Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૨૧
૨૭૩ કહે છે પાપના પરિણામ એક સમયના છે ચિંતા ન કર તું થઈ ગયું પાપ બરાબર ગયું, ગયું તે ગયું. આહા! જે તિથિ વિતી ગઈ હોય તેને બ્રાહ્મણ પણ યાદ કરે નહીં. ગઈ તિથિ બ્રાહ્મણ વાંચે નહીં. એટલે ગયું તે ગયું. જાગી જા હું તો જ્ઞાતા છું, પુણ્ય પાપનો કરનાર હું નહીં અને પુણ્ય પાપ મારા જ્ઞાનનું શેય પણ નહીં. મારા જ્ઞાનનું જોય તો મારો પરમાત્મા છે. શેય બનાવી દે એક સમયમાં ન્યાલ થઈ જાઈશ. પાપ પૂર્વનું ગયું. “ફુ' થઈ ગયું. આહા ! પાપના પરિણામ એક સમયનાં છે બીજા સમયે પલ્ટી શકે છે. આત્માને યાદ કરે તો પુણ્યના પરિણામ આવે ને અંદરમાં જાય તો પુણ્યના પરિણામનો અભાવ થઈને ધર્મના પરિણામ થઈ જાય. વીતરાગદશા પ્રગટ થાય અલ્પ. આહા !
મૂળ દ્રવ્ય તો અન્ય દ્રવ્યરૂપ થતું નથી. ભગવાન આત્મા તો અંદર બિરાજમાન છે એ તો રાગરૂપે થતો નથી. ક્રોધરૂપે થતો નથી. અન્ય દ્રવ્યરૂપે થતું નથી. માત્ર પરદ્રવ્યનાં નિમિત્તથી અવસ્થા મલિન થઈ જાય છે. નિમિત્તનું લક્ષ કરે તો અવસ્થા મલિન થાય. અને નિમિત્તનું લક્ષ છોડે અને આત્માનું લક્ષ કરે તો ગુણ પ્રગટ થઈ જાય. સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર મોક્ષમાર્ગ પ્રગટ થઈ જાય. બંધ માર્ગનો અભાવ થાય.
પરદ્રવ્યના નિમિત્તથી અવસ્થા મલિન થાય છે. દ્રવ્ય પવિત્ર છે ને પર્યાય મલિન છે એ મલિનનું નિમિત્ત કારણ આપ્યું. નિમિત્તનું લક્ષ કરે છે ને ! થાય છે ઉપાદાનથી પણ નિમિત્તના લક્ષથી સમજાવે છે. કેમકે જગતના જીવો ક્ષણિક ઉપાદાનથી એટલું ન સમજી
શકે. વ્યવહાર પરમાર્થનો પ્રતિપાદક છે. નિમિત્તના આશ્રયે રાગ થાય. રાગ થાય ત્યારે | નિમિત્તનો આશ્રય છે, ઈ સિદ્ધાંતનું વાક્ય છે. નિમિત્તનો આશ્રય કરે તો ક્રોધ થાય એ
ઉપદેશ બોધ છે. ક્રોધ થાય ત્યારે તેના નિમિત્તનો આશ્રય હોય તે સિદ્ધાંત વાક્ય છે. નવિનભાઈ ! સમજાણું કાંઈ? સિદ્ધાંત વાક્ય એ છે કે જ્યારે ક્રોધના પર્યાયનો સ્વકાળ છે ત્યારે તેનું લક્ષ પર ઉપર જ હોય. જેના ઉપર લક્ષ હોય તેને નિમિત્તનો આરોપ આપવામાં આવે છે તો શેય પણ નિમિત્તનો આરોપ આપવામાં આવે છે. પણ જ્યારે પલ્ટો ખાય ને સમ્યગ્દર્શન થાય, ત્યારે નિમિત્ત પણ ગયું ને નૈમિત્તિક પણ ગયું. દર્શનમોહ ગયો ને મિથ્યાત્વનો પર્યાય ગયો ને સમ્યગ્દર્શનનો પર્યાય પ્રગટ થઈ જાય. શ્રદ્ધા સાચી શ્રદ્ધા પણ પ્રગટ થાય અનુભૂતિપૂર્વક અને અનુભવમાં સમ્યગ્દર્શનનો જન્મ થાય. નિમિત્તથી અવસ્થા મલિન થઈ જાય છે.
દ્રવ્યદૃષ્ટિથી તો દ્રવ્ય જે છે તે જ છે. અરે ભલે પાપ ને પુણ્યનાં પરિણામ તને થાય પણ તારા દ્રવ્ય સ્વભાવને જો ને! તો દ્રવ્ય તો જે છે તે અનાદિ અનંત મલિન થયું નથી એને ડાઘ લાગતો નથી. આહા ! કપડાની પર્યાયને ડાઘ લાગે કપડાને ડાઘ લાગે નહીં. શું કહ્યું?
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |