________________
પ્રવચન નં. ૧૭
૨ ૨૧ ખાત્રી છે કે આ રીતે કોઈ લાઈનમાં આવીને અમે જેમ કહીએ છીએ તેમ જો લક્ષમાં લઈને આત્માનો અનુભવ કરે તો અનુભવ થશે. આત્માના અનુભવ વિના મોહ ક્ષય થવાનો નથી. એક જ ધર્મની ક્રિયા છે આત્માનો અનુભવ. બીજી કોઈ ક્રિયા છે નહિં મોક્ષમાર્ગની. આત્માને જાણવો ને આત્માને શ્રદ્ધવો ને આત્મામાં ઠરવું. એવી રીતે શેયાકાર થવાથી તે ભાવને જ્ઞાયકપણું પ્રસિદ્ધ છે. ઓમાં કહેવાય છેઆવ્યું'તું અજ્ઞાની લોકો કહે છે. કહેવાય છે એટલે એમ છે નહીં. અગ્નિ લાકડાને બાળે છે એમ અજ્ઞાની વ્યવહારીજનો પરસ્પર વાતો કરે છે. કહેવાય છે. કહેવાય છે એમ છે નહીં.
હવે અહીં બીજો બોલ કે તે ભાવને જ્ઞાયકપણું પ્રસિદ્ધ છે. શેયને જાણે છે માટે આત્માને જાણનાર કહેવાય એ વાત અજ્ઞાનીને પ્રસિદ્ધ છે. અને જે પ્રસિદ્ધ છે એના દ્વારા સમજાવે છે ઘીનો ઘડો’ તરત જ ઊભો રહ્યો. “ઘીનો ઘડો કેમકે એને એ અનુભવ છે. “ઘડો માટીનો છે તો એને અનુભવ નથી. “ઘીનો ઘડો'.
હા. બરાબર. જો એને એની માન્યતા રાખીને પછી માન્યતા છોડાવે છે. એની માન્યતા રાખી પહેલી હા. સાહેબ બરાબર છે. “ઘીનો ઘડો” ઉભો રહે. હા, કહે માં. હમણા ઉતાવળ કરમાં. મારે બીજાં કહેવું છે. તું માનશ, એમ અમે માનતા નથી. તું જે રીતે જાણે છે એમ અમે જાણતા નથી. “ધીનો ઘડો' આવ્યું આ મારું. શું આવ્યું મોત આવ્યું તારું એમ છે નહિ. ઘીનો ઘડો' હોય નહિં. ત્યારે એની જે માન્યતા હતી એને આગળ કરી. “ઘીનો ઘડો’ પછી બ્રેકેટમાં કૌંસ કરી નાખ્યો, ખલાસ. “ઘીનો ઘડો' આગળ વધીશમાં છે ત્યાં આગળ ઘીનો ઘડો છે” એવું વાક્ય છે નહિ. “ઘીનો ઘડો' બસ સ્ટોપ ત્યાં છે. “છે તે માટીમય છે અને ઘી મય નથી'' આહાહા ! ઘીનો ઘડો કહ્યો ત્યાં રાજી થઈ ગયો એમ જોયને જાણે છે માટે આત્માને જાણનાર કહેવાય ત્યાં તો રાજી થઈ ગયો ઊભો રહે. શેયને જાણતો જ નથી. જો “ઘીનો ઘડો' હોય તો આત્મા પરને જાણે. (શ્રોતા :- અપૂર્વ વાત છે)
કહ્યું? ઘીનો ઘડો કોઈ દિવસ હોય નહિ અને આત્મા પરને જાણે નહિ. ભલે લોકાલોક જણાય, પ્રતિભાસે. પ્રતિભાસની મુખ્યતા નથી અત્યારે, લક્ષની મુખ્યતા છે. એ ધ્યાન રાખજો. આહાહા ! આ તો સમયસારમાં છે. અનુભવની વિધિ નિકટભવીને લાગૂ પડી જાય. નિકટભવીને લાગૂ પડે અંદરમાંથી હા આવે. વાહ રે વાહ! સંતોએ અનુભવની | વિધિ બતાવી. આહાહા !
શેયાકાર થવાથી, એટલે શેયને જાણે છે જ્ઞાન. જાણે છે ઈન્દ્રિયજ્ઞાન અને ઈન્દ્રિયજ્ઞાન સાથે જ્ઞાતા જ્ઞયનો સંબંધ છે. ઈ હા પાડે છે. શેયને જાણે એને જાણનાર કહેવામાં આવે. ભાઈ તું ઊભો રહે. શેયાકાર થવાથી જ્ઞાયકપણું પ્રસિદ્ધ છે, તો પણ આવું તને જે પ્રસિદ્ધ છે.