Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૫
પ
એમ દેખાય. પાણી જેવા આકારે હોય ને ઈ પાણીની આકૃત્તિ થઈ જાય છે. એ આકૃત્તિ પાણીના કારણે થાય છે. ઓલું તો નિમિત્ત છે. એમ અગ્નિ ઈ પોતાની પર્યાય પોતાના કાળે એ શેયના આકારે થઈ જાય છે અને એમાં નિમિત્ત જ્ઞેયને કહેવામાં આવે છે.
દાહ્યના આકારે થવાથી અગ્નિને દહન કહેવાય છે. અગ્નિ એ બાળનાર છે એમ કહેવાય છે પણ બાળનાર નથી. શું કહ્યું ? એમ કથન કરવામાં આવે છે. અગ્નિ લાકડાને બાળે છે એમ કહેવાય છે પણ અગ્નિ કાંઈ લાકડાને બાળતી નથી. અગ્નિ લાકડાને અડતી જ નથી તો બાળે ક્યાંથી ? ઇંધણ તો ઇંધણ છે અને અગ્નિ તો અગ્નિ છે. ઇંધણ અગ્નિ ન થાય અને અગ્નિ ઇંધણ ન થાય. થોડો અભ્યાસ તો જોઈએ.
ન
આ અભ્યાસનો લાભ મોટો. ઈન્કમટેક્ષ લાગે નહીં સેલ્સટેક્ષ લાગે નહીં. (શ્રોતા : એક આનો ખર્ચવો ન પડે) હા. એક આનો ખર્ચવો ન પડે અને પાછો ભાઈ ભાગ પડાવે નહી. ચાર ભાઈઓ હોય તો એમાં ભાગ પડાવે ધર્મમાં કોઈ ? આહાહા ! પાછું ઈ જ્યાં જાય ત્યાં સાથે મૂડી આવે. અહીંની મૂડી તો અહીંયા રહી જાય. અહીંની મૂડી સાથે આવે ? ન આવે. શું કહે છે ? ઈ એક એક શબ્દની કિંમત છે.
અગ્નિ લાકડાને બાળે છે એમ કહેવાય છે બાળતી નથી. ઈ લાકડાની પર્યાય પોતે જે ઠંડી હતી એ પર્યાયનો વ્યય થઈ અને એ ઉષ્ણતારૂપે પરિણમે છે. આનું તો નિમિત્ત માત્ર છે, કર્તા કર્મ સંબંધ નથી. શબ્દ એમ આવ્યો અગ્નિ લાકડાને બાળે છે. બળવા યોગ્ય પદાર્થને બાળે છે. નિમિત્ત દેખીને કર્તાપણાનો આરોપ આપવામાં આવે છે. ખરેખર અગ્નિ એને બાળતી નથી. તે બળે છે ત્યારે કોણ એમાં નિમિત્ત છે બરફ કે અગ્નિ ? કે અગ્નિ. બસ એટલું. વાતે વાતમાં ફેર છે હો. આહાહા !
શું સમજ્યા ? અગ્નિ લાકડાને બાળે છે એમ જ કહેવાય ને ? બળે છે ત્યારે અગ્નિને નિમિત્ત કહેવાય છે. બળવાની શક્તિ એનામાં છે. આકાશને કેમ બાળતી નથી ? આકાશ છે તેમાં, આકાશમાં બળવાની શક્તિ નથી. જેનામાં બળવાની યોગ્યતા છે અને તે સ્વતંત્રપણે બળે છે. આહાહા ! અગ્નિના નિમિત્ત વિના બળે છે. બળે છે એના ઉપાદાનથી ત્યારે અનુકૂળ નિમિત્તને ઉપચાર આવ્યો કે અગ્નિથી લાકડું બળે છે. કથન માત્ર છે. એમાં વાતમાં કંઈ માલ નથી કે પચાસ પચાસ ટકા કે એક ટકોય નહીં.
અગ્નિ ઇંધણને બાળતું જ નથી. અત્યાર સુધી કોઈ અગ્નિએ કોઈ લાકડાને બાળ્યું નથી. રૂ નો ઢગલો છે તેને અગ્નિના ધુમાડા પાસે લઈ જાવ તો ભડકો થઈ જાય છે. કે ના. તો અગ્નિથી ભડકો થયો છે ? કે ના. એની પર્યાયની યોગ્યતા શીતળ હતી તે શીતળતાનો વ્યય ને ઉષ્ણતા ઉત્પન્ન પોતાની યોગ્યતાથી થઈ. ઉત્પાદ વ્યય તેની સાથે છે અને અનુકૂળ
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |