padArtha (kalIpa) che te padArthanuM nAma jJeya che. zeya kema ? ke A jJAnamAM jaNAvA lAyaka che ane AtmA jANanAra che. AtmA jANanAra che mATe AtmAne jJAna kahevAya ane A jJAnamAM jaNAya, mATe tene jJeya kahevAya. have atyAre AcArya bhagavAna samajAve che ke jo jJeyo jJAnamAM jaNAya tyAre jJAna siddha thAya che ema nathI. jJAna to jJAnathI che. zeyo jaNAva ke jJeyo na jaNAva, jJAna to jJAnathI che. ema siddha karavuM che. tevI rIte zeyAkAra thavAthI te bhAvane AtmAne jJAyakapaNuM prasiddha che. jagatane ema prasiddha che ke A padArtho jaNAya che mATe AtmAne jANanAra kahevAmAM Ave che. eTaluM paranI apekSA laIne samajAve che. athavA ajJAnI A rIte samajI zake che ke jANanAra AtmA che. to jANanAra nAma kema ApyuM ? to padArthone jANe che mATe AtmAne jANanAra ema kahevAmAM Ave che. to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI. zuM kahyuM ? A to adhyAtma zAstra che. bhavanA aMtano AmAM upAya che. cAra gatimAM rakhaDIne marI gayo che. anaMta anaMta kALa vItyo cAra gati ane corAsI lAkha yonimAM e paribhramaNa kare che. AhA ! kyAMya ene zAMti nathI. TharIne ThAma thayo nathI kyAMya. AhA ! e badhA prakAranA ajJAna ne duHkhanA nAzano upAya AtmajJAna kema pragaTa thAya, AtmajJAna pragaTa thatAM ajJAna dUra thAya ane ajJAna dUra thatAM ajJAnajanya karmano paNa abhAva thaI jAya, ane pUrNa prAptino anubhava ene thAya. e upAya samayasAra zAstramAM batAvyo che. samayasAra be jagyAe che. samayasAra eka ja jagyAe nathI. zAstra ja mAtra samayasAra nathI. aMdaramAM bhagavAna AtmA samayasAra che. A zuddhAtmAne batAvanAra je zAstra hoya Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 pravacana naM. 6 tenuM nAma paNa samayasAra che. upAdAna uparathI AnuM nAma paDyuM che. zAstra uparathI AtmAnuM nAma nathI paDyuM. A AtmA pote anAdi anaMta zuddhAtmA pote che. bhUtakALamAM hato, vartamAnamAM che ane bhaviSyakALe paNa zuddha raheze. A zuddhAtmA che tene pratipAdana karanAruM, batAvanAruM je zAstra che tene paNa samayasAra kahevAmAM Ave che. te samayasAra nAma zuddhAtmA. tenA jJAnamAM joyo jyAre jaNAya che tyAre tene jANanAra ema jagatane prasiddha che. jANanAra kone kahevo? jANanAra kahyo tyAM karanArano cokaDo mAryo. jANanAra AtmA che to karanAra nathI. have jo jANanAra che to tenuM nAma jANanAra kema pADyuM? ke e padArthone jANe che. mATe AtmAne jANanAra kahevAmAM Ave che. eTalI vAta karyA pachI have eka sUkSma vAta kahevA mAMge che. ke A joyo che tene jANe che mATe jANanAra che ema nathI. kema ke to to jANanAra parAdhIna thaI gayo. lAkaDAne bALe tyAre agni kahevAya ne lAkaDAne na bALe tyAre agni na kahevAya, to to lAkaDAnA AdhAre Adhina agni thaI, ema nathI. agni agnirUpa che lAkaDuM lAkaDArUpa che. lAkaDAne bALe to paNa agni agnirUpe che ane lAkaDAne na bALe to paNa agni to svayaM uSNa potAnA svabhAvathI che. ema A AtmA jANanAra, zeyane jANe che mATe AtmA jANanAra che, ema je jANanArane jANato na hato, jANanArane jaNAvA mATe e jANanArane jANato nahoto zeyane jANavA aTakyo'to, te jANanArane vyavahAra dvArA jANavA sudhI pahoMcADavA mATe nizcaya samajAve che, ke joyone jANe che te mATe AtmAne jANanAra kahevAmAM Ave che. have kahe che ke e zeyane jANe mATe jANanAra che ema nathI. joyo jaNAya ke joyo na jaNAya tene zeyanI apekSA nathI. jJAna svataH siddha che. jANavAnI kriyA potAthI potAmAM thaI rahI che. tene zeyanA avalaMbananI jarUra nathI, agnine lAkaDAne bALavAnI jarUra nathI agni to svabhAva siddha che. agni to potAthI svabhAvathI siddha che. ema A jANanAra AtmA e potAthI che. parapadArtha jaNAva ke na jaNAva, tene tenI apekSA nathI. have kahe che ke zeyAkAra avasthAmAM zeyAkAra thavAthI eTale zeyone jANavAthI te bhAvane eTale AtmAne jJAyakapaNuM prasiddha che. jagatane A vAta prasiddha che. lokane zuM prasiddha che? ke jANanAra kone kahevo ke padArthane jANe tene jANanAra kahevAya, ema lokone prasiddha che. paNa padArthane jANe che mATe jANanAra che e vAta jUkI che. so TakA khoTI vAta che. zeyane jANe mATe jANanAra che ema che nahi. AtmA to svabhAvathI jANanAra che. AtmA to Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana svabhAvathI jANanAra che. dIpaka kone kahIe ke ghaTapaTane prakAza kare to dIpaka, ema che nahi. dIpaka to dIpakathI che. ghaDAne laI lyo to ya dIpaka ne ghaDo hoya toya dIpaka, dIpaka to dIpaka potAthI che. ema A zeyAkAra thavAthI eTale zeyo jJAnamAM jaNAvAthI AtmAne jJAyaka eTale jANanAra.... jANanAra... jANanAra...che e vAta lokamAM prasiddha che. ane e vAta ame kahIe tyAre e tarata ja hA pADe che ke AtmA jANanAra che. kAraNa ke zeya jaNAya che ne AtmA ene jANe che. evo jJAtA zeyano saMbaMdha ahIMyA che eTale tarata hA paDe che ke hA. zeyone jANe mATe huM jANanAra chuM. joyone karato nathI. paNa zeyone jANe che evo je vyavahAra, e vyavahAra dvArA nizcaya batAvavo che. vyavahAra nathI batAvavo, zeyone jANe che mATe AtmA jJAyaka jANanAra e vAta jagatane prasiddha che. to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. e mArmika vAta kare che. zeyakRta eTale A jJayo che eTale ahIMyA jJAna thAya che? A jJAnanI paryAya yothI thAya che? zeyane jANe to jJAna utpanna thAya che? ema che nahi. zeyathI jJAna thatuM nathI ane zeyanuM paNa jJAna thatuM nathI. sUkSma vAta che. ke jo zeyathI jJAna thAya to zeyakRta azuddhatA lAgu paDI jAya. to joya kartA thAya ane jJAnanI paryAya enuM karma bane. paNa zeya kartA ne ahIMyA jJAna karma ema jJAnane para zeyanI sAthe kartA karma bhAvano abhAva che. ane A joya che te nimitta che ane ahIMyA jJAnanI paryAya che te naimittika che, evI paNa jJAnanI paryAyane apekSA nathI. e kartA karma to nathI, joyathI to jJAna thatuM nathI, zeyanuM paNa jJAna thatuM nathI, jJAna to AtmAnuM thAya che. jJAna thAya che, paNa e jJAna AtmAnuM thAya che AtmAthI thAya che. AtmAthI ane AtmAnuM. sUryano prakAza thAya che to te prakAza sUryathI thAya che ane sUryano prakAza che. ema A jJAna pragaTa thAya che te AtmAthI pragaTa thAya che ane AtmAnuM jJAna thAya che. zeyothI jJAna thatuM nathI ane joyonuM paNa jJAna thatuM nathI. kahevAya ema ke A joyo jaNAya che. kahe che ke jo tane e joyo jaNAya che e vakhate jJAna na jaNAya to to yakRta azuddhatA AvI jaze. sUkSma vAta che. zeyathI jJAna na thAya ane joyanuM paNa jJAna na thAya. jJAna AtmAthI thAya ane AtmAnuM ja thAya. AtmAthI thAya ane AtmAnuM ja jJAna thAya che to kahe che ke zeyakRta azuddhatA nathI. zeyathI jJAna thAya e vAta 100% jUThI che. ane zeyanuM paNa jJAna thatuM nathI. zeyathI jJAna na thAya ane zeyanuM paNa jJAna na thAya. kAraNa ke zeyakRta azuddhatA tene nathI. zuM kahyuM? kAraNa ke have AgaLa vadhe che. kAraNa ke zeyathI jJAna kema thatuM nathI ane zeyanuM jJAna kema thatuM Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 6 73 nathI ? enuM kAraNa ke AtmAnI peDhIe caDhyo nathI...AtmAnI dhIkatI peDhI che peDhIe beTho nathI. AtmAnI peDhIe besIne vyApAra karato nathI. mATInI peDhIe beTho che A 'mIThAlAla pelesa'' mATInI peDhI che. AtmAnI peDhI kyAM che. 6 bhagavAna AtmA jANanAra dekhanAra che. tyAM AvI jA. ekavAra to tuM Ava tane zAMti thaze. A badhuM duHkha ne AkuLatA maTI jaze. have kahe che ke jJeyathI jJAna thatuM nathI ane zeyanuM jJAna thatuM nathI. jo ema thAya to jJAna parAdhIna thAya, to jJAna rahetuM nathI. kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM, A (klipa) jJeya kahevAya A jJeya che. zeyAkAra avasthAmAM e jJeyo jyAre jJAnamAM jaNAya che, evI jJAnanI avasthA laIe to paNa jJeyo jJAnamAM jaNAya evA kALe, jJeyono jJAnamAM pratibhAsa thAya tevA kALe, jJeyAkAra avasthAmAM kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM eTale jJeyo jaNAya che evI jJAnanI avasthAnA kALe e jJAna jJeyane jANatuM nathI AtmAne jANe che. AhA ! pharIthI, kAraNa ke jJeyAkAra avasthAmAM eTale jJeyo jyAre jJAnamAM jaNAya che te kALe, rAga jaNAya, krodha jaNAya, puNya pApanA pariNAma jaNAya, zarIra jaNAya, ke bhagavAnanI pratimA jaNAya, AhA..bhale bhagavAnanI pratimAjI jaNAya, tyAre kahe che ke pratimAnI sAme ubhavA chatAM jANanAra jaNAya che. pratimAnI sAme Ubho che. carmacakSu pratimAnI sAme che ane jJAnacakSu AtmAnI sanmukha che. AhAhA ! A AMkha che Ama (pratimAnI sAme) bIjAne ema lAge ke pratimAnA darzana kare che. hA, Inija pratimAnA darzana kare che. juo to kharA ! sAdhakanI savikalpa avasthAnI vAta kare che. nirvikalpa dhyAnamAM jyAre jAya tyAre to AtmA jaNAya. ema to e to badhA samajI zake evI vAta che. paNa jyAre pratimAnI sAme IndriyajJAna che tyAre atIndriya jJAna AtmA sanmukha thayeluM AtmAne jANe che. bhagavAnanI pratimAne jANato nathI. kAraNa ke e zeyAkAra avasthAmAM pratimA e zeya ane ene jANe che jJAna ene jJeyAkAra avasthA kahevAmAM Ave che. che to jJAnAkAra avasthA e jJAnanI paryAyanuM nAma che to jJAnAkAra paNa e zeyanI sApekSatAthI jovAmAM Ave to tene zeyAkAra paNa kahevAmAM Ave che. zeyo jaNAya che e apekSA laIe to tene zeyAkAra avasthA kahevAmAM Ave che. e zeyAkAra avasthAmAM paNa jJAyakapaNe jaNAyo. jANanA25Ne jaNAya che. AhAhA ! jJeyapaNe jaNAto nathI. zeyanA jJAnapaNe paNa jaNAto nathI paNa AtmAnA jJAnapaNe jaNAya che. kAraNa ke jJeyAkAra avasthAmAM jyAre e jJeyo jJAnamAM pratibhAse che e samayanI vAta che. e samaye bhale e zeya sApekSathI jJeyAkAra kahyuM to paNa e samaye sAdhakanuM jJAna e para Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 jJAyaka svarUpaprakAzana zeyane jANatuM nathI ane jJeyAkAra jJAnane paNa jANatuM nathI. e to AtmAne jANe che. mATe zeyakRta azuddhatA AvatI nathI. AtmAnuM jJAna thayA kare che. jo AtmAnuM jJAna thatuM na hoya to ajJAna thaI jAya. jJeyakRta azuddhatA eTale ajJAna. paNa ajJAna kema thatuM nathI ? kAraNa ke pratimAnI sAme jue che tyAre paNa jANanAro samaye samaye jaNAya rahyo che. zeyAkAra avasthAmAM paNa, paNa kema ? ke svarUpane jovAnI avasthAmAM to jANanA2 jaNAya che paNa savikalpa eTale emAM para zeyo nimittapaNe che tyAre nimitta paNa jaNAtuM nathI naimittikabhAva paNa jaNAto nathI paNa svabhAvabhAva jaNAya che. prazna : savikalpamAM paNa svabhAvika jJAna utpanna thAya che ? uttara : hA. utpanna je jJAna ekavAra thayuM te cAluM rahe che. anubhavanA kALe je jJAna utpanna thayuM, nirvikalpa dazAmAM dhyAnamAM jJAnano janma thAya che. nirvikalpa dhyAna lAMbo samaya TakatuM nathI to savikalpadazA AvI jAya che. to je jJAna AtmAzrita pratIti jJAna upayogAtmaka pragaTa thayuM te jJAna jyAre savikalpadazAmAM Ave che. tyAre pariNati rahI te jAya che upayoga chUTI jAya che. jJAnanI paryAyanI pariNati je AtmAne prasiddha karanArI che te cAlu rahe che. samaye samaye pariNati che. AvuM je jJAna pariNatirUpa cAlu che te jJAnamAM svaparaprakAzaka zakti che te jJAnanI svacchatAmAM zeyano pratibhAsa thayo tyAre zeya jANavAmAM AvatuM nathI jJAna jANavAmAM Ave che. zrutajJAna AtmAnuM che. zeyAkAra avasthAmAM paNa, paNa lakhyuM che ne, paNa kema lakhyuM ? ke nirvikalpa dhyAnamAM to AtmA jaNAya che e vAta to badhAne samajAya. AhAhA ! paNa jJAnI AhAra karatA hoya, cAlatA hoya, beThA hoya, sUtA hoya, niMdrA avasthAmAM paNa. AhA ! niMdrA jJAnamAM zeya thAya che tyAre niMdrAnuM jJAna thatuM nathI, AtmAnuM jJAna thAya che evI jAgRti rahe che. A UMghe che te bhAvendriya UMghe ane jAge che te atIndriyajJAna jAge che. atIndriyajJAna jAgatuM ane IndriyajJAna UMghatuM pramAdamAM paDyuM che. enAthI juduM jJAna che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo, jJeyAkAra avasthAmAM jANanA2paNe jaNAyo. jJAtaH no artha cAle che. jJAtaH mULa be chellI lITImAM jJAtaH zabda hato kuMdakuMda bhagavAnano. eno artha karyo che jJAtaH no. jJAtaH eTale jJAyakapaNe jaNAyo, jJAyakapaNe jANaze nahi, jaNAyo. samaye samaye jaNAyA ja kare che. eka samaya paNa evo jato nathI ke samyagdaSTine AtmA jaNAto na hoya. achinnadhArAthI atIndriya jJAnamAM AtmA jaNAyA kare che. tethI zuddhinI vRddhi thayA kare che. eka samaya paNa jo jJAna AtmAne na jANe to mithyArdaSTi thaI jAya. jaNAyA ja kare, Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 6 75 utpanna thayeluM jJAna e vidhvaMza pAmatuM nathI, nAza pAmatuM nathI. pragaTa thayuM te thayuM kevaLajJAna thAya tyAM sudhI rahe che. pachI kevaLajJAna thAya tyAre A jJAnano vyaya ne kevaLajJAnano utpAda. zeyAkAra avasthAmAM paNa, paNa zabda lIdho che paNa, e ImporTanTa che. nirvikalpa dhyAnamAM to AtmA jaNAya. paNa AhAra karatA hoya tyAre cAMdInI thALImAM, jAtrAe jatA hoya tyAre, tyAre tene jANanAra jaNAya che. bhAI! AhAhA ! bIjAne ema lAge che ke A parane jANe che. parane jANanAruM jJAna juduM ane svane jANanAruM jJAna juduM. kAla kahyuM'tuM sarpa be moDhAvALA amuka hoya che. ema A jJAnanI paryAya (nA be phAMTA) eka aMtarmukhI ne eka bahirmukhI. bahirmukha paryAyamAM IndriyajJAnano janma thAya che ane aMtarmukha jJAnamAM atIndriya jJAna rahe che ane vadhatuM vadhatuM kevaLajJAna thaI jAya che. joyo jyAre jaNAya che tyAre te avasthAmAM paNa jANanAro jANanArapaNe jaNAya rahyo che. zAMtinAtha bhagavAna ! zAMtinAtha, kuMthunAtha ne aranAtha, 16, 17 ne 18 mA tIrthaMkara bhagavAna thayA ne e gRhastha avasthAmAM hatA. munI avasthA pahelAM tyAre cakravartI hatA. traNeya kAmadeva hatA. tIrthakara to pachI thayA. tIrthakara gRhastha avasthAmAM na hoya e to paramAtmA arihaMta thAya tyAre. gRhastha avasthAmAM to cakravartI, kAmadeva. kAmadevanI vAta to tyAM hamaNAM joI devalAlIthI jAtrAnuM sthaLa mAMgatuMgI ame gayA. tyAre tyAM rAmacaMdrajI tyAMthI mokSa padhAryA che sugrIva ne hanumAna. traNeyanI pratimAo che sAthe, tyAMthI mokSa padhAryA che. pachI eka muninI pratimA hatI. AvI munirAjanI pratimA jIvanamAM pahelAM vahelA joI. koIpaNa arihaMta ke muninI pratimA hoya to tenA ApaNe darzana karI zakIe. enA mukhanA darzana karI zakIe ema enuM ApaNI sanmukha mukha hoya. A to zAMtinAtha bhagavAna pITha daIne beThA che. A zuM? Ama kema? A zuM? Ama kema? moTuM bhIMta tarapha ne pITha pAchaLa ApaNI tarapha. tyAM lakhANa che temAM khulAso karyo che ke e kAmadeva hatA to zuM thayuM? evA rUpa rUpanA avatAra. strIo joIne viTaMbaNA pAme bhAna bhUlI jAva. pANI bharavA AvI hoya ne to Dola kUvAmAM nAkhavAne badale chokarAne gaLe doraDuM vIMTIne nAkhI dhye. ne joIne bhAna bhUlI jAya. munirAjane khabara paDI A rUpane mAre zuM karavuM che? pITha pheravI lIdhI ne dhyAnamAM magna thaI gayA. evI puNyanI prakRtio hoya che. A paramANuM dhoLArUpe thAya che , AtmA dhoLo thato nathI ho. A paramANuMnI vAta che. A mATI dhoLI hoya ne kALI paNa hoya. mATInA be prakAra kALI dhoLI. rAtI pILI to javA dyo. AhA! ApaNe dhoLI ne kALIno beno vicAra karo ne. A mATI dhoLI paNa hoya ne kALI paNa hoya ene kAmadevane puNyaprakRti Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 jJAyaka svarUpaprakAzana pUrvano udaya baMdhANo hoya to rUpano avatA2, ane cakravartIpada kahe che ke e vakhate e kone jANe che savikalpadazAmAM laDAImAM UbhA hoya tyAre, laDAImAM kAMI mALA pherave nahIM tyAM to Ayudha hoya. rAmacaMdrajIne lakSmaNanuM joyuM ne ApaNe hamaNAM. kone jAve che te rAma ? AtmarAmane jove che. bANane jotA nathI. AtmarAmane jove che. jagatane ajJAnIne Azcarya upajAve evI A vAta che. jJAnI jema che tema tene jANe che ne AnaMdane mANe che. AtmAne jANe che ne AnaMdane mANe che. AhAhA ! prazna : hAthInA dAMta cAvavAnA judA ne batAvavAnA judA che ? uttara : evuM nathI je cAvavAnA che te ja hAthInA dAMta che. batAvavAnA che te hAthInA dAMta nathI. kemake tenAthI kAma thatuM nathI te to zobAjI che. atIndriyajJAna te jJAna che. IndriyajJAna te jJAna nathI. je jJAnamAM AtmA jaNAya tene jJAna kahIe. je jJAnamAM potAno zuddhAtmA na jaNAya ane A badhuM jaNAya te to ajJAna che. te jJAna kahevAya nahi te to IndriyajJAna che. ajJAna che. tenAthI to karmano baMdha thAya che. AhAhA ! rAgathI to karmano baMdha thAya paNa IndriyajJAna, bhAvaIndriya sparza, rasa, gaMdha, varNa, karmendriya e pAMca Indriya A jaDa che. sparzendriya, rasendriya, ghrANendriya, cakSundriya ane zrotendriya A jaDa che e pAMca Indriya A jaDa che. emAM eka jJAnano ughADa che tene bhAvaIndriya kahevAmAM Ave che. e bhAvendriyathI bhinna paramAtmA aMdara birAjamAna che. ene atIndriya jJAna vaDe kaLI le tuM. bhavano aMta Avaze tane. A IndriyajJAna tAruM nathI. A kAna tArA nathI. AtmAne kAna nathI mATe te kAnathI AtmA sAMbhaLato nathI. AtmAne AMkha nathI mATe AMkhathI A chaThThI gAthA vAMcato nathI. AhAhA ! apUrva cIja che. AtmA zuM ? AtmAnuM jJAna zuM ? enI zakti zuM? AhAhA ! e sAMbhaLavAya maLe nahiM to kyAre prayoga karIne bhedajJAna prayoga karIne Atmadarzana kare. bhAI kAle kahetA'tA, A vAta sUkSma ghaNI che, paNa kyAMya sAMbhaLavAya paNa maLatI nathI. kahetA'tA ke Ane jANuM chuM Ane jANuM chuM e upayogano durUpayoga che. eTaluM pakaDAya to paNa ghaNuM che. eTaluM pakaDAyane ke A huM badhAno jANanAra chuM e to upayogano durUpayoga che. te upayoga to AtmAno che. e jyAre AtmAne jANe tyAre e upayogano sadupayoga thayo kahevAmAM Ave che. ahIM kahe che ke jJeyAkAra avasthAmAM paNa jJeyo jJAnamAM nimitta thAya che tyAre zeya jaNAtuM nathI, nimitta jaNAtuM nathI ane naimittika IndriyajJAna paNa jaNAtuM nathI. paNa svaAzrita svabhAvI jJAna samaye samaye jaNAya che. jJAyakapaNe jaNAyo, jANanA2paNe jaNAyo. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 6 77 AtmAnA jANanA25Ne jaNAya che 52nA jANanA25Ne jaNAto nathI. jANanAra jJAyakapaNe jaNAyo eTale jANanA2paNe ''huM jANanAra chuM'' ema jaNAya che. huM Ane jANuM chuM ema che nahiM. bhAI ! A evuM che ke dareka ajJAnI prANIne IndriyajJAna che ane IndriyajJAnamAM evo anubhava che ke huM Ane jANuM chuM, Ane jANuM chuM ene IndriyajJAnathI vizeSa bIjuM atIndriya jJAna che tene pragaTa paNa thayuM nathI ane A eka pragaTa thavAnI je kaLA che te vAta paNa teNe sAMbhaLI nathI tethI A ja jJAna che tema mAne che. zAstrajJAna te jJAna nathI. jJAna zAstrathI thatuM nathI ane zAstrane jANatuM nathI jJAna, jyAre zAstra nimittapaNe che tyAre. zeyAkAra avasthAmAM chaThThI gAthA jJeyapaNe nimitta che, chagaDo, chagaDo jyAre zeyapaNe nimitta che tyAre chagaDo jaNAto nathI, chagaDAnA saMbaMdhavALu jJAna jaNAtuM nathI. AtmAnA saMbaMdhavALuM jJAna e samaye jaNAya che. AhA ! apUrva ! atIndriya samayasAra to bhAratano bhagavAna che, advitIya cakSu che. AhA ! bhAgavatI zAstra, paramezvarI, daivI zAstra che A. A zAstra daivI zAstra che. caitanya devane hAjara kare. A maMtranI sAdhanA kare to deva hAjara thAya. jayapuramAM kahyuM ke bhedajJAnanA maMtrathI deva hAjara thAya che. to kahe A paMDita sArA ApaNe to A sAdhanA karIe ane deva prasanna thAya ne kaMI mAMgI laIe. are bhAI A e devanI vAta nathI. kudeva AdinI vyaMtara ne bhUtaLAnI vAta ahIMyA nathI. moharUpI bhUtaDA bhAgI jAya evI vAta ahIMyA cAle che. AhA ! bhedajJAnanA maMtrathI caitanyadeva hAjara thAya che. caitanyadevanI ArAdhanAthI puNya pApanA pariNAmathI bhinna, puNya pApa je thAya che tene jANanAra ne zAstrane jANanAra tevuM je IndriyajJAnathI bhinna aMdara atIndriya akhaMDa paramAtmA birAjamAna che. sakala nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya avinazvara zuddha pAriNAmika paramabhAva lakSaNa nija paramAtma dravya te huM chuM A khaMDa jJAna te huM nathI. AhA ! rajanI ! mIThAlAla pelesa to kyAMya gayo. heM ! zaileSa ! e to bahAranI duniyAmAM che ho. tamArI duniyAmAM ya nathI tamArI duniyAmAM to tamAro AtmA ane tamArI duniyAmAM AtmAnuM jJAna e tamArI duniyA. IndriyajJAna e tamArI duniyA nathI. e tamArI duniyAthI bahAra che. AhAhA ! zeyAkAra avasthAmAM savikalpadazAmAM, jJeyAkAra avasthA lIghIne, jJeya sApekSa jJAna thAya che je samaye te samaye A jJeya che. te samaye, zeyAkAra avasthAmAM paNa jJAyakapaNe jaNAyo paNa zeyane jANanAro, jJeyane jANanAro jaNAyo ke A jJeya jaNAya che ke zeyano Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 jJAyaka svarUpa prakAzana jANanAro jaNAya che? zeya to jaNAtuM ja nathI. paNa zeyano jANanAro che evuM jaNAya che ke nahi? ke evuM jaNAtuM nathI. tyAre zuM jaNAya che? AhA! ke jANanArapaNe jaNAya che. huM to jANanAra, huM to jANanAra ne jANavArUpe pariNamato jANanArane jANuM chuM. zeyane jANavArUpe pariNamIne zeyane jANuM chuM ema jJAnamAM dekhAtuM nathI. jhINI vAta che. joSI sAheba! narama mANasa che. eTalI jijJAsA laIne sAMbhaLavA to Ave che. AhAhA ! A koI vADAnI vAta nathI. A AtmAnI vAta che. vADA bADA che nahIM AtmAmAM. kahe che ke zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo-jANanArapaNe jaNAyo, ATalo vistAra thayA pachI te have AgaLa, svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa, dIvAnI jema kartAkarmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. jyAre e jJAna aMtarmukha thaIne zuddhopayoga thAya che. olI zuddha pariNatimAM paNa AtmA jaNAto hato ne have zuddhopayoga thAya tyAre paNa AtmA jaNAya. savikalpa jJAnamAM paNa jANanAra jaNAya ane nirvikalpa dhyAnamAM paNa jANanAra jaNAya. covIse kalAka jANanAra jaNAya che. AhA ! kahe che ke svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa dIvAnI jema, dIvAnuM daSTAMta Ape che. kartAkarmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. zuM kahe che? ke A joya jyAre jaNAya che tyAre paNa tenI jJAnanI paryAya jaNAya che. AtmAnI I AtmAnuM jJAna thAya che I jaNAya che. ane e jJAnanI paryAya AtmAnuM karma che ane e AtmA teno kartA che. juo khulAso che ke pote jANanAro hovAthI pote kartA, pote jANanAro che mATe pote kartA che. ane pote ja jaNAyo mATe pote ja karma. rAga jaNAya to rAga karma thAya. rAga jaNAto ja nathI. AtmA jaNAya che. mATe rAga kartAnuM karma paNa nathI ne jJAtAnuM zeya paNa nathI, alaukika vastu ! AhA! A to AkAzamAM uDavAnI vAta che. pAMkha AvI jAya uDavAnI pAMkha. AhAhA ! saMsAramAMthI bahAra nIkaLavAnI pAMkho AvI jAya. (zrotA : samayasAranA nATakamAM Ave che. yAhI ke supakSI jJAnagagana meM uData hai.) AhAhA ! jJAna gaganamAM uDavAnI vAta che. samayasAra to samayasAra che. kahe che prabhu ekavAra sAMbhaLa. AtmA jANanAra che mATe AtmAne kartA kahyo ane AtmA ja jaNAya che mATe AtmA ja karma che. AtmA kartA ane rAga tenuM karma ema nathI. AtmA jJAtA ane rAga zeya ema paNa nathI. jANanAro mATe pote kartA ane pote ja jaNAyo mATe pote ja karma che. AhA ! bheda apekSAe jJAnanI paryAyane karma kahevAya, abheda apekSAe to pariNAmI dravya kartA ane pariNAmI dravya karma che. apariNAmI rtA nathI. apariNAmI to akartA che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 6 AhA ! vAta che jhINI loDhA kApe che chINI. apariNAmI AtmA che e to akartA che. paNa apariNAmI jJAyakane jyAM lakSamAM lIdho tyAM e AtmA AtmAne jANavArUpe pariName che mATe pariNAmI AtmA kartA ane pariNAmI AtmA karma che. AhAhA ! jANanAro mATe pote kartA ane jaNAyo zuM ? to kahe potAno AtmA jaNAyo, rAga jaNAya che ? to kahe nA. rAga jaNAto nathI. abhedamAM bheda dekhAto nathI. jANanAra pote ne jaNAya paNa pote. jJAtA pote jJAna paNa pote ane jJeya paNa pote. 271 kaLazamAM te lye che. kartAkarmanuM ananyapaNuM ghaNuM cAlyuM, ahIMyA te vAta che. jJAyaka ja che. pote jANanAro mATe pote kartA ne potAne jANyo mATe pote karma. 26 have dIvAnI jema kahyuM. dIvAnuM dRSTAMta, teno khulAso kare che. jema dIpaka ghaTapaTa Adine prakAzita karavAnI avasthAmAMya, jyAre dIpakano prakAza ghaDAne prasiddha kare che te samaye dIpaka ja che. ghaDAne prasiddha kare to ya dIpaka ane potAne prasiddha kare to paNa dIpaka ja che. dIpakamAM kAMI phera paDato nathI. prakAza vadhato haze ke nahi. so padArtha hoya. ane prakAza so padArthane prasiddha kare. ane pachI navvANuM padArtha laI lyo to eka padArtha 2he. to jyAre so padArthane prakAza prasiddha karato to tyAre prakAza vadhAre ane pachI padArtha eka rahyo to prakAza ocho ema nathI. ema kema nathI ? kema ke prakAza dIpakanA Azraye che para padArthane Azraye nathI. khyAla Avyo kAMI bhAI ! ema A dIpaka jema che tema che emAM vadhaghaTa nathI. game teTalA padArtha hoya eka lAkha padArtha hoya, dIpakanI sAme toya vadhaghaTa vagarano prakAza evo ne evo. lAkha padArtha laI lyo to paNa evo. kemake prakAza svaAzrita che pa2padArtha Azrita nathI. ema jJAna je che te AtmAAzrita che jJeyAzrita nathI. kahe jJAnamAM kAMI vadhaghaTa thAya ? ke nA. jJAnamAM kAMI vadhaghaTa thatI nathI. kemake jJAna jJeyAzrita nathI. vadhAre jJeya hoya to jJAna vadhI gayuM ane thoDA jJeyane jANe to jJAna ghaTI gayuM ema nathI. kemake jJAna jJeyAzrita nathI mATe vadhaghaTa thatuM nathI. AtmA ekarUpa che enA Azraye jJAna thAya che mATe jJAna ekarUpa che. jJAnamAM kAMI vadhaghaTa thatI nathI. AhA ! olI je ughADa vadhe ghaTe enI vAta ahIMyA nathI. e vAta gauNa che ahIMyA. AhA ! alaukika vAta che. pote jANanAro mATe pote kartA ne potAne jANyo mATe pote ja karma karma eTale kArya. karmano artha kArya. jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzavAnI avasthAmAM ya dIpaka che. bahAra padArtho hoya ene prakAze to dIpaka che ane potAne potAnI jyotirUpa zikhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa, avasthA eka ja che. enA, apekSAe be bheda karyA. avasthA dIpakanI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 jJAyaka svarUpaprakAzana eka ja che. tenA be bheda karyA. ghaDAne prasiddha karanArI avasthA ane dIpakane prakAza karanArI avasthA. avasthA eka, enA nimitta be, eka ghaDo ne eka dIpaka, dIpaka eTale dravya, prakAza eTale paryAya. e je paryAya pragaTa thaI dIpakanI e prakAza ghaDAne prasiddha kare to paNa dIpaka che ane dIpakanI zikhAne prasiddha kare to paNa dIpaka ja che. emAM kAMI phera paDato nathI. ema A AtmAmAM para padArtha jaNAya ke AtmA jaNAya to e to jANanAra jaNAya che. jANanAro mATe pote kartA ane pote jaNAyo mATe pote karma. nirvikalpa dhyAnamAM ho ke savikalpa dazAmAM hoya, beya avasthA laI levI. AmAM avasthA laI levI. mULa to I kahevuM che ke savikalpa dazAmAM paNa jJAnInuM jJAna potAnA AtmAne jANatuM ja pragaTa thAya che. e svAdhIna che. emAM para hoya to jJAna thAya ema che nahi. A prakAza che e A padArthane Adhina che? e to dIpakane Adhina che. padArtha bIjA ho ke na ho. ema A jJAnamAM para zeyo jaNAva ke na jaNAva. e to jJAna to AtmA Azrita pragaTa thAya che. mATe AtmAnuM jJAna che zeyanuM jJAna nathI. kahevAya ke A zeyane jANyuM jJAna e to kathana mAtra che. kharekhara para zeyane jJAna jANatuM nathI. bheda apekSAe jJAnanI paryAya jJAnanI paryAyamAM jaNAya che. abheda apekSAe jJAyaka ja jaNAya che. kemake kartAkarmanuM ananyapaNuM che. kartAya AtmA ne karma paNa AtmA. jANanAro AtmA ne jaNAyo paNa AtmA. jANanAro AtmA ne jaNAya zeya, ema che nahi. AhA ! jANanArAne ahiM rAkhavo ane je jaNAya che AtmA tene dUra rAkho to e jJAna nathI e ajJAna thaI gayuM. zuM kahyuM? jANanAro bhale AMhIM aMdara rAkho ne jaNAya che paranneya mane kahe che, jJAna ne joyane eNe judA pADyA te ajJAna kahevAmAM che. jANanAro pote ne jaNAyo paNa pote enuM nAma AtmAno anubhava samyajJAna kahevAmAM Ave che. alaukika vAta che. prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che, anya kAMI nathI tema jJAyakanuM samajavuM. tema dIvAnA dRSTAMte ghaTapaTane prakAze toya ane dIpakane dIpakanI zikhAne prakAze toya dIpaka, emAM kAMI phera paDato nathI. ema AtmAnuM jJAna pragaTa thaI gayA pachI joyo jaNAya te vakhate jANanAra jaNAya che ane joyo na jaNAya ne aMtarmukha thAya to paNa e samaye jJAyaka jaNAya che. hara samaye khAtAM-pItAM, hAlatAM-cAlatAM, uThatA-besatAM ene to jANanAra jaNAya che bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. evI aMtarmukhI jJAnanI avasthA jJAnIne pragaTa thAya che. e pote jJAnI thAya to ja khabara paDe athavA to koI lAyaka jIva hoya to anumAnathI paNa khyAlamAM Ave che. tema jJAyakanuM samajavuM. "huM jANanAra chuM karanAra nathI.'' A eka maMtra che. sarvajJa bhagavAnanI vANImAM Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 6 Avelo maMtra che jJAnIone A prakAre anubhava thayo che ema zAstramAM lakhANa che. "huM jANanAra chuM karanAra nathI ane pachI "jANanAra ja jaNAya che kharekhara para jaNAtuM nathI." basa A phakta eka-be maMtra che. ane korSa cha mahinAno che. traNa traNa mahinAnA be bhAga pADI devA. "huM jANanAra chuM ne karanAra nathI." traNa mahinAmAM jo A pATha pAko thaI jAya to bIjo pATha "jANanAra jaNAya che kharekhara para jaNAtuM nathI." AhA! have para jaNAtuM ja nathI to pachI moha, rAga dveSa utpanna ja kyAMthI thAya ? para jaNAya to A ThIka ne A aThIkanI ISTa-aniSTanI, kalpanA thAya ne? paNa jJAna jJAnane jANatA ISTa aniSTanI kalpanA thatI nathI. moha rAga dveSano abhAva thavAthI alpakALamAM arihaMtapadanI prApti thaIne siddha paramAtmA thAya che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 vibhAga - 3 pravacana naM. 0 tA. 14-10-88 - jAmanagara jJAyaka svarUpaprakAzana zrI samayasArajI paramAgama zAstra che teno prathama jIva nAmano adhikAra tenI gAthA chaThThI che. gayA vakhate chaThThI gAthA lIdhI hatI. be divasa mATe AvyA hatA tyAre. have prazna upaje che ke evo zuddhAtmA koNa che ? prazna ema utpanna thayo ke AcArya 5ramAtmA pharamAve che ke huM ekatva vibhakta AtmAnI vAta kahIza. pariNAma mAtrathI je AtmA vibhakta nAma judo che. pariNAma ane AtmA eka sattA nathI. be sattA bhinna bhinna che. pramANathI eka sattA che. nayathI be sattA che. pramANathI eka sattA jANIne pachI emAM ne emAM nayano prayoga kare to be sattA dekhAya che. eka dravya sAmAnyanI anAdi anaMta sattA ane eka kSaNika paryAyanI sattA. beya sattA alaga alaga che. tyAre ziSyane prazna thayo ke, Ape ema kahyuM ke, ekatva eTale anaMtaguNathI ekapaNuM evo bhagavAna AtmA ne vibhakta nAma pariNAma mAtrathI judo, evA AtmAnI vAta huM kahIza, ema meM vyavasAya karyo che, udyama karyo che. A zAstra lakhavAno hetu mAro, pariNAma mAtrathI AtmA bhinna che ane potAnA guNothI AtmA abhinna che, ema mAre kahevuM che. to ziSyano prazna che ke evo je zuddhAtmA Apa kahevA mAMgo cho ekatva-vibhakta, e AtmA koNa che? kevo che? ane eno anubhava amane kema thAya ? be prazna che. A zuddhAtmA kevo che ? ane eno anubhava kema thAya ? eka sAthe be prazna karyA che. enA uttararUpe gAthA che. 'nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAva che, e rIta zuddha kathAya ne je jJAta te to te ja che.'' gAthAno artha : je eka jJAyakabhAva che te, apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. sAtamA guNasthAnathI cauda guNasthAna sudhInI paryAyo jJAyakabhAvamAM eTale AtmAmAM eTale mArAmAM nathI ane pramatta eTale pahelAM guNasthAnathI chaThThA guNasthAna sudhInI asAvadhAnadazA, pariNAmo e mArAmAM nathI. e rIte tene zuddha kahe che. pariNAmathI rahita che mATe AtmA zuddha che. je AtmAo pariNAmathI AtmAne Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 7 83 sahita mAne che te azuddha AtmAne seve che. anaMtakALa thayo, pariNAmathI rahita AtmA hoya e kahenArA zAstra ochA, lakhanArA zAstra paNa ochA ane kahenArA paNa traNekALa ochA ja hoya. AtmA pariNAmathI sahita che ane pariNAmane kare ane pariNAmane bhogave. jevA jevA pariNAma kare evA evA phaLane e bhogave, kare ne bhogave. AtmA pariNAmane kare, parane to karI zakato ja nathI. e vAta to dUra raho. paNa pariNAmane kare ane pariNAmane bhogave e kathA tame sAMbhaLI che. ane jinAgamamAM paNa evA vyavahAranayanAM kathano che. jinAgamamAM paNa evA vyavahAranayanAM kathano Ave, AtmA jevA pariNAma kare enuM phaLa ekalo AtmA bhogave. e vyavahAranayanuM kathana che. mokSamArga prakAzakamAM zAstranAM ukelanI eka cAvI ApI che. jinAgamanuM rahasya samajavAnI eka cAvI "kI" mAsTara kI' jene "mAsTara kI' kahe che) badhAM tALA khulI jAya. emAM eka cAvI evI ApI ke nizcayanaya vaDe je nirUpaNa karavAmAM AvyuM hoya tene to satyArtha jANI, tenuM zraddhAna aMgIkAra karavuM. e vAta sAcI che ema zraddhA karavI. ane jyAM jyAM vyavahAranayanuM kathana AvyuM hoya tyAM ema samajavuM ke te kathana asatyArtha che, ema jANI tenuM zraddhAna choDavuM, zraddhAna na karavuM. zuM kahyuM? ke A AtmA potAnA pariNAmane kare che ane tenA phaLane bhogave che. ajJAnadazAmAM AtmA rAgane kare ane rAganAM phaLane bhogave ane jJAnadazA thAya tyAre vItarAgabhAvane kare ne vItarAgabhAvanuM phaLa AnaMdane bhogave te vyavahAranayanuM kathana che. vyavahAranayanAM kathanane asatyArtha jANI, tenuM zraddhAna choDI devuM ke "ema che nahi." AtmA akartA abhoktA che e vAta jagatanAM jIvoe sAMbhaLI nathI. nathI sAMbhaLI evI vAta huM kahevA mAguM chuM. kAmabhoga baMdhananI kathA to badhAe sAMbhaLI che. jevA jevA karma kare tevA tenA phaLane bhogave. paNa AtmA karmane karanAro nathI. AhAhA ! ane AtmA enA phaLane bhogavanAro nathI. A vAta jagatanAM jIvoe sAMbhaLI nathI, e vAta amane guru paraMparAmAMthI maLI. ane uparAMta ame sImaMdhara bhagavAna pAse gayA hatA. tyAM ATha divasa rahyA hatA. tenI pAsethI vizeSa khulAso karIne ame AvyA ane zAstra lakhIe chIe. sAMbhaLo ! sAMbhaLI na jAya evI vAta che. cAlatI vAta to ema ja che. pApa kare to pApanA phaLane bhogave. puNya kare to puNyanA phaLa bhogave. dharma kare to dharmanA phaLane bhogave. karanAra ane bhogavanAra bhagavAna AtmA nathI. AhAhAhA ! e to jANanAra...jANanAra...jANanAra...jANanAra...jANanAra che. pariNAma pariNAmane kare, Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 jJAyaka svarUpaprakAzana ene paNa jANe ne pariNAma pariNAmanA phaLane bhogave ema paNa jANe. huM karuM ne huM bhogavuM ema dRSTi ane jJAnamAM AvatuM nathI. 525dArtha ane kArakhAnAne kare...AziSa ke kizorabhAI ke bIjA, somacaMdabhAInA dIkarA, e karavuM ane bhogavavuM to para padArthamAM che nahi. paNa potAnA pariNAmano karanAra ne bhogavanAra bhagavAna AtmA nathI. are, kharekhara eno jANanAra paNa nathI. e to jANanArane jANe che ne jANanArane jANatAM jANatAM pariNAma paNa jaNAya jAya che to jaNAya jAva. paNa e jANavAno viSaya pariNAma nathI. karavAno viSaya to nathI paNa pariNAmane jANavA mATe viSaya paNa nathI. jANavAno viSaya to eka abheda sAmAnya TaMkotkIrNa jJAnAnaMda paramAtmAne jANa ane jANIne enuM zraddhAna karaje, anaMtakALathI nathI karyuM e vAta AmAM chaThThI gAthAmAM apUrva che. AhAhA ! e rIte ene zuddha kahe che. pariNAmathI rahita che mATe AtmA zuddha che anAdi anaMta. eka samaya paNa pariNAmathI sahita thayo nathI, thato nathI ne thavAno nathI. e AtmA, AtmAne upAdeya che, eTalo zraddhAno viSaya batAvyo. have AgaLa jJAnanA viSayanI vAta kare che. vaLI je jJAyakapaNe jaNAyo, ka2nA25Ne jaNAyo ke jANanA2paNe jaNAyo ? AmAM zuM lakhyuM che ? eTale jANanA2paNe, jANanA25Ne AtmA che eTale jANanA2paNe jaNAya che. jo karanAra hoya to ka2nA2paNe jaNAya. paNa karanAra to che nahi to jaNAya kyAMthI ? AhAhA ! ''jJAtaH'' no artha karyo. jJAyakapaNe jaNAyo. 'jANanAra huM chuM' ema jaNAyo. ''huM jANanAra ja chuM ne jANanAro ja jaNAya che'' ema jaNAyo. AhAhA ! e sarva avasthAmAM jANanAra ja che. ane jANanAra ja jaNAya che sarva avasthAmAM. 'te to te ja che' nirvikalpa dhyAnanI avasthA hoya to paNa nija paramAtma dravya jaNAya che. ane savikalpa dazA hoya tyAre paNa bhagavAna AtmA ja jaNAya che. pAMca mahAvrata amane jaNAtA nathI. AhAhA ! evI apUrva vAta A chaThThI gAthAmAM che. TIkA :- je pote potAthI ja siddha hovAthI, thoDuMka laI laI, anusaMdhAna thayA pachI bIjo pAro levo che. ''koIthI utpanna thayo nahi hovAthI anAdi sattArUpa che. kadI vinAza pAmato nahi hovAthI anaMta che. anAdi-anaMta AtmA, anAdi anaMta che vastu. vastu anaMtaguNano piMDa jemAM jJAna, darzana, AnaMda ThasoThasa bharyA che emAM. emAM paryAyano praveza thato nathI. to rAgano praveza to kyAMthI thAya ? ane kArakhAnuM kyAMthI ghuse emAM. AhA ! kArakhAnuM mAruM, dIkarA mArA, dIkarI mArI, A Arasano baMgalo mAro eno svAmI pudgala che. AhAhA ! nitya udyotarUpa hovAthI haMmezA bhagavAna AtmA pragaTa che. sUrya to Uge ane Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 pravacana naM. 7 Athame, paNa bhagavAna Uge nahi ne Athame paNa nahi. e to che, che ne che. nitya udyota kahyuM. AhA ! paryAya to kSaNika pragaTa thAya ne nAza thAya. pariNAma to pragaTa thaI ne nAza thAya ne dravya to pragaTa thatuM ja nathI. e to che, che ne che. nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI. ane spaSTa prakAzamAna jyoti che. pratyakSa bhagavAna AtmA svAnubhava vaDe pratyakSa thAya che. pragaTa che, che mATe pratyakSa thAya che. jaNAya jAya che. evo je jJAyaka ekabhAva che te saMsAranI avasthAmAM, anAdikALathI te jJAyakane joyo nathI. tyAre e saMsAra avasthA UbhI thaI che paNa saMsAra avasthA AtmAmAM AvatI nathI. saMsAra avasthA paryAyamAM che. dravyamAM saMsAra nathI. baMdha paNa nathI ane mokSa paNa dravya svabhAvamAM to nathI. baMdha ane mokSa to pariNAmanAM dharma che. AtmAnA dharma nathI. evo jJAyaka ekabhAva che, te saMsAranI avasthAmAM anAdi baMdha paryAyanI apekSAthI kSIranIranI jema karmapudgalo sAthe ekarUpa hovA chatAM anAdikALathI ene karmano saMyoga saMbaMdha thayo che. karma judA ne AtmA judo. beu jude judA che. paNa sAthe saMyoga eno thayo che. saMbakabhAI ne khImacaMdabhAI, hAre hAlyA Ave, eya ! be sAthe Ave che. be sAthe Ave che, beya eka thaIne AvatA nathI. eka thaIne Ave che? eka thatA ja nathI. ema caitanya paramAtmA ane jaDa evA karma eno saMyoga saMbaMdha anAdikALathI cAlyo Ave che. kSIranIranI jema. pANIne dUdha eka vAsaNamAM hoya, paNa dUdha, dUdharUpe che ne pANI, pANIrUpe. pANI dUdha na thAya ne dUdha pANI na thAya, nahiMtara to badhAM eka vepAra karI nAMkhe. 1 lITara dUdha lya ne 10 lITara temAM pANI nAMkhe to 11 lITara dUdha thaI gayuM. 11 lITara dUdha thAya ja nahi. DerImAM jAya ane kahe ke sAheba, 11 lITara dUdha che. UbhA raho, javA do jarAka, AmAM to pANI nIkaLI gayuM. ardho lITara dUdhanA paisA tane maLaze. ema kSIranIranI jema dUdha ane pANInI jema karmayugalo sAthe ekarUpa hovA chatAM eTale eka kSetrAvagAha saMbaMdha hovA chatAM; eka sAthe be rahe che, dUdha ne pANInI jema paNa dUdha dUdharUpe ne pANI pANIrUpe, tema karma-karmarUpe che ne AtmA-AtmArUpe che. 'dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to duraMta kaSAyacakranA udayanI vicitratAnA vaze pravartatA je puNya-pApane utpanna karanArA samasta aneka zubhAzubhabhAvo temanA svabhAve pravartato nathI. zuM kahe che? ke anAdikALathI AtmA ajJAnI hovAne kAraNe tenA nimitte je karmano saMyoga saMbaMdha thayo che, jema dehano saMyoga thAya to deha judo che ane AtmA judo che. ema Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpa prakAzana karmano ene saMyoga che ane karma sattAmAM che, ane teno abAdhAkALa pAke tyAre karma udayamAM paNa Ave che, udayamAM AvatA anAtmA emAM joDAya che. AtmA temAM joDAto nathI. anAtmA emAM joDAya che. joDAtA, e joDAya tyAre zubhAzubhabhAva paNa anAtmAmAM thAya che, AtmAmAM nathI thatAM. bhUlI jajo. e bhUlavA jevuM che. zubhAzubhabhAva AtmAmAM thAya che e bhUlajo. AtmAmAM thAya che e moTI bhUla thaI che. have e bhUlI jAjo. e anAtmAmAM thAya che, thAya che kharA, thAya che teno nakAra nathI paNa anAtmAmAM thAya che. AtmAmAM nahi. e zubhAzubhabhAva jyAre thAya che anAtmAmAM tyAre puNya pApanI karma prakRttino baMdha paNa thAya che. e baMdhamAM kAraNa anAtmA che. karmanA baMdhanA kAraNamAM karma che, jIva nathI. karma eTale bhAvakarma. bhAvakarma karmabaMdhanuM nimittakAraNa che. bhagavAna AtmA temAM nimitta thato nathI. upAdAnapaNe to bAMdhato nathI paNa nimittapaNe paNa ene bAMdhato nathI. ene jANe nahi to bAMdhe kyAMthI? AhAhA ! chaThThI gAthA to apUrva che. chaThThInAM lekha gurudeva bahu prazaMsA karatA hatA. bAra aMgano sAra. 415 gAthAno sAra che. sogAnajIe paNa kahyuM che. e chaThThI gAthAmAM badhuM Ave che. e udaya Ave che, karmanA udayamAM jIva joDAya che ema bhUlI jajo. have bhUlajo, guru maLyAM che. pariNAma joDAya che, pariNAma paradravya che. paradravya paradravyamAM joDAya che huM paradravyamAM joDAto nathI. anAtmA anAtmAmAM joDAya che. AtmA to enAthI judo ne judo rahI jAya che. A pariNAma jyAre joDAya che ne tyAre AtmA temAM joDAto nathI. zuM kahyuM? pariNAma karmanuM lakSa kare che tyAre AtmA tenuM lakSa karato nathI. zuM kahyuM, AhA! karmano udaya Ave ane temAM joDAya che ane zubhAzubhabhAva thAya che paNa AtmA temAM joDAto nathI mATe AtmAmAM zubhAzubhabhAva thatAM nathI. AtmA to anaMtaguNano piMDa, zuddhAtmA pavitra paDyo che ne. temAM apavitratA zubhAzubhanI AvatI nathI. zubhAzubhabhAva thAya che anAtmAmAM ane tenA nimitte navA karma paNa baMdhAya che. puNya pApanI prakRttino baMdha thAya che ema jANaje. paNa huM bAMdhuM chuM ema have jANIza nahi. AhAhA ! huM to jANanAra chuM. jANanAra jANe ke karmane bAMdhe? pachI jANe kone te bAkI rAkhavuM paNa jANe. kare, bAMdhe choDe ema nahi. jANavAmAM to Ava tuM pahelAM karavuM to choDI de have. AhA ! kAla bhaktimAM AvyuM hatuM. pariNAma thayA kare che enI ciMtA tuM na kara choDI de, ema AvyuM'tuM ne. "ciMtA karane ke kAbila nahi' phekTarI enI meLe cAle, ema. A moTI phekTarI che bhAInI, laI gayA hatA AvyA tyAre. dhIrUbhAI dhyAna rAkhatA haze tyAre phekTarI cAlatI haze. are, enI meLe cAle che bhAI ! AhAhA ! AtmA to phekTarIne Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 7 87 jANato nathI, to calAve kyAMthI ? e to jANanAra jaNAya che jJAnamAM, bALa-gopALa saune bhagavAna AtmA jaNAya che paNa bhUlI jAya che samaye samaye. AhAhA ! e Avaze have bIjA pArAmAM. puNya-pApane utpanna karanArA zubhAzubhabhAvo, temanA svabhAvapaNe pariNamato nathI, thato nathI. zubha ane azubha, hiMsA ane ahiMsAnAM pariNAma thAya che anAtmAmAM. bilakula pariNAmamAM hiMsA-ahiMsA thatAM nathI ema nathI. pariNAmamAM thAya che paNa mArAmAM thatA nathI. judA rAkhyA pariNAmane dravyathI. AhA. pariNAmathI dravya juduM che ema jANI le, bhedajJAna karI le. zubhAzubhabhAva thAya che. pariNAmamAM sukha-duHkhanAM bhAva thAya che. paNa huM enAthI bhinna chuM. AhA ! bhedajJAna karI le. temanA svabhAve pariNamato nathI. thAya che, thAya che pariNAmamAM ane pariNAmarUpe AtmA thato nathI. jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI. jaDabhAva ke zubhAzubhabhAva acetana emAM jANavAnI zakti nathI, mATe ene acetana kahyA paramAtmAe. tethI te pramatta paNa nathI ne apramatta paNa nathI. zubhAzubharUpe thato nathI mATe pramatta nathI. ane pramattarUpe thAya to tenA abhAvarUpe apramattarUpa thAya, paNa te rUpe thato ja nathI. e mArAmAM nathI. pariNAma, pariNAmamAM ho, koI vAMdho nahi aisA jAno ke pariNAma pariNAmamAM thAya che mArAmAM nahi. huM to enAthI judo chuM ne judo ja rahyo chuM anAdi anaMta. pariNAmathI judo che to dehathI kyAMthI eka thAya ? makAnathI, kArakhAnAthI, sonA cAMdInA jhaverAtanA dAgInAthI eka thAya ? prabhu, e to pramANanI bahAra che. A to pramANanI aMdara pariNAma thAya che. e pariNAmathI, zudghanayathI AtmA judo che. nizcayanayathI jovAmAM Ave, svabhAva dRSTithI jovAmAM Ave to pariNAmathI judo anubhavamAM Ave che. pariNAma mAtrathI judo anubhavamAM Ave che atyAre paNa. aMtaradaSTi vaDe jue to e pariNAma dekhAtA nathI. eka sarvoparI tattva jJAyaka cidAnaMda AtmA dRSTimAM ane anubhavamAM Ave che. tethI pramatta apramatta nathI. te ja samasta anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM AvatAM zuddha kahevAya che. nimittanuM lakSa choDI de, samasta-badhA prakAranAM, anya dravyanA bhAvothI, kema ke dravya bhinna che ne tenA bhAvo tenAthI abhinna che. dravyo bhinna che. pudgalAdi padArtho AtmAthI bhinna che ane pudgalAdinAM je bhAvo te pudgalathI abhinna che ne mArAthI bhinna che. AhA ! eka karma jAti che, karmanI jAtimAM anubhAga thAya che. rAgadveSa-sukhaduHkhanAM pariNAma, thAya che eka jagyAe, thAya che pudgalamAM ane mAne che ke jIvamAM, e saMsAra Ubho thayo. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 jJAyaka svarUpaprakAzana Ano artha cAle che. samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe, padArtha to che, eno anubhAga, eno rasa temAM rAga, dveSa, sukhaduHkhanAM pariNAma temAM thAya che. A sAMbhaLyuM na hoya. pulamAM sukhaduHkha thAya? hA, bhAI ahIMyA je sukhaduHkha thAya tenuM nimitta kAraNa temAM che. ane nimittanuM lakSa choDe to ahIM sukhaduHkha thAya nahi. ahIM jJAna thaI jAya. AhA ! choDI de lakSa enuM. tAre zuM kAma che tenuM. tenAmAM ho to ho. enuM lakSa choDIne AtmAne jo. samasta anya dravyanAM bhAvothI bhinnapaNe, judApaNe upAsavAmAM Avato ArAdhanA karavAmAM AvatA AtmA zuddha kahevAya che. ane tene AtmA zuddha thayo, hato ane dRSTimAM paNa zabda Avyo ema kahevAmAM Ave che. have AgaLa, vaLI, vaLI eTale eka bhAga kahI dIdho. have bIjo bhAga kahevAmAM Ave che. A beya bhAga " Imrat' che. eka daSTipradhAna kathanathI daSTi prApta thaI jAya ane eka jJAnapradhAna kathanathI paNa dRSTi prApta thaI jAya. ane dRSTi pragaTa thayA pachI jJAnanI zuM sthiti che te paNa khyAlamAM AvI jAya, evo A pAro che. pahelAM pArAmAM khyAla Avyo ane tyAM anubhava na thayo to bIjA pArAmAM anubhava thaI jAya. kAM pahelAM pArAmAM anubhava thaI gayo hoya to bIjA pArAmAM jevuM che tevuM jJAna thaI jAya. vaLI dAhyanAM AkAre thavAthI eTale baLavA yogya padArtha, lAkaDA, chANA ItyAdi, tenA AkAre thavAthI, AkAra eTale vyaMjana paryAya lIdhI che. mULa vyajaMna paryAya eTale AkRtti kahevAya. lAMbuM lAkaDuM hoya to agni lAMbI dekhAya. ane lAkaDuM Ama goLa hoya to agni goLAkAra dekhAya. eno AkAra Ama, agnino AkAra samajI gyA. nimitta lAkaDuM ne agninI naimittika avasthA. nimitta che lAkaDuM ane bALe che agni, jevo lAkaDAno AkAra che tevo agnino AkAra dekhAya che. to dAhyAkAra agnine dahana kahevAya che, bALanAra kahevAya che. agni lAkaDA, chANAne bALe che ema kahevAya che, bALatI nathI. zuM kahyuM? jema kahevAya che ema nathI. jema vyavahAra kahe che tema nathI. paNa Ama pragaTa dekhAya che ne? AhA! AmAM lakhyuM che ne ! emAM ema lakhyuM che ke "ema kahevAya che paNa ema che nahi'e vyavahAranayanuM vacana che. vyavahAranayanA jeTalA vacana hoya tene asatyArtha jANI tenuM zraddhAne choDI devuM ke agni lAkaDAne bALe che. e kaI nayanuM kathana che? eka dravya bIjA dravyanuM kare e kaI nayanuM kathana che? have khulAso thayo. eka dravya bIjA dravyanuM to kare nahi. tyAM sudhI to agni lAkaDAne bALatI hatI evI bhramaNA thatI'tI. e jyAM khulAso thayo ke agni eka dravya, lAkaDuM bIjuM dravya, eka dravya bIjA dravyanuM kare nahi. na kare, na kare tene kare kahevuM te vyavahAra Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 7 ke nizcaya? to vyavahAra sAco ke jUTho? (zrotA :- jUTho) AhAtamArI jIbhe kahyuM tame. ema ne ema lola lola hAle, aMdarakhAne koI vicAra karatA nathI. kara vicAra to pAma. agni juduM dravya che. lAkaDuM juduM dravya che. paNa agni lAkaDAne bALe che enA dvArA agni uSNa che, ema ajJAnIne khyAla apAvavA mATe lAkaDAno sahAro lIdho. ke lAkaDAne bALe tene uSNatA agni kahevAmAM Ave che. to lAkaDuM garI gayuM. to agni kone kahevAya? ke lAkaDAne bALe te agni, lAkaDAne bALe te agni. lAkaDuM garI gayuM che A. paNa agni lAkaDAne aDatI nathI to bALe kyAMthI? to pachI lAkaDuM kema baLe che? ke enI yogyatA e vakhate e samayanI hatI. e samayanI yogyatA uSNa thavAnI hatI. ane agnine nimitta kahevuM e paNa vyavahAra. kharekhara nizcayathI tenI yogyatA hatI. baLavAnI yogyatA hatI tyAre agni bAhyamAM nimitta kahevAmAM Ave. ema kahevAya che nimittathI. jo AmAM lakhyuM che ne dahana kahevAya che. agnine dahana, bALanAra kahevAya che. kathanamAM to bIjuM zuM Ave ? ema kahevAya. to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. e zuM kahe che? dAhyakRta azuddhatA tene nathI eTale lAkaDAne bALe che mATe agni che, te vAta khoTI che. agni to agnithI che. lAkaDuM to lAkaDAthI che. ekathI bIjAno bhAva kyAMthI thAya? nyAya Ape che ke agni lAkaDAne bALe che ema kahevAya che. ke agnine jANato na hato ane lAkaDAne bALe, tene agni kahevAya evuM ene samajAve che. agninuM svarUpa samajAvavuM che. lAkaDAne bALe che evuM che nahi. chatAM vyavahAra dvArA paramArtha samajAve che. bIjo upAya nathI. have kahe che ke ame ema kahyuM ke agni lAkaDAne bALe che to paNa bALe che, ema evuM vyavahAranayanuM vacana AvyuM, to paNa lAkaDAne bALe che mATe agni che ema che nahi. jo lAkaDAne bALe I agni to agni lAkaDAthI parAdhIna thaI gaI. lAkaDAne na bALe to agni rahetI nathI. samajAya che nyAya, lAkaDAne bALe che mATe agnine bALanAra kahevAmAM Ave che, kahevAya che. to paNa jevuM kathana Ave che tevuM svarUpa nathI. dAhyakRta azuddhatA tene nathI. eTale ke lAkaDAne bALe to ja agni che. lAkaDuM kartA ane agninI paryAya karma ema be vacce kartA-karma saMbaMdhano abhAva che. AhAhA ! thoDo magaja UMDo utare to kAma thaI jAya. AtmA hAthamAM AvI jAya. A AtmA batAvavA mATe daSTAMta Ape che. paNa daSTAMta to pAko thavo joIe ne? ke agni lAkaDAne bALatI nathI, kahevAya che. ema AtmA parane jANe che ema kahevAya che paNa parane jANato nathI. jo agni lAkaDAne bALe to AtmA parane jANe. atyAra sudhI koI agnie koI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 jJAyaka svarUpa prakAzana lAkaDAne bALyuM nathI. atyAra sudhI koI AtmA parane jANato nathI. ene to jANanAra jaNAya che. paNa e bhUlI jAya che. AhA! bhrAMti che. samajAya nahi eTale ThekaDA mAre pachI satya vAta bahAra Ave te vyavahAranAM pakSavALAne svIkAra na Ave. (zrotA satya svIkAra na Ave) hA.moDo svIkAra Ave to ya sAruM che. tarata ja svIkAra na Ave to kAMI nahi, kSamya che. prabhu tame sAMbhaLo. virajIbApA jAmanagaranAM kahetA hatA ke thAMbhalo jaNAto nathI. mArI hAre carcA thaItI ho. "jANanAra jaNAya che" lAlubhAI ! jJAna jaNAya che. sAcA hatA. zuM kahe che? e vAta ahIMyA kahevA mAge che ke to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. lAkaDAne bALe mATe agninuM astitva che ema nathI. agni agnithI che lAkaDAthI nathI. lAkaDuM lAkaDAthI ane agni agnithI che. bemAM anyonya abhAva che. e dRSTAMta pUruM thayuM lyo. tevI rIte ema jema daSTAMta ApyuM. tevI rIte zeyAkAra thavAthI oluM dAhyAkAra thavAthI, ahIMyA dAhyAkAranI sAme zeyAkAra. A joya che ne A joya che samajI gayA. pahelAM A lAkaDAne agni bALatI hatI to paNa lAkaDAthI agni che nahi. agni agnithI ne lAkaDuM lAkaDAthI che. be padArthane judA pADI dIdhA barAbara. evI rIte A lAkaDuM nathI have zeya che ema levuM. A agni hatI tyAM sudhI lAkaDuM nAma hatuM have AnuM nAma zeya che. zeya eTale jJAnamAM jaNAvA yogya padArtha zeya samajI gayA. ema joyAkAra thavAthI eTale joyo jJAnamAM jaNAvAthI, jJAna zeyane jANe che ema na levuM. joyo jJAnamAM jaNAvAno kALa che tyAre ema. jJAna zeyane nathI jANatuM. joyo jJAnamAM jaNAya jAya che. jJAna zeyane jANatuM nathI. kemake zeyanI sanmukha jAya to jJAna ja pragaTa thatuM nathI mATe jJAna zeyane jANatuM nathI. paNa jJAna AtmAne jANe che tyAre enI svacchatAmAM zeyo jJAnamAM jaNAya jAya che. moTo phera che. AsamAna jamInano phera che. ajJAnI kahe che lAkaDuM jaNAya che, jJAnI kahe che lAkaDuM jJAnamAM jaNAya jAya che. kharekhara to hajI AgaLa Avaze. kharekhara to e vakhate jJAyaka jaNAya jAya che, lAkaDuM jaNAtuM nathI. evI UMDANanI vAta AmAM karavAmAM AvI che. dhIme dhIme Aste Aste badhI vAta Avaze. AhA ! AmAM mAla bharyo che mAla. hIrAnI khANa che evuM A nimitta che. AhAhA! joyAkAra thavAthI, A joya che, A zeya che ema kahe che. zAstrakAra AcArya mahArAja. ke ya jyAre jJAnamAM jaNAya che, jJeya jJAnamAM jaNAya che eTalA vyavahAra dvArA nizcaya samajAvavo che. zeya jaNAya che tyAM pUrNavirAma nathI. e vyavahAra dvArA ene nizcaya Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 7 91 samajAvavo che ajJAnIne, bIjo koI upAya nathI. mleccha bhASA sivAya anAryane enI bhASAthI samajAve che. zeyAkAra thavAthI te bhAvane eTale AtmAne jJAyakapaNuM eTale jANanA25NuM prasiddha che. zeyo jJAnamAM jaNAya che tethI AtmAne, jANanAra che e vAta jagatane prasiddha che. AtmA kone kahyo ke jANe ene AtmA kahyo. ke kone ? ke A badhA padArthane jANe che mATe AtmAne jANanAra, jJAyaka kahevAmAM Ave che. A vAta ajJAnIne prasiddha che. A vAta ajJAnIne prasiddha vAta che te dvArA aprasiddha tattva ene ApI dIdhuM. ghIno ghaDo, hA. barAbara 'che te mATImaya che' ne 'ghI maya' nathI. AhA ! pelA enI bhASAthI samajAvyuM. ghIno ghaDo, eTale hA pADavA maMDyo. tene kahyuM Ubho rahe utAvaLa karamAM, tene ema dekhAya che. vyavahArano pakSa anAdikALano che. ghIno ghaDo, ghIno ghaDo sAMbhaLyuM che. sAMbhaLyuM che evuM zraddhAna karI lIdhuM. jo jo marma che AmAM. jevuM sAMbhaLyuM evuM zraddhAna karyuM. AtmA parane jANe che evuM zraddhAna karI lIdhuM e mithyAtva che. AhA ! jevuM sAMbhaLe che evuM zraddhAna karI lIdhuM. AhAhA ! vacana juduM enuM vAcya juduM rahasya aMdara juduM che. AhAhA ! kahe che ke te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. jagatane prasiddha che ke zeyo jJAnamAM jaNAya che mATe AtmAne jANanAra...jANanAra... jANanAra...jANanAra ema kahevAmAM Ave che. AkhA jagatane pUcho ke AtmA zuM che ? ke jANanAra. kema jANanAra che ? ke A badhuM jaNAya che mATe AtmAne jANanAra kahevAmAM Ave che. omAM kartAbuddhino abhAva kahyo. AmAM jJAtAbuddhino abhAva kahyo. olAmAM pramatta apramattathI rahita che mATe AtmA kartA nathI. A to TAIma TUMko che ne eTale A laI lIdhuM vaheluM. pramatta apramatta te AtmAthI bhinna hoya mATe AtmA teno kartA hoya nahi. AtmA akartA che. have kahe che jJeya AtmAthI bhinna che mATe jJeyano jANanAra nathI. e to jJAyakane jANe che ema levuM che. pariNAmanI kartAbuddhi choDI de ane pariNAmanI jJAtAbuddhi paNa choDI de. beya mithyAbuddhi anaMta saMsAra duHkhanuM kAraNa che. pariNAmane AtmA karato nathI ane pariNAmane jANato nathI. to phekTarIne jANe ke nahi ? e vAta to dilhI bahota dUra che. AhAhA ! potAnA kSetramAM be aMza che. temAM eka aMzane jANato nathI. to kSetrathI bahAra bIjA padArthane jANe te to pramANanI bahAra vayo gayo. jarA vAta sUkSma to che, paNa samajavA jevI che. anaMta anaMtakALathI ene AtmAnuM yathArtha svarUpa sAMbhaLyuM nathI ane paricayamAM paNa AvyuM nathI. ane AtmA kevo che eno anubhava paNa thayo nathI. e vAta apUrva chaThThI gAthAmAM pharamAve che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana zeyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che to paNa ema agni lAkaDAne bALe che e vAta jagatane prasiddha che to paNa tene dAhyakRta azuddhatA nathI. lAkaDuM che mATe agni che ema nathI. ema dRSTAMta ApyA. ema A AtmA jANanAra, A jJeyo temAM jaNAya che mATe Ane jANanAra che Ano, ema kahevAmAM Ave che. to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI. jojo A lAkaDuM jJAnamAM jaNAya mATe jJAna che, lAkaDuM jaNAya to jANanAra che, ema che nahi. lAkaDuM jaNAya to jaNAva ane na jaNAva to na jaNAva paNa jJAyaka to jJAyaka che. zeyathI jJAna thatuM nathI. zeyanAM lakSa thatuM nathI. zeyanuM jJAna thatuM nathI. jJAna to zAyakanuM thayA kare che samaye samaye, badhAne atyAre, AbALa gopALa saune pratyeka jIvane, pratyeka samaye jJAna pragaTa thAya che ane e jJAnamAM bhagavAna AtmA badhAne jaNAya che. pratyeka samaye atyAre 'huM jJAyaka chuM' mAtra svIkAra karI le. mAtra svIkAra karI le ne, mAtra jJAyaka chuM evo svIkAra karI le. AhAhA... e svIkAra karI le ke huM to jJAyaka jANanAra chuM. A koI cIja mArI nathI. mArI nathI ne eno jANanAra paNa nathI. jANanAra jaNAya che ema laI lene. aMtarmukhamAM AvI jA ne zuM emAM vAra lagADaza. DhIla kema karaza. (zrotA :- have to aMtarmukha AvI ja jAya ne sAheba) AvI ja jAya, A chaThThI gAthA evI che. gurudevanA pratApe kAma thaI jAya evuM che. ghaNAnuM thaze. koIkanuM thaI rahyuM che, koI koI taiyArImAM che. ghaNAnuM thaze. 92 prabhu, tuM to jANanAra cho. jJAyaka to jANanAra hoya ne karanAra na hoya. to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyo jJAnamAM jaNAya che tethI AtmAne jANanAra ema kahevAya che. to paNa jJeya kartA ane jJAnanI paryAya karma ema kartA-karma saMbaMdha be vacce nathI. A jJeya che ene jJAna jANe che mATe ahIM jJAna pragaTa thayuM, eTale A jJeya kartA ane jJAna AnuM karma zeyanuM, ema che nahi. have AgaLa e jJAna pragaTa thAya che e naimittika ane jJeya nimitta ema paNa che nahi. jJAna jJAnathI pragaTa thAya che tyAre enuM lakSa AtmA upara che to AtmAne nimitta kahevAmAM Ave che. paryAya upAdAna ane dravya nimitta eTalo bheda nIkaLI jAya to anubhava thAya. AhA ! pharIthI, A jJeya che-jJeya, jJeya che mATe AMhI jJAna thAya che to to jJAna parAdhIna thaI gayuM. zeya na hoya to jJAna na thAya. to ema kahe che ke zeya kartA ne ahiM jJAnanI paryAya karma ema be dravyanI bhinnatA vacce kartA karma saMbaMdha nathI. to ziSya kahe che kartA karma saMbaMdha na hoya to kAMI nahi amane maMjUra che. paNa jJeya nimitta ane jJAnanI paryAya naimittika ema amane lAge che. samayasAranI chaThThI gAthA nimitta ane jJAnanI paryAya naimittika ema che Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 7 nahi, ajJAna che. AhA ! zeyathI jJAna traNakALamAM thAya nahi. AhA ! kartA karma saMbaMdha to nathI joyanI sAthe, paNa nimitta-naimittika saMbaMdhano trikALa abhAva che. AhAhA ! pachI jyAre jJAna thAya tyAre bhUtanaigamanaye ema kahevAya ke zAstrathI jJAna thayuM. paNa enAthI thayuM nathI. jeTalI vyavahAranI vAta hoya ane asatyArtha jANI tenuM zraddhAna choDI deje ke zAstrathI jJAna atyAra sudhI koIne thayuM nathI. atyAra sudhI gurudevane paNa samayasArathI jJAna thayuM nathI. enA AtmAthI thayuM hatuM tyAre pUrva paryAyamAM zAstra nimitta hatuM to tenAthI thayuM ema upacArathI kahevAmAM Ave. A upacArane anupacAra mAnyo. vyavahArane nizcaya mAnyo to saMsAranuM bIja che. AhA ! gurudevane samayasAra zAstrathI jJAna thayuM nathI. samayasAra AtmAthI thayuM che, paNa samayasAra zAstrathI thayuM nathI. samayasAra svarUpa AtmAthI thayuM che. paNa samayasAra zAstrathI thayuM nathI. gurudevane tame pUchyuM hatuM? pUchavAnI kAMI jarUra nathI. badhAne Ama ja thAya. ekane thAya to bIjAne ema ja thAya. zAstrAthI jJAna thaI zake nahi. e joya che. ziSya kahe che, kartA-karma saMbaMdha na hoya to kAMI nahi paNa I nimitta to kharuM ke nahi? jJAnamAM e nimitta thAya ke nahi? ke jJAnamAM A zeya nimitta na thAya. sAheba paNa kAMIka nimitta to joIe ne? nimitta joIe che ne? Ubho rahe. A parazeya nimitta nathI. pelA dhaDAko kara ke A nimitta nathI tyAre je jJAna pragaTa thAya te upAdAna che ane enuM lakSa jJAyaka upara che to jJAyakane nimitta kahevAmAM Ave che. nimitta, upAdAna beya tAre joItuM hoya to tArAmAM che, aMdaramAM che. nimitta paNa tArAmAM ane upAdAna paNa tArAmAM. para | nimittanuM lakSa choDI de. AhA ! yathI jJAna thatuM nathI. zeyanuM jJAna thatuM nathI. tyAre konuM jJAna thAya che? ke AtmAnuM jJAna thAya che ane AtmAthI jJAna thAya che te vyavahAra. AtmAthI AtmAnuM jJAna thAya che tema kahevuM te vyavahAra. jJAna jJAnathI thAya che te nizcaya che. jJAna jJAnathI thAya che tyAre tenuM lakSa jJAyaka upara che, to jJAyakathI, AtmAthI AtmAnuM jJAna thayuM ema vyavahAra kahevAmAM Ave che. AhAhA ! jhINuM ghaNuM. jhINuM to che. doDhaso naMbaranuM sUtara che A. so naMbaranuM sUtara nathI. prabhu, te tArA AtmAnI vAta sAMbhaLI nathI ane jJAna kema pragaTa thAya e vAta barAbara tane khyAlamAM AvatI nathI. tane to ema che ke zAstrathI jJAna thAya, zAstrathI jJAna thAya. eTale Akho divasa zAstranI sanmukha svAdhyAya karavA maMDI gayo. eno artha svAdhyAya choDIne dukAne javAnI vAta nathI. ahIM nIce utaravAnI vAta nathI. ahIM upara Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 jJAyaka svarUpa prakAzana upara caDhavAnI vAta che. jyAM ema kahyuM ke zAstrathI jJAna thatuM nathI to zAstra svAdhyAya karavAnuM baMdha thaI gayuM, kArakhAne jAva. teNe satya nimittane paNa choDyA ne asatya nimittane graha che. tenI to lAyakAta bilakula nathI. jJAnInA vacano haMmezAM UMce UMce caDavAnA hoya, nIce nIce javAnA vacano na hoya. zAstrathI jJAna thAya che evuM mithyA zraddhAna thaI gayuM hatuM, tene kahe che ke jJAna AtmAthI thAya che. zAstrathI nahi. zAstranuM lakSa choDI de ane AtmAnuM lakSa kara to AtmAthI jJAna thAya, jJAna jJAnathI thAya e nizcaya ane jJAna AtmAthI thAya te vyavahAra. nizcaya paNa aMdara ane vyavahAra paNa aMdara. A nizcaya vyavahAra aMdara che. alaukika vAta che. A badho sImaMdhara bhagavAnano mAla ahIM Avyo che. zeyathI jJAna thatuM nathI. zeyakRta azuddhatA tene nathI. cokhkho pATha che. zeyathI jJAna thatuM nathI. zeyathI jJAna mAne che te mithyAdRSTi che. zAstrathI jJAna thAya tema mAne to mithyASTi. evo vyavahAra hoya ema jANe, vyavahArane vaLagaze to emAM aMdaramAM nahi javAya. pelA aMdara na jAya tyAM sudhI vyavahAra hoya che. deva-guru-zAstra tarapha lakSa hoya che. paNa paranA lakSa, gurudeve pharamAvyuM "para dabbAo dugaI" durgati thaze tArI. gurudeva kahe che ke amArI sAmuM jo mAM. to kahe sAheba, tame to eka bAkI rAkho. ame amArA kuTuMba sAme na joIe e barAbara paNa ApanI sAmuM jovA dyo. kAMI maLaze nahi tane. tuM jANanArane jANane. jJAna jenuM che tene jANane. jJAna to AtmAnuM che tene jANane. yakRta azuddhatA tene nathI. kAraNa ke have UMco mAla Avyo. have ATalI to hajI kSetra vizuddhi thaI. thoDuM mananI ekAgratA thaI ke zuM viSaya kahevA mAMge che. ke zeyathI jJAna thatuM nathI. to zeya jaNAya che tyAre zeya jaNAya che ke jJAna jaNAya che ke jJAyaka jaNAya che. e viSaya Avyo have. kAraNa ke, yakRta azuddhatA kema nathI? ke zeyo jJAnamAM jaNAya to paNa zeyathI jJAna thatuM nathI. to jJAna kevI rIte thAya che AtmAnuM, kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM, A zeya kahevAya ane I jJAnamAM jaNAya che ene joyAkAra avasthA kahevAya. A joya sApekSa jJAnane zeyAkAra avasthA kahevAya ane jJAyaka sApekSa jJAnane paNa zeyAkAra avasthA kahevAya. omAM to kArakhAnuM na cAlatuM hoya to evI mAthAkUTa kare samajavAnI, ane AmAM? AmAM UMDA UtaravA jevuM che. emAM to moTA Ijanera bolAve. dhIrUbhAI ! kema A sarakhuM nathI AvatuM. jhaDapathI sarakhuM karI de Ane. ema ahIM paramAtmA, jagatanA jIvo kema pAme? evI karuNAthI A zAstro lakhANA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 pravacana naM. 7 che. zeyAkAra avasthAmAM, zeyakRta azuddhatA kema nathI? jJeya jJAnamAM jaNAya che tyAre joyathI jJAna thatuM nathI. kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM, A jJeya sApekSa jJAnane zeyAkAra avasthA kahevAya. zeya jJAnamAM jaNAya che, je samaye evI vivakSA laIe to e jJAnanI paryAyane yAkAra jJAna kahevAmAM Ave che. have ya jJAnamAM jyAre jaNAya che tyAre zeya jaNAya che? zeyAkAra avasthA jaNAya che? ke jJAyaka jaNAya che? jojo bhAI jarA ! sUkSma vAta to che. A zeya che. eno jJAnamAM pratibhAsa thayo ane jJAna svaccha che ne ! A joya che emAM prayatna nAmano guNa che ane A pramAtA che. A jJAna che ne A jJaya che e jyAre jaNAya che tyAre jJAyakapaNe je jaNAyo. mane to jANanAra jaNAya che, zeya jaNAtuM nathI. ane joyasApekSa jJAna paNa jaNAtuM nathI. ane jJAyaka sApekSa zeyAkAra paNa jaNAtuM nathI. ekalo jJAyaka jaNAya che A aMdaramAM ghusavAnI vidhi batAve che. loko kahe che samyagdarzana thatuM nathI. samyagdarzana thatuM nathI. paNa AmAM lakheluM che, eno vicAra karo to thAya ne? ke joyAkAra avasthAmAM, badhuM AmAM lakhI gayA che kAMI khAnagI nathI. jJAnIo kAMI chupAvatA nathI. koI nyAya Ave to phak ziSyane kahI de. ema na thAya ke huM A nyAya ziSyane kahIza to ziSya mArAthI vadhI jaze. evuM jJAnIne na hoya. ulaTuM ziSya mArAthI vadhe to amane ISTa che. amArA karatAM bhale vahelI siddha avasthA enI thAya. ame rAjI chIe ema hoya. jJAnI na chupAve. AhAhA ! kema ke ene svArtha kAMI nathI ane e kAMI ApatA paNa nathI. samaje che to enAthI samajaze. AhAhA ! jJayAkAra avasthAmAM, jyAre savikalpadazA che jJAnInI, cAMdInI thALI hoya che sAme, temAM dALa, bhAta, zAka hoya. te jJaya che-te joya jJAnamAM jaNAya che tyAre roTalI jaNAya che? ke nA. roTalI saMbaMdhInuM jJAna, zeyAkAra jJAna jaNAya che? ke nA. jJAyaka sApekSa jJAnanI paryAya jaNAya che? ke nA ekalo jJAyaka jaNAya che. AvI vastu che. tattvano abhyAsa karavo nahi ane thoDI jAtrA karavI emAM dharma thaI gayo. bhagavAnanI pUjAthI. are ! A nija bhagavAnanI pUjA ane bhakti to kara. AhA ! A nija bhagavAnanI bhakti eka samaya mAtra karI nathI. AhA ! prabhu, zeya uparathI lakSa choDI de. zeyathI jJAna thatuM nathI. kahe che ke joyAkAra avasthAmAM jANanArapaNe jaNAyo. joyAkAra avasthAmAM zeyane jANanArapaNe jaNAyo nahi. "jJAta te to te ja che.'' jANavAmAM Avyo te ja jaNAya che. je jANavAmAM Avyo che anubhavamAM, e savikalpadazAmAM, eno e ja jaNAya che. viSaya pharato nathI. nirvikalpa dhyAnamAM jJAyaka Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 jJAyaka svarUpa prakAzana jaNAya ane savikalpa dazAmAM deva guru zAstra jaNAya ema che nahi. AhA ! nirvikalpa dhyAnamAM jJAyaka jaNAya ane savikalpamAM to A bhagavAnanI pratimA jaNAya ne!! pratimA jyAre jaNAya che tyAre jANanAra jaNAya che. eTale nirjarA cAlu rahe che. jo jANanAra chUTI jAya to jJAnanuM ajJAna thaI jAya to nirjarA baMdha thaI jAya. samaya samayano hisAba che. AhAhA ! zeyAkAra avasthAmAM zeyo jyAre pratibhAse che, zAstra chaThThI gAthA jyAre pratibhAse che jJAnamAM, chaThThI gAthA jaNAya che? ke nA. A zabdazruta jaNAya che ? to ke nA. zabdazruta saMbaMdhInuM je IndriyajJAna thayuM te jaNAya che? ke nA. AtmA saMbaMdhInA jJAnanI paryAya je zrutajJAnanI pragaTa thaI te zrutajJAna jaNAya che? ke nA. zuddhAtmA jaNAya che. jJAyaka jaNAya che. jANanAra jaNAya che. e paNa abheda thaIne jaNAya che. jANanAro jANanArane abheda thaIne jANe che. paryAyathI AtmA nathI jaNAto. zrutajJAnathI AtmA nathI jaNAto, e bhedanuM kathana che. zrutajJAna pariNata AtmA, AtmAthI AtmA jaNAya che. bheda nIkaLI jAya che. bhale bheda bhedarUpe ho, to paNa bheda dekhAto nathI. AhA ! vAta che jhINI loDhA kApe chINI. paNa kAma thaI jAya evuM che. bhavano aMta Ave evI vAta che. yAkAra avasthAmAM, savikalpadazAmAM sAdhaka kahe che ke amane to jANanAra jaNAya che. amane bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. A cokhkhuM dekhAya che ne ! A ghaDiyALamAM ATalA vAgyA e cokhkhuM dekhAya che. e jJAna tAruM cokhkhuM nathI meluM che, ajJAna che. ghaDiyALa jaNAya che e ajJAna che. ghaDiyALa saMbaMdhInuM jJAna jaNAya che e ajJAna che. e to jJAyaka jANanAra jaNAya che. bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. bIjuM jaNAya ema kahevuM e vyavahAra ane vyavahAra abhUtArtha che. AhA ! te svarUpa prakAzananI avasthAmAM, jJAyakapaNe jaNAyo, jANanArapaNe jaNAyo. te svarUpa prakAzananI avasthAmAM, savikalpamAM jJAyaka jaNAyo ane nirvikalpamAM paNa, hara samaye, anubhava pachI, zuddhAtmAno anubhava thayA pachI, savikalpadazA ho. chaThTha guNasthAna ho ke sAtamuM guNasthAna ho, e to niraMtara jJAyaka jaNAya che. AhA ! cakravartI laDAImAM UbhA hoya zAMtinAtha bhagavAna tyAre zuM jaNAtuM haze? ke dhyAnamAM hoya tyAre AtmA jaNAya ane laDAImAM jAya tyAre cakra jaNAya? ke ema che nahi. tAruM cakra pharI gayuM che. tuM IndriyajJAnanI prasiddhithI ene jANe che evI mAnyatA tArI anAdikALanI che. IjJAna ja nathI. IndriyajJAna te jJAna ja nathI. bIjo bIjAne jANe che AtmA AtmAne jANatA pariNamI jAya che. bIjo bIjAne jANe che. e IndriyajJAnathI jANe che bahAranA padArthone. jANanAra AtmA to Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 7 jANanArane jANato pariNamI jAya che. svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa, paNa lakhyuM. savikalpamAM paNa jJAyaka jaNAya ane nirvikalpamAM paNa jJAyaka jaNAya. dIvAnI jema, dIvAnuM dRSTAMta Ape che. kartAkarmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che dIvAnuM dRSTAMta pahelAM laI laIe. jema dIpaka ghaTapaTa Adine prakAzita karavAnI avasthAmAMya, A je prakAza che e ghaDo sAme che ene jyAre prasiddha karato hoya, tyAre eno prakAza ghaDAne prakAze che ke dIpakane ? ke ghaDA ane dIpakane beyane rAkho, ema nathI. AhA ! evI vAta che. prakAza dIvAne prakAze te nizcaya ane prakAza ghaDAne prakAze te vyavahAra, ema nizcaya ane vyavahAra beya rAkho. ke be che nahi. pahelAM nizcayamAM AvI jA, tyArabAda nizcaya pachI vyavahAra hoya che. nizcaya vagara vyavahAra hoto nathI e vAta kare che. 97 dIpaka ghaTapaTa Adine prakAzavAnI avasthAmAMya dIpaka ja che. ghaDAne prasiddha karato nathI prakAza. jo prakAza ghaDAne prasiddha kare che ema tArA lakSamAM Avaze to prakAzaka evo dIvo tArA lakSamAM Avaze nahi. ghaDo ja tane jaNAze. prakAzeya gayo ane prakAzaka paNa ja gayo. ekalo ghaDo rahI gayo. mATI tane jaNAya che. mATI jevo che. buddha thaI gayo. buddhimAM vibhrama thaI gayo tuM. bhAI ! ghaDo sAme che tyAre, ghaDo to jaNAto nathI. ghaDA saMbaMdhIno prakAza jaNAto nathI. dIpaka saMbaMdhIno prakAza jaNAto nathI. paNa dIpaka ja jaNAya che. AhAhA ! dRSTAMta samajAya che ? dIpaka che, prakAza che ane ghaDo cha. traNa che. barAbara ! have ema kahe che, ke je prakAza pragaTa thayo, e ghaDAne prasiddha kare che ke prakAzane prasiddha kare che ke dIpakane prasiddha kare che ? e dIpakane ja prasiddhi kare che. ghaDAne nahi, ghaDA saMbaMdhInA prakAzane paNa nahi, dIpaka saMbaMdhInA prakAzanA bhedane paNa nahi. e to abhedane ja pragaTa kare che. AhA ! eka dRSTAMtano sarakho vicAra kare ne gharamAM beTho beTho, dIvo hoya tyAre, dIvo jyAre hoya ne rAtre tyAre vicAra kare, ke bhale sophAseTa upara beTho hoya ke cAMdInI khurazI upara beTho hoya paNa vicAra kare ke A prakAza che. A prakAzamAM A badhuM prakAze che, to prakAza Ane prasiddha kare che ke prakAza dIpakane prasiddha kare che ? jo jJeyane prasiddha kare che to nimittAdhIna daSTi ane prakAza dIpakane prasiddha kare che to upAdAna upara dRSTi gaI. bheda nIkaLI jAya ane dIvo dekhAya. dIvo prakAzathI ananyapaNe dekhAya che. dIpakathI prakAza kathaMcit abhinna che eTale te ananyapaNe jaNAya che. to kartAya dIpaka ane karma paNa dIpaka. kartA dIpaka ane prakAza tenuM kArya ema che nahi. e bhedanuM kathana che. kAle poNo kalAka che ne. poNo kalAka bena leze Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 jJAyaka svarUpaprakAzana temanA mAtApitA paNa Ave che ne te paNa tene sAMbhaLe to kharA. | viSaya sUkSma che. pahelAM dRSTAMtane sarakhI rIte samajo. siddhAMtane hamaNAM samajavAno prayatna na karo. A kahe che ema che ke huM jANuM chuM, mAnuM chuM ema che. basa eTaluM ja dRSTAMta, dRSTAMta to sthULa che dIpakano. badhAne gharamAM dIvo to hoya, dIvo karavo paNa na paDe. rAtre khurazI upara beThA beThA vicAra kare. AhA ! ke A TyubalAITa jaNAya che ke prakAza jaNAya che? ke e prakAzanA mAdhyamathI A sophAseTa ane ghara jaNAya che ? AhAhA ! jarAka vicAra kare thobhI jAya to kAma thaI jAya. jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAMya dIpaka che. je pote potAnI jyotirUpa zIkhAne prakAzavAnI avasthAmAM dIpaka ja che, anya koI nathI. tema jJAyakanuM jANavuM. kartAkarmanuM ananyapaNe hovAthI jJAyaka ja che. pote jANanAro mATe kartA ane potAne jANyo, deva-guru-zAstrane jANyA ema nahi, pramatta apramattane jANyA ema nahi. pAMca mahAvratane jANe che ema nathI. vyavahAra ratnatrayanAM pariNAma jaNAya che ema che nahi. AhA ! A viSaya jhINo che jarA. AvatIkAle lezuM. poNo kalAka che. A viSaya betraNa vAra kAna upara Ave tyAre samajAya evo che. pravacana naM. 8 tA. 15-10-88 - jAmanagara samayasAra eTale zuddhAtmA. pratyeka jIva-pratyeka AtmAo svabhAvathI zuddha che. pratyeka AtmAo-badhA AtmAo svabhAve traNekALa zuddha, zuddha ane zuddha ja che. A AtmA azuddha thayo nathI, vartamAnamAM thato nathI ane bhaviSyakALe paNa azuddha thavAno nathI. azuddhatA bIjI cIja che ane zuddhatA bIjI cIja che. zuddhatA e AtmAnI cIja che ane azuddhatA e puNya-pApa-AstravanI cIja che. be vastu judI che-be bhAva judA judA che. jIva ane Asrava be maLIne eka AtmA thato nathI. AtmA to cidAnaMda ! AtmA potAnA jJAnAdi anaMtaguNathI birAjamAna anAdianaMta zuddha che. zuddha eTalA mATe che ke zuddhanI vyAkhyA karI samayasAra) chakI gAthAmAM ke AtmA zuddha che, tenuM kAraNa zuM? (to kahe che) ke pariNAma mAtrathI bhinna che mATe zuddha che. AhAhA ! tyAMthI to zarUAta karI che zuddhatAnI ! Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 8 zuddha AtmAnI siddhi karavA mATe emaNe evo nyAya Apyo ke pramatta ane apramatta be prakAranI dazAo athavA enAM bhedo joIe to cauda guNasthAnonA bhedo, eno AtmAnA svabhAvamAM abhAva che-AtmAnA svabhAvamAM e bhAvo nathI. e bhAvo-pariNAmo pariNAmamAM bhale ho, paNa pariNAma zuddha AtmatattvamAM nathI, mATe AtmA zuddha che. evo nyAya Apyo. 22 pramatta-apramattathI rahita che mATe AtmA zuddha che ane e pariNAmathI bhinna, zuddha AtmAnuM lakSa karatAM AtmAnuM darzana thAya che. e jJAyakadeva pragaTa thAya che dRSTimAM-jJAnamAM anubhavamAM jJAyaka AtmA Ave che ane bhavano aMta AvI jAya che. e nirvikalpa dhyAnamAM to AtmA Avyo che pachI sAdhaka thayA pachI savikalpadazA paNa Ave che, to e vakhate pahelAM pariNAmane jANato hato-emAM ekatva karato hato (paryAyaSTi hato) pachI pariNAmane bhinna jANIne zuddhAtmAno anubhava thayo, pachI pariNAmane savikalpadazAmAM jANe kharo paNa mAtra pariNAmane na jANe paNa pariNAmanA jANavAnA samaye jANanArane jANe ! pariNAma e zeya che. pariNAma, e potAmAM utpanna thatA je zubha-azubhabhAvo ke zuddha paryAyanA bhedo, e badhA (paryAyo) jJeyanA bhAvo che e jJeyo jJAnamAM jaNAya che tyAre mAtra paryAyarUpa paradravyanuM, jJeya nathI jaNAtuM paNa e samaye paNa jANanAra jaNAya che. agni lAkaDAne bALe che evo vyavahAra karavAmAM Ave che tyAre paNa agni to agnithI che. lAkaDAne bALe che mATe agni che ema che nahIM. agnine evI parAdhInatA lAgu paDatI nathI. agni lAkaDAne bALe toya agni potAthI che ane agni lAkaDAne na bALe to-paNa (agni to) potAthI potAnA svarUpe che. ema A jJAyaka AtmA, aMtardaSTi vaDe anubhavamAM Avyo, te lInatAmAM na TakI zakyo eTale bahAra Ave che savikalpadazAmAM, anAdi mithyAdaSTi jIvane anubhava thAya che te nirvikalpadhyAnamAM thAya che-samyagdaSTino janma nirvikalpadhyAnamAM thAya che. savikalpamAM janma thato nathI, paNa e nirvikalpa zuddha upayoga vadhAre vAra Takato nathI ane e (sAdhaka) savikalpadazAmAM Ave che. tyAre pariNAmo jaNAya che-deva, guru, zAstra badhuM pa2padArthozeyo jJAnamAM pratibhAse che. jJeyo, jJAnamAM pratibhAse che te samaye paNa e to jANanArane jANe che. e (sAdhaka) to jJAyakane jANe che. zeyo jaNAya e vakhate jo jANanAra na jaNAya, to mithyAdaSTi thaI jAya che. koIne ema lAge che ke nirvikalpa dhyAnamAM ja AtmA jaNAya ane savikalpadazAmAM para jaNAya ane sva na jaNAya, to ema che nahIM. AhAhA ! sAdhakanI sthiti koI apUrva che ! Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 jJAyaka svarUpaprakAzana kahe che e zeyone jANe che mATe AtmAne "jJAyaka' evuM nAma prasiddha che. e jANanAra che, ke kema jANanAra che? ke zeyone jANe che mATe jANanAra che. to paNa zeyakRta azuddhatA lAgu paDatI nathI. kemake zeya jaNAya che tyAre thaI jAya che tyAre jo zeya jaNAya ne jJAyaka na jaNAya to to zeyakRta azuddhatA thatAM ajJAnI thaI jAya che, paNa jyAre rAgAdi ane vItarAgabhAvano bheda che, I bheda che I zeya che, bheda che I pote jJAyaka nathI. jJAyaka I abheda che ane je nizcaya mokSamArganA pariNAma ane vyavahAra mokSamArganA pariNAma-be prakAranI pragaTatA e paryAyanI thaI gaI anubhavanA kALamAM ane pachI rahI gaI-pachI e sthiti rahI gaI. ane pachI e sthiti I jJAnamAM zeya tarIke pratibhAse che! e pariNAmanA bhedo che e paradravya che, e joya che, e parazeya che, parabhAva che. I. jJAnInA atIndriyajJAnamAM pratibhAse che-jaNAya che, I jaNAya che jyAre, tyAre jo jJAyaka na jaNAto hoya to paryAyaSTi ane jJAyaka jaNAya che mATe dravyadRSTikAyama rahe che. nizcayanA jJAna sAthe sAthe pariNAmanuM jJAna thAya che eTale paryAyadaSTithatI nathI. pariNAmane jANavAthI paryAyadRSTi na thAya, dravyane na jANe to paryAyadaSTi thAya. (AhAhA !) bhagavAna AtmA dRSTimAM Avyo anubhavanA kALamAM ane (sAthe) savikalpadazA AvI, deva-guru-zAstranI bhaktimAM beTho che, yAtrAnA vikalpo Ave che, koIne vratAdinA vikalpa, upavAsa AdinA vikalpo paNa bhale Ave, e zubhabhAvo e jJAnamAM jaNAya-vratAdino zubhabhAva jJAnamAM jaNAya. ke eka zuddhAtmA che e anAdithI zuddha che e zuddha che enuM kAraNa dIdhuM ke kema zuddha rahI gayo (AtmA) ke pariNAma mAtrathI bhinna che. eTalA mATe zuddha rahI gayo, eka (vAta) ane pariNAma mArAthI bhinna che tethI huM teno kartA-bhoktA nathI, tethI huM zuddha rahI gayo (te bIjI vAta) - be kAraNa dIdhA. eka to zuddhAtmAthI pariNAma (mAtra) bhinna che-sarvathA | bhinna che, kathaMcit bhinna (nI vAta) to tyArabAda Ave che-anubhava pachI, I syAdvAdakathaMcinA nAme, I nAme jIva ThagAI jAya che. pahelAM syAdvAda-kathaMcihno janma nathI thato, pahelAM samyapha ekAMtano anubhavamAM janma thAya che. ane pachI teja jJAnamAM syAdvAda pragaTa thAya che. emAM kathaMcit Ave che. sarvathA bhinna (thayA) pachI kathaMcitano vyavahAra Ave che. sarvathA bhinnanA nizcaya thAya pachI) kathaMcitano janma thAya che. zuM kahyuM? pariNAmamAtra mArAthI sarvathA bhinna che e samyakaekAMta che. Avo jyAre sarvathA bhinnano prakAra Avyo to AtmA zuddha che e sarvathA bhinna che mATe kartA-bhoktA nathI, tethI mAro AtmA zuddha che. zuddhapariNAmano kartA huM nathI tethI huM zuddha chuM ! AhAhA ! Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 8 101 zuM kahyuM ? 'zuddha pariNAma svayaM apane Apa-potAthI, potAnI yogyatAthI, potAnA svakALe, e (zuddha) pariNAmano janma thAya che, pariNAmano kartA pariNAma che, pariNAmano kartA bhagavAna AtmA nathI ! e to akartA che-jJAyaka che-jJAnamaya AtmA jANanahAra che kaMI karavAvALo nathI, kartA nathI tethI zuddha che, bhinna che tethI zuddha che, ane (pariNAmamAtrathI) bhinna hovAthI kartA nathI. A zuddhanI vyAkhyA ! AtmA zuddha che evuM jyAre aMtardaSTathI joyuM to jevo zrIgurue pharamAvyo hato-e ja jinavANImAM Avyo hato, tevo ja sAMbhaLyo hato, evo ja anubhavamAM AvI gayo ! AhAhA ! zrIguru-AtmajJAnI guru jevuM AtmAnuM svarUpa pharamAve che ane (evuM ja) jinavANImAM lakhyuM che, evo ja AtmA sAMbhaLyo-vAMcyo, vicAra karIne nirNaya karyo, nirNaya karyA pachI mAnasikajJAnamAM-anumAnajJAnamAM jJAyaka Avyo, tyArabAda anubhava thaI gayo ! AhAhA ! AvA zuddhAtmAno jyAre anubhava thAya che tyAre pariNAmathI bhinna chuM-kartA (bhoktA) nathI huM, tyAMthI to upADa thayo to anubhava thayo, anubhava pachI savikalpadazA Ave che. nirvikalpa dhyAnamAM (sAdhaka vadhAre vakhata) lIna thaI zakatA nathI, munirAja paNa vadhAre lIna thaI zakatA nathI, sAtamA guNasthAnamAMthI nirvikalpamAMthI paNa turata ja chaThThA guNasthAnamAM AvI jAya che, to gRhasthanI to zuM vAta karavI ? to (samyagdaSTi) jyAre savikalpadazAmAM Ave che tyAre, jANI lIdho (AtmAne) pratItimAM AvI gayo zuddhAtmA ke jJAyaka chuM-mAtra jJAyaka ! mAtra jJAyaka chuM evo svIkAra karI le-mAtra huM jJAyaka chuM evo svIkAra karI le ! jJAyakanA svIkAramAM huM kartA nathI ema AvI gayuM-kartA nathI ema kahevAnI jarUra ja nathI. (e to mAtra zabda-kathana che) mAtramAM kartabuddhino nAza thaI gayo, mAtra zabda che zAyakanuM vizeSaNa-'mAtra jJAyaka'-emAM mAla che, ema ne ema khAlI nathI (mAtra !), zabda prayojana vagara nathI hoto enuM vAcya kaMIka hoya che 'mAtra huM jJAyaka chuM' -enA arthamAM huM kartA nathI (ema saheje AvI gayuM !) AhAhA ! to evA zAyakanuM darzana jyAre thayuM aMtardiSTathI, (jJAyaka) anubhavamAM AvI gayo, tyArapachI savikalpadazA Ave che to pariNAma be prakAranA thaI gayA, pahelAM eka prakAranA pariNAma hatA mithyAdaSTi avasthAmAM-azuddha (pariNAma) hatAM-azuddhanA be bheda zubha ane azubha banne prakAranA pariNAma ajJAnIne Ave che. jyAre te jJAnI thayo tyAre samyagdarzana-jJAna-cAritranA pariNAma, nirvikArI, akaSAya pariNAma AtmAzrita pragaTa thaI gayA, te je pariNAma pragaTa thayA te pariNAmane jANe che, paNa jANavAnA samaye paryAyasRSTi nathI thAtI. kema ? jJeyakRta azuddhatA kema (thatI) nathI ? Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 jJAyaka svarUpaprakAzana paryAyane jANavAmAtrathI paryAyaSTi nathI thatI. dravyane jANatAM-jANatAM pariNAmane jANe che ane pariNAmane jANavAnA samaye "jANanArane jANe che. jJAyakane jANe che, AtmA ! savikalpadazAmAM bhojananA samaye, dukAna upara dALa-cokhAno vepAra bhale cAlato hoya, paNa dALa (cokhA) jyAre jJAnamAM zeya thAya che tyAre mAtra dALa-(cokhA) ja jJAnamAM joya thaI jAya to to te mithyAdRSTi che, te to zeya-jJAyakano saMkaradoSa thaI gayo, paNa jyAre dALa jANavAmAM Ave che tyAre paNa jANanAra jaNAya che-jJAyaka jaNAya che, tethI paryAyadaSTi thatI nathI. kAraNa ke potAnA AtmAne jANatAM te jaNAya jAya che. pariNAmane jANavAno puruSArtha nathI, dravyasvabhAvane jANavA mATe puruSArtha che, pariNAma to sahajamAM-maphatamAM jANavAmAM AvI jAya che. vyavahAra to maphatamAM jANavAmAM AvI jAya che, nizcaya mATe kiMmata cUkavavI paDe che, svabhAvane dRSTimAM levA mATe rucinI kiMmata joIe, zAstra abhyAsathI e nathI thatuM e to aMdaramAMthI ruci thAya che. e pATha kAle cAlyo hato enuM anusaMdhAna cAle che, kAle cAlyuM hatuM ke joyAkAra avasthAmAM paNa svarUpanA dhyAnamAM to jJAyaka jANavAmAM Ave che emAM to koI prazna ja nathI, temAM to koIne AkuLatA paNa nathI, paNa jyAre jJAnamAM lIna thAya che. samyagdaSTi, zrAvaka-dezavratI ane muni-sarvaviratI jyAre dhyAnamAM lIna hoya che tyAre to AtmAnuM darzana hoya ja che paraMtu jyAre upayoga bahAra che, IndriyajJAnano upayoga bahAra che, atIndriyajJAnano upayoga bahAra nathI, IndriyajJAnano upayoga bahArache, atIndriyajJAna to aMdara abhimukha cAlu che (varte che) e to pragaTa thayuM te thayuM eno nAza thato nathI. jyAre pariNAmane jANe che jJAnI, 11 mI gAthAmAM Ave che ne) bhUtArthanayanA AzrayathI samyagdarzana thayuM. tyArabAda bAramI gAthA AvI ke jyAre samyagdarzana thayuM to vyavahAra pariNAma to che to (te) pariNAmane jANe che ke nahIM? ke pariNAmane jANe che. pahelAM pariNAmane abhUtArtha jANyA ke mArA svabhAvamAM pariNAma nathI, tethI (AtmAno) anubhava thaI gayo ane anubhava pachI pariNAma pragaTa thayA to-paNa pariNAmanuM avalaMbana nathI. emane vyavahAranayanA viSaya je pariNAma che emAM Atmabuddhi-ahaMbuddhi hotI nathI. eTalA mATe pariNAmane jANavAthI paryAyadRSTi thatI nathI, dravyadRSTi cAlu che ane jJAnamAM teo ya thAya che pariNAma. rAga ane vItarAgabhAvanA aMza bane ya che-bane bheda joya che, paradravya-parabhAva che. paradravya ane parabhAvanuM jJAna, jJAnamAM pratibhAsa thAya che e samaye pariNAma jANavAmAM jyAre Ave che, e ja samaye apariNAmI bhagavAna AtmA, e ja samaye jANavAmAM Ave che ! bhale, savikalpadazA ho paNa enI pariNati Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 8 103 atIndriya jJAnanI eTalI sateja che-(jAgrata che) AhAhA ! e pariNAma ane trikALI dravyamAM ekatA thatI nathI ane IndriyajJAna ane AtmAmAM ekatva karavA detI nathI. e jJAna ane zraddhA pragaTa thayA ne e (zraddhA-jJAna) ekatva nathI thatA, bhinnatva je pragaTyuM che ane bhinnane jANe che ane bhinnanA bhedane jANatI vakhate paNa abhedane jANe che tethI nirjarA cAlu rahe che. nirvikalpa dhyAnamAM to AtmA jaNAya che, jaNAya I jANavAmAM Ave che paraMtu savikalpadazAmAM paNa niraMtara-gRhasthI vepAra-dhaMdhAmAM beTho che koI, zrImad rAjacaMdrajI vyApAramAM beThA che to paNa jJAyakane jANe che ane gurudeva, cAMdInI thALImAM jame che (tyAre) cAMdInI thALI jJAnamAM zeya che, e samaye (paNa) jJAyakane jANe che jJAna. (samyagdaSTinuM) lokone evuM lAge che IndriyajJAnavALAne ke e cAMdInI thALIne jANe che ! (are !) emane pUcho to kharA ke cAMdInI thALI jANavAmAM Ave che e samaye ke AtmA jANavAmAM Ave che? ke chUTI jAya che (jANavAnuM ke) rahI jAya che ! (jANavAnuM rahe che AtmAnuM) e sAdhakanI dazA che !! (AvA sAdhakanI aMtardazAno khyAla zI rIte Ave?) sAdhaka hoya to sAdhakanI dazAno khyAla Ave, kAM to samyagdaSTi thaI jAya to bIjA samyagdaSTinI sthitino khyAla Ave, eka vAta. athavA to koI utkRSTa mumukSu hoya to samyagdaSTinI zuM sthiti che, enuM anumAna jJAnamAM AvI jAya che (sAdhAraNane na Ave). anumAna jJAnamAM A samyagdaSTi che evuM thatAM emanA pratye (jJAnI pratyenI) zraddhA chUTatI nathI, ane lagna kare che brahmacArI nathI-lagna kare che to paNa emanA pratyenI zraddhA chUTatI nathI, kemake utkRSTa mumukSunI AMkha emane (yathArtha) oLakhI le che. eka vakhata gurudeva ane rAmajIbhAI beThA hatA to, Ama kare che ne Ama kare che ema peparamAM (chApAmAM) Ave ne ! peparamAM (samAcArapatramAM) gurudevanI viruddha (nuM lakhANa) Ave enI viruddhanuM-gurudevanI viruddhanuM ! e to che ne-vyavahAranA pakSavALA to virodha kare che anAdikALathI che. sano virodhI asata-ema ja che traNe kALamAM, temAM ja sanI kiMmata che. sonAnI | kiMmata ! lokhaMDa, cAMdI, pIttaLa che to sonAnI kiMmata che e to sonAnI kiMmatamAM dRDhatAnuM kAraNa che lokhaMDa to, ema satno je virodha kare che e to sanI prasiddhi kare che. ApaNA gurudevanI je prasiddhi thaI je satnI, e to virodhIo dvArA thaI, soganaDha to pracAra karatuM nathI e to gharamAM besI rahe che paraMtu jyAre virodhIoe pepara (samAcArapatra) kADhyuM to koIe vAMcyuM to ene manamAM thayuM ke, A virodha kare che to joIe to kharA ke sAcuM zuM che ! to sonagaDha Ave che jovA mATe-samajavA mATe, ohoho ! eka vyAkhyAna Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 jJAyaka svarUpa prakAzana (sAMbhaLyuM), be vyAkhyAna traNa vyAkhyAna sAMbhaLyA ! somacaMdabhAI? AhAhA! A virodha karavAvALA jUThA che-IrSyAthI kare che virodha. (sAcuM) khyAlamAM AvI jAya che-Ama to virodhIono-virodhIono upakAra mAnavo joIe ! virodhIo pratye dveSa karavo joIe nahIM. e to ApaNA upakArI che! AhAhA ! A vItarAgamArgamAM kyAreya koI pratye rAga karavAnI manAI che to dveSanI vAta to dUra rahI ! zuM kare? amArA koI virodhI nathI, badhA bhagavAna AtmA che ! AhAhA ! A vItarAgamArga che. e (virodhI) badhAno virodha nathI karatA, e to potAnA AtmAno virodha kare che. e (nijAtmAno) virodha kare che tethI to jJAnI(ne) karuNA Ave che ! e satano virodha kare che to e (pote) duHkhI thAya che, e koI (prANI) duHkhI thAya to ame joI zakatA nathIsahana thatuM nathI, e (badhA) sukhI thaI jAo ! AhAhA ! to jJAnInI vAta to jJAnI jANe, ajJAnI jANI zakatA nathI eka vAta. athavA to koI utkRSTa mumukSu hoya to jJAnInI bAhya carcA (uparathI anumAna jANI zake !) kyAreka koI evA pApanA pariNAma paNa AvI jAya, lagna kare che zAMtinAtha bhagavAna cakravartI hatA (tyAre) cha-- hajAra strIo hatI! emAMthI dararoja be-pAMca mare to emAM lagna karavAnI zuM jarUra che? (to kahe che ke) evo udayabhAvano prakAra che, enA kartA zAMtinAtha bhagavAna nathI! kharekhara enA jANavAvALA paNa nathI ! e jaNAya jAya che tyAre savikalpadazAmAM (sAthe-sAthe) jJAyaka paNa jANavAmAM Ave che tethI ekatA thatI nathI-rAganI sAthe ekatA thatI nathI, rAga jANavAmAM Ave che tyAre jJAyaka jANavAmAM Ave che tethI ekatA thatI nathI-rAganI sAthe ekatA thatI nathI. jo rAga jANavAmAM Ave ane jJAyaka jANavAmAM na Ave to rAganI sAthe ekatvabuddhi thaIne ajJAnI thaI jAta ! atyAre zreNika mahArAjA pahelI narakamAM che, to paryAyamAM to duHkha che-tIvra duHkha hoya, dravyasvabhAvamAM duHkha che nahIM paraMtu paryAyamAM to duHkha che, duHkha hovA chatAM paNa duHkhanA samaye jANavAmAM jJAyaka Ave che. eTalA mATe duHkhathI vibhakta rahe che ane duHkhane samaye jJAyaka (jo) jANavAmAM na Avato hoya, ekatva thaI jatuM hoya to mithyASTi thaI jAya che ! AhAhA ! rAga jANavAmAM Ave che-rAga zeya che. yAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe (je) jaNAyo, enI vAta cAle che. rAga joya che e zeyano jJAnamAM pratibhAsa jyAre thAya che tyAre ekaluM zeya jaNAya ane jJAyaka jANavAmAM na Ave to to ekatra thaI jAya che, vibhakta nathI rahetA, paraMtu rAganA samaye jJAyaka jANavAmAM Ave che tethI vibhakta hoya Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 8 105 che-bhedajJAna varte che eTalA mATe paryAyadRSTi thatI nathI. e vAta cAle che, ane bIjI vAta evI che ke jJAnIne jyAre joya jANavAmAM Ave che tyAre niraMtara jJAyaka jANavAmAM Ave che, tethI ekatvabuddhi thatI nathI. sAMbhaLo ! jarA sUkSma vAta che. (ahA !) ajJAnIne paNa rAga ane jJeya jANavAmAM to Ave che e ja samaye enuM jJAnamAM bhagavAna AtmA jANavAmAM Ave che paNa e "jANanAra' huM evo vizvAsa (zraddhA) thatA nathI, mAtra jJAyaka chuM evuM jANI le! AhAhA! to ajJAnI paNa jJAnI thaI jAya che. ajJAnInA jJAnaupayogamAM jema dehAdi-rAgAdino pratibhAsa thAya che ema ja bhagavAna AtmAno pratibhAsa thAya ja che-jJAnamAM jJAnatva che ane jJAyakamAM zeyatva che! zuM kahyuM? jJAnamAM jANavAnI kriyA (niraMtara) thAya che, mithyAdRSTi ajJAnI jIvane paNa upayoga lakSaNa che ane je jJAyaka che emAM zeyatva che, prameyatva guNa che ke nahIM? che, to jJAnano viSaya thAya che ke nahIM? thAya che. potAnA jJAnano viSaya thAya che !) pratyeka jIvamAM pratyeka samaye upayoga pragaTa thAya che ane e upayogamAM upayogano pratibhAsa thAya che ane (e) pratibhAsane upayogAtmaka kare to zuddhopayoga thaI jAya che! pharIthI, anubhavanI prosesa che. (anubhavanI zI prosesa che?) pratyeka jIvane ekalo rAga utpanna nathI thato (te kSaNe ja) jJAna paNa pragaTa samaye samaye thAya che. jo jJAna pragaTa na thAya to to (AtmA) jaDa thaI jAya ane rAga pragaTa na thato hoya to siddha thaI jAya ! jo rAga pragaTa na thAya to siddha thaI gayo ane jJAna upayoga pragaTa na hoya to to jaDa thaI gayo, evuM to hotuM ja nathI. Ama bannenI pragaTatA eka samayamAM thatI hovA chatAM paNa jema rAgano pratibhAsa thAya che-rAga zeya che, rAgamAM paNa prameyatva nAmano guNa che tethI jJAnano viSaya thAya che, ema rAgamAM prameyatva che to zuM jJAyakamAM prameyatva nathI? che. AhAhA ! pramANamAM prameya thAya chejJAnamAM zeya thAya che niraMtara, juo, je upayogathI bhinna che evA upayogathI dehAdi, makAna, arihaMta bhagavAna (Adi) e je bhinna che e bhinna hovA chatAM) jANavAmAM Ave che ane jJAyaka abhinna che chatAM) jANavAmAM nathI Avato? (jANavAmAM) Ave che, niraMtara (jaNAya che) AhAhA ! paraMtu eno je pratibhAsa thAya che enAM upara lakSa nathI ! upayogamAM upayoga che. jyAre upayogamAM upayoga che eTale ke jJAnamAM jJAyaka che. evo khyAla karI tye to zuddha upayoga pragaTa thaI jAya che. zeya taraphathI lakSa chUTI jAya che, ane jJAyakanI aMdara ekAkAra buddhi thaIne anubhava pragaTa thaI jAya che ane anubhava thayA bAda vItarAga ane rAgaaMza bane jANavAmAM Ave che. jo rAga (bilakula) na hoya to Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 jJAyaka svarUpa prakAzana paripUrNa vItarAga (dazA) hovI joIe ane vItarAgatA na hoya to sAdhakapaNuM banatuM nathI, vItarAgabhAva paNa aMze pragaTa che ane rAgano aMza paNa (haju) pragaTa che ja, enuM nAma sAdhaka che. sAdhakanI sAthe bAdhaka tattva rahe che-sAdhakanI sAthe bAdhaka rahe che, (sAdhaka) jANe che ke mAro doSa che, jANe che ke e doSa mAro potAno che. haju sthiratA ochI che. paraMtu be bheda paryAyanA jANavAmAM jyAre Ave che to e pariNAma-zeya jANavAmAM Ave che tyAre jJAyaka jo jANavAmAM na Ave to paryAyaSTi, e samaye jJAyaka jANavAmAM Ave che to dravyadRSTipUrvaka vyavahAranuM jJAna thAya che, vyavahAramAM Atmabuddhi thatI nathI, Atmabuddhi ekamAM (jJAyakamAM) thaI gaI! drabhAM Atmabuddhi thaI gaI ne pariNAma jANavAmAM Ave to paNa pariNAmamAM) Atmabuddhi thatI nathI. AhAhA gurudevane A zuM mAla (rahasya-marma) kADhyo, kyAMthI kADhyo, ApaNane to Azcarya thAya che ! A badho mAla gurudevano che, emaNe gurudeve ja dekhADyo ne! zAstramAM to hato, paraMtu jemanA zAstra digaMbara emane to khabara nahotI. kyAreka kyAreka koIka kahetA hatA, digaMbaro Ave ne to, ApaNe sonagaDha rahevAvALA kahe ke ame to navA digaMbara (chIe) to mULa digaMbara kahe, nA, nA, Apa to jUnA cho, ame navA digaMbara chIe ! ame digaMbara na hatA, kema ke kuMdakuMdanI vANImAM zuM hatuM e to amane khabara nahotI. Avo bhedajJAnano prakAra (marma-rahasya) amArI pAse nahotuM, to zuM Apa digaMbara nahotA, ame digaMbara chIe ! Apa navA digaMbara cho ame to jUnApurANA chIe ! samajavAnI vAta che sAmAnya (A) koI TIkAnI vAta nathI. AhAhA ! prabhu! eka vAra AtmA pariNAma mAtrathI bhinna che, joI le ! AhAhA ! joI le zuM dekhAI ja rahyo che, svIkAra karI le-svIkAra karI le ! jJAnaupayogamAM, bhagavAna AtmA AbAla-gopAla-saune anubhavamAM Ave che! AhAhA ! samaye-samaye upayogamAM, upayogano pratibhAsa thAya che, pratibhAsane upayogAtmaka e karI le che to zuddhopayoga thAya che. (caityane cetaka para vALatAM) tyAM saMvaradazA pragaTa thAya che ! Aje badhuM uparathI lIdhuM. have zAstramAMthI hajI zAstrathI emAM lakhyuM che enI rAha jovAya che. (zrotA : uparathI nathI lIdhuM aMdarathI lIdhuM che) juo ! zuM kahe che ! prabhu! zuM pharamAve che kuMdakuMdaAcArya bhagavAna-jinendra bhagavAna zuM pharamAve che, "vaLI dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che." -agni lAkaDA Adine bALe che saLagAve che tethI agnine saLagAvanAra kahevAmAM Ave che-kahevAmAM Ave che (kathana che.) sAcesAca agni saLagAvatI nathI, kone? lAkaDAne (Adi)ne saLagAve che, Apa to "nA" kaho have, kema? Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 pravacana naM. 8 kAraNa samajAvo amane (prabhu !) eka dravya, bIjA dravyanI kriyA karI zakatuM nathI. lAkaDA bIjI cIja che ne agni bIjI cIja che, (ekabIjAne) aDatI nathI. kemake be dravya bhinna bhinna) cIja che ne? kAle vAta AvI hatI. to-paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. eno artha zuM che ke (agni) lAkaDAne saLagAve che to paNa lAkaDAne saLagAve to agninuM astitva che tema nathI, lAkaDAno AdhAra paNa agni che evuM che nahIM. agni svataMtra padArtha che, lAkaDA svataMtra padArtha che. bane bhinna che. banne vacce kartA-karma saMbaMdha nathI, ane nimitta-naimittika saMbaMdha paNa nathI. nimitta-naimittika saMbaMdha jovAthI (be padArthanI) ekatA thAya che. zuM kahyuM? ke agni nimitta to che ke nahIM lAkaDA saLage bhale (enAM upAdAnathI) to agni nimitta che ke nahIM? (nA, agni nimitta paNa nathI) nimittathI nirapekSa saLage che lAkaDAM-e nizcaya che. nizcaya pahelAM samajI lyo bAdamAM vyavahAra sApekSanuM jJAna (sAcuM) thAya che. eTalA mATe agni to agnithI che e lAkaDAthI nathI. evI rIte, jevI rIte yAkAra thavAthI jJAyakabhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. zeyo jANavAmAM Ave che ajJAnI jIvane tathA jJAnI jIvane paNa, tethI to jJAyaka ene kahevAmAM Ave che (jJAyaka eTale) jANavAvALo ! joyo jANavAmAM Ave che to "jANavAvALo' enuM nAma jagatanI aMdara prasiddha che. to-paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. A lAkaDI jJAnamAM zeya thaI-jJAnamAM zeya thaI to AtmAne jANavAvALo kahyo, enI sApekSatAthI-enI apekSA lIdhI, sIdho jANavAvALo khyAlamAM na Avyo ajJAnIne, tethI jJAnI, asabhUta vyavahAranaya dvArA athavA to sadbhuta vyavahAra (naya) dvArA nizcayanuM pratipAdana kare che. to ahIMyA asabhUta vyavahAra lIdho ke zeyane jANe che mATe AtmAne jANavAvALo kahevAmAM Ave che. to-paNa joya che to jJAna che-joya kartA ane jJAna karma ema che nahIM ane zeya nimitta ne jJAna naimittika evuM paNa nathI. nimittanA lakSathI paNa atIndriyajJAna pragaTa thatuM nathI, tethI nimitta-naimittika saMbaMdhano abhAva che. jJAna, zAstranA lakSathI pragaTa nathI thatuM ! zuM kahyuM? (A) zAstra, jJAnanI utpattinuM upAdAna kAraNa paNa nathI ne nimittakAraNa paNa nathI. AhAhA ! upAdAnakAraNa jJAnanI paryAya ne nimittakAraNa jJAyaka svabhAva ! kema ke tenuM lakSa karyuM ne ! AhAhA ! upAdAnakartA to paryAya che ne nimitta kartA e paryAye mArA (AtmAnuM) dhyAna karyuM.mArA (svarUpanuM) dhyAna karyuM to mArA upara upacAra Avyo ke meM karyuM to pAriNAmikabhAva kahe che ke meM karyuM nathI, e to kahe che ke Apano upakAra che, mAro Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jJAyaka svarUpaprakAzana upakAra kaMI (paNa) che nahIM. (huM to apariNAmI chuM !) tuM tArAthI sat che paryAya, tArAthI pragaTa thaI che, kartA-karma Adi paryAyano dharma che. AhAhA ! svakALa che, bhAva nAmanI zakti che e koIne koI paryAya pragaTa thatI ja rahe che ene karavAvALo (bIjo) koI che nahIM. AhAhA ! evI jJeyAkAra avasthAmAM, jJAnIne jJeyAkAra avasthAmAM zeya jANavAmAM Ave che to jJAnIne zuM jANavAmAM Ave che ke 'jANanahAra' jANavAmAM Ave che ! to koI prazna kare, sAdhakane are chadmasthane eka samayamAM eka upayoga thAya che ne ! ene (jJeyane) paNa jANe ane AtmAne (jJAyakane) paNa jANe, to prazna thAya che ne ? abhyAsIne prazna thAya che, jo abhyAsa na kare to to prazna UThato ja nathI, paraMtu abhyAsIne prazna UThe che ke zeya lAkaDI jyAre jANavAmAM Ave che tyAre AtmA (paNa) jANavAmAM Ave che jJAnIone ! ajJAnIne paNa jANavAmAM to Ave che paNa ajJAnI svIkAra karato nathI. basa ! ATalI vAta che ! (ahA !) jJAnI jyAre zeyane jANe che tyAre jJAyaka jANavAmAM Ave che, to Avo abhyAsIne prazna UThe ke chadmasthano upayoga (che), kevaLInA upayoganI vAta to pratyakSa che, paraMtu (A to chadmastha jANe che ema kIdhuM) zuM kIdhuM ? hasamukhabhAI ? prazna khyAlamAM Avyo ne ? je chadmasthanuM jJAna che to chadmastha che teno upayoga to jyAre lAkaDIne jANe che tyAre teno upayoga AtmAne (paNa) jANe ? nathI jANI zakatA evo to Agamano pATha che, (to kahe che ke) tArI vAta sAcI che-Agama paNa sAcAM che Agama paNa ame bhaNyA chIe, Agama paNa ame vAMcyA che. AgamathI tAro prazna UThAvyo che teno javAba adhyAtmathI ApuM chuM, sAbhaLo ! ekaluM Agama (zAstro) kAma karatA nathI, adhyAtmanA sahArAthI Agama (jJAna) sAcAM thaI jAya che-jJAna paNa sAcuM thaI jAya che ! eno uttara zuM che ke (jJAnIne) lAkaDI jyAre jANavAmAM Ave che tyAre upayoga to lAkaDI tarapha che enuM jJAna jANavAmAM nathI AvatuM, eka samayamAM eka jJeya che (upayoga eka che) to sAMbhaLa ! IndriyajJAnamAM je jANavAmAM Ave che ene paNa aMdara jemane atIndriyajJAna pragaTa che ene AtmA-pariNati cAlu che, jJAnane mATe temane aMdara upayoganI jarUra nathI, bIjuM ke je atIndriyajJAna pragaTa thayuM che to e AtmAne paNa jANe che ane IndriyajJAna ane IndriyajJAnanA viSayo ene jJeya banAvIne jANI le che, A aMdaranI vAta che ! Avo prazna Avyo ke jyAre zeyane jANe che sAdhaka, tyAre jJAyakane jANe che-jo jJAyakane na jANe to to paryAyadRSTi thaI jAya, sAruM ! to mAro prazna che ke jyAre lAkaDIne jANe che Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 8 109 pratimAne jANe che to eka samayamAM upayoga eka tarapha che to ene jANe ! AtmAne jANe nahIM (Avo) tAro prazna che. prazna upayogAtmakanI bhUmikAthI UThyo che (teno) huM javAba ApuM chuM adhyAtmathI, ke AtmA Azrita atIndriyajJAna pragaTa thayuM to e pariNatimAM AtmA samaye-samaye-samaye jANavAmAM Ave che, je jANavAmAM na Ave to nirjarA thatI nathI ane jANelAnuM zraddhAna hoya che, jJAnamAM samaye-samaye jJAyaka jANavAmAM Ave che ane pratIti cAlu rahe che eTalA mATe to nirjarA thAya che, bhale upayogamAM pratibhAsa thayo e IndriyajJAnanA upayogamAM. upayogAtmaka che paraMtu pariNatimAM AtmA jANavAmAM Ave che. tethI zuddhaupayoganI jarUriyAta vinA AtmA jANavAmAM Ave che sAdhakane ! sAdhakane savikalpadazAmAM AtmA jANavAmAM Ave che evo pATha che ahIMyA (kahe che ke) zeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. AhAhA ! jarA UMDe Utarene to kAma Ave, devazIbhAI bhajana gAya-devazIbhAI bhajana gAya che ne e samudra che ne ene kAMThe hoya to zaMkhalA hAthamAM Ave ane aMdaramAM (UMDe Utare) to ratana hAthamAM Ave, eya samudramAM taNAtA jAya ne ema kaMIka bole I (gAtA'tA ne !) (zrotA saheje samudra ulasiyo-saheje samudra ulasiyo motI taNAtA jAya) hAhAhA ! saheje samudra ulasiyo pachI motI taNAtA jAya-bhAgyavAnane hAthamAM motI Ave, ema jarA UMDe Utare-UMDA Utare to samaje ne ! Avo upayoga ahIM (sAdhakane che) tyAre eka upayoga na rahyo, have eka pariNati ane eka upayoga be rahyA ! pahelAM ajJAnadazAmAM eka upayoga hato. AhAhA ! ajJAnadazAmAM ekalo azuddha upayoga-ekalo IndriyajJAnano upayoga hato ekalo ! ane A anubhavanA kALamAM atIndriyajJAna navuM pragaTa thayuM che. e atIndriyajJAnano paryAya ane IndriyajJAna-paryAya eka enAM bhAga be che eka aMtarmukhI ne eka bahirmukhI. aMtarmukhI atIndriyajJAna rahe che ne bahirmukhI thAya che to IndriyajJAna paNa emane hoya che, to paNa IndriyajJAna ane atIndriyajJAnamAM ekatA nathI thatI, to AtmAnI sAthe to IndriyajJAnanI ekatA (thavI to) saMbhava ja nathI. AhAhA ! khyAla Avyo kaMI ! atIndriyajJAnanI sAthe IndriyajJAna (paNa) utpanna thAya che sAdhakane (chatAM) be vacce ekatA thatI nathI. to pachI IndriyajJAnane AtmAthI ekatA che I kyAM vAta UbhI rahe che? tema thatuM ja nathI azakya che. AhAhA ! A to UMDA Utare, vepAramAM kema UMDA Utare che! kyAM gayA kizorabhAI ? kizorabhAI kahetA'tA ke eka kaMIka mazInamAM khoTako thayo hoya ne, khoTako samajyAne? bagaDI gayuM-kharAba thayuM hoya to rAtanA bAra vAgyA sudhI ame besI rahIe ne Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 jJAyaka svarUpa prakAzana kArIgarane kahIe ke jaldI ThIka karo nahiMtara to kAle proDakzana baMdha thaI jaze ! zAMtibhAI ? somacaMdabhAI tamArA dikarAo karatA to nathIne evuM kaMI ? AhAhA ! tyAM to barAbara UMDA Utare, mahenata kare, jANanArane bolAve, paisA kharce, ahIMyA to (jJAnamArgamAM) paisA kharcavAnI jarUra nathI paNa thoDI rucipUrvaka AtmAno khyAla kare to ene AtmAno anubhava thaI jAya che. "joyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa kartAkarmanuM ananyapaNuM? AtmA AtmAne jANe che, AtmA thayo kartA ne AtmA ja jANavAmAM Avyo che (te tenuM karma thayuM) pariNAma nahIM. ke pariNAmano bheda jANavAmAM Ave to AtmA (abheda) jANavAmAM nathI Avato. paraMtu jyAre pariNAma Atmasanmukha thaI gayAzuddhaupayoga thaI gayo, to zuddha upayogaparyAya pariNata dravya, Atmadravya kartA ane zuddhaparyAya pariNata Atmadravya arthAt karma ! AhAhA ! jANavAvALo paNa AtmA ane jaNAyo epaNa AtmA ! zeya paNa AtmA, jJAna paNa AtmA-jJAyaka paNa AtmA! enuM nAma anubhUti che! anubhUtinA kALamAM kartA-karmanuM ananyapaNuM hovAthI e jJAyaka ja che. pote jANanAro mATe pote kartA, potAne jANavArUpe-jANanArarUpe pariNamana thayuM ne! che to akartA paNa paryAyadharmathI kartA bane che. dravyasvabhAvathI akartA rahIne, pariNAmadharmathI kartA thAya che-apariNAmI rahIne pariNAmI bane che-apariNAmI(paNuM) chUTatuM nathI, che akartA-akartA(paNuM) chUTatuM nathI, ane samyaprakAre kartA banI jAya che-kartA buddhi nathI. potAne jANyo AtmAe AtmAne. AhA ! to AtmA kartA banyo ane AtmA ja jANavAmAM Avyo, mATe AtmA ja karma, karma eTale zeya-karma eTale zeya! jJAtA pote kartA ane zeya pote karma ! to potAne jANyo mATe pote karma. jema dIpaka, ghaTa-paTa AdinI prakAzita karavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che. AhAhA ! dIpakano prakAza che bhale ghaDAne prakAzita kare to paNa e to dIpaka ja che ane e potAne prakAze topaNa dIpaka ja che-harahAlatamAM dIpakapaNuM nathI, ema (AtmA) hara hAlatamAM jJAyakabhAvane choDato nathI, ane zeyamAM jato nathI ane zeyane jANato paNa nathI. AhAhA ! avasthAmAM dIpaka che ne potAne potAnI jyotirUpa zikhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che anya kAMI nathI, ema zAyakanuM jANavuM. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 9 1 11 vibhAga - 4 pravacana naM. 9 divAnaparA -rAjakoTa tA. 3-7-89 >>3 samayasAranI bIjI gAthAmAM sAta padathI zarU karyuM, ne pachI svasamaya ne parasamaya ema lIdhuM mULa gAthAmAM. eNe mULa pramANajJAnano viSaya lIdho. pachI emAM svasamaya ne parasamaya lIdhuM. ane trIjI gAthAmAM "ekatva nizcayagata samaya sarvatra suMdara lokamAM', je bIjI gAthAmAM ekatva nizcayanI vAta karI hatI eTale ke zeya padArtha, samayanI vAta karI. etva nizcaya evo zabda vAparyo'to. have ekatva vibhakta e zabda vApare che. eTaluM juduM pADyuM, bena. ekatva nizcayamAM to dravya guNa paryAya traNeya AvI jAya. ane ekatva vibhaktamAM bhedajJAnano prakAra Avyo. paryAyathI vibhakta ane guNathI avibhakta abhinna, anaMtaguNathI etvapaNuM ne anaMta paryAyathI vibhakta-judApaNuM, e bhedajJAna pramANamAMthI eNe bhedajJAna kADhyuM. have ekatva nizcaya ane ekatvavibhakta e beya zabdo judA pADyA. trIjAmAMya "ekatva nizcayagata samaya sarvatra suMdara lokamAM" e chae dravyanI vAta trIjI gAthAmAM karI. potAnA dharmane cuMbe che, parane cuMbato nathI, AkhuM pramANanuM dravya lIdhu'tuM. (zrotA :- parathI bhinna) parathI bhinna samajANuM. ekatva nizcaya zabda vAparyo. AmAM etvavibhakta. ekatva nizcaya eTale zuM? ke e jJAnapradhAna nizcaya eTale nizcaya zabda vAparyo. nizcayathI eka AtmA, ekapaNuM che. jJAnapradhAna nizcayamAM dravya guNa paryAya traNeya AvI gayA, e sAmAnya pramANa. ema emAM svasamaya ne parasamaya na levo. chaeya dravyamAM eNe utAryuM. have kahe che ke ekatva vibhakta, pAMcamI gAthAmAM ema kahyuM'tuM ke, te ekatva vibhakta AtmAne huM, ekatva nizcayane to meM kahI dIdho. have mAre etva vibhakta kahevo che. je paryAyathI sahita meM kahyo'to AtmA, have mAre pariNAma mAtrathI vibhakta judo kahevo che AtmAne, I moTo phera che. pramANajJAnathI sthApe to be dravyanI judAI che. ane paryAyathI judo, emAM sAdhyanI siddhi che, samyagdarzana thAya che. kemake zraddhAno viSaya levo che. olo jJAnano viSaya hato. jJAnanA viSayamAM zraddhAno viSaya chupAyelo hato, e have kADhe che, ekatva vibhakta kahIne. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 jJAyaka svarUpaprakAzana ekatva nizcayamAMthI ekatva vibhakta kADhyuM. ekatva nizcayamAMthI ekatva vibhakta have batAve che. ahIMthI bhUmikA bAMdhI pAMcamI gAthAmAM huM zuM kahevAno chuM? huM ekatva vibhakta AtmAne batAvIza ane huM darzAvuM to tArA anubhavathI e ekatva vibhakta AtmAnI vAta pramANa karaje. e dRSTinI pradhAnatA, have bhedajJAna AvyuM. (zrotA :prayojananI siddhi) prayojananI siddhi. olI padArthanI siddhi, padArthanI siddhi alaga ne prayojananI siddhi alaga. ApaNo svAdhyAya sAro cAle che. TIkA : AcArya kahe che ke je kAMI mArA AtmAno nija vaibhava che, te sarvathI huM A mAro jeTalo mane vaibhava pragaTa thaI gayo che, e vaibhavathI huM A ekatva vibhakta AtmAne darzAvIza. anaMtaguNathI ekatva AtmAnuM svarUpa che ane e ja anaMta guNanI enI ja paryAyathI guNa rahita che. guNothI sahita ane guNonA paryAyathI rahita guNo, guNa rahita mATe guNI paNa rahita. ekatva ane vibhakta ema. ekatva nizcayamAMthI tame ekatva vibhakta kADhajo, ema kahe che. AtmAnA nija vaibhavathI eTale te sarvathI huM A, ekatva ane vibhakta AtmAne darzAvIza. asti-nAsti anekAMta karyuM. evo meM vyavasAya, udyama, nirNaya karyo che. e A zAstra lakhavAnuM prayojana che. pratijJA kare che pote, ke huM zuddha AtmAne batAvIza. e zuddha AtmA kevo che? ekatvavibhakta che. vibhakta thAya che? ke nahIM, vibhakta che anAdi anaMta. (zrotA :- paryAyathI rahita che). paryAyathI rahita che. ekatva vibhakta AtmAne darzAvIza, evo meM vyavasAya karyo che. kevo che mArA AtmAno nija vaibhava? have potAnA vaibhavanI vAta kare che. A lokamAM pragaTa samasta vastuono prakAza karanAra ane sTApadanI mudrAvALo je zabdabrahma, ahaMtanA paramAgama, tenI upAsanAthI jeno janma che. jinavANI dravyazrata, zabdabrahma ane arihaMtanI sIdhI vANI evo je zabdabrahma e samasta vastune badhA padArthone prakAza karavAmAM e hetu thAya che. e zabdabrahma batAve che. zabdabrahma, ahaMtanA paramAgama, zabda brahmano artha paramAgama, paNa paramAgama konuM? ke arihaMtanuM. arihaMtanA zrImukhethI nIkaLelI vANI paramAgama, e zabdabrahma che. zabdabrahma arihaMtanA paramAgama. zabda brahmano artha karyo, ahaMtanA paramAgama. enI upAsanAthI, ArAdhanAthI, sevAthI, enuM adhyayana karavAthI, "jeno janma che ema, eTale jinavANInI sthApanA karI. prakAza karanAra ane sTApadanI mudrAvALo che, e zabdabrahma. zabdabrahmanI vyAkhyA syAspada ahaMtanA paramAgama tenI upAsanAthI jeno janma che. have sthAno artha kare che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 9 113 syAno artha kathaMcit che. "eTale ke koI prakArathI kahevuM. paramAgamane zabdabrahma kahyA tenuM kAraNa ahaMtanA paramAgamamAM sAmAnya dharmo, vacanagocara sarve dharmonA nAma Ave che. jeTaluM pANImAM AvI zake, eTaluM vANImAM zabdo dvArA dharmanuM vivaraNa AvyuM che. paNa dharmo anaMta che ane anaMta dharmone kahenAra zabdo anaMta nathI. zabdo maryAdita che. ane vacanathI agocara, vANIthI agocara. je koI vizeSa dharmo che enuM anumAna karAvavAmAM Ave che. e rIte te sarva vastuonA prakAzaka che mATe sarvavyApI kahevAmAM Ave che ane tethI temane zabdabrahma kahevAmAM Ave che. vaLI te nija vaibhava kevo che? samasta je vipakSa anyavAdIothI grahaNa karavAmAM Avela sarvathA ekAMtarUpa nayapakSa, syAne choDIne sarvathA ekAMta eka dharmane pakaDanArA, temanA nirAkaraNamAM; temanA khaMDanamAM samartha je atinistuSa, nibaMdhayukti, na vibhAganI yukti, naya pramANanI yukti, atinistupa photarA vagaranI, nibaMdha cokhkhI yukti, pramANa ane naya e yukti che, tenA AlaMbanathI jeno janma che. mAro vaibhava je che te huM batAvuM che. vaLI te kevo che? mAro nija vaibhava, nirmaLa vijJAnadhana je AtmA, temAM aMtarnimagna paramaguru, sarvajJadeva ane aparaguru gaNadharAdikathI mAMDIne amArA guruparyata, potAnA vaibhavanI vAta kare che. vijJAnadhana je AtmA, AtmAnuM vizeSaNa nirmaLa, vijJAna ane dhana emAM zuddhatA ekalI jJAnanI, darzananI, cAritranI bharelI che. jJAnanI mukhyatAthI vAta karI. te AtmA, jemAM aMtarnimagna DubI gayA che, bahAra jotA nathI, DokIyuM karatA nathI ke bahAra lokAlokanuM zuM thAya che. aMtarnimagna paramaguru, paramaguruno artha kare che sarvajJadeva ane aparaguru gaNadhara AdithI mAMDIne, juo amArA guruparyata, temanAthI prasAdarUpe apAyela, temanI prasAdIthI. amane to zuddha AtmA Apyo, e enI prasAdI che. prasAdarUpe apAyela je zuddha Atmatattvano anugrahapUrvaka upadeza. omAM to vAMcana hatuM zAstramAM, AmAM to upadeza mane maLyo che sAkSAt. (zrotA :- dezanA) dezanAlabdhino prakAra kahyo. deva, zAstra ne guru traNa lIdhA. sarvajJadeva lIdhA, vANI AvI gaI upara ane have dezanAlabdhi lIdhI. anugrahapUrvaka karuNA karI, kRpA karIne amane upadeza Apyo. paNa zeno upadeza Apyo? nava tattvano? ke nA, cha dravyono? ke nA, ke ATha karmono? ke nA. upadeza zeno Apyo amane ? amArA para kRpA karI eTale zuM? zuddhaAtmatattvano anugrahapUrvaka upadeza tenAthI jeno janma che. AhAhA ! amAro vaibhava batAvuM chuM. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana vaLI te kevo che vaibhava ? vaibhavanI vAta kare che. niraMtara jharato, deharAduna eka zahe2 che deharAduna. emAM sahasra jharaNA che. DuMgaramAMthI TIpAM paDe che. pANInI dhAra, sahasra, hajAro-hajAro, samajI gayA. Ama DuMgara ja che, emAMthI pANI jharyA ja kare che. TapakyA kare che-jhare che. pANI jhare che. ene jhare kahevAya. uparathI nIce paDe ne ene jharaNuM kahevAya, jhare kahevAya. ema kahe che ke niraMtara jharato AsvAdamAM Avato. AhAhA ! A DuMgaramAMthI anaMtaguNa, anaMtaparyAyamAM AnaMda jhare che, jhare che eno ame svAda laIe chIe, ema kahe che. 114 "niraMtara jharato, AsvAdamAM Avato, suMdara je AnaMda, suMdara je AnaMda tenI chApavALuM je pracurasaMvedanasvarUpa, svasaMvedana tenAthI jeno janma che.'' A anubhavanI chApa mArI eNe. A mukhya che, bAkI vyavahAra che. jinavANI vyavahAra, upadeza maLyo e vyavahAra, sarvajJa bhagavAna che guru e paNa vyavahAra, eka nizcayanI vAta A karI. AnaMda nitya AnaMdanA bhojana karanArA ema. pote banAve ne pote khAve. he ! pote banAve, ema Ave che ne ? (zrotA H- Apa banAve Apa hI khAve) Apa banAve Apa hI khAve. (zrotA :- khAvata nAhIM thakAve) eTale (zrotA :- thAkatA nathI, thAka lAgato nathI) khAvAthI thAkatA nathI. heM ? eTale emAM AnaMdamAM thAka lAge ? thAka utarI jAya che. niraMtara jharato AsvAdamAM Avato suMdara je AnaMda, atIndriya AnaMda, tenI chApavALuM, TreDamArka, mudrA je pracura saMvedana svarUpa svasaMvedana, gurudeve Ano artha karyo ke thoDuMka to svasaMvedana che cothe pAMcame paNa A to pracu, ghaNuM vadhu, traNa kaSAyanA abhAvapUrvakanI je vItarAgatA thaI che, mATe pracara, ghaNuM vadhAre, pracura saMvedana svarUpa svasaMvedana, saMvedana svarUpa svasaMvedana tenAthI jeno janma che. AhAhA ! ema je je prakAre mArA jJAnano vaibhava che, te samasta vaibhavathI darzAvuM chuM. jo darzAvuM to svayameva, darzAvuM to svayameva pote ja potAnA anubhava pratyakSathI parIkSA karI pramANa karavuM. huM to darzAvuM chuM. paNa tame tamArA anubhavathI pramANa karajo. kevaLa sAMbhaLavAthI AtmAnI vAta pramANa thAya ema nathI. sAMbhaLIne to chUTI jAze. have kahe che ke, kAno, mAtrA, mIMThuM, kyAMya zabdanI paryAyamAM pheraphAra thayo hoya e batAve che. jo kyAMya akSara, mAtrA, alaMkAra, yukti Adi prakaraNomAM cukI jAuM, zabda zAstranI apekSAe jyAM jyAM koI vibhakti, A te ghaNAM prakAro hoya che, to emAM doSa grahaNa karavAmAM sAvadhAna na thavuM. zabda mleccha na thatAM, ahIMyA hrasva I joIe, tyAM dirghaI mUkI dIdhI, mIMDI joIe tyAM mIMDI mUkI nathI, AhAhA ! evuM kAMI karIzamAM, rahI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 9 115 jaIza. zAstra samudranA prakaraNa bahu che mATe ahIM svasaMvedanarUpa artha pradhAna che. tethI arthanI parIkSA karavI. prayojananI parIkSA karavI. anubhava kema thAya, e khAsa vAta che A basa. bIjuM kAMI nahIM. bhAvArtha : AcArye AgamanuM sevana cAra prakAre kahyuM. paheluM AgamanuM sevana, bIjuM yuktinuM avalaMbana, e syAdvAdathI kathaMcit ema, parApara guruno upadeza traNa ane svasaMvedana e cAra prakAre utpanna thayela, potAnA jJAnanA vaibhavathI, ekatva vibhakta zuddhAtmAnuM svarUpa dekhADe che. tene sAMbhaLanArA he zrotAo ! potAnA svasaMvedana pratyakSathI pramANa karo, kyAMya koI prakaraNamAM bhUluM to teTalo doSa grahaNa na karavo ema kahyuM che. ahIM potAno anubhava pradhAna che. ahIM A zAstramAM zuddhAtmAno anubhava te pradhAna lakSaNa lakhela che. tenAthI zuddha svarUpano nizcaya karo, anubhavathI zuddhAtmAno nirNaya karo. anubhavathI jevo che tevA AtmAno nirNaya karo, ema kahevAno Azaya che. have chaThThI gAthA Ave che. mULa ekatva vibhakta AtmAne huM mArA nija vaibhavathI darzAvIza. paNa darzAvyo nahIM emAM. pAMcamI gAthAmAM ekatva nizcayane huM darzAvIza ane darzAvuM to pramANa karajo. paNa ekatva vibhakta zuM ? ekatva vibhakta AtmAnI vAta A zAstramAM mAre karavI che. have tyAre ziSyane prazna thayo, pAMcamI gAthA sAMbhaLIne ke ekatva vibhakta AtmAne Apa darzAvavA mAMgo cho to enuM svarUpa kevuM che ? ane eno anubhava kema thAya ? A be vAta eNe karI. dravyano nizcaya pUchI lIdho ane paryAyano nizcaya pUchI lIdho. anubhavano viSaya pUchyo, zuddhAtmAnuM svarUpa ane e zuddha AtmAno anubhava kema thAya, enI vidhi kRpA karIne batAvo. AhAhA ! A eka praznanI aMdara, e uttara (rUpa) AkhI gAthA AvI gaI. gurudeva AmAM bahu utAre che ke RSabhadeva bhagavAnane bharata mahArAjAe pUchyuM'tuM, ke zuddhAtmAnuM svarUpa zuM ane eno anubhava kema thAya. bhagavAna mahAvIrane gautama gaNadhare pUchyuM'tuM ke prabhu zuddhAtmAnuM svarUpa mane batAvo ane eno anubhava kema thAya, enI rIta paNa mane batAvo. zuddhAtmAnuM svarUpa tame batAvazo, e to adhuruM che, e to tame batAvazo ane huM sAMbhaLIza, paNa eno anubhava kema thAya e kahezo, tyAre pUruM thAze. nahiMtara to adhuruM rahene. pUrvArdha kIdho paNa utarArdha kahI dIdho. bahu laDAve gurudeva AmAM. A ziSya che ne A guru che. A eka saMdhi che. ziSya bIjuM kAMI pUchato nathI. cha dravyonuM svarUpa, nava tattvonuM svarUpa, ATha karmanuM, karma prakRttinuM, lokanuM svarUpa, loka vibhAganuM svarUpa. AhAhA ! zuM nizcaya, zuM vyavahAra, zuM nimitta upAdAna, kAMI pUchato Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 jJAyaka svarUpa prakAzana nathI. ekalA zuddhAtmAnuM svarUpa mAre jANavuM che. Apane kahevAno bhAva Avyo che, mane sAMbhaLavAno bhAva Avyo che, mane e ja kaho prabhu, Aja sudhI sAMbhaLyuM nathI paNa sAthe sAthe mane anubhavanI kaLA batAvatA jajo. AhAhA ! guru prasanna thAya che. badhuM ApI de che eka chaThThI gAthAmAM, 415 gAthAno sAra, chaThThI gAthAmAM ApI dIdho che. dravyano nizcaya ane paryAyano nizcaya. akartAne kartA be batAvyuM, kartabuddhi TaLI gaI. samyaka prakAre kartA thayo. jJAtAbuddhi TaLI, samyaka prakAre jJAtA thayo. badho prakAra AnI aMdara jeTaluM kADhIe eTaluM ochuM che, badho prakAra bharyo che. AmAM. have prazna utpanna thAya che ke, evo zuddhAtmA koNa che? ke jenuM svarUpa jANavuM joIe, eTale anubhavavuM joIe. e zuddha AtmAnuM svarUpa kevuM che, batAvo kRpA karIne. e praznanA uttaramAM gAthA sUtra kahe che. je mAge che ene kahevAmAM Ave che. gurudeva kahe hoM! je Ave AMgaNe ne pUche ene kahevAmAM Ave che. sAmethI guru jAtA nathI kahevA mATe zrotA :- prazna pUkyo che to uttaramAM gAthA Ape che) hA. je pUche ene uttara Ape ane je pUchyuM hoya eno ja uttara prakArotara nahIM, prazna kAMI ne javAba kAMI Ape e barAbara nahIM. evuM na hoya, hoya ja nahIM. samartha AcArya bhagavAna to prazna pUche eno ja uttara Ape, bIjo uttara ja na Ape. pachI e uttaramAM sarvAga karmanI thIyarI, karma baMdhAya, karma udayamAM Ave, karmamAM joDAya to Ama thAya ne na joDAya to Ama thAya. e badhI vAta emAM kahI deze. (zrotA :- paripUrNa gAthA che) paripUrNa AhAhA ! dravyAnuyoga, karaNAnuyoga ane caraNAnuyoga traNa AmAM che. caraNAnuyoga eTale AcaraNa, karaNAnuyoga eTale karma, dravyAnuyoga eTale ekatva vibhakta. pariNAma mAtrathI judo AtmA, e dravyAnuyoga che. traNa vAta AmAM che. nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyaka bhAva che. e rIta "zuddha' kathAya, ne je jJAta te to to ja che. have gAthAno artha pahelAM laIe. je jJAyakabhAva che te, je ane te, je ane tenI vacce jJAyakabhAva che. je ane che, te zuM che? ke jJAyakabhAva che. te have kevo che? che te kevo che? apramatta paNa nathI. sAtathI cauda guNasthAnanA bhedo paryAyanA bhedo AtmAmAM nathI, paradravya che. ane pramatta paNa nathI. eka thI cha guNasthAnanA bhedo e paNa AtmAmAM nathI. pahelo niSedha kare che apramattano e zuddha paryAya AtmAmAM nathI ema "vI hodi apramatto" tyAMthI upADyuM. chake sAtame guNasthAne jhule che ane sAtamA guNasthAnanA bhedo bhagavAna AtmAmAM nathI. AhAhA ! paNa che, tamane jaNAya che ane AtmAmAM nathI? ke Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 9 117 AtmAmAM nathI ema jaNAya che amane. jaNAya to che paNa vibhaktapaNe jaNAya che. bena ! (zrotA :- barAbara ekadama barAbara) vibhakta kyAre kahe ke jANavAmAM AvyuM paNa I mArAmAM nathI, paryAyanI ati paNa mArAmAM nAsti. apramatta nathI e kyAre kahyuM ke apramatta jevI vastu to che. apramatta evuM koI astitva to jagatamAM che. e mArA jJAnamAM varte che, ke je paryAya, paNa mArAmAM e nathI. AhAhA! gajabanI tAkAta che ekalo dRSTino viSaya. AmAM ja nirvikalpa dhyAna Ave che. basa, AmAM ja anubhava thAya che. kema ke zraddhA nirvikalpa che. zraddhAno viSaya jJAnamAM AvatAM jJAna nirvikalpa thaI jAya che. je jJAyakabhAva che te apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. beyamAM paNa kahyuM ema, be mAMthI koI nathI, eka che ne, bIjuM nathI ema nahIM, beya nathI. jIva tattvamAM A beya tattva nathI. ajIva tattva nathI. bheda nathI, paradravya nathI. svadravyamAM paradravyanI nAsti che. evI asti che. sva-rUpe sattA ane para-rUpe asattA. evA be bhAvo vaDe eka padArthanI siddhi thAya che. A naya vibhAganI yukti cAle che. e rIte ene zuddha kahe che. zuddha paryAyathI rahita che, mATe AtmAne zuddha kahevAmAM Ave che. ane zuddha paryAyathI rahita che mATe zuddha paryAyano anubhava thato nathI. zuddhAtmAno anubhava thAya che ke zuddha AtmA te huM chuM ema. ema AvyuM ne? pramatta apramatta nathI tethI tene zuddha kahevAya che. eTale zuddha paryAyathI rahita AtmA che mATe jIvatattvane zuddha kahevAya che, ema kahevA mAge che. ane jyAre ame aMtaramAM jaIe chIe, zuddhAtmAnI sanmukha thAIe chIe tyAre zuddha paryAya abhUtArtha hovAthI amane dekhAtI nathI. AhAhA! abhUtArtha hovAthI eno anubhava nathI. e AtmA che evo anubhava nathI. paNa enAthI bhinna che AtmA evo anubhava thAya che. zuddha paryAyathI AtmA bhinna che, evo amane anubhava thAya che. zuddha paryAya AtmA che evo anubhava thato nathI. kema? kema ke amAruM lakSa tyAMthI chUTI jAya che. amAruM lakSa AtmA upara jAya che. zuddha paryAya vyavahAranayano viSaya che ne vyavahAranA saghaLoya abhUtArtha che. AtmAnA svabhAvamAM abhUtArtha che ja nahIM. AhAhA! e bahirtattva che. e paradravya che. AhAhA ! jyAre amArI pariNati jJAyakanI sanmukha thAya che, tyAre paryAyamAtranI cakSu baMdha thaI jAya che. hovA chatAM nathI, kemake amAruM lakSa tyAMthI chUTI gayuM che. amAruM lakSa to ekalo paramabhAva zuddhAtmA, cidAnaMda AtmA te huM chuM, basa. emAM huM paNuM amAruM eka trikALI dravyamAM Ave che. paryAyamAM huM paNuM AvatuM nathI. paryAya jene huM paNe sthApe che, I paryAya pote huM paNa nathI lAgatI. paryAya ema kahe che ke A dravya te huM. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 jJAyaka svarUpaprakAzana AhAhA ! (zrotA :- paryAyakA huM paNA dravya meM hotA hai) dravya meM hotA hai. paryAyakA ahaMpaNA paryAya meM nahIM hotA hai. vo to anaMtakAla se kiyA. (zrotA :- vo to paryAya daSTi hai) paryAya sRSTi hai. mithyAdaSTi hai. AhAhA ! aisA AtmAkA svarUpa hI nahIM hai. AtmAmeM paryAya hotI hai aisA AtmAkA svarUpa hI nahIM hai. na ''jIvane pariNAma na hoya.'' jIva to pariNAmathI rahita che, apariNAmI che ene zuddha kahe che. e zuddhanI vyAkhyA karI. AtmAne zuddha kema kahyo ? ke zuddha ne azuddha beya paryAyathI, zuddhAzuddha paryAyathI rahita mATe AtmA zuddha che. (zrotA :- evo zuddha che ?) evo zuddha che. anitya zuddha nathI nitya zuddha che. apramatta to anitya zuddha che. sApekSa zuddha che. A to nirapekSa zuddha che. AhAhA ! jene zuddha paryAya pragaTavAnI paNa apekSA nathI. AhAhA ! zuddha paryAya pragaTe ane e AtmAne prasiddha kare, to e che ema nathI. e to nirapekSapaNe che, che ne che anAdi anaMta. AhAhA ! bahu UMcA prakAranI gAthA che, ghaNI UMcI gAthA che. (zrotA :- sarvotkRSTa gAthA) sarvotkRSTa gAthA che. eTalI zuddhanI vyAkhyA karI. A zuddhaAtmA Avo che. prazna karyo'to ziSya ke zuddhAtmA koNa che ? ke pramatta apramattathI rahita, ene sarvajJa bhagavAna zuddhAtmA kahe che. sarvajJa bhagavAnanI vANImAM Ama AvyuM che ane vastunuM svarUpa evuM che, evuM vANImAM AvyuM che. tethI ene zuddha kahevAmAM Ave che. vaLI je jJAyakapaNe jaNAyo aMta2mAM jaIne, A je zuddhAtmA jJAyaka che e jaNAyo, A jJAyakane zuddha kahyo ne (zrotA H- evo zuddhAtmA) I ke jJAyakabhAva che, zuddhAtmA che, pramatta apramattathI rahita che. evo zuddhAtmA athavA jJAyaka je jaNAyo, zuddhAtmA kaho ke zAyaka eka ja vAta che. evo je jaNAyo eTale ke anubhavamAM Avyo, e hara samaye e ja anubhavAya che. te to che bIjo koI nathI. AhAhA ! lakSa pharatuM nathI amAruM, amAruM nizcaya zeya pharatuM nathI. nizcaya dhyeya pharatuM nathI ane nizcaya jJeya paNa pharatuM nathI. AhAhA ! je jJAnamAM zeya phare che te jJAna nathI e parasattAavalaMbanazIla IndriyajJAna che, e amAruM nahIM. jJAyakapaNe jaNAyo. paryAyanA kartApaNe nathI jaNAyo, kemake akartA che. akartA che mATe zuddha che. pariNAmathI rahita che mATe kartA nathI. kartA nathI mATe akartA che. akartA hovAthI zuddha che. akartA hovAthI zuddha che. ane je evo AtmA jaNAyo, nirvikalpa dhyAnamAMthI bahAra nIkaLyA tyAre kAMI bIjuM jaNAya che ? bIjA svarUpe jaNAya che ? jJAyaka nirvikalpa dhyAnamAM je jaNAyo, enAthI kAMI judA svarUpe savikalpa dazAmAM jaNAya che ? dezanAlabdhi sAMbhaLatI vakhate ? bhagavAnanI pUjA vakhate zAstra vAMcatI vakhate, ke nahIM, bilakula nahIM. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 9 119 jJAtaH jJAyakapaNe jaNAyo te jJAyakapaNe ja jaNAyA kare che. acchinna dhArAvAhI, amArI dhArAthI zeyo game teTalA phare, zeyo game teTalA emAM pratibhAse paNa jJAna pharatuM nathI. e to jANanArane ja jANyA kare che. jANanAra jaNAya che. jANanAra jaNAya che. jANanAra jaNAya che, jANanAra jaNAya che emAM bheda karIzamAM ke nirvikalpa dhyAnamAM jANanAra jaNAya che ane savikalpa dazAmAM kAMI bIjuM jaNAya che, e rahevA deje. ''jJAtaH'' jJAyakapaNe je jaNAyo te to tevo ne tevo ja jaNAyA kare che. pAMca mahAvratano pratibhAsa thAya che jJAnamAM, tyAre paNa amane to jANanAra, jevo jANavAmAM Avyo nirvikalpa dhyAnamAM evo ne evo jaNAyA kare che. emAM kiMcita mAtra pheraphAra thato nathI. AhAhA ! viSaya evo ne evo che. anAdi anaMta ane e ja viSaya jaNAyA kare che. dhArAvAhI jJAnamAM, acchinnadhArAthI ame niraMtara AtmAne anubhavIe chIe, e A. lyo gAthAno artha thayo. (zrotA :- jJAtaH) jJAtaH eTale ke jaNAyo to kharo, jJAyakapaNe je jaNAyo te jJAyakapaNe jaNAyA kare che, ke have kathaMcit kartApaNe jaNAyA kare che ? (zrotAH jJAyakapaNe jaNAyA kare che jevo jaNAya che evo jaNAyA kare che) hA. jevo jANavAmAM Avyo evo ja jaNAyA kare che. AhAhA ! (zrotA :- savAre kIdhuM ke jANanAro jaNAya che te nirvikalpa che ke savikalpa che AtmAkA svabhAva hai, nA nirvikalpa hai nA savikalpa hai, e to AtmAno svabhAva che) e to svabhAva che. (zrotA :- svabhAva trikALa hoya che) jANanAro jaNAya che. AhAhA ! e to svabhAva che basa, kevI dazAmAM ne kyAM e pheraphAra kAMI nahIM. e to svabhAva che. (zrotA :- svabhAvamAM pheraphAra na hoya) na hoya, svabhAvamAM pheraphAra na hoya. ''jANanAro jaNAya che'' enA upara amAre carcA thAya che. pratimA jaNAya che tyAre paNa tane jANanA2 jaNAya che, ema ene kahevuM che. bahu UMcA prakAranI gAthA che. jANanAra kahIne 'karanAra' kADhI nAkhyuM. have je mArAmAM nathI ene kema karuM. pramatta apramatta mArAmAM nathI to ene kema karuM. je nathI e paradravyane jANatA dharma na thAya mATe paryAyanA bhedane paNa jANato nathI. (zrotA H- be vAta emAM AvI) be vAta AvI, kartAbuddhi ne jJAtAbuddhi beya chUTI jAya che. ane 'kartA paNa thayo ne jJAtA paNa thayo.'' beya vAta pAchI emAM AvI gaI. kartAbuddhi gaI, jJAtAbuddhi gaI. kartA thayo ? ke hA kartA thayo, ke jJAtA thayo ? ke 'hA' jJAtA paNa thayo. (zrotA :- have samyak prakAre kartA ne jJAtA thayo) basa. e beya vAta emAM lIdhI che. kartA thayo e lIdhuM che ane jJAtA thayo e paNa lIdhuM che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 jJAyaka svarUpa prakAzana 'jJAtaH' jJAyakapaNe jaNAyo to jJAtA na thayo? (zrotA :- jJAtA, jJAtA ja che). hA. jJAtA jJAtA ja che. "jJAta' (zrotA :- bahu vajanadAra vAta che.) vajanadAra che. kema ke ekavAra jaNAyo pachI emAM kAMI pheraphAra thAya ema nathI. te to te ja che hara hAlatamAM. AhAhA! viSaya pharato nathI bilakula. (zrotA :- hara hAlatamAM huM to huM ja chuM, e rUpe ja jaNAyA kare che) e rUpe huM to jANanAra chuM, jANanAra chuM. jevo chuM evo jaNAyA kare che samaye samaye kAMI pheraphAra nahIM. bIjuM jaNAya jAya vacamAM ema nathI. bIjuM jaNAya tyAre paNa jANanAra jaNAya che. bIjuM na jaNAya tyAre jANanAra jaNAya che. vyavahAranA sadbhAvamAM ke abhAvamAM jANanAra jaNAya che. AhAhA ! pravacana naM. 10 divAnaparA -rAjakoTa tA. 6-7-89 A zrI samayasAra paramAgama zAstra che. eno prathama jIva nAmano adhikAra che. emAM AcArya bhagavAne evo udyama vyavasAya karyo che ke jagatanA jIvoe kAmabhoga baMdhananI kathA anaMtakALathI sAMbhaLI, paricaya karyo, anubhava karyo, paNa ekatva vibhakta AtmAnI vAta, eNe kadI kharekhara rucipUrvaka sAMbhaLI paNa nathI, teno paricaya paNa karyo nathI. ane anubhava paNa karyo nathI evA ekatva vibhakta AtmAnI vAta huM kahIza. ekatva eTale anaMtaguNathI ekatva ane vibhakta eTale paryAya mAtrathI bhinna AtmA che, anAdi anaMta. bhinna karavI nathI paryAyane dravyathI. paryAyane bhinna karavAnI na hoya e anAdi anaMta pariNAma bhagavAna AtmAthI bhinna ja che, kemake AtmA avinAzI che ane pariNAma mAtra nAzavAna che. avinAzI tattva ane nAzavAna tattva be thaIne eka jIvatattva traNakALamAM banI zake nahi. jo be bhAva thaIne eka jIva nAmano padArtha hoya to pariNAmanA nAzathI dravyano nAza thaI jAya. paNa pariNAma to utpanna thayA kare che ane nAza thayA kare che. bhagavAna AtmA to utpanna thato nathI mATe nAza paNa thato nathI. AvuM dravya ane paryAya vaccenuM bhedajJAna koI apUrva cIja che. apUrvapaLe A samayasAra lakhAI gayuM che. koI apUrva paLa hatI. paMcamakALanA jIvonA bhAgya, samyagdarzana pragaTa karanArA ghaNAM jIvo paMcamakALamAM pAkavAnA che, tenA mATe koI evA nimittanI racanA thaI gaI che. apUrva racanA thaI gaI che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 21 pravacana naM. 10 A bAhya padArtha to AtmAthI bhinna che e to sau koI kahe. anyamati paNa kahe, paNa samartha AcArya jyAre pAke che tyAre koI UMDANanI vAta kahI de che, ke A pariNAma pragaTa thAya che ane nAza thAya che, tenAthI A AtmA vibhakta nAma traNe kALa judo che. evA pariNAmathI bhinna AtmAne tuM lakSamAM laI ane A ja huM chuM ema anubhava karI ne zraddhAmAM le to tane samyagdarzana thaze. pahelAM bIjI gAthAmAM ekatva nizcayanI vAta karI'tI pachI ekatva vibhaktanI vAta karI. etva nizcayamAM dravya guNa paryAyanI sAteya prakAre e eka padArtha che, ema kahyuM. ekatva nizcayagata samaya sarvatra suMdara lokamAM', AvuM dravya guNa paryAyanuM ekapaNuM sarvatra lokamAM suMdara che, paNa ene paranI sAthe saMbaMdha thaIne visaMvAda Ubho thayo, eTale sva samaya ane para samaya evA be bheda pragaTa thaI gayA. kahe che ke AvA eka padArthamAM AvA be (samaya) bheda kema hoI zake ? amane to Azcarya thAya che. evA bheda svasamaya ne parasamaya evA be bheda hoI zake nahIM, ema sAmAnya pramANanA dravyathI pratipAdana karyuM che. ane vizeSa teno niSedha karI nAkhyo. pachI e ja etva nizcaya kahyuM, emAMthI ne emAMthI ekatva vibhakta kADhe che. ekatva nizcaya te pramANanuM dravya che te pramANanA dravyamAM paNa rAga dveSa moha nathI. A sAmAnya pramANanI vAta cAle che. Agama pramANa ne adhyAtma pramANanI vAta nathI te vAta judI che. paNa sAmAnya pramANa je anAdi anaMta utpAdavyayadhuvayuktasatu, guNaparyAyavadravyama ane krama ne akrama svarUpa AtmAnuM sAta prakAre che. emAM kyAMya rAgane yAda karyo nathI. bIjI gAthAmAM ekatva nizcaya eTale nizcayathI padArtha ekarUpe che. e ekatva ke nizcaya zabda kahyo e sarvatra suMdara lokamAM che, te ekatva che temAM svasamaya ke parasamaya nathI. evuM eka sAmAnya pramANa, e sAmAnya pramANanI vAta karyA pachI, have e sAmAnya pramANa ekatva nizcayamAMthI etva vibhakta kADhe che. je utpAda vyayathI sahita hovA chatAM utpAda vyayathI rahita ane anaMta guNathI sahita evA zuddhAtmAnI vAta vibhakta kahIza tyAre emAMthI prazna uThyo ekatva vibhakta AtmAnI vAta Apa kahevA mAMgo cho. pAMcamI gAthAmAM ekatva-vibhakta zabda Avyo tyAM sudhI ekatva nizcayanI vAta hatI. ekatva vibhakta zabda Avyo eTale ziSyanA mukhamAM prazna mUkyo. ke ekatva vibhakta evA zuddhAtmAnI vAta ja Apa zuM kahevA mAMgo cho? ke je meM anaMtakALathI jANyuM nathI mAre zuddhAtmA jANavo che ane emAM bIjo prazna sAmela karI mUkyo ke evo zuddhAtmA kevo che? ane teno anubhava kema thAya ? evA be prazna ziSyanA mukhamAM mUkI ane samayasAranI Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 2 jJAyaka svarUpa prakAzana zarUAta chaThThI gAthAthI thAya che. Aje chaThThI gAthAno svAdhyAya ApaNe karavo che. have prazna upaje che ke, evo zuddhAtmA koNa che? zuddhAtmA to che. Apa kahevA mAMgo cho, e tamArA jJAnamAM AvI gayo che, amArA jJAnamAM Avyo nathI zuddhAtmA. evA zuddhAtmAnuM svarUpa kevuM che? ke jene jANavo joIe anubhavavo joIe. teno anubhava kema thAya? e be prazna ziSya mUkyA. zuddhAtmAnI vAta karatAM pahele dhaDAke AtmAne zuddha eTalA mATe kahevAmAM Ave che ke je pramatta apramattathI rahita che. mATe AtmA zuddha kahevAya che. AtmA traNe kALa zuddha rahI gayo che. zuddha thAya che te AtmA nathI. zuddha che te AtmA che. samajI gayA. ane te zuddha kema che? ke pramatta ane apramattathI bhinna che mATe te zuddha che. te to te ja che. zuddhanI vyAkhyA sIdhI karI ke pramatta apramattathI rahita che mATe zuddha che. kuMdakuMda bhagavAnanI gAthAno artha pahelAM laI laIe. je jJAyakabhAva che te "je che te', jJAyakabhAva "je che "te", jJAyakabhAva che, paNa te zuddha kema che have? tenI vyAkhyA kahe che jJAyakabhAva to sthApyo, ke je jJAyakabhAva che te, apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. e rIte tene zuddha kahe che. zuddha thAya che te AtmA nathI, zuddha che te AtmA che, ane zuddhAzuddha paryAyathI bhinna che. zuddha ane azuddha je paryAyo thAya, vizeSa apekSAmAM. tenAthI bhagavAna sAmAnya cidAnaMda AtmA rahita hovAnA kAraNe e zuddha rahI gayo che, paryAyathI bhinna mATe zuddha. pahelAM jJAyakabhAva che ema kahyuM. have e zuddha kevo che? kahevAno Azaya to zuddha che ema kahevuM che, enuM kAraNa ApyuM ke zuddha zA mATe che? ke pramatta ne apramatta, azuddha paryAya ne zuddha paryAya, e be thI rahita che. parasamaya ane svasamayathI AtmA rahita che. sva samaya paNa AtmA nathI ane parasamaya paNa AtmA nathI, e be prakAranA pariNAmathI AtmA bhinna che. mATe ame AtmAne zuddha kahIe chIe. 'zuddha kathAya eTale zuddha kahevAmAM Ave che, evuM svarUpa che. have evo AtmA jene dRSTimAM Avyo ane anubhava thaI gayo ane jJAyaka, jJAyakapaNe jaNAyo, te jJAyaka AtmA vaLI, je jJAtaH jJAyakapaNe jaNAyo, jANanArapaNe jaNAyo, ema jANavAmAM anubhavamAM Avyo. te sarva avasthAmAM huM jANanAra ja chuM ema jaNAyA kare che. koI paNa avasthA bhajo bahAranI, paNa jJAta jJAyakapaNe jaNAyo ema, jaNAze nahi. jaNAyo anubhavamAM AvI gayuM ke huM jJAyaka chuM. pachI koIpaNa hara hAlatamAM jyAM sudhI eno mokSa na thAya tyAM sudhI, pachI e jIva, manuSya ke devagatimAM hoya ane koIpaNa prakAranA zubhAzubha pariNAma thAya e pariNAma jJAnamAM zeya thAya. tyAre paNa jJAyakabhAva Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 10 123 zeya thayA ja kare che. eka samaya paNa te chUTato nathI te to te ja che bIjo koI nathI' ema. TIkA: have jJAyaka AtmA e anAdi anaMta che, ema siddha kare che. je pote potAthI ja siddha hovAthI "svataH siddha'' dehano yoga thAya mATe jIva, karmano yoga thAya mATe jIva, rAgano sadbhAva che mATe jIva, tene koI saMyoganI apekSA thatI nathI jenI koI saMyogathI utpati nathI, ane koI saMyoganA viyogathI jeno nAza thato nathI. evo pote potAthI ja svataH siddha che, sat che, jJAyakabhAva sat ne ahetuka che. je jJAyakabhAva che te sane ahetuka che tene koI kAraNa nathI, potAthI ja che. hovAthI zabda che thavAthI nathI. jJAyakabhAva pote potAthI ja hovAthI, koIthI utpanna thayo nahi hovAthI, koI saMyogathI jIva utpanna thato nathI. anyamatio kahe che pRthvI agni pANI Adi pAMca tattvo bhegAM thAya to jIvanI utpatti thAya, paNa ema che nahi. jIva anAdi anaMta che. have siddha hovAthI anAdi anaMta che. anAdithI che ane anaMtakALa evo ne evo rahevAno che. e kALanI apekSAe vAta karI. ke jJAyakabhAva pote potAthI ja siddha che ane anAdikALathI evo ne evo ja che ane anaMtakALa jaze to paNa evo ne evo ja raheze. bhUtakALamAM paNa e tattva jevuM hatuM tevuM, bhaviSyakALamAM paNa jevuM che tevuM ja raheze, mATe anAdi anaMta che. hovAthI ane che. jJAyakabhAva pote potAthI svayaM siddha che ane e anAdi anaMta che. pachI AgaLa "nitya udyota rUpa che" A je zuddhAtmA che te nitya pragaTarUpa che ema, zaktirUpa nathI. A bhagavAna AtmA je che te zaktirUpa nathI, pragaTarUpa che. ene na dekhAya tethI karIne te apragaTa che evuM thoDuM che? nitya udyota, sUrya to Uge ne Athame. AhAhA! A to anAdi anaMta nitya udyotarUpa che. che, che ne che. nitya eTale haMmezA, udyota eTale pragaTa, spaSTa prakAzamAna jyoti che. jJAyakabhAva svayaMsiddha kahyo, anAdi anaMta siddha kahyo. have kahe che ke nitya haMmezA pragaTa che ema siddha kare che. kevaLajJAna to pragaTa thAya che paNa AtmA to pragaTa che. je pragaTa na hoya to tame jJAyakanuM lakSa karo, enuM avalaMbana lyo evo upadeza mithyA kare. tame tamArA zuddhAtmAnuM lakSa karo, enuM avalaMbana lyo, evo upadeza nirarthaka jAya. paNa pragaTa che, vartamAna nitya udyotarUpa che. vaLI AgaLa nitya udyotarUpa to kahyo nitya haMmezA, pragaTa che, paNa e pratyakSa che, parokSa nathI. kevaLajJAnanI paryAya atyAre nathI mATe ene parokSa kahevAya. paNa jIva to Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 jJAyaka svarUpaprakAzana pratyakSa che. kevaLajJAna to pragaTa thAya tyAre jaNAya. paNa A to vartamAna pragaTa che, ane pratyakSa che. parokSa enuM svarUpa ja nathI. A AtmA spaSTa prakAzamAna jyoti che, jhaLahaLa jyoti che. evo je jJAyaka eka bhAva, have e jJAyaka bhAva kevo che e badhI vAta karI, ke pote potAthI svayaMsiddha che, anAdi anaMta che, nitya udyotarUpa che, spaSTa prakAzamAna jyoti che. rAga to AMdhaLo che bhagavAna AtmA to jhaLahaLa jyoti che. e jhaLahaLa jyoti pratyakSa che ane pratyakSa thAya che. vartamAna zrutajJAnamAM anubhavamAM e AtmA jhaLahaLa jyoti che ema anubhavamAM AvI jAya che. pratyakSa che mATe paryAyamAM pratyakSa thAya che. paryAyano svabhAva paNa pratyakSa thavAno che. eTale AtmAne pratyakSapaNe jANavAno che. parokSapaNe jANavAno e paryAyano svabhAva ja nathI. tene ame paryAya ja kahetA nathI. te to IndriyajJAna che, e AtmajJAna nathI. IndriyajJAnamAM parokSa hoya, AtmajJAnamAM to AtmA pratyakSa jaNAya che. prakAzamAna jyoti che. evo je jJAyaka eka bhAva che' e sAmAnya AtmAnuM svarUpa kahIne have vizeSa paDakhAMnuM jJAna karAve che. vizeSa paDakhAMnuM jJAna karAvIne paNa sAmAnyamAM laI jAya che. te jJAyakabhAva, saMsAranI avasthAmAM, mithyAtvanI avasthAmAM, mithyAtva nAmanI eka avasthA che, paryAya che pariNAma che te dravya nathI. dravya nitya udyotarUpa che ane dravyanA vizeSaNamAM anAdi anaMta zabda vAparyo che. zuM kahyuM? ke svataH siddha che. A paryAyanI vAta sApekSa karaze. saMsAra anAdi anaMta nathI. AtmA anAdi anaMta che, ane svataH siddha potAthI che. ane A saMsAra avasthA sApekSa che ne anAdi anaMta nathI. nitya udyotarUpa nathI. olo to nitya udyotarUpa che saMsAranI avasthA to udaya ne asta thAya che, saMsAra to pragaTa thAya eka samayanI paryAya ane asta thAya che. bhagavAna AtmA to udaya thato nathI mATe te asta paNa thato nathI. ane e pariNAma mAtrathI bhinna che mATe zuddha che ema kahyuM. te saMsAranI avasthAmAM, vibhAvanI avasthAmAM mithyAtvanI avasthAmAM, anAdi baMdha paryAyanI nirUpaNAthI, A je saMsAra che. cAlyo Ave che, pravAharUpe anAdithI che paNa anAdi anaMta nathI, A to anAdi anaMta che, olo nirapekSa che, saMsAra sApekSa che, badhI vAta kaheze. anAdi baMdha paryAyanI apekSAthI, kSIranIranI jema karma pudgalo sAthe ekarUpa hovA chatAM anAdikALathI svabhAvane bhUlI ajJAnabhAve pariNamatAM enuM nimitta pAmIne ATha Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 10 1 25 prakAranA karmano ene saMyoga thAya che. karmathI baMdhANo che e paryAyamAM baMdha thAya che karmano, bhAvabaMdhane dravyakarmano baMdha hoya. je mukta hoya trikALa, tene karmano baMdha na hoya. abaddha rahIne e baMdhAya che. abaddha choDIne e baMdhAto nathI. traNekALa mukta rahIne, paramAtmA to traNekALa mukta che. mukta raheto thako, huM mukta chuM evuM jene jJAna zraddhAnamAM AvatuM nathI, evA ajJAnabhAvathI nimitta pAmIne navA karmano paryAyanI sAthe saMyoga saMbaMdha thAya che. dravya abaddha rahe che ane paryAyamAM bhAvabaMdha ane bhAvabaMdhanuM nimitta pAmIne dravyakarmano baMdha e anAdikALathI cAlyo Ave che. eTale karmano saMbaMdha che, karmano saMyoga saMbaMdha che, tAdAbhya saMbaMdha nathI. ane karmano saMyoga saMbaMdha paNa paryAyanI sAthe che. jIva tattvanI sAthe saMyoga saMbaMdha paNa nathI. koI jagyAe Ave ke jIvanI sAthe eka kSetrAvagAha saMbaMdha che to tyAM samajavuM ke jIvanI paryAya sAthe saMbaMdha che, e vakhate sAmAnya jIvanI sAthe karmano saMbaMdha thayo ja nathI. kema ke karmano saMbaMdha thAya evo teno svabhAva ja nathI, lukhkho svabhAva che. cIkAzanI sAthe karma baMdhAya lukhkhA svabhAvanI sAthe karma na baMdhAya. bhagavAna AtmA traNe kALa abaddha che. te baMdhANo ja nathI mATe mukAto nathI. je baMdhAya che te mukAya che. je nirbadha che te mukAto nathI. te to mukta ja che traNekALa. judo ne judo, chUTo ne chUTo, mukta ne mukta. AhA ! eka paDakhAMmAM baMdha thAya ane bIjuM paDakhuM abaddharUpe evuM ne evuM rahI jAya. 100% abaddha. abaddhaskRSTa, ananya Ave che ne te. AtmA traNe kALa abaddha che. AhA ! te bhAvabaMdhathI badhANo nathI ne dravyakarmathI baMdhAto nathI. je baMdha thAya che te cikAzanI sAthe baMdha thAya che, jIva to abaddha rahelo che anAdi anaMta. saMsAra avasthA zarU karI tyAMthI. saMsAra avasthAmAM anAdikALano baMdha che. saMsAra avasthAthI zarUAta karI. bhagavAna AtmA to evo ne evo che. sAmAnya paDakhuM to evuM ne evuM che. vizeSa paDakhAMnuM jJAna karAve che tyAre te vizeSarUpe thato nathI, vizeSamAM anAdikALathI avidyA eTale ajJAnadazAthI, cAlyo Avato, pravAha samaye samaye samaye potAno enAthI tene nimitta naimittika saMbaMdha pariNAmanI sAthe thayo che. bhagavAna AtmA karmabaMdhanuM e nimitta kAraNa nathI. ane bhAvabaMdhanuM upAdAna kAraNa paNa nathI. upAdAna kAraNa paNa nathI ne nimitta kAraNa paNa nathI. jo bhAvabaMdhanuM upAdAnakAraNa paNa nathI ne nimitta kAraNa paNa nathI to karmanA baMdhanuM upAdAna kAraNa ne nimitta kAraNa hoI zake nahi. zuM kahyuM? bhagavAna je AtmA, jJAyaka cidAnaMda zuddha AtmA che te rAganuM kAraNa nathI. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 jJAyaka svarUpaprakAzana rAganI utpattinuM e kAraNa nathI. akAraNa paramAtmA che. rAga AtmAnA Azraye thato nathI. rAga AtmAne prasiddha karato nathI. rAga AtmAmAM abheda thato nathI. mATe akAraNa paramAtmA evo ne evo rahe che ane paryAyanI yogyatAthI rAga thAya che. rAganI sAthe karmano saMbaMdha thAya che. rAga nimitta che ne paryAya naimittika avasthA che, nimitta-naimittikane saMbaMdhanA bhAva vakhate paNa sAmAnya tattva to abaMdha ja rahyA kare che. tene rAga aDato nathI, to karma to kyAMthI aDe? e judI ne judI vastu che. bhAvakarma ne dravyakarmathI AtmA rahita che. rahita thato nathI. rahita che. evo pATha che. namaH samayasAramAM zarUAta karI che ke je bhAvakarma, dravyakarma nokarmathI rahita che, tene huM namaskAra karuM chuM. hoya tene namaskAra hoya, na hoya tene namaskAra na hoya. na hoya tenI bhAvanA hoya. mokSa nathI to mokSanI bhAvanA bhAve paNa mokSa to nathI to tene kevI rIte namaskAra karuM? bhagavAna AtmA to mokSa svarUpa birAjamAna che, mATe huM tene namaskAra karuM. chuM. che tene huM namaskAra karuM chuM. AhA ! thAya che tenuM jJAna ane "che" tene mArA namaskAra. eka kaLazamAM pahelAMmAM to beDo pAra thaI gayo. nimitta naimittika saMbaMdha je che te paryAyanA dharmamAM che.dravyanA dharmamAM nimitta-naimittika saMbaMdha nathI. akAraNa paramAtmA che. koInuM kAraNe ya nathI ne koInuM kArya paNa nathI. akAryakAraNa paramAtmA che. baMdha paryAyanI apekSAthI kSIra ne nIranI jema, dUdha ne pANI jema eka kSetre che tema AtmAnI avasthA ane jaDa karma, eka kSetre rahelA che. enuM kSetra ne trikALI dravyanuM kSetra bhinna che e vakhate je trikALI dravya che tenuM kSetra ane A karmanA baMdha thAya che te rAganuM kSetra te svakSetramAM para kSetranI nAsti mATe pradeza bheda che. AtmAne rAganI sAthe pradeza bheda che. kemake karmano saMbaMdha rAganI sAthe thayo che. ane rAgathI bhagavAna AtmA bhinna che. AtmAne rAgano saMbaMdha thayo nathI. thaI zakato ja nathI. rAga to tenAthI bahirtattva che, te bahAra loTe che. e rAga AtmAmAM kyAM AvI gayo che? mATe saMsAra avasthAmAM paNa dUdha ne pANInI jema, I dUdha ne pANI e paNa enI vizeSa avasthAmAM paraspara judA che. beyanA sAmAnya e vakhate judA che. jo beyanA sAmAnya eka thaI jAya to dUdha ne pANI judA na paDe. A eka jaina darzananI vizeSatA che. eka sAmAnya ane vizeSa benI judAI jene khyAlamAM Ave tene vizeSanI sAthe ekatvabuddhi na rahe. dUdha ne pANI-dUdhanI paryAya ane pANInI paryAya e bene milana thAya che, eka Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 10 127 kSetrAvagAha saMbaMdha. paNa dUdhanuM sAmAnya ne dUdhanuM vizeSa I benA pradeza bhinna che. pANInuM sAmAnya ne pANInuM vizeSa I benuM kSetra bhinna che to dUdhane pANInuM kSetra eka kyAMthI thAya? enuM ja sAmAnya ne enuM ja vizeSa e be vacce kSetra bheda che, dUdha ne dUdhanI avasthA ene bene kSetra bheda che, to dUdha ne pANI ene eka kSetra kyAMthI thAya? na thAya. kathana karavAmAM Ave che ke eka jagAe be dravya che, kathana karavAmAM Ave che dUdha ne pANInI jema, dRSTAMta Apyo. tema AtmA ne karma eka kSetre che, baMne AkAzanA kSetre che. AkAzanA kSetre be padArtha che. e be padArtha AkAzanA kSetre che eTale judA che. AtmAnA pradezamAM karma hoya to eka kSetra thaI gayuM. eka kSetra saMbaMdha je kahyo. e eka AkAzanI jagyAe jyAM AtmA che tyAM karma che ema kahyuM. dUdha ne pANI eka vAsaNamAM che, eka vAsaNanA kSetramAM beya che. paNa bannenA kSetra aMdara judA che. vAsaNamAM dUdha ne pANI che, tema AkAzanA kSetramAM AtmA ne karma che. AtmAnA kSetramAM karma nathI. AkAzanA kSetramAM jIva paNa che ne paramANuM paNa che, basa eTaluM ja che. beya vacce eTalI judAI che. atyaMta abhAva che. AkAzanA kSetra to cha e dravya che. AkAzanA kSetre beya che eTale AkAzanA kSetre beya hovAthI upacArathI beya vacce eka kSetrAvagAha saMbaMdha che ema kahevAya che. eka kSetrAvagAha saMbaMdha kahyo eTale beya eka thaI gayA ne AtmAnA pradezamAM ghusI gayA karma ema nathI. hA. bahu tANIne kheMcIne kaho, to vizeSa rAganI paryAyanA pradeza ane karmanI paryAyanA pradeza ekakSetrAvagAha kaho e paNa tAdAmya saMbaMdha nathI. saMyoga saMbadha che. paryAyanI sAthe karmano saMyoga saMbaMdha che. ane utpAdanI sAthe rAgano saMyoga saMbaMdha che. (zrotA :- dhruvanI sAthe utpAdano saMyoga saMbaMdha che) dhruva paramAtmA to evo ne evo judo ne judo ja che, anvayarUpe, e to pariNAmane aDato nathI. abaddha che mukata che traNekALa. paripUrNa paramAtmA nitya zuddha che. anAdi anaMta kahyuM ne emAM pheraphAra na thAya kAMI. pariNAmamAM pheraphAra thAya paNa dravyamAM pheraphAra na thAya. ekarUpa AtmA anAdi anaMta zuddha, pariNAma mAtrathI judo che te huM chuM. basa, eTaluM ja che, bIjuM kAMI zIkhavAnuM nathI. A zIkhavAnuM che. karma pudgalo sAthe ekarUpa hovA chatAM eTale karmano saMbaMdha siddha karyo, saMsAra avasthA siddha karI. saMsAra siddha kare tyAre karmano saMbaMdha hoya tyAre saMsAra siddha thAya. to have karmano saMbaMdha thayo che anAdithI, karma sattAmAM che. te kharavA vakhate udayamAM Ave che. jyAre te kharavAno kALa thAya che tyAre ajJAnI jIvatemAM joDAya jAya che. ajJAnI jIva eTale tenI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 jJAyaka svarUpaprakAzana vartamAna avasthA, jIva to joDAto ja nathI. paNa tenI avasthA karmanA udayanA kALe tenI sanmukha thaIne enuM lakSa kare che. te jIvamAM eTale ke tenI paryAyamAM rAgAdi utpanna thAya che. e rAgAdinuM nimitta pAmIne jUnA karmanI sattA siddha karI, karmano udaya siddha karyo. karmanA udayamAM svabhAvathI vyuta thayelo AtmA temAM joDAya che ane rAgAdi utpanna thAya che, te siddha karyuM. ane rAganA nimitte navI puNya ne pApa prakRtino baMdha paNa thAya che e vAta siddha karI. AvI sthiti hovAnA kALe paNa karmamAM je zubhAzubhabhAva nimitta thAya che tenA svabhAve AtmA pariNamato nathI, thato nathI, e rUpe thato nathI. nimitta naimittika saMbaMdhanA kALe nimitta-naimittika saMbadhathI bhinna che. karmanA baMdhamAM AtmA nimitta thato nathI. rAga nimitta thAya che. rAga kema nimitta thAya che ? ke jUnA karmanA udayamAM joDAya che. karmanI sattA siddha karI-A karaNAnuyoga siddha kare che karmanI thIyarI. (1) karmanI sattA che. (2) karma udayamAM Ave che. (3) emAM pariNAma joDAya che. (4) joDAtA zubhAzubhabhAva thAya che. (5) zubhAzubha utpanna thatA navA karmano baMdha thAya che. AvI sthitinA kALe paNa zubhAzubha bhAva pragaTa thAya te vakhate paNa te tenA svabhAve thato nathI. cetana maTIne jaDa thato nathI. bhale sthiti vizeSamAM thAya game teTalI, vizeSamAM to tame bhUtakALamAM juo to vizeSamAM eTalA prakAranA svAMga AvyA ke e vizeSanA svAMgakALe paNa bhagavAna potAno svabhAva choDato nathI. nijabhAvane choDe nahi ane parabhAvarUpe thAya nahi. AstravarUpe AtmA thato nathI. AstravamAM AtmA Avato nathI. karmanI sattA che. karma pudgalo sAthe ekarUpa hovA chatAM, have Ama dravyathI lye che. ke dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to, paryAyathI na jovAmAM Ave ane tenA lukhkhA svabhAvathI jovAmAM Ave anAdi anaMta, jovAmAM Ave to duraMta kaSAyacakranA udayanI je karmano udaya Ave che te duraMta che. tene TALavo bahu muzkela che. teno aMta ghaDIkamAM na Ave. evo karmano udaya Ave che. kaSAyacakranA udayanI e jaDakarma levA aneka prakAranAM citra vicitra udaya Ave che. zAtA azAtAnA udayanI vicitratAnA vaze AtmA tene vaza thaI jAya che. teno jJAtA raheto nathI. te temAM joDAI jAya che. udaya rAgano Avyo to huM rAgI, krodhano udaya Avyo to huM krodhI. krodhano udaya Ave che kharekhara karmamAM, AtmAmAM thAya che jJAna. krodha thAya che jaDa karmamAM krodha che te jaDakarmano bhAvakarma che. jIvanI paryAyamAMya bhAvakarma thatA nathI. bhAvakarma jIva saMbaMdhI ane ajIva saMbaMdhI be prakAre bhAva karma thAya che. paNa prathama to e je anubhAga baMdhANo che, krodha, mAna, mAyA, Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 pravacana naM. 10 lobhano e jaDakarmano anubhAga che. e udaya jaDa karmamAM Ave che krodhano ane e udaya jJAnanI svaccha paryAyamAM jaNAya che ajJAnIne, e svaccha paryAyamAM jaNAya tyAre jJAnane bhUlIne huM krodhI ema krodhamAM ekatva kare che. ane ekatva karIne zubhAzubhabhAve pariName che. to paNa bhagavAna AtmA e rUpe thato nathI. cetana maTIne jaDarUpe thato nathI. ""jaDa bhAve jaDa pariName cetana cetana bhAva" I A. cetanapaNuM choDato nathI AtmA. kemake zubhAzubha bhAvamAM cetanatAno abhAva che. jaDa pyora jaDa che ajJAna A je vAta che ne e bahu rahasyavALI vAta che. chellI lITImAM A vAta che je vAta meM pahelAM karI te chellI lITImAM che. te ja samasta anya dravyonA bhAvothI bhinna, emAM che I. eka ajIva saMbaMdhe bhAva karma ane eka jIva saMbaMdhe bhAva karma be prakAranA bhAva karmo che. eka jIva mithyAtva ane bIjuM ajIva mithyAtva. jema jayasena AcArya bhagavAne be bhAva lIdhA che tema amRtacaMdrAcArye paNa be bhAva lIdhA che. have pUrve ajJAnabhAve karma baMdhANA temAM krodha mAna mAyA lobha moha AdinA raso che I to karmano baMdha thaI gayo che. udayakALe e pragaTa thAya che kaSAya. kaSAya paryAya pariNata pudgala jaDa dravyakarma. e dravyakarmano bhAvakarma temAM anubhAga che temAM teno pratibhAsa jJAnamAM thAya che e jJAnanI svacchatA che. upayoga pragaTa thAya che. ajJAna pragaTa nathI thatuM. te upayogamAM dravyakarmanuM bhAvakarma jaNAya che. jANavAnA kALe huM jJAna ne A joya evA bheda vijJAnathI zUnya hovAnA kAraNe te zeyane potApaNe mAne che. potApaNe mAne tyAre ene nimitta kahevAya. zeyapaNe jANe to to ahIM jJAna thaI jAya. che to zeya. krodhano udaya paNa zeya che, nimitta nathI. paNa tene nimitta nAma kyAre apAya ke ahiM jyAre huM krodhI evA naimittika bhAve pariNamuM, jo naimittika bhAva pragaTa thAya tyAre tene nimitta kahevAya. jo naimittika bhAva pragaTa na thAya to tenuM nAma nimitta nathI. to enuM nAma joya thaI jAya che. A ekadama sUkSma saMdhi che. saMsAra avasthA kema pragaTa thAya che ane A sUkSma vAta jene khyAlamAM Ave tene bhAvakarma, dravyakarmanA ja pariNAma che. ane mArAmAM to jJAna thAya che. evuM bhedajJAna thaIne anubhava thAya. AtmAmAM rAgAdi thatA ja nathI. rAgAdi bIje thAya che. bIje thatA rAgAdi jJAnamAM jaNAya che, jJAnamAM AvatA nathI. jema khATA mIThA padArtho jJAnamAM jaNAya che paNa kAMI khATA mIThA bhAvo jJAnamAM AvatA nathI. jJAna khATuM thAya che? jJAna mIThuM thAya che? jJAna kaDavuM thAya che? nahiM. jJAna to jJAna che. have khATA mIThA je padArtho e padArthono je anubhAga enuM nAma rasa che, te jJAnapadamAM jaNAya che. e jANavAnA kALe ThIka aThIkanI Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13) jJAyaka svarUpa prakAzana kalpanA kare che, to rAga dveSa thAya che. ema je karma che temAM teno anubhAga rasa che. krodha, mAna, mAyA, lobha e badhA mithyAtva avrata kaSAya ne yoga e cAre prakAra karmanI sthitimAM paDelA che. ane kharavAnA kALe udayamAM Ave che. udayamAM Ave che te jJAnamAM jaNAya che. jANavAnA kALe huM jANanAra chuM e bhUlAya gayuM ane jANanAra jaNAya che e khyAlamAM na AvyuM. ane karma jaNAya che enA para lakSa gayuM ane mane rAga jaNAya che ne jJAna jaNAtuM nathI, enuM nAma ajJAna che. bhale zubhAzubha bhAva thAya kahe che, to paNa, juo kaSAyonA udayanI vicitratAnA vaze puNya pApane utpanna karanAra prakRttino baMdha thAya tene utpanna karanAra eTale nimittapaNe utpanna karanAra, enuM nimitta koNa che ? jIva tattva nimitta nathI. enuM nimitta zubhAzubhabhAva Asrava nimitta che. A eka gAthAmAM to badhA siddhAMto, Akho samayasArano sAra bharI dIdho che. bAra gAthAmAM saMkSepa rucivALo jIva pAmI jAya che. thoDAmAM ghaNuM bharI dIdhuM che. eTale kahe che ke bhale zubhAzubhabhAva thAya, paNa e karmanA baMdhamAM e nimitta che. ene utpanna koNa kare che? nimittapaNe nimitta kartA koNa? jIva nimitta karyA nathI. sAta athavA ATha karma baMdhAya che te tenI yogyatAthI baMdhAya che. temAM nimitta kAraNa jIva nathI. temAM nimitta kAraNa zubhAzubha bhAva che. have zubhAzubha bhAvarUpe pariNamI jAya to to AtmA ane zubhAzubha bhAva eka thaI jAya ane AtmA nimitta thaI jAya. to nimitta banatA nitya kartAno doSa Ave mATe AtmA e vakhate tenuM nimitta thato nathI. eka aMza nimitta thAya che e vakhate bIjo aMza | nimitta thato nathI. vizeSa nimitta thAya che ane sAmAnya nimitta thatuM nathI. e to juduM ne juduM rahI jAya che. ema kahyuM ne puNya-pApane utpanna karanAra jIva nahIM. zuM kahe che? samasta anekarUpa zubhAzubhabhAvo. nimitta-naimittika saMbaMdha rAganI sAthe che, jIvanI sAthe nathI. navA puNya-pApa utpanna thAya che ajJAnIne, baMdhAya che tema kahyuM. paNa tenuM nimitta kAraNa zubhAzubhabhAva che. zubhAzubhabhAva nimitta thAya che tyAre te zubhAzubhabhAvano kartA thato nathI kAraNa ke e rUpe thato ja nathI, thAya to kartAkarma saMbaMdha thAya. paNa zubhAzubhabhAva svayaMkRta che. jIvakRta nathI. athavA karma kaho to karmakRta che paNa jIvakRta to nathI. karmakRta eTale jUnA karmanA udayanA vipAkarUpa thAya che. mATe tene karmakRta kaho yA to paryAyakRta kaho. paNa jIvakRta to zubhAzubha che ja nahi. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 10 131 jIvanI sAthe kartA karma saMbaMdhano ajJAnabhAvamAM paNa abhAva che. ajJAnadazAmAM paNa kartAkarma saMbaMdhano abhAva che. kemake AtmA akartApaNuM choDI eka samaya pUrato paNa rAgano kartA banI zakato nathI. eka gAthA basa che. kAraNa ApyuM ne karma baMdhAya che teno svIkAra karyo. ajJAnIne karma baMdhAya che ane karmabaMdhamAM kAraNa koNa che ? ke ajJAnIno ajJAnabhAva zubhAzubhabhAva ane AtmA tenuM kAraNa kema nathI ? ke AtmA e rUpe pariNamato nathI. zubhAzubharUpe AtmA thato ja nathI. AhA ! mATe e kAraNa thato nathI, karmanA baMdhamAM e nimitta kAraNa nathI. upAdAna kAraNa karmanuM karmamAM che. nimitta kAraNa rAga che. paNa rAgarUpe AtmA pariNamato nathI. mATe AtmA vyApya vyApaka bhAve kartA nathI ane nimitta-naimittika bhAve paNa kartA nathI. AhA ! enAmAM nimitta thavAnI yogyatA ja nathI, kartA paNa nathI ne kAraNa paNa nathI. be zabda che. kartA, kArayitA, anumodaka ne kAraNa paNa nathI. cAra bola Ave che. cArano abhAva che AtmAmAM. AtmA upAdAnapaNe kartA nathI ne kAraNa nathI nimittapaNe kartA ke kAraNa paNa nathI. AtmA hetu thato nathI. koI paNa jagatanA padArtha pariName temAM koI kAraNa nathI. bIjAnA samyagdarzanamAM AtmA kAraNa nathI. bIjAnA mithyAtvamAM to kAraNa nathI. potAmAM utpanna thato mithyAbhAva tenuM ya kAraNa nathI. ane potAnA samyagdarzana pragaTa thAya tenuMya kAraNa AtmA nathI ane jo AtmAnA kAraNe samyagdarzana thatuM hoya to AtmA to prathamathI ja hato, ane jo samyagdarzananuM kAraNa hoya to mithyAtvanuM kAraNa paNa thaI jAya. mATe akAraNa paramAtmA che. zubhAzubha bhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI. pariNamato nathI eTale thato nathI. prANabhAI kAmadAre pUchyuM hatuM ke pariNamato nathI eTale zuM ? pariNamato nathI eTale e rUpe thato nathI. ene ema ke e rUpe pariName to che ne ? nahi, pariNamato nathI eTale e rUpe thato nathI, evo artha che. pariName che zubhAzubhabhAve AtmA ema nathI. AtmA jJAna rUpe ya pariNamato nathI, mokSa rUpeya pariNamato nathI to e karmarUpe kyAMthI pariName ? e to apariNAmI padArtha che. ''na bhavati'' zabda che. te rUpe thato nathI. ''zumAzumamAvanAM svamAvenApariAmanAbhramattopramattazva na mavati- '"na bhavati'' e rUpe thato nathI. paNa thAya kyAMthI ? pramatta aprama rUpe paNa na thAya eTale e svabhAve pariNamato nathI. eTale e rUpe thato nathI. AtmA AstravarUpe kyAMthI thAya ? jIva jo AstravarUpe thaI jAya to beyano nAza thAya. AstravanI siddhi na thAya ne jIvanI paNa siddhi na thAya Astrava Astrava bhAve che, Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 jJAyaka svarUpaprakAzana jIva jIva bhAve che mATe AvarUpe thato nathI. mithyAtvarUpe AtmA pariNamato nathI. AhA ! to mithyAtvarUpe koNa pariName che? ajIva pariName che, huM nahIM. mithyAtva hoya tyAM sudhI ema vicAravuM ke ajIva pariName che huM nathI pariNamato. huM pariNamyo chuM ema lezo to tenI sAthenI ekatAbuddhi kyAreya tUTaze nahi athavA pudgala pariName che, ajIva pariName che, anAtmA pariName che. AtmA pariNamato nathI. AstravarUpe AtmA pariNamato nathI. zubhAzubhabhAve pariNamato nathI eTale mithyAtva, avrata, kaSAya ne yogarUpe AtmA thato nathI. nija bhAvane choDe nahi ane parabhAvane grahe nahi. "na bhavati'' e rUpe thato nathI. tethI pramatta paNa nathI ne apramatta paNa nathI. have e vAta siddha karI ke trikALI dravyano nizcaya batAvyo. have paryAyano nizcaya pragaTa thAya tyAre anubhava thAya. te have vAta kare che. te ja samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe, potAnA vibhAva bhAvothI bhinnapaNe ema lakhyuM nathI, kemake potAmAM vibhAvabhAva thato ja nathI, to tenAthI bhedajJAna na hoya. sUkSma vAta che jarA. bena samajANuM AmAM. kemake vibhAvabhAvarUpe pote pariNamato ja nathI, to enAthI bhedajJAna amAre zuM karavuM? I to upara kahI dIdhuM ke zubhAzubhabhAva tenA svabhAve pariNamato ja nathI, thato ja nathI. tyAre have zuM karavuM? anubhava kema thAya? ke paradravyanuM lakSa choDI de, nimittanuM lakSa chUTuM zuM ne upAdAnanuM lakSa thayuM zuM? ahIMyA nimittane pachI naimittikanuM lakSa choDa e lAIna lIdhI ja nathI. naimittikabhAva ja utpanna na thAya bena-naimittika bhAva utpanna thAya Astrava ne pachI AtravathI bhedajJAna karavuM ema nahi. are AstravanI utpatti ja na thAya, ane AstravanI utpatti na thAya to saMvara sIdho utpanna thAya. AhA ! A che ne samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe, e badhA rAgadveSa-krodha, mAna, mAyA, lobha e badhA anya dravyonA bhAvo che, bIjAnI sattAmAM thAya che. potAnI sattAmAM thAya che ne bhedajJAna karavuM ema nahi, eka jIva tattva ane bIjuM ajIvatattva, be ja tattva che, trIjuM tattva nathI. tuM ajIvanuM lakSa choDI de to tane jIvanuM lakSa thaze. parane jANavuM sarvathA baMdha karI de. para jaNAtuM ja nathI. anya dravyanA bhAvo jaNAtA ja nathI. anya dravya jagatamAM che ja nahIM. huM ekalo ja chuM saptam dravya. e samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. AhA ! A paryAyano nizcaya batAvyo. ke jyAre jIva anAdikALathI paranuM lakSa karIne Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 pravacana naM. 10 pariName che, nimittanA lakSe pravRtti kare che te nimittanuM lakSa chUTI jAya che athavA zeyanuM lakSa chUTI jAya che. che to joya ja. para zeyanuM lakSa chUTe che ne svajJAyaka evA joyanuM lakSa pragaTa thAya che. eTale vacce je Asrava utpanna thato hato. tene badale sIdho saMvara pragaTa thaI gayo. I. AstravanI utpatti na thavI ane saMvaranI pragaTatA thavI tenuM nAma Astravano nirodha che. samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe, anya dravyanuM lakSa chUTI jAya che ne ekalA jJAyakanuM lakSa Ave che. AhA ! huM eka jJAyaka chuM ema jJAyakanI upAsanA karatAM huM zuddha ja chuM evo AtmAno anubhava thaI jAya che pachI bIjo pAro ke je AtmA jANavAmAM Avyo che to te ja che. bIjo pAro jJAnanI pradhAnatAthI AmAM dRSTinI pradhAnatAthI vAta karI. have jJAnanI pradhAnatAthI bIjo pAro. AmAM jJAnanI pradhAnatA rAkhI ja nathI. e Astrava AtmAthI bhinna che ema nahi, para dravyanuM lakSa chUTI jaze. zubhAzubhabhAva thaze ja nahIM. zuddhopayoga thaze sIdho. onuM jJAna karAvyuM. paNa have jJAna karAvI ne AtmAno anubhava kema thAya ? samasta anya dravyonA bhAvathI bhinnapaNe upAsavAmAM AvatA, para padArtha jaNAtA ja nathI, para padArtha jaNAya to rAga-dveSa thAya ne? kharekhara para dravya jaNAtA nathI jANanAra jaNAya che, e vAta AvIne UbhI rahI gaI. gurudeve khulAso karyo che ke para dravyanA lakSe vibhAvabhAva thAya ne enAthI bhedajJAna karavuM ema nahIM. vibhAvabhAva utpanna ja na thAya ema. ajIva saMbaMdhI je bhAvakarma enuM lakSa chUTI jAya che. A ajIvamAM rAga thAya che ema nahi. ajIvane jovAnuM sarvathA baMdha karI de. paryAyArthika cakSu sarvathA baMdha karavAnuM kahe che. parane jANavAnuM baMdha kara to AtmA jANanAra jaNAze. para padArtha jyAM sudhI jaNAze tyAM sudhI ajJAna che. para padArtha jaNAya che te viSayane seve che parapadArthane huM jANuM chuM evo bheda jaNAya te viSayane seve che. para bhAvane huM karuM chuM te kaSAyane seve che. viSaya kaSAyane seve che. eka samaya paNa jJAnane sevato nathI. para padArtha jaNAya che temAM AstravanI utpatti thAya che ane te para padArtha jaNAvo baMdha thAya tyAre jJAnamAM jJAyaka jaNAya che. tyAre saMvaranI pragaTanA anubhava thAya che. bahu ghaNI gUDha ane gaMbhIra gAthA che. bhUla batAvI paNa bhUla kema TaLe te batAvavuM che. bhUlanuM jJAna karAvI bhUla kema TaLI jAya te batAve che. evI bhrAMti che ke huM pariNamuM zubhAzubhabhAve ? brAMti che bhrAMti. tuM to jJAnarUpe pariNamI rahyo che. jJAnamAM zeyapaNe para jaNAya che I choDI de, e tAruM zeya nathI. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jJAyaka svarUpa prakAzana I jANavAno viSaya ja nathI. jANavAno viSaya to jJAna jenuM che tene jANane AtmAne. ApoApa zAMti thaze tane mokSamArga pragaTI jaze. Akhare to jANanAra jaNAya che e AvyuM kharekhara para jaNAtuM nathI, e kahe che. chellI lITImAM che. kharekhara para jaNAtuM nathI jANanAra jaNAya che. omAM "tadurUpo na bhavati' 320 gAthAmAM kahyuM AmAM pramatta apramattarUpe thato nathI tema kahyuM. parabhAvarUpe koI divasa AtmA thAya nahIM. nija bhAvane choDe nahi para bhAvane grahe nahi. asabhUta vyavahAranA kathanane sAcuM mAnI lIdhuM. AtmAmAM rAga thAya che te asabhUta upacarita kathana che. cAra prakAranI nayamAM A lIdhuM che. AtmAmAM rAga thAya che, buddhipUrvaka ke abuddhipUrvaka upacirata ke anuparicata e kADhI nAkho. AtmAmAM rAga thAyache I asabhUta vyavahAranayanuM kathana che te kathana juThuM che. thAya che jJAnane vyavahAranaya kahe che ke AtmAmAM rAga thAya che te asabhUta vyavahAranaya che. temAM upacarita ke anuparicatabuddhipUrvaka ke abuddhipUrvaka enuM kAMI nahIM. asabhUta vyavahAra eTale ke AtmAmAM rAga thato nathI ne chatAM thAya che tema kahevuM te asabhUta vyavahAranaya che. thAya che jJAna. chellI lITI bahu UMcI che. samasta anya dravyanA bhAvo che. krodha, mAna, mAyA, lobha e jIvadravyanA bhAvo nathI anya dravyanA bhAvo che. paNa emAM rAga thAya che ema jANavAmAM vAMdho zuM? marI gayo tuM. e ja to bhrAMti che. I to paryAyArthika cakSu khullI rAkhI te, rAgane jANavAnuM baMdha karI de. AtmAmAM to thato ja nathI paNa bIje thAya che. te hakIkata che to tene jANavAnuM baMdha karI de, (zrotA :- jaNAto ja nathI mATe jANavAnuM baMdha karI de.) jaNAto ja nathI. pratyeka jIvane jJAyaka ja jaNAya che. rAga jaNAto ja nathI, rAga jaNAya che I bhrAMti che. e joya jJAyakano saMkaradoSa thAya che ane IndriyajJAna pragaTa thaI jAya che. AtmA parane jANato nathI e vAta to apUrva che. vyavahArano niSedha e nizcayanI prAptino upAya che. parane jANuM chuM e vyavahArano pakSa che ajJAna che. svaparaprakAzaka che e paNa ajJAna che. svaparaprakAzaka sAmAnya che. svaparaprakAzaka nizcaya paNa nathI ne vyavahAra paNa nathI. svaparaprakAzakano vyavahAra to aMdara nizcaya svaparaprakAzaka pragaTa thAya to tene vyavahAra svaparaprakAzaka lAgu paDe. ajJAnIne svaprakAzaka paNa nathI ne svaparaprakAzaka paNa nathI. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 11 135 pravacana naM. 11 divAnaparA -rAjakoTa tA. 7-7-89 zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. eno prathama jIva nAmano adhikAra enI chaThThI gAthA che. emAM ziSyano prazna che ke Apa je kahevA mAgo cho, ekatva vibhakta AtmAnI vAta, anaMtaguNathI ekapaNuM ane anaMta pariNAmathI vibhakta nAma judApaNuM, evo AtmA mAre tamane kahevo che. ane eno anubhava kema thAya? e vidhi paNa mAre tamane kahevI che. tArA praznano uttara huM kahIza. e praznanA uttaramAM chaThThI gAthA AvI che. pahelAM pArAmAM ema kahyuM ke A AtmA che, te zubhAzubharUpe pariNamato nathI. AmAM "na bhavati'' kahyuM ne? omAM 320 gAthAmAM "tarUpo na bhavati'' AmAM ema che, ke zumAzumamAvAnAM svamAvenA pariNAmanApramato pramavazva ja mavati" zubhAzubhabhAve pariNamato nathI, terUpe thato nathI, te kAraNe te pramatta ane apramatta banato paNa nathI. jo zubhAzubharUpe pariName to to pramatta ane enA abhAvarUpe apramatta dazA AvI jAya. paNa svasamaya ane parasamaya e jIvanuM kharuM svarUpa nathI, e svAMga che. mAre e AtmA batAvavo che, ke je e rUpe pariNamato ja nathI, AgnavarUpe pariNamato nathI. eTale AsravanA abhAvapUrvaka saMvararUpe pariNamato nathI. baMdharUpe pariNamato nathI. eTale baMdhanA abhAvapUrvaka thatI mokSadazA apramatta erUpe paNa pariNamato nathI. eTale baMdha-mokSarUpe thato ja nathI. baMdha mokSarUpe pariNamato ja nathI. tadurUpo na bhavati' te rUpe thato nathI. te kAraNe te pramatta ane apramatta nathI. pariName to ne? pariNamato ja nathI. e bhAve thato ja nathI, tethI enAthI AtmA judo che. e zuddhAtmAnuM svarUpa che. ane ene lakSamAM letA ene nirvikalpa AtmAno anubhava thaI ne samyagdarzana thAya che. have e vAta karI ke zuddhAtmAnuM svarUpa kevuM che? ke pramatta apramattathI rahita, baMdha mokSanI racanAthI rahita dUra che enAthI. have e to zuddhAtmAnuM svarUpa kahyuM. have e zuddhAtmAnuM ja svarUpa kahyuM, dRSTino viSaya Apyo, ene lakSamAM kema levo? e to vastu che, e to chepaNuM batAvyuM. paNa che e anubhavamAM AvavI joIe ne cIja? e anubhavamAM kema Ave? vastu to che, pramatta apramattathI rahita, zuddhAtmA, jIvatattva, jIvAstikAya to che. paNa ene lakSamAM kema levo? anubhava kema karavo? enI vidhi have batAve che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 'te ja' ema, olo daSTino viSaya Apyo. e dRSTinA viSayamAM dravyano nizcaya kahyo. have paryAyanA nizcayamAM ja anubhava thAya. paryAyanA vyavahAramAM anubhava na thAya. jJAnanI paryAya pa2ne jANe che emAM anubhava na thAya ane svapara bene jANe che emAM paNa anubhava na thAya. svapara benuM lakSa na hoya. svapara bene jANe to benuM lakSa thAya, paNa emAM anubhava na thAya. tyAre zuM karavuM ? je kahyo zuddhAtmA, te ja samasta badhA prakAranA anya dravyonA je bhAvo, anya dravyonA bhAvo, anya dravyanA nimitte thatAM potAno vibhAva ema nahIM bilakula. ahIMyA mohanI utpatti ja na thAya, mohanI utpatti thAya AmravanI, ane enAthI bhedajJAna karAvavuM, ema nahIM. zarIra para mATI lagADavI ne pachI snAna karavuM ema nahIM. mATI ja lagADavI nahIM. zarIra meluM ja na thAya to snAna karavAnI jarUra paNa na paDe. evI A eka paddhati batAvI che. ke te ja, je zuddhAtmA che te, samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe eTale ke anya dravyo, je karma ne nokarma che, e karmamAM rAga dveSa, sukha duHkhano anubhAga che. ane nokarmamAM khATA mIThAno anubhAga che. e beyanuM lakSa tuM choDI de. enA lakSe je moha thAya che, enuM lakSa chUTatAM mohanI utpatti ja nahIM thAya. tane zuddhAtmAno anubhava thAze. 136 samasta anya dravyonA bhAvothI, (zrotA :-- bilakula sAcI paddhati che) sAcI paddhati che. nimittanuM lakSa hoya to naimittika thAya, paNa nimittanuM lakSa ja chUTI jAya, to naimittika bhAvano janma ja na thAya ane svabhAvabhAvano janma thAya. kAM naimittikano janma thAya ane kAM svabhAvabhAvanI paryAyano janma thAya. have kahe che ke svabhAvabhAvanI paryAyano janma kema thAya, ke naimittikano janma na thAya to, ke naimittikano janma kema na thAya ? ke nimittanuM lakSa chUTe to. nimittanA lakSe naimittika thAya che ne ? have jyAM nimittanuM lakSa chUTI gayuM, to naimittika paryAya, vibhAvabhAva pragaTa ja na thAya. ane enuM lakSa AtmA upara AvatA svabhAva bhAva ja pragaTa thAya. AtmAno anubhava emAM ja pragaTa thAya ema kahe che. samasta anya dravyonA bhAvothI (zrotA :-- ekadama sahI bAta kahI, kema ke lakSa kAM to nimittanuM hoya, kAM to svabhAvanuM hoya) be hoya, trIjuM to kAMI che nahIM ane anaMta kALathI nimittanuM lakSa che. ane nimittanAM be prakAra che. eka karma ane nokarma. bIjI eka gupta vAta emAM eNe e karI, gupta vAta che e. ke nokarma enuM lakSa to buddhipUrvaka thAya che ane karmanuM lakSa to abuddhipUrvaka, enA tarapha valaNa che ke I enuM ja lakSa karyA kare che samaye Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 11 137 samaye. eno nyAya evo che bena, ke jIva eka gatimAMthI bIjI gatimAM jAya che tyAre nokarma to nathI, eTale nokarmanuM lakSa paNa nathI, nokarmanuM lakSa na hovA chatAM paNa mithyAtva che. enuM kAraNa ke karmanuM lakSa che. (zrotA :- dravya karmanuM lakSa che) ahIMyA dravya karmanuM lakSa choDAvavuM che. kema ke naimittika bhAvanI utpatti dravyakarmanA saMge ja thAya che. : (zrotA :- dravyakarmanA lakSe ja thAya che) e nimitta che. niyamarUpa nimitta dravyakarmano udaya che. nokarma niyamarUpa nimitta nathI. (zrotA :- dravyakarma ja niyamarUpa nimitta che) eTale eno ja, anya dravyano je bhAva che, enAthI bhinna che mAro AtmA, eTale enuM lakSa choDI de. (zrotA :- ene jANavAnuM baMdha karI de) baMdha karI de parane jANavAnuM. AhAhA ! parane AtmA jANato ja nathI, I je meM vAta karI, pachI gurudeve kahyuM ke paryAyane jANavAnuM baMdha kara, paNa meM kahyuM ke AtmA parane jANato ja nathI I A vAta. huM to dhaDAkAbaMdha kaheto'to ke AtmA parane jANato ja nathI. paradravyane jANato nathI ema kaheto'to, I A. kahe che ke paradravyane jANavAnuM baMdha kara. e ja vAta AvI, samajI gayAne. be prakAra che, ke kAM AtmA ne AstravanuM bhedajJAna karAve, kAM paradravya ne svadravyanuM ne bhedajJAna karAve, eno saravALo eka ja anubhava. paddhati be, paddhatinA be prakAra pADI ne samajAve che. AtmA ne AsravanuM bhedajJAna, ane sva ne para beyanuM bhedajJAna I A 52. paranuM lakSa choDI de. tArA jJAnano viSaya ja nathI, tArA jJAnanuM jJeya ja nathI. tArA jJAnanuM zeya to zAyaka AtmA che. ema kahe che, ke tuM enuM jANavAnuM baMdha karI de. lakSa choDI de. AhAhA ! samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato, I kahe che ke lakSa AtmA upara AvyuM tyAre anubhava thayo, tyAre huM zuddha chuM ema ene pratItamAM AvyuM, pratItamAM AvyuM. e dRSTipradhAna kathanathI A vAta che, pachI jJAnapradhAna kathanathI vizeSa samajAvaze bIjA pArAmAM. paNa daSTipradhAna kathanathI to A vAta karI ke, samasta para dravyonA bhAvothI bhinnapaNe paradravyonA bhAvothI bhinna, A badhA je tane dekhAya che ne rAga dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha I svadravyano bhAva nathI. bena ! e svadravyanA bhAvo nathI. to jaNAya to che, to konA bhAvo che ? ke paradravyanA bhAvo che. eTale mULamAM A bhAva A paryAyamAM nathI thato, paNa bIjAnI paryAyamAM thAya che ema kahevA mAMge che. bahu jhINI vAta che. (zrotA :- bahu jhINI vAta che) hA, ''pudgala svabhAvAt'' tane jaNAya che ne te, I jaNAya che te tArI paryAya nathI jaNAtI. tArI paryAyamAM to jJAna thAya che, e to nimittabhUta zeya che. A to naimittikabhUta tArAmAM to Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 jJAyaka svarUpaprakAzana jJAna thAya che. tArAmAM rAga nathI thato. samajI gayA. rAga thAya che pudgalamAM, rAgI to pudgala che. I eno rasa che. tArA jJAnamAM jaNAya che I vAta sAcI che, paNa je jaNAya che e jIvanI paryAya nathI jaNAtI, anya dravyano bhAva tArA jJAnamAM jaNAya che. ane tane khyAla Avyo ke A to anya dravyano bhAva che, mAro bhAva nathI to sIdho aMdara AvI jaIza. , (zrotA :- anya dravyano bhAva che ema jANI enuM lakSa choDI devAnuM) lakSa choDI de basa. padArtha to rahI gayo. padArthanI sAthe kyAM sabaMdha che. padArtha to bhale rahyo. karmano udaya Ave ne khare che. karmanuM lakSa choDI de. karmane jANavAnuM baMdha karI de. I jJAnanuM zeya nathI tAruM. AhAhA ! jyAM sudhI jJAnanuM jJeya bane che, tyAM sudhI e jJeya nahIM bane, paNa e nimitta banI jaze ane naimittika thAze. AkhuM jJeya pharI gayuM. bhAI, AmAM to AkhuM jJeya pharI gayuM. (zrotA :- jJeya pharI gayuM) I zabda, samajI gayA. olI bahenano zabda, bhAI AmAM to AkhuM jJeya pharI gayuM. meM kahyuM AtmA parane jANato nathI. jANanAra jaNAya che, bhAI ! AmAM to AkhuM jJeya pharI gayuM. ane anubhavanA kALe ja zeya phare che. anAdinuM je para zeya jaNAtuM'tuM ane jANIne emAM ekatvabuddhi karato'to, jJeyajJAyaka saMkaradoSa, e parane jANavAnuM baMdha thayuM eTale eka navuM ja jJAna ughaDe che, ke je AtmAne prasiddha kare che. pa2ne jANavAnuM sarvathA baMdha kara. enuM nAma svaprakAzaka che. ane svaprakAzakapUrvaka svapara prakAzaka, I beya nirvikalpa dhyAnamAM pragaTa thAya che. kema ke jJAnanI svacchatAmAM rAga jaNAya jAya kharo, pudgalano rAga hoM, pudgalano anubhAga jaNAya kharo, paNa jyAre e jaNAya che tyAre jANelAnuM zraddhAna karI lye che, ke huM rAgI chuM. have jo jANavAnuM ja baMdha karI de to huM rAgI chuM e vAta ja Ave nahIM ne. jANelAnuM zraddhAna thaI jAya che jANavAnuM baMdha kara. (zrotA :- bhAI Ape bahu upakAra karyo che A vAta kahIne ke kharekhara pa2 jaNAtuM nathI) e vAta sAcI che, mULa vAta che. pa2ne jANavAnuM sarvathA baMdha karI de tyAre ja anubhava thAya. bAkI parane jANuM chuM evo abhiprAya paDyo che. bena ! ene pApa thAya che. Aje ema vicAra Avyo, A koIne kahevAya nahIM, bAkI pratimAne jANatAM, dharma to thato nathI, paNa ekaluM puNya thatuM nathI, pApa paNa thAya che ne puNya paNa thAya che. (zrotA :- pApa ja thAya che mukhyatAe) paNa mukhyatAe, paNa loko, eka to, mULa to puNyane ja I to dharma mAne che hajI. I to dharma mAnIne page lAge che, I to sthULa mithyAtva Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 11 139 che. paNa dharma nathI thato ema koI jANe, paNa mane puNya thAya che, dharma nathI thato paNa puNya to thAya ne? zubha bhAva to thAya ne? paNa pApa thAya che ane puNya thAya che, be bhAva thAya che. zraddhAnA doSamAM pApa thAya che, adhyavasAna ane kaSAyanI maMdatA che, vItarAgI pratimAnI sAme darzana kare to puNya paNa thAya che. pApane puNya be thAya che. dharma to thato nathI. ane jJAnI, sAdhakane ekaluM puNya thAya che. pApa thatuM nathI. kema ke joyAkAra avasthAmAM jANanAra jaNAya che I vakhate, sAmo Ubho che ne? pratimAnI sAme khaDe hone para bhI jANanAra hI jaNAya, eTale ene pApa nathI lAgatuM, puNya thAya che. puNyano doSa che. parasattA avalaMbanazIla che. paNa dharmeya nathI ne pApeya nathI. puNyanuM tattva che. tyAM UbhuM thayuM puNya tattva. AhAhA ! A tattva bahuM gherAyeluM hatuM, mAMDa bahAra AvyuM che. koI viralA ja pahoMcI zake. bAkI vyavahAramAM aTakI jAya. bhale dharma na thAya to kAMI nahIM, paNa puNya to thAya ekaluM. paNa ekaluM puNya na thAya. (zrotA - pApa thAya che). pApanI sAthe puNya thAya. huM? pApa thAya ? hA !hA! pApa thAya che. pratimAne jANatA nahIM. tuM tane nathI jANato enuM nAma pApa. ema ame kahIe chIe. (zrotA :- barAbara che ema ja che, eTale ja pApa thAya che ne) eTale pApa thAya che. jJAna to tAruM che. te AtmAne jANyo nahIM e moTuM pApa thayuM. ane ene jANe che e puNya thayuM. potAne na jANavuM te pApa ane pratimAne jANavuM e puNya ema. (zrotA :- bahu sarasa). pratimAne jANatA pApa nahIM. (zrotA :- Ama phITa nathI besatuM, ene jANatA pApa thAya, Ama potAne nathI jANato mATe pApa thAya che). pApa thAya che sAthe tane puNya thAya che. dharma nathI thato. (zrotA potAne jANato nathI eTalA mATe pApa thAya che pratimAne jANe e puNya) ane dharmAtmA sAdhaka, pratimAnA darzana kare che, puNya thAya, pApa thatuM nathI. (zrotA kema ke potAne jANe che ne?) hA ! eTale pApa thatuM nathI. enuM jJAna to AtmAne jANe ja che. (zrotA :- ekAMta parane jANe te pApa ja che). A samasta anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe, judApaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. e AtmAnI sanmukha thaI gayo e AtmA, ahIMthI bhinna paDyo, paranuM lakSa chUTyuM, to svanuM lakSa pAmyo, bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che e anubhava thaI gayo. (zrotA :- A mULa siddhAMta che) mULa siddhAMta che. para lakSa abhAvAtu, e A. para lakSa abhAvAta, tyAre jJAna pragaTa thAya che. "para lakSa abhAvAtu, caMcalatA rahitam, acalama jJAnama.' para lakSa abhAvAtu, e A paranuM lakSa choDI de. puNya pApanuM lakSa choDI de. karma ne Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 jJAyaka svarUpa prakAzana nokarmanuM lakSa choDI de. puNya pApa choDavA nathI, karma choDavA nathI. (zrotA :- kAMI choDavuM nathI) choDavuM grahavuM svabhAvamAM che ja nahIM. e to apohaka che. grahaNa tyAgathI zUnya che. mAtra tuM enuM jANavAnuM choDI de. baMdha karI de. IndriyajJAna baMdha thaze. IndriyajJAna baMdha thAya eTale viSayane sevato'to tuM, pratimAnI sAme viSayane sevato'to I, bena ! e baMdha karyuM jyAM, tyAM jJAnane sevavA mAMDyo. tyAM jJAnanI upAsanA thaI. jJAnane seve che. I viSayane sevavAnuM baMdha kara. viSayane seve ne jJAnane seve e eka sAthe beya nahIM thAya. jJAnane seve che te viSayane savato ja nathI. ane viSayane seve che te jJAnane sevato ja nathI. paNa parane jANe che emAM viSayanI sevA ? hA. e viSayane seve che. viSaya eTale pAMca IndriyanA viSayamAM, e viSayanI vAta nathI. (zrotA :- parane jANavuM e viSaya che) parane jANavuM e viSaya che. ane kaSAya anusAra kartAbuddhi karavI e kaSAya che. viSaya ne kaSAyanI be lITI che. (zrotA:- pahelAM viSaya che) viSaya che pahelo zabda. viSayapUrvaka ja kaSAya thAya. viSaya na hoya to kaSAyano janma ja na thAya. (zrotA :- parane jANe nahIM to kaSAyano janma ja na thAya). na thAya. mATe paheluM ja tuM parane jANavAnuM baMdha karI de e kaSAyane jItavAno upAya che. mithyAtvarUpI kaSAyane jItavAno upAya A che. bena khuza che. mULa vAta che, A chaThThI gAthA, chaThThI gAthA bAra gAthA sudhImAM saMkSepa rucivALo jIva samyak pAme che. vistAra rucivALA mATe 415 gAthA che. koI pAkelo pUrvano saMskArI, vartamAna koI utkRSTa yogyatAvALo jIva hoya, bhale pUrvanA saMskAra nahoya, to paNa pAmI jAya bAra gAthAmAM ema saMtonI vANImAM AvyuM che. enA jJAnamAM AvyuM che. samayasAranI pIThIka che ane bAramAM paNa chaThThI gAthA. (zrotA :- bAramAM paNa chaThThI gAthA, pahelI gAthA) pahelI gAthA. jJAyakabhAvano janma cha8I gAthAmAM thayo. pAMca gAthA sudhI AtmAnuM nAma jJAyaka rAkhyuM ja nahIM. jIva padArtha, jIva padArtha ema kahyA kare "jJAyaka' zabda bolyA nahIM. AhAhA ! pratimAne jANatA ajJAnI jIvane pApa ane puNya be tattva UbhA thAya che. pApa kema? ke je jJAna jenuM che ene jANato nathI, ane para dravyane jANavA javuM e mithyAtvanuM pApa, adhyavasAna, bhrAMti, zAstramAM ullekha che. (zrotA :- hA. bhrAMti-adhyavasAna) cha dravyane jANa, anerA jIva, pudgala dharma, adharma, AkAza ne kALa, to pApa thaze. ane sAthe pratimA che nimittapaNe to puNya paNa thaze. tuM tArA bALakane joIza to be prakAranA pApa thAze. tArA bALakanI sAme najara karIza, AziSanI sAme, to be prakAranA pApa thAze. samajI gayA. praphulAbena, AziSanI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 11 141 sAme jove to be prakAranA pApa thAze. dharma to nahIM, puNya to nahIM, paNa eka prakAranuM pApa nahIM, paNa be prakAranA pApa. AhAhA! joDakuM UbhuM thAze. pApanuM joDakuM ajJAnamAMthI UbhuM thaI gayuM. be prakAranuM pApa. eka je jJAna jenuM che ene jANavAnuM choDI dIdhuM eTale mithyAtvanuM pApa. ane para dravyanuM lakSa karyuM eTale pApa, puNya paNa nathI, samajI gayA. kemake e dIkaro che. paMcaparameSTi nathI. deva guru ne zAstranA lakSe to ajJAnIne pApa sahita puNya thAya ane sAdhakane pApa rahita puNya thAya. ane AtmAnuM lakSa kare to dharma thAya. (zrotA :- suMdara ekadama suMdara. ekadama barAbara che bhAI) lojIka che AmAM. (zrotA :- lojIka ekadama vyavasthita che) vyavasthita che. (zrotA :- jJAnI AtmAne jANatA jANatA, pratimAne jANe che eTale puNya thAya che) eTale puNya thAya che. pApa na thAya. pApa rokAya jAya. moha na thAya, mamatA na thAya. etvabuddhi gaIne, zeya jJAyakano saMkaradoSa TaLI gayo. bhedajJAna cAlu che ke A bhagavAnanI pratimAjI che. samajI gayA. ane e be pratimAne jAe che, svaparaprakAzaka jJAna che. e A sva prakAzakamAM to potAnI caitanya pratimAnA darzana kare che. potAnA AtmAnA darzana karatA karatA pratimAnAM darzana kare che. potAnA AtmAne choDIne darzana kare to to pApa. paNa potAnA AtmAnA darzana karatAM karatAM ene jANe che, mATe puNya che. ane ene jANavAnuM baMdha kare eTale ekalI svanI pratimAne jANe to dharma che. (zrotA :- ekalo dharma) ekalo dharma. pApa paNa nahIM. puNya paNa nahIM. AhAhA ! (zrotA :- eTale ja gurudeva kahetA hatA ke ajJAnIne pApAnubaMdhI puNya hoya che ane jJAnIne puNyAnubaMdhI puNya hoya che). puNyAnubaMdhI puNya barAbara che. oluM puNya che paNa hata puNya che. nikRSTa puNya che. ajJAnInuM puNya kAMI puNya ja nathI. (zrotA :- mithyAtvanuM pApa sAthe che ne) AluM puNya TaLI ane dharmAtmA kevaLI thaze, ane ajJAnInuM puNya chUTI jAze ne pApamAM vayo jAze. puNya to baMnene chUTe che. ekane puNya chUTIne mokSa ane bIjAne puNya chUTI devagatinuM, nigodamAM vayo jAze. puNya to beya ne chUTe che. ekanA phaLamAM mokSa che, ekane puNya chUTIne pApamAM vicaravuM paDaze. (zrotA :- A zubhabhAva paNa viSayapUrvaka kaSAya utpanna thAya che barAbara nyAyathI paNa bese che). viSayapUrvaka ja thAya. A jaNAya che hAtha, to hAtha mAro, to ene huM karuM, nA karuM paNa jANato ja nathI A hAthane, paNa jJAna jaNAya che. jJAna jaNAya che, kyAre? ke covIse kalAka. udghapaNe jJAna jaNAya che. zeyAkAra jJAna jaNAya che. paNa jJAnAkAra I che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 142 zeyanI apekSAe jJeyAkAra che. (zrotA :- jJAnAkAra che. 332 thI 344 gAthAmAM Ama ja che) Ama che hoM. Ama ja kopI che. karmathI utpanna thayelA mithyAtva Adi bhAvonA jJAna samaye, jANavAnA samaye e bhUlI jAya che. (zrotA :- 52 jaNAtuM nathI jANanAro jaNAya che) jANanAra jaNAya che. ane A mithyAtvanA pariNAma to karmanA che, mArA nahIM. mithyAtvanA pariNAma karmanA che. kema ke AtmAmAM jJAna pragaTa thAya che. AtmAmAM mithyAtva pragaTa thatuM nathI. AtmAmAM mithyAtva pragaTa thatuM nathI. jJAna pragaTa thAya che. have jJAnanuM jo ajJAna thAya, to mithyAtva pragaTa thAya che. paNa jJAnanuM jJAna jo pragaTa thAya to, to mithyAtva pragaTa na thAya. (zrotA :- 332 thI 344 gAthAmAM AgaLa ema ja lIdhuM che, jJeya ane jJAnanA bhedajJAnathI zUnya hovAthI bhedajJAnathI zUnya hovAne lIdhe vizeSa apekSAe kartA thAya che. vizeSa apekSAe kyAre kartA bane che. zeya to jJAyaka che enuM mithyAtva jJeya nathI paNa I bhUlI gayo ke jANanAro jaNAya che mithyAtva jaNAya che. emAM gayo eTale pachI huM mithyAdaSTi chuM tema thaI gayuM) huM mithyAdaSTi chuM eTale jANelAnuM zraddhAna thaI gayuM. mithyAtvane jANIne huM mithyAdaSTi chuM, evuM thaI ja jAya. AzISane jANIne AziSa mAro ema thayA vagara rahe ja nahIM. (zrotA :- eTale bhAI parane jANavAnuM je Ape baMdha karAvyuM che, bahu mArmika vAta che) uMccAmAM uMccI vAta che. (zrotA :- uMccAmAM uccI. parAkASTAnI chellI vAta che. A eka ja vAta che.) A eka ja vAta che. mULa pAyAnI vAta che. ane I zAstramAMthI nIkaLe che. chaThThI gAthAmAM nIkaLyuM ke nahIM ? AhAhA ! IndriyajJAnane jItyA sivAya atIndriyajJAna koI jIvane pragaTa thAya nahIM. ane IndriyajJAnane kema jItAya, ke pa2ne huM jANato ja nathI. (zrotA :- niSedha joradAra karyo Ape, IndriyajJAna ne jItyA pahelAM kaSAyano abhAva thato ja nathI). thAya kyAMthI paNa, na thAya. viSayapUrvaka kaSAya che. kaSAyapUrvaka viSaya nahIM. viSaya kaSAya be zabda che. paheloM viSaya che ne pachI kaSAya che (zrotA :- jANIne kaSAya thAya che). hA, jANIne. AhAhA ! zAstrane vAMce che te viSayane seve che. bena ! jJAnane sevato nathI. agIyAra aMgane jANe, e viSayane seve che, jJAnane sevato nathI. eka samaya jJAnane sevyo nathI. pATha Ave che. pATha che. eka samayamAtra jJAnane sevyo nathI. AhAhA ! = ke I to jJAnane to nitya seve che ne ? jJAna svabhAvI AtmA che ne ? ema prazna karyo ziSye, ke AtmA to jJAna svabhAvI che, to nityajJAnane seve che. pachI jJAnane sevavo evo upadeza zA mATe ApavAmAM Ave che? ke eka samayamAtra paNa jJAnane sevato nathI, viSayane seve che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 11 143 samayasAramAM mAla bahu bharyo che bahu bharyo che. badhI vAtano khulAso ApatA jAya. AtmA to jJAna svabhAvI che, to jJAnane nitya seve ja che, eka samaya paNa sevato nathI. AhAhA ! e sattaramI aDhAramI gAthA pachI che. kemake eNe kahyuM ke niraMtara AtmA jaNAya che, eTale eNe ziSyanA mukhamAM prazna mUkyo. jaNAya rahyo che, jJAnane seve che pachI zuM kAma upadeza Apo cho. ApaNe laIe. e vAta laI laIe. 17/18 gAthA pachI ahIM koI tarka kare ke, TIkA :- AtmA to jJAna sAthe tAdAbhya svarUpe che ja. AtmA ne jJAna to tAdAbhya svarUpe ja che judA nathI. jJAnathI AtmA judo nathI. tethI jJAnane nitya seve ja che. tAdAbhya che, kAraNa ApyuM hoM. tAdAbhya che mATe seve che ema. bhinna che ne sevA kare che I to barAbara paNa ame to kahIe chIe, ke tame kaho cho ke tAdAbhya che to nitya seve che. evuM che to pachI tene jJAnanI upAsanA karavAnI zikSA kema ApavAmAM Ave che? kevA kevA tarka pote uThAvIne, samAdhAna kare che. tene jJAnanI upAsanA karavAnI zikSA kema ApavAmAM Ave che? enuM samAdhAna. pahelAM to javAba ema Apyo ke te ema nathI, te ema nathI eTale jJAnane sevato nathI. have tArI vAta eka to sAcI che, jo ke AtmA jJAna sAthe tAdAbhya svarUpe che, eTalI tArI vAta sAcI che. to paNa eka kSaNamAtra paNa jJAnane sevato nathI. kAraNa ke svayaMbuddhatva athavA bodhitabuddhattva e kAraNapUrvaka jJAnanI utpatti thAya che. kAM to kALalabdhi Ave tyAre pote ja jANI le che. athavA to koI upadeza denAra maLe tyAre jANe che. jema sutelo puruSa kAM to pote ja jAge athavA koI jagADe tyAre te jAge. ahIM pharI pUche che ke jo ema che to jANavAnA kAraNa pahelAM AtmAne jANavAnA kAraNa pahelAM zuM AtmA ajJAnI che? kema ke tene sadAya apratibaddhapaNuM che? teno uttara : e vAta ema ja che, te ajJAnI ja che. jJAna ne AtmA tAdAbhya hovA chatAM paNa A jJAnanI sAthe tAdAbhya che ema zraddhAmAM kyAM che? e to rAganI sAthe tAdAbhya mAne che, mATe ajJAnI ja che. jJAnI che ja nahIM. jJAnane sevato ja nathI. bahu sAro viSaya. jJAna ne AtmA tAdAbhya che. jJAna eTale zuM khabara che? upayoga hoM. A pragaTa paryAya je che ane dravya che te beya vacce tAdAbhya saMbaMdha che. saMyoga saMbaMdha nathI. rAganI sAthe saMyoga saMbaMdha che. utpAdanI sAthe dhruvano tAdAbhya saMbaMdha che. (zrotA :anitya tAdAbhya) anitya tAdAbhya che. tAdAbhya che. ziSyane kahyuM tArI vAta eTalI sAcI paNa chatAM sevato nathI. (zrotA :- lakSa para upara che ne) rAga upara lakSa che, para upara lakSa che. karma upara che, nokarma upara lakSa che. karma upara lakSa ke nokarma upara lakSa emAM Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 jJAyaka svarUpa prakAzana rAganI ja utpatti thAya rAgI prANIne ane jJAnI parane jANe paNa paranuM lakSa nathI. AhAhA ! olo kahe sadA brahmacArI hoya to nadI mArga Ape. olo kahe ke sadA upavAsI hoya to nadI mArga Ape, paNa zuM A vAta karo cho? lakSa nathI amAruM. AhAhA ! soLa hajAra strInA vRdamAM Ubho che paNa tyAM enuM lakSa nathI ane lakSa je kare che e AtmA nathI. AtmAnA pariNAma nathI, e AtmAnA pariNAma nathI. para sattAavalaMbanazIla jJAnane amAruM mAnatA nathI. AhAhA ! (zrotA :- parane jANavAnuM baMdha karatAM e ja samaye kAma thaI jAya ?) e ja samaye duHkhano Ubharo besI jAya, tIvra AkuLatA maMda thAya. eka nAma smaraNa mAtra, jJAnanuM smaraNa karyuM. tame, jJAna kaho ke AtmA e jJAnanuM smaraNa mAtrathI, eka samayamAtra, kSaNamAtra anubhava karavAthI, koTi varSanuM svapna paNa jAgrata thatAM samAya, ema vibhAva anAdino jJAna thatAM dUra thAya. anAdinA mithyAtvano nAza thaI, Dhagalo thaI jAya. karmanI thIyarImAM to ema kahe che ke karmanI nirjarA eTalI badhI thAya, kSaNamAtra, ucchavAsa mAtramAM olI koTi varSe nirjarA na thAya. ucchavAsa mAtramAM dravya karma pradezathI kharI jAya. Dhagalo thaI jAya, Dhagalo. sAmAnya kArmaNavargaNA thaI jAya. anubhavanI evI tAkAta che. (zrotA :A prayoganI vAta che) prayogathI siddha thAya. anubhavathI siddha thAya che ema. jayapuramAM eka mumukSuno phona hato, ene meM kahyuM'tuM, ene prayoga karyo, zAMti thaI gaI. sAcI che ne vAta. (zrotA :- ekadama sAcI che.) are saMdhyA, bhAI tane jaNAtA nathI. A zuM? tane tAruM jJAna jaNAya che. AhAhA! bhAI ! pAcho vaLI gayo jIva. A camatkAra che. huM to jANanAra chuM. huM to jJAtA chuM. mAruM AmAM kAMI nathI. para jaNAtuM nathI pachI para mAruM kyAMthI hoya? jANelAnuM zraddhAna hoya ne? (zrotA :- jANe to e mAruM hoya paNa te jaNAtuM ja nathI) A je vAta che ne, e bena gurudevanI aMtara gholananI vAta che. AmAM che, AtmA kharekhara parane jANato nathI to para tarapha upayoga mUkavAnI vAta ja kyAM rahI? AhAhA ! pitA putranI eka ja vAta che. beya eka matanAM che. e kahI gayA che badhuM. ApaNe vadhAre kholyuM. kholyuM to kharuM, paNa parane jANato nathI tyAM to khaLabhaLATa thaI gayo. bhale khaLabhaLATa thAya, sAruM. (zrotA - pitA zuM kahI gayA che bhAI, e putra ja kahI zake ne) vArasadAra hoya e ja kahe ne. (zrotA :- koInuM dhyAna na hatuM ke A vAta gurudeva kahI gayA che) kahI gayA'tA paNa dhyAna nahotuM khecANuM basa. emAM ya ame kahyuM emAM amAro virodha thayo ne emAM vadhAre dhyAnamAM AvyuM kahe A ke che e sAcuM ke olA kahe che Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 11 145 te sAcuM lAvo, tapAsa to karo. emAM khyAla Avyo keTalAMkane, aMtarmukha thavAnI A vidhi che. (zrotA :- A vidhi che. vidhi bahAra AvI gaI.) vidhi bahAra AvI gaI. aMtarmukha thavAnI vidhi che. pa2ne jANato nathI, to jANyA vagara to raheze nahIM. viSaya badalI gayo. (zrotA :- jJeya pharI gayuM) AhAhA ! samasta anyadravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato, lakSa choDI de basa. AhAhA ! karma ne nokarmanuM lakSa choDI de. vigraha gatimAM karmanuM lakSa hoya che, nokarma nathI, eTale je niyamarUpa nimitta naimittika saMbaMdha che e dravyakarmanA udayamAM joDAya che, eTale udayane chadmasthano upayoga ene jANI zakato nathI. paNa enA lakSe je rAga thayo, to sAme nimittamAM paNa rAga hoya to rAga thAya, ema potAnA anumAnathI, anubhavathI siddha thAya che. samajI gayA. = ahIMyA krodha thAya to sAme krodhano udaya hoya. ahIMyA rAga thAya to sAme rAgano udaya hoya, e niyama sAme lAla phUla hoya to ahIM lAlanI jhAMya, kALu phUla hoya to kALI jhAMya paDe. ema nimitta naimittika saMbaMdha, samajANuM ? dAkhalo Apyo. enAthI olo khyAlamAM AvI jAya. karmano rasa, krodhano rasa, mAnano rasa, mAyAno rasa, ema kALu phUla, lAla phUla, pILuM phUla, blu phUla eTale ahIMyA I prakAranuM naimittika dekhAya. (zrotA :A prazna muMbaImAM Apane pUchyo'to. meM to pahelIvAra sAMbhaLyuM ApanA zrImukhethI sAMbhaLyuM are phaTa javAba Apyo. unhone pUchA, dravya karma to sAheba sUkSma che) tuM beThI'tI e vakhate. (zrotA :- dravya karma to sAheba sUkSma che ane enuM lakSa ame karIe chIe te amane to lAgatuM nathI. amane to dekhAtAya nathI) dekhAtAya nathI. (zrotA :- lakSa ame kevI rIte karIe kevI rIte karIe lakSa to ame Ape kahyuM ke e rAgadveSa thAya che e AtmAnA lakSe to thatA nathI, AtmAnA lakSe to e thAya nahIM, moha rAga dveSa to niyamathI karmanuM ja lakSa che ema, ane je prakArano ahIMyA bhAva thAya che, evuM ja nimitta che sAme amane bahu ja gamI gayuM. hamako to itanI khuzI hui. pahelIbAra sAMbhaLI A vAta evI rIte jJAna thAya che, jema karmano udaya che.) joDAya ja che e bhale dekhAya nahIM paNa joDAya ja che e. enI khabara ahIM paDI. ahIM rAga che to tyAM rAgano udaya che. ahIM krodha hoya to krodhano udaya. enuM nAma nimitta naimittika kahevAya. (zrotA :- paNa prazna Ave to javAba hoya ja eka sekanDamAM javAba) cupa thaI gayo olo. (zrotAH samajAI gayuM ne) samajAI gayuM. samAdhAna thaI gayuM. (zrotA :- A mULa vAta che. paranuM lakSa choDI devAnuM) . eTaluM ja che. bIjuM kAMI nahIM. paranuM lakSa chUTyuM zuM ane svamAM Avyo zuM ? samaya eka che, eka ja samaya. pUrva Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 jJAyaka svarUpa prakAzana paryAyamAM paranuM lakSa, uttara paryAyamAM svanuM lakSa. jANanAra jaNAya che, para jaNAtuM nathI. (zrotA :- A mULa siddhAMta che) - have bIjo pAro kAle lezuM. (zrotA :- naimittikane choDavAnI vAta nathI karatA kema ke nimittanuM lakSa chUTI jAze to naimittika to enI meLe utpanna ja nahIM thAya) utpanna ja nahIM thAya ane svabhAva paryAya utpanna thAze. I pahelAM lIdhuM hamaNA ApaNe, Aje I lIdhuM, pahelAM I lIdhuM. kAla karatAM Aje vadhAre khulAso karyo. pravacana naM. 12 divAnaparA -rAjakoTa tA. 8-7-89 have cothA padano khulAso kare che (ya:) mULamAM che gAthAnA arthamAM. vaLI je ema, AmAM paNa vaLI TIkAkAramAM paNa vaLI omAMya vaLI che. je jJAtaH jJAyakapaNe jaNAyo ema. vaLI dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che? zuM kahe che. ke je jIvo agninA mULa svarUpane oLakhatA nathI, jANatA nathI. agni je che e parane bALe che e paNa vyavahAra kathana che, agni uSNa che e paNa vyavahAra kathana che, paNa vyavahAra vinA paramArtha kahI zakAto nathI. eTale agninuM mULa svarUpa je samajatA nathI nirapekSa svarUpa samajatA nathI, agni to agnithI ja che. agni to agni ja che. agni to agni ja che, jJAyaka to jJAyaka ja che. samajANuM? ema je agninuM svarUpa samajatA nathI. evA jIvone vyavahAra dvArA agninuM svarUpa samajAve che. have e vyavahAra dvArA agninA svarUpane samajAve che. paNa samajAvavuM che ene paNa agninuM mULarUpa. jo e vyavahArane anusaravA mAMDe ke lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave, to e agninA svarUpa sudhI pahoMcI nahIM zake, to e vyavahAra dRSTi, paryAyadaSTi thaI gaI. paNa vyavahAra vinA paramArthano upadeza azakya che upadeza azakya che. vyavahAra dvArA upadeza ApI zakAya che. bIjo koI upAya nathI. nizcaya to vacanAtIta che e to anubhavagamya che. je agninA svarUpane samajatA nathI evA lokone dRSTAMta dvArA samajAve che ke agni kone kahevAya? ke dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che agni to agni che ema jo kahe to agninA svarUpane samajI zake nahIM jagata, tyAre agninA svarUpane Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 12 147 samajAvavA mATe agni kone kahevI? ke lAkaDAne, chANAMne, kolasAne bALe tene agni kahevAmAM Ave che. I sApekSathI nirapekSa sudhI pahoMcADavo che ane sApekSa dvArA samajAvavuM che nirapekSa paNa sApekSane je pakaDe che I nirapekSa sudhI pahoMcI zakato nathI. samajI gayA. dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che, A vyavahAranuM kathana che. kema ke eka padArtha dvArA bIjA padArthanA svarUpane samajAvavuM e vyavahAra thaI gayo. samajAvavuM che agnine, paNa bIjA padArtha dvArA samajAve che. lAkaDAne bALe, chANAMne bALe tene agni kahevAmAM Ave che. dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana eTale bALanAra kahevAya che. bALanAra nathI, eka dravya bIjA dravyane kiMcitmAtra karI zakatuM nathI. chatAM lAkaDAne bALe che ema kahevAya che, to paNa bhale Ama vyavahArathI kahevAmAM Ave to paNa, dAhyakRta azuddhatA tene nathI. eTale lAkaDAne bALe to ja agni evuM agninuM svarUpa nathI. lAkaDAnA abhAvamAM ke lAkaDAnA abhAvamAM, vyavahAranA sadbhAvamAM ke vyavahAranA abhAvamAM, agni to agni che, e nizcaya che. to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. lAkaDAne bALe ema kahevAya che, bALanAra che te agni che uSNa te agni nahIM, bALe bIjAne tene agni kahevAmAM Ave che. to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI, eTale ke baLavA lAyaka padArthane bALe che mATe agni che evI parAdhInatA agnine nathI. agni to potAnA svarUpe ja agni che. pachI e bIjAne bALavAnA yogamAM hoya ke bALavAnA yogamAM na hoya. agni to agni che I nizcaya che. mATe dAhyakRta azuddhatA tene nathI. samajAvavA mATe kahyuM ke bIjAne bALe ene agni kahevAmAM Ave e vyavahAranuM kathana che, e asatyArtha jANI tenuM zraddhAna choDaje ema. agni to agnithI che ane agnimAM che agni. e bALatI ja nathI. agni lAkaDAne bALatI nathI, lAkaDuM svayaM baLe che. lAkaDAnI zItu paryAyano vyaya karIne lAkaDuM pote uSNarUpe pariName che. agnirUpe, tyAre agninuM | nimitta dekhIne, I vakhate agninI hAjarI dekhIne, lAkaDAne baLavAno svakALa che, tyAre agninI hAjarI che tyAM upasthiti che. enI upasthitimAM oluM baLe che lAkaDuM. enI yogyatAthI baLe che. tyAre AnI upasthiti hovAthI evo khyAla Ave che ke agni lAkaDAne bALe che e upacAranuM kathana che. eka dravyane bIjA dravyanA pariNAmanI sAthe kazoya kartA karma saMbaMdha nathI ane nimitta naimittika saMbaMdha nathI. nimitta-naimittika saMbaMdhathI jotAM beya parAdhIna dekhAya, paNa ema che nahIM, mATe dAhyakRta azuddhatA agnine lAgu paDatI nathI. ke bALe to ja agni ane na bALe to agni nahIM, ema nathI. AhAhA! to to sagaDImAM rahelo kolaso lAlaghUma thaI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jJAyaka svarUpa prakAzana gayo te vakhate lAkaDAne bALato nathI to pachI agninuM astitva na hoya. ema AtmA parane jANe to zAyakanuM astitva che ema che ja nahIM, ema kahevuM (kathana) che. jJAyaka to jJAyaka potAthI che. jJAna to jJAnathI che. jJAna zeyathI nathI "jJayathI nathI ane zeyanuM paNa nathI" agni lAkaDAne bALatI paNa nathI ane lAkaDAthI agni nathI. lAkaDuM che mATe agni che ema paNa nahIM ane lAkaDAne bALe to agni ema paNa nathI, beya paraspara nirapekSa che. agni agnithI che, lAkaDuM lAkaDAthI che. mATe dAkRta azuddhatA tene nathI tevI rIte dRSTAMta pUro thayo joyAkAra thavAthI oluM dAhyanA AkAre thavAthI evo zabda hato, e ja zabda mUkyo ahIMyA. tevI rIte zeyAkAra thavAthI, eTale ke zeyone jANavAthI, eTale ke lAkaDAne bALavAthI, lAkaDAne bALavAthI agnine dahana bALanAra kahevAmAM Ave che. ema joyAkAra thavAthI joyone jANavAno kALa jyAre che, ema thavAthI yAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. A jagatane lokane prasiddha che, paNa jJAyaka che e lokane prasiddha nathI, paNa lokane je prasiddha hoya enI bhASAthI ene samajAve. mlecchane mleccha bhASAthI samajAve che ke zeyane jANe tene jJAyaka jANanAra-jANanAra kahevAmAM Ave che. evA je vyavahAra dvArA pratipAdana nizcayanuM karyuM to e saMdhi eNe pakaDI rAkhI, I saMdhIne toDI nahIM eNe eTale dRSTimAM jJAyaka na Avyo, dRSTimAM naimittika jJAnanI paryAya AvI, nimitta sApekSa jJAnanI paryAya AvI. paNa nirapekSa paryAya paNa na AvI ane nirapekSa dravya paNa na AvyuM. eTale indriyajJAna ubhuM thayuM. paNa svecchane, anAryane sveccha bhASA sivAya samajAvI zakAya nahIM. bIjo koI upAya nathI. eTale AtmA kone kahevo jJAyaka kone kahevo ke zeyone jANe che eTale te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. loka prasiddha che A vAta. lokane ATalI vAta prasiddha che, paNa jJAyaka jJAyaka che e vAta jIvane prasiddha nathI. eTale zeya taraphanuM lakSa ene chUTatuM ja nathI kemake zraddhAmAM che ke zeyane je jANe ene jANanAra kahevAya. lAkaDAne bALe tene agni kahevAya ane vyavahArano pakSa thaI gayo che. lAkaDAne bALe tene agni kahevAya I pakSa che vyavahArano, ema jJAyaka kone kahevAya ke parane jANe zeyane jANe tene jJAyaka kahevAya, I vyavahArano prabaLa pakSa che. samajANuM? I ajJAna che ajJAna. vyavahArano pakSa eTale ajJAna, vyavahAra nathI. vyavahAra kyAM che? vyavahArano pakSa che. A chaThThI gAthA adbhuta che. A gAthA ahIM cAlI'tI nagInabhAIne tenA dharmapatnI borIvalIthI AvyA tyAre nagInabhAIe kahyuM ke zeyane jANe che mATe jJAyaka kahevAmAM Ave to to e to jIvano pakSa thaI gayo. I to vyavahArathI Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 pravacana naM. 12 samajAvyuM ke zeyane jANe che. jANe che kyAM? vAha! khuza thayo. ahIMyA parane jANavAno pakSa che I choDAve che, parane karavAno pakSa choDAvyo pahelAM pArAmAM. kemake paryAyathI rahita che mATe paryAyano kartA nathI. temAM dravyano nizcaya Avyo. have A paryAyano nizcaya Ape che. bhale paryAyamAM para jaNAya, bhale agnine lAkaDAno yoga hoya ane baLatA lAkaDAne agnino yoga hoya. svayaM baLatA lAkaDAne agnino yoga hoya. svayaM baLatA lAkaDAne agninuM nimitta che upasthiti che. enI upasthitimAM zIta paryAyano vyaya thaIne uSNa paryAyapaNe lAkaDuM pote pariName che. agnithI nirapekSa I ho. agni ene aDatI nathI. agni aDI jAya to agnino nAza thaI jAya beya eka thaI jAya. (zrotA :- dahana ne dAhya be padArtha na rahe) be padArtha judA che. AhAhA ! ema joya ane jJAyaka judA che. zeya zeyamAM che, jJAyaka jJAyakamAM che. zeyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che, zeyane jANe che, joyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. AtmA kone kahevo? ke jANe tene AtmA kahevAya paNa I parane jANe tene AtmA kahevAya, ema samajAvavA mATe vyavahAra dvArA zarUAta karI. kema ke sIdhuM jANanArane jANato nathI to jANanArane jANato nathI ne jANanArane karanAra mAnyo che eTale kartabuddhi choDAvavA mATe jANanAra kahyo ane parane jANe che ane AtmA kahyo, e vAta jagatane prasiddha che. eka vAta jagatane prasiddha che ke AtmA pariNAmane ne parane kare che I jagatane prasiddha hatI. I vAta choDAvI ke AtmA jJAyaka jANanAra che karanAra nathI. akartA che AtmA e vAta karI. ane kare to potAnA jJAnane kare paNa bhedane utpanna na kare, I pramattaapramatta ke zubhAzubhabhAvane na kare. ahIMyA kahe che ke zeyAkAra avasthA thavAthI, zeyane jANe che tethI AtmAne jJAyaka evuM nAma prasiddha che. jJAyaka jJAyakane jANe che mATe jJAyaka nAma prasiddha che e koI samaje ja nahIM. ane e nizcayanuM svarUpa samajAvI zakAtuM ja nathI. e to vyavahAra dvArA samajAvI zakAya che. paNa vyavahAranaya anusaravA yogya nathI. zeyane jANe che mATe jJAyakapaNuM nAma prasiddha che, paNa e je vyavahAra kahyo e vyavahAra anusaravA yogya nathI. e zeyane jANe che mATe AtmAne jJAyaka kahevAmAM Ave che, e vAta prasiddha che, paNa e vyavahAra anusaravA yogya nathI, te choDavA yogya che e vyavahAra jANIne tyAMthI vyAvRta thavA yogya che ema kahe che. A mULa vAta che. A beya pArA mULa che. A anubhavanI vidhi batAve che. dRSTino viSaya AvyA pachI jIvane anubhava thato nathI, I ahIMyA bhUle che. AtmA parane jANe Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 jJAyaka svarUpa prakAzana tene AtmA kahevAya, kAM svaparane jANe ene AtmA kahevAya. I vyavahArano pakSa che. vyavahAranaya anusaravA yogya nathI. ema Ave che ke vyavahAra dvArA paramArthanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. paNa "vyavahAra na anusartavya' anusaravA yogya nathI. "je anusartavya" ene jANe che I mATe jJAyaka ema kahyuM, ema kahyuM kharuM. paNa ene ja jANyA kare che mATe AtmA jJAyaka rahe che ema nathI. (zrotA :- kevI Ama DelIkeTa vAta che) DelIkeTa vAta che. (zrotA :- vyavahAra dvArA paramArthane samajAve paNa sAthe ema paNa kIdhuM che ne ke vyavahAra na anusartavya) anusaravA yogya nathI. enA dvArA tane samajAvavAmAM AvyuM ke lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave ema kahevAmAM Ave paNa I lAkaDuM garI gyuM ene lAkaDuM garI gyuM. guruziSyanA saMvAdamAM Ave che I. samajI gyA. lAkaDuM garI gyuM. lAkaDAne bALe te agni, kolasAne bALe te agni. uSNa te agni ema paNa nathI to lAkaDAne bALe I agni ema kyAMthI hoya? ema AtmA parane jANe che e to asabhUta vyavahAra che. AtmA AtmAne jANe che I vyavahArathI sAdhyanI siddhi nathI to AtmA parane jANe che emAM sAdhyanI siddhi kyAMthI hoya? emAM to mithyAtva nAmano doSa thaI gayo. lAkaDAne bALe agni e asabhUta vyavahAra che, I to sthULa mithyAtva thaI gayuM. uSNa te agni e sUkSma mithyAtva che, agni saMbaMdhInuM. agni to agni che e agninuM svarUpa che e eno nizcaya che. eTale olAe kahyuM ke Ama AMgaLI aDADI agnine ane bahAra guru pAse Avyo, ke agni to agni che. ke olA ziSyae to kahyuM ke uSNa te agni che, ke nA sAheba tyAre tane agni to agni che e kevI rIte khabara paDI? ke meM anubhava karyo. I anubhavathI meM siddha karyuM. lAkaDAne bALe che I agni ane uSNa te agni, e beya anumAnano viSaya che. emAM agnino anubhava tirobhUta thaI jAya che. emAM agnino anubhava Avato nathI. gurujI meM AMgaLI lagADIne to mAre AMgaLI Ama (dUra) karavI paDI. mATe anubhavathI kahuM chuM ke, agni agni ja che. guNa guNIno bheda kADhI nAkhyo ane paranI sAthe nimitta-naimittika saMbaMdha kADhI nAkhyo. sthULa vyavahAra asabhUta ane sadbhuta vyavahAra be che, I beya ne jIte che tyAre aMdara jAya che. anubhavamAM Ave che. bemAM keTalAka jIvo to asaMbhUtamAM aTakyA ne keTalAka sabhUtamAM aTakyA. chaThThI gAthA to chaThThInAM lekha che. samajAvavA mATe kahyuM jJayAkAra thavAthI te bhAvane jJAyaka evuM nAma prasiddha che. topaNa ema, zeyakRta azuddhatA tene nathI jema dAhyakRta azuddhatA tene nathI ema yakRta azuddhatA tene nathI. eTale jJayane jANe che mATe jJAyaka che, to to Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 12 151 AtmA parAdhIna thaI gayo. jo parane jANe to AtmA che to koIne anubhava ja na thAya, to to pachI anubhava na thAya, kAraNa ke parane jANe tyAre jJAyaka kahyuM ne, to parane jANe devane zAstrane gurune jANe, jANe te AtmA kahyuM to tyAMthI vyAvRtta thaIne AtmA kyAre jaNAya, AtmA jANI ja na zakAya. ane AtmA anubhavamAM nathI Avato enuM kAraNa asabhuta vyavahArano pakSa che gurudevanA ziSyomAM! gurudevanA ziSyomAM ghaNAM sadUbhUta vyavahAramAM nathI AvyA. asadUbhUta vyavahArano pakSa che hajI. ke zuM AtmA parane jANato nathI? (zrotA :- I to bhAI joya jJAyakanI ekatA thaI gaI ne?) ekatA thaI gaI ane jJAna parAdhIna thaI gayuM. zeyane jANe to jJAyakanuM astitva che, nahIM to jIvanuM astittva nathI, ema I mAne che to parAdhIna thaI gayo che. jIvane khabara nathI. ene jJapti che e sat ahetuka che. jJAna potAthI thAya che. hajI to parathI jJAna mAne che, zeyathI jJAna mAne che. are enAthI to sUkSma che jJAyakathI jJAna nathI thatuM. have tane kyAM vAta karavI. zeyathI jJAna thAya, zeyane jANe to jJAna, zeyane jANe-joyane prasiddha kare to jJAna ema che ja nahIM. I joyAzrIta jJAna thaI gayuM. zeya thaI gayuM, jJAna na rahyuM ajJAna thaI gayuM. vyavahAra samajAvavA mATe che, anusaravA yogya e nathI. "zraddhA karane ke kAbIla nahIM hai" AhAhA ! zeyakRta azuddhatA tene nathI. "to paNa" zabda vAparyo. zeyane jANe che mATe AtmAne zAyaka evuM nAma prasiddha che, to paNa zeyakRta azuddhatA tene lAgu paDatI nathI. I jaNAya che ema to rAkhyuM paNa ene jANe che ema nathI. jaNAya che ema rAkhyuM. paNa ene jANe che ema nathI, jANanArane jANe che, e rahasya che. bhale parano pratibhAsa thAya, paranA pratibhAsano niSedha nathI (zrotA :- enA lakSano niSedha che) enA lakSano niSedha che. vyavahArano niSedha Avavo bahu muzkela che. parano huM kartA chuM e niSedha Avavo muzkela che. parano huM jJAtA chuM. nathI tuM jJAtA parano. jJAyakano ja tuM jJAtA cho. pachI kahe jJAyaka to jJAyaka che, jJAyakanoya jJAtA nathI. paNa jJAyakano jJAtA nathI ? nA. AtmA AtmAne jANe che emAMya sAdhyanI siddhi nahI thAya. have kahe I have kahe che ke parane jANe che emAM to AtmAno nAza thaI gayo tAro. saMdhyA! koka viralA ja anubhava sudhI pahoMce che. samyagdarzana lAkho karoDomAM koIkane thAya che. A lokanI aMdara manuSyanI saMkhyA bahu AkhA traNa lokamAM moTI che. paNa anubhava thAya kokane, viralAne. emAMya paMcamakALa, emAMya paMcamakALamAM zuddhanayano upadeza virala, upadeza ja cAlyo gayo. upadeza maLe to to satya grahaNa kare ne anubhava Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 2 jJAyaka svarUpa prakAzana kare, paNa upadeza dAtAya nahi. A to eka pAkyA hatA gurudeva, cAlyA gayA. have pAchaLa aMdhAruM. AtmA parane jANato nathI, koNa kahI zake ? anubhavI kahI zake. I anubhavI kahI zake. (zrotA :- ApanI tAkAta Apane isa bAta ko khola dIyA) khola dIyA, AmAM che. A chaThThI gAthAmAM lakhyuM che. chaThThI gAthAmAM lakhyuM ke zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeya che mATe ahIMyA jJAna thayuM ema che nahIM. ane zeyathI thayuM ema paNa nahi ane zeyanuM paNa jJAna nathI. (zrotA :- I khAsa vAta che) zeyanuM jJAna nathI, jJAna to AtmAnuM che. jyAre zeyano pratibhAsa thAya che bena, tyAre jJAna AtmAnuM thayuM che. bolapena jaNAya che jyAre jJAnamAM, jJAnamAM bolapena jaNAya che, tyAre bolapena che to AMhIyA jJAna thayuM ema nathI, jJAna jJAnathI thAya che. ane bolapenanuM jJAna nathI. jJAna to AtmAnuM thAya che. "je jenuM hoya te te ja hoya" "AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA ja che." AtmAnuM jJAna thAya che. A rAganuM jJAna nathI thatuM, zarIranuM jJAna, pratimAnuM, zAstranuM jJAna thatuM ja nathI. (zrotA:- paranuM jJAna thatuM ja nathI) AtmAnuM jJAna samaye samaye thAya che. (zrotA :- barAbara ekadama ekAMta satya che A vAta) ekAMta satya che, e to nimitta dekhIne upacAra karavAmAM Avyo, upacArane sAcuM mAnyuM. I samajAvavA mATe hato prayoga. zeyane jANe mATe AtmAne jJAyaka evuM nAma prasiddha che ke AtmA kone kahevo? ke jANanArane kahevo. jANe eTale zuM? ke parane jANe, ghaDiyALane jANe ene AtmA kahevo, hA. badhAne jANe AtmA, parane jANe te AtmA, ema nathI. AhAhA ! ekalI bahirmukhatA rahI gaI. chaThThI gAthAmAM mAla bharyo che. eka eka lITI eka eka zabdanI kiMmata che. eTale agni ne lAkaDAno dRSTAMta laMbAvyo, ApaNe eTalA mATe laMbAvyo, dRSTAMta bahu sAro che. emAMya paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. emAM paNa I zabda che, ema AmAM zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyakRta azuddhatA kema nathI? kAraNa ke, have kAraNa Ape che. pahelAM zeyakRta azuddhatA nathI. nathI enuM kAraNa zuM? ke zeyathI jJAna na thayuM ke zeyathI jJAna thayuM che? e khoTI vAta che. zeyathI jJAna thatuM nathI. kAraNa ke zeyathI jJAna thAya to azuddhatA AvI jAya, to jJAna parAdhIna thaI jAya to to parAzraya jJAna thAya, paranA lakSe jJAna thAya ema AvI jaze, ema che nahIM. zeyakRta azuddhatA tene nathI. kAraNa ke A joya jyAre jJAnamAM pratibhAse che tyAre, kAraNa ke joyAkAra avasthAmAM jyAre rAga jaNAya che jJAnamAM, duHkha jaNAya che jJAnamAM, zrI guru jaNAya che jJAnamAM, chaThThI gAthA jyAre jaNAya che jJAnamAM, tyAre zuM jaNAya che ? Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 12 153 zeyAkAra avasthAmAM zuM jaNAya che ? zeyanuM jyAre nimittapaNuM che ane jJeyano pratibhAsa jJAnanI svacchatAmAM thaI rahyo che tyAre zeya jaNAya che ke jANanAra jaNAya che ? jo zeya jaNAya che to zeyakRta azuddhatA AvI gaI, ane jJeya jaNAya che pratibhAse che te vakhate to zeya jaNAvA chatAM jJeyakRta azuddhatA thatI nathI. I jo AmAM jANanAra jaNAya lakhyuM che. ''jo kucha jhalakatA jJAnameM vaha jJeya nahIM basa jJAna hai'' nahIM jJeyakRta kiMcIta malinatA sahaja svaccha su jJAna hai'' I A, jJAna ja jaNAya che. (zrotA :- A rahasya to bhAI Apane hI kholA hai kharekhara jJAnanuM AvuM svarUpa che Ama, jJeyano pratibhAsa thAya che paNa zeyane jANato nathI hA. pratibhAsano niSedha nathI paNa ene jANato nathI, jANanAra jaNAya che. AhAhA ! jo zeya jaNAtuM hoya to zeyakRta azuddhatA AvI gaI, to zAyakano tirobhAva thAya che, sAmAnya jJAnano tirobhAva, vizeSa zeyAkAra jJAnano AvirbhAva. ajJAna thaI gayuM. I thaI gayuM ajJAna ema. I zeyakRta azuddhatA kema nathI ke jJeyano jyAre pratibhAsa thAya che jJAnamAM, zeya nimittabhUta che ane jJeyAkAra jJAnanI paryAya naimittikabhUta che. e vakhate e jJeyAkAra je jJAnanI paryAya thaI jJeya sApekSathI, tyAre e jJAnamAM, kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM, AhAhA...e zeyAkAra avasthA to AtmAnI thaI, zeya to nimitta che mATe zeyAkAra rAkhyuM, I zeyAkAra avasthA vakhate jJeya jaNAya che ke jJAyaka jaNAya che ? basa ! AmAM saMsAra mokSa che. A jJeya che nepakIna e jJAnamAM jaNAya che ? zeyAkAra avasthAmAM jo jJAyaka na jaNAya to zeyakRta azuddhatA eTale ajJAna thaI gayuM. paNa A jJeya jaNAya che tyAre, kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM ema, e zeyakRta azuddhatA kema thatI nathI jJAnane, kema ke jJeyAkAra avasthAmAM jANanAra jaNAya che, jJAyaka jaNAya che. AhAhA ! jJeya jaNAtuM nathI. AhAhA ! zeyano pratibhAsa che paNa zeya jaNAtuM nathI. AhAhA ! kemake enA upara mAruM lakSa nathI, lakSa to jJAyaka upara che. jenA upara lakSa che I jaNAyA kare che. jenA upara lakSa nathI e jaNAvA chatAM ene jANatuM nathI jJAna, jaNAvA chatAM jJAna ene jANatuM nathI. AhAhA ! kAraNa ke jJeyAkAra avasthAmAM, eTale jJeyone jANavAnI avasthAno kALa che. nepakInane jANavAnI avasthA rAkhI, I kALe zuM jaNAya che tane ? kIdhuM ke nepakIna jaNAya che (to) jJAnanuM ajJAna thaI gayuM. ke A nepakIna jaNAya che te vakhate zuM jaNAya che ? jANanAro Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 jJAyaka svarUpaprakAzana jaNAya che. to tyAM jJAnanuM jJAnatva pragaTa thaI gayuM. mokSamArgamAM AvI gayo. AnaMdano anubhava tene varte che savikalpa dazAmAM. kemake zeyAkAra avasthAmAM jANanAra jaNAya rahyo che. hara hAlatamAM, samaye samaye savikalpa dazA ho ke nirvikalpa, UMghamAM ho ke jAgrata avasthAmAM ho. zeyAkAra avasthAmAM jANanAra jaNAya ja rahyo che. kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM zeyo jyAre jaNAya che evI avasthAnA kALamAM, I rAkhyuM, I rAkhyuM, I vakhate zuM che? savikalpadazA che paNa I vakhate zuM che? zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe je jaNAyo, "jJAtaH' zabda che ne eno artha karyo. "jJAtaH" jJAyakapaNe jaNAyo. eno ahIMyA artha karyo ke jJAyakapaNe je jaNAyo. ahIMyA je zabda umeryo. jJAyakapaNe "je jaNAyo, jANanArapaNe je jaNAyo, huM to jANanAra chuM ema jaNAyo. have savikalpa dazAmAM jANanArapaNe jaNAyo, te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa, jJAyaka ja che. hara hAlatamAM jJAyaka jANanAra jaNAya che. hara hAlatamAM hara samaye enuM je jJAna atIndriya pragaTa thaI gayuM che. e atIndriya jJAnamAM to jANanAra jaNAya che. bhale parano pratibhAsa lokAlokano hoya, ho to ho, pratibhAsano niSedha thaI zakato nathI kema ke svacchatA che. darpaNamAM so padArtha pratibhAse, pratibhAsano niSedha nathI. paNa e darpaNamAM mora jaNAya che, popaTa jaNAya che, ke zuM jaNAya che? ke darpaNanI svacchatA jaNAya che. pachI kahe darpaNa ja jaNAya che. pahelAM kahe darpaNanI svacchatA jaNAya che, pachI kahe darpaNa ja che, eTale sadbhuta vyavahArano bheda hato te kADhI nAkhyo. oluM jaNAtuM nathI mora, popaTa jaNAtA nathI. agni jaNAtI nathI, paNa svacchatA jaNAya che darpaNanI. pachI kahe darpaNa jaNAya che. darpaNa to darpaNa ja che. I moranI avasthAnA kALe, morano pratibhAsa thAya che e vakhate tame darpaNanI sAmuM juo, be jIva sAme rAkhavA, be jIva che, jue che, eka kahe che ke AmAM mora che, bIjo kahe che ke darpaNa to darpaNa che. padArtha eka che. padArthanA pratibhAsamAM taphAvata che. muMbaI huM gayone ahIMthI zarUAtamAM, tyAre A dAkhalo Apato'to tyAM hAphusa kerI AvavA mAMDI so rUpiye Dajhana te vakhate, zarUAtamAM so rUpiye Dajhana. to Tebala para pILI pharsTa klAsa kerI paDI hatI, rakAbImAM DIzamAM. zrImaMta mANasone ghera to kerI hoya ne. tyAM tenI sAme darpaNa rAkhyo. mAne kahe AmAMthI kerI Apa ke beTA emAM kerI nathI. I to darpaNa che, ke nA mArI sagI AMkhe huM jAuM chuM ke AmAM kerI che, paNa nathI. samaje nahIM. pachI kahe to laI le kerI, laI le Ama hAtha mAryo, hAtha mAryo hAthamAM lAgyuM. mA mAM zuM thayuM? ke AmAM kerI nathI ke I to huM to tane kahetI'tI. beTA tane bhrAMti thaI gaI. kerIno pratibhAsa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 12 155 che emAM kerI na hoya. kerI kerImAM che. kerInA pratibhAsamAM kerI nathI. zeyAkAra jJAnamAM zeya nathI, yAkAra jJAnamAM to jJAna che. jJAyaka ja che eTale jJAyaka jaNAya che. agnino dAkhalo ApuM chuM. mammIne kahe ke A arIso baLe che, saLage che. ema? mammIne to khabara ke agni to sAme che. baLe che? ke hA. to pANI nAkha-chAMTa. to TabuDI nAnI laIne chATyuM, ke A arIso Tharato nathI enuM zuM? Aga lAgaze gharamAM hamaNAM, tuM zAMtithI zuM javAba de che mane. tuM Dola le ke Dola laIne nAkha hamaNAM TharI jaze ke olA bALakane to samajAvavuM kevI rIte? eTale caMdramAno dAkhalo na Apyo bIrabale. ema Dola laIne nAkhI Dola, TharatuM nathI eNe kahyuM, paNa I garama ja thayo nathI. Thare kyAMthI? Aga emAM che ja nahIM. pachI kahe ema kara tuM tArI AMgaLI lAva ane AMgaLI laIne Ama jo, nA mArI AMgaLI to baLI jAya. kAraNa ke tene olI bhrAMti che ne? mArI AMgaLI nahIM tArI AMgaLI lagADa to mane khabara paDe. AMgaLI lagADI pachI kahe ATalAmAMthI khabara nahIM paDe ane Akho hAtha Ama pheravyo. le bola, have lAva tAro hAtha, eNe hAtha dharyo. are AmAM to agni che nahIM. A to TADhuM zItaLa zItaLa arIso che A. e tArI bhrAMti hatI, agni agnimAM ne arIso arIsAmAM che, duHkha duHkhamAM che. AnaMdamUrti AnaMdamUrtimAM che. AnaMdamUrti jJAnamAM duHkha nathI ane duHkhamAM AnaMda nathI. AhAhA ! duHkhano mAtra pratibhAsa thAya che e yAkAra avasthA che. AhAhA ! zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo. A sauthI agatyanI vAta che. svarUpa prakAzananI avasthAmAM to jJAyaka che, nirvikalpa dhyAnamAM to jJAyaka jaNAya che, I to badhAya hA pADe. paNa A bolapena jyAre jaNAya che, tyAre jANanAra jaNAya che, emAM e vyAvRta thaI jAya aMdaramAM AvI jAya. (zrotA:- niSedha AvI gayo ne! para jaNAtuM nathI jJAyaka jaNAya che) hA, eTale yakRta azuddhatA na AvI ene. kAraNa ke I zeyAkAra avasthAmAM I jJeya jyAre sApekSa che tyAre jJAnanI paryAyane zeyAkAra kahyuM. jJAnAkAra nA kahetAM jJayAkAra kahyuM, ke jJayAkAra avasthAmAM jANanAra jaNAya che, I siddha karavuM che. acchinna dhArAthI jANanAra jaNAya che. sAdhakane acchinna dhArAvAhI eka samaya paNa evo na hoya ke jANanAra na jaNAya. AhAhA ! A eka (eka) zabdanI kiMmata che, kAraNa ke pachI pharsTaklAsa kohInurano hIro, kAraNa ke joyAkAra avasthAmAM joyo jaNAya che evA kALanI avasthA jJAnanI thaI temAM, jJAyakapaNe je jaNAyo, jANanAra chuM ema jaNAya che. AhA ! A rAga mAro che evuM jANavAmAM na AvyuM, te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa jJAyaka ja che. kema? kartAkarmanuM ananyapaNuM che. kartAkarmanuM ananyapaNuM che, eTale ja jANanAra Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 jJAyaka svarUpaprakAzana jaNAya che. kartA anya ane karma anya hoya to jANanAra jaNAya nahIM. emAM ya khUbI che kartAkarmanuM ajJAna, kartA karmanA jJAna vaDe jAya che. I barAbara ja che. AhAhA ! keTaluM AmAM bharI dIdhuM che saMskRtamAM. A dasa lITImAM to mAla bharyo che mAla. AhAhA ! tyAM akartA kahyo to pahelAM pArAmAM paNa karmanuM bAkI rahI gayuM'tuM to pUruM AmAM thAya che. kartA karmamAM pUruM thAya che ahIMyA kartA karmamAM pUruM thAya che dhyeyapUrvaka jJeya thAya ne ? dhyeyapUrvaka jJeya emAM thAya che. A jJeyano pATha che olo dhyeyano pATha hato. jayasenAcArya bhagavAna kahe che ne mohanA kSapaNa karavA samartha thayo, paNa kartA thayo ? kartA thayA vinA kAma na Ave. mATe AmAM akartA plAsa kartA karmanuM ananyapaNuM Ijha Ikvala Tu anubhUti I A sonagaDhamAM kahyuM tuM. akartA eTale dhyeyamAM AvI gayo. to dhyeyanuM jyAre dhyAna karyu tyAre emAM plasa thayo. plasa thayo ke nahIM? e jaNAyo ke nahIM to jANavApaNe jaNAyo to jANavArUpe pariNamyo ke nahIM? pote potAne jANavArUpe pariNamyo to parane jANavArUpe baMdha thaI gayo tyAre anubhava thAya che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo, te svarUpa prakAzananI avasthAmAM jJAyaka ja che. pachI dRSTAMta Ape che dIvAnI jema, dIvAnI jema kartAkarmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. have pote khulAso kare che paMDItajI. pote jANanAro mATe pote kartA. svataMtrapaNe kare te kartA. pote jANanAro che mATe pote kartA che. potAne jANyo, jo jJeyane jANavuM kADhI nAkhyuM. (zrotA :- jANato ja nathI ane pratibhAse che tyAre paNa AtmAne jANe che) jANe che eTale zeyane jANe che e vAta che ja nahIM. Adi, madhya ne aMtamAM nathI, I to kathana mAtra che. zeyane jANe che I kathanamAtra che. bhAva nathI evo. (zrotA :- sahI bAta hai. zeyane kyAreya jANato nathI. zeyAkAra avasthAmAM ya jo jANato nathI to svarUpa prakAzananI avasthAmAM to kyAMthI jANe ?) kyAMthI jANe. AhAhA ! AmAM to samudra bharyo che samudra. jenI jeTalI tAkAta hoya teTaluM kADhI zake. AhAhA ! bhAvaliMgI saMte enA UMDANanA bhAvo, kalama calAvI tADapatra para lakhI nAkhyuM vacanAtItane vacanamAM lAvIne mUkI dIdhuM. dIvAnI jema kartAkarmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. have jJAyaka che eno vistAra kare che. ke pote jANanAro mATe pote kartA, ane potAne ja jANyo mATe pote ja karma. jJAna paryAya pariNata dravya kartA ane jJAna paryAya pariNata dravya te karma. dravya pote kartA ane dravya pote karma eTale AkhuM dravya jaNANuM. paryAya pariNata dravya AkhuMya jaNAya gayuM. samajI gyA. AhAhA ! apariNAmI dhyeya ane pariNAmI jJeya thaI gayuM. pariNAmI thayo tyAre kartAkarmanuM ananyapaNuM thayuM. (zrotA :- kartAkarmanuM ananyapaNuM jaNAya che) kevuM thayuM evuM jaNAya che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 pravacana naM. 12 pote jANanAro mATe kartA ane potAne jANyo mATe pote karma. deva guru zAstrane na jANyuM. paryAyane na jANuM, sAmAnya vizeSa Akho AtmA jANyo. sAmAnya vizeSAtmaka Akho AtmA utpAdavyayadhruvayukta sat e jJAnanuM jJeya che. utpAdavyaya karma nathI. e bheda apekSAe karma che. abheda apekSAe utpAdavyayadhuvayuktasatuM AkhuM pariNAmI dravya kartAnuM karma che. jaNAyo evo ja jaNAyo. (zrotA :- eTale jaNAya te karma che) jaNAya te karma che. kevo jaNAyo? (zrotA :- Akho jaNANo) Akho jaNANo, I karma che. samayasAra plasa pravacanasAramAM AvI gayo I. jJAtRtattva ne zeyatattva thaI gayuM. jJAtRtattva ane zeyatattva eno anubhava e samyagdarzana che. jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAMya dIpaka che. A dIpaka che I A badhAne prasiddha kare che ane prasiddha karavAnA kALamAM paNa dIpaka ja che I dIpakanuM kAMI anyathApaNuM thatuM nathI. ghaTapaTane prakAze che mATe dIpaka ghaTapaTarUpe thaI gayo ema che nahIM, ane potAne potAnI jyotirUpa zikhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che. hara hAlatamAM dIpaka, dIpaka ja che. hara hAlatamAM jANanAra-jANanAra-jANanAra-jANanAra, jANanArapaNe ja che anya kAMI nathI ema jJAyakanuM samajavuM. jJAyaka to jJAyaka che. e seTIkAmAM AvyuM ne jJAyaka to jJAyaka ja che I A. je seTIkAmAM che e ja vAta karI. jJAyaka to jJAyaka ja che tamArA bhajanamAMya Ave che ne. "jJAyaka pariko nahIM jAnatA, jJAyaka jJAyaka ko hI jAnatA, ye dono to naya pakSa hai, jJAyaka nayoM se pAra' basa, AmAM anubhava che. jJAyaka parane jANe che emAM anubhava nathI, jJAyaka jJAyakane jANe che emAM anubhava nathI, vikalpanI jALa saMsAra che. AhAhA ! nayoMse pAra eTale | vikalpothI pAra thaI gayo, I anubhava sAkSAt thaI gayo. I barAbara che A. bena jayapuramAM bolyA hatA emAM ghaNAM khuza gayA. yugalajIne AkarSaNa enA parathI thayuM ne ghaNAne AkarSaNa thayuM. I sivAya bIju kaMIka bolyA'tA "meM jJAyaka para joya hai mere aisI bhrAMti mITA DAlI" hA I. meM jJAyaka para zeya hai mere aisI bhrAMti mITA DAlI. bhrAMti ja hatI. evuM kaMI hatuM nahIM. paNa arIsAmAM agni nahotI ane agnino bhAsa thayo I to bhrAMti thaIne. ema jJAnamAM zeyano pratibhAsa dekhI ane jJAnamAM zeyo che e bhrAMti che jJAnamAM zeyo che e bhrAMti che. zeya jaNAya che I brAMti che. lakSa zeya para gayuM. lakSa zeya para rahI gayuM. jJAnanuM paNa lakSa jJAyaka para na AvyuM. zeya jaNAya che I to zeya, para jaNAya che to para upara lakSa gayuM, Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 jJAyaka svarUpaprakAzana to eka samayamAM chabasthano upayoga jyAM para upara jAya che tyAM sva cUkAI jAya che. mATe ajJAna thaI gayuM jJAna na rahyuM. jJAnanuM lakSa AtmA uparathI chUTatuM ja nathI. savikalpa dazA ho ke nirvikalpa. (zrotA :- have joyAkAra avasthAmAMya jo zeya na jaNAtuM hoya to pachI svarUpa prakAzananI avasthAmAM to zeya kyAMthI jaNAya) anubhavI sivAya A lakhI zakAya tevuM nathI. (zrotA :- ane anubhavI sivAya A samajI zakAya tevuM nathI. bilakula sahI bAta kahI) aMdaramAM javAnI AkhI vidhi prosesa batAvI che. kemake lAkaDAne bALe agni tethI agnine bALanAra kahevAya che, to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. kemake agni lAkaDAne bALe che e upacAranuM kathana asatyArtha kathana che. lAkaDAne agni aDatI nathI to bALe kyAMthI ? are lAkaDuM uSNarUpe, agnirUpe, jvALArUpe kema thayuM? ke enI paryAyanI yogyatAthI. enuM nimittapaNuM paNa nathI. (zrotA :hA, agninuM nimittapaNuM paNa nathI) agni che to lAkaDuM baLe che ema che nahIM. lAkaDAnI paryAyanI tat samayanI yogyatA uSNarUpe thavAnI, zItano vyaya ane uSNano utpAda, anvayarUpe lAkaDAnA paramANuM, anvayarUpe emAM rahelA che. lAkaDAnI paryAye potAnI zIta paryAyano vyaya karyo che ne uSNa paryAyano utpAda lAkaDAe karyo che. lAkaDuM svayameva agninA nimittathI nirapekSa uSNarUpe pariNamyuM che. AhAhA ! koNa mAne? ke agni che mATe lAkaDuM baLe che? ke nA. lAkaDuM svayaM baLe che. AhAhA ! jo agni che to baLe che to to enI parAdhInatA thaI gaI. paryAya sat na rahI. paryAya sat ahetuka che. agnine aDatI nathI ne bALe kyAMthI? eka dravya bIjA dravyane aDe nahIM. bALatI nathI, bALe che ema kahevAya che, kuMbhAra ghaDo kare che ema kahevAya che. AhAhA ! enI hAjarI dekhIne, paNa kuMbhAre atyAra sudhI koI ghaDo karyo nathI. enA potAnA) pariNAmane kare che. mATI enA pariNAmane kare che. beya svataMtra juduM juduM che. beya prakAranA vyavahAra che asabhUta ane sabhUta, eno niSedha na Ave tyAM sudhI nizcayanI prApti thAya nahIM. moTA bhAganA, to asaMbhUtamAM aTakI gayA. emAM ja che moTA bhAganA moTA bhAganA e to samajAvavA mATe kahyuM'tuM, agninuM svarUpa samajato nahato mATe lAkaDAne bALe I agni ema samajAvyuM che ene. to lAkaDuM ghusI gayuM ene, ke lAkaDAne bALe I agni. ema jJAyaka jANanAra kone kahevo? ke zeyone jANe ene jANanAra kahevAmAM Ave che. Ane lAkaDuM ghusI gayuM. paNa upAdAnanI svazakti nathI samajato eTale nimitta sApekSathI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 13 159 samajAvavAno prayatna karyo. nimitta sApekSa mAnI lIdhuM e to viparIta thaI gayuM. jJAna parAdhIna thaI gayuM. zeyathI jJAna mAnyuM eNe. eTale zeyanI sanmukha ja rahene. jJAnanI siddhi to eNe zeyathI karI. jJAnanI siddhi zeyathI karI ke zeyane jANe to jJAna eTale vyAvRta thAya nahIM tyAM aTakI rahe. Ane jANuM Ane jANuM. (zrotA :- jJAnanI siddhi to karavI ja che eNe, mAne ema ke zeyane jANe mATe jJAna mATe enI sanmukhatA chUTe ja nahI ene) kyAMthI chUTe. vakhata thaI gayo. pravacana naM. 13 divAnaparA -rAjakoTa tA. 9-7-89 zrI samayasAra paramAgama zAstra eno prathama jIva nAmano adhikAra gAthA che enI TIkA pUrI thaI. bhAvArtha:- azuddhapaNuM para dravyanA saMyogathI Ave che. eTale paradravyanA lakSe paryAyamAM azuddhatA thAya che. tyAM evI sthitimAM paNa mULa dravya to anya dravyarUpa thatuM ja nathI. mAtra padravyanA nimittathI, mAtra kahIne e nakkI karyuM ke dravyamAM e bhAva Avato nathI. mAtra paradravyanA nimittathI eTale nimittapaNe bIjAnuM che AtmA temAM nimitta thato nathI, e vAta paNa emAM AvI gaI. mAtra para dravyanA nimittathI eTale ke nimittanA lakSathI, avasthA malina thaI jAya che. mAtra avasthA malina thAya che. emAM paNa nimittapaNuM para dravyanuM che. kSaNika upAdAna to pote che nimitta karmano udaya che. jIvano svabhAva to temAM nimitta thato nathI. mAtra kahIne badhuM kADhI nAkhyuM. mAtra nimittathI eTale nimittanA lakSathI ema, nimittathI ahIM kaMI na thAya. nimitta to para padArtha che. nimittanA lakSathI avasthA malina thAya che. e enuM upAdAna che. malina thavAno teno kALa che. tyAre temAM para dravya nimitta hoya, svabhAva nimitta na hoya, basa. eTale nimitta kartA AtmA nathI. nimittakartA para dravya che. upAdAna kartA azuddha paryAya che. badhI vAta eka lITImAM AvI jAya che. dravya dRSTithI to dravya je che te ja che. bhale paryAya malina thaI, paNa dravya to je che, te tevuM ne tevuM ja rahe che zuddha. ane paryAya avasthA dRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. paryAya malina ja dekhAya che ane paryAyadRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jJAyaka svarUpa prakAzana have juo AmAM zuM kahe che? ke paryAya dRSTithI paryAya malina nathI dekhAtI, paryAya dRSTithI dravya malina dekhAya che, ema kahevA mAge che. dravya dRSTithI to dravya je che te ja che ane paryAya dRSTithI ema. paryAyadRSTithI e dravya kevuM jovAmAM Ave che? jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. e enuM ajJAna thaI gayuM. malina ja thaI jAya che ema nathI malina ja dekhAya che. che to nirmaLa zuddha paNa paryAyadaSTithI malina dekhAya che. have paryAyadRSTithI paryAya malina koNa jove khabara che ? je dravyane zuddha jove che te. dravyadRSTivaMta, paryAya apekSAe paryAyane jue to paryAya ja malina dekhAya che, dravya to je che te ja dekhAya che. paNa ajJAnIne paryAya dRSTithI 'dravya malina dekhAya che. avasthAnI dRSTithI jove ne avasthA malina dekhAya to to dravya nirmaLa dekhAya. paNa e avasthAne ja AtmA mAne che. AtmA ja malina thaI gayo. AtmA ja azuddha thaI gayo. AtmA ja mithyASTi rAgI thaI gayo ema. e paryAyadRSTi thaI gayo. paryAyanuM jJAna paryAya dRSTinuM kAraNa nathI. sAdhaka kahe che ke paryAyamAM malinatA che. huM to zuddha chuM. para pariNati malina che. AvyuM'tuM ne pahelAM ke para pariNati malina che. dravya to traNe kALa zuddha ja che. e beyanuM ene jJAna varte che sAdhakane. Ane paryAya upara dRSTi che ne paryAyane AtmA mAne che. paryAyathI judo AtmA ene jovAmAM ja Avato nathI. bena ! paryAyathI judo koI AtmA zuddha cidAnaMda jJAyaka che e tenA lakSamAM ja Avato nathI. paryAya dRSTithI AtmA malina dekhAya che ene. e rIte AtmAno svabhAva jJAyakapaNuM mAtra che. ane tenI avasthA pulakarmanA nimittathI rAgAdirUpa malina che te paryAya che. I. Ama jJAnI jove che. kemake AtmAno svabhAva jJAyakapaNuM mAtra che. mAtra kahIne azuddhatA thatI ja nathI ema kahyuM, ane tenI avasthA, upara AvyuM'tuM ne? tenI saMsAra avasthAmAM malinatA che AvyuM'tuM, teno khulAso kare che. jJAyakabhAva sAmAnya apekSAe to jJAyaka che. paNa te saMsAranI avasthAmAM zubhAzubharUpe pariName che ema kahyuM'tuM teno khulAso kare che. ane tenI avasthA pugalakarmanA nimittathI rAgAdirUpa malinache te paryAya che. paryAyadaSTithI jovAmAM Ave to te malina ja dekhAya che, nedravyadRSTithI jovAmAM Ave to jJAyakapaNuM to jJAyakapaNuM ja che, kAMI jaDapaNuM thayuM ja nathI. tuM dravyadRSTithI AtmAne jo ema. paryAyadRSTithI AtmA dekhAto ja nathI paryAyadRSTino viSaya ja AtmA nathI. paryAyadRSTithI jJAyaka na dekhAya. paryAyArthikanayathI AtmA jJAyaka na dekhAya. dravyArthikanayathI ja dravya zuddha dekhAya. e naya bIjI che. vyavahAranayano viSaya ja nathI AtmA. paryAyArthikanayano viSaya ja nathI. e to zuddhanayano viSaya che. nizcayanayano Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 13 161 | viSaya che. paryAyanI dRSTithI jovAmAM Ave to malina dekhAya che ane dravyadRSTithI jovAmAM Ave to jJAyakapaNuM to jJAyakapaNuM ja che. kAMI jaDapaNuM thayuM nathI. have ahIM dravyadRSTine pradhAna karIne kahyuM che ahIM eTale A gAthAmAM ahIM dravyadRSTi pradhAna mukhya karIne kahyuM che ke je pramatta apramattanA bheda che. be prakAranA je bhedo dekhAya che te to paradravyanA saMyogajanita paryAya che. e svasamaya ane parasamaya paryAyano dharma che ema kahe che. pramatta ane apramatta beya laI lIdhuM ne? e to paradravyanA saMyoga janita paryAya che. svabhAva janita paryAya nathI. svabhAvane Azraye pramatta apramatta thato nathI. pramatta apramattanA be bheda 14 guNasthAnanA paDyA te moha ne yogathI janmyA che. moha ne yoga temAM kAraNa che. para dravyanA saMyogajanita eTale karmakRta karmathI janmelo. karma upAdhi janya Ave che ne I A. cAre bhAva karma upAdhijanya, AmAM cAre bhAva samAya gayA. pramatta apramatta emAM AvI gayA. AhA! bhedajJAnanI parAkASTA A samayasAramAM che. ane paMDita paNa jayacaMdajI evA maLI gayA Abehuba je enuM hRdaya hatuM evo ja eno bhAvArtha Apyo che. pramatta apramattanA bheda che te to paradravyanA saMyogajanita paryAya che. abhedanA Azraye bheda pragaTa na thAya. paranA lakSe bheda pragaTa thAya. AtmAnA lakSe to abhedano anubhava thAya. AtmAnA lakSe bhedano anubhava na thAya. bena! paradravyanA saMyogajanita paryAya che. cokhkho khulAso che. e azuddhatA, beyane azuddhAtmAmAM nAkhyuM, pramatta apramattanA je be bheda che te azuddhanayano viSaya che. (zrotA:- tene azuddhatAmAM kema nAkhyuM?) azuddhatAmAM kema nAkhyuM ke tenA lakSe azuddhatA thAya che. to kAryamAM kAraNano Aropa ApIne ene azuddha kahyuM. jema samayasAra 16 mI gAthAmAM mecaka malina kahyA. samyagdarzanajJAnacAritranA pariNAmane malina kahyA. che to nirmaLa paryAya paNa eka to bheda che ane bhedanuM lakSa kare to rAgI prANIne rAga thAya che. mATe kAryamAM kAraNano upacAra ApIne e paNa malina ja che ema. (zrotA :- A paNa eka rahasya che ne) agatyanI cIja che. kemake paryAyanA bhedanA lakSe rAga ja thAya. vItarAgabhAva pragaTa ja na thAya. eTale tene azuddha kahyuM. para dravya kahyuM, azuddha kahyuM I kAraNe. (zrotA :- jenA lakSe azuddhatA thAya e pote ja azuddhabhAva che) pote ja azuddhabhAva che, basa. ane jenA lakSe zuddhatA pragaTa thAya te pote zuddhatA che e pote zuddha che. jJAyakabhAva pote zuddha che. kema? ke tenA lakSe zuddhatA pragaTa thAya che. e azuddhatA dravyadRSTimAM gauNa che. eTale A paryAyano je dharma che e gauNa che. pramatta Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 2 jJAyaka svarUpaprakAzana apramatta nathI. e gauNa che. eka che, gauNa che, vyavahAra che. kAraNa ke e vyavahAranayano viSaya che. bIjAM e abhUtArtha che AtmAnA svabhAvamAM e nathI. e asatyArtha che, jUThA che. e kAMI AtmA nathI jUThA che I ane upacAra che. pramatta apramattane kyAMya AtmA kahyo hoya to te upacAranuM kathana che. dravyadRSTi zuddha che, jo have ahIMyA je dravyadRSTi pragaTa thAya che e paNa zuddha ja che. dravya to zuddha che paNa dravyanI dRSTi thaI te paNa zuddha che. dravya to trikALa zuddha che ane dravya para dRSTi paDI te dRSTi zuddha che ane dRSTi abheda che. jo e dRSTine tame bhedathI juo to to azuddhatA thaI jAya. paryAya abheda thAya che tyAre paryAya zuddha thAya che, paryAya ne dravyano jyAM sudhI bheda dekhAya che tyAM sudhI paryAya nirmaLa zuddha thatI ja nathI. paryAya dravyarUpa thaI jAya che. tanmaya, ekameka, dhulamIla jAtI hai ekAkAra, ananya, dhulamIla, pANImAM pANI samAI gayuM ema dravyadRSTi zuddha che, dravyadRSTiabheda che. dravyadRSTie nizcaya che. dravyadRSTibhUtArtha che, dravyadRSTi satyArtha che ane dravyadRSTi paramArtha che, mATe AtmA jJAyaka ja che, temAM bheda nathI. nIce kaheze, potAne potAthI potAno ebhadarUpa anubhava thAya che. nirmaLa paryAyano bheda nathI dekhAto. AtmA jJAyaka che temAM bheda nathI tethI te pramatta apramatta nathI. jJAyakabhAva che temAM bheda pramatta apramattanA nathI, tethI te pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI. jJAyaka evuM nAma paNa tene zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. ahIM sudhI pUruM thaI gayuM pahelo pAro. have bIjo pAro Ave che. bIjA pArAmAM je kartAkarmanuM ananyapaNuM Ave che teno khulAso AmAM sAro Avaze. jJAyaka evuM nAma paNa tene, tenAmAM jJAna thAya che mATe jJAyaka ema nahi. e jJAna jJAyakane jANe che mATe jJAyaka ema nahi. paNa jJAyaka evuM nAma paNa tene jJeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. A asabhUta vyavahAra dvArA jJAyakane samajAve che. samajI gayA. zeyane jANe tene jANanAra, jJAyaka kahevAya. dazyane dekhe tene dekhanAra kahevAya ne zeyane jANe tene jJAyaka kahevAya ema ahIMthI zarUAta karI asabhUta vyavahAranayanI. jJAyaka evuM nAma paNa tene zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. jJAyaka evuM nAma paNa jJAnano kartA che mATe tene jJAyaka kahevAmAM Ave che ema AmAM che nahIM. zuM kahyuM? ke jJAyaka evuM je nAma che AtmAnuM, e nAma jJAyaka che evuM nAma ane kema kahevAmAM Ave che? jJayane jANe che para zeyanI vAta che, svajJayanI vAta nathI. jJAyaka evuM nAma paNa tene zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. have tenuM kAraNa Ape che. zeyane Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 13 163 jANe te jANanAra, teno khulAso. kAraNa ke zeyanuM pratibiMba, paraNeya lIdhuM ne? rAga-dveSa, karma-nokarma, lokAloka badhuM zeyamAM nAkhI dIdhuM, ahIMyA jJAna. kAraNa ke zeyanuM pratibiMba jyAre jhaLake che, biMba jhaLake che, tenuM nAma pratibiMba che. biMba to zeya che te jhaLake che to tenuM nAma pratibiMba thayuM che. to pratibiMba jyAre jhaLake che, tyAre jJAnamAM tevuM ja anubhavAya che. jevuM zaiya che, tevuM ahIMyA jJAnamAM jaNAya che. khATo padArtha jJAnamAM Avyo to ahIM e padArtha khATo che evuM jJAna thAya che. tIkho padArtha hoya to tIkhAnuM jJAna thAya. zeya krodharUpa hoya to e krodharUpa joya, mAnarUpa joya, mAyArUpa zeya, duHkha rUpa joya che, evuM ahIM pratibhAse che, evuM ja enuM jJAna thAya che. jevuM zeya che tevuM ahIM jJAna thAya che. chatAM beya svAdhIna che. zeya che mATe jJAna thAya che ema nathI. ahIM jJAnano svakALa che ne tyAM zeyano nimittano svakALa che. ahIM nimittano ne tyAM naimittikano beyano svakALa che. mATe ema lakhe che ke tyAre jJAnamAM evuM ja anuvAya che tenAthI juduM nahi. to paNa jJayakRta azuddhatA tene nathI. ahIMyA khUbI che. eTale jo zeya jaNAya che tyAM pUrNa virAma kare tene bhrAMti che. e saMsAra che, ajJAna che, mithyAtva che. zeya jaNAya che tyAre jJAna jaNAya che. je samaye joyA jaNAya che te samaye mane jJAna jaNAya che to anubhava thaI jAya che ane zeya jaNAya che to e jJAnanuM ajJAna thaI jAya che. e bahirmukhatA thaI bhrAMti thaI zeyajJAyakanI ekatA thaI gaI. je jaNAya che temAM ja Atmabuddhi thAya. e vakhate jo jJAna jaNAya che jJAnamAM ja Atmabuddhi thaI jAya-e ja vakhate vikalpa tUTIne nirvikalpa anubhava thaI jAya che. zeyane jANuM chuM evo je saMkalpa e cAlyo jAya che. have huM ene jANato nathI evo saMkalpa jAya che. zraddhAmAM huM jANuM chuM have huM ene jANato nathI evo je vikalpa e vikalpa dvArA saMkalpa jAya che apekSAe, pachI mane e jaNAtuM nathI evo eka vikalpa uThe che. e mane jaNAtuM nathI. evo je vikalpa uThe che, pachI Ave che ke mane to jANanAra jaNAya che niSedhano | vikalpa chUTyo ane jevuM svarUpa che evo vicAra Avyo ke mane jJAna jaNAya che. samajI gayA. tyAM dveSa ghaTavA maMDyo AMhI rAga ghaTavA maMDyo jJAyaka jaNAya che. jANanAra jaNAya che. e ja samaye I chello astino vikalpa chUTI nizcayanayano vikalpa AvI jAya che. vyavahAranayano vikalpa chUTyo pachI nizcayanayano vikalpa Ave che pachI vikalpa chUTI jAya che jANanAra jaNAya che, e ja vakhate nirvikalpa thAya che A anubhavanI kaLA ne vidhi che. pahelAM niSedhano vikalpa upaje che, pachI vidhino vikalpa Ave che, mane to jANanAra jaNAya che. para jaNAtuM ja nathI. jANanAra jaNAya che, evI ekAgratA ja thaI jAya to e Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jJAyaka svarUpa prakAzana vakhate anubhava che. mATe zeya jaNAya che to paNa zeyakRta azuddhatA nathI. kema? ahIMyA poInTa che mULa, A rahasya che. zeyane jANavAnA kALe zeyakRta azuddhatA kema nathI ke zeya jaNAya che parayano jyAre pratibhAsa thAya che, jyAre e pratibiMba thaIne pratibhAsa thayo tyAre jANanAra jaNAya che. basa I jANanAramAM je AvI gayo, jANanAramAM Ave che, tyAre karaNalabdhinA pariNAma Ave che. pachI karaNa labdhinA sUkSma pariNAma chUTIne anubhava thAya. bahu sArI prosesa lakhI che. 6ThThI gAthAmAM anubhavanI prosesa che. bhAvArtha bahu sAro karyo che. jo ApaNe vAMcIe pratibiMba jyAre jhaLake che tyAre jJAnamAM tevuM ja anubhavAya che to paNa, tevuM ja anubhavAya che, eTale jevuM zeya che tevuM jaNAya che. to paNa joya che tevuM jaNAya che, to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. kAraNa ke jevuM zeya jJAnamAM, juo have ahIMyA khUbI che, jevuM zeya jJAnamAM pratibhAsita thayuM, ya jJAnamAM AvyuM nahi, paNa pratibhAsita thayuM, tevo jJAyakano ja anubhava karatA jJAyaka ja che. huM to jANanAra chuM parano jANanAra nahi, huM to jANanAra chuM ane jANanAro ja jaNAya che, emAM abheda anubhava thAya che. have AmAM abheda zabda vAparaze pote zabda sAro vApare che. A huM jANanAro chuM. te huM ja chuM, anya koI nathI. AmAM eTaluM AvavuM joItuM'tuM ke A je jANanAro jaNAyo te ja huM chuM ema AvavuM joItuM hatuM. samajI gayA. ene badale A jANanAro che te ja huM chuM, te huM chuM eTale huMpaNuM AvyuM jJAyakamAM. anya koI nathI evo potAne evo potAno abhedarUpa anubhava thayo. basa! AnuM nAma nirvikalpa zAMti che. abhedarUpa anubhava thAya che. pariNAmI dravya kartAne pariNAma karma pahelI avasthA pachI pariNAmI dravya ja kartA ne pariNAmI dravya ja karma. bIjI avasthA abhedanI. omAM kArakano bheda hato. pariNAmI dravya kartA ne pariNAma te tenuM karma. pariNAmI dravya ne pariNAma vacce kArakano bheda hato. pachI pariNAmI ja kartAne pariNAmI ja karma, evo potAne potAno ja abhedarUpa anubhava thayo, tyAre e jANavArUpa kriyAno kartA pote ja che, pariNAmI dravya. jANavArUpa kriyAno kartA pote ja che ane jene jANyuM te karma paNa pote ja che to abheda anubhava thaI gayo. kartA karmanuM ananyapaNuM A. have pa1 mo kaLaza che te kADho. eka bAju kahe paryAya dravyane aDe nahi ane paryAyano kartA nathI. e to kartabuddhi choDAvavI hatI. kartAbuddhi chUTatAM pote kartA thAya che. eTale thoDA pAme che e A badhuM rahasya che. UMDANanuM rahasya che. bhAvArtha paNa bahu sAro karyo che Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 13 165 ghaNo sAro bharyo che. pote potAne abhedapaNe anubhava thAya che mATe pote ja kartA ne pote jANanAro mATe pote ja kartA, pote ja potAne jaNAyo mATe pote ja karma jJAna paryAya e karma nahIM. juo 51 mo kaLaza vAMco. ya pariNamati sa kartA ya: pariNAmo bhavetu tatkarma yA pariNati: kriyA sA trayamapi bhinnaM na vstutyaa|| je pariName che te kartA che, je pariNamato nathI ne apariNAmI che te to akartA che. e to artA che. juo AmAM meM lakhyuM che. juo. "kartA karma kriyA bheda nahi bhAsatuM hai" akartRtva zakti akhaMDa rIti dhare I hai." akartA zakti to traNe kALa akhaMDa che.paNa te kartA thAya che, evo pariNAmI eno dharma che. apariNAmI hovA chatAM te pariName paNa che kathaMcita pariName che jo pariNamato ja na hota to bhedajJAnane upadeza na hota, to bhedajJAnathI kevaLajJAna thAya e vAta ja na Avata, kema ke je ajJAnarUpe pariNamato'to have I jJAnarUpe pariName che. I pariNamatA, pariNamatA I ja kevaLajJAna ne mokSarUpe pariName che. pariName che mATe ja badhI siddhi thAya che. je pariName che te kartA, pote pariName che. pariNamanAranuM je pariNAma che te karma che. ane je pariNati te kriyA che, e traNe vastupaNe bhinna nathI. AhAhA! kartA, karmane kriyA traNeno bheda nathI. "kartAkarma kriyA bheda nahi bhAsatuM hai" karma nahIM bhAsatuM hai ema nahi. kartA dharma che, karma dharma che, ne kriyA dharma che vastuno, e dharma bhAsato nathI ema nahi, paNa bheda bhAsato nathI. bena ! bheda bhAsato nathI. abheda joya thAya che ne? jyAre abheda zeya thAya che te A zeyanI vAta che, pariNAmInI vAta che. A kartA ne A karmane A kriyA ema nahIM. bheda nathI bhAsato. dharmo che, jJAna e dharmane jANe che paNa atyAre dharmanuM lakSa nathI. jyAM bheda dekhAto nathI tyAM dharmane uDADe che, e jIva kAMI samajato nathI. bheda dekhAto nathI traNa, tyAM te kartA karma ne kriyAnA traNa dharmane uDADI de che e samajato nathI kAMI. kemake ekaluM dRSTinuM jora AvI gayuM ne pakSa thaI gayo. dRSTinA pakSavALo kartA, karma, kriyAne svIkAre nahIM. madhyastha hoya te svIkAre. bahu bena dhIrajanuM kAma che. bahu dhIro ne gaMbhIra thaIne vicAre to kAma Ave. pakSamAM caDI jAya to kAma na thAya. AcArya bhagavAna jyAM je rIte kahevA mAgatA hoya, e rIte samajavuM joIe, ke e jJAnI che I apariNAmIno jhaMDo laIne pariNAmIne na svIkAre to na cAle. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jJAyaka svarUpa prakAzana dravyadRSTie pariNAma ane pariNAmIno abheda che. lyo, e dravyadRSTi, samajI gayA. eTale dravyanI abhedapradhAna dravyArthikanaya A. abheda pradhAna dravyArthikanaya. dravyadRSTie eTale I. dravyadRSTie lakhyuM che ne ? pariNAma ane pariNAmIno abheda che. ane paryAya dRSTie bheda che. abheda pradhAna dravyArthikanayathI abheda che ane bhedapradhAna paryArthikanayathI bheda che. AhA ! bhedadRSTithI to kartA, karma ne kriyA traNa kahevAmAM Ave che. paNa AMhIM abheda dRSTithI paramArtha kahyo che ke abhedadaSTi ne paramArthathI kahyo che ke kartA, karma ne kriyA eka dravyanI abhinna avasthAo che. eka dravyanI traNa abhinna avasthAo che. pradezabheda rUpa judI vastuo nathI. A jaina darzana syAdvAda zAMtithI samajavA jevuM che. jyAM jyAM je je yogya che tyAM tema samajavuM joIe, nahiMtara pakSa thaI jAya che. cokhkhuM lakhyuM che. kartA, karma, kriyAno bheda nathI bhAsato. anubhavanA kALe kartA, karma ne kriyAno bheda dekhAto nathI. ne akartRtva zakti akhaMDa rItI dhare che. doDha mahinAmAM nyAlacaMdabhAI sogAnIjIe traNa vakhata A zlokano ullekha karyo. doDha mahinAnA gALAmAM koIne kAgaLa lakhyA traNa kAgaLo lakhyA hatA, e traNa kAgaLo lakhyA. traNemAM A vAta lakhI. keTalo madhyasthI jIva thaI gayo. dravyadRSTinI pradhAnatA hovA chatAM, AhA ! kartA, karma, kriyAno bheda dekhAto nathI. AhA ! AvI sthiti thAya che. (zrotA :- ghaNI UMcI sthiti) e ja puruSe kahyuM ke kartA ne akartAne jANatAM jANatAM kevaLajJAna thAya che. be lIdhuM ne, kartA ne akartA. akartAnI mAsTarI chatAM akartAne jANatA jANatA kevaLajJAna thAya che ema teNe nathI lakhyuM. akartAne je jANe che te pote ja kartA bane che. kartA thaIne akartAne jANene? kuTastha kuTasthane kevI rIte jANe? apariNAmI apariNAmIne kevI rIte jANe? bena! pariNAmI thaIne apariNAmIne jANe che. I ApaNe niyamasAramAM lIdhuM hatuM muMbaImAM bhAIne nahotuM besatuM. tame pachI temane kahyuM ke bhAI kahe che te barAbara che. tame kaho cho te barAbara che. tyAre samajANuM ene. pahelAM nahotuM beThuM. pachI tame kahyuM to besI gayuM. A pakSano viSaya nathI. je vastu je eMgalathI, je dRSTikoNathI, je apekSAthI AcArya bhagavAna pharamAve tyAM pramANa vacana kahI devuM. AtmA kartA che, pramANa vacana ! akartA che, pramANa vacana ! apekSA jJAna che ne te samyaka che. jJAnInuM jJAna che. badhI apekSAne ghoLIne pI jAya. eka sAthe badhI vAta na karAya. eTale krame krame vAta karAya. rtA karma, kriyA dravyanI abhinna avasthAo che. A zeyanI vAta che. dhyeya ane zeyamAM bAra aMga samAI jAya che. ene khyAla Avavo joIe ke A zeyapradhAna kathana Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 13 AvyuM. jJeyapradhAna eTale samyajJAna, samyakajJeya pradhAna pAchuM mithyAjJAna nahi. I 271 kaLazamAM Ave che ke AtmA jJAtA, jJAna ne jJeya traNa bheda karo to karo vastupaNe to eka che. AtmA ja jJAtA, AtmA ja jJAna ne AtmA ja zeya. nAma judA che paNa vastu eka. ema kartA karma kriyA nAma judA paNa vastu eka che. evo potAne potAno abhedarUpa anubhava thayo. emAMthI A 51 mo kaLaza vAMcyo meM. e nIce ahIM lakhela che ke 51 mA kaLazanI saMdhI che. 167 (kahe che) tyAre te jANavArUpa kriyAno kartA pote ja che. AhA ! ekabAju akartA kahevo ane tarata ja te ja gAthAmAM kartA kahevo. ane jeNe jANyo te karma paNa pote ja che. Avo eka zAyakapaNAmAtra pote zuddha che. A jJAyaka thayo. A zuddhanayano viSaya che. zudghanaya ane zudghanayano viSaya abheda karI ane tene zuddhanaya kahevAya. anubhUti ane anubhUtino viSaya abheda karI tene zudghanaya kahevAya ema. kemake uparanI vAtathI anusaMdhAna kare che. bena ! zuddhanayano viSaya jyAre koI kahe ne tyAre te dhyeyapUrvaka ja jJeya thAya tyAre te zudghanayano viSaya bane che. nahiMtara bhUla khAya jAya che jIva. A je zuddhanayano viSaya che te dhyeyapUrvaka jJeya che. te pramatta apramatta nathI pahelAM to paryAyane nathI kahyuM. pachI paryAyano bheda nathI ema kahyuM, abheda che. pahelAM paryAya nathI ema kahyuM pachI paryAyano bheda dekhAto nathI, abheda thaI jAya che, ananya. samajI gayA. zudghanayano prayoga jyAM tyAM karAya nahIM. jyAM karavA jevo hoya tyAM karAya. (zrotA :- aisA to kama AtA hai, jJeyapradhAna zuddhanaya) zeyapradhAna zuddhanaya che. jJeyapradhAna zuddhanaya kyAre thAya ? ke jene dhyeyapradhAna zuddhanaya hAthamAM Ave to, tene ja thAyane, bAkI to bhUla thAya che. 51 mAM kaLazamAM kahyuM ke e dravyanI ja traNa avasthAo che. ane e avasthAo AtmAthI te abheda che ane paramArtha che ema kahyuM. abheda che te paramArtha che. kema ke temAM AnaMda Ave che ane te mokSano mArga che mATe paramArtha che. (zrotA :- AtmAne jANyA vinA zuddhAnaya kyAMthI hoya AtmAne jANe tyAre zuddhanaya pragaTa thAya) tyAre eka zuddhanaya prathama Ave pachI bIjI zudghanayano janma pachI thAya che. A to phaLarUpa zudghanaya che olI to mULarUpa zuddhanaya che. hA. A to phaLa che. A zuddhanaye kAMI olI zuddhanayane khoTI pADIne zudghanaya kahI ke zudghanaya rAkhIne kahyuM ? rAkhIne kahyuM che. naM. 1 ane naM. 2 che A. naMbara eka mULarUpa zudghanaya che dravya upara dRSTi gayA sivAya zuddhanayano janma ja thato nathI ane abhedano anubhava ja thato nathI. kartAkarmanuM ananyapaNuM thAya ja nahIM. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 jJAyaka svarUpa prakAzana kartA karmanuM ajJAna, kartA karmanA jJAnathI ja jAya. e vAta paNa AvI AmAM che. I sImaMdhara bhagavAna pAsethI vAta AvI che. kemake A anubhavIe lakheluM zAstra che. ane sImaMdhara prabhu pAsethI vAta AvI e paNa anubhavI jJAnIoe kahelI vAta athavA emanA jJAnamAMthI AvelI vAta I A yathArtha che. paNa svabhAva upara tenuM vajana AvavuM joIe. zeya upara vajana na AvavuM joIe. pariNAmI dravya to jJAnanuM jheya che ne apariNAmI dhyAnanuM dhyeya che. dravyanuM dhyAna thatAM ja pariNAmI to thaI jAya che. dhyAtA dhyAna ne dhyeyanI ekatA ho jAtI hai. bheda dIkhatA nahIM hai. bheda dIkhAI detA nahIM hai. A zuddhanayano viSaya che anya para saMyogajanita bhedo che e badhA bhedarUpa azuddhadravyArthikanayano viSaya che. e bheda jo tame karyo to e azuddhadravyArthikanayano viSaya thaI gayo paNa paryAya je abheda thAya che to te anubhUti te AtmA che. samyagdarzana te AtmA che. anubhUti AtmAthI bhinna che ke abhinna? abhinna che. eka ja vastu che. jJAna ane jJAyaka judA nathI. AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA ja che. paryAyane AtmA kahyo abheda. abhedapaNe AtmA che, bhedapaNe para dravya che, paryAya che. hA ! bhedapaNe to paradravya che. vAha! abhedapaNe to svadravya che. AtmA che. (zrotA :- bhAI kevI abhUta vAto che) ApaNe baMnene hakAra Ave che tenuM kAraNa jUno tattvano paricaya che. ghUMTANuM che pUrve bahu ghUMTANuM che. ghUMTyA ja karatA'tA, ghUMTyA ja karatA'tA. jyAre maLe tyAre tattvanI ja vAta pUche. anya padravya saMyogajanita bhedo te to badhA bhedarUpa azuddhadravyArthikanayano viSaya che. azuddhadravyArthikanaya paNa zuddhanayanI dRSTimAM paryAyArthika ja che. tethI vyavahAranaya ja che ema Azaya jANavo. keTaluM spaSTa karyuM che. paryAya abheda thAya che te zuddhanayano viSaya ne paryAyane bhedathI jovo to azuddhanayano viSaya thaI gayo. AhAhA ! jainadarzana koI apUrva che. basa, be ghaDI abhedamAM rahe che. kevaLajJAna thAya che be ghaDImAM. be ghaDI aMtarmukha thaI jAya. be ghaDI upayoga jAmI jAya to kevaLajJAnano bhaDako thaI jAya. ahIM ema paNa jANavuM ke have syAdvAdathI siddha kare che. ahIM ema paNa jANavuM ke jinamatanuM kathana syAdvAdarUpa che. tethI azuddhanayane sarvathA asatyArtha na mAnavo ema. jANavAnI apekSAe jyAM sudhI azuddhatA che tyAM sudhI azuddhatA paryAyamAM che ema jANavuM. e kAMI paryAyamAM mokSa thaI gayo ema na jANavuM ema kahe che. kAraNa ke syAdvAda pramANe zuddhatA ane azuddhatA banne vastunA dharma che. AkhA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 13 169 pramANajJAnathI juo to zuddhatA ne azuddhatA beya vastunA dharma che ane vastu dharma che te vastunuM sattva che. lyo, vastunuM sattva. eka satAmAM che beya bhAva. pramANathI vAta kare che ne pramANa che. upara je pariNAmInI vAta karI hatI te to zudghanayathI vAta karI hatI ne, te to alaga vAta che. te to anubhava nirvikalpanI vAta hatI. AtmAnA anubhava vakhate azuddhatA to che ja nahIM paNa zuddhatA paNa dekhAtI nathI. te vAta to TocanI hatI. te to nirvikalpa dhyAnanI vAta hatI. have je vAta che teno pAro judo batAvyo che. koI ekAMta meM Dhala na jAya isaliye sAvadhAnI ke lIye vo kahete hai. (zrotA :- saMyogamAM haju bheda che azuddhatA che sarvathA abheda nathI thayo ne) thoDI zuddhatA ne azuddhatA sAdhakane paNa che. pramANajJAnase lIyA hai. Agama pramANase kahenA paDe. Agama pramANa che adhyAtma pramANa che. to kahe che syAdvAda pramANe zuddhatA ane azuddhatA baMne vastunA dharma che ane vastu eTale paryAya vastu che paryAyanA dharma che ane te vastunuM sattva che. paryAya ne dravya kaMI judA nathI pramANathI eka sattA che. utpAdavyayadhruvayu Msat eka sattA che. A to zeyanI apekSAe vAta cAle che. A zeyanA bhedo che. dhyeyamAM to bheda ja kyAM che ? e to abheda vastu che. jJAna darzana cAritranA bhedo nathI e kaheze have sAtamI gAthAmAM. (zrotA :- anubhavanA kALamAM dhyeya to abheda che. dhyeyanuM dhyAna karyuM to jJeya paNa abheda che. to to te zuddhanayano viSaya thaI gayo. jJAnapradhAna zudghanaya) hA. barAbara. (zrotA :- have zuddhatA azuddhatA benI vAta kare to pramANajJAna thaI gayuM ne.) hA. pramANajJAna thayuM. (zrotA :- to pramANajJAnamAM to beyane judA judA jANe che ne ) be ne judA jANe tyAre ja pramANajJAna thAya. beyane judA judA jANe, zuddhane zuddha jANe ne azuddhane azuddha jANe tyAre pramANa jJAna kahevAya. sAdhakane savikalpa dazAmAM AvI sthiti che. ke jarA macakano rAga asthiratAmAM Ave che. evI azuddhatA che e paNa mArA dravyanI aMdara rahelo evo dharma che. pudgalano e dharma nathI ema. enI evI yogyatA, paryAyanI evI kSaNika yogyatA che. e vastuno dharma che ema. paryAye dhArI rAkhelo bhAva che. audiyaka bhAva sAthe paryAya tanmaya che e vakhate, jema che tema jANavuM basa bIjuM kaMI che nahi. zuddhatA azuddhatA banne vastunA dharma che. vastuno dharma te vastunuM sattva che. azuddhatA para dravyanA saMyogathI thAya che e ja phera che. azuddhanayane ahIM jJeya kahyo che. kAraNa ke azudghanayano viSaya saMsAra che. heya kahevAnuM kAraNa saMsAra che enA lakSe saMsAra Ubho thAya che. ane saMsAramAM AtmA kleza bhogave che. jyAre AtmA pote 52 dravyathI bhinna thAya tyAre Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 jJAyaka svarUpa prakAzana saMsAra maTe tyAre kleza maTe. e rIte duHkha maTADavAne, duHkha TALavA mATe zuddhanayano upadeza pradhAna che. pramatta ane apramatta zuddha paryAya ane azuddha paryAya beya AtmAmAM nathI. azuddhanayane asatyArtha kahevAthI ema na samajavuM ke AkAzanA phUlanI jema te vastu dharma sarvathA ja nathI. ema sarvathA ekAMta samajavAthI mithyAtva Ave che, mATe syAdvAdanuM zaraNa laI zuddhanayanuM AlaMbana karavuM joIe. syAdvAdanuM zaraNa laIne syAdvAdathI vastune jANIne pachI zuM karavuM? kathaMcit zuddha ne kathaMcit azuddha ema nahIM. pachI zuM karavuM? syAdvAdathI zuddhatA azuddhatA siddha karI pramANathI pachI zuM karavuM ema kahe che. zuddhananuM AlaMbana karavuM joIe ne azuddhanayanuM lakSa choDI devuM. zuddhananuM AlaMbana paNa svarUpanI prApti thayA pachI nathI rahetuM. AhA ! jo, zuddhanayanuM vikalpamAtmaka zuddhanaya ja nathI rahetI ema. je vastu svarUpa che te che. e pramANa dRSTi che jo A pramANathI vAta karIne AkhI. e pramANa dRSTi che A. enuM phaLa vItarAgatA che. kartA akartAne jANatAM AvyuMne. kartA akartAne jANatAM kevaLajJAna thAya I A. A pramANe nizcaya karavo yogya che. ahIM jJAyakabhAva "pramatta apramatta nathI ema kahyuM che, tyAM pramatta apramatta eTale zuM? guNasthAnanI paripATImAM chaThThA guNasthAna sudhI to pramatta kahevAya che ane sAtamAMthI mAMDIne apramatta kahevAya che. paraMtu e sarvaguNasthAno azuddhanayanI kathanImAM che. zuddhanayanathI AtmA jJAyaka ja che. chakI gAthA pUrI thaI. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 14 171 vibhAga - 5) pravacana na. 14 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa tA. 20-7-91 A zrI samayasArajI paramAgama zAstra che teno prathama jIva nAmano adhikAra che temAM traNa kaLaza mAMgalikanA thayA ane pachI pahelI gAthA mAMgalikanI ne pachI cAra gAthA ema pAMca gAthA thaI. temAM ziSyane prazna thayo che ke A zuddhAtmAnuM svarUpa zuM che? ame to anAdikALathI saMsAra avasthAmAM amArA ajJAnabhAvathI, amArA AtmAne azuddha jANIe chIe. azuddha che tema mAnIe chIe. kemake saMsAra avasthAmAM AtmA azuddha hoya ane jyAre siddha paramAtmA thAya tyAre AtmA zuddha thAya, ema ame ghaNA pAsethI sAMbhaLyuM che. paNa ApanI vAta kAMIka judI hoya tema amane bhAsa thayo che. Apa ema kahevA mAMgo cho ke mithyAtvanA pariNAma jyAre che. paryAyamAM, tyAre tenAthI vibhakta nAma AtmA judo che. vibhakta nAma bhinna che ane tenAthI bhinna AtmA te jJAnadarzanamaya zuddhAtmA che te be vacce bhinnatA che. AtmAnuM anaMtaguNathI ekapaNuM che ema Apa kaho cho ane anaMta paryAyothI AtmA judo che. judo thAya che tema Apa kahetA nathI. ame to ema sAMbhaLyuM che ke AtmA jyAre Astrava ane baMdhathI rahita thAya tyAre zuddha thAya che. pahelAM to ame ema sAMbhaLyuM che ke saMsAra avasthAmAM AtmA azuddha hoya emAM koI vidvAna paMDita Ave tyAre ema paNa kahe che ke AtmA jyAre AstravathI nivarte ane saMvara nirjarA paryAya pragaTa thAya tyAre zuddha thAya che. Apa enAthI kAMIka juduM kahevA mAgo cho tema mane khyAlamAM AvyuM che. eTale mAro prazna che ke jene saMsAra avasthAmAM hajI samyagdarzana thayuM nathI, mithyAdarzana, mithyAjJAna, mithyAcAritranI paryAya vidyamAna che te vakhate AtmA zuddha che, tema Apano kahevAno Azaya hoya tema thoDoka mane khyAla Avyo che. eTale mAro prazna che ke Apa ekatva vibhakta pariNAma mAtrathI bhinna AtmA che te anAdino ja zuddha che te to paramAtmA svarUpe rahelo che. te koI kALe saMsArI thayo nathI, thavAno nathI ane thaze paNa nahIM. tema Apa kahevA mAMgatA ho tema ApanI vAta uparathI mane khyAla Avyo che. eTale mAro prazna che ke amAro AtmA atyAre zuddha che tema Apa kaho cho to evA zuddhAtmAnuM svarUpa zuM? Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 jJAyaka svarUpaprakAzana ane te zuddhAtmAnI upalabdhimAM prAptimAM anubhUti kema thAya? Apa kahevA mAMgo cho eTale ema to khyAla Ave che ke Apa zuddhAtmAnuM svarUpa kahevA mAMgo cho. kemake Ape udyama karyo che, vyavasAya karyo che ke A samayasAra zAstramAM huM zuddhAtmAnI vAta kahIza, ekatva vibhakta AtmAnI vAta kahIza, nija vaibhavathI kahIza. traNa prakAranA vaibhava nimittarUpe che ane eka prakArano vaibhava AtmAnI anubhUtisvarUpe che. ame AtmAno anubhava karIne A vAta bahAra karavA-mUkavA mAMgIe chIe. ame jJAnI dharmAtmAnI vAta sAMbhaLIne ke Agama paramAgamanuM kevaLa adhyayana karIne ame A zAstra lakhatA nathI. paNa amArA svasaMvedanajJAnathI atIndriyajJAna dvArA ame zuddhAtmAne anubhavyo'to ane e anubhava cAlu che te anubhava chUTato nathI te anubhava koI kALe chUTavAno nathI. te anubhava dvArA ame kahIe chIe. e anubhavanI paraMparAe paripUrNa sAdhya avasthA paNa amArI pragaTa thaze. teoe zuddhAtmAnuM svarUpa prakAza karI AtmA upara jema kRpA karI AtmAno anugrahapUrvaka zuddhAtmAno upadeza Apyo'to. mAro paNa te ja prazna che ke zuddhAtmAnuM svarUpa zuM? amArA upara kRpA karI, maherabAnI karI tame zuddhAtmAnuM svarUpa samajAvo, saMbhaLAvo. ame A zuddhAtmAnI vAta karI potAnI karIne sAMbhaLI nathI. amArI zraddhAmAM ema ja che ke saMsArI jIva duHkhI hoya ane saMsArIjIva azuddha hoya, mithyASTi hoya. Apa kaho cho ke AtmA amatadazAmAM mithyAtvanI avasthAthI bhinna che, ema Apa kahevA mAgo cho, to kRpA karIne zuddhAtmAnuM svarUpa amane samajAvo, evo prazna che. gurudeva AmAM pharamAvatA'tA ke A prazna uttaranI paraMparA anAdinI cAle che. bharata mahArAjAe RSabhadeva bhagavAnane A prazna karyo hato, ke kRpA karIne zuddhAtmAnuM svarUpa samajAvo, kaho. vANI chUTI ane gautama gaNadhare paNa be hAtha joDI namrIbhUta thaIne bhagavAna mahAvIrane vinaMtI karI, ke zuddhAtmAnuM svarUpa mAre samajavuM che. ziSyano evo prazna nathI ke che dravyanuM zuM svarUpa che? lokanuM zuM svarUpa che? lokanA pradeza keTalA lokAkAzanA ne alokAkAzanA pradeza keTalA be maLIne keTalA te prazna nathI. paramANunI saMkhyA keTalI te mAro prazna nathI. jIvanI saMkhyA keTalI te mAro prazna nathI. mAro to prazna eTalo ja che ke zuddhAtmAnuM svarUpa zuM e mane kRpA karI samajAvo. A paraMparA TheTha sonagaDha sudhI cAlI. A je paraMparA hatI RSabhadeva bhagavAnathI mAMDIne mArA guruparvata, dareke potA upara UtAravuM. badhAnA guru eka ja che ne ! guru eka che. mArA guruparyata prabhu mane zuddhAtmAnuM svarUpa samajAvo. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 14 173 jene jijJAsA thaI te dhaMdhA-pANI choDI, gAmamAMthI paNa dukAna vepAra choDIne sonagaDha jAya. koI bahAragAmathI sonagaDha Ave, kahe che ke huM nivRtti laIne Avyo chuM, mAre to zuddhAtmAnuM svarUpa samajavuM che. mAre vidvAna-paMDita thavuM nathI. mAre ATha karmanI prakRti te zuM che? ghAtI aghAtInA bheda keTalA che? ghAtakarmanI prakRti keTalI? aghAtInI keTalI ? ane kayA guNasthAne teno udaya Ave tevI udaya AdinI saMkramaNAdinI koI sthiti karmanI mAre pUchavI nathI. mAre paranuM jANavuM nathI. parane jANatAM anaMtakALa gayo agiyAra aMga bhaNyo tyAre A badhuM meM bhaNI lIdhuM che, paNa bhavano aMta mane Avyo nahIM. pachI karma to bhinna che ane ema Ave che ke AtmAmAM cauda guNasthAna hoya mArgaNAsthAna hoya, jIva samAsa hoya te vAta paNa meM gommasAra Adi zAstramAM joI che, paNa prabhu mAre te guNasthAnano prazna nathI, mArgaNAsthAnano prazna nathI. mAre to zuddhAtmAnuM svarUpa samajavuM che. anaMtakALa gayo dravyaliMgI muni paNa thayo ane mArA gurue zuddhAtmAno upadeza mane Apyo'to paNa te vakhate mane paryAya ghuMTAtI'tI, paryAyanuM lakSa mAruM chUTyuM nahotuM. ane paryAyanA vizALa jJAnathI huM vidvAna ne paMDita ne dravyaliMgI muni paNa thayo. AhA ! agiyAra aMga bhaNI lIdhAM, have kAMI bAkI na rahyuM. paNa eka bAkI rahI gayuM che. tenI mane atyAre khAtrI thaI gaI che. kemake jo zuddhAtmAnuM svarUpa mane anubhavamAM AvI gayuM hota to Aje paMcamakALamAM mArI sthiti AMhI na hota. to to huM siddhAlayamAM birAjamAna hota. A AMhIyA mArI sthiti che te mupha che. mAre koIne pUchavuM nathI. have A cAra gatinA parAdhIna duHkhathI kaMTALyo chuM ane duHkhanI nivRtti kema thAya? (te mAre jANavuM che). evo zuddhAtmA zuM che ke teno anubhava karavA yogya che? ghaNo anubhava karI lIdho meM. have zuddhAtmA jANyo nahIM ane teno anubhava paNa thayo nahIM eTale zuddhAtmAnuM svarUpa huM pUchuM chuM, kRpA karI mane samajAvo. huM kAMI jANato nathI. AhAhA ! A to ApanA kahevAthI ATalI praznamAM paNa vAta mukuM chuM paNa huM zuddhAtmAnuM svarUpa samajato nathI, jANato nathI, anubhavato nathI. te have prazna kare che. have prazna upaje che ke, have kema prazna utpanna thayo? ke huM etva vibhakta AtmAnI vAta kahIza. pariNAma mAtrathI bhinna ane anaMtaguNathI abhinna evuM svarUpa anAdi anaMta rahI gayuM che. tevA zuddhAtmAnuM svarUpa kRpA karIne kaho. te AtmA koNa che? zuddhAtmA koNa che? evo prazna che. para dravyano prazna nathI. jIvanA pariNAmano prazna nathI. jIvanA kevA pariNAma thAya to saMsAramAM rakhaDe ne kevA pariNAma thAya to teno mokSa thAya tevo Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 jJAyaka svarUpa prakAzana pariNAmano prazna pUchyo nathI. pahelo prazna che ke zuddhAtmAnuM svarUpa zuM? jIva tattvano prazna pUchyo che navatattvamAM. navatattvamAM pahelo naMbara jIva tattva che. te jIvanA be bheda che. nizcaya jIva ane vyavahAra jIva dasa prakAranA prANathI jIve tene vyavahAra jIva kahevAmAM Ave che. te mAro prazna nathI. mAre to nizcaya jIvanuM svarUpa samajavuM che. dasa prakAranA prANa to nAzavAna che. teno to abhAva thAya che, mATe te jIvanuM kharuM svarUpa nathI. mane to tenAthI judo AtmA zuM che te batAvo. zuddha AtmAno prazna che. dhyAna rAkhajo. eka prazna zuddhAtmAno che ke jenuM svarUpa jANavuM eTale anubhavavuM joIe. jANavuM eTale jANavuM nahIM. zAstra jJAnathI mAtra jANavuM nahIM. jANavuM anubhavathI te AtmA zuddhAtmA kema dRSTimAM Ave? dRSTimAM AvIne teno anubhava mane kema pratyakSa thAya? te be mArA prazna che. zuddhAtmA zuM? ane teno anubhava kema thAya? A be prazna sonagaDhanA saMtane lAyaka jIve karyA'tA. ane 4pa varSa sudhI dhodhamAra A be vAta cAlI. bIjI vAto Ave. samajI gayA? A kacorI ne bhajIyA ne UMdhIyuM pIrase paNa rucivAna jIvanI to lADavA upara najara hoya. AhAhA! mAre to zuddhAtmAnuM svarUpa samajavuM che. koI koI vakhate tema bane ke dRSTAMta ApIne dRSTAMta laMbAI jAya to lAyaka jIvane ema lAge ke have kyAre A dRSTAMta pUruM thaIne kyAre zuddhAtmAnI mULa vAta zarU thAya pAchI. samajAvavA mATe to aneka prakAranA dRSTAMta ApavA paDe. ajJAnI samaje nahIM zuM thAya? ene karuNA che. AhA ! karuNAnI mUrti hatAM te karuNAnI pratimA hatI te ane te paNa mitra hoya ke koI verI hoya ame to badhAne bhagavAna kahIe chIe evo puruSa pAkyo ! have tevo puruSa paMcamakALamAM thaze ke nahIM te eka prazna moTo che. na thAya ema to na kahI zakAya ApaNAthI paNa thaze ke nahIM te eka moTo prazna che. eTalI spaSTatA te karI gayA che. tene sonagaDhamAM ziSyae pUchyuM, ke prabhu! zuddhAtmAnuM svarUpa zuM? teno anubhava kema thAya ? khuzI khuzI thaI gayA. AhAhA ! Avo mAro ziSya athavA ziSyo eka vacana na levuM ApaNe bahuvacana levuM. AvA mArA ziSyo ! zuddhAtmAnuM svarUpa pUche che? ene to bharyuM'tuM aMdara-koI pUchanAra na hato, pUchanAra nahato. jyAM pUchanAra maLyo dhodhamAra vANI kharI...AhA ! be ja vAta karI che. ame to be ja vAta sAMbhaLI che sonagaDhamAM, zuddhAtmAnuM svarUpa zuM ane teno anubhava kema thAya? bIjI vAta bhale AvatI'tI paNa amAruM lakSa tyAM nahotuM. are jenuM lakSa mAtra zuddhAtmA, A bhavamAM mAre samajavo che tema hoya, are tene mAnasika Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 14 175 jJAnamAM to samaja. tene indriyajJAna dvArA paNa AtmAnuM svarUpa samaja tuM. AhA ! to tene parokSa anubhUtI thaI ne pratyakSa thAya. AvI be vAta pUchI che. be ya vAtano uttara AmAM che chaThThI gAthAmAM AkhuM samayasAra pUruM karI dIdhuM che. jayasena AcArya thayA che temaNe A samayasAranI TIkA karI che. saMskRtamAM. teozrI jaNAve che ke A samayasAranI bAra gAthA sudhI pIThikA che ane bAra gAthA sudhImAM koI saMkSepa rucivALo jIva pAmI jAya. na pAmyo hoya to vistAra rucivALA jIvane mATe AcArya bhagavAna 415 gAthAnuM avataraNa kare che ane te vAta yathArtha che. kemake teramI gAthAmAM ja nava tattvanA nAma AvyA. nava tattvanA nAma bAra gAthA sudhI nahotA AvyA. ane teramI gAthAmAM to nava tattvanA nAma AvyA. ane cAlatI praNAlikA che ke nava tattvanuM zraddhAna te samyagdarzana te praNAlikA che. te teramI gAthAmAM kahyuM ke abhUtArtha naye to navatattvane anaMtavAra jANyA jIve. paNa temAM samyagdarzana na thAya paNa bhUtArthanaye, satyArthanaye navatattvane jo jANe, ke pariNAma thavA yogya thAya che ane jANanAra jaNAya che. A pariNAmano huM karanAra nathI. to karanAra paNa batAvyo nimitta kartA. huM upAdAna kartA ya nathI ane huM nimitta kartA paNa nathI. nava paryAyanA pariNAmanI yogyatA tatta samayanI upAdAna kartA che ane teno nimittakartA jUnA karmano udaya ke anudaya te badhA nimitta kartA che. te nimitta-naimittika saMbaMdha pariNAmanI sAthe che mArI sAthe nathI. huM to jJAtA chuM. AhA ! e vAta kahIne kahe che. Ama je jANe tene samyagdarzana thAya. tema kahyuM emAM. bhUtArthanaye navane jANe tene samyagdarzana thAya tema kahyuM. ane navanA nAma teramI gAthAmAM zarU karyA paNa khyAla rAkhajo nava tattvano vistAra huM karIza paNa dareka adhikAra upara tArA zAstramAM lakhI leje ke bhUtArthanaye huM jANIza. puNya pApano adhikAra Ave to puNya pApane paNa bhUtArthanaye jANa, Atravane paNa bhUtArthanaye jANa, saMvarane bhUtArthanaye jANa, baMdhane bhUtArthanaye jANa. mokSane bhUtArthanaye jANa. ema dareka adhikAranA mAthALA upara je nAma lakhyA hoya tyAM A lakhI leje jarAka. AhAhA ! e bhAgavatI zAstra daivI zAstra che. AhAhA ! alaukika zAstra che. be vAta ahIM kare che, tenA uttararUpa gAthA che. gAthA bolo badhA eka sAthe........ nathI apramata ke pramata nathI je eka jJAyakabhAva che e rIta "zuddha kathAya, ne je jJAta te to te ja che. 6. gAthAno artha pahelAM laIe. je jJAyakabhAva che te-je ne pachI te Ave. vacamAM jJAyakabhAva mUkyo. je-te-jJAyakabhAva che te apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 jJAyaka svarUpa prakAzana sAtathIcauda guNasthAnanI paryAyo AtmAmAM nathI. ane eka guNasthAnathI cha guNasthAnanI paryAyo AtmAmAM nathI. paryAya AtmAmAM na hoya. AtmAmAM guNo hoya paNa paryAya na hoya. tyAre agAu AvI gayuM ne ke paryAyano samudAya tene dravya kahevAya? ke te to padArthanI prasiddhi karI hatI. padArthanuM pratipAdana hatuM. padArtha dravya-guNa-paryAyavALo hoya. te parathI judo pADIne pramANamAM lAve. pachI pramANajJAnano viSaya je dravyaparyAya svarUpa vastu che temAM ne temAM bhedajJAna karAve che. paheluM parathI juduM pADe dravyane, pachI paryAyathI juduM pADe dravyane to dRSTi ne anubhava thAya. tema be prakAra Ave che. to kahe che. ahIMyA, zAstrabhASAe pramANa saptabhaMgI ne naya saptabhaMgI tema be prakAra Ave che. ahIM atyAre naya saptabhaMgInI vAta che ke dravyamAM paryAya nathI. dravyamAM paryAya nathI to dravyamAM kAMI nathI? to kahe nA. badhuM ya che. jJAna che, darzana che, cAritra che, sukha che. prabhutva, vibhutva-anaMta anaMta zakti guNathI bhaMDAra bharelo AtmA che te guNothI zUnya nathI. paryAyathI zUnya che. paryAyathI rahita che, sarvathA rahita che. dravyane paryAya aDatI nathI. paryAyane dravya aDatuM nathI. paryAya malina thAya to dravya malina na thAya, zuddha ja rahe. paryAyamAM kartabuddhi thAya to dravya kartAbuddhi kare nahIM. te to akartA rahe. paryAya parane jANe to dravya parane jANe ja nahIM. tevI judAI aMdara dravya paryAyanI che tevI alaukika vAta AmAM samayasAramAM chaThThI gAthAmAM che. pramatta apramatta nathI, teno artha paryAya paryAyamAM che, paryAya dravyamAM nathI. paryAyanI asti, dravyamAM tenI nAsti tevI astI teno anubhava tenuM nAma samakti che. paryAya nathI eTale zuM? nathI eTale dravyamAM nathI. paryAya nathI eTale paryAya koI avastu che tema nathI. satta che paryAya to. eka eka samayanI paryAya satta che. paNa trikALa satamAM kSaNika satanI nAsti che tevI ati che. asti-nAsti anekAMta. AhA ! sonagaDhanA saMta anekAMta sthApatA nathI? are eNe ja sAcuM anekAMta sthApyuM che. tane anekAMtanA svarUpanI khabara nathI. sAmAnyamAM vizeSanI nAsti, dravyamAM paryAyanI nAsti, svabhAvamAM vibhAvanI nAti. vibhAva eTale vizeSa bhAva. dravyamAM paryAya nathI, ema kahe che tene zuddha kahe che. "na bhavati' AmAM to nathI eTale artha karyo che. bAkI jaina bhavati' no eka vistAra paNa thaI zake ke dravya-paryAyarUpe thatuM nathI. na bhavati" te rUpe thatuM nathI. dravyamAM paryAya nathI te vAta paNa barAbara che. zabdArtha barAbara karyo che saMskRtamAM. paNa bhAvArtha evo che ke 'tarUpo na bhavati 'na bhavati' te rUpe dravya Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 pravacana naM. 14 paryAyarUpe thatuM nathI. bhagavAna paramAtmA samyagdarzananI paryAyarUpe thato nathI to mithyAtvanI paryAyarUpe kyAMthI thAya? bhagavAna AtmA mokSanI paryAyarUpe thato nathI. AmAM mokSa laI lIdho. apramatamAM mokSanI paryAya kevaLajJAnanI AvI gaI. kevaLajJAnanI paryAya AtmAmAM nathI. paryAya paryAyamAM che paNa dravyamAM nathI. AhAhA ! have kevaLajJAnanI paryAya tArA AtmAmAM nathI. ame ema kahevA mAMgIe chIe tyAM tuM ema kahe che ke rAganI paryAya to AtmAmAM thAya ne? rAga to AtmA ja kare ne? tenuM phaLa to AtmA ja bhogave ne? AhAhA! tArI mAnyatA mUDha mithyASTinI mAnyatA che, evuM svarUpa nathI. ajJAnI mAne che tevuM AtmAnuM svarUpa nathI, jJAnI anubhave che tevuM AtmAnuM svarUpa che. AhAhA..... A bhedajJAnanI parAkASTA che. dravya ne paryAya vaccenuM bhedajJAna. tyAM sonagaDhamAM vAta cAlI'tI. modI sAhebe pakaDI lIdhuM. A dravya ne paryAya vaccenA bhedajJAnanI vAta kare che, te barAbara che. A vAta thaI hatI. dravya ne paryAya vaccenuM bhedajJAna. pramANa parathI juduM pADe che ane nizcayanaya paryAyathI AtmAne judo pADe che, dekhADe che. jaina bhavati' lakhyuM che saMskRtamAM. juo apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. 'na bhavati" te rUpe AtmA thato nathI tene zuddha kahe che. ke A paryAyathI rahita AtmA che mATe tene zuddha kahevAmAM Ave che. A zuddhAtmAnI vyAkhyA pUchI'tI ziSyae. zuddhAtmAnuM svarUpa saMkSepamAM kahyuM. kuMdakuMda bhagavAnanI paNa eka gAthAmAM na samaje to TIkAkAre zuddhAtmA ema kahI dIdhuM ke jemAM paryAya mAtrano abhAva hoya tene zuddhAtmA kahevAmAM Ave che. AtmAmAM paryAya mAtrano abhAva ane anaMta guNano temAM sadbhAva che guNathI khAlI nathI, guNathI sabhara bharelo che AtmA. eka eka guNa paripUrNa che. AhAhA ! zuddha cheparyAyathI rahita che mATe zuddha che. vaLI je jJAyakapaNe jaNAyo te to te ja che bIjo koI nathI. jANanAro je jaNAyo te jANanAro jaNAyA ja kare che kAyama mATe te vistArathI kaheze. have tenA mATe eka be daSTAMta ApIe to khyAla Ave ke AtmA zuddha atyAre rahI gayo che. atyAre AtmA sukhamaya rahI gayo che. paryAyamAM duHkha che tyAre Atmadravya zuddhAtmA sukhamaya rahI gayo che. te duHkhamaya thayo ja nathI. paryAyamAM malinatA che tyAre dravya svabhAva malina thayo ja nathI, te to zuddha ja rahI gayo che. tenA koI khabara dRSTAMta batAvo. jJAnIo daSTAMta paNa Ape che ke sAMbhaLa, pANInI paryAye mATIno saMga karyo, to paryAyamAM malinatA AvI teTalI vAta to sAcI che. mATIthI te paryAya malina thaI nathI. te to nimitta mAtra che. tenI tatsamayanI nirmaLa paryAyano vyaya malina paryAyano utpAda. te svayaM Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 jJAyaka svarUpaprakAzana pANInI paryAyanA svakALe thayo che temAM mATI to nimittamAtra che. nimitta mAtra zA mATe kahyuM? ke tenAthI AMhI malinatA AvatI nathI. malinatA tenI kSaNika azuddha upAdAnanI zaktithI malina thaI che tyAre mATIne nimitta kahevAmAM Ave che. have ema kahe che ke pANInI paryAya malina thaI che tyAre pANI dravya nirmaLa so TakA rahyuM che. zuM kahyuM? ke pANInI paryAya malina thaI che, teTalo svIkAra karyA pachI paNa ame kahIe chIe ke, pANInuM je daLa che dravya che pANInuM daLa-dravya te to ekadama nirmaLa nirmaLa svaccha svaccha svaccha che. temAM malinatA pravezI ja nathI. A dravya ne paryAya be nI vAta cAle che. malinatA, pANInI paryAyanI malinatA, mATI to bhinna che mATI to aDe ja nahIM. mATI to tenI paryAyane aDatI nathI ane malina paryAya pANInA dravyane aDatI nathI. jo A be traNa dRSTAMta ApuM chuM. be traNa dRSTAMta jo besI jaze to AtmA zuddha che te khyAlamAM Avaze ne khyAlamAM Avaze to kAma thaI jaze. AhA ! A pahelAM dRSTAMta besavuM joIe. AhA! ekatA che ne dravya paryAyanI eTale kaThina paDe. vaLI vyavahAranayanA kathana paNa tevA Ave ke jyAre pANI malina thAya tyAre malina paryAyathI ananya che. te samaye tanmaya che tema paNa pravacanasAramAM Ave ane ajJAnI teno AdhAra paNa Ape paryAyadaSTivALA. to kahe che ke anya che. ananya vyavahAranayanuM kathana che ne anya che te nizcayanayanuM kathana satyArtha che. tArI sAdhyanI siddhi temAM thaze ananyamAM nahIM thAya. ananya to mAnIne beTho cho tuM. ame kahIe chIe ke pANInI paryAyane mATI aDI nathI ane pANInI paryAyamAM malinatA AvI che te pANIne aDI nathI. jo pANI tenAthI ananya thaI jAya to phaTakaDI nAkhatAM melano abhAva thAya nahIM ne nirmaLa paryAyano AvirbhAva pragaTa thAya nahIM. phaTakaDI nAMkhazo to te malinatA nAbuda nahIM thAya, tevuM viparIta zraddhAne pANI viSe hoya to phaTakaDI nAkhaze nahIM. phaTakaDI nahIM nAkhe to nirmaLa pANIno paNa anubhava thaze nahIM ane malina pANIno anubhava thatAM tene DAkTara pAse javuM paDaze. AhAhA ! A badhI vAta pahelAM anubhava pahelAM coksAI karavA jevI che. coksAI karI savikalpa bhedajJAna karI ane pachI prayoga kare to anubhava cokkasa thAya. e pANInuM eka daSTAMta ApyuM. pANInuM bIjuM dRSTAMta. ke pANInI zItaLa paryAya che. pANI zItaLa ane tenI paryAya paNa zItaLa che. have zItaLa paryAya to hatI te to paryAyanA potAno svabhAvathI zItaLa hatI paNa te agninA saMgamAM gaI eTale uSNa thaI paryAya. paryAya uSNa thaI to teNe teno vyaya karyo ke zItaLa paryAyanA dharmano paryAya dharmano vyaya thayo. paryAya dharmano vyaya thayo to dravyadharma zItaLa chUTI gayo tema che nahIM. utpAda vyaya paryAyamAM thAya dhruvamAM thAya nahIM. (apUrva vAta che.) Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 14 179 A jainadarzana yuktithI besI jAya. nyAyathI bese. tame ame kahIe chIe mATe mAno tema nahIM. AcAryadeve kahyuM tame anubhavathI pramANa karajo. AhAhA ! te zItaLa paryAyano vyaya thayo teno svakALa ane uSNa paryAyano utpAda thayo. pANInI paryAya garama thaI uSNa, paNa te agni to pANInI uSNa paryAyane aDatI nathI ane te uSNatA zItaLa pANInA svabhAvane aDatI nathI. hAya ! hAya ! te vakhate so TakA zItaLa che pANI? to kahe hA. AMgaLI nAMkho to kahe AMgaLIthI na apAya. svabhAvagrAhI jJAnathI mApI zakAya. AhAhA ! AMgaLInA mApa temAM na cAle bhAI ! AhAhA ! temAM vartamAna je uSNa paryAya che, tene gauNa karI lakSa choDI de ane pANInI samIpe jaIne jo aMdaramAM to zItaLa zItaLa zItaLa zItaLa pANI to raheluM che. ema jo zItaLanuM zraddhAna thaI jAya to uSNatAno vyaya thaIne zIta pANI ane anubhavamAM Ave. have trIjuM daSTAMta kapaDAnuM. kapaDuM rAtuM thAya pILuM thAya. A sADIonA vepArI che. A pILI sADI, A bla sADI, A marUna raMganI sADI. olI bla sADI. moranI morapIMcha raMganI sADI. AhAhA ! samajI gayA. kahe che ke e je raMga che ne, e raMga caDyo che te kapaDAne caDyo nathI. kapaDAne raMga aDyo nathI. sAMbhaLa to vAta mArI tuM. sAMbhaLa ! sAMbhaLa! mArI vAta tuM sAMbhaLa. eTaluM kharuM ke tenI paryAyamAM raMga caDyo che. paryAya raMgANI che. raMga paryAyane aDato nathI. ane rAtI paryAya je sADInI raMgathI thaI te rAto raMga kapaDAnA zveta svabhAvane aDato nathI. te to zveta raheluM che kapaDuM so TakA zveta ho. kahe ke pacAsa-pacAsa TakA rAkho ne? to kahe nahIM. so TakA kapaDuM sapheda sapheda ne sapheda che. ane kapaDAnI paryAya eka samaya pUratI rAtI che. kadAcita rAtI che, kathaMcita rAtI nathI. jyAM tyAM kathaMcit lagADe. kadAcita eTale koI vakhate, koI vakhate eTale e kapaDuM potAnA zveta svabhAvano tyAga kare ane raMganI samIpe jAya, tyAre eka samaya pUratI te paryAya rAtI thAya tene kadAcit eTale koI vakhate kahevAya. kAyama mATe kapaDuM rAtuM rahI zakatuM nathI. kema ke kapaDAno svabhAva rAtApaNuM nathI. saphedapaNuM svabhAva che. rAtApaNuM vibhAva che. te vibhAva nIkaLIne paryAyamAM saphedapaNuM AvI jAya che. baheno kapaDA dhove che ne to mela nIkaLI jAya che. paryAyamAM sapheda thaI jAya che, paryAye sapheda. AhAhA! te sapheda kyAMthI Avyo bhAva? ke temAM zaktimAM sapheda paDyo to bhaMDAra aMdaramAM, te zaktinI vyakti thAya che. AhAhA ! I pANImAMthI sapheda paryAya thAya che? (nA jI !) sAbu lagAvyo mATe sAbumAMthI thAya? ane mATIno abhAva thayo mATe sapheda paryAya thaI ? abhAvamAMthI bhAva na thAya. bhAvamAMthI bhAva pragaTa thAya. bhAvano bhAva Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 jJAyaka svarUpaprakAzana hoya. bhAva bharyo che sapheda aMdaramAM te vyakta paryAya pragaTa sapheda thaI jAya. AhAhA! mATe kapaDAnI malina paryAya sapheda kapaDAne aDatI nathI, eTalI bhinnatA che. sarvathA bhinna che. AhA ! jema khANamAMthI sonuM nIkaLe tenI paryAya malina che. paNa sonuM malina thayuM nathI. so TacanuM zuddha rahyuM che dravyuM. paNa jenI dRSTi paryAya upara paDI che ne, tene dravya zuddha che te dekhAtuM nathI. tema jenI dRSTi paryAya upara che rAga upara, tene A vAta besatI nathI ke rAgane kALe AtmA vItarAganI pratimA birAjamAna che. paramAtmA svarUpe birAjamAna che aMdara. AhAhA ! paramAtmA pAmara thayo nathI ane paramAtmA zuddha thato nathI. paramAtmA to traNekALa zuddha che. zuddha che tenuM kAraNa paryAyathI rahita che mATe zuddha che. paryAyathI sahita thAya to zuddha raheto nathI. zuM kahyuM? nyAya samajAya che ? zubhAzubhabhAva paryAyamAM thAya. puSya pApanA bhAva paryAyamAM thAya. hiMsA ahiMsAnA pariNAma paryAyamAM thAya, paryAyamAM thAya paNa dravyamAM na thAya. AhAhA! dravya ne paryAyanI eTalI judAI che. utpAda vyaya paryAyano thAya. dhruva upaje nahIM ne dhruvano abhAva thAya nahIM. AvI vastu alaukika zAstramAM AvI che. ATalA dRSTAMta ApIne dravya paryAyanI judAI rahI gaI che tema daSTAMtathI paNa siddha thAya. ahIMyA paNa te prakAre ja che. judAI che dravya ne paryAyanI. TIkA :- je pote, pote eTale AtmA. trikALI dravya jJAyakabhAva. A gAthAmAM TAIma lAgaze. pahelAMnI gAthAmAM sAmAnya hatuM eTale prayojanabhUta vAta jaldI karavA mATe TUMkAvavuM'tuM I. kema ke manubhAI roja AvatA'tA, roja AvatA'tA. AyuSya pUruM thaI gayuM. tema atyAre ApaNe svAdhyAya karIe chIe kyAre koInuM AyuSya puruM thaI jaze tenI khabara nathI. mATe mULa vAta jaldI samajI levA jevI che. AhAhA ! Aje eTale kahyuM'tuM ke roTalIne roTalAno khorAka to roja maLe ane koI vakhate loTano mesuba paNa bane bhArI paDI jAya ho loTamAM. AhAhA ! evo mesuba amAre zAradAbena banAve. tyAMthI mArA mATe laI Ave hiMmatanagarathI. paryAya thavAnI hoya ne eTale hatharoTI paNa te prakAranI. bAkI mesuba zAradAbena banAvatA nathI teno hAtha paNa aDato nathI. koNa banAve? A to loTano mesuba nathI A to badAmano mesuba che. ane badAmanA mesubamAM phorenanuM kesara. pahelAM DabI AvatI'tI phorenanI DabI AvatI'tI. hajI AvatI haze spenanuM kesara ane elacI uMcA mAyalI ane aMdara pIstA ane cokhkhuM ghI Avo badAmano mesuba ! AhA! e ruci jarAka rAkhIne moTuM ughADe to mIThuM moTuM thAya tevuM che. mIThuM moTuM eTale samajANuM ne? samyagdarzana!! AhA! paNa pakaDavuM tene joIe. zuM kahevA mAge che AcArya Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 14 181 bhagavAna te tene pakaDe to tenuM kAma thAya. na pakaDAya ne na samajAya to samajavAno prayatna karavo joIe. AhA ! A saMtone kAMI levuM nathI koInI pAse ke phALo karavo nathI. AhA ! be cAra divase AhAra karavAnI icchA thAya jaMgalamAMthI Ave ne AhAra laIne cAlatA thaI jAya. AhAhA ! evA pracura AnaMdanA vedana karanArA kuMdakuMda AcArya bhagavAne A zAstra lakhIne mokSano mArga TakAvI rAkhyo che. A kALe mokSamArga bahu lopa. zrImadbhue kahyuM che A kALe mokSamArga bahu lopa, lagabhaga lopa. sarvathA lopa nahIM. bahu lopa. ema kyAMka kyAMka to hoya khuNe-khAMcare, to paNa janarala mokSano mArga bahu lopa thaI gayo che. temAM A samayasAranI racanA be hajAra varSa pahelAM thaI te paraMparA cAlI che ane A samayasAra bhUtakALamAM be hajAra varSamAM ghaNAne mukhyapaNe samyagdarzanamAM nimitta thayuM che. bAkI to cAre anuyoga samyagdarzanamAM nimitta kahevAya. te nimitta kyAre kahevAya ke nimittanuM lakSa choDe ane AtmAnuM lakSa kare to bhUta naigamanaye tene nimitta kahevAmAM Ave che. zAstra upara lakSa hoya tyAM sudhI samyagdarzana na thAya. are tIrthaMkara bhagavAna sAme birAjamAna hoya mahAvIra prabhu ! tenI sAmuM joyA kare. tenI sAmuM jove pachI tyAM joIne, arihaMtane joIne pachI tyAM joyA na kare. pachI aMdara paramAtmAne jove nijaparamAtmadravyane. AhAhA ! Ama (bahAra) jovAnuM nathI, Ama jovAnuM che aMdara. bahAramAM jotAM to indriyajJAna (thAya che). AhAhA ! paramAtma prakAzamAM lakhe che ke atIndriyajJAnathI viparItajJAna che indriyajJAna Avo zabda che viparIta ho. jema vItarAga bhAvathI rAga viparIta che, rAga thAya ne te vItarAgabhAvathI to viparIta thaI gayo ne ? tema indriyajJAna atIndriyajJAnathI viparIta jJAna che, tevuM paramAtmaprakAza yogIndudevanuM che temAM lakhyuM che. paramAtmaprakAza 63 naMbaranI gAthA che. kAla thoDIka vAta karI hatI paNa zAstra nahotuM. zAstrathI zraddhA bese. zAstrano AdhAra Ape ne to zraddhA bese. koI koI vakhata gurudeva zAstrano AdhAra Ape, sabhAmAM nahIM paNa aMdara badhA beThA hoya ne ! pAMca daza jaNA tyAre kahe ke A zAstramAM Ama lakhyuM che. to utkRSTa mumukSu kahe amAre zAstranI jarUra nathI. ApanI vANI te Agama che basa. anubhavInI vANI te Agama che. AhA ! A anubhavI ne lakhyuM che ne zAstra. 63 naMbaranI gAthA paramAtma prakAzanI che tenuM mathALuM che. A chaThThI gAthA zAMtithI dhIme dhIme zAstra svAdhyAya karavo. AmAM sAMbhaLatuM jAvuM eno nirNaya karatA jAvuM ne sAthe sAthe bhedajJAna karatuM jAvuM. kAla upara na rAkhavuM. kalAka pachI nahIM hamaNAM ja. AvuM svarUpa Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 jJAyaka svarUpaprakAzana che ke nahIM tenuM aMdara aMdara maMthana karatuM jAvuM to aMdarathI hA Avaze. svabhAvanI vAta che ne eTale hA Avaze. mathALuM gAthA 63 paramAtmaprakAza. have pAMca Indriya, pAMcaIndriya che ne, sparza, raMga, gaMdha, varNa, zabda che pAMca Indriya AMhIthI sparzathI cAlu thAya che ne sparza, rasa, gaMdha, varNa ne zabda. A pAMca Indriyano ughADa. kSayopazamajJAna bhAvaIndriya ane mana. ahIM chAtImAM ATha pAMkhaDIvALuM dravya mana che ane jyAM vicAra cAle che nayanikSepa pramANanA vicAra cAle tenuM nAma mana kahevAya. vikalpa uThe manamAM te mana. samasta vibhAva pAMca Indriya kahI, bhAvamana kahyuM, samasta vibhAva. samasta prakAranA vibhAva rAga, dveSa, moha ane cAra gatinA saMtAponuM duHkha. zuddha nizcayanayathI karmajanita che. jIvajanita nathI. jIvathI A IndriyajJAnano janma thato nathI. jIvane Azraye IndriyajJAna na hoya, parAzrita hoya. rAga parAzrita du:kha parAzrita. evo abhiprAya manamAM rAkhIne have AcArya bhagavAna sUtra kahe che. 63 naMbaranI gAthA mULa che. traNa cAra miniTa bAkI che. anvayArtha :- pAMce Indriyo, pAMca Indriyano ughADa. dravyaIndriyanI vAta nathI. bhAvaIndriyanI vAta che. ughADanI vAta-kSayopazamanI vAta che. Indriyo anya che. AtmAthI anerI che, anya che bhinna che, A zAstra taraphano atyAre je upayoga cAle che. te IndriyajJAna je che te IndriyajJAna AtmAthI anya nAma bhinna che, ananya nathI. bhinna che. kyAre ? ke traNe kALa. che tyAre bhinna che, che tyAre bhinnano pATha Apyone siddha bhagavAnane nathI kahetA te. pAMca Indriya jene vidyamAna che tene kahe che ke tAro AtmA pAMca IndriyanA ughADathI rahita che, anya che. pachI mana ane rAgAdi samasta vibhAva anya che. bhAvamana paNa bhinna che, rahita che ane rAgAdi vibhAva paNa AtmAthI rahita che, bhinna che. te badhA, he jIva ! he bhavya AtmA ! jIvane karmathI upaje che. karmathI upaje che eTale karmanA saMge pariNati jAya tyAre upaje che AtmA karmano saMga karato nathI te to hajI AvavuM bAkI che, ghaNuM AmAM chaThThI gAthAmAM. AtmAe darzana mohano saMga karyo nathI. cAritramohano saMga karato nathI. AhA ! te pariNAma saMga kare che ne pariNAma saMga choDe che. huM to asaMgI paramAtmA chuM. huM kono saMga karuM ? huM to nirAlaMbI chuM. huM koInuM AlaMbana lauM tevo mAro svabhAva nathI. ema kahe che ke karmathI upaje che eTale karmanA saMge te pariNAma utpanna thAya che ane A cAra gatinA duHkha paNa anya che. duHkha, AkuLatA thAya che ne, te AkuLatA anAkuLa AnaMdamaya bhagavAna AtmA je che sukhamaya, tenAthI anya che bhinna che. eTale AtmA e duHkhano vedanAro nathI, A kaThaNa paDe. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 14 183 - zAMtibhAIno putra che paMkaja. eroplenamAM jAtA'tA tyAre rastAmAM kahyuM ke duHkhathI AtmA bhinna che. duHkhano vedaka nathI. mane kahe atyAra sudhI rAgathI bhinna AvyuM paNa A duHkhathI bhinna che te to bahu sarasa vAta AvI. duHkhane vedato nathI. atyAre zreNika mahArAjA duHkhane vedatA nathI. are nigodamAM rahelo ajJAnI jIva duHkhane vedato nathI. A vedavuM teno svabhAva ja nathI. AtmA avedaka che. vedato kema nathI? ke duHkha anya che. hAya ! hAya ! anya to che have anya kahIne pAchuM karmajanya kahyuM. kema ke pAchuM kathaMcita abhinna mAnI le eTale karmajanya kahIne kADhI nAMkhyuM. jIvajanya hoya vibhAva to to kathaMcit bhinna abhinnano tene solo uThe ajJAnIne, paNa kahe che ke te to karmajanya che jIvajanya nathI. A jIvajanya to upayoga che. zuddhopayoga jIvajanya che. e anyache eTaluM ja nahIM paNa karma janita che. have bhAvArtha : atIndriya zuddha AtmAthI viparIta, A AtmA atIndriya jJAnamaya che. tenAthI je viparIta je pAMca Indriyono ughADa, pratimAnA darzanano ughADa. AtmA atIndriya jJAnamaya che tenAthI viparIta bhAva che I. tAro bhAva nathI. tuM darzana nathI karato. IndriyajJAna darzana kare to karo huM to mArA AtmAnA darzana karanAro chuM. hAya ! hAya! A vyavahAranuM zuM thaze? ke vyavahArano lopa thaze ne tuM paramAtmA thaI jaIza ! ke bIjuM zuM thavAnuM have to kAMI jAvAnuM che nahIM. nIce javAnI vAta to ahIMyA che nahIM. UMce UMce jAvAnI vAta che. AhAhA ! zuM kahyuM? atIndriya jJAnamaya je zuddhAtmA che tenAthI je | viparIta pAMca Indriya ne chaThuM mana te viparIta che. jevI rIte vItarAga pariNAmathI rAga viparIta che ne ? vItarAga pariNAma hoya tenAthI rAga viparIta che. saMvarathI Astrava viparIta che ne? mokSathI baMdha viparIta che ne? tema atIndriya jJAnamaya bhagavAna prabhu vibhu bhagavAna AtmA aMdara birAjamAna che. tenAthI je pAMca Indriyano ughADa jene tuM jJAna mAnI rahyo che ane jenA dvArA tuM pratimAnA darzana karI rahyo che, te pratimAnA darzana tuM karato nathI. IndriyajJAna kare che nAkhI dene enA upara. huM to mArA AtmAnA darzana karanAro chuM. AhAhA ! A to tvarAe kAma thAya tevuM che. AhA ! AtmAthI viparIta zabda vAparyo. bharatabhAI ! zAstrajJAna ne atIndriyajJAnathI | viparIta, virUddha. AhAhA! viparIta je pAMca Indriyo zubhAzubha saMkalpathI para te viparIta che zuddhAtmAthI. zuddhatAthI azuddhatA to viparIta ja hoya ne? vikalpathI rahita, AhAhA ! tenAthI rahita AtmA pAMca Indriya ne chaThuM mana ne rAga tenAthI AtmA sarvathA bhinna che. sarvathA rahita che. kathaMcitanuM lAkaDuM AgaLa karIzamAM, marI jAIza nahiMtara AtmAthI Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 jJAyaka svarUpa prakAzana viparIta aneka saMkalpa vikalpanI jALarUpa je mana ane zuddhAtmAnI anubhUtithI vilakSaNa je samasta vibhAva paryAyo ane je vItarAga paramAnaMdarUpa sukhAmRtathI pratikuLa, cAragatinA samasta saMtApo duHkhanA dAyI te to viparIta che. anAkuLa AnaMdathI duHkha che te viparIta che. atIndriyajJAnathI IndriyajJAna viparIta che. AhA ! te sarva azuddha nizcayanayathI, svasaMvedananA abhAvathI, upArjalA karmothI jIvone utpanna thAya che. AhA! ahIM paramAtmA dravyathI pratikULa paMcendriya Adi samasta vikalpa jALa che te heya che, zAstrajJAna heya che upAdeya nathI. sAdhana nathI. zAstrajJAna AtmajJAna thavAnuM kAraNa nathI. are enAthI jhINI vAta che. zuddha AtmAnuM jJAna thAya temAM paNa kAraNa nathI. are tuM to kyAMyano kyAMya bahAra rakhaDaza. AhAhA.. amAre to enA karatAM sukSma vAta karavI che. zuddhAtmatattva prathamathI ja che, te kAraNa hoya to badhAne anubhava thavo joIe. paNa anubhava thAya tyAre tenuM lakSa tyAM jAya che tyAre AtmAne kAraNano upacAra ApavAmAM Ave che. kAraNa upacAra che vAstavika nathI. AhAhA ! have IndriyajJAnane tuM jJAna mAnI beTho. are prabhu ! kyAMthI tane A samyagdarzana thAya? rADuM pADe che amAre samyagdarzana karavuM che, paNa IndriyajJAna? IndriyajJAna to jJAna che. te sAdhanane na choDAya. AhAhA ! to koI svAdhyAya nahIM kare, ke e svAdhyAya karavA Avaze teTalA mATe ke IndriyajJAna AtmAmAM nathI. sAMbhaLavA Avaze, Avaze ne Avaze. choDaze nahIM svAdhyAya le. AhAhA ! A zAstra sivAya koNa kahe digambara saMta sivAya. AhAhA! ughADano dariyo che ene gaNadhara prabhu kahe che, bAra aMganA dhArI. amAruM jJAna, amArA atIndriyajJAnamaya AtmAthI viparItabhAva che. pAMca mahAvrata viparItabhAva che. AhA ! ame A divyadhvani sAMbhaLIe chIe ne e amArA zuddhAtmAthI viparItabhAva Ubho thAya che. AhAhA ! thAya che te vAta sAcI che paNa che viparIta. AhA! hAya ! hAya ! vyavahArano badhoya lopa karI nAMkhaze. vyavahArano lopa karI nAMkhaze to tuM paramAtmA thAIza. vyavahAranaya kahe che tevo AtmA che nahIM. nizcayanaya kahe che tevo AtmA che. te paramAtma dravyanI pratikULa ne paMcendriya samasta vikalpa jALa che te heya che. heya kahyuM. upAdeya nahIM zAstrajJAna. tenAthI viparIta paMcendriya viSayanI abhilASAnI samasta vikalpathI rahita tevuM svazuddhAtmatattva parama samAdhinA samaye sAkSAta upAdeya che tevo bhAvArtha che. lyo, A paramAtma prakAzamAM viparIta kahyuM, atIndriyajJAnathI IndriyajJAna viparIta kahyuM. AhAhA ! thaI gayo vakhata. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 15 185 pravacana naM. 15 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa - tA. 21-7-91 zrI samasayArajI zAstra che teno prathama jIva nAmano adhikAra gAthA chaThThI cAle che. te gAthAno artha thayo. anaMta anaMtakALa thayo AtmAe cAra gatimAM rakhaDatAM du:khane bhogavyA. paNa teNe pariNAma mAtrathI bhinna AtmA rahI gayo che judo ne judo. AhAhA ! vyavahAranayathI jovAmAM Ave to pariNAmathI sahita dekhAya che. bahidRSTithI jovAmAM Ave to AtmA pariNAmathI sahita dekhAya che. paNa aMtaradRSTithI jotAM e bhagavAna AtmA pariNAmathI sarvathA rahita che. evA sarvathA rahita AtmAne eNe aMtaramAM jaIne eka samaya mAtra paNa enI dRSTi karI ne eno anubhava karyo nathI. sahitanuM zraddhAna te mithyAdarzana, mithyAjJAna, mithyAcAritra che ane rahitanuM zraddhAna che. dravyathI to rahita ja che enI to zuM vAta karavI. paNa enI bahirmukha avasthAo ane aMtarmukha avasthAo, e be prakAranI avasthAo che, pramatta ane apramatta. e avasthAothI sahita AtmA dekhAya che, jene zubhAzubhabhAvathI sahita dekhAya che AtmA, mithyAdarzana ne samyagdarzanathI sahita AtmA dekhAya che. kevaLajJAnanI paryAyathI sahita dekhAya tyAM sudhI mithyAdRSTi che. paramAtmA to kevaLajJAnanI paryAyathI sarvathA rahita che. to ajJAnanI paryAyathI to rahita hoya ja. paryAyathI sahitanuM zalya anAdithI cAle che. mithyA zalya che I anAdikALanuM, AjanuM nathI I. ane eno upadeza paNa kyAMka kyAMka virala che. paryAyathI sahita AtmA che evuM pote mAnI beTho che, evuM ene zraddhAna che. ane upadeza paNa evo Ave ke AtmA paryAyathI sahita che ane vyavahAranayanI mukhyatAthI Agama, paramAgamamAM paNa Ave ke kathaMcit AtmA paryAyathI sahita che. e vyavahAranaya anyathA kathana kare che. bhAI ! ene satyArtha mAne te mithyAdRSTi bane che. e vAta ahIMyA apUrva UMcA prakAranI DhabathI chaThThI gAthAmAM AcArya bhagavAna ApaNA upara karuNA karIne, jema AcArya bhagavAna kahe che ke mane mArA gurue kRpA karI, anugraha karI ne zuddhAtmAno upadeza Apyo che. ane e upadeza meM jhIlyo ane anubhavathI meM pramANa karyuM ke mArA guruno upadeza yathArtha che. ane e ja prakAre, he bhavya AtmA, tAro prazna che. prazna karanArane uttara devAmAM Ave che. ke te prazna karyo che ke zuddhAtmAnuM svarUpa zuM Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 jJAyaka svarUpa prakAzana che? he bhavya AtmA! tArI kAMIka lAyakAta dekhAya che. AvA prazna karanAra paNa jagatamAM viralA hoya che ane eno uttara ApanArA paNa viralamAM virala koI jJAnI hoya che. e huM tane mArA gurue kRpA karI ane te mArI pAse mAgaNI karI to mane tArA pratye karuNA AvI che. akAraNa karuNAthI mAre tArI pAsethI kAMI joItuM to nathI. eTaluM to nahIM paNa tuM mane vaMdana kara, mArI stuti kara, mArI prazaMsA kara evI apekSA paNa tArI pAse huM rAkhato nathI. AhA! niSkAraNa karuNA karIne zuddhAtmAno upadeza Ape che. e zuddhAtmAno upadeza ApatAM anAdikALathI ajJAnI prANI pariNAmathI sahita chuM ema mAne che. rAgadveSathI sahita, sukhaduHkhanI kalpanAthI sahita, zAstrajJAnathI sahita evA pariNAmathI sahita mAnanAro AtmA, ene kahe che ke tAro AtmA eka samaya mAtra paNa sahita thayo nathI. e vyavahAranayathI sahita kahe to tyAre tAre eno niSedha karavo, ke huM to pariNAmathI rahita ja chuM. AhAhA ! ema tuM niSedha karaje ke pariNAmathI rahita chuM ane anaMtaguNathI huM sahita chuM. e vAta AcArya bhagavAna have TIkAmAM samajAve che. je pote, pote eTale potAno AtmA, badhAe AtmA upara najara rAkhavI. je pote potAthI ja siddha hovAthI, hovAthI zabda che traNekALe che che ne che. potAthI pote svayaMsiddha paramAtmA che. pote potAthI ja siddha hovAthI, koI pAMca padArtha maLe ne jIvanI utpatti thAya ema anyamati keTalAka kahe che, e vAta khoTI che. koI saMyogathI jenI utpatti thatI nathI tethI koIpaNa saMyogano viyoga thAya to eno nAza thato nathI. evo svayaMsiddha pote potAthI ja siddha hovAthI, koIthI utpanna thayo nahIM hovAthI, A bhagavAna AtmA koInuM kArya nathI ne koInuM kAraNa paNa nathI. koI kAraNa Ave to jIvanI utpatti thAya ane e kAraNano abhAva thAya to jIvano nAza thaI jAya ema che nahIM. koI padArthanuM e kArya nathI ne koI padArthamAM e kAraNa thato nathI evo svayaMsiddha paramAtmA che. je pote potAthI siddha hovAthI koIthI utpanna thayo nahIM hovAthI, AtmA koIthI utpanna thato nathI. are paryAya paNa koIthI utpanna na thAya to dravya to kyAMthI utpanna thAya? mithyAtvanI paryAya koIthI utpanna na thAya. samyagdarzananI paryAya koIthI utpanna na thAya. kevaLajJAnanI paryAya koIthI utpanna na thAya. to bhagavAna AtmA to kyAMthI koIthI utpanna thAya? paryAya paNa satta ne dravya paNa satta, sattane hetu na hoya. sattane koI kAraNa Ave to e paryAya pragaTa thAya ema nathI. paryAyane paNa tuM nirapekSa bhUtArthanayathI jo. nava tattvane bhUtArthanayathI jo e satta che. paryAya kSaNika satta che ene kSaNika upAdAna kahyuM upAdAnane Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 15 187 svazakti kahevAya. paryAya paNa kSaNika upAdAna che. e enI svazakti che. pragaTa thavAnI potAnI zaktithI pragaTa thAya che. e paryAyane paNa jyAM trikALI upAdAnanI apekSA nathI ane nimittanI paNa apekSA nathI paryAyane, evI paryAya paNa satta ahetuka che. nirapekSa che. vyavahAranI dRSTivALA jIvane badhuM sApekSa dekhAya che. ane dravyadRSTi thaI che ene trikALI dravya nirapekSa dekhAya che ane pragaTa paryAya thAya e paNa nirapekSa dekhAya che. paryAya paNa jyAM koIthI utpanna na thAya, mithyAtvanI paryAya AtmAthI utpanna na thAya. ane mithyAtvanI paryAya darzana mohanA udayathI utpanna na thAya. svayaM sat kSaNika azuddha upAdAnathI utpanna thAya che. ema samyagdarzananI paryAya gurunA upadezathI utpanna na thAya, nimittathI utpanna na thAya. kema ke sat che kSaNika sat che. kSaNika upAdAna che. ema e samyagdarzananI paryAya AtmAnA upAdAnathI utpanna na thAya. trikALI upAdAna kAraNa nathI. kSaNika upAdAnamAM kAraNa kArya badhuM enAmAM che. eka samayanA samAM che. - have jo paryAya koIthI utpanna na thAya to A dravyasvabhAva anAdi anaMta che te koIthI utpanna thato nathI. paryAya koIthI utpanna na thAya to dravya kyAMthI koIthI utpanna thAya. AhA! paramAtmA nirapekSa che. paryAya che to dravya che tema nathI. paryAyamAM samyagdarzana thAya to AtmA che tema nathI. paryAyamAM mokSa thAya to AtmAnuM astitva rahe tema nathI. kevaLajJAnanI paryAya to saMsArI jIvane nathI. jo enA AdhAre AtmA hoya to te anAtmA thaI gayo AtmAno nAza thaI gayo. koInI apekSA nathI. sane koInI apekSA na hoya. eka sUtra kotarI levuM aMdaramAM. jJAna mAMhI lakhI lIje. AhAhA ! ke dravyasatu, guNasatu ne paryAyasatu. A pravacanasArano pATha che. dravyasane payAyasatu, sat hoya te nirapekSa ja hoya. ene koInI apekSA na hoya. pANInI zIta paryAyano vyaya thaI uSNarUpe pariName che pANInI paryAya, ene trikALI zItaLa pANInI apekSA nathI ne agninI apekSA vinA uSNa thaI gaI che. agni ene aDI nathI. agni emAM nimitteya nathI. jo nimitta joIza to paryAya satu nahIM dekhAya. upAdAnane jo tyAre nimittane joIzamAM. to paryAya satta kSaNika upAdAna tane dekhAze. kSaNika upAdAna dekhAze to kartabuddhi chUTIne dravyadaSTi thaI jaze. pachI jJAna thayuM ke A paryAya to sat che mArAthI thaI nathI. have paryAya potAthI na thAya ane A dukAnanA kAma ne phekTarInA kAma ne A badhuM huM karuM moTuM bhUta vaLagyuM che. moharUpI bhUtaLuM ane baLadanI jema bhAra vahevaDAve che. Akho Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 jJAyaka svarUpa prakAzana divasa A karuM-A. karuM-A karuM-A karuM kyAMya zAMti sukhathI cenathI besI zakato nathI. AhAhA ! paryAya sat che ema je jANe tenI dRSTi dravya upara jAya che. paryAya sat jANe nirapekSa enI dRSTi dravya sAmAnya upara jaIne anubhava thAya che. e paryAya jo nirapekSa hoya to dravyasvabhAva to anAdi anaMta nirapekSa ja hoya tene koInI apekSA na ja hoya. e vAta kare che. pote potAthI siddha hovAthI dravyanI siddhi batAvavA mATe paryAyanI siddhi karI. anAdi sattArUpa che. anAdianaMta-anAdi anaMta che che ne che traNekALe che. anAdi sattArUpa hovAthI kadI vinAza pAmato nahIM hovAthI, pAmatI nahIM hovAthI nahIM, pAmato nahIM hovAthI dravyanI vAta kare che. pAmato te dravyanuM lakhANa che. vinAza nahIM pAmato hovAthI anaMta che. anAdi anaMta vastu, nirapekSa che anAdi anaMta. utpAdavyayanI jene apekSA nathI evo dhruva paramAtmA sat che. AhAhA ! utpAda vyayathI nirapekSa che to tenA vizeSaNothI to nirapekSa hoya hoya ne hoya ja. baMdha ane mokSa e utpAda vyayanA vizeSaNa che. utpAda vyaya paryAyano svabhAva che. baMdhamokSa to paryAyanI upAdhi che. baMdha ane mokSa e utpAda vyayanI upAdhi che. e upAdhithI to rahita AtmA che paramAtmA, paNa e utpAda vyaya je paryAyano svabhAva che tenAthI paNa AtmA rahita che nirapekSa che. evA AtmAne dRSTimAM le evo AtmA upAdeya che. enI najara karI le. AhA ! chaThThI gAthA ghaNI UMcI che. Akho 415 gAthAno AmAM mAla bharelo che. pachI 415 gAthAnA mULIyA AmAM che. AmAMthI 415 gAthAnI utpatti thaI che. kemake ziSyano prazna ja evo che. zuddhAtmAnuM svarUpa zuM ane eno anubhava kema thAya? e be prazna eka sAthe mUkyA che. emAM pahelo pAro zuddhAtmAnuM svarUpa kaheze ane bIjA pArAmAM zuddhAtmAno anubhava kema thAya tenI prakriyA kaheze. AhA ! je pote potAthI siddha hovAthI anAdi sattArUpa che. sattA eTale hovArUpa, atirUpa che, che ne che. kadI vinAza pAmato nahIM hovAthI, AtmAno koI divasa nAza nathI thato. A manubhAI gayA ahIMthI to enA AtmAno nAza thaI gayo haze? kone rovo cho tame? rovAnuM to AtmAno nAza thayo hoya to rovAnuM hoya, paNa AtmAno nAza to thato nathI. anAdi sattArUpa che. AmAM lakhyuM che I che, evuM svarUpa che. AhAhA ! kAle to meM amastI ja upara, uparathI vAta karI'tI khAlI. mane to khabareya paNa na hatI. ema kahyuM'tuM ke kyAre A AtmAnuM AyuSya pUruM thAya manubhAI jatA rahyA. tvarAe Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 pravacana naM. 15 kAma karavA jevuM che. kyAre kone zuM bimArI AvI paDe? kAla to meM kahyuM tuM amastu tyAM nIce utaryA tyAM bhAIe kahyuM ke jamanAdAsabhAI saMghavI kApaDavALAne eTeka Avyo che, hArTa eTeka. mane to khabara paNa na hatI. saheje ja huM to kAla bolyo ke pramAda karavA jevo nathI. badhA kAma paDatA mUkIne A kAma karavA jevuM che. badhA kAma paDatA mUke ane kadAca emAM bAhyamAM azAtAno udaya hoya ane nukasAna thatuM dekhAya, paNa ahIMyA ghaNo lAbha thAya che. aMdarano lAbha jo ne. A lAbha choDI ne olo je nukasAnano vepAra che ene mAne che napho. A varSe saravaiyuM kADhyuM ne to napho bahu thayo. nukasAna thayuM ke napho? saravaiyuM aMdara sAthe meLavI ne kADha. bahAranuM saravaiyuM kADhyuM aMdaranuM saravaiyuM to kADhato nathI. AtmA anAdi anaMta, vinAzane pAmato nahIM hovAthI anaMta che. kALa apekSAe anAdi anaMta kahyuM, kALa apekSAe anAdi anaMta vastu dravya ho. paryAya sAdI sAMta che. eka samaye utpanna thAya ne e samaye nAza thAya. pUrva paryAyano vyaya ne uttara paryAyano utpAdu, paryAya samayavartI che ne dravyasvabhAva che te trikALavartI che. bena kahI gayA che. bharatabhAIne bhalAmaNa karI che ke keseTe utArajo AvIne sAMbhaLaze. AvIne sAMbhaLaze. ohoho ! chaThThI gAthA chaThThIno lekha aphara che, phare nahIM. sAmAnya ajJAnI jIvo kahe che ke bALaka janme eTale chaThThIno lekha lakhavA Ave vidhAtA. tyAM koNa vidhAtA che. e to kahevata che. gurudeva kahetA'tA. chaThThIno lekha aphara phare nahIM. AhAhA ! bhagavAna AtmA anAdi anaMta che, ene nirapekSa jo. ene koInA hAre saMbaMdhavALo na jo. e saMbaMdhathI joyo, e AtmAnuM atyaMta buruM karanArI kathA che. AtmAno A saMbaMdhI che ne A saMbaMdhI, A sagAvahAlA ne A sagAvahAlA, praphulabhAI ! AhAhA ! praphulabhAInA banevIne manubhAI. koNa banevI ne koNa sALo, are tamArA jJAnanuM jJeya paNa nathI. AhAhA ! to saMbaMdhanI kyAM vAta karavI ema kahyuM AcArya bhagavAne. ke AtmA paranA saMbaMdha rahita hovA chatAM, paranA saMbaMdhavALo ja mAnIza ne to AtmAnuM atyaMta buruM karanArI kathA che, e vArtA. saMbaMdha ja nathI AtmAne. paryAyanI sAthe saMbaMdha nathI to paranI sAthe kyAMthI saMbaMdha hoya. paryAyanI upAdhithI rahita ane paryAyathI paNa rahita, ene zuddhAtmA kahevAmAM Ave che. jo baMdha mokSathI sahita mAnyo to AtmA azuddha che, e zuddha nathI. kevaLajJAnanI paryAyathI sahita mAnIza to AtmA zuddha dRSTimAM nathI raheto. e azuddhanayano viSaya thaI gayo. paryAya sApekSa, vyavahAranayano viSaya thaI gayo. A koI apUrva vAta che ema kahyuM AcArya bhagavAne pote te kadI sAMbhaLI nathI ne evI vAta huM tane kahIza. AhAhA ! he Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 jJAyaka svarUpaprakAzana prabhu ! me koI dI' sAMbhaLI nathI AvI vAta. evI vAta Apa kahevA mAgo cho. AhAhA ! mAruM kAma thaI gayuM. ziSya kahe che ke mAruM kAma thaI gayuM. teM kadI sAMbhaLI nathI ne paricaya karyo nathI ne AvA AtmAno anubhava karyo nathI, e vAta huM tane kahIza. lakSa daIne sAMbhaLaje. tArI mAnyatA che ene eka bAju rAkhaje hamaNAM. tArI mAnyatA aneka prakAranI che, e mane khabara che. atyAre tamArI mAnyatAne AgaLa na karatA, ame je kahIe chIe AtmAnuM svarUpa, e lakSa laIne sAMbhaLajo. tamAruM hita thaze. AtmA anAdi anaMta che. A AtmA anAdi anaMta vastu che. vastu to anAdi anaMta ja hoya. have kALa apekSAe anAdi anaMta kahyo. have e pragaTa thAya che ke pragaTa che. ane e parokSa che ke pratyakSa che. e aMdhakAramaya che ke prakAzano pUMja che. ema traNa vAta eka vAkyamAM kaheze. nitya udyotarUpa, nitya pragaTa che. pragaTa thato nathI. sUrya to pragaTa thAya ane asta thAya. sUrya udaya thAya ne asta thAya. paNa bhagavAna AtmA to koI dI' pragaTa thato ja nathI. nitya, haMmezA udyota, pragaTa che, che ne che, pragaTa che. pragaTa che eTale bALa gopALa saune anubhavamAM Ave che. kevaLajJAnanI paryAya pragaTa nathI mATe anubhavamAM AvatI nathI. paNa kevaLajJAnano bApa che, e pragaTa che. emAMthI kevaLajJAnanI anaMta paryAya pragaTa thAya che. kevaLajJAna to putra che. pitA to jJAyakadeva che. evI anaMta anaMta anaMta kevaLajJAnanI paryAya dravya svabhAvamAM paDI che, enA svakALe pragaTa thAya che. aMtaragarbhita paryAyarUpa pariNamana zaktio aMdaramAM paDI che. aMda2mAM che I bahAra Ave che. kevaLajJAna kAMI bahArathI nathI AvatuM. zAstramAMthI kevaLajJAna nathI AvatuM. divyadhvanimAMthI kevaLajJAna nathI AvatuM. kevaLajJAna aMdarathI anaMta anaMta anaMta sAdI anaMtakALa pragaTa thAya to paNa kevaLajJAnanI paryAya koI kALa evo na Ave ke aMdarathI bahAra na Ave. AvyA ja kare AvyA ja kare. kanTInyu. AhAhA ! evI kevaLajJAnanI paryAyano je pitA jJAyaka AtmA e kahe che ke pragaTa che. pragaTa thAya che e mane paradravya che. samyagdarzana pragaTa thAya che e svadravya nathI. mithyAtvanI vAta to tArI kyAMya ne kyAMya gaI, rAganI vAta to dUra raho. paNa vItarAgI paryAya pragaTa thAya e paNa mane para dravya che. AhAhA ! 185 kaLazamAM kahyuM che, ane niyamasAramAM kahyuM che. AhAhA ! nava tattvo paradravya Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 15 191 che, tethI heya che. A AtmA to pragaTa che, pragaTa thAya te jIva nahIM. pragaTa thAya te ajIva ne pragaTa che te jIva. A jIva ne ajIvanI be vyAkhyA. ajIva kaho ke paradravya kaho, eka ja vAta che. apUrva vAta che A. ema kahyuM ne ke te sAMbhaLI nathI koI di', paricaya karyo nathI AtmAno, ane tene anubhavamAM paNa AtmA Avyo nathI. evA AtmAnI te mAMgaNI karI che ne, to evo AtmA huM tane kahIza. mAge ene maLe. eka kahevata che ne mAgyA vinA mA paNa pIraze nahIM. ema kahevata che kahevata, mAgyAM vinA mA paNa Ape nahIM. nizALethI Avyo hoya chokaro, dhuMAphuA thAto, tophAna kare, paNa kahe ke mane bhUkha lAgI che mA mane kAMIka Apa, to huM tane ApuM ne. tuM to ramatamAM, tAro jIva che. tuM kyAM mAgaNI kare che. ema je mAMge ene Ape che AcArya bhagavAna ! AhAhA ! mAgaNI karI che ne. he prabhu ! ekatva vibhakta AtmAnI vAta huM kahIza ema Ape kahyuM, to evo AtmA koNa che? ke mArA jANavAmAM Avyo nathI. mane jaNAvo kRpA karIne ane eno anubhava kema thAya, eka sAthe be prazna karyA. anubhava ne anubhavano viSaya, be mAgaNI karI. pUrI mAgaNI karI lIdhI ane pUrepUro uttara eka gAthAmAM ApI dIdho. tAre sAtamIgAthA bhaNavI nahIM paDe. 415 gAthA bhaNavI nahIM paDe. bhAvathI bhaNI le chaThThI gAthA, tane anubhava thAze. AhAhA! bhAvathI bhaNavAnI vAta che ho. dhAraNAmAM rAkhavAnuM ke zabda enI vAta nathI. enuM vAcya je kahevA mAge che, vAcya enA khyAlamAM AvavuM joIe. vacana je Ave che enuM vAcya zuM che. e tArA jJAnamAM jaNAvuM joIe. nitya, haMmezA ho, udyotarUpa che, pragaTa che e to AtmA. pragaTa thAya e jIvatattva nathI. pragaTa thAya te paryAya che ane paryAya che I vibhAva, vizeSabhAva che. AhAhA ! te paryAyamAM je jIvanuM lakSaNa che, te paryAyamAM lakSaNa nathI. have 185 kaLaza kADho AmAM che. samayasAra ja che ne, hAjara ja che AmAM. keTalAka benone to A kaLaza moDhe karAvyo che saMdhyAbene. keTalAka bhAIone ne bahenone moDhe karAvyo che. 18pa che ne. A 185 kaLaza 442 pAne che. koI AgaLa pAchaLa pAnuM hoya to joI lejo. kaLaza 185 che. A to jene zuddhAtmAnI paDI che ne, mAre zuddhAtmA joIe chIe, mAre have sattAya jotI nathI ane lakSmI paNa jotI nathI. kema ke sattAno bahu bhogavaTo karyo anaMtakALamAM, rAjA thayo tyAre ane svargamAM gayo tyAre lakSmIno upabhoga to bahu karyo. paNa mAre have to AtmalakSmI joIe che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 jJAyaka svarUpa prakAzana (zArdUviDita). siddhAnto'yamudAttacittacaritairmokSArthimi: sevyatAM zuddhaM cinmayamekameva paramaM jyoti: sdaivaasmyhm| eteyetu samullasanti vividhAbhAvA: pRthaglakSaNA ete'haM nAsmi yato'tra te mama paradravyaM samagrA api|| 185 // zlokArtha:- 3rAttattavAritai: mokSArthami:] jemanA cittanuM caritra udAtta (-udAra, ucca, ujjavaLa) che evA mokSArthIo [kayasiddhAnta:] A siddhAMtane vyitAnuM sevana karo ke- "[ a[zuddhavinmayaparamaMDyoti:vasAva]i huM to zuddhacaitanyamaya eka parama jyoti ja sadAyachuM gi] ane [vepRthakSaNa: vividhA: mAvA: samukti te mardanama]i A je bhinna lakSaNavALA vividha prakAranA bhAvo pragaTa thAya che te huM nathI, yita: matrate samagra: miH TRvyanuM kAraNa ke te badhAya mane paradravya che." 185. jemanA citanuM caritra udAtta che, udAra, ucca, ujjavaLa che, evA mokSArthIodhakSmajIvo, jenA cittanuM, jJAnanuM AcaraNa nirmaLa che, udAra, nirmaLa che. evA mokSArthIo, mokSano ja mAtra arthI, kevaLa mokSanI ja prApti joIe che, bIjuM kAMI joItuM nathI. evA AtmArthI-mokSArthIo A siddhAMtane sevana karo ke, A siddhAMta bAMdhe che ke jene mokSa joto hoya e A siddhAMtanuM sevana karo ke, huM to zuddha caitanyamaya eka, aneka nahIM eka, parama, utkRSTa, pUjanika jyoti ja sadAya chuM. AmAMya Avaze jyoti juo, AmAMya AvavAnI che. spaSTa prakAzamAna jyoti e AmAM che. eka parama jyoti ja sadAya che. sadAya ho. kevaLajJAna sadAya nathI. kevaLajJAna sadA na hoya ane kevaLajJAna jemAMthI pragaTa thAya e AtmA to sadAya che. haMmezAM, sadAya eTale haMmezA, e huM chuM. have huM koNa nathI enI vyAkhyA kare che. ane A je bhinna lakSaNavALA, A je cAreya prakAranA bhAvo udaya, upazama, kSayopazama, kSAyika ke navatattvanA bhedo, ke cauda guNasthAnanA bhedo, e badhA bhinna lakSaNavALA, emAM parama pariNAmika bhAvanuM lakSaNa kyAMya nathI, cAra bhAvamAM. AhAhA ! koImAM udayabhAva che lakSaNa koImAM upazama, koImAM kSayozapama ane koImAM kSAyika. jIvanuM lakSaNa paryAyamAM nathI. jIva tattvanuM lakSaNa, je upAdeya tattva che, je AzrayabhUta tattva che, enuM lakSaNa paramapariNAmika bhAva che. parama pAriNAmika eTale cetana, cetanarUpe anAdi anaMta rahe, paNa jaDarUpa thAya nahIM, ene paramapariNAmika bhAva kahevAmAM Ave che. "jaDa bhAve jaDa pariName, cetana cetana bhAva, koI koI palaTe Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 15 193 nahIM, choDI Apa svabhAva.' e vAta kare che. ane A je bhinna lakSaNavALA, koImAM udaya bhAvanuM lakSaNa koImAM upazama, upazama samyagdarzana e jIva nathI. kSayopazama samyagdarzana jIva nathI. kSAyika samyagdarzana jIva nathI. A to jeno kALa pAkI gayo hoya ene bese, bAkI besavuM kaThaNa che. AhAhA ! A je bhinna lakSaNavALA, vividha prakAranA pAchA, jIva eka prakArano, paryAyamAM vividhatA, aneka prakAra, paryAyamAM eka prakAra na hoya, jIvamAM eka prakAra hoya. A je bhinna lakSaNavALA vividha prakAranA bhAvo pragaTa thAya che. bhinna lakSaNa vALA, bhinna bhinna lakSaNavALA vividha prakAranA bhAvo eTale paryAyo pragaTa thAya che te huM nathI. A paryAya je mane pragaTa thaIne munirAja kahe che. chaThuM sAtamuM guNasthAna, pramatta-apramatta, e huM nathI. emAM huM nathI e mArAmAM nathI. paryAya mane aDatI nathI ane paryAya jJAnanuM jheya paNa nathI. mArA jJAnanuM joya to paramAtmA che. zuddha azuddha paryAya, kartAnuM karma to nathI, paNa mArA jJAnanuM ya paNa paramArthathI nathI. paramArthathI to mAro AtmA, emAM prameyatva nAmano guNa che ne AtmAmAM, e zeya che. kahe che te huM nathI pragaTa thAya te huM nathI. have pragaTa thAya te huM nathI enuM kAraNa Ape che. kema huM nathI ? kAraNa ke te badhAya mane padravya che. pramatta ane apramattanI cauda guNasthAnanI dazA, amane je atyAre pramatta apramatta dazA pragaTa thAya che, munirAja bhAvaliMga saMta, pracura AnaMdanA vedanArA, jenuM trIjuM nAma che. e kahe che ke A je dazAo pragaTa thAya che, te huM nathI. tyAre tamane e kayA prakAre bhAse che? ke mane paradravyapaNe jaNAya che. svadravyapaNe jaNAtI nathI. AnaMdanI, pracura AnaMdanI dazA, e paradravya che mane, pAMca mahAvratanA pariNAma to mane paradravya che, zubhabhAva to mane paradravya che, hajI zubhabhAva paradravya che e besatuM nathI. enAthI dhIme dhIme dharma thAya ne lAbha thAya te zubhabhAva karatAM karatAM, arere ! eka phakta sonagaDhamAM sUrya ugyo, bAkI hindustAnamAM to atyAre aMdhAruM che. eka soganaDhamAM sUryaprakAzyo, bAkI aMdhAruM che. je pragaTa thAya che te huM nathI. huM nathI tyAM pUrNa virAma na karyuM, paNa e mane paradravya che. kAle AvyuM tuM. ke atIndriyajJAnathI viparIta, evuM je IndriyajJAna te anya che. anya che tyAM pUrNa virAma na karyuM. paNa e karmajanya che. kAle jatInabhAI nahotA kAle AvyuM'tuM. paramAtma prakAzanI 63 naMbaranI gAthAmAM che. zuM kahyuM? A atIndriya jJAnamaya bhagavAna AtmA aMdara birAjamAna che ane A zAstra sammukhanuM je jJAna, vyavahAra jJAna, zAstranA lakSe vyavahAra jJAna pragaTa thAya. nizcaya jJAna pragaTa na thAya. IndriyajJAna pragaTa thAya. kahe che ke e viparIta che. AtmAnA svabhAvathI zAstrajJAna viparIta che mATe anya che. viparIta Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 jJAyaka svarUpa prakAzana che mATe anyache, bhinna che. tyAMthI na aTakyA karmajanya che, jIvajanya nathI. A bhedajJAnanI vAto che. koI kahe ke pahelI vyavahAranI vAta karo, A bhedajJAnanI vAta karavI I ja vyavahAra che. abhedano anubhava te nizcaya ane bhedajJAnanI vAto karavI tenuM nAma vyavahAra che. zubhabhAva karavo enuM nAma ajJAna che. AvatA jatA bhAvone dravyadRSTipUrvaka jANavA tenuM nAma vyavahAra che. enAthI bhinna AtmA che e bhedajJAnano vyavahAra che. zuddhanayano upadeza paNa virala ne kyAMka-kyAMka che. A karo ne te karo. mane badhA paradravya che. badhA zabda vAparyo ho caudeya guNasthAna. pramatta apramatta dazAo pragaTa thAya che. pragaTa thAya che te huM nathI, paNa mane e paradravyapaNe che. paNa e paradravya, savikalpa | dazAmAM paradravyapaNe jaNAya che. jyAre nivikalpa dhyAnamAM jAuM chuM. tyAre mane paradravyapaNe paNa jaNAtuM nathI, avastu che. AhAhA ! A to savikalpadazAmAM paradravyapaNe jaNAya, dhyAnamAM magna thAya pAchA tyAre paryAya jaNAtI ja nathI. AhAhA ! paryAya jaNAya to padravyapaNe jaNAya, dravya jaNAya tyAre paradravyapaNe paNa na jaNAya. bhedane jANe to paradravya jaNAya, abhedane jANe to paradravya na jaNAya. be varSa pahelAMnI carcA, aDhI varSa pahelAMnI rajanIe kAgaLa lakhIne mokalyo emAM badhI vAta che. A amAre ne saMdhyAne to A ja kAma che carcA sivAya bIjuM kAMI nahIM. uMcAmAM uMcI carcAo UMDAmAM UMDI. are ! loko IrSAthI game teTalI vAto kare, enuM ahita thaze. amane to kAMI levA devA nathI. guNabhadra AcArya thaI gayA emaNe lakhyuM che ke mumukSa mumukSu vacce IrSA cAlaze paMcamakALamAM, lakhANa che ho. umedabhAIe pustaka bahAra pADyuM che ne paramAgama ciMtAmaNI nAmanuM pustaka temAM A vAta lIdhI che. guNabhadra svAmIno lekha. meM devalAlImAM badhAne batAvyuM te prasaMgopAta. samajI gayA. evo prasaMga hato tyAre batAvyuMtuM. are mumukSu mumukSu vacce paMcamakALamAM IrSA utpanna thAze, ema lakhI gayA che. AhAhA ! A AnuM kApe ne A AnuM kApe, potAnuM kApe bIjAnuM zuM kApe, nukasAna to potAne thAya. IrSAnI AgathI pote jale. Ave che. zAstramAM, agnino taNakho laIne Ama kokane nAkhe, ene to baLato baLe, paNa potAno hAtha baLI jAya pahelo. pahelAM hAtha baLe ke nahIM A aMgAro laIne bIjA para nAkhavA mATe, bIjAne bALavAmATe, paNa pote baLe che. ene enI kAMI khabara nathI. bhagavAna! A to kahe che ke pramatta apramatta dazAo, mane paradravya che. enI sAme jotA nathI. e paNa ame chake guNasthAne AvyA bhedamAM AvyA chIe jarA, eTale paradravya jaNAya che. jyAM abhedamAM jaIe chIe, tyAM e paradravya jaNAtuM nathI. ane svadravyano Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 15 195 guNaguNIno bheda paNa jaNAto nathI. ekalo AnaMdano uchALo Ave che. kAla kAgaLa Avyo che ne rajanIno moTo sAro. pakaDa zakti che. (zrotA : ApanI kRpA che.) ' are ! potapotAnI yogyatA pramANe, ghaNA jIvo pakaDe che. nathI pakaDatA ema nathI. ane pakaDaze enuM hita paNa thaI jaze. AhAhA ! enA svakALe kArya thaze. paryAya upara najara na kara. dravya upara najara kara. paryAya mArAmAM nathI, mane paradravya che. AhAhA ! tyAM to aMtaramukha thaI ane paryAya AtmA thaI jaze. jene paradravya tarIke jANIne bhinna jANIne, e kathaMcit abhinna thaIne AtmAne prasiddha karaze le. AhAhA ! dRSTi apekSAe sarvathA bhinna ne jJAna apekSAe anubhava thatAM, nirmaLa paryAya kathaMcit bhinna abhinna che. paNa sarvathA to abhinna thavAnI nathI. AhAhA ! jaina darzanamAM sarvathA bhinna to che, paNa sarvathA abhinna koI, parabhAvathI che nahIM. evo AtmA che ja nahIM. AhAhA ! ' are ! mokSArthI jIva A siddhAMtanuM sevana karo. huM to eka zuddha caitanya bhagavAna AtmA chuM, ane je A bhAvo pragaTa thAya che e badhA bhinna lakSaNavALA hovAthI, mane padravya che. AhAhA ! svadravyapaNe dekhAtuM nathI ane pAradravyapaNe dekhAya che kyAre, ke savikalpamAM Ave tyAre, nirvikalpa dhyAnamAM jAya che munirAja, tyAre bahAra nIkaLIne Ave tyAre ApaNe pUchIe sAheba ke olI paryAya paradravya che ema kahyuM'tuM Ape aMdaramAM gayA pachI paNa e paradravyapaNe dekhAya che? are dekhAtI ja nathI. eka sAmAnya cIja dekhAya che. AhAhA! bheda karo to svaparaprakAzaka che. paryAyanA bhedathI jovo to paryAyamAM svaparaprakAzaka che. e paryAyane abhedathI jovo to svaprakAzaka che. zuM kahyuM? bhAI ! jJAnanI paryAyanA bhedathI jovo, to emAM svaparaprakAzaka dekhAya che. e paryAyane aMtaramAM jaIne zuddhAtmAnI hAre ananya thaIne abheda AtmAne jove to ekaluM svaprakAzaka che. svaparaprakAzaka emAM che nahIM. AhAhA ! e mAI dhavalamAM kahyuM che ke kevaLajJAnanI paryAyano bheda jANIzane to tane lokAloka jaNAze, kevaLajJAnanI paryAyane bhedathI jo to, lokAloka jaNAze tane emAM kevaLajJAnamAM lokAloka jaNAya che. paNa jo e kevaLajJAnanI paryAyane, bhedane gauNa karIne abhedamAM cAlyo jA, ahIM beThAM beThAM, ke kevaLajJAnanuM kevaLa jJAna nathI jaNAtuM, mane zrutajJAnano bheda dekhAto nathI. abhedamAM cAlyo jA. AhAhA ! to e paradravya tane dekhAze nahIM. AhAhA ! nathI thaI jaze. avastu thaze. AhAhA ! macaka Ave ne, thoDuMka avalaMbana lya che. paNa jyAM aMdaramAM gayo, avastu che paryAya dekhAtI nathI. savikalpadazAmAM che ne nirvikalpamAM paradravyapaNe paNa pariNAma dekhAtA nathI. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 jJAyaka svarUpa prakAzana A ekadama ekaDAnI vAta che. koI kahe ke uMcI vAta che ema nahIM. apratibuddha anAdi ajJAnI jIva mATe A samayasAra zAstra lakhANuM che. A munio mATe nathI. hindustAnamAM gappA mAre che ke A munio mATe che. kAMI khabara nathI. anAdi apratibuddha mATe A zAstra racANA che. pATha che coo . A to gAthA che kAMI. AhAhA! apUrva gAthA che. nitya udyotarUpa, bhagavAna AtmA nitya pragaTa che. paryAya pragaTa thAya che te AtmA nathI, paradravya che. kevaLajJAna pragaTa thAya te mane paradravya che. AhAhA ! koNa kahe I. koNa kahe ke jene dravyadRSTi thaI gaI che ne bhedanI dRSTi chUTI gaI che. ane abhedanI dRSTi jAmI gaI che. e bhedane heyapaNe jANe che. mane paradravya che jeTalA bhedo pragaTa thAyane, kevaLajJAna to pragaTa thAya che. je pragaTa thAya che e kSAyikabhAva pragaTa thAya. emAM pAriNAmika bhAvanuM lakSaNa nathI, mATe mane padravya che. kAraNa ApyuM che tyAM. bhinna lakSaNavALA bhAvo ema kahyuM. mArA lakSaNathI judI jAtanuM lakSaNa che. kevaLajJAna kSAyikabhAve che ane jIva pAriNAmika bhAve che. AhAhA ! kevaLajJAnamAM jJAnAvaraNa karmanA kSayanI apekSA Ave che ane bhagavAna AtmA nirapekSa che. AhAhA ! A ekaDAnI vAta che ho. bagaDAnI vAta to cAritramAM Ave. e bagaDo Ave cAritramAM, tragaDAmAM kevaLajJAna thaI jAya. tragaDAmAM kevaLajJAna. AhAhA ! traNanI pUrNatA. jJAna, darzana, cAritra mokSamArganI. nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI ane spaSTa prakAzamAna jyoti che, jo bIjo bola. spaSTa eTale pratyakSa che AtmA. AtmA parokSa nathI. AtmA pratyakSa che. kema dekhAto nathI? ke tuM dekhAto nathI. pratyakSa che. ema lakhyuM che ho. pratyakSa che ho. spaSTa eTale pratyakSa, parokSano niSedha karyo. AhAhA ! pratyakSa che, to kema dekhAto nathI ? ke tuM dekhato nathI. AhAhA ! tuM aMtaramAM jaIne jo to tane dekhAze. na dekhAya evo AtmAno svabhAva nathI. dekhAya evo svabhAva che. AtmAmAM prakAza nAmanI eka zakti che. e zakti evI che ke spaSTa prakAzamAna jyoti aMdara birAjamAna che. e pratyakSa aMdaramAM jaIne jove to pratyakSa jAjavalyamAna thaIne dekhAya che. parokSa evo AtmAno svabhAva nathI. mati zruta parokSa che. paNa trikALI dravya to pratyakSa che. spaSTa prakAzamAna jyoti che. A IndriyajJAna to aMdhAruM che. rAga paNa AMdhaLo che. rAtreya AMdhaLo ne IndriyajJAna paNa AMdhaLu che. atIndriyajJAnamaya bhAvathI viparIta evI pAMca Indriya ne chaThuM mana, viparIta eTale jaDa. eka cetana ne bIjuM jaDa. AhAhA ! spaSTa prakAzamAna, pratyakSa che AtmA ho. sUrya Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 15 197 uge badhAne dekhAya, olA ghuvaDane na dekhAya, evA pakSI thAya che. rAtre, enI AMkha baMdha thaI jAya che. rAtre khule, divasamAM enI AMkha baMdha hoya. sUryadekhAya nahIM. ema A bhagavAna AtmA pratyakSa che e ajJAnIne dekhAto nathI. AMkha ughADato ja nathI. Ama A bahAranI AMkha ughADI, paNa A aMdaranI cakSu ughADato nathI. ughADe to dekhAya evo pragaTa che. AhAhA ! darzana devA taiyAra che paNa darzana leto nathI. devA taiyAra che ene TapAla na lakhavI paDe, epoInTamenTa na levI paDe. TapAla ke tAra ke Teliphona na karavo paDe ke mAre tamArA darzana A TAIme karavA che, kyAre huM AvuM? ema AtmAne, TapAla lakhavI na paDe. huM to pragaTa ja chuM. jyAre tuM jo, tyAre tane darzana huM ApIza ne tuM darzana laIza. AhAhA ! huM nA nahIM pADuM moTuM nahIM pheravuM. kAyama mATe pratyakSa che. spaSTaprakAzamAna jyoti che. aMdhAruM nathI AtmAmAM, AtmAmAM aMdhAruM nathI thayuM. ajJAnamAM aMdhAruM thaI gayuM che. AtmAmAM aMdhAruM thAya ja nahIM. ajJAnamAM prakAza hoya ja nahIM. ajJAnamAM koI di' prakAza thAya ja nahIM. kAyama aMdhAruM ja hoya ajJAnamAM. ajJAnamAM AtmA na jaNAya ane bhagavAna AtmAmAM koI di' aMdhAru thAya nahIM. AhAhA ! spaSTaprakAzamAna jyoti, jhaLahaLa jyoti che. evo je jJAyaka eka bhAva che, A jJAyaka bhAvanA gANA gAyA. A zuddha AtmAnA gANA gAyA. A ziSyanA praznano uttara Apyo, ke bhagavAna AtmA anAdi anaMta che ane nitya udyotarUpa che ane pratyakSa prakAzamAna jyoti che. evo je zuddhAtmA, jJAyaka eka bhAva che. cAra bhAvano parihAra thaI gayo. jIva ekarUpe hoya. pariNAma anekarUpe hoya. ekanI sAme anekano niSedha karyo. eka kahyo ne temAM aneka paryAyano niSedha karI nAkhyo ke koI jIva nathI. e ajIva che. eka jIva ne bAkI badhuM ajIva. e jIva eTale jIva nahIM ema. je eka jJAyabhAva che. have e eka paDakhuM kahyuM, have bIjA paDakhAMnI vAta karaze. TAIma thaI gayo. saMsAranI apekSAe zuM che enuM jJAna karAvaze. saMsAranI apekSAe jJAna karAvaze, paNa saMsArI AtmA thato nathI, ema kaheze. ema kahevA mATe saMsAranuM jJAna kare che, ke paryAyamAM saMsAra che, paNa saMsArarUpe AtmA thato nathI. AhAhA ! evo ne evo rahelo che AtmA. paryAyamAM saMsAra pragaTa thAya paNa e saMsAramAM Ave nahIM. nathI kahetA, dIkarIo brahmacArI thAya, pratijJA le che. amAre saMsAra mAMDavo nathI, ema kahe ne. AhAhA ! dIkSA Apo amane brahmacaryanI. ema bhagavAna AtmA, brahmacArI che. e saMsAramAM Avato ja nathI. saMsArI thato ja nathI. evI vAta apUrva bIjA paDakhAMnI karIne emAMthI paNa AtmA kADhaze. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 jJAyaka svarUpa prakAzana 9t pravacana naM. 16 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa - tA. 22-7-91 A zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. teno prathama jIva nAmano adhikAra, emAM A chaThThI gAthA che. emAM jIvanuM mULa svarUpa, asalI svarUpa zuM che? svAMga vagarano AtmA kevo che? AtmAne svAMgavALo to joyo anaMtakALathI. bhagavAna AtmA baMdha ane mokSa enA svAMgathI AtmA rahita che. bhAvabaMdha enAthI rahita ane bhAvamokSathI paNa rahita che. nava tattvane sarvajJa bhagavAne svAMgamAM nAkhyA che. puNya pApano svAMga, Astravano svAMga, saMvara, nirjarA, baMdha mokSano svAMga, paryAya mAtra svAMga che. jema nATakomAM eka puruSa aneka prakAranA svAMga dhAraNa kare, puruSa eka hoya paNa svAMga aneka prakAranA dhAraNa kare, ema A je zuddhAtmA che, enI avasthAo aneka prakAranI thAya che, tethI aneka prakAranA e svAMga dhAraNa kare che, ema kahevAya. paNa e svAMgathI paramAtmA bhinna che. cakravartIno svAMga tye koI nATakamAM, ene e puruSa pAcho dArUDIyo thaIne Ave, bhikhArI thaIne Ave, strIno svAMga dhAraNa kare, bahAravaTiyAno svAMga dhAraNa kare, polIsano svAMga dhAraNa kare. eka ja puruSa aneka prakAranA veSa laI Ave, bahurUpIyA aneka prakAranAM svAMga dhAraNa kare, ane evI rIte ekTIMga kare, ke olAne ghaDIvAra to sAruM lAgI jAya. eTale I svAMga ane svabhAvanuM jene bhedajJAna nathI, e svAMgane AtmA mAne che. svAMga AtmA nathI. svAMgathI rahita zuddhAtmA e AtmA che ane ahIMyA to e aMdaranI paryAyano svAMga paNa AtmAne nathI ema kahe che. dravya svabhAve AtmA rahyo che. badhAno AtmA badhA AtmAo svabhAve zuddha che. trikALa zuddha che. nitya nirAvaraNa che ene bhAvakarmanuM AvaraNa nathI. ene ATha prakAranA karmanuM AvaraNa lAgu paDatuM nathI. evo je AtmA, te dRSTimAM laIne anubhava karatAM samyagdarzana thAya che. UMcAmAM UMcI gAthA che. emAM ApaNe ahIMyA sudhI AvyA chIe. evo je jJAyaka eka bhAva che te, traNa lITI pUrI thaI'tI, "jJAyaka eka bhAva che te e sAmAnya paDakhuM batAvyuM enuM. have vizeSa paDakhAMnuM jJAna karAve che. AtmA eka che. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 16 199 enAM paDakhAM be che. eka sAmAnya paDakhuM TakatuM ane eka vizeSa paryAyanuM paDakhuM TaLatuM, TakatuM ane TaLatuM e be bhAva eka padArthamAM eka sAthe eka samaye rahelA che. chatAM Take che te Take che ane TaLe che te TaLe che. Takato bhAva TaLato nathI ane TaLato bhAva koI di' Takato nathI. evA eka padArthanA be aMza che. eka aMza zuddha rahI gayo che anAdi anaMta ane bIjo aMza anAdithI azuddha che. ajJAnI prANIne zuddhanuM bhAna jyAM sudhI nathI, tyAM sudhI paryAyamAM ajJAna UbhuM thAya che. deha mAro karma mArA, huM karmamAM joDAuM chuM ne mArAmAM zubhAzubha bhAva thAya che ema mAne che. AtmAmAM zubhAzubha bhAva thatA nathI. e pariNAmano dharma che. dravyano dharma nathI. pANI garama thAya che e pariNAmanI yogyatA che enI, eno dharma che. paryAye dhArI rAkhelo dharma uSNatA, paNa pANIno je mULa svabhAva che, e to e vakhate zItaLa, zItaLa, zItaLa so TakA zItaLa che. emAM eka Tako paNa uSNatA AvI nathI. ema dareka chae padArtha sAmAnya vizeSa svarUpa che. sAmAnya paDakhuM eka aMza ane bIjo aMza TaLato, paryAya aMza, be aMza che. emAM kahe che ke te, te eTale je sAmAnya jJAyakabhAve avasthita che te, have paryAyathI jovAmAM Ave to zuM che ? saMsAranI avasthAmAM zuM che ? saMsAra avasthAthI jovAmAM Ave, saMsAra eTale ajJAna, saMsAra eTale rAga, evI avasthAmAM anAdi kALathI ene karmano saMbaMdha thayo che. ATha prakAranA jaDa karmano saMbaMdha thayo che, e konI sAthe saMbaMdha thayo che ke azuddha paryAya sAthe saMbaMdha thayo che. e vakhate zuddha AtmAnI sAthe eno saMbaMdha thayo nathI. eka aMza nimitta paDe che. bIjo aMza nimitta thato nathI. jUnA karmanA udayamAM AtmA joDAto nathI. darzana mohanA udayamAM ke cAritramohanA udayamAM AtmA joDAto nathI. paNa je AtmAnA svabhAvane bhUle che ane jJAtA svabhAvano je tyAga kare che samaye samaye, enI pariNati karmanA udayamAM joDAya che. jJAyaka paramAtmA pote jUnA karmanA udayamAM joDAto nathI. jUnA karmano baMdha thayo che, e paNa dravyanA kAraNe thayo nathI. zuM kahyuM ? jaghanya aMtarmuhUrta karmanI sthitino baMdha, utkRSTa sItera kroDA kroDInI sthiti baMdhAya koIne, to kahe che ke e sthiti baMdha ke anubhAga baMdha ke pradezabaMdha, ke prakRttibaMdha e cAra prakAranA baMdhamAM paramAtmA kAraNa thayo nathI. ane paryAyamAM baMdha che e hakIkata che. ajJAnIne paryAyamAM karmano saMbaMdha thayo che e vAta sAcI che.paNa e vakhate jyAre paryAyane karmano saMbaMdha thayo che, te ja samaye paryAyathI bhinna paramAtmAne e karmano saMbaMdha thayo nathI. jUnA karmanA udayamAM joDAto nathI ane navA karmane bAMdhato nathI. ane navA karma baMdhanuM zubhAzubha Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 jJAyaka svarUpaprakAzana bhAva kAraNa che paNa AtmA kAraNa thato nathI. A aMdarano, aMtaranA bhedajJAnanI vAta cAle che. saMsAranI avasthA anAdikALanI che. saMsAranI avasthA che, chatAM jIva saMsArI thayo nathI. brahmacArI baheno kuTuMbamAM rahe che. paNa e niraMtara brahmacArIpaNe rahe che. ema A trikALa bhagavAna AtmA trikALa brahmacArI che. ene rAgano saMsarga, samAgama thayo nathI. nitya brahmacArI che. AhAhA ! trikALa brahmacArI enuM brahmAnaMda potAnuM svarUpa ja che. e potAnA svarUpamAM ja rahelo che. e rAgamAM jato nathI. saMsAra avasthAmAM anAdi kALathI karmano baMdha ane dUdha ane pANInI mAphaka thayelo dekhAya che. paNa e dravyakarmano baMdha bhAvakarmanI sAthe che. jIvatattvanI sAthe e jaDakarmo baMdhANA nathI. atyAre traNe kALe, nigodanA jIvane paNa, enuM je paramAtma tattva aMdara birAjamAna che, AstravathI bhinna, ajIvathI bhinna, evo bhagavAna AtmA, e paramAtmAnA kAraNe karmabaMdha thato nathI, paramAtmAne je bhUle che ane dehAdine potAnA mAne che, evA rAgAdi jIvanA pariNAmane kAraNe karmano saMyoga thAya che. jevI rIte zarIra upara telanuM mardana karyuM hoya to raja baMdhAya che paNa rajano baMdha zarIranI sAthe che ke zarIranI eka avasthA cIkaNI thaI tenI sAthe che. jo zarIranI sAthe raja baMdhAI gaI hoya to game teTalA sAbu lagAvo to e rajA nIkaLe nahIM. raja to nIkaLI jAya che ne rajanuM kAraNa paNa cIkAza nIkaLI jAya che ne zarIra to evuM ne evuM, pahelAM hatuM evuM ja rahI jAya che. telanA mardana vakhate ke telanuM mardana na hoya tyAre zarIrano je aMdarano bhAga che emAM to telano sparza thayo nathI. tela aMdara jatuM nathI to raja aMdara kyAMthI jAya. ema A paramAtmadravya che AtmA, A AcArya bhagavAna kahe che ke zuddhanayano upadeza | virala che. zuddhanayano upadeza game tyAM nathI maLato. zodhe to maLe. A je telanA mardananI cIkAza upara upara che, zarIramAM e tela pravezI zakatuM nathI, ema A bhagavAna trikALa jJAnAnaMda paramAtmA che, bhagavAna che. enI uparanI e dazA che, ane e paNa dazAmAM cIkAza kyAre Ave, ke svabhAvane bhUle to, parane potAnuM mAne to paryAyamAM cIkAza Ave. paryAyamAM cIkAza Ave tyAre paNa dravya cIkaNuM thatuM nathI. dravya malina thatuM nathI. dravya ne paryAyanI aMtaraMgamAM svabhAvathI judAI che. svabhAvathI be tattva bhinna bhinna che. jIvatattva ne Asravatattva pota potAnA svabhAvathI be paNa rahelA che. be thaIne eka jIva kadI thato nathI. anAdi baMdha paryAya ne A karmanA baMdhanuM kAraNa koNa che? karmanA baMdhanuM kAraNa enI eka samayanI ajJAna avasthA che e nimitta kAraNa che. upAdAna kAraNa to Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 16 201 karmanuM karmamAM che. nimitta kAraNa ajJAnIno ajJAnabhAva che. paNa ajJAnIno bhagavAna AtmA emAM nimitta kAraNa thato nathI. jo ajJAnIno AtmA paNa karmabaMdhamAM nimitta thAya, to nitya karma baMdhAyA ja kare, koI di' karmathI chUTI zake nahIM. mATe AtmAmAM karmanA baMdhanuM nimitta kAraNa nathI. nimitta na kaho AtmAne, upAdAna kaho. nimitta rAgane kaho, naimittika karmane kaho. traNa vAta karI. bhagavAna AtmA upAdAna che trikALa e lukhkho che, emAM rAganI cIkAza nathI emAM AnaMda bharyo che paNa rAga nathI emAM, ene upAdAna kaho trikALI upAdAna. ane eka samayanI bahirmukha je rAganI avasthA Asrava e eka kSaNika azuddha upAdAna che ane navA karmano baMdha thAya che, te tene kAraNe thAya che. Ane nimitta kaho to one naimittika kahevAya. Ane upAdAna kaho to one paNa upAdAna kaho. kSaNika upAdAna Ane kaho. eka trikALI upAdAna ane eka kSaNika upAdAna. be upAdAna che ahIMyA aMdaramAM. tema sAme be upAdAna che karmamAM. jaDa karmatrikALI upAdAna ane enI je paryAya anubhAganI e enuM kSaNika upAdAna che. be dravya ne be dravyanA guNa paryAya bhinna che. have bene saMbaMdha thAya che. enA dravyane dravya vacce saMbaMdha nathI thato. benI paryAya vacce nimitta naimittika saMbaMdha thAya che. nimitta naimittika saMbaMdha thayo eTale ajJAna UbhuM thayuM ne saMsAranI utpatti thaI gaI. tyAre trikALI upAdAna che e to karmanA baMdhanuM kAraNa nathI ne rAganuM paNa kAraNa nathI. rAganA kAraNathI paNa zUnya che. paNa rAga thAya che, svabhAvane bhUle AtmA, bhedajJAnano abhAva hoya, parane potAnuM mAne to mithyAtvAdi bhAvo, ajJAna UbhuM thAya che. e ajJAnane nimitta kahevAya, trikALI AtmAne nimitta na kahevAya karmanA baMdhamAM. eka samayanI rAganI paryAyane nimitta kaho, karmano je baMdha thAya che tene naimittika kahevAya. evo nimitta naimittika saMbadha AtmAthI bahAra thAya che. AtmAmAM thato nathI. nimitta naimittika saMbaMdhathI rahita AtmA che. e svabhAvadRSTi kare to samyagdarzana thAya. ane svabhAva dRSTi na kare to paNa emAM nimittapaNuM AvatuM nathI. nimitta mAne to e to enuM ajJAna thayuM. e kyAM nimitta che. rAgamAM ke karmanA baMdhamAM e to jJAtA che. A aMdaranI gUMca che ne e ukelavAnI che. aMdaranI gAMTha paDI gaI hoya sutaranI dorImAM to Ama mAMDa-mAMDa mAMDa nIkaLe. ane emAM rezamanI dorImAM gAMTha paDI gaI hoya, to na nIkaLe, ne mAthe telanuM TIpuM hoya to to nIkaLavuM bahu muzkela che. paNa gAMTha to gAMTha che I doro nathI. AhAhA ! ema A bhagavAna trikALI jJAnAnaMda paramAtmA enI dRSTi karIne anubhava kare, to Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 jJAyaka svarUpaprakAzana to paryAyamAM AstravanI jagyAe saMvara thAya, to to saMvara karmabaMdhanuM kAraNa thatuM nathI. paNa svabhAvane bhUle to Astrava thAya, to Astrava karma baMdhamAM nimitta thAya. paNa Astrava jenI paryAyamAM che evo bhagavAna je AtmA, te AstavamAM ke karma baMdhamAM kA2Na thato nathI. evo judo ne judo eka aMza rahe che. eka aMza karmabaMdhamAM nimitta thAya ne bIjo aMza karma baMdhamAM nimitta thAya ja nahIM. badhAnA AtmAnI vAta cAle che. huM nimitta nathI. bIjAnA kAryamAM huM nimitta nathI. potAnA pariNAmamAMya nimittakAraNa nathI to paramAM nimittakAraNa kyAMthI hoya. mithyAtvanuM kAraNa AtmA nathI. rAganuM kAraNa huM chuM ema mAne e mithyAtva che-mithyA daSTi thaI gaI enI. AtmAmAM rAganA kAraNano abhAva che emAM rAganuM kAraNa nathI. kartA ya nathI ne kAraNa paNa nathI. tyAre rAga kema mithyAtvano thayo, ke dRSTi rAga upara che, ke rAga mAro ne huM ene karuM chuM ne huM emAM nimitta chuM. evI viparIta dRSTi thaI gaI anaMtakALathI. e viparIta dRSTino parihAra thAya ne nAza thAya ne AtmAno anubhava kema thAya enI gAthA che. kahe che anAdi baMdha paryAyanI apekSAthI, kSIranIranI jema, karma pudgalo sAthe ekarUpa hovA chatAM, karmanIya sattA siddha karI, karmanI sattA kemAM che ? AtmAmAM che ke karmamAM che. jaDa karmanI sattA jaDa karmamAM che. AstravanI sattA AstavamAM che. jIvanI sattA jIvamAM che. jIvamAM Astrava nathI ne AstravamAM jaDa karma nathI. traNeya judA judA che. eka jIva che, eka Astrava che. bIjo jaDa karma ajIva che. pudgala che. traNe Ama vibhAga che aMda2mAM. judA judA kAma kare saunuM. Ama (traNeyanI) sattA siddha karI. have kahe che ke karmano udaya Ave, sattA siddha karI, baMdha siddha karyo, dravyakarmano baMdha, dravyakarmano baMdha bhAvakarmanI sAthe baMdhAya che. azuddha aMtaHtattva enI sAthe karmano saMbaMdha thayo che. zuddha aMtaHtattva bhagavAna AtmAnI sAthe karmano saMbaMdha koIne paNa thayo nathI atyAra sudhI ane thavAno paNa nathI. avinA AtmAne paNa karmano baMdha thayo nathI. baMdhathI rahita che eno AtmA. ane jaDa karmanA baMdhathI to rahita che paNa eno AtmA bhAvakarmathI paNa rahita che. abhavino AtmA ho ? avi to eka samayanI paryAyanI yogyatA che. enAthI trikALa bhagavAna AtmA eno judo ne judo che. ''savvu zuddhA zudghanayA'' zudghanayathI jovAmAM Ave to badhA AtmA trikALa zuddha che. bhiva avinA bheda nathI. bhiva abhavi e to paryAyanI lAyakAtanA dharmanI vAta che. jIva bhavi nathI ne jIva abhiva nathI. paryAyamAM bhiva abhivinA be bheda paDe che. svasamaya ne parasamaya paryAyanA bheda che. dravyanA bheda nathI. AhAhA ! Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 16 203 eka vakhata tuM dravyane to jo. paryAyane joyA karaza, paryAyane gauNa karIne, paryAyathI bhinna AtmA trikALI che tene jo to kharo. AhAhA ! paNa ene bhinnatA che e vizvAsa Avato nathI. vizvAsa ja nathI Avato. deva guru zAstra upara paNa vizvAsa nathI. AtmAnI zraddhA to thaI nahIM paNa deva guru zAstra kahe che ke AtmAne Astrava bhinna bhinna che. eka sattA nathI beyanI. be vacce atyaMta abhAva jevI dIvAla paDI che ADI. AhAhA! have sattA che to karmano udaya paNa Ave che ane udayamAM pariNAma joDAya che. ane pariNAmamAM zubhAzubha bhAva thAya che. ane navI puNya pApanI prakRttino baMdha paNa thAya che. ema cAra vAta karI. karmanI sattA che anAdinI. ajJAnabhAvanuM nimitta pAmIne karmano baMdha thayo che. have baMdha che sattA to udayamAM Ave che. ane pariNati ajJAnInI emAM joDAya che. jJAnI joDAto nathI karmanA udayamAM. ajJAnI joDAya jAya che. AtmAmAM joDAto nathI, tyAM sudhI paramAM joDAya jAya che. ane enI paryAyamAM zubhAzubha bhAva thAya che, paNa enA AtmAmAM zubhAzubhabhAva thatAM ja nathI. khatavaNI phera che. moTo phera che. thAya paryAyamAM ane mAne che ke dravyamAM thAya che. ene koI di' samyagdarzana na thAya. ane vyavahAranaya kahe che ke AtmAmAM ja rAga thAya, ane vyavahAranaya kahe che ke AtmA ja rAga kare che. duHkhane bhogave che. AtmA ja karmane bAMdhe, ne karmanA udayamAM AtmA ja joDAya. e vyavahAranayanI vAto badhI asatyArtha ne abhUtArtha che prabhu ! ene sAcI mAnIzamAM. vyavahAranaya vaDe je nirUpaNa karavAmAM AvyuM hoya, e abhUtArtha-asatyArtha jANI enuM zraddhAna choDaje. AhAhA ! ema AtmA karmanA udayamAM joDAya che ne AtmA karmane bAMdhe che ne AtmA karma bhogave che. evA vyavahAranayanuM zraddhAna choDaje) AhAhA ! ahIMyA kahe che ke bhAvakane bhogavato nathI to jaDane kyAMthI bhogave? ane nokarma roTalA dALa bhAta zAka ene to kyAMthI bhogavI zake. AhAhA! je enI paryAyamAM bhAva thAya che ene paNa bhogavato nathI. kemake AtmA potAnA abhoktA svabhAvane choDI bhoktA dharmamAM jato nathI. paryAya bhogave che. dravya bhogavatuM nathI. eTale to abhoktA ane bhoktA vaccenI judAI rahI gaI che. bhoktAmAM dRSTi che tyAMthI UThAvIne huM abhoktA chuM, akAraka chuM tyAM daSTi sthapAya to dRSTi nirmaLa thaI jAya che. ane pariNAmane jue che jyAM, tyAM duHkhanuM bhoktApaNuM jatuM rahyuM e to AnaMdane bhogave che. te AnaMdane bhogave paryAya, paNa huM AnaMdane bhogavato nathI. huM to abhoktA chuM trikALa. AhAhA ! A bhedajJAnanI vAta cAle che. gurudeve bhedajJAnanI baMsarI vagADI che. Dole naranAra gAya che ne devazIbhAI. AhAhA ! A bhedajJAnanI baMsarI che. AtmAne rAga so TakA, Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 jJAyaka svarUpaprakAzana sarvathA bhinna che. eka cetana ne eka jaDa. dayA-dAna-karuNA-komaLatAnA pariNAma jaDa che. AhAhA ! dezanAlabdhi sAMbhaLavAno rAga che ne e jaDa che. I cetanathI bhinna che. AtmA sAMbhaLato nathI kema ke ene kAna nathI. AtmA sAMbhaLato nathI zabdane kema ke ene bhAvaIndriyano abhAva che. AhAhA ! A badhI vAta che ho zAstramAM. paramAgamamAM kuMdakuMda AcArya bhagavAnanA zAstramAM che. jIve bhedajJAnanI prekTIsa karI nathI, rAta ne divasa bhedajJAne caDe to tarata anubhava thAya. bhedajJAnanA vicAramAM caDI jAya avAra navA2, to ene abhedano anubhava thaI jAya. bhedano vicAra chUTI abhedano vicAra Ave ne abhedano vicAra chUTI ne anubhava thAya. bhedajJAnamAM A sva che ne A para che. pachI parano vicAra chUTe ane A sva che eno vicAra Ave. pachI svano vicAra chUTe eTale sAkSAta pratyakSa anubhava thAya. bhedajJAnathI jeTalA siddha bhagavAna thayA anaMtA e badhA bhedavijJAnathI thayA che. bhedavijJAna eTale sva ane paranI judAI, ene dhyAnamAM levuM joIe, jJAnamAM ne zraddhAmAM. cAra prakAra che AmAM, karmano baMdha che. karmano udaya thAya che, pariNAma emAM joDAya che, zubhAzubha thAya che ne navA karma baMdhAya che. e badhA cakarAvAmAM hovA chatAM paNa, e cakarAvAmAM hovA chatAM e cakrathI bahAra che, cakrane aDato nathI. e cakrane cuMbato nathI AtmA, sparzato nathI. hamaNAM premacaMdajI AvyA'tA, eNe eka vAta karI. e sonagaDha gayA hatA. ghaNAM vakhata pahelAMnI vAta che, ke bapore rAmajIbhAIno klAsa cAle emanA ghare, murabbI rAmajIbhAI, pAMca dasa bhAIo, bahAragAmathI je AvyA hoya, niraMtara kalAka besepoNo kalAka, tyAre koIe ema kahyuM ke premacaMdajI nathI AvatA ApanA klAsamAM. hA bhale na Ave kAMI vAMdho nahIM. pachI kahe kAle premacaMdajIne bolAvo ! mArI pAse bolAvo. premacaMdajI AvyA. bApujI zuM hukama che ? kahe ke Aje tamAre vAMcavAnuM che. badhA kahe che ke bahuM sAruM vAMce che. bApujI ! huM ApanI pAse kyAM vAMcI zakuM. Apa beThA hoya to mArI hiMmata na cAle. nahIM huM kahuM chuM ne pachI tamAre kyAM savAla che vAMco jarUra. beThA vAMcavA. samajI gayA ne. na A chaThThI gAthA lIdhI ne A cAra prakAra AvyA jyAre, tyAre kahyuM ke A caMDALa cokaDIthI bhagavAna AtmA bhinna che. caMDALa cokaDI eTale jUnA karma baMdhAya, ajJAnanuM nimitta pAmIne AvA zabdo kahyA. mane hamaNAM vAta karI. karmano udaya Ave che emAM pariNAma joDAya che ne zubhAzubha thAya che ne vaLI pAchA navA karma baMdhAya che. e caMDALa Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 16 205 cokaDIthI bhinna paramAtmA che. pachI vAMcana pUruM thayuM eTale pITha thAbaDI bApujIe. zAbAza ! barAbara che. bhedajJAnanI parAkASTA che, prakAra batAve che. pariNAma batAvyA, karmano saMga batAvyo, karmano udaya batAvyo, karmamAM joDAya che, e joDAya che e bIjo huM nahIM ane rAgane kare e bIjo huM nahIM ne rAgane jANe e paNa bIjo huM nahIM. rAga kartAnuM karma to nathI paNa jJAnanuM jJeya paNa nathI. e have Avaze bIjA pArAmAM e bIjA pArAnI vAta che. A pahelAM pArAnI vAta che. daSTinA viSayanI mukhyatAthI pahelAM pArAnI vAta karavAmAM Ave che. AhAhA! meM kahyuM caMDALa cokaDI, bApujI khuza thaI gayA. vAta sAcI che. A cakarAvo che ne A cakarAvAmAM caDI gayo che. meM karma bAMdhyA che. mane karmanA udaya to AkarA Ave che ane mane duHkha thAya che ne huM A rakhaDuM chuM saMsAramAM. rakhaDe e jIva nahIM. rakhaDe e bIjo, paramAtmA rakhaDe nahIM. tuM paramAtmA cho. yogasAra vakhate gurudevane mastI caDI gaI, huM paramAtmA chuM, tyAre ziSyanA mukhamAM prazna mUkyo, ke prabhu A paMcaparameSThI paramAtmA che, ke I hamaNAM rahevA de. huM paramAtmA chuM e nizcaya le, vyavahAra pachI. I vyAkhyAna paNa chapAya gayA che. Tepeya che. huM paramAtmA chuM. eka vakhata evo banAva banyo, zrImad rAjacaMdrajI Thale jatA'tA jaMgalamAM, eka bharavADa, govALa hato, gAyono cAranAro, to zrImadjI jatA'tAM, ane enuM anukaraNa karavA mAMDyo olo, A koI mahApuruSa lAge che. enI cAla uparathI lAge che ke A mahApuruSa lAge che. ema ene bhAva Avyo, joyA kare. pAchA vaLyA, to I emanI sAme joyA kare, tyAre zrImadjI thobhI gayA bharavADa pAse. AMkha vAMcI jA. pUchyuM nahIM bharavADe zuM kAma AMkha mIcuM? pUche nahIM. huM paramAtmA chuM. huM bhagavAna chuM. bolo. huM paramAtmA chuM. gurudeva kahe ke vANIyo hoya to, vevalo pUchyA kare ke huM paramAtmA kyAM chuM atyAre. huM to saMsArI chuM. AhAhA ! A jaina darzananI mULa cIja che. dareka AtmA svabhAve paramAtmA che, bhale paryAyamAM pAmaratA hoya paNa pAmaratA ene aDatI nathI. e pAmaratA bIjAno dharma che. jIvano dharma nathI. kharekhara to ajIvano dharma che. AhAhA ! ajIva adhikAramAM ogaNatrIsa bolanA ukaraDAmAM badhuM nAkhyuM che. ema gurudeva kahe ke huM paramAtmA chuM. je paramAtmAne bhAve te paramAtmA thaI jAya. paramAtmAne seve zraddhA jJAnamAM to paramAtmA paryAyamAM alpa kALamAM thAya, dRSTimAM atyAre thAya ne dazAmAM thoDo TAIma lAge, vAra lAge. AhAhA ! have dravya svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave, karmano baMdha to siddha karyo. have dravyanA mULa svabhAvathI jovAmAM Ave to, duraMta jeno aMta dUra che, karmanA abhAvanA kALa, vAra Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 jJAyaka svarUpa prakAzana lAge, bhale dUra che, evA kaSAyacakranA udayanI, I kaSAya che, dravyakarma che ne I pote kaSAya che. enA udayanI, kaSAya samUhanA apAra udayonI vicitratAnA vaze, kemake citravicitra che karmano anubhAga paNa aneka prakAranA che emAM anubhAga, ene vaza thAya che. koNa? pariNAma ene vaza thAya che. AtmA ene vaza thato nathI. AtmA to judo ne judo rahe che. ajJAnIno AtmA ajJAnI thayo nathI. zuM kahyuM? ajJAnIno AtmA ajJAnI thayo nathI. tyAre ajJAnI koNa thayuM che? ke paryAya. e ajJAnanI paryAyathI trikALa jJAnAnaMda paramAtmA bhinna che. te koI di' ajJAnI thAya nahIM. eka samaya ajJAnI thAya to trikALa ajJAnI rahyA kare. AhAhA ! AtmA ajJAnI ke mithyASTi thayo nathI. are ! dravya svabhAvanI sAme jone jarA, tane mIThI madhurI vAta kare che saMto. paryAyadaSTichoDI dene have. kALa pAkyo che tAro, eTale to gAthA sAme AvI che. jeno kALa pAkyo hoya, ene A sAMbhaLavAnuM AvyuM che, kALa pAkI gayo. huM paramAtmA chuM ema kahe ne. AhAhA ! paMDita pAse jAIzamAM ho, to rakhaDI gayo. huM tane kahuM chuM gurudeva kahe. huM paramAtmA chuM, maMtra laI jA. A paryAya dRSTino nAza thaI jAya ne dravyadRSTi thaI jAya evI vAta gurudeva kahI gayA che. ghaNuM kahI gayA che. AhAhA! paNa pAmaratAnI buddhi che. huM pAmara chuM. huM duHkhI chuM. huM manuSya chuM. huM rAko ne huM zAhukAra. are zAhukAreya nathI ne garIbeya nathI. are paryAyano dharma dravyamAM nathI to bahAranI vAta to kyAM rahI. AhAhA ! keTalAkane paisAno mada caDI jAya, keTalAkane sattAno mada caDI jAya, keTalAkane bahAranA bhaNavAno mada caDI jAya, ane keTalAMkane zAstrano mada caDI jAya, mada che mada, AhAhA! Ave che. zAstramAM. AhAhA! baLanuM mada ne rUpanuM madane jJAnanuM mada. AhAhA ! bhagavAna AtmA enAthI bhinna che jo ekavAra tuM ja. AhAhA ! mada utarI jAze tAro. mane A vaDApradhAnanI sattA Ave to kevuM, dArU pIdho jANe, amArA jevo koI nahIM. ane jyAM gAdI-uparathI utaryo to koI salAmaya bhare nahIM. hAya ! hAya ! huM ne huM chuM. huM ne huM chuM. huM to bIjo nathI. mane koI salAmaya bharatuM nathI. AhAhA ! ane rastA upara Ubho hoya ane moTara nIkaLe, ene lIphaTa na Ape koI sAheba besI jAva koI na kahe ene. AhAhA ! A darabAronuM thayuM ne e rIte gAdI uparathI utaryA koI salAmaya bhare nahIM. ema kahe che ke elA mada zenA tArA badhA. AhAhA ! e madathI abhimAnathI bhagavAna AtmA bhinna che. ene dRSTimAM laIne eno anubhava kara. dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to, duraMta kaSAyacakranA udayanI vicitratAnA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 16 207 vaze prarvatatA, zuM ? zubha azubhabhAvo nimitta ane enA nimitte puNya pApanI prakRtti baMdhAya che. ghAti aghAti karmanI prakRti saMyogarUpe baMdhAya che. konI sAthe baMdhAya che karma, AtmAnI sAthe baMdhAya che ke anAtmAnI sAthe ? AtmAnI sAthe karmano baMdha koI dI' thAya ja nahIM. thayo ja nathI ne thavAno paNa nathI. Ama je jANe ene paryAya palaTI AtmA sAthe saMbaMdha thAya ane pachI paryAya sAthe karmano saMbaMdha thAya nahIM. nirjarA thaI jAya. baMdhanA sthAne nirjarA thavA mAMDe. baMdha to aTakI gayo, navo baMdha thAya nahIM ane jUnA karmanI nirjarA enA kAraNe thayA kare. enuM lakSa paNa jJAnInuM enA upara nathI. puNya pApane utpanna karanAra samasta anekarUpa zubha azubha bhAvo, A zubha azubha bhAvo udayabhAva paryAyamAM thAya ne, zubha ane azubha, hiMsA ahiMsAnA bhAva, ema kahe che ke e bhAve pariNamato nathI. 'na bhavata' te rUpe thato nathI. saMskRtamAM zabda che. 'na bhavita' zubha ane azubha bhAva, hiMsA ahiMsAnA pariNAma, puNya pApanA pariNAma, tIvrakaSAya ne maMda kaSAyanA pariNAma, paryAyamAM bhale thAya, paNa AtmA e rUpe thato nathI. nijabhAvane choDe nahIM ane parabhAvarUpe thAya nahIM. tane bhrAMti thaI gaI che. bhrAntino saMsAra che. temanA svabhAve pariNamato nathI. have paMDitajI bahu sAro khulAso kare che. jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI. A jaDabhAva kahyA. dayA, dAna, karuNA, komaLatAnA pariNAma, vratanA pariNAma, jAtrAnA pariNAma, maMdira bAMdhavAnA pariNAma, deva guru zAstranI bhaktinA pariNAma, pUjAnA pariNAma jaDa che. cetanano emAM aMza nathI. kartA karmanI 72 mI gAthAmAM e jaDabhAva che Astravo, zubhAzubha bhAvo jaDa, acetana che. enAmAM svaparaprakAzaka zakti nathI. potAneya na jANe ne jANanArane paNa na jANe. jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI. koI di' AtmA kaSAyarUpe thato nathI. paryAyamAM kaSAya hoya tyAre paNa dravya kaSAyarUpe na thAya. pANI meluM thAya, e paryAyamAM mela Ave paNa pANI meluM na thAya. kahevAya pANI meluM thayuM. vyavahArIjano kahe pANI meluM thaI gayuM. AhAhA ! bhedajJAna nathI ane jyAM pANI meluM thaI gayuM bolAya. pANI meluM thayuM, paNa pANI meluM na thAya. pANInI avasthA malina thAya. AhAhA ! e avasthAne svabhAva dRSTithI jo, to e malinatA mATInI che. paNa pANInI paryAya paNa malina nathI. pahelAM tabakke pANInI paryAya kahIe. bIjA tabakke jAIe to e aNamaLato bhAva che. nirmaLa pANInI sAthe maLato nathI. mATe sAmAnyanuM vizeSa nathI, A vizeSa bIjAnuM che. to konuM ? ke mATInuM che. mATInI sAthe maLI jAya che. mATInI sAthe Ama joIe to maLe che. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 jJAyaka svarUpa prakAzana pANI sAthe aNamaLatuM che maLatuM nathI mATe e pANInI paryAya ja nahIM. jevuM sAmAnya hoya evuM vizeSa hoya. sAmAnyathI vizeSa juduM paDe, to e vizeSa bIjAnuM che e samajI leje. tane maLI jaze. AhAhA ! A jaina darzana, bahu yukti, nyAya, anumAna, anubhavathI siddha thAya evI vastu che. thoDuMka ene lakSa rAkhIne potAnA hita mATe ene vAraMvAra vicAravuM joIe. lyo AtmA koI di' jaDabhAvarUpe thato nathI. A dayAno, karuNA, komaLatAno bhAva, vrata-avratano bhAva e jaDabhAva che. to karavA ke na karavA? ke thAya ene jANa, karavA na karavAnI kyAM vAta che. thAya che basa. enA kALakramamAM svaavasare zubhAzubha bhAva Ave che. enAthI judo AtmA che ene jANa. ene jANatAM jANatAM savikalpamAM e jaNAya jAze. nirvikalpa dhyAnamAM to e jaNAtA paNa nathI. tethI jANelo prayojanavAna kahyo ne savikalpa dazAmAM. te kAraNe, have kAraNa Ape che. zubhAzubha pariNamato nathI, te kAraNe pramatta paNa nathI. cha guNasthAna AtmAmAM nathI, ane ATha guNasthAna apramatta dazAnA e paNa AtmAmAM nathI. paryAyanA dharmo paryAyamAM rAkha ane paryAyane dravyamAM bheLaseLa na kara. e beyanI judAI che aMdaramAM. bheLaseLa mAnIza to eka nahIM thAya. bhinna ja raheze. I to tArI buddhino doSa lAgaze, eka nahIM thAya. tethI pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI. AhAhA ! na bhavati' te rUpe AtmA thato nathI. AhAhA ! evo je zuddhAtmA kahyo paryAyathI rahita, A zuddhanI vyAkhyA karavA mATe ATalI vAta karI, ke AtmA zuddha kema che ? ke paryAyathI rahita che mATe zuddha che. basa, TUMkuM vAkya ATaluM. pariNAma mAtrathI bhinna che eTale AtmA zuddha che. pariNAmathI sahita mAne che e azuddha AtmAne seve che. ane pariNAmathI rahita AtmAne mAne che e zuddha AtmAne seve che. zuddha jANe AtmAne te zuddha AtmAne meLave. aNazuddha jANe AtmAne, e aNazuddha AtmA meLave. AhAhA ! - rAgathI sarvathA bhinna che. sarvathA bhinna kahetAveMta ja anubhava thAya. ane anubhavanI paryAyathI kathaMcit abhinna thAya. evuM jJAna thaI jAya. sarvathA bhinnapUrvaka nirmaLa paryAyathI kathaMcit abhinna evuM jJAna, bhinna abhinnanuM jJAna eka samayamAM thAya. sarvathA bhinna ane kathaMcit abhinna. paNa sarvathA abhinna to paryAya thAya ja nahIM. sarvathA bhinna to rahe paNa sarvathA abhinna to thAya ja nahIM. kathaMcit bhinna abhinna evuM syAdvAda anubhavanA kALamAM thAya, samaya eka che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 16 209 rahita pUrvaka sahita. Avo je zuddhAtmA kahyo, te dRSTino viSaya, zraddhAno viSaya, ahIM zraddhAnI mukhyAtathI paheloM peregrApha che. pachI jJAnanI mukhyatAthI vAta karaze bIjA pArAmAM, zraddhAne jJAna be mukhya che. mukhya guNa be che zraddhA ne jJAna. cAritra to aMze che paNa cAritra ahIMyA gauNa che. svarUpAcaraNa cAritra che aMze, paNa ahIMyA be ja vAta lIdhI che. ema kartA-karma adhikAramAM paNa che 144 gAthA lakhI, emAM paNa samyagdarzana, samyajJAna be zabda lakhyA che. cAritrano ullekha karyo nathI. A zAstra samyagdarzana, samyajJAnanI mukhyatAe lakhANuM che. aMze cAritra hoya che paNa e atyAre gauNa che. caturtha guNasthAna kema pragaTa thAya jIvane enI mukhyatAthI vAta che. te ja samasta anya dravyonA bhAvothI, A je zubhAzubha bhAvo che te anya dravyanA bhAvo che, ne pramatta apramatta dazAo che te paNa anya dravyanA bhAvo che. jIvanA bhAvo nathI. enAthI bhinnapaNe, bhinna eTale sarvathA bhinna lagADI devuM. AhAhA ! e bhAvo sarvathA bhinna che. enAthI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. Ama ene najaramAM laIne zraddhAmAM lye to ene zuddha kahevAmAM Ave che. paryAyathI rahita huM chuM ema jyAre lakSamAM lye, tyAre ene zraddhA pragaTa thAya che. pahelAM vyavahAra zraddhA pragaTa thAya che, ane temAM jJAna bhaLe to samyagdarzana sAcuM thaI jAya che, jJAna joDAya jAya aMdaramAM to. pahelAM zraddhAno viSaya cokhkho Avavo joIe. kAle eka anyamati AvyA'tA, dADhIvALA hatA eka, caMdrikAbenane maLyA haze boTAdamAM, tamAruM nAma laIne AvyA'tA. Ama narama mANasa. e dhyAnanI vAta kare. zenuM dhyAna ? paNa dhyeya vagara dhyAna zenuM ? AtmAnuM to bhAna nahIM. dhyAna zenuM ? narama mANasa samajavAnI jijJAsA hatI. te samasta anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe, AtmA bhinna che paryAya mAtrathI, bhinna che to ekAMta thaI jAze, to kahe ke samyak ekAMta thaze, samyak ekAMta thAze to ja samyak anekAMtika jJAna pragaTa thAze. samyak ekAMta vagara samyak anekAMta jJAna pragaTa thAya nahIM. AhAhA ! pahelAM anekAMtamAMthI samyak ekAMta kADha, ane samyak ekAMtapUrvaka pAchuM anekAMta thaI jAya. paheluM anekAMta savikalpadazAnuM che ane bIjuM anekAMta anubhavamAM thAya. anekAMtika jJAna paNa samyak ekAMta evA nijapadanI prApti sivAya anya hetue upakArI nathI. bIjI gAthAmAM anekAMtanuM svarUpa kahyuM. dravya paryAya svarUpa paNa e kAMI upAdeya nathI. emAMthI ekAMta kADha. to svasamaya thaI jAya ema kahyuM, badhuM kahyuM. samayasAra to samayasAra che. bhAvathI bhaNe to bhavano aMta AvI jAya cokkasa, evuM Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 jJAyaka svarUpa prakAzana AmAM sAmarthya che. bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. A AtmA zuddha che, zuddha che. kyAre? ke paryAyathI rahita che ema jo tuM mAna to AtmA zuddha che. bAkI jo paryAyathI sahita mAnato hoya to tAruM ajJAna che. evuM AtmAnuM svarUpa che ja nahIM. paryAyathI sahita AtmA che ja nahIM. paryAyathI sahita vyavahAra che. paryAyathI rahita che te nizcaya che. pravacana naM. 10 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa tA. 23-7-91 -- zrI samayasAra paramAgama zAstra che. samayasAra eTale zuddhAtmA. e zuddhAtmA kevo che? ke pariNAma mAtrathI bhinna che. sarvathA bhinna che. sarvathA rahita che, anAdi anaMta rahita che, evuM AtmAnuM eka svarUpa che. utpAda-vyaya che, 14 guNasthAno che. pariNAma che, paNa e pariNAmathI judo AtmA che, e zraddhAno viSaya samyagdarzanano viSaya che. be prazna pUchyA'tA ziSya, ke ekatva vibhakta AtmAne Apa kahevA mAMgo cho to evA zuddhAtmAnuM svarUpa zuM? ane eno amane pratyakSa anubhava kema thAya? e be praznamAM | ziSya ema kahyuM ke huM zuddhAtmAnA svarUpane jANato nathI ane mane zuddhAtmAno anubhava paNa nathI. evo svIkAra karyA pachI prazna kare che. huM jANuM chuM ema nahIM. tame jANo cho ne huMeya jANuM chuM ema nahi. meM zuddhAtmAnuM svarUpa Aja sudhI kharekhara sAMbhaLyuM nathI. enuM zuM svarUpa che, eno meM paricaya karyo nathI. ane mane eno anubhava paNa thayo nathI. evA zuddhAtmAnuM svarUpa kRpA karIne kaho. tyAre zrIguru kahe che ke ame paNa amArA gurune A prazna karyo hato. A guru ziSyanA prazna uttaranI paraMparA che. AtmArthI jIva ema pUchato nathI ke ATha karmanuM svarUpa zuM che? ghAti, aghAti prakRti, eno sthiti baMdha, anubhAga baMdha, prakRtibaMdha, pradezabaMdha thAya teno prazna nathI karyo. AtmArthI to sIdho prazna pUche che ke mArA AtmAnuM svarUpa mAre jANavuM che. bAkI to me ghaNuM jANyuM. agiyAra aMga bhaNI gayo. navamI raiveyaka muni thaIne gayo paNa tyAre paNa meM mArA zuddhAtmAnuM svarUpa jANyuM nahi, oLakhyuM nahIM. te divase mane eTalI jijJAsA nahotI thaI jeTalI Aja thaI che. dravyIliMgI munI vakhate mane ATalI jijJAsA aMtarathI nahotI Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 17 211 UThI. jANavAmAM rokAto hato ane IndriyajJAna dvArA jANIne saMtoSa mAnato hato. IndriyajJAnanA viSayane jANato'to. agiyAra aMgano ughADa che te IndriyajJAnano viSaya che. zAstra IndriyajJAnano viSaya che, satta zAstra ho. anyamatinA copaDA kahevAya ane saMto anubhavI saMto zAstra lakhe ene Agama kahevAya, paramAgama kahevAya. kahe che ke zAstra samyajJAnano viSaya nathI. navatattva nizcaya samyagdarzanano viSaya nathI, vyavahAra zraddhAno viSaya che. Agama paramAgama IndriyajJAnano viSaya che. vyavahAranayano viSaya che, vyavahAra jJAnano viSaya che. ane cha kAya jIvanI rakSAno bhAva Ave, e cAritrano viSaya nathI, kaSAyano viSaya che, maMda kaSAyanA viSaya che. emAM maMda kaSAya thAya paNa emAM cAritra pragaTa na thAya. pAMca mahAvrata niraticArapaNe pALe. mAro ne tamAro AtmA anaMtavAra dravyaliMgI muni thayo ane anaMtavAra navamI raiveyakamAM paNa gayo, paNa svabhAvane bhUlIne gayo. svabhAva lakSamAM lIdho nahIM eNe ne saMtoSAI gayo. evo ziSya jhaMkhanA kare che. teno samyagdarzana thavAno kALa pAkyo che. samyagdarzana thavAno kALa pAke tyAre Avo prazna pUchAya. zuM kahyuM? jene samyagdarzana thavAno kALa pAkyo hoya evo pAkelo jIva prazna pUche che ke, prabhu! badhuM jANyuM anaMtakALamAM anaMtavAra ane tIrthaMkaranI sabhAmAM paNa anaMtavAra gayo. tyAM | divyadhvani sAMbhaLI, paNa mArA AtmAnI upalabdhi nAma prApti mane na thaI, to evA zuddha AtmAnuM svarUpa zuM ane eno anubhava kema thAya e be prazna hatA. emAM eka praznano uttara apAI gayo, ke AtmA zuddha che. traNeya kALa. zuddhanuM kAraNa ApyuM. AtmA kema zuddha rahI gayo che. tAro AtmA atyAre zuddha che. e tuM mArI vAtane sAMbhaLIne zraddhA karI leje ke, huM zuddha chuM. pachI zuddhano anubhava kema thAya ? e hamaNAM kahIza tane. paNa jo tane A vAta beThI haze to anubhava thaze. je AtmAnuM zuddhapaNuM paripUrNa paramAtmapaNuM nahiM beThuM hoya, to huM tane anubhavanI kaLA batAvIza chupAvyA vagara paNa tane anubhava nahiM thAya. dhyeyanI bhUla haze to dharmadhyAna pragaTa nahiM thAya. mATe pahelAM dhyeya batAvyuM. dhyeyanuM dhyAna karavA yogya che. pariNAma dhyAna dhare che ne ! paramAtmA konuM dhyAna kare? du:khI hoya e sukhano mArga zodhe. bhagavAna AtmA to sukhamaya che e duHkhI to che nahiM e konuM dhyAna kare. sogAnIjI kahe che ke pariNAma merA dhyAna kare to karo. meM kisakA dhyAna karuM. meM to dhyeya huM. mastI joI lejo sogAnIjInI. dhyAnanI upekSA. dhyAna karavA beTho hoya ene AgaLa na kare dhyAnI puruSa. zuM kahyuM? ame cAra cAra kalAka dhyAna karIe chIe. ema Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 212 dhyAnane AgaLa na kare. dhyAnane AgaLa kare eTale samajI levuM ke mithyAdaSTi che. jJAnI dhyAnI dhyAnane AgaLa na kare. dhyeyane AgaLa rAkhe. enuM lakSa dhyeya u52 hoya savikalpadazAmAM. be cAra kalAka dhyeyarUpa dhyAna paNa kare, na kare evuM kAMI nathI. paNa dhyAnanI adhikatA nathI, dhyeyanI adhikatA che. evo draSTino viSaya pahelAM pArAmAM Apyo. ke zuddha che. zuddhanuM kAraNa ApyuM ke zuddha ane azuddha paryAyathI sarvathA bhinna che. ziSya evo che ke sAheba kathaMcit bhinna abhinna evo prazna pUchyo nahIM. pramANa vacana sIdhI hA pADI dIdhI. kemake hajI viSaya pUro thayo nathI. pUrI vAta thaI jAya ane jo kathaMcitno pATha rahI jAya to to huM prazna pUchIza. paNa I to rahevAnuM nathI. kathaMcit to AvavAnuM che hamaNAM bIjA pArAmAM. zAMtithI dhIrajathI grahaNa karI lIdhuM ke huM zuddha chuM. zA mATe ? ke pariNAma mAtrathI bhinna chuM. pariNAma mAtra mArAthI bhinna che, tethI huM pariNAmano kartA nathI ane pariNAmano jJAtA nathI ema AmAM Avaze nIce. pahelAM kartAbuddhi chUTI gaI. evI vAta karI dRSTino viSaya pramatta apramattathI rahita che mATe zuddha che. ane zubhAzubhabhAve thayo nathI AtmA. bhAva karmathI rahita che. IndriyajJAnathI bhinna che sarvathA. evo je AtmA rahita hovAne kAraNe zuddha che. evo daSTino viSaya Apyo. dhyeya batAvyuM dhyeya. A eka 13 vyAkhyAnanuM pustaka bahAra paDyuM che. ''adhyAtma pravacana ratnatraya'' ahiMyA paDyA che. jene joItA hoya tene pAMca rUpiyA kiMmata che. koI pAse na hoya to laI levA. paheloM vibhAga 320 gAthA jayasenAcAryanI TIkA che. bIjo vibhAga pravacanasAra 114 gAthA tathA trIjo vibhAga 271 kaLazano tenA uparanA pU. gurudevazrInA pravacano che. dhyeya, dhyAna ane dhyAtA. zeya, jJAna ane jJAtA. enuM abhedapaNuM thAya tyAre anubhava thAya. dhyeya, dhyAna ne dhyAtA tenA vikalpathI anubhava na thAya. huM dhyAna karuM chuM. kenuM dhyAna karuM chuM ? mArA paramAtmAnuM. dhyAna, karanAro koNa che ? AtmA dhyAna dhyeyanuM na kare tyAre dhyAna thAya. dhyAnano kartA hoya tene dharmadhyAna pragaTa na thAya. e to vikalpano kartA banyo. sahajano dhaMdho che A bhAI. na pahelAM pArAmAM dhyeyanI vAta karI. have eno anubhava kema thAya AtmAno te vAta bIjA pArAmAM che. A vAta tuM ema lakSamAM rAkhaje ke meM A vAta sAMbhaLI nathI. kAMIka navI vAta che ema lakSamAM rAkhaje. A vAta to meM sAMbhaLI che chaThThI gAthA ghaNIvA2. gurudeva pAse sAMbhaLI che ghaNIvAra. pravacana chapAI gayA che chaThThI gAthAnA e vAMcyA che meM. emAM navuM zuM che ? Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 17 213 are ! AcArya bhagavAna kahe che ke huM navuM kahuM chuM. mArI paryAya zuddhanI vRddhi thaIne navI Ave che ane tAro ughADa vadhato jAya che. sAMbhaLa ! samaya pahelAM ughADa hato te atyAre nathI. tAro pahelAM ughADa hato ne enA karatA atyAre ughADa vadhI gayo che. sAMbhaLa tuM. vadhatA ughADe sAMbhaLa ane huM vadhatI dazAe tane vAta karuM chuM. zuddhinI vRddhi jJAnIne samaye samaye thAya che. AnaMdanI vRddhi samaye samaye thAya che. mArI vadhatI dazAthI huM tane vAta karIza ane tArA vadhatA ughADathI tuM sAMbhaLaje. atyAre nathI tA2o ughADa ame jANIe chIe. tane khabara nathI. tAro ughADa vadhI gayo atyAre. AtmA urdhva thAya che tyAre IndriyajJAnano ughADa vadhe che, IndriyajJAna vadhe che ho. atIndriya to hajI pragaTa thayuM nathI. pragaTa thAya pachI vadhe paNa pragaTa thaze ja. amane vizvAsa che tArA prazna uparathI ke tAre bIjuM kAMI jotuM nathI. AhAhA ! sattA joItI nathI, lakSmI jotI nathI. sAheba ! bhagavAnanI pUjA karuM to zubhabhAva thAya ane puNya baMdhAya. puNya kema baMdhAya e prazna nathI karyo. eka vakhatanI vAta che. huM verAvaLa hato. pacAsa varasa pahelAMnI vAta che. tyAre tyAM zvetAMbara ghaNA sthAnakavAsI paNa kharA. janaralI mArI najara Ama badhe phare. A sthAnakavAsI che ne I zvetAMbaranI apekSAe saMyoganI apekSAe nirdhana kahevAya. zvetAMbara loko to khUba paisAvALA. lAkho karoDo rUpiyA kharce atyAre phAunDezana UbhA karyA che. AnuM kAraNa zuM ? I DIpojhITa rAkhyuM hatuM manamAM, koIne pUchyuM na hatuM. emAM ahiMyA pahelAM nautamabhAI vAMcanakAra hatA. teno svargavAsa thayo ane muLajIbhAIe lakhyuM ke have lAlacaMdabhAIne vAMcana karavA besADavAnI mArI bhAvanA che. I kAgaLa pU. gurudevane rAmajIbhAIe vaMcAvyo. rAmajIbhAI pramukha hatA ne, khAnagImAM badho patravyavahAra cAlato'to. emAM huM gayo sonagaDha. pU. gurudeve kahyuM lAlabhAI tamAre vAMcavAnuM che. are sAheba, mAro paricaya ApanI sAthe bahu alpa che. rAmajIbhAI kahe ke kALa gauNa che. orDara karI dIdho. murabbI hatA ne. e vAMcavA rAjakoTamAM beTho ne e vAMcatA vAMcatAM niyamasAra AvyuM hAthamAM. e niyamasAramAM khulAso mArA aMdaranA praznano AvI gayo. niyamasAra kartA lakhe che, ke jagatane lakSmI kema prApta karavI enI paNa khabara nathI. tAre lakSmI joItI hoya to pratimAnI pUjA karavA rokAya jA be ghaDI to lakSmIno Dhagalo thaI jaze. emAM eka jIva coMTI gayo to Aje enI pAse paiso ghaNo thaI gayo. huM jANuM chuM, samajI gayA. e hakIkata che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana haMmezA deva-guru-zAstranI bhaktimAM zubharAga hoya ane zubharAgathI puNya baMdhAya duHkhI thavA mATe. puNya baMdhAya e paNa duHkhanuM kAraNa che ? sukhanuM kAraNa che ? vartamAnamAM duHkha ne bhaviSyamAM paNa duHkha. e zubhabhAva karyo ne tyAre paNa e duHkhI thayo. tenA nimitte puNyano Dhagalo thayo, paiso vadhe tema vadhAre du:khI. bahota lakSmI mahA duHkhama. TikaDI levI paDe che amerIkAmAM to paisAvALAne. kahe che ke tane paiso joto hoya ne lakSmI A dhULa bahAranI, pU. gurudeva dhULa kahe che ne. to bhagavAnanI pUjA kara ne. niyamasAramAM zloka che. mane khulAso thaI gayo. cAlIsa varase khulAso Avyo. oho ! barAbara che. kemake e loko pUjAmAM bahu tatpara, tattvajJAna ane bhedajJAnanI vAta nahiM tyAM. AhAhA ! bhale pratimA viparIta che e judI vAta che. TUMkamAM I loko arihaMtanI bhakti kare che ne. zubhabhAva to eTale che ne. AhAhA ! 214 ema ahIMyA kahe che ke tuM AtmAnA lakSe vAta karIza to tAro ughADa vadhI jaze ane nirmaLa jJAna thaze ane nirmaLajJAnamAM AtmAno anubhava pragaTa thaze caitanya lakSmI pragaTa thaze. olI dhULanI lakSmInuM kAMI nahiM. ahIMyA mUkIne cAlyA jazo. manubhAI badhuM mukIne gayA ne. koNa laI jAya che ? e vAta kare che. huM zuddhAtmAnI vAta tane karIza. mArI vadhatI dazAe karIza ane tArA vadhatA ughADe tuM sAMbhaLaje. tAro ughADa vadhato jaze. Aja karatAM kAla. kAla karatAM paramadivasa. zeno ughADa ? pa2ne jANavAno ? nahIM. zuddhAtmAne anubhavavAno ughADa vadhI jaze. zuddhAtmAno ughADa jyAM vadhaze tyAM to tArA anumAnamAM prathama AvI jaze ane parokSa darzana thaze ane pachI tane pratyakSa darzana thaze. A lAIna che. jo AtmAne tAre sAMbhaLavo hoya to ATalo lAbha tane mokSano thaze. AhAhA ! e vAta bIjA pArAmAM kare che. vaLI, dRSTi pradhAna kathanathI eka vAta karI zuddhAtmAnI, dRSTino viSaya hAthamAM Avyo. daSTi pragaTa nathI thaI paNa daSTino viSaya dRSTimAM Avyo ke Avo mAro zuddhAtmA che. have ene kema anubhavavo enI kaLA ne vidhi batAve che. emAM pahelAM dRSTAMta Ape che. jagatane dRSTAMtathI siddhAMta haLavo thAya, samajAya. nahiMtara kaThaNa paDe. kemake AtmAno to anubhava nathI ajJAnIne, eTale AtmA zuM ane eno anubhava kema thAya enA dRSTAMta dvArA samajAve che. vaLI, vaLI kema ? ke dRSTino viSaya to Apyo. have anubhava kema thAya ? dRSTino viSaya paNa jJAyaka ane anubhavano viSaya paNa jJAyaka. viSayamAM phera nathI. paNa paryAya beya judI judI che. eka zraddhAnI paryAya ane eka jJAnanI paryAya. paryAya beya judI judI Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 17 215 viSaya beyano eka che. AhAhA ! zraddhAno viSaya zuddhAtmA abheda sAmAnya ane jJAnano viSaya cauda guNasthAna ema che nahi. je daSTino viSaya che avalaMbanabhUta-AzrayabhUta te ja jJAnano viSaya che. have enuM dRSTAMta Ape che. vaLI dAhyanA-baLavA yogya padArthanA AkAre, agni che ne agni e baLavA lAyaka padArtha hoya ene bALe ema kahevAya. paNa AkAzane na bALe I agni. baLavA lAyaka padArtha che lAkaDA, chANAM, sUkA pAMdaDA ene I bALe ema kahevAya. ema kahevAya bALatI nathI ho-I have Avaze. dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. A asadbhUta vyavahAra dvArA, vyavahAra dvArA paramArtha kahI zakAya che. paNa vyavahAra anusa2vA yogya nathI. vyavahAra dvArA paramArtha samajAve che. je agninA svarUpane jANato ja nathI. evA agninA svabhAvathI je ajANa che. evA jIvane kahe che ke agni kone kahevAya ? ke lAkaDAne bALe tene agni kahevAya, chANAne bALe tene agni kahevAya. eka evo banAva banyo. guru ziSya hatA, pAMca dasa ziSyo hatA ene samajAvatA hatA. tyAre gurue ene vAta karI ke lAkaDAne bALe te agni. chANAne bALe tenuM nAma agni. pahele divase pATha Apyo. bIjA ghaNAM pAThamAM A eka pATha Apyo. pachI bIje divase bIjo pATha Avyo, ke uSNa te agni. pachI trIje divase pATha Apyo. agni to agni ja che. traNa pATha ApyA. pachI cothe divase gurune vicAra thayo ke parIkSA to lauM. eka ziSyane Ubho karyo ne bAjumAM rUmamAM eka sagaDI rAkhI hatI. aMgArA lAlaghUma ho. dhumADo nahi. koI saMbaMdha nahi agnine. dhyAna rAkhajo. saMbaMdha vinAnI agni rAkhI. aMdara jaIne gokhato gokhato gayo I. lAkaDAne bALe te agni, lAkaDAne bALe te agni. TheTha rUma sudhI gayo tyAM sudhI gokhyA karyuM ke lAkaDAne bALe te agni. chANAne bALe te agni. Avyo pAcho, gurujI ahiMyA agni nathI. ThIka ! guru to samajI gayA'tA tarata ja, ke kema agni nathI ? ke lAkaDAne bALatI nathI mATe agni nathI tyAM. agninuM astitva ja nathI. lAkaDAne bALe tene ja agni kahevAya. besI jAva tame eno artha tame nApAsa ema. bIjAne mokalyo tame jAva. jovo joI agninuM zuM svarUpa che gokhato gokhato gayo. olo asadbhUta vyavahAranA pakSavALo hato. have A sadbhUta vyavahAranA pakSavALo che. uSNa te agni-uSNa te agni. guNabheda eno. guNa guNIno bheda e vyavahAra che. e abhUtArtha che. to lAkaDAne bALe e vyavahAra to kyAMya rahI gayo. ajJAnI be dravyanI ekatA kare che. jJAnI bheda dvArA samajAve che vyavahAra dvArA, paNa vyavahArane anusaratA nathI. gokhato gokhato gayo uSNa te agni, uSNa te agni, uSNa te agni. Ama cAre Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 6 jJAyaka svarUpa prakAzana bAju uSNa te agni. paNa kAMI agnino anubhava na thayo. AMgaLI na aDADI eNe. Avyo pAcho gurujI pAse sAheba tyAM agni nathI. kema jANuM agni nathI. ke uSNa te agni, uSNa te agni. samajI gayA guru. ke A bhedamAM rokANo vyavahArane anusaravA maMDyo. vyavahAra dvArA agninuM svarUpa samajAvavuM hatuM. lAkaDAne bALe te agni. uSNa te agni. be prakAranA vyavahAra dvArA eka prakArano nizcaya samajAvavo hato. AhAhA ! be prakArano vyavahAra eka juTho ane eka sAco. be prakAranA vyavahAra dvArA eka prakArano nizcaya samajAvavo hato. to bIjo paNa pheIla thayo, nApAsa thayo. trIjAne Ubho karyo. ene to zraddhA hatI ke uSNa te agni nathI, bhedanuM kathana. lAkaDAne bALe te juThuM kathana. lAkaDAne aDatI nathI to bALe kyAMthI. te to gayo ne eNe Ama AMgaLI mUkI. gurujI agni che tyAM. kema khabara paDI tamane? meM AMgaLI mUkI ane anubhava karIne kahuM chuM ke agni che tyAM. AhAhA ! uSNa te agni che. lAkaDuM nIkaLI gayuM bhedanuM. ane lAkaDAne bALe e lAkaDuM gayuM ane anubhava thaI gayo ene. AhAhA ! ema ahIMyA dAkhalo e Ape che, ke baLavA yogya padArthanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. ajJAnI jIvone samajAvavA mATe agninuM svarUpa samajato nathI, ene samajAvavA mATe samajAvavI che agni. lAkaDuM nathI samajAvavuM paNa lAkaDuM garI gayuM ke lAkaDAne bALe te agni. ema jJAyaka kone kahevAya ke parane jANe te jJAyaka kahevAya. e lAkaDuM garI gayuM have e lAkaDuM nIkaLatuM nathI koI saMjogomAM. paNa dhyAna rAkhe to A gAthAthI nIkaLI jAya parane jANavAnuM lAkaDuM A parane bALavAnuM lAkaDuM hatuM. anaMtakALathI vyavahArano pakSa jIvane che. kyAMkane kyAMka rokAI gayo, pachI kahe ke anubhava thato nathI. kyAMthI anubhava thAya? zuddhanayano upadeza paNa virala A to eka samayasAra ApaNAM mATe rahI gayuM. ane eno ukela karavAvALA guru maLyA mATe. AhAhA ! dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. kahevAya to ema ke lAkaDAne bALe te agni. to paNa, dAhyakRta azuddhatA tene nathI. eTale ke lAkaDuM hoya to agni che. lAkaDAnA saMyogamAM hoya to agni che. e nimitta-naimittika saMbaMdha thAya to agni che. ema che nahIM. agni agnithI che ne lAkaDuM to lAkaDAthI che. agni lAkaDAne aDatI nathI. be vacce kartA karma saMbaMdha nathI ane nimitta naimittika saMbaMdha nathI. e kevI rIte? ke agni che e bIjAM dravya che. lAkaDu che e bIjuM dravya che. be dravya vacce kazoya kAMI saMbaMdha na hoya. ane jo agni lAkaDAne bALe lAkaDArUpa thaI jAya to agnino nAza thaI jAya. mATe Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 17 pravacana naM. 17 agnithI lAkaDuM baLatuM nathI. jyAre lAkaDuM baLatuM dekhAya che ne? ke enI zIta paryAyano vyaya thaI enI uSNa paryAyarUpe lAkaDuM pariName che, enA svakALe. agnithI enI uSNa paryAya thaI nathI. ane agni emAM nimitta paNa nathI. I enA upAdAnathI paryAya thaI che. - lAkaDAnI paryAyane naimittikathI na jo. agni nimitta ane lAkaDuM garama thayuM te naimittika ema na jo. enI paryAya sat ahetuka upAdAnathI uSNa thaI che. zIta paryAyano vyaya ane uSNa paryAyano utpAda e parathI nirapekSa che. DAkTara ! jarA jhINI vAta to che. kaThaNa paDe. bhaNelAne vadhAre kaThaNa paDe, paNa bhaNelo samaje to khalAsa. pachI phare nahi buddhimAM AvI gayuM ne. kahe che lAkaDuM agnine aDatuM nathI. jo 20, 21, 22 gAthA kADho. A lAkaDuM garI gayuM ne e kADhanAruM A samayasAra che ajJAnarUpI lAkaDuM. 20, 21 ne 22. TIkA : jema koI puruSa, Idhana eTale lAkaDuM baLavA lAyaka padArtha ane agnine maLelA dekhI, saMyoga che ne lAkaDAnI sAthe agnino, evo juTho khoTo vikalpa kare ke, agni che te Idhana che. agni che te lAkaDuM che. lAkaDuM che te agni che. IMdhana che te agni che. agninuM baMdhana che. IdhananuM agni che. agninuM IMdhana pahelAM hatuM. AhAhA ! pratikramaNa, pratyAkhyAna ane AlocanA traNeya kahe che. ke koI kALe agni lAkaDAnI na hoya. lAkaDuM agninuM na hoya. be padArtha svataMtra sat paraspara nirapekSa che. ekabIjAne aDatA nathI. jo eka thaI jAya to agni ane lAkaDuM e be zabdano nAza thAya. be zabda na rahe, be padArtha na rahe. A to vijJAna che. A vItarAga vijJAna che hoM ! Avo IdhanamAM ja agnino vikalpa kare lAkaDAmAM ja lAkaDuM baLe che. lAkaDuM baLe che te agni ja che. paNa agni judI ane lAkaDuM juduM I ene khyAla Avato nathI. te juTho che. tenAthI apratibaddha koI oLakhAya che. ajJAnI mUDha jIva oLakhAya che. pAgala kenAthI oLakhAya? ke agni lAkaDAne bALe che to samajI levuM ke A buddha che. kahevAya nahiM moDhe, samajI levuM basa. agni lAkaDAne bALe. enI meLe meLe lAkaDuM baLatuM nathI, jovo agni AvI to baLyuM ne? AhAhA ! be dravyanI ekatAvALo evA tarka khoTA kare. enI paryAya sat ahetuka enA svakALe uSNarUpe thavAnI hatI. sparza nAmano pudgalamAM guNa che. TADhI unI avasthA thavAno. ThaMDI avasthAno vyaya thAya che lAkaDAnI paryAyano, eno svakALa vyaya thavAno ane uSNa thavAno svakALa che, eTale uSNa thaI jAya che. samajI gayA ! agnine aDyA vinA uSNa thAya che. agninA nimittanI paNa emAM apekSA nathI, nirapekSa jo, upAdAnathI jo. naimittikathI na jo. naimittikathI joIzane to agnithI A lAkaDuM garama thayuM ema tane lAgaze. enA kSaNika Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 jJAyaka svarUpaprakAzana upAdAnathI jone. e trikALI upAdAnathI paryAya garama thaI nathI enI ane agnithI paNa thaI nathI. paryAya paryAyathI thaI che. AhAhA ! AmAM zuM phAyado thAya? kartabuddhi chUTI jAya. AtmA jJAtA thaI jAya sAkSAta. daSTAMta samajavuM paNa kaThaNa. gAMDo mANasa che. agni lAkaDAne bALe che. agnithI lAkaDuM baLyuM. ema mAnanAro apratibaddha che. AhAhA ! lAkaDAthI lAkaDuM baLe che I ene khyAla Avato nathI. evI rIte koI AtmA, have AtmA paradravyamAM ja asatyArtha Atma vikalpa kare che ke huM A para dravya chuM. AhAhA ! deha mAro, rAga mAro, apratibuddha oLakhAya che enAthI. A para dravya muja svarUpa che. mAruM A paradravya che. A para dravyano huM chuM. mAruM A pahelAM hatuM, huM Ano pahelAM hato. mAro A bhaviSyamAM thaze. huM Ano bhaviSyamAM thaIza, AvA jUThA vikalpathI apratibuddha oLakhAya che. AhAhA ! A makAna mAruM moTara mArI, dIkaro mAro, samajAya gayuM, basa. kAMI parIkSAnI jarUra nathI. abhiprAyamAM ho-aMdara zraddhAvALo jJAnI paNa bole. jJAnInI bhASA evI che bhAva nathI evo. vaLI agni che te Idhana nathI. bhedajJAna karyuM have. olo ekatAmAM hato. have bhinnatAmAM Avyo. vaLI agni che te baMdhana nathI. ane Idhana che te agni nathI. evI rIte be padArtha judA judA che. ema samajavuM joIe. have ApaNI cAlatI vAtamAM agnine dahana kahevAya che. eTale laukika jIvo ema kahe che, ajJAnI jIvo ema kahe che ke agnithI lAkaDA baLe. agni lAkaDAne aDatI nathI. I ApaNe AvI gayuM che. eka dravya bIjA dravyane sparza karatuM nathI. trIjI gAthAmAM AvyuM che. AhAhA ! to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. kahevAya che ke agni lAkaDAne bALe to paNa lAkaDAne bALatI nathI ane lAkaDuM che to agni che ema paNa nathI. agni svataMtra sat ahetuka eka padArtha che. ene lAkaDAnI apekSA nathI. AhAhA ! tethI dAhyakRta azuddhatA tene nathI. lAkaDuM kartA ane ahiMyA agni upakArI lAkaDAnI ema nathI. ema agni kartA ane lAkaDAnI paryAya agninuM kArya ema nathI. AhAhA ! kartA karmaya nathI ane nimittanaimittika paNa nathI. ene upAdAnathI jo. kSaNika upAdAnathI ja. eka trikALI upAdAna ane eka kSaNika upAdAna. AhAhA ! thoDoka to abhyAsa joIe. trikALI upAdAna zuM? kSaNika upAdAna zuM? nimitta zuM? naimittika zuM? A jagatamAM koI nimitta ja nathI. eka padArtha tane nimitta dekhANo ne to maryo. ane parapadArtha tane zeya dekhANo toya maryo. koI padArtha jJAnanuM jhuMya nathI. jJAnanuM jJaya to AtmA che. e Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 17 219 badhuM ya che ne dekhAya che ne e badhuM IndriyajJAnanuM zeya che. AtmajJAnanuM joya nathI A para padArtha. AtmajJAnanuM zeya to ekalo AtmA che. AhAhA ! jJAtA huM, zeya paNa huM ane jJAna paNa huM. kahe che yakRta azuddhatA tene nathI. eTale lAkaDuM che to agni che ema che nahi. agni agnithI che ane lAkaDu lAkaDAthI che. banne padArtha taddana nirapekSa judA judA che. kAMI lAgatuM vaLagatuM nathI. tevI rIte A dRSTAMta pUruM thayuM. nimitta-naimittika saMbaMdhathI na dekhavuM ane kartA-karma saMbaMdhathI na dekhavuM. agnine trikALa upAdAnathI dekhavuM ne enI paryAyane kSaNika upAdAnathI dekhavuM. lAkaDAne trikALa upAdAnathI dekhavuM ne uSNa paryAyane kSaNika upAdAnathI dekhavuM. beyane judA judA jovA. lAkaDAmAM trikALI upAdAna che ne temAM ja kSaNika upAdAna che. agnimAM trikALI upAdAna che ne tenI kSaNika upAdAna paryAya che. be padArtha vacce kazoya kAMI saMbaMdha nathI. (zrotA :- bahu spaSTa, ghaNuM cokhkhuM) anubhava kema thAya enI gAthA che A. AtmA parane jANe che. e paranuM kartApaNuM to pahelAM pArAmAM kADhI nAkhyuM. have paranuM jJAtApaNAnuM zalya che. jema agni lAkaDAne bALe che ne ema jJAna to parane jANe che ke nathI jANatuM parane, parane jANe che evuM zalya che. tyAM sudhI tane anubhava nahi thAya. anubhavano viSaya pUkyo che ne? zuddhAtmAnuM svarUpa zuM e kahevAya gayuM. have e zuddhAtmA Ape kahyo. paNa eno anubhava mane kema thAya ? pratyakSa anubhava kema thAya. e batAve che prakriyA. e anubhavI ja batAvI zake. bina anubhavI anubhavanI vAta na karI zake. e to anubhavI che ne munirAjane pracura svasaMvedana che. pracura AnaMdano anubhava karanArA traNa kaSAyano abhAva che. atyAre lokAMtika devamAM gayA che kuMdakuMda AcArya bhagavAna, tyAMthI nIkaLIne mokSa thaI jaze khalAsa ekAvatArI. (zrotA :- lokAMtikamAM che?) koI koI munio paMcamakALamAM lokAMtikamAM jaI zake che. brahmacArI badhA hoya. e tyAM kyAMya jAya nahi. kalyANakamAM na jAya. pote potAmAM brahmacArI hoya badhA. lokAMtikamAM che atyAre, tyAM devIo nathI koI. pahelAM, bIjA ke trIjA sudhI haze je hoya te haze zAstramAM. evuM lakhyuM ke aSTapAhuDamAM ke A kALe paNa koI jIva lokAMtika devamAM jaIne sIdhA tyAMthI nIkaLIne mokSa thaI jAya che ekAvatArI. badhA ekAvatArI ho. ahiMyA paNa brahmacArI ane tyAM paNa brahmacArI. badhAya nahIM. keTalAka ahiMyA brahmacArI hoya pachI pahelAM bIjAmAM jAya. e judI vAta che e brahmacArI ja che dRSTi apekSAe jJAnamAM ja che rAgamAM kyAM gayo che. AhAhA ! rAgane aDato nathI to e devIne aDe AtmA ene Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 jJAyaka svarUpaprakAzana agnine Idhana jeTalI bhinnatA che. ema devane devInI eTalI bhinnatA che. deva devInA zarIrane aDato nathI. ane rAga thAya ene paNa aDato nathI ane rAganA jJAnane paNa aDato nathI. e to AtmAnA jJAnane aDI gayo che. kahe che ke dAhyakRta azuddhatA tene nathI, evI rIte zeyAkAra thavAthI olo dAhyAkAra kahyo hato ne lAkaDAne bALe che to dAhyAkAra, dAhyanA baLavA lAyaka padArthanA AkAre enI paryAya thAya che, vyaMjana paryAya. eka artha paryAya ane eka vyaMjana paryAya. evI rIte jJAnAkAra thavAthI je padArtha, A peparaveITa che te joya che jJAna to aMdara thAya che. jJAna jJAnathI thAya che. zeya zaiyathI che. zeya ane jJAnane atyaMta bhinnatA che. zeya bhinna ne jJAna bhinna paNa A zeyamAM joyatva che, prameyatva che ane ahiM pramAtA che jJAtA, to AnI svacchatAmAM zeyo pratibhAse che, jhaLake che. pratibiMbita thAya che. darpaNamAM bIjA padArtho pratIbiMbita thAya. jo jo A anubhavanI kaLA zIkhavADe che. paNa jene zuddhAtmA besI gayo che ene anubhava thaze. paryAyathI sahita kathaMcit che, evA vyavahArane AgaLa karaze to zraddhAno viSaya khoTo che. sarvathA bhinnamAM AvI jA. sarvathA bhinnapUrvaka kathaMcit abhinna ame batAvazuM tane, samaya eka che. sarvathA bhinna ane kathaMcit abhinna. sarvathA bhinna kAyama raheze ane kathaMcit bhinnabhinna anubhava pachI jJAnanI paryAyathI kAyama raheze, I kaheze hamaNAM. tevI rIte zeyAkAra thavAthI A klipa joya che. ahIM jJAna che. zeyanuM jevuM svarUpa che evuM ahiMyA bhAse che. to ene zeyanI pradhAnatAthI jJayAkAra kahevAya. zeyane gauNa karo to jJAnAkAra che. zeyanI sApekSatAthI jo jJAnane, to e zeyAkAra kahevAya. paNa zeyanuM lakSa choDI dayo. tame joyane gauNa karo. zeyanuM sApekSa jJAna choDI dayo to to jJAnAkAra ja che. joyAkAra thayo ja nathI. paNa yAkArathI samajAve che. asabhUta vyavahArathI samajAve che. zeyane jANe che, mATe AtmAne jANanAra ema kahevAmAM Ave che. ajJAnI jIvone juThA vyavahArathI samajAve che. pachI juTho vyavahAra choDAvIne sAcA vyavahArathI samajAve ane sAcA vyavahArane choDe to anubhava thAya. A TUMkI vAta che. lAMbI to kAMI vAta che nahi. pahelAM kahe ke jJAna zeyane jANe che. tethI jANanAra te juTho vyavahAra, pachI kahe ke jJAna AtmAne jANe che te sAco vyavahAra paNa anubhava nahiM vyavahAra, jJAyaka to jJAyaka che te nizcaya che. A anubhavanI vidhi batAvI. AbehUba anubhavanI vidhi che. ame batAvazuM anubhavanI vidhi paNa tuM pratyakSa anubhava karIne pramANa karaje. ene Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 17 2 21 khAtrI che ke A rIte koI lAInamAM AvIne ame jema kahIe chIe tema jo lakSamAM laIne AtmAno anubhava kare to anubhava thaze. AtmAnA anubhava vinA moha kSaya thavAno nathI. eka ja dharmanI kriyA che AtmAno anubhava. bIjI koI kriyA che nahiM mokSamArganI. AtmAne jANavo ne AtmAne zraddhavo ne AtmAmAM TharavuM. evI rIte zeyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. omAM kahevAya cheAvyuM'tuM ajJAnI loko kahe che. kahevAya che eTale ema che nahIM. agni lAkaDAne bALe che ema ajJAnI vyavahArIjano paraspara vAto kare che. kahevAya che. kahevAya che ema che nahIM. have ahIM bIjo bola ke te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. zeyane jANe che mATe AtmAne jANanAra kahevAya e vAta ajJAnIne prasiddha che. ane je prasiddha che enA dvArA samajAve che ghIno ghaDo' tarata ja Ubho rahyo. "ghIno ghaDo kemake ene e anubhava che. "ghaDo mATIno che to ene anubhava nathI. "ghIno ghaDo'. hA. barAbara. jo ene enI mAnyatA rAkhIne pachI mAnyatA choDAve che. enI mAnyatA rAkhI pahelI hA. sAheba barAbara che. "ghIno ghaDo" ubho rahe. hA, kahe mAM. hamaNA utAvaLa karamAM. mAre bIjAM kahevuM che. tuM mAnaza, ema ame mAnatA nathI. tuM je rIte jANe che ema ame jANatA nathI. "dhIno ghaDo' AvyuM A mAruM. zuM AvyuM mota AvyuM tAruM ema che nahi. ghIno ghaDo' hoya nahiM. tyAre enI je mAnyatA hatI ene AgaLa karI. "ghIno ghaDo' pachI brekeTamAM kauMsa karI nAkhyo, khalAsa. "ghIno ghaDo' AgaLa vadhIzamAM che tyAM AgaLa ghIno ghaDo che" evuM vAkya che nahi. "ghIno ghaDo' basa sTopa tyAM che. "che te mATImaya che ane ghI maya nathI'' AhAhA ! ghIno ghaDo kahyo tyAM rAjI thaI gayo ema joyane jANe che mATe AtmAne jANanAra kahevAya tyAM to rAjI thaI gayo Ubho rahe. zeyane jANato ja nathI. jo "ghIno ghaDo' hoya to AtmA parane jANe. (zrotA :- apUrva vAta che) kahyuM? ghIno ghaDo koI divasa hoya nahi ane AtmA parane jANe nahi. bhale lokAloka jaNAya, pratibhAse. pratibhAsanI mukhyatA nathI atyAre, lakSanI mukhyatA che. e dhyAna rAkhajo. AhAhA ! A to samayasAramAM che. anubhavanI vidhi nikaTabhavIne lAgU paDI jAya. nikaTabhavIne lAgU paDe aMdaramAMthI hA Ave. vAha re vAha! saMtoe anubhavanI | vidhi batAvI. AhAhA ! zeyAkAra thavAthI, eTale zeyane jANe che jJAna. jANe che IndriyajJAna ane IndriyajJAna sAthe jJAtA jJayano saMbaMdha che. I hA pADe che. zeyane jANe ene jANanAra kahevAmAM Ave. bhAI tuM Ubho rahe. zeyAkAra thavAthI jJAyakapaNuM prasiddha che, to paNa AvuM tane je prasiddha che. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 jJAyaka svarUpaprakAzana ke zeyane jANe to ahiMyA jJAna thAya. zeya Azrita jJAna hoya. zeyane na jANe to jJAna ja na hoya. e tArI khoTI vAta che. e para zeyane jANe nahIM tyAre jJAna pragaTa thaze. atyAre to tAruM ajJAna che. IndriyajJAna che. addabhUtathI abhUta vAta che. (zrotA :- parazeyane jANe nahIM to ja jJAna prasiddha thAya.) to ja jJAna pragaTa thAya. parazeyane huM jANuM chuM evo abhiprAya rAkhe tyAM sudhI ene parasatAvalaMbanazIla jJAna IndriyajJAna utpanna thayA vagara raheze nahi. ane IndriyajJAnamAM AtmA traNakALamAM nathI jaNAto. IndriyajJAna parane jANe che ane atIndriyajJAna svane jANe che. atIndriyajJAna svane jANe ane parane na jANe ane IndriyajJAna parane jANe ane svane na jANe. be vibhAga che aMdaramAM AhAhA ! bhinna bhinna jJAno vaDe upalabdha hovAthI IndriyajJAna dehane jANe che ane svasaMvedanajJAna AtmAne jANe che. be bhAga aMdara che. upayogathI AtmA ananya che. eTale upayoga AtmAne jANe che. ane IndriyajJAna bhAvaIndriya AtmAthI sarvathA bhinna che, mATe bhAvaIndriya AtmAne jANatI nathI. ekalI paranI prasiddhi kare che te ajJAna che. kahe che ke e bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. jANanAra jANanAra kahyo parane jANe che mATe jANanAra kahyo te ghInA ghaDA jevuM kathana che. to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI jJAnane. zeyane jANe che ema kahyuM tethI joya che to jJAna che ne zeyathI jJAna thayuM ne zeyanuM jJAna thayuM tema nathI. zeyanuM jJAna ja na thAya. jJAna AtmAnuM thaI rahyuM che badhAne. ene bhrAMti thaI che ke mane zeyanuM jJAna thaI rahyuM che. zeyanuM jJAna ja na hoya. jo jJAna zeyanuM hoya to jJAna e rUpa thaI jAya. jJAna to AtmAnuM che. samaye samaye AtmA jaNAya che ajJAnIne paNa, paNa manAI gayuM che ke mane para jaNAya che. A anubhavanI vidhi batAve che, dhyAna rAkhajo. apUrva vidhi che. to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeya che to ahiMyA AtmajJAna thAya che. ane zeyathI AtmajJAna thAya che ema che nahiM. to to jJAna parAdhIna thaI gayuM ne to to parAvalaMbI jJAna thaI gayuM. joyanuM avalaMbana tye to ja jJAna pragaTa thAya ane zeyanuM avalaMbana choDe to jJAnano abhAva thaI jAya ema che nahIM. zeya Azrita jJAna nathI. jJAyaka Azrita jJAna che. eka apekSAe. bIjI apekSAe to jJAnanI paryAyane Azraye jJAnanI paryAya thAya che. have kahe che ke zeyakRta azuddhatA tene nathI. AhAhA ! jJeya jyAre pratibhAse che tyAre ahiMyA jJAna thAya che ne enuM jJAna thAya che ema nathI. kAraNa ke, have enuM kAraNa Ape che. kAraNa ke joyAkAra avasthAmAM, je muddAnI vAta Ave che. jJayAkAra avasthAmAM eTale Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 223 zeyano jyAre pratibhAsa thAya che jJAnamAM tyAre jJAna ene jANatuM nathI. paNa jJeya jaNAya che, evA kALe zeyano pratibhAsa jJAnamAM thAya che, evA kALe je pratibhAsa thAya che jJeyano to zeya jaNAya che ke e vakhate AtmA jaNAya che. jo jJeya jaNAya che ema lAge to ajJAnI che. zeyano pratibhAsa thAya che tyAre paNa e pratibhAsa nathI jaNAto paNa jANanAra jaNAya che to aMdaramAM AvIne anubhava thaI jAya che. A anubhavanI vidhi batAve che. zeya rAkhavuM sAme rAkhavuM hoM. sAme rAkhIne kahevuM ke mane jJeya nathI jaNAtuM mane mAro AtmA jaNAya che. bheda apekSAe jJAna jaNAya che. abheda apekSAe jJAyaka jaNAya che, ema levuM. to lakSa jJeya upa2thI chUTI jaze. IndriyajJAna rokAI jaze. navuM atIndriyajJAna pragaTa thaIne pratyakSa AtmAno anubhava thaze. A anubhavanI vidhi batAvI. have vakhata thaI gayo. pharIthI kAle lezuM. (zrotA :- A ja viSaya levA jevo che) - pahelAM zuddhAtmAnuM zraddhAna te meIna cIja che. paryAyathI rahita che. have paryAyathI rahita to jagadIzanI dukAnathI to rahita ja hoya ne AtmA. eya jagadIza ! dukAna tArI che. are pariNAmathI rahita che to pa2 padArthathI rahita hoya emAM kahevAnuM zuM hoya. para padArtha AtmAnA kyAM che ? cAlo. jinavANInI stuti bolo. 3 pravacana naM. 18 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa tA. 24-7-91 A zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. teno prathama jIva nAmano adhikAra temAM chaThThI gAthA cAle che. chaThThI gAthAmAM be pArA che temAM paheloM pAro che, ke A je AtmA che te bhagavAna pariNAma mAtrathI rahita che, e dRSTino viSaya che, e upAdeya che, avalaMbanabhUta che, AzrayabhUta che temAM ahaM karavA yogya che. ahaM kare che paryAya ne ahaM thAya che AtmAmAM. jema ke A deha mAro, to deha che te AtmAthI judI cIja che temAM ahaM kare che paryAya, A deha mAro, rAga mAro, kuTuMba mAruM, devaguruzAstra mArA, jagatamAM padArtha be prakAranA che eka sva ane eka para. A AtmA eka evI cIja che ke jemAM samaye samaye AtmAnuM jJAna pragaTa thAya che. upayoga lakSaNa che. e upayogamAM sva ane para beya padArthano pratibhAsa thAya che. darpaNamAM Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 24 jJAyaka svarUpa prakAzana jema darpaNanuM daLa paNa pratibhAse che pratibiMbita thAya ane darpaNanI svacchatAmAM agni, kolasA, jhADa Adi badhA parapadArtho je bhinna che te paNa pratibhAse che. abhinna to pratibhAse paryAyamAM, darpaNanI svaccha paryAyamAM-enAthI je ananya abhinna daLa che enuM arIso dravya e dravyanI paryAyamAM dravya to pratibhAse, pratibhAse ane pratibhAse. paNa e uparAMta e darpaNanI svaccha paryAyamAM enI svacchatA evI che ke je bhinna padArtho hoya e paNa emAM pratibhAse. paNa bhinna padArtha emAM Ave nahi. jema abhinna darpaNa emAM pratibhAse ema bhinna padArtha emAM pratibhAse. ene jonArA be che. eka kahe che ke mane darpaNa jaNAya che ane bIjo ema kahe che ke mAruM moTuM jaNAya che. darpaNanI sAme UbhA rahIne paNa darpaNa dekhAto nathI paNa potAnuM moTuM dekhAya che, ene darpaNa tirobhUta thaI gayo che. darpaNanuM darzana adarzana thaI gayuM che. darpaNa dekhAto hovA chatAM ene darpaNa dekhANo nahiM paNa ene potAnuM moTuM dekhAyuM emAM, to e ajJAnI thaIne bahAra nIkaLe che. ane bIjo darpaNanI sAme UbhA rahIne bhale cAMdalo kare paNa dekhAya che ane darpaNa. mAruM zarIra ke kapALa dekhAtuM nathI, mane to darpaNa dekhAya che. to te jJAnI thaIne bahAra nIkaLI jAya. dekhAya che be. koI to nimitta upara lakSa karIne bahAra nIkaLe che ane koI to upAdAna upara lakSa karIne bahAra nIkaLe che. darpaNa upAdAna che ane A zarIrano bhAga pratibhAse che te nimitta che. (A dRSTAMta thayo.) ema A AtmA che, e anAdikALano bhinna che. be padArtha bhinna bhinna che. sarvathA bhinna che. paradravyathI AtmA bhinna ane AtmAthI paradravya bhinna che. paNa enI avasthAmAM samaye samaye jJAna pragaTa thAya che. jema samaye samaye darpaNanI svacchatA pragaTa thAya che. ema AtmAmAM AtmAne prasiddha karanAruM jJAna paNa samaye samaye pragaTa thAya che. paNa enI svacchatA evI che ke emAM bIjA padArtho paNa jhaLake che. rAgAdi, duHkha, zarIra, devaguru zAstra e paNa jhaLake che. e vakhate bhAna bhUlI jAya che ke A jJAnamAM jJAyaka jaNAya che, te bhUlI gayo ane jJAnamAM rAga ne zeya jaNAya che ema jyAre ene bhAse che to jJAnanuM ajJAna karI nAkhyuM. ane je jaNAya emAM enuM zraddhAna thaI gayuM. deha jaNAya to deha mAro, rAga jaNAya to rAga mAro ane AtmA jaNAya to AtmA mAro. jaNAya pratibhAsa beno paNa lakSa ekanuM thAya che. have AtmA Avo che dRSTino viSaya je Apyo, paryAya mAtrathI bhinna akartA che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 225 ene jANanAra koNa che? ene jANanAra jJAna che. e jJAna kevuM che ne emAM zuM jaNAya che ne jJAna kone jANe che? e badhI vAta have AmAM karaze, anubhavanI vAta. AmAM anubhavanI vidhi che. zIro banAvavAnI jema vidhi hoyane, ema AtmAno anubhava kema thAya enI vidhi che. anubhavanA viSayamAM bhUla haze to anubhava nahiM thAya. anubhavano viSaya je trikALI dravya che. ene jo azuddha mAne ne rAgI mAne ne paryAya sahita mAne to ene to anubhava thavAno avakAza ja nathI. paNa trikALa zuddha huM paramAtmA chuM, pAmara nathI. karmano baMdha mane thayo nathI ane rAga dveSarUpa huM koI di' pariNamato ja nathI jaDarUpe. tethI huM rAgano kartA thato nathI. ane duHkhano bhoktA paNa thato nathI. badhA jIvanI A vAta che. nigodano jIva atyAre duHkhano bhoktA nathI e jIva jIva che. duHkhane bhogave che e jIva nathI e ajIva che, anAtmA che, e vAta kahe che. dRSTAMta ApyuM ke dAhyAkAra avasthAmAM dAhyanA AkAre thavAthI baLavA yogya padArthanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. agni lAkaDA chANAne bALe che ema kahevAya che. ema ajJAnIjano bane che kahe che. agni lAkaDAne bALatI ja nathI. atyAra sudhI koI agni evI nathI ke koI lAkaDAne bALatI hoya. paNa agnino saMyoga dekhIne lAkaDAnI svabhAva dRSTijene chUTI gaI che ane saMyoga dRSTithI jotAM ema lAge che ke agnithI lAkaDuM saLagyuM. have agni che e saMyogane tame na juo. lAkaDAnI trikALI upAdAna zakti ne kSaNika upAdAna zaktithI jovo. to lAkaDuM svabhAve trikALa zItaLa che ane zItaLatA nAmano emAM guNa che. sparza nAmano guNa che to zIta ne uSNa enI paryAya thAya. to e tyAM sudhI lAkaDuM lAkaDArUpe hatuM tyAM sudhI to e zIta hatuM, ThaMDu hatuM. lAkaDA upara hAtha mUko to baLe nahIM. paNa enI paryAyamAM enI paryAyano svakALa thayo to zIta paryAyano vyaya ane uSNa paryAyano utpAda. enA upAdAnanA kAraNathI UnI thaI che paryAya. lAkaDAne kAraNe nahi ane agninuM paNa emAM kAraNa nathI. saMyogathI na jo. lAkaDAnA svabhAvathI jo. lAkaDAnA trikALa svabhAvane gauNa karIne lAkaDAnI paryAyanA svabhAvathI jo. lAkaDuM che emAM sparza nAmano guNa che. pudgalamAM sparza nAmano guNa hoya ja. koI vakhate ThaMDI avasthA thAya ne koI vakhate unI avasthA thAya. I enA guNadharmathI thAya che. eno je guNa che sparza nAmano, enI je avasthA ThaMDI unI thAya che e potAthI thAya che. lAkaDuM to ThaMDuM che. e ThaMDuM lAkaDuM uSNa paryAyanI racanA karatuM nathI ane agni je saMyogarUpe che te AnA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 6 jJAyaka svarUpaprakAzana svabhAvane parivartana karI zakatI nathI. ThaMDI avasthAno vyaya ane uSNa avasthAno utpAdaka e lAkaDAne AdhAre che agninA AdhAre nathI. utpAda-vyaya, dhruvanA Azraye che. utpAda-vyaya saMyoganA Azraye nathI. dekhAya che vyavahArIjanane ema ke agnithI lAkaDuM unuM thayuM paNa ema che nahi. so TakA khoTI vAta che. vyavahAra sAcI, vyavahAre sAcI, eTale nizcaye khoTI che e vAta. A lAkaDuM garI gayuM che agni lAkaDAne bALe che e lAkaDuM garI gayuM che. ema jJAna zeyane jANe che e lAkaDuM garI gayuM. e mithyAtvanuM lAkaDuM kema chUTe ane AtmAne AtmAno pratyakSa anubhava kema thAya. e anubhavanI vidhi bIjA pArAmAM che. anubhavano viSaya ApI dIdho jJAyakabhAva, emAM pramatta apramatta dazAo nathI. anaMta guNathI etva ane anaMta paryAyathI vibhakta. dRSTino viSaya Apyo. have dRSTinA | viSayane dRSTimAM laIne ene kema pratyakSa anubhavavo enI kaLA ane vidhi AcArya bhagavAna anubhavI puruSa batAve che. ke dAhyAkAra thavAthI agnine dahana kahevAya che. agni bALe che lAkaDAne, chANAne, sUkA khaMDane bALe che ema kahevAya che ho. ema kathana karavAmAM Ave che. jema kathana karavAmAM Ave che evuM svarUpa nathI. kahevAya che. evo zabdaprayoga che. to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. agni to agnithI che. lAkaDuM bALe che mATe agni che evI parAdhIna avasthA enI nathI. lAkaDAnI uSNa paryAya paNa lAkaDAthI thaI nathI ne agnithI thaI nathI. e lAkaDAnI tat samayanI yogyatA hatI. pUrva paryAyano vyaya ane uttara paryAyano utpA kSaNika upAdAnathI kArya thayuM che. nimittathI thatuM nathI ane trikALI upAdAnathI paNa thatuM nathI. zuM kahyuM? be dravyanI ekatA evI thaI gaI che (abhiprAyamAM) ke AvI sUkSma vAta enA khyAlamAM paNa AvatI nathI ke A zuM kahevA mAge che. enA zabdanuM vAcya paNa ene khyAlamAM AvatuM nathI. eTalI badhI buddhi biDAI gaI che. kaSAyathI anurajIta pariNAma tene vezyA kahevAmAM Ave che. Akho divasa covIsa kalAka upayogane rAgamAM ragadoLe che. upayoga emAMthI chUTo paDato nathI. AtmAno vicAra karavAno avakAza na maLe covIsa kalAkamAM. kahe che ke tuM ema kara. upayoga ne rAga beya bhinna che. upayogamAM upayoga che. upayogamAM rAga nathI. evo upayoga che ke jemAM AtmA jaNAya rahyo che ane jemAM para jaNAtuM nathI, evo upayoga pragaTa thAya che. chatAM parano pratibhAsa thAya che. pratibhAsano niSedha nathI paNa mane I jaNAya che eno niSedha che. AhAhA ! e jaNAtuM nathI jANanAra Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 rara7. jaNAya che ema kaheze. dAhyanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. kemake agni to agnithI che. lAkaDuM lAkaDAthI che. lAkaDAnI trikALI upAdAna zakti ThaMDI che. kSaNika upAdAna je pragaTa thayuM te uSNa che. ane agni tenAthI taddana bhinna che. eTale ke ene be vacce kartA karmano saMbaMdha nathI ane nimitta naimittika saMbaMdha paNa nathI. agni emAM nimitta nathI. je nimitta tane dekhAze to uSNa paryAya naimittikarUpe dekhAze lAkaDAnI. paNa e nimittathI nirapekSa tat samayanI paryAyanI yogyatAthI kSaNika upAdAnathI uSNa thayuM che evo khyAla Avaze, to agnithI A lAkaDuM garama thayuM e zalya nIkaLI jaze. lAkaDA uparathI dRSTi chUTIne agni upara AvI jaze. agni to agni che. lAkaDAne bALe che mATe agni che nahi. kAla prazna hato guru pAse) ziSyano. tethI dAhyakRta azuddhatA tene nathI. lAkaDAne bALe mATe agni che evI parAdhInatA nathI. agni svAdhIna che, potAthI che e daSTAMta thayuM. e bannene nimitta naimittika saMbaMdha nathI. kartA karma saMbaMdha to nathI agnithI to lAkaDuM baLatuM nathI paNa lAkaDAnI uSNa paryAya enA kSaNika upAdAnathI thAya che. mATe e naimittika nathI. agni nimitta nathI ne lAkaDuM naimittika nathI. ahiMyA kSaNika upAdAna to tyAM paNa kSaNika upAdAna enuM. enuM kSaNika upAdAna enAthI ananya ane AnuM kSaNika upAdAna AnAthI ananya. bannene kAMI saMbaMdha nathI. kartA karma saMbaMdha nathI ane nimitta naimittika saMbadha paNa nathI. nimitta nathI agni, agni nimitta dekhAze, to kahe che ke lAkaDAnI svazakti tane dekhANI nahi. paryAyanI svazakti tane na dekhANI. kSaNika upAdAna na dekhANuM. kSaNika upAdAna nahIM dekhAya to trikALI upAdAna nahiM dekhAya. kSaNika upAdAnathI ja. agni kartA che ema nIkaLI jaze. agni nimitta che, paNa jyAM upAdAna che tyAM to khalAsa thaI gaI vAta. banne jagyAe upAdAna che. agninI paryAya agninuM upAdAna ane tyAM lAkaDAnI paryAya pragaTa thAya tyAM enuM upAdAna che. A jagatamAM koI nimitta nathI. eka vAra vAta karI hatI. ghaNA varasa pahelAM muMbaI gayA pahelAM kahyuM hatuM. pahelAM to huM vAMcato'to. caMdubhAI nahotA vAMcatA. niyamita huM vAcato'to. eka vAkya kahyuM tuM. A jagatamAM koI nimitta nathI badhA upAdAna che. badhAne upAdAnathI ja. koI paNa padArtha nimitta tamane dekhAze to ahiM naimittika avasthA pragaTa thaI jaze. pachI gayA pharavA te vakhate to moTara laIne ravivAre pharavA jatA. temAM modIsAheba Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 jJAyaka svarUpaprakAzana sAthe hatA. ene sAMbhaLyuM A ke jagatamAM koI nimitta nathI ! to pharavA jAya tattvacarcA karavA to tyAM modIsAhebe pUchyuM ke A tame zuM kahyuM vAMcanamAM. ke jagatamAM koI nimitta nathI. meM kahyuM hA, koI nimitta nathI. badhA upAdAna che. e upAdAnanA be prakAra che. dhruvane trikALI upAdAna kahevAya ane enI paryAya palaTe che e enI ene kSaNika upAdAna kahevAya. upAdAnano artha svazakti che. upAdAnano artha svazakti, svazaktine upAdAna kahevAya. lAkaDAnI paryAya garama thaI che. e enI potAnI sva zaktithI garama thaI che. ThaMDI paryAyano vyaya ane uSNa paryAyano utpAda thayo che. e enAthI thayo che. ene agni aDI nathI. lAkaDAne agni aDe nahIM ane lAkaDAnI uSNa paryAya thaI jAya. ene e lAkaDAnI uSNa paryAya thAya ane agni to aDe nahiM paNa ene lAkaDuM paNa aDe nahiM. AvI jhINI vAto che. (zrotA :- lAkaDA nIkaLI jAya tevI vAta che ane gurudeva lojIkathI zabda vAparatA) prabhu eka vakhata A anubhavanI kaLA to zIkhI le. anubhava thatAM kadAca vAra lAge pAMca paMdara di' mahino be mahinA jhAjho to TAIma nahiM lAge anubhavamAM, paNa tuM anubhavanI vidhi to jANa. anubhavanI vidhi to jANI le to anubhava thaze. A anubhavanI vidhi AmAM che cokhkhI. ke evI rIte zeyAkAra thavAthI, dravyasat, guNasat ane paryAyasat Avo eka siddhAMta che. divyadhvanimAM AvelI vAta pravacanasAramAM AcArya bhagavAne chae dravyanI vAta karI. ke dravyasat enA guNo sat ane enI paryAya paNa sat. sat hoya ene hetu koI kAraNa na hoya. jema A lAkaDAnI paryAya utpanna thaI eno hetu koI nathI. hetu eTale ke enuM koI kAraNa nathI. e kAryanuM kAraNa pote che. kAraNa paNa pote ne kArya paNa pote che. enuM kAraNa lAkaDuM nathI ane enuM kAraNa agni paNa nathI. AvI sat ahetuka paryAya pragaTa thAya che. cha e dravyomAM. mithyAtvanI paryAya paNa sat ahetuka che. darzanamohathI thatI nathI. darzanamoha emAM nimitteya nathI. AhA ! nimitta vinA thAya to to svabhAva thaI jaze ? hA. paryAya svabhAva thaI jaze. kSaNika upAdAna che. kSaNika azuddha upAdAna ene kahevAya. trikALI upAdAna eka prakAranuM ane kSaNika upAdAnanA be prakAra. eka kSaNika zuddha upAdAna ane eka kSaNika azuddha upAdAna. jyAM mithyAtva che tyAM sudhI paryAyane kSaNika azuddha upAdAna kahevAya svazakti ane jyAre samyagdarzana thAya tyAre tene kSaNika zuddha upAdAna kahevAmAM Ave che. I darzanamohano abhAva thayo mATe samyagdarzana thayuM ema che nahIM. AtmA che mATe samyagdarzana thayuM ema paNa che nahi. e tat samayanI enI yogyatA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 229 pragaTa thaI che kSaNika zuddha upAdAna. tyAre ene AtmAnuM lakSa hatuM to AtmAthI thayuM ema AtmAne nimitta kahevAya. AhAhA ! adbhUta A anubhavanI kaLA che. A Akho pAro anubhavano che. Akho je pAro che I anubhava kema thAya ? anubhavano viSaya AvI jAya gurudevanA pratApathI. samajI gayA ? dravya sAmAnya te huM, pramatta apramattathI rahita chuM. baMdha mokSathI mAro AtmA rahita che, tyAM sudhI Avyo. paNa jJAnanI paryAyano nizcaya na Avyo. jJAnanI paryAyanA ajJAnamAM ne kAM jJAnanI paryAyanA vyavahAramAM aTakyo. parane jANe te ajJAna ane svaparane jANe te vyavahAra, paNa svane jANe te nizcaya, tyAM pahoMcyo nahi. AhAhA ! apUrva ja vAta che. A chaThThI gAthA ja apUrva che. mIThAbhAI ! AhAhA ! muMbaI gayo ahIMthI rAjakoTa choDIne tyAre tyAM vAMcana zarU karyuM tyAre cothI-pAMcamI gAthA cAlatI'tI. tyAre kahyuM chaThThI gAthA apUrva AvavAnI che. cAra pAMca di' sudhI chUTyuM pachI badhA taiyAra thaI gayA chaThThI gAthA sAMbhaLavA. eka bhAIe jyAre chaThThI gAthA zarU karIne tyAre cha-cha peMDAnI lANI karI. mANaso holamAM cikkAra bhareluM jagyA na maLe jhaverI bajAramAM. evI chaThThI gAthA apUrva che. chaThThInA lekha phare nahIM. be padArtha vacce kartA karma saMbaMdha nathI. be padArtha vacce nimitta naimittika saMbaMdha nathI ane be padArtha vacce jJAtA jJeya saMbaMdha paNa nathI. koIpaNa eka saMbaMdha mAnyo to e mithyAdaSTi che, ajJAnI che. koIpaNa eka saMbaMdha mAne traNamAMthI. traNamAMthI ekanI mukhyatA paNa be gauNa hoya enI pAse ekanI mukhyatA hoya to be gauNa hoya ja. traNa eka sAthe utpanna thAya che ane traNa eka sAthe abhAva thaI jAya che. e tamArI dhare lIdhA'tA A traNa prakAra. kahe che ke tuM agnine lAkaDAnI paryAyamAM nimitta tarIke na dekha. ene nimittanI jarUra nathI. upAdAnane nimittanI jarUra na hoya. samyagdarzana pragaTa thAya ene deva guru zAstranI dezanAlabdhinI apekSA nathI. sAMbhaLa to kharo tuM. devaguru zAstranA lakSe samyagdarzana na thAya. enA lakSe to vyavahAra zraddhA rAga pragaTa thAya. paranA lakSe to rAga pragaTa thAya vyavahAra zraddhA. nizcaya zraddhA pragaTa na thAya. paryAyanI sat avasthA ene khyAlamAM nathI AvatI eTale AnAthI A thAya, AnAthI A thAya, A vinA na thAya. A hoya to thAya. AhAhA ! evI rIte jJeyAkAra thavAthI, zuM kahe che ? siddhAMta have. A jJeya che ne zeyanA be prakAra che. svajJeya che ne eka para zeya che. jagatano padArtha jJeya tarIke cha eya dravya che. be prakAranA Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra30 jJAyaka svarUpaprakAzana zeya che. to joyAkAra thavAthI eTale ke zeyo A jJAnamAM pratibhAse che. jaNAya rahyA che. jJAna ene jANatuM nathI jaNAya che kharuM paNa jJAna ene jANatuM nathI, jaNAya che kharuM paNa jANatuM nathI. I jaNAyA ja kare. jaNAvAnuM baMdha na thAya. paNa jANavAnuM baMdha thAya tyAre anubhava thaI jAya. A jJayo che ne tyAM sudhI ema lAge che ke mane jJeya jaNAya che. tyAM sudhI ajJAnI che. zeya jaNAya che tyAM sudhI ajJAnI che I. paNa joya jyAre jaNAya che pratibhAsa thAya che, tyAre zeya nathI jaNAtuM, mArA jJAnamAM to jJAyaka jaNAya che. e ja samaye zeyathI vyAvRta thaIne zeyathI pAcho pharIne vyAvRta thaIne eTale joyane jANavA rokANo hato ene jANavAnuM baMdha thaI jAya che. jANanAra jaNAya che. tyAM Akho zuddhaupayoga thaIne anubhava thaI jAya che. e vAta AmAM mUkI che. dhyAna rAkhIne sAMbhaLavA jevuM che. prayoga karaze to saphaLa thaze. A prayoga aphara che. kadAcita anubhava thAya ane kadAcit anubhava na thAya ema AmAM kathaMcit ke kadAcituM nathI. sarvathA AmAM kahe che tema kare to anubhava thayA vinA raheto nathI. saMto kahe che ema kara tuM. tArI mAnyatAne choDI de. huM parane jANuM chuM ne, parane zuM nathI jANato? svaparaprakAzaka che ne nahiMtara ekAMta thaI jaze ne lAkaDAM badhA kADhI nAMkha. ekavAra tuM ame kahIe chIe ema prayoga to kara. AhAhA ! (zrotA :- lAkaDAM kADhavAno avasara Avyo che.) joyAkAra avasthAmAM ema kahe che ke zeyAkAra thavAthI AtmAne jANanAra kahevAmAM Ave che. kemake jANanAra AtmA che e ene jANavAmAM nahoto Avyo ajJAnIne. AtmA jANanAra che jANanAra che jANanAra che. jJAyaka che, jJAyaka che, jJAyaka che emAM samajato na hato eTale AcArya bhagavAne asabhUta vyavahAra dvArA ene jJAyakane samajAvavAno prayatna karyo. vyavahAra paramArthano pratipAdaka che. paNa vyavahAra anusaravA yogya nathI. zeyane jANe che mATe AtmAne jANanAra jJAyaka ema kahevAmAM Ave che. paNa ene jANe che mATe jANanAra che ema che nahiM. koI vakhata asabhUta vyavahArathI samajAve koI vakhata saddabhUta vyavahArathI samajAve. koIvAra ema kahe che ke zeyane jANe che ne eTale AtmAne jJAyaka evuM nAma prasiddha che. ema kahe pachI sabhUta vyavahAramAM lAve oluM khoTuM che I khoTo vyavahAra che. AtmA AtmAne jANe che athavA AtmAnuM jJAna AtmAne jANe che. I aMdaramAM lAve sabhUta vyavahAra, emAMya ene anubhava na thAya. to jJAna parane jANe emAM to anubhava na ja thAya. emAM to anubhavanI gaMdha paNa nathI-AmAM to anubhavanI gaMdha che. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 231 mArA jJAnamAM jJAyaka jaNAya rahyo che, para jaNAtuM nathI. jJayAkAra thavAthI AtmAne jJAyaka evuM nAma prasiddha che. prasiddha che lokamAM prasiddha che ke jANanAra kone kahevAya ke parane jANe tene jANanAra kahevAmAM Ave che. sIdhuM ene ema na kahe ke AtmAne jANe te AtmA. samaje nahiM eTale vyavahAra dvArA paramArtha samajAve che. jemake dRSTAMtathI khyAlamAM Ave che ke sUrya che ne sUrya, te rAtre asta thayo. ane savAre udaya thayo to sUryanA prakAza dvArA jo makAna jaNAya che, to sUrya daSTimAM Avato nathI. paNa prakAza dvArA prakAzaka jaNAya che to enuM lakSa sUrya upara AvI jaze. ane sUrya prasiddha thaI jaze enA jJAnamAM. paNa jene sUryanA prakAzamAM makAna Adi para padArtha jaNAya che, dIvAnA prakAzamAM ghaTapaTa jaNAya che. ene dIvo nahiM jaNAya enA jJAnamAM dIvA saMbaMdhenuM aMdhAruM thaI gayuM. dIvo to prakAzano pUMja che paNa enA jJAnamAM aMdhAruM thaI gayuM. zuM kahyuM? enA jJAnamAM aMdhAruM che. atyAre dIvAnA prakAzathI ghaTapaTa jaNAya che ane e aMdhAruM che. evI rIte sUryanA prakAzamAM makAna jaNAya che, e jhaLahaLa jyoti sUrya Avo dedipyamAna prakAzano puMja enA jJAnamAMthI nIkaLI gayo. eTale enA jJAnamAM to sUrya saMbaMdhInuM aMdhAruM thaI gayuM. sUrya dekhANo nahi ene. kemake lakSa eka upara hoya, jyAre makAna upara lakSa che tyAre ene prakAzaka ane prakAzaka evA sUryanuM lakSa chUTI gayuM. ApaNe pUchIe zuM jaNAya che sUrya ugyo to, to kahe makAna jaNAya che. pitA putrane rAtre carcA thaI ke pappAjI A atyAre to makAna dekhAtA nathI. to kahe sUryano udaya nathI ne eTale makAna dekhAtA nathI. sUryano udaya nathI ne? eTale makAna dekhAtA nathI, savAre makAna dekhAze. savAre sUrya ugyo. bolo beTA have zuM jaNAya che. makAno have jaNAya che. makAno jaNAya che ke kAMI bIjuM jaNAya che? jenA dvArA makAno prasiddha che e vastu tane jaNAya che ke sUryamAM jeno abhAva che e tane jaNAya che. sUryamAM to makAnanI nAsti che ane makAna jaNAya che to tArA jJAnamAM aMdhAruM thaI gayuM. sUrya saMbaMdhInuM ajJAna. sUrya saMbaMdhInuM ajJAna khyAla rAkhajo. sUrya saMbaMdhInuM ajJAna e AtmA saMbaMdhInuM ajJAna thaI gayuM. mane para jaNAya che. AtmA saMbaMdhInuM ajJAna, aMdhAruM thaI gayuM che. AhAhA ! jaNAya che badhAne AtmA. ane manAI gayuM che ke mane para jaNAya che. e sUryanuM dRSTAMta ApyuM. ke prakAza thayo to emAM to prakAzaka sUrya dekhAya che. jenI dRSTi sUrya upara nathI upAdAna upara najara nathI, para upara najara che, te kahe che ke A makAna rAtre na jaNAya atyAre jaNAya. sUrya saMbaMdhInuM enA jJAnamAM ajJAna thaI gayuM. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 jJAyaka svarUpa prakAzana evI rIte lIMbunI khaTAza lIMbune prasiddha kare che. jema sUryano prakAza sUryane prasiddha kare che ghaTapaTane nahiM. kemake sAmAnyanuM vizeSa e je vizeSa hoya che jenuM vizeSa hoya ene prasiddha kare. sUrya sAmAnya che enuM vizeSa eTale paryAya sUrya eTale dravya ane sUryanI paryAya prakAza e paryAya have e je enuM vizeSa pragaTa thAya che e vizeSa sUryanuM che. e vizeSa to sUrya sAthe saMbaMdha rAkhe che. prakAzanI paryAya to sUrya sAthe saMbaMdha rAkhe che. e je jenuM e vizeSa hoya ene e prasiddha kare. jenuM vizeSa na hoya ene e prasiddha na kare. makAnanuM vizeSa nathI. sUryanuM vizeSa che. prakAzanI paryAya to ene prasiddha kare che. evI rIte lIMbu dALamAM nAkhyuM to dALa khATI zAka khATuM ke e je khaTAza che e dALanuM vizeSa che ke lIMbunuM vizeSa che. khaTAzano saMbaMdha dALanI sAthe che ke khaTAzano saMbaMdha paryAyano lIMbu sAthe che. e to lIMbunI avasthA che e to lIMbune prasiddha kare che. khaTAza dALane prasiddha karatI nathI ema jo jANe to e khaTAza dvArA paNa lIMbu ene khyAlamAM AvI jAya. paNa jo e khaTAza dALanI khaTAza che ema jo ene lAge ke dALa khATI, dALa khATI, dALa-khATI traNa kALamAM hoya nahiM. dALa khATI lAge che ene lIMbu dRSTimAMthI gAyaba thaI jAya che. dRSTimAM AvatuM nathI. AhAhA ! ema be dRSTAMta ApyA. sAmAnyanuM vizeSa hoya. sAmAnya hoya ane vizeSa na hoya ema na bane. dravya hoya ane paryAya na hoya ema na bane. A zeyapradhAna kathana che. daSTipradhAna kathanamAM paryAya nathI ane zeyapradhAna kathanamAM paryAyathI ananya che, AtmA upayogathI. dhyeyapUrvaka zeya eka samayamAM thAya che. I vAta thaI gaI che. pariNAma mAtrathI sarvathA bhinna jyAM dRSTimAM Avyo ane anubhava thayo tyAM nirmaLa paryAyathI kathaMcit abhinna evuM jJAna ene thaI jAya che, samaya eka che. evI rIte joyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyaka evuM prasiddha che jagatane. zeyone jANe che mATe jANanAra, zeyone jANe che mATe jJAyaka e vAta jagatane prasiddha che. to paNa Ama hovA chatAM zeyakRta azuddhatA tene nathI. jema lAkaDAnI paryAyanI upAdAnanI vAta karI ene agninA nimittanI apekSA nathI. ema samaye samaye AtmAzrita upayoga pragaTa thAya che samaye samaye ene zeyane jANe to ahiMyA jJAna pragaTa thAya che evI parAdhInatA jJAnanI paryAyane nathI. zeyakRta azuddhatA tene nathI ke zeyane jANe to ahiMyA jJAna pragaTa thAya ema che nahiM. AhAhA ! kemake e jJAna kema pragaTa thAya che ke sAmAnyanuM vizeSa che. ane je vizeSa che e rAgane prasiddha nathI karatuM. kema ke te rAganuM vizeSa nathI. zarIranuM vizeSa nathI e jJAna zarIrane prasiddha karatuM nathI. zarIrano pratibhAsa thAya tyAre zarIrane jANatuM nathI. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 233 rAgano pratibhAsa thAya tyAre jJAna rAgane jANatuM nathI. duHkhano pratibhAsa thAya tyAre duHkhano vedaka to nathI paNa duHkhano jJAyaka paNa nathI. A lakSmIbena laMDanamAM bimAra hatA tene kensara thayuM'tuM. tyAre kahyuM'tuM rAjezano phona Avelo ke bApA have A chello TAIma lAge che to be zabda kAMIka kaho. te kahe tene saMlekhanA vrata kAMI karAvuM meM kahyuM, ke te ravADe bilakula caDatA nahIM. huM kahuM chuM tema karo. paryAyamAM je duHkha thAya che e duHkhano vedaka AtmA nathI. huM to avedaka chuM. huM to jANanAra chuM, vedaka nathI ane pachI e duHkhane huM jANato nathI, jANanAra jaNAya che. evo prayoga karaze to chellA TAIme paNa anubhava thaI jaze. khUba vistArathI vAta karI teNe Tepa UtArI lIdhI AkhI. ane tenI mA pAse jaIne 150 mAIla dUra Tepa saMbhaLAvI. Tepa sAMbhaLyA pachI thoDA TAImamAM svargavAsa thaI gayo. are tane tArA lIMbunI khaTAzamAM lIMbu prasiddha thAya che ke dALa prasiddha thAya che. to dALa khATI to lIMbu gayuM ne lIMbunI avasthA paNa gaI. I jJAyakeya gayo ne upayoga lakSaNa paNa gayuM. jJAnamAM para jaNAya che to jJAyakeya dRSTimAMthI gayo ane upayoga lakSaNa paNa gayuM. rAga nathI jaNAto jANanAra jJAyaka jaNAya che ema thoDIka vAra to prayoga kara. e vAta zIkhavADe che AmAM samajAve che. jJayAkAra thavAthI, to paNa yakRta azuddhatA tene nathI. je zeyo jJAnamAM rAgAdi duHkhAdi jaNAya, jaNAya to jaNAya paNa huM ene jANato nathI. jANanArane jANe che. vizeSa sAmAnyane jANe che. jenuM vizeSa che ene ja jANe. A TyubalAITa che ne, prakAza che ne, e parapadArthane prasiddha nathI karatuM. e prakAzanI paryAya TyubalAITane prasiddha kare che. jo para jaNAya che to TyubalAITa gaI. enA jJAnamAM Tyuba lAITa saMbaMdhInuM aMdhAruM thayuM. ajANa thayo. TyubalAITa nathI dekhAtI, A badhuM parapadArtha dekhAya che, ema jJAnamAM jhaLahaLa jyoti dekhAya che e jaNAya che, to kahe nA. A nathI jaNAtuM. para jaNAya che to gayo duniyAmAMthI ajJAna thaI gayuM. zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeya che to ahiMyA jJAnano utpAda thAya che, nimitta che to ahiMyA kSaNika upAdAna UbhuM thAya che ema che nahi. are nimittathI to nahiM paNa trikALI upAdAnathI paNa kSaNika upAdAna utpanna thatuM nathI. e to sat ahetuka paryAya jJapti pragaTa thAya che. jJAyaka-sata ahetuka eno jJAnaguNa sat ahetuka ane jJAnanI paryAya paNa sat ahetuka. sat hoya te ahetuka hoya ane sattane hetu ene kAraNa na hoya. enuM kAraNa pote ja che ne enuM kArya paNa pote. kAraNa kArya abheda eka samayamAM Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 jJAyaka svarUpaprakAzana paryAyamAM che. paryAyanuM kAraNa paryAya ane paryAyanuM kArya paryAya che. koI ene hetu nathI. zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeya jaNAya che mATe jANanAra che ema che nahi. agni che to lAkaDuM baLe che ema che nahi. agni agnithI ane lAkaDuM lAkaDAthI che enA mATe 20, 21, 22 traNa gAthA che. iMdhananuM agni nathI ne agninuM iMdhana nathI. AhAhA ! have kahe che ke zeyakRta azuddhatA kema tene nathI. zeyono pratibhAsa thAya che tyAre zeya jaNAya che to ajJAna thaI gayuM. zeyakRta azuddhatA nathI eno khulAso cAle che. rAgAdi ane dehAdi jyAre jJAnamAM jaNAya che tyAre zeyakRta azuddhatA nathI. enuM kAraNa ke zeya jaNAya che tyAre jANanAra jaNAya che. jo jANanAra nathI jaNAto ane jJeya jaNAya che to zeyakRta azuddhatA ajJAna thaI gayuM. pharIne, A lAkaDuM che ne e jJAnamAM jyAre pratibhAse che tyAre AcArya bhagavAna ema kahe che ke tArA jJAnamAM A nathI jaNAtuM. tArA jJAnamAM jJAyaka jaNAya che. ema le ane jo ema nahi laIza ane A jaNAya che to zeyakRta azuddhatA thaI gaI eTale ajJAna thaI gayuM. kemake je jJAna jenuM che ene na jANe enuM nAma ajJAna. zAstrane na jANe mATe ajJAna evI vyAkhyA nathI. naya, nikSepa, pramANa na jANe mATe ajJAna ema nathI. cha dravyane nathI jANato mATe ajJAna ema nathI. AhAhA ! je jJAna jenuM che ene na jANe ane parane jANavA rokAya gayo enuM nAma ajJAna che. AhAhA ! na sarvajJanA kAyadA judA ja hoya che ne ! to to aMguThA chApane samyagdarzana na thAya. paMDitone ja badhAne samyagdarzana thAya ema che nahi. jJAna jenuM che ene jANavAnuM bhUlI ne parane jANavAmAM rokAya gayo anaMtakALathI, e ajJAna cAra gatinuM duHkha AvI paDaze. emAM Atmabuddhi thaze. jJeyajJAyakano saMkaradoSa thaze. je jJAna jenuM che ene jANavAnuM bhUlIne A jaNAya che A jaNAya che ene bhagavAna mithyAtva kahe che. adhyavasAna kahe che. bhrAMti thaI gaI tane. atyAre tArA jJAnamAM tAro bhagavAna AtmA bALa gopALa-saune jaNAya rahyo che atyAre, atyAre jaNAya rahyo che. I niraMtara darzana daI rahyo che paNa A darzana leto nathI. bhaDano dikaro evo thaI gayo che ene vyavahArano pakSa ane mane pa2 jaNAya che. pa2 jaNAya che na jaNAya to ekAMta thaI jaze. AhAhA ! A para padArtha mArA to nathI. rAgano AtmA kartA to nathI paNa rAgano AtmA jJAtA paNa nathI. AhAhA ! kartAnuM karma rAga nahIM ne jJAnanuM jJeya rAga nahIM. rAga kartAnuM karma to nathI paNa jJAnanuM jJeya paNa nathI. AhAhA ! jJAnanuM jJeya to paramAtmA nija AtmA che, e ja jaNAya che bIjuM kAMI jaNAtuM Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 235 nathI. ema je aMdaramAMthI zraddhA upaDI to e samaye anubhava thaI jAya. have kahe che ke jJeyakRta azuddhatA tene nathI, enuM kAraNa Ape che. are ! jJayo jaNAya che tyAre jo AtmA na jaNAya to to ajJAnI banI gayo. zuM kahyuM? ke jyAre joyo pratibhAse che jJAnamAM ane tyAre jo AtmA e vakhate na jaNAya to to e ajJAnI thaI gayo, zeyakRta azuddhatA thaI gaI. paNa jyAre zeyono pratibhAsa thAya che tyAre paNa jANanAra jaNAya che, ema kahe che. nirvikalpa dhyAnamAM to jANanAra jaNAya paNa savikalpa jJAnamAM paNa jANanAra jaNAya che. AhAhA ! A to anubhava kema thAya enI vidhi AmAM che. zeyakRta azuddhatA kema nathI? zeyo jaNAya che tyAre zeyamAM Atmabuddhi thaIne ajJAna kema nathI thatuM? joyo jaNAya jJAnIne paNa ajJAna na thAya. jJAnIne zeyono pratibhAsa thAya paNa ajJAna na thAya ane ajJAnIne zeyono pratibhAsa thatAM ajJAna thaI jAya che. kema ke eka jIva jJeyane jANatAM zeyamAM Atmabuddhi kare che. ane bIjo jIva jJeya jaNAya che jyAre, tyAre jANanAra jaNAya che eTale tene jJayakRta azuddhatA ajJAna pragaTa thatuM nathI. AhAhA ! laDAImAM Ubho hoya tema dekhAya. cakravartI-zAMtinAtha bhagavAna ! kahe che ke e to jANanArane jANe che. paNa sAheba, nirvikalpa dhyAnamAM jAya tyAre to barAbara che jANanAra jaNAya paNa savikalpadazAmAM paNa jANanAra jaNAya? ke hA. jJAna zAyakano saMbaMdha choDatuM ja nathI, mATe samaye samaye jJAyaka jaNAya che. lIMbunI khaTAza lIMbuno saMbaMdha choDatI nathI ane dALano saMbaMdha thato ja nathI. dALa khATI che te vAta khoTI che. ane lIMbu khATuM e vAta sAcI che. zeyakRta azuddhatA kema nathI? kAraNa ke para padArtha jyAre jaNAya che, tyAre enA jJAnamAM ajJAna kema thatuM nathI ke e jaNAya che tyAre jANanArane jANe che zeyane jANato nathI. - ajJAna kema thatuM nathI joyanA pratibhAsa vakhate? ane ajJAnIne zeyanA pratibhAsa vakhate ajJAna kema thaI jAya che? ane jJAnIne para padArtha jaNAvA chatAM ajJAna kema thatuM nathI? zeyalubdha kema thato nathI? zeyamAM ekAkAra kema thato nathI? kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM, joyo jyAre zeya che ne joyAkAra avasthA eTale A joya che ane eno pratibhAsa ahIMyA thAya che. ahiMyA thAya che to jJAnAkAra paNa AnI apekSAthI ene joyAkAra jJAna kahevAmAM Ave che. A joyo jJAnamAM jaNAya che tyAre joyono jJAnamAM pratibhAsa thAya che tyAre jANanAra jaNAya che. eTale zeyakRta azuddhatA lAgu paDatI nathI. jJayamAM Atmabuddhi thatI nathI. rAga jaNAya to huM rAgI ema ene thatuM nathI. duHkha jaNAya to huM duHkhI ema thatuM nathI. na thavAnuM kAraNa zuM? ke duHkha jaNAya che tyAre sukhamaya AtmA jaNAya rahyo che. duHkhano pratibhAsa thAya che tyAre paNa sukhamaya AtmA samaye samaye jaNAya rahyo che. eTale duHkhamAM Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 jJAyaka svarUpa prakAzana Atmabuddhi, duHkhamAM bhoktAbuddhi, du:khamAM jJAtAbuddhi thatI nathI. A anubhavanI kaLA ne vidhi che. kAraNa ke, bharatabhAI! kAraNa ApyuM. yakRta azuddhatA kema thatI nathI ? zaiyAkAra avasthA to thAya che. zeyono pratibhAsa thAya che. pratibhAsa TALI zakAya nahiM. lakSa TALI zakAya. pratibhAsa na TALI zakAya. lokAloka kevaLI bhagavAnanA jJAnamAM pratibhAse che paNa lakSa enA upara nathI. AhAhA ! ema je sAdhaka thayo athavA sAdhaka thavAno, sAdhaka thavA mATe che ane sAdhaka thayA pachI paNa che. beya AmAM vAta kare che. AhAhA ! anubhava kema thAya ane anubhava thayA pachI zuM thAya? e badhI vAta AmAM che. kAraNa ke zeyo jJAnamAM jaNAya che tyAre ajJAna kema thatuM nathI? dehamAM Atmabuddhi kema karato nathI? deha mAro tema mamatA kema thatI nathI? emAM dehamAM mamatA kema thatI nathI ? ke jyAre deha jaNAya che tyAre jANanAra jaNAya che. eTale dehamAM mamatA thatI nathI. moha thato nathI. jo jANanAra na jaNAya ane deha jaNAya to mamatA thayA vinA rahe nahi. A to bhavanA aMtanI vAto che. du:khano nAza jene karIne paramAtmA thavuM hoya tenI vAta che. AhAhA! eka samaya paNa AtmAno anubhava kare to alpakALamAM mokSa thaI jAya. eka samaya kI kamAI anaMtakALa taka khAyegA evI vAta che. parapadArthanI prAptimAM covIse kalAka paDyo che. eka rajakaNa paNa sAthe nahi Ave. ApaNe joyuM. A manubhAI kAMI laI nathI gayA. deva, devendra, cakravartI paNa cAlyA jAya che. koI sAthe kAMI laI jatA nathI. je sAthe Ave enA mATe jarAya puruSArtha nahIM ane je sAthe na Ave tenA mATe tana toDa mahenata. e to kharuM paNa puNyathI lakSmI Ave. e paNa bharoso gayo. paNa pApa karavAthI lakSmI Ave evuM ajJAna pedA thayuM atyAre vartamAnakALamAM. puNyathI lakSmI Ave e zraddhAthI bhraSTa thaI gayo. ane pApa karIe, anIti karIe to lakSmI Ave evuM ajJAna thavA yogya che jagatanA jIvone e pApa kare to paNa lakSmI je Ave che enA pApanA vartamAna puruSArthathI nathI AvatI. e to pUrvano puNyano udaya hoya to Ave, bAkI game teTaluM khoTuM kare ne lakSmI Ave ane jelamAM javuM paDe. AhAhA ! pUrvanA puNyathI lakSmI Ave. lakSmI Ave ke na Ave AtmAne zuM phAyado? AhA! je sAthe Ave tene mATe kAMI puruSArtha nathI ane je sAthe na Ave tene mATe pApa kare che. AhAhA ! ane pApa karIne pachI lakSmI bhegI kare che. ane chokarA uDADI de pAchaLathI, pApa karIne lakSmI pedA karI hoya. ame to evA lobhI jIvo joyA che ke jenA mATe ene sAMsArika sukha bhogavavuM pAMca IndriyanA viSaya e paNa na bhogavI zake. karoDa rUpiyA hoya to ya TAMTIyA DhasaDato cAle Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 18 237 paNa rIkSA bAMdhe nahIM. A badhuM joyeluM che hoM. joyeluM badhuM najare joyeluM. arere ! A zuM kare che. dikarAo sukhI hoya, dikarAone paisAnI jarUra na hoya paNa A bApa na vApare. camaDI jAya paNa damaDI na jAya. evuM che ne badhuM. lobha kaSAye vartamAnamAM ghero ghAlyo che. ahIMyA to kahe che ke lobha kaSAyathI bhinna bhagavAna AtmA che. lobhane jANavAnuM baMdha karI de to nirlobha avasthA pragaTa thaI jaze. A samayasAranI vAta koI apUrva che. kema te jJeyakRta azuddhatA tene AvatI nathI. A jaNAya che rAga jaNAya che to huM rAgI chuM ema kema jJAnIne thatuM nathI. athavA jene jJAna thavAnuM hoya ene rAga jaNAya che ke rAga nathI jaNAto paNa jANanAra jaNAya che, to ene anubhava thaI jAya che ane anubhava thaI gayA pachI rAga jaNAya to paNa jJeyakRta azuddhatA kema nathI ke rAga jaNAya che tyAre jANanAra jaNAya che. urdhvapaNe AtmA ja jaNAya che. AhAhA ! evI koI apUrva dazA che sAdhakanI. e to sAdhaka sAdhakane jANe. ajJAnI sAdhakane na jANe, enI aMtaradaSTi zuM che te to aMtarano viSaya che. kAraNa ke jJeyAkAra avasthAmAM A bahu agatyanuM vAkya che. jJeyakRta azuddhatA kema nathI ? kAraNa ke jyAre zeyo jaNAya che tyAre ene jANanAra jaNAya rahyo che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe je jaNAyo, jANanAra che ema jaNAya che. jJAtaH jJAyakapaNe je jaNAyo, te sarva avasthAmAM jJAyaka jaNAyA kare sAdI anaMtakALa. uMghamAM hoya to paNa jANanAra jaNAyA kare che. pariNatimAM be bhAga paDI jAya che. eka IndriyajJAna ane eka atIndriyajJAna evA be bhAga paDI jAya che. bAkI atIndriyajJAna ane IndriyajJAnanA be bhAga na paDe enI pahelAM paNa IndriyajJAna AtmAthI sarvathA bhinna che. ema upayoga lakSaNathI sarvathA bhinna nathI. mATe upayogamAM AtmA jaNAya che. be bhAga che aMdaramAM. e be bhAga parokSarUpe che. anubhava thatAM pratyakSa thaI jAya che. be bhAga che pharIne, jhINI vAta che vAta sAcI che. na pakaDAya evuM che. punarukita doSa lAgato nathI kAMI. AtmA atIndriyajJAnanI mUrti che jJAnamaya emAM IndriyajJAnano praveza bilakula nathI. jema rAgano praveza nathI tema IndriyajJAnano praveza nathI. atIndriyajJAnathI viparIta evuM je mAnasika jJAna viparIta che, karmajanya che, Atmajanya nathI. ema dareka jIvane ajJAnI prANIne paNa upayoga pragaTa thAya che. e upayoga che e svabhAvano aMza che. e baMdha mokSanuM kAraNa nathI. e svabhAvanA aMzamAM jJAyaka jaNAyA kare che. bALa gopALa saune anubhavamAM Ave che. evA ajJAnIne paNa be bhAga che paNa paramArtha be bhAga nathI. paramArtha pachI thAya anubhava pachI. jJAna upayogamAM AtmA jaNAya che ane parAvalaMbI Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 jJAyaka svarUpaprakAzana jJAnamAM para jaNAya che. jJAnamAM AtmA jaNAya ane IndriyajJAnamAM para jaNAya evA be bhAga che atyAre vartamAnamAM badhAnI pAse. IndriyajJAnamAM sva na jaNAya ane AtmajJAnamAM para nathI jaNAtuM atyAre paNa, ajJAna avasthA vakhate paNa IndriyajJAna parane prasiddha kare che ane AtmAno upayoga AtmAne prasiddha kare che. e upayogamAM parokSa anubhUti thayA kare che. pratyakSa anubhUti thAya to be bhAga yathArtha paDI jAya che. jo upayogamAM AtmA na jaNAto hota to koIne anubhava na thAta ane IndriyajJAnamAM AtmA jaNAto hota to IndriyajJAna heya na hota. jaDana kahevAta, cetana kahevAta. AhAhA ! IndriyajJAna AtmAne jANatuM nathI ane AtmAno upayoga IndriyajJAnanA viSayane jANato nathI. AhAhA! juo, IndriyajJAna jJAna nathI te pustakanA pAchaLanA pUMThA upara ApaNe bola mUkyo che. eka amitagati AcArya thaI gayA. bhAvaliMgI saMta. nitya AnaMdanuM bhojana karanArA. ekAda bhavamAM to jeno mokSa thavAno hoya evA saMtonI vANI che. amitagati AcAryanuM eka yogasAra che. yogasAra be che eka yogIndradevanuM ne eka amitagati AcAryanuM. e yogasAranI chelle cUlIkA adhikAranI gAthA 48 che. temAM ema kahyuM ke "bhinna bhinna jJAnothI upalabdha hovAne lIdhe be prakAranA jJAna che. jJAnanA be prakAra bhinna bhinna jJAna. be prakAranA jJAna kema kahyA ke beyano viSaya bhinna bhinna che. viSaya bhinna che mATe jJAna bhinna che. beyano viSaya eka nathI. ekano viSaya be nathI. ''bhinna bhinna jJAnothI upalabdha hovAne lIdhe" eTale jaNAvAne lIdhe zarIra ane AtmAno sadA paraspara bheda che. A AtmA ne zarIra bhinna bhinna traNekALa judA judA che. e judA che enuM kAraNa zuM? ke judA judA jJAna vaDe jaNAya che mATe judA che. eka jJAnanA be viSaya nathI. ane be jJAna thaIne teno eka viSaya nathI. bhinna bhinna jJAna vaDe upalabdha hovAne kAraNe zarIra ane AtmA sarvathA judA judA che. atmAne rAga-zarIra taddana judA che. rAgane zarIramAM nAkhI devAno. temane paraspara bheda che, judAI che. paraspara bheda eTale judAI. ema kahe che ke bhinna bhinna jJAno vaDe upalabdha hovAne kAraNe be judA che. ema kahIne ke, to be jJAna kyA che? be jJAnanA viSaya be che? ke hA. be jJAnanA viSaya be che. eka jJAnano viSaya be nathI ane be jJAna thaIne ekane viSaya karatuM nathI. zarIra IndriyajJAnathI jaNAya che. A zarIra che ne rAgAdi che ne A badhA bhedo che ne bhedo guNasthAnanA, mArgaNAsthAnanA, ajIvanA bhedo che ne e IndriyajJAnathI jaNAya che Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 19 239 atIndriyajJAnathI jaNAtA ja nathI. te atIndriyajJAnathI jaNAya ja nahIM. to svaparaprakAzakanuM zuM thaze? ke te vyavahAramAM vayuM jAze. sAMbhaLa! parane jANavuM te ajJAna. svaparaprakAzaka te vyavahAra ane svane jANe te nizcaya. nizcaya-vyavahAra ane ajJAna traNa prakAra kahyA. je jJAna svane jANe tanmaya thaIne tenuM nAma nizcaya. ane je jJAnamAM svaparano pratibhAsa thAya che tenuM nAma vyavahAra ane je jJAna paranuM lakSa karIne huM parane jANuM chuM tenuM nAma ajJAna. ajJAna, vyavahAra ne nizcaya. nizcaya, vyavahAra ne ajJAna. AhAhA ! jene jenI ruci hoya te tene yAda rahe. jene jenI ruci nathI tene yAda rAkhavAnuM zuM kAma? have kahe che saMto kahe che ho A. sarvajJanI vANI che. saMto kahe ke sarvajJa kahe beya eka ja che. zarIra IndriyajJAnathI jaNAya che. IndriyajJAnathI para jaNAya che sva jaNAtuM nathI ema kahe che. ane AtmA kharekhara svasaMvedana jJAnathI jANavAmAM Ave che. je AtmA che te potAnA upayogathI jANavAmAM Ave che. te jJAna AtmAne jANe che ne parane jANatuM nathI. ane IndriyajJAna parane jANe che ne AtmAne jANatuM nathI. jhINI vAta che. be vibhAga aMdaramAM rahelA che. AnA karatAMya UMcI vAta samayasAranI 373 thI 382 gAthAmAM che. A to sAdI sIdhI ekadama samajI zakAya tevI vAta che. olI jarA gUDha vAta che. samajAya evI che na samajAya evuM nathI. pravacana naM. 19 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa tA. 25-7-91 A zrI samayasArajI zAstra che teno prathama jIva nAmano adhikAra che temAM chaThThI gAthA che. temAM sarva prathama to AtmAnuM svarUpa zuM ane teno anubhava kema thAya? te be prazna ziSya karyA che. zuddhAtmAnuM svarUpa huM jANato nathI ane teno anubhava kema thAya tenI vidhi paNa mane khabara nathI. A be prazna karyA. temAM pahelAM praznano uttara AvI gayo ke AtmA anAdikALathI zuddha rahI gayo che. zuddha zA mATe che ke pariNAma mAtrathI bhinna che AtmA. pariNAma-pariNAmarUpe bhale ho paNa pariNAmathI AtmA sahita nathI rahita che. anaMtaguNathI sahita ane anaMta paryAyathI rahita evuM ekatva ane vibhakta AtmAnuM svarUpa che. paNa pariNAma mAtrathI bhinna che Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 jJAyaka svarUpaprakAzana eTale AtmA zuddha che temAM dRSTino viSaya zraddhAno viSaya ane upAdeyabhUta jJAnanuM zeya eTaluM batAvavuM che. have AtmAno anubhava kema thAya? teno bIjo pAro che. tevI rIte joyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che, to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI te cAle che. tenuM kAraNa Apaze. zuM kahe che AcArya bhagavAna. anaMta anaMtakALa vItyo ajJAnI prANIe potAno abheda sAmAnya AtmA te abhedanuM lakSa karyuM nahIM, abhedane jANyo nahIM. zuddhAtmA je abheda anaMtaguNathI abheda che tene zraddhAmAM pratItamAM lIdho nathI te eka vAta. bIjI vAta nizcayanayanA viSayane paNa teNe choDyo, zuddhAtmA jene upAdeya karavo che te zuddhanayano viSaya che, nizcayanayano viSaya che tene lakSamAMthI choDI dIdho che anaMtakALathI, huM zuddha chuM tema lakSamAM leto nathI. huM abheda paripUrNa jJAyaka paramAtmA chuM tema lakSamAM dhyAnamAM leto nathI, ane ekapaNuM dhyAnamAM AvatuM nathI. koI kahe jJAnIno lopa thAya to tenA upara dhyAna kheMcAtuM nathI. tAro AtmA atyAre pariNAmathI rahita che mATe tAro AtmA traNekALa zuddha rahelo che e vAta A kAne sAMbhaLI ne A kAne kADhI nAkhe che. anaMtakALa vItyo eTale nizcaya to choDyo eNe, nizcayanayano viSaya to ene zraddhAjJAnamAMthI chUTI gayo che. anaMtakALathI eka samaya mATe paNa tene abheda sAmAnya TaMkotkIrNa paramAtmAnA darzana thayA nathI. nizcayane to choDato ja Ave che. have tene jJAnanI paryAya pragaTa thAya che. temAM jJAyaka jaNAya che. bheda pragaTa thAya che. upayoga lakSaNa pragaTa thAya che. have bhedamAM svapaprakAzakano vyavahAra che. svaparano pratibhAsa thAya che tethI tene svaparaprakAzakano vyavahAra kahevAmAM Ave che. te abhedane choDyo ne jJAnanI paryAyane bhedamAMthI, lakSamAMthI choDI dIdhI. te jJAnanI paryAyamAM trikALI AtmA na Avyo ane te jJAnanI paryAyamAM jJAnanI paryAya na AvI. trikALI Ave to anubhava thAya ane jJAnanI paryAya jJAnanI paryAyane jANe to vyavahAra Ubho thAya. nizcayane choDyo ne vyavahArane paNa choDyo ne e jJAnanI paryAye dhaMdho zuM karyo ke para jaNAya che. zeya jaNAya che. zeya jaNAya che eTale bahAra nIkaLI gayo. jJAyakathI to bahAra gayo paNa jJAnanI paryAyathI paNa bahAra nIkaLIne A mAruM ne A phalANuM ne A jANuM chuM ne A kALuM ne dhoLuM ne e ajJAna thaI gayuM. kema ke jJAnanI paryAyamAM jJAyaka jaNAya rahyo che abheda teno anAdara kare che, niSedha kare che, mane jJAyaka jaNAto nathI. mane A para jaNAya che eTale nizcayanayanA viSayane choDyo ane tene jANanArI jJAnanI paryAya pragaTa thAya che I jo bhedane jANe to svaparaprakAzaka Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 19 241 che ane bhedane na jANe ne abhedane jANe to svaprakAzaka che. svaprakAzakamAMthI gayo, svaparaprakAzakamAMthI paNa gayo ane mane para jaNAya che evuM ajJAna UbhuM thaI gayuM. abhedano tyAga ane bhedano paNa tyAga ane bhinnanuM grahaNa. je jJAnathI bAhya padArtho che je jJAnamAM pesatA nathI, jJAnanI tad bahAra che moTara baMgalA Adi temAM tenuM lakSa jAya che eTale ajJAna thaI gayuM. nizcaya paNa gayo vyavahAreya gayo ne ajJAna UbhuM thaI gayuM. jarAka dhyAna rAkhe to kAma thAya tevuM che. A pAro anubhavano che anubhava kema thAya tenI AmAM vidhi che. anubhava ratna ciMtAmaNI, anubhava hai rasa kUpa, anubhava mAraga mokSano, anubhava mokSa svarUpa. AtmAnA anubhavathI mokSamArga dharmanI zarUAta thAya che. anaMtakALathI rAgAnubhUtI karI, rAgano ane du:khano anubhava karyo. ane eka samaye jJAnano anubhava karyo nahIM. jJAnano anubhava karyo hota to Aje sthiti AvI tenI na hota. AhAhA! kAM to hota mokSamAM ne kAM hota svargamAM. mokSa na thAta to svargamAM hota. kAM mokSa thaI gayo hota teno. svano tyAga karyo, dharmIno tyAga ane dharmano tyAga. zuM ryo dhaMdho? dharma evo potAno paramAtmA jJAna, darzana, cAritra, sukha, vIrya Adi anaMta anaMta guNothI | birAjamAna paramAtmA che. evo je dharmI anaMtaguNo tenA dharma che ane tene dhArI rAkhe tene dharmI kahevAmAM Ave che. dharmIno tyAga karyo ane eka samayanI jJAnanI paryAya te AtmAne prasiddha kare tevuM je lakSaNa pragaTa thAya che teno paNa tyAga karyo. mane jJAna nathI jaNAtuM mane rAga jaNAya che. mane duHkha jaNAya che. duHkha mane thAya che ane duHkha mane jaNAya che. AhAhA ! mArAmAM jJAna thAya che tene choDyuM ne jJAnamAM jJAyaka jaNAya che tene paNa choDyo. dharmIno tyAga ane dharmano paNa tyAga. beno tyAga karyo eTale adharmanuM grahaNa thaI gayuM. IndriyajJAna evI adharma dazA UbhI thaI. parane huM jANuM chuM. e evI adharma dazA che dharmanI dazA nathI. IndriyajJAna viparIta che, AtmAnA svabhAvabhAvathI te viparItabhAva che. rAga to viparIta che. rAga to vIrAtagabhAvathI viparIta bhAva che. vItarAgabhAva svabhAvabhAva che ane rAga to vibhAva che te viparIta che. te to ThIka paNa rAgane jANanAruM jJAna jANanArane choDIne rAga ne rAganA nimittone jANavA gayuM. potAnA svacatuSTayane choDIne pramANanI bahAra gayuM. rakhaDe che gothA khAya che. AhA ! parane jANatAM tene ajJAna thayA vinA rahetuM nathI. moha thayA vinA raheto nathI. moha, rAga dveSa mamatA thaI gaI. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana have kahe che ahIMyA-kartA karmanuM ananyapaNuM abheda thaIne anubhava karAvavo che. eTale thoDIka A bhUmikA che. mane jJAnanI paryAya jaNAya che. emAM to Ava. AhA ! jJAnanI paryAyane bhedane jANe che to svaparaprakAzaka dekhAze. paNa e jJAnanI paryAya abheda thaIne abhedane jANaze to svaparaprakAzaka nahIM dekhAya. svaprakAzaka dekhAze sva prakAzakamAM anubhava thAya, svaparaprakAzakamAM anubhava na thAya. svaparaprakAzaka vyavahAra che. pa2ne jANavuM ajJAna che, svaparane jANavuM vyavahAra che ane svane jANavuM te nizcaya che. kahe che te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. jagatane prasiddha che. eTale jANanAra AtmA jJAyaka che. kema ke parane jANe che mATe tene jANanAra jJAyaka tema kahevAmAM Ave che. ghIno ghaDo jagatane prasiddha che paNa ghaDo mATImaya che ne ghImaya nathI te jagatane prasiddha nathI. AhA ! ene je prasiddha che tenA dvArA ene je aprasiddha che te samajAvavuM che. ene prasiddha zuM che ? ghIno ghaDo e tarata ja hA pADe. paNa ghaDo mATImaya che ghI maya nathI. tyAM jo Ave ne pakaDe to tene jJAna te te prakAre samyak thaI jAya. tema ghInA ghaDA dvArA tene mATIno ghaDo che tema samajAvavuM che paNa je mATIno ghaDo samajato nathI ane ghIno ghaDo ja kAna upara Avyo che tevA jIvane tenI bhASAthI samajAve che. 242 eTale jJAna kone kahevAya ? jJAyaka kone kahevAya ? jANanAra kone kahevAya ? ke parane jANe tene jJAna kahevAmAM Ave che. ghInA ghaDA jevuM kathana che jo ghIno ghaDo thAya to jJAna parane jANe. asadbhUta vyavahAra che-asadbhUta vyavahAra to khoTo vyavahAra che. jJAna parane jANe che te asadbhUta vyavahAra che. jJAna bhedane jANe che te sadbhUta vyavahAra che, abhedane jANe che te nizcaya che. abhedane samajAvavA mATe, asadbhUta vyavahAra dvArA sadbhUtamAM lAvIne pachI nizcayamAM laI jAya che. TheTha jJAyaka sudhI pahoMcADe che. A jagatane prasiddha che. to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI. eTale jJeyano pratibhAsa thAya che chatAM jJeyo jaNAtA nathI. ene to jJAna ja jaNAya che-jJAyaka ja jaNAya che. tevo jJAyaka ne jJAnano svabhAva ja che. te jJAnamAM jJAyaka ja jaNAya ne para na jaNAya. jo pa2 jaNAya tema bhAse to ajJAna ane parano pratibhAsa thavA chatAM para na jaNAya ne sva jaNAya to anubhava. parano bhale pratibhAsa thAya paNa tenuM lakSa kyAM che ? jo jJAnanuM lakSa paranA pratibhAsa u52, biMba upara rahe ne kAM pratibiMba upara rahe to ajJAna che. pratibiMba upara jAya to tenuM biMba upara jJAna gayuM. darpaNamAM, agni jaNAya che agninI jvALA, to darpaNeya gayuM ane darpaNanI je Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 19 243 svaccha avasthA te paNa gaI. ane jaNAvyuM zuM? ke agni? agni to temAM nathI. chatAM agni temAM jaNANI te pratibiMba che ne pratibiMbane jANatA tenuM lakSa agni para gayuM. darpaNanI svaccha paryAyathI paNa gayo ne darpaNamAM paNa Avyo nahIM. A jainadarzana bahu lojIka nyAyathI samajavAno prayatna kare to kAma thAya tevI vAta che. aMdhazraddhAno viSaya nathI A. ATaluM kAma karo to tamAruM kalyANa thaze ne mokSa thaze tevo zraddhAno viSaya nathI. kemake jJAna jAgatuM che te aMdhazraddhAne kabUla karatuM nathI. jJAna jAgatuM dravya UbhuM che ne te samyak zraddhAne kabUla kare che mithyA zraddhAne kabUla karatuM nathI. kahe che ke zeyakRta azuddhatA tene nathI. bhale joyo jJAnamAM jaNAya. jaNAya bhale, paNa jJAna tene jANe nahIM. agninI jvALA darpaNamAM pratibhAse che paNa darpaNano dekhanAra je che vivekI puruSa tene darpaNanI svacchatAmAM agninI jvALAno pratibhAsa che. labaka jhabaka thAya che te arIsAmAM dekhAya che. paryAya to darpaNanI che I, agninI paryAya kyAM che? paNa e labakajhabaka agninI paryAya tene dekhAtI nathI. kone? ke darpaNa upara dRSTi gaI tene. darpaNa upara dRSTi gaI. darpaNanI paryAya jaNAtI nathI, tene to darpaNanI paryAyamAM thato pratibhAsa e kyAMthI jaNAya? A AtmAno anubhava kema thAya tenI A vidhi cAle che. jenI najara darpaNa upara gaI tene to arIso arIso svaccha svaccha svaccha dekhAya che. paNa A agninI jvALA temAM oluM nimitta ne A naimittika ke nA. mane nimitteya dekhAtuM nathI ane naimittika paNa dekhAtuM nathI. tAruM nimitta naimittika to tAre ghare gayuM, paNa darpaNanI svaccha paryAya kSaNika upAdAna che te paNa dekhAtI nathI. temAM A darpaNa dekhAya che temAM daLa dekhAya che, paryAya dekhAtI nathI. - paryAya paryAyane jANavAnuM bhUlI jAya che. to pachI darpaNamAM para jaNAya che te kyAMnI kyAM vAta gaI. dilhI bahu dUra che. A to darpaNanI sAme joIne prayoga karavA jevo che ke moTuM jaNAya che ke darpaNa? tema AcArya mahArAja kahe che ke jagatamAM prasiddha che ke A jaNAya che A jaNAya che tene prasiddha che to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. kema ke te vakhate e zeyathI jJAna thatuM nathI. AMhIM jJAnanI paryAyamAM te nimitta paNa nathI. zuM kahyuM? A nimitta naimittika saMbaMdhanA abhAvanI gAthA che. zeyo nimitta ane te jJAnanI paryAyamAM jaNAya ke jJAnanI paryAyanuM naimittika te che nahIM. AhAhAhA ! jo naimittika jaNAya to nimitta upara lakSa gayuM. paNa zeyathI nirapekSa zeyAkAra jJAnathI paNa nirapekSa jJAnAkAranI paryAya jaNAya che. pachI paryAya paNa jaNAtI nathI paNa jJAyaka ja jaNAya che. aMdara javAnI A vidhi che. A badhuM aMtarmuhUrtamAM. samajI Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 jJAyaka svarUpa prakAzana gyA? thoDIka kSaNamAM. A badhuM bolavAmAM ne samajAvavAmAM vAra lAge paNa aMdara jAvAmAM vAra na lAge. jaghanya aMtarmuhUrtamAM anubhava thAya. zraddhAnuM baLa jo aMdara AvyuM ane vyavahArano ne bhedano abhUtane sabhUta vyavahAra beyano jo niSedha jo thayo to abhedanA nizcayamAM AvI jAya. A chakI gAthA bahu apUrva gAthA che. modI sAheba ! anubhavanI vidhi batAvatAM AcArya bhagavAna citanI prasannatAthI karuNA karI jagatanA binaanubhavI, ajJAnI prANIone AtmA zuM ne AtmAno anubhava kema thAya? be vAta AmAM karI che. AtmA zuM ne AtmAno anubhava kema thAya? te be vAta karI che. A anubhavanI vAta cAle che. A jJAnapradhAna kathana che. daSTi pradhAna kathananI gAthA gaI. daSTinA viSayane dRSTimAM kema levo? anubhava kema karavo? ke-Ama anubhava kara tArI jJAnanI paryAyamAM para padArtha jaNAya che ne? te jaNAya bhale paNa huM tene jANuM nahIM. je jaNAya tene tuM jANa to zeyakRta azuddhatA ajJAna thaI gayuM. jaNAya tene paNa jo jANIza, A jaNAya che to zeyakRta azuddhatA che. jJAnanI paryAya ahIMyA svaccha che dhyAna rAkhajo. A joya che eno pratibhAsa to thAya che, pratibhAsa TALI zakAto nathI. tenI jhalaka TALI na zakAya. kahe che ne ahIMyA svacchatA che A pratibhAse che emAM A jaNAya che ane A jaNAya che ene jANa to ajJAna. ane jaNAya bhale paNa ene jANato nathI jANanAra jaNAya che to samyagdaSTi thaI jAya. bhale jaNAya, tane kyAM aMdara jAvAmAM naDe che? aMdara jAvAmAM zuM naDyuM? ke mane A zeya jaNAya che, zeyAkAra jJAna jaNAya che. zeyamAMthI khasIne zeyAkAra jJAnamAM AvI gayo. I nuM I. rahyuM. nimittamAMthI khasIne naimittikamAM Avyo InuM I rahyuM ajJAna. jIvane ekatAbuddhi che ne paranI hAre eTale A samajavAnuM jene jJAna hovuM joIe te paNa choDAvI dIdhuM che. savikalpadazAmAM anubhava thavA pahelAM anubhavano viSaya zuM? ane anubhava kema thAya? tema jyAre saMto jaNAvatA hoya tyAre e samajAvatA hoya che tyAre tenI pakaDavAnI zakti paNa ochI hoya che. kema ke rAgane paranI hAre evI jIve ekatAbuddhi karI che maitrI karI che, maitrI. AhAhAhA ! A zuM cIja che? AcArya mahArAja zuM kahevA mAge che? te ene samajAya nahIM. AhAhA! samajavAno prayatna karaze ne to Aje ochuM samajAze kAle vadhAre samajAze, parama di' tenA karatAM vadhAre samajAze. mAre to AtmAnuM svarUpa samajavuM che basa. bIjuM A bhavamAM mAre kAMI kAma nathI. bIjo nahIM mana roga Ave che ne. kAma eka AtmArthanuM bIjo nahIM manaroga. manamAM bIjo kAMI roga nathI eka roga che. mAre AtmAne jANavo che. basa jANyA vinA anaMtakALa, Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 19 245 anaMtakALathI paribhramaNa kare che. "je svarUpa samajyA vinA pAmyo duHkha anaMta' karmanA udayathI duHkhI thayo nathI paNa potAnuM ja svarUpa che cidAnaMda AtmA tene jANyA vinA eTale anubhava karyA vinA te cAra gatinA duHkhamAM rakhaDe che. kAgaDA, kUtarAmAM jAze. pU.gurudeva muMbaImAM ramaNIkabhAIno 80 lAkhano baMgalo che tyAM utaryA'tA. sAme samudra che pAcho. tyAM AMTA mAre bagalA, che ne? bagalA mAchalA khAya. zuM thaze AnuM karuNA khUba I je zeThiyo samajyo nahIMne to I bagalo thaIne mAchalA khAze pAcho. ema gurudeva kahe ne! gurudevane zuM? tene to karuNA AvI eTale kahI de. AhA! "ceta-ceta nara cetarajakaNa tArA rakhaDaze jema rakhaDatI reta" koI bhAva pUche che? ekavAra gurudeve pharamAvyuM ke tuM tArA AtmAnI oLakhANa karI le. tAruM AyuSya pUruM thaze tuM kyAM jAIza? A tyAM koI mAsInA ghara nathI ke AvakAra Ape tane. AhAhA ! tArI mAsInA ghara nathI ke Avo bhAI Avo A zeThIyo moTo-karoDapati hato rAjakoTano. koI AvakAra nahIM Ape. pachI bIjo dAkhalo Ape. jema sukuM taNakhaluM hoya taNakhaluM, taNakhaluM nAnuM ane vAvAjhoDuM Ave I taNakhaluM uDe. uDIne kyAM paDe taNakhaluM? teno koI neTho kharo? nakkI kharuM kyAM paDe? AhAhA ! ema khovAI jAIza. pachI AgaLa vadhIne koI vakhate ema kahe. are ! A baTeTA ne lasaNa-DuMgaLImAM tAro janma thaze. to maphatanA bhAve mULomaphatanA bhAve mULo pahelAMnA kALamAM hatuM. have to moMghuM thaI gayuM. zAka le ene to mULo maphata Ape agAunA kALamAM maphatanA bhAve tuM vaheMcANo. AhA ! paNa e bebAkaLo thaIne jAgato nathI. niMdrA uDatI nathI enI. mamatva evuM che paramAM. karuNA karIne jJAnIo cetAve che. du:khI prANIonI upara karuNA che. cetAve che ke bhAI tArA jJAnamAM je para jaNAya che ne, e para nathI jaNAtuM tArI jJAnanI paryAya jaNAya che. ema le pahelAM. parano pratibhAsa thAya che bhale, paNa eya jaNAtuM nathI to ene jANIza to ajJAna. ane jANanArane jANIza to jJAna thaI jaze samyakajJAna e vakhate. upayoga palTI jaze aMdara abhimukha thaI jaze. bahirmukha upayoga hato te aMdaramAM Avaze. kahe che ke zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyo jaNAya che mATe ahIMyA jJAnanuM astitva che? saeNya kartA ne jJAnanI paryAya karma ema be vacce kartA karma saMbaMdha nathI. zeya nimitta ane jJAnanI paryAya naimittika tema be vacce nimitta-naimittika saMbaMdha paNa nathI. ane huM jJAtA ne te jJaya tema jJAtA joya saMbaMdha paNa nathI. traNe saMbaMdha uDADe che. kAraNa ke zeyakRta azuddhatA nathI. kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM, zuM kahe che? A zeyo che. enI avasthAmAM eTale jJAnanI paryAyamAM zeyo jaNAya che. jevuM che tevuM pratibiMba thAya che pratibhAsa thAya che. A Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 6 jJAyaka svarUpa prakAzana lAkaDI hoya to lAkaDIno pratibhAsa thAya, jhADa hoya to jhADano pratibhAsa thAya to jevuM hoya che evuM aMdaramAM jaNAya che. jaNAya bhale, paNa ene jANavAnuM baMdha karI de. jaNAya paNa jANavuM nahIM. jaNAya bhale paNa jANavuM nahIM. ane jJAyaka jaNAya tene jANavuM. jaNAya ne jANavuM. jaNAya ne jANavuM. oluM jaNAyane na jANavuM. A jaNAya ne jANavuM. kahyuM? A jJAyaka prabhu che te aMdaramAM, te jJAnanI paryAyamAM jaNAya che bALagopAla saune! jaNAya che tene jANavuM jaNAya che tene jANavuM ane A jaNAya che tene huM jANato nathI. Ama vidhi niSedhamAM AvatA vidhi niSedhanA beya vikalpa chUTI sAkSAta anubhava thAya che. be nayano jJAtA thAya che. zeyAkAra avasthAmAM jo A zeyAkAra avasthA A joyo che ne, teno AkAra eTale ke jhalaka jevuM svarUpa che tevuM pratibhAse che. tevI avasthAmAM paNa A zeya nathI jaNAtuM paNa jANanAra jaNAya che. ema joI lya to tarata ja anubhava thaI jAya ! ane anubhavamAMthI bahAra AvyA pachI savikalpadazA hoya tyAre paNa zeyAkAra avasthAmAM jJAyaka ja jaNAya che zeya jaNAtuM nathI. zeya paNa nathI jaNAtuM kemake zeyo upara lakSa nathI, jenuM lakSa hoya te jaNAya ane jenuM lakSa na hoya I jaNAvA chatAM ene jaNAya nahIM. jaNAya paNa jANe nahIM. jaNAya paNa jANe nahIM ne jJAyaka jaNAya ne zAyakane jANe. AhAhAhA! jJAyaka jJAnamAM jaNAya ne jJAna jJAyakane jANe ke jJAyaka te huM to abheda thaIne anubhava thAya. te Avaze hamaNAM svaparaprakAzakamAM joyAkAra avasthAmAM joyo jyAre jaNAya che, pratimA sAme Ubho che ane pratimA jaNAya che jJAnamAM te vakhate pratimA jaNAya che ke caitanya pratimA jaNAya che? A savikalpadazAnI vAta kare che. eka vakhata nirvikalpa dhyAnamAM e jaNAvAnuM baMdha thAya che. jANato ja nathI ane jaNAtuM paNa nathI. e pratimA bhagavAnanI ene jJAna jANatuM nathI ne e pratimA jJAnamAM jaNAtI paNa nathI paNa jJAyaka jaNAya che tyAre nirvikalpa anubhava thAya che. nirvikalpa anubhava lAMbo TAIma raheto nathI. bahAra Ave che ane pratimAnI sAme darzana karavA Ubho che sAdhaka. tyAre sAdhaka kahe che ke pratimA bhale jaNAya che. nirvikalpa jJAnamAM to kAMI jaNAtuM ja nahotuM. para, rAga ke deha kAMI, paNa savikalpadazAmAM jaNAya kharuM paNa jJAna tene jANe nahIM. AhAhA ! dekhe chatAM nahIM dekhato, bole chatAM abola, cAle chatAM nahIM cAlato. tattva sthita aDola. AhAhAhA ! dekhe chatAM dekhe nahIM, dekhAya paNa dekhe nahIM. dekhAI to rahyuM paNa dekhavAnuM TaLI gayuM. jhINI vAta che A. ema che ke anubhavanI cIja che. anubhavI to tarata Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 19 247 ja Ane svIkArI lya potAne anubhava thayo hoya ne tethI anubhavI vAta kare to svIkArI le. paNa bina anubhavIne jarAka vAra lAge svIkAra karatAM. lAyaka hoya to svIkAre ane ene paNa anubhava thAya. A anubhavanI paraMparA bhAratamAM anAdikALathI cAlI Ave che. RSabhadeva bhagavAnanA vakhatathI bhagavAna mahAvIra sudhI A paraMparA cAlI che. ane TheTha ApaNA gurudevanI paraMparA sudhI te vAta cAlI ApaNane maLI. ApaNA guru paryata ApaNA guru paNa vijJAnadhanamAM magna hatA pUrve. AhAhA! AnaMdanuM bhojana karatA hatA. tenI paraMparAthI jeno janma thayo che. A saMdhI che badhI. jANe te mANe, jANe te mANe tevuM che. A koyaDo che ukalI jAya to koDIno paNa ukale nahIM to gothA khAya. kAgaLanA ghAne ghA bagADI nAkhe ne to koyaDo ukale nahIM. ukale to koDInuM kAMI nahIM. AhA ! eka vakhata evuM banyuM amArA pitAjI vAta karatA hatA. lIMbuDA gAmamAM rahI ame bAMTavA mANAvadaranI pAse junAgaDha sTeTamAM to amArA bApujIe vAta karI ke eka gAmanuM nAma lIdhuM. I gAmamAM zeThIyo raheto hato. bahu paiso cikkAra, sonuM, hIrA ane rokaDA rUpiyA ane dIkaro nahIM. paTela ekalo ne uMmara thaI gaI. have zuM karavuM A lakSmI kone ApavI? AhA ! I to kAMI buddhi sUjhe nahIM, ke kAMI dharmAdAmAM ApavuM I to buddhi buTTI thaI gaI mamatAmAM. A lakSmI ApavI kone? vicAra karatAM karatAM vicAra spharyo, A che lakSmI ne badho bhaMDAra. I huM eka pALIyo banAvuM; pALIyo samajyA ne? paththaranA pALiyA thAya che jayaMtIbhAIne khabara hoya. gAmaDAmAM pALiyo banAvuM ane enI aMdara enA mAthA upara lakhuM ke "mAthuM vADhe te mAla kADhe.' te pramANe karyuM teNe, pALiyo banAvyo. samajI gayA. pAdaranI bahAra, zaheranI bahAra gAmaDAnI bahAra te rasto jyAM hato ne cAlu e rastA upara ja badhA vAMcatA jAya ne cAlyA jAya "mAthuM vADhe I mAla kADhe" are ! ApaNe kyAM mAla joIe che. A mAthuM vADhI nAMkhI pachI mAlane koNa bhogave? ApaNe mAthuM vADhavuM nathI. AmAM marma lAge che. thoDIka vAra vicAra karatAM karatAM marma khyAlamAM AvI gayo. oho ! ane pachI zuM vANIyo che ne jarAka hAthamAM hathiyAra hatuM loDhAnuM koI dekhe nahIM jANe nahIM tema AjubAju joI lIdhuM. A to poluM che. barAbara ! Aja rAtre AvIne, mAthuM vADhI nAMkhIza. ane Avyo ghoDA upara. ghoDA upara pAchuM oluM badhA samAna bharavAnA kothaLA hoyane, AjubAju zuM kahevAya? khaDIyA, khaDIyA upara Avyo I-ne sAthe dasto laI Avyo. gharamAM dastA to hoya ne? dasto laI AvIne rAtanA doDha be vAgye Avyo. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 jJAyaka svarUpa prakAzana ane evuM mAthuM vADhyuM mAthuM uDI gayuM ane aMdarathI mAla kADhI kothaLA bharI ane ghara bhego thaI gayo. pAchuM vALIne na joyuM. savAre cha sADA cha sAta badhA hAlatA thayA. badhA Ave, jove are A zuM thayuM? ke A to poluM hatuM oya bhAI A to mAla bharyo to ApaNe bhUlI gayA. ApaNane khyAla ja na Avyo ke mAthuM vADhe te mAla kADhe. A banAva banelo banAva che ho. ema AmAM kaLanuM kAma che baLanuM kAma nathI. A mane jaNAya che A jaNAya che anaMtakALa gayo anubhava na thayo, nahIM thAya. hajI nahIM thAya. kAraNa tArI zraddhAmAM rAkhIza ke huM parane jANanAro chuM ke svaparane jANanAro chuM. asabhUtano pakSa ke sadUbhUtano pakSa be ya ajJAna che AhAhA ! jJAnano svabhAva to svaprakAzaka che. svaprakAzaka lakSaNathI AtmA lakSita thAya che. pachI bhedamAM Ave to svaparaprakAzakanuM jJAna thAya che. abhedamAM AvIne bhedamAM Ave to svaparaprakAzakanuM jJAna kahevAmAM Ave che. AhA ! evI vAta alaukika che ke zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo. jJeya jyAre jaNAya che tyAre mane jANanAra jaNAya che. eTale yathI vyAvRta thAya che jJAna. A jJAna, A ya kartA ne jJAnanI paryAya karma temeya nathI. zeya che to AMhI jJAna thAya che AtmAnuM ema nahIM. zeya nimitta hoya to jJAnanI paryAya naimittika thAya tema paNa nathI. e kSaNika upAdAnanI jJAnanI paryAya pragaTa thAya che. ene nimittanI joyanI apekSA nathI. ema jyAM jyAre nakkI karavA jAya che tyAM zeyanuM lakSa chUTI jAya che. ane kSaNika upAdAnanuM lakSa trikALI upAdAna upara jAya tyAM anubhava thaI jAya che. A be cAra pAMca dasa vakhata ghUMTIye tyAre to khyAla Ave ke A AcArya bhagavAna zuM kahevA mAge che? samartha AcArya che ne ! AhA! tenI bhASA badhI gUDha hoya. tenI bhASA Ama upara uparathI vAMcI jAva to kAMI eno marma khyAlamAM na Ave. zeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. AhAhA! zeyo jyAre jaNAya che tyAre mane jANanAra jaNAya che, jJaya jaNAtuM nathI to zeyathI vyAvRta thaIne, pAcho vaLIne, jJAna rIbAunsa thayuM jJAna joyathI, zeya jaNAya che tyAMthI pAchu pharyuM, IndriyajJAna pAchuM pharyuM ane atIndriyajJAna pragaTa thaIne anubhava thAya che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo te zeyanA pratibhAsa vakhate to jANanAra jaNAya che tema svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa jANanAra ja jaNAya che. hara hAlatamAM jANanAra jaNAya che. uMghamAM paNa jANanAra jaNAya. hAlatAM, cAlatAM, uThatAM, besatAM e jANanAra Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 19 249 jaNAya che. jJAnIne to pratyakSa jANanAra jaNAya che ane ajJAnI lAyaka hoya ne pakSamAM AvI jAya to tene paNa parokSapaNe jANanAra jaNAya che, tevI dhUna caDI jatAM anubhava thAya che. badhuM kahI dauM chuM. kAMI khAnagI nathI. AhAhAhA ! khAnagI na hoya kAMI. AhA ! kema ke ame kahI daI to amArA ziSya AgaLa vadhI jaze amArAthI ema na hoya AmAM. khulluM che badhuM. jJAnIne to pratyakSa anubhava thaI gayo samaye samaye hAlatAM, cAlatAM, uThatAM, besatAM, khAtAM, pItAM, jANanAra jaNAya che. paNa jene anubhava na thayo hoya, tene anubhava karavo hoya, icchA hoya to, anubhava karavAnI icchA hoya darzana bhagavAnanA karavA hoya to (A) vAta che. to tene zuM karavuM? jANanAra jaNAya che kharekhara para jaNAtuM nathI. e vidhi niSedhanA vikalpamAM AvI ane pachI niSedhano vikalpa chUTe pachI vidhino vikalpa Ave ne pachI vidhino vikalpa chUTIne nirvikalpa anubhava thAya. jANanAra ja jaNAya che bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. koInuM sAMbhaLe nahIM. jJAnI to koInuM sAMbhaLe nahIM badhA ThekaDA bhale mAre. paNa pakSavALo paNa koInuM sAMbhaLe nahIM. AhAhA ! I evo pakSa Ave ke pakSAtikrAMta thAya, thAya ne thAya ja. para jaNAtuM nathI ne svapara jaNAtuM nathI, ekaluM sva ja jaNAya che. AhAhA ! para jaNAya che te to ajJAna che svapara jaNAya che jJAnanI paryAyano bheda I vyavahAra che. ane ekaluM sva jaNAya che te nizcaya che. eka vakhata anubhava thaI gayA pachI bhedamAM Ave to jJAnanI paryAyane jove. bhedane jove to svaparaprakAzaka dekhAya che. abhedane jove to svapara prakAzaka dekhAtuM nathI. ane sva-prakAzaka che. tevo vikalpa paNa uThato nathI have. praphulabhAI khyAlamAM AvyuM ne. AvyuM khyAlamAM. khyAlamAM Ave to pramodano uchALo AvI jAya rahI na zake. koIne loTarI lAge to kahe ke tamane loTarI lAgI gaI. he! to harSa Ave ke nahIM. tema A loTarInuM kAma che. joyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo. jANanAra chuM tema jaNAya che. jANanAra chuM tema jaNAya che. Ane jANuM chuM tema jaNAtuM nathI. zeyane jANuM chuM tema jaNAtuM nathI. jANanAro che te ja mane samaye samaye jaNAya. jo bhAvArthamAM che I khulAso karyo che thoDo. jJAyaka tevuM nAma paNa tene zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. kAraNa ke zeyanuM pratibiMba bhAvArthamAM che. jJAyaka evuM nAma paNa tene, tene eTale jJAyakane, zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. AhAhA ! jANe che to AtmA AtmAne, jJAyaka jJAyakane jANe che. paNa je jJAyakane jANato nathI tene samajAve che ke mane jANavAthI AtmAne jJAyaka nAma Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 jJAyaka svarUpaprakAzana ApavAmAM Ave che. kAraNa ke jJeyanuM pratibiMba jyAre jhaLake che jaNAya che aMdara pratibhAsa thAya che ne darpaNamAM jema pratibhAsa thAya jhaLake che tyAre jJAnamAM tevuM ja anubhavAya che. jevo Ama pratibhAsa thayo. A lAkaDIno pratibhAsa thayo te vakhate ema thAya ke lAkaDI jaNAya che. e vakhate lAkaDI upara najara che ne nimitta upara. kSaNika upAdAnamAM Avyo nathI ne trikALI upAdAnamAM Avyo nathI te to nimittamAM cAlyo gayo che. najara enI (nimitta upara che) ke lAkaDI jaNAya che mane. samajI gayA. AhAhA ! e kahe che ke jJeyano jJAnamAM pratibhAsa thayo to jJAyakano anubhava karatAM jJAyaka ja che. A huM jANanAro che te huM ja chuM anya koI nathI. jANanAro huM chuM. AhA ! huM to jANanAra chuM. jANanArane jANe tevo jJAnanI paryAyano svabhAva che. pa2ne jANe tevo jJAnanI paryAyano svabhAva nathI. e ajJAnano svabhAva che. parane jANe te ajJAna ne svane jANe te jJAna. svane jANatAM, jJAna jaNAtAM, anubhava thatAM AnaMda Ave che parane jANatAM anaMtakALa gayo paNa doSa Avyo. AnaMda Avyo nahIM. AhAhA ! kahe che jJeyane jANa to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. A huM jANanAro chuM te huM chuM anya koI nathI. tevo potAne potAno abhedarUpa anubhava thayo tyAre te jANavArUpa kriyAno kartA pote ja ane jene jANyo te karma paNa pote ja. paranuM jANavuM gayuM ane svaparanuM jANavuM gayuM, ekaluM svaprakAzaka rahI gayuM. A be zalya che. eka asadbhUta vyavahArano pakSa, AtmA 52ne jANe che. zuM nathI jANato ? A ghaDIyAla che zuM nathI jANato ? mithyAdRSTi che I. ema kuMdakuMdaAcArya bhagavAne kahyuM. mane A cha dravya jaNAya che ke jA mithyAdaSTi. sarvajJa bhagavAne cha dravya kahyA tene huM jANuM chuM, to hA, mithyAdaSTi ! jANanArane bhUlI gayo tuM. tuM to jANanAra cho. tArA jJAnamAM to jJAyaka tanmaya thaIne jaNAya che. abhedane jANato nathI ane je bheda che bhinna che tene jANaza ? AhAhA ! adhyavasAna, mithyAdaSTi. jJAna parane jANe che te to gayuM. jJAna svapara beyane prakAza kare che teya gayuM ane jJAnamAM-upayogamAM upayoga AvI gayo, anubhava thayo tyAre A upayogamAM AtmA jaNAya che, tevo bheda paNa raheto nathI. abheda ekAkAra thaIne anubhava thAya che. Avo eka jJAyakapaNA mAtra pote zuddha che ema vAta karI. upara Ave che mULamAM-jJAyakapaNe jaNAyo te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa, have zeyanI vAta kare che. dhyeyapUrvaka jJeya thAya che AtmAmAM. AtmA AtmAne jANe che pote jANanAro che mATe potAne jANe che. jANanAro mATe pote kartA ane jaNAyo paNa AtmA. zuM Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana na. 19 251 jaNAyuM? devaguru zAstra jaNAyA? AhA ! dhyAna rAkhajo. anubhavanA kALe deva-guruzAstra jaNAtA nathI, rAga jaNAto nathI, zarIra jaNAtuM nathI. AhAhA ! ane paryAyano bheda paNa jaNAto nathI. huM kartAne jJAnanI paryAya mAruM karma tevo bheda paNa jaNAto nathI. jANavArUpe pariNamyo to pariNAmI AtmA kartAne pariNAmI AtmA karma pariNAmI AtmA kartAne jJAnanI paryAya karma tema nathI. ema paNa tyAM nathI ke AtmA kartA ne rAga mAruM karma te to ajJAnanA gharamAM gayuM. AhAhA ! e A samAjane khoTuM na lAge tenI saMbhALa rAkho. A ApaNo samAja aMdaramAM anaMta guNa che ne te samAja che tene duHkha na thAya teno anAdara na thAya, tenuM dhyAna rAkho. bahAranA samAjanI ciMtA choDI de. AhAhA ! bahArano samAja anAdikALathI tane AvakAra Ape, eka dI" AvakAra Ape ne bIje dI" apamAna kare. AhA !! teno zuM bharoso. eka dI" kahe ke bhAI bahu sArA ne bIje dI' kahe ke bhAI bahu kharAba. are ! A zuM tame vAta karo cho? kAla sArA ne Aja kharAba. eTalI vAramAM kAMI bharoso nathI koIno. bharoso karavA jevo nathI. mumukSuno paNa nahIM. bharoso kara to eka AtmAno kara. anaMta guNathI birAjamAna paramAtmA che. e koI dI' dago nahIM de tane. dhakko nahIM mAre. eka vAra banAva banyo to eka bhAIne kahyuM'tuM meM. AhAhA ! jema banAva bane bahAramAM aneka prakAranAM, AhA! kahyuM ke amane jagata bhale dhakko mAre amAro AtmA koIdI" dhakko nahIM mAre. jagatane dhakko mAra ! bhAIyuM dhakko mAre ! mAbApane dhakko mArI daye, pAMjarApoLamAM mokalI de che. atyAre badhuM bane che ne! paNa bhagavAna AtmAnuM zaraNuM lIdhuM hoya to? te koI dI dhakko mAre ? AhAhA ! eka zaraNa AtmAnuM che, bAkI kAMI zaraNa jagatamAM nathI. dhutArAnI ToLI che ane lakhyuM bolo. dhutArAnI ToLI ho. ekalA kuTuMbIjano nahIM mumukSuo badhAya badhuM laI levuM AkhuM jagata. amane to ghaNo anubhava thaI cUkyo che. AhAhA! eka AtmA zaraNa che bAkI koI zaraNa nathI. kyAMya phAMphAM mArIzamAM. zeyAkAra avasthAmAM dIvAnI jema kartA karmanuM ananyapaNuM, zuM kahe che? AtmA dravya dRSTie akartA che. have jyAre upayoga AtmAmAM lAge che upayoga bahAra jAto'to te upayoga abhimukha thaIne AtmAnI sAthe abheda thAya che tyAre AtmA pariName che. mokSamArgarUpe pariName che. baMdhamArgarUpe pariNamato hato paryAyamAM, te paryAyamAM mokSamArgarUpe pariName che. jyAre pariName che tyAre kartA karma kriyAno bheda dekhAto nathI. eka dIpacaMdajI thaI gayA che teNe adhyAtma paMcasaMgraha lakhyuM che. emAM eka eNe pada Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 jJAyaka svarUpaprakAzana banAvyuM che. e pada sogAnIjIe doDha mahinAmAM chelle jeTalA kAgaLo potAnA sagAvahAlAne lakhyA teTalA kAgaLamAM A doho temaNe doharAvyo che. evo AmAM mAla bharyo che. kartA karmanuM ananyapaNuM karmano bheda dekhAto nathI. kartA, karma ne kriyA teno bheda dekhAto nathI. akartA kAyama rahyo ne kartA thaI jAya che. akartA thayo te nizcayane kartA thayo te vyavahAra. AhA ! A kartA buddhi gaI ane samyak prakAre kartA thayo. A syAdvAda che. kartA, karma, kriyAno bheda bhAsato nathI. kartA, karma, kriyA, AtmA kartA ne nirmaLa paryAya karma. ane paryAyanI pheraNI te kriyA. pUrva paryAyano vyaya uttara paryAyano utpAda tene kriyA kahevAmAM Ave che. vartamAna pariNAmane karma kahevAya. ane vartamAna pariNAma utpAda thayo paNa pUrva paryAyanA vyayapUrvaka thayo tevo khyAla lyo to tenuM nAma kriyA kahevAya. kartA, karma ne kriyA bheda nahIM bhAsatuM hai. evA bheda to che dharmanA, dharmanA bheda che paNa abhedamAM bheda dekhAto nathI. vAta thoDI sUkSma che. samayasAranI vAta to sUkSma ja hoya ne ! AtmA ja pote sUkSma che ne upayoga sUkSma kare to pakaDAya evuM che. "kartA karma kriyA bheda nahIM bhAsatuM hai, akartutva zakti akhaMDa rItI ghare I hai.' akartA kAyama rahIne kartA thAya che. akartAno abhAva karIne kartA thato nathI. akartA rahIne kartA bane che A zuM? akartA rahIne kartA bane. A zuM? A kaLA che. "akartRtva zakti akhaMDa rItI dhare I, yAhI ke gaveSI hoI jJAna mAMhI lakhI lIje yAdI kI lakhanI meM anaMta sukha bhareI hai.' A huM ja kartA ne huM ja karma ane AtmA jaNAyo. jANyo AtmAe AtmAne ane jaNAyo paNa AtmA, paryAya na jaNANI. jJAnanI paryAya na jaNANI. samyajJAnanI atIndriyajJAnanI paryAya e na jaNANI. AhAhA ! tyAre ekalo jJAyaka jaNAyo tema paNa nahIM e paryAya pariNata Akho abheda AtmA karma thaI jAya che. Akho AtmA jaNAyo. zeya AkhuM dhyeyapUrvaka AkhuM jJeya thAya che. I AtmAnuM karma thAya che ne AtmA teno kartA thAya che. pariNAmI te kartA ane pariNAmI tenuM karma. pariNAma te kartAne pariNAma karma nahIM. AhAhA! rAga to tene ghare gayo. paNa samajJAnanI paryAya atIndriyajJAnanI paryAya jemAM AnaMda Ave evo bheda karma nathI. nirvikalpa dhyAnamAM to abheda kartA ne abheda karma. kartA karma kriyA bheda nahIM bhAsatuM hai yAhI ke gaveSI hoya, gaveSI eTale khojI. jene khoja-zodha karavI hoya ne ane AtmA joto hoya tene mATenI vAta che. "yAhI ke gaveSI hoya jJAnamAMhI lakhI lIje" AvuM eka jJAnanuM kartA karmanuM ananyapaNuM thAya che ke jJAnamAMthI Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 20 253 lakhI lIje. yAhI kI lakhanI yA anaMta sukha dhareI. A vAta jo tane lakSamAM Avaze to anaMta anaMta sAdi anaMtakALa tane sukhanI anubhUti thayA karaze. eka vAra hiMmatanagaramAM jAtrA karIne AvyA be mumukSu beThA'tA, carcA thaI. meM kahyuM dRSTinI apekSAe AtmA akartA che paNa jJAna apekSAe AtmA kartA thAya che. to to akartA dRSTino viSaya gUma thaI jAya. gUma nahIM thAya tyAre ja sAco thaze. jo kartA thaIza to akartAnuM jJAna sAcuM. bAkI akartAno vikalpa khoTo che. pachI ene A vAta beThI nahIM. pachI temane kahyuM ke A ame vAta karIe chIe te dhyAnamAM DIpojhITa rAkhajo. je vakhate tamane AtmAno anubhava thaze tyAre A vAta tamane sAcI lAgaze. anubhava vinA sAcI nahIM lAge. anubhavanA kALamAM Ama thAya che kIdhuM. samajI gayA? to have to ene besI gayuM paNa zarUAtamAM akartAnI evI dhUna lagAvIza ke akartA kartA thayo? kahe hA. kartA thAya tyAre akartA sAco. akartRtvazakti akhaMDarItI dhare I. akartApaNuM jatuM nathI dRSTimAMthI ane jJAnamAM kartApaNuM AvI jAya che. AhAhA ! AtmAnA anubhavanI vAta apUrva che. eka vakhata anubhava thayo sparza thayo akalpakALamAM mukti che. kartAkarmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. TAIma thaI gayo. hajI kAle kartA karmanA ananyapaNAnI carcA karazuM. A kAMI UtAvaLe AMbA pAke tema nathI. zAMtithI TADho kALa che ne tethI. II pravacana naM. 20 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa tA. 26-7-91 A samayasArajI paramAgama zAstra che. teno jIva nAmano adhikAra. temAM zuddhAtmAnuM zuM svarUpa che? ane teno anubhava kema thAya? te be prazna hatA. te praznano uttara Apyo. temAM pahelAM pArAmAM ema kahyuM ke A AtmA anAdi anaMta che. te pramatta-apramatta dazAo eTale cauda guNasthAna. e badhA paryAyo che te paryAyo AtmAmAM nathI. paryAya paryAyamAM bhale ho, che. paNa paryAyo mArA AtmAmAM nathI eka, vAta I pAkI karavI ke pariNAma mArA AtmAmAM nathI eka, ane te kAraNe pariNAmano huM kartA nathI be. bIjuM kAraNa pariNAma pariNAmane kare che mATe huM kartA nathI, traNa vAta che. eka to A jIva tattva sAmAnya zuddhAtmA te dRSTino viSaya che. tenA upara dRSTi karatAM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 jJAyaka svarUpaprakAzana AtmAno anubhava thAya. evo te zuddhAtmA kevo che? koNa che? tevA praznanA uttaramAM traNa vAta karI ke A je zuddhAtmA che anAdi anaMta, je jJAyakabhAva te pramatta apramattathI rahita che. ane AtmA zubha ane azubharUpe pariNamato nathI, thato nathI. kemake te AtmA pariNAmathI bhinna che. AtmAthI pariNAma bhinna che, bhinna che mATe AtmA teno kartA nathI, akartA che. pariNAma pariNAmane kare che mATe huM akartA chuM. pariNAma bhinna che, svayaM thAya che tenA kriyAnA kArakathI huM karanAra nathI. ema akartA evo AtmAno jJAyaka-jJAtA svabhAva, tene zraddhAmAM laIne pachI, te AtmA prayoga kare che. zraddhA nirvikalpa che temAM prayoganI jarUra nathI. eka samayamAM rahita chuM ne akartA chuMdRSTimAM zraddhAmAM AtmA Ave ne pachI zuddhAtmA je rIte dRSTimAM-zraddhAmAM Avyo, teno ja AtmA anubhava kare che. te anubhavanI prakriyAmAM je paryAyathI bhinna che mATe te dravya sAmAnya zuddhanayano viSaya, nizcayanayano viSaya thayo. tene dravyano viSaya kahevAya. paryAyathI rahita che mATe have e AtmAne anubhavavA mATe bIjo pAro kahyo. pahelAM pArAmAM ema kahyuM ke "jANanAra chuM ne karanAra nathI." te pahelo pAro. bhagavAna AtmA jJAyaka jJAnAnaMda paramAtmA, jJAnamUrti AtmA kevaLa jANanAra che paNa pariNAmano karanAra nathI. karanAra kema nathI ? ke mArAthI pariNAma bhinna che. ane pariNAmano karanAra kema nathI? ke pariNAma-pariNAmane kare che. mATe eka kriyAnA be kartA na hoya. pariNAmamAM je thatI kriyAo, pramatta-apramatta dazAo, temAM kriyA svayaM thayA ja kare che. kriyAnA kArako paryAyamAM che to e pariNAma pariNAmane kare che tethI huM teno kartA nathI. ema pariNAmamAM kartAbuddhi chUTatAM ene akartAno pakSa Ave che ke huM to jJAyaka akartA chuM. pariNAmano kartA nathI. have pariNAmano kartA nathI to ATha prakAranA jaDakarmane huM kyAMthI karuM? ane nokarma zarIrAdinI kriyAne paNa huM kema karI zakuM? ane zarIrAdinI kriyAne nathI karI zakato to dukAnanA vepAra rojagAra ke phekTarIne huM kema calAvI zakuM? tema kartabuddhine choDato akartAmAM AvI ane akartAnuM zraddhAna kare che. anubhava pahelAM evo akartA, abhoktA AtmA, jJAtA-jJAyaka huM chuM ema zraddhAmAM lIdhA pachI jANanAra chuM ne karanAra nathI te pahelAM pAro. pahelAM to lIdhuM ne jANanAra chuM ne karanAra nathI. to jANanAra chuM te pahelAMmAM lIdhuM ne? pachI pahelAMmAM lIdhuM jANanAra chuM to bIjAmAM jANanAro ja jaNAya che ne para jaNAtuM nathI te bIjA pArAmAM Ave. A je sTIkara chapANA ne temAM be vAkya che. e vAta chaThThI gAthAmAM che. pariNAma mArAthI bhinna che tethI huM teno rtA nathI. pariNAma svayaM thAya che, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 20 255 pariNAmano kartA pariNAma che tethI huM kartA nathI. paryAya uparathI dRSTi uThAvIne akartA evA zraddhAnA viSayamAM e jIva Ave che ane akartA chuM-kartA nathI ema jyAM zraddhA thaI, pachI zraddhAno bIjo bhAga Ave che. ke pariNAma para jANe che ke nahIM? para mane jaNAya te vakhate paNa mane para jaNAtA nathI. paryAya jaNAtI nathI. je jJAnanI paryAyamAM bhAvakarma, dravyakarma, nokarma, lokAloka pratibhAse tevA je jJAnanI paryAyanA pariNAma, tene paNa huM jANavAnuM baMdha karuM chuM. paryAya cakSune sarvathA baMdha karI. e paryAyamAM mAro dravya svabhAva jaNAya che evo prayoga karatAM tene pratyakSa AtmAno anubhava thAya che. anubhava thAya che tyAre pote potAno jANanAra che mATe pote kartA che evo upacAra Avyo. kartAnA nizcayapUrvaka kartAno upacAra Avyo, kartabuddhi na thaI. kartAbuddhi to pelAmAM gaI. kartAno upacAra bIjAmAM jAya. A pariNAma je thAya che jJAnamAM teno huM kartA nathI, kartabuddhi gaI. e pariNAma mane jANe che. e pariNAmamAM mAro AtmA jaNAya che tethI jANanAro te huM kartA ne jaNAyo paNa AtmA mATe karma. evuM mane jJAna aMdaramAM AvIne joyAkAra avasthAmAM jANanAra jaNAya che. zeyo pratibhAse che, zaiyo bhale pratibhAse paNa nathI jaNAtuM. jyAM sudhI zeya jaNAya che tyAM sudhI ajJAna che, vyavahAra nathI. paNa zeyane huM jANato nathI evo aMdaramAM eka niSedha Ave che, zraddhAnuM baLa jabarajasta te jJAnanI paryAyamAM vyavahArano niSedha kare che. olAmAM paryAyanA kartApaNAno niSedha karato'to ne akartApaNAmAM AvI gayo. have jJAnanI paryAya parane jANe che ke nahIM? jJAnanI paryAya parane jANatI nathI. jJAnanI paryAyamAM badhAne mane paNa badhAne bhagavAna AtmA jaNAya rahyo che. bALagopALa saune sadAkALa jJAna upayogamAM potAno zuddhAtmA jaNAya rahyo che. je jaNAya rahyo che te huM chuM. ema jJAna upara dRSTi paDatAM anubhava thAya che. tyAre jANanAro kartA ne jaNAyo paNa huM mATe lokAloka jaNAyuM nahIM, lokAloka to pratibhAse che paNa jaNAtuM nathI. deha, mana, vANIno svacchatAmAM pratibhAsa che paNa te jaNAtuM nathI. ane paryAyo pragaTa thAya che te jJAnamAM jaNAya che, pratibhAse che paNa te paryAyo mane jaNAtI nathI. mane to mArA jJAna upayogamAM upayoga che eTalo AtmA jaNAya che. je che I jaNAya che. paryAyamAM rAgAdiduHkha nathI mATe I jaNAtuM nathI. paryAyamAM jJAyaka tanmaya che te mane jaNAya che. ema jANIne-paryAyamAM jJAnanI paryAyanA vyavahArano niSedha karI ane jJAnanI paryAyanA nizcayamAM Ave che ke jANanAra jaNAya che kharekhara para jaNAtuM nathI. evA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 jJAyaka svarUpa prakAzana prayogamAM AvatAM ene tAtkAlika anubhava thAya che. huM kartA chuM to mane anubhava thato nathI ane huM pariNAmano jJAtA chuM to paNa anubhava thato nathI. pariNAmano jJAtA nathI AtmA. apariNAmIno jJAyakano, dhruvano jJAtA che. AhA ! ema anubhavano bIjo pAro kahyo. have teno kauMsa kare che dIpakano dRSTAMta ApIne. ke jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAMya dIpaka che. zuM kahyuM? A dIvo prakAze che e badhAM padArthone prakAze che. tema vyavahAranaye kahevAmAM Ave che. kharekhara dIvAno prakAza A para padArthane prakAzato nathI. paNa dIvAno prakAza dIpakane prasiddha kare che. paNa anAdikALathI, ajJAnIne paryAyanA vyavahAranuM zalya kADhavA mATenI vAta che. dravyanuM zalya kahyuM ke pariNAma mAtra mArAthI bhinna che mATe huM kartA nathI. huM jJAtA chuM paNa parano nahIM jJAyakano jJAtA chuM. kema ke upayogamAM upayoga che paNa upayogamAM rAgAdi nathI. prakAzamAM dIpaka che paNa prakAzamAM ghaTapaTa nathI. chatAM vyavahArIjano ema kahe che ke A prakAzamAM ghaTapaTa jaNAya che ema enI bhASA dvArA "ghIno ghaDo' ajJAnInI bhASA che I. vyavahAranI bhASA kaho ke ajJAnInI bhASA kaho ema kahe che ke A jJAnanI paryAyamAM rAgAdi to nathI, upayogamAM upayoga che. upayogamAM rAga to nathI, rAga nathI to karmane nokarma to kyAMthI hoya? mATe have pAcho phare che tene jANavAthI. ane aMdaramAM AvavAno kALa eno pAkyo che ke A prakAzamAM ghaTapaTa jaNAya che ke prakAzamAM dIpaka jaNAya che? basa eTaluM ja nakkI karavAnuM che. paNa have AmAM ekAMta thaI jaze, para jaNAya to ekAMta ne dIpaka ekalo jaNAya ne A na jaNAya to ekAMta thaze. enAM karatAM anekAMta rAkho. prakAzamAM dIpaka paNa jaNAya ane prakAzamAM ghaTapaTa paNa jaNAya che. jo ne, badhAne pUcho. anubhava che ke nahIM? emAM eka jJAnI beThA'tA te UbhA thayA. zuM vAto karo cho? ke A prakAzamAM ame ema kahIe chIe ke dIpakeya jaNAya che bolo, ane A badhuM paNa jaNAya che. pUcho badhAne ! AhAhA ! kahe che ke I ajJAnIno emAM hoTha kAma Ave nahIM. tyAre zuM che? ke A badhuM prakAza dvArA jaNAtuM nathI. jaNAya che ema jene jaNAya che, tyAre kahe che ke have teno | niSedha kara tuM. A jaNAya che teno have niSedha kara ane ekalo dIpaka-A TyubalAITa jaNAya che to tArI dRSTi TyubalAITa upara jaze. prakAza upara nahIM aTake ane prakAza thayo tenA upara paNa nahIM aTake. prakAza, prakAzaka ane prakAzya A badhA vyavahAranA kathana che. dIpaka ekalA parane prasiddha kare che te to ajJAna che, paNa dIpaka-svaparane prasiddha kare che te paNa ajJAna che. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 20 2pa7 pramANarUpa ajJAna eka vyavahArarUpa ajJAna. prakAza jenAthI tanmaya che dIpakathI tethI tene prasiddha kare che. zeyathI prakAza tanmaya nathI mATe prakAza joyane prasiddha karato nathI. ema A jJAnamAM AvI jA. AhAhA ! dIpakanuM dRSTAMta ApyuM ne? temAM ya pAchuM lakhe che pote. AhAhA ! A vyavahAranA kathana che ne I sAcA lAgyA che. jo AmAM lakhe che jema dIpaka ghaTApaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAMya dIpaka che. lyo dIvo ghaTapaTane prakAze che ema to AvyuM. paNa te hajI pUruM vAMcyuM nahIM, te tenI prakAzanI avasthAmAM paNa dIpaka ja che, e vAMcyuM nahIM te. AhAhA! vyavahAra vAMcI lIdho AmAM lakhyuM che cokhkhuM. dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAM, pachI zuM che? ke dIpaka ja che. dIpaka, dIpakane prasiddha kare che paNa dIpaka ghaTapaTane prasiddha karatuM nathI-ghaTapaTane prasiddha kare che te vyavahAranayanuM kathana che. dIpaka dIpakane prasiddha kare che te nizcayananyanuM kathana che. jJAna parane prasiddha kare che te vyavahAranuM kathana che. jJAna jJAyakane prasiddha kare che tanmaya thaIne te nizcayanuM kathana che. jJAnanI gUMca bahu jabarI, zraddhAnI gUMca to hajI guru pratApe nIkaLe. keTalAkane ho ! badhAne to na nIkaLe. paNa A jJAnanI gUMcavaNa tenA karatAM joradAra ! AhA! zuM para nathI jaNAtuM? ame ekaluM para kyAM kahIe chIe svapara beya jaNAya che. (zrotA : jJAnapradhAna kahevAya.) he! jJAnapradhAna nahIM, ajJAnapradhAna. jJAnapradhAna kyAM AvyuM? jemAM jJAyaka jaNAya I jJAnapradhAna kathana kahevAya. A jJAnanI gUMca bahu jabarajasta moTI che (temAM) eka anekAMta ane eka svaparaprakAzaka. anekAMtanA traNa prakAra che. ane svapara prakAzakanA traNa prakAra che. be jJAnInA ane eka ajJAnIno. ane eka svaprakAzaka. ema cAra bola che. svaprakAzaka, svaparaprakAzaka, svaparaprakAzaka ane svaparaprakAzaka. traNa prakAra svapara prakAzakanA che. emAM chelluM svaparaprakAzaka e ajJAnImAM jAya che. AhA ! e jJapti che, svaparano pratibhAsa che, enA pakSamAM rahI gayo. vidhi-niSedhamAM na Avyo ke para jaNAtuM nathI ne jANanAra jaNAya che, ema nizcayanA jJAnanI paryAyanAM nizcayanAM pakSamAM Avyo nathI hajI ! niSedha nathI Avato parane jANavAno. jema karavAno niSedha nathI Avato ne kartabuddhi rahI gaI ne cAra gatimAM rakhaDe che. ema parane jANavAno pakSa chUTato nathI, jANe ja chuM. AhA! I koNa jANe che? indriyajJAna jANe che tuM nahIM. tAruM jJAna nahIM. paNa ene kaThaNa paDe che. zuM thAya? daSTAMtamAM sarasa AvyuM juo ! ghaTapaTane prakAze che cokhkhuM AmAM lakhyuM che. ghaTapaTane Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 jJAyaka svarUpaprakAzana prakAze che, te vyavahAranuM kathana ke nizcayanuM ? AhAhA ! ghaTapaTAdi prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka che. dIpaka ghaTapaTane prasiddha kare che tyAre dIpaka to dIpaka ja che. dIpaka ghaTapaTarUpa kyAM thaI gayo che. potAne potAnI jyotirUpa zikhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che. jyAre e pa2padArtha temAM nimitta che prakAzya. prakAzaka, prakAza ane prakAzya. A parapadArthane prakAzya kahevAya te nimitta che tyAre te prakAzanI paryAyamAM dIpaka jaNAya che. paNa prakAzya jaNAtuM nathI. to dIpaka upara tamArI dRSTi jaze. ema A jJAnanI paryAyamAM jJeyAkAra avasthAmAM zeyo pratibhAse che te vakhate jo zeyanI dRSTi rahI gaI to anubhava nahIM thAya. ane jJeyano pratibhAsa hovA chatAM huM jJeyane jANato nathI. huM to jANanArane jANuM chuM. jANanAra chuM ne jANanAra jaNAya che ne kharekhara para jaNAtuM nathI. temAM anubhava thAya che. A anubhavanI vidhi che. A bIjI vidhi, AkarI bIjI vidhi ! AMkhe cokhkhuM dekhAya che ke AMkhe cokhkhuM dekhAya te je rUpa che rUpa. kALuM, dhoLuM, lAMbu, TUMkuM, rUpo che ne badhA padArtho je e AMkha dvArA jaNAya che cakSu indriya. kADho-373 gAthA kADho. 528 pAnuM che. 528 pAnAmAM trIjI gAthA che. azubha athavA zubharUpa. A rUpa, A cakSu dvArA rUpa jaNAya che ne ? kALuM-dhoLuM-lAMbu-TUMkuM e padArthonA rUpo jaNAya che ne ? vyaMjana paryAya, artha paryAya jaNAya che ne ? I zemAM jaNAya che ? ane ene koNa jANe che ? ane ene koNa nathI jANatuM ? samayasAra sAMbhaLavA Ave tenI amuka prakAre lAyakAta to AvI jAya che. Aja na Ave to kAla Ave, zuM kahevA mAge che AcArya ? AkhI jiMdagImAM sAMbhaLyuM nathI ane A jUnA kAne navI vAta. jUnA kAne eTale anaMtakALathI sAMbhaLyuM, paNa A vAta sAMbhaLI nathI. ema AcArya bhagavAne kahyuM ke huM evI vAta kahIza ke Aja sudhI teM sAMbhaLI nathI teno paricaya karyo nathI ne anubhava karyo nathI. evI apUrva vAta huM tane kahevA mAMguM chuM bAkI sAmAnya vAta to teM sAMbhaLI anaMtakALathI. ane saMbhaLAvanArA paNa atyAre tane maLaze. amane khabara che paMcamakALamAM paNa huM kAMIka apUrva kahevA mAguM chuM. dhyAna daIne sAMbhaLaje. A kAne sAMbhaLI ne A kAne kADhI nAMkhIzamAM. na bese to thoDoka TAIma DIpojhITa rAkhIne A vicAra karaje. atyAre hA na Ave to paNa A vAta kAMIka samajavA jevI kahe che AcArya bhagavAna. 2000 varSa pahelAMnI mULa gAthA che. to samajavA jevI che eTaluM to rAkhaje manamAM to tAruM Aje nahIM to kAle kAma thaze. A rUpa-rUpanI vAta cAle che. AMhIthI lIdhuM che. karmendriya zabda sAMbhaLe ne pachI A rUpa lIdhuM. pachI ghrANendriya, pachI rasendriya ane pachI sparzendriya ema pAMca indriyanA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 20 259 viSayo lIdhA. pachI manano viSaya leze. atyAre to sthULa. AhAhA ! azubha athavA zubha rUpa tane ema nathI kahetuM ke tuM mane jo. AhAhA ! gajabanI vAta che. bhagavAnanI pratimAnuM rUpa ema nathI kahetuM. sImaMdhara prabhu hoya ke upara neminAtha bhagavAna birAjamAna hoya. rUpa che ne? rUpa dekhAya che ne? I ema nathI kahetuM rUpa, rUpa nAmano pugalano guNa che. sparza, rasa, gaMdha, varNa ne zabda pAMca prakAra. AhA! e rUpa ema kahetuM nathI ke tuM mane ja. tuM mArI sAme jo. ema kahetuM nathI. koIne kahetuM nathI ho. AhAhA ! tane ema nathI kahetuM ke, tuM mane je. ema jovAnI vAta che ne A cakSu vaDe jo ! oluM sAMbhaLa ! oluM cAkhavAnI vAta Ave. A jo. ane AtmA paNa oluM (jJayo) ema kahetuM nathI, ke tuM mArI sAme jo. ane AtmA paNa oluM pahelAM (yomAM) nimitta sthApyuM pachI A upAdAnanI vAta kare che ke AtmA paNa potAnA sthAnathI chUTIne ane jANanArane jANavAnuM choDIne udAsIna jJAtAdRSTAnI avasthAno tyAga karIne tene jANavA jato nathI. AhAhA! mahAbaMdhana kema tUTI jAya, anaMtakALathI darzana na thayA tevA darzana thAya. evI vAto samayasAramAM, ApaNA mATe lakhAyelI che. ApaNuM nAma che upara, je vAMce tenuM nAma. AhAhA ! dharmapitAnA patro AvyA che. A patra vaMcAya che ApaNA uparano. te patra vAMcatI vakhate barAbara dhyAna rAkhavuM joIe. eka banAva evo banyo, eka banAva banyo ke kRtrima ke banAva dAkhalo be bhAIo ahIMyA mitro rahetA'tA zeThiyAva. zrImaMta beya zrImaMta, roja maLe DeIlI. maLyA vinA cAle ja nahIM tene. roja maLe beya zrImaMta ane beyanA dikarA AphrikA, phorenamAM game te gAmamAM. temAM eka jaNAe bahu moTo vepAra karI nAMkhyo chokarAe, tene moTI nukasAnI gaI. jabarajasta cUkAvI na zake teTalI nukasAnI gaI. eNe vicAra karyo ke have mAre zuM karavuM? takalIphamAM AvI gayo chuM. eTale eNe potAnA pitA upara kAgaLa lakhyo ke pitAjI-ApaNe takalIphamAM AvI gayA chIe ane tamArA mitra bahu zrImaMta che ane tame ene kaho ke moTI rakama ApaNane mokale. pachI krame krame huM cUkavI daIza kamAIne teno kAMI prazna nathI. nItivALo chokaro paNa takalIphamAM AvI gayo thAya zuM? tyAre I kAgaLa vAMcIne ahIMyA pitA gamagIna thaI gayA. roja beya maLe paNa cahero pharI gayo eTale A vicAra karatA eka di' thayo be di' thayA. eTale kahe tame kema A tamAro mUDa pharI gayo che. zuM kAMI takalIpha hoya to kaho. mane lAge che ke kAMIka takalIpha che. ane mArA beThA takalIpha ! mArI lAgavaga evI che ke dilhI atyAre DAyarekTa phona karIne huM rAvane, vaDApradhAnane kahuM Ama Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 60 jJAyaka svarUpa prakAzana be miniTamAM kAma thaI jAya eTalI mArI lAgavaga che ane paisA joItA hoya to DhagalAbaMdha ApaNI pAse che. jeTalA joye teTalA mAMgo. je kAMI takalIpha hoya te dUra thaI jaze. paNa takalIphanI vAta to karo, ke mitra zuM kahuM bahu takalIpha che. chokaro takalIphamAM mukANo che. paisA khoI nAkhyA che. emAM kaI moTI vAta che. paisA joIe che keTalA? ke paccIsa lAkha. kAMI vAMdho nahIM. lakhI dauM cIThThI. tame bIDI dyo tamArA dIkarAne, tamArA dikarA upara ke paccIsa lAkha mAro dIkaro tamArA dikarAne ApI deze. emAM savAla ja nathI. karoDapatiabajapati mANaso ene paccIsa lAkha eTale kAMI nahIM. he ! sAmAnyane paccIsa hajAreya muzkela. A to moTI pArTI eNe eka cIThThI lakhI ke mArA A mitra teno dikaro takalIphamAM che ane tuM dAgInA para javerAta rAkhIne rUpiyA paccIsa lAkha tene Apa. zuM lakhyuM ? mAla rAkhIne paccIseka lAkha rUpiyA tuM Apaje. kAgaLa Avyo cIThThI, khuzI khuzI thaI gayo. e vakhate barAbara-9 vAgyA'tA ne philmamAM javAnI ekadama utAvaLa hatI beya mANasane ekadama. AhAhA! zeThanA chokarAe kAgaLa vAMcyo ke tame rUpiyA paccIsa lAkha A mAla laIne Apajo. paNa rUpiyA paccIsa lAkha Apajo teTaluM vAMcyuM. oluM mAla laIne te bhUlAI gayuM. pIksaramAM jAvuM'tuM ne eTale jaldI khIssAmAM kAgaLa nAMkhyo zuM ne bIje divase olAne bolAvyo. paccIsa lAkha laI jA. bahu sAruM. AbhAra tamAro. paccIsa lAkha rUpiyA ApI dIdhA chokarAe. dIkarAe thoDo TAIma thayo tyAM kADhyuM dIvALuM oNe, AhIMyA khabara AvyA zeTha pAse, olA paisAvALA pAse, ke tamArA dikarAnA dikarAe dIvALuM kADhyuM. TADhe kaleje beTho hato ene to ema ke mAla laIne rUpiyA ApavAnuM lakhyuM che. eTale mAre kyAM kAMI ciMtA, mArA rUpiyA jAya nahIM. pachI olAno kAgaLa Avyo chokarAno ke tame rUpiyA paccIsa lAkha ApavAnuM kahyuM bApujI, meM to ApI dIdhA. paNa pArTI pheIla thaI gaI. bApujI kahe pArTI pheIla thaI to ApaNuM kAMI jAvAnuM nathI. trIsa cAlIsa lAkhano mAla rAkhIne ApyA haze ne paisA ! meM kAgaLamAM lakhyuM tuM A. I kAgaLa vAMcyo eNe. AhAhA ! mArI bhUla thaI gaI. kAgaLa to vAMcyo paNa pUrvArdha vAMcyo paNa uttarArdha vAMcyo nahIM. rUpiyA Apaje paNa mAla laIne Apaje e na vAMcyuM. rUpiyA Apaje, ApI dIdhA, gayA rUpiyA. ema A paramAgama zAstra che tene samajIne jo vAMce, vicAre ne vyavahAranayanA kathanane gauNa karI abhUtArtha kare, ane nizcayanA kathanane yathArtha jANI anubhava kare to thAya Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 20 tevuM che. vyavahAranI vAta to aneka prakAranI Ave. ahIMyA kahe che jo, tuM mane jo ema rUpa kahetuM nathI. ghaDIyAla ema kahetI nathI ke tuM mane jo. phoTo ema kaheto nathI ke tuM mane jo. phoTo rUpa che ne rUpa. ane bIjuM AtmA paNa potAnA sthAnathI chUTIne, potAnuM sthAna eTale jANanAra dekhanAra, jANanArane jANI rahyo che samaye samaye badhAno AtmA. jJAtAdaSTA teno svabhAva che. evI UdAsIna avasthA te jJAtA dRSTAno tyAga karIne-choDIne, jJAna AtmAne jANavAnuM choDIne, cakSu IndriyanA viSayamAM AvelA rUpane grahavA jato nathI. zuM kahe che ? A to jhera utAranArA maMtro che badhA. samajI gayA ? huM parane jANuM chuM. jJAna parane jANe che e moTuM pApa adhyavasAna mithyAtva che, bhrAMti che. AhAhA ! kahe che ke AtmA potAne jANavAnuM choDIne A rUpane jANavA kadI jato nathI. kemake rUpa che te cakSu indriyano viSaya che jJAnano viSaya nathI. A rUpa che ne te bhAvaindriyano viSaya che. rUpane jJAna nathI jANatuM. AtmajJAna nathI jANatuM. rUpane cakSuindriya bhAvaindriya jANe che. jJAna AtmAne jANe ane cakSuIndriya rUpane jANe che. chatAM huM parane jANuM chuM to jJAnanuM ajJAna thaI jaze. jANe che svane ane manAI gayuM huM parane jANuM chuM te jJAnanuM ajJAna mithyAjJAna. bhAvahiMsA thaI gaI, bhAvamaraNa thaI gayuM, ajJAna thaI gayuM. AhAhA ! AvI vAta zAstromAM rahI gaI. nahIMtara AdhAra kevI rIte Ape jJAnI. jJAnInA jJAnamAM Ave badhuMya paNa AdhAra vinA kahe kevI rIte ? A AMkha che ne I rUpane jANe che ho ! mAruM jJAna to mArA AtmAne jANe che ho ! mAruM jJAna mArA AtmAne choDIne parane jANavA jatuM nathI. ema kahe koI jJAnI paNa zraddhA kyAMthI bese ? A zraddhAne besADavA mATe gAthA rahI gaI. AhAhA ! have gAthA batAve toya samajato nathI, ke A AMkhano viSaya che AtmajJAnano viSaya AtmA ane cakSu indriya-bhAvaindriyano viSaya 52. ho, AMkha to jaDa che. bhAvaindriyano ughADa che ne, e ughADa pa2ne jANe che. jJAnano ughADa AtmAne jANe che. AtmAno ughADa AtmAne jANe che. upayoga AtmAne jANe che ne anaupayoga parane jANe che. cetana indriya AtmAne jANe che ne jaDa indriya parane jANe che. jaDa che. indriyajJAnano ughADa jaDa che acetana. e jJAna nathI jJeya che ho. AhAhA ! jJAna nathI emAM. AtmA potAne jANavAnuM choDIne, ema kahe che. jJAtA potAnA jJAyakane AtmAne choDIne, kahe che ke cakSuIndriyanA cakSugocara thayelA rUpane jANavA jato nathI. cakSugocara che rUpa, jJAnagocara nathI lakhyuM AmAM. jJAnagocara AtmA che ne cakSugocara rUpa che. jJAnagocara AtmA che ne karNagocara 261 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana zabda, e karNagocara karmendriyano viSaya che zabda. zabda AtmA sAMbhaLato nathI. kemake tene kAna nathI. kAna to nathI paNa tene bhAvendriyano paNa abhAva che eTale bhAvaindriya vaDe divyadhvani sAMbhaLato nathI. AhAhAhA ! badhoya vyavahArano lopa thaI jaze to saghaLA vyavahArano lopa thaze to AtmAno anubhava thaze. tane kAMI nukasAna thavAnuM nathI. AhA! to pachI A sAMbhaLavAno vyavahAra jAze ne A zAstra svAdhyAyano vyavahAra UDI jaze ne, ke zAstra svAdhyAya rahI jaze ne eno pakSa chUTI jaze. sAMbhaLavAnA kALe indriya jJAnano upayoga ane sAMbhaLaze. paNa huM ene sAMbhaLIza nahIM. eTaluM to aMdaramAM jJAna ane jJAnanuM bhedajJAna che. atIndriyajJAnamaya AtmAthI indriyajJAna viparIta che tema lakhyuM che. vyavahAra ratnatrayanAM pariNAma viparIta che ke nahIM ? temAM vyavahAra jJAna AvyuM ke nahIM ? vyavahAra jJAna viparIta ke nahIM ? vyavahAracAritra pAMca mahAvratanA pariNAma nizcaya cAritrathI viparIta che. AhAhA ! pAMca mahAvratanA pariNAma viparIta che. te baMdhanuM-du:khanuM kAraNa che e nirjarAnuM kAraNa nathI. A bahu imporTanTa vAta che. bhAva indriya ene jANe che cakSugocara rUpane huM jANato nathI. cakSu jene jANe che, cakSu indriya jene jANe che tene huM jANato nathI. rUpane jANanAra cakSu indriya che. be jJAna, ekane jANatuM nathI. bhinna-bhinna jJAno bhinna bhinna padArthane jANe che. jarA kaDaka vAta che, sAMbhaLavA jevI vAta che. A kuMdakuMdanI vANI che. 2000 varSa pahelAM mULa gAthAmAM che. e cakSugocara rUpane AtmA jANato nathI. rUpa ema kahetuM nathI ke tuM mArI sAme ja ane jANanAra jANanArane choDIne tene jANavA jato nathI. ane jANanArane choDIne ene jANavA jAya to ajJAnI thaI jAya che. paNa jANavAmAM ajJAnI thaI gayo? ke hA ! tAro dharma to tane jANavAno hato. ene choDIne tuM parane jANavA gayo te ajJAna thaI jaze tAruM. joya jJAyakano saMkaradoSa A. IndriyajJAna nahIM jItAya to indriyajJAnane jItyA vinA moha nahIM jItAya. janaralI A kALamAM, paMcamakALa che, bahudhA-moTAbhAganA jIvo ahIMyA je janme che te AtmAnA virAdhaka che. AtmAnI virAdhanA karIne ja ahIMyA janma lIdho che badhAe. pachI ArAdhaka thAya AMhIM te judI vAta. ArAdhaka ahIMyA thaI zake. samyagdarzana thaI zake. paNa je AvyA che ne I AtmAnI virAdhanA karIne AvyA che. eTale enuM jJAna biDAI gayuM che. jJAna ughaDavAnuM, IndriyajJAnanA ughADanuM paNa nimitta kAraNa sAcA deva guru zAstra che. tenA yogamAM paNa Avato nathI. tenA yogamAM AvyA pachI paNa tene nizcayanI vAta besatI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 20 263 nathI. vyavahAranI vAta besI gaI che eTale jJAna biDAI gayuM che. biDAtuM, biDAtuM biDAI jaze. jo jAgyo nahIM cetyo nahIM to takalIpha. cetI jAya to judI vAta. AtmAno anubhava paNa A kALe thAya eTale AvI sUkSma vAto, ene sUkSma upayoga karIne pakaDI zakAya che. AtmA sUkSma che. sthULa upayogathI to te anumAnamAM paNa AvI zakato nathI. thoDA pAme che tenuM kAraNa A che. lAkho karoDomAM koIka pAme, ko'kamAM potAno naMbara laI levo ho. hA. bIjA pAme ke na pAme enI sAthe ApaNe kAMI saMbaMdha nathI. cakSu indriyanA viSayamAM AvelA rUpane cakSugocara thayelA rUpane, te bhAvaIndriyano viSaya che. e jJAnano viSaya nathI. jJAnano viSaya nathI ne atIndriyajJAnano viSaya nathI. zuM kahyuM A ? ekalA cakSuindriyano viSaya che. bhAvaindriyano viSaya che. upayoga jenuM lakSaNa che tevA upayogano paNa e viSaya nathI. bhale pratibhAse paNa tenuM lakSa tyAM nathI. AhAhA ! zuddhaupayoga thAya teno viSaya paNa nathI. upayogano viSaya nathI ne zuddhaupayogano viSaya paNa nathI. upayogano viSaya zuddhAtmA parokSapaNe ane zuddhaupayogano viSaya zuddhAtmA pratyakSapaNe anubhavamAM Ave che. huM 52ne jANato ja nathI temAM jANanAra jaNAya jAya che. huM parane jANato nathI evA vyavahAranA niSedhamAM jANanAro jaNAya jAya che. anubhavamAM AvI jAya che. anubhavanI gAthA che ne A. anubhava kema thAya ? cakSugocara thayelA rUpane cakSuindriya jene jANe che rUpane, kALA dhoLAne ene huM jANato nathI. huM to jANanArane jANuM chuM ane pa2ne jANato nathI, paNa jANanAra mane jaNAya che temAM anubhava thAya che. jANanA2 jaNAya che temAM anubhava thAya che ane pa2 jaNAya che temAM ajJAna UbhuM thAya che. AhA ! pariNAmane huM karuM chuM temAM ya ajJAna ane pariNAmane ne rAgane huM jANuM chuM temAM paNa ajJAna. haidrAbAdamAM kahyuM gurudeve-rAgane je jJAna jANe che te jJAna nathI ajJAna che. AhAhA ! paNa jANavuM to svabhAva che ne ? paNa kene ? jANavuM svabhAva kharo AtmAno paNa kene jANavAno svabhAva che ? potAne jANe to anubhava thAya ne AnaMda Ave ne saMsArano aMta Ave. bAkI parane jANavA rokANo ne karavA rokANo bhUla che. dIpaka to ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAM paNa dIpaka che. ghaTapaTa nathI jaNAtuM dIpaka jaNAya che tema le. ghaTapaTa jaNAya che to dIpaka nahIM jaNAya. dIpaka gAyaba thaI gayo tArI dRSTimAM. dIvo na dekhANo. ekavAra dRSTAMta ApyuM hatuM. pharIthI, emAM zuM vAMdho kAMI nahIM pAkuM thAya lezana atyAre AvyuM eTale. eka gurune pacAsa ziSyo hatA-prophesara- prophesara kaho ke guru kaho. have A iMglIza zabdamAM prophesara bAkI guru. vidyA Ape i guru kahevAya. to ekavAra Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 jJAyaka svarUpaprakAzana ene mana thayuM (parIkSA) levAnuM-rAtanA nava vAgye badhA Avajo. tamane pepara ApIza badhA vidyArthI nava vAgye AvyA. AhA ! pacAsa (ne) pepara paNa ApyA. peparamAM eTaluM lakhyuM hatuM ke A 30 x 30 nA rUmamAM jeTalI vastu hoya teTalI A patramAM peparamAM lakhI ane mane Apajo. badhAe pepara lIdhA-phaTophaTa-phaTophaTa maMDyA jovA ne lakhavA mAMDyA. lakhatAM lakhatAM pacAse badhuM lakhI nAkhyuM. pacAsanA pepara hAthamAM AvyA to ene to eTaluM ja jovuM tuM ke AmAM koIe TyubalAITa lakhI che dIpaka. nathI lakhI to nApAsa. kemake e vastu hatI ke nahIM moTI ? to e dekhANI nahIM. enA dvArA pratibhAsa thayo tene dekhyo eNe Ane bhUlI gayo. pacAse nApAsa. ubhA thayA AjanA vidyArthI to. samajI gayA. gurune paNa ciMTiyA bhare. samajI gayA ? kahe-sAheba pacAsa nApAsa na thAya. ekane pAsa karo. ke pacAseya nApAsa. nApAsa to kAraNa Apo. kAraNa pUchyuM to kAraNa ApuM tamane. ke A badhuM tame lakhyuM nAnAmAM nAnI TAMcaNI paNa lakhI, kAMI bhUlyA nahIM ho, badhuM zodhakhoLa karIne evI mahenata karIne lakhyuM badhAne ema hatuM ke-huM to pAsa thaI jaIza ! huM to pAsa thaI jAIza. paNa I oluM kema bhUlI gayo dIpaka, koIe lakhyuM nahIM. hAya ! hAya ! vAta sAcI che. sara, tamArI vAta sAcI che. A so maNa tele aMdhAruM !!! jenA prakAzanA mAdhyamathI ame je cIja hatI te lakhI ne A kAraNane bhUlI gayA. pAyAnI bhUla thaI gaI ke nahIM ? ema A jJAna samaye samaye AtmAne jANe che. samaye samaye hoM ! AhAhA ! jJAyaka che te TyubalAITa che. jJAyaka che I TyubalAITa prakAzano pUMja che, jJAnamaya AtmA che ane enuM kiraNa upayoga jANavA dekhavAnI kriyA thAya. e prakAza che eno. have e prakAzamAM jaNAya che potAno AtmA ane mAne che ke A jaNAya che, A jaNAya che. to I pAsa ke nApAsa ? nApAsa. zuM kAma nApAsa ? kemake je jJAna jenuM hatuM tene jANavAnuM bhUlI gayo. A che, A che, cha dravya che. nava tattva che, guNasthAna che, mArgaNAsthAna che, ATha karma che. A sattA che, udaya che, A saMkramaNa thAya karmanuM, A guNasthAne Ama thAya, A guNasthAne Ama thAya, himAlaya evaDo ne merU parvata evaDo ne lokAloka AvaDuM badhuM lakhe paNa A jANanArane bhUlI gayo. eka jANanArane jANyo nahIM emAM anaMta anaMta kALathI cAra gatimAM duHkha bhogave che. kahe che ke potAne potAnI jyotirUpa zikhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka che. hara hAlatamAM dIpaka to dIpaka che. have AMhIthI badhA vayA jAva tame ne dIpaka cAlu rAkho. to dIpaka nathI ema thAya ne ? tame cho ane tamane prasiddha kare to ja dIpakanuM astitva rahe, tame badhA vayA jAva to dIpaka to rahyo nahIM ne ? ballubhAI ! dIpaka rahe tema kahe che modI Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 20 265 sAheba ! bhale badhA cAlyA jAya. ene prakAza karanArA padArtho badhAya cAlyA jAya bhale, paNa dIpaka to, dIpakathI che. pahelAM ya dIpaka to dIpakathI hato ne cAlyA gayA to paNa dIpaka ja che. dIpaka A prakAzyane AdhAre nathI. prakAzakane AdhAre prakAza che. prakAzaka te dIpaka, prakAza tenI paryAya ene AdhAra Adheya saMbaMdha che. A para padArtha sAthe koI saMbaMdha nathI. ema jJAnamAM parapadArtha thoDA jaNAya ke vadhAre jaNAya tene kAMI saMbaMdha nathI. jJAnamAM jJAyaka jaNAya che basa. AhA ! deDako ne haraNIyo paNa anubhava karI zake. saMjJI che. deDakone haraNIyo gAya bheMsa ho? ApaNA siMha mahArAje to anubhava karI lIdho 10 mA bhave (pUrva) mahAvIra svAmIno jIva, tiryaMca anubhava karI zake che. jJAnamAM jJAyaka jaNAya che basa jANanAra jaNAya che, para jaNAtuM nathI. para jaNAtuM nathI te to thoDIka vAra che. para jaNAya che tevuM zalya hatuM ne eTale jJAnIo kahe che niSedha kara. para jaNAtuM nathI. para jaNAtuM nathI. para jaNAtuM nathI jANanAra jaNAya che. para jaNAtuM nathI jANanAra jaNAya che. guru pAse Avyo baMdha karI de olI vAta have. kaI vAta baMdha karuM? ke para jaNAtuM nathI e zabda baMdha karI de, vicAra baMdha karI de, vikalpane choDI de, paNa kAla to Apa zIkhaDAvyuM'tuM Ape ja kahyuM ke para jaNAtuM nathI. niSedha karavAnuM Ape zIkhavADyuM hatuM ke e niSedhamAM ne niSedhamAM vikalpa utpanna thAya che. anubhava thato nathI. hA. I vAta ApanI sAcI gurujI ! basa have para jaNAtuM nathI I baMdha karI dauM chuM AjathI. tyAre have zuM karazo? jANanAra jaNAyache, jANanAra jaNAya che, jANanAra jaNAya che, jANanAra jaNAya che. barAbara che tArI vAta gurujI AvyA. ziSya! have che? jANanAra jaNAya che, jANanAra jaNAya che jANanAra jaNAya che. baMdha karI de vikalpa. are A zuM A kyAM laI javA che amane tamAre. ke tamane pratyakSa anubhava bhAI karAvavo che. AhAhA ! jANanAra jaNAya che I phekTa hakIkata che tenA mATe vicAra karavAnI zuM jarUra che? huM zazIbhAI chuM, zazIbhAI chuM. manubhAInathI. huM manubhAInathI, pahelAM manubhAI nathI paNa zazIbhAI chuM. pachI manubhAInathI choDI dyo. pachI zazIbhAI chuM. zazIbhAI chuM. zazIbhAI chuM. e zazIbhAInA vikalpamAM zazIbhAInA darzana na thAya tene. vikalpanA darzana karaze. AvI UMcA prakAranI vAto samayasAramAM rahelI che. potAnI jyotirUpa zikhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che. anya kAMI nathI tema samajavuM. A dIvAno prakAza dIpaka to dIpaka ja che. bIjA hoya hAjara ke na Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 jJAyaka svarUpaprakAzana hoya. jJAnamAM jJAyaka jaNAyA ja kare che. ane vigraha gatimAM cAle traNa samaya temAM paNa jJAyaka jaNAya che samyak laIne hAre jAya ne ? samAdhi maraNa samakitInuM thAya ane svargamAM jAya tyAre zarIra nathI, nokarma nathI, ane dravyakarma to coTelA che. nokarma nathI tema dravyaindriya paNa nathI. AkhuM zarIra hajI nathI thayuM. AhA ! paryApti na thAya to pachI thAya. paNa tenA jJAnamAM pariNatimAM jANanAra jaNAyA ja kare che eTale samaye samaye tene rastAmAM paNa nirjarA thAya che. AhAhA ! ekavAra jANanAro jaNAyo to, sAdI anaMtakALa jANanAro ja jaNAya. jANanArane jANatA jANatA jANatA TharI jAya TharatA kevaLajJAnano bhaDako thAya. ekavAra to jANa. A jANavA jevI cIja hoya to eka AtmA che. A jagatamAM jANavA jevI vastu hoya anupama to eka potAno zuddhAtmA che. anaMtakALathI bIjuM jANyuM ne rakhaDyo potAne bhUlIne mATe tema jJAyakanuM samajavuM. jJAyaka to jJAyaka che. jJAyaka nathI 5ra taNo, jJAyaka pa2ne jANato nathI. parane jANanAro batAvyo tane, IndrijJAna parane jANe che, rUpane IndriyajJAna jANe che. zabdane IndriyajJAna jANe che. tuM nathI jANato. tyAre sAheba huM kone jANuM chuM ? tuM tane jANa. AhA ! tevA be vibhAga che. jJAnanA ne ajJAnanA be vibhAga che. IndriyajJAna ajJAnamAM jAya che ne be jJAna jJAnamAM jAya che tevI vAta A chaThThI gAthAmAM bahu sArI AvI. thaI gayo vakhata. pravacana naM. 21 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa tA. 27-7-91 A zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. temAM jIva nAmanA adhikAranI 6ThThI gAthA. TIkAmAM be pArA pUrA thayA. have jayacaMda paMDita eno bhAvArtha leze. bhAvArtha eTale AcArya bhagavAne je TIkA karI hatI tenuM saMkSiptamAM varNana. TIkAkArano bhAva jaLavAI rahe te rIte bhAvArtha karavAmAM Ave che. jethI karIne TIkAmAM ochuM samajANuM hoya to bhAvArthamAM vadhAre samaja paDI jAya teTalA mATe bhAvArtha karavAmAM Ave che. bhAvArtha : azuddhapaNuM para dravyanAM saMyogathI Ave che. paryAyamAM je anaMtakALathI rAgadveSa mohanI pariNati cAle che te azuddha pariNAma che zuddha pariNAma nathI. vibhAvo che. kaSAya che. paryAyamAM azuddhatA che te azuddhatA anAdikALathI cAlI Ave che. te svabhAvane Azraye thaI nathI. rAga-dveSa-krodha-mAna-mAyAnA pariNAma je che. te sva Azrita nathI. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 21 267 AtmAnuM avalaMbana letAM krodha na thAya. paNa te krodhano tyAM svakALa che. krodha to thAya che tenA kSaNika upAdAnathI. AtmAthI krodha thato nathI ane karmathI paNa krodha thato nathI. karma krodha karAvato nathI ane AtmA krodhane karato nathI. AtmA krodhane kare to thAya te vAta so TakA khoTI che ane karmathI krodha thAya te vAta paNa so TakA khoTI che. satya vAta to evI che ke jyAre dravyasatu, guNasata ane paryAyasat tema sanA traNa prakAra sarvajJa bhagavAne varNavyA che. A ja krodha nAmano vikAra che, vibhAva che, kaSAya che paNa sat che. sat eTale te samayanuM sat. te samayanuM tenuM te prakAre hovApaNuM. te samaye te prakAre paryAyamAM krodhanuM hovApaNuM. teno kALa paNa phare nahIM ke krodhanI paryAya AghI pAchI na thAya. je samaye thavAnI hoya te samaye ja thAya ane jeTalI DIgrImAM jeTalI mAtrAmAM kaSAyanAM pariNAma thavAnA hoya teTalI mAtrAmAM ja krodha thAya. krodhano kALa phare nahIM ane teno bhAva paNa phare nahIM. evI eka samayanI paryAya sat ahetuka che. tene sarvajJa bhagavAna kSaNika upAdAna kahe che. sthiti to Ama che. nathI karatuM trikALa dravya krodhane ke nathI karatuM karmano udaya krodhane ane krodha thAya che te hakIkata che. je thAya che te AtmAnA Azraye thatA nathI pariNAma. thAya che pariNAma pariNAmathI paNa temAM nimitta kAraNa AtmA nathI, to nimitta kAraNa koNa che? ke paradravya-karmano udaya che temAM te joDAya che. joDAtA thAya che te upadezanuM vAkya che ane thAya che tyAre enuM lakSa para upara che te siddhAMtanuM vAkya che. pharIne-A azuddhatAnI hajI to DephInezana cAle che. athavA azuddhatA kenAthI thAya che koNa tene kare che ane kema thaI jAya che. tenI A carcA cAle che. azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che. jAo, bhAvArthanI pahelI lITI che. azuddhatA pragaTa thaI te pragaTa thavAno, tenA kALakramano kALa hato tyAre te thaI che krodhanI paryAya. teno utpAda utpanna kartA trikALI bhagavAna AtmA nathI. paramAtmA krodhane na kare. paramAtmA krodhane kare to nitya krodha karyA ja kare paramAtmA, paramAtmAne krodha karavAnI zuM jarUra paDI ke krodha kare ? kema ke krodha kare to te to duHkhI thaI jAya. to duHkhano dhaMdho to paramAtmA kare nahIM ane krodha thayA vinA raheto nathI. to AtmA teno kartA nathI to koNa teno kartA che? ke cAlo bhAI AtmA teno kartA nathI to karma kare che. ke khoTI vAta che so TakA. karmathI krodha thato nathI. jo karmathI krodha thAya to paryAya parAdhIna thaI jAya. to to krodha te karAvyA ja kare ane Ane krodharUpe pariNamavuM ja paDe ema che nahIM. tyAre paNa krodha thAya che te hakIkata che. krodha, mAna, mAyA lobha A to krodhanuM nAma rAga dveSa moha mithyAtva badhuM laI levAnuM. krodha nAmano kaSAya je azuddhatA Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 jJAyaka svarUpaprakAzana paryAyamAM AvI te paNa paryAyano viziSTa prakArano kSaNika dharma che. te utpAdanuM vizeSaNa che. utpAda pote krodharUpe thato nathI paNa eTalI tenI aMdara upAdhi AvI krodhanI utpAdamAM, to e je krodha thayo che te AtmAthI nahIM ne karmathI nahIM. thAya che hakIkata (che) thAya tyAM sudhI ho, thAya tyAM sudhI thAya che. paNa e paryAyanA SakArakathI kSaNika upAdAnathI e krodha thAya che. jene kSaNika upAdAna beThuM to tenI kartabuddhi gaI. - paryAyanA svakALe krodha utpanna thayo che. huM teno karanAro nathI. ane karmathI paNa krodha thato nathI paNa krodhano jyAre svakALa che, tyAre enuM lakSa karma upara ja hoya AtmA upara hotuM nathI. tethI karmane nimitta kahevAya ane krodhane naimittika kahevAya. karmane nimittapaNe jANe ane krodhane naimittikapaNe jANe. je jANe te krodhano kartA banI gayo. have krodhano akartA kevI rIte thAya? jJAtA kevI rIte thAya? ke kSaNika upAdAnathI tene jo. A to jainadarzananuM hArda che hArda. krodha thAya che teno svIkAra kare che sarvajJa bhagavAna. paryAyamAM krodha thAya che thAya tyAM sudhI. krodha kAyama na thAya jIvanI paryAyamAM paNa, jIvamAM to thAya ja nahIM. jIvamAM to krodha koI kALe thayo nathI. paNa parAzrita paryAyamAM krodha thAya che thAya tyAM sudhI. jyAM sudhI te paryAya potAnA zuddhAtmAnuM avalaMbana na lya tyAM sudhI paryAyamAM krodha thAya. paNa krodha thAya che tene nimittanA lakSe joze to naimittika dekhAze. naimittika dekhAze to AtmA teno kartA thaI jaze. kemake AMhIthI (aMdarathI) tenuM kartA karma hoya to parathI nimitta naimittika siddha thAya. zuM kahyuM? ekadama lojIkathI vAta che. huM krodhane karuM chuM te jJAtA svabhAvane bhUle che. udAsIna avasthAno tyAga kare che. huM kevaLa jJAyakano ja jJAtA ane pariNAma thAya teno paNa jJAtA. tevA be paNAnA jJAtAthI te jIva zruta thaI gayo che. koIno jJAtA na rahyo. jJAyakano ya jJAtA na rahyo ane paryAyano paNa jJAtA na rahyo. to thayo zuM? ke huM krodhano kartA ane krodha mAruM karma che. krodhanI jene kartabuddhi thaI tene paradravya nimitta hoya to te naimittika paryAya che te tenuM karma thaI gayuM. have krodhanA karmathI vyAvRta thavuM hoya ane jJAtA thavuM hoya to teNe zuM karavuM joIe ke krodha mArAthI to thato nathI karmathI paNa thato nathI. mATe kSaNika upAdAna eka samayanI paryAya sat ahetuka che. sane koI apekSA na hoya. pahelAM thavA yogya thAya che tema nirapekSathI jo krodhane. krodha che te thavA yogya thAya che na thavA yogya krodha thaI gayo tema che nahIM ane parathI paNa nathI ane svathI paNa nathI. thAya che te hakIkata ane have te krodhane tuM kSaNika upAdAnathI jo tenI paryAyanI yogyatAthI thavA yogya thAya che. tenA sa ahetuka krodhane che. ane jo kSaNika upAdAna tane khyAlamAM AvyuM Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 21 2 9 to nimittanuM lakSa chUTI gayuM, to naimittika bhAvano abhAva thaI gayo. naimittikano abhAva thaI gayo to ahIM jJAtA thaI gayo. to e pariNAma je thAya teno jJAtA rahe paNa teno kartA bane nahIM. pariNAma thayA vinA rahe nahIM, kartabuddhi thAya nahIM. ane jJAtApaNuM rahI jAya. jJAyakano jJAtA thAya te paryAyano jJAtA thAya, te paNa savikalpa dazAmAM. vyavahAra jANelo prayojanavAna. pahelAM to krodha na ja jaNAya ekalo jJAyaka jaNAya tyAre to anubhava thAya. anubhavamAMthI bahAra Ave tyAre kaSAya thAya teno te jJAtA rahe che, teno kartA thato nathI. tevI abhUtathI abhUta vAta che. dravya paryAya beyane jANe che. AhAhA! pariNAmanuM karavuM, pariNAma mArA karyA vinA thayA kare che. thAya che I hakIkata paNa mArA karavAthI thAya che teno niSedha AvI gayo. nakAra AvI gayo. pariNAma mArA karyA vinA thayA kare che, tyAM kartabuddhi gaI. jJAtA thayo to nimitta paNa gayuM, naimittika paNa gayuM ane kSaNika upAdAna rahyuM teno jANanAra rahyo. pariNAma mArA karyA vinA thayA kare che ane pariNAma mArA jANyA vinA jaNAyA kare che bIjo bola. te kaSAyane huM jANato nathI kemake kaSAya upara mAruM lakSa nathI. "para lakSa abhAvAt' jJAnanuM krodha upara lakSa na hoya. eTale krodhane jANato nathI paNa krodha jaNAyA kare che jANe nahIM ane jaNAya, jANe nahIM ane jaNAyA kare che. evI sthiti sAdhakanI thaI jAya che. to kahe che ke krodha nAmanuM je bhAvakarma che teno utpAda sat ahetuka che. AtmA teno kartA nathI ane karma teno kartA nathI. thAya tyAre AtmA temAM nimitta paNa nathI ane kartabuddhie thAya tyAre tenuM nimitta kAraNa karmano udaya che. AhAhA ! nimitta naimittika saMbaMdha ajJAnIne hoya. jJAnIne nimitta-naimittika saMbaMdha hoto nathI. vyavahAra jJAtA joyanA saMbaMdhamAM AvI gayo, te paNa kathaMcit savikalpa dazAmAM hoya tyAre. te paNa rAgane jJAna nathI jANatuM paNa IndriyajJAna jANe che. zuM kahyuM? jhINI vAta to che mAruM jJAna to mane jANe. mAruM jJAna mArA AtmAne jANavAnuM choDI ane rAgane jANavA jAya tevo jJAnano svabhAva ja nathI. tyAre jANelo prayojanavAna AvyuM to koNa ene jANe che? e buddhigocara guNane, guNa eTale samyagdarzana nahIM. guNa eTale paryAyanuM nAma guNa kahevAya. buddhigocara rAgane buddhi jANe che. manano viSaya che e, mAro viSaya nathI. AhAhA ! parane jANanAruM jJAna I paranuM che mAruM jJAna nathI. rAgane jANanAruM jJAna paNa mAruM nahIM, rAga to mAro nahIM ane rAga mArA jJAnanuM ya nahIM. mArA jJAnanuM zeya mAro paramAtmA ne rAgane jANanAruM IndriyajJAna te para jJAna che parane jANe che te para che. mAro e viSaya nathI. zeya paNa mAruM nathI. zeya to mAro bhagavAna AtmA ya che. AhAhA ! Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 jJAyaka svarUpaprakAzana joyapaNa huM, jJAna paNa huM ane jJAtA paNa huM ema savikalpamAM eTalo bheda paDe che | nirvikalpa dhyAnamAM to teTalo bheda paNa nIkaLI jAya che. sAdhaka savikalpamAM Ave tyAre huM jJAtA huM jJAna ne huM joya evo vicAra Ave athavA bIjAne samajAvavA mATe kahe paNa pachI to e bhedane oLaMgIne pharI pharI zuddhopayogamAM AvIne sAdhanA pUrI karIne paramAtmA thaI jAya che. rAga mArA kartAnuM karma to nahIM paNa mArA jJAnanuM zeya paNa nahIM. rAgane jANanAruM tyAre koI che? to kahe hA che. jANelo prayojanavAna che. koNa jANe che? ke buddhi tene jANe che. buddhigocara rAga che. sparza-rasa-gaMdha-varNa-zabda Indriyagocara che. sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda varNa ene koNa jANe che? ke pAMca Indriyano ughADa tene jANe che. huM tene jANato nathI. jinendra bhagavAnanA darzana kare che to tene koNa jANe che? cakSuIndriyano viSaya che. mArA jJAnano viSaya nathI. AhA ! kahe che ke A azuddhatA je krodhanI AvI che. tene tuM nimittanuM lakSa choDI de ane jJAyakanuM lakSa karIne jANa che, to te naimittika nahIM dekhAya. kSaNika upAdAnapaNe jJAnanA yamAM cAlyuM jaze. kartAnuM karma chUTI jaze. savikalpa dazA raheze tyAM sudhI jJAnanuM zeya kahevAya. pharIthI nirvikalpa dhyAnamAM jatAM jJAnanuM zeya paNa rahetuM nathI. krodha jJAnanuM zeya nathI nirvikalpa dhyAnamAM krodha jaNAto nathI. A ekaDAnI vAta hajI zarUAtanI vAta che. koI bI.e., ela.ela.bI.nI vAta nathI. cAritranI vAta nathI. A to samyagdarzana ne jJAna kema pragaTa thAya tenI to gAthA che. ane eno ja bhAvArtha che. bhAvArtha teno che. cAritranI gAthA nathI. cAritranI gAthA soLamI gAthA Avaze. I cAritra emAM Avaze. atyAre to hajI pahele pAye AtmAnA darzana kema thAya? darzana vinA rakhaDyo che I. | kriyA to ghaNI karI kaSAyanI ho. cAritra pragaTa thayuM ja nathI ane eTale samyagdarzana jJAna vinA koI jIvane cAritra eTale svarUpanI ramaNatA hoI zake ja nahIM. pAMca mahAvrata te cAritra nathI. te cAritrano maLa ane mela che. bhAvaliMgI saMta tene mela jANe che pAMca mahAvratanA pariNAmane ane ajJAnI tene dharma mAne che. bhalo mAne che. bhalo mAnIne zubhabhAva kare che. AhAhA ! kahe che ke azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che eTale saMyoganuM lakSa kare je jIva, AhAhA ! kahe che ke svabhAvathI chUTe tyAre zubhAzubha thAya e mULa cIja ane zubhAzubha thAya tyAre enuM lakSa paradravya upara jAya che. zubhAzubhanuM lakSa svadravya upara hotuM nathI. AtmAne Azraye kaSAya na thAya. thAya potAthI paNa te vakhate tenuM lakSa para dravya upara jAya che to para dravyane nimitta kahevAya ane rAgane naimittika kahevAya. rAgane naimittikapaNe jANe Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 pravacana naM. 21 to kartA thaI gayo rAgano. kartA thayA vinA naimittika na hoya. kartA na thAya to te jJAtA rAgano thaI jAya to tyAM naimittika na hoya rAga. azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che eTale enA lakSe thAya che. thAya che potAnA kALe paNa tenuM lakSa para upara hoya to paradravyathI thAya che tema nimittapradhAna kathanathI kahevAmAM Ave che. naimittika siddha karavuM hoya ne tyAre nimittapradhAna kahevAya. jyAre kSaNika upAdAna kahevuM hoya to te nimitta nathI. te ya che jaDakarma jJeya thaI gayuM. ahIMyA (potAmAM) jJAtA thayo pariNAmano jJAtA ane karma paNa joyapaNe jaNAya che sAdhakane. nimittapaNe karma jaNAtA nathI. karma nimittapaNe jaNAya to naimittika thAya. naimittika thAya to teno kartA thaI jAya. tyAM mULa dravya to anyadravyarUpa thatuM nathI. mULa dravya ho ! mULa jJAyaka bhagavAna AtmA cidAnaMda che aMdaramAM. eka AtmA che tenA be paDakhAM che. eka sAmAnya paDakhuM zuddha anAdi anaMta tene dravya kahevAya. ane vartamAna je pariNAma thAya tene bIjuM paDakhuM kahevAya. pariNAma kaho, hAlata kaho, dazA kaho athavA tene kSaNika upAdAna kaho. paryAyanuM bIjuM nAma kSaNika upAdAna che. kharekhara paryAyanuM nAma kSaNika upAdAna che. kharekhara paryAyanuM nAma naimittika nathI. ane jagatanA padArthanuM nAma nimitta nathI enuM nAma zeya che. ATha karma jJeya che nimitta nathI. nimitta jene dekhAya che ene naimittika krodha Ubho thayo ane krodha Ubho thayo to teno kartA huM chuM ne e mAruM karma e saMsAra Ubho thaI gayo. ATha karma zeya che e nimitta nathI. AhA! potAmAM jANanArane jANa to tane joyapaNe e jaNAze paNa nimittapaNe nahIM jaNAya. kemake naimittika bhAva Ubho thAya to nimitta kahevAya ne? mithyAtva UbhuM thAya to nimitta kahevAya, paNa samyagdarzana UbhuM thayuM pragaTa, to samyagdarzanane koI parapadArtha nimitta na hoya. mithyAtvane para padArtha nimitta hoya. alaukika vAta che. rAganI siddhimAM paNa jo UMDo utare to rAga nIkaLI jAya. kartabuddhi chUTI jAya ne jJAtA thaI jAya sAkSAta. akartA kaho ke jJAtA kaho. vizeSa apekSAe paNa akartA thAya che rAgano athavA teno jJAtA thaI jAya che. tyAM mULa dravya to anya dravyarUpe thatuM nathI. tene zubhAzubharUpe AtmA thato nathI, krodharUpe AtmA thato nathI ema kahe che. krodha anya dravya che. krodha che paradravya che, anya dravya che, svadravya nathI. AhAhA ! anya dravyarUpe bhagavAna zuddhAtmA koI kALe deharUpe, karmarUpe, rAgarUpe, krodharUpe thavo azakya che. thato ja nathI, thayo nathI ane thavAno paNa nathI. evuM eka dravya trikALI sAmAnya zuddha rahe che. dravya to anya dravyarUpa thatuM nathI. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 jJAyaka svarUpa prakAzana have paryAyanI vAta kare che. dravya to kevuM che tevuM zuddha anAdi anaMta TaMkotkIrNa paramAtmA e rahelo che. ene to jarA jeTalo paNa DAgha lAgyo nathI. ene rAgano DAgha lAgyo nathI. paryAyane DAgha lAgyo che e paryAya jyAre svanuM avalaMbana tye to rAgano DAgha nIkaLI ane zuddha pariNati pragaTa thaI jAya. pariNAmane DAgha lAge bhagavAna AtmAne DAgha lAgyo nathI. A pApa karyuM che. koNa pApa kare? pApanI maryAdA kyAM sudhI che? paryAyamAM pApa thAya che. e pApano DAgha bhagavAna AtmAne lAgyo nathI tethI AtmA pApI thato nathI. A vAta laMDanamAM jyAre karI tyAre eka vayovRddha mANasa hatA bApA, jAmanagara sAIDanA ene evo pramoda AvI gayo. A zuM vAta karo cho ? pApanI eka samayanI paryAya, bIjA samaye paryAya aMtarmukha thAya pApano nAza thaI gayo. pApa che te te samaye vedAI gayuM AgaLa-pAchaLa vedana nathI enuM. te kahe zuM vAta karo cho? ame to ghaNAM pApa karyA che gAmaDAmAM, khetI karatAM'tA, vigere vigere. pApano pazcAttApa to sAmAnya jIvane darekane thAya ja che. ane gRhastha avasthAmAM pApa to thaI gayuM hoya ajJAnadazAmAM zuM thAya ? badhuM thAya. ajJAnadazAmAM zuM thAya ne zuM na thAya ? e kAMI kahI zakAya nahIM. pApa to bahu karyA che paNa Aje tame eka vAta mane karI ke pApa vedAI gayuM ne cAlyuM gayuM che e pApa tamArA AtmAmAM beThuM nathI. ane atyAre e pApanA pariNAma nathI. dravyamAMya nathI ane atyAre paryAyamAM paNa nathI. atyAre puNyanA pariNAma che. pApanA pariNAma kyAM che tamArI paryAyamAM A sAMbhaLo cho tattvanI vAta tyAre puNyanA pariNAma che. oho ! A jaina darzana ! paramAtmA thavAnuM darzana che. A cAra gatinA duHkhano abhAva thaIne alpakALamAM e arihaMta thaIne siddha thaI jaze. jo A bhAvane samajaze to. amArA ramaNikalAla to Ave paNa tenA be dikarA AvatA thayA eno artha e ke atyAre duHkhI che. duHkhI hoya to A sukhanI vAta sAMbhaLavA Ave ne to ja Ave. AhAhA! duHkhI che ho. jagata ene kahe sukhI che bahu. baMgalA, moTara vagere vagere zuM? ajJAnIne kAMI khabara nathI, kenuM nAma sukha ne tenuM nAma duHkha. are svarganA deva paNa ajJAnadazAmAM duHkhI che. AhAhA! to svarga jevuM to atyAre kyAM ahIMyA puNya che? che? modI sAheba koIne? AhAhA! e svarganA devane e paga hoya ne to e devanI eka paganI eka mojaDI te vaheMce to A koI Akho raziyA ke amerikA ke koI Araba dezo kharIdI na zake. eTalA to tenA ratana kiMmatI hoya. mojaDImAM ratana bharyA hoya. have A to tAre kyAM AmAM karoDa, be karoDa, pAMca karoDa. AhA! kalpanA kare che ke mArA jevo koI sukhI nathI. sarvajJa bhagavAna kahe che tArA jevo koI duHkhI nathI. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 21 273 kahe che pApanA pariNAma eka samayanA che ciMtA na kara tuM thaI gayuM pApa barAbara gayuM, gayuM te gayuM. AhA! je tithi vitI gaI hoya tene brAhmaNa paNa yAda kare nahIM. gaI tithi brAhmaNa vAMce nahIM. eTale gayuM te gayuM. jAgI jA huM to jJAtA chuM, puNya pApano karanAra huM nahIM ane puNya pApa mArA jJAnanuM zeya paNa nahIM. mArA jJAnanuM joya to mAro paramAtmA che. zeya banAvI de eka samayamAM nyAla thaI jAIza. pApa pUrvanuM gayuM. "phu' thaI gayuM. AhA ! pApanA pariNAma eka samayanAM che bIjA samaye palTI zake che. AtmAne yAda kare to puNyanA pariNAma Ave ne aMdaramAM jAya to puNyanA pariNAmano abhAva thaIne dharmanA pariNAma thaI jAya. vItarAgadazA pragaTa thAya alpa. AhA ! mULa dravya to anya dravyarUpa thatuM nathI. bhagavAna AtmA to aMdara birAjamAna che e to rAgarUpe thato nathI. krodharUpe thato nathI. anya dravyarUpe thatuM nathI. mAtra paradravyanAM nimittathI avasthA malina thaI jAya che. nimittanuM lakSa kare to avasthA malina thAya. ane nimittanuM lakSa choDe ane AtmAnuM lakSa kare to guNa pragaTa thaI jAya. samyagdarzana jJAna cAritra mokSamArga pragaTa thaI jAya. baMdha mArgano abhAva thAya. paradravyanA nimittathI avasthA malina thAya che. dravya pavitra che ne paryAya malina che e malinanuM nimitta kAraNa ApyuM. nimittanuM lakSa kare che ne ! thAya che upAdAnathI paNa nimittanA lakSathI samajAve che. kemake jagatanA jIvo kSaNika upAdAnathI eTaluM na samajI zake. vyavahAra paramArthano pratipAdaka che. nimittanA Azraye rAga thAya. rAga thAya tyAre | nimittano Azraya che, I siddhAMtanuM vAkya che. nimittano Azraya kare to krodha thAya e upadeza bodha che. krodha thAya tyAre tenA nimittano Azraya hoya te siddhAMta vAkya che. navinabhAI ! samajANuM kAMI? siddhAMta vAkya e che ke jyAre krodhanA paryAyano svakALa che tyAre tenuM lakSa para upara ja hoya. jenA upara lakSa hoya tene nimittano Aropa ApavAmAM Ave che to zeya paNa nimittano Aropa ApavAmAM Ave che. paNa jyAre palTo khAya ne samyagdarzana thAya, tyAre nimitta paNa gayuM ne naimittika paNa gayuM. darzanamoha gayo ne mithyAtvano paryAya gayo ne samyagdarzanano paryAya pragaTa thaI jAya. zraddhA sAcI zraddhA paNa pragaTa thAya anubhUtipUrvaka ane anubhavamAM samyagdarzanano janma thAya. nimittathI avasthA malina thaI jAya che. dravyadRSTithI to dravya je che te ja che. are bhale pApa ne puNyanAM pariNAma tane thAya paNa tArA dravya svabhAvane jo ne! to dravya to je che te anAdi anaMta malina thayuM nathI ene DAgha lAgato nathI. AhA ! kapaDAnI paryAyane DAgha lAge kapaDAne DAgha lAge nahIM. zuM kahyuM? Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 jJAyaka svarUpaprakAzana kapaDAne DAgha lAge paNa nahIM paNa kapaDAnI paryAya jo mATInA saMgamAM jAya to paryAyane DAgha lAge. paNa paryAyane DAgha lAge tyAre paNa kapaDAne DAgha lAgyo nathI. kapaDuM juduM, kapaDAnI paryAya judI, nimittapaNe mela, mATI judI badhuM jude juduM che. A dRSTAMtathI samajAya. AtmAnI vAta samajAvavI che. kapaDuM che ne te meluM thayuM to baheno dhoI nAkhe ne ? AhA ! to te mela zemAMthI nIkaLyo ? kapaDAmAMthI nIkaLyo ? kapaDuM meluM thayuM ja nathI. vyavahAranA badhA kathano che. I kapaDuM kharekhara meluM thaI jAya to game teTalo sAbu ne pANI lagAve to nIkaLe nahIM. tAdAtmya saMbaMdha teno tenI sAthe nathI. melane kapaDAnA sapheda, sapheda, sapheda svaccha svabhAva je paDyo che aMda2mAM tenI sAthe kAMI saMbaMdha nathI. hA, melI paryAya thaI che. paryAya melI thaI che to pANI ne sAbu vaDe tene dhokAve to mela nIkaLI jAya. paryAya rahI jAya paryAyano palTo thAya. paryAyano abhAva na thAya. melano abhAva thAya. paryAyano abhAva thAya to to kapaDAno paNa nAza thaI jAya. vAta jarA jhINI che ! paryAyamAM lAgelo mela nIkaLI jAya. paryAya to palTIne nirmaLa thaI jAya. paryAya kyAM jAya enI. dravya paryAya vinA na hoya ne paryAya dravya na na vinAnI na hoya. palTo thayo paryAyamAM pheraphAra thayo paryAyamAM pheraphAra thayo paNa paryAyamAM pheraphAra thAya tethI kapaDAmAM pheraphAra na thAya. kapaDuM vadhAre zuddha thaI gayuM have. pahelAM meluM hatuM kapaDuM. ane mela nIkaLyo to kapaDuM zuddha thaI gayuM. are kapaDuM to zuddha hatuM melI to paryAya hatI tenI kapaDAnI, e mela nIkaLI gayo ne paryAya enI svaccha thaI to kahevAya ke kapaDuM svaccha thaI gayuM, kapaDAmAMthI mela nIkaLI gayo. vyavahAranI vAto vyavahArIjanomAM ema ja hoya. AvI lAMbI lAMbI vAta kare to cAle ja nahIM. koIne thAya ne A zuM kahetA haze ? AMhIMthI sAMbhaLIne TUMkI vAta kare kapaDAnI aMdara mela lAgyoja nathI te to sapheda ja che. paryAya malina thaI'tI to te melano paryAyamAM abhAva thaI jAya. AhAhA ! koNa samaje ? ane samajavAnI jijJAsA hoya tene bIjo paNa kahe to samajI jAya. dravyanI sAmuM jo to paryAyanI malinatA ApoApa nIkaLI jaze. kADhavI na paDe. kADhavI paNa na paDe ane tenuM lakSa paNa karavuM paDe nahIM. AtmAmAM lakSa karatAM te malinatA nIkaLI jAya che. malinatAnI jagyAe pavitra pariNAma darzana jJAna cAritrANI mokSamArganA pariNAma pragaTa thaI jAya che. zuddhatA pragaTa thaI jAya che. duHkha jAya ne sukha pragaTa thAya che. Atmika sukha pragaTa thAya che. dravyadRSTie to dravya je che te ja che dravyamAM kAMI pheraphAra thato nathI. kapaDAmAM kAMI pheraphAra na thAya. raMge meluM thAya toya zuM ? raMga kapaDA ne caDato nathI. raMga enI eka samayanI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 21 275 paryAyane caDyo che. raMga nIkaLI jAya to kapaDAnI paryAya paNa sapheda thaI jAya. kemIkalathI kADhI nAkhe. kemIkalathI game tevA hoya ne ! Aja to kemIkala paNa evA Ave che ne ! koI kahe pAko raMga na nIkaLe. AhA ! mithyAtvano pAko raMga che ja nahIM kAco raMga che nIkaLI jAya che. sAMbhaLa ! mithyAtva lAMbo TAIma nahIM rahe. je bhAvathI samayasArane bhaNaze tenI dazAmAM mithyAtva nahIM rahe samyagdarzana thaIne paramAtmA thaI jaze. A paramAtmA thavAmAM nimitta thAya che. AhA ! utkRSTa, bhAratanI aMdara samayasAra utkRSTa nimitta che. zrImad rAjacaMdrajI pUrvabhavamAM to zreNI caDhI gayA hatA. tevo jIva te hato eTale A bhava pelA bhavamAM nahIM be cAra bhava pahelAM game tyAre. e kahe che ke amane samyagdarzana to pUrve thayeluM paNa vamana karI nAMkhyuM'tuM. mArAthI vamAI gayuM hatu samyagdarzana chUTI gayuM hatuM ane mithyAdaSTi thaI gayA hatA. mithyAdaSTipaNe AMhI janme koI paNa bhAratamAM janme to samyagdaSTino janma ahIM na hoya. samyagdaSTi hoya teno janma to svargamAM thAya. ahIMyA janme tyAre mithyAtva laIne janme ane jAya tyAre mithyAtva choDIne jAya. samajI gayA. laIne jAya nahIM. AhAhA ! kapaDuM meluM laIne jAvuM ke svaccha paherIne jAvuM joIe ? koInA phaMkazanamAM jAya, zrIphaLa vidhi ke lagnamAM nathI jAtA. AhA ! 2mezabhAIe kahyuM. kapaDuM bhAI Aje badalAvI nAMkho. kema ? vAM jAvuM che ne ? badalAvI nAkhyuM. nakara eka dI' paheryuM hoya ho ! te kahe nahIM badalAvI nAkho. to mithyAtva laIne jAvuM che parabhavamAM have ? AvA guru maLyA tane. AhA ! guru nahotA maLyA tyAM sudhI to ThIka che paNa bhedajJAnano maMtra Apyo ke dravya jevuM che tevuM che bhale pariNAma malina thaI gayA hoya. ciMtA choDI de pariNAmanI. pariNAma jyAM dravyanuM avalaMbana leze tyAM pariNAma malina nIkaLI ne svaccha thaI jaze. AhAhA ! ema zrImadbhu kahe che ke pUrva bhave amane samyagdarzana thayuM hatuM vamAI gayuM hatuM. paNa he ! kuMdakuMda AcArya bhagavAna tAro anaMto upakAra che. tArA nimitte svarUpanuM anusaMdhAna thaI gayuM. anusaMdhAnano artha ema ke pUrve thayuM hatuM ne pAchuM prApta karyuM tenuM nAma anusaMdhAna. te sAdI mithyAdaSTi hatA. ahIMyA bhAratamAM ghaNA jIvo sAdI mithyAdaSTi tarIke janmyA che. badhAya anAdi mithyAdaSTi na janme. zuM kahyuM ? badhuM AmAM rahasya ghaNuM che. thoDuM kahyuM jAjuM karIne jANajo. A bharatakSetramAM badhA mithyAdaSTi anAdinA janme che tema nathI. sAdI mithyAdaSTi, pUrve anubhava thaI gayo hoya, zrImanI mAphaka paNa chUTI gayo hoya ne eno janma paNa thAya tevA jIvo paNa ahIMyA janme che. ane pharI anusaMdhAna karI ne cAlyA jAya che. eka saMskAra to anubhavanA hoya pUrvanA. ane bIjA dezanAlabdhinA paNa saMskAravALA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 6 jJAyaka svarUpa prakAzana jIvo paNa ahIMyA janme che. (zrotA I zuM che) dezanAlabdhi sAMbhaLI hoya tIrthakara bhagavAna pAse. badhA gayA che anaMtavAra gayA che ho badhA. tIrthakara bhagavAnanI vANI sAMbhaLI che badhAe. paNa te saMskAra UMDA rahI gayA hoya aMdaramAM ke A dravya to zuddha che bhale pariNAmamAM malinatA hoya paNa jyAM paryAyanI uparanuM lakSa choDI daIza ane dravyanuM lakSa karIza to pariNAma palTo khAIne samyagdarzana thaI jaze. evA UMDA saMskAra ene laIne Avyo hoya to te jIvane paNa A samajavuM saheluM paDe che. anubhavI pUrvano ene saheluM ane saMskAravALAne paNa sahelu che ane nikaTabhavIne paNa saheluM. traNa vAta karI. bhale pUrve samyagdarzana na thayuM hoya. bhale pUrvanA saMskAra UMDA na hoya paNa jo nikaTabhavI hoya to tene kuMdakuMdanI vANInuM rahasya khyAlamAM AvI jAya. AhA ! traNa vAta karI. avasthA enA nimittathI malina thaI che. dravyadRSTi (thI) to dravya je che te che. hajI to gurudeva pharamAve che tenA vyAkhyAnamAM ke keTalAka jIvo to hajI ema mAne che ke paryAyamAM malinatA AvI che ne, zubhAzubhabhAva mithyAtvanI, to dravya malina thaI gayuM! dravya azuddha thaI gayuM. pAcho AdhAra Ape ke je kALe azuddharUpe pariName che te kALe te tanmaya che paNa te tanmaya azuddhatA paryAyanI sAthe che. azuddhatA dravyanI sAthe tanmaya nathI. paryAyapradhAna kathana che dravyapradhAna kathana nathI. eka bAju kahe te samaye tanmaya ane bIjI vakhate te upayogathI ananya che. paNa jo krodhathI ananya mAnIza to jIva ajIvapaNAne pAmaze. to be vAkya virUddha thayA, mATe paryAyanI sAthe udayabhAva tanmaya che. dravyanI sAthe udayabhAva tanmaya traNa kALamAM hoya nahIM. to dravya zuddha na rahe azuddha thaI jAya. ema gurudevanI sAme to ghaNA paDakAra AvatA hatA ne? eTale khulAsA paNa ghaNAM karatA gayA che. adhyAtma pravacana ratnatraya che temAM khulAsA vadhAre karyA che. keTalAka paMDito, vidvAno ema mAne che ke jyAM sudhI paryAyamAM malinatA thaI, paryAya malina che tyAM sudhI AkhuM dravya malina thaI gayuM. dravya zuddha rahe nahIM. A kahe che dravya jevuM che tevuM anAdi anaMta zuddha che. AhAhA ! to kapaDuM malina thAya koI di' ? kapaDAno to vicAra karo. hA, vAta sAcI che. ApaNe atyAra sudhI ema mAnatA hatA ke kapaDuM meluM thaI gayuM. Aje be bhAga paDI gayA ho ! paryAya malina thaIne kapaDuM to evuM ne evuM rahyuM. benone pUcho A vAta sAMbhaLe to hA pADe. pahelAM kAla na hA pADe Aja to hA pADe. A badhuM buddhigamya viSaya che. A kAMI aMdhazraddhAno viSaya nathI. elA paNa kapaDuM jo malina thaI gayuM hota to te zuddhatA Ave kyAMthI pachI? zuddhatA to aMdara zaktimAM paDI che emAMthI bahAra paryAya pragaTa thAya che ne Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 21 malinatAno vyaya thaI upAdhi nIkaLI jAya che. svabhAva paryAya pragaTa thAya che. Ave che kyAMthI? kapaDAmAM zuddhatA paDI hatI te bahAra Ave che. zaktinI vyakti thaI. AhA! eka kapaDAnuM dRSTAMta samaje ne to bhedajJAna thaI jAya ane paryAyamAM malinatA duHkha che te kema jAya teno khyAla AvI jAya. AhA ! mAtra para dravyanA nimittathI avasthA malina che dravyadRSTithI to dravya je che te ja che. ane paryAyaavasthA dRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. paryAyathI juo to malina ja dekhAya che. ajJAnInI dazAnI vAta kare che. mithyASTinI bhUmikAmAM paNa jo Ama joIza to malina paryAya dekhAya che. paryAya malina dekhAya che ema lakhyuM che. dravya malina thayuM che ema AmAM lakhyuM nathI. AMkha ughADIne vAMca to kharo. samayasAra to vAMca. zuM lakhyuM che mIThAbhAI? paryAya malina thaI che ane avasthAthI jovAmAM Ave to te paryAya malina thaI che. dravya malina thayuM nathI. AhAhA ! zuM samayasAra zAstra! ApaNA mATe lakhAyeluM che. ApaNuM nAma mAthe lakheluM che ho ! AhA ! bhedajJAnano maMtra, zuddhatA ne azuddhatAnA bhedajJAnanI carcA cAle che. ane te paryAyadaSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. e rIte AtmAno svabhAva jJAyakapaNuM mAtra che. e rIte AtmAno svabhAva jJAyaka jANanAra jANanAra jANanAra mAtra che. rAgano karanAra nathI. rAga thAya tyAre paNa akartA che. rAga thAya tyAre huM kartA chuM to mithyAtva ane rAga thAya tyAre huM akartA chuM to samyagdarzana. ane rAga thayA vinA rahe nahIM. rAga thAya paNa mithyAtva na thAya. sAdhaka avasthAmAM rAga thAya paNa rAga mAro ne huM teno kartA ne te mAruM karma te chUTI gayuM. dravyadRSTi thaI gaI. rAga sAdhakane hoya. bhale ho. thoDo TAIma hoya to hoya. e vyavahAre jJAnanuM zeya che nizcaye to jJAnanuM zeya paNa nathI. e buddhino viSaya che e mAro | viSaya nathI. manano viSaya che. mana rAgane jANe che jJAna AtmAne jANe che. savikalpadazAmAM, sAdhakane savilpadazA Ave nirvikalpa dhyAnamAM to kAyama rahe nahIM. tyAre sAdhakane rAga jaNAya che ke rAgane koNa jANe che to kahe mana jANe che. manano viSaya che. rAga. mananuM jJaya che. e mArA jJAnanuM zeya nathI. mArA jJAnanuM zeya to mAro paramAtmA che. AhA ! evuM bhedajJAna niraMtara cAlyA kare che eTale IndriyajJAna ne atIndriyajJAnamaya AtmAnI ekatA thatI nathI. IndriyajJAna bhinna ne eno viSaya bhinna. atIndriyajJAna bhinna ne teno viSaya bhinna. beyanA viSaya bhinna bhinna rahelAM che ema sAdhaka jANato paramAtmA thaI jAya che. thoDA vakhatamAM. vakhata thaI gayo. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 jJAyaka svarUpa prakAzana t- pravacana naM. 22 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa tA. 28-7-91 3 A zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. temAM zuddhAtmAnuM svarUpa zuM che ane teno anubhava kema thAya? tema be prazno pUchavAmAM AvyA che. be praznanA uttaramAM be pArA lakhyA che. AtmA traNeyakALa zuddha che. zuddha eTalA mATe che ke pariNAma mAtrathI AtmA bhinna che. sarvathA rahita che. tethI te AtmA zuddha che. zuddhanI aMtarasanmukha thaI ane dhyAnanuM dhyeya ne jJAnamAM ene zeya banAvatAM AtmAno AtmAne jyAM anubhava thAya tyAre AtmA AtmAne jANavArUpe pariName che tethI tene AtmAno anubhava anubhUti kahevAmAM Ave che, ema be vAta karI. have bhAvArtha cAle che. pharIthI cAra pAMca lITI thaI pharIthI TUMkANamAM. azuddhapaNuM para dravyanA saMyogathI Ave che eTale paryAyanI aMdara je malinatA dekhAya che te para padArthanA nimittanuM lakSa kare, svabhAvanuM lakSa choDe ke huM jJAyaka chuM. huM rAgI chuM ne huM manuSya chuM tema nimittanuM lakSa kare to tenI paryAyamAM malinatA thAya paNa che. malinatA jyAre thAya che pariNAmamAM tyAre paNa tyAM mULa dravya to anya dravyarUpa thatuM ja nathI. e kAMI puNya-pAparUpe AtmA thato nathI. puNya-pApa paryAyamAM bhale ho paNa bhagavAna AtmA potAno svabhAva choDI ane malina thato nathI. koI kALe paNa mULa dravya to anya dravyarUpa thatuM nathI. mAtra paradravyanA nimittathI avasthA malina thaI jAya che, jo dravya malina thatuM nathI. keTalAka ema kahe che ke jyAre avasthA malina thAya tyAre Akho AtmA malina thaI jAya ema keTalAka ajJAnI jIva mAne che. AcArya bhagavAna kahe che ke e vAta tenI khoTI che. paryAya malina che tyAre AtmA nirmaLa che. kapaDuM paryAye malina che tyAre kapaDuM svabhAve svaccha che ke kapaDuM malina thaI gayuM? kapaDuM malina thaI jAya, jo eno svabhAva choDI de to game teTaluM pANI nAkhe, dhokA mAre, sAbu lagAve ke Ama palALe pANImAM to paNa pANIno malinabhAva nIkaLe nahIM. malinabhAva paryAyamAM che mATe nIkaLI jAya che ane saphedabhAva aMdaramAM che, zaktimAMthI vyakti paryAya pragaTa thAya che. ema A AtmAnI avasthA malina thAya che. dravyadRSTithI dravya to je che te che te to zuddha che anAdi anaMta. e koI kALe dravya azuddha Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 22 ra79 thatuM nathI. ajJAnI ho, abhaviho ke nigodano jIva ho. paNa dravya svabhAvato paramAtmArUpe aMdara birAjamAna che, paramAtmA che traNekALa. paramAtmA pavitra che. paramAtmA malina na hoya. paramAtmatattva malina na thAya. paryAya tattva malina thAya paNa te malina paNa vibhAva che, eTale malinatAno paNa abhAva thaI, malinatAnI jagyAe samyagdarzananI pavitra paryAya pragaTa thAya. ane paryAya dRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. e rIte AtmAno svabhAva jJAyakapaNe mAtra che. AtmA jANanAra jANanAra jANanAra mAtra che. karanAra nathI jANanAra che. ane tenI avasthA, paryAya, dazA, hAlata, pariNAma pudagalakarmanA nimitte. AtmAnA nimitte rAga na thAya. paNa paranA nimitte rAga thAya tema kahevAno Azaya che. parathI na thAya rAga. svathIya na thAya te parathIya na thAya. paNa potAno jJAtAdRSTA svabhAva che tenI udAsIna avasthAno tyAga kare che. AtmA ajJAna dazAthI, tyAre tenI paryAyamAM malinatA dekhAya che. tyAre tenuM lakSa nimitta upara hoya che. upAdAna upara lakSa na hoya. upAdAna trikALI jJAyaka, tenA upara lakSa nathI. lakSa para upara jAya che tyAre tenI paryAyano svakALa che malina thavAno e ene naimittika avasthA che. jUnA karmano udaya | nimitta kahevAya. paNa have nimitta naimittikane choDIne kSaNika upAdAnathI jo, to te malina paryAyanuM kSaNika upAdAna teno svakALa che. nimitta paNa temAM nathI. upAdAnamAM nimitta na hoya. naimittikamAM nimitta hoya. nimitta naimittika saMbaMdhachoDIne tenI paryAyanI yogyatAthI jo. AhAhA ! tenI paryAyanI yogyatAthI paryAya thaI che mArAthI paNa nahIM ne karmathI paNa nahIM. to e tenI yogyatA jovA jAya tatsamayanI to dRSTi dravya upara AvI jAya che. kartabuddhi chUTI ne jJAtA thaI jAya che sAkSAta. nimittanuM lakSa choDI de upAdAnanuM lakSa karIne jo to paryAya, tane yogyatA kSaNika upAdAnarUpe lAgaze. nimittano saMga chUTI jaze. I paryAyano saMga AtmA upara Avaze. to kSaNika azuddha upAdAna hatuM te palTIne kSaNika zuddha upAdAna thaze. palTAvyA vagara palTI jaze. palaTAve koNa ene? paryAyane koNa palaTAve? e paryAya che. paryAyanI dRSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. paryAyathI jo paryAya upara najara rAkha to paryAya malina ja dekhAya che. paNa Ama jone, AMhI aMdara jo ne. ane dravyadRSTithI jovAmAM Ave to jJAyakapaNuM to jJAyakapaNuM ja che, zuddha ja che anAdi anaMta. paryAyamAM mithyAtva che malinatA Asravatattva. Asravatattva che tyAre jIvatattva zuddha che. A jaina darzananI viziSTatA che. A koI darzanamAM A (vAta) nathI. ke kapaDAnI paryAya malina Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 jJAyaka svarUpa prakAzana thAya tyAre kapaDuM svaccha rahI jAya che e koI kahI zake nahIM. pANI garama thAya tyAre pANI ThaMDuM che. A bAju Avo jagyA che. gaNeza A bAju jagyA che. Aje ravivAra che ne? dukAne javAnuM na hoya eTale A bhagavAnanI dukAne Ave. A bhagavAnanI dukAna che. A bhagavAna che ne ! te sarvajJa bhagavAnanI peDhI che. vItarAganI gAdI che ne A to. zuM kahe che prabhu ekavAra sAMbhaLa ! paryAya bhale malina thAya gabharAmAM tuM. tAruM dravya zuddha che ema tene anubhavatAM pachI paryAyamAM ja. kyAM gaI A malinatA? mithyAtva kyAM gayuM? mithyAtva maLaze nahIM gotyuM. chU thaIne abhAva thaI gayo tenI jagyAe samyagdarzana thaI gayuM. paryAyadaSTichoDIne dravyadRSTi kara. dravyadRSTithI jovAmAM Ave to jJAyakapaNuM to jJAyakapaNuM che kAMI jaDapaNuM thayuM nathI. A rAga che ne te jaDa acetana che. puNya pApanA beya pariNAma acetana jaDa temAM svapara prakAzaka zaktino ughADano aMza kAMI che nahIM, jJAna nathI temAM jaDa che. ahIM dravyadRSTine pradhAna karIne kahyuM che. ahIM A gAthAmAM dravyadRSTine pradhAna-pradhAna eTale mukhya karIne A gAthAmAM vAta cAle che. paryAyanuM vyavahAranuM jJAna karAvaze paNa niSedha karavA mATe tArAmAM nathI ema. paryAya che paNa mArAmAM nathI. eTale paryAya che tema rAkhyuM paNa mArAmAM nathI ema AvI gayuM aMdaramAM. tyAM paryAya dRSTichUTIne dravyadRSTi thaI jAya che. dravyathI jovAmAM Ave to jJAyakapaNuM te jJAyakapaNuM che jaDapaNuM thayuM nathI. AtmA koI kALe rAgarUpe thato nathI. rAgarUpe thavuM azakya che. mithyAtvarUpe AtmA thayo nathI thato nathI, ane jyAM sudhI mithyAtva thoDo TAIma raheze tyAM sudhI paNa te mithyAtvarUpe thavAno nathI. mithyAtva kAyama na hoya, thoDo TAIma hoya pachI nIkaLI jAya. mithyASTi kAyama rahe? ke pachI mithyAtvano abhAva thaI samyagdaSTi paramAtmA thAya tevo paryAyano svabhAva che ho ! paryAyamAM malinatA na rahe. kapaDAnI paryAyamAM malinatA kyAM sudhI rahe ? pANIno yoga na thAya tyAM sudhI. ahIM dravyadRSTine pradhAna karIne kahyuM. je pramA-aprattanA bheda che, paryAyanA bhedo | utpanna thAya che, bheda kaho ke paryAya kaho. e to paradravyanA saMyogajanita paryAya che. paradravyano saMbaMdha karyo eTale vikAra Ubho thAya. cothI gAthAmAM AvyuM ke A kAma bhoga baMdhananI kathA du:khadAyaka che. kemake AtmA paranA saMbaMdha vinAno hato ane che. chatAM parano saMbaMdha kaMIpaNa jo te karyo, kartA-karma, nimitta-naimittika ke jJAtA-joya. huM jJAtA ne A mAruM zeya evo ja saMbaMdha khyAlamAM Avyo to ajJAnI mithyASTi che I. AhA ! kartA-karma hoya to to AtmAno nAza thAya. nimitta-naimittika hoya to nitya nimitta Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 22 281 kartAno doSa Ave. huM jJAtA ne cha dravya mAruM joya to saMkaradoSa khIcaDo thaI gayo. joya ane jJAna juduM na rahyuM. te zeyane jANanAruM jJAna nathI. jJAyakane jANanAruM jJAna che. ane jJAna pragaTa thAya che AtmAne jANatuM ja pragaTa thAya che. parane na jANe ne AtmAne ja jANe, tevuM jJAna pragaTa thAya che darekane, paNa tenuM lakSa tyAM nathI. upayoga lakSaNa che upayogamAM bALa gopALa saune bhagavAna AtmA jaNAya che. paNa tenA upara tenuM lakSa jatuM nathI. A jaNAya che, A jaNAya che ema lakSa kare che to paradravyanA saMyogajanita paryAya che te azuddhatA dravyadRSTimAM goNa che. jo eka vAta AvI ke paryAya AtmAmAM nathI tema Ave che te dRSTipradhAna kathana che. ane paryAya AtmAmAM che tene gauNa karIne tuM dravyadRSTi karI le to e jJAnapradhAna kathana thayuM. vastu dravyaparyAya svarUpa che. to jJAna pradhAnathI vAta kare jyAre, tyAre paryAya paNa che ane dravya paNa che. to have paryAyane gauNa karI nAkha, lakSa choDI de. paryAyano abhAva nathI. pramANamAM paryAyano abhAva nathI. dRSTinA viSayamAM paryAyano abhAva che. pramANamAM sadbhAva che. pramANajJAna eTale eka sAthe dravya ne paryAya bene jANavuM tenuM nAma pramANajJAna. to jyAre gauNanI vAta Ave paryAyanI tyAre samajavuM ke jJAnapradhAna kathana che. ane AtmAmAM pramatta apramatta nathI ema kahe tyAM dRSTipradhAna kathana che. A be ya kathananI paddhati cAle che. nathI ema kahe tyAre dRSTipradhAna kathana che. che paryAya, nathI ema nahIM. sasalAnA zIMgaDA nathI. che paNa tene gauNa kara. tene abhUtArtha karI nAkha. te vyavahAranayano viSaya che. Azraya karavA yogya nathI. tema pramANajJAnamAM mukhya gauNa hoya dRSTinA viSayamAM mukhyagauNa na hoya. be dikarA hoya to eka dikarA moTAnuM sagapaNa karavuM che ne nAnAne vAra che paNa eka ja dikaro hoya to! AhA! jonArA to navA hoya ne, to dikaro beTho hato. jovA AvyA muratiyAne. pitAne pUchyuM A tamAro moTo dikaro ke nAno. be hoya to huM nAno moTo kahuM. be hoya to A nAno ne A moTo tema kahevAya, paNa eka ja hoya to temAM nAnAno dharma nathI ne moTAno dharma nathI. samajAya che A to dRSTAMta che DaoNkTara. tema A bhagavAna AtmA nirALo che. anAdi anaMta dRSTino viSaya ekoham che. temAM mukhya gauNa zuM che? temAM mukhya gauNa che nahIM. bhagavAna AtmA to ekoham. eka ja che temAM bepaNuM nathI. temAM svaita nathI advaita che AtmA, abheda-sAmAnya. pachI temAM jJAnapradhAna kathanamAM bepaNuM che. dravya paNa che ne paryAya paNa che to paryAyane gauNa kara. gauNa kara eTale lakSa choDI de temAM Atmabuddhi choDI de. zarIra che, karma che, rAga che, koNa nA pADe che. I enAmAM huM mArAmAM. te ahIMyA vAta kare Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 jJAyaka svarUpa prakAzana che juo, azuddhatA dravyadRSTimAM gauNa che vyavahAra che. jJAnapradhAna kathanamAM mukhya gauNa hoya. dRSTipradhAna kathanamAM mukhya gauNa na hoya. ATaluM to thoDuMka to teNe zIkhavuM ja joIe. jo AtmAno anubhava karavo hoya to thoDuMka to zIkhavuM ja joIe. AhA ! have davAnA keTalA nAma hoya A DaoNkTara beThA. davAnA badhA nAma tene yAda hoya phaTa lakhe. ane A kaMpanIno mAla lejo pAchuM tema lakhe. tenA bhAvanI paNa khabara paDe. A davAnA vepArI hatA tene badhI khabara paDe. kayo mAla zuM bhAve Avyo, atyAra sudhI kharca caDI gayuM, vyAja caDI gayuM tenA upara napho caDAvIne pachI vaheMce. I badhuM Ama komyuTaramAM badho khyAla hoya, badhuM yAda Ave kAMI mane yAda nathI ema kahe to? to vepAra na cAle. ema AmAM thoDuMka ja che. AmAM ruci nathI ne eTale yAda nathI rahetuM. gurudeva kahetA'tA ke copaDAmAM ugharANI hoya enI badhAne khabara paDe ke A pArTI pAse mArA ATalA rUpiyA che paNa AtmAmAM zuM che? darakAra nathI, darakAra nathI. anaMtakALathI svabhAvane bhUlI, parane potAnuM mAnI, mamatA karI, marI gayo paNa eka rajakaNa potAnuM thAya nahIM. azuddhatA dravyadRSTimAM gauNa che. jo abhAva nahIM. pramANajJAnamAM mukhya gauNa hoya tyAre abhAvanI vAta na hoya. che paNa gauNa che mukhya nahIM. Azraya karavA yogya nathI. vyavahAra che. paryAyanI azuddhatA gauNa che e zabda kahyo, pachI vyavahAra che, asabhUta vyavahArano viSaya che. abhUtArtha che eTale kharekhara AtmA nathI. asatyArtha che. jUThI vAta che, upacAra che. kharekhara tevo AtmA nathI. AtmA azuddha nathI. azuddhano upacAra Ave che. dravyadRSTi zuddha che, abheda che, nizcaya che, satyArtha che. bhUtArtha che, paramArtha che, abheda sAmAnya upara dRSTi karI ane pariNati abheda thaI to abheda to hato paNa abheda thayo. te paNa dravyadRSTi abheda thaI gaI. dravya ne paryAyanI abhedatA anubhavanA kALamAM thAya che. tyAre A nathI evo vikalpa nathI. A che ane gauNa che tevo vikalpa nathI. ane A AzrayabhUta AtmA che tevo vikalpa paNa anubhavanA kALamAM nathI. sIdho aMdaramAM anubhava Ave AtmAno ! mATe AtmA jJAyaka ja che. temAM bheda nathI. A pramatta apramatta guNasthAnanA bhedo, trikALa upAdAnamAM nathI. temAM bheda nathI tethI te-te eTale AtmA jJAyaka pramatta-apramatta nathI. pramatta eTale cha guNasthAnane pramattadazA kahevAya. pahelAM guNasthAnathI mAMDIne che guNasthAna sudhI pramatta avasthA kahevAya. ane sAtamAthI cauda guNasthAna sudhI apramattadazA kahevAya, sAvadhAna dazA. pramatta eTale pramAda dazA. AtmAnI sAvadhAnI nahIM tenuM nAma pramAda-ane AtmAnI sAvadhAnI thaI tenuM nAma apramatta, pramAda gayo. AhAhA ! sAvadhAna Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 22 283 thaI gayo. huM to jJAyaka jANanAra-jANanAra cidAnaMda AtmA chuM. A jaNAya che te koI cIja mArI nathI. A pahelAM pArAno bhAvArtha thayo. pahelAM pAro hato ne teno bhAvArtha thayo. be pArA cha divasa cAlyA. koIe kahyuM tuM cha divasa cAlyA. eka divasa bhAvArthano thayo. A bIjo divasa. AThamo divasa che A chaThThI gAthAno. evo mAla bharyo che. AmAM. pAMca gAthA to ApaNe, traNa kaLaza ne pAMca gAthA to jhaDapathI karI. paNa 6ThThI gAthA AvI. A samayasArano sAra che. eka jayasena AcArya bhagavAna thayA che teNe tAtparyavRtti nAmanI TIkA karI che A zAstranI saMskRtamAM, amRtacaMdra AcArya bhagavAna pachI baso traNaso varSe te thayA. teNe eka A TIkA karI che. TIkA eTale saMskRtamAM vistAra teno. teozrI ema lakhe che ke A samayasAra zAstra 415 gAthAthI baneluM che. koI koI AtmA AtmArthI nikaTabhavI jIva hoya to bAra gAthAno adhyayana karIne AtmAno anubhava karI lya. saMkSepa rucivALo jIva hoya saMkSeparuci eTale thoDuM kahe ane jAjuM samajI jAya. kahe thoDuM paNa samaje jAjuM enuM nAma saMkSeparuci kahevAya. ane bahu jAjuM kahe 415 gAthA, tyAre mAMDa thoDuM samajAya tene vistAra ruci kahevAmAM Ave che. be prakAranA jIvo hoya to kahe che ke bAra gAthA sudhImAM adhyayana karIne koI jIva samyakatvane pAmI jAya che. te bAra gAthAmAM pAMca gAthA to prastAvanAnI gaI. pAMca gAthA gaIne te prastAvanAnI gaI. zuM AmAM huM kahIza ne zuM kahevuM che mAre. chaThThI gAthAthI samayasAra zarU thayuM. traNa kaLaza ne pAMca gAthAmAM kyAMya AtmAnuM nAma jJAyaka evuM nAma lakhyuM nathI. 6ThThI ne divase nAma lakhe ne? nAma pADe phaibA. phebA nAma pADe ne! ema A kuMdakuMdAcArya bhagavAna mahAvidehakSetra gayA hatA. ATha divasa tyAM rahyA hatA. sImaMdhara prabhunI vANI sAkSAta sAMbhaLI. tyAM gurudeva hAjara hatA te vakhate. AhA ! gurudeve najaronajara joyelA che temane. ane tyAMthI AvIne A samayasArano A vistAra thayo ne nAma paDI gayuM. jJAyaka evuM nAma 6ThThI gAthAmAM AvyuM. A jJAyaka zabda che ne ImporTeDa che I. jJAyaka zabda che ne te mahAvidehathI Avyo che. A jJAyaka zabda AMhIthI zarU thayo chaThThI gAthAthI. dRSTinA viSayamAM paNa jJAyaka ane jJAnano viSaya lIdho to paNa jJAyaka. zuM kahyuM? zraddhAno viSaya paNa jJAyaka. I jJAyaka kevo? zraddhAno viSaya jJAyaka kevo? ke paryAya mAtrathI sarvathA rahita. sarvathA rahita te jJAyaka. enuM nAma paNa jJAyaka. paryAyathI rahita to paNa jJAyaka kahyuM. pachI anubhava thayo, anubhUti thaI, nirmaLa paryAya pragaTa thaI samyagdarzana. to kahe che ke paryAyathI AtmA kathaMcit sahita, Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 jJAyaka svarUpa prakAzana te paNa jJAyaka, dhyeya paNa jJAyaka, zeya paNa jJAyaka dhyeya jJAyaka, jJAna jJAyaka ane jJAtA paNa jJAyaka. zeya paNa jJAyaka, jJAna paNa jJAyaka, jJAtA paNa jJAyaka. zabda pharyo nahIM. daSTino viSaya paNa jJAyaka ane jJAnano viSaya paNa jJAyaka. paNa phera eTalo ke dRSTinA viSayamAM paryAyathI rahita kahyuM ane anubhava thayo tyAre paryAyathI sahita, omAM sarvathA rahita. dhyAna rAkhajo, zuM kahyuM? dRSTino viSaya je jJAyaka kahyo te to pramatta apramattathI rahita mATe zuddha che ne? te sarvathA rahita kahyo ane anubhUtithI kathaMcit sahita kahyo. anubhavathI sarvathA sahita nA hoya. samyagdarzanathI sahita che paNa kathaMcit sahita che. sarvathA sahita na hoya paryAyathI. paryAyathI sarvathA rahita to hoya. A rahita ne sahitanI ramata che. huM jayapura pahelAM to jAto'to ne olA vidyArthIo mATe, nakkI karyuM hatuM ke jo A vidyAlaya ame kyAre kholIe ke sonagaDhathI koI koI vidvAno amane A jAtano bodha ApavA varSamAM eka vakhata Ave. samajI gayA? to mane kahyuM, meM kahyuM, "huM AvIza" thoDo vakhata mATe jato'to to rahita ne sahitanI vAta karuM. pachI be traNa vakhata gayo pachI to vidyArthIo kahe ke A rahita ne sahitanI ramatavALA vidvAna AvyA. rahita ne sahitamAM ja Akho marma che. jainadarzanano sAra che A. sarvathA rahita ane kathaMcit sahita. sarvathA sahita nathI. mokSanI paryAya che te kathaMcit sahita che. ane mokSanI paryAyathI sarvathA rahita che. paNa rahita paNa kahevuM ne sahita paNa kahevuM, beyano kALabheda che? ke nA. eka samayamAM. eka samayamAM anubhavanA kALamAM AvuM jJAna thAya che. mAro AtmA utpAda vyayathI rahita che evo dhruva paramAtmA huM chuM, evuM lakSa karIne anubhava thAya, tyAre te ja samaye je nirmaLa paryAya pragaTa thaI, AnaMdanI paryAya pragaTa thaI enAthI huM sahita chuM, evuM jJAna ene e anubhavanA kALamAM thAya. nirvikalpa dhyAnamAM, upayogamAM, atIndriyajJAnamAM eka samayamAM jJAna thAya. jo be samaya thAya to nayapakSanA vikalpa utpanna thayA vagara rahe nahIM. AvI vastu che. jJAyakamAM nAma pheravyuM nahIM bharatabhAI, pahelAM pArAmAM paNa jJAyaka ane bIjA pArAmAM paNa jJAyaka. AhAhA ! dhyeya paNa jJAyaka ane zeya paNa jJAyaka AhA ! dhyeya utpAda vyayathI rahita che ane jJeya utpAda vyayathI sahita che. e utpAda vyayathI sahita te rAgathI sahita ke nirmaLa paryAyathI sahita? AhAhA ! rAgathI sahita hato ja nahIM. I to ene bhrAMti hatI, hato to jJAnathI sahita paNa bhrAMti hatI. thoDAka Ama Avajo bhAI, be cAra jaNA samAI jAya. orAorA Avo bhale Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 22 285 saMkaDAza thAya. ahIMyA upara AvI jAvane be cAra jaNA. bhAI lAkhANI, upara Avo, Avo, Avo. vAMdho nahIM jagyA che. upara AvI jAya vinubhAI ! basa ! jagyAno abhAva che ne eTale. Aje to bhogI ne zAMti ne badhA AvavA mAMDyA AnA bhAI. duHkhI che, sukhI thavA mATe Ave che badhA. badhA duHkhI che ho ! ajJAnI jIva mAtra ! karoDapati paNa ekAMta duHkhI che. kathaMcit sukhI nahIM. ghare baMgalA moTara hoya to ya kathaMcit sukhI nahIM. Aje rasto tye ke kAla le. Aja rasto che AtmAno Azraya. AtmA zaraNa che bAkI koI jagatamAM zaraNa nathI. svarganA devo paNa duHkhI. AhA ! A to gurudeva AtmAno anubhava karIne mArga bahAra lAvyA. mokSamArga bahu lopa. mokSamArgano lopa thaI gayo hato lagabhaga, khUNe-khAMcare kyAMka hoI zake te judI vAta che paNa mULa mokSano mArga zuM che? ne tenuM kAraNa zuM che? ne AtmA zuM che ? paryAya mAtrathI sarvathA bhinna jyAM dRSTimAM dravya AvyuM, tyAM kathaMcit sahitanuM jJAna thaI gayuM. kathaMcit sahitanuM jJAna thAya to paNa sarvathA rahitanuM zraddhAna chUTe nahIM. amArI sAme to tarka Ave ne? ameya kahetA'tA A sahita ne tameya pAchA chevaTe to sahitamAM AvyA ne? ke tAruM sahita ne jJAnInA sahitamAM moTo phera che. tuM rAgathI sahita mAnI rahyo cho. jJAnI vItarAgatAthI sahita thaI gayA. AhA! AtmA bhogave che bhoktA che. ame kahIe chIe. ajJAnI kahe che ke duHkhano bhoktA, jJAnI kahe che AnaMdano bhoktA huM AnaMdano bhoktA. e paNa kathaMcita che. sarvathA bhoktA nathI. sarvathA abhoktA ane kathaMcit bhoktA, zeno? AnaMdano ho ! duHkhano nahIM. jAmanagaramAM kahyuM ke A AtmA che ne bhagavAna AtmA. badhAno AtmA AtmA ja che. bhagavAna kahIne bolAve gurudeva to. paryAyane to gauNa kare che. A AtmA che ne temAM syAdvAdano abhAva che. temAM syAdvAdano abhAva che. paNa anubhava jJAnamAM syAdvAdano abhAva che. AhA! A jainadarzananI vizeSatA che. jJAyaka-have bIjo pAro Ave che. pahelAM pAro dRSTino viSaya Apyo have jJAnamAM AtmAno anubhava kema thAya? rAgano anubhava thayo anaMtakALathI duHkhanuM vedana karyuM. paNa AtmA khyAlamAM Avyo nahIM. have AtmAne dRSTinA viSayathI lIdho. dravyadRSTinA viSayamAM paryAya mAtrathI rahita, sAmAnya TaMkotkIrNa jJAyaka ema chuM AvyuM. paNa jo jJAnamAM huM parane jANuM chuM ke svaparaprakAzaka che to anubhava nahIM thAya. svaparaprakAzaka lakSaNa doSavALuM che. avyApti nAmano doSa Ave. jJAnInA jJAnamAMya svaparaprakAzaka che ane ajJAnInA ajJAnamAM paNa svaparaprakAzaka che. e lakSaNa nathI sAcuM. ochuM-ochuM kholazuM kAMI vAMdho nahIM. ravivAra che ne ! AhA! zuM kahyuM? eka-anekAMtamAM Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 jJAyaka svarUpa prakAzana garabaDa bahu. AkhA hiMdustAnamAM cAle che. eka svaparaprakAzakamAM garabaDa bahu. AhA ! svaparaprakAzaka traNa prakAranA che. svapara prakAzaka eka prakAranuM nathI. jJAnIne paNa svaparaprakAzaka hoya jJAnamAM ane ajJAnIne paNa svaparaprakAzaka che. ajJAnInA jJAnamAM paNa ho ! mATe te svaparaprakAzaka lakSaNa dUSita thaI gayuM. badhAmAM vyApe tene doSa sahita lakSaNa kahevAya. jJAnIne paNa hoya ane ajJAnIne paNa svaparaprakAzaka hoya te lakSaNA bhAsa che. tyAre sAcuM lakSaNa zuM? kahe ke svaprakAzaka lakSaNathI AtmA lakSita thAya che. svaparaprakAzaka lakSaNathI lakSita thato nathI. svaprakAzaka eTale zuM? bhagavAna AtmAmAM svaparano beyano pratibhAsa thAya che. lokAloka paNa temAM atyAre jaNAya che ho ! jJAnanI paryAyamAM potAnA dravya-guNa-paryAya, bhUta-bhaviSya vartamAna aMdaramAM jaNAya che atyAre potAnA ho! potAnI mokSanI paryAya atyAre aMdara pratibhAse che ane bIjA padArthonuM paNa dravya-guNa-paryAya e padArtho paNa aMdara jJAnamAM pratibhAse che. ajJAnInA jJAnamAM ho. beya prakArano sva ne parano pratibhAsa che. emAM paranA pratibhAsanuM lakSa choDI ane svanApratibhAsane AvirbhAva karIne anubhava kare che, te jJAnI thaI jAya che. te svaprakAzaka lakSaNathI AtmA anubhavamAM Ave tyAre nirvikalpa dhyAnamAM svaprakAzakapUrvaka nizcaya svaparaprakAzakazAna pragaTa thAya che. nizcaya svaparaprakAzaka eTale zuM? ke te jJAna jJAyakane to jANe che paNa bheda apekSAe jJAnane jANe che ane bheda apekSAe AnaMda pragaTa thayo tene paNa jJAna jANe che. te samaye dhyAnamAM ho ! dharmadhyAnanI nirvikalpa dazAmAM. lakSa to jJAyaka upara AvyuM te svaprakAzaka ane tenuM phaLa svaparaprakAzaka AvyuM. AvuM svaparaprakAzaka anaMtakALathI nahotuM ene. aMdaranuM svapara prakAzaka anaMtakALathI nahotuM. te navuM thayuM A. AnaMda Avyo ne navuM thayuM pote jANe che AnaMdane. AnaMdamUrtine to jANyo ane AnaMda Avyo tene paNa jANyo. temAM gurune pUchavuM paDatuM haze? koIne pUchavuM na paDe. e 206 gAthAmAM kahyuM che ke A AtmAno anubhava karIza te vakhate sukhanI prApti thaze. koIne pUchavAnI jarUra nahIM paDe. ema lakhyuM che. pUche ja nahIM jene samyagdarzana thAya te pUche ke mane samyagdarzana thayuM ? pUche to samyagdarzana ja nathI. sAkara moDhAmAM mUkI pachI pUche ke gaLI ke khATI? tema pUche koI di' ? gaLI, gaLI ne gaLI. ema svaprakAzaka lakSaNathI AtmAno anubhava thAya che. bheda apekSAe jJAna te bheda apekSAe AnaMda Avyo te para. svaparArtha-sva ne parano artha. beyano eka samayamAM ene anubhava thAya. svaprakAzakapUrvaka nizcayathI svaparaprakAzaka | nirvikalpa dhyAnamAM jJAnIno janma thAya che. paNa svaparaprakAzaka te to phaLa che. svaprakAzaka Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 22 287 vinA nizcaya svaparaprakAzakano janma thato nathI. pachI jyAre sAdhaka avasthAmAM bahAra Ave tyAre svaparaprakAzakano vyavahAra Ubho thayo ke jANanArane jANe ane bIjA padArthone paNa jANe. jaNAya tene jANe tema kahe. to e jJAnInuM svaparaprakAzaka vyavahAra eTale svaparaprakAzaka be prakAranA jJAnI pAse che. trIjuM svaparaprakAzaka badhA ajJAnI pAse che. nigodamAM paNa svapara prakAzakanI jJapti che. svaparano pratibhAsa thAya che. to e svaparaprakAzaka lakSaNa vyAjabI nathI. asatta lakSaNa che. svaprakAzaka lakSaNathI AtmA anubhavamAM Ave che. tyAre aMdaranuM svaparaprakAzaka nizcaya navuM pragaTa thAya che anaMtakALathI nahIM thayelo evo AnaMda Avyo ja nahoto. Ave to jANe ne? A to Avyo ! Avyo ane jJAne jANyo. lakSa to AtmA upara che. lakSa jJAnanI paryAya upara nathI. pariNAma mArA karyA vinA thayA kare che ane pariNAmo mArA jANyA vinA jaNAyA kare che. AnaMda jANyA vinA jaNAya che. AnaMdane jANavA jAya to dRSTi viparIta thaI jAya. ane na jaNAya to anubhUti nathI. AnaMda na jaNAya to samyagdarzana nathI. have evuM svaparaprakAzaka to nigodamAMya che. have sAMbhaLane tuM. svaparaprakAzaka lakSaNa vyavahAra che. doSavALuM lakSaNa che. sarva avasthAmAM sarva jIvone svaparaprakAzaka che. teno paMcAdhyAyI kartAe 558 gAthA lakhI che ke "artha vikalpAtmaka jJAnam' ke sarva jIvomAM A lakSaNa raheluM che. paNa koI vizeSa vizeSa viSayonI apekSAe koI samyajJAnI thaI jAya che ne koI mithyAjJAnI rahI jAya che. A thoDoka abhyAsa karavA jevo che. thoDoka abhyAsa kare to lAbha moTo che. AmAM eka paisAno kharca nathI. AmAM TyuzananA paisA lAgatA nathI. bIje ThekANe to so rUpiyA vyAkhyAnamAM jAyane to TikiTa levI paDe A to agAu sAMbhaLyuM hatuM to ! so rUpiyAnI | TikiTa levI paDe. pAMca rUpiyAnI nahIM. so rUpiyAnI TikiTa lya, pachI to aMdara jAya ne tenA vyAkhyAnamAM bese ane mithyAtva dRDha karIne bahAra nIkaLe. ekavAra mULajIbhAI kahetA hatA ApaNA sekreTarI, ahIMyA to kAMI phI nathI ane A pAtharaNA paNa amAre gAMThanA, lAITa gAMThanI, paMkhA gAMThanA, Avo re Avo! AhA! zuM kahe che? ekavAra AtmAne jANa. prathama AtmAne jANa. evo pATha che. prathama tArA zuddhAtmAne jANa. bhavano aMta Avaze. A parAdhInatA chUTI jaze. deha ja nahIM maLe, azarIrI thaI jAIza. mATe svaparaprakAzaka lakSaNa che ne te avyApti doSavALuM che. jJAnIne paNa hoya ane ajJAnIne paNa hoya. svaparaprakAzaka lakSaNa ajJAnImAya che Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 jJAyaka svarUpa prakAzana paMcAstikAyanI 121 gAthA che. temAM nAnAthI moTA ekendriyathI mAMDIne badhAne svapara prakAzaka jJapti che jANavAnI kriyA. svapara jemAM pratibhAse che. sva ane para teno pratibhAsa thAya tevI jJAnanI kriyA tenAmAM pragaTa thAya che, badhA jIvone. te saMjJI paMcendriya thayo manuSya tyAre paNa te svaparaprakAzaka hatuM temAM jJAnI maLyA. AhAhA ! svaparaprakAzaka to che rAgAdino pratibhAsa thAya che ane jJAyakano pratibhAsa paNa jJAnamAM thAya che. te svaparaprakAzakamAMthI paraprakAzakano niSedha karIne svaprakAzakamAM Ave to anubhUti thaI jaze. "para jaNAtuM ja nathI jANanAra jaNAya che." ""jANanAra jaNAya che kharekhara para jaNAtuM nathI."kharekhara" zuM kAma lakhyuM ke pratibhAsa to che rAgano svapara beyano, pratibhAsane uDADatA nathI, paNa tenA lakSane uDADI dIdhuM. enuM lakSa choDI de, huM rAgI ne huM dehI choDI de. huM to jANanAra AtmA che. tevA svaparaprakAzakanI vAta to ghaNI cAle che. AkhA hiMdustAnamAM anekAMta mATe paNa bahu garabaDa cAle che. ahIMyA AcArya bhagavAna gAthAmAM vAta karIne pachI teno bhAvArtha karatAM khulAso kare che. A anubhavano pAro have Avyo. jJAyaka tevuM nAma paNa tene zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. je AtmAne jANato nathI. jJAyaka che jANanAra che jANanAra che jANanArane jANato nathI tene samajAvavA mATe jJAnIo ema kahe ke AtmA jANanAra che ne. to kema jANanAra che? I to parane jANe che ne mATe AtmAnuM nAma jANanAra jJAyaka tema kahevAmAM Ave che. asadbhuta vyavahAra dvArA samajAve che. to lAkaDuM garI gayuM ke AtmA parane jANe che, parane jANe che, parane jANe che. parane jANe te jANanAra parane jANe te jJAyaka. ApaNe tyAM eka kAMdivalIthI Ave che nagInabhAI, hamaNAM gayA che. emaNe phaleTa lIdho pote amadAvAda vaheMcIne ahIMyA phaleTa lIdho. beya mANasa hamaNAM be aDhI mahinA rahI gayA, avAranavAra Ave che. ene jyAre A chaThThI gAthA cAlI tyAre tene khyAla evo AvI gayo ke vyavahAra paramArthano pratipAdaka che paNa vyavahAra anusaravA yogya nathI. pachI huM to sAMbhaLuM huM to boluM nahIM kAMI. enI meLe meLe kahe A zeyane jANe che ne mATe AtmAne jANanAra jJAyaka evuM nAma ApyuM ne te asabhUta vyavahAra che. te Azraya karavA yogya nathI. je jANanAra che tene samajato na hoya tene ema na kahevAya ke je jJAnamAM jJAyakane jANe te jJAyaka, jANanArane jANe te jJAyaka, jANanArane jANe te jJAyaka. A zuM kahe che te kAMI samajAya ja nahIM ene. ene samajAya nahIM eTale asabhUta vyavahAra dvArA vyavahAra paramArthano pratipAdaka che. paNa vyavahAra anusaravA yogya nathI tema samajAve che. hajI to asabhUta vyavahArane anusaravA mAMDyA sabhUta vyavahAra to hajI cheTo Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 22 289 aMdarano judo. AtmA AtmAne jANe che te sadbhuta vyavahAra che. AtmA parane jANe che asabhUta vyavahAra che. khoTo vyavahAra asabhUta eTale juko-pratyeka jIvane jaNAya che AtmA ane manAI gayuM che. mane para jaNAya che te saMsAranuM kAraNa che. AhAhA ! pratyeka jIvane jaNAya che potAno AtmA. bheda apekSAe jJAna jaNAya che abheda apekSAe jJAyaka jaNAya che. be prakAre samajAve jJAnI. zuM kare ? AhA! mATe ajJAnImAM paNa svaparaprakAzakanI jJapti che. paNa zuM kAmanI? te saMjJI paMcendriya thayo. jJAnIno yoga thayo ke svapara prakAzaka be prakAranA pratibhAsa thAya che. AhA ! paNa lakSa eka upara karI le. benuM lakSa na hoya. choDI de paranuM lakSa. paranuM lakSa choDavuM ke A rAga pratibhAse che tene kADhI nAkho, tene kADhavAnI vAta na hoya. kADhavuM kyAM che? te to pratibhAse che. phUlano pratibhAsa temAM lAla thayo to have lAla raMga kADhI nAkhuM to sphaTikamaNI svaccha dekhAya tema nathI. have lAla kyAM temAM garI gayuM che? tyAMthI UDIne AvyuM che? lAla to phUlathI abheda che ane svaccha paryAya AtmAthI abheda che. A tuM joI lene svacchatAne tane pratibhAsa naDaze nahIM. pratibhAsanuM lakSa naDe che. jarAka dhyAna rAkhe to kAma thaI jAya. phUlane haTAvavuM nathI. phUla bhale ne pratibhAse. Ama jue che sphaTikanI sAme svabhAvanI sAme te to svaccha dekhAya che. dravya svaccha, guNe svaccha ane paryAye paNa svaccha. kyAre ke lAlano pratibhAsa thAya tyAre. I paryAya lAla thaI che enI? lAla thaI ja nathI. ke lAla raMga te phUlathI abhinna che ane tenA saMbaMdhIno anubhava te sphaTikathI abheda che svaccha. thoDIka vAta che paNa mAla ghaNo che aMdaramAM. sphaTikanA dRSTAMtathI, darpaNanA daSTAMtathI samajAya. jJAyaka evuM nAma paNa tene zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. te nagInabhAIe kahyuM asabhUta vyavahAranI vAta karI ke zeyane jANe che mATe jJAyaka che. AhAhA ! khoTI vAta che. vyavahArane anusaravA mAMDyuM jagata. A vAta pakaDI, samajAvavA mATe kahyuMghIno ghaDo' samajAvavA mATe kahyuM enI bhASAthI ajJAnInI. che ne. ghIno ghaDo olo hA kahe Ubho rahe kahe, hA pADIzamAM ! vAkya adhuruM che hajI ! to pharamAvo, ghIno ghaDo enI bhASA ajJAnInI. ajJAnInI bhASA zuM che ke parane jANe te AtmA. te ajJAnInI bhASA che. ghIno ghaDo Ina TukomAM bAMdhI dIdho aMdara che te mATImaya che ane ghI maya nathI. AhA ! huM ghIno ghaDo, ghIno ghaDo, ghIno ghaDo mAnuM chuM, parane jANe, parane jANe, parane jANe, svaparane jANe, svaparane jANe svaparane jANe. AhAhA! ghInA ghaDA jevuM kathana che. sAdhyanI siddhi nahIM thAya temAM, anubhava na thAya mATe samajAvavA mATe vyavahAra hoya che. paNa vyavahAra grahaNa karavA yogya nathI. Azraya karavA yogya nathI. satyArtha nathI vyavahAra. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 290 vyavahArane jANIne pachI ene choDIne aMdaramAM cAlyo jA ema. jJAyaka evuM nAma tene zeyane jANavAthI ApavAmAM Ave che. kAraNa ke, zeyonuM pratibiMba jyAre jhaLake che. biMba ane pratibiMba sAme padArtho hoya tene biMba kahevAya ane ahIMyA paryAya pragaTa thaI tene pratibiMba kahevAya. jJAnanI paryAya che. ghaDo jJAnamAM jaNAya to ghaDo biMba che ane ghaDo AmAM jaNAya tevuM jJAna thayuM ahIMyAM te jJAnanI paryAya to jJAnAkAra che. te jJAnanI paryAyanI svacchatA che. I ghaDo jaNAya che to ghaDo thaI gayo ? jJAna ghaDA rUpa thAya ? jJeya jJAnamAM Ave ? traNakALamAM AvI zake nahIM. mATe jyAre jJAnamAM tevuM ja pratibiMba jyAre jhaLake che tyAre jJAnamAM tevuM ja anubhavAya che. jevo padArtha che khATo, mITho jevo padArtha che. tevuM jJAnamAM jaNAya. A khATo padArtha A mITho padArtha A dhoLo-kALo, pILo ema jaNANuM to paNa, bhale jevuM AmAM pratibiMba thayuM tevuM jaNANuM. rAga jaNANo, duHkha jaNANuM to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI. rAga ne duHkha jaNAya ane huM rAgI ne huM du:khI to zeyakRta azuddhatA ajJAna thaI gayuM. rAga jaNAya te ajJAna nathI. duHkha jaNAya te ajJAna nathI. paNa huM rAgI ne huM du:khI to to zeyakRta azuddhatA jJAnanuM ajJAna thaI gayuM. jJAna na rahyuM. jyAre, kahe che ke bhale jaNAya. tane huM anubhavano rasto batAvuM kimiyo batAvuM sAMbhaLa. jJeya bhale jaNAya, ciMtA karIzamAM, jJeyane haTAvIzamAM, jJeyAkAra jJAnane haTAvIzamAM. haTAvavAnuM kAMI nathI. phUlane haTAvIzamAM. phUlanI ratAza dekhAya che tene haTAvIzamAM. AhAhA ! tyAre zuM karavuM ? marmavALI vAta kare che have. anubhava kema thAya ? be prazna pUchyA che. ke zuddha AtmAnuM svarUpa zuM ane teno anubhava kema thAya ? tenI A prakriyA cAle che. AtmAnA anubhava vinA dharmanI zarUAta traNakALamAM che nahIM. sukAI jAya tapa karIne bAra prakAranA tapa karI marI jAya, AhAhA ! karma khare-bare nahIM ane jJAnIne ucchavAsa mAtramAM karmanI nirjarA anubhavanA kALamAM thaI jAya. AhA ! to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI kAraNa ke jJeyo jaNAya che, jyAre rAga jaNAya che tyAre huM rAgI ema AvyuM nahIM. rAga jaNAya che tyAre huM rAgI tema na AvyuM. paNa huM jANanAra chuM. ema AvI gayuM. huM to jANanAra chuM. A huM rAgI gayuM ane huM rAgano jANanAra te paNa gayuM. para prakAzaka paNa gayuM. ajJAnamAM hatuM te gayuM. jJAna pragaTa thayuM. bhale rAga jaNAya. huM rAgI chuM te chUTI gayuM. huM rAgane jANuM chuM te chUTI gayuM. rAganA sadbhAvamAM jANanAra jaNAya che. rAganA pratibhAsa vakhate rAga jaNAto nathI. AhAhA ! darpaNamAM agninA pratibhAsa vakhate agni jaNAtI nathI. darpaNa jaNAya che. to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 22 291 kAraNa ke have kAraNa ApyuM. jabarajasta kAraNa ke jevuM ya jJAnamAM pratibhAsa thayuM. rAga-dehano jJAnamAM pratibhAsa thayo. jhaLakyuM, AvyuM nahIM. rAga ne deha AtmAmAM Ave jJAnamAM? Ave nahIM jhaLake, svacchatA che ne darpaNanI mAphaka. tevo jJAyakano anubhava karatAM jJAyaka ja che. rAga jaNAya che tyAre rAga mAro nahIM ane rAga paNa jaNAto nathI. rAga kartAnuM karma nahIM ne rAga jJAnanuM Seya paNa nahIM. jJAnanuM jJaya to jJAyaka thaI gayo. A anubhavanI A badhI prakriyA che. khullama khullA. khullama khullA lakhI jAya jJAnI tene ema nahIM ke jo huM anubhavanI vAta karato jAIza to mArA karatAM A badhA mokSamAM vahelA cAlyA jAze. amane ISTa che. mane bhale moDuM thAya badhA cAlyA jAva. ame chellA jAzuM jJAnI ema kahe ame chellA jAzuM. tame badhA cAlyA jAva. temAM rAjI thAya. rAjI thAya to temAM. gurune hajI zukladhyAnanI zreNI na AvI hoya ne ziSyane zukladhyAnanI zreNI AvI jAya siddha thaI jAya. guru rAjI thAya. koI AvIne khabara Ape jaMgalamAM ke tamArA ziSyane Aje arihaMta dazA pragaTa thaI. bahu sAruM. AhAhA ! kahe eno mokSa thaI gayo kahe ke bahu sAruM. amArA ziSya badhA jAya pachI ame pAchaLathI jAzuM-jAzuM. ke koI rahI gayo rahI gayo ziSya ! koI nathI rahyuM to pAchaLathI jAya. tirthaMkara badhAne mokalIne jAya. pahelAM jAya ne olA ziSya rahI jAya ema na hoya. evo banAva ja nathI banato. AhA ! karuNAnA sAgara to gurudeva.karuNAno bhAva hato eTale tIrthaMkara prakRti baMdhANI. tIrthakarano udaya Ave ne vANI khare che. sau pAme che enA kALe. koI tIrthakaranA nimittathI pAme ema che nahIM. e badhA vyavahAranA kathana che. kahe che ke jJAnamAM jyAre jaNAya che zeyo rAgAdi ne dehAdi, tyAre teo jJAyakano anubhava karatAM huM to jJAyaka chuM huM to jANanAra chuM ne jANanAra jaNAya che. A rAga jaNAya che ema nahIM. rAga kartAnuM karma to nathI paNa rAga jJAnanuM jJeya maTI gayuM. rAga jJAnanuM zeya che tyAM sudhI ajJAna che. rAga zeya thAya tyAre jJAyaka jJeya na thAya ane jJAyaka ya thaI jAya tyAre rAga zeya na thAya. nirvikalpa dhyAnamAM AvI jAya. pachI savikalpamAM AvatAM rAga jaNAya. jANelo prayojanavAna e bIjI vAta che. A to anubhava kema thAya anubhavanI zarUAta enI vAta cAle che. pachI anubhava thaze ne pachI tane badhI khabara paDaze. jJAyakano anubhava karatAM jJAyaka ja che. A huM jANanAro chuM te huM ja chuM. A je jANavAmAM Avyo ane jJAyaka jANanAro jaNAyo te ja huM chuM. A rAga huM ne deha huM ne A mAruM mamatA badhI chUTI gaI. saMsAra rahI gayo ne mamatA chUTI gaI. AhAhA ! mamatAno bhAva AtmAmAM che ja nahIM. nirmamatva svabhAva che. ema nirmamatvanuM Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 jJAyaka svarUpa prakAzana avalaMbana letAM mamatA chUTI jAya che. ema kartA karma adhikAranI 73 gAthA che mAla bharyo che samayasAramAM. paNa TAIma kyAM che? vepAra ADe, AmAM kAMI napho nathI. emAM to napho che. A huM jANanAro chuM te huM ja chuM. AhA ! jANanAro jaNAyo rAga na jaNAyo have. rAga jaNAya to ajJAna che. kartAnuM karma paNa ajJAna ane jJAtAnuM ya banAve to paNa ajJAna che. rAgane jANanAra buddhi che. mAruM jJAna rAgane na jANe. savikalpadazAmAM paNa te manano viSaya che, mArA jJAnanuM zeya nathI. vAta jarAka jhINI che! zuM kahyuM? savikalpadazAmAM sAdhakane pAMca mahAvratanA pariNAma to Ave, nIcalI bhUmikAmAM. deva-guru-zAstranI bhaktinA bhAva paNa Ave. bhAva to Ave. kyAM gayA bahena pAchaLa beThA che. bhaktino bhAva to Ave. paNa bhaktino bhAva mAro che ke parAyo? e bhaktino bhAva jJAnanuM zeya che? ke IndriyajJAnanuM joya che? manano viSaya che mAro viSaya nathI. AhA ! eka dasa gAthA lakhI che. kudaMkuMda AcArya bhagavAne dasa gAthA ho abhUtathI abhUta! mAla bharyo che. pAMca mahAvratanA pariNAma jANelo prayojanavAna che tene koNa jANe che ke Apa jANo cho? ke tuM bhUlyo. mAruM jJAna mane jANavAnuM choDIne rAga ne kaSAyanA darzana karavA jAya? te jAtuM ja nathI ne jANatuM ja nathI. tyAre jANelo prayojanavAna lakhyuM che ne? ke hA barAbara che. ke, I buddhino viSaya che manano viSaya che. mana ene jANe che ne jJAna jJAyakane jANe che. be bhAgalA paDI jAya che. AhAhA ! IndriyajJAna bhinna ne atIndriyajJAna bhinna che. A vAta gurudeva to bahu karI gayA che, dAMDI pITIne. A IndriyajJAna jJAna nathI ne temAM chellA bhAgamAM bahu gurudevanA aliMgrahaNanA bolamAM ghaNuM Ave che. e divyadhvani che ne zabda, te zabda to jaDa che paNa zabda saMbaMdhInuM je jJAna te paNa jaDa ne acetana che. dravyazrata to jaDa che A. A to pyora jaDa che paNa tenA avalaMbanavALuM je IndriyajJAna. te IndriyajJAna jaDa ne acetana che. gurune mAnatA ho to A gurunI vANI che bhAI ! AhAhA ! A IndriyajJAna jJAna nathI temAM chellA bhAgamAM badhAmAM gurudevanA bolo ghaNA lIdhA che. jaDa acetana. hajI rAga jaDa acetana besato nathI temAM A zAstrajJAna jaDa acetana? zAstrajJAnathI to AtmajJAna thAya. harAma thAya to, koIne na thAya. zAstrajJAnathI AtmajJAna na thAya. paNa sAheba I vyavahAra che. vyavahAra eTale zuM? khoTuM, na thAya tene thAya tema kahevuM tenuM nAma vyavahAra, thAya nahIM ane kahevuM ke enAthI thAya tenuM nAma vyavahAra, vyavahAranaya juThI vAto kare che bharamAIzamAM vyavahAramAM. vyavahArano lopa thaI jaze to paramAtmA thaIza tane kAMI nukasAna nahIM thAya. AhAhA ! Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 23 293 vyavahAranayano nirdayarUpe niSedha karaje evo pATha che ho. 'adayam' saMskRtamAM. dayA rAkhIzamAM vyavahAra upara ho. nirdaya rIte niSedha karaje ke mAruM svarUpa nathI, svAMga che te, vyavahAranayano viSaya te svAMga che, mAro svabhAva nathI. huM chuM anya koI nathI. tevo potAne potAno abhedarUpa anubhava thayo tyAre e jANavArUpa kriyAno kartA pote ane jene jANyo te karma paNa pote ja che. AhA ! tevo abheda anubhava thAya tenuM nAma samyagdarzana samyajJAna che. pravacana naM. 23 amRtaprabhAta epArTamenTa - rAjakoTa tA. 29-7-91 zrI samayasAra paramAgama zAstra che. sukhI thavAno amogha upAya che AmAM. anaMtakALathI jIva potAnA ajJAnathI saMsAramAM paryAya apekSAe duHkhI thaI rahyo che. te duHkhano abhAva kema thAya ane paryAyamAM sukha kema pragaTa thAya te batAvanAruM zAstra che. chaThThI gAthAnA be bhAga che. eka pariNAma AtmAmAM nathI eTale pariNAma mArA nathI e paheloM bhAga batAvyo. dravyamAM jJAna-darzana-cAritra Adi anaMtaguNo che ane enI avasthAo thAya te to nAzavAna che. te pariNAma AtmAmAM nathI ema jo dRSTimAM lye to pariNAmamAM mArApaNAnI buddhi, mamatvabuddhi chUTI jAya. jo pariNAmamAM mamatA chUTe to pariNAmanA je viSayo che temAM mamatA chUTyA vinA rahetI nathI. AtmAmAM pariNAma nathI, pramatta apramatta nathI tema kahyuM. temAM e jIvane eTalo phAyado thayo ke pariNAma jo mArA nathI ane pariNAma svayaM thAya che, to huM eno karanAra na hoya zakuM. thAya tene zuM karuM ? ema mAnIne pariNAmamAM mamatA chUTIne kartAbuddhi chUTe che. eTalo ene phAyado paNa thayo. paNa pachI pariNAmane huM karato nathI bhale paNa pariNAma thAya tene jANuM evuM eka bIjuM zalya rahI gayuM. kemake jANavuM te to mAro svabhAva che. jJAyaka chuM jANanAra chuM. AtmA jANanAra che kare nahIM bhale pariNAma svayaM thavA yogya bhale thAya huM tene karuM nahIM. paNa pariNAma jevA thAya tevA pariNAmane to jANuM ne ? je sthitinA pariNAma thAya rAga-dveSa-moha Adi athavA to AtmAno anubhava thatAM vItarAgI paryAya thAya. (tene jANuM to kharo ne ?) AcArya bhagavAne evo udyama karyo che ke huM ekatva vibhakta AtmAnI vAta kahIza. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 jJAyaka svarUpa prakAzana eTale ke anaMtaguNathI ekapaNuM ne pariNAma mAtrathI judApaNuM. evI AtmAnI vAta te sAMbhaLI nathI te vAta huM tane kahIza, tyAre ziSyano prazna Avyo ke evo zuddhAtmA koNa che? kRpA karIne kaho. ane teno anubhava kema thAya? enI pAse be prazna mUkyA. temAM eka praznano uttara AvI gayo, pahelAM praznano. AtmA zuddha kema che? ke AtmAmAM thatAM pariNAma eTale ke AtmAmAM thatA nathI paNa AtmAnI joDe bAjumAM saMyogarUpe jema deha che, tema pariNAma paNa saMyogarUpe che. te pariNAma thAya che kharA. cauda guNasthAnanA pramatta apramattanA paNa te pariNAma AtmAmAM nathI, AtmAnA nathI, te pariNAma tArA nathI. to enuM svAmIpaNuM kartApaNuM-bhoktApaNuM to chUTyuM. eka zalya to gayuM. kartApaNAnuM zalya to gayuM rahitamAM. AtmA pariNAma mAtrathI bhinna che rahita che. tema AcArya bhagavAne jyAre kahyuM tyAre huM karanAra chuM te to gayuM paNa huM teno jJAtA chuM tevuM ajJAna rahI gayuM. kAle vAta karI'tI thoDI, evuM che. A be bhAga che. A gAthAmAM be bhAga paDyA che. zarUAtamAM pahelAM bhAgamAM ema kahyuM ke pariNAma AtmAmAM nathI AtmAthI bAhya cIja che. pariNAma thayA kare che. te pariNAma tArA nathI, pariNAmano svAmI pariNAma che. pariNAmano mAlika pariNAma che. baMdhano mAlika pariNAma ne mokSa thAya teno mAlika paNa pariNAma. tuM eno svAmI nathI. mithyAtvano to svAmI nathI tuM, paNa samyagdarzana thAya teno paNa tuM svAmI nathI. tAre tenI sAthe svasvAmI saMbaMdhano abhAva che. samyagdarzana e mAruM sva ane huM teno svAmI tevo sva-svAmI saMbaMdha pariNAma sAthe tAre nathI. to deha mAro ne A kuTuMba mAruM ne te vAta to ghaNI dUra rahI gaI. pariNAma tArAmAM thatAM hovA chatAM e pariNAma tArA nathI. pramANanI apekSAe to tArAmAM thAya che. nayanI apekSAe tArAmAM thatAM ja nathI. tyAre pariNAmanI kartAbuddhi chUTI jAya che ke pariNAmano huM karanAra nahIM. eTalA bhAgamAM Avyo, eTaluM zalya gayuM. te prakAranuM mithyAtva gayuM. TaLyuM nathI hajI gaLyuM tathA prakAranuM. paNa have tene bIjuM zalya UbhuM thayuM. A pariNAmane karavuM nahIM te to barAbara che paNa pariNAmane jANavuM. kemake mAro svabhAva jJAtA che jANavAno. have huM pariNAmane jANIza paNa karIza nahIM. evuM eka zalya ajJAnanuM rahI gayuM. te jANavAnI buddhi pariNAmamAM rahI gaI. e bIjA pArAmAM nIkaLe che, ke pariNAma tArA jJAnamAM jaNAya tyAre pariNAma nathI jaNAtA tane jANanAra jJAyaka jaNAya che laI le. pariNAmano karanAra to tuM nahIM paNa pariNAmano jANanAra paNa tuM nathI. AhA! je tArAthI bhinna che tenuM karavuM paNa na hoya ane je bhinna che tenuM jANavuM paNa na hoya. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 23 295 A chaThThI gAthA apUrva che. apUrva to eka ja zabda tenA karatAM to UMcA zabda maLatA nathI. mATe apUrva che tema vAraMvAra kahevuM paDe che. vacanAtIta vastu che A. vacanamAM tenI prazaMsA na thAya. evI addabhUta samayasAranI racanA ApaNA mATe thaI che. upara ApaNuM nAma lakheluM che je svAdhyAya kare tenuM nAma che. temAM ema kahyuM ke pariNAma to tArAmAM nathI. jI prabhu ! mArAmAM nathI to have jo pariNAma mArAmAM nathI to teno kartA paNa nathI. kahe barAbara ! tuM teno svAmI nathI. pariNAmano svAmI pariNAma che. AhA ! huM teno svAmI nahIM. paNa have kartabuddhi to ogaLI. gaI nahIM, TaLI nahIM. gaLe che. paNa bIjuM eka zalya UbhuM thayuM. bAramI gAthAmAM cokhkhuM lakhyuM che ke vyavahAra jANelo prayojanavAna che. mATe have pariNAmano kartA nahIM paNa pariNAmano jJAtA rahIza. tyAre AcArya bhagavAne kahyuM ke e to enuM e rahyuM kAMI phera paDyo nahIM. kAMI phera nathI. kemake tenuM jJAna to tenA pariNAmane jANavA rokANuM ne? pahelAM pariNAmane karavA rokANuM zraddhAjJAna. zraddhA ne jJAna pariNAmane karavA rokANuM. have karavAno abhiprAya choDyo paNa jANavAno abhiprAya rAkhyo. ane pariNAmanA bhedane jANavA rokANo to abheda sAmAnya cidAnaMda AtmA tenI dRSTimAM Avato nathI. zraddhAno viSaya pahelAM pArAmAM Apyo. have jJAnano viSaya Ape che, ke jJAna ene kevI rIte AtmAne anubhavamAM lya. kartAnuM karma to pariNAma nahIM paNa tArA jJAnanuM zeya paNa pariNAma nathI. AhAhA ! mArA jJAnanuM zeya pariNAma nahIM? kahe nA. pariNAma tArA jJAnanuM joyuM nathI. te paradravya che, te vibhAva che, kSaNika che, nAzavAna che. te jJAnano viSaya nathI. te buddhino viSaya che, manano viSaya che. pAMca Indriyano viSaya nathI, pAMca Indriyano viSaya to sthULa che. sparza, raMga, gaMdha, varNa. paNa je rAgAdine duHkha utpanna thAya che aMdaramAM te jJAnano viSaya nathI. buddhino-manano viSaya che. - jJAnano viSaya to ekalo AtmA che. tyAre pariNAmane jANavAnuM sarvathA baMdha karI de. lakSa choDI de. pariNAma jJAnanuM zeya nathI. AtmAnA jJAnanuM zeya to AtmA ekalo abheda sAmAnya jJAyaka AtmA che. AhA ! te pariNAmane jANatuM paraprakAzaka jJAna tene baMdha karI de. AhA ! tyAre eka navuM apUrva jAtyAMtara jJAna tane UbhuM thaze. ane temAM tAro AtmA jaNAze tane prabhu. A vAta bIjA pArAmAM che. A bIjA pArAno bhAvArtha cAle che. pramatta apramatta nathI 11 lITI pachI. bhAvArthanI 11 lITI pUrI thaI. pachInI lITImAM kahe che. have anubhava kema thAya AtmAno? AtmA to dRSTimAM Avyo, paNa pariNAmane jANuM to kharo ne ! jANuM to kharo ne! tevuM zalya rahI gayuM hatuM. I zalya kADhavA mATe kahe che ke Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 jJAyaka svarUpaprakAzana pariNAma jyAre jaNAya che tyAre pariNAma na jaNAya. pariNAma jyAre jaNAya tyAre pariNAma na jaNAya ema le. pariNAmano pratibhAsa thAya rAgAdino svacchatAmAM, paNa tenA uparathI lakSa choDI de. te vAta bIjA bhAgamAM che. jJAyaka evuM nAma paNa tene zeyane jANavAthI ApAvamAM Ave che. pa2padArtho jaNAya che tethI AtmAne jANanAra ema sApekSathI vAta kahI. paNa parane jANe che mATe jANanAra che tema nathI. parano sadbhAva ho ke parano abhAva ho jANanAra to jANanArathI che. dAkhalo Apyo hato. A TyubalAITa che. A TyubalAITa che tenI siddhi kevI rIte thAya te to sIdhI vAta che. TyubalAITanI siddhi to A badhAne prakAze che mATe TyubalAITa che. paNa gaNeza nA pADe che. jo ApanA badhAnA astitvathI TyubalAITa che to A badhA hamaNAM cAlyA jaze savA nave. to aMdhAruM thaI javuM joIe. TyubalAITa to raheze. TyubalAITano prakAza parAzrita nathI. TyubalAITano prakAza TyubalAITa Azrita che. ema jJAna jJAyaka Azrita che pariNAma Azrita nathI. pariNAmane jANe ke na jANe te to jANanArane jANato pariNAme che. rAga jJAnanuM jJeya ho ke na ho tenI apekSA amane-jJAnane nathI. jJAnamAM to jJAyaka jaNAya che. AhAhA ! te jJeyano sadbhAva ho ke jJeyano sadbhAva na ho. jJAna to jJAyaka Azrita AtmA Azrita che. be vAta kare che. kAraNa ke jJeyanuM pratibiMba jyAre jhaLake che. A jJeya che ne ! A jJeya padArtha che jaNAvA yogya che te jhaLake che, jhaLake che pratibiMbita thAya che svacchatAmAM tyAre jJAnamAM to evuM ja anubhavAya che, ke A lAkaDI che evuM anubhavAya che, anubhavAya che eTale jaNAya che. vedAya che ema nahIM. anubhavAya che eTale Ama jaNAya che. A lAkaDI che, ghoDo nathI bakaruM nathI. A lAkaDI che tema jaNAya che. to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI. eTale A che to jJAna che ane AnAthI AtmajJAna thayuM evI jJeyakRta azuddhatA tene nathI to to jJAna parAdhIna thaI gayuM. to A badhAya che to TyubalAITa che, A badhA cAlyA jAya to TyubalAITa nathI ema nathI. A jaNAya ke na jaNAya AnI apekSA vinA nirapekSa jJAna AtmAthI pragaTa thAya che, te AtmAne jANe che. jJeyanI apekSA nathI ene, I kaheze. zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyo jaNAya che tyAre jo jJeyamAM Atmabuddhi thAya to ajJAna thAya. zeya jaNAya tyAM sudhI Atmabuddhi na thAya. tene huM jANuM chuM to ajJAna thaI gayuM. A lAkaDIne huM jANuM chuM to ajJAna thaI gayuM. Ano jJAtA thaI gayo ane Ano svAmI thaI gayo. kAraNa ke jJeya jJAnamAM pratibhAsita thaI gayuM. have A ImporTanTa vAta AvI. jJeya-A Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 23 297 zeya che jJAnamAM jhaLakyuM. pratibhAsita pratibiMbita thayuM aMdaramAM. jema darpaNamAM pratibiMbita thAya para padArtha tema. jJAnamAM pratibhAsita thayuM tevo jJAyakano ja anubhava karatAM. rAgano pratibhAsa thayo, duHkha pratibhAsita thayuM, paNa huM rAgI chuM ne huM duHkhI chuM tema anubhavamAM nathI AvatuM have. have to kahe che ke I jaNAtuM ja nathI. kemake upayogamAM upayoga che I jaNAya che. upayogamAM rAga che I jaNAto nathI. jJAnanA upayogamAM rAga Avato to nathI paNa upayoganuM lakSa jJAyaka upara che tethI te jaNAtuM nathI. lakSa pharI gayuM AkhuM. tevo jJAyakano ja anubhava karatA jJAyaka ja che. jANanAra, huM to jANanAra chuM. bhale parapadArtha pratibhAse. paNa mAruM lakSa tyAM nathI. anaMtakALathI mAruM lakSa joya ane joyAkAra jJAna upara hatuM te zeya ane zeyAkAra jJAna tirobhUta thaI jAya che. jaNAya chatAM huM tene jANato nathI. jaNAvAnuM cAlu rahe. A Ano pratibhAsa aTake nahIM. I to jaNAyA kare che svaccha arIsAmAM. paNa darpaNamAM moTuM have jaNAtuM nathI. paNa darpaNa jaNAya che tyAM I jJAnI thaI jAya che. AhAhA ! have A moDhAno pratibhAsa che I kADhI nAkhe, tyAre darpaNa jaNAya? ke nA. e bhale ne pratibhAsa raheto tenuM lakSa choDI de. moTuM jaNAya che tyAre moTuM jaNAtuM nathI. moTuM arIsAnI sAme che tyAre moTuM na jaNAya ane jo arIso jaNAya to jJAnI thaI gayo. moTuM arIsAnI sAme che ne moTuM jaNAya to ajJAnI che. A dAkhalo darpaNano. ema bhale rAgAdi ne duHkhAdi tArI jJAnanI paryAyamAM jhaLake, jaNAya to paNa zeyano jJAnamAM pratibhAsa to thayo pratibhAsa to rahyo, pratibhAsa to rAkhyo. bharatabhAI ! pratibhAsa to thayo ema. pratibhAsa TaLI jAya to anubhava thAya tema nathI. pratibhAsa rahI jAya, pratibhAsanuM lakSa chUTI jAya, jJAyakanuM lakSa AvI jAya ne anubhava thaI jAya. A to sukhI thavAno mArga che. zAzvata sukhano upAya che A samayasAra, nimittapaNe, e to nimittapaNe che. ahIMyA anubhava thAya tyAre zAstra nimitta kahevAya. bAkI zAstrathI sukha na thAya. zeya jJAnamAM pratibhAsita thayuM, to kahe che ke zeyano anubhava thAya che ke jJAyakano? e vakhate ema kahe che tevo jJAyakano ja anubhava karatAM jJAyaka ja che. AhAhA ! huM to jANanAra chuM. huM A jaNAya che e huM nahIM. lakSa chUTI gayuM AnuM A huM jANanAro chuM. A huM jANanAro chuM te huM ja chuM. je jANanAro jaNAyo anubhavamAM Avyo. jANanArane jANyuM jJAne. rAgane jANavAnuM baMdha thaI gayuM. rAgane jANe che tyAM sudhI nirvikalpa zuddhopayoga na Ave. rAgane jANavAnuM baMdha thAya che tyAre jANanAra jaNAya che jANanAra jaNAya che, te jANanAra tarapha jJAna vaLI jAya che. rAgathI vimukha thaIne, zarIrathI vimukha thaIne, nimittathI Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 jJAyaka svarUpa prakAzana vimukha thaIne, AtmAnI sanmukha jJAna vaLe che. ke mane to jANanAra jaNAya che. mane to jANanAra jaNAya che te prakriyA jyAre thAya che tyAre jJAna parAnukha thatuM te svasammukha thAya che. aMdaramAM Ave che jJAyakanI sanmukha. dravyanI sanmukha paryAya Ave che. nimittanI sanmukha hatI jJAnanI paryAya te jJAnanI paryAya AtmAnI sanmukha thAya che. viSaya badalI jAya che zeya badalI gayuM. A jANanAro chuM te huM chuM. anya koI nathI. tevo potAne potAno abhedarUpa anubhava thayo. paryAya jJAnamAM jyAM vaLI jJAyaka tarapha tyAM abheda thaI jAya che. paryAya ne dravyano bheda to che paNa bheda dekhAto nathI. evI abheda nathI thatI (ke ekameka thaI jAya) evI abheda thAya sarvathA to to paryAyanA nAze dravyano nAza thaI jAya. paNa paryAya AtmAmAM vaLe che, anubhava thAya che AtmAno tyAre dravya paryAyano bheda abheda zeyamAM bheda dekhAto nathI. abheda jJeya thaI gayuM AkhuM pariNAmI dravya. abhedarUpa anubhava thayo tyAre te jANavArUpa kriyAno kartA pote ja che. AtmAne jANanArI je kriyA thaI te kriyA AtmAnI ja che. te kriyA ne AtmA eka che. rAgane jANavAnI kriyA baMdha thaI gaI. te kriyAno kartA pote ja che. jJAnakriyA svabhAvabhUta hovAthI niSedhavAmAM AvI nathI, I A. AmAM kartabuddhi nathI. sahaja pote potAne jANavArUpe pariName che to pariName te kartAne pariNAma te karma bhedathI. ahIMyA pariNAmI te kartA ne pariNAmI te karma Akho AtmA. AtmA jaNAyo, samyagdarzana na jaNANuM. samyagdarzana jJAna cAritrarUpe pariNamita AtmA Akho abheda te jaNAya gayo !! jema ke pANI malina hatuM. phaTakaDI nAkhI mela nIkaLI gayo. pANInI avasthA nirmaLa thaI. to nirmaLa avasthA pANImAM abheda thaI gaI. pahelAM sAyanTIsTane pUchyuM hatuM ke A pANI svaccha che, ane A malinatA to vibhAva che te teno aMza nathI jAta judI che. pachI pANI nirmaLa thayuM pachI gayA leboreTarIvALA pAse, ke sAheba have AnuM tame enAlIsIsa karo. pANI ne pANInI avasthA to eka ja che. kAMI judI nathI. abhedapaNe anubhava thAya pANInI paryAyano ne pANIno abhedapaNe anubhava thAya che. A zeyapradhAna kathana che. dRSTinI atyAre jo tame vAta lezo to nahIM samajAya A. dRSTinA viSayane DIpojhITa rAkhI anubhava thAya tyAre jJAnamAM Akho AtmA jJeya thAya che. utpAdavyayadhruvayuktasatta. AhAhA ! evI vastu che. kAraNa ke Ano kartA pote ja che. ane jene jANya, jJAne kene jANyuM? rAgane jANuM? nahIM. jANanArane jANyuM jJAna. jJAne kene jANyuM? jANanArane jANyuM. jJAyakane AtmAne Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 pravacana naM. 23 jANyo, potAnA AtmAne. e karma paNa pote ja che. Avo eka glAyakapaNAmAtra pote zuddha che e vAkya lIdhuM hatuM. ApaNe ""kartA karma kriyA bheda nahIM bhAsatuM hai akartuttva zakti akhaMDa rItI dhare I. yAhI ke jJAna meM lakhI lIje gaveSI yAdI kI lakhanI meM anaMta sukha bharyo hai.' kartA-karma kriyA, AtmA AtmAne jANavArUpe pariName che tyAre AtmA kartA thayo ane Akho AtmA potAnA jJAnamAM zeya thayo. rAga zeya na thayo ane paryAyano bheda paNa zeya na thayo. zuM kahyuM? deva-guru-zAstra to ya thAya nahIM paNa rAga paNa jJAnanuM jhUya na thayuM e to ThIka, paNa jJAnanI paryAya je nirmaLa pragaTa thaI te paNa jJAnanuM jheya nathI. Akho AtmA jJAnanuM jheya thAya che. tyAre kahe che kartA, karma ne kriyA bheda nahIM bhAsatuM hai. bheda to che kartA dharma, karmadharma ane kriyA dharma, dharmanA traNa bheda che paNa anubhavanA kALamAM A traNa bheda dekhAtA nathI. "kartA-karma-kriyA bheda nahIM bhAsatuM hai. akartRttvazakti akhaMDa rItI dhare I." have ahIMyA kartA kahyo to akartA na rahyo? to kahe akartA rahyo ne kartA thayo, akartA rahyo ne kartA thayo, kartabuddhi gaI. A to jene AtmAnI ruci lAgI gaI hoya tenuM kAma thAya tevI vAta che. e chellI AyuSyanI sthiti sudhI 70 thAya 80 thAya ophise jAya, dukAne jAya, je jeno dhaMdho, phekTarIe jAya. choDe ja nahIM chelle sudhI. na hoya ene to kSamya che paNa jene AjIvikAnuM sAdhana hoya. zrImad kahyuM che dAktara sAheba, zrImad kahyuM che ke jo tane AjIvikAnuM sAdhana thaI gayuM hoya to basa karaje. to AtmAnI sAdhanAmAM lAgI jaje. to sAdhyanI siddhi thaze. tArA bhavano aMta Avaze. bAkI chellI sthiti sudhI paisAnI pAchaLa lolupatA, hAya varALa, muMbaImAM to khAdhuM na khAdhuM ne Trena upaDI jaze, bhAge UtAvaLe. AhA ! savAre nava vAgye nIkaLelo rAtre daza vAgye Ave ghara bhego thAya. I to muMbaInI vAta paNa rAjakoTamAM raheto hoya toya be cAra kalAka kAMIka svAdhyAya, Tepa sAMbhaLavI gurudevanI. bhAI TAIma goThavI le. ApaNI sAme manubhAI cAlyA gayA. eka bhAIe dAkhalo Apyo. arere ! amArI sthiti paNa zarIranI nabaLI che manubhAI cAlyA gayA. amAruM zuM thaze? ema thAya to kharuM ne? vairAgya to Ave ne eTaloya na Ave vairAgya ! AhAhA ! agiyAra divasamAM cAlyA gayA. roja AvatA'tA. "kta karma kriyA bheda nahIM bhAsatuM hai.'' bheda che kartA dharma karma dharma, kriyAnA dharma bheda che. kArakanA bheda guNabheda, kArakanA bhedo bhale ho to ho. paNa huM to zuddha caitanya paramAtmA chuM ema jANIne bhedanuM lakSa choDIne abhedamAM AvI jAya che. abhedamAM AvatAM abheda thaI Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 jJAyaka svarUpaprakAzana jAya che navuM abheda. eka junuM abheda ne eka navuM abheda. anaMtaguNathI abheda AtmA e jUnuM abheda anAdi anaMta. ane svayaM je abheda thAya che te navuM abheda thAya che samyagdarzana thAya tyAre AhA ! anaMtaguNathI abheda AtmA che te to anAdi anaMta abheda ja rahyo che. tene abheda thavuM nathI. sonuM che te to tenA guNathI abheda che ja. paNa je pariNAma pragaTa thAya te kathaMcita abheda navA thAya che. te jJAnadarzana cAritranA navA pariNAma-vItarAgI pariNAma thAya, te AtmAthI kathaMcit navA abheda thAya che. jUnuM abheda ane navuM abheda, jUnuM abheda daSTino viSaya ane navuM abheda anubhavano viSaya thaI gayo. AhAhA ! rAgathI AtmA abheda nathI paNa vItarAgabhAvathI kathaMcit AtmA abheda, atIndriya AnaMdathI abheda thAya che. e kahe che "akatRttva zakti akhaMDa rItI dhare I, yAhI ke gaveSI'', kartA akartAno tuM khojI thA. akartA chuM ane kartA thAya che. A zuM haze? e to paraspara virodha thayo, ke A paraspara virodha hovA chatAM anubhUtinA kALamAM avirUddhapaNe jaNAya che. vikalpathI virUddha dekhAze. zuM kahyuM? huM AtmA akartA chuM. akartA chuM te to barAbara che, pachI vaLI kartA thayo zuM? to virodha lAgyo. virodha kene lAge che? vikalpa uThAve che kSaNika nayapakSanA tene virodha lAge che. paNa jyAM aMdaramAM jaIne akartAnI dRSTi jJAyakanI dRSTi thaIne pariNamyo tyAre kartA karmanuM abhedapaNuM anubhavamAM Ave che. to anubhUtinA kALamAM virodha maTI jAya che. A virodha dekhAto nathI. avirodhapaNe virodhI dharmane eka samayamAM jANI le che jJAna. A anubhavanI kaLA ne vidhi che AmAM. eka dIpacaMdajI thaI gayA che. temaNe paMcasaMgraha banAvyuM che. anubhava prakAza, cidvilAsa banAvyuM che ne ! e puruSe ja A banAvyuM che. A sogAnIjInA doDha mahinAnA patravyavahAramAM, patravyavahAra to ghaNAM thayA che. paNa doDha mahinAnA patravyavahAramAM A sogAnIjIe be traNa vakhata A vAta doharAvI che. evI A vAta emane sarasa suMdara lAgI che to ja lakhe ne! I aMdara lakhe che AvuM. pachI AgaLa "yAhI ke gaveSI hoya'' khojI. akartA zuM? kartA zuM? kartA karmanuM ananyapaNuM zuM? kartA karma kriyA bheda dekhAto nathI I zuM? bheda hovA chatAM bheda na dekhAya I zuM? gaveSI eTale khojI. khoja ! jJAna mAMhI lakhI lIje. AvI vastunI sthiti che lakSamAM leje. yAhI kI lakhanImeM anaMta sukha bharyo hai. A je lakSamAM leze tene anaMta sukhanI pragaTatA thaI jaze mokSa thaI jaze thoDA TAImamAM. Avo eka jJAyakapaNA mAtra pote zuddha che. A zuddhanayano viSaya che. A viSaya che ne zuddhanayanA ghaNA prakAra che. zuddhanayano viSaya trikALI dravya paNa che. eka zuddhanaya jJAnanI Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 23 301 paryAyane paNa zuddhanaya kahevAya. ane e jJAnanI paryAya je zuddhanaya je zuddhAtmAmAM abheda thaI gaI tene paNa zuddhanaya kahevAya. ahIMyA abhedane zuddhanaya kahI che. trikALI dravya ane ahIMyA zuddhanaya ema nahIM. zuddhanayanI paryAyane zuddhanaya nahIM. paNa je jJAna aMdaramAM jaIne abheda thayuM tene paNa zuddhanaya kahevAmAM Ave che. ema agiyAramI gAthAmAM gurudeve traNa artha karyA che. AhA ! zuddhanayano viSaya che trikALI dravya tene paNa zuddhanaya kahevAya. zuddhanaya nathI paNa zuddhanayano viSaya che. viSaya gaNIne ene paNa zuddhanaya kahevAya trikALI dravyane. ane je jJAnanI paryAya dravyane viSaya kare che tene paNa zuddhanaya kahevAya. e paryAya abheda thaI gaI tene paNa zuddhanaya kahevAya. ema zuddhanayanA traNa artha che emAM A trIjo artha ahIMyA che abhedano zeyano. e zuddhanayano viSaya che. anya parasaMyogajanita bhedo che rAgAdinA te badhA bhedarUpa azuddhadravyArthikanayano viSaya che. dravyArthika, azuddhadravyArthikanaya kema kahI ? ke AkhA dravyanI apekSAe eno aMza che mATe azuddhadravyArthikanaya paNa kahevAya che. azuddhadravyArthikanaya paNa zuddha dravyanI dRSTimAM paryAyArthika ja che. tethI te vyavahAranaya ja che tema Azaya jANavo. ahIM ema paNa jANavuM ke jinamatanuM kathana syAdvAdarUpa che. jinendra bhagavAnanI vANI syAdvAda, kathaMcit koI eka apekSAe kahevuM tene syAdvAda kahevAmAM Ave che. vAda eTale kahevuM, syAd eTale kathaMcit . kathaMcit syAdvAdarUpa che. tethI azuddhanayane sarvathA asatyArtha na mAno. zuM kahe che? ke paryAya azuddha che, e paryAya ja nathI bilakula, paryAyanuM hovApaNuM ja nathI, e alokAkAzamAM che tema na leto. te svabhAvane bhUlIne, parAzrita tArI paryAyamAM azuddhatA thAya che. malinatA te tArI paryAyano dharma che. svabhAvano dharma to che ja nahIM. dravya to e vakhateya zuddha che. paryAyamAM malinatA thAya che. dravya to jevuM che tevuM che e to AvI gayuM badhuM ApaNe. azuddhanayane sarvathA asatyArtha na mAno. hovApaNe che AtmApaNe nathI. Astrava AstravapaNe che. Astrava jIvapaNe nathI ane Astrava AstravapaNe nathI to to tuM siddha ho atyAre, paramAtmA hovo joI paNa ema nathI. saMsAra avasthAmAM paryAya malina che. te vakhate dravya malina nathI tema sAthe rAkhaje. nahiMtara huM malina thaI gayo tevI bhrAMti thaI jaze. paryAya malina thAya paNa huM malina na thAuM koIkaLe. paNuM AtmAmAM rAkhaje tane paryAyanuM jJAna thaI jaze. huM paNuM AtmAmAM rAkhaje ke huM to zuddha chuM, paNa A paryAya malina thoDIka thaI che, jyAM sudhI svabhAvamAM na TharAya tyAM sudhI. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana thoDIka vAta karI hatI. doSane jANe che jJAna, doSane rAga thoDoka che tene jANe sAdhaka, guNa vItarAgabhAva pragaTa thayo thoDoka tene paNa jANe. doSane jANe e guNane jANe ane guNIne paNa jJAna, eka samayamAM traNane jANe. jema jema svabhAvamAM Tharato jAya che tema tema vijJAnaghana svabhAva thato jAya che, ne vibhAvathI abhAva thaIne paramAtmA thaI jAya che. mATe paryAyamAM azuddhatA che. kAraNa ke syAdvAda pramANe zuddhatA ne azuddhatA banne vastunA dharma che. AkhA padArthanI vAta kare che AkhuM dravya. eka Agama paddhati ne eka adhyAtmapaddhati be prakAranI paddhati che. Agama paddhatithI jovAmAM Ave to pariNAma malina che ane dravyazuddha che. zuddhatA ne azuddhatA e be dharmo zuddhatA dravye dhArI rAkhelo dharma che. ane azuddhatA pariNAme dhArI rAkhelo dharma che. e pariNAmane AdhAre azuddhatA che ane zuddhatA dravyanA AdhAre che. zuddhatAne dravyanI hAre AdhAra Adheya saMbaMdha che ane azuddha paryAya je che rAga tene AdhAra Adheya saMbaMdha paryAyanI sAthe che, mArI sAthe nathI. AvuM aMda2mAM judAI che. be satta judA judA paDyA che. zuddhatA ne azuddhatA banne vastunA dharma che. vastuno dharma te vastunuM sattva che. vastunuM sattva eTale astitva che, vastu evI che. e dravye zuddha ne paryAye azuddha che. syAdvAda ho ! kathaMcit ! dravya apekSAe zuddha ane paryAya apekSAe azuddha. tenuM nAma syAdvAda che. azuddhatA paradravyanA saMyogathI thAya che. rAgAdi pariNAma je thAya che te AtmAnA lakSe na thAya. AtmAnA Azraye na thAya. bahAramAM lakSa karavA jAya A mAruM-A mAruM A ThIka to rAga thAya. e ja phera che. azuddhanayane ahIM heya kahyo che. je rAgAdi thAya che tene heya kahyo che, eTale ke mAruM svarUpa nathI. anAtmA che I AtmA nathI, heya kahyo che. kAraNa ke azudghanayano viSaya saMsAra che. jo te rAga che to saMsAra che. saMsAramAM Atmabuddhi karIzamAM, AtmAmAM Atmabuddhi karaje to saMsAra TaLI jaze duHkha. ane saMsAramAM AtmA kleza bhogave che. saMsAramAM eTale ajJAnamAM. saMsAra eTale jIvanI paryAyanuM nAma saMsAra che. A bAyaDI, chokarA, kuTuMba parivAra saMsAra temAM haze ? saMsArano vAsa kyAM haze ? moTaramAM baMgalAmAM ? saMsAra kyAM vasato haze ? saMsAra tArI eka samayanI ajJAnadazA, svabhAvane bhUlIne mamatA karI, e mamatAnuM nAma saMsAra che. paNa e saMsAra AtmAmAM nathI. jyAre saMsAra che tyAre AtmAmAM saMsAra nathI. paryAyamAM saMsAra che ne dravyamAM nathI, te vakhate nathI. che nathI, che nathI, che nathI. bhale ho paryAyamAM ajJAna, e ajJAna paryAyamAM che mAro svabhAva nathI huM to jJAnamaya chuM. bhedajJAna karI le ne ! kAraNa ke saMsAra che ane saMsAramAM AtmA kleza bhogave che. saMsAramAM eTale mithyAtvanI avasthA hoya parane 302 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 23 303 potAnuM mAne tenuM nAma mithyAtva che ane temAM AtmA duHkhane anubhave che. mamatAnuM phaLa duHkha che ane nirmamarva pragaTa thAya tenuM phaLa sukha che. jyAre pote paradravyathI bhinna thAya, paradravya ne parabhAvathI judo AtmAne lakSamAM lya ne anubhave ke jANanAra jaNAya che, kharekhara para jaNAtuM nathI. pariNAmano kartAya nahIM ne pariNAmano jJAtA paNa nahIM. mArA karyA vinA pariNAma thayA kare che ane mArA jANyA vinA pariNAma jaNAyA kare che. AhA! kartabuddhiya jAya ne jJAtAbuddhi paNa jAya. pratibhAsa rahI gayo ane AtmAnuM dhyAna thaI gayuM. eTalI jhaDapathI bhASA Ave eTale jarA pakaDavAmAM paNa vAra lAge ! utAvaLathI bolAya jAya che. paNa jyAre pote paradravyathI bhinna thAya. rAgathI AtmA bhinna che ho. "jJAnabhinna ne rAga bhinna." sogAnIjInA kAna upara A zabda eka vAkya AvyuM. jJAnabhinna ne rAgabhinna A samitimAM jaI ne ciMtanamAM caDI gayA. samyagdarzana laIne UbhA thaI gayA savAre. paroDhiyuM thayuM tyAM to samyagdarzana thaI gayuM. aMdhakAra gayo mithyAtvano aMdhakAra gayo. eka ja rAtamAM ne eka ja vAkyamAM. "jJAna bhinna ne rAga bhinna che." ekAvanArI puruSa thaI gayA che. gurudeve kahyuM ke A puruSa koI jabarajasta thaI gayA. atyAre to svargamAM gayA che. tyAMthI nIkaLI sAdhanA pUrI karI ne mokSamAM jaze. amAre hajI vAra che, cothA bhave amAro mokSa che. paNa jyAre ame dIkSA aMgIkAra karazuM sAdhakapaNe, to tIrthaMkaranA dravyane koI guru na hoya, te svayaM guru che. eTale guru pAse jaIne dIkSA na le. pote ja jaMgalamAM jaI kapaDA utArI ane dhyAnamAM magna thaI jAya. jyAre ame sAdhaka thazuM tyAre ame namo siddhabhyaH karazuM ame jyAre dIkSA vakhate namo siddhabhya, sarva siddhone namaskAra karuM chuM. ema ame jyAre bhAva bhAvazuM tyAre te siddhalokamAM haze ane amAro namaskAra temane pahoMcaze, tema gurudeve kahyuM. potAno ziSya, eka vakhatanA guru te bhUtakALanA ziSya siddha thayA tene namaskAra kare che. siddhane namaskAra kare che ne ! guNane namaskAra kare che ne ! vyakti kyAM che te ! te sogAnIjI kyAM rahyA. sogAnIjInuM nAma na rahyuM che to AtmA thaI gayA. sogAnIjI to A zarIrarUpI kothaLAnuM nAma hatuM, evo puruSa thaI gayo. tema zrImajI paNa A kALamAM ekAvatArI thaI gayA. pote lakhI gayA che. eka ja bhava dhArIne jAzuM svarUpa svadeza re. be puruSa ekAvatArI thaI gayA ApaNI hAjarImAM, AgaLa-pAchaLa koI thayA hoya to ApaNane kAMI khabara nathI. sAdhaka ghaNA thaI gayA hoya Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 jJAyaka svarUpaprakAzana paNa A to ApaNI hAjarImAM. eTale ApaNI hAjarI ja kahevAyane bhale TAIma thaI gayo paNa thoDA kALanI vAta che. be puruSa ekAvatArI thaI gayA. bIjI eka vAta evI Ave che AgamamAM. tenA karatAM UMcI ekAvatArI jIva karatAM paNa UMcI vAta Ave che. evI vAta Ave che ke A paMcamakALanAM ra10OO varSa che. temAM aDhI hajAra varSa gayA ane 19000 varSa bAkI che. te 21000 varSa daramyAna 123 jIva AMhIthI sIdhA mahAvidehamAM jaze, mithyAtva laIne jaze pAchA. AMhIMno jIva samyagdarzana hoya to tyAM na janme. manuSyapaNe na janme. te to deva tarIke janme. paNa mithyAtva laIne mahAvidehamAM jaze. te mahAvidehamAM A jaMbudvipano mahAvidehache, dhAtukIkhaMDano mahAvideha che ane puSkaradvIpa aDadho temAM paNa mahAvideha kSetra che. cAra, ATha ne ATha. cAra che jaMbudvipanA mahAvideha kSetramAM atyAre sImaMdhara Adi cAra. ATha che dhAtukIkhaMDamAM atyAre tIrthakara, ane bIjA ATha che olA puSkaramAM ardhadvipamAM, ema 20 tIrthakara vidyamAna che atyAre birAjamAna che. emAMthI koIpaNa kSetramAM jAya. jaMbudvipanA mahAvidehamAM jAya ke bIjA mahAvidehamAM jAya. paNa ahIthI marIne mithyASTijIva 123 jIva, sIdho tyAM manuSyapaNe upajaze. ane tyAM samyagdarzana prApta karI, bhAvaliMgI saMta nagna digambara muni thaI, dhyAnamAM magna thaI, arihaMta thaI siddha thaI jaze. ekAvatArI karatAMya UMcI vAta. A chello bhava khalAsa. AnA pachI bhava nathI. jemAM jenuM mRtyu na thAya nirvANa thAya tene bhava na gaNAya. kemake have to nirvANa thavAnuM che. tevA paNa 123 jIva AMhIthI krame krame javAnA che. kevaLI bhagavAnanA jJAnamAM AvelI A vAta che. AgamamAM AveluM che. "carcA saMgraha' nAmanuM eka pustaka che temAM A vAta che. jayapurathI chapAyuM che. ahIMyA ApaNe zibira hatI tyAre te vecANamAM mUkeluM. e vAMcyuM hatuM temAM che A 123 jIva lakheluM che. 123 eTale vana Tu zrI eTale vana Tu zrI thaI jAya. AhAhA ! e koI jIvanA mokSanI vAta sAMbhaLe ne tyAre pAtra jIvane pramoda Ave. e vahelA chUTyA. huM paNa chUTavAno. huM paNa chUTI jaIza. baMdhanI vAta na saMbhaLAya. haze kAMI nahIM ApaNe kAMI nahIM. A jIva kAMI samajato nathI. haze yogyatA tenI tyAre samajaze. jene paisAvALuM thAvuM hoya ne, hoya nirdhana, paNa paisAvALuM thAvuM hoya, paisA hoya nahIM paNa vAta nirdhananI na sAMbhaLe garIbanI. AnI pAse pahelAM kAMI nahotuM. pAMca varSamAM-daza varSamAM karoDapati ! emAM I kema thayo bhalA. I lAIna tye ! I lAIna tye ke rakhaDato hoya tenI Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 23 305 lAIna na lya, sAMbhaLe nahIM enI vAta. AhAhA ! ene chUTavAno kAmI hoyane e bIjA chUTe ne enI vAta sAMbhaLIne pramoda Ave. vAha re vAha! dhanya avatAra Ano. ekAvanArI thaI gayA. dhanya avatAra 123 jIva ahIMthI jaze sIdhA mokSamAM. AhIMyA to vikathAnI sakhata manAI che. svakathA cAle che. ahIMyA basa, AtmakathA. mokSamArga ane mokSamArgano viSaya ane tenuM phaLa mokSa A traNa vAta che. samajavA jevI basa. eka vAta to evI AvI AmAM, IndriyajJAna jJAna nathI, IndriyajJAna jJAna nathI. hamaNAM A bIjo bhAga bahAra paDyone. 31 DIsembare. temAM 206 pAnuM ne 394 mo bola che. temAM gurudevane eka vakhata bahu aMtarathI bhAva AvI gayo. jJAnIne koI koI vakhate bhAva Ave tyAre ema gurudevanA potAnA ja zabdo che. pravacana ratnAkara bhAga 10pravacana ratnAkara chapAI gayuM che bhAga-10 pAnuM-47 pAro cotho. AhA ! gurudevane pramoda Avyo. AhA ! ekavAra aMdaramAM ema AvyuM hatuM ke jANe jJAnanI paryAya je che te eka ja vastu che. bIjI cIja ja nathI. jJAna sivAya bIjuM kAMI amane dekhAtuM nathI. ekaluM jJAna dekhAya che vizva dekhAtuM nathI. eka ja cIja che. bIjI koI cIja jagatamAM nathI. ema aMdaramAMthI AvyuM ema lakhe che. eka jJAnanI paryAyanuM astitva te sArA lokAlokanuM astitva che. AhA ! jJAnane jANatAM lokAloka temAM jaNAya jAya che, mATe jJAnanuM astitva te ja lokAlokanuM astitva che. lokAloka kyAM haze? ke jJAnamAM. hA ! lokAloka to lokAlokamAM rahyuM paNa te jemAM jaNAya che tevI jJAnanI paryAya jaNAya che te lokAlokane jANI lIdhuM teNe. Ama (lokAlokanI sanmukha thaIne) lokAlokane jANavA na javAya te khoTuM che sAva. Ama Ama (bahAra lakSa) kare te jJAna nathI ajJAna che IndriyajJAna che. A to jJAnanI vAta cAle che. atIndriyajJAnanI vAta cAle che, samyajJAnanI vAta cAle che. ' are mithyAdRSTine paNa Ama hoya che sAMbhaLo. hA evuM che jarA. juo eka jJAnanI paryAyanuM astitva te sArA lokAlokanuM astitva che. eka samayanI jANavA dekhavAnI svaparaprakAzaka paryAya jemAM sva ane para teno pratibhAsa thAya, prakAza aMdaramAM paryAyamAM. temAM Atmadravya enA guNo-AtmAnA guNo ane enI eTale potAnA AtmAnI traNekALanI paryAyo, bhUtanI paryAyo vartamAna paryAya ane bhAvi mokSa sukhanI paryAyo eka. bIjuM che dravyanA dravyaguNa ne paryAyo badhuM eka samayamAM jaNAya che. sva ane para badhuM eka samayamAM jaNAya che bhAvInI mokSanI paryAya paNa atyAre jaNAya jAya che, ema kahe che ane bhUtakALamAM nigodanI paryAya gaI, te paNa jaNAya jAya che. AkhuM jagata eka samayamAM jaNAya che. chatAM Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 jJAyaka svarUpaprakAzana eka samayanI paryAyamAM potAnA dravya guNa ke cha dravyo AvatAM nathI. potAno AtmA potAnI paryAyamAM Avato nathI. jaNAya kharo ! paryAyamAM jJAyaka jaNAya paNa jJAyaka paryAyamAM na Ave. jJAyakanuM jeTaluM sAmarthya che teTaluM jaNAya jAya paNa jJAyaka te potAnuM sthAna choDIne paryAyamAM AvI jAya, ane ekameka thaI jAya tema che nahIM. kemake to to paryAyano nAza thatAM dravyano nAza thaI jAya. AvI vAta che. ajJAnIne paNa tenI jJAnanI paryAyamAM traNakALa ne traNalokanuM jJAna vartamAnamAM pratibhAsarUpa che. pratibhAsarUpa che AvirbhAvarUpa nahIM. pratibhAsarUpa che. pratibhAsa che. te jJAyakanI sanmukha thatAM jJAyakanuM jJAna thatAM tenI bhUta ane bhAvi paryAyano paNa pratibhAsa che temAMthI koI vakhate koI paryAyano AvirbhAva thaIne jaNAya jAya che. jyAre pote paradravyathI bhinna thAya tyAre saMsAra maTe. mithyAtva maTe. tyAre kleza maTe e rIte du:kha maTADavAne duHkhanA nAzano upAya, zudghanayano upadeza pradhAna che. mukhyapaNe zudghanayano upadeza ne zuddhAtmAno ja upadeza A zAstramAM ne A gAthAmAM kahelo che. azudghanayane asatyArtha kahevAthI e na samajavuM ke AkAzanA phUlanI jema te vastu dharma sarvathA nathI. tethI sarvathA ekAMta samajavAthI mithyAtva Ave che. paryAyamAM che doSa tyAM sudhI ema jANaje, ke e vibhAva che, mAro svabhAva nathI. mATe syAdvAdanuM zaraNa laI zudghanayanuM AlaMbana karavuM joIe. svarUpanI prApti thayA pachI zudghanayanuM paNa AlaMbana nathI rahetuM. te dravya svabhAva ane paryAya svabhAva pustaka bahAra paDyuM che teno Tona AvI gayo AmAM. ke vikalpavALI dazAmAM huM zuddha chuM, zuddha chuM, zuddha chuM eno Azraya karavAthI azuddhatA TaLaze ema svabhAvano nizcayanayano pakSa Ave emAM paNa anubhava thato nathI. te vikalpa chUTe ne anubhava thAya pachI zuddhanayanuM AlaMbana rahetuM nathI. vikalpanuM AlaMbana che nahIM. je vastu svarUpa che te che tema pramANadRSTi che. dravya ne paryAya jema che tema jJAna, tene pramANa eTale satyadRSTi che. tenuM phaLa vItarAgatA che. A pramANe nizcaya karavo yogya che. lyo, AMhI jJAyakabhAva pramatta apramatta nathI ema kahyuM che. tyAM pramatta apramatta eTale zuM ? guNasthAnanI paripATImAM chaThThA guNasthAna sudhI to pramatta kahevAya che asAvadhAnadazA pramAda eTale asAvadhAna. sAtamAthI mAMDIne apramatta kahevAya che. sAvadhAnadazA. AtmA tarapha upayoga lAgI jAya che. paraMtu te sarva guNasthAno azudghanayanI kathanImAM che, vyavahAranayano viSaya che. zudghanayathI AtmA jJAyaka ja che. chaThThIgAthA pUrI thaI. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 24 ( vibhAga - 6) pravacana naM. 24 paryuSaNa parvAdhirAja divasa-1 - rAjakoTa tA. 17-9-96 - Aje paryuSaNa parvAdhirAjano prathama divasa che. dasa lakSaNa dharmamAM Aje pahelo uttama kSamAno divasa che. uttama kSamAnI vyAkhyA, Ajano divasa uttama kSamAno gaNAya che, samyagdarzana vagara uttama kSamA hoya ja nahIM. laukikamAM zubhabhAvane kSamA kahevAya che. gurudevanA dasa lakSaNa dharma upara vyAkhyAna che. enuM vAMcana cAle che. laukikamAM zubhabhAvane kSamA kahevAya che, teno niSedha karavA mATe ahIM uttama kSamA ema kahyuM. uttama kSamA eTale samyagdarzanapUrvaka vItarAgI kSamA ! nizcayathI potAno Atma svabhAva, trikALa jJAyakamUrti che tenI oLakhANa ane bahumAna karavuM tathA rAgadveSa krodhAdinI ruci choDavI, te ja uttama kakSAnI sAcI ArAdhanA che. A Atma svabhAvano anAdara karIne, puNya-pApanI ruci karavI te ja krodha che. ane Atma svabhAvanA Adara vaDe, puNyapApanI ruci choDI devI te ja uttama kSamA che. eTale samyagdarzanapUrvaka vIrAtanI dazA pragaTa thAya ene uttama kSamA kahevAmAM Ave che. A dasa lakSaNa dharmo utkRSTapaNe to bhAvaliMgI saMtone ja hoya che. nIcenA guNasthAnamAM pAMcame cothe gRhasthIne paNa A bhAvanA karavA jevI che. have AmAM ema kahyuM ke samyagdarzanapUrvaka ja uttama kSamA hoya che, evo siddhAMta bAMdhyo. to have samyagdarzana kema pragaTa thAya? samyagdarzanano viSaya zuM? ane samyagdarzana kema pragaTa thAya? tevA be prazna ziSya pUkyA che. chaThThI gAthAnA mathALAmAM. e pahelAM mathALuM ApaNe vAMcIe. AcArya bhagavAne kahyuM ke huM ekatva vibhakta AtmAnI vAta karIza. parathI bhinna ane potAnA anaMta guNothI abhinna, evA zuddhAtmAnI vAta huM kahIza. ane tuM amArI vAtane anubhava karIne pramANa karaje. kevaLa sAMbhaLIne A pramANa thAya evI vAta nathI. kevaLa zAstra vAMcIne pramANa thAya evI vAta A nathI. kevaLa anumAna jJAna dvArA paNa A pramANabhUta thAya ema nathI. paNa je anaMtakALathI bahirmukha jJAna varte che, je IndriyajJAna pragaTa thaIne anaMtakALathI paramAM etva karI rahyuM che. te IndriyajJAnano paNa niSedha karIne, jyAre AtmA AtmAnI sanmukha thAya che, tyAre navuM atIndriyajJAna pragaTa thAya che. je Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana atIndriyajJAna dvArA potAnA zuddhAtmAnA darzana A kALe paNa thaI zake che. A kALe chaThThAsAtamA guNasthAna sudhI jAya evI jAtanI yogyatAo jIvanI che. kSapaka zreNInI yogyatA atyAre nathI. 308 tyAre ziSyanA mukhamAM prazna Avyo, ke have prazna ema utpanna thAya che mane, ke evo zuddha AtmA koNa che ? eno artha ema thayo ke meM Aja sudhI zuddhAtmAnA darzana karyA nathI. evo eNe svIkAra karI lIdho. sAthe sAthe evo svIkAra eNe karI lIdho ke mArI avasthAmAM mithyAtva, ajJAnadazAo paNa che. enA svIkArapUrvakanI vAta che. huM paramAtmA thaI gayo chuM paryAyamAM ne mukta thaI gayo chuM e jIva Avo prazna na kare. du:khI jIva prazna kare che. paryAyamAM duHkha che. have e duHkhanA nAzano upAya zuM che ? ema pUchavAno hetu che. evA zuddha AtmAnuM svarUpa zuM che ? ke tene jANavo joIe, eTale anubhava karavo joIe, eTale anubhavano viSaya pUchI lIdho ane anubhava kema thAya e paNa pUchI lIdhuM. eka sAthe be prazna karyA che. eno uttara A chaThThI gAthAmAM AcArya bhagavAna ApaNane Ape che. A gAthA ghaNI UMcI che. chaThThInA lekha jevI aphara che. 415 gAthAmAM eka thI bAra gAthA sudhI, saMkSepa rucivALo jIva samyak pAmI jAya ane vistAra rucivALA mATe 415 gAthA lakhavAmAM AvI che. e bAra gAthAmAM paNa, pAMca gAthA to prastAvanA piThIkArUpe che. samayasAranI mULa zarUAta chaThThI gAthAthI thAya che ane 'jJAyaka' evo je zabda eno janma chaThThI gAthAmAM thayo. pAMca gAthA sudhI 'jJAyaka' zabdano upayoga nahoto karyo. have e jJAyakabhAva je che, eTale zuddha AtmAmAM je nathI, ene potAnuM mAnIne beTho che, nirAMte. jJAyakabhAvamAM baMdha mokSanA pariNAma nathI. jJAyakabhAvamAM nava tattvanA bhedo nathI. evo eka zuddhAtmA anaMtakALathI jANavA mATe rahI gayo che ane emAM vartamAnakALamAM vartamAna yugapuruSano janma thayo. eNe zuddhAtmAnI vAta dAMDIpITIne karI che. koI mAne ke na mAne, koI TIkA kare to bhale kare enI paravA karyA sivAya, potAne pratyakSa anubhava thayo ane anubhava thayA pachI ja ene A vAta bahAra pADI che. kharekhara to jJAyakabhAva e anubhavano ja viSaya che. vANImAM Ave evo A viSaya nathI. IndriyajJAnamAM jaNAya jAya evo jJAyakabhAva nathI. e jJAyakabhAva kevo che ? e huM kahIza ema kahyuM. to zarUAtamAM ja jemAM Atmabuddhi thaI gaI che jagatanA jIvonI, paryAyamAM, e pramA, apramatta dazA AtmAmAM nathI. apramatta paNa nathI ne pramatta paNa nathI. che, ne gauNa karavI ne abhUtArtha ne e vAta na kahetAM, asti nAsti anekAMtanA jorathI dAMDIpITIne vAta karI che ke tArA zuddhAtmamAM eka thI cha guNasthAnanI paryAya nathI. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 24 309 sAtathI cauda guNasthAnanI paryAya nathI. zuddhaparyAya nathI, zuddhAzuddha paryAya nathI ne azuddha paryAya tArA svabhAvamAM nathI. jJAyakamAM nathI ema kahyuM. ene khabara che ke cauda guNasthAna che paryAyanA dharmomAM ane e paryAyano dharma paryAyathI tanmaya che. e paryAyanA dharmo eka samaya mAtra paNa jJAyakathI tanmaya thatA nathI. zuM kahyuM? ke paryAyamAM dharmo che. udaya, upazama, kSAyika, kSayopazama badhI khabara che. ene khabara nathI saMtone, che khabara. paNa paryAyamAM thatA udaya Adi bhAvo, e paryAyathI tanmaya che. e udayabhAva jJAyakathI tanmaya nathI. kSAyikabhAva paNa jJAyakathI tanmaya nathI. e paryAyamAM tanmaya che. paryAyanuM lakSaNa che e kSAyikabhAva paNa, jIvanuM lakSaNa kSAyikabhAva nathI. jIvanuM lakSaNa to parama pariNAmika svabhAvabhAva trikALa niSkriya zuddha pAriNAmika e dhyeyanuM lakSaNa che. zeyanuM lakSaNa upayoga che. atyAre ahIMyA pahelAM pArAmAM dhyeyanI mukhyatAthI vAta cAle che. bIjA pArAmAM zeya Avaze. gAthA:- nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyaka bhAva che. A je cauda guNasthAnamAM to anekatA che. te anekapaNuM, te ekamAM aneka nathI. eka jJAyakabhAva che emAM aneka bhAvo nathI. anekabhAvo anekabhAvarUpe bhale rahyA, ho. paNa jJAyakamAM e nathI. ema jJAyakanI sanmukha thaI, AtmAno pratyakSa anubhava karI, anekavAra jJAyakanA darzana karI, bahAra AvIne, e jJAyakanuM svarUpa lakhe che. bahu tapAsa karyo meM jJAyakamAM jaIne, ziSyanA prazno'to AvatA'tA, ke jarA tame jovo to kharA pharIthI, ke kaI paryAya jJAyakamAM che? kema ke paryAya rahita jJAyaka hoya, AtmA hoya te meM to sAMbhaLyuM nathI. A pahelIvAra sAMbhaLIe chIe ke paryAya rahita dravya hoya. vastu anekAMta svarUpa che. dravya paryAya svarUpa che, syAdvAda che. kathaMcita che, ame to evuM sAMbhaLyuM che. A zuM vAta karo cho? A vAta kAMIka navI Apa kahevA mAgo cho, to kahe hA, te vAta navI kahevA mAMgIe chIe. Aja sudhI teM sAMbhaLyuM nathI. "zrata paricita anubhUta sarvane kAmabhogabaMdhananI kathA" teM sAMbhaLI che. AhAhA ! paNa enAthI vibhakta bhagavAna AtmA aMdara birAjamAna che tAro AtmA. tArA AtmAnI ame vAta karIe chIe. tAro AtmA Avo che ema. tAro AtmA atyAre tane paryAyathI sahita lAge che e amane khabara che. ane paryAyathI sahita mAne che eTale to mithyAdRSTi che. AhAhA ! A mULa vAta che. pAyAnI vAta che. amane badhI khabara che, khabara nathI, ema nahIM) paNa ame je zuddha AtmAnI vAta kahevA mAMgIe chIe te to paryAyathI rahita che bhAI. nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAva che. anAdi anaMta jevo che tevo Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 jJAyaka svarUpaprakAzana anAdi anaMta che. nitya nirAvaraNa che ene karmano baMdha thato nathI, ene karmano udaya lAgu paDato nathI. te rAgathI sahita thato nathI. vItarAgI kSaNika paryAya anitya nAzavAna enAthI sahita thato nathI. eka samayanI kevaLajJAnanI paryAya enAthI e sahita thato nathI. evo bhagavAna AtmA anaMta guNAtmaka evo caitanya 5ramAtmA ene paryAya nathI. ''e rIta zuddha kathAya ne je jJAta te to te ja che.'' traNa padamAM dRSTino viSaya mUkyo che. cothA padamAM jJAnano viSaya che. anubhava kema thAya ? e cothA padamAM enI prakriyA batAvaze ApaNane. have eno gAthAno artha ApaNe laIe. gAthArtha : je jJAyakabhAva che, che, che, ne che traNekALa che. ane jevo eka samayamAM che evo traNekALanA samayamAM evo ne evo ja che. emAM pheraphAra, koI jAtanI vadhaghaTa thavAnI nathI. AhAhA ! jJAyakabhAva che te apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. beyamAM paNa kahI dIdhuM. pramatta nathI e to ThIka, vikArI paryAyathI to rahita hoya. paNa nirmaLa apramatta zuddha upayoganI dazA, dharmadhyAna ne zukladhyAna evI zudgha upayoganI dazAo, e AtmAmAM nathI bhAI. AhAhA ! tuM paryAyane thoDIkavAra jo mAM, A thoDIkavAranuM ja kAma che. bahu jAjo TAIma tane nahI lAge. jo tAro kALa pAkI gayo haze, to ame kahIe chIe, e tane khyAlamAM AvI jAze. ane amArI vANI nIkaLe che, enA uparathI amArA jJAnamAM AvI gayuM che, ke amArI vAta jhIlanArA bhale thoDA hoya, saMkhyAnI kAMI jarUra nathI, paNa jarUra grahaNa karanArA, ane prayoga karIne anubhava karanArA paNa nIkaLaze. eTale ja A vANI khare che. apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. e rIte ene zuddha kahe che. A zuddhanI vyAkhyA karI ke AtmA zuddha kema che ? ke azuddha paryAyathI rahita che mATe zuddha che, eTaluM to nahIM paNa zuddha paryAyathI paNa rahita che, mATe zuddha che. zuddha paryAyathI sahita che mATe zuddha che ema nathI. zuddhAzuddha prakAranI paryAyo je che, paryAyono svIkAra karyo AcArya bhagavAne, che paryAyo, pramatta apramatta che. che pachI nathI kahyuM ne, ke nathI, nathI, nathI kahyuM. nathI, nathI, nathI ema nahIM. paryAyamAM badhA dharmo che. paNa dravyamAM e nathI. A dravyaparyAyanA bhedajJAnanI parAkASTA che. ene pramatta apramatta paNa nathI. e rIte ene zuddha kahe che. ATalI vAta to trikALI dravyanI ene karI. vaLI je Avo jJAyakabhAva che, e jANavAmAM kema Ave ? anubhavamAM kema Ave ? e kahe che ke vaLI je jJAyakapaNe jaNAyo. jANanA2paNe jaNAyo. kartApaNe jaNAyo nahI. paNa jJAyakapaNe jaNAyo. te to te ja che, bIjo koI nathI. emAM ghaNuM kahevA mAMge che. pachI Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 24 311 TIkAmAM ApaNe vistAra karazuM eno. TIkA :- je pote potAthI ja siddha hovAthI svayaM siddha paramAtmA che. koIthI enI utpatti thAya koIthI nAza thAya to eno nAza thaI jAya ema che nahIM. nirapekSa tattva che. sApekSa tattva nathI. are parathI to nirapekSa che. paNa paryAyothI nirapekSa che ema ahIMyA kahevuM che. aMdara paramAtmA Avo birAjamAna che ane jo ekavAra jo. paryAyane jovAnI ne paryAyane sthApanA karavAnI ne paryAya che ke nahIM, ne ene koNa kare che, karmakRta che ke jIvakRta che, ke paryAyakRta che paryAya, e traNane, e vAtane choDI de tuM have, rahevA de. ghaNuM karyuM te, ghaNuM vAMcyuM, ghaNo abhyAsa te karI lIdho amane khabara che. paNa eka vAta rahI gaI che tArA khyAlamAM AvatI nathI, te vAta mAre kahevI che. je pote potAthI zuddha hovAthI nirapekSa tattva che. koIthI utpanna thayo nahIM hovAthI, koI kAraNanI ene jarUra nathI, enI haiyAti mATe. anAdi anaMta rahevA mATe koInI ene jarUra nathI. paramAtmA che. paramAtmAne konI jarUra hoya. anAdi sattArUpa che. anAdi anaMta che. kadI vinAza pAmato nahIM hovAthI anaMta che. A pramatta apramatta dazAo to kSaNika nAzavAna eka samayanuM jenuM AyuSya che ane sApekSa che. kharekhara to e ajIvano vistAra che. jIvano vistAra nathI. badhuM A zAstramAM che. kAMI mArA gharanI vAta karuM chuM ema nahIM samajatA. badhA AdhAro mArI pAse che. AhAhA! A ajIvane jIva mAnI beTho che. jo sUkSma dRSTithI juo to A badhA, AtmA sivAya jeTalA bhAvo che. (te ajIvanA bhAvo che.) ajIva adhikAramAM eNe badhAne cheDe ajIvamAM nAkhyA che. vinAza pAmato nahIM hovAthI anaMta che, anAdi anaMta nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI. haMmezA e pragaTa che paramAtmA, paramAtmA pragaTa na thAya. paryAya pragaTa thAya ne asta thAya. udaya astanA dharmo paryAyamAM che. paNa paramAtmA e pragaTa thAya ne pachI asta thaI jAya evuM emAM nathI. e to che, che ne che. nitya haMmezA trikALa. udyotarUpa pragaTa che che ne che. nitya udyotarUpa che ema. kevaLajJAna che paNa anitya udyotarUpa che. kevaLajJAna to che e prakAzarUpa che (A) nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI, dhruva che. dhruva paramAtmA ane spaSTa prakAzamAna jyoti che. pratyakSa che AtmA parokSa nathI. ke kema dekhAto nathI ? ke tuM dekhato nathI. kharekhara to bALa gopALa saune e to dekhAya rahyo che. paNa tuM tyAM najara nathI karato, paryAya upara najara kare che. paryAya upara najara karatAM tane paradravya lakSamAM Avaze Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 312 svadravya lakSamAM nahIM Ave. are AtmAnuM upayoga lakSaNa che. ane e upayoga lakSaNa to lakSane prasiddha kare che bhAI. alakSane prasiddha na kare. te upayoga rAgane na jANe ? ke nA. upayoga ATha karmane na jANe ? ke nA. lokAlokane na jANe ? ke nA. lakSaNa kenuM che I ? e jJAyakanuM lakSaNa che. lakSaNa haMmezA lakSane prasiddha kare, alakSane prasiddha na kare. zAka khAruM thaI gayuM, to khArApaNAnuM lakSaNa to nimakanuM, mIThAnuM che. to khArApaNuM to mIThAne jAhera kare che ke zAkane ? I to mIThAne jAhera kare che. ema upayoga lakSaNa che. lakSaNa jenuM che, jenuM eTale AtmAnuM lakSaNa che to ene prasiddha kare ja che. utpAda thaIne e jJAyakane prasiddha kare che. tAruM lakSa tyAM nathI. utpAda parane prasiddha karIne vyaya nathI thato upayoga. upayoga rAgane, zarIrane, lokAlokane pragaTa karIne vyaya nathI thato upayoga jJAyakane pragaTa karI vyaya thaI, pharI pharI ene e upayoga pharI pharIne utpanna thaI, pragaTa thaIne vyaya thAya. utpanna thaI, pragaTa thaI ne vyaya thAya. eTale sataramI aDhAramI gAthAmAM kahyuM ke A bALa gopALa saune sadAkALa, haMmezA, eka samayano AMtaro paDyA vinA, anubhUti svarUpa eTale jJAna svarUpa AtmA niraMtara anubhavamAM Ave che. anubhavamAM Ave che eTale ke jaNAya che ema. vedanamAM nathI Avato. vedana to lakSa kare to AnaMdanuM vedana Ave che, pratyakSa thAya che. AhAhA ! jIva vastu cetanA lakSaNathI jIvane jANe che evuM paNa eka anumAna che. kaLaza TIkAmAM lIdhuM che. evuM khyAlamAM AvI jAya che. anubhava pahelAM mAnasika jJAnamAM paNa koI apUrva nirNaya, jevo padArtha che AtmAno, evo nirNaya pahelAM thaI jAya che ane pachI ene anubhava paNa thAya che. eTale lakSaNa lakSane prasiddha kare che, alakSane prasiddha karatuM nathI. ane e upayogano durupayoga I karyo ke mane A jaNAya che, A jaNAya che A jaNAya che. para padArthanI prasiddhanA kAraNo che IndriyajJAna to, e upayogano Akho kanavarTa thaIne, IndriyajJAna thaIne pa2ne prasiddha karyA kare che. ane paramAM ekatva kare che. IndriyajJAna jene jANe emAM ekatva kare ane atIndriyajJAna AtmAne jANe to emAM ekatva kare. ekatvarUpe jANe ne ekatvarUpe pariName paNa kharo. bIjI gAthAmAM lIdhuM che. svasamaya ne parasamayamAM. samayasAranI koI apUrva vAta che. aciMtya bhAgavatI zAstra bahAra AvyuM che. evo je jJAyaka eka bhAva che. Ina Tu komA karIne eka kahyuM bhAva che. te have saMsAranI avasthAmAM eTale saMsAranI avasthA che. mithyAtva Adi e saMsAranI avasthA kahevAya. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 24 313 pariNAma e pariNAmanuM nAma ja saMsAra che. rAgarUpe pariName che e rAganI paryAyanuM nAma ja saMsAra che. saMsAranI avasthAmAM anAdi baMdha paryAyanI nirUpaNAthI apekSAthI, anAdikALathI paryAyanI sAthe karmano baMdha che. dravya to abaMdha rahyuM che te vakhate. eka samaya mAtra paNa bhagavAna AtmAne bhAvakarmano baMdha thato nathI. thayo nathI ne thavAno nathI. mAthA pachADIne marI jAIza toya. vastu potAnA svabhAvane choDaze nahIM. tAruM ajJAna thaI jAze. karmano baMdha ene thato nathI. e to mukta paramAtmA che. abaMdha svabhAvI che. saMsAranI avasthAmAM anAdi baMdha paryAyanI apekSAthI kSIranIranI jema, jema pANI ne dUdha eka vAsaNamAM rahelA che. paNa eka kSetrAvagAha saMbaMdha che eno. eno saMyoga saMbaMdha nathI. eka kSetrAvagAha saMbaMdha che. paryAyano saMyoga saMbaMdha che. jJAnano tAdAtma saMbaMdha che. rAgano saMyoga saMbaMdha che. A to eka kSetre be padArtha judA kahyA ne, kSIra ne nIra be padArtha judA che. evo eka karmanI sAthe anAdikALano ene dravyabaMdha che. paNa e dravyabaMdha kArmaNavargaNAnI sAthe baMdhAyelA che paramANuM. AtmAnI sAthe baMdha che nahIM ene. ane baMdhAya che tyAre AtmA emAM nimitta che nahIM. bhagavAna AtmAnAM nimitte karmano baMdha traNakALamAM koIne kadI thAya nahIM ne thAya to e chUTe nahIM. kadAca AtmAne kAraNe nimitta thaI jAya ane baMdha thAya karmano, eka samaya | nimitta thAya, to to karmano baMdha thAya ja ane chUTe nahIM. to ATha karmathI rahita ke dI" thAya. mATe baMdhAvuM eno svabhAva nathI. baMdhAvuM svabhAva nathI eTale mukAvuM I svabhAva nathI. e to mukta che anAdi anaMta. vastune kayAM baMdha che. paryAyamAM baMdha che. bhAvabaMdha paNa che enA nimitte karmano baMdha paNa thAya. e badhI vAto che. paNa e vAta jJAyakabhAvamAM nathI kyAMya. AhAhA! bahAramAM badhuM che aMdaramAM kAMI nathI bhAI. kacaroya kAMI aMdaramAM nathI, e to pavitra paramAtmA birAjamAna che. - kSIranIranI jema karmapudgalonI sAthe ekarUpa hovA chatAM, jo karma pudgalo kahyAne, bhAvakarma nahIM, karmayugalo kahyA, be padArtha bhinna che ne kSIranIranI jema enI mAphaka Ama hovA chatAM, have jo karmano baMdha che, karmano udaya Ave che, karmanA udayamAM saMsArI jIva joDAya che, ane karmanA udayamAM joDAtA zubhAzubhabhAva paryAyamAM thAya che, ane zubhAzubha bhAvanuM nimitta pAmIne navI puNya prakRti ne pApa prakRtino AvAgamana baMdha paNa thAya che. A badhI vAta be lITImAM lakhI che. e ApaNe hamaNAM joIe. lakhI che eno ApaNe vistAra karazuM. ke dravya svabhAvanI apekSAthI jo to, jovAmAM Ave to duraMta kaSAyacakranA udayanI, Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 jJAyaka svarUpa prakAzana kaSAya samUhanA apAra udayonI, vicitratA eTale anekatAnA vize pravartatA je puNya pApane utpanna karanArA. puNya ne pApanI navI prakRtti utpanna thAya che, ene utpanna thavAmAM nimitta kAraNa koNa che? upAdAna kAraNa to puNya-pApanI prakRtti potAnI che. enI yogyatAthI puNya pApanI prakRtti, enA anubhAga, sthiti I badhuM enAthI thAya che. AtmAthI to nahIM, paNa enAthI thAya che. paNa emAM nimitta kAraNa koNa che? ke karmanA udayamAM joDAtA zubhAzubhabhAva thAya paryAyamAM. (kahe che) pravartatA puNya pApane utpanna karanAra samasta, anekarUpa zubhAzubhabhAvo, thAya che zubhAzubhabhAvo. jUnA karmanA udayamAM joDAya che, bhAvakarma paryAyamAM thAya che zubhAzubha, enA nimitte navI puNya-pApanI prakRtti baMdhAya che. e badhI vAta sAcI che. juThI nathI vAta sAcI che. bahAranI vAta bahAramAM sAcI che. aMdara jo to e vAta so TakA juThI che. kathaMcita sAcI che ema nahIM. marI gayo kathaMcimAM syAdvAdamAM, anekAMtamAM. AhAhA ! anekAMtamAMthI ekAMta kADhI zakyo nahIM. (zrotA : bahAranI sAcI vAta svIkArI lIdhI. aMdaranI sAcI vAta svIkArI nahIM) aMdaramAM zubhAzubhabhAva thAya che ne enA nimitte navI puNya-pApanI prakRttino baMdha thAya che. paNa have kahe che ke zubhAzubha bhAva thAya che e vAta have mahattvanI Ave che. ke zubhAzubha bhAva thAya che to paNa enA svabhAve pariNamato nathI. udayabhAvarUpe AtmA pAriNAmikabhAva pariName che? to to jaDa thaI jAya ema kaheze hamaNAM. AhAhA! A to samayasAra che. dravyAnuyogano utkRSTa graMtha. AhAhA! ApaNAM bhAgyamAM samayasAra graMtha Avyo. ApaNe to sthAnakavAsI. ApaNane loTarI lAgI gaI ho. (zrotA :- badhAne lAgI gaI) hA. badhAne badhA mATe che. cakravartInA puNya karatAM paNa puNya vadhI jAya tyAre hajI kuMdakuMdabhagavAnanI vANI kAna upara Ave. hajI vANI ho, pachI eno bhAva pakaDe, prayoga kare ne anubhava kare e enA puruSArthanI vAta che. puNyapApane utpanna karanAra anekarUpa zubhAzubhabhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI. zubhAzubhabhAva thAya che ema rAkhyuM, enA nimitte puNya pApanI prakRtibaMdha thAya che e paNa siddha karyuM. koI vAtane choDatA nathI. niSedha karavA mATe jJAna karAve che. zuM kahyuM? A vyavahAranuM jJAna zA mATe karAvatA Ave che. vyavahAranI vAta to Theka ThekANe zAstramAM che. jinavANI dvinayAzrita che. ekAMte nizcayanI vAta kare ne vyavahAranI vAta na kare ema nathI. vyavahAranI vAta to vadhAre kare. nizcayanI vAta to Ave, to vyavahAra zA mATe Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 24 315 darzAvyo che ? ke niSedha karavA mATe. ema ne ema niSedha nahIM thAya. nizcayanaya vaDe niSedha thAze. ema ne ema addharathI tuM kahe ke rAga mArAmAM nathI, rAga pudgalanAM pariNAma che ne du:kha mArAmAM nathI. elA paNa sukha svabhAvI AtmAne joyA vagara duHkha mArAmAM nathI. zuM addharathI vAta karaza. pahelAM aMdara jone. AhAhA ! zubhAzubhabhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI jJAyakabhAva. e jaDabhAva kahyo zubhAzubhabhAvane. AmAM lakhyuM che ho jayacaMda paMDitanuM che A kareluM. A kAMI himatabhAInuM kareluM nathI. eno anuvAda karelo che enuM gujarAtI che A. jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpe thato nathI. jaDa kema kahyo zubhAzubhabhAvane ? ke potAne jANato nathI ne parane paNa jANato nathI. AMdhaLo che zubhAzubhabhAva. AhAhA ! AkuLatAne utpanna karanArA che zubhAzubhabhAva. bhAI ! e AtmA, bhagavAna AtmA ! dayAnA pariNAma thAya kharA, sAMbhaLavAnA pariNAma, dezanAlabdhinA pariNAma sAMbhaLe IndriyajJAna, AtmA sAMbhaLato nathI. e dhyAna rAkhajo. A to paryuSaNa parva che ne. to UMco mAla hoya ne. have ghaNuM sAMbhaLyuM, badhuM AvI gayuM. nathI AvI gayuM ema nahIM. badhuM AvI gayuM. have pachI AyuSya ochuM thatuM jAya ema tvarAe kAma karavuM joIe ne. jJAyakabhAvathI jaDabhAva rUpe thato nathI. jaDabhAva kahyA zubhAzubhabhAvane, ene tuM dharma mAnaza. zubhabhAva karIe ke dayA, dAna, karuNA, komaLatA, jAtrA, bhakti. bhAI ! hoya. jJAnIne paNa zubhabhAva Ave che paNa e zubhabhAvane potAno svabhAva mAnato nathI. ane e dharmanuM sAdhana mAnato nathI. are paraMparA to kaho, to kahe nA ema che nahIM. ema che nahIM. rAga paraMparAe rAga karatAM karatAM vItarAgabhAva pragaTa thAya ema che nahIM bApu. tethI pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI. te ja, have kahe che, te ja, evuM zAyakanuM svarUpa te ja, samasta anyadravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. A lITImAM marma che thoDo. potAnA pariNAmamAM rAga thAya che, enAthI bhinna paDIne AtmAno anubhava karavo ema nathI kahyuM. naimittika bhAva thAya ne nimitta oluM karmano udaya. ahIMyA naimittika e parabhAva kahevAya. e paradravyano bhAva kahevAya. enAthI bhinna AtmAnI upAsanA karavI ema na kahyuM. paNa samasta anya dravyanA bhAvothI, A rAga, dveSa, guNasthAna, mArgaNAsthAna badhA anya dravyanA bhAvo che. eTale ke emAM tuM joDAIzamAM, enI sattAmAM che. rAga be jagyAe thAya, thAya tyAM sudhI be jagyAe thAya che. saMjJa, asaMjJa Astrava be Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 jJAyaka svarUpaprakAzana prakAranA che. eka nimittamAM rAga thAya che. ane jo temAM joDAya to kSaNika upAdAnamAM rAga thAya. paNa AtmAmAM to thato ja nathI. AhAhA ! eTalI judAI rahI gaI che ajJAna dazAmAM paNa, ajJAnadazAmAM rAga ane AtmAnuM ekatva thatuM nathI. ekatva thAya to jaDa thaI jAya AtmA. rAga ne AtmA traNekALa bhinna ja rahe che aMda2mAM. eTalI to judAI aMdara che ja. evuM mAne to samyagdarzana thaI jAya. bAkI Ave ghaNuM zAstramAM. jyAre AtmA zubhabhAve pariName te kALe e zubhabhAvarUpe che. azubhabhAvarUpe pariName te kALe te samaye azubharUpa che AtmA. zuddharUpe pariName evuM badhuM ghaNuM Ave, pAra vagaranuM Ave. bhAI e badhuM emAMthI, A aTapaTI vAtamAMthI mAla kADhI nIkaLI jAya koI viralo, bAkI aTakI jAya. anya dravyanA bhAvo, jIvanA bhAvo nathI A. rAga-dveSa, moha, IndriyajJAna e jIvano bhAva nathI. e anya dravyano bhAva che. IndriyajJAna che e zeyano bhAva che. rAgAdi che e karmakRta, karmanobhAva che. enI sattAmAM thAya che. ahIMyA AvatAM ja nathI. anya ThekANe thatAM bhAvo, nimittanA bhAvo nimittamAM che. paNa jJAyakamAM to AvatA nathI. paNa jJAyakamAM eka upayoga pragaTa thAya che e upayogamAM paNa upayoga ja che. e upayogamAM e pudgalanA bhAvo AvatA nathI. na ahIMyA krodha thaI jAya to to upayogamAM krodha Ave ? na Ave e prakAra rahe. paNa krodha pudgalamAM thAya che. krodha nAmanuM pudgala dravya che. eno anubhAga che. ke I eno anubhAga kyAMthI Avyo emAM? kyAMthI Avyo krodha ? krodha to AtmAmAM thAya. dravyakarmamAM krodha thAya, ke hA e Avyo kyAMthI ? eno khulAso, kaLaza TIkAmAM trIjA kaLazamAM karyo che enA pUrve ajJAnabhAve pariNamyo'to enuM nimitta pAmIne enA anubhAgarUpe e paramANuM baMdhANAM che. eno udayakALa Ave abAdhA kALa Ave, udayamAM Ave che ne e joDAya, rAgamAM joDAya to rAga thAya ne e jJAna AtmAmAM joDAya to, to rAga kyAM thAya. AhAhA ! udaya kaheto nathI ke tuM mArI sAme jo ane jJAna paNa udayanI sanmukha thatuM nathI. sanmukha IndriyajJAna thAya che. AtmAnuM jJAna parane jANatuM ja nathI. A kuMdakuMda bhagavAnanI deNa che. AhAhA ! anAdi anaMta bhUtakALamAM AtmAnA jJAne parane jANyuM ? ke nA, atyAre jANe che ? ke nA. bhaviSya jANaze ? ke nA. AhAhA ! e camatkArIka vAta che bahu UMcA prakAranI. zAstramAM che badhuM. seTIkAnI gAthAmAM che. bIje ghaNI jagyAe che. 373 thI 382 gAthAmAM che. dhyAna kheMcAvuM joIe. dhyAna na kheMcAya tyAM sudhI ene parane huM jANuM chuM evuM zalya rahetAM IndriyajJAnano janma thAya che. ane atIndriyajJAna samaye samaye asta thaI Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 pravacana naM. 25 jAya che. samaya samayano hisAba che A. e ApaNe lezuM hamaNAM. bIjA pArAmAM Avaze tyAre lezuM. zeyAkAra avasthA Avazene tyAre vadhAre khulAso eno karazuM. anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAmAM Ave che. have I upAsanA kema karavI? I ArAdhanA kema karavI ? paryuSaNa parva che ne. ArAdhanAnA divaso che ne. e bhagavAna paramAtmAnI ArAdhanA upAsanA kema karavI. be prazna pUchyA che. emAM eka praznano uttara ApI dIdho. have e AtmA kema jaNAya. eno uttara have Apaze, samajI gayA. Aje poNo kalAka levuM che. pachI kAla kadAca ThIka haze to kalAka karazuM. zuM karIe? zuM thAya ? kAMI vAMdho nahIM. to paNa poNA kalAkamAM ghaNuM AvI gayuM. pravacana naM. 25 paryuSaNa parvAdhirAja divasa-2 - rAjakoTa tA. 18-9-96 dasa lakSaNa parvano Aje uttama mArdava eTale nirAbhimAnatA, uttama kSamA pachIno bIjo divasa che. uttama jAti, uttama kuLa, uttama baLa, jJAna vagerenA abhimAnano tyAga te mArdava che. A mArdava dharmanuM aMga che. jeo potAnI samyajJAnarUpI dRSTithI samasta jagatane svapna tathA IndrajALanI samAna dekhe che. teo te uttama nirAbhimAnapaNe kema na dhAre arthAt avazya dhAraNa kare che. A samyagdarzanapUrvakanA cAritranA daza bheda che. e munirAjane hoya che. have ApaNe samyagdarzana kema pragaTa thAya cAritra pahelAM, je gurudevanI mukhya praNAlikA athavA upadeza hato. ke prathama samyagdarzana pragaTa karo, pachI cAritranI vAta hoya. pahelAM cAritranI vAta na hoya. have samyagdarzana kema pragaTa thAya. e A chaThThI gAthAmAM Akho eno viSaya Avyo che. saMpUrNa viSaya AvI gayo che. A chaThThI gAthAno vistAra enuM nAma 415 gAthA che. A saMkSepamAM dRSTino viSaya paNa pUro AmAM che ane jJAnano viSaya je zeya thAya che anubhavanA kALamAM, enI prakriyA paNa AmAM pUrepUrI ApI dIdhI che. have anAdikALathI jIvane vyavahArano pakSa che. e vyavahAranA pakSanA be prakAra che. ke AtmA pariNAmathI rahita hovA chatAM paNa anAdikALathI potAnA ajJAnane kAraNe athavA jene bhedajJAnanI zakti biDAI gaI che, ughaDI nathI, evA prANIo potAnA Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 jJAyaka svarUpaprakAzana AtmAne paryAyathI sahita mAne che. e mithyAdarzana ne mithyAjJAna che. te AcArya bhagavAna pahelAM pArAmAM zraddhAno viSaya batAvI, e zraddhAno doSa nIkaLI jAya ane daSTino viSaya enA khyAlamAM AvI jAya barAbara, pachI jo prayoga kare to ene anubhava thAya. eTalA mATe AcArya bhagavAne pharamAvyuM ke A jJAyakabhAva che te jJAyakabhAvamAM, zuddhAtmatattvamAM, AzrayabhUta tattvamAM jemAM ahaM karavuM chuM evA svabhAvamAM, pramatta apramatta dazAo nathI. evo zuddhAtmA lakSamAM levA jevo che. ane enI upAsanA karavA jevI che. upAsanA karavAthI AtmA zuddha che ema ene anubhavamAM AvI jAya che. paNa dRSTinA viSayanI jene bhUla che ke AtmA paryAyathI sahita che, rAgathI sahita, utpAda vyayathI sahita, baMdha mokSathI sahita. che rahita anAdi anaMta rahita che, eka samaya mAtra paNa dRSTinA viSayamAM kathaMcit nathI. kathaMcit sahita ne kathaMcit rahita e dRSTinA viSayamAM nathI. sarvathA bhinna che paryAya mAtra. baMdha mokSanA pariNAma AtmAthI sarvathA bhinna che. kathaMcita bhinna ne abhinna e vastumAM nathI. A vastu pahelI ene khyAlamAM Ave, je 45 varasa sudhI je upadeza Apyo gurudeve, e upadezanI mukhya dhvani A hatI. ke tuM tArA AtmAne pariNAmathI bhinna jANa. puNya pApanA pariNAmathI tAro AtmA bhinna che. zubhAzubhabhAvothI tAro AtmA bhinna che. nava tattvanA bhedamAM saMvara, nirjarA ne mokSa, je pragaTa thAya che tyAre paNa tAro AtmA enAthI sahita nahIM thAya rahita ja raheze. mokSanI paryAya pragaTa thAze, tyAre paNa tAro bhagavAna je AtmA che daSTino viSaya, e Aje rahita thayo e anAdi anaMta rahita ja raheze tArI zraddhAmAM, daSTimAM. sahitapaNe tArI zraddhAmAM e AvavAno ja nathI. kema ke vastu evI nathI. pachI sahitano pATha ame jyAre zeyanI pradhAnatA Avaze tyAre batAvazuM tamane, paNa pahelAM A pArAmAM jo paripakvatA haze to bIjA pArAmAM Avaze. Aje bIjo pAro ApaNe levAno che. jJeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. e bIjo pAro Aje levAno che. eTale pahelo pAro paripakva thaI gayo hoya, to ja A bIjA pArAnuM rahasya ene khyAlamAM Avaze. ane e prayoga karaze to saphaLa thAze. bAkI cAra cAra, cha-cha, ATha ATha kalAka dhyAnamAM besaze, to paNa dhyeyanI bhUla che to dhyAnanI bhUla che. dhyeyanA spaSTa jJAna vinA kadI paNa dharmadhyAna pragaTa thaI zakatuM nathI. eTale pahelI dhyeyanI bhUla kADhavAnI jarUra bahu che. ane enA upara gurudeve khUba vajana ApIne ApaNane khUba samajAvyA che. have keTalAka jIvone e zraddhAno viSaya besI gayA pachI paNa ene anubhava thato Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 25 319 nathI. eka paDakhuM lagabhaga jyAM sudhI enI buddhi pahoMce che tyAM sudhI, cokhkhuM thayuM che. anubhava thayo nathI hajI, e kahyuM che. e vyavahArathI kahyuM che. A vyavahAranA vAkyamAMthI tane jo nizcaya kADhatA AvaDe to tAruM kAma thAze. nahIMtara svaparaprakAzakanA nAme paNa tuM rahI jAIza. eTale svajJeya AtmA che ane parajJeya AtmA sivAyanA jagatanA sarva padArtha, jeNe A svajJeya ne parazeyanI guMcavaNa, koyaDo samajI lIdho, pote to samajI lIdho che. potAne koI koyaDo nathI. teNe badhuM jANI lIdhuM che. A koyaDAno ukela ApaNe karavAno che. karavAno che eTale thaI zake che. na thaI zake evI vAta na lakhe jJAnI. thaI zake che. amArI bahu nAnI uMmaranI vAta karuM chuM bAra tera varasanI uMmaranI nAnA bALako bhegAM thAya, tyAre koyaDA utpanna kare ne pachI teno ukela karavAnuM kahe. emAM eka yAda che. traNa cAra hatA paNa badhA bhUlAI gayA che. eka yAda che. eka kuTuMbane cAra jamAI hatA. to cAra jamAIne jamavAnuM kahyuM to ene pIrasavAnA to sarakhA lADavA hoya ne, koIne be lADavA ne koIne cA2 lADavA, ema to to agAunA kALamAM jamAI jarA, (samajI gayA) atyAre to phera paDI gayo. to have kahe che ke e cAra jamAIne jamavAnuM kahyuM ane sAsujI AvyA. ane pahelA jamAIne lADavA pIrasyA. e lADavAnI thALI bAkI vadhyA e rasoDAmAM laI gayA. tyAMthI Dabala karIne AvyA lADavA, ane pahelAM jamAIne jeTalA pIrasyA eTalA ja pIrasavA joIe ochA vatA to cAle nahIM. bIjAne eTalA pIrasyA pachI aMda2mAM jaI traNa gaNA karI AvyA. trIjAne, pahelAM-bIjAne jeTalA pIrasyA eTalA ApyA. bAkI vadhyA ene cAra gaNA karyA. cAre gaNA thayA lADavA AkhI thALI emAM. to emAM mULa lADavA keTalA ane darekane pIrasyA keTalA. enuM nAma koyaDo kahevAya. ema A svaparaprakAzaka zakti e koyaDo che. A koNa, jJAnI thaI gayA che ho. AgrAmAM banArasIdAsa teoe nATaka samayasAranI racanA karI. eNe rAjamallajI sAhebanI kaLaza TIkA hAthamAM AvI, emAM emanI dRSTi nirmaLa thaI gaI. e lakhe che ke A eka koyaDo kahuM chuM ke jJAna AtmAne jANe che ane AtmA sivAya pa2ne jANe che. evI sthiti che. e to koyaDo che. gUMcavaNa che. AvuM huM lakhuM chuM evuM che ke AnAthI kAMIka juduM che. kAMIka tane lAge to kADhaje. to tAruM kAma thaI jAze. ame je A vAta karIe chIe, svaparaprakAzaka zakti, svapa2ne jANe e pramANa jenuM lakSaNa evo vyavahAra kahyo che. ane pramANamAMthI jo nizcaya kADhe e kyAre kADhI zake ke vyavahArano niSedha kare to ja nizcaya pragaTa thaI zake. ane e pakSamAM AvyA pachI pakSAMtikrAMta thaIne anubhUti thaI zake, eTale A koyaDo che. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 jJAyaka svarUpa prakAzana have svaparaprakAzaka zabda bahu prasiddha che. dIvAnA dRSTAMte paNa jJAnIoe svapara prakAzaka, jema dIvAnI zakti che ema AtmAnI zakti paNa che. svaparaprakAzaka che. pachI svaparaprakAzakano artha karyo, ke sva paNa jaNAya ne para paNa jaNAya. pachI e artha karatAM karatAM AgaLa vadhIne ema kahyuM ke jJAna AtmAne paNa jANe ne parane lokAlokane paNa jANe che. ema dhIme dhIme AkhuM arthaghaTana karIne, jagatanA jIvone svaparapratibhAsa che enuM arthaghaTana samajatA nahotA eTale vyavahAra dvArA paramArtha samajAvavAno Azaya che. eTale svaparanA pratibhAsano artha karyo ke svaparaprakAzaka che. have AjathI be hajAra varSa pahelAM kuMdakuMda AcArya bhagavAna thayA. emaNe eka apUrva vAta pravacanasAra zAstramAM 124 gAthAmAM lakhI che. emAM ema lakhyuM ke "artha vikalpa jJAna pramANe have pote lakhe che ke artha eTale zuM? e artha karyo che emAM. artha eTale sva ane para tenA vibhAgapUrvaka yugapad beyanuM avabhAsana, pratibhAsana. beyanuM jhalakavuM, ekArtha vAcaka che. pratibhAsa kaho, avabhAsana kaho, ke be padArtha jhalake che kaho, ekArtha vAcaka che. to kahe che ke evuM vastunuM svarUpa che. A badhI bhUmikA baMdhAya che ke svaparaprakAzakamAMthI svaprakAzaka kADhatAM AtmAno anubhava thAya che. svaparaprakAzakanA pakSamAM AtmAno anubhava thaI zakato nathI. paNa e vyavahAra hovAthI, e daDhattara thatAM mithyAtva dRDha thAya che. gaLatuM paNa nathI. enAM ghaNAM AdhAro mArI pAse che ne AdhAro bhegA karavAnuM kAraNa paNa che. je anukULatA haze zArIrika to, dIvALI pachI kalakattA javAnuM che. tyAM A viSaya mAre khAsa carcavo che. ahIMthI carcavAnI zarUAta AjathI thavAnI che. mArA e jaMDA upara atyAre svaparaprakAzaka che. ke svaparaprakAzakanuM rahasya zuM che? svaparaprakAzaka to badhAya jANe che ne badhAya mAne che. koI nathI mAnatA ema nahIM ke jJAnano svabhAva zuM? ke dIvAnI mAphaka svapara prakAzaka. ApaNe pUchIe ke anubhava thayo? to kahe nA. anubhava nathI thayo. to kAMIka emAM rahasya che. koyaDo che ema A lakhe che. I koyaDo ApaNe ukelavAno che. ukalI jAya evo che. koIne ukalI gayo, koIne Aja ukalaze, koIne kAla ukalaze. na ukale evI vAta che nahIM. enA mATe ghaNAM AdhAro che. thoDA AdhAra ApuM atyAre. puruSArtha siddhi upAya amRtacaMdra AcAryanuM zAstra che svataMtra. emAM pahelo ja zloka che. jemAM darpaNanI sapATInI peThe, jemAM eTale jJAnamAM. daSTAMta Ape che ke darpaNanI sapATInI peThe. darpaNanI sapATImAM, darpaNanA daLamAM nahIM, darpaNanI paryAyamAM badhA padArtho yugapad Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 25 321 eka samayamAM pratibhAse che darpaNamAM. darpaNanI sAme game eTalI cIjo hoya e cIjo to dUravartI cIjo paNa pratibhAse, to nikaTavartI paryAyano AdhAra je darpaNa daLa AkhuM e to emAM pratibhAse, ane e paryAyathI enuM daLa je che trikALI e kathaMcit abhinna che. ane e paryAyamAM bahAranA padArtho pratibhAse che, e to sarvathA bhinna che. kathaMcit bhinna abhinna emAM AvatuM nathI. kolasAnI kALapa emAM pratibhAse che. to e kALapa kathaMcita darpaNamAM Ave ke nA Ave? to e kALapano pratibhAsa thayo evI svacchatA che, e to darpaNanI avasthA che. ane e darpaNanI avasthA, kolasAnA pratibhAsa vakhate darpaNanI svaccha avasthI kolasAne prasiddha karatI nathI. paNa arIsAnA trikALa svaccha svabhAvane prasiddha kare che. A have dhImedhIme ApaNe svayaMbhUramaNa samudra che. enI nIce gurudeva kahetA'tA, pharamAvatA'tA ke ratananA badhA paththaro TAMkelA che. Ama retI khetI kAMI nathI. ema A jJAnarUpI mahAsamudra che AtmA, emAM enA UMDANamAM jatAM traNa ratana hAthamAM AvI jAya che. eTale have ApaNe thoDuM samudranA kAMThe ubhIne na jotAM, thoDI DUbakI mAravI paDaze. DUbakI to potAne mAravI paDaze. koI enuM kAma bIjo nahIM karI de. evo eka viSaya bahu suMdara, sarasa samajavA jevo ane samajI zakAya evo che. ahIMyA to amAre tyAM ghaNAM vakhatathI cAle che rAjakoTamAM, ke paMdara varSa pahelAM koI svIkAratuM nahotuM. paNa chellA paMdara varasamAM to ghaNA bhAIo baheno, ene A vAta potAthI samajaNapUrvaka samajIne avadhArI che. avadhArelI vAtane prayoga karaze to ene anubhava paNa thAze. eTale atyAre AkhA bhAratanI aMdara eka svaparaprakAzakanuM zuM che, eno vivAda Ubho thaI gayo che. ke jJAna svaprakAzaka che ke svaparaprakAzaka che. kyAMka kyAMka to ema kahe ke A svaparaprakAzakanI carcA baMdha karo. huM kahuM chuM ke svaparaprakAzakanI carcA khulle Ama karo. badha karavAnuM zuM kAraNa che. svaparaprakAzakamAM rahasya bhareluM che. svaparapratibhAsamAM bhedajJAna che. svaparaprakAzakamAM bhedajJAna nathI. svaparanA pratibhAsamAM bhedajJAna jIvaMta che. ane jJAna svaparane jANe che emAM bhedajJAnanI zakti biDAI jAya che. ajamerAbhAI ! emAM puruSArtha siddhi upAyamAM lakhe che AcArya mahArAja bhAvaliMgI saMta ke darpaNamAM jema svapara padArtho pratibhAse che enI mAphaka enI peThe, dRSTAMta. badhA padArthono samUha, badhA padArtha anaMtA jIvo, anaMtA anaMta pudgaNa paramANuMo, badhA padArtho, ekaeka padArtha, bhUta-bhaviSya-vartamAna traNa paryAya sahita, bhUtanI gaI, vartamAna che ane bhaviSyamAM Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 jJAyaka svarUpaprakAzana thaze paryAyo enI, ekeeka pa2mANuM ne ekaeka jIvanI, trikALavartI paryAya sahita trikALavartI dravya, pratyeka jIvane enA vartamAna jJAnanA ughADamAM pratibhAse che. A pahelo pATha samajANA pachI, pratibhAsano ja AvirbhAva thAya che. I enAM karatAM A vadhAre sUkSma che. paNa hamaNA e viSaya Aje nathI levo pachI lezuM. kyAMya emAM para to jaNAvAnuM Avaze ja nahIM. pratibhAsano AvirbhAva Avaze. paNa para jaNAze nahIM tane pAchaLathI koI kALe, vATa joyA karaje. kevaLajJAna thaI jaze tane. evo eka apUrva viSaya zAstromAM che. avagAhana karatAM e kohInUranA hIrA enA hAthamAM AvI jAya che. khojI hoya enA hAthamAM AvI jAya che. badhA padArthono samUha. juo, A lakhe che. atIta eTale bhUtakALanI paryAya, anAgata eTale bhaviSyanI paryAya hajI thaI nathI, ke svarganI paryAya ke zreNInI paryAya ke kevaLajJAnanI paryAya ke mokSanI paryAya thaI nathI, nathI thaI e pratibhAse che atyAre, thaI gaI e pratibhAse che, thAya che e pratibhAse che. jANe che ema na levuM ho dhyAna rAkhajo nahiMtara goTALo thAze. viSaya gaMbhIra to che paNa samajAya evo che. A viSayane ApaNe roja lezuM. ame A viSayane choDavAnA nathI. duniyA mAne ke na mAne. (zrotA : choDavA jevo viSaya nathI.) choDavA jevo viSaya nathI. prayojananI siddhi che AmAM, choDe kyAMthI. AmAM ja prayojananI siddhi che. svaparanA pratibhAsamAM prayojananI siddhi che. svaparanA prakAzamAM prayojananI siddhi nahIM thAya. AhAhA ! lakhe che. atIta, bhUtakALanI paryAyo vItI gaI dareka jIvane anaMta, anAdikALano jIva che ne, sumanabhAI ! to paryAya to vItI gaI che. vyaya thaI gaI che. ane anAgata bhaviSyanI paryAya to hajI AvI nathI, paryAya AvI nathI e paryAyano pratibhAsa thAya che atyAre, AhAhA ! bhAvInI paryAyano pratibhAsa thAya che eTale koI koIne AvirbhAva thaI jAya che. e sUkSma viSaya che e pachI lezuM, hamaNAM nahIM. atIta, anAgata ane vartamAnakALanA samasta, koI paryAya bAkI nahIM. anaMta paryAyo sahita, badhA dravyo bhUta-bhaviSya-vartamAnakALanI paryAyo sahitanAM anaMta dravyo, eka eka dravyanI bhUta, bhaviSya ne vartamAnanI traNa kALanI paryAyo anaMta, eka eka paramANuM ne eka eka jIvamAM, evA anaMta jIva ne ajIva padArtho, eka samayamAM ATheya jJAnamAM pratibhAse che. traNa kujJAnamAM ane pAMca sabhyajJAnamAM pratibhAse che. badho AdhAra che mArI pAse. AdhAra vinA to A pakaDe vidvAno, AdhAra ApIe eTale hithayAra heThA. AcArya bhagavAne kahyuM che, basa. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 25 323 padArthonuM pratibiMba thAya che. A jaNAya che ne ene jANe che evo zabda na lakhatAM, mULa saMskRta zabda, ke mAgadhI ke prAkRta hoya, emAM je spIrITa che I eno anuvAda karatAM amuka TakA spIrITa DhIlo paDe che. enuM dRSTAMta ApuM eka. gurudeve ahIMyAM vyAkhyAna ApyuM 320 gAthA u52, tyAre TIkA karatAM karatAM TIkAkAre kahyuM ke AtmA niSkriya che, akAraka, avedaka che. tethI potAnA pariNAmamAM utpanna thatAM baMdha, mokSanA pariNAma ke kAraNo, eno AtmA kartA nathI. tyAre ziSye prazna karyo, ke pariNAmano kartA nathI bhale Apa kaho cho ThIka che. huM mArA samajavA mATe pUchuM chuM. ApanI vAta so TakA sAcI che. paNa mane samajAtuM nathI eTale pUchuM chuM. kRpA karIne javAba Apajo. zuM prazna che ? ke kartA nathI pariNAmano AtmA trikALI dravya, to enuM kAMIka kAraNa ApI zakazo Apa. ke hA. kAraNa ApuM. kartA nathI baMdha mokSanA pariNAmano. mithyAtvanoya kartA nathI. kartA pratibhAse che ene. rAganoya kartA nathI. akartA, kartA na thAya. najara akartA u52 haze to samajAze. pratibhAse che. rAgane huM karuM ema ene pratibhAse e to enuM ajJAna che. jo kharekhara AtmA rAgane karato hoya to to samyagnAna thavuM joIe. akartApaNuM choDIne AtmA rAgane kare e to vizeSa apekSAe kartA che. sAmAnya apekSAe akartA rahI jAya che anAdi anaMta. A badhI vAta zAstramAM che ke pratibiMbita thAya che badhA padArtho. te sarvotkRSTa zuddhajJAna cetanA svarUpa prakAza jayavaMta varto. A kevaLajJAnanI vAta che. kemake pahelo zloka che ne mAMgalikamAM. arihaMta ne siddhane namaskAra karavAno hoya che paMcaparameSThine. to A kevaLajJAnanA svarUpamAM bhUta- bhaviSyavartamAna traNakALanI paryAyo pratibhAse che. evI rIte sAdhakanA jJAnamAM ne evI rIte bAdhakanA ajJAnInA jJAnamAM paNa, e badho AdhAra che amArI pAse. AhAhA ! badhA ATheya jJAnamAM pratibhAsa thAya che. bhUta bhaviSya vartamAna traNakALanI paryAyo. AhAhA ! para nathI jaNAtuM, paNa pa2 saMbadhIno je pratibhAsa che ne e koI koIne bhaviSyano khyAlamAM AvI jAya che. AhAhA ! potAnA bhaviSyano ne bIjAnA bhaviSyano paNa khyAla Ave che. bhavAMtaranuM jJAna thAya che. bhUta ane bhaviSyanuM potAnuM ne paranuM evo pATha che. ane e ApaNane to vAta ghaNI maLI che. gurudevane A jAtano kSayopazama hato. bahu vAta to bahAra na AvI. paNa enuM jJAna eTaluM nirmaLa hatuM ke enA jJAnamAM AvI jAtuM'tuM ke A mokSamArgI che. A mokSamAM cAlyo jAze. enA jJAnamAM bIjAnA bhavo AvI jatA'tA ke A cothe bhave nIkaLI jaze. A chaDhe nIkaLaze. AThame nIkaLaze, paMdarame nIkaLaze. AMkaDA sahita enA jJAnamAM AvI jatuM'tuM. jJAnanI tAkAta aciMtya che e AvyuM kyAMthI ? Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 jJAyaka svarUpa prakAzana bIjAno mokSa Avyo kyAMthI teno pratibhAsa che e pratibhAsano AvirbhAva thayo che. enI sAme kyAM joyuM che. eNe to ahIM aMdara joyuM che. apUrva aciMtya AtmAnI vAta che. AhAhA ! ApaNe to atyAre ejaMDA upara svaparaprakAzakamAMthI svaprakAzakamAM laI javuM che. je svaparaprakAzaka pramANa vyavahAra che ne emAMthI svaprakAzakamAM jAvAnuM che. ApaNe jarAya utAvaLa nathI, zAMtithI. AtmAnI vAta che ne ApaNA hAthamAM daza divasa che. kAle kAMI baMdha thavAnuM nathI. ghaNA divaso che apekSAe ochA che ne apekSAe ghaNA che. viSaya evo che ke divasa thoDA paDe. te parama jyoti kevaLajJAna, svarUpa zuddha cetanAno prakAza jayavaMta varte che. te kevo che? je zuddha cetanA prakAzane mAnato nathI. te jIva Adi padArthono samUha. jIva Adi jIva, ajIva badhA AvI gayA. dharma, adharma, AkAza, kALa badhA padArthono samUha pratibiMbita thAya che, jaNAya che ema lakhyuM nathI. jo rAgano pratibhAsa thatI vakhate rAga jaNAya che. to jJAyaka nahIM jaNAya. meM vAta to karI che ke have samudranA UMDANamAM ApaNe jaI ane ratana meLavavA che. devasIbhAI gAtA'tA bahAra to zaMkhalA hAthamAM Ave, UMDo utare to ratana hAthamAM Ave e bolatA'tA mane to kAMI AvaDatuM nathI. yAdeya nathI. paNa sAruM e bolatA'tA. bolo bolo koNa bole che. hA bolo. saheje samudra ullasiyo, mAMya ratana taNAtA jAya. bhAgyavAna karavA vare tenI motIe muThIyuM bharAya. savaLo utare to ane bahAramAM zaMkhalA hAthamAM Ave. svaparaprakAzakamAM zaMkhalA hAthamAM Avaze. svaprakAzakamAM ratana hAthamAM Avaze. AhAhA ! anubhUti svaprakAzakamAM ja thAya che. svaparaprakAzakamAM nathI thatI, vyavahAra che e. jJAnIne paNa anubhava pachI svaparaprakAzakanI vAta je che te paNa ApaNe laI lezuM. badhuM lezuM vyavahAra che I. paNa vyavahAra parane jANe che e vyavahAranuMya kAraNa bahu UMDuM che. ke rAgano pratibhAsa dekhIne, jJAnamAM rAgano pratibhAsa dekhIne, ajJAnI ema kahe che ke vyavahAra rAgane jJAna jANe che. najara che pratibhAsa upara, rAga upara nathI. AhAhA ! oho ! oho ! samudra che A to moTo huM! vyavahAra jANelo prayojavAna eTale zuM? ke je bhedono pratibhAsa thaI rahyo che. e pratibhAsa dekhIne parane jANe che evo upacAra karavAmAM Ave che. jaNAya che pratibhAsa. rAga ne zarIra ne deva guru zAstra jaNAtA nathI. to to mULa AkhI vAta ja phera paDI jAya. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 25 325 phera paDe ja nahIM koI kALe. ane enuM kAraNa che ke pratibhAsa dekhIne Darane jANe che. A badhA AdhAro mArI pAse che ane TAIma ApaNI pAse che eTale huM dhIme dhIme rajuAta karato rahIza ho. tamane badhAne mArI pAse AdhAro che te tamane ApIza. mArI Teva che kAMIka khAnagI rAkhIza nahIM. pratibiMbita thAya che. kevI rIte? potAnA samasta anaMta paryAyo sahita pratibiMbita thAya che. badhA padArtho pratibiMbita thAya che. paNa anaMta paryAyo, anaMta eTale bhUta bhaviSya vartamAna traNakALanI paryAyo, je pragaTa thaI nathI. je paryAya pragaTa thaI nathI, I paryAya, pratibhAsa to che eno pratibhAsa che mATe pragaTa thAya che, mATe AtmA paryAyano kartA nathI ane paryAyano jJAtA paNa nathI. bahu rahasya UMDuM che aMdara. ghaNuM Avaze hajI. bhAvArtha :- A viSaya sAro che eTale laI lauM chuM. zuddha cetanA prakAzano koI evo ja mahimA che ke temAM jeTalA padArtho che te badhA ja potAnA AkAra sahita eTale svarUpa jenuM jevuM svarUpa che ene AkAra kahevAya. pratibhAsa, pratibhAsamAna thAya che. jaNAya che ema lakhyuM nathI. samajAvavA mATe jaNAya che ema kahevAya, jJAnIo kahe. jJAnIne kAMI doSa nathI. paNa levo pratibhAsa pahelo. nizcaya pahelA lyo ne pachI jaNAya che lyo to doSa nahIM Ave. paNa rAga mane jaNAya che to AtmA nahIM jaNAya. rAgano pratibhAsa thAya che tyAMya aTakavAnuM nathI. rAgano pratibhAsa thAya che te kALe jANanAra jaNAya che. rAga jaNAya che ema na levuM. duHkha jaNAya che ema na levuM. duHkhanA kALe jANanAra jaNAya che. AhAhA ! te A dRSTAMtathI. arIsAnA uparanA bhAgamAM, uparanI sapATImAM, ghaTapaTAdi pratibiMbita thAya che tema, ahIM arIsAnuM dRSTAMta ApyuM che tenuM prayojana e jANavuM ke arIsAne evI icchA nathI ke huM A padArthone pratibiMbita karuM. jema loDhAnI soya lohacuMbakanI pAse potAnI meLe jAya che. e soya to khecAya ne tyAM jAya che. ema arIso potAnuM svarUpa choDIne temane eTale para padArthane pratibiMbita karavA mATe padArthanI samIpa jato nathI. arIso tyAM jato nathI. AhAhA ! bhUtakALanI paryAyono pratibhAsa thAya che to bhUtakALanI paryAyo pAse jJAna jatuM nathI. jJAna to AtmAmAM raheluM che ne emAM eno pratibhAsa saheje thaI jAya che. AhAhA ! vaLI te padArtho potAnuM svarUpa choDIne te arIsAmAM pesatA nathI. be padArtha bhinna bhinna che. upAdAna ne nimitta. arIso upAdAna che ane padArtha bIjA nimitto che. jema koI puruSa bIjA koI puruSane kahe ke amAruM A kAma karo, tema te padArtho potAne pratibiMbita karavAnI arIsAne prArthanA paNa karatA nathI. keTalA zabdo pratibhAsa, Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 jJAyaka svarUpaprakAzana pratibiMba, pratibiMba, pratibiMba, AhAhA ! kyAMya skhalanA nathI AvatI. sahaja ja evo saMbaMdha che ke jevo te padArthono AkAra che evA AkArarUpe arIsAmAM pratibiMbita thAya che. pratibiMba paDatA arIso ema mAnato nathI ke A padArtho mArA mATe bhalA che ema arIso mAnato nathI koI dI' . padArtho upakArI che. rAga karavA yogya che tema mAnato nathI. badhA padArtho pratye samAna bhAva che. jevI rIte arIsAmAM keTalAka ghaTapaTa Adi padArtho pratibiMbita thAya che. biMba ane pratibiMba, nimittane biMba kahevAya ane enA AkAronI jhalaka Ave ene pratibiMba kahevAya. biMba ane pratibiMba. biMba che e nimitta che ne pratibiMba che e arIsAnI nirmaLa paryAya che e naimittika che. e naimittika paryAyane joIne, kAryamAM kAraNano Aropa ApIne ema kahevAya ke A mora arIsAmAM jaNAya che ke A vRkSa arIsAmAM jaNAya che kAryamAM, kArya zuM che ? pratibiMba. pratibiMba e kArya che, arIsAnI paryAya che svaccha ane kolaso sAme nimitta che. to enI svacchatA joIne, nimitta joIne kahevAya. kAryamAM kAraNano Aropa ApIne ke kolaso arIsAmAM AvI gayo. evA banAvo ghaNA banyA che. atyAre kAMI nahIM. sAdhAraNa che vAta. evI rIte jJAnarUpI darpaNamAM samasta jIvAdi, koI bAkI nahIM ho, pratibiMbita thAya che. atyAre badhAne ho. jene jene kevaLajJAna thavAnuM, jene jene mokSa thavAno che. A badhA beThA che temAM ghaNAne lagabhaga badhAne ema kahIe to cAle. jene pratibhAsa thaI rahyo che. e pratibhAsano AvirbhAva thavAno che. eTale mokSanI paryAyane karavuM evI ciMtAthI basa thaI jAya che AtmA. AvaDo moTo lAbha AmAM rahelo che pratibhAsamAM. rahasya che, ne paryuSaNa parva che ne. AhAhA ! paraMtu koI dravya ke paryAya nathI ke je jJAnamAM AvyuM na hoya. badhuM AvI gayuM che. eTale karavAnuM kyAM rahyuM pachI. samyagdarzananI paryAyano pratibhAsa thaI rahyo che atyAre mithyAdaSTie vicAravuM. AhAhAhA ! yathAkhyAta cAritra pratibhAsa thaI rahyuM che. kevaLajJAnanI paryAya sahitano AtmAno pratibhAsa thaI rahyo che atyAre. e gurudeva varSe eka vAra paMdara divasa padhAratA'tA rAjakoTamAM. eka rAtre emane koI mastI AvI gaI haze aMdara. nirvikalpa dhyAnamAMthI bahAra AvyA, ane vAta nIkaLI kAMI, nIkaLatAM nIkaLatAM pote ja ema kahyuM. AhAhA ! zuM jJAnanI zakti ! eTale badhAne lAgyuM ke kAMIka mAla Avaze, kevaLajJAna thavAnuM che e atyAre jaNAya jAya che. tyAre koIe ema kahyuM emAM beThelA mumukSue, e to sAheba zraddhA apekSAe che. nahIM jJAna Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 25 327 apekSAe kahuM chuM. keTalo moTo phera emAM. AhAhA ! zAstramAM samayasAramAM traNa jagyAe che. AhAhA ! zuddhanayathI kevaLajJAna thaI gayuM che atyAre varte che. e traNa cAra jagyAe evA zabdo che. zrImamAM to che paNa samayasAramAM paMDitajIe vAta lIdhI che. (zrotA mukhya nayanA hetue kevaLajJAna varte che) varte che. hAM e lIdhuM che. AvA zuddha caitanya prakAzano sarvotkRSTa mahimA stuti karavA yogya che. A AtmAno mahimA che. A svabhAvano mahimA che. A paryAyano mahimA nathI, jJAnano mahimA nathI. paNa jJAyakano mahimA che. kemake e jJAnamAM jJAyaka jaNAya che to jJAyakano mahimA che. yAkAra avasthAmAM joya jaNAtuM ja nathI. joyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. jaNAya che to badhAne zeyAkAra avasthAmAM, paNa e mAnato nathI. e ema jANe che ke A jaNAya che, A jaNAya che, A jaNAya che emAM jJAnanuM ajJAna UbhuM karI, IndriyajJAna utpanna karI ane e IndriyajJAna jene jANe che emAM moha ne mamatA, rAgadveSa karI jIva baMdha mArgamAM cAlyo jAya che. evI rIte kuMdakuMda bhagavAnanI meM vAta karI. emaNe ema kahyuM che ke bhUta, bhaviSya, vartamAna traNa kALanI paryAyano pratibhAsa thAya che, yugapadu eka samayamAM. evI rIte paMcAdhyAyI kartAe kahyuM che ke "artha vikalpa jJAna pramANe bhUta bhaviSya vartamAna traNa kALanI paryAyo yugapad eka samayamAM pratibhAsa thAya che. pachI bIjA zAstromAMya che. kyAM kyAM che jovo ApaNe lAvyA chIene. pravacanasAranI bIjI gAthAomAMya che. pravacanasAranI bIjI gAthAmAM che pratibhAsa thAya che badhAM padArthono yugapa evA samasta joyAkArorUpe pariNameluM jJAna, ke je jJAna AtmAne abhedapaNe jANe che. to te jJAnamAM zuM bAkI rahyuM? samasta padArthanA pratibhAsavALuM jJAna ke je jJAna Atmasanmukha thaIne AtmAne jANe che. e vakhate samasta padArthono pratibhAsa, tenA tarapha lakSa nathI. padArtha tarapha lakSa nathI, pratibhAsa tarapha lakSa nathI, e to upayoga aMdara Ave che. | upayoganI zakti keTalI che e batAvavA mATe Ama kahevAmAM AvyuM che. evuM ghaNuM ghaNuM che zAstramAM. have ApaNe zarUAta karIe bIjA pArAnI. pahelo pAro pUro thayo. pramatta apramattathI rahita jJAyakatattva eka che AtmA. enI upAsanA ArAdhanA kema karavI, enI sevA kema karavI? je barNimukha jJAna che e barNimukha kema thaI rahyuM che? have e barNimukha jJAna aTakI jAya, ane aMtarmukha jJAna navuM pragaTa thAya ane pachI bahiMmukha jJAna paNa rahI jAya. zuM kahyuM? Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana pharIne, sAdhakane AtmAno anubhava thatAM eka jJAnanA be bhAga paDI jAya che. jyAre aMtarmukha thaIne zuddha upayoga dvArA AtmAnA darzana thAya che, te samaye navA atIndriyajJAnano janma thAya che. anaMta kALathI nahIM thayeluM evuM ane e parathI bhinna, IndriyajJAnathI bhinna, rAgathI bhinna, aMrtamukha thaIne anubhava karyo, pachI zuddha upayoga vadhAre TAIma aMdara raheto nathI, eTale pariNati aMdara rahI jAya che zuddha pariNati, ane upayoga pAcho IndriyajJAnarUpe pravarte che. eTale zuddha pariNati che. emAM niraMtara AtmA anubhavamAM AvyA kare che, jaNAyA kare che. ane kevaLajJAna thayuM nathI hajI. chadmastha che eTale jJAnanA be paDakhAM thaI gayA che be bhAga. thoDI atIndriya jJAnanI pariNati che ane IndriyajJAna paNa che bahAra nIkaLe che eTale. 328 have jyAre e IndriyajJAnamAM para padArtha jaNAya che, pratibhAse che tyAre gaIkAle to ema lAgatuM'tuM ke mane A rAga jaNAya che ne zarIra jaNAya che. anubhava pachI have e jaNAya che ema nIkaLI gayuM. deha ne rAga che to kharo, to ene jANe che koNa ? evo prazna ziSyanA mukhamAM mUkyo. to AtmAnuM jJAna ene jANatuM nathI. paNa je anAdinuM parane prasiddha karanAruM IndriyajJAna eno hajI kSaya thayo nathI, e jIvaMta che hajI, enI kamara bhAMgI gaI che. have thoDA TAImamAM IndriyajJAnano abhAva thaIne kevaLajJAna thaze. paNa tarata ja IndriyajJAnano abhAva thato nathI. keTalAka munirAjane aMtarmuhUrtamAM zukladhyAnanI zreNI Ave che. neminAtha bhagavAnane 56 divase kevaLajJAna thayuM gIranAra upara. ema koI koIne lAMbo kALa lAge, sAdhaka jIvane. to kahe che ke e IndriyajJAna 52ne jANe che ke AtmAnuM jJAna parane jANe che ? to kahe nA nA, AtmAnuM jJAna parane jANatuM nathI. to jANanAro batAvo. padArtha che. AhAra karavA beTho che. pratimAnAM darzana kare che. zAstra vAMce che to ene jANanAruM jJAna jo AtmAnuM jJAna nathI, dhyAna rAkhajo, e AtmAnuM jJAna nathI. eTale AtmA zAstrane jANato nathI. jyAre zAstranI sanmukha AMkhano ughADa che, tyAre jJAnanI pariNati AtmA sanmukha rahe che. parasanmukha thatI nathI. ane e AMkhano ughADa pratimAnA darzana kare che. dezanAlabdhi sAMbhaLe che koNa ? ke karmendriyano viSaya che e jJAnano viSaya nathI. e kAnano ughADa dezanAlabdhine sAMbhaLe che. A badhuM che zAstramAM ho. gurudeva kahI gayA che pAchA. paNa gurudeva avAranavAra vyAkhyAnamAM kahe che, are vepArIne TAIma maLe nahIM, TAIma kADhIne Avo abhyAsa kare nahIM jIvo. zuM thAya ? ene duHkha thAya paNa zuM thAya ruci ochI. ruci jemAM che emAM TAIma Ape ane AmAM to ruci ochI eTale cAlo maMdire jaI AvIe, Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 26 329 darzana karI AvIe, pUjA karI bhagavAnanI. thoDo svAdhyAya karIe bAkI to gRhasthI chIe eTale badhuM kAma to amAre bIjuM karavuM paDe che. ema ne ema AyuSya puruM thAya. TAIma nIkaLe nahIM. aDadho kalAka, kalAka paNa svAdhyAya mATe kADhe nahIM ne ema ne ema AyuSya puruM thaI jAya. atyAre to hArTapheIla mANasane thAya che. kensaranA roga thAya che. have AcArya bhagavAna AtmAnA anubhavanI kaLA, vidhi, rIta, prayogAtmaka batAve che. have A prayoganI vAta che atyAre, thIyarI to ThIka. A prekTIkala batAve che. potAno anubhava potAne thayo che. saMtone potAno anubhava kema thayo ane kema thAya che. e prosesamAMthI pAra thaI gayA che ane niraMtara ene AtmA jaNAya rahyo che. ane pracura AnaMdane vede che e sAdhaka AtmAo thoDuM jAjuM, cothe thoDuM, pAMcame vadhAre, chaThTha AnaMdanI bahu bharatI Ave che. pracura AnaMda Ave che tyAM. e saMto have AtmAnA darzana karavAnI vidhi batAve che. paranA darzana karavAno to ene bahu mahAvaro che anaMtakALathI. paranA darzana karyA, karatAM karatAM anaMta kALa vItyo, IndriyajJAna dvArA parane jANatAM jANatAM anaMtakALa vItyo paNa potAne jANavAno prayatna eNe karyo nahIM. ane emAM ne emAM rahI gayo have AkhI vidhi batAvaze pachI. pravacana naM. 26 paryuSaNa parvAdhirAja divasa-3 - rAjakoTa tA. 19-9-96 Aje dasa lakSaNa parvano trIjo divasa uttara Arjavano divasa che. uttama Arjava dharma eTale samyagdarzanapUrvakanI vItarAgI saraLatA. Ama to ghaNAMne saraLatA hoya e to maMda kaSAyarUpa saraLatA kahevAya ane e to baMdhanuM ja kAraNa che. puNya prakRttinuM kAraNa che ane A samyagdarzanapUrvakanI je saraLatA e to mokSano mArga ne mokSanuM kAraNa che. AtmAnA jJAyaka svarUpamAM kapaTano bhAva ja utpanna thavA devo, kapaTano abhAva saraLatA e uttama saraLatA che. AtmA jJAna ne AnaMdanI mUrti che. zarUAta tyAMthI thAya che. AtmAmAM rAga nathI, dveSa nathI, pramatta nathI, apramatta nathI. A ene besatuM nathI. ke paryAya AtmAmAM na hoya ? ke nA. paryAya to AtmAmAM che ja nahIM. sarvajJa bhagavAne kevaLajJAnamAM joI nathI. dravyamAM paryAya nathI, to kyAMthI jue ? saMtoe paNa nathI joI. AhAhA ! Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 jJAyaka svarUpa prakAzana AtmA jJAna ne AnaMdanI mUrti che. AtmA krodha, mAna, mAya, lobha rahita che. krodha thAya tyAre krodhathI rahita AtmA rahe che. mAnakaSAya paNa paryAyamAM thAya tyAre paNa te mAnakaSAyanI paryAyathI AtmA judo rahe che traNe kALa. tene jevo che tevo samajavo ane zraddhAmAM vakratA na karavI te samyagdarzanarUpa saraLatA che. ane caitanya svarUpane jema che tema na mAnatAM, svarUpanI ADAI karIne puNya-pApavALuM mAnavuM ke puNya-pApathI AtmA sahita che. saMsAra avasthAmAM to puNya-pApa thAya che to puNya-pApathI to AtmA sahita ja hoya ne ? eTale to duHkha bhogave che ane cAragatimAM rakhaDe che. eTale puNyapApathI sahita mAne che e jIva cAra gatimAM rakhaDe che. puNyapApathI rahita AtmAne jANe e to mokSamAM cAlyo jAya che. tema na mAnatAM svarUpanI ADAI karIne puNyapApapaNuM mAnavuM te anaMta kapaTa che. koI paranA saMgathI ke puNya pariNAmathI AtmAne lAbha mAnavo te vakratA che, anAryatA che. zubhabhAvathI AtmAne dharma thAya ne AtmAne kaMIka lAbha maLe paraMparAe (ema ajJAnI mAne che). Arya eTale saraLa. jevuM sahaja jJAyakamUrti AtmasvarUpa che tevuM ja mAnavuM. jarAya viparIta na mAnavuM te saraLatA che. ane caitanya svarUpanI samajaNamAM koI ADAI karIne ke vyavahAranA Azraye lAbha mAnavo te anAryatA che. vyavahAra ratnatraya paNa rAgarUpa che te AtmAnuM svarUpa nathI. AtmAnuM jJAyaka svarUpa puNya-pApathI rahita che anAdi-anaMta. vyavahAra ratnatrayarUpa parAzritabhAvathI tene lAbha mAnavo te anaMta kapaTanuM sevana che. ane te vyavahArano Azraya choDIne nizcaya zuddha jJAtA svabhAvane jANavo, mAnavo ane temAM sthira thavuM te uttama Arjava dharmano Aje divasa che. saraLatA vItarAgI saraLatAnI vAta karI. ane A cAritranI vAta samyagdarzanapUrvaka hoya che munirAjane, e khAsa lakSamAM rAkhavuM. have pahelAM pArAmAM samayasAranI chaThThI gAthAmAM kahyuM ke, A nija paramAtma dravya che jJAyakabhAva te anAdi-anaMta eka samayamAtra paNa pramatta ke apramatta badhI dazAo bhale thAya paryAyamAM thoDI azuddhatA thoDI zuddhatA pUrNa zuddhatA thAya paNa enAthI paramAtmA traNe kALa bhinna che rahita che. evo je dRSTino viSaya ke je upAdeya tattva che, tenuM lakSa karavA yogya che. emAM ahaM karavA yogya che. evuM trikALI dravya dRSTino viSaya jenA jJAna zraddhAmAM AvI gayo ane have AtmAno anubhava kema thAya? dRSTinA viSayane dRSTimAM lIdho paNa jJAna tyAM sudhI haju pahoMcyuM nahIM, to tene vyavahArazraddhA kahevAya. paNa nizcayazraddhA ene pragaTa thaI nathI. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 26 331 na to have enI upAsanA kema karavI ? ArAdhanA kema karavI ? A ArAdhananA divaso che. AtmAne na jANavo enuM nAma virAdhanA che. ane AtmA jevo che evo aMtaramAM jaI enuM lakSa karI lInatAno prayatna karavo enuM nAma paramAtmA dharmanI ArAdhanA kahe che. karmanI ArAdhanA anaMtakALathI karato Avyo che. paNa dharmanI ArAdhanA teNe eka samaya paNa dharmInA Azraye karI nathI. have viSaya Aje ApaNe thoDo gaMbhIra che, sUkSma che, paNa ghaNo UMco che. samajavA jevo che. samajAya jAya to kAma thaI jAya evuM che. e AcArya bhagavAna have prayoga batAve che. ke samyagdarzana-jJAnano viSaya to meM tamane kahyo, upara pahelAM pArAmAM jJAyakabhAva. have e jJAyaka AtmA dhyAnamAM kema Ave ? dhyeya dhyAnamAM kema Ave ? I jJAnanuM jJeya kema thAya ? enI have vidhi ne prakriyA batAve che. vaLI, eTale ema kahe che ke eka bhAga ame kahyo. paNa hajI vaLI eka bIjo bhAga rahI jAya che I tane kahuM chuM. be bhAga pUrA tane khyAlamAM Avaze to tane anubhava thaze. vaLI, pahelAM dRSTAMta Ape che ke dAhyanA baLavA yogya padArthanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. ema nathI lakhyuM ke agni baLavA yogya padArthane bALe che. ema lakhavAne badale eka eka zabdanI kiMmata che. jevA bahAranA baLavA yogya padArtha hoya che lAMbA-TUMkA jADA-moTA, lAkaDA, sUkA pAMdaDA Adi, e je padArtho che I aneka che ne ahIMyA agni eka che. agni ekAkAra che ane enA nimitto anekAkAra che. emAM nimitto anekAkAra dekhAya che. lAkaDuM lAMbu-TUMkuM hoya kolasA vigere. to kahe che dAhyanA baLavA yogya padArthanA AkAre, zeyAkAra kahevuM che ne eTale dAhyAkAra levuM che. enA AkAre thavAthI agni lAkaDArUpe thatI nathI. paNa lAkaDAno jevo AkAra che I AkArarUpe agni pote pariName che. I AkAra agnino che. olo AkAra lAkaDAno che. lAkaDAno AkAra lAkaDAmAM nimittapaNe rahelo che, AkAra eTale enuM svarUpa, lAMbu-TUMkuM vigere. ane e agnino yoga thAya che tyAre agni enA AkAre pariName che. eTale jevo eno AkAra che evA AkArarUpe agni pote agnimAM rahIne enI paryAya pariNamI jAya che. ene dAhyAkAra kahevAmAM Ave che. bALe che ema nathI lakhyuM. kema ke eka dravya bIjA dravyane kyAMthI bALI zake ? iMdhaNa to iMdhaNanuM che, agni to agninI che. iMdhaNa agnimAM nathI, agni iMdhaNamAM nathI. be padArtha ja bhinna bhinna che. agni lAkaDAne aDatI nathI paNa agninuM nimitta pAmIne te svayaM pote agnirUpe pariNamI jAya che. nimittamAtra che onuM kartA nathI. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 jJAyaka svarUpa prakAzana ahIMyA agnino uSNatArUpe baLavAno thavAno eno svakALa che nimittano ane tyAM ene upAdAnarUpe je TADhuM lAkaDuM che, eno svakALa zIta paryAyano vyaya thaI uSNa paryAyarUpe pariNamavAno eno svakALa che. I enuM upAdAna che ane A AnuM upAdAna che. beya upAdAna bhinna bhinna che eTale koI koIno kartA-hartA che nahIM. paNa yogAnuyoga jyAre evo yoga bane che tyAre, koI nimitta-naimittikanA saMbaMdhathI jovAmAM Ave to I dAhyAkArarUpe thAya che agni. jevA AkAro che evA AkArorUpe pariName che. dAhyAkAra thavAthI agnine dahana kahevAya che, bALanAra kahevAya che. AhAhA ! zeyAkAra thavAthI jJAna jANe parane jANatuM hoya evI bhrAMti thAya che. ema A dAhyAkAra thavAthI jANe A agni lAkaDAne bALI nAkhe che, bALatI nathI, aDatI nathI. paNa enA AkArarUpe agni pote enI paryAya I rUpe AkArarUpe pariNamI jAya che. I AkAra to agnino che. I vAMno AkAra ahIMyA UDIne Avato nathI, kahevAya che. to paNa dAhyakRta azuddhatA ene nathI. eTale agni ane bALatI nathI ane lAkaDuM baLe che mATe ahIMyA agni che ema paNa nathI. beya vastu bhinna bhinna rahelI che dAhyakRta azuddhatA agnine nathI AvatI. dRSTAMtamA to TUMkuM kare che. siddhAMtamAM to ApaNe jarA UMDuM utaravuM paDaze. ke be padArtha bhinna bhinna che. eka padArthamAM bIjA padArthanI nAsti che. paNa I beyane nimitta-naimittika saMbaMdhathI jovAmAM Ave to upacAra karavAmAM Ave che, ke agni lAkaDAne bALe che. e upacAranuM kathana che e vAstavika kathana nathI. vAstavika kathana to I che ke jevo AkAra lAkaDA Adino che evA AkAre agni pote pariNamI jAya che. ane I agni pote I evA AkAre pariName che e to agninuM nizcaya kathana che. e agnino evo AkAra thAya che. I sAme jevuM lAkaDuM hoya jevo padArtha hoya tevo AkAra thAya che, potAthI thAya che. I AkAra onAthI thato nathI. ono AkAra to nimittamAtra che. AhAhA! evo AkAra thAya che, I have ApaNe levuM che jJAnamAM. to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. eTale agnithI lAkaDuM baLe che ane lAkaDuM che to agni che. evI azuddhatA paraspara koIne lAgu paDatI nathI. sau pota potAnA bhAve pariName che. agni enA bhAve pariName che ne lAkaDuM enA bhAve pariName che. tevI rIte have ApaNe siddhAMtamAM utAravAnuM che. samaje to bahu saheluM che paNa eka vAta kahuM badhAne ke eka ahIMyA beThA cho tyAM sudhI eka kalAka pUratuM to svaparaprakAzakanuM lAkaDuM che ne, ene ahIMyA eka bAju mUkI rAkhajo. dariyAmAM pheMkatA nahIM hamaNAM tamane Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 26 333 sAcI vAta lAge ne A khoTI vAta lAge to pheMkI dejo. bAkI tyAM sudhI I svaparaprakAzakanuM lAkaDuM che I svane jANe ne parane jANe, evo je pramANajJAnano pakSa che emAM vidhi-niSedha thaI zakato nathI. pramANajJAnamAM vidhi-niSedhano abhAva che. svaparaprakAzaka pramANa jenuM lakSaNa evo vyavahAra che. svane jANe ane parane jANe e beyane jANe ene "artha vikalpa jJAna pramANe'' kahevAmAM Ave che. paMcAdhyAyIno pahelo bhAga che, tenI 541 mI gAthA che ane eka gAthA 558 e beya gAthA ApaNe AdhAra mATe levI che. 541 gAthA. "artha vikalpo jJAna pramANe ItI" jema pramANanuM lakSaNa kahevAmAM Ave che, ke A pramANanuM lakSaNa che svaparaprakAzaka, svaparane jANe che I nizcaya nathI, vyavahAra che. ane e vyavahAra sAco lAge to e ajJAna che. jema pramANanuM lakSaNa kahevAmAM Ave che ke pramANa kone kahevAya? pramANajJAna kone kahevAya? enuM lakSaNa zuM? jema nizcayanuM lakSaNa hoya, vyavahAranayanuM lakSaNa hoya ema pramANanuM paNa lakSaNa che. jema pramANanuM lakSaNa kahevAmAM Ave che ke artha vikalpa jJAnanuM pramANa hoya che. artha, | vikalpa, jJAna ane pramANa cAra zabdo che. have e cAra zabdono artha samajAve che. artha kone kahevAya? ahIM artha nAma sva ane para padArtho che. artha eTale svaparanA vibhAgapUrvaka AkhA vizvanuM avabhAsana thavuM, pratibhAsana thavuM, jJAnamAM jhaLakavuM. svapara beya eka sAthe yugapa6 beya krame hoya to naya thaI jAya. kramanI vAta nathI. pramANamAM akrame eka sAthe be svapara padArthanuM jhaLakavuM che. arthanI vAta karI. svapara vikalpa nAma jJAnanuM te AkArarUpa thavuM te che. AkAra eTale zeyAkAra. jevA joyo che evA zeyo jJAnamAM pratibhAse che tene jJAnano AkAra kahevAmAM Ave che. e AkAra svarUpe che. arthAt svaparanuM jJAna thavuM, svaparano pratibhAsa thavo te ja pramANa jJAna che. svapara beya eka sAthe dravya paNa che ane paryAya paNa che. atIndriya jJAnamaya AtmA che ane vartamAna IndriyajJAna paNa che beya che. pramANamAM be Ave. atyAre to ApaNe jJAnanI paryAyanuM pramANa laIne emAM vidhi-niSedha utAravAnA che. bAkI dravya paryAya svarUpa AkhI vastu che, pahelAM pArAmAM e paNa pramANa che. sAmAnya vizeSAtmaka Akho AtmA pramANano | viSaya che. emAM vidhi niSedha ema karavo, ke dravya te huM ane paryAya te huM nahIM, emAM dRSTino viSaya Ave che. ane jJAnanA pramANamAMthI jo vidhi-niSedha kare to AtmAno anubhava thaI jAya che. Avaze badhuM. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana jJAna potAnA svarUpane jANatuM thayuM ja parapadArthone jANe che e ja tenI pramANatAno hetu che. svapara padArthono nizcayAtmaka bodha ja pramANa kahevAmAM Ave che. jema che tema jANe. ane A jJAnanI vikalpAtmaka avasthA che. ahIM jJAnanuM svarUpa tenA viSayabhUta padArthonA upacArathI siddha karavAmAM Ave che. paraMtu vikalparUpa jJAnane jIvano ja guNa batAvavAmAM Avyo che tethI A upacarata sadbhUta vyavahAranayano viSaya che. A pramANa jJAna che I upaca2ta sadbhUta vyavahArano viSaya che. rAga AtmAmAM thAya che I uparita asadbhUta vyavahAranayanuM kathana che ane jJAna AtmAne jANatAM parane paNa jANe che beyane jANe I nizcaya nathI, vyavahAra che. sadbhUta vyavahAra che. ane saddbhUta vyavahArano pakSa che tene AtmAno anubhava nahIM thAya. are jJAna AtmAne jANe che I anuparita sadbhUta vyavahAramAM paNa AtmAno anubhava na thAya to svaparane jANe evA pramANanA pakSavALAne svaparaprakAzakavALAne anubhava kyAMthI thAya ? AhAhA ! Ama to dayA khAvA jevuM che. anaMtakALathI A vyavahArano pakSa che. I bhaNelA A svaparaprakAzakamAM salavAI gayA badhA. emAM vidhi-niSedha karatAM ene AvaDyuM nahIM. A vakhate ApaNe vidhiniSedhamAM levuM che. hamaNAM AmAM AcArya bhagavAnano AdhAra ApIza tamane have 541 gAthAnI vAta meM karI I pramANano viSaya che. 334 eka devasena AcArya thaI gayA che AjathI 1000 varSa pahelAM emaNe nayacakra banAvyuM che. ApaNA samayasAramAM eno ullekha che. teozrI ema pharamAve che ke he kuMdakuMda bhagavAna tame jo mahAvidehakSetramAM jaIne AtmavidyA samayasAra Adi na lAvyA hota to amArA jevA munionuM zuM thAta ? samartha AcArya kahe che. evA samartha AcAryanuM eka nayacakra che eno anuvAda meM paMDita hukamacaMdajI pAse karAvyo che te vAMcuM chuM. be traNa anuvAda karAvyA paNa mane saMtoSa na thayo pachI paMDitajIne kahyuM. mAre be pAnAno A anuvAda joIe chIe. to kahe ke lAlacaMdabhAI tame dhIraja rAkhajo anuvAda karIne mokalIza. paNa jyAre zAMta mAruM citta haze ne tyAre huM A anuvAda karIza. kAraNa ke A UMDI vAta che. sAdhAraNa vAta nathI. adhyAtmanI parAkASTA che. meM kahyuM bhale. to cAra-cha mahine emaNe A anuvAda karIne mokalyo. gurudevanI hAjarImAM ja A anuvAda mArI pAse to AvI gayo hato. emAM zuM kahe che AcArya bhagavAna. jo A pramANanA pakSavALAne pramANamAMthI chUTIne nizcayanayamAM Ave nizcayanA pakSamAM Ave, hajI to nizcayanA pakSamAM Ave to pakSAtikrAMta thAya. pramANanA pakSamAM Ave vyavahAranA pakSamAM Ubho che to e to samyakttI sanmukheya Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 26 nathI. to samyak thavAno to prazna raheto nathI. AhAhA ! A AcArya bhagavAnano AdhAra ApuM chuM. vakhata sAro che, kALa sAro pAkyo che A. amArA ajamerAbhAI to kahe che ke mane to have A kALa sAro lAge che. eNe olI prastAvanAmAMya lakhyuM che vAta sAcI che. prabhAvanAno udaya varte che ane jijJAsA paNa lokonI vadhatI jAya che ke A svaparaprakAzaka che ne sva prakAzaka zuM ? huM to bahu khuzI thAuM chuM jo AnI carcA kare to. carcA kare potAnA hita mATe koIne khoTA pADavA mATe carcA na hoya. AmAM satya zuM che ? (zrotA :- khoTA to khoTA che ja ene zuM khoTA pADavAnA ApaNe to sAcuM zuM che te zIkhavAnuM che) sAcuM zuM che I zIkhavAnuM che. devasena AcArye eka apUrva vAta karI che. A gurudevane bahu gamI'tI A vAta zuM kahe che AmAM ? AvI rIte AtmA jyAM sudhI vyavahAra ane nizcaya dvArA tattvano anubhava kare che, eTale jJAna kare che eTale ke tattvane jANe che, tyAM sudhI parokSa anubhUti che. nizcayanaye Ama che ane vyavahAranaye Ama che. nizcayanaye to AtmAne jANe che jJAna ane vyavahAranaye parane jANe che. pratyakSa anubhUti naya pakSAtikrAMta che. have AgaLa jo Ama che to nizcaya ane vyavahAra baMne samAna pUjyatAne prApta thAya che. ke nizcayanayano viSaya paNa upAdeya ane vyavahAranayano viSaya paNa upAdeya. nizcayanayathI AtmAne jANe che e vAta paNa satyArtha che ane vyavahAranayathI parane jANe che e vAta paNa satyArtha che, pramANanA viSayanA pakSavALAnI dalIla che. A prazna UThyo che ke e jo ema che to pramANa ane nizcaya samAna pUjyatAne prApta thAya che. zrI guru kahe che ke nahIM ema nathI. zrI guru pharamAve che ke ema nathI. enuM kAraNa Ape che hamaNAM. gurudeva pharamAve che TeIpamAM ke jo thoDoka tattvano abhyAsa kare ne nivRtti laIne to enuM kAma thAya thoDoka TAIma kADhavo joIe. 335 nahIM ema nathI. kAraNa ke vyavahAra pUjyatara che ane nizcaya pUchyatama che. eTale samyagdarzana jJAna cAritranA je nirvikArI pariNAma che te upAdeya che pragaTa karavA mATe pUjyatara che. ane nizcaya pUchyatama che nizcayanayano viSaya pUjyatama che. nizcayane pUjyatara kahevAmAM Ave che kemake e nizcayanA viSayane batAve che mATe. ahIM eka prazna upasthita thAya che ke have AmAMthI eka prazna utpanna thAya che ke vyavahAra, nizcaya tathA anubhaya bemAMthI kAMI nahIM. ame pramANamAM AvyA, nizcayanayanA vikalpa choDIe chIe ane vyavahAranayanA vikalpa paNa ame choDIe chIe. have beyane choDyA pachI anubhaya bemAMthI koI nahIM paNa pramANa anubhaya grahaNa karavAmAM pramANa jenuM Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 33 lakSaNa che evo vyavahAra pUjya kema nathI ? ke svaparaprakAzaka upAdeya kema nathI ? svaparaprakAzakane satyArtha kema na mAnavuM ? na pramANa jJAnano viSaya svaparaprakAzaka che. ''arthavikalpa jJAnaM pramANaM'' kahyuM'tuM ne zAstrano AdhAra to Apyo meM. to kahe che enuM kAraNa Ape che bahu mahattvanI vAta AmAM che. A svaparaprakAzakavALo svaprakAzakamAM AvI jAya evI vAta che. svaparaprakAzakanuM zalya nIkaLI jAya. zalya kahuM chuM ho. bese na bese e to enI svataMtratA che. paNa tattva to jema haze ema raheze. A vyavahAra pUjya kema nathI ? tenA uttaramAM kahe che ke, AcArya bhagavAna pharamAve che ke pramANa eTale pramANa jJAnano viSaya be lIdhA ne. nizcayathI svane jANe vyavahA2naye pa2ne jANe che. jANe che, jANe che, jANe che, che che Ave. che nathI, ema nathI AvatuM. nizcayathI svane jANe che. 'che'' AvyuM ne. vyavahA2e parane jANe che. beyamAM ''che'' 'che'' AvyuM ne ? ,, pramANamAM ''cheche'' Ave ane nizcayanayamAM ''che nathI'' Avaze. tenA uttaramAM kahe che ke te pramANa AtmAne pakSAtikrAMta karavAmAM asamartha che. AhAhA ! lAkho bhava cAlyA jAya, karoDo bhava cAlyA jAya pramANanA pakSamAM, paNa ene samyagdarzana thatuM nathI. AhAhA ! pakSAtikrAMta karAvavAmAM asamartha che I. enA kAraNa Apaze ho. tethI te pUjyatama nathI. teno khulAso A pramANe che. kema pUjyatama nathI ? satyArtha kema nathI enuM kAraNa Ape che. jo ke pramANa nizcayanayanA viSayane grahaNa kare che. pramANajJAna beya aMzane grahaNa kare che ne, nizcaya ane vyavahAra beyane. ke nizcayane to grahaNa kare che pramANa. dravya paryAyanA bhedajJAnamAM paNa A levuM. ane svaparaprakAzakamAM paNa atyAre e levuM. ke nizcayanA viSayane grahaNa kare che, ke AtmAnuM jJAna AtmAne jANe che svaAzrita hovAthI AtmAne jANe che. ene to grahaNa kare che I. paraMtu te anyanuM eTale vyavahAranayanA viSayano vyavacchedaka niSedhaka nathI. je anAdikALathI jJAna parane jANe che eno niSedha karavAnI tAkAta pramANajJAnamAM nathI. 'jANanAro jaNAya che ne kharekhara 52 jaNAtuM nathI' te vAta pramANajJAnamAM Avaze nahIM. pramANa vyavahArano niSedhaka nathI, nizcayanaya to vyavahArano niSedhaka che. paNa pramANajJAnamAM tAkAta nathI asamartha che niSedha karavAne. beya satyArtha lAge che beya satyArtha. ToDaramala sAhebe kahyuM ke nizcayanaya ane vyavahAranaya beya jene satyArtha lAge te ubhayAbhASI che. jo ke pramANa nizcayanA viSayane grahaNa kare che. jJAyakane jANe che jJAna ema to eTaluM Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 337 pravacana naM. 26 to e grahaNa kare che paNa anyano eTale IndriyajJAna parane jANatuM jANatuM anaMtakALa rahyuM. anaMtakALa gayo paNa AtmAnuM jJAna parane jANatuM nathI evo niSedha karavAnI zakti enAmAM nathI. vyavacchedaka-niSedhaka nathI. niSedhakapaNAno abhAva hovAthI, A kohInUranA hIrA che A badhA AmAM. niSedhakapaNAno abhAva hovAthI pramANajJAna vyavahAranA viSayano niSedhaka nathI. jeno Adara kare eno niSedha kyAMthI kare che ? svane jANe che jJAna ane I jJAna parane jANe che. svane rAkhe ke svane to jANe paNa hAre hAre parane paNa jANe che. emAM che Ave ne pramANamAM to. niSedha na karI zake. niSedhakapaNAno abhAva hovAthI te vyavahArarUpa kriyAne rokI zakato nathI. zubhabhAvanI | kriyAne rokI zakato nathI ane zubhabhAvane jANanAruM je IndriyajJAna, AtmajJAna zubhabhAvane jANatuM nathI I dhyAna rAkhajo. AtmAnuM jJAna zubhabhAvane jANatuM nathI paNa IndriyajJAna zubhAzubhane jANe che bhAvaIndriya. vyavahArarUpa kriyAne rokI zakatuM nathI pramANa. tethI pramANa AtmAne jJAnAnubhUtimAM sthApita karavAne amartha che. vyavahArano niSedha karI zakatuM nathI eTale pramANa, pramANajJAnanA pakSavALAne pramANajJAnanA pakSavALo to samyanI sanmukha nathI. zAMtithI sAMbhaLajo. A to vastunI sthiti che. koInI TIkA karavAnI to prathamathI ja ApaNane gurudeve nA pADI che. TIkAno koIno savAla nathI. paNa ajJAna dUra karavA mATe thoDA kaDavA zabdo AkarA zabdo to kahevA paDe. kahe che ke niSedhakapaNAno abhAva hovAthI te vyavahArarUpa kriyAne rokI zakato nathI tethI pramANa AtmAne samyagdarzana thavAmAM hetu banatuM nathI. kAraNa banatuM nathI. kemake huM parane jANato nathI enI jIbha ja upaDe nahIM, ke jJAna parane na jANe? are tuM jene jJAna kahe che e jJAna ja nathI. tuM jene jJAna mAnI beTho che IndriyajJAnane I to jJAna ja nathI. eTale IndriyajJAnano niSedha karAve che. jJAnano niSedha koNa karAve ? jJAna to pragaTa thAya che | ulaTuM, tethI pramANa AtmAne jJAnAnubhUtimAM sthApita karavAne asamartha che. AhAhA ! paraMtu nizcayanaya, jo jo have pramANa asamartha che AtmAnA anubhava mATe sAdhana nathI. paraMtu nizcayanaya ekatvanI samIpe lAvIne, ekatva-vibhakta AtmAne huM kahIza kahyuM che ne gurudeve. to pramatta-apramattathI vibhakta nAma judo AtmA bhagavAna jJAyaka che. evo ekarUpa svabhAva potAno AtmA enI ekatvanI samIpe lAvIne, hajI nizcayanaya | vikalpAtmaka che. hajI nirvikalpa anubhava thayo nathI. thavAnI taiyArI paNa che, thaI paNa jaze. paraMtu nizcayanaya "ekatvanI samIpe" lAvIne ho, najadIka lAve che. vyavahAranaya AtmAthI dUra bhagADe che ane nizcayanaya AtmAnI samIpe lAve che. AhAhA! Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana kAlanA vyAkhyAnamAM gurudeve eka vAkya kahyuM hatuM. savA2e vyAkhyAna cAle che Tepa emAM niyamasAramAM. gurudeve eka apUrva vAta evI karI ke ''vyavahAranayanI je prazaMsA kare che ane nizcayanayanI je niMdA kare che e manuSya pazu samAna che'' AvuM vAkya bolyA'tA. eka bhAIe mane AvIne kahyuM ane keseTamAM che I. pharIthI sAMbhaLavuM hoya to. gurudeva bolyA che I ja kahuM chuM. vyavahAranayanI je prazaMsA kare che ane nizcayanayanI niMdA kare che, niMdA-prazaMsA, e manuSya pazusamAna che. AhAhA ! paraMtu nizcayanaya ekatvanI samIpe najadIka lAvIne hajI anubhava nathI thayo. najIka lAvIne AtmAmAM jJAna cetanAne sthApita karI ajJAna cetanAno vyaya thAya ne jJAna cetanAnI utpatti thAya. sthApita karIne paramAnaMda utpanna karI paramaAnaMda, Atmika AnaMda. A nizcayanayanI zakti juo. pramANamAMthI nizcaya kADhyuM eNe. ''pramANanI bahAra jAvuM nahIM ne pramANamAM aTakavuM nahIM.'' A loko svaparaprakAzakavALA pramANamAM aTakI gayA. paraMtu nizcayanaya ekatvanI samIpe lAvIne AtmAmAM jJAna cetanAne sthApita karI paramAnaMda utpanna karI vItarAga banAvI pote cAlI jAya che. pachI nizcayanayano vikalpa raheto nathI. nirvikalpa dhyAyanA kALe nizcayanayano vikalpa raheto nathI. e pramANano vikalpa pahelo gayo niSedha karatAM vyavahAranayano vikalpa gayo. pachI vidhino vikalpa Avyo nizcayanayano ke huM eka chuM, zuddha chuM, abheda chuM, sAmAnya chuM, TaMkotkIrNa chuM vigere jevuM svarUpa che evuM nizcayanaya batAve che. ToDaramalajI sAhebe kahyuM che ke jinAgamamAM jeTaluM nizcayanayanuM kathana Ave tene satyArtha mAnI tenuM zraddhAna aMgIkAra karaje. ane vyavahAranayanuM jeTaluM nirUpaNa Ave tene asatyArtha mAnI tenuM zraddhAna choDaje. A svaparaprakAzaka vyavahAranayanuM kathana che be AvyAne sva ne para tethI pramANa thayuM. to pramANa jenuM lakSaNa e vyavahAra thaI gayo. ane A rIte AtmAne pakSAtikrAMta karI de che, eTale ke nayapakSathI pAra karI de che eTale vikalpa chUTI jAya che. huM zuddha chuM, eka chuM, abheda chuM e chello vikalpa cAlyo jAya che tyAre tene atIndriyajJAnanI pragaTatA thAya che ane Atmadarzana thAya che, samyagdarzana thAya che. enI sAthe atIndriya AnaMda paNa ene Ave che. bhavano aMta paNa AvI gayo e jIvane. A kAraNathI nizcayanaya pUjyatama che. have eka viSaya AmAM bahu sAro Avyo che. chellI lITI che vAcuM chuM tamArI pAse. samayasAramAM apratibuddhane samajAvavA mATe AcArya bhagavAne evuM kathana karyuM ke vyavahAranaya paramArthano pratipAdaka che, to paNa vyavahAranaya anusaravA yogya nathI. eTaluM vAkya che 338 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 26 339 samayasAramAM. jyAre devasena AcArya bhagavAne zuM kahyuM e kahuM chuM. eTalA mATe nizcayanayA paramArthano pratipAdaka hovAthI, nizcayanaya paramArthano hajI pratipAdaka ho, hovAthI bhUtArtha paNa che. enA avalaMbanathI AtmA samyagdaSTi thAya che. beya bhAvaliMga saMta. eka ekadama sthaLa ajJAnI hato mithyASTi ene samajAvavA mATe vyavahAranayathI samajAvavA bIjo upAya nahIM. sthULa vyavahAra pachI sUkSma vyavahAra, sadbhuta vyavahAra e badhuM vyavahArathI samajAve che. A to kahe che ke nizcayanaya paramArthano pratipAdaka che. vyavahAra paramArthano pratipAdaka nathI. kemake vyavahAranaya jevuM pratipAdana kare che evuM AtmAnuM svarUpa nathI. (zrotA :- eNe abhUtArtha che ema na lakhyuM.) na lakhyuM, paNa e vyavahAranaya anusaravA yogya nathI, ema kahyuM tyAM. vyavahAranaya to pratipAdaka che paNa anusaravA yogya nathI. barAbara ! have vyavahAranaya paramArthano pratipAdaka che eTale eNe zuM kahyuM ke jJAna te AtmA, darzana te AtmA evo je vyavahAra paramArthano pratipAdaka che. rAga te AtmA te vyavahAra nathI. te paramArthane kyAMthI batAve? e to jaDa acetana che. vyavahAra paramArthano pratipAdaka che eTale, je jANe te AtmA ane dekhe te AtmA, eTalo vyavahAra che tyAM, paramArthano batAvanAra. ahIMyA kahe che ke jJAyaka te AtmA. nizcayanaya paramArthano pratipAdaka che bheda kADhI nAkhyo eNe. sIdhI abhedanI vAta karI. A to dravyAnuyoga che sUkSma bodhano abhilASI hoya ene mAla ghaNo maLe evuM che. - have 558 gAthA eka che paMcAdhyAyInI. AnA sTIkara paNa chapAvavAnA che. A 558 paMcAdhyAyInI gAthA che. A jANe tAlapatranuM pAnuM hoya ne evuM banAvyuM che eka. gAthAno artha karuM chuM papa8 mI gAthA che. "arthavikalpo jJAna bhavati taraika Iche zloka. eno artha karuM chuM. ke jJAna arthavikalpAtmaka hoya che. jJAnano svabhAva ja evo che ke jemAM svaparano pratibhAsa thAya. svaparane jANe ema nahIM. jJAna artha vikalpAtmaka hoya che arthAt jJAna svAra padArthane viSaya kare che. tethI jJAna sAmAnya apekSAe jJAna eka ja che. jJAnano paryAya to eka ja che. temAM svaparanA pratibhAsa, benA pratibhAsa thAya che to paNa jJAna to eka ja che jJAna be nathI. parano pratibhAsa thAya e jJAna juduM ane svano pratibhAsa thAya te jJAna juduM ema nathI. eka ja jJAnanI paryAyamAM svaparano pratibhAsa thAya che. jema darpaNamAM svaparano pratibhAsa thAya che tema. darpaNamAM para padArthano pratibhAsa thAya che, chatAM darpaNamAM e padArtha AvatA nathI. ane emAM enuM daLa paNa ene pratibhAse eTale Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u40 jJAyaka svarUpa prakAzana svaparano ene pratibhAsa thAya che darpaNamAM. evI rIte jJAnanI eka samayanI paryAya, jarA UMDI-jhINI vAta che. Aste-Aste laIe ApaNe. jJAna sAmAnyanI apekSAe jJAna eka ja che. AnA cAra zAstranA AdhAra paNa ApaNe hamaNAM jazuM. kemake vilpAtmakapaNe badhAya jJAnamAM che, ATheya jJAnamAM traNa kujJAna ane pAMca samyakajJAna ATha prakAranA jJAna thAya che. e ATheya prakAranA jJAnomAM A svaparano pratibhAsa thAya che. paraMtu vizeSa vizeSa viSayonI apekSAe te ja jJAnanA eka ja jJAnanA be bheda thaI jAya che. jJAna to eka prakAre udaya thAya che utpanna thAya che. samyajJAna ne mithyAjJAna utpanna thatuM nathI. jJAna utpanna thAya che, upayoga pragaTa thAya che. lakSaNa pragaTa thAya che. have je upayoga lakSaNa che e ja zAyakane viSaya kare to samyajJAna che, ane jo paranI sanmukha thaIne parane jANavA jAya to mithyAjJAna che, ema kahe che. jJAnanA be bheda thaI jAya che. samyajJAna ane mithyAjJAna. have AnA AdhAra huM ApuM chuM cAra zAstromAM che. Ama to ghaNAM zAstromAM che paNa thoDA AdhAra laI laIe. pravacanasAra gAthA 124, samayasAra gAthA 2, puruSArtha siddhi upAya gAthA 1, paMcAdhyAyI bhAga 1-gAthA 541, "je artha vikalpa jJAnuM pramANa je ApaNe vAMcyuM e. ema cAra jagyAe A che. ane emAM spaSTa zabdomAM che ke svaparapadArthone jANe che ema nahIM, paNa svaparapadArthanuM avabhAjana thAya che, pratibhAsana thAya che, jhalake che. sva ne para be padArtho jJAnamAM, badhAnA jJAnamAM atyAre A samaye paNa anaMtA jIvo potAnA AtmA sivAya anaMtA jIvo, eka-eka jIva tenA bhUta-bhaviSya vartamAna traNa kALanA paryAyo sahita eka jIva, evA anaMtA jIvo jJAnamAM pratibhAse che atyAre badhAne. ema eka paramANuM, eka paramANuMnuM bhUta bhaviSya vartamAna traNakALanI paryAya sahitanuM paramANuM dravya, evA anaMtA-anaMta paramANuM atyAre pratibhAse che jJAnamAM. jJAna ene jANe che ema nahIM, pratibhAse che. evI rIte potAno AtmA paNa bhUtakALanI paryAya gaI, vartamAnamAM che ane bhaviSyakALa je paryAyo thaze. te atIta, anAgata ane vartamAna traNakALanI paryAya sahitano potAno AtmA paNa vartamAna jJAnamAM e pratibhAse che. zuM A jJAnanI tAkAta ! pratibhAse che, have pratibhAse che eno AvirbhAva thAya che eTale AtmA kartA nathI. pratibhAsa thAya che eTale kramabaddha paryAya AvI gaI emAM. evo pATha che ke jeTalA AkAro pratibhAse che, pachI e Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 26 341 AkAromAM vadhaghaTa thAya ke nahIM? ke bilakula na thAya. apUrva che jainadarzana ! A sarvajJa bhagavAna sivAya, tIrthaMkara paramAtmA sivAya A koI kahI zake nahIM. ane kahe che evuM svarUpa potAne avabhAse che vicAra kare to. vicAra na kare to to judI vAta che. ema ne ema cAlyo jAya. AhAhA ! have je dravyanI je kALe je kSetre je paryAya thavAnI che, thavAnI che bhaviSyamAM e atyAre pratibhAse che ahIMyA. ane kevaLI bhagavAna jyAre nigodamAM hatA eno AtmA pahelAM to nigodamAMthI bahAra Ave che ne tyAre ene pratibhAsa thaI gayelo hato. kevaLajJAna thAya che mATe pratibhAsa thAya che ema che nahIM. zAMtithI sAMbhaLajo. pratibhAsanA AvirbhAvano viSaya sUkSma che. ke traNakALanA padArtho dravya guNa sahita je pratibhAsyA hatA ane kevaLajJAna thayuM jyAre, tyAre pratyakSa AvirbhAva thaI gayo. eNe jANyuM, padArthane jANyo nathI, zeyAkAra jJAnane jANyuM che. samasta jJayAkAro jJAnathI abhinna hovAne kAraNe e jJAna AtmAne jANe che. zeyAkAro abhinna che, zeya abhinna nathI. zeyAkAra jJAna e to jJAnanI paryAya che. rAga to AtmAmAM thato ja nathI, e to jJAyakabhAvamAM hoya ja nahIM, paNa rAgane jANanAruM jJAna te jJAna nathI. rAga jemAM pratibhAse che I jJAna AtmAnuM che ke je jJAna AtmAne jANe che. A jamaNo hAtha che. ema je jJAna jANe, ke A jamaNo hAtha che I jamaNA hAthane jANanAruM je jJAna che te AtmAnuM jJAna nathI. rUpa rasa gaMdhanA pratibhAso thAya che paNa ene jANanAruM je jJAna te AtmAnuM jJAna nathI, e to IndriyajJAna che. bhAvaIndriya che. (zrotA :- te to jJAna ja nathI) I jJAna kyAM che. AhAhA ! eTale eno artha ema thayo ke jJAna parane jANatuM ja nathI. Aste ! Aste ! Aste ! gharamAM javAnuM che. ho. Aste ! Aste ! A viSaya zuM kAma lIdho che ApaNe. gharamAM jAvA mATene? gharane bhUlI gayo che ne? AhAhA ! e jJAnano viSaya ekalo AtmA ja che. bhAI ! jJAnano viSaya e para che ja nahIM. bhUtakALamAM AtmAnA jJAna parane jANyuM nathI. vartamAnamAM AtmAnuM jJAna parane jANatuM nathI. jyAM sudhI mokSa nahIM thAya tyAM sudhI gRhastha avasthAmAM ke chabastha avasthAmAM raheze tyAM sudhI AtmAnuM jJAna parane nahIM jANe. AhAhA ! ke bhUtakALamAM padArthane jANyuM e jJAna konuM? ke IndriyajJAna che, te AtmAnuM jJAna nahIM. AtmAnuM jJAna ne IndriyajJAna baMne taddana bhinna bhinna che. jJAyakathI to bhinna che A IndriyajJAna, sarvathA bhinna. hajI to rAga sarvathA bhinnamAM pasIno utare che. IndriyajJAna Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 jJAyaka svarUpa prakAzana atyaMta bhinna che. A badhA zAstromAM che, samayasAranI 31 gAthAmAM che. abhyAsIne vadhAre majA Ave. bhAvaIndriya, bhAvaIndriyanA viSayo ne dravya Indriya traNeya. AhAhA ! e bhagavAna paramAtmAthI jJAnamaya AtmAthI atIndriyajJAnamaya AtmAthI IndriyajJAna trikALa bhinna che. AhAhA ! e rAganuM jJAna te AtmAnuM jJAna nathI. AtmAnuM jJAna te AtmAnuM jJAna che. te ja jJAna che. parane prasiddha kare che te AtmAnuM jJAna nathI te to IndriyajJAna che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. jyAre rAgano pratibhAsa thAya che tyAre joyAkAra avasthAmAM, have ApaNe mULa vAta laIe ke jyAre rAgano pratibhAsa thAya che, tyAre. jo jIvane ema lAge ke A rAgane huM jANuM chuM to bahirmukha jJAna thaI saMsAramAM cAlyo gayo. baMdha mArgamAM gayo. karuM chuM to to baMdha mArgamAM che ja. I to have ApaNe rahevA dyo atyAre. e to bahu dUra thaI gayuM. kartA to che ja nahIM AtmA, akartA che eTale kartAnI vAta zuM karavI have. kartabuddhi to jenI gaI che ane jJAtAbuddhi jaze. kartabuddhi jene haze tene paranI jJAtAbuddhi nahIM jAya. samaye samaye jJAna AtmAne jANe che. bALa gopALa saune bhagavAna AtmA jaNAya che. mAnato nathI, svIkArato nathI, mane para jaNAya che Ama Ama kare che. bAvaro thaI gayo che. AhAhA! kAMI hAthamAM nahIM Ave. kaLaza TIkAkAra kahe che ke saMsArI jIva, pugala, dharma, adharma, AkAza ne kALa enAmAM jJAna nathI ane enAmAM sukha paNa nathI. ane ene jANanArane jJAna paNa nahIM thAya ne sukha paNa nahIM thAya. phAMphA game teTalA mAre. AhAhA ! pachI kahe che AtmAmAM jJAna paNa che, AtmAmAM sukha paNa che. ene jANanArane ene je jANe che ane jJAna paNa pragaTa thAya che ane sukha paNa pragaTa thAya che. A rIte ghaNI ghaNI tAtvika vAto gurudevanA pratApe bahAra AvI gaI che. paNa prayatna to pote ekalA hAthe karavAno che. koI emAM madada karI zake ke eka dravya bIjA dravyanA pariNAmane pheravI zake evuM to vastumAM che ja nahIM. mATe jyAre rAga jJAnamAM pratibhAse che tyAre AtmAnuM jJAna rAgane jANatuM nathI. rAgane karatuM to nathI paNa rAgane jANatuM nathI. ane duHkha jyAre pratibhAse che tyAre e duHkhane jANanAruM je jJAna te AtmAnuM nathI. AhAhA ! A zAstrane jANanAruM jJAna te AtmAnuM jJAna nathI. AhAhA ! jJAna to enuM nAma kahevAya ke jenuM hoya tene jANIne prasiddha kare enuM nAma samyajJAna kahevAmAM Ave che. AtmAne choDIne parane prasiddha karyA kare covIse kalAka, A IndriyajJAna vaDe e jJAna nathI Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 27 343 IndriyajJAna che arthAt ajJAna che. IndriyajJAna kaho ke ajJAna kaho. jema rAga baMdhanuM kAraNa che tema IndriyajJAna paNa baMdhanuM kAraNa che. parasatAvalaMbanazIla I gaNadhara bhagavAnanuM jJAna paNa, ene paNa gurudeve kahyuM'ne e baMdhanuM kAraNa che. AhAhA ! eka abaMdhanuM kAraNa to potAno zuddhAtmA ane tenA Azraye thayelo AtmAno je anubhava thAya tyAMthI mokSamArga zarU thAya che. bAkI dharmanI koI kriyA nathI, AtmAnA anubhava sivAya. lAkha upAya karaze, jyAre paNa karaze tyAre teNe AtmAno anubhava karavo paDaze. duHkhane TALavuM haze tyAre ane sukhanI pragaTatA karavI haze tyAre. eNe potAnA nija AtmAne avalaMbana laI, ene jANI, enuM zraddhAna karI emAM ekAgra karavAno abhyAsa karavo joIe. to mokSamArga pragaTa thaze. 6 pravacana naM. 20 paryuSaNa parvAdhirAja divasa-4 - rAjakoTa tA. 20-9-96 Aje dasa lakSaNa dharmano cotho uttama satya dharma divasa che. uttama kSamA, mArdava, Arjava e traNa dharmanuM svarUpa kahevAya gayuM che. Aje uttama satya dharmano divasa che. A uttama kSamAdi dharmonuM ArAdhana samyagdarzanapUrvaka ja thaI zake che. cAritranI dazAnI vAta cAle che A, samyagdarzanapUrvaka cAritra dazA hoya che. A bhAdaravA suda pAMcamathI caudaza sudhInA divasone dasa lakSaNa parva kahevAya che. ane te ja paryuSaNa parva che. nigraMtha saMta munivarone samyagdarzanajJAnapUrvaka uttama satya dharma kevo hoya ? enuM varNana zrI padmanaMdI AcAryadeva kare che. A pustaka bahAra paDI gayA che AmAM gurudevanA vyAkhyAno che. AmAM dasalakSaNa parva uparanA te vAMcI lejo. have dareka dharmamAM e AvyuM ke samyagdarzanapUrvaka ja A cAritrano dharma hoya che. jJAna ne vairAgya zakti pragaTa thAya che. ane pachI vItarAgatA pragaTa thaIne pUrNa thAya che. nIcalI bhUmikAmAM jJAna vairAgya hoya che. upalI bhUmikAmAM vairAgya pachI vItarAga, be kaSAyano abhAva, traNa kaSAyano abhAva thaI ane zukla dhyAnanI zreNI mAMDIne sAdhaka AtmAo, anaMta AtmAo A rIte kevaLajJAnane pAmI gayA, mokSane pAmI gayA. have Aje eka evo viSaya levo che ke traNa divasa sudhI AkhI bhUmikA lagabhaga taiyAra thaI gaI che. ane Ajano viSaya dhyAnapUrvaka jo zravaNa karIne je e prayoga karaze to Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 jJAyaka svarUpaprakAzana ema lAge che ke thoDA yA ghaNA jIvone Atmadarzana thaI jaze ! evI AjanI eka vAta prayoganI che, dhAraNAnI nathI. paNa prayoganI vAta cAle che Aje. AcArya bhagavAna e prayoga batAve che. ke dRSTino viSaya jene dRSTimAM Avyo, zraddhA jJAnamAM Avyo, ene paNa AtmAno anubhava kema thato nathI ? enuM kAraNa zuM ? ke kAraNa e che ke anAdikALathI, ene vyavahArano pakSa che. vyavahAranA to ghaNA prakAra che. zubhabhAva paNa vyavahAranayano viSaya che. ane parane jANavuM e paNa vyavahAranayano viSaya che, svaparane jANe che jJAna, e paNa vyavahAranayano viSaya che. svaparaprakAzaka, pramANajJAna jenuM lakSaNa che evo vyavahAra, have e vyavahArane oLaMgIne athavA eno aMtaramukha thaI niSedha karIne, jyAre e jJAna aMtaramAM Ave che tyAre ene AtmAno pratyakSa anubhava thAya che. ane anubhavanA kALamAM bahu alpa samayamAM eTale asaMkhyAta samayamAM, I eka sekanDeya pUrI nahIM eTalA kALamAM AtmAnI parokSa anubhUti thAya che. ane tatkALa pratyakSa anubhUti thAya che. pachI samaya pharato nathI. e bahirmukha thato nathI aMtarmukha thayo, te aMdaramAM cAlyo jAya che, nirvikalpa dhyAna AvIne samyagdarzana thAya che. evI eka alaukika vastu AmAM rahelI che. emAM bIjA pArAmAM prayoga batAvatA ema kahe che. ziSyanA be prazna hatA, eka zuddha AtmAnuM svarUpa zuM che e kRpA karIne mane samajAvo ! AtmAno mULa orijinala svabhAva zuM che ane enuM svarUpa zuM che? e batAvo. ane evo je zuddhAtmA che. eno anubhava kema thAya. e be vAta pUchI che. anubhavano viSaya pUkyo che, ane anubhava kema thAya e pUchavuM che. cha dravyanuM zuM svarUpa che? ATha karmanuM zuM svarUpa che? enA ghAti ane aghAtinA keTalA bheda che? nava tattvanA keTalA bheda che? eka eka bhedanuM zuM lakSaNa che? e kAMI paNa pUchyuM nathI ziSya? ziSyanI jijJAsA.... pAtra jIva zuM pUche che? pAtra jIva utkRSTa pAtra jIva zuM pUche che ? e pUchavAmAM paNa eno mAla ghaNo bharyo che. eTaluM ja pUchyuM prabhu ! mArA AtmAne Aja sudhI meM jANyo ne anubhavyo nathI. to e mArA AtmAnuM svarUpa zuM? ane ene lakSamAM letAM mane AtmAno anubhava thAya ane duHkhano aMta AvI jAya enuM svarUpa zuM che? e kRpA karIne mane kaho. eka evuM nAnuM pustaka bahAra paDyuM che. ekaso 110gAthAnuM bhavyAmRta karIne AjathI aDhIso varSa pahelAM kannaDa bhASAmAM lakhAyeluM. nemicaMdra siddhAMta cakravartInA ziSya, praziSya eNe banAveluM che. eNe to tyAM sudhI lakhyuM che ke A kALamAM koI samyagdarzana pAme-A paMcamakALamAM to ochAmAM ochA traNa bhave eno mokSa thaI jAya, ane bahu vAra lAge, to Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 27 345 vadhAremAM vadhAre ATha bhave to mokSa thAya ja. evo kola karAra emAM lakhI gayA che. eTale ema lAge che ke chaThThIgAthA, je AtmasAt karaze ane prayoga karaze, ene bahu thoDA kALamAM ane ghaNAM jIvone Atmadarzana thAya evA Aje prayoganI vAta cAle che. prekTIkala vAta cAle che. thiyarI nahIM. prekTIkala, emAM pote eka dRSTAMta Ape che. vaLI dAhyanA AkAre thavAthI, dAhyAkAra thavAthI agnine dahana kahevAya che. bALanAra kahevAya che. agnine bALe che ema nathI lakhyuM, paNa agnine oluM nimitta che, lAkaDA Adi, tyAre eno je AkAra che. e AkAre agni svataMtrapaNe potAthI parathI nirapekSa, e (I) AkArarUpe pariName che. ene dAhyAkAra kahevAmAM Ave che. enI sAme joyAkAra kaheze jJAnamAM. to paNa dAhyAkAra azuddhatA ene nathI. lAkaDAne bALe che mATe agni che ema nahIM. agni to pote potAthI agni che. lAkaDA, lAkaDAthI che. evI rIte zeyAkAra thavAthI, have enA mATe huM ekAda daSTAMta ApuM to khyAla vadhAre Ave, ke pANInuM svaccha taLAva hoya ane emAM asaMkhya tArAo upara hoya, ane e tArAno pratibhAsa pANInI svaccha paryAyamAM paDe che. e tArAno pratibhAsa pANInA daLa sudhI jAto nathI. paNa uparanI sapATImAM eno pratibhAsa Ave che. have jyAre e tArAono pratibhAsa emAM Ave che. pANInI paryAyamAM, tyAre ene jANanArA ghaNAM UbhA hatA, koI kahe che ke A pANImAM tArA che. pANImAM tArA pratibhAse che ema nahiM, A pANImAM asaMkhya tArA che. bIjo kahe che tArA emAM nathI, paNa tArAno to emAM pratibhAsa thAya che. evuM A pANI che, trIjo kahe che. ke pratibhAsa thAya che, evI pANInI paryAya che, ke je pANInI paryAyamAM tArA pratibhAse che. tArA tArAmAM che, pANI pANImAM che, paNa e je tArAno pratibhAsa thayo evo AkAra ahIMyA pANImAM paDe che. to ene jaLAkAra kahevAmAM Ave che. jaLa eTale pANI, pANIno AkAra che e, tArAno AkAra nathI Avyo. tArAno AkAra tArAmAM nimitta paDe che. ane ahIMyA pANInI avasthAe tArAnA biMbarUpe, pratibiMbarUpe thaIne e pariName che. have I pANImAM pratibhAsa thayo che eno to, e pANI to pANIthI abheda che. eTale tArAya dekhAtA nathI, eno pratibhAsa dekhAto nathI. jemAM pratibhAsa thAya che evI paryAya paNa dekhAtI nathI, amane to pANI, pANI nuM pANI ja jaNAya che bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. paryAya ne dravyano bheda paNa nIkaLI jatAM, e pANI sudhI enI najara gaI, eno artha ema thayo. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana evI rIte A AtmA che. enI aMdara jJAna paryAya pragaTa thAya che upayoga, e svaccha che. pragaTa thato upayoga azuddha nathI, pragaTa thato upayoga zuddha nathI paNa svaccha che. have svaccha upayoga pragaTa thAya che jyAre, tyAre AtmA to traNekALa zuddha che. paNa enI dazAmAM zuddhatA pragaTa thatI nathI. paNa e kema azuddhatA thaI jAya che paryAyamAM ane kema azuddha TaLIne zuddha thAya che, enI vAta ApaNe karavAnI che. to kahe che ke jJeyAkAra avasthAmAM, A zabda che. jJeyAkAra avasthAmAM eTale para padArthane ane svapadArthane jANavAnI avasthAmAM ema na levuM, paNa parapadArtha ne svapadArtha jJAyaka, svaparanA vibhAgapUrvaka AkhuM vizva emAM avabhAse che, pratibhAse che, jhaLake che jJAnamAM. have evA samaye jJeyAkAra avasthAmAM, koI jIva to paranA pratibhAsa tarapha DhaLIne baMdhamArgamAM cAlyo jAya che. ane koI to svanA pratibhAsa tarapha vaLIne mokSamArgamAM AvI jAya che. A eka TarnIMga poInTa che. baMdhamArgamAM jAvuM ke mokSamArgamAM AvI javuM, e eka kaLA che, kaLA. kema ke be no pratibhAsa che, eTale kAM svasanmukha thAya to samyajJAna thaI jAya ane parasanmukha thAya to jJAnanuM ajJAna karI nAkhe. to duHkhanA mArgamAM cAragatimAM corAzI lAkha yonimAM pheMkAI jAya che. 346 bIjuM AtmAnA jJAnano svabhAva, jyAre pratibhAsa thAya che, rAgAdino ke dehAdino, tyAre e AtmAnuM jJAna rAgane ane dehane jANatuM nathI. jo rAga ne dehanA pratibhAsa samaye ene A rAga jaNAya che to e baMdhamArgamAM jAya che. kemake AtmAno svabhAva kevaLa potAne jANavAno che ane parane na jANavAno che. traNe kALathI AtmA che ane traNekALathI upayoga pragaTa thAya che. paNa Aja sudhI koInA AtmAnA jJAne eTale AtmAnA jJAne koI parane jANyuM nathI. 52ne jANavAno eno svabhAva ja nathI. svane jANavuM choDI ane 52ne jANe evuM enA svabhAvamAM ja nathI. jJAnano svabhAva svane jANavAno che. ane IndriyajJAnano svabhAva 52ne jANavAno che. IndriyajJAna svane jANatuM nathI. ane AtmajJAna pa2ne jANatuM nathI. kevaLa svane jANe che. eTale jJeyAkAra avasthA to thaI emAM benA pratibhAsa paNa thayA. have benA pratibhAsa vakhate anAdikALathI ene be zalya paDelA che. eka to parabhAva ne paradravyane huM karuM chuM, evI kartutvabuddhi che karI zakato nathI. jo AtmA rAgane ane parane karato ja hoya, ane evuM kartApaNuM jo AtmAmAM AvI jAya. to to sabhyajJAna kahevAya. paNa je vizeSamAM kriyA thAya che, eno pratibhAsa jJAnamAM AvatA, e pratibhAsa uparAMta, e pratibhAse che rAga enA upara lakSa jAya che. eTale rAgane 'huM karuM chuM' evo ene ajJAnIne pratibhAsa thAya che. rAgane karI zakato nathI. akartApaNuM chUTe to kare. vizeSa Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. ra7 347 apekSAe kartA thAya che, paNa sAmAnya apekSAe akartA rahe che AtmA, bhavI hoya ke abhavi. evI rIte jevI rIte akartApaNuM chUTatuM nathI AtmAnuM ane kartA thato nathI, traNa kALamAM, evI rIte AtmAnuM jJAna parane jANatuM ja nathI. A viSaya ghaNo sUkSma che, gaMbhIra che, samyagdarzana kema thAya? enI A vidhi cAle che. tyAre parane jANavAno svabhAva hoya ane parane jANato ja hoya AtmA rAgAdine, cha dravyane, nava tattvane, lokAlokane jANato ja hoya to to ene AtmAno anubhava hovo joIe ane AnaMda Avavo joIe, parane jANatAM jANatAM anaMtakALa gayo paNa ene sukha to pragaTa thayuM nahIM. zeyathI joyAMtara zeyathI joyAMtara ghumarI khAdhA kare che enuM jJAna, sthira thatuM nathI. e viSaya gote che. paNa ene maLato nathI ane e viSayanA kahenArAnA dukALa hoya paMcamakALamAM lagabhaga. eTale ene vANI sAcI maLatI nathI ane potAnI yogyatA evI che ke enI e prakAranI yogyatA che ke ene maLatuM nathI. paNa jyAre e jIvano kALa pAke che tyAre sane zravaNa karavA tarapha e vaLI jAya che. ane ghaNAM pratipAdana karanArA hoya che emAMthI eka tAraNa kADhI, ghaNI jagyAe e rakhaDIne e sonagaDha jAya che. ane sonagaDhanA saMtAno paricaya karatA kahe che ke AtmAnuM jJAna parane jANatuM nathI. 'svane jANavAnuM choDe to parane jANe", Atmadravya akartApaNuM choDe to kartA thAya, akartApaNuM to chUTe nahIM kartA thaI zake nahIM. azakya che. mAne bhale ke "rAga karuM chuM'' paranuM karuM ne, ane Ama karI nAkhyuM ane AnuM Ama karI nAkhu. e miththAbuddhi che enI. emAM prayojananI siddhi thatI nathI bilakula. AhAhA ! e anartha che. arthanI prApti emAM thatI nathI enA vikalpathI. I to che I che vastu. ema A AtmA che-jJAtA che-jJAyaka che, enuM jJAna pragaTa thAya che. e jJAnamAM svaparano beyano pratibhAsa thAya che, svapara beyane jANe che ema na levuM pahelAM. kemake chadmasthano upayoga eka samaye bene jANI zakato nathI. pratibhAsa benA thAya che, lakSa ekanuM ja hoya che. traNe kALa pratibhAsa benA ane lakSa ekanuM ja hoya che. traNe kALano A siddhAMta che. have ene bhUla zuM karI? ke jyAM pratibhAsa thayo jJAnamAM, rAgAdino-dehAdino pratibhAsa thatAveMta ja, enuM lakSa anAdikALathI para upara che, to mane A jaNAya che A jaNAya che. Ane jANuM chuM Ane jANuM chuM Ane jANuM chuM. jJAnano svabhAva to svaparaprakAzaka che ja. jANavuM e kAMI doSa nathI, ema ene potAnA ajJAnathI lAge che. emAM IndriyajJAna UbhuM Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 jJAyaka svarUpaprakAzana thaI jAya che, emAM IndriyajJAna rokAtuM nathI, atIndriyajJAna pragaTa thatuM nathI, eTale e jIvane Atmadarzana thatuM nathI. ahIMyA AcArya bhagavAna kahe che ke jJeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. zeyAkAra avasthAmAM, zeyane jANavAnI avasthAmAM, ema lakhyuM nathI. zeyAkAra avasthAmAM eTale jJeyano jyAre pratibhAsa thAya che evI jJAnanI zeyAkAra avasthAmAM jJeya jaNAtuM nathI, jJeyano pratibhAsa jaNAto nathI. paNa pratibhAsa jemAM jaNAya che evuM jJAna jaNAya che, ke je jJAna AtmAne abheda thaIne jANI le che. have e pratibhAsa keTalAno thAya che ? ke bhUta, bhaviSya, vartamAna traNa kALanA dravyo, anaMtA jIvo anaMtA pudgala paramANuMo eka eka paramANuMnI bhUta-bhaviSya-vartamAna traNakALanI paryAya sahitano paramANuM. ema jIva sva ne para beya eka eka jIvanI bhUtabhaviSya-vartamAna traNakALanI paryAya atIta, anAgata ne vartamAna traNakALanA paryAyo sahitano jIva potAno ane para bIjo eno pratibhAsa thAya che. jJAnamAM pratibhAsa thAya che eTale sAdhakanuM jJAna, pratibhAsa to badhAno che ene. ajJAnIne jJAnIne badhAne pratibhAsa che. paNa e kevaLajJAna thatAM e je pratibhAsa hato eno AvirbhAva pUrepUro pratyakSarUpe thaI jAya che. eTale ema kahevAya che ke kevaLI lokAlokane jANe che. kevaLI bhagavAna lokAlokane jANatA ja nathI. e kevaLajJAnamAM je pratibhAsa thayela che, eno je AvirbhAva thayo, ene jANe che I. I kAryane jANe che. ane kAryane jANatAM upacAra Ave che ke kAraNa lokAlokane paNa jANe che. e upacAranuM kathana che e. A vyavahA2-upacAra kema Avyo ? ke 'pratibhAsa dekhIne' 'parane jANe che' evo vyavahAra kahyo. e vyavahAra sAco lAgyo, eTale parane jANavAmAM rokAI gayo. jJAnI paNa vyavahA2e jANelo prayojanavAna kahe che, paNa pUcho to kharA jJAnIne ke jANelo prayojanavAna to prabhu ! I rAga che. bheda paMcamahAvratanA pariNAma ene jANe che koNa ? vyavahA2 jANelo prayojanavAna eTale zuM ? paNa tene jANanAra to batAvo, ke kema ? e jJAna ene jANe che. ke kayuM jJAna ene jANe che ? atIndriyajJAna ene jANe che upayogarUpa, ke pariNati pragaTa thaI e jANe che ? ke bIjuM koI jJAna ene jANanAra che koI ? e batAvo to kharA. tyAre koI pUche to kahe e to amArA jJAnamAM eno pratibhAsa dekhIne, ene jANe che evo upacAra karavAmAM Avyo che. tyAre kharekhara ene koNa jANe che ? ke IndriyajJAna ene jANe che. AtmAnuM jJAna ene jANatuM nathI. AhAhA ! buddhino viSaya che I. rAgane jANavuM Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 27 349 e buddhino viSaya che. A badhI vAta cha keseTa nIkaLI che. emAM AvI gaI che, ke cha dravyane koNa jANe che ? ke bahirmukha daSTi jANe che. AtmA nathI jANato cha dravyane. zeya ja nathI enuM. A vAta eka apUrva 373 thI 382 gAthAmAM kuMdakuMdabhagavAne racanA karI che. enI TIkA amRtacaMdraAcArye karI che. e dasa gAthA bahu uMcI che. TAIma raheze to ApaNe laI lezuM atyAre kahI dauM. TIkAkAra ema kahe che. ke vastu svabhAva para vaDe utpanna thaI zakato nathI. vastu svabhAva eTale AtmAnuM jJAna, para vaDe eTale para zeyo vaDe AtmAnuM jJAna utpanna thaI zakatuM nathI, eTale ke jJeyathI jJAna thatuM nathI. I to pracalita badhAe sAMbhaLeluM che. paNa bIjuM nathI sAMbhaLyuM athavA to sAMbhaLyuM hoya to kAna upara lIdhuM nathI. bIjuM sAMbhaLyuM hoya to, kAna upara atyAra sudhI lIdhuM nathI, ema mane lAge che, have levA jevuM che. pahelAM bolamAM zuM kahyuM ke vastu svabhAva para vaDe utpanna thaI zakato nathI. eTale zeyathI AtmAnuM jJAna pragaTa thaI zakatuM nathI. zAstrathI AtmAnuM jJAna thAya nahIM. AhAhA ! pachI bIjuM vAkya lakhe che. vastu svabhAva pa2ne utpanna karI zakato nathI, eTale AtmAnuM jJAna jagatanA koI padArthane jJeya banAvI zakatuM nathI. azakya che e. have koIne zeya banAvI zake to to pa2ne jANe. paNa jJAnanuM koI jJeya thatuM ja nathI, to pa2ne jANavAno prazna kyAM rahyo ? viSaya ja nathI. jJAnano viSaya aMdara ahIMyA che. jJAnano viSaya bahAra nathI. 99 vastu svabhAva para vaDe utpanna thaI zakato nathI eTale jJeyathI jJAna thatuM nathI. zeyathI jJAna thatuM nathI ane jJeyanuM jJAna thatuM nathI. zeyathI jJAna na thAya ane jJeyanuM jJAna na thAya. rAganuM jJAna na thAya, pudgalanuM jJAna na thAya to jJAna pudgala ja hoya. je jenuM hoya te te ja hoya. mATe AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA che. mATe AtmAnuM jJAna, kadI eka samayamAtra paNa pa2ne jANavA gayuM nathI vartamAnamAM jANatuM nathI ane bhaviSyakALe jANaze nahIM. mATe tuM e zalya kADhI nAkha ke huM parane jANuM chuM. AhAhA ! parane jANe che e to bhrAnti che. pachI sAdhaka thayA pachI svaparane jANe che e vyavahAra che. e vyavahAra niSedha karavA yogya che. e pramANanuM vAkya che. ''artha vikalpa jJAnaM pramANaM'' e kAle lIdhuM hatuM ApaNe ane emAM devasena AcArya bhagavAnanI TIkA lIdhI hatI ApaNe ke '"nizcayanaya vaDe nirNaya kare ane vyavahAranaye nirNaya kare ane anubhaya, beyane choDIne ekalA pramANathI nirNaya kare che. paNa kahe che ke pramANamAM viSaya to vadhAre Avyo, nizcayanayane lIdhI ane vyavahAranayane lIdhI to te pUjyatama kema nathI ? kahe che ke '"e pramANa jJAna vyavahArano Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 jJAyaka svarUpaprakAzana niSedhaka nathI'' niSedha karavAnI enAmAM zakti nathI. eTale te AtmAne pakSAtikrAMta karAvI anubhUti karAvI zakatuM nathI ane nizcayanaya vyavahArano niSedha karAvI eTale ke parane jANavuM e vyavahAra che. e Ave ke, aho ! ''jANanAra jaNAya che kharekhara 52 jaNAtuM nathI'' ema vidhi niSedhanA vikalpamAM AvI pahelo niSedhano vikalpa chUTe 52ne jANato nathI e vikalpa che. I chuTI jAya pachI jANanAra jaNAya che e vikalpa UThe. pachI jANanAra jaNAya che evo vikalpa chUTI jAya. tyAre nirvikalpa AtmAno anubhava ene thAya che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo ema lakhe che. zeyAkAra avasthA eTale jJAnanI paryAyamAM sva ne paranA vibhAgapUrvaka yugapad sva ne para AkhuM vizva jemAM pratibhAse evI jJAnanI paryAyamAM, pragaTa thAya che emAM. kahe che ke e zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo, jJAtaH te to te ja che, ema che ne. e rIte jJAtaHne pachI bIjuM lIdhuM eTale be vAta emAM che. mULamAM enI TIkA kare che. pote, ke zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo. jo tyAM anubhava nathI, e karaNalabdhinA pariNAmamAM AvI gayo che. karaNalabdhi eTale zuM ? ke AtmAnI sanmukha je upayoga thAya che, e upayoga TheTha AtmAmAM abheda na thAya tyAM sudhI enI vacalI sthiti je che thoDAka samayanI ene karaNalabdhinA pariNAma kahevAmAM Ave che. adhaHkaraNa, apUrvakaraNa ne anivRttikaraNa enA vistA2nI ApaNe kAMI jarUra nathI. paNa sAkSAt pratyakSa anubhava thavA pahelAM e jJeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. jo savikalpa svasaMvedanamAM jJAyaka AvI gayo. ene karaNalabdhinA pariNAmamAM savikalpa svasaMvedana, A badhA munirAjanA zabdo-vacano che. pachI uttarottara kSaNe, I parokSa thayuM che, e parokSano vyayane pratyakSano utpAda thAya che. tyAM ene AnaMda-AnaMda AnaMda Ave che. basa bhavano aMta AvI gayo ene khabara paDI jAya che eTale zeyAkAra avasthAmAM zeyo nathI jaNAtAM, eno to prathama niSedha karavo paDaze. zAstramAM ema Ave che ke, nizcayanaya vaDe tuM vyavahArano niSedha karaje, adayama. dayA rAkhIzamAM. vyavahAra koNe kahyo che ? sarvajJa bhagavAne kahyo. ane vyavahArano niSedha karavo e koNe kahyuM ? e sarvajJa bhagavAne kahyuM. sarvajJa bhagavAnanI eka vAta mAnI lIdhI. ane niSedhanI vAta mAnato nathI. AhAhA ! A parane jANato nathI, to to jJAnano niSedha thaI jaze. are ! ajJAnano niSedha thaze ne jJAna to pragaTa thaze. tuM jo to kharo. prayoga to kara. ekavAra prayoga kara, karato, kharo zuM thAya che camatkAra ! saMtoe anubhava karIne A badhI vAta lakhI che. tuM to binaanubhavI che !! Ama na hoya ! Ama nA hoya Ama nA Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 27 hoya ! tane kAMI khabara che ke Ama na hoya ? eka vakhata gurudeva ahIMyA padhAryA hatA. ane AMhIthI goMDala jatA rIbaDAmAM mukAma hatuM. tyAM bapore vyAkhyAnamAM ahIMthI badhA gayA hatA. tyAre eka ''tattvajJAna taraMgiNI'' nAmanuM zAstra che. emAMthI gurudeve eka dRSTAMta ApyuM. eka hato AMdhaLo ane eka hato dekhato to dekhato kahe che, AhAhA ! AkAzamAM ekaso ATha sapheda bagalA hArabaMdha jAya che. pote gaNIne kahyuM ho 108 olo AMdhaLo kahe 'nA' eTalA nathI. A kahe eTalA ja che. elA tuM paNa kAMI AMdhaLo cho ne dekhato nathI. dekhato nathI ne tuM zuM vAta karaza? (zrotA :- joyA vagara bole che) ema pakSavALAnuM jJAna biDAI jAya che. bhedajJAnanI zakti ene ughaDatI nathI. ane nizcayanayanA pakSavALAne ? savikalpadazAmAM paNa bhedajJAna thAya che enI jJAnazakti ughaDatI jAya che. 351 e savikalpa bhedajJAna paNa vinAzika hovA chatAM paNa upAdeya che ema lakhyuM che, kaLazaTIkAmAM vinAzika ema lakhyuM che vinAzika hovA chatAM savikalpa bhedajJAna to paNa upAdeya che. eTale ke prayoga karavA jevo che ema. AhAhA ! e abhedamAM cAlyo jaze. bAkI vyavahAranA pakSavALAne bhedajJAnanI zakti biDAI gaI che. I to nA nA ja pADyA kare nA nA....ja pADyA kare. AhAhA ! gurudevanA samayasAranA pravacananA 11 bhAga bahAra pADyA ApaNe, emAM seMkaDo vAra AtmAnA jJAnano svabhAva svapa2prakAzaka che ema lakhyuM che, seMkaDo vAra. ajamerAbhAIe to e 11 bhAganuM traNa vakhata adhyayana karyuM che. traNa vakhata ho ! 11 bhAganuM jhINA akSaranuM seMkaDo vakhata AvyuM emAM. svaparaprakAzaka jJAnano svabhAva che. e puruSa ! e puruSa kahe che. svapara be lIdhuM che pahelAM, pahelAM be lIdhuM pachI e puruSa kahe che ke, AtmAnuM jJAna parane jANatuM ja nathI, koI enuM zeya nathI. anaMtAsiddho e AtmAnA jJAnanuM jJeya nathI. ahIMyA aMdara ja enuM jJeya che, jJAna ahIMyA ne jJeya ahIMyA ane jJAtA traNeyanI abheda sthiti e ja jJeya che. have beya vacana enAM che. (zrotA : evA mahApuruSanI vAtamAM phera na hoya samajavAmAM phera che) samajavAmAM, samajavAno prayatna karavo joIe. paNa be vAta kare che. emAM ApaNI siddhi zemAM thAya ? sAdhyanI siddhi zemAM thAya, e jJAnInA vacana che beya. beya amane mAnya che, ziromAnya che. to eka vyavahAranuM vacana che, pramANajJAna jenuM lakSaNa svaparaprakAzaka e vyavahAra ane eka nizcayanuM vacana che ke jJAna parane jANatuM ja nathI. have nizcaya sudhI pahoMcyo nahIM I ane vyavahArane pakaDI lIdhuM svaparaprakAzaka. AhAhA ! zAstramAM paNa Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 jJAyaka svarUpaprakAzana svaparaprakAzaka Ave, che to svaparano pratibhAsa paNa samajAvavA mATe zuM kare? ke svaparano pratibhAsa che pachI kahe ke parapadArtha jJAnamAM jaNAya che. sogAnIjI thaI gayA eNe ema kahyuM ke para padArtha jaNIta jAtA hai, ye saba jaNIta jAtA hai (zrotA jaNAya jAya che) jaNAya jAya che ema kahyuM, jaNAya jAya che. eno artha ja ema thayo ke avabhAsana thAya che. e jaNAya che ema nahIM. (zrotA jJAna jANe che emeya nahIM) jJAna jANe che emeya nahIM ane zeya jaNAya che ema paNa nathI. jo zeya jaNAya che to jJAyaka jaNAto ja nathI. baMdha adhikAramAM AcArya bhagavAna TIkA kartA lakhe che, ke ""huM parane mArI zakuM, jIvADI zakuM, duHkhI sukhI karI zakuM" e tArI miththAbuddhi che. e bhAvabaMdha che. bhAva baMdha eTale mithyAtva. pachI AgaLa vadhIne kahe che ke dharmAstikAya jaNAya che jJAnamAM, e paNa samakakSI baMdha che. samakakSI baMdha. kaSAyakhAnA khole mAravAnA abhiprAyapUrvakanA ane dharmAstikAya mane jaNAya che. beya pApa sarakhuM che. elA Agamane tuM mAnato nathI A lakhe che tuM vAMca to kharo? dharmAstikAya jaNAya che? paNa sAheba emAM zuM guno karyo? ke AtmA yapaNe nA Avyo mATe hiMsA thaI gaI tArI. I jaNAya che tyAMthI upADIne ahIMyA levuM ke e jaNAya che jyAre, tyAre AtmA zeya na thayuM. to AtmAno anubhava na thayo, to bhAvahiMsA thaI gaI ke nahIM? ema levuM ahIMyAthI, bahArathI samajAvavA mATe che paNa aMdara jJAna chUTyuM te ja bhAvahiMsA thaI gaI. e jJAne AtmAne zeya banAvavAnuM choDI dIdhuM ane parane zeya banAvI-banAvIbanAvI, zeya banAve che paNa zeya banatuM nathI. zeya banAve che paNa jJAnanuM zeya thatuM nathI. I to IndriyajJAnanuM joya thaI jAya che, mAruM zeya nahIM. bhale bhUtakALamAM bhUla karI eNe, paNa vicAravuM joIe ke e zeya, konuM zeya che e? AtmAnuM joya thayuM hatuM bhUtakALamAM? ke atyAre? vartamAnamAM? ke AtmAnuM joya to thaI zakatuM nathI. to koI ene jANanAro hovo joI. hA. ene IndriyajJAna jANe che. jema paryAyano kartA paryAya che ema kahyuM tyAM akartAmAM AvI gayo. ema parane jANanAro batAvyo ke IndriyajJAna jANe che. AtmAnuM jJAna ene jANatuM ja nathI. AtmAnuM jJAna AtmAne jANe che. IndriyajJAna parane jANe che. AtmAnuM jJAna AtmAne jANe, asti nAsti anekAMta A che. AtmAne jANe ne paraneya jANe e anekAMta nathI. AhAhA! "anekAMtopi anekAMta pramANa naya sAdhanam" evo pATha chezloka che. pramANathI juo to Ama svaparaprakAzaka dekhAya che. pramANajJAna parathI juduM pADe che. ane nayathI juo to nayajJAna aMdarathI AtmAne paryAyathI juduM pADe che. pramANa naya be Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 27 353 sAdhana che. "anekAMto pi anekAMta anekAMtane jANavAnA be sAdhana eka pramANa ane eka naya. pramANathI juo to parathI juduM paDI jAya che ane nayathI juo to jANanAra jaNAya che para jaNAtuM nathI. I anekAMta bhedajJAna mUlaka che. jANanAra jaNAya che ane para jaNAtuM nathI emAM IndriyajJAnano niSedha che. emAM jJAnano niSedha kyAM Avyo? emAM tAro niSedha kyAM Avyo? tuM to evo IndriyajJAnavALo cho nahIM. tane zuM duHkha thAya che emAM? AhAhA ! bahu vAta to bahAra ApI dIdhI che gurudeve. anaMto upakAra che ApaNA upara. AhAhA! eTale joyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. jyAre rAgano pratibhAsa thAya che tyAre, rAgano pratibhAsa thAya che evuM jJAna jaNAya che ke rAga jaNAya che? pratibhAsanA kALe, A padArtha che dravyazruta, Ano pratibhAsa jJAnamAM thayo. barAbara ! pratibhAsa to thAya ne A to padArtha che. to e jJAna A dravyazrutane e vakhate jANe che ke, dravyazruta jemAM pratibhAse evA jJAnane jANe che. kahe che ke AtmAnuM jJAna A dravyazrutane to jANatuM ja nathI. pachI kahe che ke dravyazrutanuM jJAna nathI thatuM paNa jJAnanuM jJAna thAya che. e jJAnanuM jJAna thAya che. jJAnanuM eTale jJAyakanuM jJAna thAya che. e jJAna kevuM che? e jJAnamAM samasta zeyAkAro pratibhAse che evuM jJAna thAya che. samasta joyAkAro, zeyo pratibhAse che ema nahIM have. zeyAkArothI jJAna abhinna che. ane jJAnathI jJAyaka abhinna che. zeyathI bhinna che ane zeyAkAro che je che, zeyono pratibhAsa thAya che. evuM jJAna AtmAthI abheda thaIne anubhava thAya che, tyAre upacArathI ema kahevAya ke pratibhAsa dekhIne, parano pratibhAsa che ahIMyA e "kArya thayuM, to kAryamAM kAraNano Aropa ApI, naimittikamAM nimittano Aropa ApIne ema kahevAya ke jJAna parane jANe che. kharekhara jJAna parane jANatuM nathI. evo svabhAva ja nathI ke jJAna parane jANe paNa upacAra karavAmAM Ave che. nimitta dekhIne upacAra karavAmAM Ave che. e upacAra ene jo sAco lAge che to bahirmukhadazA thAya che. ane upacAra khoTo lAge che to aMdaramAM AvI jaze. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo, jJAyakapaNe jaNAyo, jaNAze nahIM have. A prayoganI vAta cAle che. zeyAkAra avasthAmAM, jemake A bolapena che, eno pratibhAsa jJAnamAM thAya che ane svano pratibhAsa thAya che jJAyakano, beno pratibhAsa thAya che. evI eka jJAnanI paryAya pragaTa thaI jemAM beno pratibhAsa thAya che. bene jANe che ema na levuM. beno pratibhAsa thAya che e samaye evI yAkAra avasthAmAM, AcArya bhagavAna pharamAve Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 jJAyaka svarUpaprakAzana che. huM hamaNAM AdhAre ApIza. pharamAve che ke "vizeSa paryAyanA bhede koI to samyakajJAnI thaI jAya che ane koI mithyAjJAnI thaI jAya che. pratibhAsa benA che ne? lakSa aMdaramAM karavuM ke bahAramAM karavuM e potAnA puruSArthanI vAta che. anaMtakALathI bahAranuM lakSa kare che ke para jaNAya che mane, e bahirmukhadazA thaI gaI. AtmA (te) rUpa thato nathI. IndriyajJAna bahirmukha thAya che. AtmAnuM jJAna bahirmukha thaI zake ja nahIM. bahirmukha thAya to to parane jANe ane parane ja jANe to jJAna paranuM ja hoya, to to jJAnano nAza thaI jAya. AhAhA ! rAganuM jJAna na thAya rAgano pratibhAsa thAya paNa rAgane jANe nahIM jJAna. pratibhAsa thAya ane jANe nahIM. bolo gajabanI vAta ! bhagavAnanI pratimAnA darzana karavA jAya to ene pratibhAsa thAya, paNa AtmAnuM jJAna pratimAjIne jANatuM nathI. to e vakhate koNa jANe che ene? ke AMkhano ughADa cakSuIndriya jANe che. jyAre cakSuIndriya ene jANe che tyAre AtmAnuM jJAna AtmAne jANe che. pratimAnI sAme UbhA UbhA arihaMtanA dravya-guNa paryAyane jANatAM, are ! mane to jANanAra jaNAya che. tyAM UbhA UbhA samyagdarzana pragaTa thaI jAya. pratimA tyAM rahI gayA. AMkhano ughADa tyAM thoDo TAIma rahyo. thoDo TAIma ! pachI to ene ema AvyuM ne ke jANanAra jaNAya che. A nathI jaNAtuM. I to IndriyajJAna ene jANe che. to jANanAra jaNAya che to IndriyajJAnano vyApAra thoDo TAIma labdha thaI jAya che. IndriyajJAnano vyApAra aTake che. IndriyajJAnano kSaya thato nathI. nirvikalpa dhyAnamAMthI bahAra AvyA pachI pAchuM IndriyajJAna ubhuM thAya che. AhAhA ! ane pariNati rahI jAya che. "anubhava" pachI eka jJAnanA be bhAga paDI jAya che. thoDI aMtarmukha atIndriyajJAnI pariNati rahI jAya che. bahirmukha jJAnamAM IndriyajJAna rahI jAya che. pachI ene IndriyajJAnamAM ahaM thatuM nathI. huM IndriyajJAna vaDe parane jANuM chuM, evuM thatuM nathI. bhedajJAna thaI gayuM ene ekatA tUTI gaI enI. AhAhA ! e to joya che. bhAvaIndriya ne enA viSayo e badhuM zeya che. e zeya nathI jaNAtA paNa zeyano pratibhAsa thAya che. evuM je jJAna che ke je jJAna AtmAne jANe che, tyAM sudhI laI levAnuM. jJAnane jANe che ema na levuM. jJAnanI paryAyane jANe che to pratibhAsa upara vayo jAze. AhAhA ! bahu apUrva vAta che. chaThThI gAthA eTale chaThThIno lekha, phare nahIM aphara che ema gurudeva kahe che. kALa sAro che. yAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che eno vicAra badhAe karavo. ke A zuM? zeyAkAra avasthAno svIkAra karyo AcArya bhagavAne, ane emAM zeya na jaNAya ne jJAyaka jaNAya e zuM? maMdiramAM badhA darzana karavA jAya che. to arIsA sAme joIne badhA kapALamAM Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 27 cAMdalo kare ne? samajI gayA! to bahAra nIkaLatAM nIkaLatAM koI bhAIe pUchyuM ke tame A cAMdalo karyo to kevI rIte karyo? arIsAnI sAme joyuM. ane mAruM kapALa dekhANuM emAM cAMdalo karyo. bIjA-trIjo pachI badhA AvavA mAMDyA.mane to arIso ja dekhANo mane kapALa, kAMI dekhANuM ja nathI. have kapALanA pratibhAsa vakhate arIso jaNAya, jhaverIne sphaTikamaNinA lAla phUlanA pratibhAsa vakhate sphaTikamaNi jaNAya jAya che. be jANanArA che eka aparIkSaka ne eka parIkSaka, be. AhAhA ! ene to ema lAgatuM nathI ke A lAla thaI gayuM. dAkhalo ghaNI vAra ApuM chuM. pharIthI ApuM, kaLA che kaLA. bhUlezvara che muMbaImAM, eka sphaTikamaNi kheDUtane maLyo ene ema ke sArA paisA Avaze, eTale gayo bhUlezvara khUba bhIDa hoya tyAM to eka bAMkaDA upara ene rAkhyo. AjubAju kApaDavALAnI dukAna lAla paDadA rAkhe che. eno pratibhAsa emAM thAya paDe. have kahe ke bhAI mAre A vecavo che. to kahe eka rUpiyo, savA rUpiyo, be rUpiyA, pAMca rUpiyA sudhI hararAjI thaI, pachI savApAMca koI kahe nahIM. nA, mAre pAMca rUpiyAmAM veMcavo nathI. emAM koI jhaverI AvyA ne cheTethI najara karI ke kAMI lAge che, Ama joyuM. A to sphaTikamaNi che. elA A sphaTikamaNi keno che? mAro che, to tAre keTalAmAM veMcavo che? bhAI pAMca rUpiyA sudhI hararAjI thaI che. tAre zuM levuM che? mAre che utAvaLa, mAre mahemAno AvyA che, zAka laI lIdhuM che. mAre che utAvaLa jaldI laI levuM hatuM ene mULa to kabajo karI levo hato. kahe zeTha mAre 100 rUpiyA levA che. eTale 100 nI noTa kADhI tarata ja zeThe ApI dIdhA, navvANuM na kahyA! 500 mAgyA hota to 500 Apata. pachI TekSI karIne bhAgyA.I pAchuM vALIne na joyuM. ane bIje divase enI tapAsa karI, A to 10 lAkha rUpiyA Avaze AnI kiMmata 10 lAkha rUpiyA Avaze. pachI trIje divase badhAne bolAvyA ghere cApANI pIvA, moTo hola hato. zrImaMtane ghare to moTo hola hoya ne? pachI kAjunI pUrI ne badAmanI pUrI pIstA DIsomAM cikkAra bharIne, olA hararAjIvALAne kahe tame amArA bhAIyuM cho tame hararAjImAM hatA. tamane cA pANI pIvA zeThe AmaMtraNa ApyuM che. kAla savAre badhA Avajo. badhA AvyA. 50 jaNA badhA AvyA lagabhaga AvyA. AvyA eTale kahe zeTha amane zuM kAma bolAvyA? ke kAle je olI hararAjI hatI ne? e meM kAca lIdho ne? enA 10 lAkha rUpiyA mane AvI gayA. he? hA ! ame to pAMca rUpiyA sudhI caDAva karI hatI ke tamane khabara paDe, paNa e sphaTikamaNi hatuM. pachI badhAe kahyuM pUchyuM-ke have AnI parIkSA kema thAya? bIjIvAra Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 356 Ave to ame laI laIe. eTale zeThe mANasane bolAvyo. AjubAju lAla, kALA phUlano badhoya Dhagalo karI dIdho. sphaTikamaNi vacamAM rAkhyo. eka ekane uThADyA, koI kahe che ke kALuM lAge che, koI kahe kALAnI lAge che koI ne rAtuM. ThIka tyAre besI jAva. bIjo rAunDa karavAnuM zeThe kahyuM tyAre phUla haTAvI lyo badhA. phUla haTAvI lIdhA rAunDa bIjo thayo. sapheda, sapheda ne sapheda che zeTha A. to thoDIvAra pahelAM to tame lAla kALA kahetA hatA. nahIM te amArI bhUla hatI pachI pAkuM karavA mATe trIjuM rAunDa. pAchA phUla mUkyA. have ? are ! have bhUlIe A to sapheda ja che. pahelAM brAMti hatI amArI. ema para padArtha jaNAya che, e bhrAMti che. ema lakhyuM che, zAstramAM. huM jJAtA ne cha dravya mAruM jJeya, bhrAnti che jA. AhAhA ! zAstranA zabdo che A, bhrAnti. paNa kuMbhakaraNanI UMgha caDI gaI che ene. AhAhA ! e olAmAM AvyuM hatuM ne ke kuMbhakaraNane uThADavA gayA to uThe nahIM ghaDIkamAM hAthImAM olA karyA mAMDa mAMDa uThyo laDAImAM mokalavo to rAvaNane. AhAhA ! ema kuMbhakaraNanI UMghamAM che. sat vAta ene maLe che paNa kAna upara leto nathI. AhAhA ! nahIMtara A vAta kAMI navI nathI. gurudeve 66 nI sAlamAM kahelI che. varSo pahelAM kahelI che, ke A AtmA parane jANato nathI. pa2 padArtha enuM jJeya nathI. cha keseTa nIkaLI gaI che AkhI. 66, 68, 74, 77 cAra vakhatanI cha keseTa ane cha keseTanI lhANI thaI gaI che ahIMyA. ke AtmA ja jJAna che, AtmA ja jJeya che. ane AtmA ja jJAtA che. tyAre e cha keseTa jyAre nIkaLI tyAra badhA samajavA maMDyA, thoDAka ke A vAta to gurudeve kahI hatI. paNa ApaNe kema khyAlamAM na lIdhI. ema thoDA thoDA jAgavA mAMDyA che. thoDA thoDA hajI. saMkhyA vadhatI jAya che ema dekhAya che. paNa jANanAra jaNAya che, AmAM lakhyuM che. 'jANanAro ja jaNAya che.' AhAhA ! gurudevanA zabda che ho, 'jANanAro jaNAya che.' ema zeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. bhale A jJeyano pratibhAsa thAya che. paNa zeya jaNAya che ke jJAna jANanAra jaNAya che ? paNa A savikalpadazAmAM AMkha ughADI hoya, AMkha ughADI hoya tyAre tuM vicAra kare che ke ''A jaNAya che ke jANanAra jaNAya che ?'' pachI A AMkha biDAI jAze ne trIjuM locana ughaDI jaze, tane AtmAnA darzana thaze ne bhavano aMta AvI jaze. tuM paNa prayogakara. zeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. jJeya nathI jaNAtuM. AhAhA ! ema karatA ene samyagdarzana thAya che. parokSamAMthI pratyakSa thAya che. svarUpa prakAzananI Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 28 357 avasthAmAM paNa e jJAyaka jANavAmAM Avyo te ja, je jANavAmAM Avyo teno te ja jaNAyo. jJAyaka badalyo nahIM. anumAnamAMya jJAyaka ne anubhavamAM paNa jJAyaka AvI gayo. ane ene bhavano aMta AvI jAya che. AvI paristhiti A chaThThI gAthAmAM rahelI che. vakhata thaI gayo. pravacana naM. 28 paryuSaNa parvAdhirAja divasa-5 - rAjakoTa tA. 21-9-96 A paryuSaNa parvAdhirAja cAle che daza divasa. paryuSaNa eTale cAre bAjuthI dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI potAnA zuddhAtmAnI upAsanA karavI ene paryuSaNa kahevAmAM Ave che. ane emAM mukhyapaNe A dazalakSaNaparva e cAritranI mukhyatAthI che. eTale Aje eno uttama zaucadharmano divasa che. dazalakSaNa parvano Aje pAMcamo divasa che. Aje uttama zaucadharmano divasa che. uttama zauca eTale zuM ? samyagdarzanapUrvakanI pavitratA A zaucano artha. puNya che te pavitra nathI, puNyanA pariNAma to malina che. e pavitra kyAM che ? samyagdarzanapUrvakanI pavitratA athavA nirlobhatA. A daza dharmo mukhyapaNe munidazAmAM hoya che. gRhastha dharmIne gauNapaNe hoya che. zrI padmanaMdI AcArye padmanaMdI zAstramAM paNa AnuM varNana vizeSa karyuM che. tyAMthI joI levuM. ane samyagdarzanapUrvaka ja cAritra hoya che. eTale ApaNe samyagdarzana kema pragaTa thAya ? enI mukhyatAthI gurudeve 45 varSa upadeza Apyo. samyagdarzana vinA cAritra traNakALamAM hoI zakatuM nathI. ane vyavahArano upadeza to ThAma ThAma che. te sAMbhaLIne ene mithyAtvanI daDhatA vadhAre thAya che. baso varSa pahelAM A samayasArano anuvAda karanAra jayacaMda paMDita emaNe DhUMDhArI bhASAmAM anuvAda karyo. Ama pAnA hatA enA. e anuvAda zrImadbhunA hAthamAM Avelo. emaNe cAlatI bhASAmAM hindI bhASAmAM eno anuvAda karAvI ane muMbaImAM parama zrutaprabhAvaka maMDaLa nAmanI eka saMsthAnI sthApanA karI. jemAM satzAstro anuvAda karIne bahAra pADavA. emAM A samayasAra zAstra eNe chapAvIne bahAra pADyuM. 75 nI sAlamAM bahAra paDI gayuM pustaka. 78 nI sAlamAM ApaNAM parama upakArI evA gurudevanAM hAthamAM A zAstra AvyuM. hiMdI thayeluM, DhUMDhArImAMthI hindI AvyuM. DhUMDhArImAM bahurI bahurI...bahurI bahurI evuM Ave. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 jJAyaka svarUpaprakAzana e zAstra hAthamAM AvatAveMta enuM adhyayana karavA mATe jaMgalamAM jaI ane guphAmAM besIne, upavAsa karIne savAre nIkaLI jAya ane sAMje pAchA Ave upAzraye, evuM gaherAIthI eNe adhyayana zarU karyuM. adhyayana karatAM ene ema bhAsyuM ke A to azarIrI thavAnuM zAstra che. AhA ! bahumAna AvyuM samayasAra pratye. samayasAra be jagyAe che eka ahIMyA aMdara samayasAra che e to badhAnI pAse che atyAre paNa, ane eka nimittapaNe A samayasAra che. samayasArano artha che, bhAvakarma, dravyakarma, nokarmathI rahita je zuddhAtmA, paramAtmA, aMdara jJAnAnaMda paramAtmA birAjamAna che. ene mithyAtvanA pariNAma lAgu thatA nathI. I zuddhAtmAmAM mithyAtvanA pariNAma bhUtakALe thayA nahotA. vartamAnakALe paNa zuddhAtmAmAM mithyAtvanAM pariNAma thatAM nathI ane bhaviSyakALe paNa mithyAtvanAM pariNAma zuddhAtmAmAM, zuddhajIvAstikAya tattvamAM e che nahi. AhAhA ! e badhAM bahAranAM bhAvo che. bahirtattva che. aMtartattva to zuddha paramAtma tattva che. emaNe A badhuM vAcyuM, vicAryuM, anubhava karyo ane ene ema thayuM ke bhAratamAM atyAre mokSamArga to bahu lopa thaI gayo che. kriyAkAMDamAM jIva pravarte che. baMdhamArgamAM pravarte che. ekAMta baMdhamArgamAM pravarte che. vartamAnamAM to e du:khI che bicArA, AtmAnAM ajANa. paNa jo A sthiti enI cAlu raheze to bhaviSyamAM paNa du:khanAM dariyAmAM, saMsAramAM dhakelAya jaze. ene karuNA AvI, karuNA AvyA pachI ene A samayasAra zAstranuM jAheramAM 19 vakhata vyAkhyAna karyuM. 45 varSamAM 19 vakhata vyAkhyAna karyuM ! eno anuvAda ka2nA2 200 varSa pahelAM jayacaMda paMDita thayA. emaNe 11 mI gAthA je jainadarzanano prANa che. vyavahAranaya saghaLoya abhUtArtha che, bhUtArthane Azraye ja samyagdarzana thAya. vyavahArane Azraye traNakALamAM samyagdarzana pragaTa na thAya. e vAta enA lakSamAM AvI eTale 11 mI gAthAno bhAvArtha e lakhe che. A eka evo banAva banI gayo ke ame paNa e vyavahAramAM khUMcI gayA hatA. paMDitonI pAse jAtA hatA. nimittanI mukhyatAvALA paMDito hatA. A rAjakoTanI vAta che. emAM e paMDita pote ekAeka rAtre gUma thaI gayA. eTale enAM gAma cAlyA gayA eTale savAre thayuM ke have zuM karazuM ApaNe. eTale ame sonagaDha gayA gurudeva pAse. emane to badhI khabara hatI ke A bALako pAchA bhUlA paDyA che. eTale ravivAre jaIe ame AMhIthI. ravivAre jaIe eTale prasaMga to bIjo hoya. upadezano cAlato hoya. emAMthI agiyAramI gAthAno bhAvArtha kADhIne amane vaMcAve. vAMce pote, saMbhaLAve. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 28 359 eka vakhata ravivAre gayA tyAre paNa I bhAvArtha vAMcyo. ame sAMbhaLyo. bIjA ravivAre gayA tyAre e ne e vAta amane saMbhaLAvI. ame samajI na zakyA be vakhatamAM, jyAre trIjI vakhata gayA tyAre e ne e vAta amane saMbhaLAvI. ene khabara hatI ke ame vyavahAranAM pakSamAM, nimittanAM pakSamAM AvI gayA hatA, ke nimittathI kArya thAya. eka kAryamAM be kAraNa hoya, upAdAna kAraNa ane nimitta kAraNa. emAM ame phasANA hatA. AhAhA ! vikalpanI jALamAM salavAI gayA hatA. have chUTakAro potAnI meLe thato nahato. jJAnI jANI gayA ke A phasAI gayA che, amane choDAvavA mATe apAra karuNA varasAvI. jyAre trIjI vakhata kahyuM tyAre amArI AMkha ughaDI gaI ke A to amArA mATe kahe che. amArI AMkha ughaDI gaI ane kahevAno mAro Azaya e che ke eka to anAdikALanuM potAnuM ajJAna che. svayaM potAnI meLe bhedajJAna karI anubhava karI zakato nathI. evI vartamAnamAM enI yogyatA nathI eTale ene dezanAlabdhinuM nimitta maLI jAya che ane dezanAlabdhinuM nimitta maLatAM, krame sAMbhaLatA ene vyavahArano pakSa chUTI jAya che. nizcayano pakSa Ave che pakSAtikrAMta thaIne, gurudevanI hAjarImAM keTalAka pAmyA ane gurudevanI gerahAjarImAM paNa keTalAMka pAmyA ane bhaviSyamAM paNa ghaNA pAmaze. thoDA nahi paNa ghaNAM pAmaze. evuM sAhitya bahAra AvI gayuM che. nava hajAra Tepa bahAra AvI gaI che. have agiyAramI gAthAnAM bhAvArthamAM zuM che ? e vicAra atyAre mane Avyo che. prasaMgopAta vicAra Avyo che eTale A vAta tamArI pAse 2ju karuM chuM 11 mI gAthAno bhAvArtha, ghare jaIne vAMcI levuM. AhAhA ! bhAvArtha :- ahIM vyavahAranayane abhUtArtha ane zudghanayane bhUtArtha kahyo che. jeno viSaya vidyamAna na hoya, jeno viSaya haiyAta ja na hoya ema. asatyArtha hoya, jUTho hoya tene abhUtArtha kahe che. vyavahAranayane abhUtArtha kahevAno Azaya evo che ke zuddhanayano viSaya abheda, ekAkAra nitya dravya che. tenI dRSTimAM bheda dekhAto nathI. mATe tenI dRSTimAM bheda avidyamAna asatyArtha kahevo joIe. ema na samajavuM ke bhedarUpa kaMI vastu ja nathI, ema na samajavuM joIe. ema mAnavAmAM Ave to to jema vedAMtamatavALA bhedarUpa anityane dekhI avastu mAyArUpa kahe che, ane sarvavyApaka eka abheda nitya zuddhabrahmane vastu kahe che evuM Thare ane tethI sarvathA ekAMta zuddhanayanA pakSarUpa mithyAtvano prasaMga Ave. mATe ahIM ema samajavuM ke jinavANI, jinavANI syAdvAdarUpa che. prayojanavaza nayane mukhya-gauNa karIne kahe che. have viSaya Ave che. paMDitajI lakhe che. 200 varSa pahelAMnuM che A. prANIone eTale Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 jJAyaka svarUpa prakAzana dasa prakAranAM prANathI je jIve che ane prANI kahevAmAM Ave che. prANIone bhedarUpa vyavahArano pakSa, jo ahIMyA parAzrita vyavahArano pakSa na letAM. bhedarUpa vyavahArano pakSa to anAdikALathI che. A vyavahArano pakSa to anAdikALano che, vyavahAra to nizcaya pragaTa thAya pachI utpanna thAya nAza thavA mATe, kAmacalAu utpanna thAya che. kAyama raheto nathI vyavahAra. sAdhakanI dazAmAM vyavahAra kAyama raheto nathI. e to nirvikalpadhyAnamAM to hoya ja nahi. paNa koI koI vakhate savikalpadazA Ave che tyAre e vyavahAra Ubho thAya che ane kahe che ke jANelo prayojanavAna che ema kahevAya. ahIMyA kahe che ke prANIone bhedarUpa vyavahArano pakSa to anAdikALano che ane eno upadeza paNa bahudhA, sarvaprANIo paraspara kare che A bhAratamAM atyAre paNa, vyavahArano upadeza ThAma ThAma Theka ThekANe cAle che. AhAhA ! zuM kahevuM ? duHkha thAya che. gurudevanAM anuyAyIomAM paNa vyavahArano upadeza ThAma ThAma cAle che. gurudevanAM ziSyavargamAM paNa zuddhanayano upadeza paNa kyAMka kyAMka virala che, sAva nAza nathI thayo. kahe che paraspara kare che lyo. ajJAnI vyavahArano upadeza kare che paraspara, hA mAM hA milAvI barAbara che, barAbara che. AhAhA ! vaLI jinavANImAM vyavahArano upadeza zuddhanayano (upadeza) hastAvalaMba jANI bahu karyo che. jJAna te AtmA, darzana te AtmA. ema bhedarUpa vyavahArano upadeza bahu karavAmAM Avyo che paNa bhedanAM lakSa anubhava thato nathI. tenA lakSe rAgI prANIne rAga utpanna thAya che ane Atmadarzana thatAM nathI, paNa enuM phaLa saMsAra che. vyavahAranAM upadezanuM phaLa saMsAra eTale mithyAtva. saMsAra eTale mithyAtva kaho ke saMsAra kaho enArtha che I vAta. saMsAra ja che. - have juo zuddhanayano pakSa to kadI Avyo nathI. zuddhanayano anubhava to thayo nathI kadI, e vAta to dUra raho paNa zuddhanayano pakSa paNa kadI Avyo nathI. jene apUrva pakSa kahevAmAM Ave che te apUrva e pakSa che, eno abhAva thaIne anubhava thAya che evo A pakSa che. kadI Avyo nathI Aja sudhImAM. AhAhA ! upadeza ja na maLe, pakSa kyAMthI Ave ? vyavahArano upadeza cAle che. AhAhA ! ane zuddhanayano upadeza paNa virala kyAMka kyAMka zuddhanayano upadeza che ke AtmA svabhAvathI akartA hovAthI, AtmA traNakALamAM eka samaya mAtra paNa pariNAmane karato nathI. Aja sudhI pariNAmane karyA nathI. baMdhanA ane baMdhanA kAraNabhUta kriyAne to karato nathI ane mokSa ne mokSanA kAraNabhUta je satyakriyA che. samyagdarzana, jJAna, cAritranA pariNAma eno paNa AtmA kartA thato nathI. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 28 361 mArA guru samyagdarzananA kartA nahotA, mArA upakArI zrI guru teNe samyagdarzana karyuM nahatuM. svayaM, sahaja. svabhAvanAM lakSe enI yogyatAthI thAya che eno kartA guru nathI. AhAhA ! vaMcAvazuM hamaNAM e amitagati AcAryano eka zloka che. paNa enuM phaLa, zuddhanayano upadeza kahI ane upadeza paNa virala ke AtmA puNya pApathI rahita che. kartA nathI akartA che. ane bhagavAna AtmA enuM je jJAna pragaTa thAya che e parane jANatuM ja nathI. jANanArane ja jANe che evo upadeza paNa virala che. AtmAnA jJAne parane bhUtakALamAM jANyuM nathI enuM nAma pratikramaNa che. vartamAnamAM jANatuM nathI enuM nAma AlocanA che. bhaviSyamAM koI kALe paNa AtmAnuM jJAna parane nahi jANe. AhAhA ! kevaLajJAna paNa lokAlokane jANatuM nathI paNa lokAloka jemAM jaNAya che, jemAM pratibhAsa thAya che evA pratibhAsathI kevaLajJAna abheda che ane I kevaLajJAna AtmAthI abheda che eTale ''kevaLa nija zuddhAtmAnuM akhaMDa varte jJAna'' AhAhA ! evA upadeza cAlyA gayA. sAva nathI cAlyA gayA eTaluM sAruM che. bhAgyazALI jIvonA bhAgya che hajI eTalA ke nava hajAra Tepa rahI gaI. nahiMtara to vaktA ne ya uDADI de ajJAnI jIvo, ke gharanI vAta karo cho. gharanI nathI A gurudevanAM vacana che sAMbhaLa. AhAhA ! upadeza virala che kyAMka kyAMka che. eTaluM rAkhyuM. kyAMka kyAMka zuddhanayano upadeza rahI gayo che. AhAhA ! tethI upakArI zrI gurue zuddhanayanA grahaNanuM phaLa mokSa jANIne eno upadeza pradhAnatAthI dIdho che. A zudghanayano upadeza kadI Avyo nathI enA be prakAra che. eka AtmAno anubhava thayo nathI kadI ane eka zuddha AtmAnuM kharuM svarUpa zuM che ? ene mAnasika jJAna dvArA, savikalpa svasaMvedanajJAna dvArA paNa ene yathArtha nirNaya paNa karyo nathI atyAra sudhI. AhAhA ! enA grahaNanuM phaLa mokSa jANIne eno upadeza pradhAnatAthI dIdho che. zudghanaya bhUtArtha che, satyArtha che. AhAhA ! eno Azraya karavAthI samyagdaSTi thaI zakAya che. ene jANyA vinA, zuddhAtmAne jANyA vinA jyAM sudhI jIva vyavahAramAM magna che. tyAM sudhI AtmAmAM jJAna zraddhAnarUpa nizcaya samyak thaI zakatuM nathI. AhAhA ! pariNAmano kartA mAne che ane pariNAmano jJAtA mAne che. pariNAmano kartAya nathI prabhu, ane pariNAmano jJAtAya nathI. e pariNAmano kartA pariNAma che ane pariNAmano jJAtA mana che buddhino viSaya che. AtmAnA jJAnano viSaya nathI e bheda, I to abhedagrAhI che. AhAhA ! Avo bhAvArtha 200 varSa pahelAM lakhI gayA che. AhAhA ! Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 jJAyaka svarUpaprakAzana eka amitagati AcArya thaI gayA che. AjathI eka hajAra varSa pahelAM thaI gayA che eNe yogasAra nAmanuM eka zAstra lakhyuM che. enuM pAnuM 153 che. saMvara adhikAra che emAM 18 ane 19 naMbaranA be zloka che. e zlokano zabdArtha huM vAMcuM chuM. jJAna, darzana ane cAritra eTale samyagdarzana, jJAna, cAritrANi mokSamArga che te Indriya viSayo dvArA harI zakAto nathI. jene samyagdarzana, jJAna, cAritra pragaTa thayuM ene IndriyanA viSayo to DhagalAbaMdha Ave sAme cakravartI Adine zAMtinAtha bhagavAnane AvyA hatA paNa ene IndriyanA viSayo harI zake nahi. nAza na karI zake samyagdarzana, jJAna, cAritranAM pariNAmane e eka vAta karI. harI zakatA nathI eTale nAza karavAnI tAkAta koInI nathI. have bIjI vAta kare che. niraMtara sevA karavAmAM AvelA guru Adi dvArA, potAnA gurunI sevA kare ziSya, te guru dvArA utpanna karAtA nathI. e samyagdarzana, jJAna, cAritranA pariNAma guru ApI zakatA nathI. nizcaya guru Ape, vyavahAra guru ApI zake nahi. upakArI guru ho. sonagaDhanAM saMta, kuMdakuMdaAcArya bhagavAna bIjA koIne samyagdarzana, jJAna, cAritranA pariNAma ApI zakatA nathI. IndriyanAM viSayo parI zakatA nathI. zrIguru. ene ApI zakatAM nathI. be bola kahyA. pariNAmI jIvane, jo have kema utpanna thAya che enI vAta kare che. pariNAmI jIvane, paryAya apekSAe e svayaM utpanna thAya che. eno koI nAza karanAra nathI. nimittathI utpanna thatuM nathI. zrIguru hovAthI, be vAta karI. tyAre utpanna to thAya che samyagdarzana, jJAna, cAritranA pariNAma. ke hA thAya che. paryAya apekSAe e svayaM utpanna thAya che. svayaM utpanna thAya che, eTale have AgaLa kaheze ke potAnA AtmAthI utpanna thatAM nathI ema kaheze. pariNAma svayaM utpanna thAya che. paryAyano kartA paryAya che. dravyathI paryAya utpanna thatI nathI (paryAya) utpanna thAya che ane vinAza pAme che. ane tethI jIva svayaM eno dAtA, kartA, hartA nathI. utpanna paNa svayaM thAya ane vyaya paNa svayaM thAya. bhagavAna AtmA potAno AtmA eno dAtA nathI eTale kartA nathI akartA che. A akartAnuM svarUpa 320 gAthAmAM AvI gayuM che, pUrepUruM dhyeyanI gAthAmAM. ane tethI jIva svayaM eno dAtA nathI. potAno jJAyakabhAva e samyagdarzana, jJAna, cAritranAM pariNAma jesvayaM utpanna thAya teno I kartA thaI zakato nathI. ane na parane kAraNe enAmAM kadI utpAda-vyaya thAya che. A rIte paryAya svayaMkRta che. karmakRteya nathI ane jIvakRteya nathI. svayaM utpanna thAya che ane svayaM vinAzane pAme che. vinAza pAmatA dhIme dhIme mokSanI paryAya paNa pragaTa Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 28 363 thAya che. IndriyajJAna jJAna nathI eka pustaka che. A badhI vAta huM AcAryo ne sAdhakanAM AdhAra ApIne vAta karuM chuM. jethI lokone zraddhA daDha thAya. hoya to daDha thAya. zraddhA na hoya to navI pragaTa thAya. have e amitagati AcArya, je samayasAramAM dasa gAthA che 373 thI 382 e dasa gAthAmAM vivecana che. e dasa gAthAnuM rahasya eka gAthAmAM lakhe che eka ja gAthAmAM. zuM lakhe che? bhinna bhinna jJAnothI upalabdha hovAne kAraNe be jJAna bhinna che, AtmajJAna bhinna che ane IndriyajJAna bhinna che. be jJAna bhinna che tethI tenA viSaya paNa bhinna bhinna che. bhinna bhinna jJAnothI upalabdha hovAne kAraNe zarIra ane AtmAno, zarIra ane AtmAno, rAga ane AtmAno "sadA, traNekALa paraspara bheda nAma judAI che." jJAna bhinna ane rAga bhinna, rAga e zarIrano ja bhAga che. nokarmano bhAga nathI paNa karmano bhAga che paNa e pudgalano ja eka bhAga che, sperapArTa che. rAga che ne I jIvano sperapArTa nathI. I dravyakarmano bhAga che, TADhI UnI avasthA che e nokarmano sperapArTa bhAga che. kahe che zarIra ane AtmAno sadA, traNekALa paraspara bheda nAma judAI che. have kahe che e be padArtha judA che to I be padArthane jANanAra, Ape be prakAranA jJAna kahyA, I be prakAranA jJAna kyA che? kyuM jJAna rAgane jANe che? ane kyuM jJAna AtmAne jANe che? ema prazna thAya. to uttara Ape che zarIra Adi bhAvakarma, dravyakarma, nokarma Adi zarIramAM jAya che. zarIra IndriyothI, IndriyajJAnathI jaNAya che. zarIra AtmajJAnathI jaNAtuM nathI. A zarIra che ne I AtmajJAnano viSaya nathI. AhAhA ! to pachI svaparaprakAzakanuM zuM thaze? ke enA gharamAM rahI jaze ane tene anubhava thaI jaze. AhAhA ! enA gharamAM rahevA de ne ene, tuM tAruM kAma karI le ne. A AtmAnuM jJAna atIndriyajJAna te zarIrane jANatuM nathI. AhAhA ! eno viSaya nathI para, eno viSaya ekalo jJAyaka ja che. parapadArtha IndriyajJAnathI jaNAya che ane AtmA kharekhara svasaMvedanajJAnathI jANavAmAM Ave che. kharekhara AtmAne jANavo hoya to aMtarmukha thaIne eka atIndriyajJAna navuM pragaTa thAya che, I atIndriyajJAna pragaTa thavA pahelAM eka jJAna pragaTa thAya che e jJAnamAM paNa parokSapaNe AtmA AvI jAya che ane pachI pratyakSa thaI jAya che. AhAhA! e ApaNe viSaya cAle che ke yAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo e parokSa che. ane svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa e ne e jaNANo e pratyakSa thAya che e lezuM ApaNe dhIme dhIme. AhAhA! TAIma che ApaNI pAse hajI ghaNo, pAMca divasa bAkI che. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 jJAyaka svarUpaprakAzana A to paryuSaNaparvamAM to, sArA divaso hoya, lagnanAM divaso hoya moTA ghare, moTA ghare hoya ne lagna tyAre tyAM to badhAM dasa divasa hoya daseya divasa miSTAnna, roTalI na hoya. agAunA kALanI vAta che. have to kyAM che ? AhAhA ! AtmA kharekhara svasaMvedana potAnA jJAna vaDe pote jANI zake. bIjAnA jJAna vaDe AtmA na jaNAya ane IndriyajJAna vaDe paNa AtmA na jaNAya. atIndriyajJAna vaDe AtmA jaNAya ane zarI2 na jaNAya ane devaguruzAstra jaNAya ke nahi ? nahi. sAkSAta tIrthaMkara bhagavAna e atIndriyajJAnano viSaya che ? ke IndriyajJAnano viSaya che ? AhAhA ! AMkhano ughADa, sAkSAta ApaNA upakArI gurudevane, AMkhano ughADa jANe che. AhAhA ! AtmAnuM jJAna AtmAne jANavAnuM choDI ane kadI parane jANavA gayuM nathI. huM pa2ne jANuM chuM evuM je zalya che e to ene nukasAna che. vastu pharaze nahi jJAna nahi phare. yogasAra, amitagati AcArya cUlikA adhikAra gAthA 48 che A. 48 gAthAmAM che A vAta bhinna bhinna jJAno vaDe. have gujarAtI Atmadharma eka nIkaLyuM che. ApaNe tyAMthI sonagaDhathI mArca mahinAnuM eka 1981nuM emAM gurudeva zuM pha2mAve che AtmadharmamAM ? ke AtmA kharekhara 52ne jANato nathI. kharekhara parane I sTIkaramAM che kharekhara parane jANato nathI. sTIkaramAM che te kharekhara zabda. zAMtibhAIne olAe kahyuM A koI mANasa banAvanAra hato. sonAnA akSare banAvyuM che ho tyAM. ghaNo kharca karyo che zAMtibhAIe muMbaImAM. pachI olAe kahyuM ke A 'kharekhara' zabda kADhI nAMkho, AmAM jagyA nathI kahyuM 'kharekhara' zabda nahi nIkaLe. tamAre karavuM hoya to karo nahiMtara nahiM karo. emAM to marma che. jo 'kharekhara' ne kADhI nAkho to pratibhAsa cAlyo jAze ane pratibhAsa cAlyo jAya, to bhedajJAnanI kaLA hAthamAM nahiM Ave. svaparanA pratibhAsamAM bhedajJAnanI kaLA che, svaparaprakAzakamAM nathI. AhAhA ! kharekhara AtmA kharekhara, gurudevanAM vacana che ho bhAI. AhAhA ! ene to zraddhAmAM le. AhAhA ! tuM Ama Ama karamAM ho, huM parane jANuM chuM, jANuM chuM have rahevA de. bahu karI te anaMtakALa gayo. have AvA guru maLyA ene jhAjhA bhava ja na hovA joIe. hoya ja nahi. jo gurunI vANI AtmAmAM grahaNa kare to. AtmA kharekhara parane jANato nathI. A konA zabdo che ? gurudevanAM. to pachI jo jANato ja nathI AgaLa to pachI pa2ne jANavA upayoga mUkavo e vAta ja kyAM rahI ? jo zarIrane jANatuM hoya jJAna to to upayoga mUkIne zarIrane jANIe. AhAhA ! apUrva vAta che. paryuSaNaparvamAM guruvANI AvI che juo. AhAhA ! AtmA kharekhara parane jANato Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 28 365 nathI. to pachI parane jANavA upayoga mUkavo e vAta ja kyAM rahI? paramAM badhuM AvI gayuM. have AgaLa. parane jANavAnA pakSavALo to ahIM aMdaramAM nahi jaI zake. paNa AgaLa pote potAne jANe che ema kahevuM te paNa bheda hovAthI vyavahAra che. AhAhA ! AtmA AtmAne jANe che. AtmAnA jJAna vaDe AtmA jaNAya che e paNa bhedarUpa vyavahAra che. emAM paNa vikalpanI jALa UbhI thaze. emAM nirvikalpa dhyAna tane nahi Ave bhAI. bhavano aMta nahi thAya. bhavano aMta nirvikalpadhyAnamAM jAya tyAre Ave che, ema kahevuM te paNa bheda hovAthI vyavahAra che. kharekhara ! trIjo zabda Ave che, trIjI vAta, kharekhara jJAyaka te paNa jJAyaka ja che te nizcaya che. jainadarzana jhINuM badhuM. AtmA parane jANato ja nathI to pachI upayoga mUkavAnI vAta kyAM rahI? AhAhA ! e upayoga mUkavAnuM baMdha thaI jaze. ane kharekhara AtmA, AtmAne jANe che evA bhedamAM paNa nahi rokAya. abhedamAM thaIne jJAyaka to jJAyaka ja che emAM AvI jaze. tyAre samyagdarzana thayuM ema kahevAya. have ApaNo mULa viSaya levo che ke joyAkAra avasthAmAM, e yAkAra avasthA enI cIja che, ke ene samajavA mATe thoDIka dhIraja ane thoDoka prayatna karaze to zeyAkAra avasthA kone kahevAya? AtmAne jANavAnI vAta to pachI paNa joyAkAra avasthA kone kahevAya? te rIte yAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che, to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. zuM kahe che? ke zeyAkAra avasthA pratyeka jIvane pratyeka samaye zeyAkAra avasthA to thAya che. have joyAkAra avasthA eTale zuM? ke joyAkAra avasthAno khulAso, eka to jANe samayasAranI bIjI gAthAmAM che. bIjo khulAso pravacanasAranI 124 gAthAmAM che. trIjo khulAso puruSArtha siddhi upAyanI pahelI gAthAmAM che. ane cothuM paMcAdhyAyInI gAthA 541 mAM che. have e zuM che zeyAkAra avasthA, avasthA eka ja che jJAnanI paryAya, paryAya pragaTa thAya che te azuddha pragaTa thatI nathI. zuddha pragaTa thatI nathI paNa svaccha paryAya pragaTa thAya che samaya eka che. eka samayamAM zuM zuM thAya che? ane zuM zuM thavuM joIe? e badhuM jJAna saMjJIpaMcendriya manuSyane AvI jAya che. anubhava pahelAM. eka samayanI jJAnanI paryAya je pragaTa thAya che jene upayoga lakSaNa kahevAmAM Ave che. "upayogo lakSaNam' upayoga pragaTa thAya che, e lakSaNa che. have enI aMdara benA pratibhAsa thAya che. eka to jJAyaka cidAnaMda bhagavAna AtmA svapadArtha eno emAM pratibhAsa thAya che. pratibhAsa thAya che, jhalake che, pratibiMbita thAya che. e badhuM emAM ane bIjuM Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 jJAyaka svarUpa prakAzana potAnA AtmA sivAya anaMtA AtmAo, anaMtAnaMta pudgala paramANuMo, dharma, adharma, AkAza ne kALa enA bhUta-bhaviSya-vartamAna paryAya sahitanAM dravyo, eka samayamAM pratibhAsa thAya che. e samaye AtmAne jANe che ne Ane nathI jANatA evuM nathI. A to hajI zeyAkAra avasthA kone kahevAya enI vAta cAle che. enA pachI AgaLa vadhavAmAM hamaNAM ja vadhazuM ApaNe AgaLa ke zeyAkAra avasthA je thaI beno pratibhAsa thAya che. to kone jANatAM AtmajJAna thAya ane kone jANatAM ajJAna UbhuM thAya e enI potAnI vAta che. be jaNAya che, be no pratibhAsa thAya che. paNa be jaNAtuM nathI paNa bIjuM olo pratibhAsa na samaje to ene ema kahevuM paDe ke be padArtha sva ane para badhAya emAM jaNAya che. kharekhara jaNAtA nathI. jJAnamAM parapadArthano pratibhAsa thAya che paNa jJAnamAM parapadArtho jaNAtA nathI. ane jJAnamAM jJAyakano pratibhAsa to thAya che, paNa jaNAya che paNa I. kema? kema ke parapadArthono pratibhAsa thAya paNa parapadArtho nathI jaNAtA, kemake AtmAthI I bhinna che, mATe I nathI jaNAtA. pratibhAsanAM kALe jaNAtA nathI. jeno pratibhAsa thAya I jJAnamAM na jaNAya. rAgano pratibhAsa thAya paNa AtmajJAna rAgane jANatuM nathI. pratibhAsa rahI jAya che ne jANavuM emAM AvatuM nathI paranuM. deva-guru-zAstrano pratibhAsa thAya parano, paNa e samaye AtmAnuM jJAna, eno pratibhAsa thAya che e so TakA satya vAta che. paNa pratibhAsa thAya che eTale ene I jaNAya jAya che ne ene jANe che ema che nahi. kema ke I sarvathA bhinna che parapadArtha AtmAthI. jJAyakathI to bhinna che paNa jJAyakanAM jJAnathI paNa bhinna che. I jJAna jJAyakanuM thAya che, e jJAna rAganuM ke parapadArthanuM jJAna thatuM nathI. hoya ja nahi koI kALe pugalanuM jJAna ja na thAya. pragaTa thatuM jJAna parakRta ke pugalakRta nathI. eno pratibhAsa jarUra thAya che paNa pratibhAsanAM kALe paNa e jaNAtuM nathI. ane jJAyakano pratibhAsa to thAya che paNa jJAyaka jaNAya paNa che. jaNAya che kema? ke kathaMcit jJAna ane AtmA kathaMcit abheda che. tAdAmya saMbaMdha che tyAM sudhI kahyuM. ziSya kahyuM ke tAdAbhya hoya to to jJAna AtmAne seve ja che pachI sevavAno upadeza zA mATe Apo cho? ke tArI eTalI vAta sAcI che. tAdAbhya che e vAta tArI sAcI che paNa eka samaya paNa e jJAnane sevato nathI. kema ke jJAnane sevavA mATe be kAraNo Ape che. eka to svayaMbuddhatva ane bodhitabuddhatva. svayaM tuM tArA jJAnamAM AtmAne jANato nathI. ane bIjuM kadAca guru maLe to e nimitte potAno AtmA jJAnamAM jaNAya evo paNa eka vyavahAra Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 28 367 Ubho thAya che. paNa bemAMthI koI tArI pAse nathI. eTale kharekhara eka samayamAtra paNa tAdAbhya hovA chatAM jJAna AtmAne sevatuM nathI. - jJAnamAM AtmA jaNAvA chatAM e jJAnamAM AtmAne jANato ja nathI. jaNAya che chatAM jANato nathI. ane je nathI jaNAtuM bilakula bhinna che. AhAhA! A to badAmano mesuba che vajubhAI ! he ! AhAhA ! je bhinna che e to tane jaNAtuM ja nathI ane abhinna jJAyakabhAva che anubhava pahelAMnI vAta karuM chuM, pachI jJayAkAra avasthAmAM zuM thAya che e have vAta Avaze. pahelAM zeyAkAra avasthAnuM zuM svarUpa che e vAta cAle che, ke jJAyakano pratibhAsa to thAya che paNa bALa-gopALa saune eno anubhava paNa che. AhAhA ! eTale e abheda che. kathaMcit upayoga ane jJAyaka AtmA kathaMcit abheda che. kathaMcit tAdAtmaya che eTale jaNAya to che. pratibhAsa ane plasa jaNAya ane parapadArtha pratibhAsa paNa mAInasa jaNAya nahi. emAM mAInasa che ane AmAM plasa che. A iMglIza zabda AvyA. jJAyaka ! tuM to jANaza ne IglIzane to ThIka. kahyuM? parapadArtha pratibhAsa thAya paNa jJAnamAM jaNAya nahi. kema na jaNAya jJAnamAM ke jJAnano viSaya ja nathI. jJAnano viSaya ja nathI. pachI prazna ja kyAM che ? eno viSaya hoya to to ene jANe. paNa eno viSaya to ekalo AtmA che jJAnano viSaya. to jJAyakano pratibhAsa paNa thAya che ane e abheda hovAthI badhA jIvone, bAla-gopAla saune e jaNAya che, jaNAya che, samaye samaye jaNAya che, samaye samaye jaNAya che. ane A nA pADe che ke mane jaNAto nathI. mane A jaNAya che, mane A jaNAya che, A jaNAya che A jaNAya che. A jaNAya che, A jaNAya che. AhAhA ! jaNAya rahyo che bAla-gopAla saune paNa e enA upara lakSa karato nathI. eTale jaNAvA chatAM paNa ene jANato nathI mATe enuM ajJAna thaI gayuM che. have enA mATe gurudeve, eka vyAkhyAna ApyuM che e kADho have lAla akSaranuM jJAnakaLAmAM akhaMDano pratibhAsa'' e gurudeva to badhuM ApI gayA che paNa gurudeva TepamAM bole che koIka koIka vAra ke vepArIo vepAramAM kheMcI gayA che ene kAMI TAIma nathI. be cAra kalAka vAMcavuM ne zuM che A tattva. ene TAIma maLato nathI. A Atmadharma che ho sonagaDhathI chapAyeluM. 392 naMbaranuM che. ""jJAnakaLAmAM akhaMDano pratibhAsa" vartamAna vartato je jJAna upayoga pragaTa thAya che emAM akhaMDano pratibhAsa thAya che. paranA pratibhAsanuM lakhyuM ja nahi paNa akhaMDano pratibhAsa thAya che eTale akhaMDa jaNAya che ema kahevAno Azaya, jANe nahi bhale paNa jaNAyA vagara rahe nahi. ene na jANe to ya Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 jJAyaka svarUpa prakAzana jaNAya. e jJAnamAM AtmAne jANe nahi, prayatna na kare jANavAno, to paNa jaNAya ema, jo jaNAto na hoya to kyAreya koIne jANavAmAM paNa na Ave. jaNAya che mATe jANe che, jaNAya che mATe jANe che ne eTale anubhava thaI jAya che. jJAnakaLAmAM akhaMDano pratibhAsa" jJAnanI vartamAna paryAyanuM sAmarthya, vartamAna paryAya ho. darekane vartamAna paryAyamAM jJAna hoya. jJAna vinAno jIva na hoya. rAga vinAno jIva maLe. anaMtA jIvo che rAga vinAnA. hai! anaMtA jIvo rAga vinAnA. hA ! siddhane jo ne, anaMtA siddha che. jJAnanI vartamAna paryAyanuM sAmarthya svane jANavAnuM che. AhAhA ! svapara beyane jANavAnuM sAmarthya ema AmAM lakhyuM nathI. che nahi lakhe kyAMthI? bole kyAMthI jJAnI? AhA ! tane svaparaprakAzakano pakSa thaI gayo che. AhAhA ! eTale jANe jJAnI paNa svaparaprakAzakamAM haze ema che nahi. paryAyanuM sAmarthyasvane jANavAnuM che. AgaLa, AbALa-gopALa saune sadAkALa, nAnAmoTA ekendriyathI mAMDIne nigodathI mAMDIne badhA saMjJI paMcendriyanA jIvo. bALa-gopALa saune badhAne koI bAkI nahi, saune. pachI koI koI vakhate? ke nahi sadAkALa. ke rAtre UMghamAM? rAtre UMghamAM paNa AtmAno anubhava thAya che. jaNAya che paNa ene jANato nathI I to enI bhUla che. sadAkALa akhaMDa pratibhAsamaya eTale jJAna ane darzana be guNa che AtmAmAM, ene pratibhAsamaya kahevAya. jJAna paNa pratibhAsamaya, darzana paNa pratibhAsamaya. akhaMDa pratibhAsamaya trikALI sva jaNAya che. AhAhA ! badhAyane sva jaNAya che. jJAyaka jaNAya che. koIne jJAnamAM rAga jaNAto nathI. atyAra sudhI AtmAe rAgane jANyo nathI. AhAhA ! atyAra sudhI deva-guru zAstrane AtmAnA jJAne prabhu jANyA nathI. ene jANanAruM IndriyajJAna hatuM. ene tuM jJAna mAnI beTho cho, enuM nAma saMsAra che. AhAhA ! parane jANavAnAM lobhamAM saghaLo A saMsAra che. AhAhA ! akhaMDa pratibhAsamaya trikALI sva jaNAya che. jaNAze ema lakhyuM nathI. vartamAna AhAhA! prejhanTaTenza ema kahe che aMglIzamAM. trikALI sva jaNAya che paNa tenI dRSTi paramAM paDI hovAthI, A rAgane karuM chuM ne rAgane huM jANuM chuM evA azuddha AtmAne samaye samaye jANe che ane azuddha AtmAnI prApti samaye samaye mithyAtvanI thAya che. azuddha jANe AtmAne te azuddha AtmA meLave. AhAhA ! tenI dRSTi paramAM paDI hovAthI tyAM ekatva karato thako parane jANIne emAM ekatvarUpe pariName che. IndriyajJAnano dharma che parane jANIne paramAM etva kare ane atIndriyajJAnano dharma che jJAyakamAM ekatva Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 369 pravacana naM. 28 thaIne, ekatvarUpe pariNamato ane ekatvarUpe jANato tene svasamaya kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! ekatva karato thako "jANanAra ja jaNAya che'' Ina Tu komAmAM che A. AmAM lakhyuM che I "jANanAro moTA akSarathI che sTenalesa sTIsanA patarAmAM AmAM lakhyuM che jANanAro jaNAya che. jANanAra ja, 'ja samyaka ekAMta karyuM. kathaMcit jANanAra jaNAya ne kathaMcit para jaNAya to anekAMta thAya? are bhAI! A tane zuM thaI gayuM. tArI buddhi kyAM gaI hajI. AhAhA ! jANanAro ja jaNAya che tema nahi mAnatA, mAnato nathI. tema nahiM mAnatAM rAgAdika para jaNAya che. rAgAdi to. rAgane jANe jJAna emAM zuM? rAgAdi para jaNAya che. ema lakhyuM eNe. rAgane jANe che evo zabda na vAparyo. jaNAya che jJAyaka ane mAne che ke rAga jaNAya che. rAgano pratibhAsa thAya che paNa rAga jaNAto nathI ema AvavuM joIe. rAgAdi para jaNAya che ema ajJAnI para sAthe ekatvapUrvaka jANato, mAnato hovAthI tene vartamAna avasthAmAM akhaMDano pratibhAsa thato nathI. pratibhAsa thAya che, jaNAya che jANanAra, paNa ene mAnato nathI. mane rAga jaNAya che ne rAgamAM ekatra karIne saMsAramAM duHkhI thaIne cAragatimAM 84 lAkha yonimAM rakhaDe che. AhAhA ! rakhaDapaTTI jAya evA upadeza zrI guru ApaNane ApI gayA che. zuddhanayano ja upadeza Apyo che eNe. AhAhA ! vyavahArano upadeza ja nahotA ApatAM. meM to sAMbhaLyuM nathI, huM jyAre jAuM meM to eka ja sAMbhaLyuM che ke zuddhAtmAnuM svarUpa zuM ane eno anubhava kema thAya? be vAta meM to sAMbhaLI che. bIjI kAMI vAta meM sAMbhaLI nathI. ajJAnIne vartamAna avasthAmAM akhaMDano pratibhAsa thato nathI. ane jJAnIne to A jANanAra jaNAya che te ja huM chuM. jANanAra jaNAya rahyo che ane te ja huM chuM. ema jANanAra jJAyakane ekatvapUrvaka jANato mAnato hovAthI tenI vartamAna avasthAmAM jJAnakaLAmAM akhaMDano samyak pratibhAsa thAya che. badhAne pratibhAsa thAya che. paNa mAnato nathI ane samyaka zabda AgaLa Avato nathI. paNa jo jJAyakane jANe to samyaka pratibhAsa thAya che. samyajJAna, darzana thaI jAya pragaTa. eTale joyAkAra avasthAmAM be no pratibhAsa thAya che. have ahIMyA AcArya bhagavAna kahe che ke I joyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo, jANanAra chuM ema jaNAya che. pratibhAsa benA thAya che, paranoya pratibhAsa thAya che ane svanoya pratibhAsa thAya che. have enA mATe paMcAdhyAyImAM 558 gAthA che. emAM ema kahyuM 558 gAthAmAM, ApaNe kAMI utAvaLa nathI ho. AhAhA ! bhAI, AtmAno anubhava thaI jAya. e ja karavA jevuM che, pachI bIjuM zuM kAma che tamAre. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 jJAyaka svarUpaprakAzana paMcAdhyAyI gAthA 558 :- jJAna arthavikalpAtmaka hoya che. arthAta jJAna svaparapadArthane viSaya kare che. eTale sva ane para padArthono emAM pratibhAsa thAya che. tethI jJAna sAmAnyanI apekSAe jJAna eka ja che. jJAnanI paryAya eka ja che sAmAnyanI apekSAe. vizeSathI juo to be prakAra hamaNAM bheda paDe che. kemake artha vikalpapaNe badhAM jJAnomAM che. paraMtu vizeSa vizeSa viSayonI apekSAe koI svane viSaya kare che, koI jIva parane viSaya kare che. apekSAe te ja jJAnanAM be bheda thaI jAya che. eka jJAnanI paryAya sAmAnya hovA chatAM viSayanAM bhede, enA be prakAra samyajJAna ne mithyAjJAna thaI jAya che. AhAhA! eno kartA pote che. karmanA udayathI A kAMI thatuM nathI. tenA be bheda thaI jAya che. samyajJAna ane mithyAjJAna. te baMne jJAnomAM samyajJAnanuM kAraNa, vastunuM yathArtha jJAna che. jevo AtmA yathArtha zuddhAtmA che. enuM jevuM svarUpa che evuM jo lakSamAM laIne jANe to tene samyajJAna kahevAmAM Ave che. tathA mithyAjJAnanuM kAraNa vastunuM ayathArtha jJAna che. vastu to zuddha che ane mAne azuddha, vastu to akartA che mAne kartA, vastunuM jJAna svane jANe che chatAM mAne ke huM parane jANuM chuM te badhuM yathArtha mithyAjJAna thaI jAya che. - have joyAkAra avasthA thaI che tyAre ene, emAM jJAyakapaNe jaNAya che. huM jJAyaka chuM jANanAra chuM. parane huM jANato nathI. jANanAro jaNAya che. evA bhedajJAnanAM vicAra karatAM eno upayoga abhimukha thAya che. abhimukha thaIne te ja samaye abheda thato nathI thoDA samaya vacamAM jAya che karaNalabdhinA pariNAmamAM, ke e upayoga AtmAnI sanmukha thAya che. thato thato, DhaLato DhaLato, DhaLato, DhaLato, namato namato DhaLI jAya che, namI jAya che aMdaramAM. to pahelAM ene parokSa anubhUti thAya che ene savikalpa svasaMvedanajJAna kahevAmAM Ave che. eno viSaya Akho pravacanasAra zAstra che enI 80naMbaranI gAthA che. arihaMtanA dravya, guNa, paryAyane jANI ane evo ja mAro AtmA che ema jANe che eno moha kSaya thaI jAya che darzana moha, mithyAtva kSaya thaI jAya che. enI vAtamAM jayasenAcArya bhagavAne be prakAra pADIne samajAvyuM che, ke dRSTino viSaya Avyo jenA hAthamAM ene mohanA nAzano upAya to Avyo. paNa mohano nAza hajI thato nathI. e mohano nAza kema thAya? ke upayoga jeno che enI sanmukha thAya ane ene jANavA tarapha jAya vaLI jAya. parathI khasa ane svamAM vasa. parathI khasa eTale zuM? parane huM jANato ja nathI enuM nAma parathI khasa. vyavahAre to parane jANuM chuM ne, vyavahAra parane jANuM chuM. AhAhA ! vyavahArane AgaLa karI karI potAnuM ahita kare che. AhAhA ! Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 28 371 - gurudeve tyAM sudhI kahyuM vyAkhyAnamAM traNa cAra di' pahelAM ke ""je vyavahAranI prazaMsA kare che e nizcayanI niMdA kare che ane te manuSya pazu samAna che." A gurunAM vacana che to mArA vacana nathI. TepamAM che. vyavahAranI prazaMsA kare che, tame A bahu sAruM kAma karyuM tame aThAI karI, mA khamaNa karyuM, upavAsa karyA vigere vigere. koI maMdira baMdhAve koI jAtrA kADhe. AhAhA ! pAMca pacIsa lAkha kharce tame bahu sAruM kAma karyuM. zuM sAruM kAma karyuM? kartAbuddhi ane jJAtAbuddhi poSI tame. ene khyAla nathI jJAna biDAI gayuM che enuM. enuM jJAna biDAI gayuM che. ene khabara paDatI nathI ajJAnIne ke kyAM huM bhUla karuM chuM kAMI khabara paDatI nathI. AhAhA ! kahe che eTale joyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo, e jyAre jJAna aMdaramAM vaLe che tyAre ene savikalpa svasaMvedana thaI jAya che. ane savikalpa svasaMvedanamAM AvatA sUkSma pariNAma thAya che ghaNAM sUkSma pariNAma kevaLIgamya che e. ane e tarata ja abhimukha thaI abheda thaI jAya che tyAre nirvikalpa dhyAnamAM bhagavAna AtmAnA darzana thAya che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo, te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa jJAyaka ja che. je jaNAyo te ja jaNAyo je jaNAyo te anubhavamAM Avyo. jaNAyo tyAM sudhI anubhavamAM no'to. jaNAyo tyAM anubhavamAM AvI gayo. pahelA jaNAya che ane pachI anubhava thAya che. emAM kAMI sekanDo jAtI nathI. eka sekanDanA asaMkhyAta bhAgamAM A badhI kriyA banI jAya che jaNAya che. e anubhavamAM Ave che. AhAhA ! jaNAya che. jaNAyo ke hA. jaNAyo to anubhavamAM AvI gayo. jJAtaH te to te ja che. je jANavAmAM Avyo jaNAyo mane te to anubhavamAM AvI gayo. AhAhA ! jaNAyo pahelAM ane pachI anubhava thaI gayo emAM, pratyakSa. oluM parokSa vyaya ne pratyakSano utpAda thAya che. AhAhA ! dhyeyapUrvaka breya thAya che. dhyeya to pahelAM pArAmAM jIvo AvI gayA paNa zeyanI bhUla che. AtmA ja jJAna ne AtmA jJeya che ene badale AtmAne jJAtA banAvyo ane parane zeya banAvyuM. eTale jyAM sudhI parane zeya banAve che, tyAMsudhI eno upayoga parasammukha rahevAno che. jyAM jJeya sthApe che tyAM ja upayoga jaze. para tAruM zeya ja nathI. zeyathI jJAna na thAya ane jJAnanuM koI zeya na hoya. A badhI vAta amRtacaMdra AcArye karI . vastuno svabhAva para vaDe utpanna thaI zakato nathI. eTale zeyathI AtmAnuM jJAna pragaTa thaI zakatuM nathI. eTale joyathI jJAna na thAya, zeyathI jJAna na thAya, jJayathI jJAna na thAya. e vAta to gurudeva hAlatA ne cAlatA kahe che bole che. paNa bIjuM vAkya emaNe racanA karI ke vastu svabhAva parane utpanna karI zakato nathI. AtmAnuM Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 jJAyaka svarUpa prakAzana jJAna parane zeya banAvI zakatuM ja nathI, azakya che. AhAhA ! vyavahAra zeya, vyavahAre joya eTale ? eTale ke ema nathI. ToDaramalasAhebe be vAkyanI racanA karI che bahu sArI ke, "nizcayanaya vaDe je nirUpaNa karavAmAM AvyuM hoya jinAgamamAM tene to satyArtha mAnI tenuM zraddhAna aMgIkAra karaje ane vyavahAranaya vaDe je nirUpaNa karavAmAM AvyuM hoya tene asatyArtha mAnI tenuM zraddhAnuM choDI deje.'' saMtoe nirUpaNa karyuM hoya enI A vAta che ho, AtmA vyavahAra parane jANe che eTale ke jANato nathI. AhAhA ! ema eno artha che. nirdaya thaje vyavahArano niSedha karavAmAM, hajI to vyavahAranA upadezathI dhIme dhIme 415 gAthAmAM paNa vyavahAra lakhyo che. are ! are ! prabhu zuM thaze ! AhAhA ! AvuM vastu svarUpa che. yAkAra avasthAmAM je jaNAyo, jaNAya che ho. nirvikalpa dhyAnanI pahelAM parokSa anubhUti thAya che. parokSa anubhUtimAM Avyo te tatkSaNa pratyakSa anubhUti thAya che. jaNAya che pachI anubhavAya che. paheluM jaNAya jAya che ne pachI anubhava thAya che. jaNAya che temAM anubhava nathI temAM AnaMda nahoto. anubhavamAM AnaMda Ave che. jJayAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa jJAyaka ja che. AvI vastunI sthiti che. pravacana naM. 29 paryuSaNa parvAdhirAja divasa-6 - rAjakoTa tA. 22-9-96 A paryuSaNa parvAdhirAja cAle che. dravyathI kSetrathI, kALathI ane bhAvathI abheda evA potAnA zuddhAtmAnI cAre taraphathI upAsanA karavI, ArAdhanA karavI tene paryuSaNa parva kahevAmAM Ave che. A ArAdhanAnA divaso che. ArAdhanA be prakAre che. eka savikalpa ane eka nirvikalpa. nirvikalpa jyAM sudhI na thAya, bheda jJAnamAM abheda tarapha na javAya tyAM sudhI paNa eNe savikalpa ArAdhanA karavI joIe. ke Avo huM chuM ne Avo huM nathI. dazalakSaNamAM chaThTho divasa uttama saMyama dharmano che. AtmasvabhAvanI zraddhAjJAnapUrvaka, zarata e che A AtmA jevo che enuM zraddhAna ane enA anubhavarUpa jJAna e pUrvaka zubhAzubha icchAone rokIne AtmAmAM ekAgra thavuM te paramArthe uttama saMyama dharma che. ane jyAre evo vItarAgabhAva na thaI zake, tyAre samyakazraddhAnajJAnapUrvaka azubhabhAvane choDIne, Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 29 373 chakAya jIvanI rakSAno zubharAga hoya che tene vyavahAra saMyamadharma kahevAya che. A rIte Aje kudaratI uttama saMyama dharmano divasa che ane ApaNI chaThThI gAthAnI pUrNAhUti lagabhaga Aje thaI jaze evo divasa che. have samyagdarzanajJAnapUrvaka cAritra hoya che to cAritra pahelAM samyagdarzana ne jJAna kema pragaTa thAya? ne kene pragaTa thAya? ane zuM vidhie pragaTa thAya? enI carcA, ciMtavana eno svAdhyAya cAle che. samyagdarzana I ekaDo che. cAritra I bagaDo che. have ekaDAnI khabara na hoya ane bagaDAnI ArAdhanA kare to kyAMthI emAM eno aMta Ave bhavano? thoDuM uparathI paheluM laI laIe ke AcArya bhagavAne zarUAta karatAM ema kahyuM, ziSyano prazna che ke A zuddhAtmAnuM svarUpa zuM che? ane eno anubhava kema thAya ? A be prazna pUkyA che. trIjo prazna A cha dravya kevA che? nava tattva kevA che? lokano vibhAga zuM che? nArakInA jIvonuM AyuSya keTaluM? svarga kyAM che? e kAMI prazna pUchyo nathI. prazna nathI pUchaLyo enuM kAraNa che, ke je jJAna ene na jANatuM hoya eno prazna mAre zuM pUchavo ane je jJAna jene jANI zake tevo ja prazna pUchAya ne? badhuM che paNa che ane jANavAnuM AtmAnI pAse enuM jJAna ja nathI. eTale praznano uttara na pUchatAM zuddhAtmAnuM svarUpa zuM ane eno anubhava kema thAya tevA be prazna che. be praznamAM eka uttara apAya gayo che. Aje pharIthI thoDo rIphara karIe chIe ApaNe, ke pahelo prazna I che ke zuddhaAtmAnuM svarUpa zuM che ke jo tuM zuddhAtmAnuM svarUpa pUchato ho to sAMbhaLa. he bhavyaprANI ! he zuddha AtmAnA icchaka ! tuM sAMbhaLa zuddhAtmanuM svarUpa. je AtmA zubhAzubhabhAve pariNamato nathI. anAdikALathI Aja sudhI zubhAzubhabhAva tenA svabhAve pariNamato nathI. zubhAzubhabhAva ho to ho paNa potAno nijabhAvachoDIne zubhAzubhabhAvarUpe pariName evo AtmAno svabhAva nathI, to to jaDa thaI jAya. kemake AtmA svabhAvathI akAraka avedaka che. AtmA potAnA svabhAvane choDato nathI. game teTaluM maMthana kare ajJAnI prANI marI jAya sUkAI jAya tapa karIne paNa e AtmAno svabhAva evo che, akAraka-avedaka e traNakALamAM akartApaNuM choDe ane pariNAmathI sahita thAya to pariNAmane kare, pariNAmathI sahita to thato nathI. e to pariNAmathI rahita ja che anAdi-anaMta. pramatta ane apramatta evI be dazAnA bhAga pADI 14 paryAyathI AtmA rahita che. rahita thAya che ema nathI. traNe kALa pariNAmathI baMdhanA kAraNabhUta paryAya, baMdhanA kAryarUpa paryAya, mokSanA kAraNabhUta nizcaya mokSamArga ke mokSanI paryAya e paryAyathI AtmA sarvathA bhinna che. pahelAM sarvathA levuM pachI anubhava thatAM syAdvAda Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 374 bIjA pArAmAM Avaze. AhAhA ! pahelAM to syAdvAdano AtmAmAM abhAva che. kathaMcit AtmAmAM nathI. AtmAnA anubhava jJAnanI paryAyamAM kathaMcit hoya, syAdvAda anubhavamAM hoya. anubhava jJAnamAM syAdvAda hoya paNa anubhavanA viSayamAM syAdvAdano abhAva che. tyAM sudhInI vAta karI che ke AtmAmAM syAdvAdano abhAva hovA chatAM nizcayAbhAsapaNuM AvatuM nathI. zAstrano AdhAra ApuM chuM. jainadarzana syAdvAda mUlaka che. anekAMtika svarUpa che. jainadarzana che anekAMta svarUpa syAdvAda sAthenuM che. paNa bhAI tuM dhIraja rAkha to I Avaze tane sAMbhaLavA maLaze ane evuM svarUpa paNa che kacit. paNa pahelAM pAThamAM to A eka devasena AcArya thaI gayA che eka hajAra varSa pahelAM, teozrI ema pharamAve che ke zIlAlekha che A pahADo para zIlAlekha che. emAM eka zIlAlekha che emAM ema pharamAvyuM che, ke he kuMdakuMda bhagavAna ! tame jo mahAviradeha kSetramAM jaIne tyAMthI AvIne AvA zAstronI racanA na karI hota to amArA jevA munionuM zuM thAta ? eTaluM to bahumAna kare che AcArya bhagavAna bhAvaliMgI saMta evA devasena AcAryanI A vANI che. emAM I zarUAtamAM lakhe che nayacakra che AnuM. pustaka AkhuM eka, eno anuvAdeya thaI gayo che pustakano. nizcayanaya to svAzrita nizcayanaya to upanayathI rahita che abheda ane anupacAra jenuM lakSaNa che. upacAra enuM lakSaNa nathI. abheda eTale bhedano niSedha karyo, anupacAra upacArano niSedha kare che. ane anupacAra jenuM lakSaNa che ane je arthano nizcaya karAve che. artha eTale padArtha svarUpa tenuM nAma nizcayanaya che. have bIjI lITImAM ema lakhe che ke A AtmAnuM svarUpa evuM che ke syAdvAdathI rahita kathaMcit akartA ne kathaMcita kartA, kathaMcita svane jANe ne kathaMcita pa2ne jANe, evo syAdvAdathI rahita hovA chatAM zuddhAtmA je upAdeya tattva che, emAM syAdvAdano abhAva che. syAdvAdathI rahita hovA chatAM paNa temAM nizcayAbhAsa thatuM nathI. AhAhA ! sarvathA paryAyathI rahita che topaNa emAM nizcayAbhAsapaNuM AvatuM nathI. nizcayAbhAsa kone thAya che ne kyAM thAya che ? ke jene AtmAno anubhava nathI ne pratipAdana kare che jJAnI thaIne, tenA kathanamAM badhA doSo hoya paNa A sonagaDhanA saMtanA pratipAdanamAM kyAMya khUNekhAMcare khAmI amane jovAmAM AvI nathI. evo puruSa pAkyo eNe kahyuM AtmA paryAyathI sarvathA bhinna che tyAre avAja Avyo bahArathI ke ekAMta thaI jaze tyAre e puruSe kahyuM ke samyakekAMta thaze ane samyakekAMtapUrvaka Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 29 375 anekAMtano janma paNa thaze, paNa pahelAM anekAMtathI to upaDamAM. AkhuM jagata anekAMtathI syAdvAdathI zarUAta kare che AhAhA ! syAdvAdano abhAva hovA chatAM nizcayAbhAsapaNuM AvatuM nathI ema lakhe che. kAraNa ke e upanayathI rahita che. upanaya eTale nayanI samIpe je rahe sadbhuta vyavahAra, asabhUta vyavahAra, upacarita, anupacarita tene upanaya kahevAmAM Ave che. enAthI rahita che nizcayanaya ke je nizcayanaya paramArthano pratipAdaka che. chellI lITImAM kahe che ke eTalA mATe nizcayanaya paramArthano pratipAdaka hovAthI bhUtArtha paNa che tenA avalaMbanathI AtmA samyagdaSTi thAya che. eTale pahelAM pArAmAM daSTinA viSayanI mukhyatAthI vAta karatAM, A bhagavAna AtmAmAM pramatta-apramatta nathI. apramatta zuddhaupayoga sAtamuM guNasthAna, AThamuM, navamuM, dasamuM, bAramuM, teramuM e AtmAmAM nathI. kevaLajJAnanI paryAya eka samayanI e trikALI dravyamAM nathI. apramattamAM sAtamAM guNasthAnathI cauda guNasthAna AvI gayA. pahelethI cha guNasthAna pramattanA che I nathI. AtmAmAM nathI. amAre evo AtmA te sAMbhaLyo nathI tevo saMbhaLAvavo che. ""etva nizcayagata samaya sarvatra suMdara lokamAM" te vAta sAMbhaLI che. kAma, bhoga baMdhananI kathA sAMbhaLI che). AtmA Avo che ne AtmA Avo che ne kathaMcita Avo che ne, pahelethI kathaMcithI upaDe che te sarvathAmAM AvI zakato nathI ane sarvathAmAM Ave ene kathaMcit thayA vinA rahetuM nathI. AhAhA ! eTale pahelAM pArAmAM ekadama vAta karI ke "nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAvache, e rIta zuddha kathAya ne je jJAta te to te ja che" Avo traNa padamAM zuddhAtmAnI vAta karyA pachI e prayoga batAve che anubhavano ke jJAta te to te ja che. e zeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAyo, jaNAyo paNa anubhava na thayo. pachI AgaLa vadhIne kahe che ke te AtmA je jaNAyo tane te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa jJAyaka ja che, tyAM ene nirvikalpa dhyAna AvI jAya che. evI vAta apUrva chaThThI gAthA eTale AkhA samayasArano sAra che. cAraso paMdara gAthAno sAra AmAM bharyo che. dhyeya ane zeya beya svarUpa eka gAthAmAM ApI dIdhuM che. dhyeyanuM svarUpa pahelAM pArAmAM ane zeya navuM thAya che zuddha upayogathI sahita. e je zeya thAya che e AtmAnuM svarUpa che te vAta bIjA pArAmAM kahe che. eTale pahelo pAro zarU thayo che te pUro thayo che. have bIjA pArAnI vAta karatA kahe che ke anubhava kema thAya? zuddhAtmAnuM svarUpa to prabhu tame mane ApyuM. daSTino viSaya to 45 varSa sudhI gurudeva Apyo. ane ghaNAMne dRSTino viSaya vyavahAra zraddhAmAM to AvI gayo paNa nizcaya samyagdarzana kema pragaTa thatuM Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 jJAyaka svarUpaprakAzana nathI to kahe che emAM eka enI bhUla rahI jAya che e bhUla bIjA pArAmAM kADhe che ke kadAca tane sAmAnya svabhAva AvI gayo hAthamAM paNa e sAmAnyane avalokana karanAruM jJAna kevuM hoya, ane kema pragaTa thAya vizeSajJAna enI tane khabara nathI. emAM pharamAve che ke AtmA che, trikALI dravya che, akartA che, abhoktA che. tuM marI jAIza ne to paNa AtmA potAnA nija svabhAvane choDaze nahI. tane nukasAna thaze paNa svabhAva potAno choDaze nahIM. AhAhA ! akartA ne avedaka e mULa svabhAva AtmAno che. AtmA AtmAno svabhAva kadI choDato nathI. ema bIjA pArAmAM kahe che ke jJAnano svabhAva kevaLa parane jANavAno che ane potAne jANato ja nathI ema nathI. parane jANato ja nathI evo jJAnano mULa svabhAva che. anAdi anaMta svabhAva che I. ane chatAM paNa I haTha tye ke svaneya jANe ne parameya jANe. svane | nizcaye jANe ane vyavahAra para jANe ema vyavahArane AgaLa karI ane nizcayathI vimukha rahI jAya che. ene AtmAno anubhava thato nathI. bIjA pArAmAM kahe che jJayAkAra avasthAmAM have jJAna pragaTa thAya che upayoga lakSaNa. e lakSaNa svaccha che badhAne samaye samaye jJAna pragaTa thAya che. samyajJAna pragaTa nathI thatuM badhAne. samyajJAna navuM thAya che ane upayoga to jUno che. jema jJAyaka anAdi-anaMta che ema eno pragaTa thato upayoga lakSaNa e anAdi-anaMta che. lakSaNa lakSane prasiddha kare che alakSane prasiddha karI zakatuM nathI. AhAhA ! lakSaNa eTale upayoga e AtmAne prasiddha kare. paNa A rAga te AtmA ne zarIra te AtmA ne parapadArthane jANuM chuM e lakSaNa alakSane prasiddha na kare, to to lakSaNAbhAsa thaI gayo I. lakSaNa kevuM che? jIvanuM che. I khArApaNuM keno svabhAva che? mIThAno. dALa khArI, zAka khAruM, khIcaDI khArI, bhajIyA khArA traNakALamAM zAka khAruM thaI zakatuM nathI. paNa e khArApaNuM che e to mIThAno svabhAva che. khArApaNuM mIThAnA dravyathI abheda che lakSane lakSaNa che to abheda, paNa enA lakSaNa dvArA lakSanuM jJAna karAvI ne lakSano anubhava karAvavo che. jJAnIo choDatA nathI. ke jJAna lakSaNa che? ke hA. lakSaNa che. I kone jANe? ke kevuM che jJAna? ke pudgalanuM, chadravyanuM? ke nA. pudgalanuM jJAna hoya ja nahIM koI di'. traNeya kALa AtmAnuM ja jJAna hoya ane e jJAna AtmAne ja prasiddha kare. anAtmAne parane prasiddha karatuM nathI traNa kALamAM koIkAle I prasiddha kare ja nahIM. marI jAIza toya AtmAno svabhAva para nahIM jANe. AhAhA ! haTha pakaDIza to tane nukasAna thaze paNa I jJAna potAne jANavAnuM choDI ane parane jANavA kadI jaI zake ja nahIM. jo parane jANavA jAya to Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 29 I jJAna paranuM thaI jAya. paramAM ekatva thaI jAya to jJAnano nAza thAya AtmAno nAza thAya. e traNakALamAM nAza thavAno ja nathI mATe jJAna AtmAne ja jANe che. Aje mAna, kAle mAna ke game tyAre mAna to tAro (du:khano) aMta Avaze AtmAne jANe che tyAre. parane jANuM chuM ne svaparane jANuM chuM e badhA vyavahAranA kathana che. bhAI! AhAhA ! te upacarita sabhUta vyavahAranayanuM kathana che. AtmAne jANatA parane jANe e upacarita sabhUta vyavahAranuM kathana che. ane enuM dRSTAMta Ape che ke "artha vikalpa jJAna pramANa" e to enuM dRSTAMta che. upacarita sabhUta vyavahAranI siddhi karatA na samajAya to enA mATe dRSTAMta Apyo. artha vikalpa jJAnuM pramANuM' artha eTale sva ne paranA vibhAgapUrvaka AkhuM je vizva enuM avabhAsana. bene jANe ema nahIM. svane jANe ne parane jANe ema nahIM. svane jANe ne parane na jANe evuM jJAnanuM svarUpa che. AhAhA ! ke huM covIseya kalAka parane jANuM chuM ne! ke I tuM nathI jANato e IndriyajJAna jANe che parane. to IndriyajJAnathI to AtmA atyaMta bhinna che. jyAM tyAM atyaMta bhinna, sarvathA bhinna. hA. sarvathA bhinna che. zuddha upayoga kathaMcita bhinna-abhinna che paNa IndriyajJAna to sarvathA bhinna che. A badhuM zAstramAM che. paNa gurudeva kahe che ke vepArIne kAMI TAIma maLe nahIM hIrAnA vepAramAM bahu TAIma maLe nahIM. A caitanya hIro che. e to kare che kAma A to dAkhalo che. (zrotA : I to beya hIrAno pArakhu che) hA pArakhu che. bolo. AzISa ! Aje I e ya AvI gayo bolo. have A bIjA pArAmAM ema kahe che, ke joyAkAra thavAthI evI rIte jJayAkAra thavAthI eTale ke zeyonA pratibhAso sva ne paranA thAya che, evI jJAnanI ahIMyA paryAya thAya che. jemAM sva ne para AkhuM vizva pratibhAsa thAya che. svaparaprakAzakamAM to jJAna bahAra jAya che ane pratibhAsamAM jJAna aMdara rahI jAya che ne badhAno pratibhAsa thaI jAya che. pratibhAsa rahI jAya ne anubhava thaI jAya, pratibhAsa rahI jAya ne AtmAno anubhava thaI jAya evI apUrva vAto che. jJayAkAra avasthAmAM jJayAkAra thavAthI te jJAnane jJAyakapaNuM prasiddha che. jagatane A vAta prasiddha che ke jANe che te AtmA, dekhe te AtmA, eTalI vAta ene prasiddha che. to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyono pratibhAsa thAya evI jJAnanI paryAya pragaTa thAya che topaNa zeyono pratibhAsa thAya che mATe zeyathI jJAna thayuM AtmAnuM ema che nahIM. ane e padArtho pratibhAse che jJAnamAM, tethI jJAna e padArthone jANe che ema paNa nathI. AhAhA! zuM svaparaprakAzaka ? zuM svaparano pratibhAsa? UMDo utare to kAma thaI jAya evuM che. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 jJAyaka svarUpaprakAzana evI A chaThThI gAthA che. tAlapatramAM be hajAra varSa pahelAM lakhANI che. AhAhA ! to paNa jJeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyathI to jJAna na thAya. zeyathI jJAna thAya to zeya ne jJAna eka thaI jAya. to to zeyo kartA thAya ne ahIMyA jJAna I kartAnuM karma thAya. to zeyathI to jJAna thaI zake nahIM. tyAM sudhI to kadAca hA pADe, ke zAstrathI AtmajJAna na thAya. divyadhvani sAMbhaLe to tenAthI kAMI AtmajJAna thatuM nathI. paNa eka bIjo bheda rahI jAya che ke jJeyathI to jJAna na thAya AtmAnuM, paNa AtmAnuM jJAna jagatanA koI padArthane zeya banAvI zakatuM nathI. kema ke koI jJeya nathI. jJAnanuM zeya ekalo potAno AtmA che. tyAre ekalo jyAre jJAnamAM potAno AtmA ''jANanAra jaNAya che kharekhara pa2 jaNAtuM nathI'' tyAre ene Atmadarzana thaI jAya che. have jema akartA che I akartA koI di' kartA nahIM thAya. ema AtmAnuM jJAna kevaLa jJAyakane jANe che e jJAyakane jANavAnuM choDI ane parano jJAtA traNakALamAM thavAno nathI. deva guru zAstrane AtmajJAna jANatuM nathI, e IndriyajJAna jANe to bhale jANe. paNa huM ene jANato nathI. be bhAga paDI jAya che. jJAna ne IndriyajJAna be judI cIja che. AtmajJAnamAM IndriyajJAnano abhAva che ane IndriyajJAnamAM AtmajJAnanI nAsti che. beya cIja ja judI che. beya jJAna judA che. have zeyakRta azuddhatA tene nathI, AgaLa vadhAre che. kAraNa ke, have kAraNa Ape che, ke zeyathI jJAna na thAya ane jJAna jJeyanuM na thAya. kAraNa ke have kAraNa Ape che ke jJeyAkAra avasthAmAM ema, zeyAkAra avasthA eTale jJAnanI paryAya che emAM svaparano pratibhAsa thAya che e so TakA sAcI vAta che. je pratibhAsane mAnato nathI e ajaina che ane thatA pratibhAsamAM je padArtho jhalake che e padArthone jJAna jANe che toya ajaina che. have kahe che ke jJeyAkAra avasthAmAM, avasthA to thaI. zenI avasthA ? ke jJAnanI. I jJAna kevuM che ? zeyAkAra che. che to jJAnAkAra paNa zeyanI sApekSatAthI samajAve che ke jJeyono pratibhAsa thAya che mATe ene jJeyAkAra jJAna kahevAmAM Ave che. have je zeyAkAra jJAna thayuM che emAM je zeyo pratibhAse che ene jANe che, ke zeyanA je pratibhAsa thAya che evA pratibhAsane jANe che, ke pratibhAsa jemAM jJAnanI paryAyamAM thAya che e jaNAya che, ke traNamAMthI kAMI jaNAtuM nathI. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo jANanAra jaNAya che. jyAre zeyAkAra avasthA thAya che. zeyAkAra avasthA eTale zuM ? ke A bolapena jJAnamAM zeya thAya che. A bolapena jJAnamAM pratibhAse che. bolapenanA pratibhAsanA kALe bolapenano pratibhAsa thAya che to Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 29 379 jJAna bolapenane jANe che ke jJAyakane jANe che ? paranA pratibhAsanA kALe jJAyaka jaNAya che ke jeno pratibhAsa thAya che ene jANe che ? pratibhAsa to samajAya che ne, ke nathI samajAto. kamaleza ! AhAhA ! A bolaberIMgano vepArI che moTo bolo. AvaDo A phekTarI calAve che jAmanagaramAM pitaLanA spera-pArTasanI ke e pitaLAnA spera-pArTasa jyAre jJAnamAM jaNAya che, jJAnamAM jJeya to thatuM ja nathI. pratibhAse che. I samaye prayoga karavo joIe sAme padArtha rAkhIne. A padArtha sAme che. padArthane jANe che ema na levuM ho. padArthano pratibhAsa jyAre thAya che jJAnamAM tyAre jJAna padArthane jANe che ke e jJAna jJAyakane jANe che basa eTaluM kare 'parathI khasa ne svamAM vasa'' eTaluM kara to basa che. A jJeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo. jJeyAkAra avasthA thaI paNa e vakhate ene zeya jaNAtuM nathI. AhAhA ! 'jANanAro jaNAya che'' AmAM lakhyuM che. gurudevanA zabdo che A kAle ApaNe vAMcyuM'tuM badhuM. ''jJAnakaLAmAM akhaMDano pratibhAsa'' A badhuM kAle AvI gayuM'tuM ke A padArtha sAme rAkhavo, paNa A padArthane huM jANuM chuM I bhUlI jA. I padArthano pratibhAsa thAya che I rAkha, paNa pratibhAsanA kALe I jJAna jenuM che ene jANe che jeno pratibhAsa thAya che enuM jJAna nathI mATe jJAna ene jANatuM nathI. pharIthI, zuM kahyuM ? (zrotA :- bahu sarasa.) ajamerAbhAI kahe, beya hIrAno vepAra kare che. caitanya hIrAno ne jaDa hIrAno. ke A padArtha pratibhAse che jyAre, tyAre pratibhAsanA samaye je jJAnamAM pratibhAsa thayo che Ano. bolapenano pratibhAsa thayo che I vakhate jJAna bolapenane jANatuM nathI paNa bolapenanA pratibhAsa vakhate I jJAna jJAyakane jANe che, jo ema laI lye. prayoga kare, padArthane rAkhavo enAmAM. kyAM rAkhavo ? (zrotA :- I rahI jAya) I rahI jAya enAmAM bhale rahI jAya paNa lakSa chUTI jAya. AhAhA ! lakSa phere phera che. pratibhAsa benA lakSa ekanuM che. benuM lakSa na hoya koI kALe paNa. e jJAna potAnA svabhAvane choDatuM nathI ane parane jANavA gayuM nathI. atyAra sudhI to parane jANatuM nathI ane bhaviSyakALa Avaze tyAre paNa kevaLajJAna paNa lokAlokane nahIM jANe. AhAhA ! lokAloka jemAM pratibhAse che ene kevaLI jANe che. to upacArathI lokAlokane nimittapaNe che ane jANe che ema kahevAmAM Ave che. vyavahAra abhUtArtha che, sAco nathI. AhAhA ! have zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo ema AvyuM te pharsTa sTeja che. have sekanDa sTeja Avaze tyAre anubhava thaze. pharsTa sTejamAM jaNAya to gayo, jaNAya to gayo paNa Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 jJAyaka svarUpa prakAzana abhedapaNe na jaNANo. mAnasika jJAnamAM jJAyaka to jaNAya gayo paNa mAnasika jJAnamAM anubhUti thatI nathI. tema mAnasika jJAnamAM jaNAyo to tyAM jJAna rokAtuM paNa nathI, AgaLa vadhe che. joyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAyo e parokSa anubhUti thaI gaI. svasaMvedana jJAnamAM jaNAya che I. e svasaMvedana jJAnamAM jaNANo, te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa, je jaNAyo te to te ja che, emAM anubhava thaI gayo. I nirvikalpa svasaMvedana kahevAya. savikalpa svasaMvedana karaNalabdhinA pariNAmamAM thAya che, karaNalabdhinA pariNAma pahelAM nahIM. pahelAM enI pahelAMnA kALamAM nirNaya Ave che. paNa savikalpa svasaMvedana nathI thatuM nyAM. samajANuM? apUrva nirNaya AvI jAya jene samyagdarzana thavAnuM hoya tene thoDA kALa pahelAM apUrva nirNaya AvI jAya ke huM jJAyaka ja chuM basa. paNa ene e pakSa AvI gayo che. svabhAvano pakSa Avyo, vibhAvano pakSa chaTyo. paNa emAM AnaMdano anubhava nathI. nirNaya che paNa anubhava nathI. savikalpa svasaMvedana paNa emAM nathI. e pachI e jIvane cokkasa samyagdarzana thavAnuM che, DephIneTa. zuddhanayano pakSa jene Ave e pakSItikrAMta thayA vinA raheto nathI. evI ja koI prakriyA bhajI jAya che. AhAhA ! ane e aMtarmukha thaIne jyAre prayoga kare che tyAre upayoga TheTha abheda na thAya jJAyaka sudhI, tyAM sudhI vacalA gALAmAM A eka sTeja Ave che karaNalabdhinA pariNAma jJAyaka jaNAya che ene. AhAhA ! jJAyaka jyAM jaNAya che tyAM to eNe abheda thaIne jANI lIdho ema vAra lAgatI nathI. eka sekanDeya lAgatI nathI sekanDa karatAMya ochA kALamAM miniTa to nahIM. sekanDa paNa nahIM paNa sekanDa karatAMya ochA kALamAM, eTalo aMdaramAM vega jAya che zuddha upayogano ke zuddha upayoga ane zuddhAtmAno bheda paNa jyAM dekhAto nathI. bheda che paNa abhedamAM bheda dekhAto nathI. bheda to che. pahelAM pArAmAM apariNAmI lIdho. akAraka avedaka lIdho. have bIjA pArAmAM zuM kahe che ke pariNAmI AtmA thayo. pariNAmI potAne jANavArUpe pariName che juo I AmAM lakhyuM che. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa dIvAnI jema kartAkarmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. akartA plasa kartAkarmanuM ananyapaNuM Ijha Ikavala Tu anubhUti. akartA-dhyeya, plasa kartAkarmanuM ananyapaNuM Ijha Ikavala Tu anubhUti, A to iMglIza. have gujarAtImAM, AtmA trikALa akartA che ema jyAM dRSTimAM ne jJAnamAM ghoLAya che, ne ghoLAtA ghoLAtA upayoga aMdaramAM potAnA nAthane bheTavA jAya che. anaMtakALathI e jJAna AtmAne bhecyuM nahotuM. e bheTavA jyAre jAya che ane bheTI jAya che tyAre e AnaMdano koI aciMtya anubhava thAya che. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 29 381 samyagdaSTine paNa Azcarya thAya che Avo AnaMda thAya che tyAre, A..hA..hA..Avo AnaMda, apUrva anaMtakALathI mane nahiM Avelo AnaMda Aje svAda AvI gayo. bhavano aMta thaI gayo. ema zAstrakAra lakhe che ke samyagdaSTine paNa Azcarya thAya ke, oho! AvuM mAruM svarUpa. AvI vastu che. evA AtmAne jyAre jANe che tyAre ene bhavano aMta AvI jAya che. bhava nathI e paheluM AvI jAya che anubhava pahelAM ghaNAMne koI koIne, ane pachI bhavano aMta thaI jAya che. zuM kahe che, ke kartAkarmanuM ananyapaNuM A apariNAmI plasa pariNAmI. apariNAmI eTale dRSTino viSaya ane pariNAmI eTale pote potAne jANe che, jANavArUpe pariName che te kartA ane potAne jANyo AtmAe, paryAyane na jANI. Akho AtmA pariNAmI AtmA kartA ane pariNAmI AtmA karma. apariNAmI to dhyeya che surakSita rahI jAya che. kartA karma kriyA bheda nahi bhAsatuM hai akartRtva zakti akhaMDa rItI dhare I hai yAhI ke gaveSI jJAnamAMhI lakhI lije. yAhI kI lakhanI meM anaMtasukha bharyo hai' aMtaramAM lakhI le, to kAma tAruM thaI jaze. eka zloka che Akho, mArA zAstramAM che. (adhyAtma paMcasaMgrahamAM) kartAkarmakriyA bheda nahI bhAsatuM hai, e akRrtatvazakti akhaMDa rItI dhare che. jyAre pote potAne jANavArUpe pariNAme che ane pariNamI AtmA kartA thAya che ane pariNAmI AtmA karma thAya che Akho AtmA, tyAre akartRtva zakti akhaMDa dhare I. e akartApaNuM chUTatuM nathI ne kartA thaI jAya che. akartApaNuM chUTe nahIM ne kartA thayA vinA rahe nahIM. enuM nAma anekAMta che. enuM nAma syAdvAda che. tAre syAdvAda joIe chIe ne le anubhava karI le enuM nAma syAdvAda che. paNa ene kyAM akartA chuM I kAMI khabara nathI. kartA karmanuM ananyapaNuM hovAthI, kartAya AtmA ne karma paNa AtmA hovAthI, jJAyaka ja che. pote jANanAro mATe pote kartA. kene jANyuM lokalokane? pote jANanAro mATe pote kartA ane potAne jANyo. jJAtAya pote ne zeya paNa pote ne jJAna paNa pote. jJAtA, jJAna ne zeyano bheda paNa jyAM dekhAto nathI. 47 zaktinA bheda kADhI nAkhyA-pachI dravya, kSetra, kALa, bhAvanA cAra bheda paNa kADhI nAkhyA. pachI jJAtA, jJAna ne zeyanA traNa bheda paNa kADhI nAkhyA ne abheda anubhava thaI jAya che AtmAno. samajyo tuM jJAyaka ! potAne jANyo ho. potAne jANyo eTale pariNAmIne jANyo. apariNAmI to zraddhAmAM hato paNa have e pariName che I dhyeyanA laze, dhyeyanA lakSe dhyAna thAya che. dhyAtA, dhyAna ne dhyeya. jJAtA, jJAna ne zeya eka samayamAM thAya che. potAne jANyo mATe pote kartA ane potAne pote ja Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 jJAyaka svarUpa prakAzana jaNAyo mATe pote karma thayuM. paryAya karma nahIM. rAganI vAta to kyAMyanI kyAMya e to dUra dezAvara rahI gaI. jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAM dIpaka che. ane potAne potAnI jyotirUpa prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka che, anya kAMI nathI tema jJAyakanuM jANavuM. ke jJAyaka kartA paNa che ane akartAnI dRSTi thaI pote potAne jANavArUpe pariName che to pote kartA paNa thayo ane potAne jANe mATe pote karma paNa thayo. tyAM jagyA che ke nahIM ? cibhaDAvALA che? che nahIMtara AMhI Avo. e cIbhaDAthI Ave che bahu rasika che. jaina thaI gayA che jaina ane ghaNAMne jaina banAve che. gAmaDAmAM. eja enuM kAma jagyA dejo bhAI ene. - have A chaThThI gAthAnI have pUrNAhuti thaI gaI. pUrNAhuti thaI gaI eTale anubhava thAya tyAre pUrNAhuti thAya to hA. I dhyAna rAkhajo. ghaNAne anubhava thaze ho. zaMkA rAkhavI nahIM evI vANI gurudevanI bahAra AvIgaI che A puruSanI ane samayasAra zAstra. AhAhA ! nizcaya vyavahAranI saMdhi apariNAmI te nizcaya che ane pariNAmI thayo te vyavahAra che, paryAya sApekSa che ne ! paryAyathI nirapekSa te nizcaya ane zuddha upayogathI sApekSa che te vyavahAra. A nizcaya vyavahAra aMdara che. apariNAmI nizcaya che ane pariNAmI potAne jANe che mATe pariNAmI e vyavahAra che, paryAya sApekSa. have tAro zubhabhAva vyavahAra I to kyAMya rahyuM kyAMya e to jaDabhAva che. I to AtmAmAM zubhabhAva thato ja nathI. e to bahirmukha vRttimAM UThe che e to. are pramatta-apramatta nathI. pachI bIjI vAta kyAM karavI. apUrva vAta che. chakI gAthAnI pUrNAhuti thaI. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 30 383 pravacana naM. 30 kalakattA zibira tA. 15-11-96 - savAre AjathI be hajAra varSa pUrve digaMbara bhAvaliMgI saMta samartha kuMdakuMdAcAryadeva thayA temaNe A samayasAra zAstranI racanA karI che. samayasAra eTale zuddhAtmA. zuddhAtmA badhAnI pAse che. ane e zuddha AtmAnuM svarUpa kevuM che? e batAvanAra jinavANI eTale ke samayasAra zAstra te zuddha AtmAnuM pratipAdana kare che. ke tuM mAnI rahyo cho evuM tAruM svarUpa nathI. tuM manuSya nathI, tuM deva nathI, tuM nArakI nathI, tiryaMca nathI, tuM strI nathI, te puruSa nathI, tane karmano baMdha atyAre thayo nathI, karmanA baMdhathI rahita che tAro AtmA, ane jaDa karmanA udayamAM saMyogamAM joDAtAM paryAyamAM je rAgadveSa moha thAya e paNa tArA trikALI svabhAvamAM nathI. enAthI paNa tAro AtmA bhinna che, bhinna rahyo hato, bhinna rahyo che, ane anaMtakALa paNa e AtmA rAgathI bhinna rahevAno che. evo zuddhAtmA aMdaramAM | birAjamAna che. e zuddha AtmA ja tAruM svarUpa che, rAgadveSathI tAro AtmA tadana sarvathA bhinna che, paryAyamAM game teTaluM naraka nigodanuM duHkha AvI paDe paryAyamAM game tevI malinatA thaI jAya. thAo to thAo. paNa paramAtmA pavitra evo ne evo aMdaramAM birAjamAna che. kiMcitmAtra pariNAmanI azuddhatA emAM pravezatI nathI, pravezI zakatI nathI ane koI kALe pravezaze nahIM, evuM eka tAruM aMdara aMta:tattva birAjamAna che. evA zuddha AtmAmAM lakSa karI emAM lIna thavAno prayatna karavo ene paramAtmA, mokSano mArga eTale sukhano mArga kahe che. tyAre samayasAranI zarUAta karatAM AcArya bhagavAne pharamAvyuM, ke he bhavya AtmAo! mAro bhAva evo jAgyo che ke ekatva-vibhakta AtmAnI vAta huM karI dauM ane kahIza. anaMtaguNathI ekatva-ekapaNuM ane paryAyamAtrathI vibhakta nAma judApaNuM e anAdi anaMta judAI paryAyanI sAthe rahelI che. dravyamAM paryAyanI nAsti che. ane paryAyamAM dravyanI nAsti che. paryAya che-pariNAma che, paNa e pariNAma bhagavAna paramAtmAmAM nathI. je jemAM nathI enI sthApanA tuM tArA AtmAmAM karI rahyo che, ke mArAmAM rAga thAya, dveSa thAya ene tuM paryAyanI sAme joIza ne to tane evI viparIta bhrAMti thaze. paNa paryAya hovA chatAM Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 jJAyaka svarUpaprakAzana paryAyane gauNa karIne paryAyathI rahita zuddhaAtmAne tuM jA, tane dekhAze. ame AvA AtmAne dekhI lIdho che. dekhIne anubhava karIne A zAstro lakhavAnA chIe ane ame je kahIe chIe e pramANe tuM lakSa karI ane eno anubhava karIne amArI vAta pramANe karaje. ame kahIe chIe mATe satya che ema rahevA deje. Aje jJAnI tane kaheze ke sAkara mIThI che. kAle Thaga loko Avaze ke A mIThI che phaTakaDI, ene mIThI tarIke veMcavA Avaze chetarAIza nahIM. sAkarane anubhavane jIbha upara mUkaje ke A sAkara che ke phaTakaDI che. kuMdakuMdaAcArya bhagavAna pharamAve che ke huM ekatva vibhakta AtmAnI vAta kahIza, paNa tuM tAro anubhava karIne pramANa karaje. mArA kahevAthI pramANa karaje, ema huM kaheto nathI. huM kahuM chuM evuM svarUpa che ke nahIM e bhedajJAna karI abhedamAM jaI, bheda taraphano upayoga baMdha karI, ane abhedanA upayoga tarapha upayogane vALI de ane abhedane sAmAnya zuddhAtmAne jo, tane dekhAze dekhAya evo che AtmA. darzana thAya evo AtmA che. ane tArI pAse eka evuM sAdhana che, upayoga lakSaNa ke je upayogamAM tAro AtmA atyAre tane jaNAya rahyo che, tene vizvAsa nathI Avato. tArA vizvAsamAM evuM che ke rAga jaNAya che, zarIra jaNAya che para jaNAya che. sarvajJa bhagavAnanI vANImAM AvyuM ke A bALagopALa saune sadAkALa nija paramAtmA dravya anubhavamAM Ave che. anubhavamAM Ave che eTale pratibhAsa thaI rahyo che. ane e pratibhAsa kathaMcit jJAyaka ane jJAnano kathaMcit abhedabhAve pratibhAsa che, I jaNAya che mATe tane jaNAI jaze, ane je tArA svabhAvathI bhinna che eno bhale pratibhAsa thAya, paNa e padArtho tane jaNAtA nathI, mATe tane jaNAze paNa nahIM. vAta koI apUrvache, samayasAranI zuddhatAnI vAta to apUrva che. AcArya bhagavAna pharamAve che ke A vAta to te anAdikALathI sAMbhaLI nathI. kAma bhoga baMdhananI kathA to sAMbhaLI che te. A karavuM ne A na karavuM, A jANavuM ane A na jANavuM, evA paranA bhAgalA teM karyA, paNa parathI judo bhagavAna aMdara birAjamAna che paramAtmA atyAre, jema kAdavanI kIcaDanI madhyamAM paNa sonAne kATa lAgato nathI. ema anAdino bhale ajJAnabhAve jIva paryAye pariName paNa e ajJAnano praveza, rAgano praveza, du:khano praveza AtmAmAM Avato nathI. enI judAI rahe che. bhale etva mAne. rAga ne duHkha AtmAmAM thAya che ema sthApe, ajJAnI potAnA ajJAnathI. sthApe bhale ajJAnI, paNa e enA AtmAmAM AvatuM nathI. jo sthApe che evuM thaI jatuM hoya to to Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 30 385 samyajJAna kahevAya. sthApe che, jANe che, mAne che) evuM svarUpa thatuM nathI. mATe game tevA pariNAmanI madhyamAM paNa paramAtmA pavitra birAjamAna evo ne evo che. AhAhA ! yugalajI sAheba AvyA. A zrI samayasArajI zAstranI chaThThI gAthA levI che Aje. e chaThThI gAthAmAM zuM AvavAnuM che? kevuM AtmAnuM svarUpa che? enI carcA atyAre ApaNe prAthamika karI rahyA chIe. ziSya pUchyuM che ke zuddhAtmAnuM svarUpa kevuM che? ane eno anubhava kema thAya? be ja prazna pUkyA che. ane beno ja uttara AmAM ApavAmAM Ave che. tyAre AcArya bhagavAne pharamAvyuM ke huM ekatva vibhakta AtmAnI vAta kahIza. ekatva eTale anaMtaguNathI ekapaNuM che AtmAnuM. AtmAthI AtmAnA guNo judA nathI. AtmAthI AtmAnA pariNAma sarvathA judA paNa che ane kathaMcit bhinna abhineya che. paNa bhagavAna paramAtmAmAM guNo sarvathA bhinna che ke kathaMcit bhinna abhinna guNomAM lAgu paDatuM nathI. evA ekatva vibhakta AtmAnI vAta huM kahIza. te sAMbhaLI nathI atyAra sudhI evuM kahIza. tArI dazAmAM game tevA vikArI bhAvo anaMtakALathI thayA, atyAre thAya che. bhale ho paNa enI madhyamAM enAthI judo AtmA birAjamAna che. I zuddha AtmAmAM rAgano praveza nathI, I zuddha AtmAmAM nArakInA duHkhano, nArakInA jIvamAM praveza nathI. mATe je bhinna che duHkha, rAga bhinna che enuM karavuM na hoya ane duHkha bhinna che enuM bhogavavuM na hoya. amane khabara che ke tArI dRSTi paryAya upara che. saMsArI jIva rAgane kare, duHkhane bhogave badhI tArI vAta amArA khyAlamAM che, khyAla bahAra nathI badhI khabara che amane ke paryAyadaSTie AvuM pratipAdana paNa jinAgamamAM Ave che amane khabara che. paNa amane to AgamanA sArabhUta adhyAtmanI vAta karavAno bhAva amane Avyo che. AgamamAM to ghaNuM ghaNuM Avaze. jJAnapradhAna kathanamAM vyavahArathI ghaNuM Avaze. rAgane kare, duHkhane bhogave, karmane bAMdhe, cAragatimAM rakhaDe (paNa) evuM svarUpamAM nathI. AhAhA ! tuM svarUpa joIne pachI amane vAta kare to amane je bhAsyuM che te tane bhAsI jaze. ekavAra to paryAyanuM lakSa choDI de. paryAyano abhAva karavAnuM kahetA nathI. paryAya anAdi anaMta raheze, raheze ne raheze. utpAda vyaya to thayA ja karaze. paNa tuM utpAdavyayanuM lakSa choDIne dhruvane joI le ne. tArA AtmAne jene, eka vakhata to jo. tane mastI caDI jaze ane pachI bahAra AvavAnuM mana paNa nahIM thAya tane. evI eka vastu tArI pAse che. - jJAnane sukhano Dhagalo to tuM cho pote ja. jJAna bahArathI AvatuM nathI. AtmAnuM sukha Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jJAyaka svarUpaprakAzana bahArathI AvatuM nathI. evI vAta huM kahevA mAMgu chuM I kahIza. ane kahuM to tuM tArA anubhavathI pramANa karaje mArA kahevAthI nahi. e chaThThI gAthAnuM eka mathALuM che, ziSya pUche che. have prazna UThe che ke, e prazna zemAMthI Avyo ke ekatva vibhakta AtmAnI vAta kahIza, emAMthI ziSyanA mukhamAM prazna mUkyo, evo zuddha AtmA koNa che ? jenI mane khabara nathI. enA mATe huM pUchuM chuM, mane khabara hoya to to pUchuM ja nahIM. evo zuddhaAtmA, Avo AtmA koNa che ? e trikALI dravyano prazna karyo eNe. bhagavAna AtmA kevo che ? paramAtmA kevo che ? dhruva paramAtmA kevo che ? kAraNa paramAtmA kevo che ? sukhamaya AtmA kevo che ? prabhu ! e trikALI dravyanuM svarUpa pUchyuM eNe. pachI trikALI dravyanuM svarUpa kadAca tame kahezo. e mane khabara che. paNa e trikALI AtmAne amAre jANavo kevI rIte ? enuM sAdhana zuM pAchuM, kahezo e amane khabara che. ame sAbhaLazuM ne svIkAra paNa karazuM. paNa ene anubhavavAnI vidhi Apa nahIM kaho to kAma adhuruM rahI jaze. ke tAruM kAma adhuruM nahIM rahe teM evA samartha AcAryane prazna karyo che. 415 gAthAnuM svarUpa pUruM tane kahIza saMkSepamAM. jayasena AcArya bhagavAna samayasAranI racanA karatAM kahe che ke A samayasAramAM bAra gAthA sudhImAM koI nikaTabhavI jIva hoya sUkSma rucivALo hoya, thoDuM kahe ane vadhAre samajI jAya. guru thoDuM kahe ane vadhAre samajI jAya enuM nAma sUkSma ruci kahevAya. paNa e jIva jo AmAMnI bAra gAthAnuM adhyayana karaze, to ene anubhava thaI jaze. kadAcit bAra gAthA sudhImAM anubhava karanArA ochA hoya ema mAnIe ApaNe, to enA mATe 415 gAthA kahIza huM. paNa 415 gAthA e to tane pUruM thAvuM joIe, thaI jaze. amArI zubhecchA che. ke A vAta sAMbhaLe, sAMbhaLe ane samaje, samaje ane bhedajJAnano vicAra kare, pachI bheda ta2phathI khasato jAya ane abheda tarapha DhaLato jAya to abhedamAM DhaLI jaze ane anubhava thaI jaze evI vAta kahevI che. zuddhAtmA koNa che ? ke jenuM svarUpa jANavuM joIe eTale anubhava karavo joIe. zuddhaAtmA che ema kahezo Apa, to eno anubhava karavAnI vidhi pUchI levI che sAthe, ema be prazno karyA che. enA praznanA uttararUpa gAthA kahe che, nathI'thI vAta upADI che nAstithI. AmAM khUbI to I che A gAthAmAM mULa zlokamAM ke nizcayanayathI nathI evo nizcayanayano zabda lagADyo nathI. svabhAvane, nayathI jANI zakAya-anumAna karI zakAya paNa nayathI anubhava karI zakAya nahIM. eTale nathI zabda mUkyo. AtmAmAM pramatta apramatta nathI. kaI nayathI nathI ? ke prabhu svabhAvathI nathI. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 30 387 nizcayanayathI pramatta apramatta nathI to sApekSa vyavahAranayathI AtmAmAM pramatta apramatta dazAo che e AvI jaze. che ja nahIM vastumAM. paryAyamAM bhale ho, paNa mAre to vastu batAvavI che. nathI apramatta ke pramatta, sAtamA guNasthAnathI caudamAM guNasthAna sudhInI apramatta dazAo, dazA dazAmAM che. dazA dravyamAM nathI. sonAno ghATa sonAnI paryAyamAM che. paNa e ghATa sonAmAM nathI. are ! to zuM addharathI thAya che? ke hA. addharathI thAya che. sonAne sonAno ghATa aDato nathI. jo sonAne sonAno ghATa aDI jAya to ghATano to nAza thaze to sonAno nAza thaI jaze. mATe ghATa ghATamAM che. sonuM sonAmAM che. be upAdAna che eka trikALI upAdAna ne eka kSaNika upAdAna. nathI zabda vAparyo. AhAhA ! nathI, A dazAo AtmAmAM nathI. kaI nathI nathI ? ziSya pUchato nathI. jijJAsu che taiyAra thayelo che. nikaTabhavi jIva che, A nikaTabhavi jIvano prazna che. ke sAheba ATha karma kevA che. ghAti aghAtinA bheda zuM? 148 karma prakRttinA bheda zuM? kayA guNa sthAne kayo udaya thAya? vichUtI saMkramaNa kyAre thAya? e kAMI pUchyuM nathI. navatattvanA bheda zuM e kAMI pUchyuM nathI. cha dravyanuM svarUpa zuM e pUchyuM nathI. eka phakta potAno zuddhAtmA kevo che ane eno anubhava kema thAya ? anaMtakALathI mane A AtmA dekhANo nathI, anubhavamAM Avyo nathI, evo mAro prazna che. nathI apramatta ke pramatta nathI. pramatta eTale ekathI cha guNasthAna mithyAtvanA pariNAma nathI ema kahyuM ke kaI nayathI nathI? ke vyavahAranayathI to che ke nahi mithyAtvanAM pariNAma? paNa bhAI A dharmapitA zuM kahe che? naya lagADI ja nathI. nayathI samajAvI zakAya. bIjAne samajAvavAno kALa hoya tyAre, paNa 60 varasathI sAMbhaLyA pachI have nayanI zuM jarUra che? sAMbhaLyuM ghaNuM have. kahe che te svabhAvathI ja. naya sApekSa che, svabhAva | nirapekSa che. AhAhA ! nathI apramatta ke pramatta nathI. keTalAkane ekAMta lAge, lAge to lAgo. AhAhA ! amRta che. amRtacaMdra AcAryanuM amRta jharaze hamaNAM AmAM. AhAhA ! nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAva che. che che ne che, traNe kALe che. ane traNeyakALa pramatta apramatta dazA AtmAmAM nathI. siddha paramAtmAmAM to nathI cauda guNasthAna, paNa saMsArI jIvanI paryAyamAM cauda guNasthAna hovA chatAM nathI le ! ame tArI vAta karIe chIe atyAre. tArAmAM pariNAma thAya che e amane khabara che. pariNAmanA astitvane uDADatA nathI paNa tArA trikALI svabhAvamAM e nathI amAre ema kahevuM che. te na samajI zakato hoya to pUchaje amane. AhAhA! nathI apramatta ke pramatta je eka jJAyakabhAva che. te che ne Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 jJAyaka svarUpa prakAzana che anAdi anaMta. mAne to ya che ne na mAne toya che. traNeya kALa AtmA zuddha che. azuddha mAne to azuddha thAya nahIM. eka jJAyakabhAva che. ""e rIta" zuddhAzuddha paryAyathI rahita che AtmA. mATe kahe che ke zuddha che. zuddhAzuddha paryAya be prakAranI paryAya lIdhI ne upara pramatta apramattamAM beya AvI gaI zuddha ne azuddha. AhAhA ! saMvara nirjarA ane mokSanI paryAya je zuddha. apUrNa zuddha ne pUrNa zuddha evI zuddhaparyAya paNa bhagavAna paramAtmAmAM nathI. evA AtmAne tuM jo, tane dekhAze. nahIM dekhAya evI vAta ja nathI have. "e rIta zuddha kathAya" bhagavAna paramAtmA pavitra bhagavAna birAjamAna che caitanyamUrti. emAM zuddha ne azuddha paryAya emAM nathI. paryAya paryAyamAM bhale hoya paNa paryAya sAmAnyamAM nathI, e rIte zuddha kathAya kahevAya. phUlacaMdajI ! (zrotA : amAruM saubhAgya che Apa padhAryA, kAraNavazAta mane ahIM AvavAno bhAva AvI gayo. ane meM prakAzane phonamAM kIdhuM ke huM to AvIza paNa tuM mArA nAmathI yugalajI sAhebane paNa lakhaje. to temaNe paNa hA pADI dIdhI. tenI tabiyata nAjuka che to paNa hA pADI. A kalakattA mATe suavasara che. AtmA zuddha che zuddha paryAyathI rahita che mATe zuddha che. trikALI dravya je dhyeya che dhyAnano viSaya. dhyAnano viSaya je dhyeya che, emAM zuddha paryAya nathI, emAM dhyAnAvalI nathI. emAM dharmadhyAna ne zukladhyAnanA pariNAma nathI. AhAhA ! nathImAM be AvyuM ne kapuracaMdajI paryAyathI rahita A gayA ke nahIM? e rIte zuddha kathAya kahevAya. tyAM sudhI to trikALI dravya dhyeyanI vAta karI. eNe traNa prakAra pADIne ene dhyeyanI vAta karI. have thoDo cotho prakAra, cAra TukaDA karIe to traNa TukaDAmAM eNe trikALI dravyanI vAta karI. have ziSyano prazna bAkI rahe che ne ke A zuddha AtmA tame kahezo, paNa tene jANavAnI | vidhi paNa mAre tamane pUchI levI che sAthe ja, ke kevI rIte AtmAne jANavo. to cothA caraNamAM kahe che ke "je jJAta te to te ja che" AhAhA ! ame paryAyathI rahita kahezuM, rahita kahezuM paNa tane sahitano anubhava thaI jaze le, ke to to barAbara. "utpAdavyayayuktasatu" to to barAbara che. umAsvAmI bhagavAnanI vAta rAkhI tame. AhAhA ! are umAsvAmI bhagavAna eTale paramAtmA. "utpAdavyayabruvayuktasa" che. "guNaparyAyavandravya che''. nathI koNa kahe che. paNa dhyeyanI jyAre vAta Ave che tyAre AcArya bhagavAna mastImAM caDIne kahe che ke ame dhyeyanuM dhyAna karIe chIe tyAre nirvikalpa dhyAna amAruM Ave che. paryAya sAme jotAM amAruM nirvikalpa dhyAna chUTIne savikalpadazA Ave che, e amane posAtI nathI. AhAhA ! chaThTha guNasthAna posAtuM nathI. evI apUrva vAto samayasAramAM che. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 389 pravacana naM. 30 je ane te, je jJAtaH te to te ja che, jJAta : jANavAmAM Avyo be bhAga kare che. bahu sUkSma che e lezuM badhuM ApaNe. dhImedhIme laI lezuM. be bhAga karyA. jANavAmAM Avyo pahelo pUrva paryAyamAM, anubhava pahelAM jANavAmAM Avyo e ja anubhavamAM Avyo. jJAtaH te to te ja che. karaNalabdhinA pariNAmamAM AvatAM jANavAmAM Ave che AtmA. bhale chamasthano upayoga ane karaNalabdhinA pariNAmane pakaDI na zakato hoya kadAcita, kadAcita kahuM chuM, kokane anumAnamAM paNa AvI jAya che. AhAhA ! jJAtaH jANavAmAM Avyo mane. prabhu ! je jANavAmAM Ave, AhAhA ! savikalpa svasaMvedanamAM AvI gayo, ene uttarottara kSaNe nirvikalpa dhyAna AvIne anubhava thaI jAya che. apUrva vAta che chaThThI gAthAmAM. dhIme dhIme laI lezuM ApaNe badhuM. have eno gAthAno artha : je jJAyakabhAva che te. che che ne che. thAya, thavuM ne thaze emAM nathI. che che ne che. je jJAyakabhAva che te, che te, kevo che? apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. koI naya lagADI nathI. AtmAnA svabhAvathI vAta karI che. AhAhA ! ane anubhavanI vAta karaze paNa emAMya naya nahi lagADe. AmAM dravyanA svabhAvanI vAta kare che emAM paNa naya lagADavAnI amAre jarUra nathI. ane je jJAna atIndriya pragaTa thAya che emAM paNa ame naya lagADyA vagara kahezuM tane ame. dhyAna rAkhaje. tuM e vakhate nayano vikalpa karIzamAM. ke kaI nayathI A anubhava thAya? ke nayathI anubhava nahIM thAya le ! nayathI jANIne nayane choDI de have. eka amitagati AcArya thaI gayA che emaNe kahyuM. pahelAM kaDachI agAunA kALamAM zabda hato. to kaDachI zabda vAparyo che. atyAre camacI, camacIthI AhAra laI moDhAmAM camacI choDI deje. nayathI nirNaya karIne pachI nayane choDI deje. tane anubhava thaze. eka AvI prakriyA che anAdi anaMta, anAdi anaMta prakriyA che ke ajANyA jIvo che ene pahelAM pramANa naya nikSepathI samajAvavAmAM Ave che ne ene khyAlamAM Ave che cAra prakAra kIdhA che. pramANa, naya, nikSepa ane lakSaNa, cAra prakArathI samajAvavAmAM Ave che. ane ene anumAna jJAnamAM e vAta samajAya che ke AvuM mAruM svarUpa che. pachI anubhavanA kALe nayanA vikalpo koI rahetA nathI. AhAhA ! apramatta nathI ane pramatta paNa nathI, e rIte ene zuddha kahe che. zuddha che zA mATe ? ke zuddhAzuddha paryAyathI rahita che mATe zuddha che. vaLI, be bhAga pADyA. dhyeyane zeyanA. AhAhA ! ajamerAbhAI! be bhAga pADe che. vaLI, ema ATaluM to kahyuM. vaLI, uparAMta teM prazna karyo che bIjo tenI vAta che sAMbhaLa ! Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 jJAyaka svarUpa prakAzana vaLI je jJAyakapaNe jaNAyo, tyAM hajI anabhava nathI. kholazuM ApaNe bIjA AcAryano paNa AdhAra laIne carcA karazuM ApaNe. jJAyakapaNe jaNAyo, je jaNAyo te to te ja che bIjuM koI nathI. AhAhA ! bIjo koI nathI. jaNAyo te ja jaNAyo. parokSamAM Avyo te ja pratyakSa thayo. savikalpa svasaMvedanamAM Avyo, teja nirvikalpa dhyAnamAM AvI gayo. lezuM ApaNe AdhAra lezuM sUkSma che jarA. TIkA : je pote pote eTale AtmA ahIMyA aMdara, bIjA AtmAnI vAta nathI. je pote potAthI ja siddha hovAthI anAdi anaMta che parathI siddha nathI AtmA. parathI banelo nathI AtmA. paranI apekSA nathI ene. zarIra hoya to AtmA hoya ane zarIra khalAsa thaI jAya to AtmAno nAza thaI jAya ema che nahIM. paryAya che to AtmA che ane paryAyano vyaya thAya to AtmA nathI ema nathI. pote potAthI svayaMsiddha vastu siddha hovAthI, siddha thavAthI nahIM, siddha hovAthI, koIthI utpanna thayo nahIM hovAthI, AhAhA ! A paramAtmA dravya che aMdara birAjamAna. jhaLahaLajyoti caitanya paramAtmA bhagavAna birAjamAna che. AhAhA ! e koIthI utpanna thato nathI ne koInA viyogathI nAza thato nathI. koIthI utpanna thayo nahi hovAthI anAdi sattArUpa che. anAdi enuM astitva sattA eTale hovApaNuM anAdi anaMta. kadI vinAza pAmato nahi hovAthI anaMta che. anAdi anaMta che AtmA. e koI saMyogathI jenI utpatti nathI ane koI viyogathI, saMyoganA | viyogathI eno nAza thato nathI. nitya udyotarUpa hovAthI, nitya-haMmezA pragaTa che che ne che. I pragaTa vastu pragaTa thatA upayogamAM pratibhAse che badhAne. ene jaNAya che ema paNa kahevAya. nitya udyotarUpa hovAthI, nitya haMmezA pragaTa che bALagopALa saune. AhAhA! kevaLajJAna to pragaTa thAya tyAre anubhavamAM Ave paNa kevaLajJAna anaMta kevaLajJAnanI paryAya jemAM birAjamAna che. evo eka jJAna guNa ne evA anaMtaguNano piMDa AtmA, e to pragaTa che. pragaTa thAya tyAre mane anubhavamAM Ave ema nathI. AhAhA! paNa eka sUkSma vAta evI che ke eka upayoga pragaTa thAya che. emAM paNa AtmA to che, parokSapaNe ene khyAla nathI Avato, nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI, nitya dhruva paramAtmA che. paryAya anitya che paNa AtmA nitya hovAthI kSaNika nathI ane spaSTa prakAzamAna jyoti che. pratyakSa e to AtmA vartamAnamAM, vartamAnamAM bALagopALa saune jaNAya che, enA mATe paramAtmAno ApaNe TAIma levAnI jarUra nathI ke mAre darzana karavA che prabhu tArA, to mane tuM TAIma Apa. maLavAno TAIma mAge ne badhA. ema Ane vinaMtI karavAnI jarUra nathI. AhAhA ! . bAhIhI ! Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 391 pravacana naM. 30 huM to huM chuM ne chuM. tArI ALase tuM dekhato nathI mane, nitya udyotarUpa hovAthI traNeyakALa bhagavAna AtmA pragaTa che. AhAhA ! dravya pragaTa che ane paryAya to nAnI pragaTa thAya che, enI bahu kiMmata paNa nathI. paNa pragaTa che enI kiMmata che. enA upara lakSa thatAM paryAya zuddha pragaTa thaI jAya che. zuddhane jANatAM paryAya zuddha thaI jAya che. zuddha jANe AtmAne te zuddha AtmA meLave. AhA! kSaNika nathI. spaSTaprakAzamAna jyoti che A. hAjarAhajura deva che A. epoInTamenTa levAnI jarUra nahi ene Teliphona karIne. spaSTa prakAzamAna jyoti che, evo je jJAyaka eka bhAva, A jJAyakabhAvanA vizeSaNo kahyA. anAdi anaMta che e pragaTa nitya udyotarUpa che ane prakAzamAna jyoti birAjamAna che. evo je jJAyaka eka bhAva che eTalI vAta trikALI dravyanI karI. have enA pariNAma je thayA che, thaI rahyA che anAdithI enuM jJAna karAve che, niSedha karavA mATe, Adara karavA mATe nahi. te saMsAranI avasthAmAM, avasthA zabda che ne saMsAra to eka samayanI paryAyamAM che, dravyamAM saMsAra kyAM che? ke AtmAmAM saMsAra nathI? ke nA. AtmAmAM saMsAra na hoya. AmAM lakhyuM che I vAMcu chuM hAM, AmAM lakhyuM che, zuM lakhyuM che? saMsAranI avasthA, ema lakhyuM che, dravyamAM nahi. te sAmAnya svabhAva to jJAyaka che. have enuM vizeSa bIjuM paDakhuM che kharuM. bIju paDakhuM nathI anyamatanI mAphaka ema nathI. bIju paDakhuM che. saMsAra avasthA anAdikALanI che. potAne bhUlIne parane potAnuM mAne che. e saMsAranI avasthAmAM eTale mithyAtvanI avasthAmAM, saMsAra eTale mithyAtva ajJAnanI avasthAmAM anAdi baMdhaparyAyanI nirUpaNAthI, apekSAthI, kSIranIranI jema karmayugalo sAthe ekarUpa hovA chatAM, avasthA dRSTithI jo to karmano baMdha ene dekhAya che. svabhAvathI jo to karmano baMdha ene aDyo nathI. A saMsAranI avasthAthI jovAmAM Ave to emAMya mAla ghaNo bharyo che. A saMsAranI avasthA kahIne paNa eka apUrva vAta AmAM kahevA mAMge che. hamaNAM ApaNe lezuM. baMdha paryAyanI apekSAthI jovAmAM Ave to duraMta kaSAyacakranA udayathI, jeno eTale kaSAyano cakra che, bhAvakaSAya ne dravyakaSAya enA cakrAvAmAM caDelo che paryAya apekSAe. kaSAya samUhonA apAra udayonI vicitratAnA vaze, aneka prakAranA rAgadveSa, krodha, mAna, mAyA lobha, hAsya, rati, arati, zoka, bhaya, jugupsA aneka prakAranA bhAvo thAya. vicitratAnA vize pravartatA je puNya pApane utpanna karanAra. A navA puNya ne pApanI prakRttinA utpAdamAM bhagavAna AtmA to kartAya nathI ne kAraNeya nathI. to e navI karmanI prakRttino baMdha thAya che emAM kAraNa koNa che? ke saMsArIno mithyAtvabhAva emAM nimitta Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 jJAyaka svarUpaprakAzana kAraNa che. upAdAna kAraNa to karmanuM karmathI che, nimittanuM jJAna karAve che. paNa e karma baMdhAya eno rAga kartA na bane. rAga thAya mATe ahIM karma baMdhAya ema paNa nathI. yogAnuyoga che. ahIMyA rAga thAya ne tyAM karma baMdhAya beyano svakALa che, svataMtra che beya. rAga thAya che mATe karma baMdhAya che ema paNa nathI. karma baMdhAya tyAre emAM nimittapaNe ajJAnIno rAga hoya che. basa eTaluM ja. puNyapApane utpanna karanAra navI karmanI prakRttino baMdha thAya che ne teno utpanna karanAra, have koNa emAM nimitta che? ane je karmanA baMdhamAM nimitta thAya I bhAve AtmA pariName che ke nathI pariNamato ? sUkSma vAta che jarA. zAMtithI sAMbhaLajo. hajI to ghaNA divasa che, khulAsA paNa Avaze, na samajAya to cIThThI lakhIne ApavI mane ApavI. yugalajI sAhebane ApavI. zuM kahe che? ke puNya-pApa je navI karmanI prakRtti 7 athavA 8 karmano baMdha thAya che-koI vakhate ATha koI vakhate sAta. emAM nimitta kAraNa je anekarUpa zubhAzubhabhAvo, karmanA baMdhano kartA to jaDakarma che. jaDakarmane AtmAya bAMdhato nathI ne AtmAnA pariNAma paNa enA kartA thatA nathI, nimitta kartA thAya che. have je nimitta thAya che, navA karmanI baMdhanI prakRttine zubhAzubhabhAva nimitta thAya che. e je karmano baMdha thAya emAM nimitta thAya zubhAzubhabhAva, I rUpe to AtmA pariName che ne? ke nA. koIkALe pariNamato nathI. A zuM? AhAhA ! addharathI thAya che ? hA. addharathI thAya che le. AhAhA ! pharIne, zuM kahe che AcArya bhagavAna TIkAkAra. ke navA karmano baMdha saMsArI jIvane thAya che. avasthA dRSTithI jotAM avasthA emAM nimitta che, mithyAdarzanajJAnacAritra. mithyAtva, avrata, kaSAya, yoga Asrava hoya te temAM nimitta thAya. bhAvaAsrava jyAre nimitta thAya che navA karmanA baMdhamAM, tyAre bhAvaAgnavarUpe koNa pariName che? ke sAheba I to AtmA ja pariName ne? bIjuM koNa pariName? ke nA. ema nathI. A to samayasAra che. adhyAtma zAstramAM praveza thavo e paNa koI pAtra jIvano praveza thaI zake che, evuM lakhANa che. samasta anekarUpa zubhAzubhabhAvo, dayA dAna karuNA komaLatAnA pariNAma, hiMsA, ahiMsA bhaktinA pariNAma aneka prakAranA, zubhAzubhabhAvo paryAyamAM thAya che. ane e paryAya ene nimitta thAya che. nimittano artha akartA, nimitta thAya che eTale ? e zubhAzubhabhAva nimitta thAya che. kartA banatuM nathI. to to kartA karma eka thaI jAya, A to Asravatattva che ne oluM jaDatattva che. AnA nimitte baMdhAya che e to vAta sAcI che. tethI nimittakartA kahevAya ajJAnInA rAgane, paNa jyAre rAga nimitta thAya che tyAre rAgarUpe Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 30 pariName che koNa ? eno prazna upADyo che juo. anekarUpa zubhAzubhabhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI. rAganA svabhAvarUpe AtmA thato nathI. nitya udyotarUpa che AtmA. ta vano abhyAsa ghaTI gayo bhAratamAM, jagatanA jIvo kriyAkAMDamAM caDI gayA. evA kALe A puruSano janma thayo. zubhAzubhabhAvo thAya che eno svIkAra che ane navA karma baMdhAya che enoya svIkAra che, emAM zubhAzubhabhAva nimitta thAya che eno svIkAra che. traNa vAtano svIkAra karIne ame kahIe chIe ke zubhAzubha bhAve AtmA pariNamato nathI. AhAhA ! e kSaNika upAdAnanuM kAraNa che. trikALI upAdAnano sAtha emAM jarAya nathI. AhAhA ! zubhAzubha bhAvamAM baMdhamAM nimitta thAya che ene naimittikeya kahevAya ane kSaNika upAdAna paNa kahevAya. AhAhA ! kSaNika upAdAna letAM pUrva ne uttara karmanA saMbaMdho dekhAtA nathI. paryAya sat ahetuka svayaM rAga utpanna enA SaTkArakathI thAya che. kSaNika upAdAna che. AhAhA ! aMtaragarbhita paryAyarUpa pariNamana zakti che. 393 kahe che samasta anekarUpa zubhAzubhabhAvo temanA svabhAve, potAno svabhAva choDIne rAgarUpe pariName AtmA koI dI ? are jJAnarUpe pariName e paNa kathaMcit kahIe chIe, e to apariNAmI che le ! paryAya dharmathI juo to pariName che, paryAyane gauNa karI trikALI dravyane juo to emAM pariNAma ja nathI. e to dhruva che paramAtmA. AhAhA ! thoDoka vicAra kare ne to besI jAya evuM che. AhAhA ! ''kara vicAra to pAma'' ene AtmAne UMDANathI rucipUrvaka sAMbhaLyo nathI. sAMbhaLe toya vicAra UMDANapUrvaka karato nathI. AhAhA ! sAMbhaLIne khaMkherI nAMkhe che. anaMtavAra tirthaMkaranI sabhAmAM gayo, divya dhvani sAMbhaLI. eka kAne sAMbhaLI ne bIjA kAne kADhI nAkhI. I dhaMdho karyo. emanA svabhAve zuddha AtmA azuddhabhAve pariName ja nahIM. e upara to kahI dIdhuM che ke zuddhaazuddha paryAyathI to bhinna che, je bhinna che pAcho I rUpe thaI ne pariName ? rAgarUpe thaIne pariNamI jAya AtmA ? bahu, tuM kaheto ho, tANIne kaheto hoya to ame eTaluM kahIe ke jemAM zubhAzubhabhAvo pratibhAse che evA jJAnarUpe pariName che, eTaluM. I thI vadhAre AgaLa kAMI che nahIM. I upayogarUpe pariName che I vAta sAcI che. upayoga lakSaNa che ne ? I joDakuM che dravya paryAyanuM joDakuM. jJAyakabhAva dravya che ane enuM lakSaNa pragaTa thAya che samaye samaye upayoga. e lakSaNamAM lakSa ja pragaTa thAya che, rAga pragaTa thato nathI. lakSaNa lakSane prasiddha kare ne alakSane prasiddha na kare. AhAhA ! Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana muMbaImAM kAle eka bhAIe pUchyuM ke bhAI TUMkuM kAMIka hoya to kaho. lAMbu amArI dhAraNAmAM rahetuM nathI, yAda rahetuM nathI amane kAMIka TUMkI vAta hoya ne to batAo. hA, batAvuM. pachI meM kahyuM ke dALamAM mIThuM nakhAI gayuM vadhAre, to dALa khArI che ema badhA kahevA maMDyA. gharanA badhA mANasano ekamata hoM. badhAno eka mata. dALa khArI dALa khArI, dALa khArI, dALa khArI, to je khArApaNuM che e lakSaNa dALanuM che ke mIThAnuM, namakanuM che ? mIThAnuM. to e lakSaNa khArApaNuM, dALa khArI che ema prasiddha kare che ke mIThuM khAruM che ema prasiddha kare che ? mIThAne prasiddha kare ne dALa khArI nathI ema paNa hAre prasiddha kare, asti nAsti anekAMta. dALa khArI che e zalya AvI gayuM hatuM ne. mIThuM khAruM che to dALa to jevI che tevI che. AhAhA ! 394 ema sAkara, dUdha ne cAmAM vadhAre naMkhAI gaI bahu gaLI thaI gaI cA kAM dUdha gaLyuM thaI gayuM. paNa gaLapaNa lakSaNa kenuM che ? dUdhanuM ke cAnuM che ? sAkaranuM che. to I lakSaNa che sAkaranuM to I sAkarathI lakSaNa bhinna che ke abhinna ? abhinna che. to abhinna hoya to lakSaNa sAkarane prasiddha kare ke dUdhane prasiddha kare ? dUdha gaLyuM thaI gayuM e so TakA khoTI vAta che. eka Takoya sAcI vAta nathI le ! kathaMcit to kaho. elA svabhAvamAM kathaMcit na hoya, marI jAIza tuM. hAlatA ne cAlatA kathaMcit na lagADa. pahelAM svabhAvane joI le anubhava karI le, pachI nayanI vAta karaje tuM, kAMI vAMdho nahi. tane doSa nathI anubhava pachI, anubhava pahelAM ekalA nayane vaLage che keTalAka, mArI sAthe to paricayamAM ghaNAM hoya ne mArI sAthe. AhAhA ! nayano Dhagalo jANI lIdho jANe badhuM AvI gayuM. are kAMI nathI AvyuM. sAMbhaLane naya kyAM AtmAmAM che ? anekarUpa zubhAzubhabhAvo, are zuddhAtmA kAMI kaSAyarUpe pariName ? paramAtmAmAM kaSAya thAya ? A zuM tane thaI gayuM che. siddha pa2mAtmAmAM jo kaSAya thAya to tArAmAM thAya le ! A gurudevanI vANI che. AhAhA ! jema siddha bhagavAna jANanAra dekhanAra che. ema tuM paNa jANanAra dekhanAra cho. siddha bhagavAna jema rAganA kartA nathI, ema tuM paNa rAgano kartA nathI. ane jarAka siddhathI judo paDyo ane kartAmAM gayo to mithyAdaSTi thaI jaIza. AhAhA ! evuM zalya garI gayuM che kartAbuddhinuM. eka kartAbuddhi ne bIjI jJAtAbuddhi. jJAtAbuddhinuM bhUta to nIkaLavuM bahu muzkela che, bahu muzkela. nIkaLI jAya, svabhAvamAM nathI ne eTale nIkaLI jaze. ajJAna che I svabhAvamAM kyAM che? I mAne che evuM che ? I mAne che evuM nathI. mATe nIkaLI jAya, satya mAne to. AhAhA ! temanA svabhAve pariNamato nathI, rAgarUpe Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 30 395 AtmA thato nathI. thAya che rAga paryAyamAM. utpAdavyayamAM che rAga. nathI ema nahi, anyamatinI mAphaka nathI. A chatAMya zubhAzubhabhAve paramAtmA thato nathI. thAya to jaDa thaI jAya ema kahe che. jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI. TocanI vAta karI ke jo rAgarUpe AtmA thaI jAya, eka samayamAtra to I cetanadravyano nAza thAya ane AtmA jaDabhAvane pAmI jAya. kemake zubhAzubhabhAva jaDa che, acetana che. enAmAM jANavAnI zaktino ja abhAva che. upayogano emAM abhAva che zubhAzubhabhAvamAM. jemAM jJAna nathI emAM dharma kyAMthI tane thaze? AhAhA ! jJAyakabhAvathI jaDa bhAvarUpa thato nathI. tethI te kAraNe nyAya Apyo ke e rUpe thato nathI. pramatta apramatta kema nathI eno nyAya Apyo ke zubhAzubharUpe pariNamato nathI te kAraNe te AtmA pramatta paNa nathI ne apramatta paNa nathI. te ja samasta anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. ahIMthI zarUAta karI dIdhI jhAMkhI ApI jhAMkhI. anubhavanI vidhi bIjA pArAmAM kaheze. pahelAM pArAmAM chellI lITImAM jarA IzAro karyo ke, samasta anya dravyonA bhAvothI eTale karmakRta rAgAdithI, jIvakRta rAga nathI. kharekhara karmakRteya rAga nathI. paryAyakRta rAga che. paNa karmanA saMbaMdhathI thAya che mATe tene karmakRta paNa kahevAmAM Ave che. samasta anya dravyanA bhAvo, ahIMyA bhAvAgnava pragaTa thAya ane pachI bhedajJAna karavuM eka evI vidhi che. kartAkarma adhikAranI botera gAthAmAM eka evI vidhi mUkI che ke AtmAne AmravanuM bhedajJAna karo. ane samayasAranI 92, 93 gAthA paNa ahIMyA levAnI che. mATI lagAvIne pachI nahAvuM enA karatAM mATI copaDavI ja nahIM. evI vAta kaheze amRtacaMdra AcArya ApaNane samajAvaze. mATI lagADelAne ema kaheze ke have tuM snAna karI le eTale mATI nIkaLI jaze, ane koI jIva evo Avyo ke mATI lagADe ja nahIM, pachI nahAvAnuM kyAM rahyuM. AhA! badhI vAta Avaze ghaNI. bhAva to ghaNo Ave che keTaluM Avaze e to bhagavAna jANe. te ja samasta anyadravyanA bhAvo, potAnA bhASAstrava thayA, enAthI bhinna ema na kahetAM, karmanI sattAmAM rAga thAya che karmanI sattAmAM sukhaduHkha thAya che. lokoe sAMbhaLyuM nathI paNa anubhAga che eno. rAganA nimitte tyAM eka rAgano anubhAga thAya che. A prakRttibaMdha, pradezabaMdha, anubhAgabaMdha, sthiti baMdha cAra prakAranA che. karmanI sattAmAM je rAga thAya che ne? I samasta anya dravyanA bhAvothI ke karmanA udayano pratibhAsa thAya che. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 jJAnamAM, paNa e karmano udaya AtmAthI bhinna che. samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe, samasta laI lIdhA. nokarmanA pariNAma ane karmanA pariNAma beya, bhinnapaNe upAsavAmAM AvatAM zuddha kahevAya che, ATalI pahelAM dRSTinA viSayanI mukhyatAthI vAta karI. have eno anubhava kema thAya ? I bIjA pArAmAM ApaNane samajAvaze AcArya bhagavAna. atyAre vakhata thaI gayo. jJAyaka svarUpaprakAzana pravacana naM. 31 kalakattA zibira tA. 16-11-96 A eka samayasAra paramAgama zAstra che. AgamanA sArabhUta adhyAtma zAstra che. emAM AcArya bhagavAne badho mAla 415 gAthAmAM bharI dIdho che. paNa enA zorTarUpe 12 gAthA ane 12 gAthAnA zorTarUpe eka chaThThI gAthA che. chaThThIno vistAra 12 che. ane 12 no vistAra 415 che. ApaNA upakArI pUjya gurudeva jyAre A chaThThI gAthA zarUAta karatA hatA tyAre pharamAvatA hatA ke A to chaThThIno lekha che, aphara che, phare evo nathI. ane AnuM rahasya chaThThI gAthAnuM rahasya eTale kuMdakuMda bhagavAna ane amRtacaMdra AcArya bhagavAnanuM hRdaya ene je khyAlamAM leze to ene bhAvabhAsana thaIne AtmAno anubhava thAya evI gAthA che. advitIya che A to samayasAra zAstra e to mahAbhAgya jAge, jyAre koI cakravartI karatAM paNa puNya vadhI jAya tyAre jinavANI ane jinavANImAM paNa adhyAtma zAstra. ToDaramala sAheba kahe che ke atyAre A kALamAM jo adhyAtma hoya to samayasAranI AtmakhyAti TIkAmAM raheluM che. 200 varSa pahelAM thayA, temaNe A pharamAvyuM che. samayasArano ApaNe A svAdhyAya karIe chIe. koI manamAM evo vicAra na lAvatA ke A to sUkSma vAta che. ane kevaLI ane zrutakevaLI sUkSma vAta kahenArA to nathI paNa atyAre sUkSma vAta kahenArA ApaNA gurudeva paNa atyAre hAjaramAM nathI. A to enI pAsethI yogyatA anusAra jeTaluM jenI pAse AvyuM che, eTaluM e AtmArthI rahIne potAno svAdhyAya karatA karatA kahe che, to bIjAnuM kAma thAya to bhale thAya. AhA ! A gAthA ghaNI UMcI che. mArA kAna upara vAta AvI ke keTalAkane A vAta kaThaNa paDe che. bhAI ! kaThaNa zabdane hamaNAM tuM paMdara divasa mATe bAjumAM mUkI de. ane huM AtmA chuM. huM Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 31 397 paramAtmA chuM. zarIrane na jo, karmanA saMbaMdhane na jo. eka samayanI zubhAzubha pravRtti pariNati UbhI thAya che AmravanI ene na jo. enAthI bhinna paramAtmA birAjamAna che, ene tuM jo. anaMtakALathI eNe paranA darzana karyA, darzana eTale dekhavuM. dekhyuM parane jANyuM paNa hAtha kAMI na AvyuM. A samayasAramAM zuddhAtmAnuM varNana kare che. ane zuddha AtmAno ene jo khyAla Avyo nirNaya Avyo, ane pachI koI apUrva yathArtha nirNaya AvI gayo to alpakALamAM ciram aricam thoDA ja kALamAM ke vadhAre kALamAM e AtmAne samyagdarzana thAya che. eka bhavyAmRta nAmanuM zAstra che temAM 110gAthA che. nemicaMda siddhAMta cakravartI thayA, emanA ziSya praziSya thayA emane banAvyuM che. emAM te lakhe che ke A paMcamakALamAM koI jIvane AtmAno anubhava thAya to kAM trIjA bhave eno mokSa ane kAM vadhAremAM vadhAre ATha bhava. ATha bhavathI vadhAre tane nahIM thAya. pahelAM to tArAmAM bhava ja nathI. tyAMthI upADa karaje. bhavanI vAta bAkI rAkhaje. bhava vinAnI cIja che AtmA. AtmAne bhavabhramaNa nathI. I cAra gatinuM bhramaNa bhagavAna AtmAne nathI. evo aMdara AtmA birAjamAna che. e vAta huM tane kahIza. te mAMgaNI karI che ke, he prabhu! zuddha AtmAnuM svarUpa zuM? ane eno anubhava kema thAya? ema be prakAranI tArI mAMgaNI che, to eka prakAranI mAMgaNIno utara to kAle devAya gayo che, ke A paramAtmatattva che. aMdaramAM birAjamAna che caitanya jhaLahaLa jyoti zuddha ane azuddha paryAyothI sarvathA bhinna che. pahelAM sarvathAmAM AvI jA, anubhava pachI anubhava jJAnamAM syAdvAda che. anubhavanA viSayamAM syAdvAdano abhAva che. A bhAvaliMgI saMtanA vacano che. mArA gharanI vAta huM kaheto nathI. zuddha AtmAmAM syAdvAdano abhAva che paNa anubhava jJAnamAM syAdvAdano sadbhAva che. mATe pahelAM sarvathAthI upADa kara ane anubhava thatAM kathaMcitanuM jJAna tane thaI jaze. samyaka ekAMtapUrvaka anekAMtika jJAna thAya, thAya ne thAya ja. tuM ciMtA karIzamAM. ekAMta thaI jaze to? A to ekAMtanI vAta che. koInI vAta sAMbhaLIza mAM. rahI jaIza tuM. AhAhA ! evI apUrva vAta A chaThThI gAthAmAM che. kahI zakAya nahIM, zabdamAM varNana karI zakAya nahIM, evA bhAva AmAM che. e vAta kAle meM tane karI ke pramatta apramatta dazAo, utpAda-vyaya che. paryAyamAM zuddhatA ane azuddhatA hoya che, thAya che. Ave che ne jAya che. paNa Ave ne jAya enA uparathI tuM lakSa choDI de che, che ne che. traNeyakALa AtmA zuddha che, zuddha paryAyathI rahita che Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 jJAyaka svarUpaprakAzana mATe zuddha che. AhA ! evI vAta kAle meM tane karI, dRSTinA viSayanI dhyeyanI. dhyAnano viSaya Apyo tane kAle. have ziSyano bIjo prazna che, ke eno AtmAno anubhava kema thAya ? I jaNAya kema ? I kevI rIte pratyakSa thAya ? are pahelAM parokSa thAya ne pachI pratyakSa thAya. I zuM A ? I beya thAya. rucivAna jIvane pahelAM parokSa anubhUti thaI jAya che ane pachI tarata ja pratyakSa anubhUti paNa thAya che. evI vAta apUrva AmAM che. e anubhavanI vidhi Aje huM tane batAvuM chuM. paNa tuM nA pADIzamAM ane samajyA vinA hA-hA paNa tuM karIza mAM. nA nA to karIza ja nahIM. nA to rahevA deje, tuM kuMdakaMda bhagavAna pAse Avyo ane A mane nathI samajAtuM, nA nA to karIzamAM ane samajyA vinA hA pADIzamAM, samajIne hA pADaje. samajAya evuM che, potAnuM svarUpa che A. A vikathA nathI. ahIMnA pramukhazrIe kahyuM ke ahIMyA vikathAnI sakhata manAI che. ahIMyA AtmakathA cAle che. bIjuM kAMI che ja nahIM ne. huM parane jANuM to mane evI vikathAno vikalpa UThe, paNa mArA jJAnamAM to jJAyaka ja jaNAya che. parane jANanAruM IndriyajJAna to mAruM che nahIM. samajAze, nahIM samajAya evI vAta ja nathI. have eka daSTAMta ApIne samajAve che. AtmAno anubhava kema thAya? A paMcamakALamAM ho, A paMcamakALamAM cothA guNasthAne zuddhaupayoga thAya che. emAM darzana mohano kSaya thaI jAya che. keTalAka kahe che ke atyAre zuddha upayoga nathI, khoTI vAta che. zuddhopayoga che. zAstramAM che ne anubhavInA jJAnamAM paNa che. e vAta dRSTAMtathI samajAve che. ke sAMbhaLa ! vaLI ema zabda che, bIjo pAro. pahelo pAro kAle pUro thayo. ''vaLI'' kahIne have viSaya bIjo Ape che. anubhavano viSaya Apyo, anubhava kema thAya enI prosesa have batAve che. vaLI dAhyanA AkAre thavAthI, ahIMyA jJAnamAM zeyAkAra kahevuM che ne eTale ahIMyA dAhyAkAra kahyuM che. dAhyAkAra eTale zuM ? ke baLavAyogya padArtho sAme hoya che. e enA kALe baLe che. enA kALe jyAre baLe che, tyAre ene anukULa nimitta agni che. agnithI lAkaDA chANAM baLatA nathI, AjasudhInA lAkaDA chANAM baLyA, I agnithI baLyA nathI. A kaDavo ghuMTaDo nathI ho, A amRtano ghuMTaDo che, dhyAna rAkhajo. samajAvaze, ghImedhIme samajAvaze. kAM to be dravyanI ekatA karI, kAM be dravyanI sAthe nimitta-naimittika sabaMdha joyA karyo. e kartAkarmano sabaMdheya nathI ne paranI sAthe nimitta naimittika saMbaMdha paNa nathI. A dRSTAMtanI apekSAe che. pachI jJAnamAM te jJAtA- -jJeyano saMbaMdha nIkaLI javAno che ne jJAtA jJeya aMdara Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 31 399 thaI jAvAno che. AhA ! dAhyAkAra thavAthI eTale jyAre lAkaDA, chANA, sukA pAMdaDA enI paryAyano baLavAno kALa hoya che jyAre, uSNa thavAnI paryAyano kALa eno hoya che. svakALa che eno, tyAre emAM agni prajvalita thAya che, tyAre ene anukULa nimitta agni che. nimitta che ho. AhAhA ! have hamaNAM nimitta kahIne pAchuM nimittane hamaNAM gauNa karavAnuM che. pahelAM nimitta mAre kahevuM paDe che, samajAvavA mATe bIjo upAya nathI. kahe che ke lAkaDA ne chANAM baLe che tyAre, saMyogathI jovAmAM Ave, baLatA chANAM ne lAkaDAne saMyogathI jovAmAM Ave to agni emAM nimitta che, paNa have chANAM lAkaDAne tuM enI paryAyanA kSaNika upAdAnathI, enI yogyatAthI jo, to nimittathI nirapekSa baLe che. agni ene aDatI nathI. eka dravyano dharma bIjA dravyanA dharmane aDato nathI. A evI apUrva vAta che ke enI meLe meLe baLe lAkaDA, chANA agni vagara? ke hA, enI meLe baLe che, enI svazaktine joI nathI te. enI paryAyamAM je zIta paryAya hatI I svayameva uSNa thAya che, agnithI paNa nahIM ane lAkaDuM je trikALI che enAthI paNa nahIM. paryAyane nirapekSa jo ne pachI sApekSa che to nimittanuM jJAna hoya che, nimitta hoya che basa eTaluM che lAkaDAnI uSNa paryAya thAya tyAre enA upAdAnathI thAya che paNa nimitta koNa evo prazna kare to kahe agni e vakhate hoya che. nimitta eTale akartA, nimitta eTale saMyogano saMbaMdha, enI hAjarI, bIjA padArthanI hAjarI. upAdAnanI sAthe bIjA padArthanI hAjarI hoya ene nimitta kahevAmAM Ave che. kathanamAtra che. kharekhara to I agni paNa upAdAna che ane lAkaDuM paNa upAdAna che. atyAre tamArA mitrae mane kahyuM ke kaMIka kaThaNa to paDe che. kAMI vAMdho nahIM, ApaNe vistAra karIne haLavuM karIne kahezuM. bAkI viparIta to AvavAnuM nathI, e to rAha joIzamAM ahIMyA. (zrotA : hindI meM bhI bolIe nahIM to bahota se loga samajate nahIM hai.) bAta aisI hai bhaiyA! ke jo gujarAtI meM AtA hai vo hindImeM A satA nahIM hai aura merI mAtRbhASA hindI nahIM hai. eTale zabdo mAre zodhavA paDe ane zabda zodhavA jatAM e dhArAmAM pheraphAra thaI jAya. eTale thoDo prayatna karo bhaiyA samajameM A jAyegA. kahyuM? dAhyAkAra thavAthI agnine dahana kahevAya che. to paNa have zabda mUke che to paNa agnine bALanAra kahevAya che, kone bALe che? lAkaDA ne chANAne. ema kahevAya che hoM. ema kahevAya che ema nathI. paNa vyavahAranA vacanamAM to kahevAya che ema ja Ave ne. ke prabhu ekavAra tuM svabhAvathI jo ne padArthane, padArthanA traNa prakAra che. dravya, guNa ne Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 jJAyaka svarUpa prakAzana paryAya. ekalA dravyane jovAnI vAta nathI, sAthe tuM paryAyanA svabhAvanI paNa vAta jo . lAkaDuM garama thaI gayuM to garama thavAnI enAmAM zakti hatI to e paryAya uSNa thaI ke to zakti nahotI ne uSNa thaI? jo zakti hatI to agninI ene apekSA nathI, ane jo uSNa thavAnI enI zakti nathI to koI padArtha ene uSNa karI zakato nathI. A to nyAyathI vAto badhI che AmAM samayasAramAM. A badhI samayasAranI vAto che hAM, AhA ! gurudeva pAsethI sAMbhaLIne, zIkhIne thoDuM jeTaluM mane maLyuM. e to bhaMDAra hato, gurudevanI zuM vAta karavI. to paNa prayojanabhUta vAta badhI bahAra AvI gaI che. prayojana to AtmadarzananuM che. Atmadarzana vinA dharmanI zarUAta nathI, vRddhi nathI ne pUrNatA paNa nathI. Adi, madhya, aMtamAM AtmAno anubhava eka ja, eka ja dharmanI kriyA che bIjI koI dharmanI kriyA nathI. dAhyAkAra thavAthI agnine, baLavA yogya padArthane bALe che, ema loka vyavahAra che. zuM kahyuM? ema jJAna parane jANe che I loka vyavahAra che. jhINuM paDe paNa jarA samajavA jevuM che. A badhuM zAstramAM che hoM, kahevAya che, bALe che ema kahevAya che. kahAvata hai. to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. AhAhA ! I lAkaDAne bALe mATe I agni che ema nathI, agni agnithI che. lAkaDAne bALe I to agnine koI samajatuM na hoya to ene nimittathI samajAve che ke agni kone kahevAya? ke lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave che. paNa lAkaDAne to aDatI nathI, agni bALe kyAMthI? e to enA svacatuSTayamAM che. agni, lAkaDA, chANAM enA catuSTayamAM dravya, kSetra, kALa, bhAvamAM che. to paNa dAhyakRta azuddhatA ene nathI. eTale lAkaDAne bALe che mATe agni che, evuM sApekSapaNuM agnimAM nathI. samajAvavA mATe vyavahArathI sApekSathI samajAvAya. bIjo koI upAya che nahIM. vyavahAra vinA paramArtha kahI zakAto nathI. paNa vyavahAra anusaravA yogya nathI. dAhyakRta azuddhatA ene nathI. eTalI vAta ene karI ke beyane nirapekSa tattvathI jo. agnine enA dravya, guNa, paryAyathI jo, ane lAkaDA, chANAM ne enA dravya, guNa, paryAyathI jo. tevI rIte dAhyAkAra zabda Avyo ne eTale have joyAkAra kaheze. siddhAMta Avyo have. jevI rIte zeyAkAra thavAthI, joyone jANavAthI ema lakhyuM nathI. zAMtithI samajavA jevuM che jarA. A viSaya jarA ghero che. mane khabara che badhI. AhA! joyAkArano artha, sva ane para be padArtho zeya che jagatanAM. potAno AtmA paNa zeya che ahIMyA, ane AtmA sivAya AkhuM vizva e paNa zeya che. I be prakAranA zeyono pratibhAsa jJAnamAM thAya che. evI jJAnanI paryAyane yAkAra jJAna kahevAmAM Ave che. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 31 401 ahIMyA jJAnanI paryAya sva ne parane jANe che ema na levuM. Avaze badhuM, hamaNAM badhuM Avaze. dhIraja ne zAMti rAkhazo to. ke prakAranA padArtho sva ne para eno pratibhAsa thAya che. jevI rIte darpaNanI sapATImAM badhA padArtho emAM pratibiMbita thAya che, "pratiphalatI', puruSArtha siddhi upAyamAM che AdhAra ApavAthI kahenAra upara zraddhA bese. puruSArtha-siddhiupAya, amRtacaMdra AcAryae spezyala graMtha banAvelo che pote, emAM pahelI ja gAthA che mAMgalikanI, I mAMgalika gAthAmAM I badhuM je enuM hRdaya hatuM I badhuM ThalavAI gayuM che. emAM enA pahelAM ja zlokano artha huM vAMcuM chuM. anvayArtha zabdArtha vAMcu chuM. pachI TIkA ToDaramala sAhebe karI che e vAMcIza. have atyAre Aje ApaNA mULatattvanI zarUAta thAya che. AtmAno upadeza gurudeva Apyo 45 varSa sudhI, ke zubhAzubhabhAvathI bhinna AtmA tAro che ene jANa, "prathama AtmAne jANa" ema to che. sattaramI aDhAramI gAthAmAM ema AvyuM ke prathama AtmAne jANavo, pachI jANelAnuM zraddhAna karavuM pachI emAM TharavuM. jANavuM to AvyuM ke prathama AtmAne jANa, Adeza che upadeza nathI, jANa, tAre sukhI thavuM hoya to jANa. AhA ! have kahe che, ke je zuddha AtmA che trikALI ane enI eka vartamAna upayoga avasthA pragaTa thAya che. I nirapekSa che, zuddha ane azuddha na levI emAM ""upayogo lakSaNam" zuddha upayoga lakSaNa nathI to to bAdhA AvI jAya, azuddha upayoga lakSaNa kaho to bAdhA Ave. avyApti ativyApti ApaNe lAgu nathI karatA. paNa upayoga lakSaNa nirdoSa che tattvArtha sUtramAM AvyuM che. I sUtrajIe kahyuM che A. "upayogo lakSaNam' jIvanuM lakSaNa upayoga che. AhA ! jIvanA pAMca bhAva asAdhAraNa kahyA, paNa lakSaNane emAM juduM pADI dIdhuM. udaya, upazama, kSayopazama, kSAyika ke pAriNAmika e na kahyuM. kemake A upayoga lakSaNa che e zeyanuM lakSaNa che ane parama pariNAmikabhAva che e dhyeyanuM lakSaNa che. prayatna karaze to samajAze, nahIM samajAya evI vAta ja nathI. ahIMyA dRSTAMta Ape che. kahe che ke, jemAM darpaNanI sapATInI peThe, darpaNanA daLamAM nahIM, darpaNanuM daLa to niSkriya che, emAM parano pratibhAsa na thAya, paNa darpaNanI uparanI sapATImAM eka svaccha paryAya paNa thAya che. dravya ane paryAyanuM joDakuM tene padArtha kahevAmAM Ave che. darpaNa svaccha ane enI paryAya paNa svaccha. paryAyane uparanI sapATI kahevAya. darpaNanI sapATInI peThe badhA padArthono samUha A darpaNanA dRSTAMtanI vAta samajAvIne jJAnamAM Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 jJAyaka svarUpaprakAzana utAravuM che. badhA padArthono samUha darpaNanI peThe, uparanI sapATImAM je pratibhAsa thAya che enI peThe vartamAna vartatA upayogamAM samyagdarzana ne mithyAdarzana thavA pahelAM, padArthono samUha sva ne para badhA padArtho koI bAkI nahIM. have padArthanA samUhanI vAta karatA kahe che ke atIta, anAgata ane vartamAna kALanA samasta, anaMta paryAyo sahita ekaeka paramANuM eno bhUta, bhaviSya ane vartamAna, traNakALanI paryAya sahita eka paramANuM dravya, evA anaMtA paramANuM anaMtAnaMta, ema sva jIva ne pa2 jIva enI paNa atIta, anAgata ne vartamAna paryAya sahitano AtmA, e jJAnamAM pratibhAse che, badhA padArtho. samasta paryAyo, anaMta paryAyo sahita anaMta padArtho, jJAnanI vartamAna svaccha paryAyamAM pratibhAse che. koI padArtha evo nathI ke jJAnamAM bAkI rahI jAya. anAdi anaMta padArtho sva ane para e svaccha jJAnamAM pratibhAse che. juo A ApaNe laI jAvuM che anubhava kema thAya ? tyAM jAvuM che, jAvuM che to tyAM, prayojana to ApaNuM tyAM che. e paryAyo sahita pratiphalati, evo saMskRta zabda che, pratiphalati pratibiMbita thAya che. pratibiMbita thAya che, jaNAya che ema nathI lakhyuM. jaNAya che, jaNAya che to rAga jJeya thaI jaze. paNa rAgano pratibhAsa thAya che, to emAM jJeya thatuM nathI, jJAna zeya thAya che. nemIcaMdajI ! gohATIne ? zuM kahyuM ? badhuM AvI jaze hoM, hA, utAvaLa nahIM karatAM, Avaze dhImedhIme badhuM Avaze. pratibiMbita thAya che (badhuM). amRtacaMdra AcArya bhagavAnanI spezyAliTI meM joI samayasAramAM ke teozrIe pratibhAsano upayoga bahu karyo che, ajJAnIno AtmA rAgane kare che, ema jyAre samartha AcArya pharamAve che. ajJAnIno AtmA rAgane kare che, tyAre emaNe eka kohInUrano hIro evo mUkyo aMdaramAM ke ajJAnIne huM rAgane karuM chuM evo pratibhAsa thAya che. karI zakato nathI. vizeSa apekSAe kartA che. I, 92-93 gAthA Avaze emAM Avaze. ghaNAmAM Avaze. hajI to vAra che ne, paNa mana thAya che ke jaldI badhuM kahI dauM. ajJAnIne kartA bhAse che, trikALI dravya akartA che te kartA thaI zake ja nahIM. vizeSa apekSAe kartA thAya che te vAta sAcI. paNa sAmAnya apekSAe akartA svabhAve rahI ne vizeSa apekSAe kartAbuddhi thAya che. sAmAnya svabhAva kadI traNakALamAM akartApaNuM choDIne kartA banI zakato nathI, eka samaya rAgano kartA thAya to jaDa thaI jAya. jyAre AtmA nathI karato to koNa kare che ? ema prazna Avaze ghaNAM prazno Avaze, kAMI vAMdho nahIM. badhAnA uttara saMto lakhI gayA che zAstramAM. kahe che ke prabhu A pratibiMbita thAya che. badhA padArtho ahIMyA jhaLake che, darpaNamAM jema Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 31 403 jhaLake, darpaNamAM padArtho Ave ke darpaNamAM padArtho jhaLake? agni sAme che kolaso che sAme, to I darpaNanI svacchatAmAM I biMbanuM pratibiMba thAya ke kolasAnI kALapa ahIMyA AvI jAya? ke Akho darpaNa to bhale kALo na thAya paNa jeTaluM dhAbuM paDe kALuM eTalI to arIsAnI paryAya kALI thaI ke nahIM? prakAza! nahIM? ' are tane bhramaNA thaI che kALApaNAno dharma to tyAM che. tyAMthI kALApaNuM uDIne ahIMyA AvatuM nathI, ane AnI e svacchatA choDatuM nathI. darpaNa potAnI svacchatAno abhAva karato nathI traNakALamAM. bhrAMti thaI che jagatane. basa A krodhano pratibhAsa dekhIne huM krodhI, upayogamAM upayoga che upayogamAM krodha nathI. bhAI ! rahevA de tuM. AhA ! pratibiMbita thAya che. oho ! kevI rIte pratibiMbita thAya che? potAnA samasta anaMta paryAyo sahita pratibiMbita thAya che. A utpAdavyavadhuvayuktasatuM AvI gayuM. koI paryAya bAda nathI, badhA padArthono pratibhAsa thAya che, darpaNamAM jema pratibhAsa thAya che ema. paNa e joyo jeno pratibhAsa thAya che I zeyo, jJAnamAM AvatA nathI. duHkhano pratibhAsa thAya paNa duHkha jJAyakamAM to AvI zake ja nahIM, paNa upayogamAM duHkha AvatuM nathI. duHkhano pratibhAsa dekhIne, jeno pratibhAsa che enA upara najara che, paNa jemAM pratibhAsa thAya che I. joto nathI. (e bhUla che) pharIthI, jeno pratibhAsa thAya che, krodha, mAna, mAyA, lobha eno pratibhAsa thAya che, ene jue che e. jeno pratibhAsa thAya che ene jAe che. lakSa kyAM gayuM? bahAramAM gayuM. sAva sIdhI sAdI vAta che. na samajAya evuM kyAM che? na samajAya e vAta ja nathI. na samajAya evI vAta lakhe ja nahIM zAstrakAra. lakhe ja nahIM. jA nahIM samajAya mATe lakhI jAuM. ajJAnI jIva nahIM samaje mATe lakhI jAuM. eTalA mATe zAstra lakhyA che? e samajaze. bhagavAna AtmA che. samajaze, jarUra samajaze. samajaze ema samajIne lakhyuM che. mATe kahe che ke badhA padArtho paryAya sahitanAM dravyo e jJAnamAM AvI gayA che. DUbI gayA che, khoDAI gayA che, le. paNa eno artha zuM emAM samajAya che kAMI ? badhA padArtho DUbI gayA che, jJAnamAM AvI gayA che, khoDAI gayA che, eno artha zuM? ke eno pratibhAsa AmAM jJAnamAM AvI gayo che ema pratibhAsathI jJAna ananya che, parapadArthathI anya che. jeno pratibhAsa thAya che enAthI to jJAna taddana bhinna che. paNa jJAnamAM pratibhAsa jeno thAya che e pratibhAsathI to ananya ja che, ane e jJAnathI AtmA abhinna che tethI teno anubhava thAya che. potAnA samasta anaMta paryAyo sahita pratibiMbita thAya che. have enI TIkA ToDaramalajI sAhebe lakhI che. zuddha cetanA prakAzano koI Avo ja Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 jJAyaka svarUpaprakAzana mahimA che, ke A paramAtmAno evo ja koI mahimA che aMda2mAM, mahimAvaMta ahIMyA aMda2mAM che. bahAra kono mahimA karavo. AhAhA ! moTaranI, baMgalAnI, DIgrInI kenI mahimA kahIza tuM. zuddha cetanA prakAzano koI evo ja mahimA che ke temAM jeTalA padArtho che te, badhA ja potAnA AkAra sahita AkAra eTale svarUpa, jevuM jenuM svarUpa che evo ahIMyAM evA svarUpe pratibhAsa thAya. lAkaDuM lAMbu hoya to tyAM I prakAre pratibhAsa thAya. TUMkuM hoya to te rIte pratibhAse. evI rIte badhA padArtho, AkAra eTale svarUpa. tyAM jevuM biMba tevuM ahIMyA pratibiMba thAya te badhAya potAnA AkAra sahita pratibhAsamAna thAya che. have pratibiMbamAMthI AvyA pratibhAsa u52, zabda eTalo pheravyo, pratibhAsamAna thAya che. I jaNAya che, ema nathI lakhyuM, e padArtho ahIMyA pratibhAsamAna thAya che. I padArtho ahIMyA AvI gayA. are padArtho AvI gayA ke eno pratibhAsa ahIMyA Avyo. zuM che A ? moTara ahIMyA AvI ke moTarano pratibhAsa ahiM Avyo ? are zeyamAMthI khasIne tuM pratibhAsamAM to Ava jarA, aMdara to Ava. thoDoka aMdara tuM Ava. jJeyo jaNAya che, zeyo jaNAya che, vyavahA2e jaNAya che, vyavahAre jaNAya che. bhAI hamaNAM thoDIka vAra e vyavahAranI vAta tuM DIpojhITa rAkha. tane satya lAgaze tyAre tane niSedha Avaze. tyAM sudhI niSedha nahIM Ave amane khabara che. parane karuM chuM ne parane jANuM chuM. kartAbuddhi ne jJAtAbuddhi jabarajasta doSa che. anaMtakALathI rakhaDe che kartabuddhi ane jJAtAbuddhithI. potAnA AkAra sahita pratibhAsita thAya che aMda2mAM darpaNanI sapATInI mAphaka. kayA daSTAMte? ''darpaNa taLa Iva.'' arIsAnA uparanA bhAgamAM, arIsAnA aMdaranA bhAgamAM pratibhAsa nathI thato. I svaccha che I vAta sAcI che paNa tyAM sudhI parano pratibhAsa pahoMcato nathI, koI apUrva vAta che AtmAnI. jJAyakanI vAta to apUrva che paNa enA svaccha upayoganI vAta paNa apUrva che, to zuddha upayoganI vAta to zuM karavI, ke jemAM AnaMda Ave. AhAhA ! arIsAnA uparanA bhAgamAM ghaTapaTAdi pratibiMbita thAya che. pahelAM pratibiMbita kahyuM'tuM pachI pratibhAsa kahyo, pachI pAchuM pratibiMbita thAya che. AhAhA ! ahIM arIsAnuM dRSTAMta ApyuM che. tenuM prayojana e jANavuM ke arIsAne evI icchA nathI ke huM A padArthane pratibiMbita karuM arIsAne evI icchA thatI nathI ke A padArtho jhaLake ne huM pratibiMbita karuM, evuM kAMI che nahIM enAmAM. jema loDhAnI soya lohacuMbaka pAse enI meLe jAya che. lohacuMbakanI soya hoya I sAme lohacuMbakano paththara hoya to I kheMcAIne tyAM jAya che, evo avaLo dRSTAMta Apyo, Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 31 405 avaLo. tyAM to evuM thAya che, paNa jJAna jJeya tarapha jAya evuM to thatuM ja nathI, zuM kahyuM? khyAla Avyo kAMI? ke soya to lohacuMbaka tarapha kheMcAya che. e ghATa vagaranI hoya I, evuM to dekhAya che. soya khecAya ne tyAM coTI jAya che, evuM to dekhAya che. paNa jJAna potAne jANavAnuM choDI ane tyAM jatuM ja nathI, jANe kyAMthI? AhA! A samayasAramAM 373 thI 382 gAthA ApaNe levAnI che. emAM A dRSTAMta che TIkAkAranuM, I TIkAkAranuM dRSTAMta I ahIMyA ToDaramala sAhebe kahyuM che, lakhyuM che. I tyAMnI kopI AmAM che. ke soya to kheMcAI ne jAya che. paNa sAheba zuM karuM? sAme padArtho badhA AvyA eTale mAruM jJAna ene jANavA vayuM gayuM, tAruM jJAna gayuM che ke bIjAnuM jJAna gayuM che? e vAta to kara. je jJAna parane jANavA jAya che I jJAna tAruM che? I to AMkhano ughADa jAya che parane jANavA, IndriyajJAna jAya che parane jANavA, I zeyanuM jJAna che. IndriyajJAna che bhAvaIndriya I nnayanuM jJAna che. tethI IndriyajJAna pote zeya che, AtmAnuM jJAna to soyanI mAphaka kheMcAyane tyAM jatuM nathI. AhAhA ! padArtho kahetA nathI ke tuM mane jANa ane jANanAra, jANanArane jANavAnuM choDI ane soyanI mAphaka parasammukha thAya ja nahIM. "paralakSa abhAvAta, caMcaLatA rahitama, acalam jJAnam' A jJAnanI paribhASA che. AtmajJAna kadI paNa, potAne jANavAnuM choDIne parane jANavA jatuM nathI. hA. ene bhrAMti thaI che. I to bhrAMtimAMthI IndriyajJAna UbhuM thayuM ane atIndriyajJAna asta rahyuM che anaMtakALathI. tuM parane jANe che ke IndriyajJAna parane jANe che. I zeya che jJAna ja nathI, bhrAMti tane thaI gaI che. IndriyajJAna ekAMta paranI prasiddhi karIne emAM moha, rAga ne dveSa utpanna paNa kare che, e dhaMdho khoTo che IndriyajJAnano. huM padArthane pratibiMbita karuM, jema loDhAnI soya lohacuMbakanI pAse potAnI meLe jAya che, vaLI te padArtho paNa potAnuM svarUpa choDIne te arIsAmAM pesatA nathI. AhA ! arIso tyAM jato nathI ane arIsAmAM AvatA padArtho ahIMyA AvatA nathI. vaLI te padArtho potAnuM svarUpa choDIne te arIsAmAM pesatA nathI, krodha jJAnamAM pratibhAse eTalI vAta sAcI che paNa krodha jJAnamAM Avato nathI. pratibhAsa dekhIne bhrAMti thaI ke mArAmAM krodha thAya che. A krodha mAro, rAga mAro, putra mAro, putrI mArI, deva guru zAstra mArA, AhAhA ! jema koI puruSa bIjA koI puruSane kahe ke amAruM A kAma karo tema padArtho potAne pratibiMbita karavAnI arIsAne prArthanA paNa karatA nathI. AhAhA ! arIsAne ema kahetA nathI ke mAre tArI svacchatAmAM pratibiMbita thAvuM che, ema I dravyo padArtho kahetA Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 jJAyaka svarUpaprakAzana nathI, ane A enI svacchatAne choDIne tyAM jato nathI. sahaja ja evo saMbaMdha che ke jevo je padArthano AkAra che tevA ja AkArarUpe arIsAmAM pratibiMbita thAya che paNa arIsAmAM padArtho AvatA nathI. sphaTikamaNInI sAme lAlaphUla hoya che, tyAre eno pratibhAsa thAya che. svacchatA che enAmAM, sphaTikamaNInI paryAyamAM svacchatA che, to e rAto hoya to rAto ne kALo hoya to kALo, phUla jevA raMganuM hoya evuM ahIMyA pratibiMbita thAya che, to ajJAnI jIvane ema lAge che ke A kAca rAto thaI gayo. emAM evo banAva banyo. jhaverI bajAramAM eka kheDUta pAse sphaTikamaNI Avyo. koI jamInamAMthI nIkaLyo ne I bhUlezvaramAM Avyo teMcavA. tyAM bajAra bharAya che. ke bhaiyA paisA sArA Avaze. to I kheDUta kahe ke mAre A kAca veMcavo che. I kheDUta to tene kAca ja kahe ne? hararAjI thaIne eka rUpiyAthI mAMDIne dhIme dhIme pAMca rUpiyA sudhI pahoMcyAM. mAre pAMca rUpiyAmAM vecavo nathI kAca, emAM jhaverI AvyA tyAM. pote zAkanA zokhIna pote levA AvyA mArkeTamAM, Ama bhIDa joI ke che zuM? Ama sphaTikamaNI joyuM. samajI gayA ke A to mAla lAge che. AjubAju badhA lAla paDadA hatA kApaDIyAnA ane eno ahIMyA pratibhAsa thato hato. I ratAza emAM AvI nathI, mAne toya na Ave ne na mAne toya, rAtI paryAya thAya ja nahIM. e to bhrAMti che baMdha adhikAramAM ene bhrAMtimAM nAkhyuM che, mane khabara che badhI. paNa bhaNelo hoya ne? ke elA baMdha siddha karavo che ke mokSa siddha karavo che? tAre karavuM che zuM have? hajI tAre bhrAMtine poSaNa thAya evI vAta tAre sAMbhaLavI che ke bhrAMti TaLe evI vAta sAMbhaLavI che? to I jhaverIe Ama joyuM cheTethI ane enI pAse gayA ke A zuM che? tAre veMcavo che? ke, hA. zeTha vecavo che kAca. to keTalAmAM? ke A koI pAMca rUpiyAthI vadhAre caDatuM nathI. paNa tAre keTalAmAM veMcavo che mane kahe, mAre ghare che mahemAna. mAre tyAM zAka laI javAnI utAvaLa che. zeTha ! so rUpiyA lAgaze so. jhaverI pAkA 10 lAkhano mAla 100 rUpiyAmAM laI lIdho. sonI noTa ApI dIdhI ane TekSIvALAne kahe jaldI bhAga have, tuM pAchuM vALIne joIzamAM. bIje divase ene 10 lAkhamAM sodo karI lIdho, sodo karyo DIlIvarI na ApI, trIje divase AvyA zeTha bhUlezvaramAM, tyAM badhAne bhegAM karI. kAlanI hararAjIvALA bhAIo kahevAya ne, mArA baMgale A ravivAre cA pANI pIvA mATe AmaMtraNa ApuM chuM. AvyA badhAya. moTo karoDapati abajopati zeTha. to badAmanI purI, kAjunI purI, halavA ne pAra vagaranI vastu, Ama Tebala upara. olA badhA zeTha kahe A zuM che? kahe, vAta to karo, Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 31 407 amane badhAne AMmatraNa ApavAnuM kAraNa zuM? ke kAle meM je kAca lIdho'to ne so rUpiyAmAM, I 10lAkhamAM veMcyo. AhA ! he? have bhale tame laI lIdho amane vAMdho nathI kAMI, paNa have amane kaLA batAvo. bIjI vAra koI veMcavA Ave to amane khyAla Ave amane kaLA batAvo. vacamAM Tebala mUkyuM. ghATIne kahe cAre bAju lAla phUlano Dhagalo karI de. vacamAM sphaTika mUkI do. pacAsa jaNA AvyA'tA eka pachI ekane UbhA karyA. A kAca kevo lAge che? rAto, rAto. badhA rAto kahe. sapheda koIe kahyuM nahIM. ghATIne kahe phUla kADhI nAMkha. kAcA ekalo rAkha. badhAne UbhA karyA, kevo lAge che? sapheda, sapheda, sapheda, sapheda. pachI trIjo rAunDa karyo. pAchA badhA phUla mUkIne, have kevuM lAge che? are ! have chetarAI ane, e to sapheda ja che. amane bhrAMti thaI gaI'tI aMdaramAM. ema manuSya thaI gayo, huM deva thaI gayo, huM paisAvALo thaI gayo, huM nArakI thaI gayo, huM rAgI thaI gayo, huM mithyASTi thaI gayo. nathI mithyASTi thayo, tuM paramAtmA cho ema le ne. AhA ! mithyAtva to eka samayanI paryAya bahirmukha che, enAthI bhinna paramAtmA birAjamAna che. ene jo ne mithyAtva nahIM rahe. ema A kaLanuM kAma che, AmAM baLa kAma nahIM Ave. ke ATaluM dAna daI dyo, ATalA maMdira baMdhAvo, ATalI jAtrA karo, ATalA upavAsa karo, A jJAna kaLA vaDe jJAnane kaLI le, jJAnathI jJAnane kaLI le. jJAnakaLAmAM akhaMDano pratibhAsa to che paNa kaLI le. padArtho arIsAne prArthanA paNa karatA nathI, sahaja evo saMbaMdha che ke padArthono jevo AkAra che, tevA ja AkArarUpe arIsAmAM pratibiMbita thAya che. arIsAmAM padArtha AvatA nathI to jJAnamAM padArtha AvI jAya? A makAna baMgalo karoDa rUpiyAno phaleTa AvI jAya nahIM. mArA-mArA kare che, mare che. mAruM eka rajakaNa thavAnuM nathI. pratibiMba paDatA arIso ema mAnato nathI ke A padArtho mArA mATe bhalA che. bahu mAla bharyo che. AmAM to. jJAnamAM pratibiMba thAya, karoDa rUpiyAno Dhagalo dekhAya, paNa jJAnamAM e rUpiyA AvatA nathI, ane jJAnamAM mAtra eno pratibhAsa thAya che, paNa e padArtho, bahAranA padArtho AvatA nathI. ghusI jatA nathI. upayogamAM AvatA nathI. rAga bhinna che ane jJAna bhinna che, ema sogAnIjIe eka vAta jyAM sAMbhaLI, rAtanA besI gayA, samyagdarzana laIne UbhA thaI gayA. A sogAnIjInI nagarI che. mane sogAnIjIe kahyuM tuM ke A kalakattAnI aMdara 80 lAkhanI vastI che emAM huM eka ja sukhI chuM, bAkI badhA duHkhI che. mane pratyakSa kahyuM hatuM. mArI sAthe paricaya ghaNo hato. enA karatA Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 jJAyaka svarUpaprakAzana eka sUkSma vAta I puruSe kahI. e vakhate huM sonagaDha raheto'to. meM AhAranuM AmaMtraNa ApyuM. mAre tyAM padhAryA rastAmAM cAlatA-cAlatA pote svayaM bolyA, mArA pUjyA sivAya ke lAlacaMdabhAI ye jJAna-darzana cAritrakA pariNAma nirvikArI, nirvikArI vItarAgI nizcaya mokSakA mArga pragaTa hotA hai paryAyameM, to AtmAne Azraya se hotA hai, vo mereko khaTakatA hai. pachI meM kahyuM, e to zAstramAM che, nizcayanayAzrita munivaro pAme nirvANane. to kahe. vaha bAta to sahI hai zAstra kI bAta Apa kahate hai, mere ko maMjura hai, magara mere ko vo bAta khaTakatI he. AhAhA ! keTalI paryAyanI nirapekSa sattanI vAta. paryAya nirapekSa, parathI to nirapekSa, vyavahAra ratnatrayathI to nirapekSa, paNa jenA lakSe thAya ema kahevAya, to paNa e to satu ahetuka che paryAya. AhAhA ! gajabano puruSa. pachI jyAre eno svargavAsa thavAno hato tyAra pahelAM mATuMgA padhAryA hatA, tyAre ame maLyA ane eka sAme baMgalo hato tyAM badhA mumukSu bhegA thayA. sAMje to javAnA hatA I. tyAre thoDI carcA thaI, svayaM bolyA I. AhA ! lAlacaMdabhAI ! meM kahyuM bolo. pharamAvo, ke "meM kisakA dhyAna karuM, meM to dhruva paramAtmA huM. paryAya merA dhyAna kare to karo" mane e vakhate thayuM, bolyo nahIM, manamAM rAkhyuM. guru na bole tyAM sudhI ApaNAthI na bolAya, ke A ekAvatArI puruSa che. Ane bhava na hoya. mAre AtmAnuM dhyAna karavuM che. I vAta nahIM, "paryAya merA dhyAna kare to karo, meM kisakA dhyAna karuM "meM to paripUrNa dhruva paramAtmA huMAhA ! gajabano jIva thaI gayo. pUrvano saMskArI hato. pUrve ene sAdhanA karelI kahevAno mAro Azaya I che ke dravya, guNa ne paryAyane pahelAM nirapekSa jo, pachI sApekSanI vAta kara, kema ke jJAna jyAre pragaTa thAya che. tyAre enuM lakSa jJAyaka upara jAya che. to jJAyakane Azraye jJAna thAya I vAta barAbara che, saMtonI vAta I paNa sAcI che, paNa jyAre nirapekSanI vAta Ave tyAre sApekSa ene khaTake che. A vAta paMcAdhyAyImAM che. AhA ! svaparane jANe che I jJAna che nahIM. paryAya sata che, nirAlaMbI che, nirvikalpa che. I. koInuM AlaMbana tye tyAre paryAya pragaTa thAya ema che ja nahIM. tyAre e paryAyane sat jone tuM. to tArI dRSTi dravya upara ja Avaze, bIje nahIM jAya. to paryAyanuM lakSa tyAM thayuM to paryAya enA Azraye thaI ema kahevAmAM Ave che. bAkI paryAya satu ahetuka che, svakALe thAya che, enA SakAraka emAM che. kSaNika upAdAnathI kriyA thAya che. AhA ! rAga karmathI thato nathI ane rAga AtmAthI paNa thato nathI. enA SaTkarakathI kSaNika upAdAnathI thAya Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 31 409 che. aMtaragarbhita paryAyarUpa pariNamana zakti evI yogyatA paDI che, to utpanna thAya che aMdaramAM rAga nathI. paryAya utpanna thAya tyAre enI yogyatA. rAga utpanna thAya tyAre enuM lakSa karma upara hoya to nimittanA Azraye rAga thAya ema kahevAmAM Ave che. bAkI e vakhate | nimitta che kharuM, nimitta nathI ema nahIM. paNa I nimittathI thAya to e nimitta rahetuM nathI. kuMbhArathI ghaDo thAya to kuMbhArane nimitta kahevAya, kema ke eka padArtha bIjA padArthanA pariNAmanI apekSA rAkhato nathI. svataMtra sat AkhuM jagata che. satthI jo to tuM jJAtA thaI jAIza. jJAna aMdaramAM ahIMyA Avaze. A pratibiMba paDatA arIso ema mAnato nathI ke A padArtho mArA mATe bhalA che, upakArI che, rAga karavAyogya che. badhA padArtho pratye samAnabhAva pravarte che. jevI rIte arIsAmAM keTalAka ghaTapaTAdi padArtho pratibiMbita thAya che, tevI ja rIte, tevI 'ja' lakhyuM che. darpaNanI mAphaka "ja'. darpaNamAM pratibiMbita thAya rAga ane jJAnamAM rAga AvI jAya? are pratibiMbita thAya che darpaNanI mAphaka, rAga kyAM tArAmAM Avyo? AhAhA ! rAga to bahitattva che, bahAra ja rahe che. pratibhAsa thAya che. are jeno pratibhAsa thAya che tenI sAme na jo. jemAM pratibhAsa thAya che ane jo ne. to zeyamAMthI jJAnanI paryAyamAM AvI jAIza ane jJAnanI paryAya ne jJAyaka eka hovAthI anubhava thaI jaze. jevI rIte arIsAmAM keTalAka ghaTapaTAdi padArtho pratibiMbita thAya che, tevI ja rIte. ema samakoTI kahI. arIsAmAM kAMI padArtho AvatA nathI. evI ja rIte jJAnarUpI darpaNamAM samasta jIvAdi pratibiMbita thAya che, padArtho kAMI jJAnamAM ghusatA nathI, AvatA nathI, bhAI rahevA de. AhAhA ! tuM jJAnane jo, ne jJAyakane jo to kharo. are jarAka jJAnane joIza ne toya tAruM valaNa joyathI vimukha thavA maMDaze ane jJAnane joIza ne to jJAna to jJAyakanuM che, to jJAyaka upara tuM AvI jaIza. evuM koI dravya ke paryAya nathI ke je jJAnamAM na AvyuM hoya. jJAnamAM na AvyuM hoya eTale jJAnamAM badhA padArtho AvI jAya ema nahIM. badhAno ahIM pratibhAsa thaI jAya che. thaI gayo che. pAchI emAM khUbI che ke vadhaghaTa thaI nathI emAM kAMI. emAM bahu mAla che. kramabaddha paryAya che. emAM akartA che, emAM parano jJAtA nathI, evuM ghaNuM AmAM che. mAla to bahu bharyo che. AvA zuddha caitanya prakAzano sarvotkRSTa mahimA stuti karavA yogya che. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 jJAyaka svarUpa prakAzana t- pravacana naM. 32 kilakattA zibira tA. 17-11-96 - savAre 3 A zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. samayasAra eTale zuddha AtmA, ane zuddha AtmAne batAvanAruM je zAstra jinavANI ene paNa samayasAra kahevAmAM Ave che. samasayAra be jagyAe che. eka to mULa samayasAra eTale zuddha AtmA ahIM aMdara che. upAdAna ahIMyA che zuddha AtmA samayasAra, ane ene prasiddha karanAra ene batAvanAra jinAgama jinavANI emAM paNa AgamanA sArabhUta adhyAtmavidyA, adhyAtmazAstra eTale A nimitta samayasAra I zuddhaAtmAne prasiddha karanAruM che. (e) evuM prasiddha kare che, ke he bhavya AtmAo tamArAmAM rAga nathI, dveSa nathI, moha nathI, du:kha nathI. tamAro zuddha AtmA ane karmano baMdha atyAre thayo nathI, bhUtakALamAM thayo nahoto, vartamAna ne bhaviSyamAM thaze nahiM e batAvanAruM samayasAra zAstra che. zuddhaAtmAne prasiddha karanAruM, batAvanAruM, pratipAdana karanAruM zAstra che. ke jeNe anaMtakALathI zuddha AtmAno anubhava to karyo nathI paNa zuddha AtmAne batAvanAra A zAstro, cAra prakAranA anuyogamAM dravyAnuyoga, dravyAnuyogamAM paNa samayasAra Adi zAstro, enI lAyakAta na hoya tyAM sudhI e kAna upara paNa AvatA nathI. ghaNuM sAMbhaLyuM ghaNuM vAMcyuM ghaNI dhAraNA karI paNa mULa potAno zuddha AtmA jANavo rahI gayo ! jANuM ghaNuM paMDita thayo, agiyAra aMga paNa bhaNI cUkyo gommasAra Adi evA zAstro karmagraMthanA paNa vAMcyA. e ATha prakAranI karmanI prakRttimAM ghAti aghAtinA bheda jANyA. enA paNa bheda jANyA ekaso aDatAlIsa karmanI prakRttinA. enA udaya, udIraNA, satA e ghaNuM jANI lIdhuM. paNa e jANavAmAM rokAtAM eka AtmA jANavAmAM rahI gayo. anaMta anaMta kALa thayo, bAkI zuM rahI gayuM ene ? eka bAkI rahI gayo hoya to A zuddha AtmA, bAkI rahI gayo che ! kAle vAta AvI gaI che ke jJAyakabhAva nitya udyotarUpa che, che ne che. pragaTa che. atyAre badhAnI pAse che. e jANavAno rahI gayo, jANavAnuM rahI gayuM paNa emAM paNa eka kAraNa evuM che ke huM parane jANuM chuM emAM Akho jANanAro rahI jAya che. prabhu ! AhA ! pahelAM svane jANI lene ! jenuM jJAna che ene to jANa, jenuM jJAna nathI ane jANavA Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 32 411 rokANo. e cha dravyanuM jJAna nathI. nava tattvanA bhedanuM jJAna nathI e to jJAna AtmAnuM che. ane e AtmAne jANavAnuM bAkI rahI gayuM, e jIva unnati kALa kramamAM AvatAM, eno janma bharatakSetramAM thayo. ane e paMcamakALamAM jJAnInA viraha bahu che. kyAMka kyAMka virala che. AtmajJAnI puruSo maLavA bahu durlabha che. emAM paNa enA puNyanA prakAre saMyoga thayo jJAnIno, ane enI koI upAdAnanI evI taiyArI thaI gaI ke alpakALamAM eno mokSa thavAno che, evA jIvone A paMcamakALamAM hINA kALamAM, ene jJAnIno yoga thayo. e jJAnI pharamAve che ke parane jANavuM e tAro svabhAva nathI. kema ke jJAna to AtmAnuM che. jJAna zeyonuM nathI ane jenuM jJAna nathI enI sanmukha thaIne tuM anaMtakALathI jANato Avyo, paNa parane jANatAM jJAneya nathI ne sukheya nathI. jJAnIo pharamAve che kaLaza TIkAmAM. pahelAM ja kaLazamAM rAjamalajI, jaina dharmanA marmI, anubhavano rasiyo, evo puruSa lakhe che. gRhasthI hatA e, enA nimitte banArasIdAsa pAmI gayA. evo puruSa lakhe che, he AtmA ! saMsArI jIva, pudgala, dharma, adharma, kALa ane AkAza emAM jJAna nathI ne emAM sukha nathI ane ene jANatAM tane jJAna nahIM thAya. emAM dravyazruta AvI gayuM, dravyazrutane jANatAM jJAna nahIM thAya e dravyazrutano viveka che, aviveka nathI. eka rahI gayuM che. bAkI. ApaNA saunA bhAgya joge AvA dharmAtmAno janma ahIMyA thayo. eNe zuddha AtmAnuM svarUpa batAvyuM, ane ene jANavAnI vidhi paNa batAvatA gayA. batAvanAra to sarvajJa bhagavAna che enI paraMparAmAM kuMdakuMda prabhu thayA, amRtacaMdra AcArya thayA, enI paripATImAM eka prakhara jJAnI, pUjya kAnajIsvAmI thayA sonagaDhanA saMta. eNe avalokana karyuM. sthAnakavAsI hatA pote, dIkSA lIdhI'tI. AhA! paNa kyAMya ene sAcuM tattva maLyuM nahIM. 32 Agama anekavAra vAMcyA. 45 Agama anekavAra joyA, paNa ene jotuM'tuM e kAMI malyuM nahIM. emAM yogAnuyoga 78 nI sAlamAM dAmanagaramAM dAmodara zeTha hatA. e vakhate muMbaImAM paramazruta prabhAvaka maMDaLanI zrImad rAjacaMdrajIe sthApanA karI. ane emAM A samayasAra chapAI gayuM. Ama pAnAmAM chapAyuM pahelAM. tyAMthI e pustaka AvyuM ne vAcyuM, joyuM. AhAhA ! jhaverInI najara hIrA upara paDatAM hIrAno pArakhu che I, are A to azarIrI thavAnuM zAstra che. AhA ! ene 12-12, 13-13 varSa guptavAsa sevyo. bahAra na paDyA, paNa jyAre zraddhAthI paripakva sthiti thAya che, pachI jJAnanI paripakva sthiti khulAsA moDA paNa thAya che. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 2 jJAyaka svarUpaprakAzana keTalAkane aMtarmuhUrtamAM thAya ane keTalAkane jJAnanA paDakhAMo keTalAMka (emAM TAIma paNa lAge) enuM kAraNa zuM ke ene jJAnanA paDakhAMnI paNa jarUra hatI. ene pratipAdana karavuM'tuM. potAnuM to karI lIdhuM. paNa pratipAdanamAM ghaNAM prakArothI virodha Ave. paripakva sthiti jyAre thaI tyAre muhapatino teNe tyAga karyo. huM digaMbara zrAvaka brahmacArI chuM, huM muni nathI. bhAvaliMgI saMta nagna digaMbaramuninI kyAM vAta karuM enA caraNanI raja ame chIe. AhA ! e puruSane AtmAno pratyakSa anubhava thayo, pratyakSa anubhava to thayo paNa keTalIka labdhi paNa ene pragaTa thaI cUkI hatI, paNa kAraNovasAta labdhi bahAra na AvI. AhAhA ! e puruSe A jAheramAM zarUAta evI rIte karI, ame vyAkhyAna ApIe ne amArI pAse eka ja pustaka hoya ema nahIM, ame jenuM spaSTIkaraNa karIe chIe I badhAnI pAse hovuM joIe. ekeka lITInuM ame spaSTIkaraNa zuM karIe chIe? zuM artha karIe chIe? ema karIne badhAne eNe ghaNAne taiyAra karyA, ghaNAM jIvo enA samIpamAM yogyatA anusAra, kSayopazama anusAra, ruci anusAra sau saunI yogyatA mujaba ghaNAMe grahaNa karyuM. thoDA nahIM ghaNAMe grahaNa karyuM. teozrI jyAre A chaThThI gAthA letA samayasAranI tyAre pharamAvatA, ke A to chaThThInA lekha che. phare nahIM aphara che. A phare ema nathI jagatane pharavuM paDaze. zuddhAtmAnuM svarUpa zuM che? enI spaSTa vyAkhyA, chaThThI gAthAmAM pahelI lITImAM kahyuM ke pramatta apramatta dazA, nizcayanaye bhinna che ne vyavahAranaye abhinna che ema na kahetAM, AtmAnA mULa svabhAvathI vAta karI ke svabhAvamAM pramatta apramatta dazAo, sApekSa paryAyo, karma sApekSa paryAyo, bhagavAna paramAtmAmAM nathI. paryAyo paryAyamAM bhale ho paNa e mArAmAM nathI. nizcayanaye nathI ema na kahyuM. nizcayanaye nathI to vyavahAranaye che ema AvI jaze ane vyavahArano pakSa rahI jaze. A nizcayanaya ane vyavahAranayathI oLaMgavAnI vAta ahIMyA cAle che. nizcayanayathI ane vyavahAranayathI to jANyA paDakhAM beya. paNa have enA svabhAvathI jo ne tuM. AhAhA ! AtmAnA mULa svabhAvathI jone tuM jJAyakane, to jJAyakane jotAM aMdaramAM amane to pramatta apramatta dazAo dekhAtI nathI. tyAre ziSyane vikalpa UThyo, ke prabhu ! tattvArthasUtramAM to utpAdyayadhruvayuktasat che. e to AtmAnuM svarUpa ja che, to ke hA che. to kRpA karIne ekavAra aMdara DUbakI mArIne pharIthI mane kaho ke utpAduvyaya che ke nahIM? azuddha paryAya na hoya to kAMI nahIM paNa zuddha paryAya to AtmAmAM che ke nahIM? mane pharIthI joIne kaho. AhAhA ! AcArya bhagavAnane karuNA AvI, kuMdakuMdabhagavAne DUbakI mArI aMdara, ene zuM vAra lAge. DUbakI mArIne joyuM. Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 32 413 he vatsala ! he bhavya AtmA ! tAro prazna meM mArA khyAlamAM lIdho che. aMdaramAM joyuM, cAre kora meM tapAsa karI anaMtaguNamAM ekeka guNamAM mAruM jJAna pravezI gayuM. ekeka guNamAM. ekeka guNamAM, ekeka guNamAM, te guNanI paryAya te te temAM che ke nahIM e meM joyuM. jJAna guNanI paryAya jJAna guNamAM che ke nahIM ? zraddhA guNa che, emAM zraddhAnI paryAya che ke nahIM ? sukha nAmano guNa trikALI che, emAM sukha nAmanI paryAya che ke nahIM ? badhA guNone meM tapAsI lIdhA, prabhu ! paNa mane kyAMya guNamAM ke guNImAM paryAya dekhANI nathI. evA AtmAne meM dekhyo che. tuM paNa evA AtmAne dekhI le ! pachI ziSya prazna kare che ke to paryAyanuM zuM thaze ? ke dekhanArI paryAya che I jyAre dekhaze dravyane tyAre paryAyane paNa I jANI leze le. e samyakekAMtapUrvaka anekAMta che, dhyeyapUrvaka zeya thAya che. bahu UMcI vAto che. AhAhA ! prayojanabhUta vAta che. pAMdaDA toDavAnI vAta nathI. A to mULamAM dhAnI vAta che. have jyAre trikALI dravyane, sRSTinA viSayane paryAyathI rahita kahyo, have paryAyathI rahita kahyA pachI anubhava to pariNAmamAM thAya che zuddha upayogamAM. I anubhava kema thAya ? enI vAta bIjA pArAmAM batAve che. kAla thoDuM cAlyuM'tuM. dRSTAMta Apyo'to. zuM kahe che, ke zeyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. zuM kahe che, zeyAkA thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che eno artha ema che ke zeyane jANe che mATe jJAyaka prasiddha che ema lakhyuM nathI. zeyAkAra thavAthI A to mahAmaMtra che jhera utAranArA. atyAre to potAnI mAnyatAne eka bAju rAkhI, peTImAM peka karI, A eka vAta tuM sAMbhaLa ! teM sAMbhaLI nathI evI vAto mAre saMbhaLAvavI che. AhA ! kAma bhoga baMdhananI kathA to teM anaMtavAra sAMbhaLI. AnuM karavuM ne Ane jANavuM, Ane choDavuM, Ane grahavuM ne Ane tyAga karavuM evI vAta to te sthULa vAto to teM sAMbhaLI che. paNa tuM Avyo cho samartha puruSa kuMdakuMda bhagavAna pAse, sAMbhaLa ! je puruSa bharata kSetramAMthI videhamAM padhAryA. AhA ! ATha divasa rahyA. moTo utsava cakravartIe karyo. AhAhA ! e jyAre kuMdakuMda bhagavAna tyAM padhAryA tyAre ahIMyA bharatakSetramAM atyAre ghaNAM jIvo AvyA che, emAM thoDA jIvo paNa tyAM hatA. eNe paNa najare joyeluM, evA samartha puruSe AvIne A zAstranI racanA karI. AhA ! A to sAkSAta divyadhvani ahIMyA AvI gaI che. ApaNane loTarI lAgI gaI che. rAMkane ghare ratana AvyuM. AhAhA ! tuM saMbhALaje enI kiMmata karaje, bahu kiMmata che AmAM. I to vAMcI lIdhu meM, ema na cAle. zeyAkAra thavAthI eTale zuM ? jJAnanI paryAyamAM sva ane para be prakAranA zeyono Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 jJAyaka svarUpa prakAzana pratibhAsa pratyeka jIvanI pratyeka upayogarUpa paryAyamAM thaI rahyo che. e upayoga parane ne svane jANe che ema nahIM, joyAkAra thavAthI zabda che. evI jJAnanI paryAya svaccha che. zuddha paNa nahIM ne azuddha paNa nahIM. upayoga lakSaNa che. e pachI kanavarTa thaI jAya che, jJAnamAM ne kAM ajJAnamAM. pahelAM to jJAyaka jema che anAdi anaMta ema upayoga paNa eno anAdi anaMta che, sAmAnya upayoga. viSayanA bhede aMtaramAM jAya to samyajJAna nAma pAme che. e upayoga bahiMmukha thaI jAya to mithyAjJAna nAma pAme che. evI jJayAkAra avasthA thavAthI sva ane parano pratibhAsa aMdara jJAnamAM thavAthI tene jJAyaka evuM nAma prasiddha che. jANanAra, jANanAra, jANanAra, jANanAra, jANanAra. AhAhA ! jJAnanI paryAyano svabhAva jANavuM che, ane emAM svaparanA padArtho pratibhAse che, jema darpaNamAM pratibhAse tema. kAle dRSTAMta ApyuM'tuM. puruSArtha siddhi upAyanI pahelI gAthA yAkAra thavAthI, ghaNo mAla che A bIjA pArAmAM. AtmAne jANyo nathI anaMtakALathI, eNe jANyuM che paNa IndriyajJAnathI parane jANyuM che. I IndriyajJAnathI parane jANatAM ene Akho saMsAra Ubho thaI gayo che. ane IndriyajJAnane jJAna mAnIne chetarANo che, ThagANo che. IndriyajJAna jJAna nathI. I zeyanuM jJAna hovAthI zeya ja che. zAstrajJAna jJAna nathI, zeya che. kema joya che tenuM nAma. zeyanuM jJAna thAya che mATe jJAnanuM nAma joya ja che. enuM nAma jJAna nathI. jJAna to tene kahevAya ke jemAM bhagavAna paramAtmAnA darzana thAya ane e jJAnamAM atIndriya AnaMdano svabhAva Ave, bhale thoDo nIcalI bhUmikAmAM jJAnanI sAthe avinAbhUta Atmika AnaMda pragaTa thAya che, ene paramAtmA jJAna kahe che. je IndriyajJAna pragaTa thAya che ane enI hAre AkuLatA pragaTa thAya che, ene paramAtmA jJAna kahetA nathI. tArI kalpanA te bhale karI che paNa kalpanA khoTI che. AhA ! joyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. zuM have kahe che? A bIjo bola. aMdaramAM UMDANamAM jAvAnuM che. samudranI madhyamAM jAya ne tyAre motI maLe, bAkI kAMThe to zaMkhalA hAthamAM Ave. be padArthamAM sva ne para padArtho pratibhAse che aMdaramAM, tethI tene jJAyaka kahevAya to paNa e jJAnamAM zeyakRta azuddhatA nathI. zeyo pratibhAse che mATe jJAna che ema paNa nathI. jJAna to jJAnathI che ene zeyanA pratibhAsanI kharekhara apekSA nathI. jJAnanI paryAya paNa nirapekSa che paNa samajAvavA mATe hatuvaza kahevuM paDe bIjo upAya nathI. ajJAnI na samajato hoya tethI kahevuM paDe. paMcAdhyAyI kahe ke jJAna sat che. koNa samaje? jJAna sat che. pachI lakhe che ke hetuvaza eTale bIjAne samajAvavA mATe e sat jJAna nirAvalaMbI-nirvikalpa hovA chatAM, paNa Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 32 415 paranuM avalaMbana laIne ene samajAve che, ke svaparane jANe te jJAna. e paryAyanI nirapekSa sthitinuM tyAM varNana kare che. abhyAsa joIe thoDo, abhyAsa hoya to majA Ave. zeyakRta azuddhatA tene nathI eTale zeyathI jJAna thAya che ema nathI. zeyathI jJAna thAya che ema nathI, parayane jANe che mATe ahIMyA jJAna pragaTa thAya che ema nathI. are joyathI to jJAna nathI paNa zeyanuM paNa jJAna nathI, e to jJAna jJAyakanuM che. jarA zAMtithI dhIraja rAkhIne, nA na pADavI tema samajyA vinA hA paNa na pADavI. kemake jo ahIMyA samajyA vinA hA pADazo to bahAramAM paNa samajyA vinA hA pADavA maMDazo, tethI samajIne hA pADavI. parIkSApradhAnI thavuM, parIkSA karavI. AhAhA ! kuMdakuMda bhagavAna kahe che, ke ame vAta kahezuM ekatva vibhakta AtmAnI, paNa tuM anabhavathI pramANa karaje. ema ahIM kahe che ke zeyakRta azuddhatA ene nathI. zeyane jANe che mATe AMhI jJAna pragaTa thAya che ema nathI. nimittanuM jJAna thAya che mATe upAdAnamAM jJAna thAya che ema nathI. nimitta to che, nimittanI nA koNa pADe che? nimittanI koNa nA pADe? upAdAnanI sAthe nimitta che. paNa tAruM lakSa nimitta upara che ne eTale upAdAna tane dRSTimAM AvatuM nathI. zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyathI jJAna na thAya traNakALamAM ane zeyanuM paNa jJAna na thAya. zeyanuM jJAna thAya to jJAna zeyarUpa thaI jAya che. AtmAno nAza thaI jAya che. badhI vAta Avaze dhImedhIme. AhA ! AcArya bhagavAna pharamAve che, ke te nathI sAMbhaLIne vAta evI vAta huM tane kahevAno chuM. AhAhA! bahu karuNA AvI gaI amArA upara prabhu ApanI, te vAta Aja sudhI sAMbhaLI nathI. anaMtavAra tuM bhale tIrthakaranI sabhAmAM gayo, divyadhvani sAMbhaLI paNa e sAMbhaLanAro bIjo hato tuM nahoto. I zuM? e to kandriya sAMbhaLyuM'tuM, AtmAnA jJAne ene sAMbhaLyuM nathI. AtmAnuM jJAna AtmAne choDIne parane jANavA jatuM ja nathI. prabhu ! A vAta alaukika che. AhA ! A to alpakALamAM kAma thaI jAya evI vAta che. zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyathI AtmAnuM jJAna thatuM nathI ane zeyanuM jJAna thatuM nathI. jo zeyanuM jJAna hoya, rAganuM jJAna hoya, rAgathI to AtmajJAna thAya nahIM, to to badhAne rAga thAya che ne badhAne AtmajJAna thavuM joIe. rAgathI to jJAna na thAya AtmAnuM, paNa e AtmAnuM jJAna emAM rAga joya na thAya. AtmA joya thAya tyAre ene jJAna pragaTa thAya. eka kSaNa bhara to tuM IndriyajJAnane rokI de, rokAI jAya che. AhA ! pachI bhale IndriyajJAna UbhuM thAya thoDA TAIma mATe eno kAMI vAMdho nahIM, pachI to eno kSaya thaI jaze. AhA ! Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 jJAyaka svarUpa prakAzana zeyakRta azuddhatA jJAnane nathI. je jJAnamAM bhagavAna AtmA hamaNAM pratyakSa thaze, parokSa thaIne pratyakSa thavAno che hamaNAM ja thoDIvAramAM, ApaNe kAla upara sAMja upara nahIM choDIe. hamaNAM laI lezuM zeyakRta azuddhatA tene nathI. have e azuddhatA tene nathI enuM kAraNa zuM? zeyathI jJAna na thAya ane zeyanuM jJAna na thAya. kAraNa ke, jabarajasta kAraNa Ape che. kAraNa ke, che ne pustaka tamArI pAse, yugalajI sAheba pAse pustaka nathI? ThIka yAda che gAthA. zuM kahe che? prabhu ! AhA ! A to sAkSAta sImaMdhara prabhunI vANI ApaNA mATe AvI che. kuMdakuMda bhagavAna lAvyA. gurudevanA mAdhyamathI ApaNane maLI. kAraNa ke, have yAkAra thavAthI tene jJAyaka evuM nAma prasiddha che, evuM upalI lITImAM AvI gayuM che, to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. kAraNa ke zeyathI jJAna thatuM nathI ane zeyanuM paNa jJAna jo thaI jAya to jJayakRta azuddhatA AvI jAya. rAgathI to AtmAnuM jJAna na thAya paNa rAganuM jo jJAna thAya to zeyakRta azuddhatA AvI jAya, jJAna rahetuM nathI. rAganuM jJAna na thAya? ke nA, na thAya. to rAgane sAdhaka avasthA che tyAre koNa jANe che? buddhino viSaya che, jJAnano viSaya nathI. e Avaze badhuM. gAthA to ghaNI lakhI che jeTalI Ave teTalI kharI. tyAre kahe che kAraNa ke, zeyakRta azuddhatA tene nathI eTale jJAnane nathI, kAraNa ke, kAraNa sabaLa Ape che. kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM eTale jJAnanI paryAyamAM, ke je paryAyamAM sva ane parano pratibhAsa anAdi anaMta badhA jIvone thaI gayo che. navA pratibhAsa thato nathI. atIta, anAgata, vartamAna traNakALanA padArtho enI vartamAna jJAnanI svaccha paryAyamAM pratibhAsa thaI rahyo che. AhA ! evI zeyAkAra avasthAmAM eTale jemAM sva ane parano pratibhAsa thAya che, evI jJAnanI eka samayanI paryAyamAM, pratibhAsa beno thAya che, lakSa ekanuM Ave che. lakSa benuM na hoya. joyAkAra avasthAmAM zuM jaNANuM? ke jJAyakapaNe jaNAyo. zeyAkAra avasthAmAM eTale vartamAna upayogamAM jemAM svapara beyanA pratibhAsa thAya che, evI eka jJAnanI paryAya je anekAkAra hovA chatAM eka che. evI jJAnanI paryAyamAM zuM jaNAya che? ke para jaNAya che? nA. svapara jaNAya che? nA. zuM jaNAya che? A anubhavI puruSanuM vacana che. lakSamAM lejo jarAka kalakattAvALA, kAma thaI jaze. jaNAya che zuM zeyAkAra avasthAmAM? jJAnanI paryAya to pragaTa thAya che. emAM beno pratibhAsa to thAya che. have eno viSaya zuM che jJAnanI paryAyano, je paryAyamAM svaparano pratibhAsa thAya che, e pratibhAsamaya jJAna che. paramaya nathI. jeno pratibhAsa thAya che e maya nathI. jemAM pratibhAsa thAya che jJAnamAM, evI jJAnanI paryAya, evI zaiyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo, 'jJAta te to te ja che' Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 32 417 eno artha cAle che. hajI to jJAta thayo che, hajI to jaNAyo anubhava to bAkI che. Avaze hamaNAM Avaze badhuM Avaze. A anubhavanI vidhi cAle che. anubhavano viSaya to pahelAM pArAmAM AvI gayo jJAyakabhAva, jemAM pramatta apramatta dazAo nathI. zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo. have A bAbatamAM khulAso. pravacanasAranI esI naMbaranI gAthA. arihaMtanA dravya guNa paryAyane jANI ane je koI AtmA potAnA AtmAne jANe che eno moha eTale mithyAtva kSaya thaI jAya che, evI gAthA che. I gAthAnI saMskRta TIkAo che. enA traNa vyaktie anuvAda hindImAM karyA che. eka pahelo anuvAda zItalaprasAde karyo, bIjo anuvAda eno ajItaprasAda ane makhanalAle karyo, ane trIjo anuvAda hamaNAM brahmacArI kalpanAbena jayapura che tyAMthI eka pustaka bahAra pADyuM che, ene karyo. traNeye anuvAda karyA che, emAM jayasena AcArya bhagavAnanI TIkAmAM AnuM rahasya bahu che. jJAyakapaNe jaNAyo te svarUpa prakAzananI avasthAmAM jJAyaka che. basa eka lITIno emAM khulAso che. I khulAso ApaNe laI laIe chIe. have mAre mohanI senAne kaI rIte jItavI, tema tene jItavAno upAya vicAre che. je jANato ahaMtane, guNa dravya ne paryAyapaNe te jIva jANe AtmAne tasu moha pAme laya khare. enI TIkA : samajAya evuM che, na samajAya evuM AmAM kAMI lakhyuM ja nathI. koI nahIM samaje mATe zAstra lakhyA che? je kharekhara ahaMtane dravyapaNe, guNapaNe ane paryAyapaNe jANe che. pahelAM nimittanI sApekSatAthI vAta upADI ane nimittanuM lakSa choDAvIne upAdAna tarapha laI jAya che. upAdAnanA traNa bhedamAMthI abheda tarapha laI jaze ane anubhava thaI jaze. anubhava thaze nahIM, thaI jaze. have thAze thAze kyAM sudhI karavAnuM. AvA bhAvaliMgI saMta ApaNane anubhavI maLyA, I vidhi batAve che aMdara javAnI. te kharekhara AtmAne jANe che. kAraNa ke bannemAM nizcayathI taphAvata nathI. tyAM kevaLajJAna che ane ahIMyA matizrutajJAna che, mATe taphAvata che, ema nathI. tyAMya upayoga ne ahIMyA paNa upayoga che. AhAhA ! e upayoga aMdaramAM vaLe che to mohano kSaya thaI jAya che. vaLI ahaMtanuM svarUpa chellA tApane pAmelA suvarNanA svarUpanI mAphaka parispaSTa, sarva prakAre spaSTa che. tethI tenuM jJAna thatAM, ahaMtanuM jJAna thatAM sarva AtmAnuM jJAna thAya che. badhA AtmAo arihaMta jevA che. tyAM anvaya che te dravya che. anvayanuM vizeSaNa te guNa che. anvayanA vyatireko te paryAyo che. dravya, guNa ne paryAya traNa zAstranI bhASAnI vAta Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 jJAyaka svarUpa prakAzana karI. sarvatra vizuddha evA bhagavAna ahaMtamAM, arihaMtanA darzana karatAM pote arihaMta thaI jAya che. ema kahe che. AhA! A arihaMtanI pratimA che, siddhanI nahIM. pratimA arihaMtanI che tenAM darzana karatAM potAnA darzana thAya che, ema kahe che. e to nimittanuM bahumAna AvyuM. are nimitta uparathI lakSa chUTI jAya che. sAMbhaLa to kharo tuM. eka vakhata pahelAM to huM bahAragAma jAto'to vAMcana mATe. emAM Indora javAnuM thayuM. to IndoramAM koI AgaLa parAmAM koI maMdira I vakhate bAMdheluM navuM maMdira, to e loko AvyA ke tame AhAra karIne sAMje pharavA nIkaLo to amAre tyAM maMdire Avo, bhale meM kIdhuM AvazuM. huM gayo tyAM, tyAMnA mumukSu bhAIo badhA bhegA thaI gayA. meM kahyuM A arihaMtanI pratimA che ane darzana tame karavA roja Avo cho. kahe hA. roja AvIe chIe. to A arihaMtanA darzana karatAM tamane lAbha zuM thAya? eno kAMI vicAra karyo che? kahe, nA. e bahu vicAra nathI karyo. bhagavAnanA darzana karavA AvIe chIe. emAM marma che. A sthApanA nikSepamAM marma che. vyavahAra, vyavahAranA sthAne satyArtha che. AhAhA ! pachI kahyuM meM eka dAkhalo Apyo, badhA beThA. meM kahyuM eka siMhanuM ToLuM hatuM, emAMthI eka siMhanuM baccuM chUTuM paDI gayuM ane badhA siMho vayA gayA. A ekaluM bacyuM hatuM emAM bharavADa olA gheTAne cAravA nIkaLe ne to enI bheguM bhaLI gayuM. thAvA mAMDyuM moTuM. olA pahADanI TekarI uparathI siMhe joyuM. are ! amArI jAtanuM A baccuM ahIMyA kyAMthI AvI gayuM. have ene kema choDAvavuM? I siMha to ahiMyA AvI zake nahIM, bacyuM tyAM jaI zake nahIM. eTale eNe avAja karyo. prathama mArI sAme jo, mAruM rUpa joI le tuM pahelAM ane pachI tuM tArI sAme jo. eNe baccAe siMha sAme joyuM pahelAM, pachI potA tarapha joyuM ane ThekaDo mArIne nIkaLI gayuM. eTalA mATe arihaMtanI pratimAnA darzana che. Akho divasa bhUlI gayo hoya vepAra rojagAramAM potAnA svarUpane, nija paramAtmAno sIdho khyAla na Avato hoya to nimittanuM avalaMbana laIne nimittane choDIne e upAdAnamAM AvI zake che, e vyavahAra che. A maphatano vyavahAra nathI. khuzI thaI gayA ke A to ame vicAryuM nahotuM. AhAhA ! ema ahIMyA kahe che ke sarvatra vizuddha evA bhagavAna hitamAM, ahaMtanA svarUpanuM khyAla karatAM jIva traNe prakAramaya samayane, traNa prakAra che samayanA, dravya-guNa-paryAya. dravyaguNaparyAya maya nija AtmAne, jo A paryAyathI sahita Avyo AtmA te zeya che. A zeyano pATha cAle che. dhyeyano pATha pahelAM pArAmAM AvI gayo te paryAyathI rahita che. jyAM Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 32 419 paryAyathI rahitanuM zraddhAna thayuM tyAM paryAyathI sahitanuM jJAna thaIne anubhava thaI jAya che. dravyaguNaparyAyathI potAnA nija AtmAne mana vaDe kaLI lya che lyo. anubhava pahelAM mAnasika jJAnamAM kaLI tye eTale jANI lya che. eTale manavALA prANIne jaNAya paNa jAya che. ghaNuM ghaNuM che AmAM mAla. AhA ! samajI lya che, kaLI tye che, jANI lya che, te A pramANe che. A cetana che evo je anvaya te dravya che. che, che ne che anvaya, anvayanAM Azrita raheluM dravyanuM caitanya evuM je vizeSaNa e guNa che. jJAnAdi guNo che ane eka samayanI samayamAtranI maryAdAvALuM jenuM kALa parimANa hovAthI paraspara apravRtta che. eka paryAyamAM bIjI paryAyanI nAsti che, evo anvaya, vyatireka eka bIjAmAM nahIM pravartatA evA e anvayanA vyatireko te paryAyo che. dravya guNa paryAyanI vAta karI. have anubhavanI vidhi batAve che ke jeo civivartananI AtmAnA pariNAmanI vyaktio che paryAyo, have AmAM AvyuM ke zeyakRta azuddhatA tene nathI. kAraNa ke e zeyAkAra avasthAmAM je jJAyakapaNe jaNAyo, huM manuSya chuM ema jaNAtuM nathI, huM rAgI chuM ema jaNAtuM nathI, che nahIM to jaNAya kyAMthI ? che nahIM evuM svarUpa tAruM. paNa saMsAra avasthAmAM huM rAgI chuM te bhUla che tArI moTI. saMsAra avasthA ja AtmAmAM nathI. I to pahelAM kahI dIdhuM tane. tane khyAla nathI Avyo. pramatta apramatta dazA, mithyAdarzanajJAna cAritranA pariNAma AtmAmAM nathI. Agnavo trikALI dravyamAM nathI. Asrava paryAyamAM che paryAyakRta che. jIvakRta nathI. karmakRta paNa nathI rAga, jIvakRta paNa nathI, e to paryAyakRta che. AhAhA ! have e rIte traNeya, trikALIne paNa, trikALI AtmAne ekakALe, eka samaye, dravyaguNa paryAyane eka samaye kaLI leto te jIva, have dRSTAMta Ape che. jema motIone jhUlatA hAramAM saMkSepavAmAM Ave che. motI paryAya, motI che I paryAyanA sthAne motI lIdhuM che, tema cidavivartanane cetanamAM saMkSepIne paryAyanuM lakSa choDIne dravyanI sanmukha thatAM paryAya dekhAtI nathI. paryAya che paNa dravyanI sanmukha thatAM e paryAyanuM lakSa chUTI jAya che. e paryAyanuM lakSa chUTe che ane dravyanuM lakSa thAya che to dravyanuM lakSa karanAra to paryAya che, to abheda thaIne anubhava thAya che. AhAhA ! kahe che paryAyane uDADe che. are ! paryAyane koNa uDADe? paryAyanuM jJAna to jJAnIne ja che ajJAnIne paryAyanuM jJAneya kyAM che. ekakALe kaLI leto te jIva, motIone jhUlatA hAramAM saMkSepavAmAM Ave che tema civivartone cetanamAM je saMkSepIne (aMtargata karIne) tathA Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana vizeSaNavizeSyapaNAnI guNabheda, paryAyabheda kADhyo. paryAyabheda kADhyo nathI paNa paryAya uparathI lakSa chUTI, vizeSa upa2thI lakSa chUTI ne sAmAnyamAM Avyo, upayoga aMdaramAM. AhA ! paryAya to rahI paNa paryAya aMtaramAM AvI gaI. paryAyanuM lakSa chUTyuM ne paryAya AtmA thaI gayo. kAla AvyuM'tuM bAbujInA pravacanamAM paryAya AtmA thaI jAya che. barAbara che. tathA vizeSaNa vizeSTapaNAnI vAsanAnuM aMtardhAna thavAthI, jema dhoLAzane eTale guNabheda dhoLAzane, oluM paryAyane motI, hAramAM aMtarhita karavAmAM Ave che. I dhoLAza guNabheda uparathI lakSa chUTI jAya che. jyAM guNI upara lakSa thayuM tyAM guNa uparathI lakSa chUTI jAya che. dravya upara lakSa Ave che, paryAyanuM lakSa chUTyuM guNI upara lakSa AvyuM, guNabheda chUTyo guNo rahI gayA, guNono abhAva thato nathI ane guNabheda che, eno abhAva thato nathI paNa guNabhedanuM lakSa choDIne abhedamAM vayo jAya che. tyAre guNabhedanA lakSe je vikalpa uThato'to, e jyAM guNInuM lakSa thayuM paramAtmAnuM tyAM nirvikalpa dhyAnamAM samyagdarzananI pragaTatA thAya che. 420 tathA vizeSaNa viziSyapaNAnI vAsanAnuM aMtardhAna thavAthI, jema dhoLAzane hAramAM aMtarhita karavAmAM Ave che tema caitanyane-guNane, caitanyamAM guNane guNImAM e to guNI ja che. guNabhedathI samajAvIne, guNabhedanuM lakSa choDAvIne guNInuM lakSa thAya che, tyAM guNaparyAya jANavAmAM AvI jAya che lakSa vagara, guNabhedanuM lakSa na hoya anubhavanA kALamAM, guNonuM jJAna hoya. paryAyanuM lakSa na hoya paNa paryAyanuM jJAna hoya. AnaMda Avyo I paryAyane jANe ke nahIM jJAna ? jANe. caitanyane cetanamAM ja aMtarhita karIne, jema kevaLa hArane jANavAmAM AvatAM, dravyaguNa paryAya lIdhuM che ne ? A jJeya che AkhuM. dhyeyapUrvaka jJeya thAya che. jJeya na thAya to jaina darzana rahetuM nathI ane dhyeya hAthamAM na Ave to ene anubhava thato nathI. dhoLAzane e hA2mAM aMtarhita karavAmAM Ave che, tema cetanane caitanyamAM kevaLa A hArane jANavAmAM Ave che. A hAra have thaI gayo, motI ne saphedane doro ne badhA bhedanA vikalpo chUTI gayA. bhedo rahI gayA ne bhedanuM lakSa chUTI gayuM. bheda uDADIne kAMI bahAra nathI ApaNe alokaAkAzamAM guNabhedane mokalavA. AhA ! guNo rahI gayA. guNanA bhedo atadbhAvarUpa che te rahI gayA. utpAdavyayanI paryAya rahI gaI. paNa jyAre sAmAnya upara lakSa jAya che. tyAre guNabheda ke paryAyanuM lakSa rahetuM nathI. paryAya abheda thaIne anubhavamAM Ave che. I paryAya AtmA thaI gayo. I svajJeya che. anaMta guNano piMDa te dhyeya che ane zuddha upayogathI pariNAmI AtmA thayo te jJeya che. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 32 421 apariNAmI dhyeya ne pariNAmI zeya samaya eka che. sogAnIjInuM hatuM apariNAmI epariNAmI "e" zabda vAparatA'tA epariNAmI huM meM. AhA! tema cetanane caitanyamAM aMtahita karIne, jema kevaLa A hArane jANavAmAM Ave che, tema kevaLa AtmAne jANatAM, kevaLa AtmAne jANatA ho, guNabheda ne paryAyabheda chUTI gayo. e jJaya thaI gayuM A. te zeyamAM dhyeya raheluM che. dhyeyane uDADIne joya thatuM nathI. dhyeya rahI jAya che ne joya thaI jAya che. zuM kahyuM? are A vAta sAMbhaLatAM paNa aMdaramAMthI pramoda Ave evI AtmAnI kathA che. AhA ! pachI kahe che kevaLa AtmAne jANatAM, tenI uttarottara kSaNe kartA karma kriyAno vibhAga kSaya pAmato jato hovAthI, "kartA karma kriyA bheda nahIM bhAsatu hai akartutva zakti akhaMDa rItI dhare I, yAhI ke gaveSI jJAnamAM hI lakhI lIje." doDha mahinAmAM sogAnIjInA traNa patro che. doDha mahinAmAM traNa patro jenA upara lakhyA che I traNeya patromAM I cAra lITI eNe lakhI che. kartA karma kriyA bheda nahIM bhAsatu hai, akartRtva zakti akhaMDa rItI ghare I yAhI ke gaveSI jJAnamAMhI lakhI lIje, yAhI kI lakhanImeM anaMta sukha bharyo hai. traNa patromAM A vAta ene doharAvI che, dhyeyapUrvaka zeyanI I dhyeyapUrvaka Seya thayuM. kartA-karma-kriyA che paNa bheda dekhAto nathI. zeyamAM kartA-karma-kriyAno bheda dekhAto nathI ane dhyeyamAM guNabheda dekhAto nathI. I parama pAriNAmIka bhAva lakSaNa che e paNa dekhAtuM nathI. lakSa lakSaNano bheda paNa dekhAto nathI, svabhAva svabhAvavAnano bheda dekhAto nathI. abheda vastu ekAkAra dekhAya che. tenI uttarottara kSaNe kartA karma kriyAno vibhAga kSaya pADato jato hovAthI, jo A Avyo karaNalabdhimAM moha hajI, kSaya thayo nathI jJAtaH te to te ja che. jJAtaH eTale je jaNAyo aMtarmukha thaIne hajI abheda thayo nathI, bahu alpa samayanI vAta che, kahetA vAra lAge. bAkI anubhavamAM vAra nathI kahe che, I hamaNAM kaheze. niSkriya cinmAtra bhAvane pAme che. ane e rIte maNInI jema teno nirmaLa prakAza akaMpapaNe pravarte che. evA te cinmAtra bhAvane pAmelA jIvane mohAMdhakAra nirAzrayapaNAne lIdhe avazyamaya pralaya pAme che. jo Ama che to mohanI senAne jItavAno upAya eNe meLavyo che. AhA ! pachI savikalpa svasaMvedana ane nirvikalpa svasaMvedana. pahelAM A paramAtmAne jANIne pachI nizcayathI teja dravya, guNa ne paryAyanA AgamanA sArabhUta je adhyAtmabhASA che. tenA dvArA potAnA zuddha AtmAnI bhAvanAne sanmukha thaIne, zuddha AtmAnI sanmukha thayo nathI, hajI zuddha AtmAnI sanmukha eka vAta, zuddha AtmAnI bhAvanAnI sanmukha I bIjI vAta. Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 jJAyaka svarUpaprakAzana zuddha AtmAnI bhAvanAnI sanmukha thaIne arthAt vikalpa sahita svasaMvedanajJAnamAM pariNamana karavAthI, evuM pariNamana thAya che. AhA ! adhaHkaraNa, apUrvakaraNa che ne ? emAM savikalpadazA che. pariNAma vizeSonA baLathI tevI rIte, AgamanI bhASAthI adhaHkaraNa apUrva ka2, anivRtikaraNa nAmanA pariNAma vizeSonA baLathI je vizeSabhAva darzanamohano kSaya karavAmAM samartha che, te potAnA AtmAmAM joDAya che. tyArapachI jyAre nirvikalpa svarUpanI prApti thAya che parokSa ane pratyakSa, parokSamAM AvI jAya che AtmA ane parokSa paryAyano vyaya thaI ane tatkSaNa pratyakSa thAya che. ono vyaya ne Ano utpAd, evI eka saMdhI che aMdaramAM parokSa pratyakSanI. pUrva paryAyamAM parokSa che. uttara paryAyamAM pratyakSa thaI jAya che. tyAre jevA paryAyarUpe motInA dANA, guNarUpa saphedI vagere abhedanaye eka hArarUpe ja mAlUma paDe che ke jevA pUrve kahelA dravya guNa paryAya abhedanayathI AtmA ja che. AvI rIte bhAvanA karatA karatA darzana mohano aMdhakAra nAza pAmI jAya che. have zuM kahe che ? zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo. zeyAkAra avasthA eTale jJAnanI eka paryAya emAM beno pratibhAsa thAya che. potAno AtmA paNa jaNAya che emAM pratibhAsa thAya che ane lokAlokano pratibhAsa thAya che, badhAne hoM atyAre. nigodanA jIvamAM paNa che. tyAre zeyAkAra avasthAmAM parano pratibhAsa thAya che e jaNAtuM nathI ane parano pratibhAsa thAya che ne svano pratibhAsa thAya che, evI jJAnanI paryAya jaNAtI nathI. zeyAkAra avasthAmAM zuM jaNAya che ? te viSaya cAle che have. ke zeyAkAra avasthA eTale jJAnanI paryAya, emAM sva ane parano beyano pratibhAsa thAya che. A badhuM zAstrokta che. pravacanasAranI 124 gAthAmAM AcArya bhagavAna kahe che ''artha vikalpa jJAnaM pramANaM'' artha eTale sva ane pa2 enA vibhAgapUrvaka AkhuM vizva te artha che ane enuM avabhAsanaenA AkAro, jevA svarUpa che enuM avabhAsana tenuM nAma jJAna che. e kahe che ke emAM zaiyAkAra avasthAmAM svaparano pratibhAsa bhale thAya, I anubhavamAM naDato nathI. parano pratibhAsa rahI jAya ane anubhava thaI jAya. pratibhAsa naDato nathI. darpaNamAM kolasAno pratibhAsa thAya to darpaNa kALuM thAya ? thoDuMka dhAbuM to kALuM thAtuM haze ne ? kema eTalA to bhAgamAM kALAza thaI ke nahIM ? nahIM. are AkhI paryAya svaccha che I paryAyanA be kaTakA kyAM thAya che. ema kahe che ke jJeyo jaNAtA nathI. zeyAkAra avasthAmAM jyAre aMtarmukha thAya che jJAna, tyAre zeyo jaNAtA nathI. svapara jemAM pratibhAsa thAya che evI jJAnanI eka samayanI paryAya jaNAtI nathI, paNa e paryAyamAM jJAyaka jaNAya che tyAre ene parokSa anubhUtI zarU Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 33 423 thaI gaI, bahu alpa samayanI A vAta che. vAta karatA TAIma lAge. tyAre uttarottara kSaNe e abhedamAM vayo jAya che, tyAre pratyakSa anubhUtI thAya che tenuM nAma samyagdarzana, jJAna che. AvI vidhi AmAM A pArAmAM lakhelI che. lagabhaga TAIma pUro thaI gayo. pravacana naM. 33 kalakattA zibira tA. 17-11-96 - rAtre A zrI samayasArajI paramAgama zAstra che. samayasAra eTale zuddhAtmA eka upAdAnarUpe ahIM zuddhAtmA che ane nimittarUpe A dravyazruta che. beyanuM nAma eka samayasAra che. zAstranuM (dravyazratanuM) nAma paNa samasayAra ane A (zuddha) AtmAnuM nAma paNa samayasAra che. samayasAra eTale zuddha AtmA. e zuddha AtmA eTale nija paramAtmA, e nija paramAtmAnuM (kha) svarUpa zuM che? (e) kevuM che? e chaThThI gAthAnA pahelAM pArAmAM kahyuM, ke pariNAma mAtrathI AtmA rahita che, rahita che tyAM hajI alpavirAma che, e (AtmA) zuddha upayogathI sahita thAya tyAre tyAM pUrNavirAma thAya che. bAlacaMdajI maiyA! (ahIM) AcArya bhagavAna pharamAve che ke tAro je AtmA che, e pariNAma mAtrathI rahita che. rahita che ema kahyuM tyAM to alpavirAma lagADyuM emaNe, pUrNavirAma tyAM nathI thatuM, pUrNavirAma to bIjA pArAmAM kahe che, vaLI haju kaMIka kahevAnuM bAkI rahI gayuM che e huM kahuM chuM, sAMbhaLa ! eka pATha sAMbhaLIne bhAgI jato nahIM, ke (paryAyamAtrathI) rahita che, rahita che, rahita che te to sAcuM ja che, rahita che e to (satya che, paraMtu.... Ama to paryAyathI rahita anyamati-sAMkhyamati (paNa) kahe che, evuM jainamatamAM nathI. (AtmAne paryAyamAtrathI) rahita kahIne sahita (paNa) kahyo che. rahita paNa sAcuM ne sahita paNa sAcuM to to virodha thaI gayo! (paraMtu) virodha jevuM dekhAya che lAge che e anubhavakALamAM TaLe che. (mAtra) zAstra vAMcanathI TaLatuM nathI, dhAraNAthI nathI TaLatuM. virodha che ne! rahita ane sahita (emAM) virodha thaI gayo ! rahita paNa sAcuM che ane sahita paNa sAcuM che? hA, banne ya satya che. bannenA vikalpa jUThA che, rahitano vikalpa paNa jUTho che; sahitano vikalpa paNa jUTho che, e je virodha (javuM) dekhAya che upara-uparathI, (paraMtu) anubhavanA kALamAM eka samayamAM rahitanuM zraddhAna ane sahitanuM jJAna, eka samayamAM thAya che, enuM nAma "dhyeyapUrvaka zeya' kahevAya che. Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana (A viSe) amArI AgaLa to ghaNAM (prazno Ave che), atyAre to huM bahAra nathI jato, pahelAM huM bahAra jato hato (tyAre) ghaNAM prazno Ave ke Apa kaTakA kema karo cho ? 'utpAda-vyaya-dhruva yudhvaMsat' (svarUpa) evI sattA-dravyanI sattA to eka che emAM utpAdavyaya nathI ane dhruva (svarUpa) ekalo AtmA che to (to) kaTakA thaI jAya che. dhruva (eka ja) upAdeya che ne utpAda-vyaya upAdeya nathI, je che (utpAda-vyaya to che, sattA eka che'utpAda-vyaya-dhruvayukta sat' (che ne !) temAM dhruva ekalo AtmA che to kaTakA thaI jAya che ! kaTakA samajyA ne ? kaTakA thaI jAya che, (kaTakA eTale) 424 TukaDA. sAMbhaLa ! (bhAI !) AcArya bhagavAna daSTAMta Ape che ke sAMbhaLa ! zAMtithI ! (bhAI sAMbhaLa !) atyAre (mAthA uparanI) pAghaDI to gaI, TopI paNa gaI, (so-) baso rUpiyA devA paDe nahIM, ThIka che to atyAre to ekalo jhabhbho che. to muMbaImAM eka bhAI kurtA (jhabhbho) sIvaDAvavA gayo to (darajIe kahyuM) baso rUpiyA (sIlAInA) thaze, sAruM ! betraNa mITaranuM eka sapheda kApaDa lIdhuM (darajI kahe AnA TukaDA karavA paDaze) pelo mANasa kahe baso rUpiyAnuM kApaDa kharIdyuM ne TukaDA !) teNe to e kApaDa mAthe oDhI lIdhuM ane jhaverI bajAramAM nIkaLyo, cAlyo jAya che tyAM koI sAme maLyuM (eNe pUchyuM) koNa gujarI gayuM che ? kyAre smazAnayAtrA che ? (are, bhAI !) kAMI koI gujarI gayuM nathI, koI smazAnayAtrA nathI. tyAre pelAe kahyuM ke tame A (mAthe) oDhIne nIkaLyA eTale ema puchAya ne ! AgaLa jatA bIjAe pUchyuM, trIjAe pUchyuM ! tyAre ene thayuM ke A cAle ema nathI. ke AnA to baso rUpiyA kharcavA paDaze. (tethI e bhAI) e kApaDa laIne darajI pAse gayo, darajIe (jhabhbhAnuM) mApa lIdhuM ane lIdhI (hAthamAM) kAtara, nA, nA, nA kAtara aDADazo nahIM, (darajI kahe) kAtara to aDADavI paDaze ane TukaDA (paNa) karavA paDaze, (paraMtu) TukaDAne huM evI rIte sAMdhI daIza ke sAMdha dekhAze nahIM, sAMdha dekhAze nahIM (ne sarasa upayogI thaze.) to to bhAI evI rIte TukaDAne abheda karI gho cho, to lyo ! A baso rUpiyA ! (have mane) koI vAMdho nathI. (tevI rIte) pahelAM TukaDA karyAM (bhedajJAna karyuM) utpAda-vyaya-dhrauvyamAMthI paryAyanuM lakSa choDI dIdhuM, pravanuM lakSa AvI gayuM tyArapachI utpAda-vyaya je paryAya-zuddhopayoga che e aMdaramAM jhUkI gaI to (AtmAno) anubhava thaI gayo, e abheda thaI gayo ! pariNAmathI rahita hovA chatAM paNa e AtmA zuddhopayogathI sahita thAya che. e ekIlA dRSTinA viSayathI ja kAma nahIM bane (anubhUti nahIM thAya). dRSTinA viSayanI sAthe jJAna Ave che aMdaramAM ane zuddhAtmAnuM (jJAna-darzana) kare che to paryAya, Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 33 425 paryAyarUpa dekhAtI nathI, abhedamAM bhade dekhAto nathI abheda ja eka trikALa abheda ane eka kSaNika abheda, eka trikALa abheda ane eka kSaNika abheda ! evo vikalpa paNa nathI anubhavanA kALamAM ! (nirvikalpa...nirvikalpa...nirvikalpa !) AhAhA! AvI apUrva syAdvAdanI zailI che, bhAI ! to gabharAzo nahIM, gabharAzo nahIM ke rahita kahyuM che tethI ekAMta thaI jaze ! samyaka ekAMta che. thoDIvAra dhIraja rAkha tuM! tyAM pUrNavirAma nathI thayuM, alpavirAma che rahitanI vAta karI meM paraMtu tyArapachInI vAta vaLI eno artha to thoDo kahevAno bAkI che rahasya bAkI che) have e huM kahu , sAMbhaLo ! to atyAre paramAtmAnuM zraddhAna to AvI gayuM-vyavahAra zraddhAna-savikalpa zraddhAna ! AhAhA ! have, AcArya bhagavAna, evA paramAtmAnA darzana karavAnI vidhi ajJAnI jIvane batAve che, ke "joyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo" yAkAra eka avasthA che-paryAya che jJAnanI. enuM nAma jJayAkAra kema kahyuM? ke ene zeyAkAra eTalA mATe kahyuM ke je upayoga pragaTa thAya che emAM sva ane parano pratibhAsa thAya che. (kevaLajJAnamAM) lokAlokano pratibhAsa thAya che ema badhAne pratibhAsa thAya che) samajANuM ne? "pratibhAsa" samajAya che ne. jema darpaNamAM pratibhAsa che, paNa darpaNamAM koI cIja) koyalA ke agni AvatI nathI, ema rAgano pratibhAsa che, (paNa) rAga to upayogamAM Avato ja nathI, paraMtu upayogamAM rAga, kartAnuM karma banatuM nathI ane AgaLa cAlIne e upayogamAM rAga, zeya paNa banato nathI, rAga jyAM sudhI zeya banaze tyAM sudhI AtmAno anubhava thaze nahIM. zAMtithI sAMbhaLavA jevI vAta che. pratibhAsa thavA chatAM paNa e dekhAto nathI. paraMtu) jemAM pratibhAsa thAya che e dekhAya che-(arthAta) jJAna, potAnuM jJAna dekhAya che. je jJAnanI paryAyamAM pratibhAsa thayo che e evI paryAya dekhAya che ane paryAya tathA dravya to kathaMcit abheda che, tethI jJAnane jANe che to jJAyakane (paNa) jANI le che, jJAna ane jJAyaka kathaMcita abheda hovAthI, jJAnane jANavAthI jJAtA banI jAya che-anubhava thaI jAya che. (chatAM) tyAM rokAto nathI paryAyamAM ! samajAvavA mATe zuM kare? ke para jANavAmAM nathI AvatuM, potAnI paryAya jANavAmAM Ave che, AvuM samajAvavA mATe Avo bheda karavo paDe che. paryAyanuM jJAna karavA mATe (chatAM tyAM) evo bheda nathI, e bheda) choDAvavA mATe che. kema ke yAkAra avasthAmAM-jemAM be prakAranA pratibhAsa thAya che AvI jJAnanI eka paryAyamAM, ema nathI lIdhuM kahyuM ke, jJAnanI paryAya jANavAmAM Ave che (kahyuM che ke, jJAyaka jANavAmAM Ave che. "jJayAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe je jaNAyo' -hajI nirvikalpa anubhava Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 6 jJAyaka svarUpaprakAzana bAkI che, A to aMtarmukha thaI rahyuM che jJAna, (aMtarmukha) thatuM thatuM abheda thaI jaze. thatuM thatuM hamaNAM abheda thaI jaze, hamaNAM paramAtmAnA darzana thaze, vAra nahIM lAge. pachI, (tethI) kahe che ke jJAyakapaNe je jaNAyo ! jaNAyo to jJAyaka ja. jJayAkAra avasthAmAM parazeyono pratibhAsa thayo te na jaNAyo. (jaNAyo jJAyaka ja.) (zuM kahuM?) sva-parano pratibhAsa thAya che evI jJAnanI paryAya na jaNANI, e dhyeya paNa na thayuM ne zeya paNa na thayuM. zAMtithI sAMbhaLavA jevuM che. AhAhA ! e zeyAkAra avasthAmAM ekalI paryAya zeya thatI nathI, ekalI paryAya dhyeya thatI nathI. e jJAnanI paryAya aMdaramAM jaIne jyAM darzana kare che paramAtmAnA ! (aho !) pratyakSa darzana thAya che. (atyAre thAya che) cothA kALe thAya che! haraNIAne thAya che, deDakAne thAya che! haraNIyAne zuddhopayogamAM samyagdarzana pragaTa thAya ! koI koIne zuddhopayoga cothe guNasthAne hoya !! are ! samayasAra, pravacanasAra vAMca to kharo ! AcAryabhagavAna kahe che. hamaNAM Avaze (TakAmAM) "zaiyAkAra avasthAmAM jANanArapaNe jaNAyo" -huM to jANanAra jANanArajANanAra) chuM ema jaNAyuM ! jaNAyuM, paNa e haju parokSa anubhUti che-savikalpa svasaMvedana nAma ene ApyuM che. A AtmadarzananI vidhi cAle che, eTale paryAyathI rahita kahyuM paNa paryAyathI sahita thaI jAya che ! bAlacaMdajI? (paryAyathI sahita) na thAya to sAMkhyamata thaI jAya che, (ene jema) paryAyathI (sarvathA) rahita che ema nathI. anyamati (rahita) kahe che ema jainamata rahita kaheto nathI. rahita kahe che ke rahitanuM zraddhAna-zAna thAya che to sahita thaI jAya che-zuddhopayogathI sahita ho! AhAhA! e vAta jayasena AcArya bhagavAne pravacanasAranI esI naMbaranI gAthAmAM varNavI che), ahaMtanA dravya-guNa-paryAyane jANatAM, potAno AtmA jaNAtAM, mohakSaya thAya chedarzanamoha, enI vAta cAle che. je jANato ahIMtane kartArUpe je jANe che, A kathanamAM kartAkArakamAM prayukta "je jANe che kone jANe che? je ahaMtane jANe che. kevA rUpe ahaMtane jANe che? jedravyarUpathI-guNarUpathI-paryAyarUpathI ahaMtane jANe che, te puruSa ahaMtanuM samasta prakAre jJAna thavAthI AtmAne jANe che, te AtmA samasta prakAre jJAna thavAthI teno moha eTale darzanamoha-mithyAtvavinAza pAme che)-mithyAtvanA nAzanI vAta che, cAritramohanA nAzanI vAta nathI. darzanamohanA nAzanI vAta che. saMskRtamAM che hoM! A saMskRtano barAbara anuvAda karyo che, jayapuramAM eka brahmacArI kalpanAbena che, eNe anuvAda karyo che. saMskRtamAM paNa A ja zabda che, eno ja hindI anuvAda che. darzanamoha vinAzane prApta thAya che, te A prakAre...kevaLajJAna Adi vizeSaguNa, Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 33 astivatva Adi sAmAnyaguNa, pa2ma audArika zarIranA AkArarUpa je Atmapradezono AkAra te vyaMjaparyAya, agurulaghuguNanI padguNI hAni-vRddhi-te samaye thavAvALI arthaparyAyo, A lakSaNavALA guNa-paryAyonA AdhArabhUta amUrta, asaMkhyapradezI, zuddha caitanyanA anvayarUpa-nitya te te dravya che. A prakAre dravyaguNaparyAyanA svarUpane pahelAM kahelA atyaMta nAmanA paramAtmAmAM jANIne, tadanantara-enA pachI nizcayanayathI te AgamanA sArapadabhUta-A Agamano sAra che, AgamanA sArapadabhUta adhyAtmabhASAnI apekSAthI, svazuddha Atma bhAvanAnI sanmukharUpa, zuddha AtmAnI sanmukha ema zabda na lakhatAM, dRSTinA viSaya para dRSTi DhaLe che, DhaLIne abheda thaI nathI, thoDo emAM samaya lAge che prakriyAmAM. anubhavamAM eka samaya che-pahelAM samaye dhyeyanuM jJAna ane bIjA samaye jJeyanuM jJAna ema nathI. prakriyAmAM bheda paDe ! kema ke e adhaHkaraNa AdinA je pariNAma che te hajI savikalpa che. sUkSma vikalpa che-kevaLIgamya che. A prakAre dravya-guNa-paryAyanA svarUpane pahelAM kahelA atyaMta nAmanA paramAtmAmAM jANIne, tadanantara nizcayanayathI AgamanA sArapadabhUta adhyAtmabhASAnI apekSAthI svazuddhaAtma bhAvanAnI sanmukharUpa savikalpa svasaMvedanajJAnathI, A savikalpa svasaMvedanajJAna, karaNalabdhinA pariNAmamAM thAya che enI vAta cAle che. bahAra sthULa savikalpa ema nahIM, e vAta nathI e to nIkaLI gaI, A to aMtarmukha thAya che, abheda thayuM nathI jJAna, abheda thaze-abhedanI sanmukha DhaLe che, I abhedanI sanmukha upayoga DhaLato jAya che (upayoga) bhedathI vimukha, dravya-guNa-paryAyanA bhedathI vimukha ane abhedanI sanmukha thAya che jJAna ! savikalpa svasaMvedana jJAnathI-savikalpa (che) haju nirvikalpa nathI thayo, savikalpa eka svasaMvedana jJAnamAM potAno AtmA jaNAya che-bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. para to jaNAtuM nathI paNa enAM bheda paNa have dhIme-dhIme vilaya pAmatA jAya che. AhAhA ! upayoga abheda tarapha jAya che ! 427 AhAhA ! A bhAvaliMgI saMta sivAya AvI vyAkhyA koNa karI zake ? svasaMvedanajJAnathI, te prakAre Agama bhASAnI apekSAthI adhaHkaraNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa nAmanA darzanamohanA kSayamAM samartha-kSaya thayo nathI hajI darzanamoha ! samajAya evuM che. zuM kahe che ? darzanamohano kSaya thatAM thoDA samayo lAgI jAya che, lAge che tyAre upayoga aMdaramAM jAya che, tyAre mohakSaya thAya, (mohakSaya) thAya evuM sAmarthya to AvI gayuM, paNa hajI kSaya thayo nathI, hamaNAM thaI jaze ! darzanamohanA kSayamAM samartha pariNAma, adhaHkaraNa Adi pariNAma aMtarmukhI che, e Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 jJAyaka svarUpa prakAzana mohakSayamAM samartha che paNa che savikalpa hajI, AnaMda nathI emAM.. duHkha ghaTatuM jAya che ane hamaNAM AnaMda pragaTa thaze-thayo nathI. samasta pariNAma vizeSanA baLathI potAnA jJAnane AtmAmAM joDe che! olI zuddhAtmAnI bhAvanA hatI, have zuddhAtmAmAM upayogane joDe cheaMdaramAM jAya che ! upayoga aMdaramAM jAya che. I (koI) bAjumAM beTho hoya eneya khabara na paDe ke A karalabdhinA pariNAmamAM gayo ! (ene) kAMI khabara paDe? (ahIM !) potAnA jJAnane AtmAmAM joDe che-zuddha AtmAmAM ! tyArabAda, tyArabAda A paristhiti pachI, enA pachI zuM prosesa Ave che-nirvikalpasvarUpa prApta thavAthI, oluM savilpa svasaMvedana hatuM-sUkSma abuddhipurvakano rAga ne mAnasakijJAna (hatuM) be jIvaMta hatA ahIMyA (sudhI). have buddhipUrvaka rAga ane IndriyajJAnano vyApAra baMdha thAya che, jo jo aMdara jAya eTale tyArabAda nirvikalpa svarUpa prApta thavAthI, prApta thAya che ema kahe che. A mithyASTi (hato te) samyagdaSTi thAya che A kALe ! A kALe zuddhopayoga che. jema abhedanayathI "paryAyasthAnIya muktAphala ane guNasthAnIya dhavalatA saphedI hAra che'' e prakAre guNabheda ane paryAyabhedane oLaMgIne te prakAre abhedanayathI dravya-guNane paryAya abheda, abheda thAya che anubhavamAM ! saMto kahe che, ke paNa paryAyathI rahita ApaNe kahetA'tA ne to paryAyathI sahita pAchuM kahezo to oluM-zraddhAno viSaya khalAsa thaI jaze !? ke zraddhAnA viSaya samyaka tyAre thaze, sAMbhaLa (bhAI !), anubhava pahelAM tArI kalpanA hatI zraddhAnA viSayanI, zraddhAno viSaya dhyeya) zraddhAmAM kyAre Ave ke jANelAnuM zraddhAna thAya), AtmAne jANyA vinA satyazraddhA pragaTa thatI nathI. vyavahArazraddhA to anaMtakALathI anaMtavAra karI, paraMtu) je prakAre abhedanayathI dravyaguNane paryAya ene abhedanayathI AtmA kahevAya. pUrvokta dravya-guNa-paryAya AtmA ja che! juo, bAlacaMdajI ? A paryAyathI sahita AtmA che. paryAyathI rahita e (paNa) AtmA ne paryAyathI sahita paNa AtmA che ! beno vikalpa nathI, jevo che tevo che. A nayapakSanI vAta nathI. dhyeya paNa AtmA ne zeya paNa AtmA ! to kahe ke jJAyaka be prakAranA che? kahevA mATe be prakAranA che, bAkI (jJAyaka to) eka ja prakAre che. te prakAre pariNamana thatAM-jo A pariNamana thayuM nirvikalpa dhyAnamAM (tyAre jo darzanamoharUpano aMdhakAra vinAzane prApta thAya che. paMcamakALamAM darzanamohano kSaya Adi thAya che, pahelAM upazama, kSayopazama ne kSaya, kSayathI vAta karI. A gAthAno bhAva che. A rIte (nija) paramAtmAnA darzananI vidhi saMto batAvI gayA che. e joyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo che, je jaNAyo te, eno viSaya pharato Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 33 429 nathI-savikalpamAM je jaNAyo teno te ja nirvikalpamAM jaNAya jAya che, savikalpamAM judo jaNAyo ane nirvikalpamAM bIjo jaNAyo evuM nathI. AhAhA! kahe che ke jJAyaka je jaNAyo te, jaNAyo te, jJAtaH jJAtaH te to te ja che ne je jaNAyo-savikalpamAM je jaNAyo e (ja) nirvikalpamAM paNa te ja jaNAyo ! savikalpamAM mAnasikajJAna hatuM, nirvikalpadhyAnamAM atIndriyajJAna pragaTa thAya che. te svarUpa prakAzananI-svarUpane jANavAnI avasthAmAM e zuddhopayoga (pragaTe che) eka avasthA che, cothA guNasthAne zuddhopayoga thAya che. keTalAka kahe sAtame thAya ne AThame thAyane bArame thAya ne... gappA mAre che. AhAhA! (emane to) anubhava nathI, anubhavanA saMskAreya nathI-dezanAlabdhinA saMskAreya nathI, zuM kahIe ! AhAhA ! (kahe che ke, avasthAmAM paNa dIvAnI jema, kartAkarmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. kartAkarmanuM ananyapaNuM (eTale) akartA plasa kartA-karmanuM ananyapaNuM Ijha Ikvala Tu anubhUti ! zuM kahyuM? akartA plasa kartA-karmanuM ananyapaNuM Ijha Ikvala Tu anubhUti-A IMglIzamAM kahyuM) e vAta AmAM karI che. AhAhA ! kartA-karmanuM ananyapaNuM ! paryAyane anyapaNe kahenAra puruSa e paryAyane ananyapaNe-abhedapaNe AtmAne jANe che ! (virodha jevuM lAge paNa) anubhUtinA kALamAM virodha TaLI jAya che. syAdvAdamAM upara upara dekhAya che virodha, paNa anubhavathI virodha TaLI jAya che, vikalpa raheto nathI-jevuM che evuM jJAnamAM AvI jAya che. "(kartA-karmanuM) ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che-pote jANanAro mATe pote kartA', pote-jJAyaka-AtmA jANanAro mATe pote kartA-jANanAro che ne? to rtA kahevAya, ane potAne jANyo ke parane jANyuM? sva-parane to jANe ne? AhAhA ! elA! sva-paraprakAzaka to vyavahAra che, svaprakAzaka nizcaya che. svaparaprakAzaka vyavahAra che. AhAhA ! enuM udAharaNa ApyuM che "artha vikalpa jJAna pramANe" -e to udAharaNa che-upacarita sabhUta vyavahAranayanuM udAharaNa che. prabhu ! svaprakAzakamAM anubhUti thAya che, e vakhate aMdaramAM eka nizcayathI svaparaprakAzaka pragaTa thAya che, eTalI vAta sAcI che. traNa prakAra che emAM (1) nizcayathI svaprakAzaka (2) nizcayanaye sva-paraprakAzaka ane (3) vyavahAranaye paNa svaparaprakAzaka kathaMcit che. 'niyamasAramAM A vAta che ke anubhavato svaprakAzakamAM ja thAya che, anubhavanuM phaLa nizcayathI sva-paraprakAzaka AvI jAya che. IzuM? ke jJAne jJAyakane to jANyo ane jJAnanI apekSAe AnaMda e paradravya che, guNa pAradravya che. jJAna sva ane AnaMda para, to Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 jJAyaka svarUpa prakAzana jyAre e jJAyakane jANe che tyAre enA phaLamAM AnaMda Avyo (anaMta guNone) paNa jJAne jANI lIdhAM. e to aMdaranuM ne aMdaranuM che, bahAranuM to kAMI nathI, te apekSAe tene nizcayathI sva-paraprakAzaka kahevAmAM Ave che. AmAM paranI apekSA bilakula che nahIM. (ane) pachI savikalpadazAmAM AvatAM athavA to koIkane samajAvatAM e vyavahAre svaparaprakAzaka che. have vyavahAre sva-paraprakAzaka eTale zuM? spaSTa karavuM joIe, ema kothaLAmAM pAnazerI na rAkhavI-jJAna vyavahAra parane jANe che eTale zuM? (jANe che to) kayuM jJAna? atIndriyajJAna parane jANe che? IndriyajJAna parane jANe che? ke emAM bheda (rahasya) che bIjuM, bIjo bheda che sAMbhaLa ! rAgano pratibhAsa dekhIne jJAna rAgane jANe che ema kahevuM te vyavahAra che. lokAlokano pratibhAsa dekhIne, kevaLI lokAlokane jANe che ema kahevuM te vyavahAra cheupacAra che. e pravacanasAranI 33 gAthA, kADho to pravacanasAramAM che hoM ke kevaLI bhagavAna parane jANatA nathI. parane jANe che (evo) vyavahAra kyAMthI Avyo ke teno pratibhAsa dekhIne upacArathI vyavahAra kahevAmAM Avyo che-evo upacAra che. e upacAra je sAco lAgyo to maryo ! ToDaramalla sAhebe be vAkya mUkyA che. "nizcayanaya vaDe je nirUpaNa karavAmAMAve tene satyArtha jANI tenuM zraddhAna aMgIkAra karaje ane vyavahAranaye je nirUpaNa karavAmAM Ave tene asatyArtha mAnI tenuM zraddhAna choDaje." (A) pravacanasAranI 33 gAthA che. eno bhAvArtha che. bhagavAna kevaLI-kevaLajJAnanI vAta cAle che, bhagavAna samasta padArthone jANe che tethI kAMI teo kevaLI kahevAtA nathI, paNa je na samajatA hoya tene ema ja kahevAya ke kevaLajJAna kone kahevAya? ke lokAlokane jANe che tene kevaLajJAna kahevAmAM Ave che, samajI gayA ne? eTaluM sAMbhaLIne bhAgyo I, paNa tuM dhIro to rahe, emAM kAMIka marma che, bhagavAna (kevaLI) samasta padArthone jANe che tethI kAMI teo kevaLI kahevAtA nathI, paraMtu kevaLa arthAta zuddha AtmAne jANatAM-anubhavatAM hovAthI teo kevaLI kahevAya che. AhAhA ! kevaLa zuddhAtmAne jANanAra-anubhavanAra zrutajJAnI paNa zrutakevaLI che. te paramArtha zrutakevaLI che. AhAhA ! sarvazrutane jANe te vyavahArazruta kevaLI, sarvazruta eTale ? jJAnanI-zrutajJAnanI paryAyamAM sva ane parano pratibhAsa thayo che lokAlokano evA pratibhAsamaya jJAnanI paryAya-bhedane jANe tene sarvazrutajJAnane jANyuM ema kahevAmAM Ave te vyavahAra che. paryAyane jANyuM mATe vyavahAra che. AhAhA ! are prabhu ! paNa pahelAM to...zuM kahIe, A badhI vAta kuMdakuMdabhagavAne Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 33 431 amane kahI che, amane kahI che eTale badhAne kahI che, mane (ekane ja) kahI che ema nahIM. samayasAramAM opana (khulluM) che A ke "AtmAnuM jJAna AtmAne jANavAnuM choDIne kadI paNa bhUtakALa, vartamAnakALa ke bhaviSyakALa parane jANavA nahIM jAya, svabhAva ja nathI parane jANavAno (AtmAno)'' jema dravya (Atma dravya) akartA che ene kartA mAnavuM azakya che, (AtmA) kartA thaI zakato ja nathI, pariNAma pariNAmathI thAya che, dravyathI thatA nathI, azakya che karavuM, rAganuM karavuM azakya che. AtmA rAgane karato nathI. thAya che rAga bahirmukha dazAmAM, hoya che-ThIka che paNa rAga thAya mATe AtmA eno kartA banI jAya ema traNakALamAM banavuM azakya che e bANuM-trANuM gAthA Avaze emAM Avaze, kartA-karma adhikAranI gAthA che temAM "azakya' zabda vAparyo che. (gAthA-93 jema zIta-uSNarUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakya che tema) evI rIte je AtmAnuM jJAna jene kahIe e jJAna parane jANatuM ja nathI, "azakya che''-potAne jANavAnuM choDIne ane jJAna para sanmukha thatuM ja nathI. para sanmukha thAya che te AtmAnuM jJAna nathI. e IndriyajJAna che-bhAvaIndriya che khaMDajJAna che, I joyanuM jJAna che, tethI IndriyajJAna joya ja che. dravya Indriya, bhAvaIndriya ane tenA viSayo, traNeya joya che. zeyanuM jJAna thAya che mATe e jJAnane zeya kahevAmAM Ave che ane AtmAnuM jJAna thAya che tethI (e) jJAnane AtmA ja kahevAmAM Ave che abhedanaye ! jJAna to AtmAnuM ja thAya che, lakSaNa lakSane prasiddha kare che. AhAhA ! upayoga lakSaNa che. (upayoga lakSaNa) e svapara beyane prasiddha kare ke nahi? A vyavahAranA kathano (che), vyavahArano niSedha Ave nahIM-agiyAramI gAthA. aMdara khoDAya nahIM tyA sudhI to vyavahAra sAco lAgaze ! AhAhA ! vyavahAra saghaLoya abhUtArtha che-bhUtArthane Azraye samyagdarzana thAya che. to kahe ke vyavahAra che ke nahIM? ke e vyavahAra kyAre che ne kone thAya che? to ke I to savikalpa dazAmAM e (sAdhaka) doSamAM Ave tyAre vyavahArane jANe che jJAnI. zuM kahyuM? nirvikalpa dhyAna to nirdoSa avasthA che, savikalpadazAmAM koI koIne vyavahAra jANelo prayojanavAna (kahyo) che. to vyavahArane jANe che I jJAna kayuM che e batAvo tame mane, bhedane jANe che, rAgane jANe che? I to zAstramAM ullekha che to ene jANe che koNa? IndriyajJAna to kSaNika che, I to jJAna ja nathI, paNa je bhedo, abhedamAM pratibhAse che, pratibhAsa dekhIne-rAgano pratibhAsa dekhIne, vyavahAra rAgane jANe che ema kahyuM ! AhAhA ! hamaNAM bIjI pravacanasAranI chavIsamI gAthA lezuM emAM Avaze, AtmAne jANanAraanubhavanAra zrutajJAnI paNa zrutakevaLI kahevAya che. kevaLI ane zrutakevaLImAM taphAvata Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 jJAyaka svarUpaprakAzana eTalo che. have taphAvata batAve che ke kevaLI jemAM caitanyanA samasta vizeSo-pUruM jJAna thaI gayuM kevaLajJAna ! bhAI sAhebe kahyuM hatuM ne avibhAga praticcheda, samasta vizeSo ekI sAthe pariName che evA kevaLajJAna vaDe kevaLa AtmAne anubhave che-kevaLa AtmAne anubhave che ! bolo, to ekAMta thaI jAze ? ke to amane ISTa che. AhAhA ! ane zrutakevaLI che ke jemAM caitanyanA keTalAka vizeSo krame krame ughADa thAya che-pariName che, evA zrutajJAna vaDe kevaLa AtmAne anubhave che. arthAt kevaLI 'sUryasamAna' kevaLajJAna vaDe AtmAne dekhe che ane zrutajJAnI 'dIvAsamAna' zrutajJAna vaDe AtmAne dekhe-anubhave che. zrutajJAnI paNa pa2ne dekhatA nathI, ke nirvikalpa dhyAnamAM to pa2ne na dekhe te barAbara che paNa savikalpa dazAmAM to pa2ne dekhe che ne ? AhAhA ! enI najaramAM to zalya evuM garI gayuM che ke jJAna parane jANe ja che ! AhAhA ! moTuM zalya che-bhrAMti che !! AtmA jJAtA ne cha dravya mAruM jJeya, AtmA jJAtA ne rAga mAruM jJeya-te (badhI) bhrAMti che. vyavahAra na lakhyo ! AhAhA ! AtmArthIne to amRta jevuM vacana che I, are ! pa2ne jANuM chuM e mArI bhrAMti ! A zuM ? ke tuM nathI jANato bhAI (huM parane jANuM chuM) evI tane bhrAMti thaI che. tyAre zuM che ? e padArtho tArA jJAnamAM pratibhAse che ne, tArA jJAnamAM-svacchatAmAM pratibhAse che, eno tuM jANanAro cho. ema ? to emAM paryAyaDhaSTi thaze ? ke nahIM thAya. jJAnane jANatAM jJAyaka jaNAya jAya che ! eka dRSTAMta che enA mATe, amitagati AcArya bhagavAne ApyuM che ke ''dIpaka che e 'prakAzaka' che, enI je paryAya che enuM nAma 'prakAza' che ane ghaTapaTAdi che e enuM 'prakAzya' che. -prakAzaka, prakAza ane prakAzya ! (e traNa che) to AcArya bhagavAna pharamAve che amitagati AcArya, ahIM amArI pAse AdhAre ya paNa che, laI AvyA chIe, ke tane jyAM sudhI dIvAnA prakAzamAM prakAzya evA ghaTapaTa je bhinna che-je prakAzakathI bhinna ane prakAzathI bhinna, evA ghaTapaTa (je) bhinna che e tane dekhAya che ane prakAzathI prakAzaka abhinna che te tane dekhAtA nathI ? amane to Azcarya thAya che ! (ke tArI najara kyAM khovAI gaI?) A to dRSTAMta che. (have siddhAMta) ema A jJAyaka-AtmA-jANanAra, jJAyakadravya ane tenI avasthAmAM jANavAnI kriyA thAya che pragaTa (jAnanakriyA che) ane bAhya padArtho tenA zeya che. jJAtA, jJAna ane jJeya bahAramAM sthApyuM eNe, ke nA ema nathI. bhinna zeyo tane jaNAya che ane abhinna zeya je tArA jJAnamAM che, te tane jaNAtuM nathI ! amane to Azcarya thAya che. 'tane Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 33 433 tuM jaNAya che' ema ame jANIe chIe le ! tane jaNAya che tAro AtmA ema ame jANIe chIe atyAre, bALagopALa saune (sadA-sarvadA) bhagavAna AtmA (ja) anubhavamAM AvI rahyo che hA, pADane hAlata thaI jaze ! (tane tuM nathI jaNAto kahe che) eTale Azcarya thAya che. ahIMyA vAta Avaze pachI jo TAIma haze to, prakAzanI paNa. prakAza ghaDAne prasiddha nathI karato-jema jJAna pa2ne jANatuM nathI, tema prakAza thAya tyAre ghaDo jaNAto nathI. AhAhA ! I Avaze. (jijJAsA :-) anubhava ane jANavAmAM zuM phera che ? (samAdhAna :) jJAnamAM jANavuM che ane anubhavamAM e jANavuM ane tadrupa banIne anubhava kare che emAM AnaMda Ave chejANavuM ane jANavAno viSaya (dhyeya) evA be bheda paDe che emAM AnaMda nathI Avato-je jANanArane jANe che ekAgra thaIne tyAre dravya-paryAya abheda thAya che tyAre AnaMda Ave che eTalo phera che. (jijJAsA :-) jANavAmAM jema banne AvavA chatAM paNa anubhava AtmAno ja thAya che ? jANavAmAM eka samAna vAta cAlI rahI che. dIpaka prakAzita thavAthI sva-para banne ekasAthe prakAzita thaI rahyA che, have savAla A che ke anubhava ekano thAya che, to paranuM jANavuM thAya che eno matalaba ke anubhava thAya che, nizcaya ekAkAra che ane pa2nuM mAtra jANavuM che e je bheda kahyo enuM spaSTIkaraNa karavuM joIe ! (samAdhAna :-) paranuM jANavuM lakhyuM che ne e to pratibhAsa dekhIne upacAra kahyo che. (zrotA-jijJAsA) jANavuM to eka sAthe thAya che. (samAdhAna :-) AtmAnuM jANavuM che, paranuM jANavuM nathI, e moTI bhUla che-cAle che mane khabara che. (zrotA :) dIpakanuM jema udAharaNa che temAM je rIte kArya thAya che jJAnanI dIpakathI tulanA karI to jJAnamAM to jANavAmAM sva-para AvatAM hovA chatAM svane sva ane parane para jANavuM thAya che, svano anubhava thAya che paranuM mAtra jANavuM thAya che evo je bheda thAya che enuM zuM spaSTIkaraNa che ? (uttara :) emAM pratibhAsa levo (samajavo) enuM jANavuM na levuM, parano-rAgano pratibhAsa thAya che e samaye rAgane jJAna jANatuM nathI, pratibhAsane jANe che. to pratibhAsane jANatAM-jANatAM (jANe che, jANe che) kahevAmAM Ave che ke upacArathI rAgane jANe che, upacAranuM kathana che bhAI ! anupacAranuM kathana to (A che ke) jJAna AtmAne ja jANe che parane nahIM, prazna :- 'sakala jJeyajJAyaka nijAnaMda rasalIna' je e vAta che ene jarI ghaTAvavI ke Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 jJAyaka svarUpa prakAzana kevaLI potAnA AnaMdamAM rahe che chatAM Akho lokAloka jJAnamAM Ave che eno anubhava nathI hoto, jANavuM thoDuM baMdha thAya che, e je vAta che enuM spaSTIkaraNa zuM che? uttara :- enuM lakSa para upara hotuM nathI. prazna :- lakSanI vAta nathI, jANavuM thAya che ke nahIM e vAta che. uttara:- kone jANe che te kevaLI? zrotA :- anubhava jyAM che tyAM lakSa che. uttara:- lakSa jyAM che ene ja jANe che, parane jANatA nathI, parane jANe che kahevuM te asaddabhUta vyavahAra che bhaiyA ! te sadUbhUta vyavahAra paNa nathI. zrotA :- tyAM to lakhyuM che nizcayathI jANe che bannene, anubhava ane jANavAmAM bheda che, potAnAmAM ekAkAra tarUpa thaIne anubhava kare che ane paranuM mAtra jANavuM rahe chejANavAmAM bheda nathI, anubhavamAM bheda che. AvuM jo spaSTIkaraNa AvyuM che e jarI dIpakanuM udAharaNa laIe chIe to ema ja lAge che, darpaNanuM udAharaNa laIe chIe to e ja mahesusa thAya che, e je vAta che eno zuM artha che e samajavAnI jarUrata che. uttara :- samajavAthI samajaNamAM AvI jaze, kemake svane jANatAM-jANatAM parane jANe paNa che. yugalajI :- nizcayathI svaparane jANe che ema kyAM Ave che? AvyuM ja nathI kyAMya AgamamAM ke nizcayathI svaparane jANe che. uttara :- Avaze ja nahIM, rAha jojo, Avaze nahIM kyAreya, AvavAvALuM ja nathI. zrotA : dIpaka ane darpaNanuM je udAharaNa che emAM je ghaTanA bane che tema ja jJAnanI tulanA karI che. temAM bheda karavo muzkela paDe che. uttara: acchA. e muzkelI nIkaLI jaze. tame nizcayanA pakSamAM AvI jAva. pakSItikrAMta thAya che tyAre anubhUti thAya che tyAre anubhavakALamAM Apane jyAre anubhava thAya tyAre zuM Apane (para) jANavAmAM Ave che, mane batAvo (Apa). juo, eka sADatrIsa naMbarano zloka che samayasArano (temAM kahe che ke, jyAre aMtarmukha thAya che AtmA, tyAre ekalo caitanyacamatkAramAtra bhagavAna AtmA dRSTimAM Ave che. 'bhinnA bhAvA no draSTA' -je bhinna che mArAthI e dekhAtA nathI. AhAhA! AhAhA ! are, enA karatAM to daza gAthA AvavAnI che 373 thI 382, emAM prakAzanuM dRSTAMta Avaze, prakAzamAM ghaDo prasiddha thato nathI, prakAza prakAzakane prasiddha kare che, ghaTa-paTane nahIM. AhAhA! vAta evI che bhAI jIvane anAdithI pramANano pakSa che, eka Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 33 435 devasenaAcArya bhagavAnanuM nayacaka che. e nayacakra (che) emAM bahu sAro khulAso che. A nayacakrano anuvAda meM paMDita hukamacaMdajI pAse karAvela che. gurudevanI hAjarImAM ghaNAM pAse anuvAda karAvyA paNa mane saMtoSa na thayo, pachI paMDitajIne kahyuM ke mane A be pAnA che eno anuvAda karIne gho, to teozrIe kahyuM, vidvAna mANasa che, ke lAlacaMdabhAI A vAta bahu gaMbhIra che, tame mArA upara choDI dyo, mane jyAre mana mAruM sthira thaze-sAvA ekadama phityAre eno anuvAda karIne mokalIza. anuvAda karIne mane mokalyo, bhAvaliMgI saMta che devasenaAcArya enuM banAveluM) nayacakra enuM A pAnu che. pustaka nayacakra chapAI gayuM che. samayasAramAM ema kahe che kuMdakuMdabhagavAna ane amRtacaMdraAcArya bhagavAna ke vyavahAra paramArthano pratipAdaka che, koNe kahyuM? samartha AcAryoe kahyuM. vyavahAra paramArthano pratipAdaka che. devasena AcArya pharamAve che ke nizcaya paramArthano pratipAdaka che. lakhyuM che, vAMcuM chuM, eTalo beyano bheda karIne batAvuM chuM paNa beya sAcA che. (zuM kahe che?) mATe nizcayanayA paramArthano pratipAdaka hovAthI bhUtArtha paNa che tenA avalaMbanathI AtmA samyagdaSTi thAya che. ekadama sthaLa buddhivALo hoya ane vyavahAra dvArA samajAvavAmAM Ave che I apratibuddhane vyavahAra dvArA (paramArtha) e samajAve e vAta paNa satyArtha che. paNa jarA AgaLa vadhyo hoya to ene vyavahArathI na samajAve, nizcayathI samajAve, pachI nizcayanaya choDI de, enA svabhAvathI ja! paMkaja? bahu UMcI vAto che A to. kalakattAmAM to UMcI ja vAta karavAnI hoya ne ! koI nahIM samaje e to mArA magajamAM ja nathI, badhAya samajaze. ema ja mArA magajamAM che. ko'kana samaje to I kAMI vAMdho nahIM, parIkSAmAM bese ne koI nApAsa thAya to ApaNe zuM kAma? I to nApAsa thaI jAya ! jo have-eka apUrva vAta AmAM kare che. AhAhA ! ke je (vAta) jIvoe sAMbhaLI paNa na hoya evI vAta AmAM lakhe che ke nizcayanaya to upanayathI rahita che-abheda ane anupacAra jenuM lakSaNa che, (A) nizcayanayanuM lakSaNa ane je arthano nizcaya karAve che te nizcayanaya che. have AgaLa, syAdrapadathI rahita hovA chatAM-emAM kathaMcituM nathI. syAspadathI rahita hovA chatAM paNa temAM nizcayAbhAsapaNuM thatuM nathI. AtmA sarvathA zuddha che, to emAM nizcayAbhAsa thaI jaze, syAdvAda lagADo, e pramANanA pakSavALo syAdvAdane oLaMgI zakato nathI, paNa syAdvAda bhagavAna AtmAmAM nathI. anubhava jJAnamAM syAdvAda che, paryAyamAM syAdvAda che paNa dravyamAM nathI. e lakhe che, syAdvAdathI rahita hovA chatAM paNa emAM nizcayAbhAsapaNuM thatuM nathI, kAraNa ke te upanayathI rahita che. upanayanA abhAvamAM syAdvAda nathI.) A to mAre je viSaya levo Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 jJAyaka svarUpaprakAzana che pramANano e laI lauM chuM. (kahe che ke, tenA uttaramAM kahe che ke pramANa AtmAne naya pakSAhita karavAmAM asamartha che. pramANanA pakSavALo jIva, I zA mATe pakSAtikrAMta thato nathI? enuM kAraNa Apaze. pramANa se bAhara jAnA nahIM, pramANa meM aTakanA nahIM'' ghaNAM varSa pahelAM huM jayapura gayo'to. baporano TAIma hoya to uparanI rUmamAM beThA, pAMca-sAta-daza jaNA AvyA, bhAIo baheno, huM oLakhuM nahIM koIne, vyAkhyAnamAM kahyuM ke "pramANa se bAhara jAnA nahIM ne pramANa meM aTakanA nahIM" to eka bahena samajI gayA ! kahe, paMDitajI? A vAta to tame bahu sarasa karI. zuM karI? to ke pramANa meM aTakanA nahIM, are ! laDakI-dikarI tuM kayA gAmanI cho? huM to oLakhuM nahIM, to bAjumAM enA mammI beThA hatA, I AnI dikarI, yugalajI sAhebanI dikarI hatI, pachI khabara paDI mane ! AhAhA ! pramANa meM aTakanA nahIM" -A pramANamAM aTake che. 'utpAda-vyaya-dhruvayukta sat' -e pramANa jJAnano viSaya che. svaparaprakAzaka pramANajJAnano viSaya che. emAM vidhiniSedha karyA vinA anubhava thato nathI ! AhAhA ! e AmAM lakheluM che badhuM te kahuM chuM, tamAre joItuM hoya to pAnuM ApazuMpAnuM Apajo banAvIne. temAM uttaramAM kahe che "pramANa AtmAne naya pakSAtikrAMta karavAmAM asamartha che.' enuM kAraNa Ape che tethI te pUjyatama nathI, teno khulAso A pramANe che. jo ke pramANa nizcayanayanA viSayane grahaNa kare che, svaparaprakAzaka che jJAna, dhruva che I to grahaNa kare che paraMtu te to anyano-vyavahAranayanA viSayano vyacchedaka nathI. pramANajJAnamAM tAkAta nathI vyavahArano niSedha kare. pramANajJAna beyane satya mAne che-dravya che e satya che ane paryAya che eya sat che-beya AtmA che, abheda che, svapaprakAzaka che !! are, svaparaprakAzaka pramANajJAnano viSaya che ke nizcayanayano viSaya che? be Ave tyAM pramANa thaI jAya che, pramANa jenuM lakSaNa e vyavahAra thaI jAya che. jarA zAMtithI sAMbhaLo (tattva) evuM che! jo ke pramANa nizcayanayanA viSayane grahaNa kare che paraMtu te anyano vyavacchedakaniSedhaka nathI. niSedhakapaNAno abhAva hovAthI svaparaprakAzakanA pakSavALAne, parane jANatuM ja nathI jJAna, e niSedha nahIM karI zake, e pramANa jJAnanuM vAkya che, svaparaprakAzaka ! "artha vikalpa jJAna pramANe" e enuM udAharaNa che. ane paMcAdhyAyIno pahelo bhAga, enI ekatAlIsathI pIsatAlIsa gAthA vAMcI levI. emAM lakhe che, e pramANajJAna jenuM lakSaNa udAharaNa che. evuM upacarita sabhUta vyavahAra potAne jANatAM parane jANe ene Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 33 437 upacarita sadbhuta vyavahAra kahe che. e kahe che ke jo AnA pakSamAM raheze to zeya-jJAyakano saMkaradoSa (thaze ane) ene bhrAMti thaI jaze, ane A yathArtha jANaze to bhrAMti tUTI jaze. niSedhakapaNAno abhAva hovAthI pramANajJAna vyavahArano niSedha karavA asamartha che. (e) nizcayanayane grahaNa kare che ane vyavahAranayane paNa grahaNa kare che. dravyane paNa grahaNa kare che-dravya paNa AtmA ne paryAya paNa AtmA ! svane jANe te-paNa jJAna ane parane jANe te-paNa jJAna. I pramANajJAnanuM vAkya che. A ATalA varSa thayA anubhava kema thato nathI ? kahe che ke tuM pramANanA pakSamAM cho ! | niSedhakapaNAno abhAva hovAthI te vyavahArarUpa kriyAne, parane jANuM chuM evI kriyAne rokI zakato nathI. AhAhA ! kaThina to che jarAka paNa amRta che. (AhA !) niSedhakapaNAno abhAva hovAthI te vyavahArarUpa kriyAne rokI zakato nathI, parane jANuM chuM e kriyAne rokI zakato nathI, e IndriyajJAna pragaTa thAya che, AtmajJAna asta-rahI jAya che emAM. pramANanA pakSavALo pakSItikrAMta thaI zakato nathI. nizcayanA pakSamAM AvI jAya, apUrva pakSamAM to pakSItikrAMta thaIne anubhava thAya che. niSedhakapaNAno abhAva hovAthI te vyavahArarUpa kriyAne rokI zakato nathI, tethI pramANa AtmAne jJAnAnubhUtimAM sthApita karavAne asamartha che. sva-paraprakAzakanA pakSavALAne anubhUti nahIM thAya lAvo lakhI dauM. AhAhA ! A vAta addharathI nathI, saMtoe kahelI vAta che. tethI pramANa AtmAne jJAnAnubhUtimAM sthApita karavAne asamartha che-I jJAnAbhUti thavAmAM asamartha che. paraMtu nizcayanaya-jJAna svane ja jANe che parane jANatuM nathI, niSedha karane ekavAra, emAM jJAnano niSedha nathI, emAM IndriyajJAnano niSedha che, IndriyajJAna to tAruM che nahIM, to tAro niSedha kyAM Avyo? AhAhA ! (pramANajJAna) jJAnAnubhUti sthApita karavAmAM asamartha che paraMtu nizcayanaya ekatvanI samIpe lAvIne, ekatvanI samIpe lAve che hajI nizcayanaya-savikalpa nizcayanaya, emAM anubhava thato nathI, AhAhA ! jANanAra jaNAya che evA nizcayanayamAM je Ave to e AtmAnI samIpe AvI gayo che. parane jANe che emAM AtmAthI dUra che, sva-parane jANe che emAM vadhAre dUra che. AhAhA ! ekatvanI samIpe lAvIne ! ahIMyA satno DhaMDhero pITIne kahevAnI vAta che, koI gupta rAkhavAnI vAta nathI, eNe kahyuM kAla savAre ke kAMI gupta rAkhatA nahIM, gupta rAkhavAnuM zuM hoya AmAM ! AhAhA ! hA, AcAryabhagavAnano AdhAra che mArI pAseAdhAra laIne Avyo chuM, korTamAM rAmajIbhAI AdhAra laIne jAya ne! AdhAra na Ape to Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAyaka svarUpaprakAzana 438 na cAle ! nizcayanaya eka eka zabda ne eka eka akSara sonerI che saMtonA ! nizcayanaya ekatvanI samIpe-eka zuddhAtmA, ekatva eTale ekapaNuM AtmAnuM, enI samIpe-najadIka lAvIne, nizcayanayanuM kAma tyAM sudhI lAve che, pachI aMdaramAM jAya tyAre nizcayanayane kahe che ke tuM aMdaramAM Avane ! kahe cakravartInA mahelamAM jAvAnuM che, huM to mahela sudhI mUkI jAuM, dhakko mArIne aMdara jAva tame ! AhAhA ! samIpe lAvIne, AtmAmAM jJAnacetanAne sthApita karIne paramAnaMda utpanna karI, vItarAga banAvI pote cAlI jAya che-nizcayanaya cAlI jAya che, have nizcayanayanuM kAma nathI, khalAsa ! ahIMyA sudhI tane (meM) pahoMcADyo ! vyavahAranaya AtmA sudhI pahoMcADe ? A zuM thaI gayuM tamane, khabara paDatI nathI ane zuM ATalo badho pakSa vyavahArano ? ane A rIte AtmAne pakSAtikrAMta karI de che eTale nayapakSathI pAra karI de che. A kAraNathI nizcayanaya pUjyatama che. pramANa pUjyatama nathI. pramANano viSaya beya che paNa te vyavahArano niSedhaka nathI, nizcayanaya vyavahArano niSedha phare che-nizcayanaya AtmAnI samIpe lAve che-I vikalpa chUTIne anubhava thAya che, tyAre AtmAno AnaMda Ave che ene pachI nizcayanaya cAlI jAya che, pachI vikalpa chUTI jAya che, evuM che ? TAIma ghaNo thaI gayo !! Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 439 vibhAga - 8) pravacana naM. 34 rAjakoTa maMdiramAM tA. 9-6-81 - maMgaLavAra samasayAra, sukhanI zarUAta ane pragaTatA thAya tevuM alaukika zAstra che. temAM 415 gAthA che 415 gAthAmAM paNa 1 thI je 12 gAthA che te pIThikArUpa che. te pIThikArUpa 12 gAthA vAMcIne, bhaNIne, samajIne koI Asannabhavya jIva Atmadarzanane samyagdarzanane pAmI jAya che. ane koI vistAra rucivALo jIva hoya to tene ghaNo vistAra karavAmAM Ave tyAre samajAya. koI koI jIva tevA hoya che ke IzArAmAM samajI jAya. jAjuM samajAvavAnI jarUra na paDe tevA jIva thoDAka hoya ane bahu ghaNo vistAra karIne samajAve tyAre samajI zake evA jIvo jhAjhA che. tyAre ahIM 12 gAthA pachI je AgaLa jaIne 13 gAthAmAM je natatattvanA nAma ane vistAra Ave che. 415 gAthA sAMbhaLIne paNa koI jIvane samyagdarzana thAya. samyagdarzanamAM A zAstra mukhyapaNe nimitta thAya evuM eka camatkArika zAstra che. badhA cAre anuyoga sarvajJa bhagavAnanI vANI te dharmamAM ane samyagdarzanamAM nimitta thAya che. paNa temAM mukhyapaNe | vicAravAmAM Ave to dravyAnuyoganA zAstra jemAM zuddhAtmAnuM svarUpa rAgAdithI bhinnapaNe spaSTaprasiddha karavAmAM Ave che. to tenA dvArA-bhedajJAna dvArA AtmAno anubhava thaI zake che. te bhedajJAnanI utkRSTa vAta chaThThI gAthAmAM AcArya bhagavAne kahI. chaThThInA lekha-lekha phare nahi. jema samAjamAM laukika mAnyatAmAM kahevAya tema. te chaThThI gAthAmAM pAMca gAthA sudhI prastAvanA karI samayasAra zAstra lakhavAnI ane chaThThI gAthAmAM samayasArano janma thayo. samayasAra eTale zuddhAtmA. tenuM 'jJAyaka evuM nAma chaThThI gAthAmAM pADyuM. jemachaThThImAM nAma pADe ne phaIbA. tema ahIMyA cha8I gAthA zarU karatAM AtmAne ""jJAyaka' evuM nAma saMbodhana karyuM. eTale nAma pADavAnI vidhi chaThThI gAthAmAM AvI. have te jJAyaka zabda tema sUcave che ke AtmAno svabhAva jJAna che ane jJAnano svabhAva mAtra jANavuM che. karavuM te jJAnano svabhAva nathI. jANavuM te jJAnano svabhAva che paNa karavuM te jJAnano svabhAva nathI. jJAnano svabhAva jANavuM to AtmAno svabhAva paNa kevaLa mAtra jANavuM te AtmAno svabhAva che. temAM AkhI kataMbuddhi UDADe che. pahelA pArAmAM zuM che? kAle praviNabhAIe kahyuM tethI pharIthI laIe uparathI, muddAnI Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 jJAyaka svarUpa prakAzana vAta che. zuM kahe che? bhAI ! anaMta-anaMtakALathI ajANyo AtmAno svabhAva che. potAne pote potAthI jANato nathI ane koI AtmAno jANanAra kahe tyAre potAnI ADoDAI choDato nathI. Ama te hoya? Ama te hoya? tema karIne vAta kADhI nAkhe che. bhAI kADhavA jevI vAta nathI. potAnA hitanI vAta che. koI AtmA ApI de, tevI koInAmAM zakti nathI. AtmAnuM svarUpa samajAvI zakAtuM nathI. paNa samajI zakAya che. pote samaje tyAre kahenArane nimitta kahevAmAM Ave che. ahIMyA AtmAno svabhAva jJAna ne jJAnano svabhAva jANavuM. basa A jainadarzanano ekaDo che. ahIMthI zarUAta thAya che. jainadarzananuM A pravezadvAra che. jainadarzananuM pravezadvAra eTale vItarAgabhAvanI pragaTatA thavAnuM pravezadvAra. jainadarzana eTale vItarAgatA. zuddha AtmAnI anubhUti tene sarvajJa bhagavAna jina zAsana kahe che. jina zAsana kaho. jina zAsana kyAM haze? rAjakoTamAM svAdhyAya maMdiramAM haze? AtmAno svabhAva karavuM nathI mAtra jANavuM ja che. hajI jANavuM, jANavuM pachI jANavuM to kone jANavuM pachI bAkI rAkhe che. paNa pahelAM jainadarzananA rahasyamAM AtmAno jene anubhava karavo hoya tene prathamamAM prathama mAro svabhAva jJAna ne jJAnano svabhAva jANavuM mAtra che. rAganuM na karavuM ne mAtra jANavuM te jJAnano svabhAva che. ane potAno jJAtA thatAM te parano jJAtA te vyavahAra che. paNa je potAno jJAtA thato nathI te parano kartA banI jAya che te jJAtA thaI zakato nathI. ahIMyA pahelAM pArAmAM eka dRSTinA viSayanI vAta karI, ke anaMtakALathI jIvane evuM eka zalya paDyuM che ke AtmA hoya to utpAda-vyayathI sahita ja hoya ne. AtmA hoya to paryAyathI sahita ja hoya ne. jo AtmA paryAyathI rahita kahezo to sAMkhyamata thaI jaze. ema aneka prakAre potAno vyavahArano pakSa daDha karavA mATe AvI eka ADa mAre che. tene pariNAmathI bhinna AtmA dRSTimAM Avato nathI. to pahelAM pArAmAM kahyuM ke A jJAyakabhAva e svabhAva kevo che? anAdi anaMta tenA cAra vizeSaNa kahyA. svayaM siddha che AtmA jJAyakabhAva. jJAyaka kaho ke zuddha AtmA kaho. jJAyaka kahevAnI pAchaLa paNa mArmika vAta che. eka jJAyaka zabdamAM bAra aMga AvI jAya. eka jJAyakabhAvamAM bAra aMgano sAra bharyo che, huM jJAyaka chuM basa. temAM dRSTino viSaya AvI gayo ane jo pariName to jJAnano viSaya paNa temAM AvI jAya che. te be vAta pahelAM pArAmAM paNa jJAyaka kahyuM dRSTinA viSaya mATe ane bIjA pArAmAM jJAna pradhAnamAM paNa jJAyaka ja zabda rAkhyo nAma badalAvyuM nahi. apariNAmInuM nAma paNa jJAyaka ane pariNAmInuM Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 441 nAma paNa jJAyaka rAkhyuM. AhAhA ! eka zabdanI aMdara bAra aMgano sAra kahe che. huM jJAyaka chuM basa ! temAM dRSTino viSaya AvI gayo ane huM jJAyaka chuM tevuM jyAre pariNamana thayuM tyAre te jJAyakane jANatuM je jJAna te paNa ananyapaNe huM jJAyaka chuM tema temAM AvI jAya che. dhyeya paNa jJAyaka ane zeya paNa jJAyaka. dhyeyarUpa jJAyaka apariNAmI che ane zeyarUpa jJAyaka pariNAmI che. te beyanuM nAma badalAyuM nahiM, be pArA lakhyA, judA karyA paNa nAma eka jJAyaka rAkhyuM. to pahelAM pArAmAM daSTinA viSayanI mukhyatAthI vAta karI ke A jJAyaka AtmA je che te svayaMsiddha vastu che, anAdi anaMta che, nitya pragaTa che ane spaSTaprakAzamAna jyoti che. pratyakSa bhagavAna AtmA potAnA jJAnamAM pratyakSa thAya tevo che te parokSa rahI jAya AtmA tevo AtmAno svabhAva ja nathI. svabhAvathI ja te pratyakSa thAya tevo teno svabhAva che. eTale je AtmA aMtarasanmukha thaIne tevA jJAyakane jANe tene potAnA mati-zrutajJAnamAM pratyakSapaNe jaNAya che. pratyakSa thAya tevo AtmAno svabhAva che. tema cAra vizeSaNathI abheda jJAyakabhAvanI sthApanA karI astithI, astithI vAta karI ke Avo che. have kahe che ke jJAyakabhAva che te anAdi kALathI saMsAra avasthAmAM baMdha paryAyanI apekSAthI jovAmAM Ave to karmanA saMbaMdha baMdha, tenA pariNAmathI jovAmAM Ave to, tenA pariNAma che je vizeSa te jUnA karmanA udayamAM joDAya che-pariNAma joDAya che. karmane vaza AtmA thato nathI. karmane vaza jIva na thAya. karmane vaza koNa thAya che? ke jIvanA bahirmukha pariNAma. aMtaramukha pariNAma paNa karmane vaza na thAya ane jIvatattva jJAyaka bhAvache te paNa karmanA udayane vaza thaI zake nahi. have bahirmukha pariNAma je karmane vaza thAya che tyAre tenI dazAmAM zubha ane azubhabhAva pragaTa thAya che dazAmAM, maryAdita-maryAdita kSetramAM te zubhAzubhabhAva thAya che. tenuM dravya maryAdita, kSetra maryAdita, kALa maryAdita ane bhAva maryAdita. pariNAmamAM mAtra zubhAzubhabhAva pragaTa thAya che. navA puNya ane pApanI prakRttino baMdha thAya che temAM te nimitta thAya che. svaAzrita pariNAma baMdhamAM nimitta na thAya ane trikALI jJAnAnaMda paramAtmA paNa navA karmanA baMdhamAM nimitta kAraNa thatuM nathI. to have jyAre pariNati bahirasanmukha thaIne karmano rasa thaI zubhAzubhabhAva utpanna thAya che pariNAmamAM, te pariNAmano utpanna karanAra jIva nathI. je zubhAzubhabhAva utpanna thayA teno utpAdaka jJAyakabhAva nathI, jJAyakabhAva eTale AtmA utpAdaka che. ema he bhavya AtmAo tame na jANo. je zubha ane azubhabhAva thavA yogya thAya che ane teno karanAra jUnA karmano udaya che. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 jJAyaka svarUpa prakAzana tene huM utpanna karuM chuM te jJAyakabhAvamAM zubhAzubhabhAvane utpanna karavAnI zaktino ja abhAva che. te zubhAzubhabhAva je jaDa acetana che tenA svabhAve bhagavAna jJAnAnaMda paramAtmA, te zubha ane azubhabhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI-eTale ke thato nathI "na bhavati'. caitanya paramAtmA zubha ane azubhabhAva, deva-guru-zAstranI bhaktino rAga te jaDa ane acetana che. ane tenuM kartutva bhAse che te moTuM ajJAna che. hoya tene jANe te vyavahAra kahevAya, kare te ajJAna che. karavuM te svabhAvamAM nathI. pahelI vAta pAyAnI kahI ke AtmAno svabhAva jJAna ane jJAnano svabhAva jANavuM te mULa pAyAnI vAta che. A pAyAnI vAta jo samajAya to te AgaLa vadhIne te zuddhAtmAnA avalaMbana sudhI pahoce. have je zubha azubhabhAvo pragaTa thAya che saMsAra avasthAmAM, jyAM sudhI tenI pariNati svabhAva sanmukha nathI AvatI tyAM sudhI tenI pariNati parano saMga kare che-parane vaza thAya che, karma baLAtkAre zubhAzubhabhAva utpanna karatuM nathI. tema AtmA teno utpAdaka nathI, tema AtmA teno nimitta kartA nathI. teno nimitta kartA jUnA karmano udaya che. te zubhAzubhabhAvo bhale thAya paNa caitanya paramAtmA e jaDarUpe thato nathI. 'na bhavati" te rUpe thato nathI. azakya che. dayA-dAna-karuNA-komaLatAnA pariNAmapaNe dezavratanA pariNAmapaNe ke mahAvratanA pariNAmapaNe, ke ekAsaNA ne upavAsanA zubhabhAvapaNe, ke ahiMsAdinA zubhabhAvapaNe, ke AstravapaNe thavuM azakya che AtmAne, thato ja nathI. thayo chuM te to brAnti che. jo te pramANe mAne che tema thayo hoya to to samyagdarzana joIe. paNa samyagdarzana thatuM nathI tenuM kAraNa ke zubhAzubhabhAve thayo nathI ane pote potAne te rIte thayo mAne che eTale mithyASTi che. eka-eka vAta amRta jevI che. aMdara bhedajJAnanI vidhi batAvI che ke bhagavAna jJAyaka AtmA sAMbhaLa ! huM jJAyaka AtmAnI vAta karuM chuM. huM ajJAnI chuM atyAre bhUlI jA. huM ajJAnI chuM ema rAkhIne vAta amArI sAMbhaLIzamAM !! ame amArI dazAmAM siddhane sthApyA che ane te bhavya AtmAo-zrotAo tamArA AtmAmAM paNa ame siddhanI sthApanA karI che. tuM tArAthI sthApanA karI zakto nathI to tAruM kAma meM karyuM ke tArA AtmAmAM paNa meM siddhanI sthApanA karI. sAMbhaLa ! have sAMbhaLa! huM ajJAnI chuM, huM mithyASTi chuM bhUlI jAbhUlI jA. huM to jJAyaka chuM. AhA ! jJAyakane AgaLa kara ne ! huM manuSya chuM te paryAyane AgaLa na kara ne ! huM pADo chuM tema kAM vicAra kara ?huM pADo chuM tema vicAravuM ke huM mithyAdRSTi chuM tema vicAravuM e eka ja che. manuSya hovA chatAM pote potAne pADo kalpe te to viparItatA che ne? Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 443 ema bhagavAna AtmA jJAyaka hovA chatAM paNa ema kahyuM ke huM to mithyASTi chuM, ajJAnI chuM. pAcho tarka kare ke huM to paryAya apekSAe kahuM chuM. AhAhA ! elA dravya apekSAnI vAta mAre tane saMbhaLAvavI che, mAre tane sAmAnya paDakhAnI vAta saMbhaLAvavI che. meM vyavasAya karyo che. zuddhAtmA je sAmAnya cinmAtra mUrti che te tane saMbhaLAvavA mATe meM vyavasAya karyo che, to tane teTalo TAIma sAMbhaLavAnI paNa phUrasada nathI. bhagavAnanI vAta huM tane kahuM chuM, ke tuM bhagavAna cho tema kara, to tuM vikalpa karaza ke huM to pAmara chuM. AhAhA ! tArAmAM siddhanI sthApanA karIne ame ema kahIe chIe ke mukhyapaNe huM jJAyaka chuM. huM to zuddha AtmA chuM. huM to sAmAnya cinmAtra mUrti chuM. huM citUpa chuM. "om zuddha citUpo ahaM" huM to eka zuddha citUpa bhagavAna AtmA chuM. ema tArI mAnasika sthitimAM-rAgamizrita jJAnamAM to tArA manamAM to AtmAne sthApa, pachI bhAvamAM sthApanA pachI karaje. atIndriya jJAnanI aMdara sthApanA thaze te to pachI, paNa bhAvamanamAM to AtmAne urdhvapaNe jANa ke huM jJAyaka chuM. ATaluM paNa na kare? to pachI kahe che ke ame jyAre ekatva-vibhakta AtmAnI vAta kahevAno vyavasAya karyo che ane amArI sAme paNa joto nathI ane ame kahIe chIe ke tuM zuddha cho tyAre amArI sAme tuM tarka uThAvaza ke huM azuddha chuM. te paryAya apekSAe huM azuddha kahuM chuM sAheba. jJAnI kahe che ke huM tane dravya apekSAe zuddha kahuM chuM le ! tAre zuM sAMbhaLavuM che? dravya apekSAe zuddhatAnuM bhAna vinA te azuddhatAno parihAra thaI zakaze nahi. mATe zubha ane azubhabhAva tenA svabhAve pariNamato nathI eTale ke te bhAvarUpe thato nathI. caitanya paramAtmA jaDarUpe thato nathI. jyAM jaDa-acetananI vAta AvI tyAM emAM sparza-rasa-gaMdha-varNa che tema na levuM. paNa rAgamAM potAne ane parane jANavAnI kriyAno jJAnanA aMzano ughADano temAM abhAva che. te apekSAe tene jaDa ane acetana kahevAmAM Ave che. pachI kahe che ke A dRSTino viSaya Apyo. pachI kahe che ke paradravyonA bhAvothI, samasta paradravyonA bhAvothI bhinnapaNe | upAsavAmAM jyAre Ave eTale ke sevavAmAM Ave, pratyakSa anubhava karavAmAM Ave tyAre tene zuddha kahevAya che. zuddhathI zuddhano anubhava thAya che. azuddhatA zuddhano anubhava karI zakatI nathI. aMtaramukha thatAM huM zuddha chuM ema zuddhanuM dhyAna karatAM pariNAma zuddha thaI jAya che. tyAre teNe upAsanA karI kahevAmAM Ave che. have eka bIjo pAro A dRSTipradhAna kathana che, AkhuM samayasAra ne niyamasAra temAM lakhI nAkhyuM. have pravacanasAra Akho jJAna adhikAra-zeya adhikAra ane caraNAnuMyoga AmAM traNe Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 jJAyaka svarUpaprakAzana adhikAra samAvyA che. AmAM traNe samAI jAya che. jJAna adhikAra, ya adhikAra ane caraNAnuyogano adhikAra. jJAna adhikAra eTale je jJAnamAM bhagavAna AtmA jJAyaka chuM huM tema jANavAmAM AvyuM, te jJAna adhikAra ane je jJAyaka jaNAyo te zeya adhikAra ane tenuM je zuddhaupayogarUpa pariNamana thayuM te caraNAnuyogano adhikAra che. traNe adhikAra bIjA pArAmAM samAvI dIdhA pravacanasAranA. kahe che ke pravacanasAra jJAnapradhAna kathana che, samayasAra dRSTipradhAna kathana che ane te pravacanasAra ane samayasArano jyAre meLa meLavatAM AvaDe tyAre tene anubhUti thAya. mATe have bIjA pArAmAM AcArya bhagavAna ema pharamAve che ke A jJAyaka tenuM nAma paNa te zeyane jANe che ne! tethI AtmA jJAyaka che-jANanAra che tema jagatane prasiddha che. je jagatane prasiddha che. tyAMthI tene tenI bhASAmAM-mlecchanI bhASAmAM I samajAve che. ke hA. parane je jANe te jJAna ne jJAna te AtmA. hA. te barAbara che. tema ja hA pADe tarata ja. kemake tenI bhASAthI samajAvyuM ne ke zeyane jANe tenuM nAma jJAyaka AtmA jANanAra te barAbara che. deva-guruzAstrane je jANe, yamAM jANavAnI kriyA nathI mATe joya te AtmA nathI anAtmA che, paNa je zeyane jANe te AtmA che. ema karIne zeyane je jANe te jJAyaka tevuM nAma AtmAnuM prasiddha che. lokanI aMdara A vAta prasiddha che badhAne anubhavathI siddha che. te vAta karyA pachI, zuM kahe che ke joyAkAra je jJAna thayuM eTale ke zeya saMbaMdhInuM potAnuM jJAna thayuM, joya to zeyamAM che. jJAna to jJAnamAM che zeyanA kAraNe jJAna thatuM nathI. paNa jJAnanI paryAyano svakALa je samaye je zeyane jANavAnA dharmarUpe pragaTa thAya che te jJAnamAM A zeya jaNAya che te vakhate yAkAra jJAna je thayuM, joyo jJAnamAM jaNAyA teTalA mAtrathI AtmAno anubhava thato nathI te jJAna ajJAna che. zeya jJAnamAM jaNAya che teTaluM ja jo jJAna jaNAya, zaiya saMbaMdhenuM ja jJAna jaNAya, je prakAranuM zeya hoya teTaluM lImITeDa ja jJAna jo jaNAya to te ajJAna che. A je jainadarzana che ne te ekadama nyAyapUrNa che. ekadama lojikathI ane dareka sAmAnya jIva hoya ne te paNa jo madhyastha thaIne ruci rAkhIne, be zabdo kahyA. zuM kahyuM? be zabda vAparyA. eka ruci rAkhIne ane bIjuM madhyastha thaIne, te muddAno poInTa che. huM jANuM chuM te abhimAnathI AtmA jaNAto nathI. huM kaMI jANato nathI jANavAnuM ghaNuM bAkI che to tenA jJAnano vikAsa thaIne AtmAne sAdhI lya che. je joyAkAra jJAnamAM je jJeya jJAnamAM jaNANuM te to teno sva-para prakAzaka svabhAva che. Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 445 eTale zeyatva joyamAM che ane jJAyakamAM jJAnatva che to joya jJAnamAM jaNAya. have zeya jJAnamAM jaNAya che tyAre ja jJAna AtmAne jANatuM nathI to te ajJAna che. zeya jJAnamAM jaNAya ane te ema mAne ke mane jJAna thayuM, thAya che ajJAna, samayasAranI chaThThI gAthA ene jJAnamAM jaNAya che. eTaluM ja jaNAya che? ke hA. teTaluM ja jaNAya che. to kahe jA ajJAna che. kema ke teNe je jJAne zeyane jANyuM te jJAna ja AtmAne jANe to yakRta azuddhatA lAgu paDatI nathI. jo zeyane jANatuM jJAna ja zeyamAM aTakI jAya eTale joyAkAra jJAnane ja jJAna mAne te zeyAkAra jJAna to zeya che. zeyAkAra jJAna paNa jJAna nathI zeya che. game teTalI vAta Ave tene aTakAvavI nahi. kAle bhAIe kahyuM tuM. zuM kahyuM pharIne ke je zeyo jJAnamAM jaNAya pratimAnA darzana karavA ApaNe UbhA rahyA. pratimAjI bhagavAna te sAkSAta paramAtmA che ho !! jina pratimA jina sArakhI. bhagavAna sAkSAta tIrthakara sImaMdhara bhagavAnanA darzana thAya che jJAnamAM. jJAnamAM bhagavAna jaNAya che, te je tIrthakara bhagavAnanI pratimA jJAnamAM jaNAya che, teTaluM ja jJAnanuM vedana te ajJAna che teTalo ja jJAnano svAda te ajJAna che. kema ke jJeya saMbaMdhenuM je jJAna pragaTa thayuM tene sarvajJa bhagavAne zeyAkAra jJAnano AvirbhAva eTale ajJAna kahyuM. kema ke te vakhate te jJAnanA aMzamAM bhagavAna AtmA jaNAyo nahiM tethI te jJAnane sAmAnya jJAnano tirobhAva kahI ane vizeSa joyAkAra jJAnano AvirbhAva kahI ane zeyalubdha kahyo tene. te zeyalubdha pratimAnI sAthe ekatA kare che jJAna, paranI sAthe ekatvabuddhi thAya che te jJAnanA aMzamAM. temAM zeya ane jJAnanuM judApaNuM dekhAtuM nathI. have jyAre AcArya bhagavAne tema kahyuM. A badhI bIjA pArAnI lagatI vAta tene aDIne vAta cAle che. viSayathI viSayAMtara jarAya thatuM nathI tema dhyAna rAkhajo. ke joyAkAra je jJAna thayuM te jJAnanA aMzamAM zeya jaNAya che te jJAnanA aMzamAM jo jJAyaka jaNAto nathI, jANanAro jaNAya che tene bhUlIne A zeya jaNAya che, zeya jaNAya che, zeya jaNAya che tane? to kahe hA jJeya jaNAya che. bIjuM kAMI jaNAya che? ratibhAI jaNAya che tane? to kahe nA. ratibhAI jaNAtA nathI. tyAre daphatarIbhAI jaNAya che? to kahe nA daphatarIbhAI jaNAtA nathI. parIkSAmAM to ADI avaLI vAta kare tyAre khabara paDe che. parIkSA letI vakhate, tyAre zeya jaNAya che? ema na pUchAya ke AtmA jaNAya che ke nahi, ema na pUchAya. ke jJeya ja jaNAya che ke bIjuM kAMI jaNAya che ke zeya ja jaNAya che? bIjuM kAMI jaNAtuM nathI. mAruM lakSa ekanI upara ja che. ratibhAI upara nathI mATe ratibhAI jaNAtA nathI. jenuM lakSa para upara ja che te ajJAna che. ema kahe che AcArya mahArAja ke jyAM sudhI tAruM lakSa tyAM Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 jJAyaka svarUpa prakAzana che ane ekAMta paraprakAzaka jJAnamAM paDyuM che, ne ekAMta zeyanI prasiddhi kare che, ke jJAyakanI prasiddhi choDIne, te jJAna jJAyakanI prasiddhi na karIne jeo kevaLa paradravyanI prasiddhi kare che tene bhramaNA kahI tene vyavahAra nathI kahetAM. para zeyane jANe che te vyavahAra nathI te bhrama thaI gayo adhyavasAna kahyuM tene. tene adhyavasAna kahyuM A badhA zAstromAM zabdo che. adhyavasAna ! -parane mArI zakuM chuM te to adhyavasAna che paNa A parane huM jANuM chuM te adhyavasAna mithyAtvanuM che. bhAva hiMsA thaI gaI. temAM bhAva hiMsA thaI. kaI hiMsA thaI? ke je jJAna potAnuM che tene jANatuM nathI ane je jJAna jenuM nathI tene ekAMte prasiddha kare che tyAre tene mithyAtva ane ajJAnano doSa lAge che eTale caitanyaprANa te vakhate haNAya che. samyagdarzana pragaTa thatuM nathI. tyAre AcArya bhagavAne kahyuM ke tyAre have amAre karavuM zuM? AtmA jovAno prayoga zuM karavo? ke sAMbhaLa have eka prayoga. ke AtmAmAM kema javAya? para padArtha mane jaNAya to che. bhale jaNAya. paNa sAMbhaLa ke A tane jaNAya che tyAre tAre ema vicAravuM paDaze ke Ano huM kartA nathI. ane Ane jANanArI jJAnanI paryAyano huM kartA nathI paNa mane jANanArI jJAnanI paryAyano paNa huM kartA nathI. evo huM akartA chuM. evA akartAnA lakSapUrvaka, have AgaLa ke A zeya jaNAya che te kharekhara mane A zeya jaNAtuM nathI paNa jANanAra ja jaNAya che. A zeya jaNAtuM nathI A zeyano niSedha karavo paDaze. bhramaNA bhAMgavA mATe jJAtA zeyanA pakSano niSedha karavo paDaze. zuM kahyuM? pharIne. A zeya jaNAya che te to tAro bhrama che. huM jJAtA ne cha dravya mAruM joya evI bhrAMti to anAdikALathI cAlI AvI rahI che. jainadarzanamAM AvyA pachI cha dravyane mAnIne ekAMta che dravyane prasiddha karanAruM jJAna ajJAna che. AtmAne nahi prasiddha karatuM ne ekAMte cha dravyane prasiddha karanAruM jJAna ajJAna che. have kahe che ke A zeya jaNAya che te bhrama toDavA mATe sAMbhaLajo ! zeya jaNAya che tene bhrama kahyo-ajJAna kahyuM. te toDavA mATe zeya jaNAya che tenA vyavahArano paNa tAre niSedha karIne jANanAra jaNAya che emAM AvavuM paDaze. vAta jhINI che pharI pharIne be cAra vAra kahIe tyAre khyAla Ave. zuM kahyuM? ke karavuM to vastunA svabhAvamAM che ja nahi. karavuM to gayuM. karavuM to pahelAM pArAmAM kADhI nAkhyuM. paNa bIjA pArAmAM jANavuM rAkhyuM. bIjA pArAmAM jANavuM lIdhuM jANavuM. bahu muddAnI vAta che. pahelAM pArAmAM karavAnuM kADhyuM ke pramatta ne apramattanA pariNAmathI bhagavAna AtmA bhinna che. je jenAthI bhinna hoya te tene karI zake nahi. ane A Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 447 pariNAma, kAla sunIlabhAI koThArIe prazna karyo hato ke zuddhaparyAyano kartA kema nahi? pitA nathI AvatA paNa putra to Ave che yogyatA che ke dareka jIvanI svataMtra yogyatA che. bhAI ! je bhAvamAM mamatA hoya temAM kartabuddhi hoya. je bhAvamAM mArApaNuM hoya-svAmIpaNuM hoya tyAM kartabuddhi hoya, to nAzavAna zuddhaparyAya karma sApekSa te vyavahAranayano viSaya temAM mArApaNAnI buddhi jyAM sudhI hoya tyAM sudhI ajJAnI che. to have zuddha paryAyamAM paNa mArApaNuM pragaTa thavA pahelAM choDavuM paDaze. zubhAzubhabhAva pragaTa che temAM to mArApaNuM prathamathI ja choDavuM paDaze. paNa zuddhaparyAya hamaNAM pragaTa thaze to paNa huM teno kartA banIza nahi, tenA pratyAkhyAna levA paDaze pahelethI. pachI zuddha paryAya pragaTa thAya to paNa teno kartA nahi thAya teno paNa jJAyaka raheze. tema have A bIjA pArAmAM kahe che prabhu sAMbhaLa. zAMtithI tuM sAMbhaLa. have pahelAM pArAmAM akartAnI tane vAta karI ke jJAyaka akartA che tema siddha karyuM. kemake pramatta-apramattathI bhinna che. pramatta-apramattarUpe thato ja nathI AtmA. jo eka samaya paNa parama pariNAmika bhAva udayabhAvarUpa thAya, eka samaya paNa upazamabhAvarUpa thAya, eka samaya paNa kSayopazamabhAvarUpa thAya, eka samaya paNa kSAyikabhAvarUpa thAya to AtmAno nAza thaI jAya. AtmA raheto nathI. avinAzI AtmA nAzavAna paryAyamAM Avato nathI. nAzavAna paryAyamAM avinAzI jaNAya kharo paNa avinAzI paramAtmA nAzavAna kSaNika paryAyamAM AvI zakato nathI. evuM akartApaNuM siddha karIne have jJAtApaNuM siddha kare che. kahe tyAre AtmA jJAtA che ke nahi? ke, hA. jJAtA che. to jJAtA che to e jJAyakano jJAtA kema thAya. zeyano jJAtA thayo anaMtakALathI paNa zeyano jJAtA thayo nathI paNa zeyano kartA banyo che. zeyano jJAtA paNa thayo nathI. zeyano jJAtA to kyAre thAya? ke potAno jJAtA thAya tyAre para zeyano jJAtA kahevAmAM Ave. have A parapadArtho jaNAya che tyAre mAre zuM karavuM? ke A joya che tenA saMbaMdhe thayeluM je jJAna teTaluM ja jo jJAna che to ajJAna che. e jJayAkAra jJAna te kharekhara jJAna nathI paNa zeya che. para zeya je jJAnanI paryAyamAM jaNAya te jJAna nathI paNa ajJAna che. tene moharAjAe jJAna nAma ApyuM che. zAstro jaNAya je jJAnanI paryAyamAM moharAjAe tene nAma ApyuM jJAna ane sarvajJa bhagavAne tenuM nAma zeya ApyuM. zubhAzubhabhAvathI to chUTo paDe paMDita, paNa ughADathI AtmA bhinna che ane ughADa paNa ajJAna che te vAta tenA lakSamAM AvatI nathI. kahe che ke joyo jJAnamAM jaNAya paNa te je jJAnano aMza che te zeyAkAra jJAnano AvirbhAva thayo ane sAmAnyabhAvano tirobhAva thayo. te joyalubdha jJAna che. e je zeyaAzritajJAna Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 jJAyaka svarUpa prakAzana thayuM te jJAnano aMza pote zeya che pote jJAna nathI. te zeyathI jJAna juduM che. te joya AtmAne nahi jANI zake, kemake te zeya che jJAna nathI. jema para zeyathI AtmA na jaNAya, zubhAzubhabhAvathI AtmA na jaNAya, tema zubhAzubhabhAvane jANanAro je jJAnano aMza tenuM nAma joya che. e zubhAzubhabhAva jema para zeya che tema zubhAzubhabhAvane jANanAro jJAnano aMza e paNa para zeya che, te paragneyathI bhagavAna AtmA jANI zakAto nathI. tyAre have karavuM zuM? AtmAnA darzana to karavA che, to karavA che tenI vidhi AmAM lakhI che. sAMbhaLa ! ke mane para jaNAtuM nathI paNa jANanAra jaNAya che. to temAM beno niSedha Avyo. zeyanI sanmukhatAno niSedha thayo ane zeya sApekSa je jJAna je paryAya jene zeya kahevAmAM Ave che teno paNa niSedha thaI gayo. teno niSedha thatAM te upayoga nirAzraya thayo thako potAnA AtmAne zeya banAve che. potAnA AtmAne jyAre zeya banAve che tyAre te jANanAro ja jaNAya che. jyAre joya sApekSa jJAnane gauNa karIne jJAyaka sApekSa je jJAnanI paryAya thaI tenA bhedane paNa oLaMgIne kArakanA bhedane choDIne abheda kArakamAM AvI jAya che. tyAre jANanAro pote huM kartA ane huM ja jaNAyo mATe huM ja karma. A jJAnanI paryAya jeNe mane prasiddha karI te mAruM karma nathI. zubhAzubhabhAva to mAruM karma nahi. zubhAzubhane prasiddha karanAro jJAnano bhAva Indriya aMza te AtmAnuM karma nahi. paNa je jJAna atIndriyajJAna AtmAne prasiddha kare te jJAnanI paryAya paNa mAruM karma nathI. AhAhA! zuM A vAta ! kema? ke te bhedarUpakAraka che te zeyanA be TukaDA thaI gayA. A vAta ghaNI jagyAe zAstramAM mArmika che pravacanasAranI 80 naMbaranI gAthAmAM paNa kartA-karma-kriyA tenA bhedane paNa te krame krame choDI de che ane Akhare nityabhAvane pAme che. pravacanasAranI 80 naMbaranI gAthAmAM AcArya bhagavAne tema kahyuM ke AtmA jyAre padravyano saMga choDI de che, meM paradravyano saMparkachoDyo ne huM mArA dhyAnamAM lIna thayo tyAre huM kartA, huM karma, ane huM karaNa, ane huM kriyA evo bheda paNa amane dekhAto nathI. have e vAta kare che. AtmA kartA ane rAga mAruM karma tema to che nahi. AtmA kartA ane rAgane jANanAruM jJAna te mAruM karma tema to nathI. paNa mane prasiddha karanArI jJAnanI paryAya kartA, AtmA kartA ane te paryAya mAruM karma. kartabuddhi nahi, A kartAbuddhi to chUTI gaI che. A kartA-karmanuM jJAna kema thAya tenI vAta cAle che. akartApaNuM surakSita kAyama rAkhIne kartA-karmanA svabhAvanuM jJAna kema karI bhe che jIva tenI vAta che. kartabuddhi thatI nathI paNa AtmA AtmAne jANato pariName che mATe kartA ane pariNAma karma eTalo ja kArakano bheda paDe che, bhinna kArakanI to vAta nahi, guruthI jJAna Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 448 thAya te to bhinna kAraka che. paNa bhedarUpakAraka, kArakano artha zuM che ke kAryanI utpattisamyagdarzananI utpatti thAya che, je samaye samyagdarzana-samyajJAnano janma thAya che tenuM nAma kAryanI utpatti kahevAmAM Ave che. ane tenuM kAraNa kAraka che. have te kArakanA be prakAra che. eka bhedarUpakAraka ane eka abhedarUpakAraka. jyAM sudhI bhedarUpakArakamAM Ubho che, tyAM sudhI samyagdarzanano janma thato nathI. huM kartA ane A zuddhaparyAya te mAruM karma tema paNa nathI. te bhedakArakane oLaMgIne huM ja kartA ane huM ja karma. pariNAmI dravya kartA ane pariNAmI dravya karma, apariNAmI akartA ane plasa pariNAmI dravya ane e paNa abhedakArakathI kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna ne adhikaraNa ema SakArakarUpe abhedarUpe pariNamato AtmA te jJAnamAM zeya thaI jAya che. dhyAnamAM dhyeya to dhruva thAya che ane jJAnamAM zeya utpAdayadhruvayuktasatuM thAya che. e ja samaye samyapha ekAMtapUrvaka anekAMtanuM jJAna thAya tyAre tene nirvikalpajJAna kahevAmAM Ave che. jhINI vAta to che. kAle bhAI kahetA hatA ke bahu jhINI vAta che. paNa DokTara sAhebe kahyuM ke jhINuM bhale Ave. jhINuM aTakAvavA jevuM nathI. ahIM rAjakoTamAM jhINuM nahi Ave to kyAM Avaze? rAjakoTano pakSa to lya ne I ke rAjakoTamAM to jhINI vAta karavI joIe ne. bhagavAna AtmAnI prAptino upAya batAvatAM eka vakhata tuM akartAnA pakSamAM AvI jA. zuddha paryAyano paNa huM kartA nathI tema eka vakhata zraddhAmAM to lAva. are vyavahAra zraddhA to banAva. nizcaya zraddhA to pachI, hajI to parapadArthanA kAma huM karI zakuM chuM. atyAre puruSArthanI vyAkhyA evI thaI gaI ke kAMIka karavuM tenuM nAma puruSArtha. paNa bhagavAna AtmAnI aMdara DUbakI mArIne jANavuM te sat puruSArtha che-samyaka puruSArtha che te vAta UDI gaI. te satya puruSArtha che. karo satya puruSArtha. zuM puruSArtha ke akartAne jJAyakane dRSTi ne jJAnamAM svIkAra karIne TharI javuM aMdaramAM, ke jyAM koIpaNa prakAranI vikalpa ke rAganI utpatti na thAya, jyAM AnaMdano anubhava thAya tene satyapuruSArtha kahevAmAM Ave che. sahaja puruSArtha che te puruSArtha paNa sahaja che. karavuM te puruSArtha nathI. karavuM te maravuM. jANe che te jIve che ane kare che te bhAvamaraNe mare che. - have ApaNe gAthA laIe. tenA zabdo eTale have vadhAre spaSTa thaze. te rIte joyAkAra thavAthI eTale joyone jANavAnI avasthA thavAthI te bhAvane eTale AtmAne te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. jagatane A vAta prasiddha che. eka prasiddha che ane bIjI vAta aprasiddha che. have je vAta prasiddha che tenA dvArA aprasiddha tattvane samajAvavuM che. tyAMthI zarUAta karI Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4pa0 jJAyaka svarUpa prakAzana ke tArAmAM jJAna che. ke jJAna che ema kema Apa kahI zako cho. tArAmAM jJAna bhareluM che tema kema kaho cho. ke he bhagavAna ! ke tuM mane jANaza ke nahi? hA, Apane jANuM to chuM, to Apane jANuM chuM to jANe koNa? ke jJAnavAna. to tArAmAM jJAna to che. tyAMthI zarUAta karI. ke joyAkAra thavAthI te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. jagatane A vAta eka prasiddha che ane bIjI vAta aprasiddha che. - have aprasiddha je vAta che tenI prasiddhi tArA jJAnamAM kema thAya te kahevAno ame vyavasAya karyo che. barAbara tuM sAMbhaLaje to tane paNa anubhavathI pramANa thaze. aprasiddha prasiddha thaI jaze. aprasiddha tatva che jJAyaka. e tArA jJAnamAM pratyakSa prasiddhine pAmaze. paNa ame kahIe to amArI pAchaLa-pAchaLa tuM cAlaje. eTale ame je kahevA mAgIe chIe tene tuM tArA jJAnamAM apanAvIne hA pADaje, to hAlata thaze. have aprasiddha, je aprasiddhane prasiddha karavuM che to paNa te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che topaNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. bhale jJAnInuM jJAna zeyane jANe paNa zeyalubdha jJAnI thatA nathI. vyavahAre zeya ne jANe, jaNAya paNa te zeyarUpa thatA nathI. ya mAruM che-evI yomAM Atmabuddhi thatI nathI. zubhabhAva jANelo prayojanavAna che, paNa zubhabhAva para zeya, heya, zeya che tene jANavA chatAM paNa A rAga mAro ema temAM mamatA kema AvatI nathI? kAraNa ke rAgane jANatI vakhate jANanArane jANe che. kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM zeyone jANavAnI avasthAnA kALamAM jJAyakapaNe je jaNAyo. AhA! zuM jaNAyo? jANanArapaNe jaNAyo. jJAyakapaNe jaNAyo. paNa zeyAkAra avasthAmAM paNa yakRta azuddhatA kema lAgatI nathI ? ke zeyonA jANavAnA kALe jANanAra jaNAya che, jJAyakapaNe je jaNAyo jANanArapaNe je jaNAyo te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa jyAre upayoga bahAra che tyAre paNa jANanAra jaNAya che ane upayoga zuddhaupayoganI bhUmikAmAM Ave tyAre paNa jANanAro ja jaNAya che. covIse kalAka jANanAra jaNAya che. sAdhakane jJAnIne. have je sAdhaka thavAno che ane sAdhaka hamaNAM thaze. te zuM kare che? ke zeya jaNAtuM nathI paNa jANanAra jaNAya che. zeya uparathI buddhi haThAvI ane tenA upayogane aMdaramAM lAve che. tyAre jANanAro jaNAya che tyAre akartA plasa kartA-karmanuM ananyapaNuM kema thAya che te AmAM batAve che. kevI rIte ananyapaNuM thAya che? ke svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa dIvAnI jema, AhAhA ! dIvAno prakAza keTalI kriyA karato haze? dIvAno prakAza kriyA to kareprakAza to prakAza kone prakAze che ghaTa-paTane ke prakAzaka evA dIvAne? ke kharekhara te dIvAne Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 451 prakAze che ema AmAM kahe che. ghaTa-paTane yAda nathI karatAM. pahelAM zarUAtamAM jJeyane yAda karyuM hatuM pachI have te jJeya jaNAya che tenuM vismaraNa karIne jJAyaka jaNAya che tema apUrva vAta AmAM hamaNAM Avaze. kartA-karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. kartA ya AtmA ane karma paNa AtmA. mATI kartA ane ghaTanI paryAya karma ema nathI, te bhedarUpakAraka che. kuMbhAra kartA ane mATInI ghaTanI paryAya thAya te karma te to ajJAna che, te vyavahAra nathI ajJAna che. paNa mATI kartA ane ghaTanI paryAya karma te bheda che. e jyAM sudhI zeyamAM bheda dekhAya tyAM sudhI abheda zeya jaNAtuM nathI. tema AtmA kartA ane zuddhaparyAya te mAruM karma, ema jo kArakanA bheda dekhAya che, to kArakanA bhedanA lakSe vikalpa utpanna thAya che. nirvikalpa anubhUti thatI nathI. bahu jhINI vAta che. bhale jhINI vAta hoya paNa karavA jevI che. zuM kahyuM ? ke A AtmA kartA ane AtmAne prasiddha karanArI je atIndriyajJAnanI avasthA te mAruM karma ema bhedane karmapaNe prasiddha karanAruM jJAna che tyAM sudhI tene nirvikalpa AtmAno anubhava thato nathI. tyAre have kevI rIte nirvikalpa anubhava thAya ? ke huM ja kartA Atmadravya, Atmadravya pariNAmI. apariNAmI plasa pariNAmInI vAta cAle che. A to pravacanasAra zAstramAM lakhyuM. jJAna adhikAra-zeya adhikAra ne caraNAnuyoga adhikAra traNe AvI gayA. caraNAnuyoganA adhikAramAM zuddhopayoga ne zubha upayoga beya Ave to kahe, hA. beya AvI gayA. jyAre abheda jJeyane jANe che tyAre nirvikalpa dhyAnamAM te jIva cAlyo jAya che. ane pachI ziSyane samajAve che ke AtmA ja kartA ne jJAnanI paryAya ja karma che paNa krodhAdi karma nathI, ema bhedathI samajAve che. tyAre tenI dazAmAM zubhaupayogarUpa vyavahAra cAritra pragaTa thAya che. eTale nizcaya cAritra ne vyavahAra cAritra be adhikAra caraNAnuyogamAM AvI gayA. zuM kahyuM ? jJAna adhikAra-jJeya adhikAra ane caraNAnuyoga adhikAra. mArI pAse to ahIM ghaNAM prazna Ave che ke pravacanasAramAM to utpAdavyayadhruvayuktasat eka AtmA kahyo che ne tame to kaTakA karo cho. tyAre huM pUchuM chuM ke te jJeya adhikAra che ke dhyeyano adhikA2. upara mathALuM vAMcyuM kAMI. e mathALuM che upara dhyeya lakhyuM che ke zeya lakhyuM che ? to zeyamAM to dravya-guNa-paryAya traNe AvI jAya. ane dhyeyamAM paryAya na Ave. paryAyathI rahita ja dhyeya che traNekALa. paryAyane AliMgana karato nathI dhruva. aDatI nathI paryAya. dravyasvabhAvane zuddhaparyAya aDatI nathI, sparzatI nathI. AhA ! te dRSTino viSaya che. ane te paryAya, dravya ne paryAya eka sAthe yugapada pratibhAse che te jJAnanuM jJeya che. ane te Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 2 jJAyaka svarUpaprakAzana jJAnanA zeyamAM dhyeya garbhita che. dhyeya AmAM UDatuM nathI, dhyeyapUrvaka joya thAya che. zuM kahyuM? lyo amArI A zeyanI vAteya AvI. ame paNa kahetA hatA ke dravya-guNa-paryAyavALo AtmA te AtmA che te amAruM AvyuM. tAruM nathI AvyuM temAM tAruM kAMI AvyuM nathI, tAruM ya paNa AvyuM nathI ane tAruM dhyeya paNa AvyuM nathI. e to ajJAna UbhuM thayuM tAruM. are dhyeyanuM dhyAna kare jyAre, tyAre te AtmA pote potAne jANavArUpe nirvikalpadhyAnamAM pariName che, tyAre AtmA ja kartA che ane AtmA ja karma che. anAdi mithyAdRSTijIvane anubhUtinA kALamAM A prakAre hoya che. pachI te AtmA savikalpadazAmAM Ave che tyAre ziSyone kartAkarmanA bhedanA kArakathI samajAve che ke AtmA kartA che ane jJAnakriyA svabhAvabhUta hovAthI niSedhavAmAM AvI nathI. mATe jJAna ja AtmAnuM karma che ane krodha AtmAnuM karma nathI. tema ziSyone bhedanA kArakathI samajAve che. zeyamAM bheda nathI. kemake zeyamAM bheda pADIne samajAve che eTale jJAnI paNa bheda kare che to eTalo doSa AvI gayo tene nirvikalpa dhyAnathI vyuta thaI gayo. te pharIne pAchA bhedane saMkelIne abheda kArakamAM jyAre zeyamAM AvI jAya che tyAre pharIthI zuddhopayoganI bhUmikAmAM AvI jAya che. bhedanA kArakathI samajAvavA mATe samajAvavAno kALa hoya tyAre tuM bhedanA kArakathI samajAvaje ke AtmA kartA ane zuddha upayoga te AtmAnuM karma. zubhAzubhabhAva to AtmAnuM karma nathI. eTalo teno niSedha karavA ane zuddhaupayogane karma sthApavA, AtmA kartA ne zuddhaupayoga tenuM karma tema kArakanA bhedanA vyavahArathI tuM samajAvaje paNa anya kALe tuM zeyamAM bheda pADIzamAM. jo anya kALe zeyamAM bheda pADIza to chaThThAmAMthI sAtamAM guNasthAnamAM nahi AvI zakAya. jene abhedanuM jora che ne tene zukladhyAnanI zreNI vahelI Ave che. jJAnI jJAnImAM phera. dhyeyanA abhedanuM jora to badhAyane hoya paNa zeyanA abhedanuM jora, jo Ave to phaTa | vikalpa chUTI nirvikalpa thaI jAya. dhyeyamAM guNabheda dekhAto nathI. ane je svagneya thAya che nirvikalpa dhyAnanA kALe, tyAre kartA- karma ne kriyAno bheda che kharo paNa dekhAto nathI. kartAkarma-kriyA bheda nahi bhAsatuM hai, akartRtvazakti akhaMDa rItI dhare I. akartA plasa kartA, kartAnuM jJAna thAya che paNa kartAbuddhi thatI nathI. kartabuddhi thAya to akartAnI dRSTi cAlI jAya che. moTo dariyo che AtmA. A AtmA che ne samudra che. A samudra maMthana karIne AcArya bhagavaMtoe zAstro lakhyA che. kahe che ke kartA ne karmano zeyano jo bheda pADIza to kArakanA bhedanI prakriyA raheze te prakriyAthI pAra utarelI nirmaLa anubhUti nahIM thAya tane. kartA karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. have teno khulAso. pote jANanAro mATe Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 4pa3 pote kartA ane potAne jANyo. juo oluM ya kADhI nAkhyuM, khyAla Avyo? zeyane jANe che tethI AtmAne jJAyaka evuM nAma prasiddha che. paNa jyAM sudhI zeyane jANavA upayoga rokAya che tyAMsudhI anubhava thato nathI. AmAM lakhyuM che teno artha cAle che. pote jANanAro mATe pote kartA ane potAne jANyo. juo. potAne paNa jANe che ane parane paNa jANe che te vAta kADhI nAkhIne potAne jANe che tema lakhyuM. potAne jANyo. che ne. deva-guru-zAstrane jANe che tema na lIdhuM. kema ke chadmasthano upayoga eka samaye eka zeyane jANe. eka prazna jayapuramAM Avyo hato ke jyAre AtmA jJAyakane jANe che tyAre paryAyane to jANe ja ne? kema ke be zeya che. eka trikALI joya ane eka kSaNika zeya. dRSTinA viSayanI mukhyatAnA lobhamAM-madhyasthatA nahi. olo lobha che ne dhruva-dhruva-dhruva eTalo ja AtmA che paryAya te AtmA nahi. paradravya-parabhAva heya tema Ave ne ! te pakaDI lIdhuM. paNa upayoga jyAre dhruvamAM jAya tyAre dhruva eTaluM ja jJeya jaNAya? to meM kahyuM AnaMda na jaNAya. to te kahe ke AnaMda jaNAya to be zeya thaI jAya. be zeya thaI jAya to chadmasthano upayoga to eka zeyane jANe eTale meM kahyuM ke jJAyaka ane jJAyakAzrita je AnaMda pragaTa thayo te eka zeya che. be zeya nathI. prazna to Ave ne? ke AnaMda che te paryAya che ane te paryAyane to paradravyaparabhAva heya kahyuM, jo te vakhate jJAyaka paNa jaNAya ane AnaMda paNa jaNAya to chadmasthano upayoga to eka samaye eka zeyane jANe, to A to be zeya thaI gayA to be zeyane kema jANe? meM kahyuM be zeya che ja nahiM eka ja zeya che. eka ja AtmA che I. le have A dRSTinA viSayanI vAta karatAM-karatAM pAchA pariNAmI paryAya sApekSanI paNa vAta karavA maMDyA lAlubhAI. AhAhA ! have zuM amAre karavuM? dhyeyanI vAta karIe to zeyanI vAta tene samajAtI nathI ane zeyanI vAta karIe to dhyeyanI vAta tene samajAtI nathI. bhAI ! madhyastha thavuM joIe. e dhyeya ne breyano samaya eka che. dhyeyanuM avalaMbana ane anaMtadharmAtmaka AkhA AtmAnuM pramANamAM prameya thAya che. koIpaNa AtmAno dharma jANavAno bAkI raheto nathI ane AtmA te dharmane karato nathI ane jANyA vinA raheto nathI. paNa nitya-anitya eka ne aneka beya? badhuM jaNAya? hA badhuM jaNAya. to paryAyadRSTi thaI gayo? nA. na thAya. te jJAnamAM zeya jema che tema jANe che. zeya jema che tema surakSita rAkhI, dhyeyanuM avalaMbana leto te jJAna jJAyakamAM jema che tema te jJAnane jANI le che. anaMtaguNone jANe, kArakone jANe ane anaMtadharmane paNa te jJAna jANe che. juo 182 kaLaza kADho. jo bhAI A zeyanI vAta cAle che ho. jo zeyane dhyeya banAve to marI gayo. A zeyanI vAta cAle che atyAre. A bIjo pAro zeyano che. pahelo Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 jJAyaka svarUpa prakAzana pAro dhyeyano che ane dhyeya ne zeya eka samaye jaNAya ne zraddhAya, zraddhAno viSaya zraddha ane jJAnano viSaya jema che tema jANe. je kAMI bhedI zakAya che te sarvane sva lakSaNanA baLathI bhedIne jeno cinudrAthI aMkita nirvibhAga mahimA che arthAt caitanyanI chApathI cinhita vibhAga rahita jeno mahimA che evo zuddha caitanya ja huM chuM. jo kArakonA eTale kartA-karma kArakonA athavA dharmonA nitya-anitya athavA guNonA bhedo paDe to bhale paDo paraMtu vibhu eTale daDha, acaLa, samartha, sarva guNa paryAyomAM vyApaka evA zuddha samasta vibhAvothI rahita caitanyabhAvamAM to koI bheda nathI. AhAhA! A zeyamAM guNabheda dekhAto nathI joyamAM kArakano bheda dekhAto nathI. zeyamAM dharmano bheda dekhAto nathI, abheda. eka jUnuM abheda ane eka navuM abheda jJAnamAM zeyapaNe thAya che. te sanAtana abheda che. jyAre samyagdarzana thAya tyAre abhedapaNe jJAnamAM zeya jaNAya. oluM anAdi anaMta che. jUnuM abheda anAdi anaMta che. jUnA abhedanI dRSTi jyAM thaI tyAre AtmA samyagdarzanarUpe pariName che tyAre te jJAnamAM kArakanA bheda-guNabheda ke dharmanA bheda dekhAtA nathI. abheda eka zeya. dhyeya paNa eka ane zeya paNa eka. have te je zeya kahyuM svaphleya temAM dhyeya garbhita raheluM che. "utpAdavyayadhruvayuktamasatuM je zeya che temAM dhruva bhagavAna AtmA, temAM garbhita, dhyAnanuM dhyeya surakSita raheluM che. vibhu evA zuddhacaitanyabhAvamAM to kAMI bheda nathI. eTale kArakanA bheda dekhAtA nathI. guNabheda nathI dekhAtA. ahIM kArakanI vAta cAle che ne ! kartA huM ne karma paryAya evo bheda kArakano dekhAto nathI. Ama prajJA vaDe AtmAne grahaNa karAya che. bhAvArtha :- jemanuM svalakSaNa caitanya nathI evA parabhAvo to mArAthI bhinna che. AhAhA! A zubhabhAva to AtmAthI bhinna che te to ghora saMsAranuM kAraNa che zubhabhAva. AcArya bhagavAne kahyuM che. zubhabhAva te ghora saMsAranuM kAraNa che. amAre zubhabhAva na karavo. karavA na karavAnI vAta nathI karavuM te ajJAna che. ane zubhabhAva tenA kALe Ave teNe jJAyakanI dRSTi rAkhIne zubhabhAvane jANavo te vyavahAra che. zubhabhAvane karavuM te vyavahAra nathI te ajJAna che. AvatAM zubhabhAvane jANavo jatAM zubhabhAvane jANavo tenuM nAma vyavahAra che. parabhAvo to mArAthI bhinna che mAtra zuddha caitanya ja huM chuM. kartA-karma-karaNa-saMpradAna-apAdAna ane adhikaraNarUpa kAraka bhedo che nAma kahyA. pachI sattva-asattva, astitva-nAstitva, nitya-anitya, ekatva-anekavAdi dharmabhedo ane jJAna-darzanAdi guNobhedo ja kathaMcit hoya to bhale ho, kathaMcit zabda che ne? te zeyomAM evA bhedanA prakAra ho to bhale ho. eTale ke che kharA-bhedo che kharA, paraMtu zuddha Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 34 455 caitanyamAtrabhAvamAM to koI bheda nathI. A abheda jJeyamAM bheda hovA chatAM bheda dekhAto nathI. kemake eka bhedanuM lakSa nathI. eka bhedane jJeya banAvatuM nathI jJAna. ke A kartA nAmano eka svabhAva ane karma nAmano, karaNa nAmano eka bhedane jo jJeya banAvavA jAya eka bhedane jJeya, A zeyano bheda, A zeyano paNa eka bheda nitya ne anityane ekane, tene ekane jo jJeya banAvavA jAya to bIjA anaMtaguNo, anaMtadharmo tene viSayano pratibaMdha thaI jatAM nirvikalpa dhyAna AvatuM nathI. eka samayamAM jema kevaLI jANe tema eka samayamAM anaMtaguNo, anaMta apekSita dharmo ane kArako eka samayamAM abhedapaNe jaNAya tyAre anubhava thAya che. 34 pravacana naM. 35 pU.bhAIzrInI 87 mI janma jayaMti - jUnAgaDha tA. 27-5-96 A zrI samayasArajI paramAgama zAstra tenI cha naMbaranI gAthA che. gAthA naMbara cha ke je 415 gAthAno sAra che. 415 gAthAnuM rahasya AmAM samAI jAya che. ane gurudeva prazaMsA kare che ke A to chaThThInA lekha jevI gAthA che. aphara ! phare nahIM tevI A gAthA che. emAM dhyeyapUrvaka jJeya kema thAya che tenI vidhi AkhI AmAM batAve che. eka gAthAnI aMdara AkhuM pUruM svarUpa AvI jAya che. saMkSepa rucivALo jIva, kuzAgrabuddhivALo jIva, tIkSNa buddhivALo jIva eka gAthAmAM pAmI jAya tevI A gAthA che. ane na pAme to 12 gAthAmAM jarUra pAme. bAra gAthAmAM na pAme to 415 gAthAmAM tene samyagdarzananI prApti thAya, tevuM A samayasAra zAstra che. AkhA bhAratamAM ajoDa, advitIya che. 12 aMgano sAra che. temAM praznakAra prazna kare che. have prazna utpanna thAya che ke, ziSyano prazna samajavA jevo che. ema mane prazna utpanna thAya che ke evo zuddhAtmA koNa che ? ke je Aja sudhI mArA khyAlamAM, jANavAmAM, anubhavamAM nathI Avyo. evA zuddhAtmAnuM svarUpa zuM che ? vyavasAya-vikalpa evo utpanna karyo che ke huM ekatva vibhakta AtmAnI vAta zuddhAtmAnI vAta A zAstramAM kahevA mAguM chuM. emAMthI ziSyane prazna thayo ke evo zuddhAtmA kevo che ke je Aja sudhI mArA jANavAmAM nathI Avyo, anubhavamAM nathI Avyo ane kharekhara sAMbhaLavAmAM nathI Avyo tevA AtmAnuM svarUpa Apa kahevA mAMgo cho tema mArA khyAlamAM AvyuM che. Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 jJAyaka svarUpa prakAzana be prazna karuM chuM prabhu! eka to zuddhAtmAnuM svarUpa zuM? te pahelo prazna che. pahelAM praznano javAba pahelAM pArAmAM Apaze. have enA anusaMdhAnamAM bIjo prazna kare che ke jenuM svarUpa jANavuM joIe. eTale ke zuddhAtmAno anubhava kema thAya? te paNa kRpA karIne mane kaho. zuddhAtmAnuM svarUpa samajAvo ane te zuddhAtmAno anubhava kema thAya, te paNa samajAvo. tevA be prazna ziSyae karyA che. ekaluM zuddhAtmAnuM svarUpa samajavAnI mArI jijJAsA nathI paNa AtmAnuM svarUpa jANyA pachI lakSamAM kema Ave, pachI te anubhavamAM kema Ave? tenI upAsanA kema thAya? tenI ArAdhanA kema thAya te mAro bIjo prazna che. to AcArya bhagavAna beya praznanA uttara eka gAthAmAM Ape che. chaThThI gAthA che. nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAva che e rIta zuddha "kathAya', ne je jJAta te to te ja che. pramatta apramatta dazAo che tene gauNa karo, gauNa karIne tene abhUtArtha karo tema mULamAM kyAMya nathI. te prazna karyo che zuddhAtmAno. to he bhavya AtmA sAMbhaLa ! e zuddhAtmAmAM pramatta eTale eka guNasthAna mithyAtvanuM tenAthI mAMDIne pramattanA chaThThA guNasthAna, sudhInA bhAvo pariNAmo te zuddhAtmAmAM nathI. ane sAtamAM guNasthAna zuddhaupayogathI mAMDIne, omAM ekathI cha mAM zuddhaupayoga ne zuddhapariNati be hatA. sAtamA guNasthAnamAM ekalo zuddhaupayoga che. sAtamAnA bIjA bhAgathI, ATha-nava-daza bAra tera sudhI. te zuddhaupayoga che je sAkSAta mokSanuM kAraNa che apramattadazA. e mokSanA kAraNano bhagavAna AtmAmAM abhAva che, baMdhanA kAraNano to abhAva che paNa mokSanuM kAraNa je apramattadazA sAkSAta mokSanuM kAraNa, cothe, pAMcamuM ne chaThuM paraMparA kAraNa che. AThamAthI, sAtamAnA bIjA bhAgathI, svasthAna ne sAtizaya be bhAga paDI jAya che sAtamAnA, zreNInI sanmukha thaI zuddhopayoga dhArAvAhI AtmAne jANyA kare, anubhavyA kare, AtmAmAM lIna thAya, to ene aMtarmuhUrtanI aMdara kevaLajJAnanI prApti thAya. evI je dazAo che pramatta ne apramatta paryAya che, dazA che, hAlata che e pariNAmamAM badhA bhAvo che. pramatta apramattanA bhAvo pariNAmamAM che, paryAyamAM che, dazAmAM che paNa jIva tattvamAM e nathI. Avo jIvatattvane te jANyo nathI ane tArI jANavAnI jijJAsA che. ane tAro bhAva joIne mane kahevAno bhAva thaI gayo che Aje. tArI jijJAsA joIne mane Aje bhAva thaI gayo che badhuM kahI dauM. huM have kaMI bAkI rAkhIza nahIM. je kevaLI ane zrutakevaLInI paraMparAmAM mane je AtmAno ane AtmAno anubhava kema thAya te be prakAranA Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 35 457 bodha mane paraMparAmAM maLyA che. ane sAkSAta AtmAno anubhava karIne e meM siddhi karI che. te vAta te pUchI che Aje, te huM tane kahuM chuM. A tArA jevA prazno karanAro ko'ka viralo ja hoya che. bAkI ATha karma kema baMdhAya ne kema chUTe tenI sthiti zuM ? AhA ! guNasthAnanA bhedo zuM ? lokanuM svarUpa zuM ? tevA prazno pUchanArA to ghaNAM maLe. paNa te to prayojanabhUta prazna pUchyo che ke je mane bahu priya che ane je priya hoya te koI pUche to khalAsa ! badhuM hRdaya ApI de kAMI bAkI rAkhe nahIM. huM badhuM kahI daIza to koI mArAthI AgaLa vadhI jaze tema jJAnIone hotuM nathI. AhA ! badhuM kahuM chuM sAMbhaLaje tuM. eka citte sAMbhaLaje ke atyAra sudhI sAMbhaLeluM ane je naya nikSepanA vikalpone te grahaNa karI rAkhyA che tene eka bAju mUkI deje. mULa AtmAnA svabhAvanI vAta teM pUchI che. ane mULa AtmAnA svabhAvanI vAta huM kahevA mAguM chuM. ane e zuddhAtmA pratyakSa kema thAya ? tevo tAro prazna che. te e pUchyuM nathI ke parokSa ne pratyakSa. pratyakSa kema thAya te tAro prazna che. e AtmA, banatA sudhI to sAMbhaLatA sAMbhaLatA ja tane, tArI jijJAsAthI ema lAge che ke huM pUruM nahIM kahuM tyAM tuM pAmI jAIza. paNa kadAca tuM nahIM pAmyo hoya to A gAthA huM pUrI kahIza tane to tuM jarUra pAmIza. A zuddhAtmAne pAmavAnI AmAM vidhi Abehuba batAvI che ane anAdi apratibaddha jIve A prazna pUchyo che. jJAnIe prazna nathI pUchyo A. jene AtmAno anubhava thayo nathI tevA ajJAnI prANIno A prazna che. paNa koI kudaratI enI paLa evI pAkI gaI che enI, yogyatA evI pAkI che ke prazna ja evo karyo che, ke prabhu zuddhAtmAnuM svarUpa kevuM che ke je mane hamaNAM anubhavamAM Ave. ema be prazna pUchyA. eno uttara AcArya bhagavAna Ape che. 'nathI apramatta ke pramatta nathI je eka jJAyakabhAva che' eka zuddhaAtmA che anAdi anaMta. je nitya nirAvaraNa, akhaMDa, eka, pratyakSa pratibhAsamaya, avinazvara, zuddhaparamapAriNAmika jenuM lakSaNa che, evo nija paramAtmadravya te huM chuM tevI vAta te pUchI. pUchI che eTale mane kahevAno bhAva bahu Avyo che. koI pUche che eTale mAruM hRdaya bahu khIlI UThe che. to kahe che ke paryAyo AtmAmAM nathI. paryAyo paryAyamAM bhale ho, paNa nAzavAna kSaNika, anitya, sApekSa evI je pramatta apramattanI dazAo e bhagavAna paramAtmatattvamAM nathI, jIva tattvamAM nathI. jIvatattvanuM svarUpa ja AkhuM guma thaI gayuM che atyAre to. e vAta kudaratI ApaNA Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 jJAyaka svarUpaprakAzana | upakArI gurudevanA pratApe A vAta bahAra AvI che. ane ghaNA jIvoe sAMbhaLI che. koI koI eno anubhava laIne keTalAka cAlyA jAya che ane hajI paNa anubhava karIne jaze tevI gAthA che. e rIta zuddha kathAya ne je jJAta te to te ja che. traNa bhAgamAM apramatta-pramatta nathI eka jJAyakabhAva che. ane e rIta zuddha kathAya, A rIte AtmA zuddha che. zuddha thaze ema nahIM. AtmA zuddha che. traNekALa che, che, ne che. I che, che ne che tenuM kAraNa zuM? ke temAM pramattaapramatta dazAo nathI. bhUtakALanI koI paryAya emAM nathI. ane bhAvinI sAdhakanI paryAya emAM nathI. ane sAdhyanI je siddhi thAya kevaLajJAna, mokSa evA baMdha mokSanA pariNAmathI AtmA rahita che. have evo je AtmA kema jaNAya? ke je jJAta te to te ja che. je jANavAmAM Avyo jANavAmAM Avyo te anubhavamAM paNa te ja Avyo ema kaheze. gAthArtha :- je jJAyakabhAva te "je che te'. apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. e rIte ene zuddha kahe che. vaLI je bIjo bhAga. pahelAM bhAgamAM ema kahyuM ke AvuM AtmAnuM svarUpa raheluM che, te lakSamAM le.pachI bIjA bhAgamAM ema kahe che ke je, vaLI je jJAyakapaNe jaNAyo. I karmanA baMdhavALo jaNAto nathI, rAgavALo jaNAto nathI, paryAyavALo paNa jaNAto nathI, evo zuddhAtmA prathama tArA lakSamAM, dhyeyamAM le. ane jo dhyeya barAbara tArA jJAnamAM AvI gayuM to dhyAtA, dhyAna ne dhyeyanI abhedatA thaI anubhava thaze. paNa dhyeya jema thAya che tema joya thAya tyAre anubhava thAya tevuM che. ekalA dhyeyamAM ke dhyeyanA vikalpamAM ke dhyeyanI dhAraNAmAM anubhava nathI. jJAyakapaNe jaNAyo ema, tane jaNAze hamaNAM jaNAze ane jaNAya jaze. oluM tane jaNAze ane je jaNAyo te ja tane pratyakSa thaze. te to te ja che bIjo koI nathI. are bhAI AtmAnA anubhavathI dharmanI zarUAta che. koI kriyAkAMDathI dharmanI zarUAta nathI. A vAta koI vADAnI nathI. vastuno svabhAva ja evo che ke jevo svabhAva che tevo lakSamAM Ave, tyAre anubhava thAya ane anubhava thAya tyAre tene dharmanI zarUAta thAya che. TIkA :- je pote potAthI siddha hovAthI, anAdi anaMta svayaMsiddha che vastu. koIe banAvelo nathI AtmA ke koInuM kArya nathI A. pote potAthI ja, ApoApa, svayaMsiddha hovAthI, koIthI utpanna thayo nahIM hovAthI anAdi sattArUpa che. anAdino bhagavAna paramAtmA cAragatimAM bhale rakhaDe. I rakhaDe che te AtmA nathI. rakhaDe che tenI joDe je rahelo che e zuddhAtmA che I rakhaDapATIthI bhinna che. rakhaDavuM tenA svabhAvamAM nathI. AtmA cAragatimAM rakhaDyo nathI. enI avasthAmAM rakhaDapATa che. e avasthAthI to AtmA Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 35 bhinna che e to kahevuM che amAre. kadI vinAza pAmato nahIM hovAthI anaMta che, anAdianaMta. nitya udyotarUpa haMmezA, nitya eTale haMmezA, udyotarUpa eTale pragaTa che, che ne che. pragaTa hoya te dhyAnanuM dhyeya thAya, ane pragaTa hoya te jJAnanuM jJeya thAya. mATe nitya udyotarUpa hovAthI, thavAthI nahIM. paNa traNekALa hovAthI kSaNika nathI, anitya nathI AtmA. pramatta-apramattadazA anitya kSaNika che, nAzavAna. ke nAzavAna che tene paramAtmA, jinendranAtha AtmA kahetA nathI. 459 neminAtha prabhunI divyadhvanimAM to ema AvyuM che ke je pramatta apramatta dazAo nAzavAna che te AtmA nathI anAtmA che. athavA to AgaLa vadhIne kahIe to te avastu che vastu nathI. jemAM anaMta guNa vaselA hoya tene vastu kahevAmAM Ave che. nemi prabhu ahIMyA AvyA rAjumatinA lagna karavA mATe tenI sAthe AvyA paNa pAchA pharIne te to gIranAra gayA ne sAdhanA karIne paramAtmA thayA. traNa divase AhAranI icchA thaI. AhAra levA nIkaLe che to eka rAjAe tene AhAra Apyo e vakhate pachI rAjAe dIkSA lIdhI. pachI dhyAnamAM magna thatAM chappanameM divase tene zukladhyAnanI zreNI AvatAM kevaLajJAnano bhaDako thayo ane pachI tenI divyadhvani chUTe che. temAM A divyadhvanimAM ema AvyuM che. e divyadhvani A kSetramAMthI chuTI che ho ! A enI nirvANabhUmi che. ApaNe tenI nirvANabhUmimAM AvyA chIe. nirvANabhUmimAM AvIne chaThThI gAthAno marma jo khyAlamAM Ave to nirvANapadanI prApti thAya tevI A gAthA che. nitya udyotarUpa hovAthI kSaNika nathI. ane spaSTa prakAzamAna jyoti che. pratyakSa, spaSTa, prakAzamAna jyoti che. aMdhAruM nathI AtmAmAM. ajJAnamAM aMdhAruM che. paNa bhagavAna AtmA jhaLahaLa jyota jJAna AnaMdano puMja che. e to jyoti che. jyotimAM mela na hoya. evo je jJAyaka ekabhAva che. juo AtmA ekarUpe che, anekarUpe thayo nathI. AtmA manuSya thaI gayo, deva thaI gayo, nArakI thaI gayo, tiryaMca thaI gayo. (tema nathI). AtmA potAnuM ekarUpa choDIne anekarUpe thato nathI. bahurUpI nathI AtmA. aneka prakAranA svAMga Ave che te paryAyanAM dharmo che. dravya svabhAva to evo ne evo nityAnaMda prabhu aMdaramAM birAjamAna che. evo je jJAyaka ekabhAva che te, have mULa vAta karI ne pachI saMsAranI sthitinuM varNana karatAM kahe che ke, te saMsAranI avasthAmAM eTale paryAyanI avasthAne jotAM, paryAya dharmane jotAM anAdi baMdha paryAyanI nirUpaNAthI, AtmAne anAdikALathI ajJAna che. ajJAnanA nimitte karmano baMdha saMyoga thayo che. AtmAne saMyoga thayo che karmano. I karmano baMdha Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 jJAyaka svarUpaprakAzana trikALI dravyane nathI. baMdha thAya che ne chUTe che te paryAyamAM thAya che. AtmA baMdhAto nathI mATe AtmA chUTato paNa nathI. jagatanA jIvo ema kahe che ke AtmA karmathI baMdhAya che ane pachI karmathI chUTI jAya che, tene AtmAnI khabara nathI. baMdha mokSa beya pariNAmanA dharmo che. bhagavAna AtmA trikALI dravya sAmAnya e baMdhAto nathI ane mukAto paNa nathI. e to mukta che trikALa, je trikALa mukta hoya tene baMdha na hoya, ane baMdhAya che ne mUkAya che te jIva tattva nathI. e pramatta-apramattanI dazAo che, paryAyanA dharmo che badhA, paryAyanA svabhAva che jIvanA nahIM. koI kALe AyuSya karma jIvane baMdhANuM nathI, atyAre baMdhAtuM nathI ane bhaviSyamAM baMdhAze nahIM. trikALa mukta paramAtmA atyAre birAjamAna che. tene dakhiAM bhe to atyAre evo anubhava thAya A kALe, rAjakoTa jatAM pahelAM junAgaDhamAM anubhava thAya tevI A cIja che. AhAhA ! te saMsAranI avasthAmAM, avasthAmAM kahyuM, olA dravyanI vAta nathI. have avasthAnI vAta che. anAdi baMdha paryAyanI apekSAthI kSIra-nIranI jema. dUdha ane pANI jema eka vAsaNamAM ekaThA thayA hoya tevI rIte, caitanyamUrti AtmA ane ATha karma e dUdha ane pANInI jema, kSIra-nIranI jema, karma-pudgala sAthe ekarUpa hovA chatAM, saMyogathI jotAM ekarUpa dekhAya che paNa svabhAvathI jotAM e karma bhinna che ne AtmA bhinna che e vakhate. have kahe che ke avasthAthI jotAM karmano baMdha che ne kSIra-nIra jevuM dekhAya che. upara uparathI jotAM dekhAya che. paNa dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to, paryAyathI na juo tame AtmAne, dravya svabhAvathI juo. to zuM che? to duraMta kaSAyacakranA udayanI | vicitratAnA vize pravartatA jUnA karmano udaya che ane temAM paryAya joDAya che AtmA joDAto nathI. mohakarmamAM darzanamohakarma hoya ke cAritramoha hoya. paramAtmA temAM joDAto nathI. bahirmukha pariNAma temAM joDAya che. ane temAM pravartatA je puNyapApane utpanna karanAra, nimittapaNe puNyaprakRtti ne pApaprakRtti je baMdhAya che navI karmanI prakRtti. tene utpanna karanAra nimittapaNe. upAdAnapaNe to te karma karmathI utpanna thAya che. jIvanA pariNAma tene utpanna karatAM to nathI paNa jIvanAM pariNAma temAM nimitta paNa nathI. te to svataMtra karmanA kAraNe tenAM svasamaye baMdhAya che te svasamaye chUTe che paNa joDe ajJAnano rAga nimitta che to enAthI te nimittapaNe bAMdhe che, tema kahevAmAM Ave che. utpanna karanAra, puNya pApanI prakRttine utpanna karanAra nimittapaNe. samasta anekarUpa zubhAzubhabhAvo. zubhAzubhabhAvo paryAyamAM saMsArIne thAya. zubhane azubha, zubhane azubha. krodha-mAna, mAyA-lobha, tIvra kaSAya ne maMda kaSAya. tIvra kaSAya hoya to pApa ane maMda Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 35 461 kaSAya hoya to puNya. che kaSAya. kaSAyanA be putra che I. AtmAnA putra nathI. puNya pApanA pariNAma zubhAzubhabhAva, temanA svabhAve pariNamato nathI. jyAre zubhAzubhabhAva thAya che tyAre paramAtmA e AstravanAM svabhAve thato nathI. pariNamato nathI eTale e rUpe thato nathI. 'tarUpo na bhavati' kaSAyarUpe AtmA thato nathI traNakALamAM eka samaya mAtra. e to vItarAga paramAtmAnI pratimA ema ne ema birAjamAna che. jyAre jove tyAre vItarAga svabhAvathI AtmA bharelo che. AtmAmAM rAga thato nathI. AtmAnI bahAra saMyogamAM rAga-dveSa zubhAzubhabhAva thAya che. thAya tyAre paNa AtmA potAnA nijabhAvane, zuddhabhAvane choDIne e azuddhabhAvarUpa thato nathI. pariNamato nathI eTale thato nathI. jJAyakabhAvathI jaDabhAva thato nathI. AtmA vikArarUpe kaSAyarUpe thato nathI. AtmA neminAtha bhagavAnanI pUjAno vikalpa Ave che zubharAga, sAme pratimA birAjamAna che ane emane pUjAno bhAva Ave che sAdhakane, mithyASTine paNa Ave. paNa e je zubhabhAva Ave che tyAre AtmA e maya thato nathI, e rUpa thato nathI. thAya to to AtmA jaDa thaI jAya. sAmAnya paDakhuM evuM ne evuM zuddha rahyA kare ane vizeSamAM azuddha thAya che. AtmA eka che ne tenA paDakhA be che. eka trikALI sAmAnya zuddha paDakhuM paripUrNa paDakhuM. je karmanA baMdhathI rahita che anAdianaMta. e eka paDakhuM che. ane bIjuM paryAyanuM paDakhuM je anAdithI paranA lakSe zubhAzubhabhAva thAya I bIjuM paDakhuM che. paNa, paheluM paDakhuM potAnA nija bhAvane choDI ghe zuddhatAne eTale azuddhatAne grahaNa kare ane pote azuddha thaI jAya, tema traNa kALamAM banavAnuM nathI. 'na bhUto na bhaviSyati' koI kALe nahIMthAya. evo zuddhAtmA che. te prazna pUchyo che ne AtmAno-jIvano, to huM jIvanI vAta karuM chuM. tane jIva evo khyAlamAM che ke, je dayA kare, karuNA kare, pUjA kare, bhakti kare, jAtrA kare, maMdira baMdhAve. AhA ! tevo jIva tArA lakSamAM che amane khabara che. paNa jIva evo nathI. jIva je sarvajJA bhagavAne joyo pratyakSa ane vANImAM Avyo ne chaThThI gAthAmAM kahyuM evo che. jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI. AhA ! "jaDabhAve jaDa pariNAme, cetana, cetanabhAva koI koI palTa nahIM choDI Apa svabhAva." eTale AtmA deharUpa thato nathI ema nahIM. AtmA zubhAzubhabhAva je jaDa acetana che jemAM cetana hovAnI tane bhrAMti thaI gaI che. e to tArI bhrAMti che. bhagavAne to tene jaDabhAva kahyo che. have je jaDanI kriyAthI tuM dharma mAnI rahyo cho. tArI moTI bhUla che. pAcho phara bhAI ! AhA! avasara Avyo che Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 jJAyaka svarUpa prakAzana atyAre. ema kahyuM ne jaDabhAvarUpe thato nathI, jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI. tethI te kAraNe, kAraNa ApyuM. pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI. AhA ! keTalAkane ema lAge che ke A to UMcA prakAranI vAta che. are A to ekaDAnI vAta che. te mithyAdRSTie samajavA jevuM che ajJAnIe. ghora ajJAnI hoya tene A prAthamika ekaDAnI vAta samajAve che. anAdi apratibuddha ajJAnI prANI jene bhedajJAnano abhAva varte che ane rAga ane AtmAne etva karIne mAnI beTho che. deha ne AtmAne eka mAne che. che bhinna bhinna kadI eka thAya nahIM tevA jIvane samajAve che. te ja samasta anya dravyanA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato zuddha kahevAya che. anya dravyanA bhAvo eTale zubhAzubhabhAva thAya che tenAthI anyabhAva tema ahIM kahevuM nathI. paNa kAle bANuM gAthAmAM jedravya karmanI aMdara, dravyakarmanI sattAmAM rAgadveSa, sukhaduHkhanA bhAva dravyakarmanI sattAmAM thAya che. nokarmanI sattAmAM nathI thatA tema jIvanI sattAmAM paNa thatA nathI. no karma eTale zarIra. baddha nokarma ane zarIrathI bhinna padArtho jeTalA che tene abaddha nokarma kahevAmAM Ave. e nokarmamAM to sparza, raMga, gaMdha, varNa thAya che. temAM rAgadveSano anubhAga nathI. temAM teno rasa nathI bilakula. tyAre rAga dveSa, sukha duHkha kyAM thAya che? ke jIvamAM thAya che? ke nA. ke no karmamAM thAya che? ke nA. tyAre jIvanI paryAyamAM thAya che? ke nA. A zuM? huM to ema dhArato'to ke jIvamAM thatA nathI ema kahezo hamaNAM. are pudgalamAM ya thatAM nathI no karma ema kahezo. paNa paryAyamAM thAya che ema huM hamaNAM sAMbhaLavAnI jijJAsA rAkhuM chuM paNa tame to kaho cho ke paryAyamAM ya rAga thato nathI. AtmAnI paryAyamAM upayoga thAya che jJAna thAya che. kAle AvI'tI vigata bahu sArI. ke rAgadveSa sukhaduHkhanA pariNAma. 92 gAthA kartA karma adhikAranI. ajamerAbhAI ! kAle gAthA AvI hatI 92 gAthA. AcArya bhagavAne ema kahyuM ke je TADhI UnI avasthA je nokarmamAM thAya che te rUpe AtmA thato nathI. TADhI UnI avasthArUpe thAya to jaDa thaI jAya. to te pariNAma konA che? to ke, pudgalanA pariNAma pudgalathI abhinna che. tyArapachI bIjo viSaya lIdho ke rAga-dveSa moha, sukhaduHkhanA pariNAma. e kyAM thAya che? jIvamAM thAya che ke jIvanI paryAyamAM thAya che? ke karmamAM thAya che? ke karmamAM thAya che. jIvamAMya nahIM ne jIvanI jJAnanI paryAyamAM paNa nahIM. tyAre zuM thayuM A? ke tane bhrAMti thaI gaI che. rAgAdinA pugalanA pariNAma tArI svacchatAmAM jhaLake che eTalI vAta sAcI che. jhaLake che, pratibiMbita thAya che, pratibhAsa thAya che e vAta tArI sAcI che. tethI karIne e Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 35 463 jJAyakamAM rAga Avato nathI ane jJAyakanA jJAnamAM paNa rAga Avato nathI. AhA ! e to jhaLake che. e to bhinna che. to bhinna che to AtmA kenAthI bhinna che? AtmA jJAnathI abhinna che ane rAga pudgalathI abhinna che. tethI AtmAthI atyaMta bhinna che rAga. enAthI loko dharma mAnavA maMDyA che. AhAhA ! e paramAtmAmAM thatA nathI zubhAzubhabhAva. to paryAyamAM to thAya che? I to ajJAna siddha karavA mATe, svacchaMdI thato hoya to kathaMcit te prakAre kAmacalAu samajAve che vyavahArathI. pachI to kahe che ke upayogamAM upayoga che. upayogamAM zubhAzubhabhAva nathI. AhA ! te samasta anya dravyanA bhAvo, juo A anya dravyanA bhAvo che rAga-dveSa sukha duHkhanA pariNAma te svadravyanA bhAvo nathI. ahIMyA svadravyamAM utpanna thaI gayo ajJAnIne rAgadveSa. I mAne che ke mArAmAM utpanna thAya che paNa enAmAM utpanna ja thatA nathI. I ja enI moTI bhUla che. bhrAMti che, I ja brAMti che saMsAra che. thAya che karmanI sattAmAM ane karmanA pariNAma jaNAya che jJAnamAM. jyAM jJAnamAM jaNAtA sphaTikamaNInI sAme lAla phula hoya to te pratibhAse che. sphaTikamaNI rAto thaI gayo ? rAto thato nathI. ke ThIka che enuM trikALI dravya che sphaTikamaNInuM, e to zuddha che rAtuM na thAya. tenI paryAyamAM to rAtuM thAya ke nahIM? ke tuM jhaverIne pUchaje. jhaverI kahe che ke tenA dravya-guNa-paryAyamAM svacchatA bharelI che. kyAMya temAM rAtApaNAno raMgano chAMTo Avato nathI. tema bhagavAna AtmAmAM cetana, caitanya ne cetanA bharelI che. cetanA sarvasva jenuM rUpa che. emAM to ame bahu tapAsa karyo ke emAM rAga dekhAto nathI. ziSya pUche che ekavAra hajI DUbakI mAro, mane to jIvanI paryAyamAM rAga bhAse che. to guru kahe lAva ekavAra DUbakI mArIne pharIthI joIe. amane to kAMI zaMkA nathI. paNa tArI zaMkA dUra karavA mATe aMdaramAM jAIe chIe. ane chaThThA sAtamA guNasthAnavALA jIvane aMdaramAM jAtA vAra na lAge. zuddhaupayoga pragaTa karIne bahAra AvyA ke bahu tapAsyuM meM. A vakhate cakAsaNI bahu karI, dravyanA kyAMya khuNe khAMcare, tenA guNamAM ke, tenI paryAyamAM kyAMya amane rAga dekhAto nathI. AhA ! "bhinnAbhAvA no dRSTA'' paramAtmAthI rAga bhinna che. mATe rAga amane dekhAto nathI. ekalA caitanya camatkAra paramAtmAnA darzana ame karIe chIe. koIne ema lAge ke A moTI vAta che. are A ekaDAnI vAta che zarUAta samyagdarzananI. have bIjo pAro sUkSma che. eTale eka pahelo pAro traNa di' cAle tevo che. paNa TUMkAmAM bIjo pAro levo che. ke zuddhAtmAnuM svarUpa to Ape kahyuM paNa have teno anubhava kema Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 jJAyaka svarUpa prakAzana thAya? I to lakSamAM AvI gayuM mane ke paryAya mAtrathI bhinna, baMdha mokSanA pariNAmathI rahita anaMtaguNathI sahita jJAna AnaMda Adi anaMtaguNathI sahita e vAta mArA lakSamAM AvI. AhAhA ! paNa lakSamAM AvI na AvyA barAbara che hajI. kharekhara to enI dhAraNAmAM che I. enA pakSamAM paNa e dravya nathI AvyuM hajI. nizcayanayano pakSa nathI Avyo ene hajI. to evA AtmAno anubhava kema thAya? have enI vAta jarA sUkSma che chatAM samajAya tevI che. sUkSma kahevAno Azaya I che ke upayoga jo bahAra jAya to nahIM samajAya. vaLI A cothA padano artha cAle che, vaLI, vaLI zabda che ne. cayaH emAM ya vaLI zabda che, gAthAnA arthamAM. ane TIkAmAMya vaLI zabda lIdho. zabdamAM pheraphAra na karyo. emAMya vaLI che ne. gAthAnA arthamAM che ne vaLI. che ne vaLI" ane AmAM paNa vaLI. eTale have mAre bIjuM kahevuM che ema. vaLI ema. eka vAta to have tane kahI dIdhI. paNa tAro eka bIjo prazna che. I praznano uttara sAMbhaLa tuM have. AhA ! pahelI vAteya kaThaNa paDe che tane amane khabara che. paNa tArI yogyatA ne gurugame tane samajAI jaze, nahIM samajAya tevuM nathI. tuM to bhagavAna AtmA cho. anaMta AtmA siddhaparamAtmadazAne pAmyA. nahIM samajAya eTalA mATe zAstra lakhyuM che? ke jagatanA jIvo samajaze mArI vAta. bhale pAtra jIva samaje. badhA na samaje, thoDA samaje paNa samajaze. vaLI have dRSTAMta Ape che. baLavA yogya padArthane AkAre dAhyAnA AkAre thavAthI agnine dahana bALanAra kahevAya che. agni che te lAkaDA chANAne bALe che tema vyavahArIjano kahe che. paNa vyavahArIjano kahe che ema che nahIM. eka dravya bIjA dravyane bALI nAkhe tema nathI. are ! eka dravya bIjA dravyanA baLavAmAM, agni nimitta paNa nathI. AhAhAhA ! kyAM laI jAvuM che? ke svabhAvamAM. lAkaDAne svabhAvathI jo. agnine paNa svabhAvathI jo. je lAkaDuM ThaMDuM hatuM tenI avasthA ThaMDI hatI. I eno kALa pAkyo che janmakSaNa. zIta paryAyano vyaya ane uSNa paryAyano utpAduI enAthI emAM thAya che, emAM thAya che, emAM thAya che, emAM thAya che, tyAM thAya che. tyAre agnine nimittamAtra kahevAmAM Ave che. e to samajato nathI ene nimittanuM jJAna karAve che. je samajI gayo ke pudgalanA pariNAma pudgalathI thAya che. are, pudgalanA pariNAma pudgala dravyathI paNa thatA nathI. bhAI ! vAta sUkSma che. AhA ! e pachI keTalIka gAthAo chapAvI che enI lhANI karavI che. samajI gyA ?! gAthAonI lhANI saMtonI vANI ! I chapAvI che. pachI ApI dezuM badhAne, pachI adhyayana Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 35 465 karajo. Aje to phakta eka chaThThI gAthAno svAdhyAya ane chelle 373 thI 382 gAthAno svAdhyAya karavAno bhAva Avyo che. vaLI dAhyAnA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che. kathana karavAmAM Ave che ke agni chANAne bALe lAkaDAne bALe. eka dravya bIjA dravyanI paryAyane kare ? AMhIthI uSNatA kADhIne tyAM nAkhe? evuM lAkaDuM che? ke lAkaDAnI svataMtra paryAya je ThaMDI hatI te uSNarUpe pariName che tyAre agnine nimittamAtra kahevAmAM Ave che. AhA ! e paNa kahevuM paDe che. kharekhara to emAM nimittathI paNa nirapekSa baLe che. ane enAthI AgaLa enI paryAyamAM je uSNa thayuM te lAkaDA nAmanA dravyathI paNa nahIM. AhAhAhA ! dravya to paheluM, lAkaDuM to pahelAM hatuM kema uSNa na thaI. ke I to agni nahotI ne mATe uSNa na thaI. ema tarka kare ne? agni Ave to baLe ne ! ke are bhAI, tArI dRSTi kyAM che? AhAhA ! agnithI lAkaDuM baLe che? peTrolathI moTara cAle che? AhAhA ! ghUMTaDo na utare jagatane. utAravo paDaze, amRta che bhAI A jainadarzanano marma che. be dravya satta svataMtra che. dravyamAM dravyasatta, guNasatta ne paryAya paNa satta ahetuka che. vaLI dAhyanA AkAre agnine dahana kahevAya che. to paNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI. bALe che lAkaDAne mATe agni uSNa che ema nathI. e agnine samajato nathI ene samajAvavA mATe agni kone kahevAya ? e be bheda karIne samajAve che. eka abhUta vyavahArathI ke lAkaDA chANAne bALe che tenuM nAma agni. pachI eTaluM samajI gayo pachI ke enAthI vadhAre kAMI sUkSma che? ke hA. uSNa te agni. lAkaDuM nIkaLI gayuM. be dravyanI ekatA nIkaLI gaI. lAkaDuM hatuM te nIkaLI gayuM. uSNa te agni. bhAI uSNa te agni nathI. agni to agni ja che le. bheda rahevA de tuM. AhAhA ! ema apUrva vAta emAM kaheze. dAhyakRta azuddhatA tene nathI. lAkaDAne bALe che mATe agnine bALanAra kahevAmAM Ave che evI azuddhatA evI parAdhInatA agnine lAgu paDatI nathI. I daSTAMta ApyuM. tevI rIte zeyAkAra thavAthI jema dAhyAkAra thavAthI agnine dahana kahevAya che. kahevAya che tema tevI rIte zeyAkAra thavAthI, omAM lAkaDuM hatuM. AmAM para zeyo che. zeyono pratibhAsa jJAnamAM thAya che. moTara jaNAya dikarA-dikarI jaNAya. badhuM jaNAya, pratibhAsa thAya che ne jhaLake jJAnanI svacchatAmAM. e paNa kAle AvyuM hatuM. A ke karmanA pariNAma to jJAnanI svacchatAmAM pratibhAse che. kAle AvyuM hatuM. pratibhAsa zabda Avyo hato. jaNAya che tema nahotuM lIdhuM kAla. Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 jJAyaka svarUpa prakAzana tevI rIte yAkAra thavAthI eTale bhagavAna AtmA che jJAyakabhAva, anAdi anaMta. ema anAdi anaMta eka eno upayoga pragaTa thAya che, jJAna pragaTa thAya che. I samyajJAna pragaTa nathI thatuM. mithyAjJAna pragaTa nathI thatuM. zuddhaupayoga pragaTa thato nathI. azuddhaupayoga pragaTa thato nathI. mAtra upayoga pragaTa thAya che. upayoga eTale jANavAnI kriyA jemAM thAya che ane jemAM svaparano pratibhAsa thAya che. svaparane jANe che ane svapara jaNAya che tema na levuM. svaparano pratibhAsa thAya jema darpaNamAM, bahAranA padArtho paNa jhaLake-pratibhAsa thAya ane enuM je daLa che e paNa emAM paNa pratibhAsa thAya che. evI svacchatA darpaNanI che. evI rIte zeyAkAra thavAthI, zeyo jJAnamAM jhaLake che te vakhate, te bhAvane jJAyakapaNuM prasiddha che. jagatane zuM prasiddha che ke A parane jANe che tene jANanAra kahevAmAM Ave che. lAkaDAne bALe tene agni kahevAmAM Ave che. e vAta jagatane prasiddha che. paNa lAkaDAne aDatuMya nathI ne bALatuM nathI, e vAta jagatane prasiddha nathI. paNa ene prasiddha che enA dvArA ene aprasiddha che I samajAvI devuM che. ene prasiddha che ke A AtmA jJAyaka kene kahevAya? ke A badhAne jANe ene jANanAra kahevAmAM Ave che. AtmA to jANanAra che. ame jANanAra che ema ja mAnIe chIe. ame karanAra che ema mAnatA nathI. jANanAra, jANanAra, jANanAra, jANanAra, jANanAra, jANanAra. kahe che bhAI te jANanAra zabda pakaDyo. I kyAMthI pakaDyo ? ke sIdhI vAta che A badhAne jANe che mATe AtmA jANanAra ja hoya ne. ema jagatane prasiddha che ke zeyonA pratibhAsa dvArA ene ema thaI gayuM che ke zeyane jANe, rAgane jANe, zarIrane jANe. A pratimA ene jANe che, A gIranAra che ene paNa jANe che ema ene prasiddha thaI gayuM che. jJAyakapaNuM e rIte ene prasiddha che to paNa ene prasiddha che ke zeyane jANe mATe jJAyaka jANanAra e vAta ene prasiddha che. to paNa, AvuM ene prasiddha hovA vakhate paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyathI jJAna thatuM nathI ane jJayanuM jJAna thatuM nathI. je vakhate upayoga pragaTa thAya che svaccha, te vakhate, te samaye A doDhaso poInTanuM sUtara oluM kahevAya che ne sutara. jhINAmAM jhINuM sutara. A jhINuM sutara che ke paramAtmA birAjamAna che enI dazAmAM samaye samaye upayoga pragaTa thAya che. upayoga AtmAnuM lakSaNa che. samyajJAna lakSaNa ke mithyAjJAna lakSaNa kahyuM nathI. upayoga sAmAnya, paranI jemAM apekSA na Ave evo upayoga pragaTa thAya che. ane e upayogamAM svalleya ne paragneya beya zeyano pratibhAsa thAya che, evI jJayAkAra avasthA vakhate tene jJAyaka kahevAya che, to paNa zeyakRta eTale zeyathI jJAna thAya che Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 35 467 ema nathI. zeyano to pratibhAsa thAya che te samaye zeyanuM jJAna thaI jAya che ema nathI. zeyonA pratibhAsa vakhate jJAyakanuM jJAna badhAne thAya che. jyAre ajJAnI kahe che ke mane rAga jaNAya che, duHkha jaNAya che, zarIra jaNAya che ema ajJAnI kahe che, ane jJAnIo samajAve che ke tane zAMtithI mArI vAta tuM sAMbhaLa. ke tane rAga nathI jaNAto paNa rAgano jemAM pratibhAsa thAya che evuM je jJAna, rAgano pratibhAsa thAya che evuM jJAna tane jaNAya che ema ame nathI kahetA. hajI AkhuM vAkya sAMbhaLa. tuM alpavirAma pachI pUrNavirAma sudhI sAMbhaLa. addharathI leto nahIM. hA barAbara che, rAga jaNAya che tevuM jJAna che te ja AtmA che. ke nA ema nathI. rAga jaNAya che tevuM jJAna te AtmA nathI. anAtmA che. jJAyaka jaNAya che te jJAna che I AtmA. oluM to vyavahArathI tane samajAvyuM hatuM ke parane jANe mATe jJAyaka kahevAmAM Ave che. ema che nahIM. ke zeyAkAra avasthAmAM jyAre zeyono pratibhAsa thAya che tyAre, be zeya che eka nizcaya jJeya ne eka vyavahAra zeya. potAno AtmA nizcaya joya che jJAyaka ane rAgAdi dehAdi, jagatanA padArtho e parazeya che. to sva ane para beya joyo jhalake che. bene jJAna jANatuM nathI. A svaparaprakAzakano pheMsalo che AmAM. to beya, jyAre jJayAkAra avasthA thAya che tyAre joyo jaNAya che ke nahIM? kahe zeya nathI jaNAtuM tane. kahe mane nathI jaNAtuM? tamane to na jaNAya, kAMI nahIM. paNa kahe mane nathI jaNAtuM? kahe nA. tane nathI jaNAtuM. to huM tArI vAta karuM chuM. tArA jJAnamAM tuM ema mAnI rahyo che ke mane duHkha jaNAya che. kahe tArI bhrAMti che, duHkha nathI jaNAtuM tane. he! duHkha nathI jaNAtuM mane duHkha thatuM to nathI. thAya che ema kahuM to to sAva mane tame kADhI nAkho. paNa have thoDuMka sAMbhaLyuM che eTale kahuM chuM ke duHkhano jJAtA chuM. duHkhano jJAtA cho tuM ke jJAyakano jJAtA cho prabhu? AhA ! zuM thaI gayuM che tane A anAdikALathI A dRDha thaI gayuM che ajJAna tane. bALagopALa saune bhagavAna AtmA anubhavamAM AvI rahyo che. jJayAkAra avasthAmAM zeya nathI jaNAtuM paNa jJAyaka jaNAya che. e jJAyaka jaNAya che e parokSamAM AvI gayo, emAMya hajI parokSa che. rAga jaNAya to to ajJAnamAM gayuM I. parokSa ke pratyakSamAMthI gayo. paNa rAganA pratibhAsa vakhate mArA jJAnamAM jANanAro jaNAya che ema le ne. to kahe che ke e jJAta te to te ja che" jo jJAyaka jaNAyo tane to to aMtarmukha thaI ne tane jJAyakano pratyakSa anubhava thaze. AmAM adhaHkaraNa AdinA pariNAma utpanna thaze tane. parokSa anubhUti thaze. ke AtmAnI anubhUti parokSa ne pratyakSa. hA. jIva vastu cetanAlakSaNathI jIvane jANe che, anumAna che e. anumAna jJAnamAM, mAnasika jJAnamAM prathama AtmA AvI jAya che. Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 jJAyaka svarUpa prakAzana pachI anubhavamAM Ave che. zeyakRta azuddhatA tene nathI. zeyathI jJAna na thAya ane zeyanuM jJAna na thAya. vastu svabhAva parane utpanna karI zakato nathI, tema vastu svabhAva parathI utpanna thaI zakato nathI. AtmAnuM jJAna parazeya ne ya banAvI zakatuM nathI. AhA ! ane zeyathI ahIMyA AtmajJAna thAya tema banatuM nathI. to paNa zeyakRta azuddhatA tene nathI. kAraNa ke, have jo kAraNa Ape che. AmAM lojIka che. kAraNa ApyA sivAya jIvo samaje nahIM. ema to kahI dIdhuM ke zeyAkAra avasthAmAM jJAyaka jaNAya che. emAM na samajyo te. che zuM A? kahe te prazna be karyA hatA. ke zuddhAtmAnuM svarUpa zuM? ane teno anubhava kema thAya ? upAsanA karavAmAM Ave to zuddha thAya. pahelAM pArAmAM upAsanA nahotI. upAsanAno viSaya batAvyo hato. bIjA pArAmAM upAsanA kema thAya te batAve che. mAla bharyo che. AmAMAhA! upAsanA kaho, ArAdhanA kaho. kAraNa ke, have kAraNa batAve che. nnayAkAra avasthAmAM eTale zeyanA pratibhAsanA kALa, zeyanA jANavAnA kALe ema nahIM. zeyonA rAganA lokAlokanA jANavAnA kALe ema nathI lakhyuM. jJayAkAra avasthAmAM eTale zeyono jyAre pratibhAsa jJAnamAM svaccha jJAnamAM thAya che. AhA ! joyAkAra avasthAmAM sphaTikamaNInI sAme lAla phula hoya tyAre e lAlanA pratibhAsanA kALe, e lAla thaI gayo che ke sapheda rahI gayo che? I to sapheda rahI gayo che. ema zeya jJAnamAM pratibhAse che tyAre jJAna zeyane jANatuM ja nathI. e vakhate jJAyaka jaNAya che. badhAne bALagopALa saune, paNa svIkArato nathI, parokSamAM Ave to pratyakSa thaI jAze. e to jJAnIne jaNAya amane jaNAya to to AnaMda Avavo joIe, samyagdarzana thaI javuM joIe. are ! A samyagdarzana thavAnI vidhi che. bhAI ! sAMbhaLa tuM bApu ! samyagdarzana AvyuM ke Avaze tevI taiyArIvALAnI vAta cAle che ke joyAkAra avasthAmAM, joyo jyAre jJAnamAM jhaLake che tyAre, jJAyakapaNe jaNAyo. AhA ! AtmA rAgI che ema na jaNAyo. jANanAra che ema jaNAyo. jaNAyo ho, jaNAI gayo. anubhava pahelAMnI vAta che. paNa thoDI kSaNamAM to anubhava thAya tevA jIvanI vAta che A. jaNAyo, te svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa dIvAnI jema kartA karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. AhA ! je jaNAyo "jJAta te to te ja che" je jaNAyo parokSapaNe te ja pratyakSa thaI gayo. bIjo nathI koI. AhAhA ! karaNalabdhinA pariNAmamAM upayoga abhimukha thatAM thatAM abheda thaIne anubhava thAya Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana naM. 35 469 che. pote jANanAro mATe pote kartA, kartAnI vyAkhyA, kartabuddhi nahIM. jayasena AcAryanI TIkAmAM kartAnI vyAkhyA karatAM e bahu kahe che, kartA eTale jANanAra. kartAno artha kare che kartA eTale ke jANanAro karma eTale jaNAya che, to evo artha kare che. pote jANanAro mATe pote kartA. svaparane jANanAro ema AmAM lakhyuM nathI. AmAM zuM lakhyuM che ? pote jANanAro mATe pote kartA ane svaparane jANe ema lakhyuM che ? ke potAne jANyo ? AhA ! A cokhkhI AmAM spaSTa vAta che. koIne pUchavAnI jarUra nathI. carcAno viSaya nathI. tarkano viSaya nathI. potAne jANyo, A jANyo AvyuM emAM. omAM jANI lIdho ema nahotuM AvyuM hajI. jANI lIdho ema nahotuM AvyuM pahelAMmAM, jJeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo ema hatuM. jaNAyo ema hatuM. AmAM zuM che? potAne jANyo. omAM jaNAto'to paNa jANyo nahoto. jaNAto'to jJAyaka ja. paNa jJAyakane jANyo nahoto. jaNAto'to te barAbara che. je jaNAya che, jaNAyo te ja, tene ja jANe che. te ja jaNAyo che ane potAne jANyo mATe pote karma. tema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAM ya dIpaka che. ane potAnepotAnI jyotirUpa zikhAne-prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che, anya kAMI nathI; tema jJAyakanuM samajavuM. Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mj namaH mikebhyaH