Page Text
________________
૩૮
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન બળથી કામ થાય એવું નથી. (શ્રોતા :- હજી હમણાં કીધું કે અનંત વીર્ય હોય તો અનંતજ્ઞાન પ્રગટ થાય) એ તો અપેક્ષાથી સમજવું જોઇએ. પ્રમાદી હોય તો તેને એમ કહેવાય કે અનંત પુરુષાર્થ કર ને જે નિરાશ થઈ ગયો હોય તેને એમ કહેવાય કે ચપટીમાં કામ થાય એવું છે. દૃષ્ટિ પલટાવી નાખ.
બેયને જોઈને એક તરફ ઢળી જા. બેયને જોવું ખરું પણ ઢળવું એક તરફ. આનાથી ખસવું ને આમાં વસવું. મુ.ખીમચંદભાઈ કહેતા. પરથી ખસ, સ્વમાં વસ એટલું કર તો બસ, એટલો અધ્યાત્મનો કસ. બહુ ગુરુદેવે તો ઘણું આપ્યું છે. ઘણું ઘણું ઢગલાબંધ આપ્યું છે.
અહીંયા કહે છે, ભાવાર્થમાં કેટલો ખુલાસો કરે છે. પર્યાય મલિન થઈ છે હો ભાઈ ! તું મલિન થયો નથી બાપુ. અશુદ્ધતા પર્યાયનો ધર્મ છે અશુદ્ધતા દ્રવ્યનો ધર્મ નથી. અશુદ્ધતા દ્રવ્ય ધારી રાખતું નથી. આહા ! અશુદ્ધતાને કોને ધારણ કરી છે? કે આસ્ત્રવ ધારણ કરે છે. પર્યાય ધારણ કરે છે. હું અશુદ્ધતાને ધારતો નથી. મારા આધારે અશુદ્ધતા નથી. મારા આધારે અનંત ગુણો છે ભેદથી, પણ મારા આધારે મલિનતા નથી.
છે આમાં ચોખ્ખું કહ્યું છે ભાવાર્થમાં. પર્યાયદૃષ્ટિથી જોવામાં આવે તો મલિન જ દેખાય છે. આ રીતે આત્માનો સ્વભાવ જ્ઞાયકમાત્ર છે. જ્ઞાયકપણું માત્ર જાણવું-જાણવું-જાણવું માત્ર છે, કરવું નહિ. પ્રમત્ત-અપ્રમત્તનું કરવું નથી. આહા ! જે થાય તેને શું કરવું? જે ન થાય તેને શું કરવું? છે એને જાણ ને થાય એને જાણ. છે એને જાણ. એ નંબર વન છે. છે એને જાણ. ભગવાન આત્મા છે એને જાણ. એને જાણતા જાણતા જે પરિણામ પ્રગટ થાય તેને પણ જાણવું છે પણ એમાં કરવું નથી.
કરે કરમ સોહી કરતારા જો જાણે સો જાણનારા”
કર્તા સો જાણે નહિ કોઈ જાણે સો કર્તા નહીં હોઇ'' આ જે જાણનાર જાગ્યો અને જાણવારૂપે પરિણમ્યો આત્મા તેને હવે કર્તબુદ્ધિ રહેતી નથી. પ્રમત્ત-અપ્રમત્તદશાને જ્ઞાની જાણે છે પણ પ્રમત્ત-અપ્રમત્તદશાને જ્ઞાની કર્તા નથી. કેમ કે પરમાર્થે કર્તા નથી કેમ કે ભિન્ન છે. જેમ એક દ્રવ્ય બીજા દ્રવ્યનો કર્તા નથી, કેમકે એક દ્રવ્યમાં બીજા દ્રવ્યની નાસ્તિ છે. ન્યાય! તેમ દ્રવ્યસ્વભાવમાં પર્યાયનો અભાવ હોવાથી પર્યાયનું કરવું નથી પણ પર્યાય થાય તેને જાણે. પરમાર્થ સ્થિતિ તો આ છે. પછી ઉપચારથી વ્યવહારથી સંવર-નિર્જરાને કરે છે તેમ પણ કહેવાય. નિયમસારમાં તો ત્યાં સુધી વાત છે કે સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન-સમ્યગ્વારિત્રના પરિણામ નિયમથી કરવા યોગ્ય છે. ભાષા તો શાસ્ત્રની જે રીતે સમજાવવા માટે, પ્રગટ કરવા માટે આવતી હોય તેમ આવે. પણ પર્યાયનું કરવું જ્યાં સુધી ભાસે છે ત્યાં સુધી સમ્યગ્દર્શન દૂર છે. સમ્યકત્વની સન્મુખ પણ નથી તે
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |