Page Text
________________
૧૬૮
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન કર્તા કર્મનું અજ્ઞાન, કર્તા કર્મના જ્ઞાનથી જ જાય. એ વાત પણ આવી આમાં છે. ઈ સીમંધર ભગવાન પાસેથી વાત આવી છે. કેમકે આ અનુભવીએ લખેલું શાસ્ત્ર છે. અને સીમંધર પ્રભુ પાસેથી વાત આવી એ પણ અનુભવી જ્ઞાનીઓએ કહેલી વાત અથવા એમના જ્ઞાનમાંથી આવેલી વાત ઈ આ યથાર્થ છે. પણ સ્વભાવ ઉપર તેનું વજન આવવું જોઈએ. શેય ઉપર વજન ન આવવું જોઈએ.
પરિણામી દ્રવ્ય તો જ્ઞાનનું ઝેય છે ને અપરિણામી ધ્યાનનું ધ્યેય છે. દ્રવ્યનું ધ્યાન થતાં જ પરિણામી તો થઈ જાય છે. ધ્યાતા ધ્યાન ને ધ્યેયની એકતા હો જાતી હૈ. ભેદ દીખતા નહીં હૈ. ભેદ દીખાઈ દેતા નહીં હૈ.
આ શુદ્ધનયનો વિષય છે અન્ય પર સંયોગજનિત ભેદો છે એ બધા ભેદરૂપ અશુદ્ધદ્રવ્યાર્થિકનયનો વિષય છે. એ ભેદ જો તમે કર્યો તો એ અશુદ્ધદ્રવ્યાર્થિકનયનો વિષય થઈ ગયો પણ પર્યાય જે અભેદ થાય છે તો તે અનુભૂતિ તે આત્મા છે. સમ્યગ્દર્શન તે આત્મા છે. અનુભૂતિ આત્માથી ભિન્ન છે કે અભિન્ન? અભિન્ન છે. એક જ વસ્તુ છે. જ્ઞાન અને જ્ઞાયક જુદા નથી. આત્માનું જ્ઞાન હોવાથી જ્ઞાન તે આત્મા જ છે. પર્યાયને આત્મા કહ્યો અભેદ. અભેદપણે આત્મા છે, ભેદપણે પર દ્રવ્ય છે, પર્યાય છે. હા ! ભેદપણે તો પરદ્રવ્ય છે. વાહ! અભેદપણે તો સ્વદ્રવ્ય છે. આત્મા છે. (શ્રોતા :- ભાઈ કેવી અભૂત વાતો છે) આપણે બંનેને હકાર આવે છે તેનું કારણ જૂનો તત્ત્વનો પરિચય છે. ઘૂંટાણું છે પૂર્વે બહુ ઘૂંટાણું છે. ઘૂંટ્યા જ કરતા'તા, ઘૂંટ્યા જ કરતા'તા. જ્યારે મળે ત્યારે તત્ત્વની જ વાત પૂછે.
અન્ય પદ્રવ્ય સંયોગજનિત ભેદો તે તો બધા ભેદરૂપ અશુદ્ધદ્રવ્યાર્થિકનયનો વિષય છે. અશુદ્ધદ્રવ્યાર્થિકનય પણ શુદ્ધનયની દૃષ્ટિમાં પર્યાયાર્થિક જ છે. તેથી વ્યવહારનય જ છે એમ આશય જાણવો. કેટલું સ્પષ્ટ કર્યું છે. પર્યાય અભેદ થાય છે તે શુદ્ધનયનો વિષય ને પર્યાયને ભેદથી જોવો તો અશુદ્ધનયનો વિષય થઈ ગયો. આહાહા ! જૈનદર્શન કોઈ અપૂર્વ છે. બસ, બે ઘડી અભેદમાં રહે છે. કેવળજ્ઞાન થાય છે બે ઘડીમાં. બે ઘડી અંતર્મુખ થઈ જાય. બે ઘડી ઉપયોગ જામી જાય તો કેવળજ્ઞાનનો ભડકો થઈ જાય.
અહીં એમ પણ જાણવું કે હવે સ્યાદ્વાદથી સિદ્ધ કરે છે. અહીં એમ પણ જાણવું કે જિનમતનું કથન સ્યાદ્વાદરૂપ છે. તેથી અશુદ્ધનયને સર્વથા અસત્યાર્થ ન માનવો એમ. જાણવાની અપેક્ષાએ જ્યાં સુધી અશુદ્ધતા છે ત્યાં સુધી અશુદ્ધતા પર્યાયમાં છે એમ જાણવું. એ કાંઈ પર્યાયમાં મોક્ષ થઈ ગયો એમ ન જાણવું એમ કહે છે.
કારણ કે સ્યાદ્વાદ પ્રમાણે શુદ્ધતા અને અશુદ્ધતા બન્ને વસ્તુના ધર્મ છે. આખા
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |