________________
૩૨૪
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન બીજાનો મોક્ષ આવ્યો ક્યાંથી તેનો પ્રતિભાસ છે એ પ્રતિભાસનો આવિર્ભાવ થયો છે. એની સામે ક્યાં જોયું છે. એણે તો અહીં અંદર જોયું છે. અપૂર્વ અચિંત્ય આત્માની વાત છે. આહાહા !
આપણે તો અત્યારે એજંડા ઉપર સ્વપરપ્રકાશકમાંથી સ્વપ્રકાશકમાં લઈ જવું છે. જે સ્વપરપ્રકાશક પ્રમાણ વ્યવહાર છે ને એમાંથી સ્વપ્રકાશકમાં જાવાનું છે. આપણે જરાય ઉતાવળ નથી, શાંતિથી. આત્માની વાત છે ને આપણા હાથમાં દશ દિવસ છે. કાલે કાંઈ બંધ થવાનું નથી. ઘણા દિવસો છે અપેક્ષાએ ઓછા છે ને અપેક્ષાએ ઘણા છે. વિષય એવો છે કે દિવસ થોડા પડે.
તે પરમ જ્યોતિ કેવળજ્ઞાન, સ્વરૂપ શુદ્ધ ચેતનાનો પ્રકાશ જયવંત વર્તે છે. તે કેવો છે? જે શુદ્ધ ચેતના પ્રકાશને માનતો નથી. તે જીવ આદિ પદાર્થોનો સમૂહ. જીવ આદિ જીવ, અજીવ બધા આવી ગયા. ધર્મ, અધર્મ, આકાશ, કાળ બધા પદાર્થોનો સમૂહ પ્રતિબિંબિત થાય છે, જણાય છે એમ લખ્યું નથી. જો રાગનો પ્રતિભાસ થતી વખતે રાગ જણાય છે. તો જ્ઞાયક નહીં જણાય. મેં વાત તો કરી છે કે હવે સમુદ્રના ઊંડાણમાં આપણે જઈ અને રતન મેળવવા છે. દેવસીભાઈ ગાતા'તા બહાર તો શંખલા હાથમાં આવે, ઊંડો ઉતરે તો રતન હાથમાં આવે એ બોલતા'તા મને તો કાંઈ આવડતું નથી. યાદેય નથી. પણ સારું એ બોલતા'તા. બોલો બોલો કોણ બોલે છે. હા બોલો.
સહેજે સમુદ્ર ઉલ્લસિયો, માંય રતન તણાતા જાય.
ભાગ્યવાન કરવા વરે તેની મોતીએ મુઠીયું ભરાય. સવળો ઉતરે તો અને બહારમાં શંખલા હાથમાં આવે. સ્વપરપ્રકાશકમાં શંખલા હાથમાં આવશે. સ્વપ્રકાશકમાં રતન હાથમાં આવશે. આહાહા ! અનુભૂતિ સ્વપ્રકાશકમાં જ થાય છે. સ્વપરપ્રકાશકમાં નથી થતી, વ્યવહાર છે એ. જ્ઞાનીને પણ અનુભવ પછી સ્વપરપ્રકાશકની વાત જે છે તે પણ આપણે લઈ લેશું. બધું લેશું વ્યવહાર છે ઈ. પણ વ્યવહાર પરને જાણે છે એ વ્યવહારનુંય કારણ બહુ ઊંડું છે. કે રાગનો પ્રતિભાસ દેખીને, જ્ઞાનમાં રાગનો પ્રતિભાસ દેખીને, અજ્ઞાની એમ કહે છે કે વ્યવહાર રાગને જ્ઞાન જાણે છે. નજર છે પ્રતિભાસ ઉપર, રાગ ઉપર નથી. આહાહા ! ઓહો ! ઓહો ! સમુદ્ર છે આ તો મોટો હું!
વ્યવહાર જાણેલો પ્રયોજવાન એટલે શું? કે જે ભેદોનો પ્રતિભાસ થઈ રહ્યો છે. એ પ્રતિભાસ દેખીને પરને જાણે છે એવો ઉપચાર કરવામાં આવે છે. જણાય છે પ્રતિભાસ. રાગ ને શરીર ને દેવ ગુરુ શાસ્ત્ર જણાતા નથી. તો તો મૂળ આખી વાત જ ફેર પડી જાય.