Page Text
________________
૨૯૬
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન
પરિણામ જ્યારે જણાય છે ત્યારે પરિણામ ન જણાય. પરિણામ જ્યારે જણાય ત્યારે પરિણામ ન જણાય એમ લે. પરિણામનો પ્રતિભાસ થાય રાગાદિનો સ્વચ્છતામાં, પણ તેના ઉપરથી લક્ષ છોડી દે. તે વાત બીજા ભાગમાં છે.
જ્ઞાયક એવું નામ પણ તેને શેયને જાણવાથી આપાવમાં આવે છે. પ૨પદાર્થો જણાય છે તેથી આત્માને જાણનાર એમ સાપેક્ષથી વાત કહી. પણ પરને જાણે છે માટે જાણનાર છે તેમ નથી. પરનો સદ્ભાવ હો કે પરનો અભાવ હો જાણનાર તો જાણનારથી છે.
દાખલો આપ્યો હતો. આ ટ્યુબલાઈટ છે. આ ટ્યુબલાઈટ છે તેની સિદ્ધિ કેવી રીતે થાય તે તો સીધી વાત છે. ટ્યુબલાઈટની સિદ્ધિ તો આ બધાને પ્રકાશે છે માટે ટ્યુબલાઈટ છે. પણ ગણેશ ના પાડે છે. જો આપના બધાના અસ્તિત્વથી ટ્યુબલાઈટ છે તો આ બધા હમણાં ચાલ્યા જશે સવા નવે. તો અંધારું થઈ જવું જોઈએ. ટ્યુબલાઈટ તો રહેશે. ટ્યુબલાઈટનો પ્રકાશ પરાશ્રિત નથી. ટ્યુબલાઈટનો પ્રકાશ ટ્યુબલાઈટ આશ્રિત છે. એમ જ્ઞાન જ્ઞાયક આશ્રિત છે પરિણામ આશ્રિત નથી. પરિણામને જાણે કે ન જાણે તે તો જાણનારને જાણતો પરિણામે છે. રાગ જ્ઞાનનું જ્ઞેય હો કે ન હો તેની અપેક્ષા અમને-જ્ઞાનને નથી. જ્ઞાનમાં તો જ્ઞાયક જણાય છે. આહાહા ! તે જ્ઞેયનો સદ્ભાવ હો કે જ્ઞેયનો સદ્ભાવ ન હો. જ્ઞાન તો જ્ઞાયક આશ્રિત આત્મા આશ્રિત છે. બે વાત કરે છે.
કારણ કે જ્ઞેયનું પ્રતિબિંબ જ્યારે ઝળકે છે. આ જ્ઞેય છે ને ! આ જ્ઞેય પદાર્થ છે જણાવા યોગ્ય છે તે ઝળકે છે, ઝળકે છે પ્રતિબિંબિત થાય છે સ્વચ્છતામાં ત્યારે જ્ઞાનમાં તો એવું જ અનુભવાય છે, કે આ લાકડી છે એવું અનુભવાય છે, અનુભવાય છે એટલે જણાય છે. વેદાય છે એમ નહીં. અનુભવાય છે એટલે આમ જણાય છે. આ લાકડી છે, ઘોડો નથી બકરું નથી. આ લાકડી છે તેમ જણાય છે. તો પણ જ્ઞેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. એટલે આ છે તો જ્ઞાન છે અને આનાથી આત્મજ્ઞાન થયું એવી જ્ઞેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી તો તો જ્ઞાન પરાધીન થઈ ગયું. તો આ બધાય છે તો ટ્યુબલાઈટ છે, આ બધા ચાલ્યા જાય તો ટ્યુબલાઈટ નથી એમ નથી. આ જણાય કે ન જણાય આની અપેક્ષા વિના નિરપેક્ષ જ્ઞાન આત્માથી પ્રગટ થાય છે, તે આત્માને જાણે છે. જ્ઞેયની અપેક્ષા નથી એને, ઈ કહેશે.
શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. શેયો જણાય છે ત્યારે જો જ્ઞેયમાં આત્મબુદ્ધિ થાય તો અજ્ઞાન થાય. શેય જણાય ત્યાં સુધી આત્મબુદ્ધિ ન થાય. તેને હું જાણું છું તો અજ્ઞાન થઈ ગયું. આ લાકડીને હું જાણું છું તો અજ્ઞાન થઈ ગયું. આનો જ્ઞાતા થઈ ગયો અને આનો સ્વામી થઈ ગયો.
કારણ કે જ્ઞેય જ્ઞાનમાં પ્રતિભાસિત થઈ ગયું. હવે આ ઈમ્પોર્ટન્ટ વાત આવી. જ્ઞેય-આ
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |