Page Text
________________
૩૧૪
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન કષાય સમૂહના અપાર ઉદયોની, વિચિત્રતા એટલે અનેકતાના વિશે પ્રવર્તતા જે પુણ્ય પાપને ઉત્પન્ન કરનારા. પુણ્ય ને પાપની નવી પ્રકૃત્તિ ઉત્પન્ન થાય છે, એને ઉત્પન્ન થવામાં નિમિત્ત કારણ કોણ છે? ઉપાદાન કારણ તો પુણ્ય-પાપની પ્રકૃત્તિ પોતાની છે. એની યોગ્યતાથી પુણ્ય પાપની પ્રકૃત્તિ, એના અનુભાગ, સ્થિતિ ઈ બધું એનાથી થાય છે. આત્માથી તો નહીં, પણ એનાથી થાય છે. પણ એમાં નિમિત્ત કારણ કોણ છે? કે કર્મના ઉદયમાં જોડાતા શુભાશુભભાવ થાય પર્યાયમાં.
(કહે છે) પ્રવર્તતા પુણ્ય પાપને ઉત્પન્ન કરનાર સમસ્ત, અનેકરૂપ શુભાશુભભાવો, થાય છે શુભાશુભભાવો. જૂના કર્મના ઉદયમાં જોડાય છે, ભાવકર્મ પર્યાયમાં થાય છે શુભાશુભ, એના નિમિત્તે નવી પુણ્ય-પાપની પ્રકૃત્તિ બંધાય છે. એ બધી વાત સાચી છે. જુઠી નથી વાત સાચી છે. બહારની વાત બહારમાં સાચી છે. અંદર જો તો એ વાત સો ટકા જુઠી છે. કથંચિત સાચી છે એમ નહીં. મરી ગયો કથંચિમાં સ્યાદ્વાદમાં, અનેકાંતમાં. આહાહા ! અનેકાંતમાંથી એકાંત કાઢી શક્યો નહીં.
(શ્રોતા : બહારની સાચી વાત સ્વીકારી લીધી. અંદરની સાચી વાત સ્વીકારી નહીં) અંદરમાં શુભાશુભભાવ થાય છે ને એના નિમિત્તે નવી પુણ્ય-પાપની પ્રકૃત્તિનો બંધ થાય છે. પણ હવે કહે છે કે શુભાશુભ ભાવ થાય છે એ વાત હવે મહત્ત્વની આવે છે. કે શુભાશુભ ભાવ થાય છે તો પણ એના સ્વભાવે પરિણમતો નથી. ઉદયભાવરૂપે આત્મા પારિણામિકભાવ પરિણમે છે? તો તો જડ થઈ જાય એમ કહેશે હમણાં. આહાહા! આ તો સમયસાર છે. દ્રવ્યાનુયોગનો ઉત્કૃષ્ટ ગ્રંથ. આહાહા!
આપણાં ભાગ્યમાં સમયસાર ગ્રંથ આવ્યો. આપણે તો સ્થાનકવાસી. આપણને લોટરી લાગી ગઈ હો. (શ્રોતા :- બધાને લાગી ગઈ) હા. બધાને બધા માટે છે. ચક્રવર્તીના પુણ્ય કરતાં પણ પુણ્ય વધી જાય ત્યારે હજી કુંદકુંદભગવાનની વાણી કાન ઉપર આવે. હજી વાણી હો, પછી એનો ભાવ પકડે, પ્રયોગ કરે ને અનુભવ કરે એ એના પુરુષાર્થની વાત છે.
પુણ્યપાપને ઉત્પન્ન કરનાર અનેકરૂપ શુભાશુભભાવો તેમના સ્વભાવે પરિણમતો નથી. શુભાશુભભાવ થાય છે એમ રાખ્યું, એના નિમિત્તે પુણ્ય પાપની પ્રકૃતિબંધ થાય છે એ પણ સિદ્ધ કર્યું. કોઈ વાતને છોડતા નથી. નિષેધ કરવા માટે જ્ઞાન કરાવે છે. શું કહ્યું? આ વ્યવહારનું જ્ઞાન શા માટે કરાવતા આવે છે. વ્યવહારની વાત તો ઠેક ઠેકાણે શાસ્ત્રમાં છે. જિનવાણી દ્વિનયાશ્રિત છે. એકાંતે નિશ્ચયની વાત કરે ને વ્યવહારની વાત ન કરે એમ નથી. વ્યવહારની વાત તો વધારે કરે. નિશ્ચયની વાત તો આવે, તો વ્યવહાર શા માટે
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |