Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૧૩
આવ્યું. જ્ઞેયપ્રધાન એટલે સમ્યજ્ઞાન, સમ્યકજ્ઞેય પ્રધાન પાછું મિથ્યાજ્ઞાન નહિ.
ઈ ૨૭૧ કળશમાં આવે છે કે આત્મા જ્ઞાતા, જ્ઞાન ને જ્ઞેય ત્રણ ભેદ કરો તો કરો વસ્તુપણે તો એક છે. આત્મા જ જ્ઞાતા, આત્મા જ જ્ઞાન ને આત્મા જ શેય. નામ જુદા છે પણ વસ્તુ એક. એમ કર્તા કર્મ ક્રિયા નામ જુદા પણ વસ્તુ એક છે. એવો પોતાને પોતાનો અભેદરૂપ અનુભવ થયો. એમાંથી આ ૫૧ મો કળશ વાંચ્યો મેં. એ નીચે અહીં લખેલ છે કે ૫૧ મા કળશની સંધી છે.
૧૬૭
(કહે છે) ત્યારે તે જાણવારૂપ ક્રિયાનો કર્તા પોતે જ છે. આહા ! એકબાજુ અકર્તા કહેવો અને તરત જ તે જ ગાથામાં કર્તા કહેવો. અને જેણે જાણ્યો તે કર્મ પણ પોતે જ છે. આવો એક શાયકપણામાત્ર પોતે શુદ્ધ છે. આ જ્ઞાયક થયો. આ શુદ્ધનયનો વિષય છે. શુદ્ઘનય અને શુદ્ઘનયનો વિષય અભેદ કરી અને તેને શુદ્ધનય કહેવાય. અનુભૂતિ અને અનુભૂતિનો વિષય અભેદ કરી તેને શુદ્ઘનય કહેવાય એમ. કેમકે ઉપરની વાતથી અનુસંધાન કરે છે.
બેન ! શુદ્ધનયનો વિષય જ્યારે કોઈ કહે ને ત્યારે તે ધ્યેયપૂર્વક જ જ્ઞેય થાય ત્યારે તે શુદ્ઘનયનો વિષય બને છે. નહિંતર ભૂલ ખાય જાય છે જીવ. આ જે શુદ્ધનયનો વિષય છે તે ધ્યેયપૂર્વક જ્ઞેય છે. તે પ્રમત્ત અપ્રમત્ત નથી પહેલાં તો પર્યાયને નથી કહ્યું. પછી પર્યાયનો ભેદ નથી એમ કહ્યું, અભેદ છે. પહેલાં પર્યાય નથી એમ કહ્યું પછી પર્યાયનો ભેદ દેખાતો નથી, અભેદ થઈ જાય છે, અનન્ય. સમજી ગયા. શુદ્ઘનયનો પ્રયોગ જ્યાં ત્યાં કરાય નહીં. જ્યાં કરવા જેવો હોય ત્યાં કરાય. (શ્રોતા :- ઐસા તો કમ આતા હૈ, જ્ઞેયપ્રધાન શુદ્ધનય) શેયપ્રધાન શુદ્ધનય છે. જ્ઞેયપ્રધાન શુદ્ધનય ક્યારે થાય ? કે જેને ધ્યેયપ્રધાન શુદ્ધનય હાથમાં આવે તો, તેને જ થાયને, બાકી તો ભૂલ થાય છે.
૫૧ માં કળશમાં કહ્યું કે એ દ્રવ્યની જ ત્રણ અવસ્થાઓ છે. અને એ અવસ્થાઓ આત્માથી તે અભેદ છે અને પરમાર્થ છે એમ કહ્યું. અભેદ છે તે પરમાર્થ છે. કેમ કે તેમાં આનંદ આવે છે અને તે મોક્ષનો માર્ગ છે માટે પરમાર્થ છે. (શ્રોતા :- આત્માને જાણ્યા વિના શુદ્ધાનય ક્યાંથી હોય આત્માને જાણે ત્યારે શુદ્ધનય પ્રગટ થાય) ત્યારે એક શુદ્ધનય પ્રથમ આવે પછી બીજી શુદ્ઘનયનો જન્મ પછી થાય છે. આ તો ફળરૂપ શુદ્ઘનય છે ઓલી તો મૂળરૂપ શુદ્ધનય છે. હા. આ તો ફળ છે. આ શુદ્ધનયે કાંઈ ઓલી શુદ્ધનયને ખોટી પાડીને શુદ્ઘનય કહી કે શુદ્ઘનય રાખીને કહ્યું ? રાખીને કહ્યું છે. નં. ૧ અને નં. ૨ છે આ. નંબર એક મૂળરૂપ શુદ્ઘનય છે દ્રવ્ય ઉપર દૃષ્ટિ ગયા સિવાય શુદ્ધનયનો જન્મ જ થતો નથી અને અભેદનો અનુભવ જ થતો નથી. કર્તાકર્મનું અનન્યપણું થાય જ નહીં.
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |