Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૧૯
૨૪૧ છે અને ભેદને ન જાણે ને અભેદને જાણે તો સ્વપ્રકાશક છે. સ્વપ્રકાશકમાંથી ગયો, સ્વપરપ્રકાશકમાંથી પણ ગયો અને મને પર જણાય છે એવું અજ્ઞાન ઊભું થઈ ગયું. અભેદનો ત્યાગ અને ભેદનો પણ ત્યાગ અને ભિન્નનું ગ્રહણ.
જે જ્ઞાનથી બાહ્ય પદાર્થો છે જે જ્ઞાનમાં પેસતા નથી, જ્ઞાનની તદ્ બહાર છે મોટર બંગલા આદિ તેમાં તેનું લક્ષ જાય છે એટલે અજ્ઞાન થઈ ગયું. નિશ્ચય પણ ગયો વ્યવહારેય ગયો ને અજ્ઞાન ઊભું થઈ ગયું. જરાક ધ્યાન રાખે તો કામ થાય તેવું છે. આ પારો અનુભવનો છે અનુભવ કેમ થાય તેની આમાં વિધિ છે.
અનુભવ રત્ન ચિંતામણી, અનુભવ હૈ રસ કૂપ,
અનુભવ મારગ મોક્ષનો, અનુભવ મોક્ષ સ્વરૂપ. આત્માના અનુભવથી મોક્ષમાર્ગ ધર્મની શરૂઆત થાય છે. અનંતકાળથી રાગાનુભૂતી કરી, રાગનો અને દુ:ખનો અનુભવ કર્યો. અને એક સમયે જ્ઞાનનો અનુભવ કર્યો નહીં. જ્ઞાનનો અનુભવ કર્યો હોત તો આજે સ્થિતિ આવી તેની ન હોત. આહાહા! કાં તો હોત મોક્ષમાં ને કાં હોત સ્વર્ગમાં. મોક્ષ ન થાત તો સ્વર્ગમાં હોત. કાં મોક્ષ થઈ ગયો હોત તેનો.
સ્વનો ત્યાગ કર્યો, ધર્મીનો ત્યાગ અને ધર્મનો ત્યાગ. શું ર્યો ધંધો? ધર્મ એવો પોતાનો પરમાત્મા જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, સુખ, વીર્ય આદિ અનંત અનંત ગુણોથી | બિરાજમાન પરમાત્મા છે. એવો જે ધર્મી અનંતગુણો તેના ધર્મ છે અને તેને ધારી રાખે તેને ધર્મી કહેવામાં આવે છે. ધર્મીનો ત્યાગ કર્યો અને એક સમયની જ્ઞાનની પર્યાય તે આત્માને પ્રસિદ્ધ કરે તેવું જે લક્ષણ પ્રગટ થાય છે તેનો પણ ત્યાગ કર્યો.
મને જ્ઞાન નથી જણાતું મને રાગ જણાય છે. મને દુઃખ જણાય છે. દુઃખ મને થાય છે અને દુઃખ મને જણાય છે. આહાહા ! મારામાં જ્ઞાન થાય છે તેને છોડ્યું ને જ્ઞાનમાં જ્ઞાયક જણાય છે તેને પણ છોડ્યો. ધર્મીનો ત્યાગ અને ધર્મનો પણ ત્યાગ. બેનો ત્યાગ કર્યો એટલે અધર્મનું ગ્રહણ થઈ ગયું. ઈન્દ્રિયજ્ઞાન એવી અધર્મ દશા ઊભી થઈ. પરને હું જાણું છું. એ એવી અધર્મ દશા છે ધર્મની દશા નથી.
ઈન્દ્રિયજ્ઞાન વિપરીત છે, આત્માના સ્વભાવભાવથી તે વિપરીતભાવ છે. રાગ તો વિપરીત છે. રાગ તો વીરાતગભાવથી વિપરીત ભાવ છે. વીતરાગભાવ સ્વભાવભાવ છે અને રાગ તો વિભાવ છે તે વિપરીત છે. તે તો ઠીક પણ રાગને જાણનારું જ્ઞાન જાણનારને છોડીને રાગ ને રાગના નિમિત્તોને જાણવા ગયું. પોતાના સ્વચતુષ્ટયને છોડીને પ્રમાણની બહાર ગયું. રખડે છે ગોથા ખાય છે. આહા ! પરને જાણતાં તેને અજ્ઞાન થયા વિના રહેતું નથી. મોહ થયા વિના રહેતો નથી. મોહ, રાગ દ્વેષ મમતા થઈ ગઈ.
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |