Page Text
________________
૪૨
વિભાગ
-
૨
પ્રવચન નં. ૪ તા. ૨૭-૯-૮૮ -હિંમતનગર
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન
આ શ્રી સમયસારજી પરમાગમ શાસ્ત્ર છે. એની છઠ્ઠી ગાથાનો સ્વાધ્યાય કરવાનો વિચાર છે.
આત્માનું લક્ષણ જ્ઞાન અથવા ઉપયોગ છે, એવા આ આત્માને જાણનારા, અજ્ઞાની પ્રાણીઓ તો જ્ઞાનમય આત્મા સિવાય, જેનામાં જ્ઞાન નથી, શરીરમાં જ્ઞાન નથી, કર્મમાં જ્ઞાન નથી, રાગમાં જ્ઞાન નથી, એવા પરને આત્માપણે માનીને અજ્ઞાની બને છે. કાલે એ વાત આવી હતી. એ વાતને હવે બીજા સ્વરૂપે અહીંયા, આત્માના સ્વરૂપની વાત સમજાવે છે.
છઠ્ઠી ગાથામાં એક પ્રશ્ન ઊભો થયો. એવા પ્રશ્નોની ઉત્પત્તિ થઈ કે પાંચ ગાથા જ્યારે કહી આચાર્ય ભગવાને ત્યારે એમાં આચાર્ય ભગવાને એમ કહ્યું'તું કે એકત્વ વિભક્ત આત્માને હું દર્શાવીશ. એકત્વ એટલે પોતાથી અનંત ગુણો જે અંદરમાં છે. જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, સુખ, વીર્ય, પ્રભુત્વ, વિભુત્વ આદિ અનંત, અનંત ગુણ જે આત્મામાં બિરાજમાન છે. એનાથી આત્મા, એકત્વ એટલે એકપણે રહેલો છે આત્મા એનાથી, ગુણોથી એકપણે રહેલો છે, અનાદિ અનંત. એ એકપણે રહેલો છે, અને જે અનેક પર્યાયો પ્રગટ થાય છે એનાથી જુદો રહેલો છે. ગુણોથી સહિત અને પર્યાયથી રહિત રહેલો છે. એવો જે આત્મા એમ એને કહ્યું કે હું બતાવીશ.
તો શિષ્યે પ્રશ્ન કર્યો, કે એવો શુદ્ધાત્મા કોણ છે, કેવો છે અને એનો અનુભવ કેમ થાય ? શિષ્યે બીજો પ્રશ્ન ન કર્યો, કે લોકનું સ્વરૂપ શું ? જંબુદ્વીપ કેવડો ? ઘાતુકી ખંડ કેવડો ? છ દ્રવ્યનું શું સ્વરૂપ ? નવ તત્ત્વનું શું સ્વરૂપ ? કાંઈ પૂછ્યું નહીં. એક પ્રશ્ન પૂછ્યો, મારો શુદ્ધાત્મા છે એનું સ્વરૂપ શું ? અને મારા શુદ્ધાત્માનો મને અનુભવ કેમ થાય ? એમ એક સાથે બે પ્રશ્ન પૂછ્યા. એના ઉત્તરરૂપે છઠ્ઠી ગાથા આવી છે.
હવે પ્રશ્ન ઉપજે છે કે એવો શુદ્ધાત્મા કોણ છે ? જે આપ કહેવા માગો છો, શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપ, તે શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપ કેવું છે ? કોણ છે કે જેનું સ્વરૂપ જાણવું જોઈએ, એટલે કે એને અનુભવમાં લેવું જોઈએ. અનુભવનો વિષય અને અનુભવ બે પ્રશ્ન પૂછ્યા. બે
અનુભવનો વિષય જે શુદ્ધાત્મા આપ કહેવા માગો છો, એનું સ્વરૂપ શું ? અને મને આજ સુધી અનુભવમાં આવ્યો નથી, તો મને અનુભવ કેમ થાય. આ એક પ્રયોજનભૂત બે
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |