Page Text
________________
૨૨ ૬
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન સ્વભાવને પરિવર્તન કરી શકતી નથી. ઠંડી અવસ્થાનો વ્યય અને ઉષ્ણ અવસ્થાનો ઉત્પાદક એ લાકડાને આધારે છે અગ્નિના આધારે નથી.
ઉત્પાદ-વ્યય, ધ્રુવના આશ્રયે છે. ઉત્પાદ-વ્યય સંયોગના આશ્રયે નથી. દેખાય છે વ્યવહારીજનને એમ કે અગ્નિથી લાકડું ઉનું થયું પણ એમ છે નહિ. સો ટકા ખોટી વાત છે. વ્યવહાર સાચી, વ્યવહારે સાચી, એટલે નિશ્ચયે ખોટી છે એ વાત. આ લાકડું ગરી ગયું છે અગ્નિ લાકડાને બાળે છે એ લાકડું ગરી ગયું છે. એમ જ્ઞાન શેયને જાણે છે એ લાકડું ગરી ગયું. એ મિથ્યાત્વનું લાકડું કેમ છૂટે અને આત્માને આત્માનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ કેમ થાય. એ અનુભવની વિધિ બીજા પારામાં છે.
અનુભવનો વિષય આપી દીધો જ્ઞાયકભાવ, એમાં પ્રમત્ત અપ્રમત્ત દશાઓ નથી. અનંત ગુણથી એત્વ અને અનંત પર્યાયથી વિભક્ત. દૃષ્ટિનો વિષય આપ્યો. હવે દૃષ્ટિના | વિષયને દૃષ્ટિમાં લઈને એને કેમ પ્રત્યક્ષ અનુભવવો એની કળા અને વિધિ આચાર્ય ભગવાન અનુભવી પુરુષ બતાવે છે.
કે દાહ્યાકાર થવાથી અગ્નિને દહન કહેવાય છે. અગ્નિ બાળે છે લાકડાને, છાણાને, સૂકા ખંડને બાળે છે એમ કહેવાય છે હો. એમ કથન કરવામાં આવે છે. જેમ કથન કરવામાં આવે છે એવું સ્વરૂપ નથી. કહેવાય છે. એવો શબ્દપ્રયોગ છે. તો પણ દાહ્યકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. અગ્નિ તો અગ્નિથી છે. લાકડું બાળે છે માટે અગ્નિ છે એવી પરાધીન અવસ્થા એની નથી. લાકડાની ઉષ્ણ પર્યાય પણ લાકડાથી થઈ નથી ને અગ્નિથી થઈ નથી. એ લાકડાની તત્ સમયની યોગ્યતા હતી. પૂર્વ પર્યાયનો વ્યય અને ઉત્તર પર્યાયનો ઉત્પા ક્ષણિક ઉપાદાનથી કાર્ય થયું છે. નિમિત્તથી થતું નથી અને ત્રિકાળી ઉપાદાનથી પણ થતું નથી.
શું કહ્યું? બે દ્રવ્યની એકતા એવી થઈ ગઈ છે (અભિપ્રાયમાં) કે આવી સૂક્ષ્મ વાત એના ખ્યાલમાં પણ આવતી નથી કે આ શું કહેવા માગે છે. એના શબ્દનું વાચ્ય પણ એને ખ્યાલમાં આવતું નથી. એટલી બધી બુદ્ધિ બિડાઈ ગઈ છે. કષાયથી અનુરજીત પરિણામ તેને વેશ્યા કહેવામાં આવે છે. આખો દિવસ ચોવીસ કલાક ઉપયોગને રાગમાં રગદોળે છે. ઉપયોગ એમાંથી છૂટો પડતો નથી. આત્માનો વિચાર કરવાનો અવકાશ ન મળે ચોવીસ કલાકમાં.
કહે છે કે તું એમ કર. ઉપયોગ ને રાગ બેય ભિન્ન છે. ઉપયોગમાં ઉપયોગ છે. ઉપયોગમાં રાગ નથી. એવો ઉપયોગ છે કે જેમાં આત્મા જણાય રહ્યો છે અને જેમાં પર જણાતું નથી, એવો ઉપયોગ પ્રગટ થાય છે. છતાં પરનો પ્રતિભાસ થાય છે. પ્રતિભાસનો નિષેધ નથી પણ મને ઈ જણાય છે એનો નિષેધ છે. આહાહા ! એ જણાતું નથી જાણનાર
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |