Page Text
________________
૨૧૮
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન ઉપાદાનથી જોને. એ ત્રિકાળી ઉપાદાનથી પર્યાય ગરમ થઈ નથી એની અને અગ્નિથી પણ થઈ નથી. પર્યાય પર્યાયથી થઈ છે. આહાહા ! આમાં શું ફાયદો થાય? કર્તબુદ્ધિ છૂટી જાય. આત્મા જ્ઞાતા થઈ જાય સાક્ષાત. દષ્ટાંત સમજવું પણ કઠણ. ગાંડો માણસ છે. અગ્નિ લાકડાને બાળે છે. અગ્નિથી લાકડું બળ્યું. એમ માનનારો અપ્રતિબદ્ધ છે. આહાહા ! લાકડાથી લાકડું બળે છે ઈ એને ખ્યાલ આવતો નથી.
એવી રીતે કોઈ આત્મા, હવે આત્મા પરદ્રવ્યમાં જ અસત્યાર્થ આત્મ વિકલ્પ કરે છે કે હું આ પર દ્રવ્ય છું. આહાહા ! દેહ મારો, રાગ મારો, અપ્રતિબુદ્ધ ઓળખાય છે એનાથી. આ પર દ્રવ્ય મુજ સ્વરૂપ છે. મારું આ પરદ્રવ્ય છે. આ પર દ્રવ્યનો હું છું. મારું આ પહેલાં હતું, હું આનો પહેલાં હતો. મારો આ ભવિષ્યમાં થશે. હું આનો ભવિષ્યમાં થઈશ, આવા જૂઠા વિકલ્પથી અપ્રતિબુદ્ધ ઓળખાય છે. આહાહા ! આ મકાન મારું મોટર મારી, દીકરો મારો, સમજાય ગયું, બસ. કાંઈ પરીક્ષાની જરૂર નથી. અભિપ્રાયમાં હો-અંદર શ્રદ્ધાવાળો જ્ઞાની પણ બોલે. જ્ઞાનીની ભાષા એવી છે ભાવ નથી એવો.
વળી અગ્નિ છે તે ઈધન નથી. ભેદજ્ઞાન કર્યું હવે. ઓલો એકતામાં હતો. હવે ભિન્નતામાં આવ્યો. વળી અગ્નિ છે તે બંધન નથી. અને ઈધન છે તે અગ્નિ નથી. એવી રીતે બે પદાર્થ જુદા જુદા છે. એમ સમજવું જોઈએ.
હવે આપણી ચાલતી વાતમાં અગ્નિને દહન કહેવાય છે. એટલે લૌકિક જીવો એમ કહે છે, અજ્ઞાની જીવો એમ કહે છે કે અગ્નિથી લાકડા બળે. અગ્નિ લાકડાને અડતી નથી. ઈ આપણે આવી ગયું છે. એક દ્રવ્ય બીજા દ્રવ્યને સ્પર્શ કરતું નથી. ત્રીજી ગાથામાં આવ્યું છે. આહાહા !
તો પણ દાહ્યકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. કહેવાય છે કે અગ્નિ લાકડાને બાળે તો પણ લાકડાને બાળતી નથી અને લાકડું છે તો અગ્નિ છે એમ પણ નથી. અગ્નિ સ્વતંત્ર સત્ અહેતુક એક પદાર્થ છે. એને લાકડાની અપેક્ષા નથી. આહાહા ! તેથી દાહ્યકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. લાકડું કર્તા અને અહિંયા અગ્નિ ઉપકારી લાકડાની એમ નથી. એમ અગ્નિ કર્તા અને લાકડાની પર્યાય અગ્નિનું કાર્ય એમ નથી. આહાહા ! કર્તા કર્મય નથી અને નિમિત્તનૈમિત્તિક પણ નથી. એને ઉપાદાનથી જો. ક્ષણિક ઉપાદાનથી જ.
એક ત્રિકાળી ઉપાદાન અને એક ક્ષણિક ઉપાદાન. આહાહા ! થોડોક તો અભ્યાસ જોઈએ. ત્રિકાળી ઉપાદાન શું? ક્ષણિક ઉપાદાન શું? નિમિત્ત શું? નૈમિત્તિક શું? આ જગતમાં કોઈ નિમિત્ત જ નથી. એક પદાર્થ તને નિમિત્ત દેખાણો ને તો મર્યો. અને પરપદાર્થ તને શેય દેખાણો તોય મર્યો. કોઈ પદાર્થ જ્ઞાનનું ઝુંય નથી. જ્ઞાનનું જ્ઞય તો આત્મા છે. એ
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |