Page Text
________________
૫૮
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન અને અહીંયા જીવ ન રહે. કેમકે મીઠાશ છે એ તો પુદ્ગલની અવસ્થા છે.
તેવી રીતે જેમ અન્ય દ્રવ્યોના ભાવોથી ભિન્ન સાકર અને લીંબુ એના જે ભાવો ખાટા મીઠા એનાથી આત્મા જુદો છે. એવી રીતે મોહ નામનું એક કર્મ છે ઓલું નોકર્મનું દૃષ્ટાંત આપ્યું “કર્મ અનંત પ્રકારના એમાં મુખ્ય આઠ તેમાં મુખ્ય મોહનીય હણાય તે કહું પાઠ” એમાં એક દર્શન મોહ અને એક ચારિત્ર મોહ બે પ્રકારના જડ કર્મ છે જડ, પૂર્વે જે લીંબુ અને સાકર એ જડ પદાર્થ કીધો એમ જડ પદાર્થ બીજો સૂક્ષ્મ અંદરમાં કર્મની જાતિ પણ જડની જાતિ છે. જેમ સાકર અને લીંબુમાં એના ભાવો રહેલા છે તેમ દર્શન મોહ અને ચારિત્ર મોહમાં, દર્શન મોહમાં દર્શન મોહનું મિથ્યાત્વ છે અને ચારિત્ર મોહમાં એ રાગના ભાવ ચારિત્ર મોહમાં સ્થિત છે.
જેમ સાકરની ગળપણ એ લીંબુની ખટાશ અહીંયા આવતી નથી તેમ તેમાં રહેલા જે ભાવો એની સત્તામાંથી અહીંયા આવતા નથી. માટે તું અન્ય દ્રવ્યના ભાવોથી એટલે એનું લક્ષ છોડીને સાકર અને લીંબુનું લક્ષ છોડી દે અને કર્મનું લક્ષ પણ છોડી દે, આહાહા ! અન્ય દ્રવ્યના ભાવો, અન્ય દ્રવ્યથી ભિન્ન નહીં. અન્ય દ્રવ્યના જે ભાવો છે એનાથી આ પ્રભુ ભિન્ન છે એ જ્ઞાનમય છે. રાગદ્વેષ અહીંયા થતા નથી થાય છે બીજે, એ જણાય છે અહીંયા, એ જાણતી વખતે ભૂલ્યો. આહાહા ! જ્યાં દુકાન જણાણી તો દુકાન મારી, મકાન જણાય તો મકાન મારું. શરીર જણાય તો શરીર મારું, દુઃખ જણાય તો દુઃખ મારું, રાગદ્વેષ સુખદુઃખના પરિણામ એ બધા અન્ય દ્રવ્યના કર્મના ભાવો છે.
એ કર્મના ભાવો કર્મની સાથે તન્મય છે અને આત્માનું જ્ઞાન આત્માની સાથે તન્મય છે. બેય વસ્તુ અલગ અલગ છે. સમસ્ત અન્ય દ્રવ્યના ભાવોથી ભિન્નપણે, પહેલાં નિમિત્તનું લક્ષ કરવું અને નૈમિત્તિક થાય રાગ અને પછી ભેદજ્ઞાન કરવું એવી લાઈન ન લેતાં, અહીંયા ભાવ મિથ્યાત્વ ઉત્પન્ન જ ન થાય, ભાવકર્મ ઉત્પન્ન જ ન થાય. માટી ચોપડ્યા પછી ન્હાવું એના કરતાં માટી શરીરને લગાડવી જ નહીં, તો પછી સ્નાન કરવાની જરૂર ન પડે. એમ બે પ્રકારના ભેદજ્ઞાનમાં એક તો આત્માની પ્રગટ ક્રિયાથી આત્મા ને આસ્ત્રવનું ભેદજ્ઞાન કરાવે અને એક આસ્ત્રવની ઉત્પત્તિ જ ન થાય, સીધી સંવરની ઉત્પત્તિ થઈ જાય. અહીંયા સીધા સંવરની ઉત્પત્તિની વાત છે. અન્ય દ્રવ્યના ભાવોથી ભિન્ન જુદાપણે ઉપાસવામાં આવતો તેની આરાધના કરવી.
હું તો જાણનાર જાણનાર, આ જે જણાય છે કર્મના ભાવો જણાય છે જ્ઞાનમાં પણ એ કર્મની સત્તામાં છે. મારી સત્તામાં આવતા નથી. મારી સત્તામાં જ્ઞાન થાય છે એની સત્તામાં રાગ થાય છે. રાગ આત્માનો સ્વભાવ નથી. આત્માનો સ્વભાવ તો જાણવું જાણવું જાણવું
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |