Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૧૭
૨૧૯ બધું ય છે ને દેખાય છે ને એ બધું ઈન્દ્રિયજ્ઞાનનું શેય છે. આત્મજ્ઞાનનું જોય નથી આ પર પદાર્થ. આત્મજ્ઞાનનું શેય તો એકલો આત્મા છે. આહાહા ! જ્ઞાતા હું, શેય પણ હું અને જ્ઞાન પણ હું.
કહે છે યકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. એટલે લાકડું છે તો અગ્નિ છે એમ છે નહિ. અગ્નિ અગ્નિથી છે અને લાકડુ લાકડાથી છે. બન્ને પદાર્થ તદ્દન નિરપેક્ષ જુદા જુદા છે. કાંઈ લાગતું વળગતું નથી. તેવી રીતે આ દૃષ્ટાંત પૂરું થયું. નિમિત્ત-નૈમિત્તિક સંબંધથી ન દેખવું અને કર્તા-કર્મ સંબંધથી ન દેખવું. અગ્નિને ત્રિકાળ ઉપાદાનથી દેખવું ને એની પર્યાયને ક્ષણિક ઉપાદાનથી દેખવું. લાકડાને ત્રિકાળ ઉપાદાનથી દેખવું ને ઉષ્ણ પર્યાયને ક્ષણિક ઉપાદાનથી દેખવું. બેયને જુદા જુદા જોવા. લાકડામાં ત્રિકાળી ઉપાદાન છે ને તેમાં જ ક્ષણિક ઉપાદાન છે. અગ્નિમાં ત્રિકાળી ઉપાદાન છે ને તેની ક્ષણિક ઉપાદાન પર્યાય છે. બે પદાર્થ વચ્ચે કશોય કાંઈ સંબંધ નથી. (શ્રોતા :- બહુ સ્પષ્ટ, ઘણું ચોખ્ખું)
અનુભવ કેમ થાય એની ગાથા છે આ. આત્મા પરને જાણે છે. એ પરનું કર્તાપણું તો પહેલાં પારામાં કાઢી નાખ્યું. હવે પરનું જ્ઞાતાપણાનું શલ્ય છે. જેમ અગ્નિ લાકડાને બાળે છે ને એમ જ્ઞાન તો પરને જાણે છે કે નથી જાણતું પરને, પરને જાણે છે એવું શલ્ય છે. ત્યાં સુધી તને અનુભવ નહિ થાય. અનુભવનો વિષય પૂક્યો છે ને? શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપ શું એ કહેવાય ગયું. હવે એ શુદ્ધાત્મા આપે કહ્યો. પણ એનો અનુભવ મને કેમ થાય ? પ્રત્યક્ષ અનુભવ કેમ થાય. એ બતાવે છે પ્રક્રિયા. એ અનુભવી જ બતાવી શકે. બિન અનુભવી અનુભવની વાત ન કરી શકે.
એ તો અનુભવી છે ને મુનિરાજને પ્રચુર સ્વસંવેદન છે. પ્રચુર આનંદનો અનુભવ કરનારા ત્રણ કષાયનો અભાવ છે. અત્યારે લોકાંતિક દેવમાં ગયા છે કુંદકુંદ આચાર્ય ભગવાન, ત્યાંથી નીકળીને મોક્ષ થઈ જશે ખલાસ એકાવતારી. (શ્રોતા :- લોકાંતિકમાં છે?) કોઈ કોઈ મુનિઓ પંચમકાળમાં લોકાંતિકમાં જઈ શકે છે. બ્રહ્મચારી બધા હોય. એ ત્યાં ક્યાંય જાય નહિ. કલ્યાણકમાં ન જાય. પોતે પોતામાં બ્રહ્મચારી હોય બધા. લોકાંતિકમાં છે અત્યારે, ત્યાં દેવીઓ નથી કોઈ. પહેલાં, બીજા કે ત્રીજા સુધી હશે જે હોય તે હશે શાસ્ત્રમાં. એવું લખ્યું કે અષ્ટપાહુડમાં કે આ કાળે પણ કોઈ જીવ લોકાંતિક દેવમાં જઈને સીધા ત્યાંથી નીકળીને મોક્ષ થઈ જાય છે એકાવતારી. બધા એકાવતારી હો. અહિંયા પણ બ્રહ્મચારી અને ત્યાં પણ બ્રહ્મચારી. બધાય નહીં. કેટલાક અહિંયા બ્રહ્મચારી હોય પછી પહેલાં બીજામાં જાય. એ જુદી વાત છે એ બ્રહ્મચારી જ છે દૃષ્ટિ અપેક્ષાએ જ્ઞાનમાં જ છે રાગમાં ક્યાં ગયો છે. આહાહા ! રાગને અડતો નથી તો એ દેવીને અડે આત્મા એને
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |