Page Text
________________
ર૩૦
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન શેય છે. તો જોયાકાર થવાથી એટલે કે શેયો આ જ્ઞાનમાં પ્રતિભાસે છે. જણાય રહ્યા છે. જ્ઞાન એને જાણતું નથી જણાય છે ખરું પણ જ્ઞાન એને જાણતું નથી, જણાય છે ખરું પણ જાણતું નથી. ઈ જણાયા જ કરે. જણાવાનું બંધ ન થાય. પણ જાણવાનું બંધ થાય ત્યારે અનુભવ થઈ જાય. આ જ્ઞયો છે ને ત્યાં સુધી એમ લાગે છે કે મને જ્ઞેય જણાય છે. ત્યાં સુધી અજ્ઞાની છે. શેય જણાય છે ત્યાં સુધી અજ્ઞાની છે ઈ. પણ જોય જ્યારે જણાય છે પ્રતિભાસ થાય છે, ત્યારે શેય નથી જણાતું, મારા જ્ઞાનમાં તો જ્ઞાયક જણાય છે. એ જ સમયે શેયથી વ્યાવૃત થઈને શેયથી પાછો ફરીને વ્યાવૃત થઈને એટલે જોયને જાણવા રોકાણો હતો એને જાણવાનું બંધ થઈ જાય છે. જાણનાર જણાય છે. ત્યાં આખો શુદ્ધઉપયોગ થઈને અનુભવ થઈ જાય છે.
એ વાત આમાં મૂકી છે. ધ્યાન રાખીને સાંભળવા જેવું છે. પ્રયોગ કરશે તો સફળ થશે. આ પ્રયોગ અફર છે. કદાચિત અનુભવ થાય અને કદાચિત્ અનુભવ ન થાય એમ આમાં કથંચિત્ કે કદાચિતું નથી. સર્વથા આમાં કહે છે તેમ કરે તો અનુભવ થયા વિના રહેતો નથી. સંતો કહે છે એમ કર તું. તારી માન્યતાને છોડી દે. હું પરને જાણું છું ને, પરને શું નથી જાણતો? સ્વપરપ્રકાશક છે ને નહિંતર એકાંત થઈ જશે ને લાકડાં બધા કાઢી નાંખ. એકવાર તું અમે કહીએ છીએ એમ પ્રયોગ તો કર. આહાહા ! (શ્રોતા :- લાકડાં કાઢવાનો અવસર આવ્યો છે.)
જોયાકાર અવસ્થામાં એમ કહે છે કે શેયાકાર થવાથી આત્માને જાણનાર કહેવામાં આવે છે. કેમકે જાણનાર આત્મા છે એ એને જાણવામાં નહોતો આવ્યો અજ્ઞાનીને. આત્મા જાણનાર છે જાણનાર છે જાણનાર છે. જ્ઞાયક છે, જ્ઞાયક છે, જ્ઞાયક છે એમાં સમજતો ન હતો એટલે આચાર્ય ભગવાને અસભૂત વ્યવહાર દ્વારા એને જ્ઞાયકને સમજાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો. વ્યવહાર પરમાર્થનો પ્રતિપાદક છે. પણ વ્યવહાર અનુસરવા યોગ્ય નથી. શેયને જાણે છે માટે આત્માને જાણનાર જ્ઞાયક એમ કહેવામાં આવે છે. પણ એને જાણે છે માટે જાણનાર છે એમ છે નહિં. કોઈ વખત અસભૂત વ્યવહારથી સમજાવે કોઈ વખત સદ્દભૂત વ્યવહારથી સમજાવે. કોઈવાર એમ કહે છે કે શેયને જાણે છે ને એટલે આત્માને જ્ઞાયક એવું નામ પ્રસિદ્ધ છે. એમ કહે પછી સભૂત વ્યવહારમાં લાવે ઓલું ખોટું છે ઈ ખોટો વ્યવહાર છે. આત્મા આત્માને જાણે છે અથવા આત્માનું જ્ઞાન આત્માને જાણે છે. ઈ અંદરમાં લાવે સભૂત વ્યવહાર, એમાંય એને અનુભવ ન થાય. તો જ્ઞાન પરને જાણે એમાં તો અનુભવ ન જ થાય. એમાં તો અનુભવની ગંધ પણ નથી-આમાં તો અનુભવની ગંધ છે.
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |