Page Text
________________
૨૨૨
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન કે શેયને જાણે તો અહિંયા જ્ઞાન થાય. શેય આશ્રિત જ્ઞાન હોય. શેયને ન જાણે તો જ્ઞાન જ ન હોય. એ તારી ખોટી વાત છે. એ પર શેયને જાણે નહીં ત્યારે જ્ઞાન પ્રગટ થશે. અત્યારે તો તારું અજ્ઞાન છે. ઈન્દ્રિયજ્ઞાન છે. અદ્દભૂતથી અભૂત વાત છે.
(શ્રોતા :- પરશેયને જાણે નહીં તો જ જ્ઞાન પ્રસિદ્ધ થાય.) તો જ જ્ઞાન પ્રગટ થાય. પરશેયને હું જાણું છું એવો અભિપ્રાય રાખે ત્યાં સુધી એને પરસતાવલંબનશીલ જ્ઞાન ઈન્દ્રિયજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયા વગર રહેશે નહિ. અને ઈન્દ્રિયજ્ઞાનમાં આત્મા ત્રણકાળમાં નથી જણાતો. ઈન્દ્રિયજ્ઞાન પરને જાણે છે અને અતીન્દ્રિયજ્ઞાન સ્વને જાણે છે. અતીન્દ્રિયજ્ઞાન સ્વને જાણે અને પરને ન જાણે અને ઈન્દ્રિયજ્ઞાન પરને જાણે અને સ્વને ન જાણે. બે વિભાગ છે અંદરમાં આહાહા !
ભિન્ન ભિન્ન જ્ઞાનો વડે ઉપલબ્ધ હોવાથી ઈન્દ્રિયજ્ઞાન દેહને જાણે છે અને સ્વસંવેદનજ્ઞાન આત્માને જાણે છે. બે ભાગ અંદર છે. ઉપયોગથી આત્મા અનન્ય છે. એટલે ઉપયોગ આત્માને જાણે છે. અને ઈન્દ્રિયજ્ઞાન ભાવઈન્દ્રિય આત્માથી સર્વથા ભિન્ન છે, માટે ભાવઈન્દ્રિય આત્માને જાણતી નથી. એકલી પરની પ્રસિદ્ધિ કરે છે તે અજ્ઞાન છે.
કહે છે કે એ ભાવને જ્ઞાયકપણું પ્રસિદ્ધ છે. જાણનાર જાણનાર કહ્યો પરને જાણે છે માટે જાણનાર કહ્યો તે ઘીના ઘડા જેવું કથન છે. તો પણ શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી જ્ઞાનને. શેયને જાણે છે એમ કહ્યું તેથી જોય છે તો જ્ઞાન છે ને શેયથી જ્ઞાન થયું ને શેયનું જ્ઞાન થયું તેમ નથી. શેયનું જ્ઞાન જ ન થાય. જ્ઞાન આત્માનું થઈ રહ્યું છે બધાને. એને ભ્રાંતિ થઈ છે કે મને શેયનું જ્ઞાન થઈ રહ્યું છે. શેયનું જ્ઞાન જ ન હોય. જો જ્ઞાન શેયનું હોય તો જ્ઞાન એ રૂપ થઈ જાય. જ્ઞાન તો આત્માનું છે. સમયે સમયે આત્મા જણાય છે અજ્ઞાનીને પણ, પણ મનાઈ ગયું છે કે મને પર જણાય છે. આ અનુભવની વિધિ બતાવે છે, ધ્યાન રાખજો. અપૂર્વ વિધિ છે.
તો પણ શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. શેય છે તો અહિંયા આત્મજ્ઞાન થાય છે. અને શેયથી આત્મજ્ઞાન થાય છે એમ છે નહિં. તો તો જ્ઞાન પરાધીન થઈ ગયું ને તો તો પરાવલંબી જ્ઞાન થઈ ગયું. જોયનું અવલંબન ત્યે તો જ જ્ઞાન પ્રગટ થાય અને શેયનું અવલંબન છોડે તો જ્ઞાનનો અભાવ થઈ જાય એમ છે નહીં. શેય આશ્રિત જ્ઞાન નથી. જ્ઞાયક આશ્રિત જ્ઞાન છે. એક અપેક્ષાએ. બીજી અપેક્ષાએ તો જ્ઞાનની પર્યાયને આશ્રયે જ્ઞાનની પર્યાય થાય છે.
હવે કહે છે કે શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. આહાહા ! જ્ઞેય જ્યારે પ્રતિભાસે છે ત્યારે અહિંયા જ્ઞાન થાય છે ને એનું જ્ઞાન થાય છે એમ નથી. કારણ કે, હવે એનું કારણ આપે છે. કારણ કે જોયાકાર અવસ્થામાં, જે મુદ્દાની વાત આવે છે. જ્ઞયાકાર અવસ્થામાં એટલે
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |