Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૨૬
૩૪૧ આકારોમાં વધઘટ થાય કે નહીં? કે બિલકુલ ન થાય. અપૂર્વ છે જૈનદર્શન ! આ સર્વજ્ઞ ભગવાન સિવાય, તીર્થંકર પરમાત્મા સિવાય આ કોઈ કહી શકે નહીં. અને કહે છે એવું સ્વરૂપ પોતાને અવભાસે છે વિચાર કરે તો. વિચાર ન કરે તો તો જુદી વાત છે. એમ ને એમ ચાલ્યો જાય. આહાહા !
હવે જે દ્રવ્યની જે કાળે જે ક્ષેત્રે જે પર્યાય થવાની છે, થવાની છે ભવિષ્યમાં એ અત્યારે પ્રતિભાસે છે અહીંયા. અને કેવળી ભગવાન જ્યારે નિગોદમાં હતા એનો આત્મા પહેલાં તો નિગોદમાંથી બહાર આવે છે ને ત્યારે એને પ્રતિભાસ થઈ ગયેલો હતો. કેવળજ્ઞાન થાય છે માટે પ્રતિભાસ થાય છે એમ છે નહીં. શાંતિથી સાંભળજો. પ્રતિભાસના આવિર્ભાવનો વિષય સૂક્ષ્મ છે. કે ત્રણકાળના પદાર્થો દ્રવ્ય ગુણ સહિત જે પ્રતિભાસ્યા હતા અને કેવળજ્ઞાન થયું જ્યારે, ત્યારે પ્રત્યક્ષ આવિર્ભાવ થઈ ગયો. એણે જાણ્યું, પદાર્થને જાણ્યો નથી, શેયાકાર જ્ઞાનને જાણ્યું છે. સમસ્ત જ્ઞયાકારો જ્ઞાનથી અભિન્ન હોવાને કારણે એ જ્ઞાન આત્માને જાણે છે. શેયાકારો અભિન્ન છે, શેય અભિન્ન નથી. શેયાકાર જ્ઞાન એ તો જ્ઞાનની પર્યાય છે.
રાગ તો આત્મામાં થતો જ નથી, એ તો જ્ઞાયકભાવમાં હોય જ નહીં, પણ રાગને જાણનારું જ્ઞાન તે જ્ઞાન નથી. રાગ જેમાં પ્રતિભાસે છે ઈ જ્ઞાન આત્માનું છે કે જે જ્ઞાન આત્માને જાણે છે. આ જમણો હાથ છે. એમ જે જ્ઞાન જાણે, કે આ જમણો હાથ છે ઈ જમણા હાથને જાણનારું જે જ્ઞાન છે તે આત્માનું જ્ઞાન નથી. રૂપ રસ ગંધના પ્રતિભાસો થાય છે પણ એને જાણનારું જે જ્ઞાન તે આત્માનું જ્ઞાન નથી, એ તો ઈન્દ્રિયજ્ઞાન છે. ભાવઈન્દ્રિય છે. (શ્રોતા :- તે તો જ્ઞાન જ નથી) ઈ જ્ઞાન ક્યાં છે. આહાહા ! એટલે એનો અર્થ એમ થયો કે જ્ઞાન પરને જાણતું જ નથી. આસ્તે ! આસ્તે ! આસ્તે ! ઘરમાં જવાનું છે. હો. આસ્તે ! આસ્તે ! આ વિષય શું કામ લીધો છે આપણે. ઘરમાં જાવા માટેને? ઘરને ભૂલી ગયો છે ને? આહાહા !
એ જ્ઞાનનો વિષય એકલો આત્મા જ છે. ભાઈ ! જ્ઞાનનો વિષય એ પર છે જ નહીં. ભૂતકાળમાં આત્માના જ્ઞાન પરને જાણ્યું નથી. વર્તમાનમાં આત્માનું જ્ઞાન પરને જાણતું નથી. જ્યાં સુધી મોક્ષ નહીં થાય ત્યાં સુધી ગૃહસ્થ અવસ્થામાં કે છબસ્થ અવસ્થામાં રહેશે ત્યાં સુધી આત્માનું જ્ઞાન પરને નહીં જાણે. આહાહા ! કે ભૂતકાળમાં પદાર્થને જાણ્યું એ જ્ઞાન કોનું? કે ઈન્દ્રિયજ્ઞાન છે, તે આત્માનું જ્ઞાન નહીં.
આત્માનું જ્ઞાન ને ઈન્દ્રિયજ્ઞાન બંને તદ્દન ભિન્ન ભિન્ન છે. જ્ઞાયકથી તો ભિન્ન છે આ ઈન્દ્રિયજ્ઞાન, સર્વથા ભિન્ન. હજી તો રાગ સર્વથા ભિન્નમાં પસીનો ઉતરે છે. ઈન્દ્રિયજ્ઞાન
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |