Page Text
________________
૨૭૦
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન જોયપણ હું, જ્ઞાન પણ હું અને જ્ઞાતા પણ હું એમ સવિકલ્પમાં એટલો ભેદ પડે છે | નિર્વિકલ્પ ધ્યાનમાં તો તેટલો ભેદ પણ નીકળી જાય છે. સાધક સવિકલ્પમાં આવે ત્યારે હું જ્ઞાતા હું જ્ઞાન ને હું જોય એવો વિચાર આવે અથવા બીજાને સમજાવવા માટે કહે પણ પછી તો એ ભેદને ઓળંગીને ફરી ફરી શુદ્ધોપયોગમાં આવીને સાધના પૂરી કરીને પરમાત્મા થઈ જાય છે. રાગ મારા કર્તાનું કર્મ તો નહીં પણ મારા જ્ઞાનનું શેય પણ નહીં. રાગને જાણનારું ત્યારે કોઈ છે? તો કહે હા છે. જાણેલો પ્રયોજનવાન છે. કોણ જાણે છે? કે બુદ્ધિ તેને જાણે છે. બુદ્ધિગોચર રાગ છે. સ્પર્શ-રસ-ગંધ-વર્ણ-શબ્દ ઈન્દ્રિયગોચર છે. સ્પર્શ, રસ, ગંધ, વર્ણ, શબ્દ વર્ણ એને કોણ જાણે છે? કે પાંચ ઈન્દ્રિયનો ઉઘાડ તેને જાણે છે. હું તેને જાણતો નથી. જિનેન્દ્ર ભગવાનના દર્શન કરે છે તો તેને કોણ જાણે છે? ચક્ષુઈન્દ્રિયનો વિષય છે. મારા જ્ઞાનનો વિષય નથી. આહા !
કહે છે કે આ અશુદ્ધતા જે ક્રોધની આવી છે. તેને તું નિમિત્તનું લક્ષ છોડી દે અને જ્ઞાયકનું લક્ષ કરીને જાણ છે, તો તે નૈમિત્તિક નહીં દેખાય. ક્ષણિક ઉપાદાનપણે જ્ઞાનના
યમાં ચાલ્યું જશે. કર્તાનું કર્મ છૂટી જશે. સવિકલ્પ દશા રહેશે ત્યાં સુધી જ્ઞાનનું શેય કહેવાય. ફરીથી નિર્વિકલ્પ ધ્યાનમાં જતાં જ્ઞાનનું શેય પણ રહેતું નથી. ક્રોધ જ્ઞાનનું શેય નથી નિર્વિકલ્પ ધ્યાનમાં ક્રોધ જણાતો નથી. આ એકડાની વાત હજી શરૂઆતની વાત છે. કોઈ બી.એ., એલ.એલ.બી.ની વાત નથી. ચારિત્રની વાત નથી. આ તો સમ્યગ્દર્શન ને જ્ઞાન કેમ પ્રગટ થાય તેની તો ગાથા છે. અને એનો જ ભાવાર્થ છે. ભાવાર્થ તેનો છે. ચારિત્રની ગાથા નથી. ચારિત્રની ગાથા સોળમી ગાથા આવશે. ઈ ચારિત્ર એમાં આવશે.
અત્યારે તો હજી પહેલે પાયે આત્માના દર્શન કેમ થાય? દર્શન વિના રખડ્યો છે ઈ. | ક્રિયા તો ઘણી કરી કષાયની હો. ચારિત્ર પ્રગટ થયું જ નથી અને એટલે સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન વિના કોઈ જીવને ચારિત્ર એટલે સ્વરૂપની રમણતા હોઈ શકે જ નહીં. પાંચ મહાવ્રત તે ચારિત્ર નથી. તે ચારિત્રનો મળ અને મેલ છે. ભાવલિંગી સંત તેને મેલ જાણે છે પાંચ મહાવ્રતના પરિણામને અને અજ્ઞાની તેને ધર્મ માને છે. ભલો માને છે. ભલો માનીને શુભભાવ કરે છે. આહાહા !
કહે છે કે અશુદ્ધપણું પરદ્રવ્યના સંયોગથી આવે છે એટલે સંયોગનું લક્ષ કરે જે જીવ, આહાહા ! કહે છે કે સ્વભાવથી છૂટે ત્યારે શુભાશુભ થાય એ મૂળ ચીજ અને શુભાશુભ થાય ત્યારે એનું લક્ષ પરદ્રવ્ય ઉપર જાય છે. શુભાશુભનું લક્ષ સ્વદ્રવ્ય ઉપર હોતું નથી. આત્માને આશ્રયે કષાય ન થાય. થાય પોતાથી પણ તે વખતે તેનું લક્ષ પર દ્રવ્ય ઉપર જાય છે તો પર દ્રવ્યને નિમિત્ત કહેવાય અને રાગને નૈમિત્તિક કહેવાય. રાગને નૈમિત્તિકપણે જાણે
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |