Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૯
૧૧૯
જ્ઞાતઃ જ્ઞાયકપણે જણાયો તે જ્ઞાયકપણે જ જણાયા કરે છે. અચ્છિન્ન ધારાવાહી, અમારી ધારાથી શેયો ગમે તેટલા ફરે, શેયો ગમે તેટલા એમાં પ્રતિભાસે પણ જ્ઞાન ફરતું નથી. એ તો જાણનારને જ જાણ્યા કરે છે. જાણનાર જણાય છે. જાણનાર જણાય છે. જાણનાર જણાય છે, જાણનાર જણાય છે એમાં ભેદ કરીશમાં કે નિર્વિકલ્પ ધ્યાનમાં જાણનાર જણાય છે અને સવિકલ્પ દશામાં કાંઈ બીજું જણાય છે, એ રહેવા દેજે. ‘‘જ્ઞાતઃ’’ જ્ઞાયકપણે જે જણાયો તે તો તેવો ને તેવો જ જણાયા કરે છે.
પાંચ મહાવ્રતનો પ્રતિભાસ થાય છે જ્ઞાનમાં, ત્યારે પણ અમને તો જાણનાર, જેવો જાણવામાં આવ્યો નિર્વિકલ્પ ધ્યાનમાં એવો ને એવો જણાયા કરે છે. એમાં કિંચિત માત્ર ફેરફાર થતો નથી. આહાહા ! વિષય એવો ને એવો છે. અનાદિ અનંત અને એ જ વિષય જણાયા કરે છે. ધારાવાહી જ્ઞાનમાં, અચ્છિન્નધારાથી અમે નિરંતર આત્માને અનુભવીએ છીએ, એ આ. લ્યો ગાથાનો અર્થ થયો.
(શ્રોતા :– જ્ઞાતઃ) જ્ઞાતઃ એટલે કે જણાયો તો ખરો, જ્ઞાયકપણે જે જણાયો તે જ્ઞાયકપણે જણાયા કરે છે, કે હવે કથંચિત્ કર્તાપણે જણાયા કરે છે ? (શ્રોતાઃ જ્ઞાયકપણે જણાયા કરે છે જેવો જણાય છે એવો જણાયા કરે છે) હા. જેવો જાણવામાં આવ્યો એવો જ જણાયા કરે છે. આહાહા ! (શ્રોતા :- સવારે કીધું કે જાણનારો જણાય છે તે નિર્વિકલ્પ છે કે સવિકલ્પ છે આત્માકા સ્વભાવ હૈ, ના નિર્વિકલ્પ હૈ ના સવિકલ્પ હૈ, એ તો આત્માનો સ્વભાવ છે) એ તો સ્વભાવ છે. (શ્રોતા :- સ્વભાવ ત્રિકાળ હોય છે) જાણનારો જણાય છે. આહાહા ! એ તો સ્વભાવ છે બસ, કેવી દશામાં ને ક્યાં એ ફેરફાર કાંઈ નહીં. એ તો સ્વભાવ છે. (શ્રોતા :- સ્વભાવમાં ફેરફાર ન હોય) ન હોય, સ્વભાવમાં ફેરફાર ન હોય.
‘‘જાણનારો જણાય છે’’ એના ઉપર અમારે ચર્ચા થાય છે. પ્રતિમા જણાય છે ત્યારે પણ તને જાણના૨ જણાય છે, એમ એને કહેવું છે. બહુ ઊંચા પ્રકારની ગાથા છે. જાણનાર કહીને ‘કરનાર’ કાઢી નાખ્યું. હવે જે મારામાં નથી એને કેમ કરું. પ્રમત્ત અપ્રમત્ત મારામાં નથી તો એને કેમ કરું. જે નથી એ પરદ્રવ્યને જાણતા ધર્મ ન થાય માટે પર્યાયના ભેદને પણ જાણતો નથી.
(શ્રોતા ઃ- બે વાત એમાં આવી) બે વાત આવી, કર્તાબુદ્ધિ ને જ્ઞાતાબુદ્ધિ બેય છૂટી જાય છે. અને ‘કર્તા પણ થયો ને જ્ઞાતા પણ થયો.’’ બેય વાત પાછી એમાં આવી ગઈ. કર્તાબુદ્ધિ ગઈ, જ્ઞાતાબુદ્ધિ ગઈ. કર્તા થયો ? કે હા કર્તા થયો, કે જ્ઞાતા થયો ? કે ‘હા’ જ્ઞાતા પણ થયો. (શ્રોતા :- હવે સમ્યક્ પ્રકારે કર્તા ને જ્ઞાતા થયો) બસ. એ બેય વાત એમાં લીધી છે. કર્તા થયો એ લીધું છે અને જ્ઞાતા થયો એ પણ લીધું છે.
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |