Page Text
________________
૨૮૦
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન થાય ત્યારે કપડું સ્વચ્છ રહી જાય છે એ કોઈ કહી શકે નહીં. પાણી ગરમ થાય ત્યારે પાણી ઠંડું છે. આ બાજુ આવો જગ્યા છે. ગણેશ આ બાજુ જગ્યા છે. આજે રવિવાર છે ને? દુકાને જવાનું ન હોય એટલે આ ભગવાનની દુકાને આવે. આ ભગવાનની દુકાન છે. આ ભગવાન છે ને ! તે સર્વજ્ઞ ભગવાનની પેઢી છે. વીતરાગની ગાદી છે ને આ તો.
શું કહે છે પ્રભુ એકવાર સાંભળ ! પર્યાય ભલે મલિન થાય ગભરામાં તું. તારું દ્રવ્ય શુદ્ધ છે એમ તેને અનુભવતાં પછી પર્યાયમાં જ. ક્યાં ગઈ આ મલિનતા? મિથ્યાત્વ ક્યાં ગયું? મિથ્યાત્વ મળશે નહીં ગોત્યું. છૂ થઈને અભાવ થઈ ગયો તેની જગ્યાએ સમ્યગ્દર્શન થઈ ગયું. પર્યાયદષ્ટિછોડીને દ્રવ્યદૃષ્ટિ કર.
દ્રવ્યદૃષ્ટિથી જોવામાં આવે તો જ્ઞાયકપણું તો જ્ઞાયકપણું છે કાંઈ જડપણું થયું નથી. આ રાગ છે ને તે જડ અચેતન છે. પુણ્ય પાપના બેય પરિણામ અચેતન જડ તેમાં સ્વપર પ્રકાશક શક્તિનો ઉઘાડનો અંશ કાંઈ છે નહીં, જ્ઞાન નથી તેમાં જડ છે. અહીં દ્રવ્યદૃષ્ટિને પ્રધાન કરીને કહ્યું છે. અહીં આ ગાથામાં દ્રવ્યદૃષ્ટિને પ્રધાન-પ્રધાન એટલે મુખ્ય કરીને આ ગાથામાં વાત ચાલે છે. પર્યાયનું વ્યવહારનું જ્ઞાન કરાવશે પણ નિષેધ કરવા માટે તારામાં નથી એમ. પર્યાય છે પણ મારામાં નથી. એટલે પર્યાય છે તેમ રાખ્યું પણ મારામાં નથી એમ આવી ગયું અંદરમાં. ત્યાં પર્યાય દૃષ્ટિછૂટીને દ્રવ્યદૃષ્ટિ થઈ જાય છે.
દ્રવ્યથી જોવામાં આવે તો જ્ઞાયકપણું તે જ્ઞાયકપણું છે જડપણું થયું નથી. આત્મા કોઈ કાળે રાગરૂપે થતો નથી. રાગરૂપે થવું અશક્ય છે. મિથ્યાત્વરૂપે આત્મા થયો નથી થતો નથી, અને જ્યાં સુધી મિથ્યાત્વ થોડો ટાઈમ રહેશે ત્યાં સુધી પણ તે મિથ્યાત્વરૂપે થવાનો નથી. મિથ્યાત્વ કાયમ ન હોય, થોડો ટાઈમ હોય પછી નીકળી જાય. મિથ્યાષ્ટિ કાયમ રહે? કે પછી મિથ્યાત્વનો અભાવ થઈ સમ્યગ્દષ્ટિ પરમાત્મા થાય તેવો પર્યાયનો સ્વભાવ છે હો ! પર્યાયમાં મલિનતા ન રહે. કપડાની પર્યાયમાં મલિનતા ક્યાં સુધી રહે ? પાણીનો યોગ ન થાય ત્યાં સુધી.
અહીં દ્રવ્યદૃષ્ટિને પ્રધાન કરીને કહ્યું. જે પ્રમા-અપ્રત્તના ભેદ છે, પર્યાયના ભેદો | ઉત્પન્ન થાય છે, ભેદ કહો કે પર્યાય કહો. એ તો પરદ્રવ્યના સંયોગજનિત પર્યાય છે. પરદ્રવ્યનો સંબંધ કર્યો એટલે વિકાર ઊભો થાય. ચોથી ગાથામાં આવ્યું કે આ કામ ભોગ બંધનની કથા દુ:ખદાયક છે. કેમકે આત્મા પરના સંબંધ વિનાનો હતો અને છે. છતાં પરનો સંબંધ કંઈપણ જો તે કર્યો, કર્તા-કર્મ, નિમિત્ત-નૈમિત્તિક કે જ્ઞાતા-જોય. હું જ્ઞાતા ને આ મારું શેય એવો જ સંબંધ ખ્યાલમાં આવ્યો તો અજ્ઞાની મિથ્યાષ્ટિ છે ઈ. આહા !
કર્તા-કર્મ હોય તો તો આત્માનો નાશ થાય. નિમિત્ત-નૈમિત્તિક હોય તો નિત્ય નિમિત્ત
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |