Page Text
________________
૨૮૮
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન પંચાસ્તિકાયની ૧૨૧ ગાથા છે. તેમાં નાનાથી મોટા એકેન્દ્રિયથી માંડીને બધાને સ્વપર પ્રકાશક જ્ઞપ્તિ છે જાણવાની ક્રિયા. સ્વપર જેમાં પ્રતિભાસે છે. સ્વ અને પર તેનો પ્રતિભાસ થાય તેવી જ્ઞાનની ક્રિયા તેનામાં પ્રગટ થાય છે, બધા જીવોને. તે સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય થયો મનુષ્ય ત્યારે પણ તે સ્વપરપ્રકાશક હતું તેમાં જ્ઞાની મળ્યા. આહાહા ! સ્વપરપ્રકાશક તો છે રાગાદિનો પ્રતિભાસ થાય છે અને જ્ઞાયકનો પ્રતિભાસ પણ જ્ઞાનમાં થાય છે. તે સ્વપરપ્રકાશકમાંથી પરપ્રકાશકનો નિષેધ કરીને સ્વપ્રકાશકમાં આવે તો અનુભૂતિ થઈ જશે.
“પર જણાતું જ નથી જાણનાર જણાય છે.” ““જાણનાર જણાય છે ખરેખર પર જણાતું નથી.“ખરેખર” શું કામ લખ્યું કે પ્રતિભાસ તો છે રાગનો સ્વપર બેયનો, પ્રતિભાસને ઉડાડતા નથી, પણ તેના લક્ષને ઉડાડી દીધું. એનું લક્ષ છોડી દે, હું રાગી ને હું દેહી છોડી દે. હું તો જાણનાર આત્મા છે. તેવા સ્વપરપ્રકાશકની વાત તો ઘણી ચાલે છે. આખા હિંદુસ્તાનમાં અનેકાંત માટે પણ બહુ ગરબડ ચાલે છે.
અહીંયા આચાર્ય ભગવાન ગાથામાં વાત કરીને પછી તેનો ભાવાર્થ કરતાં ખુલાસો કરે છે. આ અનુભવનો પારો હવે આવ્યો. જ્ઞાયક તેવું નામ પણ તેને શેયને જાણવાથી આપવામાં આવે છે. જે આત્માને જાણતો નથી. જ્ઞાયક છે જાણનાર છે જાણનાર છે જાણનારને જાણતો નથી તેને સમજાવવા માટે જ્ઞાનીઓ એમ કહે કે આત્મા જાણનાર છે ને. તો કેમ જાણનાર છે? ઈ તો પરને જાણે છે ને માટે આત્માનું નામ જાણનાર જ્ઞાયક તેમ કહેવામાં આવે છે. અસદ્ભુત વ્યવહાર દ્વારા સમજાવે છે. તો લાકડું ગરી ગયું કે આત્મા પરને જાણે છે, પરને જાણે છે, પરને જાણે છે. પરને જાણે તે જાણનાર પરને જાણે તે જ્ઞાયક.
આપણે ત્યાં એક કાંદિવલીથી આવે છે નગીનભાઈ, હમણાં ગયા છે. એમણે ફલેટ લીધો પોતે અમદાવાદ વહેંચીને અહીંયા ફલેટ લીધો. બેય માણસ હમણાં બે અઢી મહિના રહી ગયા, અવારનવાર આવે છે. એને જ્યારે આ છઠ્ઠી ગાથા ચાલી ત્યારે તેને ખ્યાલ એવો આવી ગયો કે વ્યવહાર પરમાર્થનો પ્રતિપાદક છે પણ વ્યવહાર અનુસરવા યોગ્ય નથી. પછી હું તો સાંભળું હું તો બોલું નહીં કાંઈ. એની મેળે મેળે કહે આ શેયને જાણે છે ને માટે આત્માને જાણનાર જ્ઞાયક એવું નામ આપ્યું ને તે અસભૂત વ્યવહાર છે. તે આશ્રય કરવા યોગ્ય નથી. જે જાણનાર છે તેને સમજતો ન હોય તેને એમ ન કહેવાય કે જે જ્ઞાનમાં જ્ઞાયકને જાણે તે જ્ઞાયક, જાણનારને જાણે તે જ્ઞાયક, જાણનારને જાણે તે જ્ઞાયક. આ શું કહે છે તે કાંઈ સમજાય જ નહીં એને. એને સમજાય નહીં એટલે અસભૂત વ્યવહાર દ્વારા વ્યવહાર પરમાર્થનો પ્રતિપાદક છે. પણ વ્યવહાર અનુસરવા યોગ્ય નથી તેમ સમજાવે છે.
હજી તો અસભૂત વ્યવહારને અનુસરવા માંડ્યા સભૂત વ્યવહાર તો હજી છેટો
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |