Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૧૪
૧૮૩ - શાંતિભાઈનો પુત્ર છે પંકજ. એરોપ્લેનમાં જાતા'તા ત્યારે રસ્તામાં કહ્યું કે દુઃખથી આત્મા ભિન્ન છે. દુઃખનો વેદક નથી. મને કહે અત્યાર સુધી રાગથી ભિન્ન આવ્યું પણ આ દુઃખથી ભિન્ન છે તે તો બહુ સરસ વાત આવી. દુઃખને વેદતો નથી. અત્યારે શ્રેણિક મહારાજા દુઃખને વેદતા નથી. અરે નિગોદમાં રહેલો અજ્ઞાની જીવ દુઃખને વેદતો નથી. આ વેદવું તેનો સ્વભાવ જ નથી. આત્મા અવેદક છે. વેદતો કેમ નથી? કે દુઃખ અન્ય છે. હાય ! હાય ! અન્ય તો છે હવે અન્ય કહીને પાછું કર્મજન્ય કહ્યું. કેમ કે પાછું કથંચિત અભિન્ન માની લે એટલે કર્મજન્ય કહીને કાઢી નાંખ્યું. જીવજન્ય હોય વિભાવ તો તો કથંચિત્ ભિન્ન અભિન્નનો તેને સોલો ઉઠે અજ્ઞાનીને, પણ કહે છે કે તે તો કર્મજન્ય છે જીવજન્ય નથી. આ જીવજન્ય તો ઉપયોગ છે. શુદ્ધોપયોગ જીવજન્ય છે. એ અન્યછે એટલું જ નહીં પણ કર્મ જનિત છે.
હવે ભાવાર્થ : અતીન્દ્રિય શુદ્ધ આત્માથી વિપરીત, આ આત્મા અતીન્દ્રિય જ્ઞાનમય છે. તેનાથી જે વિપરીત જે પાંચ ઈન્દ્રિયોનો ઉઘાડ, પ્રતિમાના દર્શનનો ઉઘાડ. આત્મા અતીન્દ્રિય જ્ઞાનમય છે તેનાથી વિપરીત ભાવ છે ઈ. તારો ભાવ નથી. તું દર્શન નથી કરતો. ઈન્દ્રિયજ્ઞાન દર્શન કરે તો કરો હું તો મારા આત્માના દર્શન કરનારો છું. હાય ! હાય! આ વ્યવહારનું શું થશે? કે વ્યવહારનો લોપ થશે ને તું પરમાત્મા થઈ જઈશ ! કે બીજું શું થવાનું હવે તો કાંઈ જાવાનું છે નહીં. નીચે જવાની વાત તો અહીંયા છે નહીં. ઊંચે ઊંચે જાવાની વાત છે. આહાહા ! શું કહ્યું? અતીન્દ્રિય જ્ઞાનમય જે શુદ્ધાત્મા છે તેનાથી જે | વિપરીત પાંચ ઈન્દ્રિય ને છઠું મન તે વિપરીત છે.
જેવી રીતે વીતરાગ પરિણામથી રાગ વિપરીત છે ને ? વીતરાગ પરિણામ હોય તેનાથી રાગ વિપરીત છે. સંવરથી આસ્ત્રવ વિપરીત છે ને? મોક્ષથી બંધ વિપરીત છે ને? તેમ અતીન્દ્રિય જ્ઞાનમય ભગવાન પ્રભુ વિભુ ભગવાન આત્મા અંદર બિરાજમાન છે. તેનાથી જે પાંચ ઈન્દ્રિયનો ઉઘાડ જેને તું જ્ઞાન માની રહ્યો છે અને જેના દ્વારા તું પ્રતિમાના દર્શન કરી રહ્યો છે, તે પ્રતિમાના દર્શન તું કરતો નથી. ઈન્દ્રિયજ્ઞાન કરે છે નાખી દેને એના ઉપર. હું તો મારા આત્માના દર્શન કરનારો છું. આહાહા ! આ તો ત્વરાએ કામ થાય તેવું
છે. આહા ! આત્માથી વિપરીત શબ્દ વાપર્યો. ભરતભાઈ ! શાસ્ત્રજ્ઞાન ને અતીન્દ્રિયજ્ઞાનથી | વિપરીત, વિરૂદ્ધ. આહાહા! વિપરીત જે પાંચ ઈન્દ્રિયો શુભાશુભ સંકલ્પથી પર તે વિપરીત
છે શુદ્ધાત્માથી. શુદ્ધતાથી અશુદ્ધતા તો વિપરીત જ હોય ને? વિકલ્પથી રહિત, આહાહા ! તેનાથી રહિત આત્મા પાંચ ઈન્દ્રિય ને છઠું મન ને રાગ તેનાથી આત્મા સર્વથા ભિન્ન છે. સર્વથા રહિત છે. કથંચિતનું લાકડું આગળ કરીશમાં, મરી જાઈશ નહિંતર આત્માથી
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |