________________
૨૭૨
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન હવે પર્યાયની વાત કરે છે. દ્રવ્ય તો કેવું છે તેવું શુદ્ધ અનાદિ અનંત ટંકોત્કીર્ણ પરમાત્મા એ રહેલો છે. એને તો જરા જેટલો પણ ડાઘ લાગ્યો નથી. એને રાગનો ડાઘ લાગ્યો નથી. પર્યાયને ડાઘ લાગ્યો છે એ પર્યાય જ્યારે સ્વનું અવલંબન ત્યે તો રાગનો ડાઘ નીકળી અને શુદ્ધ પરિણતિ પ્રગટ થઈ જાય. પરિણામને ડાઘ લાગે ભગવાન આત્માને ડાઘ લાગ્યો નથી. આ પાપ કર્યું છે. કોણ પાપ કરે? પાપની મર્યાદા ક્યાં સુધી છે? પર્યાયમાં પાપ થાય છે. એ પાપનો ડાઘ ભગવાન આત્માને લાગ્યો નથી તેથી આત્મા પાપી થતો નથી.
આ વાત લંડનમાં જ્યારે કરી ત્યારે એક વયોવૃદ્ધ માણસ હતા બાપા, જામનગર સાઈડના એને એવો પ્રમોદ આવી ગયો. આ શું વાત કરો છો ? પાપની એક સમયની પર્યાય, બીજા સમયે પર્યાય અંતર્મુખ થાય પાપનો નાશ થઈ ગયો. પાપ છે તે તે સમયે વેદાઈ ગયું આગળ-પાછળ વેદન નથી એનું. તે કહે શું વાત કરો છો? અમે તો ઘણાં પાપ કર્યા છે ગામડામાં, ખેતી કરતાં'તા, વિગેરે વિગેરે. પાપનો પશ્ચાત્તાપ તો સામાન્ય જીવને દરેકને થાય જ છે. અને ગૃહસ્થ અવસ્થામાં પાપ તો થઈ ગયું હોય અજ્ઞાનદશામાં શું થાય ? બધું થાય. અજ્ઞાનદશામાં શું થાય ને શું ન થાય ? એ કાંઈ કહી શકાય નહીં. પાપ તો બહુ કર્યા છે પણ આજે તમે એક વાત મને કરી કે પાપ વેદાઈ ગયું ને ચાલ્યું ગયું છે એ પાપ તમારા આત્મામાં બેઠું નથી. અને અત્યારે એ પાપના પરિણામ નથી. દ્રવ્યમાંય નથી અને અત્યારે પર્યાયમાં પણ નથી. અત્યારે પુણ્યના પરિણામ છે. પાપના પરિણામ ક્યાં છે તમારી પર્યાયમાં આ સાંભળો છો તત્ત્વની વાત ત્યારે પુણ્યના પરિણામ છે.
ઓહો ! આ જૈન દર્શન ! પરમાત્મા થવાનું દર્શન છે. આ ચાર ગતિના દુઃખનો અભાવ થઈને અલ્પકાળમાં એ અરિહંત થઈને સિદ્ધ થઈ જશે. જો આ ભાવને સમજશે તો.
અમારા રમણિકલાલ તો આવે પણ તેના બે દિકરા આવતા થયા એનો અર્થ એ કે અત્યારે દુઃખી છે. દુઃખી હોય તો આ સુખની વાત સાંભળવા આવે ને તો જ આવે. આહાહા! દુઃખી છે હો. જગત એને કહે સુખી છે બહુ. બંગલા, મોટર વગેરે વગેરે શું? અજ્ઞાનીને કાંઈ ખબર નથી, કેનું નામ સુખ ને તેનું નામ દુઃખ. અરે સ્વર્ગના દેવ પણ અજ્ઞાનદશામાં દુઃખી છે. આહાહા! તો સ્વર્ગ જેવું તો અત્યારે ક્યાં અહીંયા પુણ્ય છે? છે? મોદી સાહેબ કોઈને? આહાહા! એ સ્વર્ગના દેવને એ પગ હોય ને તો એ દેવની એક પગની એક મોજડી તે વહેંચે તો આ કોઈ આખો રશિયા કે અમેરિકા કે કોઈ આરબ દેશો ખરીદી ન શકે. એટલા તો તેના રતન કિંમતી હોય. મોજડીમાં રતન ભર્યા હોય. હવે આ તો તારે ક્યાં આમાં કરોડ, બે કરોડ, પાંચ કરોડ. આહા! કલ્પના કરે છે કે મારા જેવો કોઈ સુખી નથી. સર્વજ્ઞ ભગવાન કહે છે તારા જેવો કોઈ દુઃખી નથી.