Page Text
________________
૨૪૦
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન એટલે આત્મા શુદ્ધ છે તેમાં દૃષ્ટિનો વિષય શ્રદ્ધાનો વિષય અને ઉપાદેયભૂત જ્ઞાનનું શેય એટલું બતાવવું છે.
હવે આત્માનો અનુભવ કેમ થાય? તેનો બીજો પારો છે. તેવી રીતે જોયાકાર થવાથી તે ભાવને જ્ઞાયકપણું પ્રસિદ્ધ છે, તો પણ શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી તે ચાલે છે. તેનું કારણ આપશે. શું કહે છે આચાર્ય ભગવાન. અનંત અનંતકાળ વીત્યો અજ્ઞાની પ્રાણીએ પોતાનો અભેદ સામાન્ય આત્મા તે અભેદનું લક્ષ કર્યું નહીં, અભેદને જાણ્યો નહીં. શુદ્ધાત્મા જે અભેદ અનંતગુણથી અભેદ છે તેને શ્રદ્ધામાં પ્રતીતમાં લીધો નથી તે એક વાત.
બીજી વાત નિશ્ચયનયના વિષયને પણ તેણે છોડ્યો, શુદ્ધાત્મા જેને ઉપાદેય કરવો છે તે શુદ્ધનયનો વિષય છે, નિશ્ચયનયનો વિષય છે તેને લક્ષમાંથી છોડી દીધો છે અનંતકાળથી, હું શુદ્ધ છું તેમ લક્ષમાં લેતો નથી. હું અભેદ પરિપૂર્ણ જ્ઞાયક પરમાત્મા છું તેમ લક્ષમાં ધ્યાનમાં લેતો નથી, અને એકપણું ધ્યાનમાં આવતું નથી. કોઈ કહે જ્ઞાનીનો લોપ થાય તો તેના ઉપર ધ્યાન ખેંચાતું નથી. તારો આત્મા અત્યારે પરિણામથી રહિત છે માટે તારો આત્મા ત્રણેકાળ શુદ્ધ રહેલો છે એ વાત આ કાને સાંભળી ને આ કાને કાઢી નાખે છે. અનંતકાળ વીત્યો એટલે નિશ્ચય તો છોડ્યો એણે, નિશ્ચયનયનો વિષય તો એને શ્રદ્ધાજ્ઞાનમાંથી છૂટી ગયો છે. અનંતકાળથી એક સમય માટે પણ તેને અભેદ સામાન્ય ટંકોત્કીર્ણ પરમાત્માના દર્શન થયા નથી. નિશ્ચયને તો છોડતો જ આવે છે.
હવે તેને જ્ઞાનની પર્યાય પ્રગટ થાય છે. તેમાં જ્ઞાયક જણાય છે. ભેદ પ્રગટ થાય છે. ઉપયોગ લક્ષણ પ્રગટ થાય છે. હવે ભેદમાં સ્વપપ્રકાશકનો વ્યવહાર છે. સ્વપરનો પ્રતિભાસ થાય છે તેથી તેને સ્વપરપ્રકાશકનો વ્યવહાર કહેવામાં આવે છે. તે અભેદને છોડ્યો ને જ્ઞાનની પર્યાયને ભેદમાંથી, લક્ષમાંથી છોડી દીધી. તે જ્ઞાનની પર્યાયમાં ત્રિકાળી આત્મા ન આવ્યો અને તે જ્ઞાનની પર્યાયમાં જ્ઞાનની પર્યાય ન આવી. ત્રિકાળી આવે તો અનુભવ થાય અને જ્ઞાનની પર્યાય જ્ઞાનની પર્યાયને જાણે તો વ્યવહાર ઊભો થાય. નિશ્ચયને છોડ્યો ને વ્યવહારને પણ છોડ્યો ને એ જ્ઞાનની પર્યાયે ધંધો શું કર્યો કે પર જણાય છે. શેય જણાય છે. શેય જણાય છે એટલે બહાર નીકળી ગયો. જ્ઞાયકથી તો બહાર ગયો પણ જ્ઞાનની પર્યાયથી પણ બહાર નીકળીને આ મારું ને આ ફલાણું ને આ જાણું છું ને આ કાળું ને ધોળું ને એ અજ્ઞાન થઈ ગયું.
કેમ કે જ્ઞાનની પર્યાયમાં જ્ઞાયક જણાય રહ્યો છે અભેદ તેનો અનાદર કરે છે, નિષેધ કરે છે, મને જ્ઞાયક જણાતો નથી. મને આ પર જણાય છે એટલે નિશ્ચયનયના વિષયને છોડ્યો અને તેને જાણનારી જ્ઞાનની પર્યાય પ્રગટ થાય છે ઈ જો ભેદને જાણે તો સ્વપરપ્રકાશક
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |