Gnayak Swaroop Prakashan

SR No.: 008241
Original Sutra Author: N/A
Author: Lalchandra Pandit
Publisher: Digambar Jain Kundamrut Kahan
Publication Year: 2007
Total Pages: 487
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 72

૫૫
પ્રવચન નં. ૫
પહેલોં અપ્રમત્ત ન લખતાં પ્રમત્ત લીધું. પ્રમત્તના અભાવપૂર્વક અપ્રમત્ત દશા થાય. ઓમાં પહેલું અપ્રમત્ત લીધું’તું. પહેલું મૂળમાં ટીકાકારે પ્રમત્તથી લીધું તેથી પ્રમત્ત પણ નથી અને અપ્રમત્ત પણ નથી. અશુદ્ધ પર્યાયો એનાથી આત્મા ભિન્ન છે. અને શુદ્ધ પર્યાયો પ્રગટ થાય એનાથી પણ આત્મા ભિન્ન છે.
તે, તે સમસ્ત, તે જે શુભાશુભરૂપે થતો નથી. એવો જાણનાર તત્ત્વ, શાયકતત્ત્વ. તે, તે સમસ્ત-બધા પ્રકારના, અન્ય દ્રવ્યના ભાવોથી ભિન્નપણે, અન્ય દ્રવ્યથી ભિન્નપણે એમ લખ્યું નથી, અન્ય દ્રવ્યના જે ભાવો છે, આહાહા ! અજીવ મિથ્યાત્વ છે, અજીવથી ભિન્ન નહીં, પણ અજીવના મિથ્યાત્વથી પણ ભિન્ન. અજીવનું મિથ્યાત્વ અજીવમાં છે. અહીંયા આત્મામાં જ્ઞાન છે. અહીંયા મિથ્યાત્વ ઉત્પન્ન થતું નથી. અન્ય દ્રવ્યના ભાવોપણે, અન્ય દ્રવ્યોના ભાવોથી ભિન્નપણે, અન્ય દ્રવ્યથી ભિન્ન ન લખતાં, અન્ય દ્રવ્યોના ભાવોથી ભિન્ન. અન્ય દ્રવ્ય એનું લક્ષ કરીને જે નૈમિત્તિક ભાવ થાય, એ નૈમિત્તિકભાવથી ભિન્ન એમ ન લખ્યું, નૈમિત્તિકભાવ ઉત્પન્ન જ ન થાય. નિમિત્તનું લક્ષ જ છૂટી જાય. અને ઉપાદાનનું લક્ષ આવી જાય ભિન્નપણે ઉપાસવામાં આવતાં શુદ્ધ કહેવાય.
એ લીટી જરા કાલ ફરીથી લેશું. એ મુદ્દાની વાત છે. આ પ્રયોગની વાત ચાલે છે. પહેલાં એની સ્થિતિ બતાવી અને પછી એ કેવી રીતે પ્રયોગ કરી આત્માનો અનુભવ થાય છે, એ આ એક લીટી, દોઢ લીટીમાં માલ ભરેલો છે.
પ્રવચન નં. ૫
તા. ૨૮-૯-૮૮ - હિંમતનગર
શ્રી સમયસાર પરમાગમ શાસ્ત્ર છે. તેનો પ્રથમ જીવ નામનો અધિકાર છે. તેની છઠ્ઠી ગાથાનો સ્વાધ્યાય ચાલે છે.
છઠ્ઠી ગાથાના મથાળામાં શિષ્યનો પ્રશ્ન છે કે પ્રભુ, વર્તમાનમાં મને શરીરનો સંયોગ છે, કર્મનો સંયોગ છે. ક્રોધાદિ કષાયનો પણ સંયોગ છે અને તેથી હું એને આત્મા માનું છું અને આપ તો કહો છો શુદ્ધાત્મા તેનાથી જુદો છે. તો તેનાથી ભિન્ન શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપ શું છે ? તે સ્વરૂપ મને કહો અને તેનો અનુભવ મને કેમ થાય ? આ બે વાત શિષ્ય પૂછી છે. તેના ઉત્તરમાં કહે છે કે આત્મા પરિણામના સંયોગથી રહિત છે અને અનંતગુણથી આત્મા સ્વભાવથી સહિત છે. વર્તમાનમાં તારી સંસાર અવસ્થા છે તે અમે જાણીએ છીએ કે
તે