________________
પ્રવચન નં. ૨૩
૩૦૫ લાઈન ન લ્ય, સાંભળે નહીં એની વાત. આહાહા ! એને છૂટવાનો કામી હોયને એ બીજા છૂટે ને એની વાત સાંભળીને પ્રમોદ આવે. વાહ રે વાહ! ધન્ય અવતાર આનો. એકાવનારી થઈ ગયા. ધન્ય અવતાર ૧૨૩ જીવ અહીંથી જશે સીધા મોક્ષમાં.
આહીંયા તો વિકથાની સખત મનાઈ છે. સ્વકથા ચાલે છે. અહીંયા બસ, આત્મકથા. મોક્ષમાર્ગ અને મોક્ષમાર્ગનો વિષય અને તેનું ફળ મોક્ષ આ ત્રણ વાત છે. સમજવા જેવી બસ. એક વાત તો એવી આવી આમાં, ઈન્દ્રિયજ્ઞાન જ્ઞાન નથી, ઈન્દ્રિયજ્ઞાન જ્ઞાન નથી. હમણાં આ બીજો ભાગ બહાર પડ્યોને. ૩૧ ડીસેમ્બરે. તેમાં ૨૦૬ પાનું ને ૩૯૪ મો બોલ છે. તેમાં ગુરુદેવને એક વખત બહુ અંતરથી ભાવ આવી ગયો. જ્ઞાનીને કોઈ કોઈ વખતે ભાવ આવે ત્યારે એમ ગુરુદેવના પોતાના જ શબ્દો છે. પ્રવચન રત્નાકર ભાગ ૧૦પ્રવચન રત્નાકર છપાઈ ગયું છે ભાગ-૧૦ પાનું-૪૭ પારો ચોથો. આહા !
ગુરુદેવને પ્રમોદ આવ્યો. આહા ! એકવાર અંદરમાં એમ આવ્યું હતું કે જાણે જ્ઞાનની પર્યાય જે છે તે એક જ વસ્તુ છે. બીજી ચીજ જ નથી. જ્ઞાન સિવાય બીજું કાંઈ અમને દેખાતું નથી. એકલું જ્ઞાન દેખાય છે વિશ્વ દેખાતું નથી. એક જ ચીજ છે. બીજી કોઈ ચીજ જગતમાં નથી. એમ અંદરમાંથી આવ્યું એમ લખે છે. એક જ્ઞાનની પર્યાયનું અસ્તિત્વ તે સારા લોકાલોકનું અસ્તિત્વ છે. આહા ! જ્ઞાનને જાણતાં લોકાલોક તેમાં જણાય જાય છે, માટે જ્ઞાનનું અસ્તિત્વ તે જ લોકાલોકનું અસ્તિત્વ છે.
લોકાલોક ક્યાં હશે? કે જ્ઞાનમાં. હા ! લોકાલોક તો લોકાલોકમાં રહ્યું પણ તે જેમાં જણાય છે તેવી જ્ઞાનની પર્યાય જણાય છે તે લોકાલોકને જાણી લીધું તેણે. આમ (લોકાલોકની સન્મુખ થઈને) લોકાલોકને જાણવા ન જવાય તે ખોટું છે સાવ. આમ આમ (બહાર લક્ષ) કરે તે જ્ઞાન નથી અજ્ઞાન છે ઈન્દ્રિયજ્ઞાન છે. આ તો જ્ઞાનની વાત ચાલે છે. અતીન્દ્રિયજ્ઞાનની વાત ચાલે છે, સમ્યજ્ઞાનની વાત ચાલે છે. ' અરે મિથ્યાદૃષ્ટિને પણ આમ હોય છે સાંભળો. હા એવું છે જરા. જુઓ એક જ્ઞાનની પર્યાયનું અસ્તિત્વ તે સારા લોકાલોકનું અસ્તિત્વ છે. એક સમયની જાણવા દેખવાની સ્વપરપ્રકાશક પર્યાય જેમાં સ્વ અને પર તેનો પ્રતિભાસ થાય, પ્રકાશ અંદરમાં પર્યાયમાં. તેમાં આત્મદ્રવ્ય એના ગુણો-આત્માના ગુણો અને એની એટલે પોતાના આત્માની ત્રણેકાળની પર્યાયો, ભૂતની પર્યાયો વર્તમાન પર્યાય અને ભાવિ મોક્ષ સુખની પર્યાયો એક. બીજું છે દ્રવ્યના દ્રવ્યગુણ ને પર્યાયો બધું એક સમયમાં જણાય છે. સ્વ અને પર બધું એક સમયમાં જણાય છે ભાવીની મોક્ષની પર્યાય પણ અત્યારે જણાય જાય છે, એમ કહે છે અને ભૂતકાળમાં નિગોદની પર્યાય ગઈ, તે પણ જણાય જાય છે. આખું જગત એક સમયમાં જણાય છે. છતાં