________________
૯૪
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન ઉપર ચઢવાની વાત છે. જ્યાં એમ કહ્યું કે શાસ્ત્રથી જ્ઞાન થતું નથી તો શાસ્ત્ર સ્વાધ્યાય કરવાનું બંધ થઈ ગયું, કારખાને જાવ. તેણે સત્ય નિમિત્તને પણ છોડ્યા ને અસત્ય નિમિત્તને ગ્રહ છે. તેની તો લાયકાત બિલકુલ નથી. જ્ઞાનીના વચનો હંમેશાં ઊંચે ઊંચે ચડવાના હોય, નીચે નીચે જવાના વચનો ન હોય.
શાસ્ત્રથી જ્ઞાન થાય છે એવું મિથ્યા શ્રદ્ધાન થઈ ગયું હતું, તેને કહે છે કે જ્ઞાન આત્માથી થાય છે. શાસ્ત્રથી નહિ. શાસ્ત્રનું લક્ષ છોડી દે અને આત્માનું લક્ષ કર તો આત્માથી જ્ઞાન થાય, જ્ઞાન જ્ઞાનથી થાય એ નિશ્ચય અને જ્ઞાન આત્માથી થાય તે વ્યવહાર. નિશ્ચય પણ અંદર અને વ્યવહાર પણ અંદર. આ નિશ્ચય વ્યવહાર અંદર છે. અલૌકિક વાત છે.
આ બધો સીમંધર ભગવાનનો માલ અહીં આવ્યો છે. શેયથી જ્ઞાન થતું નથી. શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. ચોખ્ખો પાઠ છે. શેયથી જ્ઞાન થતું નથી. શેયથી જ્ઞાન માને છે તે મિથ્યાદૃષ્ટિ છે. શાસ્ત્રથી જ્ઞાન થાય તેમ માને તો મિથ્યાષ્ટિ. એવો વ્યવહાર હોય એમ જાણે, વ્યવહારને વળગશે તો એમાં અંદરમાં નહિ જવાય. પેલા અંદર ન જાય ત્યાં સુધી વ્યવહાર હોય છે. દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર તરફ લક્ષ હોય છે. પણ પરના લક્ષ, ગુરુદેવે ફરમાવ્યું “પર દબ્બાઓ દુગઈ” દુર્ગતિ થશે તારી. ગુરુદેવ કહે છે કે અમારી સામું જો માં. તો કહે સાહેબ, તમે તો એક બાકી રાખો. અમે અમારા કુટુંબ સામે ન જોઈએ એ બરાબર પણ આપની સામું જોવા દ્યો. કાંઈ મળશે નહિ તને. તું જાણનારને જાણને. જ્ઞાન જેનું છે તેને જાણને. જ્ઞાન તો આત્માનું છે તેને જાણને.
યકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. કારણ કે હવે ઊંચો માલ આવ્યો. હવે આટલી તો હજી ક્ષેત્ર વિશુદ્ધિ થઈ. થોડું મનની એકાગ્રતા થઈ કે શું વિષય કહેવા માંગે છે. કે શેયથી જ્ઞાન થતું નથી. તો શેય જણાય છે ત્યારે શેય જણાય છે કે જ્ઞાન જણાય છે કે જ્ઞાયક જણાય છે. એ વિષય આવ્યો હવે.
કારણ કે, યકૃત અશુદ્ધતા કેમ નથી? કે શેયો જ્ઞાનમાં જણાય તો પણ શેયથી જ્ઞાન થતું નથી. તો જ્ઞાન કેવી રીતે થાય છે આત્માનું, કારણ કે શેયાકાર અવસ્થામાં, આ શેય કહેવાય અને ઈ જ્ઞાનમાં જણાય છે એને જોયાકાર અવસ્થા કહેવાય. આ જોય સાપેક્ષ જ્ઞાનને શેયાકાર અવસ્થા કહેવાય અને જ્ઞાયક સાપેક્ષ જ્ઞાનને પણ શેયાકાર અવસ્થા કહેવાય.
ઓમાં તો કારખાનું ન ચાલતું હોય તો એવી માથાકૂટ કરે સમજવાની, અને આમાં? આમાં ઊંડા ઊતરવા જેવું છે. એમાં તો મોટા ઈજનેર બોલાવે. ધીરૂભાઈ ! કેમ આ સરખું નથી આવતું. ઝડપથી સરખું કરી દે આને.
એમ અહીં પરમાત્મા, જગતના જીવો કેમ પામે? એવી કરુણાથી આ શાસ્ત્રો લખાણા