Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૩૦
૩૮૩
પ્રવચન નં. ૩૦
કલકત્તા શિબિર તા. ૧૫-૧૧-૯૬ - સવારે
આજથી બે હજાર વર્ષ પૂર્વે દિગંબર ભાવલિંગી સંત સમર્થ કુંદકુંદાચાર્યદેવ થયા તેમણે આ સમયસાર શાસ્ત્રની રચના કરી છે. સમયસાર એટલે શુદ્ધાત્મા. શુદ્ધાત્મા બધાની પાસે છે. અને એ શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ કેવું છે? એ બતાવનાર જિનવાણી એટલે કે સમયસાર શાસ્ત્ર તે શુદ્ધ આત્માનું પ્રતિપાદન કરે છે. કે તું માની રહ્યો છો એવું તારું સ્વરૂપ નથી.
તું મનુષ્ય નથી, તું દેવ નથી, તું નારકી નથી, તિર્યંચ નથી, તું સ્ત્રી નથી, તે પુરુષ નથી, તને કર્મનો બંધ અત્યારે થયો નથી, કર્મના બંધથી રહિત છે તારો આત્મા, અને જડ કર્મના ઉદયમાં સંયોગમાં જોડાતાં પર્યાયમાં જે રાગદ્વેષ મોહ થાય એ પણ તારા ત્રિકાળી સ્વભાવમાં નથી. એનાથી પણ તારો આત્મા ભિન્ન છે, ભિન્ન રહ્યો હતો, ભિન્ન રહ્યો છે, અને અનંતકાળ પણ એ આત્મા રાગથી ભિન્ન રહેવાનો છે. એવો શુદ્ધાત્મા અંદરમાં | બિરાજમાન છે.
એ શુદ્ધ આત્મા જ તારું સ્વરૂપ છે, રાગદ્વેષથી તારો આત્મા તદન સર્વથા ભિન્ન છે, પર્યાયમાં ગમે તેટલું નરક નિગોદનું દુઃખ આવી પડે પર્યાયમાં ગમે તેવી મલિનતા થઈ જાય. થાઓ તો થાઓ. પણ પરમાત્મા પવિત્ર એવો ને એવો અંદરમાં બિરાજમાન છે. કિંચિત્માત્ર પરિણામની અશુદ્ધતા એમાં પ્રવેશતી નથી, પ્રવેશી શકતી નથી અને કોઈ કાળે પ્રવેશશે નહીં, એવું એક તારું અંદર અંત:તત્ત્વ બિરાજમાન છે. એવા શુદ્ધ આત્મામાં લક્ષ કરી એમાં લીન થવાનો પ્રયત્ન કરવો એને પરમાત્મા, મોક્ષનો માર્ગ એટલે સુખનો માર્ગ કહે છે.
ત્યારે સમયસારની શરૂઆત કરતાં આચાર્ય ભગવાને ફરમાવ્યું, કે હે ભવ્ય આત્માઓ! મારો ભાવ એવો જાગ્યો છે કે એકત્વ-વિભક્ત આત્માની વાત હું કરી દઉં અને કહીશ. અનંતગુણથી એકત્વ-એકપણું અને પર્યાયમાત્રથી વિભક્ત નામ જુદાપણું એ અનાદિ અનંત જુદાઈ પર્યાયની સાથે રહેલી છે. દ્રવ્યમાં પર્યાયની નાસ્તિ છે. અને પર્યાયમાં દ્રવ્યની નાસ્તિ છે. પર્યાય છે-પરિણામ છે, પણ એ પરિણામ ભગવાન પરમાત્મામાં નથી. જે જેમાં નથી એની સ્થાપના તું તારા આત્મામાં કરી રહ્યો છે, કે મારામાં રાગ થાય, દ્વેષ થાય એને તું પર્યાયની સામે જોઈશ ને તો તને એવી વિપરીત ભ્રાંતિ થશે. પણ પર્યાય હોવા છતાં
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |