Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૧૧
૧૪૫
તે સાચું લાવો, તપાસ તો કરો. એમાં ખ્યાલ આવ્યો કેટલાંકને, અંતર્મુખ થવાની આ વિધિ છે. (શ્રોતા :- આ વિધિ છે. વિધિ બહાર આવી ગઈ.) વિધિ બહાર આવી ગઈ. અંતર્મુખ થવાની વિધિ છે. પ૨ને જાણતો નથી, તો જાણ્યા વગર તો રહેશે નહીં. વિષય બદલી ગયો. (શ્રોતા :- જ્ઞેય ફરી ગયું) આહાહા !
સમસ્ત અન્યદ્રવ્યના ભાવોથી ભિન્નપણે ઉપાસવામાં આવતો, લક્ષ છોડી દે બસ. આહાહા ! કર્મ ને નોકર્મનું લક્ષ છોડી દે. વિગ્રહ ગતિમાં કર્મનું લક્ષ હોય છે, નોકર્મ નથી, એટલે જે નિયમરૂપ નિમિત્ત નૈમિત્તિક સંબંધ છે એ દ્રવ્યકર્મના ઉદયમાં જોડાય છે, એટલે ઉદયને છદ્મસ્થનો ઉપયોગ એને જાણી શકતો નથી. પણ એના લક્ષે જે રાગ થયો, તો સામે નિમિત્તમાં પણ રાગ હોય તો રાગ થાય, એમ પોતાના અનુમાનથી, અનુભવથી સિદ્ધ થાય છે. સમજી ગયા.
=
અહીંયા ક્રોધ થાય તો સામે ક્રોધનો ઉદય હોય. અહીંયા રાગ થાય તો સામે રાગનો ઉદય હોય, એ નિયમ સામે લાલ ફૂલ હોય તો અહીં લાલની ઝાંય, કાળુ ફૂલ હોય તો કાળી ઝાંય પડે. એમ નિમિત્ત નૈમિત્તિક સંબંધ, સમજાણું ? દાખલો આપ્યો. એનાથી ઓલો ખ્યાલમાં આવી જાય. કર્મનો રસ, ક્રોધનો રસ, માનનો રસ, માયાનો રસ, એમ કાળુ ફૂલ, લાલ ફૂલ, પીળું ફૂલ, બ્લુ ફૂલ એટલે અહીંયા ઈ પ્રકારનું નૈમિત્તિક દેખાય. (શ્રોતા :આ પ્રશ્ન મુંબઈમાં આપને પૂછ્યો’તો. મેં તો પહેલીવાર સાંભળ્યું આપના શ્રીમુખેથી સાંભળ્યું અરે ફટ જવાબ આપ્યો. ઉન્હોને પૂછા, દ્રવ્ય કર્મ તો સાહેબ સૂક્ષ્મ છે) તું બેઠી’તી એ વખતે. (શ્રોતા :- દ્રવ્ય કર્મ તો સાહેબ સૂક્ષ્મ છે અને એનું લક્ષ અમે કરીએ છીએ તે અમને તો લાગતું નથી. અમને તો દેખાતાય નથી) દેખાતાય નથી. (શ્રોતા :- લક્ષ અમે કેવી રીતે કરીએ કેવી રીતે કરીએ લક્ષ તો અમે આપે કહ્યું કે એ રાગદ્વેષ થાય છે એ આત્માના લક્ષે તો થતા નથી, આત્માના લક્ષે તો એ થાય નહીં, મોહ રાગ દ્વેષ તો નિયમથી કર્મનું જ લક્ષ છે એમ, અને જે પ્રકારનો અહીંયા ભાવ થાય છે, એવું જ નિમિત્ત છે સામે અમને બહુ જ ગમી ગયું. હમકો તો ઇતની ખુશી હુઇ. પહેલીબાર સાંભળી આ વાત એવી રીતે જ્ઞાન થાય છે, જેમ કર્મનો ઉદય છે.) જોડાય જ છે એ ભલે દેખાય નહીં પણ જોડાય જ છે એ. એની ખબર અહીં પડી. અહીં રાગ છે તો ત્યાં રાગનો ઉદય છે. અહીં ક્રોધ હોય તો ક્રોધનો ઉદય. એનું નામ નિમિત્ત નૈમિત્તિક કહેવાય. (શ્રોતા :- પણ પ્રશ્ન આવે તો જવાબ હોય જ એક સેકન્ડમાં જવાબ) ચુપ થઈ ગયો ઓલો. (શ્રોતાઃ સમજાઈ ગયું ને) સમજાઈ ગયું. સમાધાન થઈ ગયું. (શ્રોતા :- આ મૂળ વાત છે. પરનું લક્ષ છોડી દેવાનું) . એટલું જ છે. બીજું કાંઈ નહીં.
પરનું લક્ષ છૂટ્યું શું અને સ્વમાં આવ્યો શું ? સમય એક છે, એક જ સમય. પૂર્વ
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |