Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૧૪
૧૭૯ આ જૈનદર્શન યુક્તિથી બેસી જાય. ન્યાયથી બેસે. તમે અમે કહીએ છીએ માટે માનો તેમ નહીં. આચાર્યદેવે કહ્યું તમે અનુભવથી પ્રમાણ કરજો. આહાહા ! તે શીતળ પર્યાયનો વ્યય થયો તેનો સ્વકાળ અને ઉષ્ણ પર્યાયનો ઉત્પાદ થયો. પાણીની પર્યાય ગરમ થઈ ઉષ્ણ, પણ તે અગ્નિ તો પાણીની ઉષ્ણ પર્યાયને અડતી નથી અને તે ઉષ્ણતા શીતળ પાણીના સ્વભાવને અડતી નથી. હાય ! હાય ! તે વખતે સો ટકા શીતળ છે પાણી? તો કહે હા. આંગળી નાંખો તો કહે આંગળીથી ન અપાય. સ્વભાવગ્રાહી જ્ઞાનથી માપી શકાય. આહાહા ! આંગળીના માપ તેમાં ન ચાલે ભાઈ ! આહાહા ! તેમાં વર્તમાન જે ઉષ્ણ પર્યાય છે, તેને ગૌણ કરી લક્ષ છોડી દે અને પાણીની સમીપે જઈને જો અંદરમાં તો શીતળ શીતળ શીતળ શીતળ પાણી તો રહેલું છે. એમ જો શીતળનું શ્રદ્ધાન થઈ જાય તો ઉષ્ણતાનો વ્યય થઈને શીત પાણી અને અનુભવમાં આવે.
હવે ત્રીજું દષ્ટાંત કપડાનું. કપડું રાતું થાય પીળું થાય. આ સાડીઓના વેપારી છે. આ પીળી સાડી, આ બ્લ સાડી, આ મરૂન રંગની સાડી. ઓલી બ્લ સાડી. મોરની મોરપીંછ રંગની સાડી. આહાહા ! સમજી ગયા.
કહે છે કે એ જે રંગ છે ને, એ રંગ ચડ્યો છે તે કપડાને ચડ્યો નથી. કપડાને રંગ અડ્યો નથી. સાંભળ તો વાત મારી તું. સાંભળ ! સાંભળ! મારી વાત તું સાંભળ. એટલું ખરું કે તેની પર્યાયમાં રંગ ચડ્યો છે. પર્યાય રંગાણી છે. રંગ પર્યાયને અડતો નથી. અને રાતી પર્યાય જે સાડીની રંગથી થઈ તે રાતો રંગ કપડાના શ્વેત સ્વભાવને અડતો નથી. તે તો શ્વેત રહેલું છે કપડું સો ટકા શ્વેત હો. કહે કે પચાસ-પચાસ ટકા રાખો ને? તો કહે નહીં. સો ટકા કપડું સફેદ સફેદ ને સફેદ છે. અને કપડાની પર્યાય એક સમય પૂરતી રાતી છે. કદાચિત રાતી છે, કથંચિત રાતી નથી. જ્યાં ત્યાં કથંચિત્ લગાડે. કદાચિત એટલે કોઈ વખતે, કોઈ વખતે એટલે એ કપડું પોતાના શ્વેત સ્વભાવનો ત્યાગ કરે અને રંગની સમીપે જાય, ત્યારે એક સમય પૂરતી તે પર્યાય રાતી થાય તેને કદાચિત્ એટલે કોઈ વખતે કહેવાય. કાયમ માટે કપડું રાતું રહી શકતું નથી. કેમ કે કપડાનો સ્વભાવ રાતાપણું નથી. સફેદપણું સ્વભાવ છે. રાતાપણું વિભાવ છે. તે વિભાવ નીકળીને પર્યાયમાં સફેદપણું આવી જાય છે. બહેનો કપડા ધોવે છે ને તો મેલ નીકળી જાય છે. પર્યાયમાં સફેદ થઈ જાય છે, પર્યાયે સફેદ. આહાહા! તે સફેદ ક્યાંથી આવ્યો ભાવ? કે તેમાં શક્તિમાં સફેદ પડ્યો તો ભંડાર અંદરમાં, તે શક્તિની વ્યક્તિ થાય છે. આહાહા ! ઈ પાણીમાંથી સફેદ પર્યાય થાય છે? (ના જી !) સાબુ લગાવ્યો માટે સાબુમાંથી થાય? અને માટીનો અભાવ થયો માટે સફેદ પર્યાય થઈ ? અભાવમાંથી ભાવ ન થાય. ભાવમાંથી ભાવ પ્રગટ થાય. ભાવનો ભાવ
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |