________________
પ્રવચન નં. ૧૪
૧૮૧
ભગવાન તે તેને પકડે તો તેનું કામ થાય. ન પકડાય ને ન સમજાય તો સમજવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. આહા ! આ સંતોને કાંઈ લેવું નથી કોઈની પાસે કે ફાળો કરવો નથી. આહા ! બે ચાર દિવસે આહાર કરવાની ઇચ્છા થાય જંગલમાંથી આવે ને આહાર લઈને ચાલતા થઈ જાય. આહાહા ! એવા પ્રચુર આનંદના વેદન કરનારા કુંદકુંદ આચાર્ય ભગવાને આ શાસ્ત્ર લખીને મોક્ષનો માર્ગ ટકાવી રાખ્યો છે. આ કાળે મોક્ષમાર્ગ બહુ લોપ. શ્રીમદ્ભુએ કહ્યું છે આ કાળે મોક્ષમાર્ગ બહુ લોપ, લગભગ લોપ. સર્વથા લોપ નહીં. બહુ લોપ. એમ ક્યાંક ક્યાંક તો હોય ખુણે-ખાંચરે, તો પણ જનરલ મોક્ષનો માર્ગ બહુ લોપ થઈ ગયો છે. તેમાં આ સમયસારની રચના બે હજાર વર્ષ પહેલાં થઈ તે પરંપરા ચાલી છે અને આ સમયસાર ભૂતકાળમાં બે હજાર વર્ષમાં ઘણાને મુખ્યપણે સમ્યગ્દર્શનમાં નિમિત્ત થયું છે. બાકી તો ચારે અનુયોગ સમ્યગ્દર્શનમાં નિમિત્ત કહેવાય. તે નિમિત્ત ક્યારે કહેવાય કે નિમિત્તનું લક્ષ છોડે અને આત્માનું લક્ષ કરે તો ભૂત નૈગમનયે તેને નિમિત્ત કહેવામાં આવે છે. શાસ્ત્ર ઉપર લક્ષ હોય ત્યાં સુધી સમ્યગ્દર્શન ન થાય. અરે તીર્થંકર ભગવાન સામે બિરાજમાન હોય મહાવીર પ્રભુ ! તેની સામું જોયા કરે. તેની સામું જોવે પછી ત્યાં જોઈને, અરિહંતને જોઈને પછી ત્યાં જોયા ન કરે. પછી અંદર પરમાત્માને જોવે નિજપરમાત્મદ્રવ્યને. આહાહા ! આમ (બહાર) જોવાનું નથી, આમ જોવાનું છે અંદર. બહારમાં જોતાં તો ઇન્દ્રિયજ્ઞાન (થાય છે). આહાહા !
પરમાત્મ પ્રકાશમાં લખે છે કે અતીન્દ્રિયજ્ઞાનથી વિપરીતજ્ઞાન છે ઇન્દ્રિયજ્ઞાન આવો શબ્દ છે વિપરીત હો. જેમ વીતરાગ ભાવથી રાગ વિપરીત છે, રાગ થાય ને તે વીતરાગભાવથી તો વિપરીત થઈ ગયો ને ? તેમ ઇન્દ્રિયજ્ઞાન અતીન્દ્રિયજ્ઞાનથી વિપરીત જ્ઞાન છે, તેવું પરમાત્મપ્રકાશ યોગીન્દુદેવનું છે તેમાં લખ્યું છે. પરમાત્મપ્રકાશ ૬૩ નંબરની ગાથા છે. કાલ થોડીક વાત કરી હતી પણ શાસ્ત્ર નહોતું. શાસ્ત્રથી શ્રદ્ધા બેસે. શાસ્ત્રનો આધાર આપે ને તો શ્રદ્ધા બેસે.
કોઈ કોઈ વખત ગુરુદેવ શાસ્ત્રનો આધાર આપે, સભામાં નહીં પણ અંદર બધા બેઠા હોય ને ! પાંચ દશ જણા ત્યારે કહે કે આ શાસ્ત્રમાં આમ લખ્યું છે. તો ઉત્કૃષ્ટ મુમુક્ષુ કહે અમારે શાસ્ત્રની જરૂર નથી. આપની વાણી તે આગમ છે બસ. અનુભવીની વાણી તે આગમ છે. આહા ! આ અનુભવી ને લખ્યું છે ને શાસ્ત્ર.
૬૩ નંબરની ગાથા પરમાત્મ પ્રકાશની છે તેનું મથાળું છે. આ છઠ્ઠી ગાથા શાંતિથી ધીમે ધીમે શાસ્ત્ર સ્વાધ્યાય કરવો. આમાં સાંભળતું જાવું એનો નિર્ણય કરતા જાવું ને સાથે સાથે ભેદજ્ઞાન કરતું જાવું. કાલ ઉપર ન રાખવું. કલાક પછી નહીં હમણાં જ. આવું સ્વરૂપ