Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૧૫
૧૮૫
પ્રવચન નં. ૧૫ અમૃતપ્રભાત એપાર્ટમેન્ટ - રાજકોટ
- તા. ૨૧-૭-૯૧
શ્રી સમસયારજી શાસ્ત્ર છે તેનો પ્રથમ જીવ નામનો અધિકાર ગાથા છઠ્ઠી ચાલે છે. તે ગાથાનો અર્થ થયો. અનંત અનંતકાળ થયો આત્માએ ચાર ગતિમાં રખડતાં દુ:ખને ભોગવ્યા. પણ તેણે પરિણામ માત્રથી ભિન્ન આત્મા રહી ગયો છે જુદો ને જુદો. આહાહા ! વ્યવહારનયથી જોવામાં આવે તો પરિણામથી સહિત દેખાય છે. બહિદૃષ્ટિથી જોવામાં આવે તો આત્મા પરિણામથી સહિત દેખાય છે. પણ અંતરદૃષ્ટિથી જોતાં એ ભગવાન આત્મા પરિણામથી સર્વથા રહિત છે. એવા સર્વથા રહિત આત્માને એણે અંતરમાં જઈને એક સમય માત્ર પણ એની દૃષ્ટિ કરી ને એનો અનુભવ કર્યો નથી.
સહિતનું શ્રદ્ધાન તે મિથ્યાદર્શન, મિથ્યાજ્ઞાન, મિથ્યાચારિત્ર છે અને રહિતનું શ્રદ્ધાન છે. દ્રવ્યથી તો રહિત જ છે એની તો શું વાત કરવી. પણ એની બહિર્મુખ અવસ્થાઓ અને અંતર્મુખ અવસ્થાઓ, એ બે પ્રકારની અવસ્થાઓ છે, પ્રમત્ત અને અપ્રમત્ત. એ અવસ્થાઓથી સહિત આત્મા દેખાય છે, જેને શુભાશુભભાવથી સહિત દેખાય છે આત્મા, મિથ્યાદર્શન ને સમ્યગ્દર્શનથી સહિત આત્મા દેખાય છે. કેવળજ્ઞાનની પર્યાયથી સહિત દેખાય ત્યાં સુધી મિથ્યાદૃષ્ટિ છે. પરમાત્મા તો કેવળજ્ઞાનની પર્યાયથી સર્વથા રહિત છે. તો અજ્ઞાનની પર્યાયથી તો રહિત હોય જ. પર્યાયથી સહિતનું શલ્ય અનાદિથી ચાલે છે. મિથ્યા શલ્ય છે ઈ અનાદિકાળનું, આજનું નથી ઈ. અને એનો ઉપદેશ પણ ક્યાંક ક્યાંક વિરલ છે. પર્યાયથી સહિત આત્મા છે એવું પોતે માની બેઠો છે, એવું એને શ્રદ્ધાન છે. અને ઉપદેશ પણ એવો આવે કે આત્મા પર્યાયથી સહિત છે અને વ્યવહારનયની મુખ્યતાથી આગમ, પરમાગમમાં પણ આવે કે કથંચિત્ આત્મા પર્યાયથી સહિત છે. એ વ્યવહારનય અન્યથા કથન કરે છે. ભાઈ ! એને સત્યાર્થ માને તે મિથ્યાદૃષ્ટિ બને છે.
એ વાત અહીંયા અપૂર્વ ઊંચા પ્રકારની ઢબથી છઠ્ઠી ગાથામાં આચાર્ય ભગવાન આપણા ઉપર કરુણા કરીને, જેમ આચાર્ય ભગવાન કહે છે કે મને મારા ગુરુએ કૃપા કરી, અનુગ્રહ કરી ને શુદ્ધાત્માનો ઉપદેશ આપ્યો છે. અને એ ઉપદેશ મેં ઝીલ્યો અને અનુભવથી મેં પ્રમાણ કર્યું કે મારા ગુરુનો ઉપદેશ યથાર્થ છે. અને એ જ પ્રકારે, હે ભવ્ય આત્મા, તારો પ્રશ્ન છે. પ્રશ્ન કરનારને ઉત્તર દેવામાં આવે છે. કે તે પ્રશ્ન કર્યો છે કે શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપ શું
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |