Page Text
________________
૨૯૮
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન વિમુખ થઈને, આત્માની સન્મુખ જ્ઞાન વળે છે. કે મને તો જાણનાર જણાય છે. મને તો જાણનાર જણાય છે તે પ્રક્રિયા જ્યારે થાય છે ત્યારે જ્ઞાન પરાનુખ થતું તે સ્વસમ્મુખ થાય છે. અંદરમાં આવે છે જ્ઞાયકની સન્મુખ. દ્રવ્યની સન્મુખ પર્યાય આવે છે. નિમિત્તની સન્મુખ હતી જ્ઞાનની પર્યાય તે જ્ઞાનની પર્યાય આત્માની સન્મુખ થાય છે. વિષય બદલી જાય છે શેય બદલી ગયું.
આ જાણનારો છું તે હું છું. અન્ય કોઈ નથી. તેવો પોતાને પોતાનો અભેદરૂપ અનુભવ થયો. પર્યાય જ્ઞાનમાં જ્યાં વળી જ્ઞાયક તરફ ત્યાં અભેદ થઈ જાય છે. પર્યાય ને દ્રવ્યનો ભેદ તો છે પણ ભેદ દેખાતો નથી. એવી અભેદ નથી થતી (કે એકમેક થઈ જાય) એવી અભેદ થાય સર્વથા તો તો પર્યાયના નાશે દ્રવ્યનો નાશ થઈ જાય. પણ પર્યાય આત્મામાં વળે છે, અનુભવ થાય છે આત્માનો ત્યારે દ્રવ્ય પર્યાયનો ભેદ અભેદ શેયમાં ભેદ દેખાતો નથી. અભેદ જ્ઞેય થઈ ગયું આખું પરિણામી દ્રવ્ય. અભેદરૂપ અનુભવ થયો ત્યારે તે જાણવારૂપ ક્રિયાનો કર્તા પોતે જ છે. આત્માને જાણનારી જે ક્રિયા થઈ તે ક્રિયા આત્માની જ છે. તે ક્રિયા ને આત્મા એક છે.
રાગને જાણવાની ક્રિયા બંધ થઈ ગઈ. તે ક્રિયાનો કર્તા પોતે જ છે. જ્ઞાનક્રિયા સ્વભાવભૂત હોવાથી નિષેધવામાં આવી નથી, ઈ આ. આમાં કર્તબુદ્ધિ નથી. સહજ પોતે પોતાને જાણવારૂપે પરિણમે છે તો પરિણમે તે કર્તાને પરિણામ તે કર્મ ભેદથી. અહીંયા પરિણામી તે કર્તા ને પરિણામી તે કર્મ આખો આત્મા. આત્મા જણાયો, સમ્યગ્દર્શન ન જણાણું. સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રરૂપે પરિણમિત આત્મા આખો અભેદ તે જણાય ગયો !!
જેમ કે પાણી મલિન હતું. ફટકડી નાખી મેલ નીકળી ગયો. પાણીની અવસ્થા નિર્મળ થઈ. તો નિર્મળ અવસ્થા પાણીમાં અભેદ થઈ ગઈ. પહેલાં સાયન્ટીસ્ટને પૂછ્યું હતું કે આ પાણી સ્વચ્છ છે, અને આ મલિનતા તો વિભાવ છે તે તેનો અંશ નથી જાત જુદી છે. પછી પાણી નિર્મળ થયું પછી ગયા લેબોરેટરીવાળા પાસે, કે સાહેબ હવે આનું તમે એનાલીસીસ કરો. પાણી ને પાણીની અવસ્થા તો એક જ છે. કાંઈ જુદી નથી. અભેદપણે અનુભવ થાય પાણીની પર્યાયનો ને પાણીનો અભેદપણે અનુભવ થાય છે. આ શેયપ્રધાન કથન છે. દૃષ્ટિની અત્યારે જો તમે વાત લેશો તો નહીં સમજાય આ. દૃષ્ટિના વિષયને ડીપોઝીટ રાખી અનુભવ થાય ત્યારે જ્ઞાનમાં આખો આત્મા જ્ઞેય થાય છે. ઉત્પાદવ્યયધ્રુવયુક્તસત્ત. આહાહા ! એવી વસ્તુ છે.
કારણ કે આનો કર્તા પોતે જ છે. અને જેને જાણ્ય, જ્ઞાને કેને જાણ્યું? રાગને જાણું? નહીં. જાણનારને જાણ્યું જ્ઞાન. જ્ઞાને કેને જાણ્યું? જાણનારને જાણ્યું. જ્ઞાયકને આત્માને
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |