Page Text
________________
૩૫૪
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન છે. હું હમણાં આધારે આપીશ. ફરમાવે છે કે “વિશેષ પર્યાયના ભેદે કોઈ તો સમ્યકજ્ઞાની થઈ જાય છે અને કોઈ મિથ્યાજ્ઞાની થઈ જાય છે. પ્રતિભાસ બેના છે ને? લક્ષ અંદરમાં કરવું કે બહારમાં કરવું એ પોતાના પુરુષાર્થની વાત છે. અનંતકાળથી બહારનું લક્ષ કરે છે કે પર જણાય છે મને, એ બહિર્મુખદશા થઈ ગઈ. આત્મા (તે) રૂપ થતો નથી. ઈન્દ્રિયજ્ઞાન બહિર્મુખ થાય છે. આત્માનું જ્ઞાન બહિર્મુખ થઈ શકે જ નહીં. બહિર્મુખ થાય તો તો પરને જાણે અને પરને જ જાણે તો જ્ઞાન પરનું જ હોય, તો તો જ્ઞાનનો નાશ થઈ જાય. આહાહા ! રાગનું જ્ઞાન ન થાય રાગનો પ્રતિભાસ થાય પણ રાગને જાણે નહીં જ્ઞાન. પ્રતિભાસ થાય અને જાણે નહીં. બોલો ગજબની વાત !
ભગવાનની પ્રતિમાના દર્શન કરવા જાય તો એને પ્રતિભાસ થાય, પણ આત્માનું જ્ઞાન પ્રતિમાજીને જાણતું નથી. તો એ વખતે કોણ જાણે છે એને? કે આંખનો ઉઘાડ ચક્ષુઈન્દ્રિય જાણે છે. જ્યારે ચક્ષુઈન્દ્રિય એને જાણે છે ત્યારે આત્માનું જ્ઞાન આત્માને જાણે છે. પ્રતિમાની સામે ઊભા ઊભા અરિહંતના દ્રવ્ય-ગુણ પર્યાયને જાણતાં, અરે ! મને તો જાણનાર જણાય છે. ત્યાં ઊભા ઊભા સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ થઈ જાય. પ્રતિમા ત્યાં રહી ગયા. આંખનો ઉઘાડ ત્યાં થોડો ટાઈમ રહ્યો. થોડો ટાઈમ ! પછી તો એને એમ આવ્યું ને કે જાણનાર જણાય છે. આ નથી જણાતું. ઈ તો ઈન્દ્રિયજ્ઞાન એને જાણે છે. તો જાણનાર જણાય છે તો ઈન્દ્રિયજ્ઞાનનો વ્યાપાર થોડો ટાઈમ લબ્ધ થઈ જાય છે.
ઈન્દ્રિયજ્ઞાનનો વ્યાપાર અટકે છે. ઈન્દ્રિયજ્ઞાનનો ક્ષય થતો નથી. નિર્વિકલ્પ ધ્યાનમાંથી બહાર આવ્યા પછી પાછું ઈન્દ્રિયજ્ઞાન ઉભું થાય છે. આહાહા ! અને પરિણતિ રહી જાય છે. “અનુભવ” પછી એક જ્ઞાનના બે ભાગ પડી જાય છે. થોડી અંતર્મુખ અતીન્દ્રિયજ્ઞાની પરિણતિ રહી જાય છે. બહિર્મુખ જ્ઞાનમાં ઈન્દ્રિયજ્ઞાન રહી જાય છે. પછી એને ઈન્દ્રિયજ્ઞાનમાં અહં થતું નથી. હું ઈન્દ્રિયજ્ઞાન વડે પરને જાણું છું, એવું થતું નથી. ભેદજ્ઞાન થઈ ગયું એને એકતા તૂટી ગઈ એની. આહાહા ! એ તો જોય છે. ભાવઈન્દ્રિય ને એના વિષયો એ બધું શેય છે. એ શેય નથી જણાતા પણ શેયનો પ્રતિભાસ થાય છે. એવું જે જ્ઞાન છે કે જે જ્ઞાન આત્માને જાણે છે, ત્યાં સુધી લઈ લેવાનું. જ્ઞાનને જાણે છે એમ ન લેવું. જ્ઞાનની પર્યાયને જાણે છે તો પ્રતિભાસ ઉપર વયો જાશે. આહાહા ! બહુ અપૂર્વ વાત છે.
છઠ્ઠી ગાથા એટલે છઠ્ઠીનો લેખ, ફરે નહીં અફર છે એમ ગુરુદેવ કહે છે. કાળ સારો છે. યાકાર અવસ્થામાં જ્ઞાયક જણાય છે એનો વિચાર બધાએ કરવો. કે આ શું? શેયાકાર અવસ્થાનો સ્વીકાર કર્યો આચાર્ય ભગવાને, અને એમાં શેય ન જણાય ને જ્ઞાયક જણાય એ શું? મંદિરમાં બધા દર્શન કરવા જાય છે. તો અરીસા સામે જોઈને બધા કપાળમાં
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |