________________
પ્રવચન નં. ૨૭ ચાંદલો કરે ને? સમજી ગયા! તો બહાર નીકળતાં નીકળતાં કોઈ ભાઈએ પૂછ્યું કે તમે આ ચાંદલો કર્યો તો કેવી રીતે કર્યો? અરીસાની સામે જોયું. અને મારું કપાળ દેખાણું એમાં ચાંદલો કર્યો. બીજા-ત્રીજો પછી બધા આવવા માંડ્યા.મને તો અરીસો જ દેખાણો મને કપાળ, કાંઈ દેખાણું જ નથી.
હવે કપાળના પ્રતિભાસ વખતે અરીસો જણાય, ઝવેરીને સ્ફટિકમણિના લાલ ફૂલના પ્રતિભાસ વખતે સ્ફટિકમણિ જણાય જાય છે. બે જાણનારા છે એક અપરીક્ષક ને એક પરીક્ષક, બે. આહાહા ! એને તો એમ લાગતું નથી કે આ લાલ થઈ ગયું. દાખલો ઘણી વાર આપું છું. ફરીથી આપું, કળા છે કળા. ભૂલેશ્વર છે મુંબઈમાં, એક સ્ફટિકમણિ ખેડૂતને મળ્યો એને એમ કે સારા પૈસા આવશે, એટલે ગયો ભૂલેશ્વર ખૂબ ભીડ હોય ત્યાં તો એક બાંકડા ઉપર એને રાખ્યો. આજુબાજુ કાપડવાળાની દુકાન લાલ પડદા રાખે છે. એનો પ્રતિભાસ એમાં થાય પડે. હવે કહે કે ભાઈ મારે આ વેચવો છે. તો કહે એક રૂપિયો, સવા રૂપિયો, બે રૂપિયા, પાંચ રૂપિયા સુધી હરરાજી થઈ, પછી સવાપાંચ કોઈ કહે નહીં. ના, મારે પાંચ રૂપિયામાં વેંચવો નથી. એમાં કોઈ ઝવેરી આવ્યા ને છેટેથી નજર કરી કે કાંઈ લાગે છે, આમ જોયું. આ તો સ્ફટિકમણિ છે. એલા આ સ્ફટિકમણિ કેનો છે? મારો છે, તો તારે કેટલામાં વેંચવો છે? ભાઈ પાંચ રૂપિયા સુધી હરરાજી થઈ છે. તારે શું લેવું છે? મારે છે ઉતાવળ, મારે મહેમાનો આવ્યા છે, શાક લઈ લીધું છે. મારે છે ઉતાવળ જલ્દી લઈ લેવું હતું એને મૂળ તો કબજો કરી લેવો હતો.
કહે શેઠ મારે ૧૦૦ રૂપિયા લેવા છે. એટલે ૧૦૦ ની નોટ કાઢી તરત જ શેઠે આપી દીધા, નવ્વાણું ન કહ્યા! ૫૦૦ માગ્યા હોત તો ૫૦૦ આપત. પછી ટેક્ષી કરીને ભાગ્યા.ઈ પાછું વાળીને ન જોયું. અને બીજે દિવસે એની તપાસ કરી, આ તો ૧૦ લાખ રૂપિયા આવશે આની કિંમત ૧૦ લાખ રૂપિયા આવશે.
પછી ત્રીજે દિવસે બધાને બોલાવ્યા ઘેરે ચાપાણી પીવા, મોટો હોલ હતો. શ્રીમંતને ઘરે તો મોટો હોલ હોય ને? પછી કાજુની પૂરી ને બદામની પૂરી પીસ્તા ડીસોમાં ચિક્કાર ભરીને, ઓલા હરરાજીવાળાને કહે તમે અમારા ભાઈયું છો તમે હરરાજીમાં હતા. તમને ચા પાણી પીવા શેઠે આમંત્રણ આપ્યું છે. કાલ સવારે બધા આવજો. બધા આવ્યા. ૫૦ જણા બધા આવ્યા લગભગ આવ્યા. આવ્યા એટલે કહે શેઠ અમને શું કામ બોલાવ્યા? કે કાલે જે ઓલી હરરાજી હતી ને? એ મેં કાચ લીધો ને? એના ૧૦ લાખ રૂપિયા મને આવી ગયા. હે? હા ! અમે તો પાંચ રૂપિયા સુધી ચડાવ કરી હતી કે તમને ખબર પડે, પણ એ સ્ફટિકમણિ હતું. પછી બધાએ કહ્યું પૂછ્યું-કે હવે આની પરીક્ષા કેમ થાય? બીજીવાર