Page Text
________________
૧૮૬
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન છે? હે ભવ્ય આત્મા! તારી કાંઈક લાયકાત દેખાય છે. આવા પ્રશ્ન કરનાર પણ જગતમાં વિરલા હોય છે અને એનો ઉત્તર આપનારા પણ વિરલમાં વિરલ કોઈ જ્ઞાની હોય છે. એ હું તને મારા ગુરુએ કૃપા કરી અને તે મારી પાસે માગણી કરી તો મને તારા પ્રત્યે કરુણા આવી છે. અકારણ કરુણાથી મારે તારી પાસેથી કાંઈ જોઈતું તો નથી. એટલું તો નહીં પણ તું મને વંદન કર, મારી સ્તુતિ કર, મારી પ્રશંસા કર એવી અપેક્ષા પણ તારી પાસે હું રાખતો નથી. આહા! નિષ્કારણ કરુણા કરીને શુદ્ધાત્માનો ઉપદેશ આપે છે.
એ શુદ્ધાત્માનો ઉપદેશ આપતાં અનાદિકાળથી અજ્ઞાની પ્રાણી પરિણામથી સહિત છું એમ માને છે. રાગદ્વેષથી સહિત, સુખદુઃખની કલ્પનાથી સહિત, શાસ્ત્રજ્ઞાનથી સહિત એવા પરિણામથી સહિત માનનારો આત્મા, એને કહે છે કે તારો આત્મા એક સમય માત્ર પણ સહિત થયો નથી. એ વ્યવહારનયથી સહિત કહે તો ત્યારે તારે એનો નિષેધ કરવો, કે હું તો પરિણામથી રહિત જ છું. આહાહા ! એમ તું નિષેધ કરજે કે પરિણામથી રહિત છું અને અનંતગુણથી હું સહિત છું. એ વાત આચાર્ય ભગવાન હવે ટીકામાં સમજાવે છે.
જે પોતે, પોતે એટલે પોતાનો આત્મા, બધાએ આત્મા ઉપર નજર રાખવી. જે પોતે પોતાથી જ સિદ્ધ હોવાથી, હોવાથી શબ્દ છે ત્રણેકાળે છે છે ને છે. પોતાથી પોતે સ્વયંસિદ્ધ પરમાત્મા છે. પોતે પોતાથી જ સિદ્ધ હોવાથી, કોઈ પાંચ પદાર્થ મળે ને જીવની ઉત્પત્તિ થાય એમ અન્યમતિ કેટલાક કહે છે, એ વાત ખોટી છે. કોઈ સંયોગથી જેની ઉત્પત્તિ થતી નથી તેથી કોઈપણ સંયોગનો વિયોગ થાય તો એનો નાશ થતો નથી. એવો સ્વયંસિદ્ધ પોતે પોતાથી જ સિદ્ધ હોવાથી, કોઈથી ઉત્પન્ન થયો નહીં હોવાથી, આ ભગવાન આત્મા કોઈનું કાર્ય નથી ને કોઈનું કારણ પણ નથી. કોઈ કારણ આવે તો જીવની ઉત્પત્તિ થાય અને એ કારણનો અભાવ થાય તો જીવનો નાશ થઈ જાય એમ છે નહીં.
કોઈ પદાર્થનું એ કાર્ય નથી ને કોઈ પદાર્થમાં એ કારણ થતો નથી એવો સ્વયંસિદ્ધ પરમાત્મા છે. જે પોતે પોતાથી સિદ્ધ હોવાથી કોઈથી ઉત્પન્ન થયો નહીં હોવાથી, આત્મા કોઈથી ઉત્પન્ન થતો નથી. અરે પર્યાય પણ કોઈથી ઉત્પન્ન ન થાય તો દ્રવ્ય તો ક્યાંથી ઉત્પન્ન થાય? મિથ્યાત્વની પર્યાય કોઈથી ઉત્પન્ન ન થાય. સમ્યગ્દર્શનની પર્યાય કોઈથી ઉત્પન્ન ન થાય. કેવળજ્ઞાનની પર્યાય કોઈથી ઉત્પન્ન ન થાય. તો ભગવાન આત્મા તો ક્યાંથી કોઈથી ઉત્પન્ન થાય?
પર્યાય પણ સત્ત ને દ્રવ્ય પણ સત્ત, સત્તને હેતુ ન હોય. સત્તને કોઈ કારણ આવે તો એ પર્યાય પ્રગટ થાય એમ નથી. પર્યાયને પણ તું નિરપેક્ષ ભૂતાર્થનયથી જો. નવ તત્ત્વને ભૂતાર્થનયથી જો એ સત્ત છે. પર્યાય ક્ષણિક સત્ત છે એને ક્ષણિક ઉપાદાન કહ્યું ઉપાદાનને
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |