Page Text
________________
૨ ૬
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન અમૃતચંદ્રઆચાર્ય ભગવાનના જ્ઞાનમાં શેયપણે જણાય છે તે વખતે શેયરૂપ થઈને જાણે તો જ્ઞાન રહેતું નથી પણ જોયકૃત અશુદ્ધતા અજ્ઞાન થઈ જાય છે.
પરંતુ શેય જણાય છે ત્યારે, કારણ કે શેયાકાર અવસ્થામાં એટલે કે શેયોને જાણવાની અવસ્થાના કાળમાં જ્ઞાયકપણે જણાયો, ઓહોહોહો!! જ્ઞાનમાં જાય ત્યારે તો જ્ઞાયક જણાય પણ આહાર કરતાં હોય ત્યારે પણ જાણનાર જણાય રહ્યો છે. ઈર્ષા સમિતિ સાડા ત્રણ હાથ જોઈને ચાલે, ભગવાનની પ્રતિમાના જ્યારે દર્શન કરતા હોય મુનિરાજ ત્યારે કહે છે કે તે પ્રતિમા જ્ઞાનમાં શેય થાય છે છતાં પણ શેયકૃત અશુદ્ધતા અમને લાગુ પડતી નથી.
અજ્ઞાનીને જોયકૃત અશુદ્ધતા આવી જાય છે. જ્ઞાનીને શેયકૃત અશુદ્ધતા આવતી નથી. શેયમાં લુબ્ધ નથી થતાં. શેયની સાથે જ્ઞાન, સંકરદોષ પામતું નથી. શેયને જ્ઞાનની જુદાઈ રહ્યા કરે છે. તે જુદાઈ રહેવાનું કારણ જ્ઞાનને જ્ઞાયકનું અવલંબન રહ્યા કરે છે જ્ઞયો જણાય છે તો પણ શેયનું અવલંબન જ્ઞાનને નથી. જ્ઞાન આત્માનું અવલંબન છોડતું નથી. આત્માને જાણતાં-જાણતાં પરશેય જણાય જાય છે. શેયાકાર અવસ્થામાં જ્ઞાયકપણે જે જણાયો તે સ્વરૂપ પ્રકાશનની અવસ્થામાં પણ દીવાની જેમ કર્તા-કર્મનું અનન્યપણું હોવાથી જ્ઞાયક જ છે.
પહેલાં પારામાં પર્યાયથી રહિત કહ્યો હતો આત્માને, હવે આ પારામાં કહે છે કે જ્ઞાનની પર્યાયથી આત્મા સહિત છે. આ સ્યાદ્વાદ છે. પણ રહિતપૂર્વક સહિતનું જ્ઞાન હોવાથી સમ્યક છે. અજ્ઞાનીને રહિતનું ભાન નથી, શ્રદ્ધાન નથી તેથી સહિતનું જ્ઞાન અજ્ઞાનમાં જાય છે. આત્મા જ સૂક્ષ્મ છે તેથી ઉપયોગ સૂક્ષ્મ કરવો જોઈએ. જો આત્માનો અનુભવ કરવો હોય તો.
કહ્યું? કે સ્વરૂપ પ્રકાશનની અવસ્થામાં પણ-પણ કેમ કહ્યું કે શેય જણાય છે ત્યારે જાણનાર જણાય છે અને સ્વરૂપમાં લીન થાય છે ત્યારે પણ જાણનાર જણાય છે. ચોવીસે કલાક. આહાહા ! હાલતાં, ચાલતાં-ખાતાં-પીતાં બેસતાં-શાસ્ત્ર લખતાં, અરે ! ઊંઘતા પણ જાણનાર જણાય છે એમ કહે છે. એક સમય પણ જો તે જ્ઞાન પોતાના આત્માને છોડી દે તો તે જ્ઞાનમાં આત્મા ન જણાય તો જ્ઞાન રહેતું નથી, અજ્ઞાન થઈ જાય છે તો શેયકૃત અશુદ્ધતા લાગુ પડી જાય છે. જોયો જ્ઞાનમાં જણાય ત્યારે જાણનાર જણાય છે. તેથી જોયકૃત અશુદ્ધતા લાગુ પડતી નથી. અજ્ઞાન થતું નથી.
યાકાર અવસ્થામાં જ્ઞાયક જણાય તે અવસ્થામાં પણ દીવાની જેમ કર્તા-કર્મનું અનન્યપણું હોવાથી જ્ઞાયક જ છે. કર્તા-કર્મનું અનન્યપણું કહે છે. પોતે જાણનારો માટે પોતે કર્તા, અકર્તાપણું કાયમ રાખીને હવે આત્મા પોતાને જાણવારૂપે પરિણમે છે, તો પરિણમે તે કર્તા અને પરિણામ તે કર્મ આ અનેકાંત આવ્યું. સમ્યક એકાંતપૂર્વક અનેકાંતની વાત
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |